________________
શ્લોકનો ગુજરાતી પાઠ:
ત્વમહમિદમિતીય કલ્પના બુદ્ધિદોષાતુ
પ્રભવતિ પરમાત્માન્યદ્વયે નિર્વિશેષે | પ્રતિવિલસતિ સમાધાવસ્ય સર્વો વિકલ્પો
વિલપનમુપગચ્છેદ્ વસ્તુતત્ત્વાવકૃત્યા |૩પપપ શ્લોકનો ગદ્ય અન્વય :
___ अद्वये निर्विशेषे परमात्मनि 'त्वं-अहं-इदं' इति इयं कल्पना बुद्धिदोषात् प्रभवति, अस्य (मनुष्यस्य) सर्वः विकल्पः समाधौ अपि प्रतिविलसति, (किं તુ ) વસ્તુ-તત્ત્વ-અવધૃત્યા વિનયનં ૩૫/છેત્ રૂપા શબ્દાર્થ : | શ્લોકમાં ત્રણ સ્વતંત્ર વાક્યો આ પ્રમાણે છે : -
(૧) સુર્ય ઉત્પના પ્રમવતિ | આ કલ્પના, આવી કલ્પનાઓ ઉદ્ભવે છે, સ્ફરે છે, પ્રગટે છે. ક્યાં હુરે છે ? કેવી કલ્પનાઓ ? “વં-અદં–ફર્વ’ | ‘તું-હુંઆ-જેવી કલ્પનાઓ. માથે નિર્વિશેષે પરમાત્મન ! - અદ્વિતીય અને વિશેષતારહિત પરમાત્મામાં આવી કલ્પનાઓ શાથી ઉદ્ભવે છે? - વૃદ્ધિતોષાત્ ! બુદ્ધિના દોષને લીધે.
| (૨) વળી, આવી કલ્પનાઓ બીજું શું કરે છે? - મ0 (મનુષ્ય) સર્વ: વિF: સમાધી ઉપ પ્રતિવિનતિ | સર્વ વિશ7: એટલે આ મનુષ્યની આવી સર્વ વિકલ્પનાઓ; એ શું કરે છે? એની સમાધિમાં પણ અડચણરૂપે એને તરંગિત થયા કરે છે.
(૩) તો પછી, એનું શું કરવું? એનો શો ઉપાય? - fઉં તુ : વસ્તુતત્ત્વઅવકૃત્યા વિનય ઉપચ્છસ્ ! આમ છતાં, વસ્તુતત્ત્વ એટલે આત્મતત્ત્વ; પરમાત્માનું વાસ્તવિક સ્વરૂપ; તેનો અવકૃત્ય એટલે કે સ્પષ્ટ નિશ્ચય, અસંદિગ્ધ સાક્ષાત્કાર; આમ થવાથી તે સર્વ વિકલ્પનાઓ વિન્નયનં ૩૫/છેત્ ! વિલય પામે છે, નષ્ટ થઈ જાય છે. (૩પપ) અનુવાદ : "
અદ્વિતીય અને નિર્વિશેષ એવા પરમાત્મામાં, “તું-હું-આ' વગેરે આવી કલ્પનાઓ બુદ્ધિના દોષને લીધે ઉદભવે છે અને તે સર્વ વિકલ્પનાઓ તેની સમાધિમાં
ફર્મા - ૪૩
વિવેકચૂડામણિ | ૬૭૩
