________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सुदर्शिनी टीका अ० १ अवतरणिका
अत्र " तेणं कालेणं" इत्याधुत्क्षेपवाक्यं वाच्यम् । चम्पानगर्या सुधर्मस्वामिनः समवसरणं, तत्र कोणिको नाम राजा, धारिणी नाम देवी'त्यादि वर्णनमौपपातिकमूत्रादवसेयम् । सुधर्मस्शमिनो जम्बूस्वामिनश्च वर्गनं ज्ञातासूत्रस्य प्रथमाध्ययनतो विज्ञेयम् । जम्बूस्वामिनः सुश्मस्वामिनश्च प्रश्नोत्तरवाक्यं प्रदश्यतेकार ने पहिले हिंसारूप आस्रव का जो निरूपण किया है उसका कारण यह है कि हिंसा से अतिरिक्त जो मृषावाद, अदत्तादान, मैथुन, परिग्रह ये आनव द्वार है उनसे हिंसा ही उत्पन्न होती है । इसलिये उस हिंसा में प्रधानता आने से अब सूत्रकार सर्व प्रथम उसी हिंसा रूप आम्रव द्वार का निरूपण करते हैं-"जंबू इणमो" इत्यादि।
इस सूत्र की संगति के लिये इस में " तेणं कालेणं " इत्यादि उत्क्षेपक वाक्य संबंधित करलेना चाहिये-अर्थात् उसकाल में और उस समय में चम्पा नाम की नगरी थी। उसके शासक कोणिक राजा थे। उनकी रानी का नाम धारिणी देवी था। तीर्थकर परम्परानुसार विहार करते हुए वहां सुधर्मास्वामी का आगमन हुआ-इत्यादि प्रकार का समस्त वर्णन जैसा औपपातिक सूत्र में किया गया है वैसा ही जान लेना चाहिये और उसे " जंबू इण" इस सूत्र की संगति निमित्त यहां लगा लेना चाहिये । सुधर्मास्वामी और जंबू स्वामी का वर्णन ज्ञाता सूत्र के प्रथम अध्ययन में किया हुआ है । सो य: भी वहां से ही जान लेना चाहिये । अब जंबूस्वामी और सुधर्मास्वामी की इस प्रश्नव्याकरण પહેલાં હિંસારૂપ આમ્રવનું નિરૂપણ કર્યું છે તેનું કારણ એ છે કે હિંસા સિવાય મૃષાવાદ, અદત્તાદાન, મિથુન અને પરિગ્રહ, એ જે આસ્રવ દ્વાર છે, તેમના વડે હિંસા જ ઉત્પન્ન થાય છે. તે કારણે તે હિંસામાં પ્રધાનતા આવવાથી, સૂત્રકાર सौथी पदां से हिंसा३५ २५पदारनु नि३५५५ ४२ छ-"जंबू इणमो" त्यादि
२१ सूत्रना सपने माटतेमा "तेगं कालेणं" त्याहि ५४ वायना સંબંધ જોડી દેવું જોઈએ. એટલે કે તે કાળે અને તે સમયે ચંપા નામની એક નગરી હતી. કેણિક રાજા ત્યાંના રાજા હતા. તેમની રાણીનું નામ ધારિણી દેવી હતું. તીર્થંકર પરંપરાનુસાર વિહાર કરતાં કરતાં ત્યાં સુધર્માસ્વામીનું આગમન થયું. ઈત્યાદિ પ્રકારનું આખું વર્ણન જેમ પપાતિક સૂત્રમાં કરાયું છે તે प्रमाणे समय आ भने तेने " जंबू इणमो” मा सूत्रना समधने भाटे અહીં જડી દેવું જોઈએ. સુધર્માસ્વામી અને જંબુસ્વામીનું વર્ણન જ્ઞાતાસૂત્રના પહેલા અધ્યયનમાં કરેલ છે. તે તે પણ ત્યાંથી સમજી લેવું જોઈએ. હવે જંબૂવામી અને સુધર્માસ્વામી વચ્ચે આ પ્રશ્નન્યાકરણસૂત્રને વિષે જે પ્રશ્નોત્તરરૂપે
For Private And Personal Use Only
