________________
આવું દૃષ્ટાંત સાંભળ્યા-સમજયા પછી, મહાત્માઓના સ્વભાવ વિશે કોનાં મનમાં શંકા કે આશ્ચર્ય રહે ? આ શ્લોકમાં “વંશસ્થ' છંદ પ્રયોજાયો છે. (૪૦)
૪૧ ब्रह्मानन्दरसानुभूतिकलितैः पूतैः सुशीतैः सितै
-र्युष्मद्वाक्कलशोज्झितैः श्रुतिसुखैर्वाक्यामृतैः सेचय । सन्तप्तं भवतापदावदहनज्वालाभिरेनं प्रभो
धन्यास्ते भवदीक्षणक्षणगतेः पात्रीकृताः स्वीकृताः ॥ ४१ ॥ શ્લોકનો ગુજરાતી પાઠ - બહ્માનન્દરસાનુભૂતિકલિતૈઃ પૂર્તઃ સુશીલૈઃ સિત
ર્યુષ્માક્કલશોઝિૌઃ શ્રુતિ સુરૈર્નાક્યામૃત સંચય સન્તપ્ત ભવતાપદાવદહનજવાલાભિરેન પ્રભો
ધન્યાસ્ત ભવદીક્ષણક્ષણગતે પાત્રીકૃતા સ્વીકૃતાઃ ૪૧ | શ્લોકનો ગદ્ય અન્વય:- (?) પ્રમો, બ્રહનદ્રસીનમૂતિનિૌઃ પૂર્તઃ સુરતૈ: सितैः युष्मद्वाक्-कलश-उज्झितैः वाक्यामृतैः, भवतापदावदहनज्वालाभिः सन्तप्तं નં (મવત: શિષ્ય માં) સેવ | મવવીક્ષણક્ષણ તે: ( નના:) પાત્રતા: સ્વીકૃતા: (વ), તે ધન્યા: (તિ) || 8 || | શબ્દાર્થ :- તે (નવા) ધન્યા: સતિ | એ મુખ્ય વાક્ય છે. જીવનમાં (અને ખાસ કરીને, ગુરુની કૃપા પામવા ઇચ્છતા શિષ્યોમાં) ખરેખર, કોણ ધન્ય છે ? જવાબ છે : “તે શિષ્યો ધન્ય છે.” કોણ ? કેવા ? મવ-ક્ષM-ક્ષતિઃ (લે) શિષ્યાઃ પાત્રતા: સ્વીતા (વ) | પાત્રતા: એટલે પાત્ર બની શક્યા છે, યોગ્ય-લાયક બની ગયા છે. અને સ્વીકૃતા. એટલે સ્વીકારવામાં આવ્યા છે, સ્વીકારાયા છે, અપનાવાયા છે. શાના વડે ? ભવતુ-કુંક્ષણ-ક્ષ :- શાના પાત્ર ? શાનો સ્વીકાર ? બવત્ એટલે આપની, રૂક્ષણ (કૃપા)-દૃષ્ટિ, નજર ( ફુલ એટલે જોવું', એ ધાતુ પરથી બનેલું નામઃદૃષ્ટિ, નજર). શિષ્ય ગુરુજીને કહે છે કે
આપની કૃપાદૃષ્ટિની એક ક્ષણ માત્ર માટે પાત્ર બનેલાં (ક્ષતિ: પાત્રતા અને તેથી આપે શિષ્ય તરીકે અપનાવેલા સ્વીકૃતા:) શિષ્યો ધન્ય છે. પરંતુ આવાં “પાત્ર' અને “સ્વીકાર' પામવાં શી રીતે ? આ લાયકાત અને સ્વીકાર ક્યારે અને કેવી રીતે મળી શકે, એનો એને ખ્યાલ છે, એટલે તે ગુરુજીને સીધી-લાગલી જ પ્રાર્થના કરે છે. શી? અને (માં) સેવય | આપની સામે, હાથ જોડીને ઊભેલા મને, આપના આ શિષ્યને, એના ઉપર સિંચન કરો, એને ભીંજવી-પલાળી દો. એને પલળવાની શી-કેમ જરૂર છે? કારણ કે તે સંતપ્ત બહુ જ તપી ગયો છે, અત્યંત “દાઝી’ બળી
૧૦૪ | વિવેકચૂડામણિ
