Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Namotthu NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa . zrIAgamoddhArakagranthamAlAyA ratnam 8 AgamoddhAraka-AcAryapravara-zrIAnandasAgaramUripuGgavaviracitaAgamoDArakakRtisandohe - (prathamo vibhAgaH) prati 500 mUlya: da. 5-50 naye paisA zrI siddhagirirAjanI punItachAyAma saM0 2486 pUjya gaNidharya zrIlabdhisAgarajI mahArAja tathA pUjya munipuGgava zrIabhayasAgarajI mahArAja tathA pU0 muni vi0 saM0 2016 rupasAgarajI ma0mA varSItapa ArAdhanAnI saMzodhaka: prakAzakanirvighna parisamApti prasaMge paramapUjya-AgamoddhAraka-AcA pragharazrI luNAvADA jaina saMgha tathA zeTha mIThAbhAi gopIpurA sUrata-W. R. | gulAlacaMda kapaDavaMjavAlA taraphathI sAdara samarpaNa | AcAryazrImanmANikyasAgarasUriH // zrIAna gharaH mudrakaH vasantalAla rAmalAla zAha pragati mudraNAlaya khATiyA cakalA sarata W. R.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzakIyanivedanam // 3 // prAtaHsmaraNIya-bahubhrata-pa0pU0 AgamoddhAraka-AcAryadevazrI0AlandasAgarasUrIzvarajIno sAhityaprema-zAsanaprema ane teo nuM vidvattva vartamAnasamAjane oLakhAvaq paDe tevU nathI, teozrIno tAttvikabodha kevo agAdha hato, te samAjanI jANa bahAra nathI. teozrIe pUjya AgamazAstro vagere ghaNA granthonuM prakAzana karAvelaM, teozrInI vidvattAno lAbha bhAvinI janatAne paNa maLe tevI amUlyakRtio ane saMkalanAo teodhIe karelI che, vRddhAvasthAne AzrI sthiravAsamAM ane mAMdagInA samayamA prAye kRtionI racanAo karelI hatI, teozrInI hayAtImA 31 ekatrIza kRtio prasiddhine pAmelI che, bAkInI kRtio paNa mudrita thAya tevI pUjya AcAryabhagavanto pUjya sAdhubhagavanto vagerenI mahecchA hatI.kintu te kRtione mudrita karAvavAmA sArA zAtapuruSa pa. pU. gacchAdhipati AzrIman mANikyasAgara-sUrIzvarajInI AvazyakatA hatI, teozrI paNa eka vayovRddhapuruSa hovAthI temane paNa sahAyakaranAranI AvazyakatA hatI, A vastu amArI vicAraNAmA hatI. vi. saM. 2012nA mahA mAsamAM udyApana nimitte sUryapUramA pa. pU. gacchAdhipatizrIAdi ThANAMnI padharAmaNI thai ane cAturmAsa hariparAjainaupAzraye thayu A daramyAna pa. pU. AgamoddhArakadhInA SoDazakajI granthaparanAM vyAkhyAno vyAkhyAnavakhate pa. vi. munizrIsaubhAgyasAgarajImahArAje utArelA teonI pAse hatA, temAthI pa. pU. gacchAdhipatinI punItadRSTinIce pU. gaNivaryazrIcandanasAgarajImahArAjane mudraNa karavAnuM kAma sopavAmAM AvyuM.te andhanA ante pU. AgamoddhArakazrInI be kRtio sAnuvAda prakSepa karavAmAM AvI che. A grantha hame vi. saM. 2013mAM prasiddha karI cUkyA chIe. // 3 //
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 4 // A zubha avasare pa. pU. AgamoddhArakazrInA AdyaziSya pU. panyAsa-pravara-zrIvijayasAgaragaNivaranA ziSya pU. gaNivarya zrIcandanasAgarajImahArAjanA svargastha pUjya AgamoddhArakazrIe racelI saMskRta prAkRta gadya-padya kRtione mudraNa karavAnA bhAva svayaM jAgrata thayA AthI teozrIe sva0 AgamoddhArakarInA hastapatro paranI kRtione mudraNa karavA mATe yogya lAge tevI rIte presakopIo taiyAra karI temAM pUjyazrInI lagabhaga tamAma kRtionI presakopIo teoe taiyAra karI che. taiyAra thaye presakopIonuM saMzodhana karavA kArya pa. pU. gacchAdhipatizrIe cAlu karyu, temAM prathama dazahajArazloka pramANano 'tAvikapramottarANi' nAmano vizAlakAya grantha zrI zeThazrIpAnAcandabhAi sAkaracanda madrAsIe mudrita karAvI saM. 2014mAM bahAra pADyo che. tyAra pachI A AgamoddhArakakRtisandoha-prathama-vibhAga bahAra paDe che. AmAM saMskRtaprAkRtabhASAonI gadya padya 38 kRtio ApavAmAM AvI che Ama 2-1-38- kuLe 41 ane sva. pU. AgamoddhArakanI hayAtImA mudrita thayela 31 kRtio sAthe kula 72 bahAra paDe che ane bIjI 72 kRtio paNa presomAM mudraNa thArahI che. sadarahu prakAzanamA prAtaH smaraNIya-gacchAdhipati pU.A.zrImanmANikyasAgarasUrIzvarajIpa mukhyatAe kRtionuM saMzodhana karya cha, pU. gaNivaryazrIcandanasAgarajImahArAje presakopIo karavI meLavavI. praphI Adi sudhAravAmAM sahakAra Apyo che AthI teo banne pUjyazrIono AbhAra vyakta karSa chu. anukramaNikAmAM darzAvela kRtionA nAmo ja evAM che ke kai kRti kayA viSayanI che te samajAya tevI che tethI teno vistAra karavo ucita dhAryoM nathI. kRtikAra maharSi pU. AgamoddhArakazrInA lakhANo mAM kA amAro dRSTidoSa thayo hoya, prUpho sudhAravAmAM ke mudraNAlayanI khAmIone AzrI kaMi doSApatti kSati AvI hoya te vidvadvaryopa sudhArI vAMcavU. lI : zAnticandra chaganabhAi jhaverI vaizAkha zukla tRtIyA 2015 | // 4 //
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ anukramaNikA anukrama naM. kRti pRSTham / AgamoddhAraka hastapothI naM. anukrama maM. AgamoddhAraka hastapodhI .naM. 106 1 tAttvikavimarzaH 1: 12 parSatkalpavAcanam 28 3 -adhigamasamyaktvam 38 -4 paryuSaNAparAvRttiH 39 . 615 avyavahArarAziH 45 - saMhananam 50 kSAyopazamikabhAvaH 55 arhacchatakam 57 9. udyamapaJcadazikA 63 kriyAdvAtriMzikA 64 . 6011 - anukramapaJcadazikA 66 . kSamAviMzatikA 67 ahiMsAvicAraH 69 Acelakyam 75 99 | 15 upakAravicAraH / 87 107 | 16 mithyAtvavicAraH 88 17 utsatrabhASaNavimarzaH 92 111 / 18 . jJAnapaJcaviMzatikA 98
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 6 // anukrama naM. kRti pRSTham AgamoddhAraka manukrama naM. kRti bhAgamoddhAraka pRSTham inapothI naM. 19 212 / 29 92 | 30 211 21 200 91 | 32 IpithikAnirNayaH 100 sAmAyikaryAsthAnanirNayaH105 IryApacapariziSTaH 118 zrutazIlacaturbhaGgI . 122 caityadravyotsarSaNam 128 devAyabhaJyakazikSA .. 143 utsarpaNazabdArthavicAraH 144 devaniryANamArga 146 acittAhAradvAtriMzikA 154 pauSadhaparAmarzaH 23 24. 25 26 * 27 paukyavimarzaH 172 zramaNo bhagavAna mahAvIraH 176 zrIvIravivAhavicAraH 210 sallakSaNAni paryuSaNAmamA 212 IdvApaMcAzikA 219 jayasomasikkA 223 duSpatikAravicAraH 227 zramaNadharmasahasrI 230 siddhagiristavaH 91 19 | 34 '52 | 36 2
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 7 // 1 3 20 pRSTham:- paGkiH azuddhama zuddham jAteMhInatvaM jAtehIMnatvaM klezavipAkaTu* vipAkakaTu 21 2 1 00 20 2 2 10 10 3 3 3 1922222222 5 7 13 23 1 20 25 26 25 4 14 18 25 -vyesu 12 19 14 15 16 17 a0 bhinna 17 0dita0 dizruta* 0dirbhibI 0dibhirvI0 dyarthamA0 yogyo0 cina manaH50 pa NAmapi uddiSTAH 0 dyathamA0 yAgyo0 bina0 mana pa0 pa ce0 NAmApi uddiSTA0 evaM aGga0 bhinaM sava eva sarvatra * yeSu pRSTham:- paGkiH azuddham zuddhipatrakam 24 26 29 29 29 13 21 9 22 8 18 9 6 11 15 30 25 32 18 32 28 25 5 37 41 dha * 18 w 27 11 zuddham yadyapyA* yadyapa narastasmai namastasmai 0paraM 0para paca0 pakSa 0mu0 0mupa0 manojJajJAnA0 manojJAnA hetu * hetuM nigamanaM nirgamanaM vAraNaM vAraNaM ? / heNa vheNa 1 0sa0 sa0 parya0 payu0 pratibhA0 paryu paryu0 pratimA0 kSetre 0 barsa 0 kSatra 0vasa0 zvatitaM vartitaM pRSTham:- paGkiH azuddham 45 23 sAnta rirpra ripra 54 27 57 15 57. 17 59 59 4. 61 64 12 67 9 23 67 68 68 20 69 15 71 6 74 74 77 9 **** 9 28 13 0nuvR0 0nuva0 hayai 0paye mukti mukti 0tAyA 0tAyA jisnova jino'va 0 0mama 0ta danA kuSya 0 0ti0 0dharmaH A* * dharma A 0ni0 0niryukti chuNu zuvam santi nadya vyataH 0 mam dadhnA krabhyaH varti ca: vR nadhu pateH // 7 //
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 8 // 16 18 152 18 pRSTham:-pakkiH azuddham zudham | pRSTham:-patiH azuddham zuddham | pRSTham:-paktiH azuddham zuddham 78 10vyava | 120 2 na prekSeta prekSeta 146 12 pRthavyAH pRthivyAH 83 3 etya hoi 120 160. I0 148 15 DiMDha Dhi 87 3 gava .vi. svasvA0 svAsvA0 bhanekaSAM nekeSAM taNAMNetRNAM pratara.. prataraM mahaka00maTTaka. zRNu yAvatkA yAvatka0 sasyete sve dhAdibha..dyAdeHbha0 158 bhatAnivantI tAni bhavantI tamAma0 0tatamAma caityasya caitya bhUyaH bhUyaH vattakA0 0vartakA kyena cyAna01 160 18 pavArtha...pavArtha svena mo0 0tveno 21 jAta jAtaM narthaka... narthaka dazitaM darzita 4 ki.. triM chaNu chNu 104 8 vAkya vAkyA0 , 22 me. 21 parimiteSu parimitaSu 105 23 tathA tayA 27 vRtta vRtte pramANeSu yo ukta yokta0 nirmi- ninimi anyA su asyAsu 109 27 thikI taha0 0thikI, 145 7 lagalagaM. 164 dhidhiH, taraM0 145 1. sAdha sAdhA0 hi0 hi0 212 12 pacchA0 pazcA0 146 10 vijR bhataM vijRmbhitaM |165 12 bAdha bodha / .1 162 .22 nAnAma- 163 ||84
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 9 // # # A a * 272 202 2 zreSu pRSTham-paGkiH azuddham zuddham | pRSTham -paGkiH azuddham zuddham | pRSTham-paGkiH azuddham zudvam / 167 3 yata yataH 193 21 vAde vAde, 222 7 bhAvi uM bhAviuM 168 8/23 zca0 0 195 17 eva evaM 224 3 ja jN| 169 1 . tyai tyaiH .. 196. 24 nRpapagR0 nRpa. gR 225 12 pava evaM 169 1 0bdabdaH 197 22 0cAraNAM cArANAM |226 24 raddha ra ? 169 25 babha0 bha0 108 7 tadyAgA0 tadyogA0227 25 70 170 6 pAsa0 posa0 201 25 lIka0 loka0 228 11 ta taH .24 pau dho0 pauSadho tyevA . tyeva 0traSu 173 21 vattate vartate 204 12 gatadvya0 / gatatavya0 229 17 janu0 janu. 184 23 zrataH zruta0 antarantare 27 0dhi| dhiH / 187 11 sArA0 sAro0 2072 prayatna prayatnA0 sarveH sarve vIratva. vIratve 'pi 'pi ca 1887 0tva0 0 siMha siMha kuTAni kUTAni mihaa mihaa siddha siddhi zcitta citte 189 12 SaD0 SaTa 219 23 kiy| kiyaM 226 7 kRta kRtaM duro0 dUro0 227 9 aMta zritam 193 19 kRti? kRtiH? |221 21 vada. vaMda0 247 7 h| aMta zrita kAna
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112011 pRSTham - paGkiH azuddham zuddhama 0ti0 0citi0 niryu tau niryuktau surA'pi sUropi OPTO 255 2 259 9 2.0 6 260 261 12 2 276 14 277 8 278 3/4 279 8 282 9 288 3 289 5 289 12 291 14 * kuddho sakti dogdhrI 0 mujjhi0 tIrtha gurAreva cAdeyA, niSkAzya moha candraNa ka kruddho saktiH drogdhrI mujjhi0 tIrthapaiH guroreva cAdeyAH, niSkAzyo mohaH candreNa zrIvardhamAna jinastavanam (rAga - gajala - kavvAlI) namaH zrIvardhamAnAya pravardhamAnajJAnAya // Teka // bhavadAvAgninIrAya, mohadhUlIsamIrAya / merumahIdhadhIrAya namaH zrIvardhamAnAya // 1 // devo'sti yo hi devAnAM vibudhA yaM namasyanti / devendrAdimahitAya namaH zrIvardhamAnAya ||2|| eko'pi hi namaskAraH, kRto yasya jinendrasya / naraM nArIM ca tArayati namaH zrIvardhamAnAya // 3 // rAjasiddhArthavaMzAbdhi - samullAse zazAGkAya / trizalAdevItanayAya namaH zrIvardhamAnAya // 4 // sUryapure tAmrapatrA - gamIyamandiraM ramyam / tatra virAjamAnAya namaH zrIvardhamAnAya ||5|| // 18 //
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - Namotthu NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa / . tAttvikavimarzaH (1)jAtyAyubhogAvipAka itijArtehInatvaM 'jamma dukkha'- | samyagdarzanetyAyakArikoktirapi yogyA'taH, vAyutejasoH / l mityAyukterjanmano duHkhahetutvamAzaMkyAha-samyagdarzanetyAdi / duHzraddhAnatvAd yadvA yathA'ntye AkhyAnaM tathA mokSasya ta (2) yadyapi mokSasvarUpajJAnamAvazyakaM tathApi tatsvarU- tanmArgApekSayA AzravAdyapekSayA vA tathAtvAt pazcAdAHI pe puruSajJAnakRto vizeSaH, mokSasya mArge tu tajjJAnAdeva | khyAnamatra tattvoddeze ca // tatsvIkAraH tasmAdeva mokSasyAdhigatiriti yukto'sya mArga- (3) samyaktvasya tattvArthazraddhAnakAryakarazubhAtmapariNAsyopadezaH, evaM ca mokSatattvasyApyante uktiH saGgacchate, marUpatvAd vratAtpArthakyaM, ataH siddheSu vratAbhAve'pi samya- DI tAttvika
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 2 // SI ktvasyAvasthitiH, yathA hi samyaktvamithyAtvAnyatarasyAva- | kte'pi karmallazaranubaddha iti, kizca-duHkhanimittamityanenA-S/ tAttvika vimarzaH | sthAne niyamo, na tathA vratAvratayoH, siddhessuubhyaabhaavaat| pAyakaTukatA karmetyAdinA vipAkaTukatA ca apAyAvadyada___ (4) anyadvihAya mokSamArgasya yadupadezanaM tatra heturvAcyaH, zanavad dhyeyametat apAyavipAkavicayavadveti // ukte'pi tanmArge tatmAmANyadarzanAya jinavAkyAnusAritA- (5) yadyapi zrIvAcakamizrAH 'ekAdIni bhAjyAnI'ti darzanIyatA tatrApi vartamAnatIrthAdhipasya darzanIyottamottamatA 'matyAdInAM jJAnAnAmAdita ekAdIni bhAjyAnI'ti. 'yasya tattIrthapravartakatvAttasya, so'pi ca samudAyasyAGgamityu- tu matijJAnaM tasya zrutajJAnaM syAdvA naveti ca tattvArthe sabhASye ttamottamAn tatprasaGgena ca zeSapuruSapaJcakasyAkhyAnAya 'ekAdInyekasmin bhAjyAni tvAcaturya iti' prazamarato ca ssttpurussii| mokSamArga upadeSTavya iti narajanmasAphalyasyo- pratipAdayantaH mateH zrutAvinAbhAvitvaM nAgIcakruH, parametapadeza upakrame, AdyAyAM janmazabdena manuSyajanma, yatasta- dvacanaM narajanmamulabdhatvakAraNopadarzanaparaM, yato'Ggamavitraiva paramArthasAdhanasamyagdarzanAditrayasya lAbhasaMbhavaH, dvitI- STAdizrutasyaiva samyagdarzanabalena jIvakRtA zuddhatA, tata eva yAyAM tu janmazabdena cAturgatiko bhavo grAhyaH, yataH sa ca 'samyagdarzanazuddhaM yo jJAna' miti tadAzritaM vacanaM, avanasamagro'pi karmaklezAnuviddha iti taddhAnAya yatnaH, na hi hAdermatijJAnasyAkSarAdyAtmakasya zrutasya bhavapratyayavibhaGgasya zAstrakRtAM kevalasya narabhavasya heyatvaM saMmataM, na ca sa tu svata eva zuddhiH, na ca tadIyo vyabhicAro'pi, evaM I // 2 // evaM karmaklezAnubaddho veti, ata eva ca duHkhanimittamityu- ca na sA mAnyAkSarAdizrutavyabhicAriNI matiriti /
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ tAttvika vimarzaH | evaM pulAkAdyadhikAre zrute nAGgapraviSTAdivicAraH, siddhA- | rzanAdirUpamatirevAdau yuktA, yuktaM ca tadAvaraNaM, natu pratya- . dhikAre ca pUrvaprajJApanayA naikajJAna ityudAjahuriti / nandyA- kSAditayAvirbhAvotkramaH na ca tattadAvaraNamiti // diSu aGmaviSTasamyakzrutAdiSveva jJAnAjJAnatvavicAraH (9) dArzanikaparipatparIkSaNe prAdhAnyenaiva jJAnaM pramAzrutamAzritya, lokottaralaukikazrutabhedayorevAGgIkartRpari- NaM vyavasAyIti, pratitantrasiddhAntena tu yAvajjJAnaM darzanaM ca Natibalena samyagitarapariNAmAt akSarAdInAM sahaiva pramANameva, sadRSTInAM saMzayAderapi jJAnatvAtpramANatvAt cakSusamyaktvamithyAtvAbhyAM tathyetarapariNAmaH na tu jIva- racakSuravadhikevaladarzanAnAM ca nAprAmANyaM, azrutaM vyAvahArika pariNamanasya balAditi // sarva matiriti smRtyAdInAM matAvantarbhAvaH avadhyAdivila(6) zabdasaMketagrahaNatatsmaraNapratyabhijJAnAnAM matya- | kSaNatayA ca parokSe, evaM ca 'ahavA taM samAsao' ityabhinnatvaM tathApi satyAdipratItistu vaktaguNavizeSAdbhavaiveti trAthaveti spaSTa dyotayati // bhinna zrutaM mateH, ata eva cAgAdizrutasyaivoktiH shruttven|| (10) darzane'styavabhAsakatA na tu vyavasAyitA, ce (7) jIvAnAM hi spArzanAditayaiva jJAnaM natu pratyakSAdita- tanAparaparyAyopayogarUpatvAdarzanasya, darzanAvabhAsitasyaiva yeti nyAyyaM matyAditayA vibhajanaM, pratyakSAdivibhAgastu | sAmAnyamayasyArthasya jJAnena vizeSamayasya vyavasAyaH / / vidvtsmaajsaadhitH|| (11) pratipANi sukhAdyanubhavakSamamAhArAdikSamaM ca jJAnaM (8) kramazaH pravRddhairindriyaistadviSayajJAnaddhiritispA- | saMsAriNAmAvazyakaM anyathA'jIvatvaM jIvasya syAta, na ca // 3 //
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ tAttvika // 4 // tadbhavati, tato'vazyamanantatamabhAgasyodghATanatA nityaM, 'su- | mokSAbhilApa eva ca saMvegaH / evaM ca mArgagatyadhyayanaM vimarza huvi mehasamudae' ityAdi dRSTAntarUpaM na tu sAdhakaM, tena mArgAnusAritAprArthanaM mArgAbhimukhamArgapatitamArgAnusAriNAM tAratamyenAvArakaH na sarvAvArakaH paTala iti na viparItaM | kramazaH prAdhAnyajJAnaM maargaadhyynmityaaderuppttiH|| / nodyaM, yatkiJcidavyaktavarNamayAhArAGgIkAro hi jJAna- (13) tatvArthAdhigamAkhyamiti bhASyakArikoktestattvAsattAsAdhanaM vanaspatyAdau sa ca zrutajanya iti sAdyAdi- | theti zAstranAma, akalaGkavidyAnandadevananyAdayo'pyetAmevAzrutavicAre akssraanntbhaagvicaarH|| | bhidhaamurriickrustttvaarthraajvaarttikaadissu| kArikAbhirbhA__ (12) mArgatvena rUDho jainadharmaH, naiyAyikasAMkhyadarza- | vyakRdbhipakrAntatvAdeva ca nAtra ' athAto brahmajijJAse' nAni mImAMsakA matazabdAbhidheyAH, nAstikAnAM tu tyAdivadupakramasUtraM, mokSamArgopadezasyaiva hitopadezakatvena kumatAbhidheti nyAyyA, mokSamArgopadezapatijJAsUtraM cAyaM sAdhitatvAnnAtra 'mokSasya' svarUpAdikhyAnAyAsaH, kRtaanyeSAmabhyudayo'pi sAdhya itikRtvA 'yato'bhyudaya' i- kRtyasya mokSamArgopadezenaivottamottamatvamiti bahuzaH pratipAtyAdhUcire te, jainAnAM tvabhyudayasya prApyatvena phalatve- | ditaM kaarikaasu| kiJca-yathA mArge pUrvapUrvasthAnaprAptiH satyapi noddezyatA tasya, kintu prApyatvasAdhyatvobhayadharmavAn uttarottarasthAnAvAptaheturbhavati tathAtrApi apunarbandhakAdiSu mokSa iti sa evodezya iti samyaguktaM mokSamArga iti, samastIti maargtaa'vyaahtaa| AstikAH sarve'pi prati | ata eva ca caturgatiko nirvedaH sa samyaktvasya lakSaNaM | pannA nAnAbhidhAbhirapi mokSaM yatastato na mokSasya sAdhya- TA.
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ tAttvika vimarza: tAsAdhanaM, mokSasya prayatnaprApyatAsvIkArAcca na tasya | evaM ca pratyekaM mArgatvaM / Adyayozcaramasya bhjnaaniymaargsiddhkriyaa| hetavo mokSasya guptyAdayaH syuH paraM zuddhi- mAvapekSyAnyatarAbhAve iti // rUpasyAtmadharmasya muktatvapariNAmAn mArga iti // (16) yAvacchUtopayogameva mokSahetukaghAtikarmanirjaraNaM, ___ (14) dRzyamAnabIjavat karmApyanAdi kAryakAraNobhaya- | sati kevale ghAtikAbhAvAnna tanirjarA, aghAtIni tu bhavorUpaM / agnyAdirbhivIjasya rohaNazakterivArhapuruSakAreNa karma- | pagrAhINIti vedyAnyevaM, tato mArgaH zrutAtmake jJAne, sadbhANo'nyakarmahetutvAbhAvaH / / vastu kevaladarzanAnantavIryAdInAmapi iti // (15) 'samyagdarzanaM samyagjJAnaM samyakcAritra'miti- . (17) 'trayANAmekatarAbhAve' ityAdi nizcayanayena, bhASye jJAnacAritrayoH samyagupapadatA svabhAvadarzanArtha natva- sa hi kArakameva vA chati, yadyapi dvibandhakAdInAmapi mokSabhidhAnArtha, tata eva matyAdisUtre 'jJAna'miti sAmAyikA- hetutA paraM na tatra puruSakAraprAdhAnyamiti na mArgatvaM, tathA | disUtreca 'cAritra'miti sAmAnyenoktaM / samuditAnAM trayANAM ca vyasanAdInAM samyaktvotpattihetutve'pi na mArgatA // mokSamArgatvAGgIkArAyaikavacanaM samyagdarzaninAM cAvyabhi- (18) Avarte'ntye Arabdhe zuklapAkSikatAniyamaH, sa cAritayA jJAnaM samyagjJAnameva cAritraM ca samyakcAri- ca kAlapradhAnaH, mokSAzayaprabhAveNAnantyaparAvRttinAzaniyamaH trmeveti| 'ityeSa trividha' ityatra 'vidhrdhimuulyyoH| sa ca pariNatipradhAnaH, mokSasAdhanAya kriyArambhakatA cet / prakAre bhAnnavidhiSvi tivacanAt trividhassihetuka ityarthaH, matAntarIyApArdhapudgalaparAvarttamAtrasaMsAratA zuklapAkSikatA N
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ tAvika // 6 // hetu:, sA hi kriyApradhAnA, avAptasadarzanasya saptASTabhavI sA | mAkhyAtumArabhyeta tadA kRtsnakarmaviprayoga AkhyeyaH syAca guNapradhAnA, AzAtanAdvArA tu tasyApArzvapudgalaparAvarttA vazeSatA sA tu virAdhanApradhAnA, asaMkhyazaH kSAyopazamikaM yat tadapi tathAvidhAnAmeveti // (19) loke hi siddhAn dharmArthakAmAnAdAya tatprAptaye pravarttante upadezAH, evaM lokottare'pi siddhaM mokSamupAdAya tasya mArga upadizyate iti yogyamuktaM bhASyakRtA - ' narte ca mokSamArgAddhitopadezo'sti jagati kRtsne'sminniti, kiJca - Adau mokSasya svarUpe ukte'pi tryAtmake mArge prathamasya samyaktvasya viSayA navatattvI, tatra ca navatavyAM saMvaranirjarobhayaphalarUpasya mokSasya svarUpeNAkhyAnamiti nAtra mokSasvarUpasyAkhyAnaM, tasya vastutaH svasthAnaM tatraiva, atra pravRttyAdyathamAkhyAtasyApi samyaktvaviSayanavatatctyAM tatsvarUpasyAvazyakamAkhyeyatvAt / kiJca - atra mokSasvarUpa t, tathA ca AzravasaMvaratadbhedAdyAkhyeyaM syAt niyamAt, evaM cApadyeta kramo'yameva mArgopadezAdirUpaH / anyacca mArgoM hi mokSasya sadandhagatinyAyena prApyate, na tu mokSa iti yuktaM mokSamArgopadezanamAdau / lokAnubhAvenaivAnantakRtvo mokSAzayamantareNaiva mokSamArgasyAnuSThAnaM bhavati, yena 'ANoheNAnante' tyAdyucyate iti mArgapratipattirevAdau na tu mokSapratipattiH / kiJca - mokSamArgasyAnuSThAnaM kurvantyubhaye kecidbhavAbhinandinaH kecidapunarvandhakAdayaH, tatrAdyAH kIrtyAdihetutvenAnutiSThanti mokSopAyaM na tatsuMdaraM, mokSoddezenaiva mokSamArgasyArAdhyatvAditi yuktamuktaM sUtramiti / kiJca yadyapi samyagdarzanAdInAmasti svargAdyabhyudayasya mArgatA paraM na sa sAdhyamuddezyaM vA phalaM, sa prApya ityAnuSaGgikaH, na ca palAlavat kRSAvAnuSaGgikaM dhImatAmuddezyamiti mokSalakSaNam - vimazaH // 6 //
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ vimarzaH // 7 // khyasAdhyaphalAbhidhAnAya sUtramupayogIdam // pamasthitikSayasya jJApakaM, 'tammayamAvassayaMti mahAbhA- tAttvika ID (20) mokSasya hetU tAvat saMvaranirjare eva, yato yathA- | pyokteH zrutameva mArgarUpaH, evaM labdhe'smin tritaye saM- IN IN pravRttikaraNAdyAvadayogiguNasthAnAntyasamayastAvad dve evaite khyAtasAgaropamasthitikSayalabhyA kSapakazreNiriti samyagdarza- KI jAgRtaH, sAdhye'pi ete eva, samyagdarzanAdIni tvabhivya- nAdInAM prAkaTyameva mokSasya mArga iti, yadyapi samyagda- K / janIyAni na tUtpAdanIyAni sAdhyAni veti yogyamuktaM | rzanAt prAgapi sta eMva saMvaranirjare, paraM na te apunarbhAva mArga iti / jJAyate cAvAptau samyagdarzanasya mokSamArgasyA- niyate, asmAt na bhUyastadvandha' itivacanAt tathAbhUte te vAptiH, tataH prAktu apunarbandhakatA-mArgapatitA-mArgAbhi- iti mArgArambho'taH, puruSakArasya prAbalyamapyasmAdeva mukhatA-sakadvandhakatvAdi, na tatra mArgatvaM anyaccAbhivyakte devena puruSakArasya bAdhaH ataH paraM tu puruSasamyaktve jJAyate yadavazyamUnaikakoTikoTisAgarasthiti- kAreNa bAdhyata eva daivamiti yogabindUkteH yAgyo'ta kakarmavAnevAyaM, AdyaM caupazamikasamyaktvaM mithyAtvamo- eva mArgArambhaH, puruSakArasAdhyakarmakSayasAdhyo mokSa iti hanIyarUpapratibandhakAbhAvamAtrakRtaM dagdhasthAnAdAhakatA ca ca yogya evAtra maargaarmbhH| yadyapi bhASyakRtA samyatatrodAhiyate, anye'pi AtmasvarUpabhUte eva, ata eva gnAnaM samyakcAritraM ceti samyagupapadatvena samyagdarzanavad kSayopazamakSayalabhye, 'gehe dIvamapAsate tivacanAt nAgA- dve'pyukte kaNThataH, 'evaM jJAnacAritrayorapI'ti vacane cAtidizrutarUpaM samyagjJAnaM sAdhutvamantarA, tacca saMkhyAtasAgaro- diSTa yorapi tayoH samyakpadAkitatvaM, tathA'pi na tayoH mAka // 7 //
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ tAttvika " // 8 // samyaktvaM tatsaMjJopayuktaM kintu mArgatAmAtropayuktaM, ata eva | niravadyakarmakaraNasAdhAraNyenopadezo'yaM tathAcAkAle'smi- INI vimarzaH 'tattvArthazraddhAnaM samyagdarzana'mityatra samyagdarzanazuddhamityatra mokSasya tadupadezo'narthaka iti nAnAzvAsa zrotuH,janmAntarata ca samyagupapadatayoktiH, na tu 'matizrute'tyAdike jJAna- | kuzalalAbhasya sulabdhajanmajanyatvAt / mithyAtvAjJAnAviHI sUtre 'sAmAyike' tyAdicAritrasUtre'ca, evaM ca aupazamikakSA- ratInAM saMsAramArgatvAttadviruddhAnAM mokSamArgatA darzitA'tra, evaM / yopazamikabhAvabhedasUtre tIrthakaranAmna AzrayeSu, siddhaguNeSu ca AnantaryeNa sarvasaMvarAt mokSasya prAptAvapi samyaktvapratibaca samyagaGkitatAsti na tu 'yo jJAnami'tyatra jJAnairityatra ndhakAnAmanantAnubandhimithyAtvAnAM viratitannairmalyapratibajJAnAjJAnAdiSviti sUtrabhASyakArahArdamiti // . dhakAnAM dvAdazakaSAyAdInAM ca bandhahetUnAmabhAvAdeva seti (21) 'sulabdhaM' itipadena jIvasya karmodayAdyAzri- bandhAbhAvarUpakAraNAMze samyagdarzanAdInAM kAraNatA, ata eva tyezvarAnapekSatvamasUci, nahi jainamate jIvA gopAlakena. prAgbaddhaudArikasarvahAneranantaraM mokSaH 'iha boMdi caittAgAva ivezvareNa gatyAdIn prati preyaryAityabhyupagamaH, ata eva Namiti ca, yadyapi prAgvaddhasya nirjaraNamastyeva mokSe'vica vAstavaM jIvakarmobhayabhavaM jagadvaicitryamiti // kalo hetuH paraM nAyoge tatprayatnaH, zreNerapi sayoganaiva ka (22) sarvadArzanikoddezyatvAcchAstrasya narajanmasula- raNAt, pUrNAtmasvarUpasya mokSatve'pi yatno mumukSUNAM bdhatvAyopadezaH, 'mANusatta'miti 'dulahe khalu mANuse' pratibandhakakarmASTakavinAzAyeti kRtsnakarmaviprayogo mokSa ityAdi cAgame'pi,paramArthatastu paramArthalAbhakuzalAnubandhi- ityuktiH, svasvarUpasya tu sarvakAlamavasthitvAnna tadutpa // 8 //
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ tAttvika 118,11 . ttaye prayAsaH, abhivyaktistviSThaiva, evaM samyagdarzanAdIni | jJAnapravRttiryathA samyagdRzAmiti, eSa eva yaddRcchopalambhaH,' jJApakAni mArgatvena mokSanaikaTyasya janake tu saMvaranirjare eva, laukike kumAvacanike ca zodhanAvakAzaH saddRzAM, AcArAtena 'bandhahetvabhAve' tyAdi mokSasUtreNa saha sUtraM, ataeva di lokottaraM tu svarUpazuddhameva paraM sarvanayasamUhena yoja' evaM aparivaDie ' ityAdi || nAya zodhanIyameveti, jJAnamityatrAcArAGgAdItyAkhyAtamupAdhyAyaiH 'syAdvAdazrutamucyate' iti divAkarapAdaizceti / / (23) yadyapi vipAkAnuSThAnasya na lokottaratvaniyamo vacanadharmAnuSThAnayoreva lokottaratvAt paraM 'pAvakammehiM kicaI'tyAdivadvipAkakaTukatAdarzanadvAreNa vacanAdyanuSThAnakaraNopadezasyeSTatvAt 'janmani karmaklezai' rityAdi / dvitIyAdhyAye jIvatattvaM prarUpayitumanvicchan tattvabhedaparyAyairvyAkhyeti manvAna AcArya indriyasaMjJAyonyAdibhirbhedAn nArakatvAdIn paryAyAMzcagre vyAcikhyAsurAdau tattvaM jIvAnAmAkhyan aupazamikAdirUpaM AbhyantaraM upayogarUpaM ca baddhaM tattvamAha / (24) yadyapi matyAdIni samyagdRSTitaditareSAmindriyAdibhistaddhetubhiH samAnaireva janyante paraM samyagdRzAM pratipadArtha heyopAdeyAdi phalaM pratItyAvyabhicAra iti jJAnatvaM (25) jainAnAM hi jJAnakramo jIvAnAmanAdisthitiM krataditareSAM tu vaiparItyamityajJAnatvaM teSAmiti, na ca phalaM mikavRddhiM cAGgIkRtya indriyAdikrameNa, tatrApi sparzanAdijJAnarUpAt pramANAd bhinnaM, tena phalApekSayApi sadasattvaM krameNa, ata eva svAbhAvikaH saH, tadvazAdeva matijJAnAvaramatyAdInAM na ca mithyAdRzAM sarvajJabacanavirodhaparihAreNa | NIyAdikramo'pi tatazca na pratyakSAvaraNAdikalpaneti / vimarzaH // 9 //
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ tAttvika vimarzaH (27) AryANAM hi koSThotthitavAyugamanasparzanasthAna- | hAre tu zAstrIyAryAnAryavivakSA saMbhAvyate // krameNa varNasamAmnAyaH, uccAro'pi taisteSAM varNAnAM tathaiva | (30) paitRkaM sAmarthyamiti kulavattvamapekSyate mAtRka svatantraH kriyate, tatazcaspaSTabhaNitA teSAmeva, avyakta- AcAra iti yogyaM jAtimattvam // vAkyaM cetareSAM spaSTa, stokenaiva kAlena prayAsena cAryabhASAyA (31) vikRtarUpaM dRSTvA''dAveva ghRNotpAdaH, na ca bhavati, pracArastvanyAsAM rAjyasAhAyyAt / / taduktaM yathAyathaM pariNamati, na ca tAdRze vaktA tata eva yathA(28) AryadezAnAM magadhAdikA saMjJA vibhaktayazca tatta- yathaM vaktuM zakta iti arha rUpavattvaM, rUpiNaM dRSTvA zrotutkAlInAdyatIrthakarakAlApekSayeti bhagavamnahAvIrakAle'nyA- rAdAvevAhAdastatazca jhaTiti taduktAGgIkAra iti yuktaM nyasaMjJAvibhAgasadbhAve'pi na doSaH, ata eva bhagavatyAM go- jinAnAmudagrarUpavattvamiti // zAlakazate malayamAlavakAdInAM dezAnAmuktAvapi na ksstiH|| (32) vIravacanavat sAmarthyavaduktaM prabhAvakaM, yadyapi (29) magadhAdInAM cAryatvaM na jJAnAdhAryApekSayA kitva- kSamAvinayAdau namroktireva sAdhikA tathApi sApi sAmarthyahaccakribaladevavAsudevAnAM janmApekSayA, ataH sArvadikIyaM vaduktaiva yathArthaphaleti susaMhananayuktatvamAcAryaguNaH, vAdijavyavasthA''ryAnAryasaMjJAvibhAga iti, dharmapravRttyapravRttI tu yAvasare tu yathAI trikaraNagatamapi sAmarthyamapekSyata eva kintu kAlatIrthapravRttijJAnAdimanmunivihAretarAdiprabhave staH, tadape- upadezAjJAprotsAhanAdiSu api avikalaM tadeva guNAvahamiti // kSayA vyatyayo'pi tattaddezAnAmAryAnAryatvAbhyAM, jinavi- | (33) kAtaravacanaM hi hAsyAyeti yogyameva dhRtimattvaM // 10 //
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ tAttvika // 11 // guNaH kiJcakuTumbakAntAkAyanirapekSaH kSAntyA diguNapravRttaH karmAvalIkaSaNaniSNAtaH, na cAyaM vinA dhRti - saMhananAbhyAM na tacchikSako'pyathAvidha iti // (34) jitaparSadityatra jayanamutkarSeNa varttanaM natvabhibhavaH, upakArabuddhayanupapatteH // (35) jitanivRttyai kAlikotkAlikacchedasUtravyAkhyA- syAttathAcAvamAdau tatsattve'pi na kSatiH // viSaNNo bhavati // (36) pratibhA navanavollekhazAlinI prajJA. tasyA Asanalabdhatve cAlanAyAM jhaTiti pratyavasthAnasamartho bhavati dArzantikArthasya ca dRSTAntena vyAkhyAtA syAt // (37) dezakulAdInAM samAsa: sAdhAraNaguNatvArthaH, tenArdrakumArAdInAmavyAhataM vyAkhyAtRtvam / / kAryakRt saMhananaM dvayopeta eva kAryakRt protsAhya saMhananI' adhRtimAnapi dhRtimAn kriyeta natvasaMhananI protsAhanAt saMhananI syAdAvazyakaM dvayamapi tadavekSI vyAkhyAteti yutazabdAntatA naM tu vadantatA // ( 39 ) anAzaMsItyatra zIlArthaNinvidhAnAttacchIlo na (38) dhRterivarNAntAlpasvaratve'pi saMhananaprAdhAnyAt tatmAk, saMhananaviyutAyAH dhRterhAsye paryavasAnaM, dhRtiyuta eva * (40) avipratArakatvanizcaya eva pAralaukikAnuSThAnoktau vizvAsaH, nahi taduktirvyAvahArivRttyA jJAnena parIkSyA tato yuktamamAyIti zrotRpravRttaye cedaM tathAca nAGgAramardakAdInAM vyAkhyAnAbhAvaH, 'kiM etto kaTTheyara' mityAdyukteH samyagadhigatirAvazyakI, sA ca sthirasUtraparipATikasyaiva abAdhyavyAkhyArthaM cedam // (41) hitamitAdibhASakA eva hi vyAkhyAtAra: na tu kutarkakRto durgamaM sugamamityuktvA sugamaM vistArya vaktAra vimarzaH // 115
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ tAsvika - // 12 // ityavikatthanaH, yadvA nAtmaprazastyA zrotRRNAM vinayabhraMzakAH anuddhatA ityarthaH / / (42) 'gahiyavake 'ti gRhItavAkya iti saMskAre adhigatasAmAcArIkaH, kevalasUtracAriNa unmArgatvAt, antyata AdezapaJcazatyA azraddhAnaM, grAhyavAkya iti saMskAre tu tathA vidhAdeyanAmavAn durbodhatamasyArthasya vA sugamatayopadezakaH // (43) dezakAlAdijJAne uttarottarajJAnaprAbalyArtha samAsaH, zrotrApekSA dezAdayaH, ata eva tatprakRtidevatAdhibhu ktijJAnamiti, anyatrAhureta eva ' ke purise ke nae 'tti, sUtrakArA api pUrva vyApakaM pazcAda vyApyaM parSadapekSayA vAlamadhyabudhAnAM bodhanIyatA, anyathA dAruNavipAkamunmArganayanaM svayamapi, dezAdyAnukUlyena vacanam // (44) tannisargAdadhigamAdvA - aGgAdibodharUpasya sa myagjJAnasya sAmAyikAdicAritrasya ca na nisargAdutpattiH, | kintu samyagdarzanasyaiva tathA setijJApanAya taditi, anAbhogato yathA yathApravRttikaraNaM tathaiva svabhAvato'pUrvAnivRttikaraNe iti / jIvAjIva0 tannyAsaH - bhedaprabhedaguNaparyAyayuktAnAM nikSepaH kArya itijJApanAya buddhisthapadArthaparAmarzakastaditi, ata eva bhASye catuSTayaM nikSepANAM sAkSAduktaM, siddhAnte'pi vyApakatA taccatuSTayasya teSAmityarthaM tatpadaM, tenAdhigamAdisUtreSu tadanuvRttiH sulabheti / asti ca tadityavyayaM, tathA teSAmiti pRthak padaM, evaM naikadezAnuvRttidUSaNaM, na ca pramANanayairadhigama ityatrAnanvayaH, ata eva nirdezAdau sadAdau ca kvacijjIvAdhikAraH kvacit samyagdarzanAdhikArazca bhASyokto nAsaMgata iti, Ahuzca bhASyakArAH nyAsabhASye - evaM sarveSAmanAdInAmAdimatAM ca jIvAdInAmityAdi nirdezAdisUtrabhASye - sarveSAM bhAvAnAM jIvAdInAmityAdi, sadAdisUtre - sarva bhAvAnAmityAdi i vimarzaH // 12 //
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo dvArakakRti do // 13 // . SaSThayanta tacchaddhArthe tacchabde tu sarva susthamiti / zAstrasya samyagdarzanasya pRthaguktistathA vipratipattinirAsAya 'na cakSu' rityAdi pRthak sUtraM, evameva ' matiH smRti' rityAdyapi anarthAntarasUtraM, tataH smRtyAdInAM pRthakmAmANyanirAsaH // (45) vAcakamukhyasya lakSyate zailIyaM yat- prAdhAnyena parAmarze tacchadasya prayogaH, anyatra tvanuvRttyaiva parAmarzaH, evaM ca mokSamArge samyagdarzanasya, nyAse jIvAdInAM, jJAne mateH, darzanavinAkRtajJAnaviSayApekSayA nibandhaH pradhAnalakSaNApekSayopayoge ityAdi svayamUyaM sudhIbhiH evaM ca materau tsargikatvaM matirevAptopadezena vizvastArthagrAhiNI, 'zruta' mitipUrva zrutamuktaM anyathA zrutaM dayanekadvAdazabhedamityevocyeteti, matizrutapUrvakatve'pyavadherna tathoktistatra tathAtvA - bhAvAditi / (48) dazavaikAlikamityatra vikAlazabdaH khaNDArthaH, khaNDazca kiJcidUnatRtIyapraharalakSaNastena nirvRttatvAt uddhRtya tadA sthApitamiti, yadvA rUDhyA kAla: prathamacaramapauruthyau tenAsyAdhyayane saMdhyAvarjya sarvakAla paThanIyatvAt tato vikAle'pi paThanIyatayA sthApitamiti, vaikAlikaM dvitIyatRtIyapauruthyau paThane kAlo'syeti vaikAlikateti / / (49) vyAkhyAnato vizeSapratipatterna 'dvacane ke 'tyAdeH saMzayagrastatA, aGgabAhyasya prAkkathanaM tu mandamatyupakA rakAdiprAdhAnyAt / sAdhu zrAvako bhayapAThyatvAdadhyayanAnAmapi pRthaksUtratA, ata eva caturviMzatistavAdInAM pRthak (46) zrutanizritAyA mateH prapaJco'yaM saiva ca zrute pUrve, itarA tu tAtkAlikakalpanAbhyAsavinayavayaH pariNAmukhyaketi tathA tathA vibhajyate // (47) yathA samyagjJAnena gatArthatve'pi dArzanikatvAt | pRthak upadhAnAni saGgacchante / nAmAnyanuktvA bhedamAtra tAvika vimarza: // 13 //
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo dvArakakRti sandohe // 14 // syopanyAsastu prasiddhayanurodhAt, evaM ca yatkiJcidvadatAmanA- | viSayaM zrutaM, tata eva sarvajJapraNItatvAdityUcurbhASyakRta iti // NI tAttvikagamikAnAM nagnATAnAM nirAsaH, tadAnIM dvAdazasyAGgasyApi (52) 'sukhagrahaNe'tyAdinA dAnagrahaNapRcchAparivartano- Ki sadbhAva eva, uttarairapi lokottarAptai racitAnAmaGgabAhya dezasamuddezAnujJAnuyogAnAM zrutaviSayatA jJApiteti, ata ta vimarzaH samAvezArthamaneketi aniyatasaMkhya uddeshH|| eva prayogazabdopAdAnam // __(50) zrImadarhaduktagaNadharadRbdhasyAGgamaviSTatvoktyA (53) 'yathoktanimitta' iti indriyAdinimittAbhAvajJAgaNadharadabdhAnAM sAmAyikAdInAmaGgabAhyatve'pi na kSatiH, panAya, pratyakSe nAnyannimittamiti hArda, tena mana paryAyakevaevaM ca gaNadharAzvAnantaryAzceti dvandvo yuktaH, ata eva ca layona hetUktiH , sUtrANAM pUrva kRtiH, 'dvividha'iti, atragaNadharazabdopAdAnaM tatra saGgataM, tadupAdAne te cAnanta- ca kSayopazamanimittatvAvagamAt 'kSayopazamanimitta' iti / zceiti kliSTa syAditi / / vytyaaso'naarssH|| . (51) anubhUyate ca zrutiviSayagatasyaikasya zabdasya (54) vyAkhyAnato vizeSapratipatteH zeSANA'miti nAraanekArthateti, kiJca-kevalajJAnajJAtayAvatparyAyasya dravya- kadevebhyaH zeSANAM santi pa cendriyANAmitijJeyaM, tathA ca syAkhyAnAya proktasya zabdasya zrutajJAnajanakatvAdanantA- 'zeSANAM tiryagyonijAnAM manuSyANAMce' tyasyApi bhASyasya rthatA zrutasya spaSTataraiva, kiJca-anyadavagrahAdirUpasya saMjJitiryapaJcendriyANAmityevArthaH, kizca-yathaiva kSayopamatijJAnasya sparzAdizabdAzritatvena zrutanizritatvAt mahA- | zamo nimittamakdhestathaiva saMjJipaJcendriyatvamapi nimittamiti
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'yathokte'ti, yadyapi devanArakANAmAnugAmikAvasthito'- | varaNakSayopazamakSayalakSyANIti na matizrutavattallakSaNAni. vadhistathApi niyata iti tadvikalpa iti / / uktAnIti, tAni hi kAryalakSyANi na sAdhanalakSyANIti, Agamo- IN (55) aGgopAGganAnAtvaM tathA. 'agopAGagaza' | kimiti prazne dvividho'vadhiriti yuktamuttaraM, na cAvadherapi tAttvikaddhArakakRti-N ityukteHprAktanAnyevopAGgAni // nArakadevabhavau nimittamiti tatsahacAritA hi tatreti, sandohe vimarzaH (56) gaNadharAptamaNItatvena zrutasya vizuddhataratA, tathA vyavahAreNa tannimittatA, nArakabhave AyusthitivRddhau cana tatra zaMkAdInAmavakAza iti, evaM ca matijJAnaM parIkSya tadvadyadarzanAt, deveSvapi nikAyakalpAnusAreNa tadvRddhaH, // 15 // pramANayitavyaM zrutaM tvAptasya nirdoSatayaiveti // sahakAriNo mukhyatvAdbhavapratyayatA // (57) pAriNAmikamiti, nadyAptavivakSA bhASA visargo | (59) yadyapi zrutasya matipUrvakatvAnasamAnaviSayavA heturityarthaH, tathA ca zrute dravyabhAvabhedAvatArastathA na tvamapi na syAt mahAviSayatvaM tu durApAstameva, paraM matAviti // zrutiviSayAgatazabdApekSayA'rthasyAnantyAvagamAt yogyaiva mahA__ (58) matizrutajJAnAvaraNIyakSayopazamo hi indriyAnindri- viSayatA, ata eva 'savvagayaM sammatta'mityapi muvacaM, yaviSayagrahaNazaktigamyo matizrutAvaraNasadbhAvo'pi taccha- ata eva caturdazapUrviNAmApi SaTsthAnagatatA zrutakevalinAM ktyabhAvagamyaH, ata eva parokSe te, avadhyAdIni tu kevalinAM tulyA prarUpaNeti // naivamiti tAni pratyakSANIti, tathA cAvadhyAdIni tattadA- (60) 'lokAnubhAvato jyoti,-zcakraM bhramati sarvadeti II // 15 //
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 16 // IK vinayavijayopAdhyAyAH 'logAnubhAgajaNiyaM' joisaca- | addhA samayarUpazceti vartanAdilakSaNaH samayaH sarvatra loke, ISI Agamo tAttvikakati jyotiSkaraNDake pRthak pRthak vAhakAH murAsta- paraM bhinnarUpaH parasparaM, tena sarvatra kAlANava iti yogazAstre, kil ddhArakakRti ta syeti sarvatra sUryAcaMdramasAmudayo dharmAditi yogazAstre vastutastu pratidravyaguNaparyAyaM kAlANuH pradezo'pi pRthak pRthag vimarzaH sandohe / zuddhapadavAcyatvenAstitvaM natu SaSThaM dravyam, // bhAvAt, avagAhApekSayA pratipradezamiti, asti caikasminnapyA- 2 ___ (61) 'kimida kAletti pavuccatI'ti pRthagdravyatvAbhA- kAzapradeze bhinnAnAmaNUnAmavakAzaH, na kopi lokAkAzavo'pi vyavahAryatvaM tenaiva . ca SaDdravyANIti // | pradezaH kAlANuzUnya iti tattvaM, kAlANavazcet kiM nAne___ (62) guNaparyAyavadravyamiti lakSaNamapekSya kAlazcetyeke | kadravyateti cet anvayitvAbhAvAt, kathaM na guNaparyAyaiti dravyANi jIvAzceti ca sUtra, tena varttanetyAdi so'nante / vattvaM udiSTAnAM tat, na cAbhimataM bhASyakRtAM kAlasya dravyatvaM, tyAdi ca svamate na, tatazcAnantasamaya ityatra samayagrahaNaM, | AdyasUtre'ddhAsamayapratiSedhArthamiti upagrAhakaH kAlasyopatathA ca samaya eva kAla iti sUtrakRnmataM, na ca samayasya | kAra iti coktH|| guNaparyAyAH paryAyarUpaH sa evamapi tataH, yadvA sArdhadvaya- (63) parasparavirodhibhedasamudAye vikalpazabdasya dvIpavartikAlApekSayA kAlazcetyeke iti, evaM cotpalapatra- prayogaH parasparabhinnatvamAtre tu bhedazabdasyeti jJAyate // dRSTAntena vibhAgajJApyaH samayaH sarvatra, AvalikAdista- (64) 'tavargasya zravargaSTavargAbhyAM yoge' ityatra yoga'dguNajanyaH sArdhadvayadvIpe, ata eva sUryAdigativyaMgyaH- | zabdokteratra dvayormIlaneneti bhAvArthaH zaso'tetyatrApi
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo dvArakakRti sandohe 116211 sthAninaH sahAtA dIrghatA dvayoreko dIrgha iti / / (65) bhASA vyAkaraNaM ca dve'pi mahApuruSasAdhite pramANe staH, saMkSepavyAmohanivRttyAdyartha tvArambhaH, bhASAyAH pratnataratvaM tatsiddhaya evaM ca tattadvayAkaraNArambhaH, evaM ca vyAkaraNasUtreSu asiddhoktiH svAzrayAdidoSANAmavakAzaH / / tatrApi (66) saukaryArtha prasiddhayA 'avarNasyevarNAdI' tyAdiSu varNena vyavahAraH, edAdiSu takAraH, it spaSTatvArthaH, svare takAraH vyaJjane kArazca prayujyate, ekAkI vA samudAyo'pi sUtre evaM, vRttau tu varNamAtrAtkAraH, svarebhyo varNazabdaH bhedagrAhako natu vyaJjanebhyaH // taMtra puruSAkArasya daivena bAdhaH, samyagdarzane tu pauruSeNa daiva sya bAdheti mokSamArgatAtra. kiJca - arvAk samyagdarzanataddhetukApUrvakaraNAnna malAlpatA''bhogakRtA akAmanirjaraiva tatra, samyaktvAtparatastu sakAmeti yogyA mArgatA'tra, kiJca-adhikakonasaptatisAgarakoTIkoTisthiteH kSaya eva guNAvirbhAvaH punastadbandhAbhAvazceti mArgatvamatra, karmASTakakSayo hi mokSaH, tatra catvAri hyaghAtInIti bhaveopagrAhINi tAni ca samudghAtenAyogizreNyA ca kSIyante, ghAtiSu ca caturSu mohakSaya eva trINi jJAnAdighnAni zrIyante, tathA ca moha eva kSeyo mumukSubhiriti yogyamuktaM 'samyagityAdi, tathA ca mohakSayamatyalatvena trayANAM grahaNaM, tathA ca mohakSayaM trayANAmeSAmupayogAnnApramatte yeoge'pi trayANAmeSAM mokSaprAptiprasaMgaH, nahi dAhako'pyagniH samastaM dAyaM dahatyAyendhakatve mArgAbhimukhamArgapatitApunarbandhakatvAdiSu, paraM savartra | kSaNe, naiva caivaM nAgnirna dAhaka iti, yadvA samyagdRSTiguNasthAnA (67) yadyapi pratipudgalAvartta malasyAlpAlpatvato'styeva mokSamArgatvaM vizeSatazcaramAvartte zuklapAkSikatve sakRddha tAvika vimarza: // 17 //
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAgamo tAttvika dvArakakRtisandohe HI // 18 // nantaraM krameNa bandhAbhAvanirjarAbhyAmeva mokSagamanamiti samya- | ca jIvasya sAdhakaM lakSaNaM matizrutajJAnayugameva, tatra ca yadyapi SI gityAdi. evaM SaTapuruSIkramoktiH samayojaneti, keSA- yAvajjJAnasyAstyeva svaparaprakAzakatA paraM sA viSayamakAzcidbhavAntare'pi mokSabhAvAta, tatrApi tatkAraNAni tvetA- | zavedyA nAnyathA, pazyati rUpaM cet nizcinoti dRSTra vimarzaH nyeva, evaM ca nehabhave mokSasyAnupalambhe'pi AzvAsana- cakSuH, evaM zeSeSvapi viSayeSu, evameva zabdAMstadarthAzca yadAbhaGgaH, paThyate ca darzanAcArAdhakAnAmaSTabhavAdibhirmokSa- vaiti tadA zrutaM me jAtamasti vA, ataHkAraNAt indriyAprAptiH 'janmabhiraSTatyekai rityaadivcnaat|| nindriyanimittaM matijJAnaM tatpUrvakaM ca zrutamiti jJApite'pi (68) nanUktamupayogo lakSaNaM jIvasya ca jJAnadarza- | jJApanIyaM kasyendriyasya ko viSayaH? ityAha-paJce ityAdinAnyatara iti, darzanAni cAnAkArANi tato'spaSTAMnIti sUtracatuSTayaM, sparzanetyAdi sparzetyAdi zrutamityAdi ca, ke jJAnaviSayarUpavizeSapadArthabodhasyAnyathAnupapattyA'vaseyAni, jIvAH kenendriyeNa jJAtvA viSayAnAtmAnaM nizcinvanti, paraM ca sAkArakopayogASTake matyAdyajJAnatrayaM viparItamatyA- | apare'pi jIvAH keSAM keSAM jIvAnAM keSu keSu viSayesu ditrayarUpamiti jJAnapaJcakameva jIvaM lakSayitumalaM, tatrAva- hAnAdAne dRSTvA jIvatvavattvaM nishcinvntiityaah-vaayvetyaadi| dhyAditrayarUpaM pAramArthikaM tvatizayinAmeva bhavatIti tadvArA (69) nanu kAraNAdhInatvAtkAryajanmanaH samyaktvAdi lakSyasya jIvasya sAdhanaM kutracitkvacitkadAcitkatha- | mokSakAraNopadezo'treti satyam , paraM prekSApUrvakAriNaH kArya1. Jcideva, tataH pArizeSyAta sarvasminsarvatra sarvadA sarvAvasthAsu syeSTatAmavagamyaiva tatkAraNeSu pravarttante nAnyatheti mokSa // 18 //
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAgamA khArakakRti sandohe // 19 // rUpakAryasya svarUpaM tadiSTatArthamAkhyAyaiva tatkAraNAnAmA- | pravakSyAmIti pratijJAnAnnAyaM bAdhako vikalpaH, kiJca-mArgadezanenaiva jinezvarANAmuttamottamatvamiti na vismArya, guNA AtmasthAH tadAvirbhAvAdihetuka eva jinezvarANAmupadeza iti / mokSasvarUpakathaneSTatA buddhirutpAdyA zrotRRNAM paraM sA vaktRNAM prAmANyagrahAdeva, tacced gRhItaM tadvacanenaiveSTatAsiddhiH atathopadezasya tadvayAghAtakatvAt, mArgopadezenasAdhanopadezaH azakyAnuSThAnatAnirAsazcaivam // khyAnamuciMtaM syAt, paraM mokSaprApaNAtmakAnugrahabuddhayaiva dharma bruvata aikAntikadharmalAbhAt mokSahetutayA samyaktvAdInAmuktiH, anyatra duHkhAdiSu jJAnecchAdivirahe'pi syureva pApAdibhyo duHkhAdikAH paramatra na samyagdarzanAdayo vinAmayatnena janyante ityatra jJAnAdipUrvakameva samyaktvAdi tacca mokSarthitvAvinAbhAvi, evaM ca saMvega nirvedau lakSaNeSu samyaktvasyeti, yadyapi samyagdarzanajJAnacAritrairmokSa ityetAvatyukte trayANAM mokSakaraNatA zAstrAnupUrvI syAt, kiJca - evaM nirdiSTe trayANAmeSAM karaNatvaM khyApitaM bhavet, tathA ca bAdaratvAdInAM hetUnAmanupAdAne kSatirna syAditi paramabhedanidazo'yaM mokSasyApyetattrayAtmatAkhyApanArthaH, vakSyati ca ' anyatra kevalajJAnadarzanasamyaktvasiddhatvebhya' iti, kiJca bAdhate'yaM vikalpaH svopajJabhASyamanaGgIkurvatAM pareSAM tu mokSamArga ( 70 ) vedAntAdayo matAnIti naiyAyikAdayo darzanAnIti ca nAmnA svaM svaM panthAnamAkhyAnti, jainAstu svamAmnAyaM mArgatayA''khyAnti, ata eva 'maggadayANa'miti nirvizeSaNaM stavapadokteH saGgatiH, evaM jainAnAmevAmnAyasya mArgatayA prasiddheH, jainadarzanasya sUtraM cikIrSavo'pi zrIumAsvAtivAcakapAdAH mokSamArga pravakSyAmIti uddizya 'samyagityAdinA''disUtreNa taM nirdidikSuH, na ca tAvika vimarzaH 112811
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 20 // IN bhASyakAreNaivAkhyAtaM yadutoddezamAtramidamucyate iti vAcyaM, | ekatareNetarAbhAveneti taraNatyayaH // Agamo yA tAttvikapratijJApekSayA nirdezarUpasya zAstrakramApekSayoddezavAkyatve . (71) yadyapi karmapAratantryAdAtmaguNAnAbAdhatvAbhAvAca / dvArakakRti virodhAbhAvAt anyathA tu samyagdarzanajJAnacAritrairmokSa | bhavasya heyatA tathApi karmatatphalarUpaklezaheyatvamAdau samya- vimarzaH sandohe ityeva suvcH| saMvaranirjare karaNe samyagdarzanAdIni tvabhivyaM- ktvotpAdakAla eva bhAvAdAha-janmanItyAdi // gyAnIti yuktaM prathamAgarbha sUtra, kSAyopazamikAnyeva samyagda- (72) zrutaskandhasamudAyo hi kalpanIyo na ca saMgra rzanAdIni teSAM kSAyikANAM hetuH, kSAyikANi ca tAni | hIta iti na cUrNau tanmataM kiJca-anekazrutaskandharUpe AcAIn sarvathA bandhAbhAvanirjarAdvArA mokSasAdhakAnIti trayANAM | rAdau na zrutaskandhasya vyApyatA tannAnAdiSTatvaM zrutaska sAdhanatvaM, yadyapyApazamike api samyaktvacAritre nAma- | ndhasya, kiJcanAtra zrutaskandhatA pAribhASikI sthAnAGgAvyAnAM, paraM na te paramparAnusandhAnakAriNI avazyaMpAtamA- | divat, tata eva nAtra zrutaskandhasyoddezAdi anAdiSTasyA| vAt , karmatanutAjanye tu te api, vyavahAreNa vizaka- | vibhaktatvArthe dazavakAlikarUpaH zrutaskandho'nAdiSTaH litAnAmapyeSAM mokSasAdhane'pi nizcayena cAritriNAmeva | adhyayanAnyAdiSTAni vibhAgarUpatvAt, nAmnA siddhaM zrutajJAnadarzanayorabhyupagamAt ekatarAbhAve'pyasAdhanAnIti, | skandhatvasyAsiddhaM cArityA naticAruteti // | prAcAM matena samyagdarzanajJAne caraNaM ceti vibhAgAta, (73) AtmasvabhAvato jJAnaM yathA prAptinirUpitaM // 20 // A. navyAnAM tu samyagdarzanaM jJAnacAritre ceti vibhAgAt / kSAyikAdibhidopetaM narastasmai jinezine // 1 // matiH
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ tAttvikavimarzaH // 23 // A sparzAdibhedenA-kSarAnyAdizrutaM punH| anugAmyAdimavadhi mRjvA-| (78) namaskArasahitAdiSu 'uggae sUre' iti pUrvA- Agamo. dimanaHparyayam // 1 // sarvadravyakSetrakAla-bhAvagaM vettvalaM punH| bhiktAdau sUre uggae' iti ca vidhAnaM vicArasAre ddhArakakRti yenAkhyAtaM namastasmai, jinezAya parAtmane // 1 // pramANena paJcAzakapravacanasAroddhArAdiSu ca, Aye sUryodgamAdArabhye- | sandohe padArthAnAM, bodhastajjJAnameva yat / Atmano rUpamevaitat, tyarthaH, anyatra Urdhva gate sUrya ityarthaH, tathA ca, pUrvArddhAdInAM tatpUjyaM paJcadhA punaH // 1 // sUryodayAdarvAganavadhRtAvapi na kSatiH spaSTaM cedaM shraaddhvidhau|| (74) kevalini zeSajJAnAnAmupayogAbhAvaH, zaktitaH syuH|| (79) zrIyogazAstrAdyapekSayA yathAbhadrakANAmeva mithyA (75) cakSuH zrotrANAMdvayasya sahopayogo yathA viziSTaH | dRzAM mithyAtvaguNasthAnakaM syAt, tathA ca nAbhavyAnAM tata tathA kevalayorupayoge // / tatazca tAdRzAM paJcavidhamithyAtvabhAvo na viruddha aviruddha(76) nahi yathA jJAnadarzanacatuSTayayoH zaktyupayo- mukhAdipratipattimapekSya tattve na paMcavidhamithyAtvabhAvaH, mokSagakAlau bhinnau tathA kevalajJAnadarzanayoH, na ca tadupayogau zraddhAnamaMtarAtahetukAdInAM zraddhAnaprasaGgasyaivAbhAvAt, aasaadisaanto|| cAramapekSya tu zrAvakakulajasyApyabhavyasyeva nAsaMbhava(77) 'nANaMmi daMsaNaMmi' ityatra pUrvArdha chadmasthAvasthA- stessaamiti|| jJApanaparaM parAdha ; kevalyavasthAparaM, na: [siddhAvasthApara (80) vAdaranigodAnAmidaM zarIramiti vyavahArAyugapadupayogAca nopayogadvayaM, nAtra samayazabdaH // vyavahAritve'pi, sAdhAraNatvAdayaM jIva iti vyavahArA // 21 //
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamoddhArakakRti sandohe // 22 // (81) avyavahArarAzirevAnAdyanantasthitikaH ityapi cintyam // bhAvAnna jIvApekSavyavahArikatvaM tatta pratyekeSu pRthivyA- | bhojanadAnaM neSTaM kArtikena aMbaDAya ca mulasayA, sUtre'pi diSveva, evaM anantakAlInavyavahArikANAM sarveSu nArakA - niSiddhamevAnyayUthikebhyo'zanAdidAnaM prAgAlapanAdi ca // diSvanantaza utpAde na kSatiH, anyathA siddhAnantaguNAnAM (83) yadyapyekIyavyAkhyApakSe 'savve'vi ye 'ti gAthayA. bAdarANAM tathAbhAvAsaMbhavA bAdheteti // apratyAkhyAnAdyudaye samyaktvAdInAM sAticAratA khyApyate paraM kSAyika samyaktvasyaikAntazuddhatA sarvasaMmatA, apratyAnodayastu tadvatAmapyastyeva tato'nantAnubandhyAdyudayata eva samyaktveSvaticAraNAM yujyamAnatA, evaM ca dezasarvaviratyodvitIyatRtIyayorudayata eva sAticAratvaM syAt, 'savve'viye' tyAdi tu vItarAgacAritrApekSayA syAt, aticAra iha pAtaH mUlaccheyatA tu prasthAnabhaMgaH, bhavakSayAdevatve addhAkSayAdezaviratyAdiSu ca tadbhAvAt, evaM ca saMjvalanAnAM dezaghAtiteti || (82) nanu kimiti pAvasthAdInAM kAraNamantarA niSidhyate vandanAdi, pramAdasthAnAnAmuvabRMhaNaprasaMgAditi, sutarAM tat mithyAdRzAmanuSThAnasyAnumodane, na ca vAcyaM sUtre mugdhaparSadi tanniSiddhamiti, taddhi tIvravipAkahetutayA natvanyatra karaNAnujJApekSayA samyaktvadUSaNaM tu mugdhetaraparSadorapi syAdeva kAraNikaM tu prajJApanIyatAmeti, Alambane rAjAdInAM mithyAdRzAmapi tadvidhAnAt kiJca niSiddhameva vRndane marIcerbhAvitIrthakRto bharatena pArivrajyaM gerikAya nAnya (84) AtmapradezAnAmejanAdinimittaH karmabandhaH, ejanAdi tu nASTAnAM rucakapradezAnAM, ata eva nirmalA tAttvikavimarza: // 22 //
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ tAtvikavimarzaH ya | ste sadA, na caivaM samagrAtmapradezanairmalyajanyasya kevalasyA- | ttaye taditi vadhAdayo'ticArAH, na ca pAkAdayo'pi saMkhyabhAgodghATitatA sadA syAditi, u0-pradezApekSayA'saM- aticArAH syureva, sthAvaravadhavarjanasyApatijJAnAta trasaAgamo. khyAtabhAgatve kaivalyApekSayA'nantabhAgatvAta anantAnAmAva- | viSayatvAddhAdInAM, kizca-nirarthakAH pAkAdayA'pi vajyA dvArakakRti-IN rakakarmANUnAM kSayAt AnantyaM kevalasya sUpapAdam // evopAsakAnAmiti // (85) lokAnubhAvajanito niyama eva yadata-saMsA- (87) nagarebhya uttarapUrvasyAM jinAnAM samavasaraNAni sandohe rAta paNmAsyAvazyaM siddhayatyekaH, evaM cAsaMkhyaguNA eva tataH pUrvasyA uttarasyAzca syAdeva pUjyatA, dvAbhyAM dvArAbhyAM // 23 // kAlAta siddhAH siddhAzca nizcitamanantabhAgaH siddhAnAM vya- tAbhyAM nirgamanasyAnukUlyAt, ata eva 'jAe jiNAdavahArarAzigatAzca jIvAzvAnantazaH pratyekaM pRthvyAdiSvasaMkhya- | o vetyAdi / sthAneSu pUrva bhrAntA eva, tatazca nAnantA vyavahAriNaH (88) zrutaM matipUrva, jine vAgyogo na tu zrutaM zrotreNa kintvasaMkhyeyAH, evaM ca sarve nigodA avyavahAriNaH, zrUyate zabda iti gaNini matipUrvakatA zrutasya, anyeSAmapi ata evAnAdivanaspatiriti nigodAnAM nAmAntaraM ani- prAganagrahAdisadbhAvaH, pratItistu prAmANikapuruSavaktRtArgatasUkSmavanAnAM tannAmatve na virodhaH / / jJAnAta, evaM cAnyeSAM zAstroccAro mataya eveti / akSarAdi(86) yadyapi saMkalpAdinA prasAnAM vadhasya varjanami- zrutasya matyanarthAntaratvApattAvapi nAGagAdijJAne seti // tyevANavataM. paraM sarvathA vadhavarjanarUpasya mahAvratasya pratipa- (89) yadyapi zAstreSvagAhanAzabdena yAvadavasthAnAdhAra // 23 //
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ tAtvikavimarzaH // 24 // INI bhUtA AkAzapradezA gRhyante, tata eva paramANUnAmeka | na ksstiH|| Agamo | AkAzapradezo'vagAhe prApyate iti kathyate, paraM karmakSaya- (90) dIrghakAlikI na stokA oghAdisaMjJAvat, na ca | ddhArakakRti siddhAdhikAre avagAhanAzabdenoccatvamAtramabhiprAyaviSayIkRtaM, mohodayajatayA AhArAdisaMjJAvadazobhanA kiMtu (viziSTa) sandohe tata eva ca 'ogAhaNAi siddhA bhavattibhAgeNa huMti manojJajJAnAvaraNakSayopazamajanyA, ata evaikendriyAdInAmasaM parihINe tivAkyaM sAdhikatrizatatrayastriMzaddhanurAdirUpamavagAha- zitve viziSTamanolabdhivikalatvaM hetuH, hetuvAdadRSTivAdayonAmAnaM ca saGgacchate 'se nadIhe' ityAdhuktistu satyAma- dizabdokteH prakaraNanirUpaNApekSiNyAvubhe, na dIrghakA| pyavagAhanAyAM kevalAtmarUpatvAt pudgalaskandhopAdAnaja- likIvat vyApinyau, tena saMjJipaJcendriyapadAdau na saMjJAyA nyadIrghatvAdivyavahAraniSedhaviSayaiveti. evameva 'saMThANama-vizeSaNaM, na cAtra dhUmo vaha turityAdiSviva gamakArthaH NitthaMtha'miti vAkyena niSedho'pi pudgalaskandhopAdAnajanya- kintu dhUmasya vahirheturityAdiSveva kAraNArthaH yadyapi jIvaviSayakasaMsthAnaSaTkaniSedhaparaM, yadyapi nArakasuraikendri- dvIndriyAdInAM zobhanA mahatI ca saMjJA tathApi dIrghakAlaKi yANAM saMhananAbhAvo'sti paraM kasyacanApi * saMsAriNaH cintanaparA na seti naiSAM dIrghakAlikI, yadyapi chadmastho karmodayajasaMsthAnasya nAstyevAbhAvaH paraM tat siddhAnAM tu payogasyAsaMkhyasAmayikatvAdIrghakAlikI syAt teSAM paraM naiveti anitthaMsthasaMsthAnatA teSAM, evaM ca 'uttANao' | dIrghakAletivizeSaNAt cintanAtiriktAtItAnAgatakAlaityAdinA'rUpAvagAhanAvat arUpasaMsthAnapratipAdane'pi viSayeti, tena sudIrghakAlamapIti vRttikArAH, vizuddhikramollaM kil // 24 //
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ ghanAt sarvatra dIrghakAlikyA vyapadeza iti nandIvyAkhyAnaM | mikAdizuddhatA // tAttvikatadIyopanyAsakramaphalasUcanaparaM, ata eva ca oghalokasaM- (92) matyAdicchAasthikajJAnavanna kevale labdhyupayo- vimarzaH Agamo jJayoratistokatoktiSTIkAkRtAM, thoveti bhASyasyApyatisto- gabhedau, yena dvitIyAdisamayasiddheSu labdhikevalaM syAt, dvArakakRti-IN ketyevArthaH, tathA ca 'mahaIe' ityasyAtimahatyA zobha- na ca kevalasya prathamAprathamatoditiH caramAcaramatoditirvA, sandohe nayetyasya cAtizobhanayetyevArthaH, evaM dvIndriyAdInAM- 'nANaMmI tyasyAstu 'itto' ityatrAgitigamyaM, donna'tthi,' mahatyAH zobhanAyAca sadbhAve'pi na dIrghakAlikIti / / iti pAThe ca na nodyaM, evaM 'sAgArANAgArA' iti 'sAgA (91) 'anantAnuvandhinAmudaye na dvayaM, zeSakaSAyodaye rovaogovauttA sijhaMtI'tyapi naasNgtiH|| Kaa dvaya'miti aupazamikAdibhedatrayApekSaM yojyaM, anyasyA- (93) sAdhikaSoDazAMgulakaracatuSTayamAnAvagAhanAyAH nadhikArAta, ataH 'sAsvAdanasamyaktvaM pratyeveti dvIndriyA- sarvamadhyopalakSaNatve sAdhikaikonapaJcAzazatadvayakaramAnoktidisthAne uktaM, yadvA narakAdigatitraye aupazamikaniSe- prasaGgaH, yadyapi avagAhanAzabdo'nekatra, tathApi 'kayaraMmi / dhAt zreNigataupazamikasamyaktvavivakSayA yojyam, sapta- uccatte' ityukteruccatvagrahaH, ata evAGgasaGkocena samAkazamo hi prayatnajanyaH zreNyAM, anAdimithyAdRSTayupazama- dhAnaM, krozaSaDbhAgasiddhakSetrasyApi saGgatistAvatpramANo- TA stvarvAgvedanenAntarajanyaH, kSAyikamAptisamayAt mAksamaya- catve bahutvaM paJcaviMzatirUpamiti tvavagAhanApekSaM syAt / bhAvi vedakamapi kSAyopazamikamiti kSAyopazamikasyaupaza- tIrthe'jine'dhikanarAH strIbhyo narAH saMkhyaguNAH // // 25 //
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo ddhArakakRti sanda // 26 // (94) zrInandyAdiSu 'nANaM paMcavihaM pannatta' mityA niuNa' mitivacanAt zrImatAM gaNabhRtAM sUtrApekSayA AtmAdiSu 'pannatta' miti ko'rtha iti cet / gamatvAt prajJaptamiti svayaM pratyayatAM kathayati, arthAgamApekSayA bhagavadbhirarhadbhiH prajJaptamiti tadanuvAdenAhaM bravImIti saMbaMdhaH, tathAca maGgalAdyakaraNasaGgatiH, 'uppannei vetyAdiniSadyAtrayazravaNAt anuyogAvasAne jhaTiti dvAdazAGgIracanAbhAvAt prajJayA AptaM prajJAptamiti, bhagavatastIrthakarasya kevalItipratyayena zravaNAt prAjJatvAdAptaM prAjJAptamiti, bhagavatAM zrIjambUsvAmyAdInAM arthApekSayA paramparAgamaM sUtrApekSayAnantarAgamaM vibhratAM prajJAptAdyarthavattve'pi prajJayA AttaM prajJAyA AttaM prAjJAdAtamityAdyAdhikathaM, tarkAnusAriNaH pratItya tu pannattaM kRSTaM tarkAkulamatibhirvicAritaM sahasrazaH // (95) 'akAmataNhAe'tti 'asaMkiliTThapariNAmA' iti vizeSaNaM tathA'ndukabaddhAdInAM dakadvitIyAdInAM prakR u0 'atthaM bhAsai arahe' ti vacanAdyadA'rthata AtmAgamaM vibhrANo'rhannAcaSTe idaM tathAtvena tadA anAdikAlInairarhadbhirevaM prajJaptamiti sarveSAmarhatAmavisaMvAditvamanena jJApyate, kizca-'kevalanANeNatthe, nAuM je tattha paNNavaNajoge' ityAdinA kevalajJAnabalajJAtapadArthAnAM prarUpaNAdarthataH prajJayA kevalajJAnena jJAnaM paJcavidhamAptaM jJAtamiti, saMbandhazcAsya iti zabdena hetu pradarzya bravImItyanena paryantavAkyena tathA cAItAmananyopadezaviSayatAmarthataH AtmAgamatAM ca sUcayati, pUrvatarabhavagatApratipAtijJAnayogAt prathamasamavasaraNe'pi prajJaptamiti kathanena zrutapUrvatAM prarUpaNAyAH sUcayatIti tvanyadeva, mayA prajJaptamiti kathanena tIrthakaravacasaH svayaM pratyayatAM dhvanayatIti ca sundarameva, 'suttaM gaMthati gaNaharA tAttvika vimarzaH // 26 //
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo. ddhArakakRtisandohe tAtvikavimarzaH // 27 // tibhadrakAdInAmakAmabrahmadhAriNInAmantaHpuryAdInAmapi tenai- (97) nanu vasate; pramArjanaM kurvatA muninA nAsAtAvajjJApyate saMkliSTapariNAmAnAmapi dravyanirjarAvatAmapi mukhaM mukhavastrikayA bandhanIyamiti zrIdroNAcAryA vyAkhyAphalametAvat hotRkAdisUtre cotkRSTeti asaMkliSTapariNAmeti | nti zrIodhaniyuktau yat yena na mukhAdo rajaH pravivizeSaNAdgativaicitryasya jJApanaM kiM tatra varNitA hasti- zatIti,tena - spaSTaM jJAyate sacittapRthvIrajaHpravezarakSArtha tApasAdayaH nirjarAkAH tattvato na vyantaratvamakAmanirja-tatra, etacca grAme tathAvidhAyAM vasato saMbhavi, pAyo rakatve asurAditvaM vA sakAmanirjarAkatve vA niyAmakaM munInAM vihAro grAme tathAvidhAyAM vasato, ata eva kintu paralokArAdhakAH sakAmA, itare tvakAmA iti pRSThivaMzadhAraNAdigatA mUlottaraguNazuddhaye vasateH prarUsamyagdRgRhyamiti // paNA, ata eva ca 'se gAmaMsi nagaraMsi vetyAdisUtraSu (96) nanu 'aupapAtikacarame tyAdisUtre bhedo- prathamaM grAmapadopAdAnamapi savicAra, atredamavadheyaM-zive'pAdAnaM kimartha ? apavartanIyAnapavAyUMpItyevamastu / u0- pratIkSaNaM ca mRtakasya mukhamAtraM bandhanIyatayoktaM, atra tu sUtrAdevAsmAt jJApayati tat-saMkhyAtavarSAyuSkA devanArakA nAsAmukhobhayamiti, mukhavastrikArakSaNe tu saMpAtimarajoanapavAyuSkAH, AdyasaMhananA api sopakramAH, prativA- reNUnAM trayANAM prayojanatayA gIyate eveti // sudevAH zalAkApuruSA api sopakramAH, suSamaduSpamA- (98) andhabadhirAdayaH paJcendriyAH iti yadyapadijAtA api pAzcAtyAH sopakramA bhveyuH| zyante tatpaJcendriyajAteH prabhAva iti // // 27 //
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo ddhArakakRti sandohe rA (99) mithyAtvatyAge gRhadArArthatyAge mahAvratAnAM | dArArthabhAMgajamukhehAyAH 3 ciraparyAyeNa vibhinnadezaku | ciraM dhAraNe saMlekhanAyAM gaNadehAhAropadhInAM tyAge tathA lajAtAnAM virudvecchAnAmivAnAbhoge'pi dIkSitadazAvidhajJAnAdyArAdhanayA sAmarthyayogasiddhyA'pavargasAdhane svIkArAt tadaparasaMskArAdInAM 4 paryante ca gaNazarIiti durdharakakSApaJcakam / / ropadhyAhArAdityAgavidhinA jagataH sApekSatAyAzceti parityAgapaJcakaM paJcAgnitapaH // iti AgamoddhAraka - AcAryazrI AnandasAgarasUriviracitaH tAsvikavimarzaH (100) samyaktvasya yoge mokSAtiriktecchAyAH pari tyAgaH 1 devAditattvAnAM sadguNatvaprakarSAdijJAnAt laukikabhogAzaMsAyAH 2 zrAmaNyasvIkAraprAsaGgikasya gRha parSatkalpavacanam (2) nanu paryuSaNAkalpasya sAmprataM pratiparyuSaNAM sAdhavaH pancabhirdinaiH zrIsaGghasya parSado vA samakSaM vAcayanti, tatkiM zAstroktaM paramparayAcIrNa vA 1, AcIrNa cet, sAcaraNA zAstrakArairAmnAtA pravAhamavRttA vA pravAhamavRttA cet kutaH kAlAt kasmAcca hetoriti / pUrva hi 'cikkhile' tyAdiguNAnveSaNena aSTabhirmAsakalpairviharaNaM kurvanto gItArthanizritAH sAdhavo yogyaM kSetraM jJAtvA varSAvAsamavatasthire / na ca vAcyaM yugamadhye yugAnte Rtubaddhe pauSASADhayorvRddhibhAvAnnavabhirapi mAsakalpairiti vaktavyaM, niryuktibhASyacUrNikArANAmanya parSatkalpa vAcanam (2) // 28 //
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAgamo vAcanam ma tamena kenApi navamAsakalpyA anuktatvAdavasIyate yanna | NanAgraheNa, tadvadeva lokalokottarobhayanItyA dvAdazamAsA-, DAI kasyApi zAstrakRto'dhikamAsayormAsadvayakaraNasya sammatatve- | tikrame'pi sAMvatsarikasyAkaraNamapi kathaM zobhAvahaM ? kiM ca parSatkalpaddhArakakRti-|| 'pi parigaNanaM kalpatayA smmtN| na ca vAcyaM tatrAvamAmadhikAM | zrIparyuSaNAkalpe vAcanAkAlasya jinAntarANAM kAlasya sandohe vA'STamAsImityuktameva, yatastadUnAdhikyaM na mAsakalpavi- | saMkhyAne yatsarvatra sArdhASTamAsairityucyate tadapi tava kSobha1 hAraprabhavaM kintu vidhAya pUrva varSAvAsaM varSAdibhistataH | karameva, yatastayugasya madhyamantyameva vA varSa prAgevApA kSetrAna nigamanaM jAtaM tatkRtaM varSAvAsakSetrAprAptyA ca kRtaM, | vyAzcAdhikamAsayorvyatikramo jAtastava, tato bhavanmatena vihArakalpAnAM tvaSTAnAM na nyUnAdhikyA kica-gaNane'dhi- | sArdhanavamAsairityeva vaktavyaM syaat| na tattathA kenApyuktakamAsasya yugamadhye mAghamAse yugAntye cAdyApADhe catuNI | mucyate ca, tatastyaktvA durAgrahamAzrayAptamArgamiti kRtamamAsAnAM nyatikame'pi caturmAsIpratikramaNasyAkaraNaM, kathaM | prastutaprasaMmena, prakRtaM prastUyate-etattvavazyamavadheyaM yadutaca dezaviratAdInAmapratyAkhyAnakaSAyavattAyAH prasaGgasya | bhagavadbhiH zrIdevarddhikSamAzramaNapAdairyajinAntarakAlajJApanAya vAraNaM / phAlgunASADhamatibaddhatvAttattaJcaturmAsyA iti | sUtraM nyastaM tadanta eva sarvasAmmatyena pustakArohaH, yadyapi ceciraM jIva, pratibandhakArANAM zAstrakArANAmadhikamAsayo- | sthavirANAmAvalyapi jinacaritakIrtanavadavazyaM sAmAcArIraparigaNanaiveti svIkArastava yataH, tairavIkAre tatkRtaM | nirUpaNA yA vaktavyaiva paraM sA naikarUpeti nArohitA / / pratibandhamanusaraMstvaM kiM nAGgIkuruSe'rdhajaratIyaM tatpariMga- | ata eva AryamahAgirimUlikAyA devadUSyagaNiparamparAyA // 29 //
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo parSakalpa bAcanam ddhArakakRtisandohe // 30 // nAgendracandrAdigacchIyaparamparAyAH praznavAhanakulaparamparA- prAcuryAbhAvAttirohitaM / kathamanyathA bhagavantaH kAlakAyAzca tadAnImavazyaM vidyamAnAyA api nollekho gandhatopi / | cAryA bhRgukacchAta varSAvAsamadhye nirgacchantaH pratiSThAnaataH pAzcAtyA api tatpurataH svasvAvalayaH pRthak | purasthaM zramaNasacaM svAgamanAt pAka paryuSaNAyA akaraNAya pRthak paTTAvalyaH kalpakarSaNadine darzitapUrvAH / sAmAcArI | niradekSyan , kathaM ca nAmAvAsyAparvaNi na paryuSitavantaH, tu sarvaiH pRthak pRthak sthApyeti na niyatastadAroha iti | kathaM ca caturthyA eva sAMvatsarikaparAvartanA, kiM ca srvtyorntsuutryornaantrdrshnmiti| paraM sAmAcArIsUtrANi tu | zramaNasaGghasAmmatyasyAvazyakatA, kathaM ca tatparAvartanAyAH jinacaritasUtravanniyatAnyeva / tato niyuktibhASyacUAdiSa pAramparya, sUtroktasAmAcAryA tvekAdazAnAmapi parvaNAM parAtadvivaraNasyopalambhaH / evaM ca trivAcyamayasya vartamAna-. vRtterbhAvAditi / na ca vAcyaM kathaM tarhi cUrNikArairbhagavadbhikAlopalabhyasya zrIdevardhikSamAzramaNakAlAtparata evAvasthi- | raniyataM paJcakapaJcakaddhayA paryuSaNA vyAkhyAtA prakalpatatvaM, kica-yadyapi prAktanakAle kalpakarSaNaM ASADhazukla- | cuuaadissviti| pratnasAmAcAryA eva vyAkhyAnAt, anyathA | dazamyAditaH ASADhapUrNimAdyanteSu yadA yadA yogyakSetrasya | svayaM zrIzramaNasaGadhena sahAparvarUpAyAM payuSaNAyA taNaDagalAdezca lAbhAvarSAvAsasthApanA kriyate tadA tadA | tatayA karaNe kathamaparvasa paryuSaNAkaraNasya niSedhe tathA| paJcabhiH paJcabhirdinairaniyatatayA niyatamAdRtamabhavat / | karaNe prAyazcittaM ca vyava ta riSyan ?, mA bhUt paryuSaNAparvaNa paraM zrIkAlakAcAryakAlAta prAgevAtizayajJAnavatasAdhu- | eva kAlakAcAryopajJatvamiti yogyameva tathAbhUta vyAkhyAnaM // 30 //
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ H cUrNikRtAM, AstAmanyat , bhagavanto devardhigaNikSamAzramaNA | kramaNAntameva / pUrvadharakAle'pi bhagavAn zrIharibhadrasUriAgamoapi niyatasAMvatsarikaparyuSaNAkartAra eva, kathamanyathA rapyAvazyakavRttau sAMvatsarikapratikramaNAntamevAnAgatapazca IN parSakalyaddhArakakRti- sthAnAGgAdisUtraprakalpAdiniyuktiprabhRtiSu paryuSaNAparaparyA- rAtrikamAha / aSTapazcAzadadhikAdhikatrayodazavakramIyazatA- vAcanam sandohe | yasya varSAvAsAvasthAnasUtrasyopasaMhAre 'icceyaM saMvacchariya thera- | dIbhAvino vinayacandrAH zrIparyuSaNAkalpaTIppane vaikramIyakappa' mityalekhayiSyan ?, bhagavadbhayaH kAlakAcAryebhyaH | paJcadazazatAbdIbhAvino'ntarvAcyakArA api tathaiva sAMvaprAgapi sUtramidaM varSAvAsAvasthAnakhyApanaparamapi sAMvatsa- | tsarikapratikramaNAntaM kalpakarSaNamAhuH / tathA cAdhunA pravarikakalpatayaiva rUDha, no cet aparvatithau kriyamANAyAH | tamAnaH zrIsaGghasamakSaM zrIkalpakarSaNasya vyavahAraH paJcasAMvatsarikaparvadinaparyuSaNAyAH sAkSitayA 'Arao'vi ya | dazazatAbdyAH parata eveti sambhAvyate / ata eva ca kappaI'ti vacaHkathamudAhariSyan?,niyatabhAdrapadazuklapaJcamyA a- zrIyogazAstrAnantaravihitapariziSTaparvaNi zrIzrAddhadinakRtye | bhAve tadvacaso'navakAzAt sUtrakAreNaivA'rvAgdazasvavasthAnapa- | zrIzrAddhavidhau paryuSaNAyA adhikAre'pi na kalpakarSaNasya ryuSaNAyA vihitatvAt, evaM ca pazcakapaJcakaddhayA'vasthAnaparyu- zrAvakAnuddizya zravaNavidhAnamiti / SaNAyAstirobhAvatve ekasyA eva sAMvatsarikaparyuSaNAyA | nanu bhagavatAM zrIkAlakAcAryANAM zrIdevardhigaNibhAve ca pUrvadharebhyo'pi cirakAlapUrvakatve siddhe siddhame- kSamAzramaNAnAM ca kAle avasthAnasAMvatsarikapratikramaNAnte vaitadyadata-sAdhusaMsadyapi kalpasya karSaNaM sAMvatsarikaprati- kalpakarSaNasamApteravazyaMbhAvasya nirNayaH zrIAcAraprakalpa // 31 //
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 32 // ISI cUrNiparyuSaNAkalpayorvacanena snggcchteH| tatastatsUcakaM kiM | mapayAdapade, aproktAni tu kAraNAni mahApattiprAdurbhAva parSatkalpaAgamo N nAGgopAGgeSu dRzyate iti kaH kimaah| dRzyate sthAnAGge | viSayANi / tattvatastu ato'pi nizcIyate ASADhyAmevA- vAcanam dArakakRti | paJcame sthAne / yata uktamidaM 'No kappai nimmaMthANa vA | vasthAnanizcayaH / kizca- tatraiva prakaraNe'gretanasUtre sandohe NimaMthINa vA paDhamapAusaMsi gAmANugAmaM dUjittae'tti / | paryuSitAnAM vihArasya niSedhaM pratipAdayantaH sUtrakArA | asmin hi sUtre vihAraH varSAvAsasya paMcAzati dine- | ekameva paryuSaNAnAM pratipAdayanti, paryuSitAzca ke ityA- AA pvapi nissiddhH| sa ca na yajyate . pAcakapacakadayA | zaDakAyA nivAraNaM na duSkaraM / yata Aha zrIabhayadevaparyuSaNAkaraNe, vihArasyAyaM tadA kriyamANo niSedho | sUristadvRttau-" paryuSaNAkalpena niyamavadvastumArabdhAnA"- H ghaTAmaTATayeta yadA ASADhyAmevAvasthIyetaikasmin kSetre / | miti, idapapi tadaiva sameSAM samaM tadaivopapadyeta yadi / na ca vAcyaM sApavAdamidaM, yatastatraiva 'paMcahiM ThANehiM | sarve'pi sAdhavaH samakaM paryuSayanti, na ca tat paJcakakappai'tti pratipAditaM, tatazca paJcAzati dineSu spaSTameva | paJcakavRddhayAdinA niyatatAyA abhAve, tatra tu keSAJcit / vihArasya sakAraNasya pratipAdanAba paJcakapaJcakaddhi- | samagrAyAmapi prathamAvRSi uttarAyAM ca tasyAM saptatera- II | kalpasya tirobhAva iti / yataH paJcakaTaddhikalpe vihArasta- | dhikaviMzatizatasya dinAnAM bhAvAt , pUrva paJcAzata uttaraM ca / trAnujJAyate tathAvidhasya kSetrasya tRNaDagalAdInAM cApAptau | saptatezca tadaiva vihAraniSedhasya niyamabhAvaH yadA sama- H1 // 32 // dIrghAdhvAdikAdA kAraNAt, na cAtra teSAmekamapi dhRta- | kameva sameSAM syAt paryaSaNA / tataH payuSaNAkalpakarSaNamapi /
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 33 // A sAMvatsarikapratikramaNena sahaivAntaM yAyAditi sUtrakArA- | evameva pAThaH, tathAhi-'samaNe bhagavaM mahAvIre vAsANaM se Agamo LI NAmapi sammatameva, na ca prathame uttare bhAge prAvRSo | savIsairAemAse vaikate sattariehiM rAidiehiM sesehiM panjosa- 1 paparakalpa dvArakakRti- vihArasya (reNa) samaM ko vizeSaH paryuSitetarayoriti vAcyaM, | vei'tti,tat kiM zramaNo bhagavAn mahAvIro'pi kalpakarSa- vAcanam sandohe kalpakarSaNasAMvatsarikAbhyAM vizeSasya vihitatvAta, evaM | NasAMvatsarikapratikramaNarUpAM paryuSaNAM cakAra, cet kalpA cApADhIsAMvatsarikAntaraM prathamaprAT sAMvatsarikakA- | tItatvAttasya na tatheti tarhi anya eva bhAvArthaH ko'pyatra rtikyorantaraM tuuttrpraadditi| vAcyaH syaaditi| ____nanu kathamidaM sUtre nivissttmiti| 'jesimimo aNuo- u.-satyaM, bhagavAna mahAvIraH kalpAtItatvAnna kalpago'tti nandyukterAcAryaskandilAcAryanivezitamiti kathane | karSaNaM na ca sAMvatsarikaM vA pratikramaNaM kRtavAn / ubhayana ko'pi virodhalezo'pi dRzyate, tatazca paryavasitametat- | mapi 'Acelakkuisiye'tyAdigAthoktakalparUpameva, yataH bhagavataH skandilAcAryAdapi prAktanakAle paryuSaNAkalpa- | pravRtto'yaM vyavahAraH kalpakarSaNAdikastadupadiSTa eva (na) svayaM karpaNaM sAMvatsarikapratikramaNasya paryanta eva samAptimA- | kalpito navA mArgavirodhIti darzanameva prAguktasUtradvayasya nuyAditi, ata eva zrIjIvAjIvAbhigame devAnAmekA | tAtparya / na ceda samAdhAnaM svakapolakalpanAkluptaM, yataparyuSaNeti nandIzvaradvIpe mahimakRtiniyamiteti / stattvArthabhASyaM-'kRtasAmAyikakarmA vratAni vidhivat samA nanu zrIsamavAyAGgasUtre zramaNabhagavanmahAvIramAzrityApi | ropyeti / na ca bhagavato mahAvIrasya 'Acelakkuisiyeti IN D // 33 //
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamoddhArakakRtisandohe // 34 // gAthokto vratakalpaH, na ca chedopasthApanIyaM cAritraM, nApi | paNAkalpe zramaNabhagavanmahAvIrasya varSAvAsasaGkhyApAra- IN parSatkalpaca tadarthAntarabhUtA yamA api tathApi zAsanopadiSTava- | gaNane ' antarAvAse vAsAvAsaMti' aMtarAvAsasseti ca, takalpadezakatvAdidaM vidhivad vratAropavacanaM, Ahuzca bhaga- | ko'rthaH ?, zramaNabhagavAn mahAvIro hi RtubaddhikAnaSTamA- HI vAcanam | vanto haribhadrasUrayaH-'vratAni-hiMsAdinivRttirUpANi arthataH | sAn pUrNabhadrAdiSadyAneSu viharannapi varSAsu tvAvAsAntarevidhivatsamAropya-siddhanamaskArapUrvakaM vidhivat Atma- vAsthAt, ata eva zrIbhagavatyAM-taMtuvAyasAlAe egasthAni kRtvA, aGgIkRtyetyarthaH / etacca svatIrthayatikramopa- desasi vAsAvAsamupAgae'tti spaSTatayA nirdiSTaM, tathA ca darzanaparaM, na punaratrAyaM sthitakrama' iti, AcArya siddha- | bhagavato mahAvIrasya prathamottarAbhyAM prApi basanasyAseno'pyAha-"pratAni vidhinA samAropya0 hiMsAdini- | nyasya vA kasyacit kalpasyAvasthitiH, paryuSaNAkalpavRttimAtApanAdipratijJA cAbhyupagamya, tAni vratAni ahiM- | sAmAcArIsUtrANAM tattvaM tu spaSTatayaiva sAdhupAramparyasAdIni vakSyante, vidhinA vakSyamANAnupUA, AcAravya- | prayojanatA sUcayadasti / tAni sUtrANyevaM-' teNaM kAleNaM vasthArtha, ata eva vrtaaniityuktmiti"| zrIsamavAyAGgAdipATha- | teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre vAsANaM savIsairAe vadeva zrIparyuSaNAkalpasAmAcArIgato'pi bhagavato mahAvIra- | mAse vAsAvAsa pajjosavei, se keNaTeNaM bhaMte ! evaM vuccai sya paryuSaNAkaraNaviSayakaH pAThaH vartamAnazAsanavartisamasta- | samaNe0 jao NaM pAeNaM agArINa agArAI kaDiyAI sAdhusAmAcArIpadarzanapara evAvaseyaH, ata eva ca tatra paryu- | ukaMpiyAi chaNNAI littAI ghaTThAI maTThAI saMpadhUmiyAI // 34 //
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo ddhArakakRti sandohe ||35|| khAdayANi khAyaNiddhamaNAI appaNo aTThAe kaDAI na tu zrImanmahAvIrAdInAmAcAradarzanaparaM tatsUtraM, nirapavAdaparibhuttA pariNAmiyAI bhavaMti se teNaTTheNaM evaM buccar3a- cAritratvAtteSAmiti tathA ca sthAnAGgasthaM varSAvAsaM paryuSitAnAsamaNe0 ' etAni ca tAnevAzritya saphalAni sUtrANi, ye miti sUtrANi prastutasya paryuSaNakalpasya ca varSAvAsaM paryuSitAgRhasthAn prati vayaM caturmAsImavasthAsyAmaH sthitA veti nAmiti padasamUhopalakSitAni samagrANi sUtrANi samagraM catuvadeyuH, tatsambhavazca maunAvalambanAbhigrahAtpratibhAyAJcAbhi rmAsAvasthAnalakSaNAM paryuSaNAmevAzritya pravRttAni, na tu prathamahAt chAsthye'pi na ghaTate eva, vizeSataH kaivalye, evaM muttaraM vA bhAgamAzritya pravRttAnIti sudhIbhirUhanIyaM, ata spaSTI bhavatyatra yat yatikramavyavasthAparANyetAni paryuSaNAsUtrANi eva 'taM syaNi' ti parokSavAcinA tadA nirdiSTaM kevalaM vizeSatazca paryuSaNAkalpoktAni sUtrANi tatparANI ti yatastebhyaH sAMvatsarikadina evAsya kalpakarSaNasya samApteH sadbhAvAt sUtrebhyaH parataH gaNadharatacchiSyasthavirAdyatanAryazramaNA - sAMvatsarikakRtyarUpasyAdhikaraNakSamApanAprasaGgasya sUtreSvesmadAcAryopAdhyAyAkhyAtR zramaNapAramparyameva tathAparyupa- vAdyetyAdi nirdiSTaM, evaM ca sunirNItamidaM - bhagavataH skandiNAyAM vidhAtavyAyAM hetutayA darzitaM, vicArazvedeteSAM lAcAryAt prAktanakAle'pi sAMvatsarikapratikramaNasya prAntye tAtparye syAt taryetat yatikramasthApanameva gamyate, ata eva kalpakarSaNasya samApanamabhUditi, tatra parSadi kalpaeva ' aMtarAvi ya se kappara pajjosavittae no kappar3a taM karSaNasya na gandho'pi na ca vAcyaM paJcakapaJcakavRddhayA rayaNi uvAyaNAvittae'tti yatikramasthApanAviSayamevApavAdasUtraM paryuSaNAkarSaNapUrvakaM paryuSaNAkaraNasya ciratarakAlAd parSatkalpa vAcanam // 35 //
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamoddhArakakRti vAyanam sandohe // 36 // AcAryaskandilAcAryAtprAgapi tirobhAvasya nirNaye kriya- / vAt yasya kasyApi mAsasya vRddhirbhAvAditi, jainajyotiSkA- ISI parSatkalpamANe 'vIsaidiNehiM kappo paMcagahANIi kappaThavaNA ya / | nusaraNe'pi pauSasya vRddhAvApi abhivardhitatvoditeviMzatinavasayateNauehiM bucchinnA saMghANAe' // 1 // tti | kalpoditezca ASADhapaurNamAsyAmevautsargikamavasthAnaM tadrUpA tIrthodgAlikamaNitatayA prasiddhAyA gAthAyAH kA gati- | paryuSaNA ceti, sati vidhAne kiM sakAraNamucyamAnaM procyariti, tasyA gAthAyA udgAlanameva gatirasti, yataH sA | mAnaM vA''pavAdikamArga niruNaddhi saGghasyAjJA ?, saMhananatAvat tIrthodgAlike eva nAsti / nanu kimanayA'bhidhIyate | dhRtyAdInAM hAnimanivArya taddhetukamapavAdaM nirundhan kathaM gAthayA kriyAyA vyavacchedaH prarUpaNAyA vA ?, na pauddhimaanmaaskndet| kiJcAdhikaraNamRSApattyAdidoSabhiyA tAvat kriyAyAH, viMzatyA dinairavasthAnaniyamakathane'dhika- paJcakavRddhayA badan muniH kathaM nirodhanIya iti, evaM raNaniSedhasyAbhipretatvena tasya kathaM vyucchedinI saGgha- neyaM gAthA labdhazAsanamArgA tadgranthoktA'pi ca neti, syAjJA ?, kizcAjJAyitaM tatra, na vAcyamiti ardhAgevatAM puraskRtya pUtkurvANAnAM dhyAnthyaM vyaktameva / vAcyamiti vA ? abhivardhitetarayorvarSAyAH zIghravilamba- nanu abhivardhitetarayoviMzatipaJcAzaddinairavasthAnanibhAvastu ApADhyA jAyamAno na pAryate niroddhaM, na ca | yamanaM pazcakapaJcakavRddhayA ca tatkathyamAnaM nirmUlamasaJca, na tato'dhikaraNotpattirapi, na ca laukikaTIppanAzrayaNaM tata | tathAvidhadezakAlazrAddhaprAkRtajanaprAcuryAjJAnazraddhAgrahilatvA- HI // 36 // iti, tathA saGghamyAcaraNA tatra pauSA mAbhA- | dInapekSya tathA karaNaM vadanaM zAsanasamRddhikaramapabhrA
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ H/ janAnivArakaM ceti bhASyacUrNikRdAdibhirnirUpitaM yogya- | bhuuptiH| yasmin mahaH saMsadi kalpavAcanA-mAdyAM tadA''na- HI Agamo. 1. meva ca tanmArgagAminAM vipazcitAM, atra tu sAmAnyaM | ndapuraM na kaH stute / / 1 / / itimunisundarasUrisUtritastotraratnA- 14 ddhArakakRti IN autsargikaM mArgamadhikRtya kalpavAcanAvicAraH kriyamANo'sti, karasya vacasaH kA gatiriti / tadA pravRttApekSayApyAdyatvasya / vAcanam sandohe IN bhagavantaH sthUlabhadrAdyA AditazcaturmAsImabhigRhya tattatsthA- | sambhavAt . abhUtapUrvatayA bhavanAdapyAdyatvasya saMbhavAt / namAdiSTA gurubhijagmurityAdeH prasiddhatvAt / adhunA para- | tattvataH kalpAntarvAcyavacanAnuvAda eveti na ko'pi vastumparayA gurvAdiSTe kSetra caturmAsImAsInA iti kathanaM mugdha- | tattvasya bAdha iti / yaccAdhunA sAmAcArIvyAkhyAnamaparSadraJjanAyaiva, kSetrapratyupekSakANAM pratyAgame'pi AcAryA- | | kurvan sAdhujanaH sAMvatsarikadine paryuSaNAkalpAparAbhidhAnadezenaiva vihAro'vasthAnaM vA prAgapyabhUtAmeveti / kiJca- | sAMvatsarikakalpa vAcayati, tadapi na pratnaM / yataH kharatarabhagavata cUrNikArAt prAgapi niyatatayA sAMvatsarikaparyuSaNA- | kRtAyAM sandehaviSauSadhyAkhyavRttau vyAkhyAnavibhAga eva / yAmeva kalpavAcanaM na kathamapi syAyadi, kathaMtarhi Ana- | zrItapogacchIye'pyantarvAcyAdau vibhAga evaM navAnAM kSaNAnAMndapure mUlagRhacaitye pArzvasthaiH kathyamAnamapi tatsUtraM zrota- | 1 zakrastavaM yAvat 2 zakrastavagarbhAvatArasaJcArAH 3 svamavyamabhaviSyaditi / na ca vAcyaM yadi paJcadazazatAbyA | vicAragarbhasthAbhigrahau 4 janmotsavazrIvIrakuTumbavicArAH vaikramIyAyAH saMsadi kalpavAcanAyA ArambhaH sambhAvyeta | 5 dIkSAjJAnaparivAramokSAH 6 zrIpArzvazrInemicaritAntatarhi 'vIrAna trinandAGkazaradyacIkarata, tvaJcaityapUte dhruvasena- | rANi 7 zrIAdinAthacaritasthavirAvalyau 8 sAmAcArI // 37 //
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo ddhArakakRti sanda 113611 paricitatara mithyAduSkRtaM ca zrIkAlakAcAryakathA / saptadazazatAbdyAM / tadvivRtajinacaritasthavirAvalIsAmAcArINAM jAtA vRttayaH sAmAcAryantAni nava khyAtAni vyAkhyAnAni tvamAvAlAGganaM syAt, syAcca bahumAno jinAdiSu sarveSAM nirdizanti na ca purApi samagraH kalpa ekadinAkarSaNIyatayA vizeSataH / tatrataH saMskAradArthyAya mahApuruSAdarAtizayAya mataH, kintu 'aNAgataM paMcarati kaTijjaitivacanAt vAcanametasya paramazuzrUSAvatAM tattvajijJAsanAM rocyamevaitat sAMvatsarikapratikramaNAnantaraM samApya kalpaM samAptinimi- sarvakAlamapi purAtanairetadevAcaritamAdiSTaM ca vAcanamiti / / kAyotsargoktezca paJcabhireva dinaistasya karSaNIyatA / ye tu AgamoddhAraka - AcAryapravara- zrI AnandasAgarasUribhiH saMndhaM dukti sarvathA'tikramyAdhikadinAni yAvat vyAkhyAnayanti parSatkalpavAcanam // kalpaM kharatarAste siddhAntacchAyAmapyatikrAmanti / yattu tu kSaNamantarvAcyAdiSu laghu sarvatra tadevadravyavRddhayarthaM kriyazrAvakANAM kule jAtAvirAddharmeNa bhAvite / vAlA mANaM svanAvatArAdyAkSipati / na cAnukaraNaM mahApuruSANAM mAtrAdibhizrINI, dRSTvA dharmakriyAM parAm ||1|| svabhAvataH sarvathAnucitaM dvAtriMzaddhaddhanATakeSu caramanATakaM devairapi svayaM dharma-parA ye syuranoditAH / te'bhizritAH dRzaM jinAnAmagre tattadvRttAnukaraNasya prasiddhatvAt / na ca vAcyaM zuddhAmucyate sA'bhigamAzritA ||2|| apreritA yato kathaM pratiparyuSaNaM tattadeva vAcyate nUtnavAcanasya rasama- dRSTiriyaM zuddhA samAgatA / tato'bhigamatve'pi zrute naisargikI datvAttatkartumucitamiti / yataH pratiparyuSaNaM zrI kalpavAcanAt / matA // 3 // prajJApitAH sadAcAraM, yadA prAptaH zizuH sukhm| adhigamasamyaktvam (3) adhigama samyaktvam // 38 //
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ | paryuSaNaparAvRttiH // 39 // MI janadharmasya varyatvaM, tatvAn buddhaniryadi // 4 // tadAgamo'- paryuSaNAparAvRttiH (4) Agamobhavattasya, sAmAnyAcchuddhadharmagaH / tadedamAbhigamika, samyagda- | nanu paJcakapaJcakavRddhayAdividhinA paryuSaNAyA vidhAddhArakakRti- nimucyate // 5 // yatra zrAddhAH sadAcArAstasminnake | nasya zrIAryaskandilAcAryAt prAktanakAle eva tirosandohe mhotsvaaH| rathayAtrAdisaMyuktAstatra syAtpratimA'rhatAm // 6 // bhAvaH zrImatkAlakAcAryAnehasyapi sa pravarttamAnazcati saprasAdAmalaGkArairyuktAM tAmekSya kazcana / vidharmA prativezmastho, sAdhite'pi bhagavAn kAlakAcAryaH sAMvatsarikaparAvartakaH nimittAt sadRzaM vrajet // 7 // (yugmam ) gRhAsanne vara caitye, | kadA babhUdeti nizcetavyamiti / mUrtisnAnAdikAn vAn / zrutvA caityopavezmasthaH, samyaktvaM vikramasaMvatsarasyotpatteH praznavAhanakulasyApyAvirbhAkazcidAzrayet // 8 // kazcit prabhAvanAkAmo, vrajetsnAtrAdikaM | vasya ca samayAt prAgeva babhUveti nizcayo nirAbAdha iti / mahaM / kurvan kriyAM sadAcArAM, zikSayA sadRzaM vrajet | nanu kuta AcAryapravarAt tatkulamAvibabhUva / MI // 9 // prativezmanaraH kazcit , zRNvan sAdhvIritAM kathAM / AcAryapravarebhyaH susthitmuprtibuddhebhyH| tadadhikAra jIvAditattvasaMyuktA-mAItI dRzamAzrayet // 10 // evaM labdhAH | eva paryuSaNAkalpe spaSTamuditaM-'cautthayaM paNhavAhaNaya'ti / samAH sadRgdazA adhigame matAH / zAstrakRdbhirato vijJeya- nanu zrIsusthitasupratibuddhebhyaH praznavAhanasyotpattithAhamUhyatAmidam // 11 // iti AgamoddhAraka-AcAryapravara- | rityeva, sAMvatsarikaparvaNaH tataH kulAtmAgbabhUveti kathaM zrIAnandasAgarasUribhiH saMdRbdhaM adhigamasamyaktvaM samAptam / nizcetavyamiti / // 39 //
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 40 // __ zrRNu, maladhArigaccho hi praznavAhanakulodbhavaH / tatra | thmvtrediti| cUrNikRtAmapi ciratarAtItAH pUrvajAH II Agamo paryuSaNAKil gacche ca AcAryavaryAH zrIhemacandrasUrayo jaataaH| taizca | zrIkAlakAcAryAH / tata eva teSAM zrImatAM bhRgukacchAniddhArakakRti parAvRttiH paryuSaNAparvaNaH parAvRttirabhimateti / yadi ca zrIkAlakA- | rgamanakAraNanirUpaNe mtaantrsmbhaavnodbhaavitaa| kiJcAsandohe macAryAH praznavAhanakulotpatteH pazcAjjAtA abhaviSyan tarhi | dhunAtanetihAsavido'pi vikramarAjyAt prAk rAjyamAsIt | na zrIkAlakAcAryavihitAM parAvRttimanvamaMsyata, bhinnapAra- | zakAnAM,hatA zca te vikrameNeti vikramasya zakArirityumparyANAM paramparAgatasAmAcArINAM pramANIkaraNasyAsambha- | pAdhiriti spaSTamAmananti / na ca tebhyaH zrIkAlakAvAt / kiJca-zrIpuSpamAlAparAbhidhAnopadezamAlAyA vRttau | cAryebhyo'paraH zakAnAmAneteti kenApi laukikena lokozrImatAM kAlakAcAryANAM paryuSaNAyAH parAvRttezca samayaM | ttareNa voditaM / zrImadbhirmaladhArihemacandrasUribhizca spaSTIkRtamevikramasaMvatsarotpatteH prAgevAcakhyuH / yatastatrAtatametad- | vaitadyaduta-gardabhillanRpasyotsAdakAH paryuSaNAparvatitheH parAvarttazrIkAlakAcAryAnItazakanRpakRtojayinIzAsanaM pravRddhamapi | kAzca kAlakAcAryA naiva bhinnA iti| kiJca-zrImatAM bhagavatAM zrIvikramAdityaH svakIyasaMvatsarapravartakaH saJjahAreti / eva- | kAlakAcAryANAM dIkSAguravaH zrImanto guNasundarasUrayaH / maticirAtItatvAdeva pUrvadharazrIpradyumnakSamAzramaNaziSyaiH zrIni-| zrImanto guNasundarapAdAzca dazasu dazapUrvISu " mahAzIyacUrNikRdbhirapi zrImatAM kAlakasUrINAM zrIparyuSaNApa- | giriH suhastI ca, sUrizca guNasuMdaraH," iti vacaparAvRttikAriNAM cirantanasvapUrvajatvamAvirbhAvitaM yuktipa- | nena gaNyamAnAH snti| tathAcAgamavihArizrIguNasundara // 40 //
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAgamo. N/ paryuSaNA parAvRttiH rikakRti sandohe // 41 // | sUricaraNasevakAnAM yugapradhAnazrIkAlakAcAryANAM samA- | ryANAM tAdRzaM nigodaviSayaM jJAnaM, yena viharamANabhagavadbhiH cAra AcAryazrImadAryarakSitapAdapraNItAnuyogapArthakyamUDhana- zrIsImandharasvAmibhirindrasyAgre ta eva tadA bharatakSetrIyayikadvayaprAmANyavat sarveSAM zAsanAnusAriNAM pramANa- nigodavyAkhyAtRSu dRSTAntIkRtAH / yadyapi kovidAH kecitkapadavImAsAdayedeva / tata eva nizIthacUrNikArakAle'pya- thayanti - yat nigodAnAmAzcaryakArakanivedanavidhAtAraH vigAnena paryuSaNAtithiparAvartasya sakalazrIsaGghamAnyatvama- zrIAryarakSitasUraya eva, teSAmevAparAbhidhAnaM zrIkAlakAbhUt / tata eva parvasveva paryuSitavyaM nAparvasu prAyazcittApatte- cAryA iti / tanna ramyam, yataH zrIuttarAdhyayanAnAM cUrNI ritizrInizIthasUtraniyuktivyAkhyAnAvasare tathA nirvibhAgena vRttau .ca zrIzAntisUrIyAyAM spaSTatayA zrIkAlakAcAjAtaM nodanam-'saMpai kahaM apavve pajjosavi jati tti| samA- ryANAM zrIAryarakSitasaribhyo bhinnatvaM sAdivyakaraNahetukaM dhAne'pi kulagaNAdivibhAgamantaraivAkhyAtaM-'jugappahANa- nigodAnAM vyAkhyAtRtvaM ca vyAkhyAtaM / tatpAThazca prajJApariSahasirikAlagAyariehiM pavattiya'tti / yadyapi zrInizItha- dRSTAntAntargata evaMbhUtaH-'tANa ajakAlagANaM samIve sako cUrNikRtAM samaye na ko'pi tAhA zrImatAM kAlakAcAryANAM (ya) AgaMtuM nigoyajIve pucchati jahA ajarakkhiyANaM parAvarttane paryuSaNAtitherabhUd viprtiptteti| tata eva | taheba jAva sAdivyakaraNaM ca' tti 'sayalasaMgheNa ya saMmaya'tti prAhuzcUrNikArA bhagavantaH / nanu ime eva paryuSaNAtitheH parAvattakAH kAlakasUrayaH evaM cAgamavihArAvasarabhAvitvAdeva bhagavatAM kAlakAcA- | zrIAryarakSitamizrebhyazca pRthagbhUtA nigodavyAkhyAtArastarhi // 42 //
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ gamo paryuSaNAparAvRttiH (kakRti ndiohe // 42 // AcAraprakalpacUrNI zrIpuSpamAlAsvopajJavRttau ca tavRttAkhyAne | tAvanmAtrameva pratyapAdIti / anyacUAdyuktamasanayA'satyakathaM noditam / zrIAcAraprakalpe paryuSaNAyA aparvaNyapi | tayA vA AkhyAtuM kathaM khyAtakIrtirAkhyAyAt / bhagavatAM karaNasya prAmANikAcaraNarUpatAdarzanamAtraprayojanameva tadvRttaM, zrIkAlakAcAryANAmitivRttAkhyAnarUpe tatkathAnake tu tatastAvanmAtrameva tatra taduditaM / dUre tiSThatvanyat , janma- jinaprabhIyajinadevaprabhRtibhistu sarvametadAmUlamitivRttamuktaM sthAnavairAgyapravrAjakaprabhRti api nAkhyAtaM tatra / evameva zrImatAM / nanu teSu zrImaditivRttasUcakeSu kathAnakeSu zrIsApuSpamAlAyA vRttau| puSTAvalambane'pavAdasevanamapi na garacandrANAM zrIratnAkaramUrivineyAnAM prajJotkarSamadAdhmAbhavavRddhikaramityetatsUcanAyApavAdatAtparyArthakameva tadvRttaM . tamanasAM gurutayA ta eva paryuSaNAtithiparAvarttAdikAriNa ttraakhyaatm| para naitAvatA anyavRttAntAnAM tatrabhavadIyAnA- eva zrIkAlakAcAryA uditA iti satyam !uditAstathAmasattA'satyatA vaa| nahi zramaNasya bhagavato mahAvIrasyo- tvena, nanu ki dUSaNaM tatra ? yena sAzaGkAstacchaddhAne, padhAnazrutAdhyayane'nAkhyAtaM zrIparyuSaNAkalpe zrIAcArAGga- yatastathAvidhamahAtmanAM tathAvidhaH prajJAmadamattaH paribhAvanA'dhyayane mUtrakRtAGgIyavIrastutyadhyayane zrIsthAnAGge vAro na smbobhviiti| paraM na tadramaNIyaM, zrIsAgarazrIvyAkhyAprajJaptipaJcadazagozAlakazatake ca pRthak pRtha- candrAcAryANAM satyapi prajJAmadAbalepe kSamAzramaNatA niyuguktamasadasatyaM veti kenApi mArgagAminA gaditumapi ktyodIritA / sA ca zrImadbhiH kAlakAcAryakSamAzramaNazakyaM / tathA'trAcAraprakalpAdiSu tattadadhikAreNa tAvanmAtraM tayA tulyodbhAvitA / yatastatroktaM- ujjeNi kAlagakhamaNA // 42 //
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo kakRti sandohe // 43 // / sAgarakhamaNA suvaNNabhUmI 'ti / parivAradUSaNenaM gaNAdhi | saGkocaH zaGkAlezAM vA / na ca ko'pi tathAvidhaH pasya nyUnatAyA anumAyAM tu zrInandiSeNAdibhirbhagavato kathAkAraH etAn zrImataH paryuSaNAtithiparAvarttAdinopalamahAvIrasya nyUnatAyA anumA'vyAhatA, tatra yuSmAbhirapi kSyamANAn kAlakAcAryAn turamaNInagaryupalakSitakAlakAparivAratve taddaSTatve ca zaGkAlezasyApi kartumazakyatvAt cAryatayA nigadati / na ca vAcyaM pratiSThAnapurezatA yathArthaprekSiNaJcadbhavantastarhi tvetadeva vimRzyatAM mahAtmanA- zAtavAhanasya yA tatrabhavaditivRtte nigadyamAnAsti sA na masAdhAraNaM mAhAtmyaM yat-zigyAzuziSyANAmapyagre ajJAta- tathyatAmA skandati yataH pratiSThAnapurezituH zakasaMvatsarasvarUpeNa vinayamaryAdayA pUrNagAmbhIryamavatasthuriti / na ca pravartakasya sattAsamayo vikramasaMvatsarAt paJcatriMzadadhikavAcyaM turamaNInagaryupalakSitA api kAlakAcAryA eta eva zatarUpa iti / yataH zAlivAhananAma nAnyasya nRpavarasya santu kiM teSAmapi pRthagbhAveneti / yato ye zrIyugapradhAna - bhavediti zatakratoH zAsanaM ? / vastutastu zAtavAhano'yaM kAlakAcArya pravarttitAyAH paryuSaNAtitherapalApakAzca kuvAMsazca na tu zAlivAhana iti bhramamudrama, bhaja ca sarvajJazAsane vyaktidveSadagdhatAmAtreNa tatpakSapAtAya bhinnAn bhinnAn rasikatAm / kAlakAcAryAn kalpayitvA mugdhatamamohakaraM vacanaM / asadbhUtA gAthA uccArya yattad vadantu paraM zrInizIthacUrNyAdipUrvagatazrutadhArakapAdasevakodityanusAreNa bruvatAM na naH ko'pi nanu 'te uNavasahi, samaikkaMtehiM vaddhamANAo / pajjosavaNacautthI, kAlayasUrIhi to ThaviA // 1 // sAlAhaNeNa raNNA saMghA eseNa kArio bhayavaM / pajjosavaNa paryuSaNAparAvRttiH // 43 //
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ nAgamo rakakRtisandohe // 44 // cautthI cAummAsaM cauddasIe' // 2 // tti tIrthodgAlika- sIt tAmapratikramyApi viharediti yaduktaM tatsaGgacchata | viruddhametaditi / virudhyatAM, na bhrAntadhUmena jalAzrayatva- eva / evaM ca caturdazIcaturmAsIkaraNe zAlavAhanAdezaH / TA paryuSaNAbAdhaH, tannAmnollekhe'pi tatrAdarzanAnitarAM bhraanttaa| kiJca-zAtavAhanasya vijJaptimanurundhAnabhaMgavadbhirabhimataM, pagavRttiH na ca prakalpavacanaM tAdRzena bAdhyate / kizcAtra sthApite- na tu rAjJA''diSTaiH / anyacca pratiSThAnapure zrIvIrapaJcatipadena syAdetadapi yattadA kazcidAcaraNAyA AgamAdapi mazatAbdyAM zAtavAhanasya sattvaM cUAdiSu sAdhitaM tathA balavattaratAyAM satyAmapi luMpaka utthApanaparAyaNo jAtastaM na dazamazatAbdyAM kvApi kenApIti bhAvArtho'yameva jJeyaH prati sA pramANabhUtA sthApitA, tatkRtvA ca zrIkAlakAcA- yatkamapi utthApakamutpannaMnadAcaraNApAmANyena zAsitavAn / ryapravartitA caturthyapi sthaapitaa| kiJca-zAtavAhanasya ata eva ca tatra prAntye sRSTracyate-'AyaraNaM taM pamAbhAdrapadazaklapaJcamyAmAyA lokapravartita indramaha iti tAM' nnN'ti| tattvata AcaraNAyAH prAgjAtAyAH prAmANyasthApanAparAvartayAMcakAra, caturdazIcaturmAsyAM tu na ko'pi parA etA gAthA iti / na tAH satyA ityaGgIkurvANAnAM vighna iti| tattana kathaM parAvatitaM ?, caturthIkaraNAdanAyAsa- paryuSaNAtithiparAvataH zrIvIrapaJcamazatAbdIya ityaGgIsiddhameva tatparAvartanaM, prAktanapaJcAzattarasaptatidinani- karaNe virodhalezaH / . AzcalikAdinavyamatAnAmutpatteH yamAn / ata eva bhApye cUrNau ca kArtikyAmasAdhake prAktu sarvairapi gacchavartibhiravigAnena svIkAre'pi tathAnakSatrAdivale caturmAsI yA caturdazyAM nadA kriyamANA''- vidhAgamavihArikAlInayugapradhAnapravartita evaM parAvartahetuH / // 44 //
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ avyavahAra rAziH sandohe // 45 // 'anyeSAM vacane vividhavipratipattInAM naivAsambhava iti tu paryA- / sthAnAdAgamanAbhAvAnna tadArambho, na ca tata eva tanniAgamo. K locyaM sUkSmadhIbhiH svymiti| iti AgamoddhAraka-AcArya- dezo'pi / tathA cAvyavahAriNo'nAditvAt saMsArasyAddhArakakRti-INI pravara-zrIAnandasAgarasUribhiH saMdRbdhA paryuSaNAparAvRttiH / nAditA sugmaiveti| evaM ca sarveSAM jIvAnAM tata eva nirgamAt jIvAnAM sA susAdhyeti / nanu 'sAsae jIve'-tyAdivacanAt jIvasyAnAditA, avyavahArarAziH (5) tata eva ca saMsAracakrasyApi tattA suzraddhayA, paramavyavananu sarveSAmanantakAyikAnAM kAyasthitirabhidhIyate hArarAzAvevAnAdikaM jIvasyAvasthAnamabhUditi kathaM jJeyaitareSAmapi ca / tathA sarveSAmutkRSTamantaraM vanaspatikA- miti ? satyaM, zrImanto jinabhadragaNikSamAzramaNAH zrIvizeSaNalo'bhidhIyate, bAdaretaranigodAnAmapi kAyasthitizca / vatyAmudAjahaH-'asthi aNatANatA nigoyavAsaM aNuhasarvametat paryAlocayatAM kathaM saMsAracakrasya AdimattA na vaMti'tti, ato'vasIyate yad-adyApi kAlaM yAvata pratibhAseteti / satyaM, paraMtAH sarvAH kAyasthitayaH sAMvyavahA- nigodAdanirgatA anantaguNAnantA jIvAH santi te rikAnAzritya vyAkhyAtAH, saMsAracakrasyAnAdimattA ta cAvyavahArikA eveti / avyavahArikAnuddizya nirdissttaa| yataH prathamamanyasmAtsthAnA- navAgamAyuktitazcAnantAnAM jIvAnAM sattve svIkRte dAgate jIve kAyasthiterArambhaH, anAdivanaspatInAM tvanyataH | anantaguNAnantAnAM jIvAnAM svIkRtirduSkaraiva / yata eka - ~ -~ // 45 //
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamoddhArakakRti sandohe // 46 // | sminnigode jIvAnAmAnantyaM, paraM samastalokasthagolakatatsthA- | stAvatAmeva jiivaanaamvyvhaarraashenigmH| "sijhaMti INavyavahAravagAhanAtatsthanigodAnAmasaGkhyatvAdasakhyaguNAnantA eva | jattiyA khalu, iha sNvvhaarraasimjhaao| eMti aNAiva rAzi jIvA bhaveyuH, anantaguNAnantAzca kathyante te, tat kathaM saGga- NassatirAsIo tattiyA jIvA // 2 // iti vishessnnvtiivcnaat| rachate ? iti satyaM, paramekasminneva nigode anantaguNA- nanu-siddhayatAM prApyamANavyavahArarAzijIvAnAM casaGkhyAnantaguNajIvAnAM sattvaM, tataH sarvanigodajIvAnAmanantaguNA- sAmye kiM kAraNamiti / tatra lokAnubhAvo mukhyo hetuH, nantatvasattve kimayuktametaddarzanAyaiva ca ' aNaMtANate ti tadyogyagrAhyazarIrAdipudgalAnAmabhAvaprasaGgo'nyatheti anuvishessnnvtiivcH| etatphalaM ca sarvakAlInasiddhAnAmananta- mA'pi na dusskreti| sve'pyekasya nigodasyAnantabhAga eveti siddhAntasya jIrA- nanu vyavahArarAzimAgatAnAmanantatvamasaGkhyeyatvaM vA? zerakSayasya ca suzraddheyateti / . | Aye,vihAya nigodAna siddhAMzca kyAnantatA jIvAnAM? antye, nanu ke vyavahArarAziM gatAH ke cAvyavahArarAzi- 'atthi aNaMtA jIvA, jehiM na patto tasAipariNAmo'tti kathaM miti ? / ye'nAdikAlato nigodAvasthAmanubhavanti te'vya- saGgacchate ? iti satyaM, na hyevaM niyamyate yaduta-vyavahArarAzivahArarAziM gatAH, tannirgatAstu vyavahArikarAziM prAptA iti / mAgatA nigodaM na yAnti, pratipatitasamyaktvAnAmapyanantAnAM nanu anAdinigodAvasthArUpAyA rAzerjIvAnAM kadA nigodavAsitvAtA kintvetAvaniyamyate nigodavAsasyaikazo'pi nirgama ? iti cet / vyavahArarAzeH sidhyanti yAvanta- tyAge vyvhaarraashigttvmiti|prN dhyeyametata-nigodAnni // 46 //
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo TALL. rAziH dvArakakRtisandohe // 47 // natya pRthvyAditvamAptA api anantA jIvAstAdRzA ye hArikA api tAvanta eva nyUnAdhikA veti bhavaduktasitataH pRthvyAditvAdeva trasAdibhAvamaprApya punarnigodAvasthA- | ddhAntasyAvitathatvAt vyavahArarAzeravyavahArarAzimUlakatvAcca ||avyavahArameva gatA iti aprAptatrasAdibhAvAnAM vyAvahArikANA- vyAvahArikA api ekanigodasyAnantabhAgagatA eveti mAnantye na kaacidnuppttiriti| nanu ekasya nigodasyAnantatame bhAge anantasaGkhyAkA I nanu vyavahArAvyavahArarAzyoH kA mUlabhUtA ?, dve api api siddhA vyAvahArikAca, paraM sa nigodaH sUkSmo Adiyute, itarathA vA ? kiyatsaGkhyAkA ceti| bAdaro veti ! ___sarveSAmapi mUlabhUtA'vyAvahArikAvasthA sidhyatsama- siddhAnte sAmAnyanigodAbhidhAnena nirdeze'pi sUkSmaH saGkhyAkAnAM tato vyavahAre AgamanAt , yathA pravAheNa sa grAhyaH / yataH svAbhAviko nityaH samastalokavyApasiddhA anAdikAstathA vyavahArarAzikA api / siddhAnA- kazca sa eva, bAdare tathA jIvAnAmAnantyAt sopi ced manantatvAvyAvahArikANAmAnantye na ko'pi vicArAva- gRhyata na virodha iti / kAza iti| nanu ke jIvA vyavahAriNaH ke vA'vyavahAriNa iti ? nanu ekasya nigodasyAnantatame bhAge sarvakAlInA, anAdikAlAnigodAvasthAM bibhrANA ye te avyavaapi siddhabhagavanta iti siddhAntaH, viduSAmavivAdAspadaM hAriNaH, ye tvekazo'pi pratyekabhAvaM-pRthvyAdibhAvamavApya ca sH| tarhi tatsamasaGkhyaprApyamANavyavahArarAziparA vyAva- / pazcAta sUkSme bAdare'pi nigode yadyapi gaccheyustathApi // 47 //
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ avyavahAra // 48 // IN te vyAvahArikA eva / yata AhuH zrImalayagiripAdAH | punaranAdikAlAdArabhya nigodAvasthAmupagatA evAvatiSThante Agamo prajJApanopAGge (pR 101) kAyasthitipadavRttau-'ye nigo | te vyavahArapathAtItatvAdasAMvyavahArikAH" iti| tattvatastu ddhArakakRti rAziH dAvasthAta uddhRtya pRthvIkAyikAdibhedeSu vartante te lokeSu sAdhAraNatvasyaikazo'pi tyAge vyavahArikatA, na sAdhAsandohe dRSTipathamAgatAH santaH pRthivIkAyikAdivyavahAramanupata- raNatvena sdaavsthaane| jIvasya ca vyAvahArikatetarayo ntIti vyAvahArikA ucyante, te ca yadyapi bhUyo'pi vicAro, na zarIrasyeti yuktamavagatapRthvyAdibhAvasya vyanigodAvasthAmupayAnti tathApi te sAMvyavahArikA eva, vahArikatvaM jIvAzrayeNaitadvayavahArabhAvAnnaiva bhUyaH sAdhArasaMvyavahAre patitatvAt , ye punaranAdikAlAdArabhya nigo- NAvasthAmanugatenAvyavahArikatApattiriti / dAvasthAmupagatA evAvatiSThante te vyavahArapathAtItatvAdasAM- nanu sidhyatsamasaGkhyAka avyavahArAnirgama ityAdivyavahArikA' iti / atra sUkSmavAdarabhedeSu nigodeSu ye kAraNajAtena zrIprajJApanopAGgAdivacanena ca sUkSmabAdarasthitA anAdikAlAt te pRthvyAdibhAvasyAnAptatvAdasAM- | nigodajIvAnAmavyAvahArikatA pRthvyAdibhAvamupagatAnAmeva vyavahArikatayA spaSTaM nidarzitAH, pRthvyAdibhAvamApannA-ca vyAvahArikatA sidhyati paraM zrIupamitibhavaprapazcAkathA nAmeva vyAvahArikatA'pi / tathA zrIkAyasthitiprakaraNA- bhavabhAvanAvRtti-zrIyogazAstrattyAdiSvanekazAstreSu spaSTatayA vacUrNI ( pR03 ) zrIkulamaNDanasUrayo'pyAhuH-"pRthvyA- | bAdaranigodajIvAnAM vyavahArarAzitA anAdisUkSmani- A // 48 // divyavahAramanupatantaH sAMvyavahArikA ucyante, tathA ye | godAnAmeva cAvyavahArikatA pratipAditA (upa0 pRSThe -
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ avyavahAra // 49 // ma 130, 131, 124, bhava0 283, yoga0 patre 36) [ jAtA api vyAvahArikAH punarapi karmodayaparAbhUtAH Amamo. | tataH kathaM tad viruddhametat zraddhAtuM yogyaM syAditi ? sUkSmanigodeSu gacchanti chedAdyaviSayaM ca zarIramApnuvanti dvArakakRti___satyamuktaM, ayuktaM tUktaM, yataH zrImalayagiriprabhR- tadA avyAvahArikA api bhavanti / na ceSTaM keSAJcidapi IN - rAziH sandohe INI tibhirAgamIyasthitiM pratipAdayadbhiH svAbhAvikI avya- | sUrINAM vyAvahArikasya .punaravyAvahArikatayA bhavanaM, na IN vahAretararAzigatatAM jIvAnAM tathoktamiti zraddheyameva zraddhA- ceyaM vyavasthA kalpitA, yataH zrI upamitikArA eva | lubhiH| zrIupamitibhavaprapazcAkathAkAraprabhRtibhizca zAstra- svayamAhustatraiva granthe-"te lokA gADhasammUDhatayA na kizciJcekArairupadezAdhikArAdApekSike vyavahAritA'vyavahArite ukte| tayanti, na bhASante, na viziSTaM ceSTante, nApi te na cApekSikaM vastu pAramArthikaM bAdhayitumala kadAcana / chidyanve, na bhidyante, na dahyante na plAnyante, na kuTTayante, na na hi krUre rAjJi yamatvavyavahAraH satye yame yamatva- pratighAtamApadyante, na vyaktAM vedanAmanubhavanti, nApyanya vyavahArasya bAdhakaH / apekSA ca tatra zarIraviSayiNI kazcana lokavyavahAraM kurvanti, idameva ca kAraNamurarIkRtya yatazchedAdivyavahAramuddizya vairAgyAthai so'dhikaarH| tannagaramasaMvyavahAramiti nAmnA gIyate / " atra hi spaSTaM chedAdivyavahArazcAstyeva bAdaranigodeSvapIti vyAvahAri- niSTaGkitaM yaduta-zarIrasya nizceSTatvAt chedAdilokavyakAste bAdaranigodA uktAH / na ceyamapekSA tAttvikI, vahArAtItazarIravattvAt sUkSmanigodAnAmasaMvyAvahArikatA yataH bAdaranigodamAgatya zarIracchedAdiviSayaM prApya tadapekSaiva cetareSAM sAMvyavahArikateti / evaM satyapi // 4 //
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo ddhArakakRti sandohe sUkSmavAdaranigodAnAM pAramArthikImavyavahArikatA khaNDayituM | sthAnaM, tathApi AzravabandhaparihAra-saMvaranirjaropAdAnabuddheH II saMhananam anavabudhyaivopamitiprabhRtyuktAmApekSikI vyavahAritAM praya- prAgeva mokSabuddharAvazyakatA jainaiH svIkRtA, tatazca jIvAtante, te vyaktidveSadviSTAH sadAgamIyaM panthAnamutsRjya kAM gatiM dayo nava padArthAH pazcAt jJeyaheyopAdeyAditayA'vAptau gantArastatkelina eva paraM vidanti / "nityanigodAvasthA samyaktvasya pratIyeraMstathApi prAgeva mokSaprApaNabuddhiH asAMvyavahArikA jIvAH" iti lalitavistarApanjikAyAM pAduSpyAta, yatastatvazraddhAnAt parato'pApudgalAvataH | zrImunicandrAcAryAH // iti AgamoddhAraka-AcArya saMsAraH, paraM janmamRtyAdirahitaH. karmakazmalAkalaGkitazca zrIAnandasAgarasUribhiH sandRbdho vyvhaarraashivicaarH|| mokSastu arvAk pudgalAvartAt prArthanApadameti, tathA ca nAbhavyAnAM mokSatattvazraddhAnaM, na ca mokSapadaprArthakasya pudgalAvartAdadhikaH sNsaarH| paraM sa mokSaH kisvarUpA? saMhananam (6) kiM ca tasyAnantaraM paramparaM sAdhanamiti / ||nmH|| nanu nizzeSAstikavargasya paramadhyeyaM mokSapada- Atmano nityamanantajJAnadarzanasukhavIryasvarUpe'vasthAnaM II meva, jainAnAM tu tadeva sAdhya, tata eva ca jainairjIvAdyaSTa. mokSasya svarUpaM, tatpratibandhakasakalakarmakSayo'ntaraGga kSAyitattvIzraddhAnenAbhavyatvanirAkRtirneSTA, kintu mokSapadasyaiva kajJAnadarzanacAritrANyupAdAnatayA badamayasAdhanAni tu zraddhAnena / tatrApi yadyapi jIvAditattvasamudAye mokSasyAnte / trasatvAdIni / ata eva bhagavadbhiharibhadrasUribhiH sAdhana // 50 //
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 5 // DAI daulabhya darzayadbhidIritaM-'bhUesa jaMgamattaM, pnnnnrsNgo| nanu mArgaNAsu naratvAdyAvazyakamuktaM muktisAmagryAH, Agamo| eso samAsao mokkhasAhaNovAo'tti, dezyagatalabdha- | paraM labdheSvapi naratvAdiSu saMsthAnAdInAM vaikalpikatve'pi saMhananam dvArakakRti-NI labhyApekSayaitat , 'gaiiMdie kAe'tti, saMsAracakragatajIva- | saMhananasyAvaikalpikatvAdavazyaM vAcyaM, tatkathaM noktamiti ? II sandohe svarUpaparamArgaNApekSayA tu 'naragaipaNiditase'tyAdIni / gatyAdimArgaNAsu na tadbhedavivakSeti gatyAdinAmabhede !! nanu mokSasya svasvarUpatvAt jJAnAdInAM syAt sAdhanatA, | tadvivakSaNAt / paramavazyaMbhAvastu AyasaMhananasya muktiparaM satvAdInAM kathaM tathAteti ? pratibandhakakarmakSayAya | sAmagryAM, tadavazyambhAvAdeva ca nagnATaiH strINAM mokSatasyAvazyaMbhAva AvazyakaH, tasyAdikSayo'pUrvakaraNAdi | padavImasahamAnaiH tAsAM taniSiddhaM, yAvat yugminInAmapi yathA cAmavyAnAM svarUpAyogyatvAbApUrvakaraNaprabhRtIni nAdyasaMhananatrayIti vipratipannA (te) iti / karaNAni tathA sthAvarAdInAmapUrNasAdhanatvAnna tAnIti pra0 nanu Adhu saMhananaM muktyai AvazyakaM, paraM zeSANi trasAdiSveva mokSaprAptiriti / | kathaM na yogyAnIti ? ___ nanu narabhavaM prAptA api sarvakSetrIyAH sarvakAlInAzca | u0-muktirhi kRtsnakarmakSayaH, sa ca mohakSayamUlaH, kathaM nApnuvanti mokSamiti cet, sAmagrItatpayogahInA- | mohakSayazca kSapakazreNisAdhyaH, zreNizca zukladhyAnaparyantA, | bhyAM vinitatvAt / akarmajAH sAmagryA hInAH anAdya- | taccAdyasaMhananasyaiva, saMhananAnusAritvAt kAyabalasya, saMhananAstattrayogahInA iti / / tadAzrayi ca manastadAdhAraM ca dhyAnamityAvazyakamAcaM
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo ddhArakakRti sandohe // 52 // SS muktisAmagryAM saMhananamiti / nanu zaktirUpaM saMhananaM tacca vIrya - ( vIryAntarAya) kSayopazamAdisAdhyamiti gatyAdimArgaNAvahirgatena saMhanananAmodayena, pratItaM caitat samarthayatnaH kAryakRditi vAcATazekharo jinavallabhaprabha evaM prarUpayet, na tu ko'pi jainAgamAnusArIti / sUtreSu hi asthinicayasyaiva saMhananasya matatvAt / ata eva devAdInAM tathAvidhazarIrAbhAvAda saMhananitvamuditaM / evaM ca yat kvacidevAnAmAdyasaMhananitvamuktaM tattu tathAzaktimattayA gauNamiti / na hyagnirmANavaka iti pAkArtha tamAdatte Apta iti / pra0 nanvayogyAnyapi zeSANi saMhananAni puNyaprApyANi pApodayaprApyANi veti ? u0- prakRSTAtiprakRSTapApodaya prApyANi zeSANi tataH zeSANi paJcApi pApaprakRtitayA nirdiSTAni zAstreSu sUribhiriti / pra0 nanu yathA zeSANi saMhananAni prakRSTAdipApodayaprApyANi ayogyAni muktyai tathA anAdyAni saMsthAnAnyapi 1, tataH kiM vadapyAdyameva tadyogyamiti ? u0- pApodayena nAyogyatvaM pratijJAyate, ayogino'pyantyasamayAt prAgasAtodayasambhavAt, kintu paramazuklasAdhanatvAbhAvAt na ca saMsthAnAni tatra sAdhakAni bAdhakAni vA, dhyAnotpattAvakAraNatvAditi / nanu pApodayaprApyANyapi anAdyAni saMhananAni, samodayaprApyANi varNAdicatuSkavat, ekendriyAdijAti catuSkavadviSamodayaprApyANi veti ? | u0- yadyapi sAmAnyenAnAdyAni saMhananAni pApodayaprApyANItyuktaM, tathApi bandhAdhikAra antyasya mithyAtvAntye rodhaH, caturNAM madhyAnAM mizrAnte, AdyasyAvira saMhananam // 52 //
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo. ddhArakakRti sandohe // 53 // tAnte rodha ityukterantyasya drAdhIyaHpApodayajanyatvaM nirdhAra- nanu sampati sevArtameva vartate saMhananamityatra : avyavahArayituM na duHzakaM / madhyAnAM hetubhUtaH pApodayo tAratamyena zrImati bhadrabAhusvAmini ca surAlayamalaGkarvati varSabha- rAziH vidyamAno'pi na saakssaaduktH| paraM. teSAmAdyapazcAnAM nArAcaM vyucchinnamityatrApi ca na ko'pi vivAdaH, paraM : huMDAvasarpiNIbalAt chedaH kramika uktastato'vasIyate etadyat- madhyacatuSkavicchede vivaadH| yataH subodhikAkAraiH 'tatra madhyAnAM caturNAmapi teSAM pApatAratamyenodaya iti| ca saMhananacatuSkaM dazamaM pUrva ca vyucchinnamityuktam / KI nanu kiM ki saMhananaM kadA kadA vyucchinnamiti ? na ca rAmasavRtyA vyalekhIdam ityanAmogamahimati, na u0-bhagavantaM bhadrabAhusvAminaM yAvat SaDapi saMhana- cAnAbhogadaurlabhyaM chadmasthe 'na ca nAmAnAbhogazchadmasthasyeha nAni pravRttAnyabhUvan , svargate ca tasmina AdyamRSabhanArA- kasyacinnAstIti pravAdasya prasiddhatamatvAt / yata Aha cAGkitaM vajraM vyucchinnaM / tataH paramarvAg vajrasvAminaM RSabha- sa tatraiva-'yattu kiraNAvalIkAreNa turya saMhananaM vyucchinnanArAcaM nArAcaM ca vyucchinnaM / bhagavati vajrasvAmini miti taccintyaM, tandulavaicArikadIpAlikAkalpAdau vargamalaJcakRSi turyamardhanArAcaM vyucchinnaM / pazcAcArvAk catuSkavyucchedasya coktatvA'diti / tandulavaikAlikaracanAyAH paJcamaM kIlikAkhyaM gataM / nanu satyamuktaM subodhikAkAreNa yatkiraNAvalIkAreNa kA yataH spaSTamuktaM vaicArike-'saMpai khalu Auso ! maNU- turya saMhananaM vyucchinnamityuktamiti, paraM taccintyatvoktiyANaM chevaDhe saMghayaNe vaTTai' ti| | rvyaktidveSadAhamUlA / yataH kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryAH N // 53 // // 53 //
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamoddhArakakRti sandohe // 54 // tA pariziSTaparvaNi turyasyaiva saMhananasya vyavacchedamAhuH / tayA dRzyate iti tasya tadA viccheda AkhyAyi, paraM I sahananam tatpAThazcaivaM-'duSkarmAvanibhidvanne, zrIva. svargamIyuSi / dvitIyatRtIye kva vyucchinne saMhanane iti bhAgame vyucchinnaM dazamaM pUrva, turya saMhananaM tathA' iti / Avazyaka dRzyate / bhagavati zrIvajrasvAmini ca caturtha vyucchinnacI pUrvadharAcAryAH, AcAryAH zrIharibhadrasUraya AharA miti spaSTaM dRzyate, tatastaiH zrIvajrasvAmini catuSkAvazyakattau-- tammi ya bhagavaMte addhanArAyasaMghayaNaM dasapuvvANi ya vocchiSNA' iti / AcAryAH zrImalaya bhAvarUpatvAttaccatuSkaM vyucchinnamiti (vivakSita) kIlikAgirayo'pi prAhuH svakIyAvazyakavRttau tathaiva, tathAca tatpAThaH- vyucchedasya tu kvApi nirdezAdarzanAnna vivakSitaM / spaSTametata 'tammi ya bhagavaMte addhaNArAyaM dasupuvvA ya vocchiSNa'tti / tattvaM abuddhvA kiraNAvalIkArakhacaHkhaNDanatatparaH subodhikAkAro satsu caivavidheSu zAstrasamudAyeSu tadanusArivacanaM yatpraveditaM yadvA tadvA prllaap| paramapakarNanIyamevAgamanItiparAyaNAnA tatkhaNDanAya ko bhavabhIraruyacched vihAya subodhikAkAraM / miti / adhunA sevAtameva saMhananaM vartate iti nirvivAdana ca coyaM yat-tandulavaicArikadIpAlikAkalpoktimanusRtya mRtya meva / iti AgamoddhAraka-AcAryapravarazrIAnandasAgarasUtatkRtaM / yataH tandulavaicArike dIpAlikAkalpe ca vartamAnamanuSyANAM sevArtameva saMhananamiti sAdhayitumiSTaM / zrImati rigrathitaH saMhananavicAraH // ca. bhadrabAhusvAminyAyaM tad vyucchinnamiti zAstreSu spaSTa- | // 54 //
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo dvArakakRti sandohe H. kSAyopazamikabhAvaH (7) | zrutadharA mtaaH| paramAvadhayazcAptAH, punarvipulabuddhikAH // 9 // HzAyopazaminoktAriktaM tu matyAdi, na caitAvanna labhyate / catarNI na kabhAvaH ___ zAstreSu zrUyate sUre ! bhAve kSAyika eva hi / kevalaM | tataH kiM te, mate mizratvamasti bhoH ? / // 9 // satyaM tvaduktazeSabodhAsta, kSAyopazamike punaH // 1 // tatra kiM kAraNaM | metaddhi, paraM nAMzena kevalaM / yadekadhaiva tatprokta-mato nAMzoyasmAta, kevalAvaraNaM nanu / pratikSaNaM bhavI sarvo'nubhavan 'sya vedyate // 10 // yathAvaddhaM kevalasyA-varaNaM vedyate nanu / kSapayatyapi // 2 // anudINasya tasya syAd , raso mando vizu- | tataH kSAyopazamiko, bhAvo navAtra sammataH // 11 // sarva dvitH| tataH kSAyopazamiko, bhAvastatrApi yujyate // 3 // thA'sya kSayastu syAd , gunnsthaanprbhaavtH| kSINamohasya, NI yathA kSAyopazamike, samyaktve karmapudgalAH / mithyAtvIyA nAnyatra guNasthAne tu sambhavI // 12 // utpadyeta vilIyeta, rase mandA, vedyante nAtra ki tathA ? // 4 // yathA dezakSayo- yo guNo mizratAmiyAt / sa eva, na ca sampUrNajJAnaM zAstre 'NUnI, kevalAvaraNAtmanAM / tathA na ki rasasyA'pi, nAzo tathA matam // 13 // na ca kevalalAme'sti, sattAyAmudaye'pi leona yajyate ? // 5 // anyathA sarvathA nAzaH, kevalAvaraNasya ca / kevalAvaraNaM, tasmAn nAsau mizratvasaMyutaH // 14 // n| pradezena rasenaiva, dezakSayamRte bhavet // 6 // matyAdijJA- sampUrNamatibodhAdi-bhAve'pi tannirodhinAM bandhazvodaya Apyete naghAtAnA-maNavaH kathamApnuyuH / kSAyikatvaM na ? yat pUrNa- sadA, tatteSu mizratA // 15 // na ca matyAdibodhAnAM, padArthA jJAnA matyAdibhiH kSitau // 7 // sarve gaNabhRtaH zreSTha-mati- | viSayaH same / kadApi, tatkathaM te syuH kSAyikaM bhAvamAzritAH? // 55 //
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo dvArakakRti do // 56 // / // 16 // yazcaiSAM viSayaH zAstre, varNitaH sammito'mitaH / | bhave / kathaM tadAvRtirnUtnA ? tadete'ghAtino matAH ||25|| na caiva taddhi nizrAya kSAyopazamikIM sthitim // 17 // na jJAnAderguNavRndasya, yathA jJAnAdirodhakAH / AtmanAM tena jJAnAvaraNAnAM syAd, bhAva aupazamo yataH / catvAryAdyAni ghAtIni catvAri duSkRtAni tu ||26|| tathA''tmano nirApUrNAni, sambhavanti na ca kvacit // 18 // kevalaM tu vinA bAdhasukhAdeghatikA iti / nAmAdIni na kiM ghAti - vyapamoho-pazamaM naiva labhyate / mohopazamabhAve tu vizrAmyed dezamavApnuyuH 1 ||27|| kevalajJAnadRSTI nA - pyete yAvanadAvRteH / ghaTikAdvayam / / 19 / / pazcAtkevalavighnasyo- pazamAyodyato bhavet udayaM, na ca labdhe te hanyete AvRterbalAt ||28|| tato na paraM mohodayaH zAntaH punarAyati vepanam ||20|| zraddhAnada- kiM mate te te, aghAtiprakRtI gaNin 1 / vatsAMzaH zeSamarzanajJAna - vIryAdyA aMzataH sadA / sarveSAmeva jantUnAM bhavantiM tyAdicakSurdRSTyAdiko guNaH // 29 // ghano yathaiva sUryAbhAM sarvathAtAratamyataH ||21|| vardhante hAnimAyAnti catvAro'pyeta vRNute nahi / kevalajJAnadRSTine, na tathA jJAnadarzane // 30 // AtmanAM / ato mizro mato'mISAM bhAvaH zrIjinazAsane ghanAvRtasya sUryasya, kaTacchidrairyathA vibhA / tathAtmanAM tdaa||22|| yathA guNA avApyante, naiteSAmudaye sati / tathA cchAde chadmasthajJAnadarzane // 31 // labdhAnapi nanti tadete ghAtino matAH ||23|| jJAnAdyA na tadAvAri-karmaNAmudaye sti| labdheSvapyAvRttistajma-karmaNA- yUripuGgayaviracitaH kSAyopazamikabhAvaH iti zrIAgamoddhAraka - AcAryapravarazrIAnandasAgara mudaye punaH ||24|| nAvyAvAghasukhAdyApti-jIyate'sumatAM kSAyopazami kabhAvaH // 56 //
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo. dvArakakRti sandohe // 57 // arhacchatakam (8) | padam / atrApareSu siddhAdi-vanuvRrtya padaM yataH // 7 // nAmA arhacchata hedAdivanaiva, nyAsAH zeSapadeSu tat / catvAraH svAzritAstazrIgautamAya nmH| smAd , bhAvAthai hyaadimaiyutaaH||8|| arhanmatodbhavAH siddhA, ISI kam prAtadhyeyaM paraM brahma, parameSThipadottamam / | AcAryAH paatthkairyutaaH| munayazca namaskAryA, nAnya itthaM IN arhatpadamayaM ramyaM, 'namohadbhayaH' sanAtanam // 1 // sphuToditiH // 9 // ato na yatra pazcAnAM, smRtiH zakyA para- | lokAnubhAvasaMyogaH, pade'traiva yato jinaaH| prAgbhava- | mAtmanAm / tatraikameva pAThAI, 'namo'haMdyo' na cAparam syUtatannAmA-nubhAvAdeva jajJire // 2 // nyAsAsteSAM gatAsta- | // 10 // anityA dvAdazAMgIyaM, sarvatIrtheSu shbdtH| dhruvaM trA-khyAyante'to manISibhiH / nAmnA jinA yataH khyAtA- | padaM namo'rhadbhyo, na tacchabdArthabhedabhAk // 11 // ato gatyanyAkhyAtAni jinezinAm // 3 // sthApanA satyasaMnyAsa-cIta- ntare yAto,'muSmAjAtiM smaret padAt / evaM iMDikayakSAdyA, raagtvaadibhirvRtaa| mUtirmatA, tathA dravye, jinajIvAH pare | dRSTAntA yogyatAbhRtaH // 12 // na kevalena nAmnate, vandyantenahi // 4 // bhAvataste jinAH khyAtA, ye tiirthsthaapnodytaaH|| hanta AdarAt / vRtAste paJcakalyANyA, garbhAjjJAnatrayAnvitAH prAtihAryASTakopetAH, sarvAtizayazobhitAH // 5 // parameSThipa- // 13 // jAtA gArhasthyamAptAste, jAtu saMklezino nhi|| deSvAdyaM, padaM svAbhAvikaM tataH / arhattvaM bhagavattvena, yutaM | kAyapApA ato nepA-mAyurbandhazcirAdapi // 14 // sarvadA / siddhaM svabhAvataH // 6 // ato na bhAvamAtrasyA-nuvRttyartha paraM | devarAjAnAM, narezAnAM sayoginAm / sadA pUjApadaM tenA-hantaH // 57 // NE
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ kam stutyAnvitA matAH // 15 // zrAmaNyamApya pUjyAste, rAgadveSau tIrthyAH svasvamate sthitAH / vizeSeNa vibhAge syAtteSAM vIrya Agamo- / arhacchataparIpahAn / indriyANi kaSAyAMzca, sarvAn hanyuH kSaNe kSaNe vacogatam // 24 // naite paNAM nikAyAnAM, jJAnaM vibhrati ddhArakakRti-IA // 16 // sAdhucaryAM parAmete, labdhArasttena gIyate / zAstre mUlataH / lokadRSTayA trasAn jIvAn , yadete manvate pare sandohe zaGkhAdidRSTAnta-vRndaM tadbhAvasiddhaye // 17 // dhruvaM ninvanti // 25 // evaM ca jIvabindu te, manyante sindhusabhimAna / // 58 // karmANi, jJAnanAdIni mUlataH / tataH kevalamApyAhan, dhruvaM sthAvarAn jIvabhAvanA-vidantaH kiM vRSabruvaH ? // 26 // ahiMtIrtha pravartayet // 18 // ime saMsAriNo jIvAH, pazupAyA sAdhyeyavad vRtaM, na deveSu na cAgame / nAcAro hetavo nAsyA, jddaashyaaH|| janmAntAdivazaM yAnti, siMhasthAne mRgA yathA IyAdyA lezatastviha // 27 // na tatkRteH phalaM nAsyA, // 19 // imAMstrAtuM tatastIrtha-paja jina AditaH / karoti. | bAdhAyA doSasaMhatiH / tadahiMsAvacastepA, jainAnAkraSTumAtatam tena gIto han, mahAgopaH zruto raiH // 20 // tIrthIyA apa- // 28 // kyodyatAzca kRSNAdyA, brUyudharma kathaM dayAm ? / repi svA-nIzAn pAzupatIn jaguH / paraM te na pazobhinnA, AdarzapuruSA hiMsrAstarhi brUmaH parAn kimu ? // 29 / / tataH / aNantaH pudgalAzrayAt // 2 // pazujAtiyathA siMho, mataH | SaNNAM nikAyAnAM, putravatpAlanAparaH / mahAmAhana ityukto- IN // 18 // pshuptistviti| tannAyamiti gItohana , mahAgopatayA budhaiH / 'henevottamamArgageH // 30 // na cAtrAkheTakAnujJA, yuddhAya // 22 // paJjarAntaryathA zvAno, ghAtakAH syuH parasparam / tathA preraNaM na ca / na ca kasyApi zatrutvaM, kintu rakSeva janminAm | svArthaparA jIvAstatastadvAraNaM hitam / / 23 / ahiMsAvAdinaH sarve, // 31 // na cAtra zatravo mA, amartyA vA yato vadhaH /
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ bA arhacchata 'kam A teSAM karttavyatAsthAnaM, sarvedhatrAsti mitratA // 32 // ko'pya- | vyAvAdhavarjitam // 40 // sArthavAhazca sArthena, vahan sArthAna Agamo TAI kArSInna pApAni, ko'pyaGgI mA ca bhUd vythii| mukti | yathA sdaa| bhavArapye vrajannarhastathA rakSet sumArgagAn dvArakakRti-IN gacchantu sarve.mI. maitrIti yatra gIyate // 33 // mahAmAhanateSAM | // 41 / / dhyeye same pi vRttau na, samA yat sA kriyaatmikaa| sandohe tata. saMyamodyogakAriNAm / kriyAgataM phalaM cedamahattAthA | kriyA zaktyudbhavA zakti-na sarveSvasuSahitA // 42 // tadatra gatopamam // 34 // mokSasAdhyaM mataM jainaM, panikAyadayAparam / sarvaviratistathA dezavatAtmikA / saraNiH sammatA dvedhaikauktvA tasiddhaye ratna-trayIM cakhyurjinezvarAH // 35 // jurvakA tathA parA // 43 // prayANaM mokSagAmI na, bhanaktyatra ratnAnAmAkaraH sindhustattatpAraga Apnute / ratnAni surase- dvidhAdhvani / vyAghrAbhyAM rAgaroSAbhyAM, svaMrakSana jinavAgrataH vyAni, tatkRnniryAmakottamaH // 36 // yAvajIvaM munIndrANAM, // 44 // prAGga nirudhyAprazastau tau, zastAvAruhya drAg bhavI / ratnatrayyAH samAdRrti / kArayan dhArayana sarvAna, pote nirAlambatvamAyAtazchinatyeto tu sundarau // 45 // tataH sthAnaM saMyamanAmani // 37 // pratikSaNaM nayana vRddhi, munirasya zrayed bhavyo, jinavAkyamanuzritaH / strIpaNDakAdisaMsargamahAtmanaH / sarva sahAyamAsAdya, siddhipuraM prayAtyalam // 38 // hInaM munibhirAzritam // 43 // yatra na brahmabAdhA syAt , mahAniryAmakA ete, gItAH zAstre jineshvraaH| nAnye yad syAcca saMyamasAdhanam / tatsthAnamAzrayan mokSa-metyavazyaM bhavapAthodhau, zeSAH sarve nimajakAH // 39 // velAkulaM gatA sudhIryamI // 47 // jaina eva mataM zAstre, dvayoH sthAnaM vArdheH, paraMpAraM samIyati / tatra yAnaM paraM sArthA-dhInaM / pRthak pRthak / mumukSyoH puMkhiyoryasmAd , durjayo mohasambhavaH 59 //
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo arhagchata dvArakakRti kam sandohe // 60 // DORE // 48 // yathA'raNyaM gataH sArtho, rakSati svaM davAnalAt / | yathaGgayA malaM tailaM, zodhayitvA svayaM vrajet / prazastA tathA krodhAdidAvAgneratra rakSoktitorhatAm // 49 // dagdhAH viSayAstadvadvinAzyAcaM svayaM yayuH // 57 // viSayAzca kaSAparaM svayaM krodha-mukhadAvena santatam / strIzastrAlaGkatA mUtti- | yAzca prazastA yanna bandhanam tanuyuH karmaNAM kintu, vidadhyusteSAM nAMzAdarAgitA // 50 // zAntA mUrtirjinendrANAM, nirjarAM parAm // 58 // paraM rAgaH prazasto'sau, yo guNe vAmAzastrAkSavarjitA / prasannAsyA naso'gre'kSi vapuH paryaGkagaM | guNadhAriNi / dveSastvapaguNe naivA-guNini vairavardhakaH // 59 // yataH // 51 // pare tu vItarAgatva-dviSaH krodhaadisngklaaH| bahuvinAni yAni syustAni zreyAMsi ydbhve| jJAnaghnAphalAprAptiM puraH kRtvA'rAgatAM dUSayantyalam // 52 // cintA- dIni karmANi, na mithyAtvAdihAni tu // 60 // mokSamArge maNyAdivad bhAvo, gatarAgadviSAM na kim / atra na prApya | jinoddiSTe, brajana bhavyo'pi vAdhyate / pariSahopasargastajeyA manyebhyaH, sadA jIvo guNAlayaH // 53 // viSayANAM vazaM ete zubhAtmanA // 61 // jayAccaiSAM kSayo'dhAnAM, munitAyAzca naiva, zabdAdInAM vrajetsudhIH / AkRSyate dhruvaM ninyurjI pAlanam / parAjaye dvayaM nazyedebhyastattajayI bhavet // 62 // M saMsArasaGkaTam // 54 // naiSu sajyaM na vA dveSyaM, kintvarakta- munitA saMyamodyogo'pramattasya nirantaram / nodvignaH saMyamArthI KM dvipAtmanA / jeyA nAnyaH zivaH panthAH, santyakSANi samAni | syAd yataH svAdhyAya saMgataH // 62 // annaM prANA na cAkAle, yat // 55 // prazastAn viSayAJ zritvA, jinamUrtyAdigAn mRtyorAgama iSyate / sAdhyo mokSazca siddho na, tattiH bhavI / bhavavArdhestoM yAyAd , dhyAnaM zastataraM zrayan // 56 // | prAsukA matA // 64 // dvicatvAriMzatA doSairmuktA bhikSoditA
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo A jinaH / mokSasAdhanahetoryat ,sAdhodehasya dhAraNam // 65 // | mahat // 73 // jIvAnAM saMsRtau karmANyarayo naMstato hyamUn / / arhacchataddhArakakRti mumukSurbhavyajIvaH syAn , mokSatAnastathA ythaa| yAvanmokSaM arihantAra ucyante, jagatpUjyAH sanAtanAH // 74 // mRtA na sandohe bhaveSvanyeSvavazyaM saMyamaM zrayet // 66 // aSTabhirjanmabhinityaM, te parAM yAnti, gati siddhi vinA tataH / arhAH siddheravazya // 6 // II cAritraM pAlayan bhavI / avazyaM muktimApnoti, mRtervAdhA na tadarhata eva te. tataH // 75 // evaMvidhA jinAH kAlAllotacchive // 67 // evaM niryANamArgasya, dezakA vAhakAzca ye| kottamapadaM gatAH / anAdairyattathAbhavya-bhAvo kRtrima iSyate te mahAsArthavAhAH syu,-bhavAraNye jinezvarAH // 68 // arhanto // 76 / / parApare sathAmAvAH, pAraMparyeNa tadgatAH / viziSTA naiva saMsAra-manyAM vA gtimiyrti| kintu karmarajaH kSiptvA- lokajIvebhyastena lokottamA ime // 77 // AdyaM samyaktvaSSpnuvanti dhruvamavyayam // 69 // vrataM ghAtAya pApAnAM, | mapyeSAM, viziSTaM yat phalaM paraM / jinavaM tasya keSAMcisaMvarAya navAtmanAM / parISahopasargANAM, jayAt saMvaranirjare devatatsyAt tathAvidham // 78 // varabodhiM labhante te, yadA // 70 // tIrthasya sthApanaM diSTvA, dvAdazAGgI tanotyayaM / tarhi vikalpanam / bhavatIti yadete'tra jIvAstiSThanti kiM IA karmazatruvidhAtena, sarvAnnetuM paraM padam // 71 // jIvi- | bhave? // 79 // yato nistArakaM jaina, zAsanaM ravisannibhaM / sa tAntaM ca saMprApto, ji'novazyaM vinAzanam / samudghAtena saMdhatte:- andhakAre kathaM raktA, bhave duHkhAkare'savaH / / 80 / / sarvA/ nyathA mokSe gamo nahi // 72 // ayogyantaM samAyAtoDalezyo netAMstato jaina-vacanAMzubhirudhdhRtAn / kRtvA mokSaM nayAhanti smaanypi| karmANi tata UrdhvaM sa, yAti siddhipuraM myAzu, nAnyathA mama nivRtiH / / 81 // yaivaM cintayato'sya 1614
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvArakakRti-II Agamo- KI syAdarhadAdipadAzritA, / ArAdhanA parArthA sA, nAvi- | tussttuvuH| nandIzvare mahaM kuryuH, prabhAvAjinarAGgatAt // 10 // acchata kasya yathAmbudhau // 82 // viMzateHsthAnakAnAM yA''rAdhanA jAte surAcale snAtraM, vidadhyuH, prmddhibhiH| sadevA devanetAraH, dhArmike jane / navapadyAzca bhedo'yaM, svAnyAbhiprAyago dvayoH pazcAt puryAM nRpaH sRjet // 91 // dIkSAyA utsavaM kartu, sandohe // 8 // vicAro'yaM jinaibdho, yAvajinabhave bhavet / same'pIndrAH samIyaruH / devaduSyaM ca vAme se, jinasya 6i2 // apUrvakaraNArohI, tAvad dhrauvyeNa tiSThati // 84 // asmAJca cikSipurmudA // 92 // jAte kaivalyabodhe'sya, dezanArtha jAyate puNyaM, tIrthakRnnAmasaMgataM / jagatpUjyatvadAnAha, trija- | jinezituH / tIrthasya cakrire devAH, sendrAH samavasaMsaram gatyapi saukhyadam // 85 // cyavanAdIni sarveSAM, jantUnAM | // 93 // jAto yatra na pUrva syAjinasamavasaMsaraH / tatrAvazyaM 6 paJca zarmaNe / adbhutaM jinamAmedaM, kiM na kuryAjagattraye ? | surAH kuryuH, samavasRti maNDanam // 94 // atrAgacchenna // 86 // jinanAmnaH purA bandhAd, yadyAyurnarake'rjitaM / cecchrAddho, yojanebhyo bale sati / dvAdazabhyo bhavettasya, yAtyasau na tu tatrAsya, duHkhaM tadvidhamAzrayet // 8 // na prAyazcittasya saGgatiH // 9 // nirvANe zrIjinezAnAM ca lokaM gato daivaM, prAk SaNmAsyAcyutervyathI / ubhayatrApi jAte harSazucAkulAH / kuryurmahotsavaM zakrA, gatvA nandIzvaraM vaiziSTayaM, jinanAmno bhavet param // 88 // ambA svapnAnni- | tthaa||96| nirvANamahasodyote, jAte pazcAt trilokyapi / zIkSetra, caturbhiradhikAndazagajAdIn / pazyati tIrtha-kara- jinocchedAd bhavenmagnAndhakAre dustare kSaNam // 97 // jine- HI // 6 // nAmaprabhAvataH // 89 // cyavane'sya same'pIndrA, zakrastutyA tu | zAnAM janirdIkSA, vratAnAM pAlanaM saha / vihRtyA sahanaM sarva,
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ udyamapaM paropakRtikarmaTham // 98 // pUjA jinezvarataterbhuvane vRSasya, jAya-mAnamarthaM tathekSate // 2 // kAryaprApyavikAryANi, hetavo ma AgamopauDhiM parAM nigadituM sahate samantAt / taddevadharmabahumAnaparaiH vividhAstathA / vaicitryaM sampadAnAnAM, sambandhAzca vaco cadazikAH ddhArakakRti || sadeyaM, kAryA yato'vyayapadaM laghu labhyate'syAH // 99 // 'tigAH // 3 // sthAnAnyAdhArabhUtAni, kartAro vividhAH sandohe IN (vasantatilakA) punaH / sarvameSa jino vetti, jJAnAt tatprathamakSaNe // 4 // jinAnAM darzitu maudi, vyadhAmarhacchatIM mudaa| yadyathA jJAtamarhadbhinaM tad jAyate tathA / mahAzilAlabhantAM prANino'mudhyA satatAnandadaM padam // 10 // kaNTake'to, jagAda jJAtanandanaH // 6 // jJAtaM zrutaM ca iti AgamoddhAraka-AcAryapravara zrIAnandasAgarasarivaravi vijJAta-mahataitad vinizcitam / vajrI videhaputrotra, jetA racitaM zrIarhacchatakam / nAnye gaNAdhipAH // 6 // kAlike ca niSedho yaH, sa | tvAzIrvAdamUlakaH / nimittaM ca gRhasthAn syAdatra tUktaM M gaNAdhipam // 7 // eSA vajrArgalA bhAvi-cintAroghe manaudyamapaMcadazikA (9) svinAm / zatazo pi kRte yatne, nArhaddaSTeviparyayaH yasya dravyasya jIvAde-ryadA yatra yathA yathA / bhAvi // 8 // loke yathA nRNAM buddhimatA bhAviprakAzinI / KI kArya tathA sarva, jAnAtyarhan pratikSaNam // 1 // jJAto | puMsAM syurudhamA bhAvi-bhAvamAzritya na pare // 1 // | mAvitayA vastu-bhAva AdyakSaNe'rhatA / tatra tatra kSaNe | evaM vicintya svasthaH san, rametAtmani buddhimAn / NI // 3 //
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo- dvArakati A sandohe // 64 // / sukhe duHkhe bhaye zoke, jIvite maraNe pi ca // 10 // | kurvan stAt zreyase jinaH // 1 // bodhiryena tathAlabdho, I kriyAdvAnanvevaM kiM jagatyasmiMstIrthasya sthApanaM jinaH / karoti | bhvytvpripaaktH| viMzatyA sthAnakairyasmA-jAtamAhantyaki nivRttyai ki, yatante bhavikA api // 11 // satya- manimama // 2 // bhavyatvamekadhA sarveSvapi prANiSu procyte| paraM trirzikA muktaM paraM tIrtha-karaidRSTaM zivAspadam / prApyaM jJAnAdibhi- vicitraphaladaM, sAmayyAzcitratA yataH // 3 // caturNI zaraNaM bhavyana vRthA tIrthasthApanam // 12 // nAkAraNaM bhavetkArya, gaccheja jinAdInAM vRssodytH| nindana svIyaM durAcAraM, dRSTaM vizve pi tIrthapaiH / tanmokSakAraNAnyApya, yatno sukRtaM cAnumodayan // 4 // evaM bhavyatvapAkassyAt , tataH ( muktyai ) bhavyaiH pravartyate // 13 // atotra zAsane jaine, | paappraakriyaa| tato dharmastato duHkh-phlsNsaarsNkssyH||5|| na vAdaH kevalo mtH| bhAvirUpaH, paraM pazca-hetukaH sarvasiddhaye // 14 // tad bhAvinA sahAnena, yatnaH samya vItarAgA azeSajJA, indraacyaastttvdeshinH| trailokyaguravaH | sarve, iti parSadbhaya ucire // 6 // yathAvAdI tathAkArI, ggAdiSu / bhavyAnAM yogya evAya-mAnandalaya AtmagaH / // 15 // iti AgamoddhArakAcArya-zrIAnandasAgarasUri jino, naiva harAdivat / viruddhayogavAMstasmAdeSopAdIyate budhaiH saMndhA udyamapaJcadazikA // // 7 // caraNAnmokSa etacca, jJAnAt taddarzanAt takat / granthibhedAtsa cApUrvAdanAbhogAtparaM takat // 8 // sa ca kriyAdvAtriMzikA (10) | bhavyatvapAkena, matimaMstat nivezaya / citte bhavyatvapAkasya, 'nakhazudIpradIpauSa pluttprnyuuhsNhtiH| saMhati karmaNAM siddhayai, | mahimAnaM gatopamam // 1 // nanvevaM nodyamaH kAryo, dharmAya MI // 6 //
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ kriyAdvAtrizikA A mtidhaaribhiH| bhavyatvaparipAkena, sarva bhavyaM bhaviSyati | tva-pAko pi yatnamantarA / jJAnAdyadhigamaM muktvA, bhavyo Agamo. A // 10 // kRtisAdhye kRto yatnaH, phalavAnna khbhaavje| na bhvto'muct||18||H vRSTioghA'kaNe kSetre, nekazastad budhaH dvArakakRti abhavyatvavinAzAya, na jinendro pi yatnavAn // 11 // kimu / sabIje manyate kSetre, moghAM vRSTiM kadAcana // 19 // sandohe anantazo naro jAto, dRSTo pi jgdiishvrH| pUjito | upadezaH zrutaH zubhro, jineshvdnoditH| vinA bhavyaKil vividharddhayA'sau, sthApito hRdayAmbuje // 12 // sAdharmikaiH tvapAkaM na, phalavAnabhavad bhave // 20 // tathApi kazcide smaayogstdbhktirmaanpuujne| teSAM kRte kRtaM caitya, pauSa- vAMgI, vinopadezamAItam / samyaktvaM labhate'saGkhya dhAya ca mandiram // 13 // saparyA guruvaryANAM, sAmAyika- | guNaH punaH zrutAdarAt // 21 // tato bhavyatvapAkAya, sya satkriyA / poSadhapratikrAntyozca, kRtA tIrthAdisevanA catuHzaraNamukhyakam / anuSThAnaM sadA kArya, bhavyena // 14 // saGghasyAdhipatirjAtastIrthoddhArakaro pi c| sapta- muktimicchunA // 22 // mokSakatAnamAnasA, na jIvena kSetryAM kSipan dravya, dayApAtre ca santatam // 15 // kadAcana / liGgitve'nantazo labdhe, kRtA dharmakRtirmacAritraM cIrNavAn vaiyAvRttyaM ca vinayaM tpH| dazapUrvI nAk // 23 // vyavahAramite'nanta-kAlAdaGgini sambhavam / papAThonAM, pravrajyA'dAyi zobhanA // 13 // asatsIt khIkRtyaitat samaM proktaM, tatrApyasti vicAraNA // 24 // kizcidapi na, vinA bhvytvpaaktH| vihitaM naikazo| mAtA pitA sutaH putrI, bhAryA sarve'pi jantavaH / yAvatkRyasmAnirvRttirneyatA'bhavat // 17 // satyaM kintu na bhavya- tyo hyaAyantA-nantAMze tanna satkriyA // 25 // yacca dravyatayA PRA // 65 //
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ zikA ! cIrNa, dhrmaanusstthaanmnggibhiH| tadbhAvadharmasiddhayartha, jJeyaM , janA, idaM citte dhRtvA vidadhatu sadAnandasukRtam // 33 // KI Agamo ngkiaarijJAnasamanvitaiH // 26 // ArUDhe'ntimasopAnaM, pravizet / iti AgamoddhArakAcAryapravara-zrIAnandasAgarasUrisaMdRbdhA ddhArakakRti- saudhamUrdhani / naitAvatA'ntyasopAnA-roho vyathoM manISiNAm | kriyAdvAtriMzikA // sandohe // 27 // bhavasaGkhyAsamAdeze, vihite sarvavedabhiH / yathAsdharmI bhavaM bhrAnto, dIrgha, mukto vRSAllaghu // 29 // tathAbha anukramapaMcadazikA (11) vyatvApAkasyAlambanena vRSojjJitAH / bhaveTanti zrutAdezodyatA mucyanta ArataH / / 29 / / kRto na niSphalo dharmaH, anavyayakRtokto'tra, bhAvo dravyanibhaH khalu / utpakadApIti jinezavAk / yatate matimAratasmAd , dharmAya tivyayayuktAni, dravyANi pratItimayuH // 1 // utpannavigatamatsaraH // 30 // saMzayAno yathA mASAna , dannA bhuJjan gamoktAni, taniSadyAdvaye'grime / yatnasvabhAvayugmotthAvutpa vikAravAn / jAtastathA sRjan dharma, kumatyugrAhitaH punaH tivigamobhayau // 2 // naikaH kartA na hartA cA-nAdibhA- A IN // 31 // niyati niyataM ramyA, bhavyatvaM pAkasanmukham / bo'yamarthagaH / tadabhAvAvyayatA dravye, tatsarva dhruvatAnvita jAnIhi tvaM yato jaine, rato dharme kRtAdaraH // 32 // yathoktA- // 3 // paradarzanadhikkArakArIyaM jinapaiH sdaa| niSadyAnAM kAraM syAta pariNatimitaM zAstravacanaM, jinendroktaM siddhaye trayI sarva-gaNibhya ucyate purA // 4 // svAnyasiddhAntatattvAnAM, hRdayatanuvAkasatkRtiparam / viparyastaM zastraM bhavagahanadaM kovida- jAte bodhe vco'tige| same'pi gaNinaH sUtra-racanAyAM // 66 // ca
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo dvArakakRtisandohe anukramapaJca hiskaa // 67 // dadhurmatim // 5 // gaNabhRnnAma yatkarma, prAgjanmani samarji- | AmnAyate budhaiH / AcArAdikrameNAtra, buddhiryat prAmavadhinI tam / tasyodayAt same'pyete, sUtragranthe samodyamAH // 6 // // 14 // ayaM no zemuSIlezo, na kaNotrAgrahasya ca / mundhA dharmAya saGgrAhyA, ityuktyA gaNinaH sme| cakrure- budhAnandapradaH pakSaH, zreyase sarvadehinAm // 15|| iti AgamokAdazAGgyAstAM, racanAM mugdhasaukhyadAm // 7 // caturdaza tu ddhArakaAcAryapradara-zrIAnandasAgarasUripuGgavasaMdRbdhA anukramapUrvANi, pRthgrhdvcHshritaiH| kriyante tena taddhA, niSadyA- paJcadazikA stu dvisaptakAH // 8 // racanAkrama epo'tra, bodhanaM punrhtaa| pUrvANAM prathamaM sarvazAsanaM dhAryate takaiH // 9 // dezanAracanA- . kSamAviMzatikA (12) sthApanAsu yadyanmatAntaram / dRzyate tattu kAlasya, vaici- krodhasya ninimittasya, yo vidhAtA na gnnyte| viduSAM vyAnna tu tattvagam // 10 // abhyasyamAna vidyAnAM, narANAM samavAye, yanna sa prekSAparaH pumAn // 1 // ajIve'pi rcnaakrmH| sugamAnAM puro dRmbho, durgamAnAM punaH puraH ca mRtsnAdau, kudhyatyAsphAlya yaH svayam / avIkSyAtmA // 11 // iti syAdaGgaracanA-''dau punadRSTivAdikI / pazcAt matiM taM ko, gaNayet sujJapaGktigam // 2 // AkroparaM na vatmaitadatra lokottare nare // 12 // dRbdhvA pUrvANi | zAdikriyAyukta-jIvebhyaH krudhyati prabhuH / tadA svacetasA nizzeSa, dRbdhaM vAggocaraM zrutam / zaikSAdyartha tato'GgAnAM, buddhimAviSkRtyAda uddharet // 3 // yenAkrozatyayaM mAM sa, racanA gaNadhAriNAm // 13 // anuyogAdikaH sarvaH, krama | doSo mayyasti vA na vaa| cedasti tarhi kiM 2404294=4 // 67 //
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ tikA ISI koSastaM mUlAduddhariSyati ? // 4 // AmaM cet kalikAlasya, | prArabdhe'jJena cintayet / matimAn sarvathA'bhISTaM, na me II Agamo kSamAviMzAKi mAhAtmyaM kiM vacotigam / tvayA''ptaM krodhamAdRtyehase | dharma vivAdhate // 12 // ajJastu dharmabAdhAyai, pravRtto na hi ta ddhArakakRti khyAtimadoSagAm // 5 // tvayyaMzato'pi nAstyevAkrozed zocati / sArAsAraviveko hi, svapnepyajJasya nAsti / sandohe yena paro naraH / doSazcet kiM mRSAvAda, rokhUmajJasya tvaM yat // 13 // jJAnakriyAmayo dharmaH, kadApi bAdhyate'satA / // 68 // kSamaH ? // 6 // viramet tu mRSAvAdAt , kathaJcidApya saddhi- AtmArAmatayA''zliSTaM, dharma kopi na bAdhate // 14 // / yam / tvaM vidhAya krudhaM tasmai, kiM vArayitumIzvaraH ? evaM cintayataH sAdhodharmaH AdyaH kSamAmayaH / tiSThatyavyayadhA // 7 // kiM cAjJAnAM svabhAvo'yaM, krudhyati jJebhyaH srvdaa| mAptyai, yaH sarvajJaigdIritaH // 15 // krodhAviSTo naraH vicArayanti te nAlpa-mapi hetuM krudhiM vrajan // 8 // prAk svaM, sarvato dehamujjvalet / ziro bhrAmyati netre sve, na ca jagati kenApi, kasyApi parivatitum / svabhAvaH | jvalato'dRzyavahninA // 16 // nAsA'mAnaM vikasati, zakyate tvaM kiM, zakto'jJasyApi tatkRtau ? // 9 // yathA- | oSThayoH bhUrikampanam / gale zoSaH kaTau troTiH, pAdayoH gninA gRhe dIpte, puNyaM yad yanna dhyte| kRtvA- sthiratA na hi // 17 // dAho dAhyasya syAd yoge, sskrozaM aDastuSTo, vyadhAnnApakRtiM parAm // 10 // hato'- vahninA nAnyathA kvacit / smRtimAtreNa citte'gniH, krodhApyajJena manasA. cintayenmunisattamaH / IzaH ko roddhamajJaM dhmAtasya dRzyate // 18 // mahyamAkrozayanneSa, santoSa manasaiti syAnirhetuM mAraNodyatam // 11 // jIvitavyaparopepi, yat / mama tattAdRzaM karmA-ditaM sAmpratamasti naH // 19 // // 6 //
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamI asti cet karmabandhasyAsyedaM jAtaM takat punaH / tvaM tada- | 'jA jayamANassa bhave, virAhaNA muttavihisamaggasa / ahiMsA sasyAsti bandhAGgaM, nAtmanedaM kimhase ? // 20 // yugmam / / iti- sA hoi nijaraphalA, ajjhatyavisohijuttasse' // 1 // vicAraH dvArakakRti AgamoddhArakaAnandasAgarasUripuGgavaMviracitA kssmaaviNshtikaa| tyopani ktigAthAyAstattvaM prakaraNaM cAbuddhvA virAdhanAyA KI. sandohe niyataphalavattAmaparapanti, pratyuta ca nirjarAM virAdhanAyAH ahiMsAvicAraH (13) phalatayA varNayanti / tanna samyak, prathamaM tAvanaiSA gAthA prakaraNamAzritA, tatrApakaraNaprakaraNasya prastutatvAt , tatra ainamaH / nanu ke hiMsakAH ke vA'hiMsakA ? iti / satyupakaraNaparigrahe'dhyAtmavizuddhiyuktatvAdaparigrahitvaM sAdha hiMsakAstAvatpramattayogamAzritAstrasasthAvaraprANAnAM nAza-yitumiSTaM, tatra dRSTAnto'yaM yadutAdhyAtmazuddhiyuktAnAM hiMsA | yitAraH / yataH 'savvo pamattajogo hiMse ti vacanamArSa / na sAmparAyikaphalavatI, tatrApi siddhAntitamanAtmazuddhA tataH pramattayoge eva hiMsakatvaM, yadyapi na kazcanApi prANa mAmeva seti / yatastasyA vRttau droNAcAryAH-'tasya yA | Apayeta vinAzaM tathApi 'ajayaM caramANo u pANabhUyAI bhavati virAdhanA sA nirjarAphalA bhavati, etaduktaM bhavatihiMsaitti pAramarSAt pramattayogI hiMsaka eva / evaM ca ekasmin samaye baddhaM karmAnyasmin samaye kSapayatIti, sarveSyapramattA ahiMsakA eva / atazca vyAptyA pAramarSe tathA nApramattasya sAdhohiMsAphalaM sAmparAyikaM saMsArajananaapramattAnAM AtmaparobhayArammakatvaM niSiddhaM / atra kecit- | duHkhajananamityarthaH, yadi paramIryApratyayaM karma bhavati, // 69 / /
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 7 // Agamo- IS/ taccaikasmin samaye baddhamanyasmin samaye ksspyti"| atra | pANavavarovaNaM kajjai sA hiMse'ti, tatvArthe ca 'pramattayogAt | ahiMsAddhArakakRti-I) ca nahi sarveSAmAtmazuddhimatAmIryApathakarmabandhaH, vItarAgA- prANavyaparopaNaM hiMseti paribhASitaM / anyacca zrIdazavakAlika- vicAraH sandohe NAmeva tadbhAvAt , paraM pareSAmapramattAnAM sAmparAyikabandhasyA- vRttau zrIodhaniyuktipATha evaM-"jamhA so apamatto vazyaMbhAve sa yadyapi dvisAmayiko na, tathApi tadbhavavedaH, sA ya pamAtti niddiTThA" cUrNau ca 'rAgadosavirahio saMvatsarASTakasthitikatvAtsatkarmaNAM / spaSTaM cedamAcArAGga- apamatto sattaM ghAei pANAivAo na bhavaI" (147 cUrNau 94 pRsstthe| IryApathaparyantAnudhAvanaM sayogikevalini pRsstthe)| evaM ca zrIbhagavatyAdiSvapramattA nAtmaparobhayAvirAdhanAphalasya darzanArtha, ayogatvAnna parato bandha itya- rambhakA iti yaduktaM, tduppdyte| na hi sarve'pramattA yogini saa'phlaa| evaM yAvat sayogitA tAvat saphalaiva | jIvavyApAdanazUnyAH, ayoginaM yAvad vyApattaruktatvAt / virAdhaneti, na cApramattAnAM sAmparAyikaphaleti ca darzanArthameva siddhaM cAto virAdhanAhiMsayorna niyataikAryateti / / nedaM nirjarAphaleti padaM natuM nirjarAphalArtha, Atmazuddhirghanakarma- ata eva pUrvokta AcArAGgapATho na bAdhako, yatastatra nirjarAkAriNItyatra tu na vivAdaH (ogha0 748-762 sAmAnyena virAdhanAjanyo bandho vicAritaH, na tatra patre-219-221 / satyapi virAdhanAyAH saphalatvaniyame hiNsaahisyorvicaarH| evaM ca (na) zramaNAnAM hiMsAyAsaiva virAdhanA hiMsAzabdavAcyA yA pramattAnAM / ata eva vividhatrividhakaraNayogairhisAvarjanapratijJAyA nadyuttArAdau zrIdazavakAlikacU! 'maNavayaNakAehiM joehiM duppauttehiM / maGgaH / na cAta eva tadAdezakasarvajJAdInAM sAvadyo- // 7 //
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo ddhArakakRti sandohe // 71 // padezakatvaM / yata evamapramattAnAM hiMsAyA abhAvastataH / evaM ca siddhametadapi yaduktamogha niyuktAveva pramattamAzri-sambhavo'hiMsakatvasya / pratipAditaM zrI oghaniryuktA tya- 'jaivi na vAvajjatI niyamA tesi pi hiMsao vetatspaSTatayA / tatpAThazcaivaM - 'ajjhatthavisohIe jIvaNikA so u| sAvajo u paogeNa savvabhAveNa so jamhA' ehi saMthaDe loe| desiyamahiMsagattaM jiNehi telloka - // 754 // tathA ca pramattAnAmavyApAditAnapyAzritya hiMsaka - daMsIhiM // 748 // evameva ca tatra prANivadhAvadhayoH tvoditiH pUrvoktameva N puSNAti / evameva ca zrIdavesatorapi apramattAnAma hiMsakatvamitareSAmitaracca spaSTIkRtaM / kAlikasUtroktau niyamAvapi saGgatimaJcataH / yatastatra tatpAThavAyaM - 'jayai asaDhaM ahiMsatthamuTThio avahao so yatanAvatAM caraNAdiSu gamanAdiSu pApakarmAbhAvo niyamyate, u || 721|| tassa asaMceao saMceyao ya arthAcA hiMsakatvamapi, ayatAnAM ca prANabhUtahiMsakatvaniyemena sattAI / jogaM pappa viNassaMti natthi hiMsAphalaM kaTuvipAkapApakarmabandhakatvaM niyamyate yat- 'jayaM care jayaM ciTTha ||752 || jo ya pamatto puriso tassa ya jogaM jayamAse jayaM sae / jayaM bhujaMto bhAsato pAvaM kammaM na baMdhai / je sattA / vAvajjaMte niyamA tesiM so hiMsao hoi' / / 753 // tti, ajayaM caramANo u pANabhUyAI hiMsA / baMdhaI pAvasiddhaM cAto jIvavirAdhanAyAM satyAmapramattasyAhiMsakatvami- yaM kammaM taM se hor3a kaDuyaM phala' miti ca spaSTatayoktaM / etena tarasya cetarat / tathA ca hiMsakAhiMsakatvayorvyapadeze 'jayameva parakame' ti 'kappar3a imAo paMca naIo' tyAdi na jI virAdhanAvirAdhane kAraNe, kintu pramattApramattatve / vacanaprapazcena viziSTasyaiva yatanAgamanAdirUpasyobhayasyaiva jAI tassa paDucca ahiMsAvicAra: // 71 //
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ vicAraH 72 // Agamo- IN vidhAnaM / na hokA naiSedhikyeca sAmAcAryupadiSTA, Ava- | niSedhayoH sambhAvyamAnatvAt , paraM tau na vyAptyA kintu ddhArakakRti- zyakInimaMtraNAchandanopasampadAdInAmapi bhagavadbhirevopa- dezAdineti / tathA ca pramattAnAM sarveSAM virAdhanA hiMsAsandohe diSTatvAt / apramattAnAzritya tathAviziSTa ubhayagocara zabdavAcyetyAdi na vyAptyA, tarhi keSAM teSAmiti cedAupadezazcat siddhasAdhakaH, tasyaiva saMsArajanakakarmAbandha- kuTTikayA virAdhanAkAriNAM, yatasteSAmapi virAdhanayA saMvakatvabhAvAt / etAvatA siddhametanirvivAdamapramattAnAM virA- tsarASTakamAno bandha AcArAMgacUrNi ( 185) prbhRtissktH| dhanA hiMsAzabdavAcyA na, na ca tatkalajanikA, na ca | bhagavatyAM ca zubhayogA pramattA pyanArambhakatayaiva nirdiSTAH, te hiMsakA iti| nanu bhagavanmArgAnuSThAtAro'pramattAH pramattA na cAkuTTikAyai bhagavAn jAtvapyupadizati / ata eva dezaviratAzca / tatrApramattAnAM virAdhanA na hiMsAzabdavAcye | zrIAcArAMge pramattAnAM kaSAyAdijayAt pramattayatanetyuktaM, tyAdhuktaM, paraM teSvanuSThAtRSu apramattA alpatamA eva / aprama- | tathA ca bhagavaduktAnuSThAtAraH apramattAH pramattA vA dvaye'pi tatvakAlazca dezonapUrvakoTIparyAyANAmapi antarmuhUrtamAna iti| na hiMsakA, na ca tadvihitA virAdhanA hiMseti / ata eva jinopadezasyAnuSThAtAraH svalpA evAhiMsakA iti / satyaM, zrIodhaniyuktau bhaMgeSvaSTasu AgraM zuddhabhaMgakadvayaM karmakSayapUrvoktaM sarvamapramattAnAmahiMsakatvAdisiddhayai iti / pAkSi- prayojanenoktaM / tathA cAnAkuTTiko'hiMsaka ekaguNasthAnakAkavidhAnasya pAkSikavidhAnAnAntarIyakamiti, satyaM, paraM pA- nurodhena pramattetaravibhAgastatra tatreti / ata eva na zubhA- ki // 72 // kSikasaMbhavaniyamaH siddhayet na tu vyAptiH, tatrApi vidhi- | zubhayogavibhAgo'pIti / kiJca-apramattatvaM sarvapuroguNasthA
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 73 // vyApakaM, nimranthasnAtakAnAmapi tathAtvAt / zubhayogavatAM | mapi paramaguNAnubandhitvaM, sAdhUnAmapavAdapadapravRttistAdRgeva / ahiMsAAgamo| teSAM stimitodadhikalpAnAM sthAnaM ca saMyamasyaikameva teSAM kiJca-sAvadhasyApyanubandhazubhatvaM na svIkriyeta tarhi samyaktvaM A vicAraH ddhArakakRti-IN ra yata iti / nanu zubhayogena virAdhanAyA aphalatve ki deza- pUjAdinaiva vedyasyaikAntazubhasya ca jinanAmno heturiti sandohe IS viratAviratAnAM naiva zubhayogaH? asti cettepi bhavantu virA- nArAdhyeta ? tatassamyaktvAdiguNaprabhAvanAparANAmanubandhazubhai dhanAvanto pi ahiMsakAH, evameva cet , sUtre tathAnuktatvAt va pravRttiH, svarUpasAvadyatvAt na tatkriyA kalpAtItadevatvAsvamanISivaiSA, na ceyaM sarvajJazAsanavatAM zobhAvaheti pAdikA, na cAnantaramokSaphalA, akRtsnapravRttatvAdezaviratatvAdvA cet / satyaM, bhagavaduktamanusRtya gaNadharaithitAni sUtrANi paraM kUparakhananadRSTAntamurIkRtya pravRttA iti teSAmajJAtatrasAnAM nirgranthAnuddizya, dezaviratAviratAnAM tvanuvAdarUpatayA vratA- virAdhanAbhAvepi taddhiMsAphalaM sAmparAyikavRddhiMkRd / ticArAdirUpo grthitH| atasteSAM nAhorAtraparvajanmA- ata eva yatanAto na ca hiMseti / atra kecana dikRtyavivRtiH sUtreSu, paramanuvAdavAkyebhyo'pi teSAmarhatsAdhu- kevalinAM syAdvirAdhanetyasya siddhathai pravRttA api sAdharmikabhaktiprabhRtikriyANAM mokSasAdhakatA'nubandhi zubha- anyathAkAraM sUtrANyAcaSTe tattvapakarNanIyameva / te hi phaladAtRtvaM sidhyatyeva / nanu tatkRtAsu bhaktiSu pRthvyA- sthAnAGgasthe chadmasthetaratvajJAnayorhetusUtre prANAnatipAtayiteti dikAyopamardasambhavAttathAtvaM kathamiti cet| tIrthakRdbhaktyAdinA vivaraNe vadanti, yaduta-tRcAyoge SaSThIbhAvaniyamAt atra hetunA tadvidhAnAt kaSAyAdihetutvAbhAvAtsvarUpasadoSatAyA- | dvitIyAyAH sattvAt zIlArtho yastRn grAhyaH / tatazca sadA // 73 //
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo. ahiMsAvicAraH 119811 ISI na virAdhanazIlaH sarvajJa itiparaM, tadavicAraramaNIyaM / yato | nyAni kevalimAtrajJeyAni chAmasthyalakSaNAni noktAni / kil yathA'tra dvitIyA tazca tathA mRSAvAditA adattamAdAtA zabdA- tata eva prANabhUtasattvajIvAnagRhItvA parIkSakaprasiddhAH prANaddhArakakRti- dInAmAsvAdayitetyAdiSvapi tanA dvitIyAM gRhItvA kiM | zabdavAcyAstrasA evopAttAH / jJAtamaTTakazrAddhavRttAnAM dharmAsandohe mRSAvAditAstenatvAdikamapi svIkriyete taiH ? bhavatAM tatra | stikAyAdInAM parIkSAviSayatA nAprasiddhA / yathASTAdazadoSarakA gatiriti ?, prAkRtasUtrAnukaraNe vAkyAnyetAni, tatra ca hitatvamanyasarvajJeSu siddheSu cAtivyAptamapyarhattvanirdhAraNAya 'vyatyayo'pyAsA'mityasya siddhatamatvAnnAsmAkaM vakreNAdhvanA | kathyate, taccAnyayogaparatayaivAhati tathA'trApIti na mohadhAvanaM, nanu sUtravyAkhyAyAmastu saralaH panthAH, paraM keva- | lezo'pyamohazAsanazAlinAmiti / etAvatA naivamapyavadhArya linAM kA'vasthA mate bhavatAmiti ? cet , niratizayazubhA sA | yaduta-gItArthasya yatanAvato jIvavirAdhanAbhAve'pi hiMsAteSAM mhaatmnaaN| kathamiti cecchuNu, yathAhi 'vacanAdyadanuSTAna'- | hiMsakatvayorabhAvAnna jJAnino doSa iti / paramavadhAryamemiti 'ANAi ciya dhammo' si 'dhammo ANAi paDibaddho'cyA- tat yaduta-na duSTe gItArthasya yatanAvataH pravRttiH / ata dIni vAkyAni na tadvastusvarUpavyApIni kintu zrotrAnu- eva bhagavatA mahAvIreNa revatIzrAvikAkRtamAdhAkarmika guNyena,tathaiva catvAryapi chadmasthetarajJeyAjJeyacihnaviSayANi sUtrANi | bhaktaM parityaktaM, kevalajJAnavatyA puSpacUlikA'ryayA varSatatparIkSakabuddhimAnena dRbdhAni / tatazca dve sUtre anyayogasya | tyapi dhArAdhare prAsukAvakAzenAhRtamaNikAputrikAcAryAya dve. cAyogasya vyavacchedAya pravRttAni / ata evAtrA- bhaktaM / zrutvA caitat naivaM zraddhAtuM duHzaka-yatkevalino nadya KI // 7 //
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo ddhArakakRti sandohe // 75 // tArAdiSu tathAvidhAvakAzaM viditvA tena saMcareyurapi / virAdhanAvyavahAra tyAjanamapISTameva kevalinaH / yataH prAsu katilajalasthaMDilAnAmapi vyavahArarakSaNAya na dattAnujJA bhagavatA / vajrasvAminA ca vidyApiNDaparihArAya saha sAdhubhiH svIkRtamanazanaM, zrIoghaniryuktau bhaGgapaTUkaM nivA - ritamazuddhamityuktveti / tato gItArthairyatanAvadbhirbhAvyaM / eSa eva ca gItArthavihAra iti / iti AgamoddhAraka - AcAryapravarazrI AnandasAgarasUribhiH saMdRndha ahiMsAvicAraH AceMlakyam (14) nanu chedopasthApanIyacAritraM pUrvAntyajinasAdhUnAM dazavidha AcelakyAdiH kalpopi teSAmeva, pareSAmapi sAdhUnAM syAditi ? | AdyAntyajinayatInAM 'sapratikramaNo dharmaH iti teSAM nityamubhayasandhyaM pakSAdiSu pratikramaNAnyavazyaM kAryANi, tRtIyauSadhajJAtamapi mukhyatastAnyevAzritya tato lagno na vA'ticAraH lagnopi kutra vratAdiSu lagna iti pratikramaNakaraNAkaraNayornopayogI, bhavatu prAyazcittagrahaNAgrahaNayostadupayogaH, niyate ca pratikramaNe pratikrAntavyagaveSaNAssvazyakI, pratikrantavyazvAcelakyAdikalpa iti chedopasthApanIyakalpasthitirUpatayA iyaM dazadhA''celakyAdikA sthitiH, zrIsthAnAGge procyate dvAviMzatijinasAdhUnAM videhasAdhUnAM ca sAmAyikacAritramiti teSAmeSa dazavidhaH kalpo niyata iti / nanu chedopasthApanIyacAritraM tatkalparUpazca dazadhA''celakyAdikaH kalpaH, tarhi pUrvAntyajinayatInAM sAmAyikacAritrasya SANmAsyAdikA sthitiriti tatra na niyataM pratikramaNamiti / AdyantajinAbhyAM sapratikramaNasyaiva dharmasyopadezAttacchA Acelakyam // 75 //
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamodvArakakRti sandohe // 76 // sanAnusAriNAM sarveSAmavazyakarttavyatAmApannaM pratikramaNaM | muNDanapravrajyAbhyAM liGgaM gRhNAti, tacca zvetamAnopetAdiyutaM, jJeyaM, ata eva cAnuyogadvAreSu - 'samaNeNaM sAvaeNa' mityAva- tadapi mAgaudezikamapi syAt, tadgrahaNAdanu varjya caude - zyakazabdasyAnvarthatA sUtrakAreNa sarvAn sAdhUn zrAvakAM- zikaM, tataH prAgAcelakyamanu caudezikaM / audezikavadeva vAzritya sarvAn sAmAnyenoktaM, tathAca AdyAntyajinaya- nirdoSamapi na zayyAtaradattaM na ca nRpasambandhi grAhyaM tibhiH sAmAyikacAritravadbhistatmatikramaNaM kArya, kAryazva liGgamapIti pUrvAntyajinatIrthayorvarNya tat / svIkRtAyAM ca dazavidho'pi kalpa iti / pravrajyAyAM tatprathamatayA pUrvadIkSitAn pUrva sahadIkSitAnapyavazyaM vandeteti kRtikarmakalpaH / prabrajitAya SaDjIvanikAyAdhyayanayogodvahanottIrNa parihArAdiparIkSAya pUrvAntyatIrthapatitIrthe vratavibhAgena cAritraM dIyate, tadeva chedopasthApanIyamiti, itaratIrthasAdhUnAM tvAdita eva caturyAmoccAraH, yAmA Adito, vratavibhAgo'nviti yAmavratayorvizeSaH / yAmA na kriyAvizeSApAditayogyatAkAH, vratAnI - mAni tu tathA / caturthapaJcamayoraikye yAmatvaM, pArthakye sahetuka eveti sambhAvayAmaH / yataH pravitrajiSu tu vratatvamiti vratakalpaH / Aropite mahAvratoccAraNena nanu pUrvAntyajinazAsane dharmasyaiva samatikramaNatvAt zramaNopAsakAnAmapi ca pratikramaNasyAvazyakarttavyatvaM syAt, paraM dazakalpAnAzritya kApi vyavasthA sambhavinI na veti 1 / teSAmapi pauSadhasAmAyikakAle yathAyogaM syAdeva, vratavibhAgena zramaNopAsakatva svIkArastvAdita iti / nanvAcelakyAdikalpAnAM kramaH sArvatrikaH paraM sa sahetuko yathAkathaJcidveti / Acelakyam // 76 //
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo ddhArakakRti sandohe // 77 // chedopasthApanIye ratnAdhikatvaM, tato gaNanA ca dIkSApa-| nanu pUrvAntyajinayatInAM chedopasthApanIyabhAvAdazApi | ryAyasyekti jyesstthklpH| vratAGgIkArAvasare 'upasaMpajji- kalpA niyatA yadi tarhi pUrvAntyajinayoH zeSajinAnAM IA Acelakyam | tANaM viharAmitipratijJAnAt tannirvAhAyApratibaddhana viha| ca kalpamedo'sti na veti| tavyaM, vihAre na mAsAdadhikaM nirAlambanaM sthAtavyaM yadyapi caturviMzatirapi sAmAyikacAritravanta eva, paraM kApIti maasklpH| niyatamAsakalpavihAriNA'pi varSA- teSAM kevalotpAdAdanveva tIrthapravartanakAlAt kalpamaryAdAnirUpavAsa eva kArya iti paryuSaNArUpazcAturmAsikakalpaH / ityevaM | pamiti kalpAMtItAcaturviMzatirapi jinA iti| saamaayikdshklpiikrmsmbhvH| | cAritrabAdhAparihAriNastu te'pi syureva / / ___nanu chedopasthApanIyakalpasthititayA pUrvAntvajinasAdhUnAM nanu yadi sarvepi jinAH sAmAyikacAritradazadhA kalvasya niyatatvaM, paraM zeSajinasAdhUnAM sAmAyika- | vantastadbAdhAparihAriNazca santo'pi phalpAtItA iti kalpasthitimattvAt katidhA kalpasthitiriti ? / / na tAnAzritya kalpavyavasthA, tarhi kathamAcelakyAdhikAre teSAmapi audezikazayyAtarapiNDatyAgakRtikarmajyeSThatva- | sarvatra jinA adhikriyante ? iti / lakSaNAzcatvAraH kalpasthititvena, tAnantareNa cAritrasyaivA- | | satyaM, lokAnubhAvajeya maryAdA yat-sarveSu jineSu bhAvApattaH, RjumAnatvAtteSAM na zeSAH SaT kalpAH niyatAH, avajatsu tattatkAlInAH zakrA jinAnAM vAmaskandhe devadRSyaM yatante te vazyaM doSaparihArAyeti SaDaniyatAH kalpA zeSA iti| sthApayeyuriti / ata eva 'savvevi egadaseNa nikkhaMtA II
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo- II jiNavarA u cauvIsa'tyAdyAvazyakAcArAGgabhagavatyAdiSya- | dve te, paraM nagnATestu saGkhyAtumazakyAni vivAdapadAni / / Acelakyam ddhArakakRti- lil dhikaarstsy| satyapyevaM tad dUSyaM sarveSAM jinAnAM yAvajIvaM yatastaistAvannAgnyakadAgrahikairIryAdisamitisaMrakSaNAdinA saMyaH / A syAdeva naiva vA syAditi na niymH| evaM ca bhagavato mahAvIra- mamupakurvantyapyupakaraNAni dravyaliGga parijihIrSubhiradhisandohe sya sAdhikamAsAdhikasaMvatsaraM yAvattatsthitaM, matAntareNa maga- karaNatayA kevalAvArakatayA paramapadarodhakatayA ca // 78 // vata: RSabhadevasyApi tathaiva tasthitaM, tataH pazcAttau dvAvapi pUtkuNibhUrizaH padAni visaMvAditAni / arhato'dhikRtya jinamagavantau chAnasthye kevalitve ca nirvastrAveva babhU- devendrAdyanukRtyA janmAbhiSekaM kurvANairapyAbhUSaNapUjAdi apvtuH| tato bhagavato'pyAzritya sacelAcelatvavicAra lapta, lajjAkaraM gatacakSuH pratibimbaM ca svIkRtaM, siddhAnaAvazyakatAM prApta iti / yadvA zrutvA bhagavataH zrImanma-dhikRtya tIrthavartizrutamucchinnamiti pralaptaM, strIliGge hAvIrasyAcelakyaM tadbhAvAbhAvasvarUpamavicArayanto haMsAnu- | anyaliGge gRhiliGge rajoharaNAdiliGge ca sidhyamAnakaraNapravRttakAkavat kevalamAcelakyamevAvalambya zAsana- tA'bhAva udghaSTaH, AcAyoMpAdhyAyAnAzritya saGgrahopagrahapravRttiniyataM dravyaliGgamapi parityajya boTikAH sarvavi- | niratatAM vaiyAvRttyAhatAM cAnAdRtavantaH, sAdhUMstvadhikRtya saMvAdino nihavA jAtA iti jinAnAzritya sacelA- zaikSavAlaglAnavRddhAsahiSNuprabhRtayastu vaiyAvRttyocchAdanenocchecelatvakalpe vicAraH AvazyakaH / jamAlyAdInAM nivAnAM ditA eva, paraM 'jitAcelaparISaho muni rityaikAntikaM jinazAsanamunInAM caikaikaM vastu vivAdapadaM, goSThAmAhilIyaistu | pUtkurvANaiH santatireva sAdhUnAmuccheditA, sarvasyA apyasyA // 78 //
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo ddhArakakRtisandohe // 79 // anarthaparamparAyA mUlaM tAvat bhagavatAM jinAnAM kIdRzI nAnyAratIti pAThaH pariSahaparigaNanasUtre cAritramohAvatAra Acelakyama kadA cAcelakyAvasthA tasyA yathAvajjJAnAbhAva eveti / sUtre ca svIkriyate eva jainApasadairapi taiH nagnATariti / KI tacchikSAyai api Acelakye jinAnAM tatsambandhyAcAro | nanu AcelakyetigAthAyAmavivAdena bhAvapradhAnanirdezAvicArasaraNimavazyamAnetavya iti / evaM ca kathaM dazasvapi dvivakSAyAH svIkAra AvazyakaH, sA ca jinAdInAzritya kalpeSu Acelakyakalpa eva kalpo bhAvapradhAnaH? zeSAzca pRthak pRthak tatsvarUpeti paraM kayA.rItyeti tu vivektumrhmeveti| ki navakalpA vastupradhAnAH kathaM ? kathaM ca tattvArthAdiSTeSu nanu sacelakatvamacelakatvaM dvayamapi dvividha-jinAnAzritya dvAviMzatAvapi paripaheSu nAnyAkhya eva parISahaH bhAva- sAdhUMcAzritya tatra jinAnAzritya sacelakatvamanyavasvAdyabhAvepi pradhAna iti zaGkAyA nirasanopAyaH sugamatamaH / yataH | ekasyApi devadRSyasya yAvat sthitistAvat sacelakataiva / AcelakyaM nAgnyaM ca vivakSAvazIkRtaM, tadvivakSA ca | vAmaskandhasthitimato'pi tasyApagamAnantarameva tvacelakatvaM / jinAn sAmAnyasAdhUn sAdhvIMzcAzritya pRthakpRthagrarUpA, sAdhUnAzritya tu saMyamopakArakaughaupagrahikopadheralpamUlyasya na caivaM zeSakalpeSu pariSaheSu ceti na teSu bhAvapradhAno zvetamAnopetasya jIrNaprAyasya dharaNe vizvavidhivaparItyena nirdeshH| iyaM ca dazakalpIyA gAthA yathArUpA jainazA- | | paribhoge'pyacelakatvaM / bahumUlya vividhavarNavastrANAM paribhoge ca neSu tathArUpaiva digambarakalpiteSvapi mUlArAdhanA-bhagavatyA- sacelakatvamiti bhAvapradhAnanirdezodbhAvyo bhaavH| diSviti nAtra carcya nagnATairapi kiJcit , tattvArthepi nanu kathyatAM tAbajjinAnAzrityeyamAcelakyetaravya // 79 //
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo. Acelakyam ddhArakakRtisandohe // 8 // | vasyA kalpanAmUlA AgamabhUlikA veti / / / dhanyapure ahammadAvAde ca zatazaH pratatA, racanA ca tasyA astyevAtrAgamA api mUlarUpAH, tanneyaM khamanIki- aSTAviMzatyadhikAyAM / na ca tataH prAk savistarA kalpasya kAmUlA / yataH zrIparyuSaNAkalpAcArAGgajambUdvIpaprajJaptyA- | vRttirabhUt / vinayavijayopAdhyAyena tu saptatervarSANAmapyatidiSvAgameSu bhagavatIrAdInAM devavyApagamAnantaramAcelakya- | kramAbhAve kRtA / atastatra yuktatamAnAmapi mahopAdhyAyamAkhyAyi spaSTatayA / sarvajinAnAM devadRSyadhAraNaM cAvazyaka- | vacanAnAM khaNDanaM sAdhitaM, na tu jinapramIyasandehaviSA~niyuktisamavAyAGgAdiSu spaSTatayA''khyAtaM / mahopAdhyAyAH | SadhyuktasyAyuktasyApIti / subodhikAyAmevamuktam-"tacca zrIdharmasAgarA apyAhuH kalpakiraNAvalyAM-'taJca tIrthakara- | tIrthezvarAnAzritya prathamAntimajinayoH zakropanItadevadUSyAmAzritya caturvizaterapi teSAM devendropanItadevaghyApagame | pagame sarvadA acelakatvaM, anyeSAM tu sarvadA sacelakatvaM, tadabhAvAdeve' ti / tatazca siddhamidaM yaduta-jinAnAM devaSya- | yacca kiraNAvalIkAreNa caturvizaterapi jinAnAM zakropanItakRtA sacelakatA tadabhAvakRtaiva caacelkteti| . devadUSyApagame acelakatvamuktaM taccintya"miti / vicAraNA nanu mahopAdhyAyadharmasAgarANAmupayuktaHpakSaH (kalpa) | padAnyatra viduSAmetAni prathamaM tAvat dvaye'pyete. taccetyusubodhikAyAM vAdhitatayA nirdiSTastatkathaM tasya yuktA | ktvA''celakyakalpoktamAcalakyameva praamRshnti| tathAsAkSitayA dhRtiriti ? / / ca kalpatayA bhAvavicAra evopakramyate, gAthAMzopi - prathamaM tAvat zrImadbhirdharmasAgaropAdhyAyaiH kRtA rAja- | tdevaakhyaati| tataH kiraNAvalIsubodhike ubhe api // 8 //
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 8 // a gamo tIrthakaramAzrityeti tIrthezvarAnAzrityeti coktvA''celakya- tanneti khaNDitaH zAstrAnusArI kalpanirUpitaH satpanthA || dvArakakRti- sya vivakSAM kurutH| paraM tat na sAdhUnAzritya, tasyAye | udbhAvitazcAnupakrAnto'prastutazca vyaktibhedaH, tadvayAkhyAsandohe vakSyamANatvAt, tadanantaraM kiraNAvalI tIrthakarANAM katha- tAro'pi kecana tathAtattvamajAnAnAH prastutasya khaNDanAya Si mAcelakyaM manyate iti darzayati, tallakSaNavyAptyarthameva aprastutasya maNDanAya ca rasamAvibhRyustatra huNDAvasarpiNI ta teSAM caturvizaterapIti bravIti, tatazca vyanakti tat duSSamAkAlInamithyAtvamahattAmanuprekSamANAnAM nAbhAtyeva kiJci| yadutAdyantyajinayatInAM zeSajinayatInAM cAcelakyAcAre- | dAcaryamiti / . | 'niyatatA'sti / AdyantyA niyatamacelatvavantaH, tathA nanu subodhikAkRtA buddhApi kiraNAvalikRtAM kalpaA netre| paraM jineSu tu tat niyatarUpaM na, kintu yAvaddeva- pratipAdanarIti kiM chalamavalambya pUrvapakSAyituM tadyatitamiti? | dRSyasthitistAvatteSAM nAcelakyaM, taddevadUSyApagamAnantarameva kiraNAvalikRtA hi sambhAvanAdarzanAya tathA jinAnAM tadabhAvAdeva tatsyAditi Acelakyakalpa eva tayA darzitaH / sarveSAmapyAcelakyaM bhavediti 'bhavediti kriyApadamabhitattvaM buddhvApi subodhikAkAro khaNDanAya prvRttH| tatazca | pretaM / subodhikAkRtA 'jAtamastI'tyadhyAhatya pUrvapakSAyitaM, kiraNAvalIkRtAnuktamapi caturvizaterapi jinAnAmAcelakyaM chalamapyetanna granthakaduktavacanasaMzritaM, kiMtvavagaNya satpathaM svaya| prakaTitaM, na kalpoktI rakSitA, carcitaM jineSu ke sacelA mudbhAvitamiti / / jAtAH kadA ca jAtA? iti / tathA ca 'yanmAdhavenoktaM nanu kiraNAvalIkRtA kalpanirUpaNaM kRtaM ? yena syA- 1 //
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo Acalakyam // 82 // dvArakakRtisandohe // 8 // diti bhavediti vA'dhyAhAra AvazyakaH syAditi cet / / nanu kiraNAvalIkAreNa kasyApi bhagavatastIrthakarasyA sa eva svakRtAyAM pravacanaparIkSAyAM yatastathA prAha | celakyaM kutrApyullikhitaM na veti / tathA ca tatpAThaH-'ihAcelakyaM dvidhA-mukhyamaupacArikaM ca, atraiva kiraNAvalyAM purataH zrIvIracaritraM varNayan prabhorAtatra mukhyaM tIrthakRtAM kasyacinjinakalpikasya cetyAdi, celakyabhavanakAlamAcakhyau-'bhagavAn tataH (sAdhikamAsAatra ca na kadAcanApi jAtamityadhyAhArayituM zakyaM / dhikasaMvatsarAdUrdhva) paraM yAvajjIvamacelako babhUveti tadukte nanu kiraNAvalIkAraH sarveSAM jinAnAM devadUSyadhRteniyatatAM | ranusaraNamarhamiti / manute ? iti| nanu aGgasUtreSu jinasya sacelakatetarate ukte na veti? / manuta eva / yataH pravacanaparIkSAyAM-"jinendrA api. zrIAcArAGgopadhAnazrutaprathamoddezake eva 'saMvaccharaM na sarvathaivAcelakA" ityAdikAyAstaduktareva sattvAt / | sAhiyaM mAsaM jaM na rikAsi vatthagaM bhayavaM / acelae | atraiva zrIkalpe ca zrIpArzvacaritre zrInemicaritre zrIRSabha- tato cAi. saM vosaJja vatthamaNagAre' // 1 // tivacanAt caritre ca "egaM devadUsamAdAyeti spaSToktizca tsy| na savane sacelakatvamavakhe tvacelakatvamiti nizcetuM sugamameveti / ca kApi sarveSAM jinAnAmAcelakyaM jAtamuktaM tena / nanu AcelakyakalpavyAkhyAnaM jinApekSamanyat , zeSasAtatazca tenAnuktamanabhipretamayuktaM cAdhyAhArya manasA subodhi- dhvapesaM cAnyaditi kevalaM paryuSaNAkalpavRttI, anyatrApi kAkAraH prvRttH| pratlAntheSvastIti ? // 8 // ja
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo dvArakakRti sandI // 83 // zrIharibhadrasUrisUtrite paJcAzake zrIamayadevasUrisUtri | tAyAM tadvRttau kiraNAvalIkRtavyAkhyAnasya mUlamastyeva / tatpAThau caivaM - 'duvihA ettha acelA, saMtAsaMtesu ettha viSNeyA / titthayara'saMta'celA, saMtA'celA bhave sesA' // 1 // iti / vRttipAThopyevaM- 'dvividhA - dviprakArAH, atra - AcelakyavicAre, acelA-nirvAsasa, sadasatsu - vidyamAnAvidyamAneSu celeSviti gamyaM, bhavanti - syuH, vijJeyA - jJAtavyAH, te ca tIrthaMkarA - jinAH asaccelAH santo'celA bhavanti zakropanItadevadUSyApagamAnantaraM / tathA sadbhirvatrairacelAH santo'celAH syuH - bhaveyu, zeSA - jinebhyo'nye sAdhava' iti satyorapyevaMvidhayoH spaSTayostadanusAri khalUktaM kastiraskartuM nanvetAvatA granthenaivaM nirdhArayituM zakyate yat-devadRSyapravartteta / tattuM sujJAH svayamevAlocayantu / kiJca - zrImati dhAraNaM yAvat sacelakA eva jinA, gate ca tasmin ta pravacanasAroddhArasatre zrInemicandrasUrisaMhandhe tadvRttau zrIsiddha evAsadacelA, zeSAstu sAdhavaH saccelA evAcelA, senasUriracitAyAmevaM vyAkhyAtaM / tathAca tatpAThaH - 'aya- | nAnyathA / tatazca jinA na sabelA acelAH sAdhavazca matra bhAvArtha:-acelA dvividhA - avidyamAnavastrA vidyamAnavastrAzca / tatra tIrthakarA avidyamAnavastrAH santo'celA bhavanti, puruhUtopanItadevadUSyApagamAnantaraM / tIrthakaravyatiriktAstu sAdhavo vidyamAnairapi vastrairacelA' iti / zrImadbhiramayadevasUribhirapi zrIsthAnAGgavRttAvevameva vivRtaM / tatpAThacaivaM- 'tatrAcela katvamevaM - duviho hoi acelo, asaMta celo ya santacelo ya / tattha asaMtehiM jiNA, saMtA'celA bhave sesA' // 1 // satsu caivaMvidheSu vividhazAstrapATheSu tadanukaraNaikatatparaM kiraNAvalIkaduktaM pakSa khaNDayan kIdRg daurbhAgyabhAjanaM bhavet tattu jJAnavijJAnasaubhAgyanidhayaH svayameva kalayantu / " ZZZZ2 Acelakyama // 83 //
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo. // 84 // dvArakakRtisandohe // 84 // nAsaccelA acelA iti tat kiM samyagasamyagveti / / parigraharUpaM bAdhAvidhAyi ca yamAnAmiti / sadacelatvamapi Acelakyam ___ pUrvoktagranthasamudAyAdyadyapyetAvadeva nizcetuM zakyaM, paraM | munInAmutsargapakSIyaM,itarathA tvanyagRhiliGgakaraNamapina munitvatana tatsamyag, granthAntareNa vizeSavyAkhyAvagamasambhavAt / | bAdhAvidhAyi, etasya sarvasyaidamparyasyohanAya zrIpaJcakalpa sa vaM-asadalatvaM munInAmapi asti / yadyAcelakya- | jItakalpabhASyayoH pAThau dazyete, tadyathA yataH paJcakalpabhASyezabdavAcyamavastratvamekavidhameva nirupacaritaM bhavet sthitA- | duviho hoti acelo, asaMtacelo ya saMtacelo yA titthakara'saMtasthitarUpeSu kalpeSu parigaNayet naiva ca nirdoSAsevanarUpeSu celA saMtAcelA bhave sesA // 66 // duviho hoti acelo, nAgnyamiti, kalpeSvapi vratakalpena paJcAnAM mahAvratAnAM paDimAcelo tahA parijjuNNe / paDimAcelo duviho, sAvekkho caturNAM ca yAmAnAM parigrahAt , parigrahaviramaNe ca sacittetara- ceva giravekkho // 67 // NigiNo acolapaTTo, niravekkho | mizradravyaparihArAdvastrAyacittatyAgaH syAdeva sArvatrikaH sa | so bhave acelo u| NigiNo sacolapaTTo, sAvekkho / evAcelakatvaM mukhyaM syAt , bhinnameva kalpatayA pariSahatayA | so puNa acelo // 68 // NigiNo vasaNo avasaNo, ca yadabhyadhAyi tat tasyApekSikatAmeva jJApayituM, tatra yathA | acelo a kaDicolapaTTo ya / paDimAcelassee nAmA jinezvarAnapekSya mukhyamasadacelatvaM tathA keSAzcittathA- | egar3hiyA hoMti // 69 / / uggamauppAyaNaesaNAe jadi huMti bhUtaM tattathaiva, yathA pUrvAntyajinamunInAM sadacelatvaM tathA'- | aprisuddhaaii| mollagaruyANi tANi tu aparijjuNNAI nyajinamunInAM saccelasacelakatvamapi, na ca tatteSAmRjuprAjJatvAt | celAI // 70 // umgama uppAyaNaesaNAe jadi huMti supari 1184||
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ agamo. suddhaaii| mollalaghuyANi tANi hu parijuSNAiM tu celAiM | juNNehiM khaMDiehi ya, asavvataNupAuehiM Na ya NicaM / Acelakyam dvArakakRti-IA // 71 // etto sAvajAiM, celAI saMjamAvaghAtINi / vajitto | saMtehiM vi NiggaMthA acelagA hoMti celehiM // 1978 // A sandohe viharato, hoti acalo u parijjuSNo // 72 // Nigga- | evaM duggayapahiyA, vAcelayA hoMti te bhave buddhI / te || ISi hitarAgadoso, aNavajjehiM ahAparittehiM / appehi vi viha- | khalu asaMtatIe, dharaMti Natu dhammasaddhAe // 1979 // - // 85 // raMto, hoti acalo u parijjuNNo // 73 // Niruvahata- sati lAbhaMmi sAhU, gevhanta'sahaTThaNAI tAI tu / tANi vi ta liMgabhede gurugA kappai ya kAraNajAte / gelaNNarogaloe | khaMDiyamAdI, dhareMti taha dhammabuddhIe // 1980 // Ace sariravivege ya kitikamme // 74 // asive omodarite rAya- | luko dhammo, purimassa ya pacchimassa ya jinnssaa| / dave pvaadidevaa| AgADhe aNNaliMga kAlakhevo va gamaNaM vA | majjhimagANa jiNANaM. hoti sacelo acelo vA // 1981 // ||7||jiitklpbhaassye-duvihaa hoti acelA, saMtAcelA asaMta- | paDimAe pAuyA vA Na'tikkamaMte tu majjJimA samaNA / / celA y| titthagara saMtacelA, saMtAcelA bhave sesA // 1975 // | purimacarimANa sahaNaDhaNA tu bhiNNANimo mottuM // 1982 // saMtehiM vi celehi, kiha puNa samaNA acelayA hoti ? / NiruvahayaliMgabhedo, NikAraNayo Na kappaye kaatuN| kiM puNataM bhaNNati suNasU codaga!, jaha saMtehiM acelA u // 1976 // NiruvahayaM ? bhaNNati ahajAyaliMgaM tu // 1983 // jamma sissAveDhiyapotti, gatisaMtaraNaMmi Naggaya 3ti / juNNehiM | duvihaM hoti, mAtRkucchimi paDhama jaM jammaM / bhavasaMsAraNaggiya mhi, turasAliya! dehi me pottI // 1977 // | caukke, NiSkiDito bitiya paJvajaM // 1984 // tassa ime ISI // 5 // ARRIVALS
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ Acelakyam KI bhedA khalu, khaMdhaduvAre ya samaNe paaurnne| gakala- nyaliGgAdezvAnujJA yuktidhAmATIketeti // utsargeNa sthitakalpabhAgamo dvaMse paTTe liMgadudhe yA imA bhayaNA / / 1985 // nikAraNayo- tvAt zvetamAnopetasvaliGgadhAraNetAcelakatvaM, aparaM tvApavAddhArakakRti lahuo lahuo bahugA, tisu catugurugA ya hoti bobbaa| dikaM / vyavahAraH prarUpaNA ca sAmAnyenautsargIyaiveti / sandohe gihiliMga aNNaliMge, domuvi mUlaM tu boddhavvaM // 1986 // nanu yadi kalpatayA''celakyaM parIvahatayA nAnyaM caH // 86 // kuvija kAraNe puNa, bhedaM liMgassimehi kajehiM / gelaNNa sammataM, tataH asadacelAdivivakSAmAdRtya vyavasthA parigra roga loe, sarIraveyAvaDiyamAdI // 1987 // ahavA imehiM hatyAge, tarhi audezikAparAbhidhAnAdhAkarmikasya hiMsAtyAgAna, kAraNehi-Asajja khettakappaM, vAsAThAI abhAvie asahU / tyAgo'niyatatA vA tatra, tathaiva strIrogAlAbhatRNasparzAdInAM kAle addhANaMmi ya, sAgari teNe ya paMguraNaM // 1988 // brahmAhisA'steyAparigrahairgatatvAt kathaM pariSahatoditiH samAasive oyoyarie, rAyaduDhe pavAyiduDhe vaa| AgADhe aNNa-dheyeti / yathA kSudAdipariSaheSu sacivAzanAdityAmena liMgaM kAlakkhevo va gamaNaM vA // 1989 // mahAvratarakSaNaM acittaSaNIyAhArAlAbhe'pyadainyAdinA parinanu anyajinayatInAM kalpAnAM sthitAsthitasvarUpatvA- SahatA tathA strIprabhRtiSu maithunasacittauSadhAdattatyAgeSu tatprasadAcelakyasya cAsthitakalpatvAt gRhyanyaliGgarUpeNa bahumUlyA- | jhAnarthasahanAvailavyAkhinnatvAdibhiH prisshtaa| parigrahavattRNadivastraparibhogeNa vA sadasvasacelakatA paraM pUrvAntyajinayatInAM dUSyacarmapaJcakAnAM parihArAtkathaM tRNasparzapariSaha iti ? / sthitakalpatvAniyatamevAcelakyaM, tataH kathaM bahumUlyavasvAdera- | yathA''celakyamaudhikopakaraNavyavasthA sUcayati tathA tRNa 12.
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo dvAraka kRti sandohe 1161211 sparza aupagrahikavyavasthAM / tena sakAraNaM tadupabhogaH // | paraM prati / dravyaM yad grAhya dhAryata - dAnAd vyucchittimeti iti Acelakyam // ca || 6 || tataH saGkocanaM yAti mano dAne pravRttimat / jJAnAdInAM dAne tu dRddhiH pratipadaM bhavet // 7 // vihAro pratibaddho na deyadravyaparigrahe / dAnAdhikyAya taddRddha, bhavet sAdhoH samudyamaH || 8 || evaM samyaktvamukhyo'yaM, mArgaH syAt samupekSitaH / gRhiNAM ca mahAnevaM, saMsargaH syAd bhayAvahaH ||9|| upakArazca dravyebhyo, nAtyantika upAjyete / na caikAntikatA'styatra, budhairetad vicAryatAm // 10 // tato jJAnAdidAneno prakAraM jagatAM muniH / kuryAt sa syAdyato'tyantai - kAntasaukhyavidhAnakRt // 11 // parigrahAdye vistA munIndrAH, zivAdhvasiddhayai vihitAvadhAnAH / te sevakebhyo dadate'pavarga-mArga sadAnandasukhaikahetoH // 12 // iti upakAravicAraH // upakArAvacAraH ( 15 ) munayo'tra parAM koTI - mAzritA jantusantateH / upakAratatau khyAtaM vizve'pyetadvipazcitAm ||1|| tarhi te jagatAM dravyo- pakAre kimudAsate / yenAhArauSadhAdyaiste, nopakurvanti jantuSu ||2|| satyamuktaM yato namyAH, sahAyAdeva sAdhavaH / anyathA'kRtakRtyAnAM, namaskAraH kathaM hitaH 1 // 3 // satyaM munirvateSvAdau, niSeddhuM grahamudyataH / paraM pari grahastena, niSiddho na grahaH punaH || 4 || bhedo'nayoreSa eva yat syAt parigraho muneH / saMyame sAdhanAnyeva gRhItavyAni sAdhunA ||5|| atirikta na ced grAhyaM kiM dadyAt sa SAZA upakAravicAra: KI
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo dvArakakRti dohe // 88 // mithyAtvavicAraH (16) nanu 'jIvo aNAiNihaNoM' ityAdivacanAjjIvAnAmanAditvaM, gatyAdaya audayikabhAvA api saMsArisatavAdanAdikA eva paraM gatyAdayasteSAM bandhe udaye ca bhavanti ye mithyAtvAdibandhahetuyuktAH, mithyAtve sati ca kaSAyAdihetUnAmavazyaM bhAvaH / kiJca naSTe ca tasminnavazyaM kaSAyAdayo nirmUlakASaM kaSitA iva vidyamAnA aNi tannAze arvAgarthapudgalAvartAt siddhiprAptiniyamAt / paraM kiM tanmithyAtvaM katibhedaM ca taditi 1 / svarUpatastAvadAtmaguNaH samyaktvaM yatastatsiddheSvanyau - pazamikAdibhAvazUnyeSvapi tiSThati, tadAvArakaM ca darzanamohanIyaM / nanvetasya mohanIyatve kathamAvArakatvaM / satyaM, AbhogAdimithyAtvavatAM satyapi zraddhAnotpA dAnukUle saMyoge jJAte'pi cArhatatacce naiti tat zraddhAnapathaM yadA tadA tasya mohanIyatA, paramatathAvidhAnAM yannAtmaguNarUpaM samyaktvaM jAyate, tasyAvArakatvaM / a tasvArthabhASye- 'tadAvaraNIyasye'tyAhuH / ntAnubandhicatuSkasya tadghAtakateti 1 / nanuM samyaktvaguNasyAvArakaM darzanamohanIyaM, kathamana diratnatrayyAM vA'prItilakSaNo dveSastadviparyaye ca prItirUpo satyaM, rAgadveSayorudayena devAditattvatrayyAM samyagdarzanArAgo yAvattiSThati tAvanna yathArthapratItirUpaM samyaktvamAvi - bhavati, apUrvakaraNena bhinne eva tasmin tadAvirbhavet / jAte'pyasmin prAkU tAvat tatprItyaprItinAze eva samyaktvasya pratItirUpasya darzanamohanIyodayena ghAtaH / spaSTaM caitatsAsvAdana vicAraNayA / tato yuktaM dvayorapyanayorAvArakatvaM mohanIyatvaM ceti / sati ca tadudaye tattvAzraddhAnaM, tadeva == mithyAtva vicAra: // 88 // // 88 //
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ mithyAtva vicAraH Agamo. H mithyAtvaM / evaM yathA samyaktvaM tattvapratItyAdikRt | tathAvidhe gahane'rthe sati tathAvidhamatyAdyabhAve pravacanArtha | anantAnuvandhizamazca tallakSaNaM tathA tattvAzraddhAnarUpaM mithyAtvaM zraddhAne cAvikale ajJAnAdinA'nyathAzraddhAne'pi samyaktvadvArakakRtiD kudevAdiprItyAdizca tallakSaNamiti / syaavyaaghaatH| devAdau jIvAdau ca pravacanapratipAdite'rthe sandohe samyaktvasya yathA nisargAdibhirbhedAH tathA mithyAtva- yadyanAbhogAdayastadA mithyAtvamapratihatameva / anyathA jmaa||19|| II syaanaabhogaadibhirbhedaaH| tathA cAnAbhogasaMzayAdInAM jJAnA- lyAdInAM tadAzritaziSyANAM ca na syAdeva mithyAtvaM / baraNIyodayodbhavatve lezo'pi na virodhasyeti, teSAM taddhetutvena na ca yuktaM syAt taM parihatyAnekaSAM tacchiSyANAM tadbhedatvAnapAyAt / evaM 'jAvaiyA nayavAyA, tAvaiyA ceva bhagavanmahAvIraprabhupAdAnAmAzrayaNaM, na ca yuktaM syAt DhaMkAmicchatta'ttivacanaM 'saMmattaM savvagaya' miti ca vcnmuppdyte| dInAM yatnasyApi sAphalya, tatastattvato'nAbhogAdayo ghAtakAH nanu anAbhogasaMzayaviparyayA mithyAtvatayoktAstahiM samyaktvasya poSaNahetavazca mithyAtvasya / yatastadudayAdeva 'saddahai asabbhAvaM, aNabhogA guruniogA ve'tiniyuktikAra- pravacanArthasyAzraddhAnAdi, ta eva cejinoktapravacanazraddhAnapUrvA vacanasya kA gatiriti ?, tatra teSAM zraddhAnasyAghAtaka- | | na syustato mithyAtvasaMvalitatvAnmithyAtvarUpAstata eva tayA'mithyAtvino'pi kathanAditi / / cAnAbhogAdIni mithyAtvAnIti / satyaM, labdhAyAH zraddhAyAstasyA upanyAso'pi kiM na nanvevaM bhedatraye mithyAtvasyorIkRte AbhigrahikAnadRSTaH ? dRSTatvAdeva saMzaya iti cenmA sNshyisstthaaH| bhigrahayorantarbhAvo'sattvaM veti ? / zAstroktAveva tAviti ARRANA // 89 //
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo mithyAtva ddhArakakRtisandohe vicAraH // 9 // pAvaravA | nAsantI, paraM viparyaye antarbhAvyau / viparItazraddhAnasya yathA vAt / tathaivAtrApi mokSazraddhAyA abhAvAdAstikyAbhAvaviparyayatA tathA tattvAtattvasAmyasyApIti / stadabhAvAccAbhigrahikatvAdyabhAva iti pArizeSyAdanAbhogi____ nanvevaM satyabhavyAnAM mithyAtvaM paJcasu bhedeSviti kameva tttvtstditi| svIkRtAsvIkRtadevAdInAmapi nAstikyAbhAvAniyatamAsti- nanu anyayathikAbhavyAnAM yadi vyavahAreNAbhigrahikAnakyaM, sati ca tasmin mokSazraddhAlutvaniyamAnnAmISAM eta- bhigrahikau mithyAtvabhedau svIkriyete tarhi jainamate navamaveyake yo yorapyekatarat / asaMyatabhavyadravyadevAnAM gatizruteH kiM samyagdRSTitvaM dezananu kimabhavyA anyayUthikA vainayikAdikatvenApi na viratatvaM sarvaviratatvaM ca svIkriyate na veti ? bhavanti ? bhavanti cedAbhigrahikAnabhigrahiko kathaM na bhavataH khIkartuM yogyAnyeva tAni teSAM vyavahAreNa / anyathA na bhavanti cet , zrIyogazAstre kalikAlasarvajJazrIhemacandra- asarvaviratAnAM graiveyakeSu nopapAta iti vacanaM vyAghAtasUribhiH guNasthAnakramArohe ca zrIratnazekharasuribhirabhavyA- padavImApadyata / kiJca-abhavyajIvAnAmanantAnantazo dravyanAmapi kathaM mithyAtvapaJcakamabhyadhAyIti ? / . liGgAnAM grahaNAttatpratibodhitAnAM teSAM gurutvena zraddhAnAt samya satya, tatra hi vyavahAraM kriyAM cAzrityoktaM, yathA ktvaM nAvatiSTheta / abhavyapratibodhAt samyaktvaM bhavyaiH prApyata jainakulajAto'bhavyazizurahaMdAdikaM sattattvAni cAzrayati eva / ata eva hetorabhavyAnAmapi zAstrakRdbhirdIpakAkhyaM paraM. naitAvatA sa samyagdRSTiH, pariNatestathAvidhAyA abhA- samyaktvaM sviikriyte.| // 9 //
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamoddhArakakRti-IKI sandohe // 11 // nanu pUrvoktanItyA abhavyAnAmapi na tu nizcayena | bhAvAt / abhavyaviSaye nizcayena mithyAdRSTivatsaMyatatvava mithyAtvakintu vyavahAreNa samyagdRSTitvasaMyatatvayoH svIkAre asAdhau | danAbhogikasyaiva mithyAtvasya sadbhAvasya pAramArthikatvena VI sAdhutvabuddherApAtAt tatsvIkartaNAM samyaktvAdedhio na veti cet / / ye vyavahAraM puraskRtya sthApayanto'nyathA pAramArthikapathasya II vicAraH u.-zAstrakRdbhirata eva 'susmusadhammarAo' ityAdIni vyaktidveSaduSTAH khaNDanAya prayatante teSAM kA gatirbhAvinI samyagdRSTeliGgAni 'AlaeNaM vihAreNa mityAdIni ca suvihita- tatkevalino vidanti / sAdhorliGgAni pratipAditAni, tatastattalliGgAzrayeNa tathA tathA nanu 'namo daMsaNasse tyanena zrIsiddhacakrAntargataSamanvatAMnako'pi bAdhaH / gopAlakaghaTikAdiSu niragnidhUmasad- | SThapadena . yat samyagdarzanaM namaskriyate tata trividheSa bhAve tato vahvayanumAnasya bAdhitatve'pi na sAnumadAdiSu | kArakarocakadIpakabhedeSu kiM gRhyate? iti| 'savaNNupaNIyAtathAtve bAdha iti panthA atraapynustvyH| gamasatthatattasaddahaNarUvaM'ti zrIpAlacaritraM 'tatvArthazraddhAnaM nanu vyavahAreNa pUrvoktaniyamAnusAreNa samyagdRSTi- samyagdarzana miti tattvArthasUtraM 'rucirjinoktattveSvitiyogatvAdisvIkAro yogyopi kathaM zAstrakRdbhirna svIkriyate ? | zAstraM 'bhUyatthasadahANaM ti zrImantyuttarAdhyayanAni ityAdi na svIkriyate kathamiti kathamiti cedanAdyanantamithyA- | zAstravRndaM smarttA rocakameva tatra namaskaraNIyatayA vayAta / dRktvasya asaMyatabhavyadravyadevetyatra cAsaMyatatvasya bhaNanAt kArakaM samyaktvaM yadyapi naizcayikaM tathApi mukhyatvena takhadRSTayA tathA mithyAtvitAyA asaMyatatAyAzcaiva | rocakAMzasyAvazyaMbhAvaH sa evAtra nantavyaH / dIpakasamyaktvaM tu II // 9 //
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ utsUtra bhASaNa vimarzaH // 92 // Agamo || nAMzato'pi graahymtr| vyavahAro'pi tAvadeva dIpakasamyaktvavattayA utsUtrabhASaNavimarzaH (17) yAvatso'nabhijJAto'bhavyatayA, jJAte tvabhavyatve dUre tAvat dvArakakRti nanu sarvepyutsUtrabhASakA mithyAdRSTayaH ? kecideva sadRgvyavahArapratiSedhaH prAptAcAryapadatvepi sAdhutvavya- | sandohe / tathAkeciccAnyathAbhUtA veti| | vahAropi na karttavyaH syaadvaadmaarggaaminaaN| zrUyate | yA "payamakkharaM ca ikkaMpi jo na roei suttacAmavyasyAGgAramardakAcAryasya sarvathA tyAga iti / | niddhiN| sesaM royato vi hu micchAdiTThI sue bhaNio" ___ nanu 'namo loe savvasAhUNaM' ti paJcame parameSThi- | | // 1 // ti sUtroktasyaikasyApyarocanAdakSarasya bhavati nrH| pade sarvasAdhUmAM namaskAryatve hetRtayA mokSasAdhanasahAya- mithyAdRSTi'riti 'usmuttamAsagANaM bohINAso'tyAdi IS tvamurIkriyate, taccAbhavyadUrabhavyamithyAdRkSvapi liGgadhAriSva- zAstravRndamAzritya te mithyAdRSTaya eveti / INI vikalatayA'stIti tepi kiM namaskaraNIyA iti ?, nanu zrIuttarAdhyayananiyukti-karmaprakRtivRtyAdiSvasa satyapi svruupaabhaavaanneti| svarUpaM tAvat pauruSeyIbhiH | bhAvaM zraddhatAmapi samyaktvasyApratighAtaH pratipAdito'kriyAbhirmokSasya sAdhanaM, tacca teSAmaMzatopi na, tataH stIti mithyASTitvamutsUtrabhASiNAM niyamataH syAditi ? / parameSThibahirbhUtAste itimithyaatvvicaarH| satyaM, yaH kazcidartho vidyamAne zAstravRnde na vivRto bhavet tasmin satyapi materbilyAdinA na samyag budhyeta tadA // 12 //
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamI 'tameva saccaM nIsaMkaM jaM niNehiM paveiyati zAstroktAma- | ussutto' ityAdi paThitaM / satyaM, taddhi aticAraviSaya, THI utsUtraddhArakakRti- pratihatAmargalAM dhArayanajJAnavAn san tathAvidhagurUpadeza- matapravartakasyotsUtradezanaM na tathA / ataH eva nivAdi bhASaNasandohe yogAt kathaJcidasadbhAvaM zraddadhIta tadviSayaM tdvaakymiti| kRtAnAmarhadAdinamaskArAdInAM spaSTatayA dravyanamaskArAdi- 1 vicAraH INI atra tUtsUtraM marUpayato mithyAdRSTitvasya niyamanAt / tvameva pratipAditaM / na ca jamAlyAdayo na sprtikrmnn||13|| zrIbhagavatyuktamaTTakadRSTAntasya rahasyaM jAnAnAnAM 'dubhAsieNa dharmANo babhUvuH, tatazcaitanyavadbhirutsUtrabhASakANAM mithyAtve na ikkeNaM ti marIcivacanasya sApekSasyApi kumatamUladurbhA | saMzayyamaMzatopIti / Sitasya vipAkaM vicArayatAM 'kiM etto kadvayaraM sammaM / nanu nihavAnAmutsUtrabhASitvasya niyamAt mithyAtve, H aNahigayasamayasabbhAvo'tti vacanamAkalayatAM ca kathaM tatazca tatkRtanamaskArAdInAM dravyanamaskAratve siddhe ca tajchUddhAnapadaM neyAt ? yadi paraM nivAnAM pakSapAtitatA vya- | sAmmatInAnAM matapravartakAnAM tadanuyAyinAM ca kiM tathAtva- / ktidveSaduSTatA vAntarA naiti pravezamantaHkaraNe tadA sarala | miti? ced / bADhaM jamAlyAdayo nihavA ekasyaiva sUtrasya nayatAeva panthA iti / | paryArthasyApalApinaH, sAmpatInAstyete matapravartakAstadanuyAnanu utsUtrabhASaNamApAdakaM mithyAtvasya cetahi | yinazca digambaravat prabhUtasUtrANAM visaMvAdina iti tathAtve | phimiti mithyAduSkRtAparAbhidhAnena pratikramaNena tacchuddhi- | eSA kaiva zaGketi / / matA zAstrakRdbhiryatastatsUtre 'kAio vAio mANasio nanu zAstrakRdbhirnihvavAnAM parisaGkhyAnaM kRtaM yadi- IN // 13 // . BY17
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo utstra ddhArakakRti bhASaNa sandohe vicAra // 14 // vopalakSaNaM Aye, sAmpratInAnAM kathaM nivatvaM ? antye- | zAstrakRdbhirniSedhe taduktau spaSTatayA prAyazcittAcaraNasyApi 'satteyA diTThIo'tti vAkyasya kathaM saGgatiriti / ca pratipAdane caurapaNDakayozcaurapaNDakabhAvo nazyati ? na ___ vartamAnapravacanAnuyogakRtaH zrIskandilAcAryAt prAgni- | cedatrApi aSTAdhikAnAM nihnavokteniSedhepi teSAM tathAtvaM havAnAM saptakaM jAtaM, tataH 'satteyA diTThIotti vAkyaM / na nazyati, pratyuta yathA vizeSaniSedhaH sAmAnyavidhAnatathA ca na tadvAkyaM niveyattAnirNAyakaM / pustakArUDha- mUlakastathA'troktiniSedhopi tathAtvavidhAyaka iti siddhaM siddhAntakRdbhayaH zrIdevardhigaNikSamAzramaNebhyaH prAg bahuta- sAmpratInAnAM utsUtrabhASakANAM nivatvamiti / mavisaMvAdino bhinnaveSAzca digambarA jAtA iti zAkheSu | nanu zrIskandilAcAryaiH saptakaM nivAnAmaSTakaM nihavAnAmaSTakaM vyAkhyAyIti spaSTameva nivAnAM saGkhyAnaM cAvazyaka vivaraNakArAkhyAtaM pAzcAtyairadhikAnAM nihnavona niyataM, kintUpalakSaNameva / tena sAmpratInAnAM nihnavatve ktipedhi tathApi seyaM sakhyA na niyAmikA kintUpatata eva mithyAdRktvanirNaye na kopi bAdha iti / lakSaNIbhUteti kuto jJAyate ? iti cet / satyaM, tasyaivAvazyakasya nanu zAstroktyA nivAnAM saGkhyAnamupalakSaNaM, vyAkhyAtAraH zrImalayagiryAcAryAH tasyA eva gAthAyA tato'STAdhikAnAmapi nihnavatvasiddhau saptadazazatIyAcArya- | vivaraNe 'upalakSaNaM caitadupadhAnAdyapalApinA miti tatsaGkhyoraSTAdhikAnAM nivatoktiya'SedhIti satyaM ?, | palakSaNabhUtetyAcakhyuriti / __ yathA caurasya cauratvena paNDakasya paNDakatvenokteH / nanu marIcinA 'kavilA ! itthaMpi' tyanena zrIjaina // 94 //
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamoddhArakakRti sandohe // 25 // | dharmasya nirupacaritasampUrNadharmatvamuktvA pazcAdeva 'ihayaMpi' | yighUNAM mithyopadezakatve mithyAdRktve kA zaGkati ? cenna / syanena pArivAjye dharmasya kavidhAnAdalpatA apizabdAt | kizcit kSuSNaM, teSAM tathAtve paramanyeSAmatra hAnirekaiva utsUtrasopacAratA coktA tathApi zAstrakArAstadvaca iti nija- | dRSTigocaramAyAti yadyaktidveSapuSTayai dhRtAyA dhAraNAyA bhASaNagaduH / paraM tathAvacanAt mithyAdharmopadezakatA mithyAdRktvaM | nilakASaM kaSitatA .bhavediti / vicAraH ca jAtamiti noktamiticet / satyaM,zrIhamIye vIracaritre 'mithyA- nanu utsUtraprarUpakANAmastu niyamAnmithyAdRSTitvaM, dharmopadezanA'diti zrIguNacandrIye tasmin 'vivarIyajiNAgama- nirvivAdaM siddheH, paraM saMsArabhramaNasya saGkhyAyAM visaMvapayamettassa parUvaNe'vi micchattaM ti spaSTameva bhaNitam / dante mitho vidvAnsaH, tatastannirdeza Avazyaka iti cet / nanvevaM prathamaM tAvat jainadharmaH zrAvitaH, buddhe ca nanu mithyAtvasyodayo'nantAnubandhinAmudayenAvinAbhUto yatotadgrahaNAya preSitaH, pazcAdAgatAya khamatasyAdhamatA jJApitA, | 'vinAzyAnantAnubandhino'pUrveNAdau labhate kopi mithyApunastallezasya prazne kRtepi apraznitAmapi jainadharmasya | | tvanAzAjAyamAnaM samyaktvaM, na cAnantAnubandhyudayaM vinA nirupacaritatAM pratipAdya kutsitamAmalpatAM ca svamArge labdhasamyaktvasyamithyAtvAdayaH, kSINAnAmapyanantAnubandhinAM dharmasya proce / tathApi yadi mithyAdharmopadezanaM mithyA- | mithyAtvasyAkSaye punarbandhasambhavAt / yadi cotsUtraprarUpaNAt tvaM ca zAstrakRtaH spaSTatayA prAhustarhi sAmpratInAnAM sanmA- mithyAtvasyodayastasmAccAnantAnubandhinAM tarhi utsUtrabhASakAgelopanabuddhimatAM yena kena prakAreNa svamArgameva pupoSa- | NAmanantasaMsArasamupArjane kaiva zaGkA ? / 'anantAnyamubandhanti // 95 //
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ utsUtra bhASaNa sandohe // 16 // Agamo- INI yato janmAni bhUtaye' iti zAstreSu sthAne sthAne'nvarthatAnantA- | bhatvepi te tathA'bhidhIyate tadoSAdhikAre 'bohI puNa II ddhArakakRti-kil nubandhinAM yA khyAtA sApi sNsaaraanntyopaarjnmevaakhyaati| | dullahA tesiN'ti| nanu mithyAtvodaye dhruvonantAnubandhyudayastatprabhAghAcA- nanu paramparasiddhabhedeSu kathaM taddanyaliGginAM siddharadhi vicAraH nantasaMsArasyopArjanaM, tarhi kathaM mithyAtvodaye vartamAnAnA- | kAra ? iti / mAsannasiddhikatvaM yAvadantakRtkevalitvamapi sambhavediti ? sanmArgapakSapAtinaste, ato bhAvaliGgaM pratItyAvikalpAH satya, yathA kSapakazreNigataM nikAcitAnAM kSapaNe'pUrva- | siddhA iti bhASyakArAdayaH, utsUtraprarUpaNena kumArgapravartakAstu karaNaM samartha tathA yathApravRttyapUrvakaraNAbhyAM tadaniSTasya dUrIkRtabhAvaliGgA iti teSAM siddhistu dUrApAstA / gozAlapUrvabhakSayakaraNasamartha / nahi labdhasya kasyApyantaHkoTAkoTIsAga- vasthiti tatphalaM vimRzatAM viduSAM suzraddhayaivotsUtrabhASakANAM ropamebhyo'dhikA sthitiH sambhavatIti / bodheH sudurlabhatApi / ata eva cAnantasaMsAraparibhramaNamutsUtrananu yathAbhadrakamithyAtvinAmapyanantAnubandhinAmudayo- | bhASakANAM kaNThena 'aNaMtasaMsAro'tti bodhinAzoktyA 'pareSAmutsUtrabhASiNAmapi tathA'nyathA veti ? / | siddhamapyuktamiti / ___ yathAbhadrakANAmanantasaMsAranAzakabodhilAbhasya sulabhatA, | nanu evaM cedutsUtrapravattakAnAM pravacananihnavAnAM mithyAtata auSadhayoga icArogyaM te tadbhave'pi mokSasya sAdhakAH | tyodayAdinA'nantasaMsArapravardhanaM gIyate, tarhi marIcyAdInAM I na tuutstrbhaasskaastthaa| ata eva bodheH svabhAvena durla- | tathAvidhAnAmapi kathaM tanna sampannamiti ? / // 16 //
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamI dvArakakRti sandI // 97 // satyaM, zAstre hi jainAnAM yathAbaddhaM tathAvedyamiti niyamyate na, anubhAvabandhena vyabhicAraH / tadvadevAtrAnantasaMsAraparibhrAmakakarmopArjanaM niyamyate nihnavAnAM / etanniyamamanaGgIkurvANA api nirargalatayaivamudAharanti yadutsUtrabhASaNenAnantasaMsAravRddhiriti / tathA cApattirna sampacyA spalapanIyA / niyamasya tAdRzo'svIkAre'niSTApAdane taduktidhyameva vyaJjayet / kiJca yathA notsargasya bAdhako'pavAdastathA kasyacittatsampattyabhAvo nApatterbAdhikaH api ca-yathA cilAtiputrapradezinRpAdayo hiMsrAdisvabhAvA ani durantaM bhavaM bhrAntA iti kiM hiMsAdInAM tathA pAdakatvaM na niyamyaM ? na vA prajJApanIyaM 1 / parametAvAMstu vizeSaH - yathAnyajIvahiMsAyA durantatvepi RSihiMsAyAstAdRzI durantatA yathA bodherlabdhasya nAzena bhavAntare ca durlabhatvenAnantasaMsAraparibhramaNasyApAdikA, tathA pravacanA / palApyutsUtrabhASakANAM gamyeteti / nanu 'icchA chanduti egaTTeti vacanAdyathAchandAnAM niyatotsUtrabhASakatA, yathAchandAzva nirayAvalyuktAH kAlIdevyAdayastAcaikAvatAriNya iti spaSTatayA nirvizeSaM sUtrAdezastatkathaM nAmotsUtra bhASakANAmanantasaMsArArjakatvaM niyamyate ? satyaM yathA hi pArzvasthAdayo guruSu paribhA pitA niyamitAzca pRthak pRthagvyaktirUpeNa tathA na tatrA bhipretaM, ekasyA api vyakteH pArzvasthAdipaJcakatayA varNa nAt / kizca - zrIbhagavatIdazamacaturthoddezAdau zrAvakANAmapi pArzvasthAditvena varNanaM dRzyate / anyacca tatra tatra pArzva - sthatvAdibhiH pArzvasthatvAditayA vihAropi pRthagnirdizyate / tadyathAchandatvena notsUtrabhASakANAM saMsArAnansye bAdho na kazcidapIti / nanu yadyutsUtrarUpakANAM mithyAtvAnantAnubandhyudayo utsUtra bhASaNa vicAra: // 97 //
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ IN zAnapaJca Agamo. ddhArakakRtisandohe viMzatikA // 98 // bodhedaulabhyamanantasaMsAraparibhramaNaM ca bhavet , tarhi nihva- voktirviruddhaa| zrIsamavAyAGge nandIsUtre dvAdazAGgayA virAvacUDAmaNerbhagavadvIrasArvajhyApalApinaH kathaM na tatsarvamiti ? dhanAyAH phalamupadarzayatA trikAlamapi saMsArAnantyaM dshit| ____ satyaM, antarmuhUrtakAlenAntakRtkevalitvalAbhavato mithyA- malayagiribhizca jmaalidRssttaantiikRtH| phaladarzakasUtrANAM dRSTayanantAnubandhyudayavata ApattyA bhavane kvacidapavAda- prakRSTApattiphaladarzakatvAttadvAkyAnAM tathAtvamaviruddhameva // tayA sampattyA na bhavedapIti mAguktaM mA vismaarssiiH| iti utsUtrabhASaNaphalam / jamAlena niyato'nantasaMsArAbhAvaH, zrIvIravat catuSpaJcadevatiryaGmanuSyabhavAH . sthUlA api ' vanaspatikAlasa jJAnapacaviMzatikA (18) mAnAntaratvAnnArakatvasya na kaapynuppttiH| kinda- prANAnAM dhAraNAta prANI. jIvopi mANazaraNAvAkhAmAbhavagrahaNena bhavavat viziSTabhavAnAM grahaNe. nAyuktaM / yathA vikAH sAdhanotthAzceti prANA dvidhA punaH // 1 // AtmanoM jJAnAdyatkRSTArAdhanAyAM zrIbhagavatyAM 'atthegaie doceNa jJAnarUpatvAjjJAnaM prANAH svbhaavjaaH| ataste cetanAH prANA bhavaggahaNeNIti, yathA ca paryuSaNAkalpe paryante ' atthegaie nAMzAdatra jaDAzrayaH // 2 // indriyANi balAnyAyuHzvAsazceti docce bhavaggahaNe'tti / na cotkRSTArAdhanAdimatAM naragatirna dazApyamI / audArikAdidehAnA-mAzrayeNaiva nAnyathA // 3 // cAnyatra siddhiriti viziSTa eva dvitIyo narabhavastatra jJAnAdibhAvataH siddhAH, prANino jiivtttvgaaH| yatra dehAdi gRhItaH, tadvadatrApi grahaNaM kRtvA jamAleranantasaMsAraprabha- | teSAM syAd, yaddhetuH prANadhAraNe // 4 // mana indriyahetUtthaM, // 98 //
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamI jhAnapazcavizatikA dvArakakRti sandohe // 29 // jJAnaM lokairapISyate / matinAmnAsta evAptairAyaM jJAnaM | vAcyaM, yadatIndriyasAdhitam / paramAnasamudbhUta-mAnarUpaM prakIrtitam // 5 // zrutaM zabdotthitaM jJAnaM, mataM na cAnyathA // 13 // jIvAH puNyaM ca pApaM ca, zvabhraM svargaH zivaM zravaNasambhavam / loke na paramastyatra, matebhinatva- | samam / zraddheyaM zrutavAkyena, jinaprAmANyamAzritaiH // 14 // | sAdhanam // 6 // mateH prAmANyamitaraccendriyANAM gunndosstH| prakRSTapuNyapApAnAM, kRtAnAM phalamApyate / prakRSTasukhaduHkhAnAM, zruterguNAcca doSAca, syAn mAnatetare mateH // 7 // vakturguNAMzca | sthAnAnyetyasubhiH svayam // 15 // paraM nAjJAnato bhoge, doSAMzcAzritya lokena sammate / mAnatetarate yasmAcchrutaM | harSaH khedo'thavA bhavet / tato'tItabhave vRttaM, yattajjJeyaM vaktRsamudbhavam // 8 // paraM vaktRvivakSAyA, jJAnAya bahudhA | jagadvitam // 16 // tadevaM tRtIyaM jJAnaM, ruupidrvyaavmtaaH| saGketA laukikairvijJestepi teSAM mate zrutam | bodhakam / tadevAvadhinAmnA jJairAkhyAtaM zAstrasantatau // 17 // // 9 // paraM lokottare mArge, kevljnyaanbhaasvtaa| jagadA- | tajjAtIyaM manuSyANAM, tirazcAM cApi yad bhavet / UnaM lokya sarvajJairyadAkhyAtaM zrutaM takat // 10 // jino bhUto'sti samaM bRhad vApi, tadapyavadhirucyate // 18 // munInAmanyabhAvI vA, na yo nAkhyAti dezanAm / jIvAditattva- kSetreSu, sthitAnAM sarvavettaNAm / nirAkAryaH saMzayo yastu viSayAM vijJAya kevalAciSA // 11 // jIvAdInAM jino- | ryajJAnAnivAryate // 19 // anAgamAH surA yena, teSAM / ktAnAM, prAmANyasya vinirssyH| jinasyaiva samAsthAya, saMzayabhedanam / sarvajJo manasA kuryAt, sambudhyante surA prAmANyaM nAnyathA punaH // 12 // ataH pRSak zrutaM | stataH // 20 // munInAM pUrvadhAritvAt , saMzayAH syustathA // 99 //
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ Avazyake uttarAdha Agamo* ISI vidhAH / manaso vistRtAdvodhAcchidyante nAnyathA punaH // 21 // | AvazyakAdau kriyAyA Adau neryApathikIpratikramaNanibandhaH, ipithikAddhArakakRti- Mil sarveSAmarhatAM bodha, evaM srjineshvraiH| syAtkartumata AmnAtaM, pratikriyamAdau tasyAH kriyamANatAyAH svayaM siddhatvAt , INI nirNayaH jJAnaM manovibodhakam // 22 // ekarUpamamizraM yat, syAt mahAnizIthe IryApathikIprayojanaM darzayatA tayaiva kriyAsandohe pareNa tu kenacit / tadvastu kevalaM proktaM, lokavyavahAra- | mAtrasya zuddhipratipAdanAt / dshvkaalikcuulikaavRttaavpiid||10|| saMzritaiH // 23 // tathA'tra yana mizraM syA-dajJAnAMzena | meva jagAda sriH| ata eva anuyogadvAreghaddezAdividhI kenacit / tadeva kevalajJAna, proktaM bhavyAbjabha devasikAdimatikramaNakAlagrahaNAyanmatyAdIni catvAri, kSAyopazamikAni tat / jJAnaM syAddeza| tastatra, jJAnaM pUrNa tu kevalam // 25 // samUha jJAnAnAM pratipadamamuM | . nuyogArambhAdau naivaarmbhkaaliinokteryaapthikii| DhaDDarazrAvakeNa || sajanagaNaH, samAdAyAtmAnaM sugatamatamAzritya sumanAH / sa | | puSkalinA ca yathAkramaM Avazyake bhagavatyAM ca kRtA / toSaM dharmANAM pravitaratu padAnAM zucividhi, sadAnandAbdhau | seti yat pratipAditaM tat jJApayati-upAzrayapraveze eva ma syAdanusamayamAptoditavidheH // 26 // iti jnyaanpnycviNshtikaa|| kaaryeryaapthikii| ata eva ca kRtasAmAyikasya paraH zatazaH padebhyo munisamIpamupAgatasya zrAddhasyApi noditA IryApathikAnirNaya H (19) tatpratikrAntirAvazyake / na ca sAdhoriva kRtasAmAyikasya natvA nAbhisutaM zakra-zreNipUjyaM sudhAgiram / zrAddhasya hastazatAdatirekeNa gamAgame 'arihaMtasamaNaIryApathapratikrAnti-nirNayo'thocyate mayA // 1 // / seJAsu' ityukteH vinaryApathikI zuddhathati kAcidapi // 10 //
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo ddhAraka kRti sandohe // 101 // - kriyeti / siddhaM anibandha IryApathikyAH sAmAyikakriyAyA | gatatA / na caH sAdhUnAM SaDvidhAvazyakarUpapratikramaNAdau sAmAyiAdau prasiddha nurodhena, natvakriyamANatvAt / tatra mukha- kAyAdAvIryApathikI na ca sarvasAvadyatyAgarUpasAmAyiko cAravastrikApratyupekSaNasandizanasthApanAnAM sAmAyikoccAraNasyAdau syAdau sAdhubhiH kriyate kevalaH stutirUpaH caturviMzatistavaH, tatra kriyamANAnAM pazcAtkriyamANAnAM ca svAdhyAyasandizanakaraNopa- vardhamAnastuti bhirdevavandanasya sakala samAjasiddhatvAt / tatazcovezanasandizanasthApanAnA mubhayasammatAnAmapyanibandhAdakaraNA- tarAdhyayanokteryApathikI caturviMzatistavopalakSitA zrAvaka patti / ata eva ca sarvatra sAmAyikoccArAnantaramevoditaM yaduta sAmAyikasyaivAdau mahAnizIthepi 'ciivaMdaNasajjhAyAvassa ye'evaM kRtasAmAyikaH sAmAyikaM karoti 'karemi bhadante' tyA- tyatrAvazyakAdau IryApathikyuktiH zrAvakAzritaiveti dhyeyaM / dyuccAryetyAdi / tathAca na tat sAmAyikayAvadvidhiprati sAdhUnAM pratikramaNAdau devavandanasyAdAveveryA pratikrAnteH pAdakaM vacanaM, kintu sAdhusAmAyikasUtrAt zrAvakasAmA- zrAvakasya tu sAmAyikoccArasyAdAveva sA / na ca vAcyaM kisUtrasya pAThabhedAdimAtradarzakaM / ata evottarAdhyayana- kathaM tarhi pazcAt IryApathikIpratikrAntyuktiH 9 / yathAhi bRhadvRttau 'sAmAyikaM ca pratipattakAmena tatpraNetAraH svotavyAH Avazyake kAlagrahaNamRtakapariSThApanAgamanacaityAdAvAdAvIryAte ca tattvatastIrthakarA iti caturviMzatistavena tatstutimAheti pathikyAH ubhAbhyAmapi kriyamANAyA anuktAvapi kAlavAkyena sAmAyikakaraNasyAdau yo diteryApathikI sA na maNDalAgatasya ukteryApathikIpratikrAntiH sA gamAgamAdyavirodhabhAgU / SaDvidhAvazyaka sAhacaryAcca tatrApi zrAvakavidhi bhAvenAnApannetihetunA, AvirbhAvitazca tatraiva sa tathAtrApi |IryApathikA nirNayaH // 101 //
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo dvArakakRti sandohe // 10 // sAmAyikAdanantaraM gamanAyabhAvena bandanAlocanAdi kriyA- kavidhervidhitvAd vidhivAkyasyaiva balavacaM svIkArya, INopathikAkaraNe kaiveryApathikIti? syAdAzakati jagAda tAmAcAryaH, | anyathA sthUlabhadravat sastrIkavasativAsasyApanIpota karta nirNayaH paraM naitAvatA kAryA nAdau sA, ata eva paJcAzakacUnauM vyatA na tu bhAvApratibaddhavasativAsasya / uttarAdhyayaarthadIpikAvRttau dharmaratnavRttau saGghAcAravRttau pratikramaNa- navAkyasya tu sAdhumUlasUtratvena zrAvakavidhAvanupayuktataratvAt garbhAdiSu coditirIryApathikyAH saamaayiksyaadau| nanu pazcAzakacUAdInAM ca prakIrNakatvena pAzcAtyamanipraNIkathaM soktA prasiddhApi? cet , vipratipattinirAsAya, Ava- tatvAt mUlata eva na pUrvamunivAkyabAdhanasAmarthya miti naiva zyake zrIAryarakSitAnukaraNArtha puSkalizrAvakasyAnyakriyA- kathaJcidapi yuktivratatimArohati praagiiryaapthikyuktivllii| vidhAnAbhAvAt pauSadhikena saha vArtAlApamAtravidhAnapayo u0-tathAvidhasyAsatyatamasya kuyuktiviSapUrNasya vyudjanasyAsiddhatvAt / tadavatyaidamparya paurvAparyeNa sudhIbhiH grAhitatamasya vacasaH zrayaNepi paapaaptteH| yato na zraddhayA kAryA cAdau sAmAyikasyeryApathikIti zaM / na ca | tAbadasiddha sAdhanAya bAdhanAya vA prabhavati, na ceryAvAcyaM mahAnizIthadazakAlikAdivAkyAnAM sAmAnyatvAt pratikrAntiH kuto'pi sAmAyikapratibaddhatayA sAmAyiAvazyakAdivAkyAnAM vizeSatvAt vizeSeNa sAmAnyasya kAnantaraM karttavyatayA siddhA, na cAnantaroktiH pratibandhadarzikA, bAdhanAt bhagavatyAvazyakoktaDhaDDharazaGkhapuSkalyAdizrAddha- abhaktArthAdInAM pauruSyekAzanAdibhiH sthUlamRSAvAdAdivira- // 102 // kRteyopathikyAcaritAnuvAdatvAt AvazyakAyuktasAmAyi- tInAM sthalahiMsAdiviratibhiH pratibandhApateH / syAca mana
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ ma AdInAM vaca AdibhiH karaNAdInAM karaNAdimizca / na | mAt, vidhireva tathA pratikrAntirvandanAdAviti / na sA tatra paryApathikA Agamo. cokto bhavadabhimato'pi kramastatra, mukhavakhikApratyupekSaNA- | vidhivyatiriktA caritrAnuvAdamAtrAlambanA / siddha hIryA- A nirNayaH dvArakakRti dividhestatra spaSTatayaivAnukteH / tathA ca nAvazyakAdivAkyaM / pathikIpatikramaNe pazcAt sAmAyikAt , vizeSavAkyatA sandohe saamaayikyaavdvidhiprtipaadk| kintu gRhasAdhUpAzrayarddhimA- | vidhivAkyatA ca AvazyakAdInAM syAdatra / tatazcAnyeSAM sAnRddhiprAptasAmAyikakArakazrAddhAnAM sAmAyikapAThadarzakam / sAmAnyavAkyatayA caritAnuvAdatayA ca bAdhyatA syAta, // 10 // ata eva 'jAva niyama jAva sAhU pajjuSAsAmi' ityantaM kva- na ca tadeva vivAdAspadatayA mahAnizIthAdivAkyairvirodhAcit, kvacit 'duvihaM tiviheNaM' ityantaM, kvacittu 'vosirA- | dinA apAkaraNikatvAt yAvadvidhitvAnabhyupagamAt siddhaM / mI'tyantaM sAmAyikasUtraM / tatazca sAmAyikapAThabhedadarzanena tathA cAsya na vizeSavAkyatA vidhivAkyatA vA na ca / tasya sArthakatA, na tu vidhidrshktyaa| tathAsye ca tathA sati mahAnizIthAdInAM taditarateti spaSTaivAnyonyAtadatiriktakaraNe bhavatAmeva vidhivAkyaprakopApatteH / zrayatA'pi, tadasiddhau tadasiddheH tat siddhathanantarIyakatayA IryApathikIpratikrAntistarhi vandanApratibaddhati kuto nizci- ca tatsiddheH / ata eva samAnoddezyAbhAvAt , kaiva sAmAnyatiriticet ?, AryarakSitasUrivRttAnte DhaDDharazrAvaka AryarakSi- vizeSavidhicaritAnuvAdavAkyatayA baadhybaadhkmaavtaapi| nahi tamitraistathAkaraNAt , tathAkaraNe'pi sUribhirabhinavazrAddhata- | 'ivarNAderasve svare yavarala'mityasya 'hadirhasvarasya'ti bAdhakaM / yA'lakSyamANatvAt , zrAddhAvandanakaraNenaiva tasya tathAtvAvaga- | tathA'trApi vandanaprativaddheryApathikIdarzanaM na sAmAyikAt II // 103 //
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ nirNayaH Agamo- IN/ pUrva kriyamANAyA IyApathikyAstadvAkyasya vA bAdhakaM / | nantarIyeryApathikI vandanAyA aktinatvAt tatpratibaddhaiva / IpithikA kA ddhArakakRti- uttarAdhyayanagatasya tu pAThasya samyaktvaparAkramasya sAdhu- tathAca 'iriyAvahiyAe apaDikaMtAe na kicivi kAuM sandohe zrAddhasAdhAraNatayA zrAddhAnAlambanoktiyA'ndhyameva vaktuLa- kappaI' 'IpithikImapratikramya na kizcidapi kuryAt jayati / 'saDDhI sAmAyaMgANi egarataM na hAvae' ityAdI- tadazaddhatApatte riti prAmANikavAkyacakrasya cakravartitvena // 104 // nAmanekeSAM zrAddhAlambanAnAM sUtrANAM tatra tatra prAcuryeNopa- caturantaprabhutayA vartitve na kiJcidapi syAd bAdhakaM lmbhaat| paJcAzakacUyAdipratipAdakamunInAmaprAmANyaM na katha- zubhadRzAM sudRzAM / ata evAbhayadevamUrisAmAcAryo IryAJcanApi sampAdayituM zakyate virodhmntraa| virodhazca pathikI pratikramya sAmAyikoccAraH spaSTa evaM pratipA parihatAvAgrahasya dUrApAstaprasara eva / mahAnizIthAdivAkyanAM na ca vAcyaM niyamAnaGgIkAre ka ivAticArastadabhAve tu pUrvatamakAlInAnAmamAnyatA mithyAmUlikaiva, kathamanyathA- keyaM prAyazcittarUperyApathikIti / pauSadhoccArAdarvAk bhavatA 'bAdhyaM bAdhayitumudyato bhavedbhavabhIruH / tathA ca hRdaya- tadabhAve'pi tdisstterrdhjrtiiymaalmbte| bhavanmataM nanu midamatra yaduta-AvazyakamahAnizIthadazavakAlikabhagavatyA- pauSadhagrahaNAyAgate pratikrAntAyAmIryApathikyAM tadbhAvApagame disUtrapazcAzakacUAdiprAmANikAgresaramunipravaravAkyaprAmA- sAmAyikocArapariNAme kaiva dazAM bhavatAM, pauSadhasAmAyike / NyAt prAkU sAmAyikAt IryApathikIpatikrAntirabhyupa-ca spaSTameva na pazcAdIyoktirbhavatAmiti / sahacaritanyAyena gantavyA, abhyupagantavyA cAvazyakAyuktA sAmAyikAda- | sAmAyikAt pazcAt kriyamANAyA IryAyA na tatpratibaddhatA, // 104 //
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo kintvAvazyakIyAryarakSitacaritokrvandanAdisAdhvAzrayAdipra- | tanna zAstrAnugatamiti, tato'tra kiM pramANa vAcyaM ? zAsa- sAmAyiketibaddhaiveti zraddheyaM sudhIbhiH / nAnusAribhiriti cedatrocyate-prathamaM tAvat zrImahAnizItha- ryAsthAnaddhArakakRti-N atrotsUtraM bhavet kizcid , dRbdhe madhyasthayA dRzA / | sUtravacaH (1)-se bhayavaM ! jahuttaviNaovahANeNaM paMcamaM A nirNayaH sandohe IN AgamoktyekarAgeNa, pramAAdriyatAM sudhIH // 1 // | galamahAsuavaMdhamahinjitANaM puvvANupuvvIe pacchANupuvIe aNANupuvvIe saravaMjaNamattabiMdupayakkharavisuddhaM thirapariciaM vedarSinidhirAjAbde, pauSazukdale tithau| ekAdazyAM jagA- kAUNa mahatA pabaMdheNa muttaM asthaM ca viNNAya tao NaM kimahIveta-dAnandodadhirAdarAva // 2 // iti iiryaapthikaanirnnyH| ejA ? goyamA ! iriAvahiraM, se bhayavaM ! keNa ahaNaM evaM | vuccati jahA NaM paMcamaMgalamahAsuakhaMdhamahinjitANaM puNo sAmAyikaryAsthAnanirNayaH (20) iriyAvahiaM ahIe ? goamA ! je esa AyA gamaNAga vIraM natvA pratikrAnte-rIryAyAH sthaannirnnyH| maNAipariNAmapariNae aNegajIvapANabhUasattANaM aNovauttapamatte ___ yuktyAgamAbhyAM kriyate, suzrAddhAnAM hitodyataiH // 1 // | saMghaTTaNaavaddAvaNakilAmaNaM kAUNa aNAloia apaDikaMte nanu zrIjainazAsanAnusAribhiH zrAvakairAvazyakAdi- ceva asesakammakkhayaTThayAe kiMcI ciivaMdaNasajjhAyajjhANA kriyAM kurvANaiH sAmAyikAGgIkAre mAgIryApathikIpatikramaNaM | iesu abhiramejA tathA se egaggacittA samAhI bhavejjA kriyte| tatra kharatarasantAnIyaiH preyate yadutavaM yat kriyate / na vA, jao NaM gamaNAgamaNAiaNegaaNNavAvAraparapariNAmA // 105 //
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo sattacittayAe kei pANI tameva bhAvaMtaramacchihia aTTada- | goamA! evaM vuccai-jahA Na goamA ! samuttatthobhayaM paMca- IN sAmAyike dvArakakRti-IN haTTajjhavasie kiMci kAlaM khaNaM viratejA, tAhe taM tassa | maMgalaM thirapariciaM kAUNa tao iriAvahiaM ahIe, IKI ryAsthAnasandohe phaleNa visaMvaejA, jayA uNa kahici aNNANamohamAyA- se bhayavaM! kayarAe vihIe tamirIAvahiamahIe ? nirNayaH sadoseNa sahasA egidiANaM saMghaTTaNaM pariAvaNaM vA kayaM goamA ! jahA NaM paMcamaMgalamahAsuakhaMdhaMti (19-20) // 10 // havejA tayA ya pacchA hA hA hA duTThakayamamhehiMti ghaNarAga- tadevAsyAnuSThAnaviSayatAyAH pratipAdakaM zrIhAribhadrIyaM dosamohamicchattaNNANaMdhehiM adiTraparalogapaJcavAehiM kurakamma- zrIdazavaikAlikavRttivacazca (2) 'IryApathapratikramaNamakRtvA nigdhiNehiMti paramasaMvegamAvamNe suparipphuDaM AloittANa nidi- nAnyatkimapi kuryAt tadazuddhatApattariti / atra zrImahAni. tANaM garahittANaM pAyacchittamaNucarittANaM nissalle aNAula- zIthasUtravacane 'kiMcI ciivaMdaNe tyAdinA yAvantaH samAdhi| citta asuhakammakkhayaTThA kiMci AyahiciivaMdaNAi aNuDhejA hetukAH kriyAvizeSAste sarve'pIryApathikIpatikramaNamantarA tayA tayaTTha ceva uvautte se havejA, jayA tassaNaM paramegaggacitta- naikAntena samAdhihetukA iti nirNIya tadapratikrAmakANAM samAhI haveA, tayA ceva savvajagajIvapANabhUasattANaM AtaduHkhAtAdhyavasAyitA kriyAphalavisaMvAdazca spaSTatajaTiphalasaMpattI havejA, tA goamA! apaDikaMtAe yoktau / na ca sAmAyikArthI samAdhyanAkAsI AdhyAiriAvahiyAe na kappai ceva kAuM kiMcivi ciivaMdaNa- naphala visaMvAdepmuzca kAdAcidapi syaat| anyaccaitadapi sajjhAyajjhANAiaM phalAsAyamabhikkhugANaM, eeNatuNaM spaSTIkRtaM yadAtmahitAya cecaityavandanAdyanuSThAnaM tadA niHzalye- IN // 106 //
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ agamo. ddhArakakRti sandohe 'nirNayaH // 107 // nAnAkulacetasA azeSakarmakSayAya kArya / sA ca nizzalya- | dite| evaMca kharatarasantAnIyairabhipreteSvapyAvazyakacUrNAdInAmartheSu sAmAyiketAdyavasthA sAmAyikArthinAM neSTeti naiva zakyaM vaktuM | viziSTAtidiSTa iti nyAyena na prakRtasya sarvebhyo'nuSThA- ICAI sthAna kenApi iti / tathaiva zrIdazakAlikavacanamapi prokta- | nebhyaH samAdhyAdihetukebhyaH pAka kriyamANasyepathikIzrImahAnizIthagatasyeryApathikyAH prAk pratikramaNAdhikArasyaiva pratikramaNasya bAdho bhavitumarhati / anyacca kharatarasantAnIkimapItipadena azuddhatApatteritipadena ca sampUrNasya yAnAmabhiprAyeNAvazyakAdivacanaiH sAmAyikoccArAdanvIyAMsUcakaM, evaM sUtre caite samAdhyAyuddezena sarvAnuSThAneSu | pathikIpratikramaNasya siddhAvapi na samAdhyAdihetave kriyaprAgIryApathikyAH pratikramaNaM pratipAdayantI nAnyenApodituM | | mANasya prAgIryApathikIpratikramaNasya kathazcanApi bAdhaH, TA zakye, anyArthotsRSTasyAnyArthenApavAdanIyatAyA abhAvAt / | samAdhyAdihetUnAM tAdavasthyAt / 'yasya tu vidhenimittamasti etena ye kharatarasantAnIyA etayorutsRSTatvaM procyAvazyaka- | nAsau vidhirbAdhyate' iti nyaayo'vshymvlmbniiyH| na cUAdivacanAnAmanavabuddhatAtparyA apodyatAM pratipAdayanti | ca karmakSayAya kriyamANAnAmanuSThAnAnAmAdau vandanAdIryApate'vaseyA nirastAH, samAdhibhAvAderaikAntikatvAnnirapo- | thikIpatikramaNasya samAdhyAyabhAvahetutA, anyathaiva vA dyatvAcca / nahi kApi zAstre IryApathikIpratikramaNamantareNa | samAdhyAdisadbhAvaniyamaH kenApi pratipAditaH, kharatarasantA- 1 kriyamANe'nuSThAne samAdhyAdeH sadbhAvo jJApitaH, samAdhyAH | nIyairvA'bhyupagataH / tathA ca merugirivadaprakampyameva karmadervA karmakSayasyAsAdhanatvaM vA jJApitaM syAdete apo- | kSayAya samAdhyAdisahacaritAnAM sAmAyikAdyanuSThAnebhyaH // 207 //
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo. sAmAyikeryAsthAnanirNayaH ddhArakakRtisandohe // 10 // prAgIryApathikyAH pratikramaNamiti / causu ThANesu niamA kAyavvaM, taMjahA-ceiyaghare sAhumUle nanu karmakSayArthatvAt samAdhyAdisahacArasyAvazyakatvAcca | posahasAlAe vA ghare vA AvassayaM karaMtotti, tattha jai phalazuddhathabhilASibhirAdau sAmAyikasyeryApathikIpatika- | sAhusagAse kareti tattha kA vihI ? jai pAraMparabhayaM maNIyasya nyAyyatvAt satyapi vidhau kutrApi taniSedha- | natthi, jaivi keNai samaM vivAdo natvi, jai kassati syAsattvAcca na niSedhyaM tattatra mokSArthibhiH, paramAvazyaka- | dhareti, mA teNa aMchaviaMchiaM kaDhijjati, cUyAdiSu sAmAyikocArAdanu sAmAyikAGgatayeryApathikI-| jai dhAraNagaM daTTaNa Na gehati mA nAsijahitti paDhamaM pratikramaNasya spaSTatayouktatvAttatra tatkathaM niSedhyapadaM yAyA- jai avAvAraM Na vAvAreti tAhe ghare ceva sAmAtitaM kAUNa diticed / atrApyucyate, zRNu sAvadhAnIbhUya-zrIAvazyaka- uvAhaNAo mottUNaM sacittadavavirahio baccati, paMcasacUNistAvadAvazyakavRttyAdizAstrANAM bhavadabhimatAnAM mUla- mio tigutto iriAe uvautto jahA sAhU, bhAsAe rUpA pratnatarA ca, tatpAThazcaivaM-(3) "sAmAIyaM nAma sAvaJja- sAvajaM pariharaMto, esaNAe kaDaM leTuM vA paDilehittu pamajjittu jogaparivajaNaM niravajajogapaDisevaNaM ca, taM sAvaraNa kathaM evaM AdAnanikakhevaNe, khelasiMghANe Na vigiMcati,virgicato kAyavvaM? so duviho-iDDhi patto aNiDDhi patto a,jo so aNi- vA paDilehia pamajia thaMDille, jattha ciTThati tattha | DiMDha patto so ceiyaghare sAhusamIve vA ghare vA posahasAlAe vA guttinirohaM karoti, etAe vihIe gaMtA tiviheNa Nami jattha vA vIsamai acchai vA nivvAvAro savvattha karei savvaM, / UNa sAhaNo pacchA sAhasakkhiraM sAmAitaM kareti // 108 //
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo. ddhArakakRti sandohe // 109 // 'karemi bhaMte ! sAmAiyaM sAvajaM jogaM paJcakkhAmi duvihaM | katasAmAieNa ya pAehiM AgaMtavyaM, teNa Na sAmAyiketiviheNa jAva sAhU pajjuvAsAmi'tti kAUNa, jai cei- kareti, Agato sAhusagAse kareti, jai so sAvao Na 4 ryAsthAnaAI atthi to paDhamaM vaMdati, sAhaNaM sagAsAto rayaharaNaM koi uddeti, aha ahAbhahautti pUA kayA hohitti nirNayaH nisijaM vA maggati, aha ghare to se oggahiraM rayaharaNaM bhaNati tAhe puvvaraibhaM AsaNaM kIrati, AyariA II atthi, tassa asati pottassa aMteNa, pacchA iriyAva hiAe udvitA acchaMti, tattha udrutamaNuTuMte dosA bhANiavvA, paDikkamai, pacchA AloittA vaMdati, AyariyAdI jahA rAyaNi- pacchA so iDiMDha patto sAmAtitaM kAUNa paDikato vaMdittA | Aetti, puNovi guru vaMdittA paDilehettA niviTTho pucchati pucchati, so kira sAmAtitaM kareMto mauDaM Na avaNeti, paDhati vA, evaM ceievi, asati sAhuceiyANaM posahasA- kuMDalANi NAmamudaM pupphataMbolapAvAragamAdi vosirati, aNNe lAe sagihe vA, evaM sAmAiaM AvassayaM vA kareti, bhaNaMti-mauDaMpi avaNeti, esA vihI sAmAiyassatti' / tattha navari gamaNaM natthi, bhaNati-jAva niyamaM samANemi, | atra hi 'ghare ceva sAmAiyaM kAUNe'tyatra zrAvakasAmAjo iDiDhapatto so kira eMto saviDaDIe eti to yikasya satyapi noktamevaM yat-sAmAiyaM iriyApaDikkajaNassa saDUDhA hoti, ADhitA ya sAhuNo sappurisapa- maNaM ca kaauunntti| cet sA sAmAyikAGgaM pazcAkriyamAriggaheNa, jati so kayasAmAtito eti tAe Asahatthi- ryApathikI tAvazyaM, vAcyA'tra syAt / na ca vAcyaM mAdijaNeNa ya ahigaraNaM pavaTTati tAhe Na kareti, | sAmAyikarUpeNAGginA aGgabhUtA sA svayaM siddheti nokteti // 109 //
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo sAmAyikeryAsthAnanirNayaH dvArakakRtisandohe 110 // N/ cet , pazcAccUrNikArabhagavadbhiH sAmAyikakRteranantaraM caitya- tarayA sAmAyikakriyayA kathaM sambaddhatvaM tadaGgavaM vodbhuSyate vandanavasatipramArjanayoH pazcAd guruvandanAlocanasvAdhyA- kathamiti ? / AlocanaguruvandanasvAdhyAyAnAM tvIryApUrvaka yAdezca pUrva kriyamANAyA IryApathikyA bhavadIyAbhiprAyeNa niyatameva bhaNitamiti tadAdau kriyamANAyA IryAyA api sAmAyikAGgarUpatA cet kathaM pRthaguktiH saGgatimaGgati ? / samutthito'si ?, Amamiti ced , bhasmagrahaprabhAvaH spaSTIbhUta anyacca-kRtaM sAmAyikaM gRhe yena zrAvakeNa sa sAdhuvasati- iti zAsanAnurasikainizcayamiti / anyacca-svagRhe pauSadhamAgataH 'tiviheNa NamiUNa sAhugo pacchA sAmAiyaM zAlAyAM vA sAdhvAdyabhAve sAmAyikakRti pratipAdayadbhiH kareti'ttivAkyaM dRSTvA kimevaM vaktumadharamadharayitumudyato bhavasi kairapi neryoktA, na ca sAmAyikocArAdatvayuktA, 'jAva yat-kRtasAmAyikena sAdhuvasatimetyApi neA''do kAryA, niyama pajjuvAsemi (samANemi') ityetAvata evoktatvAt / tAmantaraiva ca sAmAyika krtvymiti| naivaM cet, kiM tathA ca sahacaritetinyAyenApi IryA pazcAt sAmAyikasya pUtkaroSyevaM yadatAvazyakacUrNivAkyamAdau sAmAyikasyeryAyA pUrva cAlocanAdeH kriyamANA naiva sAmAyikena sambaddhA niSedhamiti / kizcAtra 'sAmAiyaM karetI tivAkyena sAmA- | bhavitumarhati / kiMcAtraiva cUrNau pauSadhazAlAdau takriyAyA thikapUrNatA spaSTamuktA, sA kathaM nAvabudhyate ?, avabudhyate | atideze 'sAmaiyaM AvassayaM vA karei'ttivAkyasya cet , caityavandanAdyanekabhinnakriyAntaritAyA AlocanA- | sadbhAvAt kiM sAmAyikasya pazcAt kAryAyA IryAyA guruvandanAdInAM cAdau kriyamANAyA IryAyAH vyatIta- | abhAve nyUnatAyAH svIkArastadvadAvazyakasyApi sahoktasya // 11 //
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ ma pazcAdIryAyAH kriyamANatA tadabhAve ca nyUnAGgatA svIkri- | kareti karemi jAva sAhU pajjuvAsAmitti kAUNetyetadanta, sAmAyikeAgamo A yate ? na cedevaM, kiM vidhikRtena sAmAyikenAparAddhaM yatsa- yathA kAUNetyanena ktvAntaM sAmAyikasya vizeSo jJApitaH / ryAsthAnadvArakakRtimAnakavAkye'pi tasya pazcAta kriyamANAyA IryAyA aGgatva tathaiva 'jai ceiyAI tyAdyanekAdhikAroktaranantaraM 'pacchA iriyA- VII nirNayaH sandohe NI madhyavasAyatadantarA tasya nyUnAGgatA pUtkriyate / punazcAtra vahiyAe paDikkamai pacchA AloettA vaMdatI'tyAdau pshcaa||11|| cUrNI RddhimatsAmAyikAdhikAre 'sAmAiyaM kAUNa paDi- | cchabdasyAsakRdupayogaH spaSTatayA sAmAyikAGgasamIryAyAH kaMto vaMdittA pucchati'ttipAThaH spaSTo vidyate, sa ca pratiSedhaM vidhatte iti / nanveSa AvazyakacUrNerarthaH pazcA- 1 vandanapRcchArUpasvAdhyAyAbhyAmIryApratikramaNasya spaSTatayA | ttanyAH spaSTameveryAyA sAmAyikasyAGgatAM ktvAprayogeNa sambaddhatvamAkhyAti / na cAtra kharatarasantAnIya itinApi pacchAcchabdena ca niSedhayati, vizeSeNa ca caityavandanApratikrAntazabdaH 'baMdittA pucchatI'tyatra sambaddho vighaTayituM dayo'ntarAdhikArAH, paramAvazyakavRttyAdiSu zAstreSu sAmAyi'sAmAiyaM kAUNe'ti spaSTatamavAkyasadbhAve'pi sAmAyikA- kavidhau na caityavandanAdikA antaradhikArAH uktAstatra gatayA sAmAyikena yojayituM zaktimatA bhAvyaM / anyacca ko heturiti ? cet / satyam , 'deyaM tu na yatibhya'ityAgRhAdisthAnakaraNIyAyAH sAmAyikakriyAyAH sAdhusamIpe dIni bhagavaddharibhadrasUripurandarANAM vacanAni tadIyapantheSu kriyamANAyAstasyAH 'jAva niyama'tyasya sthAne 'jAva spaSTaM vilokyante, tatazca vyaktattarametadyaduta-bhagavatAM sAhatti bhaNanasya navInatvasUcanAya yaduktaM-'sAmAiyaM | zrIharibhadrAdisUrivarANAM sattAkAle caityavAso vyApako // 11 //
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo ddhArakakRti sandohe // 112 // 2 jAtaH, etasyonmArgasya puSTIkRternivAraNAya noktAste | satyao bhaNNati'ti / yadi sAmAyikasvIkArAdanantaramIryAsAdhuvasatigatasambhavicaityavandanAdayo'dhikArA iti / paraM pratikramaNaM tadaGgatayA'vazyakarttavyatayA sammatamabhaviSyat ktvAntAdiprayogAstu vivekijanavedyAH santyeva tatrApIti / tadotkIrtanAvyAkhyAkriyayorekataradabhaviSyat bhinne ca idamapyavadheyamatra dhIdhanaiH yat - zrImadbhirAvazyaka cUrNikArA- te spaSTe iti / tathoktyA dhvanitametat yaduta-na sAmAyikodibhiH zrAvakANAM niyatasAmAyika karaNa sthAnadarzanAvasare cArAdanu tadaGgatayeryApratikramaNamiti / 'ghare AvAsayaM kareMto' tti pratipAditaM / tathAca zrAvakANAM AvazyakatadatiriktasAmAyikayorna kazvidvizeSaH / Avazya kAdhikAre ca bhagavantarNikArAzcaturviMzatistavenotkIrtanAyA'vazyaMbhAvinIryApathikIgate kAyotsarge tadanantaraM ca sA nAnantaratayA karaNIyetyAkhyAnti, kintu vividhakriyAntariteti pazcAcchandasya prayogamakRtvA prAptakAlamityAhuH / tadvacacaivaM - 'sAmAyikavyavasthitena 'pattakAlaM ukittaNAdINivi nanu pUrvoktAgamayuktivAdena sAmAyikoccArAdanu tadaGgatayeryApratikramaNamiti vacanaM yuktyAgamavahirbhUtamiti yuktyAgamAnusAribhiravazyaM nirNetavyaM jAyate, paraM sAmAyikoccArAt prAgapi tatpratikramaNaM tathAvidhayuktyAgamAnupalambhAttadrUpamevAstIti jJAyate, yato'nRddhiprAptAnAM gRhAdoM RddhiprAptAnAM ca sAdhvAdInAM sthAne'pi sAmAyikakriyA sAmAnyena 'sAmArthikaM karotItyevaMrUpaiva pratipAditA, na avassaM kAyavvANi'tti / evamabhisambandhanAyoktamavadhRtya tatra tatkriyAyA anviva prAgapIryAmatikramaNaM proktamiti sAmAyikoccArAt prAgapi pratikramaNamIryAyA na yuktyAgamAnu pazcAdvayAkhyArambhAyoktaM, 'tattha sAmAiyANaMtaraM caDavI sAmAyike sthAna nirNayaH // 112 //
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamoA kUlamiti tattatrApi naiva kAryamiti cet / satyam , saMyamAdInAM siddhe'pi sAmAyikoccArAt prAgIryAkarttavyatAyAH sAmAnyA- 11 INsAmayikedvArakakRti- svIkAre zrAvakANAmapi pauSadhoccAravratoccArapratilekhanAdevavanda- dividhInAM vizeSAdividhibhirvAdhasambhavAt na tasyA nizcalA sandohe | nAdiSu pratikramaNamIryAyA yanmAnyate kAryate tatkimAgamokti- pratItirunmajjet , sA tu pratipadoktavidhinA sAdhanAt NCsthAnamAzritya? yato 'nAvANaisaMtAre' ityAdiSuna tatpratikramaNaM pati- syAditi, sa cet syAt tadA nirAbAdhaM pratImo yata nirNayaH // 113 // paaditmiti| nanu tatra 'arihaMtasamaNasejjA'svityAderastyukti- sAmAyikoccArAt prAgeva tadaGgatayeryApatikramaNa kaaryriti| ciraMjIva, tvadbhaNityanusAreNaivArhacaityopAzrayAdiSvAgata- mevAvazyamavyAbAdhakAmukairiti cet / satyam , pUjyamAtreNaprAgeveryAyAH pratikramaNaM kAryamiti siddhaM / zrIbhagavatyA- pAdaiH zrIdevendrasUribhiH zrIdharmaratnaprakaraNavRttau zyenamapyupAzrayamAgatya prAgeva puSkalinA sAmAyikAdihInenApi zreSThisAmAyike prokto vidhirayaM-(4) 'iriyaM supa'gamaNAgamaNaM AloeI'tyuktyA tadIryApratikramaNaM vasati Dikanto kaDasAmAio va suttttpihiymuho| suttaM dosapravezAdanantaramanveva kRtamiti / pauSadhAdeH prAgIryAprati- vimuttaM sapayaccheyaM guNai saDDhoM // 1 // 'ayaM ca zrAvakakramaNaM yuktyAgamAnusAri tathaiva sAmAyika kartukAmeno-sAmAyika kriyAdhikaraNa iti pratipadokto vidhirastyeva, pAzrayamAgatena prAgeva sAmAyikAGgAkArAt kAryamIryAprati- paramavadheyamidaM yat zAstrasUcitAnAM sAmAnyAdividhInAM kramaNamitisudhIbhirUhayamiti / nanvevaM sAmAnyoktInAM mahA- | bAdhakalezepyadRSTe bAdhakavAkyAntarakalpanAdibhiranAzvAsanizIthoktavyApakavidheH sadbhAvena sAmAnyalakSaNajJApakanyAyaH / kRtirna svapne'pi samyagdRzAM zubhakarI syAt / ye hi // 113 //
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ ddhArakakRti AgamI. IN/ bAdhakasambhavakalpanAmAzritya siddhaM vidhiM na bahumanyante vidhivAdazcAvyAvAdhadhAmAbhilASukaiH sevya evaavshymiticet| sAmAyike teSAM mArgAntarAdikathanAnAM zravaNe tu kathaM 'tameva sacca'- satyam , zrIzrAddhadinakRtyAdiSu keSvapi zAstreSu na / ryAsthAna miti prAvacanIyA kumArgArgalA hRdyavatiSThet ? / nanu sAmAyikAGgatayA sAmAyikoccArAdanu pratipAditamIyoyAH I sandohe nirNayaH zrImadbhidevendrasUribhiryaiH pratipadoktavidhinA sAmAyiko- pratikramaNaM, yaccAstIryAyAH pratikramaNaM tdaalocnaaguruvndn||114|| cArAt prAgIryAyAH karaNamuktaM zrIdharmaratnaprakaraNe zyena- svAdhyAyakriyANAmaGgarUpaM, na vipratipattizcAsti kasyApi zreSThayudante taireva zrIdevendrasUribhiH zrIzrAddhadinakRtyavRtyAdau vAvadUkasyAhacchrapaNazayyAdiSvAgatasya guruvandanAdeH prAk sAmAyikoccArAt pazcAdeveryAyAH pratikramaNamAkhyAtamiti, ceryAyAH kRtau| tathA ca naiva parasparaviruddhakavidhyarthavAdino kathaM parasparaviruddhakAdhikAravAditvAtteSAM devendrasUrINAM vacaH | bhagavantaH zrIdevendrasUrayaH / na caivaM vidhivAdAlIkamanasA syAdAzvAsAspada ? kizca-zyenazreSThayavikAroktaH khAdhyA-satyatamAnuvAdaparasya caritAnuvAdanAmnA vidhedurbalatAlezoyArthikaH sAmAyika vidhizcaritAnuvAdarUpaH, na ca caritAnu- | 'pyati / nanu sAmAyikocArAtprAk tadaGgatayeryAyAH vAdasyAnukaraNIyatA, anyathA zrImadbhagavanmahAvIrasyeva zAsana- pratikramaNaM pratipAditaM, paramAgamIyArthAdhikAre vacanasya vartinA kenApi pravrajyA mAtApitrorjIvatorasvIkAryA sthAt, prAmANyanizcayo vaktRprAmANya nizcayAvinAbhAvIti viduSAsyAcca svIkArya dIkSA''dAnadamanaparaM bhrAtrAdijJAtivacana- mavigItaH prvaadH| vaktArazcAtra zrIdevendrasUrayaH, te ca N // 14 // miti zrIzrAddhadinakRtyoktaHsAmAyikavidhistu vidhivaadruupH| bhavadabhiprAyeNApi zrIjainazAsanasaudhAdvitIyAsAdhAraNastambhAya
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamoddhArakakRti sandohe // 115 // mAnazrItapogacchadhurAdhaureyAH / prastutazca vivAdastapogacchakhara- sUrayazca suvihitasaMvignagItArthA nizcitA iti tadvacasya- sAmAyiketarasantAnIyayorityasmin vivAde vyatiriktagacchIyaprAmA-- tathAkAro'bhinivezasahakRtamithyAtvodayavattAyA eva 'kappA- I yAsthAna NikaprakANDapuruSasUktireva vizvasanIyobhayeSAM, tataH saiva kappe'tyAvazyakaniyuktyuktalakSaNamiti / nanu dvividheSvAjJA nirNayaH pramANatayA'trodAhiyatAmiticet / zRNu, prathamaM tAvadupAzra- dRSTAntagrAhyarUpeSu padArtheSu yadA''jJAsiddheSu sarveSvapi ye yamAgatasya sAmAyikasya syAccikIrSA na vA syAttathApi dRSTAntagrAhyAste dRSTAntena dRDhIkRtya pazcAtteSAM zraddhAdAAtasyeryAyAH pratikramaNamAvazyakamiti / tatra ca zrIbhagavatI- yAgamollekho darzanIyaH / ata eva vyAkhyAkArairanuyogAsUtroktaH puSkalIdRSTAnto yathA zraddhAlu bhiranusaraNIyastathaiva vasare mAgeva yuktayo drshitaaH| tadvadatrApi bhagavatAM zrIAvazyakacUAdyaktauDhaDDharazrAddhazrIAryarakSitAcAryadRSTAntau | zrIdevendrasUrINAM vacasaH zraddhAnAt prAgyuktiM prati prynuyushriitosliputraacaaryvstiprveshaadhikaargtaavnusndheyau| tathAca jaamhe| AjJAgrAhyatA'pi gacchabhedakAlAt prAktanAnAM 'arihaMtasamaNasenjA'svityAdinA vidhimukhenAvazyakacUA- zAsanadhurandharANAM vacasi yAdRzI bhavettAdRzI gacchamedapakSa dizrAddhadRSTAntena caritAnuvAdavidhimukhenopAzraya- pAtinAM vacasi naiva nizcalatarA syAditi / satyam , mAgatamAtrasya zrAddhasyeryApatikramaNaniyamaM na kopi bhagava- prAktAvat zrImahAnizIthAdisiddhAntavacanAnyAjJAgrAhyajinezvaroktAkalaGkAvyAbAdharasikaH prAgeveryAyAH pratikrama- | rUpANi mAgIryAyAH sAmAyikasya siddhayartha darzitAni. NasyApalApaM viparyAsaM vA kartumutsaheta / bhagavanto devendra- | dRSTAntAnyapyAvazyakAdigatAni darzitAnyeva / tathAca bhaga- IS // 15 //
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ nirNayaH Agamo- INI vatAM zrIdevendrasUrINAM sAmAyikoccArAt mAgIryAyAH kRteH | sAmAyikArthakamidaM vAkyaM na tadatiriktasAmAyikavidheH sAmAyikeddhArakakRti- | sUcakAni vacAMsi AjJAnusArINi dRSTAntasiddhAnyeva / pratyAyanAyAlamiti nArekaNIyaM / na cAvazyakeSu SaTspa- I sthAnasandohe tatazca teSAM tathAbhUtAnAM vacanAnAmatathAkAre durnivArameva krAnteSu sAmAyikakarSaNAt caturvizatistavena bhagavatAM Hil mithyAtvaM / tattvatastadvacanAnAmazraddhAnaM zrImahAnizIthabhagava- jinAnAmutkIrtanA kenApyAdRtA''vazyakavidhAviti sAmAyityAdisUtravyAkhyAgranthAnAmazraddhAnaphalameveti / nanu kSamayA- | koccArAtprAkkriyamANAyA IryAyA avinAbhAvinyeveyaM catumyaparAdhaM zrIjinendreSTadevatAvyAkhyAkArAyabhimatadevatA- viMzatistavena vakSyamANotkIrtaneti suhRdA mudhiyA'vazyazrutadevIrUpAdhikRtadevatAsamakSaM, paraM zraddhAyAH sthairyArtha mabhyupeyamiti pUrvasUcitagacchadvayAtiriktagacchIyaH zraddheyatarazca / paryanuyuJja tatrabhavato bhavato, yadasti kizcittAdRzaM sAmA- puruSo na kopyaparaH, kintu vAdidevasarINAmapi nagnATIyayikavidhimuddizya tataH prAgIryAyAH pratipAdakaM vyatirikta- nagnataikAntadurAgrahaparakumudacandravijaye saralatarasacelatvasiddhigacchIyazraddheyatarapuruSapratipAditaM nizcalataraM prmaannmiti| | pradarzanaparavAkyaparamparako vAdivaitAlo bhagavAn zAnti Agatya mArga jijJAsotthapraznakaraNaM nAnucitamiti tva- sUriH / tadvacana zrImaduttarAdhyayanavRttigatamidaM-"sAmAyimapyAyAto'si mArga, praznayasi ca jijJAsayA, tatra vyAkurmaH- ke ca pratipattakAmena tatmaNetAraH stotavyAH, te ca tattvaprAgeva tvayA'vagatamasti yadAvazyakatadatiriktasAmAyika- tastIrthakRta eveti tatsUtramAha-cau0 caturviMzatistavenayovidhau na vizeSo'sti vizeSaviduSAmiti SaDAvazyakIya- | etadavasarpiNIprabhavatIrthakRdutkIrtanAtmakena darzana-samyaktvaM // 116 //
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo ddhArakakRti sandohe // 117 // tasya vizuddhiH tadupaghAtikarmApagamena nirmalIbhavanaM tAM | duHsvapreryeSaNApAriSThApanikAnadyattAragamanAgamanasUtro dezasamuddezA-' janayatIti / atredamavazyamavadheyaM yad-yadi bhagavatAM vAdive- digativyAghAtyapazukanaskhalanaprabhRtiSu vividhakriyAsu yathA tAlazAntisUrINAM sAmAyikoccArAt prAgIryAyAstatsahacAri- pacAderyAyAH pratikramaNaM sarvairapi zAstrAnusAribhiranumata - NacaturviMzatezca karttavyatA neSTA'bhaviSyadabhaviSyacca sAmAyiko- mAcaritaM ca, tathA'trApi sAmAyikoccAramahAvratoccArAdanveva ccArAdanvIryAyAstatsahacAriNazca caturviMzatistavasya karttavya- pratikramaNamIryAyA anumantavyaM kartavyaM cAvazyaM bhavatIti tAnumatA, tadA 'pratipannasAmAyikene 'tyavakSyat, naiva 'prati cet / satyam, pratibandhaiva tAvadatropasthIyate tarhi bhavadbhirapi pattukAmene 'ti / ityevaM zAstrasiddhaM matamanumanute yo bhavennA- | pratilekhanAdevavandanapauSadhoccAramahAvratoccAra sAmAnyavratoccArasuhavAn zrAddhaH pUrva vizuddhayai phalamayitumanAH prAktu prabhRtiSu kriyAsu vividhAsu kimitIryAyAH pratikrAntiH sAmAyikasya / kuryAdaya vizuddhAparakRtiSu yathA prAgevAnumanyate kriyate kAryate'pi ceti 1 / nanvatreryAyAH pauSadhe sadvrateSu loke pakvAnnapakteranu nahi bhavati pratikrAnteH sAmye'pi pUrvapazcAtsthAnabhedastaduddezabheda kRta kSAlanaM bhAjanAnAm ||1|| zAstrANAM vAkyairviditamiha kRtaM iti / nanu ko'yamuddezabhedo vidhAneSu vividheSu ? iti sAdhanamalaM, zrAddhAH sanmArgA vidadhata udArAM kRtimi- paryanuyoge uttaramidamasmAkaM yaduta - yAsu kriyAsu cittamAm / IryAyAH pUrvaM sakalanRpakRtau yadvaduditAM, tarkaista- vizuddhisamAdhisthairyAdi vidhitsitamIryayA bhavati, tAsvAdAsiddha zRNu hi sumano matprakathitam ||2|| nanu kusvapna - veveryAyAH pratikrAntirabhimanyate kriyate kAryate ca / yatra sAmAyike ryAsthAnanirNayaH // 117 //
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamoddhArakakRtisandohe IM // 118 // tu prAyazcittarUpeNa lagnAnAM doSANAmapanayanArtha sA bhavet , | ryAyAH pratikramaH / yuktyA yuktyAgamaiH siddhe'rthe samyaktvI na IryApathatadante eva tatra sA''caryate / yatazcittasya vizuddhayAdi saMzayI // 1 // iti saamaayikryaasthaannirnnyH|| prAgeva kriyAbhyaH kArya, anyathA sakacavarabhAjanabhojana pariziSTaH miva kriyAyAH phale zuddhau samAdhau dhAdidhyAne ca IryApathapariziSTaH (21) samUlocchedakasya duSpraNidhAnasya durnivAraH prasaraH syAt / prAyazcittaM ca lagneSveva doSeSa tatpApanivAraNArtha dIyate, na ca vAcyaM mUle AvazyakapaTakasyAnukrameNa sattvAna tu doSANAmAsevanAvasare, saMtRtadoSasyaiva prAyazcitta- ttatsambaddhaiva vyAkhyA yuktA, natvevaM vyAkhyAkAroktarItyA, 'rhatvAt / atItAnAmeva ca doSANAM nindAgarhAdividhi- AvazyakakramabhaGgaprasaGgAt / evaM vandanakAvazyakavyAkhyAjuSAmeva praayshcittgrhnnaahtvaaditi| samAptAtra pratibandI, vataraNe 'stutvA'pi tIrthakarAn guruvandanapUrvikaiva tatpratiyataH sAmAyikoccArAdanvanantaraM kriyamANeryA na sAmAyi- pattiriti tadAheti yaduktaM' tadapi vandanakasya tRtIyAkoccArasya prAyazcittarUpeti vAvadUkenApi zakyaM vaktuM, vazyakatvAdayuktamiti / yataH mUle AvazyakaSaTkasyAnukrameNa pArizeSyAccet samAdhyAdyartha kartavyetyabhimanyate tadyanAyAsata yadyapyasti sattA tathApi kriyAkAle zrAvakaiH prathamamIevAsmAkaM siddhipadavImadhyAsta prAgeveryAyAH sAmAyiko- pithikIM kRtvA kriyamANasya caturvizatistavasya saMdizacArAt pratikrAntiriti / siddhaH prAgvadevAtra, prAgI- nAdau kriyamANasya ca laghuvandanakasya prathamamupasthitasya IM // 11 //
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo. ddhArakakRti IryApathapariziSTaH sandohe // 119 // mUloktaphalavattAjJApanAyaivaM sambandhayojanA, sati tathAphala- cAravRttau 'sAmAyikAdi vidadhIta tataH prabhRtaM, tatpUrvamatra katve tayorAvazyakayodvitIyatRtIyayoH sidaiva tathA ca padAvanimArjana tri'ritivAkyena spaSTaM babandhire, na tvanAphalavattA / ata evocyate zrAvakamAzrityAnayordvayorapi tattvataH bhogenAgraheNa vaa| na cAsti vacanApi vaco vandanAlocanArahita sphltaa| ata eva ca sAmAyikAvatAre AlocanAdIni pAzcAtyeryApathikIyuktaM, yad dRSTvA syAt kasyApi vyAmohaH, ca sAmAyikavata eva tattvato bhavantItyAdinA'niyamitasAmA- pratyutAvazyakacUrNiryA pUrvadharAcA' vihitA. yAM ca mUlaTIyikavataH sAmAyikAdhikAro'trAstIti jJApitaM, tasya ca tathA kAkAratayA nirdizati bhagavAna haribhadrasUriH, ta eva phalakatve sarvasAmAyikasya tathA svayaM siddhava / sAmAyika- sAmAyikavidhAnamUcAnA anUcAnA UcurevaM-' eyAe vyAkhyAyAM sAvadyayogaviratirityeva vyAkhyAtavAn na vihIe gaMtA tiviheNa sAhuNo namiUNa pacchA tu sarvasAvadyayogaviratiriti / ata eva cAritra- sAhusakhiyaM karei 'karemi bhaMte ! sAmAiyaM sAvaja jogaM phalasUtrAdasya bhinnaphalakatA nyUnaphalakatA ca sUtroktA paccakkhAmi jAva sAhU pajjuvAsAmi' tti kAUNa jai snggcchte| siddhaiva caivaM prAgIryApathapratikAntiH pazcAzaka- ceiyAiM atthi to paDhamaM vaMdati, sAhusagAsAo rayaharaNaM cUrNI zrIyazodevasUribhiH pazcimayAme rajanyAH sAmAyika- niseja vA maggai, aha ghare to se uvaggahiyaM zyaharaNaM karaNe zrIdevendrasUribhiH svAdhyAyAdhikAre dharmaratne 'iriyaM | atthi, tassa asati vatthassa aMteNaM pamajjai pacchA supaDikaMto kaDasAmAio'ityAdi zrIdharmaghoSapAdaiH saGghA- iriyAvahiyAe paDikkamati pacchA AloettA vaMdati // 119 //
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamoddhArakakRtisandohe // 120 // AyariyAI' prekSyaivaM vaco'nUcAnIyaM kaH khalu prekSAvAn | dhyasthayA dhiyAlokanIyaM dhiidhnaiH| vicArya ca vicakSaNaiH KI IryApathana prekSeta IryApathikI procyamAnAM vandanAlocanAdinA prati- samagreSu kharatarairdIyamAneSu pATheSuH I-pathikIpratikramaNAd K pariziSTaH baddhAM, na tu sAmAyikena / yato'tra vyavadhAnaM vyaktaM bhinnamAlocanaM ubhayatra ca vandanaM, yena pauSadhikavandanavat caityavandanarajoharaNAdimArgaNapramArjanairavyavadhAnaM ca vandanA- | pUrvakAlInaH sAmAyikavatAM vidheyoM vandanavidhiH prakaTo dibhiH, caityavandanAdezvAmvAGgatvAnnAvyavadhAyakatA lezenApi / bhavet , bhavecca tenApi IgopathikIkriyAyAH pratibandho sAmAyikavataH sAdhusamIpe punaH sAmAyikoccArakriyA'pi vandanAlocanAdinA, na tu sAmAyikena / anyacca sAmAyina paraHzatebhyaH padebhya Agatasya zuddhathati, samayavyA- kAdanantaraM tatpratibaddhA cedIryApathikI tarhi sApi tatra kopApatteH / tataH svIkAryamIkSityaitada visaMvAdivacanaM yatpA- | gamanAdikamantarA kiMpratyayA ?, prAk kRtagamanAdijA cet, geveryApathikI sAmAyikocArAt tadanantaraM caityavaMdanaM suSTutarAM prAgeva kAryA, tamantarA kriyAyAH azuddhaH / na / vidhAyAlocanAdyarthameva seti / tatazcAvazyakattipazcA- | ca vAcyaM sAmAyikoccArAt prAga batAbhAvAta kaiva ? tadvAzakavRttiyogazAstravRttyAdiSvapi tadanantarIyeSu grantheSu niva- teti / yataH pauSadhocAre yatprabhavA sA prAkkriyate tathaiddhApi yatkiJcit prayojanamurarIkRtya virahayya caitya- | vAtra vandanAyAM pauSadhikaiH saha namaskArAnantaraM cikariSyavandanAdividhAnaM AnantaryeNa pratyapAdi, paraM sahacaritA-mANe AlApamAtre ca kriyamANA sA kiMpratyayeti vicArya | sahacaritayoriti nyAyenAlocanAdipratibaddhaiva sApIti samyagma- vivekacakSuSkaiH / AcArapratyayA cedatrApi tathA / na ca // 120 //
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo dvArakakRti sandohe // 121 // vratoccAra eva tadaticArA anyathA tu neti vAcyaM / yato na sAcArapratyayA bhavet, zrAvakANAM sAmAyikapaupavate Rte ekendriyavirAdhanAviraterabhAvAt IryApathikyAM tatpratikramAt, sAdhu zrAvakapratimodvahanarahitAnAM sAdhUnAM 'igArasahi uvAsa - paDamAhiM vArasahiM bhikkhupaDimAhiM' itipAThasya akRtasaMlekhanAnAM ekAdinyUnavatoccAravatAM ca zramaNopAsakAnAM tattaiticArapAThAnuccAraprasakteH / tattvataH skhalanAsadbhAve / yathA pratikramaNaM tathaiva pratiSiddhakaraNakRtyAkaraNaviparItazraddhArUpaNa sadbhAve'pi pratikramaNaM / ata eva ca guptidharma - zukladhyAnamahAvratAdigataM yuktiyuktaM bhavet pratikramaNam, anyathAsticArANAmeva tatsyAt nAnyeSAM / sati caivaM zrAvakA NAryApratikrAntirapi pratiSiddhakaraNAdiviSayatayaiSA yuktimatyeva, anyathA viMzazatAdhika caturviMzatisAhasyAyuktA aSTA- | iti IryApathapariziSTaH / / dazalakSA yA mithyAduSkRtAnAmIryApathikyAM procyante vRthaiva syustAH / anyacca na siddhayet traikAlikI pratikrAntirapi, atIte pratyAkhyAnAbhAvAdaticArAbhAvAt / anAgatIyodantastu bhAvIti na tadaticArasambhavastathA ca kathamivAticAramAtra everyApathikIM vadatAM nistarAM viSamavipatteriti vicArya vicAradakSaiH / uccarite ca sAmAyike tassa bhaMte' ityAdinA pratikrAntameveti kimIryayA kArya ? / na ca nUnaM samudbhUtaM kiJcit gamanAdikriyANAM bhavanmatenAbhAvAt, cUrNikAramatena bhAve'pi tatpratibaddhatayeryAyA anabhyupagamAt / sAdhuvidhimAlambya bhavatA triH sAmAyikoccAraH AgamAdau lekhalezAbhAve'pi svadhiyA yadi vidhIyate, tarhi sAdhuvat prANIryA kiM na sAmAyikoccArAt pratikrAmyate ? zrAddhasya hi sarvamapyanuSThAnamanagArAnuSThAnAnugamiti tUbhayossammatameva / IyapithapariziSTaH // 121 //
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo. dvArakakRtisandohe zratazIlacatarbhaGagI (22) noktAni / evaM cet zrImadbhirabhayadevasUricAlatapasvI 1 zrutazIla prathamabhaGge dezArAdhakarUpe dhRtH| satyaM proktaH, paraM prauDharItyA caturbhaGgI yazobhRtajagajAlaM, syAdvAdArthanidezakam / nAGgIkRtaH, kintu gItArthAnizritaH sAdhureva sammatastatra natvA jinaM zrutazIla-caturbhaGgI vicAraye // 1 // bhaGge / ata evetyanye ityuktyA svasvArasyamAvizcakruH / / prathamaM tAvadidamavadheyaM yadU-yathA zrutazIlacaturbhagyA dezA- anyathA dvitIyavikalpodAhatigata iva vikalpamAkhyAsyan / rAdhakadezavirAdhakasarvArAdhakasarva virAdhakatA pratipAditA bhaga- samyagdarzanAditritayarUpamokSamArgasya cAritrasyArAdhanAdeva vadbhirbhagavatyAM, tathA zrIjJAtadharmakathAsu dAvadravajJAte anyasva- dezArAdhakatvaM / ekaM hi tritayasya deza iti na sudhiyAtIthikAkrozAdikAnAmasahanasahanayoH sAdhusAdhvIzrAvaka-. magocaraM / anyatIthikAnAmanAgrahavattayA svasvAcArAnuSThAzrAvikANAM dezavirAdhakadezArAdhakasArAdhakasarvavirAdha- yinAM mArgAnusAritA'nAgrahamUletyukterna tattantroktA kriyA / katvaizcaturbhaGgI spaSTaM spssttitaa| kiJca-aupapAtikopAGgAdau dezArAdhaphatAyA mUlaM, saMyamAvalatAmantaHzalyavanmaraNAdInAM asaMyatAdInAmanArAdhakatollikhitA, anyatIrthikamatAni cArvA- bAlamaraNatvAttadvatAM ca bAlatapakhitayA tattvArthavRttau spaSTaM parigeva mithyAtvarUpeNa nirUpitAnyeva bhagavadbhiH, aupapAtike bhASaNAt kulavAlakAdInAM bAlatapasvitayA rUDhirapi, dezArA'nyamatAnyananyasahagAcAratapo'bhigrahayutAnyanArAdhakatayoktvA dhakatA tuuprttyaa| yadyapyavijJAtadharmatvena na yathArthoparatiH. akAmabrahmacaryAdIni nArAdhaketaratayA laukikaprAdhAnyAt / jJAtvA'bhyupetyAkaraNasyaivoparatiSiratyaparaparyAyatvAt , paraM / // 122 //
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo II zrutasampadrahitatvenAzravAdipadArthAnAM tathArUpaheyatvAdyajJAnepi | dezArAdhakasya cArAdhakatAhetukaiva kAlAntare sarvArAdhakatA- 14 zrutazILadvArakakRti- hiMsAdivipAkAdyAkarNanena tadviraterbhAvAt / evaM cAritrA- prApterlaghuvIjAdapi mahAbIjodgamavanniyamabhAvAt / ata eva caturbhaGgI sandohe rAdhanA deshaaraadhktaahetuH| na ca vAcyaM nANeNa viNA na hu~ti | bhavyadravyacAritrANAM mokSahetukamAvacAritraprAptihetutA zrIhari-2 caraNaguNA' ityukte jJAninazcAritramiti / zramaNAnAmapi bhadrAcAryarudAhatA- paJcavastuke yA sA saGgacchate / ata // 123 // sakAGkSAdInAmapi sadbhAvoktastathA heyatvAdijJAnahInAnAmapi | eva ca gItArthA nizritAgItArthasAdhustattvato dravyacAstriyuka hisAdivipAkajJAnayuktoparatimatAM cAritrAbhyupagamAva , prathamadezArAdhakatApakSe pakSAntastayodAhRtaH saGgacchate / na / anyathA sampagdarzanAditrayarUpasya mokSamArgasyAMzarUpasya | hi gItArthAnizritAgItArthasya tathAbhAvacAritrAbhAve'pi cAritrasya dezatAmabhipretyaiva dezArAdhakatAyA bhAvAt / | mithyAktvaniyamaH, na cAtathAtve bAlatapasvItyatra bAlamithyAzAM tu caturthabhaGgapatitatA sapTaiva / na ca mithyA- zabdo mithyAdRktvaparyavasitaH zobhate, samAnatvAbhAvena dRzAmaparatizcAritrarUpA, yena sA samyagdarzanAdivayarUpasya | pakSAntastvAbhAvAt / vastutaH caturvidhasyApi sakasya yathA | mokSamArgasya dezo bhavet, syAJca tadvatAM tena dezArAdhakatA, paratIthikAkrozAdisahanaM dezArAdhakatAsAdhanaM tadyuktameva bAlazabdena sarvathA mithyAtmhaNe tu na taduparateokSa- ca svasAdharmikAkrozAdisahanaM sarvArAdhakatAhetustathA vApi mArgasya dezatA, anyathA'bhavyAnAM bhavAnAmapi cAnantazo | tathAvidhacAritrArAdhanaM dezArAdhakatAhetuH tayuktameva ca peyakAptyukticArisadApara sutarAM dezarAdhakApateH, | vijJAtavarNatvaM sArAdhanAhetuH / prathamasya tathAvidhaheyatvAdi- 15 //
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo dvArakakRti sandohe // 124 // A jJAnarAhityaM dvitIyasya gurupAratantryAbhAvo'vijJAtadharmatve hetu- | samyagdRSTiH, samyagdarzanasya sahagatatva niyamAt / yadyapi riti pArthakyaM / oghazraddhAmattvaM dvayorapi cAritrasya dezArA - dhakatAyAzca hetuH, pUrNArAdhakatAyAM tasyAvasthAnamAvazyakaM dezasyaivaMlakSaNAt / na hi vastravANijyaM ratnavANijyasyAMzaH, laghumahadratnavANijyayoraMzAMzIbhAvastu spaSTa eva / apuna bandhakAnAM tattattantroktakriyANAM mArgAnusAritvamanAgraha - sAmrAjyena syAdapi, na tAH paramanumodanIyAH, anumodayAstu jainyastadanukAriNyo vA'nyatantroktAH, anyathA zaivalAdibhakSaNasya niyogasya sayajJavadhasyAnumodanIyatvApAtAt / anAgrahANAM jainyo'pi kriyAH sambhavantyeva, anekeSAM sAdhUnAmavagAhena samyaktvotpattizruteH / zrInavapadaprakaraNe 'mithyAtvasyAnAgrahoM guNa' ityukterna mithyAtvamanumodyaM, pUrNApekSayA'rdhAnnyUnasya dezatvAt / trayApekSayaikasya tathAcve dvitIyasmin bhaGge vijJAtadharmA anuparataH / sa cAvirati - atra vijJAtadharmazabdena jJAnasya prAdhAnyaM darzanasUcakasya tu zabdamAtrasyApyabhAvaH paraM guNasthAneSu puruSaprakAreSu ca naiko'pi tathAvidho bhedo'sti, yatra jJAnaprAdhAnyena sayogivat jJAnavattAmAtreNa bhidyeta / anuparatAparaparyAyAsaMyatena viziSTaM caturtha aviratisamyagdRSTiguNasthAnaM tadvAMzca puruSa eva labhyeta tato jJAtadharmAnugatAviratimAn darzanaprAdhAnyavAnevodAhRtaH / asti hi samyagdarzanajJAnayoH samA vyAptiH / nahi kopi vijJAtadharmo jJAnahInaH na vA jJAnayuktaH samyagdarzanahInaH / ata eva ca vijJAtadharmatvena samyagdarzanajJAnayorubhayorgrahaNaM / tata eva ca samyagdarzanAditraya - rUpasya mokSamArgasya samyagdarzanajJAnarUpamaMzadvayaM vijJAtadharmatvena gRhIta, trayApekSayA dvayasyAdhikatvArdhatvAdeva dezavirAdhakatAvyapadezo pi / rUpyakAdiSvapi pAdArdhapari zrutazIlacaturbhaGagI // 124 //
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo ddhArakakRtisandohe // 125 // 1 arratH pAdArdharUyakAhvayorapi sapAdArthasya pAdonarUpya | dRzAmbhavyAnAM cAnavamatraiveyakotpattAvapi na dezavirAkatvenaiva vyavahArAt / sUtre'pi ardhAdhika eva dezona- dhakatA na ca dezArAdhakatA kintu sarvavirAdhakataiva kevalA, pUrvakoyyAdizabdavyavahArAt / na hi varSAdInAM mAnaprasaGge devatvAvAptikAraNakArAdhanAvirAdhanayoratrAprAsaGgikatvAta palyAdyasaGkhyabhAgAdiprasaGge ca tannyUnatAvyapadezaH / evaM ca aupapAtikajJAtAdivacanavat mokSamArgasyaivArAdhakatAyA virAdhasamyagdarzanajJAnarUpAMzadvayAvAptau syAdevonatA ArAdhanA katAsnArAdhakatAparaparyAyAyAH prasaGgAt / ata eva cAyayathArthA / va prathame bhaGge cAritramAtreNArAdhakatAyA bhaGge na dravyaliGgimithyAdRgudAhRtiH / vacanavyavasthayA dezata uktAvapi atrAMzadvayaprAptau na virAdhakatoktirdeza tatpraNetaNAM sarvajJatvaM jJApayitvA dezanAvicitratAdarzanaM tossaMgatA | yadyapyatra virAdhakazabdasAmrAjyaM, zAstre ca parabodhAya apunarvandhakAnAM caityavandanapratyAkhyAnacAritrAvirAdhakatA pratijJAtArthasyAnujJAtArthasyApAlane eva rUDhA, diyogyatoktirapi, anArA kArthaka virodhaka padasadbhAvAcca tadvatAM na saudharmAtparato devatvenotpAdaH paraM nAtra tathA na pratijJAtAnujJAtavirAdhanAkArakavadvirAdhanAphalavattva niyavidhA virAdhakatA grAhyA / ata evAnuparatatAmAtrameva motra | kizca samyaktvAdyamAptiryathA'nantAnubandhyAdyudayena dezavirAdhakatAhetutayopanyastaM, vivRtaM ca prAptau tasyA- pratibadhyate, tathaiva prAptatattadguNabhraMzo'pi tattatpratibandhakapAlanAttadaprApteveMtivAkyena gRhItavrato'gRhItavrato vA samyagTa- janita eva / na hi jaine darzane pratibandhakapratighAtakakarmaNAM pArthaSTiya iti / tathA ca dravyacAstrivatAM bhavya mithyA- kyaM, pratijJAtAnujJAtArthAkaraNa virAdhanAyAM durgatiphalaM tu | bhutazIla caturbhagI // 125 //
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ " IN tAdRzAM saGktezabhAvaniyamAt / atra dezavirAdhakatAyAM | sambhavepi (na) ksstiH| ata eva ca samyagdarzanA- || zrutazIlasAgamo. saGklezamUlakataditarAnyatarAvArakodayakRtA bhAvasya vivakSA, | ditrayarUpasya mokSamArgasya samyagdarzanajJAnarUpAMzadvaya- IN/ caturbhaGagI ddhArakakRti-IH tena aprAptaviratInAM bAdhitaviratInAmubhayeSAmudAhRtigrantha- pratipattAvapi cAritrApatipatterekAMzasya virAdhanAdezasandohe kRtAM / yathA guNasthAneSu tattadgaNasthAnaprAptimantarA na virAdhakatA ttiikaakRtoktaa| na ca vAcyaM dezadvayaprati tattadguNasthAnapatyayikabandhodayAdivyavacchedaH kintu bandhA- pattau dezadvayArAdhakatAmanuktvA dezavirAdhakoktA, yato // 126 // disattvameva, tadapi ca guNasthAnAnAM teSAmaprAptau tathaiva yathA mAsasyArambhe tItadinasaGkhyAnaM, ardhamAsAdhike gate pratipAte'pi tebhyaH, na ca tayovizeSo bandhAdyadhikRtya, nyUnadinasaGkhyAnaM tathAtrApi aMzadvayapratipattAvapi tRtIyasyAtathAtrApi viratyaprAptinimittaM dezavirAdhakatvaM virateraprAptau pratipattau viraadhktoktiH| jJAtadharmakathAsatkajJAte'pi mokSapratipAte ca samAnameva, anArAdhakaphalArthakavirAdhanA- mArgapratipannazrIsaGghasyAkrozAdisahane'dhikArAdhanAt paratIrthizabda eva grahItumucitotra,yayaupapAtikAdau ArAdhakAnArAdhaka- kAkrozAderasahane'zenAnArAdhakatvAdeva dezavirAdhanoktiH / padadvayameva tathA'trApi / evaM cAviratasamyagdRSTInAmaviratya- bhagavatIsUtre'pi 'aNuvarae vinAyadhamme ityuktaM / tato'nupekSayA viraadhkaanaaraadhkaaprpryaayaakhyaa,| na ceyaM virAdhanA | paratatvenaiva virAdhakatA darzitA / vijJAnaM cAtra dharmasya jintdaagmaashaatnaahetukviraadhnaavdurntphlaa| tathA cApa- | yathAvasthitazraddhAnapUrvakameva gRhItaM, tato'zadvayasya dhruvaiva tipannasarvaviratInAmanArAdhakatAparaparyAyAyA virAdhanAyAH | prAptiH, anyathA kevalo'vayodha eva ced gRhItaH syAt ta // 126 //
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamodvArakakRtisandohe IN // 127 // syAddezArAdhakataiva, paraM zraddhAnahInasya bodho na samyagbodha | hetutA, utkRSTatadAcAravatAM parivrAjakatApasAdInAmaupapA- 19 zrutazIlaiti na kevalasya jJAnasya sambhavo, na ca tanmAtreNa tikAdiSu paralokAnArAdhakatAyA evokteH| dvitIya- kI dezArAdhakatA'pi / ata eva cAdyabhaGge 'uvarae avinA- bhaGgoktA vijJAtadharmatApi ca zrIjinAgamoktasyaiva dharmasya yadhamme ityevamuktaM, anyathA 'uvarae avinAyadhamme' ityuktaM zraddhAnayugjJAnamapekSyaiva, tena nAtrAnyatIrthikadharmajJAnAM dezavitathA 'aNuvarae viSNAyadhamme ityapyavakSyata, dvitIye'pi vA raadhktaayaamvtaarH| tRtIye tu bhaGge yathoktarUpeNakAMzatadviparIte bhaGge dezArAdhakataivAkathayiSyat , kintu yA rUpasya cAritrasya aMzadvayarUpasya ca samyaktvayugdarzanasya dvitIye bhaGge dezavirAdhakataivoktA sA vijJAnasya zraddhAna- bhAvAt sarvArAdhakatA saGgataiva / sUtrakRtA pi 'uvarae viNNApUrvakatAmevAbhipretya, dezatA tUmayatrApi tritayAMzApekSayaiva / yadhamma' ityuktaM / tathA ca dvitIyabhaGgoktA virAdhanA ata eva cAye bhaGge jinAgamasAmAcArImAtreNaiva dezArA- uparatyA nAzitA / ata eva -- uvarae' ityasya pUrvatvaM, dhakatA, anyatIrthikasAmAcAryA mokSamArgasyAMzatvAbhAvAt / anyathA jJAnasyaivAdyabhUmitvAt tasyaivAdAvuktiH saGgaccheta / evaM ca bhagavatA zrImahAvIreNa vedapadArthAnAM yAthArthyA- yuktaM hi tryaMzasya vastuna ekato'zadvayasyAnyatazcaikAMzasyAvirbhAvanepi tattyAgena jainAgameSvavatAraNaM vihitaM zrIgauta- gamena paripUrNatvaM, zrutasya samyagjJAnatvena tathAbhUtasya ca mAdInAM / skandakAdInAM tattatsAmAcArINAM tyAgazcaivameva tasya samyagdarzanAvinAbhUtatvAt dUdhazatA, uparatestu samyamjJAsaGgacchate / na hyazenApi paratIrthika kriyAyA aMzenArAdhanA- | naviyutAyA vivakSaNAt ekAMzatvaM, yadyapyuparatiH samyakta // 127
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo. dvArakakRtisandohe // 128 // yA vivakSyeta tadA tasyAH samyagdarzanayuktatvaM niyatameva, | ityevaM bhagavatpraNItabhagavatyuktAM caturbhagikAM, 'nAdaMsassa nANaM nANeNa vinA na huMti caraNaguNA' ityA- bhavyA! hakkamale sadA didhatu svcchaashyaalngkRtaaH| INI tsarpaNam dInAmuktInAM zAstre bahuza upalambhAt , paraM jinoktI- udyuktAH satataM bhavantu bhavino bhaGge tRtIye paraM, nAmoyena zraddhAnamatra vivakSita / tathA ca viziSTasya yenAsau bhavavAdhiduHkhazamano datte sadAnandazam // 1 // sarvacatuSkamayatvasya sarvasya sarvamayatvasyAjJAnAt viraterapi iti shrutshiilcturbhnggii|| yathoktajJAnapUrvikAyA abhAvAt , samyakacAritrAbhAve'pi cAritreNa dezArAdhakatA / evaM cAbhavyAnAM mithyAzA ca viparItazraddhAnavatAM na dezato'pyArAdhakatAprasaGgaH / ata caityadravyotsarpaNam (23) eva cAbhavyAdInAM tatsvarUpe yathAsthite liGgApahArayisargAdi, mithyAdRzAM tu svaliGginAM mArgapratipattau na natvA vIraM jinaM caitya-dravyotsarpaNagocaraM / vratAropaNAdi c| ata eva nAbhavyAdInAM deshaaraadhktaa| nirNaya zAstrasaMsiddha, vacmi bhavyAnukampayA // 1 // evaM ca teSAmabhavyAdInAM cturthbhnggptittev| Asannagranthi- | nanu kiM tAvat caityaM, kathaM ca tadrvyaM, kayA rItyA ca kAnAmadhyabhavyAnAM bhavyAnAmapi ca caturthabhaGgagatatve'pareSAM | tadutsarpaNaM, kiM ca prayojanamadhunekasya nirNaye, kiM ca-tadutu sarva virAdhakatvarUpaturyabhaGgAntargatatvaM 1 uchAmaNI itilAke // 128 //
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ caityadravyo. tsarpaNam // 129 // A sarpaNasya taniSedhasya vA phalaM, kiM ca pramANaM prastuta- | o diTTho' ityAdau sambodhaprakaraNe zrImadbhiharibhadrasUribhiAgamo HI viSaye ? iti zaGkAsaptatayI na yAvadazeSataH zAmyati, na caityazabdasya rUDhirjinendrabimbamanulakSIkRtya bimbe AkhyAyi dvArakakRti tAvat caityadravyotsarpaNasya yathAvannirNayo viduSAM pratIti- tanna no virodhAvahaM, kevalasyApi bimbasya caityazabdavAcyatasandohe pathamAyAtIti cet / | yA'smAbhirAdita eva svIkArAt / tathAca mUrtyarpitaM caityazruNu tAvat paryanuyoge Adhe, 'caityaM jinaukasta- dravyaM syA , paraM na caityadravyaM mUrtyarpitamiti mUrtyarpita| jhimba'mityanekArthoktezcaityazabdena jinaukastadvimbayorjinau- miti vyApyamalpavyApakaM, caityadravyaM tu vyApakaM bahuvyApakaM / kasaH kevalasya tabimbasya vA kevalasya grhH| tatazca tathA.ca kathaGkAraM tayorgandhavattvadravyatvayokhi lakSyalakSaNaye caityadravyaM lakSayantaH 'mUrtyarpitaM dravya'miti | bhAvo bhavediti vicArya vipazcidbhiH / arpitazabdaM lakSaNAntare jagurlakSaNaM, tasya tadavyAptameva / jinauko'rpitava- nivezayatA vivecanIyaM tAvat yaduta-nRpAdinA grAmAdyadAyi stUnAM caityadravyatvAbhAvaprasaGgAt saMkAzAdInAM jinaukodravya- caityAya, tadAyastu adyApi nAvApta eva kathamarpayituM zakyaH bhakSakANAM caityadravyabhakSakatayA nirdezasya tadbhakSaNajanya- saH / vaDavAkizoranyAyenA'pi tadArpito mantavya iti vipAkasya ca zAstreSu varNitasyAprAmANyaprasaGgAcca / yacca ceciraM jIva, caityApitAt grAmAdeH bhAvyAyasyApi deva'arihaMtaceiyANa'mityAdau AvazyakasUtre caityazabdena dravyatvasvIkArAt tannivAraNe cAdAnabhaJjakatvasvIkArAcca pratimAyAH kathanaM, 'ceiyasaddo rUDho jiNiMdapaDimatti attha- | tatsvIkAreNa devadAyotsarpaNAdInAmapi tathAtvasvIkArAt | // 129 //
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamoddhArakakRtisandohe caityadravyosarpaNam // 13 // | suSTumArgAgamanasaraNilAbhAt anudghATitamastvetAvadatrAgrato | muneH svaparArthakRtasya pAkasya kalpanIyatA ? / devagRhAdA- bhAyo'tra sphutttaayaaH| kiJca-pUjAdhupayoginevedyAdinAzaka- vAnItasya tu candanAderastyeva vizeSavatI kalpanA, zobhAyai | sya na te devadravyanAzakatA, anarpitatvAt , arpite satyeva AnItasyAbhUSaNAdezanIyArpitasyApi devAya nAryale seti caitydrvytvaabhimteH| omiti cet, jinapUjanasatkAt na kApi tadgrahaNe baadhaa| anyathA naivedyavat tadAdhAracandanAt svatilakacandanasya pArthakyaM kathaM ? kathaM cAna- sthAlAderapi tattvaprasaGgAt / alaM vistareNa / caityazabdena rpitasyApi devagRhagatasthAlasthitanaivedyAdibhakSaNasya phalaM jinaukastaddhimbaM tavayameva vA grAhyaM / / daurgatyaM ? / kizcAnarpitena jyotiSA svakAryakaraNe kathaM nanu saJjJAnArthakAt citidhAtorniSpannasya caityazabdasya zrAddhavidhyAdhuditaM daurgatyaM?, dIpAderanapahArAt jyotiSazcAH kathaM tadvAcyateti ? / narpaNAt / naca vAcyaM anarpitasyApi devadravyatve prati- sajJAzabdatvAt rUDherjinendrasvarUpAvagamasya tatsAdhyamAyAH kRte vihitasyAzanAdeH zramaNAdInAmakalpyatA syAt, tyAca sajJAnasAdhanatA na virudA / cayanArthakAt cigdhAtathAca kathaM tathAvidhenaivAzanAdinA pratilabhyayituH zrAddhasya tostu taniSpAdane naivaitaccarcApi / nanu asti tatrApi sugatilAbha? iti / sAmAnyakalpanAyAM satyAmapi vizeSa- carya, yaduta-caityaM tAvat zabdArthamanulakSyeSTikAdipIThakalpanAyA abhAvAt / dRzyate ca sAmAnyakalpanAto vizeSa- vAcakaM gRhyatAM, jinaukaAdigrahaNaM tu na yathArthamiti kalpanAyA bhedH| kathamanyathA yAvadarthikaparihAriNo'pi | cet , kimaupapAtike sAkSAt nirdiSTaM bhagavatyAdiSu zatazo' // 130 //
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo ddhArakakRti sandohe // 135 // tidiSTamapi jinaukovAcakatayA caityazabdamapahnotumutthitaH ? | caityavAsinastatpuSTyartha ca tathA prastutasUtrANAmabhidheyaomamiti cet, sRtamutsUtro dvArapuSTavacanena sahoditena, nirNayaH tadA kathaGkAraM te'bhiyuktA ivAvazyakavRttyAdau pAratrikAnuSThAnamUlatvAdAgamAnAM jagadbhAskareSu jineSu varta - sambodhaprakaraNe ca samUlakASaM kaSitavantazcaityavAsaM / na mAneSvapi tatpratikRtInAM janmamahe samavasaraNAdau ca vidheyA hyatsUtramapyupadizya svamataM puSNantaH kecanA'pi svamatasya nAmapalapituM pravRttatvAt / santu tAH paraM na tAcaityavAcyA samUlanAza nAzakAH / tadvihAyonmArgapoSaNamAdriyatAM sUtraiti cet, (na) 'arihaMtaceiyANa' miti sUtre spaSTameva mArga / 'deyaM tu na yatibhya' iti SoDazake spaSTameva yatInAM caityazabdena pratimAyA eva nirdezaH / tatrApi jJAnaM vAcya caityAdhikAritAniSedhAt spaSTameva teSAmacaityavAsitvaM / na miti / (na) tadadhikArasya 'zrutasya bhagavata' ityAdau bhAvAt, ca vAcyaM tiSThanti te yathA tathA kAryamiti poTazakahalAdijJAnasya tadvatstutidvAreNa prAgeva stavanAt / vyAkhyA- vacanena kathaM na caityavAsitA teSAM ? / jinacaityasamIkArA api tathaiva tadvayAkhyAnti zrIharibhadrasUryAdayaH / pasthavyAkhyAnazAlAzrayeNopadezAt / ata eva ca paJcavastuna ca vAcyaM te caityavAsina iti tatsamarthanaM teSAM na vyAkhyAyAM ta eva vibhAgazo'vasthAnaM pravadanti, tatra pramANayutaM / teSAM saMvignapAkSikatayA'STakavRttau zrIjinezvarasUribhiH spaSTamullekhAt, saMvignapAkSikasya ca sUtrottIrNa zUnyagRhadevakulopAzrayavAsasyAnekeSu sthAneSu samarthanAt / vyAkhyAtaM cAta eva yathArthanyAyAcAryaiH SoDazakavRttau zasyApi viSavasya iva parihAryatvAt / kiJca yadyete | vyAkhyAnazAlArUpe caityabhAge'vasthAnaM, upacaityasya caityadravyosarpaNam // 131 //
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ IS/ vyAkhyanazAlAyAzcaityatvaM gaGgAyAM ghoSa'iti | lekhAt / tatazca na mUrtikRtiranyatIrthIyAnukRtiH / tadvadeva IN Agamo caityadamyo| prayogajJAnAM na virodhAvahaM / tathA ca maNDapikA- ca vilepanadhUpAbharaNapuSpAdipUjApi rAjapraznIyasUtrasiddha- | dvArakakRtidyavasthAnasyocitatvA'ttiSThanti te' ityAdi na tvaannaanyessaamnukRtiH| AdhAkarmAdidoSarahitAndhogaveSiNAM sarpaNam sandohe caityavAsapoSakaM vyAkhyAnAdikAyASTamyAdiSu sUryAdInAM tu kathameva bhavet sA klpnaa| na hi ttrbhvdbhgvtpuujaa||132|| tatrAgatyAvasthAnasambhavAt / ata eva pravacanasAroddhAropami- munidAnayorasti kathaJcanApi sAmyamaMzena, yena sA tatkatyAdau tatra tatra caityAd bahirmaNDape vyAkhyAnAdikaraNaM / lpitApi syAt / ityalaM prasaktAnuprasaktena / tadevaM zreyona cAtra caitye tiSThanti iti vAkyaM / tathA ca kutastyaM | 'rthibhiH pUjyasyAnyatIrthIyakRtyananukRtasya bimbasya tadAdhAcaityavAsapoSakatvamasya, devakulavAsasya tu sAmIpyenaiva . rasya ca jinagRhasya caityazabdavAcyatA sAdhiteti caityanirvacanaM samarthanAt suvihitAH zrIharibhadragurava iti susthaM / tathA siddhaM, siddhe ca bimbe tadAdhAreca jinagRhe prazno'paro'vatiSThate, ca tadvacastathAkAraviSayameva samyaktvavatAM, 'kappAkappe- yaduta-devasamAkAradhAriNo bimbasya 'tAtsthyAt tadvathapadeza' ityAdyukteH / na ca vAcyaM mUrtyAdikaraNaM paratIrthIyAnuH | iti nyAyena devazabdavAcyatvAt caityasya jinagRhAparaparyAyasya karaNamiti / yataH zAzvatInAM pratimAnAM sthAne sthAne tadAdhAratvAt vimbadravyaM caityadravyaM devadravyamityeSAM trayANAM anekazaH pratipAdanAt , azAzvatInAmapi upAsakaupapA-na bhinnaarthtaa| na ca vAcyaM na zrUyate kutrApi Agame tikabhagavatIjJAtadharmakathAvyavahAraprabhRtiSu mUlasUtreSu tAsAmu- trayANAmapi teSAmeko'pi, sati caivaM kutastadrakSaNavardhana // 132 //
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamIddhArakakRti sandohe // 133 // guNAstadbhakSaNadoSA lezenA'pi, grAmAbhAve sImAyAH mUlAbhAve zAkhAyAzcAbhAvAt / na cAnAgamikamanuSThAnaM vihAya gatAnugatikavato'pareSAmarha syAt / sati caityetasya tadavayavAnAM ca dravyatvAt caityadrav devadravyAparaparyAyasya sahajasiddheH / ata eva copadezapadAdau caityadravyaM vyAkhyAnayantaH sUrayo yogyAtItabhedeneSTikAdezcaityadravyasya dvaividhyamAhuH / tathA ca yatra yatra caityazabdastatra tatra caityadravya siddhiravinAbhAvinyeva / na ca vAcyaM tarhISTikAdirUpaM caityadravyamastu tasya zabdato'siddhatve'pi arthataH siddhatvAt paraM hiraNyaMgrAmagavAdirUpasya devadravyasya kathaM siddhi: ? / AlayarUpatvAt caityasya tatsamAracanoddhArAdyarthaM tatpUjAdyarthaM ca teSAmapi hiraNyAdInAmAvazyakatvAt | AgamAnabhihitatA tu zrAvakAcAroddezena kasyApyAgamasyApraNayanAt / sAdhvA - cAratadupadezAGgIkArAderudezenaiva tatpraNayanAt / ata eva ca na kvacidapyAgame zrAvakANAM namaskAraguNanaM vratoccAradIkSAdimahotsava vidhiH AvazyakavidhiH anazanavidhiH ityAdyAvazyakIyavidhInAM nyAyAttavibhavAdividhInAM collekhaH / ko vA kimAha, upAsakadaMzAGge'bhUdeva vistRtavAcanAkAle sH| yato'dhunAtanakAle vidyamAnayoH samavAyanandyAgamayoH upAsakAnAM caityAnAM tapaupadhAnAnAM ca varNanamupAsakadazAGge'stIti tallekhasya 'uvA sagANaM ceiyAI' ityAdinopalambhAt / sati tatra caityAdyadhikAre tadvidhidravyAdyadhikArasya sulabhatamatvAt, na tatra devadravyAdyadhikAra durlabhatA / nizIthacUrNivyavahArabRhatkalpapaJcakalpabhASyAdiSu spaSTa evAdhunA'pi tadddravyollekhaH / tato nAnabhihitatA devadravyasya / nanvatiriktA vAcoyuktiyet - devadravyaM, devasya vItarAgatvenArthAdyaGgIkArAbhAvAt / satyaM, vismRtaM bhavatAM yaduta prathamamevoktaM jinaukasta caityadravyosarpaNam // 133 //
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo ddhArakakRtisandohe // 13 // dvimbayozcaityazabdavAcyatvAt bimbasya ca devazabdavyapa- | vaeso titthANusajaNA ya sAvi pddisiddhaa| tato caityadravyodezyatvAt tatsamAracanAdyarthakaM dravyaM devadravyaM / tathA ca NeNa dIhakAlaThitIyaM dasaNamohaNijaM kammaM nibaddhaM / sarpaNam devasya bhaktaye nizcitaM kalpitaM dravyaM devadravyamiti / asAtaveyaNijjaM c| roddajjhANamassio ya saMgihIyatathAnabhyupagame ca vItarAgatvAddevasya nindAstutyorapyana- nirayAU apatidvANe narae uvvnnnno| tatva dukkhamabhyupagamAt tannindAstutyorapyabhAvApAtAt / kartRpariNA- vissAmaM aNubhaviUNa maccho jaato| tato naragatizyamodbhave te cet, devadravyamapi bhaktapariNAmanizcita- bhave phAsiMto bahuNA kAleNa magahAjaNavae suggAme miti gRhNataH kiM kandharA'dharI bhavati / ata eva | goyamassa mAhaNassa aNuharIe bhajAe putto jaato| devasya kRtakRtyatve'pi pUjAnindayoryathA svabhAvena phala- gabbhatthassa ya pitA mato / tato 'nissirIyagoyamo'tti se datvaM, tathaiva devadravyabhakSakAdInAmapi 'ceiyadabaviNAse i-vaDvai / chammAsajAyassa ya mAyA myaa| mAucchiyAtyAdinA sambodhagranthena 'suriMdadattanisiTTha ceiyaTThAe davvaM paiNA ya sagihamaiNIo'ityAdinA pUrvadharazrIsaGghadAsagaNitaM viNAsiMteNaM je jiNabiMbapUyadaMsaNA''NaMditahiyayANaM kSamAzramaNakRtavasudevahiNDivacanena dyotitA svabhAvenaivAbhavasiddhiyANaM sammaIsaNasuyaohimaNapajjavakevalanANanivvA- dhamatA jnyeyaa| na ca tasmin vardhite devasya toSo NalaMbhA te paDisiddhA, jA ya tappabhavA suramANusariddhI, | bhakSaNopekSaNAdau roSo vA devasya, svIkAre tu tAvavazyajo ya mahimAsamAgayassa jaNassa sAhujaNAo dhammo- meva bhAvinau / tathA ca yathA vItarAgasyApi samava // 134 //
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ A saraNaM pUjA AjJA caityaM ca, siddhasyApi ca siddhazi- | hetudezakAdyupakArabuddhayA paryupAsakAsteSAM buddhayA- 1 caityadravyoAgamo lAnirdeze siddhAlayetyAdikathanaM sambandhamAtraM dyotayati, na | catuSpaSTayA zatakratUnAmapi sarvasAmayyA'pi pUjane tadgu- sarpaNam ddhArakakRti tu svatvaM, tathAtrApi / idamevAhurbhavavirahAGkAH sambodha- NAnAmanantatvAt yathArhabahumAnarUpapUjA'bhAve'pi kRtajJatAsandohe prakaraNe-'Nahu devANavi davvaM saMgavimukkANa jujjae kimvi| lezavazIkRtAntaHkaraNAnAmasmAkaM tadbahumAnAyApareSAM ca niyasevagabuddhIe kappitaM devadavvaM te" // 9 // vyAkhyA- bhavyAnAM bahumAnotpAdanAya madIyena nyAyAttena vittena // 135 // kRtizcaivamatra, vAdyAha-saGgavimuktAnAM-nirmohatvena cAritra- bhaktirastvitibuddhayA, yattadonityAbhisambandhAta yaccandana- 16 mohaviyutatvAt parigrahamuktAnAM, kimapi-tRNatuSAdyapi, hiraNyagrAmAdi dravyaM kalpitaM-vyAkhyAto vizeSapratipatteH AstAM hiraNyAdItyapizabdArthaH, huzabdasyaivakArArtha- nizcitaMkalpanAviSayIkRtaM, avadhAraNaphalatvAdvAkyasya iSTitotvAt nahu-naiva, yujyate-yuktisaGgataM bhavati, 'nAkAraNaM 'vadhAraNavidhezca tadeva devadravyaM, tadevadravyameva vA / AdyAvabhavet kArya miti sarvavAdisaMmatatvAt / anyathA siddhAnA- dhAraNasya phalaM-sAmAnyakalpanAyAmapyazanAderdAne grahaNe ca mapi tathAvidhAnAM dravyaM bhaved , na caitat yuktaM sapari-na devadravyanAzakabhakSakatvajanito dossH| dvitIyasya tu grahatvApAtAtteSAM / atrAha-yuktaM tvadudIritaM syAt, yadi | tAdRzakalpanAviSayasya parAvRttau nAze bhakSaNe vA devAyanirmohena devena tadaGgIkAra iSyeta, na caivaM, kathaM tarhi ? bhaJjaphatvAdidoSaprAduSkRtiH, devAyabhaJjanasyApi Agata| ucyate, vItarAgANAmAjJAvazaMvadatvenAyattA nijA ye sevakA mokSa- dravyabhakSakavat 'AyANaM jo u maMjaI tyAdinA durantadu IDII // 135 //
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamoddhArakakRtisandohe // 136 // | rithetuktvoditeH| bhayavacanamevedamiti zraddhAzUnyasyaiva | NAIhiM / taM puNa jiNaMgasaMgI havija nannattha taM bhayaNA || caityadrathyovacaH, vacanApi tadvirodhagandhasyApi abhAvAta / muni- // 165 // riddhijayasaMmaehiM saDaDehi ahava appaNA ceva / sarpaNam ghAtasya ghAtatvAvizeSe'pi yathA bhAvaprANaviratiparajano- jiNabhattIi nimittaM jaM cariyaM savvamuvaogI" // 166 // pakArAdinAzakatayA'nantajantughAtakatA yathA sUtrasiddhA, tigAthAcatuSkaM / vyAkhyA cai-caityasya-prAguktanyAyena tathA devadravyabhakSaNAderdurantaduritahetutA yuktiyuktaiveti jinaukaso jinabimbasya tadubhayasya vA sambandhi dravyaMtvanyadeveti / evaM ca nAsiddhaM devasya vItarAgatve'pi grAmAderAyAdirUpaM sarva trividha-upayogabhedena bhedAta pUjA- IKI tatsevakabuddhinizcitasya pUjopayogino dravyasya devadravya- dravyAdibhedena bhedatrayavat / sAmAnyena tribhedatvakathane'pi tvamiti sthitaM / tadevaM sAdhitaM devadravyaM devabimbatadH yathAvadavagamAbhAvAt tAn bhedAna spaSTataramAhuH-'pUyetyA- H gRhatadubhayopayogabhedena trividhaM / yadAhuH zrIharibhadrA- di| ekaM tAvatpUjAyAmevopayogamAneyaM, na jinagRhAdAviti cAryAH svakRte sambodhaprakaraNe-"ceiyadavyaM tivihaM / kevalapUjopayogitvAt pUjAdravyaM, grAmAdidAtrA pUyAnimmallakappiyaM ceva / AyANamAi pUyAdavvaM jiNadeha- dAyAdikArakeNa cAdita eva tathAsaGkalpya dAnAt paribhogaM // 16 // akkhayabalivatthAIsaMtiyaM jaM puNo pravartanAcca / anyathAkaraNe spaSTameva caurya, dAtrAdinizcadaviNajAyaM / taM nimmalaM buccai jiNagihakammami uva- yAdanyathopayogakaraNAt / ata eva devadAyasyA''dAtA durantaogaM // 164 // davvaMtaranimmaviyaM nimmalaM pi hu vibhUsa- | vipAkakarmaNo bndhkH| dvitIyaM nairmAlyanAmakaM-yajjina // 136 //
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 137 // A pUjopayogena naSTazrIkaM na jinAGgasaGgi, itarattu na tatheti / turvItarAgasya, dehaH-kAyaH samAnAkAratayA lakSaNayA caityadravyoAgamo. tathAvasthAyAmupayogetarApekSayA bhAjyaM vakSyate / tRtIyaM vimbagrahaH, sarvatra sarvadA jinadehasyAvidyamAnatvAt sacitta- sarpaNam ddhArakakRti- tu kalpitaM caritAparaparyAya-yad dravyaM RddhimacchrAvakasamma- puSpAdyupayogasya bhAvanikSepethyogAt jinagRhopayogasya purato sandohe tyA'nekaiH zrAddhairekena vA''tmanA deyatayA nirdhAritaM, vakSyamANasya sAhacaryAcca / yadvA 'dihaMka upacaye' iti tadidamiti caityadravyaM bhedatrayabhAg / tadevaM jJApitAnAM cayArthakadhAtuniSpannadehazabdasya pudgalacayarUpasya bimbasya bhedAnAM kramazaH svarUpamAhuH-'AyANe'tyAdinA, AdAnaM- | vAcyatAyAM virodhAnavakAzAt / yadyapi caityamapi tathA zrImadbhagavatpatimApUjAyai bhAvukajanavitIrNagrAmagRhATTAde- | tathApi tadupayogasya pRthagukteH parasyAprakRtatvAcca / na ca bhaTakaM, Adizabdena tathAvidhadAyAdiparigrahaH / devadAyA- rUDhevalIyastvAt zarIravAcyataiva grAhyA, yogajabodhabAdhodipravartanasyApi zrAddhAnAmAvazyakIyakAryatayA zrAddhavidhi- pasthitAvevaitannyAyasyopayogAt sthavirayaSTimAyatvAcca / dharmasaGgrahAdiSu pratipAdanAt / tatpravRttistvanyapIDAvarjanena nyAyAnAM na sarvatra tdupyogsyaavshyaaktaa| yadvA jinadehakalpakAryeti tvanyadeva / tatsarvamAdAnAdi pUjAdravyaMjinabimba- nayaiva jinavimbasya kRtatvAt jinadehazabdo jinabimbAbhiprAyaka saparyAkaraNopayogi tad rikthaM jJeyamiti zeSaH / eva- evAtropAdAyi / tasya jinavimbasya paribhoga-bAhyabhogAmAdyamabhidhAya bhedaM niyogaM tasya nirjaguH-'jiNadeha- | vasthAM vrajatItyuttaragAthAsthaM kriyApadamatrApi yojyaM, pribhog'mityaadinaa| tatra jinasya-durvArarAgAyarAtije- | kolikanalikanyAyenAsyApi tasminneva kriyApade'vatArAt / IN // 13 //
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo ddhArakakRti sandohe // 138 // AK yadyapi acetanasyopabhogaparibhogakriyAkartRtA nAsti tathApi | raNASTamaGgalAlekhAdAvupayuktAH, balizabdenAtra naivedyagrahaH, tiryagAdiSu rasAbhAvena rasAropavat atrApi sthApanAyAM yadyapi anekatra naivedyaM devakulikAya dIyate, paraM tasya sacetana va paribhogAropaH / tathoktistu jinadehajina nairmAlyatvaM nApagacchati, zrItIrthakara pUjAka raNavetanatayA vimbayoH samakaraNIyatAjJApanAya / phalaM tu yathaiva bhAvani - svarasatastasyopayogAt jinabimbasyAnupayoga, upayogastu kSepastadvartti guNasmRtitadbahumAnArAdhanAdidvAreNaiva phalavAn, naiva jinagRhakarmakArakatayA jinagRhakarmavadeva tatra na tadupayogo bimbe bhAvanikSepa sadbhAvamAtreNeti / atrApi bimbe tathA tathAha- kArya ityevamatra tattvaM / vastraM - dukulAdi, AdizabdAt anyadapi tikaraNaM phalavadeva tathA ca pratimAmavadanti nirastAste / tathAvidhaM punaranAropyaM vastujAtagrAhye, naSTazrIkatvAdeva tattvaM, zAstre'pi rAjapraznIyAdAvata eva jinapratimAdInAM dhUpAdi- 'bhogaNaviTThe davvaM nimmalla' mityukteH, tasya satkaM-sambandhi karaNe 'dhUvaM dAUNa jiNacarANa' mityAdinA jinadeha- yat punardravyajAtaM tasya sAkSAt jinacaitye upayogAbhAvAt jinabimbayorabhinnArthatA'dyotIti sUtrottIrNo'yaM na pakSaH tatsambandhi dravyajAtamitiparyantAnudhAvanaM / tathA ca // 1 // evamAdyaM caityadravyasya bhedaM tadupayogaM coktvA caityAgatAkSatAdinA caityasamAracanAdau na doSaleza ityAdvitIyaM tadbhedaM tadupayogabhajanAM cAviSkurvannAhurgAthAyugalaM- vedayAMcakruH pUjyAH / evaM ca ye vadanti yaduta - pASANe'akkhayabalI' tyAdi 'davvaMtara nimmaviya' mityAdi ca / atra STikAdidvArA yathopabhogaM nIyate caityadravyaM tathAnyadapi krameNa vyAkhyA-akSatAH-tandulAH svastikapUraNapuJjaka- rUpyakAdi kathaM nopayogamiyyAt zrAvakANAM ?, te nirastA caityadrosarpaNam // 138 //
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo A dUrata eva, bhavavirahAGkarevAdAnAdInAM puujaadrvytvokteH| | shaastrbaadhaa| na hi caityasamAracanAdau pravRttirazubhAvahA / caityadravyodvArakakRti TAI akSatAdidravyasya tu nairmAlyodityA jinagRhopayogoktyA pramAdapathapatitatA vA, yena tatra tadvayApAraNaM doSapoSakaraM sa sarpaNama sandohe ca spaSTameva tadapayogavarNanAt / kizca-jinagRhopayogi- syAt // 2 // evaM sAmAnyena nirmAlyasvarUpaM tadapayogaM // 139 // | tAmAtroditau zrAvakAdisaMsAropayogitAyAH merusarSapayoH coktvA tatraiva dravyabhedenopayogabhedamAhuH-'davyaMtare'tyA samAnatAGgIkarttava kartA, nAnyaH kazcana, tat nirmAlyaM dinA, prAggAthAyAmakSatAde mAlyoktau tadvadevAbhUSaNAdInirmAlyanAmaka dvitIyacaityadravyagatabhedavat ucyate / ava- nAmapi pUjAyAmupayogAt tasya nairmAlyatvApattau tasya dhAraNena nAnyat AbhUSaNAdItyartho labhyate ? / prakaTayi- purjinaanggsnggitvsyaasnggttvmaashngkyaahuvyaantretyaadi| / / pyati caagrto'dH| yadvA nAdAnAdi nairmAlyatayA vyava- yathA'kSatAde3rmAlyaM pUjAyAmupayogAttathA dravyAntareNa haraNIyaM / evaM nirmAlyasvarUpamabhidhAya tasyopayogamAhuH- suvarNarUpyAdibhinnavastujAtena yat nirmitaM kuNDalAdi brajati-cchati jinagRhasya-caityasya karmaNi-samAracanazI- dravyajAtaM kadAcit bhogavinaSTatayA niHzrIkatayA vA rNoddhArAdau upayoga-vyApAraNayogyatAM / tathAcAkSatAdinA nirmAlyaM jAtaM tathApi harevakArArthe bhinnakramazca sara jinagRhasamAracanAdau na dopalezaH zrAddhAnAM / satyAM zaktau kriyayA saha yojanIyaH, apinA AstAmavinaSTazrIkatayAtu svajanmakRtArthanAya kurvantu zrAddhAH svadravyopayogaM tatra, | ssropitamapi tatkuNDalAdi / vibhUSaNAdibhiH-mukuTahArAparaM na cettathA, tadA idamapyetyeva tatropayogaM, naivAtra | dibhiH prakArAntaratApannairAkalpaiH, AdinA'laGkArAdInAM // 139 // ONE
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo dvArakakRti sandohe // 140 // chatrAdInAM ca grahaH / jinAGgasaGgi AropaNArhatayA zrAddhe |vasthAyAstairakaraNe taddhanasya vinAzApatterabhipretamahApUjAdirAropyamANaM vimbakAyasaMsargi bhavedeva, evakAreNa vidhini- caityoddhArAdikAryAbhAvAt iSTahAniH / tataH Rddhiyutasammataireva vayaM dyotayitvA'niSTAnanubandhitAM sUcayanti / evaM ca yaddIyate dhanaM taccaritaM caityadravyaM / kevalamatra pakSe RddhipuSpaphalAdyaM syAtpuna rdhiyamANaM nirdoSamiti proktaM nAnya yutapadasya caityAdhikAriSu lakSaNA kAryA, sA ca 'ti vibhUSAdIn tatkAraNadravyaM ca varjayitvA, zrIkhaNDAdau- gauravAdhAyinI, na cAdhikAriNa RddhiyutA eva tatra punarAropaNasya nAniSTAnanuvandhitA, nAropaNIyaM cAtastat / tatrAnekeSAM zAstreSvanRddhimato'pyadhikAritAyAH zravaNAt ato nirmAlyatAvidhau bhajanaiva / zrIkhaNDAdi anAropyaM adhunApi tathAdarzanAcca / tataH lakSaNAgauravAda raNe'pi nirmAlyaM paraM na tathA'nyat // 3 // tadevaM dvitIyaM bhedaM Rddhiyutapadasya RddhiyutatvAniyamAt jahadajahadabhedayo retadupayogaM tadbhajanAM ca nirUpya tRtIyaM bhedaM tadupayogaM kasyApyabhAvAt na sausthyaM arpaNe pratirodho'pyadhikAcAhu: - 'riddhijuyasaMmaehiM' ityAdi / RddhiH - kanakarUpya - riNo narhatAmeva dyotayati tatra / tata Adya eva vyAmaNiratnAdisampat, tadyutAH -ibhyAdivat tadutkRSTatopetA khyApakSA'naghaH / dvitIye 'cintagajaNe' ti laghupAThakaraNasya ye zreSThyAdayastaiH sammatAH - tathAvidhapratispardhyabhAvAdinA saukaryAcca / na ca vAcyaM na tadA dravyotsarpaNaM kvacanApi nirdiSTakAryakaraNAyAnumatAH / yadvA caityAdyuddezena dIyamAnaM pUjAdiSviti / adhunApyupalambhAt madhyakAle tatpravRttedhanaM caityAdhikAribhiranumataireva zrAddhairdeyaM, anyathA tadvadha- rAderanupalambhAt zrI hemacandrasUryAdikAle'pi tadupalambhAt / caityadravyo sarpaNam // 140 //
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo dvArakakRti sandohe caityavAsibhirvihitamityapi apramANika evopaalmbhH| ca bAhyAH prANA iti nAzraddhAvatastadarpaNamapi syAt / caityadravyo. yatazcaityavAsirahitairapi vAgbhaTAdibhiH zrIzatruJjayAdiSu kiM tathAvidhasamudAyo na syAdagAriNAM, na ca syuH / tatkRteH, caityavAsakhaNDanaparairapi ratnazekharAdibhiH suvihi- RddhiyutA AgatA, na vA pratispardhI kazcittarhi II sarpaNam taistadukteH, na kenApi tatpravRttizcaityavAsimaleti jJApitaM caritadravyaM na ? syAdityAha-'ahave'tyAdi / athavA prakArAntakutrApi / tanna vihAya bhavatAM matikalpanAM tatpramANa- radyotane / Adhe prakAra RddhiyutasammatAkhyamuktvA dvitIyaM lezo'pi / na ca vAcyaM Rddhiyutasammatatvasya kiM kAraNa- caritadravyasya prakAramAheti / Atmanaiva-pUjAmAlAdivimaGgIkAre ? iti / yato'gArisamudAyasya vyavasthAdhikA- SayakamutsarpaNaM vidhAtukAmena zrAddhena svayamevaM RddhiyutAriNaH syureva RddhimantaH, tatsAmmatyenaiva cAdhunA'pi nAmasattvAt pratispardhino'bhAvAcotsarpaNasyAdau yadvA nirnidIyate ArAtrikAdyAdeza iti yuktaM tadApyutsarpaNa, tata ttakameva yat hiraNyAdi, jinabhaktyA-'na ya anno uvevoddhaarkaadigrnthvcnopptteH| caritadravyaM RddhiyutasammataiH / ogo eesi sayANa laTThayarottivacanAnusmRtimUlAyAH zrAddhaiH-zraddhAyutaH, Astikyasyaiva mukhyaliGgatvAt samya- esAvi hu bhAvapUyatti bhAvoddhaddhazrImajjinapatipUjAdiktvasya, zraddhAdvAraiva utsarpakAbhidhAnaM anukampAdInAmAsti- rUpasevAyA, nimitta-'nimittakAraNahetuSu , sarvAsAM vibhkyjnytvaadevaaprdhaantaa| ata evoktaM vizikAyAM jJAna- vatInAM prAyo darzana miti kAraNeSu zrIkhaNDAdyupakaraNAbhUribhiH sUribhinirvedAdInAM pazcAnupUryopanyAsa iti / dhanaM dinimitnIkRtyetyarthaH, dIyate iti kriyApadamadhyAhArya, . // 14 //
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ caityadravyosarpaNam dvArakakRti-II Agamo- KI 'sopaskArANi sUtrANi tinyAyasya sarvasammatatvAt / tatpUrva nizcitakalpitatAratamyaM tu yathA prAk / evaM kalpitaM prakAradvayena pratipAditaM hiraNyAdi dravyaM, caritaM-kalpita- caritAparaparyAyaM svarUpata AkhyAya tadupayogaM kathayanti mityaparAbhidhAnaM caritadravyaM jJeyaM / nanu 'cariyaM ca -'savvamuvaogI' ti| jinabimbajinagRhadevapUjakapUjopakarasandohe kappiyaM cetyAdau spaSTa eva caritakalpitayovirodhe katha- NAdiSu upayogamAyAti / mkaarstvlaakssnnikH| na ca // 14 // matra caritaM kalpitamityekArthakaM padadvayamityAkhyAyate / cari- vAcyaM sarvazabdena gRhyatAmatra sAdhvAdiriti / jinabhaktitasya tAvat sadbhatasyeti, kalpitasya tu kavijanabuddhi- nimittavitIrNena kalpitadravyeNa tadanyavidhAne cauryApatteH, kalpanAbodhitasyeti ca ttraarthH| atra tu udAharaNapra- sAdhvAdInAmapi caityadravyabhakSaNAdinA'nantasaMsAritApAtAt / saGgAbhAvAt naikamapi yogya padamiti / tatra hi bhavadudI- anenaitAvattu nirvAdhaM yaduta-yathA''dAnadravyaM, kevalajinaritArthApekSayavaMtatpadadvayaM, atra tu caritazabdaM kalpitacaitya- pUjopayogi, na caityAdhupayogi, nirmAlyaM caityopayogi, na dravye vyAkhyAyamAne prayuJAnAH sUraya etadrvyasya paramparA- bimyAdhupayogi, na tathAcaritadravyaM niyamyate / kintu pUjAdau gatatAM sUcayanta kalpanodbhavatvaM tasya vyavacchidanti, anyathA cetyAdau pUjakavetanapUjopakaraNAdighUpayogaH karaNIyazcet na AdAnanirmAlyAbhyAmanyasyArpayitumazakyatvAt / tathA careH tathA bhakSaNopekSaNAdijanito doSalezaH / tadevaM bhedatrayavat AsevAyAM vartamAnatvAt pUrvapuruSasiMhairyad bahudhAkRtaM taccaritaM | jinabhaktipoSakaM devasya vItarAgatve'pi tadbhaktabuddhinizcitaM kalpitazabdaM tvAkhyAnta uddhopynti| nizcitasyaiva devdrvytaa| devadravyamiti / tathA ca kathaM tadnyasyotsarpaNamiti tRtI l // 142 //
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo ddhArakakRti dohe // 143 // 2 yoge prathamaM tAvadavadheyamidaM yat - yathA yathA jinaviSayaM bahumAnamullasati tathA tathA tadviSayA bhakti: prakarSamArohati yathA yathA ca bhaktiprakarSastathA tathA tatra prANAdhikasyApi vittasya vyayaM vidhAtumutsahate vardhayati ca / ata eva mahopakAraka zrImajjinAdhIzabhaktinimittakaM dravyaM tatazcAvasara evotsarpaNatijJAne AvazyakIyasya jinavittasya / tatra prathamaM tAvad devavittasya vardhanaM grAmArAmagRhATTAdyarpaNAdinA, yatastathAvidhenaiva dravyeNa bhagavato vimbasya samAracanaM mahApUjA satkAra syAt / yato darzanazuddhikArA Ahu:"bhakkhe jo uvakkher3a, jiNadavvaM tu sAvao / pannAhiNo bhave jo u, lippar3a pAvakammuNA / / AyANaM jo bhaMjai paDivannaM dhanaM na dei devassa / nassaMtaM samuvekkhai sovi hu paribhamai saMsAre // ceiyadavvaM sAhAraNaM ca jo duhai mohimaIo / dhammaM va so na jANai ahavA baddhAuo narae || ceiyadavyaviNAse tadacaviNAsaNe duvihabhee | sAhU uvikkhamANo anaMta saMsArio bhaNio / / jiNapavayaNabuTikaraM pabhAvagaM nANadaMsaNaguNANaM / rakkhaMto jiNadavvaM parittasaMsArio hoi // jiNapavayaNavuDhikaraM pabhAvakaM nANadaMsaNaguNANaM / vaDUr3hato jiNadavvaM titthayarattaM lahai jIvo, devAbhaJjakazikSA (24) namrendramaulimANikyottejitAGghriyugaM jinaM / mahAvIraM praNamyAtha, zikSAM vacmi zrutAzritAm 1 || Adau tAvadAkhyAtaM kenacit yadutsarpaNAM ghRtatailadrammAdInAM kRtvA pUjAdividhAnamarhatAM tadazAstrIyaM, yazcaivamutsarpaNAta utpadyate dravyaM pUjAdividhau tanna kenApi niyamitaMyadamukatra kSetre vyayitavyaM / kiJca - adhunA na devadravyaM kAryakaraM na cAvazyakaM, vRddhistu sutarAmanarthaketi devAyabhanjakazikSA // 143 //
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 144 // Agamo. KI saGghanotsarpaNAdravyaM yadAgacchati, itaH prabhRti tatsAdhA- | prakSepArthaka AkhyAtastadidaM na vinA nirantarasuhRdaH | devAyabhaJjaddhArakakRti-ki raNameva kArya, tatazca sAdhusAdhvIzrAvakazrAvikAdInAM | pratyeSyantyanye, sahRdayAstvavagatapUrvA eva, yaduta-pratyajJApya- Kil kazikSA BI yathopayogamupayokSyate / atra tAvat pratividhIyate yaduta- | jAnatA khalu tena, yatkvacanApi sUryAdipradarzite zAstre sandohe - zrAddhAnAM dinarAtricAturmAsikavArSikajanmakRtyapratipAdake devadravyavRddhayartha ArAtrikAdikamutsarpaNapUrvakaM karaNIyaM zrAddhavidhAveva tAvat dravyotsarpaNAM kRtvA''rAtrikAdi- darzitaM syAt , / karomi mithyAduSkRtaM / darzitaM ca vAkyaM vidhAnAdinA devadravyasya vRddhiH kAyeMti procivAMsaH | zAstrIyamiti mithyAduSkRtadAnabhiyA'rthaparAvRttiriyaM tsy| paNDitapravarA zrIratnazekharasUrayaH / tathAca tatpAThaH-jina- kizca-yadi prakSepArthakatayotsarpaNazabdo'trAbhipreto'bhaviSyat | dhanasya-devadravyasya, vRddhiH mAlodghaTanendramAlAdi: naivAvakSyat dravyotsarpaNeti / yataH prAgevAsti dravyazabdAt paridhAnaparidhApanikAdhautikAdimocanadravyotsarpaNapUrvakArA- mocanazabdaH prakSepArthaka eva / tataH 'kRtazca zIlavidhvaMso M trikvidhaanaadinaa| atra hi spaSTamevotsarpaNAkaraNa na cAnaGgaH zamaM gata 'itinyAya aayaatH| anyacca tatpUrvakamarhatAmArAtrikAdividhAnaM tadrvyasyopayogazca deva- svayameva AcAryapAdA etad dvAravivecanaprasaGge yAni dravyavRddhayarthameveti / na ca vAcyamutsarpaNazabdo'tra prakSepa- | mocyAni AcakSate, tatra na lezato'pi ArAtrike vAcaka iti / yataH kozeSu kAvyeSu svakIyaparakIya- | mocanamAkhyAnti / kiJca-tatra vivacane spaSTamevoditaM // 144 // zAstreSu ca zatazaH prayukta utsarpaNazabdaH, na ca vacanApi | mAlodghaTTanaviSayaM, tathA ca tatpAThaH "tathA devadravya jana
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo na vRddhayartha prativarSa mAloTTanaM kaary| tatra caindrayanyA | sH| zrIjainazAstre nipuNatvamayyamAcaryatAGka draviNavyayAca / utsarpaNadvArakakRti- vA mAlA prativarSa yathAzakti graahyaa"| // 5 // mukhyAn gaNezAn vibudhAn gaNIMzca, munIzvarAn / zabdArthasandohe zAstrasamiddhabodhAn / pratyaSThitoccaiH zrutavAkyasaMzritA 'vicAraH - utsrpnnshbdaarthvicaarH| (25) ArAtrikAdau gaditotsRpistadA // 6 // jinendrarikthasya IN // 145 // | uvAca dharmAdimunirvicAramapohya zAstrIyamudIrNamohaH / vivRddhaye ca, na vyatyayo'syAparathA prayukteH / cedaya'te A utsarpaNaM zAstrakRtAM mataM na, jinendrapUjAdividhau vidheyam // 1 // tarhi karomi mithyAduSkRtyamAtmAjjvalatAkRte'ham // 7 // parasparaM mA kalirArhatAnAM, bhRt zAntikAle jinpuujnaadau| sUrIzvaraiH zrAddhavidhau nyagAdi, ratnAdimiH paNDitavaryaiti vyakalpi zramaNAdisadhairutsarpaNaM prAktanakAlaga na shekhrH| ArAtrikAdau draviNopiH purA, kAryA'rhato tat // 2 // caityAdike'bhUt draviNasya kArya, tadA dravyavivRddhaye yat // 8 // adarzi zAstrAmRtapuSTabodhairAcAryajanAnAM prabalaM tatastat / kSiptaM jinAnAM draviNoccaye mukhyaviditaM jnaanaaN| AnandapAyodhyabhidhaistathApi, prAk, na tena sAdharaNatA'sya naSTA // 3 // tataH pravIgarga- so'dAna mithyAduritaM kadAzravaH // 9 // navInaNanetRmukhyaiH, zAstrAnusAreNa sunirNayA vAk / patreNa marthaM bhavabhIvimukto'mANIt pravINeSu vittIrNahAsyam / spaSTA gaditA hitAya. sarvasya saGghasya tathA ca tnmneH||4|| utsarpaNaM mocanamatra tena, mithyA mamAgho na tathApi kAzIsthabudhopasevA-labdhaM padaM svIyamanusmaran / mayA vidheyam // 10 // kozena tasya stabukena / // 45 // gz-khng-g
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ IN NamArgaH IN siddhaH, spaSTaM nydryutsRpimaaptmukhyaiH| zAstrArthahetorgaNibhizca | vyAjahaH-'narayapatthaDesu0 vimANapatthaDesu0 veMetAbhyAM devaniryAbhAgamo saMsadamanekazo yaH kathito'pi nAgAt // 11 // padAbhyAM dvitIyasthAnaprajJApanApade / na cAtra tattatprastaTadvArakakRti zabdena vimAnAdInAM samudAyo gRhItastadvayAptyarthamiti / sandohe devaniryANamArgaH (26) yataH zrImalayagiripAdAH spaSTatayA tadantarAlameva prst||146|| Tena gRhItvA vyAcakhyustatsUtra, tatpAThazcAya-"narakaprastananu Urdhvaloke dvAdazAdayo vimAnaprastaTAH, adho- TeSu-narakabhUmirUpeSu / atrApi narakanarakAvalikAgrahaNena loke ca trayodazAdayaH prastaTAH kathyante / tanmadhye kevalA eva narakAvAsAH parigRhyante, narakaprastaTAhaNena indrakA AvalikApraviSTAzca digvidikSu kathyante / tatra. tu narakApAntarAlamapi / tathA "vimAnaprastaTeSu-vimAnakathaM prastaTatvaM ? kena sambandhenAvalikApraviSTatvaM ceti ? || bhUmikArUpeSu / atrApi prastaTagrahaNaM vimAnApAntarAla AvalikApraviSTavimAnanarakAvAsAnAmapAntarAlapRthivyA | bhAvinAmapi yathAsambhavabhAvinAM bAdaraparyAptapRthvIkAyiastitvaM, tena teSAM sambaddhatvaM ca gamyate / na caitat / kAnAM sthAnaparigrahArtha miti / evaM ca prastaTAnAM pRthvyAsvamanISikAvija bhtN| yataH zrIzyAmAcAryapAdA bAdara- dhAratA. AvalikApraviSTAnAmapi ca tathAtvaM cAvivApRthvIkAyAnAM paryAptAnAM sthAnAni pratipAdayanto vimAna- | dAspadaM viduSAmiti / narakAvAsAdhArabhUtAyAH pRthivyAH prastaTapRthavyAH sattvaM / nanu prastaTAnAmAvalikApraviSTavimAnanarakAvAsAnAM prajJApa- HI // 146 //
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ H devaniryA NamArgaH AgamodvArakakRtisandohe // 147 // IN nAsthAnapadoktaprastaTapadAbhyAM pRthvyAdhAratA cet sidhyati, | evaM ca prakIrNakeSu vimAneSu narakAvAseSu cAdhastalapRthvyA tadA sthAne sthAne sUtreSu yat pRthvInAmaSTakaM bhAve'pi tadantarAle tadabhAvaH, na ca prastaTavattatra parisaGkhyAtaM tatkimiti na virudhyate ? / satyaM, pRthvyAH sattA, prastaTAnAmeva tatra grhaaditi| kimu vimAnanarakAvAsAnAM mahattamAnAM nAdhAraH / nanu AvalikApraviSTavimAnanarakAvAsAnAmivApRthvIrUpa iti manyase ?, paraHsahasrayojanAnAM tadadhasta- | surAdInAM yAni bhavanAni tadapAntarAle pRthvI asti na lapRthivyAH pratipAditatvAnneti cettatra pRthvIsaGkhyAnasya veti ? cedastIti brUmaH / yata AhuH zrImalayagiripAdAH kA gatiH 1, na ca vAcyaM sorvI norvI, na ca pRthu- sthAnapadavRttau-"iha bhavanagrahaNena bhavanAnAmeva kevalAnAM leti na gaNyate / ISatprAgbhArAkhyASTamapRthvyurupRthutvApe- grahaNaM, bhavanaprastaTagrahaNena tu bhavanAnAmapAntarAlasyApI'ti / kSayA'tizayena tadvayavatvAt tattalapRthvInAmiti / kAndi- 'prastaTA vezmabhUmikalpA' iti saGgrahaNIvRttau / zikA vayamiti cedanusarata sUtreritAM dizaM, kAmiti ? nanvevaM bhavanAnAM sApAntarAlAH prastaTAzcet kimicedimAmeva-pRthvInAM ratnaprabhAdInAM saptAnAM yAvatvasanADi- tyUrvaloke triSaSTiradholoke caikonapazcAzadeva zAstre vyApakamahattvapara zatasahasrayojanapiNDAtmakatayA ISatyAgbhA- pratipAditA ? iti / gayAzca svasthAne yAvallokaM vyApteH / na caivaM vimAnanara- tatra hi pUrvapUrvaprastaTavimAnanarakAvAsasaGakhyA kaprastaTAnAmantarAle, pRthvIbhAve'pi tthaavyaaptyaadybhaavaaditi| hInahInottarottarasmin prastaTe iti teSAM parigaNanaM yuktaM / // 147 //
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ sandohe // 148 // Agamo IN paramevaM bhavanaprastaTeSu neti nAtra tat iti sambhAvyate / sohammassa kappassa majhamajheNaM taM divyaM devaDiMDha II devanidArakakRti- nanu saudharmezAnayoH kalpAt svakAnniryANamAgoM jAva unadaMsemANe jeNeva sohammassa uttarille gijANamagge NamArgaH bhinnadikazca yathA tathAgretanAnAmapi niyato'niyato beti ? | teNeva uvAgacchaMti uvAgacchittA joyaNasayasAhassiehi niyata eva / yata AvazyakacUrNijambUdvIpaprajJaptyo- viggahehiM ovayamANe ya vItIvayamANe va tAe rjinajanmamahovarNana uktaM-atra hi kalpabhedena niryANa- | ukiTThAe jAva devagatIe bItIvayamANe 2 tiriyamasaMravemArgo bhinnadikka uktH| Ava0 cU0-sohammagANaM jANaM dIvasamudANaM majhamajheNaM jeNeva gaMdIsare dIve saNaMkumAragANaM baMbhaloyagANaM mahAsukkagANaM pAnayagANaM (pR0 143) jambU0 pra0-savviddhIe jAva raveNaM sohammassa iMdANaM saghosA ghaMTA hariNagamesI pAdattANIyAhibatI kappasa majjhamajheNaM taM divvaM devaddhi jAva uvadaM- In uttarillA NijANabhUmi dAhiNapurathimillo ratikaragapavvato, semANe2 jeNeva sohammassa kappassa uttarille NijANa- H IsANagAgaM mAhiMdalaMtakasahassAraacuANa iMdAgaM mahA- magge teNeva uvAgacchai uvAgacchittA joaNasayasAghosA ghaNTA lahuparakamme pAdattANIyAhivatI daMkkhi- | hassIehiM vigahehiM ovayamANe2 tAe ukiTThAe gillie NijjANamagge uttarapurathimille ratikaragapavvate jAva devagaIe bIIvayamANe tiriyamasaMkhijANaM dIva- IN pR0 141) / pupphao vimANakArI dakkhiNA NimA- samuddANaM majhamajheNaM jeNeva gaMdIsaravare dIve jeNeva / NabhUmI uttarapurathimillo ratikarapavato (pR0 145) / dAhiNapurathimille. raikarapavvae (pR0 402) / sohamma- | Inaa // 148 //
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAgamo. sandohe A gANaM saNaMkumAragANaM baMmaloagANaM - mahAsukkayANaM | samudaM pAyAlIsa joyaNasahassAI ogAhittA ettha gaMbha devaniryAddhArakakRti pANayagANaM iMdANaM sughosA ghaNTA hariNegamesI camarassa asuriMdassa asurakumAraraNNo tigicchayakUDe nAma mArgaH pAyattANIAhivaI uttarillA NijjANabhUmI dAhiNapura- uppAyapavvae paNNatte (pR0 144) pAlagaM vimANaM utt1149|| thimile rahakaragapavvae, IsANagANaM mAhiMdalaMtagasahassAra- | rille nijANamagge (pR. 700) ege abIe phalihara acuagANa ya iMdANa mahAghosA ghaNTA lahuparakkamo yaNamAyAe mahayA amarisaM vahamANe camaracaMcAe rAyahApAyattANIAhivaI dakkhiNille NijANamagge uttarapurasthi- NIe majjhamajjJeNaM niggacchai 2 tA jeNeva tigicchakUTe uppAbhille raikaragapabvae (pR0 405) / yapavae teNAmeva uvAgacchai 2 ttA veubviyasamugdhAraNaM nanu kalpavAsinAmeva niyato nirmANamArgo ? yaduptA- samohaNai 2 tA saMkhejjAI. joyaNAI jAva usaraveunviKsurAdInAmaghovAsinAmapIticed / aghovAsinAmapi sa tthaiv| yarUvaM viuvvai 2 tA tAe ukiTThAe jAva jeNeva puDhavIsi camarasya tigichetyabhidhasya balezca vairocanAbhidhAnasyo- lApaTTae jeNeva mama aMtie (pR0 172) / tate NaM se tpAtaparvatasya zrIbhagavatyAM dvitIyazatakASTamoddeze ca camare asuriMde asurarAyA taM jalaM jAva bhayaMkaraM vaJjamaspaSTamevAbhidhAnAt / tatpATha:-'uppAyapavvae'tti, tiryaglo- bhimuhaM AvayamANaM pAsai pAsaittA jhiyAti pihAi kagamanAya yatrAgatyotpatati sa utpAtaparvata iti (pR0 144) jhiyAyittA pihAittA taheva saMbhaggamauDaviDae sAlaMbaaruNavarasa dIvassa bAhirillAo beiyaMtAo aruNodayaM | hatthAbharaNe uDUMDhapAe ahosire kakkhAgayaseyaMpi va IN // 149 //
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo %3D devaniryA dvArakakRti NamArgaH sandohe // 15 // viNimmuyamANe 2 tAe ukkiTThAe jAva tiriyamasaM- | bhavanaprastaTagrahaNena tu bhavanAnAmapAntarAlasyApi / tathA I khejANaM dIvasamuddANaM majhamajheNaM vIIvayamANe rajeNeva narakeSu-prakIrNakarUpeSu narakAvAseSu, narakAvalikAsujaMbuddIve 2 jAva jeNeva asogavarapAyave jeNeva mama aMtie AvalikAvyavasthiteSu, narakAvAseSu - narakabhUmirUpeSu, teNeva uvAgacchai (pR0 173) / yathA camarasatkasya atrApi nrknrkaavlidvaadshdevlokprigrhH| vimAneSudvitIyazatakASTamAddezakAbhihitasyaiva tigicchikUTAbhidhAna- aveyakasambandhiSu prakIrNakarUpeSu, vimAnAvalikAsu-AvasyotpAtaparvatasya pramANamabhihita tathA'syApi rucakendrasya likApaviSTeSu veyakAdivimAneSu, vimAnaprastaTeSuvAcya (pR0 718) / divvAe devagatIe vajjassa vIhiM vimAnabhUmikArUpeSu, atrApi prastaTagrahaNaM vimAnApAntarAaNugacchamANe2 tiriyamasaMkhajANaM dIvasamuddANaM majhamajjheNaM labhAvinAmapi yathAsambhavabhAvinAM bAdaraparyAptapRthvIkAjAva jeNeva asogavarapAyave jeNeva mamaM aMtie teNevaM yikAnAM sthAnaparigrahArtha (prajJA pR0 73) / uvAgacchai (pR0 176) / sohammavaDeMsayassa mahAvimA-.. nanu niryANamArgeNa kalpavAsinAM utpAtaparvatenAdhovANassa puracchimegaM sohamme kappe asaMkhenAI joyaNAI vIti- sinAM tiryaglokAyAgamanaM kiM tadantarAlasthAnAM devadevIvaittA ettha NaM sakkassa deviMdassa devaranno somassa mahA-nAmRddhidarzanAya ? anyasmai vA prayojanAyeti ceta / kecirano saMjhappabhe nAma mahAvimANe paNNatte (pR0 194-5) / kathayanti yatsvasamRddhidarzanAya niryANamArgeNa niryAnti prajJApanA-iha bhavanagrahaNena bhavanAnAmeva kevalAnAM grahaNaM, klpeshaadyH| ullikhanti ca zrIjambadIpaprajJaptisatrajina // 150 //
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ ar Agamo mahanirgamasthAnIyasaudharmendravarNanagataM 'ubadaMsemANe'tti padaM | zAnasyottarasyAM ca saudharmasya nirgamamArgaH svasvakalpA- devaniryAsvoktadAAya, paraM taduktaM na samyak pratibhAti / yato | nirNIto'sti / sa ca niryANamArgadezaH svaskhakalpAvataM NamArgaH dvArakakRti | nirgamamArgo'ruNodamavagAdya dvictvaariNshtshsraanni| tataH paraM | sakavimAnAt kiyaddaramiti ? ced / asaGkhyeyAni ISI sandohe kima devA devyazca tatkalpavimAnAni cana santi / | yojanAni / Ki/ tatazca 'uvahaMsemANe'tti prAsaGgika, na tu tAvadatikra- nanu. saudharmasyoDubAmakamindravimAnaM pazcacatvAriMmaNaprayojanabhUtaM, tanmArgAtparata eva bahUnAM vimAnAnAM zacchatasahasrANi yojanAnAM tadanantaraM cAvalikApraviSTa ta AvalikAmaviSTAnAM sarvavimAnAnAmasaGkhyayojana- mAyaM vyasravimAnaM taccAvalikApraviSTatvAdAyAmaviSka bAhalyaniyamAt / kizca-na kevala jinamahAya tanmArgeNa mbhAbhyAmasaGakhyeyayojanamAnaM tataH kiM tamullaGgamya nirgamaH, anyadApi tanmArgeNaiva nirgamAt / yathA camarasya | niryANamArgaH saudharmasyeti ? / cenna, tasya tryasrasyAvalikAsaudharmendraparAbhavAya bhayamuktau bhagavanmahAvIravandanAdyarthaM praviSTasya paryanto naitAvatA kintu devadvIpasyAntyasya jagatI cAgacchatopyutpAtaparvatamArgeNAruNodAdhaHsthitenaivAgamanaM dRzyate paryantena, evaM ca yadi RddhipadarzanAya niryANamArgeNa bhagavatyAM spaSTatayA / | nirgamazcedadhizAnAM tarhi tena devadvIpAntasamena svayaMbhUra__nanu aruNodadhimavagAhya dvicatvAriMzataM yojanAnAM maNodadhiparyante nirgamaH kAryaH syAditi / sahasrANyupari sapakSasAtidizaM dakSiNAyAM dizyai- | nanu saudharma IzAne ca kalpe lokapAlAnAM yAni // 15 //
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo saumAdIni vimAnAni tAnyuttarAdiSu dikSu svasvendrakAt | misraH 6, devAndhakAra:7, devatAmizraM8, devAraNyaM INI devaniryAddhArakakRti- kiyareNa vidyante ? iti| tAnyapi svasvendrakAdasaGkhyAta- | 9, devavyUhaH10, devaparighaH 11, devapratikSobhaH 12, KI NamArga: sandohe yojanAni dUreNa / tatsthAnamapyarugodadhisatkadvicatvAriMza- | aruNodakaH 13 ityevaM parigaNitAni yathArthAni, na tu | | dyojnshsraavgaahaaduurdhmekdigiti| nirrthkaanrthkaani| // 152 // nanu tamaskAyasyotthAnaM kutaH kiyantaM dezaM yAvad- nanu yathA kalpendrau parihatya tamaskAyabhAga svasvaniN/ gatiH kAni tasya nAmAni ki tAni sArthakAnItarANi veti? ryANamArgeNa nirgacchataH, tenaivAnye'pi devA niyanti yathA ma jambUdvIpAdasaGkhyeyatamo yo'ruNavaro dvIpaH, tasya | kathaJcid veti ? / | bAhyavedikAntAdaruNodadhi dvAcatvAriMzadyojanasahasrANyavagAhya- zrIrAjapraznIyopAGgavarNitazrIsUryAbhasyApi 'jeNeva yo dezastasmAdutthAnaM tamaskAyasya, sa cordhva brahmadeva- sohamme kappe uttarille nijANamagge teNeva uvAgacchai'tti lokagatariSThapratara yAvad gacchati / gacchaMzca saudharmAdIMzca- | jinavacanAdavagamyate yatsarveSAM devAnAM niyataH svaskhakalpaturo'pi svavAsanayA''vRNoti / svarUpaM cAsya vyAsataH | stho niryANamArga iti / zrIvyAkhyAprajJaptiSaSThazatakapaJcamoddezAt jJeyaM / nAmAni nanu sa tamaskAyo devAnAmapi bAdhako ?, yena tatparicA yAtra samavAyAGge ca-tamaH1, tamaskAyaH2, andha- | haraNAyAruNodadhiM tAvanmAnaM niryANamArgeNa ullaGghya pazcAdakAraH 3, mahAndhakAraH4, lokAndhakAraH 5, lokata- | vatarantIti / 'devevi NaM atthegaie jeNaM tappaDhamayAe pAsi // 152 //
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ devaniryANa Agamo mArgaH mattANa khubhAejA aha NaM abhisamAgacchejA tao sIhaM 2 turiyaM 2 paryAlocayatAmavagantuM suzakameveti / khippAmeva vIivaeje'tibhagavatIvacanAt sa devAnAmapi bhayaGkara nanu tamaskAyaH kRSNarAjIbhyaH kiyAn mahAniti ? cet| ddhAraka kRti- iti tatpariharaNaM / tatazca nirmANamArgeNa nirgama ucita ev| dvAdazaguNaH sAmAnyena / yataH kRSNarAjInAM pAragamane ardhamAsandohe INI nanu mAhendrAntAnAM devAnAM bhavatu tamaskAyapari- | senodAhatiH. tamaskAyasya tu SaNmAsyeti / / ta hArAya niyataniryANamArgeNa nirgamaH, paraM brahmadevAdInAmapi | nanu tarhi zAstreSu saptaiva pRthivyaH,seSatprAgbhArAzvaSTAveveti // 153 // kathaM niyataniryANamArgeNa nirgamaH ?, AvazyakacUrNAdiSu yanirNItaM tadvirudhyate, vimAnanarakAvAsAnAmantarAle api pRthvI saudharmadevAdivattepAmapi tathokteriti / adho'vataratAM teSAmapi nAmaGgIkriyamANatvAditi cet / Ksa tathaiva bAdhaka iti taM parihatya tadvahistAnniryANamArgeNa satyaM, yathA ratnaprabhAdyAH sapta sarvato valayarveSTitAnirgatyAdho'vataraNamiti / stadAdhArAzca, ISatmAgbhArA ca kevalAkAzapratiSThA tathA nemAH, nanu 'jaidevuttaravikiye tivacanAt devAnAM niyata kintu vihAya puSpAvakIrNAni vimAnAni narakAvAsA~zca A udyotanAmna udaya iti kiM tat tamaskAyakSobharodhAya na tathAvidhAn tAnevAvalikApraviSTAnAzritya tadAzritA prabhavatIti ? cet / satyaM, devAnAmudyotanAmno niyata udayaH, eva vimAnanarakamastaTabhUmaya iti na virodhalezo'pyetaparaM tamaskAyo dhanastAdRzo yena tatra devAnAmapi vyAmohaH syAmuktau, pratyuta tadapalApinAM zrIprajJApanAsUtravRttibhyAM syAt / etacca devAndhakArAdInAM tamaskAyAbhidhAnAnAmanvartha- | saGgrahaNIvRtyAdibhizca mahAna virodha iti / // 153 //
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAgamo. dArakakRtisandohe // 154 // acittAhAradvAtrizikA (27) nanu urdhvaloke triSaSTiradholoke caikAnapaJcAzat pratarAH | svasthAna eveti' 'nikAyyabhUmikAkArAH prastaTAH syuriti / acittAhAra santItyatra na ko'pi vivAdaH,paraM te pRthvIrUpAna, kintu diga- lokaprakAze / evaM niryANamArgasya niyatatA pratikalpaM yAvada Iaandhiaa vidikasthitAvalikApraviSTavimAnanarakAvAsaistathA bhAsante murAdInAmutpAtaparvatAnAM ca zAstre pratipAditA yA sA lokayathA pratarA iti / na cedevaM pRthvIsaGkhyAnaM tadAdhArapRthvI- pAlavimAnasthAnamanyatamadvA kAraNamAzritya jJeyA / svIkAre virudhyatetamAmiti cet / satyaM, paraM yathA vezmasu bahukA bhUmikA na gRhapArthakyagaNanAyAM na ca tA nirAdhArAH kalpitAzca, evameveme jJAnAdyarthA tanustasmai, hita AhAra ityamum / jaguapi prstraaH| yataH zrIharibhadrasUrayastattvArthavRtto. 'Adya-. jinezA niSpApaM, munInAM hitakAmyayA // 1 // mahAvratapRthivyAM narakAstarA vezmabhUmikAkalpAsa yodazeti / grahe'zakto, gRhyapyutsargataH kRtii| prAmukaM tatra sAdhUnAzrIsiddhasenasUrayastattvArthavRttAvevAhuH-'ratnaprabhApRthivyAM naraka- mAcAre na hi nodanam // 2 // yanna te manasA vAcA, prastarAstrayodaza vezmabhUmikAkalpA' iti pRthvIparisaGkhyAnaM karmaNA prAsukIkriyAm / kurvate, sarvasattvAnAM, pIDAyAH tu mukhyatayA / tathA ca prastararUpAyA gauNarUpAyAH svIkAre- prihaarinnH||3|| (atra zaGkate) dezavratodyatA ye tu, sArambhA 'pi na baadhH| Ahuzca tatvArthavRttAveva zrIsiddhasenasUrayaH- gRhmedhinH| prAsukAprAsukAhAre, naiSAmaMzAdviziSTatA // 4 // 'itarA api ca pratarAdibhedena bhidyamAnA bahutvamanuyAnti / yathA''hatau vadho duSTaH, sattvAnAM gRhiNAM bhavet / saci // 154 //
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo dvArakakRti sandohe // 155 // sAnAM tathA'citteSvAhRteSu na kiMkRtaH 1 // 5 // adane tu | dravyato bhAvataH punaH / indriyANi samAzritya tadatrAsvAdasajIvasya yAvadAhRti hiMsanam / nirjIvasthAdane hiMsA- varjanam ||13|| sAdhakaM nendriyaM kAryamenobhAravivarjekaiH / sdhikA pracurahiMsanAt // 6 // yathopabhogyabAhulyAt mAsukaM tatsudhIradyAt, yogArambhojjhane kSamaH // 14 // hiMsAdaNDAdhikatvataH / anarthadaNDitA tasyA, aticAroditi - rasanArasasamparka - mujjhan prANidayAlutAm / dadhAna Atmani te // 7 // tadvatrApi saccAnA-madhikAnAm vihiNsnaat| praSTha- mIpsannakhilasaMvaram ||15|| acittaM yadi bhUyAMso na guNaH kintu duSTatvaM prAkRtezvApi ko guNaH ! 'nuyustyaktvA sajIvakam / kA hAniryattato'nartha - dnnddo||8|| prAsukIkaraNe kiJca vahnathAdInAM vadhakriyA / smAkaM prasajyate // 16 // kiJcAcittAhRtau sAdhordAne'dhaHagAriNAM na tadyogyA, pratijJA prAsukAdane // 9 // karmatA nahi / kvApi yatsvArthamArambhaM karotyeSa u0- satyaM kintu hRdA prANi-bhakSaNaM parijahire / nirantaraM ||17|| abhyupagamamAzritya proktametat kAyena ca na cAdanti, sacitaM gRhamedhinaH yato nahi / nirArambhA anAsaktAH, kuTumbeSu gRhAzramAH // 10 // mAsukIkaraNe kAya - yogo vyApriyate param // // 18 // tathA cAGgajabhRtyAdi - kRte yA pacanakriyA / sA nendriyANi tato nAti - duSTatA prANinAm vadhe // 11 // . syAttataH svayaM doSaM, varjayed vadhasaMzrayam // 19 // gokulAyogeSvIryApatha bandhaH, kevaleSu jinezituH / syAttannaivendri- dikRte cAmbu, tridaNDotkalitaM gRhI / kurute dadhimanthArtha, yAsvAda - prasaGgo hitakRnnanu || 12 || yogajanyA bhaveddhiMsA, tathA tatprAsukIkRtiH ||20|| prAdhurNakAya khAdyAdi svAdyaM | aciptAhAra dvAtrizikA // 155 //
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ N/ ca yadi sakriyAm / kurvan kuryAttadA tasyAcittAhAraH | // 28 // tadA cedazubhA lezyA, prANinAM prINitAtmanAM / IN/ poSadhabhAgamo | phalegrahiH // 21 // aprAptAveSaNIyasya, svayaM nirjI- | azubhe zubhamAkrAmet , viSe dugdhaM yathA viSAt // 29 // KI parAmarzaH dvArakakRti vtaakRtau| duSTatA naiva pUrvokta-yuktyA cintya- | yathA vA nRpamAtaGga, AhArAdISTamApnuvan / tiryaktvaM sandohe midaM hRdi // 22 // evamevAharita-pratyAkhyAne'pi shuddhtaa| pApadhAmAnubhavet tadvadayaM kRtI // 30 // tithInAM dazakaM / // 156 // vizeSAdAyuSo bandhAt , tithau tatra vayojjhanAt // 23 // zrAddhaH, samAzritya tyajan vadham / AdyAntyatithyoH yathA vRSTirmatA vizve, kAlamAzritya sadguNA / nirguNA | saGkalpaM, prazastaM vidadhat zubhaH // 31 // samyaktvAnugamAtmadoSadAtrI cAnehAstithyAdikastathA // 24 // yathA sUryA- | zuddhividhaye tIrthAdhipoktyAzritaH, zrAddho dvAdazakaM satAmanutapo bhinna-bhinnakAlAzrito bhuvi / nAzayedvividhAtaGkAn , . caran zuddhathA vratAnAM vidhaa| annaM jakSadajIvamAptacaraNAjaladvAreNa janminAm // 25 // tathA sarvANi jyotIMSi, mbhoje'lisAmyaM dadhat , kiM zuddhavratadhAriNAM dhuri pade samAzritya tithItarAn / kurvANA AyuSo bandhe, hetvahetutva- | nAnandamunnAmayet // 32 // mAdadhuH // 26 // yA lezyA svAyuSo bandhAnehasi praaggtiprdaa| tallezyAyA vizuddhyarthamArambhaM varjaye pauSadhaparAmarzaH (28) ttithau // 27 // AyuSo bandhanAd dharmaH, prAga ya Ase- ___ nanu khAdyAH kathayanti yaduta-parvAnyadineSu pauSavito jnaiH| sa hi pretyAyuSo bandhe, sallezyAyAM phalonmukhaH | dhasya kRtirvidhiH| yata AvazyakavRtti-paJcAzakavRtti- A // 156 //
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 157|| A zrAvakaprajJaptivRtti-dharmasaGgrahAdiSu tasya pratiniyatadiva- | pR0 838, 'ittha u sAvayadhammatti paJcAzake gA0 39, H pauSadhaAgamo A sAnuSTheyatAmuktvA pratidivasAcaraNIyatAM spaSTatayA niSedha- | 'ittha u samaNovAsagadhammeM tti zrAvakaprajJaptau ca sakala- | parAmarzaH dvArakakRti | yanti zAstrakArA iti / tatra kiM ? tttvmiti| zrAvakadharmAbhidhAyinA nirdezo na syAt / nanu sarvasandohe N prAk teSAmavabodha eva na samyaka / yata etadvA-trApi zrAvakadharmAdhikAre sati kimidaM tatraiva prakaraNA kyasya prakaraNamapi na tairavabuddhaM / kiM tatra prakaraNaM ntaramiticet , sarvatra tAvadaNuvratAdInAM pratyekAnAM svarUpakathaM cAnavabudhya prakaraNaviruddha pralapitaM tairiti, muktamatra tu samuditAnAM teSAM punariti prakaraNAntaraM, tata cecchRNu-dvAdaza vratAni tatra vyAkhyAtAni, upasaMhRtya | eva triSvapi upasaMhRtya punarArambha 'etya puNe'tyAdica dvAdazAnAM vratAnAM pratyekaM varNanaM pUrvatanasamagraH zramaNo- bhiriti / nanu kimarthamidaM prakaraNAntaraM sarvatrArabdhapAsakadharma upasaMhRtaH 'ityeSa zramaNopAsakadharma' iti- miti cet , zRNu-'kAni punaraNuvratAdInAmitvarANi vAkyena spaSTatayA''vazyake, zrIpaJcAzake tu uktavratAnAM | (kAni) yAvatkathikAnIti ? atrocyate' ityAvazyakoktevaktavyazeSamupadarzayannAhetyavataraNenaiva vaktavyAntaratA nAvataraNena 'yatidharme mahAvratAni yAvatkathikAnyeva bhavanti / darzitA / ata eva nityasmRtyAdiprakaraNamapyantarA tatra | atra punaH zrAvakadharme' iti paJcAzakoktatuzabdArthavizeSeNa spaSTaM kathitaM dRzyate / kizca-yadi prakaraNabhedo na 'adhunaiSAmaNuvratAdInAM kAni yAvatkathikAni kAni syAttadA 'itthaM puNa samaNovAsagadhamme'tti Avazyake | cetvarANi tadetadAhe'tizrAvakaprajJaptyupakrameNa ca saSTitaM IS // 15 //
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamI pauSadhaparAmarzaH ddhArakakRti sandohe // 158 // prakaraNAntaraprayojanaM AvazyakaM cedaM / yataH prAgaNuvratAdi- jIvamiti guravo vyAcakSate' iti 'prAyograhaNAccaturmAsAvivaraNena cAritrasUtre 'jAvajjIvAe'tti maryAdAdarzaka | dhavadhikAnyapi bhatAni vantItivacanena tadaNuvrataguNavratAnApadaM yathA, tathA kizcidapi maryAdAdarzanamakArItimaryAdA- mitvarikatvamasUtrAnupAtyapi sAmAcAryanupAti, yataH zrAvakadarzakamidaM prakaraNAntaram / nanu zrAvakaprajJaptau 'uvautto | prajJaptAvuktaM 'praticAturmAsakamapi tadgrahaNaM vRddhaparamparAyAtagurumUle saMviggo ittaraM va iyaraM veti vacanena pazcAzake tayA sAmAcAryupalabdheriti' nanvAsAtAmume api vastunI ca 'gurumUle suyadhammo saMviggo ittaraM va iyaraM vA / prakaraNAntaratvaM maryAdAdarzakatvaM caiSAM vAkyAnAM, paraM vajittu'ttivacanena ca spaSTameva yAvatkathikamitvaraM ceti / kimarthako'yametAvAn prayAsaH ? / satyaM, kharatarANAM kharataramaryAdAdarzanaM kRtamevAstIti / satyaM, prathamANuvratamAtraviSaya-. durbodhatamatvadarzanArthastvayaM prayAsaH / yataste hyetAni vAkyAni mubhayatrApi, na tu dvitIyAdyaNuvrataguNavratAdiviSayaM / kiMca | prakaraNAntaragatAni maryAdAdarzakAnIti cAnavabudhyaivAvabudhya -tadapi vRddhasAmAcArIviSayaM na tu sUtroktamaryAdAviSayaM / vA svagacchIyadurAgrahapuSTathai vA vAkyAnAmeSAM kriyAkAlasUtre tvaNuvrataguNavratAnAM yAvatkAthikava / ata eva 'paMca | tvamudghoSayanti, na ca vicAralezo'pi teSAmudbhavati yadutaaNuvvayAI tiNNi guNavvayANi AvakahiyAIti santyapyA- | eteSAM vAkyAnAM kriyAkAlatva ucyamAne yatidharme mhaavshyksuutrpaatthe'kssraanni| yacca zrAvakaprajJaptau paJcAzake | vratAnAmatra zramaNopAsakadharma aNuvrataguNavratAnAM yAvatkathikatvacANuvrataguNavratAnAmitvarikatvamuktaM 'na tu niyogato yAva- | muktaM tannahi tayoryatizrAvakayoryAvajIvamuccaraNIyAni, yathA // 158 //
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo ddhadvArakakRti sandohe // 159 // vidhAnena prakaraNasya maryAdAkAladarzanArthena tu sakRdevo - | ccArasteSAM yAvatkathikaM dharaNaM / ata evAvazyake ' yAvatka - thikAnIti sakRdgRhItAni yAvajjIvamapi bhAvanIyAnI 'ti / tadvadeva ca zrAvakaprajJaptAvapi pAlanakathanena maryAdAkAla eva / atra kharataraiH khararaTanaM karttuM na zakyate / yathA pratimohanavivAde bhAvanAzabdasyAnuSThAnAbhAvArthatvodbodhanaM kRtaM, mahAvratAdInAmakaraNaM tu nihnavatamairapi na zakyate vaktuM jaine zAsane yata iti / nanvevaM prakaraNAntaratvena maryAdArthakatvena caiSAM vAkyAnAM vizeSaH kaH phalitaH kriyArthAt kharataroktAditi ceccameva vicAraya / vicArazca dvayorarthayoH samanvayaM kRtvA ceccetayasi tadA gamiSyati nAnyatheti / tathAstu kriyArthatve pratiniyatadivasAnuSTheyAvityatra ye keciddivasA niyamaM prApitAH pauSadhakriyAM prati syusteSveva tau karttavyau, vidhAnasyobhayagAmitvAcca teSva karaNe anyatra ca tayoH karaNe prAyazcittahetubhUta AjJAbhaGga iti samanvemi / maryAdArthakatve teSAmevaM samanvayaH kriyate pratiniyato divaso yatreti vigRhya dinamaryAdA niyamyate / tathA ca na tau divasAdUnakAlInau vidheyau, na ca dvayAdidivasAn samakamabhigRhya bahudivasAn yAvadupadhAnAdiSu pauSadhAnAM nirantaraM vidhAne'pi na tAn divasAn samakaM gRhItvA pauSadhoccAraH kartuM zakyo'nena vidhinA / anyacca vidherubhayArthatvAdyathaikAdhikadinAnAM pauSadhA na sahoccAryante, tathaivaikasmin dina ekaza eva pauSadhasya na bhUyaH svIkAraH / yathA pauSadhe niyatatA divasasya tathaivAtithisaMvibhAgavrate'pIti / na tadapyanekAhaskaM, na caikasminnahani bhUyaH pratipattavyamiti / evaM paurvAparyAlocanayA samanvemIti / nanvevaM dvidhA'nvite kaH zAstrANyAcaraNAM cAnurudhyate ? iti / dvitIya evAnva pauSadha parAmarzaH // 159 //
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo | pauSadhaH dvArakakRti sandohe // 160 // yastathAbhUtaH yataH zAstreghUpadhAnodvahanAdiSu pratyahamekAho- | tAvantaM kAlaM dhAraNAmapekSya kintu pAlanApekSamiti / mAnenaiva kAryante pauSadhAH, na tu samakaM / na ca | sAmAyikadezAvakAzikayoH pratidivasaM yA karttavyatoktA kvApi gacche muhUrtayAmAdimAnenApi pauSadhAH kAryante, | niSiddhA ca prtiniytdivskrttvytaa| atra yadi | parAmazeH kharatarA apyevameva ekAhomAnena kArayanti pauSadhAn / | kriyAoM gRhyate tApadyate evArthahAniparamparA / kathana ca tathAvidhapratipAdakAnyebhyo'nyAni vacAMsi upala- miti ?. kharatarANAmabhiprAyeNa pratiniyatazabdasya pratibhyante / Aye tvanvaye prAk tAvadAgamavirodhaH, koNikA- | niyateSu dineSu sAmAyikadezAvakAzikayorakaraNe zAstrakAbhayanandamaNikArasubAhvAdInAmaniyatAn divasAn trInapi / kArANAmAjJA sampannA, sampannA ca parvasu tayordvayorenirantaraM pauSadhakaraNasya zruyamANatvAt , kvacidapyapratini- . rekatamasya kArakANAmAjJAbhaGgaH prAyazcittApattizca tatkaraNe yatadivasakRtyapekSayA pauSadhe prAyazcittasyAnukteH, pratyuta | iti| kiJca-pratiniyatadivasasya parvetyarthe kriyamANe zrIharitattvArthabhASye tadvRttyozca 'pratipadAdyanyatamAM tithimabhi- | bhadrasUriprabhRtInAmanarthakasya bRhannyAsasya kRteH svIkAreNa gRhye'tyAdIni vAkyAni yAsu kAsucidapi tithisu | mauDhyasyaiva svIkAraH avyAkRtabhASAvaktRtAyAvApi svIpauSadhavratasya karaNIyatAM darzayanti / tato maryAdAdarzaka- | kAra prsnggshceti| nanu pratidivasazabdasyAvyayIbhAvasatayaivAnvayaH kartumarhaH iti / sAmAyikadezAvakAzikayo- | mAsAd divasaM divasaM pratidivasamiti vIpsArthaH nityamAsatrikapaJcAhAdikA yA kAlamaryAdA sA na | syAt tathA ca kathaM divasamabhivyApyeti kriya- IPI // 16 //
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ pauSadha Agamo parAmarzaH // 16 // AImANo maryAdArtho ghaTAmaTATyate iti cenna hyatrA- | vazyakaM / anyacca prakaraNaM maryAdAdarzakArthakaraNarUpamavamatyAcyA 4 vyayIbhAva eva samAsaH kAryaH itIzvarAjJA / nanu yIbhAve baddhAgrahIbhUya vIpsArthaH Adriyate pratiniyatadivasA dvArakakRti-IN sA na, paraM kasko'tra samAsaH kena sUtreNa kiMvacceti api pratidinArthe AgatA eveti / pratidivasAnuSThAnasya sandohe spaSTaM darzanIyameveti / 'prAtyave'tyAdinA sUtreNa bAhulyAt vyApakatayA pratiniyatadivasatayA niSedho na syAt , na saptamyA api 'pratyurase'tivattatpuruSo'tra samAsaH karaNIyaH / syAca pratiniyatatAyoH zAstreSvanirdiSTatvAt pratiniyata- tathA ca prakaraNArthAnugatamaryAdAkaraNe na kAcit kSati- divasAnuSThAnatayA niSedhaH, parasparavipratiSiddhatayA ca darziriti / nanu pratiniyatadivasazabdastatpuruSe'vyutpAdya bahu- tametadanuSThAnaM tana sAGgatyamiyayAt / kizca-avyayI- 4 bIhAvutpAdyate, tatra yadyapi tathArekA paraM pratidivasa- bhAvAgrahe granthakRtAmeva vacanAni durdharavirodhakakSAmanuvIran / zabdaM rUDhamanyayIbhAve parAvartya bAhulyAzritaM pratiSThitArtha yataH sarve'pyAvazyakAdayaH siddhAntAH pratidivasasyArtha- 2 pratiM gRhItvA pratyurasavat tatpuruSe vyutpAdya divasa- bhAvanAM spaSTatayA 'punaH punaruccAryate' iti / atra sthAbhyantaramityarthakaraNaM kathaM pramANapadavIM pApaNIyamiti / cetvareSu sAmAyikadezAvakAzayorekasminnevAhani punaH cecchRNu, prathamaM tAvadavyayIbhAvakRtau vIpsArthaH syAt na punaruccaraNaM grAhyaM, anyathA mAsAdiSu tu pauSadhAtithitu maryAdArUpaH prAkaraNiko'rthaH, prAkaraNikAprAkaraNi- | saMvibhAgayoH pratiniyatadinAcaraNIyayorapi caturdazyAdi- IN kayozca prAkaraNikasya balIyastvAttatpuruSe vyutpAdanamA- | parvaNAmanekeSAmApAtAdastyeva tat / tasmAtprakaraNavirodhavila
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ INI JU Agamo. dvArakakRtisandohe pauSadhaparamArzaH // 162 // yAyeva granthakRtAM kRtInAM sAGgatyAyApi pratidivasazabdaM / pauSadhaH parvetyanarthAntaraM siddhasenIyAyAM tadvattau 92 pRSThe| tatpuruSe vigrahyArAdhakena bhAvyaM bhavyairiti / nanvevaM 'rUDhyA pauSadhazabdaH parvasu vartate, parvANi cASTamyAditi- prakaraNazAstrakAravacanobhayAcIrNAnAM virodhApAtAdetairvacanaiH thayaH pUraNAt parvadharmopacayahetutvAt tatra pauSadhe parvaNi pauSadhAtithisaMvibhAgayoH parvakarttavyatAyA niyamasyAparva- upavAsaH pauSadhopavAsa.' hAribhadrIyAyAM rUDhayetyAdi upakartavyatAyAzca niSedho mAsaitsIt , paraM prabalatarANya- vAsaH trividhasya caturvidhasya vAhArasya chedaH,' zrAvakanyAni santi tatsamarthanAya pramANAni, tAni caivaM prajJaptau 175 pRSThe-'iha pauSadhazabdo rUDhyA parvasu krameNa 1 sthAnAGge 126 tame 236 tame ca patre- vartate, parvANi cASTamyAditithayaH' ityAdiSvaparimiteSu 'pauSadhaH parvadinamaSTamyAdi tatropavasanaM-abhaktArthaH' bhaga- pauSadhasya parvasveva karttavyatA drshiteti| sarva bhavaduditaM vatyAM 136 patre-'pauSadhaM parvadinAnuSThAnaM, tatropavAsa:- vidyate, paramakSarato na bhavaduktatAtparyapoSakaM / yato vicAryaavasthAna' upAsakadazAGge 11 patre-iha pauSadhazabdo'STa- matrAsti, tadevaM-bhavantaH kimebhiH pAThaH pauSadhasya myAdiparvasu rUDhaH, tatra pauSadhe upavAsaH pauSadhopavAsaH' parvavAcakatAM darzayadbhiH parvasu abhaktArthAdiravazyaM vidheya samavAyAGge 19 patre-'pauSadhaH parvadinamaSTamyAdi tatro- iti niyamo vidhIyate, vidhAnaM vA navamiti / prAcye pakSe pavAsaH-abhaktArthaH pauSadhopavAsaH' tattvArthabhASye 81 svIkriyamANe na kenApi ko'pi vivAdaH, parvasvabhaktApatre-pauSadhopavAso nAma pauSadhe upavAsa: pauSadhopavAsaH, thakAdividhAnasya naiyatyaM yAvajjainaM svIkArAd / aSTa // 16 //
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo. dvArakakRti sandohe // 163 // NRONAR | myAdiSu tu niyamena kArya iti tattvArthavacanamapi haveja posahio // 1 // AvazyakacUrNipRSThe 304 tame K pauSadhapoSakamasya, yatastadvRttidvayaM tathaivAha-'anyatamAM ceti atrAnyatrAhAratyAgAdInAM prAzastyaM jinamate siddhamityapratipadAditithiM, anena cAnyAsu tithivaniyamaM darzayati, bhidhAyASTamyAdiSu teSAM spaSTatayA niyamakartavyatA darzinAvazyatayA anyA su karttavyaH, aSTamyAdiSu tu niyamena tAsti / ata eva parvatithiSu pauSadhAkaraNasya pratikramaNakAryaH itisiddhasenIyA, 'anyatamA ceti pratipadAdiSu mapi zrAvakaiH kriyamANaM vAstavIM dazAmApnute iti / aniyamaM darzayati, aSTamyAdiSu niyamaH' iti hAri- anyacca yathA yatidharmamanAkhyAya dezaviratidharmamAcakSamANo bhadrIyA, tattvArthabhASyakArA api 'so'STamI caturdazaiM yaktiH sthAvarahiMsAdInAmanumodako bhavati, tathA sUtrApaJcadazI anyatamA vA tithimabhigRhyeti' vacanena spaSTa- NAmeteSAM niyamaparatvAbhAve aparvaghasreSu vidhIyamAnAnAmaSTamIcaturdazIpaJcadazIvihAyAnyAmapyabhigRhya tithi catu- mAhArAdInAmanumodakatvApattinizcalatarA syAditi / anyacca vidhasyApi pauSadhasya krnniiytaamaahuH| na ca zaGkanIya rUDhyA pauSadhazabdaH parvakhityAdi vyAkhyAnaM vyutpattianyatra vidherabhAvAt kathaM niyamatvamatra syAt ? siddhe mAtrameva, na ca vyutpattayo vAcyArthasvarUpaniyatAH / satyArambho niyamAyetivacanAt , yataH pauSadhikAnAme- ato'gacchatyapi sAsnAdimati gozabdasya gacchatyarthavyutaddharmadhyAnamAkhyAtaM cUrNikAraiH 'sanvesu kAlapavvesu pasa- tpannasya prvRttiH| ataH zrIabhayadevAcAryAH prAhuH vyuttho jiNamae havai jogo / aTThamIpaMcadasIsu ya niyameNa tpAdya pauSadhopavAsazabdaM parvavAcakatayA dharmapoSakatayA ca // 16 //
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAgamo dvArakakRti sandohe // 16 // samavAyAGge-'iyaM ca vyutpattireva pravRttistvasya zabdasyA- | tadbhinnAsvapi iSTaphaladAyinyAH pauSadhakriyAyAH spaSTamava- / possdhhaarshriirstkaaraabrhmcryvyaapaarvrjnessviti| kiJca-yadi | lokanAt , na ca kvApyanyatrAparvasu kRtAnAmabhaktAdInAM parAmarzaH aparvAnuSTheyatAyA niSedhArtha vyutpattirevAzrIyate tarhi | prAyazcittaM niSedhazca / kiJca-bhavatAmapyAcAryaiH parvANyadhikevalAbhaktArthakasyaiva grahaH syaat| evaM cAniSTatamamApadyate- | kRtyApyabhaktAdayaH kAryante eva / nanu te bhinnabhinnAbhidhAnena yadaparvadineSu abhaktArthakaraNe mahAnapAya iti / yaccA- na tu paussdhaabhidhaaneneti| AdAvetaccintyaM tatra, tathAkAryamANA nyatra zAstreSu vyutpattipravRttyoH pauSadhabhedo na darzita abhaktAdayo dharmapoSakA na vaa?| Aye, drAviDIpraNAmenAgataM / | ityucyate / tanna tAtparyajJavacana, sarvatrApi pauSadhe AjharA- | pauSadhatvaM, tanmAtrArthatvAt pauSadhazabdasya / paratra tu jainadInAM caturNA tyAgarUpa eva pauSadho vyAkhyAyi tannAntarA | dharmatayA teSAM karttavyA naiva tiSThet / nanu sarvatra zAstreSu bhedamenaM bhavatIti / na ca vAcyamasmAbhirapi niyamata- | parvasu pratipUrNapauSadhasyAbhidhAnAcaturvidhasya tasya samagrasthAyaiva sUtrANyetAni svIkriyante, vizeSastvetAvAn yadbhavadbhiH parvasu niSedhaH kriyate iti / satyaM, tattadadhikAreSu kriyA niyamyate, asmAbhistu caturvidhasya pauSadhasya | tathAkRtayA varNitazcaturvidhaH paraM naitAvanmAtreNa parvasvanyathAaSTamyAdiSveva karaNIyatAM niyamya aparvaNi tasya vidho naiva kArya iti / yadvA'parvasu na caturvidhaH kAryaH niyamyate iti / satyaM, darzito niyamavidhiH paraM na pauSadha ityevamapi ca niyantuM zakyaM, zAstroktInAM vyavakenApyanumataH, pratyuta caritAnuvAdeSu tattvArthabhASyavRttiSu | hiyamANAnAM ca virodhApAtasya durdharatvAditi / vastu- HI N // 164 //
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ sandohe Agamo A tastveSA samagrApi carcA tuSakaNDanamevAnukaroti, yatazca- | sAdhumUle'vatiSThante, pAraNakAle ca saMdezayanti pAraNAya A pauSadhaddhArakakRtiturdazyaSTamyAdinirdezaH kutrApi na vidhivAdasUtreSu, caritA- pauSadhasya gurun , tadA gurubhirArambhasammativarjanAya 'punaH parAmarzaH | nuvAdoktaM tu puruSavizeSakRtyAnuvAdakaM, na tu vidhAyakaM, kartavya' ityukte yadi pauSadhAya tatparA bhveyustiiprv||165|| ! na ca tadbhalenAparvAbhaktArthAdidharmANAM niSedhaH kartuM zakyaH, | pauSadhaniSedhakaiH kharatarairAkAzamevAvalambanIya, aniSedhAnu AvazyakAdiSu zAstreSu sAmAnyenaiva AhArAdityAgarUpasya matyA cAbhIgenaivAtmA lepanIya iti / yacca kharatarApauSadhasyAbhidhAnAditi / nanu pauSadhazabdasya parvasu pasadaH kazcit 'nAvazyaMtayA'nyAsu kartavya' ityasya tattvArUDhatvAt parvakRtyatvamAyAtameveti / ciraM jIva tAga- vRjivAkyasya avazyaMtayA na karttavyo'nyAsu tithiSviti mAdiSu caturdazyaSTamyAdiSu pratipUrNa pauSadhaM pAlayanta jagAdArtha, tattu vaiyAkaraNApasadatvaM tasya prakAzya prakaraNaityuktatvAt punaruktiparAste'vagamyA kiM ? etAnyeva virodhenobhayapakSIyAnAmapi tarjanIya eva, pauSadhastithicaturdazyAdIni padAni abhaktArthAdInAM sarvadA kartavyatAM mabhigRhyeti pauSadhavidhAnarUpaM prakaraNaM yatastataH kharatarAgamayitvA taiH zrAvakaizcaturdazyAdiSu kRtaH sampUrNaH pauSadha pasado niSedhakArakatvAt prakaraNavirodhenobhayairapi daNDya iti bAdhanAyAlaM bhavanti kena nivAraNIyAni ? / tattvArthe | eva / na hyanye kharatarAH svagacchadurAgrahabaddhA api virodha tu 'tithimabhigRhya'tyavayavena naikasyAM tithAvaneke'bhaktArtha- prakaraNasya kurvantamabhibRMhaNIyeyuriti / nanu TIkAkArAveva kAdaya iti spaSTaM spaSTyata iti / nanvaidaMyugInAH pauSadhikAH | pauSadhAnuSTheyatAmavIrya niyamAniyamaprakAzakatayA prakaraNa
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAgamodvArakakRti pauSadhaparAmarzaH KI sandohe // 166 // viruddhAviti na cintyaM, yatastAbhyAM bhASyakArANAma- api sarvaguNadhyeyatvAddezavirateH siddhAH santo niyamyante bhiprAya aavisskRtH| yasmAd bhASyakAraizcaritAnuvAdA- pauSadhadineSviti sudRzAM nUtanamiti / na ca zaGkayaM yat diprasiddhA'STamyAdikA catuSparvI kaNThenoktA, pazcAttvanya- | yathA niyatapramANAnAM kAyotsarge'dhikasya tasyAvidhitamAmiti bahutithimadhyavartinI tithigRhItA, tatphalaM bhAvasya niSedhAya kriyate eva, na caitAvatA sthAnAdyaniyamAniyamAbhyAM kartavyatAyAM pauSadhasya pariNAmitaM, bhAvasyAnumatirmanyate kairapi, tadvadevAtrASTamyAdiSu pauSadhasya paraM kharatarApasadena kriyamANasya niSedhasyApi tu gandho'pi- vidheyatAmaGgIkRtyAparvasu taniSedhe kathaM sAvadyAnumateH nAsti / tathA ca tatpAThaH-'anyatamAM ceti pratipadA- prasaGgaH? iti / yato ye niyatAH kAyotsargAste prAyazciditithi, anena cAnyAsu tithiSu aniyamaM darzayati,. tarUpAH, prAyazcittapatipatvA ca prAyazcittavidhau na nyUnAnAvazyaMtayA'nyAsu kartavyaH, aSTamyAdiSu tu niyamena dhikyaM kAryamiti vidvatpArSadyA vidantyeva / tata eva kAryaH' hAribhadyAM tu samAna etena pAThaH, paraM tatra tu zAstrakArairapyudyotakarANAM 'caMdesa nimmalayare'tyantamevAmnAtaM nAvazyaMtayetyAdi vAkyameva nAsti / kiJca-nakArasyA- tatra cintanaM, paraM ye kAyotsargA jJAnAcArAdhanAprayojanA vyayatve'pi vizeSaNaM bhAvapratyayaM ca kurvan sa kharatarA- yathAdhikyaM lAbha eva mato, lokodyatakarAzca na tatra pasado na kena zikSaNIyaH syAditi / anyacca pANmAsika khaNDanIyA iti khAdyAvamAnAM kAyotsargAdidRSTAntabalenAAhAratyAgastIrthasiddha iti parvAdidinena niyamyate zeSatyAgA parvapauSadhapratipatteniSedha AkAzakusumodbhavAyate iti / A // 16 //
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ AI na ca vAcyaM pauSadhaH parvAnuSThAna rUDhyA parvasu vartate ityAdImi | kartavyatApi procyeta parvAnuSThAnamityAdibhiH zabdastahi na pauSadhaAgamo. vAkyAnyabhaktArthakAdInAM parvasveva kartavyatAM niyamayantIti ghetAvatA gauNakAraNAnAM kAraNatAyA niSedhasyAbhAvavat / parAmarzaH dvArakakRti kriyA niyamamapohya parvakartavyatA niyntvyeti| yata prAktAvad caturdazyAdyatiriktatithiSvabhaktArthakAdInAmakartavyatAsiddhipadasandohe vyutpattirUpameva taditi naiNAM karttavyatA parvasu tena shkyaa| vImAsAdayediti / nanu bhavadbhiH prakaraNavirodhena prti||167|| KI tasvasaH parvatvamapi dharmopacayahetutvena vyAkhyAtaM, na tvaSTamyA- niyatadivasAdIn vyAkhyAya caturdazyAdIni sUtrANi ditvena / nanu parvANi cASTamyAdaya ityuktameva / satyamukta, viparyasya ca parvasvaSTamyAdiSveva paripUrNaH pauSadhaH kArya kintu tAsu niyamakartavyatArtha, anyathA tu vyutpattAveva iti vyavasitaM, paraM grAmezagRhapAnIyemUnAM grAmapravezasya tithIstAH samAvizeran / yadi ca parvAnuSThAnamityAdimAtre- daulabhyAbhAnamityAbhANakaH satyApyate / yataH kiJcidapyANAparvasu niSedho'bhaktArthakAdInAM pratipAdyata tarhi 'aSTau sAdhu- gamavacanaM tAdRzaM nodyate, yena parvaNAM syAtparisaGkhyAnabhiranizaM mAtara iva mAtara pravacanasya / niyamena na moktavyA miti| tadantarA ca pUrvokto vyavasAyo'ndhakAranRtyamevAnuMI ityAdi vacAMsyavalambya sAmAyikAdivatAM sAdhvanuSThAnamiti kurvIta / nanu caturdazyAdayaH aSTamyAdayazceti vacAbhyAM na niSedhyameva, na cAdo durAgrahagrastAnAmapi sammataM / tatazca 'gauNa- so'zakya iti cet / satyaM, paramAdizabdAvarUddhatvAttayoH mukhyayormukhyenaiva vyapadeza' itinyAyene dayaH sAdhvanuSThAnamiti parisaGkhyAnamantareNeyattA'vadhArayituM kathaM zakyeta? / nanu procyate, tathaivAtrApi parvasvaSTamyAdiSyabhaktArthakAnAM nitya- sUtrakRtAdiSu caturdazI'tyAdinA, zrIyogazAstrAdiSu N // 167 // T
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo IN/ 'catuSpA mityAdinA parisaGkhyAtAni eva tAnIti | prAgvyutpattau parvANi cASTamyAditithaya ityuktvA parvavyA- IN pauSadha. dvArakakRti ceciraM jIva, tathA parisaGkhyAya zrIupadezamAlAnavapada- | khyAM pravRttyA darzayanta AhuH 'AhAranimittaM dharmapUraNaM l sandohe prakaraNavacanaM upadhAnAdiSu svagacche'pi kriyamANapauSadhAMzca | parveti bhAvanA, evaM zarIrasatkArapauSadha' ityAdi / sA parAmarzaH svayamevAvidhitvena svIkArAt, yato jJAnAdikalyANaka- etAdRzaM zrIharibhadrIyaM vacanamavalokayan kaskaH sacetana // 168 // dineSu pauSadhakaraNamAdiSTamupadezamAlAdiSu, Avazyaka tu| AhArAdityAgameva parvatayA nAGgIkuryAt , kazcaitAdRzo'navasarveSAM kAlaparvaNAM pauSadhArhatvaM spaSTameva / yadi Adizabdo | buddha evaMbhUto bhavedyazcaturdazyAdInAmeva parvatvamadhyavasyet , vivakSitaparvatayetyarthe paryavasyate tarhi sApi sUtrasamma- | adhyazsyeccAhAratyAgAdirUpaparvaNAM caturdazyAdyatiriktadine / taivAdaraNIyA syAt, na tu gcchduraagrhodbhvaa| kizca : SvakartavyatAmiti / bhagavantazcarNikArAstu 'pAsadha uvavAso' vyAkhyAkArAH dharmopacayahetutvena parvatvamAcakSANAH abhaktA- ityuktvA upavAsaM-avasthAnaM dharmapoSakatvena pauSadhazabdena rthakAdidharmahetutAM sUcayantastathAvidhAnAM sarveSAmahAM parvatva- karmadhArayaM kRtvA vizeSayanti, na ca tRtIye zikSAvate'STamAhuriti / parisaMkhyAnamalikaM kartukAmairavazyameva zocya- myAditithInAM nAmApi gRhNanti, azaktAnAM vizeSeNAmiti / AcAryazrIharibhadrAH parvavAcakapauSadhazabdenopava- TamyAdiSu avazyakarttavyatAM kathayanti / tatazcedaM tattvamAvisanaM pauSadhopavAsa iti vyutpAdya bhinnapravRttidarzanAyAhuH- | bhUtaM yad bhagavatacarNikArAna yAvat mukhyatayA yathAvasaraM 'niyamavizeSAbhidhAnaM cedaM pauSadhopavAsa' iti / kiJca | sarvadA pauSadhagrahaNaM; pazcAttu kAlabalena niyamakarttavyatAva- H // 168 //
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAgamo se tISu caturdazyAdiSu pravRtirjAteti pAzcAtyaiH poSadhazabda | tAdRzyuktiriti pUtkurvatAM na vidvadbhirgacchadurAgrahamantarA kizi pauSadha mArakakRti-H parvavAcakatayA''dRtaH / evaM ca aSTamyAdiSveva sa kArya dapyavekSaNIyaM syAt / nanu kutra tAH kathambhRtAzceti? darzanIya, parAmarzaH sandohe 2 ityAgrahIbhavantaH kharatarAstattvAnveSaNazUnyA. evAvayoddhacyA yato vayamapi tanmArga zraddhAya nirmalIbhavAma iti ced , bhavatu | ISi iti / sampUrNa eva pauSadho'STamyAdiparvasu kriyate yaH, sa kalyANaM bhavatAM yat sumArgajigamiSodbhUtA, dRzyantAM tAH | eva zramagopAsakAnAM vratatayA gaNyate ityapi bhAvatkagaccha- pradarzamAnA adhunA, AvazyakacUrNipATha:-'sarIre posaho dese pacanaM yat , tadapi zAstroktInAmanAlocanapUrvakameva / nanu amugaM hANAdi na karemi, savve pahANamahaNavaNNagavileSaNa- lA | sakatAdiSu caturdazyAdiSu pUrNasyaiva tasyAbhidhAnAtkathamanA- puSpagaMdhANaM, tathA AbharaNANa ya pridhaago| abvAvAraposaho AI locamapUrvakatA'smadIyAnAmiti cet / satyam , caritAnu- NAma dese savve ya, dese amugaM amugaM pAvAra na karemi, vAdarUpatvAttaduktInAM na syAnniyAmakatvaM, tathA vidhivAkya- sacce vavahArasevAhalasagaDagharaparikammamAibho na karemi / II viruddhastu vAkyanicayo'pi na syAjAtvapi niyAmaka iti / vaMbhaceraM dese divA rattiM vA ekasi do vA, savve ahorataM tadanyathAbhUtAnAM vidhInAM sAkSAdupalambhe syAdetat, paraM naitA- vabhayArI / AhAre dese amugA vigatI AyaMbilaM vA ekkasi haMzi vidhivAkyAnyeva santi zAstreSviti ka iva jJApaka- vA, savve cauvyiho AhAro ahorattaMti, AvazyakahAri siddhaparvadinIyapUrNapoSadhakaraNaviSayAyAH prarUpaNAyA bAdha bhayAmapyevaM, paraM tatra krama AhArazarIrasatkAratyAgabrahmaiti ? cet , tAdRzInAmuktInAM sadbhAve'pi bahvInAM nAsti ca vyApArAdiH AhAradeze ca dvayazanakamapi / zrIabhaya-10 // 16 //
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ I pauSadha. paraSAmarzaH IKI bhAgamoIN devasUrisUtritavRttiyukte paJcAzake'pi-'AhAradehasakAracaMbha- | pauSadho'pi dezato divaiva rAtrAveva vA, sakRdeva dvireva vA vAvAraposaho jaNaM / dese savve ya imaM // 29 // vRttau- | strIsevAM muktvA brahmacaryakaraNaM, sarvatastu ahorAtraM vArakakRti 'sAmprataM tRtIyamucyate-idaM caturvidhamapi dvidhetyAha-deze AhA- yAvad brahmacaryapAlanaM, dezata: snAnAdeH zarIrasandohe rAdInAM dezaviSaye 'savvetti sarvasminniravazeSe AhArAdau' | satkArasyaikatarasyAkaraNaM, sarvatastu sarvasyApi tasyAkaraNaM / // 17 // ityAdi / zrAvakajJaptAvapi-'AhAraposaho khala sarIrasakkA- | satsvevaM vidheSvavivAdAspadazAstrapATheSu kaH khalu vaktumapi raposaho ceva / baMbhavvAvAresu ya taiyaM sikkhAvayaM NAma | jihvAM capalayet yat tRtIyaM poSadhAkhyaM shikssaavrtmssttmyaadip||32|| dese savve ya duhA ikviko ittha hoi NAyavvotti | vasveva paripUrNAhArAdicaturvidheneva pauSadhena bhavatIti / na tattiH-AhAraposaho0 zrIAvazyakavRttivadatrApi vyaakhyaanN| ca vAcyaM sarvANyetAni zAstrANi svarUpapratipAdanaparANi, dvividhaM hi pauSadhavata dezataH sarvatazca / tatrAhArapauSadho | tatastadapekSayA na pUrvavata vaktaM zakyaM, paraM zrIsUtrakatAlAdezato vivakSitavikRteravikRterAcAmAmlasya vA sakRdeva dvireva | dipratipAditAni vacanAni AcArapratipAdakAni, yatastatra vA bhojnmiti| sarvatastu caturvidhasyApyAhArasyAhorAtraM | lepAdizrAvakANAM pratipAdyate AcAraH, tatra ca. cAuddayAvatpratyAkhyAnam , kuvyApAraniSedhapauSadhastu dezata eka- saduddiTThapuNNamAsiNIsa paDipuNNaM posaha aNupAlemANA tarasya kasyApi kuvyApArasyAkaraNaM. sarvatastu sarveSAmapi / ityevameva sarvatroktamiti pUrvoktavatparvapUrNakatrtavyAdi nikAkRSisevAvANijyapAzupAlyagRhakarmAdInAmakaraNaM, brahmacarya- | cyate iticet / satyam , vibhaktaM paraM tatra sarvatra prati // 17 //
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAgamo- pAta vimAsta, tApa vasvAsa ! na mAnastathA vyAsa pUrNeti vizeSaNamasti, tatkiM na vicAryate ?, yataH parvasvapi | iti / nanu asmAbhistathaiva vyAkhyAsyate iti / satyam , paraM / pauSadhaparipUrNapauSadhasya niyamAbhAve eva tasya sArthakatvaM, anyathA- bhavatAM pratiniyatadivasazabdasya parvArthatvAttatraiva cAtithi parAmarzaH dvArakakRti- vidhapauSadhasya caturdazyAdiSu sambhavAbhAve tu tadvayarthameva saMvibhAgavatamya vidhirUpatvAbhisandherna sa upaskAro bhavyAya sandohe syAta / kizca-teSAmAcAraniyAmakatve sUtrANAM zramaNebhya | bhavatAmiti / kiJca-bhavantaH pauSadhaM yAvadahorAtratayocarya AhArAdikamapi caturdazyAdiparvasveva vitIrya syAt , tadA- | tadanu tatsambandhaM sAmAyikamapi yAvadahorAtrAvadhikaM samuccarya dhAratvenaiva dAnasyApyukteH / caturdazyAyatiriktatithiSu dIya- | purastanarAvyantyayAme purato'viratibhAvApattibhItyA punaH sAmA- IA mAnaM supAtradAnamapyavidhidAnatayoddhoSyam / yikoMcAraM kurvanti / atra yadi pratiniyataH zabdo maryAdArthe nanu tatra bhavatAM tarhi kA gatiriticet, samIcInaiva, na gRhyate parvArthazca yadi gRhyate tarhi sAmAyikasya punaruccAraNa yato'smAkaM dezato'pyAhArAdipauSadhAnAM sambhavAccaturdazIgata- paurNamAsyAdighUttarAsu parva tithiSu tAvanmAnaH pauSadho'pyuccaritumeva || sarvapauSadhasya uddiSTapaurNamAsyordezapauSadhasadbhAvAt , caturdazyA- yuktaH syAditi / nanu bhavatkRtena maulena vyAkhyAnenAtithidiSvapi kAdAcitkadezapauSadhasadbhAvAca tadarthAnItAhArAdi a- savibhAgasyApi pratidivasakartavyatA''pannA, parvAparvasu tithisaMvibhAgaH vidhAyaiva vyApArayanti, nAnyathetyasmAbhiH sarvadA zramaNAdidAnasyokteriti cet / satyam , dAnasyAzakyAni tAni vyavasthApayitumiti / 'sopaskArANi sUtrA- | smAbhiH parvAparvasu sadaiva karttavyatA svIkRtA,paraM sAmAnyadAnA- IN NI tinyAyena tu vRttikAravyAkhyAtaH pAraNakadivaso gRhyate tithisaMvibhAgabhedamajAnAna evaivaM pUtkuryAt, natvitara // 17 //
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 12 // nAgamo. iti / ko hi tayormeda ? iti cet , zRNu, atithisaMvi- | pauSaSabhedazca tdpi| dAnaM ca pratyahaM paryAparvAvizeSeNa dIyata / pauSadhabArakakRti-INI bhAgavatA 'egabhattaM ca bhoyaNa mityanagArAcArAdekazo dAnasya eveti pratidivasAcaraNIyatA tayoriti / kimarthamevaM nyAsa ? vimarzaH sandohe vidhirUpatvAccaikabhaktameva kArya. dattvaiva ca sAdhumyo'za- | iti cet, kharatarANAM khaNDanAyetyavadhAne na kaaciddhaadheti| nAdi bhoktavyaM nAnyathA, yaccA''dattaM zramaNaistadeva bhoktavyaM, anena vacasA kharatarANAM parvAnyadinapoSadhAkaraNamAnyatocchvana tvanyaditi / tadvtavyatirintasupAtradAne tu naite niyamA iti| situmapi na zaknuyAt / sAmAyikadezAvakAzikayostu nanu kathaM tadyatithisaMvibhAgodAharaNeSu kRtapuNyAdiSu tatpuruSe vigrahItavyaH pratidivasaH zabdaH pratyurasAdivaditi bhadraM l naivamekabhaktAdikaM darzitamiti / dRSTAntasya bhUyo dharmavattvasyA- bhavatu, AgamAnusAribhavyAnAmitipauSadhaparAmarzaH pyabhAvAt, ekadezIyatvAcca naiSa dRSTAntadoSaH, supAtradAnatatphaH | layoreva tatropakramAditi / dAnAdyapekSayA'ntyazikSAvratadvaya- pauSadhavimarzaH (29) mAzritya zrIhemacandramUribhiH 'sAmAyikAdIni catvAri navAvazyakapazcAzakavRttyAdau pratipAditamabhiyuktairyaduta- M zikSAvatAni pratidivasAcaraNIyAni' iti tRtIyaprakAzasyAdau 'sAmAyikadezAvakAzike pratidivasAnuSTheye paudhopavAsAspaSTamuktamiti / nanu antyazikSAbatadvaye kathaM tadgamanIya- tithisaMvibhAgau tu pratiniyatadivasAnupTheyo na pratidivasAmiticen , maryAdA rthe antyadvaye dhIpsAyAmavyayIbhAvamAdAya, caraNIyo' / evameva navapadaprakaraNazrAvakaprajJapti-yogazAstra- JI yatI vikRtyAcAmlAdi pratidinaM divasanayatyenaiva kriyate, prabhRtizAstravRttiSvapi spaSTamevopapAditaM pauSadhopavAsAtithisaM IPI // 17 //
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamosArakakRtisandohe 173|| vibhAgayoH pratiniyatadivasAnuSTheyatvaM, pauSadhazabdenApi | uccaritAni yAvajjIvamanuvartante / ata eva pratidivasAnuSTheye pauSadha. parvaivocyate, tataH kathamevamaSTamyAdIni parvANi vihAyAnya- | iti kathitaM, punaHpunarutvArya iti bhAvanA cAsya abhiyuktaH / vimarzaH tarasyAM tithau pauSadhavidheyatopadezo notsUtratvamAzrayet / kRtA, anyathA punarbhAvanAvaiyarthya syAt , pratidivasAnuSTheye dharmAnuSThAnamapyavidhinA kriyamANamavidhinA''rAdhito yathA / iti naiva vAcyaM syAt , ekadivase'pi bahuzaH karaNAta vaitAlo nAnarthajAlamanupasthApya tiSThati, tathA bhavaprapA- | pratisandhyamAvazyakakriyAvat sAmAyikadezAvakAzike ekaza tamanupasthApya nAmoti virAmamiti cet / suSThUktaM bhava- | eva karaNIye syAtAM / ata eva ca parvadinAcaraNIye iti mIrutA yet te manasi cakAsti, sphuTatarodgArada- | noktaM / na ca vAcyaM pauSadhazabdo rUDhyA parvasu vattate pANi rzanAt prINitAH smo vayamakANDollasantI kAdambarI- cASTamyAditithaya" ityAdivAkyAt spaSTameva parvAnyadivase mavalokya mayUramAlA ythaa| mathamaM tAvadetAvadvicA- niSedhanaM pauSadhasyeti / yataH parvasu niyatakarttavyatA'nena ryatAM yaduta-kiM tatprakaraNaM uccaritavratamaryAdAdarzaka bodhyate, na tu niSedhaH / ata eva ca tattvArthabhASye 'anya- ta karaNakAladarzakaM vA / Aye, yathA sAdhUnAM mahAvratAni tamA' tattvArthavRttyAM 'pratipadAdyanyatamAM vA tithimIkasya avazyaMtayA zrAvakANAM cANuvrataguNavratAni prAyikatayA cAnenAnyAsvaniyamaM darzayati' ityAdi gaditaM saribhina satadha yAvatkathikAni, yataH sakRducaritAni yAvajIkmanu- yathA sAmAyikadezAvakAzike ekasminnapi dine punabhunA varttante, na tathA zikSAmatAsi kiMsvitvarANi, yato naikaza vAryate, naivaM pauSadhopavAsAtithisaMkmiAgau, kintu disaSARAI -SA ya sva
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAgamo- KI eva pratiniyatastatra / ata eva cAhArAdiSu poSadheSu sarva- | sthazrAvakazrAvikayoH spaSTatayA pratipAdanAt, tasya deva- kA pauSadhaddhArakakRti to'horAtraM paricchedaH / anyacca cet pratiniyatadivasazabdena pUjyatApAdakatayA vidhirUpatvAt guNAdhikAra eva ca tadvarNa- vimarzaH parvaiva gRhyate, anyatra ca niSidhyate, tarhi sAdhUnAM dAnaM yat naat| dezato niSedhe kiM vikRtyAdipratyAkhyAnaM sakRdAdisandohe so'tithisaMvibhAga iti tadapi vihAya parvANi naiva brahmAdi niSedhanIyaM ?, na ca zakyaM tat ,pratidivasakaraNIyatvAt !!174 // kartavyaH, karaNe ca yathA pauSadhe'parvaNi kriyamANe'vidhi- pratyAkhyAnAdInAM / sarvatazced kimAgamabalena yuktyA vA ? / kriyAto doSApattiH, tathA'trApi dAne doSApattireva vAcyA, nAdyastAdRza AgamasyaivAbhAvAt , pratyuta parvAnyadivaseSu tulyayogakSematvAt ekayogaziSTatvAcca / kiJca-caturvidhaH 'savvesa kAlapanvesu' iti 'pratipadAdyanyatamA vA tithisamuditaH pauSadho niSidhyate parvAnyadivase kiMvA pratyekaM ?, miti ca bahuzo vidhivAdAnAM caritAnuvAdAnAM ca tatkaraNatatrApi dezataH sarvato vA vikalpacatuSTayI, kishcaatH| samudi- vidhAyakadarzanAt niSedhagandhasyApyanupalabdheH / anyacca yadA tapA divA brahma mrakSaNAdivilepanavanaka- kadAcit Agacched anyadivase pauSadhagrahaNAya ko'pyantemAdipratiSedhazca kimahorAtramaryAdayA yaMtra kutrApyati kriyate / vAsI sa ki niSedhyaH ?, Amamiti cet, datto jalAavidhiH? Amamiticeta , SaSThASTamAdikAriNAM nAganattu- jaliH sarvavirataye, anumtiprskteH| na cet, tvanmateAdInAM dhruvamavidhyApattiH, ekaikopi bheda ityapi nodgho- | 'vidhynumtiH| kiJca-pauSadhaM pArayatA zrAvakeNAdeze yAcite // 14 // ya yAvanmAsaM payoyeNAvazyake kaccha- | 'punaH karttavya' ityapi dIyate cedAdezo'vidhyanumatyApattinoM
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo | cedavadyAnumatiH, anyaparvakartavyatA 'tvAdaro na moktavya' / bhavanmatAnusRtyA sarvANyahAni niSiddhAni, na tu parvAtiri- 4 pauSadhabArakakRti ityanenaiva vaacyaa| kiJca-zrImadbhirabhayadevasUribhirevoditaM sama- tAnyeva / na caivaM / prakaraNamapi yat maryAdAkartR tadvirudhyate, A NivAyAGge ekAdaze samavAye yaduta-pauSadhaM-parvadinamaSTamyAdi tatropa- tathArthakaraNe kartavyakAlasyaiva pratipAdanApatteH, tathAtve PhilvimarzaH sandohe vAso'bhaktArthaH pauSadhopavAsa iti iyaM vyutpattirekha,pravRttistvasya ca dvivyAvahAM samudAyenApi pauSadha uccaritaH kena vAkyena zabdasya AhArazarIrasatkArAbrahmavyApAravarjane viti / tatazca niSedhyaH?, upadhAnapauSadhAzca kathaGkAraM vidhinibandhanA bhaveyuH?, Ki spaSTamevedamavasIyate yaduta-parvadivasagato niyamo nAnyadine vihAya ca zIlAcAryavacaH kalyANakadinapauSadhAH, zIlAcAryakartavyatAniSedhAya, kintu tatra niyamena karaNAyAnyathA vacasApi pratipUrNimaM pauSadhA avidhipathapravRttAH / anyacca ta sAvadhAnumatyA niravadyaniSedhena cAtmAnaM bhavAmbhodhau mA ama- divasASTakaM yAvat pauSadhavataH zrIvijayanRpasya vighnaat / anyacca, pratiniyatadivasazabdena yadi parvadinA nivRttirabhayasya suvAhoH sarveSAmapi cakriNAM vAsudevAnAM vivakSitA abhaviSyan tadA prAkU tAvat gauravakArizabda- cASTamabhaktikapauSadhakaraNeneSTasiddhizca na kadAcanApi vadanaM pUjyAnAM nAbhaviSyat , parvadineSviti laghunaiva nirdezena syAt, avidhipravRttAnAmaniSTaphalasyaivApAtAt / vihAya sAdhyasiddheH, na ca niSedhaM 'na tu pratidivasAcaraNIyA'- bhavanmataM na vacanApi aparvaNi niSedhaH pauSadhasya, pratyuta vitivAkyena gauravAdhmAtenodIrayet , kintu nAparvaNItyanena AvazyakacUrNI 'savvesu kAlapavvesu' ityanena sarvadA pauSadhalaghunibandhenaiva / anyacca 'na tu pratidivasAcaraNIyA vityanena sya kartavyatoktA, na tu niSiddhA kacanApi sAvadhapravRttibhI // 17 //
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ zramaNo sandohe // 176 // bhAgamo- II bhiH / yazcocyate bhagavatIsUtrakRtAGgaprabhRtiSu zAstreSu 'cAudda- | "niyAmakatA syAt / 'anyadA tvavidhitvApattiH syAttadvArakakRti- K samudiTThapuNNimAsINIsu paDipuNaM posaha' mitivAkyaiH parAvRtteH / sUtrakRtAdau cAvazyakakRternamaskAraparAvRtteH zrAvaka bhagavAn parvAnyadivaseSu pauSadhaniSedhaH, sa vihAyAbhinivezakAla- kriyAtayAnukterayogyatApi syAd bhavanmate tadadhikAnaGgIkArAt, mahAvIra kUTodgArAhitAM vAsanAM na kiJcidanyad dhvanayati / yata- | na cet tattvArthIyoktyavirodhena sarva maduktAnusAreNa statra hi kaH kadA kimakaroditi pratipAdayiSita, na- | samyaktayA bhAvayitvA yathAgamaM vAcyaM, yena pAThakazrAvakANAM tu niSedho gndhenaapyaadissttH| etAvatA ca niSedhaniyame | zvovasIyasaprAptito'pUrvatama AnandaH sampadyate itizam / / caritAnuvAdavidhivAdayona bhidaa| na ca tatra vidhiprAptA- | iti pauSadhavimarzaH vapi niyamatAsiddhiH, kalyANakopayAmAdiviSaye bhava-- tAmevAniSTaprasakteH / sAmAnyavAkyasya niyAmakasayAmyu- zramaNo bhagavAn mahAvIraH (30) pagatau 'kiikammakaro havai sAhU' battIsAmannayaraM sAhU natvA dhIraM jagadvanyaM, jinezaM zAsanezvaraM / / ThANaM ghirAhato' ityAdInAmanekeSAM vAkyAnAM 'niSedhakatayo- devairdattAbhidhA tasya, carcyate bodhizuddhaye // 1 // dbhAvanaprasaGgAt / sarvatra sAdhUnAM tRtIyanaharAdikAlasya | bhagavato vartamAnazAsanasyAdhiSThAyakastatpravartakatvena zramaNo | gocaracarIkAlapratipAdanAdabhaktArthAdInAmaSyavidhitAprasakteH, | bhagavAn mhaaviirH| sa ca svAbhAvikyA''vAlagopAlaM 7 // 16 // 'prAbhAtikanabhaskRtismRtipAThasyApyanekatropalabhyamAnasya ca | manuSyeSu deveSu ca sampreSu pracaritayA vANyA 'samaNe 1 zrAvaka kRtikarmaniSeyakatayA / 2 namokAreNa viboho ityAdirUpasya / 3 prAtareva smaraNoyatve / 4 prabhAtavyatiriktakAle /
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ zramaNo bhAgamo. H bhagavaM mahAvIreM' tyAkhyAyate, AkhyA ca tadIyAsAdhAraNa- | ato'navAptajJAnAdyatizayo'vyayaM sarveSAmamarANAM samare-. vArakakRpti-N | guNasaMhatituSTayA devasantatyaikatrIbhUtayA sthaapitaissaa| tatra ndrANAM pUjyatama eva / ata eva ca 'dhammo maMgalamuktisandohe bhagavanmahAvIrasya tadAkhyAkaraNAvasare paJcavidhAH zramaNAH hamityasyAM ahiMsAsaMyamataporUpadharmaikAgracittanamaskAre 1277 // 'niggaMthasakkageruyatAvasaAjIvetti bhedena Asannanme'pi, | mukhyamudAharaNaM bhagavAnahan mahAvIraH / tathAvidhatvAttasya, IS pArthApatyAnAM nimranthAnAmapi sadbhAvAttadA paraM sarvAtizAyizrA- tadanukAreNa gaNadharAdisthavirANAmamarapUjyatvapravRtterevAtila bhagavAn maNyavantaM nirIkSyovAca nirmarAvaliH-satya eSa eva zramaNaH, ghorapi manakasya dharmaphaladRSTAntatayA dharmiNe prapamanti devA . mahAvIraH pANmAsikAdi pradhAnamasyaiva yatastapaH satatakAyotsargAvasthA- | apIti dRSTAntasUcA / dRSTAntasya siddhatamatve nirvivAdAt / narUpopamAtigakhedasahazceti zramaNazabda mUladhAtvarthayukta eSa tatrahi maGgalazabdena hitApti-tatsthairya-tatpAramparyeti trayaM eva nAnyaH kazciditihetoH paJcAnyatamavRttitayA sAmA- | gamyaM, dhvanyate ca dRSTAnte tatra pAramparya. sAtizayaniyanyo'pyayaM zramaNazabdaH sAnvarthazramaNatAdyotanAya nivezito- | tatrijJAnatvAddevAnAM dharmimanasAmamalAnAmavagatiH, manuSya- IN 'syAM sajJAyAM, sarveSAM matAnAM gurumUlatAM gurusaJcAlakatAM | vaMza iva deve'pi pAramparya neti na / samyagdRzAM devAnAM vyAkhyAtRtAM parigrahamAhAtmya cAvagamya gurutvayathArthasUcAyai vyAkhyAprajJaptyuktasanatkumArendravad dharmadharmibahumAnakaraNasAsajJAyAmAdau zramaNapadayogaH / pRthagvibhaktyantatvaM tu bhaga- vadhAnatvAd devAnAM saMhatyA 'samaNe bhagavaM mahAvIre'tti vatvAdinirapekSasyApi tacchrAmagyasya lokaatigtvdyotnaay| nAmakaraNaM susaGgatameva / vyAkhyAkArAzcAtra 'samaNe' tya // 27 //
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamIdvArakakRni // 178 // syetthaM saMskAramAhuH-jainazAsanarUpeSu paJcasu parameSThiSu siddha- | zakrAdikRtAyA azokAdyaSTaprAtihArya pUjAyA uvajIvanaM, tvAdIni catvAri parameSThipadAni na prAmbhavIyArAdhanA- tacca prApyaphalaM kRSau palAlapuJjavat, sAdhyaM tu tIrthapravarttaniyatAni, atyantasthAva rebhyo'pyAgatAnAM marudevyAdInAM nameva tatsiddhaye eva jinA: prAgapAyAn vinAzayanti / tallAbhazravaNAt / ekamevArhantyarUpaM parameSThipadamAdyaM tAdRk sveSAM te ghAtikarmarUpAH pareSAM durbhikSaDamarAdayaH, vinayana kenApyekabhavena mArgArAdhanAllabhyamiti / tata eva ca STeSvapAyeSu cAtmasvabhAvarUpamanantAdiguNayutaM kevalaM prAdutArtha bhASyakArA uttamottamapuruSavyAkhyAne 'bhAvitabhAvo bhavatyeva / jAte ca tasminnazeSaM lokAlokaM vilokayanti bhaveSvaneSviti / prAgbhavIyAM mokSamArgArAdhanA'pi 'aTTha- bhagavantaH / jJAtvA ca taM prajJApanIyAn gaNadharebhya upabhavA u carite' tyAdivacanAt syAdeva bahUnAM paraM jaga dizanti / tatra jIvAjIvau tattvarUpau, Azravabandhau mumukSUNAM nmocanabuddhayanvitA parArthapravRttimAtrasArA tu sA'rhatA meva | heyatayA, saMvaranirjare mokSasAdhanatamatvAdupAdeyatayA, puNyapA tathAvidhAzca dazasAgaropamakoTAkoTi mitAyAmutsarpiNyAma- pe ca sAdhakabAdhakatayA, mokSaM caM paramaM sAdhyatayopadizanto vasarpiNyAM ca caturviMzateradhikA naivotpadyante / yadyapyarhadAdyA- bhagavanto navatavIM suranarebhya upadizanti / sa copadezo rAdhanA sarvairapi mumukSubhiH kriyata eva paraM sA nAvi- yojanagAminyA sakalajantusamakAla saMzayacchecyA 'rdhamAgadhyA / kAnAM para nistAraNaparAyaNatevAItAM paranistAraNasArA / tadavasare ca devAzcatustriMzadatizayayuktatAM bhagavatAM kurvanti / tasyA jinanAmagotrasya bandhaH, jinanAmodayAcca phaladvayaM atra zrImadarhatAM dvAdazaguNyAmaSTaguNyazokAdyaSTaprAtihArya rUpA T zramaNo bhagavAn mahAvIraH // 178 //
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo chAraka kRti sandohe 179 // sA dravyAntyarUpA, apAyApagamAdiguNacatuSTayI bhAvArha ntyarUpeti, 'samaNe' tyanena saiva dyotyate / zamana iti saMskAreNApAyApagama / samanA iti manaH paryAyajJAnyAdipRSTArthottaradAnAya bhAvamanArAhitye dravyamanotvAt samanAH, dvAdazaparSadAM mokSamArgabhaNanAt samaNaH, indrAdimanasAM pUjAmAkarSaNAcca sanmanA iti / sUtrakArAstu 'saha saMmaiyAe samaNe'tti saMskAraM 'samaNe' yasyAhuH / aNaghAtArgatyartha - tvAd gatyarthAnAM jJAnArthatvAvAdhAcca / matizabdo'pi nAtra pAribhASikaH, kintu sAmAnyajJAnArthaH / tenApratipAtijJA natrayasya matizrutAvadhirUpasya grahaNaM / bhagavato jJAnatrayadhA raNaprasiddhistvevaM---garbhastho'pi bhagavAn caturdazasvapnApahArajJAtaputrApahArAyAH zokAtizayaM buddhavAn jAtaM. trizalA duHkhaparihArAya garbhastho'pi nizcalatAM kRtvA viparyasta matitvAt trizalAyA sarAjakulAyA udvegaM zokAtizayaM duHkha prAcurya ca buddhvA dezena calanaM ca cakAra / na ca vAcyaM parasparaM viruddhamidaM yatkaruNayA bhaktyA vA garbhasthasya nizcalatvaM ceti / yato devAnandAkRtaM vakSaH kuTTanAdi dRSTA mAturvapurduHkhaparihArAya nizcalatvasya karaNaM, kRte ca tasmin sarAjakulAyA vividhAM vedanAM jJAtvA calanaduHkhasya ca mAturmanasyakiJcitkaratAM sukhakAraNatAM ca jJAtvA tasya karaNAditi / jAto'pi bhagavAn saJjJAzodhanAdijAtasya duHkhasya parihArAya tatkAle saJjJAdi kRtavAn / upanayanAvasare sarvavidyApArago'pi mAtApitRprabhRtikAnAM pramodabharasya jAyamAnasyAvyAghAtAyendrAgamatatsaMzayapraznakAlaM maunaM dadhAra / gRhItepi zrAmaNye bhrAntadezAntaradaridratAnidhaye AgatAya zakreNa zAzvatikAcArarakSaNAya vAmaskandhadezAvasthitadeva dRSyasyArdha samarpayAmAsa / na ca 'je u dANaM pasaMsaMtI' tyAdinA niruddhatvAttasya skhalanamidamiti / taniSedhasya prakaraNenAdhA zramaNo bhagavAn mahAvIra // 179 //
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo dvArakakRti sandohe 180 // karmaviSayatvAt, vyAkhyAkArAbhiprAyeNAnyayUthIyabrAhmaNa- rAtrau vAsaH, adhamatamasaGgamasurakRtAtighorA vinindyopasargavargAgadakSiNAdravyanRpAdipRSTakUpAdiviSayatvAt, granthakAroktyA ca me'pi aparAbhavo buddheH, kauzAmbyAM gRhItatItrAbhigrahasya. subhaTAnAM zastrArpaNaviSayatvAt / atra tvanukampAviSayaM bhramaNaM, jIvatormAtApitrogRhAvasthAnamiti tasya bhagavatastathAdAnaM sAtizayajJAnavAMzca bhgvaan| tAdRgdAnadAyino'pya vidhabuddhimattAyA anekAni lokakhyAtAnyudAharaNAnIti / sya devadUSyasya niSprayojanasya tu svakalparakSaNAnukampAsA - matijJAnApekSayA zramaNAparaparyAyasamaNasya hetutvaM sandhanobhayabuddhayA nAsaGgataM kRtatvAt / gozAlakasya tathAvidhA - materiti / zrutApekSayA tu jAtASTavarSamAtrasyAdhyApaka - yogyasya bhAvyanarthakArakasyApi svIkArapratrajyAdikaraNaM manogatapurandara pRSTapadArthapracayama tipAdanaM, svAtidattAya ca ko vaizyAyanakRtajIvitAntopasarganivAraNaM, bhUtabhavadbhaviSyadrohi jhAtmetyAdInAM praznaprathAnAM santoSatatyavadhi samAdhAnaM, Its nAnukampAmArgamatItAH / anyathA sarveSAM duHkhinAM utpalAya ca svapnadazakasya lAbhe'jJAtasvapna phala prakAzanaM, mriyamANAnAM ca prAmbaddhasvasvapApaphalabhogitvAnna kutrApya- gozAlakAya tathAvidhAya vacanaviparyAsabaddhakakSAyApyajJAni hiMsAyAH kRtiryatanAkRtizca syAt / pratibuddhasya caMNDako tAbhramanivAraNAya saptatilotpatte nivedanaM matAntareNa tasmAdeva i zikasyAheH sahasrArIyasuragati yAvat tatraiva kAyotsargeNA- hetoH sarvAnubhUtisunakSatrazramaNayoH svasya ca tathAvidhAnarthavasthAnaM, tatpratibodhArthamadhvanA tenaiva tatra gamanaM ca zUlapANi- hetukAyA api tejolezyAyA udAhRtiH / bhagavataH yakSasya pratibodhAya grAmalokatatpUjakaniSedhe'pi tadAyatane | zrImato mahAvIrasya bhavAntarAgatAvadhijJAnavatvena ca zramaNo bhagavAn mahAvIra : // 180 //
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo dvArakakRti sandohe // 18 // sanmatitvaM, yata cyoSyaccyavaccyutajJAnaM dshmaaddevlokaat| 'jaMbUdIvaM AbhoemANe'ttivacanAt / tascatastu saMharaNaM hari- zramaNo dvitIyaM zakreNa traika likasaudharmendrAcArAnuvRttyA devAna- gaigameSiNa eva kArya / ata eva zrIbhagavatyAM-'pabhU Na IHI bhagavAn ndAyAH kukSeH samAdAya bhagavantaM trizalAkukSau mocanAya | bhaMte ! hariNegamesI sakdae itthIgabbha'mityAdikaH sUtrapra-II HI'mahAvIraH samAdiSTo hariNagamaiSI padAtyanIkAdhipastena ca bhagavAn | bandhaH / AcArAGge ca na zakrAjJApanAdi saMharaNaphalaM ca garbhAntaraM saMhRtaH, viSaye cAtra bhagavAn svasya saMhariSya- hitAnukampArUpaM hariNegameSiNa eva, jItaM tu zakraharimANasaMhiyamANasaMhRteti traikAlikI dazAM viveda / na ca | aMgamaiSiNodvayorapIti pryussnnaaklpaacaaraanggo| zakrasya jItaM vAcyaM saGkramaNasya zreyastvAtkathaM na cakAra zakro ?, | saMharaNakArApaNamitaramya tu tatkaraNaM, saMharaNakAlajJApanamayastatrAdiSTo hariNaigamaipIti / prAktAvanna saGkramaNakriyAyAH | pyAcArAGge 'teNaM kAleNa mityAdhupakramazUnyaM garbhAnsarasaGazreyaskaratA bhagavajinajanmAdInAmiva / ata eva ca kramaNakAladarzanAya saMharaNayogyasaviyavaniSpannatAya tAvanIlokAnubhAvaprabhAvaprodbhUtendrAsanacalanaM sthAnAGgoktavat cargotrodayasya bhuktasya jJApanAya ca / kalyANakAni janmAtrijagadudyotaH sakalendrAgamanandIzvaramahimAdi nAtra dIni tu trijagaddhitAni, na cAnukampAdiviSayANi, taskRtaM kizcidapi / na ca janmAdIni zanakAryANi, kintu | prasaGganotsUtrabhASitayA nImalayagiribhirAkhyAtasyAparAsatanmahotsavAH / saGkramaNakAlajJAnamapIndrasya jambUdvIpAlAkA | mmatatatkalyANakakathaka iti khAdyajinadattena vyaakhyaatsy| naprasaGganaM, na lokAnubhAvasampAditAsanacalanAdibhavaM, | jinavallabhopajJatvAdetanmatasya zrIharibhadrAbhayadevasUryAdibhiH -IM // 18 //
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ zramaNo Agamo. dArakakRtisandohe bhagavAe mahAvIraH // 182 / / kalyANakapaJcakanyaiva vyAkhyAnAcca naitacchraddhAvAn kshcnaapi| koTIsaGghayanaikayojanamAnakalazAdisAmagrIsAdhane zakrAnta:zraddhAnaM sanmArgamalinatAparihAraphalametanmAtramevAlamiti / karaNavArivAhaplAvanazaGkAM tadaivAvabuddhavAn , aGguSThAgreNa garbhasthenApi trizalAsiddhArthAdInAM tathAvidhasnehajJAnaM, merozcAlanAcca tAmapanItavAna , tadavadhereva mahimA / evayena tajjIvanAvadhigRhavAsAvasthAnaprativandhaH / na ca vAcyaM mevAmalakIkrIDAdiSvapyavadhernopayoga iti| avadhinA saMyatadIkSAkAlaH svamAtApitravasAnakAlazca jJAtazcedavadhinA nira- tvasya manaHparyAyAdineva pratibandhAna pariNayanAdivAdhAkara rthako'bhigrahaH, na jJAtazcet satyaSyavadhijJAnenupayogAdavi- tdvdheH| idaM tvavadheya-yat bhogakSayyakarmodayapravRttastatra saH mRshykaaritaapttiriti| mAtApitrAdisnehadarzanajAtamohodaya- nirjarArthamiti mugdhaH / tatyAge svarasavAhitvAd bhagavataH prabhavo'yamabhigrahaH, avadhijJAnaM ca na satatopayogavat na avasthaucityena sarvatra sarvepi bhagavantaH prattinivRttimanta ca yAvajjJeyamupayogavat / ata eva ca tiryagasaGkhyadvIpa- iti tattvaM / tenaikasyaivAvasthAntaramApya svIkArastyAgazcobhayamapi samudradarzinaH zakrasya 'kevalakappaM jaMbUdI ohiNA Abho- saGgacchate, saGgacchate ca bhagavatAM bhinnA bhinnAH pravRttiniemANe tti vizeSaNa saGgacchate / meruzikhare jinaM bhagavantaM vRttaya iti / dIkSAbhavanAt prAgeva diikssaabhogo'pyvdheH| ata mahAvIraM janmAbhiSekAya nItvA kRtasamastamajanAbhiSekopa- eva ca gArhasthye'pi hiraNyAdityAgA brahmacittAdivarjanaM, karaNaH kRtatathAvidhadigaSTakasamakAlAbhiSekayogyavRSabhacatu- gArhasthye'pi sarvasAvadyaparityAgapratijJAyA abhAvAcca sa kAkRtike zakaM samastamajanasAmagrIprayuktAzItilakSayuta- | kAlo gArhasthye manaHparyAyarahitazca / caNDakauzikasya prAgbha // 18 //
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo. vIyavRttasya tatpratibodhabhAvasya ca jJAnaM bhagavato nirmale- | dvAMzca mato bhgvaan| bhagavataH zrImahAvIrasyAye devAnandA-141 zramaNo dvArakakRti- nAvadhinaiva / nanu tathAvidhavizuddhAvadhiyutasya bhagavataH | garbhasaGkramasamaye dvitIya smiMzca trizalAgarbhasaGakramasamaye ca DI bhagavAn sopasargasthAne gamanaM kimiti cAbhigRhyAbhigrahaM pratyahaM cakrijananIdRzyAyA svapnAleradhikatejaHzAlinI yA siMhAsandohe mikSAyai bhramaNamiti / yathA'tigADhakarmanirjarArthamacchAriyA- dicaturdazasvapnAvalI mAtrormukhamabhiviveza. tadevAcaM lokAna mahAvIraH // 183 // dRSTAntenAnAryadeze gamanaM tadvadetad dvayamapi tadarthameva / bhAvajaM sakalabhavyAtmAbhyudayaniHzreyasapravaNaM lokAtiAI na ca satatasarvadravyopayogyavadhiriti coktameva / tadevaM gamaizvarya / siddhayo'STa ta yasya kasyacinmahAtmanastathA- TH sAtizayApratipAtijJAmatrayayutatvAd bhagavataH saha sanma- vidhalabdhinidhekriyalabdhimato bhavanti yugapadanekeSAmapi titvaM. tenaiva ca samaNatvaM prAkRtasaMskRtobhayabhASAsAdhAraNa- tAH, paraM svapnacaturdazanirIkSaNapaTumAtRbhAvastu samagre'pi miti / bhagavatvaM bhagavataH zrImanmahAvIrasyaiva, yato darzana- dazakoTAkoTisAgaropamamAne utsapiNyavasarpiNIkAle caturvi kAraH 'aizvaryasya samagrasya, rUpasya yazasaH zriyaH / zatereva bhagavatAM / na ca sa yugapad dvayorekasmin bharatairAvate dharmasyAtha prayatnasya, SaNNAM bhaga itIMgane ||shaa tiva- samagre'pi / tadetat lokAnubhAvaja lokAttaramaizvarya bhagavataH canAta samagraizvaryA dimata eveSyate, tadvAMzca bhagavAna mahA- zrImahAvIrasyaiva / idaM tvavadheyaM-devalokAccyavanameva klyaaviirH| yataH-anyayUthIyaistAvadaNimAdyAzcamatkAradarzanamaha- NakatayA caramabhavAntavaccaramacyavanAt , mAtRkukSisaGkramasamattvAkAGkSAdi laukikyo'STa siddhaya aizvaryarUpeNa matAsta- yastu na sa eva, digvidizAgbhavacaramasthAnabhedAt / catu- // 183 //
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ zramaNo mAgamo. bhagavAn dvArakakRtisandohe mahAvIraH // 184 // dazasvapnopalambhastu kukSau saGkrame yaH smystdudbhvH| dattagRhaM na pUritaM? kathaM ca vaizramaNatiryagjambhakaiH pUritamiti? ata evobhayorjananyozcaturdazasvapnopalambhaH cyavanakalyANakaM nIcagotrodayAnubhavakAlatvAnyUnataizcaryasya, tasya svIkAre sAmayikamekazazca / svapnAvalyupalambhastu dIrghakAliko'ne- na no hAniH / ata eva RSabhadattana siMhAdInAM / / kazo'pi ca / zakrastavena zakrasya stavanamapi cyavanakalyA- caturdazAnAmapi jinacakrimAtRmAtradRzyAnAM mahAsvapnAnAM | NakaprabhavalokAnubhAvanitAsanaprakampaja, na tu kukSi- vedajJAtRtvAdyeva phalamuktaM, na ca daridrabhikSukabAhmaNAdisaGkamAttathAsanakampastutyAdi, kukSAvavatAradarzanAttu taccyavana- nIcakulasaGgatAni nidhAnAni bhavanti, vaizramaNAdInAM tdaabaattstvnsthaanaabhimukhbhvnaadi| kiJca-niHspRhaziromaNerjaga- vartinAM tattanidhAnAdhadhiSThAtRtvAttavAraiva tathAvidhAnidhAnaH duddhAramAtramagnasya bhagavato'cintyametanmahadezvarya-yadAbhavaM siddhArthanRpabhavanapUraNamiti zrIvyAkhyAprajJaptyuktazakaloka vibudhezvarA vividhaparicayAMparAyaNA eva tiSThanti / tata pAlatadadhInadevatatkAdivedinAM zrutavatAM nAjJAtametaditi / eva rAjyazrIsampanneSvikSvAkAdikuleSvanyatrotpannAnAmapi hari- nAnyAyagatadhanarApUraNaM devarAjabhavanamyApi nyAyyaM, na ca gaigamaiSidvArA saGkrAmaNaM zakrakRtamabhUditi / kArite ca tadaizvaryasAmrAjyamiti tathAvidhairucchinnasvAmikAdibhinidhAna trizalAkukSisaGkrame zakreNa bhagavadaizvaryavazaMvadena zrIsiddhArtha- rAjabhavanasya pUraNamiti / yathA ca nidhaanaistthaavidhairaajbhraajbhvnmucchinnsvaamikaadistknidhaanveshrmnndevbhaannddaagaa- vanasyA''pUraNaM tathaiva bhagavata aizvaryasyAnubhAvAt tamya rAjakurikamAjhapya tiryagjRmbhakAmaraipUritaM / na ca vAcyaM kathamRSabha- lasyabhagavatsaGgakramaNAnantaraM hiraNyasuvarNAdibhiH prItisatkArA // 984 //
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAn - -- mo- mantaiH pratyahamabhivardhanaM, yatprabhAvAt vardhamAneti nAma- | raNArthamanekazaH zakendrasyAgamaH, anekazo dAnaprasaMge paJcakaM / zramaNo dvArakakRti karaNasya manorathaH sampattizcAbhUtAM / na ca vAcyaM divyAnAmabhivyaktaM bhavati, utpanne ca kevale yathAkalpaM / 'siddhatthe khattie'tti bahuzaH sUtreSUpalambhAna siddhAoM napa vaimAnikAdibhiH samavasaraNakaraNaM navye ca dezanAsthAne sandohe iti / kSatriyasvenaiva saMharaNAttathokteH / svapnapAThakasatkArasUtre cAvazyamAdaraH samavasaraNe devAnAM azokAdInyaSTaprAti- !! mahAvIraH 'siddhatthega raNe ti nidhAnasaGkrAmaNe ca siddhattharAyabha- hAryANi yAvajIvaM prakaTayantIndrAdayaH, samavasaraNe caikAnavarNasI tyuktezca vRddhau ca rajeNa sTega'tyukteH zrAmaNyAdhikAre viMzateratizayAnAM nAkibhirupanayanamekAdaza cAtizayA ghAticiccA raMja cicA raTuMti pAThAt 'sphItamapahAya rAjya'miti karmavilayaprabhavA lokalokottarasukhasantatisaGgatA yAvanmotattvArthabhASyakAroktaH, AcArAGgabhAvanAdhyayane'pi rAjya-kSakalyANake sarvendraiH sambhUya saMskArakaraNamiti vicintayarASTravardhanaM sAmantanRpavazIkArazca spsstttyaivoktshcetylmtiprskten| tAmidamavazyamantaHkaraNamabhijJAmAgamiSyati bhagavata aizvaryajAtamAtrasya bhagavataH SaTpazcAzaddikumArikAbhimahotsavakaraNa- pUrNatvamiti / anyatIrthakaratIrthapraNayanaM yAvacca prAyaH zAsanamakhilamamarezvarairamarAcale mahatA''DambareNa janmAbhiSekakaraNaM, pAramparyapravartanamantyasya bhagavatazca yAvaddharmasambhavakAlaM yat, zrAmaNyAvasare ca dIkSAkalyANakamahotsavakaraNamakhila- tadacintyacintAmaNisadRzamaizvaryapUrNatvamevAbhivyanakti bhagabhavanodyotazca, nArakANAmapi zarmasambhavaH kalyANakevakhileSu, vata iti / tArakatayA pAramparyapravRttirevaizvarya, anyathA tu jinezvarasya bhagavataH dIkSitasyApi bhagavata upasarganivA- | sarvA api jAtayo'nAdipAramparyavatya eva / bhagavataH zrIma- IN // 185 // - A
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo dvArakakRni sandohe // 18 // nmahAvIrasvAminaH sakalasurAsurapUjyatvarUpamaizvaryamAjIvakama- | bhgvnmhaaviireyeyaa vA, Aha-samaNe NAyaputte'tti, nanu bhramaNo tanetA gozAlo'pi svIkaroti, yataH sa Aha Ananda- bhagavAneva kathaM jJAtaputraH? iti, anyeSAM jJAtaputrANAmanekeSAM managAraM zrAvastyAM nagaryo-'ANandA ! tavavi dhammAyarieNaM sattvAt / ata eva nAmakaraNAvasare 'NAe yeti spRzatA bhagavAn dhammovaesaeNaM samaNeNaM nAyaputteNa orAle pariyAe AsA- spi parivAraM sUtrakAreNoktamiti, yato bhagavAn brAhmaNa- mahAvIra ie orAlA kittivaNNasahasilogA sadevamaNuyAsure loe kulAttatra jhAtakulatvena saMhRtaH, jJAtakulamuyotitaM ca puvvaMti guvaMti thuvvaMti-itikhalusamaNe bhagavaM mahAvIre bhagavataiva / ata eva dIkSAvasare'neke tAlAcarAdyA jJAtaitikhalusamaNe bhagavaM mhaaviire'tti| na hyAvedanIyaM kulacandra iti bhagavantamabhyanandiSurabhyastauyuzca / bauddhA api bhavedetat yat khalu 'vibhaktisamIpe'ti sUtreNa khyAtyaH majjhimanikAye anekazo 'nigaMThe NAyapuse'tyAhuH / Ahuzca the'vyayaM samasyate itibhadrabAhuvat , tathA ca bhagavato bhagavato mahAvIrasya sarvajJatayA sarvadarzitayA avyAhatamahAvIrasya khyAtiH sadevamanujAsure loke'sAdhAraNA'bhUt , jJAnadarzanadhAritayA ca prasiddhimiti nirvivAdamaizvaryamaparisA'pi ca bhagavato varNakIrtizabdazlokAnAM pUraNavyAkula- mitamahato mahAvIrasyetyaizvaryasAdhanam / zarIrasaundaryasvarUpaM rUpaM tAstotrairna ythaatthaa| yadvA varNoM jagatpUraNena kIrtijaMga- tu sazarIriSu syAditi siddhAnAmazarIratvAttannaiva, paraM mukhyA-K dvyAkulatvena zabdanaM stotrarupazlokanaM ca iti / zramaNo nAmitareSAM jJAnAdyaizvaryAvyAbAdhazivalakSmIsvarUpAvasthitirUpabhagavAna mahAvIra iti khyAtyeti pratipanthI svAbhimAnena dharmAnukSaNAnantajJAnadarzanasahavIryapravRttiprabhRtInAM sadbhAvAna 1 // 186 //
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ zramaNo bhagavAn mahAvIraH bhagavattAyAH kSatiH / bhagavato mahAvIrasya bhavasthadazAyAma- svArthabhASyakArA api 'zubhasArasattvasaMhananarUpe tyAdikA- 11 AgamI sAdhAra. meA rUpaM, yataH mAlikabaladevavAsudevacakravarti- rikayA tadevAhuruttamottamapuruSArhavarNanAdhikAre / ata eva dvArakakRti vyantarAdyanuttarAntamurAhArakazarIragaNadharAH kramazo'nantaguNa- ca jinAnAmantakulAdiSvavatAro na, garbhasakramaNamapyantasandohe vRddhapadhagaH, bhagavAn jinastu gnndhrebhyo'nntruupH| kulaadissvnntaanntotsrpinnyvsrpinnytikrme'veditaakssiinnt||187N spaSTataraM cedaM 'gaNaharaAhAra aNuttare' tyAdiniyukti- thAvidhakarmodayenaiva / ata eva bhagavato mahAvIrasya RSabhagAthAyAM / bhagavatAM jinAnAM rUpAtizayadarzanAya 'savva- dattabrAhmaNakulAt siddhArthajJAtakSatriyakule saGkrAmaNaM,janma tvAsuga jar3a rUvaM aMguTupamANayaM viuvvejaa| jiNa- zcaryarUpatayA'pi nIcakule na syAjinAnAM / tata eva ca pAyaMguTuM pai na sohae taM jahiMgAlo // 1 niyuktigAthayA gozAlakasya jinatvanirAsAya maGkhaliputratAM bahulabrAhmaNagoN yatitameva / na ca kevalaM zarIrasaundaryasvarUpaM rUpameva sAtizayaM zAlAjAtatvaM cAdidezAnandAbhidhAnAnagArAya bhagavAn bhagavatAM kintu vajrarSabhanArAcAkhyasaMhananasamacaturastrasaMsthAna- mahAvIraH / jinatvanirasanaphalatvAccaitasyAdezasya, na nindokAntigatisattvasArocchvAsAdayo nAmodayaprabhavAH sarveH dyatatvaM bhagavata iti / nanu brAhmaNAdayaH kiM nIcairgotrIyAH ?, zubhA eva teSAM bhgvtaamnubhaavaaH| prAgvaddhAnAM yadyapi tathAtve kathaM gaNadharANAM bhagavatAM tatraiva jAtAnAM jAtigotrakAsAJcitpApaprakRtInAM syAdevodayo bhogaphalatvaniyamAtka- kulAnAM zaMsanamuttamatayA ?, atathAtve kathaM pUrvoktaM nyAyyaM maNAM, tathApi sakSIrabhRtaghaTe nimbapinduriveti / bhagavantasta- garbhAntarasaGkrAmaNamiti? cet / pratyaM, jinacakrivAsudevalade // 18 //
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo dArakakRti lamdohe // 188 // botpatyapekSayA'ntAdikulasamAnatvaM brAhmaNAdikulAnAM, neta | vijJAvijJobhayajanamAnyavacano bhagavAn bhavati / bhagavato ragaNadharAdyanagArotpanyapekSayeti dhyeyaM dhImadbhiriti / rUpasya vacogocarAtItatvAdeva ca zAstrakAra bhamaNDalamAtihAryavarNane ' mA bhUdvapurdRrAlokamitIvotpiNDitaM maha' ityutprekSyate / utprekSAkAraNaM tu saumyamavivakSayitvA tigmatvAropaNaM, svarUpato bhAmaNDalarahitA api bhagavanto dvAdazavarya - samAnasaumyarUpAH / na ca vAcyaM dezanA bhUmau tu rUpacatuSTayaM bhagavatAM syAttatra ca trINi tu tAni devakRtAnIti teSu tadrUpasambhava iti / prakAzyaprabhAyA Adarza yathA samAnacchAyAsaGkramaNastathA bhagavatsAnnidhyena teSu devakRteSvapi triSu rUpeSu samAnarUpabhAvAd, na caivaM viSamarUpaM cAturUpyamiti / nanvaizvaryasya parapratyayaprabhavalA bhatvAllAbhAntarAyakSaya kSayopazamalabhyatvaM syAt, tatra tatkSayopazamasya teSu teSu bhAvAttadavasthAyAM tAratamyAcca kathaM samagraizvaryatA ? kSAyikalAzca rUpAtizayadarzanAccamatkAracaJcuritA bhavanti, tatazca | sya tvekarUpatvAt kathaM jinezvarasyaivaikasya samagraizvarye nanu rUpamAdyaM kAmAGgaM, tatkathaM bhagavattAyA heturiti / nahyekAntena rUpaM kAmAGga, bahUnAM surUpANAM brahmacAritvadazanAt / yadvA kiM na zrutaM pAramarSe vacanaM ? 'je AsavA te parissava'tti 'ye yathA khalu yAvanta' ityAdi ca paraM dharmAdhi rUpatvaM jagajIvAnAM dharmapravRttyekahetuH, yataste tato grAhyatamavAkyA bhavanti, tattazca zrotRRNAM vizeSeNAdarapUrvako dharmaprayatna' / Ahu niyuktikArA api - 'dhammodaeNa rUvaM kariMti rUvassiNo'pi jai dhammaM / gijjhavao ya surUvo pasaMsimAM teNa rUvaM tu // 1 // ' tti, tadeva / kiJca pare guNA jJAnakSamAdyAH prasaGgagamyA vidvadvargavedanIyAzca paraM rUpAti yastvAdita eva bhagavAM dyotayitumalaM aGganAbAlagopA zramaNo bhagavAn mahAvIraH // 188 //
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamI dvArakakRti bhramaNo sandohe bhagavAn 1189 // zatvamiti ? cet / satyaM, prAk tAvad bhagavato jinezvarasya | teSAM tattadaizvarya, bhagavatAM jinezvarANAM caraNakamalAnabhivandante lAbhAntarAyAdikSayopazamA api jinanAmaprakRtiprabhAvasahitA | zakracakrathAdayo yattattu teSAM prabhAvaH puNyasyaiva, na daNDabhItyA iti samagrezvaryavatvaM na virudhyate / yathA sameSAM kevalinAM | na kSetrAdilAbhalabdhyeti / nanvevaM rUpasya sarvalokAsamAne'pi kaivalye bhagavatAM jinAnAmeva so'tizayo yatta- | tigatvAdutkRSTatA tasyAzcaizvaryasya kSayopazamAdilabhyasya samadvANyA sakalazrotRNAM samakAlamazeSasaMzayacchedaH, tadvANI- gratA ghaTAkoTimATIkate, paraM yadbhagavattAyA hetubhUtaM rUpasA- 10 prabodhacchedyAnAmeva vA zrotRNAM tadA tadA saMzayAnAM samu- mrAjyaM tat kiM kSAyopazarmikAdisvarUpamaudayika vA ?, A mahAvIraH dbhavaH / ata eva niyuktikArA bhagavato rUpAkhyAnaprasaGge'pi | Aye, ghAtikarmaNAmevaH bhave kSayopazamAdibhAvAt kasya 'khae ya taha uvasame ya'tyuktvA samagrottamatvaM kathayantaH | ghAtikarmaNaH kSayopazamAdestat ?, dvitIye tu sottarabheda| samagraizvaryayutatvamAhuH / kSAyikadazAyA aikavidhye'pi jina- | prapaJcayute karmASTake tannAmnA karma kIrtyate iti cet / satyaM, nAmodayasahakRtatvAdeva tatrAzokAdInyaSTa prAtihAryANi ati- | 'bhavanti nAmodayA tasse'tyuktau saMhananAdivadrUpagrahaNAt audA- IKI zayAzca catusliMdazaditi / nanu zakrAdInAM lokaprabhutvAcca- rikazarIranAmna eva sA viziSTatA grAhyA / tathAca tathA / krayAdInAM ca SaDkhaNDAdiprabhutvAdekadaikasyaiva samagrezvaryavattA prakAgaNyevaudArikapudgalapariNamanAni tathAprakArarUpahetava yuktA, na tu bhagavatAM jinezvarANAM, na te yato niyatacakrayA- | ityaudAyakameva, nAtastatsiddhAnAM bhagavatAmapagatazarIratvAt / dipadA ti cet| satyaM, daNDasya lAbhasya ca prasaGgasAdhanenaiva | na ca tatrAsti prayojanaM, akaraNAnantavIryavattvena dezanA- IN A // 189 //
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo- IN dyabhAvAd grAhyavacastvAsambhavAcca / avApte kevale paramaudA- paripUrNasya sambhavaH yathA samyagdarzanacAritrayoH / na ca ISI bhramaNo dvArakakRti- rikaM zarIraM rUpAtizayavat taccetinirvasanavacanaM tu prapaJcakameva, lAbhAntarAyasya kSayopazamadazAyAM paramaudArikasya nirA- bhagavAn / sarveSAM kevalinAM bhagavattAhetukasya ruupaatishysyaasmmteH| hArazarIraddhezvAstyaMzato'pi sambhava iti durotsAyamasandohe mahAvIra na ca zarIrANAmaudArikAdipaJcakAtiriktaM SaSThaM paramaudA- duSTamatibhirbhaNanametaditi / kizca-siddhAnAM bhagavatAM rikanAmnyasti SaSThI prakRtiryA taniSpAdayet / na ca zarIrasyA- sarvathA lAbhAntarAyakSayo'stIti te kiM paramaudA bhavadhAraNIyatA nivArayituM zakyA nagnATaiH prytnprpnycenaapi| rikazarIravanto nirAhArazarIravRddhimanto veti manyante ?, A na prAk prAptaudArikaparyAptabhAvaH antarA bhavasya nazyeta / na na cetUSNIM sthIyatAM sthiraprajJaparSadIti / naca vargaNAkrame 16 ca vAcyaM lAbhAntarAyakSayasyaitanmAhAtmyaM yatparamaudArika- zarIrapudgalavargaNAsu paramaudArikAkhyA kAcit , paramaudArikAzarIrasyaivameva tadyogyayonisakramAhArAdikamantareNa yathA hArapudgalagrahaNaM tu nirAhAratA'bhyupagamAd dUrotsAritameva / na / | sarvArthasiddhikArAdibhirvyAkhyAtRbhirlAbhAntarAyakSayAdevAhAra- ca vijAtIye zarIre rUpAtizayo bhagavattAyAH sthAnaM, / virahitasya kevalinaH varSASTakAdApUrvakoTImekAvasthasya zarIra- | zeSakevalibhya AhArakazarIriNAmastyeva tatsadbhAvo yataH / syAbhAvAta zarIravRddherAvazyakatvAta sA matA tadvattata eva | nanu tarhi niyuktikAraiH 'gaNahara'Nuttara AhAragA yeti paramaudArikalAbho'pyastu tasmAditi / yataH kSAyopazami- rUpAtizaye kathamAhArazarIvanto gRhItAH? iti cet , bhagavaA kAvasthAyAmaMzataH sambhavo yasya tasya kSAyikAvasthAyAM parivAre caturdazapUrviNAM sampattirgadyate, AhArakazarIriNazca
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ zramaNoM bhAgamodArakakRtisandohe // 19 // bhagavAn mahAvIra niyamAccaturdazapUrviNa iti parikarApekSayA bhagavato rUpAti- | manasikRtyAsAdhAraNaM bhagavato yazo gAyantyeva / jAtAnapi zayajJApanAya tathoktestatrAvazyakatvamiti / navAcAmAmla- bhagavataH kIrtanavandanamahanAdibhirabhyarcanti, merumUrdhni abhivardhamAnatapovidhAyideva vizeSasya sanatkumAracakriNaH ca sAti- SiJcanti, niSkramaNamahotsavaM samAgatya svargAdvitanvate / jAte zayarUpavatvAt kathaM na bhagavatvaM tayoH ? kathaM vA bhagavato ca kevale AbhavamavicchedenAzokAdiprAtihAryASTakapUjanImahAvIrasya rUpAtizaya iti cet / satyaM, vardhamAnatapovidhA- yAzca bhavanti bhagavanta eva / AstAmanyat , nirvRtAnAmapi yideva vizeSasyendrasya saparikarasya rUpApekSayA vizeSarUpavattA teSAM bhagavatAM saparivArANAM mahAmahimAnaM vidadhatyeva / bhagana tu yAvajjIvApekSayA, bhagavatAM tu yAvajjIvApekSayA, sana- vatkalyANakamAhAtmyArthameva pratikalyANakamatra mahotsavaM kumArasya tu rUpavattA vipAkaviraseti na bhagavattAhetuH, tattatkalyANakAnAM vidhAyApi nandIzvaraM gatvA'STAhikA samagraizcaryAdyapekSikaiva sAtizayarUpavattava bhagavattAyA hetuH|| | mahAmahimAnaM kurvantyeva devendrAH / yadyapi zAstreSu 'dAnapuNya| ata eva SaNNAM bhaga iti sajJA, natu SaD bhagA iti / bhago'- kRtA kIrtiH parAkramakRtaM yazaH' iti, "ekadiggAminI kaMjJAnetyAdi tu koze rUDhaM, na tu darzaneSu / yazasvitvaM ca kIrtiH sarva diggAmukaM yaza' iti ca yazAkIyozrRMda bhagavato niratizayameva, yatazcyavanAdiSu paJcasvapi kalyA- | AkhyAyate, paraM sa hetuphalakRtaH, karmapravAdena tvekaiva yazaNakeSu nAkinikAyAdhipatayaH sarve'pi praNipAtadaNDakena kIrtiriti karmaprakRtirnAmnaH / na ca vAcyaM rUpAtizayena stuvanti, stuvAnAzca te devendrA bhagavato'rhatvAdIn guNAn sarvanAmakarmaprakRtInAmuttamaprazastodayatvakIrtanAd gatArthamidaM, // 19 //
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ rUpA sandohe // 192 // Agamo- IN yazakIrte makAnatipAtAditi / yato nedaM bhagavato yazaH | khyAmajJaptau SoDazazatake kaThoddezake ca sUtramevaM. svapnatatphala bhramaNoM dvArakakRti kevalaM yaza kIrterudayamapekSate kintu bhagavatAM ye bhAvArhantya- bhAvadvArokta-'emaM ca NaM mahaM hariveruliyavanAmeNa niyageNaM rUpA apAyApagamAdyA atizayAstAnapyapekSate / jinanAmoda- | aMteNa mANusuttaraM pazvayaM savvao samantA AveDhiyaM pariveDhiyaM / bhagavAna yasahabhuyazo'pi dAnasya yatizayena parAkramasya prayatnAti-| suviNe pAsittANaM paDibuddhe'tti svapnasUtraM, tatphalasUtraM tu mahAvIraH zayena ca dhvananAt nAtra yazaHkIyorhetukRto bhedaH, | 'jaNNaM samaNe jAva vIre egaM mahaM hariveruliya jAva paDibuddhe trailokyAmapi tadaizvaryasya bhaNanAca nAtra phalakRto'pi | taNaM samaNassa bha0 ma0 orAlA kittivaNNasahasilogA | bhedo yazaskIyorAmnAyate, atra tu trilokIcetazcamatkAra- | sadevamaNuyAsure loe paribhamanti / sthAnAGge-'pariguvvaMti 1 | darzanajAtAntarabahumAnotpAdakaM yaza AkhyAyate / ata eva itikhalu samaNe bhagavaM mahAvIre iti0" na ca bhaviSyavRtta- / | tattvArthabhASyakArA api, 'yastu kRtArtho'pI'tyAdyuktvA 'tasmAH kathanametat / tacca tathA'nyathA vA etasya phalasya tathAbhUtatvA- | darhati pUjAmahannevottamottamo loke| devarSinarendrebhyaH | deva / ata evAjIvakamatapraNetA bhagavataH kevalyavasthAyAM pUjyebhyo'pyanyasattvAnAm' // 1 // iti bruvANAH kRtArthatve- | tathAbhUtatvasyAnuvAdenAhAnandAnagAraM, yato bhagavatyAM paJcadaze 'pyanyasattvoddidhIrSayA dharmakathanaM pUjyatAhetutvena dyotayanti / idaM gozAlakavacaH-'evaM khalu ANaMdA tava dhammAyarieNa sUtrakArA api bhagavanto bhagavataH zrImato mahAvIrasya spaSTa- | dhammovaesaeNaM samaNeNaM NAyaputteNaM orAle pariyAe AsAie tayA yshsvitaamaahuH| tatra zrIsthAnAGgadazamasthAnake zrIvyA- | kittivaNNasaddasilogA ya sadevamaNuyAsure loe puvaMti / 192 //
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamodvArakakRti sandohe // 193 // SS zramaNo bhagavAn 1 guti dhuvvaMti iti khalu samaNe bhagavaM mahAvIre iti | dharagaNasyAvAptiryA, sA zramaNasya bhagavato mahAvIrasya kumatakhalu 0' iti / tatazcedaM nizcitaM bhavati yaduta - tadAnIMtane'pi vAsanAbhimAnanirasanAnantarIyakadharmopadezenAbhUt / tatazca zramazramaNasya bhagavato mahAvIrasya sadevamanuSyAsure loke pUraNA- Nasya bhagavato mahAvIrasya mahadyazobhAgitvaM / gaNadharANAM prAkAni 'mahAvIraH diyogyaM yaza AsIdeva, caturviMzaterapi jinAnAM paramotkRSTa- kAni mithyAmatAni kathaM tatpratipAdanaM kathaM samAdhAnaM sarvajJatAyazobhAgitvamastyeva sadevamanujAsure loke, paraM bhagavato pratyayena taduktAcaraNaM pratijJAya kathaM pravrajyAyAH svIkRti mahAvIrasyAvasarpiNIcaturthArakaparyantabhAgabhAvitvena kumataprasTa - sarvamapyetadAvazyaka vivaraNAdau vizeSeNoktaM sarvajainaprasiddhamaravati kAle tIrthapravartanAt vizeSeNa parAkramasyAvazyakatA, meva / tatra ca gaNadharANAM vAde satyeva jIvatattve zeSANAmaparAkramatAratamyAnusAreNaiva ca jagati kIrttivarNazabdazloka- zeSANAmarthAnAM jijJAseti prAgjIvaviSayo vAdaH / siddhe ca rUpo yazovAdaH pravartate, parAkramazca bhagavato mahAvIrasya tasmin jIvadharmANAM jJAnasukhAdInAM vaicitryAttatkAraNodayakSatIrthapravRtteH prArambhe eva karttavyatAmAyAtaH / yato nahi yAdyAdhArabhUtasya karmaNaH prasAdhanaM / siddhayorapi parabhavayAtrayoviMzatau bhagavatsu kasyApi bhagavato bhAvigaNadharA yitvasyAsiddhau dAnAdidharmAnuSThAnavaiyarthyamiti tajjIvatacchavivAdAyopasthAya gaNabhRtpadavImAsAdayAmAsuH / na ca pratye rIravAdanirAsaH parabhavayAyitAsiddhiH sakarmajIvasya / siddhekamAgamanaM pratibodhanaM cAsIt, bhagavato mahAvIrasya sarva Svapi triSu bhavAbhinandivAsanAvazAt sakalasyApi jagataH tajAtaM / evaM ca zeSANAM jinAnAM dharmopadezamAtreNa gaNa svapnendrajAlAdivadasaddarzanatve na kalyANakarIsaraNi zrayecchro | // 193 //
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ sandohe // 194 // mAgamo. IN/ teti jIvasahagatabhUtAnAM sadbhAvarUpatayA saadhnN| sAdhiteSvapyeteSu | tAyAH sAdhanamAvazyakamiti devAnAM sAdhanaM / pApakArya- ISI zramaNo dArakakRti- jIvAdiSu bIjAGkarAdidRSTAntena samAnajAtIyAyAH santatera- parihAraparAyaNAnAmeva yathoktaphalado dharmaH, pApaparihArazceha- KI bhagavAn bhyupagame na mokSasAdhanajJAnAnuSThAnArtha pratipattiriti bhavAntara- tyavedanAto vacanagocarAtikrAntAnAM nArakavedanAnAM zravaNAt, ta mahAvIraH sAdRzyetarayoH siddhiH| siddheSvapi jIvAdiSu parabhavavaicitrya- yathA loke nItiphalApekSayA'pakRtyaparihAraH svalpatama eva, paryanteSu jIvAnAM karmabandhayogyatAyA asiddhAvAlajAlakalpaM bAhulyena tu nRpAdivihitAdapakRtahetukadaNDAdeva prAcuryeNAsarva syAditi jIvAnAM mithyAtvAdayaH karmabandhahetavaH pakRtyebhyo nivartanaM, tathA dhArmikANAM dharmakAryeSu pravarttamAnAtatkAryabandhazvAvazyaM sAdhanIya iti ttsiddhiH| siddheSvapi nAmapi narakagatibhayAdeva vizeSeNa pravRttiriti nArakAnAM jIvAdiSu bandhAnteSu saukhyAtirekAbhilASiNo jIvAH sAdhanaM / sAdhiteSvapi jIvAdiSu nArakAnteSu karmaNa ekamuktipadavyAmanantakAlAvyAbAdhasukhasya sattve'pi mukteranubhava- vidhatve sukhaduHkhatadatizayavaddevanArakasadbhAvo na zraddhApathaM pratyakSagamyatvAt pratyakSodAharaNIyasukhAtirekavatAM devAnAM prApnuyAditi karmaNo vaicitryasya sAdhanamatyAvazyakaM / yathA sAdhanamAvazyakaM, zrUyante cAbhavyamithyAdRzo dravyAnuSThAna- ca duHkhAbhAvarUpaM na sukha, na ca sukhAbhAvarUpaM duHkhaM, prastarAdAvanto'pi samyagdRSTayo devAtirekasaukhyavAJchayA hiMsAdyA- vupalambhaprasaGgAd dvayoH pRthak pRthak sAdhanajanyatvAcca / yadyapi zravAn pariharanti, Acaranti ca zuddhatamayogena dAnazIlA- parasparaviruddhasvarUpe puNyapApe tathApyekAdhikaraNavarttitvaM,nRpAdIdIni cetyahiMsAdimArgapravRttaye dAnAdyanuSThAnAya ca devasa- | naamndhtvaadidrshnaat| rUparasayoriva parasparapArthakye'pye- // 19 //
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ zramaNo bhagavAn Agamo. dvArakakRtisandohe // 195 // mahAvIraH kAtmani puNyapApe baddhe udite ca bhvtH| na ca vAcyamAtmanaH | satyamuktam , ayuktaM tUktaM, nimburasalezasya kSIrakumbhena yathA' zubhAzubhAnyataraikAdhyavasAyavattvAt kathaM puNyapApayoryugapadvandha pRthaktvavedanaM tadvadakaSAyiNo'sAtasya vedane'pi na mizratvaM / / udayo veti ? / yogAdhInastAvadvandhaH karmaNAM, yogAzca yathA eva ca na karmaNAM mizratApakSaH, na ca mizrA adhyavasAyAstazubhAzubhatayA dvedhA puNyapApahetutayA sidhyanti, tathaiva hetubhUtA iti pRthak svatantre eva puNyapApe iti / ayogini samityanazanAdirUpasaMvaranirjarAhetutA'pi yogamithyAtvA- nirjarA tvAvarjIkaraNakAlaracitazreNeranusAreNa, saMvarastu yAvadirUpAzravabandhahetutAvadvartanAcchuddhAzuddhAzuddharUpatA manta- jIvaM, pAgU hiMsAdInAmAzravANAM parityAgAt / zuddho'pi vyava, zuddhatA ca kssaaymaanyjnitaa| tatazca ya eva ca yogaH zubha eva / siddheSvapi sarveSvapyeteSu janmajarAmaraNayogapariNAmeSu zuddhatvasyAMzaH sa puNyasyAzrave bandhe copa- rogazokabhayagrastAdbhavAdudvignAnAM na kimapyAzvAsanasthAnayuktaH, zeSaH zeSasya / udayastvayoginaM yAvat bandhAnusAre- miti, yadvA vivekinAM parihAryatayA na dharmAdayo'pi NobhayoH syAdeveti / mizratA tu sukhaduHkhayoH pArthakyenAnu- puruSArthAH, kintveka eva sarvAbAdhAviyukto'nantajJAnadarzanabhavAnnaiva kalpayitumapi zakyA / nanu kSINakaSAyeSvanusamayaM sukhavIryamayo mokSaH puruSArthatayA'bhimata iti, mumukSutAhetusadvedyarUpapuNyasya bandhaH, sAmayikatvAcca bandhasyodayo'pi, katvAnjinakarmaNaH prAgbaddhasyodayavattvAnmokSaH sAdhya iti / prAgvandhAnusAreNAghAtinAmudayastu puNyapApobhayarUpa iti kiJca-yathA bhagavato mahAvIrasyAnyayUthIyamatakhaNDanapUrvakasiddhe sAtAsAtobhayodayasambhave kathaM na mizratvamudayasyeti ? | tIrthapravartakatayA prakRSTayazobhAgitvaM tathaiva bhagavato nirvA- IN // 195 //
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ zramaNo bhagavAn mahAvIraH // 196 // ISI Nadine aSTAdazabhirnRpaiH pArAbhogarUpaM pauSadhopavAsakaraNa- | gatpUjyAnAM jinezvarANAmeva / yatasteSAM hi bhagavatAmavaAgamo mapi sarvadezavyApi yazasvitAkhyApakaM, vizeSatazca bhAvodyo- | tArajanmAdi rAjyazriyaM kArayatsu pAlayatsu ca kuleSveva, dvArakakRti tatvena bhagavataH prasiddhioke ca tannimittakameva dIpAli- nAnyatra kadAcidapi / ata eva naissaamntykulaadissvvtaarH| sandohe kAparvaNaH pravartanaM / huNDAvasarpiNIduSpamArake'pi zramaNasya bhagavato mahAvIrasya kathaM brAhmaNabhikSAkakule utpAdaH ? bhagavato mahAvIrasyaiva jagaduddhArakAriNI kumatayUthairabAdhyA RSabhadattasya brAhmaNabhikSAkatvAdeva jinacakritvanibandhanAzAsanasya pravRttirbhagavataH prakRSTaM yazobAdameva vadati / nAmapi caturdazAnAM mahAsvapnAnAM 'cauNhaM veyANa'mityAdi anyacca sa eva bhagavAn tAdRzasya gaNabhRto gautamasya sthApa gaNabhRtA gautamasya sthApa- | yAvat 'parivAiesu naesa supariNi TThie Avibhavissai'yitA, yena dattA svayaM pravrajyA kevalaphalazAlinyeka yuktamiti cet ,ata eva niyamAt sa AzcaryarUpaH, janma tu bhavet , paJcadazazatyAstApasAnAM tatmabhAvAdeva kevaladA- | bhagavato mahAvIrasya rAjyazriyaM kArayati pAlayati ca dAyinI prvrjyaa| pariSahopasargasahanaM bhairaveSvapyupasarga- jJAtakSatriyakule zrIsiddhArthanRpapagRhe eva / nanu kathametat brajeSvacalatvaM pratimApAlakatvaM ca bhagavato vIrasya parA- | avatArajanmanobhinnakulatvamiti ?, traikAlikajItAnusAreNa kramakRtaM yaza evAkhyAti / tato'tizayayazasvitvAdapi | saudharmAdhipatinA zakreNa hitAnukampakahariNagamaiSidUtadvArA zramaNo bhagavAn mahAvIra iti sa eva bhagavAn mantavya rAjyazriyaM kArayati pAlayati ca jJAtakSatriyakulInazrIsiiti / 3 / zriyamatizayitAmapekSya bhagavattA tu trija- | ddhArthanarendrakule saMharaNAt / ata evAcArAGgaparyuSaNAkalpayoH // 196 //
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo bhagavAn // 197 // A saMharaNAdhikAra iti / kiJca-sAmAnyena zrImattayaizvarya | reNASTAzItyadhikatrizatakoTyaH suvarNadInArANAM dattAH, bhagadvArakakRti zramaNo vyAptaM tathApi zriyaH pRthaggrahAdviziSTaiva ca sA grAhyA, vatA zrImahAvIreNa tu pravrajyAvasare jItamiti yadvAmaskandhe sandohe viziSTAzca tA eva zriyo yAH paropakArahetukadAnaphalAH, devadRSyaM zakreNa nihitaM jinAnucIrNAdihetubhirdabhre ca bhagavatA, mahAbIra anyathA tu purandarAH santyeva lokAdhipatyavanta sadaiva, na tasyApya dattaM viprAyeti / dAnahetukazrImattvamarhatAmevAticaite tAdRzazrImantaH / dAnapravRttizca bhagavatAM jinezvarANAM zAyi / na ko'pyarhan satI pravrajyAmananupAlya prakRSTataraiva, yato na virahayya bhagavato jinezvarAna ko'pi prApnuyAdahattAM / pare tu bharatAdyAstu tIrthasyApravartakatvAdbhavesAtatyena saMvatsaraM yAvaddAtA, dAnaM ca tanna dAtRcetaHpradhAnaM yuhmadiliGgino'pi kevalajJAnaprAptimanto, na tu tiirthkraaH| kintu kimicchakatvAdAnasya tasya yArcAyatricchApradhAna. dattaM ata eva sanmunyAcAraNAM pravartayitRtvaM teSAmAdikartRtA ca / sarvairapi bhagavadbhirjinezvaraiH prAk pravrajyAyAH satataM saMvatsaraM ata eva bhagavato yugAdidevasyAdimapRthivInAthatvAdibhikSAyAvaddAnaM / nanu yAcayitricchAnusAriNi dAne lobhasyA- carasAdhutvaM viziSyate / siddha caivaM sarveSAM jinezvarANAM kAzasamAnAnantyabhAvadhAritvAna syAdekasyApi tathAvidhaM bhikSAcarasAdhutvagrahaNasya naiyatye tatmavrajyAgrahaNAt prAgdIdAnamiti cet / satyaM, paraM jinezvaramAhAtmyaM devAnubhAvazcAtra yamAnaM dAnaM sAMvatsarikaM svataH siddhameva jinezvarANAmiti / tathAprakAro yena yAcayitricchA tAdRzyeva bhavati.yA nAnantya- nanu svayaM dhanaM tyajyate saMsAranibandhanAzravarUpatvAddheyamiti manudhAvati / kiJca-bhagavadbhiH sarvairapi jinezvaraiH saMvatsa- | matvA tarhi tathAvidhenAzravahetunA saMsAranibandhanena dhanena paraM ISI // 17 //
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAgamo- ISI kathaM yujyante kathaM ca taducitamiti ? cet / satyaM, prAphtAva- | jyA'nanyacittena kAyapAtinaH zramaNopAsakAstu parolakSA ISI zramaNo dvArakakRti- dInAnAthakRpaNakArpaTikAdayo'rthino'rthaprANAH bhavanti, prAptau | iti na nUtnamiti / nanu sarve'pi jinA na cakravartina bhagavAn sandohe ca yatheSTasyArthasya pUrNamanorathAstadAtAraM bhagavantaM jIvitadAna- starhi nidhAnAbhAvAt kathametAvadatimahaddhanaM teSAM kathaM H mahAvIraH dakSarUpatvenAnumodayanti muktakaNThaM prazaMsanti ca taddAnakA- taddAnamiti ? cet / satya, na hi te niyamena cakravartino, na // 198 // raNIbhRtAM pravrajyA, prabhAveNa caitenaiva te bhaviSyanti caitAvaddhanaM cakriNAmapi sambhavet / paraM zakrAdiSTAH suravarAstabhavanti pravrajyAvidhAnavicakSaNA iti paryantadharmaphalameva | ddhanena bhagavatAM rAjakulaM pUrNa karotIti nAviditaM jainAnAM tadAnaM / tata eva 'dharmodyatAzca tadyAgAditi bhagavaddhari- | viduSAmiti / bhogaphalalakSmIvicAre tvAstAM bAlye zakrabhadrasuvicaH / kiJca-ye'pi nRpAdayo nArthinaste'pi sAti- sandiSTadhAtrIparigRhItatvaM, zakrAdikartavyatA''dimAhatAM zayaM dAnaM dAtAraM ca dRSTvA zrutvA jJAtvA vA taddAnadharma tatkA | vNshsthaapnvivaahraajyaabhissekaadikriyaayaaH| pravrajyAM pratipadya riNaM jinaM tatkAraNabhUtAM pravrajyAM copabRhantaH syureva parisahya pariSahAnabhibhUyopasargAna nihatyAzubhatarANi catvAripravrajyAbahumAninaH / ata eva ca bhagavatAM jinezvarANA- ghAtikarmANyavAptAkhilArthajJAnajJApanapaTukevalasyApi niHspR mAghadezanAyAmeva para sahasrA jIvAH pravavrajuH / niyama- | haziromaNebhaMgavato'vicchedena tiSThato gacchataH zayAnasya RI zvaiSa, tenaiva bhagavato mahAvIrasya dezanAyAmAdyAyAM na yAvat maraNopAnamupAgatasyApi bhavatyaSTasu prAtihAryeSu / INNI.198 // ko'pi prAvAjIditi mahadAzcarya manyate matimadbhiH / matra- | surapuSpavRSTicAmarasapAdaSIThasiMhAsanoordhvavistRtacchatrAdibho- RAI 198 //
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamI zramaNo dvArakakRtisandohe bhagavAn mahAvIraH // 199 // gasyAtizayitA, na zakreNApi zakyA yathAvadvayituM / dezanA- dinAmodvahatsvapi nAtiSThate / yadAjye devAdayo jagajananasthevasare tu catustriMzadapyatizayAH svabhAvakarmakSayadevakRtA masaMhArakAritvena mahimnA'lIkena jagati pratiSThitAstarhi atizayitaM bhogaM vyaJjayantI anupamA vidyate bhogaphalA bhagavanto jinezvarAH saMsArasamudrasamuttAraNapravaNaM tIrtha dvAdalakSmIti / baddhe'baddha ca jinanAmni trilokyApi zAGgAtmakaM kevalamahAvratANuvratekAzrayaM pravartya devAbhidhAminAmadravyabhAvasmaraNapUrvakamAkRtInAM pUjanAdaizvaryasahagatA pUja- ndrAdikRtAmApuH / prathamaM tAvatta eva tIrthakarA bhavanti jIvAH kadhRtA vividhA candanAdikA bhogasAmagrI sAtizayitaivetya- ye'nekeSu prAktaneSu janmasu dharmaprAdhAnyajIvinaH / ata eva nupamalakSmIphalodbhavAdanuttaralakSmIzvaratva bhagavatAmahatAmeva / / siddhatvAdIni parameSThipadAni catvAri prAntyabhavayatnamAtrazramaNasya bhagavato mahAvIrasya vizeSalakSmIdharatvaM tUtpattaH pApyANi, ntvhtpdN| kiJca-sa eva jIvo labdhumahatyahattAM, prAgapi svamahimnA'nekaprakArairnidhAnaH sahiraNyasuvarNaraja- yaH tRtIye bhave prAktAvadvarabodhilAbhamavApnuyAt / yathA tadhanadhAnyasatsArasvApateyAntaHpurayazovAdasAmantavazIkaraNaiH- bhagavatA zrImahAvIreNa marIcyAdiSu bhaveSu labdho bodhiH, siddhArthanRpabhavanasyApUrvAgataiH pUraNaM , yatprabhAvAdeva mAtA- paraM varabodhistu nandanabhave eva / nanu ko bodhiriti? cet , bohipitrobhagavato vardhamAna itinAmakaraNasyAbhilASA pUrtizca lAbhavattiyAe, AroggabohilAbha, tA deva dija bohi'mijAteti / na caitadvidRSAmaviditamiti / 4 / dharmastu bhagavato | tyAdiSu pretya jinadharmaprAptirUpasya tasya vivakSite'pyatra tu jinezvarAnantareNa sthAnamapyanyatra rAgadveSamohAjJAnabhRteSu devA- | 'ladillayaM ca bohiM, bohINAso aNantasaMsAro, bohIvi // 199 //
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhramaNo bhagavAn mahAvIraH // 20 // Agamo- INI sudullahA tesiM tyAdivat samyaktvaparyAyo'tra bodhiriti / | vanekeSviti bhASyakArAH / tathA tIrthakaro bhAvitAtmA / dvArakakRti- nanu samyaktvasya tattvazraddhAnakarUpatvAt kathaM tAratamya- | yathetareSAmiva na teSAM bhavAntena dharmAntaH prAktRtIyAdi sandohe miti ? ced, yathA kAraNavizuddhiprabhRtipravartitamaupazamikA- | bhavAdapratihatasamyaktvajJAnA hi tIrthakRta iti| kiJca-jinadiSu vaicitryaM kAraNamAtrakRtaM ca nisargAdiSu vaicitryameka- | varAH prAktRtIye bhave'nantasya saMsArasyAntaM kurvANA bhavatrisvarUpasyApi tasya / atra tu kevalaM zraddhAnamAtraM bodhiH, | kamavazeSayitvA taM kurvanti / arthApattisiddhamidamAyAtaM varabodhistvavApya zraddhAnaM janmajarAmaraNarogazokabhRtaM jagat | yajagaduddhArAya bhavatrayImapISTavantaH / na ca zaktA api tanisAraNopAyabhUtaM ca nimranthapravacanaM jJAtvA tena pravacanena | bhavatrayIM tatra kSapayanti / tattvato'nye devAH saMsArakhIjajagataH samagrasya yadoddidhIrSA pravartata, tadA tasya samyaktvaM vRddhaye'vateruH, bhagavanto jinezvarAstu saMsAriNAM saMsArovarabodhiriti kathyate / labdhe ca tasmin parArthodyata eva | ddhArAyAvataranti / na cAsmAtkazcidanyo vizeSo'sti vicAbhavet / ata eva 'varabodheH samArabhya parArthodyata eva hI ti raNIyo vipazcitAM sudevakudevAdInAM pArthakyenetyalamaprakRtena / zrIharibhadrAcAryAH / sa ca yadA niryAmakavatparanistAraNa- | AyAtAzca tathAvidhApratipAtisamyaktvajJAnavanto bhagavamAtrAbhiprAyeNArhadAdInAM sthAnakAnAmananyamanasA''rAdhanAM | ntastIrthakarAH svajananI svAvatArarAtrAveva caturdazamahAsvakaroti niyatavedya badhnAti jinAkhyaM nAmakarma, yadudayAdbha- | pnAn gajAdInadIdRzata, tadarzane ca pratibuddhA jinajananyaH gavAn jinezvaro jAyate / ata eva 'bhAvitabhAvo bhave- | svasvAmibhyo nivedya taM svamopalambhaM dhArmikAbhiruttamaka // 20 //
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo dvArakakRti dohe // 209 // thAbhireva svapnajAgarikAM cakruH / garbhapradezamAgatAnAmeSo'mUno | tadvadeva lIkAnubhAvamAhAtmyasahakRtastasya dharmAtizayaH / mahimA, yattadIyadharmavAsanayA''gatamAtreNa mAtRNAM tathAbhAva- yata: sphItamapahAya rAjyarASTrAdi pratipannaH pravrajyAM tadaiva sampAdanaM bhavati / spaSTA ceyaM dharmajAgarikAkRtiH paryuSaNA- manaH paryAyajJAnaM apramattarUpasaMyata zreSTha eva jAyamAnaM samutpannaM / kalpe iti / pUrvabhavavihitasya samyaktvadharmasyApratipAtAdeva tata eva 'pancajjaM paDivano caunANI jAva chaumattho' tti jinezvarAH svayaM sambuddhAH santazcAritra jighRkSavo bhavanti / zAstrakArAH samAcakhyuH / tasyaikAgryaM manaso dharmagocaraM samyaktvApekSayA svayaMsambuddhatvaM tathAbhavyaparipAkaprAdhAnyama- dRSTdaiva devA api pade pade tameva praNamanti / ata eva 'devAci pekSya tatra guroreva samyaktvalAbhAt / iyaM cAritrapratipattistu taM namasaMti jassa dhamme sayA maNo' ti sUtrakArAH / kevalino na tathAsspekSika svayaM sambuddhatvajanyA, kasyApyAcAryAderupa- bhAvamanaso'bhAvAt, dravyamanaso'pi pRSTArthottaramAtraviSayadezAbhAvAt / yadyapi cAritraM tIrthapravRttihetu kevalotpAdakAraNaM tvAnna dharme kevalinAM mana AkhyAtuM zakyaM / tato vyAkhyAyAM tathApi sA pratipattistIrthAyaiva / tata eva 'jagataH kSemAya dRSTAntIkRtA arhantazchadmasthAvasthAH grAhyAH / pUjyatA ca pravabAje' ti bhASyakArAH / jItakalpikAzca lokAntikA devAnAM satataM dharmavyagramanaskatvAjjinAnAM / zrAmaNye bhagabhagavantaM pravrajyAyai AcAreNa vijJapayanto'pi tIrtha pravartta vAn mahAvIravAkevalaM kAyotsargeNAsthAt / pramAdakAlazca yetyeva vijJapayanti / buddhasya vijJapanaM tu jigamiSornRpasya sakale'pi zrAmaNye'horAtramAna eva / dharmaparAyaNajIvanena bhRtmA yathA pAdA avadhAryatAmiti vinayapradarzanAya vadanti, jIvannapi chAdyasthye'pi bhagavAn parAn dharme'vatArayitumevodyu bhramaNo bhagavAn mahAvIraH // 201 //
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhramaNo bhAgamo- ktastataH zulapANiyakSapatibodhAya sopasargepi tadAbAse- | ca niSiddhaM pramAdasthAnamAcarita miti ? dvArakakRti- sthAt kAyotsargeNa / pratibuddhazcAnyaprANijIvitAntakarAnapi | sUtravyavahArAnusAriyogyo niSedhaH, AgamavyavahAriNIpi ghora nupasargAna vidhAyApiAavItagago'pi vItarAgadveSatAmanu- yadina tdvissyH| yato bhagavAn gautamaH samahiSIka ekAkI bhagavAn sandohe bhavan karmanirjarAnimagno'dhisoDhavAMzca tAn / yadyapi sarve- | bhUmigRhe gataH, bhagavAn sthUlabhadrazca kozAvezyAgRhe catu mahAvIra // 202 // pyAstikA dehAdAtmano bhinnatvaM lakSaNAdibhedena manvate | usI sthitastatra ki sUtrAdezaH 1, bhagavAMstu kalpAtIta pratipAdayanti ca tathA sabhyAnAmapyagre, paraM tanutanubAdhAsa- | iti na sa niSedhaviSayaH / caturjJAnadharatvAcca nAsa mbhavepi tatpatIkAralInAH, samartha ca traataarmnugcchnti| miikssykaarii| yathAlAbhameva bhgvtprvRttiH| anukampAAI satazca spaSTaiva teSAmayathAvAdakAritA / bhagavAn mahAvIrasta | vizeSAdi tvstyevaa| na ca rAgabuddhayA sa tyAgaH kintu dharmodayAnusArI jIvitAntakarAnupasargAna sthAna teSAM gatvApi zAsanazobhAyai kevalAyai iti kevalamavApyApi bhagavAn sehe / svopasargAzamanivAraNAya zakreNa sadA samAsannAvasthA- | saMyamadharmapathapAntha eva / yato'nubhUyApi SaNmAsIlohitavanAya kRtAM vijJaptiM caavmene| tatazcAMdvitIyadharmAtizeyavAne- !bAdhAM tanivAraNAya paramazrAvikayA kRtaM pAkaM nyaSedhayat katrijagatItilakaH zramaNo bhagavAna mahAvIra iti vipazci-siMhAyAnagArAya / nanu cikitseyaM, niSiddhA cAsau zramaNAnAdbhinizcayameveti / nanvevaMvidhena saMyamadharmAtizayavatA bhUtvA miti / yataH zAsanApabhrAjiSNugozAlakAdipracAritAsabhyAkimiti 'je u dANaM pasaMsaMtI'tyAdinA 'gihiNo veyAvacca'miti nucitena vAkyena dUnasya siMhAnagArasya samAdhaye sakalazA- A 202 // 04
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ NA zramaNo AgamI dvArakakRtisandohe bhagavAn mahAvIraH 1203 // sanabAdhAparihArAyaiva tasyAnyapAkAnayanAyAnujJA / ata | jagdhaM cAgadaM, kintu bhavyajantujAtAtmagatagadAgadakAratvaeva zAnte tenAnyArthAya pAkena bhagavadvyAdhau zramaNazramaNI- mevAnusandhAnaM kRtaM mokSamArgasya / tadarthameva ca bhagavataHsarvopi zrAvakazrAvikAsamudAyaH sapramodaM nanarta, devA devyazcApi nanRtu- prAkta tIyAdbhavAyatna iti / nanvevaMvidhairjagajAtAdhivyAdhiIrSAtirekAditi / vyAdherasya dIrghakAlAvasthAnAdAjIvaka- nivAraNanadISNarbhagavadbhiH paJcadazazatyAH sAdhUnAM satsu ca | matapraNAyino gozAlakasya tejolezyApratyAghAtajAtamatyo- prAmukeSu bhojanapAnasthaNDileSu anazanaM tadananujJayA kAritanamanasastadbhaktA vizeSeNa gozAlakAdizabAkarSapUrvaka- | miti ? cet , tadapi zAsanAdhArabhUtazAstrAjJAyA vyavahAracatuSpathIyAjinatvodghoSaNAdiprAkaTathena hatAzAste bhagava- prAdhAnyena rakSArthameva / yadyapi bhagavantaH kevalavedhasaH kalpAlohitava!bAdhApravRtyA sajAtaharSAH parepi ca zauddhodani- tItAzca paraM te paJcadazazatI sAdhUnAM tu zrutavyavahArAnusAbhaktAcA IrSyAgnidagdhAntaHkaraNAH sadRzIkaraNAya svapraNeta- riNyeva, zrutavyavahArazcAgnyAdidravyazastropahatAnAmeva kSityAbhirbhagavato mahAvIrasyApyajinatvenAntarakaraNAdIn pralApAn dInAM saMyamasyAkSataye kriyamANaH saMyamamArgasya na kSatikaraH, prathayitvA tavyAdhisadbhAvanAnA cakruH zAsanasyAnanyo- itarathA tu kSatikara eveti / kevalavedyapi zrutavyavahAraM sadaiva pAyanivArya mAlinyaM, mumukSUNAM ca bhadrakajIvAnAM mokSamArga- pramANayatyeva / 'ohe suovautto' cyAdivacanAt / jAtAzca pradhvaMsaM / etadeva kAraNaM siMhasyAnagArasyAraNyarodanasya / tadaivArAdhakAste / zrRMtavyavahArarakSAyA eva bhagavAn sUryAbhasya evaM ca sati na bhagavatA vyAdhipratIkArAyAnAyitaM | devasyAnanyahitakaranAvyAdezAvasare maunaM dadhAra / vijJAyaivaM // 203||
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAgamo. bArakakRti sandohe // 204 // vidhaM vyavahAraM bhagavatA kevalavedinA vijJaptopi nAdaro | saMyamadharmeNa muktimArgacaramasopAnarUpAM paramasaMyamadharmasAma bhramaNo vihito niSedhe sarvadharmaparAyaNadevavrAtakalpo'pyayaM nATyapra- | AzritAmayogitAmadhijagAmeti sarvotkRSTadharmAtizayavAneva kAra iti ca viditvA / sUryAbhAmarastu bhAvibhadrazvakAra eva zramaNo bhagavAna mahAvIra iti / 5 / / | bhagavAn nAvyamiti / jJAtvaiva ca kevalotpAdaM kevalena tannimittakameva prayatnazca sakaraNavIryAkhyaH, sa ca bhagavato'nupamatvA mahAvIra candanavAlAmRgAvatyorutsUraM samavasaraNe sUryAcandramasovi- | dtishyvaanev| yadyapi na kopi vIryAntarAyasya ghAtikarmamAnAbhyAmudyotite'vatiSThantI mRgAvatI na gamanAya preritA, | tvAt kSayopazamakSayAnyatarAvazyakatvAt saMsArI mukto vA candanayAlA tu mahAsAdhvIsamudAyayuteti tadavasthiti tatra | vihIno vIryeNa bhavet / tatrAzarIriNAM muktAnAmazarIratvAna ssmaar| bhagavAn jIvajAtasaMsAroddharaNasamartha:. | devecchAmanovAcAmabhASAnna lezatopi sakaraNavIrya, kintu saMyamadharmarasika iti skandakaparivrAjakasanmukhagamanaM bhaga- | teSAmakaraNameva vIrya / na ca tadvIyaM vacanamAtramiti, prakAza-A vato gautamasyAnumene, anumene ca mahAzatakazramaNopAsakasya | hIne pradeze'pazyatopi cakSuSastadA niSphalatvAnabhyupagamAt / dharmadhvaMsanAyotthitAyA nijAyAH palyA mahA'parAdhepyava- | Atmaiva hyanantavIryasvarUpaH / nirAvaraNA eva ca te bhagavanta vijJAnajJAtabhaviSyabhavagatadvyatikaroktivataH zamanAya tad- | iti / zramaNo bhagavAn mahAvIrastu karaNavIryAkhyena prayatnegRhe bhagavatA gamanaM / yAvajjIvitaM saMyamadharma samArAdhyAnu- | nAtizayavataiva yuktaH / prathamaM tAvad garbhasthopi garbhasvabhAvabhUya ca dIrghakAlaM vItarAgatAzcitAM sarvajJatAM sarvasaMvararUpa- | rUpANi spandacalanainanAni mAturanukampArtha rurodha / svabhAva- // 204 //
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1205 // A rodhastu mahAprayatnajanya eva / jAtamAtreNa nijajanmamahotsave hAnyAdisvabhAvaM zakyamiti na jJAtamindraNetat , yaduta-sAmA- H zramaNo AgamIjanmarAtrAveva merumUrdhni kriyamANe yo'magiri pralayavAta- | nyavIryA jIvAH sAdhanasAmarthyAnugasAmarthyAH, mahAvIryAstu bhagavAn ddhArakakRtivegairapyakampyaM yojanazatasahasramAnamindrAntaHkaraNajAtasaMzaya- | saadhnsngkraamitmhaaviiryaaH| yathA devAnAM tRNAdyapi prahara | mahAvIraH sandohe niraasaayaakmpyt| na ca tatkAlajAtavAlasya tAvanmAna- | NatayA bhvti| jinAstu sarvakAlInAH sarvAsvavasthAsvapi | merusAnusaJcAlanamatizayaprayatnaM vinA sambhavet / saMzayazcendrasya aparimitabalA iti lokAnubhAvamenaM jJApayitumeva cacAlAma| yojanamAnanAlAnAM paJcaviMzatiyojanoccadvAdazayojanapRthulAnAM rAcalamantimo'rhan zramaNo bhagavAn mahAvIra iti / zizu| kalazAnAmadhikSepe merumUrdhni sthitasya tadaharjAtasya bAlasya bhAve eva vartamAnaH zramaNo bhagavAn mahAvIra AmalakI kaivAvAcyA sthitirbhaviSyati, tathAbhAve cAsmatkRtA bhakti- | tarupaviSTakaM nAgezarUpadharaM suraM sudUramutsArayAmAsa / bhagavadbhAreSA devAnAMpriyatvavidhAyinyeva bhavet , na tu devAnupriye bhIti- | panAyaiva vihitaM saptatAlamAnaM suraM tatpRSThyArUDhastathA bhgvaansmpaadiniitihetoH| na ca kasya kadA kasmin kIdRzo vA saMzaya bhijadhAna yathA sa suro'pi mahAvyathAkrAnto bhagavato vIryAiti niyamAbhAvAt kRtAnekajanmAbhiSekasya tAgviziSTA- tizayaM dRSTvA mahAvIra iti nAmodghoSayAmAsa / sa hi nirjaro vadhimato'bhiSekArthamevAmaragiri vidhAya majanamahopayukta- nAkinAthakRtAM 'bAlabhAve vartamAno'pyavAlaparAkramo'nantasAmagrImaparAmarAn sahaiva lAtvA''gatasya janmAbhiSeko- vIryo vIra' iti zlAghAM bhagavato'sahamAna eva vIratvaparIkSAdyatasya kathaM jAtaH ? iti / avasarpiNIprabhAvanitavIryazarIra- | rthamAgataH, svabalasarvasvena parIkSamANo hatAzo yadA jAtastadA // 205 //
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhamaNo AgamodvArakakRtisandohe bhagavAn mahAvIraH // 206 // tena spaSTitaM-mahAvIro'yaM, na tu sAmAnyavIra iti| prayatnA- | diSu pariSaheSu bhavet / parISahA apyaneke bhagavatA soDhA tizayaprAptameva tata etanmahAvIra iti naam| prayatnAtizayazca eva / bhadrAdiSu pratimAsu nirantaramahyamAnAsvapi bhagavato zramaNasya bhagavato mahAvIrasya pravrajyAdinAdAkevalaM gopAlA- vacanAtiga eva prytnaatishyH| paJcadinanyUnaSaNmAsAnte disaGgamasurAntakRtavividhAnukUlapatikUlopasargasahaneSu vidita yaH pUrito'bhigrahaH tatrApi bhagavato niratizaya eva yatnaH evAvazyakaniyuktyAdiSu yathAyathaM vistareNoktatvAt / pariSahANAM sahane / pArzvaprabhoyadyapi kamaThAsureNopasargaH caturvizatAvapi tIrthakareSu na keSAzcidapyupasargAH, na | kRtaH, tathApi tatra nAgarAjenAgatya sa upasargayan caivaMvidhA ghorA upasargA anyasya kasyApi vAcaMyamasyApi | upasargazca nivAritaH / atra tu zakrakRtAM prazaMsAmasahiSNuzrUyante / anekazo maraNAvaheSUpasargeSvApatiteSvapi caramazarI: | rapyupasargayan saGgamakAmaro nAmarendreNApi nivArita iti / ritvaviziSTatIrthakaratvAdeva nAsau jagAma nidhanaM / ko hyagnau | kizca-prayatnAtizayavattvAdeva zakrendrakRtAmupasarganivAraNArthadahana kAlacUlAkrAnto vA jIvet na vA bibhIyAt / dehAtmA- samIpAvasthAnavijJaptimapyavamene, spaSTIcakre cAsurAdisahAyanyatvAddIpanaprayatno bhagavAn vIra eva / yadyapi kIlakAkarSaNa- | mantareNaiva tIrthakarANAM kevalotpAdavyavahAraM / mokSagamanakA mante kharakena kRtaM, tadA bhagavAn mahatImeva vyathAM sehe, le'pi yAvat SoDaza praharAna dideza dharma pariSadAM sadevamanujaki] paraM na sa gopAlAdivatpratikUlatAbhAka / sa evopasoM yaH | sambhavAnAM / dazottarazatAdhyayanAnAM puNyapApaphalavipAkAnAmapi prAtikUlyena parairArabhyate, vyathAsahanaM tu svAbhAvikAgatacadA- / tatraiva vyAkaraNamapRSTAnAmeva, marudevAdhyayanavibhAvanaprayatno'pi // 206 //
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo dvAraka kRti do // 207 // mahAvIra iti / 6 / atra dharmaH prAkR prayatnadR ddiSTastadetajjJApayituM yat prANAtipAtAdiviramaNAt kSAntyAdInAmAsevanAttapa AdInAmAcaraNAcca yo dharmotpAdaH, sa na kenApi vihitaH, kintu anAdikAlIna lokasvabhAvasiddha eva / bhagavadAdiprayatnastu tadAcaraNapUrvakaM tatphalakevalaprAptiviSayaM svaM dRSTAntayitvopadezenAviSkaraNa eveti / bhagavanta sUtrakArAstu sarvajinasAdhAraNaM bhagavantaM darzayantaH praNipAtadaNDa ke satramaizvaryAdInAM krameNaivaM dyotayantIti / AdikaratIrthakarasvayaMsambuddhapadairaizvarya vihAyArhato bhagavato nAnyasya kasyacidapyetAni / trilokyuddhA rakSamatvAdaizvaryatvaM, puruSottamAdibhiH puruSavarapuNDarIkAntaiH rUpAtizayitA, svajAtIyeSveva rUpitvavicArAt puruSeti / abhavyA mithyAdRzazca puruSA eva paraM sarveSu mokSagamanakAle iti prayatnAtizayavAn zramaNo bhagavAn | svaparatvAdivizeSaH / lokottamAdilokapradyotakarAntaiH padaistu yazaH, yazakIyaryAvalokavyApitvAt pratyanIkAnAmapi buddhagozAlakAdInAmapi karNe bhagavataH sarvajJatvAdivAdasya udArakIrtivarNazabda zlokAnAmavyAbAdhena prasaraNAdyazo'tizAyitA / na hyatizayitAmantareNa bhavetteSAmIrSyA, tadvacanaiH sarvajJatvAdivAdavadIrSyAyA api pratIteH / na abhayacakSUrUpazrutamArgazaraNabodhibhyo hIno jainamArgaH / paropakArANAM mUlaM phalaM caitAnyeveti zrIrUpANi abhayAdIni taddAnadakSAzra bhagavanta evAdAviti zriyo'tizayitA, lokottare cAdhvani zriyA etAnyeva gRhyamANAni zobhAvahAnIti / dharmadAdidharmavaracAturantacakravartyantaiH padaistu prazastAtizayadharmavattocyate / na cedRzo'nyo dharmAtizayavAn jagatyapi / apratihatAdikaimoMcakAntaistu padairbhagavataH prayatnAtizayaH / sarvajJAdIni puruSeSu rUpavattvAduttamAdiguNaH / na hi rUpiNo rUpanirUpaNe | siddhatvAvazyaMbhAvavedakAni padAni nAtropayujyante / tattvatastu zramaNo bhagavAn mahAvIra : // 207 //
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAgamo- INI siddhAnAM bhagavattvaM sarvajJAdibhireva dhvananAya | pratyapakArAbhAvakarmanirjaraikamatitvairiti / upasargeSu cApati- II zramaNo dvArakakRti- sahoktAni tat / ata evApratihatetyAdinA na | teSu na pratipakSAnveSaNodyamo, na ca krodhakUjanAdIti HI punruktteti| paryuSaNAkalpe tUktaM-'ayale bhayabheravANAM khaMti- | vishessH| pratimAnAM bhadrAdInAM sUkSmarUkSapudgaladattadRktvena bhagavAn sandohe sa khame 1 parisahovasaggANaM 2 paDimANaM pAlae 3 araisahe 4 | pAlanaM ca bhagavataH / devAnAM tu kAmabhogAsaktatvAttathA- mahAvIra // 208 // dhIma 5 davie'tti 6 guNaSaTkavattvAddevairbhagavaM ti proktaM / tatra | vasthAnaM paramAzcaryAvahaM / aratisahanaM tu bhagavataH sAkSAda bhayaM gopAlAdikRtavadhAdijaM, bhairavaM zUlapANikaTapUtanAsaMgama- | gnidAhAdibhAve'pi na pratipakSAsaMyamehApi babhUva / devAstu ta kadevakRtaM / na ca triSvapi sthAneSu bhagavataH kizcidapya- | sarvathaivAsaMyame ratA iti teSAmaratisahatvaM mahAzcaryaditi / bhUJcalanaM, devAnAM na ca devAstAdRze nizcalAH / ata eka | dhImattvaM ca yadyapi devAnAM jJAnatritayavattvAdastyeva, paraM / tathAprasaGgasampattau te kRSNarAjImanudhAvanti / tata eva ca | bhagavato matizrutAvadhayo viziSTatarA eva / ata evasA'pi devaparigheti nigadyate / pariSahopasargANAM nipAte'pi | 'anadhyayanavidvAMsa' iti prvaadH| yadyapyasti bhagavato lokA- KI ca kSamayaiva sahate bhagavAn / pariSaheSvApatiteSu svAcAra evA- | lokaprakAzakasarvadravyAdijJAnapaTvapratihatAnantaM kevalaM tathApi vasthAya sahate / tatra hi svAcAramaryAdayA pratipakSatayodyamanaM | naitaddhImattve'trAdhikriyate, chAmasthye tadabhAvAt sarvakevaliaprAptAvapi tatpratipakSe sahanaM / upalakSaNametat kSamate ti- | sAdhAraNatvAcca / tathA dravyarUpo bhagavAn , yathAhi sAGkhyA - ki tikSate adhyAsayatItipadAnAM / etAni cAkUjanAkrodha- | dInAM dravyavAdinAM mate dravyaM trikAlInairapyAvirbhAvatiro- A 208 //
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo ddhAraka kRti sandohe // 209 // bhAvamApannairvikArairna mizrayate, tathA bhagavAn na kadApi | dRSTAntopameyaH, jIvitamaraNAzAbhayavipramuktaH, saMyamatapobhyA-' raktatvAdivikArAnAzrita iti zramaNasya bhagavato mahAvIra- mevAtmAnaM bhAvayannasthAt / ata eva paryuSaNAkalpe sAmAsyaiva bhagavatteti menuramarAH / tRtIyo'vayavazcAtra mahAvIra nyasAdhuvarNanamivArhato vIrAnagArasya varNanaM kRtamavalokyate / iti / tatra vIratva tridhA zAstrakArA dAnadharmayuddhavIratvabhedA- yuddhavIratve cAnAdita Atmani nilIyAtmAnamevApakurvanti dAmananti / tatra dAnavIratvaM prAk pravrajyAyAH pratidinaM prAtarAzaM yAni dhAtikarmANyabhyantarazatrurUpANi teSAM jJAnAvaraNIyAyAvaddInAnAthakArpaTikAdibhyo'zItilakSayukoTI saMvatsaraM yAva- dInAM caturNI ghAtikarmaNAmantarmuhUrttamAtreNa kAlena samUlamunmUdIyate bhagavadbhiH / na ca cakrivAsudevAdayo'pyetAvadevaM dAtumIzA lanaM cakAreti trividhenApi sAtizayena vIratvena yuktaH / iti dAnavIrApekSayA mahAvIraH / dharmavIratve tu zakrAdiSTadhA - amarAcalacAlanasaptatAlasurakubjIkaraNasaGgamakapratijJA tirodhAzrIbhirlAlitaH, saharSa caturdazasvapnadraSTRmAtRprasUtatvAdbhAvyaya- nAni ca mahAvIratvanibandhanAni prAguditAnyeva / na ca mavazyaM cakravartIti zreNikacaNDapradyotanRpAdibhiH pAlitaH, vAcyaM prAguktAt prayatnAt kossya vizeSa iti / tatrAtmazuddhayai samagreNa rAjakuTumbena tadAgamanAnaMtaradhanadhAnyAdiyazovAda- kRtasya vIryAtizayasyAvivakSaNAt / yAvadbhavopagrAhiNAM vRddhayA cAnvahamabhinanditaH samagrazakrazreNisatkArapAtrIbhU- vedanIyAdInAM ghAtastu kevalAtmavIryajanya eva, yataH ghAtotoparyAsamityAdiSu sAdhvAcAreSu rataH, dravyAdiSvaprati yogini na ca tatra manovAkkAyayogA iti, paraM mokSagAminAM baddhaH, grAmaikarAtrAdimAtrasthAyI, zaGkhAdInAM niraJjanatAdi | sarveSAmetadbhAvAnnAtra tadvivaraNa miti / paryuSaNAkalpakArAstvata zramaNo bhagavAn mahAvIraH // 209 //
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo. dArakakRti- sandohe // 210 // Door eva mahAvIratvanibandhanaM 'vIriyasampannetti procire iti / dyabhidadhAnaH zrutakevalI bhadrabAhuprabhukhocata yaduta-'naya zrISIra nAmno ythaarthtoktyaa'traagmyuktiviklpnaiH| iththiyAbhiseyA' / tathA ca yathA ariSTanemyAdayo'pariNItA vivAha- yasya stuto'stu yo bhaktyA, bodhaye vIra eva sH||1|| anavAptarAjyAbhiSekAzca prAbrAjipustathA bhagavAn vIropita vicAraH tAmrapatrAgame vIraM, pratiSThAtuM smudytH| akRtodvAho'navAptarAjyAbhiSekazca prAvrAjIditi sutarAM pratI- / / AnandaH surate pUrNamenaM granthaM vyadhAnmade // 2 // | yate / na zvetAmbarANAM matepi vIrasya bhagavato'kRtodvAhatAiti zramaNo bhagavAn mhaaviirH| navAptarAjyAbhiSekatA ca yukteti yeyaM saraNIdvayI sA'yukteti cet| zRNu sAvadhAnatayA-prathamaM tAvat 'na ya icchiyA bhiseyA' ityevaM paatthH| arthazcAsya spaSTa eva malayagirIyAyAM zrIvIravivAhavicAraH (31) / vRttAvAvazyakasya-'IpsitaH-abhISTaH rAjyAbhiSeko yeSAM te nanu zramaNo bhagavAn mahAvIraH kRtodvAhaH prAvAjIda- IpsitarAjyAbhiSekA naivamete vIrAyA jinavarAH' yuktazcAnyathA vA ? / tatra zrUyate tAvat saraNI dvayI prasiddhapathaM gatA- | | yamarthaH / yatastatra kumAravAsamahArAjatvachAmasthyakevalitvadigambaramate apariNItaH prAbAjIt , zvetAmbaramate tu kRto- | kAlakathanameva prkRtN| na cAtrodvAhaprakaraNasya gandhopi / tataH dvAho jAtApatyazca prAvAjIt / paraM zvetAmbarIye'pi tAvad / kotastyaM vyAkhyAnamidaM yuktipathamavatetIryate-yadakRtodvAho | AvazyakaniyuktyAkhye vAGmaye jinavarANAM kumAraparyAyA- | jino vIro smAt pAThAt / kiJca-zrutakevalina evAgre // 21 // 035
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo. dvArakakRti sandohe // 211 // zrIvIrasya vivAhadvAramapatyadvAraM ca vyAkhyAnti, tadapi kathaM jAtApatyA ajAtApatyAzcobhayathApi jinAH pravrajya zivaM salakSaNAni yuktaM bhavet ? kathaGkAraM ca jamAlinihnavasya bhagavato jAmA- gacchanti tatra na kopyubhayeSAM vivAdaH, RSabhAdInAmanekeSAM tRtA zrIbhagavatyAdisUtroktA jAghaTet ?, zrImadbhiH zrutake- tathAvidhAnAmubhayeSAM svIkArAt / TIppaNIkArastu svopalabdhevalibhirbhadrabAhubhirevoddhRte kalpasUtre 'bhAriyA jasoyA SvAdazeSu 'na ya iththiyAbhiseA' iti nirvyAkhyAnaM dvithakoDiNNA gotteNaM' iti 'nattuI kAsavagotteNaM' iti ca prati- kAraM pAThamupalabhya virodhaparihArAyAvazyakaharibhadrIyavRtti pAdito vyatikaropi avitathatAM kathaM yAyAta ? / na hyeka mudrayan pANigrahaNarAjyAbhiSekobhayarahitatAM jJApayan keSAMcida IH eva granthakRta tasminnevAparatra vA viruddhamarthamAvirbhAvayan ekatarasatvepi jinAnAM sarveSAmubhayarAhityaM spaSTayAmAsa / rAddhAntaviruddha vA ApnuyAt zlAghAM / tatazca bhavatkalpito:- tathA ca zrIvIrasya na kRtodvAhatA'nezaditi sudhiyA svayama- | kRtodvAharUpo'rthaH vishraarutaamaagtH| kalpasya prAmANyaM cAdhu- bhyUhyam // iti shriiviirvivaahvicaarH|| nA'pi labhyamAnaprAcInatamazilAlekhotkIrNagaNakulAdisaMvAdadarzanataH spaSTataraM / na caivaM kopi digvAsasAM paramparA'. sallakSaNAni (32) visaMvAdI kopi tathAvidho lekhaH, anyadetat / tattvataH __ zikSaparivAro'ryo 1 vipadyucco 2 mahApadaH 3 / kRtodvAho jAtApatyazca vIro bhagavAn prAvAjIta / vastusvarUpa- nyAyavRtti 4 rayAJco 5 svamitroddhartA 6 sadodyataH 7 // 2 // nizcitaye evedamAkhyAyi, anyathA kRtodvAhA akRtodvAhAzca | vyavahRtAvadAkSiNyaH 8 dyUtAdinyasanojjhitaH / svavaMza // 211 // RAE
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 212 // jAtivikhyAta 10 Ahato nItidharmayoH 11||2||ani- | zaktyanurUpaM syAt 47 kRtakaraNo 48 dRDhasmRtiH 49 // 9 // ISI paryuSaNAbhAgamo Ki nyajIvI 12 nistRzo'rAtau 13 svAzritavardhakaH 14 / atitheH | dambhajJAtA 50 vimRzyoktA 51 sslocyakArI 52 jite- INI prabhAH dvArakakRti pUjako 15 guhyagoptA 16 yoSAvazo na yaH 17 // 3 // | ndriyaH 53. / adroho 54 doSavicchedI 55 sadbhAvo 56 / sandohe vacorakSya 18 IvizvAsaH 19 prArthanAmaGgamIlukaH 20 | nApabuddhidaH 57 // 10 // dhIro 58 dRDhAzayaH 59 zrAddho sattvavAn 21 svIkRtArakSI 22 dravyAddhAkSetrabhAvavit 23 | 60 vyAyAmI 61 spaSTavAgRjuH 62-63 / shktimaa||4|| nAtmazaMsI 24 gatAzocI 25 priyapathyoktidhArakaH | nApavAdekSI 64 naSTacayaH parIkSaNe 65 // 11 // na bhIrubhe- / 26 / sotsAhaH 27 svArthasaMrakSI 28 dAto 29 cityajJa | yasamprAptau 66 stokadravyo'pi dAyakaH 67 nAtyantaroSaH | 30 Urjayuka 31 // 5 // dharme dhane RNacchede rogagnau | | 68 sthAnAstho 69 nAbhiyoktA 70 nayAdaraH 71 // 12 // zatrughAtane / avilambo 32 vizeSajJo 33 svAdhIno 34 zreSThavRtto 72 na gRhNIyAt zrutamAtraM 73 susaGgatiH 74 / nAnyabhAladRk 35 // 6 // dharmiSThoddhArakaH 36 sarvahitaiSI lajjAbuddhiyuto 75 yuktaprekSI 76 nAnyamukhaH kvacit | 37 lobharodhakaH 38 snigdhe nAnucito 39 nAtyutsukaH // 77 // iti sallakSaNAni // NI 40 paropakArakaH 41 // 7 // roSatoSaphalaH 42 sarvakalAvijJo 43 guNAdRtaH 44 / ApadaM zaraNaM prAptaM rakSan 45 khale'nata paryuSaNAprabhA (33) [apUrNA] stathA 46 // 8 // svAtmakulajJAtIyadezasarvanaGginAM / trAtA | praNamya paramArhantya-mahimnopacitaM jinam / // 212 //
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamAM khArakakRti sandI // 113 // paryuSaNAbhAM vakSye sUtratatvArthadezinIm // 1 // paryuSa- | sarvatIrtheSu parasparaM vandanaM / AdyantyayorupasthApanAtaH paryAyaH, NAkalpa ityasya ko'rthaH ?, pari-samantAt vasanaM paryuSaNA / dvAviMzatestu dIkSAdinAdeva paryAya:, teSAM chedopasthApanIyasyaipUrva hi paJcarAjyA yAvat paryuSaNAkalpo na karSito na vAbhAvAd / 5 / AdyAntya sAdhUnAM hiMsA'satyasteyamaithunatAvat vastrAdidravyAnAdAnaM kSetrAntarAnatikramaNaM paryAyavarSa parigrahavirateH paJca, zeSANAM tu hiMsAssatyasteyavahirdhAgaNanA sAvabhigrahavizeSAzca bhavanti / paryuSaNopalakSitaH viratezvatvAri vratAni / 6 / puruSa eva jyeSThaH, ciradIkalpaH paryuSaNAkalpaH / kalpazabdena cAcelakyAdiko dazadhA kSitAbhirapi sAdhvIbhiH tahinadIkSito'pi sAdhurvandhya eva, sAdhvAcAraH / tatra jIrNatuccha vastratvAt anyathAparibhogAt sarveSvapi tIrtheSu pravrAjanopasthApanavyAkhyAnAdiSvapi na satyapi vastre AyAntyajinayatInAmacelakatvaM, zeSANAM tu tAsAmadhikAraH / 7 / AdyAntya sAdhUnAmavazyaM dinasatripasacelatvaM yataste bahumUlyavividhavarNavastraparibhogAH / jinendrA- kSacaturmAsIvatsarAnteSu pratikramaNaM, dvAviMzatestu yadaiva doSAstu cele satyevAcelakAH | 1| auddezike yaM kamapi sAdhvA patiH / 8 / RSabhavIrasAdhUnAM mAsakalpamaryAdA niyataiva, dikamAzrityAzanAdi niSpAdyate tatsarveSAmAdyantyayorakalpyaM. durbhikSarogAdiSvapi saMstArakaparAvartAdi kAryam | 9| sthiratAkazeSANAM tu tasyaivAkalpyam | 2| vasatidAyakapiNDastu raNarUpaH paryuSaNAkalpopi varSAsvavazyaMtathA AdyantayAH kAryaH sarvatIrthasAdhUnAmakalpayaH | 3 | maNDalikAdinRpapiNDa AdyA- 10 | paryuSaNAkalpe kartavye karSaNIyaM ca dazAzrutaskandhasyASTantya sAdhUnAmakalpayaH, zeSANAM tu kalpate // 4 // yathAparyAyeNa mAdhyayanamapi, ataH prastutaM paryuSaNAkalpa iti kathyate / sUtrasya | paryuSaNa prabhA // 22 //
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ paryuSaNA prabhA Agamo- IN cAdau maGgalamuccAryaivo dezasamuddezAnubAnuyogAH kAryA ityAdau / kRtaM, dhanaM rakSitaM, svahAro'rpitaH, nAma sthApita, nagaraghAtako IN dArakakRti- bhAvamaGgalarUpasya namaskArasya vyAkhyA-'namo arihaMtANa'ti, vyantaro naSTaH, saprAsAdasya saGghasya rakSA jAtA, jinapUjA azokavRkSaH surapuSpavRSTirdivyadhvanizvAmaramAsanaM ca / bhAma- vasare puSpamadhyasthitatandulasarpadaMzepi avyagratayA mAvanAsandohe NDalaM dundubhirAtapatraM, satprAtihAryANi jinezvarANAm // 1 // samArohAt kevalaM jAtam / niyamopyevaM zAsne, yaduta-yo // 214 // iti prAtihAryASTakarUpAM pUjAmahantIti arhantaH, devairbhaktyA yadguNaM pUjayati dhyAyati ca sa tadguNo bhavati / ete ca teSAM karaNAt , arhatAM ca tatra rAgAbhAvAnna vItarAgatA- sarvajagatopi kalyANakarasikAH tattvopadezakAH sugatimAkSatiH / evaM tatpratimAnAM pUjAyAmapi na bhogitvaM, prAk rgadarzakAH svoniHzreyasamArgaprarUpakA kathaM na vivekinAM dhyeyAH bhave viMzatyA sthAnakairahaMdAdibhirjinanAmno bandhanAt yat - pUjyAzca ? / samavasaraNe svargamartyapAtAleSu tatpratimA api prAtihAryatIrthapravartanAdi syAt, tacca dharmaphalameva / yoja- dharmArthibhiH pUjyanta eva / Agamopi 'vaMdaNavattiyAe pUanamite bhUbhAge jalacchaTAdAnapuSpavarSaNasvarNaratnAdiprAkArA- NavattiyAe sakkAravattiyAe saMmANavattiyAe bohilAbhavattidirUpasamavasaraNakaraNaM sarvakalyANakamahotsavakaraNaM ca / yAe niruvasamgavattiyAe' ityAvazyake, 'hiyAe khamAe teSAM kaSTuranumodayitazca mahodayAyaiva, jinapUjAyAM ca nissesayAe' iti rAjapraznIyAdiSu ca / zrAvakANAM pUjAyAdRDhabhAvasya kaivalyalAbhopi, yathA nAgaketorjAtismaraNAt mArambhabuddhistu sAdhvabhigamavandanAdiSvArambhabuddhivanmithyAbAlyepi prAgbhavacintitaM aSTamaM kurvato dharaNendreNa sAhAyyaM tvjniketi| arhannamaskArAdiphalaM ca paramparayA siddhatva / // 214 //
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo. dvArakakRtisandohe prabhA // 215 // miti / 'namo siddhaann'| sakalakarmakSayeNAnantajJAnadarzanasukha- | guNavadbhayaH AgamArthadezakebhyo jinAnukAribhyaH zAsanadhA- paryuSaNAvIryamayebhya siddhebhyo namo'stu / karmAntareNa janmAbhAvAt rakebhya AcAryebhyo namaH / jinezvarapratiSThitamapi tiirthmaasaadhnntsthitimntste| vaiSayikasukhasya duHkhapratIkArarUpa- | cAryaireva yAvacchAsanaM. nIyate dizyate pravartyate vaya'te tvAd AtmasvarUpabAdhanena pugalaratikArakatvAt kaTukavipA- | ujjvAlyate. tRtIyabhave cAvazyaM mokSagAmina iti kathaM / kAt azubhasaMskArAca na tatra bhAvaH / AtmasukhaM tu ananta- na nmyaaH| sUtragrahaNAdanvevArthagrahaNaM, taccopAdhyAyebhyaH kvamavyAbAdhamastyeva / bhaviSyatkAlavajIvAnantyAt sakalakAle- ciJcAcAryapadAdupAdhyAyapadaM, samAdhikArAzca pravAjanAdiSu nApyekAnagodasyAsaGkhyamAgasyApyamocanAt na jIvAnAM | upAdhyAyA AcArityAha-'namo uvjjhaayaannN'| dvAdazAGgIbhavyAnAM vyavacchedazaGkA / zAsanAdhipaM jinaM vinA'nye svAdhyAyAdipaJcaviMzatiguNayutebhyaH sUtradezakebhya upAdhyAjinAH sakalAzca siddhA guNasaMdohavattayA sAkSAdupakArAbhA- yebhyo namaH / na copAdhikAryantarA zAsanapravRttirityavazya vepi pUjyA eva, guNAnAmeva pUjyatvAt / eSa ca heturapi te nmniiyaaH| ahaMdAdhupadezena bhavyAnAM mokSamArgapravRttI vaktavyaH / arhatsiddhAnAM jJAnaM padaM cAcAryopadezAt vizeSeNa, | sAhAyyakamantarA neSTasiddhiH, sAmayyA eva kAryajanakatvAt , yata. siddhAnAM vAco'bhAvAt arhatAM cAtmazlAzaprasaktaina | sAdhavazvopadezazikSaNanodanAdivaiyAvRtyaniryAmaNAdibhirbahUpasvamahimAkhyAnaM,bIjabuddhibhirgaNadharairjinasAkSyeNa kathanAca kAriNaH iti senevopayogina iti praNamanIyA ityAha-namo nAnRtatvazaketyAha'namo aayriyaannN'| pratirUpAdiSatriMzad- | loe svvsaahuunnN'| vihAya gRhavAsapAzaM mokSasAdhanaparA STREEn
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 216 // Agamo- mokSapravRttAnAM sAhAyyakartAraH sAdhavastebhyo namaH / bhavatayA pApasyeti praNAzana ityuktaM / aniSTanAzahetutAmuktvA vA paryuSaNAddhArakakRti- arhadAdInAM samAnaguNatvAt jAtyaiva sarvArhadAdInAM iSTahetutAdarzanAyAha-'maMgalANaM ca savvesiM paDhamaM havai maMga- INprabhA sandohe THI grahaNaM, atra tu tAratamyabhAvAt saveMti vizeSaNaM / lati, sarvamaGgalAnAmAdyatvAdeva samagre suutraarmbhaadaavetsyo| ahaMdAdInAM niyatakSetravartitvAt sAdhUnAM merurucakAdiSvapi cAraNasiddhiH / caturdazapUrviNAmapyantyArAdhanA etadadhInaiveti M gamanAt loka iti proktaM / jaine dharme hi mukhyaM sAdhyaM teSAmapyeSa eva sAraH / dadhyAnayananodanayA dadhibhAjanA mokSa iti tasya dezakAH, taM prAptAH, tadvivecakAstatsUtra- nayanodanAvaccaitasya pAThAdarhadAditanmArgazraddhAnabhAvAt syAdeva | zikSakAH, sAhAyyakAriNazca namaskRtA / yo hi yaM sAdha- mokSAntaM phlN| jJAtaM cAtra rAjasiMhaH siddhAvaTe yathA prAptAH, yati sa tatsAdhanAnyAdatte eva, tat jainAnAmavazyamete. suvratA vRSTitaH sthitAH / guhAsthitAd vineyAttu, damasArAn paJca namaskAryAH / zravaNAdinA yadyapi tajjJAnasyodbhavaH mahAtmanaH // 1 // pulindramithunaM bhadraM papAThAzaThamAnasam / namasyAt , paraM tadguNAvAptistu bhaktyAdinA tanmayatAyAme- skAraM smaranmRtvA, jAto nA maNimandire // 2 // rAjJo rAjaveti bhaktyAdyapi mumukSUNAmavazyaM kAryamevaiSAM / phaloddezena mRgAGkasya, devyAH kukssisro'ntre| marAla iva siMhena, prekSAvatpravRtterAha-eso paMca namukkArI savvapAvappaNAsaNo' svamena suSuve kramAt // 3 // rAjasiMhaH kalAzAlI, sumatevedanAdinA yatkizcit pApakSayaH syAt , parameSa paJcanama- mantrijasya yH| sadA mitraM sa siddhAderyAtrikAt padmaskArarUpa. zrutaskandhastu sarvapApapraNAzakaH, nAzo'pyapuna- | pUrbhavAt // 4 // padmAsadma nRpaH padmAdevI haMsI shuciprbhaa| | // 216 //
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra tayAH patrI AgamI // 217 // tayoH putrI yuvazreNi-mAdinI prAgbhavapriyAm // 5 // zrutvA | bhUta zivasya sH||13|| rAjJe uktvA'kSatenAsau, dAna | paryuSaNA smRtvA ca prAgjAtiM gamane pravaNo'bhavat / rAjJA pulo- | bhogAMzca mandiram / idaM cakre nizamyAtaH, potanaM puramAgamat AI. prabhA dvArakakRti kavijJapterAdiSTazca gRhe sthitau // 6 // chAyAvat sumatiM lAtvA, // 14 // apUrva kSaNamIkSitvA, pRSTa Akhyamaro'tra bhoH / sandohe gacchan suzrAva caityagam / Arta svaraM gatastatra rarakSa rAkSasA- | sugatasyAtmajodUDhA, zrImatI paramAItI // 15 // mithyAnaram // 7 // palAdaH svapalatyAgAt , tuSTaH sAdhaka- | dRza svasvasrAdibhramito ghAtanodyataH / nyadhAd ghaTe mahAvegaM, kalpanAm / kRtvA cintAmaNiM prAdAd , gato mitrAya tajjago | sarpa. straka tu namaskRteH // 16 // taduktamArhataM dharma, sviik||8|| gatvA ratnapure rAtnI, jinamUrti zamoddharAm / prasannA- tyAso kuTumbayuka / vitene mahamutkRSTaM, nizamyedaM jaharSa syAM hetizUnyAM, rahitAM rAmayA'stavIta // 9 // sauvarNa- | saH // 17 // kSitipratiSThite prApto, vilAsAdiyutaM purN| | caityakRtpazne'vocattadarcako ythaa| yazobhadreNa tanUjaH, zikSito | dRSTvA pRSTo naro'vocad , balI rAjA'tra sabalaH // 18 // va vyasanocchide // 10 // parameSThinamaskAra, nirdhanaH sa trida- | ArakSaNArpitaM nadyA, AnItaM bIjapUrakam / AsvAdha lolupo A NDinam / zritaH kRSNacaturdazyAM, zmazAne sazabo yayau // 11 // ghAte'pyAnItyai janamAdizat // 19 // vArake jinadattasyA bhItaH zavapadAmyaGge, namaskAraM smRti vyadhAt / tridaNDi- | hnmskaarsNshruteH| vyantaro vApa sajjJAnaM, phalaM preSIzca / mantravIryeNotthitaM triH zabamApatat // 12 // vizeSeNa namaskAra- so'nvaham // 20 // sakale'pi pure harSo'dhuneti tanizamya | smRteH kruddhastridaNDinam / hatavAn sa suraH svarNa-puruSo'- | saH / vasantapuramAyAto'drAkSItsarvAn natau parAn // 21 // II // 217 //
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ paryuSaNA prabhA pati IS jJAtaM ca nitazatroryA, rAjJI bhadrA ratipramA / tasyA hAraM | mRtyubhIto nRpaH paura-yutazcaityamidaM vyadhAt / svavRttAntaAgamo muSitvA'dAd, vezyAya caNDapiGgalaH // 22 // gRhItvA taM mathoditvA, mitrAya nirgatastataH // 30 // vane suptaM vyadhAt dvArakakRti | nRpazcakre, zUlAbhinnaM malimlucam / svanimittAM vyathAM yugmaM, vidyAdharIyamAgatam / auSadhibhyAM kramAt strItvaM, sandohe jJAtvA, vimucyAnyanarAna sakA // 23 // grAhayitvA namaskAraM, puMstvaM ca rAjajanmanaH // 31 // gatau padmapure catye, kRt||218|| nidAna kAritastadA / pretyAhaM rAjasUnuH syAM, jAto nAmnA strItvau vimIlitau / pudveSiNyA samaM ratna-vatyA snigdhA purandaraH // 24 // vezyAnanAnnizamyAkhyAM. svAM jAti smRta- | ca sA bhRzam // 32 // parIkSya tAM nijaM rUpaM, vAn sadA / namaskAraparI jAto, rAjAsau tadanu prajA // 25 // stayoH / jJAtvodantaM mahAdAna-pUrva tAM dattavAna mudA // 33 // nateH prabhAvamasama-miti jJAtvA smitryuk| mumude'nubhavaH AhUyAsthApayad rAjye, pitA sUnuM vadhUyutam / svayaM svIyaH, puSTaH kasya na tuSTaye // 26 // gataH kramAta sa pravrajyAmAdatta, guroH zrIguNasAgarAt // 34 / / glAnI pratApamathurAM. yakSAyatanamadhyagAm / mUrti stenasya natyAptI, pravaNAM siMha sva-sUnuM rAjye'bhiSicya sH| ArAdhanAM vyadhAt vIkSya pRSTavAn // 27 / / arcakaM sa jagau viddho, haNDikaH sUreH, pArzve mRtvA gato divama // 38 // ratnavatyapi tathA zUlayA lalo / natiM prAga jinadattAsyAja, jalapAnecchayA mRtvA, saMgatA brhmtaavisse| cyutvA krameNa to siddha-meSyato tataH // 28|| mmaran bhAvena pazcatvaM, gataH prAptazca yakSa- natisaMgatau // 36 // AstAM bhadraM yugmaM, paraM nAgo'pi tAm / vikRtya parvataM svIya, guruM vyamocayallaghu // 29 // nAgendratAM namaskAraprabhAvAdavApa, setsyati ca paratreti / // 218 //
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ AmamAM dvArakakRti sado // 2123 // sarvakAryANAmAdau smAyeM eva paJcanamaskAraH / kRtapaJca | taM namasaMtI' tivacanAta devakRteH prAbalyAt guNaniSpannanAmno vizeSanirjarAhetutvAcca prAyazaH prastutanAmnaiva nirdezastatra / sa ca bhagavAn 'paMcahatthattare' hastottarAsu - 'uttarAphAlgunISu cyavanAdInAM vastUnAM jAtatvAt paJcahastottaro, 'hutthA' abhavat 'taMjahA'' tadyathA 'uttarAhi cue car3atA garbha vakaMte' uttarAphAlgunISu devalokAccyutaH cyutvA ca devAnandAgarbhe utpannaH / ( apUrNA ) namaskAraH karSati kalpaM, tatastadvayAkhyA- 'teNaM kAleNaM' tasmin kAle varttanApariNAmakriyAparAparatvahetuH sarvo'pi kastatrApi avasarpiNyA caturthArakamAnte tatrApi 'teNaM samae' tasmin samaye, kevalimAtragamyo hi samaya iti sarvajJamUlatvamasya, bhadrabAhu svAminastvanuvAdakAH / vipalenApi paraH sahasrAn krozAna zabdasya gatyAgatI dRSTvA na samayasyAzraddhAnaM, cyavanasya sAmayikatvAcca samayaparyantAnudhAvanaM / tasmin kevala samaye 'samaNe bhagavaM mahAvIre' zramaNo bhagavAna mahAvIraH 'bhAvini bhUtavadupacAra' iti / bhayabhairaveSva- namiu nayanAgiMda, nAbheyaM siddhasAguThiyarUvaM / kharacalatvAt parISahopasargANAM kSAntyA sahanAt pratimAnAM yaramuNijayasomaM iriyAvahiyAi sAsemi || 1 || deseNa jaivi pAlanAt dhImattvAt aratiratisahatvAt dravyatvAt vIryasampa- gihiNaM, sAmaiyaM ittaraM kiya tahavi / na lavanti paMDiyA nnatvAcca devaiH zramaNo bhagavAna mahAvIra iti nAmnaH kariSya iha. niratthayattA asuttuttA ||2|| tunbhatto tuha'vaccaM visesamANatvAt tathA nAmnA prasiddhaH / pazcAdvA sUtraracanAt , devAvi | vayaNiJjapahasamoyArI / aNavajjajogasevaNanise hamIhei sAma IryApaJcAzikA (34) IryAdvApaJcAzikA // 219 //
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ paryuSaNA prabhAH sandohe mAgamo- ie // 3 // sAvajajogaviratI, aNavajjAsevaNaM tu sAmAiyaM / | sakkhaM // 11 // saMpuNNA sAmAiya kiriyA ceIyavaMdaNA mjjhe| ddhArakakRti-IKI AgamamayaM na mannai, tuha bhatto teNa taMpi tahA // 4 // vasahIe u pamajaNamuggahiyaM jaM raoharaNaM // 12 // sAmApuvvApajaM kappai kappiyakammo(ppo)vamAgamapasAho / aNajujjataM yAriviseso jai te sAmaieNa sNbddhaa| iriyatti kiM mutte gADhaggahAlayaparamattho // 5 // Avassayavittimuhe, sAhu- asaggahu katthavi saMbaMdhamavilaDhuM // 13 // annvjjogse||220|| samIve purA kayassa vihI / sAmAiyassa jo taM sAhasi vaNarUvA iriyA jaI ya sA pacchA / to savvaviraiposahakiM ciMtiyA puvvaM // 6 // Aha tato etAe gaMtA vihIe vihIi kiM kIrae pubbiM 1 // 14 // AvassayAivayaNaM na ya || tti phuDa sa satyami | annaM ca sAhupADhA bhiNNo pADho- | sAmAiyavihANasaMbaddhaM / iriyAdasakAliyamahAnisIhANaM taM tti niddisai // 7 // tiviheNaM namiUgaM sAhU pacchA kareI | kajaM // 15 // vittIe uttarajjhANa AyariyA satisUriNo sAmaiyaM / pajjuvAsAmi aMta pADhaM paDhiUNa iti vuttaM // 8 // AhU / cauvIsatthayapaDhaNaM sAmAiyakaraNo puvvaM // 16 // kiMcuttA Avassagapamuhe satthaMmi puvakAleNaM / sAmAiyassa | AvassayAhigArA na ya taM sAhUNamuddisiya bhaNiyaM / riyA muttaccAreNa saMjuttA // 5 // na ya katthai sAmaie phuDamaNiyaMpi na manasi puvviM iriyApaDikkamaNaM // 17 // saMbaddhA bhAsiyA tahi iriyaa| jaM tau pacchA iccAi- pucviM iriyA'bhAve na suddhakirIyatti Aha vittikaro saddapAraMbhiyA bhaNiyA // 10 // iriyA paDhamA guruNo vaMda- (hribhddo)| iriyApaDikkamaNe phalamii bayaNaM mahAnisIhe Naheu taha paDhaNahe / ANaMtariyaM tasseva savvathavi dIsae // 18 // sAmanavisesattaM ussaggavavAyayA ya nahi baccA /
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ IryAdvA Agamo baahingkaa dvArakakRti mandAhe tahA'parihArA tavvayaNudesaniccalayA // 19 // naya katthai | lNbho| gihinadiyANugArI visesavisayA hi tavvAyA // 27 // sAmAiyamittabaddheriyA phuDaM kahiyA / na ya phalasuddhisamattha- | mannai maNIsiNuttaM sIseNaM guruvao samagdhaviyaM / teNa'Nuogo NamaseNa vi kiM viruddhavao // 20 // sAmaiyaM kiM ceriya- | diTTho na so purA gurukao jamhA // 28 // iriyaM paDikkapuvvaM jaM gacchavAsiNA vihiyaM / taM bahumayaM ca jai te | miyatti vayaNaM baMdaNapaDhaNapaDibaddhaM / puvyuttarakiriyAo pagaraNakaraNaM paomahaNaM // 21 // ahigArivisesAo suttaM | sAmaiyaM puNakiriyaM tu // 29 // savvattha sAhumUle posahajaM tiriyajAiNo'Nege / hANAi viNA paDimaM jigiMdacaM- | sAlAe vA viheyavvA / iriyatti satthavakkaM taM kiM sAmAiya dANa pUrvati // 22 // annaNa vihiyamavahANesu uvajIvai jaNI | vihaDe ? // 30 // sakkhaM ceiyavadaNamiriyArahiyaM namutthuNaMsavvA / annaha vaMdaNahIgo savvA te puvvvihiyvihii||23|| ti vo| dadruNukTuiM tami seti kimajuttamarihANaM // 31 // navakAruvahANe vA na devavaMdaNa ussaggapamuhavihI / tadigabo- | vaMdaNasajjhAyaTTho''vassayapabhiIsu IriyA iriyA / na mihoteNa hiyavaiNo kahaM va AvassayAivihI // 24 // na ya kovi viroho leseNekkeNa vihiyANaM // 32 // sAmAiyassa pADho tuma hiccA kharayara ? sAmAiyaM viNA iriyaM / kuNai tao taM iriyApubutti jai na kiM karaNaM / pADho tassatti jai so | samma viyAra suttANa paramatthaM // 25 // jaM buccai gahagattheNa iri- | viNeriyaM Neva so kappo // 33 // AyArapaIvAisu kharayaravayANuttatti taM mahacchariyaM / je AvassayavihieNuttA paDileha- yaNassa daMsaNaM jaM tN| uvaThaMbhettA neyaM satthe veyAivayaNa va pamajaNae // 26 // atyo gamaNanivittI iriyAe neva teNuvA- | // 34 // gaNaharasaDDhasaIyaM vayaNaM tumbhacaehi jaM lattaM / taI // 22 //
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ INN IryAdvA bhAgamo. bArakakRtisandohe paJcAzikA // 222 / / saNao kuddho samudAo gAlipauNo te // 35 / / muNisuMdara- parAvattio mohA ? // 43 // na ya kharayarutti NAma puci gaNavaimuha AyariyA jinnpddimpuuyaae| rohagamaNaMtasaMsAra- bArasasaIi katthavi ya / na ya sAi sahasavarise pattaNe dullajagaM phuDatayA viti // 36 // kiM jAva ya jiNadatto jAo bho'vi nivo // 44 // sagatIsahiekkArasasayaMmi jiNavallatAva rayassalA vnniyaa| aNiyayakAle jAyA neva ya paDimA hassa vrbhtto| NemikumAro lihati taggacchaM kuccapurijaM na kiM divvA // 37 // anne AyariyA vA viyakvaNA sAsa- // 45 // na ya jiNavallabhagaNiNA saggaMthe kharatarattamakkhAyaM / NANugA vA nno| jiNavallabhakallANagachakkaM va nisiddhameyapi aikharajammaM ko vA alliyai sayaMmisaMtaM vA // 46 // tvgnn||38|| micchehitA rakSaNamasakamajANa bhAvi gurunnaa| nAma sakkhaM kammaggaMthassa vittIi Aha / sirideviMdAyariyA lobhA uvagaraNANaM paJcajaMtINa bAhullA // 39 // takAlamattaH je takkAlaMmi sahagAmI // 47 // na jiNesarabuddhisa mutto juvaipavajAniseha tppbhvo| na parAbhavo'ttha gacche AyariyA kharayarattamakkhaMti / jiNacaMdA jiNabhaddA guNacaMdA vikkamapuriyannagacchavva // 40 // jiNacaMdaNAmadhArI geheNaditta- a uvajjhAyA // 48 // nAbhayadevAyariyA na vaddhamANA pae mAyaraMto u / majauM jaM jiNavallahU kaheiMtaM kuccapurijjaM // 41 // ThiyA tesi / jiNavallabhajiNadattA vi ya na akkhaMti kharayarayaM na ya katthai gaMthesaM pabhAvayA sUriNo abhydevaa| kharatara- // 49 // jiNadattAvaccehi kallANagachakkapamuhaavihIsaM / gaccha Aha gaTTe jiNadattakayameyaM // 42 // paTTAvalIi pADho niraehi taTThAvaNaheuM savve kharA ThaviyA // 50 // kharayaranAma paDikamaNadIviyAi taha pADho / jiNacaMdajogadhArehi na ki satthe na saMsiyaM katthaI mahappassa / NAmaM tavRtti tavaguNasa 1222 //
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo manie satthaniuta // 51 // eyaM vatthunirUvaNahe gAmami | puNo tesi / darise posahakiriyA pAvA doNhaM tu kimu Ni jayasomadvArakakRtigheTie raiyaM / ANadeNa mahodayatavogaNodayamahiccheNa // 52 // saccaM ? // 5 // sIlaMgAyariehiM eyA caumAsisaMjuyA 14 sikkhA sandohe AAI itIryAdvApazcAzikA smaaptaa| ghiyaa| tA annapuNimAsu posahakaraNaM na puNNapadaM // 6 // dasaNanANacaritte tihayo hribhdsuurisNditttthaa| tAsu cri||223|| jayasomasikkhA (35) ttatihIo niyamA ArAhae saDDho // 7 // jaha asaNAiNi saMte sAhu adANe vayassa aiyAro / jaha vA saMkAikaraNe NamiUNa namohaM vIraM sAse kharayarajayasomaM / posa- sammattAINamaiyAro // 8 // taha aTThamAitihimuM puSNaposahahavihIi tavyayaNavinbhamaM girasi muttA // 1 // jayasomo vihANaviraheNaM / posahavayAiyAro vihicarie savvahiM siddhaM jiNacaMdAbhihANakharayaramaNIsavayaNAo / gacchakayaggahagahio // 9 // evaM na niyamavakkANimANi tA nanna tihisu paDiseho / vibbhalavesANukaraNaraI // 2 // puci vihicariehiM posaha- posahakaraNe patto nevaM pAvAya takaraNa // 10 // tattatyabhAsakiriyaM bhaNei cautihIsu / annAsu avihidosaM bhaNi- majjhe vittIe paDivayAimahigicca / posahakaraNamaNiyamA UNa nisehae pAvA // 3 // tatthudiTThA kallANagatihayo akhaMti phuDaM tu AyariyA ||1shaa vArasavaesu uvavAseNeva saMmayA jesiM / tesi kallANatihisu posahakiriyA kAsaNamAi posahasarUvaM / savvesu mayaM tujjhavi kimapavvabhave pAvA // 4 // je kallANagatihiyo biti uddittttyaa| karaNassa paDiseho ? // 12 // kimapanve uvavAso sarIrasa // 223 //
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ bAgamo. // 224 // ISI kAravajaNaM bNmN| avvAvArI AsavadAraM tattatyasadahaNaM | paMcadasI coisitti ta Neva / paDikamaNatyaM vuttaM abhimgahe je II jayasomaH // 13 // viTTaliyA baMbhaNiyA turukkimaisei ii kao sacco / na vacchariyaM // 21 // AyariehiM saddhiM na siyA vasahI || sikkhA dvArakakRti RI AbhANao tae ja puSNimapakkhi TharvateNa // 14 // puNNima- | siyA to ubhayaM / airittA loyabhiggahakaraNe tihiduge sandohe divase pakkhI jai to kiM tAo tiNi akkhaayaa| pADho // 22 // kimabhayadevA AyaraNaM na ya mabhaMti pakkhie caumAsIpavvaniyayA biiyaMge sIlasarIhiM // 15 // nahi jai te / mannati to tihidurga kiM na sakappaNA seyA // 23 // / savvAmAvAsA mahakallANagavaI tao pakkhI / jai na caudda- tityogAliyavayaNaM pakkhiyadiyahami cauviho saMgho / gaccha- II sidivase saDDhANaM to na tapposo // 16 // aSNadiNa- visese rUr3ha caumAsidiNe ya pakkhiyayaM // 24 // evaM posahassa kheve pjosnnvihaanne'vi| posahakaraNe pAvaM. ca tiNi caumAsiyANi puci kayA u rAgAsu ? tattaggaMthehiM kaMthuttI // 17 // sUriyapannacIe aNusaraNe AgamavayaNA''iNNA cauddasIetti sayalaMsaM // 25 // pakkhiyassa naNu pkkhii| rAuThThitihate pakvaMto Neva jayasomo sagaNaggahagahagattho vivihasatthANaM / pADhA kaya- 4 saMjjhAe // 18 // divasassa ya rAIe vAsassa ya aMtime hi majAyAdaMsIti kahaM viyANAi // 26 / / avayaraNaM savvattha vi DI | naNu bhAge / paDikamaNA kAyavyA desiyraaiiyvcchriyaa||19|| kayamajjAyatthamuiyamavi nekkhe| jayasomo ravisarisaM INI na ya pakvieNa cauddasI vaSNiyA kahiMvi satthe / parihAro | kahamiharA bei kiikAlaM // 27 // kiM na tarhi ciya IN doNhameva pakkhI ki codasI Neva // 20 // paMcAsagassa vayaNaM | diDaM jAvajjIvANaNuvvayANitti / diDhe dhAraNakAlo na // 224 //
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo dvAraka kRti sandohe // 225 // karaNakAloti kiM na mayaM ||28|| kiM ceme satthayArA / etthaM dANaniyamo bhave divasabaddho / paDiniyaya divasakajjaM teNuiyaM satthagArehiM ||37|| evaM na pavvasaddassa na paDiniyao diNo have vttaa| diNasaMbaddho kiMtu paDiniyayadivasa saho attho || 38 || sAmaie desAvagAsie ya evaM nisehu pattaTTho / paDiniyayadiNassa jao muhuttapaharAimANA te // 39 // ittAM cciya sAmaie posaha jutte na jAvaniyamatti / pADho kaDDhai kiMtu jAvaposaMti savvesiM // 40 // pohaca kkhANe aho ya rattI ya ubhymaannjuo| pADho na. pa. gaditasapo sahavayamuccae gacche ||41|| paDimaDiyasaDDhANaM na posaho pavviyaradiyahesu / itto ce paDiseho'nesi to kiM na baMbhevi // 42 // Avassayapamuhe bhaNio savvAti divasa rAhamio / jaM posahotti so mANamei na diNadugAimayaM // 43 // jaM naMdayAramAI aTTamabhatteNa posahaM satthe / akariMsu tattha aTTamabhatteNa visesio poso // 44 // aTumicaudasAIbhaNaNaM tappavva niyamakahaNAya / na ya aTThamIcaudasimiliyA / mukkhA diTThIi tassa jaM vakkhA / pavvatti lahuyasade AhU paNiyaya divasanti ||29|| kiMcannaM savvatya vi vakkhANami NaM phuDaM kayaM diTThe / paiNiyaya divasapaidivasANa kiM tattha sUrikayaM // 30 // egadivasaMmi bahuso jaM kijjai paidiNakiyA taao| egadimi u ekkali paiNiyayadivasakiI sA u ||31|| saMtevi phuDa evaM vakkhANe pavva atthakaraNatthaM kharayarakharANa diTThI bahai vAvaresiM tu // 32 // kiMcanaM pavve samatthaposahakaraNamudayakaraM / atihINa saMvibhAgo payare kiM suhAsuhao ? / / 33 / / cuNNIe vittIya niyamA niyamA nisiyA sakkhaM / pAraNae dAUNaM bhoyaNamuvadaMsiyaM niyama ||34|| ane puNa disu dAu pArei pAriuM dei / evaM savvadi khA atihINa dANavayaM ||35|| eva na pavvaniyamo na ya pavvuttaradiNassa niyamo ya / atihINa saMvibhAge kimanahA dANama diyahaM | | 36 || tattattho puNa IryAdvA pazcAzikA // 225 //
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ A bhAgamo. KI bArakakRtisandohe keNAvi saMbhavai // 45 // pavvuttaradiyahami saDDho paareumiihe| pamuhe tesiM pddinniydivspddiseho| paidiNakattavvA te IryAdvAposaM / Aese ki sAhU bhaNei pAresu taM niyamA // 46 // kahiyA na paDiNiyayadivasatti // 54 // paidiNakatta bsnaahingkaa ussaggAivihIe nevAeso gurUNa pAraNae / itthaM tuha sAvaje vvassa u attho tattheva daMsio sakkhaM / uccArijaMti niyamANumaIyakaraNaM ca // 47 // na ya katthA gIpahiM saMvi- puNo puNo na tahA pare divase // 55 // paidiNapaDiggehiM nivaario'pvve| posahavihI visesA vihio'nna- niyadiNA viruddhaatthA mayA duve sadA / paiNiyatamAsu vi tihIsu // 48 // aTumipamahatihIo paDhama lavi- yattho pavvaM jai padiNasadda pabbiyare // 56 // adumaposaUNa guNo vi uddiSTA / kallANatthA gahiyA puNo vi uvahA- hagahaNe pavvaM sAmanao viniddiddh'| pabvANaM nahi titayaM NasaMjuttA // 49|| na ya katthaI tuha iTThA eyA tihao gIehiM na ya pabbemutti kavi ya // 57 // bhattaparicAo'vira prignniyaa| na ya parigaNaNAbhAve havai NiyamA NayA satthe posahatayA samakkhAo / so te maA apavve baMbhAihiM dhAro // 50 // na ya katthai cheesuM apavvaposaha vihANa- kimavaraddha ? ||8|| pacakkhANaM paDhame divase jai chaTThamAi pacchittaM / niddiTTa sai evaM nisehaNaM miccharUvaM tu // 51 // te na mayaM / pAsahasAlapavese aTThamabhattaggahI kaha Nu ? // 59 / / jaivi ya paDiNiyayatyA diNabaddho daMsio jo niyo| koDIsahie aTThamakoDImilaNaM sue samakkhAyaM / evaM taMpi divaso tatthatti na puNo pavva attho bhave tassa // 52 // na milai gahapariNAmANa bhinnattaM // 60 // nicca tu chaTTakAmI jai puNa soNumao te kayangahAto napavvadiyahesu / sAmAiyade- aTThamagahaNaM karei ii dttuN| ko vinbhamo tavastI vaDDhai taM na u savayA havaMti kaiyAvi kAyavyA // 53 // ja Avassaya- taiyadivase // 61 / / paJcakravANaM NAgayakAlINaM savvasatthapa- INI --- -- ---
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo dArakakRti samdohe // 227 // riddhiM / taM tuha aIyavisayaM chaTTAI jai viyAidiNe // 62 // tava ussagge cautIsabhattapajjaMtacitaNaM da / mannasu paJcakkhANaM chaDAI paDhamadiya ||63 || sAmAyAripavRttaM pANagasutaM virohamAvahai / na u jaM caumAsIe tayabhiggahavaM paDhamadihe // 64 // piyaiNutattava pANaM kimajuttaM paraM paraM suddhaM / bhattapaJcakralAI aviya piyaha paDhamAo || 65 || paDhamabi - iyAi nuttA egabiAI cautthachaTTAI | chammAsiyaussagge tami bhanne visamaNaro ||66 || aiyassa niMdaNaM saMvaro ya paDupannakAlio essa / hoi ya paccakkhANaM kahamegAiyadiNe'Ie || 67 // cAumAsie ya varise chaTTamakaraNamegAdiyahami / na vi ce paccakkhANaM dugAidivasANa hoi samaM // 68 // chaTThaTThamAibhaMge pacchittaM pova hua kaiyAvi / gAmAbhAve sImA rukkhAbhAve ya No sAhA // 69 // kiMcAbhayade vasUrI kharayaraehiM mao sa gcche| cAtthAINaM atthe cauttha chahaM tu bhattANaM // 70 // cAyaM vayaMti payaDaM sayaMmi biiyaM mi paDhamaudese / chAI paiNNAe viNA Na chaTThAi aMtakkhA // 71 // .itisirijaya somasikkhA / / duSpratikAravicAraH (36) garbhasthitA yo jananIkRpAyai, nirejano'sthAt kSaNamApta bodhaH (karaNaM niguhya ) / mAtu ( pituH ) viSAde kRtavAnpratijJAMgRhoSaNe vIravibhurya je( yAt) tam // 1 // iSTaM samaiH sukhaM pUrNa, duHkhalezAkalaGkitaM / gatecchaM tanna nirvANAdanyatretyanuvan jinAH // 2 // nirvRtivaikriyAGge na naudArikamayonijaM / na sammUcchenajaM cAlambhaviSNu mokSasAdhane // 3 // Rte mAturgarmajAnAM janirjAtu na jAyate / nAjAtasya bhavAdhvAptistAM vinApavRNakti kaH // 4 // yadyapIha bhave pUrve, mAnuSyaM | duSpratikAravicAra: // 227 //
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAgamo. dvArakakRtisandohe // 228 // nRbhirarjitam / dAnarucyA guNairmadhyairvanadbhirmAnuSAyuSam / | virAgiNAM / mokSAGge vinaye dRSTvA, hyevaM kastAma pUja- duSpratikAra // 2 // tathApi na phalantIha, karmANi saadhnairvinaa| yet // 13 // na ca yo'dhyakSasiddhAM nA manyetopakRti bhuvi| IN vicAraH antarA jananI tAtaM, sAdhanaM na nRjanmani // 6 // mAtu- | mAtrAdeH sa kathaM sUrimukheSu vinayI bhavet // 14 // strINi pitustrINi, smRtAnyaGgAni vAGmaye / mukhyAni ata eva jino vIraH, pitrdvegnirstye| gRhe dIkSAmatAni kAye'smin , dhriyante ca bhAvadhi // 7 // yathopa- pekSyAsthAdaSTAviMzatiM vatsarIm (rAna ) // 15 // nyAyyA ca sAH dezaH sUrINA-mAgamo gaNadhAriNAM / tIrtha tIrthakarANAM ca, parivrajyA, yA tadAjJAnvitA bhavet / pUrNAH kRtajJatA nimittaM mokSagAminAm // 8 // tathaivedaM vapuryAvan , mokSaM tasya, sa eva dharmabhAjanam // 16 // yastu na vinayaM hetuH kSayehasAM / mAtuH pituH prasattistanna sAmAnyA dhate, teSu geheSu sNvsn| sa dIkSito virakto vA, jinAdivat // 9 // atazcaraNacaryArtha-mapISTAnumatistayoH / na syAn niHzreyasAspadam / / 17 // trisandhyaM yo namasyettAn, anyathAtmahite sAdhye'numatyA kiM prayojanam ? // 10 // poSayecca yathAvidhi / yujita vinayaM tatra, matvA pUjAspadaM kAraNe jinacaityasyA-dhikAryapi ca tanmataH / syAtta- mahat // 18 // yo gArhasthye'pi naivaM syAt ,sa vrateghadyatopi hi / syaiva mahAdAna-mAbhyAM yo'numato bhavet // 11 // zraddhAna- zaGkanIyo bhavet sAdhovinaye sAdhyasAdhake // 19 // sAdha jJAnacaraNa-rUparatnatrayAspadam / jAtopi tannamasyo nAnvi- gRhItadIkSANAM, vidhirya upasthApane / tatra toka prathamaM sthApyajyatAM heturatra bhoH // 12 / / ratnAdhikopi no putro, vanyasteSAM zced vaptA manyate takat / / 20 // yattu proktaM kvacid vijJaH, 1 // 228 //
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ sandohe bhAgamo. A zAstreSu tyajanaM tyoH| glAnauSadhIyadRSTAntAccaritreSvapi | sadAmukau // 29 // na ca yaddIkSitairvandyau, sevyo vA tatra duSpratikAradvArakakRti- keSucit // 21 // tatsarva mamatAmUDha-mAtApitrorabodhane / kAraNaM / asaMyatatvAnumatiH, prAgniSiddhA ca sA tridhA // 30 // vicAraH svIkRtya viSamAvasthAM, lokottarapathAdRti // 22 // naiva- | januHphalaM pratijJAtapAlanaM nikhilasya yat / pratijJApi ca meva ca tattyAgastatrApi sUribhirmataH / kintUpAye kRte'bodhe, nivRtyai, sarvasAvadyayogagA // 31 // sarimukhyAstu nirvaann1229|| nirvAhe svasthatAnvite // 23 // caritraSu dvidhA dIkSAdAtAro- | sAdhanAH paapnirvRtaaH| vaiyAvRttyAdi tattaiSAmapavarganibandhas jinetarAn / AdyA auSadhavajjJAstadrogeSviveha karmasu | nam // 32 // ata eva mato mAtA-pitarAviha janmani / // 24 // tadAlambanamanyeSAM, na te'gdRiSTisaMyutAm / pare- duSpratikArau maririhAmutrApi tattathA // 33 // kriyeta pratyupa- | pyatIndriyajJAnAH, prAgvan nAnyAvalambanam // 25 // tathAvi- kAraH, sarveSAM dharmabodhanAt / te jAtu dharmabhraSTAH syu nyaduHkhAdhAstathAkAryanye tannAvalambana / na ca kutrApi tasyA- | vatAraNAt / / 34 // trisandhyaM namanAnmAtuH, pituzca pratyahaM pdoH| M gstRnnvcchaastrsmmtH||26|| Alambya tIrthakajjJAtaM tadava- labdhvA dharmAhetAM pretya, modate prAjyasokhyabhAkU // 35 // zrAvaM zivAcA nITa tapajAyonI zrAvaM harSavAdipraNItAM, dAvaM dAvaM durviniittvvlliiN| smAraM smAraM 21 // 27 // duSpratIkAritAmnAtA, tayorgaNabhRtA''game / tatasta- mAtRpitrAguNAliM, ghane ghasre pUjayettau vRSArthI (paronA) // 36 // II yoravajJAtA, syAtkathaM sUtrasAdhakaH // 28 // na carte sAdhanaM : navasAryo varapuryAM kamaThAsuraroSavahvayadhigatavizodhiH / zAstrA-dapavargAdhvanIpyate / tad gRhasthaiH paraM pUjAsthAnaM, lokyau bhAnAmA - animiSadarzanavadbhirmayiprasannazciraM mahitaH // 37 // // 229 //
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ zramaNadha AgamodvArakakRtisandohe masahastrI . // 230 // . zramaNadharmasahasrI (37) dharmoM maGgalamutkRSTa-mityuktaM dazakAlike / zayyambhavaiH sUrikhastatra dharmo vicAryate // 1 // muktinikriyAbhyAM syA-diti jainAgame giraa| tatra jJAna kriyAhetuH, kriyAsAdhyaM zivaM yataH // 2 // bandhAbhAvAnirjarAyAH, syAnmokSastau ca skriye| saMvRtinirjarA ceme, viratirvividhaM tpH||3|| ata eva bhidA dharme, matA'hiMsA ymstpH| dharmo'tra zramaNasyokta, ityAhuvRttikadvarA // 4 // saMvaro nijarA cAsmAt, svarUpaM saadhuruupinnH| hitAptisthairyasandhAnAnyasmAna mngglmitytH||5|| bhAvanAnAM kramastasmAttisRNAM mata Agame / Azrave saMvare caiva, nirjarAyAM ca sattamaiH / / 6 / / nAjJAtAnAM bhavedrodho, zAnamAdautataH kriyaa| yathA tathA na ced dhyAtA, AzravaH saMvaraH kutaH // 7 // aniSTAnAmAzravANAM, cedaniSTiH sphureghRdi / cetastadeSAM rodhAya saMvaro'nveti saatmytH||8|| yathAryA nirjarA teSAM, gajasnAnasamA na yaa| ye naddhA saMvareNaiSAM, yathAjau varmabhRdbhaTaH // 9 // ata eva mataM zAstre, tapaH sthAmaM tu saMvarAt / ahiMsA''zravarodhena, saMvarAtmA tu saMyamaH // 10 // nirjarA tapaso rUpaM, tat trika bhAvanAmayam / AtmasvarUpavettRgA-mavyAbAdhapadArpakam // 11 // azucyantA bhAvanAstu, syuramedhyotkare'pi ca / zraddhAne'pyAzravAdInAM, yatastA na bahiHzritAH // 12 // ato niSiddhamApteze-ramedhyotkarajIvagaM / dharmavRttaM sAnubandha, yato muktau na tnmtiH||13|| ato na siddhiparyantAM, bhAvayellokasaMsthitim / bodhedurlabhatAM mokSa-phalAM dharmasya zasyatAm // 14 // tadevaM bhAvanApaTkaM, nAmadhye vAstavaM bhavet / deve gurau tathA dharme, sthAsvAdi trayamiSyatAm // 15 // tIrthakunAmamAhAtmyAjinaH khyAti sabhApuraH / kSAntyAdi dazadhA dharma, zrotRsattvAnukampayA // 16 // bhrAmyanti jantavo bhIme, bhavAbdhau krmnoditaaH| // 230 //
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo zramaNadha dvArakakRti maMsahanI sandAhe // 23 // : purA bhavet // 23 // jIvitAntakarI pIDA tatkapAyAt kSayastasmAdAdo tasya pragIyate // 17 // vinayazrambhanilaulya guNAH syuH sajanoditAt / na rocate'da ArANAM vairaM tasmAnmukhe tyajet / / 18 / / sa eva virato vairAna, bhavedyaH syAtparaH kssmii| Ado dharma jinaH khyAti, kSAntirUpaM nRNAM hitam // 19 // krudho vairaM tataH klezastata AjyAdisambhavaH / bhavAnubandhyato bairaM, tasmAtkrodho bhayaGkaraH // 20 // avyavahAryeSvapi krodhaH, pracarena tathA pare / kaSAyAstadasau sarva-nigrAhyo doSmatAM mukhe // 21 / / bAhyavastvAzritaH krodho, mAnAdyAstu vicArajAH / tannigrAhyaH purA krodhaH, sunigrAhyo yataH sakaH // 22 // karmaNAmAvalau tAvadAdimA paThitA krudhA / kaSAyANAM hatau zAnto, krudhaH zAntiH purA bhavet // 23 // sadezajanasambandhi-vargasaGkrAmiNI krudhA / bhavAntare ca sa yAti, yathA rAvaNalakSmaNau // 24 // vareNa kamaThaH pArzve,mahAvIre ca gopakAH / jIvitAntakarI pIDAM, na cakruH kiM krudhoddhatAH? // 25 / / krodho'nyajIvitAntyekSI, na cAnyAntena zAmyati / bhavabhItAstato jIvA !, jina Aha tyajantu bhoH / / 26 / / rAgokSiNa KN sphuraNa ghrANe, kampanaM causstthyordvike| gale zoSo hadi ploSa-struTiH kavyAmpadozcaliH // 27 / / gatau taikSNyaM svare caugya, citta 'tyAkulatA'dhamA / kAye tApo'zane'nicchA, pAne na payaso gilaH // 28 // tApe jIve ruciH srvsminmaatraadaavpiihite| na hyagnidagdhumudyukto, bhedamIkSeta kaM cana // 29 // na lubdhAnAM praticchande, na mAyinAM na mAninAM / rauyaM yathA kudhAsdhmAtakAyAnAM sarvasAkSikam // 30 // Adarza mukhamIkSeta, lubdho mAyI mdaavilH| svarUpasthaM virUpaM tu, kuddhaH svamIkSate yadi // 3 // tatsvAdarzadRzestyAjyapadavIM yAti kruddhatA / nistRNe vahnivaJcaiSa, nirjane zAmyati svayam // 32 // vyApArA itare'pyasya, rUdhyurbAhyapravarttanaM / tattyAgo'sya bhavet saukhyAttadAdau kSAntirIritA // 33 // bibhyatyADhyA api kruddhAd , yadvannA bhoH // 26 / / rAgodita // 23 //
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo dvArakakRti sandohe // 232 // trAparAt punaH / madiSNoH zAThyaMto lubdhAnnAkRtyA bhISaNA hi te // 34 // dagdhA dvArAvatI kruddhenAgninAshari rAmikA / dvaipAyanena yathAtau, harI rAmazra dakSiNAM // 35|| hastinAgapuraM dagdhuM sambhUtamunirudyataH / krodhAgninA jvalana pauraiH, kSAmitazcakriNA punaH || 36 || kamaThaH krodhano'mbhobhirupAdrauSIjjinezvaram / ApagAyAM sanAvaM tu, vIraM maGgaktuM samudyataH // 37 // suSTaH krodhanaH siMhaH, pUtanA zItaduHkhadA / zrutyo rayaH zalAkAM tu cikSepa gopatiH krudhA ||38|| asambaddhaM mahAvIraM, dagdhumetastu kauzikaH / kruddho dahan na vevekti, sajjane durjane'pi // 39 // bodhato hAlikaH krodhAcchramaNIbhUya saGgataH / dRSTvA vIraM kAkanAzaM nanAzAzvatodyataH ||40|| tIrthezA apare bhaktAn, bhApayanti krudagninA / dIpanAyaiva krodhasya, dadhu- vAstraparamparAm // 41 // mahimA gIyate viSNoH, kaMsadaityavinAzataH / tripurAritayA zambho, rAmasya rAvaNAntataH || 42 || duHkhadaurgatyadAyitva - mIzvarasya pragIyate / amutra zvabhrapAtaM ca kruddhaH sRDU nRSu sarjati // 43 // ityevaM krodhaprAbalya - mahimnezvaramAzritAH / tadvAcyaM sajjanairAdau, na krodhAMzopi satpathe ||44 || dhvastAH pare tato devAH, krodhavahvayuddhatAstake / tadevagurudharmANAM padaM kSAntiparA narAH || 45 || RSayaH zApadAnena, bhASayanto'dhavartmasu / raste kathaM pUjyA, gurutApada miyiyuH 1 || 46 || yoddhAyArpaNamastrANAM, krodhAgnAvindhanAtmanAM / nAMzato'pi bhaveddharme, kSAnto devo gururvRSaH // 47 // tatsaddharma samAkhyanto'vazyaM kSAnti jaguH parAM / nAgnau bhavyaM bhavet kiJcit, puNyaM tadvat krudhAtmani // 48 // tato dharmo matazcitte, vidheyo yasya nItitaH / puMsastena purA kAryA, kSAntarAtmani saMsthitiH || 49|| aSTAdazAghadhAmAni teSvAdyaM prANihiMsanaM / apratikArya sarvanaM prAyo vairAt krudhazca tat ||50 || zeSadharmArhatAmAptuM krodhaM vairaM vadhaM tyajet / zramaNadha sahastrI // 232 //
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo dvArakakRti sandohe // 233 // Adau taddharmasvAkhyAyI, dizennRbhyaH purA samAm ||21|| vikArA dehajAH saGgAttadvatAM prAkRtAghataH / bhavantyanupadezena, samagreSvapi jantuSu // 22 // dharmaH syAdAtmasAmarthyAt, tat sphured guruvAkyataH / alpe tato'pyayudharma, guravo na hi sarvagAH ||23|| AyAte'pi gurau dhAma, jJAyante cenna tadguNAH / teSAM gIrSu kathaM vAJchA, zravaNAya bhavennRNAm 1 ||54 || mAnaM nihatya cetteSA-mupasarpet padAn sudhIH / zrotuM vinItarUpaH san dezanAM dharmamApnuyAt // 55 // sa vevekti zrutaM dharma, yaH syAdAdarabhAk pumAn / AkhyAtRSu, na mattAnAM hRdi so'zata Apyate // 56|| ghAtAnmAnasya guNinAM guNeSu syAnmahAdaraH / tatonucintanaM dharmya, dharmasyAptistato bhavet ||57|| krodho vyAhanti saMsarga, dharmiNAM zravaNaM zrutaM / mAnena hanyate tasmAdArjavaM dharmamAzrayet ||58 || saMvaro nirjarA ceti, dvayaM svarUpabhAgbhavet / krodhamAnahatau dharma-mAkhyAntyAptividAMvarAH // 59 // tadetad dvayamAmnAtaM, dveSarUpatayA yataH / prAptiM prAptaM ca hanyAtAM, dharmahetuM zrutAgamam // 60 // mAnAtsAdharmikaM dveSTi, mAnAdudvijate guroH / ajJAtaM jJAtamAkhyAti, nAdhItamapi cAgatam // 61 // jitavAMzcakriNaM pUrva, yodhanaiH paJcabhiH punaH / surAsuranarendrANAM hRto bAhubalirmadAt // 62 // vizAkhanandI rAjyaM satsamRddhi sakuTumbakaM / tyaktvA mahAtapA jAto, yAto mAnAnnidAnitAm // 63 // mAnAcchrIsthUlabhadro'gAdvaikriyaM siMhamAtmanaH / bhaginInAM puro, nAntyAM catuSpUrvI zrito'rthataH || 64 || sItAmarakhalitAcArAM, rAvaNo nAparyaddhariM / jIvarAjya kuladhvaMsa - mApto mAnAdvidan param // 65 // zrutvA svotpattimazlIlAM, mAnamApto mahezvara / lUnazIrSa vyadhAtkiM na, brahmANaM tadudIrakam 1 ||66 || mAnAdAtmani nAsIdyo, guNastaM khyApayan janAn / kruddho jinAya taM jetuM kiM nAgAd gautamo gaNI 1 // 67 // mAnAt kiM nAdizazcakrI, bhramaNadha sahI 233
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ S/ bhrAtRbhyo vazavartitAM 1 / sarvaistyaktaH sa pravrajyA-mAdAyAhaGkRtau paraH // 68 // abhiSeNayituM yAto, bAndhavaM balinaM varaM / 5 zramaNadhaAgamo KN bharataH zrIyugAdIza-putro mAnagato laghum // 69 // purato devayozcakrI, deharUpAbhimAnataH / sabhAdRzyaM tato yAtAM, sabhAM me il masahasrI dArakakRti tanumIkSitum / 70 // asatImapi vizvasya, kartRtAM balyadarzayat / rakte dviSTe sukhaM du:khaM, mAnAddevo haregirA // 71 // jAteH sandohe kulAd balAdUpAdaizvaryAttapasaH shruteH| paratra labhate pAtaM, mAnAdutkRSTibhAgnaraH // 72 // guNahInaM svamAtmanaM, vidan mAnI naraH // 234 // parAt / mAnAt khyAtiyazolubdho, guNibhyo'pi namenahi // 73 // vinayaM zrutazIlAbhyAM, yutaM mAnI praNAzayet / pratIpasthiSu vargeSu,mAno'tastaM sudhIstyajet // 74 // kudevA devatAM khyAnti,garutAM gRhitAM gatAH / sahiMsrA dharmatAmetA, kriyA mAnA'nuzAsanAt / / 75 / / tad dvitIyamadvitIyaM, padaM paapaughkaarinnaaN| mAno'to viduSA dhArya, mArdavaM dharmalipsunA // 76 / / krodhinaM zAmayecchakto, mAninaM nAmayecchUtI / mAyinaM tu na zaktaH syAcchaka AnetumArjavam // 77 // mAyAvino janAn mugdhAn , pratAlikavANIbhiH / adevAsAdhvadharmANAM, sAdhayantISTarUpatAm // 78 // khyApayitvA'nRtAn lAbhAn , haraNAnIpsitAtmanAM / kuTAni viracayyAzu, mAyibhiH khAdyate jagat // 79 // asat kartRtvamAkhyAnti, jagato bakavRttayaH / bhUtvezva- 4 rasya lokAnAM, (gRhikA) dvijAH sarvasvamAdaduH // 80 / garbhiNInAM kUTavAzyA prasavinyAzca santatiM / nAmakAre vivAhe ca, rAMge mRtyau ca santatau // 81 // dvijA muSNanti lokAnAM, sarvasvaM vividhoktibhiH / pratArya mAyayA dRSTAH, paralAbhaikajIvanAH // 82 / / yugmam / / kudevA daivataM sveSAM, gurutAM tu kusAdhavaH / adharmANAM ca dharmatvaM, mAyyAkhyAya dhanaM haret / / 83 // pareSAM guNinAM lopen, mAyayA guNitAM zaThaH / vItarAgaM yathA raktA, dviSTAzcAsaGgatAdinA // 84 // AtmasAdhye svabhAvApye, 1234 //
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ zramaNadha Amamo masahasrI chArakakRtisandohe // 335 // kalyANe kovidAH punaH / karmaNya khilakAyotke nRtAkhyAnAH zaThAH pare // 85 // kudeve rUpamAropya, devatAyAH kusAdhuSu / sAdhutAyA adharme ca, dharmasya bruvate shtthaaH||86|| apalapya vItarAgaM, sarvajJa sarvadarzinaM / syAdvAdAGkitatattvokti, vadanti mAyino'parAn // 87 / / mahAvratadharAn dhIrAn sadA dharmaparAyaNAn / zaThA vilopya satsAdhUna, gRhiNAM gurutAM jaguH // 8 // svarNoryathA vettA, heyopAdeyatAM vadet / heyopAdeyatAkhyAyI, vijJaH zAThyena duSyate // 89 / sanmukhaM krodhano hanti, mAnI dhikkurute sphuTaM / mAyA pracchannaghAtADhyA, prAyo vizvastaghAtinI // 90 // mAtaraM pitaraM putraM, svasAraM patimAzritaM / patnI snuSAM sambandhADhyAn , vizvastAn chalatIpsitAn // 91 / / duHkhaM rohAvadhi krodhAnmAnatazcintanAvadhi / mAyApAzakRtaM duHkhaM, yAvajIva suduHsaham / / 12 / / krodhano ghAtinaM hanti, mAnyutkRSTasthiti naraM / mAyyAvyaM ca dharmiSThaM, hantuM dhAvati santatam // 93 / / kSaga krodhasya, mAnasya, dhAtu mArta blisstthtaa| mAyAyA arthasiddhayApi, nAnto'tastatparamparA // 14 // krodhAna mAnAcca saMskAro, nAnyasyodbhavati sphuTaH / prayuktA mAyinA mAyA, zatazAkha pravardhate // 95 // praNAmo nAzakaH krodhe, satkriyA maannaashnii| mAyAyA brahmaNApyantaH, zakyaH nava naraiH kimu ? // 96 // krodho mAnazca sakrAntI, dharmasyApti nissedhtH| mAyA prAptasya dharmasya, nAzaM kRtvA'dhamaM sRjet // 97 // sAdhU pIThamahApIThau, mallIjIvo mahAbalaH / saMyamADhyAH same'pIme, jAtAH strIvedinastataH // 98 // AcAryANAM guNAMzcitta, cintayAMcakratuddhaSi / saMyame sahagAmitva-mapAcakre mahAbalaH // 99 // yugmam // zikSAM lAtvA yatetAgre, krodhI mAnI ca vIryataH / mAyArAkSasIgrastastu, vizvasyAhastatiM vrajet // 10 // dagdhe sammUchimA tRNyA, svalpaM dhAnyaM zilA // 235 //
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 26 // mAgamo- IN kule / na tRNyoSarabhUmau na, kaNastadvacchaThe vRSaH // 101 // kaddhAddaraM gatistrANaM, mAnino giri saMvRtiH / vizvapi / bhramaNadha. ddhArakakRti- nAsti tatrANaM, yanmAyAvini yojyate // 102 // zuddho mattaH sphuTAM dhatte, vAcaM sadasi nirbharAM / mAyAvI ki II tu mRduM vAca-muktvA hantyeva sajjanAn // 103 // krodhI mAnI bhaveddharmAd, dUraM dharmaviduttamAt / mAyI dharma dhvajI masahasro sandohe ma kRtyacchaledvezyA yathA'bhayam // 10 // caNDakozikavat kruddho, mAnI baahublerikh| prApta dharma (kadAcit ) saphalayenmAyI taM kA sarvazastyajet // 105 / / kruddhasya mAninaH zodhiM, chabasthA api sUrayaH / dArmAyAvinaM prApya, zodhido naiva kevalI // 106 // tasmAddharmArthinA mAyA, tyjniiyaa'rjvaadraat| Rjurekha mato dharmI, svargApavargasAdhakaH // 107 // krodho dharmasya hantyApti. mAno vAgmipravaktRtAM / malinIkaraNI mAyA, lobho labdhaM kRta vyathet // 108 // mANDaliko balI viSNuzcakrI devaH surAdhipaH / asmAddharmAdbhaveyaM drAk, cinteti lobhavikriyA // 109 // krodhena nihato dharmo, mAyayA vA madena ca / tadvipAkaM darzayitvA, punarAyAti siddhaye // 110 // bhavyAbhavyaiH kRto dharmo, gati | yacchetparAM divi| paraM bhramimanantAnAM, bhavAnAM zAmayena lup // 111 // sAntaH krodho madaH sAnto, mAyApi mitsaadhytH| amitaM prArthayan lomo, lAbhAdeva pravardhate // 112 / / prAptaghAtI mataH krodho, mAno mAyA ca dehibhiH / lobho hanti K purA prApta. tannidAnI ca dharmamAk // 113 // lomAtmApte dhane rAjye, kuTumbe shktisnycye| tathA gRbhAti, saMsAraM yato sa hiNDeta zAzvatam // 114 // apUrNaH pUrNatArUpo.lobho lAbhAt pravardhate / vimAnAnyaparANyAttuM.devendraH kalahAyate // 115 // krodhAyA vinivartante, labdhvA shrutyaadisaadhnN| ayaM tu nUnarUpeNa, tatrApyAmoti saMsthitim // 116 // viSayeSu pravRttAnAM, krodhAdyA IA // 16 //
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamI 24 // nAzamApnuyuH / vardhate lobha Azritya, tAMzchAyevAparAhikI // 117 // snehAdyAMzchettumIzAH syuH, krodhAdIn saaiicitttH| zramaNadha tatrApyayaM vizeSeNa, vRddhimeti duruddharaH // 118 // krodhAdyAH pAtramIkSitvo-dayaM yAnti na cAnyathA / ayaM tu tantuje daNDe, sahasrI dvArakakRti- paThyAmapyeti saMsthitim // 119 // satAmapi durucchedo, lobho yaddazame guNe / sUkSmAMzenApyanuvRttaH, kSapakasyApi KI sandohe tiSThati // 120 // lobho mohe mahAmalo. yadasau zreNimastake / sthitaM, munIzvaraM kaSTA, guNamAdyaM paraM nayet // 121 // kSetravAstuhiraNyAdi, tyaktvopetA munIzatAM / damayet sukhatastvAdyAna, lobhastu dharmasAdhane // 122 // nateH krudhaH zamastasyAH, | syAnmAnasya samunnatiH / nAzo'sya buddhitastasyAM, mAyAvRddhistvamAnikI // 123 // zrutAbhyAsena sA nazyet , syAllabdhAspadatA punaH / lobhasya tatkathaM chedyo'yaM durAtmA vinAzritim // 124 // kruddha mattaM zaThaM kuryAtstrI svAyatta kSaNAdapi / lobhastu buddhimAyAti, tAmAzritya tu sarvazaH // 125 // zrutaM tapo guNAH zIlaM, samRddhi paramAM nayet / dharmasya cen mIlellobhamamAnaM KV vardhayedbhavam // 126 / / krodhamAno sazAThyau tu. sati vastuni dhAvati / satsvasatsvabhiprAya, banIyAllobha arjitam // 127 // avyaktAH krodhamAnamAyA, bAle vRddha rujaa''tre| lobhasyaikasya sAmrAjyaM, garbhArambhe'pi yaH sthirH||128|| parapAtrANi pazyanti, kruddho mattaH prapaJcakaH / lobha ekaH svamAdhAra-mabhimaiti nirantaram // 129 // kSAntyA jayet krudhaM mAnaM, mArdavena prapaJcitAM / Rjutvena trayo'pyete'gadAstadbhAvarodhanAt // 130 // udito'nudito vA'pi, na lobho rupyate budhaiH / vinA''tmatattvamagnatvaM, yat sa sarvapadArthagaH // 131 // lobhasyAntaM sa evaiti, yaH syAnmohAhave jayI / saMsAre'subhRtaH sarve, lobhacakivazaMpadAH // 132 // devapUjAdikA dharmA, anuSThAnaprarohiNaH / kAryakAraNarUpastu, kaSAyANAM jayo vRSe // 133 // kaSAyANAM // 24 //
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ IKI zramaNadha bhAgamo masAlI sandohe // 24 // samucchedAd guNasthAnasya, vardhanaM / purogAnAM punastatra, bandhAdicchedanaM punaH // 134 // na kaSAyajitA devAH, kaSAyaprerako guruH| na kaSAyamayo dharmo, dharmasteSAM jayaH punH|| 135 // jIvAH kaSAyiNo hetUMzcetteSAM kurvate purH| zaraNAyAgatAH sattvAH, kathaM mokSamavApnuyuH // 136 // sudevagurudharmANAM, cetsamIhA tanIyasI / zuddhathai tadA zraye zreSThAn , niSkaSAyAnamUn sudhIH // 137 // saMsAre'nAdike jIvA, bhrAmyanti karmano ditaaH| kaSAyavazataste ca, karmANUnAM grahe ratAH // 138 // kaSAyakarmaNAmevaM, santatigAbAdhanA / saMsArazca tato'sUnAM, nityo bIjArkurau yathA // 139 // yogacAzcalyabhRJjIvaH, karmANUnabhradezagAn / AkRSyAtmani badhnAti, saMyogaH kSIranIravat / / 140 / / karmANUnAM graho jAtizceti yugmaM prayogajaM / yadyogaH kArmaNazcitro, jIve prAkAlasaJcitaH // 141 // yAgasyApi bhavedbhedaH, sakaSAyAkaSAyayoH / kaSAyakArakaM karma, nAkaSAyo dharedasuH // 142 // na bhavAntaramAdhatte, niSkaSAyastataH sphuttN| sakaSAyagato yogo, bhavadaM karma saMsajet // 143 // bhavamAtmaguNAccheda, vidhane karmaNi zrite / rasaH sthitizca tayugma, sadA kuryAt kaSAyabhAka // 144 // mithyAtvAdyA matA naika-hetavotra mniissibhiH| Azrave bandhane jAto. na kaSAyAna vinA tathA // 14 // karmaNAmaNavo jIve. lagnA nAyAnti badhyatAm / akapAye yathA zuSke vuDye golo rajomayaH / / 146 / / janma mRtyurjaga rogaH. zoko yogaviyogajaH / jantUnAM bhrAmyatAM naite, durlabhAH myuH pade pade // 147 // cetanA prANinAM rUpaM. jaDA pudgalajAH pare / baddhastaiH prANiti prANAn , jIvaH karmavazaMvadaH // 148 // yA kAciccananA jIve, sphureta sA'kSAdisambhavA / tadAtmA pudgalAyatto. na svatantro manAgapi // 149 // pUrNa sapamapaudralaya-manantaM sthiramavyayaM / vinA zivaM na kutrApi, pare sthAne bhave'khile // 150 // pugalairviyuto jIvaH, svabhAvasthA // 24 //
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ zramaNadha sahI // :43|| zive bhavet / pudgalAyattatA'zeSe, bhave pratibhavaM nRNAm // 15 // bhave bhave'milajjantu naM bandhusasivrajAn / mRtyau hitvA bhAnamA samaM sarva-manveti jananAntaram / / 152 // moktavyaM bhavagaM sarva, yaddaHkhenAjitaM bhavet / arjitaM naiva moktavyaM, jAtu bhavyairna dvArakakRti mokSagaiH // 153 // dharmasya dvephale siddhe, zivaM svargazca tatra tu / svargaH saMsArarUpastat , prApyaM kRSipalAlavat / / 154 // Astisandohe kAnAM phalaM sAdhyaM, dharmasya zivamiSyate / tadraSTA sarvadarzI nA-cItarAgastathA bhavet // 155 / / dRSTe dhyeye tadutthAna-kAraNaM | jJAtumarhati / tanmokSasAdhakaM dharma sarvajJo deSTumarhati // 106 // jIve karmANusambandhI, raagdvessvibhaavitH| zivamatyeti sa ta prANI, sarvajJo rAgavarjitaH // 157 // zivAya kriyate dharmaH, sakaSAyo na yujyate / so'taH kaSAyabhedAnAM. nAzo dharmatayA / mataH // 158 // pUrNajJAnAdirUpA ya-dazarIrA ca zAzvatI / muktistat sAdhanaM tasyA, jJAnAdyA eva netare // 159 // jJAnamAtmasvarUpaM yadAdhitaM karmabhistakata / jJAnarUpazivepmUnAM, kSeyA tat karmasantatiH // 160 // AtmanA karmasambandhaH, kaSAyaireva janyate / tatkaSAyAH sadA kSepyA, dharmastatkSapaNAmayaH // 16 // pUrNa dharma samAcarya, pUrNamApat phalaM svayaM / sa eva devatArUpo'ryo dhyeyo mAnya eva ca // 162 // mArge tadudite zaive, ye prayAntyaparAnapi / gamayanti matA dhanyA, guravaH pUjanAspadam // 163 // maitrIbhAvamayo dharmo, jayaste nahi dRzyate / kaSAyANAM kathaM vairAnuSaGgo dharmasAdhane // 164 // aparAdhaparA jIvAH, sarve krmvshNvdaaH| dharma dhAtuM samIhA cet , tyAjyaM vairaM kaSAyajam // 165 / / taccaturNA kaSAyANAM, jayo dharmatayA mataH / nahi dAvAnale dI. rohatyakurajAtayaH // 166 // vidyAsiddhau zrutArambhe, nidhilAbhe'pi sjnaaH| prayatA vinAzAya, praakRpshcaasiddhkaamnaaH|| 167 // zivAya dharmamAtabana, satyAcaM dharmamAditaH / // 24 //
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 244 // Agamo- IN kaSAyANAM jayaM kuryAd , yatte dharmasya ghAtakAH // 168 // upadeSTA sa evAhoM, yaH siddhiM dezayan purA / vighnanAzakSama pUrva, zramaNadhadvArakakRti- vidhi dizyAnatAtmane // 169 // kaSAyA rodhakA dharme, jAte'smin ghAtakA amI / dharmepsubhistato'vazyaM, kAryasteSAM sandohe | kSayaH purA // 170 // niroddhavyA anutthAnA, utthitA api dharmibhiH / sarva kSAntyA mRdutvenA-javenAsaGgabhAvataH // 171 // masahastrI nihantari hate vRnde, kAryavighnavidhAyinAM / sAdhyate sAdhakaiH siddhiryalAbhArvAg viramyate // 17 // kaSAyANAM vadhaM kRtvA, N/ dharmabAdhAvidhAyinAM / satyAdyaM dharmamAdhAtu-mudyataH syAnnaraH sudhIH ||17||jineshairt evAtrAdizya kSAntyAdikAn purA / vinAKil bhAvavidhau dakSAn , prokto dharmaH snaatnH||174|| hiMsAdibhyo yathAhAMsi, jAyante svasvabhAvataH / satyAdibhyastathA dharmo'kR. ta trimo'taH sanAtanaH // 175 // evamaizvaryamIzasya, hetUn yadbodhayejanAn / pApe puNye bhave mokSe, zrutvA bhavyaH shryecchivm||176|| HI ajJAtaM sevadhi dhAmni, darzayan vibudho nrH| kizcidapyadadAnaH syAdupakAridhurandharaH // 177 // tathAtmanyAtmarUpaM yo'jJAtaM | bhavyAna vinirdizet / AptaH satsAdhanayuktaM, nAdau sa kathamIzvaraH // 178|| krodhAyuddhatarUpANi, navacAMsi jinezinAM / kaSAya- | vaharvRddhathai na, nAnubandhIni leshtH||179||vcso mUlamAkhyAtA, nirdoSo guNavAn sa cet / taduktAni hi syustAni, paroktAni |M 10 tuno tthaa||180|| jJAtA(pUrNa jJAnI purA'pekSyo,yathA jJAtaM tathA vdn| yathArthAmAptatAmeti, tatsatyaM vadatAM varaH // 181 // tataH kaSAyahantAro. vItarAgA mhaavrtaaH| sarvajJAstavadeSTAro, devA mAnyAH shivNgmaaH||182|| sarvajJavItarAgoktaM, yAvajIvamanusaran / gantA mArga parAnnetA, gurunAnyo'nyathAvidhaH // 183 / / samyaktvajJAnacAritra-tritayaM mokSasatpathaH / paramArthana cAritraM, dvayamAdyaM tu sAdhanam // 184 // bandhAbhAvo nirjarA ca, mAkSe hetU dvayaM tvidaM / tapaHsaMyama ityuktaM cAritraM mokSasAdhakam // 185 // // 244 //
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo. zramaNadha. // 24 // ma trINyapImAni siddhau ta-dupAdAnAni sAdhana / tritayaM tena mArgo'yaM. nAdhyA rudhyeta pattane // 186 // cAritraM prakaTaM teSAM, IA dvArakakRti syAye syurviiryyogtH| cAritramohanIyasya, nAzakAstattvavRttitaH // 187 // nAze cAritramohasya, tyAgaH sNsaarvrtmnH| A masahasrI sandohe avAptakevalAstyAga. gRhiNo'to vitanvate // 188 // cAritrapariNAmasya tyAgaH kAryamanAvilaM / mahAvratAni pazcAtazcAritrapariNAminAm // 189 // dharmastyAgaH saMyamo'pi. cAritraM munitrssitaa| mahAvrataiH samastaista-dAdya vadhavivarjanam // 190 // yadyapyahiMsArakSAya. zeSANIti pragIyate / AdyaM sthAnaM pApmano'pi, vadha evAGginAM mataH // 191 // asatyAdIni jIvAnAM, bAdhAkArINi deshtH| hiMsA sarva bhavaM dhvaMsenna cAgre tatpratikriyA // 192 // svAtmarakSAparo janturvyavahArI ca tditrH| tadahiMsAvataM tvAdyaM, mataM jainendrazAsane // 193 // satyapyevaM na ko'pyatrA-hiMsAyAM | vivadennaraH / sarveSAM dharmaniSThAnA-mahiMsAvAdavajitA // 194 // ke jIvAH ko vadhaH kA cA-hiMsA tatpAlanaM kathaM / phalaM doSA guNAH ke ca, ko'nubandhaH paratra ca // 195 // ityAdInAM padArthAnAM, cetsatyA syAtprarUpaNA / tAmAdhAya kRtA'hiMsA, phalinI, na parAdvidheH // 196 // SaNNAM jIvanikAyAnAM, na zraddhA cetkathaM dharet / ahiMsAM sarvajIvAnAM, cet traseSveva jIvatA // 197 // na sambhavejIvanAzo, na cAkSAdivinAzanaM / vadhaH kintu jIvaprANa-viyogo vadha ArthikaH // 198 // na hiMsAyA abhAvena, matA'hiMsA yato'GginaH / nAjJAnA vikalA dharma, labhante viratiM vinA // 199 // nAjJAnaM puNyapApAnAM, bandhe trANaM phale'pi ca / pApaM - tato hyaviratidharmo viratitaH punaH // 20 // | ahiMsaiSA tato'sUnAM, vadhasya parivarjanAt / pAlanA''cArahetUnAmIryA rajoharAdibhiH // 201 // pAlanAyAH phale | // 24 //
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhramaNadha mAgamodvArakakRtisandohe masahastrI ||242 // .MAP jJAtaM, metAryAdyA maharSayaH / doSe brahmasubhRmAdyAH, paratra zivasaGgatiH // 202 // suSTu jJAnaM bhavedeSAM. bhedAnAM parato vcH| yadi tathyaM tadA tathyA, syAdahiMsA'nyathA na tu // 203 // saMsAramocakA yajJe, pshudhaatvidhaayinH| mAMsabhakSA anAcArA, ahiMsAM kiM na manvate ? // 204 // mukhyA caivamahiMsA'pi, hiMsA syaatprmaarthtH| jJAne'taH satyatA vAci, yAthArthyaM ca yadA bhavet // 205 // tadaiva jAyate tattvA-dahiMsA svHshivprdaa| ato'tra dazadhA dharme, satyaM saGgIryate budhaiH // 206 // loke yat satyamudgINa, tenaivAtra prayojanaM / na vyutpannA yato buddhi-rAdau satye zruterite // 207 // loke yanna mRSA satyamiti saGgIyate yataH / vyavahAraparo lokaH,satyaM pratyeti lokataH // 208 // tattvato'satyamapyeSa, satyaM brUte janamataM / nAmnA dhanapati niHsva-mAhAbuddhiM mahAmatim // 209 // lokottare mataM vijJairvacaH satyaM tathAgatam / asatyaM tadviruddhArtha, mizraM cobhayarUpakam // 210 // byavahAragataM vAkyaM, vyavahArakara nRNAM / vilakSaNaM na pApAya, yanna buddhistato'nyathA // 2111 // ata eva mataM sadbhidvitIyaM tu mahAvratam / mRSoktiviratirUpaM, na satyavadanaM punaH // 212 // yathotpattikramo jIve, matyAdInAM tathA zrute / matyAdIni matAnyAptaiH, paJca jJAnAni prANinAm // 213 // pazcaivAttayasteSAM, kSayAdi ca guNakramAt / tathApi zrotRlokAnu-guNyamAzritya sUribhiH // 214 // dvaidha caturdhA vA mAna-mAkhyAtaM shrutsaagre| jJAnAnAmavatAro'pi, mAnadvike zrute mataH // 21 // anuyogakRtAM papa-janamAzritya kIrtanaM / jano mAnaM caturdhApi, manute'tastathoditam // 216 / / tathAtra vyavahAryANAM, vAcAM satyatvamAzritaM / loko na cchalanAM yAyAdvitathaM na ca budhyate // 217 // utpannA utpatsyante cotpadyante same // 242 // 'ng-
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ zramaNadha. AgamAMdvArakakRtisandAhe masahastrI // 243|| Gadwww bhuvi / kupathAste mRSAvAda-mUlAH svArthaikasAdhanAH // 218|| kudevAH devatA sveSAM, gurutAM kutsitAH punH| guravA gurutAhInAH, prakAzante mRSoditAt // 219 // dvijAdyAH svArthasiddhayartha, kudharmANAM tu sudharmatAM / kathayanto janAMzcitraM, muSNantyAtmAdarambharAH // 220 // sarvametanmRSAvAda-prabhAvAjAyate punaH / sthApyate'pyanRtAM kRtvA, yuktiM mugdhapratArakaiH // 221 / / na jJAnaM myAdamUrtAnA-mAtmAdInAM vinA vidaM / kevalAkhyA. tato te'mUnAhuste hi mRSAgiraH // 222 // zabdo rUpaM na gandho'sti, rasaH sparzo'pi lezataH / Atmanyato na sarvajJa-mRte tatsatyavAdakaH // 223 // Atmaiva jJAyate cennA-sarva starhi tadgataM / pariNAmasya vaicitryaM, jAnIte kathamIdRzaH ? // 224 // ajJAte pariNAme tu, na jJAnaM tatparAvRteH / tadajJAne ca bandhasya, vRthA vArtA kSayasya ca // 28 // bandhe mAkSe na jJAnaM ced, dharmAdharmakathA vRthA / tat sarvajJa vinA ko'pi, syAnna tattvArthasatyagIH // 226 // loke'pi pApamutkRSTaM, mRSAvAdodbhavaM mataM / tatsatyavacanoktInAM, dharmatvaM syAdanAhatam // 227 // niSiddheSvanyapApeSu, cenmRSAbhASaNAdaraH / sarva nirarthakaM bauddha-sAdhudRSTAntato matam // 228 // jagatsarva yathAbhAvaM puNyato naativrtte| puNyaM zubhAtmacittena, tat punaH zrutisambhavam // 229 / / zrutayazca yathArthAzced , jagadvastunirUpikAH / tadA puNyamamaryAdaM, zrotArazcinvate nanu // 230 // itthamAlocya vidvadbhi-gIyate yatpratiSThitaM / satye sarva jagalloko, yatpuNyenAnukUlyabhAka // 231 // zvabhrAdisaMsthitA jIvAH, pApaprAcuryapUritAH / te'pi pUrvAvatAreSu, atottiirnnkriyaavhaaH||232|| tadityaM zvabhraloko'pi, shrutynaadrbhaavtH| samayaM pApaprAgbhAraM, tathAbhAvaM prapedire // 233 / / zrutayazcedyathArthA na, taduktA-nAdRteracaM / na syAdevaM ca na zvabhro, loko'pi satyamantarA / / 234 // mokSo'pyanAdikAlIna // 243 //
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 244 // Agamo- ISI karmasaGgavivarjanAt / karmasaGgavimuktizca, bandhAbhAvAca nirjarAt // 235 // saMvaro nirjarA caite, samyaktvAdiguNodbhave / yathArtha- II zramaNadhadvArakakRti- khyApanotthAstu, samyaktvAdisamudbhavAH // 236 // loka AzvabhrataH siddhiM, yAvattasmAtparaH punaH / sarvato lokamAvRtyA'va- masahasrI sandohe sthito'loka ucyate // 237 // lokAlokagatiM cainAM, vicintya jitazAtravaiH / uktaM loko'pyalokazca. satyaM naivAtivartate H // 238 // surA daityAH kSetrapAlA, yakSA bhUtAH pizAcakAH / jalaM vahnimayastAnaM, satyAt stamnanti dehinAm // 239 // MAI ihAnyalokagaM sarva, vastu satye pratiSThitaM / dvIpaM naivotplaveda bdhistatsthAGgizubhakarmataH // 240 // evaM ca jagatAM janma-jarAIN/ vyAdhibhayAnyapi / satyetaraprajAtAnItthaM sarva satyamAsthitam / / 241 // ata eva parezAnamaya. okAra ucyate / budhaiH satyatayA tA nAtra, yadaMzo 'satyagaH kvacit // 242 // ta eva paramezAnAH, satye ytprtimaantaaH| pravattitaM sadA satyaM, yaiH svasvarUpamAnataH A // 244 // yo dadhAti paraM dhyAna, satyasya sa hyponjhti.| svasthAn rAgadveSamohAn , nAnyathA stysNsthitiH||244 // A mokSamAgaiSiNAM so'rtha, satyaM mArga pratiSThitaH / yaH sAdhayena cAnyo yad , guJjAH pAkaM na kurvate // 245 // parAtmanA H yugAdau yat ,kevalajJAnabhAsvatA / satyamudgIrNamAsIt tat ,kutIdhairapi tacchritam // 246 / / AtmAdInAhurete'pi, yAgAdivacaH zrita / ata eva pravAdAnAM, mUlaM jinaMvaco matam // 247 / / ato yattatra satyaM syAt , tatra mUlaM jinoditiH / tyAjyateSAM tu yatsvIya-kalpanAbhirvimizraNam // 248 // pAyasaM poSakaM leza-stasyApi projjhyate budhaiH / na paraM viSasammizraM. tatkenApyupayujyate // 249 // zuddhasasyaiSiNA tasmAt , tyAjyAH sarve kutIthikAH / hatamohamahAmallaH sevyaH satyaprarUpakaH // 250 / / // 244 // satyamanveSamANastajano mArga pratIcchati / ato'pavargasaMsiddhathe, satye dharme'vatAraNaM // 251 // mArgo dharmo dayA zIlaM,.
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo dvArakakRti sandohe // 245 // got pApaM vRSa guruH / devo mokSo ya syuH siddhA, yadi satye pratiSThitAH // 252 // yugAdau jagadIzenA-vApya kevalamujjvalaM / hitAya jagata: sarva, satyamAviSkRtaM jane // 253 || pAzcAtyaiH svArthasiddhyartha- mazaucairanyathA kRtaM / amRtaM viSasAGgatyAt, kiM na syAjjIvitApaham 1 / / 254 / / asarvajJaistato dhArya, zaucaM svaparatArakaM / zaucaM tadyadyugezoktaM, svArthainamedhyamApyate // 255 // anyagataM tapaH satya-mindriyANAM ca nigrahaH / dayA snAnaM ca zaucatve, tatsatyoktisamAzritam // 256 // yathAssrogyAya jantUnAM dhanADhyena dayAlunA / kRtA ramyA''rogyazAlA, yAvajIvaM ca pAlitA || 257 || saiva lobhAndhamatibhiH, pAzcAtyaiH zaucamoSibhiH / sakuTumbaM svamuddizya, dhiyate jIvanodvahe 258 // evaM pratiSThitaM satyaM, pacAJjAtairadhArmikaiH / zaucavAyairviparyAsaH kriyate'satyasaMsthitaiH || 259 || yathA zaucaM gRhasthAnAM, vyApAro bhAvato mataM / pUjAvidhau nyAyayukto, nyAyyA pUjA tu nAnyathA // 260 // evaM yathAzrutaM satyaM, parSadAM sthApyate puraH / tacchaucamanyathAkAraM, vyAkhyA zaucabahiSkRtA // 261 || ata eva purA vidbhiH saGke rItiH pravarttitA / tanmaGgalaM jagacchreSThaM, zaraNaM yajinoditam // 262 // evaM cet svArthapaGkAnAM satye mizraNamAcaret / tathA bhAvasya vaitathyAn, nAzaucAdavaziSyate // 263 // bAhyaM dehAdikaM citte, vyavasthApya puroditaM / cedviparyAsyate lokaH, kimazaucaM tataH param ? || 264 || bAhyAnyapanayantIme'- zaucAni saridAdayaH / asatyamizraNaM cittaM na te zodhayituM kSamAH || 265 || apanIya yathA'zaucaM nijAGgAdapi sambhavaM / zaucamAdriyate vijJaiH satyaM zaucaM tathA zraya || 266 // yazvAzaucaM jinoktInAM kurvan mugdhAn praNAzayed / mASaprANaviyogena tasyemAH pretya durlabhAH bhramaNa dharma sahastra // 245 //
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 246 // bhAgamo. // 267 // virAdhakAH saMyamAnAM, jJAnAnAM sadRzAmapi / mavAn svalpAn paribhramya, te yAnti drAk zivaM zramaNadvArakakRti padam // 268 // satyAnAM paramuktInAM jinezAnAM viruddhatAM / bruvan svAM bodhimucchedya, bhavAnU bhrAmyatyanantazaH dharmasahasrI // 269 // mokSamArgasthitA anye, sNymaadiviraadhkaaH| jinozoktiviparyAsI, sudUraM mokSavartmanaH // 270 // vasatisandohe rapyatastyaktA, zramaNaiH shuddhmaarggaiH| yathAcchandaivimizrA yA, yatsA'narthavrajapradA // 271 // hantavyA dezanA teSAM, hetvaagmvipshcitaa| kolAhalAtadazenA-zaktau kau~ sthagen muniH // 272 // zaucasAmrAjyarakSAyai, kaTibaddho bhavenmuniH / prabhAvakAgrimaH prokto, vAdI zAstravidAMvaraiH // 273 // buddho yugezasatkAra, dRSTvA cakri mRtaH purA / parivrajyAM samAdatta, pArzve zrIRSabhaprabhoH // 274 // marIciH pAlane'zaktaH, pArivrajyamupeyivAn / bhavAMstathA na tenAsA-vavardhiSTa cyuto'dhvanaH // 275 / / paraM glAno na munibhiH, pratyacArIti khinnavAn / dIkSituM svamate dattvA, dIkSAM ciMtAM gataH punaH // 276 // na tadApi bhavabhrAnterdIrghAyAH samapArjanaM / tadA'to bandanAM cakre, bharato bhAviII tIrthapAt // 277 // gateSvarhatsu nirvANaM, dharmazuzrUSako'gamat / marIceH kapilaH pArthe, munidharma tadocivAn // 278 // || pA'sau preSito dharmA-dAnAya tena shH| karamasyeva sadrAkSA, tatpravrajyA na sammatA // 279 // vyAghuvyataH puna preSi, trivAramapi nAbudhad / mArge tato marIciM sa, Aha dharmo'sti kiM na te ? // 28 // tato marIcirutsRjya, zaucamityAha taM prati / dharmo'lpaH kutsite me'smin , dIkSAM zaucI tatohIt // 28 // kudharmavardhakenAnenAzocena marIcinA / vacanena bhavo dIrtho, nyakAci zocahAnitaH / / 282 / / tatsarvajJAIduktA gIH, satyaiva | // 246 //
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 247|| Agamo. H munibhiH sdaa| paramaM zaucamAsthAya, kathyA dharmAya dehinAm ||28||vc ekamapIzoktamanyathA cedvadejanaH / tathA nila- zramaNavArakakRti- vakoTi sa, gacchet zaughena vanitaH // 284 // gRhasthAH sAdhavazceti, bhoginastyAgino narAH / paraM te zaucahInAstu, naika- dharmasahastrI varge patantyamI / / 285 // avyaktA iti te khyAtAstata eva shive'dhvni| tatkRte yatkRtaM tanna, grAhya vA, parathApi vA // 286 // sandohe Si tadevaM satyaniSTheryad dRSTvA kevldRssttitH| satyaM yadvayAkRtaM tacce-cchauco bayAttathAvidham / / 287 // na cArjavAdayuktasyoktiH zaucAnAM kadApi hi / tatpramANIkRtizcApi, zucInAM bhrAjate na hi // 28 // evaM ca satya AmnAyaH, zucibhireva gIyate / vizeSeNa yatIndrastaddhAraNIyaM prayatnataH // 289 // sAdhavo yajagajantana , daurgatyapAtanAdarAn / pratibodhya zivaM mArga-mAnetuM IA srvthodytaaH||29|| ata eva gRhasthebhyaH, zaucametadviziSyate / tadazaucena yalloka-samUha. pApabhAjanam // 291 // ata evocyate zAstre, sAdhUnAM vastulopinAM / spaSTA nivatA naiSA, gRhasthAnAM tu kutracit // 29 // zrAvakANAM kathA dhA, syAtkuTumbiSvapi prabhoH / sAdhubhyo yaH zruto mArga-stasya rAtrau nidezanAt ||29||at evAryate sadbhihitvA cakripadAdikaM / zrAvakANAM gRhe dAsya, yattaddaurgatyakRnnahi // 294 // tatrApi zaucamAsthAyA-nuvadenmArgamAhataM / pratikramyA tatasteSAM, viparItaprarUpaNA / / 295 // anyatIrthikasAya, vadetsa shraavkottmH| naigranthaM zAsanaM barthaH, paramArtho'khile jane // 296 // yadasti bhuvane tasmAdvayatiriktaM samaM tu-tat / anarthakArakaM janto-ryasmAtsaMsAramajanam / / 297 / / etacchaucaM gRhasthAnAM, prmaarthaanusaarinnaaN| prabhAvenAsya prAmoti, siddhimeSa bhavASTakAta // 298 / / ata evarSibhiH proktaM, gRhasthAH sNymottraaH| anyatIrthIyabhikSubhyo, na te mArgamapi zritAH / / 299 // ataH satyasvarUpo'yaM, dharmaH zaucapariSkRtaH satataM sevanIyo ya // 247 //
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 24 // ISI dasau datte zivazriyam // 30 // evaM satyAnvite dharme, zaucavAkyena dezite / AdeyatA tadA deSTA, yadA syAnmArgasaMsthitaH || zramaNaAgamo KI // 301 // na pratijJAmRte vAcyaM, sajanairapyudIritaM / pramANIkriyate loke, zAsane tu vizeSataH // 302 // jainasya darzanasyaiSa, dharmasahanI dvArakakRti ta vizeSo yadanAdike / bhave bhrAmyadbhiraniza-masaMyatatayA sthitaiH // 30 // jantubhiH sarvapApAnAM, sthaanaanyaasevitaanytH| sandohe | tyajyante tAni yAvanna, tAvattAnyanugAni vai // 304 // ata evAvratAnISTAnyaghAgamakAraNe / anyamaMtaM tu bhoktavyaM, yogairyat | kriyate'GgibhiH // 30 // tribhirvizeSakam // yadA vyapagataM janto-mithyAvaM karmalAghavAt / tadA pratyeti bandhaM so-'vatA karmodayAgatAt // 306 // indriyANAM kaSAyANAM, rodhaH syaadvaastvo'mutH| na hIndriyANAM nAze cAbhAve tatpApavicyutiH // 307 // ato'vratAni saMyamya, mano'kSANi ca saMvRNu / caturNAM tu samucchede, na yogebhyo bhavATanam // 30 // na cAdhikAriNAM sattAatijJAyAM janairapi / dIyate'to dharmadeSTA, pratijJAvAn bhaved dhruvam // 309 // santyaSTAdaza pApAnAM, sthAnAni jagatItale / paraM hetau phale cohye, paJcasvAdheSu saGgamaH // 310 // hiMsAnRtasteyayoSA'rtheSu sandhA mniissibhiH| kAryate dharmadeSTutvA-dhikArArpaNa AditaH // 311 // evaM virakto midhyAtvA-davratebhyazca yo yatiH / labdhvA gItArthatAM lokAn , dezayeddharmamArhatam // 312 / / gRhItAM viratiM pazcAdyAvajjIvaM prapAlayan / dhruvaM saMyamaraktaH syA-danyathA''NUna sArthakA / / 313 // upadeze sa evAhoM, yaH syAjjJAnAdimArgadaH / svayaM gacchan zivaM mArga, na karthita AzayA // 314 // yo vAJchati jagajantUn , maraNAt parimocituM / sarvayatnena sarvArtha-nirapekSamanAH sadA // 315 // nyAyye pathi sthitA vijJAH,samamIzvaraniHsvakAn / zaktAMstaditarAMzcApi, prekSate nyAyatattvagAH // 316 / / pRthvIkAyAdikAn.sarvAn, paJcAkSAntAnavan sdaa| prANi- A // 24 //
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ zramaNadha // 249 // Agamo- A rakSAbhidhaM mArga, dezakaH saJcaran bhavet // 317 // vartamAne bhave yo na, duHkhamaNvapi dehinAM / na kuryAdAgUmAsthAya, sa praSTho dvArakakRti- | dharmadezakaH // 318 // avratAkSakaSAyAn yo, niruNaddhi suyogavAn / arhatAM saMyame yAyAttadarthAya dhRtopadhiH masahasrI // 319 // ato'sau saptadazadhocyatedhikAryapekSayA / paryaGkitograhazcaiva svarUpaM sandohe jIvarakSaNam // 320 // sthAvaratrasajantUnA-mabhighAtAdivarjane / saMyamaH karmabandhAnAM, rodho'to nirjarA'pi ca // 321 // yatamAno yatirhisA-mApanno'pi na hiMsakaH / tatkarmavedanaM zIghra-mato'sau nirjarAphalA // 322 // yo jIvAnAM parityajya, yatanAM vartate yatiH / pApAni kaTupAkAni, sa badhnAti pade pade // 3.3 // ato jIAditattvAnAM, jJAnamAdau hitaM mataM / mokSecchA'haMdvacaHzraddhA, muneH SaTkAyagocarA // 324 // atropayogi sarva tat , saMyamasya phalaM mahat / lokaparyantavartitvAntaM zAstrakRteritam // 32 // ajJAnaM nindyate zAstre, . saMyamasyAkRteH punH| tadvAn vetti na puNyaM cA, na pApaM vA'navabodhataH // 326 // jJAnatve naiva ruciraM, kiM tu heyAdibodhanAt / dAve paGgoH phalaM kiM syAn , netrAbhyAM vIkSaNAdapi // 327 // ' nayAH zuddhA ato mokSa-mAhuH saMyamameva c| bandhAbhAvanirjarAbhyAM, so'smAdeva prasidhyati 328 // dIpanetre prayujyete, rajasAM parizodhane / na zodhanodyamastAbhyAM, kintu syAtAM taTasthite // 329 // tathApi nAnyathAsiddhe, te yattatpariNAmataH / mataH pApakSayaste ca, jJAnadarzanabRMhite // 330 // AvarjIkaraNAnmokSa-stacca kevalajJAnataH / kSayyANAM karmaNAM zreNeH, karaNaM nAnyataH punaH 331 // jAnAti / karmaNAM saca, yaM zreNyA. adhikaM punH| kevalena kSayIkartu-mAdRtaH syAtsamuddhatau // 332 // saMyamaH . kevale . IN ||249taa
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ thakA Agamo. dvArakakRtisandohe // 250 // heturdarzanaM vinA / amedhyotkarasadRkSA-stasmAnApustakannanu // 333 // jIvAdyastitvamAnI syA-davazya zramaNadhakarmakAmanaH / gati bahuvidhAM jAnan , sa syAnnirvedanirbharaH // 334 // niviNNo mokSamAzaMsu-ranukampAM sadA ISI masahasrI dharet / tataH saMyamasAkAso, darzanI nAnyathA bhavet // 335 // zrutvA paizAcikAkhyAnaM, kulavadhvAzca rakSaNaM / saMyamodyogarakSArtha, svAdhyAyAdyAdaraH punaH // 336 // jJAnadarzanadhartaNAM, nyanatA''tmani bhAsate / tena dezavirAdhitvaM, zAstre teSAM pragIyate // 337 // ajJo'pi prApya cAritraM, samRddho'smIti manyate / ataH kevalazIlasya, dezArAdhakatA matA // 338 // padAni paJca pUjyAni, zAsane parameSThinAM / sarvANi saMyamADhyAni, siddhe svarUpasaMsthiteH // 339 // aSTAdazazIlAGgAnAM, sahasrANi tu saMyame / tenaikAdazIkAH zrAddhA, api no namyatAmaguH // 34 // apavAdapadena syA-dyA kaacidnggbaadhnaa| saMyamArthatayA sA no, zuddhezca syAdvirodhinI // 341 // saMyamo jJAnadRgvRttaM, heturmokSe'GgahetukaM / tatastaddhAraNAyAhu-rmudhAjIvitvamAhatAH // 342 // yAvajIvamavizrAma, sarvAnyanirapekSataH / sAdhubhirdhAraNIyo'yaM, mokSamArgAnugAmukaiH // 343 // vicAre tattvapUgasya, zraddhA jJAna tu vedane / AtmasvAsthyanimagnatvaM, saMyamastu pratikSaNam // 44 // hAnopAdAnayogyAnA-marthAnAM svalpatA bhuvi / upekSA saMyamasyAddhA, vyAmoti jagatItrayIm // 345 // chadmasthAnAM bhavejjJAnaM, heyaadeyphlegrhi| upekSAdhanamevAtra, kevalaM saMyamaH sakA // 346 // utkRSTaH saMyamaH sarva-savaro yanirudhyate / yogAnAmapi ceSTA'lpA, nirjarA kevalA tata. // 347|| ata eva hyayogAnAM bhedau sNsaarimvtyoH| sAmAyikAdicAritra-pratijJA bhavabhAvinI // 348 // anavadyAsevanaM yat, // 25 //
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo ddhArakakRti sandohe // 259 // sAmAyikatayA sthitaM / sAvayasevanatyAga - hetukAryatayA matam || 349 || ataH prAvRvihArAdyA, jJAnAdyarthAH kriyA matAH / saMyamasyApavAdeSu, neryAyAM pAThavicyutiH || 350 || jJAnadarzanasampadbhyA-mADhyA gtictussttyii| mokSo naragatau yasmAt, tatra pUrNo'sti saMyamaH || 351 // prAganyagatidAyuSka - bandhino jJAnadarzane / prApnuvanti bhavAMzcaite, palyAsaGkhyAMzamAnakAn || 352 || bhavAnava cAritra - mekenAhnA vimAnitA / abhavyA api cAritrAd graiveyAntaM samiyUrati / / 353 || yugmam || vibhrattrIya pratipAtIni, jino jJAnAni garbhataH / jagataH kSemamAdhAtuM, niyamAt saMyamaM dharet || 354 || pariSahopasargAn sa, jayedbhavyahitecchayA / vinA na saMyamaM ko'pi, jinaH prApnoti kevalam || 355 || saMyamena gatA siddhi, sabAhyAntararUpiNA / svaliGgasiddhAH procyante pare gRhyanyaliGgakAH || 357 || saMghaM sthApayituM sArvo, jino dizati dezanoM / cetsaMyamaM na ko'pyaGgI - karoti tarhi niSphalA ||358|| anante'pi gate kAle, nAbhUdetatpunaH kvacit / jinasya dezanA''dyA syAt saMyamAbhAvatoDaphalA ||358 || dIkSAkAle jinendrANAM svargAdAgatya nirjarAH / lokAntikA jinaM prAhu-stIrthaM bhagavan ! pravarttaya // 359 // evaM ca saMyamaM tIrtha, mArge jJAnAdike trike / jinasya zAsanaM tiSThennaiva saMyamamantarA // 360 // saMyamasyaiva mAhAtmyaM, yanmAsAdipramANataH / sukhAsikA taijasI syAdvarSAnte'nuttarapradA // 361 || jinena saMyamo diSTo, mokSAyaiva gaNezine / paraM tadyogamAhAtmyaM yatsvargasukhamAdhyate // 362|| saMyamasyaiSa mahimA, yannamyAH sAdhavo sarve tatsahAyakAritvA-cchAsanasya pade pade |||| 363 // jinA yathA namantIddhaM, tIrtha saMsadamAgatAH / surAzcakru - rAdau saMyamivandanam // 364 // + matAH / tathendrAdyAH bhramaNadha sahastrI / / 251 / /
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo hArakakRti sandohe // 252 // ZZ avApta kevalajJAnaM bharataM kSmAM gato hariH / nAnamat prAgnatastaM tu pravrajyAgrahaNAdanu || 365|| lokAnubhAva eSo'grayo yadgatirna parA'cyutAt / saMyamena vihInAnAM tadvatAmeva tadgamAt // 366 // dIkSAyA eva mahimA, yacchakro jinarAkarAt / svarNakoTIsahasrANA - mandaM dAnaM vidhApayet // 367 || AmazauSadhipramukhA, labdhayaH saMyamodbhavAH / syurjavAcAraNAvidyA- cAraNAH saMyamoGkurAH || 368 || manaHparyAyavinnaiva, gRhasthAnAM sudharmaNAM / saMyamasya patAkaiva, saMyamI prApnuyAttakAm || 369 || saMyamasyaiva rakSAyai, dvAdazAGgI gaNezinaH / racayAJcakrire zakrA, gandhotkSepAdyayustadA ||370 // syAtpAramparyamacchinnaM yAvattIrthaM munIzinAM / zAsane saMyamasyaivA - mISAM sadA nAmAdikIrtanam // 371 // sthavirANAM kIrtanIyA''valI kalpasya karSaNe / maGgalaM kIrtanaM tasyA, jinAvalyuktipUrvakam // 372 // mahimA saMyamayogro, luJcane munimastake | AtapatraM dharecchakro. gIreSA kalpikA punaH || 373 || dhAraNe saMyamasyoktau, zakte rAjaparicchadAt / sAdhvIveSeNa sUrINAM rAjaputrasya gopanam || 374 || ciraM saMyamayAtrAyai, nirgranthA ApadaM gatAH / sevamAnAH padaM zuddhA, dvitIyaM hyApavAdikam // 375 // etat saMyamasAmrAjyaM cakriNo'pi muni natAH / preSyasyApi ca preSyatvaM purA ye'dhuH svazAsane || 376 // jainazAsanasAmrAjyaM strINAM yat saMyamo mataH / kevalaM nirvRtiM tAsAM, datte pUrNasvabhAvanaH || 377|| AIte zAsane nUnaM, dezataH sarvato'pi vA / strINAM mataH saMyamo ya - nAtratA strI matA zrute | || 378|| asaitsurya ca sidhyanti ye setsyanti tvanAgate / hInAH strIbhyo matAH pusrbhyaH, saGkhyayA zAstrako vide: 379 // puMcidvANDadvayopetA, pratimA pAramezvarI / nagnATazca muniryeSAM teSAM ) striyo no bhramaNadha sahasrI // 252 //
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo- Ril sayamAdarAH TA saMyamAdarAH // 380 // ninAnAM liGgamadRzya, jAtyaghoTakavatpunaH / gajavaccANDayugalaM, mUrtistAdRzI vAstavI // 381 // zramaNadhanagnATA naiva netrANAM, dehAdbhinAM chavi sthitAM / mUrtiSu kurvate'sacca, puMzcihnANDayugaM sphuTam // 382 // SaTkAyaparirakSAyai, masahasrI dvArakakRti matA sAdhorupatiH / tAM tyaktvA'saMyatAtmAno. matA nagnAsta sAdhavaH // 38 // ato na saMyamasteSAM strINAM sandohe bhavati leshtH| AIte zAsane saGgho, vidyate'tazcaturvidhaH // 384 // pratikrAntiratItAnAM, tadAtvAnAM tu // 253 // NI sNvrH| bhaviSyatAM tu niyamo, doSANAM saMyamo mataH // 385 // caraMstiSThannupavizan , tathA ca zayanaM zrayan / bhuJjana vadaMzca SaTkAya-yatanAM saMyamI dharet 386 // AntaraH pariNAmaH syA-dAtmanaH zuddha uttmH| saMyamastaM liGgadarzI, bAlaH pazyati liGgataH // 387 // granthAnAM tyAga etasya, dRSTAvA''yAti tajjvagaH / bAlA yathAliGgamekSya, sAdhostaM sAdhumicchati | // 388 // asau caryAgataM pazyet pipDazuddhiM garIyasIM / vihRti mAsakalpAdyAM, nAnAbhigrahadhAraNam // 389 // citraM bAdyatapaH karma, pAraNaM vikRtIvinA / kAyotsargakRti nityAM, bAlaH pazyati saMyame // 390 // deve yathAsauM devezaH, prAtihAryAdikaM | mahaM / kRtaM prekSya dadhItAntardevatAbuddhimAdarAt // 391 // dharme pramArjanAM zuddhAM, jIvarakSAparAyaNa / sAdhau gRhiNi vIkSyAso, dharmazraddhAM zuciM dharet // 392 // vRttaM vicArayenmadhyo, yattadAtmavizuddhitaH / kArye hetUpacAreNa, vRtta saMyamamAmanet // 393 // vRttaM ca prekSate mArga, gacchan jIvadayAparaH // niravadyAM vaded bhASAM, bhojanaM doSavarjitam 394 // samyak pramArjayan vastu, gRhNAno nikSipan tathA / nirjIve sthAna utsRjenmalamUtrajalAdikam // 395 // yastaM namati sAdhutvaM, matvA guptatridaNDinaM / sAdhunA'nizamArAdhyA, yat sadA mAtRkAH parAH // 396 // deve vicArayenmadhyo, vairatyAgaM prabhAvajaM / janmArINAM dezanAM ca, IRI // 253 //
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ zramaNadha. mAgamo- IN madhurAM yojanaprathAm // 397 // zrotRNAM bhASayA nAma, tiryagmAnavanAkinAM / catustriMzadatizayIM, vAgguNAn pazcatriMzatam IN dvArakakRti // 398 // dharma cAritriNAM madhya, AcAraM pAlanaM vidheH / upadezaM bhavaddharma prekSate dharmabuddhaye // 399 // gRhiNAmapi dhAnyAmbu- i sandohe masahasrI kASThagomayazodhanaM / sthAne candrodayAdhAna, pratikrAnti ca pauSadham // 400 // madyamAMsaparihAraM pshcodumbrvrjnN| anantakAya sandhAna-nizAbhojanavarjanam ||40||tthaa'tr saMyamaM zuddha,mAtRkApAlanAnvitaM, manute gurunindAdi-varjitaM madhyamo janaH // 402 // // 254 // budhaH parIkSate tacaM, caaritrmohnaashtH| AtmAstitvAdimAnI san , hiMsAdyAnAzravAMstyajet // 403 // saGgataH zAstravAkyenotsargApavAdapuSTinA / pUrvAparAviruddhenA-tIndriyArthajJavAgyujA // 404 // pravartate sadA sAdhu-stasmin saMyamamAmanet / manute Agamo rAddho, muktimArgakajIvanama // 405 / / parIkSate yathArhatsu, raagdvessvihiintaaN| sArvajyaM taccadezitvaM, syAdvAdAGkitamudrayA // 406 // trikAlavartiparyAyaM, dravyaM pariNAmasaMyutaM / nobhayoH sarvathA bheda-mabhedaM nyakSahAnitaH // 407 // khyAntaM pakSaM parityajya, sarvAGgihitadezanaM / zivaM zAzvatamanveti, yastaM devaM namet sadA // 408 // dharme ca yaminAM vAsaM, gurukule sadA rataM / gItArthoktitathAkAraM, pariNAmAcchratodgraham // 409 // muktyekaniSThAM svAdhyAya-vaiyAvRttyakRti sadA / saMyamArAdhanAsAraM, saMyama jIvanAvadhim // 410 // gRhasthAnAM jinezokti-raktaraktaM subhaassite| dhAraNaM sUrimukhyAnAmAdaraM saGghasArthake // 411 // bhaktyA satkSetrapoSitvaM, duHkhiteSu dayAyutaM / tIrthoddhArAdikRtyeSu, bhaktyArthAnAM vyayaM sadA // 412 // arcA deve guNajJAnAd , guroH sevAmavinakAM / mahAdAnapradAyitva-mantye zrAmaNyabhAvatAm // 413 // sthAnAni saMyamasyoktA-nyADhyAni jJAnadarzanaH / tacchrovRmipataH proktA, tattvatrayaparIkSitiH // 414 // AgantukAni I // 254 //
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo dvArakakRti sandohe 1255 // karmANi, nirundhyAt saMyamaH sdaa| paraM pratijJAmAdAyA-vateSu taM samAcaret // 415 // hInA pratijJayA yA syAdda- A zramaNadha. yA saa'bhyudyaavhaa| kamarodhaH pratijJAyAM, sAdhyamokSakasiddhidaH // 416 // pApaM vijJAya zraddhAya, pratijJaucatimaJcati / masahastrI pAlyA yAvajIvameSA, saMyamo'khaNDitastadA // 417 / / pratijJApAlanaM teSAM, bhIkho naasukhaagme| saukhyAgame tvanAkAsA, ye syurjIvitanispRhAH // 418 // prasaGge sukhaduHkhAnAM, te syunishclvRttyH| aprasaGge'pi samutthApya, prasaGgaM ye sahiSNavaH // 419 // ta eva subhaTA Ajau, jayaM labdhaM smutsukaaH| prAgeva ye kRtAbhyAsAH, 'sukhe duHkhe'tradhAraNe // 420 // saMyamasya tataH sandhAM, paripAlayituM nrH| kuryAdAdAveva duHkha-sukhApAtasthirAtmatAm // 421 // svarUpaM tapaso hyetat , satsukhaM ydpojjhyte| asaddaHkhaM samudIrya, vedyate zuddhacetasA // 422 // ata evodita kaizcit , tapastyAjyaM vyathodayAt / yatkarmodayato, duHkha, na ca tanmokSasAdhakam // 423 // paraM na tapasastacaM, jJAtaM tairlubdhabuddhibhiH / karmodayajaduHkhasyA-GgIkAro dharmahetave // 424 // anyathA sadayaH satyo, brahmacAryaparigrahaH / pade pade svamAtmAnamapayetkiM vyathAvalim ? // 425 // pArivrajyaM na ki saukhya-tyAgadaHkhodayAtmakam ? / vivekarakSakAH kiM na. saukhyatyAgAsukhodayAH // 426 // tapasvinaM hyAkSipanti, jaDA yat-pApayuga bhavAn / avatIrNaH kSayAyAsya, yadevaM tapyate tapaH // 427 // na ca te jAnate sveSAM, rAgadveSamuhAtmanAM / janma yadvItarAgANAM, janmAjJAnaM na sambhavet // 428 // AtmasAt prAgbhave yAni, karmANi pracitAni tu| kSayasteSAM kathaM syAcce-ba tapastapyate dhanam // 429 // teSAmeva hi jJAnAgniH, majvalet karmadAhakaH / sukhaduHkhasahiSNutvaM, tapasA yena jAyate // 430 // sthiraprajJatvamAsthAya, // 255 //
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ IS/ kriyate karmaNAM kSayaH / tamAmAvitacittAnAM, sthiracitta tapasvini // 431 // ye kecit sthiracittA na, jnyaanyuktaastpsvinH| / bhramaNadhaAgamo karmabAhulyatA teSAM, pare jAtu na tadvidhAH // 432 // kepAzcimekSyate jJAnaM, tapo vA muktigAmitA / prAgbhavAdatatabhAvA masahasrI dArakakRti ato nAdbhutamatra tu // 433 / / marudevAprabhA jIvA, ye syubhavayuge tathA / teSAM cAlpabhavatvena, bandho nedRzakarmaNAm // 434 // sandohe sukhaduHkhe dvidhA bAdhA-starabhede tatastapaH / budhaistapyaM dvidhA yena, syAt sahiSNutvamAtmanaH // 43 // jIve karmANi // 256 // yogebhyaH, sukhaduHkhamalAvile / tattatkarmakSayAyaiSa, kiM na yogaiH pravartate ? // 436 // yogadvArAjyaMte karma, yogadvAraiva lIyate / munIzvarairato yoga-tApanAya tapo matam // 437 // jJAnayogena hIno'pi, yattapaH kartumIhate / bAcaM tapastadevokta-mAntaraM jJAnayogikam // 438 // jJAnayogavihInAnAM. tapasAM yadanuzritiH / tato'pi jJAnibhirbAhya-stapo bhedo pragIyate // 439 // prAyazcittavibhedAdau, tato yA baahyvRttitaa| sA nAbhyantaratAM roddha-mISTe jJAnAdyataH saMkA A // 440 // dehyAdau mavamAyAta-staijasena sahAgamAt / icchedAhAramAdAtu-magniranyendhanaM yathA // 441 // tasmAdeva grahAdA hA-rasyecchAmantareNa tu / karmodayAccharIrasya, niSpattiH syAdanicchayA // 44 // vyAghAto nAsya jIvasya, ghAtako na parasya ca / zaddhacaitanyarUpo'yaM, badhyate kAyapadalaiH // 443 / / svayaM jJAnasvarUpo'pi, pudrlocchymaashritH| jJAna ID tadAnukUlyena, darzanaM ca na tu svayam // 444 // zukAnAM paJjaraM bandhaH, kozakArasya tadgRhaM / tathaivAtmana etaddhi, | vapuH paramabandhanam // 445 // indriyocchvAsaprANokti-manAMsi tadbhavAni ca / tadAnukUlyamAzritya, sthAsnUni kAryadAni ca // 446 / / cidAnandasvarUpasyA-tmana etA viDambanAH / AhAreNaiva gamitA-stannAhAre budho rataH // 447 / / 1256 //
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ IN zramaNa Agamo // 257 // anyendriyANi yogAzca, kaSAyA AhRteryataH / tata AzrayabhIrUNA-mAhArastyAgamahati // 448 // grAmamopI yathA ID steno, yAvadravyAgamaM zvasan / nRpeNa dhAryate mAnAt , tathA mokSArthinA vapuH // 449 // ata eva jinaiH zAstre, dharmasahastrI dvArakakRti sAdhudehasya dhAraNaM / AkhyAtaM mokSahetubhyaH, paraM niSpApavRttitaH / / 450 / / dharmasya sAdhanaM deha, Adyamityapi laukikaiH / sandohe IN/ gItaM tadapi vijJAnAM. mAnyaM tattvavivekataH // 451 // dharmasya naiva bAdhA syA-dehazcad dhAryate tathA / tadA nyAyo'yamiSTaH il syA-danyathA dharmivazcanam / / 452 // sarvakarmakSayo mokSaH, saMyamaH sttpoyutH| dhAryate cettadA baddhakarmaNAM vilayo bhavet // 453 // tapoyuk saMyamo dehAt samyagjJAnAdipoSaNAt / tato'navadyamArgeNa, dehadhAraNamiSyate // 454 // tIrthe'smiMstapa utkRSTaM, vardhamAnajinAdRtaM / pANmAsikaM vidhAtuM ce-tattakatkurute yamI // 455 / / indriyANAM na hAniH syA-nApi saMyamasAdhane / nAzubhadhyAnavacceto. yatra tattapa iSyate // 456 // bhedeSu SaTsu bAhyeSu, tapo'nazanamAdimaM / abhAve pAraNaM tatra, syAdUnodaratAtapaH // 457 // yadyasyAhAramAnaM syA-ttato nyUnaM yadAharet / tadonodaratA jJeyA. dvAtriMzatkavalA mitiH // 458 // DI ekenApi vihInAyA-masyAmUnodaro bhavet / kavalenaikaM kaNaM yAva-bhojane nyUnatA matA // 459 // prakAmabhojane rogA, vikAsa manmathodbhavAH / prakAmabhojitA zobhA-vahA no saMyate munau // 460 // kSudhAyAstIvratA sAdhau, vaiyaavRttysmrthtaa| IryAyAM sthAmayogAzca, saMyamIyAH sajIvanAH // 46 / / AhAre kAraNAnyetA-nyuktAni muniko vidaiH| SaT teSAM sAdhurApAte, Aharana hi duSyati // 462 // satsveteSu kAraNeSu, nAhArocchedakAraNaM / AtaMkAdi tadA kAryA'vamaudaryeNa khAditiH // 46 // kathaJciccedubhI hetU. tadA dheryeNa saadhubhiH| kAryo'dhaso vyavacchedo, rogAdyAH prabalA yataH // 464 // evamAtaGka -- // 257 //
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAgamo. dvArakakRtisandohe // 258 // mukhyAnAM, kAraNAnAM viyogtH| vedanAdibhya Adatte'vamaudaryeNa bhojanam // 465 // nyUnodaro'pi zobheta, vRtteH saGgrepa- IN/ shrmnndhkaarkH| gocaracaryA'STakaM tasmA-manirbhikSATane dhareta // 466 // AhArArthyapi yaH saadhu-raahaarautsukyvrjitH| sa dhAraye- || masahastrI d bahuvidhA-bhigrahAn gocarATane // 457 // evaM nirutsukaH sAdhu-vidadhAno bhujikriyAM / tulyo'nazaninA siddhaM, bhrAtRjAyApagoddhRtau // 468 // bhAti no vRttisaGkepe, lAmpaTathaM vikRtau sthitaM / rasA dIptikarA mohe durgatizca dhruvA ttH||469|| tyAgo'to vikRtInAM yastapobhedasturIyakaH / utsargaH zAsane'pyukto, vikRtInAM samutsRjau // 470 // vikRtau lampaTA bhUpa-mudAyanamudAharan / nAjJAsan sukhajIvitvaM, rAjJastasya madoddharAH // 471 // sImandharajinenoktaM, cUlAyAM bhikssukiipurH| abhIkSNaM nirvikRtikA-vasthAM muniH samudhet / / 472 // vacaH paryuSaNAkalpe, baliSThAnAM na prAvRSi / vikRtinavakaM grAhya vikRtervigatiryataH ||473||vikRtirspiinaatmaa. bAdhyate svairapIndriyaiH / vikAravrAtanirmagna, Arte mjtynaartm||47|| durvyAnaM narakadvAraM, tato durgatimIrukaH / vikRtIvarjayet prANAn , dhArayedannabhakSaNaiH // 47 // sUtrANAmadhItau yasmA-duddezAdividhiSvalam / AcAmAmlaM samAdiSTa, tapastvena manISibhiH // 476 // pravrajyAM pratipatsuH sA, rUddhA bharatena sundrii| paSTivarSasahasrANi. vyadhAdAcAmlasantatim // .477 // dhAtakI'vaNDabharate hRtA draupadyanAratam / SaSThabhaktottaraM cakre, AcAmlaM paramaM tpH|| 478 / / vardhamAnatapo'neke, skandakAdyA mhaanraaH| AcAmAmlazatAntaM ta-tapastepurvimuktaye // 479 // shriishriipaalnRpo'kaarssii-daaraadhyitumudytH| ahaMdAdyAM navapadI-mAcAmAmlAni sAdaraH // 480 / / upadhAnavidhau mukhye, vidhirAcAmlagocaraH / rakSaNe dvArikAyAH prAg , jana AcAmAmlamAdadhat // 481 // adhu // 258 //
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ INI bAgamo nA'pi pratigrAma, jainA vighnavinAzanaM / samAzrityAdayakSa-mAcAmAmlaM tapo mahat // 482 // zrAvakANAM matAnya- zramaNazArakakRti- AI hA-NyAdimAni zruto raiH / AcAmlapUrvakaM paJca, prakIrNAni tu pAThane // 483 // zrIsaGghana sadA vighna-bAtavidhvaM- | dharmasahastrI sandohe sahetave / kAryArambhe sadA'cAmlaM, tapa Adriyate param // 484 // vikRtavAtahIno'pi. janaH kazcidabhAvukaH / na syAtkaraNanirmAthI, tatkAyaklezanaM tapaH // 485 // kAyotsargakRti prontA, munInAM cUlikAzrute / kAyotsargAvidhAyI // 259 // cA-vazyake nindito muniH // 486 / / uttarIkaraNAdi syAt , kAyotsargakomuneH / cintAyA aticArANAM, jJAnAdiSu maca zuddhaye // 487 // bhAvastavasthitAH santo'hadimbA disiddhye| utsarga vidadhuH kina? yata sarvaphalado mataH // 488 // zAsanAvarNanAzAya, devamArA mudytaaH| subhadrAdyA vyadhustaM na ?, devadarzanadaM param // 489 // vajrasvAmyapyanujJAyai, suryA notsargamAdadhat ? / prAyo yogyagirestat sa, vitarena phalaM kimu ? // 490 // zayyAsuryAdyanujJAyai, niryu to kiM na bhASitaH / utsargaH ? zrutadevyAH kiM, nAcINaH sUrisattamaiH 1 // 491 / / samyagdRSTisamAdhyAdeH, kArakAH zAsanAH suraaH| caityavandanakAryeSu, notsargeNa kimu smRtAH ? // 692 // jinakalpA jinAdhIzAH, pratimApatipannakAH / kiM nAnvahamakApuste, kAyotsarga zivAcane ? // 493 // sukhasAtI sAtalIno. na prAmoti zubhAM gatiM / giraM dazakAlikI zrutvA, ko notsargaparo bhavet 1 // 494 // prasthAnavighnavidrAvI, sthavirottamasAdhubhiH / kriyate'sau yadA zeSaH kiM na tasmai tamAcaret 1 // 495 // vizvAtavighAtAya, svAdhyAyasthApane budhAH / anuyogArambhamukhye, kAyotsarga samAdaduH // 496 / / pramAdalagnapApAnAM, gamanAgamanAdiSu / zuddhathai mato na kiM citraH, kAyotsargo jinAgame 1 // 497 // locAdi- b // 259 //
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ zramaNa IN kaSTamAsnAtaM, pazcAtkarmAdizAntaye / na kArya hastazucyAdi nApitasya tathAvidhau // 498 // asnAnaM gocaraH zayyA, | palyaGkAdigatA bhramiH / grAme vA nagare'raNye, kAyakaSTaM tapo hyadaH // 499 // AtApanAM muniH kuryA-caityadravyasya dharmasahasrI dvArakaikRti rkssnne| cittAkarSakameSA ya-lokAnAmapi zaighayataH // 500 // nRpAdayo vilokyevaM, munimAtApanAparaM / bruvantISTaM sandohe varaM brUta, dadmahe yanmanomatam // 201 // kAyotsargasthitaH sAdhu-puSo mamatAM tyajan / anukUletarakAryeSu, nirapekSA mati dharet // 502 // vairiNAM vairazAntyartha-mupasargAlisajane / AhvAnamaryataH kurvan , kAyotsarga karotyasau // 203 // // 26 // kamaThAsuro'pi zrIpArzvamu ( zrIpArzva kamaTho detya u) pdrotumupaagtH| kAyotsargeNa sthAstuM drAg , na ca dhyAnamacIcIcalat // 50 // zrIpArzvadAsadattena, namaskAreNa nAgatAM / tyaktvA nAgezatAmAptastadevyA saha ruddhavAn // 505 / / daitye na dveSakaNikAM, na deve rAgaraktatAm / araktadviSTakAyo'sau, pArtho'bhUt svasvarUpadRk // 506 // utsargastho mahAvIro, gopaalairupsrgitH| kauzikenAhinA nAka-bhuvA saGgamakena ca // 507 // na vIrya pratikArAya, rAge dveSe -mano na ca / utsarge svasvarUpasya, dhyAnamevAvaziSyate // 108 // yathodayaM vedayan sa, karma baddhaM nikAcitaM / apUrvA (bahvIM) nirjarAM kurvan / bhAtyutsargastho 'guNonmataH // 909 // nirNayAya vivAdasyA-hUtA saGghana devatA / AjJAM sImandherAdAgA-lAtvA saptamanihnave // 10 // chikAyAM sarvasaGghana, pAkSikAvazyakAdiSu / kSudropadravanAzA- IN yotsargo balI vidhIyate // 511 // duHkhakarmakSayAyAla-mamAnaH kriyate'nvaham / utsargastato vAcyaM kimutsarge paraM balam ? b y // 12 // visambhogaM vidhAtuM zrI-saMgho dvAdazadhA muneH| karotyudghATanotsarga, saGgrahe'pyupasampade // 513 // utsargaH // 20 //
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAgamo zramaNadha. dvArakakRtisandohe saphalastasya, nirAzaMso dadhAti yH| kaSAyendriyayogAnAM, salInatvaM gatApamam 514 // devatA''vajitA saadho-rutsrgprbhaavtH| prAptA kalahakAle ca, kuddho munirupekSitaH // 515 // utsargastho munirbAhu-balI mAnAdrisaMsthitaH / sAdhvIbhyAM pahanI zikSyatAM yAto, yugAdIzaprabhogirA // 516 // damadantasya rAjarSeH, kAyotsargo mahAyazAH / pANDave kaurave naiva, tApaM roSa yato'gamat // 517 // arjunAya na cetkruddhaH, saptamAnavaghAtine / sudarzanastadotsargA-naSTo yakSa upadravI / / 518 // mAyI trigAmamadhyastha, utsargI kSullako muniH / nindAmAptastato dhehi, niSrkaSAyatvamAdarAt // 519 // sambhRtimunirutsargI, strIratnakezamohitaH / cakrIbhUya nidAnI sa, gataH zvabhra vininditaH // 520 / / caturmAsI sthitaH sAdhu-rupavAsI guhaamukhe| siMhasyendriyavegena, bAdhitA hAsyatAM gataH // 521 / / krodhI nAzakaraH prIte-nAdvinayazUnyatA / zaThe na vizvasetko'pi, lobhaH sarvabhayAvahaH 522 // mAsopavAsakSapaNaH, sAdhuH krodhaprabhAvataH / caNDakauzikasarpo'bhU-dvIradaMzakaro hahA ! // 523 // mAnAcAritramApyApi, divaM gatvA zvapAkatAm / lebhe metAryo vIkSyaitanmAne saMlekhanA varA // 524 // mAyAprabhAvatastIrthakaro'pi vanitA'bhavat / zrImallI tanna kasyApi, mAyA zreyaskarI bhavet // 525 // nizIthaM yAvadATakiM, siMhakezaramodakAn / lipmuH sAdhuna ? tacchya-styAgAllobhasya nistulam // 526 / / karmANi bhavamUlAni, dUramAtmazritA guNAH / caturgati' bhramastAva-dyAvatprANI kaSAyitaH // 527 // duHkhamUlo bhavastasya, mUlaM krmaannyshesstH| netA teSAM mahAmohaH, kaSAyAstatsvarUpiNaH // 528|| samyaktvamAtmano rUpaM, kaSAyairvinigRhyate / mithyAtvena bhavo ghoro, jantubhistvanubhUyate // 529 // paudgalaM sukhamicchadbhirupekSyAtmasukhAsikAm / pApasthAnAni sevyante, na ki mohavazaMvadaiH1 // 530 // jainendra zAsanaM buddhvA, nizreNi IN // 261 //
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 262 // IS mokSavartmanaH |ytpaapaan virajyante, tad balaM mohasambhavam // 531 // pApebhyo viratiM kurvan , moSibhyaH zuddhazarmaNAM / saMgrahe 'Agamo. zramaNadhaniratAtmA tAM, dezenaiva tanotyalam // 532 // virataH sarvapApebhyaH, parivrajyAmupAgataH / tapasyannapi kaivalyaM, yannAmoti dvArakakRti masahasro kssaaytH|| 533 // mUlameSAM kaSAyANA-mindriyArthAstato'pyamUn / parityajyobhayAn svastho, bhavaikAgramanAH zive sandohe // 534 // ye bhrAntA ye ca bhrAmyanti. ye bhramiSyanti durgtau| jIvA etatkaSAyAkSa-kAritAghavrajodbhavam // 535 // sarvAnetAn kaSAyAkSAn , naro jetuM kSamo bhavet / manovAkAyayogAnA, nigrahe yastu tatparaH // 536 // anigRhNan manaH karma, saptamAvaniduHkhadaM / kiM na prasannacandrarSi-rutsargastho'pi baddhavAn ? // 537 // sajhino dehinaH zvabhraSvakhileSu prayAnti tat / mAhAtmyaM duSTamanaso, matvA mano vazIkuru // 538 // vipAkaM karmaNAM duSTaM, dIrghakAlInamAtmasAt / manaH kartuM kSamaM dRSTaM, prathamaM tannigRhyatAm // 539 / / anApnuvanindriyArtha-mapravRtto. vadhAdiSu / saptamyAM tandulo banA-tyAyurduSTamanobalAt / / 540 // manonigrahavAn prANI, sarvendriyArthabhogavAn / vedyaM sAmayikaM chadmavItarAgaH zubhaM vrajet // 541 // tAnevAbhibhavanti drAk , kaSAyA indriyANi ca / nigRhanti mano yena, zubhabhAvabahirgatAH // 542 // mano'ntareNa yaddhisA-dIni syustatra tatpadaM / dvitIya maithune neta-dyattannaiva mano'ntarA / / 543 // SaTkhaNDabharatasvAmI, bharatazcakritAsthitaH / avApa kevalaM yatta-nmano nigrahajAd balAt / / 544 // tiryaggateH samAyAto, ghaTatandulabhojanaH / tapasvibhyaH purA vandyaH, kevalI cittanigrahAt // 545 // anantA lemire siddhiM, jIvAH sAmAyikAt padAt / anyasAdhanazUnyAsta-nmanomAhAtmyamadbhutam // 546 // pAyasa prAzayana jAta-stApasAnAM vo mahAn / kevalI mAnasAtkiM na, balAdrautamasambhavAt ? // 547 // kevalI marudevyApa, d // 262 //
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo dvArakakRti samdohe // 263 // kucitAGgI gatekSaNA / zivaM dharmamazrutvApi, mAnasAdatu lAgalAt / / 548 // bhAgineyA grAmabAhye, sthitA bhAge natIpsavaH / mAtulaM lebhire kiM na kevalaM manaso balAt ? / / 549 / / virAddhA bandhanAtpAlyApkAyavrajateH punaH / pAtranAvA muniH ki nAbhUtsarvajJo manobalAt ? / / 550 / / duSTena vacasA prApu -javA bhAvamanekazaH / paNAGganAyAstaddhImAn vacaH saMvRNute dRDham / / 551 / / ghAtaH zarIrajo rohe - dvAsaraireva, no punH| durvAkyajanito ghAto, mRte rohati vA na vA // 552 || durvAkyamahataH zvApi, jAtyo jIvitamujjhati / dhiyAlocya vacaH prIta- manavadyaM budho vadet // 553 // mRduvAganuyogI yaH parSadaM pratibodhayet / municandra iva dviSTA - manyathoktirviparyayet // 554 // mithyAvacaH prabhAvena, marIcirbhrAntavAn bhave / vacasA duSTatAmAptA, bhave bhrAntAstu nihnavaH || 555 | | sAmyena vacasA ziSTo, megho vIreNa buddhavAn / viSNunA nihataH siMhaH, sAmyavAkyena zaM gataH || 556 // durvAgbANahatAH santo, didhIrSanti na jIvitaM / sambhAvitApakIrtInAM mRtyusteSAM hitAvahaH ||557|| nApakartu kSamA duSTAH, saJjanAn duSTavAkcharAn / kSiptvA nihantumicchanti, dRSTAnAM lakSaNaM hyadaH || 558|| duSTena vacasA dUno, gajaH secanako gataH / aGgAraparikhAM muktvA, martu halavillakau // 559 // dharmyeNa vacasA buddhA, anujA bharatezituH / balI ca kevala leme, bhaginIvacanADataH // 560 // samAne kevale tIrtha - pAnAM vAgbhyo gaNezitAM / lebhire gaNabhRjjyeSThA - stadvacaH sundaraM hitam // 561 // vacaHsaMlInatAM vizra - dvinayI nayavAn gaNI / pAraM gatvA'nuyogAnAM zAsanasya dhurAM dharet ||562 || manasA karmaNA duSTa - mAcIrNa kriyate mudhA / mithyAduSkRtavAkyena, bhAvasAraM vidhAnataH // 563 // kruddho mAnI prapaJcADhyo, lubdho mArgamavAtaret / yadi sadvAkyapIyUSa - pAnaM sadbhi: samarpyate // 564 // zrUyate zAmitaH kruddho, dvaipAyano'ntyaviSNunA / sarAmeNa 1 1 zramaNadha hI // 263 //
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 264 // Agamo- II nidAne to, muktau puryA vinirgatau // 565 // Azvasto gautamo vIra-prabhuNA khinna aagtH| cirasaMsRSTavAkyena, tadvacA- / zramaNadha dvArakakRti- mahimA mahAn // 566 // zrIjambUvacasA buddhaH, prabhavaH sampatirnRpaH / suhastivacasA bhUpaH, kumAro haimavAkyataH // 567 // Ki masahasrI sa vacaHsaMlInatAbheda-stapasAM sdsdbhide| pravRttyA vinivRtyA ca, hetU karmakSaye pare // 568 // vyavahAro mahAna kAyA-loke lokosandohe ttare'pi ca / tIvrayA zikSayA lokaH, zikSyate kAyaje vdhe||269|| ye kurvanti vadhaM nRNAM, teSAM dehAntadaNDanaM / aspRzyAste matA loke. ghnanti ye mahiSAdikAn // 570 // apUrNendriyakITAdi-badhe pApaM mataM paraiH / gAyatryA zodhanIyaM ca, gItaM teSAM maharSibhiH // 571 // yathAsthaM (stha) zAsanaM jaina, jIvAn SaDapi kAyikAn / icchaMsteSAM vighAtAdau, pratikramaNapUrvakam // 572 // pUrvArdhAditapaH datte, pAyazcittapade paraM / kAyAdije mahAghAte, pArAzcikamapIritam // 573 // yugmam // artha duzcintane svasya, vAci tasya suhRdyapi / kAye sambandhivarge'pi, vadhAdeH parasaMzriteH // 574 // munInAM niravadyAnAM, mAnase durite vRthA / duSkRtaM vAci kAyasyo-tsargastanukRte mahat (tapaH) // 575 // kusvamAdibhave pApe, zvAsamAnA samutsRjiH / kAyika tu paraM pApe, prAyazcittaM zrute matam / / 576 / / catvAro narake mArgA, mhaajiivvdhaashryaaH| bahudhA kAyasambaddhA, vidvana ! kAyaM samAvRNu // 577 / / kAyAdhInaM mano yasmAdbhavatyabhyastacintanaM / saGkalpo nAzrutArtheSu, tatkAyaM saMdRNu pradhIH / / 578|| vyavahAraM vacaH kuryAta , kAyAbhyAsasamAdRte / na mano na vaco'jJAta-dRSTe'rthe kasyacitpunaH / / 579 / / mano vyApriyate prItyaprItyo kta parArthikA / kAyasta jIvane sarva-jIvAnAM sa yato bhaveta // 580 // vAdhane manasA bAdhA. na vAcA ta samarthanAta AkRSya buddhayA kAyAttu, jIvaM vyathata ArtabhAk // 2811 // nAyogitAM manovAco-rodhe prAmoti kevalI / ruDhe kAye labhenenAM, 31- // 264 //
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo dvArakakRti sandohe // 265 // tato bandhanavicyutiH // 582 // sarvathA kAya nirmokSo, mokSaH zivapadaM tataH / akAya eva cidrUpo'nAbAdho'nantaSTak sadA // 283 // prANAnAM dazakaM kAye, maraNaM tadviyogataH / na kAyarahitaH kazvinmanovAgdhArako'sumAn ||584 // na manasyAtmA na vAcyAtmA tiSThati dhruvamanvahama / AtmA kAye kSIranIra - nyAyasambaddhatA'nayoH / / 585 / / kAyasaMlInatAM dhehi, tataH karmakSayaH paraH / rodhe tasyApnuyAllAbhaM, nirjarAyAH samantataH // 586 // itIdaM SaDvidhaM bAhyatapo bAhyajanekSitaM / anyairanukRtaM kAryA- dAntaraM nAmamAtrataH // 287 // abhyantaraM tapo jaina - matamAzrityaM jAyate / yatkarmarajasAM zuddhi-rnAbhyantaratapo'ntarA // 288 ||baahyaatskaamaa zaminAM, nirjarA'bhyantarodbhavAt / akAmA kevalAttasmAdvAdyAnmithyAdRzAmapi / / 589 / / caturthAditapo bAhya, syAdAcAryAdyanujJayA / sadRzAM tena niyamAdrAhyaM kAmitasiddhidam / / 590 / / ArAdhakAH paratrApi bAhyAtsamyagdRzo narAH / kurvantastApasAdyAsta-na tathA lezamAtrataH / / 591 / / bAdyaM vipakSavAJchAtastadanicchAbhavaM tathA / paugalecchodbhavaM vA - tato'kAmApi nirjarA || 592 || pRthakarmANi jIvAzva, matveti pApanuttaye / abhyantaraM tapaH pApa - cchidArtha jinazAsane // 593 // mokSamArge pravRttAya, parebhyastatpradezine / pratikAryamanujJApyaM, pApacchidrAdimaM takat 594 // mithyAduSkRtadAnAdi - dazamAntaM yaduddizet / gurustatkriyate bhAvA - cchiSyeNAtmavizuddhaye // 595 || vinayAd gurupAdAnAM prAyazcittavizuddhatA / mokSamArgaprayANAI - jJAnAdInAM ca lambhanam // 296 // udyukto vinaye sAdhu-ravazyaM muktikAminAM / vaiyAvRtye yatetAdau pratipAtena varjite // 597 // yathAkAlaM vizuddhAtmA, sUtrAdhyayanamAcaret / na svAdhyAyasamaM sAdho - stapaH karmakSayoddhuram ||508 || akAle'pyadhyayanasya zubhe dhyAne samAzrayet / dhyAnameva zramaNa dharmaarat // 265 //
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAgamo zramaNadhamasahasrI dvArakakRtisandohe // 266 // yato mokSa-kapATadvArakuJcikA // 599 // mokSahetU mate te dve, niyamAdbhavyadehinAm / abhavyA dUrabhavyAzca, nAnayoratimAdadhuH // 600 // gaNaM dharmopadhi dehaM, gRhItamakhilaM tyajet / sAdhayebhirabhiSvaGga, uttamArtha zrutoditam // 601 // evamAjIvanaM kArya, sAdhunA sUkSmadRSTinA / uttamArthapravRttena, tapo'to'bhyantaraM matam // 602 // prapannAH zAsanaM jaina-menaM vidadhire tapaH / abhyantaraM yathoktaM ta-dAntaraM muktisAdhanam // 603 // pApazaddhina dAnAdyevinayo na hyasaMyate / vaiyAvRtya na sArambhe'dhItI mithyAzrute nahi // 604 // AjJottIrNa na ca dhyAnaM, nAnte vivekazUnyatA / jinokte'bhyantare siddhe, tapasyAtmaiSiNAM pare // 605 // tapaH kAryadvayaM kuryAt , saMvaraM nirjarAM tathA / mukhyaM dhyeyaM nirjarA'smAt , saMvarastvarthataH patet // 306 / / AhArAdiSu yatyakte-vAzravAnAM gtirnhi| kaSAyendriyayogAnAM, svalpameva pravartanAt // 607 / tapaH saMvarabhedeSu, nAdhItamiti cenmatiH / na sundarA yato dharma, dazadhA saMsthitaM tvidam // 608|| pRthakU tatvamidaM tat kiM, taporUpA nu nirjarA / tapAMsi dvAdazApi syuH, karmazATaikasAdhanam // 609 // rodhanirjarayorevaM, pArthakyAttattva bhinnatA / saddhyAnayuksamityAdyA, jIryeyuH karmasantatim // 610 // nanu mokSasya mArge na, prokte saMvaranirjare / satyaM mArgaH paraM hetusAdhyarUpatayA mataH // 611 // 'samyagdarzanamukhyAni, nAtirekINi saMvarAt / prApyANi nirjarAtaca, yallAbhaH karmalAghavAt // 612 / / saMvRNvata imAnyeva mUlasthAnAni karmaNAM / nirjarAmapyamUni drAga, baddhAnAM tanvate'GgiSu // 613 // azeSakarmaNAM nAzo, niHzeSAnmAkSa ucyate / kramaprApyA guNAstasmA-nmokSamArgagati dhvanet // 614 // avasthA mokSapUrvAntAM, brataH sNvrnijre| diSTa jIvetare tacce, na hAnAdAnabuddhayaH // 615 // chamasthajJAnasAphalye, yuktA // 266 //
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamodvArakakRti sandohe // 267 // taccheSatatvavAk / mokSaH sAdhyaH sAdhane dve, ukte saMvaranijere // 616 // Azrayo bandhane hetu, mokSAdeH prtibndhinii| 4 zramaNadhaiti heyatayA prokte, dve tattve te munIzinA // 617 // tribhirvizeSakam // puNyapApe tu sAmagrI-rUpe yjiivsnttau| A masahasrI bandhe mokSe ca hetUnAM, kArake bhavatastvime // 618 // tapaso nirjarA tattu, balaM saMvarasAdhitaM / saMvarasya bhavetsiddhizrAritrAnmahatastataH // 619 // cAritrarodhako moha-stannAzAdyo guNo bhavet / purato. mohanAzI ca, cAritraM sa guNo bhavet // 620 // tannAnuktaM tapastatra, na ca sNvrnirjre| sAdhyasAdhanarUpANi, sarvANyetAni yanmithaH // 621 // dharmAdibhiryute loke, AkAze'gre sthitA ime| muktAH kevalasamyaktva-jJAnadarzanazuddhabhAH // 622 // na tatra puNyapApe sto, na ca saMvaranirjare / na hi kAryakaro vahniH, siddhapAke jagatyapi // 623 // kSAyikAH svasvarUpeNa, guNA dAnAdayo'pi na / tatra yatpudgalApekSAste na santyatra sArthakAH // 624 // sAtaM vIrya ceti yugma, bhave pudgalasaMzritam / paraM tatrAtmarUpaM tadguNAvetau yadAtmanaH / / 625 // pudgalotthaM sukhaM vIrya, ceti dvandvaM bhave mitaM / sAdhakaH kurute | kArya, sAdhanApekSa AzritaH // 626 // cakSuSo lokane zakti-stIvA tadapi kAcasAt / jAtA sA kAcamAnena, sarva vastu samIkSate // 627 // kSAntyAdyAH karmaNAM pAkAnirudhya nUtanAgamaM / karmaNAM nirundhantyete, na hyaNvImapi nirjarAm / / 628 // tapazcenna purA baddha-karmaNAM nirjarAkaram / vyartho dharmo na mokSazca, kramabhoge'Ggino bhavet // 629 // jIvAH karmavazA yasmA- | dvedayeyuzca karma yat / tato'dhikaM nibadhnIyuH, karma krmvshNgtaaH||630 // samyagdRSTayAdyavasthAyAH, kramamAzritya nirjraa| zAstre'saGkhyaguNA proktA, sA''zrityaiva balaM tapaH // 631 // abhimAno yathA jJAne, dAne vighnastu kIrtanam / IrSyA zIle // 267 //
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo- INI tathA puMsAM, sAhecchA tapasyapi // 632 // zobhate tattapasteSAM, ye syurmuktyekasAdhanAH / prApustapasvino'neke, saGgrahAt bhramaNadvArakakRti- sanidAnatAm 633 // sarvakAlaphalaM sayo, nidAnAtprApyate paraM / anubandhaM vyavacchidya, tato durgatibhAg dhruvam // 634 // dharmasahanI sandohe ArogyArthI yathA bhuGkte, bhojanaM yattu jIyate / tathaiva mArgagAH santa-stapasyanti zivAptaye // 635 // yathA'gniH sahate ghaataa-nyspinnddmpaagtH| na ca nirAzrayasyaite. naiva vidhyApanaM jalAta // 636 / / tathA''tmA saGgamaktazcanna ramArAmayoH / // 268 // sajet / karmajAtAn mahApAtA-na kadApi prapadyate // 637 ||mhaaprtinidhiH karma-rAjJo moho mahAbalaH / saMsajya dehinaH karma-kArAgAre nipIDati / / 638 // gatyAdau jIva AyAto, mUrcchatyAhArasaGgatau / balAdApadyate dehA-kSAdisampAdanaM tataH | // 639 / / AjanmakaraNIyA'ta-stakriyA jAyate'GginAM / nirAhArasya siddhasya, dehAdirbandhanaM na hi // 640 // snigdhasya reNubhirgAtraM, sarvataH zliSyate yathA / saktasya dehinastadvat, karma zliSyati sarvataH / / 641 // zuSke kuDye yathA golo, na lgedNshmaatrtH| bhavagolastathA'sakne, na lano na lagiSyati // 642 // karmavIjaM tadA janmAGkaraM sRjati dehinAM / ajJAnapAMzurAzau te, siJcanti saGgavAriNA // 643 // karma mugyaM bhavo mugdho, mugdhA janmajarAdayaH / IkSitvA'saGgakarmIzAn, jIvAn saddhayAnavahninA // 644 / / satAM krodhaH praNAmAnto, mAno nazyati satkRte / mAyA nazyati tacche yaH. saGgastebhyo'pi vardhate / / 645 // jyotIrUpo bhavejjIvo, yadA saGga parityajet / AptaH kevalinA sAmyaM, saGgAdadhobhuvaM vrajet // 646 / / gItAyAH pustake sakto, nAbhUt kiM karSako muniH| zeSAH karmamalA nAzyA, akhaNDAH khaNDazastvayam // 647 // muhyanti / nArakAH krodhAttiryagyUthaM tu grvtH| mAyAyA mAnavAH saGgAt , muhyanti svargagA api // 648 // bhavAntaM vibudhA - // 268 //
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamAM ddhArakakRti sandohe // 269 // yAtA, duHkhaM cintAtigaM gatAH / saMgasaktA, na nirbhinna-vakSasastanmahAdbhutam // 650 / / krodho hAnyAH smRtermAno, nyatkArasya smRterbhavet / labhyalAbhasmRtemAMyA. saGgastu svasvabhAvajaH ||651 || bAlye glAnye jarAbhAve, maraNAgraM gate nare / zAmyet krodho galenmAno, nazyenmAyA na saktatA / / 652 / / sarva sujeyaM viduSAM bhavavyAdhikaraM paraM / krodhAdyaM na tathA saGga-zchedyAM yad guNayugmataH / / 653 || sarvadoSakaro lobhaH, sarvAnarthapradAyakaH / prItyAdikASThadAvAgnirmUlaM tasya tu saktatA ||654|| lobhAnnAzayati krodha, mAnaM muJcati ttkssnnaat| AviSkuryAcchAThyasarpa, saGgaH sarvamukho bhavet ||655 | prathamA vikRtiH saGga, AtmanAmapare punaH / ratyaratyAdayo bhAvA - stattatkarmavipAkajAH ||656 // saktaH snihyati ramyeSu, parathA dveSamAzrayet / krudhyenmAdyetprapazcedvA, lubhyedvA tadnukramAt ||657|| yasmin syAtAM prema ruT ca tatra prAk saktatA bhavet / premNa roSe ca lobhAdyAH pravartante niraGakuzAH || 658 || kSamA vinaya RjutA, muktiH satyaM zuciryamaH / tapazca na phalenmuktyai, saGgasakte tu cetane || 659 || jAyete rAgavidviSau, saGgAt tAbhyAM krudhAdayaH / tataH karmANi karmabhyo. bhavastasmAdvayathAvaliH / / 660 / / AvaraNayuge jJAni - jJAnasAdhanasaGgatAH / hetavo ye pradoSAdyA- steSAM mUlaM prasaktatA // 661 // nAvarNAdiSu devAdyeSvasakto nA pravartate / kaSAyA api tIvrAH syuH, sadA saktAtmanAM punaH || 662 || dAnAdiSvantarA''gacchedyaH syAt pudglsktimaan| asakte viSaye naiva, rAga dveSo'pi vartate // 663|| hAnopAdAnamAdhyasthya-phalA jagati buddhayaH / satsvartheSu vicitro'yaM, saGga Adau pravartate // 664 // saGgenAtmIkRteSvartheSvIhA saccetarAtmikA / prApyAmApyatvapratibhA, tato hAnAdibuddhayaH ||665|| saGgena svajate jIvo, vastuSu pratibandhitaH / sadasatsu tataH sarva - prabhutAdhAraNakSamaH RSS bhramaNadha sahastrI // 269 //
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 27 // bhAgamo. IN // 666 // na tathA sajjate mAtA, bAle mohavimohitA / bAlo'jJo'pi yathA tasyAM, saGgasAmrAjyasaGgateH // 667 // saGgasya INI zramaNadhadArakakRti- mahimA'nUna, eSa bAlo pi lAti yad / na tanmocayitumIzaH, sahasA svajano'pi hi / / 668 / / iSTaM vA syAdaniSTaM vA, masahastrI sandohe kAryakRdvA tadanyathA / avicAryaiva gRhNAti, bAlaH saGgavimohitaH / / 669 // bAlasya naiva vibhavo, na cAyattatvamarthagaM / na vyavasthAvidhAyitvaM, tathApi svajate'khile // 670 // zizuvRnde tathA sajecchizutve krIDanotsukaH / sAGgadarthavihIne'pi, hitvA mohaM kuTumbajam / / 671 // sahAdhItikare jAte, bAlAnAM svajate tathA / mAtrAdipremaramaNa-mukhaM saGgAdvihAya ca // 672 // sparzanAdIndriyArtheSu, nopayogI manAgapi / arthastaM prAptumanIzaM, yatetAsau tu saGgataH / / 673 / / yoSAyAM sajate jIva-stathA saGgavazIkRtaH / prasU tAtaM sodarAMzca, svajamAno'pi muzcati / / 674 // Apto vRddhatvamAsaktaH, sarveSvartheSu santataM / ArtamApUrayastiSThenezaH kiMcana sAdhitum // 675 / / kazcanAnetumAtmIyaM, yauvanaM vyayitaM purA / rasAyane'pi yatate, vRddhaH saGgamabhAvataH // 676 / / zvasanahonizaM grasto, gadaiH prANaprahAribhiH / bhaiSajye bhiji prINaH, sakto vRddho'nutAmyati // 677 / / maraNopAnamupeto'pi, hAtavyamakhilaM. vidan / saGgamAhAtmyato vRddhaH, sarveSvartheSu muhyati // 678 // mahimA saGgamAvasya, yadvidana dharmasAratAM / na taM vRddho'pi sandhAtu-mISTe sAMsArike rataH / / 679|| jAnIte sarva evAGgI, mRte me nAsti kiJcana / tathApi saGgamAhAtmyAna mamatvaM naiva muzcati // 680 // deho'yaM padamapyekaM, nAnuyAti mRtAnasUn / tathApi jantavaH sarve, saGgAdrakSanti yatnataH // 681 // malairALyA yathA grAmya-gatrI ramyA tvacA bahiH / amedhyairvividhaiH pUrNo'yaM kAyastatra kA ratiH ? // 682 // vedyo yadAturaM kAya, zastraividhyate rogiNaH / antargataM janAH prekSya, kiM na mUrchA yayuH svakAH ? // 683 // 4 // 27 //
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo. vArakakRti sandohe // 27 // jJAtvaivaMvidhamAtmIyaM, kAyaM tadrakSaNe ytaaH| janAH sarve'tramA naiSa, mahimA saGgasambhavaH / / 684 // yugmam / / bhavAntarAtsametyete, bhramaNadeha dihanti jantavaH / rakSantyedhanta AtmIyaM, mocanIyaM tu saGgataH / / 685 // racito vRddhimAnIto, rakSitaH zobhitaH sadA / / dharmasahasrI nakSyati drAk paraH kAya, ityavannapi saJjati // 686 / / na kazcidasya sAro'sti, dharmAdanya iti smaran / saGgAdehasya nAkApIt , tapaHprabhRti dhArmikam // 687 // kSaya evAyuSo deho.. nazyatItthaM vidnnpi| kaSTe'kaSTe ca nAkArSIt , saGgAdehasya saMyamam // 688 / / avazyameva moktavye, dehe muhyan samAcaret / vrataM yAtrAM tapaH saGgAn, na jIvo'do mahA'dbhutam // 689 // Adatto bhATakenAyaM, jIvitena bhavAvadhi / tathApyanena puNyoghaH, saktoryo'rjati nA manAk // 690 / / dehasaGgaprasakto'sau, pApAnAM kaTukaM phalaM / vidanna tAni tyajati, saGgasyAhI ! mahagalam / / 691 // dharmAdhI puNyapApe nItyanItI nijetrau| vidanapi naraH sakto. jIvitAnte na bodhati // 692 // mRtA mAtA cirAtItA, jJAyate na va cAdhunA / na zRNoti na cAyAti, kiM sakto'mbeti jalpati ? // 693 / / jAnAti karma kartAraM, vatso gAmiva dhAvati / vipAkavIkSaNe'ndho'sau, / viSamaM saGgato'karot // 694 // zataM sahasrANyayutAna, lakSA koTIrapi dyumaM / parataH parato vAJchan , saGgAdante vimuzcati // 695 // jigamiSuH paraM deza, muhUrtena gatau sRjet / prasthAnaM yadvadarthasya, vyayaH saGgAnna tannayet / / 696 // bhoginaH svajanA | rikthe'rjake karmakRtaM phalaM 1 klizyate'GgI parArthe'yaM, saGgamUDho divAnizam // 697 // cauryAhRtaM dhanaM 'sarvo, janaH sAkSAd | bubhukSati / yathA steno bhajed daNDaM, saGgAdarjan dhanAnyapi // 698 // karmodayApyametatsvaM, lAlyate saGgato'nizaM / saGgAtpretyagate, | jIve, viSayA nendriyANi na / / 699 // saGgAjIvo hRSIkebhyaH, sukhamIpsati zAzvataM / na vetyatrApi duHkhAni, zokAca // 271 //
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo ddhArakakRti sandohe // 272 // taskRtaM phalam // 700 // nIyamAno yathA 've ve' zabdaM kurvannajo vrajet / 'me meM' zabdaM sadA kurvan, saGgAdaGgayeSa jIvati // 701 // tyajanti bhoginaM bhogAH, sarvaM jAnan samakSataH / tathApi saGgamUDhAtmA dharmajJo'pi spRhAM vahet // 702 // kartA bhunaktyayaM nyAyo, yuktaH pApe phale'sya ca / nArjako'sti dhane bhokte tyavan saGgAdvimuhyati ||703 || mAtA pitA svasA bhAryAH, sodaryAstanayAH snuSAH / upArjitaM dhanaM lAnti nainaH kiM saGga eSu te ? || 704 // sakta A rajatyeSa, raudre tiSThatyavAritaH / hastighAtI yathA siMhaH parArthameva ceSTate // 705 // sAdhetrihastamAtrA bhUH svaikaiva zATikA nijA / mitabhojanamAtrAzI, vizvaM lubhyati saGgataH // 706 // mitramApatsu strIM duHkhe, svAminaM vyasanArNave / rakSaNe nRpamicchadbhiH, saGgAt kiM kiM na kalpyate ||707 || nArtho yamasya ghAtAya na strI na svajano'pi ca // na deho nendriyANyasya, saGgAt sarveSu muhyati // 708|| nAtha jIvitadAnAya, kSamo nApyaGganAjanaH / na vaidyAnAM vrajo'thApi, saktaH sarvAn samIhate // 709 || sakti - hiMtA na kutrApi yatsA dharme'pi vardhitA / nihantavyatamA'nte sA bhave mokSe ca sAmyataH // 710 || kSamastIrthakare saGgaH, kartu naivAnumanyate / na kevalaM gato vIre, jIvatyAdyo gaNI yataH // 711 // marIcirdurvaco'vAdIt, saktaH kAye nRpAGgaje / koTA koTIrbhavAn bhrAnta - statsaGgo'narthabhAjanam // 712|| sakto brahmA savitryAM sa haro gauryA zriyAM hariH / ratau kAmo na cAsakto vinArhantaM jinAdhipam // 713 || nindyAM harasamutpatti, viraJciH purato gadan / surANAM saGgata chedaM ziraso nApa ki harAt ? // 794 // RSikanyAM haro gatvA, liGgacchedaM na cApa kiM / saMsAragartazukarAna, kAMskAn saGgo vibheda na 715 || indraH samAcarat saGgAt, RSikanyAM smarAkulaH / lebhe bhramaNadha dharmasahasrI // 272 //
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 273 // ma bhagasahasraM prAk, pazcAttantratAM yayau // 716 // nandAyAM sugataH sakta-stapo duHkhaphalaM jgau| saktaH ziSyeSu citrAjJAH, A zramaNadhaAlamo. sthAne sthAne'vamA vyadhAt // 717|| saktaH zauddhodaniause dRSTakAritakalpitaM / vinA zeSaM hi khAdya sa, mAMsamAha masahasrI dvArakakRti- | niruddhacit / / 718 // mate zaktAH pare tIrthyA, avatArAya sspRhaaH| bhave tyaktvA zivaM labdhaM kiM nyUna saGgacakriNaH 1 // 719 // sandohe INI asUn hinasti sakto'GgI, mRSAbhASAM mussikriyaaN| maithunaM kRSikarmAdi. karoti na ca laJjate // 720 // KI ve sakto mRgo naSTastviGlolyAcchalabhaH khgH| dvirepho gandhato mIno, rasAt sparzAkarI sajan // 721 // | mokSAdanyatra vAnchA na, necchA sarvajJabhASitAt / zudharUSA gurupAdebhyaH, saktaH zrAddhI vadhArthayoH // 722 // sarvajJoktisudhApInA, lInA AgamasaGgrahe / hInA hiMsArthayugmena, zramaNAH sanjanti mohataH // 723 // jinabimbapratiSThAyAM, manvAnAH padamavyayaM / muhyanti jantavastasyAM, dhyAtvA nijagurUtsRtAm // 724 // saMghe kule gaNe gacche, saktA naike kusAdhavaH / zAstroktIrvyarthayantaH kiM, nekSyante duSSamAvalAt ? / / 725 / / zrImato vIranAthasya, zAsane nihnavodbhavaH / duSSamAkAlamAhAtmyA-dyat saktAH prAyazo narAH // 726 / / Azcaryamapi nAzcarya, sAdhuveSabharA yataH / saGge saktA adharmANaH, pUjyante tadgaNAzritaiH // 727 // caityAnyAlambanIkRtya, parihatya munivrataM / prapannAzcaityavAsitvaM, saGgataH sAthaII vo'dhmaaH|| 728 // anAcAraratAH sanAta. saadhsnttirossinnH| ghAtAya zAsanasyaite. prayatante pade pade // 729 / / sevAmA yatanasyaite, kurvataH zrAvakAn parAn / vArayanti balAtkAra, saGgAt kRtvA'dhvana"cyutAH // 730 // rAjAdInAM balaM lAtvA, pravezaM nagare satAM / rorbu saGgAt pravartante, te durnayarirakSavaH // 731 // caityadravyaparIbhoge, saGkAzavat phalaM kaTu / jAnate na INI // 27 //
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo dvArakakRti sandohe // 274 // tu manyante, saGgasaMhatitApitAH // 732|| caityacAse bhavetsAdho - rasnAnasya malAGginaH / mahatyAzAtanA saGgAt, te na mambate lolupAH // 733|| sAdhUnizcitya yacaityaM sAdhuvAsavidhAyakaM / sAvadhaM tanna zAstroktaM saGgino hRdaye dadhuH || 734 || jinAnAM pUjanaM muktyai, cimbAnAM tatparaM tathA / na muneH saGgasaMsarga-karasya bhavadaM tu tat / / 735 / / utthApya zAstravAkyAni saGgamAtravazaMvadAH / svamatyA jinamuddizya pravartante yathA tathA || 736|| saktAn yathA vazIkRtya, dAsAniva narAn dharet / vezyA tathA caityavAsI, gacchIkRtya pravartayet || 737|| na dharma na guruM devaM, na zAkhaM na ca sadgatiM / gaNayeJcaityavAsI hA !, muniveSaprasaktitaH // 738 || zivabhUtizcyuto mArgAcchAsanAcchAstrato'pi hi / ratnakambalasaGgena, hA ! saGgo'tibhayaGkaraH || 739 || noktaM yattanmAdhaveneti nyAyaM nagna AzritaH / avamene sUrirAjoktAM saktaH sthavirakalpitAm // 740|| saGgAnmatasya cakre'sau devaM sAdhuM niraMzukaM / sAdhvIlopamekamandhaH, patajJa zatamukhaH patet ||741|| vijane vasanAnnagno, nAvApA''gamamaMzataH / matasaGgAdvaco'vAdInaSTAH sarve'IdAgamAH 742 / / pAzcAtyaistanmatoD bhUtai- rapekSyAgamasaMtati / kRtA tadvaca AsthAya zAstrasaJjJAprasaktitaH / / 743 || paTTe sakto'gamat khAdI, kriyAM tAM vallameritAM | jinadattAM gataH pazcAjjane vahIM durAtmatAm ||744 || nADyAM sakto'calo jAto'rthe saktaH pratimAplavaH / ityAdyAH sAdhuvepasthA, naike naSTAH prasaktitaH // 745|| saMsaktA gRhilokeSu bhakteSveke kusAdhavaH / vyAkhyAsiSustvaparathA, zAstravAkyAni tarkata || 746 || matvA bhayaGkaraM saGgaM. tyAjyo'sau dharmakAmibhiH / mokSasAdhyeSu kAryeSu, zreyAnucchedadhImatAm || 747 || deve jine gurau sAdhA - vAcAre satkriyAnvite / zasto rAgo yataH kRtvA, nirjarAM yAti sa dhamaNadha sI // 274 //
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ zramaNadha Agamo. dvArakakRtisandohe masahasrI // 275 svayam // 748 // na saGgamantarA pUjA'rhatA sevA gurunane / anuSThAne dhRti kintu, nAnyathA tasya ghAnanam // 749 / / tailaM yathegudIjAtaM, jagdhaM niSkAzya durmalaM / bahiyAti svayaM tadvacchastA saktijinAdiSu // 760 // saGgaH saMgasya deSazca, dveSasya varamauSadhaM / ato dharmArthibhirvijJaiH, sevitA zastasaGgitA // 751 / / evaM ca devapUjAyAH, sevAyAca guroH padoH / dAnAdezca phalakhyAyI. nAtyeti zreya udgatim // 752 // .nirmalaM na bhavedvakhaM, kSArAmbhobhivinA kvacit / malavidaM tathA jIvA, baddhAH saMgamRte zubham // 73 // na yathA malinaM bastraM, liSTaM vAri vizodhayet / baddhaM jIvaM tathA karma-hetuH saMgo na mocayet // 754 // tyAjyaH saMgastribhedo'sau, dRSTau kAme ca premnni| dhAryo deve gurau dharma, yattanAzauSadhaM sakaH // 755 // mithyAtvoMdayataH sakto, bhavabhrAntiprade mte| gatvA pretya tatpuSTi-majho ho vAna muzcati / / 756 // saktA mithyAtvasaMskAre, syAnmatiH svAprAtmikA / yathA zAkhAgya- 4 zAstrANi tarkAtaMkena kiM na hi // 757 / / jIvamevApavadate, puNyAghAzravasaMvarAn / sakto rameta kAmeSu, tanmAtre sAdhyatAM gataH // 758 // zrAntabuddhiH samAnarthAnajAnAnaH svabhAvataH / asacchAstraiH sadA sakta, IzaM kartAramAzrayet // 759 // duHkhadaurgatyaduryoni-janmamRtyujarAvilaM / sakto'mate tanotIzA, lokaM truvanna lajjate // 760 // mukhino'trAsavaH svalpAH, pracurA duHkhbhojinH| tathApyenaM karotIza, ityuzetsaGgasAdhitaH // 761 / / svatantreNa samarthena, kAle naitAvatA jagat / sukhIkRtaM na tenedaM, sakta IzaM zrayetpunaH // 762 // pApe jIvaM praNodyAdau, kuryAcchikSAM punaH svayaM / caurakohakanyAyaM sa, sakto nayati sraSTari // 763 // zAnto dAnto samakSazca, syAccidAnanda IM // 275 //
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo zramaNadha masahasrI bArakakRtisandohe SAYA21 // 276 // rUpabhAk / bruvanta iti saGgAtte, tIrthyAneSTaM tathA jaguH 764 // devaM guruM tathA dharmamAtmakalyANahetave / zrayekhanastathoktvA'pi, saktastAna bhajate'tathAn // 765 // devaM guruM tathA dharma, nAbhavyaH kutsitaM zrayet / zivAsthAhInacittatvAt . saGgAdanye'tathAna punaH // 766 // brahmAdiSu na caiko'pi, hitvA saMsAracArakaM / saMnyastaH sa kathaM dhyeyo, vinA saMgAnmumukSuSu (kSayA) // 767 // mAyA saMsArakhAso'yaM, pAzo dAvo mhoddhiH| cenu tatyAga Asevye, ko vighnaH saGgamantarA ? // 768 // devaM guruM tathA dharma, zraye mokSasya labdhaye / matveti tatkRtAvarthascyAdIcchA saGgajAdalAt // 769 // devapUjAgurUpAsti-tapAMsi pratyahaM caran / vyarthayet saMgamanvicchannaro mokSArthakAnyapi // 770 // cAritraM duSkaraM zritvA, nAbhavyo labhate zivaM / kAsA''bhyudayikI saGgAn , na taJcato jahAti yat // 771 // bhUyAMso mokSagantArI, jIvAH saMgasamAzrayAt / vratamAcarya mokSArha, bhave'nantaza AgatAH // 772 // karmakSayArthamAmnAtA-citrA vidhaya Agame / saktaiH sarvA viparyAsya, kriyante dravyarUpataH / / 773 // nirdhArya saGgavyApitva-mAmnAtaM shrutsaagre| yAvantaH sAdhakA mokSe, yAMgAstAvanta Azrave / / 774 // citraM dharmekajIvAnAmAzravAste prishrvaaH| viSavyAptyA'khilaM bhaktaM, viSaM saktestathA'khilAH // 775 // guNArohe yathA vRddhi-guNAnAM nirmalAtmanaH / saktestathA bhaved hAni-viparItasthitiguruH // 776 // sakta, ArambharaktaH syAna, matyAdiprAptivarjitaH / yato hInasya tatprApti-bhyAmAbhyAM pragIyate // 777 / / atisaktaH kadaryaH syAna , nigranthAdapi zaGkitaH / granthaM zAsanaM zrotuM, svame'pISTaM na dhArayet // 778 / / caityadravyaM kadaryaH san neva devArcane vyayet / vardhayecAvidhiM kRtvA, hA ! sakti kiM karoti na // 779 // saktaH parastramAdAyA-nyAye- M // 26 //
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ zramaNadha masahasrI // 2771 A nAjinAdiSu / tadayuktamiti proktA'rthazuddhizcaityakAriNaH // 780 // sakto bhagavatAM caityaM, kArayannatisandhayet / kArUM- Agamo stabhRtakAnabhi-sandhAna gaditaM zrute // 781 // sakto'rcA jinabimbAnA, kurvan lobhAta samAdibhiH / vazcayenmAlikAdIdvArakakRti stadukto nyAyAgamaH zrute // 782 // sAdhUnAM saMvibhAgaM sa, saktaH kurvan paraM dizet / svAminaM svasya hA ! kaSTaM, saktaH kAM sandohe na dizaM vrajet / / 783 // pratyahaM yannamaskAra sahitAdikamAdRtaM / zeSa bhuGkte parAna datvA, tadA'saktasya zuddhayati // 784 // duHkhazayyA yatInAM sA, parArthe yatra lubdhtaa| sA saktAvitarA khanyA, zubhAzubhagatipade // 785 / / sakto dehe rase Rddhau, sthAne sabai sabhaktike / draGganirdhamane jAtaH, sUriyakSo na ki zrutaH / / 786 // devo vikArarahitaH, saktyA prAcyabhavastriyAM / svabIje jAyate hA dhik !, sakteH kaSTakarI dazAm // 787 // ArAdhanA jinAdInA-mArhantyapadadAyinI / sA ceta saktimalinA syAnna zasyA zrutazAlinAm // 788 // vinirmAya jinAdhIza-caityaM tadbhaktisAdarA / dogdhI parAbhya utpannA, saktyA rAjJI na kiM zunI ? 789 // Idigdhau munipraSThau (bAhuH subAhuzca munI) girA sUrIzadUSako / jAtau strItvena saktyA ko'- 0 noM loke na sajjyate // 790 / / Asaktasya muneH sakti. nAzituM zrAvakottamaiH / stanyaM kiM kRtrimaM (na sudhA) kArya hA ! sakteduSpatikriyA // 791 // saktazcetsAdhurAgacchet , kSiptacittAdikAM dazAM / mRSoktvA'pi prazAsyaH syAt kiM (kA) na sakterdurAtmatA ? // 792 / / yadarthajAtaM prAk kSityAM. kSiptaM tadgrAhyatAM vrajet / munInAmarthasaktAnAM. tuSTayai saktyai dhigastu tat // 793 // saGge hate hataM sarva, sainyaM mohaprabhAvajaM / natiM kurvanti tatsanto, vItarAgAya maGgale // 794 // nihatya sarvakarmANi, naraH sidhyati cinmyH| saktermAhAtmyamudgAtuM, hatamoha itIryate // 795 // duHkhamUlaM // 277 //
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAgamo. bArakakRtisandohe // 278 // bhavastasya, mUlaM karmANi yadyapi / tathApi saktidaurAtmyAn , niHsaGgo mukta ucyate // 796 // nAzarIro || bhramaNadha. bhavo na syAda-saGgasya shriiritaa| hAnaM sarvazarIrANAM, saktermukteH kSaNe matam // 797 // asaGgasyaiSa mahimA, masahanI yattiSThan karmarAziSu / siddho na lipyate loke. kAMsyapAtrI yathA jale // 798 // cakrI cakritvamunjitvA, yayoktyA vratamAzrayet / saGgasya mahimA'pUrvo, na pAtraM dramakastayA // 799 / / mahImujjJitumadyacche-cakrI paraM na saktimAna / pArzvasthatAM zrutiM labdhvA, saMgasAdhitakalmaSaH // 800 // AhAramAdito gRhNan , saktastanvA- 8 diSu ttH| sajejjIvo bhavaM bhrAmyannanAhAraH svarUpabhAk // 802 // na karmANi svakaM kArya, prbhvissnnuunyshriirke| / naivAhAre'prasaktasya, zarIrANi bhavanti nu // 803 // asti dharmAdibhiryogaH, zAzvatazcetanAvataH / syAtsaktiH pudgalaistaizvAsavaH kSipyanta Azraye / / 804 // siddhAna bhavamAyAnti, na ca bhrAmyanti saMmRtau / asaMgatvAttataH sarvA, vyathAH snggsmudbhvaaH||805|| parairabhimatA IzAH. saktA bhaktyekajIvanAH / bAlahAsyakarIH kAH kA, dazA nApurvigarhitAH // 806 // prakAzya gurutAM loke, gurakho'paratIthikAH / pratyakSamavamA loke, saktAH kiM no bhavantyamI ? // 807 // saGga eva hi saMsAro, muktiH / sNgviyukttaa| cintayitveti dharmArthI, saGgaM vyutsRjeti tridhA // 808 // hitvA krodhaM madaM mAyAM, lobhaM cAzritya sunRtaM / sazaucasaMyama dhRtvA, tapaH saGgaM vivarjayet // 809 // asUnAM paramekAhni, pariNAmAH zubhAzubhAH / jAyante'taH sthirasteSu, syAd guroH pAdasevayA // 810 // jAtvazubhodayAjanto-zubhA jAyate matiH / kule gurorvasaJzIghraH, zubhAM yAti suzikSaNAt // 811 / / pariNAme zubhe prApte, punarAcAramAzrayet / ekasyAcAranAzaH syAddurlabhe sanmatikriye // 812 // ato A // 27 // - - - -
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamI ddhArakakRti da // 279 // gaNabhRto'pyAhu - guroH pAdAbjasevibhiH / zrutaM tatkathyate'smAbhiH zrutvetad gurumAzraya // / 813 || ato guroH kule vAsI, brahmacaryamitIritam / bhASye zrImadumAsvAti-vAcakaiH svakSmabuddhibhiH ||814|| abrahma-maithunaM tasya, tyAgo brahma kileSyate / tasmai carya brahmacarya - mityAmnAtaM munIzvaraiH ||815 || yAvadvAso gRhasthatve, tAvatpApacayAgamaH / strakuTumbapuSe nityaM, kRSivANijyaseviSu || 816 || anAdito bhave bhrAnto, yogaiH karaNaistribhistribhiH / pApasthAnAni cakre'GgI, karmAvaraNaveSTitaH // 817 // yAvanyajati naitAni tAvattebhyo'ha AgamaH / gRhAzramasya cecyAga - stAni vyutsujati tadA ||818|| zramaNopAsake dharme, kriyate viratirlaghu / kuTumbAdikRte ghore, pApe saGgastadApi hi / / 819 || zrAmaNyapratipacyA tat. tyAjyeyaM gRhamedhitA / nyAyyaM mataM na virata - stAvadevAghabandhanam ||820 / / cauraH supto yathAnyArtha - hRtau yogakriyojjhitaH / tathApi no bhavetsAdhu-revaM ca gRhitAM zritaH // 821 || santyaSTAdaza pApAnAM dhAmAnyuktAni tIrthape / kAryakAraNarUpANi paJcAdyAnyeva teSu tu ||822|| zastrANAM vigame sainyaM, pracaNDamapi nirbalaM / tathAdyapApapaJcaka-nAze sarvAdyahetavaH // 823 // paJcAtratAnyataH bhoktA - nyAzraveSu nirudhyatA / yata eSu tato nyAyyA, muneH paJcatayI vrate / / 824 // tatrApyartho vadhazceti, dvau mukhyau tata ucyate / pravrajyA tyAga ArambhA-rthayoH zAstre manISibhiH ||825 || karAttA na bhavedeSA, na ca pAlyA'pyazikSitaiH / asmatpadAGkitaH pATha, eka eva ca sUtragaH // 826 || ziSyAya tAM gururyacchet, tatra prAk pratibodhanaM / asnAne gocare'citta-bhojane locakarmaNi / / 827 / / svIkRteSveSu dIkSyaH sthAna, muNDyo muhUrta Agate / zubhe'taH kathyate bhinna, Adezo muNDane muneH ||828 || evaM gRhItadIkSaH san nAvaiti piNDagocarAM / vizuddhiM tata AnIya, zuddhaM piNDaM dadau guruH zramaNa dharmasahastrI . // 271 //
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 28 // Agamo IN // 829 // Aye zastraparijJAkhye'dhIte SaDjIvakAyike / turye dazakAlike yogodvahanAGkitasatkriye / / 830 // jJAteSu SaTsu / zramaNadhaddhArakakRti- kAyeSu, addhiteSu priikssyaa| parihAre vadhAdInAM. syAdupasthApanA muneH / / 831 // anyathA yad bhramadbhikSAmanyaM vA 'cAra- dharmasahastrI HI mAdayat / asUnAM sa virAddhA syAd , guruziSyau sadoSiNau / / 832 / / mahAvrateSu sarveSu, gRhIteSu vimuktaye / yatanIyaM yathA sandohe na syA-daticAro'tipAtakaH // 833 // zaivAlarandhrasadRkSaH, kSayopazamasambhavaH / pariNAmo'ta udbhAvo'ticArANAM munerapi | // 834 // sAkSIkRtya guruM tasmin , zodhite purato na hi / matazaGkA pravRttiH syAd gurunodanabhItitaH 835 / / ekAkino / bhavedAdA-vaticAre mano ghRNA / pazcAbhistriMzatAM gatvA, nirbhIkastaM samAcaret / / 836 / / samUlaM brahmacarya tu, bhaved gurukulo- IN/ piteH / ekAkitvaM pragItaM yat , kAmamUlaM tu paNDitaiH // 837 // dharmA dazApi saMzuddhA, gurukule nivAsinaH / zAntyAdayo niyojyA na, vane'pyekAntavAsinaH // 838 // svAnyatIthikavAkyAdeH, sahane kathitA zrute / muktidA''rAdhanA sarvA, gurorvasettataH kule // 839 // tirazcAM na hi cAritraM, mahAvrateSu satsvapi / icchAkArAdyabhAvena, na cAtastadgatau zivam / 840 // vAse guroH kule sarvAH, sAmAcAryo bhavanti hi / tato muktyarthamAtiSThed , yAvajIvaM guroH kule / / 841 // ekAkino'pi yat pApa-kAmatyAgena vidyate / vihArAjJA, sakA yasmAtpade notsargaje matA // 842 / / mahattvAya guroH kule, vAsasya gaNadhArimiH / brahmacaryAbhidhA proktA-dyAcArAGgasya zAzvatI // 843 // guruM nizrAya bAhyaM syAttapo nirgrahaNAtmakaM / niSThApanaM svayaM tasya, tannAcAryAzrayaM samam // 844 // tapaH karmakSayAyAla-mAntaraM tad guruzritam / ArambhAnto yatastasya, guroH pAdAntike zubhau // 845 // gurave bhaktamArya sva-sudaraM yaH prapUrayet / dainikaM tasya zuddha syAt , pratyAkhyAnaM na cAnyathA / 528 // .
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo dvArakakRti sandohe // 28 // // 846 // pAThazAlAnibhaM jaina, zAsanaM dezitaM jinaH / zikSA ca siddhisAdhyA'cyA, dezitA jinnaamtH||847|| zikSakANAM, HI bhramaNadhayathA'bhAve, pAThazAlA yathAphalA / tathA siddhipatho'bhAve, gurorvAsAtkule vinA / / 848 // arthAbhAve samaM sUtraM, niHsvAda masahastrI reNupujavat / anuyogakRto mukhyA, AcAryA gacchavAsinAm // 849 // vinA sUtraM tadarthAnAM, graho'baddho maNivajaH / yathA tathAtra sUtrANAM, grAhakA vAcakAH smRtAH // 850 // zaikSA glAnA jarAjIrNA, asahA dhRtivrjitaaH| mokSavAnuyAntyeba, sahAyaiH sAdhubhivRtAH // 851 // tadevaM gurutattvasyA -rAdhanA mokssgaamitaa| vasato gurukule syA-dato dharmo'yamantimaH // 852 // sainyaM jayArthamughaccha-yathA''dezaM campateH / varttate prApya narte taM, gurorvAkyaM tathA muniH // 853 // svacchandA sainikA naSTA, abaddhA abhimAnagAH / gurutantraH sadharmArtho'mAno gurukule vaset // 854 // bahumAnayutA bhakti-rlajA prItiH sadA muneH / gurusevAphalaM vAse, latA kalpasya kA parA // 855 / / svasyAptirna gurutvasya, kSINamohatvabhAvinaH / yAyattAvadbhavetsAdhugurutantro'vyayAdhvane // 856 // sAmAyikaM samastAnAM, guNAnAM bIjamuzyate / AdAvante ca bhate'sya, padaM sambuddhaye guroH // 857 // sAmAcArIcchAkArAdi-vinayAdiguNAdaraH / gurutantraH sadA sAdho-mokSamArgaprasAdhanam // 858 // dinaM rAtrimahorAtraM, zrAvakaH pauSadhaM sRjan / bahuvelena tantra svaM, tyajet kiM na tadA muniH // 859 // vRtiryathA pazUnAM syA-ma / svAtantryabhide'vanAt / siMhAdibhyastathAcAryaH, sAdhoH karmabhayAvanAt // 860 // svAcchandraM na hi dharmoktau, gocare dIkSaNe pade / sAdhoryaducyate prAcyA-cAryamArgAnuvartanam // 861 // munirmokSAdhvapAnthaH syAn, mokSAdhyA zAstrasAdhanaH / zAstrANyAcAryasAttasmAdAtmAnaM vinayedgaNe // 862 // ArogyArthI yathA vaidya-proktAM nAtibajetkriyAm IDII ||28 //
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo ddhArakakRti sandohe // 282 / / ar jJAnasyAgamaH AtmazAzvatasaukhyArthI, muniH sUriM na kiM zrayet 1 / / 863 // balAdhipavacaH prekSI, yodhaH parabhavA dizA | AcArya - vacanApekSo, suniH karmaripuM jayet // 864 // utsargAnyavidhAnAni, cAritrAdyaghazodhanaM / dhurAM tIrthasya dhartuM syAt; kSamo vAkye guro rataH ||866 || ghaco yadi vicArya syAd grAdyaM sadguruNoditaM / mahimA ko gurorvAkyaM gRhyate'myasya sammatam // / 866 // gaGgA kutomukhI yAtI-tyAdezaM pratipitsunA / guroryathA'nagAreNa yatnastadvatparairapi // 867 // AcAryasya vacaH prApya, gaNayA'heradAvalIM / iti taskaraNodyogI, yatIva gurugIrataH // / 868 // guroH kule basan sAdhu - vratAni paripAlayet / kUlavAlakabanna syAd vratAnAM lopako gaNe // / 869 / / zrutvA gurorvijAnIte, jiivaajiivaavdhetre| bandhaM mokSaM gatIzcitrA, nirvedazamasaMyamAn // 870 // na sthairya, na vRddhirna ca pAThanaM / tasvAnveSizvaprabhava- maidamparya gaNAdvinA / / 871 / / prabhAvakAni samyaktve, zAstrANi nyAyavanti ca / guroreva kule sAdhoH, siddhAntodadhigAhanam // 872 || anupAsitaguru : zaikSaH, zikSito'pi mayUravat / aguptaguhya uddAmaH, satAmAyAti garhyatAm // 73 // ayatnajo yathA pAto, durgatiprasarastathA / dharmastaddhArakaH zikSA - sAdhyo dharmo gaNe hi sA ||874|| kruddhaM prazamayet sUriH, prerya saMvatsarAvadhiM / prAbhRtaM tyAjayet svAnyapakSavartijane bhavam ||875|| ratnAkarAbhamIkSitrA, gaNaM kIrNa guNaddhibhiH / tadvartI na madaM yAti bhadIptirna ravestviSi ||876 / / na dRSTvA parSadaM jJAnAM, zaTho na syAt prapaJcayapi / nagate ravau caurA, aTanti svecchayA dhruvam ||877|| gaNe lubhyenmuniryasmi stamartha nAzayedgaNI / nagnATasya yathA mUrcchA - nAzAyAcchedi kambalaH ||878 // kaNadharmasahasrI // 282 //
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamI dvArakakRti sandohe zramaNadharmasahanI INI.. // 28 // vratAnyAdAya meghAvI, sUrestAni pravardhayet / pratiyodhya ghanaM bhavyAn , zAlIn paJcava rohiNI // 879 // sag janturgatIcitrA, jJAtvA jagadanAyakaM / samuddhartu sadeheta, tacca nairgranthazAsanAt // 880 / / uddezAdI zrutasyApya, gurostdgnnmokssnne| gaNe sthitvA parAna dalo-acchenmArgaprasiddhaye // 881 // ata evocyate sadbhiH, sUtrasyoddezanAdiSu / kSamAzramaNahasteneti sUtrarNamokSaNe / / 882 / / kiJcoddezAdikAle'pi, parasmai dAnahetutA / ucyate sarvametaddhi, syAd gurvAjJAvazaMvade // 883 // maGgalatritaye prAtya, maGgalaM zAstragocare / paramparAvibhedasyAbhAvAya sa gaNasthiteH / / 884 // bhagavAna gautamo nannu, caityamaSTApade nge| jigamiSaH prabhuM vIraM papracchaSo'pare nayaH // 85 / hAlikasya prabodhAya, parasya kSetravApane / vIrAdiSTo gato | kiM na ? , gurvAdeze na tarkacit // 886 // gato'gnizarmabodhAya, gautamo vIranoditaH / nirvANAvasare'pyeSa, gurvAdezo nayaH satAm // 887 // bAlaM sUtraM vikuTuM taM, vanaM vAcamahetave / AdikSad gururAdatta, tathetyuktvA munIzvaraiH // 888 // mahAvratAdirakSArtha, jJAnAdInAM vivRddhaye / kaSAyarodhanAzAbhyAM, vAso gurukule hitaH / / 889 // phalAnyetAni samprekSya, guruvAsAnvite munau / dhanyo yAvajIvaM naiva, gurUpAsti munistyajet 890 // aziSyasya na ziSyAH syu-sttstiirthaanupnyjnaa| gurUpAstistatastIrthe, mUlaM matvA niSevyatAm / / 891 / / rUDhyA yanmaithunatyAgo, brahmacaryatayA mtH| sa saMghame nata iti, matvAnAdhikRto na hi // 892 // maithunaM vekazaH kurvan , hiMsyAlakSA nRNAM nava / garbhajAnAmasakhyeyamUcchimairapi (saha) mAnuSaiH 893 // nAsaktA bhujyate mArI, tato madhyamatIthikaiH / bahirdhArthaM pariSkRtya, tyaktA saGgavivarjanAt / / 894 / / hiMsAdInAM prasaGgo ma, parasaGgasamudbhavaH / nAnyakAraNa (sAdhana) janmA ca, paraM tad brahmaNi dvayam / / 895 / / ato'nuktvApi
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 284 // bhAgamo. KI zeSANAM, pratAnAM sthAnakAnyalaM / brahmacaryasamAdhestu, sthaanaanyaahurgnneshvraaH|| 896 // karSakA usavRddhAni, rakSanti vRtihetunaa| | zramaNadhadvArakakRti| dhAnyAni jagatISTAni, tathA brahmApi tadvidheH // 897 // yathA patatriNo dhAnye, pazavazca spRhaanvitaaH| Apatanti tathA Til masahasrI | brahma-bhaGgAya varayoSitaH // 898 // dhRtyA tad dRDhayA rakSyaM, brahma sA ca vivekinii| vRtibhirnavabhiryuktA'nyathA dhASTarthapradarzinI sandohe / // 899 // yugmam / / saMsaktAM vasatiM yAyAdeko yoSAjanAdibhiH / ekasAdhvAzritAM zayyAM, te vA'dhiSThAya preyUti // 900 // A AgantukAM vasaMtI vAlaM striM naikaH kSamo bhavet / niSeddhaM syAtsvayamapi, manmathApitacetanaH // 901 // vizedrukulaM sA na, bahirnikAzyate sukhaM / na mano'pi smarAta syAt, smaro yanna janAkule // 902 // upasargadhiyA yoSo-pasraSTuM na gaNasthitaM / zaknoti tyaktalajApi, lajAvatyapi saikakam // 903 / / utsargastho guhAdvAre, mAsAn yazcaturo'vasat / so'pyekAntaM gato vezyAM, kiM na kAmAya kAntavAn ? // 904 // yastu gaNasthitaH sAdhuH, kSamaH syAd vRtirakSaNe / ato brahmavratArthI sa-nityaM gurukulaM zrayet // 905 // svAdhyAyadhyAna khinnena, karttavyA dhArmikI kathA / pezAcikasya sadhvAH , khyAnena yamayojane / // 906 // yo yaH syAdrAdhako doSa-stannAze ye dhurandharAH / teSAM jJAtAni dRSTAntAH, smAryA yena bhavena saH // 207 // vidhiniSedharUpANi, zAstrANi zatazaH smRtau / yo na syAdAtmanaH sthairye, lAbhaH saikakathAnakAt // 908 // ataH kathAnuyogasyo payoga AdimaH zrute / gaNDikAdyanuyogo'pi, mata AkhyeyatA'spadam // 909 // caraNAdyanuyogeSu, kalpitaM doSahetave / kathAM tu kalpitAM prAha, drumapatre jino'pi hi // 910 // anyathA'nupapannatva-mantAptyA prasAdhakaM / nyAyaniSThasya lokastu, kil // 284 // dRSTAntAt sAdhyasAdhakaH // 911 // ato buddhiprabhedAnAM, dRSTAntAH zrutaIritAH / itihA'taH kulInAnAM, pramANabhUmimApatat . 22
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo dvArakakRti sado // 285 // // 992 // jJAtadharmakathAdyaGga - zrutAnyAkhyAnabhAJji tu / zAzvatAGge'pyanityAni dRSTAnte nUtane rasAt // 993 // kathA ca sadvitIyAnAM gaNe'naghAH kathAstataH / ekAkino'GgabhUtAH syuH, kathAyAM gRhamedhinaH // 914 // zRGgArAdikathAsaktAH, gRhiNastanmunerapi / ekAkinaH prasaGgaH syA - tadvidhAsu kathAsvalam // 915 || mokSaNika yoSAH samAyAnti kathAzruteH / evaM caikAkinaH strIbhiH sAdhorvArtAdRtiH sphuTA // 996 // Arabhya dhArmikIM vArtI, prasAdya munibhAvanAM / antataH kAmamugdhAstAH kathAH kAmyA : lapeyurAH ! / / 917|| mugdhaH kathAsu kAmyAsu, munireko bahirvrajet / prasaGgo naiSa satsAdhorgurukule (pArzve) nivAsinaH ||918 / / vRtirevaM dvitIyaiSA, strIkathAvarjanAtmikA / surakSyA tasya yastiSThed, gaNe saMyamakAmyayA // 919 // mArga yAntyAH striyAH pazye-deko'GgAni vimohataH / parAruddhaM sphurennetraM. moho yanmana Akramet // 920 // IkSite snigdhayA dRSTyA, vAmAGge mAnaso madaH / zatazAkha bhad bhraMzo'smAtsAdhormokSavartmanaH ||921|| udIrNe ca manojAte, kAme bhaGktvA vivekitAM / zatadhonmArgamApnoti, tatrAzcaryakaNo na hi // 922 // gaNastho yugamAtrekSI, sAdhubhirvRta uttamaiH / dRSTi saMharate sadyo, vAmAGge kSaNasaGginIm // 923 // na ca sthiti nibadhnAti yoSA sAdhugaNasthitau / sarvataH zaGkinaH pApA, yoSA laJjAvibhUSaNA ||924 || na cAryAH zrAvikA vApi, sAdhUpAzrayamiti / muktvA'STamIcaturdazyau, vAcanAkAlameva ca // 925 // aGgopAGgendriyANAM na, strINAM gaNagato muniH / IkSaNe na bhaved brahmabhaJjako vRtirakSitaH // 926 // strIbhiH sahaikanaiSadyaH syAnmuniH zaGkitaM vinA / sa prasaGgo gaNasthe na, munau yatprekSyate paraiH // 927 // naikavyApAravyagratvAt, gaNe na kSaNiko muniH / prAgratasmaraNasyAta - statraiva zramaNa dharma sahastrI 1136411
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ Agamo dvArakakRti sandohe // 286 // varjanaM sukham // 928 // anubhUtaM samaM naivA-yAti smrnnmaatmnaa| kintu tatkAraNe-kSAtaH, sA ca duHsambhavA gaNe // 929 // IN zramaNadhasvabhAvataH smRtirdIrghA, prAgrate na gaNe bhavet / paraiH paryanuyojyaH syAdgaNastho munisattamaiH // 930 // prAgratasmaraNe III masahastrI jAte'narthajAle ptenmuniH| eko gaNasthitasyAzu, vidhyAti madanAnalaH / / 931 // strINAM paricayAtkAmo'sannapi prodbhavedalAt / ekAkinaH sa sukaro, rakSA tAbhyAM gaNe muneH // 932 // ekAkyAhAragRddhaH san , svacchando lampaTo bhavet / vikRtau gaNavartI tu, yAtrAmAtrAzano dhruvam // 933 // vikRtInAM grahaH kAle, gurvnujnyaapurssrN| utsarga vidhAya syAnnaivaM praNItabhojitA // 934 // gaNavyavasthayA sAdhuH, saMvibhajya parAn munIn / agRddho'znAti yAtrAtha, navaM syAd vRtilopakaH // 935 / / nIrogaM balinaM hRSTaM, dRSTvA gaNezvaro muni / saukumAryavihAnAyA-tApanAdiSu yojayet // 936 // AcAmlanirvikRtika-pramukhaM kArayettapaH / vAcanAdiSu yujIta, dUradezAn vihArayet // 937 // rasA dIptikarA nRNAM, madanasya nissevitaaH| raseyattArthamAcAra-stadarthaM ca gaNe sthitiH|| 938 // vikAro'kSamadAdhIno, mAdyantyakSANi IA sadrasAt / vikRtibhyo gatirduSTA, gaNe sthitvA vrataM caret / / 939 // mattA azvA yathA valgAM, nAzrayanti gajAH sRNiM / vikRto matta ekAkI, na mArgasthitimAcaret // 940 / / ekAkino'tiriktaM syAdbhojanaM tantravartanAt / svAdulobhena gRhNIyAdatimAtraM ca khAdati // 941 // gaNe sthito munirbhuGkte, maNDalyAM sthavirArpitaM / yAtrAmAtrAM parijJAya, dadyuH sthavirAstu bhojanam // 942 // chandanAmantraNAyugmaM, sambhavedNavAsinaH / AtmambharibhavedekaH, sAdhuvAtsalyavarjitaH // 943 // vinaye na varttate oko, dharmamUle jinodite / vaiyAvRtyaguNe naiva, pratipAtena varjite // 944 // bhUSaNe rajyate hyeko, matto gaja ivAGka
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ HI zramaNadha. ||287ll Agamo- A zAt / vinA bhUSitadehaM ca. kAme yoSA balAt kRSet // 948 // gaNe bhUpAtina syAt . syAJcattAM vArayed gaNI / uddAmAzva dvArakakRti | ivaikAkI. kena dhAryeta satpathe // 946 // zabde rase tathA rUpe, gandhe sparze ca hAriNi / rAgyazaGko bhavedeko, vairAgI tadgaNaM zrayet masahasrI // 947 // samastakarmaNAM nAzAt , svarUpe syaadvsthitiH| sarvakAlaikarUpA sA'calA'nantA zivAlaye // 948 // nirjarA sandohe saMvareNADhyA, karmanAzAya pratyalA / aSTau kSAntyAdayo dharmAH, saMvaradrumakandalAH // 949 // tapo nirjarayetkarma, prAgvaddhaM dRDhabandhanaM / bahukAlakRtaM pApa-maGgI bhoktumalo na hi // 950 // nikAcitAni karmANi, tapasA jJAnayoginA / kSipyante / kSaNamAtreNa, tena jantubajecchivam // 951 // eSa dharmo jinairuktaH, svayaM shaantyaadittpraiH| deSTArhaH sa evAtra, yaH / svayaM pUrNadharmakRt // 952 // nanu dharma dvidhA sUtra-kArA AhudhurandharAH / zrutacAritrabhedAbhyAM, yUyaM kiM dazadhA punaH ? // 953 // zrutadharme budhaiH proktaH, siddhAntaH zrIjinoditaH / sa ca svAkhyAtadharmAnna, bhedabhAga sa gataH purA // 954 // | parazcAritradharmo yaH, sa evAyaM kSamAdikaH / na ca tadbhinnatA kAciddharmasyAsya zrutoditAt // 955 / / ya evAtrodito dharmaH, zramaNasya kSamAdikaH / tamevocuH purA bhadra-vAhavo dazakAlike // 956 // tatra prazastadharmatva-meSAmUce manISibhiH / prazastatA ca dharmasya, jinoktatvena nAnyathA // 2.57 / / dvAdazyAM bhAvanAyAM sa, AkhyAto vistRteriti / na kazcidbheda utprekSya, AgamAdRtikovidaH // 958 // paraM dAnAdikaM dharma, cturdhaa''hurmuniishvraaH| tatra dAnaM tridhA loko-ttamamArgaH samAdRtam // 959 / / jJAnAbhayopakartRNAM, dAnAt karmakSayAvahaM / mataM dAnaM prabodhasya, taddhi tatvopadezajam // 960 // tattvAnAmupadezazca, zreyaHsAdhaka iSyate / sa yaH kSAntyAdidharmasya, syAttu dezanatatparaH // 961 // saptatacyA ato dharma-kathA sAdhujanairmatA / heyopAdeyabhA // 287 //
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ zramaNadha. masahastrI // 288 // bhAgamo / vAnAM. tasyA bodho hi tAtvikaH // 962 // ato muSTirjinendrANAM, jJAnaM gIyata aahetaiH| AzravAn ddhArakakRti- sarvathA hitvA, saMvaraH sAdhyate yadA // 963 // dharmAH kSAntyAdayo'troktAH, paramaH saMvaraH sa tu / bhAvanA api sandohe | cAdeyA , pare bhedAstu tadgatAH // 964 // dAnaM yaddIyate jIvebhyo'bhayasya na ttpunH| vihAya saMyama | yasmAt , sa hi SaTkAyarakSaNAt // 965 / / dharmopagrahadAnaM tu, saGgatyAgaphalaM mahat / manvate mohato jIvA, lAbhe harSa vaco' tigam // 966 // bAhyAnAM kAlato'nAdestattyAgo dharmahetave / yadA zreyastayA bhAti, dAnaM saGgakSatizritam // 967 // ||yugmm|| tata eva paraM dAnAt, kriyA''khyAtA suduSkarA / dustyajatvaM ca tasyAH syAt . sarvatyAgaspRhAvataH // 968 // anukampAyutaM kIrtidAnaM yat procyate budhaiH| te laukikaphale yasmAt , tanna cintA tayoriha // 969 // atra svargApavargAhoM, jinardhamoM nirUpyate / sa ca kSAntyAdibhedAtmA, dazadhA yaH puroditaH // 970 // bhedastRtIyo yaddhameM, taponAmA prakIrtyate / tattapo dazadhA dharma, avatA'pi samAdRtam // 971 // caturtho bheda AkhyAto, bhAvAkhyo ya udAradhIH / so'tyeti dvAdazoktA na, bhAvanAH tattvadRSTitaH // 972 // yato . dAnAdi kurvANA, janA matvA dhanAdikaM / cApalyAdiguNopetaM, tanvate nAnyathA punaH / / 973 // tadevaM na caturthokto, dharmo bhinnaH puroditAt / kSAntyAdeH kiM ca dAnAdeH, kriyA ceSTAtmikA samA // 974 // keciddharma dvidhA prAhuH, sAgAretarasaMzritaH / hiMsAdityAgato deza-sarvabhedena sattamAH // 975|| so'pyatra saMyamAddharmAdu-ktAnAsti prabhedabhAka / hiMsAderdezatastyAgaH, sarvatityakSayA zubhaH // 976 / / sarvatyAgena yeSAM syA-dabhilASaH smdytH|n sa paramArthato deza-tyAgavAn kathyate budhaiH // 977 // guNasthAnaM na tasya syAt , paJcamaM zrAvakocitaM / tattvatastu caturthe'pi, | // 2.8 //
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhramaNadha. A guNe buddhiH samojjhane / / 978 // ata evArhate dharma, dharmaH zrAddhocito mataH / yataH SaTkAyajIvAnAM, na zraddhAparazAsane AgamI AI // 979 // yazca mArgo mato muktyai, tattvArthAyeSu sUribhiH / samyaktvajJAnacAritra-rUpo dharmaH sa eva tu // 9.80 // kAryakAraNa- A masahasrI dvArakakRti D. rUpatvAt , pariNAmI sa naanythaa| siddheSyapISyate vijJairetat trayamanAhatam // 981 // yogazabdena vAcyo'pi, sa dharmastatsandohe N trayAtmakaH / na bhinnaH so'pi yat kSAntyA-dihInaM caraNaM na hi // 982 // sAmAyikAdimAna sAdhuH, kSametAdhikRtIna yaH / / 289|| vArSikAdUrdhvamAkhyaMstA niSkAzya yad gaNAhiH // 983 // pUrvAntyajinayostIrtha-mAcelakyAdisaGgataM / niyamAttatra sAdhUnAM, / pratikrAntividhiH smRtaH // 984 // anayorAmataM tIrtha, prtikrmnnyuktyaa| tatvaM yat kSAmaNAM sarva-pratikramaNavartinAm // 985 // tacca krodhopazAntyAde-giMgAmi sphuTaM mataM / na zullakavadAsevyA, pratikrAntiH krudhoddharaiH // 986 // phalaM caraNamAmnAtaM, darzanajJAnayorbudhaiH / mithyAdRzAM na te yasmA-ma vrataM teSu lezataH // 987 // ye'pi vratojjhitAH zrAddhAste'pi cAritracetanAH / vadhakAyA atasteSAM, gaNanA dhArmikabaje // 988 // yazca kSAntyAdiko'trokto, dharmo dazavidhaH purA / cAritre sAdhanaM vayaM, taihi taccaiva sAdhyate // 989 // sAdhyaM na sAdhanastyakta-mutthAtumucchvasityahoM ! tanna saMsAragaH sattva, etaddhIno vrate sthitaH // 990 // yacca siddheSu rAritraM, neSyate ttvbhaassibhiH| viratInAmabhAvena, tanna jIvaguNAzrayAt / / 2.91 // Atmano na guNazcet syAcAritraM tatkutaH punH| mohakastasya mohaH syAttaccaraNaM guNa AtmanaH // 992 // yAvajIvaM pratijJAyA, vadhAdInAM vidhAnataH / na sA siddhatvamApte syAnna ca sA kriyate punaH II // 993 // tanna siddheSu cAritraM, viratyA saJcitaM punaH / anAdhRto guNo jAto, yaH sa siddhezvabAdhitaH // 994 // IN U289 //
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgamIddhArakakRti sandohe // 590 // evaM ca tataH siddhA, ratnatritayadhAriNaH / atastrayaM purAstroktaM, kAryakAraNarUpabhAk / 995 / / pAkasiddhau yathA vahniH, sAdhanatve'pi neSyate / taM vinA'vasthitestasya, tathA kSAntyAdayo'tra tu // 996 / / paraM yAvadbhavasthaH syAjjIvaH saJcaraNAzritaH / na tAvalezato'pi syAt, kSAntyAdInAM viviktatA || 997 / / tatazcAritrarUpatvaM kSAntyAdInAmanAhataM / tathA ca dazadhokto'sau dharmazcakrIva garjati // 998 // yadyapyuktAH zrute dhuryairbhAvanA dvAdazottamAH / anityatvamukhAH kintu sarvAsAmantimA phalam // 999 // ata eva hi vairAgya - bhAvanAH sammatAH budhaiH / etA na yadvinaitAbhya-varaNaM na hi rAgiNAm / / 1000 || na viraktazca kazcitsyAdbhavAnityAdi (tyatva) mohitaH / sarvAbhirbhAvitastasmAdbhAvanAbhizcaritrabhAk ||1001|| kSAntyAdyalaGkRtaM sAdhu-varaNaM dhArayan punaH / aSTabhirjanmabhiH siddhimAnandADhyAM prayAtyalam ||1002|| evaM svAkhyAtadharme jinapatigadite mokSasiddhaye kahetA - vaktA kSAntyAdirUpAn dazavidhasuvidhIn dezituM zuddhadharmAn / padyAnAM satpadAnAM prakaTamatijuSAM satsahasraM viracya, tuSTayai dhyeyeyamArya - zramaNaguNavatI satsahasrI samagrA // 1003 // sUrye draGge suramye jinapatibhavanaineM kasatraiH samRddhe, tAmrAGkAtrA''gamAnAM tatiratirucirA vardhamAnArhadaye / 200 5 tasmiMzcakre sthitenAgamapagaNahitA sAdhunA''nandanAmnA, padmAnAM satsahasrI zramaNahRdayagA yugmazUnyadvitrANe ||1004 // iti AgamoddhAraka AcAryapravara zrI AnandasAgarasUripuGgavasaMdRdhA zramaNadharmasahasrI || zramaNadha sahalI // 290 //
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrIsiddha sandohe AgamIzrIsiddhagiristavaH (38) giristavaH dvArakakRti- siddhAdriM naiva pazyanti, dUrabhavyA abhavyakAH / ityameyaprabhAvaM taM, dhyAyanti yatikuJjarAH // 1 // atrAhurbhAvato hyenaM, KI na pazyanti tathAvidhAH / abhavyacidveSvetano-'pAThi virahariNA // 2 // AtmAthitvaM tu tatrAsya, niSiddhaM tena yatnataH / / // 29 // ato'syAdarzanaM dravye, na yuktaM kintu bhAvataH // 3 // Adhe'Gge bhavyatAbodhI. bhvyaabhvytvsNshyH| gadito na ca tatrApi, puNDarIkAcaladarzanam // 4 // bhAvato jAtamapyasya, gurorneti zrutAd dRzaM / ityasya bhAvajASTi-bhavyAsannatvabodhinI // 5 // samma yuktaM yato bhAva-darzanaM naiva tasya yad / anyatIrthajinArcAnAM. sambhavatyasya kA kathA / / 6 / / na caiva mahimApyasyA-nyatra vizeSaNAzrayAt / mumukSA na bhavettasya, saiva cAsya nibandhanam // 7 // siddhAdvimukhyazRGgaMtu, gRNanti gurusttmaaH| na raivatAdridRSTasta-tpAlakenApi bhavyatA // 8 // abhiyuktena sambodhe, tAnyuparakSitAni yat / na tatra tad bhavanmAnyo. bhavyAmavyatvasaMzayaH // 9 / / AtmArthitvena tu sutarAM, draSTurAsanabhavyatA / UrIkRtAgamakRtA, na tenAtra vivAdanam // 10 // bhavyatAni ye yacca, sUtre proktamidaM mukhe / tattasya tAdRzArekA-jAtamohapraNuttaye // 11 // nanvanenAkSatAdreH syAd , darzanaM dravyataH khlu| nAsannabhavyatAbodhi, kintvetadevameva hi // 12 // sadA yathA videheSu, viharajinasambhavaH / tadvadatra hi siddhAdreH, tathyA zakti riyaM na kim // 13 // acintyamahimAnaM tu. nAbhisUnurjagAvamuM / sahA'nyatra pratiSThAmuM. puNDarIkaM gaNAdhipam // 14 // atra MkSetrAnubhAvene-tyAdyuktyA viniSedhayan / bhAvatIrthe tataH zreSThaH,kiM na sAnurayaM bhavet ? // 15 / / yugAdicariteziSTaM hemacandreNa sUriNA // 29 //
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 292 // IN prastAve caiva tIrthasya, granthe'nyatra tathekSyate // 16 // yathA bhavyAsubhirnamyA jinaanaamaakRtistthaa| na syAtteSAM I Agamo KI pariNAmo, girAvatrApi tattayA // 17 // ityatra sthAvarA dhanyAH, satyameveti bhASitaM / tAvatAmapi bhavyatve, virodho nAgamA- INI dvArakakRti giristavaH Hdhvani // 18 // kizcAnyatra bhavenIrtha, RSikalyANakAdinA / kSetrAnubhAvatastvihA-bhUvankalyANakAni vai // 19 // tenA'yaM muninA sandohe ma tIrtha-rUpaH prokto'calo'khilaH / tato na pazyatAM taM syA-durlabhAsannabhavyatA // 20 // yA tvatra svasya bhavyAnya-tvAzaGkA - stavane kRtaa| na sA svabhAvavRddhathutthA, sUryAbhasyeva hAnikRt // 31 // pUrvANAM navanavatiratrAgatavAjino yugaadiishH| phAlgunazuklASTamyAM tadidaM tIrtha namAmi sadA // 22 // ipuzatalakSairmunibhiH parivRtaH puNDarIkagaNanAthaH / zrutvA sagaNasya mokSaM jinAsthito'trA''pa nirvANam // 23 // evamanyepi gaNino'trAjagmulebhire ca nirvANam / itarasthAnAttadatra siddhA munayo'pya nantaguNAH // 24 // namasyaM devezaiH saha yatigabhaktimanasA, samabhyarcya nityaM nijajananasAphalyavidhaye / upAsya AI zrAddhAnAM nibiDatarakarmApahataye, upaspRzyeyaM taccaramabhavavadoSadalanam // 25 // Brememerammermermirmirmermomens { AgamoddArakakRtisandohe prathamo vibhAgaH / samAptaH lTlmSTlHl lbldn`n Gd lHltHln lyn dyn llT@ - // 2924