Book Title: Jain Narratna Bhamashah
Author(s): Atmanandji Jain Sabha Bhavnagar
Publisher: Atmanand Jain Sabha
Catalog link: https://jainqq.org/explore/004915/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AtmAnaMda prakAza mAsikanA grAhakone 25-26 mI bheTa P COO jaina nararatna bhAmAzAha. ( jemAM itihAsa prasiddha deza, samAja ane zAsana sevAnuM Adarzo ane anupama caritra Avela che. ) vade mAtaram prasiddha karyAM, zrI jaina AtmAnaMda sabhA. C bhAvanagara. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrI AtmAnaMda prakAzanA grAhakone rapa-ra6 mI bheTa karaFFFFFFFFFFFFFFFER FREEFNA jaina narenabhAmAzAha (jemAM itihAsa prasiddha dezasamAja ane zAsana sevAnuM Adarza ane anupama caritra Avela che.) prasiddha kartA, zrI jaina AtmAnaMda sabhA. bhAvanagara, vIra saM. 2454 vi saM. 1984 Atma saM. 33 kiMmata rUA 2-0-0 55555555THEREFFFFFERE ' ' , Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prasiddha kartA, zrI jaina AtmAnaMda sabhA. bhAvanagara. bhAvanagara dhI Ana pri. presamAM zAha gulAbacaMda lallubhAie chApyuM. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upodghAta. Please zrI AtmAna Mda prakAza mAsikanA grAhune A pacIzamA tathA chavIzamA varSanI zrI Adarza jainaratna bhAmAzAha e" nAmanI buka bheTa tirake ApatAM amene AnaMda thAya che. daravarSe vividha viSayA, tattvajJAna, itihAsa, cAritra, kathAnuyAga ane AcAra vagerenAM pustakA amArA grAhakone udAra bhAvanAthI bheTa ApavAmAM Ave che ane tevAM ane teTalAM kadanA pustake A mAsika sivAya anya kAI na ApatA heAvAthI tevA AnaMda thAya te sahaja che. jaina samAjamAM hAlanA samaye itihAsanA abhyAsa, graMtha prakAzana ane itihAsika kathAonA Adara keTaleka a Mze vRddhigata thatA jovAmAM Ave che. itihAsa e deza ke samAjanu prathama darajajenuM sAhitya ane eka darpaNu che, tethI temaja AkhA dezamAM ane tamAma prajAmAM deza sevAneAja hAla pavana phuMkAya che, yathAzikata sevA aneka manuSyA kare che, tevA samayamAM AvA itihAsika graMthanA abhyAsa karavAthI ApaNe ApaNA pUrvajo karatAM kayA kayA viSayamAM, vamAna samayamAM keTalA pAchaLa haeNThelA chIye te jANI zakIe, te mATeja AvA eka jaina itihAsika graMthanI pasaMdagI samAcitadhArI che. jaina dharma ane deza sevAne kAMi saMbaMdha nathI evu`. mithyAvaDhanArAone mATe A graMthanA nAyaka jaina kulabhUSaNa bhAmAzAhanuM caritra eka sacoTa uttararUpa che. pUrvakALamAM jainIAe deza, samAja ane dharmanI sevAmAM kevA agrabhAga majAnyeA che tenu' itihAhika caritra temaja eka kharekharA deza ane samAja sevaka nararatnanu citra AlekhI bhAratavarSanA jaina samAja pAse Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mukavuM, te kartavya gaNuM A jaina vIranaranuM caritra amArA mAnavaMtA grAhakone A vakhate arpaNa karIe chIye. kathAnAyaka jenanaravIra bhAmAzAhano jvalaMta deza prema ane zrI hIravijayasUrIzvaranI ahAnIza dhagatI-jAjvalyamAna zAsanadAjha e baMne Adarzo samakAlIna sAthosAtha ubhA rahI, deza ane dharmapremanA prakAza ApaNA jIvananA mArgamAM kevI rIte reDI rahyA che, ke jenA vAMcana mananathI jaina samAjanI koIpaNa vyakita pitAnA jIvanamAM te utArI, asaMkhya puNyarAzI ekaThI thaye maLela manuSya janmane te rIte dhanya karI zake ane deza sevA ane zAsana sevAvaDe ApaNe samAja, mAtRbhUmi ane jaina dharma unnati pAme tevA hetuthI ja ATale mATe graMtha amArA sujJa grAhakone bheTa ApI kRtArtha thaIe chIe. A graMtha suprasiddha jaina patranA adhipati rA. ra. zeTha devacaMdabhAI dAmajI kuMDalAkara chApatA hatA. daramyAna amArA vAMcavAmAM AvatAM A samAcIta graMtha AtmAnaMda prakAza mAsikanA grAhakene bheTa ApavAnI IcchA jaNAvatAM, teoe ghaNI khuzI sAthe tene svIkAra karI, bane teTalA ochA cArje te graMtha ane suprata karyo je mATe temane AbhAra mAnavAmAM Ave che. AvA jena kulabhuSaNa nararatna bhAmAzAha jevA vIrapurUSanuM ItihAsika caritra A sabhAnA onararI sekreTarI baMdhu harajIvanadAsa dIpacaMdanA jANavAmAM AvatAM temAM yathAzakita jena sAhityanA uttejanA ane jaina baMdhuo te prakAre paNa vAMcana mananathI kaMI lAbha meLave te hetuthI A graMthamAM sahAya ApI maLelI lakSamInuM sArthaka karyuM che je mATe teozrIne paNa AbhAra mAnavAmAM Ave che. AtmAnaMda bhuvana. ) vIra saMvata 2454. AtmasaMvata 33.. prasiddhakatta. * ceSTa zakala aSTamI. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ perpe=33=>>GP&@ DX3=>>D C>=>> zeTha harajIvanadAsa dIpacaMda--bhAvanagara. anAja tathA rUkanA vepArI ane zrI jaina AtmAnaMda sabhAnA onararI sekreTarI. ==>D&>gle AnaMda presa - bhAvanagara. - &>>>pp== Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ apaNapatrikA saguNAlaMkRta zrIyuta-- zeTha harajIvanadAsa dIpacaMda, bhAvanagara. bAlyAvasthAthI pitA pAse vyavahArika temaja vyApArI anubhava meLavI, yeAgyavaye svazakti ane sAMsArika vyApAramAM abhyudaya prApta thatAM, anya anya prasaMge tIrthayAtrA, aThThAi mahAtsava, keLavaNIne uttejanAdi dhakACmAM vyaya karI upAjaeNna karelI lakSmInuM temaja dharma bhAvanAthI vAsita hRdayavaDe deva, gurU, dharmanI bhakita karavA sAthe, A sabhAnu mAnanIya pada svIkArI te vaDe dharmasevA karI manuSya janmanu sAka karo che; vaLI jJAnAhAranA kAryane vAraMvAra uttejana ApI jJAnanI bhaktimAM paNa prayatnazIla raheA che, vagere guNAthI AkarSAi samAja sevAnA uttama dRSTAMta da ka A graMtha Apane arpaNa karIye chIye. . prakAzaka, MATH Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ......................... ||C|||||||||||||||0|||||||||||Q -------.. C jJAnabhakatanA abhiASi ane jaina sAhitya upara prema dharAvanAra zeTha harajIvanadAsa dIpacaMda ke jee A sabhAnA sekreTarI che, temaNe peAtAnA pUjya pitAzrI zeSa dIpacaMda gAMDAbhAinA smaraNArthe, A sabhAnA dhArA mujaba sIrIjha ( graMthamALA ) prakaTa karavA mATe eka hajAra rUpaiyAnI rakama sabhAne ApavAnI je udAratA batAvI che, te mATe khAsa AbhAra mAnavAmAM Ave che. svakamAiDe upArjana karela lakSmInA vyaya dharma prema sivAya AvA uttama kAryomAM thai zakatA nathI, jethI temanuM anukaraNa karavA dharmapremI sa kAine namra sUcanA karIe chIe. sa. 1984 Atma sa. 33 azADa zu. 5 khAsa AbhAra. D||g||||D||||2||||2||||2||D|||2||||2 prakAzaka. .................. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA. 11 58 85 prakaraNa- viSaya. brA sneha bIjuM prema pariNAma trIjuM itihAsa.... . cothuM kartavyanI dizA. pAMcamuM Akasmika ghaTanA. .. zAhajAdInI IcchA.... sAtamuM chuTakA. * AThamuM prema ke kartavya. ... navamuM naurojane hetu. dazamuM kAvyakovida pRthivIrAja. agyAramuM mevADanI mAninI. ... bAramuM bheda khulle thayo. ... teramuM bhAgyodaya.... ... caudamuM vratano prabhAva. ... paMdaramuM jaMgalamAM maMgala. ... soLamuM kSAtravaTa. .. . sataramuM karmasiMhanI mAMdagI.... aDhAramuM AcArya zrIhIravijayasUri. ogaNIzamuM vijaya zAthI maLe che? vizamuM caMpAdevI. ... ekavIsamuM kaSTane avadhi. ... bAvIzamuM dhArmika aikaya. * trevIsamuM sUrIzvara ane samrATa. covIzamuM neha svIkAra. .... pacIzamuM bhAmAzAhanI svadeza bhakti. chavIzamuM zAhajAdo salIma. ... satAvIzamuM dharmanuM svarUpa. - aAvIzamuM sthityaMtara. ogaNatrIsamuM premI yugala. triIzakuM Anadaitsava. ... 105 115 * 124 .135 . 145 153 159 170 ... 191 *** 215 - rara6 237 247 0, 25 - 25 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DIONONONCHO zrI AtmAnaMda prakAza mAsime ApelI bheTo. nAma. varSa. 1-2 zrI navatattvanA suMdara kheAdha, 3 zrI jIva vicAra vRti. 4 zrI jaina dharmI viSayaka praznotara. 5 zrI daMDaka vicAra vRtti. 6 zrI nayamA daka. cha zrI meAkSapada seApAna. 8 zrI jaina tattvasAra. 9 zrI zrAvaka kalpatarU. 10 zrI dhyAna vicAra. 11 zrI jaMbusvAmI caritra. 12 zrI jaina graMtha gAiDa. 13 zrI capakamALA caritra. 14 zrI anuyAgAra sUtra viSaya. bhASAntara sAthe (..) (judI judI hakIkatAne saMgraha) ( bhASAntara sAthe ) sAta nayanuM svarUpa ) ( cauda guNasthAnanuM svarUpa ) ( tatvajJAnanA apUrva graMtha ) (zrAvakanA bhAranRttanuM svarUpa) ( cAra dhyAnanuM svarUpa ) ( apUrva caritra ) (trI graMtha mAdaka bhAmIcA) ( sati caritra ) ( bhASAntara sAthe ) 15 zrI gurUguNamALA ane samayasAra prakaraNa. 16 zrI jJAnAmRta kAvyaja. 17 zrI deva bhakitamALA. (>>) ( apUrva adhyAtma graMtha ) (deva bhakitanu N svarUpa ) ( upadeza sAthe Ada, kathA ) 18 zrI upadeza saptatikA. 19 saedha sAtikA. 20 sumukha nRpAdi dharmaprabhAvAnI 21-22 zrI Adarza jaina strIro. 23-24 zrI dharmAM ratna prakaraNa. ( bhAva zrAvaka tathA sAdhunuM svarUpa ) 25-26 jaina nararatna bhAmAzAha. ( sacitra ) ( aitihAsika navalakathA ) ( tattvajJAnanA graMtha ) kathA. (apU kathAo) ( sati caritrA ) 2000 wodo we ra Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina nararatna-- bhAmAzAha. prakaraNa 1 luM. bhrAtRsneha. utsave vyasane caiva durbhikSe zatruvigrahe / rAjadvAre smazAne ca yaH tiSThati saH bAndhavaH / vikrama saMvat 1632 nA pavitra zrAvaNa mAsanA zukala saptamInA divasa, ( julAi i. sa. 1576 ) mevADanA itihAsamAM sAnerI akSarAthI kAtarAyele ane yAda rAkhavA ceAgya gaNAya che. A divasane pavitra gaNA ke apavitra gaNA athavA te tene zubha kahA ke azubha kaheA; paraMtu te divase mevADanA suputrAe svadeza ane svataMtratAnA rakSaNa mATe haldIghATanA cALIsa kesanA cArasa pradezamAM peAtAnu umadA leAhI reDayuM hatu. mevADanA vIrakezarI rANA pratApasi Mhai, tenA zUravIra saradArAe ane tenA nimakahalAla sainikAe samarakSetramAM te divase je asIma sAhasa ane atula zA darzAvyu hatu, te kharekhara asAdhAraNa hatu. eka Anu Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. asaMkhya ane vizALa mogala sainya hatuM ane tenI sAmI bAjue mAtra bAvIza hajAra rAjaputA hatA, paraMtu e bAvIza hajAra rAjaputee jananI janmabhUmine mATe pitAnAM priya prANanI saheja paNa darakAra karyA vinA, je asAdhAraNa vIratva batAvyuM hatuM, tenuM yathArtha varNana karavAne A yuddha lekhinI asamartha che. haldIghATanA pradezamAM eka bAju pratApI pratApasiMha ane bIjI bAjue raNakuzala mogala senApati mAnasiMha hatA. ubhaya rAjaputa hatA, baLavAna hatA ane buddhisaMpanna hatA, paraMtu svadezanI svataMtratA mATe laDanAra pratApasiMha kayAM ane ceDAbhane khAtara megala zahenazAha akabarano gulAma thanAra mAnasiMha kayAM? eke svadezanA rakSaNa mATe prANAnta kaSTa sahana karI mevADane punarUddhAra karyo ane bIjAe pitAnA dezane parataMtra karavA mATe ja yuddha karyuM zuM vidhI prakRtinA A be purUSonI tulanA hoI zake kharI ke? ame je samayanI ghaTanAne ullekha karavAne prasaMga atre hAthamAM lIdhe che, te samaye prasiddha haldIghATanAM yuddhane ja divasa hate. mevADane rANA pratApasiMha pitAnA bahAdUra bAvIza hajAra rAjaputa vIra sAthe mogalenI agaNita senA sAme bahAdUrIthI laDI rahyo hato ane megala senApati mAnasiMha pitAnA dezanI pAyamAlI pitAnAja haste karI rahyo hate. eka taraphathI hara hara mahAdeva ane bIjI taraphathI allAho akabaranA bhISaNa ane gagana bhedI avAje kAnane phADI nAMkhatA hatA. zrA ane maraNIyA thayelA rAjapute bhUkhyA siMhanI jema musalamAne upara tuTI paDayA hatA megala sainiko paNa bahAdUrIthI laDI rahyA hatA, taravAra, bhAlAo ane tIre sAma sAme uchaLI rahyA hatAM ane tethI sainikanA mAthAM dhaDathI judAM thatAM vAra lAgatI nahotI. haladIghATane pradeza lohIthI taraboLa thaI gayuM hatuM. A samaye rANe pratApasiMha rAjA mAnasiMhane pitAnA bAhubaLane anubhava karAvavAne talapApaDa thaI rahyo hato ane tethI te tene khoLI kahADavAne potAnA sainyanA mekhare AvIne ghumate hate; paraMtu mAnasiMha mogala sainyanI cheka pachavADe hAvAthI pitAnI icchA pUrNa karavAnuM pratApathI banI zakayuM Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAtRta nahi. krodhAMdha thaine tathA vikALa svarUne dhAraNa karIne eka gAMDA manuSyanI jema pAtAnI talavArane calAvatA ta ghumavA lAma. prA panA amAnuSI zAne joI mogala saradArA ane sainiko kevaLa maMtramugdha thai gayA hatA. jananI janmabhUminA uddhArane mATe peAtAnA prANanI paNa paravA rAkhyA vinA eka sarakhA AvezathI laDanAra pratApasiMhanA apUrva khaLane joI zatruo Azcaya mugdha thAya te temAM zuM navAi ? traNase varSa uparAMta khanelI uparyukata ghaTanAnuM citra ALekhatAM atyAre paNa amArA mukhamAMthI dhanyavAdanA zabdo nIkaLI paDe che ane AkhAmAMthI snehAzrunI dhArAe acAnaka Te che, teA pachI te ghaTanAne sAkSAt peAtAnI AMkheAthI jonArA zuM zatruo ke zu' mitrA Azcarya ne pAme, e svAbhAvika che. mevADanA mahArANA pratApasiMha sainyanI mAkhare rahIne laDatAM hAvAthI temanA zarIra upara aneka jakhamI thayA hatA. pratApasihanA asAmAnya mAhubalane joine megala saradvArA tathA sarva sainike tenAja prathama nAza karavAnA vicAra karI tenI AsapAsa ghero ghAlIne laDatAhatA ane pratApasiMhane jIvatAMja pakaDI levAnA athavA tA temanA nAza karavAnA prayAsamAM paDyA hatA. A samaye pratApI vIra pratApasiM'hunI sthiti bahu kafADI thai paDI hatI. asaMkhya megala sainya sAme peAtAnu muThThIbhara sainya parAjaya pAmatu jatu hatu ane peAtAne vijaya prApta thavA bahu muzkela che, ema jANatAM chatAM pratApe samarakSetramAMthI eka DagaluM paNa pAchA haThavAnuM ucita mAnyuM nahi. te te eka sarakhA AvezathI ane utsAhathI meAgalA sAme laDI rahyA hatA. mahArANA pratApasiMhanI vikaTa sthiti joi samasta rAjapUtA temanA rakSaNane mATe pramaLa prayAsa karI rahyA hatA, tyAre mogala sainya temanA vinAza karavAne mATe Atura thai rahyuM hatuM. thoDA vadhAre vakhata jo A pramANe cAlyA kare te rAjaputAnI sa` AzA naSTa thavAnA ane mevADanA sUrya asta pAmavAnA avasara AvI pahoMce tema hatu. pratApasiMhanI pAse ane tenI chAyAnI peThe ubhA rahIne yuddha karanAza saradArA A vastusthiti samajI gayA ane tethI teo game te Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. upAye peAtAnA mahArANAne bacAvavAnA nizcaya upara turata AvI gayA. eka kSaNanA paNa vilaMba karyA vinA, e traNa saradArI pratApa si'hunI najIkamAM AvI paheAMcyA. eka saradAre dhImethI kahyu, ' mahArANA ! " raNamadane laI unmata thayelA pratApasi Mhe jANe kAMI sAMbhanyu ja na heAya tema pUrvanI peTheja laDavAnuM zarU zakhyuM, eTale te saradAra jarA jorathI khAlI uce, " mahArANA d pratApasiMhe A vakhate te saradAra prati joIne maMda smitathI pUchyuM, " kema jhalApati ! zu khabara che ? '' "> 'te saradAra ke jenu' nAma jhAlArAja mAnasiMha hatu, teNe vinayathI kahyuM . 66 mahArANA mevADapati ! sAvadha thAo. ApaNA sainyamAM mATI khuvArI thaI gaI che ane zatrusainya jora upara AvI gayuM che; mATe A vakhate ApaNane vijaya maLe tema jaNAtu nathI. Apa have sa hesa karavAnuM mUkI de; kemake na kare nArAyaNa ne kadAca avaLe| manAva anI jAya, te mevADanA punarUddhAranI sarva mA zAnA nAza thaze. Apa jo A yuddhamAM khacaze, te bhaviSyamAM ceAgya avasare zatruone ApaNeA hAtha khatAvI zakazuM ane paramAtmAnI kRpA haze, tA mevADanI svataMtratA puna: meLavavA bhAgyazALI thazuM." pratApasiMhanA mukhya pradhAna bhAmAzAhe kahyuM. " mahArANA ! AlArAja kahe che, te akSaraza: satya che. Apa jo sAhasa karIne prANanu jokhama atyAreja vhArI lezeA, te bhaviSyamAM priya deza mevADanI zuM sthiti thaze, tenA Apa jarA vicAra karI juo 31 pratApasihe Azcarya pAmatAM kahyu, " jhAlArAja ! bhAmA zAhu ! tame banne kema Ama nirUtsAha thai gayA che ? prANAMta kaSTo sahana karavA chatAM zuM ApaNane vijaya maLI zakaze nahi ? bhagavAnanI ApaNA upara avakRpA haze ane ApaNA parAjaya nizcita thai gayA haze, teA pachI A kSaNabhaMgura dehane mATe mATalI mudhI ci'tA zI ? hato nA kAvyati svarga nityA thA monyane mazcima e sUtrane tame kema bhUlI jAva che ? " Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAtRsneha. " mevADapati ! ame kSatriyAnA e umadA sUtrane saheja paNa bhulI gayA nathI; paraMtu jayanI jarA paNa AzA rahelI nathI ane vizeSamAM kumAra amarasi'hu paNa ghAyala thayela che; tema chatAM vi ka prANa gumAvavA, e zuM cAgya che ? amArA sarvaranA racAra evA che ke, je A yuddhamAMthI Apane bacAvI zakIe, teA kALAM tare paNa mevADane puna: svata Mtra karI zakazuM. mATe mahArANA ! kRpA karIne masArI vinaMtinA svIkAra karo ane raNabhUminA satvara tyAga karA " jhAlApati mAnasi Mha vinatinA rUpamAM kahyuM. " mahArANA ! Apane mApanA prANanI kAMI krammata na hAya tA bhale; paraMtu mevADanA ujjavala bhaviSyanA vicAra karI tathA amArA upara dayA lAvI AlArAjanI vinaMtinA svIkAra karo. " maMtrI bhAmAzAhe paNa vinaMti karI. t pratApasiMhe ghaDIbhara vicAra karIne uttejIta svarathI kahyu mArA priya saradArA ! tamArI vinati vyAjabI haze, ema huM mAnuM chuM ane tenA je huM svIkAra nahiM karUM', teA tamane du:kha thaze, e paNa huM jANuM chuM; tema chatAM huM tamArI vinatinA svIkAra karI zakatA nathI, tame mane yuddhakSetrane tyAgI javAnu sUcaveA che, paNa tethI zu khApArAvaLanA vaMzajone zire kalaMka nahi cAMTe ke ? zu pratApasiMha peAtAnA saradArA ane sainikane yuddhamAM mRtyunA mukhamAM cheADI, deza pratye evaphA thaine raNakSetramAMthI cAlyA jaze ke ? " * mahArANAne AgrahathI samajAvavAnA A samaya nathI, ema vicArI jhAlArAja mAnasi hai pratApasihunA sevaka pAsethI rAjachatra laI lIdhuM ane tene peAtAnA eka anucarane ApI tene 1tAnA zire dharI rAkhavAnI AjJA pharamAvI. e rIte kRtrima mevADapati banIne masihu peAtAnA zUrA sainika sAthe yavana senAmAM ghusI gayA ane vIratApUrvaka yuddha karavA lAgyA. matrI bhAmAzAhe mahArANAne eka vakhata pharIthI samarakSetra tyAgI javAnI AgrahathI vinati karI. pratApasiMhu A sarva ghaTanA joine Azca pAmyA. teNe vicAra karyo ke jyAre jayanI eka pazu AzA rahI nathI, tyAre nAhaka prANa gumAvavA ane mevADane sadAne mATe parata Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. tratAnI beDImAM jakaDI nAMkhavuM, e ucita nathI. bhagavAna ekaliMgachanI kRpA haze te bhaviSyamAM mevADane svataMtra karavAne punaH prayatna karIza. mATe hAla te jhAlArAjanI vinatine svIkAra kare, eja gyA che. sAthunayane anicchAe paNa pratApasiMhe samarabhUmine tyAga karavA potAnA priya ghoDA cetakane bIjI dizAmAM pheravI eDI mArI. cetaka svAmInI IcchA samajI jaIne samarakSetrane tyAga karI deDavA lAge. pratApasiMhanA cAlyA javA pachI viravara jhAlArAja mAnasiMhe raNabhUmimAM zatruo sAthe laDatAM kevI rIte prANanuM balidAna ApayuM temaja bAvIza hajAra rAjapUtemAMthI keTalA hajAra rAjapU tene yuddhamAM ghANa nIkaLI gaye, e ItihAsanA vAMcaka sArI rIte jANatA hovAthI ame te viSe vistRta vivecana karavAnuM sAhasa karatA nathI, paraMtu atre mAtra eTaluM ja kahIne A zekamaya paNa garava pUrNa ghaTanA upara paDade nAMkhavA mAgIe chIe ke hadIghA TanA prastuta yuddhamAM cAra hajAra rAjapUta vIrenA prANanuM balidAna apAyuM hatuM ane megala sainyanA senApati rAjA mAnasiMhanA gaLAmAM vijayamALA Are pANI hatI. pratApasiMha jhAlAjanI vinatine svIkAra karI samarakSetrane tyAga karavA pitAnA azva cetakane eDI mArI, eTale te nimakahalAla azvarAja kamalamera tarapha jorathI daDavA lAgyuM. pratApa siMhanA zarIre jema aneka jakhamo thayA hatA, tema tenA svAmI bhakta cetakane paNa aneka jakhame thayA hovAthI te barAbara deDI zakate naheAte, paraMtu pitAnA svAmInI icchAne jANe tene bacAva karavAnI khAtara te pitAnA samasta baLane ekatra karIne deDyo jato hato. pratApasiMhanA nAzI javAnI khabara keI paNa megala saradAro ke senikane paDI hatIparaMtu eka mogala saradAra ke je yuddha thatuM hatuM tyAMthI jarA dUra ubhe hate teNe raNakSetramAMthI keIne nAzI jatAM joIne potAnA be ghoDesvArene tenI tapAsa kara vAne tenI pAchaLa deDAvyA. pratApasiMhe theDe dUra gayA pachI azvane dhIme dhIme calAvavA mAMDaye, paraMtu eTalAmAM ghaDAnI kharIonA Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAtRsneha avAja sAMbhaLatAM teNe pAchaLa joyu, tA e mAgaDha svArI peAtAnA tarapha AvatA hatA. e joine pratApe cetakane pAche jorathI DhoDAvavA mAMDayA. azvarAja cetaka pavanavege cAlyA jatA hatA, eTalAmAM mAgamAM eka nadI ADI AvI. pratApasihu azvanI lagAma jA khecI, paraMtu svAmIbhakta azva tenA kakhaje rahI zakayA nahi ane teNe ekaja kudake nadIne pele pAra pAtAnA svAmIne mUkI dIdhA, pAchaLa cAlyA AvatA banne mAgalasvArA nadI pAse AvIne aTakI gayA. temaNe peAtAnA azvone nadIne pele pAra javA ghaNI eDIe mArI, paraMtu te nadI pAra karavAne azakata hoI temanI mahenata vRthA gai. nadIne pAra karyo pachI pratApasiMhu azvane dhIme dhIme calAvatA AgaLa vadhatA hatA, tyAre mAtRbhASAmAM peAtAne kAi elAvatu' hAya, ema tene ja NAyuM. teNe turata ja pAchaLa pharIne joyuM teA eka gheADesvAra jorathI peAtAnA tarapha gheADA doDAvatA AvatA hatA. pratApasiMha vicAra karyo ke prathama e meAgala jevA jaNAtA gheADesvAro AvatA hatA tene badale hamaNAM A ekaja gheADeskArane jouM chuM ane vaLI te mane mAtRbhASAmAM khelAve che, tenu zuM kAraNa haze ? te vadhAra gheADesvAra kANu haze ? zu te zatru haze ke mitra haze ? bhale, game te hAya, mane tenI zI darakAra che ? ema vicAra karI teNe pAtAnI kammare laTakatI talavAra upara hAtha nAMkhyA ke turataja pelA gheADesvAra tenI sanmukha AvI pahoMcyA. pratApasiM hu e gheADesvArane joi Azca yamAM DubI gayA ane tenA mukha upara krodhanI chAyA spaSTa jaNAvA lAgI. te AvanAra gheADesvAra pratApasiMhanA nAnA bhAI zakatasiddha hatA. A baMne bhAIone mAlyAvasthAthI AheriyA nAmaka mahAtsava ujavatAM duzmanAvaTa baMdhANI hatI. pratApasihe peAtAnA bhAI zaktasiMhane mevADanA tyAga karI javAnI te samaye AjJA karelI hAvAthI te mAgala zahenazAha akabarane zaraNe gayA hatA. bAdazAhe tene potAnA sainyamAM sArA DAA ApyA hatA. bAdazAha akaba manI kuTIla rAjanItithI aneka kulAMgAra rAjaputA tenA pakSamAM bhaLI gayA hatA ane dezanA zatru khanI beThA hatA. zaktasi Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. pitAnA baMdhu upa2nuM vera vALavAnI khAtara A yuddhamAM bhAga levAne AvyuM hatuM, paraMtu teNe jyAre potAnA jyeSTa baMdhune ghAyala thaIne laDAInA medAnamAMthI nAzI jato joye, tyAre tenuM hadaya brAtunehathI kemaLa banI gayuM ane pitAnA jyeSTa brAtAnI dezadAjha ane tenI svadezabhakita joIne tenI AMkhamAMthI azru onI dhArA vahevA lAgI. potAnA baMdhune AvA duHkhanA samayamAM avazya sahAya karavI joIe. ema vicArI zaktasiMha turataja ghoDesvAra thaI pratApasiMha je dizA tarapha gaye hatuM, te tarapha ravAnA thaye. zeDe dUra jatA megala gheDesvArane pitAnA baMdhu pAchaLa deDayA jatA joIne te turata temanI pAse pitAne ghaDe deDAvI gaye ane temanI sAthe yuddha karIne temane baMnene paraleka poMcADI dIdhA. zakatasiMha je ke potAne laghu baMdha hatA, paNa te mevA Dane zatru banIne megalonAM zaraNe gayA hatA ane tenA pakSamAM rahIne khuda janmabhUmine parataMtra karavAne mATe ja A yuddhamAM AvyA hatetethI pratApasiMha tene joIne zuddha thaye. teNe potAnI talavArane myAnamAMthI ahIM bahAra kheMcatAM kahyuM. "keNa zakatasiMha? AvI rIte mane ekale nAzI jatA joIne zuM tuM mArA prANa levAne Avyo che ke ? bhale, calAva tArI talavArane." zakatasiMha gaLadu kaMThe kahyuM. "moTA bhAI ! huM ApanA prANa levAne nathI AvyuM, paraMtu meM karela pApanuM prAyazcitta levAne Avyo chuM." ema kahIne te ghaDA uparathI nIce utarI gayA ane pratApa siMhane vinayathI namaskAra karIne sAme ubhe raho. pratApasiMha zakatasiMhanuM A vartana joIne vicAra karavA lAgyo ke zuM AmAM mogalanuM kAMI kapaTa te nahi heya ne? pratApasiMhe kAMI uttara Ape nahi, eTale zaktasiMhe kahyuM. "mevADapati! zuM vicAra kare che? ApanA kuLaklaka bhAIne ane mevADanA zatrune talavArathI Apa prAyazcitta ApatAM kema acakAo cho?" - pratApasiMhe vicAra nidrAmAMthI jAgrata thaIne kahyuM. "deza Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhrAtRsneha. huM drohI zaktasihu ! ahI tuM mArA prANa levAne mAnyA nathI, te pachI ahI AvavAnI tArI zI matalaba che, te huM samajI zakatA nathI. tAre jo pUrvInu vera vALavuM hoya te talavArane myAnamAMthI bahAra kahADa, zuM joi rahyo che ? ' " Dila bhrAtA ! mArI ahIM AvavAnI matalaba meM karela pApanuM prAyazcitta levAnIja che. madhunA, svAtinA, svadezanA ane svadharmanA tyAga karI megalAnA zaraNe jaine meM je pApakarma karyuM. che-je kroDa karyA che-je vizvAsaghAta karyAM che, tenu ApanA hastethI prAyazcitta levAne mATeja huM ApanI sanmukha AvIne uttA chuM. mATe ApanI punita talavArane ApanA A laghu moM upara calAvI tene svarga nA adhikArI banAvA, bhAi ! zA mATe dvIla karI che? ' zasi De AMkheAmAM mallu lAvIne kahyuM zaktasiMhanA uparyuM kata vacanA sAMbhaLI pratApasiha tenA AgamananuM kAraNa samajI gayA. tenA zekagrasta mhADA upara harSoMnI chAyA chavAI gaI. teNe AnaMda pAmatAM pAmatAM kahyuM. zaktasiMha ! zuM mArI dhAraNA kharI che ? zu' tane te karela pApanA pazcAttApa thAya che ? " bhAI " hA, vaDila bandhu ! ApanA ane janmabhUmi mevADanA karela vizvAsaghAta ane dronA mane have saMpUrNa pazcAttApa thAya che. svadezanA rakSaNa mATe ane jAtibhAienI svataMtratA jALavavA mATe Ape tathA rAjapUta vIrAe samarakSetramAM je vIratva khatAvI ApyuM che, te joine verathI unmata baneluM mArU mana zAMta thai gayu che-mArA mithyA garva gaLI gayA che ane tethI ApanI mAM yAcavA ane tenuM prAyazcitta meLavavA huM ApanI pAchaLa doDI AnyA chuM. Apane jo mArA vizvAsa na AvatA DAya te mATe kahevu joie ke mApanI pachavADe lAgelA banne mAgala svArAnA me nAza karI nAMkhyA che ane te zA mATe ? mApanA prANa macA vavA mATeja. zuM hajI paNa Apane mArA vizvAsa AvatA nathI ?" zatasihe lakhANu khulAsA karatAM pUchyuM, na 66 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. pitAnA baMdhanA uparanA kharA jIgaranA zabdo sAMbhaLI pratApasiMhane saMtoSa thayo. teNe harSAtirekathI uttara Ape. "vahAlA bhAI ! jo ke AjanA yuddhamAM mevADIone parAjaya thayo che ane tethI mAruM mana atizaya khinna thaI gayuM hatuM, paraMtu tArA hRdayamAM svadezaprema jAgRta thayela joI mane atIva AnaMda thAya che ane have mane lAge che ke ApaNe baMne bhAIo hAthamAM hAtha mIlAvI, mevADanI svataMtratA sAcavavA mATe ane tenA punaruddhAra mATe avizrAMta parizrama karI bhagavAna ekaliMgajInI kRpAthI vijayane varavA bhAgyazAlI thaIzuM." - turataja zakitasiMha ane pratApasiMha ghoDAo uparathI nIce utarI gayA ane anya anyane saprema bheTI paDayA keTalIka vAre pratApasiMhe potAnA laghu bhAIne potAnA AliMganamAMthI chuTe karyo. pratApasiMhane haju dUra javAnuM hovAthI teNe potAnA ghoDA tarapha najara pheravI te te nimakahalAla azva bhUmi upara paDelo tenA jevAmAM Avyo. ane badhuoe tenI pAse jaIne joyuM, te yuddhamAM aneka jakhamo thayelA hovAthI ane Akho divasa musApharI karavAthI tenA prANa paraleka sidhAvI gayA hatA. A hadaya vidAraka ghaTanA joIne pratApasiMhanA hRdayamAM atyaMta tIvra zeka chavAI gaye ane tenAM netramAMthI azrune pravAha vahana thavA lAge. vaDila baMdhune rUdana karatAM joIne zaktasiMhe AzvAsana ApatAM kahyuM. "mevADezvara ! ApanA jevA vIra purUSane duHkhathI nirAza thavAnuM kAMI kAraNa nathI. Apa mArI joDe the ane atrethI nirvine megya sthaLe pahoMcI jAo. huM Apane turataja AvIne maLIza." ema kahIne zaktasiMhe pitAne ghoDe pratApasiMhane Apo. pratApasiMhe potAnA bhAInA gheDA upara svAra thaIne dhIme dhIme AgaLa vadhavAnuM zarU karyuM, eTale zaktasiMha paNa tene vinayathI namana karI megala chAvaNa tarapha ravAnA thayo. cheDe samaya mogala chAvaNamAM rahyA pachI zaktasiMha pitAnA Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prema pAraNAma. ii bhAIne jaI manye. pratApasiddha peAtAnA adhunA AgamanI atyaMta khuzI thayA. teo banne ekasa MpathI rahI bhaviSyamAM mevADane zI rIte uddhAra karavA, e viSe haMmezAM vicAra karatA ane e rIte du:khamAM divaseA gALatA hatA. --- prakaraNa 2 jI. prema-pariNAma. hindusthAnanA samasta ezvaryaMyukta AgrA zaheranAM gaganasumita AvAseAnAM zikharA, sadhyA samayanA jhAMkhA prakAzamAM zAlI rahyAM hatAM. mAgala zahenazAha akabare AgrAne pAtAnI rAjadhAnInu zahera banAvelu' hAvAthI hindusthAnanA samasta ezvarye te zaheramAM AvIne nivAsa karyAM hatA. ame je samayanI A navalakathA lakhIe chIe, te samaye sakaLa hindusthAnamAM AgrA e eka alaikika zahera hatu. zahenazAha akakhara, jo ke peAtAnA jIvanane ghaNuM samaya phattehapura sIkrImAM gALatA hatA; te paNa AgrA e rAja dhAnInuM zahera hAvAthI tene keTalAka samaya tyAM paNa rahevuM paDatu hatu. ane tethI teNe AgrAnI zAbhA vadhAravA khAsa lakSya Apyu hatuM. zAhu akabaranA samayamAM meAgala rAjya pU` vikAsane pAmeluM hatu. AgrAnA du mAM gaganamaMDala sAthe vAtacita karI rahelA asaMkhya mahelA, baMgalAo ane AvAsA hatA. temAM vividha sthaLe AvelAM bajAra, dukAna, minArA, Arasa-pattharanAM AvAsA, masjIde, hindu devAlayA ane khuda bAdazAha ane tenA parivArane vasavAnAM mahAlayanI eTalI badhI vipulatA hatI ke jenuM varNa na karavAne mATe eka svataMtra pustakaja lakhavu paDe. AgrAnA abhedya killAnI pAse thaIne kAlindI yamunA nadI mahattva ane gaiArava darzAvatI vahetI hatI. killAnI cAre dizAe mATA moTA daravAjAe AvelA hatA ane e pratyeka daravAjA upara khAdazAhI nAkhatA savAra sAMja vAgatI hatI. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. saMdhyAnA sAnerI AchA prakAzamAM AgrAnA mRtyucca mahAlayenAM zikhare suvarNa sarakhAM dvIpatAM hatAM. jANe samasta AgrA nagara suvarNa thI jaDelu hAya, ema jonArane zaMkA thatI hatI. sadhyA samayanA e adbhUta dRzyane aneka kavioe-aneka lekha kAe judI judI zailIe atyAra mAgamaca vAravAra ALekhI batAvela che; paraMtu AzcaryanI vArtA e che ke jyAre jyAre tene nihALavAnA ane tenuM yathArtha varNana karavAnA prasaMga Ave che, tyAre tyAre navInatAnuM ja bhAna thAya che. navInatA e prakRtinA sAmAnya niyamaja che ane tethI prakRtinA e amAnuSI sAMya ne mAnuSI lekhinI tAdazya bhAve ALekhI na zake e svAbhAvika che. pazcimamAM sUryAsta samaye seAnerI raMganI je chaTA dekhAya che, temAM pazu navInatA ane vicitratA jovAmAM Ave che. jaganA sarva jIvAne svaka vyamAM protsAhana arpanAra bhAskara jyAre astAcaLa upara prayANa kare che, tyAre pazcimAkAzamAM je citravicitra phyA najare paDe che, tenuM varNana karavuM azakaya che. thADAja samayamAM sUryanA asta thai gayA. AgrA nagaranA jAhera mArgo uparanI leA kAnI lIDa dhIme dhIme ochI thatI jatI hatI. A vakhate eka suAAlita mahelanI bArImAMthI yAvanAvasthAe pahoMcelI eka khALA sRSTi-soMdaryanuM nirIkSaNa karI rahI hatI. te mALAnu sAMda` vaNu nAtita hatuM. tenuM sugALa suMdara mukha ane tenI suDoLa saraLa nAsikA evI teA manahara hatI ke jemanuM yathArtha citra ALekhavAne lekhaka jyAre azakata che, tyAre tenAM anya avarNanIya avayavAnu citra ALekhavAnA mithyA prayAsa zA mATe karavA joie ? huM. DhAmAM eTalu ja kahevu khasa thaze ke te bALA parama suMdarI hatI. 12 sUryanA asta thaI gayelA heAvAthI aMdhakAranuM jora dhIme dhIme vadhatu jatu hatuM; tethI te khALA jayAM ubhI hatI, tyAM eka dAsI AvIne dIpaka pragaTAvI gaI. dIpakanA prakAzathI AkhA oraDA prakAzamAna thaI gayA hatA. paraMtu tenuM te khALAne kazuM paNa bhAna nahatuM. te te| jemanI tema mAnapaNe ubhI hatI. tenuM suMdara mukha ciMtAyukata vicArothI karamAI gayu hatu ane tenI banne cakSu Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prema pariNAma. emAMthI kSaNe kSaNe azruo sarI paDatAM hatAM. amAza vAMcaka - hAzayenAM hRdayamAM evo prazna upasthita thaze ke AvA gaganacuM bita mahAlayamAM vasanArI A apUrvarUpa lAvaNayasaMpanna bALAne zuM duHkha haze? amane pitAne paNa eja prazna upasthita thAya che, patu saMsArasAgaranI avanavI ghaTanAone jyAre ame vicAra karIe chIe, tyAre amArA e praznanuM Apa ApanirAkaraNa thaI jAya che. te suMdarI bALA AvI sthitimAM keTale samaya pasAra karata e ame kahI zakatA nathI, paraMtu te samaye eka yuvake AvI tene belAvI ke turataja te sAvadha thaI gaI ane te AvanAra yuvaka sAme jevA lAgI. te AvanAra yuvakanI avasthA vIzeka varSanI hatI. tene tejasvI ane mRdutAbharyo cahere dIpakanA prakAzathI ati AkarSaka lAgatuM hatuM. te yuvakanA vastro sAdAM hatAM, paraMtu tenA zarIrane bAMdhe e te majabuta ane suMdara hatuM ke tene jenArAM purUSa ane strIo Azcarya pAmatAM hatAM ane tenA tarapha snehabhAva darzAvavAne lalacAtAM hatAM. te yuvaka pitAnI sAme ubhelI bALAne udAsa ane nisteja joIne khInna thatAM be. caMpA! haMmezAM huM jyAre jayAre te mArI pAse AvuM chuM, tyAre tyAre tamAruM suMdara mukha hasatuM jouM chuM paNa atyAre tamane A zuM thayuM che? tame udAsa kema jaNAe che?" te bALA ke jenuM nAma caMpA hatuM, te nirUttara rahI. te animeSa netre yuvaka sAme joI rahI hatI. caMpAne nirUttara rahelI joIne te yuvake pharIthI pUchayuM. "caMpA ! tamane mArA upara kAMI rIsa caDI che, ke tamArI tabiyata asvastha che? je satya vAta hoya te mane turata kahe, kemake tamane ciMtAtura jaIne mAruM aMtaHkaraNa duHkhAya che." yuvakanA Aja vatAyukta zabda sAMbhaLI caMpAnuM mukhya vizeSa udAsa thayuM. teNe dhIme paNa uMDe niHzvAsa nAkhe ane tenAM bane vizALa lezanamAMthI azrurUpa mukatAphaLa ubharAvA lAgyAM. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. te yuvake maMdasvare kahyuM. "caMpA! tame kema raDe che? AgrAnA eka zrImaMta gRhasthanI tame ati vahAlI kanyA hovA chatAM tamane zuM dukha che te huM samajI zakatA nathI. tamArA duHkhanuM kAraNa zuM tamArA A bALasanehIthI paNa guma che? tene zuM kahI zakAya tema nathI?" caMpA haju paNa nirUttaraja rahI. tenAMnayanemAMthI azuonI avirala dhArAo vahetI hatI. yuvaka, caMpAne AvI rIte raDatI joIne tenI pAse gayA ane tenA kAmaLa karane grahaNa karI bolyo. "caMpA! tamArI udAsinatAnuM-tamArA duHkhanuM kAraNa mane na kahe te tamane mArA sama che." caMpAe Ane sApha karatAM karatAM mRdu svare kahyuM. "vijayI vijaye kahyuM. "kema?" "zuM tamane pitAzrIe kAMI kahyuM nathI?" caMpAe pUchayuM. "nahi, mane tamArA pitAzrIe kAMI kahyuM nathI. Aja madhyAhna pachI te mane maLyA ja nathI." vijaye uttara Ape. " tyAre tame madhyAha pachI mahelamAM nahotA, vijaya?" caMpAe pharIthI pUchayuM. "nA."vijaye uttara Ape. "atyAre pitAzrI kyAM che, tenI tamane khabara che?" caMpAe prama karyo. te huM jANatuM nathI, caMpA! kemake huM bahArathI haju cAleja AvuM chuM. "vijaye javAba Ape. caMpA kSaNavAra vicAramAM paDI gaI. ghaDIbhara vicAra karyA pachI teNe kahyuM. "tyAre have mArI ciMtAnuM kAraNa tamane mAre maheDethI ja kahevuM paDaze. vijaya ! pitAzrIe tamane maLavAnIare! tamArI sAthe vAtacita karavAnI paNa mane havethI manA karI che, tenI tamane khabara nathI?" nA, te saMbaMdhI mane kazI paNa khabara nathI, paraMtu tamArA pitAzrInI e AjJA viSe tame zuM vicAra karyo?" viye khinnatAthI pUchyuM. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prema pariNAma "eja ke mAre pitAzrInI AjJA pramANe vartavuM." caMpAe uttara Ape. je ema che, te pachI atyArasudhI tame mArA pratye je prema rAkhatAM hatAM, te kRtrima hata-mithyA hatA, emaja ne?" vijaye saheja kuTI caDAvIne pUchyuM. teNe abhimAnathI turataja caMpAnA kamaLa karane cheDI dIdho. vijayanA e praznathI caMpAne duHkha thayuM. tenI AMkhomAMthI pharIne AMsu nIkaLavA lAgyAM. teNe namra svare kahyuM. "vijaya! tamArA pratye mAre prema ke zuddha ane nirmaLa che, te mAruM mana ja jANe che. mArA hRdayamAM rahelA e premane huM zI rIte tamane darzAvuM? tamArA aMta:karaNane ja pUchI juo ke huM tamane keTalA badhA premathI cAhuM chuM." mArA aMtaHkaraNane pUchavAnI kazI AvazyakatA nathI, caMpA! tame je tamArA pitAzrInI AjJA pramANe vartavAno nizcaya karyo hoya te bhale, mane tenI darakAra nathI. huM A kSaNeja tamArA AvAsane tyAga karIne cAlyo jAuM chuM. eka zrImaMta gRhasthanI putrI upara prema karavAmAM meM gaMbhIra bhUla karI che ane tethI tenuM pariNAma mAre bhegavavuM ja joIe."vijaye abhi. mAnathI kahyuM. caMpA pASANunI mUrti sadazasthira thaI gaI. teNe eka dIrgha niHzvAsa mUkIne kahyuM. "vijaya! tame mane anyAya kare che. pitAzrInI AjJA pramANe mAre vartavuM joIe, paraMtu ethI tamAre ema samajI levAnuM nathI ke huM tamane cAhIza nahi. tamane arpaNa kareluM mAruM hRdaya kALAMtare paNa koInuM thaze nahi, e cokkasa mAnaje. pitAzrInI AjJAne tiraskAra karavAnuM mArAmAM atyAre te sAhasa nathI, paraMtu huM temane vinavIza-kAlAvAlA karIza ane ApanuM ubhayanuM lagna thAya e prayAsa paNa karIza; mATe vijaya! bhalA thaIne tame zeDo samaya ahIMja rahe. paramAtmA mahAvIranI kRpAthI sarva sArUM ja thaze." Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAzAhavijaye kahyuM. "caMpA! tame maTA zrImaMtanI putrI che ane huM garIba temaja nirAdhAra chuM. tamArA pitAzrI kadi paNa ApaNuM ubhayanuM eka bIjA sAthe lagna kare e saMbhavita nathI; tethI evI apamAnakAraka avasthAmAM huM ahIM rahevAne IcchatuM nathI. tamArA hRdayamAM je mAre mATe khare prema hoya, te ApaNuM zreya thAya, e prayAsa tame karaje, huM atyAreja A AvAsane ane tamAro tyAga karIne cAlyo jAuM chuM. je paramAtmAnI kRpAthI ApaNuM lagna thavAnuM ja haze, te pachI koI paNa upAye ApaNe samAgama thazeja. ahIMthI gayA pachI mArI unnati kara vAne huM avizrAMta parizrama karIza ane je tema karI zako, te AjathI lagabhaga bAra mAsa pachI atre tamane maLavA AvIza. te samaye je tamArA pitAzrInA vicAro pheravAyA haze te ThIka, nahiM te pachI koI eka nirjana sthaLe cAlyA jaIza ane tyAMja A duHkhI jIvanane pUrNa karIza." caMpAe vyAkuLatAthI kahyuM. "tamane mArA upara krodha thaye jaNAya che, vijaya! paraMtu tame ja vicAra karo ke AvI vikaTa sthitimAM mAre zuM karavuM ? tema chatAM tame je kahetA he, te huM tamArI sAthe AvavAne taiyAra chuM. tamArI AjJAne mAna ApavA huM taiyAra chuM." nahi nahi, caMpA! ema karavAnI AvazyaktA nathI. mArI sAthe AvavAnuM kAMI paNa kAraNa nathI, huM tamane kahI gayA tema atyAre te huM jAuM chuM, paraMtu AjathI barAbara eka varSa pachI tamane maLIza. daramyAna tame tamArA pitAzrInA vicArone ApaNane anukULa karavAno prayatna karaje." vijaye kahyuM. caMpAnA suMdara gulAbI mukha upara A samaye ciMtAnI chAyA chavAI gaI. tenA kemaLa hRdayane vijayanA zabdothI sakhta AghAta thaye. | caMpAne nirUttara rahelI joI vijaye kahyuM. "ThIka tyAre caMpA! have huM jAuM chuM." Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ItihAsa caMpA animiSa nayanee vijayanA suMdara mukha tarapha joi rahI. vijaya tyAMthI turataja cAle gaye. eAraDAnI bahAra te nIkaLyo eTale eka nekare tenA hAthamAM baMdha kareluM eka parabI. DiyuM ApyuM. vijaye te laI lIdhuM ane tene potAnA vastromAM chupAvI mahAlayano tyAga karI gaye, te kayAM gaye. e te ame atyAre kahI zaktA nathI, paraMtu AgrAnA rAjamArge thaIne te kayAMIka adazya thaI gaye, eTaluM ja mAtra ame atyAre jANIe chIe. vijayanA cAlyA javA pachI caMpA gahana vicAramAM paDI gaI. atyAranA banAvathI tenuM hRdaya khInna thaI gayuM hatuM ane tenuM samasta zarIra prasvedathI rebajheba thaI gayuM hatuM. vijayanAM AjanAM vartanathI tene hadayane sakhta AghAta thaye hate. te bArI pAsethI dhIme dhIme eAraDAnA madhyabhAga sudhI AvI te kharI; paraMtu tenuM marataka cakara cakara pharavA lAgyuM, tenI AMkhee aMdhArAM AvI gayAM ane te mUccha khAIne jamIna upara DhaLI paDI. prakaraNa 3 ju. itihAsa. " Historical novels gives us brilliant pictures of history wich from their vividness inake a far deeper impression than the duller pages of historical text books. >> -M. MACMILLAN. prastuta etihAsika navalakathAne samaya, temAM bhAga letAM pAtra ane temAM banatI ghaTanAone bheda samajavAne mATe ame atre ItihAsane cheDe ghaNe paricaya karAvIe, te te asthAne gaNAze nahi. ame jANIe chIe ke ItihAsanI nirasa ghaTanAone vAMcavAne zrama vAMcake letA nathI, paraMtu navalakathAnA pravAhamAM Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18. bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. kAMI paNa TALe athavA gerasamaja na thAya; e khAtara Avazya kIya ItihAsanuM vRttAMta ALekhavAnI jarUra che ane tethI ja ame prastuta navalakathAne lagatAM keTalAka aitihAsika banAvenuM varNana karavAne ucita vicAryuM che. A navalakathAnuM je nAma rAkhavAmAM AvyuM che te ane tenuM prathama prakaraNa je daSTie lakhAyuM che, te joIne vAMcake eTalI te kalpanA karI zakaze ke A navalakathA mevADa ane megala itihA. sane anulakSIne lakhAyelI che. vIrabhUmi mevADanA sUrya sadaza mahArANA pratApasiMha ane mahAna aizvarya saMpanna megala saltanatanA rAjyakArya kuzaLa zahenazAha akabarane ujavaLa itihAsa ghaNuM vAMcakoe vAMcele haze, eTale te saMbaMdhI ame atre vistRta vivecana karI temane kaMTALo ApavA IcchatA nathI. ame te atre prastuta navalakathAno samaya ane itihAsanuM AvazyakIya vivecana karI saMteSane pakaDazuM. je samaye hindu musalamAnanI keTaleka aMze aikyatA sAdhanAra mahatvAkAMkSI zahenazAha akabara dilhInA rAjasiMhAsane hatuM, te samaye vIracita saddaguNethI ubharAI jatI bhUmi mevADamAM rANA no rAjaya amala hatuM. rANu udayasiMha beMtALIsa varSanI ummare maraNa pAmyo, te pachI tene sarvathI moTe putra ane jhAleranA senIgarA rAjAnI bahenane kuMvara pratApasiMha mevADanI gAdIe beThe. je vakhate pratApasiMha gAdIe Avyo, te vakhate mevADanI mULa rAjadhAnI ciDa akabare jItI lIdhI hatI, dhana dhAnya sarva nAza pAmyuM hatuM, sagA saMbaMdhIomAMthI ghaNuM te mRtyu pAmyA hatA ane je thoDA ghaNA bacyA hatA, temAMnA keTalAka te megalenA pakSamAM bhaLI gayA hatA. pratApasiMhane kaniSTha baMdhu zaktasiMha ane sagarajI tathA tene putra ke jeNe musalamAna dharma aMgIkAra karI potAnuM nAma mahobbatakhAM rAkhyuM hatuM te traNe akabarane jaIne maLyA hatA ane teoe ja tene cittoDa jItavAmAM sahAya karI hatI. zakitasiMha hadIghATanA yuddha pachI potAnA jyeSTa baMdhunA pakSamAM jaIne rahyo hato, paraMtu sagarajI ane mahobatakhAM Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ itihAsa. to chevaTa sudhI megalane vaphAdAra rahIne mevADane dhvasa karavAmAM AgaLa paDayA hatA. bAdazAha allAhadina tathA bahAdUrazAhe cittoDa upara prathama caDAI karI hatI, paraMtu temaNe cittoDane nAza karyo nahote. zahenazAha akabare te cittoDa jItI laI, tenAM mAhAla, devAla ane maMdire sarvane nAza karI, tene smazAnavat banAvI dIdhuM hatuM. cittoDa jItavAmAM dezadrohI sagarajIe bAdazAha akabarane sArI sahAya karelI hovAthI teNe tene cittoDanI rAjagAdI ApavAnI udAratA darzAvI hatI I. sa. 1572 mAM gegunDAnA killAmAM udayasiMhajIe jyAre dehane tyAga karyo ane pratApasiMha mevADane mahArANe thaye, tyAre mevADanI A sthiti hatI. pratApasiMhamAM eka kharA kSatriyane sarva guNene vAsa hato. teNe pitAnA pUrvajonA vIravayukata caritranuM zravaNa ane manana kareluM hatuM bApArAvaLanAM vaMzanuM tenAmAM abhimAna hatuM ane tethI teNe mevADanI rAjadhAnI citeDane puna: meLavavAno vicAra karyo. cittoDane punaH jItI tathA mogalone parAjaya karI, mevADanI mahattA vadhAravAno pratApasiMhe nizcaya kareluM hovAthI teNe te saMbaMdhI upAya javAno prayAsa karavA mAMDyo. pratApasiMhanA hRdayamAM eka evA zubha vicAre janma lIdhe hato ke tethI tenuM citta sadeva mevADanI svataMtratA sAcavavA ane tenI mahattA vadhAravAnA prayAsomAM mazagula rahetuM hatuM. vizeSamAM teNe e paNa saMkalpa karyo hato. ke game te bhege ane game te upAye mevADane uddhAra kare ane bApArAvaLanA sUryavaMzanI kIrtine samasta bhAratavarSamAM vijyadhvaja pharakAvo. pratApasiMhanA ghaNAkharA saMbaMdhIo te jo ke melenA pakSamAM bhaLI gayA hatA, te paNa keTalAka mukhya mukhya svadezabhakata saradAre pratApasiMhane vaLagI rahyA hatA. mevADa vaMza paraM. parAne maMtrI bhAmAzAha, caMdAvata kRSNa, saluM barA saradAra devalavarane rAjA, jhAlApati mAnasiMha ane vIra jayamalane putra raNavIrasiMha. e sarva mahArANA pratApanA khAsa aMgata ane AtmIya saradAro hatA ane teo potAnA mahArANu ane Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. peAtAnI janmabhUmine mATe prANa apavAne paNa taiyAra hatA. pratApe pAtAnI rAjadhAnI kAmalameramAM sthApI peAtAnA pramaLa pratispardhi bAdazAha akakhara sAthe yuddha karavAnI taiyArI karavA mAMDI. A vakhate rAjasthAnanAM moTAMmoTAM rAjya megaleAnI tAbedArI svIkArI temanA saradvArA banI beThA hatA ane mAravADa, akhara Adi dezanA rAjAe tA peAtAnI putrIe mogala bAdazAhane ApI paNu cukayA hatA. mAravADanA rAjA udayasi'hai, bIkAneranA rAjA rAyasiMhuM, akharanA rAjA mAnasiMhu tathA mudinA rAjA, e sarve rAjasthAnanA moTA moTA rAjAe mAgala zAhenazAhu akamaranI rAjanItithI gaiAvarazUnya banIne tenA pakSamAM bhaLyA hatA. samasta rAjasthAnamAM mAtra mevADanA mahArANA pratApa svata MtratA bhAgavatA hatA ane teNe game te bhAge petAnI svataMtratA sAcavI rAkhavAnA nizcaya karyo hatA. vIrazirAmaNI pratApasiMhai, peAtAnI vhena ke dIkarI mAgala bAdazAhane ApavAnI vAta teA khAjue rahI; paraM tu tene namavAnI ane tenI tAbedArI karavAnI paNa nA pADI hatI. pratApe dhIme dhIme sainya ekatra karavAnI zarUAta karI vakhata maLye mAgalA sAme bAtha bhIDavAne taiyArI karavA mAMDI hatI. vaLI teNe evI sakhta pratijJA paNa karI ke jyAM sudhI cittoDane jItI levAmAM na Ave, tyAM sudhI saghaLA meAjazAkhanA tyAga karI brahmacarya pA Lavu, ghAsanI zayyAmAM zayana karavuM, dADhInA vALa vadhAravA ane pAMdaDAmAM leAjana karavuM teNe peAtAnA tamAma AtmIya manuSyane paNa A pratijJA pramANe vartavAnI pharaja pADI hatI. prAtaHsmaraNIya vIravara pratApasi`huM je ati kaThera pratijJA lIdhI hatI tethI samarata mevADa zUnya banI gayuM hatuM. pAMca varSa A pramANe cAlyuM', para'tu ethI megalAne jItI zakAya tema nahAtu, anubhavI maMtrI bhAmAzAha ane anya saradArAnI sahAyathI pratA siha potAnA rAjyamAM sudhAre| karyA, sainyanA mukhya mukhya saradArAne jAgIza ApavA mAMDI, rAjadhAnI kAmalamerane majabuta banAvyu tathA bIjA pahADI killA je tenA kamamAAM hatA, tene paNa majabuta banAvyA. A samaye dilhI ane yuropa vacce vyApAra cAlatA hatA. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chatahAsa. tene mArga mevADamAM thaIne surata ane bIjA baMdara mAraphata ho; te pratApe luMTa calAvyAthI baMdha paDe, AvI rIte pratApasiMha pitAnI daDha pratijJA mujaba mevADanuM rAjya calAvatuM hatuM. te samayamAM megala senApati aMbarano rAjA mAnasiMha jyAre dakSiNamAM jIta meLavIne dilhI pAchA pharatuM hatuM, tyAre pratApasiMhe tene pitAnI mulAkAta levAne mATe bolAvyA. mAnasiMha rANA pratApa nuM AmaMtraNa svIkArI tenI rAjadhAnI ke malameramAM AvyuM. udayasAgara sarovaranA taTe tenA mATe taMbu naMkhAvI tene pratApasiMhe utAro Ave ane tenA mATe jamavAnI taiyArI karAvI. pratApa siMha potAnA kumAra amarasiMhane mAnasiMhanuM svAgata karavAnuM kahI tyAMthI cAlyA gayA. mAnasiMha jamavA beThe; paraMtu rANAne nahi jotAM teNe amarasiMhane rANunI gerahAjarInuM kAraNa pUchayuM amarasiMhe tene ADe avaLe uttara Ape, paraMtu ethI mAna. siMhanA mananuM samAdhAna thayuM nahi. te rANAnI gerahAjarInuM kAraNa samajI gaye ane jamyA vinA pATalA uparathI uThI ubhe thaI gaye. thoDA samaya pachI pratApasiMha AvI pahoMce. bane pratisparthio vacce keTalAka samaya garamAgarama takarAra cAlI. chevaTe mAnasiMha kodhe bharAI, pitAne thayela apamAnane badale levAnuM kahI ekadama cAlyo gayo. pratApasiMhe tenI saheja paNa darakAra karI nahi. mAnasiMhe AthA jaIne akabarane pitAnA apamAnanI vAta karI, je sAMbhaLIne te gusse thaye. teNe tarataja mAnasiMhane pracaMDa sainya laIne pratApane kabaje karavAne karyo. pratApasiMha pAse A vakhate bAviza hajAra rAjaputa sainike hatA ane tene laIne mogala sainya sAme thavAne haldIghATanA medAnamAM taiyAra thaIne ubhe. A sthaLe megala ane rAjaputa sainya vacce mahAna yuddha thayuM. pratApasiMhe tathA tenA saradAro ane sainikoe A yuddhamAM kevuM apratIma zaurya darzAvyuM hatuM, te vAMcake jANatAM hevAthI atre vizeSa varNana karatA nathI. A yuddhamAM pratApasiMhanA ghaNA saradAra ane AtmIya manuSya tathA cAra hajAra sainikane ghANa nIkaLI gaye hate. pratApasiMha potAnA maMtrI ane saradAronI Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. salAhathI raNabhUmine tyAga karI gayA pachI A yuddhano aMta A . ItihAsanAM pRSTho upara haladIghATanAM yuddhanI je hakIkata lakhAyelI che, te vAMcatAM ApaNane Azcarya thAya che ane pratApI pra. tApasiMhanA zAryane mATe ApaNuM mukhamAMthI dhanyavAdanA zabdo nIkaLI paDe che. haldIghATanA yuddha pachI mevADanI je durdazA thaI gaI hatI tathA pratApasiMhane je duHkha anubhavavAM paDayAM hatAM, te saM. badhI ApaNe AgaLa upara joI lezuM. have zahenazAha akabarane samaya ane tene lagatA ItihAsanuM thoDuM ghaNuM nirIkSaNa karIe. zahenazAha akabarane janma I.sa. 154ra nA mAhe akaryobara tA. 15 mIe humAyunI begama hamidA bAnunA peTe amara keTamAM thayo hato. I.sa. 1556 nA jAnyuArI mAsamAM humAyunuM mRtyu thayuM, tyAre akabara paMjAbamAM hate. akabara tenA pitAnA mRtyunI khabara amRtasaranI pAse kalAnura sthAnamAM sAMbhaLatAM dilhI AvyuM ane keTalAka divasa zoka pALyA pachI te rAjasiM. hAsane beTho. akabara rAjagAdI upara AvyA, tyAre tenI avasthA nAnI hatI, tethI rAjyane badhe kArabhAra pradhAnamaMtrI khAnakhAnA baherAmakhAM calAvatA hatA. baherAmakhAM krUra ane ghAtakI svabhAvane hovAthI akabarane tenI sAthe banyuM nahi. baherAmakhAMe rAjamadane vaza thaI tadIbega nAmaka saradAranA banane hAtha kApI nAMkhyA hatA ane sUravaMzanA paThANa bAdazAha AdilazAhanA atyaMta zUra vIra vaNika senApati hemu (vikramAditya)nuM mastaka, pANIpatanA yuddhamAM te keda pakaDAyA pachI, akabaranI nAmarajI chatAM kApI nA khyuM hatuM. tenA AvA ghAtakI kAryothI rAjA ane prajA tenA upara aprasanna thaI gayAM ane tethI teNe paMjAbamAM jaIne akabara sAme baLa jagADa, paraMtu akabare tenI AgalI rAjya sevAnI kadara karI tene kAMI paNa daMDa nahi ApatAM makake cAlyA javAnI rajA ApI. baherAmakhAM makake javAne taiyAra thaye; paraMtu mArgamAM mubArakamAM nAmaka paThANe tenuM khuna karyuM. bahena rAmakhAMnA mRtyu pachI akabara svataMtra thaye hate. mAtra aDhAra Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ itihAsa varSanI tarUNa avasthAmAM akabaranA hAthamAM mogala saltanatanI lagAma AvI hatI, paraMtu svAbhAvika buddhibaLa ane keLavaNImAM te asAdhAraNa hatuM ane tethI ja te pitAnuM nAma hindu-musalamAnamAM amara karI gayA che. zahenazAha akabara jema buddhibaLamAM caDIAte hatuM, tema yuddha kAryamAM paNa kuzaLa hatA. te svabhAve mITha ane aMge zairavaNe hate. vizeSamAM tenAmAM hiMmata eTalI badhI hatI ke rAjasthAnanA moTAM moTAM rAjyane baLathI ane kaLathI tAbe karI temanI putrIone pitAnA jamAnAmAM lAvavAne ane e rIte samasta hindusthAnamAM potAne adhikAra jamAvavAne te zaktivAna thayo hate. akabare rAjyagAdIne svataMtra adhikAra potAnA hAthamAM lIdho ke turata ja teNe sarvatra suvyavasthA karI dIdhI, lazkarI amaladArene vaza karI lIdhA ane bAdazAhInA je je prAMta bIjA kabaje karI beThA hatA, te jItI lIdhA. akabare prathama pitAnA pitAnuM vera vALavA mAravADanA rAThoDa patine tAbe karavA mAravADa upara humalo karI suvikhyAta meDatAne killo jItI lIdhe. akabaranI pracaMDa senA ane tenA bAhubaLane jeI aMbararAja bihArImalla ane teno putra bhagavAnadAsa tenA tAbe thaI gayA. bhagavAnadAse pitAnI bahenane vivAha akabara sAthe karI rAjapUta kuLane kalaMkita karyuM hatuM. akabare dhIme dhIme saghaLAM rAjapUta rAjyone potAne tAbe karI lIdhAM hatAM. mAravADanA rAjA mAladeve chevaTe hAra pAmI potAnI kanyA akabarane ApI hatI ane tenA peTe zAhajAdA salimane janma thayo hato. akabara rAjasthAnamAM ghaNuM kharAM rAjyane potAne kabaje karavA zakitavAna thayo hatoparaMtu mevADanA mahArANA vIravara pratApasiMhane te vaza karI zake nahoto. teNe game te upAye pratApasiMhane namAvavAno nizcaya karyo hato ane tethI teNe I. sa. 1568 mAM mevADanI rAjadhAnI cittoDa upara humalo karI te jItI lIdhI hatI; bhagavAnadAsane putra mAnasiMha akabarane mukhya senApati thaI paDyo hato. teNe pitAnI plenane zAhajAdA salIma sAthe i. sa. 1588 mAM paraNAvI hatI. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. paraMtu pratApasiMhane te kabaje karI zake nahe. I. sa. 1576 mAM pharIne mevADa upara caDAI laIne teNe senApati mAnasiMhane meka hatuM. A vakhate hadIghATanA medAnamAM megala ane rAja puta sainike vacce mahA bhayaMkara yuddha thayuM hatuM ane tenuM zuM pariNAma AvyuM te ApaNe vAMcI gayA chIe. eTale te saMbaMdhI navesarathI vivecana karavAnI agatya nathI. TuMkAmAM eTaluM kahevuM basa thaze ke e yuddhamAM rAjaputeno parAjaya ane mogalone vijaya thayo hate; paraMtu teo temane namAvI zakayA nahotA. bAdazAha akabarane ghaNuM ItihAsakAro "udAra ane hindumusalamAna prati samAna daSTi rAkhavAvALo" hatA, ema kahe che ane keTalAke tene "kapaTakaLAmAM nipUNa ane viSayI gaNe che." vastutaH akabara ke hatuM, e viSe vivecanamAM utaravAnu navalakathAkAra tarIke ame pasaMda karatA nathItema chatAM zahenazAha akabaranA guNa-deSa sAdhAraNa rIte A navalakathAmAM ALekhAyalA jovAmAM Avaze ane tethI vAMcake tenA viSe IchAMnukULa kapanA paNa karI zakaze. akabara game te kapaTI ane viSayI hoya te paNa teNe je rIte megala bAdazAhI calAvI che, te rItathI te pitAnuM nAma amara karI gayA che ane vizeSamAM eka udAra rAjakartA tarIkenI gaNanAmAM pitAnuM nAma mUkate game che. teNe prajAnI prIti meLava vAnI khAtara ke pitAnI rAjagAdInI jaDa uMDI utAravAnI khAtara hindu ane musalamAna prajAne samAna nyAya ApavAne prayAsa karyo hatuM, temaja jainAcArya zrImAna hIravijayasUrinA paricaya ane upadezathI jIvahiMsAne aTakAva tathA jAtrALu ane jajIAverAnI mANInA TharAva bahAra pADayA hatA. dilhInA siMhAsane gIjanavI, gherI, gulAma, paThANa, turka ane khIlajI vaMzanA je je bAdazAha thaI gayA hatA tathA maMgalavaMzanA bIjA je bAdazAhe thayA, te karatAM akabarazAha ghaNeja udAra ane nItipriya bAdazAha hatuM, ema te nirvivAda kahevuM paDe che. akabara bAdazAha mahatvAkAMkSI hate ane tethI teNe samasta hindusthAnane jItI levAno prayAsa karyo hate, e jANItI vAta Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kartavyanI dizA. 5 che. vaLI teNe rAjaputenA dila jItI levAnI khAtara temanI sAthe kanyA levA-devAne vyavahAra zarU karyo hato ane samasta hindujAtine prema meLavavAnI khAtara te sarva dharmanA AcAryonI sabhA bhate ane temanI dhArmika vAte sAMbhaLatuM hatuM. Ama karavAne rAjakIya daSTie tene game te hetu heya; paraMtu tenA e udAramatavAdathI hinduo tenA pakSapAtI banyA hatA ane tene dilojAnathI sahAya karavAne tatpara rahetA hatA. zahenazAha akabaranA AvA udAra matavAdathI mAtra mevADano TekIle rANe pratApasiMha bheLavAye nahoto ane teNe akabaranA jIvatoDa prayatna sAme thaIne paNa pitAnI akhaMDa kIrti jALavI rAkhI hatI. prakaraNa 4 thuM. kartavyanI dizA. varSArUtunI pUrNAhuti thaI gaI hatI. varSAda puSkaLa paDela hovAthI ArAvalI parvatane pradeza lIlAchama banI gaye hate. parva tenA mArgo, nadIo, nALAo, khINe vigere jaLathI ubharAI gayAM hatAM. cotarapha prakRtinuM suMdara dazya najare paDatuM hatuM. kemalimerathI thoDe dUra AveluM eka vizALa sarovara jaLatarathI hasI rahyuM hatuM. sarovaranI cotarapha moTAM moTAM vRkSenAM jhuMDa ne kuMDa AvI rahelAM hatAM, temAM AmravRkSo upara besIne kALI koyale paMcama svarathI AlApa karI rahI hatI. anya pakSIo sarovaranA suzItala svaccha jaLamAM snAna karI rahyAM hatAM. sarovaranI cAre dizAmAM divAlanI peThe parvatamALA AvelI hatI ane tenI suMdara nayanamanahara khINamAM pazuo AnaMdathI lIluM sukemaLa ghAsa carI rahyAM hatAM. kArtika mAsa cAlatA hatA, prabhAtane samaya hatuM, sUryanArAyaNane udaya thayAne thoDA ja samaya thayela hovAthI tenAM Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha rakta kiraNane sonerI prakAza sarovaranA jaLa upara paDate hatA ane tethI jaLataraMgonI ramaNIyatAmAM era vRddhi thatI hatI. A samaye ane A sthaLe eka bhavya mukhAkRtivALA vRddha purUSa sarevaranA taTe ubhe ubhe vicAra zUnyatAthI prakRtinuM suMdara dazya joI rahyo hato. te zarIre uMce ane ghauMvaNI hatA. tenAM cakSu ane bhramarane raMga kRSNavaNI hatA. tenI bane bhramaro anyaanyanI sAthe joDAI gaI hatI. te je ke vRddhAvasthAe pahoMcele jaNAtuM hatuM ane tenA mAthAnA vALa sapheda thaI javAnI taiyArImAM hatA tema chatAM tenA zarIrane bAMdhe majabuta hatA. tenI zArIrika zakita atula hatI. tenA bane bAha jAnu paryata lAMbA hatAM. tenuM mukhamaMDalatejathI bharapUra hatuM ane tenI kALI AMkhamAM vilakSaNa prakArane camatkAra hate. A geravazAlI purUSa te anya koI nahi, paNa mevADanA mahArANA pratApasiMhane vaMzaparaMparAno mukhya maMtrI bhAmAzAha hato. hindusthAnanI A pavitra bhUmi upara prAcIna samayamAM ghaNuM mahAna purU thaI gayA che, e itihAsanA vAMcanathI ApaNe sArI rIte jANI zakIe chIe. A puNyamayI bhAratabhUmi upara je je mahAna ane pratApI purU Se utpanna thaI gayA che, temanAM yathArtha caritre te ApaNe saMpUrNa aitihAsika jJAnanA abhAvathI jANuM zakatA nathI, paraMtu temanAM zeDAM ghaNuM upalabdha thatAM caritra varNa nAtmaka ItihAsathI ApaNe temanA uttama guNe ane papakArI svabhAvanI kalpanA karI zakIe chIe. ame je samayanI prastuta aitihAsika navalakathA lakhIe chIe, te samaye ane tenI pUrve rAjasthAnamAM ghaNuM zrImaMta ane geravazALI jainadhamI kuTuMbone nivAsa hatuM, jainadharma ane jaina samAjanI te vakhate A pUrve jAhojalAlI hatI mAravADa, mevADa ane gujarAta e traNe deza jenenA nivAsasthAna tarIke jANItA thayelA che, ane jene nA mukhya tIrthasthaLo-Abu, pAlItANa ane gIranAra paNa e deze mAMja AvelAM che. rAjasthAnamAM ane gujarAtamAM te vakhate mulakI, vasulAtI ane rAjaprakaraNa khAtAmAM jaina zrAvakone ja moTA moTA hovA Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kata vyanI dizA. ApavAmAM AvatA hatA, prasaMgopAta teo yuddhamAM paNa bhAga letA hatA. vimaLa, muMjAla, udayana, vastupALa tathA teja pALa jevA custa jaina dhamIoe yuddha kAryamAM je apratima zaurya darzAvyuM che, tenuM varNana vAMcIne ApaNane Azcarya thayA sivAya rahetuM nathI. mevADanA rANAnA pUrva purUnI rAjyadhAnI vallabhIpurane jyAre deva kepathI nAza thaye, tyAre ghaNuM jaina kuTuMbe mevADamAM AvyAM hatAM, mevADanA rANAoe temane sAre Azraya Apyo hato ane tethI teo temanA kharekharA svAmIbhakata thaIne rahyAM hatAM. rAjasthAna nanA rAjAo jainadharma pratye mAnanI daSTithI jotA hatA. cittaDamAM pArvanAthane arpaNa karela sthaMbha sItera phuTa uMce che ane te ghaNuM ja mahenatathI katarelo che, hindusthAnanA zilAlekhamAM A zilAlekha ghaNe pratiSThita che. mAtra mevADamAM ja nahi, paNa AkhA pazcima hindusthAnamAM pavitra kArIgaranA umadA khaMDera jainadharmanA che. ghaNuM prAcIna zaheromAM jaina dharmanA uttama zIlAlekhe haju paNa jovAmAM Ave che ane tethI pUrva samayamAM tene abhyadaya ke ane keTaluM hatuM, tenI ApaNe khAtarI karI zakIe chIe. vaLI mevADanA rANAoe jainamaMdironA hakanA saMbaMdhamAM je je hukama bahAra pADelA che, te jotAM jainenI te samaye apUrva unnata sthiti haze, ema ApaNane jaNAya che. eka mevADanA mahArANA pratApasiMhanA mukhya maMtrI bhAmAzAhanuM nAma mevADanA uddhArartA tarIke jANItuM thayeluM che ane haju paNa ghera ghera tenA guNAnuvAda gavAya che. te jAtie kAvaDIA osavALa hatuM. tenA pUrva purUSe ghaNA samayathI mevADanA mukhya maMtrInuM pada bhagavatA AvyA hatA. bhAmAzAha mahAna zUravIra, udAra ane musaddA hatA ane teNe mevADanA rakSaNane mATe je amUlya sahAya karI hatI, te jotAM tenI svAmIbhaktino ApaNane khyAla Ave che. AvA eka uttama purUSanuM yathArtha caritra ApaNe jANI zakatAM nathI, e dIlagIrIne viSaya che. * vizeSa jANavA mATe juo ToDa rAjasthAna bhAga 1 le. Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAzA huM. haldIghATanAM yuddhamAM parAjaya pAmyA pachI rANA pratApa pA tAnA mAtmIya manuSya sAthe kAmalameranA killAmAM rahetA hatA. haladIghATanuM yuddha varSArUtunI zarUAtamAM thayelu hAvAthI ane tyArapachI puSkaLa varSAda paDavAthI mAgale tyAM TakI zakyA nahAtA, teo chAvaNI uThAvIne tyAMthI cAlyA gayA hatA ane tethI pratApasi hane kAMika vizrAMti maLI hatI; paraMtu bhaviSyamAM te varSArUtu baMdha paDatAM phrIthI caDI Avaze, ema tene khAtarI hAvAthI teNe zatruo sAme thavAnI taiyArI karI rAkhI hatI. haldIghATanA yuddhamAM parAjIta thavAthI pratApasiMhaiM tathA tenA sarva saradArA ciMtAtura banI gayA hatA; paraMtu vRddha maMtrI bhAmAzAha temane sarva ne AzvA sana ApIne zAMta karatA hatA. potAnA dezanI ane peAtAnA svAmInI durdazA joine tenA hRdayamAM asahya vedanA thatI hatI. teApaNu tenAmAM dhIraja ane sahanazILatA hatI ane tethI te sarvane vAra vAra AzvAsana tathA bhaviSyamAM zI rIte khacAva karavA, e viSe sUcanA mApatA hatA. Aje prAta:kALamAM vhelA uThIne manane zAMta karavAnA hetuthI sareAvaranA taTa upara AvIne te tenuM kudaratI sAMda jotA hatA. akamara jevA pramaLa zatrune zI rIte jItavA tathA peAtAnA dezanA ane svAmInA gAravane zI rIte sAcavI rAkhavuM, e vicAra tenA hRdayamAM gheALAtA hatA. bhAmAzAha vicAranidrAmAM thI jAgRta thaIne killA tarapha vaLavAnI taiyArI karatA hatA. eTalAmAM zveta vastradhArI eka muni jamIna upara draSTI sthApI killA taraph cA lyA jatA tenA jovAmAM AvyA. te turataja muni pAse jai paheAMmyA ane temane kitabhAvathI vaMdana karyuM. munie saheja smitathI 'dharma lAbha' AvyeA. bhAmAzAhe muninA tejasvI mukha sAme jo ane vinayathI pUchyuM. " mahArAja ! Apa AvA kaTokaTInA samaye kayAM padhArA che ? " 28 zAMtamUrti munie svAbhAvikapaNe uttara ApyA. "maMtrIzva 2! amArA jevA saMsAratyAgI sAdhuee, samaya game tevA hAya, tenI darakAra karyo vinA upadezane vAste-jagatanA hitane mATe sUvu joie ane tethI huM atyAre kAmalamera taraph jAuM chuM. ,, Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kartavyanI dizA. "ApanuM kathana satya che, mahArAja! paNa je samaye zatruo dezamAM trAsa vartAvI rahyA che, te samaye pratyeka manuSya potAnA jAnamAlanuM paNa rakSaNa karavuM joIe ne !" bhAmAzAe kahyuM. "maMtrIzvara ! jAnamAlanI darakArano tyAga karIne jeNe saMyamavRtta grahaNa kareluM che, teNe zA mATe tenA rakSaNanI ciMtA karavI joIe? munie pUchayuM. mahArAja! Apane te bAbatanI ciMtA na hoya, e svAbhAvika che paraMtu amArA jevA saMsArI manuSyane to ciMtA karyA sivAya bIjo upAya nathI." bhAmAzAe uttara Ape. bhAmAzAhanA uttarathI muninI prazAMta mukhamudrA upara gaMbhIratAnI chAyA chavAI gaI ane temanI premamayI cakSuomAMthI vilakSaNa prakAranA tejane pravAha nIkaLavA lAgyA. temaNe bhAmAzAha prati potAnI tIkSaNa daSTi sthApIne kahyuM. "bhAmAzAha! mevADanA mahArANAnA maMtrI ane pavitra jaina dharmanA anuyAyI purUSanA mukhamAMthI nirAzAjanaka vacane nIkaLatAM sAMbhaLI mane glAnI thAya che. zuM AvI rIte nirAzA ane ciMtAmAM rahIne tame tamArA dezane, tamArA dharmane ane tamArA Azraye paDelA manuSyane uddhAra karavA mAge che? ciMtA ane nirAzA te unnatimAM mahAna viSna samA na che, e zuM tame nathI jANatA?" " jANuM chuM, kRpAsAgara! ke ciMtA ane nirAzA unnati sAdhavAmAM vinarUpa bane che, paraMtu jANyA pramANe AcAramAM mUkI zakavA jeTalI mArAmAM zakita nathI." bhAmAzAe kahyuM. munie zAMtithI kahyuM. "e tamArI nirbaLatA che ane jyAMsudhI tame tene tyAga nahi karo, tyAM sudhI vijaya meLavI zakazo nahi. ekAda vakhatanA parAjayathI tame AvI rIte nirUtsAhI banI besaze, te pachI bhaviSyamAM AvanArI anekavipattio sAme tame zI rIte TakI zakaze ? jANyA pramANe AcAramAM mUkavAnI tamArAmAM jyAre zakita nathI tyAre tame tamAruM, tamArA dharmanuM, tamArA samAjanuM ane chevaTe tamArA AtmAnuM zI rIte kalyANa karI zakazo?" Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. dezanA, dharmanA ane samAjanA kalyANane mATe te kaI Apa jevA mahAna purUSanI AvazyakatA che. mArA jevA pAmara manuvyathI zuM thaI zake ema che?" bhAmAzAe pUchayuM. maMtrIzvara ! tame pAmara nathI, paNa eka vIra purUSa che. saM. sAramAM pratyeka manuSya pAmaratAmAM saDavAne utpanna thayela nathI, paraMtu vIratAthI potAnuM ane potAnA baMdhuonuM parama kalyANa ka. ravAne mATe janmela che. jyAM sudhI ajJAnane laI te pitAnI kharI zaktine samajAtuM nathI, tyAM sudhI ja te pitAne pAmara gaNe che; 5 raMtu eka vakhata je tenA samajavAmAM Ave ke pite pAmara nathI, paNa vIra che ajJAna nathI, paNa jJAnavAna che, nirbaLa nathI, paNa sabaLa che ane nisatva nathI, paNa satvayukta che, te pachI tenA du:kha mAtrane nAza thAya che ane te parama sukhane varavA bhAgyazALI thAya che. bhAmAzAha! A tamArA paMcabhUta zarIramAM je AmA vi. lasI rahyo che, tenI eTalI te agAdha zakti che ke je te dhAre te traNa bhuvanane svAmI paNa banI zake che, mATe nirAzA ane ciMtAne tyAga karI tamArA kartavyane draDhatAthI vaLagI rahe. paramAtmA nI kRpAthI tamane avazya vijaya maLaze ja, " muni eTalA zabdo kahI rahyA ke turataja tyAM eka ghaDesvAra AvI pahoMcyA. teNe ghoDA uparathI nIce utarI munine vaMdana karatAM kahyuM. "mahArAja ! A panuM kahevuM yathArtha che. Apane dareka zabda meM sAMbhaLyo che ane tethI mArAmAM navajIvanane saMcAra thayo che. havethI ame sarva glAni, sarva ciMtA ane sarva nirAzAne tyAga karI parama utsAha ane draDhatAthI svakartavyamAM joDAI rahIzuM ane ApanI ane parama prabhunI kRpAthI vijayane varIzuM." munie tene koI paNa uttara Ape nahi, paNa temaNe sa. heja smita hAsya karyuM. bhAmAzAe kahyuM "mahArAja ! ApanA upadezathI mArAmAM paNa navajIvanane uddabhava thayo che ane tethI eka sarakhA AgrahathI kartavyamAM joDAI rahevAnI huM Apa pUjya sanmukha pratijJA lauM chuM." Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ x (c) R>D HRA, hiYi>}{hut // pratApe kahyuM--" mahArAja ! ApanuM kahevuM yathArtha che. ApanA dareka zabda me sAMbhaLyeA che, ane tethI mArAmAM navajIvananeA saMcAra thayA che. ' Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ okegalamAM :: mahArANA ! munie gheADesvAra thaIne Avela purUSa pra tye joIne kahyuM. " tamArI ane tamArA maMtrIzvaranI draDhatA joine mane have Anada thAya che. jo ke sa'saratA me' tyAga karyo che eTale temAM anatA manAvAprati amAre upekSA aravI joie, te pazu saMsAra vAsIonAM Atmahita tarapha paNa lakSya rAkhavAnI amArI pharaja che ane tethIja meM tamane tamArA kabyanI kharI dizA darzAvI che. je bhUmimAM mArA janma thayA che, je bhUminA anna-pANIthI mArA A sthaLa deha pASAyA che ane je bhUminA suzItala chAyAmAM vasI ne meM mArU smATalu jIvana vyatIta karyuM che, tenA kANune mATe mArAthI banatA prayAsa karavA e mArI kja che, meM tamana je u. padeza ApyA che, tenA ma evA nathI ke tamAre mArA kathvI, tamAre tamArA zatruone nAhaka haeNzana karavA ane tamAre temanA jAnamAla luMTI levAM, meM tA tamane tamArA kattavyamAM joDAvAnA eTale ke tamArA dezanuM; tamArA dharmanuM ane tamArA khaMdhuonu rakSaNa karavAnAja upadeza ApelA che ane tame jo tamArA katta vyane vicArI vartana karaze, te tame svaparanu kayANa karavA bhAgyazALI thai zakaze. paramAtmA mahAvIra sanuM kalyANu karA. "" * e pramANe kahI te muni tyAMthI turataja ravAnA thai gayA. ma hArANA pratApasiMhai tathA maMtrI bhAmAzAha temanA upadezathI A zcaryamAM eTalA te lIna thaI gayA hatA ke, muni kayAre cAlyA gayA. tenI temane khabara paDI nahi. prakaraNa 5 su. Akasmika ghaTanA. caMpAnA mahAlayane tyAga karI vijaya AgrAnA rAjamAge thaIne kayAMika cAlyeA gayA, e ApaNeM bIjA prakaraNamAM vAMcI gayA chIe. vijaya jyAre mahAlayamAMthI bahAra nIkaLyo tyAre rAtrinA ATha vAgI gayA hatA. AkAzamAM agaNita tArA ugyA hatA. para Mtu Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. caMdranA rUperI prakAza AgaLa teo bilakula jhAMkhA jaNAtA hatA. AgrAnA rAjamArgo ane amIra-umaragavAnAM uca makAne asaMkhya ujvala dIpakethI prakAzI rahyA hatAM. koI ke makAnamAMthI si. tAra-sAraMgInA sUra sAthe kikiMThI ramaNIonAM karNapriya gAyane saMbhaLAtAM hatAM. vizALa .jamArga upara vividha prakAranA vAhanamAM besIne amIra umarAvI Ava-jA karI rahyA hatA. baLadagADIe, pAlakhIo, DoLAsA, sukhapAle, ro vagerenI Ava-jAthI dhamAla macI rahI hatI. mArganI baMne bAjue aneka prakAranI cIjonI dukAne AvelI hatI. dukAnadAre e kayavikrayanI vastuone pitAnI kAne mAM evI to sarasa rIte goThavelI hatI ke grAhakonAM dila te henane turata lalacAtAM hatAM. rastA upara pAnanI dukAne te pAra nahote ane temAM besIne rUpasuMdara yuvatie pAna vecatI hovAthI kAmIjanene tyAM acchI rIte jamAva thayela hatuM. TuMkAmAM kahIe te AgrA nagaranI atyAranI zobhA alaikika hatI ane prekSakone iMdrapurInuM bhAna karAvatI hatI. vijaya, A saghaLA prakArane udAsina bhAve jete jete AgaLa ne AgaLa cAlyA jatA hatA, te kyAM jatuM hatuM, te te pite paNa jANa nahote. eTale ApaNe te kyAMthI jANI zakIye ! chevaTe te yamunA nadInA taTa pradeza upara AvI pahaze. suzItala havAne upalega levA AvelAM AgrAnA vilAsI nagarajane A vakhate potAnA vAhanamAM besIne pAchAM pharatAM hatAM. pUrNimAnI rAtri hovAthI rajanInAtha saMpUrNa kaLAthI khIlI rahyo hatA. yamunAnuM kRSNavarNa jala caMdranA dhavala prakAzathI sapheda dUdha jevuM jaNAtuM hatuM. ThaMDo ane suvAsita pavana dhIme dhIme vAte hatuM, tenA kSaNavAranA sevanathI vijayanuM uzkerAyeluM dila kAMIka zAMta thayuM. te caMdra-jaDita AkAza ane maMdamaMda vahetI pragalyA yamunA tarapha joIne nisAso nAMkhate be -" prabhu! paramAtmA ! meM evuM te zuM pApa karyuM haze, ke jethI Ama acAnaka premamayI caMpAno tyAga karavAnI mane pharaja paDI. A prazna mArA manamAM eka sarakhI rIte ghoLAyA kare che, paraMtu tene uttara mana pAsethI Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Akasmika ghaTanA. maLato nathI, enuM zuM kAraNa? meM evuM zuM aghaTita kArya karyuM che ke jethI pitA tulya thAnasiMhe caMpAne mArI sAthe vAta karavAnI paNa manA karelI che? ke jANe Ama karavAne temane hetu zuM haze, tenI khabara paDatI nathI, paraMtu caMpAne tiraskAra karavAmAM meM zuM sAhasa karyuM nathI ? tenI te samayanI duHkhI ane kAtara mukhamudrA haju paNa mArI AMkha sAme taryA kare che ane mane ArjavatAthI vinavatI hAyanI, ema jaNAya che. kharekhara vijaya ! garIba bicArI caMpAne tiraskAra karavAmAM te mahAna bhUla karI che! teNe te mane tyAM rahevAne vinati karI hatI, paraMtu huM ja sAhasa karI tene tyajIne cAlyA Avyo chuM. ThIka, cAlyA te Avya; paraMtu have tyAM jaI zakAya kharUM ? eka varSa pahelAM to nahiM ja. barAbara eka varSe tene maLIza ane pachI? pachI bhavidhyamAM je nirmANa thayuM haze, te sahana karIza. hA, ThIka yAda AvyuM. mahAlayane tyAga karatI vakhate dAsIe eka parabIDIuM mane ApyuM hatuM, te pheDIne vAMcavAnuM te huM taddana vIsarI gayuM hatuM. atyAre vAMcuM te khare ke temAM zuM lakheluM che ?" ema kahIne teNe parabIDIuM hAthamAM laI phoDyuM ane aMdarathI patra kahADIne caMdranA ujavala prakAzamAM te vAMcavA lAgyA: vijaya! atyAra sudhI meM tane mArA eka putra tarIke gaNune tAruM pAlaNapaSaNa karyuM hatuM ane tane kaI vAte duHkhana thAya, e pramANe karavAnI meM kALajI rAkhI hatI, paraMtu tArA hitanI khAtara tema karavAnuM have huM ucita mAnatA nathI. caMpA ane tuM have ummara lAyaka thayelAM hovAthI tamane bannene vadhu vakhata ekatra rAkhavAM, e ThIka kahevAya nahi, ema vicArI meM caMpAne tArI sAthe maLavAnI ane vAtacita karavAnI manA karelI che. AvI rIte tArI sAthe sakhta thavAnuM e kAraNa che ke caMpA ane te anya anyane cAhatAM zIkhyAM che. alabata, huM tane eka putra samAna cAhate hatA, paraMtu tArA jevA dhanahIna ane AzrayahIna yuvakanI sAthe caMpAno vivAha karavAne huM taiyAra nathI ane Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , ra te bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. tethI ja mAre tane nirUpAye caMpAnI draSTithI dUra kare paDyo che, tema chatAM bhaviSyamAM tuM tArA bAhubaLathI tArI unnati karIza te mArI vahAlI putrI caMpAne vivAha tArI sAthe avazya karavAne cukIza nahi. bhAgyege je tuM tArI unnati karI zakaya hoya te tuM mane turata maLaje. huM tArI rAha joIza; paraMtu hAla te mAre tArA hitanI khAtara tArI sAthe sakhta thavuM paDayuM che, te khAtara dilagIra thaIza nahi. zAsanadeva tane dareka kAryamAM sahAyatA Ape, evI mArI tane AzISa che. lIthAnasiMha vijaye eka vAra nahi, paNa be-traNa vAra uparyukta patrane dhyAnapUrvaka vAMce ane tyArapachI tene pitAnA paherelAM vastromAM sAcavIne jemane tema pAcho mUkI dIdhuM. teNe pharIthI ni:zvAsa nAkhIne mana sAthe vicAra karyo: " nyAyanI daSTie jotAM thAnasiMha zeThanuM lakhavuM geravAjabI nathI. temaNe mane je hetue caMpAnI daSTithI dUra karyo che, te kahADI nAMkhavA jevo te nathI. caMpA AgrA nagaranA eka zrImaMta ane akabara bAdazAhanA atyaMta mAnanIya zAhukAranI putrI che, tyAre huM eka dhana, jana ane AzrayahIna yuvaka chuM; tethI vyavahAranI daSTie amAruM ubhayanuM lagna thavuM asaMbhavita che. A sthitimAM mAre mATe ekaja mArga rahelo che ke je caM. pAnI sAthe lagna saMbaMdhathI mAre joDAvuM hoya, te mAre tene lAya. ka thavAno prayAsa kare. ThIka che, jeuM chuM ke bhaviSyamAM zuM zuM nirmANa thayeluM che, paraMtu nirmaLa AkAzapaTa uparathI caMdradeva pRthivI upara amRtadhArA vaSavI rahyA che, zyAmasalIlA yamunA pitAnA vizALa paTa upara caMdranA pratibiMbane dhAraNa karI rahelI che, suzItala ane madhura pavananI zAMta laherIe zarIrane apUrva sukhanuM bhAna karAvI rahI che ane samasta pRthivI rajanI patinA rUperI ajavALAmAM nimagna thaI rahelI che tema chatAM jIvane ArAma nathI, tenuM zuM kAraNa? prakRtinAM e sarva suMdara karyo, prANapyArI caMpAnA sahavAsa vinA dilane ArAma ApI zaktA nathI. priyajana nA samAgama vinA A raDhiyALI rAtrI paNa akArI ane apriya lAge che." Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Akasmika ghaTanA. vijaya e pramANe potAnA mana sAthe vicAra karIne nagara tarapha AvavAne pAchA pharyo. barAbara teja vakhate pAchaLathI keIe hAka mArI: "vijayakumAra !" vijaya pitAnuM nAma sAMbhaLIne ubhuM rahe ane teNe pAchaLa pharIne joyuM te sAmAnya vastrothI AcchAdita thayelI eka musalamAna strI tenI sanmukha ubhelI hatI. vijaye te strI tarapha dhyAnapUrvaka jaIne kahyuM. "tame koNa cho ane zA hetuthI mane bolAve che ?" - te musalamAna strIe tenA praznane javAba nahi ApatAM sAme prazna karyo -"tamAruM nAma vijayakumAra ke ? " "hA, paNa tenuM zuM kAma che?" vijaye pUchayuM. "Apane zAhajAdI sAhebA bolAve che." musalamAna strIe javAba Ape. koNa zAhajAdI sAhebA?" vijaye pharIne pUchayuM. zAhajAdI ArAmabegama sAheba"te strIe uttara Ape. zuM zAhajAdI ArAmabegama sAhebA mane belAve che? ane te zA kAraNathI?" vijaye Azcaryacakti thaIne prazna karyo.. "hA, teja Apane bolAve che, paraMtu zA kAraNathI, te huM jANatI nathI."te strIe kahyuM. ThIka, cAle, huM AvavAne taiyAra chuM" ema kahI vijaya te musalamAna strI tarapha joyuM eTale teNe tene potAnI pAchaLa cAlyA AvavAnI IzArata karI. AgaLa te musalamAna strI ane tenI pA. chaLa vijaya, e rIte teo rAjamArga vaTAvI cAra pAMca vAra ADI avaLI galImAM thaIne eka suMdara makAna pAse AvI pahoMcyA. mukhya daravAjethI teo aMdara nahi jatAM pAchaLanA eka nAnA bAraNAne ughADI temaNe te makAnamAM praveza karyo. tyArapachI bagIce vaTAvI be traNa oraDAmAM thaIne te strI vijayane eka suMdara eraDA pAse lAvI ane tene temAM praveza karavAnuM kahIne te tyAMthI adazya thaI gaI. vijaya kSaNavAra tyAM ubho rahyo ane pachI teNe oraDAmAM praveza karyo. asaMkhya dIpakonI rozanIvALA te oraDAmAM praveza Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 bhAgyavidhAyaka bhAmAzA. karatAMja vijaya ma`tramugdha thai gayA. vAcakA!vijaye tyAM zuM joyu, te tame jANavA Atura che ? te eka pattharanA sarasa nakazIdAra eraDA hatA ane tenI vacamAM sa MgemaramanA su Mdara raMgIna thAMbhalA A gAThavelA hatA. AraDAmAM bheAMtaLIe raMgaberaMgI ArasanA cAsalA jaDI dIdhelAM hatAM. pratyeka thAMbhalAnI AsapAsa sugaMdhI dIpakA khaLI rahyA hatA. gelA, camelI, mAlatI, caMpA, culAmAi puSpA nI mIThI suga Mdha AkhA eraDAmAM prasarI rahelI hatI. AraDAnI madhyamAM laTakAvelAM senAcAMdInAM pAMjarAmAM pApaTa, menA, kAyala ane bulabula kalarava karI rahyAM hatAM. eraDAmAM cAtarapha vividha prakAranA raMgAvALAM makhamalathI jaDelAM ane jharIkAmathI bharelAM aneka suMdara mAsanA geTavelAM hatAM, temAM eka ati maneAhara - sana upara eka navajuvAna parama rUpanidhAna suMdarI beThelI hatI. vijaye tene oLakhI, te zAhajAdI Azamabegama hatI. vijaye zAhajAdIne vinayathI mastaka namAvI praNAma karyAM. zAhajAdI je Asana upara beThI hatI, tenI pAchaLa e tAtArI strIo tene 5 khAvatI pavana nAMkhatI ubhelI hatI. vijaya zAhajAdInA atyaMta lAvaNyacukata vadana tarapha nihALI namanatAithI kahyuM. zAhajAdI sAhebA ! A sevakane Apeja yAda karyo che ke zuM ? (6 "" zAhajAdIe kSaNavAra vijayanA sAme joi mIThA ane madhura svare kahyuM " hA. " meja tamane yAda karyo che vijayakumAra ! jANe mIThA meAhaka sarAdathI khulabulaja melatu hAya, evA khyAla vijayanA magajamAM utpanna thayA. te zAhajAdI tarapha kAMi paNa mAlyA vinA arthasUcaka dRSTie joI rahyo. ,, " vijaya ! sAmenA Asana upara bese. muMjhAvAnu kazu paNa kAraNa nathI. zAhajAdIe maMda smitapUrvaka kahyuM. smita ratAMnI sAthe tenI khubasuratInI jhalaka joi vijaya. Azcarya mugdha thaI gayA hatA. teNe kahyu, " nahi jI hu' 'hIja ubhuM; paraMtu A bAdazAhI janAnAmAM mArA jevA sAdhAraNa manuSyanA praveza thavA Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Akasmika ghaTanA. asaMbhava hovA chatAM mane ahIM belAvavAnuM Apane zuM prajana che, zAhajAdI sAhebA ! tenA A prazathI zAhajAdI hasI paDI. AhA ! te hAsyamAM keTalI madhuratA hatI ? keTaluM soMdarya hatuM? keTaluM lAvaNya hatuM ? AsamAnI raMganI ratnajaDita oDhaNamAM chupAyeluM zAhajAdInuM geravarNaya badana ane tenI mahakatAnuM varNana A kalamathI thaI zake tema nathI ! vijaya e rUpanA rAzine animiSa nayane jete pharIne bolyo. "zAhajAdI sAhebA ! gustAkhI mApha kare; paraMtu sevakane ahIM zA arthe lAvyA che, te kema kahetAM nathI ? " vijaya ! rAta ghaNuM vahI gaI che, mATe atyAre te ArAma kare. savAre je kahevAnuM che te kahIza." zAhajAdIe gaMbhIratAthI kahyuM. "jevI ApanI IcchA mane javAnI rajA che? vijaye kahyuM. nahiM, tamArA ArAmane mATe sarva vyavasthA A makAnamAMja thaze; mATe tamAre kayAMI javAnI jarUra nathI." zAhajAdIe kahyuM. vijaye Azcaryayukta svare pUchayuM bAdazAhI jamAnAmAM mArA jevA purUSe rAtavAso rahI zakAya kharo ?" muMjhAvAnuM kazuM kAraNa nathI. A makAnanA gupta AvAsamAM te mATenI sarva goThavaNa thaze." zAhajAdIe ema kahIne potAnI eka bAMdIne belAvI. bAMdI deDatI AvI pahoMcI ane vinayathI zira jhukAvI ubhI rahI. zAhajAdIe bAMdIne kahyuM. "jaliyA ! AmanA mATe pelA gusa oraDAmAM ArAmanI sarva vyavasthA karI mane khabara Apa." bAMdI turataja kurnisa bajAvI tyAMthI cAlI gaI ane paLavAramAM pAchI AvIne pharamAna mujaba sarva vyavasthA karyAnI khabara ApI. te sAMbhaLI zAhajAdIe vijayane sattAvAhaka svare kahyuM A bAMdI sAthe jAo ane te batAve e jagyAe ArAma kare. savAramAM huM tamane maLIza." bAdIe vijaya sAme joIne kahyuM janAba ! cAle !" Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha vijaya zAhajAdIne namIne kAMI paNa melyA cAlyA vinA te mAMdInI pAchaLa pAchaLa gayeA. keTalAka oraDAo divAnakhAnAe ane parazALAmAM thaine mAMdI vijayane eka eraDAmAM lai gai. A oraDAmAM dvIpakanA abhAve gADha aMdhakAra chavAi gayelA hatA. bAMdrAe potAnI pAsenI attIne sateja karI ane pachI divAlamAMnI eka khIMTIne khAvI eTale turataja divAlanA thADA bhAga eka bAju khasI gayA ane eka atyaMta manAtura AraDA vijayanI daSTie paDyo. khIe tenA taraph daSTi karIne kahyuM. " janAma ! mA eraDA ApanA ArAmane mATe taiyAra rAkhyA che; mATe aMdara padhArA. " vijaya te divAlane vaTAvI aMdara gayA ke turataja eka dhImA avAja sAthe khasI gayelA divAlanA bhAga puna: pUrvavat sthitimAM AvI gayA. *** prakaraNa 6 kuM. zAhajAdInI icchA. ,, " izka kayA zae hraya kIsI kAmilase. pRchA cAhiye, kisa taraha jAtA huya dila, bedilase pUchA cAhliye; kayA taDanaime majA haya, katla hA jyAreke hAtha, uskI lahejataku kIsI bismIlase pUchA cAhiye, " vijaye e AraDAmAM pravezIne joyu te tenI cAre bAjue uMcI pattharanI divAlA hatI; javA AvavAne mATe eka paNa dvAra nahAtu. prakAza ane pavanane mATe divAleAmAM meATA mATA e jALiyAM mUkelAM hatAM; para tu te eTalA te UMcAM hatAM ke bahArathI ke a MdarathI te dvArA kaMipaNa joi zakAya tema nahAtu. thAka tathA ciMtAne dUra karavAnA ane mIThI nidrA anubhavavAnAM saghaLA sAdhanA, e era DAmAM jovAmA AvatAM hatAM. eraDAnI madhyamAM eka meATA dvIpaka khaLI rahyo hatA. eka bAjue gAdI takiyA ane besavAnAM suMdara Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAhajAdInI I. Asano hatAM. zAnI pAse eka svaccha jaLathI bhareluM pittaLanuM vAsaNa hatuM ane te upara "hindanA upagamAM Ave tevuM zuddha jaLa" ema lakhelI eka kAgaLanI paTI caDelI hatI. A badhe prakAra ane vijya vicArasAgaramAM gAthAM khAvA lAgyArAtanA samaye lAvI AvA ekAMta oraDAmAM rAkhavAnuM zAhajAdIne zuM prajana haze tathA tenI zI IcchA haze, te tenA samajavAmAM AvyuM nahI. te zAhajAdIne oLakhate hate ane zAhajAdI tene oLakhatI hatI; kemake zAhajAdI pitAnI atyaMta priya sakhI caMpAnA AvAse vakhate vakhate AvatI hatI ane tethI vijaya ane tene meLApa koI koI vAra tyAM thatuM hatuM. vijaye A prakArano bheda ukelavAne ghaNe prayAsa karyo, paraMtu jayAre tenAthI kAMI samajAyuM nahiM. tyAre te thAkIne zamyA upara paDyo. rAta ghaNuM vahI gayelI hovAthI ane divAlamAM goThavelAM jALiyAmAMthI zItaLa pavananI laharIo AvatI hatI tethI vijaya theDI kSaNamAM nidrAdhIna thaI gaye. bAMdInI sAthe vijaya cAlyA gaye, tyArapachI zAhajAdI Asana uparathI uThIne oraDAmAM Amatema pharavA lAgI. teNe bane tAtAriNIone eraDAmAMthI cAlyA javAnI AjJA karI eTale teo turataja tyAMthI anyatra cAlI gaI. zAhajAdI ArAmabegama zahenazAha akabaranI atyaMta priyakara kanyA hatI. tenuM vaya bahu bahu te paMdara seLa varSanuM hatuM. te atyaMta guNa vatI, vivekI ane madhurabhASiNI hatI ane tethI zahenazAha akabara tene bahuja snehathI cAhatA hatA. bAdazAhe tene potAnA raMgamahelanA eka suMdara ane vizALa makAnane tenA nivAsasthAna tarIke ApeluM hatuM. A makAna evuM te suMdara ane darzanIya hatuM ke tenuM varNana karavAnI ame hiMmata karI zakatA nathI. TUMkAmAM ame eTaluM ja kahIe chIe ke zAhajAdI ArAmabegamane rahevAnuM makAna eka nAnA sarakhA bisti samAna hatuM ane amArA eTalA kathanathIja vAcakee tenI kalpanA karI levI. madharAtane samaya thavA AvyuM hatuM. AkAzamAM nizAnAtha saMparNa kaLAthI khIlI rahyA hatA ane tenA rUperI prakAzamAM AgrA Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. zahera nAna karatuM hatuM. zAhajAdI ArAmabegama A samaye era DAnI bArI dvArA yamunAnA zyAma jaLa upara paDatAM caMdra-kiraNane animiSa nayane joI rahI hatI. jaLataraMgone joI tenA hRdayamAM aneka prakAranA vicArataraMze uddabhavatA hatA. teNe joyuM ke sarvatra nistabdhatAnuM sAmrAjya patharAI gayuM hatuM. ThaMDe ane mRdu pavana vahetuM hatuM, paraMtu prakRtinuM A suMdara dazya te bahuvAra joI zakI nahI. bArIne ekadama baMdha karIne te pAchI eka suMdara ane suMvALA Asana upara AvIne beThI. sAme divAlamAM jaDI lIdhelA darpaNamAM tenuM pratibiMba paDatuM hatuM, te tarapha zAhajAdInI najara gaI. teNe temAM potAnI manamohinI mUtine barAbara dhyAnapUrvaka nihALIne eka nizvAsa nAkhyo. teNe Asana uparathI punaH uThIne eraDAmAM Amatema pharatAM pharatAM potAnA mana sAthe kahyuM. "yA khudA!yA paravara degArI mArA nAjuka dilamAM A zuM thAya che? mIThI nidrAe Aje mAro kema tyAga karyo che? caMdranI zItaLatAthI mane kema ArAma thatA nathI? dilane Aje cena kema paDatuM nathI? kharekhara vijayanA rUpa-guNe mArA mana upara jAduI asara karI che ane tethIja mArI A sthiti thayelI che. jenI mane hAriNI mUrtine Aje keTalAe divaso thayAM hRdayamAM meM sthAna ApyuM che tene mArA sanmukha A mahelamAM jaIne mArUM samasta zarIra ane mana uttejIta thaI gayA che. hAya ! zA mATe mAruM dila vijaya prati deDe che? tenA tarapha jIgara zA mATe baLI rahyuM che? he khudA ! A huM zuM karuM chuM ? eka hindune huM mAruM zarIra-mArUM jIgara arpavA zA mATe taiyAra thaI chuM?" zAhajAdIe A pramANe aneka vicAra karyA, paraMtu tenA dilane ArAma thaye nahi. vicAramAM ne vicAramAM prabhAtakALa thavA AvyuM. killAnA daravAjA uparathI prAta:kALanI nahaba teno zora karNAcara thatuM hatuM. A vakhate zAhajAdInI bAMdI juliyAe oraDAmAM praveza karIne joyuM te zAhajAdI eAraDAmAM haju paNa Amatema AMTA mAratI hatI. te namanatAIthI kuranisa bajAvIne zAhajAdInI AjJAnI rAha jotI ubhI rahI. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAhajAdInI pA. zAhajAdIe bAMdInI sAme tikSNa draSTithI joyuM ane pachI kahyuM. "zuM prAta:kALa thaI gayA che ? ,, " jI hA, jIAne prAta:kALanI nahummatA paNa vAgI rahI che, " khAMdIe javAba Apyo. " ThIka che, pelA hindu yuvaka uThyo che ke nahi ? te joI mane khabara Apa. " zAhajAdIe AjJA karI. khAMdI turataja namIne cAlI gai ane thADIja kSaNumAM pAchI mAvIne teNe kahyuM. " zAhajAdI sAhebA ! te zayyAmAM hajI ArAma kare che." zAhajAdIe "" " jI hA, zAhajAdI sAhebA ! bAMdIe javAba ApyA. "ThIka jA, humAM tArU kAma nathI." zAhajAdI ema kahIne humAmakhAnAmAM gai ane parizramane dUra karavAne mATe zItaLa suga dhI jaLathI teNe snAna karyuM. snAna karyAM khAda suMdara vastrone paridhAna karI te peAtAnA oraDAmAMthI bahAra nIkaLI ane vijaya je gupta AvAsamAM hatA, tyAM javA lAgI. teNe tyAM jaine divAlamAMnI eka khIMTIne dabAvI eTale divAlanA gheADA bhAga eka mAjI khasI gayA ane gupta eraDAmAM te gai ke turataja divAlanA bhAga puna: khIjA bhAga sAthe joDAi gayA. zAhajAdIe AraDAmAM pravezIne joyu te vijaya zayyA upa2 haju paNa ArAmathI uMghatA hatA. eraDAmAMnA dIpaka bujhAi gayA hatA, paraMtu jALiyAmAMthI mApha tAmanA Ache prakAza AvatA hatA ane tethI aMdhakAranA laya thaI gayA hatA. zAhajAdI vijayanI zayyA pAse jai tenuM prabhAtakALanA mAchA prakAzamAM jhaLahaLI raheluM mukhamaMDala animeSa nayanAe joi rahI. teNe ghaNIvAra sudhI vijayanA rUpane joyA karyuM; paraMtu tene tRpti thai nahi. te punaH puna: tenA prati jotI pAtAnA mana sAthe khelI: " ahA ! kevuM su Mdara rUpa ? zuM vijaya manuSya } " zuM hajI te ArAma kare che, Azcarya cakita thaIne pUchyuM. buliyA ? "" Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAyA, che ke bihitane phirate? mane lAge che ke manuSyamAM AvuM rUpa na heya! cokkasa, vijaya eka phirasto che; nahi te AvuM devadurlabha rUpa tenAmAM hoI zake kharuM ke ? kevuM nayanamane hara A mukha? kevAM vizALa A netro ? mukha upara kevI A saraLatA ? hAya, khudA! A rUpane hajAro balake lAkho vakhata jovAmAM Ave, tepaNa dilane tRpti thAya ema nathI." hadayanI tIvra-ati tIvra uttejanAne rekI nahi zakavAthI zAhajAdIe pitAno kemaLa mRdu hAtha vijayanA ujavala kapALa upara dhImethI mUkyo. vijayanA nidrita dehane sparza karatAM zAhajAdInuM samasta aMga dhrujI uThayuM. teNe turataja pitAne hAtha vijayanA kapALa uparathI laI lIdhe; paraMtu thoDI kSaNanA ati kemaLa sparzathI vijayanI nidrA palAyana thaI gaI. te ekadama jAgI uThaye ane zayyA uparathI uThIne ubhe thatAM ja tenI draSTi zAhajAdI upara paDI. pitAnI sanmukha zAhajAdIne ubhelI jotAM te Azcaryacakti thaI gaye ane tenA anupama lAvaNyane ekI najare joI rahyo. zAhajAdI paNa tenA devadurlabha rUpane ADI najare nihALI rahI hatI. chevaTe teNe kahyuM. "vijaya ! " "pharamAna, zAhajAdI sAhebA !" vijaye salAma karIne uttara Ape. pharamAna kAMIe nathI, paraMtu rAtrInA vakhate gaI kAle tame kayAM jatA hatA ?" zAhajAdIe pUchayuM. e jANIne Apa zuM karazo?" vijaye sAme prazna karyo. zuM e pUchavAne mane adhikAra nathI?" zAhajAdIe puna: "Apa dillIzvara zahenazAha akabaranA putrI che, Apane adhikAra mahAna che." vijaye kahyuM. e adhikAranI huM vAta karatI nathI. huM te tamArI sAthenI oLakhANane lIdhe e hakIkata jANavA mAguM chuM." zAhajAdIe kahyuM vijaye pitAnA AzrayadAtA thAnasiMha zeThane Adeza zAha Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAhajAdInI IcchA. jAdIne kahI saMbhaLAvyo, te sAMbhaLIne zAhajAdIe Azcarya pAmatAM pUchayuM. thAnasiMha zeThe tamane temanA mahAlayane tyAga karI anyatra cAlyA javAnI AjJA karI, te zAmATe, e tame jANe che?" temanI kanyA caMpA ane huM ane anyane cAhatAM hatAM, tethI temaNe mane evI AjJA karI che." vijaye uttara Ape. paNa tethI tamane evI AjJA karavAnuM prayojana zuM che? e huM samajI zakatI nathI." zAhajAdIe IntajArIthI kahyuM. prayajana e ke huM garIba ane ni:sahAya chuM ane tethI te pitAnI putrInuM lagna mArI sAthe karavA khuzI nathI."vijaye kahyuM. tame nirdhana ane ni:sahAya che, e kharI vAta; paraMtu tamAza je saMdara yuvaka A dIna duniyAmAM bhAgye ja bIje kaMI haze." zAhajAdIe kahyuM. | vijaya nIcuM joI gaye, teNe kaMI paNa uttara Ape nahi. "ThIka, paNa have tame kayAM javA dhAre che ?" zAhajAdIe pUchayuM. e viSe meM kazo paNa nizcaya karyo nathI." vijaye uttara Ape. juo vijaya !zAhajAdIe tenA sAme dhyAnapUrvaka joIne kahyuM. "mArI sakhI caMpAnA kathanathI huM jANI zakI chuM ke tame eka sarvaguNasaMpanna yuvaka che ane tethI mArI tamane evI sa lAha che ke tame zahenazAhane maLe ane tamArI hakIkata jaNAvo. te guNagrAhaka heIne tamane avazya pitAnI sevAmAM rAkhI leze." zAhajAdI sAhebA ! ApanI e salAha mATe Apane huM ahesAnamaMda chuM, paraMtu je A dInaduniyAne mAlika che ane jenA darzana thavA paNa mArA jevA nAcIja AdamIne sarvathA azakaya che, te bhAratanA sAmrATa ziromaNine zI rIte maLI zakAya? vijaye pUchayuM. tamArUM kathana rAsta che, vijaya ! paNa bAbAne darabAra harakeI adAra manuSyane mATe sadaiva khule che, te zuM tame nathI jANatA? zAhajAdIe sAme prazna karyo. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. "huM jANuM chuM, zAhajAdI sAhebA ! ke ApanA bAbA bahu ja dilAvara dilanA che, paraMtu mArA jevA eka adanA manuSyanI tAtkAlika kadara thavI muzkela che." vijaye saheja gaMbhIratAthI kahyuM. te mATe tame phikara na kare. huM svayaM bAbAne Apane mATe arja karIza." zAhajAdIe kahyuM. - vijaye praphulla mukhamudrAe kahyuM. "zAhajAdI sAhebA ! Apa InsAna nathI, paNa bistinA phirastA che, ApanA ahezAnane badale mArAthI zI rIte vaLAze ?" InsAne InsAnane sahAya karavI, e ahesAna nathI, paraMtu pharaja che ane tethI teno badalo vALavAnI tamAre zA mATe ciMtA rAkhavI joIe?" zAhajAdIe kahyuM. "zAhajAdI sAheba! vArthathI bharelI A AlamamAM Apa rahemanI eka sAcI ane jIvatI jAgatI mUrti che, paraMtu A sevakane ahiM lAvavAnI ApanI zI IcchA che, te kema kahetAM nathI?" vijaye kRtajJatAthI pUchayuM. e kahevAne mATe te huM tamArI pAse AvelI ja chuM." zAhajAdIe kahyuM. "pharamAve, tAbedAra sAMbhaLavAne taiyAra che." vijaye kahyuM. " vijaya!" zAhajAdIe kSaNavAra vicArIne kahyuM. "tame caMpAne kharA jIgarathI cAhe che ?" "alabatta ane te paNa mane tevAja jIgarathI cAhe che." vijaye uttara Ape. paNa thAnasiMha zeTha te pitAnI putrInI zAdI tamArA jevA nirdhana ane Azrayahina yuvakanI sAthe karavAne taiyAra nathI, tenuM kema?" zAhajAdIe bhAra daIne pUchyuM. hA e vAta kharI che, paraMtu temaNe ema paNa kahyuM che ke je huM mArA bhAgyane udaya karI zako, te te potAnI putrI caMpA. nuM lagna mArI sAthe karaze." vijaye javAbamAM kahyuM. paNa tamArA bhAgyanA udayanI rAha te kyAM sudhI joze?" zAhajAdIe puna: pUchyuM. Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAhajAdInI prA. pa " ekAda varSa te teo rAha joze, ema mArI mAnyatA che. '' vijace javAba ApyA. huM ane teTalA samayamAM tame tamArA bhAgyAya na karI zakayA te ? " zAhajAdIe eka tIkSNa draSTipAta sAthe e prazna pUcho. vijaye keTaleAka samaya mAna dhAraNa karyuM. teNe zAhabudInA e praznanA kazA paNa uttara bhAgyeA nahi, tenA mukha upara citAnI spaSTa chAyA jaNAvA lAgI, " kema uttara ApatA nathI, vijaya !" zAhajAdIe pharIthI prazna karyA. "zAhajAdI sAhebA ! avinaya mApha karajo; paraMtu Apa ApanI icchA jaNuAvatAM nathI ane mane anya prazna pUche che, enu zuM kAraNa ? gulAmInI hAlatamAM mAre ahIM kyAM sudhI rahevAnu che ? " vijaye gaMbhIratAthI sAme prazna karyo. " bhArata samrATa akakharazAhanI smRti priya zAhejAdInI mIThI maheAkhkhatabharI chAyAmAM rahevAne zu tame gulAmI hAlata gaNA che ? " zAhajAdIe pUchyuM. " jyAM sudhI Apa kAMi vyAjakhI kAraNu na jaNAveA, tyAM sudhI mAre emaja mAnavu joie. " vijaye nizcayAtmaka bhAve javAba ApyuM. ,, " mArI icchA khurI nathI; para Mtu tamane sukhI karavAnI che ane teTalAja mATe meM tamane ahIM khelAvI magAvyA che. zAha jAdIe zAMtithI kahyu. " tA pachI Apa ApanI icchA jaNAvavAmAM vilaMba zA mATe kare che ? " vijaye pUchyuM. ?? 66 " vijaya ! " zAhajAdIe vijayanA suMdara mukha prati eka vakhata sthirabhAvathI joI lIdhA pachI kahyuM. huM tamane cAhuM chuM, hA tamane kharA jIgarathI-dileAjAnIthI cAhuM chuM ane te mAjathI nahi; para Mtu jyArathI meM tamane thAnasihu zeThanA mahAlayamAM prathamavAra joyA che, tyArathI ja mArUM dila tamArA prati AkarSAyuM Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. che. gaI kAle rAtrie tame yamunAnA taTa pradeza upara pharatA hatA, te viSe mArI bAMdI juliyAe mane kahetAM meM tamane ahIM mArI khAheza jaNAvavAnI khAtara belAvyA che." - zAhajAdI uparanA zabade bhAgye ja bolI rahI haze eTalAmAM te divAlane bhAga acAnaka dUra khasI gaye ane "bhArata samrATanI zAhajAdI kayA dAnezamaMda ane dilera purUSane cAhe che?" e praznanI sAthe khuda zahenazAha akabare e oraDAmAM praveza karyo. khuda bAdazAha akabarane jeI zAhajAdI tathA vijaya jamI. napara besI gayA. zAhajAdI pitAnA bAbAnA kadama para paDI ane vijaya bAdazAhanA tejathI aMjAI jaI nIce draSTI rAkhI jamIna khetaravA lAge. prakaraNa 7 muM. TakA. pitAnA atyaMta gupta ane ekAMta khaMDamAM bAdazAha akabara suMdara ane susajijata siMhAsana upara beThele hate. sAme tenI zAhajAdI ane vijaya tharathara dhrujatAM ubhelAM hatAM. zAhajAdInI bAMdI juliyA paNa zira jhukAvI eka bAju ubhelI hatI. bAdazAhe keTaleka samaya vicAra karI karaDA svare kahyuM. "vijaya ! mArI zAhajAdInA mahelamAM tuM kayAMthI AvyuM? je hakikata banI hoya, te sAcesAcI kaheje juThuM belIzate sakhta sajA thaze e yAda rAkhaje." vijaye zAMtithI kahyuM. "jahAMpanAha! huM zAhajAdInA mahe lamAM zI rIte AvyuM, te kahI zakate nathI, paraMtu mArI hakikata eTalI ja che ke huM, zAhajAdI ane A badI sarva be gunhA chIe." bAdazAhe kaThoratAthI kahyuM. "tuM hakikta chupAve che, e ja tArA gunhAnI sAbitI che. A "jahAMpanAha pitAne mane gata kalpanA karavA mukhatyAra che." vijaye naramAzathI kahyuM. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chuTakAro "ThIka che, jyAre tuM kharI bInAne chupAve che tyAre tane gunhegAra gaNuM ghaTita sajA karavAmAM Avaze-tAre jAna levAmAM Avaze. " ema kahI bAdazAhe zAhajAdI tarapha gaMbhIratAthI jotAM pUchayuM. "huM paNa tAre zuM kahevuM che?" zAhajAdI ArAmabegama je pitAnI AMkhemAMthI atyAra sudhI codhAra AMsu varasAvI rahI hatI, teNe bAdazAhane namIne uttara Ape. "mArA bAbA ! A vijaya kharekhara beguhA che. huM ja ekalI gunhegAra chuM; mATe enA upara rahema lAvI ene mArI bakSo ane mane je sajA karavI hoya te kare." bAdazAhe draDhatAthI kahyuM. "ema ! te eka ajANyA yuvakane tArA mahelamAM lAvavAnuM sAhasa karyuM che ? ane te zuM kAraNathI ?" zAhajAdIe bAdazAhanA kadama upara paDIne namratAthI kahyuM. kAraNa eja che ke huM emane cAhuM chuM-mArA kharA jIgarathI cAhuM chuM." eka arthahina ane Azrayahina hindu yuvakane zuM tuM cAhe che?" bAdazAhe Azcaryacakita thaIne pUchayuM. "hA, bAbA!" zAhajAdIe javAba Ape. "tyAre A binAmAM tuja kharekharI gunhegAra che. ThIka che; paraMtu vijayane taddana mAphI ApavAmAM Avaze nahi." ema kahI bAdazAhe turata buma mArI "kAsama !" DIvAramAM eka haSTapuSTa habasI hAthamAM nagna taravAra laIne bAdazAha sammukha AvI taslIma karIne ubhe rahyo. tenA tarapha joIne bAdazAhe kahyuM. "kAsama ! A hindu yuvakane ane A bAMdIne kedakhAnAmAM laI jA." jahAMpanAhane je hukama." ema kahI kAsama te bannene AgaLa karI khaMDamAMthI bahAra nIkaLI gaye. temane jatAM joIne zAhajAdIe raDatAM raDatAM kahyuM. "hAlA bAbA ! rahema kare, rahema kare, vijaya tadana begunhA che. tene zA mATe keda kare che ?" Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. cUpa kara, zAhajAdI ! mArA hukamanI vacce paDavAnu tane kazuM paNa prayeAjana nathI. hAla tuM tArA AvAse jA; tArA gunhAnI sajAnA vicAra karavAmAM Avaze." akabare krodhathI kahyuM. zAhajAdI bAdazAhanA kadamA upara pharIne paDI ane a gujAravA lAgI; paraMtu kaThAra hRdayI zahenazAha tenI darakAra nahi karatAM e ekAMta khaMDanA tyAga karI ekadama cAlyA gayA. kAsama ane bIjA cAra hathiyArabaMdha paheregIrA maLI vijaya tathA juliyAne kedakhAnAmAM lai gayA ane bannene jUdI jUrI keATaDImAM pUrI tathA kedakhAnAnA uparIne mAdAnA hUkama kahI saMbhaLAvI teo tyAMthI cAlyA gayA. vijayane je kATaDImAM keda karavAmAM Avye hatA, te eka layakara aMdhakAramaya keATaDI hatI. tyAM rozanI ke havAnA saheja pazu saMcAra thaI zake tema nahAtu, kATaDIne cAre tarapha kALA 5ttharanI UMcI divAleA hatI ane tethI tenI bhayaMkaratAmAM era vRddhi thatI hatI. vijaye A bhayAnaka kedakhAnAne joi tathA peAtAnA bhaviSyanA vicAra karIne eka hAya mArI ane tyAM pAtharelI eka phATItUTI caTTAi upara te mAthe hAtha TekavIne beThe. gai kAle sAMje thAnasiMha zeThanA AvAsethI nikaLyA bAda teNe atyArasudhI kAMi paNa khAdhu' nahAtuM ane khAvAnI icchA paNa naheAtI; paraMtu bhUkhathI tenA zarIramAM jarA paNa tAkAta naheAtI, ciMtA ane du:khathI tene cittabhrama jevu' thai gayuM hatuM ane tethI te vAravAra DhADIne koTaDInA bAraNA pAse jatA; paraMtu tene majabUtAIthI baMdha karelAM joIne te nirAza thaIne pAchA pharatA hatA. kSaNamAM te peAtAnI priyatamA caMpAnA nAmane pUkAratA hatA ane kSaNamAM paramAtmA mahAvIranI dayAne yAcatA hatA. AvI sthitimAM teNe e AkhA divasa pasAra karyo. saMdhyA samaya thayA eTale eka paheregIre keTa DInuM dvAra dhImethI ughAyu, tenA eka hAthamAM phAnasa hatu ane bIjA hAthamAM eka thALa hatA. teNe sadarahu thALane vijayanI sa nmukha mUkatAM kahyuM, "tamArA mATe leAjananI vastue huM A thALamAM lAvyo chuM. bAdazAha nAmavaranA khAsa phmAnathI hindunA Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chUTakAra.. hAthe e vastuo taiyAra karAyelI che ane tene lAvanAra paNa huM hindu paheregIra chuM; mATe te khAvAne kaI paNa prakAranI aDacaNa nathI. pIvAnuM pANuM paNa zuddha ja lAvavAmAM AveluM che." vijaye kSaNavAra vicAra karIne kahyuM. "bAdazAha nAmavarane ane tamAro huM e mATe upakAra mAnuM chuM; paraMtu e khAvAnI mArI IcchA nathI." te jevI tamArI IcchA. jema tame hindu che,tema huM paNa hindu chuM. peTanA athe yavana bAdazAhanI nokarI karuM chuM, paraMtu eka hindu tarIkenA guNeno ane svabhAvane meM tyAga karyo nathI ane tethI ja tamane kahuM chuM ke kAMI khAI le te sAruM kemake bhU khyA peTe zatri pasAra karavI mahA muzkela thaI paDaze." paheregIre naramAzathI kahyuM. vijaya tene uttara ApavA jato hato eTalAmAM bIje musalamAna paheregIra tyAM AvI pahoMcatAM, prathama Avela hindu paheregIra vijaya tarapha karUNAyukta daSTie jete te musalamAna paheregIra sAthe keTarInuM dvAra baMdha karIne cAlyA gaye. paheregIranA javA pachI vijaye bhejana tarapha najara karI, paraMtu tene khAvAne bhAva thaye nahi eTale teNe te thALane tathA pANInA pAtrane dUra haDaselI mUkyAM. punaH te vicAramAM paDa ane ciMtAmAM divAnA je banI gaye. rAtrinA aMdhakAramAM kedakhAnuM bhayAnaka lAgatuM hatuM ane tethI teNe potAnI banne AMkho baMdha karI dIdhI tathA te lAMbe thaIne caTAI upara paDe. keTalAka samaya te evI ja avasthAmAM caTAI upara paDI rahe, paraMtu tene nidrA AvI nahi. eTale te uThIne ubhe theye ane ekacitte paramAtmAnuM pavitra nAma smaraNa karavA lAgyA, bhakata manuSya kahe che ke eka citte paramezvaranI prArthanA karanAra manuSyanI te mana:kAmanA avazya paripUrNa kare che, tevI rIte vijayanI prArthanA teNe sAMbhaLI ke nahi, te ame kahI zakatA nathI, paraMtu te ja kSaNe e bhayaMkara aMdhArAmAM ekadama prakAza dekhA. vijaye potAnI AMkhe khelIne joyuM te hAthamAM Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. phAnasa laIne eka manuSya mAthAthI paga sudhI DhaMkAIne keTaDInuM dvAra ughADIne aMdara cAlyuM AvatuM hatuM. vijaya A dazya joIne acabAthI AvanAra vyakti tarapha eka draSTie joI rahyo. AvanAra manuSya vijaya sAme joIne kahyuM. "tamane A bhayaMkara kedakhAnA mAMthI chuTakAro joItuM hoya, te cAle mArI sAthe." "paraMtu tame mane chuTakAro ApanAra koNa che, te jANyA sivAya tamArI sAthe huM zI rIte AvI zakuM? ahIMthI chuTakAro ApIne tame mArI jAna levA te IcchatA nathIne?" vijaye zaMkA yukata prazna karyo. tame purUSa che ke erata?" AvanAre pUchayuM. purUSa." vijaye TaTTAra thaIne javAba Ape." "te pachI Dare che zA mATe? je ahIMthI chuTavuM hoya te cAle ane nahi te paDayA rahe." te manuSya kahyuM. ThIka, cAle. huM tamArI sAthe AvavAne taiyAra chuM. huM Darate nathI, paraMtu mane chUTe karavAnuM tamane zuM prayajana che, e huM jANavA mAguM chuM."vijaye taiyAra thaIne kahyuM. "eTale khulAse karavAne hAla samaya nathI. je AvavuM hoya te mArI pachavADe cAlyA Avo." ema kahI te AvanAra manuSya pAcho vaLe eTale vijaye paNa kAMI belyA cAlyA vinA tenuM anukaraNa karyuM. kSaNavAramAM teo kedakhAnAmAMthI bahAra nIkaLI gayA ane rAjamA thaIne kayAMIka adazya thaI gayA, teo kayAM gayA ane pachI temanuM zuM thayuM, te hAla ame kahI zakatA nathI. AgaLa jatAM te bheda khullo thaze eTale vAcaka mahAzaye svayaM samajI zakaze. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prema ke kartavya. prakaraNa 8 muM. prema ke kartavya. mahArANA pratApasiMha ane maMtrIzvara bhAmAzA, rAjamahelanA bAgamAM rAjyaprakaraNa viSe vArtAlApa karatA beThA hatA. madhyA ne samaya hovAthI sUrya je ke pUra damAmathI prakAzIta hatuMte paNa teo jyAM beThA hatA, tyAM vRkSonI ghaTAne laI tenAM kAraNene praveza thaI zakate naheAte ane tethI mahArANu tathA maMtrIzvara ArAmathI beThA beThA aneka prakAranA vicAra karatA hatA. pratApasiMhe zAMta citte kahyuM, " maMtrIzvaramAM atyAra sudhI vaSarUtune laI zatruo ApaNA upara na humale lAvI zakyA nathI; paraMtu have te rUtu pUrI thaI che ane tethI teo ApaNane ahIM paNa sukhe besavA de, ema mane lAgatuM nathI." "mahArANAnI dhAraNuM satya che; " bhAmAzAhe kahyuM. "kAraNa ke akabara jAtrAnA bahAne ajameramAM AvyuM che ane teNe zAhabAjakhAne megala senApati banAvIne A killAne ghero nAkhavAne mATe hukama Ape che." kharuM che. raNavIrasiMha khabara lAvyo che ke megala senA pati zAhabAja khAM baDo cAlaka ane zUravIra amaladAra che ane tenI sAthe bIjA traNa cAra moTA amaladAre paNa AvanArA che." pratApasiMhe kahyuM. raNavIrasiMhe mane e sarva khabara ApyA che ane vizeSamAM te ema paNa kahetuM hatuM ke Abu pradezane adhipati devarAja zatrupakSamAM bhaLI gayo che ane A humalAmAM te paNa sAthe AvanAra che." bhAmAzAhe vizeSa khabara ApyA. megalanuM bhAgya atyAre caDiyAtuM che, eka pachI eka ema ghaNA hindu rAjAe tene maLI gayA che ane tethI temanI dareka sthaLe jIta thatI jAya che. baMgALAnA paThANe upara paNa temaNe Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para bhAvidhAyaka bhAmAthAda. hamaNAM mahAn vijaya meLavye hAvAthI teo jora upara AvatA jAya che, " pratApasihe kahyu . " mahArANA ! " bhAmAzAhe kahevA mAMDayu, samaya evA AvyA che ke dareka sa MyeAge! mApaNI virUddha utpanna thatA jAya che ane tethI megala khAdazAha akabaranI sAme ApaNe ekalA hAthe TakI rahevu, e mATI muzkelIvALu che; paraMtu ApaNA thADA ghaNA sainikA ke je bacavA pAmyA che, teomAM ane mAsapAsanA bhIleA mAM svadeza pratyenA prema evA tA sajjaDatAthI rahelA che ke te ApaNe vijaya ja thaze e nirvivAda che. " "mArI mAnyatA paNa evI ja che." pratApasihe AMkheAnA bhavAM caDAvIne kahyuM. " ApaNane mATI muzkelI ane saMkaTomAMthI pasAra thavuM paDaze; paraMtu meM je pratijJA karI che. ApaNI A priya mevADa bhUminA uddhAra karavAnI je dhAraNA bAMdhI che. tene huM game te bheAge vaLagI rahevAne taiyAra ane hRDha nizcayI banyA chuM ane pelA tamArA munivaranA ucca upadezathI te mArI karelI pratijJAne vizeSa puSTI ane peASaNa maLelAM che. maMtrIzvara! e munivaranA upa dezathI ane temanA zAMta, bhavya ane tejapUNaeN vadanathI mArA hRdayamAM evI teA uMDI asara thai che ke jenu varNa na karavAne huM kevaLa asamartha chuM. 66 "mahArANA!'" bhAmAzAe prasanna mudrAthI kahyu, e munivara teA eka sAmAnya ane sAdhAraNa sAdhu hatA; paraMtu jaina dharmanA mahAn prabhAvazALI AcArya zrI hIravijayasUri ke je hAlamAM gujarAta dezanI bhUmine peAtAnI caraNarajathI pavitra karI rahelA che. temanA upadezane jo Apa sAMbhaLe te Apane atizaya Anada thAya tema che. te AcArya evA tA sama vidvAna che ane temanuM jJAna eTaluM tA vizALa che ke jenI praza'sA kAi paNa rIte karavA huM samartha nathI.' pratApasiMhe AturatAthI pUchyuM " zu evA pApakArI AcAryanA darzananA ane temanA upadezanA ApaNe lAbha meLavI zakIe tema nathI ?" Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prema ke vya. 13 hAlanA kaTokaTInA samayamAM tema khanavu azakaya che; paraMtu dezamAM zAMtinu puna: sthApana thatAM ApaNe tevA lAbha meLavavA prayAsa karazuM." bhAmAzAhe uttara Adhye. " 66 paNa te daramyAna AcArya mahArAjane eka vinatipatra lakhI anukULa vakhate ApaNA dezamAM AvavAnuM AmaMtraNa karIe tAkAMi harakata che?" pratApe puna: jIjJAsAthI puchyu. (6 harakata tA kAMi nathI, para Mtu AvA yuddhanA samaye temane A tarapha AvavAnuM AmaMtraNa karavu' ucita nathI. AgaLa upara zAMti phelAtAM ApanI icchA mujama karazuM." bhAmAzAhe javAma ApyA. "tamArI vAta kharI che; kemake atyAre mAgalAnA trAsa A tarapha eTalA badhA thaI paDayA che ke temanA jevA sAdhupurUSathI ahiyAM sukhethI mAvI zakAya tema nathI. " pratApasiha ubhA thatAM thatAM kahyuM. bhAmAzAha paNa uce ane tee banne rAjamahela tarapha cAlavA lAgyA. pratApasi'hai cAlatAM cAlatAM kahyuM " killAnA rakSaNanI ane najIkanA samayamAM AvanArA zatrunA humalAnI sAme thavAnI sa prakAranI gAThavaNa tA thai gai che ne?" "jI hA. killAnA rakSaNanA bhAra kumAra amarisaMha ane karma siMhane suprata karelA che ane bIjA sainya sahita jarUra paDaye madada karavAnuM kArya raNavIrrAsa'huM ane ca MdAvat saradArane soMpavAmAM AvyuM che." bhAmAzAhe karelI gAThavaNa kahI batAvI. "bahu sArUM. have ApaNe sainyanI taiyArI kevA prakAranI che te jovAnI jarUra che." pratApasiMhe kahyu. " bhale padhAre. " ema kahI bhAmAzA ane pratApasiMha sainyanI tapAsa karavAne cAlyA. bhAgamAM thaIne mAgaLa jatA hatA, eTalAmAM koinA vArtAlApa thatA sAMbhaLIne pratApasi'hu ubhA rahyA ane bhAmAzAha te Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha tarA teNe arthasUcaka draSTithI joyuM. bhASAzAha teneA bhAvArtha samajI gayA ane te paNa ubhA rahyo. te uzaya khAgamAM traNa cAra moTAM moTAM vRkSonI ghaTAnI pelI bAjue thatAM vArtAlApane sAMbhaLavA lAgyA, "atyAre arasaparasa maLavA haLavAnA ane premanA saMbhASaNNA karavAnA samaya nathI, e zu' tame nathI jANutA kaeNsiMhu?" eka tarUNInA avAja saMbhaLAyA. A avAja sAMbhaLIne bhAmAzAha pratApasiMhane kAMi kahevA jatA hatA; paraMtu teNe AMgaLInI izAratathI cupa rahevAnu ane sarva vAta srAMbhaLavAnuM samajAvyuM ane tethI te cUpa rahI sAMbhaLavA lAgyA. "huM te jANuM chuM, kusuma ! paNa ahIM AvavAnA ane A rIte tamane maLavAnA mArA hetu samajyA vinA tame mArA tiraskAra karI che. e ThIka kahevAya ke ? " karmasi Mhe pUchyuM. te k hA, e ThIka tA nathI; paraMtu je samaye karttavyamAM ja rAta divasa mazagula rahevuM joIe, te samaye mAvI rIte nirUpayeAgI vAta karavAmAM AnaMda mAnavAne taiyAra thavu, e vyAjabI nathI. mahArANAnI AjJAne teA tame bhUlI gayA nathI ne ?" kusume hyu. mahArANAnI AjJA, e mAre mana khuda paramAtmAnI AjJA che ane tethI huM tene bhUlI jAuM, e tadana asabhavanIya che. mAre ahIM AvavAnA ane tamane maLavAnA Azaya jUdo ja che. tame jANatA haze| ke mogala senApati zAhumAjamAM prakhaLa sainya sAthe A killAne gheravAne cAlyA Ave che ane ? samaya jAya che, temAM megalA sAthe mahAn yuddha thaze. kANu jANe che ke A yuddhanu zu pariNAma Avaze ? killAnA rakSaNanA bhAra kumAra amarisaMha ane mArA upara mUkAyelA heAvAthI AvatI kAlathI mAre kumAranI sAthe zataddivasa killA upara ja rahevAnuM che ane tethI eka vakhata tamArA caMdra samAna ujjavaLa vanakamaLanuM dana karI levA ane temAMthI jharatA amRtanuM pAna karavAne mATe ja tamArI pAse Avye chu. Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prema ke kartavya A sthitimAM tame mAre tIraskAra kare che, kusuma?" karmasiMhe pitAnA AvavAne hetu kahI batAvatAM ArjavatAthI kusumane pUchyuM. kasame kAMIka dilagIrI bharelA avAje kahyuM. "karmasiMha! jene meM mArA hRdayamaMdiramAM sadAne mATe sthAna ApeluM che, tene huM tIraskAra karUM, e kevaLa asaMbhavanIya che, paraMtu je samaye svadeza, svadharma ane svaIjajatane saghaLo AdhAra ApaNAM ekaniSTha kartavya upara rahelo hoya, te samaye e atyaMta agatyanAM kartavyane ghaDIbhara paNa visArI devAM ane vikArane vaza thaI premIonI sAthe premasaMbhASaNamAM joDAvuM, e tamArA jevA eka kharA svadeza sevakane kaMI paNa rIte ucita nathI." te pachI tame, ApaNA ubhayanI vacce je zuddha prema baMdhAyo che, te karatAM paNa svadeza ane svadharma pratinA premane vizeSa Adarane pAtra gaNe che. kharuMne?" karmasiMhe Azcaryayukta svare pUchayuM. "alabata," kasume jhaTa uttara Ape ane tenI kamaLa samAna cakSuomAMthI tejanI dhArA chuTavA lAgI. "emAM jarA paNa zaka nathI. tamArA pratye prema che ke zuddha ane nirmaLa che, paraMtu te mAtra vyaktigata che, jyAre svadeza ane svadharma pratyeno prema samaSTine che ane tethI te vizeSa Adarane pAtra che." suma tamArA AjanA vartana uparathI jaNAya che ke tame mane pahelAMnI jema cAhatA nathI." karmasiMhe gaMbhIratAthI kahyuM. " tamArI mAnyatA bhUlabharelI che, karmasiMha !" kasume draDhatAthI kahyuM. "huM tamane pahelAM jevA premathI cAhatI hatI, hAla paNa tevA ja bake tethI paNa vadhAre premathI cAhuM chuM, paraMtu hAlanA agya vakhate mAro e prema batAvI tamane mehamugdha karavAnI ane e rIte svakartavyathI tamane cuta karavAnI mArI IcchA nathI ane tethI ja meM tamane atyAre barAbara mAna ApyuM nathI." ThIka, kusuma ! tyAre have huM rajA lauM chuM. paramAtmAnI kRpAthI pharIthI gya avasare tamane maLIza." karmasiMhe eTaluM Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. kahI kusumanA rUpanidhAna vadana kamaLanuM avalokana karyuM ane te javAne utsuka thayo. - "ubhA rahe, karmasiMha!" tene nisteja vadane cA jete joIne kusume zAMtithI kahyuM. "AjanA mArA vartanathI tamane khoTuM lAgyuM jaNAya che, paraMtu tame je zAMta citte vicAra karaze, to tamane spaSTa jaNAze ke meM je kAMI karyuM che te ayukta nathI. tame jANe che, karmasiMha! ke ApaNuM priya deza mevADanA, ApaNuM prANapriya dharmanA ane ApaNuM atyaMta hAlI Ijjata-AbarUnA rakSaNane badhe AdhAra bhaviSyamAM thanAra yuddha upara avalaMbIne rahe che. paramAtmA mahAvIra ane bhagavAna ekaliMgajInI kRpAthI ApaNe vijaya thaze, ema mArI mAnyatA che, paraMtu mevADanA durbhAgye je ApaNe parAjaya thaye, te mahArANunI ane ApaNI zuM sthiti thaze? tathA ApaNAM deza, dharma ane AbarUnI kevI adhogati thaze ? tenI kalpanA paNa atyArathI thaI zakatI nathI ane tethI AvA kaTokaTInA samaye premIjanya vArtAlApa karI hRdayane vikArI banAvIne kharA kartavyathI calita thavuM, e ucita nathI. A hetuthI tamAre je joIe te satkAra meM karyo nahote, paraMtu ethI tamArA taraphano mAro je akhaMDa prema che, temAM jarA paNa nyunatA thaI che ema mAnavAnuM koI paNa prayojana nathI. karmasiMha! spaSTIkaraNanI khAtara mAre eTale khulAso kare paDaye che ane huM AzA rAkhuM chuM ke ethI tamArA mananuM samAdhAna thaI gayuM haze. have jAo; paramAtmA mahAvIra ane bhagavAna ekaliM. gajI tamane suyaza apAve, evI mArI aMta:karaNanI IcchA che." - karmasiMha, kusumanuM A saMbhASaNa sAMbhaLIne maMtramugdha thaI gayo ane tethI te potAnI thayelI bhUlane pazcAttApa jAhera karavAne Atura thaI rahyo hate; paraMtu kusuma eTaluM belIne tathA kamasiMha prati eka sanehabharelI draSTi pheMkIne turataja tyAMthI cAlI gaI. karmasiMha vIjaLInA vege cAlI jatI e mAninIne te dekhAya tyAM sudhI joI rahyo. tene kusumane bolAvI potAnI bhUlanI kSamA mAgavAnuM ghaNuM mana thayuM, paraMtu tenA mukhamAMthI eka zabda paNa Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prema ke kathya. saha bahAra nIkaLI zakaye naDhui. thADI vAra vicAragrasta avasthAmAM ubhA rahyA bAda te utsAhita vadane ane draDha pagale pAcho pharyo ane tyarAthI svasthAnake javA nIkaLye; para Mtu vRkSAnI ghaTAmAMthI bahAra nIkaLatAMja te stabdha thai gayA ane jANe tenA paga kAie kheADhI dIdhA hAya, tema te tyAM ne tyAM ja ubho rahI gayA. " atyAre Ama kayAM gayA hatA, kaeNsiMhaiM ? " mahArANA e tenI sAme tIkSNa draSTie joine karaDA svare pUchyuM. kasiMhanI magadUra naheAtI ke te mahArANAne e praznanA kharA uttara ApI zake. te nIcuM mukha rAkhIne jemanA tema ubhA rahyo. " kema uttara ApatA natho ? " mahArANAe puna: bhAra Hine pUchyuM. (4 kupALu mahArANA ! " kaeNsiddha nirUpAye melyA. tenA " mArI paga dhrUjatA hatA ane tenu mukha nisteja banI gayuM hatuM. gabhIra bhUla thai che; mane kSamA kare. ' " tamArI bhUlanI tamane kSamA ApavI ke nahi, tenA niya pAchaLathI thaze; paraMtu tArA mahArANAnI AjJAnA amala tu AvI rIteja kare che ne ? " pratApasihe kAMika zAMtithI kahyuM'. "" siMhe draDhatAne dhAraNa karone ni yatAthI javAma mApyA. kRpAnAtha ! ApanI mAjJAnA amala karavAmAM avazya mArI bhUla tA thayelI che; paraMtu te kSamA na ApI zakAya evI gabhIra nathI. ' " ThIka, atyAre te tuM tArA kattabdha upara cAlyA jA; tArI bhUlanA nirNaya pAchaLathI karavAmAM Avaze. " ema kahI pratApasiMhu bhAmAzAhane lai AgaLa cAlyA eTale karmasiMha temane namana karIne tyAMthI killA upara cArlse gayA. ke siMhanA cAlyA javA pachI mahArANAe kahyuM. " bhAmA zAha ! kusumanA vicAra jANIne huM bahu khuzI thayA chuM ane AvI svadezapremI ane sadguNI putrInA pitA tamane dhanyavAda Apu chuM. hAvA mATe huM "" ' Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa8 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. - "mahArANuMApanI zubha lAgaNIne mATe Apane huM upakAra mAnuM chuM paraMtu mArI putrI kusuma saddaguNI ane svadezapremI hAya, te tenuM saghaLuM mAna mahArANI zrImatI padyAvatI devIne ja ghaTe che, kemake temaNe tene potAnI ja putrInI jema haMmezAM pitAnI pAse rAkhIne keLavI che ane te Apa paNa kayAM nathI jANatA?" bhAmAzAhe kRtajJatA darzAvatAM kahyuM. kharuM che," mahArANAe kahyuM. " devI padmAvatI tenA upara potAnA peTanI putrI jeTaluM vahAla rAkhe che, paraMtu maMtrIzvara! karmasiMha ane kusuma arasaparasa ekabIjAne cAhe che, evuM tema nA atyAranA vArtAlApathI mane jaNAyuM che, te zuM satya che ?" hA, te satya che. karmasiMha amArI jJAtine eka lAyaka, buddhivAna, ucca kuLano ane parAkramI yuvaka che ane ApaNe lIdhe. lI pratijJA saMpUrNa thayA bAda temanuM ubhayanuM lagna karI nAMkhavAno meM nizcaya paNa karelo che." bhAmAzAhe kahyuM. karmasiMhanA kauzalyane haladIghATanA yuddhamAM jevAne prasaMga mane ma hatuM ane tethI tame je nizcaya karela che, te uttama che, paNa have ApaNe killA uparanI goThavaNa eka vakhata joI laIe te kema?"pratApasiMhe bhAmAzAhanA nizcayane saMmati ApatAM pUchayuM. "mAre vicAra paNa eja che." ema kahI bhAmAzAha tathA pratApasiMha killA upara gayA. jhajha* * prakaraNa 9 muM. narejane hetu. AMkhomeM haya tasabIra suratakI dilarUbAkI, dilameM adA khubI haya, usa nAMjanI adAkI." "Aja sudhI ghaNuM navajavAna suMdarIone nihALI che, paraMtu A samayanA nairojanA bajAramAM je jInnatanI hurIne A Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ norAjate hetu. pa cazmAe joi che, tenI tulanAmAM temAMthI eka paNa suMdarI utarI zake tema nathI, samasta hindusthAnamAM tenA jevI khIjI krAI paNa suMdarI nathI, ema meM atyArasudhI tenA pUrva rUpanu je vaNuM na sAMbhanyuM hatu, te tene najare jovAthI makSaraza: satya jaNAyu che. jyArathI e yeAvanavatI madamAtI parInA rUpalAvaNyanuM meM pAna karyuM che, hAya ! tyArathI mane evA tA behada nIsA caDayA che ane jIgaramAM eve tA kArI jakhama thayA che ke yA paravaraphreMgAra zI vAta kahuM ? samaja nathI paDatI ke khudAtAlAe hindu ane temAM pazu rajapUta jAtinI AratAne Avu enamUna rUpa kema Apyu'haze ? ambararAja bihArImadyanI kanyA, jodhapura nareza mAladevanI kanyA jodhAbAi ane aherAmakhAMnI vidhavA salImA ityAdi atyaMta rUpazAlI tarUNIo mArI priyatamA begamAM che, paraMtu lIlAdevInA manAhArI sAM nI AgaLa temanu alaiAkika sauMdarya paNa kAMI bisAtamAM nathI. lIlAdevI e kharekhara sAMda nI pUtaLI ane lAvaNyanA bhaMDAra ja che. ahA ! e parInA hasIna rUpanA mAre zA vakhANu karavA ? te divase nArAjanA majAramAM joyelI hindu ane musalamAnanAM ucca kuTuMbAnI ekeeka strI svarUpavAna hatI; tema chatAM paNa khadhA hIrAemAMtho jema keAhInUra hIrA jUdAja paDI jAya che, tema e dainripyamAna nAjuka parI lIlAdevI badhI strIomAMthI jUdI paDI jatI hatI, tenA nAjuka khanne hAtheA kamaLa Dane zaramAve tevA hatA, tenI -tapaMkti dADamanI kaLIe karatAM pazu zreSTa hatI, tenuM mukha lAvaNyanA bhaDAra sadeza hatuM, tenI AMkheA AgaLa khaMjana pakSInI AMkheA tuccha hatI; tene kaTIbhAga atyaMta pAtaLA hatA, tenA nita Mba pradeza ghaNA bharelA ane sthULa hatA ane tenA mIThA madhura svara kAyala ane khulabulanA svarane paNa bhUlAvI de tevA hatA. TukAmAM kahuM teA tenA zarIranA badhA avayavo atyaMta manahara ane Aka Oka hatA. AvI trileAka suMdara, mehinI ane lalita lalanAne joine kayA purUSa pAtAnu bhAna na bhUlI jAya ? kharekhara pRthivI rAja ! tuM mahAna bhAgyazAlI che ke tane AvI anupama priyatamA Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. maLelI che! lIlAdevI! jInnatanI hurI! tuM pRthivIrAja jevA sAmAnya khaMDiyA rAjAnI rANI thaI, te karatAM samasta bhAratavarSanA mogala samrATanI ati priya sAmrAjJI thaI hatI te kevuM sArUM thAta? ThIka che ..." bhAratasamrATa akabara upara pramANe vicAra karate, rAjyamahAlayanA pitAnA atyaMta susajijata eraDAmAM virAmAsana upara beTho hate, A oraDe ghaNeja mane raMjaka hatuM. tenA joyataLIe vividha raMganA ArasapahANa jaDI dIdhelA hatA. sthaLe sthaLe gulAba, magare, ketakI, jAI, juI ane borasalI ItyAdi aneka prakAranAM kulanAM cheDanAM kuMDAo goThavI dIdhAM hatAM. oraDAnI divAle upara jUdA jUdA raMgathI suMdara ramaNIonAM citra citarelAM hatAM ane oraDAnI vacce goThavelA saMgemaramaranA sthAnA mathALe sonerI pAMjarAmAM pUrAyelA pakSIo madhura kalarava karI rahyAM hatAM. dukAmAM kahIe te temAM bichAvelA gAlIcA uMcI sATInanA takIA, vividha Asane, takhtA ane citro vigerethI e oraDo ghaNe dabadabAbhale lAgatuM hatuM. zahenazAha akabare A vakhate ghaNuM ja uMcI jAtanA ane atyaMta mUlyavAna vastra paridhAna karelAM hatAM ane tethI te eka deva samAna zobhatA hatA, paraMtu tenI mukhamudrA cintAgrasta hatI. suvarNa jaDita virAmAsana para te ADe paDa paDaye vicArasAgaramAM DubI gayo hate. kSaNavAra pachI bAdazAha Asana parathI uThIne ubho thayo ane oraDAmAM Amatema pharatAM pharatAM teNe hAka mArI kAsama !" akabarane mAnIte ane vizvAsu habasI gulAma kAsama tarataja hAjara thaye ane jamIna sAthe mastaka lagAvIne salAma bharI sAme adabathI ubho rahyo. bAdazAhe sattAvAhaka svare kahyuM. "amInAne turata mArI hajura mokala." kAsama namIne turataja cAle gaye ane DIvAramAM ja Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nIrajano hetu bAMdI amInA AvIne hAjara thaI ane bAdazAhane kunisa bajA. vIne, sAme mastaka namAvI ubhI rahI. bAdazAhe tene kahyuM. "amInA!" amInAe namratAthI kahyuM. "pharamAna sarakAra." ahI najIka Ava.bAdazAhe tene potAnI pAse bolAvI. - te tenI najIka AvI eTale akabare tenA kAnamAM kaMIka gupta vAta kahI. amInA te sAMbhaLIne pharIthI munisa bajAvIne cAlI gaI. amInAnA gayA pachI akabara puna: vicAramagna sthitimAM virAmAsana upara ADe paDaye. eTalAmAM kAsame hAjara thaI namIne kahyuM. "jahAMpanAha! buMdelakhaMDanA rAjA upara caDAI laI janAra senApati AvI pahoMcyA che ane te A5 hajura AvavAnI AjJA mAge che." bAdazAhe vicAranidrAmAMthI jAgRta thaIne kahyuM. "senApatine kahe ke hamaNAM AzAyeza le ane pharamAna thAya tyAre hAjara thaje." khudAvaMdane je hukama." ema kahIne kAsama cAle gaye. akabara amInAnI AturatAthI rAha jote hatuM tethI te vAraMvAra eraDAnA dvAra tarapha najara pheravatA hatA. be traNa kalAka thayA paNa amInA AvI nahi eTale akabare punaH kAsamane bolAvya; paraMtu eTalAmAM amInA AvI pahoMcI ane bAdazAhane namIne adabathI sAme ubhI rahI. kAsama bAdazAhanA IzArAthI bahAra cAlyA gayA. tyArabAda akabare amInAne pUchyuM. "zuM karI AvI, amInA ?" jahAMpanAha! ApanA pharamAna mujaba badhI goThavaNa thaI gaI che." amInAe uttara Ape. zuM lIlAdevIne bheLavIne tuM laI AvI?" akabare Azcarya yukta avAje pUchyuM. Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha hA sarakAra ane tene Ape kahelA oraDAmAM besADIne huM Apane khabara ApavAneja AvI chuM." amInAe uttara Ape. amInA! tuM ghaNI catura che, tene badale tane maLaze. cAla, mane tyAM laI jA." akabare prasannatAthI kahyuM. padhAre, jahAMpanAha!" amIna ema kahIne AgaLa cAlI. bAdazAha tenI pachavADe pachavADe gaye. theDI kSaNamAM amInA eka oraDA pAse AvIne aTakI ane bAdazAhane bahAra ubhA rahevAnI araja karI pite aMdara gaI. tene aMdara AvatI joIne eka anupama lAvaNayasaMpanna tarUNIe tene Atura nayane pUchayuM. "bAMdI ! jodhabA kema haju AvyA nahi?" - "rANI sAhebA ! te vastro paherI rahyA che ane je samaya jAya che temAM turataja AvI pahoMcaze." amInAe namratAthI javAba Ape. " hA, paNa tuM jA ane utAvaLa karAva; kemake sAMja pahelAM mAre mArA makAne pAchA pharavuM ja joIe." te tarUNue AturatA darzAvatAM kahyuM. ThIka tyAre, huM jauM chuM ane begama sAhebAne utAvaLa karAvuM chuM." ema kahI amInA oraDAmAMthI bahAra AvI ane bAdazAhane aMdara javAnI IzArata karI tyAMthI anyatra cAlI gaI. akabare oraDAmAM pravezI tenAM dvAra baMdha karyA. dvAranA khaDakhaDATathI aMdara Asana upara beThelI tarUNIe dvAra tarapha pitAnI najara pheravI te jodhabAne badale koIeka tarUNa purUSane joI te Asana uparathI jhaDapathI ubhI thaI gaI ane paherelA vasane ghuMghaTa tANane avaLA mukhe ubhI rahI. bAdazAha akabara A navIna tarUNInAM savagane joI cakita thaI gayo. te havaza thaIne tenI pAse gayo ane madhura svare che. lIlAdevI ! suMdarI zAmATe zaramAo che? zA mATe tamArA caMdra samAna mukhane ghuMghaTamAM chupAve che?" Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nIrajane hetu lIlAdevI tenA A zabdo sAMbhaLI bhayAtura svare bolI. " tame koNa che ? ane zA mATe ahIM AvyA cho? jodhabA kayAM che?" "suMdarI ! zuM tame mane oLakhatA nathI? huM jedhabAne pati muMja tamane ane bolAvyA che. nahi ke je dhabAe." akabare saheja hasIne kahyuM. zuM tame zahenazAha akabara? khoTI vAta! te te mahAna dharmAtmA purUSa che, te kadi paNa parastrIne AvI rIte dagAthI belAve nahi!" lIlAdevIe draDhatAthI kahyuM. lIlAdevI! samasta hindusthAna ane dharmAtmA kahe che, te vAta khoTI nathI. bIjI badhI bAbatamAM mAruM vartana tevuM ja che, paraMtu rUpavatI tarUNInA netrakaTAkSa AgaLa huM gulAma chuM; temanA benamuna rUpane huM pUjArI chuM ane temanA hasana lAvaNyane huM dAsa chuM." akabare kahyuM. tyAre tame dharmAtmA nahi, paNa pApAtmA che; purUSa nahi paNa pizAca che." lIlAdevIe krodhathI kahyuM. "tamArA kaTu zabda paNa mane atyAre amRta samAna madhura lAge che, kemake jyArathI meM tamane norejanA bajAramAM joyA che, tyArathI huM tamArA rUpa upara Azaka thaye chuM, suMdarI !"akabare hasIne kahyuM. jahAMpanAha!" lIlAdevIe gaMbhIratAthI kahyuM. "tamArA jevA moTA purUSane AvuM aghaTita vartana karavuM e ucita nathI. huM keNa chuM? parastrI ane vaLI tamArA mitranI patnI tenA pratye tame kudaSTi kare che, e kevI vAta?" "khArI dilabaraakabare lIlAdevIne kemaLa kara pakaDatAM kahyuM. "ucita zuM ane anucita zuM, e huM jANatA nathI. huM te tamane kharA jIgarathI cAhuM chuM ane tethI priyA ! tamane vinati karIne kahuM chuM ke mArI IcchA paripUrNa kare." parapurUSanA sparzathI satI lIlAdevIe mAMca anubhavyo. Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. tenuM samasta zarIra krodhathI pI uThayuM. teNe tiraskArathI ekadama bAdazAhanA hAthane tarachoDI nAMkhatAM kahyuM "eka satI strInA satItvanuM khaMDana karavA jatAM kevuM viparita pariNAma Ave che, enI tamane khabara jaNAtI nathI, zahenazAha! nahi te tame AvuM sAhasa karI zakta nahi. tame samagra hindusthAnanA bAdazAha che. huM eka sAmAnya rAjAnI rANI chuM, paraMtu tame je avicArI pagaluM bharazo te yAda rAkhajo ke tamAruM apamAna thaze." dilarUbA!" jannatanI parI ! tamArA jevI rUpanidhAna tarUNIthI apamAnita thavuM, e paNa bhAgyanI vAta che. mATe ADI avaLI vAtane javA daI mArI IcchAne Adhina thAo. huM tamane samasta bhAratanI sAmrAjJI banAvIza." akabare hasIne kahyuM, "bAdazAha ! lIlAdevIe krodhathI kahyuM. atyAra sudhI huM prajApAlaka jANI tamAruM mAna sAcavatI hatI, paraMtu have tamAre e adhikAra rahyo nathI. dhikkAra che tamane, dhikkAra che tamArI meTAIne ane dhikkAra che tamArI rAjagAdIne! haju paNa tamane kahuM chuM ke tame joma AvyA che, tema pAchA cAlyA jAo. tamArA atyAranA A duSTa vyavahAranI vAta huM gupta rAkhIza ane tethI mArI ane tamArI ulayanI AbarU sacavAze." akabare khaDakhaDATa hasIne kahyuM. "prANezvarI ! rUpa AgaLa AbarUno savAla tuccha che. AbarU karatAM rUpasuMdarIne huM vadhu pasaMda karuM chuM, mATe e vAta javA de priyA? ane mArA baLatA hadayane tathA zarIrane tamArA sukhakara samAgamathI zAMta thavA de. - bAdazAhanA ati niMdya vacane sAMbhaLI lIlAdevI ekadama tiraskArathI belI uThI. " narAdhama ! caMDALa ! jIbha saMbhALIne vAta kare. huM rAjA rAyasiMhanI patnI jevI bheLI nathI ke tamArA vacanathI lebhAI jaI tamArI mAgaNIne svIkAra karUM? A te pRthivirAja siMhanI siMhaNa che, tene sparza karavAthI yAda rAkhajo ke tamArA prANa khAcata jokhamamAM AvI paDaze. bAdazAha ! mATe mane ahIMthI sukharUpa javA de." Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naurojano hetu "suMdarI !" akabare dInatAthI kahyuM. "have javAnI vAta zA mATe kare che? kyAMsudhI zaramamAM raheze? have hada thaI che! AvAM strIcaritra to meM koI strInAM joyAM nathI. mATe ghughaMTane have dUra karIne A rUpanA tRSAturane tamArA anupama ane benamUna rUpanuM pAna karavA de. hindusthAnane bAdazAha uThIne tamArI pAse premanI bhikSA mAge che. zuM tame tene nirAza karaze?" zayatAna !" lIlAdevIe uttejaka svare kahyuM. " mahAna aizvaryazAlI bAdazAha thaIne tuM eka sati nArInA satitvanuM khaM, Dana karavA taiyAra thayuM che, paraMtu huM paramAtmAnA sogana khAIne kahuM chuM ke prANAMte paNa tArI IcchA pUrNa thavAnI nathI mane javA che huM tane prArthanA karuM chuM ke mane sukharUpa javA de, nahi te pari NAma sArUM nahi Ave !" "suMdarI ! zA mATe haTha kare che? tane khabara che ke huM keNuM chuM? AkhA hindusthAnane bAdazAha tArI AgaLa hajAra vAra mAthuM namAvavA taiyAra che, jenuM nAma sAMbhaLatAM zatruo bhayAtura thaI jAya che, te tArA pyArano gulAma banavA Atura che ane jenA bAhuba LathI rAjasthAna je aTaMkI deza pAyamAla thaye che, te tane pitAnI sAmrAjJI banAvavA mAge che, tenuM zuM tuM apamAna kare che? zA mATe bhAvi sukhane tilAMjalI Ape che? jema eka bhogI bhramare premanI khAtara potAnA priya kamaLanI aMdara maravAne mATe taiyAra thAya che, tema huM tArA rUpanI AgaLa mArA prANanI paNa darakAra karyA vinA maravAne taiyAra chuM. mATe mArI vinatine svIkAra kara. huM tane mArA kharA jIgarathI cAhuM chuM ane tethI jo tuM mArI IrachAne Adhina thaIza to tane parama sukhI banAvIza. " akabara ema kahIne lIlAdevInI atyaMta najIka gaye ane tene kamaLa kara pakaDIne tene AliMgana ApavA taiyAra thaye. lIlAdevI tenI duSTa IcchA kaLI gaI ane bhayathI tenuM aMga dhrujavA lAgyuM, paraMtu paramAtmAnA pavitra nAmanuM smaraNa karIne te be-traNa pagalAM pAchaLa haThI ane pitAnA vastromAM chupAvI Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. rAkhelI kaTArI kahADIne bolI, "narapizAca! ahIthI pAchA cAle jA, nahI te tAruM ke mAruM ekanuM jIvana atyAre samApta thaze." - akabara lIlAdevInA A sAhasathI, jarA bhaya pAme ane kSavAra citravat sthitimAM ubhe rahyo. lIlAdevIe A vakhate pitAnA mukha uparathI ghuMghaTa kahADI nAMkhyA hatA. tenuM mukha lAlacoLa thaI gayuM hatuM ane tenI AMkhomAMthI agnI varasato hato, tema chatAM te eTalI to suMdara ane mehaka lAgatI hatI ke akabara puna: mehavaza thaI tenI pAse gaye ane tene hAthethI pakaDI pitAnA tarapha kheMcI. satI lIlAdevInA aMgamAM A vakhate satitvanA prabhAve deve baLa preryuM ane tethI te eka jabaro uchALo mArI tenA hAthamAMthI chuTI gaI. lIlAdevIe tenA hAthamAMthI chuTatAMja pitAnA udaramAM kaTArI jorathI besI dIdhI. satine amara AtmA tenA dehamAMthI prayANa karI gayA ane zaba tyAM paDayuM rahyuM. akabara A aNaciMtavyA banAvathI kevaLa maMtramugdha thaI gayA ane have zuM karavuM, enA vicAramAM paDI gaye. te oraDAmAMthI ekadama bahAra Avyo ane kAsamane bolAvI tene kAnamAM kAMIka guma vArtA kahIne pitAnA khAnagI khaMDamAM cAle gaye. A samaye rAtrino aMdhakAra vyApI gaye hato ane tethI rAjyamahAlaya asaMkhya dIpamALAthI zobhI rahyo hato. kAsama, lIlAdevInuM zaba paDeluM hatuM te oraDAmAM gaye ane tene eka mAnAmAM mUkI joIene samajAvIne sthAne ravAnA karI dIdho. makaraNa 10 muM. kAvyakovida pRthivIrAja. prAcina samayamAM gujarAta ane rAjasthAnanI unnati karavAmAM ane tenA nairavane vadhAravAmAM jenIoe agrabhAga lIdhe che, ema te samayanA ItihAsanA vacanathI ApaNe sArI rIte jANuM zakIe chIe gujarAtamAM cAMpa, vIra, vimaLa udayana, muMjAla Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyakovida pRthivIrAja ane vastupALe tathA rAjasthAnamAM vatsarAja, jayamala, bhaMDAramala, bhAmAzAha, ratanasiMha, dhanarAja ane amaracaMde jJAti, samAja, deza ane dharmanA abhyadayAthe je mahAna kAryo karyA che, te atyaMta prazaMsanIya ane zikSAprada che; paraMtu ItihAsamAM AvA samartha purUSanI eTalI TuMkI hakIkta lakhelI che ke tethI temanAM saMpUrNa jIvanavRttAMtane jANI zakAya tema nathI; te paNa temanA saMbaMdhane jeTale ItihAsa upalabdha che, teTalAthI temanAM ucca jIvanane ane temanA uttama kAryone ApaNe vicAra karI zakIe chIe. moTAM meTAM rAjya sthApavA ane tene uddhAra karavAnAM sAhase jenIoe karelAM che ane temAM teo phalibhUta paNa thayelA che, e ItihAsanA jANakAro sArI rIte jANe che. ItihAsa prasiddha bIkAneranuM rAjya paNa tenA mULa purUSa bIkAe tenA maMtrI vatsarAjanI sahAya ane kAryakuzaLatAthI sthApyuM hatuM. mahArAja je dhArAvane putra bIke ane vIra jaisalajIne putra vatsarAja-e ubhaye jaMgalanA zaMkalAo upara mAtra traNa mANase laIne humalo karyo hato ane temane harAvIne temanA pradezane kabaje karI lIdhuM hatuM. tyArabAda vijayI bIkAe bhaTTIonA tAbAne bhAra pradeza sara karIne saMvata 1545 (I. sa. 1498) nA vaizAkha mAsanI ajavALI pAMcame teNe bIkAnera vasAvyuM. vatsarAja paNa pitAnA kuTuMba sahita A navI sthapAyelI rAjyadhAnImAM AvIne rahevA lAge ane teNe maMtrIpadethI bIkAnerane AbAda banAvyuM. teNe vatsasAra nAmaka eka gAma paNa vasAvyuM hatuM. vatsarAja ghaNaja dharmAtmA purUSa hatuM. teNe jaina dharmanI prabhAvanA mATe bahuja udyoga karyo hato ane teNe tIrthAdhirAja zatruMjaya tIrthanI yAtrA paNa karI hatI. mahArAja bIkAthI laI uttarottara rAjA rAjasiMhanA amala sudhI vatsarAjanA vaMzajoe rAjyanA maMtrI ane salAhakAra tarIke sevA bajAvI hatI. vasarAjanA vaMzamAM ghaNuM anubhavI ane vidvAna purUSe utpanna thayA hatA ane temaNe dareke rAjyakArya ja nahi; kintu yuddhakAryamAM paNa bhAga laI pitAnI bahAdurI batAvI ApI hatI. vasarAjanA vaMzajo paikI varasiMha Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. ane narasiMha ubhaya bhAIoe ledInI sAthenA yuddhamAM atIva parAkrama kareluM hatuM. megala zahenazAha akabaranA samayamAM bIkAneranI gAdI e rAva kalyANasiMhano mATe kuvara rAyasiMha hato ane tene maMtrI karamacaMda vatsarAjane vaMzaja hato. maMtrI karamacaMda ghaNe ja vidvAna ane buddhisaMpanna hatA tathA vyavahArika jJAnamAM paNa ghaNe kuzaLa hatuM. rAjA rAyasiMhe anya rAjapUta rAjAonI peThe zahena zAha akabaranI tAbedArI svIkArI hatI ane tenA putra salImane potAnI kanyA paNa ApI hatI. bAdazAhe tenA badalAmAM rAyasiMhane cAra hajArI senApatinI padavI ApI hatI. rAjA rAyasiMhane nA bhAI pRthivIrAja bahu vidvAna ane kAvyakevida hatA tathA rAyasiMha karatAM ghaNeja bAhoza ane vIra purUSa hatuM, tethI - henazAha akabare tene pitAne mitra banAvIne pitAnA darabAramAM najarakeda jevI sthitimAM rAkhyA hatA. pRthivIrAja bAdazAhanI kapaTakaLAne sArI rIte jANato hato ane potAnA bhAIe tenI tAbedArI svIkArI, te mATe te nArAja hatuM, paraMtu bAdazAhe tene najarakeda rAkhelo hovAthI te kazuM karI zake tema nahotuM. pRthivI. rAja jema eka vIra purUSa hatuM, tema te kavi paNa hatA. teNe saMskRta ane prAkRta bane bhASAmAM uttama kavitAe karelI che. vizeSamAM te mAravADI bhASAnI kavitA karavAmAM ghaNe ja nipuNa hatA. teNe pRthivIrAja vela" tathA "rUkimaNI latA vigere Izvara bhakitaparAyaNa gratho paNa lakhelA che. A kAvyakovida pRthivIrAjane lIlAdevI (lAla-lAlabA) nAme satI strI hatI. karnala TeDa kahe che ke te zizediyAnI putrI hatI, paraMtu vAstavika rIte ema hovuM saMbhavatuM nathI.* lIlAdevI ane caMpAvata (cAMpA) e ubhaya mahIDA * karnala ToDa rAjasthAnamAM lIlAdevIne ( ba) zakitasiMhanI putrI tarIke oLakhAvI che; paraMtu pratApapratijJA nATakanA kartA kavi nathurAma suMdarajI zukla eja nATakanI prastAvanAmAM A saMbaMdhamAM mevADI kavinA mukhathI sAMbhaLelI vAta upara lakhyA pramANe kahe che, AmAMthI kaI vAta kharI mAnavI, e ame itihAsavettAone sepIe chIe, paraMtu amane rA. nathurAme sAMbhavelI vAta ThIka jaNAtAM tene anulakSIne prasaMganuM ALekhana karyuM che, karnala Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kALakAvida pRthivIrAja. 69 rAjapUta hararAjanI putrIo hatI; temAMthI prathama lIlAdevIne pRthivIrAja paraNyA hatA ane tenA akALa mRtyu pachI caMpAvatI sAthe tenu lagna thayuM hatu. pRthivIrAja ane lIlAdevIne mapUrva prema hatA ane tethI pRthviIrAjane bAdazAhanA kmAna mujaba mAgala-AjyadhAnImAM rahevAnu thatAM lIlAdevI paNa mIkAnerathI tenI sAthe AvIne rahI hatI. lIlAdevI navajuvAna ane apUrva rUpalAvaNyasa'panna tarUNI hAvAthI tenA rUpanI khyAti sarvatra pra sarI gai hatI. vizeSamAM te eka patiprAyA ane satI strI hatI ane peAtAnA pati pRthivIrAjane izvaratulya mAnanArI hatI; tethI te anya purUSanuM mukha paNa bhAgyeja jotI hatI. pRthivIrAja najarakedInI sthitimAM hAvA chatAM paNa lIlAdevI jevI sadguNI ane sAdhavI strInA prema ane sahavAsathI potAne sukhI mAnatA hatA. akabare joke tene najarakedamAM rAkheleA hateA; te paNa te tenuM mAna sArI rIte sAcavatA ane tene koi paNa prakAranI zaMkA karavAnuM' prayeAjana ApatA nahAtA. ekaja mAtapitAnA khanne saheAdara khaMdhuomAM jema koi koi samaye AsamAna jamInanA taphAvata hAya che, tema pRthivIrAja ane tenA vaDila aMdhu rAyasiMhamAM paNa teTaleja taphAvata hatA. rAyasiMhu bIkAneranA svataMtra rAjA hatA; te paNa teNe zahenazAha akabarathI DarI jaine tenI gulAmagIrI svIkAravA uparAMta potAnI putrI paNa zAhajAdA salImane ApI hatI. rAyasiMhumAM pRthivIrAja jevA uttama guNNAnA sava thA abhAva hatA. te ghaNuMAja durAgrahI ane krodhI hatA tathA tene peAtAnI prazaMsA bahuja priya hatI. vizeSamAM te evA uDAu hatA ke teNe rAjyanA saghaLA khAnA khuzAmatakhAra bhATa-cAraNAne ApI devAmAM uDAvI dIdhA hatA. TADanA graMtha jo ke sarvomAnya gaNAya che; teA paNa teNe keTalIka bhUlA karelI che, ema satra svIkArAya che ane tethI pRthivIrAjanI strI kharI rIte kANu hatI e sabaMdhamAM teNe bhUla karI haze, ema amArA azvina mata che. rA. nathurAme jaNAvelI vAta uparathI ame A ghaTanA varNavelI che ane tethI ame temanA AbhArI chIe. lekhaka. Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Co bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. maMtrI karamacaMda tene bahu samajAve che paraMtu te tenuM kathana bIlakula layapara lete nahi. karamacaMde bIkAneranuM bhaviSya bhayaMkara jANIne rAyasiMhane ThekANe lAvavA ghaNe prayAsa karyo, paraMtu tenuM pariNAma bahuja kharAba AvyuM. rAyasihe pitAnA svAmIbhakta maMtrInuM sakhta rIte apamAna karyuM ane tenA upara rAjyadrohanuM tahomata mUkayuM; tethI vyavahArakuzaLa karamacaMda, ekadama bIkAnerano tyAga karI potAnA kuTuMba sahita dilhI cA AvyA ane pRthivIrAjane maLI tene saghaLI vAtathI vAkepha karyo. pRthivIrAja pitAnA baMdhu rAyasiMhane svabhAva jANatA hatA; tethI tene samajAvIne pitAnI pAse rAkhI lIdhe. bAdazAha akabare karamacaMda nI kuzaLatAnI parIkSA karI tene pitAnA darabAramAM sArA sanmAna pUrvaka niyata karyo hate,* - bAdazAha akabaranA rAjya amalamAM tenI IcchAnusAra ne rojanA divase mahilAmeLa bharavAmAM AvatuM hatuM. A saMbaMdhamAM lakhatAM abulaphajala AIna-I-akabarImAM kahe che ke dareka mahine nAnA utsavanA divasathI navamA divasane bAdazAha akabare khuzareja (nairoja-AnaMdane divasa) nAma ApeluM hatuM. te divase ucca kuLanI kulina kAminIe rAjyamahAlayanA janAnakhAnAnA cekamAM | # bAbu umarAvasiMha TAMka, bI. e ela, ela. bI. "Some Disti. nguished Jains" nAmaka pitAnA pustakamAM A saMbaMdhamAM lakhe che ke karamacaMda zahenazAha akabarane zaraNe gayo jANI tenA upara vera levAnI sakhta pratijJA rAyasiMhe karI hatI, paraMtu tenAthI e pratijJA pUrI thaI zakI nahatI. tenA ane karamacaMdanA mRtyu pachI tenA putra sUrasiMhe karamacaMdanA putro upara sakhta vera lIdhuM hatuM. karamacaMdanA putrone bheLavIne te bIkAnera laI gayo ane prathama temane bahu sanmAnathI rAkhyA; paraMtu eka divase potAnA sainike mokalIne tenA makAnane gherI levarAvyuM. karamacaMdanA putra rAjyanA sainike sAthe bahAdurIthI laDyA; paraMtu teo sarva maraNane zaraNa thayA, mAtra temanA kuTuMbanI eka sagarbhA strI A hatyAkAMDamAMthI kisanagaDha nAsI gaI ane tyAM tene putra utpanna thayo. A rIte vIra vatsarAjanA vaMzanI rakSA thaI hatI. A prasaMga akabaranA mRtyu bAda banyo hato eTale tene prastuta navalakathA sAthe koI saMbaMdha nathI. -lekhaka. Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyavida pRthivIrAja. zahenazAhanI AjJAthI ekatra thatI hatI. A bajAramAM upayogI ane bahumUlya vastuonI levaDa-devaDa, khuda zAhanazAhanI begame, zAhajAdIo ane rakhAyate tathA rAjA, amIra ane umarAvanI strIo, putrIo ane vadhuo karatI hatI. bAdazAha pite chupA veze A bajAramAM bhAga letA hatA ane tethI salatanatanI ekaMdara hAlata ane pitAnA judA judA kAmadAronI sArI mIThI cAlacalagata te jANuM lete hate. abulaphajalanuM A kathana savAMze satya hoya ema mAnI zakAtuM nathI; kemake bhaTTakAvya graMtha tathA anya itihAsamAM norejamAM thatA atyAcAranuM varNana sArI rIte karI vAmAM AveluM che ane te uparathI jANI zakAya che ke zahenazAha akabare rUpasuMdarI lalanAonAM apUrva rUpane jovAnuM ane temanAM satItvane bhraSTa karavAne A yukti zodhI kahADI hatI. akabarane keTalAka itihAsakAro dhamomAM purUSa tarIke oLakhAve che, e vAta jo ke taddana asatya to nathI, paraMtu tenI pUrvAvasthA rUpanirIkSaNa ane viSayavAsanAnI tRSNAthI malIna thayelI hatI, e vAta te satyaja che. zahenazAha akabaramAM anya musalamAna bAdazAho karatAM keTalAka sArA guNene avazya vAsa hato ane te uparAMta tenuM hadaya paNa dayALu hatuM ane tethI tene dharmAmAne badale suyogya bAda, zAhanuM upanAma ApavuM, e vadhu ThIka che. astu. kAsamanA pharamAna anusAra joIe, lIlAdevInA zabayukta mAnAne tenA makAnamAM gupacupa mUkI AvyA, tyAM sudhI keIne kharI hakIkatanI khabara paDI nahi. hararAjanI nAnI putrI caMpAdevI chetAnI mATI oNna lIlAdevI sAthe ja rahetI hatI. begama je dhabAnA AmaMtraNathI lIlAdevI rAjyamahAlayamAM gaI hatI, e te jANatI hatI ane tethI te saMdhyA samaya sudhI potAnI bahenanA AgamananI rAha jotI ekAda pustaka vAMcatI eka oraDAmAM beThI hatI. te pustaka vAMcI vAMcIne kaMTALI gaI te paNa lIlAdevInA AgamananI khabara maLI nahi eTale te pustakane paDatuM mukI tenA zayanakhaMDa tarapha javAne taiyAra thaI, paraMtu eTalAmAM eka dAsIe AvIne mAne AvavAnA khabara ApyA ane tethI te utAvaLI utAvaLI mAnA Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ LOR bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. pAse gai. bhAi myAnA mukIne cAlyA gayA eTale teNe lIlAdevIne sakhAdhIne kahyuM mhena ! bahAra AveA: leAie cAlyA gayA che. ahIM phakata huM ane dAsI kheja chIe." myAnAmAMthI kAie kAMi pazu uttara ApyA nahi; tema temAMthI kAi bahAra paNa nIkaLyu' nahi. caMpAdevIe puna: kahyuM: "hena ! kema kAMi javAba ApatAM nathI ? bahAra AveA; ahIM kAi purUSa nathI," e pramANe kahyA chatAM paNa uttara maLyA nahi, eTale teNe sthAnA uparanA kapaDAne kahADI nAMkhyu ane joyuM te lIlAdevI mRtavat sthitimAM paDelI hatI, capAdevI tathA dAsI A zA prakAra che, te prathama samajI zakyA nahi; paraMtu jyAre temaNe kharAkhara dhyAna pUrvaka joyuM tyAre kharI hakIkata samajavAmAM AvI gai. lIlAdevInA zamane AvI sthitimAM joi caMpAdevInI mati muMjhAi gai ane have zuM karavuM tathA zuM na karavu, enA gahana vicAramAM te paDI gai; paraMtu eTalAmAM pRthivIrAja karamacaMdanI sAthe tyAM AvI paheAMcyA. teNe AvatAM ja pUchyuM. "caMpA ! myAnA haju kema mahI paDyo che ? '' caMpAdevIe tenA kAMi paNa uttara nahi ApatAM myAnA upa ranuM kapaDuM pharIthI kahADI nAMkhyu ane pRthivIrAjane izAratathI jovAne sUcavyuM. teNe joyu; barAbara joyu ane tethI tenI AMkhe aMdhArA AvavA lAgyAM. teNe Azcaryacakti svare pUchyuM, A zuM! lI. lAdevIna zakha ? 66 ,, karamacaMda paNa A prakAra joIne Azcarya pAmI gaye ane teNe paNa tevAja prazna karyo. caMpAe dhImethI kahyuM, " hA, mArI vhenanuM e zakha che. kAi cAMDAle tenuM khUna karyu che. agara te teNe pAteja AtmahatyA karI che.' "" " paraMtu zamyAnAmAM kayAMthI AvyuM? " pRthivIzaje AturatAthI pUchyuM. Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyakAvida pRthivIrAja. 93 " jodhamAnA mAma traNathI lIlAdevI madhyAnha pachI rAjyamalayamAM gaI hatI, tyAMja mA banAva banyA jaNAya che; kemake bhAIe myAnA ahIM gupacupa mUkIne cAlyA gayA che. caMpAdevI. e javAba ApyA. "" ? HH " hA, samajavAmAM AvyuM.. akakharanuMja A kRtya jaNAya che. pyArI ! lAlAM ! A tArI dazA ? A rIte tArU mRtyu ? hAya, devI ! A zuM ?" pRthivIrAje ema kahIne ni:zvAsa mUkayA. " zuM akakhare rANIjInuM khUna karyuM " karamacaMde pUchayuM. nA, ema teA nahi; paraMtu e narAdhamanA atyAcArathI ja satIe peAtAnA prANanuM balidAna Apelu che, mane lAge che ke e duSTe ja lIlAdevIne joSakhAnA nAmathI beAlAvI tenA satI. tvane naSTa karavAnA prayAsa karyo haze ane tethIja teNe AtmahatyA karI jaNAya che." pRthvIrAje peAtAnI mAnyatA kahI batAvI. 66 paNa ema khanavu zakaya che ? " karamaca Mde zaMkA karI. hA, kevaLa zakaya che; kemake akabare ghaNA samayathI lI lAdevInA apUrva rUpa-lAvaNyanI prazaMsA sAMbhaLelI hatI ane tethI teNe A vakhatanA nArAjanA mahilAmeLAmAM tene meAkalavAnuM mane khAsa AgrahathI kahyuM hatu. lIlAdevIne e zayatAne mahilA meLAmAM jarUra joI haze ane tethIja e rUpanA tarasyA pizAce tene bheLavIne jokhAnA nAmathI teDAvI tenA upara atyAcAra gujAravA mAMDatAM teNe AtmahatyA karI jaNAya che. hAya, prANAdhika lIlAdevI ! tArA zatrunuM bhayaMkara vera jyAre huM laIza, tyAre ja tane zAMti vaLaze, kharUne ? " ema kahIne pRthivIrAja gAMDAnI jema lAlAM lAlAM japatA Amatema pharavA lAgyA. "( "C karamacaDhe tenA hAtha pakaDIne naramAzathI kahyuM, Apa vIra purUSa thaIne dhIrajane kema gumAvI beThA che ? rANIcha tA potAnu nAma amara karIne ane akSaya kIrti sa MpAdana karIne svargamAM gayA che, te have Apane zuM pAchA maLanAra che ? zAMta thAe, cittane ThekANe rAkhe| ane zamanI ceAgya vyavasthA karavAnI taiyArI karA. "" 1. Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. " nahi, karamacaMda ! tame mane Thage che. mArI lAlAM mane mUkIne svargamAM jAya nahi ane kadAca mArAthA rIsAI gaI hoya, te tame mane tene manAvavA tenI pAse javA de. priya devI ! jarA bha, tAre svAmI tArI pAchaLa A AvyA." ema kahIne pRthivIrAja potAnI taravAra myAnamAMthI bahAra kahADI Amatema pheravavA lAgyo. caMpA tathA dAsI A prakAra joIne gabharAI gayAM ane tethI temane tyAMthI cAlyA javAnuM kahI karamacaMda pRthivIrAja pAse gaye. teNe tenA hAthamAMthI taravAra laI lIdhI ane tene mAna karatAM kahyuM "rAjA sAheba! A zuM? zuM Apa gAMDA thaI gayA che? vakhatane vicAre ane je karavAnuM hoya te kare; muMjhAI javAthI kazo paNa artha sare tema nathI. rANI che te sadAne mATe A saMsAramAMthI cAlyA gayA che tethI zuM mRtyu pAmeluM mANasa pAchuM AvatuM haze ? vidvAn thaIne kema bhUle che ?" karamacaMda! mAruM magaja atyAre ThekANe nathI; tame kaho tema karavAne huM taiyAra chuM." pRthivIrAje zAMta thaIne kahyuM. "Apa zayanakhaMDamAM jaIne jarA ArAma karo, huM zabanI gya vyavasthA karAvIne ApanI pAse hamaNuMja AvuM chuM." ema kahI karamacaMde nokarone bolAvyA ane zabanI vyavasthA mATe ghaTita sUcanA sarvane ApI dIdhI. zabanI vyavasthAmAM keTalAka samaya cAlyo gayo ane te pachI karamacaMda pRthivIrAja pAse gaye. pRthivIrAje tene turataja pUchayuM. "zuM lAlAM sadAne mATe gaI. ?" "vaLI pAchI e vAta?" karamacaMde jarA karaDA svare kahyuM. "kema, e vAta khoTI che?" pRthivIrAje kahyuM. nahi, vAta kharI che, paraMtu Apa jevA vIra purUSe nAhismata na banavuM joIe. je thavAnuM hatuM te thaI gayuM che. have te mATe dIlagIrI karavAthI zuM phaLa?" karamacaMde kahyuM. "ThIka, karamacaMda ! tamArI badhI vAta huM mAnya karUM chuM; Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyavida pRthivirAja. 75 paraMtu akabaranA A kRtya mATe zuM karavuM? AvI rIte chaLa-prapaMca karIne aneka kulina kAminIonA satItvane teNe nAza karyo che ane jo tene yogya zikSA nahi maLe te te adhama kRtya karate saheja paNa aTakaze nahiM. kema mArI vAta kharI che ne?" pRthivIrAje zAMtithI pUchayuM. ApanI badhI vAta kharI che, paraMtu Apa ja vicArone ke Apa tene zikSA karavAne samartha che? rAjasthAnanA moTA meTA rAjAe paNa jenuM dAsatva svIkArIne pitAnI AbarU gumAvI beThA che, tyAre Apa ekalA hAthe ane vaLI najarakedInI hAlatamAM zuM karaze ? ApanA baMdhune, mogala bAdazAhanI gulAmagIrI nahi svIkAravA mATe meM ghaNuM samajAvyuM hatuM, paraMtu tenuM zuM pariNAma AvyuM. te Apa kayAM nathI jANatA? hAla te Apa vakha tane vicArIne cUpacUpa besI raheze to ja yogya avasare kAMIka karI zakazo, paraMtu mane lAge che ke bAdazAha akabaranA A atyAcAranI khabara mevADanA mahAvIra pratApasiMha rANAne pahoMcADavAnI jarUra che; kAraNa ke atyAre samasta rAjasthAnamAM ekalA eja svataMtra ane vIra purUSa che ane teja tene tenA e adhama kRtyane badalo ApavAne taiyAra thaze."karamacaMde kahyuM. "tamAruM kathana akSaraza: satya che. ame je megala bAdazAhanI tAbedArI na svIkArI hota te A prasaMga banavA pAmata nahi; paraMtu have e DahApaNa kazA kAmanuM nathI. atyAre rAta ghaNuM vahI gaI che, mATe tame tamArA AvAse jAo; kAle pAchA savAramAM Avaje eTale ApaNe mahArANA pratApasiMhane je khabara pahoMcADavAnI che, te mATe yogya goThavaNa karIzuM." pRthivIrAje kahyuM. bahu sArUM" ema kahI karamacaMda potAnA AvAse cAlyo gayo ane pathivIrAja lIlAdevInA akALa mRtyu mATe dIlagIrI karatA ane paritApane sahete palaMga upara paDyo. -- - Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. prakaraNa 11 mu. mevADanI mAninI. Truly if Hindustan is ever saved, it will be by the virtues of its women; for more nobly-endowed female humanity is not to be found in the most highly civilized of the earth than amongst the zananas of India. ' W. Knighten. 76 66 kAmalameranA killA uparathI megala sainyanuM nirIkSaNa karatAM karatAM pratApasiMhe kahyuM, " kema sahu khararAja ! zI khakhara che ? " sahu bararAja gAvisa huM uttara ApyuM. mahArANA ! mAgala senApati zAhumAjamAM sAthe sagarisahunA kulAMgAra putra maheAtmya tamAM paNa AvyAnI khakhara maLI che tathA AbhunA adhipati deva rAja zatru pakSamAM bhaLI gayA che. mane lAge che ke A vakhate paNa ApaNA parAjayaja thaze. " " mevADanA parAjaya, mevADanuM patana ane mevADaneA nAza, eja zabda janmabharathI huM sAMbhaLI rahyo chuM. kAi kahetuM nathI ke mevADano vijaya thaze ! " pratApasi Mhe dIlagIrI bharelA svare kahyu. "jo bhAvimAM parAjaya ja nirmANa thayelA che, te pachI killAmAM bharAi rahIne khacAva karavAthI zuM phaLa maLe tema che? mane lAge che, gAviMdasiMhuM ! ke killAnA daravAjA khullA karIne sakaLa sainya sAthe zatrue upara eka sAthe TuTI paDavuM, eja eka mArga ApaNA mATe avazeSa rahelA che. " ' '' mahArANA ! " bhAmAzAhe jarA AgaLa AvIne kahyuM. Apa AvA udgArA zA mATe kahADA che, e ame sarva sama jIe chIe, mevADanI A paDatI dazA joine Apane hRdayamAM jevA AghAta thAya che tevA AghAta amane paNa thAya che; parantu e AghAtanuM smaraNa karI kArya mAM utAvaLa karavAnI kazI paNa agatya nathI. ApaNA uddeza zubha che eTale tenu phaLa paNa zubhaja maLaze. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mevADanI mAninI, u mATe soMkaTa samayamAM dhIraja dharavA uparAMta upasthita thatAM vighnone kramAnusAra dUra karavAmAM ja DahApaNa samAyaluM che; nahi ke utAvaLA thaI nirarthaka prANanuM balidAna devAmAM. " pazu gAviMdasiMhe kahyuM. " mahArANA ! matrIzvaranu` kathana akSaraza: satya che. ApaNe mAthe game teTalAM saMkaTa AvI paDe; te tene sahevAmAM ane tenA ceAgya avasare pratikAra karavAmAM ja ApaNe ApaNA sAmarthya nA upayoga karavA, eja hitAvahu che; kAya mAM utAvaLA thavAthI artha sare tema nathI. "" " bhAmAzAhu ane goviMdasiMhuM ! tamArUM ubhayanu kahevu huM svIkArUM chuM ane te pramANenA vanane ja huM DahApaNa gaN chuM; paraMtu sahanazILatAnI kAMi hRda hAvI joie ke nahi ? mApaNe cittoDa, udayapura ane priyabhUmi mevADanA ghaNAkharA pradeza gumAvI eThA chIe ane mAtra phImalameranA ekaja killo ApaNA hastagata rahelA che, tema chatAM mithyA khacAva karavAnA prayAseA karavA, e zu mUrkhatA nathI ? haldIghATanA yuddhamAM zatruone jevA hAtha ApaNe khatAvyA hatA, tevAja hAtha pharIthI eka vakhata batAvavAnA A avasara AvelA che; mATe have teA yAheAma karIne zatrudaLa upara siMhanI jema TuTI paDIne bhAgyane ajamAvI jovu. eja ApaNA mATe ucita che. " pratApasiMhe mUchenA AMkaDA vALatAM kahyuM, huM paNu mahArANAnA matane ucita gaNuM chuM. raNavIra siMhai AvatAM veMta mahArANAne namIne kahyuM. " kAraNa ke ApaNA sanAza thavAmAM have eka kSaNanA paNa vilaMba nathI. da 77 22 "" " kema ? zuM kAMi navina khabara maLI che ? " bhAmAzAhe mAturatAthI pUchyuM. 66 hA, huM je navina khakhara lAvyeA chu, te eTalA badhA bhaya kara che ke jene sAMbhaLatAM Apa sarvane sakhedAzcarya thaze. mANupatinI salAhathI zatruoe pIvAnA pANInA kuvAmAM kAi pAse viSa naMkhAvyuM che ane tethI je leAkeA kuvAnuM pANI pIe che, te turataja mRtyuvaza thaI jAya che. kahA, have pANI vinA ApaNe Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha killAmAM bharAi rahIne zuM phaLa meLavazuM ? " raNavIrasiha bhAM caDAvIne uttara ApyA. " tyAre te ApaNe killAnA satvara tyAga karavA paDaze, " bhAmAzAhe kahyuM. " e sivAya bIjo upAya paNa rahele nathI. " salumararAje kahyu . pratApasihaM raNavIrasiMhanI vAta sAMbhaLI dIlagIrIsUcaka svare kahyuM, " kharekhara mevADanA bhAgyavi tanUna asta thavAnI taiyArImAM AvI lAgyA che; tenA punaH udaya kyAre thaze, e kahI zakAya tema nathI; kemake jAti" e ja jyAre vizvAsaghAta karavA lAgyA che, tyAre dezanA macAvazI rIte thai zake ? hAya ! bhagavan! mevADanuM A zu thavA beThuM che ? kRpAnidhi ! mevADa upara tamArI ATalI badhI akUpA kema thai che ? ThIka che, Apa amArA upara -mevaDa upara krodhAyamAna thayA hai| te bhale, paraMtu mane ApanAmAM -mArA AtmAmAM sa'pUrNa zraddhA che ke Apane puna: ekavAra mevADa upara kRpAdaSTi karavI paDaze ja ane te kyAre ? tenI mane darakAra nathI; mane darakAra che mAtra karttavyamAM saMpUrNa khaLathI joDAI rahe. vAnI ane pachI bhale AkhuM jagat pratApasi'hu upara caDI Ave, tA tethI zuM harakata che ? maMtrIzvara ane saradAra ! tame mArA A kanyamAM joDAi rahevAne taiyAra che ne ? '' HH mahArANA ! eve zaMkAzIla praznaja zA mATe karI che ? zu Apane amArA uparathI vizvAsa uThI gayeA che? ame sarve e sukhamAM Sane du:khamAM ApanI sAtheja rahevAnI pratijJA karelI che, e Apa kyAM nathI jANatA? mevADanA uddhAra eja amArA matra che ane e maMtranI siddhine arthe ame amArA prANa mApavAne paNa taiyAra ja chIe. " bhAmAzAhe ane salu khararAje draDha avAje kahyuM. " ThIka tyAre, hAla teA killAnA tyAga karavA, eja ucita che ne ? '" pratApe pUchyuM. 66 hA, kemake pANI vagara bacAva zI rIte thai zake ?' bhAmAzAhe kahyuM. Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mevADanI mAninI, ThIka, cAlo." pratApasiMha ema kahI AgaLa cAle, eTale bhAmAzAha, goviMdasiMha ane raNavIrasiMha tenI pAchaLa pAchaLa gayA. mogala senApati zAhabAja khAM ane mahabbatakhAne pratApasiMha potAnA parivAra sAthe killAne tyAga karIne gupacupa cAlyA gayAnI khabara maLatAM teo sakaLa sainya sAthe killA upara ekadama dhasI AvyA. killAnA rakSaNa mATe nImavAmAM AvelA saradAre potAnA sainiko sAthe killAne majabutAIthI bacAva karyo, paraMtu asaMkhya ane agaNita zatrusenya AgaLa e bacAva zuM hisAbamAM hato? kSaNavAramAM ja kemalameranA killAne zatruoe toDI pADyo. teo killAnI aMdara ekadama dhasI gayA ane manu benI ghAsanI jema kApaNI karavA lAgyA. killAnuM rakSaNa karanAra saradAra ane tenA sarva sainike mRtyu pAmyA ane tethI saMvata 1635 nA vaizAkha vadi 12 nA roja kemalamerane kile magalene hastagata thaye. pratApasiMha vigerene pakaDavA mATe zAha bAjakhAM tathA mahobatakhAM killAnA pratyeka sthaLe pharI vaLyA; paraMtu temane patto nahi lAgavAthI zAhabAjakhAM mahebatakhAne killAmAM rahevAnuM kahIne chAvaNI mAM vizrAma levAne cAlyA gayA. mahobbatakhAM kilAmAM eka rahyo eTale tene pratApasiMhanA rahe vAnA makAnamAM javAnI IcchA thaI ane tethI keTalAka sainikone laI te tarapha gaye. mahAbatakhAe jaIne pratApasiMhane rahevAnA makA nane joyuM to te eka sAmAnya manuSyane rahevA lAyakanuM hatuM ane temAM bhega ke vilAsanI eka paNa vastu nahatI. mahebUtakhAM tyAMthI pAchA pharate hato eTalAmAM teNe ke strIno citkAra sAMbhaje ane tethI teNe pitAnA sainikane AsapAsa tapAsa karavAnI sUcanA ApI ane pite makAnanI bahAra ubhe rahyo. thoDA samayamAM ja sainike eka paMdareka varSanI rAjapUta bALAne mahobbatakhAM pAse laI AvyA. A bALA apUrva rUpavatI hatI. tenA mAthAnA vALa vikharAI gayelA hovAthI pavanathI Amatema uDatA hatA ane tenuM mukha tathA tenI Akhe krodhathI lAlacoLa thaI gayelI hatI. Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. mahAbatakhAe rAjapUta bALA pratye animeSa nayanee jotAM pUchayuM. "tame keNu che ane makAnamAM zA mATe ekalA paDI rahelA che?" e prazna pUchavAnuM tamane zuM prayojana che?" te bALAe svAla karyo, "prayajana vinA ke prazna pUchatuM haze? mahembatakhAe kahyuM. prajana hoya te bhale ane na hoya te bhale, paraMtu e prazna pUchavAne tamane zuM adhikAra che?" bALAe garvathI pUchyuM. A killo bhAratasamrATa zahenazAha akabarane zaraNe thaye che, e zuM tame nathI jANatA?" mahembatakhAMe pUchyuM. e huM sArI rIte jANuM chuM." bALAe uttara Ape. "to pachI mane, "tamane prazna pUchavAne ze adhikAra che?" ema zA mATe pUche che? mahembatakhAe kahyuM. paNa tame prazrana pUchanAra koNa che, e jANyA sivAya huM tene uttara ApavAne khuzI nathI." te bALAe spaSTatAthI kahyuM. huM bhAratasamrATane senApati mahobatakhAM." mahebUtakhAMe pitAne paricaya karAvyuM. "tame sagarasiMhanA putra mahembatakhAM?" bALAe Azcaryayukata svare sAme svAla karyo. hA." mahembatakhAMe abhimAnathI pitAnuM mastaka unnata karatAM kahyuM. te pachI tame mane oLakhI zakatA nathI?" bALAe puna: savAla karyo. na mahAbakhAMe bALA pratye dhyAnapUrvaka joIne uttara Ape. tamane prathama joyA heya, ema jaNAya che, paraMtu hAla tamane oLakhI zakatA nathI." je manuSya potAnI jatine, pitAnA samAjane, pitAnA dezane ane potAnA dharmane sarvathA tyAga karIne anya dharmanA vIkAra karyo che, te nihura manuSya pitAnI AtmIya vyaktine Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mevADanI mAninI. oLakhI na zake, e svAbhAvika ja che. mahebatakhAM ! tame jyAre mane oLakhI zakatA nathI, tyAre mAre tamane mAro paricaya karAvavo paDaze salbararAjanI kanyA yamunAne tame kadi joI che? tene tame oLakhe che?" rAjapUta bALAe abhimAnathI kahyuM hA, zuM te ja tame yamunA!" mahobbatakhAe ajAyaba thaIne kahyuM. "tamaneeka vakhata prathama joyA hatA, paraMtu te vakhatamAM ane atyAranA vakhatamAM ghaNe phera paDI gayo che, te samaye tame eka khIlatI kaLI samAna nirdoSa bAlikA hatA ane atyAre yauvana vayane pAmelA mugdhA bALA che; tamane nahi oLakhavAnuM kAraNa mAtra samayane pheraphAraja che." yamunA mahobbatakhAM sAme tejasvI nayanAe jetI ubhI hatI, teNe AMkhamAM ratAza lAvIne pUchyuM, "have tame zuM karavA dhAre che ?" "zuM karavA dhAro che, e pra"na zA mATe pUche che? tamArA pitAe tamAre vivAha saMbaMdha mArI sAthe karyo che, e te tame bhUlI gayA nathIne ?" mahebatakhAMe sAme svAla karyo. " nahi, e vAta to jIvana paryata bhUlI zakuM tema nathI." yamunAe uttara Ape. te pachI tame mArI sAthe cAle huM tamane mArA kharA jIgarathI cAhuM chuM," mahembatakhAMe snehasUcaka svare kahyuM. je tame mane kharA jIgarathI cAhe che, te pachI atyAra sudhI mane kema visarI gayA hatA? atyAra sudhI mArI saMbhALa kema lIdhI nahotI ?" yamunAe pUchyuM. "rAjakAryamAM paDIne e vAta huM bhUlI gayA hatA. mane mApha kare." mahAbatakhAMe namratAthI kahyuM. . mahembatakhAM ! tamArI thayela bhUla mApha karavAne mane harakata nathI, paraMtu tame bIjI keTalIka bhUlo evI bhayaMkara karI che ke jene mATe kSamA ApI zakAya tema nathI." yamunAe kahyuM. 11 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha, tyAre zuM tame mane cAhatA nathI? mahembatakhAMe pUchayuM. "cAhuM chuM ane dhikkAruM paNa chuM." yamunAe javAba Ape. "cAhavuM ane dhikkAravuM, e banne eka sAthe thaI zake kharuM?" mahembatakhAMe punaH pUchayuM. "hA" yamunAe kahyuM. "zI rIte?" mahebatakhAe Azcaryayukta svare pUchayuM. mArA pati tarIke tamane kharA jIgarathI cAhuM chuM temaja dezanA hI tarIke tamane dhikkAruM paNa chuM" yamunAe spaSTatAthI javAba Ape. mahebatakhAe A vakhate potAnA sainike tarapha joyuM eTale teo potAnA senApatinI mana AjJA samajIne tyAMthI dUra cAlyA gayA. sainike gayA pachI mahebUte kahyuM pyArI yamunA! jyAre tuM mane tArA pati tarIke cAhe che, tyAre huM dezadrohI chuM, e vAtane bhUlI jaIne tAre saMpUrNa prema mane A5 ane mArA saMpUrNa premane tuM paNa svIkAra kara. " "mahAbatakhAM! ema banavuM azakya che. " yamunAe dhImethI kahyuM. zAmATe azakya che yamunA jyAre huM tane saMpUrNa premathI cAhavAne taiyAra chuM, tyAre zuM tuM mane cAhavAne taiyAra nathI?" mahembatakhAMe pUchyuM. tamane mArA pati gaNIne tamArI mUrtine mArA hRdayamAM sthAna ApIza ane tenI pUjA paNa karIza; paraMtu tamArA premane svIkAra karI zakIza nahi. mahobbatakhAM ! tame tamArA deza ane dharmane tyAga karIne anya dharmane svIkAra karyo che eTaluM ja nahi paNa tene nAza paNa tamArA hAthe ja karI rahyA che ane tethI tamArA jevA deza ane dharmanA drohI purUSane huM mAro prema ApI zakIza nahi, tema tenA premane svIkArI zakIza paNa nahi." abhimAnathI mastakane unnata karIne yamunAe uttara Ape. Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mevADanI mAninI. 3. " premanA viSayamAM deza ane dharmAMne vacce lAvavA, e ceAgya nathI. " mahAkhate kahyuM. "mahAkhatamAM! premanA viSayamAM deza ane dharmane vacce lAvavAnuM tamane ceAgya nathI lAgatuM enuM kAraNa e che ke tame vidhI, niSThura ane svAthI thaI gayA che. mAre mana deza ane dharma pahelAM che ane tethI tenA tyAga karIne huM tamane jIvana apaNu karI zakIza nahiM, " yamunAe saga kahyu . saheAbbatakhAMe arthasUcaka svare kahyu, " salu khararAje tArA vivAha saMbaMdha mArI sAthe karelA che, e tuM jANe che ane tethI eka Aya hindu ramaNI tarIke tAre mArA premane svIkAra karavA, eja tArUM karttavya che, yamunA ! " mArUM karttavya zuM che, e huM sArI rIte jANuM chuM, eTale tamAre mane samajAvavAnI jarUrIAta nathI. maheAbbatamAM ! jAti, deza, dharma ane sarvasvanA tyAga karIne je purUSa vidhI thaI gayela che, tenA premanA svIkArane zu tame Aya ramaNInuM karttavya TharAvavA mAgeA che ? yamunAe bhAra daine pUchyuM. << ThIka, kanyanI vAta javA de; paraMtu yamunA ! huM tane kharA jIgarathI cAhuM chuM. ane tane dareka upAye sukhI banAvavAne taiyAra chuM. tema chatAM zuM tuM mArA tiraskAra karIza ? " maheAkhate naramAzathI svAla karyo. '' " tiraskAra;" yamunAe AMkhA phADIne kahyuM " hA, tiraskA24 karIza; kemake tame kevaLa mArAja naThui; kiMtu samasta hindu jAtinA tiraskArane pAtra che. vyArA mahAtmyatAM ! A zabdo khelatAM mArUM hRdaya phATI jAya che ane samasta zarIramAM sakhta vedanA thAya che; paraMtu zuM karU e zabdo melyA sivAya cAlatu nathI tamane mArA hRdayamAM sthAna ApavAne taiyAra chuM, tamane mArA mAthAnA mukuTa banAvavAne taiyAra chuM, tamane kharA premathI cAhavAne taiyAra chuM, tamane mArU jIvana aNu karavAne taiyAra chuM ane tamane bheTavAne paNa taiyAra chuM-badhI rIte huM taiyAra chuM; paraMtu hAya, mArAthI tema thai zakatuM nathI. huM paramAtmA ! huM... keTalI badhI Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84. bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. niSphara hadayanI chuM ke mAre svamukhe mArA svAmIne -mArA jIvana devatAne tiraskAra kare paDe che? mahembatakhAM ! hRdayane sarva bhAra Aja tamArI samUkha khAlI karI nAMkhe che. have jAo, cAlyA jAo, A kSaNe ja palAyana thaI jAo. AsamAna jamIna eka thAya, merU calita thAya, sUryanI uSNatAne nAza thAya, caMdranI sAmyatA cAlI jAya ane samudranI maryAdAne lepa thAya, te paNa huM tamArA premane svIkAra karI zakIza nahi, kAraNake tame niSphara che, jAti, deza ane dharmanA drohI che, vidhamI che, amArA zatrunA dAsa che, are eTaluM ja nahi paNa tame manuSya nahi paNa pazu che, deva nahi paNa dAnava cho ane tethI ja huM ane tame kadi paNa eka thaI zakazuM nahi. temaja e paNa kharuM che ke A zarIra ke je tamane vAgdAnathI arpaNa thayeluM che, te A jIvanamAM kadApi anyanuM paNa thaze nahi." mahAbatakhAMe dhIrajathI yamunAnuM uparyukta kathana sAMbhaLI lIdhuM ane tyArapachI AzAne tyAga karIne kahyuM. "yamunA! tArA chevaTanA zabdothI mane saMtoSa thayo che, paraMtu tuM ahIM ekalI kema rahelI che ? pratApasiMhanA parivAra sAthe tuM kema cAlI gaI nathI ?" yamunAe zAMtithI javAba Ape. "mahobatakhAM! tame maMgalasenAnA senApati thaIne AvyA che, e jANIne tamane eka vakhata maLavA ane maLIne hayane bhAra ocho karavAne mATe ja huM pAchaLa ekalI rahI hatI. have huM jAuM chuM ane tame paNa jAo; paraMtu e pahelAM paramAtmA pAse eTalI prArthanA karuM chuM ke tame karelI bhUlano pazcAttApa karavAno samaya tamane te vizvaniyatA kRpA karIne jarUra Ape." eTaluM kahIne yamunA mahembatakhAM tarapha kaTAkSadraSTi karIne tyAMthI tvarAthI cAlI gaI. tenA gayA pachI mahebatakhAM dhImA pagale ane udAsa mukhe chAvaNuM tarapha pAcho pharyo. Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bheda khullA thayA. prakaraNa 12 mu. -- bheda khullA thayA. bAdazAha akakharanI AjJAthI kedI thayeleA vijaya eka ajANyA manuSyanI kRpAthI kedakhAnAmAMthI nirvighne chuTI gayA hatA. e ApaNe sAtamA prakaraNamAM vAMcI gayA chIe. vijayane kedI avasthAmAMthI mukta karanAra e manuSya kANu hatuM ane tene mukata karavAnA tenA zu hatu hatA, e bheda vAcaka mahAzayeAnI jIjJAsAne tRpta karavAnI khAtara huve ukelavAnI agatya che. 85 vijayane keda karavAnA hukama jyAre bAdazAhe ApyA hatA, tyAre zAhajAdIe tema nahi karavAne ane rahema rAkhavAne mATe tenA bAkhAne araja gujArI hatI, paraMtu bAdazAhe peAtAnA hukamanI vacce nahi paDavAnI tene sucanA karIne peAtAnA hukamane amalamAM ANyA hatA, eTale ke vijayane baMdIvAna banAvyeA hateA. e ghaTanAne vAcaka bandhue sArI rIte jANe che. bAdazAha pAtAnA anucara kAsamane vijayane dIvAna banAvavAno hukama ApIne cAlI gayA khAi zAhajAdI paNa peAtAnA AvAse cAlI AvI hatI. zAhajAdI peAtAne AvAse AvyA pachI nirdoSa vijayane kenrakhAnAmAMthI zI rIte mukta karavA, enA vicAramAM guMthAi gai. keTaleAka samaya teNe vicAragrasta sthitimAM pasAra karyAM ane chevaTe te vijayane mukta karavAnA eka nizcaya upara mAvI, teNe turataja peAtAnA zikSaka phaijI upara eka kAgaLa lakhI nAMkhyA ane temAM vijaya tadna begunhA che; tethI tene game te upAye kedakhAnAmAMthI mukta karAvazeA, evA rUpamAM banelA banAvanuM viga tavAra varNana karIne phejIne vinati karelI hatI. phaijha tathA tene nAnA bhAi abulakjala bannenuM akamaranI darabAramAM keTalu' mAna hatu tathA teAnI vidvattA keTalI agAdha hatI, e itihuAsavettA ethI ajANyu nathI; tema chatAM sarva sAmAnyanI jANa mATe ame e aitihAsika vAtane vizeSa spaSTa karavAne pravRtta thaie te te Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvyavidhAyaka bhAmAzAha. asthAne gaNAze nahi. A ubhaya bhAIoe vidyA-saMbaMdhI evAM moTAM moTAM kAryo karelAM che ane akabaranA dhArmika, rAjanaitika tathA sAmAjIka vicAro upara evI gaMbhIra asara karelI che ke jenuM vistRta varNana karavAne A prasaMga nathI. ahIM te mAtra e ubhaya bhAIonI jarUraga oLakhANa ApavAnuM ja ame ucita vicAryuM che. A banne baMdhuo zekha mubArakanA putra hatA. zekha mubAraka vidvAna hatA, paraMtu svachaMda vicArethI tene isalAma dharma upara saMpUrNa zraddhA nahatI. A kAraNathI IsalAma dharmanA ulamAe tenI virUddha paDyA hatA ane tethI te potAnA vatana nAgarane tyAga karIne AgrA pAsenA cArabAgamAM vacce hate. cArabAgamAM AvyA bAda I. sa. 1547 mAM abulapheja (phejI) ne ane Isa. 1551 mAM abulaphajalano janma thaye hate, zekha mubArake pitAnA ane putrane bahuja sArI rIte bhaNAvIne vidvAna banAvyA hatA, paraMtu teo temanA pitAnI jema IsalAma dharma upara keTaleka aMze azraddhALu banI gayA hatA ane tethI kaTTara musalamAnee te traNene regya daMDa devAne mATe akabara bAdazAhane bahu samajAvyuM hatuM, paraMtu akabara vicArazILa ane vivekI hatuM. eTale temanI salAhathI bheLavAI na jatAM te ubhaya baMdhuonI apUrva vidvattAnI yogya kadara karIne temane potAnA darabAramAM teNe rAkhI lIdhA hatA, phejI vidvAna ane pratibhAzALI kavi hatA tathA suphI tattvayukta kavitA banAvatuM hatuM. tene nAno bhAI abulaphajala ghaNeja ImAnadAra hato. tenA hadayamAM vIratA ane vicAromAM svachaMdatA hatI. teNe AIna-I-akabarI ane akabaranAmAdi etihAsika graMthe paNa lakhelA che, ke jenI sahAyathI akabaranA samayanA itihAsanuM sArUM jJAna maLI zake che. akabara A ubhaya baMdhuo upara ghaNI ja prIti rAkhatuM hatuM, paraMtu tenA darabAranA anya musalamAna ane temAM khAsa karIne zAhajAda salIma tathA abadulakAdara e banne jaNa te banne bhAIone dhikkAratA hatA ane temanA upara khAnagI vera paNa rAkhatA hatA. Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bheda khulA carcA. samrATa akabaranA rojaamalamAM peAtAnA smRta:pura nivA sinI srIone ceAgya keLavaNI maLI zake evA khadAkhasta karavAmAM AnyA hatA. zahenazAha akabare peAtAnA rAjamahelamAMja strIkeLavaNI mATe keTaleAka bhAga alaga kahADI ApelA hatA A bhAgamAM zAhajAdI ArAmabegama anya zAhajAdI tathA egamA sAthe sma bhyAsa karatI hatI. te ghaNIja huziyAra ane buddhimatI hatI tathA tene tattvajJAna meLavavAnA zeAkha hAvAthI pAtAnA mAmAne kahIne tattvajJa phrejIne potAnA zikSaka niyata karAvyA hatA. phaeNLa niyamita samaye zAhajAdI ArAmabegamane abhyAsa karAvavA AvatA hatA. te zA hajAdInI abhyAsa prati prIti joine tene peAtAnI putrI samAna cAhatA hatA ane ghaNAja snehathI tene tattvajJAnane viSaya sama jAvatA hatA. phejIe vizeSamAM kAzImAM eka sanyAsInA AvAse gupta veSe rahIne hindudhama nA tathA jainadharmAMnA paNa sArI rIte ma bhyAsa karelA hatA ane tethI te dharmanA siddhAMtA zAhajAdIne jyAre samajAvatA, tyAre te bahuja dhyAnathI sAMbhaLatI hatI. jainazAstranA zravaNathI zAhajAdI jaina dharma ane jainIonI pakSapAtI banI hatI ane tethIja te vijayane eka jaina yuvaka jANavA chatAM paNa tenA upara mAzaka thai hatI. zAhajAdI ane potAnA gurU samAna mAnatI hatI ane te peAtAnI icchAne paripUrNa karaze, evI tene zraddhA hatI. eTale teNe vijayane kedakhAnAmAMthI cheDAvavAne mATe vinati bharelA patra tenA upara lakhyA hatA. phejIe peAtAnI ziSyAnI IcchAne mAna ApIne vijayane kedakhAnAmAMthI mukta karavAnu kArya joke muzkela hatu-ane tema karavAthI bAdazAhanI aprItine paNa kadAca vaheArI levI paDaze tema dhArela;-tApaNu teNe gupta rIte tene kedakhAnAmAMthI mukta karIne peAtAnA makAne rAkhyA hatA. phaijIe vijayane mukata karyo pachI vicArI rAkhyuM hatuM ke ceAgya avasare khAdazAhane potAnA A sAhasanI vAta karIne kSamA mAgI laiza ane vijaya upara rahema karAvIza; paraMtu mevADanA rANA pratApasiMha sAthenA yuddha kArya mAM bAdazAhane zakAI 87 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. rahevuM paDatuM hovAthI jI hajI sudhI potAnA vicAra pramANe vatI zaka nahote. vijaya kedakhAnAmAMthI chuTo thayA bAda gupta rIte phejInA makAnamAM ja rahetA hate. udAra dilanA phejIe tene hindune yogya evI sarva prakAranI sagavaDa karI ApelI hatI tethI te tyAM sukhapUrvaka rahIne phejInI tathA zAhajAdInI manamAM ne manamAM ghaNuM prazaMsA karate hate. eka divase prAta:kALamAM jyAre vijaya phejInA makA nanA pustakAlayavALA oraDAmAM beThe beThe ekAda saMskRta pustakanuM avalokana karI rahyo hato, tyAre eka burakhAvALI strIe e eraDAmAM praveza karyo. vijaya pustakAlakananA kAryamAM eTale badhe mazagula thaI gayuM hatuM ke tene e strInA AgamananI kazI paNa khabara paDI nahi. pelI strIe tene potAnA kAryamAM tallIna thayela joIne tenuM dhyAna potAnI tarapha kheMcavAnI khAtara dhImethI udharasa khAdhI. te strIe vijayanuM dhyAna potAnI tarapha kheMcavAne ajamAvele upAya AbAda nivaDyo. kAraNa ke vijaye turataja pustakane baMdha karIne tenI sAme joyuM ane tenA burakhA vigerenI Dhaba uparathI tene keI amIranI strI dhArIne te tene mAna ApavAne Asana uparathI turataja ubhuM thaI gaye. vijayane sAvadha thayela jaIne te strI oraDAnA madhya bhAgamAM AvI ane potAnA maheDA uparathI burakhAne dUra karIne tenI sAme arthasUcaka draSTie jotI ubhI rahI. vijaya e strInA lAvaNyane ane tenA saMdaryane nihALIne A yamAM lIna thaI gaye. vijaye joyuM ke te strI pacIseka varSanI parama vanavatI musalamAna tarUNa hatI. dADamanI kaLIone lajAve tevA tenA tINA dAMta hatA, popaTanI cAMcane zaramAve tevI tenI sIdhI lAMbI nAsikA hatI, mRgelezana jevAM tenAM netra aNa. ALAM ane vizALa hatAM, ziva dhanuSya jevI tenI kALI bhamaro hatI, zaradapUrNimAnA nirmaLa caMdra jevuM tenuM gaLa vadana hatuM, paravALAM jevAM tenAM adhara hatA ane suvarNa kaLaza jevAM tenAM stana hatAM. AvI rUpanidhAna tarUNIne joIne vijaya kevaLa mahamugdha thaI gayo ane nirjIva putaLAnI jema avApha ane Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bheda khullo thaze. sthira ubhe rahyo. kSaNavAra pachI manatAne bhaMga karIne te tarUNIe viNAnA jevA madhura sAde kahyuM. "vijaya! tame kema AzcaryamAM garakAva thaI gayA che ? zuM tame mane oLakhatA nathI? "bAnu!"vijaye namratAthI kahyuM. "mane mApha kare; huM tamane oLakhI zakatA nathI, kAraNa ke meM tamane kaI samaye joyelA nathI." zuM tame samrATa akabarazAhanA mAnItA umarAva abulaphejanI atyaMta rUpazAlinI bIbI rajIyAnuM nAma kadi sAMbhaLyuM nathI ?" te tarUNIe potAnA mukhane saheja maraDIne maMda maMda hasatAM hasatAM pUchyuM. rajIyAbAnunuM nAma te meM ghaNue vAra sAMbhaLyuM che, paraMtu temane najare nihALavAno avasara Aja sudhI mane maLyuM nathI. zuM tyAre tame pote ja udAra dilanA umarAva phejInA bIbI che?" vijaye AturatAthI sAme svAla karyo. hA, huM temanI ja bIbI chuM ane mAruM nAma rajIyA che."rajIyAe pharIthI sahAsya mukhe uttara Apyo. rUpasuMdarI rajIyAnA hAsyabharita mukhacaMdranI apUrva zebhA joIne vijaya maMtramugdha thaI gaye. teNe e lAvaNyanA bhaMDAra samAna tarUNInA rUpane kSaNavAra eka dhyAne avakane kahyuM. bAbu ! tame tamArA akika sauMdaryanuM darzana karAvIne mane tamAre atyaMta AbhArI banAvyo che, paraMtu ahIM sudhI AvavAnI jahemata tamAre zA mATe uThAvavI paDI che, te kRpA karIne kaheze?" rajIyAe pitAnAM caMcaLa netrane sthiratAthI vijayanA mukha upara sthApIne kahyuM. " vijaya ! mArA zehare tamane bhayaMkara kArAgRhamAMthI mukta karIne je divasathI ahIM rAkhyA che, te divasathI ame tamane eka gharanA mANasa tarIke ja gaNIe chIe ane tethI tamane eka gupta vAta kahevAne mATe meM A avasarane Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. lAbha lIdhe che. tame jANe che ke zahenazAha akabara bahuja bhalA ane nyAyI che, paraMtu mArA zehara jevA keTalAka IsalAma dharma upara azraddhA dharAvanArA vidvAnee temane IsalAma dharmamAM zaMkAzIla banAvIne eka naveja paMtha temanI sahAyathI kahADyo che ane tethI ghaNuM kaTTara musalamAne temanAthI virUddha paDI gayA che ane tevA sarvanI upara vera paNa dharAve che. khuda zAhajAdA salIma paNa tenA bAbAnI viruddhamAM che ane tethI je zAhajAdAnI kRpAne meLavaze, te te tamane bAdazAhanI tamArA upara je akRpA che, temAMthI bacAvI leze ane tame je tene vizvAsu banIne raheze, te te tamane sukhI paNa banAvI deze. zAhajAdA evA te dilAvara purUSa che ke je tame tenA pakSamAM rahIne tene hukama bajAvaze, te jyAre te tanazina thaze, tyAre te tamane uccapadanA adhikArI banAvatAM jarA paNa DhIla karaze nahi." rajIyAnuM lAMbu bhASaNa dhIrajathI sAMbhaLIne vijaye kahyuM. "mArA jevA sAmAnya manuSya pratyenI tamArI lAgaNI joIne ane tame mane ApelI sArI salAhane vicAra karIne huM tamAro ghaNeja upakAra mAnuM chuM, bAnu ! paraMtu zAhajAdA salIma je zahenazAha akabaranI viruddhamAM hoya, te pachI temanI kRpA meLavavA ane temanA vizvAsu banavA, temanA pakSamAM bhaLIne zuM mAre rAjadrohI banavuM?" rajIyAe vijaya sAme netranA kaTAkSabANa mAratAM kahyuM. "emAM rAjadrohI banavApaNuM kayAM che? zuM tame tamAruM hita paNa vicArI zakatAM nathI ?" . zahenazAha akabara jevA nyAyI, udAra, bhalA ane dayALu rAjaktanA virUddha pakSamAM bhaLIne huM mAruM hita sAdhavAne taiyAra nathI, bAna ! " vijaye gaMbhIratAthI javAba Ape. vijaya ! tamAruM vaya haju kAcuM che. ane tethI tamArAmAM sArAsAra vicAravAnI zakti nathI. tame vicAra karo ke tame pite akabarazAhanA moTA gunhAmAM che. jyAre te jANaze ke tame Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bheda khulle thayo. kedakhAnAmAMthI keInI sahAyathI gupta rIte nAzI chUTyA cho, tyAre te tamane kevI sajA karaze, tane tame kadi khyAla karyo che kharo ? mArUM kahyuM mAne te le A kAgaLa ane tene zAhajAdA salImane gupta rIte tame pote pahoMcate kare. mArI bhalAmaNathI te tamane dareka prakAranA bhayamAMthI mukta karaze." ema kahI rajIyAe ghaDImAM mukhane sa karatAM, ghaDImAM smita hAsyathI prakRddhita karatAM ane ghaDImAM netrakaTAkSa karatAM eka kAgaLa potAnA vastramAMthI kahADI vijya pAse jaIne tenI AgaLa dharyo. soMdaryanA sAgara samAna navajuvAna tarUNa suMdarIne sahAsya mukhe potAnI sanmukha ubhelI ane vividha prakAranA hAvabhAva karatI joIne vijaya kSaNavAra bhAna bhUlI gaye. teNe yaMtravat rajIyAnA hAthamAMthI kAgaLa levAne potAne hAtha lAMbo karyo ane rajIyAe premapUrvaka kAgaLa tenA hAthamAM ApatAM tene hAtha jarA dabA. vijaLInI asara thatAM jema manuSya camakI jAya che, tema vijaya rajIyAnA kamaLa karane mRdu sparza thatAM camakyuM, tenA AgaLanI jamIna cakkara cakkara pharavA lAgI ane tenI AMkhe aMdhArA AvyAM. barAbara Aja kSaNe oraDAnAM baMdha karelAM bAraNuM ughaDI gayAM ane eka majabuta bAMdhAnA hindu jevA jaNAtA purUSe eraDAmAM dhImethI praveza karyo. eka ajANyA hindu jevA jaNAtA purUSane bedhaDakatAthI eraDAmAM praveza karate joIne vijaya Azcarya pAmI gaye; paraMtu cAlAka rajIyA e ajANyA purUSanI mukhacaya joIne tene turataja oLakhI gaI ane tethI pitAnA maheDA upara burakhe nAkhIne oraDAnA bIjA dvArathI ekadama palAyana thaI gaI. A Akasmika ghaTanAthI vijaya gabharAI gaye, te eTale sudhI ke rajIAe Apele kAgaLa pitAnA hAthamAMthI paDI gaye ane te AvelA purUSe laI lIdhe, e paNa te jANe ke joI zakyo nahi. te purUSa mAnApamAnanI kAMI paNa darakAra karyA vinA vijayanI sAme eka Asana upara dhIme rahIne beTho ane potAnI vilakSaNa rIte caLakatI ane vijayanI AMkho sAthe meLavIne kahyuM! Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha "vijaya ! tame hindu-jaina thaine A musalamAnanA AvAsamAM kema raheA che. ? vijayane A praznamAM kAMIka sattAnuM darzIna thayuM ane tethI teNe namratAthI javAba ApyA. A AvAsanA mAleka zarIre musalamAna che; paraMtu vicAre tevA nathI ane tethI mane ahIM rahevAne kazI paNa harakata jaNAtI nathI. vaLI temaNe jainane ceAgya evI sa` geAThavaNu mane karI ApelI che. " '' 66 ahu sArU '" te purUSe peAtAnI najara jarA ADI karIne kahyuM. paraMtu meM sAMbhaLyu hatu ke tamane khAdazAhekAi kAraNavazAta keda karelA che, e vAta tA tamane ahIM jovAthI khATI jaNAya che, kema kharUM' ne ? " "" vijaya te purUSanI upayuM kata vAta sAMbhaLIne camakayA ane javAba ApavAne mATe mujhAvA lAgye; paraMtu kSaNavAra rahI jarA svastha thaIne kahyu, " zaheranA leAkeA aneka prakAranI sAcI juThI vAtA kare che, tethI Ape sAMbhaLelI vAta sAcI hAya e saMbhavita nathI. '' '' (6 hA, emaja hAvu joie. " te purUSe arthasUcaka svare kahyuM. paNa je tarUNI mArA AgamanathI ekAeka cAlI gai, ta bahuja bhalI jaNAtI hatI, e vAta te sAcI che ne ? ,, " zI rIte ? " vijaye turataja sAmeA svAla karyo. " e rIte ke te tamArA pratye bahuja mamatA dekhADatI hatI ane tamane sArI salAha Apata. hatI." teNe turataja jyaMgamAM kahyuM. " zI sArI salAha ?" vijaye puna: smAzca yukata svare pUchyuM. "L bAdazAhanA gunhAmAMthI mukata thavA mATe zAhajAdAnI kRpA saMpAdana karavAnI te tamane salAha ApatI hatI, ane zu tame sArI salAha nathI gaNatA. ? " te purUSa phIthI yaMgamAM kahyu. " nahi " vijaye ajAyabImAM garakAva thaI jatAM uttara ApyA. Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bheda khulle thayo. zA mATe nahi?" te purUSe pUchayuM. have vijaya DIvAra vicAramAM paDI gaye; paraMtu tene tura taja jaNAyuM ke jyAre A purUSa pitAnI badhI hakIkata jANe che, tyAre tenI pAse vAtane chupAvavAthI kazuM paNa phaLa nathI ane tethI teNe have khullA dilathI vAta karavA mAMDI. teNe kahyuM. "zahenazAha akabaranA jevA nyAyI ane prajApriya rAjakartAnA gunhAmAMthI mukata thavAne mATe tenAthI virUddha pakSanA zAhajAdAnI kRpA meLavavA prayAsa kare, e mane gya lAgatuM nathI ane tethI ja huM e tarUNanI salAhane sArI mAna nathI." te purUSe ekadama kahyuM. " A tamArA kathana uparathI jaNAya che ke bAdazAhe tamane kaI gunhA mATe keda karelA, e vAta te satya jaNAya che." vijaye nikhAlasa dilathI kahyuM. "hA" tyAre tame kedakhAnAmAMthI chuTyA zI rIte?" te purUSa sattAvAhaka avAje pUchayuM ane vijaya tene zuM javAba Ape che, te sAMbhaLavAne te Atura thaI rahyo. vijaya have barAbara sapaDAI gaye ane sAthe gabharAI paNa gayo. teNe namratAthI uttara Apyo, "huM e vAta kahevAne Icchate nathI." bhale, jevI tamArI IcchA, huM e kahevAne mATe tamane Agraha paNa karatA nathI, paraMtu jyAre tame gunhegAra che, tyAre temAMthI mukta thavAne mATe tamAre e tarUNunI salAha mAnavI ane te pramANe vartavuM, e tamArA hitanI draSTie gya ja che. te purUSe kahyuM. mArA hitanI daSTie bhale gya hoya, paraMtu eka nyAyI bAdazAhanA virUddha pakSamAM bhaLIne rAjadrohI banavAne mATe huM IcchatuM nathI ane tethI ja huM te salAhane agya gaNuM chuM vijaye kahyuM. Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAzA. paraMtu jyAre tame kedakhAnAmAMthI nAsI gayelA che, evuM bAdazAhanA jANavAmAM Avaze tyAre te tamane game te upAye pakaDaze ane sakhta sajA karaze, ene vicAra tame karyo che ke nahi?" te purUSe ekana svAla raju karIne vijayane gabharAvavAne prayAsa karyo. vijaya prathama gabharAye kharo, paNa turataja sAvadha thaIne be, "e vicAra karavAnI atyAre agatya nathI. bAdazAha mane pakaDe te te kadAca sakhta sajA paNa kare, paraMtu huM temane kharI hakIkata kahIne temanI pAse dayA mAgIza ane mane khAtarI che ke te mArA upara jarUra dayA karaze." "bAdazAhanA nyAya ane udAratA mATe zuM tamane eTalo badhe vizvAsa che? " teNe puna: pUchayuM. "hA."vijaye draDhatAthI javAba Ape. "mane lAge che ke tame bAdazAhanI beTI prazaMsA karI che, te sarvaguNasaMpanna te nathIja. "te purUSe kahyuM. "eka manuSya sarvaguNasaMpanna te naja hoI zake ane kadAca hoya to te manuSya nahi paNa deva gaNAya" vijaye kahyuM. "tyAre bAdazAha akabara sarvaguNa saMpanna te nathI ja ne?" teNe AturatAthI paDyuM. hA, e vAta te nuirvivAda ja che, paraMtu bhAratabhUmi upara atyAra sudhI jeTalA musalamAna bAdazAhe thaI gayA che, te sarve karatAM zahenazAha akabara eka uttama rAjakartA che, ema huM nikhAlasa hRdayathI kahuM chuM."vijaye saralatAthI kahyuM. ThIka, pelI strIe tamane je kAgaLa ApyuM hatuM, tene tame vAMce che? "te purUSe eka navuM svAla raju karyo. | vijayane Aja kSaNe te kAgaLanuM bhAna thayuM ane tene pitAnA hAthamAM nahiM jotAM nIce Amatema jevA lAge; paraMtu kAgaLa tenI daSTie paDaye nahi, eTale teNe bhayAtura najare pUchayuM. "zuM Ape e kAgaLa lIdho che? te purUSe potAnA hAthamAM chUpAvI rAkhelo kAgaLa bahAra kahADI Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhASAya. 5 vijayane matAnyeA ane te kAMika kahevA jatA hatA eTalAmAM eka purUSa AraDAnA dvAramAM praveza karyo. te kUMjI hatA. vijaya OMane acAnaka AvelA joine gabharAi gayA. kemake phrejIe tene gupta Ara DAmAM ja divasa rAta rahevAnuM kahyuM hatuM. tema chatAM tenI AjJAnA bhaMga karIne Aje te pustakAlayanA eraDAmAM AvelA hatA. phranTa pelA ajANyA purUSane joine Azcaya pAmyA ane kAMIka khelavA jatA hatA; paraMtu te purUSe tene cUpa rahevAnI ane peAtAnI pAchaLa Ava vAnI nizAnI karatAM ane oraDAnI bahAra nIkaLI gayA ane pAchaLa vijaya aneka prakAranA tarka vitarko karatA oraDAmAM ja ubhA thai rahyo. ---- prakaraNa 13 muM bhAgyeAya. bhAgyaM phalati sarvatra na vidyA na ca pauruSam / gata prakaraNamAM banelA vividha banAvAthI vijaya eTalA badha Azcarya mukhya ane ciMtAtura thai gayA hatA ke te keTalAka samaya eraDAmAM kevaLa sthirabhAve ane caitanya rahitapaNe ubhe rahyo. rajIyA, ajANyA purUSa ane chevaTe phejInA eka pachI eka Agama nathI tathA temanI sAthe thayelA vArtAlApathI tenu mastaka bahera mArI gayuM hatuM ane tethI teNe temanI sAthe zI zI vAta karI hatI, tenuM atyAre tene kazu paNa bhAna rahyu nahAtu, vicAranA vamaLamAM paDI gayelA vijaya becena thaI gayelA peAtAnA jIvane karAra vALavAne mATe AraDAmAM Amatema pharavA lAgyA ane paramAtmA mahAvIranuM cittamAM dhyAna dharavA lAgyA. te eka jaina hatA ane tethI te sArI rIte jANatA hatA ke du:kha nA samaye parama kalyANakArI paramAtmAnA maMgalamaya nAmanuM smaraNa karavAthI du:kha mAtraneA nAza thAya che ane sukha svayaM AvIne bheTa che, peAtAnA upara mahAna upakAra karanAra phaizanI mAjJAnA bhaga Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. karIne A oraDAmAM AvavAthI tene kevA saMgomAM mukAvuM paDayuM haze ane bhaviSyamAM tenuM zuM pariNAma Avaze eja vicAre tene sAlatA hatA, paraMtu paramAtmAnA dhyAnathI tenA hRdayane sarva bhAra ocho thaI gaye ane hadayamAM apUrva zAMtinuM bhAna thatAM tenA jIvanane paNa karAra va. rajIyAnA bhUvanamehana rUpadarzanathI, ajANyA purUSanI sAthe thayelA vArtAlApathI ane phejInA acAnaka AgamanathI vijayanA hRdayamAM je tumula yuddha macI rahyuM hatuM, te paramAtmAnA pavitra nAmanA zubha dhyAnathI have zAMta thaI gayuM hatuM ane tethI te potAnA guNa oraDAmAM punaH javAno vicAra karIne dvAranI bahAra nIkaLyo. dvAranI bahAra nIkaLatAM ja te ekadama camakI gayA kAraNake be purUSe potAnI tarapha cAlyA AvatA tenI najare paDyA. vijaya A be purUSe keNa haze tathA teo zA hetuthI patAnA tarapha AvatA haze, e viSe vividha kalpanAo karate jyAMne tyAM ubho rahyo. eTalAmAM te banne purUSa tenI cheka pAse AvI pahoMcyA. vijaya joI zakyo ke AvelA be purUSamAM eka hindu hatuM ane bIje musalamAna hatA. teo rAjyanA karmacArIo heya evuM temaNe paherelA pozAkathI tathA kamare laTakAvelI talavA rothI anumAna thatuM hatuM. te ubhaya purUSa vijayane lazkarI niyama salAma karIne tenI sAme ubhA rahyA eTale vijaye temane pUchayuM. Apa koNa che ane ApanA AgamananuM zuM prayojana che, te kaheze?" hindu karmacArIe teno uttara ApavAne badale sAme svAla karyo. "ApanuM nAma vijayakumAra ke?" jI, hA"vijaye namratAthI javAba Ape; paraMtu tene tarataja vicAra thaye ke potAnA chuTakArAnI khabara bAdazAhane paDe. lI jaNAya che ane tethI teNe rAjya karmacArIone pitAne punaH keda karavAne mATe mokalyA jaNAya che. bahu sArUM, amArI sAthe cAle; Apane bAdazAha salAmata yAda kare che." musalamAna karmacArIe kahyuM. "paraMtu Apa koNa che tathA bAdazAha salAmata mane zuM kAma Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyodaya. yAda kare che? tene khulAse karaze te upakAra thaze." vijaye bhayAtura najare temanI tarapha jotAM jotAM namratAthI pUchayuM. "ame A duniyAnA mAleka zAhanazAha abula phateha jalAuddIna mahammada akabarazAhanA karmacArIe chIe." hindu karma cArIe uttara ApatAM kahyuM. "teo Apane zuM kAraNathI yAda kare che e ame jANatA nathI, paraMtu ame bAdazAha salAmatanI neka A jJAthI Apane temanI hajuramAM laI javAne mATe AvyA chIe." bhale, huM bAdazAha salAmatanI AjJAne mAna ApI ApanI sAthe AvavAne taiyAra chuM."vijaye dhImethI kahyuM. bahu sArU. amArI pAchaLa cAlyA Avo." ema kahI ubhaya karmacArIo AgaLa ane vijaya pAchaLa e rIte teo traNe phijInA makAnanI bahAra nIkaLI gayA ane rAjya mahAlaya tarapha cAlavA lAgyA. keTalAka samaya sudhI teoe cAlyA karyuM ane chevaTe akabara zAhanA vizALa ane gaganacuMbita mahAlayanA dvAra pAse AvI pahoMcyA. dvArapALa sAthe ghaTatI vAtacIta thayA bAda teo aMdara piThA. vijya A atyaMta manahara ane devavimAna sarakhA mahAlayane joIne Azcaryamugdha thaI gaye. yamunA nadIne kinAre A mahela bAMdhavAmAM AvyuM hatuM. mahelanI tamAma bAMdhaNI saMgemaramaranA ati ujajavala ane dhavala pattharanI hatI ane tethI te baraphanA pahADa sarakhe zobhate hate. mahelanI pratyeka divAla sapheda, suMvALI ane caLakatI hatI ane te upara vividha prakAranA raMgathI pakSIo, pazuo ane manuSyanA raMgaberaMgI ane manahara citro AlekhelAM hatAM. mahelamAM pratyeka sthaLe bheMyataLI e Arasa pattharanA judA jUdA raMganA cosalAM jaDI dIdhelAM hatAM ane bIlorI kAca pAthara. vAmAM AvyuM hatuM. A suMdara mahelamAM asaMkhya oraDAo divAnakhAnAo, ArAmagRha, zayanagRha, hamAmakhAnAo, udyAne ane bAge AvelAM hatAM ane te pratyekane sarvottama rIte zaNagAravAmAM AvelAM hatAM. A suMdara mahelamAM rAtane samaye jyAre asaMkhya dI Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAthAha, pake karavAmAM AvatA hatA, tyAre tenI zobhAmAM era vRddhi thatI hatI. vijaya pelA be karmacArIonI pAchaLa jate jate mahelanI A sarva zobhAne nihALatuM hatuM ane manamAM ne manamAMja ajAyaba thato hato. mahelanA mukhya dvAramAM praveza karyA pachI teo jUdA jUdA aneka dvAramAM thaIne chevaTa eka bhavya oraDAmAM AvI pahoMcyA A oraDe paNa eTale badho suMdara ane bhavya hato ke jenuM vizeSa varNana karI vAcaka mahAzayane ame kaMTALo ApavA IcchatA nathI ane tethI atre eTaluM ja kahevuM basa thaze ke vAcakoe pitAnI svabuddhithI tenI suMdaratAne citAra lAvavAnI khAtara yogya kalapanA karI levI, pelA ane karmacArIo vijayane e oraDAmAM eka Asana upara besavAnuM kahIne tyAMthI anyatra cAlyA gayA. vijaya keTaloka samaya oraDAnI zobhA jete ane manamAM aneka prakAranA vicAra karate Asana upara besI rahyo, paraMtu chevaTe kaMTALIne je te uThavA jatuM hatuM, teja te oraDAmAM pravezatAM be purUSone joIne stabdha thaI gaye ane kSaNabhara jemanI tema sthitimAM besI rahyo. tyArabAda tene bhAna AvatAM te Asana uparathI ekadama ubhuM thaI gayuM ane bemAMthI eka purUSanI AgaLa ghUMTaNa e pachI tenA pizAkane pakaDIne tene cuMbana karyuM. te purUSe vijayane uThADIne kahyuM. "vijaya !" "pharamAna, sarakAra !" vijaye kahyuM. te purUSa khuda akabarazAhaja hatA ane tenI sAtheno bIjo purUSa tene mitra abulapheja hatuM, akabare eAraDAnI madhyamAM ge ThavelA eka ratnajaDita moTA Asana upara besIne phejIne paNa pitAnI sAme paDelA Asana upara besavAnuM pharamAna karyuM. bAdazAhanA pharamAna mujaba te potAnA gya Asana upara beThe, te pachI akabare vijaya tarapha joIne kahyuM. vijaya! tuM haju eka gunhA pUratI sajA bhogavI rahyo nathI, tyAM te te kedakhAnAmAMthI svayaM chuTe thaIne bIje paNa eka bhayaMkara guno karyo che. tethI tuMja kahe ke have tane zI sajA karavI ?" Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyodaya. vijaye namratAthI javAba Ape. " jahAMpanAha! Apane je yogya lAge te sajA kare; huM sahevAne taiyAra chuM." ThIka che, huM eja vicAramAM chuM, paraMtu kedakhAnAmAMthI tane mukata karanAra keNa che, e huM jANavA mAguM chuM." bAdazAhe kahyuM. sarakAra ! kedakhAnAmAMthI mane mukta karanAra game te hoya, te sAthe Apane zo saMbaMdha che? huM eka ja gunhegAra chuM ane tethI mane je sajA karavI hoya te kare." vijaye zAMtithI kahyuM. vijaya!" bAdazAhe saheja AMkha pheravIne kahyuM " vAtane chupAvIne haju tuM tArA gunhAnI saMkhyAmAM vadhAro kare che, te yogya nathI. je vAta sAcI hoya, te ja kahI de kemake sAcuM bolanArane huM hamezAM mApha karate Avyo chuM." nAmavara zAha! huM have kAMI paNa kahevAne Irachate nathI ane tethI Apane je sajA pharamAvavI hoya te pharamAve; huM tAbedAra ApanI game tevI ane game teTalI bhayaMkara AjJAne paNa sahana karavAne taiyAra chuM; paraMtu huM mArA upara upakAra karanAranuM nAma prANAte paNa ApanI sanmukha levAne nathI." vijaye draDhatAthI kahyuM. ThIka che, vijaya! jyAre tuM kharI vAta mArAthI chupAve che, tyAre te tene bhayaMkara zikSA karavI ja paDaze. "ema kahI bAdazAha Asana uparathI ubhuM thaye ane vijayanI cheka pAse jaIne ubho rahe. pheMjIe paNa bAdazAhanuM anukaraNa karyuM. bAdazAhe vijayane hAtha potAnA hAthamAM laine smita hAsya karyuM ane kahyuM." vijaya ! vijaya bAdazAhanI A rItithI tathA balavAnI DhabathI ajAyaba thaI gayo, teNe bAdazAhanA krodhanI ane tenA krodhamAM ne krodhamAM mata agara te evI ja keI bIjI bhayaMkara zikSAnI AzA rAkhI hatI, paraMtu bAdazAhe jyAre tene premapUrvaka bolAvya, tyAre te ajAyaba thAya, e sarvathA svAbhAvika hatuM. teNe zAMtithI kahyuM. jahAMpanAha! zI AjJA che? zI sajA pharamAve che? "AjJA ! sajA!" bAdazAhe jarA bhArapUrvaka paNa hasatAM Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 : bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha hasatAM kahyuM. "tArA jevA lAyaka, dharmaprIya, vizvAsu ane cAri travAna yuvakane zahenazAha jalAluddIna akabara kadi paNa sajA karate nathI; kintu tevA yuvakanI gya kadaraja kare che. vijaya! mArA mitra phejInA AvAse eka ajANyA hindu purUSanI sAthe te mArA tarapha vaphAdAra rahevA bAbata je vAtacitta karI hatI, tethI tathA mArA upara tAre je vizvAsa che, tethI huM tArA upara ghaNeja khuzI thayo chuM. vaLI zAhajAdInA mahelamAM AvavAmAM paNa tArI bIlakula kasura nathI, ema phejIe mane saghaLI banelI bInA kahIne samajaNa pADI che ane tethI te taddana begunhA che. phejIe tane kArAgRhamAMthI mukta karIne je ke sAhasa kAma kareluM che te paNa te mAre mitra hovAthI tene tathA tuM nirdoSa hovAthI tene paNa mAphI ApuM chuM, paraMtu eka vAta tAre atyAre kharekharI kahevI paDaze." , viye bAdazAhanuM uparyukta kathana sAMbhaLIne tenI sanmukha ghUMTaNIe paDIne kahyuM. "ApanI rahemane mATe mAre Apane keTale ane ke upakAra mAne, te huM samajI zakatA nathI. Ape jyAre mane ane mArA upakArI tathA dilanA amIra abulaphejane mAphI ApI che, tyAre mAre koI paNa vAtane zA mATe chupAvavI joIe?" vijaya!" bAdazAhe kahyuM. "huM je vAta tArI pAsethI jANavA mAguM chuM, te e che ke phejInA AvAse tenA pustakAlaya vALA oraDAmAM, pelA ajANyA hindu purUSanA Agamana pahelAM tuM eka bAju sAthe vAta karI rahyA hatA, te keNa hatI ?" | vijaye Azcarya pAmIne kahyuM. "tyAre e ajANyA hindu jevA jaNAtA purUSa zuM Apa pote ?" hA" bAdazAhe hasIne javAba Ape. Apane nahi oLakhI zakavAthI mArAthI Apane ghaNe avinaya thaye che, jahAMpanAha! e mATe mane kSamA kare." vijaye namratAthI kahyuM. vijaya ! tArAthI mAre avinaya kaI prakAre thaye ja nathI. eTale pachI kSamA ApavApaNuM che ja nahiparaMtu kahe joIe, te strI keNa hatI ?" bAdazAhe punaH pUchayuM. Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyodaya. 101 vijaya, bAdazAhanA e praznano uttara ApatAM jarA khaMcAye ane teNe pheMjInA sAme joyuM. phaijI tenA manane bhAvArtha jANI gaye ane tethI teNe kahyuM. "vijaya! vAtane chupAvavAnI kazI paNa agatya nathI. je heya te sAce sAcuM kahI de." "te bAnu ApanA mitra abulaphejanA bIbI hatA."vijaye dhImethI kahyuM. . "rajIyA!" zahenazAhe phijInA sAme joIne pUchayuM. "saMbhavita che." phee turataja javAba Ape. "ThIka, e viSe AgaLa joI levAze." ema phrejIne kahI bAdazAhe vijaya sAme joyuM ane AgaLa calAvyuM. vijaya ! tArI nikhAlasa vRtti ane tArUM umadA vartana joIne meM tane mAphI ApI che eTaluM ja nahi paNa tArA jevA lAyaka yuvakanI gya kadara karavAnuM paNa huM cukatA nathI. AjathI tane mahesulI khAtAnA mArA divAna TeDaramallanA tAbAmAM eka sArA adhikArI tarIke nImuM chuM ane tene poSAka vigere tane AvatI kAleja maLI jAya, evI vyavasthA paNa karUM chuM." vijaya A vAta sAMbhaLIne stabdha thaI gaye. tenuM hRdaya bAdazAhanI AvI udAratAthI bharAI AvyuM ane tethI te tene upakAra mAnavAne taiyArI karatuM hatuM, paraMtu bAdazAhe tene tema karatA aTakAvIne kahyuM. "vijaya! gya mANasanI yogya kadara thAya, temAM upakAra darzAvavAnI kadi paNa agatya hotI nathI. vi. zeSamAM mAre tane kahevAnuM eTaluM ja che ke tArI saghaLI hakIkata mArA jANavAmAM AvI che ane tethI tArA aMtaranI IcchA purI thAya, evI zeThavaNuM huM turatamAMja karIza; te mATe tuM jarA paNa ciMtA karIza nahi thAnasiMha zeThe tane bhAgya ajamAvavAnI je taka ApI hatI, te mATe tAre temane ja upakAra mAna joIe." bAdazAhe turataja jorathI hAka mArI eTale kAsama ekadama AvyuM ane salAma bharIne ubhe rahyo. bAdazAhe vijayane batAvI tene kahyuM. "Amane ghaTatA mAna sAthe divAna TeDamalla pAse pahoMcatA kara ane temane mAruM A pharamAnapatra paNa Apaje" Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. kAsama bAdazAhanA pharamAnapatrane laI tene cuMbana karIne vijaya pAse AvyuM ane tene vinayathI kahyuM. "janAba! cAle." vijaye bAdazAhanI sAme joyuM eTale bAdazAhe turataja hasIne kahyuM. "jAo, vijaya! tamane tenI sAthe javAnI AjJA che. vijaya bAdazAhane salAma bharIne kAsamanI sAthe cAle ga, bAdazAha ane phrejI anya viSayanI carcA karatAM tyAM besI rahyA. kSaNavAramAM kAsama vijayane divAna TeDaramala pAse mUkIne pAcho Avyo ane bAdazAhane khabara ApI. vizeSamAM teNe namIne kahyuM. "khudAviMda ! mevADathI hamaNAM ja AvI pahoMcelA senApati mahembatamAM ApanI hajura AvavA AjJA mAge che." mahebatakhAM!" akabare Azcarya pAmIne kahyuM. "temane mAnapUrvaka aMdara laI Ava." kAsama kurnisa bajAvIne cAlyo gaye ane kSaNavAra pachI mahebatakhAe oraDAmAM praveza karyo. teNe akabarane zira kukAvIne kahyuM. "banivAja ! ApanI tabIyata khuzImAM cAhuM chuM" mahebatakhAM!" akabare tene Asana upara besavAne saMketa karIne pUchyuM. "mevADanI ane rANA pratApanI zI khabara jahAMpanAhane sitAro bulaMda che, kemalamerane killo ApaNA hastagata thayuM che ane pratApasiMha potAnA parivAra sAthe jaMga. lamAM palAyana thaI gayela che."mahAbatakhAe javAba Ape. "bahata khuzIkI bAta, " akabare hasIne kahyuM. "sepAhasAlAra zAhabAja khAM baDe cAlAka ane samazera bahAdUra amaladAra che ane tethI te jaya meLave, e svAbhAvika ja che." zAhabAja khAMnI mithyA prazaMsA sAMbhaLIne mahembatakhAe kuTI caDAvIne kahyuM. " ApanAmavaranI bhUla thAya che, kemalamerane killo mArA tAbAnA sainyanI bahAdUrIthI ane mArI yuktithI chatAya che." Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyodaya. 13 " tyAre zAhabAjakhAM zuM hAthapaga joDIne besI rahe hate?" akabare jarA bhArapUrvaka pUchyuM. ' hAtha-paga joDIne besI te zuM rahe, paraMtu kemalameranA killAne jItavAmAM mArAja senAnIoe pitAnA prANa ApyA che. rAjapUtene rAjapUteja jItI zake, bIjAo nahi." mahembate garvathI uttara Ape. "ame sArA hindusthAnanI bAdazAhI bhogavIe chIe, e zuM rAjapUtanA ja pratApathI ke? mahobbatakhAM ! tame A zuM kaho cho?" akabare svarane jarA badalAvIne punaH pUchayuM. avinaya mApha karaje, janAba; paraMtu mahArAja mAnasiMha jevA jaMgabahAdUra se pahAlAra ApanA pakSamAM je na hota, te huM Apane batAvI Apata ke mevADane zI rIte vaza karI zakAya che." mahAmbate punaH garvathI uttara Ape. mahArAja mAnasiMhane mATe amane saMpUrNa mAna che ane khuda nAmavara zahazAha paNa temanI bahAdurIne acchI rIte jANe che. rAjapUte jevI zamazera bahAdUra bIjI kaI jAti nathI, ema mAre nirvivAdapaNe kahevuM paDe che." abulaphere mahebatakhAne zAMta rAkhavAnA IrAdAthI kahyuM. | akabara pitAnA mitra phejInI kunehane pArakhI gayA ane tethI te capa rahyo. mahAbatakhAM pitAnI jAtinA ucca abhiprAya mATe khuzI thaye ane be. "nAmavara zAha! sevakane kaMI pharamAna che ?" nahiM, mahobbatakhAM ! " bAdazAhe kahyuM. "hAlamAM tame lAMbI musApharIthI Avo cho; mATe ArAma . huM tamane jarUra paDaze tyAre yAda karIza, paraMtu mevADamAM baMbasta te saMpUrNa rAkhyo che ne ?" mahobbatakhAe Asana uparathI ubhA thatAM kahyuM. "jI hA, janAba ! te mATe ApanaciMta rahe. sapAhasolAra zAhabAja khAM Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. baMdobasta jALavavA tyAM mevADamAM ja ApanA hukamanI rAha jotA sainya sahita rahelA che." "bahuta khuba, mahembatakhAM ! " bAdazAhe hasIne kahyuM. "tamane have tamArA mukAme javAnI rajA che. " mahobbatakhAM rajA maLatAM bAdazAhane namIne cAlyA gaye. tyArabAda akabare siMhAsana uparathI uThIne ubhA thatAM tathA oraDAnI bahAra nIkaLatAM phajIne kahyuM. "rAjapUte mATe tamane bahumAna che ke zuM ?" "mAna che ke nahi, e jUda svAla che, paraMtu teo yuddhanipuNa che, e te Apa paNa svIkAro che." phijIe kahyuM. "mahobbatakhAnuM kathana sarvathA asatya te nathI ja; kemake mAnasiMha vinA ApaNe mevADane vaza karI zakata nahi, evI mArI paNa mAnyatA che." bAdazAhe kahyuM. ThIka, paNa zAhajAdA mATe Apa zA vicAra upara AvyA che ?" pheMjIe viSayane badalAvavAnA hetuthI pUchayuM. "e viSe meM kAMI vicAra karyo ja nathI, paraMtuzAhajAdAne rajIyA sAthe zI rIte saMbaMdha joDAye, e samajI zakAtuM nathI." bAdazAhe kahyuM. "e bheda ukelavAne huM prayAsa karIza. hAla te mane rajA che ne?" phijIe khinnatAthI ema kahIne rajA mAMgI. hA, rajA che, kAraNa ke mAre paNa atyAre bIjuM kAma che." bAdazAhe tene rajA ApIne pUchyuM. "pele kAgaLa tamArI pAse che ne?" jI, hA."jIe bAdazAhane namIne jatAM jatAM javAba Ape. phicAlyA gaye ane bAdazAha puna:oraDAmAM pAchA AvyuM. Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vratano prabhAve. 105 prakaraNa 14 muM. vratano prabhAva, dvitIya prakaraNamAM caMpAne mUchagana : avasthAmAM chevaTe choDI didhA pachI lagabhaga varSa uparAMta jeTalo samaya pasAra thaI gaye che. A samaya daramyAna premamayI caMpA potAnA premapAtra vijathane ja kevaLa vicAra karatI hatI. rAtadivasa tene vijayanAM ja svapanAM AvatAM hatAM. khAtAM, pItAM, sutAM, besatAM ane hAlatAM cAlatAM tene vijayanuM ja smaraNa thatuM hatuM. premano mahimA e ja che. jenA hRdayamAM premano janma thayela hoya che, tenI sthiti avazya vicitra bane che ane tethI temAM Azcarya pAmavAnuM kazuM prajana nathI. vijayathI chuTA paDayAne eka varSa ane traNa mAsa jeTalo samaya vyati thaI gayo hato, paraMtu te samaya daramyAna caMpAne vijayanA kazA paNa samAcAra maLyA nahetA tathA te kayAM gaye ane tenuM zuM thayuM, e viSe te kazuM paNa jANatI nahotI. teNe potAnI dAsIo dvArA ghaNu zodha karAvI hatI, paraMtu AgrA jevA vizALa rAjanagaramAM tene patto meLavavAnuM kArya bahuja muzkela hatuM ane tethI Ajaparyata tenA koI paNa samAcAra nahi maLavAthI te bahuja dIlagIra rahetI hatI. caMpAnI caMpakavaNaya dehalatA karamAI gaI hatI. tenuM suMdara mukhakamaLa plAna banI gayuM hatuM, tenI vizALa AMkhe uDI pesI gaI hatI ane tenI zArI. rika ane mAnasika avasthA vicitra prakAranI thaI gaI hatI. caM. pAnI AvI sthiti thavAnuM kAraNa tenA vahAlA vijayane viyega eja hatuM. madhyAhune samaya hato ane je ke tApe sakhta paDatuM hatuM, te paNa caMpAnA oraDAmAM zItaLatAno anubhava thato hato. savaga suMdarI caMpA oraDAmAM beThI beThI eka pustakanuM adhyayana karI rahI hatI. caMpAnI avasthA nAnI hatI, paraMtu teNe vyAva 14 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAzAhahArika tathA dhArmika zAstrano sAro abhyAsa karela hato ane tethI tene dhArmika viSayanAM ucca koTInAM pustaka vAMcavAmAM bahuja AnaMda AvatuM hatuM. caMkhAe sadarahu pustakamAMthI nIceno karloka vAMce - vanhistasya jalAyate. jalanidhiH kulyAyate tatkSaNAnmeruH svalpazilAyate mRgapatiH sadyaH kuraMgAyate / vyAlo mAlyaguNAyate viSarasaH pIyUSavarSAyate, yasyAMkhalaloka vallabhatamaM zIlaM samunmIlati / / upara ajaba leka vAMcIne teNe tene artha vicAravA mAMDe - jenAM zarIramAM sarvalokapriya evuM zAla raheluM che, tenI pAse agni jaLa samAna, samudra khAciyA samAna, merU parvata nAnI zilA samAna, siMha haraNa samAna, sarSa puSpanI mALA samAna ane viSa amRta samAna banI jAya che." ahA ! zIlane keTalo badho mahimA zAstrakAroe batA vyA che? manuSya je potAnA zIlanuM rakSaNa karatA hoya, te teo A lokamAM saMpUrNa sukha bhogavI chevaTe mekSanA adhikArI bane che. strI jAtimAM zIlana guNa sarvottama gaNAya che. e akSaraza: satya che ane je strIe tenuM yathArtha paNe pAlana kare che, teo devI svarUpAja kahevAya che. pitAjIno vicAra mArUM lagna keI ucca adhikArayukta ane zrImaMta yuvaka sAthe karavAnuM che, paraMtu meM mAruM sarvasva saMkalpathI vijayane svAdhina karyuM che, te zuM anyanuM thaI zake kharuM? kadi nahi ane jo tema thAya te mArA zIlano zuM bhaMga thata nathI ? thAya che ane tethI A zarIra, mana ane AtmA e traNene svAmI eka mAtra vijaya ja che, e meM je saMkalpa karyo che, tene game te bhege huM vaLagI rahevAne taiyAra chuM." capAe e pramANe nizcaya karyo ane tethI tenA baLatA hadayane kSaNavAra zAMtine anubhava thaye; paraMtu tene pAche turataja vicAra thaye ane tenAthI moTA svare bolI javAyuM. paraMtu vijayane patto nathI, enuM zuM karavuM ? te kayAM haze ane tenuM zuM thayuM haze ? " Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 vratano prabhAva. "eTalA mATe ja huM tane kahuM chuM ke caMpA! tuM tenI AzA have mUkI de ane keI lAyaka yuvakanI sAthe lagna karIne sukhI thA." thAnasiMha zeTha caMpAnuM chevaTanuM vAkya sAMbhaLIne tene megya uttara ApatA oraDAmAM dAkhala thayA. caMpA zaramAI gaI ane zaramathI teNe nIcuM joI lIdhuM. thAnasiMha caMpAnI sAme paDelA Asana upara besatAM besatAM kahyuM, "caMpA ! zA mATe zaramAya che? mAruM kathana zuM tane yegya lAgatuM nathI ?" caMpAe saheja uMcuM joIne tathA potAnAM kamaLa samAna netrane vikasita karIne kahyuM. "pitAzrI ! ApanI sanmukha zaramano tyAga karuM chuM, te mATe mane kSamA Apajo. ApanuM kathana gya ja che, paraMtu vijaya sivAya anya yuvakane huM lAyaka gaNatI nathI. enuM kAraNa?" thAnasihe jIjJAsAthI pUchayuM. putrIe pitA sanmukha AvI vAta kahevI, e anucita che; paraMtu Apaja jyAre pUche che tyAre mAre lajajAne tyAga karIne je hakIkta hoya, te spaSTatAthI kahevI joIe. pitAzrI ! vijaya sivAya anyane huM lAyaka gaNatI nathI, enuM kAraNa eja ke meM mAruM jIvana vijayane arpaNa karyuM che." caMpAe kAraNa kahI darzAvyuM. caMpa! tAre mana vijayaja mAtra eka lAyaka yuvaka che e vAtane huM ghaDIbhara svIkAruM chuM, paraMtu ghaTita zodha karavA chatAM paNa jyAre teno patto maLatuM nathI, tyAre zuM karavuM ? ane dhAra ke tapAsa karavA chatAM paNa kadAca tene patto maLyo nahi, to zuM tuM tAruM jIvana kumArI avasthAmAM vitAvI zakIza ?" thAnasiMhe eka ne svAla raju karyo. caMpA kSaNavAra vicAramAM paDI gaI, paraMtu teNe turataja sAvadha thaIne uttara Ape. "pitAzrI ! ApanI dhAraNuM muja. bane prasaMga paramAtmA mahAvIra bhagavAnanI kRpAthI kadi paNa banaze nahi, evI mane khAtarI che, paraMtu mArA bhAgyame kadAca Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. e prasaMga banya, te huM mAruM jIvana zI rIte vyatita karIza, te atyAre kahI zakatI nathI. atyAre mAtra eTaluM ja kahuM chuM ke meM je nizcaya karyo che, tene huM game te bhege vaLagI rahevAne taiyAra chuM. vizeSamAM meM AdareluM chamAsI tapanuM vrata tathA mAsakSamaNa AvatI kAle saMpUrNa thAya che ane mane AzA che ke mArA vratanA prabhAvathI mArI mana:kAmanA saphaLa thazeja thaze." thAnasiMhe pitAnA Asana uparathI uThIne caMpAnA mastake premapUrvaka hAtha pheravatAM pheravatAM kahyuM. "priya putrI! tArUM vairya ane tArI ekaniSThA joIne huM bahuja khuzI thayo chuM ane tArA jevI devI svarUpa putrIne pitA havAne mATe huM paramAtmAne upakAra mAnuM chuM. hAlI caMpA ! tane khuzakhabara kahevAne mATe ja huM atyAre ahIM Avyo chuM, paraMtu te kahetAM pahelAM tArI parIkSA karavAnI mArI lAlacane rokI nahi zakavAthI ja meM tane viparIta pratrane pUchIne duHkhI karI che. have tuM tArA dilanA du:khane dUra kara ane huM je khuzakhabara lAvyo chuM te prasanna thaIne sAMbhaLa. caMpA! vijayane ahIMthI rajA ApyA pachI tenA viyegathI tane upajatuM du:kha joIne mane mArI bhUla samajavAmAM AvI hatI ane tethI tane punaH sukhI karavAnI IcchAthI huM vijayanI gupta rIte zodha karAvatA hatA. bahu prakAre zeAdha karAvyA pachI Aje mane tenI khabara maLI che. zahenazAhanA mitra phijI prabhAtamAM ApaNe AvAse AvyA hatA ane teNe ja teno patto meLavI Ape che. teNe zarUAtanI keTalIka hakIkata gupta hovAthI mane kahI nathI; paraMtu chevaTanI je hakIkata kahI che, te e che ke vijaya keI kAraNathI zahenazAhanI kRpA saMpAdana karIne divAnaTeDaramallanA tAbAmAM adhikAyukta sArI padavI meLavI zake che. vratane prabhAva mahAna che ane A rIte tArUM vrata saphaLa thayeluM joIne mane bahuja AnaMda thAya che. te AdareluM vrata AvatI kAle saMpUrNa thatuM hoI tenA udyApanano utsava paNa AvatI kAleja ujavavAno che, te vakhate vijayane mAnasahita ApaNuM AvAse teDI lAvazuM ane jagaddagurU kAvyamAM cha mAsanA kevaLa upavAsa karyAnuM lakheluM che. Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vratanA prabhAva. 109 pachI ceAgya avasare tArU lagna tenI sAthe karavAnI gAThavaNa karIza; mATe putrI ! sa ciMtAnA tyAga karIne kharA AnaMdanA have "9 anubhava kara. caMpA peAtAnA pitAe kahelA uparyukta khuzakhakhara sAMbha LIne atyaMta prasanna thaI gaI. AnaMdanA atirekathI tenuM karamAI gayeluM mukhakamaLa puna: khIlI uThayuM ane tenI AMkhAmAMthI harSoMnAM AMsu sarI paDayAM. teNe manathI atyaMta bhaktibhAvapUrvaka paramAtmA ne praNAma karIne kahyuM. " pitAjI! e sarva ApanI tathA bhagavAna mahAvIra devanI kRpAnuM ja phaLa che.vratanA prabhAva kharekhara mahAna che. " '' "" " ThIka, caMpA ! have huM AvatI kAle karavAnA vratanA udyA pananI sarva prakAranI taiyArI karavAnI sUcanA nAkara vigerene Apa vAne jAuM chuM. tArI mAtAne hajI A khakhara meM ApI nathI. eTale have tene paNa ApavAnI jarUrIgmAta " ema kahI thAnasi'hu tyAMthI cAlyA gayA. cAMpA ekalI rahI. tenA nI atyAre sImA nahAtI. tenA hatu. citra ALekhavAnI ame agatya jotAM nathI; kemake mAvA prasaMge utpanna thatA hu prAya: sarvane anubhavagamya hAya che ane tethI tene manubhavIeja mAtra jANI zakatAM hAvAthI nAhaka piSTapeSaNa karavAnuM amane ucita lAgatu nathI. thAnasa huM gharanA strIvarga mAM vijaya sabaMdhI khuzakhabara ApI ke turataja caMpAnI mAtA, tenI bhAbhI ane tenI sakhIe ca`pAnA eraDAmAM AvI pahAcyA ane caMpAnA mAM sarva sAmela thayAM. samayanI sakhIo caMpAnI mIThI mazkarI paNa karavAnuM cukatI nahAtI ane caMpA tenA pratyuttaramAM mAtra maMda maMda hasatI hatI. kSaNavAra pahelAM cAMpAnA oraDAmAM je zAkanuM sAmrAjya patharAyeluM hatu, tenA badale have mAnadanI urmIe uchaLavA lAgI, uttama kuLanI, zIlavatI ane surasuMdarIe samAna lalita lalanAo ekatra thAya, tyAM maMda hAsya, mIThI mazkarI ane nirdoSa Ana MdanuM sAmrAjya chavAI jAya te temAM zuM Azcarya ? Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. harSamAM ane harSamAM te divasa ane rAtri kyAre pasAra thaI gayAM, tenI caMpAne kazI paNa khabara paDI nahi. prabhAtakALa thatAM caMpA vahelI jAgRta thaI ane kAryamAM guMthAI gaI. te hamezAM udAsa rahetI hatI, paraMtu Aje tenA AnaMdanI sImA nahatI. caMpAe pitAnA premapAtra vijayanA milanane mATe AdarelAM vratanA udyApanane Aja divasa hatuM ane tethI tatsaMbaMdhI utsavanI sarva prakAranI taiyArIo thAnasiMha zeThanI sUcanAnusAra cAlI rahI hatI. utsavanI taiyArI thaI rahyA bAda, thAnasiMha zeTha pAlakhImAM besIne vijayane bAdazAha taraphathI maLelA rahevAnA makAne gayA ane tene pitAnI sAtheja pAlakhImAM besArIne mAnasahita potAnA AvAse teDI lAvyA. AvAse AvyA pachI thAnasiMha vijayane saghaLI vAta kahI batAvI ane pite tenA prati je sakhta vartana calAvyuM hatuM, te mATe tenI kSamA paNa mAgI lIdhI. badhI vAta sAMbhaLIne vijaya pitAnA pitA tulya thAnasiMha zeThanA page paDyo. thAnasiMhe tene premapUrvaka uThADIne egya AzirvAda Ape. te pachI te tathA vijaya utsavanA kAryamAM joDAI gayA. caMpAne vijayanA AgamananA samAcAra maLI gayA hatA ane tethI te tene maLavAne Atura thaI rahI hatI, paraMtu pitAne AvAse asaMkhya strI-purUSe ekatra thayelAM hovAthI tene vijayane maLavAne avakAza maLI zake tema nahotuM. egya samaya thatAM caMpA snAna karI uttama prakAranAM zuddha vastro paherIne taiyAra thaI gaI ane gharanA vaDila vargane praNAma karIne pAlakhImAM AvIne beThI ke turataja hAjara rahelAM sarva manuSya saraghasanA AkAramAM goThavAIne cAlavA lAgyAM. AgaLa vividha prakAranAM vAjAM vAgatAM hatAM ane pAchaLa kinnarakaMThI yuvatIo madhura svare dhavala maMgaLa gAtI hatI. vacce uttama prakAre zaNagArelI pAlakhImAM devI svarUpA caMpA paramAtmAnuM dhyAna dharatI beThelI hatI. kramAnusAra cAlatuM A saraghasa zaheramAM pharatuM pharatuM deva maMdire AvI pahoMcyuM. caMpA pAlakhImAMthI nIce utarIne devamaMdIramAM AvI ane teNe jagannAyaka paramAtmAnI bhakitapUrvaka pUjA karI. te daramyAna sarva manuSyae paNa prabhunI nirmaLa citte stuti Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vratano prabhAva. 111 karI lIdhI. tyArabAda caMpA puna: pAlakhImAM beThI ane saraghasa pAchuM cAlyuM. je vakhate saraghasa zAhI mahela pAsethI pasAra thatuM hatuM, te vakhate bAdazAha akabara mahelanA vAtAyanamAMthI rAjamArganuM avalokana karI rahyo hato ane tethI tenI daSTi saraghasa upara paDI. teNe turataja pAse ubhelA divAna TeDaramallane saraghasa viSe pUchayuM. "jahAMpanAha! "TeDaramale javAba Ape. "thAnasiMha zeThanI putrI caMpAe dhArmikatrata kareluM hovAthI tenA udyApananA utsavanuM A saraghasa che ane te jainIonA mukhya maMdire darzana karIne pAchuM jatuM jaNAya che." thAnasiMhanI putrIe zuM vrata karyuM hatuM? akabare jIjJAsAthI pUchayuM. teNe cha mAsI tapa ane mAsakSamaNanuM vrata kareluM hatuM." TeDaramale javAba Ape. chamAsI ta5 ane mAsakSamaNanuM vrata zI rIte thatuM haze? akabare puna: pUchyuM. bAdazAha salAmata! eka divasa upavAsa ane eka divasa mAtra beja vakhata niyamapUrvaka jamavuM e rIte cha mAsa sudhI karavuM tene chamAsI tapa kahe che ane eka mAsa paryata mAtra garama pANI pIne ja rahevuM, tene mAsakSamaNa kahevAya che," ToDaramale kahyuM. "TeDaramalla! tame kahyuM te mujabanuM zuM te vrata karyuM hatuM ? bAdazAhe Azcarya pAmatAM pUchyuM. jI, hA,"TeDaramale kahyuM. "tamAre e viSe zuM abhiprAya che, bIrabala!" bAdazAhe bIrabala pratye joIne pUchayuM. "divAna TeDaramalla kahe che, te satya che janAba ! jenI vrata, niyama, tapa, japa vagere dhArmika kriyAo karavAmAM bahuja zraddhALu hoya che ane tethI temAM Ape Azcarya darzAvavAnuM kazuM paNa prajana nathI." bIrabale uttara Ape. Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. "ThIka, paNa huM e strInAM mukhathIja sarva hakIkata jANuvA intejAra chuM, mATe tene ghaTatA mAna sAthe ahIM teDI lAvavAnI geAThavaNu karI bAdazAhe bIrabalane khAjJA karI. 112 bIrabala, bAdazAhanA pharamAnathI turataja nIce Avye ane eka neAkara mAraphata thAnasiMha zeTha tathA vijayane peAtAnI pAse khelAvI temane bAdazAhanI AjJA kahI sa MbhaLAvI. thAnisaMhe bIrabalanI vAta sAMbhaLI lIdhA bAda kahyu bAdazAha salAmatanI mAjJAne mAna Apavu, e amArU kata bya che ane tethI mArI putrI Apa kaheA tyAM AvavAne taiyAra che.' "" " ApanI putrIne bAdazAhu salAmatanI hajhuramAM AvavAnuM che; mATe Apa ApanI putrI tathA vijayakumAranI sAthe mArI pA chaLa cAlyA Ave." khIrakhale kahyuM, .. thAnAMsa hu saraghasanA sarva manuSyAne thADIvAra sudhI tyAM rAhu jovAnuM kahIne potAnI putrI sAthe bIrabalanI pAchaLa gaye. vi jaya paNa temanI sAthe sAthe gayA. kSaNavAramAM teo khAdazAhanI sanmukha AvI pahocyAM ane tene kurnisa bajAvIne sAme ubhA rahyA. AdazAhe thAnisaMhune ghaTita AvakAra ApIne tene ToDaramahUnI pAsenA mAsana upara besavAnI izArata karI eTale te mA dazAhune namIne tyAM jaIne beThA. bIrabala tathA vijaya bAdazAhunA kmAnathI temanI sAmenAM Asana upara beThA. kRzAMgI caMpA nIcI najare sAmI ubhI hatI, tenA prAta draSTipAta karIne bAdazA huM thAnasi'ne pUchyuM. Aja tamArI putrI caMpA ke ? " " jI hA. " thAnasiMhe javAba ApyA. (( "thAnasiMha zeTha ! meM sAbhaLyu che ke ca MpAe chellA eka mAsathI mAtra garama pANI pIdhA sivAya kAMi paNa cIja khAdhI nathI, e vAta zuM satya che ? " mAdazAhe pUchyuM. " Ape sAMbhaLelI vAta sarvathA satya che." thAnasiMhe kahyu. bAdazAhe puna: caMpA prati dhyAnapUrvaka joyuM ane tenu' te Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vratane prabhAve. 113 jasvI vadana nihALIne tene e vAtamAM satya pratita thayuM te paNa pUrNa khAtarI karavAne mATe teNe pUchayuM. "caMpA ! tArA bAbA kahe che, e pramANe te ATalI kamaLa ane nAjuka vaye eka mAsanA upavAsa karyA che, te zuM satya che?" "jahAMpanAha !" caMpAe pitAnI najara jaza uMcI karIne uttara Ape. "meM mAsakSamaNanuM vrata karyuM che, e vAta taddana satya che. Apaja vicAra kare ke AvA viSayamAM mArA pitAzrIe tathA mAre zA mATe asatya bolavuM joIe ?" caMpAnI nirdoSa vANuM tathA tenI zAMta prakRti joIne bAda zAhane e vAtanI saMpUrNa khAtarI thaI ane tethI tenA Azcaryane pAra rahyo nahi. teNe kahyuM. caMpA ! kharekhara tuM jInnatanI parI che; kemake eka sAmAnya eratathI AvuM vrata kadi paNa thaI zake nahi." "nAmavara zahenazAha!" caMpAe madhura svare kahyuM. "dharmanA pratApathI hara koI manuSya dhAre tevuM vrata karI zake che, eTale temAM zaMkA dharavAnuM kAMI paNa kAraNa nathI." bata khuba, caMpA!" bAdazAhe hasIne kahyuM. paraMtu teM AvuM sakhta vrata zA mATe ane zI rIte karyuM, te mane tuM kahI zakIza?" jahAMpanAha!" caMpAe kahyuM. A vrata Atmahita sAdhavAne mATe karavAmAM Ave che ane sAkSAt dharmasvarUpa mahAtmA zrI hIravijayasUrinI sukRpAthI ja huM karI zakI chuM." bAdazAhe jIjJAsAthI prazna karyo. "hIravijayasUri keNu che ane te kyAM rahe che, te tuM jANe che, caMpA ? caMpAe potAnA pitA thAnasiMdhunI sAme arthasUcaka dRSTi thI joyuM eTale te tene bhAva samajI gayA ane bolyA. "bAdazAha salAmata ! hIravijayasUri amArA jenadharmanA eka mahAna vidvAna ane samartha AcArya che ane teozrInuM nivAsasthAna hAla gujarAtamAM che." Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. 66 tamArA e AcAya ahIM AvI temanA upadezanA lAbha zuM ApaNane na ApI zake ? huM evA vidvAna purUSonA upadeza sAMbhaLavAne bahuja intejAra chuM. bAdazAhe pUchyuM. 114 " jI hA, Apanu AmatraNa thaze te teozrI avazya ahIM padhAraze, ema mArI mAnyatA che." thAnasi he javAba ApyA. "" << " jyAre teo ahIM AvI zake tema che, tyAre temane Ama traNa mAkalIne ghaTatAM mAna sAthe ahIM belAvavA evI mArI icchA che. ToDaramala ! " AdazAhe ema kahI ToDaramalU pratye joine kahyuM. ahamadAbAdanA subedAra zAhabuddIna ahamadakhAMnA nAma upara, jainAcArya zrI hIravijayasUrine khaDA AdaramAna sAthe ahIM mekale, evu pharamAnapatra lakhIne mArA khAsa karmacArIomAMthI e lAyaka mANasAne e pharamAna patra ApIne turata gujarAta tarapha ravAnA karavAnI goThavaNa karavAnu kAma tamane soMpu chu. khudAvida ! ApanA kmAna muja' saghaLe! a dAkhasta Ajeja karIne Apane turata khabara mApIza. mane hukama hAya te huM mArA kAryA upara javAne taiyAra chuM. " ToDaramallu Asana upara thI uThIne kahyuM. "" 66 bAdazAhe ToDaramallane javAnI rajA ApI eTale te namIne cAlyA gayA. tyAra pachI bAdazAhe kahyu, " thAnasiMha zeTha ! tamArI putrInI dharmaprIti joine huM bahuja khuzI thayA chuM ane tethI tene bAdazAhI khajAnAmAMthI mUlyavAna pAzAka ane ratnaja Dita AbhUSaNa ApavAnA hukama karU chuM. A cIjo tamArA AvAse AvatI kAle khajAnacI paheAMcatI karaze. vizeSamAM tamane eka vAta kahevAnI che. " bAdazAhe vijayanI sAme joine mAgaLa calAvyu " ane te e ke vijaya have eka sAmAnya yuvaka rahyo nathI. me tene tenA ucca guNeAnI parIkSA karI mArA prItipAtra adhikArI anAnyeA che; mATe tenI sAthe tamArI putrInuM lagna turatamAMja karI nAMkho. " ' Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaMgalamAM maMgala. 115 khudAvIMda! ApanA rimAna pramANe vartavAne huM taiyAraja chuM thAnasiMhe kahyuM. "bahuta khuba" bAdazAhe Asana uparathI uThIne kahyuM "ane tamArI putrInuM vijaya sAthe jyAre lagana kare, tyAre mane avazya khabara Apaje. have tamane javAnI rajA che." bAdazAha uTha, te sAthe ja sarva ubhA thaI gayA hatA. thAnasiMhe kahyuM. nAmavara zAha ! ApanI kRpAdraSTi pATe huM Apane atyaMta AbhArI chuM. mArI putrInA lagna samaye Apane avazya khabara ApIza. e pramANe kahI thAnasikatAne laI cAlyA gayA ane vijaya paNa bAdazAhane upakAra nI tene kunisa bajAvIne tema nI pAchaLa gayo. te pachI zahenazAha akabara bIrabalane laI zAhI darabAramAM gaye.* prakaraNa 15 muM. jaMgalamAM maMgala. mevADanA nairUtya koNamAM AvelA cappana nAmaka pradezanAM upavanamAM nAjuka ane sukomaLa velIo vRkSane AliMgana karatI * paMDIta padmasAgara gaNikRta jagaddagurU kAvyamAM caMpAe cha mAsanA upavAsa karyAnuM bAdazAha akabare jANatAM te saMbaMdhI khAtarI karavA mATe teNe caMpAne ekAMta makAnamAM rahevAnI AjJA karI hatI ane potAnA vizvAsu nokarane caMpAnI rAta divasanI carcAnI khabara rAkhavA sUcanA ApI hatI. mAsa daDhamAsa paryata e pramANe karyA pachI tene jaNAyuM ke tenI vRttimAM koI prakArano daMbha nahoto ane tethI caMpAne bahumAnapUrvaka tenA ghera javAnI teNe rajA ApI hatI. ema lakhavAmAM AveluM che ane amane paNa ema banavuM saMbhavita lAge che, paraMtu A eka navalakathA hoI temAM prasaMgopAta ucita pheraphAra karavAnI ame harakata jotAM nathI tema tethI mULa ItihAsane kaze. bAdha Avato hoya ema paNa ame mAnatA nathI. Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. hatI ane pakSIyugale upavananI apUrva bhA nihALIne kalela karatAM hatAM. ArAvalI parvatanI hAramALA tarapha prasarI rahelI hatI ane upara udaya pAmatAM saranAM tejasvI kiraNane paDate prakAza vicitratAnuM bhAna karAte hate. sarakhI vayanI velIo samAna sakhIonuM vRMda unamAM AsapAsa pharatuM hatuM ane paraspara AnaMdagAchI calAvatuM hatuM. A chaMda cAra yuvAna vaye pahoMcelI bALAonuM baneluM hatuM ane e cAre bALAone para spara evI te prIti baMdhAyelI hatI ke teone kSaNavAra paNa eka bIjInA sahavAsa vinA cAlatuM nahotuM mahArANA pratApasiMhanI putrI rAjakumArI kamaLA, saDha eka kanyA yamunA, mahArANAnA mRta saradAra rAjA raghu ruDa nI kanyA rukimaNI ane mIzvara bhAmAzAhanI putrI kusuma e cAre samAna vaya ane samAna rUpavALI sakhIo Aje prabhAtamAM capana pradezanAM upava. namAM AvIne hAsyavinoda karatI hatI. kemalameranA yuddhamAM parAjaya pAmyA pachI mahArANA pratApasiMhe potAnA parivAra ane AtmIya mANaso sAthe A pradezamAM AvIne nivAsa karyo hate. A sthaLe bhIla lokonI vasati moTA pramANamAM vaselI hatI ane temaNe ja pratApasiMhane Azraya Apyo hato. pratApasiMha A pradezanA madhyabhAge AvelA cAnDa nagaramAM chupI rIte rahetuM hatuM. kemake duzmanonAM jUdAM judAM sainya tene harAvavAne ane tene pakaDI levAne mATe Amatema pharatAM ja hatAM. mevADanA nairUtya khuNAne cappana kahevAya che. A pradeza taddana pahADI che ane ame je samayanI A navalakathA lakhIe chIe, te samaye temAM 350 gAmaDAM hatAM ane temAM mukhyatve karIne bhIla * mahArANA pratApasiMhane putrI hatI ke kema e saMbadhamAM itihAsamAM matabheda rahelo che. keI ItihAsakAre temane azrumatI nAmaka putrI hovAnuM ane tene zAhajAdA salIma sAthe pyAramAM paDayAnuM darzAveluM che, paraMtu e vAta taddana asaMbhavita jaNAya che; kemake pratApa jevA akabaranAM mahAna zatranI putrI khuda akabaranA zAhajAdA salIma sAthe pyAramAM paDe, e dekhItI rIte kevaLa asvAbhAvika che. -lekhaka. Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 117 jaMgalamAM maMgala. ja rahetA hatA. cappanane kahevAtA mulaka je ke tadana pahADI hate te paNa parvatanI hAramALA, aneka jAtinAM vRkSe, uMDI uMDI khINe, nAnI-moTI saritAo ane svaccha pANInA jharAthI tenI naisargika zobhA alokika hatI. A upavananuM saudarya nihALavAne ane e rItyA duHkhI manane zAMta karavAne khuda pratApasiMha, tenA saradAre ane tenAM A manuSyo samayaparatve AvatAM hatAM. du:khI manuSya pitAnAM duHkhanA divase zI rIte pasAra kare che, e te mAtra anubhavIo ja jANI zake che ane tethI ame e vize vadhu vive. cana atre karatA nathI. Aje prabhAtamAM uparyukta cAre sakhIo cAnDa nagaranI bahAranAM upavanamAM kudaratI sauMdarya jevAne AvI hatI. coDa nagaranI bahAra bhIlonI mAtAnuM maMdira vRkSenI ghaTAmAM AveluM hatuM ane e maMdiranI bahAranA corA upara e cAra sakhIo beThI beThI vividha prakAranAM vArtAlApa karI rahI hatI. kamaLA, camunA, rukimaNuM ane kasame sAmAnya strIonI jema mAtra sAdAM vastra paridhAna karelAM hatAM ane temAMthI ekenA aMga upara kiMmatI A. bhUSaNanuM nAma nizAna paNa nahotuM, te paNa temanuM svAbhAvika saMdarya evA prakAranuM hatuM ke temane jenAra pratyeka manuSya maMtramugdha thayA sivAya rahetuM nahotuM. svargabhUminI surasuMdarIo samAna A cAre yuvatIo ze vArtAvinoda karatI hatI, eja have ApaNane jANa vAnI agatya che. kusuma!" yamunAe eka suMdara vikasita puSpa batAvIne kahyuM. "A puSpanAM sAMdarya jevuM tArUM saMdarya paNa anupama che ho ! kharekhara karmasiMha bhAgyazALI te kharA, kema kharuM ke nahi? "alabata, tAruM kahevuM kevaLa satya che; yamunA !" rAja. kumArI kamaLAe kahyuM. "kusuma ane karmasiMha! kevuM anupama DuM? jANe rati ane kAmadeva!" ane kusuma paNa bhAgyazAlinI nahi ke?" rukimaNIe turataja kahyuM. "karmasiMha je savAMgasuMdara ane sarvaguNasaMpanna pati maLa zuM sahela che?" Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. " tame badhAMe mArI mazkarI karavA mAMDI che, teA bhale, mane tenu kAMIe nathI; paraMtu A rUkimaNInI gupta vAta tame kaMi sAMbaLI ?" kusume pUchyuM. 118 tr nA " traNee sAthe javAba ApyA. " tA sAMbhaLe, kumAra amarasiMha A AmaNImAne cAhe che, kaheA e kevI vAta ?" kusume hasIne kahyuM. ' vAta ta mahe sArI che ane mane paNa eka vakhate temanAM premanI zakA paDI hatI. have jyAre e vAta satya che, tyAre rUkimaNInA bhAgyanI zI sImA ? mevADanA mahArANAnI putravadhU thavuM, e zuM thADA ghaNA bhAgyanI vAta che ? " yamunAe pAtAnI zakA kahI batAvatAM kahyuM. " tyAre tA rUkimaNI mArI bhAbhI thavAnI, kharUne ? Ave, AvA, bhAbhI ! tamane mArA bhAie kAMika gupta samAcAra kahAvyA che, te kAnamAM kaDuM, Ama AveA." ema kahI kamaLAe rUkimaNInA kAna pAse peAtAnuM mukha kSaNavAra rAkhI lai lIdhuM. ra rUkimaNI ! kumAre zA samAcAra kahAvyA che ? zuM amane te kahIza nahI ?" yamunAe pUchyuM. " mahArANIe hAlanA samayamAM premanI nirUpayogI vAta karavAnI manA karelI che, tenA tame AveAja amala kare che ne ?" rUkimaNIe kRtrima krodhathI kahyuM. rUkimaNI ! tu mahArANAnI putravadha thavAno chuM; tetho amane DarAvatI haze. kharUne? paraMtu ame ema DarIe evAM nathI te, kema kusuma !" yamunAe kahyu. ,, " hrAstA, " kusume turataja uttara mApyA. " huM tamane kAMI DarAvatI nathI; paraMtu mahArANAnI AjJAnuM mAtra bhAna karAvu chuM. kema kamaLAbvena ! mArU kahevu geravyAjakhI che ?" rUkimaNIe khulAsA karatAM rAjakumArI kamaLAne pUchyuM. Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaMgalamAM maMgala. tAruM kahevuM satya che, rukimaNuM!" rAjakumArIe pitAne abhiprAya Ape. "paraMtu ApaNe atyAre je nirdoSa vArtAvita karIe chIe, tethI mahArANunI AjJAne keIpaNa rIte bhaMga thatuM nathI." rAjakumArI kharUM kahe che." yamunA ane kusuma ho mAM hA mIlAvI dIdhI. ThIka tyAre, huM hArI ane tame jItyA pachI je kAMI " rukimaNIe hAsyapUrvaka kahyuM. have kevI ThekANe AvI, paraMtu kumAre zA samAcAra kahAvyA che te have amane kahIza ke nahi? " yamunAe punaH eja svAla pUchaye. vaLI pAchI enI e vAta; je have mane e vAta pUchaze te huM tamArAthI rIsAI jaIza." rukimaNIe hasIne kahyuM. je tuM rIsAI jaIza te rANI rUkimaNIne manAvavA mATe ame kRSNane teDI lAvazuM." kusume ema kahIne nava yovanA rukimanA gulAbI gAla upara dhImethI eka cuMTI khaNa lIdhI rukimaNuM maheThethI satkAra karatI gAla upara hAtha pheravavA lAgI ane kamaLA, yamunA ane kusuma traNe jaNIo khaDakhaDATa hasI paDI. teonA hAsyathI upavananI velIo, vRkSo ane pakSI. e paNa hasavA lAgyAM. kSaNa vAra rahIne kusume kahyuM. Ama juo, sAmI bAjuethI rukimaNInA kuNa AvatAM jaNAya che ke zuM? cAle ApaNe A maMdiramAM chupAI jaIe. rukimaNIe vicAryuM ke kusuma mArI mazkarI kare che eTale te te tyAMne tyAMja ubhI rahI ane kamaLA tathA yamunA kusumanI sAthe mAtAnA maMdiramAM cAlI gaI ane aMdarathI tenAM bAraNAM baMdha karyA. tyAra pachI rukimaNIe sAmI bAjue draSTi karI te kharekhara Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha kumAra amarasiMha upavananI zobhA jete jete cAlyA Avate hate. mahArANA pratApasiMhane kumAra amarasiMha ane rAjA raghuvIrasiMhanI kanyA rUkimaNI vacce gupta premasaMbaMdha hate e kahevAnI AvazyakatA amane jaNAtI nathI, kemake vAcaka mahAzaye uparyukta sakhI maMDalanA vArtA vidathI e vAtane spaSTatAthI samajI zake tema che. rukimaNune pitA raghuvIrasiMha rANA pratApane mukhya sahAyaka ane mevADanA eka tAlukAne rAjA hatA. rAjA 2 ghuvIrasiMha mogala sAthenA pahelA yuddhamAM mAryo gaye hatuM ane tenI satI rANIe tenI sAthe sahagamana karyuM hatuM, tethI temanI kanyA rUkimiNe te samayathI mahArANA pratApasiMhanA Azraye A vIne rahI hatI. pratApasiMha ane rANI padmAvatI tene potAnI putrI samAna cAhatAM hatAM ane tenI dareka IcchAne pUrNa karatAM hatAM. rukimaNInI avasthA atyAre paMdareka varSanI hatI. tenuM A laikika saMdarya ane tenI mIThI vANI, tene namra svabhAva ane tenA svAbhAvika guNe ItyAdithI kumAra amarasiMha tene cAhatA zIkhe hato ane rukimaNa paNa kumArane ca hatI hatI. A ubhaya premIo vacce ghaNAja premasabaMdha hatuM, paraMtu teo mahArANAnI sakhta AjJAthI paraspara bhAgye ja maLI zakatAM hatAM. ubhayanA hadamAM premabIja ropAyuM hatuM, paraMtu e premabIjane paraspara milana vinA phUTIne vRkSa thavAne pUrate avakAza haju sudhI mane nahote. Aja ubhaya premIone acAnakameLApa thaI gaye. kumAra amarasiMha pitAnI hRdayadevIne mAtAnA maMdiranI bahAranA cotarA upara ekalI beThelI joIne hadayanA vegane rokI nahi zakavAthI te tenI sAme AvIne ubho rahyo. lajajAzIlA rukimaNI jenuM rAtri-divasa ciMtana karatI hatI, tene pitAnI sanmukha joIne zaramAI gaI ane uMcI AMkha karIne pitAnAM hRdayanA adhiSThAyakane jovAnuM paNa sAhasa karI zakI nahi. teNe maMdiranA dvAra tarapha potAnI draSTi karI te tene baMdha joIne te Azcaryane pAmI ane have zuM karavuM, enA uMDA vicAramAM paDI gaI. Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaMgalamAM maMgala. 11 kumAra, sAMda nI sAkSAt pratimAne keTalAka samaya pata animeSa nayanAe joi rahyo; paraMtu tene tethI tRpti thaI nahi. te punaH puna: nacAvanA rUkimaNInA rUpa-lAvaNyane jovA lAgyA ane manamAM ne manamAM ja tenAM naisargika sAMdaryanI prazaMsA karavA lAgyA. A samaya daramyAna rUkimaNI kevaLa nIcI STi rAkhIne besI rahI hatI. te kumAranI sAme jovAne ane peAtAnA ArAdhya devanu sanmAna karavAne manathI teA bahuja Atura hatI; paraMtu lajAnuM AvaraNa e sarala hRdayanI kizArInAM mukha upara eTalu badhuM jAmI gayu` hatu` ke tenAthI icchA chatAM paNa potAnI mana kAmanA pUrI thaI zakatI nahAtI. have amarisa pAtAnA manane bahu vAra kAbumAM rAkhI zakayA nahi. teNe snehapUrNa svare tene elAvI, " rUkimaNI ! " rUkimaNI peAtAnAM nAmanAM saedhanathI vizeSa zaramAi gai ane zarIrane sakeAcI jarA dUra khasI gai. kumAre puna: hasIne kahyu, " rUkimaNI ! " A samaye teNe sahuja uMcu' joyu ane tenAM suDoLa mukha upara maMda hAsya spaSTa jaNAvA lAgyuM; paraMtu te kazu khAlI nahi. adhIra hRdayanA amarisaMha have kayAM sudhI rAha jue? teNe turataja rUkimaNInA kAmaLa karane peAtAnA hAthamAM laine kahyuM. huMdayezvarI ! kema kAMi khelatI nathI? ghaNAM samayathI hRdayamAM baMdha karIne rAkhelA premanA prakAza karavAnA samaya atyAre ApaNane maLyA che, tenA sadupayoga zA mATe karatI nathI ? " rUkimaNIe peAtAnA manathI vicAryuM ke have khelavA sivAya cAle tema nathI ane tethI teNe smita pUrvaka kahyuM, "zuM evuM, kumAra !'' " zu meluM. e kAMi prazna che ? khelavAnu -vArtAvine da karavAnuM zuM kAMi nathI ? " amasihu Azcaya cukta svare pUchyuM. rUkimaNInI lajajA have palAyana karI gaI hatI. teNe cArA uparathI nIce utarI kumAranI sanmukha ubhA rahIne uttara ApyA. 1 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. "priya kumAra ! ApanI sAthe vArtAvineda karavAnuM ghaNue che paraMtu hadayamAM rahelA bhAvene zI rIte pragaTa karavAM, e sujatuM nathI. je divase ApanA nayanamanahara didAranuM darzana ane prathama thayuM hatuM, te divasathI mAruM jIvana keI jUdA ja prakAranuM thaI gayuM che ane hRdayamAM je prakAranA vicAre utpana thayA kare che, tenI vAta A5ne kahevAne mATe mana ghaNuM Atura thaI raheluM; paraMtu tene zI rIte ane kevA rUpamAM kahevI, e samajI zakAtuM nathI." "tArUM kathana kevaLa satya che, priya devI ! kemake dareka premI manuSyanA hRdayanI tuM kahe che tevI ja sthiti hoya che ane hRdayanI e sthitine tathA hRdayanA e bhAvene premIo samajAvyA vinA samajI zake che, teonAM hRdaya eTalAM badhAM nirmaLa ane zuddha hoya che ke teo potAnA priyatama ke priyatamAnAM hRdayanA bhAvene svAbhAvika rIte ja jANI zake che, paraMtu rUkimaNuM! ApaNuM hadayanI manokAmanA kyAre pUrNa thaze, e kahI zakAya tema nathI; kemake megalanuM jora dinapratidina vadhatuM jAya che ane ApaNe parAjaya thatA jAya che. ApaNuM gupta nivAsasthAna upara teo kayAre humale lAvaze, te atyArathI kahevAya tema nathI ane tethI bhaviSyamAM ApaNuM zI sthiti nirmANa thaelI che, te paNa ApaNe jANI zaktA nathI." amarasiMhe ciMtAyukta vare kahyuM. priyatama !" kizorI rUkimaNIe kahyuM. "ciMtA karavAnuM kazuM paNa prayojana nathI, kemake mahArANu ApaNA deza, dharma ane samAjanI AbarU ane tenI svataMtratA mATe je prANata ko sahana karI rahyA che. tethI bhagavAna ekaliMgajI temane avazya sahAya karaze. hAla ApaNuM game te sthiti hoya; paraMtu chevaTe mevADano punarUddhAra thaze ane mahArANane vijaya thaze. ema mAruM aMtaHkaraNa sAkSI pare che." " tArA jevI zuddha ane pavitra hRdayanI kumArikAnuM vacana satya nivaDe evI maMgalamaya bhagavAna pAse mArI yAcanA che." ema kahI kumAre tene zAbAzI ApavAnI khAtara tenA komaLa kara upara hasatAM mukhe mIThuM cuMbana bharyuM. Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaMgalamAM maMgala. rukimaNIe lajajAvaza thaIne turataja pitAne hAthe pAcho kheMcI lIdhA. teNe kahyuM AvI ceSTA karavAnuM Apane hAlanA saMgemAM zobhatuM nathI, kumAra! amarasiMhe saheja hasIne kahyuM "te huM sArI rIte samaju chuM rukimaNuM ! paraMtu jyAre jayAre premIonuM mIlana thAya che, tyAre tyAre kevI ceSTA karavI ane kevI ceSTA na karavI, tenuM zuM temane bhAna hoya che kharuM? nahi ja, ane tethI premI purUSa pitAnI parama lAvaNyasaMpanna ane rUpa nidhAna priyatamAne joIne pitAnuM citta kabaje na rAkhI zake te e sarvathA svAbhAvika che. rukimaNIe mitapUrvaka kahyuM Apane buddhivAdamAM te huM jItI zakIza nahi ane tethI e vAtane javA dauM chuM, paraMtu mAtAnA maMdiramAM rAjakumArI kamaLA bahena vigere mArI sakhIo che, te A paNane premaceSTA karatAM joIne pAchaLathI mArI mazkarI karavAmAM maNA nahi mUke; mATe Apa have ApanA cittane vaza rAkhe te sAruM." "zuM kamaLa ahIM maMdiramAM che?" kumAre Azcarya pAmIne pUchayuM. "hA, kamaLA bahena ekalA nathI, paraMtu yamunA ane kusuma paNa che. "rukimaNIe uttara Ape. tyAre te mATe ahIM vadhAre vakhata rahevuM, e ucita nathI." ema kahI kumAre pitAnI priyatamAne premapUrNa draSTie ekavAra joI lIdhI ane tyArapachI te tyAMthI adrazya thaI gaye. amarasiMha gayA pachI rukimaNa pulakita hadaye ane harSita vadane maMdira tarapha cAlI; paraMtu te tyAM pahoMce te pahelAM te traNe sakhIo khaDakhaDATa hasatI hasatI maMdiramAMthI baDAra AvI ane rukimaNIne cuMTI khaNune, cuMbana bharIne ane AliMgana daIne tenI mazkarI karavA lAgI. te samaye kinnarakaMThI suMdarIonA mIThA maMda hAsyane madhura dhvani e nirjana upavanamAM cotarapha prasarI rahyuM ane te joIne kALI koyala paNa paMcama svarathI AlApa karavA lAgI. TuMkamAM kahene ke jaMgalamAM maMgala vatI rahyuM. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. prakaraNa 16 muM. kSAtravaTa, " rahe prajA dhana yatna se jeha bAMkI taravAra, so phala ke na le sake, jahAM kaTIlI DAra." kumAra amarasiMha cAMDa nagara prati nIcI najare ane dhImA pagale cAlyuM jatuM hatuM. tenA hRdayamAM A samaye tenI priyatama rukimaNInA vicAre gheLAtA hatA. amarasiMha premI hatuMte rukimaNane potAnA zuddha hRdayathI cAhate hatuM ane tethI te tenA mIlanane mATe atyAra pahelAM bahuja Atura rahetA hatA. mevADano punarUddhAra na thAya tyAM sudhI pratApasiMhe sarva bhega-vilAsane pite tyAga karyo hato ane potAnA parivAranAM manuSyane ane AtmIya saradArane paNa tene tyAga karavAnI pharaja pADelI hatI ane tethI premI yugale ekAMtamAM maLIne premaceSTA karavAnuM sAhasa karI zakyAM nahotAM. jo ke amarasiMhanA hRdayamAM A vAta ghaNI khuMcatI hatI; kemake te premI ane vilAsI hatA; te paNa mahArANunI dhAkathI te rukimaNune maLavAnuM ucita mAnate nahate. Aje rukimaNuM sAthe tenuM je mIlana thayeluM hatuM, te agAuthI karI rAkhelA gupta saMketanuM ja A pariNAma hatuM. amarasiMha caMDa nagara tarapha jatAM jatAM rUkimaNanA saMdaryanA, tenI mIThI vANInA ane tenA AkarSaka vartananA ja vicAre karate hovAthI AsapAsanA pradezanuM tene kazuM paNa bhAna nahotuM. eka masta mANasanI jema AnaMda-laharImAM jhulatA jhulato cAlyo jato hato. A samaye be ghaDesvAre pitAnA ghaDA jorathI doDAvatA kumAranI pAchaLa AvatA hatA. ghaDAnI kharIone avAja najIka ane najIka saMbhaLAtuM hatuM, paraMtu premasAgaramAM gothAM khAtAM amarasiMhane tenuM bhAna nahetuM; te to jemane tema nIcI najare cAlyuM jatuM hatuM. ubhaya gha DesvAre kSaNavAramAM amarasiMhanI atyaMta najIka AvI pahoMcyA ane te mAMhenA eke kumAranuM nAma laIne tene bolAvyuM, tyAre ja te ubho rahyo ane temanI sAme Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSAtravaTa. 125 joI rahyo. A banne ghaDesvAramAM eka maMtrI bhAmAzAha hatA ane bIje kumArane mitra raNavIrasiMha ha. bhAmAzAhe jarA rUvAbathI pUchayuM. "kayAM gayA hatA, kumAra ?" A pAsenA upavanamAM jarA pharavAne gaye hate; paraMtu tame Ama kyAMthI Ave che?" amarasiMhe pitAne pUchelA praznane uttara ApatAM sAme prazna pUche. duzmanI hilacAla jANuM levAnA hetuthI ame ApaNuM thata bhIla pAsethI khabara meLavavAne mATe gayA hatA." bhAmAzAhe uttara Ape. "kAMI khabara maLI ke nahi?" amarasiMhe punaH pUchayuM. hA, megala senApati pharidakhAM ane rAjA mAnasiMhane saradAra caMdrasiMha sainya sahita capana pradeza upara humale karavAne mATe zeDA ja kesanA aMtare chAvaNI nAMkhIne paDelA che, evI khabara ApaNuM vizvAsu bhIlee ApI che." raNavIrasiMhe javAba Ape. " tyAre ApaNe have ahIMthI kayAM jazuM? kayAM chupAIzuM?" amarasiMhe khinnatAthI pUchyuM. kayAM jaIzuM ? kyAM chupAIzuM ?" bhAmAzAhe bhAra daIne kahyuM. "kumAra! AvAM nirmAlya vacane tamArA mukhamAM zetA nathI." tyAre ApaNe zuM karazuM?" kumAre pharIthI paNa eja svAla raju karyo. kartavyanI tamane kayAM darakAra che, kumAra ?" bhAmAzAhe kahyuM. amarasiMhe bhavAM caDAvIne kahyuM. "kartayanI mane darakAra nathI, tyAre kene che?" bIjAne hoya ke na hoya, e jude svAla che, paraMtu tamane te ghaNuM ochI ja che." bhAmAzAhe spaSTatAthI kahyuM ane have amarasiMha AgaLa zuM javAba Ape che, te sAMbhaLavAne Atura thaI rahyo. Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ E bhAgyavidhAyaka bhAmAzAya " ka jyanI darakAra mane AchI che, ema tame zA uparatho kahA che ?" amarasiMhe puna: bhavAM caDAvIne pUchyuM. ' zA uparathI kaheA che, e kAMi prazna nathI, kumAra ! tame tamArA AMta:karaNane ja pUchI juo eTale tamane svayaM uttara maLI Avaze. " bhAmAzAhe uttara ApyA. 'ta:karaNane pUchavAnI agatya nathI. " amasa huM edarakArIthI kahyuM. "ThIka, aMta:karaNane pUchavAnI agatya na hoya teA bhale, paraMtu kumAra ! jo ke huM have prADha thayA chuM ane tethI mArI buddhi ane zakita zithila thaI gai haze, ema svAbhAvika rIte tame dhAratA hazeA; tA paNa mevADanAM ane ApaNA parivAranAM pratyeka manuSyanA hRdayamAM rahelA gupta sa Mketa ane vicArAne haju huM jANI levAne samartha chuM. tame atyAre kayAM ane zA hetuthI gayA hatA, e pAchaLanI paristhitine joIne sahajamAM jANI zakaye chuM mATe kumAra ! vAtane zAmATe chupAve che ? " bhAmAzAhe gaiAravayukata svare kahyu . " vAtane chupAvavAnuM mane kazuM prayeAjana nathI; atyAranuM vartana koI paNa rIte aTita nathI. javAba ApyA. 66 bhAmAzAhe kahyu, " tamArUM vana adhita hatu', ema kahe. vAnA mAre| kiMcit mAtra paNa smAzaya nathI. paratu atyAranA kaTA kaTInA samaye vilAsanI vAtA ane premanI ceSTAomAM rokAi rahevAthI ApaNA kharA karttavyane zu hAni paheAMcatI nathI? mahArA NAe Adarela satyAgrahane ApaNI AvI rItinI bedarakArIthI zu dhakko paheAMcatA nathI ? avazya pahoMce che ane tethI mArA katha nane bhAvA kivA Azaya eTaleAja che ke tame hamaNAM tamArA vilAsI svabhAvanA tyAga karI kharA kabyamAM satat joDAi raheA, eja tamArA mATe uttama che. kumAra ! A bhUminA tame bhaviSyanA rakSaNakartA che ane ame atyAre je svAta tryanuM bIjArApaNu karI e chIe, tenAM madhura kaLAne cAkhavAnA avasara tamane maLavAnA kemake mArUM amarisa huM Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAtravaTa. ane tethI tamAre sArvajanika lAbhanI khAtara bedarakArIne tyAga karI kALajavAna thavAnI jarUra che." amarasiMha uparyukata vacane sAMbhaLI zaramathI kevaLa nIcuM joI rahyo. bhAmAzAhane javAba devAnuM tenAmAM sAmarthya rahyuM nahotuM. tene cUpa rahele jaIne bhAmAzAhe AgaLa calAvyuM. kumAra! tame ema samajatA haze ke huM mahArANuM pratApasiMhane jyeSTha putra ane mevADane yuvarAja chuM eTale mane koNa kahenAra che? paraMtu mane kahevAnI agatya jaNAya che ke je tamArI evI mAnyatA hoya, te te ghaNuM ja bhUlabharelI che. tame yuvarAja che, e vAtane ame svIkAra karIe chIe ane tethI tamAruM ghaTita sanmAna karavuM, e amArI pharaja che, paraMtu jo tame tamArA yuvarAjapadane lAyaka na ho ane tamArA kSAtravaTa dharmane jANatA na ho, to ame prajAjane tamane mAna ApazuM kharA ! tame rAjavaMzamAM janmyA che zA mATe ? eTalAja mATe ke tamAre sarvaguNasaMpanna banIne tathA kSAtravaTa dharmane anusarIne prajAnuM pAlana ane dezanI svataMtratAnuM rakSaNa karavuM ane jo tame e pramANe varte nahi te pachI mevADa upara tamAro adhikAra zuM kAmano ? yuvarAja ! tamane mArI A vAto atyAre te viSa samAna lAgaze, paraMtu jo tame e vAtenA marmane samajazo ane tadanusAra tamAruM vartana rAkhaze, te tamane chevaTe e vAte amRta samAna lAgaze ane teja tame bhaviSyanA mevADanA adhipati thavAne lAyaka thaze. chevaTamAM yAda rAkhajo ku. mAra! ke je tame tamArA vilAsI svabhAva upara vijaya meLavaze nahi ane tamArA kSAtravaTa dharmanuM yathArtha rIte pAlana karazo nahi, te mane khAtarI che ke tame mevADanI svataMtratA gumAvI deze ane magalenA dAsatvane svIkAraze, mA A vacano tamArA hRdaya upara barAbara kotaro rAkhaje, e khAsa karIne mAro Agraha che." kumAra amarasiMha A badhe vakhata avanata mukhe ubhela hatuM. tenI mukhacaryAthI samajAtuM hatuM ke tenA hRdayamAM pazcAtApa Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. thatuM haze. bhAmAzAha ghaDA uparathI nIce utaryo ane raNavIra siMhe paNa tenuM anukaraNa karyuM. bhAmAzAhe ghoDA uparathI utarIne kumArane vicAragrasta sthitimAM joIne kahyuM. "kumAra! mArA uparanA kathanathI je tamane mAThuM lAgyuM hoya te mApha karaje, kemake meM tamane je kahyuM che, te tamArA hitanI khAtaraja kahyuM che. have cAle nagaramAM jaIne mahArANAne zatrunI hIlacAlanI khabara ApIe." AgaLa bhAmAzAha ane pachavADe amarasiMha ane raNavIra siMha, e pramANe teo nagara tarapha cAlyA. mArgamAM keIe kAMI paNa vAta karI nahiM. thoDI vAramAM teo nagaramAM AvI pahoMcyA ane mahArANA pratApasiMhane maLyA, bhAmAzAha pratApasiMhane zatrunI hIlacAlanI savistara khabara ApI ane te sAMbhaLI lIdhA. pachI pratApasiMhe kahyuM "megele ApaNane ahIM paNa sukhe besavA de, e saMbhava nathI ane mArI e dhAraNA tame ApelA samAcArathI Aje satya nIvaDI che, paraMtu maMtrIvara! have Apa. Ne zuM karavuM ?" bhAmAzahe turataja javAba Ape. "zuM karavuM, e Apa kayAM nathI jANatAM ? atyAre ApaNI pAse jema keI paNa prakA ranI yuddha sAmagrI nathI, tema laDanAra mANase paNa nathI, e Apa sArI rIte jANe che ane tethI mArA abhiprAya pramANe ApaNe A sthaLano tyAga karI anyatra cAlyA javuM, eja ApaNuM mATe hitAvaha che. " pratApasiMhe roSadarzaka svarathI kahyuM. "maMtrIzvara! tamAre abhiprAya hAlanI ApaNI sthiti jotAM je ke agya te nathI, te paNa huM tene atyAre mAnya rAkhI zakIza nahi. mAre A samaye paNa punaH mArA kSAtravaTanuM darzana megalone karAvavuM che ane tethI ApaNI pAse jeTalA mANaso che, te sarvane AvatI kAle laDavAne mATe taiyAra rAkhavAnI goThavaNa kare." pratApasiMhanuM nizcayAtmaka kathana sAMbhaLIne bhAmAzAhe tene kAMI paNa prativAda nahi karatAM kahyuM. "jyAre ApanI IcchA yuddha Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - kSAtravaTa. 129 ja karavAnI che, tyAre huM paNa ApanA abhiprAya sAthe maLato thauM chuM ane tethI ApanI AjJA mujaba sarva prakAranI taiyArI rAkhavAnI goThavaNa hamaNuMja karUM chuM." ema kahI bhAmAzAha, raNavIrasiMhane laI tyAMthI cAlyo gaye ane pratApasiMha tathA amarasiMha jUdA jUdA viSayanI vAta karatAM tyAM besI rahyA. bIjA divasane sUryodaya thaye. bhAmAzAhe karelI goThavaNa mujaba keTalAka rAjapUta ane AsapAsanA pradezanA vizvAsu bhIlo capana pradezanA upavanamAM ekatra thayA hatA. talavAra ane bhAlAvALA rAjapUta sainiko jyAre kAMIka nirAza jaNAtA hatA, tyAre tIrakAmaThAMvALA bhIle AnaMdI dekhAtA hatA. eka bAju saluM bararAja ane anya saradAre ane bIjI bAju raNavIrasiMha tathA karmasiMha vagere yuddhakArya saMbaMdhI masalata calAvI rahyA hatA. A vakhate mahArANA pratApasiMha, kumAra amarasiMha tathA maMtrI zvara bhAmAzAha sAthe AvI pahoMcyA. saradAroe ane sainike e temane lazkarI niyame ghaTita mAna ApyuM. mahArANue pitAne yuddhane piSAka paherelo hato ane kavaca ane TepanI vacce mAtra ughADA rahelA mukhanI pratibhA ane be AMkhamAMthI chuTatI tejanI dhArA sAmA mANasanA hRdayamAM pUjyabhAva ane bhayane ekI sAthe janma ApatI hatI. kumAra amarasiMhe paNa lazkarI pioSAka pari. dhAna karela hatuM te paNa tenuM suMdara mukha ane caMcaLa AMkhe tenA atIva vilAsIpaNAnI sAkSI pUratAM hatAM. maMtrIzvara bhAmAzAhe je SiAka paherela hatuM te paNa yuddha samayane ja hate ane tethI tenI bhavyatA, gaMbhIratA ane draDhatAmAM ora vRddhi thayelI jaNAtI hatI. kSaNavAra rahI pratApasiMhe potAnA hAthamAM pakaDelA bhAlAne jamIna upara barAbara TekavIne kahyuM. "bahAdUra vIre! mane kahe, vAne AnaMda thAya che ke Aje puna: ApaNane ApaNuM jananI janmabhUminI svataMtratAnA rakSaNane mATe zatruo sAthe yuddha karavAne 17. Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. alabhya avasara prApta thayuM che, jo ke AjasudhInA pratyeka yuddhamAM ApaNe parAjaya thato Avyo che te paNa ApaNe ApaNA hRdayamAM nirAzAne sthAna ApyuM nathI ane saMpUrNa hiMmata ane bahApharIthI ApaNe ApaNe bacAva karatA AvyA chIe. A vakhatanA yuddhamAM paNa tame sarva pUrvanA jevuM ja parAkrama karI batAvaze, evI huM AzA rAkhuM chuM. AthI vizeSa protsAhana ane AgrahanI tamane jarUrIAta hoya, ema huM mAnatA nathI, kemake tame tamArA dharmane barAbara samaje che ane tamArI bhUmi, tamArA samAja ane tamArA dharmanuM rakSaNa karavAne mATe tame Atura che, evI mArI khAtarI hovAthI huM tamane vizeSa pretsAhana na ApuM te e sarvathA svAbhAvika ja che. chevaTe, mArA zUravIra saradAro ane bahAdura sainiko ! bhagavAna ekaliMgajInI kharA hRdayathI prArthanA kare ke jethI ApaNane ApaNuM kAryamAM saphaLatA maLe." - pitAnA mahArANAnI nehasUcaka AjJAnusAra save saradAre sainike e ane bhIlee pitAnAM vividha hathiyAro namAvIne bhagavAna ekaliMgajInI kSaNavAra manamAM prArthanA karI lIdhI ane tyArabAda pratApasiMhane hukama thatAM teo sarve yuddhane mATe yogya sthaLe javAne AgaLa vadhyA. madhyAhuno samaya thayo te pahelAM pratApasiMha potAnA nAnA lazkara sAthe capana pradezamAMhenA rogya sthaLe AvI pahoMce ane tyAM lazkarane yogya hAlamAM beThavIne tathA lazkaranI mukhya saradArI kumAra amarasiMhane ApIne megala sainyanI rAha jovA lAgyA. kSaNavAramAM megala sainya sAmI bAjue AvI pahoMcyuM ane AvIne ubhuM rahetAMja bane vacce yuddhanI zarUAta thaI gaI. mogala ane rAjapUto sAmasAmA AvIne talavAra ane bhAlAthI eka bIjA upara prahAra karavA lAgyA ane lAga maLatAMja eka bIjAnAM mastakene dhaDathI judAM karavAnuM tA nahatA. rAjapUta sainike mammata thaIne yuddha kAryamAM pravRtta thayelA hatA ane vizeSamAM cAlAka bhIle bANone ane pattharane varasAda varSAvatA hatA, te paNa megala sainikenI harolamAM bhaMgANa paDe tema nahotuM; kemake tenI saMkhyA eTalI badhI vizALa hatI Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSAtravaTa. 131 ke thoDAka hajAra rAjapUta ane bhIlanA game tevA dhasArAthI teo saheja paNa AMcake khAya tema nahotuM. pratApasiMha ane bhAmAM zAha eka bAju ubhA ubhA A dazya jotA hatA. teo potAnA sainyanI nabaLAI turataja samajI gayA ane tethI pitApitAnA ghoDAne eDI mArIne teoe yuddhamAM jhaMpalAvyuM. pratApasiMha sainiko vacce ghama ghumate megala senApati karidakhAM ane caMdrasiMha jyAM ubhA hatA, tyAM AvI pahoMce. pharidakhAM tathA caMdrasiMha sAvadha ja hatA eTale pitAnA kharekhara pratispardhine joI ekadama tenI sAme dhasI AvyA ane potAnI talavArane myAna mAMthI kheMcI kahADI tenI upara tuTI paDayA. pratApasiMhe pitAne bacAva pitAnA ati tejadAra bhAlAthI karatAM karatAM caMdrasiMha tarapha joIne kahyuM. caMdrasiMha ! tame hamaNAM eka bAju upara ubhA rahe, kemake tame, game tema paNa mArA jAtibaMdhu che ane tethI huM mArA bAhubaLane svAda prathama ja tamane cakhADavAne IcchatuM nathI. mane prathama pharidakhAM sAthe laDI levA do ane tyArapachI tamArI sAthe laDIza ane tamane paNa batAvI ApIza ke pratApasiMhamAM keTaluM sAmarthya raheluM che. " pharidakhAe pratApasiMhanuM e kathana saMbhALI laIne kahyuM. "caMdrasiMhajI ! tamArA jAtibaMdhu hovAno dAvo karanAra pratApa siMha satya kahe che mATe tame hamaNAM te eka bAju ubhA ubhA amArA yuddhane joyA karo, eja ThIka che. kAraNa ke tethI meM lIdhelI pratijJAne pUrNa karavAnI mane saralatA thaze." pratApasiMhe pitAnA ghaDAne geLa pheravatA pheravatAM pUchyuM. "zI pratijJA lIdhI che, khAMsAheba! zuM te kahevA jevI nathI ? " pharidakhAe garvathI javAba Apyo. "e pratijJA tamane mAre kahevI ja joIe, raNujI ! ane te e che ke mAre game te bhege tamane pakaDIne zahenazAha akabaranI hajuramAM laI javA che. A mArI pratijJA." pratApasihe mUcha upara hAtha mUkatAM kahyuM. "ema kI khAMsAheba ! pratijJA te avazya sArI karI che, paraMtu mane pakaDo te 5. Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13ra bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. helAM tameja khudAnA baMdivAna thaIne tenI hajuramAM pahoMcI na jAe, e dhyAnamAM rAkhaje." pharidakhAe kAMIka krodhathI kahyuM. "rANajI ! mAre dhyAnamAM rAkhavA jevuM kAMI che ja nahi; je dhyAnamAM rAkhavAnuM che, te tamAre ja che, kemake badhAnI ajAyabI vacce tame jue che tema tamane hamaNAMja keda pakaDI lauM chuM. tame jyAM sudhI mArA sAmarthyane jAyuM nathI, tyAM sudhI ja tame bedarakAra che, paraMtu jyAre jANaze, tyAre ja khabara paDaze ke duniyAnI sapATI upara pharidakhAM nAmaka eka zeramarda hayAtI dharAve che." pratApasiMhe hasIne kahyuM. "vAha, vAha khAM sAheba! tame bhASaNa te sAruM karI jANe che, paraMtu tamane ATaluM te yAda ja haze ke yuddhanA medAnamAM zabdanI kazI paNa kiMmata nathI. yuddhamAM te baLavAna hAthanuM ja kAma che. mATe mithyA pralApane tyAga karI marda ho te sAmA cAlyA Ave; pratApasiMha tamArA jevA mAnanI. ya purUSanuM yogya sanmAna karavAne taiyAra ja che." pratApasiMhanA uparyukata vacana sAMbhaLI pharidakhAne mIjAja hAthamAM na rahyo. te krodhAMdha thaIne ekadama tenI upara dhasI Avyo. banne vacce tumula yuddha macyuM ane koNa kone harAvaze, e bannenI yuddha kAryanI dakSatA joIne kahI zakAya tema nahotuM. eka kalAka payaeNta A pramANe teo vacce yuddha cAlyuM, paraMtu bemAMthI eka paNa thAke tema jaNAtuM nahotuM. pratApasiMhe have vicAryuM ke pharidamAM sAmAnya purUSa nathI, eTale teNe pitAnA ghaDAne acA naka eDI mArIne evA te jerathI kudAvyo ke te pharidakhAnAM gheDAnI atyaMta pAse jaI pahe. barAbara te ja kSaNe pratApe pitAne tejadAra bhAle lAga joIne jorathI pharidakhAMnI chAtImAM veMcI dIdho, karidakhAe pahereluM bakhtara tuTI gayuM ane bhAle tenI chAtImAM pesI jatAM te ghoDA uparathI uchaLIne nIce paDI gaye ane paDatAM ja tene prANu khudAnI hajuramAM prayANa karI gaye. caMdrasiMha ke je atyArasudhI A ubhayanuM yuddha jete sAme ubhe hate te A sthiti nihALIne ekadama pratApa upara dhasI AvyuM Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - kSAtravaTa. 137 ane tenA mastaka upara potAnI talavArane sakhata phaTake lagAvyuM caMdrasiMhanA A phaTakAthI mevADane sUrya turataja asta pAmI jAta, paraMtu mevADane bhAgyaravi bhAmAzAha bhAgyage ekadama pitAne ghoDe dekhAvate tyAM AvI pahoMce ane caMdrasiMhanI talavAranA ghAne potAnI talavAra upara jhIlI lIdhe. caMdranI talavAra bhAmA zAhanI talavAra sAthe athaDAtAM bhAMgI gaI ane bhAMgela kaTake khaNakhaNATa karatA dura jaIne paDaye. A daramyAna pratApasiMha kari. dakhAMnI chAtImAMthI pitAne bhAlo pAcho kheMcI kahADIne sAvadha thaI gayo hato ane te tarataja caMdrasiMha upara dhasI gaye ane tenA gheDAne evA te jerathI bhAlo mAryo ke te potAne jIva laIne yuddha bhUmimAMthI palAyana thaI gayo. megala sainike ke jeo atyAra sudhI saMpUrNa bahAdurIthI laDatA hatA, teo potAnA senApatinA mRtyunA samAcAra sAMbhaLI tathA upasenApati caMdrasiMhanI palAyananI vAta sAMbhaLI nirAza thaI gayA ane tethI temane yuddhane jusso narama paDI gaye. yuddhane jusso narama paDatAM temanI harolamAM bhaMgANuM paDavA lAgyuM ane ghaNu kharA te pitAne jIva bacAvavAne mATe nAzI paNa gayA. rAjapUta ane bhIlee A takane lAbha laI nAzI jatA mogala sainike upara tuTI paDyA ane ghaNAne mRtyune zaraNa karI dIdhA. kSaNavAramAM yuddhabhUmi upara eka paNa megala sainika jevAmAM nahi AvatAM pitAnA sainikane pAchA pharavAnI AjJA ApI pratApasiMha pitAne jIvanA jokhamamAMthI bacAvanAra bhAmAzAha pAse AvI pahoMcyo. teNe AvatAM veMta ja kahyuM. "maMtrIzvara ! tame vakhatasara AvIne mane caMdrasiMhanI talavArane bhaMga thate bacAvI lIdhuM che, te mATe huM tamAro upakAra mAnuM te te aghaTita gaNAze nahi. AjathI keTalAka varSo pUrve AzAzAhe mArA mahema pitA mahArANA udayasiMhane bAlyAvasthAmAM Azraya ApI temanuM mRtyunA bhayamAMthI rakSaNa karyuM hatuM, e vAta sarvatra jANItI che ane Aje tame mAruM rakSaNa karIne mevADanA bhAgyavidhAyakanuM pada prApta karyuM che, e vAta sarvatra jANItI thavA sAthe mevADanA ItihAsamAM Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. mahavane pAmaze. bhagavAna ekaliMgajInI kRpAthI je ApaNe mevADane punarUddhAra karI zakIzuM, te tene badho yaza, tamArA AjanA samayecita vartanathI tamane ja maLavo joIe, evI mArI IcchA che." mahArANA!" bhAmAzAhe namratAthI kahyuM. "mevADanA punarAddhArane yaza mane ja maLavo joIe evI ApanI IcchA jANe huM Apane ahesAnamaMda thaye chuM paraMtu meM mArI pharaja karatAM kaI vizeSa mahatvanuM kArya karyuM nathI. svAmInI sevA ane tene kharA vakhate sahAya karavI, e sevakanuM kartavya ja che. ane tethI Apane meM je kiMcit sahAya karI che, te mATe mArI prazaMsA karavAnI zI agatya che ?" sevakanA kharA kartavyanI kadara karavI, e svAmInI pharajane huM sArI rIte jANuM chuM ane tethI ja meM tamArI egya prazaMsA karelI che, paraMtu hAla te viSe vadhu vAtacita karavAne ApaNane samaya nathI. A vakhate je ke ApaNuM jIta thaI che, te paNa ethI ApaNuM kArya sarala thAya tema nathI. A yuddhamAM ApaNA ghaNA sinike mAryA gayA che ane keTalAka ghAyala paNa thayelA che, mATe tame ghAyala thayelA sainikonI davAdArU karAvavAnI geAThavaNa karo ane haM tathA kumAra amarasiMha nagaramAM jaIe chIe. vaLI raNavIrasiMha khabara lAvyuM che ke karmasiMha sakhata rIte ghAyala thayela che ane tene nagaramAM laI javAmAM AvyA che, tethI tame ghAyala thayelA sainiko mATe yogya vyavasthA karI turata ja Avaje." pratApasiMha e pramANe kahIne kumAra amarasiMha sAthe tyAMthI cAlyA gaye ane bhAmAzAha raNavIrasiMhane laI ghAyala thayelA sainikonI vyavasthA karavAmAM zuM thAya. Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kasiMhanI mAMdagI. prakaraNa 17 muM. karmasiMhanI mAMdagI, "lalATe rAkha kara hAre, pachI A tAva paNa sAre." suma!" yamunAe kahyuM. "tuM dIlagIra zA mATe thAya che? karmasiMhane traNa cAra ghA vAgelA che, e vAta kharI che, paraMtu temanI sthiti bhaya upajAve tevI nathI. veva hamaNuM ja AvIne davAdArU ane malamapaTTA karIne gayA che, te kahetA hatA ke karma siMhanI tabiyatane mATe keIe ciMtA karavAnI nathI." yamunA kahe che te kevaLa satya che, kusuma!" rAjakumArI kamaLAe anumodana ApatAM kahyuM. "karmasiMhanI tabiyata jevAne vaidya AvyA, tyAre huM mAtuzrInI sAthe tyAM hatI ane yamunA paNa hatI; vadhe je abhiprAya Ape hato, te ame sAMbhaLyo hato ane tethI karmasiMhanI sthiti bhayaMkara nathI, ema huM khAtrIpUrvaka kahuM chuM." kusame ciMtAtura vadane ane sajaLa netroe rAjakumArI kamaLA tathA yamunA tarapha arthasUcaka draSTithI joyuM paNa koI javAba Ape nahi. yamunAe kahyuM. "kusuma! ame tane satya ja kahyuM che ke karmasiMhanI tabiyata sArI ane sudhArA upara che; tema chatAM tuM zA mATe dIlagIrIno tyAga karatI nathI ! e ame samajI zaktAM nathI. karmasiMhe yuddhamAM je zorya ane bahAdurI batAvyAM che, te mATe te tAre abhimAna levuM joIe, tene badale tuM dIlagIrI dhAraNa kare che, e Azcarya sarakhuM che. ThIka, paNa tuM karmasiMha pAse jaI AvI ke nahi?" nA." kusume TuMke uttara Ape. "to pachI tuM atyAre temanI pAse jA. tArI hAjarIthI temanuM du:kha echuM thaze ane temanA jIvane zAMti vaLaze. " rAjakumArIe sUcanA karI. Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha paNa tyAM pitAjI, bhAI vagere beThA haze, tenuM kema ? temanI hAjarImAM mArAthI tyAM jaI zakAya kharUM?" kurume pUchyuM. "vaidya gayA pachI maMtrIzvara, kRSNalAla vagere mahArANunI pAse mahatvanI masalata karavAne hamaNAM ja gayA che eTale atyAre karmasiMha oraDAmAM ekalA ja sutelA che ane tethI temanI pAse javAnI A sArI takano lAbha levAne ame tane Agraha karIe chIe." yamunAe kahyuM. mAro Agraha paNa e ja che ke tAre atyAre karmasiMha pAse javuM ane tenI gya sevA karIne tene duHkhI hRdayane zAMta karavuM. " rAjakumArIe yamunAnA matane maLatAM thaIne kahyuM. bhale, tamArA ubhayanA AgrahathI huM temanI pAse jaIza, paraMtu tethI rANAnI AjJAne bhaMga te thatuM nathIne ? kusume jIjJAsAthI pUchyuM. " kusuma " yamunAe gaMbhIratApUrvaka kahyuM. " atyAre tAre karmasiMha pAse javuM che, te premanI nirUpanI vAta karavAne nahi, paNa temanI Avazyaka vakhate sevA karavAne mATe ja javuM che ane tethI mahArANAnI AjJAne bhaMga thatuM hoya, evI mArI mAnyatA nathI. kema kamaLAbahena, tame zuM mAno cho?" "mArI mAnyatA paNa evI ja che ane tethIja ame tane temanI pAse javAne Agraha karIe chIe. huM jANuM chuM ke tane tyAM javAmAM keTaleka aMze zarama paNa ADe AvatI haze ane ema thavuM e ApaNuM jAtine mATe svAbhAvika paNa che, paraMtu AvA vakhate zaramane tyAga karIne karmasiMhanI pAse javAnI agatya che, kemake tArI hAjarIthI temanuM ghaNuM du:kha ochuM thaI jaze." rAjakumArIe vizeSa Agraha karIne kahyuM. ThIka, jyAre tamArI bannenI evI IcchA che, tyAre huM tyAM jauM chuM, paraMtu mahArANuM mane yAda kare te A vAtanI temane khabara nahi pADatAM bolAvavAne dAsIne mokalaje." kusuma ema kahIne temanI sAme joI rahI. Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmasihanI mAMdagI. 137 have vakhata gumAve e ThIka nathI, mATe jema tvarAthI javAya tema jA. mahArANuM tane yAda karaze te ame tane khabara ApazuM. yamunAe kusumane javAnI utAvaLa karAvatAM kamaLa prati joIne kahyuM. "cAle, ApaNe have rUkimaNa pAse jaIe." kusuma pAsenA potAnA makAna tarapha gaI ane te gayA pachI kamaLA tathA yamunA vAta karatAM rukimaNI pAse javAne AgaLa cAlyAM. suma aneka prakAranA vicAra karatI karatI pitAnA makAne pahoMcI ane pitAnI bhAbhIne kaMi paNa kahyA vinA gupacupa karmasiMha su hatuM, te oraDAmAM cAlI gaI. sume eraDAmAM praveza karIne dvArane jarA baMdha karyuM ane pachI joyuM te karmasiMha nIce jamIna upara bIchAvelI sAdI pathArImAM sutele hate. oraDAmAM tenA sivAya bIjuM kaMI nahotuM ane tethI kusuma lajajAne tyAga karIne tenI pathArI pAse jaIne beThI. karmasiMhane talavAranA be traNa ghA vAgelA hovAthI tenI sthiti prathama te bhayaMkara hatI, paraMtu vaidyanI tAtkAlika ane kALajIyukta sAravArathI tenI sthitimAM eka rAtrimAMja sudhAro thayo hato. ghAnI tIvra pIDAthI karmasiMhane tAva pAchuM AvyuM hatuM, paraMtu vaidhe ApelI davAthI tenuM bahu jora nahotuM ane atyAre davAnI asarathI te nidrAmAM paDelo hate. khIlatI vayanA navajuvAna karmasiMhanuM suMdara mukha, tenI ardha miMcAyelI AMkhe, tenA mastakanA kALA vALa, tenA dIrgha bAha, tenA ujajavala paga ane tenuM pAtaLuM kasAyeluM zarIra, e sarvane jotAM kusumanA hRdayamAM pitAnA bhAvi patine mATe mAna ane sneha utpanna thayAM. teNe aMtaranA premathI karmasiMhanA vistRta kapALa upara pitAne mRdu ane kemaLa kara dhImethI mUko ane tenA vatI tenA mastakane dabAvavA lAgI. kusumanA komaLa karasparzathI karmasiMhanI nidrA davAnI asarane laI bhaMga to thaI nahIM paraMtu tenI jJAnendriyane joItI asara thaI ane tethI ardha jAgRta ane ardha nidrita avasthAmAM kema jANe te 18 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. lava hoya nahi? evI te tenA mukhamAMthI nIce mujaba zabdo nikaLyA - " mahArA pratApasiMhane jaya, mevADanA sUryane udaya ane maMtrIzvara bhAmAzAhanI udAratA ! kevA madhura e zabda che ? mevADane jaya, e zabda hadayane kevA priya lAge che! kahe che ke A vakhatanA yuddhamAM mahArANue mogala saradAra pharidakhAne jAnathI mArI vijaya meLavyo che ane maMtrIzvara bhAmAzAhe mahArASTrane caMdrasiMhanI talavAranA bhega thatAM bacAvI laI mevADanA bhAgyane ujavaLa banAvyuM che ! AnI vijyI yuddhamAM mArAthI koIpaNa parA. kama na thaI zakaya, e kevI dIlagIrInI vAta kahevAya ? ThIka, paNa, mArAthI yuddhamAM parAkrama zAya ke na thAya, enI mAre ciMtA karavI nirUpayegI che. upagI mAtra eTaluM ja che ke game te upAye mevADano vijaya thavA joIe. ane tenI svataMtratA sacavAI rahevI joIe. zAsanade! mArI A prArthanA sAMbhaLazo ?....." kSaNavAra tenI vAcA baMdha rahyA pachI tenA mukhamAMthI puna: vAgdhArA nIkaLavA lAgI:- ane kusuma, pyArI kusama,ene huM kema visarI zakuM? mArA hadayanI devIne visArI dauM, evo huM nidhura chuM? nahi, jarA paNa nahi; paraMtu te mArAthI kAMIka bedarakAra rahetI kema jaNAya che? tene prema emAM te mane zaMkA levAnuM kazuM kAraNa Aja sudhI maLyuM nathI. tyAre zuM te abhimAninI che? hA, tenA varta. nathI kAMIka ema jaNAya che kharuM, paraMtu ema mAnavAnuM kAraNa che; te mevADanA maMtrIzvara bhAmAzAhanI putrI che, jyAre huM eka sAmAnya nya yuvaka che. vaLI Aja be divasa thayA chatAM te mArI tabiyatanI khabara puchavA paNa AvI nathI, e tenuM abhimAna nahiM te bIjuM zuM? bhale tene abhimAna rAkhavA de; mane tenA abhimAnanI zI paravA che? huM te tene mArA kharA hRdayathI cAhuM chuM ane bhaviSyamAM paNa tevA ja premamI cAhIza, e nizcita che. ThIka, javA do e vAtane, paraMtu mArA kapALane koNa dabAvI rahyuM che? ke mRdutA Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmasiMhanI mAMdagI. 139 bharyo kemaLa kara che? magajane kevI zAMti vaLe che? zuM A kara kusumane te na hoya ne?" kusumathI have bolyA sivAya rahI zakAyuM nahi. teNe kahyuM. "tamane kema lAge che? abhimAninI kusuma tamArI tAMbayatanI khabara puchavA paNa AvI nathI, e tamAruM mastaka dabAvA Ave, e zuM saMbhavita che?" hA saMbhavita che, premIone mATe asaMbhavita kAMI che ja nahi kemake kara paNa kusumane ja che ane vANI paNa kusumanI ja che; pyArI kusuma vinA mRdutAthI mastakane keNa dabAve ?" A zabda bolatAMnI sAthe karmasiMhanI AMkha ughaDI gai. rUmanI ane tenI AMkhe maLI karmasi che ane kahyume akathya AnaMdane anubhava lIdho. bannenI AMkhamAM prema ramI rahyA. karmasiMhe harSAtirekathI kahyuM. "kusuma! tame ahIM kyAMthI?" kusume nicI najare, kahyuM. "huM ahIM kyAMthI, e praznanI pachI vAta, paraMtu tame mane "tame" saMbaMdhanathI jyAM sudhI belAvaze ? kAraNa ke mane evuM mAna joItuM nathI." tamane tuMkArathI bolAvavAne adhikAra jyAre mane prApta thaze, tyAre tamane teja pramANe bolAvIza; halane tame e zabdane ja egya che ane tethI ja puchuM chuM ke tame ahIM kayAMthI?" karma siMhe "tame" no khulAso karatAM punaH pUchyuM. . "pahele ja e prazna pUchavAnuM zuM prayojana che, karmasiMha!" phasume prativAda karatAM kahyuM. e prazna pUchavAnuM bIjuM kAMI prayojana nathI, tema chatAM jo tame prayajana hoya, ema mAnatA ho te eTaluM ja ke ahIMA vavAmAM ane mArI sAthe vAta karavAmAM tame mahArANunI AjJAne bhaMga te nathI karatAne ?" karmasiMhe prajana darzAvI prazna karyo. kusuma karmasiMhanA prInane bhAvArtha samajI gaI ane tethI teNe sahaja khinnatApUrvaka kahyuM. "tame pUchelA prajanane mama mArA samajavAmAM AvI gaye che. te divase kemalameranA bAgamAM meM ta Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. mane mArI sAthe premasaMbhASaNa karatAM aTakAvI kartavyanI sUcanA karI hatI, te mATe tame mane e prazna pUcho cho ne ?" kusuma !" karmasiMhe pathArImAMthI uThIne besatAM kahyuM. "meM tamane e prazna mAtra tamArI mIThI mazkarI karavA khAtara ja pUcha hate; tema chatAM je tamane ethI virUddha asara thaI hoya te huM te mATe dIlagIra chuM ane mArA bolelA zabda pAchA kheMcI lauM chuM." "mane tamArA praznathI jarA paNa virUddha asara thaI nathI, paraMtu meM e samaye vAparelA DahApaNa mATe mane atyAre saheja dIlagIrI ane khinnatA thatI hovAthI tamane ema jaNAyuM haze. javAde e vAtane, kemake evI arthahIna vAta karavAne atyAre prasaMga temaja samaya nathI. karmasiMha! tame pathArImAM zA mATe beThA che? besavAthI tamane zrama paDaze; mATe suI jAo ane banI zake te nidrA paNa le, tamArA mastakane dabAvatI ahIM beThI chuM, kasume ema kahI kamasiMhane pathArImAM tenI IcchA nahi hevA chatAM paNa suI javAne Agraha karyo. karmasiMhe kasumanI icchAne mAna ApI pathArImAM suIne kahyuM. "kusuma ! mArI tabiyata have sudhArA upara AvatI jAya che eTale ciMtA karavAnuM kAMI paNa kAraNa nathI. vaLI tamArA atyAranA AgamanathI mArA jIvane eTalo badho karAra vaLe che ke mArI tabiyata have thoDA ja samayamAM taddana sudharI jaze, ema mane jaNAya che." "paramAtmA mahAvIranI kRpAthI tamane suratamAM ArAma AvI ja jaze, paraMtu mAro jIva eTale badhe udAsImAM hatuM ke gayA be divasamAM meM annane eka dANo paNa mArA mukhamAM mUke nathI. atyAre tamArI tabiyata sudhArA upara joIne mane AnaMda thAya che. gayA be divasa meM kevI rIte pasAra karyA che, e mAruM mana jANe che, paraMtu karmasiMha ! te daramyAna huM tamArI pAse tabiyata nI khabara pUchavA lajajAnA kAraNathI nathI AvI zakI, e mATe mane haju paNa kheda thAya che, zuM tame mane e mATe mApha nahi kare?" kasame pitAnA hRdayanI vAta kahIne AvatAthI pUchayuM. Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmasiMhanI mAMdagI. karmasiMhe uttara Ape. "kusuma ! gayA be divasamAM tamArA pitAzrI tathA tamArA baMdhu vigerenI hAjarI mArI pAse kAyamanI hatI eTale tame temanI lajajAnA kAraNathI ahIM na AvI zake, e sarvathA svAbhAvika ja hatuM ane tethI tamAre te mATe kSamA mAgavAnI agatya nathI. tamArA hRdayamAM mArA mATe je prema rahe che, tene huM sArI rIte jANuM chuM ane tethI tamArI gerahAjarIthI temAM nyunatA AvatI hoya, ema huM mAnate nathI." tamArI e mAnyatA tamArA udAra svabhAvanI sAkSI pure che; paraMtu mane te huM tamArI pAse na AvI zakI, e mATe bahu ja dIlagIrI thAya che ane tethI tame mane "huM tane mApha karUM chuM" ema jyAM sudhI kaheze nahi, tyAM sudhI mArA hRdayane bhAra e che thaze nahi." kusume vinaMtibharyA avAje kahyuM. kasuma ! mArA e zabdathI ja je tamArI dilagIrI dara thAya tema hoya, te mane tema kahevAne kazI paNa harakata nathI. huM tane mApha karuM chuM, mArI kusuma pachI che kAMI?" karmasiMhe tene mAphI ApatAM pUchyuM. basa, eja mane joItuM hatuM; mArA jIvane have zAMti thaze ane hRdaya halakuM thaze. prArA karmasiMha ! jIvananA devatA! zarIra, mana ane AtmAnA nAyaka! kharekhara e ." kusuma AgaLa bolavA jatI hatI, paraMtu eTalAmAM eraDAnA dvArane khakhaDatu sAMbhaLI te cupa thaIne dvAra tarapha joI rahI. hena ! karmasiMhanI tabiyata kema che? kumAra amarasiMha tathA raNavIrasiMha temanI tabiyatanI khabara pUchavA AvyA che. " eraDAnI bahArathI kRSNalAlane avAja Avyo. bhAI ! aMdara Ave." ema kahI kusuma eAraDAnA bIjA dvArathI ekadama anyatra cAlI gaI. kumAra amarasiMha, raNavIrasiMha tathA kRSNalAla traNe eraDAnI aMdara AvyA. temane AvatAM joIne karmasiMhe ghaTita AvakAra Ape. traNe jaNa gya sthaLe beThA, te pachI karmasiMhe puchayuM. "kema kRSNalAla! kAMI navina khabara che?" Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14ra bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. AvA kaTokaTInA samaye navina khabara hovAnuM svAbhAvika che. paraMtu tamArI tabiyatane have kema che!" kumAra amarasiMhe sAmo savAla karyo. mArI tabIyata have sudharatI jAya che ane mane AzA che ke ekAda aThavADIyAmAM te tadana sudharI jaze." karmasiMhe uttara AvyA. bahu sArU; tamArI tabiyata sudharatI jANI ame bahu khuzI thayA chIe ane bhagavAna ekaliMgajIne prArthanA karIe chIe ke tamane turata ArAma AvI jAya." raNavIrasiMhe kahyuM. raNavIrasiMhajI . tamArI sarvanI zubhecchA mATe huM tamAre AbhAra mAnuM chuM."karmasiMhe kRtajJatA darzAvatAM kahyuM. emAM AbhAra mAnavAnI kazI paNa agatya nathI, karma siMha!" raNavIrasiMhe kahyuM. AbhAra mAnavAnI agatya na hoya te bhale, paraMtu yuddha saMbaMdhI kAMI khabara maLI che ke nahi?" karmasiMhe pUchayuM. " navI navI khabaro te ghaDIe ghaDIye maLatI rahe che, paraMtu hamaNAM ja eka bhIla khabara lAvyA che, te jarA ciMtAjanaka che. A vakhatanI temanI hArathI megale eTalA badhA khIjavAI gayA che ke teo eka moTuM sanma laIne cappana upara puna: caDI AvavAnI taiyArI kare che ane tethI mahArANuM vagerene e mata che ke ApaNe A sthaLane ekadama tyAga karave; paraMtu tamArI tabI yata barAbara sudharI hoya, teja ApaNe AjakAla jaI zakIe tema chIe." kRSNalAle uttara Ape. A sthaLane tyAga karavAnuM nakakI thaI gayuM hoya te tamAre keIe mArI ciMtA karavAnuM kazuM paNa prajana nathI, kemake mArI tabiyata che ke tadana sudharI nathI; te paNa huM tamArI sAthe jyAM jAe tyAM AvavAne taiyAra ja chuM. mahArANAne khabara Apa ke mArI tabiyata sudharatAM sudhI rAha jovAnI kAMI paNa agatya nathI." karmasiMhe daDhatAthI kahyuM. Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karmasiMhanI mAMdagI. bahu sArU; mahArANAne e khabara ApavAne huM jauM chuM." kRSNalAle ubhA thatAM kahyuM. cAle, ame paNa tamArI sAthe AvIe chIe." amara siMha tathA raNavIrasiMha ema kahI ubhA thayA. traNe jaNA karmasiMhane AzvAsana ApI tathA tabiyata mATe ghaTatI kALajI rAkhavAnI sUcanA karI cAlyA gayA. kusuma pitAnA bhAI vagerene karmasiMhanI tabiyata jevAne AvelA jANuM eAraDAnA bIjA dvArathI bahAra nIkaLI gaI hatI, e ApaNe vAMcI gayA chIe. kusuma e dvArathI bahAra nIkaLI ane jarA AgaLa cAlI ke turataja tenA bhAI kRSNalAlanI patnI mane ramA tene sAmI maLI. maneramAM kusumathI be traNa varSa mATI hatI ane tethI lagabhaga sarakhI vayanI e bane naNaMda ane bhAbhI vacce sakhIbhAva hate. maneramAe pitAnI naNaMda kusumane utAvaLI utAvaLI cAlI AvatI joIne mazkarInI DhabathI pUchayuM. " kusuma bahena! Ama utAvaLAM utAvaLAM kayAMthI Ave che ?" | kurume uttara Ape. "kyAMthI kema? rAjakumArI kamaLA henane tyAMthI." khoTuM bolamAM huM kAMI tamArI rItabhAtathI ajANa nathI ke mane uDA cho.maneramAe maMda hAsya karIne kahyuM. mArA sama, bhAbhI ! huM rAjakumArInA AvAsathI ja AvuM chuM." kasame kahyuM. beTI vAta; tame te sAva juThAja che. zuM huM nathI samajI zakatI ke tame kamasiMha pAsethI Ave che ? juo, kusuma bahena ! tame karmasiMha pAse beThA haze ane koI temanI tabiyata jevA AvI caDayuM haze eTale tame ekadama bhAgI AvyA che. kahe, mArI dhAraNuM kharI che ke nahi ?" maneramAe kahyuM. mAno ke tamArI dhAraNA kharo che, paraMtu tame tethI kahevA zuM mAgo cho?" kurume pUchyuM. mArUM kahevAnuM eTaluM ja che ke tame kharekharI vAta kahI Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha, detA he te, tamane keNa Thabake Ape che? paNa kusuma bahena! tame te have sAva nirlajaja thaI gayA che he? karmasiMha sAthe tamAre to haju sagapaNa saMbaMdha ja thayo che, eTalAmAM divAnA banI gayA che ke zuM ? ame je ke paraNelA chIe, te paNa pati pAchaLa tamArI jema gAMDA thaIne pharatA nathI. have te tamArA lagna thAya te ja sArUM; tamArA bhAIne Ajeja huM te viSe Agraha karIza." aneramA ema kahIne hasavA lAgI. bhAbhI !" kasame kRtrima kodhapUrvaka kahyuM. "tamane te badhI bAbatamAM bIjAnI mazkarI karavAnuM ja AvaDe che, paraMtu pite kevA zANI sItA che, tene te kAMI vicAra ja karatA nathI. tame paNa kayAM mArAmAMthI jAo evA bheLA cho?" "ame game tevA chIe, te amAruM mana jANe che, paraMtu tamArAthI te sArA, e cekasa mAnajo." ema kahI maneramA kusumane cuMTI khaNavA lAgI. kasuma sItkAra karatI jarA dUra khasI gaI ane kAMIka kahevA jatI hatI eTalAmAM kRSNalAla AvI pahoMce. teNe AvatAMveMtaja pUchayuM. "zI vAto kare che, kusuma !" kasame kAMI javAba Ape nahi eTale mane ramAe hasatAM hasatAM kahyuM. vAta to e ja che ke have kusuma bahenanAM lagna kayAre karaze?" kusuma zaramathI nIcuM joI gaI ane maneramAne baLapUrvaka kheMcIne tyAMthI dUranA oraDAmAM laI gaI. kRNalAla temanuM A nATaka joIne hasate hasate potAnA oraDAmAM cAlyA gayA. Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArya zrI hIravijayasUri prakaraNa 18 muM. AcArya zrI hIravijayasUri "Lives of great men all remind us We can make our lives sublime, And, departing, leave behind us Footprints on the sands of time. " --Longfellow. mahApurUSanA jIvananuM vAMcana ane tenA abhyAsa karavAthI sAmAnya manuSyavargane potAnA jIvananA nizcayAne nakkI karavAnu atyaMta sarasathai paDe che, A kAraNathIja vivekI vidyAnA pUrve thaI gayelA mahApurUSAnA jIvana itihAsane AlekhI tene janasamAja sanmukha mUkavAnuM pasada kare che. prAcIna samayamAM je je mahAna vyaktie thai gai che, te sarvanA saMpUrNa ane sarvathA vizvAsapAtra itihAsa hAlanA samayamAM maLatA nathI, e jo ke asatya tA nathI; tA paNa tevI uttama ane cAritrasa panna vyakitaonA jeTalA itihAsa upalabdha thAya teTalAne AlekhavAnI pharaja pratyeka samAjanA vidvAnA upara ane tene pragaTa karavAnI pharaja zrImate upara rahelI che. hindusthAna dezamAM ghaNAM dharmo ane ghaNI jAtie lAMbA kALathI astittva dharAvatAM Ave che ane temAM dhaNI mahAna vyaktie thai gai che, e ApaNe jANIe chIe. dareka mahAnubhAva vyaktie samayane anulakSI dharma, samAja ke dezanu kalyANa karavAmAM tanatADa prayAsA karelAM che, e paNa ApaNe jANIe chIe; paraMtu jaina dharma kivA jaina samAjamAM je je mahAn manuSyA thai gayAM che te viSe janasamAjanI draSTie anya dharmanAM mahAna manuSyA karatAM ghaNuMja gheADu' jANavAmAM AvyuM che, bhagavAna mahAvIrane vamAnamAM jainazAsananA nAyaka gaNavAmAM AvatAM hAvAthI temanA pahelAnA itihAsane ApaNe bAjue rAkhIe; te paNu bhagavAn mahAvIra 19 145 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 bhAgyavidhAyaka bhAmAzA. pachI ghaNuM jainAcAryo, ghaNAM jaina vidvAno, ghaNuM jaina rAjAo ane ghaNuM jaina maMtrIo thaI gayA che ke jemaNe mAtra potAnA dharma ke samAjanuM ja nahi; kintu samasta dezanuM ane samasta mAnavasamAjanuM hita karavAmAM agra bhAga lIdho hato. atre ame zrI hIravijayasUri ke jeo samartha vidvAn ane mahAna prabhAvika jainAcArya hatA, temanAM paropakArI ane niHsvAthI jIvanane vAMcaka baMdhuone paricaya karAvavAne mATe pravRtti karelI che. AInaI-akabarInA bIjA bhAganuM 30 muM prakaraNa "te kALanA vidvAna purUSe saMbaMdhI che, temAM keTalAka mahApurUnI nAmAvalI goThavelI che. A nAmAvalInuM 16 muM nAma hIravijaya sUrinuM che. A hIravijaya sUri te samayanA eka samartha AcArya hatA ane temanA sadupadezane prabhAva megala sanehazAha akabaranA cAritra upara eTale sacceTa paDelo hato ke temane pitAnA gurU tarIke gaNelA hatA. eka vijAtIya ane vidhamI bAdazAha pitAnA gurU tarIke jainAcAryane mAne ane tadanusAra temanuM mAna sAcave, e banAva pratyeka jainane abhimAna levA je che eTaluM ja nahi, paNa tethI te jainAcArya kevA ane keTalA badhA samartha vidvAna ane vizvanA bheda tathA tenA jJAtA hovA joIe, e paNa ApaNe sArI rIte jANI zakIe tema che. zanehazAha akabaranuM prAthamika jIvana bahu vakhANavA lAyaka nahotuM, e tenI keTaleka aMze kuratA ane viSaya-lelupatAthI sAbita thAya che, paraMtu jyArathI tene zrI hIravijayasUrine samAgama thayuM hatuM, tyArathI tene jIvanamAM ghaNuM mahatvano pheraphAra thaI gayuM hatuM, e ItihAsanA vAMcanathI jANI zakAya tema che. suprasiddha ozavALa vaMzamAM hIravijaya sUrine janma thaye hatuM. gujarAtamAM AvelA prahUlAda pATaNa (pAlaNapura) mAM kaMrAzAha nAme eka jainadhamI vaNika rahetA hatA. A kaMrAzAhane nAthI nAme strI hatI. kaMrAzAha ane nAthI ubhaya pati-palI pavitra mananAM, umadA vicAranAM, sazuNI, parepakArI, dayALu ane dharma pratye prItivALAM hatAM. vizeSamAM A daMpatI vacce gADha prema Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArya zrI hIravijayasUri 147 hatA ane e zuddha ane nirmaLa premanA phaLarUpe temane traNa putrA ane traNa putrIo anukrame thayAM hatAM. tyArabAda keTaleka samaya nityA pachI kurAzAhane potAnI pattI nAthIthI ceAthA putrarata hIravijayasUrinI prApti thai. temanA janma vikrama saMvat 1583 ( i. sa. 1526-27 ) mAM mAziSa zudghi huM ne samavAre thaye hatA. hIravijayamAM khAlyAvasthAthI ja uttama guNA ane lakSaNeAnA vAsa thayelA hatA. temaNe potAnI daza-bAra varSanI avasthA thaI, te pahelAM vyAvahArika viSayanA jarUra jeTalA abhyAsa karI lIdhA hatA ane te uparAMta eka vidvAna ane zAMta prakRtinA muni pAse rahIne dhArmika jJAna paNu meLavI lIdhu hatuM. je je mahApurUSA A avanItala upara thai gayA che, te sarve sa MsAranI mAyAjALane viSama prakAranI gaNIne tenAthI dUra rahevAnuM ja pasaMda karIne prAya: vairAgyavRttine dhAraNa karanArA hoya che. muninA sahavAsa ane dhArmika jJAnanA sevanathI hIravijayanuM mana paNa saMsAra uparathI uDI gayuM hatu ane vairAgya tarapha kheMcAvA lAgyu hatu ane tethI te vyAva hArika kAryomAM rasapUrvaka bhAga letA naheAtA. jyAre hIravijayanu vaya tera varSanuM thayuM, tyAre temanAM mAtApitAnA svargavAsa thayA. hIravijayane mAtA-pitA upara bahuja bhaktibhAva hatA ane tethI temanAM mRtyuthI tenA hRdaya upara saccATa asara thai ane tenu citta vizeSa udAsina vRttine dhAraNa karatu gayu. keTalAka samaya vidyA mAda hIravijaya pAtAnI vhenane maLavAne mATe pATaNa gayA. pATaNamAM rahetI temanI mhenanuM nAma vimaLA hatuM. vimaLA bahuja sadguNI ane suzIlA hatI ene tethI teNe pa tAnA bhAine AvelA jANI tene premathI vadhAvI lIdhe ane tenA udAsina cittane zAMta karavAnA prayAsa karavA lAgI; paraMtu ethI hIravijayanA mana upara kazI asara thavA pAmI nahiM. A samaye pATaNamAM zrI vijayadAnasUri nAmaka jainAcArya peAtAnI pavitra ane hRdayaMgama upadezavANIthI bacajIvAne prameAdhI rahyA hatA. A mAcAyaeN ghaNA ja pratApI ane vidvAna hatA ane tethI temanI sukIrti gujarAta, rAjasthAna, kaccha vagere dezeAmAM prasarI rahelI Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 bhAgyavidhAyaka bhAmAzA. hatI. hIravijaya AvA eka vidvAna AcAryanI zeAdhamAM ja hAvAthI temaNe temane samAgama karyo ane dhIre dhIre vadhAryA. zrI vijayadAnasUrinI namratA, temanA zAMta svabhAva, temanI kAmaya vizALa dRSTi ane temanA suMdara upadezanI sacATa chApa hIravijayanA hRdaya upara eTale sudhI paDI gai ke temanuM citta vairAgyabhAvamAM vadhune vadhu pravRtti karatu gayuM ane chevaTe te temanI pAse dIkSA levAne paNa taiyAra thai gayA. A vAtanI temanI vhena vima LAne khukhara paDatAM teNe peAtAnA bhAIne eka dvivase ekAMtamAM khelAvIne kahyuM, " bhAI ! meM sAMbhaLyu che ke tame sa'sAranA tyAga karI AcArya mahArAja pAse dIkSA levAnA che; zuM A vAta sAcI che ? jo sAcI hAya, tA mAre tamane kahevu joIe ke dIkSA levI e kAMi ramata vAta nathI. dvIkSA athavA saMyamavRtta e nAma ghaNuM suMdara che, paraMtu DuMgara dUrathI. jema raLiyAmaNeA lAge che, tema dIkSA e nAmamAtrathI ja suMdara lAge che. kAma, krodha, lAla, mAha, mada ane matsarAdi AMtara zatruo upara vijaya meLavavA, e sarala vAta nathI; mATe sayamavRtta aMgikAra karavAnA vicArane hRdayamAMthI kaDhADI nAMkhI ApaNA bIjA baMdhuenI jema ekAda guNI ane svarUpavatI kanyA sAthe lagna karIne saMsAranA sukhane hAla tA bhAgavA evI mArI icchA che. ,, hIravijaye saMpUrNa zAMtithI kahyu, " mhena tame je vAta sAMbhaLI che, te satya ja che. tame sayamavRttane muzkelI bharyuM." kA` jaNAvA che, e tamArU' kathana geravyAjabI nathI; paratu me' e muzkela kArya ne sAdhavAnA nizcaya karelA haiAvAthI saMsAranA sukhane bhAgavavAnI mArI icchA nathI. mhena ! tame vicAra karI ke A jIvAtmAe aneka vakhata saMsAranA sukhAne anubhavyAM haze; te paNa tene tRpti thai nathI, enu zuM kAraNa ? enuM kAraNa eja ke saMsAranAM e kahevAtAM sukhA kharI rIte sukhA nathI, paNa sukhAnA mAtra AbhAsa ja che ane tethI temAM jIvAtmAnI tRpti thatI nathI. vastusthiti jyAre AvI che ane tenu mane jyAre satya jJAna thayuM che, tyAre e nAzava'ta, kSaNika ane a Mte du:khadAyI sukhAne vAra Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcArya zrI hIravijayasUri. vAra meLavavAne mATe mAre zA mATe mArA durlabha manuSya avatArane vRthA gumAve joIe? bahena! tame sukha kene kahe che? saMsA2mAM sukha jevI vastu kaI che? eka tarapha musalamAne ane rAjapUte laDe che ane bIjI tarapha khuda hiduo ja mAMhomAMhe yuddha karI rahyA che ane A yuddhamAM-mAnanI svArtha yukta laDAImAM hajAro manuSyanI kala thAya che ane lohInI nadIo vahe che, zuM A sukha che? bahArathI aizvaryavAna ane damAmadAra jaNAtAM bAdazAha ane rAjAo aMtarathI dinarAta rAja khaTapaTa ane pitAnI sattA nabhAvI rAkhavAnA kura kAvatrAmAM pIDAtA jaNAya che, zuM teo sukhI che ? zrImaMta magSya dhanane adhika ane adhika vadhAravAmAM pitAnA jIvanane gALatAM hoya che, zuM temane satya sukhanuM ekAda svapna paNa AvatuM haze kharuM ke ? garIba manuSya potAnI AjI. vikA mATe sakhata deDadhAma karatAM jovAmAM Ave che, zuM temane kharA sukhano anubhava thato haze ke AvI rIte doDadhAmavALI ane jIvanane hAsa karanArI aniSTa pravRttimAM duniyA saMDovAyelI hevA chatAM zuM tame tene sukhI mAne cho? tame bhUle che; sukha kayAM che? kAma, krodhAdi zatruone jItavAmAM, caMcaLA Indriyone vaza karavAmAM, ekAgra dhyAne AtmasvarUpanuM ciMtana karavAmAM, paramAtmA mahAvIranA pagale cAlavAmAM ane dezanuM, samAjanuM ane prANImAtranuM kalyANa karavAnI pravRttimAM ja huM kharA sukhane joI zakuM chuM ane tethI te meLavavAne mATe meM dIkSA grahaNa karavAne vicAra rAkhyo che, mATe bahena ! tamArI IcchAne mAna ApI zakatA nathI, te mATe mane kSamA Ape ane sAthe sAthe dIkSA levAnI rajA paNa Ape kemake tame mArI moTI bahena hovAthI tamArI AjJA meLavavI, e mAruM kartavya che." tera-cauda varSanI ummaranA hIravijayanA mukhamAMthI AvA jJAnanA zabdo nIkaLatAM sAMbhaLI vAMcakamahAzayane kadAca Azcarya thaze; paraMtu je mahApurU thavAne janmelA che, teo bAlyAvasthAthI ja jJAnI ane anubhavI hoya che, e ItihAsaprasiddha vAta che ane tethI temAM Azcarya pAmavAnuM ke zaMkA lAvavAnuM prayojana rahetuM nathI. Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAzA. vimaLA pitAnA laghubaMdhunI daDhatA samajI gaI ane tethI teNe pitAne Agraha cheDI daIne kahyuM. "bhAI! tame jyAre ATalI hada sudhI satyanuM zodhana karyuM che ane tethI dIkSA levAnA draDha nizcaya upara AvI gayA che, tyAre huM tamane prema karatAM aTakAvavAnuM pasaMda karatI nathI. tamArA AvA uttama vicAre jANIne mane bahuja AnaMda thaye che ane sAthe sAthe abhimAna paNa thayuM che. pyArA baMdhu! tame khuzIthI dIkSA aMgikAra karo ane satya sukhane varavA bhAgyazAlI thAo. mArI tamane AzISa che." hIre pitAnI bahenanI o pramANe AjJA meLavyA pachI saMvata 1596, kAtika vadI 2 nA roja AcArya zrI vijayadAnasUri pAse dIkSA lIdhI. dIkSA lIdhA pachI gurUe temanuM buddhicAturya tathA temanA ucca guNe joIne temane dakSiNa pradezamAM nyAyazAstranuM adhyayana karavA mokalyA hatA. tyAM teo keTaloka samaya rahI jAya. zAstramAM pAraMgata thaIne punaH pATaNamAM AvI temaNe pitAnA pAMDityanuM darzana karAvIne potAnA gurUne prasanna karyo. tyArabAda zrI vijayadAnasUri potAnA ziSyamaMDaLa sAthe vihAra karatAM karatAM nAradapuramAM AvyA ane tyAM haravijayane "vAcaka"nI upAdhi maLI. zrI vijayadAnasUrine jema jema hIravijayane paricaya paDato gaye, tema tema temane temanI utkRSTa buddhi, temanAM ucca guNo, temanuM jJAna, temanI namratA ane temanI nirAbhimAna vRttinI khabara paDatI gaI ane tethI teo temanA upara bahuja prasanna rahetA hatA. nAradapuramAMthI vihAra karI teo keTalAka samaya vityA pachI sidehImAM AvyA ane tyAMja cAturmAsa vyatita karavAno nizcaya karyo. teo tyAM cAturmAsa rahyA te daramyAna hIravijayanI vadhu gyatA jaNAtAM temane AcArya padavI ApavAne temaNe vicAra karyo ane te mATe sthAnIka zrI saMghanI zI IcchA che, te jANI levAne mATe temaNe potAno vicAra saMgha sanmukha jAhera karyo, sirohInA saMghe temanA vicArane khuzIthI vadhAvI lIdhe. te pachI yogya muhU hIravijayane AcAryapadavI ApavAmAM AvI ane tyArathI teo AcArya zrI hIravijayasUrinA nAmathI oLakhAvA lAgyA, Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAya zrI hIravijayasUri. L cAturmAsa saMpUrNa thayA pachI zrI vijayAnaMdasUri anyatra vihAra karI gayA ane chevaTe teo vaDalImAM AvyA ane tyAMja kALadhane pAmyA. zrIhIravijayasUri peAtAnA gurUe paralAkagamana karyAnI khakhara sAMbhaLatAM ja bahuja dIlagIra thayA; paraMtu tattvadraSTithI vicAra karIne teoe potAnA mananuM samAdhAna karI lIdhuM ane AcArya tarIkenI javAbadArI upADI lai jainazAsananI unnati karavAnA kAryamAM joDAyA. teo prathama traMbAvatImAM AvyA. tyAMthI DIsA ane Arasada vagere sthaLe vihAra karatA ane nya jIvAne bedha ApatA te gAMdhAramaMdaramAM AvIne cAturmAsa rahevAnA nizcaya karIne tyAMja rahyA. prastuta navalakathAnA caiAdamA prakaraNamAM bAdazAha akabare zrI hIravijayasUrinI atyaMta praza'sA sAMbhaLI temane peAtAnI pAse padhAravAnuM AmaMtraNa karavA mATe ahumadAkhAdanA sukhennAra upara kramAnapatra lakhIne peAtAnA e kama cArIone mAkalavAnI vyavasthA karI hatI, ema ApaNe vAMcI gayA chIe. te mujaba akabaranA e ekama cArIe ahamadAmAda AvI pahoMcyA ane tyAMnA subedArane khAdazAhanuM pharamAnapatra teoe ApyuM. subedAra zAhakhuddIne ahamadAbAdanA mukhya mukhya jaina zrAvakeAne peAtAnI pAse khelAvIne khAdazAhanuM kmAnapatra vAMcI saMbhaLAvyu` ane zrI hIravijayasUrine zahenazAha akabaranI hunnuramAM javAne mATe AjJA ApI. te pachI jaina zrAvakA gAMdhAra gayA ane sUrijIne bAdazAha akabaranA AmaMtraNanI sarva hakIkata temane kahI saMbha LAvI ane peAtAnA taraphathI paNa vina Mti karI ke Apa bAdazAhanA Ama MtraNane mAna ApI temanI pAse jazeA. tA jaina zAsananI bahuja unnati thaze; mATe Apa cAturmAsa vityA bAda AgA javAne mATe jarUra vihAra karaze, sUrimahArAje temanI vAta sAMbhaLI laI vicAra karyo ke zahenazAha akabara satyapriya hovAthI tenI pAse jaIne tene sadupadeza ApavAthI dharmanI khyAti ane dezanuM hIta thavAnA pUratA sabhava che. A pramANe vicAra karI sUrijIe temane jaNAvyu ke tamArI icchA evI che te huM cAtu Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15ra bhAgyavidhAyaka bhAmAzA. rmAsa thaI rahyA bAda bAdazAha pAse javAne mATe vihAra karIza. zrAvake e sAMbhaLIne khuzI thayA ane cAturmAsane saMpUrNa thavAne the samaya hovAthI teo vihAra thatAM sudhI zekAyA. cAturmAsa saMpUrNa thatAM zrI hIravijayasUrie gAMdhAramAMthI pitAnA ziSya parivAra sameta vihAra karyo. mahI nadI utarI vaTadala ane khaMbhAta thaIne teozrI zaiDA divasamAM ahamadAvAda AvI pahoMcyA. ahamadAbAdanA jenee temane moTA samArehathI nagarapraveza karAvyuM. subedAra zAhabuddIne temane ghaNuM ja AdaramAna sAthe pitAnA mahelamAM lAvyA ane bahumUlya hIrA mANijya ane motI vagere vastuo bheTa karIne akabarazAhanI IcchA jaNAvI temane bAdazAhathI pAse javAnI vinaMti karI. sUrijIe javAba Ape. "khAMsAheba! saMsArane tyAga karIne meM munijIvanane svIkAra karelo hovAthI tame bheTa karelI A suMdara ane bahumUlya vastuone laIne huM zuM karuM?" mAre temanI eka paNa vastunI jarUra nathI, tema ni:svAthI jIvananA aMge tene svIkAra paNa mArAthI thaI zake nahiM; mATe tame tene upaga nirAdhAra ane garIba mAnane ane prANIone bacAvavAmAM karaze e vI mArI IcchA che bAdazAha akabarazAhanI zubhecchAne mAna ApI huM temanI pAse javAne mATeja vihAra karate karate atre AveluM chuM ane tethI ahIM keTalAka samaya vitAvyA pachI huM ahIMthI vihAra karIne te tarapha jaIza, mATe te daramyAna temane mArA vihAra saMbaM dhI khabara pahoMcADavI hoya te khuzIthI pahoMcADaje." zAhabuddIna surijInI niHsvArtha buddhi joIne cakita thaI gaye ane temanI ghaNIja prazaMsA karI teNe kahyuM. "sUrijI ! ApanA kahevA mujaba bAdazAha salAmatane ApanA vihAra saMbaM dhI khabara Aje mokalAvIza; mATe Apane jyAre anukULatA hoya, tyAre Apa temanI hajura javAne vihAra karaje, utAvaLa karavAnI ke takalIpha uThAvavAnI kazI agatya nathI." tyArabAda judA judA viSaya upara keTaloka samaya carcA Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 153 vijaya zAthI maLe che ? cAlI rahyA pachI sUrijI potAnA nivAsasthAne AvI pahoMcyA. ahamadAbAdamAM keTalAka divaso sUrIzvare zAMtipUrvaka vyatita karyA ane te pachI bAdazAhe mekalelA banne karmacArIo sAthe pitAnA ziSyasamudAyane laI phatehapura javAne temaNe vihAra karyo. -- -- prakaraNa 19 muM. vijaya zAthI maLe che ? ziyALAnI rUtu hato ane madhyAnhane samaya hate. A vakhate pRthivIrAja pitAnA mahelanA eka oraDAmAM virAmAsana upara dIlagIrI bharelA cahere beTho hato. tene salAhakAraka karamacaMda tenI sAmenA Asana upara beThelo hato. kema, karamacaMda ! mahArANA pratApasiMha taraphathI kAMI samAcAra hamaNAM AvyA che ke nahi?" pRthivIrAje khinnatAthI pUchayuM. "jI hA, temanA taraphathI agatyanA samAcAra laIne eka bhIla bahuja saMbhALapUrvaka ane gupta veze Aje prAtaHkALamAM AvI pahe che ane teNe AvIne mane mahArANAne kAgala Ache ke turata ja huM ahIM AvyuM hatuM, paraMtu nokare Apa bAdazAhanI hajuramAM gayAnI khabara ApatAM huM pAcho pharyo hate." karamacaMde mahArANuM taraphathI samAcAra AvyAne javAba ApatAM sAthe sAthe khulAso paNa karyo. hA, savAramAM bAdazAhe mane yAda karavAthI huM temanI pAse gaye hatuM, paraMtu mahArANAe zA samAcAra mokalyA che?" pRthivIrAje pote bAdazAhanI pAse gayAnI kabulAta karatAM pUchayuM. karamacaMde mahArANane kAgala kahADI tene pRthivIrAjane ApatAM uttara Apyo. "kemalamerano tyAga karyA pachI mahA Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. rANu potAnA parivAra sAthe capana pradezamAM AvelA cAnDa nagaramAM jaIne vizvAsu bhInA Azraye rahyA hatA tathA te samaye mahArANAne pakaDI bAdazAha sanmukha lAvavAnI pratijJA karIne senApati karidakhAM ane tenI sAthe rAjA mAnasiMhane saradAra caMdrasiMha capana pradeza upara caDAI laI gayA hatA, te to A paNe jANIe chIe. A yuddhamAM mahArANAne vijaya thayuM che ane pharidakhAne sadaMtara nAza thAya che tathA caMdrasiMha nAzI chuTa che AghaTanAonuM varNana karatAM saluM bararAja goviMdasiMhajI kAgalamAM lakhe che ke A yuddhamAM kharekharUM mahattvanuM kArya maMtrIzvara bhAmAzAhe kareluM che ane je teNe caMdrasiMhanI talavArane bhega thatAM mahArANune egya vakhate AvIne bacAvI lIdhA na hota, te A je mevADano sUrya kyArano asta pAmI gaye hota ane samasta rAjasthAnamAM aMdhakAra vyApI gayA hatA. geviMdasiMhe bhAmAzAhanI kAryakuzaLatA ane bahAdurInI ghaNI ja prazaMsA karelI che. chevaTe e anubhavI saradAra lakhe che ke je ke A yuddhamAM amane bhagavAna ekaliMgajInI kRpAthI vijaya maLyo che te paNa ame nirAMta karIne zAMtithI eka sthaLe besI zakIe tema nathI, kAraNa ke pitAnA thayelA A parAjayathI bAdazAha akabara krodhe bharAIne turata ja bIjo humale karavAne mATe vizALa sainyane ravAnA karaze ane tethI amAre amArA bacAvane mATe A sthaLane tyAga kare paDaze. vaLI amArI pAsenA ghaNAM kharA saiinike yuddhamAM kAma AvI gayA che tathA je jIvatA rahyA che, tene lAMbo vakhata cAle eTaluM anAja vagere paNa amArI pAse raheluM nathI. AvI sthitimAM bhavidhyamAM zuM thaze, enI kalpanA atyArathI karavI nirUpayogI che ane tethI mAtra bhagavAna ekaliMgajInI kRpAne IcachatAM ame sarve A sthaLane tyAga karIne tamane A kAgaLa pahecaze te pahelAM anyatra cAlyA gayA hazuM." bakaramacaMda!" pRthivIrAje kAgaLane vRttAMta sAMbhaLI lIdhA pachI kahyuM. "kAgaLanI hakIkta sAMbhaLatAM eka taraphathI AnaMda ane te ja kSaNe bIjI taraphathI dilagIrIne sAthe anubhava thAya che. Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijaya zAthI maLe che? 155 maMtrIzvara bhAmAzAhanA yuddhakaizalya mATe mane bahu mAna hatuM ja ane temAM tame kahelI vAtathI vizeSa vRddhi thayelI che. bhAmAzAha e kharekhara alaikika purUSa che ane mane khAtarI che ke mevADane uddhAra paNa tenA ja hAthe thaze. mahArANAnI draDhatA ane svadezanI svataMtratA meLavavA mATe temane utsAha joIne paNa temanA mATe: dhanyavAdanA zabdo mArA mukhamAMthI nIkaLyA sivAya rahetA nathI. AvA rAjA ane AvA maMtrIne je deza ane je bhUmi dharAve che, tene uddhAra game tyAre paNa thayA sivAya raheze nahi, paraMtu temanI atyAranI duHkhI sthitine ahevAla sAMbhaLIne mane bahu dilagIrI thAya che. zuM huM eka kSatriya thaIne mArA duHkhI thatAM jAtibhAIne kAMI sahAya na karI zakuM?karamacaMda !" "avazya madada karI zake, paraMtu jyAM sudhI Apa bAdazAhanA kedI che, tyAM sudhI ahIM beThA mahArASTrane mAtra atyaMta gupta rIte kAgalathI AzvAsana ApavA sivAya bIjuM kAMI karI zake tema nathI." karamacaMde spaSTatAthI uttara Ape. pRthavIrAjane tenA kharI vastusthitinuM bhAna thatAM teNe pitAnI bhrakuTI caDAvIne pUchyuM. "tamArI vAta satya che, karamacaMda! paraMtu bAdazAhanI najarakedamAMthI zuM chUTI zakAya tema nathI? tame kAMI upAya batAvI zake tema che?" karamacaMde uttara Ape. "rAjAsAheba ! huM keTalAe divasethI eja vicAra karI rahyo chuM, paraMtu haju sudhI kAMI paNa upAya maLI Avyo nathI." te pachI ApaNe A sthitimAM ahIM hAtha-paga joDIne kyAMsudhI besI rahezuM ?" pRthivIrAje punaH pUchayuM. "e viSe hAla kAMI paNa kahI zakAya tema nathI, kemake ane kabarazAha jevA mahAna dakSa ane rAjakaLAnipuNa bAdazAhanA paMjAmAMthI svataMtra thavuM, e kAMI sarala kArya nathI, tema chatAM tethI nirAza thavAnuM paNa kAMI prajana nathI." karamacaMde satya javAba Ape. Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa6 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. nirAza thavAnuM prayojana na hoya, to pachI zA mATe tame kAMI upAya zodhatA nathI ?" pRthivIrAje AturatA darzAvI. "upAya zodhI kahADo, e bahu muzkela kArya nathI, paraMtu rogya taka maLyA pahelAM upAya zodhI kahADavA mAtrathI ja artha sare tema nathI ane tethI huM cagya takanI ja rAha joyA karuM chuM." karmasiMhe kahyuM. mane lAge che ke takanI rAha jovAmAM ApaNe artha sare tema nathI; takanI rAha jovI e zuM nirmAlyatA nathI ?" pRthivIrAje kahyuM. "kSatriyo ene nirmAlyatA kahe che, jyAre mutsadI-vaNika ene kArya kuzaLatA kahe che rAjAsAheba! kevaLa bAhubaLathI ja ke kArya saphaLa thatuM nathI paraMtu bAhubaLa sAthe jyAre manobaLane saMga thAya che, tyAre ja saphaLatA prApta thAya che ane tethI takanI rAha joyA vinA yAhoma karIne koI kAryamAM paDatuM mUkavuM, e zarIrabaLane vinA kAraNe kSaya karavA barAbara che." karamacaMde mutsadIgIrInI vyAkhyA karatAM kahyuM. pRthivIrAje saheja hasIne kahyuM. "karamacaMda ! tamAruM kathana satya che ane zarIrabaLa karatAM mane baLa vizeSa baLavAna che, e huM svIkAruM chuM, paraMtu tamane meM je prazna pUchaye hatuM, te mAtra tamArUM buddhicAturya jovAne mATe ja puchaye hatuM ane tame tene A bAda uttara ApIne mArA mananuM samAdhAna karyuM che. amArI rAjapUta jAtimAM bAhubaLa ghaNuM che; paraMtu mane baLanI agara te mutsadIpaNunI khAmIne laI tene atyAre parataMtratAnI sthitimAM mUkAvuM paDayuM che. mane anubhava che ke kaI paNa kAryamAM zarIrabaLa ane mutsadIpaNAne saMga thAya che, tyAre ja vijaya maLe che ane mAre A anubhava jo ke satya che, te paNa tethI zarIrabaLane utArI nAMkhavAmAM ane tenA prati upekSA karavAmAM DahApaNa nathI, e paNa zuM satya nathI?" "e paNa kevaLa satya che." karamacaMde turataja uttara Ape. "huM prathama ja kahI gayo chuM ke bAhubaLa sAthe jyAre mane baLane Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vijaya zAthI maLe che ? 1pa7 mutsadIpaNAno saMga thAya che, tyAre saphalatA prApta thAya che. e kalA bAhubaLane meLavavAthI athavA to tene eka pakSIya upaga karavAthI artha sarato nathI. jeTale aMze mutsadIpaNAnI agatya che, teTale ja aMze bAhubaLanI paNa agatya che ane jyAM e ubhaya baLone saMyoga thAya che, tyAM avazya vijaya prApta thAya che. Apa jANe che ke mahArANA pratApasiMha bAhubaLanI, daDha nizcayanI, vIracita svabhAvanI ane laDAyaka jussAnI sAkSAt mUrti che ane maMtrIzvara bhAmAzAha mutsadIpaNAnI, buddhicAturyanI, sahanazILatAnI ane yuddhakAryakuzaLatAnI sAkSAt mUrti che ane jyAM AvI be vyakita enuM astitva che, tyAM saphaLatA svayaM AvIne bheTe che. hAlamAM jeke teo saMpUrNa saMkaSTamAM che, te paNa chevaTe mahArANAne kahe ke mevADane vijaya thaze, evI mArI mAnyatA che." jevI tamArI mAnyatA che, tevI ja mArI mAnyatA paNa che; paraMtu temanI hAlanI sthiti tarapha dhyAna ApatAM temane vijya thaze ke nahi e zaMkAyukata vAta che. tame jANe che ke mahAna aizvaryazALI ane prabaLa pratApI zahenazAha akabaranI sAme kaI paNa prakAranA sAdhana vinA yuddha cAlu rAkhavuM, e moTAmAM moTI muzkelInuM kArya che ane tethI temane vijya thaze ke nahi, e zuM zaMkAyukta vAta nathI ?" pRthivIrAje potAnI mAnyatAne kahI batAvatAM prazna karyo. "ApanI mAnyatA sAcI hevAnuM huM svIkAruM chuM ane e paNa jANuM chuM ke bhAratasamrATa akabarazAhanI sAme bAtha bhIDavI, e sAdhAraNa vAta nathI, paraMtu daDhanizcaya ane zraddhAne sevanArAM kalAvinda manuSya vijayane kiMvA saphalatAne game te bhege prAma kare che, e vizvane eka aTala siddhAMta che ane tethI mahArANA pratApasiMhanA vijayane mATe zaMkA dharavAnuM mane kazuM paNa prayAjana jaNAtuM nathI." karamacaMde vizvanA siddhAMtane darzAvatAM uttara Ave. karamacaMda!" pRthivIrAje kahyuM. "tamArA AvA uttama vicAra jANIne tathA tamArA jevA samartha kalAvinda purUSa mArA Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. salAhakAra ane mitra hoIne mane bahuja AnaMda thAya che, paraMtu AnaMdanI sAthe eTalI dIlagIrI paNa thAya che ke tamArA jevA musadI mArI pAse hovA chatAM huM mArI mAtRbhUminA kalyANane mATe hAlanI mArI najarakedInI sthitinA aMge kAMI paNa karI zakuM tema nathI ane tethI mane thate AnaMda e mAtra mananuM samAdhAna karavA purate che." "rAjAsAheba!" karamacaMde kahyuM. "jevI Apane dIlagIrI thAya che, tevI mane paNa thAya che, paraMtu hAla te mananuM samAdhAna game te prakAre karyA sivAya anya eka paNa upAya ApaNu pAse rahelo nathI. ApaNuthI je hAlanA saMgamAM kAMI paNa thaI zake tema hoya, te te eTaluM ja che ke mahArANA pratApasiMhane patra dvArA ApaNe AzvAsana ApavuM ane temane game te bhege potAnI daDhatA TakAvI rAkhavAne Agraha karo." "barobara che; hAlanI sthitimAM ApaNe tethI kAMI vizeSa karI zakIe tema nathI ane tethI mananuM samAdhAnaHnirUpAye paNa karavuM paDe che, paraMtu mahArANunA patrane uttara kayAre lakhavAne che?" pRthivIrAje karamacaMdanA abhiprAyane svIkArIne pUchayuM. Apa kahe tyAre huM lakhavAne taIyAra ja chuM." karamacaMde javAba Ape. te pachI Ajeja uttara lakhI nAMkhIne Avela bhIlane pAcho gupta rIte ravAnA karI de, eja ThIka che, kema kharuM ne?" pRthivIrAje kahyuM. hA, e ja ThIka che ane tethI huM hamaNAM ja uttara lakhIne AvuM chuM ane Apa tene vAMcI le ke turata ja Avela bhIlane e uttararUpI kAgaLane ApI ravAnA karI dezuM." karamacaMde Asana uparathI ubhA thatAM kahyuM, karamacaMda pAsenA bIjA oraDAmAM gayo ane tyAM besIne saluMbararAja goviMdasiMhe lakhelA patranA uttararUpe sarasa zabdomAM eka kAgaLa DIvAramAM lakhI nAMkhyo ane tyArabAda punaH pRthi. Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caMpAdevI. 159 vIrAja pAse AvIne tene e kAgaLa vAMcavAne Ape. pRthivIrAje sadarahu kAgaLane vAMcI lIdhA ane pitAne saMtoSa jAhera karatAM kahyuM. "karamacaMda! kAgaLa bahuja sArI rIte lakhele che ane tethI temAM kAMI sudhAre vadhAro karavA jevuM nathI, mATe tene parabIDiyAmAM barobara baMdha karIne tame jAte ja mahArANunA bhIlane hAthohAtha Apaje. " bahu sAru, ApanI AjJA mujaba amala karIne Apane khabara ApIza." ema kahI karamacaMda pRthivIrAja pAsethI kAgala laIne potAnA AvAse AvavAne oraDAnI bahAra nIkaLe ane jarA AgaLa cAlyA. paraMtu mastakamAM kAMIka vicAra uddabhavatAM te pAchA vaLIne puna: eAraDAmAM AvyuM. prakaraNa 20 muM. caMpAdevI. na thA mAluma ke uphatameM gama khAnAM bhI hotA he, jIgarakI bekalI ora jIkA gabharAnAM bhI detA he. agara dAnI sImI rejhana, ajala dAge judAirA, namIkarada- badIla rezana, cIrAge AzanAIro." karamacaMda puna: oraDAmAM AvyuM, tyAre pRthivIrAja vicAra sAgaramAM gothAM khAto hatuM ane tethI tene karamacaMdanA Agamana nI khabara paDI nahi. karamacaMde tene bedhyAna joIne tenuM dhyAna potAnI tarapha kheM. cavA mATe kahyuM. "rAjAsAheba !" pathivIrAje jhaTa laIne tenI sAme joyuM ane AturatAthI pUchayuM. "kema karamacaMda !" "mArI eka vinaMti sAMbhaLaze ?" karamacaMde Asana upara besatAM kahyuM. Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAhu " mArA sAcA salAhakAra ane mitranI vina Mtine zuM huM sAMbhaLIza nahi, ema dhArIne tame e prazna kare che ? " pRthivIrAje pUchyuM. " Apa mArI vinaMtine nahi sAMbhaLeA, e hetuthI me e prazna karyo nathI; paraMtu Apane tene sAMbhaLavA jeTalI atyAre phurasada che ke nahi. e jANavAnA hetuthI ja meM e prazna karyA che. cade uttara ApyuM. p kama " priya mitra ! tamArI vinaMta te zuM paNa tamArI salAhu paNa game te samaye sAMbhaLavAno mane phurasada ja che, mATe tamAre je kahevu hAya te khuzIthI kaheA; huM tene sAMbhaLavAne taiyAra ja chuM.' * tr bahu sArU; sAMbhaLe tyAre. " karamacaMde ema kahIne pRthivIrAjanI kharAbara sAme joine pUchyuM. " mArI vinaMti evI che ke Apa Ama ne Ama mA sthitimAM kayAM sudhI vakhatane vyatita karaze. ? 99 "C tame zuM kahevA mAgeA che, te huM kharAkhara samajI zakatA nathI; mATe tamAre je kahevu hAya, te jarA spaSTatAthI kaheze, tA tene samajavAnI mane saralatA thaze. " pRthivIrAje tenA mane nahi samajatAM kahyuM. " mArA kahevAnA bhAvAtha evA che ke rANIjInA paraleAka gamanane have ghaNuMA samaya thai gayA che ane tethI Apa pharIthI lagna kare, teA zI harakata che ? " karamacaDhe peAtAnA kathananA bhAvA tha kahI batAvyA. pRthivIrAje e sAMbhaLIne nizvAsa mUkatAM kahyuM. " karamacaMda ! tamArU kahevu ThIka che; paraMtu pharIthI lagna karavAnA mArA vicAra nathI; kAraNa ke lIlAdevI jevI sadguNI ane sauMdaya vatI patnI zuM vAravAra maLavI sahela che ? "" tr rAjAsAhema ! " karamaca Mde gaMbhIratA pUrvaka kahyuM. " Apa nuM kathana satya che ke zrImatI lIlAdevI jevA rANIjI maLavA, e sahela nathI; paraMtu Apa temanA zeAkamAM rahIne phrIthI lagna nahIM karA, tA tethI eka vakhata mRtyu pAmelA rANIjI jema Apane punaH Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caMpAdevI. maLavAnA nathI, tema tethI Apane zoka paNa e thavAnuM nathI, mATe mArI vinaMtine svIkAra karIne Ape pharIthI lagna karavuM, e. ja Apane mATe zreyaskara che. karamacaMda!" pRthivIrAje dIlagIrI bharelA avAje kahyuM, tamArI mArA pratyenI lAgaNIne mATe huM tamAro upakAra mAnuM chuM; paraMtu dilagIra chuM ke huM tamArI vinaMtIne svIkAra karI zakatuM nathI." "tema karavAnuM kAMI kAraNa?" karamacaMde prazna karyo. "hA, kAraNa che ane te tame kayAM jANatA nathI ? mArI hRdayezvarI lIlAdevI je ke mRtyu pAmI che ane te mane puna: maLe evI AzA rAkhavI e paNa kevaLa mUrkhatA che, te paNa tenA asAmAnya premane, tenA ucca sadaguNane, tenI mIThI vANune, tenA apratIma rUpa-lAvaNyane ane tene sadeva hasatA mukhAviMdane huM hajI bhUlI gaye nathI. tene amara AtmA je ke svargamAM ja virAjato haze, te paNa tenI smRtirUpa mUrti mArA hRdayamaMdiramAM ja virAje che ane tethI tene tiraskAra karIne, tene visArI daIne huM anya strInI sAthe lagna karavAne taiyAra nathI. karamacaMda ! tame catura ane vidvAna thaIne mane khoTe bhAge kAM daro che ?" pRthivIza je kAMIka AvezathI javAba Ape. rAjAsAheba !" karamacaMde kahyuM. "Apane khoTe mA deravAnuM mane zuM prayojana che? huM te Apane kharA ja mAge derUM chuM ane ema karavuM, e mArI pharaja che, paraMtu rANajInA mRtyu pachI Apane jIva udAsa rahetA hovAthI Apane mArI sAcI salAha paNa viparIta lAge che ane tethI ja Apa tene mArga kahe che." tamane mArA kathanathI mAThuM lAgyuM hoya tema jaNAya che; paraMtu karamacaMda! tame ja vicAra kare ke lIlAdevI jevI bIjI strI maLavI, e zuM sahaja vAta che? pRthivIrAje pUchyuM. Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. jema e sahaja vAta nathI, tema e asaMbhavita paNa nathI, paraMtu ethI lIlAdevI zuM Apane puna: maLaze kharA?" karamaca de pathivIrAjanA praznano uttara ApatAM svAla karyo. "nahi; eka vakhata mRtyu pAmeluM mANasa punaH maLatu nathI. e to huM sArI rIte jANuM chuM." pRthivIrAje javAba Ape. te pachI e mATe zeka karavAthI zuM phaLa maLavAnuM che ? kAMI ja nahi ane tethI mArI vinaMtino svIkAra karI Apa punaH lagna karIne sukhI thAo, evI mArI IcchA che." karamacaMde mULa vAta lAvIne mUkI. ghaDIbhara mAne ke huM tamArI vinaMti svIkAra karIne lagna karavAne taiyAra thAuM; paraMtu mAre kenI sAthe lagna karavuM ?" pathivIrAje prazna kyo. e viSe meM mArAthI banatI saghaLI goThavaNa karI rAkhI che. lIlAdevInA bahena caMpAdevI ApanA rANI thavAne savoze lAyaka che. ane vaLI tenI sAthe lagna karavAthI svargastha rANIjInA premane paNa Apa smRtimAM rAkhI zakaze. mATe Ape caMpAdevI sAthe lagna karavuM, e uttama che." karamacaMde karelI saghaLI goThavaNa kahI batAvI. e vAta paNa ghaDIbharane mATe huM svIkArI lauM, paraMtu zuM caMpA mane cAhe che? ane je te mane na cAhatI hoya, to tenI sAthe balAkAre mAre lagna karavuM, e zuM ucita che?" pRthivIrAje punaH prarthana karyo. koInI sAthe baLAtkAre lagna karavAne mATe huM Apane Agraha karatuM nathI, paraMtu je caMpAdevI Apane cAhatA heya, te pachI Apa tenI sAthe lagna karavAne taiyAra chene?" karamacaMde ema kahIne pathivIrAjanI sAme joyuM. pRthivIrAja have vicAramAM paDI gayo. teNe karamacaMdanA pramane kAMI paNa uttara Ape nahi. Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caMpAdevI. 163. pathivIrAjane nirUttara rahela joIne karamaca de kahyuM. "kema uttara ApatA nathI rAjA sAheba ?" karamacaMda ! huM tamArA pra"nane vicAra karIne javAba ApIza. zahenazAha akabare paNa mane gaIkAle punaH lagna karavAnI mitratAnA dAve salAha ApI che ane teno javAba paNa mAre. vicArIne ApavAnuM che." pathivIrAje kahyuM. tyAre te Ape zahenazAhanI salAhane mAnya rAkhavI paDaze, kema kharuM ne?" karamacaMde jarA hasIne pUchayuM. uparathI mitratAne dAva karanArA ane aMdarathI zatrutA dharAvatA zahenazAhanI salAhane mAnya rAkhavAne huM koI paNa rIte taiyAra nathI; paraMtu A viSayamAM tamAro jyAre bahu Agraha che, tyAre mAre avazya vicAra karavo paDaze. hAla te tame tamane pelA, kAma upara jAo. daramyAna huM vicAra karIne tamane nirAMte gya javAba ApIza." - "bahu sArU Apane gya lAge tyAre javAba Apaje paraMtu mArI vinaMtine asvIkAra karavAnuM sAhasa ekadama karI nAMkhatA nahi, e mAre khAsa karIne Agraha che. huM have rajA lauM chuM ane sAMje agara kAle savAre Apane maLIza." ema kahI karamacaMda cAlyo gaye ane pathivIrAja karamacaMde karelA Agraha viSe vicAra karavA lAgyA. teNe ghaNe samaya sudhI e viSaya upara vicAra karyo, paraMtu te kaI paNa nizcaya upara AvI zakyo nahi; kAraNa ke lIlAdevIne akhkhalita prema ane aMte thayele tene viga tene eTale badhe sAlatuM hatuM ane tenA hRdayamAM ethI eTalI badhI gaMbhIra asara thayelI hatI ke tenuM jIvana tene have apriya thaI paDyuM hatuM ane tethI potAnI evI du:khI sthitimAM te anya strI sAthe lagna karavAne khuzI nahote. caMpAdevI pitAne cAhatI haze, e khyAla tene Aja sudhI AvyA naDe; paraMtu karamacaMde jyAre e vAta bhAra daIne kahI che, tyAre te satya hovI je e ane tethI Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. je caMpAdevI pitAne kharI rIte cAlatI ja hoya, te tenA premane svIkAra kare ke nahi, e vicAre tenA mastakane bhramita banAvI dIdhuM. caMpAdevInA premane svIkAra karavAthI pitAnuM duHkha keTaleka aMze dUra thavAnI sAthe lIlAdevInI smRti kAyamane mATe rahI zakaze, e karamacaMdanuM kahevuM asatya to nathI ja, evo vicAra tenA masti hakamAM utpanna thaye paraMtu te pitAne cAhe che ke nahi. enI khAtarI prathama karavAnI tene jarUra jaNAI ane tethI te caMpAdevIne maLavAne ane tenA vicAro jANI levAne Atura thaI gayA. A pramANe vicAra karI pitAnI AturatAne zamAvavAnI khAtara te caMpAdevInI pAse javAne uTha ane be traNa pagalAM AgaLa cAlyA ke turata ja caMpAdevIne oraDAmAM praveza karatI ane pitAnI tarapha cAlI AvatI tenA jevAmAM AvI. pRthivIrAje Aja paryata caMpAdevIne kadipaNuM dhyAnapUrvaka joI nahotI ane tethI tenuM saudarya kevuM che, tenI kalpanA sarakhI paNa tene nahotI, paraMtu atyAre teNe tene barAbara joI ane tene jotAM ja te Azcarya pAmI gaye. teNe joyuM ke caMpAdevI potAno svargastha priya patni lIlAdevIthI rUpamAM jarA paNa utaratI nahatI eja lAvayanA bhaMDAra sarakhuM mukha, eja sIdhI sarala nAsikA, eja gulAbI gAle, eja caMcaLa AMkha, eja dADamanI kaLIo jevI daMtapakita, eja kanakakaLaza jevAM stana, eja kamaLadaMDane paNa zaramAve tevA nAjuka hAtha, eja pAtaLa kaTIga,eja sthaLa nitaMbapradeza, eja caMpakavaNIya dehalatA ane eja gajagAminI cAla! TuMkAmAM kahuM te eja lalita lalanA lIlAdevI! pRthivIrAja caMpAdevIne joIne tenA anupama rU5-lAvaNyane nirakhIne pitAnuM bhAna kSaNavArane mATe bhUlI gayeteNe potAnA manathI prazna karyo. "zuM A lIlAdevI che?" aMtaramAMthI turata ja javAba maLe ke A lIlAdevI te nathI, paNa tenI pratimUrtirUpa tenI bahena caMpAdevI che. pRthivIrAje caMpAdevInI sAme joIne kahyuM. "caMpAdevI !" zuM kahe che, rAjAsAheba !" caMpAdevIe pUchayuM. tuM kharekhara caMpAdevI che ke lIlAdevI ?" pRthivIrAje prazna ko. Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caMpAdevI. kema, Apa mane oLakhI zakatA nathI, e kevI vAta?'huM caMpAdevI ja chuM. lIlAdevI have A saMsAramAM nathI, e Apa kayAM jANatA nathI ?" caMpAdevIe eka ni:zvAsa nAMkhIne javAba Ape. ThIka, tuM caMpAdevI che te bhale; paraMtu lIlAdevI tane kadi yAda Ave che ? tuM tene kadi saMbhAre che?" pRthivIrAje bIje prazna karyo. rAjA sAheba! e prazna pUchIne mane zA mATe duHkhI karo. che! lIlAdevI-mArI pavitra ane sadgaNa henane huM dinarAta saMbhAruM chuM. paraMtu saMbhAravA mAtrathI tene cirakALane mATe thayelo viyoga zuM dUra thAya tema che kharo ?" caMpAdevIe puna: ni:zvAsa nAMkhIne javAba ApatAM pUchyuM. nahi, tene viga maTIne saMga thAya tema nathI te nathI. ja. ThIka, javAde e vAtane; paraMtu caMpAdevI! huM tArI pAsethI eka vAta jANavA mAguM chuM." pRthivIrAje mULa vAta lAvIne mUkI. zI vAta jANavA mAgo che, rAjA sAheba ?" caMpAdevIe pUchayuM. eja ke teM tAruM dila keIne arpaNa karyuM che? tuM keIne cAhe che?" pRthivIrAje pUchayuM ane have te ze uttara Ape che, e jANavAne te AturaSTie tenI sAme joI rahyo. pRthivIrAjane nahIM dhArele prazna sAMbhaLIne te vicAramAM paDI gaI ane zaramathI nIcuM paNa joI gaI. teNe tenA praznane kAMI paNa uttara Ape nahi. pRthivIrAjane jyAre kAMI paNa uttara maLe nahi, tyAre teNe puna: eja prazna karyo. "caMpAdevI! kema uttara ApatI nathI? tuM koIne cAhe che?" caMpAdevIe pRthivIrAjanI sAme arthasUcaka daSTithI joIne kahyuM. e prazna pUchavAnuM Apane zuM prayojana che?" "prajana che ane tethI ja tene pUchuM chuM." pRthivIrAje kahyuM. Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. - "paraMtu e prayajana mane kahI zakAya tema nathI ?" caMpAdevIe pUchyuM. prayajana te eja che ke tuM have ummaralAyaka thaI che ane tethI kumArI avasthAmAM tane mArA AvAse rAkhavI, e gyanathI. tuM jene cAhatI hoya, tenI sAthe tArUM lagna karI devAne mAre vicAra hovAthI meM tane e prazna pUchyo che." pRthivIrAje khulAso . "Ape vicAra to sAro karyo che, paraMtu emAM mane pUchavA jevuM zuM che ? Apane tathA mArA pitAzrIne egya lAge tema kare." caMpAdevIe udAsina bhAve kahyuM. - e ThIka che, paraMtu lagna jevA gaMbhIra viSayamAM tArI saMma tinI khAsa agatya che ane tethI ja meM tane e svAla karyo che ke tuM koIne cAhe che? teM tAruM hRdaya koIne arpaNa karyuM che ane karyuM hoya, te mane kahe eTale tArA pitAzrIne kahIne tAruM lagna tenI sAthe karAvI ApavAnI goThavaNa karUM." pRthivIrAje, nikhAlasadilathI kahyuM. rAjAsAheba ! tamArA praznano uttara Ape e mane je ke ucita nathI; te paNa Apa mArI bahenanA pati hoIne mArA ni kaTanA saMbaMdhI che, ema dhArI ApanA praznano uttara ApavAne huM bahu harakata jetI nathI ane tethI kahuM chuM Aja keTale e samaya thayA meM mAruM hRdaya eka purUSane arpaNa karyuM che." caMpAe zaramane tyAga karIne spaSTa uttara Apyo, kene arpaNa karyuM che? " pRthivIrAje turataja bIje svAla karyo. e zuM ApanA jANavAmAM nathI ? " caMpAdevIe pRthivIrAjanI sAme dhyAnapUrvaka joIne tikSaNa kaTAkSa sAthe pUchyuM. nahi, e vAta mArA jANavAmAM nathI; kemake tArA hRdayanI gupta vAtane huM zI rIte jANI zakuM ? " pRthivIrAje ajAyabI, sAthe kahyuM. Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * : - - paMcapAdevI. "mArA hRdayanI gupta vAtane Apa zI rIte jANI zake, e eka judo ja svAla che; paraMtu Apa jyAre e vAtane jANatA nathI, tyAre mAre te tamane kahevI ja paDaze. rAjAsAheba! mArI sAthe cAlo; huM Apane hamaNAMja batAvI ApuM chuM ke meM mArU hadaya kone arpaNa karyuM che." caMpAdevIe ema kahIne tene netrasaMketathI pitAnI sAthe AvavAnI sUcanA karI. . caMpAdevI AgaLa ane pRthivIrAja pAchaLa, e pramANe banne e oraDAmAMthI nIkaLIne bIjA oraDAmAM AvI pahoMcyA A eAraDe caMpAdevIno hato. oraDAmAM praveza karIne caMpAdevIe divAlamAM goThavelA suMdara nakazIdAra dvAravALA kabATane ughADayuM ane te pachI pRthivIrAja sAme joIne kahyuM. rAjAsAheba ! A kabATanI aMdara Apa kaI jaI zako cho?" pRthivIrAja kabATathI jarA dUra ubho hovAthI teNe barobara dhyAnapUrvaka joIne kahyuM. "hA, kabATanI madhyamAM goThavelA eka citrane-chabIne huM joI zakuM chuM." paNa te citra konuM che, zuM Apa tene oLakhI zaktA nathI?" caMpAdevIe pUchayuM. caMpAdevInA e praznathI te tenI atyaMta najIka AvyuM ane tyArabAda kabATanI aMdara joIne Azcarya darzAvatAM teNe javAba Apyo. " A citra to mAruM pitAnuM ja che, paraMtu te tArI pAse kayAMthI ?" caMpAdevIe kahyuM "mArI bahena lIlAdevIe mane A citra eka divase ApyuM hatuM ane tyArathI te mArI pAse che." paNa tene batAvIne tuM mane zuM kahevA mAge che ? " pRthivIrAje AturatApUrvaka pUchyuM. "eja ke e citra je purUSanuM che, te purUSane huM cAhuM chuM ane tene ja meM mAruM dila arpaNa karyuM che. " caMpAdevIe ekadama uttara Apyo. * pRthivIrAja tene uttara sAMbhaLIne ajAyaba thaI gayo. teNe caMpAdevInA mukhAviMda pratye dhyAnapUrvaka joIne zaMkAzILahadaye Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. pUchayuM. "caMpAdevI! zuM tuM mane cAhe che ? ane cAhe che te zA kAraNathI?" "rAjAsAheba ! meM je kahyuM che, temAM zaMkA dharavAnuM kazuM paNa prayojana nathI, kAraNa ke huM Apane cAhuM chuM e nirvivAda vAta che, paraMtu Apane huM zA kAraNathI cAhuM chuM athavA te Apane meM mAruM hRdaya zA mATe arpaNa karyuM che, te huM paNa jANatI nahi hovAthI tene uttara ApI zakIza nahiM." caMpAdevIe spaSTatAthI kahyuM. caMpAdevInA uttara pachI pRthivIrAje kSaNavAra vicAra karIne kahyuM. "caMpAdevI! tArI bahena lIlAdevInuM mRtyu thatAM anya strInI sAthe lagnanI gAMThathI joDAvAno mAro vicAra kiMcitmAtra paNa nahotuM ane e vicAra pramANe vartavAne meM nizcaya paNa karI rAkhyuM hatuM, paraMtu mArA mitra ane salAhakAra karamacaMde Aje mane pharIthI lagna karavAno ane te paNa tArI sAthe lagna karavAne eTale badho Agraha karyo che ke huM tene te bAbata spaSTatAthI nA pADI zakuM tema nahi hovAthI vicAra karIne javAba ApIza, ema kahIne meM tenA mananuM hAla turata samAdhAna karyuM che. mArI mAnyatA evI hatI ke tuM mane cAhatI nahi hoya ane tethI tArI pAsethI tene khulAso meLavyA pachI karamacaMdane huM javAba ApavAne hatuM ke caMpAdevI mane cAhatI nathI eTale pachI mAre tenI sAthe baLAtkAre zI rIte lagna karavuM? AvI rIte tene uttara ApIne huM mArA nizcayane vaLagI rahevAne mAgate hAIne meM tArI pAsethI tuM kone cAhe che, e jANuM levAnA hetuthI e viSayanA prazno tane karyA hatA, paraMtu tuM jyAre mane cAhe che, tyAre tArA premane asvIkAra karIne tane-mArI priya patnInI henane du:khI karavI ane sAthe sAthe mArA sAcA mitra karamacaMdanI salAhane amAnya rAkhavI, e have mane ucita lAgatuM nathI. caMpAdevI ! priyatamA lIlAdevIne prema eTalo badho agAdha hatuM ke tene huM mArA AkhA jIvanaparyata kSaNavArane mATe paNa bhUlI zakuM tema nathI, te paNa mArI priyatamAnA e Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caMpAdevI. premanI ane khuda tenI smRti kAyama rAkhavAne mATe huM tArI sAthe lagna karuM to meM mArA priyatamAne anyAya Ape che, ema gaNAze nahi ane tethI huM tArA premane svIkAra karIne te badalAmAM huM tane mAro ardha prema ApuM te tuM mArI sAthe lagna karavAne khuzI che?" pRthivIrAje nikhAlasa dilathI badhI hakIkata kahIne chevaTe pUchyuM. rAjAsAheba! pyArA! Apa mane Apane ardha prema Ape ke badho prema Ape athavA te mane cAhe ke sadaMtara na paNa cAhe, paNa meM mAruM dila je Apane arpaNa karyuM che, te anyanuM kadipaNa thaze nahi ane tethI ApanI game tevI zarata mAre kabula che, huM ApanI sAthe lagnathI jeThAvAne khuzI ja chuM" caMpAdevIe javAba Ape. pRthivIrAje khuzI thatAM kahyuM "caMpAdevI! jyAre tuM mArI zaratane kabula kare che, tyAre tuM mArI svargastha priyatamAnI bahena hAIne huM paNa tArI sAthe lagna karavAne khuzI chuM. pyArI caMpA! tuM lIlAdevInI sAkSAta mUrti ja chuM ane tethI mAre tAro zA mATe tiraskAra karavo joIe? Ava, priya caMpA! Ava ane A duHkhI pRthivIrAjanA baLatA hRdayane AliMgIne tene zAMta kara." caMpAdevIne eTaluM ja joItuM hatuM. te pRthivIrAjanA vacanathI atyaMta khuzI thaI gaI; paraMtu strIcita lajajAnA AvaraNathI te nIcuM joIne ubhI rahI ane teNe kAMI paNa uttara Ape nahi. pRthivIrAja tene nirUttara rahelI joIne tenI pAse gayA ane tene potAnA bAhupAzamAM laIne lajajAthI lAlacoLa banelA tenA adharANa upara snehadAnarUpI cuMbana bharIne teNe kahyuM: "cAMpAM DagalAM cAra, laTakaMtI lAlAM jase; bhAmana bhara dhara bhAra, pA amRta pRtharAjaje." caMpAdevI pitAnA priyatama kavinI kAvyacAturI joIne hasI * pratApa pratinA nATakamAMthI. Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 bhAgyavidhAyaka bhAmAzA. paDI ane hasatAM hasatAM te paNa vRkSane jema sukemala velI AliMgana kare che tema pRthivIrAjane AliMganI bheTI paDI. ame nathI jANatA ke A ubhaya premIe premAliMganamAMthI kyAre chUTA thayA? ame jANIe chIe mAtra eTaluM ja ke teo te pachI lagnanI pavitra gAMThathI joDAIne paramAnaMdathI divase gujAravA lAgyA hatA ane ame AzA rAkhIe chIe ke amArA vAMcaka badhuo eTalAthIja sateSane dhAraNa karaze. prakaraNa 21 muM. kaSTane avadhi. eNnDa nagaranA upavanamAM thayela yuddhamAM megalene parAjaya thayA pachI teo puna: moTuM sainya laIne pratApasiMha upara caDI AvavAnI taiyArI karI rahyA hatA. A khabara pratApasiMhane pitAnA gupta dUta mAraphata maLatAM teNe bhAmAzAha tathA geviMdasiMhanI salAhathI cenDa nagarano tyAga karIne AbuthI bAra gAu pazcimamAM dUra AvelA pahADomAM cAlyA javAne nizcaya karI rAkhyuM hatuM, e ApaNe sattaramA prakaraNamAM joI gayA chIe. A vakhate pratApa siMhanI pAse sainya mAtra nAmanuM ja hatuM, kAraNake tenA ghaNAkharA bahAdura yoddhAo chellA yuddhamAM mAryA gayA hatA ane je bacyA hatA, teo paNa tenI pAse AvI duHkhI sthitimAM keTale samaya raheze, te viSe kAMI kahI zakAya tema nahotuM ane tethI jyAre teNe cainDa nagarane tyAga karyo, tyAre tenI sAthe mAtra tenAM parivAranAM mANase, tenAM Aptajane, tenAM traNa cAra vizvAsu saradAra, DAka rAjapUta sainiko ane te sivAya keTalAka vizvAsu bhalo ja mAtra hatA. samasta mevADamAMthI eka paNa nagara ke eka paNa grAma pratApasiMhanA kabajAmAM rahyuM nahotuM. tene pitAne rAjA jANIne ke paNa manuSya Azraya Ape tema paNa nahotuM ane tethI teNe kaI gupta ane dUranA pradezamAM cAlyA javAne vicAra karIne vanamAM Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaSTane avadhi. 171 AzrayahIna ane nirAdhAra mANasanI jema AmathI tema ane temathI Ama bhaTakavAnuM zarU karyuM. ghaDImAM eka sthaLe te ghaDImAM bIje sthaLe e pramANe vanamAM bhaTaktAM bhaTakatAM tenA ane avadhi AvI rahyuM hatuM. ekAda gupta sthaLa zodhIne tyAM vasavAne nizcaya karatuM hatuM ke turataja tenA bhIlato megala tenI zodhamAM AvI pahecAnI khabara ApatA hatA ane tethI tene tAbaDatoba tyAMthI cAlyA javuM paDatuM hatuM ane bIjA sthaLanI tapAsa karavI paDatI hatI. koi vakhate vanamAMthI kaMdamULAdi je maLatuM hatuM, tene khAIne pitAnI sudhAne tRpta karavAnI khAtara te pitAnA parivAranI mANaso sAthe besavAnI taiyArI karato hato, paraMtu te daramyAna zatru enA AgamananA samAcAra tene maLatA ane tethI khAvAnuM mulatavI rAkhIne paNa tene potAnAM Aptajanene bacAvavAnI khAtara nAzI javuM paDatuM hatuM. A pramANe eka be vAra nahi, paNa ghaNI vAra banatuM hovAthI tenA duHkhane have pAra rahyo nahote. mogale tenI zodha eTalI badhI khaMtathI ane kALajIthI karatA hatA ke te eka paNa sthaLe nirAMta karIne rahI zakato nahoto ane ghaDIe ghaDIe tene eka sthaLethI bIje sthaLe ane bIje sthaLethI trIje sthaLe nAsI javuM paDatuM hatuM. mevADanA mahArANA pratApasiMhanI A samaye eTalI badhI du:khada avasthA thaI paDI hatI ke tene ane tenA mANasane khAvAne paTapura anna paNa maLatuM nahotuM ane kadi jyAM tyAMthI lAvIne khAvAne besatAM te mogale tenI zedhamAM niraMtara pharatA rahetA hovAthI temane nirAMte besIne khAvAne vakhata paNa raheto nahote. TuMkAmAM kahIe te A samayanI pratApasiMhanI sthiti eka garIbamAM paNa garIba ane nirdhanamAM paNa nirNana duHkhI bhikSukanI sthiti karatAM paNa kharAba hatI. kAraNa ke eka bhikSuka jo ke garIba ane nirdhana hoya che, te paNa te mAgIbhikhIne pitAnuM ane pitAnA kuTuMbanuM udarapoSaNa karIne AnaMdane anubhava karI zake che, paraMtu pratApasiMhane te tene ane tenA parivArane mATe peTapura khAvAnuM maLatuM nahotuM, eTaluM ja nahi, paNa ciMtA, bhaya, duHkha, glAni ane zekathI tene zAMti ke ArAmanuM svapna Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 bhAgyavidhAyaka bhAmAzA. paNa AvatuM nahotuM ane tethI te eka sAmAnya bhikSukathI paNa duHkhI hatA, ema kahevAmAM ame bIskula atizayokti karatA nathI. viravara pratApasiMhanI AvI sthiti hatI, e nirvivAda vAta che ane samartha ItihAsavettAo paNa eja pramANe kahe che te paNa tenA bairyane, tenI daDhatAne, tenI svadezabhakitane ane tenA hRdayanI zAMtine Aja sudhI jarApaNa bhaMga thaye nahote; paraMtu ApaNe tenA uttama guNenuM game teTaluM varNana karIe, to paNa te aMte te eka saMsArI manuSya ja hatuM, e vAtane ApaNe bhUlI javAnuM nathI. eka manuSyanuM cAritra game teTaluM uttama hoya, tenAmAM game teTalA asAdhAraNa daivI guNo hoya ane tenAmAM game teTalI daDhatA heya, te paNa jyAM sudhI te eka saMsAranI sthitimAM hoya che, jyAM sudhI te vyaktigata premamAM mazagula hoya che ane jyAM sudhI te A mArUM ane A tArUM evI bhedabuddhimAM rahevAnuM Icche che tyAM sudhI te AtmAnI uMcI hadane pAmI zakate nathI ane tethI kALanA prabhAve, saMganA baLa ane karmanA udaye je tenAthI pitAnI draDhatAmAM sarvathA sthira na rahI zakAya, te te mATe te jarA paNa deSane pAtra nathI, kAraNa ke evI avasthAmAM tenAthI pitAnI daDhatAne barAbara sAcavI na zakAya te ekamanuSyane mATe te svAbhAvika ja che. ame atre caramazarIrI ane paramAtmasvarUpa mahApurUSanI vAta karatA nathI, paraMtu sAmAnya manuSya varga. nI ja vAta karIe chIe ane tethI amArA kathanamAM koIne zaMkA lAvavAnI kazI paNa agatya nathI, tema chatAM ame amArA A kathanane siddhAMta tarIke TharAvavA mAgatA nathI, kAraNa ke ghaNAM sAmAnya gaNAtAM manuSyae paNa samayaparatve evuM addabhUta AtmavIrya darzAvI ApyuM che ane chevaTa sudhI potAnA nizcayane-satyAgrahane evI te daDhatAthI vaLagI rahyA che ke temaNe pitAnA AtmIya vahAlAMonI, akhuTa saMpattinI, alaikika vaibhava-vilAsanI ane pitAnA priya prANanI paNa darakAra karelI nathI. A vAta ItihAsanA jANakArothI ajANuM nathI, paraMtu amAre kahevAne Azaya mAtra eTalo ja che ke eka manuSya potAnI game teTalI daDhatA Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 173 kaSTane adhi. TakAvI rAkhavAnI IcchA hovA chatAM paNa je kALa, saMyena ke karmanA prabhAvathI mAnasika durbaLatAne vaza thaIne asthira banI jAya, te temAM Azcarya pAmavAnuM kazuM paNa prajana nathI. ghaNIvAra ApaNe joIe chIe ke eka manuSyane mAthe duHkhanuM vAdaLa tuTI paDe che, tene vaibhava cAlyA jAya che, tenA dhanane nAza thAya che ane vakhate tenA upara prANasaMkaTa paNa AvI paDe che, te paNa te pitAnA nizcayathI jarA paNa calita thatuM nathI, paraMtu jyAre tenA hRdayanA TukaDAerUpI vhAlAMo upara koI jAtanA saMkaTanI asara thAya che ane temane duHkhI thatAM jue che, tyAre vairya sarvathA rahetuM nathI. mahArANA pratApasiMhanA saMbaMdhamAM paNa Ama ja banyAnuM kahevAya che. teNe potAnA dezanI svataMtratA puna: meLavavAnI khAtara sarvasvane tyAga karIne vanavAsane svIkAra karyo hato ane AnaMdathI asahRA duHkhane sahana karavAnuM paNa pasaMda karyuM hatuM ane te mATe ApaNe te mahAna pratApI narapuMgavanI jeTalI prazaMsA karIe, teTalI theDI ja che; paraMtu jyAre teNe potAnA priya bALake annane mATe raDatAM ane kSudhAthI pIDAtAM joyA, tyAre e pratApI purUSanA vairyane avadhi AvI rahyo ane tethI tenA mukhamAMthI nirAzAnA ugAro nIkaLI paDyA hatA. hakIkata evI che ke eka samaye pratApasiMha vanamAM gya sthaLe beThe beThe pitAnA dezanI durbaLatA viSe avanavI kalpanAo karate hato, te samaye tenI mahArANa padmAvatI tenI pAse AvI pahoMcI. mevADanA mahArANA pratApa siMhanI mahArANI padmAvatInA aMga upara ati sAmAnya ane sAdAM vastro hatAM. AbhUSaNanuM te nAma sarakhuM paNa nahotuM. tenI kAnti pIkI paDI gaI hatI. ane tenuM mukhAviMda karamAI gayuM hatuM. te pitAnA pati pAse sAme AvIne jyAre ubhI rahI, tyAre tenA netrakamaLamAMthI azrunI dhArA cAlI jatI hatI. pratApasiMhe potAnI prANathI paNa adhikatara priya mahArANune raDatI joIne tenI sAme kSaNavAra joyA pachI udvigna svare pUchayuM. "priya devI! tArAM nemAM azrunI dhArA kevI ? tuM to roja mane AzvAsana Ape che ane Aje tuMja uThIne raDe che; enuM zuM kAraNa?" Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAzA. " prANanAtha ! " padmAvatIe raDatAM raDatAM kahyuM. " huM Apane AjasudhI AzvAsana ApatI hAvAthI atyAre mArA netrAmAMthI azrunI dhArA nIkaLatI joIne Apane Azcarya thatu haze ane tethI Apa tenuM kAraNa jANavAne intejAra che, e svAbhAvika che. mArA netrAmAMthI kadi nahi dhArelI AMsuonI dhArA nIkaLavAnu kAraNa mAtra eja che ke Aja sudhI meM aneka sa kaTAne hasatAM mhAruM sadguna karyAM che; paraMtu have ApaNAM priya khALakAnuM du:kha joIne mArI dhIraja rahetI nathI ane tethI ja anicchAe paNa AMkhAmAMthI azrae nIkaLI paDe che. "" 174 " ApaNAM bALakAnu kayu' du:kha joine tane raDavu Ave che, priyA ! " pratApasihe jIjJAsAthI pUchyuM. " priya pati ! temanAM kSudhanAM atyaMta tIvra du:khane joine mane raDavu Ave che. tee bicArAM bhukhathI evAM tA behAla thaI gayAM che ane evAM te kalpAMta karI rahyA che ke mArAthI temanuM e du:kha joI zakAtuM nathI. Apa eka vakhata paNa kuTImAM AvIne jue teA kharA ke temanI bhayaMkara hRdayavidAraka sthiti che ? " mahArANIe javAba ApatAM kahyuM. mahArANInA upayukata kathanathI pratApasiMhuM jyAM beThA hatA, tyAMthI turata ja ubhA thayA ane tenI sAthe tRNu ane kASTathI khAMdhelI kAmacalAu paNa kuTInAM dvAra pAse gayA. dvAramAM ubhA rahIne teNe potAnA bALakonI je dayAnajaka sthiti joi tethI tenuM hRdaya atyaMta dIlagIrImAM garakAva thai gayu. ane tethI te ekadama tyAMthI pAchA karyAM. pAchA pharatAM pharatAM tenI AMkhAmAMthI paNa azruo josabadha nIkaLavA lAgyAM ane tethI jyAM ubhA hatA tyAMja nIce besI gayA. keTalIka vAra raDIne hRdayanA bhArane Adeza karyA pachI teNe peAtAnI patnIne kahyuM " priyA ! thayuM, have ApaNA duHkhanA avadhI AvI rahyo che; kAraNa ke rAjavaibhavamAM ucharelAM bALakAnu kSudhAnuM du:kha joine mArI dhIraja pazu have rahetI nathI. dhIra kayAM sudhI rahe ? rAja gayu, vaibhava gayA, dhananA nAza thayA, kIrti gai ane chevaTe bhukhanAM du:khathI priya khALakAnA prANa paNa javAnI Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaSTano adhi. 15 taiyArImAM che, have bAkI zuM rahyuM ke dhIrajane rAkhavI? dezanI svataMtratAnA yajJamAM sarvasvanI Ahuti ApavA chatAM paNa jyAre vijayanI AzA jaNAtI nathI, tyAre pachI Ama kayAM sudhI ane zA mATe duHkhI thavuM joIe ? he paramAtmA ! he kRpALu bhagavAna ! have A du:khane joyuM jAtuM nathI; have te sahana thatuM nathI ane tethI jIvIne paNa have zuM karavuM che? kAMte A du:khI jIvanane verachAe aMta ANavo ane kAMte A bhUmine sadaMtara tyAga karIne cAlyA javuM. A bannemAMthI eka upAya ajamAvyA sivAya have anya eka paNa mANe ApaNA mATe rahyo nathI. priya devI ! kahe je satya heya te kahe ke A ubhaya upAmAMthI mAre kyA upAyane grahaNa kare ? mahArANIe joyuM ke pitAnA pati taddana nirAza thaI gayA che ane tethI nirAzAnA atirekathI te vagara vicAryuM koI paNa kArya karI besaze, ema vicArI teNe tenI pAse jaIne atyaMta mIThI madhura vANathI kahyuM. "prANapati !" "kema?" mahArANAe AkheA phADIne kahyuM ! Apane A zuM thayuM che? Apa kema sAva nirAza thaI gayA che? mevADane siMha eka sAmAnya du:khathI zuM kAyara banI gaNe che ke tenA mukhamAMthI nirbaLa ziyALane paNa na chAje tevAM ayogya vacano nIkaLe che? mahArANA prANanAtha ! Apa vicAra kare ke Apa koNa che ? ApanI pratijJAne yAda karo game te bhege ane game te upAye mevADane punarUddhAra karavAnI Ape pratijJA karI che, tenuM zuM Apane vismaya thayuM che? huM nathI dhAratI ke Apane tenuM vismaraNa thayuM hoya ane tema chatAM Apa AvA nirAzAnA uddagAro kahADe che e zuM Apane zobhe che?" padmAvatIe AvezapUrvaka kahyuM. pratApasiMhe dIlagIrI bharelA svarathI kahyuM. "vahAlI ! pratijJAne huM bhUlI gaye nathI ane jyAM sudhI mArI haiyAtI haze, tyAM sudhI bhUlIza paNa nahi, paraMtu tene bhUlavI ke na bhUlavI, e bane have sarakhuM ja che, kAraNa ke AvA atyaMta bhayaMkara duHkhanA Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 bhAgyavidhAyaka bhAmAzA. samayamAM mevADane punarUddhAra mArAthI thave zuM saMbhavita che ke mAre tene samaraNamAM rAkhavI ? nahi ja ane tethI AvI du:khI ane apamAnajanaka sthitimAM pratijJAnuM pAlana karavAnA Agrahane TakAvI rAkhI huM have tamane vadhAre vakhata duHkhI karavA mAgatuM nathI. priyadevI ! have huM tamArA miththA AvAsanane mAnavAne nathI; kintu mane je ThIka lAgaze teja karavAne chuM." padmAvatI kAMIka bolavA jatI hatI, paNa eTalAmAM maMtrIzvara bhAmAzAhane Avate joIne cupa thaI gaI ane tenI sAme joI rahI. bhAmAzAhe rAjadaMpatIne namana karIne mahArANuM tarapha joI mahArANane uddezIne pUchayuM "rAjarANI ! zI vAtacita cAlI rahI che? mahArANu kema udAsa jaNAya che?" mahArANIe javAba Ape. " maMtrIvara ! vAtacita bIjI zI hoya ? tamArA mahArANuM bALakanuM sudhAnuM duHkha joI udAsa ane nirAza thaI gayA hovAthI huM temane AzvAsana ApuM chuM; paraMtu teozrI kahe che ke huM have tamArA mithyA AzvAsanane mAnavAne nathI, kintu mane je ThIka lAgaze, teja karavAno chuM." mahArANI !" bhAmAzAhe kahyuM "ApanI vAtane huM asatya TharAvavA IcchatA nathI, paraMtu viziromaNa ane daDhapratijJa mahArANAnA svabhAvane huM jANuM chuM teozrI nirAzAnA uddana gAre kahADe, e mane saMbhavita lAgatuM nathI. zuM siMha kadApi ghAsa khAvAne taiyAra thatuM haze kharo?" maMtrIzvara !" mahArAe kahyuM. "tamArI vAtane huM svIkAra karuM chuM ke siMha kadApi ghAsa khAya nahi, paraMtu mahArANAnI udAsa mukhamudrAne ane temanI durbaLa sthitine eka vakhata joI ane pachI je kahevuM hoya, te mane kaheje." bhAmAzAhe mahArASTranI mukhamudrA tarapha joyuM te kharekhara tenI upara udAsinatA ane nirAzAnI kAlimA chavAI gaI hatI. ane tethI teNe pUchayuM "mahArANuM ! mevADezvara ! devI padmAvatI je hakIkata kahe che, te zuM satya che?" Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hatuM kaSTane avadhi. hA, te je kahe che, te satya che, kAraNa ke have mArA duHkhane avadhi AvI rahyo che, have huM tene sahana karavAne taiyAra nathI." mahArANAe javAba Apyo. paNa Ama nirAza thavAnuM kAMI kAraNa che?" bhAmAzAhe punaH pUchayuM. kAraNa!" pratApasiMhe kahyuM "kAraNa vinA kArya saMbhavatuM ja nathI. dhana, kIrti, mAna, moTAI, vaibhava, vilAsa, rAjapATa vagere sarva sukhanAM sAdhano tyAga karIne dezanI svataMtratA sAca vavAne mATe vanavAsane grahaNa karyA chatAM paNa jayAre jaya meLavavAnI eka paNa AzA rahI tethI, tyAre durAgrahane vaza thaI asahyA duHkhane sahana karavA, e zuM mUrkhatA nathI? maMtrIdhara ! have te je rIte huM mArA Aptajanone sukhI karI zakuM, teja rItane grahaNa karavAnI che ane tethI ja huM kahuM chuM ke huM have tamArA mithyA AzvAsanane nahi mAnatAM mane je ThIka lAgaze te ja karIza." mahArANA! kaI divasa nahi ane Aje Apane ApanAM Aptajanene bahu meha lAge, enuM zuM kAraNa? Apa vicAra karaze te jaNAze ke ame paNa amArAM Apatajanene sukhI karavAne Atura chIe, paraMtu temane sukhI zI rIte karavA ? bIjA rAjapUta rAjAoe jevI rIte potAnI svataMtratA vecIne tathA potAnI hena-dIkarIone mogala bAdazAhane ApIne mahAna ezvaryane prApta karI potAnAM vhAlAMone sukhI karyA che, evI rIte zuM Apa temane sukhI karavAne cAhe che? ane je cAhe che te Apa zahenazAha akabaranuM dAsatva svIkAravAne zuM taiyAra che?" bhAmAzAhe AvezapUrvaka kahyuM. zahenazAha akabaranuM dAsatva! meganI gulAmagIrI ! maMtrIzvara ! tame zuM kahe che, te huM samajI zakatA nathI. zuM huM mArI putrIne vidhamI mogala bAdazAhane ApIne tathA mArI sva. taMtratAne vecIne mArAM Aptajanone sukhI karavAnuM cAhIza, ema tame mAne che? ane jo tame ema mAnatA ho, te tamArI e Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 bhAgyavidhAyaka bhAmAzA. mAnyatA taddana bhUla bharelI che. " pratApasiMhe dAsatva ane gulAmagIrI zabda upara bhAra mUkIne Azcarya darzAvatAM kahyuM. mArI mAnyatA jayAre bhUlabharelI che. tyAre Apa zI rIte sukhI thavAne icche che ?" bhAmAzAhe pUchyuM. "zI rIte ?" pratApasiMhe Azcarya pAmIne kahyuM ane ema kahetAM ja te vicAramAM paDI gaye. keTaleka samaya sudhI zAMtipUrvaka vicAra karyA pachI teNe kahyuM. "bhAmAzAha ! kharekhara mArI bhUla thaI che. dukhanA atirekathI mArA thI nirAzAnA je zabda belI javAyA che, te mATe mane have ghaNeja pazcAtApa thAya che. mArAM priya bALakone sudhAnA duHkhathI pIDAtAM joIne mArI dhIraja cAlI gaI hatI; paraMtu tamArA tathA mahArANInA AvezapUrNa zabdathI mArAmAM puna: dhIraja ane daDhatAe AvIne vAsa karyo che ane tethI bhagavAna ekaliMgajInA segana khAIne pratijJA karUM chuM ke huM je dukhane anubhava hAla karI rahyo chuM. tenAthI adhikatara duHkhane anubhavavAne samaya bhaviSyamAM kadAca prApta thAya ane mRtyu be divasa pachI AvatuM hoya, te bhale Aje ja Ave; paraMtu mogalonA dAsatvane nahi svIkAravAno meM je nizcaya karyo che, tene pUrNa daDhatA ane aDaga zraddhAthI vaLagI rahIza. kahe, priyadevI ane bhAmAzAha ! have tame zuM kahevA mAgo cho ?" prANanAtha !" padmAvatIe turata ja uttara Ape. "have amAre kAMIpaNa kahevAnuM che ja nahi ane je heya, to te mAtra eTaluM ja che ke bhagavAna ekaliMgajInI kRpAthI Apane nizcaya phalibhUta thAo." mArUM kahevAnuM paNa eTaluM ja che ke paramAtmAnI kRpAthI Apano vijaya thAo." bhAmAzAhe kahyuM. pratApasiMha utsAhita vadane kAMIka bolavA jatuM hatuM, eTalAmAM tenA eka vizvAsu bhIle tenI sAme AvI tene namIne tenA hAthamAM eka kAgaLa mULe. pratApe kAgaLane hAthamAM laI Ama tema pheravatAM Avela bhIlane pUchayuM. "mArA mitra pRthivI. rAjane A kAgaLa jaNAya che. kema kharuM ne?" Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaSTane avadhi. 170 ' "jI hA temane ja A kAgala che ane tene laIne AzA gayele ApaNe dUta hamaNuM ja AvI pahoMce che." bhale javAba Apyo. pratApasiMhe sadarahu kAgaLane khelIne bhAmAzAhane vAMcavA mATe Ape ane teNe sAMbhaLI zakAya teTalA avAjathI tene nIce mujaba vAMcyA:vIra zireNI rAjendra! vinaMti ke saluM bararAja zrI goviMdasiMhajInA hAthathI lakhA yale mArA mitra karamacaMdu upara Avelo Apane kAgaLa maLe, che ane tene vAMcIne mane ghaNo ja AnaMda thayo che. saluM bararAjanI lekhanazailI uparathI Apa keTaleka aMze kAyara thaI gayA che, evuM garbhita rIte mane jaNAyuM che ane tema banavuM che ke saMbhavita che te paNa priya bhUmi mevADanI svataMtratA ane ApaNI rAjapUta jAtinI kItine sAcavavAne mATe Apa ApanI pratijJAmAMthI jarA paNa calita thaze nahi. kAraNake - akabara samada athAha, sUrApaNa bhariye sajala; mevADe tiNamAMhI, paNa kula pratApasI. akabara ekaNa bAra, dAgaNakI sArI dunI, aNadAgala asavAra, rahiye raNa pratApasI. akabara ghera aMdhAra, uchANA hindu avara; jAge juga dAtAra, hire rANa pratApasI hindu pati paratApa, pata rAkhe hindu ANurI; sahe vipatti saMtApa, satya sapatha kara ApaNu. cothe citaDAha, bAMTe bAjanI taNuM; dIse mevADAha, te sira rANA pratApasI. ) mATe rAjendra mevADanA uddhAranI ane rAjapUta jAtinI svataMtratAnI badhI AzA ApanA upara hAI Apa ApanI pratijJAmAM daDha raheje, e mArI Apane khAsa karIne bhalAmaNu-are nahi-prArthanA che. dezane uddhAra karavAnuM sukRtya mArA bhAgyamAM + juo mevADano ItihAsa. Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. lakhAtuM nathI ane tethI huM dilagIra chuM, paraMtu jyAre huM ApanA sAhasane ane ApanI vIratAno vicAra karuM chuM, tyAre mArI e dIlagIrI keTaleka aMze ochI thAya che. chevaTamAM bhagavAna ekaliMgajI ApaNA dezanuM kalyANa karo, e aMtaranI tIvra IA sameta viramuM chuM. maMtrIzvara bhAmAzAha jevA musaddI ane kalAvinda purUSa jenA salAhakAra ane sahAyaka che, te rAjA kadi paNa parAjaya pAmaze nahi, evI mane khAtarI che ane mArI e khAtarI sAcI nivaDe. evI paramAtmA pAse mArI namra prArthanA che. lI. parataMtratAnI beDImAM jakaDAyele. puthivIrAja. bhAmAzAha upara pramANe patra vAMcI rahyo, eTale pratApasiMhe AnaMda pAmIne kahyuM. "bhAmAzAha! mArA mitra pRthivIrAjanI dezanA uddhAra mATenI tIvra lAgaNI joI mane bahu ja AnaMda thAya che ane tethI mArA hRdayamAM baLano saMcAra thAya che. pRthivIrAja je rAjA je A vakhate svataMtra hatA, te tenI sahAyathI Aje kayAranee mevADane uddhAra thaI gayo hota. kema mArI dhAraNA satya che ne ?" ApanI dhAraNA kevaLa satya che, kemake teo jema sAhitya rasika ane kAvyavida che, tema yuddhamAM paNa javAMmardI ane bahAdUra nara che ane tethI temanA jevA purUSa je ApaNA pakSamAM A vakhate heta te ApaNane ghaNuM ja saralatA maLI AvI hata; 25tu teo zahenazAha akabaranI najarakedamAM hovAthI ApaNane temanI sahAyatAne lAbha maLI zake tema nathI, e je ke dIlagIrI bhareluM che, te paNa temanI lAgaNI ane zubhecchA mATe ApaNe temane AbhAra mAnave joIe che. rAjasthAnanAM ghaNuM kharA rAjAo ane khuda temanA bhAI rAyasiMha paNa jyAre akabaranA dAsatvane svIkAra karI potAnI putrIe tene ApI cukayA che, tyAre pRthivIrAja jevA nararatna bAdazAhanI najarakedamAM rahyAM chatAM paNa ApaNane ATalI sahAya ane salAha Ape che, e kAMI jevI tevI khuzAlInI vAta nathI." bhAmAzAhe kahyuM. Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika aikya. 181 A vakhate kumAra amarasiMha ane raNavIrasiMha utAvaLA utAvaLA AvI pahoMcyA ane temaNe mahArANA tarapha joIne kahyuM. megalene ApaNuM A nivAsasthAnanI paNa khabara paDI gaI jaNAya che, kemake temanI eka TukaDI A tarapha ekadama dhasArAbaMdha cAlI Ave che ane tethI bhIlanA nAyake ApaNane A sthaLane tyAga karavAnI sUcanA mokalAvI che." "huM dhArate ja hato ke cAlAka galAthI ApaNuM A sthaLa paNa gupta raheze nahi ane thayuM paNa temaja. ThIka, tame ApaNA saghaLAM parivArane laI bhIlanAyaka salAha Ape, te tarapha cAlyA javAnI goThavaNa kare ane ame paNa tamArI pAchaLa ja AvI pahoMcIe chIe." pratApasiMhe ema kahIne temane javAnI sUcanA karI. bhIlanAyake A paNa zeThavaNa mujaba sundhAnA pahADomAM javAnI amane khabara mekalAvI che ane tethI ame tyAM javAnI goThavaNa karI laIe chIe." ema kahI amarasiMha tathA raNavIrasiMhamahArANIne potAnI sAthe laIne turata ja cAlyA gayA. teonA javA pachI pratApasiMha tathA bhAmAzAha anya saradAre ane rAjapUtenI sAthe temanI pAchaLa gayA ane teone gayAne bahu vAra thaI nahi hoya, eTalAmAM to mogalo tyAM AvI pahoMcyA, paraMtu pratApasiMha vagerene tyAM nahi jovAthI teo bIjI dizAmAM temanI zodha karavAne deDI gayA. -aa - prakaraNa 22 muM. dhArmika aikya zanehazAha akabaranA saMbaMdhamAM ApaNe jANavA gya ItihAsa prastuta navalakathAmAM vAMcI gayA chIe ane tenA guNa deSanI bane bAjuone paNa prasaMge pAta joI gayA chIe te paNa Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. tenA viSe haju ghaNuM jANavAnuM bAkI rahe che. akabarazAhanuM pUvavasthAnuM jIvana viSaya lolupatA ane mithyADaMbarathI game teTaluM kaluSita baneluM hoya, te te viSe ame kAMI paNa kahetA nathI; kAraNake keTalAka ItihAsakAre paNa tenA keTalAka de viSe pharIAda kare che; paraMtu amAre atre kahevAno Azaya mAtra eTale ja che ke hindusthAnanAM cirasmaraNIya takhta upara je musalamAna bAdazAha besIne rAjyazAsana calAvI gayA che, temAMthI akabara sarva zreSTha kIrti saMpAdana karI gayuM che, e nirvivAda che. eka manuSya tarIke bAdazAha akabara sarvaguNasaMpanna nahote, e ame jANIe chIe; paraMtu tenAmAM nyAya, satya, dayA, samAnatA ane vidvattAdi ucca guNene vAsa jarUra hatuM, ane tethI te hindu, musalamAna ubhaya jAtiomAM priya thaI paDa hatA. bAdazAha akabara mahAna musaddI ane kalAvinda purUSa hatuM ane tethI teNe parAjIta hindu jAtinA dilane jItI levAne mATe temanI-rAjapUtenI putrIo sAthe lagna saMbaMdha jIne tathA temane dhArmika svataMtratA bakSIne megala saltanatanI jaDane majabUta banAvI hatI, paraMtu gajebe hinduonuM nAmanizAna sadaMtara kahADI nAMkhavAnI mithyA lAlacane vaza thaI e jaDane sadaMtara ukhADI nAMkhI hatI ane tethI megala satanatanI hayAtI te pachI thoDA samayamAM nAza pAmI hatI ane tenI vAto mAtra ItihAsanA nirjIva pAnAM upara lakhAyelI rahevA pAmI che, e ItihAsanA vAMcakethI ajAyuM nathI. rAjasattAne TakAvI rAkhavA mATe jItAyelI prajAnA dilane prasanna rAkhavAnI ane tenA upara nyAyapriyatAnI chApa besADavAnI khAsa karIne agatya rahelI che ane zahenazAha akabare A agatyano svIkAra karIne pitAnI hindu prajAnuM dIla lagna saMbaMdha jIne ane dhArmika svataMtratA ApIne ghaNA bhAge jItI lIdhuM hatuM. teNe pitAnA darabAramAM hindu ane jaina paMDita, vidvAne, tatvo tathA kaviane temanA dharmanI khubIo samajavAne mATe ekatra karyA hatA. eTaluM ja nahiM, paNa lAyaka hindu ane jaina dharmione pitAnA rAjya kArobAramAM jokhamI halAo ApIne temane vizvAsa Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - dhArmika aikya. 183 saMpAdana karI lIdhuM hatuM; bAdazAha akabara sArI rIte samajate hate ke hindusthAnanA leke pitAnA dharmane potAnA prANa karatAM paNa vadhu cAhanArA che ane tethI teNe jUdA jUdA dharmane mAnanArA vidvAnanI eka sabhA sthApI hatI ane te dvArA pote dareka dharmanuM rahasya samajIne sarvane saMtoSa Apato hate. hindu ane musalamAna e eka virUddha svabhAva, virUddha AcAra vicAra ane virUddha dharmane dhAraNa karanArI jAtio hovAthI temanuM dhArmika aikya karavAnI khAtara teNe A sabhA sthApI hatI ane tenuM nAma taihida-I-IlAhI eTale ke "paramatatvanI ekatA" evuM rAkhyuM hatuM. A sabhAne mATe teNe phattepura sIkrImAM khAsuM makAna taiyAra karAvIne tene IbAdatakhAnAnuM nAma ApeluM hatuM. zahenazAha akabare je ke pitAnI rAjyagAdI AgrAmAM rAkhelI hatI te paNa te pitAne ghaNakharo samaya phattehapura sIkImAMja gALatuM hovAthI teNe IbAdatakhAnAnA ati bhavya ane suMdara makAnane tyAMja baMdhAvyuM hatuM, bAdazAha A IbAdatakhAnAmAM besIne pratyeka dharmanA vidvAnanI sAthe dhArmika carcA calAvatA hatA ane pitAnI zaMkAnuM samAdhAna karatA hato. vidvAna ane tatvajJa purUSanA sahavAsa ane nityanA paricayathI tenuM jIvana ujavaLa banatuM jatuM hatuM, paraMtu jyArathI tene jainAcArya zrI hIravijayasUrino samAgama thayo ane temanA uttama, amRtamaya upadezanuM teNe pAna karyuM, tyArathI tenA jIvanamAM ghaNe ja pheraphAra thaI gaye hato ane te eTale sudhI ke keTalAka kaTTara musalamAne tenA jIvanamAM thayelA pheraphAranA aMge tenA AcAravicAra joIne tenAthI nArAja thaI gayA hatA ane khuda zAhajAdA salImane potAnA bAbAnI virUddha uzkerIne tenI sAme baLave jagADavAne paNa lalacAvI zakyA hatA, paraMtu mahA vicakSaNa ane rAjyakAryakuzaLa akabare pitAnA virodhIone zAma, dAma, bheda ane daMDathI samajAvIne pitAnI sattA jevIne tevI TakAvI rAkhI hatI. je samayanI ghaTanAne ame atre ullekha karIe chIe, te samaye megalakulatilaka zahenazAha akabara phattepura sIkImAM virATa Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. jatuM hatuM. jyAre jyAre te AgrAthI phatehapura Avato hato, tyAre tyAre te potAnA khAsa darabArIo, potAnA mitro, pitAnA salAhakAro ane taihida-I-IlAhInA sarva vidvAnene potAnI sAtheja laI jatuM hatuM ane temanI sAthe vividha prakArane vinoda karIne alaikika AnaMdano upabhoga karato hate. ravivArane divasa ane anukuLa samaya hovAthI IbAdatakhAnAmAM niyama mujaba taihida-I-IlAhInA vidvAnonI sabhA bharavAmAM AvI hatI ane sarva sabhAsadanI madhyamAM bAdazAha akabara iMdra samAna zobhato hatuM. A sabhAmAM abulaphejha, abulaphajhala, abadula kAdara, kAjI, zAha manAtura, mIra Alama, tAnasena, rAjA pRthivIrAja, rAjA bIrabala, divAna ToDaramala, thAnasiMha, karamacaMda, kavi gaMga ane paMDita jagannAtha vagere vidvAno hAjara hatA ane teo paraspara aneka prakAranA viSaya upara carcA calAvI rahyA hatA. bAdazAha akabare A vakhate sarvane capa rahevAnI IzArata karatAM sarva sabhAsado cUpa thaI gayA. tyArabAda teNe tAnasena sAme najara karIne kahyuM " tAnasena ! " . * tAnasene turataja javAba Ape, "pharamAna khudAvaMda!" "ApaNe atyAre koI paNa viSaya upara carcA calAvIe te pahelAM tame ekAda mIThuM ane madhura gAna saMbhaLAvIne amArA 1 divAna TeDaramala akabarazAhane mukhya divAna ane jAtino brahmakSatrI hatA ane te arabI, phArasI ane saMskRta bhASAmAM mahA nipuNa hatA, ema pratApapratijJA nATakamAM rA. nathurAma suMdarajI zukala lakhe che; paraMtu zrIyuta bAbu umarAvasiMhajI TAMka bI. e. ela. ela. bI. kahe che ke TeDaramalla zahenazAha akabarano koSAdhyakSa hatuM. tenuM nAma akabaranA darabAranA prasiddha jenIomAM sarvathI mazahUra che. te jAtie osavAla hato ane tenA vaMzajo TeDaramahaura nAmathI prasiddha che ane ajamera tathA jodhapuramAM Aje paNa jovAmAM Ave che. A baMne vAtomAMthI kaI kharI ane kaI khoTI, e nakkI karavAnuM kArya ane ItihAsavettAone soMpIe chIe. aitihAsika viSayomAM AvA ghaNA matabhede rahelA che ane tethI AvA vidvAna purUSonAM judAM judAM jIvanacaritro lakhavAmAM Ave, to ja teo kharI rIte koNa hatA, e jANI zakAya. -lekhaka. Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhAmika ekA. sarvanA dilane khuza kare evI mArI icchA che." bAdazAhe kahyuM. tAnasene bAdazAhanI IcchAne je hukama karIne pitAnA karNapriya kaMThane khullo mUkI dIdhe - "tererI badana kamaLapara zAma suMdara pIya rIjha rahe eka Thera, bIna dekhe nena, jIyA ne pare cena, bolata era ke era gharI gharI palakana kara na parata he ora na sujhata kaI ThAra, tAnasenake pIyAse uTha halamala kare nehArata dora - tererI badana kamaLapara.............. tAnasene uparyukta gAna evA te mane raMjaka AlApa ane mIThA surathI gAI batAvyuM ke tene sAMbhaLanArA sarva sabhAsado ghaDIbhara maMtramugdha banI gayA ane teo eka avAje tenI prazaMsA karavA maMDI gayA. khuda bAdazAhe paNa tAnasenanI gAyanakaLAnA vakhANa karatAM bIrabalane uddezIne kahyuM. "bIrabala! gAyanakaLAmAM tAnasena ghaNeja ustAda ane pravINa che. mane lAge che ke samasta hindusthAnamAM tenA je bIje gAyaka bhAgye ja haze." bAdazAha salAmatanI e mAnyatA satya che ke tAnasena gAyanakaLAmAM ghaNuM ja ustAda che, paraMtu tethI tenA je bIje kaI gAyaka samasta hindustAnamAM bhAgye ja haze, ema kahevuM e mane jarA atizayokti bhareluM lAge che."bIrabale kharI hakIkata kahI batAvI. rAjA bIrabalanuM kathana sarvathA satya che" divAna ToDaramale tenA matane anumodana ApatAM kahyuM. hindusthAna jevA vizALa dezamAM miyAM tAnasenathI paNa gAyanakaLAmAM adhika ustAda gAyake hevA, e kAMI asaMbhavita vAta nathI. jyAM sudhI ApaNe bIjA jJAta purUSenA sahavAsamAM AvyA hatA nathI, tyAM sudhI tulanAnA abhAve ApaNe eka vyakitane bahu ja mahatva ApI daIe chIe ane ema banavuM e svAbhAvika paNa che. A uparathI miyAM tAnasenane huM utArI pADavA Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. Icchate nathI; kAraNa ke temanI gAyanakaLAnI nipuNatA mATe mane saMpUrNa mAna che. mAre kahevAne bhAvArtha mAtra eTaluM ja che ke tAnasenajI jevA bIjA gAyaka paNa bhAgye ja haze." e mAnyatA jarA utAvaLI che." akabare rAjA bIrabala tathA divAna TeDaramallane ekaja abhiprAya jANune gaMbhIratAthI kahyuM, "tamAre zuddha ane niSpakSapAta abhiprAya jANIne mane saMtoSa thayo che, kAraNa ke ApaNuM A sabhAmAM harakeI sabhAsadane saMpUrNa svataMtratA ane niDaratAthI viSaya paratve pitAnAM abhiprAya ApavAnI chuTa che, paraMtu tAna senanI gAyanakaLAne mATe ApaNe atre vAdavivAda karavAne nathI ane tethI e vAtane paDatI mUkavAnI huM sarvane sUcanA karuM chuM, atre ApaNe je viSayane hAtha dharI vAdavivAda karavAnuM che ane carcA calAvavAnI che, te ApaNuM navina paMthane puSTa karavA viSene hovAthI te saMbaMdhI potapotAnA vicAro jaNAvavAne mATe huM tamArUM sarvanuM dhyAna kheMcuM chuM." bAdazAhanA chevaTanA zabdo sAMbhaLI kAjIe jarA AvezapUrvaka kahyuM. "nAmavara zahenazAha ! dhArmika aikya sAdhavAne mATe Ape taiohida-I-IlAhI nAmaka navina paMtha sthApIne je prayAsa karavA mAMDe che te paravaradegAranA pharamAnathI virUddha che, ema huM ghaNIvAra kahI gayo chuM ane haju paNa emaja kahuM chuM. mATe Apa e bhramamUlaka prayAsane tyAga karIne pAka IsalAma dharmane pracAra karavAnA kAryane hAtha dhare, evI mArI Apane araja che." "mArI paNa Apane evIja araja che, kAraNa ke kAjI. sAheba je kahe che, te bIlakula satya che. " abadulakAdare kAjInA matane puSTi ApatAM kahyuM. "paraMtu dhArmika ekya sAdhavAne huM je prayAsa karuM chuM, te paravaradigAranA pharamAna virUddha zI rIte che, te mane jarA samajAvaze?" akabare kAjIne uddezIne pUchayuM. e hakIkta Apane kaI vakhate ekAMtamAM samajAvIza; Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika aikaya. 17. paraMtu te pahelAM Apane e samajAvavAnI jarUra che ke hindu ane IsalAma e ubhaya virodhI dharmanuM ekya thavuM zuM saMbhavita che? haragIja nahi ane tethI ja huM Apane araja gujAruM chuM ke Apa dhArmika ekayanA prayAsane choDI de-sadaMtara choDI de. hA, eTaluM che ke je Apane dhAmika ekya kharI rIte karavuM ja hoya te kAMte badhAne musalamAna karavA joIe ane kAMte ApaNe badhAe hinda thaI javuM joie. kema zAha manasura ! tamAre A viSe zuM ali. prAya che?" kAjIe ema kahIne zAha manasura ke je pitAnA matane sarvathA maLatuM AvatuM hatuM tene pUchayuM. barAbara che, kAchesAheba! tamAruM kathana rAsta che." zAha manasura hA bhaNI. * kAjIsAheba! mane mApha karaje; paraMtu mAre kahevuM joIe ke tame dhArmika ekya saMbaMdhI nAhaka vahemane dhare che. dhArmika ekyane artha e nathI ke badhAe IsalAma ke hindu dharmane ja grahaNa kare tene artha mAtra eTaleja che ke hindu, jaina ane IsalAma dharmamAM arasparasa je matabhede che, tene eka bAjue rAkhIne sarva dharmanA anuyAyIoe dezanA sAmAnya hitanI khAtara pitAnI vaccenA manasyane dUra karIne paraspara bhrAtRbhAvathI vartavuM. taihiMda-I-IlAhIne artha athavA te siddhAMta Aja che, tema chatAM AvA sAmAnya viSayamAM tame AnAkAnI karIne zahenazAhane avaLe raste deravA mAge che, e tamArA jevA vidvAna purUSane gya nathI." abulaphajale dhArmika ekayane khulAso karatAM kahyuM. abulaphajala! zahenazAhane huM avaLe raste deravA mAguM chuM ke tame deravA mAge che, e hakIkatane sarva IsalAmIo sArI rIte jANatA hovAthI tamAre mane e viSe kAMI paNa kahevAnI jarUra nathI. huM to mane je gya lAge che, te khullA dilathI zahenazAhane turataja kahuM chuM, kAraNa ke huM tene mArI pharaja samajuM chuM, paraMtu tethI temaNe mArA vacanane mAnya rAkhavA ja joIe, e mAre tamane Avaha nathI." kAjIe kaheja roSapUrvaka kahyuM. Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 . bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. , "huM kayAM kahuM chuM ke tame e Agraha kare che ? ane kadAca karatA he; te paNa zahenazAha tene vagara vicAryuM mAnI le, evA utAvaLA ke buddhihIna nathI. khudAtAlAe temane samajaNa zaktinI uttama bakSisa udAra hAthe ApelI hovAthI teozrI harake purUSanA Agrahane ane tenI vArtAnA marmane sahajamAM samajI zake tevA che ane tethI tame Agraha kare ke na kare, e sarakhu ja che." abulaphajale kAjIne sacoTa javAba Ape ane tethI kAjInI AMkhomAM ratAza chavAI gaI ane te tene pratyuttara ApavAne taiyArI karatuM hatuM paraMtu akabare tene netranI IzAratathI zAMta rahevAnI sUcanA karI eTale te anicchAe paNa cupa rahyo. - te pachI bAdazAhe karamacaMda prati joIne tene uddezIne kahyuM. karamacaMda! dhArmika aikaya saMbaMdhI tamAre abhiprAya che? tame kAjI ane abulaphajala e ubhayamAMthI kenA. matane maLatA thAo che?" karamacaMde kSaNavAra vicAra karIne kahyuM. "bAdazAha salAmatI dhArmika aikya sAdhavAno prayAsa je svArtha rahitapaNe karavAmAM Avato hoya, te mArA mata mujaba prazaMsanIya che, kAraNake tema karavAthI dharmanA aMge arasaparasa je virUddhatA astitva dharAvatI hAya, tene ghaNe aMze nAza thAya che ane tethI dezamAM sAmAnya rIte zAMti jaLavAI rahe che. dhArmika aikaya karavAthI keI paNa dharmane nAza thatuM nathI, e sahajamAM samajI zakAya tevI vAta che; kAraNake tethI keIne potapotAnA dharmanI mAnyatA ane zraddhAne tyAga karavAnI jarUra rahetI nathI; kintu judA judA dharmonA je matabhede rahelA che, tenI upekSA karIne sarve dharmAnuyAyIoe paraspara ekasaMpIthI vartavAnuM che. rAjakIya daSTithI dhArmika ekane sihAMta bahu agatyano che, kAraNake tethI khuda rAjakartAne paNa lAbha thavAne saMbhava che ane tethI mAro abhiprAya zekha abulaphajalane maLate che." zahenazAha akabara karamacaMdane abhiprAya jANIne aMtaramAM Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhArmika aikaya. bahuja khuzI thaI gaye; paraMtu teNe pitAne khuzAlIne dabAvI rAkhIne rAjA bIrabalane pUchayuM. "ane tame A vize zuM kahe cho? tame ke nA matane maLatA thAo che ?" - rAjA bIrabale tarataja javAba Ape. "jahAMpanAha! huM zAha karamacaMdanA matane maLato thAuM chuM; kAraNa ke temaNe dhArmika ekaya saMbaMdhamAM pitAne je abhiprAya Ape che, te ghaNe ja vicAraNIya ane mahattvanuM che. je dezamAM judA judA dharmane mAnanArI prajA ane vidhamI rAjakartA heya, te dezamAM dhArmika ekayanI bahu ja jarUra che ane A jarUra jema prajAne lAbhakArI che, tema rAjakartAne paNa lAbhakArI che. rAjakartA je prajAnA dharmamAM hAtha nahi nAkhatAM sarvane potapotAnA dharma pramANe vartavAnI svataMtratA Ape che, te tenA rAjyane pAyo majabuta thavAnI sAthe prajAjane tene dIle jAnathI cAhe che. dhArmika aikayathI hindue musalamAna ane musalamAne hindu thavAnI jarUra rahetI nathI, paraMtu hindu ane musalamAna ubhaya dharmAnuyAyIoe arasaparasa dhArmika matabheda hoya tene bhUlI jaIne dezanA sAmAnya lAbhanI khAtara ekaya sAdhavuM, eja mAtra dhArmika aikyane hetu che ane A hetune layamAM rAkhIne ja taihida-I-IlAhI nAmaka paMthanI Ape sthApanA karI che, e ame sArI rIte jANIe chIe." rAjA bIrabalanuM kathana sarvIze satya che ane tethI badhAne musalamAna karavA joIe athavA te badhAe hindu thaI javuM joIe, e kAjI sAhebane siddhAMta asatya kare che."phijIe kahyuM. ' mArA siddhAMtane tame badhA bhale asatya TharAvavA mAge; paraMtu meM je kahyuM che, te bIlakula rAsta che. ane tethI tame tene asatya harAvI zakaze nahi, kAraNa ke hindu ane musalamAna e ubhaya komanuM dhArmika aikya thavuM, e tadana asaMbhavita che." kAjIe daDha nizcayapUrvaka kahyuM. kAjInA uparyukta zabdo sAMbhaLI lIdhA pachI sarva sabhAsade kSaNavAra cUpa rahA ane zahenazAha akabara vicAramAM paDI gaye. Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. cheDI vAra pachI teNe pitAnA Asana upara TaTTAra thaIne kahyuM. "mArA vidvAna mitra ! dhArmika aikyanA saMbaMdhamAM tame atyAre je je abhiprAya ApyA che, te badhAne meM dhyAnapUrvaka sAMbhaLyA che. dhArmika aikaya karavAne ApaNe Azaya zAha karamacaMda ane rAjA bIrabala kahe che tema parasparanA dhArmika bhedane bhUlI jaIne hindu ane musalamAna ubhaya komee arasaparasa ekasaMpIthI vartavuM eTale ja che ane A Azayane lakSyamAM rAkhIne taihiMda-I-ilAhInI sthApanA ApaNe karelI che. ApaNe Azaya A rIte zuddha ane kaI paNa dharmane bAdhaka thAya tevuM nathI, te paNa temAM ApaNe phalibhUta thazuM ke nahi, enI mane zaMkA ja rahyA kare che, kAraNa ke ApaNuM A dhArmika ekyatAnA prayAsathI hindu temaja musalamAnane meTe bhAga virUddha che, eTaluM ja nahi, paNa tevA virodhIo ApaNuM virUddha khaTapaTa paNa calAvI rahyA che. mArI prajAmAM sukhazAMti ane mArA mulakanA sAmAnya hitanI khAtara huM tevA virodhIonI darakAra nahiM karatAM dhArmika aikya karavAnA umadA vicArane satata vaLagI rahevA IcchuM chuM ane tame mArA sarva mitro mArA Azayane samajI mane A kAryamAM sahAya karavAne sadA tatpara raheze, evI mArI IcchA che. tema chatAM jeo mArA. matathI virUddhatA dharAvatA hoya, teone AgrahathI mArA prayAsamAM joDAvAnuM huM kaheto nathI; kAraNa ke dharma saMbaMdhI viSayamAM huM koI upara pharamAna calAvavAne IcchatuM nathI. A viSaya saMbaMdhI ApaNe AgaLa upara vizeSa carcA karazuM; hAla te agatyanA rAjakIya kAma mATe mAre javAnuM che e carcAne baMdha karavI paDe che." bAdazAha turataja Asana uparathI uThyo ane te sAthe sarva sabhAsade paNa ubhA thaI gayA. tyArabAda te divAna TeDaramala tathA phejIne pitAnI sAthe laI tyAMthI ravAnA thaI gayA ane anya sabhAsade paNa potapotAnA kArya upara cAlyA gayA. Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surIzvara ane samrATa prakaraNa 23 muM. sUrIzvara ane samrATa. AcArya zrI hIravijayasUri ahamadAbAdathI vihAra karyA pachI pATaNa, siddhapura, sarotarA, sirohI, sAdaDI, rANapura, AuA ane meDatA vagere prasiddha nagaro ane grAmamAM cheDe thoDo samaya rahI chevaTe sAMgAnera sthAnamAM AvI pahoMcyA. sUrijI je je sthAnamAM thaine vihAra karatA hatA, te sarva sthAnanA zrAvake ane rAjAo temanI praveza mahatsava ghaNI ja dhAmadhUmathI karatA hatA ane temanA uttama 5dezano lAbha letA hatA. pATaNamAM eka zrAvikA mATe utsava karIne sUrijInA hAthe jInapratimAonI pratiSThA karAvI hatI. siddhapuramAMthI paMDita zAMticaM. drane sUrijIe pitAnI sAthe lIdhA hatA, sarotarAne ThAkora arjunasiMha ke je ghaNe durvyasanI ane pApI hatuM, tene sUri. jIe sadupadeza ApIne sArA mArge caDAvI dIdhuM hatuM ane AuAnA tAhA zeThe sUrijIno nagarapraveza bahuja utsAhapUrvaka karAvIne bhArI mahotsava karyo hato. A pramANe sthaLe sthaLe upadeza ApatAM, samAna pAmatAM ane prasiddha tirthonI yAtrA karatAM sUrIzvare sAMgAnera nagaramAM AvIne vizrAMti levAne mATe sthiratA karI. zahenazAha akabarane hIravijayasUri ahIM sudhI AvI pahoMcyAnI khabara paDatAM teNe thAnasiMha, karamacaMda, amIpAla ane mAna vagere prasiddha jenIo ane abulaphajala tathA bIra bala vagere adhikArIone sUrijIne AdaramAna sAthe phattehapurateDI lAvavAne mATe AjJA ApI dIdhI ane tethI teo aneka hAthI, ghoDA, ratha ane sainya laIne sAMgAnera AvyA. sAMgAnera AvIne teoe sUrIzvarane phattehapura AvavAnI vinaMti karI. eTale teozrI pitAnA parivAra sameta dhIme dhIme vihAra karIne phatehapura AvI pahoMcyA ane nagaranI bahAra eka rAjapUta sa dAranA mahelamAM nivAsa karyo. tyAra pachI thAnasiha, bIrabala Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19ra. bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. vagere bAdazAhanI pAse AvyA ane tene sUrijInA AgamananI khabara ApI. bAdazAha e samAcAra sAMbhaLIne ghaNeja khuzI thaye ane sUrijIne bIje divase savAramAM potAnI pAse AvavAnI vinaMti karavAne mATe karamacaMdane AjJA ApI. karamacaMda sUri. ane bAdazAhanI IcchA mujaba vinaMti karIne turata ja pAche AvyA ane e khabara bAdazAhane ApIne pitAne AvAse gaye. bIje divase savAramAM hIravijayasUri pitAnI pAse Ave, te pahelAM IbAdatakhAnAmAM rAjyanA sarva mukhya mukhya adhikArIo ane darabArIo tathA nagaranA AgevAna zrAvakone hAjara rahevAne hukama bAdazAhe karyo hato ane tethI vakhata thatAM teo sarva hAjara thaI gayA hatA ane IbAdatakhAnAmAM sUrIzvara tathA samrATanI rAha jotAM beThA hatA. AcArya zrI hIravijayasUri potAnA ziSyamaMDala sAthe savAranA nava vAge zAhI darabAramAM AvI pahoMcyA. eTale hAjara rahelA sarva sabhAsadoe temane AdarasatkAra karIne temane sarvane yogya sthaLe besavAnI vinaMti karI. sUrijI tathA temanA ziSya pitAne gya evI jagyAe besI gayA, te pachI thAnasiMha tathA karamacaMda bAdazAhane sUri jInA AgamananI khabara ApavAne tenA khAsa AvAsamAM gayA. sUrIzvaranI sAthe A vakhate pradhAna tera ziSyo hatA ane teo sarve zAstranA pAragAmI ane vidvAna hatA. thAnasiMha tathA karamacaMda jyAre bAdazAhane sUrijInA AgamananI khabara ApavAne gayA tyAre bAdazAha pote mahatvayukata rAjakIya vAtacItamAM pitAnA senA patie sAthe rokAyela hovAthI teNe thAnasiMha tathA karamacaMdanA mukhathI sUrijInA AgamananI vAta sAMbhaLIne divAna TeDaramalla tathA abulaphajalane temanuM Atithya karavAne mATe turataja mokalyA. divAna TeDaramalla tathA zekha abulaphajala bAdazAhanI AjJA pramANe sUrijInI pAse AvI pahoMcyA ane temane bAdazAha salAmata khAnagI masalatamAM rokAyelA hAi temane AvatAM haiDI vAra thaze, ema kahIne temanAM kuzaLa samAcAra pUchayA. sUrIzvare tene megya uttara ApyA pachI AkhuM Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrIzvara ane samrATa. 193 lajjale dharma saMkha'dhI carcA karatAM karatAM isalAma dharma viSe ane khudAtAlAnI huyAtI viSe aneka prakAranAM prazno pUchIne sUrijInu jJAna kevuM ane keTaluM che, te jANI lIdhuM ane tethI khuzI thaine teNe temanA bahuja upakAra mAnyA abulakjala paNa vidvAna hatA ane tethI sUrijInI apUrva vidvattA joine temanI sAthe vizeSa vArtAlApa karavAnI tenI icchA hatI. paraMtu eTalAmAM khAdazAha akabara potAnA khAsa mitra phaijI sAthe AvI pahoMcatAM tene peAtAnI icchAne dAbI rAkhavI paDI. bAdazAhe AvIne turataja zrI hIravijayasUrine praNAma karIne kuzalasamAcAra pUchyA ane temaNe tenA ceAgya uttara ApIne dharmalAbharUpI AzIrvAda ApyA. tyArabAda bAdazAhe sUrijIneA hAtha pakaDI tene peAtAnA Asana pAse lai gayA ane te upara potAnI sAtheja besavAnuM kahyuM. paraMtu sUrijIe seAnA-rUpA vagere dhAtunA Asana upara besavuM athavA tA teneA sparza karavA, e peAtAnA munidharmano virUddha he!ine te upara besavAnI nA pADI, eTale bAdazAha pote nIce gAlIcA upara gAdI nakhAvIne te upara beThA ane sUrijI tathA temanA ziSyA kAro jamIna upara nAnAM nAnAM unanAM kapaDAMnAM kakaDA pAtharIne te upara beThA. anya darabArIe paNa te pachI potapetAne ucita jagyAe mAsapAsa besI gayA. 4 te pachI zahenazAhe smita hAsyapUrvaka kahyuM. " sUrijI ! AgrA nagaranA mukhya zAhukAra thAnisaMha zAhanI putrI caMpAnA mukhathI ApanI prazaMsA sAbhaLI huM Apane maLavAne mATe atyAra Agamaca bahuja Atura thaI rahyo hatA. para Mtu Aje atyAre A panA pavitra darzana thavAthI mArI e AturatA zamI gai che ane tethI mane bahuja mAnada thayA che. Apa gujarAtamAM hAvAnI mane khabara maLatAM me Apane atre AvavAne mATe mArA khAsa ka cArIone vina Mti karavAne mAkalyA hatA ane e uparathI Apa mArA Ama MtraNane mAna ApI atre maLyA che, te mATe huM ApanA upakAra mAnuM chu. ThIka, paNu Apa gujarAtanA kayA gAmamAMthI 25 Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. ane zI rIte ahIM maLyA che ? Apane kAMi takalIk tA paDI nathIne ?" bAdazAhanI sahRdayatA joine surIzvare prasanna thaIne javAma Apyo " jahAMpanAha ! huM paNa ApanI sahRdayatA joine bahuja khuzI thayA chuM ane te mATe Apane AbhAra paNa mAnuM chuM. ApanuM Ama traNa laIne ApanA karma cArIe gujarAtamAM AvyA, tyAre huM gadhAramaMdaramAM cAturmAsa hatA ane tethI cAturmAsa pR thatAM page cAlIne ja lagabhaga cha mahIne ahIM AvI paheAMcyA chuM. upadezane mATe amAre munione eka sthaLe kAyama rahevAtu nathI; paraMtu jUde . jUde sthaLe pharatAMja rahevAnu che ane tethI mane ahIM AvavAmAM kazI paNa takalIpha paDI nathI. ' bAdazAha A sAMbhaLIne Azcaya pAmI gayA. teNe pUchyuM. * zuM Apa TheTha gAMdhArathI pedala cAlyA AvA che ? " 44 66 "" hA. sUrIzvare saMkSipta uttara ApyA. " tyAre te Apane ATalI vRddhAvasthAmAM page cAlIne mA vatAM jarUra takalIpha uThAvavI paDI haze ane muzkelI paNa bhAgavavI paDI haze. sUrIzvara ! mane te mATe mAfa karo; paraMtu ahamadAbAdanA subedAre Apane ahIM AvavA mATenI kAMi sagavaDa karI ApI nahi, e kevI vAta ? " akabare vizeSa Azcaya pAmIne pUchyuM. tr " pRthivIpati ! " AcArya mahArAja ma' smita karIne kahyuM. " huM page cAlIne AvyA, temAM subedAranA kAMi paNa doSa nathI, teNe tA mane je joie te ApavAnI udAratA darzAvI hatI; paraMtu amArA sunidharmanA aMge. mArAthI eka paNa vastu temanI pAsethI lai zakAya tema nahi hovAthI huM mArI IcchA pUrva kaja page cAlIne Avye che. ane tethI ' subedAre mane kema kAMi sagavaDatA karI ApI nahi' e savAla rahetA nathI. " 66 ,, HH sUri mahArAja ! " bAdazAhe kRtajJatAthI kahyuM. " Apane pai dalaja musApharI karavI paDatI haze, ema jo mArA jANavAmAM prathamathI AvyuM hAta te huM Apane ahIM sudhI AvavAnI takalIpha mApata tA Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrIzvara ane samrATa. ma nahi. mArA samajavAmAM te emaja hatu ke Apane mArA subedAra taraphathI vAhana vagerenI sagavaDa karI ApavAmAM Avaze eTale Apa sukhapUrvaka atre AvI zakaze; para Mtu ApanA kathanathI mArI e samajaNu asatya Thare che ane tethI mArI e gerasamajaNune lai Apane musApharImAM je je muzkelIe anubhavavI paDI hAya, te mATe huM puna: ApanI mAr3I cAhuM chuM." kr nAmavara mAdazAha sUrijIe kahyuM. " ApanI kRtajJatAM mATe huM ApanA ahezAnamaMda chuM; paraMtu jyArathI meM' munidhama nA svIkAra karyA che, tyArathI upadezane mATe jUde jUde sthaLe mAre pai dala musApharI karavI paDatI hAvAthI temAM keTalIka muzkelIone anu bhavavI paDe che; paraMtu e mArA munidharmanA kruja hAvAthI tema karavAmAM mane leza mAtra pazu du:kha upajatu nathI ane tethI te mATe Ape mArII mAgavAnI kazI paNa AvazyakatA nathI. " // 66 ' sUrijI ! e ApanA parAthI hRdayanI uttamatAnI sAkSI pUre che. huM ApanI musApharInI hakIkata jANavAne bahuja IntejAra chuM ane tethI kRpA karI mane te kahI saMbhaLAvaze. bAdazAha jIjJAsAthI kahyuM; "" surIzvare tenA kAMi paNa javAba ApyA nahi. eTale teNe bIrakhala tarapha joIne kahyuM. " rakhala ! sUrijI pAtAnI musAphrInA hAla pote kahevAne khuzI nathI, mATe temane mAma traNa karavAne je e kama cArI gayA hatA, temane atre khelAve; temanI pAsethI ApaNe sarva hakIkata jANI zakIzu ?? bIrabala jo hukama kahIne bahAra Avye ane mane ka cArIone khelAvI lAvavAne mATe eka paheregIrane AjJA ApInete puna; aMdara AvIne peAtAnA sthaLe beThA. thADI vAramAMja te ubhaya karmacArIo khAdazAhanI hajuramAM AvI kurnisa bajAvIne ubhA rahyA, bAdazAhe temAMnA ekane kahyu, " kamAla ! " " khudAvaMda ! kamAle namratAthI kahyu. " AcAya zrI hIravijayasUrijInI musApharInA savistara Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. hAla jANavAne huM I tejAra chuM; mATe tene kahI saMbhaLAva, "bAdazAhe AjJA karI. "je hukama, janAba !" ema kahI kamAle zarUAta karI; jyAre ame Apa nAmavaranA pharamAnathI ahIMthI ravAnA thaI ahamadAbAda pahoMcyA, tyAre sUrIzvara gadhAramAM hatA ane tethI subedAra sAhebe ahamadAbAdanA keTalAka AgevAna zrAvakane Apa nAmavaranA AmaMtraNanI temane khabara ApavA ane phattehapura padhAravA saMbaMdhI vinaMti karavAne mokalyA hatA, sUrIzvara cAturmAsa pUrNa thatAM gaMdhArathI vihAra karIne ahamadAbAda AvyA ane subedAra sAhebane maLyA. subedAra sAhebe temane aneka kiMmatI vastuo bheTa karavA mAMDI ane phattehapura pahoMcavAne mATe je vAhane joIe te ApavAne kahyuM, paraMtu temaNe te sarvane InkAra karyo, amadAvAdamAM keTalAka divaso rahI teoe A tarapha AvavAne vi hAra karyo ane Aje lagabhaga cha mahine teozrI ahIM AvI pahoMcyA che, TheTha gaMdhArathI ahIM sudhI teo page cAlatA AvyA che. pitAnI pAse jarUra joga je sAmAna hatuM, te sarva rastAmAM piteja uThAvIne cAlatA hatA ane vacamAM kaI nagara ke grAma AvatuM, tyAM teo vizrAMti levAne thobhatA. ane ghera gherathI bhikSA mAgI lAvIne pitAne nirvAha karatA hatA. AkhI musApharI dara. myAna teo nIce jamIna upara potAnI pAsenuM vastra pAtharIne nidrA letA hatA ane rAtri paDayA pachI IipaNa cIja (AhAra athavA pANI ) vAparatA nahetA, cAhe te koI temanI bhakita kare ane cAhe te koI temanI upekSA karI niMdA kare; te paNa teo ubhaya tarapha samAna buddhithI jotA hatA ane teo kadi paNa koIne varadAna ke zrApa ApatA nahotA. temanI AvI nirAbhimAna vRtti ane sahanazIlatA joIne ame temane joIe te prakAranI sagavaDatA karI ApavAne Agraha karatA, paraMtu teozrI amArI vinaMtIne leza mAtra paNa svIkAra karatA nahatA. hajura! AvA mahAna cAritrasaMpanna ane amArA samartha yegI mahAtmA ame Aja paryata joyA nathI ane amArA A kathana uparathI Apa nAmavara temanI uttamatA viSe khyAla karI zakazo." Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUrIzvara ane samrATa. A sUrijInI musApharIno upara pramANe hAla sAMbhaLIne bAdazAha akabara tathA anya sabhAjane AzcaryamAM lIna thaI gayA ane sUrijInA uttama cAritra vize temanI aneka prakAre praza sA karavA lAgyA, pachI zahenazAhe prasanna mukhamudrAthI kahyuM, " AcArya mahArAja ! suzIlA zrAvakA caMpAnA mukhethI ApanI prazaMsA jyArathI meM sAMbhaLI hatI, tyArathI Apane pratye mane pUjyabhAva utpana thaye hate; paraMtu Aje khuda mArA karmacArInA mukhathI ApanA sarvotkRSTa cAritranuM varNana saMbhaLIne mane pUjyabhAvanI sAthe eTalo badho AnaMda utpana thaye che ke jenuM varNana huM zabda dvArA karI zakavAne samApa nathI, Aja sudhI meM pratyeka dharmanA ghaNuM AcAryonI mulAkAta lIdhI che ane temanA cAritranI paNa ghaTatI tapAsa karI che, paraMtu cAritranA viSayamAM temAMthI eka paNa AcArya ApanI tulanAmAM Ave tema nathI. ApanuM cAritra alaikika che. ApanA jevA devI purUSanuM darzana karIne huM kharekhara kRtArtha ane pAvana thayo chuM." . sUrijI potAnI prazaMsA sAMbhaLIne nIcuM joI rahyA. kSaNavAra e pramANe rahyA pachI temaNe zahenazAhanI sAme joIne kahyuM "Apane mAruM cAritra alaikika jaNAya che, enuM kAraNa ApanI nirmaLa ane guNagrAhaka buddhine pratApa ja che, bAkI huM te mAtra eka ati sAmAnya manuSya ja chuM ane tethI Apa kaho cho teTalI prazaMsAne huM lAyaka nathI." zahenazAhe sUrijInI nikhAlasa vRtti joIne vizeSa AnaMdane pAmatA kahyuM. "gurUjI! huM ApanI mithyA prazaMsA karatuM nathI paraMtu mane je satya jaNAya che, te ja pramANe ApanA vakhANa karuM chuM. Apa bhale Apane sAmAnya manuSya mAnatA he; paraMtu huM to Apane devI purUSa ja mAnuM chuM, kAraNa ke devI purUSa vinA AvuM nikhAlasa dila, A nirAbhimAnI svabhAva, AvI zAMta cittavRtti ane AvuM cAritra eka sAmAnya manuSyamAM hevAM saMbhavatAM nathI. sUrIzvara! kharekhara Apa jItanA phirastAja che." Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. tyArabAda surIzvara ane samrATa vacce dhArmika carcA cAlI, Izvara, jagata, sugurU ane satyadharma vize aneka prakArane vArtAlApa thayA. aMte akabara bahu ja khuzI thayA ane tenA dilamAMthI keTalAka saMzayone nAza thaye. atyAra sudhI te sUri janA uttama cAritra upara mugdha thaI rahyo hato, paraMtu have te te temanI apUrva vidvattA joIne bahu ja prasanna thaI gaye. kSaNavAra rahI sUrijIe pitAnA Avazyaka kAryane samaya thaI gaye hovAnuM jaNAvI potAnA nivAsasthAne javAnI IcchA darzAvI eTale bAdazAhe temane javAnI rajA ApatAM kahyuM. "mahA rAja ! bhale, ApanI IcchA hoya te padhAre. ApanI sAthe dhAmika carcA karavAthI mane ghaNuM jANavAnuM maLe che, mATe bIjA anukULa prasaMge huM Apane yAda karIza athavA te huM ja AvIne Apane maLIza." * sUrijI ane temanA ziSya javAne mATe ubhA thayA ane temanI sAthe bAdazAha ane samAjane paNa ubhA thaI gayA. bAdazAhe kahyuM. " sUrIzvara ! jatAM pahelAM mArI eka arajane Apa svIkAra kare. Apa tyAgI ane sAdhu hovAthI Apane huM game teTalI mUlyavAna vastuo bheTa karIza, te tene Apa leze nahi, mATe mArI pAse keTalAMka hindu ane jaina sAhityanAM pustako che, tene Apa svIkAra kare. A pustaka pasuMdara'nAmaka jenayati ke jeo uttehapuramAM ja rahetA hatA ane jeonI sAthe mAre khAsa paricaya hate, teonAM che. pasuMdara yatinA svargagamana pachI e sarva pustake mArA khAnagI pustakAlayamAM meM saMgrahI rAkhelAM che, te evA hetuthI ke jyAre ke vidvAna purUSane mane meLApa thaze, tyAre tene ja te pustake arpaNa karIza, ApanI apUrva vidvattA joIne huM mugdha thaI gayo chuM; mATe A paja A sarva pustake svIkAra karI mane upakRta kare." . sUrijIe ghaNI AnAkAnI karyA pachI sadarahu pustakane svIkAra karyo, paraMtu te sarva pitAnI pAse nahi rAkhatAM zahenazAha Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ neha svIkAra akabaranA nAmathI AgrA nagaramAM pustakAlaya banAvIne temAM temane . rAkhavAnI goThavaNa karI dIdhI. te pachI bAdazAhanA pharamAnathI zAhIvAjiMtro ane zAhI pheMjanA saraghasa sAthe bhArI mahatsava pUrvaka AcArya zrI hIravijayasUri potAnA nivAsasthAne gayA. samasta phatehapuramAM jenIoe AjanA divasanuM utsava tarIke paripAlana karyuM ane hajAro rUpiyAnuM dAna garIba lokone ApavAmAM AvyuM* prakaraNa 24 muM. sneha svIkAra. svapnamAM paNa acaLa dIThuM snehanuM saMbhAraNuM, premanuM pagaluM thatAM ughaDe hadayanuM bAraNuM; zuddha sAcA sneha pAse tuccha che sukha svarganuM, nA cahe premI vinA sukha mokSa ke apavarganuM. " -mevADanI saMpyA. ghaNA divasathI jenI mUrtine hRdayamAM dhAraNa karI rAkhI che, tenuM acAnaka ahIM Agamana thayuM, te mArA bhAgyanI parisImA nahi te bIjuM zuM? paraMtu sAMbhaLyuM che ke "jyAM sudhI mevADano punarUddhAra na thAya, tyAM sudhI bhegavilAsa ane premacarcAne svapnamAM paNa saMbhArIza nahi."evI temaNe sakhta pratijJA lIdhelI che ane tethI AvI virAgI avasthAmAM te mArA snehane svIkAra karaze kharA ? A ghaTanA jarA vicAravA jevI che kharI; paraMtu zuM te mArA premane tiraskAra karaze ? ane je te mArA premane tiraskAra kare, te pachI A jIvana zuM kAmanuM che? jIvanane uddezya paNa pachI zuM rahe tema che? nA, nA, te mArA sanehano tiraskAra kare, e te mane saMbhavita lA * ItihAsanA jIjJAsuoe A saMbaMdhI vizeSa hakIkata jANavAne mATe kRpArasoza-bhASAMtara jevuM. Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. gatuM nathI. tyAre zuM svIkAra karaze ? alabata, temaNe mArA snehane svIkAra kare ja joIe! paraMtu kadAca na kare te?" eka lagabhaga aDhAra-vIza varSanI avasthAe pahoMcelI suMdarI A pramANe potAnA manathI vicAra karatI hatI ane avanavI kalpanAone upajAvatI hatI. prAta:kALane samaya hate. sUryanArAyaNane udaya thaI gayo hate. mIThe, madhura ane suzItalavAyu vahana karI rahyo hato. bAgamAMhenA vividha jAtinA puSpa divAkarane mAna ApavAne khIlI uThayAM hatAM. judA judA rasanA bhegI bhramaro temanI upara gaMjArava karI rahyA hatA. vRkSa upara paMkhIo AnaMdathI karlola karI rahyA hatAM ane zyAma raMganI paNa mIThA kaMThanI koyala kSaNe kSaNe pitAne TahukAra karIne AkhA bAgane gajAvI rahI hatI. barobara A samaye eka yuvAna suMdarI AmravRkSanA Azraye besIne gulAbanA sumadhura puSponI mALA guMthI rahI hatI. A navajuvAna bALAnuM saMdarya ane tenuM lAvaNya varNanAtIta hatuM, e ame je ke kabula karIe chIe; te paNa keNa jANe zAthI amArI lekhinI tenAM rUpa lAvaNyanuM varNana karavAne lalacAya che! vAMcako kaheze ke lekhake jyAM juo tyAM suMdarInAM sidaryanAM ja vakhANa karavAmAM lekhinIne yatheSTa upaga karyo che. kharUM che; vAMcaka mahAzayAnA e AkSepane ame sahana karavAne taiyAra chIe, paraMtu vicAra karo ke saudaryanA, mAdhuryanA ane lAvaNyanA guNa koNe gAyA nathI ? kyA kavie mane namohana tarUNanA rUpanuM varNana karyuM nathI ? kayA lekhake varganI surasuMdarI samAna nAjuka nArInA lAvaNyanI kathA lakhI nathI ? keI batAvaze ke kyA manuSya saMdaryanA sAgara ane lAvaNyanA bhaMDAra samAna lalita lalanAnI prazaMsA karI nathI ane je temaNe strInA mAdhuryanA guNa gAyA che. strInAM rUpanuM varNana karyuM che, strInA lAvaNyanI kathA lakhI che ane strInA lAlityanI prazaMsA karI che, te pachI ame paNa tenA rUpa-lAvaNyanI vAraMvAra prazaMsA karIe chIe, te zuM svAbhAvika nathI ? AmravRkSanI chAyA nIce je suMdarI beThI hatI, tenAM rUpanuM je Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hasvIkAra. 201 ame AlaMkArika bhASAmAM varNana karIe, te tenAM mukha ane netrathI parAjaya pAmIne caMdra ane hariNa ubhaya ekatra thaIne puna: vijaya meLavavAne vicAra karI rahyA hatA; kAraNa ke je tema na hoya te caMdra ke je gaganavihArI che ane hariNa ke je bhUvArI che, tene sahacAra zI rIte saMbhavI zake? te suMdara bALAnA mukha ane netranuM varNana karatAM jyAre ame ATale alaMkAra vAparIe chIe, tyAre tenAM avayavo jevAM ke nAsikA, gAla, oSTa, stana, udara, nitaMba, kara ane jaMghAdi kevAM suMdara sarala ane sugaThita haze, tene khyAla vAMcakee svayaM karI le, eja ucita che. TuMkAmAM kahIe te te bALA je bAgamAM beDI hatI, te bAga jevI rIte vikasita banIne mAnavahRdayane meha upajAvatuM hatuM, tevI ja rIte tene vanarUpI bAga paNa jenAranAM hRdayane AkarSa te hate. astu. " alabata, temaNe mArA premane svIkAra kare ja joIe; paraMtu kadAca na kare to?" te bALAnA mukhamAMthI A zabdo punaH jarA jorathI nIkaLI paDayA. Aja samaye eka tarUNa ramaNIe AvIne kahyuM. "kema nahi kare? jo tamAro prema sAce ja haze, te tene svIkAra avazya tha ja joIe." te bALAe paricita vAra sAMbhaLI uMcuM mukha karIne joyuM te pitAnI sAme eka pacIseka varSanI tarUNI maMda maMda hasatI ubhelI hatI. te bALAe jarA zaramAIne vAtane uDAvI devAnA hetuthI pUchayuM. "lalitA ! tuM ahIM kayAMthI ?" ahIM kayAMthI, e prazna zA mATe pUche che, rAjakumArI?, prathama te eja uttara Apane ke kyA bhAgyazALI vIra purUSane tamArA sanehane svIkAra karavAne tame tamArA manathI Agraha karI rahyA che?" lalitAe sAme savAla karyo. paraMtu e jANIne tuM zuM karIza? te jANavAnuM tane prajana paNa zuM che?" rAjakumArIe puna: pUchayuM. Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raksa bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha tamArI gupta vAta jANIne huM zuM karIza, e svAla pUche. vAnuM tamane kAMI prajana nathI, paraMtu ene jANavAnuM te mane prayojana che. mArI pyArI sakhInI gupta vAta jANavAne zuM mane adhikAra nathI?" lalitAe prayajana kahI batAvatAM pUchayuM. rAjakumArI vicAmAM paDI gaI. lalitAne have zo uttara Apa, tenI ene samajaNa paDI nahi. te kevaLa nirUttaraja rahI. - lalitAe jarA roSapUrvaka kahyuM "bhale, je tamArI gupta vAta jANavAno mane adhikAra na hoya, te huM A cAlI. tame ta. mAre ekalA beThA beThA vicAra karyA kare." ' ' ema kahI lalitA jarA cAlI eTale rAjakumArIe tene pAlava pakaDI rAkhIne kahyuM. "kayAM jAya che, lalitA? zuM tane mAre upara rIsa caDI che?" " hAsto vAtane mArAthI chupAve che zA mATe ?" lalitAe javAba AMkhe. mArI sakhI!" rAjakumArIe tene pitAnI pAse besAratAM kahyuM. "tArAthI meM kaI vAtane chUpI rAkhI che ke A vAta tane na kahuM?" " te pachI jhaTa kahI nAkhone ? moMghA zA mATe thAo cho alakAbahena!" lalitAe majAka karatAM kahyuM. "tuM sAMbhaLI te kharI; huM tane eja vAta kahuM chuM. mevA DanA mahArANA pratApasiMha duHkhanA mAryA ApaNu atithi thaIne AvyA che ane pitAjIe temane Azraya Ape che, e vAtane te tuM jANe che ne?" alakAsuMdarIe vAtanI zarUAta karI. hA, e to huM jANuM chuM, paraMtu tethI tame zuM kahevA mAge che?" lalitAe adhiratAthI pUchyuM. eja ke huM te mahArANane cAhuM chuM ane te hamaNAthI nahi paratuM AjathI be varSa pahelAM jyAre temanI svadezapratinI apUrva vAta meM chAMbhaLI hatItyArathI temane cAhuM chuM. mogalonA trAsathI . Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ snehasvIkAra. 203 kaMTALI ane temanAthI parAjya pAmIne temanu' acAnaka Agamana ahIM thavAthI jo ke temane prema saMpAdana karavAne mane saralatA thai che; teA paNa Aja sudhI mArA premathI temane vAkepha karavAnu sAhasa huM karI zakI nathI ane tethIja huM atyAre ahIM beThI beThI vicAratI hatI ke te mArA snehanA svIkAra karaze ke nahi ? " alakAsuMdarIe peAtAnI gupta vAta peAtAnI sakhIne " 46 vAha, vAha, alakAmhena ! premapAtranI pasa'dagI te bahu sArI karI che hA ! paraMtu A vAtane mArAthI atyAra sudhI kema gupta rAkhI hatI ? '" lalitAe rAjakumArInA gulAbI gAla upara cuMTI khaNIne pUchyuM. huM tAvI. alakAe potAnA gAlane pa MpALatA uttara ApyA. " pazu te mane kayAre pUchyuM ? ne me vAta gupta rAkhI ? jema mAjasudhI te kAMi mArA premapAtra saMbaMdhI vAta pUchI nahAtI, tema meM tanete viSe kAMI kahyuM paNa nahatuM." " alakAmhena ! tamArI caturAithI te huM hArI ! Ane bIjAnA mAthe doSArApaNu karatAM kevu AvaDe che ? meM tamane vAta na pUchI, tethI kAMi me' tamane vAta kahevAnI badhI teA nahAtI karIne ? ' lalitAe kahyuM. "" 8 a zrI teA naheAtI karI; paraMtu lalitA kharU kahyuM ? mAtra lajjAne lIdhe huM tane e vAta karI zakI naheAtI. " alakAe kharI hakIkata kahI. ,, t bahu sArUM premapAtra teA uttama zeAdhI-kahADayuM che, emAM jarAe zaka nathI; paraMtu tArA e premapAtranA tArA taraph kevA bhAva che ? " lalitAe prazna karyA. " te huM jANatI nathI; kAraNa ke te jo ke ahIM be-traNa mAsathI AvyA che; tA paNa temane meM najareAnaja2 kaDhi paNa joyA nathI ane tethI temane mArA taraph kevA bhAva che, te huM zI rIte kahuM ? " alakAe javAba ApyA. Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. "ThIkaparaMtu pitAjI tathA mAtuzrI tamArI A vAtane jANe che ke nahi?" lalitAe punaH pUchyuM. nahiM, teo mArI A vAtane jarA paNa jANatA nathI, kAraNa ke meM A vAtane bahuja gupta rAkhI che. je koI jANatuM heya to te mAtra tuM ja che ane te paNa tane meM atyAre tenAthI jANatI karI eTaleja. pyArI sakhI! mArA A premanuM zuM pariNAma Avaze? eTale ke mahArANA tene svIkAra karaze ke nahi? tathA mAtApitA te kabula karaze ke nahi? enI mane bahu ciMtA thAya che. zuM tuM mane A ciMtAsAgaramAMthI tarI pAra thavAne koI upAya nahi batAve?" rAjakumArI alakAsuMdarIe lalitAnA manane uttara ApIne dIna vANIthI pUchyuM. vAha, vAha! atyAra sudhI te vAtane mArAthI gupta rAkhI ane have upAya batAvavA mATe vinaMti kare che, e kevI vAta? huM te keIe tamane upAya batAvavAnI nathI.lalitAe hasIne kahyuM. - lalitA! pyArI sakhI ! mazkarInI vAta javA de ane kRpA karIne mane koI upAya batAva ke jethI karIne mArA duHkhI jIvane ArAma thAya." alakAe puna: dInatAthI kahyuM. alakAbahena! " lalitAe gaMbhIratApUrvaka kahyuM "mazkarI karavAne mAro svabhAva ja che eTale tame sunamAM kAMI lAvaze nahi. mane lAge che ke A ciMtAmAMthI mukta thadhAnA be upAya che. eka te e che ke tamArA mAtapitAnA kAne tamArA premanI vAta pahe cADavI ane temanI pAsethI tenI kabulAta levI ane bIjo upAya e che ke mahArANAnA premane jIto. have pelA upAyane te huM ajamAvI joIza; paraMtu bIjA upAyane tamAre ajamAvavo paDaze kema kharuM ke nahi?" rAjakumArI e sAMbhaLIne kSaNa vAra nirUttara rahI. te pachI teNe kahyuM. "barAbara che. je mAtApitAnI pAsethI tuM mArI vAtanI kabulAta meLavIza te huM bIjo upAya ajamAvI joIza, pachI bane te kharUM." Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sneha svIkAra 205 "te mAtuzrIne Aje ja tamArA premanI vAta kahIne tathA temane barAbara samajAvIne kabulAta meLavI laIza, paraMtu tame mahArANAnA premane zI rIte jItazo ? lalitAe pUchayuM. huM paNa eja vicAra karI rahI chuM ke temanA premane mAre zI rIte jIta ? tuM kAMI upAya batAvIza?" alakAsuMdarIe sAme savAla karyo "ene upAya te eja che ke tame koI paNa rIte temane ekAMtamAM maLe ane vakhata joIne tamArA dilanI vAta temane kare. A sivAya bIjo upAya mArA samajavAmAM AvatuM nathI." lali tAe upAya darzAvyuM. meM "paraMtu mArAthI temane zI rIte maLAya ? ane maLavAnuM kadAca bane, te paNa dilanI vAta temane zI rIte kahI zakAya?" alakAe punaH pUchayuM. mArA samajavA pramANe temane bAgamAM AvavAne samaya thaI gaye che ane te AvyA pachI huM jouM chuM ke temane maLatAM ane temanI sAthe vAta karatAM tamane kevIka lajajA Ave che? nAhaka TaeNga zA mATe karI rahyA che ? pitAnA premapAtrane maLavAne mATe te Atura thaI rahyA che ane vaLI bhAva zuM kAma khAo che?" lalitAe smita hAsya karIne kahyuM. "ThIka, lalitA ! tuM kahe te kharUM. huM temane maLavAne mATe, ja atre AvI chuM, pachI che kAMI?" alakAe ADaMbarane tyAga karIne kahyuM. * "have kevA ThekANe AvyA?" ema kahI lalitAe AsapAsa joIne sUcanA karI. "juo, alakAbahena! sAmethI tamArA mananA mAlika Ave che, tenI sAthe barobara vArtAlApa karaje ane temane tamArA premapAsamAM jarUra sapaDAvI lejo. huM have jAuM chuM." - lalitA hasatI hasatI e pramANe sUcanA karIne cAlI gaI ane alakAsuMdarI sAmethI mahArANA pratApasiMhane AvatAM je stabdha thaIne ubhI rahI. Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha, - nityanA niyama pramANe pratApasiMha prAta:kAlamAM vahelA uDIne vikasita banelAM puponI tAjI havAne upabhega karavAne bAgamAM AvyuM hatuM. teNe A vakhate sAdA ane veta vastro paridhAna karelAM hatAM. agAdha ciMtA ane asahya duHkhathI tenuM bhavya mukha jo ke udAsa jaNAtuM hatuM ane tenI AMkho jo ke uMDI pesI gaI hatI; te paNa tenA zarIranA majabuta bAMdhAmAM, tenA sukhanI bhavyatAmAM ane tenI AMkhonA tejamAM bahu nyUnatA thaI nahatI. pratApasiMha pharatA pharate ane bAganI sugaMdhI havAne upalega karate karate alakAsuMdarI je AmravRkSa nIce nizcaLa bhAve ubhI hatI, tenI najIka AvI pahoMce ane AvatAM ja tyAM alakAne avanata mukhe ubhelI joIne te tyAM ubhe thaI rahyo. jyArathI pratApe mevADane uddhAra karavAne ane svadezanI svataMtratA sAcavavAne mATe sarva bhoga vilAsane tyAga karyo hato, tyArathI tenuM hRdaya ghaNe bhAge zuSka thaI gayuM hatuM ane temAMthI sneharUpI amRta keTaleka aMze sukAI gayuM hatuM ane tethI keI paNa suMdara strIne joIne tenA hRdayamAM kazI paNa asara thatI nahotI, paraMtu atyAre alakAsuMdarIne joIne ane tenA alaikika rUpane ava lekIne tene svAbhAvika rIte ja ajAyabI thaI ane tenA hadayamAM camatkArIka asara paNa thaI. teNe alakAne barobara dhyAnapUrvaka joI lIdhI ane te pachI tene tenI sAthe vArtAlApa karavAnI jIjJAsA thaI. teNe turataja mIThA ane madhura avAje pUchayuM. "tame keNa, che ane ahIM zAmATe ubhA cho ?' alakAe kAMI paNa uttara nahi ApatAM mana sevavAnuM ja ucita vicAryuM. pratApasiMhe karIthI pUchayuM. "kema uttara ApatAM nathI? meM sAMbhaLyuM che ke ThAkara rAyadhavalane eka alokika daryavatI putrI che zuM te tame te nahi ne !" alakAe A vakhate ADI najare pratApasiMhanA mukhane ekavAra joI lIdhuM, paraMtu koI javAba Ape nahIM.. Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sneha svIkAra. ane je tame ThAkora rAyadhavalanA putrI che, te mArA sama javA pramANe tamAruM nAma alakAsuMdarI che, kema kharuM ne? " pratApasihe puna: pUchyuM. A che; alakAnI lajajA have palAyana karI gaI hatI. teNe pitAnA avanata mukhane uMcuM karIne pratApasiMhanA mukha upara potAnA kamaLa samAna netro sthApIne kahyuM, " ApanI dhAraNA satya che. huM ThAkara rAyadhavalanI putrI chuM ane mAruM nAma alakAsuMdarI che." "tamane AjasudhI najaronajara joyA na hatA ane tethI atyAra Agamaca huM tamane oLakhI zake nahe; paraMtu tamane jotAMja meM je karthanA karI hatI, te tamArA kathanathI satya nIvaDI che. alakAsuMdarI! jevuM tamAruM nAma che, tevuM tamAruM rUpa paNa alokika che." pratApasiMhe AnaMdasaha kahyuM. - alakAsuMdarI pitAnAM rUpanAM vakhANa sAMbhaLIne zaramAI gaI. zaramathI tenA gAla upara lAla raMganI chaTA vilasI rahI. pratApe tene zaramAI jatI joIne kahyuM "rAjakumArI ! zA mATe zaramAo cho ? tamArA rUpanI meM je prazaMsA karI che, te mithyA nahi, kintu kevaLa satya che ane tethI tamAre zaramAvAnuM koI kAraNa nathI, paraMtu tame kaI divasa nahi ne Aje savAramAM vahelA bAgamAM zA mATe AvyA che ? jyArathI ame ahIM AvyA tyArathI A bAgamAM huM hamezAM dilane ArAma ApavAne mATe sa vAramAM AvuM chuM, paraMtu Aja paryata tamane meM joyA nathI ane tethI ja huM tamane e svAla karUM chuM." mahArANAnA praznano ze uttara Apa tenI alakAne samaja paDI nahi ane tethI te nirUttara rahI. tene nirUtara rahelI : joIne pratApasiMhe puna: savAla karyo. "kema uttara ApatA nathI, alakAsuMdarI ! zuM tame zaramAo cho?" alakAe vicAryuM ke have uttara ApyA sivAya cAle tema nathI ane tethI teNe kahyuM. "mevADanA puNyazleka mahArANunA darzana karavAnI IcchA hRdayamAM keTalA divasothI hatI ane tethI e Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. icchAne tRpta karavAnI khAtara huM atre mAvI chuM. Aja ApanA pavitra dana karIne huM kRtArtha thai che. :> pratApasi'hai hasIne kahyu, " vAha, vAha, rAjakumArI ! tame uttara tA sArA ApyA, paraMtu mevADane puNyaaAka mahArANeA pratApasidgha A duniyAupara nathI; have te tenA badale sIdhA-sAde rAjapUta pratApaja che ane tethI tame keAnA darzana karIne kRtArtha thAe che?" alakAe javAba ApyA. " mahApurUSA peAtAnI prazaMsA svamukhe karatAM nathI; te te hamezAM laghutAja batAvyA kare che ane eja emanI prabhutAnu lakSaNa che. Apa bhale peAtAne sIdhAsAdA rajapUta mAnatA he; paraMtu huM te Apane mevADanA puNyaleka mahArANA gaNuM chuM ane tethI ApanA dazana karIne kRtArtha thaI chu" alakAsu darI ! mArI pAse nathI rAjapATa ke nathI vaibhavavilAsa, nathI vizALa sainya ke natho akhuTa soMpatti ane nathI dhanadolata ke nathI rAjyacinha, te 'chatAM tame mane mevADanA mahA rANA zI rIte gaNe che ? te huM samajI zakatA nathI." pratApasiMhe kahyu . " e vAta kharI che ke ApanI pAse e badhAM bAhya sAdhanA nathI; paraMtu tethI zuM thai gayu? ApanI ejasvinI mukhamudrA, ApanA bhavya dekhAva, ApanI tIvra AMkhA, ApanA AjAtu mAhu ane te uparAMta ApanI vIratA, ApanI svadezaprIti, ApanI svamAna sAcavavAnI draDhatA ane ApanI mevADanA uddhAra karavAnI krUDha pratijJA Adi hajI paNa ApanAmAM che ane tethI huM Apaneja mevADanA mahArANA gaNuM chuM. " alakAe javAba ApyA. " A vakhate huM mevADanA mahArANA nihuM hovA chatAM paNa jyAre tame mane TharAvA che, tyAre mane lAge che ke tamArA mAza tarapha pakSapAta che. " pratApasi he kahyuM. "L hA, Apa jo ene pakSapAta gaNatA hai, te huM paNa tene pakSapAta gaNuM chuM, " alakAe kahyu, " paraMtu mArA tarapha pakSapAta rAkhavAnuM tamane zuM kAraNu che ? " pratApasiMhe pUchyuM . Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sneha svIkAra. 209 re alakAe kSaNavAra vicAra karIne javAba AvyeA. " kAraNa ! kAraNa teA kAMie nathI; paraMtu guNavAna purUSAne kANu pakSapAta karatuM nathI ? " " e ThIka che; paraMtu kAraNa tA kAMika hAvu ja joIe. " pratApe kahyuM. 27 " kadAca hoya paNa kharUM, te jANIne Apa zuM karaze! ? alakAe arthasUcaka svare pUchyuM. " ene jANIne huM zuM karIza, e savAla nirALA che; paraMtu tamArA mArA tarapha zA kAraNathI pakSapAta thayA che, e jANavAne te ahuja Atura chuM. " pratApasi hai uttara ApyA. 66 alakAe vicAra karyo ke have dhIre dhIre agatyanA savAla upara AvavAnI agatya che ane tethI teNe kahyuM. mahArANA ! ApanI pratye mAro pakSapAta khAsa karIne zA kAraNathI che, te kharAkhara jANatI nathI; huM jANuM chuM. mAtra eTaluM ja ke Apa mevA DanA puNya leAka mahArANA che, devI purUSa che, vIzirAmaNI che. ane saguNasa Mpanna rAjendra che. ApanI pratyenA mArA pakSapAtanu AthI anya kAraNu Apa zuM jANavA mAgeA che ? " ,, " alakAsuMdarI ! " pratApasihe kahyuM. " eka mANusanI mAtra mhADethI prazaMsA karavI, e kAMi tenA taraphanA pakSapAtanuM kharUM kAraNu nathI. 66 eka mahArANA ! " alakAe jarA spaSTatAthI kahyuM. " purUSa tarapha eka strInA kAi paNa prakAranA khAsa kAraNa vinA pakSapAta heAvAnu prema-sneha sivAya bIjuM zuM kAraNa hAI zake ? Apa AvA sIdhA ane sarala viSayane samajI zakatA nathI, e kevI vAta?" "" " alakAsuMdarI ! huM tamArI ma yukta vAtane barAbara sa majI zakatA nathI; mATe tamAre je kahevAnuM hAya, te hajI paNa vadhAre spaSTatAthI kaheA, temAM zuM kaI harakata che? " pratApasiDe jIjJAsAthI kahyu . Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. - alakA vicAramAM paDI gaI. teNe pitAnA manathI vicAra karyo ke have kharI hakIkata kahyA sivAya artha sare tema nathI. teNe potAnAM vizALa locanane pratApasiMhanA mukha upara sthApIne ati mIThA ane kamaLa svare kahyuM. "mahArANuM ! ApanA tarapha mAro pakSapAta hevAnuM kAraNa mAtra eTaluM ja che ke meM mArAM tana-mana ane dhana Apane arpaNa karavAno nizcaya karyo che ane tethI ApanI huM jeTalI prazaMsA karUM teTalI DIja che. Apane mevADanA mahArANuM te zuM paraMtu samasta bhAratavarSanA rAjAdhirAjanI upamA ApuM to paNa te mArA manathI kAMIja nathI." - pratApasiMhe ajAyaba thaIne pUchyuM. "tame tamArA tana-mana ane dhana mane arpaNa karavAno nizcaya karyo che, eTale zuM? ene artha zuM che?" eno artha e ja che ke huM Apane cAhuM chuM ane te A jathI nahi, paraMtu jyArathI meM ApanI svadeza ane svamAnanuM rakSaNa karavAnI tIvra utkaMThAnI vAta sAMbhaLI che, tyArathI ja huM A pane cAhatI AvI chuM. " alakAe lajajAne sarvathA tyAga karIne uttara Ape. pratApa tenA spaSTa uttarathI vizeSa ajAyaba thaI gayo. teNe gaMbhIratAthI kahyuM. "alakAsuMdarI ! tame mArI svadeza ane svamAnanA rakSaNa karavAnI tIvra utkaMThAnI vAta sAMbhaLI haze, e ThIka che, paraMtu tethI karIne mane cAhavAmAM tamAruM dila mane arpaNa karavAmAM tame utAvaLa karI che." enuM kAraNa?" alakAe jIjJAsAthI pUchyuM. enuM kAraNa e che ke mevADane uddhAra karavAne mATe meM sarva bhegavilAsane tyAga karyo hovAthI saMsAramAM rahyAM chatAM paNa huM eka saMnyAsI chuM ane tethI alakAsuMdarI ! saMsAranA bhega vilAsane tilAMjalI ApIne virakta jIvana gujArata mArA jevA eka sAmAnya purUSane cAhavAmAM tame utAvaLa karI che, e mArUM kathana zuM satya nathI ?" pratApasiM che kAraNa darzAvatAM pUchyuM. Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ neha svIkAra 211 mahArANA! mane kSamA karaje, paraMtu mAre kahevuM joIe che ke ApanuM kathana satya nathI. mevADanA uddhAra mATe Ape bhegavilAsane tyAga karyo hoya te bhale karyo kAraNa ke dezanA kalyANane mATe enA jevuM bIjuM eka uttama kArya nathI, paraMtu tethI keIpaNa kumArI bALAno Apane cAhavAne adhikAra zuM cAlyA jAya che ke jethI Apa tene utAvaLa kahe che ?" alakAsuMdarIe sAme, prazna karyo. - "alakAsuMdarInA A praznane ze uttara Apo, enI pratA pasiMhane khabara paDI nahi ane tethI teNe kahyuM. "alakAsuMdarI ! tamAre e prazna ghaNeja kaThina che ane tethI tene kharo ane vyA jabI uttara zo Apa, enI mane samajaNa paDatI nathI, paraMtu tema chatAM tame mane cAhavAmAM utAvaLa karI che eTaluM ja nahi, paNa mane cAhavAmAM tame bhUle che, ema kahyA sivAya mane cAlatuM nathI. " alakAe tene prativAda karatAM kahyuM. "mahArANA! A5 jyAre mArA praznane vyAjabI uttara ApI zakatA nathI, tyAre A pane cAhavAmAM meM utAvaLa karI che athavA to tema karavAmAM huM bhUluM chuM ema Apa zA uparathI kaho cho ?" tame vicAra karo ke jyAre sarva bhegavilAsane tyAga karIne sAdhujIvana gujAravAno nizcaya karyo che ane jyAM sudhI mevAane punarUddhAra na thAya, tyAM sudhI mArAthI saMsAranAM sukhane svIkAra thAya nahi, jyAre mArI AvI pratijJA che, tyAre AvI sthitimAM tame mane cAhIne zuM karaze? tame mane cAho ke na cAhe e bane sarakhuM ja che, kAraNake mArA vartamAna sAdhu-jIvanamAM huM tamAro svIkAra karI zakuM tema nathI ane tethI ja huM kahuM chuM ke tame mane cAhavAmAM utAvaLa karI che. mevADanA mahArANAne mehIne je tame mane cAhatA he, te temAM paNa tamArI bhUla thAya che, kAraNake mevADanA mahArANAnuM pada huM khoI beThe chuM atyAre mevADanuM eka nagara, eka kile ke eka nAnuM sarakhuM gAmaDuM paNa mArA kabajAmAM nathI. e uparAMta mArAM dhana-delata-sukha-saMpatti ityAdine paNa nAza Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. thayA che ane tethI tame mane cAhIne tenA badalAmAM mArA prema sa'pAdana karIne je sukhanI AzA rAkhI haze, temAM tamane nirAzA maLaze. alakAsuMdarI ! A badhI vastusthitinA vicAra karI mane cAhavAnu cheDI do ane huM AgrahapUrvaka kahu chu ke tema karavAmAM ja tamArU kalyANa che." pratApasihu savistara hakIkata kahIne tene salAha ApI. alakAsu darIe A sAMbhaLIne eka ni:zvAsa mUkI. teNe kAMika dIlagIrI bharelA avAje kahyuM. " eka strI jo eka purUSane tenA azva ane tenI saMpattine mATe cAhatI hAya, te te tenA prema nahi; kintu mehu ja che ane te adhama che-svAthI che. mahArANA ! huM Apane cAhuM chuM, te ApanA padane ke ApanA vaibhavalAsane mATe nahi; paraMtu ApanA daivI guNNAne ane ApanI svadezasevAnI draDha pratijJAne mATe ja cAhu chu... ane tethI mApa sa dhu hA ke saMnyAsI hA, garIma heA ke tavaMgara haiA, mahArANA hA ke sAmAnya rAjapUta hai| ane sukhI hai| ke du:khI hA, te tarapha mAre zA mATe dhyAna ApavuM joIe ? mahArANA ! Apane cADhavAmAM meM sukhanI lAlasA rAkhI ja nathI ane tethI Ape jo sava bhAgavilAsanA tyAga karIne sAdhujIvana gujAravAnA nizcaya karyo hAya, tA tenI mane zI darakAra che ? Apa jevA narazreSTa ane purUSAttama purUSanAM pavitra caraNAnI sevA karavAne ane ApanA svadezasevAnA puNya kA mAM eka strI jeTalI sahAya pAtAnA prANanAthane karI zake teTalI sahAya karavAne mATe ja huM Apane cAhuM chuM-kharA hRdayathI cAhuM chuM. ane tethI mahArANA ! huM Apane vina MtI karIne kahuM chuM ke Apa mArA premanA svIkAra karI mane anAthane sanAtha banAvA. "" pratApasiMha alakAnuMdarInI mA lAMkhI dalIla sAMbhaLIne vicAramAM paDI gayA. teNe kSaNavAra vicAra karIne kahyuM. alakA suMdarI ! tamArA hRdayanI zuddha lAgaNI ane tamArI zubhecchA joine mane ghaNA ja AnaMda thAya che; paraMtu tamArI e lAgaNI ane zubhecchA kAyama TakI raheze ke kema, enI mane zaMkA rahe che. tamA jANeA che ke mogala zahenazAha akabara mane namAvavA, khuvAra karavA ane banI zake teA pakaDI kaida karavAne mATe bahu ja Atura 66 Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sneha svIkAra. 213 thaI rahyo che ane te mATe pitAnA sainyane vAraMvAra mokalIne mane hezana karavAmAM kazI paNa maNuM mUkatA nathI. AvI vipaDyasta sthitimAM mAre A sthaLane kyAre ane kaI ghaDIe tyAga karo paDaze, te tathA A sthaLane tyAga karIne mAre mArA Asajanane bacAva karavAne kayAM nAsI javuM paDaze, te ceksa nathI ane tethI mane cAhavAmAM ane mAre neha saMpAdana karavAmAM tamane sukhane aMzamAtra paNa maLavAne saMbhava nathI. A kAraNathI huM tamane AgrahapUrvaka kahuM chuM ke tamAre prema mane arpaNa karIne tenA bada lAmAM mAre neha meLavanI vAtane tame visArI deje." alakAsuMdarIe gaMbhIra bhAvathI kahyuM "mahArANA! have kayAM sudhI kasoTI karaze? huM Apane eka vakhata kahI cUkI chuM ane haju paNa kahuM chuM ke huM Apane kharA hRdayathI cAhuM chuM ane tethI Apa je kadAca mArA snehane tiraskAra karaze; te paNa ApanA prati mAre je neha baMdhAya che, temAM saheja paNa nyunatA thaze nahi." alakAsuMdarInI draDhatA joIne pratApasiMha ghaDIbhara vicAra sAgaramAM gothAM khAvA lAgyuM. tene zo javAba Ape, enI tene samajaNa paDI nahi ane tethI te tenA prati animiSa nayanee je manapaNe ubhe rahyo. alakAsuMdarIe tene nirUttara rahela jeIne AvezapUrNa svare kahyuM. "mahArANA ! have ze vicAra kare che ? A Atura hadayA bALAne have vadhAre zA mATe talasA che ?" pratApasiMhe tene kAMI paNa uttara Ape nAha ane pUrvavata manapaNe tenI sAme jete ubhuM rahyo. A vakhate paNa tene nirUttara rahela joIne alakAsuMdarInI dhIraja rahI nahi teNe pratApasiMhanI najIka jaI tenA caraNa upara pitAnuM mastaka lagAvI dIdhuM ane pachI gadagadita kaThe kahyuM. "ma. hArANa ! hRdayezvara ! bhagavAna sUryanArAyaNanI sAkSIe huM mArUM dila Apane arpaNa karIne mAruM mastaka ApanA caraNamAM dharUM chuM. cAhe te Apa tene svIkAra karo ke cAhe te Thokara mAre, Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. ApanI IcchAmAM Ave tema kare; paraMtu huM te AjathI-atyAra thI ApanI ardhAganA banI cUkI chuM ane Apa mArA svAmI banyA che." A zabdo bolatAM bolatAM alakAnAM netromAMthI amRonI dhArA nIkaLIne pratApasiMhanA caraNene palALavA lAgI. A dazya joIne pratApasiMhanuM hRdaye pIgaLI gayuM ane tethI teNe tene kamaLa kara pakaDIne tene uThADatAM sanehasUcaka svare kahyuM. "alakAsuMdarI ! tame tamArI aDaga zraddhAthI mArA nizcayane calita karI nAMkhe che, mArA ati kaThina hadayane pIgaLAvI nAMkhyuM che. uThe, alakAsuMdarI! pyArI alakA! tamArA sanehane svIkAra karUM chuM ane badalAmAM mAre neha-mAruM dila tamane arpaNa karuM chuM. mATe uTho." alakA ubhI thaI ane AnaMdanA atirekathI pitAnA priyatemanI sAme joI rahI. A vakhate tene lAvaNyanA bhaMDAra samAna mukhacaMdra upara hAsyanI apUrva chaTA vilasI rahI hatI ane tethI tenA saMdaryamAM ora vRddhi thayelI hatI. pratApasiMhe tene pUchayuM "yAro alakAsuMdarI ! ThAkara rAyadhavalanI A viSayamAM zI IcchA che ? te ApaNo prema saMbaMdha kabula rAkhaze kharA ?" | "te saMbaMdhI Apane kazI paNa ciMtA karavAnI nathI; kAraNake mArA mAtapitAne mArA upara eTalo badhe premabhAva che ke teo mArI IcchAne avazya kabula rAkhaze, e niHsaMzaya che." alakA javAba Ape. "bahu sAruM; paraMtu alakA ! tane eka vAta kahevAnI che ane te e ke tArA pitA mApaNe premasaMbaMdha kabula rAkhe eTale ApaNu lagna thaze, paraMtu keI paNa prakAranI dhAmadhama vinA karavAnA che. eTaluM ja nahi, paNa lagna pachI tAre mArI jema sarva bhegavilAsane tyAga karIne sAdhu-jIvana gujAravuM paDaze. kahe, A zarata tane kabula che?" pratApe puna: pUchyuM. Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAmAzAhanI svadezabhakti. "hadayezvara ! A te zuM, paNa Apane game te zarata mAre kabula che. Apaja vicAra karo ke Apa jyAre sAmAnya parNakuTImAM rahIne ApanuM jIvana gujAtA haze, tyAre zuM huM rAjamahelamAM rahIne ezaArAma karIza? kadi nahi. huM te ApanI chAyAnI jema ApanA sukhamAM ane du:khamAM bhAga levAne ApanI AjJAnu vatinI banIne ApanI sAthe ja rahIza ane ApanA caraNanI sevA karIne mane potAne bhAgyazAlanI gaNIne AnaMda mAnIza." alakAe saratano svIkAra karatAM uttara Ape. pratApe hasIne kahyuM bahu sAruM. huM have jAuM chuM." ema kahIne pratApapitAnI priyatamAne premamayI draSTithI jato jete AgaLa cAlyA eTale alakAe tene saMbodhIne ubhA rahevAnI izArata karatAM te ubhe rahyo. alakA tenI pAse gaI ane pitAnA hastamAM gulAbanA punI taiyAra karelI je mALA hatI, te tenA kaMThamAM paherAvI dIdhI. pratApa tenuM cAturya joIne hasI paDe. te pachI teNe e mALAne potAnA kaMThamAMthI laIne alakAnA kaMThamAM tene AropaNa kare ane tyArapachI te tvarAthI tyAMthI cAlyA gaye ane gulAbanAM pupanI e mALA alakA suMdarInA suMdara kaMThamAM ane tenA ati ucca stanapradeza upara sthAna meLavIne kRtArtha thaI. dhanya e mALAne ane aho dhanya e alakAsuMdarIne ! - @-- prakaraNa 25 muM. bhAmAzAhanI svadezabhakti. magalenA trAsathI bacavAne mATe mahArANA pratApasiMhe pitAnA parivAra sAthe AbuthI bAra gAu pazcimamAM dUra AvelA sudhAnA pahADomAM AvIne nivAsa karyo hato. A pahADamAM devaDA rAjapUtanI vasati hatI ane te sarvamAM leyANano ThAkara rAyadhavala mukhya rAjA hatA. ThAkora rAyadhavale mahArANuM pratApasiMhane Azraya Apyo hato ane temane koI paNa prakAranI uNapa Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. na lAge, evI rIte tetemanI AgatA svAgatA karatA hatA. su dhAnA pahADAmAM AvIne vasavAthI pratApasiMhane mAgaleAnA trAsanI ciMtA echI thai gai hatI ane tethI te potAnA mahArANAnA padane chAje tevI sthitimAM mAnapUrvaka tyAM rahetA hatA. pratApa siMhu je ke ahIM AvIne sukhazAMtimAM paDayA hatA; te paNa te peAtAnI pratijJA visarI gayA naheAteA. te lAyANA grAmanI bahAra eka sAdI paNa kuTImAM rahetA hatA ane nisa bheAjana jamIne tathA bhAgavilAsanA tyAga karIne sAdhu-jIvana gujAratA hatA tenAM mAsajanA tathA tenA saradAro vagere paNa tenI sAtheja rahetAM hatAM ane teo paNa tenuM anukaraNa karatAM hatAM. pratApasi Mhe A sthaLe pA tAnA cittanI prasannatAne mATe eka vAva ane eka vizALa mAga ma nAvyAM hatAM. A khAga mAMhenA vividha prakAranAM vRkSeA ane puSpAnI madhura havAmAM te pAtAnA ghaNAkharA samaya gujAratA hatA. suMdhAnA pahADAmAM AvI nivAsa karavAthI tathA ThAkAra rAyadhavalanA uttama AtithyathI pratApasiMhane keTaleka a Mze zAMtinuM je ke bhAna thayu hatu. te paNa hajI tenA hRdayamAMthI megale taraphanI ciMtAnA sarvathA nAza thaye nahAtA ane tethI te temanAthI sadA sAvaceta ja rahetA hatA. teNe potAnA vizvAsu bhIleAne mAgalAnI hIla cAlanI khabara rAkhavA mATe rAkhelA hovAthI teo prasaMgeApAta tene joitI khabara meAkalAvatA hatA ane tethI te keTalIka rIte agAu karatAM nizcita hatA. te pazu cAlAka megale tenA patto kAi vakhate paNa meLavI leze, evI tene khAtarI hAvAthI te bahuja saMbhALapUrvaka rahetA hatA. A pramANe keTaleAka samaya gujAyo mAda pratApasiMha eka vakhate peAte baMdhAvelI vAvanA AgaLanA cArA upara beThA hatA ane aneka prakAranA vicArAmAM lIna thai gayA hatA, tyAre bhAmAzAha tathA gAvIMdasiMha tyAM AvI pahoMcyA ane tene namana karIne tenI sAme ubhA rahyA. pratApasi huM vicAranidrAmAMthI jAgRta thaIne temanI sAme joyuM ane te pachI maMda smita karyuM. * pratApa pratijJA nATakamAM tenA kartA rA ii. napura e zukala lakhe che / A vAva ane maga hajI paNu mAjuda che. Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAmAzAhanI svadezarbhakti. 10 ' goviMdasihe tathA bhAmAzAhe paNa tenA pratyuttarUpe mada smita karyuM. tyArabAda kSaNavAra rahI gAviMdasiMhe kahyu . " mahA rANA ! mAgalAne ApaNA A nivAsasthAnanI paNa khakhara paDI gaI jaNAya che; kAraNake bAdazAhanA atyaMta mAnItA senApati akhadularahImakhAM khAnakhAnA meAgalAnuM vizALa sainya laIne A tarapha cAlyeA Ave che, evI khakhara Apaze eka bhIla hamaNAMja lAnce che, mane lAge che ke ApaNane A sthaLano tyAga ekadama karIne anyatra cAlyA javAnI agatya che. " pratApasi'huM A khakhkhara sAMbhaLI laIne kAMika DhIlagIrIyukta svarathI pUchyuM " paraMtu sApaNe kayAM cAlyA jaizuM ? mevADanI AsapAsanuM eka paNa sthaLa ApaNA nivAsane mATe have ceAgya rahyu nathI; kAraNa ke megale pratyeka gupta sthaLathI jANItA thaI gayA che ane tethI teo ApaNune huve jarA vAra paNuM sukhe besavA deze nahi. A sthitimAM mArI mAnyatA pramANe ApaNane si MdhanA raNanI pele pAra cAlyA javAnI agatya che. kema, bhAmAzAha ! tamArI zI mAnyatA che ? 17 bhAmAzAha peAtAne pUchelA praznaneA uttara ApavAne jate hatA; paraMtu te daramyAna DhAkAra rAyadhavala tyAM AvI paDeoMcyA ane pratApasi Mhane namana karIne pUchyuM, "zI vAtacita cAlI rahI che, mahArANA ! "" mahArANAe ThAkora rAyadhavalane hathI AvakAra ApI peAtAnI pAse besAryo ane te pachI uttara ApyA. ThAkAra ! hAlanA samayamAM khIjI zI vAtacita hoya ? meAgalAne amArA A nivAsasthAnanI paNa khakhara paDI gai che ane tethI teo A tarapha amane pakaDavAne mATe cAlyA Ave che, evA samAcAra amArA eka dUte ApatAM ame te sa MbaMdhI vicAra karIe chIe." zu megalAne A sthaLanA paNa patto maLI gayA ! bahuja AzcaryanI vAta; paraMtu Ape te saMbaMdhI ze vicAra karyAM che ?" rAyadhavale Azraya darzAvatAM pUchyuM. 66 28 Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha, mame hejI kAI paNa cAkkasa nirNaya upara AvyA nathI; paraMtu mArA vicAra A sthaLanA tyAga karIne si MdhanA raNanI pele pAra cAlyA javAnA che; kAraNa ke have svabhUminA tyAga karyA sivAya anya eka paNa mArga amArA mATe avazeSa rahelA nathI ane tethI have tA dUranA dezamAM jaine kevaLa ajJAta avasthAmAM bAkInA jIvanane vyatita karavuM, eja hitAvahu che. '' pratApasi Mhe javAba ApyA. 218 66 "" mahArANA ! rAyadhavale kahyuM. " Apa keTaleka aMze nirAza thai gayelA hA, ema ApanAM vacanA uparathI mane jaNAya che; paraMtu mAre kahevuM joie ke Apane A sthaLanA tyAga karavAnuM tathA nirAza thavAnu kazu paNa prayeAjana nathI. Apa jevA svadezA bhimAnI mahAvIrane dareka upAye sahAya karavI, ene huM mArI phraja samajatA haiAvAthI megaleAnI sAme bacAva karavAne mArI pAse jeTalu' sainya che, te ApanI sevAmAM arpaNa karU chu, eTaluMja nahi, paNa anya ThAkorAne vinaMti karIne temanA sainyane paNa ApanI sevAmAM aNu karAvIza ane tethI Ape A sthaLethI cAlyA javAnA vicAra mAMDI vALavA, eja uttama che. " 66 pratApasihuM tenI A udAratA joine kRtajJatA darzAvatA kahyu, " ThAkara ! mane sahAya karavAnI tamArI tIvra lAgaNI joine huM tamArA ghaNe:ja upakAra mAnu chu. tame mane Aja sudhI Azraya ApIne tathA mArU ceAgya Atithya karIne tamArA je rUNI banAvye che, tenA ceAgya badalA vALI ApavAnI mArAmAM zakti nahi hAvAthI huM temAM vadhArA karavAne have icchatA nathI. mAgaleAnA vizALa sainyanI sAme tamArI nAnI jAgIrane laDAimAM utArIne tamane paNa mArI sthitimAM karavI mUkavA, e mArI kevaLa mUrkhatAja gaNAya ane tethI huM have jema bane tema A sthaLanA tyAga karI javAnA vicAra upara AvavA mAguM chuM. 22 mahArANAnA uparyukta vacana sAMbhaLIne rAyadhavala tenA prativAda karavA jatA hatA; para Mtu tene aTakAvIne maMtrIzvara bhAmAzAhe kahyuM. " mahArANuA ! A sthaLane tyAga karIne dUranA pradezamAM Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAmAzAhanI svadezabhakti 219 cAlyA javAthI mevADane uddhAra karavAnI tathA tenI svataMtratA punaH meLavavAnI ApaNA mAthe je javAbadArI rahelI che, tene zuM ApaNe visarI jazuM nahi?" dUranA pradezamAM cAlyA javAthI ApaNe tene je ke sarvathA visarI jazuM nahi, te paNa visarI javA jevuM karIe chIe, e satya che, paraMtu atyAre ApaNI je durbaLa sthiti che, temAM rahIne ApaNe zuM mevADane punarUddhAra karI zakIe tema chIe ke ApaNe e javAbadArIne vaLagI rahIne ApaNA AzrayadAtAne paNa jokhamamAM zAmATe utaravA joIe?" mahArANAe bhAmAzAhanA praznane uttara ApatAM pUchayuM. bhAmAzAha tenAM A prasathI vicAramAM paDI gayuM. teNe keTaleka samaya sudhI vicAra karIne kahyuM. "mahArANA! ApanA vicAro ApaNI vartamAna sthitino vicAra karatAM je ke asatya to nathI; te paNa ApaNe game te bhoge mevADane uddhAra kareja joIe, e mAro daDhAgraha che." . ane mAre paNa teja Agraha che."oviMdasiMhe kahyuM. tamAre ubhayane Agraha barAbara che, paraMtu ApaNe mevADano uddhAra zI rIte kare? ApaNI pAse dhana nathI, sainike nathI ane te uparAMta yuddhanAM sAdhane pazu nathI, tema chatAM mevADanA uddhAranI javAbadArIne vaLagI rahIne ApaNe zuM karavAnA cho ?" mahArANAe pUchyuM. bhAmAzAhe ke goviMdasiMhe tene koI paNa uttara Ape nahi, eTale teNe puna:kahyuM. "bhAmAzAha ane goviMdasiMhajI! A sthaLane tyAga karIne anyatra cAlyA javAthI ApaNe je kaThora pratijJA lIdhI che, tene tyajI daIne ApaNuM kartavyathI calita thavuM, e mArA kathanane bhAvArtha nathI. mAruM kathana te eTaluM ja che ke mevADanA uddhAranI jyAre eka paNa AzA rahI nathI, tyAre ApaNe ahIM paDyA rahIne anyane bhArarUpa zA mATe thavuM joIe? . ApaNI pAse je dhana hota, je sainya heta ane je yuddhanAM sAdhana hata, te zuM ApaNe ApaNI mAtRbhUmine tyAga karIne anyatra Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha cAlyA javAnuM pasaMda karata kharA ? nahija; paraMtu jyAre ApaNI pAse kAMi paNa sAdhana nathI, tyAre nAhaka ApaNe ahIM zA mATe paDyA rahevu joie ? "" bhAmAzAhe turataja kahyuM. "mahArANA ! ApaNI pAse kazu paNa sAdhana nathI ane tethI ahIM zA mATe paDyA rahevu joie' e mApanI mAnyatA satya che; para Mtu ApaNe jo dhana vagere sAdhanA meLavI zakIe, teA pachI ApaNane ahIM rahevAne ane mevADanA uddhArane mATe prayAsa karavAnI kAMi harakta che kharI ? " tr nahi, teA pachI kazI paNa harakata nathI; paraMtu ApaNI pAse dhana vagere sAdhanA nathI, tenuM kema ? pratApasiha tenI vAtanA svIkAra karatAM pUchyuM, "" kr ,, mahArANA ! bhAmAzAhe kahyuM. " ApanI vAta ThIka che; paraMtu jo Apa dhana vagere sAdhananA abhAve nirAza thaine mevADanA tyAga karavA icchA dharAvatA hA, te ApanI e icchAne aMtaramAMja samAvI de; kAraNa ke mArI pAse ApanA rAjyanI sevA karIne mArA pUrvajoe meLaveluM je puSkaLa dhana che, tene mevADanA uddhArane mATe mApanA cAraNeAmAM najara karU chuM. e dhanathI pacIza hajAra mANasanA sainyane bAra varSa sudhI nabhAvI zakAya tema che; mATe mahArANA ! mArI mAM sAmAnya prArthanAne svIkAra karI dUranA dezamAM cAlyA javAnA vidhArane Apa tilAMjalI ApI de. " '' bhAmAzAhanI A apUrva svadezabhakti ane tenu alaikika svArpaNu joine pratApasihu Azcaya darzAvatAM pUchyuM. " maMtrIzvara! tamArI udAratAne mATe huM tamane dhanyavAda ApuM chuM, paraMtu je dhana tamArU che. tene mAre zAmATe levu joie ? ane tamAre mane zAmATe ApI devu joIe ? " bhamAzAhe kAMika dIlagIrI bharelA ane kAMika AvezapUrNa svarathI kahyuM. " mahArANA! Apa zuM kaheA che, te huM samajI zakatA nathI. je dhana Apane huM arpaNa karavA mAguM chuM, te alakhata mArA kabajAmAM che; paraMtu tethI te mArU zI rIte thayuM ? mArA pU Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratApe kahyuM: "bhAmAzAha ! tamArA dhanathI mevADanA je uddhAra thaze to tene saghaLA yaza tamane ja maLaze." AnaMda presa bhAvanagara, Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rara. bhAmAzAhanI svadezabhakti e ApanA pUrvajonI sevA karIne te dhana meLaveluM che ane tethI vastutaH te ApanuM ja che, mevADanA mahArANA tarIke Apa ja tenA svAmI che. sevakanI saMbhALa levAnI ane tene duHkhamAM sahAya kara. vAnI jema svAmIne mAthe pharaja rahelI che, tema svAmInA duHkhe du:khI thavAnI ane pitAnuM sarvasva arpaNa karIne paNa tenI yatkiMcit sevA bajAvavAnI pharaja sevakanI upara paNa rahelI che. mArI A pharajanA aMge huM mArI pAsenA dhanane Apane jyAre arpaNa karavA mAguM chuM, tyAre Ape tene asvIkAra zAmATe kara joI e? svAmI-sevakanA saMdhane ghaDIbhara bAjue rAkhIe te paNa je bhUmi mArI janmadAtA che, je bhUmimAM rahIne meM mAruM ATaluM jIvana sukhapUrvaka vyatita karyuM che, je bhUminA annapA. thI mAruM zarIra poSAyuM che, je bhUmi mArA dezabAMdhavAnI AzrayapradAtA che ane je bhUminI suzItala chAyAmAM vasIne meM yatheSTa AnaMdane anubhavyuM che, te priya janmabhUminA uddhArane mATe paNa mAre mArA sarvasvanuM svArpaNa karavuM, e mAro dharma che ane e dharmane bajAvavAne mATe mArI pAse je delata che, te huM Apane arpaNa karatA hovAthI "tene tamAre zA mATe ApI devI joIe?' e prazna pUchavAnI Apane agatya nathI ane tethI mArI mAgaNIne svIkAra karavAnI huM A pane AgrahapUrvaka vinaMti karuM chuM. pratApasiMhe harSapUrvaka kahyuM. maMtrIzvara! tamArA vaDiloe mArA vaDilonI sevA karIne je dhana meLavyuM hoya, te vAstavika rIte jotAM tamAruM ja kahevAya ane tethI tenI upara mAre jarA paNa adhikAra gaNAya nahi, paraMtu tema chatAM tame jyAre tene mevADanA uddhArane mATe arpaNa karavAne taiyAra thayA che, tyAre huM tene svIkAra karavAnuM ucita mAnuM chuM ane tamArI AvI alaukika udAratA mATe tamane zatakoTI dhanyavAda ApuM chuM. bhAmAzAha! tamArA dhanathI mevADane jo uddhAra thaze, te tene saghaLe yaza tamane ja maLaze ane rAjaputa jAtinuM gaurava tame ja sAcavI rAkhyuM che, ema bhaviSyanA itihAsamAM suvarNAkSare ketarAI raheze. tamArI A udAra sahAyathI mArAmAM have navina cetanya prakaTayuM che ane tethI huM have dUranA dezamAM Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha cAlyA javAnA mArA vicArane mAMDI vALuM chuM ane mevADanA kathANanA kAryamAM punaH joDAvAnI vadhAre daDhAgratuthI pratijJA karUM chuM." bhAmAzAhe pratApasiMhane namana karIne kahyuM. "mahArANa! mArI mithyA prazaMsAnI vAtane javA de; kAraNa ke meM je kAMI karyuM che, te mArI pharajathI vizeSa nathI karyuM. ane tethI mArI prazaMsA karavAnI ke mane dhanyavAda ApavAnI jarUrIAta nathI. Ape kRpA karIne mArI vinaMtIno svIkAra karyo, eja mArA moTA bhAgyanI vAta che. mAruM dhana mevADanA uddhArane mATe vaparAze, e vicArathI mane ghaNo ja AnaMda thAya che." ThAkora rAyadhavale bhAmAzAhanI prazaMsA karatAM kahyuM. "maMtrIzvara ! tamArI AvI udAratA ane dezane uddhAra karavAnI tamArI tIvra lAgaNuM joIne mane ghaNe ja AnaMda thayo che. janma bhUminA kalyANane mATe tame Aje je svArpaNa karyuM che, te ItihAsamAM sonerI akSarethI sarvadA ketarAI raheze ane tethI mevADanA uddhAranuM badhuM mAna tamane ja maLaze, ema mahArANAnuM kahevuM che, te sarvathA satya che. dhanya che, bhAmAzAha ! tamArA jevA potAnA deza ane svAmInA sAcA sevakane sahasavAra dhanya che !" ane huM paNa ThAkora rAyadhavalajInA matane maLate thAuM chuM; kAraNake maMtrIzvara ! tame tamAruM saghaLuM dhana dezanA uddhArane mATe arpaNa karIne svadezabhaktinuM je uttama kArya karyuM che, te mATe tamane jeTalo dhanyavAda ApIe teTale thoDe ja che ane tamArI jeTalI prazaMsA karIe, te paNa theDI ja che. mAre nirvivAdapaNe kahevuM joIe che ke Aje tame karelA svArpaNathI mevADIonI cAlI jatI AbarUnuM rakSaNa thayuM che, eTaluM ja nahi, paNa tenuM nAza pAmatuM gaurava sacavAI rahyuM che."geviMdasiMhe pitAnA kharA jIgarathI kahyuM. maMtrIzvara bhAmAzAhe A ubhaya vIree karelI pitAnI prazaMsA sAMbhaLIne kahyuM. "ThAkora rAyadhavalajI tathA salebararAja ! mArA pratyenI tamArI ubhayanI zubha lAgaNI joIne huM tamAre atyaMta upakAra mAnuM chuM, paraMtu tame mArI je prazaMsA kare che, Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAmAzAhanI svadezabhakita. 23 tene mATe huM cegya nathI; kAraNake meM je kAMi yatkiMcit svArpaNu karyuM che, te mArI pharajanA aMge ja karelu che. " A vAtacita thai rahyA pachI mahArANA pratApasiMhe kahyuM. " bhAmAzAha ! tame have tamArU dhana ke je mevADanA uddhAra mATe arpaNa karavAne taiyAra thayA che; tene atre lAvavAnI vyavasthA karavAne ApaNA keTalAka vizvAsu bhIlAne laine jAe ane ame AsapAsanA pradezamAMthI sainikeAne ekatra karavAnA kAryamAM joDA ie chIe. " 'jevI mahArANAnI AjJA." ema kahIne bhAmAzAha tyAMthI tene namana karIne peAtAne soMpavAmAM AvelA kAryAM upara javAne ravAnA thai gayA ane te pachI pratApasiMhuM paNuyuddhanAM sAdhanenI taiyArI karavAne tyAMthI javAnI taiyArI karatA hatA, tene ThAkeAra rAyadhavale aTakAvIne namratApUrvaka kahyuM. " mahArANA! maMtrIzvara bhAmAzAhanI vina Mtine svIkAra karIne jema Ape temane kRtArtha karyo che, tema mane paNu mArI vinaMtinA svIkAra karIne kuMtA karazeA. " mahANAe AnaMdapUrvaka kahyu "ThAkeAra! tamAre je kahevu hAya, te khuzIthI kaheA. huM tenA vakSya svIkAra karIza. " rAyadhavale kahyuM. t mahArANA ! mArI vinaMti e che ke Apa jevA svadezabhakata, vIrazirAmaNI, puNya leAka, hRDhapratijJa ane purUSottama mahArANAe atre AvIne mane je mAna Apyu che, te mATe ApanA huM jeTaleA upakAra mAnu teTalA thADAja che, paraMtu mane kahevAne dIlagIrI thAya che ke Apane joie tevI ane teTalI AgatAsvAgatA mArAthI thai nathI, eTaluMja nahi paNa Apane ceAgya evI eka paNa vastu mArAthI ApanI sanmukha najara karI zakAi nathI ane tethI mArI putrI alakAsuMdarI ke je rUpa ane guNamAM mApane sarvathA ceAgya che, tenuM pANIgrahaNu karIne mane kRtArtha karazo. " pratApasiMhane ThAkAranI A mAgaNIthI Azcarya thayuM nahi; kAraNa ke alakAsu darInI preraNAthI ja te A pramANe tenuM pANigra huNu karavAne' mATe kahe che, ema tenA alakAyuMdarI sAthe thayelA Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. mIlanathI tene jaNAyuM; tema chatAM teNe kahyuM. "rAyadhavalajI ! mArA duHkhanA ane kharekharI kaTokaTInA samaye tame mane mArA parivAra hita Azraya ApIne je AgatAsvAgatA karI che, tene egya badalo mArAthI AvI hAlatamAM zI rIte vALI zakAze, tene huM rAtri divasa vicAra karuM chuM. temAM vaLI tame mane tamArI putrInuM pANi grahaNa karavAnuM kahIne tamArA mArA uparanA upakAramAM vRddhi karo che, e kevI vAta ? tame mane kharA samaye Azraya ApIne je sahAya karI che, tene laIne huM tamArI mAgane asvIkAra karavAnuM ucita mAnatuM nathI, paraMtu mArI pratijJAne aMge tamArI putrI sAthe hAla turata huM lagna karI zakIza nahi ane huM AzA rAkhuM chuM ke te mATe mane mApha karaze." rAyadhavale kahyuM. "mahArANA! ApanI pratijJAne huM jANuM chuM ane tethI Apa dhAmadhumathI mArI putrI sAthe lagna karI zake nahi e sarvathA svAbhAvika che, paraMtu huM ApanI pratijJAne kaI paNa prakAranI harakta Ave tema karavAne mAgatA nathI. mArI vinaMti mAtra eTalI ja che ke Ape mArI putrInuM pANigrahaNa karIne tene ApanI ardhAganA banAvI ApanI sevAmAM ja rAkhavI. A kriyA kaI paNa prakAranI dhAmadhuma vinA Aje saMdhyA samaye karavAnI meM sarva goThavaNa paNa karI rAkhI che. mATe Apa tene svIkAra karIne mane vizeSa upakRta banAvaze, evI mane saMpUrNa AzA che." bahu sArU. jyAre tame mArI pratijJAthI paricita che ane koI paNa prakAranI dhAmadhuma vinA tame tamArI putrIne mArI ardhA ganA mAtra vAgdAnathI banAvavAne Icche che, tyAre mane tene svI kAra karavAnI kazI paNa harakata nathI ane tethI Aja saMdhyA samaye tamArI IcchA mujaba vartavAne huM taiyAra chuM. rAyadhavalajI! tame mane kharA samaye Azraya ApIne mArA upara je upakAra karyo che ane vizeSamAM tamArI putrI paNa mane ApavA tayAra thayA che, tene yogya badale mAre tamane zI rIte ApavA, tene mane hamezAM vicAra thayAM kare che. hAlanI mArI vicitra avasthAmAM huM tamane kAMI kimatI bheTa ke amuka sArI jAgIra ApI zakatA nathI, e je ke dIlagIrI Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAmAzAhanI svadezabhakita. ra5 bhareluM che, to paNa tamArA upakArane badale vALavAnI khAtara huM tamane "rANA"nI padavIthI vibhUSita karUM chuM." pratApasiMhe alakAsuMdarIne svIkAra karavAnI kabulAta ApatAM kahyuM. "mahArANA!" rAyadhavale kahyuM "Apane Azraya ApIne meM ApanI je AgatA svAgatA karI che te mATe Apane manamAM kaI paNa prakArano saMdeha rAkhavAnI jarUrIAta nathI, kAraNa ke jAtibhAIe jAtibhAIne sahAya karavI, ene huM mArI pharaja samaju chuM, tethI mArAthI banatI ApanI je sevA meM karelI che, tene badale ApavAnI kazI paNa agatya nathI, tema chatAM jyAre Apa mane rANa" nI mAnavaMta upAdhithI vibhUSita kare che, tyAre huM tene svIkAra karuM chuM. ane have huM mArI putrInA vAgyAnanI kriyAnI jarUraga taiyArI karavAne javAnI rajA mAguM chuM, egya samaye mAro kumAra Apane teDavAne mATe Avaze, mATe Apa te vakhate be-traNa saradAra sAthe mArA mahele padhArajo." pratApasiMhe IzAratathI hA kahI eTale rAyadhavala cAle gaye ane te pachI te tathA saradAra goviMdasiMha paNa bhaviSyamAM thanArA yuddhanI taiyArI karavAnuM ane AsapAsanA pradezamAMthI sainike meLavavAno prayAsa karavAne potAnA nivAsasthAne gayA, pratApasiMhe pitAnI parNakuTImAM jaIne devI padmAvatIne rAyadhavalanI mAgaNI kahI darzAvI eTale teNe paNa alakAsuMdarIne svIkAra karavAno Agraha karyo. saMdhyA samaye gya muha pratApasiMhe agnidevanI sAkSIe alakAsuMdarI sAthe pANigrahaNa karIne tene potAnI ardhAganA banAvI ane te vakhatathI alakAsuMdarI pitAnA priyatamanI parNakuTImAM jaIne teNe je pramANe pratijJA lIdhI hatI, te pramANe pote paNa pratijJA laIne rahevA lAgI. Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. prakaraNa 26 muM. zAhajAdo salIma. che duniyAmeM acchI cIja je kucha haya che zarAba haya sivA je cIja haya bilakula kharAba haya. je pitA haya Ise AlamameM ve saradAra hetA haya; je bevakapha haya ise use InkAra hetA haya. " zAhajAdA salIme zarAbanI be traNa pyAlIo uparA uparI gaTagaTAvIne uparanI beta kahI. eTale tene jAnI mitra mahamada ke je tenI sAme ja beTho hato, teNe tene vadhAvI laIne kahyuM. " zAhajAdA sAheba ! Ape kahelI beta bilakula rAsta che, kAM ke A duni. yAmAM khudAtAlAe je keI acchI cIja banAvI hoya, to te zarAbaja che, zarAbanI miAja ane teno nIse kharekhara ajaba che ane tethI je Isama tene InkAra kare che, te kharekhara bevakupha ane ullune saradAraja che, paraMtu mArA maherabAna ! gulAmanI gustAkhIne mApha karaje, kAM ke duniyAmAM zarAba e che ke bahuta acchI cIja che te paNa mAre kahyA sivAya nathI cAlatuM ke gulAbI badananI navajuvAna nAjuka parI paNa zarAbathI jarAe kamatI nathI." zAhajAdo e sAMbhaLIne khaDakhaDATa hasI paDaze. teNe zarAbanI eka khAlI puna: gaTagaTAvI jaI kahyuM. 'vAhavAha, dasta te paNa khuba karI. khudAtAlAe banAvelI zarAba ane suMdarI e be ajaba karAmatamAM suMdarI sarvazreSTha che, kAraNa ke zarAbane naso te mAre mana sAdhAraNa bInA che, paraMtu suMdarInA benamUna rUpane nIce eTale badhe behada che ke tene tenI zI vAta kahuM? pelI madamAtI navajuvAna suMdarI mahera-amIra AyAsabeganI putrI ane zera aphagAnanI bIbI-ne te te joI che ne? tenA ajaba rUpane mane e to nIse caDe che ke haju paNa tenI manamohana mUrata mArA chagaramAMthI dUra thaI nathI. hAla te che ke bAbAe tene mArI najarathI dara karavAne mATe nAlAyaka zera aphagAna sAthe paraNAvI dIdhI che; te paNa huM tene bhUlI gaye nathI ane tethI kaIne kaI vakhate huM. Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAhajAdA salIma. 227 e rUpasuMdarI maherane meLavIza ane tene mArI rAjarANI banAvIne sukhI thaIza. "" 66 zAhajAdA sAheba ! zuM e manamAhana suMdarI mahezane Apa haju bhUlI gayA nathI ? ghaNIja AzcaryanI vAta ! para Mtu Apa tene meLavaze| zI rIte ? " mahamade svAla karyo. " mahamada ! dosta ! tu hajI ulluja rahyo che; zI rIte meLavaze, e kAMi svAla che ! jamIna AsamAna eka thAya; tA paNa huM tene cheADanAra nathI, jyAre dilhInA takhtatAusa upara tArA A mitra virAjamAna tho, tyAre bicArA zera aphagAnanI zI tAkAta che ke te maherane sAcavI zake ? game te bhAge ane game te u. pAye huM maherane mArI dilabara banAvIza, e cAkasa che ane jyAre ema karoza, tyAreja mArA dilanI mAga mujhAze. " zAhajAdAe AMkhA phADIne javAba ApyA. mahamade hasIne kahyu, " pAka paravaradegAranI maherakhAnIthI ApanI icchA jaladI pAra paDA, ema huM icchuM chuM; paraMtu zAha jAdA sAheba ! jyAre Apa e lalita lalanAne meLavazeA, tyAre pelI gulabadana rajIyAnuM zuM thaze ! zuM Apa tene visarI jaze ? " rathayA ! " zAhajAdAe Azcarya pAmIne kahyuM. " nahi, rajIyAne visArI melavI mane pAlave tema nathI; kAraNa ke mane tenI keTalAka rAjakIya kAmamAM khAsa karIne agatya che, para Mtu maheranI AgaLa rajIyA tuccha che; kAMi visAtamAM nathI. '' 66 mahamade zAkhanI pyAlI laine kahyuM " sAheba ! Apa mahe rane vadhu mahatva ApeA che; paraMtu mArA matAnusAra madamAtI sthU lakAya suMdarI rajIyA maherathI jarA paNa utaratI nathI. pachI to Apa je dhAratA hA, te kharUM. "" " dAsta ! tArUM' kathana ThIka che; para tu mahera te maheraja che; tenI tulanAmAM rajIyA TakI zake tema nathI. yA khudA ! cA paravaradegAra ! mahera, hA, maherane ja huM mArI rAjarANI manAvIza. zAhajAddo zarAbanA behada nIsAmAM elI uThayA. 77 Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. barobara A samase pacIseka varSanI ekatarUNIe zAhajAdA salImanI sanmukha AvIne kahyuM. zAhajAdA sAheba ! kene ApanI rAjarANI banAvavAne mAge che?" zAhajAdAe nIsAmAMja javAba Ape. "tane, mArI rajI. yA ! tane ja. bIjI kene?" te AvanAra tarUNuM umarAva hainI bIbI 2jIyA ja hatI. teNe kahyuM. "khoTI vAta! Apa te pelI nAdAna chokarI maherane ApanI rAjarANuM banAvavAne mAgo cho; kema kharuM ne?" mahera ! hA, maherane, pachI che kAMI?" zAhajAdAe punaH nIsAmAM ja javAba Ape. ThIka, te pachI mane visArI mUkazo ne?" ane je mane A pramANe visArI mUkavAne mAgatA hatA, te pachI mArI sAthe premasaMbaMdha zA mATe bAM ?" rajIyAe karkazatAthI prazna karyo. 2jIyAnA karkaza svarathI zAhajAdAne jarA bhAna AvyuM. tene lAgyuM ke nIsAmAM teNe kAcuM kApyuM hatuM ane tethI potAnI thayela bhUlane sudhArI levAne mATe te ekadama ubhuM thaI gaye ane rajIyAnA kamaLa karane premathI pakaDIne tene pitAnI tarapha kheMcIne be. keNa pyArI rajIyA! jInnatanI hurI! tuM ahIM kayAMthI? tuM ahIM keTalA samayathI AvIne ubhI che?" rajI kAMI kAcIpI nahotI ke te zAhajAdAnAM A upara uparanAM mIThAM vacanene na samajI zake. teNe jhaTa laIne tenA hAthane tarachoDI nAMkhIne kahyuM. "nahi, zAhajAdA sAheba ! huM have tamArAM mIThAM mIThAM vacanathI bheLavAI javAnI nathI. tame maherane cAhatA ane tene ApanI rAjarANuM banAvavAne mAgatA he, bhale, huM mAre A cAlI. ApanA jevA caMcaLa cittanA purUSa sAthe pyAra bAM dhavAthI je AvuM phaLa maLatuM haze, evI mane prathamathI khabara hota, te huM mArA khAviMdane vizvAsaghAta karIne kadi paNa ApanI sAthe prema joDavAne Avata nahi." A pramANe kahIne rajIyA tyAMthI rIsAIne cAlI javA lAgI Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - zAhajAdA salIma. - rara9 eTale zAhajAdAe tene hAtha pakaDIne tene ubhI rAkhI ane maMda smita karatAM kahyuM. "mArI dilabara ! zA mATe rIsAya che? zAmATe tArA nAjuka dilane duHkhI kare che? zAbanA behada nIsAmAM mArAthI kAMI tane apamAnakAraka zabdo kahI javAyA hoya, te te mATenuM mane mApha kara, kAraNa ke zarAbanA nazAmAM mArAthI ghaNIvAra na balavAnA zabdo bolI javAya che, te tuM kayAM nathI jANatI ke nA. haka mArA upara krodha kare che?" rajIAe kAMIka zAMtine dhAraNa karIne kahyuM. "zAhajAdA sAheba ! huM ApanA upara krodha karatI nathI, paraMtu je Apa maherane-pelI eka vakhatanI kaMgAla chokarIne cAhatA he ane tene ja tamArI rAjarANI banAvavA mAgatA he, te pachI Apane mArI zI jarUra che? ane Apa jyAre tene vadhAre mahatva ApavAne mAge che, tyAre mAre ahIM AvavAnuM prayojana paNa zuM che?" rajIyA! jIgara !" zAhajAdAe rajIyAne manAvatAM kahyuM "tuM nAhaka vahemAya che. nIsAnA AvezamAM mahera viSe huM kAMI ADuM avaLuM bolI gayo hau, te te tarapha tAre jarA paNa dhyAna ApavuM joIe nahi. mahera game tevI rUpasuMdarI hoya, te tenI mane zI paravA che? huM te basa tane ja kharA hRdayathI cAhuM chuM ane tethI jyAre huM hindusthAnano zahenazAha thaIza, tyAre tane ja mArI zahenazAhabAnu banAvIza, evuM meM je vacana tane ApyuM che, tene huM visarI gaye nathI. vaLI Aje tane puna: paNuM kahuM chu ke huM mArA e vacanane game te bhege pALavAne taiyAra ja chuM. have tane mArA premano vizvAsa Ave che, mArI ? rajIyA zAhajAdAnA bhoLA dilane jANatI hatI ane tethI teNe hasIne javAba Ape. "pyArA ! ApanA premane mane vizvAsa ja che ane tethI Ape Apela vacanane game te bhoge Apa pALaze, evI mane saMpUrNa khAtarI ja che, paraMtu Apa have zarAbanA sananI kAMI hada rAkhe te ThIka nahi te pachI ApanI tabiyatane bheTe dhakko lAgaze." Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23e bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. zAhajAdAe rajIyAne potAnA Asana upara pitAnI pAse ja besArIne ane tenAM gulAbI gAla upara cuMbana bharIne kahyuM. pyArI ! huM ghaNuM jANuM chuM ke zarAbanuM vyasana kharAba che, paraMtu mane tene eTale badhe rasa lAgI gayA che ke mArAthI tene cheDAtuM nathI, tema chatAM tArI vyAjabI salAhane mAna ApIne huM tene ochuM karavAno prayAsa avazya karIza. jedhA ane jagata paNa mane te viSe bahuja zikhAmaNa Ape che, paraMtu kharAba detenA sahavAsathI zarAbane huM choDI zakatuM nathI. ThIka, paNa mahamada kayAM gayA?" te te huM jyAre ahIM AvI, tyArane cAlyA gaye che." 2jIyAe kahyuM, huM, rajIyA, paNa pelA kAgaLanuM zuM thayuM? mane lAge che ke bAbAnA hAthamAM e kAgaLa gayA joIe." salIme kahyuM. hA, ApanI dhAraNA satya che kAraNa ke e vakhate vijyane e kAgaLa ApIne huM tene samajAvatI hatI, te vakhate khuda zahenazAha hindunA pizAkamAM sajaja thaIne tyAM AvI pahoMcyA hatA. temanA AgamanathI huM te turataja palAyana thaI gaI hatI, paraMtu vijaya tyAMne tyAMja ubhe rahyo ane zahenazAhe tenI sAthe ghaNIvAra sudhI vArtAlApa karyo hato ane tethI mAro e kAgaLa avazya temanA hAthamAM ja gaye haze."rajIyAe salImanI dhAraNAne svIkAratAM pitAnI mAnyatA kahI batAvI. e kAgaLa je bAbAnA hAthamAM gaye haze, te te ApaNuM pUrI phajetI thavAnI che, paraMtu rajIyA ! te te kAgaLamAM zI hakIkata lakhelI hatI?" salIme jIjJAsAthI pUchayuM. "zI hakIkata lakhelI hatI, kema? zahenazAha virUddha ApaNe je baLa jagADavAnAM chIe ane ApaNuM tathA pAka IsalAma dharmanA virodhI abulaphajala vagerene kAMTe ApaNA mArgamAMthI dUra karavAnI ApaNe je IcchA dharAvIe chIe, te viSe keTalAka khulAsA ane gupta bAtamIne te kAgaLamAM lakhavAmAM AvelI hatI ane Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAhaja salIma. tethI te kAgaLa je zahenazAhanA hAthamAM gaye haze to ApaNI badhI goThavaNa dhULamAM maLavAno saMbhava che. mane lAge che ke ApaNe vijayane e kAgaLa viSe pUchIe te zI harakta che?" rajIyAe kAgaLanI hakIkata kahetAM prazna karyo. nahi, tene have e viSe kAMIpaNa pUchI zakAya tema nathI, kAraNa ke te bAbAne mAnIte thaI paDe che ane tethI tene kAgaLanI hakIkata pUchavAthI kAMI artha sare tema nathI." zAhajAdAe javAba ApyA che. "ThIka, javAde e vAtane, paraMtu baLa jagADavA saMbaMdhI Apa have zuM nizcaya upara AvyA che ?" rajIyAe viSayane badalIne svAla karyo. . baLa jagADa e cokkasa che; paraMtu kayAre ane zI rIte jagADa, te viSe meM haju kaze paNa nizcaya karyo nathI. bAdazAhane rAjadhAnIne tyAga karIne dUranA dezamAM yuddhAdi kAraNasara javAnuM thAya, te baLa jagADIne rAjadhAnIne kabajo meLavavAnuM kArya saheluM thaI paDe tema hovAthI huM tenI ja rAha joI rahyo chuM. keTalAka musalamAna saradArane te meM ApaNA pakSamAM sAmela karI dIdhA che paraMtu rAjapUta ane anya hindu saradAre ane amIre ApaNuM pakSamAM AvatA nathI. teo te bAdazAhane mATe potAnA prANu ApavAne paNa taiyAra che ane tethI baLavo jagADavAnuM kArya hAla turata saheluM nathI. abadulakAdare mane gaI kAleja khabara ApI che ke bAdazAha dakSiNamAM khAnadeza tarapha yuddha kAryane mATe javAnA che ane je A khabara kharI hoya ane teo rAjadhAnIne tyAga karIne dakSiNamAM javAnA hoya te pachI rAjadhAnI ane khajAnAne kabaje maLavAnuM kArya ApaNane bahuja sarala thaI paDe tema che tathA eka vakhata tene kabaje ApaNuM hAthamAM AvI gayo ke pachI bAdazAhathI DaravAnuM ApaNane kazuM prayojana nathI." salIme baLa jagADavAnI pitAnI goThavaNa kahI batAvI. "ApanI goThavaNa te ghaNIja sArI che ane khudAtAzAnI Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra3ra: bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. rahemathI te pAra paNa paDaze, paraMtu te pachI-eTaleke Apa zahenazAha thayA pachI ApanI A nAcIja dAsIne bhUlI te jazo nahi ne ? rajIyAe arthasUcaka draSTithI pUchayuM. "nahi pyArI rajIyA !" salIme rajIyAne AlIMgana ApIne kahyuM. "tane te huM kadi paNa bhUlI javAne nathI; kintu jyAre huM samasta hindusthAnane zahenazAha thaIza tyAre tane mArI sAmrAjJI banAvIza." rajIyA zAhajAdA salImanI apUrva prIti joIne khuzI thaI gaI. AnaMdanA atirekathI tenuM suMdara mukha khIlI uThayuM. teNe senAnI khAlI zarAbathI bharIne zAhajAdAne pyArathI ApatAM kahyuM, nAmavara zAhajAdA ! pyArA jIgara ! mArA taraphanI ApanI apUrva prIti joIne huM ApanI ghaNuM ja ahesAnamaMda chuM." zAhajAdAe rajIyAnA hAthamAMthI zarAbanI pyAlI laIne tene gaTagaTAvIne kahyuM. "vAhavAha rachayA! zarAbakI kyA maja? kayA AnaMda?" rajIyAe puna: bIjI pyAlI bharIne ApI ane tene paNa te pUrvavat gaTagaTAvI gaye. te pachI zAhajAdAe nIsAnA joramAM rajI thAne aneka prakAranI rAjakhaTapaTanI vAta kahI dIdhI ane te paNa vadhAre ne vadhAre gupta vAte tenI pAsethI premanAM mIThAM vacanothI lobhAvIne kaDhAvatI hatI. jyAre A pramANe zAhajAdo salIma ane amIra phejInI bIbI racha zarAbamAM masta banIne ezaArAma jogavatAM hatAM, tyAre zahenazAha akabara ane teno mitra chUjI temanI A bibhatsa ceSTAne gupacupa nihALIne manamAM ne manamAM Azcarya pAmatA hatA. zAhajAdAne vadhAre bebhAna avasthAmAM joIne zahenazAha akabara tathA jI oraDAmAM dAkhala thayA. rajIyAe zarAba pIdhele nahi hovAthI tene nIso caDele nahotuM ane tethI te akabara tathA kejIne AvelA joIne Azcarya pAmI gaI ane beThI hatI tyAMthI ekadama ubhI thaI gaI. zAhajAde te haju bebhAna avasthAmAM paDyo hate ane mukhethI " zarAbakI kayA Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ziAhajAdo salIma. 233 maja? zarAbakI kayA bAta? mArI 2jIyA? kayA AnaMda ? " ema vAraMvAra aspaSTa svare barADate hato. bAdazAhe tenI pAse jaIne tenA khabhA upara jorathI pitAne hAtha mUkIne gaMbhIratA pUrvaka kahyuM "salIma !" salIme nIsAmAMja javAba Apyo. "dilejAna rachayA ! zarAbakI kyA maja? zarAbakI kayA bAta ?" akabare reSapUrvaka puna: gaMbhIratAthI kahyuM "salIma !" A vakhate zAhajAdAe kAMI javAba Ape nahi, paraMtu nIsAnA AvezamAM khaDakhaDATa hasI paDyo. akabare tene saMpUrNa bebhAna bane joIne tene jAgRta karavAnI khAtara tene hAtha jorathI kheMcIne kahyuM. " salIma ! sAvadha thA ane jarA nihALIne je ke huM keNa chuM ? huM 2jIyA nahi, paNa tAro bAbA ane samagra hindusthAnane zahenazAha akabara chuM, zuM tuM zarAbanA nIsAmAM eTale badhe cakacUra thaI gaye che ke mane oLakhate paNa nathI. ?" salImanI kandriyamAM zahenazAha akabara e be zabdano praveza thaye ane tema thatAMja tenI jJAnendriya sateja thaI gaI. te AMkho phADIne akabaranI sAme prathama te joI rahyo, paraMtu tyArabAda tene saMpUrNa oLakhavAthI maMtramugdha thaI gaye ane zaramathI avanata mukhe ubhe thaI rahyo. akabare tene zuddhimAM Avele jANIne pUchayuM, " kema, salIma! haju teM zarAbane tyAga nathI karyo? tArA bAbAnA hukamane tuM AvI ja rIte amala kare che ke? ThIka, paNa A strI keNa che ane te zA mATe atre AvelI che?" zAhajAde tenA bAbAnAM uparAuparI prazno sAMbhaLIne jarA gabharAI gayA ane tethI teNe kAMI javAba nahi ApatAM cupaja rahevuM pasaMda karyuM. akabare puna: karaDA svare pUchayuM, " kema javAba ApatA he che, Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. nathI salIma ? kahe, A strI keNa che ane te zA kAraNathI atre AvelI che ?" salIme A vakhate paNa koI javAba Ape nahi, eTale phrajIe jarA AgaLa AvIne kahyuM, " nAmavara zahenazAha ! zAhajAdA sAhebane have zaramAve nahi, teo mane ahIM hAjara joIne javAba ApatA acakAya che ane tethI huMja ApanA praznano uttara ApuM chuM ke je strI mArI bevaphA bIbI 2jIyA che; paNa ahIMA zuM kAraNathI AvI che, te huM Apane kahI zakatA nathI. A bAnu tamArI bIbI che, e huM sArI rIte jANuM chuM; paraMtu te vAta mAre zAhajAdAnA mukhamAMthI ja kaDhAvavI hatI. " zahenazAhe phejIne e pramANe kahIne salIma tarapha joIne pUchyuM. "salIma ! rajIyAbAnu ahIM kema AvelAM che ane temanI sAthe tuM zI khAnagI masalata calAvato hato ?" rAlIe potAnA bAbAnA mukhya sAme ekavAra ADI najare joI lIdhuM, paraMtu tene cagya javAba ApavA jeTalI hiMmata tenAmAM nahotI ane tethI te manaja rahyo. zahenazAhe tene kevaLa nirUttara rahelo joIne kahyuM. "salIma ! tuM mAro yuvarAja putra hovAthI mArI pAchaLa tuM ja A samagra zahenaza hata samrATa thavAnA che. vaLI mArI ummara paNa jaIpha thavA AvI che ane tethI huM have noTaluM ja chuM, teTaluM jIvavAne nathI, e cokkasa che, tema chatAM tuM mArI virUddha baLe jagADavAnI khaTapaTa zA mATe karI rahyo che, te huM samajI zakato nathI. tohida-I-IlAhInA matanI sthApanAthI keTalAka musalamAne mArI virUddha thaI gayA che ane temaNe ja tane ADuM avaLuM bhaMbherIne mArI sAme uzkeravAnI peravI karI che, paraMtu yAda rAkhaje salIma ! ke tuM tArI burI matalabamAM kadi paNa saphaLatA meLavavAne nathI. pAka paravaradigAra hamezAM satyano-dhananItineja vijaya kare che ane asatya-adharma-anItine parAjaya kare che ane tethI te tathA tArA duSTa salAhakAroe mArI virUddha game te prakAranI khaTapaTa racI haze to paNa tame anItinA mArge Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAhajAda salIma. 235 cAlatA hovAthI temAM phalibhUta thazo nahi. salIma! tArA sthaLe je koI bIjo zamsa hota, te meM tene zAhanazAha virUddha khaTapaTa karavAnA gunhA mATe kayArane e phAMsIne lAkaDe laTakAvI dIdhuM heta; paraMtu tuM mAro beTe che-ati vahAlo beTe che ane tethI tene saMpUrNa zikSA karavAne mAruM hRdaya cAlatuM nathI. zAhanazAhatanA rakSaNane mATe nyAyadaSTie mAre tane sakhtamAM sakhta eTale ke dehAMta daMDanI zikSA karavI joIe ane tArAM aniSTa AcaraNo jotAM tuM evI zikSAne lAyaka che; paraMtu pyArA beTA ! tArA mATe mArA hRdayamAM eTalo badho agAdha prema bharyo che ke huM tema karI zakta nathI. salIma! kAMIka samaja ane vicAra karo ke tuM keNa che? tuM ke beTe che? tArA bAbA koNa che? tAre AdhakAra che che? ane tArUM mahatva zuM che? tuM pote bhaviSyane zahenazAhaja che ane tethI dinarAta zarAbanA nisAmAM ane duSTa strIonA sahavAsamAM paDyA rahevAnuM tane megya che? vahAlA beTA ! barobara vicAra karIne mane javAba Apa ke tane tArUM hAlanuM vartana ucita che?" zahenazAhanAM premALa ane zikSAnAM vacano sAMbhaLIne zAhajAdA salImanuM hRdaya bhedAI gayuM ane tethI tenI AMkhomAMthI azraonI dhArA vahevA lAgI. teNe tenA bAbAnA kadama upara paDIne gadgadita avAje kahyuM. "pyArA bAbA ! ApanA A bevaphA beTAne phAMsInA lAkaDe laTakAvI de, kAraNa ke tene eja zikSA gya che." bAdazAha akabare salImane hAtha pakaDIne ubhe karyo ane te pachI punaH premALa svarathI kahyuM. "salIma ! beTA! tuM matanI zikSAne yogya nathI; kintu AgrAnA jagavikhyAta takhta upara besIne lAkho manuSyane megya nyAya ApavAne lAyaka che. mAre tane khAsa karIne Agraha che ke tuM tArA hAlanA duSTa cAritrane sudhAra ane kharAba dostane tyAga kara ane pachI je ke tArI AbarU keTalI badhI vadhI jAya che. mANasa mAtra bhUlane pAtra che ane tethI Aja sudhI te karelI bhUlene tane je have barAbara pazcAttApa thatuM hoya, te teja zikSA tane pUratI che. bela tane pazcAttApa thAya che ? Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha, huM pazcAttApa ! " salIme Azcaya sUcaka avAje kahyuM. " pazcAttApa tA ; paraMtu A pRthivI mArga Ape te tenA aMdara samAI jAuM, teTalI zarama paNa thAya che ane tethI Apane araja gujArIne kahuM chuM ke mane yAgya daMDa Ape!-mane ucita zikSA karI, vyArA khAkhA ! te vinA-yeAgya ThAkara vAgyA vinA huM sudharI zakavAnA nathI. ,, "nahi, beTA! "zahenazAhe kahyuM, "tane pUratA pazcAttApa thatA hAvAthI have zikSA ApavAnI jarUra nathI, pazcAttApa ane zarama e eja evI zikSAo che ke jethI game tevA duSTa mANasa paNa sudharI jAya che, tethI tane kAMipaNa zikSA nahi karatAM mArII ApuM chuM. " " paraMtu pyArA mAmA ! zuM huM ApanI rahemane ceAgya che ke Apa mane mArII mAA che ? " salIme AturatA sUcaka svare pUchyuM. ?? " hA, tu mArI rahemane sa`dA yeAgyaja che; kemake putra kaputra thAya che; paraMtu mAvatara de paNa kamAvatara thatAM nathI ane tethI tuM mAIne pAtra che. salIma tu have jA ane mArA khAsa eraDAmAM mArI rAha jo; huM hamaNAMja tArI pAse AvI paheAMcuM chuM." ema kahI bAdazAha akabare tene tyAMthI cAlyA javAnI izArata karI eTale te tene namIne turata ja cAlye! gayA. te gayA pachI zahenazAhe potAnA dostu phezane kahyuM. "pyArA mitra ! tamArI khIkhIne mATe have tame zuM karavA mAgeA che? tamane jo kAMI harakata na hoya ane tamArI kabulAta hAya, te huM tene keda karavAne mAguM chuM. kAraNa ke sa khaTapaTanuM mULa teja che. ' 66 st nAmavara zahenazAha !" phaijIe kahyuM. " mArI bevaphA khIkhIne mATe Apa game te karavAne mukhatyAra che; mane temAM kAI paNa prakAranI harakata nathI. ,, 66 e maheta khuba. bAdazAha akabare ema kahIne pAtAnA maMgarakSakAne jorathI khUma mArI. turata ja rIe bAdazAhanI sanmukha AvIne kurnisa AdazAha akabare temane karaDA avAje hukama >> haeNthiyArabaMdha karyAM cAkhajAvIne ubhA rahyA. karyAM. " A khAtune Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmanuM svarUpa 137 bhayaMkara kAragRhamAM laI jAo ane temAM tene keda karIne mane satvara khabara Ape." karmacArIo rajIyAne laIne tyAMthI cAlyA gayA. rajIyAe jatI vakhate zahenazAhane tathA tenA zAhara kejIne potAne paNa zAhajAdAnI jema mAphI ApavAne ghaNI ghaNI araja gujArI hatI, paraMtu saMga dilanA zahenazAhe ke phejIe te prati jarA paNa lakSya ApyuM nahotuM. zAhajAdo salIma tenA bAbAnI rahemathI chuTI gayo ane rajIyAne kedamAM sapaDAvuM paDayuM. e vidhinI vicitra lIlA nahi, te bIjuM zuM ? te pachI zahenazAha ane phejI tyAMthI anyatra cAlyA gayA. - "@ - prakaraNa 27 muM. dharmanuM svarUpa. zahenazAha akabara ane AcArya zrI hIravijayasUri rAjamahAlayanA eka khAnagI oraDAmAM dharma saMbaMdhI vividha vArtAlApa karatA beThA hatA. phijI, abulaphajala, TeDaramala, karamacaMda ane thAnasiMha vigere darabArIo paNa tyAM hAjara hatA ane teo sUrIzvara ane samrATa vacce cAlatI dhArmika carcAne rasapUrvaka sAMbhaLatA hatA. dharmanA jUdA judA viSaye upara aneka prakArane vArtAlApa cAlyA pachI zahenazAha akabare jIjJAsAthI AcArya mahArAjane pUchayuM. "sUrijI ! dhArmika viSayamAM ApanI apUrva vidvattA joIne huM ghaNeja khuzI thaye chuM ane Ape atre AvIne mane tenuM je jJAna ApyuM che, te mATe Apane atyaMta AbhArI chuM. have kRpA karIne dhamanuM satya svarUpa mane samajAvaze, te huM Apane ahesAnamaMda thaIza; kAraNa ke huM dharmanA satya svarUpane jANavAne bahuja InejAra chuM. dharmanA satya svarUpane jANavAne mATe huM ghaNA vidvAnonA paricayamAM Avyo chuM, paraMtu Aja sudhI mArA mananuM samAdhAna thayuM nathI ane tethI ApanI Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. pAsethI mane te viSayanI yathArtha mAhitI maLaze, evI AzA rAkhIne ja meM Apane te viSe prArthanA karI che." 8 rAjana " sUrijIe smita hAsya karIne kahyuM. dharmanA satya svarUpane jANavAnI ApanI jIjJAsA joIne mane ghaNeja AnaMda thAya che. dharmanA svarUpane jANavAnI jIjJAsA thavI e AtmAnI nirmaLatAne darzAve che. dharmanuM satya svarUpa samajavuM e che ke ghaNuM muzkela kArya che, to paNa mAnavabuddhi tene samajI na zake evuM te kaThina kArya nathI. dharmanA satya svarUpane samajAvavAne mATe pUrve thaI gayelA aneka samathe mahApurUSoe gya praya! ! karelA che, paraMtu te sarvane barAbara samajavAne ApaNane ghaNe samaya lAge tema che. ane tethI atyAre te huM Apane zuddha dharmane eTale ke tene kharA svarUpane TuMkAmAM paNa samajI zakAya tevI zailImAM samajAvIza. amArA jaina zAstrakAroe dharmanA mukhyataH be bhedo gaNAvyA che. A be bhede te sAdhudharma ane zrAvakadharmanA che. sAdhudha e utkRSTa ane mAtra A saMsArane tyAga karIne muniveSa dhAraNa karanArane ja upayogI hovAthI huM te viSe ane varNana karavA IcchatA nathI; kintu atyAre te zrAvakadharma eTale ke saMsAramAM rahetAM manuSyane pALavAnA dharmanA svarUpanuM gya varNana karIne Apane tenI joItI samajaNa pADIza. A mAnavadharmanA bAra prakAre che ane tene amArA zAstrakAroe bAravrata tarIke oLakhAvelA che. je mANasa potAnA jIvanane saMsAramAM rahyA chatAM dharmamAge pasAra karavAne IcchatA hoya, temaNe dharmanA e bAra vratone anusaravAnI agatya svIkAravI joIe che. jIvahiMsA tyAga, asatya tyAga, adAgrahaNa tyAga, parastrI tyAga ane svadArA saMte, aparimita parigrahano tyAga ane IcchAnuM parimANa, digagamanano tyAga, bhege paganuM parimANa, anartha daMDane tyAga, sAmAyika vrata, dezAvakAzika vrata, piSadhopavAsa vrata tathA atithisaMvibhAga. A bAra prakAranuM mAnavadharma che. A bAravratonI yojanA evI rIte karavAmAM AvI che ke je koI paNa manuSya tadanusAra pitAnuM jIvana vyatita karavAne cAhe, te te Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmanuM svarUpa.. 239 aMtima lakSyane eTale ke mekSane sahajamAM prApta karavA bhAgyazAlI thAya che. sadarahu bAra vrato paikI paheluM jIvahiMsA tyAganuM je vrata che, te sarvottama che ane tethI je koI paNa manuSya te eka vratane paNa yathArtha rItyA pALe ane te pramANe varta, te tenuM jIvana ghaNuMja sudharI jAya che. eTaluM ja nahi, paNa tene AtmAnI paNa ghaNuM ja uMcI sthiti thaI jAya che. nAmavara zahenazAha ! ame jenIe jIvahiMsAtyAganA vratane custapaNe mAnanArA ane pALanArA chIe ane samasta deza ke jagatu upara tene pracAra karIne mAnavasamAjane tenuM kharuM rahasya samajAvavAne mATe ame prayAsa karIe chIe. jIvahiMsA tyAga eTale ke ahiMsAne mahAna dharma gaNIe chIe; kAraNa ke e vrata evuM te uttama che ke tenA sevana ane pracArathI saMsAramAM svargane lAvI zakAya che ane tethI parama zAMtine anubhava karI zakAya che. saMsAramAM jeTalA ja hayAtI dharAve che, te sarve zarIrathI joke jUdA jUdAM ane ucca ke nIca che, te paNa te sarvanI aMdara AtmA te sarakhoja che. ane tethI jevI sukha-duHkhanI lAgaNI e ApaNane pitAne thAya che, tevI ja te sarva jIvone thAya che. pratyeka jIva hamezAM sukhanIja IcchA kare che ane te kAraNane laI ApaNe ApaNuM vartana evuM rAkhavuM joIe ke jethI anya jIvone sukha ja maLe. jIvAtmA tarIke ApaNe je sukhane icchatA hoIe te ApaNe e pharaja che ke ApaNe pratyeka jIvane sukha thAya tevAM kAryo karavAM joIe ane je tema ApaNe karatA nathI, te pachI ApaNane sukha meLavavAne ze adhikAra che? bAdazAha salAmata ! Apa dharmanA satya svarUpane jANavAne IcchA dharAvatA hovAthI mAre Apane kahevuM joIe ke dharmanuM svarUpa ahiMsAvratamAM AvI jAya che. ahiM. sAdharma e evuM vrata che ke jenA paripAlanathI mANasa saMsAramAM zAMtinuM sthApana karI zakavAnI sAthe pitAnA AtmAnI paNa unnati karI zake che ane tethI ame tene mahA dharma gaNIe chIe. ahiM sA eTale pratyeka jIva tarapha dayAbhAva e pRthivItalamAM moTAmAM meTe dharma che; dharmanuM kharuM svarUpa paNa temAMja AvI jAya che. Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. jIvadayA, prema, karUNA, mitrI, samAnabhAva vigere ahiMsAnAM svarUpa che ane tethI je mAne e uttama sadaguNene dhAraNa karIne te pramANe pitAnAM jIvanane vyatita kare che, teo potAnA janmanuM sArthaka karI zake che. pratyeka manuSyanAM hRdayamAM svAbhAvika rIte dayA te rahelI ja che, tema chatAM ghaNIvAra manuSyanI pravRtti tethI ula TIja jovAmAM Ave che. keTalAMka manuSya dharmanA nAme yajJanA nimitta ane hendriyanI lAlace jIvahiMsA karatAM jovAya che. AnuM kharuM kAraNa jovA jaIe te temanI ajJAnatA sivAya bIjuM kAMI nathI. ahiMsA, satya, asteya, tyAga ane brahmacarya A pAMcane pratyeka zAstrakAre pavitra mAnelA che; tema chatAM ajJAnatAne vaza thaI keTalAka svAthI manuSyae temAM-khAsa karIne ahiMsAmAM ghaNuMja vikRti karI nAMkhelI che. hiMsA e moTAmAM moTuM pApakarma ane AtmAnI adhogati karanArUM kArya che ane tethI tene tyAga karavAne badale keTalAMka manuSya tene dharma ane zAstrajJA tarIke oLakhAve che, e moTI dIlagIrInI vAta che. vAstavika rIte jotAM mahAmUrkha, saMzayavAna ane avyaktasiddhAntAnuyAyI nAstike e ja hiMsAne dharma tarIke mAna ApeluM che ane kevaLa potAnI IcchAnI tRptine khAtara ja hiMsA karatA hovAthI tevA manuSyanAM vacanone kadApi mAna ApavuM joIe nahIM. dharmaparAyaNa manuSyae te ahiMsA, maitrI, dayA, karUNA ane premane ja sarvottama dharma gaNIne tenI prazaMsA karelI che ane tethI te pramANe vartavuM e dareka mANasanI pharaja che. samrATaziromaNi! huM khAsa bhAra daIne kahuM chuM ke sarva dharmomAM ahiMsA ja zreSTha dharma che ane tethI je e dharma, yajJa ke lAlacane vaza thaI jIvahiMsA kare che, teonuM rAjya, vaMza, saMpatti, jJAti ane strI Adi badhI saMpadAo thoDAja kAlamAM nAza pAme che. ane teonI bhaviSyanA jIvanamAM adhogati thAya che. ApanA pavitra kurAnezarIphamAM paNa hiMsAnI manA karavAmAM AvelI che. e ApathI kayAM ajAyuM che? A AkhI AlamanA jIve khudAtAlAnA saMtAne che ane tethI temaNe prathama eja pharamAna kareluM che ke samasta jI upara rahema rAkhe. vizeSamAM kurAnezarIphanI aMdara zarU Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmanuM svarUpa. AtamAM khudAne bisimallAha rasimAnura rahIma, e vizeSaNa ApavAmAM AveluM hovAthI dareka jIve upara rahema rAkhavI joIe, e sahajamAM samajI zakAya tema che. A uparAMta jaina, hiMdu ane IsalAma dharmomAM ahiMsAnuM pratipAdana ghaNI rIte karavAmAM AvyuM che ane je huM Apane sarva hakIkta vistArapUrvaka samajAvavAne besuM, te ghaNe samaya lAgI jAya tema che. ane tethI Apane atre TuMkAmAM huM eTaluM ja kahuM chuM ke pratyeka dharmamAM ahiMsAne mukhya vrata mAnavAmAM AvyuM che. eTaluM ja nahiM paNa tenI ghaNI ja prazaMsA karavAmAM AvI che. ATalA viyana uparathI Apa sArI rIte samajI zakyA hazo ke jIvahiMsA e moTAmAM moTuM pApa che ane ahiMsA e moTAmAM moTuM puNya che. dharmanuM satya svarUpa paNa temAM ja AvI jatuM hovAthI mAnavadharmanAM bI jAM agiyAra vrata je bAkI rahe che, te viSe huM AgaLa kaI anukuLa vakhate Apane samajaNa pADIza." sUrijInuM uparyukta vivecana sAMbhaLIne zahenazAha akabara ghaNo ja khuzI thaI gayA ane tethI teNe AnaMdapUrvaka kahyuM. "sUrijI ! ApanI pAsethI dharmanuM satya svarUpa jANune huM bahu ja khuzI thaye chuM. Aja sudhI meM aneka vidvAnonI upadezavANI sAMbhaLI hatI, paraMtu temAM ApanI AjanI upadezavANI je mane kaI vakhata paNa rasa lAge nahote. ahiMsA ane hiMsA e ubhaya karmanuM vivecana sAMbhaLIne mArA hRdayamAM ghaNuM ja asara thaI che ane tethI huM ApanA upadeza pramANe vartavAne mArAthI banate prayAsa karIza. pAka paravaradegAre kharI rIte Apa kahe che, te pramANe sarva jIve upara rahema rAkhavAnuM ja pharamAna kareluM che; paraMtu ame ajJAnatAthI temanA e satya pharamAnane bhUlI jaIne hiMsAnA kAryamAM pravRtta thaIe chIe, e dIlagIrInI vArtA che. munIzvara ! Ape mArA AmaMtraNane mAna ApIne atre padhArI mane je sadupadeza Ape che, te mATe Apane huM ghaNe ja ahesAnamaMda chuM ane tethI mArI IcchA evI che ke Apa koI paNa mUlyavAna cIjane mArI pAsethI svIkAra karIne mane upakRta karazo ?" Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra42 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha bAdazAha akabaranI zubha lAgaNI joIne' sUrijIe kahyuM. "zahenazAha ! mArA sAmAnya upadezathI ApanA hadayamAM je sArI asara thaI hoya, te te badala mAro ahesAna mAnavAnI koI paNa agatya nathI, kAraNa ke tema thavAmAM ApanA hRdayanI nirmaLa tAnuM ja bhAna thAya che. vaLI mArA jIvananA udeza ane munidharmathI A5 paricita thaI gayA che eTale Apa ja vicAro ke mArAthI ApanI pAsethI eka paNa vastu laI zakAya tema che kharI?" - sUrIzvaranA chevaTanA praznathI bAdazAha akabara vicAramAM paDI gaye. tene cUpa rahele joIne sUrIzvare punaH kahyuM. "nAmavara zahenazAha ! mane kAMIka badale Apavo ja che, evI je ApanI IcchA hoya, te huM tene mAna ApavAne taiyAra chuM; kAraNa ke Apane huM nArAja karavAne mAgatA nathI ane tethI huM kahuM chuM ke ApanA rAjyamAM pratidina je asaMkhya jIvahiMsA thAya che, tene amArA pavitra dhamenA divase ke je paryuSaNanA nAmathI oLakhAya che, te daramyAna baMdha rAkhavAnuM pharamAna kare ane te sivAya ApanA rAjyanA kArAgRhamAM je kedIo hoya, tene tathA rAjyamahAlayamAM je nirdoSa pakSIone vinA kAraNe piMjarAmAM pUrelA hoya, tene choDI mUke. ATaluM je Apa karaze, te huM ema ja mAnaza ke Ape mArA upara ghaNuM ja upakAra karyo che." ' sUrijInI A ni:svArtha yukta vANI sAMbhaLIne zahenazAhe kahyuM "sUrijI! ApanuM kathana rAstA che, paraMtu te te anyanA sukhanI vAta che. mArI IcchA evI che ke Apa ApanA pitAnA sukhane mATe kAMIka mAgaNI kare" sUrijIe hasIne kahyuM. "rAjan ! saMsAramAM jeTalA che vase che, te sarvane huM mArA pitAnA gaNuM chuM ane tethI temanAM su khane mATe meM ApanI pAse je mAgaNI karI che, te mArA mATe ja che, ema Ape samajI levAnuM che. meM jyArathI A muniveSane svIkAra karyo che, tyArathI meM mArA-tArAnA bhedabhAvane sarvathA tyAga karyo che eTaluM ja nahi, paNa samasta saMsAranA jIne mArA baMdhuo Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmanuM svarUpa. 243 tarIke svIkAryA che ane tethI temanuM sukha e mArUM ja sukha che, ema huM mAnuM chuM. A kAraNane laIne mAre mArA pitAnA mATe kAMI paNa mAgaNI ApanI pAse karavAnI nathI ane je karavAnI che, te Apane jaNAvI dIdhI che, mATe te pramANe amala karazo, te mArA upara upakAra karavAnI sAthe A5 mAnavasamAjanAM hada ne jItI zakaze. narendra ! prajAne prema eja rAjyanI AbAdI che. je rAjA pitAnI prajAne prema meLavI zako nathI ane tenAM dilane jItI zakatA nathI, te rAjA kharI rIte rAjAnA padane lAyaka nathI. rAjAe pitAnA Azraya taLe mUkAyelI prajAnA sukhanI hamezAM kALajI rAkhavI joIe ene tethI je rAjA potAnA kartavyanuM ya. thArtha paNe pAlana kare che, tenA rAjyane pAye majabuta thatAMnI sAthe tenuM nAma paNa amara thAya che. meM ApanI pAse je mAgaNI karI che. tethI Apa pRthivI upara zAMtinuM sAmrAjya sthApI zakavAnI sAthe zahenazAhatane paNa majabUta banAvI zakaze." bAdazAhe AnaMdapUrvaka kahyuM. "sUrIzvara ! huM ApanI mAgaNIne ghaNAja AnaMda sAthe svIkAra karuM chuM ane te mATenAM lekhita pharamAne hamaNAMja samasta hindusthAnamAM mekalAvI devAnI vyavasthA karuM chuM. samasta jIvenuM kalyANa karavAnI ApanI zubha lAgaNuM joIne eTale badhe prasanna thayo chuM ke jenuM yathArtha va na vANu dvArA thaI zake tema nathI. Apa jevA mahAna purUSanAM darzana ane upadezathI mArA hRdayamAM ghaNI ja asara thaI che ane tethI mArAthI banatA prayAse mAMsAhArane tyAga karIne jIvadayA pALavAno prayAsa huM pite paNa karIza. sUrijI! AjathI huM Apane mArA gurU tarIke mAnuM chuM ane tethI Apane jagadagurUnI upAdhithI navAjuM chuM. Ape te phakata paryuSaNanA divasomAM ja jIvahiMsA baMdha rakhAvavAnI mAgaNI karI che, paraMtu huM temAM mArA taraphathI amuka divasanI vRddhi karIne teTalA divase paryata mArI zahenazAhatamAM koI paNa sthaLe jIvahiMsA nahi thAya, te hukama karuM chuM. A upAMta mArA rAjyaamalamAM prajAne hara kata kartA je je kAyadAo haze, tenI tapAsa karIne temAM yogya Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. sudhAro paNa karavAnuM Apane vacana ApuM chuM. kema, gurUjI! have te Apa prasanna thaze ne ?" AcArya mahArAje prasannatAthI javAba Ape. "nAmavara zahenazAha ! ApanI udAratAthI huM ghaNeja prasanna thaye chuM. A vakhate mArA hRdayamAM eTale badhe AnaMda thAya che ke tenI Apane zI vAta kahuM? huM mAtra atyAre eTaluM ja kahuM chuM ke Ape mArI mAgaNane svIkAra karavA uparAMta je vacana mane ApyuM che, te mATe Apane huM ghaNeja AbhArI chuM. Ape ApanI prajAnI kALajI je rIte darzAvI ApI che, te pramANe tene amala paNa je turata karIne prajAne sukhI karaze, te ApanuM rAjya rAmarAjya tarIke gaNaze ane Apane rAjendra kumArapALanI jema gaNIne A panA sarva leke pUjA karaze." gurUjI! Apane meM je vacana ApyuM che, tene huM satvara amalamAM mUkIza; mATe te khAtara Apa bephikara rahezo. ThIka, paNa mAre Apane eka svAla kare che ane te e che ke AvI rIte jIvahiMsAne sadaMtara tyAga karavAthI prajAnA hRdayamAMthI laDAyaka jusso zuM narama paDI javAno saMbhava nathI ?" - bAdazAhane e prazna sAMbhaLIne surijIe smitahAsya pUrvaka javAba Apyo. "rAjana ! Ape je savAla karyo che te ThIka karyo che. kAraNa ke ethI ghaNuM samajavAnuM maLaze, ahiMsAdharmanA pracArathI mANasenA hRdayamAMthI laDAyaka jusse narama paDI jaze, evI je Apa zaMkA kare che, te gya nathI. jIvahiMsA karavAthI mANasane e jusso TakI rahe che, e mAnyatA paNa taddana bhUlabharelI che, kAraNa ke jIvahiMsA karanArA mANase kAMI laDAyaka svabhAvanA ane viracita bhAvanAnAM hoya che, ema mAnI levAnuM nathI, kintu ghaNA prasaMge jIvahiMsA karanArAo ja nirmAlya ane vIryahIna hoya che, teo jIvahiMsA kare che, teTalA ja uparathI temanA zArthanI kiMmata AMkavAnI nathI; kAraNa ke garIba prANIo ke jeo svecchAe pitAnuM jIvana gujAratAM hoya che, teone vinA kAraNe mAravAmAM jarA paNa Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmanuM svarUpa. zorya raheluM nathI. jeo kharekharA vIryavAna ane athAga baLavAna purUSa hoya che, teo potAnA baLane upaga garIba, nirAdhAra ane nirdoSa prANIone mAravAmAM karatAM nathI. tevA vIraziromaNi purUSanAM hRdayamAM te dayAne jhare satata vaheto hoya che ane tethI teo nirbaLa jI tarapha hamezAM kSamAnI dRSTithI ja jenArA heya che. bAdazAha salAmata ! nirbaLa ane azakta jIvane mAravA, temane herAna karavA ane temane vagara guhAe pakaDIne piMjarAmAM pUravA, emAM leza mAtra paNa bahAdurI-madaI nathI; kintu te te kevaLa adhama kAryoja che ane tethI kharekharA vIryavAna mANasee tevAM kAryone sarvathA tyAgaja karavo joIe. nibaLanuM rakSaNa karavuM, e sabaLane dharma che ane e dharma eja jIvadayA kiMvA ahiMsA che. A uparathI Apa sArI rIte samajI zakyA haze ke jIvahiMsAnA tyAgathI mANasanAM hRdayamAMthA laDAyaka bhAvanAne nAza thaI jaze, e mAnyatA kevaLa manaHkapita che. " bAdazAhe AnaMda pAmIne kahyuM. "gurUvarya! nirbaLanuM rakSaNa karavuM e sabaLane dharma che ane e dharma eja jIvadayA kiMvA ahiMsA che, e ApanA kathanathI mArI zaMkAnuM nivAraNa thaI gayuM che. huM have sArI rIte samajI zakyo chuM ke jIvahiMsAnA tyAgavaDe mANasanA hRdayamAMthI laDAyaka bhAvanAne nAza thaI jatA nathI; kastu tenA tyAgathI mANasanuM hadaya kSamAzILa bane che. ApanA upadezanI uttama zailIthI mArA praznano yogya khulAse mane maLI gayo che ane tethI mArI zahenazAhatamAM jIvahiMsAne niSedha jeTale darajaje zakaya haze teTale darajaje turataja karavAnI goThavaNa karIza. have samaya ghaNe thaI gaye hovAthI Apane javAnI jarUra haze, tema mane paNa che ane tethI chevaTamAM mArI eka araja tarapha Apa dhyAna Apaze. ane te e che ke Apa kAyama phatehapuramAM ja rahIne mane ApanA satsamAgamane lAbha ApavA kRpA karaze, evI mArI aMta:karaNanI IcchA che." sUrijIe kahyuM. "nAmavara zahenazAha! jIvahiMsAne niSedha Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. karavAnI ApanI tIvra lAgaNI joIne bahuja khuzI thaye chuM. ane Apane vinaMti karUM chuM ke ApanI e lAgaNIne suratamAM ja amalamAM mUkaze. Apa mane phatehapuramAM ja kAyama rahevAne A graha kare che, e ThIka che ane ApanI e IcchAne mATe mAna paNa ApavuM joIe, paraMtu amArA muni dharmanA aMge amArAthI kAyama ekaja sthaLe rahI zakAya nahIM ane tethI dIlagIrI sAthe ApanA Azayane mAre asvIkAra karavo paDe che. chatAM paNa prasaMgopAta huM ahIM Avate rahIza, e mATe Apa nizcita raheze, kAraNa ke mane pitAne paNa ApanA jevA lAyaka nRpatinA sahavAsathI ghaNeja AnaMda upaje che. hAla te zAMticaMdra upAdhyAyane rahevAnI sUcanA Apate jaIza. te pote paNa ghaNAja vidvAna ane zAstranA jANakAra che ane tethI Apane temanA sahavAsathI paNa ghaNeja AnaMda thaze." ' sUrijI e pramANe kahIne potAnA ziSyo sAthe uThIne ubhA thayA. zahenazAha ane anya darabArIo paNa ubhA thaI gayA. te pachI sUrijI potAnA nivAsasthAne AvyA ane zahenazAha tathA tenA darabArIo rAjakIya kAryamAM guMthAyA. jIvahiMsAne pApakarma nahi mAnanArA eka musalamAna zahenazAhane pratibaMdhIne tenI pAsethI tenA samasta rAjyamAM jIvahiMsA karavAnI manAInA pharamAna meLavanAra ane te pramANe amala karAvanAra AcArya zrI haravijayasUrinI samayasUcakatA ane temanAM AtmabaLanI ApaNe jeTalI prazaMsA karIe teTalI theDI che. samasta jagatanuM kayANa karanArA AvA mahApurUSanA jIvanane dhanya che ! Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthitya tara. prakaraNa 28 muM. sthityaMtara sukha ane duHkha, caDatI ane paDatI tathA udaya ane asta e prakRtinA sAmAnya niyamo che ane te evI rIte saMkaLAyelA che ke vyakti ane samaSTi upara teo anukrame pitAnuM sAmrAjya jamAvatA jovAmAM Ave che. A niyame e bIjuM kAMI ja nahi paraMtu pUrva janmamAM karelAM karmonAM phaLavizeSa ja hovAthI tene sahana karyA sivAya anya eka paNa upAya manuSyane mATe rahetuM nathI. karmanAM e phaLane anukULa banIne sahana karavA, emAM khare purUSArtha rahelo che ane tethI je mAno te pramANe sukha ane duHkha ubhaya sthitione zAMtithI anubhavIne pitAnAM jIvanane ujajavaLa banAve che, teo ja kharekharA mahApurUSa che. mevADanA mahArANA pratApasiMha ane maMtrIzvara bhAmAzAha Adi vIra purUe pitAnI janmabhUmino uddhAra karavAne, pitAnuM svamAna sAcavI rAkhavAne, pitAnA dharmanuM rakSaNa karavAne, potAnI kIrtine TakAvI rAkhavAne ane pitAnI svataMtratAne punaH meLavavAne je je prayAsa karyA hatA, te sarva prayAsanuM yegya phaLa temane takALa maLyuM nahatuM; kintu dareka vakhate temane duHkha ane parAjayane ja anubhavavAM paDyAM hatAM, e atyAra sudhI banelI ghaTanAothI vAcaka mahAzaye sArI rIte paricita che, paraMtu sukha pachI duHkha ane duHkha pachI sukha, e jema anukrame AvyA kare che, te pramANe have pratApasiMhanI vartamAna sthitimAM pheraphAra thavAne vakhata svAbhAvika rIte AvI pahoMce hato. dezabhakta bhAmAzAhe potAnI saghaLI saMpatti mevADanA uddhArane mATe mahArANA pratApasiMhane arpaNa karavAthI te tenI sahAya vaDe sainikone meLavI zakyo hato. A uparAMta rAyadhavala ane bIjA ThAkoroe paNa potAnAM sainya pratApasiMhanI madadamAM ApyAM hatAM ane tethI te potAnI pAse sAruM lazkara jamA karavAne zaktivAna thayo hate. lazkarane ekatra karyA pachI pratApasiMhe bhAmAzAhane Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra48 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. mukhya senApatinI padavI ApIne keTaluMka sainya tene suprata karyuM ane bAkInuM bIjuM sainya amarasiMha, raNavIrasiMha, karmasiMha, geviMdasiMha, kRSNalAla vagerenA kabajAmAM seMpIne abdularahImakhAMnI saradArI nIce AvatAM megala sinyanI sAme thavAne sarva prakAranI vyavasthA karI lIdhI. sipAhasolAra abdularahImakhAM baja dilAvara dilane hevAthI teNe pratApasiMhane herAna karavAne ane tenAM sainya sAthe yuddha karavAne haju sudhI koI paNa prayAsa karyo nahite kintu te to pitAnAM vizALa sainyane AsapAsa goThavI daIne eka sthaLe nirAMte besI rahyo hato. A takano lAbha laI pratApasiMhanA kumAra amarasiMhe mogalonA zerapuranA thANA upara humalo karyo. A thANAmAM mogalasenya bahuja thoDuM hovAthI kSaNa vAramAM teNe tene kabaje karI lIdhuM ane tenI aMdaranA manuSyane keda karIne pratApasiMha AgaLa laI gaye. pratApasiMha tathA bhAmAzAha A samaye megala sainyanAM bIjAM thANAone zI rIte jItI levA, te viSe sthaLe vicAra karI rahyA hatA. amarasiMha keda karelA manuSyone laIne tyAM hAjara thayA ane pote zerapuranA thANAne kevI rIte jItI lIdhuM, te viSenI saghaLI vAta tene kahI darzAvI. pratApasiMhe tenI saghaLI vAta sAMbhaLI laIne kahyuM. "priya putra amarAsaMha ! zarUAtamAM ja te mogala sainyanA thANAne jItI lIdhuM, te mATe tene huM mubArakabAdI ApuM chuM ane IcchuM chuM ke bIjAM thANuone kabaje karavAmAM paNa tu vijayI thaIza, paraMtu A manuSya koNa che? temane tuM ahIM zA mATe lAvyA che ?" amarasiMha sahAsyavadane javAba Apyo "pitAjI teo keNu che, te huM jANato nathI, paraMtu zerapuranA thANAmAMthI temane keda karelA che. mane lAge che ke teo kaI mogala saradAranAM kuTuMbanAM manuSya hovA joIe." pratApasihe jarA karaDA avAje kahyuM. "amarasiMha ! A nirAdhAra strIo ane bALakene keda karavAmAM te DahApaNanuM kArya karyuM nathI, kemake strIe ke bALakene keda karavAne ApaNuM kSatri ne dharma nathI. kSatriyoe to nirAdhAra manuSyone hamezAM madada Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthityaMtara. 240 karavI joIe, tene badale tuM Amane pakaDIne ahIM laI AvyuM te gya karyuM nathI; mATe temane tatkALa mukta karIne teo kahe te sthaLe temane pahoMcatAM karavAnI goThavaNa turataja karIne pAcho ahIM cAlyo Avaje." amarasiMhe kahyuM. "pitAjI! ApanuM kathana satya che kAraNa ke temane pakaDavAmAM mArI bhUla thayelI che, e huM kabula karuM chuM ane te mATe ApanI kSamA mAguM chuM. ApanI AjJA mujaba temane yegya sthaLe pahoMcADIne hUmaNAM ja huM pAcho AvuM chuM." e pramANe kahIne amarasiMha pakaDI lAvela strIo tathA bALakane laIne tyAMthI javAnuM karato hato, eTalAmAM pratApasiMhe tene jatAM aTakAvyuM ane te mAMhenA eka dazeka varSanA bALaka tarapha joIne pUchyuM. "tAruM nAma zuM che?" mArUM nAma?" bALake jarA ajAyabI darzAvatAM javAba Ape, "mAruM nAma sIkaMdarakhAM che. " sIkaMdarakhAM!" pratApasiMhe kahyuM. "tArI pAse ubhela A parivAra kene che tathA tuM ke beTe che?" mogalasenyanA zeramarda sipAhasolAra khAnakhAnA abdula rahImakhAnA suprasiddha nAmane te tame sAMbhaLyuM che ne ? A parivAra temane ja che ane huM paNa temano ja beTe chuM." "bahu sAruM. huM tamane sarvane tamArA pitAnA nivAsasthAne sukharUpa pahoMcADavAnI goThavaNa karuM chuM. tame sarva mArA kumAra amarasiMha sAthe jAo; te tamane tame kaheze tyAM pahoMcatAM karaze." pratApasiMhe e pramANe kahIne amarasiMhane temanI sAthe javAnI sUcanA karI. amarasiMha potAnA pitAnI AjJA mujaba temane sarvane laIne tyAMthI cAle gaye. te pachI pratApasiMhe bhAmAzAha tarapha joIne kahyuM. "maMtrIzvara ! A samaye zarUAtamAM ja maganuM . Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 257. bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. thANu ApaNe kamaje thavAthI mane lAge che ke have ApaNA vijaya ja thaze. kema, tamArI zI mAnyatA che ? 29 bhAmAzAhe peAtAnA abhiprAya ApatAM kahyuM. " mahArANA ! ApanI dhAraNA satya che; kAraNa ke zarUAtamAM jIta thavI, e bhaviSyamAM maLanArA moTA vijayanuM zubha zukana che ane tethI have ApaNA vijaya ja thaze, e ni:sa Mdeha vAta che. jevI ApanI mAnyatA che, tevIja mArI paNa mAnyatA che; paraMtu te sAthe mArA abhiprAya evA che ke mApaNe have jema ane tema jalaDhIthI mAgalAnAM khIjA thANAMe upara caDAi lai javAnI agatya che. "" " mArA abhiprAya paNa evAja che ane tethI huM tathA tame ubhaya ApaNI pAsenAM sainya sAthe ekadama delavADAnA killA upara caDAi laine jaie; kAraNa ke e killAmAM zAhumAjamAM potAnAM thADA ja sainya sAthe paDelA che ane tethI e killo ApaNA kabajAmAM sahajamAM AvA zakaze. sipAhusAlAra khAnakhAnA kyAM che, tenA patto ApaNane hajI maLyA nathI ane jo kadAca maLaze, tA paNa tenAM vizALa sainya sAme thavAnI ApaNAmAM hajI zakti nathI ane tethI prathama zAhubAjakhAMne dabAvI devA, eja ApaNA mATe caiAgya che." pratApasihe bhAmAmAhanA abhiprAyane anumAdana ApatAM potAnA vicArA kahI batAvyA. Ape kI batAvelA vicAraza tya che. e pramANe vavAthI delavADAnA killAne hastagata karavAnI sAthe kAmalameranA killAne paNa ApaNe turatamAMja hastagata karI zakazu ane A banne killAe eTalA khadhA majaNata che ke tenA kamajo meLavyA pachI ApaNe mAgalAnI sAthe ghaNIja saralatAthI yuddhane cAlu rAkhI zakavAne zaktimAna thaI zakazuM " bhamAzAhe pratApasiMhanA vicArA sAthe samata thatAM kahyuM. " ane ApaNAM sainyanI khIjI TukaDIone mogalAnAM khIjA thANAMe upara humalA lai javAnI ane arasaparasa sahAya ApavAnI sUcanA ApI daIe. " pratApasiMhuM ema kahIne Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthityaMtara 251 pitAnI pAse paNa jarA dUra ubhelA be sainikane bolAvI geviMdasiMha, amarasiMha tathA karmasiMha vigerene yuddhanI goThavaNa saMbaMdhI ghaTatI sUcanAo ApavAne mATe egya sthaLe ravAnA karI dIdhA. A pramANe badhe vyuha racIne pratApasiMha tathA bhAmAzAha pitAnA sainya sAthe delavADAnA killA upara caDAI laI gayA ane tyAM pahoMcIne sadarahu killAne temaNe ghere paNa nAMkhI dIdhe. zAhabAjakhAne zatrunyanA AgamananI khabara paDatAM te prathama te ajAyaba thaI gaye; paraMtu te pachI hiMmatane dharIne pitAnI pAse je thoDuM ghaNuM sanya hatuM tene taiyAra karI killAne bacAva karavA prayAsamAM paDyo. delavADAnA killAnI cotarapha potAnA sainikane gya rIte goThavI dIdhA pachI mahArANAe potAnA eka dUtane zAhabAjakhAMnI pAse killo potAne vagara harakate haipI devAne mATe vAtacita karavA mekalya; paraMtu zAhabAjakhAMe tenuM apamAna karIne tene keda karI lIdhuM. mahArANA pratApasiMhane A vAtanI khabara paDatAM te bahuja gusse thayA ane tethI temaNe turataja killA upara humalo karavAno ane tene teDI pADavAne hukama ApI dIdhuM. rAjapUta sainike AjJA maLatAMja killA upara tuTI paDyA ane kSaNavAramAM tene eka bAjuethI teDI nAMkhIne aMdara dAkhala thaI gayA. zAhabAjakhAM paNa potAnA sainiko sAthe yuddha karavAne sAme daDI AvyA. maMtrIzvara bhAmAzAhe tene turata ja pakaDI pADyo ane tene potAnAM zastro saMbhALavAnI sucanA ApI dIdhI. A ubhaya ddhAo vacce bahuja sarNa rIte yuddha cAlyuM. keTalIka vAra sudhI te ke kone harAvaze, e kahI zakAya tema nahotuM, paraMtu te pachI turataja bhAmAzAhe krodhe bharAIne zAhabAjakhAMnA zaca pakaDelA hAtha upara pitAnI talavArane sakhta phaTake lAga joIne lagAvI dIdho ane te ja kSaNe zAhabAjakhAMnA hAthamAMthI tenI talavAra khaNakhaNATa karatI dUra jaIne uDI paDI. bhAmAzAhe A takane lAbha laIne zAhabAjakhAnAM mastaka upara pitAnI talavAra ugAmI ane je teNe ghA karyo hata, te te Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. khudAnA darabAramAM paNa pahecI gayA hatA paraMtu niHzastra prati dhine nahi mAravAne vicAra karIne teNe pitAnI talavArane mAnamAM nAMkhI dIdhI. talavArane myAna karyA pachI teNe anukaMpA darzAvatAM kahyuM. "khAM sAheba ! tame mArA pratispardhi che ane te khAtara tamane khudAtAlAnI hajuramAM mokalavAnI A takane cakI javI joIe nahi, paraMtu atyAre tame ni:zastra che ane tethI tamArA upara ghA karavAnuM mane vyAjabI lAgatuM nathI. mArI IcchA che ke tame kAMte zastrane puna: dhAraNa karo ane kAMte ahiMthI sukha rUpa palAyana karI jAo. zAhabAja khAMe kAMI paNa uttara Ape nahi. te dilagIrI bharelA mukhathI AsapAsa joI rahyo. tene 25 rahele joIne bhAmAzAhe kahyuM "ze vicAra kare che; khAMsAheba !" A vakhata paNa teNe kAMI uttara Ape nahi: kintu te te pUrvavata AsapAsa joI rahyo hate. A uparathI tenI nAzI javAnI IcchA jANune udAra dilane bhAmAzAha tene tevI taka ApavAnI khAtara kAMI paNa bolyA vinA tyAMthI anyatra cAle gaye. zAhabAjakhAne paNa eTaluM ja joItuM hatuM. bhAmAzAhane tyAMthI cAlya gayelo joIne te turata ja sAvadha thayo ane potAnA DAghaNuM sainiko je A yuddhamAMthI bacavA pAmyA hatA, temane laIne tyAMthI nAzI gaye. A pramANe delavADAnA kilA kabaje pratApasiMhanA hastagata thatAM teNe potAnI ANa tyAM vAvI dIdhI ane tyArapachI bhAmAzAhane kemalameranA kalA upara caDaI laI javAnI AjJA ApI dIdhI. potAnA mahArANAnI AjJA mujaba maMtrIzvara bhAmAzAha keTalAka sainiko sAthe kamalameranA kilA upara humalo karavAne turata cAlyA gaye. bhAmAzAhe kamalamera najIka AvIne killAnI tarapha pitAnuM sainya goThavI dIdhuM. eTalAmAM pratApasiMha paNa delavADAnA kilAne bhAra salbararAja goviMdasiMhane seMpI tarata raNavirasiMha tathA karmasiMhanI sAthe tenI madade AvI paho , kemalamerano killedAra abdulakhAM rAjaputa sainya sAthe ghaNIja bahAdurIthI laDyA; paraMtu rAjapUtonA prabaLa dhasArA Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthityaMtara. 253 sAme te TakI zakaze nahi. eTaluM ja nahi, paNa tenA ghaNAkharA sainike sAthe tene nAza thaye. kemalamerane kabaje A rIte hastagata thatAM mahArANane utsAha dviguNita vadhI gaye ane tethI temaNe anukrame bIjA aneka kikalAo, durgA, grAma, zahere ane nagare kabaje karavA mAMDayAM. delavADAnA yuddhamAM zAhabAjakhAne parAjaya thavAthI bAdazAha akabara tenA upara ghaNeja nArAja thaye ane tethI teNe tene pAyarImAM nIce utArI nAMkhyuM hatuM. A samaya daramyAna zahenazAha akabarane jagadgurU zrI hIravijayasUrinA upadezanI ghaNI sArI asara thaI hatI. temaja tenuM ghaNuM kharuM dhyAna uttara tathA pazcimamAM cAlatI rAjakIya khaTapaTamAM ane khuda AgrAmAM paNa potAnA virUddha keTalAka umarAvonI salAhathI pitAnA beTA salImanI mAraphata kAvAdAvA cAlatA hovAthI temAM rokAyeluM rahetuM hatuM ane tethI teNe mahArANA pratApasiMhanI bahu darakAra rAkhI nahotI. teNe abdularahImakhAne turataja pAche bolAvI lIdhuM ane bIjI kAmagIrI upara tene re. A takano lAbha laIne pratApasiMhe mevADano ghaNe kharo bhagapatAne kabaje karI lIdhe. zahenazAha mahArANune puna: pakaDavAne jagannAtha kacchavAhane vizALa sainya sAthe mekalyo. teNe mevADamAM AvIne mahArANAne pakaDavAne mATe ghaNuM tajavIja karI, paraMtu temane kAMI patto nahi lAgavAthI chevaTe te paNa kaMTALIne pAchA cAlyo gayo. tenA gamana pachI bAdazAha akabare pharIthI keI paNa sipAhasAlArane mevADamAM yuddha karavAne mATe mokalyo nahi ane mahArANA pratApasiMhe citto Da, ajamera ane mAMDalagaDha sivAya mevADanA tamAma pradezane jItI lIdhe hato. tyArabAda mahArAe rAjA mAnasiMha tathA jagannAtha kacchavAhane pitAnA bAhubaLane svAda cakhADavAnI khAtara temanI rAjadhAnInA nagara upara caDAI karI ane temanI saMpatti luMTI laIne pitAnI kItine tarapha prasArI dIdhI. ' A rIte mevADanuM sthityaMtara thayuM. je mevADane punaH meLavavAnI eka paNa AzA pratApasiMhane rahI nahotI, te mevADanA ghaNA bhAgane ghaNIja saralatApUrvaka kabaje karavAthI tene ghaNeja harSa Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. thayo. saMsAranI ghaTamALa A pramANe ja cAlI rahI che. udaya ane astanA trikAlAbAdhaniyamanuM satya A uparathI ApaNe samajI zakIye chIe. mevADane parAjaya ane tyArabAda tene punarUddhAra eja A niyamanuM rahasya che. maMtrIzvara bhAmAzAhanA svArpaNathI mevADane punarUddhAra thaye, e pratyeka itihAsakAra svIkAre che ane tethI tenI kIrti mevADanA uddhArakartA tarIke "Tidra " banavA pAmI che. eka jenanA hAthathI-tenA svArpaNathI mevADane punarUddhAra thaye tenI svataMtratA sacavANa, tenI prajAnuM rakSaNa thayuM, tenA bhAgyanuM parivartana thayuM ane rajaputanI AbarU ujajavaLa rahevA pAmI, e samasta jenIone mATe kAMI jevA tevA geravano viSaya nathI. je mevADa dhana-janazUnya banI gayuM hatuM, te pitAnA svAmInA AgamanathI puna: maMgaLamaya banI gayuM ane je mevADIo pratApasiMhanA parAjyathI dukhamAM divase pasAra karatA hatA, teo tenA vijayathI AnaMdasAgaramAM DelavA tathA sukhapUrvaka rahevA lAgyA. prabaLa pratApI megala samrATa zahenazAha akabaranA caraNomAM jyAre anya rAjapute pitAnA mastakane namAvI rahyA hatA, tyAre mevADane mahArANe pratApasiMhaja mAtra pitAnuM mastaka unnata rAkhI zako hate. prakaraNa 29muM. pramI yugala. " agAdha bhava siMdha tarana, ora na koI upAya; prema nAva ke Azare, premI-jana tare jAya." vasaMtarUtu cAlatI hatI. haturAja vasaMtanA AgamanathI jAI, juI, gulAba, meMgo ane caMpAdi kuMle khIlI rahyAM hatAM, sarovaramAM kamaLanAM pupe nRtya karI rahyAM hatAM, madhura ane maMda pavana vaheto hatodivasa AnaMdI jaNAtA hatAM ane manuSya harSamAM mejathI vaibhava mANatAM hatAM. vasaMtarUtu e premakriIDAnuM mukhya sAdhana Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthityaMtara. hevAthI te rUtumAM premIyuganA adhIra hRdaye harSathI pUrNa thaI jAya che ane temanAM badhA vyavahAramAM premanuM sAmrAjya jhaLakatuM jovAya che. premI yugalenAM hadayanI vAta temAM cAlI rahelI tAlA velIne mAtra manuSyaja samajI zakatAM hovAthI amArUM tatsaMbaMdhI kathana asthAne che, tema chatAM mAnavahRdayanA svAbhAvika saMddaguNane pratyakSa darzAvavAnI lAlacane ame rokI zakatA nathI. tavaniSTa manuSyae saMsArane asAra ane duHkhamaya jaNAvela che, e ame jANIe chIe ane temanA anubhavagamya vacanane ame svIkArIe paNa chIe, paraMtu A kahevAtA asAra ane duHkhamaya saMsAramAM sukhanuM eka sAdhana che ane te zuddha-nirmaLa prema che. agAdha evA bhavasiMdhune saralatApUrvaka tarI javAmAM prema e nAva samAna che. premanuM rahasya adbhuta che, alaikika che ane varNanAtita che. je mAnanAM hRdamAM premano janma thayo hoya che, te mAnava kharekharA pUjanIya ane vaMdanIya bane che eTaluM ja nahi, paNa teo jagatamAM saeTa dAkhalo besArI javAnI sAthe manuSyanuM kalyANa paNa karI jAya che. AjakAlanA yugamAM premanI je vAte thAya che ane premanAM je citro jovAmAM Ave che, tene ame mahattA ApatA nathI, kAraNa premanAM zuddha ane pavitra nAmane vartamAnamAM ghaNe bhAge azuddha ane apavitra banAvI dIdhuM che ane tethI hAlanA samayamAM premanA nAme je nATaka cAlI raheluM che, tene ame mehanuM prAbalya ja gaNIe chIe. prema ane meha e bane judI judI vastu che, prema saddaguNa che, jyAre meha durguNa che, paraMtu vartamAna samayamAM mohane ja premanuM nAma ApIne tenAM guNAnuvAda gAvAmAM kazI paNa maNuM mUkavAmAM AvatI nathI. bhrAtRbhAvanI, samAjasevAnI, dayAnI, saMpanI ane premanI vAte ghaNuM thAya che ane te mATe prayAse paNa ghaNuM thAya cheparaMtu jeo sadarahu viSayanI vAta karI rahyA che, temanAM hadaye tapAsyAM hoya, te ja kharI khabara paDe ke teonAM hadayomAM premane sthAna maLeluM che ke nahi. ame khAtarIpUrvaka kahIe chIe ke hAlamAM je premanI vAta thAya che, tene artha kAMIja nathI. eTaluM ja nahi paNa premanA nAme mehanuM sAmrAjya prasaratuM jovA Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. mAM Ave che, sAMbhaLIe chIe ke samAjanI, dharmanI ` ane dezanI avanati thayelI che ane tethI temAM sudhArA karavAnI tAtkAlika ja rUra che. ame paNa A vAtane svIkArIe chIe; paraMtu je samaye manuSyeAnAM hRdayAmAMthI prema, karUNA, maitrI, sa Mpa ane ni:svArtha bhAvanAdi saddaguNenA nAza thatA jovAmAM AvatA hoya, te samaye mAnavasamAjanI sAthe sAthe dhama ane dezanI avanati thayelI jovAmAM Ave, te te zuM svAbhAvika nathI ? alabatta te svAbhAvika ja che; paraMtu te viSayane eka aitihuAsika navalakathAkAra tarIke ame cavAnu pasaMda karatA nathI ane tethI tene ame ATalethI ja baMdha karIe chIe. vamAna samayamAM vidhAtAnI vicitra lIlAthI zuddha ane ni`La premane hRdayamAM dhAraNa karanArAM manuSyA thADAM jovAmAM A vatAM ze; teA paNa tevAM premIyugalA A punita gaNAtA hindusthA namAM pUrve ghaNAM thai gayAM che, e nirvivAda satya che. hindusthAna deza te Aje paNa enA eja che; paraMtu samaya ane sthitimAM pheraphAra thai gayelA haiAvAthI mAnava-prANIonAM hRdayAmAM paNa taphAvata paDI gayA che ane tethoja premanuM sthAna meAhe lai lIdhu che. A uparathI pUrve meAhanuM sthAna astittvamAM ja naheAtu, ema kahevAnA mamAro Azaya nathI, tema e pramANe mAnI levAnu paNa nathI; para Mtu amAre kahevAnA bhAvArtha mA eTalA ja che ke hAlamAM mehanuM je prabaLa sAmrAjya jAmI gayu che. tevu pUrve sarvathA na hotuM.te samaye evAM ghaNAM premayugaleA hayAtI dharAvatAM hatAM ke jemaNe peAtAnA dharmanI khAtara, peAtAnA samAjanI khAtara, peAtAnI kIrtinI khAtara ane peAtAnA geravanI khAtara potAnA priya prANanI paNu darakAra rAkhI nahAtI. A vAtane mAtra ameja kahIe chIe ema nathI; kintu itihAsa tenI sAkSI pUre che ane tethI itihAsanAM rasikajanA amArI vAtane sArI rIte samajI zake tema che. vijaya ane caMpAnu yugala paNa mAvA premIyugaleA mAMhenuM eka hatuM. zahenazAha akakharanI rUpazAlinI zAhajAdInA premamAM nahIM sAtAM vijaye jema peAtAnAM hRdayane svastha rAkhyuM hatuM, tema capAe Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : - premI yugala. 257 paNa tenA pitAnA tene koI lAyaka ane zrImaMta yuvaka sAthe paraNAvavAnA AgrahanI sAme potAnI draDhatAne TakAvI rAkhI hatI. A ubhaya premIonAM hRdayamAM zuddha ane nirmaLa premane janma thayela hovAthI teo potAnI draDhatAne chevaTa sudhI sAcavI zakayAM hatAM ane tethI ja teo potAnI dhAraNAmAM phalibhUta thayAM hatAM. caMpAe karelA vratanA utsava pachI thAnasiMha zeThe tenuM vi. jaya sAthe lagna suratamAM ja karI nAMkhyuM hatuM. A samaye khuda zahena zAha akabare jAte hAjara rahIne temane akhuTa saMpattithI navAjyAM hatAM. lagna thayA pachI viSaya ane caMpAnuM premIyugala jemane anubhava karatuM sukhamAM rise vyatita karatuM hatuM. Aje sudhI navalakathAnI anya ghaTanAomAM ApaNe guMthAyalA rahevAthI temane visarI gayA hatA, paraMtu have tenI samApti thavAnI hoI temanAM sukhI saMsAranuM ekAda citra AlekhavAnI amArI tIvra IcchAne ame rokI zakatA nathI. A badhA samaya daramyAna vijaya potAnI priyatamA caMpAnA sukhabharyo sahavAsamAM rahevAthI zAhajAdI ArAmabegane sarvathA visarI gaye hatuM, paraMtu zAhajAdI tene tenI peThe visarI gaI hatI. zahenazAha akabare zAhajAdInI pratyeka caryA upara sakhta dekharekha rAkhelI hovAthI te puna: vijayane kadApI maLI zakI nahetI, paraMtu tethI karIne tenAM hRdayamAMthI viyanI smRti bhUMsAI gaI nahotI. te pitAnA AvAsamAM ane tAtAriNe strIo ane habasI gulAmenA sakhta cokI paherAmAM rahyA chatAM paNa vijayane pratidina saMbhAratI hatI ane tenuM sadaiva dhyAna dharatI hatI. zAhajAdI ArAmabegamanAM hRdayamAM vijaya prati je lAgaNuM astitva dharAvatI hatI, tene zuddha ane nirmaLa premanI gaNanAmAM mUkavI ke kema, te ame jANatA nathI mATe tene nirNaya karavAnuM kArya ame amArA vAMcaka mahAzayane ja meMpIe chIe ame upara kahI gayA tema vasaMta rUtu te cAlatI ja hatI ane vaLI vizeSamAM je samayanI ghaTanAne ulekha karavAne prasaMga atre 33 : Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha, ame hAthamAM lIdhuM che, te samaye prAtaHkALano hato. madhura ane sinagdha pavananI lArIo oraDAmAM vAtAyananI pAseja suzobhita Asana upara beThelA vijayane AnaMdano mIThe anubhava karAvatI hatI. prAta:kALanA AvazyakIya kAryothI paravArI je vakhate vijya nirmaLa citte ekAda dhArmika puratakanuM adhyayana karI rahyo hato, te vakhate tenA nokare AvI taralIma karIne kahyuM. "sAheba ! Apane eka strI mAvAne mATe Ave che ane te ApanI AjJAnI rAha jetI bahAra daravAje ubhI che." vijaye pustakamAMthI pitAnI draSTine bahAra kaDhADIne tene pUchayuM. "te strI koNa che ane mane zA kAraNathI maLavAne mAge che?" te viSe huM kAMI paNa jANatuM nathI ane tethI ApanI AjJA hoya te pramANe amala karUM" ne kare namratAthI javAba Ape. ThIka, ene ahIM AvavA de" vijaye AjJA ApI. nokara turataja cAlyA gaye ane thoDIvAramAM eka strI sAthe te puna: vijaya sanmukha AvIne ubho rahyo. te strIne AvelI joIne vijaye potAnA nokarane bahAra cAlyA javAnI IzArata karI ane te gayA pachI teNe AvanAra strI tarapha joIne pUchayuM. "tame keNu che ane atre zA kAma mATe AvelAM cho?" AvanAra strIe vijyanA mukhe sAme tikSaNa draSTipAta karatAM javAba Apyo. "huM atre e kAma mATe AvelI chuM, enI pachI vAta; paraMtu Apa mane oLakhatA nathI, e ghaNuM ja ajAyabI bhareluM che." "huM satyaja kahuM chuM ke huM tamane oLakhatuM nathI ane kadAca oLakhato houM, te paNa hAla mane tamAro paricaya yAda AvatuM nathI."Avajaye nikhAlasa dilathI kahyuM. Apa mane oLakho te che; paraMtu hAla mane bhUlI gayA haze, e ApanI vAta satya che, kAraNa ke ghaNe bhAge dareka mANasa ucca padane prApta kare che, tyAre te AgalA pAracayavALAM mANasane Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra59 premI yugala. * bhUlI jAya che. ApanA saMbaMdhamAM paNa Ama ja thayuM che. Apa jyAre mArA paricayane bhUlI gayA che, tyAre mAre Apane yAdI ApavI joIe ke huM zAhajAdI ArAmabegamanI bAMdI chuM ane mAruM nAma juliyA che." bAMdI juliyAe pitAne paricaya karAvatAM kahyuM. juliyA?" vijaye ajAyaba thaIne kahyuM, "tamane te huM sArI rIte oLakhuM chuM, kAraNa ke AjathI keTalAka samaya pUrve yamunA nadInA kinArethI (meja mane zAhajAdI sAhibAnI hajuramAM laI gayAM hatAM, paraMtu tene Aja ghaNe samaya thaI gayo hovAthI huM tamane oLakhI zake nahoto ThIka, paNa tamAruM Agamana atre zA kAraNathI thayuM che? zAhajAdI sAhibAnI tabIyata kevI che?" vijayakumAra !" juliyAe javAba Ape. "huM ane zA kAraNathI AvI chuM tathA zAhajAdI sAhibAnI tabIyata kevI che, te saMbaMdhI vigatavAra vAta kahevAne mane avakAza nathI, kAraNa ke huM ane AvI chuM, te ghaNuM ja chupI rIte AvelI chuM ane tethI zAhajAdI sAhebAe Apane ApavAne eka kAgaLa Ape che, te ApIne ja atrethI cAlyA javAnI rajA lauM chuM." juliyAe e pramANe kahIne vastramAM chupAvI rAkhele eka kAgaLa kahADIne vijayane Ape. vijaye te kAgaLane pitAnA hAthamAM lIdhe, te pachI juliyAe kahyuM. "ApanI judAIthI zAhajAdI sAhibAnA kevA hAla thayA che, te Apa sadarahu kAgaLanA vAcanathI jANI zakaze. have huM jAuM chuM ane kahuM chuM ke Apane zAhajAdI sAhibAnA A kAgaLanA pratyuttaramAM kAgaLa lakho hoya, te lakhIne ApanA vizvAsu mANasa sAthe yamunA nadinA kinAre cakkasa sthaLe rAtrinA ATha vAge mekalavAnI vyavasthA karaje. huM tenI rAha jotI tyAM ubhelI haIza." ATaluM kahIne bAMdI juliyA jhapATAbaMdha oraDAnI bahAra nokaLI gaI ane kSaNavAramAM AgrAnA vizALa rAja mArgamAM thaIne adazya thaI gaI. jAlayAnA gamana pachI vijaye kAgaLane barAbara Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. tapAsIne je te te eka baMdha kareluM parabIDiyuM hatuM. teNe turataja uparanAM parabIDIyAne phADI nAMkhIne aMdarathI lAla raMgane kAgaLa kahADyo ane tene nIce mujaba vAMcavA mAMDyo - vijayakumAra !" ghaNuM divase A patra lakhuM chuM. tethI tamane ajAyabI te thaze, paraMtu mArA hRdayamAM tamArA mATe je lAgaNa rahelI che, tene ApaNuM puna: mIlananI azakayatAne laI patra dvArA tamane chellIvAra darzAvavAnI AvazyaktA meM svIkArI che ane tenA pariName IchAe ke anicchAe A kAgaLa tamArA tarapha lakhI mokale che. mArA mahAlayamAM te rAtrie jyAre ApaNuM mIlana thayuM hatuM, tyAre meM tamane spaSTatAthI kahyuM hatuM ke huM tamane ghaNA samaya pUrvethI eTale ke mArI sakhI caMpAnA - AvAsamAM tamane meM prathamavAra joyA, tyArathI cAhatI AvI chuM ane haju paNa kahuM chuM ke mArA hRdayamAM tamArA tarapha je cAhanA che, temAM jarA paNa nyunatA thayelI nathI ane tethI huM tamane prathama je rIte cAhatI hatI, teja rIte hAla paNa cAhuM chuM. samasta hiMdusthAna jenAM caraNemAM mastaka namAvI rahyuM che, tevA prabaLa pratApI samrATa akabarazAhanI huM ati vahAlI zAhajAdI chuM, e jANavA chatAM paNa tame mArA kharA jIgaranA premane tiraskAre che, tyAre kAMI nahi te mAtra svamAnI AMtara paNa mAre tamArI upekSA karavI joIe; paraMtu keNuM kazAthIe mArAthI tema thaI zakatuM nathI. mArA hRdayamAM tamArI manahana mUrati eTalI badhI sacoTa rIte aMkita thayelI che ke tene dUra karavAno prabaLa prayAsa karavA chatAM paNa tema thaI zakayuM nathI. huM jANuM chuM ke tame hiMdu che, huM musalamAna chuM ane tethI tamArA pratyenI mArI game tevI ane game teTalI cAhanA chatAM paNa mAruM ane tamAruM eya thavuM, e sarvathA azakya che. A spaSTa vAta jANavA chatAM paNa mAre tamArA tarapha je prema che, tene tathA khuda tamane huM kaI paNa rIte visarI jaI zakuM tema nathI ane tethI pAka paravaradegArane hAjara Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 261 premI yugala. jANa pratijJA lauM chuM ke tamArA vinA bIjA koI paNa purUSane mArA hRdayamAM sthAna ApIza nahi, hindu ane jaina zAstrone meM jarUrajoga abhyAsa karela hovAthI huM e paNa jANuM chuM ke tamArA zAstrakAroe punarjanmanA siddhAMtane mAnya rAkhela che. amAre IslAma dharma jo ke A siddhAMtane mAnya rAkhatA nathI. ane tethI eka IslAmI tarIke mAre temAM pakina rAkhavuM joIe. te paNa mAre tamArA tarapha je prema che, tene laIne tamArI sanmukha jAhera karUM chuM ke je punarjanmane siddhAMta ane hAya ane mRtyu pachI karmAnusAra bIje janma dhAraNa kare paDa hoya, te bhaviSyamAM huM ane tame ekaja jAti ane ekaja dharmamAM janmIne paNa premagraMthIthI joDAIne sukhI thaI zakaze. khudAtalA mArI A IcchAne pAra pADe, e chevaTanI temanA prati ane kaIvAra patra lakhI mane yAda karaze, evI tamArA prati prArthanA che. astu lI. zAhajAdI ArAmabegama. vijaye uparyukta kAgaLane be-traNa vAra vAMco ane temAM lakhelI hakIkatathI tathA zAhajAdIne potAnA pratyene niHsIma prema joIne te Azcaryamugdha thaI gaye. kAgaLamAM chevaTe pitAne karelI prArthanA mujaba zAhajAdIne patra lakhe ke nahi, tenA gaMbhIra vicAramAM te paDI gayA ane eTale sudhI ke tenI priyatamA caMpA tenI sanmukha AvIne ubhI rahI, te paNa tene tenI khabara paDI nahi. caMpAe pitAnA priyatamane vicArasAgaramAM gothAM khAtAM nihALIne tenuM dhyAna potAnI tarapha kheMcavAne mATe vijayane uddezIne pUchyuM. zuM vicArI rahyA che, nAtha?" vijaye caMpAna madhura svara saMbhALIne ghora nidrAmAMthI jAgRta thaI mita hAsyapUrvaka kahyuM. "pyArI! tuM ahIM keTalA samayathI AvIne ubhI che?" caMpAe hasIne javAba Ape. "priyatama! mane ahIM AvyAne bahu samaya thayo nathI. paraMtu mArA Agamana pUrve Apa zo vicAra karI rahyA hatA, te hakta na hoya to kRpA karIne kaho." Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. caMpA ! vijaye kahyuM. "mArA mananI vAta athavA te mArA manane vicAra game te gupta hoya te paNa tane kahevAne kazI paNa harakata cheja nahi. priya devI! tuM jANe che ke huM koI ajaba saMgane laI zahenazAha akabaranI prIti saMpAdana karI zake chuM, paraMtu te zA kAraNathI saMpAdana karI zakyo chuM, e viSenI hakIkata meM tane ke thAnasiMha zeThane kahI nathI. jayAre te mane e hakIkata jANavAne mATe pUchayuM hatuM, tyAre meM tane cagya vakhate te viSe kahevAnuM vacana ApyuM hatuM. Aja e vacanane pAra paDavAne vakhata AvI lAgyuM hovAthI huM tane saghaLI vAtathI vAkepha karUM chuM." e pramANe kahIne vijaye caMpAnA mahAlayano tyAga karyA pachI zAhajAdInuM mIlana, tene prema, pitAne kedamAM paDavuM, kedamAMthI chuTakAre, bAdazAhanI sAthe vAtacita ane chevaTe tenI prItine saMpAdana karavI, e Adi banelI ghaTanAonuM savistara varNana karI batAvyuM. caMpA A sarva ajAyabI bharelI hakIkta sAMbhaLIne kSaNabhara te maMtramugdha banI gaI; paraMtu tyArapachI sAvadha thaIne teNe Azcartha darzAvatAM kahyuM. "zuM mArI sakhI zAhajAdI ArAmabegama tamane cAhe che ? zuM A hakIkata saMbhavita che?" priyatamA !" vijaye javAba Ape. "hA, meM tane je hakIkata kahI, te saMbhavita che. eTeluM ja nahi paNa satya che ane je tane mArA kathanamAM vizvAsa na Ave te hoya, te zAhajAdIno hamaNAM ja Avele A kAgaLa barAbara vAMcI je eTale tArI zaMkAnuM ApoApa samAdhAna thaze." 'T caMpAe vijayanA hAthamAMthI kAgaLa letAM letAM kahyuM. " prANanAtha ! mane ApanA kathanamAM saheja paNa avizvAsa nathI; paraMtu zAhajAdI ArAmabegama Apane cAhe che, e vAta jANIne mane Azcarya thayuM che ane tethI ja meM Apane e savAla karyo che." "caMpA! vijaye kahyuM. emAM Azcarya pAmavAnuM koIpaNa prayajana nathI. tuM eka vakhata zAhajAdIne kAgaLa vAMcI je eTale tAruM Azcarya palAyana thaI jaze. " Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ premI yugala. 263 caMpAe te pachI zAhajAdIne kAgaLa ati be-traNa vAra vAMcI che ane te pachI tenI zaMkAnuM samAdhAna thaI gayuM. teNe aMtaramAM AnaMdane dhAraNa karIne kahyuM. priyapati ! zAhajAdInA kAgaLanA vAMcanathI mArI zaMkAnuM samAdhAna thaI gayuM che ane tethI tatsaMbaMdhI have kAMI paNa svAla Apane pUchavAnuM rahetuM nathI, paraMtu mane tenA kAgaLanA vAMcanathI dilagIrI tathA AnaMdanI lAgaNuM ekI sAthe ja thAya che. dilagIrI eTalA mATe ke te bicArI pitAnI IcchAmAM phalibhUta thaI nahi ane vizeSamAM tenA pitAnI akRpAne bhega thaI paDatAM tene najarakeda rahevuM paDe che ane AnaMda eTalA mATe kI Ape ArAmabegama jevI mahAna ezvaryazAlinI tathA rUpazAlinI zAhajAdInA kharA jIgaranA premamAM nahi phasAtAM mArA pratyenA premane draDhatAthI vaLagI rahe. vAmAM dharmane mAnya che. priyatama ! kharekhara Apa manuSya nahi, paNa deva che; kAraNa ke zAhajAdI jevI parama navayauvanA tarUNunA premamAM nahi phasAtAM Apa ApanA dharmane vaLagI rahyA, e kAMI sahaja vAta nathI. suMdarInI saudaryajavAlAmAM ghaNA mahAna gaNAtA purUSe paNa aMdha banIne kudI paDayA che, e ItihAsa prasiddha vAta che; paraMtu Ape sauMdaryane, mohane, ezvaryane, lebhane ane kAmane Thekare mArIne hRdayanI nirmaLatA darzAvI ApI che ane tethI A5 devanA upanAmane sarvathA lAyaka che. prANanAtha! huM Apane te mATe dhanyavAda ApuM chuM." vijaye pitAnI priyatamAnuM laMbANa bhASaNa sAMbhaLIne A naMda pAmatAM kahyuM. "pyArI! tuM mArA guNAnuvAda gAine mane de. vanI upamA ApI dhanyavAda Ape che, e ThIka che, paraMtu te paNa mArA pratyenA tArA premane tArA pitAnI virUddhatA chatAM draDhatAthI vaLagI rahevAmAM je dhairya darzAvyuM che, te kAMi jevuM tevuM sAmAnya kArya nathI ane tethI tene paNa huM svargalokanI devInI upamA ApI tane zatakeTI dhanyavAda ApuM, te temAM jarA paNa atizayekita karI kahevAze nahi. priya caMpA ! hAla mArI sthiti badalAI gaI che; paraMtu je samaye meM tArA AvAsane tyAga karyo, te samaye Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 bhAgyavidhAyaka ka bhAmAzAha. mArI sthiti tadRna duba La hatI ane mane cAhavAmAM, tArA jevI zrImaMta pitAnI putrIne leza mAtra paNa sukha maLavAne saMbhava nahAtA; tema chatAM mArA cAlI gayA pachI paNa tu mane visarI gaI nahi eTalu ja nahi, paNa tArA pitAnI virUddha thaIne paNa te mArA tarapha te premane tArA hRdayamAM sAcavI rAkhyA, e eka sAmAnya strIthI khanI zake tevuM sarala kArya nathI; kintu te te eka parama suzIlA ane satI sAdhavI devIthIja banI zake tevu che ane tethI kharekharA dhanyavAdane pAtra tA tuja che." caMpA peAtAnA guNAnuvAda gavAtAM sAMbhaLI zaramAI. zara mathI tenA gulAkhI gAlA upara lAlImA tarI AvI. teNe zaramathI mRdu svare kahyuM. "prANapati ! mArI mithyA prazaMsA zA mATe karA che? eka Arya ramaNI je purUSane potAnuM dila eka vakhata aNu kare che, tenA premane game te bhAge vaLagI rahevuM, tene te peAtAnuM kartta vya gaNe che. "huM paNa mArA pitAnI virUddhatA chatAM ApanA premane vaLagI rahI, e meM mArA katta byathI kAMi vizeSa karyuM nathI ane tethI mArI prazaMsA karavAnI kAMi paNa agatya nathI. vijaya peAtAnI priyatamAnI nirAbhimAna vRtti joine AnaMdamagna thai gayA. teNe mAnadanA atirekathI AAsana uparathI uDI navayAvanA caMpAne peAtAnI khAthamAM lai tene daDhAliMgana ApatAM kahyuM, " vhAlI ca'pA ! mArI ke tArI ujyanI prazaMsAnI vAtane javA daie; kAraNuke ApaNe ApaNAM kantu nyathI kAMi vizeSatA karI nathI ane tethI ApaNe arasaparasa praMzasA karavAne badale 5rama kRpALu paramAtmA mahAvIra bhagavAna ke jemanI dayAthI ApaNu ekya thayuM che, temanIja praza MsA ane temanAja guNAnuvAda gAvAnI agatya che. kema mArUM kathana tane satya jaNAya che ke nahIM ? " rUpasuMdarI caMpA ke je atyArasudhI peAtAnA priyatamanA sukhakara AliMgananI majA mANatI hatI, teNe smita hAsya karI javAba ApyA. 8 prANeza ! ApanuM kathana sarvathA satya che." A rIte A premI yugala arasaparasa AliMgana daIne a Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Anatsava. 265 pUrva sukhanA anubhava karatu hatuM. ahA! dhanya che AvA premIene ane dhanya che temanA jIvanane ! paramAtmA ! amArA samAjamAM AvAM premI yugale sthaLe sthaLe darzAvavAnI Apa kayAre kRpA karazeA ? AliMganamAMthI mukta thayA pachI vijaye zAhajAdI mArAmabegamane kAgaLa lakhyA hatA ke nahi, te ame jANatA nathI. temaja bhaviSyanA jIvanamAM vijaya tathA zAhajAdInuM aikya thayuM haze ke nahiM, te paNa kevaLajJAnanA abhAve ame kahI zakatA nathI; tema chatAM eTalu te ame amArA vAMcaka mahAzayeAne vacana ApIe chIe ke bhaviSyanA kAi paNa janmamAM amane kevaLajJAna thaze, te| ame vijaya tathA zAhajAdInA eksanA hevAlane Apane ghaNI khuzIthI kahI zakazuM. prakaraNa 30 muM. AnadAtsava. mahArANA pratApasi hai mevADanA ghaNAkharA pradezane jItI lIdhe hatA; paraMtu ame magAu kahI gayA tema cittoDa, ajamera tathA mAMDalagaDha e traNa killAo ane tenI AsapAsanA mulaka te jItI zakayA nahAtA ane tethI temaNe peAtAnI rAjadhAnI udayapuramAM rAkhIne mevADanA mahArANAnA padane puna: prApta karI rAjya kArabhAra vyavasthApUrNAMka calAvavAnI gAThavaNa karI lIdhI hatI. zahenazAha akabare paNa pratApasiMhane herAna karavAnA vicAra mAMDI vALelA hatA ane tethI teNe pAtAnu sainya mevADamAM puna: kadi paNu mAkalyu' nahAtu. mAgalenA trAsa A pramANe dUra thavAthI mahA rANA peAtAnA parivAra sAthe jo ke AnadamAM divase| vyatIta karatA hatA, tA paNa temane citADa kamaje na thaI zakavAthI saMpUrNa zAMti maLI nahAtI ane tethI te mATe te ciMtAtura paNa rahetA hatA; paraMtu ekaMdara rIte temanu jIvana sukha ane zAMtimAM vyatIta 34 Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha thatuM hatuM. A zAMta ane sukhanI yogya takane lAbha laI temaNe lAMbA samayanA yuddha daramyAna je mANasoe pitAnA duHkhamAM bhAga lIdho hato, te mANasanI gya kadara karavAne ane te nimite AnaMdetsava karavAne mATe temaNe thoDA ja samayamAM eka darabAra bharavAnuM nakakI karyuM hatuM. A darabArane divasa paNa mukarara karavAmAM Avela hovAthI te mATenI jarUrI taiyArIo paNa cAlI rahI hatI. egya samaye darabArane mATe mukarara karele divasa AvI pahoMce. te divase prAta:kALathI ja rAjamahAlayamAM mANasanI doDadhAma thaI rahI hatI. je vizALa oraDAmAM darabAra bharavAnuM nakkI thayeluM hatuM, tene acchI rIte zaNagAravAmAM AvyuM hatuM. eka bAju madhyamAM mahArANA ane yuvarAjanAM siMhAsa ane tenI banne bAjue rAjyanA bhAyAta, saradAra, adhikArIo, vidvAna paMDite ane prajAjanonA judAM judA Asane goThavelAM hatAM. prAta:kALanA bIjA praharanI nobata vAgI gayA pachI mANasanI Ava-jA vadhI paDI. kAraNa ke darabArane samaya najIka Avate jato hato ane tethI darabAramAM beThaka lenArAM mANaso utAvaLAM utAvaLAM kramAnusAra AvIne potapotAnA Asana upara besatAM hatAM. rAjyanA bhAyAto mUchone vaLa detA hatA. saradAre chAtI kahADIne TaTTAra beThA hatA. vidvAne ane paMDite paraspara vArtAlApa karatA hatA ane prajAnA AgevAno AnaMda na jaNAtA hatA. samasta darabAra cikAra bharAI gayo hate. vacce rAjyanA Azrita kavio palAMThI vALIne AturatAthI beThelA hatAM. A eAraDAnI lagolaga eka bIje paNa era hatuM ane tenI vaccenI divAlamAM dvArAkheluM hovAthI tyAM caka nakhAvIne strIvargane mATe besavAnI goThavaNa karavAmAM AvelI hatI. strI vargamAM mahArANI padmAvatI, alakAsuMdarI, rAjakumArI kamaLA, saluMbararAjanI kanyA yamunA, rAjA raghuvIrasiMhanI kanyA rUkimaNuM, bhAmAzAhanI putrI kusuma, kRSNalAlanI patnI maneramAM ane te uparAMta anya saradAra ane prajAnA AgevAnanI strI, bahene ane putrIo hAjara hatI. teo sarva cakanI ADamAMthI darabAranA kAryakramane jetI hatI ane paraspara Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdotsava. 267 jhINI jhINI vAto karatI hatI. rAjyanA mukhya saradAra, maMtrIzvara bhAmAzAha tathA pratApasiMhanA bIjA kumAro paNa AvI gayA hatA ane pitAne gya evA Asane upara beThelA hatA. darabArane samaya thaI gayA hovAthI badhAM mahArANAnI AturatAthI rAha joI rahyA hatA. te daramyAra nekIne avAja saMbhaLAya ane te sAtheja mahArANu pratApasiMha ane yuvarAja amarasiMha pitAnA khAsa aMgarakSake sAthe darabAramAM AvI pahoMcyA. badhAe ubhA thaIne temane ghaTita mAna ApyuM ane darabAranI cotarapha goThavelA sainike e potAnI ughADI rAkhelI talavAra namAvIne temane AdarasatkAra karyo. mahArASTra prasApasiMha ane yuvarAja amarasiMha pitApitAnA Asane upara besI gayA ke turataja badhA sabhAjane paNa besI gayA. tyArabAda maMtrIzvara bhAmAzAhanI sUcanAthI rAjyanA mukhya kavie nIce pramANe kavita jussAbhera gAyuM - vIra mahIpati narapati ya jaya, ravikula-ravi tuma bhArata-rakSaka, kAMpata zatru sadA tuhare bhaya, pragaTe gagana pratApa prabala tava, hehI sadA prabhu ripudalabala jaya." kavitA zravaNathI samasta darabAramAM viracita bhAvanAnI ane sara prasarI gaI. sarva darabArIe mUchonA AMkaDA vALavA lAgI gayA ane sainike potAnI talavArone uMcI nIcI karavA maMDI gayA kSaNavAra pachI mahArANA pratApasiMhe netrasaMketa karyo ane te sAthe ja darabAramAM zAMtinuM sAmrAjya jAmI gayuM. tyArabAda mahArANa pratApasiMha siMhAsana uparathI ubhA thayA ke turataja samasta sabhAjanoe temane AnaMdanA udagAthI vadhAvI lIdhA. A AnaMdano dhvani zAMta thayA pachI mahArANAe bolavAnI zarUAta karatAM kahyuM - hArA priya saradAro, adhikArIo ane prajAjane! mogala samrATa zahenazAha akabaranI sAthe ghaNA lAMbA samayathI je yuddha * mevADa patana nATakamAMthI. Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra68 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. cAlI rahyuM hatuM, temAM chevaTe ApaNane bhagavAna ekaliMgajInI kRpAthI vijaya maLyo che, te vAta tame sarva jANe che. have A yuddhamAM pitAnA Aptajane ane potAnA prANanI paNa darakAra karyo sivAya je je mANasoe mArI sAthe rahIne tathA vane vane bhaTakIne mane je amUlya sahAya karI che, te te mANasonI gya kadara karavAne ane te nimitte AnaMdetsava ujavavAne mATe A darabAra bharavAmAM AvyA che. mAre ghaNAja AnaMdapUrvaka kahevuM joIe che ke mArI sAthe du:kha sahana karavAmAM je saradAro hatA te sarvee mane ghaNuM amUlya sahAya karelI che; paraMtu te sarvamAM maMtrIzvara bhAmAzAhe mane-kaho ke samasta mevADane-je sahAya karI che, tenI kyA zabdamAM prazaMsA karavI, te mane sujatuM nathI. maMtrIzvara bhAmAzAhe mArA duHkhanA divasomAM mArI sAthenA sAthe rahI mArI nirAzAnA vakhate gya salAha ane utsAha ApavAnI sAthe capananA pradezamAM thayelA yuddhamAM megala saradAra caMdrasiMhanI talavArane bhegathatAM mane bacAvI lIdho hato. A uparAMta mevADanA punarUddhAra mATe potAnI sakala saMpattine bhega ApIne temaNe dezanA rakSaNa mATe je svArpaNa karyuM che, te kharekhara mArA ekalAnAja nahiM; kintu samasta mevADanA dhanyavAdane pAtra che. mAre khAsa bhAra daIne kahevuM joIe che kemaMtrIzvara bhAmAzAhe pitAnA akhuTa dhanane mevADanA punarUddhAra mATe je mane arpaNa na karyuM hota, to Aje paNa mevADa parataMtra dazAmAMja heta ane tamAro A mahArANe koNa jANe keTalAe dUranA dezamAM nirAza banIne cAlyA gayA hatA. A kAraNathI eTale ke temanAM alaikika svArpaNathI ja mevADane vijaya thayo che ane tethI tene saghaLo yaza temaneja maLyo che. maMtrIzvare pitAnI janma bhUminA rakSaNane mATe ane potAnA dezanA uddhArane mATe je kiMmatI sahAya karelI che, te badala temanI zI ane kevI kadara karavI te mane je ke sujatuM nathI, to paNa kula nahi ne phulanI pAMkhaDI, e nyAye mArAthI banatI kadara karavAnI A takane lAbha levAnuM mane ucita lAge che. maMtrIzvara bhAmAzAhane vaMzaparaMparAne mATe mevADanI keTalIka jAgIre ApavAnI che, te viSe huM AgaLa upara Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdotsava. 269 vicAra karIne jAhera karIza; paraMtu te daramyAna atyAre te mevADanA itihAsamAM temanuM nAma suvarNAkSare ketarAI rahe evI navAjeza temane karavAnI mArI IcchA che ane tethI temane mevADanA bhAgyavi. dhAyaka ane temanA vaMzajone mevADanA uddhArakartAnI mAnavaMta upAdhi huM AjathI ja ApIne mArI e IcchAne pUrNa karuM chuM. sabhAjane! mevADanA bhAgyavidhAyaka ane uddhArakattanI padavIo temane ane temanA vaMzajone sarvathA yogya che, kAraNake temanI ja sahAyathI mevADane punarUddhAra thaye che, e vAraMvAra kahevAnI agatya have rahetI nathI ane tethI temane je padavIo ApavAnI huM A taka lauM chuM, temAM tame so saMmata thaze." darabAramAM cataraphathI avAja AvyuM. "ame sarva mahArANAnI IcchAne saMmati ApIe chIe. lAyaka mANasanI yogya kadara karavI, e rAjAne dharma che ane tethI maMtrIzvarane Apa je padavIo Ape che, te sarvathA ucita ja che." avAja baMdha thatAM mahArANAe AgaLa calAvyuM. " khArA bhAIo ! bhagavAna ekaliMgajInI kRpAthI ane tamArA sarvanA prayAsathI mevADane punarUddhAra thaI zakyA che ane je svAdhInatAne mATe ApaNe athAga parizrama karatA hatA ane duHkhane sahetA hatA, te ApaNe prApta karI zakyA chIe ane tethI te mATe ApaNe gairava dharavAnuM che. mevADanA punarUddhArane khare jaza te tamane ja maLe che, kAraNake tame je mane sahAya na karI hatI te huM ekalo zuM karI zakata? A AnaMdanA prasaMge lAMbA samayanA yuddha daramyAna jhAlAkulatilaka rAjA mAnasiMha vagere vIra saradAra tathA rAjaputo ke jeoe pitAnA prANane paNa dezanA rakSaNane mATe khuzInI sAthe jatAM karyA che, temanA mATe dilagIrI darzAvavAnI takane paNa huM jatI karatuM nathI, paraMtu te dilagIrI sAthe ApaNe AnaMdane paNa dharavAne che ane te e che ke temaNe pitAnA dezanI svataMtratA meLavavAne mATe prANArpaNa kareluM hovAthI temanAM nAme amara thaI gayA che. eTaluM ja nahi paNa teo akSaya kIrtine saM. pAdana karIne svargalekamAM gayA che. have maMtrIzvara bhAmAzAha sivAya Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. saluM bararAja goviMdasiMhajI, caMdAvata kRSNa, raNavIrasiMha, karma, siMha, bhIlanAyaka ane bhIla saradAro, ThAkora rAyadhavala tathA bIjA ThAkoro ane bIjA je je saradAro tathA sainike e dezanA rakSaNanA kAryamAM je kiMmatI sahAya mane karI che te sarva vIra purUSonI tathA jemaNe potAnA prANane yuddhamAM bhega Ape che. temanA vaMza jenI yogya kadara karavAnuM huM visarI ja nathI. teo sarvane pita pitAne gya evA inAma ane jAgIre arpaNa karavAnuM jAhera karUM chuM. A inAma tathA jAgIronI savIstara hakIkta huM thoDA samayamAM tamane jaNAvavAnuM vacana ApuM chuM. A uparAMta yuddhanA kAryamAM meM mAruM saghaLuM jIvana vyatita kareluM hoIne have mArI prabhubhakti karavAnI IcchA hovAthI mane zAMtivAsanI jarUra che ane tethI mevADane cirasmaraNaya mukuTa thoDA ja vakhatamAM huM yuvarAja amarasiMhane suprata karavA mAguM chuM ane tethI te mATeno tathA mArA atyaMta prItipAtra saradAra rAjA raghuvIrasiMhanI kanyA rukimaNuM sAthe yuvarAja amarasiMhanuM lagna karavAnI sarva prakAranI taiyArI karavAnI sUcanA maMtrIzvarane ApuM chuM. vaLI mArA jANavAmAM AvyuM che ke maMtrIzvara bhAmAzAha paNa pitAnI putrI kusumanuM lagna karmasiMha sAthe karavAne IcchA dharAve che ane tethI temanAM lagnanI sarva vyavasthA paNa mArA rAjya taraphathI karavAnI AjJA karUM chuM. chevaTamAM jenI kRpAthI ApaNe puna: AnaMdanA divaso jevA bhAgyazAlI thaI zakyA chIe, te bhagavAna ekaliMgajIne jya belI huM mAruM vaktavya pUrNa karUM chuM." mahArANA pratApasiMha pitAnA siMhAsana upara e pramANe bolIne besI gayA ke turataja darabAra " bhagavAna ekaliMgajIne jaya, mevADanA mahArANano jaya "svataMtratAdevIne jaya " e vAthI gAjI uThyo. A harSanI garjanA zAMta paDyA pachI maMtrIzvara bhAmAzAha pitAnA Asana parathI uThyo ane tene paNa sabhAjanee vadhAvI lIdhuM. tyArabAda teNe bolavAnI zarUAta karatAM kahyuM. "kSatriyakulatilaka mahArANA! vIraziromaNI saradAre! ane sadagRhastho ! mevADane punarUddhAra karavAnI ApaNuM ghaNuM Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdotsava. 271 divasonI je tIvra IcchA hatI, te bhagavAna ekaliMgajI tathA paramAtmA mahAvIranA kRpAprasAdathI phalibhUta thaI che ane tethI te khAtara ApaNe jeTale AnaMda darzAvIe teTalo ja che. ApaNuM priya deza mevADanA thayela punarUddhArane badhe yaza mahArANuM mane Ape che ane te mATe mArI prazaMsA kare che "te teozrInAM hRdayanI nirmaLatAnuM darzana karAve che, paraMtu kharI rIte jotAM meM je kAMI svArpaNa karyuM che, te mArI pharajathI jarA paNa vizeSa nathI. svadezanI svataMtratA mATe bhoga Apa, dezanA rakSaNa mATe vArpaNa karavuM ane svataMtratAnI prAptine mATe duHkha sahana karatAM, e pratyeka svadezabhakta mANasanI pharaja che. ane meM A pharajathI zuM vizeSa kArya karyuM che ke mArI ATalI badhI prazaMsA karavAmAM Ave che? mevADanA uddhArane mATe ApaNe badhAe sAthe maLIne udyama karela che ane tethI tene yaza mane ekalAne ja nahi; kintu Apa sarvane maLavuM joIe che. vastusthiti A pramANe hovA chatAM paNa mahArANAzrI mArA yatkiMcita svApaNane mATe mArI je kadara kare che, tene sevakabhAve svIkAra karuM chuM ane paramAtmA pAse prArthanA karuM chuM ke dezanI, samAjanI ane dharmanI sevA karavAne zubha prasaMga mane punaH punaH maLo. chevaTe bhagavAna ekaliMgajI tathA paramAtmA mahAvIra sarvanuM kalyANa kare, evI aMtaranI IchA sahita besI javAnI rajA lauM chuM." bhAmAzAha e pramANe kahIne besI gayA ke turata ja pharIthI darabAra vijayaSaNAthI gAjI rahyo. te pachI saluM bAja geviMdasiMhe ubhA thaIne kahyuM. "mevADanA mukuTamaNi mahArANuM vahAlA saradAra, adhikArIo ! tathA prajAjane ! ApaNA mahArANAzrIe mevADanA uddhArane mATe maMtrIzvara bhAmAzAha tathA anya saradAre, sainike ane bhIlenI je kadara karI che, te sarvathA yegyaja che, kAraNa ke temaNe badhAe dezanA uddhAranA kAryamAM ghaNeja bhega Ape che ane tethI lAyaka mANasanI kadara thAya, Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 bhAgyavidhAyaka bhAmAzAha. e sarvathA svAbhAvika ane ucita ja che. mArA pitAnA anubhava uparathI huM khAtarIpUrvaka kahuM chuM ke mevADanA uddhArane mATe maMtrIzvara bhAmAzAha je svArpaNa karyuM che, te alokika ja che ane tethI mevADanA uddhArane badho yaza temane ApavAne mahArANAzrIe je uddagAro kahADyA che, te satyaja che. mevADane uddhAra karanAra maMtrIzvara bhAmAzAhaja che, temanI ja sahAyathI ApaNane vijaya maLe che ane temanI ja salAhathI ApaNe A zubha divasa jevA bhAgyazAlI thaI zakyA chIe. guNavAna purUSe potAnA guNanI thatI prazaMsAne sAMbhaLavAnuM pasaMda karatAM nathI, e nyAye je maMtrIzvara bhAmAzAha pitAnI prazaMsAne sAMbhaLavAne IcchatA na hoya, te te svAbhAvikaja che; paraMtu temaNe potAnA akhuTa dhanane dezanA uddhArane mATe je bhega Ape che, te prazaMsAne ja pAtra che." A pramANe besIne goviMdasiMha besI jatAM puna: "mahArANA pratApasiMhane jaya, mevADanA uddhArakattane jaya ane janmabhUmi mevADane jaya,' e traNa jayakArothI darabAra gAjI rahyo. kSaNavAra rahI darabAra barakhAsta karavAnI AjJA mahArANAe ApatAM darabArIo mahAzaNune namana karIne AnaMdamagna thatA thatA cAlyA gayA. mahArANA ane yuvarAja pitAnAM mahAlamAM gayA ane maMtrIzvara bhAmAzAha, kRSNalAla ane karmasiMha traNe sAthe bhAmAzAhanA AvAse gayA. darabAra jevAne eka thayeluM strImaMDaLa paNa vividha vArtAlApa karatuM zvasthAnake cAlyuM gayuM. A darabAranI ghaTanA banyA pachI yuvarAjane rAjyAbhiSeka karavAnI taiyArIo cAlI rahI. yuvarAja amarasiMhane rAjyAbhiSeka ane rukimaNanI sAthe tenuM lagna e bane kriyAo sAtheja thavAnI hovAthI udayapuramAM cotarapha AnaMda patharAI gaye hatuM. rAjyAbhiSeka tathA lagnanI taiyArIo thaI rahetAM egya muhurta bane zubha kAryone karavAmAM AvyAM. yuvarAjanAM lagna thayAM pachI karmasiMha tathA kusumanAM lagna paNa thaI gayAM. A pramANe ubhaya premI yugale lagnanI pavitra gAMThathI ekatra thaIne svargIya sukhane anubhava karavA Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AnaMdotsava. 273 lAgyAM. amarasiMhane mevADanA rAjyane bhAra eMkhyA pachI tathA kRSNalAlane maMtrIzvaranI padavI ApyA pachI mahArANA pratApasiMha devI padmAvatI tathA alakAsuMdarI sAthe udayapuranA upavanamAM sarevaranA taTe parNakuTIo bAMdhI rahevA lAgyA ane maMtrIzvara bhAmAzAha paNa temanI sAthe rahevAne gayA. vAcaka badhuo ane bahene! atre A aitihAsika navalakathA saMpUrNa thAya che. mevADanA bhAgyavidhAyaka maMtrIzvara bhAmAzAhanI viratA, draDhatA ane svadezabhakitathI mevADane punarUddhAra thaye hatuM, e vAtane mAtra ameja kahIe chIe tema nathI, kintu badhA ItihAsakAro emaja kahe che ane tethI maMtrIzvara bhAmAzAhane mevADane uddhArakartAnuM birUda maLeluM hatuM. Aje te vIraziromaNI pratApasiMha nathI, tema mevADane uddhArakartA svadezabhakata bhAmAzAha paNa nathI paraMtu e ubhaya purUSottama vIrenI kIti samasta hindustAnamAM cotarapha gavAI rahI che ane eja emanA amaratvanuM sucinha che. eka jena-dayAdharmane pALanArA vaNikanA hAthe tenI apUrva udAratAthI mevADane punarUddhAra thaye, e jaina ItihAsanI sarvottama ujajavaLa ghaTanAhavAthI samasta jenIone mATe atyaMta geravane viSaya che. paramAtmA nIonA hAthe deza, samAja ane dharmanI sevAnAM AvAM aneka kAryo karavAne suavasara puna: puna: Ape, eja aMtaHkaraNanI tivra zubhecchA che. astu. dhanya che, pratApasiMha tamArI draDhatAne ! ane dhanya che, bhAmAzAha tamArI udAratAne ! Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AtmAnanda prakAza. jaina kemamAM ati phelAvA sAthe prakhyAti pAmeluM A mAsika A sabhA taraphathI chavIza varSa thayA pratimAse pragaTa karavAmAM Ave che. temAM AvatA dhArmika, vyavahArika ane A naitika saMbaMdhI uttama lekhethI ApaNI komamAM prasiddha thatAM mAsikamAM te prathama paMkti dharAve che. dara varSe tenA grAhakene vAMcanane baheno lAbha ApavA sAthe, varSa pUrNa thatAM pahelAM navIna dravyAnuyoga, aitihAsika vigerenA viSayathI bharapUra uttama graMtha suMdara bAIDIMgathI alaMkRta karI dara varSe bheTa ApavAmAM Ave che. ekaja paddhatie AvI bheTane lAbha dara varSe A mAsikaja Ape che. hAlamAM tenuM chavIsamuM varSa cAle che. dareka mAsika ane peparavALAe sakhta meMghavArInA sababe lavAjama vadhAryuM, chatAM amee samA jane udAratAthI vAMcavAne lAbha ApavA tenuM teja lavAjama rAkhyuM che ane bheTanI buka paNa suMdara ApavAne krama cAlu rAkhe che, tethI grAhakonI sayA vadhatI jAya che. vaLI gurUbhakti nimitte pragaTa thatAM A mAsikanI grAhakenI nhoLI saMkhyA teja tenI uttamatAne purAvo che. vArSika mUlya rUA, 1-0-0 posTeja cAra AnA maLI rU. 1-4-0 rAkhavAmAM Avela che. tenA pramANamAM lAbha vizeSa che. naphe jJAna khAtAmAM vaparAya che, jethI dareka jaina baMdhuoe tenA grAhaka thaI avazya lAbha levA cukavuM nahiM. che Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArI lAibrerI kema thaI zake ? (A sabhAnA lAIkramembarathavAthI) gayA paMdara varSamAM lAIpha membarAne amArA taraphathI prasiddha thayelA graMthA bheTa maLatAM teo eka sArI lAibrerI karI zakyA che. mA lAbha koi paNa jaina zrImAne ke saMsthAe bhula| vAne nathI. rIporTa ane sUcipatra / magAvI khAtrI karA. lakho:- zrI jene AtmAnada sabhA bhAvanagara. (kAThIyAvADa)