Book Title: Siddhachakra Varsh 04 - Pakshik From 1935 to 1936
Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti
View full book text
________________
૩)
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૨૭-૧૦-૧૯૩૫
.
.
.
.
.
.
.
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
દીવાળી (દીપાલિકા) અને જેનો
વર્ષની સમાપ્તિ કે શરૂઆતને દીવાળી સાથે એ પ્રમાણે વર્ષની સમાપ્તિ અને શરૂઆત માનવાનું સંબંધ છે કે ?
કૌટિલિય રાજનીતિ પ્રવર્તાવનારાં નીતિશાસ્ત્રો વિગેરે વર્તમાનકાળમાં સર્વ હિન્દુવર્ગ દીવાળીના
છે. કહે છે. વર્ષાઋતુની શરૂઆત શ્રાવણ વદિ એકમે
થતી હોવાથી વર્ષને આરંભ તે વખતે થાય તે ઘણોજ તહેવારને પ્રસિદ્ધ રીતે અને આડંબરપૂર્વક માને છે,
' સંભવિત છે, અને આષાઢ સુદિ પૂર્ણિમાએ વર્ષની જો કે તેમાં કેટલાક દેશવાળાઓની ધારણા નિર્વિઘ
સમાપ્તિ આપોઆપ ગણાઈ જાય. ટૂંકમાં વર્ષની વર્ષસમાપ્તિ થઈ તેને અંગે થતા મહોત્સવ તરફ હોય
સમાપ્તિ કે શરૂઆતને અંગે કરાતી દીવાળી છે, અને તેવીજ રીતે અન્ય પણ પારસી વિગેરે કોમો
અનિયમિત અને ઘણીજ પાછળથી પ્રવર્તેલી ગણાય હિન્દુના અનુકરણથી હિંદુની દીવાળીને દિવસે કંઈક
કેમકે વર્તમાનમાં ચાલતી સંવત્સરોની સંખ્યા મહોત્સવ ઉજવે છે, પણ વાસ્તવિક રીતે તો પોતાના વર્ષમાં સમાપ્તિ થતાં દીવાળી ઉજવે છે, અને તેને
૧૯૯૨ કરતાં કોઈની અધિકતાવાળી નથી, પણ
દીવાળીનું પર્વ તેનાથી ઘણુંજ જુનું છે. અર્થાત્ એમ અંગે પતેતીનો ઓચ્છવ કરે છે. મુસ્લિમો અને
કહીએ તો ચાલે કે દિવાળી પર્વની પ્રવૃત્તિ ૨૪૬૨ ક્રિશ્ચિયનો પણ પોતાના જુના વર્ષની સમાપ્તિ અને
વર્ષ પહેલાંની છે. નવા વર્ષની શરૂઆતમાં ઓચ્છવ કરે છે, પણ તે પારસી વિગેરેમાં વર્ષ સમાપ્તિ અને શરૂઆત બધે દીવાળી પર્વની શરૂઆતનો ભગવાન વીરના એક સરખી મનાતી હોવાથી સર્વત્ર તે તે કોમ એક મોક્ષ સાથે સંબંધ સરખી દીવાળી ઉજવે છે. જ્યારે હિંદુઓની જુદા આ દીવાળીપર્વની પ્રવૃત્તિને માટે યુગપ્રધાન જુદા દેશે, જુદી જુદી તિથિએ વર્ષની સમાપ્તિ અને ભગવાન્ ભદ્રબાહુસ્વામીજીએ રચેલા શ્રીકલ્પસૂત્રમાં શરૂઆત ગણવામાં આવે છે. કોઈક દેશમાં કાર્તિક
13 गए से भावुज्जोए दव्बुजोयं करिस्सामो मे पायथी સૂદિથી વર્ષની શરૂઆત હોય છે, જ્યારે કોઈકમાં
આજથી સાડી બાવીસો વર્ષો પૂર્વે જાહેર કરે છે, ચૈત્ર સૂદિ એકમથી અને કોઈકમાં શ્રાવણ સૂદિ
એટલે કે શ્રમણ ભગવાન્ મહાવીર મહારાજા ચરમ એકમથી હોય છે.
તીર્થકર હતા અને તેઓનું નિર્વાણ થવાથી ભગવાનું પ્રાચીન કાલના રાજા અને જેનોને વર્ષની મહાવીરે કરેલો કેવળજ્ઞાનદ્વારા જગતનો ઉદ્યોત બંધ શરૂઆત અને સમાપ્તિ ક્યારે ? થયો અને તેથી કાશી અને કોશલ દેશના અઢાર
પ્રાચીનકાળ અને જૈનશાસ્ત્રની રીતિ પ્રમાણે ગણરાજાઓએ એકમતથી દ્રવ્યઉદ્યોત એટલે માત્ર કુદરતની રીતિને અનુસરીને આષાઢ સદિ દીવા કરવાની પ્રવૃત્તિ તે અમાવાસ્યાએ શરૂ કરી. પૂર્ણિમાને દિવસે વર્ષની સમાપ્તિ અને શ્રાવણ વદિ દીવાળીના શબ્દાર્થને વિચારતાં દીવાઓની આલિ એકમને દિવસે વર્ષની શરૂઆત માનતા હતા અને (આવલિ) શ્રેણિ જે દિવસે મુખ્યતાએ કરવામાં આવે
