________________
સંસ્કૃત ભાષામાં હતામવત્ (દસ્ત+ગામ+વત) એવો એક રૂઢિપ્રયોગ (Idiom) પ્રચલિત છે જ. હકીકતમાં, આચાર્યશ્રીને એ જ અહીં અભિપ્રેત જણાય છે : નામ એટલે “આમળાંનું ફળ'. “હાથમાં રહેલું આમળું તો અત્યંત સરળ, સુલભ, Very easy and simple ! મુક્તિપ્રાપ્તિ પણ આટલી જ સુલભ !
શ્લોકનો છંદ : અનુષુપ (૧૮૩)
૧૮૪ मोक्षैकसक्त्या विषयेषु रागं
निर्मूल्य संन्यस्य च सर्वकर्म । सच्छ्रद्धया यः श्रवणादिनिष्ठो
ર:0મા સ યુનોતિ યુદ્ધ | ૨૮૪ | શ્લોકનો ગુજરાતી પાઠ :
મોસૈકસઢ્યા વિષયેષુ રાગ
નિર્મુલ્ય સંન્યસ્ય ચ સર્વકર્મ | - સદ્ભૂદ્ધયા યઃ શ્રવણાદિનિષ્ઠો
રજ:સ્વભાવ સ ધુનોતિ બુદ્ધઃ || ૧૮૪ || . શ્લોકનો ગદ્ય અન્વય : મોક્ષેત્યા માં નિર્દૂન્ય, તુ-શ્રદ્ધયા સર્વકર્મ સંચથ ૨, ૩: શ્રવવિનિષ્ઠ: (તિતિ), સ વ ર સ્વભાવે બુતિ ૨૮૪
શબ્દાર્થ મુખ્ય વાક્ય : સ: (સાધ) યુદ્ધ :સ્વભાવ ધુનતિ . ધુતિ ખંખેરી નાખે છે, ફગાવી દે છે, ધોઈ નાખે છે. તે સાધક બુદ્ધિમાં ઘર કરી બેઠેલા રજોગુણી સ્વભાવને ખંખેરી નાખે છે. આ પહેલાં તે શું શું કરે છે, અને તે કેવો છે ? શ્રવપ્રલિનિ: શ્રવણ-મનન-નિદિધ્યાસન વગેરેમાં તેની નિષ્ઠા પૂરી હોય છે, તે બધામાં તે પ્રવૃત્ત થયેલો હોય છે, - તે બધું કરવામાં તે લાગેલો હોય છે. વિષષ રાજ નિત્ય | શબ્દાદિવિષયોના રાગનું ઉન્મેલન-નિર્મૂલન કરીને, રાગને નિર્મૂળ કરીને, સર્વવ વ સંચસ્થ – બધાં કર્મોનો સંન્યાસ કરીને, સર્વ કર્મો છોડી દઈને. કેવી રીતેમનમાં કયા ભાવથી આ બધું કરે છે? મોક્ષ-ઉલ-સજીત્યા - એકમાત્ર મોક્ષની આસક્તિ વડે, કેવળ મોક્ષની ઇચછાથી જ, અને સત્- યા. સાચી-સંનિષ્ઠ શ્રદ્ધાપૂર્વક, સારા-સાચાં શાસ્ત્રોમાં અને ગુરુ-ઉપદેશ વગેરેમાં પૂરી શ્રદ્ધા રાખીને. (૧૮૪)
અનુવાદ : શ્રવણ-વગેરેમાં પ્રવૃત્ત થઈને, મોક્ષમાત્રની આસક્તિથી, જે (સાધક) (શબ્દાદિ) વિષયો પ્રત્યેના રાગને નિર્મૂળ કરીને અને સાચી શ્રદ્ધાથી સર્વ કર્મોનો સંન્યાસ કરે છે, તે, બુદ્ધિમાના (પોતાના) રજોગુણી સ્વભાવને ખંખેરી નાખે છે. (૧૮૪)
| વિવેકચૂડામણિ | ૩૫૧
