________________
૫૦૦ आकाशवल्लेपविदूरगोऽह- -માહિત્યવત્ માવિત્નક્ષણોમ્ अहार्यवन्नित्यविनिश्चलोऽह
-मम्भोधिवत् पारविवर्जितोऽहम् ॥५००॥ શ્લોકનો ગુજરાતી પાઠ:
આકાશવલ્લેપવિદૂરગોડહ
-માદિત્યવદ્ ભાસ્યવિલક્ષણોઃહમ્ | અહાર્યવનિત્યવિનિશ્ચલોડહ
-મલ્મોધિવત્ પારવિવર્જિતોડહમ્ ૫૦૦ શ્લોકનો ગદ્ય અન્વય : ___ अहं आकाशवत् लेपविदूरगः (अस्मि), अहं आदित्यवत् भास्य-विलक्षणः (સ્મિ), માર્યવત્ નિત્યવિનિશતઃ (શ્મ), અહં બોધિવત पारविवर्जितः (च अस्मि) ॥५००॥ શબ્દાર્થ :
શ્લોકમાં ચાર સ્વતંત્ર વાક્યો આ પ્રમાણે છે :
(૧) માં માત્ તે પવિતૂરી: (મિ) . વિ-દૂર-: એટલે ખૂબ દૂર જનારો (વિશેષેપ ટૂર વિદૂર; વિ-દૂર છત સૌ I) એટલે લેપથી, લેપાવાથી, અત્યંત દૂર-જનારો-રહેનારો, એટલે કે લેપ-વિનાનો, નિર્લેપ છું, - આકાશની જેમ.
(૨) માં માહિત્યવત્ પાવિતક્ષા: (Iિ) | વિતક્ષણ એટલે ભિન્ન, જૂદો; માય એટલે પ્રકાશિત થયેલી વસ્તુ; પ્રકાશિત વસ્તુથી અળગો, જૂદો; માહિત્ય એટલે સૂર્ય, સૂર્ય સ્વયંપ્રકાશ છે, અન્ય કોઈથી પ્રકાશિત નથી; તેથી સૂર્યની જેમ પ્રકાશિત-વસ્તુથી વિલક્ષણ છું. ટૂંકમાં, હું, સૂર્યની જેમ, અન્ય વડે અ-પ્રકાશ્ય છું, સર્વનો પ્રકાશક છું.
(૩) મર્દ બહાર્યવત્ નિત્ય-વિનિશત: (H) / અર્થ એટલે પર્વત; કારણ કે તેને તેની મૂળ જગ્યાએથી બીજી કોઈ જગ્યાએ ખસેડી શકાતો નથી (૮દૃ એટલે હરી જવું, દૂર લઈ જવું, ખસેડવું, - એ ધાતુ પરથી, વિધ્યર્થ કર્મણિ કૃદંતનું રૂપ - રાઈ, એટલે જેને ખસેડી શકાય, તેવું; બહાર્ચ એટલે જેને ખસેડી ના
વિવેકચૂડામણિ | ૯૯૩ ફર્મા - ૩
