Book Title: Agam Sudha Sindhu Part 04
Author(s): Jinendravijay Gani
Publisher: Harshpushpamrut Jain Granthmala
Catalog link: https://jainqq.org/explore/004365/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ BE vibhAga : 4 000 saMpAdakaHsaMzodhakaca pa.panyAsa zrIjinendravijayajI gaNivara Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI harSapuSpAmRta jaina granthamAlA-granthAGkaH-66 zrI mahAvIra jinendrAya namaH / tapomUrti pUjyAcAryadevazrIvijayakarpUrasUrigurubhyo namaH hAlAradezoddhAraka-pUjyAcAryadevazrIvijayAmRtasUrigurubhyo namaH / Agama-sudhA-sindhuH caturthoM vibhAgaH zrImadajJAtAsUtra-zrImadupAsakadazA-zrImadantakRddazA-zrImadanuttaropapAtika dazA-zrImatpraznavyAkaraNa-zrImadvipAkasUtreti-SaDaMga-sUtrAtmakaH saMpAdakaH saMzodhakazca tapomUrti-pUjyAcAryadevazrImadvijayakapUrasUrIzvara paTTAlaGkAra hAlAradezoddhAraka kaviratna-pUjyAcAryadevazrImadvijayAmRtamarIzvara-vineyaH paMnyAsa--zrI-jinendravijaya--gaNI prakAzikAzrI harSapuSpAmRta jaina granthamAlA lAkhAbAvala-zAMtipurI (saurASTra) Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzikAzrI harSapuSpAmRta jaina granthamAlA lAkhAvAvala-zAMtipurI (saurASTra) mujarAta paura saM0 2502] vikrama saM0 2032... - [san 1976: .. A AgamanA adhikArI yogavAhI gurukulavAsI suvihita munivaro che. mUlya ru. 70-00... gautama ArTa prinTarsa gyAvara (rAjasthAna) Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . saMpAdakIya nivedana niSkAraNabaMdhu vizvavassala caramazAsanapati zramaNabhagavAna mahAvIradeve bhavyajIvonA hitane mATe sthApela zAsana Aje vidyamAna ke ane viSamakAlamAM paNa bhavya jIvone mATe sarvajJa paramAtmAnue zAsana parama AlaMbana rUpa che. tIrthakaradevonI avidyamAnatAmA teozrInI vANI zAsananA prANa svarUpa hoya che. zrI tIrthakaradevoo arthathI prarUpela ane gaNadharadevo sUtrathI gUthela se jinavANI hitakAMkSI punyAtmAo mATe amRta tulya che... vidyamAna Agama zrutajJAnamA mukhyatayA 45 Agama gaNAya che. te uparAMta paNa 84 AgamanI gaNatarIne hisAbe bIju paNa keTaluka Agama rUpI zrutajJAna vidyamAna che. Agama sUtro upara niyuktio, bhASyo, cUrNio ane TIkAo racAyela che. ane athI sUtra sahita AgamanI a paMcAMgI jaina zAsanamA mAnya che. tenA AdhAre vartamAna jJAmAcAra, darzanAcAra, cAritrAcAra, tapAcAra ane vIryAcAra rUpa vyavahAra pravarte che. samyagdarzana samyagjJAna ane samyagcAritra rUpa mukti-mArga pravartamAna che. paMcAMgIno vAcanA, pRcchanA, parAvartanA, anuprekSA ane dharmakathA rUpa paMcalakSaNa svAdhyAya jeTalo joradAra teTalI zrI saMghamA samyagjJAnanI zuddhi joradAra, tenAthI jJAnAcAra ujvala, ujvala jJAnAcArathI darzanAcAra ujvala, ujvala darzanAcArathI cAritrAcAra ujvala, ujvala cAritrAcArathI tapAcAra ujvala ane a cAre ujvala AcArathI vIryAcAra ujvala. vIryAcAranI ujvalatAthI jainazAsana ujvala. e ujvala jaina zAsana sadA jayavaMta varte che. Ama zAsanano AdhAra kaho ke pAyo kaho, mUla kaho ke prANa kaho, a zrI jinavANI che. ane te jinavANI 45 mUla Agama sahita paMcAMgI svarUpa che. paMcAMgIne anusaratA prakaraNa grantho yAvat stavana sajjhAya ke nAnA nibaMdha ke vAkya svarUpa che. upazama viveka saMvara a tripadI svarUpa jinavANIthI ghora pApI cilAtIputra patananA mArgathI nIkalI pramatimArganA musAphIra banI gayA hatA. 45 mUla AgamanA adhikArI yogavAhI gurukulavAsI suvihita munivaro cha, sAdhvIjI mahArAjo zrIAvazyaka sUtra Adi mUla sUtronA temaja bhImAcArAMga sUtranA yogavahana karavA Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpAdakIya nivedana pUrvaka adhikArI che. zrAvaka zrAvikAo upadhAna vahana karavA pUrvaka zrI Avazyaka sUtra uparAMta dazavakAlikasUtranA SaDjIva-nikAya-nAmanA cothA adhyayana paryaMtanA zrutanA adhikArI che. Ama AgamazrutanA adhikArI munivaro yogavahana karavA pUrvaka yogyatA mujaba adhyayana Adi pharIne potAnA jJAna darzana cAritrane nirmala banAve ke ane yogyatA mujaba dharmakathA dvArA jiNavANInupAna karAvI sAdhu-sAdhvI zrAvaka-zrAvikA rUpa cAre prakAranA saMghane temaja mArgAbhimukha jIvone muktimArga pradAna kare che. 45 AgamasUtro 6 vibhAgomAM vaheMcAyela che. (1) aMgasUtro-11 (2) upAMgasUtro-12 (3) payannAsUtro-10 (4) chedasUtro-6 (5) mUla sUtro-4 (6) cUlikAsUtro-2. A sUtronu svAdhyAya Adi adhyayana vadhe te mATe upayogI bane te rIte 45 mUla sUtro zvetAmbara mUrtipUjaka zrIsaMghamAM saLaMga mudrita nathI ane jethI Agama sUtronA svAdhyAya AdinI anukUlatA thAya te mATe zakya prayatne saMzodhana karIne pragaTa karavAnI yojanA vicAravAmAM AvI che, te yojanA mujaba 45 AgamasUtro 14 vibhAgamA saMpAdana thaze. pahelo, AThamo, bAramo, teramo, caudamo vibhAga pragaTa thayA pachI A cotho vibhAga saMpAdita thayela che. A cothA vibhAgamA zrI jJAtAsUtra, zrI upAsakadazAsUtra, zrI antakRddazAsUtra, zrI anuttaropapAtikadazAsUtra, zrIpraznavyAkaraNasUtra, zrIvipAkasUtra ema cha OMgasUtro ApavAmAM AvyA che. A aMgasUtronI racanA dvAdazAMgI prarUpaka zrI sudharmAsvAmI gaNadhara bhagavaMte karI che. A sUtronA saMpAdanamA rAyazrIdhanapatasiMhajI prakAzita AgamasaMgraha, pUjya AgamoddhAraka AcAryadevazrIsAgarAnaMdasUrIzvarajI mahArAja saMzodhita zrI AgamamaMjUSA, zrImatI Agamodaya samiti prakAzita pUjya AvAryadeva navAMgITIkAkAra zrI abhayadevasUrIzvarajI ma. viracita TIkA, zrI jaina AtmAnaMda sabhA prakAzita saTIka Agamo, zrI siddhacakra samiti prakAzita saTIka jJAtAsUtra, zrI jaina dharma pracAraka sabhA prakAzita zrI aMtakRddazA ane zrI vipAkasUtra, zAha nagInadAsa nemacaMda prakAzita zrI praznavyAkaraNa sUtra, zrI muktivimala jaina granthamAlA prakAzita pUjya AcAryapravara zrI jJAnavimalasUrIzvarajI ma. viracita zrI praznavyAkaraNavRtti, zrI mukti kamala jaina mohanamAlA prakAzita zrI vipAkasUtra vigere granthono upayoga kayoM ke te mATe te sau pratye kRtajJatA pragaTa karu chu. TIkAo AdimA rahelA pAThAMtaro melavIne mUlapATha joDe kauzamA ApelA che. zrI zramaNa saMghamA Agamo kaMThastha karavAmAM, svAdhyAya karavAmAM, vistRta TIkAonA vAMcana pachI mUlasUtronu punarAvartana karavAmAM, A mUla sUtronA saMyukta saMpAdana thI ghaNI Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpAdakIya nivedana [5 anukUlatA raheze. ane athI utsAhI muni bhagavaMto hoze hoze sUtro kaMThastha karIne Agama zrutane dhAraNa karavA mATe paNa samartha banI zakaze. 2, 5, ke 10, 20 sUtra kaMThastha karanArA ghaNA munivaro taiyAra thaze ane purato prayatna thAya to lagabhaga aka lAkha zloka pramANa mUla sUtro kaMThastha karI dhArI rAkhanArA aneka gaNo munivaromAM thai zakaze. 'jJAnadhanAH sAdhavaH' 'zAstracakSuSaH sAdhavaH' avidhAna mujaba zramaNa saMghanA prANa samAna A Agama sUtronu zrI zramaNa bhagavaMto dvArA vizeSa parizIlana thatAM zrIsaMghane mATe zrI zAsana ne mATe ghaNI ujvalatA phelAze. ane se AzayathI svaparanA zreyakArI Agama sUtronAM saMzodhana saMpAdanamA avirata utsAha pravartamAna che.. prakAzananI sagavaDatA mATe zrI gautama ArTa prinTarsa (byAvara) nA vyavasthApaka zrI chaganalAlabhAI a je khaMta ane utsAha batAvyA che tene kAraNe A prakAzano samayasara prakAzita thai rahyA che. - carama tIrthapati zramaNa bhagavAna mahAvIra deve prakAzela jinavANIno prabhAva pAMcamA ArAnA cheDA sudhI raheze. a jvalaMta jinavANIno prakAza ApaNA AtmAne yogyatA ane adhikAra mujaba ajavAlanAro bane ane jinavANInI A upAsanA bhaktimAM bhAvanA pUrvaka rasa lai rahyo chu te bhAvollAsa TakI rahe ane sau zruta ArAdhanAmA ujamAla banI eja mArA aMtaranI zubha abhilASA che. vIra saM0 2502 vi0 saM0 2032 / / jyeSTha suda 11 somavAra / hAlAradezoddhAraka kavirasna pUjya AcAryadeva zrImadvijaya.. tA. 7-6-76 amRtasUrIzvarajI mahArAjAno caraNasevaka bhArAdhana bhavana esa. ke. bole roDa paM0 jinendravijaya gaNI dAdara mubaha-28 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Rsssssssssssss prakAzakIya nivedana amArI granthamAlA taraphathI A zrI AgamasudhAsindhu cotho vibhAga mUla pragaTa karatA .. AnaMda anubhavIe chIe. hAlamA 45 Agama mUla ane keTalAka Agama TIkA sahita pragaTa . karavAnu kAma zarU karatA A grantha nAgarI lipimAM moTA TAipamA pragaTa karela che. A prakAzana pUrve zrI Agama-sudhA-sindhunA pahelo, AThamo, bAramo, teramo caudamo vibhAga pragaTa thaI gayA che. hAla chaTThA ane agyAramA vibhAganu mudraNa cAlI rahya che. A granthanu saMzodhana saMpAdana hAlAradezoddhAraka kaviratna sva. pU. AcAryadeva zrImadna . vijayaamRtasUrIzvarajI mahArAjanA ziSyaratna pU0 paMnyAsazrI jinendravijayajI gaNivare ghaNI khaMta thI karela che. kAgala chapAi AdinA bhAva vadhavAne kAraNe kharca dhAryA karatA vadhu Ave che. moTA TAipamA mudrita karatAM peja vadhAre thAya che. paraMtu TakavAnI ane abhyAsanI dRSTie anukulatA rahaze. Agama sUtronA adhikArI yogavAhI gurUkulavAsI suvihita munio che. e zAstravidhi mujaba pUjya zramaNasaMghamA Agama vAcanAdimA anukulatA thAya te rUpa A zrutabhakti karatA ame AnaMda anubhavie chIe. zrI jJAtAsUtra Adi cha mUla aMgasUtro A cothA vibhAgamA pragaTa thai rahyAM che. 45 mUla Agama 14 vibhAgamA pragaTa thaze. saTIka AgamomAM zrImadantakRddazA, zrImadantaropapAtikadazA ane zrImadupAsakadazA sUtra taiyAra thai gayAM che. mudraNa mAde zrI gautama ArTa prinTarsanA vyavasthApako sArI khaMta rAkhI ke to temano AbhAra mAnI chI. li: vIra saMvat 2502 vi0 sa02032 jyeSTha suda 5 guruvAra tA.3-6-76 mahetA maganalAla catrabhuja zAha kAnajI hIrajI modI Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdara samarpaNa . . .. parama pUjya taponidhi pU. panyAsa zrImaNivijayajI dAdAnA carama lADilA ziSyaratna parama pUjya kalikAlakalpataru, zAsana saMrakSaka, saMghasthavira paramaArAdhyayAda AcAryadeveza zrImavijayasiddhisUrIzvarajI mahArAjanA paTTadhara pravacana pIyUSanidhi siddhAntamArtaDa paramazAsana prabhAvaka prAtaHsmaraNIya AgamarahasyajJAtA pUjyapAda zrAcArya deveza zrImad vijayameghasUrIzvarajI mahArAjA jeozrIe saMghasthavira gurudevanA sAnidhyamA aMtima avasthA sudhI rahIne zrI mahAvIra paramAtmAnA mahAnamArgane ArAdhanA prabhAvanA rakSA Adi vaDe dIptimanta rAkhI jIvanane ujvala banAvyu mArA dAdAguru zrImadvijayakapUrasUrIzvarajI mahArAjA tathA gurudeva zrImadvijayaamRtasUrIzvarajI mahArAjAne AcAryAdi. pradapradAna sAnidhya Adi potAnA gurudeva sAthe ApI mahAna upakAra kayoM che. teozrInA upakAronA yAdamA i sudhA sindhu cotho vibhAga sAdara koTizaH vaMdanA sAthe samarpaNa karI kRtakRttyasA anubhavu chu. gurudevapadakajabhRGgAyamANa jinendravijaya . .. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , anukramaNikA 9 // zrI jJAtAdharmakathAMgasUtram // // prathamaH zrutaskandhaH // . pRSThAMkaH 11 dAvadrava kramaH adhyayana nAma ... ... pRSThAMkaH 150 12 udaka 152 kramaH adhyayana nAma 1. utkSipta 2 saMghATa 3 aNDaka 4 kUrma 5 zailaka 6 tumbaka 7 rohiNIzAta ... 8 mallIjJAta ... 9 mAkandIdAraka .... .10 candra 101 .... 232 .... 14 tetaliputra 15 nandIphala 16 aparakaGkA 17 azva 136 / 18 susumA 146 16 puNDaroka // dvitIyaH zrutaskandhaH // pRSThAMkaH / kramaH vargaH - 246 / 6 SaSTha (adhyayana-32) .... 254 / 7 saptama ( , 4) .... 254 | 8 aSTama ( , 4) .... / 9 navama ( , 8) .... 256 / 10 dazama ( , 8) pRSThAMka 256 kramaH vargaH 1 prathama (adhyayana-5) 2 dvitIya (, 5) 3 tRtIya ( , 54) 4 caturtha ( , 54) 5 paJcama (, 32) ... 257 .... 258 258 kamaH pRSThAMkaH // zrI upAsakadazA sUtram // adhyayana nAma pRSThAMka adhyayana nAma 1 Ananda .... 261 / 6 kuNDakolika .... 2 kAmadeva ___... 275 | 7 saddAlaputra .... 3 culaNIpitA ... 282 | 8 mahAzataka .... 4 surAdeva hai nandinIpitA ... 5, cullazataka ... 288 | 10 sAlihIpitA ... 289 262 302 300 308 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA .... .... .... .... pRSThAMkaH 327 332 342 343 pRSThAMka 356 ... pRSThAMka: 402 407 411 // zrIyaMtakRddazA sUtram // kamaH varga pRSThAMkaH / krama varga 1 prathama (adhyayana-10) - 311 / 5 paJcama (adhyayana-10) 2 dvitIya (, 10) .... 314 / 6 SaSTha ( , 16) 3 tRtIya (, 13) .... 314 / 7 saprama ( , 13) 4 caturtha ( , 10) .... 326 / 8 aSTama ( , 50) // zrI anuttaropapAttikasUtram // kramaH varga . pRSThAMkaH / kramaH varga 5 prathama (adhyayana-10) ... 353 / 3 tRtIya (adhyayana-10) 2 dvitIya ( , 13) .... 355 // zrI praznavyAkaraNasUtram // kramaH adhyayana nAma pRSThAMkaH / kramaH adhyayana nAma 1 hiMsAkarmAzrava 365 6 ahiMsAsaMvara ..... 2 mRSAvAdakarmA ava 375 7 satyasaMvara .... .3 adattAdAnakarmA zrava 380 8 adattAdAnaviramaNa 4 abrahmAzrava .... 310 9 brahmacarya .... ' 5 parigrahAzrava ... 368 | 10 parigrahaviramaNa .. // zrI vipAkasUtram // // duHkhavipAkaH prathamaH shrutskndhH|| kamaH adhyayana nAma krama adhyayana nAma 1 mRgAputrIya ... 427 6 nandivardhana .... 2 ujjhitaka 438 | 7 umbaradatta .... 3 abhagnasena, ... 447 8 zaurikadatta .... 4 zakaTa 456 9 devadattA ... 5 bRhaspatidatta .... 460 | 10 aMjUzrI .... sukhavipAkaH dvitIyaH zrutaskandhaH kramaH adhyayana nAma pRSThAMkaH / kramaH adhyayana nAma 1 subAhu 4876 dhanapati. ... 2 madranandI ... 492 / 7 mahAbala ... 3 sujAta ... 463 bhadranandI 4 suvAsava mahAcandra jinadAsa ..... 493 / 10 varadatta ... . 414 416 pRSThAMkaH pRSThAMkaH 463 468 473 477 485 pRSThAMka: 464 414 464 495 465 493 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dIha // zuddhipatrakam // pRSThAMka paMkti: azuddhaM zuddham / pRSThAMkaH paMktiH azuddha zuddham / 3 2 jati NaM ... beuDu chapAte na | 82 23 sakhasamae saMkhasamae dhammakahAo a, joie 83 18 mallalaMkAreNaM mallAlaMkAreNaM 4 8 (rayaNabhUmiyaviDaMka) (rayaNabhUmiyaMviDaka) 87 18 bhavaM avvae bhavaM 4 21 suttassahe sattassahe 88 4 thAura- dhAura7 23 suyodagehi suhodagehi 13 paMthayapAmokkhAti paMthayapAmokkhAti 8 18 siddhatya-maMgala. siddhatthakAya-maMgala0 | 17 5 saMgovaMti0 saMgovaMti 823 acharaga- accharaga 17 17 patthaha, patthae 10 2 abhiyagaTThA abhigayaTThA 102 10 pArisA parisA 1018 rjjlaabho| rajjalAbho sAmI! 106 15 bhagavatA bhagavatI 1212 paMtisobhata-paMtisAbhaMta tisobhaMta 106 16 poDamaddehi pIDhamaddehi 15 19 seNiya seNiyaM rAya 106 18 (paumupyalupyala) (paumuppaluppala) 20 6 taeNaM tae NaM se 107 15 jAgajannae nAgajannae 22 6 parivaharati parivahati 108 8 kala kallaM jAva 24 17 ajjaM ajja (majja) 110 23 anabhirivamANA anabhikhijjamANA 26 21 doha 111 5 maDuppavAiesu paduppavAiesu 27 4 caTTha aTUTa 111 14 saMkhumbhamANI saMkhumbhamANI 26 18 paDicchate paDicchite 116 14 paDivasajjeti paDivisajjeti 31 21 khalaM khalu 122 18 tidaMDaM tidaMDaM 3824 mehassa mehassa kumArassa 124 16 dadvaraM vadrre 36 2 AvaraNa AmaraNa 125 76 36 16 desANuppiyAhi devANuppiyAhi 125 11 uvAgagchaMti uvAgacchati 44 5 vijhagiriyAmUle vijhagiripAyamUle 127 21 jitasatta- jitasatta45 15 mahA! mehA! 128 3 vibhUSiyA vibhUsiyA 48 7 aNugA. aNagA 126 10. khaovasameNa khaovasameNaM 50 12 tavokapma tavokamma 131 10 uvAgagchati uvAgacchaMti 56 16 didesatthassa videsatthassa / 132 17 mahilA mihilA 56 16 sarapaMtiyAsu sarapaMtisu ... 136 10 paMcehiM paMcahi 55 15 lUhai lahei 137 1 sapuppajjitthA samuppajjitthA 56 17 kareti kareMti 137 5 AgAhittae* ogAhitae. 71 6 pecchaNAgharaesu pecchaNagharaesu / 138 9 gaMTTi gaMTTi73 13 jovvaNagamaNuyatte jovaNagamaNupatte / 139 6 bamumajma- bahumajna05 19 esaMcAnti saMcAenti 139 14 maggANagavesaNaM maggaNagavesaNaM 76 12 uvateti uvvataMti 140 22 dudUra- dadura* * .824 merIee merIe 141 6 sAhINA sAhoNo Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddhipatrakam [ 11 pRSThAMka: paMktiH azuddhaM zuddham pRSThAMkaH paMktiH azuddhaM 141 24 veunvi-samu- veubdhiya-samugdhAterNa :58 paubhe paume gghAtaNaM 264 18 garaghaTTaeNaM gandhaTTaeNaM 144 2 me na aNNahA me na 266 17 ca caNaM 147 2 sasimaMDalagAra sasimaMDalAgAra 268 50 paDilAmemANassa paDilAmemANassa 148 20 lavakha0 lavaNa0 2726 macalava0 macavala. 155 11 jAya jAva 202 14 sinnavesassa sannivesassa 157 2 ApacchAmi ApucchAmi 273 1 mave bhaMte 156 2 samaNovAsAe samaNovAsae 273 21 sasaNe samaNe 162 22 tatpaNAhi tappaNAhi 274 22 prathamadhyayanam prathamamadhyayanam 176 3 kaNagajjaeNa kaNagajjhaeNaM dovi 17 14 nivAe ninAe 276 13 lobhehi lomehi 184 17 bahusaMbhArattaM- bahusaMmArasaMjuttassa 277 2 kittiparivajjiyA kittiparivajjiyA juttassa 277 16 bhihi bhiDi 187 17 kADhe koDhe 277 20 nIlappala nIluppala 160 16 avasavase avassabase 280 12 cAlittae vo cAlittae vA 282 10 mahAhi dehe mahAvidehe 193 12 eDijjAmANaMsi eDijjamANaMsi 283 8 samaNovasAe samaNovAsae 200 12 merA 286 11 (mahAkAmayavANe) (mahAkAmavaNe) 202 17 gacchA gacchaha 300 16 viharai viharaha 203 4 0cAmarahi cAmarAhi 30420 sahAsayae mahAsayae 205 7 tate Na tate NaM se 316 3 nikkhiti nirikSati 253 6 hayagapA hayagayA 322 15 guttavabhayArI guttabaMbhayArI * 215 16 ugacchati uvAgacchati 326 11 jUhA jahA 220 4 addhajovaNaM addhajoyaNaM ca 331 17 bhAvemaNA bhAvemANA 220 12 uttarati uttarati 2 337 8 pANIjakkhe pANijakkhe 231 4 uragA urago 341 8 pAyavaMdate, pAyavaMdate? 234 10 dArabhisaMkIhi. dArAbhisaMkohi 341 16 puttaa| 235 16 ayaribhUe aparibhUe 352 24 nAma nAmAI 237 11 ghaNaNkaNagaM ghaNakaNaga 348 15 arAhettA ArAhettA 239 16 satthavAre satthavAhe 349 22 samva 2 savva. 2 243 16 paDhavI. puDhavI. 350 15 coddasamaM kareti 2 coddasamaM kareti 2 247 1 panattA pannattA aTThArasamaM samva.2 solasamaM 246 12 arao arahao kareti 2 savva0 2 250 5 aMvasAlAvaNAo aMbasAlavaNAo aTThArasamaM 256 18 1-5 352 15 aTTamo 257 8 ppabhAe ppabhA 353 17 paTTasu aTThasu bherI puttA! aTTamo Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ giNhaha 13] zuddhipatrakam pRSThAMka: paMktiH azuddha zuddham pRSThAMka: paMkti: azuddham 356 5 aNattaro0 aNuttaro 443 8 jAte jAte jAte 356 11 iyadAsaNaM iyadasANaM 446 14 gayara0 khahayara0 362 14 bhahANamaM mahANAma 368 6 badusaMkiliTukammA bahusaMkiliTTakammA 455 20 giNhai 368 20 thUmaM thUbha 456 14 to se tIse 372 20 Alugga- olugga 456 15 ujANe ujjANe 372 21 pUvvakammAdayo0 pUbdhakammodayo0 457 23 bahuvihaahiM bahuvihaaya-maMsehi 374 21 tAsao tAsaNao maMsehi 378 6 oheva Aheva 459 8 suharisaNaM suvarisaNaM 382 8 paDupahaDAya- paDupaDahAhaya- 462 2-3 20 vahassatidatte bahassatidatte 383 2 piccakkha pauvaNaM paccakkha piuvaNaM 462 3 viNNAya0 viNNAya0 383 22 zisamappevasaM visamappavesaM 463 11-14 sudaraMge sudaraMge 361 6 thUma thUbha. 466 24 taMbabhariedi taMbabhariehi 361 15 sudaraMgA sudaraMgA 465 5 ciTuti citi 393 1 kaNagiri- kaNagiri / 473 8 rogayaMkehi rogAyaMkehi 396 11 romarAjIA romarAjIo 474 12 5 396 23 vaddharuddhA baddharuddhA 475 21 tittaro tittire 400 9 lobhAmibhUta- lobhAbhibhUta 475 1 (dhamma0 (dhamma0) 403 3 duhaTTi(duhaduhi)- duhaTThi(duhaduhi)yANaM 475 2 0rasa0 karasi0 hiyANaM 475 2 kaviTurasayANi kavidurasiyANi ya 410 3 tavasajama0 bhIto tavasaMjama0 bhIto 475 21 bhattadheyANA mattaveyaNA 410 4 tashA tamhA 476 4 majchakhalae. macchakhalae 411 1 aSTamamadhyanam aSTamamadhyayanam 480 18 mujuttAe saMjuttAe 416 2 -vimuddhamUlo -visuddhamUlo 480 22 bAriyAe dAripattAe 420 10 sammuppanna samuppanna 482 17 jimayika jimiya0 423 23 -pakvamaMti- -pakkamasi 482 22 - uvAgaJchati uvAgacchati 421 4 yAluNavaDiyAe kAluNavaDiyAe 483 16 gaMdhevaTTaeNaM. gaMdhavaTTaeNaM 426 15 iMdamaheha0 miga- iMdamahei. nigga- 487 16 samogaDe samosaDhe gchati cchati 484 3 ArArahaM AsarahaM 432 10 uDAgacchati uvAgacchati 486 5 iMdabhaI 433 24 maM jo taM jo 486 7 subArukumAre subAhukumAre 434 12 tacchaNeyi tanchaNehi 462 10 tatvaM tattha 436 24 karhi kahi 464 18 sirodevI sirIdevI 443 16 (pAsaNiya)-dasaNaM daMsaNaM (pAsaNiyaM) | 465 35 sinmahiti siAihiti zuddhipatrakano upayoga karIne granthanu adhyayana Adi karavu jarurI che. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAma 2554 45 Agama mUla-pustaka zreNI yojanA * zrI Agama-sudhA-sindhu: * saMpAdakaH-tapomUrti pUjya AcAryadevazrI vijayakarpU rakharIzvarajI ma. nA paTTadhara hAlAradezoddhAraka pUjya AcAryadeva zrIvijayaamRtasUrIzvarajI ma. nA ziSyaratna . pU. paM. zrI jinendravijayajI gaNivara agyAra aMga sUtroH saptamo vibhAgaH prathamo vibhAgaH 5. zrI jaMbUdvIpa prajJapti sUtra 4454 zloka 6. , caMdra prajJapti 2200 zrI AcArAMga 7. ,, sUrya prajJapti 2266 " sUtrakRtAGga 2100 8. , kalikA sUtra ,, ThANAMga 3700 1., kalpAvataMsikA , 4. ,, samavAyAMga 1660 10. ,, puSpikA 1106 11 ,, puSpacUlikA dvitIya-tRtIya-vibhAgaH 12, vahnidazA . 5. zrI bhagavatI sUtra 15752 ___caturtho vibhAgaH 10 payannA sUtro:6.zrI jJAtA sUtra 5464 upAsakadazA 812 aSTamo vibhAga:aMtakRddazA 790 nAma zloka anuttaropapAtika , 1. zrI cauzaraNa 80 " praznavyAkaraNa 2, AurapaccakkhANa , 100 viSAka 1216 3., mahApaccakvANa , 4., bhakta parijJA 215 ghAra upAMga sUtro:-- 5., taMdulabaiyAlIya , 138 paJcamo vibhAgaH 6. , saMstAraka 155 , gacchAcAra 175 nAma zloka , gaNivijjA 1. zrI uvavAi 1167 ., devendra stava 375 2., rAjapraznIya 2120 ,, maraNasamAdhi 875 3., jIvAbhigama , caMdra vedhyaka SaSTho vibhAgaH 2, , vIrastava " pannavaNA sUtra 16. 1250 176 7787 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ... . 2106 x 105 -: 6 cheda sUtro:-- 4 mUla sUtro:. navamo vibhAgaH dvAdazamo vibhAgaH nAma - ilok| 1 zrI Avazyaka sUtra .. 2500 1. zrI nizItha 21 / 2, oghaniyukti , 1355 bRhatkalpa paMcakalpabhASya 3135 trayodazamo vibhAgaH , vyavahAra 373 / 3 zrI vazavakAlika sUtra dazAzruta | , piMDaniyukti , 835 jItakalpa / 4, uttarAdhyayana , 2000 dazamo vibhAgaH 2 cUlikA sUtro 6 zrI mahA nizItha sUtra 4548 caturdazamo vibhAgaH ekAdazamo vibhAgaH 1 zrI naMdI sUtra zrI kalpasUtra sUtra (pratAkAra 36poinTa TAipa) | 2 zrI anuyogadvAra sUtra 1866 1215 ... saTIka Agamo Adi naM. nAma mUla zloka TIkAkAra .' TIkA zloka 1 zrI AcArAMga sUtra zrI zIlAMkAcArya ... 12000 2 zrI upAsakadazAMga , zrI abhayadevasUrijI 800 3 zrI aMtakRdazAMga , 400 4 zrI anuttaropapAtika , 182 100 5 navasmaraNAni gautamasvAmirAsaMca 700 2554 812 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45 aAgama mUla pustaka zreNI yojanA aMge * nivedana . jaNAvatAM Anada thAya che ke parama karuNAnidhi carama tIrthapati zramaNa bhagavAna mahAvIradeve bhavya jIvonA zreyanA hetu rUpa tIrthanI sthApanA karI ane gaNadhara devone tripadInu pradAna kayu. labdhinidhAna zrI gaNadhara devo dvAdazAMgInI racanA karI. jemanI pATa paraMparA vidyamAna che te zrImatsudharmasvAmIjInI dvAdazAMgI pravartamAna rahI ane vartamAnamA agyAra aMga Adi aMga praviSTa ane bAra upAMga daza payannA, cha cheda, 4 mUla ane 2 cUlikA sUtro ema aMga bAhya zrutajJAna Adi vidyamAna che te sUtro upara pUrvAcArya mahApurUSo viracita niyukti, bhASya, cUNi, TokA, avacUri vigere AgamAnusArI zruta vidyamAna che. __ A kalyANakArI zrutanA AdhAre zrI mahAvIra paramAtmAnuzAsana pravartamAna ke pUjya AcArya bhagavaMto Adi munirAjo Adi yogavahana, gurukulavAsa, gurUAjJA Adi yogyatA mujaba a zrutanA adhikArI che. ane athI se zAstrIya maryAdAmA rahetA pUjyone A zrutajJAnanA svAdhyAya AdinI anu. kulatA rahe te hetuthI zruta bhaktirUpe 45 Agamo mUla temaja keTalAka sUtronI TIkA Adi mudrita karavAnunakkI kayu che tenu saMzodhana ane saMpAdana hAlAra-dezoddhAraka pUjya AcAryadeva zrImad vijayaamRtasUrIzvarajI mahArAjanA ziSya pUjya panyAsa zrI jinendravijayajI gaNivara athAga parizrama pUrvaka karI rahyA che. A sUtrI zrI saMghanA bhaMDAromA pUjya gurudevone arpaNa karavA prasArita karavAno ame niNaya karyo che. tenI maryAdita nakalo prakAzita thAya che ane je zrI saMgho ke zrutabhakti rUpe zrAvako A pratio 'meLavavI hoya temaNe potAnI nakala nI yAdI lakhAvI devA vinaMti che. sUtronI nakalo maryAdita prakAzita thAya che vaLI bukaselarone te veMcavA ApavAno nathI aTale pAchalathI pratimro prApta thavI muzkela paDaze. jethI bhaMDArone suvyavasthita ane samRddha banAvavA zrI saMghoo potAnA seTa taratamA lakhAvI devA, pUjya gurudevo ke saMghone arpaNa karavA yA zrI zAsananI milkata rUpe surakSita rAkhI, pUjya gurudevone svAdhyAya Adi mATe arpaNa karavA sudhAvako paNa A seTa kharIdI zakaze. teo A seTa vAMcI ke baiMcI zakaze nahIM. __45 Agamo bhane 4 sUtronI TIkAo Adi ne kArya hAtha upara parAyu che senu mUlya ru0 700 thaze.. cauda vibhAgamA 45 Agama pragaTa thaze. temA 1 lo, 8 mo, 12 mo, 13 mo caudamo vibhAga paNa pUrNa thayo che bAda A cotho pragaTa thAya che chaTTho ane agyAramo vibhAga chapAi rahela che. zrI upAsakadazA saTIka zrI aMtakRddazA saTIka,zrI anuttaropapAtika dazA saTIka, navasmaraNa ane zrI gautamasvAmI rAsa paNa pragaTa thai gayela che, zrI AcArAMga sUtra saTIka have chapAze. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 ) nivedana pahoMcADavAnI sagavaDatA rahe te mATe 8 thI 10 sUtro taiyAra thayetho ravAnA karAze. jethI seTa maMgAvanAre potAne mokalavAnAM grantho relve ke TrAnsaporTa dvArA prApta thAya te saranAmu jaNAva. A Agama zreNI aMge nAma noMghAvavA tathA rakama mokalavAnA saranAmA:(1) mahetA maganalAla catrabhuja (4) zA. velajI hIrajI guDhakA zAka mArakeTa sAme nizAla phalI, 52 bI ema. AjhAda roDa, raMgavAlA cAla, jAmanagara, (saurASTra) muMbaI 400011 (2) zA. manasukhalAla jIvarAja bhADalAvAlA (5) zA. rIkhavacaMda phulacaMda zarApha bajAra, rAjakoTa (saurASTra) . sI. pI. Tenka pahelo pArasIvADo : khalIpha mensana, vI. pI. roDa, muMbaI-4.. (3) zA. vAlajI gaNazI C/ hIrA emporIyama, AnaMdaroDa, (6) navInacaMdra bAbulAla zAha .. malADa (vesTa) muMbaI-400064 . DelI phalI lAlabAga sAme, jAmanagara (7) saMghavI jayaMtilAla tribhovanadAsa Co mahAvIra sTora 2686 phuvArA bajAra gAMdhI roDa amadAvAda A Agama zreNI uparAMta apragaTa tathA aprApya granthonu vizAla pAyA upara prakAzana karavAnI paNa amArI dhAraNA che. zrutajJAnanI A bhaktinA kAryamA saunI sAtha malaze to ame vahelAsara saphala thazu ayI jA aMge yogya sahakAranI apekSA rAkhI zratajJAna bhaktinA kAryamA sAtha ApavA namra vinaMti che. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aham / paJcamagaNadharadeva-zrImatsudharmasvAmipraNItaM // zrIjJAtAdharmakathAMgasUtram // // 1 // atha zrI utkSiptAkhyaM prathamamadhyayanam // . te NaM kAle NaM te NaM samae NaM caMpAnAmaM nayarI hotthA varANazro // sUtraM 1 // tIse NaM caMpAe nayarIe bahiyA uttarapuracchime disImAe pugaNa,bhahe nAma ceie hotthA, varaNazro // sUtraM 2 // tattha NaM caMpAe nayarIe koNiko nAma rAyA hotyA vraanno|| sUtraM 3 // te NaM kAle NaM te NaM samae NaM samaNassa bhagavayo mahAvIrassa aMtevAsI ajasuhamme nAma there jAtisaMpanne kulasaMparANe balarUva-viNaya-NANadasaNa-carittalAghavasaMpagaNe aoyaMsI teyaMsI vaccaMsI jasaMsI jiyakohe jiyamANe jiyamAe jiyalohe jiyaiMdie jiyanihe jiyaparisahe jIviyAsa-maraNabhaya vippamukke tavappahANe guNappahANe evaM karaNacaraNaniggaha-Nicchaya-ajava maddavalAghava-khaMti-guttimutti 10 vijAmaMta-baMbhavaya(cera)nayaniyama-saccasoya-gANadasaNa 20 carittappahANe, aorAle ghore ghoravvae ghoratavassI ghorakhaMbhacera. vAmI ucchUsarIre saMkhitaviula-teyallese(teulese) codasapuvI cauNANo. vagate paMcahi aNagAramaehiM saddhiM saMparivuDe puvANupuci caramANe gAmAgugAmaM dUtijamANe suhaMsuheNaM viharamANe jeNeva caMpA nayarI jeNeva purANabhadde catie teNAmeva uvAgacchai uvAgacchaittA prahApaDirUvaM uggahaM uggirihattA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANe viharati // sUtra 4 // Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2] [ zrImAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH taeNaM caMpAnayarIe parisA niggayA koNiyo niggayo dhammo kahiyo parisA jAmeva disaM pAubbhUyA tAmeva disi paDigayA 1 / teNaM kAleNaM teNaM samayeNaM ajasuhammassa aNagArassa jeTTe aMtevAsI ajajaMbU NAmaM aNagAre kAsavagotteNaM sattusseha jAva ajasuhammassa therassa zradUrasAmaMte uddhaMjANU ahosire jhANakoTThovagate saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANe viharati, tate NaM se ajajaMbUNAme jAyasaDDhe jAyasaMsae jAyakouhalle saMjAtasaDDe saMjAtasaMsara saMjAyakouhalle uppanasaDDhe uppannasaMsae uppannako uhalle samuppanasaDDhe samuppannasaMsae samuppannakouhalle uThAe uTThati uTTAe udvittA jaNAmeva ajasuhamme there teNAmeva uvAgacchati 2 ajasuhamme there (ajasuhammaM theraM) tikkhutto thAyAhiNapayAhiNaM karei 2 vaMdati namasati vaMdittA namaMsittA ajasuhammasma therasma NacAsanne nAtidUre sussUsamANe NamaMsamANe abhimuhaM(he) paMjaliuDe viNaeNaM pajjuvAsamANe evaM vayAsI-jati bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM aAigareNaM titthagareNaM sayaMsaMbuddhe purisutameNaM purisa tIheNaM purisavarapuMDarIeNaM purisavaragaMdhahatthINA loguttameNaM loganAheNaM logahieNaM logapaIveNaM logapajjoyagareNaM abhayadareNaM cavakhudayeNaM maggadayeNaM saraNadayeNaM bohidayeNaM dhammadayeNaM dhammadesayeNaM dhammanAyageNaM dhAmasArahINA dhammavaracAuraMtacakavaTTiNA apaDihayavaranANa-dasaNadhareNaM viyadRchaumeNaM jiNeNaM jANaeNaM (jAvaegAM) tinneNaM tAraeNaM buddheNaM bohaeNaM mutteNaM moageNaM sadharaNeNaM sambadarisiNA sivamapala-marutamaNaMta-makkhayamavvAbAha-mapuNarAvittiyaM sAmayaM ThANa muvagateNaM(ThANaM saMpatteNaM)paMcamassa aMgassa ayama8 pannatte, chaTThassa NaM aMgassa NaM bhaMte ! NAyAdhammakahANaM ke aTTha pannatte ?, jaMbatti tae NaM ajasuhamme there ajajaMbaNAmaM aNagAraM evaM vayAsI-evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavatA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM chaThussa aMgasta do suyakkhaMdhA panattA, taMjahA-gAyANi ya dhammakahAyo ya, jati NaM bhaMte / Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmagoNa jAva sattA dhammakahAyo ya hasa aMgassa do mate ! samoNaM zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram ] samaNeNaM bhagavatA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM chaTThasma aMgassa do suyakhaMdhA pannattA, taMjahA-NAyANi ya dhammakahANoM ya 2 / jati NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavattA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM chaTThassa aMgassa do suyakhaMdhA panattA, taMjahA-NAyANi ya dhammakahAyo ya, paDhamassa NaM bhaMte ! suyadhassa samoNaM jAva saMpatteNaM NAyANaM kati ajjhayaNA pannattA ?, evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM NAM gANaM egaNavIsaM ajjhayaNA patnattA, taMjahA-ukkhitaNAe 1 saMghADe 2 aMDe 3 kumme ya 4 selage 5 / tube ya 6 rohiNI 7 mallI 8 mAyaMdI 1 caMdimA iya 10 // 1 // dAvahave 11 udagaNAe 12 maMDukke 13 teyalIviya 14 / naMdIphale 15 avarakaMkA 16, atinne 17 susumA isa 18 // 2 // avare ya puMDarIyaNAyae 11 eguNavIsatime 3 / // sUtraM 5 // jati NaM bhaMte ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM NAyANaM egUNavIsA ajjhayaNA pannattA, taMjahA-ukkhittaNAe jAva puMDarIratti ya, paDhamassa NaM bhaMte ! ajjhayaNassa ke aTTha pannatte ? evaM khalu jaMbU ! te NaM kAle NaM 2 ihava jaMbahIve dIve bhArahe vAse dAhiNaddhabharahe rAyagihe NAmaM nayare hotthA, varaNo, guNamilae cetie vannayo tattha NaM rAyagihe nagare seNie nAma rAyA hotyA mahatAhimavaMta-mahaMta malayamaMdara-mahiMdasAre vanayo, tassa NaM seNiyassa rano naMdA nAmaM devI hotthA sukumAlapANipAyA varANazro // sU0 6 // tassa NaM seNiyassa putte naMdAe devIe attae abhara nAmaM kumAre hotthA ahINa jAva surUve sAmadaMDa-bheyauvappayANa-NIti-suppauttaNaya-vihinnU IhAvUhamaggaNa-gavesaNa-atthasatthamai-visArae uppattiyAe veNaiyAe kammiyAe pAraNAmizrAe cauvvihAe buddhie uvavee seNiyassa ragaNo bahusu kajjesu ya kuDu besu ya maMtesu ya gujmesu ya rahassesu ya nicchaesu ya ApucchaNijje paDi. pucchaNijje maMdI pamANaM zrAhAre zrAlaMbaNaM cakakhu meDhIbhUe pamANabhUe zrAhAra Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vimAgaH bhUe zrAlaMbaNabhUe cakAkhUbhUe sabakajjesu sadhabhUmiyAsu laddhapaccae viirANaviyAre rajadhuravitae yAvi hotthA, seNiyassa rano rajjaM ca raTuM ca kosaM ca koTThAgAraM ca balaM ca vAhaNaM ca puraM ca aMteuraM ca sayameva samuvekkhamANe 2 viharati // sUtraM 7 // tassa NaM seNiyassa ranno dhAriNI nAmaM devI hotthA jAva seNiyassa ranno iTTA jAva viharai // sUtraM 8 // tae NaM sA dhAriNIdevI annayA kayAi taMsi tArisagaMsi chakaTThaka(6)laTTha maTTha-saMThiya--khaMbhuggayaM pavaravara-sAlabhaMjiya-ujala--praNikaNaga-rayaNathubhiya-- viDaMga(rayaNamU mepaviDaMka)jAladdhacaMda-NijjUha-kaMtara-kaNayAli-caMdasAliyA-vibhattikalite sarasaccha-dhAUvalavagaNaraie bAhirayo dUmiyavaTThamaTTha abhita. rayo pattasuvilihiya-cittakamme NANAviha-paMcAyaNa maNirayaNa-koTTimatale paumalayA-phullavalli-varapuSpha jAtiulloya-cittiyatale vaM(ca)daNavara-kaNagakalasasutriNimmiya-gaDipuji(pUji)ya-sarasapauma-sohaMtadArabhAe payaragAlaMbaMta-maNimuttadAma-suviraiya-dAramohe sugaMdhavara-kusumamauya-pamhala-sayaNovayAre - maNahiyayanivvujhyare kappUra-lavaMga malayacaMdana kAlAguru -pavarakuMduruka-turukadhUva- Dajhatasurabhi-maghamaghaMta-gaMdhuddhayAbhirAme sugaMdhavaragaMdhie gaMdhavaTTibhUte maNikiraNa-paNAsiyaMdhakAre, kiM bahuNA ?, jur3aguNehiM suravaravimANa-delaMbiya-varagharaeM tasi tArisagaMsi sayaNijjasi sAliMgaNavaTTie ubhayo viboyaNe duhayo unaemajje NayagaMbhIre gaMgApuliNa-vAluyA-uddAla-sAlisae uyaciya-khomadugulla paTTapaDi-ccharANe zraccharaya-malayanavaya(nayataya)kusattaliMba sIhakesara-paccutthae suviraiyarayattANe rattaMsuyasaMvue suramme zrAiNagakhya-raNavaNIya-tullaphAse pubbaratAvaratta-kAlasamayaMsi suttajAgarA zrohIramANI 2 egaM mahaM suttassehaM rayayakUDasanihaM nahayalaMsi somaM somAgAraM lIlAyaMta jaMbhAyamANaM muhamatigayaM gayaM pAsittA NaM paDibuddhA 1 / tate NaM sA dhAriNI devI ayameArUvaM. urAlaM kallANaM sivaM dhannaM maMgallaM sassirIyaM mahAsumiNaM pAsittA NaM paDibuddhA Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga stram ) samANI haTTatuTTA cittamANaMdiyA pIimaNA paramasomaNassiyA harisavasa-visappamANa-hiyayA dhArAhaya-kalaMbapuSphagaM peva samUmasiya romakUvAtaM sumiNaM zro.gAhai 2 sayaNijAyo u(abbhu)?ti 2 pAyapIDhAto paccoruhai pacArahaittA aturiyamacAla masaMbhaMtAe avilaMbiyAe rAyahaMsasarisIe gatIe jeNAmeva se seNie rAyA te NAmeva ubAgacchai uvAganchaittA seNiyaM rAyaM tAhiM iTAhiM tAhiM piyAhiM maNunnAhiM magAmAhiM urAlAhiM kallANAhiM sivAhiM dhannAhiM maMgallAhiM sassiriyAhiM hiyara gamaNi,jAhiM hiyayapalhANijAhiM mipamahura-ribhiyagaMbhIrasassirIkAhiM girAhiM saMlavamANI 2 paDibohei paDibohettA seNieNaM ranA abhagunAyA samANI NANAmaNi kaNagarayaNa bhatticittaMsi bhadAsaNaMsi nisIyati 2 ttA yAsatyA visatthA suhAsaNavaragayA karayalapariggahiyaM dasanahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu seNiyaM rAyaM evaM vadAsI evaM khalu zrahaM devANuppiyA ! ana taM se tArisagaM se sayaNijjami sAliMgaNavaTTie jAva niyaga-vayaNamaiyaMtaM gayaM sumiNe pAsittA NaM paDibuddhA, taM eyassa NaM devANuppiyA ! urAlassa jAva sumiNassa ke manne kallANe phalavittivisese bhavissati ? 2 // sU0 1 // ___tate NaM se.gae rAyA dhAriNIe devIe aMtie eyamaTTa socA nisamma haTTa jAra hiyo dhArAhayanI-surabhikusuma-caM cu)cumAlaiya-taNu-Usasiya-romakUve taM sumiNaM uggirAhai uggirAhaittA IhaM pavisati 2 appaNo sAbhAvieNaM maipucaeNaM buddhivinANeNaM tassa sumiNassa atthoggahaM kareti 2 dhAraNi devIM tAhiM jAva hiyayapalhAyaNijAhiM miumahura-ribhiya-gaMbhIra-sasiriyAhiM vaggUhiM aNuvhemANe 2 evaM vayAsI-urAle NaM tume devANuppie ! sumiNe diDe, kallANe NaM tume devANuppie ! sumiNe di?, sive dhanne maMgalle sassirIe NaM tume devANuppie ! sumiNe diTTe, Arogga-tuTThidIhAuya-kallANa-maMgalakArae NaM tume dezI ! sumiNe di8, atthalAbho te devANupie ! putta Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ bhImAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH lAbho te devANu pie :, rajalAbho te devANuppie ! bhogalAbho te devANuppie!, sokkha nAbho te devANuppie !, evaM khalu tumaM devANupie ! navarAhaM mAsANaM bahupaDi unnANaM aTThamANa ya rAdidiyANaM vikkatANaM amha kulake(he)uM kuladIvaM kulapavayaM kulavaDiMsayaM kulatilakaM kulakittikaraM kulavittikaraM kulaNaMdikaraM kulajasakaraM kulAdhAraM kulapAvaM kulavivaddhaNakaraM sukumAlapANipAyaM jAra dArayaM payAhisi, sevi ya NaM dArae ummuka-bAlabhAve vinAya-pariNayamette jovaNagamaNupatte sUre vIre vivakte vicchinnavipulabalavAhaNe rajavatI rayA bhavissai, taM urAle NaM tume devIe sumiNe di8 jAva AroggatuhitIhAu-kallANakArae NaM tume devI! sumiNe di?ttikaThTha bhujo 2 aNuvhei // sU0 10 // tate NaM sA dhAraNI devI seNieNaM ranA evaM vuttA samANI haTTatuTThA jAva hiyayA karatalapariggahiyaM jAva aMjaliM kaTu evaM vadAsI evameyaM devANuppiyA ! tahameyaM zravitahameyaM asaMdiddhameyaM icchiyameyaM devANuppiyaH ! paDicchiyameyaM icchiyADicchiyameyaM sacce NaM esa aTTe jaM NaM tumbhe vadahatti kaTu taM sumiNaM samma paDicchai paDicchaittA seNieNaM rannA abbhaNurANAyA samANI NANAma.Na-kaNa,garayaNabhatticittAyo bhahAtaNAyo abhuTei abhuTetA jeNeva sae saMyaNijje teNeva AgaJchai 2 tA sayaMsi sayaNijjasi ninIyai, nimIyaittA evaM vadAsI mA me se uttame pahANe maMgale sumiNe annehiM pAvasumiNehiM paDihamihittikaTu devaya-gurujaNasaMvaddhAhiM pasatthAhiM dhammiyAhi kahAhiM sumiNajAgariyaM paDijAgaramANI vihri||suu0 11 // tae NaM seNie rAyA paccUmakAlamamayaMsi koDaMvidhapurise saddAvei sadAvaittA evaM vadAsI-khippAmeva bho devANuppiyA ! bAhiriyaM ubaTTANasAlaM aja savisesaM paramarammaM. gaMdhodaga sitta-suiya-saMmajigrovalittaM paMcavanna-sarasasurabhi-muka-puSpha-puMjobayAra-kaliyaM kAlAgaru-pararakuMduruka-turukadhUva-DajhaMta-maghamaghaMta-gaMdhuddhayAbhirAmaM sugaMdhavaragaMdhiyaM gaMdhava Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAtAdharmakathAGga-sUtram / TTibhUtaM kareha ya kAraveha ya 2 evamANattiyaM pacappiNaha, tate NaM te koDa:vipurisA seNieNaM ranA evaM vuttA samANA haTTatuTThA jAva pacapiNaMti, tate NaM seNie rAyA kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe phulluppala-kamala-komalummiliyaMmi ahApaMDure pabhAe rattAsoga-pagAsa kiMsuya-suyamuha-guMjaddharAgabaMdhujIvaga--pArAvayacalaNanayaNa---parahuyasurattaloyaNa--jAsu meNakusuma-jaliyajalaNa-tavaNijakalasa-hiMgulayanigara rUpAirega-rehantasassirIe divAgare ahakameNa udie tassa diNakara-karaparaMparAvayAra-pAradami graMdhayAre bAlAtabaku kameNaM khaiyabva jIvaloe loyaNa-visa pANuyAsa-digasaMtavisadada seyaMmi loe kamalAgara saMDabohae uTThiyAMme sUre sahassarasimi diNa,yare teyasA jalaMte sayaNi jAyo uTThati 2 jeNeva aTTAmAlA teNeva uvAgacchai 2 paTTaNasAlaM aNupavisati 2 aNegavAyAma jogaggaNa-vAmadaNamalajuddhakaraNehiM saMte parissaMte sayapAhiM sahassamAgehiM sugaMdhavara. tellamAdiehiM pINaNijjehiM dIvaNijjehiM dapaNijjehiM madaNijjehiM vihaNijjehiM sabidiya-gAya-palhApaNijjehiM abhaMgaehiM abhaMgie samANe tellacammaMsi paDipugaNa-pANipAya-sukumAla-komalatalehiM purisehi cheehiM dakkhehiM paTTehiM kusalehiM mehAbIhiM niuNehiM niuNasi. ppovagatehiM jiyaparissamehiM abhaMgaNa-parimaddaNuvvalaNa-karaNa:guNa-nimmAehiM aTThisuhAe maMsasuhAe tayAsuhAe romasuhAe caubbihAe saMbAhaNAe saMvAhie samANe avagayaparissame nariMde aTTaNa-sAlAyo paDinikkhamai paDinikkhamaitnA jeNeva majaNaghare teNeva uvAgacchaDU uvAgacchaittA majaNagharaM aNupavisati zraNupavisittA samaMta(mutta, matta). jAlAbhirAme vicittamaNirayaNakoTTimatale ramaNijje rAhANamaMDavaMsi NANAmaNi-rayaNabhatticittaMsi gahANapIDhaMsi suhanisanne suyodagehiM puSpho. daehiM gaMdhodaehiM suddhodaehi ya puNo puNo kalANaga-pavaramajaNavi Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vimAnaH hIe majie tatya kouyasaehiM bahuvihehiM kallANaga-pavara-majaNAvasANe pamhala-sukumAla-gaMdhakAsAIya-lUhiyaMge ahata-sumahagcha-dUsarayaNa-susaMvue sarasasurabhi-gosIsacaMdaNANulittagate suimAlAvannagavilevaNe bhAviddhamaNisuvanne kapiya hAraddhahAra-tisaraya-pAlaMbapalaMbamANa-kaDisutta-sukayasohe piNaddhagevejjeaMgulejaga-laliyaMga-lAlaya-kayAbharaNe NANAmaNi-kaDagatuDiya-thaMbhiyabhue zrahiyarUvasassirIekuMDalujoiyANaNe mauDadittasirae hArotthaya-sukataraiyavacche pAlaMbapalaMbamANa-sukaya-paDauttarijje muddiyApiMgalaMgulIe NANAmaNi-kaNagarayaNa-vimalamahariha-niuNoviya-misimisaMta-viraiya-susiliTTha-visiTa laTThamaMThiya-pasatya-aAviddhavIrakhalae, kiM bahuNA ? kapparukkhae ceva sugralaMkiya vibhUsie nariMde sakoriMTamalladAmeNaM chatteNaM dharijamANeNaM ubhatroM vaucAmaravAlavIiyaMge maMgalajaya-sadakayAloe aNegagaNanAyaga-daMDaNAyaga-rAIsara-talavara-mAuMviSa koDupiya-maMtimahAmaMti-gaNaga-dobAriya-amaJca-ceDa-mITamaddaya-nagaraNigama-seTi-seNAvai-satthavAha-dUya-saMdhivAlasaddhiM saMparibuDe dhavala-mahAmehaniggaeviva gahagaNa-dippaMta-rikkha-tArAgaNANa majjha sasivva piyadaMsaNe narakhaI majaNagharAyo paDinikkhamati paDinikkhamittA jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA teNeva uvAgacchai uvAgacchaittA sIhAsaNavaragaMte purasthAbhimuhe sannisanne 1 / tate NaM se seNie rAyA appaNo adUrasAmaMte uttarapuracchime disibhAge aTTha bhadAsaNAI seyavastha-paccutthuyAti siddhattha-maMgalovayAra-katasautikammAI rayAvei ra sAvittA NANAmaNi-rayaNamaMDiyaM ahiya-pecchaNijarUvaM mahaMgya-varapaTTaNuggayaM sarAha-bahubhatti-sayacittaTThANaM IhAmiya-usama-turaya-Naramagara-vihaga-vAlaga-kiMnara-ru-sarabha-camara-kuMjara-vaNalaya-paumalaya-bhatticittaM sukhaciya-varakaNaga-pavaraperaMta-desabhAgaM abhitariyaM javaNiyaM aMbAvei aMDAvaittA acharaga-maupa-masUraga-ucchaiyaM dhAlavattha pacatthuyaM vimiTuM yaMgasuhaphAsayaM sumauyaM dhAriNIe devIe bhaddAsaNaM rayAvei rayAvaittA koDaviyapurise saddA Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram / [6 vei sahAvettA evaM vadAmI-khippAmeva bho devANupiyA ! alaMga-mahAnimittasuttatyapADhae vivihasatthakusale sumiNapADhae sadAveha sadAvaittA eyamANattiyaM khiyAmeva pacappiNaha 2|tte NaM te koDubiyapurisA seNieNaM rannA evaM vuttA samANA haTTa jAva hiyayA karayalapariggahiyaM dasanahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu evaM devo tahatti prANAe viNaeNaM vayaNaM paDisuNati 2 seNi yassa rano aMtiyAyo paDinikkhamaMti 2 rAyagihassa nagarassa majhamajjheNaM jeNeva sumiNapADhagagihANi teNeva uvAgacchaMti uvAgachittA sumiNapADhae sadAti 3 / tate NaM te sumiNapADhagA seNiyassa rano koDubiyapurisehiM saddAviyA samANA haTTa 2 jAva hiyayA rAhAyA kayabalikammA jAva pAyacchittA appamahagghAbharaNAlaMkiyasarIrA hariyAliya-siddhatthaya-kaya-muddhANA (siddhatthayahariyAliyA-kayamaMgala-muddhANA) satehiM satehiM gihehiMto paDinikkhamaMti 2 rAyagihassa nagarassa majjhamajheNaM jeNeva seNiyassa rano bhavaNava.saMgaduvAre teNeva uvAgacchaMti 2 egatayo milayaMti 2 seNiyassa ranno bhavaNavaDeMsagadudhAreNaM aNupavisaMte aNupavisittA jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA jeNeva seNie rAyA teNeva uvAgacchati uvAgacchittA seNiyaM rAyaM jaeNaM vijaeNaM baddhAveMti, seNieNaM rannA aciya vaMdiya pUtiya mANiya sakAriyA sammANiyA samANA patteyaM 2 puvannatthesu bhadAsaNesu nisIyaMti 4 / tate NaM seNie rAyA javaNiyaMtariyaM dhAraNI devIM Thavei ThavettA puSphaphalapaDipurANahatthe pareNaM viNaeNaM te sumiNapADhae evaM vadAsI-evaM khalu devANuppiyA ! dhAriNIdevI aja taMsi tArisayaMsi sayaNijjaMsi nAva mahAsumiNaM pAsittA NaM paDibuddhA, taM eyasta NaM devANupiyA ! urAlassa jAva sassirIyassa mahAsumiNassa ke manne kalANe phalavittivisese bhavissati 5 / tate NaM te sumiNapADhagA seNiyassa ranno aMtie eyama8 socA Nisamma haTTa jAva hiyayA taM sumiNaM sammaM zrogirahaMta 2 IhaM aNupavi Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ bhImadAgamasudhAsindhuH caturtho vibhAgaH saMti 2 anamanneNa saddhiM saMcAleMti saMcAlittA tassa sumiNassa laTThA gahiyaTThA pucchiyaTThA viNicchiyaTThA abhiyagaTThA seNiyassa rano puro sumiNasatthAI uccAremANA 2 evaM vadAsI-evaM khalu amhaM sAmI ! sumiNasatthaMsi bAyAlIsaM sumiNA tIsaM mahAsumiNA bAvattari savvasumiNA diTThA, tattha NaM sAmI ! arihaMtamAyaro vA cakavaTTimAtaro vA arahataMsi vA cakavaTTisi vA gambhaM vakamamANaMsi eesiM tIsAe mahAsamiNANaM ime coisa mahAsumiNe pAsittANaM paDibujjhati, taMjahA-gaya-usabha-sIha-abhiseya-dAmasami-diNayaraM jhayaM kubhN| paumamara-sAgara-vimANa-bhavaNa-rayaNucaya sihaM ca // 1 // vAsudevamAtaro vAsudevasi garbha vakkamamANa se eesiM codasAha mahAsumiNANaM anatare satta mahAsumiNe pAsittA NaM paDibujjhati, baladevamAtaro vA baladevaMsi gambhaM vakkamamANaMsi eesi coisarAhaM mahAsumiNANaM aNNatare vattAri mahAsuviNe pAsittANaM paDiDujjhati, maMDaliyamAyaro vA maMDaliyaMsi gabhaM vakamamANaMsi eesiM codasarAhaM mahAsumiNANaM annataraM ega mahAsumiNaM pAmittANaM paDibujjhati, ime ya NaM sAmI ! dhAraNIe devIe ege mahAsumiNe diva, taM urAle NaM sAmI ! dhAraNIe devIe sumiNe di8, jAra AroggatuTThi-dIhAu-kallANa-maMgalakArae NaM sAmI / dhAriNIe devIe sumiNe di8, atthalAbho sAmI ! sokkhalAbho sAmI ! bhogalAbho sAmI! puttalAbho sAmo rajalAbho ! evaM khalu sAmI ! dhAriNIdevI navarAhaM mAsANaM bahupaDipunnANaM jAva dAragaM payAhisi, sevi ya NaM dArae umnukabAlabhAve vinA(rANa)yapariNayamitte jovaNagamaNupatte sUre vIre vikkate vicchinna-viula-balavAhaNe rajavatI rAyA bhavissai thara gAre vA bhAviyappA, taM urAle NaM sAmI ! dhAriNIe devIe sumiNe diDhe jAva zrAroggaTTi jAra di?tti kaTu bhujo 2 aNuvheMti 6 / tate NaM seNie rAyA tesiM sumiNapADhagANaM aMtie eyama socA Nisamma haTTa jAva hiyae Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram / [11 karayala jAva evaM vadAsI-evameyaM devANuppiyA ! jAva jannaM tumbhe vadahattikaTu taM sumiNaM samma paDicchati 2 te sumiNapADhae vipuleNaM asaNapANa-khAimasAimeNaM vatthagaMdha-mallAlaMkAreNa ya sakAreti sammANeti 2 vipulaM jIviyArihaM pItidANaM dalayati 2 paDivisajjei 7 / tate NaM se seNie rAyA sIhAraNa yo abbhuTThati 2 jeNeva dhAriNI devI teNeva vAgacchai uvAgacchaittA dhAriNIdevIM evaM vadAsI-evaM khalu devANu. ppie ! sumiNasatthaMsi bAyAlIsaM sumiNA jAva egaM mahAsumiNaM jAva bhujo 2 aNuvUhati, tate NaM dhAriNIdevI seNiyassa ranno aMtie eyamaTuM socA Nisamma haTTa jAva hiyayA taM sumiNaM samma paDicchati 2 jeNeva sae vAsaghare teNeva uvAgacchati 2 rahAyA kayabalikammA jAva vipulAhiM jAva viharati 8 // sUtraM 12 // tate NaM tIse dhAriNIe devIe dosu mAsesu vItivakatesu tatie mAse vaTTamANe tassa gabhassa dohalakAlasamayaMsi ayameyArUve kAlamehesu dohale pAubhavitthA-dhanAyo NaM tAyo ammayAyo sapunnAyo NaM tAyo ammayAyo kayatthAyo NaM tAyo kayaputrAyo kayalakkhaNAyo kayavihavAyo suladdheNaM tAsiM mANussae jammajIviyaphale jAyo NaM mehesu bhuggatesuzrabhujjuesu prabhunatesu abhuTThiesu sagajiesu savijjuesu saphusiesu sathaNiesu dhaMtadhota-ruppapaTTa. aMkasaMkha-caMdakuda-sAli-piTTharAsi-samappamesu ciura-hariyAla-bhaya-caMpaga-saNa (kavaNa)-koraMTa-parimaya(ga)-paumaraya-samappabhesu lakkhArasa-sarasaratta-kisuyajAsumaNa-rattabaMdhujIvaga-jAti-hiMgulaya-sarasakukuma-urambhasasaruhira iMdagovagasamappabhesu barahiNa-nIlaguliya -sugacAsapiccha-bhiMgapatta mAsa(ma)ga-nIluppalaniyara-navasirIsa-kusuma-Nava-sadala-samappabhesu jaccaMjaNa-bhiMgabheya-riTThaga-bhamarAbali-gavala-guliya-kajala-samappabhesu phuraMta-vijjutasagajiesu vAyavasa-vipulagagaNa-cavala-parisakiresu nimmala-varavAridhArA-pagaliya-payaMDamAruya-samAiya Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15) [ mamadAgamasubhAsindhuH / caturtho vimAmaH samAtyarata-uparivari(mayaya)uriyavAsaM pavAsiesu dhArApahakara-NivAyanimbAviya meiNitale hariyagaNakaMcue pallaviya pAyavagaNesu valliviyANesu pasariesu unnaesu sobhaggamuvAgaesu (nagetu naesu vA) vebhAragirippavAyataDakaDagavimukkesu ujjharesu turiya pahAviya-paloTTa-pheNAulaM sakalusaM jalaM vahaMtIsu girinadIsu sajjajjuNa jIva-kuDaya-kaMdala-siliMdha-kaliesu uvavaNesu meharasiya-haTTatuTuciTThiya harisavasa-pamukkaMThakekArakhaM muyaMtesu varahiNesu uuvasamaya-jaNiya-taruNa-sahayari-paNacitesu navasurabhi-siliMdha-kuDaya-kaMdala-kalaMbagaMghadaNi muyaMtesu ubavaNesu parahuya-syaribhita-saMkulesu uddAyaMta-rattaiMdagovaya-thotraya-kArunavilavitesu yoNayataNamaMDiesu dadda rapayaMpiesu saMpiDiya-dariyabhamara mahukari-pahakara-parilita-mattachappaya-kusumAsavalola-madhuragujaMtadesabhAesu uvavaNesu parisA(jmA, bhA)miya-caMdasUra gahagaNa-paNa?-nakkhattatAragapahe iMdAuhabaddhaciMdhapaTTasi aMbaratale uDDINa-balAga-paMtisomaMta-paMtisAbhaMta-mehaviMde kAraMDaga-cakavAya-kalahaMsa-ussuyakare saMpatte pAusaMmi kAle rAhAyA kayavalikAmA kayakouya-maMgalapAyacchittAyo kiM te varapAyapattaNeura-maNimehalahAra-raiya(uciya)kaDaga-khuDya-vicitta-varavalaya-thaMbhiyabhuyAyo kuMDala-ujjoviyANaNAyo (kuMDalojjotitAnanA varapAyapatta-neura-maNi-mehalA- hAraraiya--uciyakaDaga khuDDaya-egAvalikaMThamuraya-tisaraya-barakhalaya-hemasutta-kuMDalu-jobiyANaNAyo) rayaNabhUsiyaMgAyo nAsAnIsAsa-vAyavojha cakkhuharaM varaNapharisa-saMjuttaM hayalA. lApelavAireyaM dhavala kaNaya-khaciyanta-kammaM zrAgAsaphaliha-sarisappabhaM aMsuyaM pavara parihiyAyo dugUla-sukumAla-uttarijAtro savvouya-surabhikusuma-pavaramallasobhitasirAyo (suraiya-palaMbamANa-sohamANa-kaMtavikasaMta-cittamAlAzro) kAlAgarU dhUvadhUviyAyo sirisamANavesAyo seyaNaya-gaMdhahatthirayaNaM durUDhAyo samANIyo sakoriTamalladAmeNaM chatteNaM dharijamANeNaM caMdapyama-ira-veruliyavimaladaMDa-saMkha-kaMda-dagaraya-zramayamahiyapheNa puja-sanigAsa--caucAmaravAla-vI Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAnAdharmakathAGga-sUtram ) .. [17 jitaMgIyo (seyavaracAmarehiM uDubamANIhiM 2) seNieNaM rannA saddhiM hatthikhaMdhavaragaeNaM piTTho samagugacchamANIyo cAuraMgiNIe seNAe mahatA hayANIeNaM gayANiraNaM rahANieNaM pAyattANIeNaM sabbaDDIe sabajuie jAva nigyo taNAdiyaraveNaM rAyagihaM nagaraM siMghADaga-tiyacaukacaccara-caumsuha-mahAAha-pahesu bAsitasitta-suciya-saMmajiyovalittaM nAva sugaMdhavaragaMdhiyaM gaMdhavaTTIbhUyaM avaloemANIyo nAgarajaNeNaM abhiNaMdijamANIyo guccha-layA-rukkhagumma-valli-guccha zrocchAiyaM surammaM vebhAragiri-kaDaga-pAyamUlaM savvazro samaMtA (poloemANIyo 2) zrAhiMDemANIyo 2 dohalaM viNiyaMti, taM jai NaM ahamavi mehasu abhuvagaesu jAva dohalaM viNijjAmi // sUtraM 13 // tae NaM sA dhAriNI devI taMsi dohalaMsi aviNijamANaMsi asaMpannadohalA asaMpunnadohalA asaMmANiyadohallA sukkA bhuvakhA NimmaMsA zroluggA zrolaggasarIrA pamailadubbalA kilaMtA zromaMthiya-vayaNanayaNakamalA paMDuiyamuhI karayalamaliyabva caMpagamAlA NitteyA dINavivarANavayaNA jahociyapuSpagaMdha-mallAlaMkArahAraM abhinasamANI kIDAramaNakiriyaM ca parihAvemANI dINA dummaNA nirANaMdA bhUmigayadiTThIyA zrohayamaNasaMkappA jAva jhiyAyai 1 / tate NaM tIse dhAriNIe. devIe aMgapaDiyAriyAyo abhitariyAyo dAsaceDIyAyo dhAriNIM devIM bholuggaM jAva jhiyAyamANiM pAsaMti pAsittA evaM vadAsI-kigaNaM tume devANuppie ! bholuggA zroluggasarIrA jAva jhiyAyasi ? 2 / tate NaM sA dhAraNI devI tAhiM aMgapaDiyAriyAhiM abhitariyAhiM dAsaceDiyAhiM evaM vuttA samANI (tAyo ceDIyo) no aADhAti No ya pariyANAti aNADhAyamANI apariyANamANI tusiNiyA saMciTThati 3 / tateNaM tAyo aMgapaDiyAriyAyo abhitariyAyo dAsaceDiyAyo dhAriNIM devIM doccapi taccami evaM vayAsI-kinnaM tume devANuppie!zroluggA bholuggasarIrA Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14) [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH jAva miyAyasi ? 4 / tate NaM sA dhAriNIdevI tAhiM aMgapaDiyAriyAhiM abhitariyAhiM dAsaceDiyAhiM doccaMpi taccapi evaM vuttA samANI No zrAdAti No pariyANati aNADhAyamANA apariyAyamaNA tusiNiyA saMciTThati 5 / tate NaM tAyo aMgapaDiyAriyAyo dAsaceDiyAyo dhAriNIe devIe aNADhAtijamANIyo aparijANijamANiyo taheva saMbhaMtAyo samANozro dhAraNIe devIe aMtiyAyo paDinikkhamaMti 2 jeNeva seNie rAyA teNeva uvAgacchati 2 karatalapariggahiyaM jAva kaTu jaeNaM vijaeNaM vaddhAti vaddhAvaittA evaM vadAsI-evaM khalu sAmI ! kiMpi aja dhAriNIdevI zoluggA zroluggasarIrA jAva aTTajmANovagayA jhiyAya te 6 / tate NaM se seNie rAyA tAsiM aMgapADiyAriyANaM aMtie eyama8 socA Nisamma tahava saMbhaMte samANe sigdhaM turiyaM cavalaM veiyaM jeNeva dhAriNIdevI taNeva (pahAretthagamaNAe) uvAgacchai uvAgacchaittA dhAraNI devIM boluggaM zroluggasarIraM jAva aTTajmANovagayaM jhiyAyamANiM pAsai pAsittA evaM vadAmI-kinnaM tume deva Nuppie ! aoluggA aoluggasarIrA jAva aTTajmANovagayA jhiyAyasi ? 7 / tate NaM sA dhAraNI devI seNieNaM rannA evaM vuttA samANI no thADhAi jAva tusiNIyA saMciTThati 8 / tate NaM se seNie rAyA dhAriNI devI doccaMpi taccapi evaM vadAsI-kinnaM tume devANuppie ! yo nuggA jAba jhivApasi ? 1 / tate NaM sA dhAriNIdevI seNieNaM ranA doccapi taccapi evaM vuttA samANI No zrAdAti No parijANAti tusiNIyA saMciTThai 10 / tate NaM seNie rAyA dhAraNiM devi savahasAviyaM karei 2 tA evaM vayAsI-kirANaM (kirAhaM kirANaM) tumaM devANuppie ! ahameyamsa aTThasma aNarihe savaNayAe, tANaM tumaM mamaM ayameyAsvaM maNomANasiyaM dukkhaM rahassI karesi ? 11 / tate NaM sA dhAriNIdevI seNieNaM rannA sabahasAviyA mamANI seNiyaM rAyaM evaM badAsI-evaM khalu sAmI ! mama tassa urAlassa jAva mahAsumiNassa tigaha Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram ] mAsANaM bahupaDipunnAgAM ayameyArUve akAlamehesu dohale pAUbhUe-dhannAyoNaM tAyo ammayAyo kayatthAzro NaM tAyo ammayAtro jAva vebhAragiripAyamUlaM AhiMDamANIyo DohalaM viNiti, taM jai gAM ahamavi jAva DohalaM viNijAmi, tate gAM haM sAmI ! ayameyAsvaMsi akAladohalaMsi aviNijamANaMsi aoluggA jAya aTTajmANovagA jhiyAyAmi, eeNaM ahaM kAraNeNaM sAmI ! bholuggaH jAva aTTajmANovagayA jhiyAyAmi 12 / tate NaM se seNie rAyA dhAriNIe devIe aMtie eyama4 socA Nisamma dhAriNiM deviM evaM vadAsI-mA NaM tuma devANuppie / boluggA jAva miyAhi, ahaM NaM tahA jattihAmi (karimsAmi) jahA NaM tumbhaM ayameyArUvassa akAladohalassa maNorahasaMpattI bhavissaMittikaTTu dhAriNI devIM iTTAhiM kaMtAhiM piyAhiM maNunAhiM maNAmAhiM vaggUhi samAsAsei 2 jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA teNAmeva uvAgacchai uvAgacchaittA sIhAsaNavaragate puratthAbhimuhe sannisanne dhAriNIe devIe eyaM akAladohalaM bahahiM pAehi ya uvAehi ya uppattiyAhi ya veNaiyAhi ya kammiyAhi ya pariNAmiyAhi ya caunihAhiM buddhIhiM aNuciMtemANe 2 tassa dohalassa AyaM vA uvAyaM vA ThiI vA kama vA (uppatti vA) aviMdamANe zrohayamaNasaMkappe jAva jhiyAyati 13 // sUtraM 14 // tadANaMtaraM abhae kumAre rAhAte kayabalikamme jAva savvAlaM. kAravi sie pAyavaMdate pahArettha gamaNAe 1 / tate NaM se abhayakumAre jeNeva seNie rAyA teNeva uvAgacchai uvAgacchaittA seNiyaM zrohayamaNasaMkappaM (jhiyAyamANaM) jAva pAsai 2 ttA ayameyArUve abbhatthie ciMtie patthie maNogate saMkappe samuppajitthA-annayA ya mamaM seNie rAyA ejamANaM pAsati pAsaittA pADhAti parijANati sakArei sammANei bAlavati saMlavati aA. saNeNaM uvaNimaMteti matthayaMsi agghAti, iyANiM mamaM seNie rAyA No zrADhAti No pariyANai No sakArei No sammANei go iTTAhiM kaMtAhiM kapa (bhiyAyamANapajityA-annayA sammAyoi bAlA seNie rAya Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16) / zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH piyAhiM maNunAhiM (maNAmAhi) thorAlAhiM vaggUhiM pAlavati saMlavati no zraddhAsaNeNaM uvaNimaMteti No matthayaMsi agvAti ya, kiMpi zrohayama. NasaMkappe miyAyati, taM bhaviyavva NaM etya kAraNeNaM, taM seyaM khalu ma seNiyaM rAyaM eyamaTTha pucchittae, evaM saMpehei 2 jeNAmeva segie rAyA teNAmeva uvAgacchai 2 karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu jaeNaM vijaeNaM vaddhAvei vaddhAvaittA evaM vadAsI-tumbhe NaM tAyo ! yannayA mama ejamANaM pAsittA zrAdAha parijANaha jAva matthayaMsi agghAyaha ghAsaNeNaM uvaNimaMteha, iyANi tAyo ! tumbhe mamaM no zrAdAha jAva no zrAmaNeNaM upaNimaMteha kiMpi zrohayamaNasaMkappA jAva jhiyAyaha, taM bhaviyavvaM to ! ettha kAro, to tumbhe mama tAyo ! eyaM kAraNaM agU. hemANA asaMkemANA zranirAhavemANA appacchAemANA. jahAbhUtamavitahamasaMdiddhaM eyamaTThamAikkhaha, tate NaM haM tassa kAraNassa aMtagamaNaM gamissAmi 2 / tate NaM se seNie rAyA abhaeNaM kumAreNaM evaM vutte samANe abhayakumAraM evaM vadAsI-evaM khalu puttA ! tava cullamAuyAe dhAriNIe devIe tarasa gambhassa dosu mAsesu aikkatesu taiyamAse vaTTamANe dohalakAlasamayaMsi ayameyArUve dohale pAubhavitthA-dhannAtro NaM tAyo ammayAyo taheba niravasesaM bhANiyavvaM jAva viNiti, tate NaM ahaM puttA dhAriNIe devIe tassa akAladohalassa bahUhiM pAehi ya uvAehiM jAva uppatti avidamANe zrohayamaNasaMkappe jAva miyAyAmi, tumaM prAgapi na yANAmi, taM eteNaM kAraNeNaM ahaM puttA ! zrohaya jAva jhiyAmi 3 / tate NaM se abhayakumAre seNiyassa ranno aMtie eyamaTTa socA Nisamma haTTha jAva hiyae seNiyaM rAyaM evaM vadAsI-mA NaM tumbhe tAyo ! zrohayamaNa jAva jhiyAyaha, aharANaM tahA karismAmi jahA NaM mama cullamAuyAe dhAriNIe devIe ayameyAruvassa akAlaDohalassa. maNorahasaMpattI bhavissaittikaTTu Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajJAtAdharmakathAGga-sUtram ] . [.17 seNiyaM rAyaM tAhiM iTAhi kaMtAhiM jAva samAsAsei 4 / tate NaM seNie rAyA abhoNaM kumAreNaM evaM kutte samANe haTTatuDhe jAva abhayakumAraM sakAreti saMmANeti 2 paDivisajjeti 5 // sUtraM 15 // tate NaM se abhayakumAre sakAriyasammANie paDivisajie samANe seNiyassa ranno aMtiyAyo paDinikkhamai 2 jeNAmeva sae bhavaNe teNAmeva uvAgacchati 2 sIhAsaNe nisanne 1 / tate gAM tassa abhayakumArassa zrayameyArUve abbhasthie jAva samuppanjitthA-no khalu sakkA mANussaeNaM uvAeNaM mama cullamAuyAe dhAriNIe devIe akAlaDohala maNorahasaMpatti karettae Nannattha divveNaM uvAeNaM, atthi NaM majha sohammakappavAsI puvvasaMgatie deve mahiDDIe jAva mahAsokkhe, taM seyaM khalu mama posahasAlAe posahiyassa baMbhacArissa ummukka-maNisuvannassa vavagaya-mAlAvannaga-vilevaNassa nikkhitta-sAthamusalassa egassa abIyassa dabbhasaMthArovagayassa aTThamabhana parigirihattA puvasaMgatiyaM devaM maNasi karemANassa viharittae, tate NaM puvvasaMgatie deve mama cullamAuyAe dhAriNIe devIe ayameyArUve akAlamehesu DohalaM viNehiti 2 / evaM saMpeheti 2 jeNeva posahasAlA teNAmeva uvAgacchati 2 posahasAlaM pamajati 2 uccArapAsavaNabhUmi paDilehei 2 dambhasaMthAragaM paDilehei 2 DabbhasaMthAragaM durUhai 2 aTThamabhattaM parigirAhai 2 posahasAlAe posahie baMbhayArI jAra puSasaMgatiyaM devaM maNasi karemANe 2 ciTThai 4 / tate gAM tassa abhayakumArassa aTThamabhatte pariNAmamANe pubvasaMgatigrassa devassa zrAsaNaM calati, tate NaM puvvasaMgatie sohammakappavAsI deve pAsaNaM caliyaM pAsati 2 zrohiM pauMjati 5 / tate gAM tasla puvvasaMgatiyassa devassa ayameyAkhve abbhatthie jAva samuppajitthA-evaM khalu mama putvasaMgatie jaMbaddIve 2 bhArahe vAse dAhiNabharahe vAse rAyagihe nayare posahasAlAe posahie abhae nAma kumAre zraTThamabhattaM Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH parigirihattA gAM mama maNasi karamANe 2 ciTThati, ta seyaM khalu mama abhayassa kumArassa aMtie pAUbhavittae 6 / evaM saMpehei 2 uttarapuracchimaM disIbhAgaM avakamati 2 veubviyasamugyAeNaM samohaNati 2 saMkhejAI joyaNAI daMDaM nisirati, taMjahA-rayaNANaM 1 vaDarANaM 2 veruliyANaM 3 lohiyakkhANAM 4 masAragalANaM 5 haMsagambhANaM 6 pulagANaM 7 sogaMdheiyANaM 8 joirasANaM 1 aMkANaM 10 aMjaNANaM 11 rayaNANAM 12 jAyasavANaM 13 aMjaNapulagANAM 14 phalihANaM 15 riTThAgAM 16, ahAnAyare poggale parisADei 2 zrahAsuhume poggale parigirAhati parigirAhaittA abhayakumAra-maNukaMpamANe deve puvvabhavajaNiyaneha-pIibahumANa-jAyasoge(jaNiyasohe) tatho vimANavarapuMDarIyAyo rayaNuttamAyo dharaNiyala-gamaNaturita-saMjaNita-gamaNapayAro vAghuriNata-vimala-kaNaga-payaraga-vaDiMsaga(pakaMpamANa-calalola-laliyaparilaMbamANa-naramagara-turaga-muhasaya-viNigginnapavaramottipa-virAyamANa)mauDukkaDADova-daMsaNijo aNegamaNi-kaNaga-rataNa-pahakara. parimaMDeta(bhAga)bhatticitta- viNiutta-gamagaguNa-jaNiyaharise (jaNiAya-kho lamANa-varalalita-kuMDalu jaliya-ahiyAbharaNa-(vayaNaguNa)-janitasobhe gara, jalamalavimala-dasaNavirAyamANa-ruve uditoviva komudInisAe saNiccharaMgAra-ujaliya majhabhAgatthe NayaNANaMdo sarayavaMdo divvo sahi-pajalujaliyadasaNAbhirAmo uu-lacchi-samata-jAyasohe paiTTagaMdhuddhayAbhirAmo meriva nagavaro vigubviyavitritavese dIvasamudANaM asaMkhaparimANa-nAmadhejANaM majjhaMkAregAM voivayamANo ujjoyaMto pabhAe vimalAte jIva logaM rAyagihaM puravaraM ca abhayarasa ya tassa pAsa uvayati divarUpadhArI 7 // sUtraM 16 // tate gAM se deve aMtalikkhapaDivanne dasaddhavannAiM sakhikhiNiyAI pavaravasthAI parihie, eko tAva eso gamo 1 / arANo'vi gamo-tAe ukihAe turiyAe lAe caMDAe sIhAe uddhRyAe, jatiNAe cheyAe divvAe Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - [16 zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram ] ... devagatIe jeNAmeva jaMbuddIve 2 bhArahe vAse jeNAmeva dAhiga ddhabharahe rAyagihe nagare posahasAlAe abhayae kumAre teNAmeva uvAgacchai 2 aMtarikkhapaDivanne dasaddhavannAiM sakhikhiNiyAiM pavaravatthAiM parihie abhayaM kumAraM evaM vayAsI-ahannaM devANuppiyA ! puvvasaMgatie sohammakappavAsI deve mahaDDie jarANAM tumaM posahasAlAe aTThamabhattaM pagirihattA gAM mamaM maNasi karemANe ciTThasi taM esa gAM devANuppiyA ! ahaM ihaM habamAgae, saMdisAhi gAM devANuppiyA ! kiM karemi kiM dalAmi kiM payacchAmi kiM vA te hiyaicchitaM ? 2 / tate gAM se abhae kumAre taM puvasaMgatiyaM devaM aMtalikkhapaDi. vannaM pAsai pAsittA hatu? posaha pArei 2 karayalaparigahiyaM jAva aMjali kaTu evaM vayAsI-evaM khalu devANuppiyA ! mama cullamAuyAe dhAriNIe devIe ayameyArave akAlaDohale pAunbhUte-dhannAyo ga tAyo ammeyAyo taheva pujagameNaM jAva viNijAmi, tannaM tumaM devANuppiyA ! mama cullamAurAe dhAriNIe devIe ayameyAsvaM kAlaDohalaM viNehi 3 / tate NaM se deve abhaeNaM kumAreNaM evaM vutte samANe haTThatu? abhayakumAraM evaM vadAsI-tumarANaM devANuppiyA! suNivyavIsatthe acchAhi, aharANaM tava culamAuyAe dhAriNIe devIe ayameyArUvaM DohalaM viNemItikaTu abhayassa kumArassa aMtiyAzro paDiNikkhamati 2 uttarapuracchime NaM vebhArapavvae veuvviyasamugdhAeNaM samohagaNati 2 saMkhejAiM joyaNAI daMDaM nissarati jAva doccaMpi veubviyasamugghAeNaM samoharANati 2 khippAmeva sagajatiyaM savijjuyaM ...saphusiyaM taM paMcavanna-mehaNiNAzrova-sohiyaM divvaM pAusasiriM viuvvei 2 jeNeva abhae kumAre teNAmeva uvAgacchai 2 abhayaM kumAraM evaM vadAsI-evaM khalu devANuppiyA ! mae taba piyaTTayAe sagajiyA saphusiyA savijjuyA divvA pAusasirI viubbiyAM, taM viNeu NaM devANuppiyA ! tava cullamAuyA dhAriNIdevI zrayameyArUvaM akAlaDohalaM 4 / tate NaM se abhayakumAre tassa puvasaMgati Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrIbhadAgamasudhAsinku / caturtho dimAga yassa devassa sohammakaSpavAsissa aMtie eyamaTuM socA Nisamma haTTatuTTe sayAto bhavaNAzro paDinikkhamati 2 jeNAmeva seNie rAyA teNAmeva uvAgacchati karayala jAva aMjaliM kaTu evaM vadAsI-evaM khalu tAyo ! mama puvvasaMgatieNaM sohammakappavAmiNA deveNaM khippAmeva sagajitA savijjutA paMcavanna mehaninAyova-sobhitA divvA pAusasirI viubbiyA, taM viNeu NaM mama culamAuyA dhAriNI devI akAladohalaM / / tate NaM seNie rAyA abhayassa kumArassa aMtie etama8 socA Nisamma haTTatuTTe jAva koDaviyapurise sadAveti sadAvaittA evaM vadAsI-khippAmeva bho devANuppiyA ! rAyagihaM nayaraM siMghADaga-tiya-cauka-cacara-vaumuha-mahApaha-pahasu prAsittosittavipulabaTTa-vagdhAriya-malladAmAlAvaMjAva sugaMdhavaragaMdhiyaM gaMdhavaTTibhUyaM karehaya 2 mama etamANattiyaM paJcappiNaha, tate NaM te koDubiyapurisAjAva pacappiNaMti 6 / tateNaM se seNie rAyA doccapi koDubiyapurise sahAvei 2 evaM vadAsI-khippAmeva bho devANuppiyA ! hayagayaraha-joha-pavarakalitaM cAuraMgiNiM sennaM sannAheha seyaNayaM ca gaMdhahatyi parikappeha, tevi taheva jAva pacappiAMti 7 / tate NaM se seNie rAyA jeNeva dhAriNIdevI teNAmeva Agacchati 2 dhAriNIM devIM evaM vadAsI-evaM khalu devaannuppie| sagajiyA jAva pAusasirI pAunbhUtA tarANaM tuma devANuppie ! evaM akAladohalaM viNehi 8 / tate NaM sA dhAriNIdevI seNieNaM snA evaM vuttA samANI haTTatuTThA jeNAmeva majaNaghare teNeva uvAgacchati 2 majaNagharaM aNupavisati 2 aMto aMteuraMsi gahAtA katabalikammA katakouya-maMgala-pAyacchitA, kiM te varaNAyapattaNeura jAva zrAgAsaphAliyasamappabhaM aMsuyaM niyatthA seyaNayaM gaMdhahatthiM dUrUr3hA samANI zramayamahiya-pheNapuja-sagiNagAsAhi seyacAmaravAlavIyaNIhiM vIijamANI 2 saMpatthitA 1 / tate gAM se seNie rAA gahAe kayabalikamme nAva sassirIe hathikhaMdhavaragae sakoraMTamalladAmeNaM Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 21 zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram ] chattegAM dharijamANeNaM caucAnarAhiM vIijamANeNaM dhAriNIdevIM piTThato aNugacchati 10 / tate NaM sA dhAriNIdevI seNieNaM rannA hatthikhaMdhavaragaeNaM piTThato piTThato samaNugammamANamaggA hayagaya-rahajoha-kaliyAe cAuraMgiNIe seNAe saddhiM saMparikhue mahatA bhaDacaDagaravaMdaparikhittA sandhiDDIe savvajuie jAva dudubhi-nigghosa-nAditaraveNaM rAyagihe nagare siMghADagatigavaukkacaccara jAva mahArahesu nAgarajaNeNaM abhinaMdijamANA 2 jeNAmeva vebhAragiripavvae tegAmeva uvAgacchati 2 vebhAragiri-kaDaga-taDapAyamUle bAgamesu ya ujANesu ya kANaNesu ya vaNesu vaNamaMDesu ya rukkhesu ya gucchesu ya gummesu ya layAsu ya vallIsu ya kaMdarAsu ya darIsu ya curADhIsu ya dahesu ya ka chesu ya nadIsu ya saMgamesu ya vivaratenu ya acchamANI ya pecchamANI ya majjamANI ya pattANi ya pupphANi ya phalANi ya pallavANi ya girAhamANI ya mANemANI ya agghAyamANI ya paribhujamANI ya pari. bhAemANI ya kebhAragiripAramUle dohalaM viNemANI savvato samaMtA aAhiMDati 1 / / tate NaM dhAriNI devI viNItadohalA saMpunnadohalA saMpannaDohalA jAyA yAvi hotthA 12 / tate NaM se dhAriNIdevI seyaNayagaMdhahatthi dUrUdA samANI seNieNaM. hatthikhaMdhavaragaeNaM piTThayo 2 samagugammamANamaggA hayagaya jAva raheNaM jeNeva rAyagihe nagare teNeva uvAgacchai 2 rAyagihaM nagaraM majhamajjheNaM jeNAmeva sae bharaNe teNAmeva uvAgacchati 2 tA viulAI mANussAI bhogabhogAiM jAva viharati 13 // sUtraM 17 // tate NaM se abhae kumAre jeNAmeva posahamAlA teNAmeva uvAgacchai 2 pubbasaMgatiyaM devaM sakArei sammANoi 2 paDivisajjeti 2, tate NaM se deve sagajiyaM paMcavannaM mehovasohiyaM dilaM pAusasiriM paDimAharati 2 jAmeva disi pAumbhUe tAmeva disi paDigate // sUtraM 18 // tate NaM sA dhAriNIdevI taMsi akAladohalaMsi viNIyaMsI sammANiyaDo Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 / zrImadAgamasudhAsindhuH :: caturtho vibhAgaH halA tassa gabhassa aNukaMpaNaTTAe jayaM ciTThati jayaM zrAsayati jayaM suvati thAhAraMpiya NaM pAhAremANI NAitittaM NAtikaDuyaM NAtikasAyaM NAtiyavilaM NAtimahuraM jaM tassa gambhassa hiyaM miyaM patthayaM dese ya kAle ya zrAhAraM aAhAremANI NAicintaM NAisogaM NAiderANaM NAimohaM NAibhayaM NAiparitAsaM(vavagaya-cittasoyamohabhayaM udubhayamANa-paritosA suhehiM) bhoyaNacchAyaNa-gaMdhamallAlaMkArehiM taM gambhaM suhaMsuheNaM parivaharati // sUtraM 11 // tate NaM sA dhAriNIdevI navarAhaM mAsANaM bahupaDipunnANaM zraddhaTThamANarAtidiyANaM vItikkaMtANaM addharattakAlasamayaMsi sukumAlapANipAdaM jAva savyaMgasu. daraMgaM dAragaM payAyA 1 / tae NaM tAyo aMgapaDiyAripAyo dhAriNI devIM navarAhaM mAsANaM jAva dAragaM payAyaM pAsanti 2 sigdhaM turiyaM cavalaM vatiya jeNeva seNie rAyA teNeva uvAgacchaMti 2 seNiyaM rAyaM. jaeNaM vijaeNaM vaddhAveti 2 karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu evaM vadAsI-evaM khalu devANuppiyA ! dhAriNIdevI NavarAhaM mAsANaM jAva dAragaM payAyA tannaM amhe devANupiyANaM piyaM Nivedemo piyaM bhe bhavau 2 / tate NaM se seNie rAyA tAsiM aMgapaDiyAriyANaM aMtie eyamaDhe socA Nisamma haTTatuTTha jAva tAyo aMgapaDiyAriyAo mahurehiM vayaNehiM vipuleNa ya puSpagaMdhamalAlaMkAreNaM sakAreti sammANeti 2 matthayadhoyAyo kareti puttANuputtiyaM vittiM kappeti 2 paDivisajjeti 3 / tate NaM se seNie rAyA koDubiyapurise sahAveti 2 evaM vadAsI-khippAmeva bho devANuppayA ! rAyagihaM nagaraM pAsiya jAva parigayaM kareha 2 cAragaparisohaNaM kareha 2 ttA mANummANavaddhaNaM kareha 2 etamANattivaM paJcappiNaha jAva paJcappiNaMti 4 / tate NaM se seNie rAyA aTThArasa-seNIppaseNIyo saddAveti 2 evaM vadAsI-gacchaha NaM tumbhe devANuppiyA ! rAyagihe nagare zrabhitarabAhirie ussukkaM ukkaraM abhaDappavesaM zradaMDimakuDaMDimaM zradharima. zradhAragija zraNuddha. Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ la ca bahave zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram ] . [ 23 yamuiMgaM amilAyamalladAmaM gaNiyAvara-NADaijakaliyaMtraNegatAlAyarANucaritaM pamui apakIliyAbhirAmaM jahArihaM dasadivasiyaM ThiivaDiyaM kareha 2 eyamANattiyaM paJcappi paha, tevi kariti 2 taheva pacappiNaMti 5 / tae NaM se seNie rAyA bAhiriyAe uaTThANasAlAe sIhA saNavaragae puratyAbhimuhe sannisanne saiehi ya sAhasmiehi ya sazasAhassehi ya jAehiM dAhiM bhAgehiM dalayamANe 2 paDinchemANe 2 evaM ca NaM viharati 6 / tate NaM tassa ammApiyaro paDhamedivase jAtakammaM kareMti 2 bitiyadivase jAgariyaM kareMti 2 tatie divase caMdasUradaMsaNiyaM kareMti 2 evAmeva nivvatte asuijAyakammakaraNe (suijAtakammakaraNe) saMpatte bArasAhadivase vipulaM asaNaM pANaM khAtimaM sAtimaM uvakkhaDAveMti 2 mitta-NAti-Niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-parijaNaM balaM ca bahave gaNaNAga daMDaNAyaga jAva aAmanteti tato pacchA rAhAtA kapabalikammA kayakouya jAva savvAlaMkAravibhUmiyA mahatimahAlayaMsi bhoyaNamaMDavaMsi taM vipulaM asaNaM pANaM khAimaM sAtimaM mittanAti gaNaNAyaga jAva saddhi prAptAemANA vimAemANA paribhAemANA paribhujemANAM evaM ca NaM viharati, jimitabhuttutarAgatAvi ya NaM samANA zrAyaMtA cokkhA paramasuibhUyA taM mittanAti-niyaga-sayaNasaMbaMdhi-parijaNa-gaNaNAyaga-daMDanAyaga jAba vipuleNaM puSphavastha gaMdhamalAlaMkAreNaM sakAreMti sammANati 2 evaM vadAsI-jamhA NaM amhaM imamsa dAragarasa gambhatthasma ceva samANassa akAlamehesu Dohale pAubhRte taM hou NaM amhaM dArae mehe nAmeNaM mehakumAre. tassa dAragassa ammApiyaro ayameyArUvaM gorANaM guNani'phannaM nAmadhejjaM kareMti (mehAtti) 7 / tate NaM se mehakumAre paMcadhAtIpariggahie, taM jahA-khIradhAtIe maMDaNadhAtIe majaNadhAtIe kIlAvaNadhAlIe aMkadhAtIe, annAhi ya bahUhiM khujAhiM cilAiyAhiM vAmaNi-vaDabhibacari-bausi--joNiya-palhaviNa-isiNiyA-cAdhogiNi-lAsiyalausiya-damili-siMhali-bhArabi-puliMdi-pakaNi-bahali-maruDi sabari-pArasIhiM kapakAuya jAva sAmantIta tato pacchA Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAga NANAdemIhiM videsa-parimaMDiyAhiM iMgita-ciMtiya-patthiya-viyANiyAhiM sadesaNevattha gahitasAhiM niuNakusalAhiM viNIyAhiM ceDiyAcakavAla-varisadharakaMcuia-mahayaraga-vaMdaparikhite hatyAyo hatthaM saMharijamANe aMkAyo aMka paribhujamANe parigijamANe cAlijamANe uvalAlijamANe (upraNacinjamANe 2, ubagAijamANe 2, uvalAlijamANe 2, avagahijamANe 2, akyAsijamANe 2, parivaMdijamANe 2, paricubijamANe 2) rammaMsi maNikoTTematalaMsi parimijamANe 2 NivvAyaNivyAghAyaMsi girikaMdaramallINeva caMpagapAyave suhaM suheNaM vaDDai 8 / tate NaM tassa mehassa kumArassa ammApiyaro aNupuveNaM nAmakaraNaM ca pajemaNaM ca evaM caMkammaNagaM ca colovaNayaM ca mahatA mahayA iDDImakArasamudaeNaM kariMsu 1 / tate NaM taM mehakumAraM ammApiyaro sAtiregaTThavAsajAtagaM ceva gabhaTThame vAse sohaNaM se tihikaraNamuhuttaMsi kalAyariyassa uvaNeti 10 / tate NaM se kalAyarie mehaM kumAraM lehAiyAyo gaNitappahANAyo sauNastapajjavasANAyo bAvattari kalAyo suttayo ya atthayo ya karaNayo ya sehAveti sikkhA. veti, taMjahA-lehaM gaNiyaM rUvaM naTTa gIyaM vAiyaM sarama(ga)yaM pokkharagayaM samatAlaM jUyaM 10 jaNavAyaM pAsayaM aTThAvayaM porekaccaM dagamaTTiyaM annavihiM pANavihiM vatthavihiM vilevaNavihiM sayaNavihiM 20 ajja paheliyaM mAgahiyaM gAhaM gIiyaM siloyaM hiraNNajuttiM subannajutti cunajutti aAbharaNavihiM 30 taruNIpaDikammaM itthilakkhaNAM purisalakkhayAM hayalakkhaNAM gayalakkhaNaM goNalakkhaNaM kukkuDalakkhaNaM chattalakkhaNaM DaMDalakkhaNaM asi. lakkhaNaM 40 maNilakkhaNaM kAgaNilakkhaNaM vatthuvijjaM khaMdhAramANaM nagaramAgAM vaha parivUhaM cAraM paricAraM cakavUhaM 50 garulavUhaM sagaDavUhaM juddhaM nijuddhaM judAtijuddhaM aTTiyuddhaM muTThiyuddhaM bAhuyuddhaM layAjuddhaM IsatthaM 60 charupavAyaM dhaNuvveyaM hirannapAgaM suvannapAgaM suttakheDaM vaTTakheDa Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtadharmakathAGga-sUtram / adhyayanaM 1 ] [15 nAliyAkheDaM pattacchejja kaDacchejja sajIvaM 70 nijIvaM saUNasyamiti 10 // sUtraM 20 // tate NaM se kalAyarie mehaM kumAraM lehAdIyAyo gaNiyappahANAzro sauNasya-pajavasANAyo vAvattari kalAyo sutto ya atthayo ya karaNayo ya sihAveti sivakhAvai sihAvettA sikakhAvettA ammApiUNaM uvaNeti, tate NaM mehassa kumArassa ammApitaro taM kalAyariyaM madhurehiM vayaNehiM vipuleNaM vatthagaMdhamallAlaMkAreNaM sakAreMti sammANeti 2 tA vipulaM jIviyArihaM pIidANaM dalayaMti 2 tA paDivisajjeti // sUtraM 21 // tate NaM se mehe kumAre bAvattarikalApaMDie NavaMgasuttapaDibohie aTThArasavihippagAradesIbhAsAvisArae gIiraI gaMdhavanaTTakusale hayajohI gayajohI rahajohI bAhujohI bAhuppamadI alaM bhogasamatthe sAhasie viyAlacArI jAte yAvi hotthA 1 / tate NaM tassa mehakumArassa ammApiyaro mehaM kumAraM bAvattarikalApaMDitaM jAva viyAlacArI jAyaM pAsaMti 2 ttA aTTha pAsAtavaDisae kareMti abbhuggaya-musiyapahasie viva maNikaNaga rayaNabhatticitte vAudbhUta vijaya-vejayaMtI-paDAgA chattAicchattakalie tuge gagaNatala-mabhilaM. ghamANasihare jAlaMtara-rayaNa-paMjarummilliyavva maNikaNagathUbhiyAe viyasitasayapattapuDarIe tilayarayaNaddhaya-caMdacie nAnAmaNimaya dAmAlaMkite aMto bahiM ca sarAhe tavaNija-ruila-vAluyApatthare suhaphAse sassirIyasve pAsAdIe jAva paDisve, egaM ca NaM mahaM bhavaNaM kareMti aNegakhaMbha-sayasanniviTTha lIlaTThiya-sAlabhaMjiyAgaM abbhuggaya-sukya-vaira-vetiyAtoraNa-vararaiya-sAlabhaMjiyA-susiliTTha-visiTTha-laTThasaMThita-pasattha-veruliya-khaMbha-nANAmaNi-kaNagarayaNakhacitaujjalaM bahusama-suvibhatta-niciya-ramaNija-bhUmibhAgaM IhAmiya jAva bhatticittaM khaMbhuggaya-vayara-veiyAparigayAbhirAmaM vijAhara-jamala-juyala-jutraM piva acIsahassa mAlaNIyaM svagasahassa-kaliyaM bhisamANaM bhibhisamANaM Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrImadAgamasudhAtindhuH / / caturtho vimAnaH cakhulloyaNalesa suhaphAsaM sassirIyarUvaM kaMceNa-maNirayaNa-thUbhiyAgaM nANAviha-paMcavanna- ghaMTApaDAga-parimaMDiyaggasiraM(siharaM) dhavalamirIcikavayaM viNimmuyaMta lAuloiyamahiyaM jAva gaMdhavaTTibhUyaM pAsAdIyaM darimaNijja abhirUvaM paDirUvaM 2 // sUtraM 22 // tate NaM tassa mehakumArassa. ammApiyaro mehaM kumAraM sohaNaMsi tihikaraNa nakkha. tamuhuttaMsi sarisiyANaM sarisavvayANaM sarittayANaM sarisa lAvanarUva-jovyaNaguNovaveyANaM sarisaehito rAyakulehito thANilhiyANaM pasAhaNaTuMgavihava-bahuaovayaNa-maMgalasujaMpiyAhiM aTThahiM rAyavarakarANAhiM saddhiM egadivaseNaM pANiM girAhAvisu 1 / tate NaM tassa mehassa ammApitaro imaM etAsvaM pItidANaM dalayaMti aTTha hiraNNakoDIyo aTTha suvarANakoDIyo gAhANusAreNa* bhAviNayavvaM jAva pesaNakAriyAyo / *(gAthAiceha nopalabhyante, kevalaM granthAntarAnusAreNa likhyante--"ahiraNNasuvanaya koDoo mauDakuDalA hArA / ahahAra ekAvalo u, muttAvalA aTTha // 1 // kaNagAvali-rayaNAvali kaDagajugA tuDiyajoyakhomajugA / vaDajugapaTTajugAI dukUlajugalAI ahra vagga)ha // 2 // sirihiridhiikittIu buddhI laccho * ya hoMti aThThaha / naMdA bhaddA ya talA jhaya vaya nADAI Aseva // 3 // hatthI . jANA juggA u soyA taha saMdamANI gijaao| thilloi viyaDajANA raha gAmA dAsa daasoo|| 4 // kiMkarakaMcui mayahara varisadhare tiviha dova thAle y| pAI thAsaga pallaga kaniviya avaeDa avapakkA // 5 // pAvIDha bhisiya karoDiyAo pallaMkara ya paDisijA / haMsAIhiM visihA AsaNabheyA u aTTha // 6 // haMse 1 kuce 2 garuDe 3 oNaya 4 paNae 5 ya doha 6 bhadde 7 ya / * pakkhe 8 mayare 9 paume 10 hoi disAsotthie 11 kAre // 7 // telle koha..samuggA patte coe ya tagara elA y| hariyAle hiMgulara maNosilA sAsava smugge||4|| khujA cilAi vAmaNi vaDabhoo bayarI u vasiyAo / joNiya pahaviyAo IsiNiyA ghoraiNiyA y||9|| lAsiya lausiya damiNo siMhali 'taha Arabo puliMdo ya / pakkaNi bahaNi muraMDho sabarIo pArasIo ya // 10 // chattadharo ceDIo caamrdhr-taaliyNttydhriio| sakaroDiyAdharIu khIrAtI paMca Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram :: adhyayanaM 1 ] [ 27 dhAvIo // 11 // aTuMgamadiyAo ummadigavigamaMDiyAo ya / vaNNayacuNNaya pIsiya kolAkArI ya dvgaaro||12|| ucchAviyA u taha nADailla koDuviNI mhaannsinnii| bhaMDAriajadhAri pupphadharI pANiyadharo ya // 13 // valaphArisa senjAkAriyAo a-bhaMtarI u paahiriyaa| paDihArI mAlArI pesaNakArou ghaTTaha // 14 // ) annaM ca vipulaM dhaNakaNaga-rayaNa-maNimottiya-saMkhasilappavAla-rattarayaNasaMta-sArasAvatejjaM alAhi jAva aAsattamAyo kulavaMsAyo pakAmaM dAuM pakAmaM bhottupakAmaM paribhAeu 2 / tate NaM se mehe kumAre egamegAe bhAriyAe egamegaM hirarANakoDiM dalayati egamegaM suvannakoDiM dalayati jAva egamegaM pepaNakAri dalapati, annaM ca vipulaM dhaNakaNaga jAva paribhAeuM dalayati 3 / tate NaM se mehe kumAre uppiM pAsAtavaragate phuTTamANehiM muiMgamasthaehiM varataruNisaMpauttehiM battIsabaddhaehiM nADaehiM uagijamANe 2 uvalAlijamANe 2 sadda-pharisa-rasa-rUpa-gaMdhaviule mANussae kAmabhoge paJcaNubhavamANe viharati 4 // sUtraM 23 // teNaM kAleNaM 2 samaNe bhagavaM mahAvIre puvANupuri caramANe gAmANugAmaM dUijamANe suhaMsuheNaM viharamANe jeNAmeva rAyagihe nagare guNasilae cetie jAva viharati 1 / tate NaM se rAyagihe nagare siMghADaga-tiga-vauka-caccara-caumuha-mahApahapahesu mahayA bahujaNasati vA jAva bahave uggA bhogA jAva rAyagihassa nagarassa majhamajheNaM egadisiM egAbhimuhA niggacchati, imaM ca NaM mehe kumAre uppiM pAsAtavaragate phuTTamANehiM muyaMgamatthaehiM jAva mANussae kAmabhoge bhujamANe rAyamaggaM ca yoloemANe 2 evaM ca NaM viharati 2 / tae NaM se mehe kumAre te bahave ugge bhoge jAva egadisAbhimuhe niggacchamANe pAsati pAsittA kaMcuijapurisaM sadAveti 2 evaM vadAsI-kinnaM bho devANupiyA ! aja rAyagihe nagare iMdamaheti vA khaMdamaheti vA evaM rudda-siva-vesamaNa-nAga-jakkha-bhUya-naI-talAya. rukkha-cetiya-pavvaya-ujANa-girijattAi vA jo NaM bahave uggA bhogA kina bho bhavasamaNa nAgA bahave uggA Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [zrImadAgamamudhAsindhuH caturtho vimAgA jAra egadisi egAbhimuhA Niggacchati / tate NaM se kaMcuijapurise samaNassa bhagavazrI mahAvIrassa gahiyAgamaNapavattIe mehaM kumAra evaM vadAsIno khalu devANupiyA ! zraja rAyagihe nayare iMdamaheti vA jAva girijattAyo vA, jannaM ee uggA jAva egadisi (gAbhimuhA niggacchanti, evaM khalu devANu payA ! samaNe bhagavaM mahAvIre zrAikare titthakare jAva saMpAviukAme puvvANupuvi caramANe gAmANugAmaM duijamANe ihamAgate iha saMpatte iha samosaDhe iha ceva rAyagihe nagare guNasilae ceie ahApaDi jAva viharati 4 / // sUtraM 24 // tate NaM se mehe (mehe kumAre) kaMcuijapurisassa aMtie etamaDhe socA Nisamma haTTatuTe koDabiyapurise sahAveti 2 evaM vadAsI-khippAmeva bho devANuppiyA ! cAugghaMTe zrAsarahaM juttAmeva uvaTThaveha, tahatti uvaNeti 1 / tate NaM se mehe rAhAte jAva savvAlaMkAravibhUsie cAugghaMTe bAsarahaM dUrUDhe samANe sakoraMTamaladAmeNaM chatteNaM dharijamAgaNaM mahayA bhaDabaDagara-viMdAriyAla-saMparibuDe rAyagihassa nagarassa majjha majjheNaM niggacchati 2 jeNAmeva guNasilae cetie teNAmeva uvAgacchati 2 ttA samaNassa bhagavazro mahAvIrassa chattAtichattaM paDAgAtipaDAgaM vijAharacAraNe jaMbhae ya deve ovayamANe uppayamANe pAsati pAsittA cAuraghaMTAyo grAsarahAtho pacoruhati 2 samaNaM bhagavaM mahAvIraM paMcaviheNaM abhigameNaM abhigacchati, taMjahA-sacittANaM davvANaM viu(zro)saraNayAe, acittANaM davANaM aviusaraNayAe, egasADiya-uttarAsaMga-karaNeNaM, cAkhupphAse aMjalipagraheNaM, maNaso egattIkaraNeNaM (egattabhAveNaM), jeNAmeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNAmeva uvAgacchati 2 samaNaM 3 tikkhutto zrAdAhiNaM (ayAhiNaM) padAhiNaM kareti 2 vaMdati NamaMsai 2 samaNassa bhagavatro mahAvIrassa NacAsanne nAtidUre sussUmamANe namaMsamANe aMjaliyauDe abhimuhe viNaeNaM pajjuvAsati 2 / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre mehakumArassa tIse ya mahatimahAliyAra Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [28 bhojJAtAdharmakathAGga-sUtram :: adhyayanaM 1 ] parimAe majbhagae vicittaM dhammamAtikkhati jahA jIvA bajhati muccaMti jaha ya saMkilissaMti dhammakahA bhANiyavvA jAva parisA paDigayA 3 // sUtraM 25 // tate NaM se mehe kumAre samaNassa bhagavatro mahAvIrassa aMtie dhamma socA Nisamma haTTatuTu samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto zrAdAhiNaM padAhiNaM kareti 2 vaMdati namasai 2 evaM vadAsI-sadahAmi NaM bhaMte ! NiggaMthaM pAvaraNaM evaM pattiyAmi NaM roemi NaM abhuTThami NaM bhaMte ! niggathaM pArayaNaM, evameyaM bhate ! tahameyaM avitahameyaM icchitameyaM paDicchiyameyaM bhaMte ! icchitapaDicchira meyaM bhaMte ! se jaheva taM tubbhe vadaha, jaM navaraM devANuppiyA ! ammApiyaro zrApuccAmi tayo panchA muDe bhavittA NaM pavvaissA:ma, grahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdhaM kareha 1 / tate NaM se mehe kumAre samaNaM 3 vaMdati namaMsati 2 jeNAmeva cAugghaMTe zrAsarahe teNAmeva uvAMgacchati 2 ttA cAugghaMTe bAsarahaM dUrUhati 2 mahayA bhaDacaDagarapahakareNaM rAyagiharasa nagarassa majhamajjheNaM jeNAmeva sae bhavaNe teNAmeva uvAgacchati 2 ttA cAuraghaMTAyo AsarahAyo paJcorUhati 2 jeNAmeva ammApiyaro teNAmeva uvAgacchati 2 tA ammApiUNaM pAyavaDaNaM kareti 2 evaM vadAsI-evaM khalu ammayAyo ! mae samaNassa bhagavato mahAvIrassa aMtie dhamme gi.sate sevi ya me dhamme icchite paDicchate abhiruie 2 / tate NaM tassa mehassa ammApiyaro evaM vadAsI-dhannesi tumaM jAyA ! maMpunno'si tumaM jAyA ! kayastho'si tumaMjAyA! kayalakkhayosi tumaM jAyA! jannaM tume samaNassa 3 aMtie dhamme NisaMte,sevi ya te dhamme icchite paDicchite abhiruie 3|tte NaM se mehe kumAre ammApiyaro doccaMpi taccaMpe evaM badAsI-evaM khalu ammayAto ! mae samaNassa 3 aMtie dhamme nisaMte, sevi ya me dhamme icchite paDicchite icchiya- . paDicchie abhilaie, taM icchAmi NaM ammayAtro ! tumbhehiM zrabbhaNunAe Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ bhImadAgamasudhAsinyu :: caturtho vibhAgaH samANe samaNassa bhagavato mahAvIrasma aMtie muMDe bhavittANaM zrAgArAto aNagAriyaM pavaittae 4 / tate NaM sA dhAriNI devI tamaNiTuM akaMtaM adhiyaM amaNunnaM amaNAmaM asuyapuvaM pharUsaM giraM socA Nisamma imeNaM etArUveNaM maNomANasieNaM mahayA puttadukkheNaM abhibhUtA samANI seyAgayaH romakUva-pagalaMta-vilINagAyA soyabhara-paveviyaMgI NitteyA dINa-vimaNa-vayaNA karayalamaliyavva kamalamAlA takkhaNa-solugga-dubbala-sarIrA lAvanna-sunnanicchAya-gatiroyA pasidila-bhUmaNa paDatakhummiya-saMcuniya-dhavala-balaya-panbhaTThaH uttarijA sUmAla-vikinna-kesahatthA mucchAvasa-gaTThaceyagaraI parasuniyattavya caMpakalayA nivattamahimavva iMdalaTThI vimukasaMdhibaMdhaNA koTTimatalaMsi savvaMgehiM dhasatti paDiyA 5 / tate NaM sA dhAriNI devI sasaMbhamovattiyAe turiyaM kaMtraNa-bhiMgAra-muhaviNiggaya-sIpala-jalavimaladhArAe parisiMcamANA nidhAviyagAyalaTThI ukhevaNa-tAlavaMTavIyaNaga-jaNiyavAeNaM saphusieNaM aMteuraparijamoNaM prAsAsiyA samANI muttAvali-sannigAma-pavaDaMta-aMsudhArAhiM siMcamANI pohare kaluNavimaNadINA royamANI kaMdamANI tippamANI soyamANI vilavamANI mehaM kumAraM evaM vayAsI-6 // sUtraM 26 // tumaMsiNaM jAyA ! amhaM ege putte iTTe kaMte pie maNunne maNAme thejje vesAsie sammae bahumae aNumae bhaMDakaraMDagasamANe rayaNe rayaNabhRte jIviyaussAsaya(jIviusmaie) hiyayANaMdajaNaNe ubarapuSpaM va dullabhe savaNayAe kimaMga puNa pAsaNayAe ? No khalu jAyA ! amhe icchAmo khaNamavi vippayogaM sahiMttate taM bhujAhi tAva jAyA ! vipule mANussae kAmabhoge jAva tAva vayaM jIvAmo to pacchA amhehiM kAlagatehiM pariNayavae vaDDiya-kulavaMsa-taMtukami nirAvayakhe samaNassa bhagavazrI mahAvIrasma aMtie muMDe bhavittA zrAgArAto aNagAriyaM pabvaismasi 1 / tate NaM se mehe kumAre ammApikahiM evaM vRtte samANe ammApiyaro evaM vadAsI-taheva gAM taM ammatAyo ! Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIjJAtAdharmakathAGga-sUtram : adhyayanaM 1 ] jaheba NaM tumhe mamaM evaM vadaha tumase NaM jAyA ! zramhaM ege putte taM ceva jAra nirAvayakkhe samaNasta 3 jAra pavaissasi, evaM khalu ammayAyo ! mANussae bhave adhuve aNiyae amAsae vasaNa-sauvavAbhibhUte vijjulayAcaMcale aNicce jalabubbu pasamANe kumaggajalabiMdusannibhe saMbhabbharAgasarise suviNadaMsaNokme saDaNapaDaNaviddha saNadhamme pacchA puraM ca NaM avassa vipanahaNijje se keNaM jANati ammayAyo ! ke pudi gamaNAe ke pacchA gamaNAe ? taM icchAmi NaM ammayAyo ! tumbhehiM abhaNunnAte samANe samaNassa bhagavato mahAvIrassa jAva pavvatittae 2 / tate NaM taM mehaM kumAraM ammApiyaro evaM vadAsI-imAto te jAyA ! (imAyo te jAyAyo vipulakula-bAliyAyo kalA-kusala-savva-kAlalaliyasuhAyo maddavaguNajuttaniuNa-viNayovayAra-paMDiyaviyakkhaNAyo maMjulamiya-mahura-bhaNiya-hasiyavipekkhiya-gai-vilAsa-TThiya-visAriyAyo avikala-kulasIlasAliNIyo visuddhakula-sasaMtANa-taMtuvaddhA-pagabhumbhavappabhAviNIyo moNukUla-sIlasAliNIyo aTTha tujmagulavallahAyo bhajjAyo uttamAyo niccaM bhAvANurattA savvaMgasudarIzro)sarisiyAzro sarisattayAgo sarisavvayAyo sarisalAvanna-rUva-jodhaNa-guNovaveyAtro sarisehito rAyakulehito zrANiyalliyAyo bhAriyAyo, taM bhujAhi NaM jAyA ! etAhiM saddhiM vipule mANussae kAmabhoge, tayo pacchA bhuttabhoge samaNassa 3 jAva pavvaissasi 3 / tate NaM se mehe kumAre thammApitaraM evaM vadAsI-taheva NaM ammayAyo ! jannaM tunbhe mamaM evaM vadaha-imAyo te jAyA ! sarisiyAyo jAva samaNassa 3 pavvarassasi, evaM khalaM ammayAzro! mANussagA kAmabhogA asuI asAsayA vaMtAsavA pittAsavA khelAsavA sukAsavA soNiyAsavA durussAsanIsAsA dukhya-mutta-purisa-pUya bahupaDipunnA uccAra-pAsavaNa-khela-jala-sidhANaga-vaMta-pittasukka-soNita-saMbhavA adhuvA zraNitiyA asAsayA saDaNa-paDaNa-viddha saNa Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32) [ zrImadAgamasudhAsindhuH : caturtho vibhAgaH dhammA pacchA puraM ca NaM avassavippajahaNijA, se ke NaM ammayAtro! jANaMti ke pubi gamaNAe ke panchA gamaNAe ?, taM icchAmi NaM ammayAyo ! jAva pavvatittae 4 / tate NaM taM mehaM kumAraM ammApitaro evaM vadAsI-ime te jAyA ! ajayapajaya-piupajjayAgae subahu hiranne ya suvarANe ya kase ya dUse yamaNimottie ya saMkha-silappavAla-rattarayaNa-saMtasArasAvatijje ya alAhi jAva aAsattamAyo kulavaMsAyo pagAma dAuM pagAmaM bhottu pakAmaM paribhAeu taM aNuhohi tAva jAva jAyA ! vipulaM mANussagaM iDisakArasamudayaM, to pacchA aNubhUyakallANe samaNassa bhagavayo mahAvIrasma aMtee pavvaissasi 5 / tate NaM se mehe kumAre ammApiyaraM evaM vadAsI-taheva NaM ammayAyo ! jagaNaM taM vadaha ime te jAyA ! ajaga-pajaga piupaja-yAgae jAra to pacchA aNubhayakallANe pabvai. ssasi, evaM khalu ammayAyo ! hiranne ya suvarANe ya jAva sAvate je aggisAhie corasAhie rAyasAhie dAiyasAhie maccusAhie aggisAmanne jAva maccusAmanne saDaNapaDaNa-viddhaMsaNa-dhamme pacchA puraM ca NaM avassa-vippajaNijje, se ke NaM jANai ammayAyo! ke jAva gamaNAe taM icchAmi NaM jAva pavvatittae 6 / tate NaM tassa mehassa kumArassa ammApiyaro jAhe no saMcAei mehaM kumAraM bahUhiM visayANulomAhiM zrApavaNAhi ya pannavaNAhi ya sannavaNAhi ya vinavaNAhi ya Aghavittae vA pannavittae vA sannavitae vA vinavittae vA tAhe visayapaDiphUlAhiM saMjmabhauvveya-kAriyAhiM panavaNAhiM panavemANA evaM vadAsI-esa NaM jAyA! niggaMthe pAvayaNe sacce aNuttare kevalie paDipunne NeyAue saMsuddhe sallagattaNe siddhimagge muttimagge nijANamagge nivvANamagge savvadukkhappahINamagge, ahIva egaMtadiTTIe khuro iva egadhArAe (egaMtadhArAe) lohamayA iva javA cAveyavvA vAluyAkavale iva nirassAe, gaMgA iva mahAnadI paDisoyagamaNAeM, mahAsa Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjJAtAdharmakathAGga-trA meM adhyayanaM 1 ] [ 1 muddo isa bhuyAhiM duttare tikkhaM caMkamiyavvaM garuyaM laMbeyavvaM zrasidhAraba saMcariyanvaM, No ya khalu kappati jAyA ! samaNANaM niggaMthANaM pAhAkammie vA uddosie vA kIyagaDe vA Thaviyae vA raiyae vA dubhikkhabhatte vA katArabhatte vA vadaliyAbhatte vA gilANabhatte vA mUlabhoyaNe vA kaMdabhoyaNe vA phalabhoyaNe vA bIyabhoyaNe vA hariyabhoyaNe vA bhottae vA pAyae vA, tumaM ca NaM jAyA ! suhasamucie No ceva NaM duhasamucie NAlaM sIyaM NAlaM urAhaM NAlaM khuhaM NAlaM pivAsaM NAlaM bAiya-pittiya-sibhiya-sannivAiya-vivihe rogAyaka uccAvae gAmakaMTae bAbIsaM parIsahovasagge udinne samme ahiyAsittae, taM bhujAhi tAva jAyA ! mANussae kAmabhoge, tato pacchA bhuttabhogI samaNassa 3 jAva pabatissasi 7 / tate NaM se mehe kumAre ammApiUhiM evaM vutte samANe ammApitaraM evaM vadAsI-taheva NaM taM ammayAyo! jannaM tubbhe mamaM evaM vadaha esa NaM jAyA ! niggaMthe pAvayaNe sacce aNuttare, puNaravi taM ceva jAva to pacchA bhuttabhogI samaNassa 3 jAva pabvaissasi, evaM khalu ammayAyo ! NiggaMthe pAvayaNe kIvANaM kAyarANaM kApurisANaM ihalogaDiva drANaM paraloganippivAlANaM duraNucare pAyayajaNassa No ceva NaM dhIrassa nicchiyassa(cchayA) vavasiyassa ethaM kiM dukkara karaNayAe ?, taM icchAmi NaM azmayAyo! tumbhehiM zramaNunAe samANe samaNassa bhagavayo mahAvIrassa jAva pavaittae 8 // sUtraM 27 // tate NaM taM mehaM kumAraM ammApiyaro jAhe no saMcAiMti bahUhiM visayANulomAhi ya visa paDikUlAhi ya zrAghavaNAhi ya panavaNAhi ya sannavaNAhiya vinavaNAhi ya Aghavittae vA panavittae vA sannavittae vA vinavittae vA tAhe akAmae (akAmagAI) ceva mehaM kumAraM evaM vadAsI-icchAmo tAva jAyA ! egadivasamavi te rAyasiriM pAsittae 1 / tate NaM se mehe kumAre ammApitaramaNuvattamANe tusiNIe saMciTThati 2 / tate NaM se seNie rAyA koDubiyapurise Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgA saddAveti 2 ttA evaM vadAsI-khippAmeva bho devANuppiyA ! mehassa kumArassa mahatthaM mahagdhaM maharihaM viulaM rAyAbhiseyaM uvaTThaveha 3 / tate NaM te koDu biyapurisA jAva tevi taheva uvaTThaveMti 4 / tate NaM se seNie rAyA bahUhiM gaNaNAyaga-daMDaNAyagehi ya jAva saM parivuDe mehaM kumAraM aTThasaeNaM sovaniyANaM kalasANaM evaM ruppamayANaM kalasANaM suvannarupamayANaM kalasANaM maNimayANaM kalasANaM suvannamaNimayANaM kalasANaM ruppamaNimayANaM kalasANaM suvannaruppamaNimayANaM kalasANaM bhomejANaM kalasANaM savvodaehiM savvamaTTiyAhiM savvapupphehiM sabagaMvehiM savamallehiM sabbosahIhi ya siddhatya hi ya saviTIe sabarjuIe sababaleNaM jAra dudubhinigghosa-NAditaraveNaM mahayA 2 rAyAbhiseeNaM abhisiMvati 2 karayala jAva kaTu evaM vadAsI-jaya jaya NaMdA ! jaya 2 bhaddA ! jaya NaMdA0 bhadda te ajiyaM jiNohi jiyaM pAlayAhi jiyamajjhe vasAhi ajiyaM jiNehi sattupakkhaM jiyaM ca pAlehi mittapakkhaM.jAva bharaho iva maNuyANaM rAyagihassa nagarassa annesiM ca bahuNaM gAmAgaranagara jAva sannivesANaM AhebaccaM jAva viharAhitti kaTu jaya 2 sapauMjaMti 4 / tate NaM se mehe rAyA jAte mahayA jAva viharati 5 / tate NaM tassa mehassa stro ammApitaro evaM vadAmI-bhaNa jAyA ! kiM dalayAmo ki payacchAmo kiM vA te hiyaicchie sAmatthe(mante) ? 6 / tate NaM mehe rAyA ammApitaro evaM vadAsI-icchAmi gaM zrammayAyo ! kuttiya.vaNAyo rayaharaNaM paDigahagaM ca uvaNeha kAmavayaM ca saddAveha 7 / tate NaM se seNie rAyA koDubiyapurise saddAveti saddA. vettA evaM vadAsI-gacchaha NaM tumbhe devANuppiyA ! sirigharAto tinni sayasahassAtiM gahAra dohiM sayasahassehiM kuttiyAvaNAzro rayaharaNaM paDi. ggahagaM ca uvaNeha sayasahasseNaM kAsavayaM sadAveha 8 / tate NaM te koDa: biyapurisA segieNaM ranA evaM vuttA samANA haTTatuTTA sirigharAyo tinni Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hiNaM tuma devANa tate NaM se semayAsI saMdiyaha / zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram / adhyayanaM 1 ] [35 sayasahassAti gahAya kuttiyAvaNAto dohiM sayasahassehiM rayaharaNaM paDiggahaM ca uvaNeti sayasahasseNaM kAsavayaM saddAveMti 1 / tate NaM se kAsavae tehiM koDubidhapurisehiM sadAvie samANe haTTha jAva hayahiyae rAhAte katabalikamme kayakouya-maMgalapAyaccitte suddhappAvesAtiM vatthAI maMgalAI pavaraparihie appamahagyAbharaNAlaMkitasarIre jeNeva seNie rAyA teNAmeva uvAgacchati 2 seNiyaM rAyaM karayalamaMjaliM kaTu evaM vayAsI-saMdimaha NaM devANuppiyA ! jaM mae karaNijjaM 10 / tate NaM se seNie rAyA kAsavayaM evaM vadAsIgacchAhi NaM tumaM devANuppiyA ! surabhiNA gaMdhodaeNaM Nikke hatthapAe pakkhAleha seyAe caupphAlAe pottIe muhaM baMdhettA mehassa kumArassa cauraMgulavajje NikkhamaNapAugge aggakese kappehi 11 / tate NaM se kAsavae seNieNaM rannA evaM vutte samANe haTTha jAva hiyae jAva paDisuNeti 2 surabhiNA gaMdhodaeNaM hatthapAe pakkhAleti 2 suddhavattheNaM muhaM baMdhati 2 tA pareNaM jatteNaM mehassa kumArasma cauraMgulavajje NivakhamaNapAugge aggakese kappati 12 / tate NaM tasma mehassa kumArassa mAyA mahariheNaM haMsalakakhaNeNaM paDasADaeNaM aggakese paDicchati 2 surabhiNA gaMdhodaeNaM pakkhAleti 2 saraseNaM gosIsabaMdaNeNaM caccAyo dalayati 2 seyAe potIe baMdheti 2 rayaNasamuggayaMsi pakkhivati 2 maMjUmAe pakkhivati 2 hAravAridhAra-siMduvAra-chinnamuttAvalipagAsAI aMsUI viNimmuyamANI 2 royamANI 2 kaMdamANI 2 vilavamANI 2 evaM vadAsI-esa NaM amhaM mehassa kumArassa abbhudaesu ya usmavesu ya pavvesu ya tihIsu ya chaNesu ya jannesu ya pavvaNIsu ya apacchime darisaNe bhavissaittikaTu ussIsAmUle Thaveti. 13 / tate NaM tassa mehassa kumArassa ammApitaro uttarAvakamaNaM sIhAsaNaM rayAveMti mehaM kumAraM doccapi taccapi seyapIyaehiM kalasehiM rAhAveMti 2 pamhalasukumAlAe gaMdhakAsAiyAe gAyAtiM lUheMti 2 saraseNaM gosIsacaMdaNeNaM gAyAti Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26]. [ zrImaMdAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAga aNuliMpati 2 nAsAnIsAsavAyabojha jAva haMsalakakhaNaM paDagasADagaM niyaMseMti 2 hAraM piNaddhati 2 advahAraM piNaddhati 2 egAvali muttAvaliM kaNagAvali rayaNAvali pAlaM pAyapalaM kaDagAiM tuDigAI keurAti aMgayAtiM dasamuhiyANaM tayaM kaDisutayaM kuDalAtiM cUDAmaNiM rayaNukaDaM mauDaM piNadvati 2 divvaM sumaNadAmaM piNadrAMti 2 daha ramalayasugaMdhie gaMdhe piNaddhati 14 / tate NaM taM mehaM kumAraM gaMThima-veDhima-pUrima-saMghAimeNa caubiheNaM malleNaM kapparukkhagaMpiva alaMkitavibhUsiyaM kareMti 15 / tate NaM se seNie rAyA koDupiyapurise sahAveti 2 evaM vayAmI-khippAmeva bhoM devANupiyA ! aNega-khaM samaya-sanniviTTha lIlaTThiya-sAlabhaMjiyAgaM IhA.maga-usabha-turaya-nara-magara-vihaga-bAlaga-kinnara-kara-sarabha-camara-kuMjara-vaNa nayapaumalaya-bhatticittaM ghaMTAvali-mahura-maNaharasaraM subhakaMta-darisaNijja niuNo. viya-misimirmita-maNirayaNa-ghaMTiyAjAla-parikhittaM zrabbhuggaya-vaira-vetiyAparigayAbhirAmaM vijAhara-jamala-jaMtajuttaMpiva accIsaharUmAlaNIyaM rUga. sahassakaliyaM bhisamANaM bhibbhisamANaM cakkhuloyaNalessaM suhaphAsa sassirIyarUvaM sigdhaM turitaM cavalaM vetiyaM purisasahastarAhiNIM sIyaM ubaTTaveha 15 / tate NaM te koDubiyapurisA haTTatuTTA jAva uvaTThati 16 / tate NaM se mehe kumAre sIyaM dUrUhAta 2 ttA sIhAsaNavaragae puratthAbhimuhe sannisanne 17 / tate NaM tassa mehassa kumArasta mAyA rAhAtA kayaralikammA jAva appamahagyAbharaNAlaMkiyasarIrA sIyaM dUrUhati 2 mehassa kumArassa dAhiNe pAse bhadAsaNaMsi nisIyati, tate gaNaM tassa mehassa kumArassa aMbadhAtI rayaharaNaM ca paDiggahagaM ca gahAya sIyaM dUrUhati 2 mehassa kumArassa vAme pAse bhadAsaNaMsi nisIyati, tate NaM tassa mehassa kumArassa piTThato egA varataruNI siMgArAgAra cAravesA saMgaya-gaya-hasiya-bhaNiya-ceTThiyavilAsa-saMlAvullAvaniuNa-juttovayArakusalA ...aAmelaga-jamala-juyala-vaTTiya Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram :: adhyayanaM 1 ] [37 zrabbhunnaya-gINa-ratiya-saMThita-poharA hima-rayaya kudeMdupagAsaM sakoreMTa-malladAmadhavalaM yAyavattaMgahAya salIla yohAremANI 2 ciTThati,tateNaM tassa mehassa vumArassa duve varataruNIyo siMgArAgAra-cAruvesAyo jAva kusalAyo sIyaM dUruhaMti 2 mehassa kumArasta ubhayo pAti nANAmaNi-kaNagarayaNa-mahariha-tavaNijjujalavicitadaMDAyo cilliyAyo suhuma-vara-dIhavAlAyo saMkhakuda-dagaraya-amayamahiya-pheNapuMja-sannigAyo cAmarAyo gahAya salIlaM yohAremAzIyo 2 ciTThati, tate NaM tasla mehakumArasma egA varataruNI siMgArA jAva kusalA sIyaM jAva dUrUhati 2 mehassa kumArassa purato puratthimeNaM caMdappabha-vaira. veruliya-vima nadaMDaM tAlaviMTaM gahAya ciTThati, tate NaM tassa mehassa kumArassa egA varataruNI jAva surUSA sIyaM dUrUhati 2 mehassa kumArassa puH vada vakhaNeNaM seyaM rayayAmayaM vimalasalilapunnaM mattagaya-mahAmuhAkitisamANaM bhiMgAraM gahAya ciTThati 18 / tate NaM tassa mehassa kumArassa piyA koDubiyapurise saddAveti2 tA evaM vadAsI-khippAmeva bho devANupiyA! sarisayANaM sarisattayANaM saribayANaM egAbharaNa gahita-nijoyANaM koDabiyavarataruNANa sahassaM sadAveha jAva sadAvate, tae NaM koDavivarataruNapurimA seNiyassa ranno koDaviyapurisehiM sadAviyA samANA haTThA rAhAyA jAva egAbharaNa-gahitaNijoyA jeNAmeva seNie rAyA teNAmeva uvAgacchaMti 2 seNiyaM rAyaM evaM vadAmI-saMdisaha NaM devANupiyA ! jannaM amhehiM karaNijjaM 11 / tate NaM se seNie taM koDa biya-vara-taraNasahassaM evaM vadAsI gacchaha NaM devANuppiyA! mehassa kumArassa purisasahassavAhiNiM sIyaM parivaheha, tate taM voDubiyavarataruNasahassaM seNieNaM ranA evaM vRttaM saMtaM haTTha tuTuM tassa meMhassa kumAraspta purisasahassavAhiNIM sIyaM parivahati 20 / tae NaM tassa mehamsa kumArasma purimasahassavAhiNiM sIyaM dUrUDharasa samANassa ime aTThamaMgalayA tappaDhamayAe purito. ahANupubIe saMpaTThiyA, taMjahA-sosthiya sirivaccha Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38) [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH NaMdiyAvata vaddhamANaga bhAsaNa kalasa maccha dappaNa jAva bahave atyatthiyA jAva tAhiM iTAhiM jAva aNArayaM abhiNaMItA ya abhiyuNaM tA ya evaM vadAsI-jaya 2 NaMdA ! jaya 2 NaMdA jaya 2 bhadA ! bhadaM te ajiyAI jiNAhi diyAiM jiyaM ca pAlehi samaNadhammaM jiyavigghoviya vasAhi taM deva ! siddhimajjhe, nihaNAhi rAgadosamalle taveNaM vitidhaNiya(valiya)baddhakacche, mahAhi ya aTTakammasattU jhANeNaM uttameNaM sukkeNaM, appamatto pAvaya vitimiramaNuttaraM kevalaM nANaM gaccha ya mokhaM paramapayaM sAsayaM tra ayalaM haMtA parIsahacamu, abhIyo parIsahovasaggANaM dhamme te avigdhaM bhavauttikaTu puNo 2 maMgalajaya 2 saha pati 21 / tate NaM se mehe kumAre rAyagihassa nagarassa majjhamajjheNaM niggavati 2 jeNeva guNasilae cetie teNAmeva uvAgacchati 2 purisasahassavAhiNIyo sIyAyo pacorubhati 22 // sUtraM 28 // tate NaM tassa mehassa kumArassa ammApiyaro mehaM kumAraM puro kaTTu jeNAmeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNAmeva uvAgacchati 2 ttA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikhutto pAyAhiNaM payAhiNaM kareMti 2 tAvadaMti namasaMti 2 tA evaM vadAsI-esa NaM devANuppiyA / mehe kumAre amhaM ege putte iTTe kate jAva jIviyAusAsae hiyayaNaMdi(hiyayANaMda)jae.e ubarapuSpaMpi(vi)va dullahe savaNayAe kimaMga puNa darisaNayAe ?, se jahA nAmae uppaleti vA paumeti vA kumudeti vA paMke jAe jale saMvaDie novalippai paMkaraeNaM Novalipai jalara eNaM evAmeva mehe kumAre kAmesu jAe bhogesusaMvuDDhe novalippati kAmaraeNaM novalippati bhogarapaNaM, esa NaM devANuppiyA ! saMsArabhaubbige bhIe jammaNajaramaraNANaM icchai devANuppiyANaM aMtie muMDe bhavittA yAgArAyo zraNagAriyaM pabbatittae, amhe NaM devANuppiyANaM sissabhikkhaM dalayAmo, paDicchaMtu NaM devANuppiyA ! sissabhikkhaM 1 / tate NaM se samaNe bhagavaM mahAvIre mehassa ammApiUehiM evaM vutte samANe eyama8 samma paDisuNeti Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharSa kathAGga-sUtram / adhyayanaM 1 ] [ 36 2 / tate NaM se mehe kumAre samaNassa bhagavayo mahAvIrassa aMtiyAyo uttarapuracchimaM dimibhAgaM avakamati 2 ttA sayameva zrAvaraNamallAlaMkAraM zronuyati 3 / tate NaM se mehakumArassa mAyA haMsalakkhaNeNaM paDasADaeNaM thAparaNamallAlaMkAraM paDicchati 2 hAra-vAridhAra-siMduvAra-chinnamuttAvAlapagAsAtiM ghusUNi viNimmuyamANI 2 royamANI 2 kaMdamANI 2 vilavamANI 2 evaM vadAmI-jatiyadhvaM jAyA ! ghaDiyadhvaM jAyA ! parakkamiyabvaM jAyA ! assiM ca NaM aTTha no pamAdeyavvaM amhaMpi NaM emeva magge bhavauttikaTu mehassa kumArassa ammApiyaro samaNaM bhagavaM mahAvIraM vadati namasaMti 2 jAmeva disi pAubhRtA tAmeva disi paDigayA 4 // sUtraM 21 // tate NaM se mehe kumAre sayameva paMcamuTThiyaM loyaM kareti 2 jeNAmeva samaNe 3 teNAmeva uvAgacchati 2 samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikhutto pAyAhiNaM pAhiNaM kareti 2 vaMdati namaMsati 2 evaM vadAsI-zrAlitte NaM bhaMte ! loe, palitte NaM bhaMte ! loga, prAlittAlitte NaM bhaMte ! loe jarAe maraNeNa ya, se jahANAmae keI gAhAvatI zrAgAraMsi jhiyAyamANAMsi je tattha bhaMDe bhavati appabhA(sA)re mollagurue taM gahAya zrAyAe egaMtaM zravakamati esa me NityArie samANe pacchA purA (chAurassa) hiyAe suhAe khamAe NissesAra prANugAmiyattAe bhavismati evAmeva mamavi ege pAyAbhaMDe i8 kate pie maNunne maNAme esa me nitthArie samANe saMsAravoccheyakare bhavissati, taM icchAmi NaM desANuppiyAhiM samameva pavAviyaM sayameva muMDAviyaM sehAviyaM mikkhAviyaM sayameva aAyAra-goyara-viNayaverAiya-caraNakaraNa-jAyAmAyAvattiyaM dhammamAikkhiyaM 1 / tate NaM samaNe bhagavaM mahAvIre mehaM kumAraM sayameva pavA. veti sayameva aAyAra jAva dhammamAtikkhai-evaM devANuppiyA ! gaMtavvaM ciTTitavvaM misIyavvaM tuyaTTiyavvaM bhujiyavvaM bhAsiyav evaM uTThAe uTThAya pANehiM bhUtehiM jIvehiM sattehiM saMjameNaM saMjamitavvaM ariMsa ca NaM zra? No pamAdeyatvaM 2 / Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4.] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturko vimAnaH tate NaM se mehe kumAre samaNassa bhagavatro mahAvIrassa aMtie imaM eyArUvaM dhammiyaM uvaesaM Nisamma samma paDivajai tamANAe taha gacchai taha ciTThai jAva uTThAe uTThAya pANehiM bhUtehiM jIvehiM sattehiM saMjamai 3 // sUtraM 30 // . je divasaM ca NaM he kumAre muMDe bhavittA zrAgArAgro aNagAriyaM pavaie tassa NaM divasassa puvvAvararAhakAlasamayaMsi samaNANaM niggaMyANaM ahArAtiNiyAe senAsaMthAraesu vibhajamANesu mehakumArassa dAramUle sejAsathArae jAe yAvi hotthA 1 / tate NaM samaNA NiggaMthA puvvarattAvarattakAlasamayaMsi vAyaNAe pucchaNAe pariyaTTaNAe dhammANujogaciMtAe ya uccArassa ya pAsavaNassa ya aigacchamANA ya niggacchamANA ya appegatiyA mehaM kumAraM hatthehi saMghaTTati evaM pAehiM sIse poTTe kAyaMsi appegatiyA zrolaMDeti appegaiyA polaMDei appegatiyA pAya-raya-reNuguDiyaM kareMti 2 / evaMmahAliyaM ca NaM rayaNIM mehe kumAre No saMcAeti khaNamavi acchi nimIlittae 2 / tate NaM tassa mehassa kumArassa. ayameyAkhve abhatthie jAva samuppajjitthA evaM khalu ahaM seNiyassa ranno putte dhAriNIe devIe attae mehe jAva samaNayAai, taM jayA NaM ahaM agAramajjhe va(Ava)sAmi tayA NaM mama samaNA NiggaMthA pADhAyaMti parijANaMti sakkAreMti sammANati aTThAI heUti pasiNAtiM kAraNAI vAkaraNAI zrAtikakhaMti iTThAhiM kaMtAhiM vaggUhiM pAlaveMti saMlaveMti 3 / jappabhitiM ca NaM ahaM muMDe bhavittA AgArAyo aNagAriyaM pavvaie tappabhiti ca NaM mama samaNA no zrAdAyati jAva no saMlavaMti, aduttaraM ca NaM mama samaNA NiggaMthA rAyo pujvarattAvarattakAlasamayaMsi vAyaNAe pucchaNAe jAba mahAliyaM ca NaM rattiM no saMcAemi acchi NimilAvettae, taM seyaM khalu majjha kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe jAva teyasA jalaMte samaNaM bhagavaM mahAvIraM zrApacchittA. puNaravi zrAgAramajjhe vasittaettikaTTu evaM saMpeheti Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [11 zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram : adhyayanaM 1 ] 2 aTTa-duhaTTa-vasaTTa mANasagae NiyapaDirUviyaM ca NaM taM rayaNiM khaveti 2 karalaM pAuppabhAyAe suvimalAe rayaNIe jAva teyasA jalaMte jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNAmeva upAgacchati 2 tikhutto zrAdAhiNaM padAhiNaM karei 2 vaMdai namasai 2 jAva pajjuvAsai 4 // sU0 31 // tate NaM mehAti samaNe bhagavaM mahAvIre mehaM kumAraM evaM vadAsI-se guNaM tuma mehA ! rAyo puvvarattAvarattakAlasamayaMsi samaNehiM niggaMthehiM vAyaNAe pucchaNAe jAva mahAliyaM ca NaM rAI No saMcAemi muhuttamavi acchi nimilAvettae 1 / tate NaM tubhaM mehA ! ime eyArUve abhatthie jAva samupajitthA-jayA NaM ahaM agAramajhe vasAmi tayA NaM mama samaNA niggaMthA pADhAyaMti jAva pariyANaMti, jappabhitiM ca NaM muMDe bhavittA zrAgArAgro aNagAriyaM pavvayAmi tappabhittiM ca NaM mama samaNA No thADhAyaMti jAva no pariyANaMti aduttaraM ca NaM samaNA niggaMthA rAyo appegatiyA vAyaNAe jAva pAyarayareNuguDiyaM kareMti 2 / ta seyaM salu mama kallaM pAuppabhAyAe (rayaNIe) samaNaM bhagavaM mahAvIraM zrApucchittA puNaravi zrAgAramajjhe zrAvasittaettikaTTu evaM saMpehesi 2 aTTaduhaTTa-vasaTramANase jAva rayaNI khavesi 2 jeNAmeva ahaM teNAmeva havvamAgae, se NUNaM mehA ! esa atthe sama? ?, haMtA pratye sama? 3 / evaM khalu mehA ! tumaM izro tacce aIe bhAggahaNe veSaDDhagiripAyamale vaNayarehiM NivattiyaNAmadhejje sete saMkhadala-ujala-vimala-nimmala dahighaNa-gokhIra-pheNa-rayaNiyarappayAse sattussehe NavAyae dasapariNAhe sattaMgapatiTTie same susaMThie some samie (sommasammie) suruve purato udagge samUsiyasire suhAsaNe piTThayo varAhe atiyAkucchI acchiddakucchI alaMbakuccho palaMba laMbodarAharakare dhaNupaTTA gai-visiTThapuDhe allINa-pamANajutta-TTiyApIvara-gattAvare (abhuggaya-maula-malliyA-dhavaladaMte thAnAmiya-cAdalaliya-saMvaillataggasuDe) Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 ] . .. [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH allINapamANa-juttapucche paDipunna-sucAru-kummacalaNe paMDura-suvisuddha-niddha-Nisvahaya-visatiNahe chaddate sumeruppabhe nAmaM hatthirAyA hotthA, tattha NaM tumaM mehA ! bahUhiM hatthIhi ya hatthINiyAhi ya loTTaehi ya loTTiyAhi ya kalabhehi ya kalabhiyAhi ya saddhiM saMparibuDe hatthisahassaNAyae desae pAgaTThI paTTavae jUhabaI vaMdapariyaTTae annesiM ca bahUNaM ekallANaM hatthikalabhANaM pAhevaccaM jAva viharasi 4 / tate NaM tumaM mehA ! Nicappamatte saI palalie kaMdapparaI mohaNasIle avitarAhe kAmabhogatisie bahUhiM hatthIhi ya jAva saMparibuDe veyaDagiripAyamUle girIsu ya darIsu ya kuharesu ya kaMdarAsu ya ujjharesu ya nijharesu ya viyaraesu ya gaddAsu ya pallavesu ya cillalesu ya kaDayesu ya kaDayapallalesu ya taDIsu ya viyaDIsu ya TaMkasu ya kUDesu ya siharesu ya pabhAresu ya maMcesu ya mAlesu ya kANaNesu ya vaNesu ya vaNasaMDesu ya vaNarAIsu ya nadIsu ya nadIkacchesu ya jUhesu ya saMgamesu ya vAvIsu ya pokkhariNIsu ya dIhiyAsu ya gujAliyAsu. ya saresu ya sarapaMtiyAsu ya sarasarapaMtiyAsu ya vaNayaraehiM dinaviyAre bahUhiM hatthIhi ya jAva saddhiM saMparibuDe bahuviha-tarupallava-paura-pANiyataNe nibhae nirubbigge suhaMsuheNaM viharasi 5 / tate NaM tumaM mehA ! annayA kayAI pAusa-barisAratta saraya-hemaMta-vasaMtesu kameNa paMcasu uUsu samatikkatesu gimhakAlasamayaMsi jeTTAmUlamAse pAyavaghaMsa-samuTThieNaM sukkataNapatta-kayavara-mAruta-saMjoga-dIvieNaM mahAbhayaMkareNaM huyavaheNaM vaNadavajAlA-saMpalittesu varNatesu dhUmAulAsu disAsu mahAvAyavegeNaM saMghaTTiesu chinnajAlesu zrAvayamANesu pollarukkhesu aMto 2 jhiyAyamANesu mayakuhita-viNiviThTha-kimiya(Na)(mava)-kaddama-nadIviyaraga-jigaNa-pANIyaMtesu varNatesu bhiMgAraka-dINakaMdiyaravesu khara-pharasa-aNi?-riTTa-vAhita-vidda maggesu dumesu tarAhAvasa-mukka-pakkha-payaDiya-jibbhatAluya-asaMpuDitatuDa-pakkhisaMghesu sasaM Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram / adhyayanaM 1 ] [41 tesu gimha-umhaurAha-vAya-kharapharUma-caMDamAruya--suktaNapatta-kayavara-vAulibhamaMtaditta-saMbhaMta-sAvayAula-migatarAhA-baddhacirahapaTTesu girivaresusaMvaTTiesu tatyamiya-pasava-sirIsive abadAliya-bayaNa-vivara-NilAliyaggajIhe mahaM. tatuba-iva-punnakanne saMkuciyathora-pIvarakare UsiyalagUle pINAiya-virasa-raDiyasabeNaM phoDayaMteva aMbaratalaM pAyadadaraeNaM kaMpyaMteva meizitalaM viNimmuyamANe ya sIyAraM sabato samaMtA valliviyANAI chidamANe svakhasaharasAti tattha subahUNi NollAyaMte viNaTTaraTThava NavariMde vAyAivva poe maMDalavAevva paribhamaMte abhikkhaNaM 2 liMDaNiyaraM pamucamANe 2 bahUhi hatthIhi ya jAva saddhiM disodisiM vippalAitthA 6 / tattha NaM tumaM mahA ! junne jarAjajariyadehe yAure jhaMjhie pivAsie dubbale kilaMte naTusuie mUDhadisAe sayAto jUhAto vippahUNe vaNadavajAlApAraddhe urAheNa tarAhAe ya chuhAe ya parabbhAhae samANe bhIe tatthe tasie uvigge saMjAtabhae savvato samaMtA zrAdhAvamANe paridhAvamANe egaM ca NaM mahaM saraM appodayaM paMkabahulaM atistheNaM pANiyapAe uinno 7 / tattha NaM tumaM mehA! tIramatigate pANiyaM asaMpatte aMtarA ceva sesi visanne, tatha NaM tumaM mehA! pANiyaM pAissAmittikaTaTu hatthaM pasAresi, sevi ya te hatthe udagaM na pAvati, tate NaM tuma mehA ! puNaravi kAyaM paccuddharissAmItikaTu baliyatarAyaM paMkasi khutte / tate NaM tume mehA! annayA kadAi ege ciranijjUDhe gayavarajuvANae sagAyo juhAyo karacaraNadaMta-musalappahArehiM vipparaddhe samAgo taM ceva mahaddahaM pANIyaM pAdeuM samoyareti 1 / tate NaM se kalabhae tumaM pAsati 2 taM pubaveraM samarati 2 zrAsurutte ruTe kuvie caMDikkie misimisemANe jeNeva tumaM teNeva uvAgacchati 2 tuma tikkhehiM daMtamusalehiM tikkhuno piTThato ucchubhati ucchubhittA puvvaveraM nijAeti 2 haTTata? pANiyaM piyati 2 jAmeva disiM pAu bhUe tAmeva disi paDigae 10 / tate NaM tava mehA ! sarIragaMsi vepaNA pAubhavitthA Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 ] [ zrIpadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH ujalA viulA (tiulA) kakkhaDA jApa durahiyAsA pittajara-pariMgayasarIreM dAhayaktIe yAvi viharityA 11 / tate NaM tuma mehA ! taM ujalaM jAva durahiyAsaM sattarAIdiyaM veyaNaM vedesi savIsaM vAsasataM paramAuM pAlaittA aTTavasamRduhaTTe kAlamAse kAlaM kiccA iheva jaMbuddIve bhArahe vAse dAhiNaDDamarahe gaMgAe mahANadIe dAhiNe kUle vijhagiriyAmUle egeNaM mattavaragaMdhahatthiANA egAe gayavarakareNUe kucchisi gayakalabhae jaNite 12 / tate NaM sA gayakala bheyA NavarAhaM mAsANaM vasaMtamAsaMmi tumaM payAyA, tate NaM tumaM mehA ! gambhavAsAyo vippamukke samANe gayakalabhae yAvi hotthA, rattuppalarattasUmA lae jAsumaNAratta-pArijattaya-lakkhArasa-sarasakuMkuma-saMbha bharAgavanne i8 Nigassa jUhavaiNo gaNiyAyAra-kaNeru kotyahatthI aNega-hatyisaya. saMparibuDe rammesu girikANaNesu suhasuheNaM viharasi 13 / tate NaM tuma mehA ! ummukkabAlabhAve jovaNagamaNupatte jUhavaiNA kAladhammuNA saMjutteNaM taM jUhaM sayameva paDivajasi 14 / tate NaM tuma mehA ! vaNayarehiM nivvattiya. nAmavejje jAva cadaMte merupame hatthirayaNe hotthA, tattha NaM tumaM mehA ! sattussahe (sattaMgapaiTThie) taheva jAva paDirUve, tattha NaM tumaM mehA ! sattamaiyassa jUhassa AhebaccaM jAva abhirametthA, tate NaM tumaM annayA kayAi gimhakAlasamayaMsi jeTThAmUle vaNadavajAlApalitesu vaNaMtesu sudhUmAulAsu disAsu jAva -maMDalavAeba tate NaM paribhamaMte bhIte tatthe jAva saMjAyabhae bahUhiM hatthIhi ya jAva kalabhiyAhi ya saddhiM saMparibuDe savvato samaMtA dimodisi vippalAitthA, tate NaM taba mehA ! taM vaNadavaM pAsitA ayameyArUve athie jAva samuppajitthA-kahirANaM manne mae ayameyArUve aggisaMbhave aNubhUyapuvve ?, tava mehA ! lessAhiM visujjhamANIhiM abhavasANeNaM sohaNeNaM subheNaM pariNAmeNaM tayAvaraNi jANaM kammANaM khovasameNaM IhApUha-maggaNa-gavesaNaM karemANassa sannipuvve jAtisaraNe samupanitthA. 15 / tate NaM tuma mehA ! Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakavAGga-sUtram // adhyayanaM 1 ] [45 eyamaTuM sammaM abhisamesi, evaM khalu mayA atIe docce bhAggahaNe iheva jaMbuhAve 2 bhArahe vAse viyaDDhagirisAyamUle jAra tattha gaNaM mahayA ayameyArUpe aggisaMbhave samaNubhUe 16 / tate NaM tuma mehA ! tasseva divasasa pudhApara(pabAvara)rAhakAlasamayaMsi niyaeNaM jUheNaM saddhiM samannAgae yAvi hotthA, tate NaM tuma mehA ! satussehe jAva sannipubve jAissaraNe caudda'te meruppabhe nAma hatthI hotthA 17 / tate NaM tujha mehA ! ayameyAkhve ajhathie jAra samuppajitthA-taM se khanu mama iyANiM gaMgAe mahAnadIe dAhiNillAme kUlasi vijhagiripApamUle davaggisaMjAya(maMtANa)kAraNaTThA saesa jUhaNaM mahAlayaM maMDalaM ghAittaettikaTu evaM saMpahesi 2 suhaMsuheNaM viharasi 18 / tate NaM tuma mehA ! annayA kadAiM paDhamapAusaMsi mahAvuTTikAyaMsi mannivaiyaMsi gaMgAe mahAnadIe adUrasAmaMte bahUhiM hatthIhiM jAva kalabhiyAhi ya manahi ya hatthisaehiM saMparibuDe egaM mahaM joyaNaparimaMDalaM mahatimahAlayaM maMDalaM ghAesi, jaM tattha taNaM vA pattaM vA kaTTha vA kaMTae vA layA vA vallI vA khANu vA rukkhe vA khuve vA taM savvaM tikhutto yAhuNiya egate eDesi 2 gaeNa uTThavesi hattheNaM gerAhasi [2 tA] tate NaM tumaM mahA ! tasseva maMDalasma adUramAmate gaMgAe mahAnadIe dAhiNille kUle vijhagiripAyamUle girIsu ya jAra viharasi 11 / tate NaM mehA ! annayA kadAi majhimara varisArasi mahAviTTikAyaMsi sannivaiyaMsi jeNeva se maMDale teNeva uvAgacchasi 2 dovbaMpi taccapi maMDalaM ghAesi 2 evaM carime vAsA. ratasei mahAvRTTikAyaMsi sannidaiyamANaMsi jeNeva se maMDale teNeva uvAgacchasi 2 taccApe maMDaladhAM karesi jaM tattha taNaM vA jAva suhaMsuheNaM viharasi 20 / aha mehA ! tuma gaiMdabhAvaMmi vaTTamANo kameNaM naliNivamA-vivahaNagare hemaMte kuMdaloddha-udvata-tusArapauraMmi ativakate ahiNave gimhasamayaMsi patte viyaTTamANesu vaNesu vaNakareNu(vaNareNu)-vivihadirANakayapaMsughAzro Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH kIlAkayapaMsughAyo tuma kusuma(uuyakusuma)kaya-cAmarakannapUra-parimaMDiyAbhirAmo mAvasa-vigasaMta-kaDalaDakilina gaMdhamadavAriNA surabhijaNiyagaMdho kareNuparivAri yo uusamatta-jaNitasobho kAle diNayara-karapayaMDe parisosiya-taruvarasihara-siridharAye (sIharabhImatara-daMsaNijje) bhigAra-ravaMtabheravarave gANAviha-pattakaThTha-taNa kayavaruddhata paimAruyAiddha-jahayala-paDumamANe(dumagaNe) vAuliyAdAruNatare tarAhAvasa-dosaDUsiya-bhamaMta-viviha-sAvayasamAule bhImadarisaNijje vaTTate dAmNaMmi gimhe mArutavasa-pasara-pasariya-viyaMbhieNaM amahiyabhAmabherava-ravaNagAreNaM mahudhArApaDiya-sittauDAyamANa dhagadhagadhagaM-tappaMdu(sad) drueNaM ditatarasaliMgeNaM dhUmamAlA uleNaM sAvayasayaMtakaraNeNaM abhahiyavaNadaveNaM jAlAloviya-niruddha-dhUmaMdhakArabhIyo pAyapAla(prAyavAloya)mahaMta-tubai'yaputra kanno yAkuciya-thora-pIvarakaro bhayavasa-(karAbhoyasavva)bhayaMta dittanayaNo vegeNa mahAmahobba pavaNolliyAmahallarUvo jeNeva ko te purA devaggibhayabhIyahiyaeNaM avagaya-taNappaesa-rukkho rukkhoso davaggi-saMtANakAraNahAe jeNeva maMDale teNeva pahArettha gamaNAe, eko tAva esa gamo 21 / tate NaM tuma mehA ! annayA kadAI kameNaM paMcasu uUsu samatikkatesu gimhakAla-samayaMsi jeTTAmUle mAse pAyavasaMghasa-samuTThieNaM jAva saMvaTTiesu miyapasu-pakkhisirIsive diso disi vippalAyamANesu tehiM bahUhi hatthIhi ya jAva kalabhiyAhi ya saddhi jeNeva maMDale teNeva pahAretya gamaNAe, tattha NaM arAga bahave sIhA ya vagyA ya vigayA ya dIviyA ya acchA ya taracchA ya pArAsarA yasaramA ya siyAlA virAlA suNahA kolA sasA kokaMtiyA cittA cillalA puvvapaviTThA aggibhayavihuyA egayano biladhammeNaM ciTThati 22 / tae NaM tumaM mehA ! jeNeva se maMDale teNeva uvAgacchasi 2 tA tehiM bahUhi sIhehiM jAva cilalaehi ya egayayo biladhammeNaM ciTThasi, tate NaM tumaM mehA !.pAeNaM gataM kaMDaissAmItikaTaTu pAe ukkhitte taMsiM ca NaM aMtaraMsi Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram / adhyayanaM 1 ] [ 47 annehiM balavantehiM sattehiM paNolijamANe 2 sasae aNupavi? 23 / tate NaM tumaM mehA ! gAyaM kaMDuittA puNaravi pAyaM paDiniksavissAmittikaTutaM sasayaM aNupaviTThapAsasi 2 pANANukaMpayAe bhUyANukaMpAe jIvANukaMpAe sattANukaMpayAe so pAe aMtarA ceva saMdhArie, no ceva NaM Nikkhitte, tate NaM tuma mehA ! tAe pANANukaMpayAe jAva sattANukaMpayAe saMsAre parittIkatte mANussAue nibaddhe 24 / tate NaM vaNadave aDDAtijAti rAtidiyAiM taM vaNaM jhAmei 2 niTThie uvarae uvasaMte vijmAe yAvi hotyA, tate NaM te bahave sIhA ya jAva cillalA ya taM vaNadavaM niTThiyaM jAva vijjhAyatti pAsaMti 2 tA aggibhayavippamukkA tarAhAe ya chuhAe ya parabbhAhayA samANA maMDalAto paDinikkhamaMti 2 savvato samaMtA vippasaritthA, [tae NaM te bahave hasthi jAva chuhAe ya pararubhAhayA samANA tayo maMDalAyo paDinivakhamaMti 2 diso disi vippasaritthA,] 25 / tae NaM tumaM mehA ! junne jarAjajariyadehe siDhila-valita-yApiNaddhagatte dubbale kilate jujie pivAsite atthAme abale aparakkame acaMkamaNo vA ThANukhaMDe vegeNa vippasarissAmittikaTu pAe pasAremANe vijjuhate viva rayatagiripabbhAre dharaNitalaMsi savvaMgehi ya sannivaie, tate NaM tava mehA ! sarIragaMsi veyaNA pAubbhUtA ujalA jAva dAhavakkaMtie yAvi viharasi, tate NaM tuma mehA ! taM ujjalaM jAva durahiyAsaM tinni rAiMdiyAiM veyaNaM veemANe viharittA egaM vAsasaMtaM paramAuM pAlaittA iheva jaMbuddIve 2 bhArahe vAse rAyagihe nayare seNitassa rano dhAriNIe devIe kucchisi kumArattAe paJcAyAe 26 // sUtraM 32 // tate NaM tumaM mehA ! ANupuvveNaM gambhavAsAyo nikkhate samANe ummukkabAlabhAve jovvaNagamaNupatte mama aMtie muMDe bhavittA zrAgArAgro aNagAriyaM pavvaie, taM jati jAva tume mehA ! tirikkha-joNiya-bhAvamuvagaeNaM apaDiladdha-saMmattarayaNalaMbheNaM se pANe (pAye) pANANukaMpayAe jAva aMtarA ceva saMdhArite no ceva NaM nikkhitte Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: caturtho vibhAgaH kimaMga puNa tumaM mehA ! iyANi vipulakula-samubhaveNaM niruvahaya-sarIra. daMta(patta)laddhapaMciMdieNaM evaM uTThANa-bala-vIriya-purisagAra-parakkamamaMjutteNaM mama aMtie muMDe bhavittA zrAgArAto aNagAriyaM pavvatie samANe samaNANaM niggaMthANaM rAyo puvvarattAvaratta-kAlasamayaMsi vAyaNAe jAva dhammANuyogaciMtAe ya ucArarasa vA pAsavaNassa vA anigacchamANANa yanigganchamANANa ya hatthasaMghaTTaNANi ya pArasaMghaTTaNANi ya jAva rayareNuguDaNANi ya no samma sahasi khamasi titikkhasi ahiyAsesi ? 1 / tate NaM tassa mehassa aNugArassa samaNassa bhagavato mahAvIrassa aMtie etamaTuM socA Nisamma subhehiM pariNAmehiM pasatthehiM ajjhavasANehiM lessAhiM visujbhamANIhi tayAvaraNijANaM kammANaM khayovasameNaM IhAvU(po)ha-maggaNa-gavesaNaM karemANassa sannipubve jAtIsaraNe samuSpanne, etamaTTha sammaM abhisameti 2 / tate NaM se mehe kumAre samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM saMbhAriyaphuvva-(bhave)jAtIsaMbharaNe duguNANIyasaMvege pANaMdayaMsupunnamuhe harisavaseNaM dhArAhayakadaMbakaM piva samussasitaromakUve samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdati namaMsati 2 tA evaM vadAsI-grajapabhitI NaM bhaMte ! mama do acchINi mottRRNaM avasese kAe samaNANaM NiggaMthANaM nisa?ttikaTTu puNaravi samaNaM bhagavaM mahAvIraM vadati namaMsati 2 evaM vadAsI-icchAmi NaM bhaMte ! iyANiM doccapi sayameva pavvAviyaM sayameva muMDAviyaM jAva sayameva aAyAragoyaraM jAyAmAyAvattiyaM dhammamAtikkhaha 3 / taeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre mehaM kumAraM sayameva pavAvei jAva jAyAmAyAvattiyaM dhammamAikkhai, evaM devANuppiyA ! gantavvaM evaM ciTThiyatvaM evaM NisIyavvaM evaM tuyaTTiyavva evaM bhujiyavvaM bhAsiyadhvaM uTThAya 2 pANANaM bhUyANaM jIvANaM sattANaM saMjameNaM saMjamitavvaM, tate NaM se mehe samaNassa bhagavato mahAvIrassa ayameyAvaM dhammiyaM uvaesaM samma paDicchati 2 taha ciTThati jAva saMjameNaM saMjamati, tate NaM se mehe aNagAre jAe IriyAsamie aNagAravanno bhANiyanvo 4 / Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 46 zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram // adhyayanaM 1 ] tate NaM se mehe zraNagAre samaNassa bhagavato mahAvIrassa aMtie etAruvANaM therANaM sAmAtiyamAtiyANi ekArasa aMgAti ahijjati 2 tA bahUhiM cautthachaTTaTThama-dasama duvAlasehiM mAsaddha mAsakhamaNehiM appANaM bhAvemANe viharati, tate NaM samaNe bhagavaM mahAvIre rAyagihAyo nagarAyo guNasilAmo cetiyAyo paDinikkhamati 2 bahiyA jaNavayavihAraM viharati 5 // sUtraM 33 // tate NaM se mehe aNagAre annayA kadAi samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdati namaMsati 2 evaM vadAsI-icchAmi NaM bhaMte ! tumbhehiM abbhaNunAte samANe mAsiyaM bhikkhupaDimaM uvasaMpajittANaM viharittae, ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibandhaM kareha 1 / tate NaM se mehe samajeNaM bhagavayA mahAvIreNa abhagunnAte samANe mAsiyaM bhikhupaDimaM uvasaMpajittANaM viharati, mAsiyaM bhikkhupaDimaM ahAsuttaM grahAkappaM grahAmaggaM jAva sammaM kAraNaM phAseti pAleti sobheti tIreti kiTTati sammaM kAraNa phAsettA pAlittA sobhettA tIrettA kiTTattA puNaravi samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdati namaMsati 2 ttA evaM vadAsIicchAmi NaM bhaMte ! tumbhehiM abbhaNunAte samANe domAsiyaM bhikkhupaDimaM uvasaMpajittA NaM viharittae 2 / ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibandhaM kareha, jahA paDhamAe abhilAvo tahA docAe taccAe cautthAe paMcamAe chammAsiyAe sattamAsiyAe paDhamasattarAiMdiyAe doccaM sattarAtidiyAe taiyaM sattarAtidiyAe ahorAtidiyAevi egarAiMdiyAevi 3 / tate NaM se mehe zraNagAre bArasa bhikkhupaDimAzro sammaM kAraNaM phAsettA pAlettA sobhettA tIrettA kiTTottA puNaravi vaMdati namasai 2 tA evaM vadAsI-icchAmi NaM bhaMte ! tumbhehiM abbhaNunAe samANe guNarataNasaMvaccharaM tavokamma uvasaMpajitA NaM viharittae, ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdhaM kareha 4 / tate NaM se mehe zraNagAre paDhamaM mAsaM cautthaMcauttheNaM aNivikhatteNaM tavokammeNaM diyA gaNukku. Due sUrAbhimuhe pAyAvaNabhUmIe pAyAvemANe rattiM vIrAsaNeNaM avAuDaeNaM, Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vimAgaH doccaM mAMsaM chaTuM?NaM aNivikhataNaM jAva avAuDaeNa, taccaM mAmaM aTThamaMTTameNaM aANAkkhattaNaM jAva avAuDaeNa, cautthaM mAsaM dasamaM 2 aNikkhitteNaM tabokammeNaM diyA ThANuvakuDUe sUrAbhimUhe aAyAraNabhUmIe pAyAvema.Ne rati vIrAsaNeNaM aghAuDaeNaM, paMcamaM mAsaM duvAlamamaM 2 aNikhitteNaM tabokammeNaM diyA gaNukkuDUe sUrAbhimuhe pAyAvaNabhUmie thAyAvemANe rattiM vIrAsaNeNaM avAuDateNaM 5 / evaM khalu eeNaM abhilAveNaM chaThe codasamaM 2 sattame solasamaM 2 aTThame aTThArasamaM 2 navame vIsatima 2 dasame bAvIsatima 2 ekArasame caubbIsatimaM 2 bArasame chabbIsatimaM 2 nerasame aTThAvIsatimaM 2 codasame tIlaimaM 2 paMcadasame battIsatimaM 2 solamame caurta satimaM 2 aNikkhitteNaM tavokammeNaM diyA gaNukkuDaeNaM sUgabhimuhe pAyAvagabhUmIe pAyAvemANe rattiM vIrAsaNeNa ya avAuDateNa ya 6 / tate NAM se mehe aNagAre guNarayaNasaMvaccharaM tavokapma grahAsuttaM jAva sammaM kAraNaM phAsei pAlei sobhei tIrei kiTTeDa, ahAsuttaM ahAkappaM ahAmaggaM phAsettA pAlettA sohettA tIrettA kittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdati namaMsati 2 bahUhiM cauttha-chaTTaTThamadasamaduvAlasehiM mAsaddhamAmakhamaNehiM vicitehiM tavokammehi appANaM bhAvemANe viharati 7 // sUtraM 34 // tate NaM se mehe aNagAre teNaM urAleNaM vipuleNaM sassirIpaNaM payatteNaM paggahieNaM kalANeNaM siveNaM dhanneNaM maMgalleNaM udaggeNaM . udAraeNaM uttameNaM mahAgubhAveNaM tavo kammeNaM sukke bhukkhe lukkhe nimmaMse nissoNie kirikiDiyAbhUe aTTiyammAvaNaddha kise dhamaNisaMtae jAte yAvi hotthA, jIvaM jIveNaM gacchati jIvaM jIveNaM ciTThati bhAsaM bhAsittA gilAyati bhAsaM bhAsamANe gilAyati bhAsaM bhA.sassAmitti gilAyati, se jahA na.mae iMgAlasagaDiyAi vA kaTThasagaDiyAi vA pattasagaDiyAi vA tilasagaDiyAi vA eraMDakaTThasagaDiyAi vA urAhe dinnA sukA samANI sasadda gacchai, sasaha : ciTThati, evAmeva mehe aNga re sasa gacchai saMsaha cii, ucie taveNaM Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 1 zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram :: adhyayanaM 1 / avacite maMsasoNieNaM huyAsaNe iva bhAsarAsiparicchanne taveNaM teeNaM tavateyasirIe atIva atIva uvasobhemANe 2 ciTThati 1 / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre zrAigare titthagare jAva putrANupuci caramANe gAmANugAmaM dutijamANe suhaMsuheNaM viharamANe jeNAmeva rAyagihe nagare jeNAmeva guNasilae cetie teNAmeva uvAgacchati 2 ttA grahApaDisvaM umgahaM uggirihattA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANe viharati 2 / tate NaM tassa mehassa aNagArassa rAyo puvvarattAvarattakAlasamayaMsi dhammajAgariyaM jAgaramANassa ayameyArUve ajjhasthite jAva samupajitthAevaM khalu ahaM imeNaM urAleNaM taheva jAva bhAsaM bhAsissAmIti gilAmi taM asthi tA me uTThANe kamme bale vIrie purisakAraparakame saddhA ghiI saMvege taM jAva tA me asthi uTThANe kamme bale vIrie purisagAraparakame saddhA dhiI saMvege jAra ime dhammAyarie dhammovadesae samaNe bhagavaM mahAvIre jiNe suhatthI viharati tAva tAva me seyaM kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe jAva teyamA jalate sUre samaNaM 3 vaMdittA namaMsittA samaNeNaM bhagavatA mahAvIreNaM abhaNunAyassa samANassa sayameva paMca mahabbayAI pAruhittA goyamAdie samaNe niggaMthe niggathIyo ya khAmettA tahArUvehiM kaDAIhiM therehiM saddhiM viulaM pavvayaM saNiyaM saNiyaM durUhati durUhittA sayameva mehaghaNasannigAsaM puDhavisilApaTTayaM paDilehettA saMlehaNAbhUsaNAe jhUsiyassa bhatANa-paDiyAikkhitassa pAyovagayassa kAlaM aNavakaMkhamANassa viharittae 3 / evaM saMpeheti 2 kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe jAva jalate jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchati 2 samaNaM 3 tikkhuno zrAdAhiyAM padAhiyAM karei 2 tA vaMdati namaMsati 2 nacAsanne nAtidUre sussUsamANe namaMsamANe abhimuhe viNaegAM paMjaliyapuDe pajjuvAsati 4 / mehetti samaNe bhagavaM mahAvIre mehaM aNagAraM evaM vadAsI-se gUNaM tava mehA ! rAyo puvva meghaNasAgaDiyAivikhatamala pAupabhASA 2 samaNaM nAtidUre muhAta samayo Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: caturtho vibhAgaH rattAvarattakAlasamayaMsi dhammajAgariyaM jAgaramANassa ayameyArUve ajjhatthite jAva samupajitthA evaM khalu ahaM imegAM aorAlegAM jAva jeNeva ahaM teNeva havvamAgae, se gUgAM mhA aTTe sama? ?, haMtA asthi, ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdha kareha 5 / tate gAM se mehe aNagAre samaNegAM bhagavayA mahAvIregAM abbhaNunAe samANe haTTa jAka hiyae uThAe u?I 2 ttA samaNaM 3 tikkhuttoM AyAhiNaM payAhiNaM karei 2 ttA vaMdai namasai 2 tA sayameva paMca mahavvayAiM prArubhei 2 nA goyamAti samaNe niggaMthe niggaMthIyo ya khAmeti khAmettA ya tahAkhvehiM kaDAIhiM therehiM saddhiM vipulaM pavvayaM saNiyaM 2 durUhati 2 sayameva mehaghaNa-sannigAsaM puDhavisilApaTTayaM paDilehati 2 uccArapAsavaNabhUmi paDalehati 2 dambhasaMthAragaM saMtharati 2 dambhasaMthAragaM durUhati 2 puratyAbhimuhe saMpaliyaMkanisanne karayalapariggahiyaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu evaM vadAsI-namo'thu NaM arihaMtANaM bhagavaMtANaM jAva saMpattANaM, Namo'tthu NaM samaNassa bhagavayo mahAvIrassa jAva saMpAviukAmassa mama dhammAyariyassa, vaMdAmi NaM bhagavaMtaM tatthagayaM ihagae pAsau me bhagavaM tatthagate ihagataMtikaTu vaMdati namaMtai 2 tA evaM vadAsI-pubbiMpiya NaM mae samaNassa 3 aMtie savve pANAivAe paJcakkhAe musAvAe adinnAdANe mehuNe pariggahe kohe mANe mAyA lobhe pejje dose kalahe abbhakkhANe pesunne paraparivAe aratirati mAyAmose micchAdasaNasalle paJcakkhAte, iyANiMpiNaM ahaM tasseva aMtie savvaM pANAtivAyaM paJcakkhAmijAva micchAdasaNasallaM paJcakkhAmi, savvaM asaNapANakhAdimasAtimaM caunvihaMpi zrAhAraM paJcakkhAmi jAvajjIvAe, jaMpi ya imaM sarIraM iTTakaMtaM piyaM jAva vivihA rogAyaMkA parIsahovasaggA phusaMtItikaTTu eyaMpiya NaM caramehiM UsAsanissAsehiM vosirAmittikaTaTu saMlehaNA-bhUsaNAjhasie bhattapANa-paDiyAikkhie pAyovagae kAlaM. aNavarkakhamANe viharati, tate NaM te therA bhagavaMto mehassa zraNagArassa agilAe Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIjJAtAdharmakathAGga-sUtram // adhyayanaM 1 ] [.53 veyAvaDiyaM kareMti 6 / tate NaM se mehe aNagAre samaNassa bhagavazro mahAvIrassa tahArUvANaM therANaM aMtie sAmAiyamAjhyAI ekArasa aMgAiM ahijittA bahupaDipunnAI duvAlasa varisAiM sAmanapariyAgaM pAuNittA mAsiyAe saMlehaNAe appANaM jhosettA sarTi bhatAI aNasaNAe chedettA bhAlotiyapaDikkate uddhiyasalle samAhipatte ANupuvveNaM kAlagae, tate NaM te therA bhagavaMto mehaM aNagAraM pANupuvveNaM kAlagaNaM pAseMti 2 parinivvANavattiyaM kAussagaM kareMti. 2 mehassa pAyArabhaMDayaM gehaMti 2 viulAyo pavvayAyo saNiyaM 2 pacorahaMti 2 jeNAmeva guNasilae ceie jeNAmeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNAmeva uvAgacchati 2 tA samaNaM 3 vaMdati namaMsaMti 2 tA evaM cayAsI-evaM khalu devANuppiyANaM aMtevAsI mehe NAmaM zraNagAre pagaibhadae jAva viNIte se NaM devANuppiehiM abbhaNunAe samANe gotamAtie samaNe niggaMthe niggaMthIyo ya khAmettA amhehiM saddhiM viulaM pavvayaM saNiyaM 2 durUhati 2 sayameva meghaghaNasannigAsaM puDhavisilaM paTTayaM paDileheti 2 bhattapANa-paDiyAikkhitte aNupuvveNaM kAlagae esa NaM devANuppiyA ! mehassa aNagArassa aAyArabhaMDae 7 // sUtraM 35 // __ bhaMtetti bhagavaM gotame samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdati namaMsati 2 tA evaM vadAsI-evaM khalu devANuppiyANaM aMtevAsI mehe NAma aNagAre se NaM bhaMte ! mehe aNagAre kAlamAse kAlaM kiccA kahiM gae kahiM uvavanne ?, gotamAdi samaNe bhagavaM mahAvIre bhagavaM goyama evaM vayAsI-evaM khalu goyagA! mama aMtevAsI mehe NAmaM aNagAre pagatibhaddae jAva viNIe se NaM tahArUvANaM therANaM aMtie sAmAiyamAjhyAti ekArasa aMgAti ahijati. 2 bArasa bhikkhupaDimAyo guNarayaNasaMvaccharaM tavokammaM kAraNaM phAsettA jAva kittA mae abbhaNunAe samANe goyamAi there khAmei 2 tahAsvehiM jAva viulaM pavvayaM durUhati 2 dabbhasaMthAragaM saMtharati 2 dabbhasaMthArovagae sayameva paMca Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54) [ zrImadAgamasudhAsindhuH ma caturtho vibhAgaH mahabbae ucArei bArasa vAsAtiM sAmagaNaparigAyaM pAuNittA mAsiyAe saMlehaNAe apANaM jhUsittA saTTi bhattAtiM aNasaNAe chedettA bAloiyapaDikkate uddhiyasalle samAhipatte kAlamAse kAlaM kicA uddhaM caMdimasUraga. hagaNa-NakkhattatArArUvANaM bahUI joyaNAI bahUI joyaNasayAI bahUI joyaNasahassAI bahUI joyaNasayasahassAI bahUi joyaNakoDIyo bahUi jozraNakoDAkoDIyo u8 dUraM uppaittA sohaMmIsANa-saNaMkumAra-mAhiMda baMbha-laMtagamahAsuka sahassArANaya-pANayAraNaccute tigiNa ya aTThArasuttare geveja-vimANAvAmasae vIivaittA vijae mahAvimANe devattAe uvavaraNe, tattha NaM atthegaiyANaM devANaM tettIsaM sAgArovamAI ThiI parANattA, tattha NaM mehassavi devassa tettIsaM sAgarovamAtiM ThitI pannattA 1 / esa NaM bhaMte ! mehe deve tAyo devaloyAyo pAukkhaeNaM ThitikkhaeNaM bhavakkhaeNaM azAMtaraM cayaM caittA kahiM gacchihiti kahiM uvavajihiti ? goyamA ! mahAvidehe vAse sijjhihiti bujhihiti mucihiti parinivAhiti savvadukkhANamaMtaM kAhiti 2 / evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM thAigareNaM titthagareNaM jAva saMpatteNaM appopAlaMbhanimittaM paDhamassa nAyajmayaNassa ayama8 pannatte tibemi 3 // sUtraM 36 // paDhamaM yajjhayaNaM samattaM / // iti prathamamadhyayanam // 1 // // 2 // atha saMghATAkhyaM dvitIyamadhyayanam // jati NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM paDhamassa nAyajjhayaNassa zrayama? patnatte bitIyassa NaM bhaMte / nAyajjhayaNassa ke aTTha patnatte ?, evaM khalu jaMba ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe NAmaM nayare hotthA vanayo 1 / tassa NaM rAyagihassa nagarassa bahiyA uttarapuracchime disIbhAe guNasilae nAmaM cetie hotthA vanno, tassa NaM guNasilayassa cetiyassa adUrasAmaMte Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram :: adhyayanaM 1 ] . ettha NaM mahaM ege jirANujANe yAvi hotthA viNadevaule parisaDiyatoraNaghare nA gAviha guchagumma-layAvalli-vacchacchAie aNega-vAlasaya-saMkaNijje yAvi hotthA 2 / tarasa NaM jinnujANassa bahumajhadesabhAe estha NaM mahaM ege bhaggakUvae yAvi hotthA, tasta NaM bhaggakUvassa adUrasAmaMte ettha NaM mahaM ege mAluyAkacchapa yAvi hotthA, kirAhe kirAhobhAse jAva ramme ghanakaDiyaDacchAe mahAmeha-niuraMbabhUte (pattie puSphie phalie hariyagare-rijamANe sirIe aIva aIva uvamobhemANe ciTThai)bahUhiM ruka khehi ya gucchehi ya gummehi ya layAhi ya vallIhi ya kusehi ya (kUviehi ya) khANu(satta) hi ya saMcchanne palicchanne yaMta jhumire bAhiM gaMbhIre aNega-vAlasaya-saMkaNijje yAvi hotyA 3 // sUtraM 37 // tatya NaM rAya:gahe nagare dharaNe nAmaM satthavAhe aDDe ditte jAva viulabhattapANe, tassa NaM dharANa,ssa sasthavAhassa madA nAma bhAriyA hotthA suvumAlapANipAyA . bahINa-paDipurANA-paMciMdiyasarIrA lavakhaNa-vaMjaNa-guNovaveyA mANummANappamANa-paDipunna-sujAta-mavvaMgasudaraMgI sasisomAgArA kaMtA piyadaMsaNA surUvA karayala-parimiya-tivaliyamajmA kuMDalullihiya gaMDalehA komudi-rayaNiyara-paDipurANa somavayaNA siMgArAgAra-cArubesA jAva paDirUvA vaMbhA aviyAurI jANukopparamAyA yAvi hotthA // sUtraM 38 // tassa NaM dharaNassa satthavAhassa paMthae nAma dAsaceDe hotthA savvaMgasudaraMge maMsovacitta bAla-kIlAvaNa-kusale yAvi hotthA, tate NaM se dharANe satyavAhe rAyagihe nayare bahUNaM nagaranigama-seTimAthavAhANaM aTThArasarAha ya se.NayappaseNINaM bahusu kajjesu ya kuDubesu ya maMtesu ya jAva cakkhubhUte yAvi hotthA, niyagassavi ya NaM kuDubassa bahusu ya kajjesu jAva cakkhubhUte yAvi hotthA // sUtraM 31 // tattha NaM rAyagihe nagare vijae nAmaM takare hotthA, pAve caMDAlarUve bhImatara-ruddakamme thArUsiya-dittarattanayaNe kharapharusa-mahalla-vigayabIbhatyadADhie asaMpuDitauTTe uddhRyapainna-laMbaMtamuddhae bhamararAhuvanne niraNukose Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrImadAgamasudhAsindhuH caturtho vimAMgA niraNutAve dAruNa paibhae nisaMsatie(nisaMse) niraNukaMpe ahivva egaMtadiTThie khureva egaMtadhArAe giddheva zrAmisatallicche aggimiva savvabhakkhe jalamitra savvagAhI uvakaMcaNa-vaMcaNa-mAyAniyaDi-kUDakavaDa-sAisaMpayogabahule ciranagara-viNaTTha-duTTha-sIlAyAracaritte jayapasaMgI manapasaMgI bhojapasaMgI maMsapasaMgI dAruNe hiyayadArae (jaNahiyAkArae) sAhasie saMdhiccheyae uvahie vissaM bhaghAtI thAlIyaga-titthabheya-lahuhattha-saMpautte parassa davvaharaNaMmi nivvaM aNubaddhe tivvavere rAyagihassa nagarassa bahUNi igamaNANi ya niggamANi ya dArANi ya avadArANi ya chiDiyo ya khaMDIyo ya nagaraniddhamaNANi ya saMvaTTaNANi ya nibaTTaNANi ya jUvakhalayANi ya pANAgArANi ya vesAgA rANi ya taddArahANANi ya takaraTTANANi ya takaragharANi ya siMgADagANi - ya tiyANi ya caukkANi ya caccarANi ya nAgagharANi ya bhUyagharANi ya jakkhadeulANi ya sabhANi ya pavANi ya paNiyasAlANi ya sunnagharANi ya zrAbhoemANe 2 maggamANe gavasamANe, bahujaNassa chidde suH ya visamesu ya vihuresu ya vasaNesu ya abhudaesu ya ussavesu ya pasavesu ya tihIsu ya chaNesu ya jannesu ya pabvaNIsu ya mattapamattassa ya vakkhittassa ya vAularasa ya suhitassa ya dukkhiyassa ya didesasthassa ya vippavasiyasma ya maggaM ca chiddaca virahaM ca aMtaraM ca maggamANe gavesamANe evaM ca NaM viharati, bahiyAvi yaNaM rAyagihassa nagararasa pArAmesu ya ujANesu ya vAvipokkharaNIdIhiyA-gujAliyAsaresu ya sarapaMtiyAsu ya sarasarapaMtiyAsu ya jirANujANesu ya bhaggakUvaesu ya mAluyAkacchaesu ya susANaesu ya girikaMdara-leNa-uvaTThANesu ya bahujaNassa chiddesu ya jAva evaM ca NaM viharati // sUtraM 40 // tate NaM tIse bhaddAe bhAriyAe annayA kayAI pubbaratAvaratta-kAlasamayaMsi kuDubajAgariyaM jAgaramANIe zrayameyAruve ajjhathie jAva samupajityA-zrahaM dhagaNeNa satthavAheNa saddhiM bahUNi vAsANi saddapharisa-rasagaMdha Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram / / adhyayamaM 2 ] [ 57 rUvANi mANussagAI kAmabhogAI paccaNubhavamANI viharAmi, no cevaNaM ahaM dAragaM vA dArigaM vA payAyAmi 1 / taM dhannAzroNaM tAyo ammayAyo jAva suladdhe NaM mANussae jammajIviyaphale tAsiM ammayANaM jAsiM manne NigayakucchisaMbhU. yAtiM thaNaduddhaluddhayAti mahurasamullAvagAtiM mammaNapayaMpiyAti thaNamUlakakkha. desabhAgaM abhisaramANAti muddhayAiM thaNayaM pivaMti 2 / tato ya komalakamalo. vamehiM hatthehiM girAihaUNaM ucchaMge nivesiyAI deMti samullAvae pie sumahure puNo 2 maMjulappabhaNite, taM ahannaM adhannA apanA alkkhnn| akayapunnA etto egamavi na pattA, taM seyaM mama kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe jAva jalaMte dharaNaM satthavAhaM zrApucchittA dharANeNaM satthavAhega zramaNunAyA samANI subahu~ vipulaM asaNapANa-khAtimasAtimaM uvakkhaDAvettA subahu~ pupphavattha-gaMdhamallAlaMkAraM gahAya bahUhiM mittanAti-niyaga-sayaNa-saMbaMdhiparijaNamahilAhiM saddhiM saMparivuDA jAI imAI rAyagihassa nagarassa bahiyA NAgANi ya bhUyANi ya jakkhANi ya iMdANi ya khaMdANi ya ruhANi ya sevANi ya vesamaNANi ya tattha NaM bahUNaM nAgapaDimANa ya jAva vesamaNapaDimANa ya maharihaM puSphacaNiyaM karettA jAgupAyapaDiyAe evaM vaittae-jai NaM ahaM devANuppiyA ! dAragaM vA dArigaM vA payAyAmi to NaM ahaM tubbhaM jAyaM ca dAyaM ca bhAyaM ca akkhayaNihiM ca aNuvaDDhe mitti kaTu uvAti uvAittae 3 / evaM saMpeheti 2 kallaM jAva jalate jeNAmeva dharAgo satthavAhe teNAmeva uvAgacchati uvAgacchittA evaM vadAsI-evaM khalu ahaM devANuppiyA ! tubbhehiM saddhiM bahUI vAsAtiM jAva deMti samullAvae sumahure puNo 2 maMjulappabhaNite tagaNaM ahaM ahannA apunnA akayalakkhaNA etto egamavi na pattA, taM icchAmi NaM devANuppiyA ! tubbhehiM abhaNunAtA samANI vipulaM asaNaM 4 jAva aNuvaDDomi uvAiyaM karettae 4 / tate / dharaNe satthavAhe bhadauM bhAriyaM evaM vadAsI-mamaMpi ya NaM khalu devANuppie ! yA dAragaM vA dANavaDhe miti kA go yA! tumahata tagaNaM ahavANupiyA ! ya karettae Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 ) [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH esa ceva maNorahe-kahaM NaM tumaM dAragaM dAriyaM vA payAejasi ?, bhaddAe satthavAhIe eyamaTThamaNujANati, tate NaM sA bhaddA sasthavAhI dharaNeNaM satthavAheNaM abbhANunAtA samANI haTTatuTTa jAva hayahiyayA vipulaM asaNapANakhAtimasAtima uvakkhaDAveti 2 tA subahu~ pupphagaMdha-vasthamallAlaMkAraM gerAhati 2 sayAyo gihAyo niggacchati 2 rAyagihaM nagaraM majhamajheNaM niggacchati 2 nA jeNeva povakhariNI teNeva uvAgacchati 2 pukhariNIe tIre subahu~ puSpha jAva mallAlaMkAraM Thavei 2 pukkhariNiM zrogAhai 2 jalamajaNaM kareti jalakIDaM kareti 2 rAhAyA kayabalikammA ullapaDasADigA jAI tattha uppalAiM jAva sahassAttAI tAiM girAhai 2 pukkhariNIyo paccorahai 2 taM subahu~ puSphagaMdhamallaM gerAhati 2 jeNAmeva nAgagharae ya jAva vemamaNagharae ya teNeva uvAgacchati 2 tattha NaM nAgapaDimANa ya jAva vesamaNapaDimANa ya pAloe paNAmaM karei IsiM paccunnamai 2 lomahatthagaM parAmusai 2 nAgapaDimAyo ya jAva vesamaNapaDimAyo ya lomahattheNaM pamajati udagadhArAe abhukkheti 2 pamhalasukumAlAe gaMdhakAsAIe gAyAI lUhai 2 maharihaM vatthAruhaNaM ca mallArahaNaM ca gaMdhArahaNaM ca cunnAruhaNaM ca vannArahaNaM ca kareti 2 jAva dhUvaM Dahati 2 jAnupAyapaDiyA paMjaliuDA evaM vadAsI-jai NaM ahaM dAragaM vA dArigaM vA payAyAmi to NaM ahaM jAyaM ca jAva aNuvaDDhe mitti kaTu uvAtiyaM kareti 2 jeNeva pokkhariNI teNeva Agacchati 2 vipulaM asaNaM 4 zrAsAemANI jAva viharati, jimiyA jAva suibhUyA jeNeva sae gihe teNeva uvAgayA aduttaraM ca NaM bhaddA satthavAhI cAuddasaTTamuddiTTa-punnamAsiNIsu vipulaM asaNaM 4 uvakkhaDAta 2 bahave nAgA ya jAva vesamaNA ya uvAyamANI jAba evaM ca NaM viharati 5 // sUtraM 41 // tate NaM sA bhaddA satthavAhI annayA kayAi keNati kAlaMtareNaM zrAvannasattA jAyA yAvi hotthA 1 / tate NaM tIse bhadAe Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 56 zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram // adhyayanaM 2 ] satthavAhIe dosu mAsesu vItikkatesu tatie mAse vaTTamANe imeyAsve dohale pAubhUte-dhanAyo NaM tAyo ammayAyo jAva kayalakkhaNAyo NaM tAyo ammayAyo jAyo NaM viulaM asaNaM 4 subahuyaM pupphavattha-gaMdhamallAlaMkAraM gahAya mittanAti-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNa-nayaramahiliyAhi ya saddhiM saMparikhuDAyo rAyagihaM nagaraM majhamajheNaM niggacchati 2 jeNeva pukkhariNI teNeva uvAgacchati 2 pokkhariNIM zrogAhiMti 2 rAhAyAtro kayabalikammAyo savvAlaMkAravibhUsiyAyo vipulaM asaNaM 4 zrAsAemANIyo jAva paDibhujemANIyo dohalaM viNeti evaM saMpeheti 2 kallaM jAva jalaMte jeNeva dharANe satthavAhe teNeva uvAgacchati 2 dharaNaM satthavAhaM evaM vadAsI-evaM khalu devANuppiyA ! mama tassa gabbhassa jAva viNeti taM icchAmi NaM devANuppiyA ! tubbhehiM abbhaNunAtA samANI jAva viharittae grahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdhaM kareha 2 / tate NaM sA bhadA satthavAhI dharaNeNaM satthavAheNaM abbhaNunAyA samANI haTTatuTTA jAva vipulaM asaNaM 4 jAva rAhAyA jAva ulpaDasADagA jeNeva nAgagharate jAva dhUvaM dahati 2 paNAmaM kareti paNAmaM kareta jeNeva pokkhariNI teNeva uvAgacchati 2 tate NaM tAyo mittanAti jAva nagaramahilAyo bhadaM satthavAhiM savvAlaMkAravibhUsitaM kareti 3 / tate NaM sA bhaddA satthavAhI tAhiM mittanAtiniyagasayaNa-saMbaMdhiparijaNa-NagaramahiliyAhiM saddhiM taM vipulaM asaNaM 4 jAva paribhujamANI ya dohalaM viNeti 2 jAmeva disiM pAun tA tAmeva disi paDigayA 4 / tate NaM sA bhaddA satthavAhI saMpunnaDohalA jAva taM gambhaM suhaMsuheNaM parivahati, tate NaM sA bhaddA satthavAhI NavarAhaM mAsANaM bahupaDipunnANaM aTThamANa rAiMdiyANaM sukumAlapANipAdaM jAva dAragaM payAyA / tate NaM tassa dAragassa ammApiyaro paDhame divase jAtakammaM kareMti 2 taheva jAva vipulaM asaNaM 4 uvakkhaDAveMti 2 taheva mittanAti-niyayasayaNa Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 ] uvAiyaladdhe ammApiyaro nAyava bhAyaM [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH saMbaMdhi-pariyaNanagara-mahiliyAhi ya bhoyAvettA ayameyAsvaM gonnaM guNaniSphannaM nAmadhejjaM kareMti jamhA NaM amhaM ime dArae bahUNaM nAgapaDimANa ya jAva vesamaNapaDimANA ya uvAiyaladdhe NaM te hou NaM amhaM ime dArae devadinnanAmeNaM 6 / tate NaM tassa dAragassa ammApiyaro nAmadhijja kareMti devadinnetti, tate NaM tassa dAragassa ammApiyaro jAyaM ca dAyaM ca bhAyaM ca akkhayanihiM ca annuvddddeti||suutrN 42||tte NaM se paMthae dAsaceDae devadinassa dAragassa bAlaggAhI jAe, devadinnaM dArayaM kaDIe gerAhati 2 bahUhiM Dibhaehi ya DiMbhagAhi ya dAraehi ya dAriyAhi ya kumAraehi zra kumAriyAhi ya saddhiM saMparibuDe abhiramamANe abhiramati 1 / tate NaM sA bhaddA satthavAhI annayA kayAI devadinnaM dArayaM rAhAyaM kayabalikammaM kayakouyamaMgala-pAyacchittaM savAlaMkArabhUsiyaM kareti, paMthayassa dAsaceDayassa hatthayaMsi dalayati 2 / tate NaM se paMthae dAsaceDae bhadAe satthavAhIe hatthAtro devadinnaM dAragaM kaDie girAhati 2 sayAto gihAyo paDinikkhimati 2 bahUhiM Dibhaehi ya DibhiyAhi ya jAva kumAriyAhi ya saddhiM saMparituDe jeNeva rAyamagge teNeva uvAgacchai 2 devadinnaM dAragaM egate ThAveti 2 bahUhiM DiMbhaehi ya jAva kumAriyAhi ya saddhiM saMparibuDe pamatte yAvi hotthA (viharati) 3 / imaM ca NaM vijae takare rAyagihassa nagarassa bahUNi bArANi ya avadArANi ya taheva jAva zrAbhoemANe maggemANe gavesemANe jeNeva devadinne dArae teNeva uvAgacchai 2 devadinnaM dAragaM savvAlaMkAravibhUsiyaM pAsati pAsittA devadinnassa dAragassa zrAbharaNAlaMkAresu muchie gaDhie giddhe abhovavanne paMthayaM dAsaceDaM pamattaM pAsati 2 disAloyaM kareti karettA devadinnaM dAragaM gerAhati 2 kakkhaMsi alliyAveti 2 uttarijjeNaM pihei 2 sigdhaM turiyaM cavalaM cetiyaM rAyagihassa nagarassa avadAreNaM niggacchati 2 jeNeva jirANujANe jeNeva bhaggakUvae teNeva uvAgacchati 2 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram / adhyayanaM 2 ] [ 61 devadinnaM dArayaM jIviyAyo vavaroveti 2 zrAbharaNAlaMkAraM gerAhati 2 devadinnassa dAragassa sarIragaM nippANaM nicceTu jIviyavippajaDhaM bhaggakUvae pakkhivati 2 jeNeva mAluyAkacchae teNeva uvAgacchati 2 mAluyAkacchayaM aNupavisati 2 niccale niSphade tusiNIe divasaM khimANe ciTThati 4 / // sUtraM 43 // tate NaM se paMthae dAsaceDe to muhuttaMtarassa jeNeva devadinne dArae uvie teNeva uvAgacchati 2 devadinnaM dAragaM taMsi ThANaMsi apAsamANe royamANe kaMdamANe vilavamANe devadinnadAragassa savvato samaMtA maggaNagavesaNaM karei 2 devadinnassa dAragassa kathai sutiM vA khuti vA pauttiM vA alabhamANe jeNeva sae gihe jeNeva dharaNe satthavAhe teNeva uvAgacchati 2 dharANaM sasthavAhaM evaM vadAsI-evaM khalu sAmI ! bhadA satthavAhI devadinnaM dArayaM rAhAyaM jAva mama hatthaMsi dalayati tate NaM ahaM devadinnaM dArayaM kaDIe girAhAmi 2 jAva maggaNagavesaNaM karemi taM na Najati NaM sAmi ! devadinne dArae keNai hate vA avahie vA avakhitte vA pAyavaDie dharANassa sasthavAhassa etamaTTha nivedeti 1 / tate NaM se dharaNe satthavAhe paMthayadAsaceDayarasa etama8 socA Nisamma teNa ya mahayA puttasoeNAbhibhUte samANe parasuNiyatteva caMpagapAyave dhasatti dharaNIyalaMsi savvaMgehiM sannivaie 2 / tate NaM se dharANe satthavAhe tato muhuttaMtarassa aAsatthe pacchAgayapANe devadinnassa dAragassa savvato samaMtA maggaNagavesaNaM kareti devadinnassa dAragassa kathai suI vA khuiM vA pauttiM vA alabhamANe jeNeva sae gihe teNeva uvAgacchai 2 mahatthaM pAhuDaM gerAhati 2 jeNeva nagaraguttiyA teNeva uvAgacchati 2 taM mahatthaM pAhuDaM uvaNeti uvaNatittA evaM vayAsI-evaM khalu devANuppiyA ! mama putte bhadAe bhAriyAe attae devadinne nAma dArae iThe jAva uMbarapupphaMpiva dullahe savaNayAe kimaMga puNa pAsaNayAe ? 3 / tate NaM sA bhaddA devadinnaM rAhAyaM savvA Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH : caturtho vibhAgaH laMkAravibhUsiyaM paMthagassa hatthe dalAti jAva pAyavaDie taM mama nivedeti taM icchAmi NaM devANuppiyA ! devadinnadAragassa savvazro samaMtA maggaNagavesaNaM kayaM 4 / tae NaM te nagaragottiyA dharANeNaM satthavAheNaM evaM vuttA samANA sannaddhabaddhavammiyakavayA uppIliya-sarAsaNavaTTiyA jAva gahiyAuhapaharaNA dharaNeNaM satthavAheNaM saddhiM rAyagihassa nagarassa bahUNi atigamaNANi ya jAva pavAsu ya maggaNagavesaNaM karemANA rAyagihAtho nagarAtro paDinikkhamaMti 2 jeNeva jirANujANe jeNeva bhaggakUvae teNeva uvAgacchati 2 devadinnassa dAragassa sarIragaM nippANaM nicce? jIva(jIviyAvippajadaM pAsaMti 2 hA hA aho akajamitikaTu devadinnaM dAragaM bhaggakUvAyo uttAreMti 2 dharaNasta satthavAhassa hattheNaM dalayaMti 5 // sUtraM 44 // tate NaM te nagaraguttiyA vijayassa takarassa payamagga-maNugacchamANA jeNeva mAluyAkacchae teNeva uvAgacchaMti 2 mAluyAkacchayaM aNupavisaMti 2 vijayaM takaraM sasakkhaM sahodaM sagevejjaM jIvaggAhaM girAhaMti 2 aTTimuTThijANukoppara-pahAra-saMbhagga-mahiyagattaM kareMti 2 avauDAbandhaNaM kareMti 2 devadinnagassa dAragasma aAbharaNaM gerahaMti 2 vijayassa takarassa gIvAe baMdhaMti 2 mAluyAkacchagAyo paDinikkhamaMti 2 jeNeva rAyagihe nagare teNeva uvAgacchati 2 rAyagihaM nagaraM aNupavisaMti 2 rAyagihe nagare siMghADaga-tiyacauka-caccaramahApahapahesu kasappahAre ya layappahAre ya chivApahAre ya nivAemANA 2 chAraM ca dhUliM ca kayavaraM ca variM pakiramANA 2 mahayA 2 saNaM ugghosemANA evaM vadaMti-esa NaM devANuppiyA ! vijaya nAmaM takare jAva giddhe viva zrAmisamakkhI bAlaghAyae bAlamArae, taM no khalu devANuppiyA ! eyassa keti rAyA vA rAyaputte vA rAyamacce vA avarajjhati esthaDe (nannattha) appaNo sayAti kammAI avarabhaMtittikaTTu jeNAmeva cAragasAlA teNAmeva uvAgacchaMti 2 haDibaMdhaNaM kareMti 2 bhattapANanirohaM Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram : adhyayanaM 2 ] [63 kareMti 2 tisaMjha kasappahAre ya jAva nivAemANA 2 viharaMti 1 / tate NaM se dharANe satthavAhe mittanAti-niyagasayaNa-saMbaMdhipariyaNeNaM saddhiM royamANe jAva vilavamANe devadinnassa dAragassa sarIrassa mahayA iDDIsakkArasamudaeNaM niharaNaM kareMti 2 bahUI lotiyAtiM mayagakiccAI kareMti 2 keNai kAlaM. tareNaM avagayasoe jAe yAvi hotthA 2 // sUtraM 45 // tate NaM se dharANe satthavAhe annayA kayAI lahUsayaMsi rAyAvarAhasi saMpalatte jAe yAvi hotthA, tate NaM te nagaraguttiyA dharANaM sasthavAhaM gehaMti 2 jeNeva cArage teNeva uvAgacchaMti 2 cAragaM aNupavesaMti 2 vijaeNaM takareNaM saddhiM egayatro haDibaMdhaNaM kareMti 1 / tate NaM sA bhaddA bhAriyA kallaM jAva jalate vipulaM asaNaM 4 uvakkhaDeti 2 bhoyaNapiMDa(paDi)e ka(bhAreti 2 bhoyaNAI pakkhivati laMchiyamuddiyaM karei 2 egaM ca surabhivAripaDipunnaM dagavArayaM kareti 2 paMthayaM dAsaceDaM sadAveti 2 evaM vadAsIgaccha NaM tumaM devANuppiyA ! imaM vipulaM asaNaM 4 gahAya cAragasAlAe dharaNassa satthavAhassa uvaNehi, tate.NaM se paMthara bhadAe satthavAhIe evaM vutte samANe haTTatuTTe taM bhoyaNapiMDayaM taM ca surabhivaravAripaDipunnaM dagavArayaM gegahati 2 sayAyo gihAyo paDinikkhamati 2 rAyagihe nagare mejhamajjheNaM jeNeva cAragasAlA jeNeva dhanne satthavAhe teNeva uvAgacchati 2 bhoyaNapiDayaM paveti 2 ullaMchati 2 tA bhAyaNAiM gehati 2 bhAyaNAI dhoveti 2 hatthasoyaM dalayati 2 dharaNaM satthavAhaM teNaM vipuleNaM asaNapANa-khAimasAimeNaM parivesati, tate NaM se vijae takare dharaNaM satthavAhaM evaM vadAsI-tumarANaM devANuppiyA ! mama eyAzro vipulAto asaNa-pANa-khAimasAimAyo saMvibhAgaM karehi 2 / tate NaM se dharaNe satthavAhe vijayaM takaraM evaM vadAsI-avi yAiM ahaM vijayA ! eyaM vipulaM asaNaM 4 kAyANaM vA suNagANaM vA dalaejA ukkuruDiyAe vANaM chaDDejA no ceva NaM tava puttaghAyagassa puttamAra Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrImadAgamasudhAsindhuH // caturtho vibhAgaH gassa arissa veriyassa paDiNIyassa paJcAmittassa etto vipulAyo asaNa-pANa-khAimasAimAyo saMvibhAgaM karejAmi 3 / tate NaM se dharaNe satthavAhe taM vipulaM asaNaM 4 zrAhAreti 2 taM paMthayaM paDivisajjeti, tate NaM se paMthae dAsaceDe taM bhoyaNapiDagaM gigahati 2 jAmeva disi pAunbhute tAmeva disi paDigae 4 / tate NaM tassa dharANassa satthavAhassa taM vipulaM asaNaM 4 zrAhAriyasta samANassa uccArapAsavaNe NaM uvvAhitthA, tate NaM se dharaNe satthavAhe vijayaM takaraM evaM vadAsI-ehi tAva vijayA ! egaMtamavakamAmo jeNaM ahaM ubArapAsavaNaM pariDhuvemi, tate NaM se vijae takare dharaNaM satthavAhaM evaM vayAsI-tumbhaM devANuppiyA ! vipulaM asaNaM 4 zrAhAriyassa asthi uccAre vA pAsavaNe vA mamannaM devANuppiyA ! imehiM bahUhiM kasappahArehi ya jAva layApahArehi ya tarAhAe ya chuhAe ya parabbhavamANassa Nasthi kei uccAre vA pAsavaNe vA taM chadeNaM tumaM devANuppiyA ! egate avakamittA uccArapAsavaNaM parihavehi, tate NaM se dharANe satyavAhe vijaeNaM takareNaM evaM vutte samANe tusiNIe saMciTThati 5 / tate NaM se dharANe satthavAhe muhuttaMtarassa baliyatarAgaM uccArapAsavaNeNaM uvvAhijamANe vijayaM takaraM evaM vadAsIehi tAva vijayA ! jAva avakamAmo 6 / tate NaM se vijae dharANaM satyavAhaM evaM vadAsI-jai NaM tumaM devANuppiyA ! tato vipulAyo-asaNa-pANakhAimasAimAyo saMvibhAgaM karehi tato'haM tumehiM saddhiM egaMtaM avakamAmi 7 / tate NaM se dharANe satthavAhe vijayaM evaM vadAsI-ahannaM tumbhaM tato vipulAyo asaNa-pANa-khAimasAimAyo saMvibhAgaM karissAmi, tate NaM se vijae dharANamsa sasthavAhassa eyamaTTha paDisuNeti 8 / tate NaM se vijae dharANeNaM saddhiM egate avakameti uccArapAsavaNaM pariTThaveti zrAyaMte cokkhe paramasuibhae tameva gaNaM uvasaMkamittA NaM viharati, tate NaM sA bhaddA kallaM jAva jalate vipulaM asaNaM 4 jAva pariveseti 1 / tate NaM se dharaNe Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram :: adhyayanaM 2 ] satthavAhe vijayassa takarassa tato vipulAyo asaNa-pANa-khAimasAimAyo saMvibhAgaM kareti, tate NaM se dharaNe satthavAhe paMthayaM dAsaceDaM visajjeti 10 / tate NaM se paMthae bhoyaNapiDayaM gahAya cAragAyo paDinikkhamati 2 rAyagihaM nagaraM majhamajjheNaM jeNeva sae gehe jeNeva bhaddA bhAriyA teNeva uvAgacchai 2 tA bhadda satthavAhiNiM evaM vayAsI-evaM khalu devANuppie ! dharANe satthavAhe ta(he)va puttaghAyagassa jAva paJcAmittassa tAzro vipulAyo asaNa-pANakhAimasAimAyo saMvibhAgaM kareti 11 // sUtraM 46 // tate NaM sA bhaddA satthavAhI paMthayassa dAsaceDayassa aMtie eyama8 socA thAsuruttA ruTTA jAva misimisemANA dharANassa saMsthavAhassa parosamAvajjati 1 / tate NaM se dharANe satthavAhe annayA kayAiM mittanAti-niyagasayaNa-saMbaMdhipariyaNeNaM saeNa ya atthasAreNaM rAyakajAto appANaM moyAveti 2 cAragasAlAyo paDinikkhamati 2 jeNeva alaMkAriyasabhA teNeva uvAgacchati 2 alaMkAriyakam kareti(karAvei) 2 jeNeva pukkhariNI teNeva uvAgacchati 2 aha(ahAkya) dhoyamaTTiyaM gerAhati pokkhariNIM zrogAhati 2 jalamajaNaM kareti 2 rAhAe kayabalikamme jAva rAyagihaM nagaraM aNupavisati 2 rAyagihanagarassa majjhamajjheNaM jeNeva sae gihe teNeva padhArettha gamaNAe 2 / tate NaM taM dharaNaM satthavAhaM ejamANaM pAsittA rAyagihe nagare bahave niyaga-seTTi-sasthavAha-pabhito aoDhaMti parijANaMti sakAreMti sammANati abbhuTThati sarIrakusalaM pucchaMti 3 / tate NaM se dharaNe jeNeva sae gihe teNeva uvAgacchati 2 jAviya se tattha bAhiriyA parisA bhavati taMjahA-dAsAti vA pessAti vA bhiyagAi vA bhAilagAi vA, sevi ya NaM dharaNaM satthavAha ejjataM pAsati 2 pAyavaDiyAe khemakusalaM pucchaMti, jAvi ya se tattha abhaMtariyA parisA bhavati taMjahA-mAyAi vA piyAi vA bhAyAti vA bhagiNIti vA, sAvi ya NaM dhagaNaM satthavAhaM ejamANaM pAsati 2 zrAsaNAyo Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH abbhuTThati 2 kaMThAkaMThiyaM avayAsiya bAhappamokkhaNaM kareti 4 / tate NaM se dharaNe satthavAhe jeNeva bhaddA bhAriyA teNeva uvAgacchati, tate NaM sA bhaddA dharaNaM satthavAhaM ejamANaM pAsati pAsittA No aADhAti no pariyANAti aNADhAyamANI aparijANamANI tusiNIyA parammuhI saMciTThati 5 / tate NaM se dharANe satthavAhe bhaI bhAriyaM evaM vadAsI-kinnaM tumbhaM devANuppie ! na tuTThI vA na harise vA nANaMde vA jaM mae saeNaM atthasAreNaM rAyakajAto appANaM vimotie ? 6 / tate NaM sA bhadA dharaNaM satthavAhaM evaM vadAsIkahannaM devANuppiyA ! mama tuTThI vA jAva ANaMde vA bhavissati ? jeNaM tuma mama puttaghAyagassa jAra pacAmittassa tato vipulAto asaNa-pANakhAima-sAimAyo saMvibhAgaM karesi 7 / tate NaM se dharaNe bhadda evaM vadAsI-no khalu devaannuppie| dhammotti vA tavotti vA kayapaDikajhyA vA logajattAti vA nAyaeti vA ghADieti vA sahAeti vA suhiti vA tato vipulAto asaNa-pANakhAima-sAimAyo saMvibhAge kae, nannattha sarIraciMtAe 8 / tate NaM sA bhaddA dharANeNaM satthavAheNaM evaM vuttA samANI haTTa jAva bhAsaNAto abbhuTThati kaMThAkaMThiM avayAseti khemakusalaM pucchati 2 rAhAyA jAva pAyacchittA vipulAti bhogabhogAiM bhujamANI viharati / / tate NaM se vijae takare cAragasAlAe tehiM baMdhehiM vahehiM kasappahArehi ya jAva tarAhAe ya chuhAe ya parabbhavamANe kAlamAse kAlaM kiccA narapsu neraiyatAe uvavanne 10 / se NaM tattha neraie jAte kAle kAlobhAse jAva veyaNaM pacaNubhavamANe viharai, se NaM tato uvvaTTittA aNAdIyaM zraNavadaggaM dIhamaddhaM cAuraMtasaMsArakatAraM aNupariyaTTissati evAmeva jaMbU ! je NaM amhaM niggaMtho vA niggaMthI vA thAyariyauvamAyANaM aMtie muMDe bhavittA zrAgArAtro aNagAriyaM pavvatie samANe vipulamaNi-muttiya-dhaNakaNaga rayaNasAreNaM lubmati seviya evaM ceva 11 // sUtraM 47 // teNaM kAleNaM teNaM pavaNubhavamANe sarakatAra aNupAyariyauvamAnamaNi Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram / / adhyayanaM 2 ] [67. samaeNaM dhammaghosA nAma therA bhagavaMto jAtisaMpannA 2 jAva puvANupudi caramANe jAva jeNeva rAyagihe nagare jeNeva guNasilae cetie jAva grahApaDirUvaM uggahaM uggirihattA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANA viharaMti, parisA niggayA dhammo kahiyo 1 / tate NaM tassa dharANassa satthavAhassa bahujaNassa aMtie etama8 socA Nisamma imetArUve ajjhasthite jAva samupajitthA-evaM khalu bhagavaMto jAtisaMpannA ihamAgayA iha saMpattA taM icchAmi . NaM there bhagavaMte. vaMdAmi namasAmi rAhAte jAva suddhappAvesAti maGgalAI vatthAI pavaraparihie pAyavihAracAreNaM jeNeva guNasile cetie jeNeva therA bhagavaMto teNeva uvAgacchati 2 vaMdati namaMsati 2 / tate NaM therA dharaNassa vicittaM dhammamAtikkhaMti, tate NaM se dharANe satthavAhe dhammaM socA evaM vadAsI-sadahAmi gaM bhaMte ! niggaMthe pAvayaNe jAva pavvatie jAva bahUNi vAsANi sAmanapariyAgaM pAuNittA bhattaM paJcakkhAtittA mAsiyAe saMlehaNAe sarTi bhattAiM aNasaNAe chedei 2 ttA kAlamAse kAlaM kiMcA sohamme kappe devattAe uvanne, tattha NaM atthegatiyANaM devANaM cattAri paliyovamAiM ThitI pannattA, tattha Na dharANassa devassa cattAri paligrovamAiM ThitI parANattA 3 / se gaM dharANe deve tAyo devaloyAyo ghAukhaegAM ThitIkkhaegAM bhavakkhaegAM aAMtaraM cayaM caittA mahAvidehe vAse sijhihiti jAva. savvadukkhANamaMtaM karehiti 4 // sUtraM 48 // jahA NaM jaMbU ! dhagaNeNaM satthavAheNaM no dhammotti vA jAva vijayassa takarassa tato vipulAyo asaNa-pANa-khAimasAimAzro saMvibhAge kae nannattha sarIrasArakkhaNaTThAe 1 / evAmeva jaMbU ! je NaM amhaM niggaMthe vA 2 jAva pavvatie samANe vavagayarAhANummadaNa-puSpagaMdha-mallAlaMkAravibhUse imassa porAliyasarIrassa no vanaheuM vA rUvaheuM vA visayaheuM vA asaNaM 4 zrAhAramAhAreti, nanattha NANadaMsaNacarittANaM vahaNayAe Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ bhImadAgamasuvAsindhuH / caturtho vibhAgaH 2 / se NaM ihaloe ceva bahUNaM samaNANaM samaNINaM sAvagANa ya sAvigANa ya aJcaNijje jAva pajjuvAsaNijje bhavati, paraloevi ya NaM no bahUNi hatyaccheyaNANi ya kannaccheyaNANi ya nAsAcheyaNANi ya evaM hiyayauppAyaNANi ya vasaNuppADaNANi ya ullaMbaNANi ya pAvihiti aNAtIyaM ca NaM aNavadaggaM dIhaM jAva vItivatissati jahA va se dharaNe satthavAhe 3 / evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM jAva docassa nAyajjhayaNassa ayama? parANattettibemi 4 // sUtraM 41 // vitIyaM ajjhayaNaM samattaM // 2 // ||iti dvitIyamadhyayanam // 2 // // 3 // atha aNDakAkhyaM tRtIyamadhyayanam // jati NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM docasma ajjhayaNassa NAyAdhammakahANaM ayama? patnatte taiassa ajjhayaNassa ke paTTe parANate ?, evaM khalu jaMbU / teNaM kAleNaM 2 caMpA nAma nayarI hotthA vannayo 1 / tIse NaM caMpAe nayarIe bahiyA uttarapuracchime disIbhAe subhUmibhAe nAma ujANe hotthA samboue(ya) suramme naMdaNavaNe iva suhasurabhi-sIyalacchAyAe samaNubaddhe 2 / tassa NaM subhUmibhAgasta ujANassa uttaro egadesaMmi mAluyAkacchae vanno, tattha NaM egA varamaU(yu)rI do puDhe pariyAgate piTThaDIpaMDare nivaNe nisvahae bhinnamuTTippamANe maUrI aMDae pasavati 2 sateNaM pakkhavAeNaM sArakkhamANI saMgovamANI saMviDhe mANI viharati 3 / tattha NaM caMpAe nayarIe duve satthavAhadAragA parivasati taMjahA-jiNadattaputte ya sAgaradattaputte ya, sahanAyayA sahavaDiyayA sahapaMsukIliyayA sahadAradarisI annamanna-maNurattayA annamana-maNuvvayayA annamannacchaMdANuvattayA annamannahiyatichiyakArayA annamannesu gihesu kiccAI karaNijAI pacaNubhavamANA viharanti 4 // sUtraM 50 // Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIjJAtAdharmakathAGga-sUtram meM adhyayanaM 3 ] [6 tate NaM tesiM satthavAhadAragANaM annayA kayAI egatayo sahiyANaM samuvAgayANaM sannisannANaM sanniviTThANaM imeyArUve mihokahAsamullAve samuppajitthA-jannaM devANuppiyA ! zramhaM suhaM vA dukkhaM vA pavvajA vA videsagamaNaM vA samuppajati tannaM amhehiM egayo samecA(saMhicA) NitthariyavvaMtikaTu annamannamayArUvaM saMgAraM paDisuNeti 2 sakammasaMpauttA jAyA yAvi hotthA // sUtraM 51 // tattha NaM caMpAe nayarIe devadattA nAmaM gaNiyA parivasai aDDA jAva bhattapANA causaTThi-kalApaMDiyA causaTThi-gaNiyAguNovaveyA zrauNattIsaM visese ramamANI ekavIsa-ratiguNappahANA battIsa-purisovayAra-kusalA NavaMga sutta-paDibohiyA aTThArasa-desIbhAsA-visArayA siMgArAgAracAruvesA saMgayagayahasiya-bhaNiya-vihiya-vilAsasalaliya-saMlAvaniuNajuttovayArakusalA (suMdarathaNajaghaNa-vayaNa-nayaNa-lAvarANa-rUvajovvaNa-vilAsakaliyA) UsiyajhayA sahassalaMbhA vidina-chattacAmara-bAlaviyaNiyA kanIrahappayAyA yAvi hotthA bahUNaM gaNiyAsahassANaM pAhevaccaM jAva viharati 1 / tate NaM tesiM satyavAhadAragANaM annayA kadAi puvvA(paJcA)varagaha-kAlasamayasi jimiyabhuttuttarAgayANaM samANANaM zrAyantANaM cokkhANaM paramasutibhUyANaM suhAsaNavaragayANaM imeyArUve mihokahAsamullAve samuppajitthA 2 / taM seyaM khalu amhaM devANuppiyA ! kallaM jAva jalaMte vipulaM asaNaM 4 uvakkhaDA. vettA taM vipulaM asaNaM 4 dhUvapuSphagaMdhavatthaM gahAya devadattAe gaNiyAe saddhi subhUmibhAgasta ujANassa ujANasiriM pacaNubhavamANAyAM viharittaettikaTu annamannassa eyamaTTha paDisuNeti 2 kallaM pAubbhUe koDubiyapurise sahAveMti 2 evaM vadAsI-gacchaha NaM devANuppiyA ! vipulaM asaNAM 4 uvakkhaDeha 2 taM vipulaM asaNaM 4 dhUvapuSrpha gahAya jeNeva subhUbhibhAge ujANe jeNeva NaMdApu.' kkhariNI teNAmeva uvAgacchaha 2 naMdApumkhariNIto adUrasAmaMte thUNAmaMDavaM pAhaNaha 2 Asita-sammajitovalittaM sugaMdha jAva kaliyaM kareha 2 amhe Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH caturtho vibhAga paDivAlemANA 2 ciTThaha jAva ciTThati 3 / tae NaM satthavAhadAragA doccaMpi koDubiyapurise saddAveMti 2 evaM vadAmA-khippAmeva lahukaraNa-juttajotiyaM (juttaehiM) samakhurakhAlihANaM samalihiya-tikhagga-siMgaehiM (jaMbUNayamayakalAbajutta-paivisiTThaehiM) rayayAmaya-ghaMTasutta-rajjupavara-kaMcaNakhaciya-NatthapaggahovaggahitehiM nIluppala-kayAmelaehi pavaragoNa-juvANaehiM nANAmaNirayaNakaMtraNa-ghaMTiyAjAla-parikkhittaM pavaralakkhaNovaveyaM (sujAta-jugajutta-ujjugapasattha-suviraiya-nimmiyaM) juttameva pavahaNaM uvaNeha, te'vi taheva uvaNeMti 4 / tate NaM se satthavAha-dAragA rAhAyA jAva sarIrA pavahaNaM durUhaMti 2 jeNeva devadattAe gaNiyAe gihaM teNeva uvAgacchati 2 tA pavahaNAto paJcoruhati 2 devadattAe gaNiyAe gihaM aNupaviseMti 5 / tate NaM sA devadattA gaNiyA satyavAhadArae ejamANe pAsati 2 haTTa 2 jAva bhAsaNAzro abhuTThati 2 sattaTTha padAti aNugacchati 2 te satthavAhadArae evaM vadAsIsaMdisaMtu NaM devANuppiyA ! kimihAga-maNappatoyaNaM ? tate NaM te satthavAhadAragA devadattaM gaNiyaM evaM vadAsI-icchAmo NaM devANuppie ! tumhehiM saddhiM subhUmibhAgassa ujANassa ujANasiriM pacaNubhavamANA viharittae 6 / tate NaM sA devadattA tesiM satyavAhadAragANaM etamaTTha paDisuNeti 2 rAhAyA kayakicA kiM te pavara jAva sirisamANavesA jeNeva satthavAhadAragA teNeva samAgayA 7 / tate NaM te satthavAhadAragA devadattAe gaNiyAe saddhiM jANaM durUhati 2 caMpAe nayarIe majjhamajjheNaM jeNeva subhUmibhAge ujANe jeNeva naMdApukkhariNI teNeva uvAgacchaMti 2 pavahaNAto pacorahaMti 2 naMdApokkhariNI zrogAhiMti 2 jalamajaNaM kareMti jalakIDaM kareMti gahAyA devadattAe saddhiM paccuttaraMti jeNeva thUNAmaMDave teNeva uvAgacchaMti 2 thUNAmaMDavaM aNupavisaMti 2 savvAlaMkAravibhUsiyA zrAsatthA vIsatthA suhAsaNavaragayA devadattAe saddhiM taM vipulaM asaNaM 4 dhUvapuSphagaMdhavatyaM zrAsAemANA Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram / adhyayanaM 3 ) [71 vIsAemANA paribhujemANA evaM ca NaM viharati, jimiyabhutttarAgayAviya NaM samANA devadattAe saddhiM vipulAtiM mANussagAI kAmabhogAI bhujamANA viharati 8 // sUtraM 52 // tate NaM te satthavAhadAragA puvA(paJcA)vararAha-kAlasamayasi devadattAe gaNiyAe saddhiM thUNAmaMDavAyo paDinikkhamaMti 2 hatthasaMgelIe subhUmibhAge bahUsu zrAligharaesu 4 kayalIgharesu ya layAgharaesu ya acchaNagharaesu ya pecchaNAgharaesu ya pasAhaNagharaesu ya mohaNagharaesu ya sAlagharaesu ya jAlagharaesu ya kusumagharaesu ya(jAva) ujANasiriM paJcaNubhavamANA viharaMti ||suutrN 53 // tate NaM te satthavAhadArayA jeNeva se mAluyAkacchae teNeva pahArettha gamaNAe, tate NaM sA vaNamaUrI te satthavAhadAraNa ejamANe pAsati 2 bhIyA tatthA tasiyA ubiggA palAyA mahayA 2 saddeNaM kekAravaM viNimmuyamANI 2 mAluyAkacchAzro paDinikkhamati 2 egaMsi rukkhamAlayaMsi ThicA te satthavAhadArae mAluyAkacchayaM ca aNimisAe diTThIe pehamANI 2 ciTThati 1 / tate NaM te satthavAhadAragA aNNamannaM saddAti 2 evaM vadAsI-jahA NaM devANuppiyA ! esA vaNamaUrI amha ejamANA pAsittA bhItA tatthA tasiyA uviggA palAyA mahatA 2 saddeNaM nAva amhe mAluyAkacchayaM ca pecchamANI 2 ciTThati taM bhaviyavvamettha kAraNeNaMtikaTu mAluyAkacchayaM aMto aNupavisaMti 2 tastha NaM do puTTha pariyAgaye jAva pAsittA annamannaM sadAveMti 2 evaM vadAsI-seyaM khalu devANuppiyA ! amhe ime vaNamaUrIaMDae sANaM jAimaMtANaM kukkuDiyANaM aMDaesu a pakkhivAvettae 2 / tate NaM tAyo jAtimantAyo kukkuDiyAyo tAe aMDae sae ya aMDae saeNaM pakkhavAeNaM sArakkhamANIzro saMgoMvemANIyo viharissaMti 3 / tate NaM amhaM etthaM do kIlAvaNagA maUrapoyagA bhavissatittikaTu annamannassa etamaTTha paDisuNeti 2 sae sae dAsaceDe saddAti 2 evaM vadAsI-gacchaha NaM tubbhe Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 ] ( zrImadAgamasudhAsindhu : caturtho vibhAgaH devANuppiyA ! ime aMDae gahAya sagANaM jAimaMtANaM kukkuDINaM aMDaesu pakvivaha jAva tevi pakkhiveti 4 / tate NaM te satthavAhadAragA devadattAe gaNiyAe saddhiM subhUmibhAgassa ujANassa ujANasiriM paJcaNubhavamANA viharittA tameva jANaM durUdA samANA jeNeva caMpAnayarIe jeNeva devadattAe gaNiyAe gihe teNeva uvAgacchaMti 2 . devadattAe gihaM aNupavisaMti 2 devadattAe gaNiyAe vipulaM jIviyArihaM pIidANaM dalayaMti 2 sakAreMti 2 sammANati 2 devadatsAe gihAto paDinikkhimaMti 2 jeNeva sayAI 2. gihAI tezeva uAgacchati 2 sakammasaM uttA jAyA yAvi hotthA 5 / // sUtraM 54 // tate NaM je se sAgaradattaputte satthavAhadArae se NaM kallaM jAva jalate jeNeva se vaNamaUrIyaMDae teNeva uvAgacchati 2 taMsi maUrIaMDayaMsi saMkite kaMkhite vitigicchA-samAvanne bheyasamAvanne kalusasamAvanne kinnaM mamaM ettha kilAvaNamaUrIpoyae bhavissati udAhu No bhavissaittikaTu taM maurIaMDayaM abhikkhaNaM 2 uvvatteti pariyattetti zrAsAreti saMsAreti cAleti phaMdei ghaTTati khobheti abhikkhaNaM 2 kannamUlaMsi TiTTiyAveti 1 / tate NaM se maUrIaMDae abhikkhaNaM 2 uvvattijamANe jAva TiTTiyAvejamANe pocaDe jAte yAvi hotthA 2 / tate NaM se sAgaradattaputte satthavAhadArae annayA kayAiM jeNeva se maUraaMDae teNeva uvAgacchati 2 taM maUrIaMDayaM pocaDameva pAsati 2 aho NaM mamaM esa kIlAvaNae maUrIpoyae Na jAettikaTu zrohatamaNa jAva miyAyati 3 / evAmeva samaNAuso ! jo amhaM niggaMthoM vA niggaMthI vA pAyariya-uvajbhayANaM aMtie pavvatie samANe paMcamahabbaesu chajjIvanikAesu niggaMthe pAvayaNe saMkite jAva kalusasamAvanne se NaM ihabhave ceva bahUNaM samaNANaM bahUNaM samaNINaM sAvagANaM sAvigANaM hIlaNijje niMdaNijje khisaNijje garahaNijje paribhavaNijje paraloe'viya NaM zrAgacchati bahUNi daMDaNANi ya Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga sUtram / / adhyayanaM 3 ] [ 73 jAva aNupariyaTTae 4 // sUtraM 55 // tate NaM se jiNadattaputte jeNeva se maUrIaMDae teNeva uvAgacchati 2 taMsi maurIaMDayaMsi nissaMkite, suvattae NaM mama ettha kI nAvaNae maUrIpoyae bhavissatItikaTu taM maUrIaMDayaM abhikkhaNaM 2 noM ubvattetti jAva no TiTTiyAveti 1 / tate NaM se maurIaMDae aNuvvattijamANe jAva aTiTTiyA-vijamANe teNaM kAleNaM tegAM samaeNaM ubbhinne maUripoyae ettha jAte 2 / tate NaM se jiNadattaputte taM maUrapoyayaM pAsati 2 haTTatuTTe maUraposae sadAveti 2 evaM vadAsI-tubbhe NaM devANuppiyA ! imaM maUra-poyayaM bahUhiM maUra-posaNa-pAuggehiM davvehiM aNupubveNaM sArakkhamANA saMgovemANA saMvaDDheha naTullagaM ca sikkhAveha 3 / tate NaM te maUraposagA jiNadattassa puttassa etamaTTha paDisuNeti 2 taM maurapoyayaM gerAhaMti jeNeva sae gihe teNeva uvAgacchaMti 2 taM mayUrapoyagaM jAva naTulagaM sikkhAti 4 / tate NaM se maUrapoyae ummukkabAlabhAve vinAya pariNayamitte jovvaNagamaNuyatte lavakhaNavaMjaNa-guNovaveye mANummANappamANa-paDipunna-sujAyasavvaMgasudaraMge pakkhapehuNakalAve vicittapiccha-sata(cchAvasatta)caMdae nIlakaMThae nacaNasIlae egAe cappuDiyAe kayAe samANIe aNegAti naTullagasayAti kekAravasayANi ya karemANe viharati, tate NaM te maUraposagA taM maUrapoyagaM ummuka jAva karemANaM pAsittA 2 taM maUrapoyagaM gerAhaMti 2 jiNadattassa puttassa uvaNeti, tate NaM se jiNadattaputte satyavAhadArae maUrapoyagaM ummukka jAva karemANaM pAsittA haTTatu? tesiM vipulaM jIviyArihaM pItidANaM jAva paDivisajjei 5 / tae NaM se maUrapotae jiNadattaputteNaM egAe cappuDiyAe kayAe samANIe NaMgolAbhaMgasirodhare seyAvaMge girAhai avayAriyapainnapakkhe ukkhitta-caMdakAtiyakalAve kekAiyasayANi vimuccamANe Nacai 6 / tate NaM se jiNadattaputte teNaM maurapoyaeNaM caMpAe nayarIe siMghADaga jAva pahesu satiehi ya sAha Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH // caturtho vibhAgaH ssiehi ya sayasAhassiehi ya paNiehi ya jayaM karemANe viharati 7 / evAmeva samaNAuso ! jo amhaM niggaMtho vA niggaMthI vA pavvatie samANe paMcasu mahavvaesu chasu jIvanikAesu niggaMthe pAvayaNe nissaMkite nikkaMkhie nivitigicche se NaM ihabhave ceva bahUNaM samaNANaM samaNINaM jAva vItivatissati = / evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM NAyANAM taccassa ajjhayaNassa ayama? pannatte tibemi 1 // sUtraM 56 // taccaM nAyajhayaNaM samattaM / / / // iti tRtIyamadhyayanam // 3 // // 4 // atha kUrmAbhidhAnaM caturthamadhyayanam // jati NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM nAyANaM tancassa nAyajjhayaNassa ayamaDhe pannatte cautthassa NaM NAyANaM ke aTTha patnatte ?, evaM khalu jaMbU / teNaM kAleNaM 2 vANArasI nAmaM nayarI hotthA vanazro, tIse NaM vANArasIe nayarIe bahiyA uttarapuracchime disibhAge gaMgAe mahAnadIe mayaMgatIrabahe nAma dahe hotthA 1 / aNupuya-sujAya-vappagaMbhIra-sIyalajale (acchavimala-salilapalicchanne) saMchanna-pattapuppha-palAse(paumapattaM-bhisamuNAle) bahuuppala(pauma)-kumuya-naliNa-subhaga--sogaMdhiya-puMDarIya-mahApuMDarIya-sayapattasahasapatta-kesaraphullo(puSpho)vacie pAsAdIe 4, tattha NaM bahUNaM macchANa ya kacchamANa ya gAhANa ya magarANa ya susumArANa ya saiyANa ya sAhassiyANa ya sayasAhassiyANa ya jUhAI nibbhayAI niruvviggAI suhaMsuheNaM abhiramamANagAti 2 viharaMti, tassa NaM mayaMgatIradahassa adUrasAmaMte ettha NaM mahaM ege mAluyAkacchae hotthA vanazro 2 / tattha NaM duve - pAvasiyAlagA parivasaMti, pAvA caMDA rohA tallicchA sAhasiyA lohitapANI zrAmisatthI zAmisAhArA zrAmisappiyA zrAmisalolA zrAmisaM gavesamANA Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIjJAtAdharmakathAGga-sUtram / adhyayanaM 4 ] [75 rattiM viyAlacAriNo diyA pacchannaM cAvi ciTThati 3 / tate NaM tAyo mayaMgatIradahAto annayA kadAiM sUriyaMsi ciratthamiyaMsi luliyAe saMjhAe paviralamANusaMsi NisaMta-paDiNisaMtaMsi samAAsi duve kummagA zrAhArathI AhAraM gavesamANA saNiyaM 2 uttaraMti, tasseva mayaMgatIradahassa pariperaMteNaM sabbato samaMtA parigholemANA 2 vittiM kappemANA viharaMti, tayaNAMtaraM ca NaM te pAvasiyAlagA thAhArathI jAva aAhAraM gavesamANA mAluyAkacchayAyo paDinikkhamaMti 2 tA jeNeva mayaMgatIre dahe teNeva uvAgacchaMti tasseva mayaMgatIradahassa pariperaMteSAM parigholemANA 2 vittiM kappemANA viharaMti 4 / tate gAM te pAvasiyAlA te kummae pAsaMti 2 jeNeva te kummae teNeva pahArettha gamaNAe, tate NaM te kummagA te pAvasiyAlae ejamANe pAsaMti 2 bhItA tatthA tasiyA uvviggA saMjAtabhayA hatthe ya pAde ya gIvAe ya saehiM 2 kAehiM sAharaMti 2 nicalA niSphaMdA tusiNIyA saMciTThati 5 / tate NaM te pAvasiyAlayA jeNeva te kummagA teNeva uvAgacchaMti 2 te kummagA savvato samantA uvvateMti pariyatteti zrAsAreMti saMsAreMti cAleMti ghaTTati phadeMti khobheti nahehiM pAlupaMti daMtehi ya akkhoDeMti no ceva NaM saMcAeMti tesiM kummagANaM sarIrassa zrAbAhaM vA pabAhaM vA vAbAhaM vA uppAettae chaviccheyaM vA karettae 6 / tate NaM te pAvasiyAlayA ee kummae doccaMpi taccapi savvato samaMtA uvvateMti jAva no ceva gAM esaMcAnti karettae, tAhe saMtA taMtA paritaMtA nimvinnA samANA saNiyaM 2 paccosakkeMti egaMtamavakamaMti nicalA niSphaMdA tusiNIyA saMciTThAMti 7 / tattha NaM ege kummage te pAvasiyAlae ciraMgate dUraMgae jANittA saNiyaM 2 egaM pAyaM nicchubhati, tate NaM te pAvasiyAlA tegAM kummaegAM saNiyaM 2 egaM pAyaM nINiyaM pAsaMti 2 tAe ukiTThAe gaIe sigdhaM cavalaM turiyaM caMDaM jatiyAM vegitaM jeNeva se kummae teNeva uvA Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ papavatie samAje jAva bhavatima kumae aga die / tahata daMDagANAM jAva hIlagijje jAba iMdiyA aguttA bhAtA ra 76 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: caturtho vibhAgaH gacchaMti 2 tassa gAM kummagassa taM pAyaM nakhehiM pAlupaMti daMtehiM akkhoDeMti tato pacchA maMsaM ca soNiyaM ca zrAhAreMti 2 taM kummagaM savvato samaMtA uvvateMti jAva no ceva gAM saMcAinti karettae tAhe doccaMpi avakamaMti evaM cattArivi pAyA jAva saNiyaM 2 gIvaM NINeti, tate gAM te pAvasiyAlagA tegAM kummaeNAM gIvaM NINiyaM pAsaMti 2 sigdhaM cavalaM 4 nahehiM daMtehiM kavAlaM vihADeMti 2 taM kummagaM jIviyAno vavaroveMti 2 maMsaM ca soNiyaM ca zrAhAreMti 8 / evAmeva samaNAuso ! jo amhaM niggaMtho vA 2 zAyariyauvajmAyANa aMtie pavvatie samANe paMca se iMdiyA aguttA bhavaMti se gAM ihabhave ceva bahUgAM samaNANAM 4 hIlaNijje jAva bhavati, paraloge'viya gAM zrAgacchati bahUgAM daMDaNANAM jAva aNupariyaTTati, jahA se kummae aguttidie 1 / tate NaM te pAvasiyAlagA jeNeva se docae kummae teNeva uvAgacchaMti 2 taM kummagaM sabato samaMtA ubateMti jAva daMtehiM akkhuDeMti jAva karettae, tate NaM te pAvasiyAlagA doccapi taccapi jAva no saMcAenti tassa kummagassa kiMci AvAhaM vA vibAhaM vA jAva chaviccheyaM vA karettae tAhe saMtA taMtA paritaMtA nimvinnA samANA jAmeva disiM pAumbhUtA tAmeva disi paDigayA, tate NaM se kummae te pAvasiyAlae ciraMgae dUragae jANittA saNiyaM 2 gIvaM neNeti 2 disAvaloyaM karei 2 jamagasamagaM cattArivi pAde nINeti 2 tAe ukiTTAe kummagaIe vIivayamANe 2 jeNeva mayaMgatIrabahe teNeva uvAganchai 2 mittanAti-niyaga-sayaNa-saMbaMdhipariyaNeNaM saddhiM abhisamannAgae yAvi hotthA 10 / evAmeva samaNAuso ! jo amhaM samaNo vA 2 paMca se iMdiyAti guttAtiM bhavaMti jAva jahA u se kummae gutidie 11 / evaM khalu jaMbU ! samaNegAM bhagavayA mahAvIregAM cautthassa nAyajhayaNassa ayama? parANatte tibemi 12 // sUtraM 57 // cautthaM nAyajjhayagAM samattaM // // iti caturthamadhyayanam // 4 // Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram // adhyayanaM 5 ] [ 77 // 5 // atha zrI zailakAkhyaM paJcamadhyayanam // jati NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM cautthassa nAyajjhayaNassa zrayama? panatte paMcamassa NaM bhaMte ! NAyajjhayaNassa ke aTTha pannatte ?, evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM 2 bAravatI nAma nayarI hotthA pAINa-paDINAyayA udINa-dAhiNavicchinnA navajoyaNa-vicchinnA duvAlasa-joyaNAyAmA dhaNavai-matinimmiyA cAmIyara-pavarapAgAra-NANAmaNi-paMcavanna-kavisIsaga-sohiyA alayApuri-saMkAsA pamutiya-pakIliyA paJcakkhaM devaloyabhUtA, tIse NaM bAravatIe nayarIe bahiyA uttarapuracchime disIbhAe revatage nAma pavvae hotthA tuge gagaNatala-maNulihaMtasihare NANAviha-gucchagumma layAvalliparigate haMsa-miga-mayUra-koMca-sArasa--cakavAya-mayaNasAla-koila-kulovavee aNega-taDa-kaDaga-viyara-ujjharaya-pavAya-phabhAra-siharapaure accharagaNa-devasaMgha-cAraNa-vijAhara-mihuNasaMvicinne nicacchaNae dasAravara-vIrapurisa-telokabalavagANAM some subhage piyadasaNe surUve pAsAtIe 4, 1 / tassa NaM revayagassa adUrasAmate ettha NaM NaMdaNavaNe nAmaM ujjANe hotthA, savvouyapuSphaphalamamiddhe ramme naMdaNavaNappagAse pAsAtIe 4, tassa NaM ujANassa bahumajjhadesabhAe surappie nAmaM jakkhAyayaNe hotthA divve, vanayo 2 / tattha NaM bAravatIe nayarIe karAhe nAmaM vAsudeve rAyA parivasati, se NaM tattha samudavijaya pAmokkhANaM dasarAhaM dasArANaM baladevapAmokkhANaM paMcarAhaM mahAvIrANaM uggaseNa-pAmokkhANaM solasarAhaM rAIsahassANaM pajjunna-pAmokkhANaM adbhuTThANaM kumArakoDINaM saMbapAmokkhANaM saTThIe dUtasAhassINaM vIraseNapAmokkhANaM ekavIsAe vIrasAhassINaM mahAsena-pAmokkhANaM chappannAe balavaga-sAhassINaM ruppiNIpAmokkhANaM battIsAe mahilAsAhassINaM aNaMgaseNA-pAmokkhANaM aNegANaM gaNiyAsAhassINaM annesiM ca bahUNaM Isaratalavara jAva satthavAhapabhiINaM veyaDDagiri-sAyara-peraMtassa ya dAhiNaDDha-bharahassa Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH ya bAravatIe nayarIe ya Ahevarca jAva pAlemANe viharati 3 // sUtraM 58 // tassa NaM bAravaIe nayarIe thAvacA NAma gAhAvatiNI parivasati aDDA jAva aparibhUtA, tIse NaM thAvacAe gAhAvatiNIe putte thAvaccAputte NAmaM sasthavAhadArae hotthA sukumAlapANipAe jAva surUve 1 |tte NaM sA thAvaccA gAhAvaiNI taMdArayaM sAtirega-aTThavAsa-jAyayaM jANittA sohaNaMsi tihi-karaNa Nakkhatta-muhutaMsi kalAyariyassa uvaNeti, jAva bhogasamatthaM jANittA battIsAe ibbhakula-bAliyANaM egadivaseNaM pANiM gerAhAveti, battIsato dAyojAva battIsAe ibbhakulabAliyAhiM saddhiM vipule sadapharima-rasarUpa-vannagaMdhe jAva muMjamANe viharati 2 / teNaM kAleNaM 2 arahA ariTThanemI so ceva vagaNayo dasadhaNussehe nIluppala-gavala-guliya-ayasi-kusumappagAse aTThArasahiM samaNasAhassIhiM saddhiM saMparikhuDe cattAlIsAe ajiyAsAhassIhiM saddhiM saMparibuDe puvvANupudi caramANe jAva jeNeva bAravatI nagarI jeNeva revayagapavvae jeNeva naMdaNavaNe ujANe jeNeva surappiyasta jakkhassa jakkhAyayaNe jeNeva asogavarapAyave teNeva uvAgacchai 2 ahApaDirUvaM uggahaM yogirihattA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharati, parisA niggayA dhammo kahiyo 3 / tate NaM se karAhe vAsudeve imIse kahAe laTTha samANe koDabiyapurise sadAveti 2 evaM vadAsI-khippAmeva bho devANuppiyA ! sabhAe suhammAe meghogharasiyaM gaMbhIraM mahurasaha komuditaM bheriM tAleha, tate NaM te koDabiyapurisA karAheNaM vAsudeveNaM evaM vuttA samANA haTTa jAva matthae aMjali kaTu-evaM sAmI 2 tahatti jAva paDisuNeti 2 karAhassa vAsudevassa aMtiyAyo paDinikkhamaMti 2 jeNeva sahA suhammA jeNeva komudiyA bherI teNeva uvAgacchati taM meghogharasiyaM gaMbhIraM mahurasaha komuditaM (sAmudAyikI) bheri tAleMti 4 / tato niddha-mahura-gaMbhIra-paDisueNaMpiva sAraieNaM balAhaeNaMpiva aNurasiyaM bherIee tate NaM tIse komudiyAe bheriyAe tAliyAe Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram :adhyayanaM 5 ] [ 76 samANIe bAravatIe nayarIe navajoyaNa-vicchinnAe duvAlasa-joyaNAyAmAe siMghADaga-tiya-cau cavara-kaMdaradarIe vivara-kuhara-girisihara-nagaragoura-pAsAtavAra-bhavaNadeula-paDiyA-sayasahassasaMkulaM saba karemANe bAravati nagariM sabbhitarabAhiriyaM savvato samaMtA se sadda vippasaritthA 5 / tate NaM bAkhatIe nayarIe navajoyaNavicchinnAe bArasajoyaNAyAmAe samuddavijayapAmokkhA dasadasArA jAva gaNiyAsahassAI komudIyAe bherIe saha socA Nisamma haTTatuTThA jAva rAhAyA bhAviddha-vagdhAriya-malladAmakalAvA yahatavastha-caMdaNokinna-gAyasarIrA appegatiyA hayagayA evaM gayagayA rahasIyA-saMdamANIgayA apegatiyA pAyavihAracAreNaM purisa-vaggurA-parikhittA karAhassa vAsudevassa aMtiyaM pAubhavitthA 6 / tate NaM se karAhe vAsudeve samudavijaya-pAmokkhe dasa dasAre jAva aMtiyaM pAubhavamANe pAsati pAsittA haTTatuTTha jAva koDabiyapurise sadAveti 2 evaM kyAsI-khippAmeva bho devANuppiyA ! cAuriMgiNI seNaM sajjeha vijayaM ca gaMdhahatyi uvaTThaveha, tevi tahatti uvaTTaveti, jAva pajjuvAsaMti 7 // sUtraM 51 // thAvacAputtevi Niggae jahA mehe taheva dhamma socA gisamma jeNeva thAvaccA gAhAvatiNI teNeva uvAgacchati 2 pAyaggahaNaM kareti jahA mehassa tahA ceva NiveyaNA jAhe no saMvAeti visayANulomAhi ya visayapaDikUlAhi ya bahUhiM bAghavaNAhi ya panavaNAhi ya sannavaNAhi ya vinavaNAhi ya zrAghavittae vA 4 tAhe akAmiyA ceva thAvaccAputtadAragassa nikkhamaNa-maNumannitthA navaraM nikkhamaNAbhiseyaM pAsAmo, tae NaM se thAvaccAputte tusiNIe saMciThThai 1 / tate NaM sA thAvacA pAsaNAyo abbhuTThati 2 mahatthaM mahagdhaM maharihaM rAyarihaM pAhuDaM gerAhati 2 mita jAva saMparivuDA jeNeva karAhassa vAsudevassa bhavaNavarapaDiduvAradesabhAe teNeva uvAgacchati 2 paDihAradesieNaM maggeNaM jeNeva karAhe vAsudeve teNeva uvAgacchati 2 karayala jAva vaddhAveti 2 taM Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80] ( zrImadAgamasudhAsindhuH :: caturtho vibhAgaH mahatthaM mahagdhaM maharihaM rAyarihaM pAhuDaM uvaNei 2 evaM vadAsI-evaM khalu devANuppiyA ! mama ege putte thAvaccAputte nAmaM dArae i8 jAva se NaM saMsArabhAudhigge icchati arahayo ariTTanemista jAva pavvatittae aharANaM nikkhamaNasakAraM karemi, icchAmi NaM devANuppiyA ! thAvaccAputtassa nikkhamamANassa chatta mauDa-cAmarAyo ya vidinnAyo 2 / tate NaM karAhe vAsudeve thAvaccA-gAhApatiNI evaM vadAsI-acchAhi NaM tumaM devANuppie ! sunivvuyA vIsatthA, aharANaM sayameva thAvaccAputtassa dAragassa nikkhamaNasakAraM karissAmi, tate NaM se karAhe vAsudeve cAuraMgiNIe seNAe vijayaM hatthirayaNaM duruDhe samANe jeNeva thAvaccAe gAhAvatiNIe bhavaNe teNeva uvAgacchati 2 thAvaccAputtaM evaM vadAsI-mA NaM tume devANuppiyA ! muDe bhavittA pavvayAhi, bhujAhi NaM devANuppiyA ! viule mANussae kAmabhoe mama bAhucchAyApariggahie, kevalaM devANuppiyassa ahaM No saMcAemi vAukAyaM uvarimeNaM gacchamANaM nivArittae, aNNe NaM devANuppiyassa. je kiMcivi zrAbAhaM vA vAbAhaM vA uppAeti taM savvaM nivAremi 3 / tate NaM se thAvacAputte karAheNaM vAsudeveNaM evaM vutte samANe karAhaM vAsudevaM evaM vayAsI-jai NaM tumaM devANuppiyA ! mama jIviyaMtakaraNaM maccu ejamANaM nivAresi naraM vA sarIrarUvaviNAsiNiM sarIraM vA aivayamANiM nivAresi tate NaM ahaM tava bAhucchAyApariggahie viule mANussae kAmabhoge bhujamANe viharAmi 4 / tate NaM se karAhe vAsudeve thAvaccAputteNaM evaM vutte samANe thAvaccAputtaM evaM vadAsIee NaM devANuppiyA duratikamaNijjA No khalu sakA subalieNAvi deveNa vA dANaveNa vA NivArittae Nannattha appaNo kammakkhaeNaM, taM icchAmi NaM devANuppiyA ! annANamicchattaviraikasAyasaMciyassa attaNo kammakkhayaM karittae 5 / tate NaM se karAhe vAsudeve thAvaccAputteNaM evaM vutte samANe koDabiyapurise saddAveti 2 evaM vadAsI-gacchaha NaM devANuppiyA ! Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram :: adhyayanaM 5 ] [81 bAravatIe nayarIe siMghADaga-tiyaga-cauka-caccara jAva hatthikhaMdhavaragayA mahayA 2 sadde NaM ugghosemANA 2 ugghosaNaM kareha-evaM khalu devANuppiyA ! thAvacAputte saMsArabhaubvigge bhIe jammaNamaraNANAM (jammajarAmaraNAgAM) icchati arahato ariTTanemissa aMtie muMDe bhavittA pavvaittae, taM jo khalu devANuppiyA ! rAyA vA juyarAyA vA devI vA kumAre vA Isare vA talavare vA koDubiya-purise vA mAMDaviya-purise vA ibbhaseTi-seNAvai-satthavAhe vA thAvaccAputtaM pavvayaMtamaNupavvayati tassa NaM karAhe vAsudeve aNujANati pacchAturassaviya se mittanAti-niyaga-saMbaMdhiparijaNassa jogakhemaM vaTTamANaM paDivahatittika? ghosaNaM ghoseha jAva ghosaMti 6 / tate gAM thAvaccAputtassa aNurAegAM purisasahassaM nikkhamaNAbhimuhaM rAhAyaM savvAlaMkAravibhUsiyaM patteyaM 2 purisasahassavAhiNIsu siviyAsu durUDhaM samAgAM mittaNAtiparivuDaM thAvaccAputtassa aMtiyaM pAunbhUyaM 7 / tate gAM se karAhe vAsudeve purisasahasamaMtiyaM pAubbhavamANAM pAsati 2 koDubiyapurise sadAveti 2 evaM vadAsI-jahA mehassa nikkhamaNAbhisezro taheva seyApIehiM rAhAveti 2 jAva arahato ariTTanemissa chattAicchattaM paDAgAtipaDAgaM pAsaMti 2 vijjAharacAraNe jAva pAsittA sIviyAgro pacoruhaMti, tate gAM se karAhe vAsudeve thAvaccAputtaM purayo kAuM jeNeva arihA arihanemI savvaM taM ceva AbharaNa-mallaMkAraM yomuyati, 8 / tate NaM se thAvaccAgAhAvaiNI haMsalavakhaNeNaM paDagasADaeNaM grAbharaNamallAlaMkAre paDicchai hAra-vAridhAra-chinnamuttAvalippagAsAtiM aMsUNi viNimmucamANI 2 evaM vadAsI-jatiyavvaM jAyA ! ghaDiyabbaM jAyA ! parikamiyavvaM jAyA ! assi ca NaM aTTha No pamAdeyavvaM, jAmeva disiM pAubbhUtA tAmeva disiM paDigayA 1 / tate NaM se thAvacAputte purisasahassehiM saddhiM sayameva paMcamuTThiyaM loyaM kareti jAva pavvatie 10 / tate NaM se thAvaccAputte aNagAre jAte IriyAsamie bhAsAsamie Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH jAva viharati, tate NaM se thAvaccAputte arahato ariSTanemissa tahAkhvANaM therANaM aMtie sAmAiyamAjhyAti coisa puvvAiM ahijati 2 bahUhiM jAva cauttheNaM viharati 11 / tate NaM arihA ariTThanemI thAvaccAputtassa aNagArassa taM inbhAiyaM aNagArasahassaM sIsattAe dalayati, tate NaM se thAvaccAputte annayA kayAI arahaM ariTTanemi vaMdati namaMsati 2 evaM vadAsI-icchAmi NaM bhaMte ! tumbhehiM abbhaNunAte samANe sahasseNaM aNagAreNaM saddhiM bahiyA jaNavayavihAraM viharittae, ahAsuhaM devANuppiyA ! tate NaM se thAvacAputte yaNagArasahasseNaM saddhiM teNaM urAleNaM uggeNaM payatteNaM paggahieNaM jAva bahiyA jaNavayavihAraM viharati 12 // sUtraM 60 // . teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM selagapure nAmaM nagaraM hotthA, subhUmibhAge ujANe, selae rAyA paumAvatI devI maMDue kumAre juvarAyA, tassa NaM selagassa paMthagapAmokkhA paMca maMtisayA hotthA uppattiyAe veNAiyAe 4 uvaveyA rajadhuraM ciMtayaMti 1 / thAvacAputte selagapure samosaDhe rAyA Niggato dhammakahA, dhammaM socA jahA NaM devANuppiyANaM aMtie bahave uggA bhogA jAva caittA hirannaM jAva pabaittA tahA NaM ahaM no saMcAemi pavvattittae 2 / ahannaM devANuppiyANaM aMtie paMcANuvvaiyaM jAva samaNovAsae jAva ahigayajIvAjIve jAva appANAM bhAvamANe viharaMti, paMthagapAmokkhA paMca maMtisayA samaNovAsayA jAyA,thAvacAputte bahiyA jaNavayavihAraM viharati 3||suu061 // teNaM kAleNaM 2 sogaMdhiyA nAma nayarI hotthA vannayo, nIlAsoe ujANe vanno, tattha NaM sogaMdhiyAe nayarIe sudaMsaNe nAmaM nagaraseTThI parivasati aDDe jAva aparibhUte 1 / teNaM kAleNaM 2 sue nAmaM parivAyae hotyA, riuvveyajajubveya-sAmaveya-athavvaNaveya-saTTitaMtakusale (saMkhANe sikhANakappe kappe vAgaraNe chade nirutte joisAmayaNe) saMkhasamae laTTha (veyANaM itihAsapaMcamANaM nighaMTukaTThANaM saMgovaMgANaM sarahassANaM sArae vArae pArae saDaMgavI sahitaM Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-mUtram :: adhyayanaM 5 ] [ 83 tavisArae annesu ya baMbharANaesu satthesu supariniTThie paMcajama-paMcaniyama-juttaM) soyamUlayaM dasappayAraM parivvAyagadhammaM dANadhammaM ca soyadhammaM ca titthAbhiseyaM ca zrAghavemANe panavemANe dhAuratta-vatthapavaraparihie tidaMDa-kuMDiya-chattachalu(kaMcanIya, karoDiya)charANAlayaMkusa-pavittaya-kesarIhatthagae parivAyagasahasseNaM saddhiM saMparikhuDe jeNeva sogaMdhiyAnagarI jeNeva parivvAyagAvasahe teNeva uvAgacchai 2 parivAyagAvasahasi bhaMDaganikkhevaM karei 2 ttA saMkhasamaeNaM appANaM bhAvamANe viharati 2 / tate NaM sogaMdhiyAe siMghADaga-tigacaukkacacara-caumuha-mahApahapahesu bahujaNo annamannassa evamAikkhai-vaM khalu sue parivAyae iha havyamAgate jAva viharai, parisA niggayA sudaMsaNe niggae 3 / tate NaM se sue parivAyae tIse parisAe sudaMssaNassa ya annesiM ca bahUNaM saMkhANaM parikaheti-evaM khalu sudaMsaNA ! amhaM soyamUlae dhamme pannatte seviya soe duvihe pannatte, taMjahA-davvasoe ya bhAvasoe ya, davvasoe ya udaeNaM maTTiyAe ya, bhAvasoe dabbhehi ya maMtehi ya, jannaM amhaM devANuppiyA ! kiMci asuI bhavati taM savvaM sajo puDhavIe Alippati tato pacchA suddheNa vAriNA pakkhAlijati tato taM asuI suI bhavati, evaM khalu jIvA jalAbhiseyapUyappANo aviggheNaM saggaM gacchaMti, tate NaM se sudaMsaNe suyassa aMtie dhamma socA haTTe suyassa aMtiyaM soyamUlayaM dhammaM gerAhati 2 parivvAyae vipuleNaM asaNa-pANakhAimasAimeNaM vattha-gandhamallalaMkAreNaM paDilAmemANe jAva viharati 3 / tate NaM se sue parivAyage sogaMdhiyAyo nagarIyo nigacchati 2 ttA bahiyA jaNavayavihAraM viharati 4 / teNaM kAleNaM 2 thAvacAputtassa samosaraNaM, parisA niggayA, sudaMsaNovi NIi, thAvacAputtaM vaMdati namaMsati 2 evaM vadAsI-tumhANaM kiMmUlae dhamme pannatte ?, tate NaM thAvaccAputte sudaMsoNaM evaM vutte samANe sudaMsaNaM evaM vadAsI-sudaMsaNA ! viNayamUle dhamme pannatte, seviya viNayamUle dhamme duvihe pannattA, taMjahA-agAraviNae aNagAraviNae Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84] [ zrImadAgamasudhAsindhuH : caturtho vibhAgaH ya, tatya NaM je se zragAraviNae se NaM paMca aNuvvayAtiM satta sikkhAvayAti ekArasa uvAsagapaDimAyo, tattha NaM je se aNagAraviNae se NaM paMca mahavvayAI, taMjahA-savvAto pANAtivAyAyo veramaNaM savvAzro musAvAyAyo veramaNaM savvAto adinAdANAto veramaNaM savvAyo mehuNAzro veramaNaM savvAzro pariggahAyo veramaNaM sambAyo rAibhoyaNAyo veramaNaM jAva micchAdaMsaNasallAyo veramaNaM 5 / dasavihe paJcakkhANe bArasa bhikkhupaDimAyo, icceegAM duvihegAM viNayaphUlaegAM dhammegAM aNupuvveNAM aTThakammapagaMThIyo. khavettA loyaggapaiTThANe bhavaMti 6 / tate NaM thAvaccAputte sudaMsagAM evaM vadAsItumme NaM sudaMsaNA ! kiMmUlae dhamme panate ?, amhANAM devANuppiyA ! soyamUle dhamme pannate jAva saggaM gacchaMti 7 / tate gAM thAvaccAputte sudaMsaNAM evaM vadAsI-sudaMsa gA ! se jahA nAmae kei purise egaM mahaM ruhirakyaM vathaM ruhireNa ceva dhovejA tate gAM sudaMsaNA ! tassa ruhirakayassa vatthassa ruhireNa ceva pakkhAlijamANasma atthi kAi sohI ?, No tiNa? samaDhe, evAmeva sudaMsaNA ! tubhaMpi pANAtivAegAM jAva micchAdasaNasalleNaM nathi sohI jahA tassa ruhirakayassa vatthassa mahireNaM ceva pakkhAlijamANassa natthi sohI, sudaMsaNA ! se jahANAmae kei purise egaM mahaM ruhirakayaM vatthaM sanjiyAkhAregAM aNuliMpati 2 payagAM thAruheti 2 ugahaM gAhei 2 tA tato pacchA suddheNaM vAriNA dhovejA, se NaNaM sudaMmaNA ! tassa ruhirakayassa vatthassa sajiyAkhAregAM aNulittassa payaNaM pAruhiyassa ugahaM gAhitassa suddheNaM vAriNA pakkhAlijamANassa sohI bhavati ?, haMtA bhavai, evAmeva sudaMsaNA ! amhaMpi pANAivAya-veramaNeNaM jAva micchAdasaNa-sallaveramaNegAM asthi sohI, jahA vA tassa ruhirakayassa vayassa jAva suddhagAM vAriNA pakkhAlijamANassa asthi sohI 8 / tattha NAM se sudaMsaNe saMbuddhe thAvaccAputtaM vaMdati namaMsati 2 evaM vadAsI-icchAmi gAM bhaMte ! dhammaM socA jANittae jAva Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram / adhyayanaM 5 ] [85 samaNovAsae jAte ahigayajIvAjIve jAva paDilAmemANe viharati, tae gAM tasta suyassa parivvAyagasta imIse kahAe laTThassa samANassa ayameyArUve jAva samuppajitthA-evaM khalu sudaMsaNeNAM soyaM dhammaM vippajahAya viNayamUle dhamme paDivanne, taM seyaM khalu mama sudaMsaNassa diTTi vAmettae, puNaravi soyamUlae dhamme bAghavittaettikaTu evaM saMpeheti 2 parivvAyagasahassegAM saddhiM jeNeva sogaMdhiyA nagarI jeNeva parivAyagAvasahe teNeva uvAgacchati 2 parivAyagAvasahaMsi bhaMDanikkhevaM kareti 2 dhAurattavatthaparihite paviralaparivAyagegAM saddhiM saMparibuDe parivvAyagAvasahAyo paDi. nikkhamati 2 sogaMdhiyAe nayarIe majjhamajjheNAM jeNeva sudaMsaNassa gihe jeNeva sudaMsaNe teNeva uvAgacchati, tate NaM se sudaMsaNe taM suyaM ejamANAM pAsati 2 no abbhuTThoti no paJcuggacchati No aADhAi no pariyANAi no vaMdati tusiNIe saMciTThati 1 / tae NAM se sue parivvAyae sudaMsaNaM zraNabbhuTTiyaM jAva pAsittA evaM vadAsI-tumaM NaM sudaMsaNA! annadA mamaM ejamANaM pAsittA abbhuTTesi jAva vaMdasi, iyANiM sudaMsaNA ! tumaM mamaM ejamANaM pAsittA jAva No vaMdasi,taM kassa NaM tume sudaMsaNA ! imeyAkhve viNayamUladhamme paDivanne ?, tate gAM se sudaMsaNe suraNAM parivvAyaegAM evaM vutte samANe bhAsaNAyo abbhuTaTheti 2 karayala-parigahiya-dasarAhaM jAva suyaM parivAyagaM evaM vadAsI-evaM khalu devANuppiyA ! arahato ariTTanemissa aMtevAsI thAvaccAputte nAma aNagAre jAva ihamAgae iha ceva nIlAsoe ujANe viharati, tassa NaM aMtie viNayamUle dhamme paDivanne 10 / tate gAM se sue parivAyae sudaMsagAM evaM vadAsI-taM gacchAmo NaM sudaMsaNA ! tava dhammAyariyassa thAvaccAputtassa aMtiyaM pAubbhavAmo imAiM ca gAM eyArUvAtiM aTThAI heUI pasiNAtiM kAraNAti vAgaraNAtiM pucchAmo, taM jai gAM me se imAiM aTThAtiM jAva vAgarati tate gAM ahaM vaMdAmi namasAmi, aha me se imAti aTTAtiM Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86) [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgA jAva no se vAkareti tate gAM ahaM eehiM ceva zra?hiM heUhiM nippaTThapasiNavAgaraNa karissAmi 11 / tate gAM se sue parivvAyagasahassegAM sudaMsaNeNa ya seTThiNA saddhiM jeNeva nIlAsoe ujANe jeNeva thAvaccAputte aNagAre teNeva upAgajchati 2 tA thAvaccAputtaM evaM vadAsI-jattA te bhaMte ! javaNijjaM te avvAbAhapi te phAsuyaM vihAraM te ?, tate NaM se thAvaccAputte suNNaM parivAyageNaM evaM vutte samANe suyaM parivAyagaM evaM vadAsI-suyA ! jattAvi me javaNijjapi me avvAbAhapi me phAsuyavihAraMpi me 12 / tate NaM se sue thAvaccAputtaM evaM vadAsI-ki bhaMte ! jattA ? suyA ! jannaM mama NANadaMsaNacarittatava-saMjamamAtiehiM joehiM joyaNA se taM jattA, se kiM te bhaMte ! javaNijja ?, suyA ! javaNijje duvihe pannatte, taMjahA-iMdiyajavaNijje ya noiMdiyajavaNijje ya, se kiM taM iMdiyajavaNijje ?, suyA ! jannaM mamaM sotiMdiya-cakkhidiya-ghANidiya-jibhidiya-phAsiMdiyAiM niruvahayAI vase vaTTAMti setaM iMdiyajavaNijja, se kiM taM noiMdiyajavaNinje?, suyA ! jannaM kohamANamAyAlobhA khINA uvasaMtA no udayaMti se taM noiMdiyajavaNijje 13 / se kiM taM bhaMte ! avvAbAhaM ? suyA ! jannaM mama vAtiya-pittiya-sibhiyasannivAiyA vivihA rogAtaMkA No udIreMti settaM avvAbAhaM, se ki taM bhaMte ! phAsuyavihAraM ?, suyA ! jannaM pArAmesu ujjANesu devaulesu sabhAsu pavvAsu itthi-pasu-paMDaga-vivajiyAsu vasahIsu pADihAriyaM pIThaphalaga-sejAsaMthArayaM uggirihattA viharAmi settaM phAsuyavihAraM 14 / sarisavayA te bhaMte ! kiM bhakkheyA abhakkheyA ?, suyA ! sarisavayA bhakkheyAvi abhakkheyAvi, se keNa?NAM bhaMte ! evaM vuccai-sarisavayA bhavakheyAvi abhakkheyAvi ?, suyA ! sarisavayA duvihA pannatA, taMjahA-mittasarisavayA dhannasarisavayA ya, tattha gAM je te mittasarisavayA te tivihA. pannatA, taMjahA-sahajAyayA sahavaDiyayA sahapaMsukIliyayA, te gAM. samaNAgAM Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharma kathAGga-sUtram / / adhyayanaM 5 ] [87 NiggaMthANAM abhakkhayA, tattha gAMje te dhannasarisavayA te duvihA pannattA, taMjahA-patthapariNayA ya asatthapariNayA ya 15 / tattha gAM je te asatthapariNayA te samaNANaM niggaMthANAM abhakkheyA, tattha NaM je te satthapariNayA te duvihA pannattA, taMjahA-phAsugA ya aphAsugA ya, aphAsuyA aaN suyA ! no bhakkhayA, tattha gAMje te phAsuyA te duvihA pannattA, taMjahA-jAtiyA ya prajAtiyA ya, tattha NaM je te ajAtiyA te abhakkheyA, tattha gAM je te jAiyA te duvihA pannattA, taMjahA-esaNijA ya aNesaNijA ya, tattha gAM je te aNesaNijA te NaM abhakkhayA, tattha gAMje te esaNijjA te duvihA pannattA, taMjahA-laddhA ya aladdhA ya, tattha gAM je te aladdhA te abhakkhayA, tattha gAM je te laddhA te niggaMthAgAM bhakkhayA, eeNaM aTThaNaM suyA ! evaM vuccati-sarisavayA bhakkheyAvi abhakkheyAvi, evaM kulatthAvi bhANiyavvA 16 / navari imaM NANattaM-ithikulatthA ya dhanakulatthA ya, ithikulatthA tivihA pannattA, taMjahA-kulavadhuyA ya kulamAuyA i ya kuladhUyA i ya, dhanakulatthA taheva, evaM mAsAvi 17 / navari imaM nANattaM-mAsA tivihA pannattA, taMjahA-kAlamAsA ya atthamAsA ya dhanamAsA ya, tattha NaM je te kAlamAsA te gAM duvAlasavihA pannattA, taMjahA-sAvaNe jAva prAsAde, te gAM abhakkheyA, asthamAsA duvihA-hiranamAsA ya suvarANamAptA ya, te gAM amakkheyA dhanamAsA taheva 18 / ege bhavaM duve bhavaM RNege bhavaM zravvae akkhae bhavaM avvae bhavaM avaTThie bhavaM aNegabhUyabhAve bhavievi bhavaM ?, suyA ! egevi ahaM ! duvevi ahaM jAva aNegabhUyabhAvabhavievi ahaM, se keNa?NaM bhaMte ! egevi ahaM jAva suyA ! davaTThayAe ege grahaM nANadaMsaNaTTayAe duvevi ahaM, paesaTThAe aksaevi ahaM avvaevi ahaM avaTThievi ahaM, uvayogaTTayAe aNegabhUyabhAvabhavievi ahaM 11 / ettha NaM se sue saMbuddhe thAvaccAputtaM vaMdati namasati 2 evaM vadAsI-icchAmi NaM bhaMte ! tubbhe aMtie kevali Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: caturtho vibhAgaH pannattaM dhammaM nisAmittae dhammakahA bhANiyabvA, tae NaM se sue parivAyae thAvacAputtassa aMtie dhammaM socA Nisamma evaM vadAsI-icchAmi NaM bhaMte ! parivAyaga-sahasseNaM saddhiM saMparibuDe devANuppiyANaM aMtie muMDe bhavitA pavvaittae, ahAsuhaM jAva uttarapuracchime disIbhAge tiDaMDayaM jAva thAurattAyo ya egate eDeti 2 sayameva sihaM uppADeti 2 jeNeva thAvaccAputte teNeva uvAgacchai uvAgacchittA jAva muDe bhavittA jAva pavvatie sAmAiyamAtiyAI coisa puvvAti ahijati 20 / tate NaM thAvaccAputte suyassa aNagArasahassaM sIsattAe viyarati, tate gAM se thAvaccAputte sogaMdhiyAyo nIlAsoyAyo paDinikkhamati 2 bahiyA jaNavayavihAraM viharati 21 / tate NaM se thAvaccAputte aNagArasahasseNaM saddhiM saMparibuDe jeNeva puMDarIe pavae teNeva uvAgacchai 2 puMDarIyaM pavvayaM saNiyaM 2 durUhati 2 meghaghaNasannigAsaM devasannivAyaM puDhavisilApaTTayaM jAva pAyovagamaNaM Nuvanne 22 / tate NaM se thAvaccAyutte bahUNi vAsANi sAmannapariyAgaM pANittA mAsiyAe saMlehaNAe sarTi bhatAtiM aNasaNAe jAva kevalavaranANadaMsaNaM samuppADettA tato pacchA siddhe jAva pahINe 23 // sUtraM 62 // tate gAM se sue annayA kayAI jeNeva selagapure nagare jeNeva subhUmibhAge ujANe samosaraNaM parisA niggayA selo niggacchati dhammaM socA jaM navaraM devANuppiyA ! paMthagapAmokkhAtiM paMca maMtisayAti prApucchAmi maNDuyaM ca kumAraM rajje ThAvemi, tato pacchA devANuppiyANaM antie muDe bhavittA zrAgArAyo aNagAriyaM pavvayAmi, ahAsuhaM 1 / tate gAM se selae rAyA selagapuraM nayaraM aNupavisati 2 jeNeva, sae gihe jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA teNeva uvAgacchai 2 sIhAsaNaM sannisanne, tate NaM se selae rAyA paMthayapAmokkhe paMca maMtisae sadAvei sahAvettA evaM vadAsI-evaM khalu devANuppiyA ! mae suyassa aMtie dhamme NisaMte sevi yame dhamme icchie paDicchie Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram / adhyayanaM 5 ] [89 abhirutie ahaM NaM devANuppiyA ! saMsArabhayaumbigge jAva pavvayAmi, tubbhe NaM devANuppiyA ! kiM kareha kiM vavasaha kiM vA te hiyaicchiyaM ? 2 / tate NaM taM paMthayapAmokkhA paMcamaMtisayA selagaM rAyaM evaM vadAsI-jai NaM tumbhe devANuppiyA ! saMsAra jAva pavyayaha zramhANaM devANuppiyA ! kimanne thAhAre vA bAlaMbe vA amhe'viya NaM devANuppiyA ! saMsArabhayauviggA jAva pavvayAmo, jahA devANuppiyA ! amhaM bahusu kajjesu ya kAraNesu ya jAva tahA NaM pavatiyANavi samANANaM bahusu jAva cakkhubhUte 3 / tate NaM se selage paMthagapAmokkhe paMca maMtisae evaM vadAsI-jati NaM. devANuppiyA ! tubbhe saMsAra jAva pavvayaha taM gacchaha NaM devANuppiyA! saesu 2 kuDubesu jeTTe putte kuDubamajjhe ThAvettA purisasahassavAhiNIyo sIyAro duruDhA samANA mama aMtiyaM pAubhavahatti, taheba pAubbhavaMti 4 / tate NaM se selae rAyA paMca maMtisayAI pAumbhavamANAtiM pAsati 2 haTThatuDhe koDAMbiyapurise saddAveti 2 evaM vadAsI-khippAmeva bho devANuppiyA ! maMDuyassa kumArassa mahatthaM jAva rAyAbhiseyaM uvaTThaveha jAva abhisicati jAva rAyA viharati / tate NaM se selae maMDuyaM rAyaM yApucchai 5 / tate NaM se maMDue rAyA koDubiyapurise saddAvei 2 evaM vadAsI-khippAmeva selagapuraM nagaraM grAsita jAva gaMdhavaTTi bhUtaM kareha ya kAraveha ya 2 evamANattiyaM paJcappiNaha, tate NaM se maMDue doccapi koDa biyapurise sadAvei 2 evaM vadAsI-khippAmeva selagassa rano mahatthaM jAva nikkhamaNAbhiseyaM jaheva mehassa taheva NavaraM paumAvatIdevI aggakese paDicchati savvevi paDiggahaM gahAya sIyaM durUhaMti, avasesaM taheva jAva sAmAtiyamAtiyAti ekArasa aMgAI ahijati 2 bahUhiM cauttha jAva viharati 6 / tae NaM se sue selayassa aNagArassa tAI paMthayapAmokkhAti paMca aNagArasayAI sIsattAe viyarati, tate NaM se sue annayA kayAI Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH // caturtho vibhAgaH selagapurAyo nagarAyo subhUmibhAgAyo ujANAzro paDinikkhamati 2 ttA bahiyA jaNavayavihAraM viharati, tate NaM se sue aNagAre annayA kayAI teNaM zraNagArasahasseNaM saddhiM saMparibuDe puvANupulviM caramANe gAmANugAmaM viharamANe jeNeva poMDarIe pavae jAva siddhe 7 // sUtraM 63 // tate NaM tassa selagasta rAyarisissa tehiM aMtehi ya paMtehi ya tucchehi ya lUhehi ya arasehi ya virasehi ya sIehi ya ugahehi ya kAlAtikkatehi ya pamANAikkaMtehi ya NiccaM pANabhoyaNehi ya payaisukumAlayassa suhociyassa sarIragaMsi veyaNA pAubbhUtA ujalA jAva durahiyAsA (rogAyaka ujale jAva durahiyAse) kaMDayadAha-pittajara-parigayasarIre yAvi viharati, tate NaM se selae teNaM royAyakeNa sukke jAe yAvi hotthA 1 / tate NaM selae annayA kadAI puvvANupubbiM caramANe jAva jeNeva subhUmibhAge jAva viharati, parisA niggayA, maMDuyo'vi niggayo, selayaM aNagAraM jova vaMdati namasati 2 pajjuvAsati 2 / tate NaM se maMDue rAyA selayassa aNagArassa sarIrayaM sukka bhukkaM jAva savvAbAhaM sarogaM pAsati 2 evaM vadAsI-ahaM NaM bhaMte ! tubhaM grahApavittehiM tigicchaehiM ahApavitteNaM yosahabhesajjeNaM bhattapANeNaM tigicchaM bAuMTAvemi, tubbhe NaM bhaMte ! mama jANasAlAsu samosaraha phAsugraM esaNijja pIDha-phalagasejA-saMthAragaM yogirihattANaM viharaha 3 / tate NaM se selae aNagAre maMDayassa ranno eyamaTTha tahatti paDisuNeti, tate NaM se maMDue selayaM vaMdati namaMsati 2 jAmeva disiM pAunbhUte tAmeva disiM paDigae 4 / tate NaM se selae kallaM jAva jalate sabhaMDa-mattovagaraNa-mAyAe paMthayapAmokkhehiM paMcahiM zraNagArasaehiM saddhiM selagapura-maNupavisati 2 jeNeva maMDuyassa jANasAlA teNeva uvAgacchati 2 phAsuyaM pIDha jAva viharati 5 / tate NaM se maMDue cigicchae saddAveti 2 evaM vadAsI-tubbhe NaM devANuppiyA ! selayassa phAsuesaNijjeNaM jAva tegicchaM prAuTTaha, tate Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram :: adhyayanaM 5 ] [61 NaM tegicchayA maMDueNaM rannA evaM vuttA haTutuTTa jAva selayassa ahApavittehiM zrosahabhesajabhattapANehiM tegicchaM prAuTTati, manapANayaM ca se uvadisaMti 6 / tate NaM tassa selayassa hApavattehiM jAva majapANeNa rogAyake uvasaMte hotthA ha? ma(ka)lasarIre jAte vavagayarogAyake, tate NaM se selae taMsi rogAyakasi uvasaMtasi samANaMsi taMsi vipulaMsi asaNa-pANa-khAimasAimaMsi majapANae ya mucchie gaDhie giddhe ajhovavanne zrosanne zrosannavihArI evaM pAsatthe 2 kusIle 2 pamatte saMsatte uubaddha-pIDhaphalaga-senjAsaMthArae pamatte yAvi viharati, no saMcAeti phAsuesaNijja pIdaM paJcappiNittA, maMDuyaM ca rAyaM zrApucchittA bahiyA jAva (jaNavayavihAraM abbhujaeNa pavatteNa paggahieNa) viharittae 7 / tate NaM tesiM paMthayavajANaM paMcarAhaM aNagArasayANaM annayA kayAI egayo sahiyANaM jAva puvvarattAvaratta-kAlasamayaMsi dhammajAgariyaM jAgaramANANaM zrayameyArUve abbhathie jAva samuppajitthA-evaM khalu selae rAyarimI caittA rajjaM jAva pavvatie 8 / vipuleNaM asaNa-pANa-khAima-sAimeNaM majapANae mucchie, no saMcAeti jAva viharittae, no khalu kappai devANuppiyA! samaNANaM jAva pamattANaM viharittae, taM seyaM khalu devANuppiyA ! amhaM kallaM selayaM rAyarisiM thApucchittA pADihAriyaM pIDhaphalaga-sejAsaMthAragaM paJcappiNittA selagassa aNagArassa paMthayaM aNagAraM veyAvaccakaraM ThavettA bahiyA abhujaeNaM jAva viharittae 1 / evaM saMpeheMti 2 kallaM jeNeva selae aApucchittA pADihAriyaM pIDha-phalaga-sejAsaMthAragaM paJcappiNaMti 2 paMthayaM aNagAraM veyAvaccakaraM ThAvaMti 2 bahiyA jAva viharaMti 10 ||suutrN 64 // tate NaM se paMthae selayassa sejAsaMthAra-uccArapAsavaNa-khelasaMghANa-mattazrosaha-bhesaja-bhattapANaeNaM agilAe viNaeNaM veyAvaDiyaM karei 1 / tate NaM se selae annayA kayAI kattiya. cAummAsiyaMsi vipulaM asaNa-pANa-khAima-sAimaM zrAhAramAhArie subahu~ Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62] [ zrImadAgamasuvAsindhuH / caturtho vibhAgaH majapANayaM pIe puvvA(paJcA)vararAhakAlasamayaMsi suhappasutte 2 / tate NaM se paMthae kattiya-cAummAsiyaMsi kayakAussagge devasiyaM paDikamaNaM paDikkate cAummAsiyaM paDikamiuMkAme selayaM rAyarisiM khAmaNaTThayAe sIseNaM pAesu saMghaTTa 3 / tate NaM se selae paMthaeNaM sIseNaM pAesu saMghaTTie samANe zrAsurutte jAva misimisemANe uTThati 2 evaM vadAsI-se kesa NaM bho esa appatthiyapatthae jAva parivajie je NaM mamaM suhapasuttaM pAesu saMghaTTati ? tate NaM se paMthae selaeNaM evaM vutte samANe bhIe tatthe tasie karayala-parigahiyadasanahaM jAva kaTu evaM vadAsI-grahaNaNaM bhaMte ! paMthae kayakAussagge devasiyaM paDikkamaNaM paDikkate cAummAsiyaM paDivakate cAummAsiyaM khAmemANe devANuppiyaM vaMdamANe sIseNaM pAesu saMghaTTami, taM khamaMtu NaM devANuppiyA ! khamantu me'varAhaM tumagaNaM (khaMtumarahaMtu NaM) devANuppiyA ! NAibhujo evaM karaNayAettikaTTa selayaM aNagAraM etamaTTha sammaM viNaeNaM bhujo 2 khAmeti 4 / tate NaM tassa selayassa rAyarisissa paMthaeNaM evaM vuttassa ayameyArUve jAva samuppajitthA-evaM khalu ahaM rajjaM ca jAva bhosanno jAva uubaddhapIDhaphalaga-senjAsaMthArae viharAmi, taM no khalu kappati samaNANaM NiggaMthANaM apasatthANaM jAva viharittae, taM seyaM khalu me kallaM maMDuyaM rAyaM pApucchittA pADihAriyaM pIDhaphalaga-sejjAsaMthArayaM pacappiNittA paMthaeNaM zraNagAreNaM saddhiM bahiyA abbhujaegA jAva jaNavayavihAregAM viharittae, evaM saMpeheti 2 kallaM jAva viharati 5 // sUtraM 65 // evAmeva samaNAuso ! jAva niggaMthe vA 2 zrosanne jAva saMthArae pamatte viharati se NaM ihaloe ceva bahUNaM samaNANAM 4 hIlaNijje saMsAro bhANiyavyo 1 / tate gAM te paMthagavajA paMca aNagArasayA imIse kahAe laTThA samANA annamannaM sadAveMti 2 evaM vayAsI-selae rAyarisI paMthaegA bahiyA jAva viharati, taM seyaM khalu devANuppiyA ! amhaM selayaM Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram / adhyayanaM 6 ] [ 63 uvasaMpajittA NaM viharittae, evaM saMpeheMti 2 tA selayaM rAyaM uvasaMpajitANaM viharaMti 2 // sUtraM 66 // tate NaM te selayapAmokkhA paMca aNa. gArasayA bahUNi vAsANi sAmanapariyAgaM pAuNittA jeNeva poMDarIye pavvae teNeva uvAgacchaMti 2 jaheva thAvacAputte taheva siddhA 1 / evAmeva samaNAuso ! jo niggaMtho vA 2 jAva viharissati evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM paMcamassa NAyajjhayaNassa ayama? parANattettibemi 2 // sUtraM 67 // paMcamaM nAyajjhayaNaM samattaM // // iti paJcamamadhyayanam // 5 // // 6 // zrItumbakAkhyaM SaSThamadhyayanam // jati NaM bhaMte ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM paMcamasta NAyajjhayaNassa zrayama? pannatte chaTThassa NaM bhaMte ! nAyajjhayaNassa samaNeNaM jAva saMpatteNaM ke aTTha pannatte ?, evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM 2 rAyagihe samosaraNaM parisA niggayA 1 / teNaM kAleNaM 2 samaNassa bhagavayo mahAvIrassa jeTTe aMtevAso iMdabhUtI aNagAre adUrasAmaMte jAva sukanjhANovagae viharati, tate NaM se iMdabhUtI aNagAre jAyasa8. samaNassa 3 evaM vadAsI-kahagaNaM bhaMte ! jIvA guruyattaM vA lahuyattaM vA havvamAgacchaMti ?, goyamA ! se jahA nAmae kei purise egaM mahaM sukkaM tu hicchiDDe nisvayaM dambhehiM kusehiM veDhei 2 maTTiyAleveNaM liMpati urAhe dalayati 2 sukkaM samANaM doccapi dabhehi ya kusehi ya veTeti 2 maTTiyAlevegAM liMpati 2 urAhe sukkaM samANAM taccaMpi danbhehi ya kusehi ya veDheti 2 maTTiyAlevegAM liMpati, evaM khalu eeNuvAegAM aMtarA veDhemANe aMtarA liMpemANe aMtarA sukavemANe jAva ahiM maTTiyAlevehiM AliMpati, atthAha-matArama-porisiyaMsi udagaMsi pakkhivejA, se gUNaM goyamA ! se tube tesiM aTThAhaM maTTiyAlevANaM guruya- . Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH yAe bhAriyayAe guruyabhAriyayAe uppiM salilamativaittA ahe dharaNiyalapaiTThANe bhavati, evAmeva goyamA ! jIvAvi pANAtivAeNaM jAva micchAdaMsaNasalleNaM aNupubveNaM aTTha kammapagaDIyo samajiNanti, tAsiM garuyayAe bhAriyayAe garuyabhAriyayAe kAlamAse kAlaM kiccA dharaNiyala-mativatittA ahe naragatala-paiTThANA bhavaMti, evaM khalu goyamA ! jIvA guruyattaM havvamAgacchati 2 / aharANaM goyamA ! se tube taMsi paDhamillugaMsi maTTiyAlevaMsi tinnasi kuhiyaMsi parisaDiyaMsi IsiM dharaNiyalAyo uppatittA NaM ciTThati, tato'NaMtaraM ca NaM doccapi maTTiyAleve jAva uppatittA NaM ciTThati, evaM khalu eeNaM uvAeNaM tesu aTThasu maTTiyAlevesu tinnesu jAva vimukkabaMdhaNe ahedharaNiyala-maivaittA uppiM salilatala-paiTTANe bhavati, evAmeva goyamA ! jIvA pANAtivAtaveramaNeNaM jAva micchAdasaNa-salla-veramaNeNaM aNupubveNaM aTTha kammapagaDIyo khavettA gagaNatala-muppaittA uppiM loyaggapatiDhANA bhavaMti, evaM khalu goyamA ! jIvA lahuyattaM havamAgacchaMti 3 / evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM chaTThassa nAyajjhayaNassa ayama? pannattettibemi 4 // sUtraM 68 // chaTTha nAyajjhayaNaM samattaM // // iti SaSThamadhyayanam // 6 // // 7 // atha zrIrohiNIjJAtAkhyaM saptamamadhyayanam // jati NaM bhaMte ! samaNegAM jAva saMpatteNaM chaTTassa nAyajjhayaNassa ayamaDhe pannatte sattamassa NaM bhaMte! nAyajjhayaNassa ke aTTha pannatte?, evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM 2 rAyagihe nAma nayare hotthA, subhUmibhAge ujANe 1 / tattha NaM rAyagihe nagare dharaNe nAmaM satthavAhe parivasati, aDDe0, bhaddA bhAriyA ahINapaMceMdiya jAva surUvA, tassa NaM dharANassa satthavAhassa puttA bhadAe bhAriyAe attayA cattAri sasthavAhadArayA hotthA, taMjahA-dhaNapAle dhaNadeve Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram / adhyayanaM 7 ] [ 95 dhaNagove dhaNarakkhie, tassa NaM dharANassa sasthavAhassa caurAhaM puttANaM bhAriyAyo cattAri surAhAyo hotthA, taMjahA-ujhiyA bhogavatiyA rakkhatiyA rohiNiyA 2 / tate NaM tassa dharaNassa annayA kadAiM puvvarattAvaratta-kAlasamayaMsi imeyArUve abbhatthie jAva samuppajitthA evaM khalu ahaM rAyagihe bahUNaM Isara jAva pabhiINaM sayassa kuDubassa bahUsu kajjesu ya karaNijjesu koDubesu ya maMtaNesu ya gujjhe rahasse nicchae vavahAresu ya zrApucchaNijje paDipucchaNijje meDhI pamANe zrAhAre bAlaMbaNe cakkhumeDhIbhUte kajavaTTAvae 3 / taM Na Najati jaM mae gayaMsi vA cuyaMsi vA mayaMsi vA bhaggaMsi vA luggaMsi vA saDiyaMsi vA paDiyaMsi vA videsatthaMsi vA vippavasiyaMsi vA, imassa kuDubassa kiM manne thAhAre vA bAlaMbe vA paDibaMdhe vA bhavissati ? 4 / taM seyaM khalu mama kallaM jAva jalaMte vipulaM asaNaM 4 uvakkhaDAvettA mittaNAti-niyagasayaNa-saMbaMdhi-parijaNaM caurAhaM surAhANaM kulagharavaggaM grAmaMtettA taM mittaNAi-NiyagasayaNa-saMbaMdhiparijaNaM caurAha ya surAhANaM kulagharavaggaM vipulelaM asaha-pAya-khAima-sAimeNaM yUkyupmAvatyagaMdha nara sakkArettA sammANettA tasseva mittaNAti-niyaga-sayaNasaMbaMdhiparijaNassa caurAha ya surAhANaM kulagharavaggassa purato caurAhaM surAhANaM parikkhaNaTTayAe paMca 2 sAligrakkhae dalaittA jANAmi tAva kA kihaM vA sAravakhai vA saMgovei vA saMvaDDeti vA ? 5 / evaM saMpehei 2 kallaM jAva mittaNAti-niyaga-sayaNa-saMbaMdhiparijaNaM caurAhaM surAhANaM kulagharavaggaM pAmatei 2 vipulaM asaNaM 4 uvakkhaDAvei tato pacchA rAhAe kayabalikamme jAva bhoyaNamaMDavaMsi suhAsaNa-varagae mittaNAti-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-parijaNeNaM caurAha ya surAhANaM kulagharavaggeNaM saddhiM taM vipulaM asaNaM 4 jAva sakAreti 2 tasseva mittanAti-niyaga-sayaNasaMbaMdhi-parijaNassa caurAha ya surAhANaM kulagharavaggassa ya purato paMca sAliakkhae gerAhati 2 jeTThA surAhA ujjhitiyA taM sadAveti 2 evaM vadAsI Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH tumaM NaM puttA ! mama hatyAyo ime paMca sAligrakkhae gerAhAhi 2 aNupuvveNaM sArakvemANI saMgovemANI viharAhi, jayA NaM'haM puttA ! tuma ime paMca sAliakkhae jAejA tayA NaM tumaM mama ime paMca sAligrakkhae paDidijAejAsittikaTu sugahAe hatthe dalayati 2 paDivisajjeti 6 / tate NaM sA umiyA dharANassa tahatti eyamaTTha paDisuNeti 2 dharANassa satyavAhassa hatthAyo te paMca sAliakkhae gerAhati 2 egaMtamavakamati egaMtamavakamiyAe imeyArUve abhatthie jAva samuppajitthA-evaM khalu tAyANaM koTThAgAraMsi bahave pallA sAlINaM paDipurANA ciTThati, taM jayA NaM mamaM tAyo ime paMca sAliakkhae jAessati tayA NaM ahaM pallaMtarAtro anne paMca sAligrakkhae gahAya dAhAmittikaTTu evaM saMpehei 2 taM paMca sAMliakkhae egate eDeti 2 sakammasaMjuttA jAyA yAvi hotthA 7 / evaM bhogavatiyAevi, NavaraM sA cholleti 2 aNugilati(phollei) 2 sakammasaMjuttA jAyA 8 / evaM rakkhiyAvi, navaraM gehati 2 imeyArUve abhathie jAva samuppajitthA evaM khalu mama tAyo imassa mittanAti-niyaga-sayaNasaMbaMdhi-parijaNasta caurAha ya surAhANaM kulagharavaggassa ya purato sadAvettA evaM vadAsI-tumaNNaM puttA ! mama hatthAyo jAva paDidijAeMjAsittikaTu mama hatthaMsi paMca sAliakkhae dalayati taM bhaviyavametya kAraNeNaMtikaTu evaM saMpeheti 2 te paMca sAliakkhae suddhe vatthe baMdhai 2 rayaNakaraMDiyAe pakkhivei 2 UsIsAmUle ThAvei 2 tisaMjha paDijAgaramANI viharai 1 / tae NaM se dharaNe satthavAhe tasseva mitta jAva cautthiM rohiNIyaM surAhaM sadAveti 2 jAva taM bhaviyavvaM estha kAraNeNaM taM seyaM khalu mama ee paMca sAliyakkhae sArakkhemANIe saMgovemANIe saMvaDDhe mANIettikaTu evaM saMpeheti 2 kulagharapurise sadAveti 2 evaM vadAsI-tubbhe NaM devANuppiyA! ete paMca sAlikkhae gerAhaha 2 paDhamapAusaMsi mahAvuTTikAyaMsi nivaiyaMsi samANaMsi Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 80 zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram / adhyayanaM 7 ] khuDDAgaM keyAraM suparikammiyaM kareha 2 ttA ime paMca sAliakkhae vAveha 2 doccaMpi taccapi ukkhayanihae kareha 2 vADiparikkhevaM kareha 2 sArakkhemANA saMgovemANA aNupubveNaM saMvaDDheha 10 / tate NaM te koDabiyA rohiNIe etamaTTha paDisuNaMti taM paMca sAliakkhae gerAhaMti 2 aNupubveNaM sArakhaMti saMgovaMti. viharaMti 11 / tae NaM te koDubiyA paDhamapAusaMsi mahAvuTTikAyaMsi NivaiyaMsi samANaMsi khuDDAyaM kedAraM suparikammiyaM kareMti 2 te paMca sAliakkhae vavaMti duccaMpi taccapi ukkhayanihae kareMti 2 vADiparikkhevaM kareMti 2 aNupuvveNaM sArakkhemANA saMgovemANA saMvaDDhe mANA viharaMtei 12 / tate NaM te sAlI aNupuvveNaM sArakkhijamANA saMgovijamANA saMvaDDijamANA sAlI jAyA kirAhA kirAhobhAsA jAva niuraM. babhUyA pAsAdIyA 4, tate NaM sAlI pattiyA vattiyA(taiyA) gambhiyA pasUyA bhAgayagaMdhA khIrAiyA baddhaphalA pakkA pariyAgayA sallaipattayA (sallaiyA pattaiyA) hariyapavvakaMDA jAyA yAvi hotthA 13 / tate NaM te koDubiyA te sAlIe pattie jAva sallaie pattaie jANittA tikkhehiM NavapajaNaehiM asiyaehiM luNeti 2 karayalamalite kareMti 2 puNaMti, tattha NaM cokkhANaM sUyANaM akkhaMDANaM aphoDiyANaM chaDDachaDApuTThA(pyA)NaM sAlINaM mAgahae patthaha jAe tate NaM te koDabiyA te sAlI Navaesu ghaDaesu pakkhivaMti 2 upaliMpaMti 2 liMpeMti 2 laMchiyamuhite kareMti 2 koTThAgArassa egadesaMsi ThAti 2 sAravakhemANA saMgovemANA viharaMti 14 / tate NaM te koDubiyA doccami vAsArattaMsi paDhamapAusaMsi mahAvuTTikAyaMsi nivaiyaMsi khuDDAgaM keyAraM suparikammiyaM kareMti te sAlI varvati doccaMpi taccapi ukkhayaNihae jAva luNeti jAva calaNatalamalie kareMti 2 puNaMti, tattha NaM sAlINaM bahave kuDavA(muralA) jAva egadesaMsi ThAveMti 2 sArakkhamANA saMgovemANA viharaMti 15 / tate NaM te koDubiyA taccasi vAsArattaMsi Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH mahAvuTTikAyaMsi nivaiyaMsi bahave kedAre suparikammiyaM kareMti jAva luNeti 2 saMvahaMti 2 khalayaM kareMti 2 maleti jAva bahave kubhA jAyA, tate NaM te koDubiyA sAlI koTThAgAraMsi pakkhivaMti jAva viharaMti, cautthe vAsAratte bahave kuMbhasayA jAyA 16 / tate NaM tassa dharANassa paMcamayaMsi saMvaccharaMsi pariNamamANaM sa pubaratAvaratta-kAlasamayaMsi imeyArUve abbhasthie jAva samuppajitthA-evaM khalu mama iyo atIte paMcame saMvacchare caurAhaM surAhANaM parikkhaNaTThayAe te paMca sAligrakkhatA hatthe dinA taM seyaM khalu mama kallaM jAva jalaMte paMca sAligrakkhae parijAittae jAva jANAmi tAva kAe kihaM sArakkhiyA vA saMgoviyA vA saMvaDiyA jAvattikaTu evaM saMpeheti 2 kallaM jAva jalaMta vipulaM asaNaM 4 jAva mittanAya-nigama-sayaNa-saMbaMdhiparijaNaM caurAha ya surAhANaM kulaghara jAva sammANittA tasseva mittanAyaniyaga-sayaNa-saMbaMdhi-parijaNassa caurAha ya surAhANaM kulagharavaggassa purayo jeTTha ubhiyaM sadAvei 2 tA evaM vayAsI-evaM khalu ahaM puttA ! ito atIte paMcamaMsi saMvaccharaMsi imassa mittanAyaniyaga-sayaNa-saMbaMdhi-parijaNassa caurAha ya surAhANaM kulagharavaggassa ya purato tava hatthaMsi paMca sAligrakkhae dalayAmi jayA NaM ahaM puttA ! ee paMca sAliyaakkhae jAejA tayA NaM tumaM mama ime paMca sAliakkhae paDidijAejAsittika? taM hatthaMsi dalayAmi, se nUNaM puttA ! atthe sama? ?, haMtA atthi, tannaM puttA ! mama te sAliakkhae paDinijAehi 17 / tate NaM sA ujjhitiyA eyama4 dharANassa paDisuNeti 2 jeNeva koTThAgAraM teNeva uvAgacchati 2 pallAto paMca sAlikkhae gerAhati 2 jeNeva dharaNe satthavAhe teNeva uvAgacchati 2 dharaNaM sasthavAhaM evaM vadAsI-ee NaM te paMca sAliakkhaettikaTu dharaNassa hatthaMsi te paMca sAliakkhae dalayati, tate NaM dharaNe ujhiyaM savahasAviyaM kareti 2 evaM vayAsI-kiraNaM puttA ! ee te ceva paMca Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram : adhyayanaM 7 ] [ 88 sAliakkhae udAhu anne ?, tate NaM ujhiyA dharaNaM satthavAhaM evaM vayAsI-evaM khalu tumbhe tAto ! iyo'tIe paMcame saMvacchare imassa mittanAti-niyaga-sajaNa-saMbaMdhi-parijaNassa caurAha ya surAhANaM kulagharavaggassa jAva viharAmi, tate NaM'haM tumbhaM etamaTTha paDisuNemi 2 te paMca sAlibakkhae gerAhAmi egaMtamavakamAmi tate NaM mama imeyArUve abbhatthie jAva samuppajitthA-evaM khalu tAyANaM koTThAgAraMsi bahave jAva sakammasaMjuttA, taM No khalu tAyo ! te ceva paMca sAliakkhae ee NaM anne, tate NaM se dharaNe ujjhiyAe aMtie eyama8 socA Nisamma zrAsurutte jAva misimisemANe ujhitiyaM tassa mittanAti-niyaga-sajaNa-saMbaMdhi-parijaNassa caurAha ya surAhANaM kulagharavaggassa ya puro tassa kulagharassa chArubhiyaM ca chANujhiyaM ca kayavarujhiyaM ca samu(saMpu)cchiyaM ca sammajiyaM ca pAuvadAI ca rAhANovadAiM ca bAhirapesaNakAriM Thaveti 18 / evAmeva samaNAuso ! jo amhaM niggaMtho vA 2 jAva pavvatite paMca ya se mahavvayAti ujhiyAI bhavaMti se NaM iha bhave ceva bahUNaM samaNA 4 jAva aNupariyaTTiissai jahA sA ujhiyA / evaM bhogavaiyAvi, navaraM tassa kaMDitiyaM vA koTTatiyaM ca pIsaMtiyaM ca evaM ruccaMtiyaM raMdhatiyaM parivesaMtiyaM ca paribhAyaMtiyaM ca abhaMtariyaM ca pesaNakAriM mahANasiNiM ThaveMti 11 / evAmeva samaNAuso ! jo amhaM samaNo paMca ya se mahavvayAiM phoDi(lli)yAI bhavaMti se NaM iha bhave ceva bahUNaM samaNAgoM 4 jAva hIlaNijje 4 jahA va sA bhogavatiyA 20 / evaM rakkhitiyAvi, navaraM jeNeva vAsaghare teNeva uvAgacchai 2 maMjUsaM vihADei 2 rayaNakaraMDagAyo te paMca sAliakkhae gerAhati 2 jeNeva dharaNe teNeva uvAgacchati 2 paMca sAliakkhae dharANassa hatthe dalayati, tate NaM se dharaNe rakkhitiyaM evaM vadAsI-kinnaM puttA ! te ceva te paMca sAliakkhayA udAhu annetti ?, HEREFHH Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10.] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH tate NaM rakkhitiyA dharaNaM sasthavAhaM evaM vayAsI-evaM khalu tAto! jAva te ceva tAyA ! ee paMca sAliakkhayA No anne, kahannaM puttA !, evaM khalu tAyo ! tubbhe iyo paMcamaMmi jAva bhaviyavvaM ettha kAraNeNaMtikaTTha te paMca sAliakkhae suddhe vatthe jAva tisaMjhaM paDijAgaramANI ya viharAmi, tato eteNaM kAraNeNaM tAyo ! te ceva te paMca sAliakkhae No anne, tate NaM se dharaNe rakkhitiyAe aMtie eyamaTuM socA haTTatuTTa tassa kulagharassa hiranassa ya kaMsadUsa-vipula-dhaNa jAva sAvatejassa ya bhaMDAgAriNi Thaveti 21 / evAmeva samaNAuso ! jAva paMca ya se mahavvayAti rakkhiyAti bhavaMti se NaM iha bhave ceva bahUNaM samaNANaM 4 aJcaNijje jahA jAva sA rakkhiyA 22 / rohiNiyAvi evaM ceva, navaraM tumbhe tAyo ! mama subahuyaM sagaDIsAgaDaM dalAhi jeNaM ahaM tubhaM te paMca sAliakkhae paDiNijjAemi, tate NaM se dharaNe rohiNi evaM vadAsI-kaharANaM tuma mama puttA ! te paMca sAliavakhae sagaDa(DI)sAgaDeNaM nijAissasi ?, tate NaM sA rohiNI dharaNaM evaM vadAsI-evaM khalu tAto ! izro tubbhe paMcame saMvacchare imassa mitta jAva bahave kubhasayA jAyA teNeva kameNaM evaM khalu tAyo ! iyo tumbhe te paMca sAliakkhae sagaDasAgaDeNaM ninjAemi 23 / tate NaM se dharANe satthavAhe rohiNIyAe subahuyaM sagaDasAgaDaM dalayati, tate NaM rohiNI subahu~ sagaDasAgaDaM gahAya jeNeva sae kulaghare teNeva uvAgacchai koTThAgAre vihADeti 2 palle ubhidati 2 sagaDIsAgaDaM bhareti 2 rAyagihaM nagaraM majhamajjheNaM jeNeva sae gihe jeNeva dharaNe satthavAhe teNeva uvAgacchati 24 / tate NaM rAyagihe nagare siMghADaga jAva bahujaNo annamannaM evamAtikkhati-dhanne NaM devANuppiyA ! dharANe satthavAhe jassa NaM rohiNiyA surAhA jIe NaM paMca sAliyarakhae sagaDasAgaDieNaM nijAeti 25 / tate NaM se dharaNe satthavAhe te paMca sAliakkhae sagaDasAgaDeNaM nijAetite Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram :: adhyayanaM 8 ] [ 1.1 pAsati 2 haTTa jAva paDicchati 2 tasseva mittanAti-niyayasajaNasaMbaMdhi-parijaNassa caurAha ya surAhANaM kulagharapurato rohiNIyaM surAhaM tassa kulagharassa bahusu kajjesu ya jAva rahassesu ya thApucchaNijja jAva vaTTAvitaM pamANabhUyaM praveti 26 / evAmeva samaNAuso ! jAva paMca mahavvayA saMvaDDiyA bhavaMti se NaM iha bhave ceva bahUNaM samagANaM jAva vItIvaissai jahA va sA rohiNIyA 27 / evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM sattamassa nAyajhayaNassa ayama? pannattettibemi 28 // sUtraM 61 // sattamaM nAyajjhayaNaM samattaM // . ||iti saptamamadhyayanam // 7 // // 8 // atha zrImallIjJAtAkhya-maSTamamadhyayanam // jati NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM sattamassa nAyajjhayaNAssa ayama? parANatte aTThamassa NaM bhaMte ! ke aTTha parANatte ?, evaM khalu jaMbU ! teNaM kAlegAM teSAM samaegAM iheva jaMbUddIve dIve mahAvidehe vAse 2 maMdarassa pavvayassa pacatthimeNAM nisaDhassa vAsaharapabvayassa uttareNAM sIyoyAe mahANadIe dAhiNeNAM suhAvahassa vakkhArapavvatassa pacatthimegAM pacatthimalavaNasamuddasta puracchimegAM ettha NaM salilAvatI nAmaM. vijae pannatte 1 / tattha NaM salilAvatI(nalinAvatI)vijae vIyasogA nAmaM rAyahANI pannattA, navajoyaNavicchinnA jAva pacakkhaM devalogabhUyA, tIse NaM vIyasogAe rAyahANIe uttarapuracchime disibhAe iMdakubhe nAmaM ujANe, tattha NaM vIyasogAe rAyahANIe bale nAma rAyA, tasseva dhAraNIpAmokkhaM devisaharasaM uvarodhe hotthA 2 / tate NaM sA dhAriNI devI annayA kadAi sIhaM sumiNe pAsittA NaM paDibuddhA jAva mahabbale nAmaM dArae jAe ummukka jAva bhogasamatthe, tate NaM taM mahabbalaM ammApiyaro sarisiyANaM kamalasirI-pAmokkhAgAM Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH paMcarAhaM rAyavarakannAsayANAM egadivaseNAM pANiM gerAhAveti, paMca pAsAyasayA paMcasato dAto jAva viharati 3 / therAgamaNaM iMdakubhe ujANe samosaDhe parisA niggayA, balovi niggayo dhammaM socA Nisamma jaM navaraM mahabbalaM kumAraM rajje paveti jAva ekArasaMgavI bahUNi vAsANiM sAmarANapariyAyaM pAuNittA jeNeva cArupavvae mAsiegAM bhattegAM siddha 4 / tate NaM sA kamalasirI annadA sIhaM sumiNe jAva balabhado kumAro jAyo, juvarAyA yAvi hotthA, tassa NaM mahabbalassa ranno ime chappiya bAlavayaMsagA rAyANo hotthA, taMjahA-ayale 1 dharaNe 2 pUraNe 3 vasu 4 vesamaNe 5 abhivaMde 6 sahajAyayA jAva saMhicAte NitthariyavvettikaTu annamannasseyamaTTha paDisuNeti 5 / teNaM kAleNAM 2 iMdakubhe ujANe therA samosaDhA, pArisA niggayA mahabbale NaM dhammaM socA jaM navaraM chappiya bAlavayaMsae zrApucchAmi balabhadda ca kumAraM rajje ThAvemi jAva chappiya bAlavayaMsae zrApucchati, tate NaM te chappiya bAlavayaMsae mahabbalaM rAyaM evaM vadAsI-jati NaM devANuppiyA ! tumbhe pavvayaha amhaM ke anne thAhAre vA jAva pavvayAmo, tate NaM se mahabbale rAyA te chappiya bAlavayaMsayANAM evaM vadAsI-jati NaM tumbhe mae saddhiM jAva pavvayaha to NaM gacchaha je? putte saehiM 2 rajjehiM ThAveha jAva purisasahassavAhiNIyo sIyAyo durUDhA jAva pAubbhavaMti 6 / tate NaM se mahabbale rAyA chappiya bAlavayaMsae pAunbhUte pAsati 2 haTTatuTTha jAva koDubiyapurise saddAvei jAva balabhadassa abhiseyo, pApucchati, tate NaM se mahabbale jAva mahayA iDDIe pavvatie ekArasa aMgAI ahijati 2 bahUhi cauttha jAva bhAvemANe viharati 7 / tate gAM tesiM mahabbalapAmokkhANAM sattarahaM aNagArANAM annayA kayAi egayo sahiyAgAM imeyArUve miho kahAsamullAve samuppajitthA jarANAM amhaM devANuppiyA ! ege tavokammaM uvvasaMpajittA NaM viharati tagaNaM amhehiM savvehiM tavokammaM uvasaMpajittANaM Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram : adhyayanaM 8 ] [ 103 (kappai) viharittaettikaTu arANamarANassa eyamaTTha paDisuNeti 2 bahUhiM cauttha jAva viharati 8 / tate NaM se mahabbale aNagAre imeNaM kAraNeNaM itthiNAmagoyaM kammaM nivvattesu-jati NaM te mahabbalavajA cha aNagArA cautthaM uvasaMpajittANaM viharaMti tato se mahabale aNagAre cha8 uvasaMpajittA NaM viharai, jati NaM te mahabbalavajA aNagArA cha8 uvasaMpajittA NaM viharaMti tato se mahabbale yaNagAre aTThamaM uvasaMpajittA NaM viharati, evaM aTThamaM to dasamaM graha dasamaM to duvAlasaM, imehi ya NaM vIsAehi ya kAraNehiM zrAseviyabahulIkaehiM titthayaranAmagoyaM kammaM nivvattiMsu, taMjahA-arahaMta 1 siddha 2 pavayaNa 3 guru 4 thera 5 bahussue 6 tavassIsu 7 // vacchallayA ya tesiM abhikkha NANovoge ya 8 // 1 // dasaNa 1 viNae 10 zrAvassae ya 11 sIlavvae niraiyAraM 12 / khaNalava 13 tava 14 ciyAe 15 veyAvacce 16 samAhI ya 17 // 2 // appuvaNANagahaNe 18 suyabhattI 11 pavayaNe pabhAvaNayA 20 / eehiM kAraNehiM titthayarattaM lahai jIyo (eso, so u)||3|| 8 / tae NaM te mahAbbalapAmokkhA satta aNagArA mAsiyaM bhikkhupaDimaM uvasaMpajittANaM viharati jAva egarAiyaM uvasaMpajitANaM viharaMti, 1 / tate gAM te mahabbalapAmokkhA satta aNagArA khuDDAgaM sIhanikkIliyaM tavokamma uvasaMpajittANaM viharaMti, taMjahA-cautthaM kareMti 2 savvakAmaguNiyaM pAreMti 2 cha? kareMti 2 cautthaM kareMti 2 aTThamaM kareMti 2 cha8 kareMti 2 dasamaM kareMti 2 aTThamaM kareMti 2 duvAlasamaM kareMti 2 dasamaM kareMti 2 cAuddasamaM kareMti 2 duvAlasamaM kareMti 2 solasamaM kareMti 2 codasamaM kareMti 2 aTThArasamaM kareMti 2 solasamaM kareMti 2 vIsaimaM kareMti 2 aTThArasamaM kareMti 2 vIsaimaM kareMti 2 solasamaM kareMti 2 aTThArasamaM kareMti 2 codasamaM kareMti 2 solasamaM kareMti 2 duvAlasamaM kareMti 2 cAuddasamaM kareMti 2 dasamaM kareMti 2 duvAla Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 1 [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vimAgaH samaM kareMti 2 aTThamaM kareMti 2 dasamaM kareMti 2 cha8 kareMti 2 aTThamaM kareMti 2 cautthaM kareMti 2 cha8 kareMti 2 cautthaM kareMti savvatya savvakAmaguNieNaM pAreMti, evaM khalu aisA khuDDAgasIhanikIliyassa tavokammassa paDhamA parivADI chahiM mAsehiM sattahi ya ahorattehi ya zrahAsuttA jAva bArAhiyA bhavai, tayANaMtaraM docAe parivADIe cautthaM kareMti navaraM vigaivajjaM pAreMti, evaM tacAvi parivADI navaraM pAraNae alevADaM pAreMti, evaM cautthAvi parivADI navaraM pAraNae AyaMbileNa pAreMti 10 / tae NaM te mahabalapAmokkhA satta aNagArA khuDDAgaM sIhanikIliyaM tavokamma dohiM saMvaccharehiM aTThAvIsAe ya ahorattehiM ahAsuttaM jAva prANAe dhArAhettA jeNeva there bhagavaMte teNeva uvAgacchati 2 there bhagavaMte vaMdati namasaMti 2 evaM vayAsI-icchAmo NaM bhaMte ! mahAlayaM sIhanikIliyaM taheva jahA khuDDAgaM navaraM cottIsaimAyo niyattae egAe parivADIe kAlo egeNaM saMvacchareNaM chahiM mAsehiM aTThArasahi ya ahorattehiM samappeti, savvaMpi sIhanikIliyaM chahiM vAsehiM dohi ya mAsehiM bArasahi ya ahorattehiM samappeti 11 / tae NaM te mahabbalapAmokkhA satta zraNagArA mahAlayaM sIhanikIliyaM ahAsuttaM jAva bArAhettA jeNeva there bhagavaMte teNeva uvAgacchati 2 there bhagavaMte vadaMti namasaMti 2 bahuNi cauttha jAva viharati 12 / tate NaM te mahabbalapAmokkhA satta aNagArA teNaM zrorAleNaM sukA bhuvakhA jahA khaMdo navaraM there zrApucchittA cArupavvayaM duruhaMti 2 jAva domAsiyAe saMlehaNAe savIsaM bhattasayaM caturAsIti vAsasayasahassAtiM sAmaraNapariyAgaM pAuNaMti 2 culasItiM puvvasayasahassAtiM savvAuyaM pAlaittA jayaMte vimANe devattAe uvavannA 13 // sUtraM 70 // . tattha NaM atthegatiyANAM devAgAM battIsaM sAgarovamAiM -ThitI, tattha NaM mahabbalavajAgAM charAhaM devAnAM desUNAI battIsaM sAgarovamAI ThitI, Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram :: adhyayanaM 8 ] / 105 mahabbalassa devassa paDipunnAiM battIsaM sAgarovamAI ThitI 1 / tate NaM te mahabbalavajA chappiya bAlavayaMsA devA tAyo devalogAyo grAukkhaeNaM ThikkhaegAM bhavakkhaegAM azAMtaraM cayaM caittA iheva jaMbuddIve 2 bhArahe vAse visuddha-pitimAtivaMsesu rAyakulesu patteyaM 2 kumArattAe paJcAyAyAsI, taMjahApaDibuddhI ikkhAgarAyA, caMdacchAe aMgarAyA, saMkhe kAsirAyA, ruppI kuNAlAhivatI, adINasattU kururAyA, jitasattU paMcAlAhibaI 2 / tate NaM se mahabbale deve tIhiM NANehiM samagge uccaTThANadvi(ga)esu gahesu somAsu disAsu vitimirAsu visuddhAsu jaitesu sauNesu pAhiNANukUlaMsi bhUmisappisi mAmataMsi pavAyaMsi niSphannasassameiNIyaMsi kAlaMsi pamuiyapakkIliesu jaNavaesu addharattakAlasamayaMsi assiNoNakkhattegAM jogamuvAgaegAM je se hamaMtAgAM cautthe mAse aTThame pakkhe phagguNasuddhe tassa NaM phagguNasuddhassa (gimhANAM paDhame mAse docce pakkhe cetasuddhe tassa NaM cittasuddhassa) cautthipakkheNAM jayaMtAyo vimANAyo battIsaM sAgarovamaTTitIyAyo zragAMtaraM cayaM caittA iheva jaMbuddIve 2 bhArahe vAse mihilAe rAyahANIe kuMbhagasta ranno pabhAvatIe devIe kucchisi thAhAravakkaMtIe sarIravakkaMtIe bhavavakkaMtIe ga bhattAe vakte, taM rayaNiM ca NaM codasa mahAsumiNA vanayo, bhatArakahAM sumiNapADhagapucchA jAva viharati 3 / tate NaM tIse pabhAvatIe devIe tirAhaM mAsANAM bahupaDipunnAgAM imeyArUve Dohale pAunbhUte-dhannAyo NaM tAyo ammayAyo jAyo NaM jalathalaya-bhAsurappabhUeNAM dasaddhavannegAM mallegAM atthuyapaJcatyuyaMsi sayaNijjasi sannisannAyo sariNavannAyo ya viharaMti, egaM ca mahaM sirIdAmagaMDaM pADala-malliya-caMpaya-asoga-punnAga-nAga-maruyagadamaNaga-aNoja-kojayapauraM paramasuha-phAsadarisaNijjaM mahayA gaMdhaddhaNiM muyaMtaM agyAyamANIyo DohalaM viNeMti 4 / tate NaM tIse pabhAvatIe devIe imeyArUvaM DohalaM pAubbhUtaM pAsitA ahAsannihiyA vANamaMtarA devA Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH khippAmeva jalathalaya jAva dasaddhavannamallaM kubhaggaso ya bhAraggaso ya kubhagassa ranno bhavasi sAharaMti, egaM ca NaM mahaM siridAmagaMDaM jAva muyaMta uvaNeMti, tae NaM sA pabhAvatI devI jalathalaya jAva malleNaM DohalaM viNeti, tae NaM sA pabhAvatIdevI pamatthaDohalA jAva viharai 5 / tae NaM sA pabhAvatIdevI navarAhaM mAsANaM zraddhaTThamANa ya rati(rAi)diyANaM je se hemaMtANaM paDhame mAse. docce pakkhe maggasirasuddhe tassa NaM maggasirasuddhassa ekArasIe punarattAvaratta-kAlasamayaMsi assiNInakkhatteNaM ucaTThANaTThiese gahesu jAva pamuiyapakIliesu jaNavaesu AroyA''royaM ekUNavIsatima titthayaraM payAyA 6 // sUtraM 71 // teNaM kAleNaM 2 grahologa-vatthavvAyo aTTa disAkumArIyo mayaharIyAyo jahA jaMbuddIvapannattIe jammaNaM savvaM navaraM mihilAe kubhayassa pabhAvatIe abhilAyo saMjoevvo jAva naMdIsaravare dIve mahimA 1 / tayA NaM kuMbhae rAyA bahUhiM bhavaNavati 4 titthayara jAva kammaM jAva nAmakaraNaM, jamhA NaM amhe imIe dAriyAe mAue mallasayaNijjasi Dohale viNIte taM hou NaM NAmeNaM mallI 2 / jahA mahAbale nAma jAva parivaDDiyA, "sA vaddhatI bhagavatI diyaloyacutA aNovamasirIyA / dAsIdAsaparivuDA parikinnA pIDamadde hiM // 1 // asiyasirayA sunayaNA viboTThI dhavaladaMtapaMtIyA(sedIyA) / varakamalagabhagorI(varANA, komalaMgI) phulluppala(paumupyanuSyala)gaMdhanIptAsA // 2 // 3 // sUtraM 72 // tae NaM sA mallI videhavararAyakannA ummukkabAlabhAvA jAva rUveNa jovvaNeNa ya lAvanneNa ya atIva 2 ukiTTA ukiTThasarIrA jAyA yAvi hotthA 1 / tate NaM sA mallI desUNavAsasayajAyA te chappi rAyANo vipuleNa zrohiNA aAbhoemANI 2 viharati, taMjahA-paDibuddhiM jAva jiyasattuM paMcAlAhivaI 2 / tate NaM sA mallI koDabiyapurise sahAvei 2 evaM vayAsI-tubbhe NaM devANuppiyA asogavaNiyAe egaM mahaM mohaNagharaM kareha aNega-khaMbha-sayasa Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDhiyANAvavayaM kaNagamaI, yAhAreti tato kaNagAmatIe malaNaM zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram :: adhyayanaM 8 ] [ 107 niviTTha, tassa NaM mohaNagharassa bahumajjhadesabhAe cha gambhagharae kareha, tesi NaM gabhagharagANaM bahumajjhadesabhAe jAlagharayaM kareha, tassa NaM jAlagharayassa bahumajjhadesabhAe maNipeDhiyaM kareha 2 jAva paJcappiNaMti 3 / tate NaM mallI maNipeDhiyAe uvariM appaNo sarisiyaM sarittayaM sarivvayaM sarisa-lAvannajovvaNa-guNovaveyaM kaNagamaI matthayacchiDDaM paumuppalappihANaM paDimaM kareti 2 jaM vipulaM asaNaM 4 zrAhAreti tato maNunAzro asaNa-pANakhAimasAimAyo kallAkaliM egamegaM piMDaM gahAya tIse kaNagAmatIe matthayachiDDAe jAva paDimAe matthayaMsi pakkhivamANI 2 viharati 4 / tate NaM tIse kaNagamatIe jAva matthayachiDDAe paDimAe egamegaMsi piMDe pavikhappamANe 2 tato gaMdhe pAubbhavati, se jahA nAmae ahimaDetti vA jAva etto aNiTTatarAe amaNAmatarAe 5 // sUtraM 73 // teNaM kAleNaM 2 kosalA nAma jaNavae, tattha NaM sAgee nAma nayare tassa NaM uttarapuracchime disIbhAe, ettha NaM mahaM ege NAgagharae hotthA divve sacce saccovAe saMnihiyapADihare, tattha NaM nagare paDibuddhinAma ikkhAgurAyA parivasati paumAvatI devI subuddhI yamacce sAmadaMDa0 1 / tate NaM paumAvatIe annayA kayAiM jAgajannae yAvi hotthA, tate NaM sA paumAvatI nAgajanamuvaTTiyaM jANittA jeNeva paDibuddhi nAma ikkhAgurAyA teNeva uvAgacchai 2 karayala-pariMggahiya-dasanahaM sirasAvattaM matthae yaMjaliM kaTu evaM vadAsI-evaM khalu sAmI!mama kallaM nAgajannae yAvi bhavissati taM icchAmi NaM sAmI ! tunbhehiM abbhaNunAyA samANI nAgajannayaM gamittae, tumbhe'vi NaM sAmI ! mama nAgajannayaMsi samosaraha, tate NaM paDibuddhI paumAvatIe devIe eyamaTTha paDisuNeti 2 / tate NaM paumAvatI paDibuddhiNA rannA abbhaNunAyA haTTatuTTha jAva hiyayA koDAMbiyapurise saddAveti 2 evaM vadAsI-evaM khalu devANuppiyA ! mama kallaM nAgajarANae bhavissati taM tumbhe mAlAgAre saddAveha 2 evaM vadaha-evaM khalu paumAvaIe devIe kallaM Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH : caturtho vibhAgaH nAgajannae bhavissai taM tumbhe NaM devANuppiyA ! jalathalaya jAva dasaddhavannaM mallaM NAgavarayaMsi sAharaha egaM ca NaM mahaM siridAmagaMDaM uvaNeha, tate NaM jalathalaya jAva dasaddhavannegAM mallegAMNANAvihabhatti-suviraiyaM haMsa-miya-maurakoMca-sArasa-cakavAya-mayaNa-sAla-koila-kulovaveyaM IhAmiya jAva bhatticittaM mahagdhaM maharihaM vipulaM puSphamaMDavaM viraeha, tassa NaM bahumajjhadesabhAe egaM mahaM siridAmagaMDaM jAva gaMdhaddhaNi muyaMtaM ulloyaMsi aolaMbeha 2 paumAvati deviM paDivAlemANA 2 ciTThaha 3 / tate NaM te koDaviyA jAva ciTThati, tate NaM sA paumAvatI devI kalaM. koDabie evaM vadAsI-khippAmeva bho devANuppiyA! sAgeyaM nagaraM sabhitarabAhiriyaM yAsita-sammajitovalittaM jAva paJcappiNaMti, tate NaM sA paumAvatI doccaMpi koDa biyapurise saddAveti 2 evaM vayAsI-evaM khalu devANuppiyA ! khippAmeva lahukaraNajuttaM jAva juttAmeva uvaTThaveha, tate NaM te'vi taheva uvaTTAneMti 4 / tate NaM sA paumAvatI aMto aMteuraMsi rAhAyA jAva - dhammiyaM jANaM dUrUDhA, tae NaM sA paumAvaI niyagaparivAlasaMparibuDA sAgeyaM nagaraM majhamajjheNaM NijAti 2 jeNeva pukkharaNI teNeva uvAgacchati 2 pukkharaNiM zrogAhai 2 jalamajaNaM jAva paramasUibhUyA ullapaDasADayA jAti tattha uppalAtiM jAva gehati 2 jeNeva nAgagharae teNeva pahArettha gamaNAe, tate NaM paumAvatIe dAsaceDIyo bahUyo puSphapaDalaga-hatthagayAyo dhUva-kaDucchuga-hattha-gayAyo piTThato samaNugacchaMti 5 / tate NaM paumAvatI saviDDie jeNeva nAgaghare teNeva uvAgacchati 2 nAgagharayaM aNupavisati 2 lomahatthagaM jAva dhUvaM Dahati 2 paDibuddhiM paDivAlemANI 2 ciTThati, tate NaM paDibuddhI rAhAe hatthikhaMdhavaragate sakoraMTa jAva seyavaracAmarAhiM hayagayarahajoha-mahayA-bhaDaga-caDakara-pahakarehiM sAkeyanagaraM majha majjheNaM Niggacchati 2 jeNeva nAgaghare teNeva uvAgacchati 2 hatthikhaMdhAyo pacoruhati 2 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram :: adhyayanaM 8 ] [ 106 bAloe paNAmaM karei 2 puSphamaMDavaM aNupavisati 2 pAsati taM egaM mahaM siridAmagaMDaM, tae NaM paDibuddhI taM siridAmagaMDaM suiraM kAlaM nirikkhai 2 taMsi siridAmagaMDasi jAyavimhae subuddhiM zramacaM evaM vayAsI-tumannaM devANuppiyA ! mama docceNaM bahUNi gAmAgara jAva sannivesAI bAhiMDasi bahUNi rAyaIsara jAva gihAti aNupavisasi taM asthi NaM tume kahiMci erisae siridAmagaMDe diTThapubve jArisae NaM ime paumAvatIe devIe siridAmagaMDe ? 6 / tate NaM subuddhI paDibuddhiM rAyaM evaM vadAsI-evaM khalu sAmI! grahaM annayA kayAiM tubhaM docceNaM mihilaM rAyahANiM gate tattha NaM mae kubhagassa rano dhUyAe pabhAvaIe devIe attayAe mallIe saMvaccharapaDilehaNagaMsi dibbe siridAmagaMDe diTupubve tassa NaM siridAmagaMDassa ime paumAvatIe siridAmagaMDe sayasahassatimapi kalaM Na agghati / tate NaM paDibuddhI subuddhiM amaccaM evaM vadAsI-kerisiyA NaM devANuppiyA ! mallI videharAyavarakannA jassa NaM saMvacchara-paDilehaNayaMsi siridAmagaMDassa paumAvatIe devIe siridAmagaMDe sayasahassatimapi kalaM na agdhati ?, tate NaM suvuddhI paDibuddhiM ikkhAgurAyaM evaM vadAsI-videharAyavarakannagA supaiTThiya-kumunnaya-cArucaraNA vannayo 8 / tate NaM paDibuddhI subuddhissa amacassa aMtie socA Nisamma siridAmagaMDajaNitahAse dUyaM sadAvei 2 evaM vayAsI-gacchAhi NaM tumaM devANuppiyA ! mihilaM rAyahANiM tattha NaM kubhagassa ranno dhUyaM pabhAvatIe devIe attiyaM maliM videha-vararAya-karANagaM mama bhAriyattAe varehi jativiya NaM sA sayaM rajasukA 1 / tate NaM se dUe paDibuddhiNA rannA evaM vutte samANe haTTatuTTha jAva paDisuNeti 2 jeNeva sae gihe jeNeva cAugghaMTe bAsarahe teNeva uvAgacchati 2 cAugghaMTe bAsaraha paDikappAveti 2 durUDhe jAva hayagayamahayAbhaDa-caDagaregAM sAeyAyo Niggacchati 2 jeNeva videhajaNavae jeNeva mihilA rAyahANI teNeva pahAretha gamaNAe 10 // 74 // teNaM kAleNaM Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH 2 aMgAnAma jaNavae hotthA, tattha NaM caMpAnAme NayarI hotthA, tattha NaM caMpAe nayarIe caMdacchAe aMgarAyA hotthA, tattha NaM caMpAe nayarIe arahanagapAmokkhA bahave saMjattA NAvAvANiyagA parivasaMti aDDA jAva aparibhUyA 1 / tate NaM se arahannage samaNovAsae yAvi hotthA ahigayajIvAjIve vannayo, tate NaM tesiM arahannagapAmokkhANaM saMjuttA-NAvAvANiyagANAM annayA kayAi egayo sahiyANaM ime eyAruve miho kahAsaMlAve samuppajisthAseyaM khalu amhaM gaNimaM ca dharimaM ca mejjaM ca pAricchejja ca. bhaMDagaM gahAya lavaNasamudda potavahaNegA yogAhittaettikaTu annamannaM eyamaTTha paDisuNeti 2 gaNimaM ca 4 gerAhaMti 2 sagaDisAgaDiyaM ca sajjeMti 2 gaNimassa 4 bhaMDagassa sagaDasAgaDiyaM bhareMti 2 sohaNaMsi tihikaraNa-navakhattamuhurtasi vipulaM asaNaM 4 uvakkhaDAveMti mittaNAi-niyagasajaNa-saMbaMdhi-parijaNAM bhogaNavelAe bhujAti jAva aApucchaMti 2 sagaDisAgaDiyaM joyaMti 2 caMpAe nayarIe majhamajjhegAM jeNeva gaMbhIrae poyapaTTaNe teNeva uvAgacchati 2 sagaDisAgaDiyaM moyaMti 2 poyavahaNAM sajjeMti 2 gaNimassa ya jAva caubvihassa bhaMDagassa bhareMti taMdulANa ya samitassa ya tellayassa ya gulassa ya ghayassa ya gorasassa ya udayassa ya udayabhAyaNANa ya zrosahANa ya bhesajjANa ya taNassa ya kaTThassa ya yAvaraNANa ya paharaNANa ya annesiM ca bahUNaM poyavahaNapAuggANAM davvANAM potavahAM bhareMti, sohaNaMsi tihikaraNanakkhattamuhuttaMsi vipulaM asaNaM 4 uvakkhaDAti 2 mittaNAti niyaga-sajaNasaMbaMdhi-parijaNaM bhujAgeti jAva zrApucchaMti 2 jeNeva potaTThANe teNeva vAgacchaMti 2 / tate NaM tesiM arahannaga jAva vANiyagANaM pariyaNo jAya tArisehiM vaggUhiM abhiNaMdatA ya abhisaMthuNamANA ya evaM vadAsI-graja tAya bhAya mAula bhAiNajje bhagavatA samudde NaM anabhirivajamANA 2 ciraM jIvaha bhaha ca bhe puNaravi laTTha kayakajje aNahasamagge niyagaM gharaM Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram : adhyayanaM 8 ] [ 111 havvamAgae pAsAmottikaTu tAhiM somAhiM niddhAhiM dIhAhiM (sappivAsAhi) pappu(ccha)yAhiM diTThIhiM nirIkkhamANA muhuttamettaM saMciTThati 3 / to samANiesu puSphabalikammesu dinnesu sarasa-rattacaMdaNa-dadara-paMcaMgulitalesu aNukkhittaMsi dhUvaMsi pUtiesu samuddavAesu saMsAriyAsu valayabAhAsu Usiesu siesu jhayaggesu maDuppavAiesu tUresu jaiesu savvasauNesu gahiesu rAyavarasAsaNesu mahayA ukiTThisIhaNAya jAva raveNaM pakkhubhitamahAsamudda-vabhUyaMpiva meiNiM karemANA egadisiM jAva vANiyagA NAvaM durUDhA 4 / tato pussamANavo vakkamudAhu-haM bho ! savvesimavi atthasiddhI uvaTThitAI kallANAI paDihayAti savvapAvAI jutto pUso vijayo muhutto ayaM desakAlo, tato pussamANaeNaM vakke samudAhie haTTatu? kucchidhArakannadhAra-gabhija-saMjattANAvAvANiyagA vAvArisutaM nAvaM punnucchaMgaM purANamuhiM baMdhaNehiMto mucaMti 5 / tate NaM sA nAvA vimukkabaMdhaNA pavaNabala-samAhayA ussiyasiyA vitatapakkhA iva garuDajubaI gaMgAsalila-tikkhasoyavegehiM saMkhubbhamANI 2 ummItaraMga-mAlAsahassAiM samaticchamANI 2 kaivaehiM ahorattehiM lavaNasamudda aNegAti joyaNasatAtiM yogADhA 6 / tate NaM tesiM arahannaga-pAmokkhANaM saMjuttAnAvAvANiyagANaM lavaNasamuha aNegAI joyaNasayAI zrogADhANaM samANANaM bahUtiM uppAtiyasatAtiM pAubbhUyAI, taMjahA-akAle gajite akAle vijjute akAle thaNiyasabe, abhikkhaNaM 2 yAgAse devatAyo naccaMti, egaM ca NaM mahaM pisAyarUvaM pAsaMti, tAlajaMgha divaM gayAhiM bAhAhiM masimUsaga-mahisakAlagaM bhariyamehavannaM laMboTTa niggayaggadaMtaM nillAliya-jamalajuyalajIhaM zrAU-siya-vayaNagaMDadesaM cINacipiTa-nAsiyaM vigaya-bhugga-bhumayaM(muggabhaggaM) khajoyaga-dittacakkhurAgaM uttAsaNagaM visAlavacchaM visAlakucchi palaMbakucchi pahasiya-payaliya. payaDiyagattaM(vigayabhugga-bhumaya-pahasiya-payaliya-payaDiya-phuliMga-khajoya-ditta Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH cakkhurAga) paNaJcamANaM apphoDataM abhivayaMta abhigajjaMtaM bahuso 2 aTTahAse viNimmuyaMta nIluppala-gavala-guliya-ayasikusumappagAsaM khurahAraM asi gahAya abhimuha-mAvayamANaM pAsaMti 8 / tate NaM te araharANagavajA saMjuttANAvAvANiyagA egaM ca NaM mahaM tAlapisAyaM pAsaMti tAlajaMghaM divaM gayAhiM bAhAhi phuTTasiraM bhamara-Nigara-varamAsarAsi-mahisakAlagaM bhariyamehavannaM suppaNahaM phAlasarisajIhaM laMboTTa dhavala-baTTaasiliTTha-tikkhathira-pINakuDila-dADhovagUDhavayaNaM vikosiya-dhArAsi-juyala-samasarisa-taNuya-caMcala-galaMta-rasalola-cavala-phuruphurata-nillAliyaggajIhaM avaya(avicchiya-mahalla-vigayabIbhatsa-lAlapagalaMta-rattatAluyaM hiMguluya-sagambha-kaMdarabilaMva aMjaNagirissa (aggijharassa) aggijAluggilaMtavayaNaM grAUsiya-akkha-camma-uiTTa-gaMDadesaM cINacipiDa-baMka-bhaggaNAsaM rosAgaya-dhamadhameMta mAruta-niTThara-khara-pharusajhusiraM zrobhugga-NAsiyapuDaM ghADubbhaDa-raiyabhIsaNamuhaM uddhamuha-kannasakkuliya-mahaMtavigayaloma-saMkhAlaga-laMyaMtacaliyakannaM piMgala-dippaMtaloyaNaM bhiuDi-taDiyaniDAlaM(bhiuDitaDiyaM taDiyaniDAlaM) narasira-mAla-pariNaddhaciddhaM vicittagoNasa-subaddhaparikaraM avaholaMta pupphuyAyaMta-sappavicchuya-godhudara-naula-saraDa. virajhya-vicitta veyacchamAliyAgaM bhogakUra-karAha-sappa-dhamadhameMta-laMbaMtakannapUraM majAra-siyAla-laiyakhaMdha dittaghughuyaMta-ghUyakaya-kutalasiraM ghaMTAraveNabhImaM bhayaMkaraM kAyarajaNa-hiyayaphoDaNaM dittamaTTahAsaM viNimmuyaMtaM vasA-ruhira-pUyamaMsamala-maliNa-pocaDataNu uttAsaNayaM visAlavacchaM pecchatA bhinnaNaha-muhanayaNa-kanna-varavagyacitta-kattINivasaNaM sarasa-ruhira-gayacamma-vitata-UsaviyabAhujuyala tAhi ya kharapharasaasi-Niddha-aNi?-dittagrasubhaappiya[amaNuna] akkaMtavaggUhi ya tajayaMtaM pAsaMti taM tAlapisAyarUvaM ejamANaM pAsaMti 2 bhIyA saMjAyabhayA annamannassa kAyaM samaturaMgemANA 2 bahUNaM iMdANa ya khaMdANa ya rudasiva-vesamaNaNAgA(mA)NaM bhUyANa ya jakkhANa ya yajakoTTaki Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram / adhyayanaM 8 ] [ 113 riyANa ya bahUNi uvAiyasayANi grovAtiyamANA 2 ciTThAMti 7 / tae NaM se arahannae samaNovAsae taM divvaM pisAyarUvaM ejamANaM pAsati 2 abhIte zratasthe acalie asaMbhaMte aNAule aNuvigge abhinnamuha-rAga-NayaNabanne adINavimaNamANase pAyavahaNassa egadesaMsi vatthaMteAM bhUmi pamajati 2 ThANaM ThAi 2 karayalayo evaM vayAsi-namo'tthu NaM arahaMtANaM jAva saMpattANaM, jai NaM ahaM etto uvasaggAto muMcAmi to me kappati pArittae graha NaM etto uvasaggAyo Na mucAmi to me tahA paJcakkhAeyavvettikaTu sAgAraM bhattaM paJcakkhAti 8 / tate NaM se pisAyarUve jeNeva arahannae samaNovAsae teNeva uvAgacchati 2 arahannagaM evaM vadAsI-haM bho ! arahannagA apatthiyapasthiyA jAva parivajiyA No khalu kappati tava sIlavvaya-guNaveramaNApaJcakkhANe posahovadhAsAtiM cAlittae vA evaM khobhettae vA khaMDittae vA bhaMjittae vA ujjhittae vA paricaittae vA ? taM jati NaM tumaM sIlabvayaM jAva Na paricayasi to te ahaM evaM potavahaNaM dohiM aMguliyAhiM gerAhAmi 2 sattaTTha-talappamANa-mettAtiM uDDa vehAsaM ubihAmi 2 aMto jalaMsi Nibolemi jeNaM tuma aTTaduhaTTavasa? asamAhipatte akAle ceva jIviyAyo vavarovijjasi |tte NaM se arahanate samagovAsae taM devaM maNasA ceva evaM vadAsI-grahaNaM devANuppiyA! zrarahannae NAmaM samaNovAsae ahigayajIvAjIve no khalu ahaM sakA keNai deveNa vA jAva niggaMthAyo pAvayaNAyo cAlittara vA khobhettae vA vipariNAmettae vA tumaM NaM jA saddhA taM karehittikaTu abhIe jAva abhinnamuha-rAgaNayaNabanne yadINavimA-mANase nicale nippaMde tusiNIe dhammajmANovagate viharati 10|te NaM se divve pisAyarUve arahannagaM samaNovAsagaM doccapi taccapi evaM vadAsI-haM bho arahannagA ! apatthipatthiyA jAva parivajiyA jAva abhinnamuharAgaNayaNavanne adINa-vimaNamANase niccale nippaMde tusiNIe dhammajjhAzovagae viharati 11 / tate NaM se divve pisAyarUve arahannagaM dhammajmA 15 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH NovagayaM pAsati pAsittA baliyatarogaM prAsurutte taM poyavahaNaM dohiM aMguliyAhiM girAhati 2 sattaTThatalAiM jAva arahannagaM evaM vadAsI-haM bho arahannagA ! appatthiyapatthiyA No khalu kappati tava sIlavvaya taheva jAva dhammajmANovagae viharati 12 / tate NaM se pisAyarUve arahannagaM jAhe no saMcAei niggaMthAzro pAvayaNAyo cAlittae vA khobhettae vA vipariNAmettae vAtAhe uvasaMte jAva nimvinne taM poyavahaNaM saNiyaM 2 uvari jalassa Thaveti 2 taM div pisAyasvaM paDisAharai 2 divvaM devasvaM viuvvai 2 aMtalikkhapaDivanne sakhikhiNiyAiM jAva parihite arahannagaM samaNovAsagaM evaM vayAsI-haM bho ! arahannagA ! dhanno'si NaM tumaM devANuppiyA ! jAva jIviyaphale jassa NaM tava niggaMthe pAvayaNe imeyAkhvA paDivattI laddhA pattA abhisamannAgayA 13 / evaM khalu devANuppiyA ! sakke deviMde devarAyA sohamme kappe sohammavaDisae vimANe sabhAe suhammAe bahUNaM devANaM majhagate mahayA saddeNaM Atikkhati 4 evaM khalu jaMbUddIve 2 bhArahe vAse caMpAe nayarIe arahannae samaNovAsae ahigayajIvAjIve no khalu sako keNati deveNa vA dANaveNa vA NiggaMthAyo pAvayaNAzro cAlittae vA jAva vipariNAmettae vA, tate NaM ahaM deyANuppiyA ! sakkassa No eyama8 sadahAmi No pattiyAmi No royAmi tate NaM mama imeyArUve abbhatthie 5 gacchAmi NaM arahannayassa aMtiyaM pAumbhavAmi jANAmi tAva ahaM arahannagaM kiM piyadhamme No piyadhamme ? daDhadhamme no daDhadhamme ? sIlabvayaguNe kiM cAleti jAva paricayati No paripaJcayatittikaTu, evaM saMpehemi 2 zrohiM paraMjAmi 2 devANuppiyA ! bhohiNA aAbhoemi 2 uttarapuracchimaM 2 uttaraviubviyaM jAva tAe ukiTThAe jeNeva samudde jeNeva devANuppiyA teNeva uvAgacchAmi 2 devANuppiyA NaM ubasaggaM karemi, no ceva NaM devANuppiyA bhIyA.vA0, taM jagaNaM sakke deviMde devarAyA vadati sacce NaM esama8 taM di8 NaM devANu Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram :: adhyayanaM 8 ] [ 115 ppiyANaM iDDI juI jase jAva parakame ladre patte abhisamannAgae taM khAmemi NaM devANuppiyA ! khamaMtu marahaMtu NaM devANuppiyA ! NAibhujo 2 evaMkaraNayAettika? paMjaliuDe pAyavaDie eyamaTThaviNaeNaM bhujo 2 khAmei 2 arahannayassa duve kuDalajuyale dalayati 2 jAmeva disiM pAunbhUe tAmeva paDigae 14 // sUtraM 75 // tate NaM se arahannae niruvasaggamitikaTTu paDimaM pAreti, tae NaM te arahannagapAmokkhA jAva vANiyagA dakkhiNANukUleNaM bAeNaM jeNeva gaMbhIrae poyapaTTaNe teNeva uvAgacchaMti 2 poyaM laMbeMti 2 sagaDasAgaDaM sajjeMti 2 taM gaNimaM 4 sagaDi-sAgaDiyaM saMkAmeMti 2 sagaDI-sAgaDiyaM joeMti 2 jeNeva mihilA teNeva uvAgacchaMti 2 mihilAe rAyahANIe bahiyA aggujANaMsi sagaDIsagaDaM moeMi 2 mihilAe rAyahANIe taM mahatthaM mahagdhaM maharihaM viulaM rAyarihaM pAhuDaM kuMDalajuyalaM ca gegahaMti 2 aNupavisaMti 2 jeNeva kubhae teNeva uvAgacchati 2 karayala jAva taM mahatthaM divvaM kuMDalajuyalaM ca uvaNeti 2 tate NaM kubhae tesiM saMjattagANaM jAva. paDicchai 2 mallI videhavararAyakannaM sadAveti 2 taM divvaM kuMDalajuyalaM mallIe videhavararAyakannagAe piNaddhati 2 paDivisajjeti 1 / tate NaM se kuMbhae rAyA te arahannagapAmokkhe jAva vANiyage vipuleNaM asaNavasthagaMdha jAva ussukkaM viyarati 2 rAyamaggamogAdei yAvAse viyaratira paDivisajjeti 2 / tate NaM arahannagasaMjattagA jeNeva rAyamaggamogADhe yAvAse teNeva uvAgacchaMti 2 bhaMDavavaharaNaM kareMti 2 paDibhaMDaM gerAhaMti 2 sagaDI-sAgaDiyaM bhareMti jeNeva gaMbhIrae poyapaTTaNe teNeva uvAgacchati 2 potva haNaM majjati 2 bhaMDaM saMkAmeMti davikhaNANukUleNa vAe jeNeva caMpApoyaTThANe teNeva poyaM laMti 2 sagaDIsAgaDaM sajjati 2 taM gaNimaM 4 sagaDI-sAgaDiyaM saMkAti 2 jAva mahatthaM pAhuIM divyaM ca kuDalajuyalaM Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH caturtho vibhAgaH gegahaMti 2 jeNeva caMdacchAe aMgarAyA teNeva uvAgacchati 2 taM mahatthaM jAva uvoMti 3 / tate NaM caMdacchAe aMgarAyA taM divvaM mahatthaM ca kuMDa. lajuyalaM paDiccati 2 te arahannagapAmokkhe evaM vadAsI-tubbhe NaM devANuppiyA ! bahUNi gAmAgAra jAva grAhiMDaha lavaNasamuddaca abhikkhaNaM 2 poyavahaNehiM yogAheha gAhaha taM atthiyAiM bhe kei kahiMci accherae diTThapubve ?, tate NaM te arahannapAmokkhA caMdacchAyaM aMgarAyaM evaM vadAsIevaM khalu sAmI! amhe iheva caMpAe nayarIe arahannapAmokkhA bahave saMjattagA NAvAvANiyagA pariSasAmo, tate NaM amhe annayA kayAiM gaNimaM ca 4 taheva bahINamatirittaM jAva kubhagassa ranno uvaNemo 4 / tate NaM se kubhae mallIe videharAyavarakannAe taM divvaM kuMDalajuyalaM piNaddheti 2 paDivvisajjeti, taM esa NaM sAmI ! amhehiM kubharAyabhavaNaMsi mallI videhe accherae di8 taM no khalu annA kAvi tArisiyA devakannA vA jAva jArisiyA NaM mallIvidehA, tate NaM caMdacchAe te arahannagapAmokkhe sakAreti sammANeti 2 paDivasajjeti 5 / tate NaM caMdacchAe vANiyagajaNiyahAse dUtaM sadAveti jAva jaiviyaM NaM sA sayaM rajasukkA, tate NaM te dUte haDhe jAva pahArettha gamaNAe 2, 6 // sUtraM 76 // teNaM kAleNaM 2 kuNAlA nAma jaNavae hotthA, tattha NaM sAvatthI nAma nagarI hotthA, tattha NaM ruppI kuNAlAhivaI nAma rAyA hotthA, tassa NaM ruppissa dhuyA dhAriNIe devIe attayA subAhunAmaM dAriyA hotthA, sukumAla jAva rUveNa ya jovaNeNaM lAvarANeNa ya ukiTThA ukiTTasarIrA jAyA yAvi hotyA, tIse NaM subAhue dAriyAe annadA cAummAsiyamajaNae jAe yAvi hotthA 1 / tate NaM se ruppI kuNAlAhivaI subAhue dAriyAe cAummAsiyamajaNayaM uvaTThiyaM jANati 2 koDubiyapurise sahAveti 2 evaM vayAsI-evaM khalu devANuppiyA ! subAhue dAriyAe kallaM cAummAsiyamajaNae bhavissati taM Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram :: adhyayanaM 8 ) [ 117 kallaM tumbhe NaM rAyamaggamogAdasi caukkasi jalathalaya-dasaddhavannamallaM sAharaha jAba siridAmagaMDaM bolainti, tate NaM se ruppI kuNAlAhivatI suvanagAraseNiM sadAveti 2 evaM vayAsI-khippAmeva bho devANuppiyA ! rAyamaggamogAdasi pupphamaMDavaMsi NANAviha-paMcavannehiM taMdulehiM NagaraM thAlihaha tassa bahumajjhadesabhAe paTTayaM raeha 2 jAva paJcappiNaMti 2 / tate NaM se ruppI kuNAlAhivaI hatthikhaMdhavaragae cAuraMgiNIe seNAe mahayA bhaDa. aMteurapariyAla-saMpasvuiDe subAhu~ dAriyaM purato kaTu jeNeva rAyamagge jeNeva puSphamaNDave teNeva ubAgacchati 2 hatthikhaMdhAto pacorUhati 2 puSphamaMDavaM aNupavisati 2 sIhAsaNavaragae puratyAbhimuhe sannisanne 3 / tate NaM tAyo yaMteuriyAyo subAhu~ dAriyaM paTTayasi durUheMti 2 seyapItaehiM kalasehiM rAhAgoMti 2 savvAlaMkAravibhUsiyaM kareMti 2 piuNo pAyaM vaMdiuM uvaNoMti tate NaM subAhudAriyA jeNeva ruppI rAyA teNeva uvAgacchati 2 pAyaggahaNaM kareti, tate NaM se rUppI rAyA subAhu~ dAriyaM aMke niveseti 2 subAhue dAriyAe rUveNa ya jovvaNeNa ya lAvarANeNa ya jAva vimhie varisadharaM sadAveti 2 evaM vayAsI-tumarANaM devANuppiyA ! mama docceNaM bahUNi gAmAgaranagaragihANi aNupavisasi, taM atthiyAI te kassai ranno vA Isarassa vA kahiMci eyArisae majaNae diTThapubve jArisae NaM imIse subAhudAriyAe majaNae ? 4 / tate NaM se varisadhare ruppiM karayala jAva evaM vayAsI-evaM khalu sAmI ! yahaM annayA tubbheNaM docceNaM mihilaM gae tattha NaM mae kubhagassa ranoM dhUyAe pabhAvatIe devIe attayAe mallIe videharAyakannagAe majaNae di8, tassa NaM majaNagassa ime subAhue dAriyAe majaNae sayasahassaimaMpi kalaM na aggheti 5 / tae NaM se rUppI rAyA parisadharassa aMtie eyamaTuM socA Nisamma sesaM taheva majaNagajaNitahAse dUtaM sadAveti 2 evaM vayAsI-jeNeva mihilA nayarI teNeva pahAritthagamaNAe 6 // sUtraM 77 // teNaM kAleNaM 2 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH kAsI nAma jaNavae hotthA, tattha NaM vANArasInAma nagarI hotthA, tattha NaM saMkhe nAma kAsIrAyA hotthA, tate NaM tIse mallIe videharAyavarakannAe annayA kayAiM tassa divvassa kuMDalajuyalassa saMdhI visaMghaDie yAvi hotthA 1 / tate NaM se kubhae rAyA suvannagAraseNiM sadAveti 2 evaM vadAsI-tubbhe NaM devANuppiyA ! imasta divvassa kuMDalajuyalassa saMdhi saMghADeha, tae NaM sA suvannagAraseNI etamaTTha tahatti paDisugoMti 2 taM divyaM kuDalajuyalaM gehati 2 jeNeva suvannagArabhisiyAyo teNeva uvAgacchaMti 2 suvannagArabhisiyAsu Niveseti 2 bahUhiM pAehi ya jAva pariNAmemANA icchaMti 2 tassa divvassa kuDalajupalassa saMdhi ghaDittae, noM ceva NaM saMcAeMti saMghaDittae 2 / tate NaM sA suvanagAraseNI jeNeva kubhae teNeva uvAgacchati 2 karayala jAva vaddhAvettA evaM vadAsI-evaM khalu sAmI ! aja tumbhe amhe sadAveha 2 jAva saMdhi saMghADetA etamANaM paJcappiNaha, tate NaM amhe taM divvaM kuMDalajuyalaM gerAhAmo jeNeva suvannagArabhisiyAyo jAva no saMcAemo saMghADittae, tate NaM amhe sAmI ! eyasta divvassa kuMDalassa annaM sarisayaM kuDalajuyalaM ghaDemo 3 / tate NaM se kubhae rAyA tIse suvannagAraseNIe aMtie eyama8 socA nisamma bAsurutte tivaliyaM bhiuDIM niDAle sAhaTTa evaM vadAsI-se keNaM tumbhe kalAyANaM bhavaha ? je NaM tubbhe imassa kuDalajuyalassa no saMcAeha saMdhi saMghADettae ?, te suvannagAre nivisae prANaveti 4 / tate NaM te suvannagArA kubheNaM ragaNA nivisayA prANattA samANA jeNeva sAti 2 gihAtiM teNeva uvAgacchaMti 2 sabhaMDamattovagaraNamAyAyo mihilAe rAyahANIe majhamajjheNaM nikkhamaMti 2 videhasta jaNavayassa majhamajheNaM jeNeva kAsI jaNavae jeNeva vANArasI nayarI teNeva uvAgacchaMti 2 aggujANaMsi sagaDIsAgaDaM moenti 2 mahatthaM jAva pAhuDaM gerAhaMti 2 ttA vANArasInayarI majjhamajjheNaM jeNeva saMkhe kAsIrAyA teNeva uvAgacchati 2 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram : adhyanaM 8 ] [ 116 karayala jAva evaM vayAsI-amhe NaM sAmI ! mihilAto nayarIyo kubhaeNAM rannA nivisayA grANattA samANA ihaM havvamAgatA taM icchAmo gA~ sAmI ! tumbha bAhucchAyA-pariggahiyA nibbhayA nirudhviggA suhaMsuhegAM parivasiuM 5 / tate NaM saMkhe kAsIrAyA te suvanagAre evaM vadAsI-kinnaM tumbhe devANuppiyA ! kubhaeNaM rannA nivvisayA prANattA ?, tate NaM te suvanagArA saMkhaM evaM vadAsI-evaM khalu sAmI ! kubhagassa ranno dhUyAe pabhAvatIe devIe attayAe mallIe kuDalajuyalassa saMdhI visaMghaDie tate NaM se kubhae suvannagAraseNiM sadAveti 2 jAva nivisayA zrANattA, taM eeNaM kAraNeNaM sAmI ! amhe kubhaeNaM nivisayA prANattA 6 / tate NaM se saMkhe suvannagAre evaM vadAsI-kerisiyA NaM devANuppiyA ! kuMbhagassa dhUyA pabhAvatIdevIe attayA mallI videhavararAyakanA ? tate NaM te suvannagArA saMkharAyaM evaM vadAsI-No khalu sAmI ! annA kAI tArisiyA devakannA vA gaMdhavvakannagA vA jAva jArisiyA NaM mallI videhavararAyakannA, tate NaM se saMkhe kuMDalajuala-jaNitahAse dUtaM sadAveti jAva taheva pahArettha gamaNAe 7 // sUtraM 78 // teNaM kAleNaM 2 kurujaNavae hotthA, hathiNAure nagare adINasattU nAmaM rAyA hotthA jAva viharati, tattha NaM mihilAe kubhagassa putte pabhAvatIe attae mallIe aNujAyae malladinnae nAma kumAre jAva juvarAyA yAvi hotthA, tate NaM malladinne kumAre annayA koDubiyapurise sahAveti 2 gacchaha NaM tumbhe mama pamadavaNaMsi egaM mahaM cittasabhaM kareha aNega jAva pacappiNaMti 1 / tate NaM se malladinne cittagaraseNiM sadAveti 2 evaM vayAsI-tubbhe NaM devANuppiyA ! cittaptabhaM hAvabhAva-vilAsa-vibboyakaliehiM rUvehiM citteha 2 jAva paJcappiNaha, tate NaM sA cittagaraseNI tahatti paDisuNeti 2 jeNeva sayAiM gihAI teNeva uvAgacchati 2 tUliyAno vannae ya gerAhaMti 2 jeNeva cittasabhA Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12.] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH teNeva uvAgacchati 2 tA aNupavisaMti 2 bhUmibhAge viraMcaMti 2 bhUmi sajjeMti 2 cittasabhaM hAvabhAva jAva citteuM payattA yAvi hotthA, tate NaM egassa cittagarassa imeyArUvA cittagaraladdhI laddhA pattA abhisamannAgayAjassa NaM dupayassa vA caupayassa vA apayassa vA egadesamavi pAsati tassa NaM desANusAreNaM tayANurUvaM nivvatteti 2 / tae NaM se cittagaradArae mallIe javaNiyaMtariyAe jAlaMtareNa pAyaMguTTha pAsati, tate NaM tassa NaM cittagarassa imeyAkhve jAva seyaM khalu mamaM mallIevi pAyaMguTThANusAreNaM sarisagaM jAva guNovaveyaM svaM nivvattittae, evaM saMpeheti 2 bhUmibhAgaM sajjeti 2 mallIevi pAyaMguTThANusAreNaM jAva nidhatteti, tate NaM sA cittagaraseNI cittasabhaM jAva hAvabhAva jAva citteti 2 jeNeva malladinne kumAre teNeva uvAgacchati 2 jAva etamANattiyaM paJcappiNaMti 3 / tae NaM malladinne cittagaraseNi sakArei 2 vipulaM jIviyArihaM pIidANaM dalei 2 paDivisajjei, tae NaM malladinne annayA gahAe aMteurapariyAlasaMparibuDe ammadhAIe saddhiM jeNeva cittasabhA teNeva uvAgacchati 2 cittasabhaM aNupavisai 2 hAvabhAvavilAsavibboyakaliyAI rUvAiM pAsamANe 2 jeNeva mallIe videhavararAyakannAe tayANuruve rUbe Nivvattie teNeva pahArettha gamaNAe 4 / tae NaM se malladinne kumAre mallIe videhavararAyakannAe tayANuruvaM rUvaM nivvattiyaM pAsati 2 imeyArUve abbhatthie jAva samuppajitthA-esa NaM mallI videhavararAyakannattikaTu lajie vIDie viyaDe saNiyaM 2 pacosakai, tae NaM malladinnaM ammadhAI saNiyaM 2 pacosakkaMtaM pAsittA evaM vadAsI-kinnaM tumaM puttA ! lajie vIDie(veiDe) vinaDe saNiyaM 2 paJcosakasi ?, tate NaM se malladinne ammadhAti evaM vadAsI-juttaM NaM ammo ! mama jeTTAe bhagiNIe gurudevayabhyAe lajaNijAe mama cittagaraNivvattiyaM sabhaM aNupavisittae ?, taeNaM ammadhAI malladinnaM kumAra evaM vadAsI-no khalu puttA / esa mallI, esa Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram / adhyayanaM 8 ] [ 121 NaM mallI videhavararAyakannA cittagaraeNaM tayANurUve rUve Nibattie, tate NaM malladinne ammadhAIe eyamaThaM socA Asurutte evaM vathAsI-kesa NaM bho cittayarae apatthiyapasthie jAva parivajie je NaM mama jeTTAe bhagiNIe gurudevayabhUyAe jAva nivvattiekiTTu taM cittagaraM vajjha pANavei 5 / tae NaM sA cittagarasseNI imIse kahAe laTTA samANA jeNeva malladinne kumAre teNeva uvAgacchai 2 tA karayalapariggahiyaM jAva vaddhAvei 2 tA evaM bayAsI-evaM khalu sAmI ! tassa cittagarassa imeyArUvA cittakaraladdhI laddhA pattA abhisamannAgayA jassa NaM dupayassa vA jAva Nivatteti taM mA NaM sAmI ! tumbhe taM cittagaraM vajjha zrANaveha, taM tubbhe NaM sAmI ! tassa cittagarassa annaM. tayANurUvaM daMDaM nivvatteha, tae NaM se malladinne tassa cittagarassa saMDAsagaM chiMdAvei 2 nivisayaM prANavei 6 / tae NaM se cittagarae malladinneNaM Nivisie prANatte samANe sabhaMDa-mattoMvagaraNa-mAyAe mihilAyo NayarIyo Nikkhamai 2 videhaM jaNavayaM majhamajheNaM jeNeva kurujaNavae jeNeva hatthiNAure nayare jeNeva adINasattU rAyA teNeva uvAgacchati 2 ttA bhaMDaNikkhevaM karei 2 cittaphalagaM sajjei 2 mallIe videhavararAyakannAe pAyaMguTThANusAreNa evaM Nivattei 2 kakkhaMtaraMsi chubbhai 2 mahatthaM 3 jAva pAhuDaM gerAhai 2 hathiNApuraM nayaraM majhamajheNaM jeNeva adINasattU rAyA teNeva uvAgacchati 2 taM karayala jAva vaddhAvei 2 pAhuDaM uvaNeti 2 evaM vayAsI-evaM khalu grahaM sAmI ! mihilAyo rAyahANIyo kuMbhagassa ranno putteNaM pabhAvatIe devIe attaeNaM malladinneNaM kumAreNaM nivisae prANatte samANe iha havvamAgae, taM icchAmi NaM sAmI ! tumbhaM bAhucchAyApariggahie jAva parivasittae 7 / tate NaM se zradINasattU rAyA taM cittagadArayaM evaM vadAsI-kinnaM tumaM devANuppiyA! malladirANeNaM nivisae zrANatte ?, tae NaM se cittayaradArae adINasatturAyaM evaM vadAsI-evaM khalu Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: caturtho vibhAgaH sAmI ! malladinne kumAre aNNayA kayAI cittagaraseNiM sadAvei 2 evaM vayAsI-tumbhe NaM devANuppiyA ! mama cittasabhaM taM gheva savvaM bhANiyavvaM jAva mama saMDAsagaM chidAvei 2 nivisayaM prANavei, taM evaM khalu ahaM sAmI ! malladinneNaM kumAreNaM nivvisae prANatte 8 / tate NaM adINasattU rAyA taM cittagaraM evaM vadAsI-se kerisae NaM devANupiyA ! tume mallIe tadANurUve rUve nivvattie ?, tate NaM se cittagaradArae kakkhaMtarAyo cittaphalayaM NINeti 2 adINasattussa uvaNei 2 evaM vayAsI-esa NaM sAmI ! mallIe videhavararAyakannAe tayANuruvassa ruvassa kei zrAgArabhAvapaDoyAre nivvattie No khalu sakA keNAi deveNa vA jAva mallIe videharAyavarakarANagAe tayANurUve rUve nivvattittae, tate NaM adINasattU paDirUvajaNitahAse dUyaM sadAveti 2 evaM vadAsI-taheva jAva pahArettha gamaNayAe 1 ||suutrN7|| teNaM kAleNaM 2 paMcAle jaNavae kaMpille pure nayare jiyasattU nAma rAyA paMcAlAhivaI, tassa NaM jitasattussa dhAriNIpAmokkhaM devisahassaM borohe hotthA, tattha NaM mihilAe cokkhA nAma parivAiyA riuvveda jAva pariNiTThiyA yAvi hotthA 1 / tate NaM sA cokkhA parivAiyA mihilAe bahUNaM rAIsara jAva sasthavAhapabhitINaM purato dANadhammaM ca soyadhammaM ca titthAbhiseyaM ca grAghavemANI parANavemANI parUvemANI uvadaMsemANI viharati 2 / tate NaM sAcokkhA parivAiyA annayA kayAI tidaMDaM ca kuDiyaM ca jAva dhAurattAyo ya gerAhai 2 parivvAigAvasahAyo paDinikkhamai 2 pavirala-parivAiyA saddhiM saMparikhuDA mihilaM rAyahANiM majhamajheNaM jeNeva kubhagassa rano bhavaNe jeNeva karaNaMteure jeNeva mallI videhavararAyakannA teNeva uvAgacchai 2 udaya-pariphAsiyAe dabhovari paJcatthuyAe bhisiyAe nisiyati 2 tA mallIe videhavararAyakannAe purato dANadhammaM ca jAva viharati 3 / tate NaM mallI videhA cokkhaM parivAiyaM evaM vayAsI-tumbhe Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram :: adhyayanaM 8 ] __ [ 123 NaM cokkhe ! kiMmUlae dhamme pannatte ?, tate NaM sA cokkhA parivvAiyA maliM videhaM evaM vadAsI-amhaM NaM devANuppie ! soyamUlae dhamme parANavemi, jarANaM amhaM kiMci suI bhavai tarANaM udaeNa ya maTTiyAe jAva aviggheNaM saggaM gacchAmo, tae NaM mallI videhavararAyakannA cokkhaM parivAiyaM evaM vadAsI-cokkhA ! se jahA nAmae keI purise ruhirakayaM vatthaM ruhireNa ceva dhovejA asthi NaM cokkhA ! tassa ruhirakayassa vatthassa ruhireNaM dhobvamANassa kAI sohI ?, no iNa? samaDhe, evAmeva cokkhA ! tubbhe NaM pANAivAeNaM jAva micchAdasaNasalleNaM natthi kAI sohI, jahA va tassa ruhirakayassa vatthassa ruhireNaM ceva dhovvamANassa 4 / tae NaM sA cokkhA parivAiyA mallIe videhavararAyakannAe evaM vuttA samANA saMkiyA kaMkhiyA viigicchiyA bheyasamAvarANA jAyA yAvi hotthA, mallIe No saMcAeti kiMcivi pAmokkhamAikkhittae tusiNIyA saMciTThati, tate NaM taM cokkhaM mallIe bahuyo dAsaceDiyo hIleMti nidaMti khisaMti garahaMti appegatiyA hesyAlaMti appegatiyA muhamakaDiyA kareMti appegatiyA vagghADIyo kareMti appegatiyA tajjemANIyo tAlemANIyo nicchubhaMti, tae NaM sA cokkhA mallIe videhavararAyakannAe dAsaceDiyAhiM jAva garahijamANI hIlijamANI prAsuruttA jAva misimisemANI mallIe videharAyavarakarANAe payosamAvajjati, bhisiyaM gerAhati 2 karaNaMteurAzro paDinikkhamati 2 mihilAyo niggacchati 2 parivAiyosaMparikhuDA jeNeva paMcAlajaNavae jeNeva kaMpillapure bahUNaM rAisara jAva parUvemANI viharati 5 / tae NaM se jiyasattU annadA kadAI aMteurapariyAla saddhiM saMparivuDe evaM jAva viharati, tate NaM sA cokkhA parivvAiyAsaparivuDA jeNeva jitasattussa rarANo bhavaNe jeNeva jitasattU teNeva uvAgacchai 2 tA aNupavisati 2 jiyasattu jaeNaM vijaeNaM vaddhAveti, tate NaM se jitasattU cokkhaM Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 ] ___ [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: caturtho vibhAgaH parivvAiyAsaparivuDaM ejamANaM pAsati 2 sIhAsaNAyo abbhuTThati 2 cokkhaM sakAreti 2 zrAsaNeNaM upaNimaMteti, tate NaM sA cokkhA udagapari. phAsiyAe jAva bhisiyAe nivisai, jiyasattuM rAyaM rajje ya jAva aMteure ya kusalodaMtaM pucchai, tate NaM sA cokkhA jiyasattussa ranno dANadhammaM ca jAva viharati 6 / tate NaM se jiyasattU appaNo zrorohaMsi jAva vimhie cokkhaM evaM vadAsI-tumaM NaM devANuppiyA ! bahUNi gAmAgara jAva aDaha bahUNa ya rAtIsara0 gihAtiM aNupavisasi taM atthiyAiM te kassavi rano vA jAva erisae yorohe diTThapuvve jArisae NaM ime maha uvarohe ?, tae NaM sA cokkhA parivAiyA IsiM avahasiyaM karei 2 jiyasattu evaM bayAsIevaM ca sarisae NaM tumaM devANuppiyA! tassa agaDadadadurassa ?, ke NaM devANuppie ! se agaDadadure ?, jiyasattU ! se jahA nAmae agaDadadure siyA, se NaM tattha jAe tattheva vuDDhe arANaM agaDaM vA talAgaM vA dahaM vA saraM vA sAgaraM vA apAsamANe cevaM marANai-ayaM ceva agaDe vA jAva sAgare vA, tae NaM taM kUvaM arANe sAmuddae daddure havvamAgae, tae NaM se kUvadadure taM sAmuddadaduraM evaM vadAsI-se kesa NaM tumaM devANuppiyA ! katto vA iha havvamAgae ?, tae NaM se sAmuddae dadure taM kUvadaduraM evaM vayAsI-evaM khalu devANuppiyA ! ahaM sAmuddae daddure, tae NaM se kUvadaddure taM sAmuddayaM daduraM evaM kyAsI-kemahAlae NaM devANuppiyA ! se samudde ?,taeNaM se sAmuddae daduretaM kUvadadduraM evaM vayAsI--mahAlae NaM devANuppiyA! samudde,tae NaM se daddUra pAeNaM lIhaM kaDDhei 2 evaM vayAsI-emahAlae NaM devANuppiyA ! se samudde ?, No iNa? sama8, mahAlae NaM se samudde, tae NaM se kUbadadure puracchimilAyo tIrAyo upphiDittA NaM gacchai 2 evaM vayAsI-emahAlae NaM devANuppiyA ! se samudde ?, No iNa? sama?, taheva evAmeva tumaMpi jiyasattU annesiM bahUNaM rAIsara jAva sasthavAhapabhiINaM bhajja vA bhagiNIM vA dhUyaM vA surAhaM Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram :: adhyayanaM 8 ] [ 125 vA apAsamANe jANesi jArisae mama ceva NaM yorohe tArisae No aNNassa, taM evaM khalu jiyasattU ! mihilAe nayarIe kubhagassa dhUtA pabhAvatIe attiyA mallI nAmati rUveNa ya juvaNeNa jAva no khalu arANA kAI devakannA vA jArisiyA mallI, videhavararAyakarANAe chirANassavi pAyaMguTThagassa ime tavorohe sayasahassatimaMpi kalaM na agghaittikaTu jAmeva disaM pAubbhUyA tAmeva disaM paDigayA, tate NaM se jittasattU parivAiyAjaNitahAse dUyaM sadAveti 2 jAva pahArettha gamaNAe 6 // sUtraM 80 // ___tate NaM tesiM jiyasattupAmokkhANaM charAhaM rAINaM dUyA jeNeva mihillA teNeva pahArettha gamaNAe 1 / tate NaM chappiya dUtakA jeNeba mihilA teNeva uvAgacchati 2 mihilAe aggujANaMsi patteyaM 2 khaMdhAvAranivesaM kareMti 2 mihilaM rAyahANI aNupavisaMti 2 jeNeva kubhae teNeva uvAgagchaMti 2 patteyaM 2 karayala jAva sANaM 2 rAINaM vayaNAtiM nivedeti 2 / tate NaM se kuMbhae tesiM dUyANaM aMtie eyama8 socA zrAsurutte jAva tivaliyaM bhiuDiM evaM vayAsI-na demi NaM ahaM tubbhaM mallI videhavarakarANAMtikaTu te chappi dUte yasakAriya asammANiya avadAregAM NicchubhAveti, tate NaM jitasattupAmokkhANAM charAhaM rAIgAM dUyA kubhaeNAM ranA asakAriyA asammANiyA avadAregAM NicchubhAviyA samANA jeNeva sagA 2. jANavayA jeNeva sayAti 2 NagarAiM jeNeva sagA 2 rAyANo teNeva uvAgacchati karayalapariggahiya-dasanahaM sirAvattaM jAva kaTu evaM vayAsI-evaM khalu sAmo ! amhe jitasarupAmokkhAgAM chAhaM rAINaM dUyA jamagasamagaM ceva jeNeva mihilA jAva avadAreNAM nicchubhAveti, taM Na dei NaM sAmI ! kuMbhae mallI videhavararAyakannA sANaM 2 rAINaM eyamaTTha nivedaMti 3 / tate NaM te jiyasattupAmokkhA chappi rAyANo tesiM dUyANaM aMtie eyama8 socA nisamma grAsuruttA arANamarANassa dUyasaMpesaNaM kareMti 2 evaM vadAsI-evaM Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho bibhAgaH khalu devANuppiyA ! amhaM charAhaM rAINaM dUyA jamagasamagaM ceva jAva nicchUDhA, taM seyaM khalu devANuppiyA ! amhaM kubhagassa jattaM gemihattaettikaTu arANamarANassa etamaTTha paDisuNoMti 2 rAhAyA sagaNaddhA hatthikhaMdhavaragayA sakoraMTamalladAmA jAva seyavaracAmarAhi. mahayA-haya-gaya-raha-pavara-johakaliyAe cAuraMgiNIe seNAe saddhiM saMparikhuDA savviDDIe jAva raveNaM saehiM 2 nagarehito jAva niggacchati 2 egayo milAyaMti 2 jeNeva mihilA teNeva pahArettha gamaNAe 4 / tate NaM kubhae rAyA imIse kahAe laTTha samANe balavAuyaM sadAveti 2 evaM vadAsI-khippAmeva jAva haya jAva segaNaM sannAheha jAva paJcappiNaMti, tate NaM kubhae rAhAte saraNaddhe hatthikhaMdhavaragaye sakoraMTamalladAme seyavaracAmarae mahayA hayagayaraha-pavarajoha-kalie mihilaM majhamajjheNaM NijAti 2 videhaM jaNavayaM majhamajheNaM jeNeva desayaMte teNeva uvAgacchati 2 khaMdhAvAranivesaM kareti 2 jiyasattupAmukkhA chappiya rAyANo paDivAlemANe jujhasajje paDiciTThati 5 / tate NaM te jiyasattupAmokkhA chappiya rAyANo jeNeva kuMbhae teNeva uvAgacchati 2 kubhaeNaM rannA saddhiM saMpalaggA yAvi hotthA, tate NaM te jiyamattupAmokkhA chappi rAyANo kuMbhayaM rAyaM hayamahiya-pavara-vIraghAiya-nivaDiya-ciMdhaddhayappaDAgaM kicchappANovagayaM diso disi paDisehiMti 6 / tate NaM se kubhae jitasattupAmokkhehiM chahiM rAIhiM hayamahita jAva paDisehie samANe atthAme abale avIrie jAva adhAraNijamitikaTaTu sigdhaM turiyaM jAva veiyaM jeNeva mihilA teNeva uvAgacchati 2 mihilaM aNupavisati 2 mihilAe duvArAtiM pihei 2 rohasajje ciTThati 7 / tate NaM te jitasattupAmokkhA chappi rAyA No jeNeva mihilA teNeva uvAgacchaMti 2 mihilaM rAyahANiM hissaMcAraM NiruccAraM savvato samaMtA aoru bhittANaM ciTThati, tate NaM se kubhae mihilaM rAyahANa ruddhaM jANittA abhaMtariyAe uvaTThANasAlAe sIhAsaNavaragae tesi jitasattu Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram :: adhyayanaM 8 ] [ 127 pAmokkhANaM charAhaM rAtINaM chiddANi ya vivarANi ya mammANi ya alabhamANe bahUhiM pAehi ya uvAehi ya uppattiyAhi ya 4 buddhIhiM pariNAmemANe 2 kiMci pAyaM vA uvAyaM vA alabhamANe zrohatamaNasaMkappe jAva jhiyAyati, imaM ca NaM mallIvidehavararAyakannA rAhAyA jAva bahUhiM khujAhiM parivuDA jeNeva kubhae teNeva uvAgacchati 2 kuMbhagassa pAyaggahaNaM kareti 8 / tate NaM kubhae malliM videhavararAyakannaM No aADhAti no pariyANAi tusiNIe saMciTThati, tate NaM mallI videhavararAyakannA kubhagaM evaM vayAsI-tumbhe NaM tAyo ! arANadA mamaM ejamANaM jAva niveseha, kirANaM tumbhaM aja pohatamaNasaMkappe jhiyAyaha ?, tate NaM kubhae malliM videhavararAyakannaM evaM vayAsIevaM khalu puttA ! tava kajje jitasattupAmukkhehiM chahiM rAtIhiM dUyA saMpesiyA, te NaM mae yasakAriyA jAva nicchUDhA 1 / tate NaM te jitasattupAmukkhA tesiM dUyANaM aMtie eyama8 socA parikuviyA samANA mihilaM rAyahANiM nissaMcAraM jAva ciTThAMti, tate NaM ahaM puttA tesiM jitasattupAmokkhANaM charAhaM rAINaM aMtarANi alabhamANe jAva jhiyAmi, 10 / tate NaM sA mallI videhavararAyakannA kubhayaM rAyaM evaM vayAsI-mA NaM tumbhe tAyo ! aohayamaNasaMkappA jAva jhiyAyaha, tumbhe NaM tAyo ! tesiM jitasattupAmokkhANaM charAhaM rAINaM patteyaM 2 rahasiyaM dUyasaMpese kareha, egamegaM evaM vahaha-tava demi malliM videhavararAyakarANaMtikaTu saMjhAkAla-samayaMsi paviralamaNUsaMsi nisaMtaMsi paDinisaMtasi patteyaM 2 mihilaM rAyahANiM aNuppaveseha 2 gabhagharaesu aNuppaveseha mihilAe rAyahANIe duvArAI pidheha 2 rohasajje ciTThaha, tate NaM kubhae evaM karei taM ce jAva paveseti rohasajje ciTThati 11 / tate NaM te jitasattapAmokkhA chappiya rAyANo kallaM pAubhRyA jAva jAlaMtarehiM kaNayamayaM matthayachiDDa paumuppalapihANaM paDimaM pAsati, esa NaM mallI videharAyavarakaraNattikaTu mallIe videhavararAyakannAe rUve ya jovaNe ya lAvarANe ya Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 ] [ zrImadAgamasudhAsindhu :: caturtho vibhAgaH mucchiyA giddhA jAva amovavaraNA aNimisAe diTThIe pehamANA 2 ciTThati 12 / tate NaM sA mallI videhavararAyakannA rAhAyA jAva pAyacchittA savvAlaMkAra-vibhUSiyA bahUhiM khujAhiM jAva parikkhittA jeNeva jAlagharae jeNeva kaNayapaDimA teNeva uvAgacchati 2 tIse kaNagapaDimAe matthayAyo taM paumaM avaNeti, tate NaM gaMdhe NiddhAvati se jAha nAmae ahimaDeti vA jAva asubhatarAe ceva 13 / tate NaM te jiyasattupAmokkhA teNaM asubheNaM gaMdheNaM abhibhUyA samANA saehiM 2 uttarijaehiM prAsAtiM piheMti 2 ttA parammuhA ciTTati, tate NaM sA malI videhavararAyakannA te jitasattupAmokkheM evaM vayAsI-kirANaM tumbhaM devANuppiyA ! saehiM 2 uttarijjehiM jAva parammuhA ciTThaha ?, tate NaM te jitasattupAmokkhA mallI videhavararAyakannaM evaM vayaMti-evaM khalu devANuppie ! amhe imeNaM asubheNaM gaMdheNaM abhibhUyA samANA saehi 2 jAva ciTThAmo, tate NaM mallI videhavararAyakannA te jitasatuNamukkhe evaM vayAsI-jai tA devANuppiyA ! imIse kaNagapaDimAe jAva paDimAe kalAkaliM tAyo maNurANAyo asaNa 4 egamege piMDe pavikhappamANe 2 imeyArUve asubhe poggalapariNAme imassa (kimaMga) puNa thorAliya-sarIrassa khelAsavassa vaMtAsavassa pittAsavassa sukkasoNiyapUyAsavassa durUvaUsAsa-nIsAsassa durUva-mutta-putiya-purIsa-purANassa saDaNa jAva dhammassa kerisae pariNAme bhavistati?, taM mA NaM tubbhe devANuppiyA ? mANussaesu kAmabhogesu sajjaha rajjaha gijjhaha mujjhaha ajhovavajaha, evaM khalu devA NuppiyA ! tumhe amhe imAyo tacce bhavaggahaNe avaravidehavAse salilAvatisi vijae vIyasoMgAe rAyahANIe mahabbalapAmokkhA sattavi ya bAlavayaMsayA rAyANo hotthA sahajAyA jAva pavvatitA, tae NaM ahaM devANuppiyA ! imeNaM kAraNeNaM itthInAmagoyaM kammaM nivvattemi jati NaM tubhaM cotthaM uvasaMpajittANaM viharaha tate NaM ahaM chaTTha uvasaMpajittANaM viharAmi sesaM Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram : adhyayanaM 8 ] [ 126 taheva savvaM, tate NaM tumbhe devANuppiyA ! kAlamAse kAlaM kiccA jayaMte vimANe uvavaraNA tattha NaM tubbhe desUNAti battIsAtiM sAgarovamAI ThitI, tate NaM tubbhe tAyo devaloyAyo aNaMtaraM cayaM caittA iheva jaMbuddIve 2 jAva sAiM 2 rajAti upasaMpajittANaM viharaha, tate NaM ahaM devANuppiyA ! tAyo devaloyAyo ghAukhaeNaM jAva dAriyattAe paJcAyAyA,-kiM tha tayaM pamhuTuMja tha tayA bho jayaMta pavaraMmi vutthA samayanibaddhaM devA ! taM saMbharaha jAti // 1 // 14 / tate NaM tesiM jiyasattupAmokkhANaM charAhaM rAyANaM mallIe videhavararAyakannAe aMtie etamaTuM socA Nisamma subheNaM pariNAmeNaM pasatyeNaM ajjhavasANeNaM lesAhiM visujjhamANIhi tayAvaraNijANaM kammANaM khayovasameNa IhAvUha-maggaNagavesaNaM karemANassa sariNajAissaraNe samuppanne, eyama4 samma abhisamAgacchati 15 / tae NaM mallI arahA jitasattupAmokkhe chappi rAyANo samuppaNNajAisaraNe jANittA gabbhagharANaM dArAI vihADAveti, tate NaM te jitasattupAmokkhA jeNeva mallI arahA teNeva uvAgacchaMti 2 tate NaM mahabalapAmokkhA sattaviya bAlavayaMsA egayo abhisamannAgayA yAvi hotthA 16 / tate NaM mallIe arahAte jitasattUpAmokkhe chappiya rAyANo evaM vadAsI-evaM khalu ahaM devANuppiyA ! saMsArabhayaubiggA jAva pavvayAmi taM tubbhe NaM kiM kareha kiM ca vavasaha(vasaha) jAva kiM bhe hiyasAmatthe ?, jiyasattupAmukkhA chappiya rAyANo malliM arahaM evaM vayAsI-jati NaM tumme devANuppiyA ! saMsAra jAva pavvayaha amhe NaM devANuppiyA ! ke aNNe grAlaMbaNe vA zrAhAre vA paDibaMdhe vA jaha ceva NaM devANuppiyA ! tubbhe amhe iyo tacce bhavaggahaNe bahusu kajjesu ya meDhI pamANaM jAva dhammadhurA hotthA tahA ceva NaM devANuppiyA ! isiMhapi jAva bhavissaha, amheviya NaM devANuppiyA ! saMsArabhauviggA jAva bhIyA jammaNamaraNANaM, devANuppiyANaM saddhiM muMDA bhavittA jAva pavvayAmo Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13. ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH 17 / tate NaM mallI arahA te jitasattupAmokkhe evaM vayAsI-jagaNaM tumbhe saMsAra jAva mae saddhiM pavvayaha taM gacchaha NaM tubbhe devANuppiyA ! saehiM 2 rajjehiM je? putte rajje gaveha 2 tA purisasahassavAhiNIyo sIyAyo durUhaha durUDhA samANA mama aMtiyaM pAubbhavaha, tate NaM te jitasattupAmukkhA mallissa arahato etamaTuM paDisuNeti 18 / tate NaM mallI arahA te jitasattupAmukkhANa chappiya rAyANa gahAya jeNeva kubhae teNeva uvAgacchai uvAgacchittA kubhagassa pAesu pADeti, tate NaM kuMbhae. te jitasattupAmukkhe chappiya rAyANo vipuleNaM asaNa-pANakhAima-sAimeNaM puSphavattha-gaMdhamallAlaMkAreNaM sakAreti jAva paDivisajjeti, tate NaM te jiyasattupAmokkhA kuMbhaeNaM ragaNA visajiyA samANA jeNeva sAI 2 rajAti jeNeva nagarAtiM teNeva uvAgacchaMti 2 sagAI rajAti uvasaMpajittA viharaMti, tate NaM mallI arahA saMvaccharAvasANe nikkhamissAmitti maNaM pahAreti 11 ||suutrN 81 // teNaM kAleNaM 2 sakassAsaNaM calati,tate NaM sakke devide 3 pAsaNaM caliyaM pAsati 2 zrohiM pauMjati 2 malliM arahaM zrohiNA zrAbhoeti 2 imeyArUve abhatthie jAva samuppajitthA-evaM khalu jaMbuddIve 2 bhArahe vAse mihilAe kuMbhagassa ranno puttI mallI arahA nivakhamissAmiti maNaM pahAreti 1 / taM jIyameyaM tIyapaccuppannamaNAgayANaM sakANaM 3 arahaMtANaM bhagavaMtANaM nikkhamamANANaM imeyArUvaM atthasaMpayANaM dalittae, taMjahA'tirANeva ya koDisayA aTTAsItiM ca hoMti koDIyo / asitiM ca sayasahassA iMdA dalayaMti parahANaM // 1 // evaM saMpeheti 2 vesamaNaM devaM saddAveti 2 ttA evaM vayAsI-evaM khalu devANuppiyA ! jaMbuddIve 2 bhArahe vAse jAva asItiM ca sayasahassAI dalaittae, taM gacchaha NaM devANuppiyA ! jaMbuddIve 2 bhArahe vAse mihilAe kubhagassa ranno bhavaNaMsi imeyArUvaM atthasaMpadANaM sAharAhi 2 khippAmeva mama eyamANattiyaM paJcappiNAhi, tate NaM se vesamaNe Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram :: adhyayanaM 8 ] [ 131 deve sakkeNaM deviMdeNaM 3 evaM vutte haTe karayala jAva paDisuNei 2 jaMbhae deve sadAvei 2 evaM vayAsI-gacchaha NaM tumbhe devaannuppiyaa| jaMbuddIvaM dIvaM bhArahaM vAsaM mihilaM rAyahANiM kuMbhagassa rano bhavaNaMsi tinneva ya koDisayA aTThAsIyaM ca koDIyo asiyaM ca sayasahassAiM ayameyArUvaM atthasaMpayANaM sAharaha 2 mama eyamANattiyaM paJcappiNaha 2 / tate NaM te jaMbhagA devA vesamaNeNaM jAva suNettA uttarapuracchimaM disIbhAgaM avakamaMti 2 jAva uttaraubbiyAI . rUvAiM viivvaMti 2 tAe ukiTAe jAva vIivayamANA jeNeva jaMbaddIve 2 bhArahe vAse jeNeva mihilA rAyahANI jeNeva kubhagassa ramaNo bhavaNe teNeva uvAgacchaMti 2 kubhagassa ranno bhavaNaMsi tinni koDisayA jAva sAharaMti 2 jeNeva vesamaNe deve teNeva uvAgagchaMti 2 karayala jAva paJcappiNaMti, tate NaM se vesamaNe deve jeNeva sakke deviMde devarAyA teNeva uvAgacchai 2 karayala jAva paJcappiNati 3 / tate NaM mallI parahA kalAkalliM jAva mAgaho pAyarAsotti bahUNaM saNAhANa ya aNAhANa ya paMthiyANa ya pahiyANa ya karo(kAyako)DiyANa ya kappaDiyANa ya egamegaM hiraNNakoMDiM (hatthAmAsaM) aTTha ya aNUNAti sayasahassAtiM imeyArUvaM atthasaMpadANaM dalayati, tae NaM se kubhae mihilAe royahANIe tattha 2 . tahiM 2 dese 2 bahUyo mahANasasAlAbo kareti, tattha NaM bahave maNuyA dirANabhaibhattaveyaNA vipulaM asaNaM 4 uvakkhaDeMti 2 je jahA Agacchati taMjahA-paMthiyA vA pahiyA vA karoDiyA vA kappaDiyA vA pAsaMDasthA vA gihatthA vA tassa ya tahA aAsatthassa vIsatthassa suhAsaNavaragatassa taM vipulaM asaNaM 4 paribhAemANA parivesemANA viharaMti 4 / tate NaM mihilAe siMghADaga nAva bahujaNo aNNamarANassa evamAtikkhati-evaM khalu devANuppiyA ! kuMbhagassa ragaNo bhavaNaMsi savvakAmaguNiyaM kimicchiyaM vipulaM asaNaM 4 bahUNaM Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH : caturtho vibhAgaH samaNANa ya jAva (surAsuriyaM) parivesijati, varavariyA ghosijati kimicchiyaM dijae bahuvihIyaM / suraasura-devadANava-nariMdamahiyANa nikkhamaNe // 1 // tate NaM mallI arahA saMvacchareNaM tinni koDisayA aTThAsItiM ca hoti koDIyo asitiM ca sayasahassAI imeyAsvaM atthasaMpadANaM dalaittA nikkhamAmitti maNaM pahAreti 5 // sUtraM // 82 // teNaM kAleNaM 2 logaMtiyA devA baMbhaloe kappe riTa vimANapatthaDe saehiM 2 vimANehiM saehiM 2 pAsAyavaDisaehiM patteyaM. 2 cauhiM sAmANiya-sAhassIhiM tihiM parisAhiM sattahiM aNiehiM sattahiM aNiyAhivaIhiM solasahiM pAyarakkha-devasAhassIhiM annehi ya bahUhiM logatiehiM devehiM saddhi saMparikhuDA mahayAhaya-naTTagIyavAiya jAva raveNaM muMjamANA viharaMti, taMjahA-'sArassayamAicA varAhI varuNA ya gaddatoyA ya / tusiyA avvAbAhA aggicA ceva riTThA y|| 1 // 1 / tate NaM tesiM loyaMtiyANaM devANaM patteyaM 2 pAsaNAtiM calaMti taheva jAva arahaMtANaM nikkhamamANANaM saMbohaNaM karettaetti taM gacchAmo NaM amhevi mallissa arahato saMbohaNaM karemittikaTu evaM saMpeheMti 2 uttarapuracchimaM disIbhAyaM zravakkamati 2 veubviyasamugghAeNaM samohaNaMti 2 saMkhijAI joyaNAI evaM jahA jaMbhagA jAva jeNeva mahilA rAyahANI jeNeva kubhagassa ranno bhavaNe jeNeva mallI arahA teNeva uvAgacchati 2 aMtalikkhapaDivannA sakhikhiNiyAI jAva vatthAtiM pavara parihiyA karayala jAva tAhiM iTAhiM jAva evaM vayAsI-bujjhAhi bhagavaM ! loganAhA pavattehi dhammatitthaM jIvANaM hiyasuhanisseyasakara bhavissatittikaTu doccapi taccapi evaM vayaMti 2 malliM arahaM vaMdaMti namasaMti 2 jAmeva disi pAunbhUtrA tAmeva disi paDigayA 2 / tate NaM mallI arahA tehiM logaMtiehiM devehiM saMbohie samANe jeNeva ammApiyaro teNeva uvAgacchati 2 karayala jAva evaM vayAsI-icchAmi NaM ammayAyo ! Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram :: adhyayanaM 8 ] [ 133 tunbhehiM zrabbhaNurANAte muMDe bhavittA jAva pavatittae, ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdhaM karehi 3 / tate NaM kuMbhae koDabiyapurise sadAveti 2 evaM vadAsI-khippAmeva aTThasahassaM sovariNayANaM jAva bhomejANaMti, araNaM ca mahatthaM jAva titthayarAbhiseyaM uvaTThaveha jAva uvaTThaveMti 4 / teNaM kAleNaM 2 camare asuriMde jAva accuya-pajavasANA zrAgayA, tate NaM sakke 3 thAbhiyogie deve saddAveti 2 evaM vadAsI-khippAmeva aTThasahassaM sovaziNayANaM jAva arANaM ca taM viulaM uvaTThaveha jAva uvaTThoMti, tevi kalasA te ceva kalase aNupaviTThA, tate NaM se sakke deviMde devarAyA kubhae ya rAyA malliM arahaM sIhAsaNaMsi purasthAbhimuhaM nivesei aTThasahasseNaM sovariNayANaM jAva abhisiMcaMti 5 / tate NaM mallissa bhagavatro abhisee vaTTamANe appegatiyA devA mihilaM ca sabhitaraM bAhiM zrAva savato samaMtA paridhAvaMti, tae NaM kubhae rAyA doccaMpi uttarAvakamaNaM jAva savvAlaMkAravibhUsiyaM kareti 2 koDubiyapurise sadAvei 2 ttA evaM vayAsI-khippAmeva maNoramaM sIyaM uvaTThaveha te uvaThThAti 6 / tate NaM sakke 3 zrAbhiyogie deve sahAveti 2 evaM vayAsI-khippAmeva aNegakhaMbha-sayasanniviTTha jAva maNoramaM sIyaM uvaTThaveha jAva sAvi sIyA taM ceva sIyaM aNupaviTTA, tate NaM mallI parahA sIhAsaNAyo abbhuTThati 2 jeNeva maNoramA sIyA teNeva uvAgacchati 2 maNoramaM sIyaM aNupayAhiNI-karemANA maNoramaM sIyaM durUhati 2 sIhAsaNavaragae purasthAbhimuhe sannisanne, tate NaM kubhae aTThArasa seNippaseNIyo sadAveti 2 evaM vadAsI-tunbhe NaM devANuppiyA ! gahAyA jAva savvAlaMkAravibhUsiyA mallissa sIyaM parivahaha jAva parivahati 7 / tate NaM sakke deviMde devarAyA maNoramAe dakkhiNillaM uvarillaM bAhaM gerAhati, IsANe uttarillaM uvarillaM bAhaM gerAhati, camare dAhiNillaM heTTillaM bAhaM gerAhati, balI uttarillaM heTillaM bAhaM gerAhati, avasesA devA jahA Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: caturtho vibhAgaH rihaM maNoramaM sIyaM parivahaMti, "pubbiM ukkhittA mANussehiM to haTTharomakUvehi / pacchA vahati sIyaM asuriMda-suriMda-nAgeMdA // 1 // cela-cavalakuMDala(bhUSaNa)dharA sacchaMda-viubviyAbharaNadhArI / deviMda-dANaviMdA vahati sIyaM jiNiMdassa // 2 // 8 / tate NaM mallissa arahayo maNoramaM sIyaM durUDhassa ime aTThamaMgalagA purato ahANu0 evaM niggamo jahA jamAlissa, tate NaM mallissa arahato nikkhamamANassa appegaiyA devA mihilaM rAyahANi thAsiya-saMmajiyaM saMmaTThasui-ratyaMtarAvaNa-vihiyaM kareMti abhitara-vAsavihigAhA jAva paridhAvaMti 1 / tate NaM mallI arahA jeNeva sahassaMbavaNe ujANe jeNeva asogavarapAyave teNeva uvAgacchati sIyAyo pacorubhati 2 zrAbharaNAlaMkAraM pabhAvatI paDicchati, tate NaM mallI arahA sayameva paMcamuTThiyaM loyaM kareti, tate NaM sakke deviMde 3 mallissa kese paDicchati, khIrodagasamudde pakkhivai (sAharai) 10 / tate NaM mallI arahA Namo'tthu NaM siddhANaMtikaTaTu sAmAiyacarittaM paDivajati, jaM samayaM ca NaM mallI arahA carittaM paDivajati taM samayaM ca NaM devANaM mANusANa ya Nigyose turiyaniNAyagIyavAtiyanigghose ya sakassa vayaNasaMdeseNaM Nilukke yAvi hotthA, jaM samayaM ca NaM mallI arahA sAmAtiyaM carittaM paDivanne taM samayaM ca NaM mallissa arahato mANusadhammAyo uttarie maNapajavanAgo samuppanne 11 / mallI NaM arahA je se hemaMtANaM docce mAse cautthe pakkhe posaddhe tassa NaM posasuddhassa ekArasIpakkheNaM puvarAhakAlasamayaMsi aTTameNaM bhatteNaM apANaeNaM assiNIhiM nakkhatteNaM jogamuvAgaeNaM tihiM itthIsaehiM abhitariyAe parisAe tihiM purisasaehiM bAhiriyAe parisAe saddhiM muMDe bhavittA pavvaie 13 / maliM arahaM ime aTTha rA(NA)yakumArA aNupavaiMsu taMjahA-NaMde ya Nadimitte sumitta balamitta bhANumitte y| amaravati amaraseNe mahaseNe ceva aTThamae // 1 // tae NaM se bhavaNavaI 4 mallissa Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga sUtram :: adhyayanaM 8 ] [ 135 arahato nikkhamaNamahimaM kareMti 2 jeNeva naMdIsaravare teNeva uvAgacchaMti 2 aTTAhiyaM kareMti 2 jAva paDigayA 14 / tate NaM mallI arahA jaMceva divasaM pavvatie tasseva divasassa puvA(pacca)vararAha-kAlasamayaMsi asogavarapAyavassa he puDhavi-silApaTTayaMsi suhAsaNavaragayassa suheNaM pariNAmeNaM pasatthehiM ajbhavasANehiM pasatthAhiM lesAhiM visujjhamANIhiM tayAvaraNakamma-raya-vikaraNakaraM apuvakaraNaM aNupaviTThassa aNaMte jAva kevalanANadasaNe samuppanne 15 // sUtraM 83 // teNaM kAleNaM 2 savvadevANaM grAsaNAti calaMti, samosadA suNeti aTTAhiyAmahimaM naMdIsaraM jAmeva disaM pAubbhUyA kubhaevi niggacchati 1 / tate NaM te jitasattupAmukkhA chappiya rAyANo jeTTaputte rajje TAvettA purisasahassavAhiNIyAyo durUDhA savviDDIe jeNeva mallI arahA jAva pajjuvAsaMti, tate NaM mallI arahA tIse mahAliyAe kuMbhagassa tesiM ca jiyasattupAmumkhANaM dhammaM kaheti parisA jAmeva disiM pAubbhUyA tAmeva disi paDigayA, kubhae samaNovAsae jAte, paDigae, pabhAvatI ya 2 / tate NaM jitasattU chappi rAyA dhammaM socA thAlittae NaM bhaMte ! jAva pavvaiyA, codasapuviNo aNaMte kevale siddhA 3 / tate NaM mallI arahA sahasaMbavaNAyo nikkhamati 2 bahiyA jaNavayavihAraM viharai 4 / malissa NaM bhisagapAmokkhA aTThAvIsaM gaNA aTThAvIsaM gaNaharA hotthA, mallissa NaM arahayo cattAlIsaM samaNasAhassIyo ukosiyA samaNasaMpayA hotthA; baMdhumatipAmokkhAyo paNapaNNa ajiyAsAhassIyo ukkosiyA ajiyAsaMpayA hotthA, sAvayANaM egA satasAhassI culasIti sahassA ukkosiyA sAvayANaM saMpayA hotthA, sAviyANaM tinni sayasAhasIyo parANaTiM ca sahassA, chassayA codasapuvvINaM, vIsasayA yohinANINaM, battIsaM sayA kevalaNANINaM paNatIsaM sayA veubviyANaM, aTThasayA maNapajavanANINaM, coisasayA vAINaM, vIsaM sayA aNuttarovavAtiyANaM 4 / mallissa arahayo duvihA aMtagaDa Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH bhUmI hotthA, taMjahA-juyaMtakarabhUmI pariyAyatakarabhUmI ya, jAva vIsatimAyo purisajugAyo juyaMtakarabhUmI, duvAsapariyAe(dumAsa, caumAsa pariyAe) aMtamakAsI 5 / mallI NaM arahA paNuvIsaM dhaNUtimuTTha uccatteNaM varaNeNaM piyaMgusame samacauraMsa-saMThANe vajarisabha-NArAyasaMghayaNe majhadese suhaMsuheNaM viharittA jeNeva sammeya-selasihare pavvae teNeva uvAgacchai 2 tA saMmeyaselasihare pAyovagamaNuvavarANe mallI ya arahA egaM vAsasataM zrAgAravAsaM, paNaparaNaM vAsasahassAti vAsasayaUNAtiM kevalipariyAgaM pAuNittA, paNaparaNaM vAsasahassAiM savvAuyaM pAlaittA je se gimhANaM paDhame mAse docce pakkhe cittasuddhe tassa NaM cettasuddhassa cautthIe bharaNIe NakkhatteNaM zraddharattakAlasamayaMsi paMcehiM ajiyAsaehiM abhitariyAe parisAe paMcahiM aNagArasaehiM bAhiriyAe parisAe mAsieNaM bhatteNaM apANaeNaM vagyAriyapANI khINe veyaNijje pAue nAme goe siddhe 6 / evaM parinivvANa-mahimA bhANiyavvA jahA jaMbuddIva-parANattIe, naMdIsare aTTAhiyAtro paDigayAyo, evaM khalu jaMbU ! samoNaM bhagavayA mahAvIreNaM aTThamassa nAyajjhayaNassa ayama parANattettibemi 7 // sUtraM 84 // // iti aSTamamadhyayanam // // 6 // atha zrImAkandIdArakAkhyaM navamamadhyayanam // __ jai NaM bhaMte ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM aTThamassa NAyajjhayaNassa ayama? parANatte navamassa NaM bhaMte ! nAyajjhayaNassa samaNeNaM jAva saMpatteNaM ke aTTha parANatte ?, evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM 2 caMpA nAma nayarI purANabhadde tattha NaM mAkaMdI nAmaM satthavAhe parivasati, aDDe0, tassa NaM bhaddA nAma bhAriyA, tIse NaM bhadAe attayA duve satyavAhadArayA hotthA, taMjahA-jiNapAlie ya jiNarakkhie yaH 1 / tate NaM tesiM mAgaMdiyadAragANaM Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram :: adhyayana 6 ] [ 137 arANayA kayAI egayo imeyArUve miho kahAsamullAve sapuppajitthA-evaM khalu amhe lavaNasamudda poyavahaNeNaM ekArasa vArA yogADhA savvatthaviya NaM laTThA kayakajA aNahasamaggA puNaravi niyayagharaM havvAmAgayA taM seyaM khalu amhaM devANuppiyA ! duvAlasamaMpi lavaNasamuha potavahaNeNaM aAgAhittaettikaTu arANamarANassetamaTTha paDisuNeti 2 tA jeNeva zrammApiyaro teNeva uvAgacchaMti evaM vadAsI-evaM khalu amhe ammayAyo ! ekArasa vArA taM ceva jAva niyayaM gharaM havvamAgayA, taM icchAmo NaM ammayAyo ! tumhehiM abhaNurANAyA samANA duvAlasamaM lavaNasamuha poyavahaNeNaM yogAhittae 2 / tate NaM te mAgaMdiyadArae ammApiyaro evaM vadAsI-ime te jAyA ! ajaga jAva paribhAettae taM aNuhoha tAva jAyA ! viule mANussae iDDIsakArasamudae, kiM bhe sapaJcavAeNaM nirAlaMbaNeNaM lavaNasamuddottAreNaM ?, evaM khalu puttA ! duvAlasamI jattA sovasaggA yAvi bhavati, taM mA NaM tubbhe duve puttA ! duvAlasamaMpi lavaNasamuddajAva zrogAheha, mA hu tumbhaM sarIrassa vAvattI bhavissati 3 / tate NaM mAgaMdiyadAragA ammApiyaro doccaMpi taccapi evaM vadAsI-evaM khalu amhe ammayAyo ! ekArasa vArA lavaNaM yogAhittae 4 / tate NaM te mAgaMdIdArae ammApiyaro jAhe noM saMcAeMti bahUhiM zrAghavaNAhiM parANavaNAhi ya Aghavittae vA panavittae vA tAhe akAmA ceva eyamaTTha aNujANitthA (aNumariNatthA) tate NaM te mAgaMdiyadAragA ammApiUhiM abbhaNurANAyA samANA gaNimaM ca dharimaM ca majjaM ca pAricchejjaM ca jahA arahaNagassa jAva lavaNasamuha bahUiM joyaNasayAI yogADhA 5 // sUtraM 85 // ___ tate NaM tesiM mAgaMdiyadAragANaM aNegAiM joyaNasayAI zrogADhANaM samANANaM aNegAiM uppAiyasayAti pAubhyAti; taMjahA-akAle gajiyaM jAva thaNiyasabe kAliyavAte tattha samuTThie, tate NaM sA NAvA teNaM 18 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH kAliyavAteNaM AhuNijamANI 2 saMcAlijamANI 2 saMkhobhijamANI 2 salila-tikkhavegehiM prAyaTTijamANI 2 koTTimaMsi karatalAhate viva teMdUsae tattheva 2 zrovayamANI ya uppayamANI ya uppayamANIviva dharaNIyalAyo siddhavijAharakannagA yovayamANIviva gagaNatalAyo bhaTThavijA vijAhara-kannagAviva palAyamANIviva mahAgarula-vega-vittAsiyA bhuyagavarakannagA dhAvamANIviva mahAjaNa-rasiyasada-vittatthA ThANabhaTTA zrAsakisorI NigujamANIviva gurujaNa-diTAvarAhA suyaNa-kulakanagA ghummamANIviva vIcIpahAra satatAliyA galiya-laMbaNAviva gagaNatalAyo royamANIviva salila-gaMTTi-vippairamANa-ghoraMsuvAehiM NavavahU uvaratabhattuyA vilavamANIviva paracakka-rAyAbhirohiyA parama-mahabbhayAbhiyA mahApuravarI jhAyamANIviva kavaDacchoma-ppayogajuttA jogaparivvAiyA NisAsamANIviva mahAkaMtAraviNiggaya-parissaMtA pariNayavayA ammayA soyamANIviva tavacaraNa-khINaparibhogA cayaNa-kAle devavaravahU saMcuriNaya-kaTThakUvarA bhagga-meDhi-moDiyasahassamAlA sUlAiya(ta)-vaMka-parimAsA phalahaMtara-taDataDeMta-phuTTata-saMdhiviyalaMta-lohakIliyA savvaMga-viyaMbhiyA parisaDiya-rajju-visaraMta-savvagattA zrAmaga-malaga-bhUyA akayapurANa-jaNa maNorahoviva ciMtijamANaguruI hAhAkayakarANadhAra-NAviya-vANiyaga-jaNa-kammagAra-vilaviyA NANAviha-rayaNa-paNiyasaMpurANA bahUhiM purisasaehiM royamANehiM kaMdamANehiM soyamANehiM tippamANehiM vilavamANehiM egaM mahaM aMto jalagayaM giri-sihara-mAsAyaittA saMbhagga-kUSatoraNA moDiya-jhayadaMDA valaya-saya-khaMDiyA karakarassa tattheva vidavaM agayA 1 / tate NaM tIe NAvAe bhijamANIe bahave purisA vipulapaDiyaM bhaMDamAyAe aMto jalaMmi NimajAvi yAvi hotthA 2 // sUtraM 86 // tate NaM te mAgaMdiyadAragA cheyA dakkhA pattaTThA kusalA mehAvI Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram : adhyayanaM 9 ] [ 134 NiuNa-sippovagayA bahusu potavahaNa-saMparAesu kayakaraNa-laddhavijayA amUDhA amUDhahatthA egaM mahaM phalagakhaMDaM zrAsAdeMti, jaMsiM ca NaM padesaMsi se poyavahaNe vivanne tasiM ca NaM padesaMsi ege mahaM rayaNadIve NAmaM dIve hotthA aNegAiM jotraNAtiM thAyAma-vikkhaMbheNaM aNegAiM joSaNAI parikkheveNaM NANA-dumasaMDa-maMDiudde se sassirIe pAsAtIe 4, tassa NaM bamumajjha-desabhAe tattha NaM mahaM ege pAsAyavaDeMsae hotthA abbhuggaya-mUsiyae jAva sastirIbhUyarUve pAsAtIe 4, tattha NaM pAsAya-vaDeMsae rayaNaddIvadevayA nAmaM devayA parivasati pAvA caMDA ruddA sAhasiyA, tassa NaM pAsAyavaDiMsayassa cauddisiM cattAri vaNasaMDA kirAhA kirAhobhAsA 1 / tate NaM te mAgaMdiyadAragA teNaM phalayakhaMDeNaM ubbuDamANA (uvujjhamANA) 2 rayaNadIvaMteNaM saMbUDhA (saMchUDhA) yAvi hotthA, tate NaM te mAgaMdiyadAragA thAhaM labhaMti 2 muhuttataraM bAsasaMti 2 phalagakhaMDaM visajjeMti 2 rayaNadIvaM uttaraMti 2 phalANaM maggaNagavasaNaM kareMti 2 phalAtiM girAhaMti 2 zrAhAreMti 2 NAlierANaM maggANagavesaNaM kareMti 2 nAlierAiM phoDeMti 2 nAliera-telleNaM arANamarANassa gattAI abhaMgeti 2 pokkharaNIto bhogAhiti 2 jalamajaNaM kareMti 2 jAva paccuttaraMti 2 puDhavi silApaTTayaMsi nisIyaMti 2 aAsatthA vIsatthA suhAsaNavaragayA caMpAnayariM ammApiu-zrApucchaNaM ca lavaNasamuddottAraM ca kAliyavAya-samutthaNaM ca potavahaNa-vivattiM ca phalayakhaMDassa grAsAyaNaM ca rayaNaddIvuttAraM ca aNuciMtemANA 2 zrohatamaNasaMkappA jAva jhiyAyenti 2 / tate NaM sA rayaNadIvadevayA te mAgaMdiyadArae zrohiNA zrAbhoeti asiphalaga-vaggahatthA sattaTTatalappamANaM uDDha vehAsaM uppayati 2 tAte ukiTThAe jAva devagaIe vIivayamANI 2 jeNeva mAgaMdiyadArae teNeva zrAgacchati 2 zrAsuruttA mAgaMdiyadArae khara-pharusa-niThura-vayaNehiM evaM vadAsI-haM bho mAgaMdiyadArayA ! appatthiyapatthiyA jati NaM tumbhe mae saddhiM Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH viulAtiM bhogabhogAiM bhujamANA viharaha to bhe asthi jIvitraM, aharaNaM tubbhe mae saddhiM viulAtiM no viharaha to bhe imeNaM nIluppala-gavala-guliya jAva khuradhAreNaM asiNA rattagaMDamaMsuyAI mAuyAhiM uvasohiyAiM tAlaphalANIva sIsAI egate eDemi 3 / tate NaM te mAgaMdiyadAragA rayaNadIvadevayAe aMtie socA bhIyA karayala jAva evaM vayAsI-jarANaM devANuppiyA ! vatissasi tassa prANA-uvavAya-vayaNanide se ciTThissAmo, tate NaM sA rayaNaddIvadevayA te mAgaMdiyadArae gegahati 2 jeNeva pAsAyavaDisae teNeva uvAgacchai 2 asubha-poggalAvahAraM kareti 2 subhapoggala-pakkhevaM kareti 2 tA pacchA tehiM saddhiM viulAtiM bhogabhogAI bhujamANI viharati kallAkaliM ca amayaphalAti uvaNeti 4 // sUtraM 87 // tate NaM sA rayaNadIvadevayA sakavayaNa-saMdeseNaM suTTieNaM lavaNAhivaiNA lavaNasamudde tisattakhutto aNupariyaTTiyavvetti jaM kiMci tattha taNaM vA pattaM vA kaTTha vA kayavaraM vA asuI pratiyaM durabhi-gaMdha-macokkhaM taM savvaM zrANiya 2 tisattakhuttoM egate eDeyabaMtikaTu NiuttA 1 / tate NaM sA rayaNadIvadevayA te mAgaMdiyadArae evaM vadAsI-evaM khalu ahaM devANuppiyA ! sakkavayaNasaMdeseNaM suTThiyaeNaM taM ceva jAva NiuttA, taM jAva ahaM devANuppiyA ! lavaNasamudde jAva eDemi tAva tubbhe iheva pAsAyavaDiMsae suhaMsuheNaM abhiramamANA 2 ciTTaha, jati NaM tubbhe eyaMsi aMtaraMsi uviggA vA ussuyA (uppicchA) vA uppuyA vA bhavejAha to NaM tubbhe puracchimillaM vaNasaMDaM gacchejAha, tattha NaM do UU sayA sAhINA taMjahA-pAuse ya vAsAratte ya,-tattha u kaMdala-siliMdha-daMto Niura-varapuSpha-pIvarakaro / kuDayajjuNa-NIva-surabhi-dANoM pAusa-uU-gayavaro sAhINI // 1 // tattha ya-suragovamaNi-vicitto dudur-kulr-siyujjhrrkho| barahiNaviMda pariNaddhasiharo vAsAratto uUpavvato sAhImo // 2 // tastha NaM tumbhe devANuppiyA ! bahusu vAvIsu ya jAva sarasarapaMtiyAsu bahUsu pratiyaM durANiuttA 1 tataNapiyA ! sakavaNavaNAsamudde jA Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram :: adhyayanaM 9 ] [ 141 bAlIgharaesu ya mAlIgharaesu ya jAva kusumagharaesu ya suhaMsuheNaM abhiramamANA viharejAha, jati NaM tubbhe etthavi uvviggA vA ussuyA vA uppuyA vA bhavejjAha to NaM tumbhe uttarillaM vaNasaMDaM gacchejjAha, tattha NaM do UU sayA sAhINA taMjahA-sarado ya hemaMto ya,-tattha u saNasatta-varANakauyo niiluppl-pum-nlinnsiNgo| sArasa-cakavAya-ravitaghoso saraya-UUgovatI sAhINAM // 1 // tattha ya siyakuMda-dhavala(vimala)-jorAho kusumit-loddhvnnsNdd-mNddltlo| tusAra-dagadhAra-pIvarakaro hemaMta-UUsasI sayA sAhINo // 2 // tattha NaM tubbhe devANuppiyA ! vAvIsu ya jAva viharejAha, jati NaM tubbhe tatthavi ubiggA vA ussuyA vA jAva bhavejAha to NaM tubbhe avarillaM vaNasaMDaM gacchejjAha, tattha NaM do UU sAhINA, taMjahA-vasaMte ya gimhe ya, tattha u sahakAra-cAruhAro kiMsuya-kariNayArAsoga-mauDo / Usita-tilaga baulAyavatto vasaMta-uUNaravatI sAhINo // 1 // tattha ya pADala-sirIsa-salilo mliyaa-vaasNtiy-dhvlvelo| sIyala-surabhi-anilamagaracariyo gimha-UU-sAgaro sAhINo // 2 // tattha NaM bahusu jAva viharejAha, jati NaM tumbhe devANuppiyA ! tatthavi ubiggA ussuyA bhavejAha tayo tumbhe jeNeva pAsAyavaDisae teNeva uvAgacchejAha, mamaM paDiyAlemANA 2 ciTTha jAha, mA NaM tumbhe dakkhiNillaM vaNasaMDaM gacchejAha, tattha NaM mahaM ege uggavise caMbavise ghora(bhoga)vise mahAvise aikAyamahAkAe jahA teyanisagge masi mahisAmUmAkAlae nayaNa-visa-rosapurANe aMjaNa-puja-niyarappagAse rattacche jamala-juyala-caMcala-calaMtajIhe dharaNi-yala-veNibhUe ukkaDaphuDa-kuDila-jaDila-kakkhaDa viyaDa-phaDADova-karaNadacche logAhAra-dhammamANadhamadhameMtaghose aNAgaliya-caMDatibbarose samuhiM turiyaM cavalaM dhamadhamaMta-diTThIvise sappe ya parivasati, mA NaM tumbhaM sarIragassa vAvattI bhavissai 2 / te mAgaMdiyadArae doccaM taccapi evaM vadati 2 veunvi-samugdhAtaNaM samohaNati Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: caturtho vibhAgaH 2 tAe ukiTThAe lavaNasamuI tisattakhutto aNupariyaTTa uM payattA yAvi hotthA 3 // sUtraM 8 // __ tae NaM te mAgaMdiyadArayA tayo muhuttatarassa pAsAyavaDisae saI vA rati vA dhiti vA alabhamANA araNamarANaM evaM vadAsI-evaM khalu devANuppiyA ! rayaNaddIvadevayA amhe evaM vadAsI-evaM khalu grahaM sakavayaNasaMdeseNaM suTTieNaM lavaNAhivaiNA jAva vAvattI bhavissai, taM seyaM khalu amhaM devANuppiyA ! puracchimille vaNasaMDaM gamittae, aNNamagaNassa eyama8 paDisuNeti 2 jeNeva puracchimille vaNasaMDe teNeva uvAgacchaMti 2 tattha NaM vAvIsu ya jAva abhiramamANA bAlIgharaesu ya jAva viharaMti 1 / tate NaM te mAgaMdiyadArayA tatthavi saI vA jAva alabhamANA jeNeva uttarille vaNasaMDe teNeva uvAgacchati 2 tattha NaM vAvisu ya jAva jAlIgharaesu ya viharaMti 2 / tate NaM te mAgaMdiyadArayA tatthavi sati vA jAva alabhamANA jeNeva pacatthimille vaNasaMDe teNeva uvAgacchati 2 jAba viharati 3 / tate NaM te mAgaMdiyadArayA tatthavi satiM vA jAva zralabhamANA arANamaraNaM evaM vadAsI-evaM khalu devANuppiyA ! amhe rayaNadIvadevayA evaM vadAsI-evaM khalu grahaM devANuppiyA ! sakassa kyaNasaMdeseNaM suTThieNa lavaNAhivaiNA jAva mA NaM tumbhaM sarIragasta vAvatI bhavissati taM bhaviyavvaM ettha kAraNaNaM, taM seyaM khalu amhaM dakkhiNillaM vaNasaMDaM gamittaettikaTTu araNamarANassa etamaTTha paDisuNeti 2 jeNeva dakkhiNille vaNasaMDe teNeva pahArettha gamaNAe 4 / tate NaM gaMdhe niddhAti se jahA nAmae ahimaDeti vA jAva aNi?tarAe ceva, tate NaM te mAgaMdiyadArayA teNaM asubheNaM gadheNaM abhibhUyA mANA saehiM 2 uttarijjehiM zrAsAtiM piheMti 2 jeNeva dakkhiNille vaNasaMDe teNeva uvAgayA tattha NaM mahaM egaM zrAghA(ya)taNaM pAsaMti 2 aTThiya-rAsi-satasaMkulaM bhIma-darisaNijjaM egaM ca tattha sUlAitayaM purisaM Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram : adhyayanaM 6 ] [ 143 kaluNAti vissarAti kaTTAtiM kuvamANaM pAsaMti 2 bhItA jAva saMjAtabhayA jeNeva se sUlAtiyapurise teNeva uvAgacchaMti 2 taM sUlAiyaM evaM vadAsIesa NaM devANuppiyA ! kassAghayaNe tumaM ca NaM ke katro vA ihaM havvamAgae keNa vA imeyArUvaM zrAvati pAvie ? 5 / tate NaM se sUlAtiyae purise mAgaMdiyadArae evaM vadAsI-esa NaM devANuppiyA ! rayaNadIvadevayAe bAghayaNe grahagaNaM devANuppiyA ! jaMbuddIvAyo dIvAyo bhArahAyo vAsAyo kAgaMdIe pAsavANiyae vipulaM paNiya-bhaMDamAyAe potavahaNegAM lavaNasamuddoyAe,tate NaM ahaM poyavahaNa-vivattIe nibbuDDa-bhaMDasAre egaM phalagakhaMDaM AsAemi, tate NaM ahaM uvujjhamANe 2 rayaNadIvaMteNaM saMbUDhe, tate NaM sA rayaNadIvadevayA mamaM yohiNA pAsai 2 mamaM gerAhai 2 mae saddhiM vipulAtiM bhogabhogAti bhujamANI viharati, tate NaM sA rayaNadIvadevayA arANadA kayAI grahAlahusagaMsi yavarAhasi parikuviyA samANI mamaM etArUvaM zrAvati pAvei, taM Na Najati NaM devANuppiyA ! tumhaMpi imesiM sarIragANaM kA marANe yAvatI bhavistai ? 6 / tate NaM te mAgaMdiyadArayA tassa sUlAiyagassa aMtie eyamatthaM socA Nisamma baliyataraM bhIyA jAva saMjAyabhayA sUlAitayaM purisaM evaM vayAsI-kaharANaM devANuppiyA ! amhe rataNadIvadevayAe hatthAoM sAhatthiM NittharijAmo ? 7 / tate NaM se sUlAiyae purise te maagNdiydaar| evaM vadAsI-esa NaM devANuppiyA ! puracchimille vaNasaMDe selagassa jakkhassa jakkhAyayaNe selae nAma bAsarUvadhArI javakhe parivasati, tae NaM selAe jakkhe codasaTTha-muddiTTha-purANamAsiNIsu Agayasamae pattasamaye mahayA 2 saddeNaM evaM vadati-kaM tArayAmi kaM pAlayAmi ?, taM gacchaha NaM tubbhe devA - ppiyA ! puracchimillaM vaNasaMDaM selagassa jakkhassa maharihaM pupphacaNiya kareha 2 jagaNupAyavaDiyA paMjaliuDA viNaeNaM pajjuvAsamANA ciTThaha, jAhe NaM se selae jakkhe zrAgatasamae pattasamae evaM vadejA-kaM tArayAmi ke sajamANI viharata 2 mama gerAhAvataNaM saMbaDhe, tale lagakhaMDaM AsAna Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: caturtho vibhAga pAlayAmi ?, tAhe tubhe vadaha-amhe tArayAhi amhe pAlayAhi, selae bhe jakkhe paraM rayaNadIvadevayAe hatthAyo sAhatthiM NitthArejA, bhe na yANAmi imesi sarIragANaM kA maraNe AvaI bhavissai ? 8 // sUtraM 86 // tate NaM te mAgaMdiyadArayA tassa sUlAiyassa aMtie eyamaTuM socA nisamma sigdhaM caMDaM cavalaM turiyaM ceiyaM jeNeva puracchimille vaNasaMDe jeNeva pokkhariNI teNeva uvAgacchaMti 2 pokkhariNiM gAhaMti 2 jalamajaNaM karenti 2 jAI tattha uppalAiM jAva gerAhaMti 2 jeNeva selagassa jakkhassa jakkhAyayaNe teNeva uvAgacchaMti 2 bAloe paNAmaM kareMti 2 maharihaM pupphacaNiyaM kareMti 2 jarANupAyavaDiyA sussUmamANA NamaMsamANA pajjuvAsaMti 1 / tate NaM se selae jakkhe bhAgatasamae pattasamae evaM vadAsI-kaM tArayAmi kaM pAlayAmi ?, tate NaM te mAgaMdiyadArayA uTTAe uTThati karayala jAva evaM vayAtI-amhe tArayAhi amhe pAlayAhi 2 / tae NaM se selae jakkhe te mAgaMdiyadArayA evaM vayAsI-evaM khalu devANuppiyA ! tumbhaM mae saddhiM lavaNasamudde NaM majha 2 vIivayamANeNaM sA rayaNadIvadevayA pAvA caMDA ruddA khuddA sAhasiyA bahUhiM kharaehi ya mauehi ya aNulomehi ya paDilomehi ya siMgArehi ya kaluNehi ya uvasaggehi ya uvasaMggaM karehiti, taM jati NaM tumbhe devANuppiyA ! rayaNadIvadevayAe etama8 aADhAha vA pariyANaha vA avayekkhaha vA to bhe ahaM piTThAto vidhuNAmi, yaha NaM tubbhe rayaNadIvadevayAe etamaTTha No aADhAha No pariyANaha No ave(avaya)kkhaha to bhe rayaNadIva-devayA hatthAto sAhatthiM NityAremi 3 / tae NaM te mAgaMdiyadArayA selagaM jakkhaM evaM vadAsI-jagaNaM devANuppiyA ! vaissaMti tassa NaM uvavAya-vayaNaNidde se ciTThissAmo 4 / tate NaM se selae jakkhe uttarapuracchimaM disIbhAgaM avakamati 2 veubviya-samugdhAeNaM samohaNati 2 saMkhenjAti joyaNAI daMDaM nissarai doccaMpi taccapi veubviyasamughAeNaM Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIjJAtAdharmakathAGga-sUtram : adhyayanaM ] [145 samohaNati 2 egaM mahaM zrAsarUvaM viuvvai 2 te mAgaMdiyadArae evaM vadAsI-haM bho mAgaMdiyA ! zrAruha NaM devANuppiyA ! mama piTusi 5 / tate gAM te mAgaMdiyadArayA haTThatu? selagassa jakkhassa paNAmaM kareMti 2 selagamsa piDhei durUDhA, tate gAM se selae te mAgaMdiyadArayA durUDhe jANittA sattaTTha-tAlappamANamettAtiM uDDe vehAsaM uppayati, uppaittA ya tAe ukiTThAe turiyAe devayAe lavaNasamudda majjhamajjhegAM jeNeva jaMbuddIve dIve jeNeva bhArahe jeNeva caMpA nayarI teNeva pahArettha gamaNAe 6 // sUtraM 10 // tate gAM sA rayaNadIvadevayA lavaNasamuha tisattakhutto aNupariyaTTati jaM tattha taNAM vA jAva eDeti, jeNeva pAsAyavaDeMsae teNeva uvAgacchati 2 te mAgaMdiyA pAsAyavaDisae apAsamANI jeNeva puracchimille vaNasaMDe jAva savvato samaMtA maggaNagavesagAM kareti 2 tesiM mAyaMdiyadAragANAM katthai sutiM vA 3 alabhamANI jeNeva uttarille evaM ceva paJcasthimillevi jAva apAsamANI zrohiM pauMjati, te mAgaMdiyadArae selaeNaM saddhiM lavaNasamuha majhamajjhegAM vIivayamANe 2 pAsati 2 zrAsuruttA asikheDagaM gerAhati 2 sattaTTa jAva uppayati 2 tAe ukkiTThAe jeNeva mAgaMdiyadArayA teNeva uvAgacchati 2 evaM vadAsI-haM bho mAgaMdiyadArayA ! appatthiyapasthiyA ! kirANAM tubbhe jANaha mamaM vippajahAya selaeNAM jakkhegAM saddhiM lavaNasamudda majha majjhegAM vItIvayamANA ?, taM evamavi gae jai gAM tubbhe mamaM avayakkhaha to bhe atthi jIviyaM, aharANAM NAvayakkhaha to bhe imeNAM nIluppala-gavala jAva eDemi 1 / tate gAM te mAgaMdiyadArayA rayaNadIvadevayAe aMtie eyama8 socA Nisamma abhIyA atatthA aNuviggA akkhubhiyA asaMbhaMtA rayaNadIvadevayAe eyamaTThano zrAdaMti no pariyANaMti No avayakkhaMti, aNADhAyamANA aparijANamANA aNavayakkhamANA selaeNa jakkheNa saddhiM lavaNasamudda majhamajjheNaM vItivayaMti 2 / tate NaM sA rayaNadIvadevayA 16 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 ] : [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH te mAgaMdiyA jAhe no saMcAeti bahUhiM paDilomehiya uvasaggehiM ya cAlittae vA khobhittae vA vippariNAmittae vA lobhittae vA tAhe mahurehi siMgArehi ya kaluNehi ya uvasaggehi ya uvasaggeuM payattA yAvi hotthA, haM bho mAgaMdiyadAragA ! jati NaM tumbhehiM devANuppiyA ! mae saddhiM hasiyANi ya ramiyANi ya laliyANi ya kIliyANi ya hiMDiyANi ya mohiyANi ya tAhe NaM tumbhe savvAti agaNemANA mamaM vippajahAya selaeNaM saddhiM lavaNasamudaM majhamajjheNaM vIivayaha 3 / tate NaM sA rayaNadIvadevayA jiNarakkhiyassa maNaM zrohiNA AbhAeti aAbhoettA evaM vadAsI-NiccaMpiya NaM zrahaM jiNapAliyassa aNiTThA 5 nivvaM mama jiNapAlie aNi? 5 niccaMpiya NaM ahaM jiNarakkhiyassa iTTA 5 niccaMpiya NaM mamaM jiNarakkhie i8 5, jati NaM mamaM jiNapAlie royamANI kaMdamANI soyamANI tippamANIM vilavamANI gAvayakkhati kirANaM tumaM jiNarakkhiyA ! mamaM royamANiM jAva NAvayakkhasi ?, tate NaM-'sA pavararayaNadIvassa devayA zrohiNA u jiNarakkhiyasta maNaM / nAUNa vadhanimittaM uvari mAgaMdiyadAragANaM dorAhaMpi // 1 // dosakaliyA salaliyaM NAgAvihacurANavAsamIsaM(siyaM) divvaM / ghANamaNa-nivvuikaraM savvouya-surabhi-kusumavuTTi pamucamANI // 2 // NANA-maNi-kaNaga-rayaNa-ghaMTiya-khikhiNi-NeUra-mehala bhUsaNaraveNaM / disAyo vidisAyo pUrayaMtI vayaNamiNaM beti sA sakalusA // 3 // hola vasula gola NAha daita pipa ramaNa kaMta sAmiya NigghiNa Nitthaka / chi(thi)rANa Nikiva yakayarANuya siDhilabhAva nillajja lukkha akaluNa jiNarakkhiya majha hiyayarakkhagA ! // 4 ||nnhu jujjasi ekkiyaM aNAhaM prabaMdhavaM tujha calaNa-provAya-kAriyaM ujhiDaM maharANaM / guNasaMkara ! ahaM tume vihUNA Na samasthAvi jIviuM khaNaMpi // 5 // imassa u aNega-jhasa-magara-vividha-sAvayasayAulagharassa / rayaNAgarassa majme appANaM vahemi tujha purazro ehi Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram / / adhyayana 6 ] [ 147 NiyattAhi jaisi kuviyo khamAhi ekAvarAhaM me // 6 // tujjha ya vigayaghaNa-vimala-sasimaMDalagAra(lovama)sassirIyaM sAraya-navakamala-kumuda-kuvalaya (kumuda-vimaula-vigasiya)vimaladalanikara-sarisanibhaM / nayaNaM vayaNaM pivAsAgayAe saddhA me pecchiuM je avaloehi tA izro mamaM NAha jA te pecchAmi vayaNakamalaM // 7 // evaM sappaNaya-sarala-mahurAtiM puNo 2 kaluNAI vayaNAti jaMpamANI sA pAvA maggayo samarANei pAvahiyayA // 8 // 3 / tate NaM se jiNurakkhie calamaNe teNeva bhUsaNaraveNaM karANasuha-maNohareNaM tehi ya sappaNaya-sarala-mahurabhaNiehiM saMjAya-viuNarAe rayaNadIvassa devayAe tIse sudarathaNa-jahaNa-vayaNa-kara-caraNa-nayaNa-lAvanna-rUva-jovvaNasiri ca divvaM sarabhasauvagahiyAiM jAti vibboya-vilasiyANi ya vihasiya-sakaDa. kkha-diThThinissasiya-mali(Ni)ya-uvalaliya-ThiyagamaNa-paNaya-khijjiya-pAsAdIyANi ya saramANe rAgamohiyamaI avase kammavasagae (kamaveganaDie) avayakkhati maggato saviliyaM 4 / tate NaM jiNarakkhiyaM samuppanna-kaluNabhAvaM maccugalathallaNolliyamaI avayakkhaMtaM taheva jakkhe ya selae jANiUNa saNiyaM 2 ubvihati (taheva saNiyaM) niyagapiTThAhiM vigayasatthaM (saDa, saha) 5 / tate NaM sA rayaNadIvadevayA nissaMsA kaluNaM jiNarakkhiyaM sakalusA selagapiTThAhiM uvayaMtaM dAsa ! mayositti jaMpamANI appattaM sAgarasalilaM gerAihaya bAhAhiM pArasaMtaM uDha ubbihati, aMbaratale zrovayamANaM ca maMDalaggeNa paDicchittA nIluppala-gavala-ayasippagAseNa asivareNaM khaMDAkhaMDiM kareti 2 tattha vilavamANaM tassa ya sarasavahiyassa ghettRNa aMgamaMgAti saruhirAI ukkhittavaliM caudisiM kareti sA paMjalI pahiTThA 6 // sUtraM 11 // evAmeva samaNAuso ! jo amhaM niggaMthANa vA 2 aMtie pavvatie samANe puNaravi mANussae kAmabhoge zrAsAyati patthayati pIheti abhilasati se NaM iha bhave ceva bahUNaM samaNANaM 4 jAva saMsAraM aNupariyaTTissati, jahA Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 ] [ zrImadAMgamasudhAsindhuH / caturtho vimAgaH vA se jiNarakkhie-'chalo avayakkhaMto nirAvayakkho gayo aviggheNaM / tamhA pavayaNasAre nirAvayakkheNa bhaviyavyaM // 1 // bhoge avayakkhaMtA paDaMti saMsArasAyare ghore| bhogehiM niravayakkhA taraMti saMsArakaMtAraM // 2 // sUtraM 12 // tate NaM sA rayaNaddIvadevayA jeNeva jiNapAlie teNeva uvAgacchati bahUhi aNulomehi ya paDilomehi ya kharamahura-siMgArehiM kaluNehi ya uvasaggehi ya jAhe no saMcAei cAlittae vA khobhittae vA vippariNAmittae vA tAhe saMtA taMtA paritaMtA niviNNA samANA jAmeva disi pAubbhUyA tAmeva disiM paDigayA 1 / tate NaM se selae jakkhe jiNApAlieNaM saddhiM lavaNasamudda majhamajjheNaM vItIvayati 2 jeNeva caMpAnayarI teNeva uvAgacchati 2 caMpAe nayarIe agujANaMsi jiNapAliyaM paTTAto zroyAreti 2 evaM vayAsI-esa NaM devANuppiyA ! caMpAnayarI dIsatittikaTu jiNapAliyaM yApucchati 2 jAmeva disiM pAubhUe tAmeva disiM paDigae 2 // sUtraM 13 // tate NaM jilapAlie caMpaM aNupavisati 2 jeNeva sae gihe jeNeva ammApiyaro teNeva uvAganchai 2 ammApiUNaM royamANe jAva vilavamANe jiNarakkhiyavAvattiM nivedeti, tate NaM jiNapAlie ammApiyaro mittaNAti jAva pariyaNeNaM saddhiM royamANAti bahUI loiyAiM mayakicAI kareti 2 kAleNaM vigatasoyA jAyA, tate NaM jiNapAliyaM annayA kayAi suhAsaNavaragataM ammApiyaro evaM vadAsIkaharANaM puttA ! jiNarakkhie kAlagae ? 3 / tate NaM se jiNapAlie ammApiUNaM lavakhasamuddottAraM ca kAliyavAya-samutthaNaM potavahaNavivattiM ca phalaha-khaMDa-zrAsAtaNaM ca rayaNadIvuttAraM ca rayaNadIvadevayAgihaM ca bhogavibhU ca rayaNadIvadevayA appAhaNaM ca sUlAiya-purisa-darisaNaM ca selaga-jakkha-bAruhaNaM ca rayaNadIvadevayAuvasaggaM ca jiNarakkhiyavivattiM ca lavaNasamudda-uttaraNaM ca caMpAgamaNaM ca selaga-jakkha-yApucchaNaM ca jahAbhya Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-pUtram / adhyayanaM 10 ] [ 146 mavitaha-masaMdiddhaM parikaheti, tate NaM jiNapAlie jAva appasoge jAva vipulAti bhogabhogAI bhujamANe viharati 4 // sUtraM 14 // tate kAleNaM 2 samaNe bhagavaM mahAvIre samosaDhe, dhammaM socA pavvatie ekArasaMgavI mAsieNaM sohamme kappe do sAgarovame, mahAvidehe sijjhihiti / evAmeva samaNAuso ! jAva mANussae kAmabhoe No puNaravi zrAsAti se NaM jAva vItivatissati jahA vA se jiNapAlie / evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM navamassa nAyajmayaNassa ayama? parANattettibemi // sUtraM 15 // navamaM ajjhayaNaM samattaM // // iti navamamadhyayanam // 9 // // 10 // atha zrIcandrAkhyaM dazamamadhyayanam // jati NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM Navamassa NAyajjhayaNassa ayamaDhe parANatte, dasamassa NaM bhaMte ! nAyajmayaNassa samaNeNaM jAva saMpatteNaM ke aTTha patnatte ?, evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM 2 rAyagihe nagare sAmI samosaDhe goyamasAmI evaM vadAsI-kaharANaM bhaMte ! jIvA vaDAMti vA hAyanti vA ?, goyamA ! se jahA nAmae bahulapakkhassa pADivayAcaMde puriNamAcaMdaM paNihAya hINo varANeNaM hINe sommayAe hoNe niddhayAe hINe kaMtIe evaM dittIe juttIe chAyAe pabhAe oyAe lessAe maMDaleNaM tayANaMtaraM ca NaM bIyAcaMde pADivayaM caMdaM paNihAya hINatarAe varANeNaM jAva maMDaleNaM tayANaMtaraM ca NaM tatiprAcaMde bitiyAcaMdaM paNihAya hINatarAe varANeNaM jAva maMDaleNaM, evaM khalu eeNaM kameNaM parihAyamANe 2 jAva amAvassAcaMde cAuddasicaMdaM paNihAya na? varANeNaM jAva na? maMDaleNaM 1 / evAmeva samaNAuso ! jo amhaM niggaMtho vA niggaMthI vA jAva pavvaie samANe hINe khaMtIe evaM muttIe guttIe ajaveNaM maddaveNaM lAghaveNaM sacceNaM taveNaM Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 ] / zrImadAMgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH ciyAe akiMcaNayAe baMbhaceravAseNaM, tayANaMtaraM ca NaM hINe hINatarAe khaMtIe jAva hoNatarAe baMbhavevAseNaM, evaM khalu eeNaM kameNaM parihAyamANe 2 NaDhe khaMtIe jAva Na8 baMbhacerakhAseNaM 2 / se jahA vA sukkapakkhassa pADivayAcaMde amAvAsAe caMdaM paNihAya ahie varANeNaM jAva ahie maMDaleNaM tayANaMtaraM ca NaM vijhyAcaMde paDivayAcaMdaM paNihAya ahiyayarAe varANeNaM jAva ahiyatarAe maMDaleNaM evaM khalu eeNaM kameNaM parivuDve mANe 2 jAva puriNamAcaMde cAuddasiM caMdaM paNihAya paDipurANaM varANeNaM jAva paDipurANo maMDaleNaM 3 / evAmeva samaNAuso! jAva pavvatie samAyo ahie khaMtIe jAva baMbhaceravAseNaM, tayANaMtaraM ca NaM ahiyayarAe khaMtIe jAva baMbhacevAseNaM 4 / evaM khalu eeNaM kameNaM pariSaDDhamANe 2 jAva paDipunne baMbhaceravAseNaM, evaM khalu jIvA vaTThati vA hAyaMti vA, evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhAgavatA mahAvIreNaM dasamassa NAyajjhayaNassa ayama? parANattettivemi 5 // sUtraM 16 // dasamaM NAyajjhayaNaM samattaM // // iti dazamamadhyayanam // 10 // // 11 // atha zrIdAbadravAkhya-mekAdazamamadhyayanam // jati NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM dasamassa nAyajhayaNassa ayama? parANatte ekArasamasa NaM bhaMte ! nAyajjhayaNassa samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM ke aTTha pannate ?, evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM 2 rAyagihe goyame evaM vadAsI- kaha NaM bhaMte ! jIvA zrArAhagA vA virAhagA vA bhavaMti ?, goyamA ! se nahA NAmae egasi samuddakUlaMsi dAvadavA nAma rukkhA parANattA kirAhA jAva niurubabhUyA pattiyA puphiyA phaliyA hariyagarerijamANA sirIe atIva uvasobhemANA 2 ciTThati 1 / jayA NaM dIvicagA IsiM purevAyA pacchAvAyA maMdAvAyA mahA Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram / / adhyayanaM 11 ] [ 151 vAyA vAyaMti tadA NaM bahave dAvavA rukkhA pattiyA jAva ciTThati appegatiyA dAvadavA rukkhA junnA jhoDA parisaDiyapaMDupattapupphaphalA sukarakkhano viva milAyamANA 2 ciTThAMti, evAmeva samaNAuso ! je amhaM niggaMtho vA niggaMthI vA jAva pavvatite samANe bahaNaM samaNANaM 4 sammaM sahati jAva ahiyAseti bahUNaM arANautthiyANaM bahUNaM gihatthANaM no sammaM sahati jAva no ahiyAseti esa NaM mae purise desavirAhae parANatte samaNAuso! 2 / jayA NaM sAmuddagA IsiM purevAyA pacchAvAyA maMdAvAyA mahAvAtA vAyaMti tadA NaM bahave dAvaddavA rukkhA jurANA jhoDA jAva milAyamANA 2 ciTThati, appegaiyA dAvaddavA rukkhA pattiyA puphiyA jAva uvasobhemANA 2 ciTThAMti, evAmevasamaNAuso ! jo ahaM niggaMtho vA niggaMthI vA pabbatie samANe bahUNaM aNNautthiyANaM bahUNaM gihatthANaM samma sahati bahUNaM samaNANaM 4 no samma sahati esa NaM mae purise desArAhae pannatte samaNAuso ! 3 / jayA NaM no dIvicagA No sAmuddagA IsiM purevAyA pacchAvAyA jAva mahAvAyA tate NaM savve dAvaddavA rukkhA jurANA jhoDA jAva milAyamANA 2 ciTThAMti, appegaiyA dAvaddavA rupakhA pattiyA puphiyA jAva upasobhemANA 2 ciTThAMti, evAmeva samaNAuso! jAva pavvatie samANe bahUNaM samaNANaM 2 bahUNaM annautthiyagihatthANaM no sammaM sahati esa NaM mae purise savvavirAhae parANatte. samaNAuso !, jayA NaM dIvicagAvi sAmuddagAvi IsiM purevAyA pacchAvAyA jAva vAyA~ta tadA NaM savve dAvaddavA rukkhA pattiyA jAva ciTThAMti, evAmeva samaNAuso ! je zramhaM pavvatie samANe bahUNaM samaNANaM bahUNaM annautthiyagihatthANaM samma sahati esa NaM mae purise sabArAhae panatte ! evaM khalu goyamA ! jIvA bArAhagA vA virAhagA vA bhavaMti, evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA ekArasamassa ayama? parANattettibemi 4 // sUtraM 17 // ekArasamaM nAyajjhayaNaM smttN|| // iti ekAdazamamadhyayanam // 11 // Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH // 12 // atha zrI udakAkhyaM dvAdazamamadhyayanam // . jati NaM bhaMte ! samaNeNaM nAva saMpatteNaM ekArasamasa nAyajjhayaNassa zrayamaDhe pannatte, bArasamassa NaM bhaMte ! nAyajjhayaNassa samaNeNaM jAva sapatteNaM ke aTTha pannatte ?, evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM 2 caMpA nAma nayarI purANabhadde, jitasattU rAyA dhAriNI devI, adINasattU nAmaM kumAre juvarAyA yAvi hotthA, subuddhI amacce jAva rajadhurAciMtae samaNovAsae 1 / tIse NaM caMpAe NayarIe bahiyA uttarapuracchimeNaM ege parihodae yAvi hotNa, meyavasA-maMsa-ruhira-pUya-paDala-pocaDe mayaga-kalevara-saMcaraNe amaNurANe varANegAM jAva phAsegAM 2 / se jahA nAmae ahimaDeti vA gomaDeti vA jAva maya-kuhiya-viNaTTha-kimiNavAvaraNa-durabhigaMdhe kimijAlAule saMsatte asuivigaya-bIbhattha-darisaNijje, bhaveyArUve siyA ?, No iNa? sama8, etto aNiTThatarAe ceva jAva gaMdhegAM paNNatte 3 // sUtraM 18 // tate gAM se jitasatU rAyA arANadA kadAi rAhAe kayabalikamme jAva appa-mahagghAbharaNAlaMkiya-sarIre bahUhiM rAIsara jAva satthavAhapabhitihiM saddhiM bhoyaNavelAe suhAsaNavaragae vipulaM asaNAM 4 jAva viharati, jimita-bhuttuttarAyae jAva suibhUte taMsi vipulaMsi asaNa-pANa-khAima-sAimaMsi jAva jAyavimhae te bahave Isara jAva pabhitIe evaM vayAsI-graho NaM devANuppiyA ! ime maNurANe asaNe 4 varANeNaM ubavee jAva phAseNaM uvavete assAyaNijje vissAyaNijje pINaNijje dIvaNijje dappaNijje mayaNijje bihaNijje savidiya-gAyapalhAyaNijje 1 / tate NaM te bahave Isara jAva pabhiyatro jitasattuM evaM vayAsI-taheva NaM sAmI ! jagaNaM tubbhe vadaha graho NaM ime maNurANe asaNaM 4 varANeNaM uvavee jAva palhAyaNijje, tate gAM jitasattU subuddhiM zramaccaM evaM vayAsI-aho gAM subuddhI ! ime maNurANe asaNe 4 jAva palhAyaNijje tae NaM subuddhI jitasattusseyama8 no pADhAi jAva tusiNIe saMciTThati Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram / adhyayanaM 12 ] [ 153 2 / tate NaM jitasattuNA subuddhI doccapi taccapi evaM vutte samANe jitasattuM rAyaM evaM vadAsI-no khalu sAmI ! ahaM eyaMsi maNurANaMsi asaNa-pANa-khAimasAimaMsi kei vimhae, evaM khalu sAmI ! subhisaddAvi puggalA dunbhisaddattAe pariNamaMti, dubbhisadAvi poggalA subbhisadattAe pariNamaMti, surUvAvi poggalA durUvattAe pariNamaMti durUvAvi poggalA surUvattAe pariNamaMti, subhigaMdhAvi poggalA dunbhigaMdhattAe pariNamaMti dubhigaMdhAvi poggalA sunbhigaMdhattAe pariNamaMti, surasAvi poggalA durasattAe pariNamaMti durasAvi poggalA surasattAe pariNamaMti, suhaphAsAvi poggalA duhaphAsattAe pariNamaMti duhaphAsAvi poggalA suhaphAsattAe pariNamaMti payoga-vIsasA-pariNayAvi ya NaM sAmI ! poggalA paNNattA 3 / tate NaM se jitasattU subuddhissa amaccassa evamAtikkhamANassa 4 / eyama8 no aADhAti no pariyANaI tusiNIe saMciTThai 4 / tae NaM se jitasattU aNNadA kadAI rAhAe bAsakhaMdha-varagate mahayA bhaDa-caDaga-rahAsa-vAhaNiyAe nijAyamANe tassa pharihodagassa adarasAmaMteNaM vItIvayai 5 / tate NaM jitasattU tassa pharihodagassa asubhegAM gaMdhegAM abhibhUte samANe saegAM uttarijagegA pAsagaM pihei, egaMtaM avakkamati, te bahave Isara jAva pabhitiyo evaM vadAsI-graho NaM devANuppiyA ! ime pharihodae ! amaNurANe varANeNaM 4 se jahA nAmae ahimaDeti vA jAva amaNAmatarAe ceva 5 / tae NaM te bahave rAIsarapabhii jAva evaM vayAsI-taheva NaM taM sAmI ! jaMNaM tubbhe evaM vayaha, aho NaM ime pharihodae zramaNurANe varaNeNaM 4 se jahA NAmae ahimaDe i vA jAva amaNAmatarAe ceva 6 / tae NaM se jiyasattU subuddhiM amaccaM evaM vadAsI-graho NaM subuddhI ! ime pharihodae zramaNurANe varANegAM se jahA nAmae ahimaDei vA jAva zramaNAmatarAe ceva, tae NaM subuddhI amacce jAva tusiNIe saMciTThai 7 / tae NaM se jiyasattU rAyA subuddhiM amaccaMdoccapi taccapi evaM vayAsI-graho Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 ] [ zrImadAMgamasudhAsindhuH caturtho vibhAgaH NaM taM ceva, tae NaM se subuddhI amacce jiyasattuNA rannA doccaMpi taccaMpi evaM vutte samANe evaM vayAsI-noM khalu sAmI ! amhaM eyaMsi pharihodagaMsi kei vimhae, evaM khalu sAmI ! subbhisadAvi poggalA dunbhisadattAe pariNamaMti, taM ceva jAva payoga vIsasA-pariNayAvi ya NaM sAmI ! poggalA parANattA 8 / tate NaM jitasattU subuddhiM evaM ceva, mA NaM tuma devANuppiyA ! appANAM ca paraM ca tadubhayaM vA bahUhi ya asambhAvubhAvaNAhiM micchattAbhiNiveseNa ya buggAhemANe vuppAemANe viharAhi 1 / tate NaM ! subuddhissa imeyArUve abhatthie 5 samuppajitthA-graho NaM jitasattU saMte tacce tahie avitahe sabbhUte jiNaparANatte bhAve No uvalabhati, taM seyaM khalu mama jitasattussa ragaNo saMtANaM taccANaM tahiyANaM avitahANaM sabbhU. tANaM jiNapaNNattANaM bhAvANaM abhigamaNaTThayAe eyamaTTha uvAiNAvettae 10 / evaM saMpeheti 2 pacatiehiM purisehiM saddhiM aMtarAvaNAzro navae ghaDayapaDae pagerAhati 2 saMjhAkAla-samayaMsi paviralamaNussaMsi NisaMta-paDinisaMtaMsi jeNeva pharihodae teNeva uvAgae 2 taM pharihodagaM gerAhAveti 2 navaesu ghaDaesu gAlAveti 2 navaesu ghaDaesu pakkhivAveti 2 sajjakkhAraM pakkhivAvei 2 laMchiyamudite karAveti 2 sattarattaM parivasAveti 2 doccaMpi navaesu ghaDaesu gAlAveti navaesu ghaDaesu pakkhivAveti 2 sajakkhAraM pakkhivAvei lAMchayamudite kAraveti 2 sattarattaM parivasAveti 2 taccapi Navaesu ghaDaesu jAva saMvasAveti, evaM khalu eeNaM uvAeNaM aMtarA galAvemANe aMtarA pakkhivAvemANe aMtarA ya viparikhasAvemANe 2 satta 2 rAtidiyA viparivasAveti 11 / tate NaM se pharihodae sattamasattayaMsi pariNamamANaMsi udagarayaNe jAe yAvi hotthA acche patthe jabce taNue phalihavarANAme varANeNaM uvavete 4 zrAsAyaNijje jAva savidiya-gAya-palhAyaNijje 12 / tate NaM subuddhI amacce jeNeva se udagarayaNe teNeva uvAgacchati 2 karaya Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram : adhyayanaM 12 ] [ 155 laMsi zrAsAdeti 2 taM udagarayaNaM varANeNaM uvaveyaM 4 yAsAyaNijja jAva sabidiya-gAya palhAyaNiijja jANittA haTTatuDhe bahUhi udagasaMbhAraNijjehiM saMbhAreti 2 jitasattussa rarANo pANiyapariyaM sadAveti 2 evaM vayAsItumaM ca NaM devANuppiyA ! imaM udagarayaNaM gerAhAhi 2 jitasattassa ranno bhoyaNavelAe uvaNejAsi 13 / tate NaM se pANiyagharie subuddhiyassa etamaTTha paDisuNeti 2 taM udagarayaNaM girAhAti 2 jitasattussa rarANo bhoyaNavelAe ubaTThaveti, tate NaM se jitasattU rAyA taM vipulaM asaNaM 4 yAsAemANe vIsAemANe jAva viharai 14 / jimiyabhuttuttarAyaevi ya NaM jAva paramasuibhUe taMsi udagarayaNe jAyavimhae te bahave rAImara jAva evaM vayAsIyaho NaM devANuppiyA ! ime udagarayaNe acche jAva sabidiyagAya-palhAyaNijje, tate NaM bahave rAIsara jAya evaM vayAsI-lahava NaM sAmI ! jarANaM tume vadaha jAva evaM ceva palhAyaNijje 15 / tate NaM jitasattU rAyA pANiyapariyaM sadAveti 2 evaM vayAsI-esa NaM tumme devANuppiyA ! udagarayaNe kayo grAsAdite ?, tate NaM se pANiyaparie jitasattu evaM vadAsI-esa NaM sAmI ! mae udagarayaNe subuddhissa aMtiyAyo grAsAditte 16 ) tate NaM jitasattU suvuddhi amaccaM sadAvati 2 evaM vayAsI-graho NaM subuddhI keNaM kAragoNaM yaha tava aNi?' 5 jaNaM tuma mama kallAkAla bhoyaNavelAe imaM udagarayaNaM na ubaTTavesi ?, tae NaM (taM esa NaM) tume devAguppiyA ! udgarayago kayo uvaladdhe ?, tate NaM subuddhI jitasanu evaM kyAsI-esa NaM sAmI ! se pharihodae 17 / tate NaM se jitasattU subuddhiM evaM vayAsI-keNaM kAraNeNaM subuddhI! esa se pharihodae ?, tate NaM subuddhI jitasanu evaM vAsI-evaM khalu * sAmI ! tumhe tapA mama evamAtikkhamANassa 4 etamaTTa no madahaha tate gAM mama imeyArUve abhatthite 6 graho gAM jittasattU saMte jAva bhAve Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH no madahati no pattiyati no roetI taM seyaM khalu mamaM jiyasattussa rano saMtAgAM jAva sabbhUtANAM jiNapannattANAM bhAvANAM abhigamaNaTTayAe etamaTTha uvAiNAvettae, evaM saMpehemi 2 taM ceva jAva pANiyapariyaM sahAvemi 2 evaM vadAmi-tumaM NaM devANuppiyA ! udagarataNAM jitasattussa rano bhoyaNavelAe uvaNehi, taM eegAM kAraNegAM sAmI ! esa se pharihodae 18 / tate gAM jitasattU rAyA subuddhissa amaJcassa evamAtikkhamANassa 4 etama4 no sadahati 3 asadahamANe 3 abhitaraTThANijje purise saddAveti 2 evaM vadAsI-gacchaha ga tumbhe devANuppiyA ! aMtarAvaNAzro navaghaDae paDae ya gerAhaha jAva udaga-saMhAraNijjehiM davvehiM saMbhAreha te'vi taheva saMbhAreti 2 jitasattussa uvagoMti 11 / tate NaM jitasattU rAyA taM udagarayaNAM karayalaMsi yAsAeti aAsAtaNijja jAra sabidiya-gAya-palhAyaNijjaM jANittA subuddhiM zramaccaM sadAveti 2 evaM vayAsI-subuddhI ! ee ga tume saMtA tacA jAva sabbhUyA bhAvA kato uvaladdhA ?, tate gAM subuddhI jitasattu evaM vadAsI-ee NaM sAmI ! mae saMtA jAva bhAvA jiNavayaNAto uvaladdhA 20 / tate NaM jitasattU subuddhiM evaM vadAsI-taM icchAmi NaM devANuppiyA ! tava aMtie jiNavayaNaM nisAmettae, tate NaM subuddhI jitasaMttussa vicittaM kevalipanattaM cAujAmaM dhamma parikahei, tamAikkhati jahA jIvA bajhaMti jAva paMca aNuvvayAti 21 / tate NaM jitasattU subuddhissa aMtie dhamma socA Nisamma haTTatu? subuddhiM amacca evaM vayAsI-sadahAmi NaM devANuppiyA ! niggaMthaM pAvayaNaM 3 jAva se jaheyaM tumbhe vayaha, taM icchAmi NaM tava aMtie paMcANuvvaiyaM sattasikkhAvaiyaM jAva uvasaMpajittAyAM viharittae, zrahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdhaM kareha 22 / tae NaM se jiyasattU subuddhissa amaccassa aMtie paMcANuvvaiyaM jAva duvAlasavihaM sAvayadhammaM paDibajai, tate NaM jitasattU samaNovAsae abhigaya-jIvAjIve jAva paDilA Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram : adhyayanaM 12 ] [ 157 bhemANe viharati 23 / teNaM kAleNaM 2 therAgamaNAM jiyasattU rAyA subuddhI ya niggacchati, subuddhI dhammaM socA jaM NavaraM jiyasattu zrApacchAmi jAva pavvayAmi, ahAsuhaM devANuppiyA 24 / tate NaM subuddhI jeNeva jitasattU teNeva uvAgacchati 2 evaM vayAsI-evaM khalu sAmI ! mae therANaM aMtie dhamme nisante se'viya dhamme icchie paDicchie icchiyapaDicchie, tae NaM ahaM sAmI ! saMsArabhaubigge bhIe. jAva icchAmi NaM tubbhehiM abbhagunnAe samANe therANaM aMtie jAva pavvaittae 25 / tate NaM jitasattU subuddhiM evaM vayAsI-acchAsu tAva devANuppiyA ! kativayAtiM vAsAiM urAlAti jAva bhujamANA tato pacchA egayo therANaM aMtie muDe bhavittA jAva pavaislAmo 26 / tate NaM subuddhI jitasattussa eyamaTTha paDisuNeti, tate NaM tassa jitasattussa subuddhINA saddhiM vipulAiM mANussagAI kAmabhogAI paJcaNubbhavamANassa duvAlasa vAsAI vItikkaMtAI 27 / teNaM kAleNaM 2 therAgamaNAM tate NaM jitasattU dhammaM socA evaM jaM navaraM devANuppiyA ! subuddhiM zamaccaM AmaMtemi jeTTaputtaM rajje Thavemi, tae NaM tubhaM jAva pavvayAmi, grahAsuhaM devANuppiyA ! 28 |tte NaM jitasattU jeNeva sae gihe teNeva uvAgacchati 2 subuddhiM sadAveti 2 evaM vayAsI-evaM khalu mae therANaM jAva paragjAmi, tumaNaM kiM karesi ?, tate NaM subuddhI jitasatuM evaM kyAsIjAva ke0 anne thAhAre vA jAva pavvayAmi, taM jati NaM devANuppiyA ! jAva pavvayaha gacchaha NaM devANuppiyA ! jeTTaputtaM ca kuDube pavehi 2 sIyaM duruhittAyAM mamaM aMtie sIyA jAva pAubbhaveti, tate gAM subuddhIe sIyA jAva pAumbhavai 21 / tate NaM jitasattU koDaMbiyapurise sahAveti 2 evaM vayAsI-gacchaha NaM tubbhe devANuppiyA ! adINasattussa kumArassa rAyAbhiseyaM uvaTThaveha jAva abhisiMcaMti jAva pavvatie 30 / tate NaM jitasattU ekArasa aMgAI ahijati bahUNi Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 ] [ zrImadAgamasuthAsindhuH :: caturtho vibhAgaH vAsANi pariyAyo mAsiyAra si, telagI subuddhI ekArasa aMgAI ahijati, bahUNi vAsANi jAva siddhe 31 / evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM bArasamassa nAyajjhayaNassa ayama? parANattettibemi 32 // sUtraM 16 // bArasamaM nAajjhayaNaM samattaM // // iti dvAdazamamadhyayanan // 12 // // 13 // atha zrIdadurAkhyaM trayodazamadhyayanam / / jati NaM bhaMte ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM bArasamassa nAyajjhayaNassa ayama? parANatte terasamassa NaM bhaMte ! nAyajmayaNassa samaNeNaM jAva saMpateNAM ke aTTha patnatte ?, evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM 2 rAyagihe guNasilae cetie, samosaraNaM, parisA niggayA 1 / teNaM kAleNaM 2 sohamme kappe dadaduravaDisae vimANe sabhAe suhammAe dadaduraMsi sIhAsaNaMpti dadure deve cauhi sAmANiyasAhassIhiM cauhiM aggamahisIhiM saparisAhiM evaM jahA suriyAbho jAva divvAti bhogabhogAiM bhujamANo viharai, imaM ca NaM kevalakappaM jaMbuddIvaM 2 vipuleNaM zrohiNA zrAbhoemANe 2 jAva naTTavihiM uvadaMsittA paDigate jahA suriyAbhe 2 / bhaMteti bhagavaM goyameM samaNAM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasati 2 evaM vayAsI-graho gAM bhaMte / daddure deve mahiDDie 2 dadadurassa gAM bhaMte ! devassa sA divvA deviDDI 3 kahiM gayA ? kahiM aNupaviTTA ?, goyamA ! sarIraM gayA sarIraM aNupaviTThA kUDAgAradiTThato 3 / daddureNAM bhaMte ! deveNAM sA divyA deviDDI 3 kirANA laddhA jAva abhisamannAgayA ?, evaM khalu goyamA ! iheva jaMbuddIve 2 bhArahe vAse rAyagihe guNasilae cetie seNie rAyA, tattha gAM rAyagihe gAMde NAma maNiyAraseTThI aDDe ditte. 4 / tegAM kAlegAM 2 ahaM goyamA ! samosaDDhe parisA NiggayA, seNie rAyA niggae, tate gAM se naMde maNiyAraseTThI Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram / adhyayanaM 13 ] [ 156 imIse kahAe laTTha samANe gahAe pAyacAreNaM jAva pajjuvAsati, NaMde dhammaM socA samaNovAsAe jAte, tate NaM ahaM rAyagihAyo paDinikkhante bahiyA jaNavayavihAraM viharAmi 5 / tate NaM se NaMde maNiyAraseTThI annayA kadAi asAhudaMsaNeNa ya apajjuvAsaNAe ya aNaNusAsaNAe ya asussU. saNAe ya sammattapanavehi parihAyamANehiM 2 micchattapajavehiM parivaDDamANehiM 2 micchattaM vippaDivanne jAe yAvi hotthA 6 / tate NaM naMde maNiyAraseTThI annatA gimhakAlasamayaMsi jeTTAmUlaMsi mAsaMsi aTThamabhattaM parigegahati 2 posahasAlAe jAva viharati, tate NaM NaMdassa aTThamabhattaMsi pariNamamANAMsi tagahAe chuhAe ya abhibhUtassa samANassa imeyArUve abhatthite 5-dhannA gAM te jAva Isarapabhitayo jesiM gAM rAyagihassa bahiyA bahUyo vAvIto pokkharaNIyo jAva sarasarapaMtiyAyo jattha NaM bahujaNo gahAti ya piyati ya pANiyaM ca saMvahati, taM seyaM khalu mamaM kallaM pAuppabhAyAe seNiyaM ApucchittA rAyagihassa bahiyA uttarapuracchime disibhAe vebhArapavyayasta adUrasAmaMte vatthupADhagaroitaMsi bhUmibhAgaMsi jAva NaMdaM pokkharaNiM khaNAvettaettikaTu evaM saMpeheti 2 kallaM pAuppabhAyAe jAva posahaM pAreti 2 rAhAte kayabalikamme mittaNAi jAva saMparikhuDe mahatthaM jAva pAhuDaM rAyArihaM gerAhati 2 jeNeva seNie rAyA teNeva uvAgacchati 2 jAva pAhuDaM uvaTThaveti 2 evaM vayAsI-icchAmI NaM sAmI ! tumbhehiM abbhaNunnAe samANe rAyagihassa bahiyA jAva khaNAvettae, yahAsuhaM devANuppiyA 7 / tate NaM NaMde seNieNaM ranA abbhaNurANAte samANe haTTa. tu? rAyagihaM majhamajjheNaM niggacchati 2 vatthupADhayaroiyaMsi bhUmibhAgaMsi NaMdaM pokkharaNiM khaNAviuM payatte yAvi hotthA, tate NaM sA NaMdA pokkharaNI aNupuvveNaM khaNamANA 2 pokkharaNI jAyA yAvi hotyA cAukoNA samatIrA aNupuvva-sujAya-vappa-sIyalajalA saMcharANa-patta-bisa-muNAlA bahuppala Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16.] vaNasaMDA jAra citi 10 / bhamaya-saMniviTTha patha potyakammANi mANi ya [zrImadAgamasudhAsindhuH caturtho vibhAga pauma-kumuda-naliNa-subhaga-sogaMdhiya-puMDarIya-mahApuMDarIya-sayapatta-sahassapattapaphulla-kesarovaveyA parihattha bhamaMta-maccha-chappaya aNega-sauNa-gaNa-mihuNa-viyariya-saddunnaiya-mahara-saranAiyA pAsAIyA 4, 8 / tate NaM se gaMde maNiyAraseTThI NaMdAe pokkharaNIe caudisiM cattAri vaNasaMDe rovAveti 1 / tae NaM te vaNasaMDA aNupuvveNaM sArakkhijamANA ya saMgovijamANA ya saMvaDiyamANA ya se vaNasaMDA jAyA kirAhA jAva niku babhUyA pattiyA puphiyA jAva uvasobhemANA 2 ciTThati 10 / tate gAM naMde puracchimille vaNasaMDe egaM mahaM cittasabhaM karAveti aNega-khaMbhasaya-saMniviTTha pA0, tattha gAM bahUNi kirAhANi ya jAva sukilANi ya kaTTakammANi ya potthakammANi ya cittakammANi ya lippakammANi ya gaMthima-veDhima-pUrima-saMghAtimakammANi ya uvadaMsijjamANAI 2 ciTThati, tattha NaM bahUNi yAsaNANi ya sayaNANi ya atthuyapacatthuyAI ciTThati, tattha NaM bahave NaDA ya NaTTA ya jAva dinnabhaibhatta-veyaNA tAlAyarakammaM karemANA viharaMti 11 / rAyagihaviNiggayo ya jattha bahU jaNo tesu pubannatthesu aAsaNasayaNesu saMnisanno ya saMtuyaTTo ya suNamANo ya pecchamANo ya sohemANo ya suhaMsuhegAM viharai 12 / tate gAM gaMde dAhiNille vaNasaMDe egaM mahaM mahANasasAlaM karAveti zraNegakhaMbhasayasaMniviTTha jAva rUvaM, tattha gAM bahave purisA dinnabhaibhattaveyaNA vipulaM asaNAM 4 uvakkhaDeMti bahUgAM samaNa-mAhaNa-atihI-kivaNa-vaNImagANAM paribhAemANA 2 viharaMti 13 / tate gAM gAMde maNiyAraseTThI pacatthimille vaNasaMDe egaM mahaM tegicchiyasAlaM kareti, aNegakhaMbhasayasaMniviTTha jAva rUvaM, tattha NaM bahave vejjA ya vejaputtA ya jANuyA ya jANuyaputtA ya kusalA ya kusalaputA ya dinna-bhaibhattaveyaNA bahUNaM vAhiyANaM gilANANa ya rogiyANa ya dubalANa ya teicchakammaM karemANA viharaMti 14 / arANe ya ettha bahave purisA dinnabhai bhattaveyaNA tesiMbahUNaM vAhiyANa ya rogiyANa ya gilANANa ya Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram / / adhyayanaM 13 ] [ 161 dubbalANa ya zrosaha-bhesajja-bhattapANeNaM paDiyArakammaM karemANA viharaMti, tate NaM NaMde uttarille vaNasaMDe egaM mahaM alaMkAriyasabhaM kareti, aNegakhabhasatasaMniviTTha jAva paDirUvaM, tattha NaM bahave alaMkAriyapurisA dinabhaibhattaveyaNA bahUNaM samaNANa ya aNAhANa ya gilANANa ya rogiyANa ya dubalANa ya alaMkAriyakammaM karemANA 2 viharaMti 15 / tate NaM tIe NaMdAe pokkharaNIe vahave saNAhA ya aNAhA ya paMthiyA ya pahiyA ya karoDiyA kAri(ra)yA taNahArayA pattahArayA kaTTahArayA appegatiyA rAhAyaMti appegatiyA pANiyaM piyaMti appegatiyA pANiyaM saMvahaMti appegatiyA visajitaseya-jallamala-parissama-nidakhuppivAsA suhaMsuhegAM viharaMti 16 / rAyagiha-viNiggayovi jattha bahujaNo kiM te jalaramaNa-vivihamajaNakayalilayAgharaya-kusumasattharaya-aNegasauNa-gaNaruparibhitasaMkulesu suhaMsuheNaM abhiramamANo 2 viharati 17 / tate NaM gA~dAe pokkhariNIe bahujaNo rAhAyamANo pANiyaM ca saMvahamANo ya annamannaM evaM vadAsI-dharANe NaM devANuppiyA ! NaMde maNiyAraseTTI kayatthe jAva jammajIviyaphale jassa NaM imeyAkhvA gaMdA pokkharaNI cAukoNA jAva paDirUvA, jassa NaM purathimille taM ceva savvaM causuvi vaNasaMDesu jAva rAyagihaviNiggayo jattha bahujaNo zrAsaNesu ya sayaNesu ya sannisanno ya saMtuyaTTo ya pecchamANo ya sAhemANo ya suhaMsuheNaM viharati, taM dhanne kayatthe kayapunne kayANaM0 loyA ! suladdhe mANussae jammajIviyaphale naMdassa maNiyArassa 18 / tate NaM rAyagihe saMghADaga jAva bahujaNo annamannassa evamAtikkhati 4 dhanne NaM devANuppiyA! NaMde maNiyAre so ceva gamayo jAva suhaMsuheNaM viharati / tate NaM se gaMde maNiyAre bahujaNassa aMtie etama8 soccAnisamma haTTa 2 dhArAhayakalaMbugaMpiva samUsasiyaromakUve paraM sAyAsokkha-maNubhavamANe viharati 11 // sUtraM 100 // Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 ] / zrImadAgamasudhAsindhu :: caturtho vibhAgaH tate NaM tassa naMdassa maNiyAraseTTissa annayA kayAI sarIragaMsi solasa royAyaMkA pAunbhUyA taMjahA-"sAse kAse jare dAhe, kucchisUle bhagaMdare 6 / arisA ajIrae diTThimuddhasUle agArae 10 // 1 // acchiveyaNA kannaveyaNA kaMDU daudare koDhe ? 16 / " 1 / tate NaM se NaMde maNiyAraseTThI solasahiM royAyaMkehiM abhibhUte samANe koDubiyapurise saddAveti 2 evaM vayAsI-gacchaha NaM tubbhe devANuppiyA ! rAyagihe siMghADaga jAva pahesu mahaMyA saddemA ugdhosemAmA 2 evaM vayaha evaM khalu devANuppiyA ! NaMdassa maNiyAraseTThissa sarIragaMsi solasa royAyaMkA pAubbhUtA, taMjahA'sAse jAva koDhe' taM jo NaM icchati devANuppiyA ! vejo vA vejaputto vA jANuyo vA 2 kusalo vA 2 naMdassa maNiyArassa tesiM ca NaM solasarAhaM royAyaMkAgAM egamavi royAyaMkaM uvasAmettae tassa NaM devANuppiyA ! maNiyAre viulaM atthasaMpadANAM dalayatittika doccaMpi taccaMpi ghosaNAM ghoseha 2 pacappiNaha, tevi taheva pacappiNAMti 2 / tate gAM rAyagihe imeyArUvaM ghosaNAM socA Nisamma bahave vejA va vejaputtA ya jAva kusalaputtA ya sattha-kosa-hatthagayA ya kosaga-pAya-hatthagayA ya siliyAhatthagayA ya guliyAhatthagayA ya zrosaha-bhesaja-hatthagayA ya saehiM 2 gihehito nikkhamaMti 2 rAyagihaM majhamajjhegAM jeNeva NaMdasta maNiyAraseTThissa gihe teNe uvAgacchaMti 2 gAMdassa sarIraM pAsaMti, tesiM royAyaMkAgAM NiyANAM pucchati gAMdassa maNiyArassa bahUhiM uvvalaNehi ya uvvaTTaNehi ya siNehapANehi ya vamaNehi ya vireyaNehi ya seyaNehi ya avadahaNehi ya avarAhANehi ya aNuvAsaNehi ya vatyikammehi ya nirUhehi ya sirAvehehi ya tacchaNAhi ya pacchaNAhi ya sirAveTehi ya tatpaNAhi ya puDhavAehi ya challIhi ya vallIhi ya mUlehi ya kaMdehi ya pattehi ya pupphehi ya phalehi ya bIehi ya sili(lA)yAhi ya guliyAhi ya zrosahehi ya bhesajjehi ya icchaMti tesiM solasarAhaM Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-mUtram / adhyayanaM 13 [ 163 royAyaMkANAM egamavi royAyaMka uvasAmittae, no ceva NaM saMcAeMti uvasAmettae, tate NaM te bahave vejA ya 6 jAhe no saMcAeMti tesi solasarAhaM rogANAM egamavi rogAyakaM uvasAmittae tAhe saMtA taMtA jAva paDigayA 3 / tate NaM naMde tehiM solasehiM royAyaMkehiM abhibhUte samANe NaMdApokkharaNIe mucchie 4 tirikkhajoNiehiM nibaddhAute baddhapaesie aTTaduhaTTavasaTTe kAlamAse kAlaM kicA naMdAe pokkharaNIe daddurIe kucchiMsi dadurattAe uvavanne 4 / tae NaM gaMde daddure gabhAyo viNimmukke samANe ummuka bAlabhAve vinAya-pariNayamitte jovvaNaga-maNupatte naMdAe pokkharaNIe abhiramamANe 2 viharati 5 / tate NaM NaMdAe pokkharaNIe bahU jaNoM rAhAyamANo ya piyai ya pANiyaM ca saMvahamANo annamannassa evamAtikkhati 4 dhanne NaM devANuppiyA ! NaMde maNiyAre jassa NaM imeyArUvA NaMdA pukkharaNI cAukoNA jAva paDirUvA jassa NaM purathimille vaNasaMDe cittasabhA aNegakhaMbha-sayasaMniviTThA taheva cattAri sahAyo jAva jammajIviyaphale 6 / tate NaM tassa daddurassa taM abhikkhaNaM 2 bahujaNassa aMtie eyama8 socA Nisamma imeyArUve abbhatthie 6 se kahiM manne mae imeyArUce sadde NisaMta-puvvettikaTu subheNaM pariNAmeNaM jAva jAisaraNe samuppanne, puvvajAti sammaM samAgacchati 7 / tate NaM tassa daddurassa imeyArUve abhathie patthie maNogae saMkappe samuppajitthA evaM khalu ahaM iheva rAyagihe nagare NaMde NAmaM maNiyAre aDDe / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre samosaDhe, tae NaM samaNassa bhagavazro mahAvIrassa aMtie paMcANubvaie sattasikkhAvaie jAva paDivanne, tae NaM ahaM annayA kayAI asAhudaMsaNeNa ya jAva micchattaM vippaDivanne, tae NaM ahaM annayA kayAI gimhe kAlasamayaMsi jAva upasaMpajittA NaM biharAmi, evaM jaheva ciMtA zrApucchaNA naMdApukkharaNI vaNasaMDA sahAyo taM ceva savvaM jAva naMdAe Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgara pukkharaNoe dadurIe kucchisi dadurattAe uvavanne, taM aho NaM ahaM ahanne apunne akayapunne niggaMthAyo pAvayaNAzro na? bhaTTha paribhaTTha taM seyaM khalu mamaM sayameva puvapaDivannAti paMcANuvvayAtiM sattasikkhAvayAti uvasaMpajittANaM viharittae, evaM saMpehati 2 puvapaDivannAti paMcANuvvayAI sattasikkhAvayAI zrAruheti 2 imeyArUvaM abhiggahaM abhigirAhati-kappai me jAvajIvaM chaTuMcha?NaM aNikkhitteNaM appANaM bhAvemANassa viharittae, chaTThassaviya NaM pAraNagaMsi kappai me gaMdAe pokkharaNIe pariperaMtesu phAsueNaM rAhANodaegAM ummahaNololiyAhi ya vittiM kappemANassa viharittae, imeyArUvaM abhiggahaM abhigerAhati, jAvajIvAe chaTuMcha?NaM jAva viharati 8 / teNaM kAleNaM 2 ahaM goyamA !guNasilae samosaDhe parisA niggayA, tae NaM naMdAe pukkhariNIe bahujaNo rAhAyamANo piyai ya pANiyaM ca saMvahamANo ya annamannaM evaM vayAsI-jAva samaNe 3 iheva guNasilae ceie, samosaDhe, taM gacchAmo NaM devANuppiyA ! samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdAmo jAva pajjuvAsAmo eyaM me iha bhave parabhave ya hiyAe jAva aNugAmiyattAe bhavissai 1 / tae NaM tassa dadurassa bahujaNassa aMtie eyama? soccA nisamma haTTa 2 dhArAhayakalaMbugaMpiva samUmasiyaromakUve apameyArUve abhatthie 5 samuppajitthA-evaM khalu samaNe bhagavaM mahAvIre iheva guNasilae ceie samosaDhe, taM gacchAmi gAM vaMdAmi gAM jAva pajjuvAsAmi, evaM saMpeheti 2 gAMdAzro pukkharaNIyo saNiyaM 2 uttarai jeNeva rAyamagge teNeva uvAgacchati 2 tAe ukiTThAe 5 dadduragaIe vItivayamANe jeNeva mamaM aMtie teNeva pahArettha gamaNAe 10 / imaM ca gAM seNie rAyA bhaMbhasAre rAhAe kayakouya-maMgalapAyacchitte jAva savvAlaMkAravibhUsie hathikhaMdha. varagae sakoraMTa-malladAmeNAM chattegAM dharijamANeNAM seyavaracAmarAhiM ud-dhuvvamANIhiM hayagayaraha-johakaliyAe mahayA. bhaDacaDagara-zrAsavAhaNiyAe cAu Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram :: adhyayanaM 14 ] [165 raMgiNIe seNAe saddhiM saMparibuDe mama pAyavaMdate havvamAgacchati 10 / tate gAM se dadure seNiyassa rano egeNAM zrAsakisoraeNAM vAmapAegAM akkate samANe aMtanigghAtie kate yAvi hotthA, tate NAM se daddure atthAme abale avIrie apurisakAra-parakkame adhAraNija-mitikaTu egaMta-mavakkamati 2 karayala-pariggahiyaM dasanahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu evaM vayAsI-namo'tthu NaM jAva saMpattAgAM, namo'tthu NaM mama dhammAyariyassa jAva saMpAviukAmassa pubbiMpiya NaM mae samaNassa bhagavato mahAvIrassa aMtie thUlae pANAtivAe paJcakkhAe jAva thUlae pariggahe paJcakkhAe, taM iyANipi tasseva aMtie savvaM pANAtivAyaM paJcakkhAmi jAva savvaM pariggahaM paJcakkhAmi, jAvajIvaM savvaM asaNAM 4 paccakkhAmi, jAvajIvaM jaMpiya imaM sarIraM i8 kaMtaM jAva mA phusaMtu eyapi NaM carimehiM UsAsanIsAsehiM vosirAmittikaTu 11 / tae NaM se daddure kAlamAse kAlaM kiccA jAva sohamme kappe daduravaDiMsae vimANe ubavAyasabhAe daduradevattAe uvavanne, evaM khalu goyamA ! daduregAM sA divvA deviDDI laddhA 3, 12 / dadurassa NaM bhaMte ! devassa kevatikAlaM ThiI parANattA ?, goyamA ! cattAri paliyovamAiM ThitI pannattA, se NaM dadure deve0 mahAvidehe vAse sijjhihiti bujhihiti jAva aMtaM karehii 13 / evaM khalu samaNeNAM bhagavayA mahAvIregAM terasamassa nAyajjhayaNassa ayamaDhe parANattettibemi 14 // sUtraM 101 // terasamaM NAyajjhayaNAM samattaM // ||iti trayodazamamadhyayanam // 13 // // 14 // atha zrItetaliputrAkhyaM caturdazamamadhyayanam // jati NaM bhaMte ! samaNeNAM bhagavayA mahAvIregAM jAva saMpattegAM terasamassa nAyajjhayaNassa ayama? parANatte, codasamassa NaM bhaMte ! nAyajjhayaNassa samaNegAM jAva saMpattegAM ke aTe pannatte ?, evaM khalu jaMbU ! teNaM kAlegAM 2 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH teyalipuraM nAma nagaraM pamayavaNe ujANe kaNagarahe rAyA, tassa NaM, kaNagarahassa paumAvatI devI, tassa NaM kaNagarahassa teyaliputte NAmaM amacce sAmadaMDa. 1 / tattha gAM teyalipure kalAde nAmaM mUsiyAradArae hotthA aDDhe jAva aparibhRte, tassa gAM bhaddA nAma bhAriyA, tassa gAM kalAyassa mUsiyAra-dArayassa dhUyA bhadAe attayA poTTilA nAmaM dAriyA hotthA sveNa jovaNeNa ya lAvanneNa ukiTThA 2, 2 / tate gAM poTTilA dAriyA annadA kadAi rAhAtA savvAlaMkAra-vibhUsiyA ceDiyA-cakavAla-saMparituDA uppiM pAsAya-varagayA zrAgAsatalagaMsi kaNagamaegAM tidUsaegAM kIlamANI 2 viharati 3 / imaM ca gAM teyaliputte amacce rAhAe bAsakhaMdhavaragae mahayA bhaDa-caDagara-pAsavAhaNiyAe NijAyamANe kalAyassa mUsiyAradAragassa gihassa adUrasAmaMtegA vItivayati 4 / tate gAM se teliputte mUsiyAradAragagihassa adUramAmaMtegAM vItIvayamANe 2 poTTilaM dAriyaM uppi pAsAyavaragayaM aAgAsatalagaMsi kaNAgatiMdUsaegAM kIlamANI pApsati 2 poTTilAe dAriyAe rUve ya 3 jAva amovavanne koDubiyapurise saddAveti 2 evaM vayAsI-esa gAM devANuppiyA ! kassa dAriyA kinAmadhejA ?, tate goM koDubiyapurise teyaliputtaM evaM vadAsI-esa gAM sAmI ! kalAyassa mUsiyAradArayassaM dhUtA bhadAe attayA poTTilA nAmaM dAriyA rUveNa ya jAva sarIrA 5 / tate gAM se teyaliputte aAsavAhaNiyAyo paDiniyatte samANe abhitaraTThANijje purise sadAveti 2 evaM vayAsI-gacchaha gAM tumme devANuppiyA ! kalAdassa mUsiyAra-dArayassa dhUyaM bhadAe attayaM poTTilaM dAriyaM mama bhAriyattAe vareha 6 / tate gAM te abhaMtaraTTANijjA purisA tetaliNA evaM vuttA samANA haTTatuTTha jAva hiyayA karayala jAva kaTTu tahatti paDisugAMti 2 jeNeva kalAyassa mUsiyAradArayassa gihe teNeva AgayA, tate gAM se. kalAe mUsiyAradArate purise ejamANe pAsati 2 haTTatu? zrAsaNAyo abhu Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram :: adhyayanaM 14 ] [ 167 tuti 2 sattaTThapadAti aNugacchati 2 zrAsaNeNAM uvaNimaMteti 2 aAsatthe vIsatthe suhAsaNavaragae evaM vayAsI-saMdisaMtu NaM devANuppiyA ! kimAgamaNapayoyagAM ?, tate NaM te abhitaraTThANijA purisA kalAyamUsiyAradArayaM evaM vayAsI-amhe gAM devANuppiyA ! tava dhUyaM bhadAe attayaM poTTilaM dAriyaM teyaliputtassa bhAriyattAe varemo, taM jati NaM jANasi devANuppiyA ! juttaM vA pattaM vA salAhaNijjaM vA sariso vA saMjogo tA dijau NaM poTTilA dAriyA teyaliputtassa, tA bhaNa devANupiyA ! kiM dalAmo sukkaM ?,7 / tate NaM kalAe mUsiyAradArae te abhitaraTANijje purise evaM vadAsIesa ceva NaM devANuppiyA ! mama suke jannaM tetaliputte mama dAriyAnimittegAM aNuggahaM kareti, te ThANijje purise vipulegAM asaNa-pANa-khAima-sAimegAM puSphavastha-gaMdha-mallAlaMkAreNaM sakArei sammANei 2 paDivisajjei, tae NaM kalAyassavi mUsiyAradArayasta gihAyo paDinikkhamai 2 jeNeva teyaliputte amacce teNeva uvAgacchaMti 2 teyaliputtaM zramaccaM eyama niveyaMti 8 / tate NaM kalAde mUsiyadArae annayA kayAI sohaNaMsi tihi-nakkhatta-muhuttasi poTTilaM dAriyaM rAhAyaM savAlaMkArabhUsiyaM sIyaM durUhei 2 tA mittaNAiniyaya-sajaNa-saMbaMdhi-parijaNassa saddhiM saMparibuDe sAtoM gihAto paDinivakhamati 2 sabiDDIe teyalIpuraM majhamajjhegAM jeNeva tetalissa gihe teNeva uvAgacchati 2 poTTilaM dAriyaM tetaliputtassa sayameva bhAriyattAe dalayati 8 / tate NaM tetaliputte poTTilaM dAriyaM bhAriyattAe uvaNIyaM pAsati 2 poTTilAe saddhiM paTTayaM durUhati 2 setApItaehiM kalasehiM appANaM majjAveti 2 aggihomaM kareti 2 pANiggahaNaM kareti 2 poTTilAe bhAriyAe mittaNAti jAva parijaNaM vipuleNaM asaNa-pANa-khAtima-sAtimeNaM puppha-vatthagaMdhamallAlaMkAreNaM jAva paDivisajjeti 1 / tate NaM se tetaliputte poTTilAe bhAriyAe aNurate aviratte urAlAiM jAva viharati 10 // sUtraM 102 // Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH tate NaM se kaNagarahe rAyA rajje ya ra? ya bale ya vAhaNe ya kose ya koTThAgAreya aMteure ya mucchite 4 jAte 2 putte viyaMgeti, appegaiyANaM hatthaMguliyAyo chidati appegaiyANaM hatthaMguTThae viMdati evaM pAyaMguliyAyo pAyaMguTTaevi kannasakkulIevi nAsApuDAI phAleti aMgamaMgAti viyaMgeti 1|tte NaM tIse paumAvatIe devIe annayA puvarattAvarattakAla-samayaMsi ayameyArUve abhatthie patthie maNogae saMkappe samuppajitthA evaM khalu kaNagarahe rAyA rajje ya jAva putte viyaMgeti jAva aMgamaMgAI viyaMgeti, taM jati ahaM dArayaM payAyAmi seyaM khalu mamaM taM dAragaM kaNagarahassa rahassiyaM ceva sArakkhamANIe saMgovemANIe viharittaettikaTu evaM saMpeheti 2 tepaliputtaM amaccaM sadAveti 2 evaM vayAsI-evaM khalu devANuppiyA ! kaNagarahe rAyA rajje ya jAva viyaMgeti taM jati NaM grahaM devANupiyA ! dAragaM payAyAmi tate NaM tumaM kaNagarahassa rahastiyaM ceva aNupubveNaM sArakkhamANe saMgovemANe saMvaDDehi, tate NaM se dArae ummukkabAlabhAve jovaNagamaNuppatte taba ya mama ya bhikkhAbhAyaNe bhavissati, tate NaM se teyaliputte paumAvatIe eyamaTTha paDisuNeti 2 paDigae 2 / tate NaM paumAvatI ya davI poTTilA ya amacI sayameva gabhaM gerAhati sayameva parivahati, tate NaM sA paumAvatI navagrahaM mAsAgAM jAva piyadaMsaNaM surUvaM dAragaM payAyA, jaM rayaNiM ca NaM paumAvatI dArayaM payAyA taM rayaNiM ca NaM poTTilAvi amacI navagahaM mAsANaM viNihAyamAvannaM dAriyaM payAyA 3 / tate NaM sA paumAvatI devI ammadhAI sadAveti 2 evaM vayAsI-gacchAhi NaM tume ammo ! teyaligihe teyaliputtaM rahassiyayaM ceva sadAvehi, tate NaM sA ammadhAI tahatti paDisuNeti 2 aMteurassa: avadAreNaM niggacchati 2 jeNeva teyalissa gihe jeNeva teyaliputte teNeva uvAgacchati 2 karayala jAva evaM vadAsI-evaM khalu devANuppiyA ! paumAvatI devI sadAveti 4 / tate NaM teyaliputte ammadhAtIe aMtie Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-stram :: adhyayanaM 14 ] [ 16: eyama? socA haTTa 2 ammadhAtIe saddhiM sAto gihAyo Niggacchati 2 aMteurassa avadAreNaM rahastiyaM ceva aNupavisati 2 jeNeva paumAvatI teNeva uvAgacchati 2 karayala jAva evaM vayAsI-saMdisaMtu NaM devANuppiyA ! jaM mae kAyabaM ?, tate NaM paumAvatI teyalIputtaM evaM vayAsI-evaM khalu kaNagarahe rAyA jAva viyaMgeti ahaM ca NaM devANuppiyA ! dAragaM payAyA taM tumaM NaM devANuppiyA ! taM dAragaM gerAhAhi jAva tava mama ya bhikkhAbhAyaNe bhavissatittikaTTu teyaliputtaM dalayati 5 / tate NaM teyaliputte paumAvatIe hatyAto dAragaM geNhati uttarijjeNaM piheti 2 aMteurassa rahassiyaM ceva avadAreNaM niggacchati 2 jeNeva sae gihe jeNeva poTTilA bhAriyA teNeva uvAgacchati 2 poTTilaM evaM vayAsI-evaM khalu devANuppiyA ! kaNagarahe rAyA rajje ya jAva viyaMgeti ayaM ca NaM dArae kaNagara hassa putte paumAvaIe attae teNAM tumaM devANuppiyA ! imaM dAragaM kaNagarahassa rahassiyaM ceva aNupuvveNaM sArakkhAhi ya saMgovehi ya saMvaDDha hi ya, tate sAM esa dArae ummukkabAlabhAve tava ya mama ya paumAvatIe ya zrAhAre bhavissatittikaTTu poTTilAe pAse Nikkhivati poTTilAyo pAsAyo taM viNihAyamAvanniyaM dAriyaM gerAhati 2 uttarijjeNAM piheti 2 aMteurassa avadAreNAM aNupavimati 2 jeNeva paumAvatI devI teNeva uvAgacchati 2 paumAvatIe devIe pAse gaveti 2 jAva paDiniggate 6 / tate gAM tIse paumAvatIe aMgapaDiyAriyAyo paumAvaI devi viNihAyamAvanniyaM ca dAriyaM payAyaM pAsaMti 2 tA jeNeva kaNagarahe rAyA teNeva uvAgacchati 2 ttA karayala jAva evaM vayAsI-evaM khalu sAmI ! paumAvatI devI mailliyaM dAriyaM payAyA, tate NaM kaNagarahe rAyA tIse mailliyAe dAriyAe nIharaNaM kareti, bahUNi loiyAiM mayakiccAI kareti, kAleNaM vigayasoe jAte 7 / tate NaM se tetaliputte kalle koDAMbiyapurise saddAveti 2 evaM vayAsI-khippAmeva Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 j / zrImadAgamasudhAsindhuH :: caturtho vibhAgaH cAragasohaNaM jAva ThitipaDiyaM jamhA NaM ahaM esa dArae kaNagarahassa rajje jAe taM hou NaM dArae nAmeNaM kaNagajhae jAva bhogasamatthe jAte 8 / // sUtraM 103 / / tate NaM sA poTTilA annayA kayAI tetaliputtassa aNiTThA 5 jAyA yAvi hotthA zecchai ya teyaliputte poTTilAe nAmagottamavi savaNayAe, kiM puNa darisaNaM vA paribhogaM vA ?, tate NaM tIse poTTilAe annayA kayAI puJcarattAvarattakAlasamayaMsi imeyArUve 5 jAva samuppajitthA-evaM khalu ahaM tetalissa pubbiM iTThA 5 aAsi iyANiM aNiTThA 5 jAyA, necchai ya teyaliputte mama nAmaM jAva paribhogaM vA zrohayamaNasaMkappA jAva jhiyAyati 1 / tae NaM tetaliputte poTTilaM zrohayamaNasaMkappaM jAva jhiyAyamANaM pAsati 2 evaM vayAsI-mANaM tumaM devANuppiyA ! zrohayamaNasaMkappA jAva jhiyAhaha, tumaM NaM mama mahANasaMsi vipulaM asaNaM 4 uvakkhaDAvehi 2 bahUNaM samaNamAhaNa jAva vaNImagANaM deyamANI ya davAvemANI ya viharAhi 2 / tate NaM sA poTTilA teyaliputteNaM evaM vuttA samANA haTTatuTTA jAva teyaliputtassa eyamaTTha paDisuNeti 2 kallAkalliM mahANasaMsi vipulaM asaNaM 4 jAva davAvemANI viharati 3 // sUtraM 104 // teNaM kAleNaM 2 suvvayAyo nAma ajAyo IriyAsamitAyo jAvaM guttavaMbhayAriNIyo bahussuyAyo bahuparivArAyo puvANupubbiM jeNAmeva teyalipure nayare teNeva uvAgacchati 2 grahApaDirUvaM uggahaM uggirAhaMti 2 saMjameNa tavasA appANaM bhAvamANIyo viharaMti, tate NaM tAsi suvvayANaM ajANaM ege saMghADae paDhamAe porasIe sajjhAyaM kareti jAva aDamANIyo tetalissa gihaM aNupaviTThAyo 1 / tate NaM sA poTTilA tAyo ajAyo ejamANIyo, pAsati 2 haTTatuTTA jAva bhAsaNAyo abbhuTThati 2 vaMdati / namaMsati 2 vipulaM asaNaM 4 paDilAbheti 2 evaM kyAsI-evaM qhalu ahaM ajAyo ! teyaliputtassa. pavi iTThA 5 aAsI iyANiM aNiTThA 5 jAva Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram // adhyayanaM 14 ] [ 11 daMsaNaM vA paribhogaM vA, taM tubbhe NaM ajAto sikkhiyAyo bahunAyAyo bahupaDhiyAyo bahUNi gAmAgara jAva aAhiMDaha bahUNaM rAIsara jAva gihAti gihAti zraNupavisaha taM asthi yAI bhe ajAyo ! kei kahaMci cunnajoe vA maMtajoge vA kammaNajoe vA hiyauDDAvaNe vA kAuDDAvaNe vA bhAbhiyogie vA vasIkaraNe vA kouyakamme vA bhUikamme vA mUle kaMde challI vallI miliyA vA guliyA vA zrosahe vA bhesajje vA uvaladdhapuvve jeNAhaM teyaliputtassa puNaravi iTTA 5 bhavejAmi ?, 2 / tate NaM tAyo ajAyo poTTilAe evaM vuttAyo samANIyo dovi kanne ThAiMti 2 poTTilaM evaM vadAsI-amhe NaM devANuppiyA ! samaNIyo niggaMthIyo jAva guttabaMbhacAriNIyo no khalu kappai amhe eyappayAraM kannehivi NisAmettae, kimaMga puNa uvadisittae vA zrAyarittae vA ?, amhe NaM tava devANuppiyA ! vicittaM kevalipannattaM dhamma paDikahijAmo 3 / tate NaM sA poTTilA tAyo ajAyo evaM vayAsI-icchAmi NaM ajAyo ! tumhaM aMtie kevalipannattaM dhammaM nisAmittae, tate NaM tAyo ajAyo poTTilAe vicittaM dhamma parikaheMti, tate NaM sA poTTilA dhammaM socA nisamma haTTa jAva evaM vayAsI-sadahAmi NaM ajAyo ! niggaMthaM pAvayaNAM jAva se jaheyaM tubbhe vayaha, icchAmi NaM ahaM tubhaM aMtie paMcANuvvayAiM jAva dhamma paDivajittae, grahAsuhaM 4 / tae NaM sA poTTilA tAsiM ajANaM aMtie paMcAguvvaiyaM jAva dhamma paDivajai, tAyo ajAyo vaMdati namaMsati 2 paDivisajjeti, tae NaM sA poTTilA samaNovAsiyA jAyA jAva paDilAmemANI viharai 5 // sUtraM 105 // tate NaM tIse poTTilAe annayA kayAi puvvarattAvaratta-kAlasamayaMsi kuDuba-jAgariyaM jAgarabhANAe ayameyArUve abbhatthite patthite maNogate saMkappe samuppajitthA evaM khalu ahaM tetaliputtassa puDviM iTThA 5 zrAsi iyANiM aNiTThA 5 jAva paribhogaM vA, taM seyaM khalu mama suvvayANaM ajANaM Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH // caturtho vibhAgA yaMtie pazyatittae, evaM saMpeheti 2 kalle pAuppabhAyAe jeoSa setaliputte teNeva uvAgacchati 2 karayalaparigahiyaM jAva evaM vayAsI-evaM khalu devANupiyA ! mae subdhayANa ajANa aMtie dhamme gisate jAva abhaNumAyA pavvaittae 1 / tate Na tepaliputte poTila evaM payAsI-evaM khalu tuma devANuppie ! muMDA(muDe) patyazyA samANI kAlamAse kAlaM kiyA bhagataresu devaloesu devatAe uvavajihisi, taM jati NaM tuma devANuppiyA ! marma tAyo devaloyAyo thAgamma kevalipanate dhamme ghohihi to'I visajjemi, grahaNa tuma mamaM gA saMbohesi to te Na visajjemi, tate kasA poTTilA seyali* puttassa eyamaTTha paDisugoti 2 / tate NaM teyaliputte vipule yasa 4 upakkhaDAveti 2 misaNAti jAva yAmatei 2 jAya sammANei 2 poTTina rAhAyaM jAva purisasahassa-vAhaNIya sinaM duhitA milaNAti jAya paribuDe saviDie jAva raveNaM tetalIpurassa majjhamajjheNaM jegoya subdhayANa upassae teNeva uvAgacchati 2 sIyAyo pacoruhati 2 pohila purato kaTTu jeNeba subbayA thajA teNeva ubAgacchati 2 vadati namati 2 evaM bayAsI-parva khalu devANuppiyA ! mama pohilA bhAriyA iTTA 5 esa saMsArabhaudhiggA jAva pavvatittae paDicchaMtu NaM devANuppiyA ! sissiNibhikkhaM dalayAmi, yahAsuhaM mA paDibaMdha kareha 3 / tate ga sA poTTilA subbayAhiM yajAhi evaM vuttA samANA haTTa jAva uttarapuracchime disIbhAge avakamA 2 sayameva yAbharaNa-mallAlaMkAraM thomuyati 2 sayameva paMcamuhiya loya karei 2 jegoSa suvvayAyo ajAyo teNeva uvAgamachA 2 baMdati namasati 2 evaM vayAsIthAlitte ga bhaMte ! loe evaM jahA devANaMdA jApa ekArasa aMgAI bahUNi vAsANi sAmanapariyAgaM pAuNai 2 mAsiyAe salehaNAra prasANaM mosetA saddhi bhattAI thaNasaNAe pAloiyapaDikkate samAhiM pattA kAlamAse kAla kiccA yatratarelu devaloesu devadanAe usayamA 4 // sUtra 106 // tate Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rahassa ramo sambanne zrIjJAtAdharmakAGga-sUtram / / adhyayana 15 ] [1 // se kaNagarahe rAyA annayA kayAI kAladhammuNA saMjutte yAyi hotyA, tate Na rAIsara jAva gIharagaNa pharaiti 2 anamanna evaM bayAsI evaM khastu devANupiyA ! kaNagarahe rAyA rajje va jAva putte biyaMgisthA, amhe Ne devANuppiyA ! rAyAdINA rAyAhiTiyA rAyAhINakajA ayaM Sa Na tetalI amacce kaNagarahassa rano sambaTTAgosu sayabhUmiyAlu laddhapacae dinaSiyAre sambakajayaTTApae yASi hosthA, ta seyaM khalu anha tetaliputtaM amarca kumAra jAlimapattikaTTu amamamassa payama paDisuyoMti 5 jeNeva teyalipule amace legora bAgachati 2 teyaliputaM evaM kyAsI-evaM khalu devANapiyA ! kaNagarahe rAyA rajje pa ra? ya jAba piyaMgeha, amhe pa NaM devANupiyA ! rAyAhINA jAba rAyAhINakAjA, tuma paNa devANuppiyA ! kaNagarahassa ramo sambahANesu jAva rajadhurAbitae, te jANaM devANupiyA ! asthi kA pumAre rAyalakakhaNasaMpanne abhiseyArihe tagaNaM tuma amha dalAhi, jANaM amhe mahayA 2 rAyAbhisepaNa abhisiMghAmo / tae Na tetaliputte tesi Isara0 pataga paDisuNeti 2 kaNagajhaya kumAra gahAye jApa sassirIyaM kareha 2 tA sesi Isara jAba upayoti 2 evaM payAsI-esa NaM devANupiyA ! kaNagarahasta ranno puse paumAvatIe deSIe attae kaNagabhae nAma kumAre abhiseyArihe rAyalakSaNasaMpanne mae kaNagarahassa rano rahasiyayaM saMghaDie, eye gA subhe mahayA 2 sayAbhisepaNaM abhisiMbaha, saba tesi uTAgA pariyAvaNiya parikaheDsa 2 / tate NaM teIsara0 kaNagajbhaya kumAra mahayA 2 abhisiMcati / / tate Na se kaNagajjhae kumAre rAyA jAe mahayA himayatamalayaH parANayo jAya rajja pasAsemANe viharada / tate Na sA paumAvatI devI kaNagajjhAya rAya sadAti 2 parSa payAsI-esa Na puttA ! taba rajje jAva gheteure ya jAya tumaca tetaliputtassa amavasta pahAyeNe, te tuma NaM tetaliputaM zramaccha bhAtAhi parijANAhi sakArehi abhiseyArihAnapa yAM tetaliputte Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 104 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH sammANehi iMtaM abbhuTTohi ThiyaM pajjuvAsAhi vaccaMtaM paDisaMsAhehi zraddhAsaNeNaM uvaNimaMtehi bhogaM ca se aNuvaDDehi 5 / tate NaM se kaNagajhae paumAvatIe tahatti paDisuNeti jAva bhogaM ca se vaDDhati 6 // sUtraM 107 // tate NaM se poTTile deve tetaliputtaM abhikkhayAM 2 kevalipannatte dhamme saMboheti, no ceva NaM se tetaliputte saMbujjhati, tate NaM tassa poTTiladevassa imeyArUve zrabhatthite 5-evaM khalu kaNagajjhae rAyA teyaliputtaM zrAdAti jAva bhogaM ca saMvaDoti tate NaM se tetalI abhikkhaNAM 2 saMbohijamANevi dhamme no saMbujjhati, taM seyaM khalu kaNagajhayaM tetaliputtAto vippariNAmettaettikaTu evaM saMpeheti 2 tA kaNagajhayaM tetaliputtAto vippariNAmei 1 / tate NaM tetaliputte kallaM rAhAte jAva pAyacchitte grAsakhaMdhavaragae bahUhiM purisehiM saddhiM saMparivuDe sAto gihAto niggacchati 2 jeNeva kaNagajhae rAyA teNeva pahArettha gamaNAe, tate NaM tetaliputtaM amaccaM je jahA bahave rAIsaratalavara jAva pabhiyatro pAMsaMti te tahava thADhAyaMti parijANaMti abbhuTuMti 2 aMjalipariggahaM kareMti iTAhiM kaMtAhiM jAva vaggUhiM pAlavemANA ya saMlavemANA ya purato yaM piTTato ya pAsato ya maggato ya samaNugacchaMti, tate NaM se tetaliputte jeNeva kaNagajhae teNeva uvAgacchati, tate NaM kaNagajhae tetaliputtaM ejamANaM pAsati 2 no zrADhAti no pariyANAti no abbhuTThati aNADhAyamANe 3 parammuhe saMciTThati, tate NaM tetaliputte kaNagajhayassa ranno aMjaliM karei 2 / tate NaM se kaNagajjhae rAyA aNADhAyamANe tusiNIe parammuhe saMciTThati, tate NaM tetaliputte kaNagajhayaM vippariNayaM jANittA bhIte jAva saMjAtabhae evaM vayAsI-ru? NaM mamaM kaNagajmae rAyA, hINe NaM mama kaNagajjhae rAyA, avajjhAe (dujjhAe) NaM kaNagajjhae, taM Na najai NaM mama keNai kumAreNa mArehitittikaTu bhIte tatthe ya jAva saNiyaM 2 pacosakketi 2 Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram :: adhyayanaM 14 ] [ 175 tameva pAsakhaMdhaM durUheti 2 tetalipura majhamajheNaM jeNeva sae gihe teNeva pahArettha gamaNoe 3 / tate NaM teyaliputtaM je jahA Isara jAva pAsaMti te tahA no aADhAyaMti no pariyANAMti no abbhuTThati no aMjali-pariggahaM kareMti iTTAhi jAva No saMlavaMti no purayo ya piTThoM ya pAsapo ya ( maggato ya ) samaNugacchati / tate gAM tetaliputte jeNeva sae gihe teNeva uvAgacchati, jAvi ya se tattha bAhiriyA parisA bhavati, taMjahAdAseti vA peseti vA bhAilaeti vA sAvi ya gAM no pADhAI 2, jAviya se abhitariyAM parisA bhavati, taMjahA-piyAi vA mAtAti vA jAva surAhAti vA sAviya gAM vA no aADhAi 3, 5 / tate gAM se tetaliputte jeNeva vAsaghare jeNeva sae sayaNijje teNeva uvAgacchati 2 sayaNijjasi NisIyati 2 evaM vayAsI-evaM khalu ahaM sayAto gihAto niggacchAmi taM ceva jAva abhitariyA parisA no pADhAti no pariyANAti no abbhuTToti, taM seyaM khalu mama appANAM jIviyAto vavarovittaettikaTu evaM saMpeheti 2 tAlauDaM visaM zrAsagaMsi pakkhivati se ya vise No saMkamati, tate gAM se tetaliputte nIluppala jAva asiM khaMdhe zoharati, tatthavi ya se dhArA zropa(i)llA 6 / tate gAM se tetaliputte jeNeva asogavaNiyA teNeva uvAgacchati 2 pAsagaM gIvAe baMdhati 2 rukkhaM durUhati 2 pAsaM rukkhe baMdhati 2 appANaM muyati tatthavi ya se rajjU chinnA, tate gAM se tetaliputte mahatimahAlayaM silaM gIvAe baMdhati 2 asthAhamatAramaporisiyaMsi udagaMsi appANAM muryAta, tatthavi se thAhe jAte, tate gAM se tetaliputte sukkaMsi taNakUDaMsi agaNikAyaM pakkhivati 2 appANAM muyati tatthavi ya se agaNikAe vijjhAe, tate gAM se tetalI evaM vayAsIsaddheyaM khalu bho samaNA vayaMti saddheyaM khalu bho mAhaNA vayaMti saddheyaM khalu bho samaNA mAhaNA vayati, ahaM ego asaddheyaM vayAmi evaM Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH caturtho vibhAgaH khalu ahaM saha puttehiM aputte ko me'daM sadahissati ? saha mittehiM amitte ko me'daM sadahissati ? evaM attheNAM dAregAM dAsehiM parijaNegAM / evaM khalu teyaliputte gAM a. kaNagajjaegAM ranA avajjhAegAM samANegAM teyaliputte tAlapuDage vise yAsagaMsi pakkhitte seviya No kamati ko meyaM sadahissati ?, tetaliputte nIluppala jAva khaMdhaMsi zroharie tatthaviya se dhArA zropallA ko medaM sadahissati ?, tetaliputtassa pAsagaM gIvAe vaMdhettA jAva rajjU chinnA ko medaM sadahissati ?, tetaliputte mahAsilayaM jAva baMdhittA prasthAha jAva udagaMsi appA mukke tatthaviya NaM thAhe jAe ko meyaM sadahissati ?, tetaliputte sukkaMsi taNakUDe aggI vijjhAe ko medaM sadahissati ?, zrohatamaNasaMkappe jAva jhiyAi 8 / tate NaM se poTTile deve poTTilArUvaM viuvvati 2 tetaliputtassa adUrasAmaMte ThicA evaM vayAsI-haM bho ! tetaliputtA ! purato pavAe piTTano hatthibhayaM duhayo acakkhuphAse majjhe sarANi varisayaMtigAme,palite ranne jhiyAti ranne palite gAme jhiyAti, pAuso ! tetaliputtA ! kayo vayAmo ?, tate gAM se tetaliputte poTTilaM evaM vayAsI-bhIyassa khalu bho ! pavajA saragAM ukkaMTTiyassa sadde sagamaNAM chuhiyassa zrannaM tisiyassa pANAM aAurassa bhesajjaM mAiyassa rahassaM abhijutassa paccayakaraNAM zraddhANaparisaMtassa vAhaNagamagAM tariukAmassa pavahAM kiccaM paraM abhiyojitukAmassa sahAyakiccaM khaMtassa daMtassa jitiMdiyassa etto egamavi Na bhavati 1 / tate gAM se poTTile deve teyaliputtaM amaccaM evaM vayAsI-suTTha 2 gAM tumaM tetaliputtA ! eyamaTTha pAyANihittikaTu doccaMpi taccapi evaM vayai 2 jAmeva disiM pAuThabhUe tAmeva disiM paDigae 10 // sUtraM 108 // tate gAM tassa teyaliputtassa subheNAM pariNAmeNAM jAisaraNe samuppanne, tate gAM tassa teyaliputtassa ayameyArUve abbhatthite 5 samuSpajijjA-evaM khalu ahaM iheva jaMbuddIve 2 mahAvidehe vAse povakhalAvatIvijaye Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram :: adhyayanaM 14 ] [177 poMDarIgiNIte rAyahANIe mahApaume nAma rAyA hotthA, tate | ahaM therANAM aMtie muDe bhavittA jAva coisa puvvAti ahijittA bahUNi vAsANi sAmannapariyAe pAlayittA mAsiyAe saMlehaNAe mahAsukke kappe deve, tate gAM ahaM tAyo devaloyAyo bAukkhaegAM iheva teyalipure teyalissa amaJcassa bhadAe bhAriyAe dAragattAe paJcAyAte, taM seyaM khalu mama pudiTThAI mahavvayAI sayameva uvasaMpajittANAM viharittae 1 / evaM saMpeheti 2 sayameva mahavvayAI thAruheti 2 jeNeva pamayavaNe ujANe teNeva uvAgacchati 2 asoga-varapAyavassa ahe puDhavi-silA-paTTayaMsi suhanisannassa aNuciMtemANassa puvvAhIyAti sAmAiya-mAtiyAiM codasapuvvAiM sayameva abhisamannAgayAiM 2 / tate gAM tassa teyaliputtassa aNagArassa subhegAM pariNAmeNAM jAva tayAvaraNijANAM kammAgAM khayovasamegAM kammaraya-vikaraNakaraM apuvvakaraNAM paviTThassa kevalavaraNANadasaNe samuppanne 3 // sUtraM 101 // tae gAM tetalipure nagare grahAsanihiehi vANamaMtarehiM devehiM devIhi ya devadudubhIyo samAhayAyo dasaddhavanne kusume nivAie, divve goyagaMdhavvanivAe kae yAvi hotthA 1 / tate gAM se kaNagajhae rAyA imIse kahAe laTTha evaM vayAsI-evaM khalu tetaliM mae avajjhAte muMDe bhavittA pavvatite taM gacchAmi gAM teyaliputtaM aNagAraM vaMdAmi namasAmi 2 eyamaTTa viNaeNAM bhujo 2 khAmemi, evaM saMpeheti 2 rAhAe cAuraMgiNIe seNAe jeNeva pamayavaNe ujANe jeNeva tetaliputte zraNagAre teNeva uvAgacchati 2 tetaliputtaM aNagAraM vaMdati namasati 2 eyamaca viNaegAM bhujo 2 khAmei nacAsanne jAva pajjuvAsai 2 / tate gAM se teyaliputte aNagAre kaNagajmayassa ranno tIse ya mahai0 dhamma parikahei, tate gAM se kaNaMgajjhae rAyA tetaliputtassa kevalissa aMtie dhamma socA Nisamma paMcANuvvaiyaM sattasikkhAvaiyaM sAvagadhamma paDivajai 2 samaNovAsae jAte jAva ahigaya-jIvAjIve 3 / tate NaM tetaliputte kevalI 23 Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAga bahUNi vAsANi kevalipariyAgaM pAuNittA jAva siddhe / evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM codasamassa nAyajmayaNassa ayamaDhe pannattettibemi 4 // sUtraM 110 // udasamaM yajjhayaNaM samattaM // // ini caturdazamadhyayanam // 14 // // 15 // atha zrInandiphalAkhyaM paJcadazamadhyayanam // jati NaM bhaMte ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM codasamassa nAyajjhayaNassa ayama? parANatte, panarasamasa NaM bhaMte ! nAyajjhayaNassa samaNeNaM jAvaM saMpattegAM ke aTTha pannatte ?, evaM khalu jaMbu ! tegAM kAlegAM 2 caMpA nAma nayarI hotthA, punnabhadde ceie jiyasattU rAyA, tattha gAM caMpAe nayarIe dharaNe NAmaM satthavAhe hotthA aDDe jAva aparibhUe, tIse gAM caMpAe nayarIe uttarapuracchime disibhAe ahicchattA nAma nayarI hotthA, riddhasthimiyasamiddhA vannayo 1 / tattha go ahicchattAe nayarIe kaNagakeu nAma rAyA hotthA, mahayA vanayo 2 / tassa dharANassa satthavAhassa annadA kadAi punvarattAvaratta-kAlasamayaMsi imeyArUve abhatthite ciMtie patthie maNogae saMkappe samuppajitthA-seyaM khalu mama vipulaM paNiyabhaMDamAyAeM ahicchattaM nagaraM vANijAe gamittae, evaM saMpeheti 2 gaNimaM ca 4 caunvihaM bhaMDa gerAhai 2 sagaDIsAgaDaM sajjei 2 sagaDIsAgaDaM bhareti 2 koDabiyapurise sadAveti 2 evaM vayAsI-gacchaha gAM tumbhe devANuppiyA ! caMpAe nagarIe siMghADaga jAva pahesu evaM khalu devANuppiyA ! dharANe satthavAhe vipule paNiyabhaMDayAe icchati ahicchattaM nagaraM vANijAe gamittate, taM jo gAM devANuppiyA ! carae vA cIrie vA cammakhaMDie vA bhicchuDe vA paMDurage vA gotame vA govatIte vA gihidhamme vA gihidhammaciMtae vA aviruddhaviruddha-buddha-sAvaga-ratapaDanigaMthappabhiti-pAsaMbasthe vA gihatthe vA tassa yAM Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram :: adhyayanaM 15 ] [ 179 dharANegAM saddhiM ahicchattaM nagariM gacchai tassa NaM dharANe acchattagassa chattagaM dalAi aNuvAhaNassa uvAhaNAu dalayai aoNDiyassa kuMDiyaM dalayai apatthayaNassa patthayaNaM dalayai apakkhevagassa pakkhevaM dalayai aMtarA'viya se paDiyassa vA bhaggaru(lu)ggarasa sAhejjaM dalayati suhaMsuheNa ya NaM ahi. cchattaM saMpAvetittikaTaTu doccaMpi taccapi ghoseha 2 mama eyamANattiyaM paJcappiNaha 3 / tate NaM te koDubiyapurisA jAva evaM vayAsI-haMdi suNaMtu bhagavaMto caMpAnagarIvatthavvA bahave caragA ya jAva paJcappiNaMti 4 / tate NaM se koDaviya-ghosaNaM succA caMpAe NayarIe bahave caragA ya jAva gihatthA ya jeNeva dharaNe sasthavAhe teNeva uvAgacchaMti tate NaM dharaNe tesiM caragANa ya jAva gihatyANa ya acchattagassa chattaM dalayai jAva patthayaNaM dalAti, gacchaha NaM tumbhe devANuppiyA ! caMpAe nayarIe bahiyA aggujANaMsi marma paDivAlemANA ciTThaha 5 / tate NaM caragA ya jAva gihatthAya dharANeNaM satthavAheNaM evaM vuttA samANA jAva ciTThati, tate NaM dharANe satthavAhe sohaNaMsi tihikaraNanakkhattaMsi vipulaM asaNaM 4 uvakkhaDAvei 2 tA mittanAI aAmaMteti 2 bhoyaNaM bhoyAveti 2 zrApucchati 2 sagaDIsAgaDaM joyAveti 2 caMpAnagarIyo niggacchati NAivippagiddhehiM zraddhANehiM vasamANe 2 suhehiM vasahipAyarAsehiM aMgaM jaNavayaM. majhamajjheNaM jeNeva desaggaM teNeva uvAgacchati 2 sagaDIsAgaDaM moyAveti 2 satthaNivesaM kareti 2 koDubiyapurise sadAveti 3 evaM kyAsI-tubbhe NaM devANuppiyA ! mama satthanivesaMsi mahayA 2 saddaNaM ugghosemANA 2 evaM vadaha-evaM khalu satyAnAsa kI devANuppiyA ! imIse aAgAmiyAe chinAvAyAe dIhamaddhAe aDavIe ,bahumajjhadesabhAe bahave NaMdiphalA nAmaM rukkhA pannattA kirAhA jAva pattiyA . puphiyA phaliyA hariyarerijamANA sirIe aIva atIva uvasobhemANA ciTThati maNurANA vanneNaM 4 jAva maNunA phAseNaM maNunA chAyAe, taM jo Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 [ 'zrImadAgamasudhAsindhuH :: caturtho vibhAgaH NaM devANuppiyA ! tesiM naMdiphalANaM rukkhANaM mUlANi vA kaMdANi vA tayANi vA pattANi vA pupphANi vA phalANi vA bIyANi vA hariyANi vA thAhAreti chAyAe vA vIsamati tassa NaM AvAe bhadae bhavati tato pacchA pariNamamANA 2 akAle ceva jIviyAto vavaroti, taM mA NaM devANuppiyA ! kei tesiM naMdiphalANaM mUlANi vA jAva chAyAe vA vIsamau, mA NaM sevi akAle ceva jIviyAto vavarovijissati, tubbhe NaM devANuppiyA! . annesi rukkhANaM mUlANi ya jAva hariyANi ya zrAhAretha chAyAsu vIsamahatti ghosaNaM ghoseha jAva pacappiNaMti 6 / tate NaM dharaNe satthavAhe sagaMDIsAgaDaM joeti 2 jeNeva naMdiphalA rukkhA teNeva uvAgacchati 2 tesiM naMdiphalANaM adUrasAmaMte satthaNivesaM kareti 2 doccapi taccapi koDabiyapurise sadAveti 2 evaM vayAsI-tumbhe NaM devANuppiyA ! mama satthanivesaMsi mahatA saddeNaM ugghosemANA 2 evaM vayaha-ee NaM deyANuppiyA ! te NaMdiphalA kirAhA jAva maNunA chAyAe taM jo NaM devANuppiyA! eesiM NaMdiphalANaM rukkhANAM mUlANi vA kaMdANi vA pupphANi vA tayANi vA pattANi vA phalANi vA jAva akAle ceva jIviyAyo vavaroti, taM mA NaM tumbhe jAva dUraMdUreNAM pariharamANA vIsamaha, mA NAM akAle jIvitAtoM vavarovissaMti, annesiM rukkhANAM mUlANi ya jAva vIsamahattikaTu ghosaNAM pacappiNAMti 7 / tattha sAM atthegaiyA purisA dharaNassa satthavAhassa eyama8 sadahati jAva royaMti eyamaTuM saddahamANA tesi naMdiphalANAM dUraMdUreNa pariharamANA 2 annesiM rukkhANAM mUlANi ya jAva vIsamaMti, tesi gAM zrAvAe no bhaddae bhavati, tato pacchA pariNamamANA 2 suharUvattAe 5 bhujo 2 pariNamaMti, evAmeva samaNAuso ! jo amhaM niggaMtho vA 2 jAva paMcasu kAmaguNesu no sajjeti no rajjeti0 se NaM iha bhave ceva bahUNaM samaNANaM 4 aJcaNijje0 paraloe no zrAgacchati jAva vItIvatissati, tattha NaM je se appegatiyA Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram :: adhyayanaM 15 ] [181 purisA dharaNassa eyamaTThano saddahati 3 dharANassa etamaTTha asadahamANA 3 jeNeva te naMdiphalA teNeva uvAgacchaMti 2 tesiM naMdiphalANaM mUlANi ya jAva vIsamaMti tesi NaM yAvAe bhaddae bhavati tato pacchA pariNamamANA jAva vavaroti 8 / evAmeva samaNAuso ! jo amhaM niggaMtho vA niggaMthI vA pavvatie paMcasu kAmaguNesu sajjeti 3 jAva aNupariyaTTissati jahA va te purisA 1 / tate NaM se dharaNe sagaDIsAgaDaM joyAveti 2 jeNeva ahicchattA nagarI teNeva uvAgacchati 2 ahicchattAe NayarIe bahiyA aggujANe sasthanivesaM kareti 2 sagaDIsAgaDaM moyAvei, tae NaM se dharANe sasthavAhe mahatthaM 3 rAyarihaM pAhuDaM gerAhai 2 bahupurisehiM saddhiM saMparituDe ahicchattaM nayaraM majhamajheNaM aNuppavisai jeNeva kaNagakeU rAyA teNeva uvAgacchati, karayala jAva vaddhAvei, taM mahatthaM 3 pAhuDaM uvaNei 10 / tae NaM se kaNagaU rAyA haTTatuTe dharaNassa sasthavAhassa taM mahatthaM 3 jAva paDicchai 2 dharaNaM satthavAhaM sakArei sammANei 2 ussukkaM viyarati 2 paDivisajjei bhaMDaviNimayaM karei 2 paDibhaMDaM gehati 2 suhaMsuhegAM jeNeva caMpAnayarI teNeva uvAgacchati 2 mittanAti-niyagasajaNa-saMbaMdhiparijaNe abhisamannAgate vipulAI mANussagAI jAva viharati 11 / teNaM kAleNaM .2 therAgamaNaM dharaNe dhammaM socA jeTTaputtaM kuDube pravettA pavvaie ekArasa sAmAiyAti aMgAtiM bahUNi vAsANi jAva mAsiyAe saMlehaNAe annataresu devaloesu devattAe uvavanne, mahAvidehe vAse sijjhihiti jAva aMtaM kareti 12 / evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM pannarasamassa nAyajjhayaNassa zrayama? parANattettibemi 13 // sUtraM 111 // pannarasamaM nAyajjhayaNaM smttN|| ||iti paJcadazamadhyayanam // 15 // Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH // 16 // atha zrIaparakAkhyaM SoDazamadhyayanam / / - jati NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM panarasamassa nAyajjhayaNassa ayama? pannatte solasamassa NaM bhaMte ! mAyajhayaNassa NaM samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNa jAva saMpatteNaM ke aTTha parANatte ?, evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM 2 caMpA nAma nayarI hotthA, tIse NaM caMpAe nayarIe bahiyA uttarapuracchime disibhAe subhRmibhAge ujANe hotthA, tattha NaM caMpAe nayarIe to mAhaNA bhAtaro parivati, taMjahA-some somadatte somabhUtI, aDDA jAva riuvveda 4 jAva supariniTThiyA, tesi NaM mAhaNANaM to bhAriyAto hotthA, taMnahA-nAgasirI bhUyasirI jakkhasirI, sukumAla jAva tesi NaM mAhaNANaM iTTAyo vipule mANussae nAva viharaMti 1 / tate NaM tesiM mAhaNANaM annayA kayAI egayano samuvAgayANaM jAva ime. yArUve miho kahAsamullAve samuppajitthA, evaM khalu devANuppiyA ! amhaM ime vipule dhaNe jAva sAvatejje alAhi jAva aAsattamAyo kulavaMsAyo pakAmaM dAuM pakAmaM bhotnu pakAmaM paribhAeuM, taM seyaM khalu amhaM devANuppiyA ! annamannassa gihesu kallAkalliM vipulaM asaNaM 4 uvakkhaDeuM 2 paribhujamANANaM viharittae, annamannassa eyamaTTa paDisuNeti, kallAkalliM annamannassa gihesu vipuNaM asaNaM 4 uvakkhaDAveMti 2 paribhujamANA viharaMti 2 / tate NaM tIse nAgasirIe mAhaNIe annadA bhoyaNavArae jAte yAvi hotthA, tate NaM sA nAgasirI vipulaM asaNaM 4 uvakkhaDeti 2 egaM mahaM sAlatiyaM tittAlAugraM bahusaMbhArasaMjuttaM jehAvagADhaM uvakkhaDAveti, egaM biMduyaM karayalaMsi AsAei taM khAraM kaDuyaM akkhajjaM abhojjaM visabbhUyaM jANittA evaM vayAsI-dhiratthu NaM mama nAgasirIe ahannAe apunnAe dUbhagAe dUbhagasattAe dUbhagaNiMboliyAe jIe NaM mae sAlaie bahusaMbhArasaMbhie nehAvagADhe uvakkhaDie subahudavvakkhaeNaM, nehakkhae ya Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrInAtAdharmakathAGga-sUtram :: adhyayanaM 16 ] [ 183 kae, ta jati NaM mamaM jAuyAyo jANissaMti to NaM mama khisissaMti taM jAva tAva mamaM jAuyAyo Na jANaMti tAva mama seyaM evaM sAlatiyaM tittAlAu bahusaMbhArohakayaM egate govettae annaM sAlaiyaM mahurAlAuyaM jAva nehAvagADhaM uvakkhaDettae, evaM saMpeheti 2 taM sAlatiyaM jAva govei, annaM sAlatiyaM mahurAlAuyaM uvakkhaDeDa, tesiM mAhaNANaM rAhAyANaM jAva suhAsaNavaragayANaM taM vipulaM asaNaM 4 pariveseti 3 / tate NaM te mAhaNA jimitabhuttuttarAgayA samANA zrAyaMtA cokkhA paramasuibhyA sakammasaMpauttA jAyA yAvi hotthA, tate NaM tAyo mAhaNIyo rAhAyAyo jAva vibhUsiyAyo taM vipulaM asaNaM 4 zrAhAreMti 2 jeNeva sayAiM 2 gehAI teNeva uvAgacchaMti 2 sakakamma-saMpauttAto jAyAto 4 // sUtraM 112 // teNaM kAleNaM 2 dhammaghosA nAma therA jAva vahuparivArA jeNeva caMpA nAma nagarI jeNeva subhUmibhAge ujANe teNeva uvAgacchati 2 zrahApaDiruvaM jAva viharaMti, parimA niggayA, dhammo kahiyo, parisA paDigayA 1 / tae NaM tesiM dhammaghosANaM therAgAM aMtevAsI dhammaruI nAma zraNagAre orAle jAva teulesse mAsaM mAsegAM khamamANe viharati / tate NaM se dhammaraI aNagAre mAsakhamA-pAraNagaMmi paDhamAe porisIe sajjhAyaM karei 2 bIyAe porisIe evaM jahA goyamasAmI taheva uggAheti 2 taheva dhammaghosaM theraM zrApucchai jAva caMpAe nayarIe uccanIyamabhimakulAI jAva aDamANe jeNeva nAgamirIe mAhaNIe gihe teNeva aNupaviDhe 3 / tate NaM sA nAgasirI mAhaNI dhammaraI ejamANAM pAsati 2 tA tassa sAlaiyassa titakaDuyassa vahusaMbhArasaMjuttassa hAvagADhassa nisiraNaTThayAe haTutuTTA uTThati 2 jeNeva bhanaghare teNeva uvAgachati 2 taM sAlatiyaM tittakaDuyaM ca bahusaMbhArasaMjuttaM nehAvagAdaM dhammaruissa aNagArassa paDiggahasi savvameva nisirai 4 / tate NaM se dhammaruI aNagAre ahApajattamitikaTTu NAgasirIe mAhaNIe gihAto Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 ) [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: caturtho vibhAgaH paDinikkhamati 2 caMpAe nagarIe majhamajhegAM paDinikkhamati 2 jeNeva subhUmibhAge ujjANe teNeva uvAgacchati 2 jeNeva dhammaghosA therA teNeva Agajchai 2 dhammagho massa adUrasAmaMte annapANaM paDidaMsei 2 annapANaM paDilehei 2 annapANaM karayalaMsi paDidaMseti 5 / tate NaM te dhammaghosA therA tassa sAlAitassa nehAvagADhassa gaMdheNaM abhibhUyA samANA tato sAlAiyAto nehAvagAdAyo egaM biMdugaM gahAya karayalaMsi prAsAdeti, tittagaM khAraM kaDayaM akhajjaM abhojja visabhUyaM jANittA dhammaruiM aNagAraM evaM vadAsIjati NaM tumaM devANuppiyA ! eyaM sAlaiyaM jAva nehAvagADhaM zrAhAresi to NaM tumaM akAle ceva jIvitAto vavarovijasi, taM mA NaM tumaM devANuppiyA! imaM sAlatiyaM jAva aAhAresi, mA NaM tumaM akAle ceva jIvitAyo vavarovijasi, taM gaccha NaM tumaM devANuppiyA ! imaM sAlatiyaM egaMtamaNAvAe acitte thaMDile parivehi 2 annaM phAsuyaM esaNijjaM asaNaM 4 paDi. gAhettA thAhAraM zrAhArehi 6 / tate NaM se dhammaruI aNagAre dhammaghoseNaM thereNaM evaM vutte samANe dhammaghosassa therassa aMtiyAyo paDinivakhamati 2 subhUmibhAga-ujANAyo adUrasAmaMte thaMDillaM paDileheti 2 tato sAlaiyAto egaM biMdugaM gahei. 2 thaMDilaMsi nisirati, tate NaM tassa sAlatiyassa titakaDuyassa bahusaMbhArattaMjuttassa nehAragADhassa gaMdheNaM bahUNi pipIligA. sahassANi pAunbhUyANi, jA jahA ya NaM pipIlikA zrAhAreti sA tahAM akAle ceva jIvitAto vavarovijati 7 / tate NaM tassa dhammaruissa aNagArassa imeyArUve abbhatthie 5 samuppajitthA-jai tAva imassa sAlatiyassa jAva egami biMdugaMmi pakkhittami aNegAti pipIlikA-sahassAiM vavarovijjaMti taM jati NaM grahaM eyaM sAlaiyaM thaMDillaMsi savvaM nisirAmi tate NaM bahUNaM pANANAM 4 vahakaraNaM bhavissati, taM seyaM khalu mameyaM sAlaiyaM jAva gADhaM mayameva zrAhArettae, mama ceva eegAM sarIreNa NijAuttikaTTu evaM Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram / adhyayanaM 16 ] [185 saMpeheti 2 muhapottiyaM 2 paDileheti 2 sasIsovariyaM kAyaM pamajjeti 2 taM sAlaiyaM titakaDayaM bahunehAvagADhaM bilamiva pannagabhUte appANeNAM savvaM sarIrakoTThasi pakkhivati 8 / tate NaM tassa dhammaruissa taM sAlaiyaM jAva nehAvagADhe pAhAriyassa samANassa muhuttaMtareNaM pariNamamANaMsi sarIragaMsi veyaNA pAu-bhUtA ujalA jAva durahiyAsA, tate NaM se dhammarucI aNagAre athAme avale avIrie apurisakAraparakame adhAraNinamitikaTu AyAra. bhaMDagaM egate Thavei 2 thaMDillaM paDileheti 2 dambhasaMthAragaM saMthArei 2 dambhasaMthAragaM durUhati 2 purasthAbhimuhe saMpaliyaMkanisanne karayalapariggahiyaM evaM vayAsI-namo'tthu NaM gharahatANaM jAva saMpattANaM, Namo'tthu NaM dhammaghosANaM therANaM mama dhammAyariyANaM dhammovaesagANaM, puvipi NaM mae dhammaghosANaM therANaM aMtie savve pANAtivAe paJcakkhAe jAvajIvAe jAva pariggahe, iyANipi NaM ahaM tesiM ceva bhagavaMtAgAM aMtiyaM savvaM pANAtipAtaM paJcakkhAmi jAvaM pariggaraM paJcakkhAmi jAvajIvAe, jahA khaMdazro jAva carimehiM ussAsanIsAsehi vosirAmittikaTTu bAloiya-paDikkate samAhipatte kAlagae 1 / tate gAM te dhammaghosA therA dhammamaiM aNagAraM ciraM gayaM jANittA samaNe niggaMthe sadAveMti 2 evaM vayAsI-evaM khalu devANuppiyA ! dhammaruista aNagArassa mAsakhamaNa-pAraNagaMsi sAlaiyassa nAva gADhassa NisiraNaTThAyAe bahiyA niggate cirAti taM gacchaha gAM tubhe devANuppiyA ! dhammaruissa aNagArassa savvato samaMtA maggaNa-gavesA kareha 10 / tate gAM te samaNA niggaMthA jAva paDisuNoMti 2 dhammaghosANAM therANAM aMtiyAyo paDinikkhamaMti 2 dhammaruissa aNagArassa savvo samaMtA maggaNagavesaNAM karemANA jeNeva thaMDillaM teNeva uvAgacchaMti 2 dhammaruissa baNagArassa sarIragaM nippANaM nicceTTajIvavippajaDhaM pAsaMti 2 hA hA aho akajamitikaTu dhammaruissa aNagArasta parinivvANavattiyaM kAussaggaM kareMti, dhammaissa Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 ] [ zrImaMdAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH thAyArabhaMDagaMgegahatira jegova dhammaghosA therA teNeva uvAgacchaMtira gamaNAgamaNaM paDikkamati 2 evaM vayAsA-evaM khalu amhe tumbhaM aMtiyAyo paDinikkhamAmora subhUmibhAgassa ujANAzro pariperaMteNaM dhammaruissa aNagArassa savvaM jAva karemANe jeNeva thaMDille teNeva uvAgayA 2 jAva iha havvamAgayA, taM kAlagae NaM bhaMte ! dhammaraI aNagAre ime se AyArabhaMDae 11 / tate NaM te dhammaghosA therA -puvvagae uvayogaM gacchati 2 samaNe niggaMthe niggaMthIyo ya sadAveMti 2 evaM vayAsI-evaM khalu ajo ! mama aMtevAsI dhammarucI nAma aNagAre pagaibhaddae jAva viNIe mAsamAseNaM aNikkhitteNaM tavokammeNaM jAva nAgaptirIe mAhaNIe gihe aNupaviTTha, tae NaM sA nAgasirI mAhaNI jAva nisirai, tae NaM se dhammaruI aNagAre grahApajattamitikaTu jAva kAlaM aNavakaMkhemANe viharati, se NaM dhammaruI yaNagAre bahUNi vAsANi sAmannapariyAgaM pAugittA bAloiyapaMDikkate samAhipatte kAlamAse kAlaM kicA uDDa sohammajAva savvaTThasiddhe mahAvimANe. devattAe uvavanne, tattha NaM ajaharANamaNukoseNaM tettIsaM sAgarovamAiM. ThitI pannattA, tattha dhammaruissavi devassa tettIsaM sAgarovamAiM ThitI parANattA, se Na dhammaruI deve tAyo devalogAyo jAva mahAvidehe vAse sinjhihiti 12 // sUtraM 113 // taM ghiratyu NaM ajo ! NAgasirIe mAhaNIe adhanAe apunnAe jAva NiMboliyAe jAe NaM tahArUve sAhU dhammaruI aNagAre mAsakhamaNa-pAraNagaMsi sAlAieNaM jAva gADheNaM akAle ceva jIvitAto vavarovie 1 / tate NaM te samaNA niggaMthA dhammaghosANaM therANaM aMtie etamaTTha socA Nisamma caMpAe siMghADaga-tiga jAva bahujaNassa evamAtikkhaMti-dhiratthu NaM devANuppiyA ! nAgasirIe mAhaNIe jAva NiyoliyAe jAe NaM tahArUve sAhU sAhUrUve sAlatieNaM jIviyAyo vavarovie 2|te *NaM tesi samaNANaM yaMtie eyamaDhe socA Nisamma bahujaNo annamannassa evamAti kkhati evaM bhAsati-dhiratthu go. nAgasirIe.mAhaNIe jAva jIviyAyo vavaro Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram :: adhyayana 16 ] [ 187 vite 3 / tate gAM te mAhaNA caMpAe nayarIe bahujaNassa aMtie etamaTuM socA nisamma prAsuruttA jAva misimisemANA jeNeva nAgasirI mAhaNI teNeva AgacchaMti 2 NAgasirI mAhaNIM evaM vadAsI-haM bho ! nAgasirI ! apatthiyapatthie duraMtapaMtalakkhaNe hINapurANacAuddase dhiratthu NaM tava adhannAe apunAe jAva NiMboliyAte jAe gAM tume tahArUve sAhU sAhurUve mAsakhamaNapAraNagaMsi sAlatiegAM jAva. vavarovite, uccAvaehi akosaNAhiM akosaMti, ucAvayAhiM uddhaMsaNAhiM uddhaMseMti, ucAvayAhiM NibbhasthaNAhiM NibhatthaMti, uccAvayAhiM NicchoDaNAhiM nicchoDeMti tajjeti tAleMti tajjettA tAlettA sayAto gihAto nicchubhaMti 4 / tate gAM sA nAgasirI sayAto gihAto nicchUDhA samANI caMpAe nagarIe siMghADaga-tiya-cauka-caccara-caummuhamahApahapahesu bahujaNeNaM hIlijamANI khisinjamANI niMdijamANI garahijamANI tajijamANI pavvahijjamANI dhikArijamANI thukkArijamANI katthai aNAM vA nilayaM vA alabhamANI 2 daMDIkhaMDanivasaNA khaMDa-mallaya-khaMDaghaDagahatthagayA phuTTaha-DAhaDa-sIsA macchiyA-caDagaregAM anijamANamaggA gehaMgehegAM dehaMbaliyAe vittiM kappemANI viharati 5 / tate gAM tIse nAgasirIe mAhaNIe tabbhavaMsi ceva solasa royAyaMkA pAunbhUyA, taMjahA-sAse kAse joNisUle jAva kADhe, tae gAM sA nAgasirI mAhaNI solasahiM royAyaMkehiM abhibhUtA samANI aTTaduhaTTavasaTTA kAlamAse kAlaM kiccA chaTTIe puDhavIe ukkoseNaM bAvIsa sAgarovama-dvitIesu naraesu neraiyattAte uvavannA 6 / sA NaM to'NaMtaraMsi uvvaTTittA macchesu uvavannA, tattha NaM satthavajjhA dAhavavatie kAlamAse kAlaM kiccA ahesattamIe puDhavIe ukkosAe tittIsaM sAgarovama-dvitIesu neraiesu uvavannA, sA NaM tato'NaMtaraM uvvaTTittA doccapi macchesu uvavajjati, tatthaviya NaM satthavajjhA dAhavakkaMtIe doccapi ahe sattamIe puDhavIe ukkosaM tettIsa-sAgarovama-TTitIesu neraiesu uvavajati, sA NaM Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH // caturtho vibhAgaH tayohiMto jAva uvvaTTittA taccapi macchesu uvavannA, tatthaviya ga satthavajjhA jAva kAlaM kiccA doccaMpi chaTThIe puDhavIe ukosegAM bAvIsa sAgarovamaTTitIesu neraiesu uvavajati, to'gAMtara uvvaTTittA naraesu evaM jahA gosAle tahA neyavvaM jAva rayaNappabhAe sattasu uvavannA, tato uvvaTTittA jAva imAI khahayara-vihANAI jAva aduttaraM ca gAM khara-bAyara-puDhavikAiyattAte tesu aNegasatasahassa khutto 7 // sUtraM 114 // sA gAM to'gAMtaraM uvvaTTittA iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse caMpAe nayarIe sAgaradattassa satthavAhassa bhadAe bhAriyAe kucchisi dAriyattAe pacAyAyA 1 / tate NaM sA bhaddA satthavAhI NavarAhaM mAsAgAM dAriyaM payAyA sukumAlakomaliyaM gayatAluyasamANaM, tIse dAriyAe nivvatte bArasAhiyAe ammApiyaro imaM etArUvaM gonnaM guNaniSphannaM nAmadhejjaM kareMta-jamhA NaM amhaM esA dAriyA sukumAlA gayatAluyasamANA taM hou NaM amhaM imIse dAriyAe nAmadhejje sukumAliyA, tate NaM tIse dAriyAe ammApitaro nAmadhejja kareMti sUmAliyatti 2 / tae NaM sA sUmAliyA dAriyA paMcadhAIpariggahiyA taMjahA-khIradhAIe jAva girikaMdaramallINA iva caMpakalayA nivvAe nivAghAyaMsi jAva parivaDDai, tate NaM sA sUmAliyA dAriyA ummukkabAlabhAvA jAva rUveNa ya jovaNeNa ya lAvarANeNa ya ukiTThA ukiTThasarIrA jAtA yAvi hotthA 3 // sUtraM 115 // . tattha gAM caMpAe nayarIe jiNadatte nAma satthavAhe aDDe 0, tassa gAM jiNadattassa bhaddA bhAriyA sUmAlA iTThA jAva mANussae kAmabhoe pacaNubhavamANA viharatI 1 / tassa gAM jiNadattassa putte bhadAe bhAriyAe attae sAgarae nAmaM dArae sukumAle jAva surUve 2 / tate NaM se jiNadatte satthavAhe annadA kadAI sAto gihAto paDinikkhamati 2 sAgaradattassa gihasta adUrasAmaMteNaM vItIvayai imaM ca NaM sUmAliyA dAriyA . rAhAyA ceDiyAsaMghaparivuDA uppi zrAgAsatalagaMsi kaNagateMdUsaeNaM kIlamANI 2 Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram :: adhyayanaM 16 ] [ 186 viharati 3 / tate NaM se jiNadate satthavAhe sUmAliyaM dAriyaM pAsati 2 sUmAliyAe dAriyAe rUve ya 3 jAyavimhae koDubiyapurise sadAveti 2 evaM vayAsI-esa NaM devANuppiyA ! kassa dAriyA kiM vA NAmadhejjaM se ?, tate NaM te koDabiyapurisA jiMNadatteNa satthavAheNaM evaM vuttA samANA haTTa karayala jAva evaM vayAsI-esa NaM devANuppiyA ! sAgaradattassa satthavAhassa dhUyA bhadAe attayA sUmAliyA nAma dAriyA sukumAlapANipAyA jAva ukihA ukiTThasarIrA jAtA yAvi hotthA 4 / tate NaM se jiNadatte satthavAhe tesi koDubiyANaM aMtie eyama8 socA jeNeva sae gihe teNeva uvAgacchati 2 rAhAe jAva mittanAiparivuDe caMpAe nayarIe jeNeva sAgaradattassa gihe teNeva uvAgacchai, tae NaM sAgaradatte satthavAhe jiNadattaM satthavAhaM ejamANaM pAsai ejamANaM pAsaittA bhAsaNAyo abhuTThai 2 ttA yAsaNeNaM uvaNimaMteti 2 aAsatthaM vIsatthaM suhAsaNavaragayaM evaM vayAsI-bhaNa devANuppiyA ! kimAgamaNa-poyaNaM ? 5 / tate NaM se jiNadatte satthavAhe sAgaradattaM satthavAhaM evaM vayAsI-evaM khalu ahaM devANuppiyA ! tava dhUyaM bhadAe yattiyaM sUmAliyaM sAgarassa bhAriyattAe varemi, jati NaM jANAha devANuppiyA! juttaM vA pattaM vA salAhaNijja vA sariso vA saMjogo tA dijau NaM sUmAliyA sAgarassa, tate NaM devANuppiyA ! kiM dalayAmo sukaM sUmAliyAe ?, tae NaM se sAgaradatte taM jiNadattaM evaM vayAsI-evaM khalu devANuppiyA ! sUmAliyA dAriyA mama egA egajAyA iTThA jAva kimaMga puNa pAsaNayAe taM no khalu yaha icchAmi sUmAliyAe dAriyAe khaNamavi vippayogaM, taM jati NaM devANuppiyA ! sAgaradArae mama gharajAmAue bhAti to NaM ahaM sAgarassa dAragassa sUmAliyaM dalayAmi 6 / tate NaM se jiNadatte satthavAhe sAgaradatteNaM satthavAhegAM evaM vutte samANe jeNeva sae gihe teNeva uvAgacchai2 sAgaradAragaM sadAveti 2 evaM vayAsI-evaM khalu puttA ! sAgaradatte Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -160] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH satthavAhe mama evaM vayAsI-evaM khalu devANuppiyA ! sUmAliyA dAriyA iTTA taM ceva taM jati NaM sAgaradArae mama gharajAmAue bhavai tA dalayAmi, tate NaM se sAgarae dArae jiNadatteNaM satthavAheNAM evaM vutte samANe tusiNIe 7 / tate NaM jiNadatte satthavAhe annadA kadAi sohaNaMsi tihikaraNe viulaM asaNaM 4 uvakkhaDAveti 2 mittaNAI-niyayasajaNa-saMbaMdhi-parijaNaM Amatei jAva sammANittA sAgaraM dAragaM rAhAyaM jAva savvAlaMkAravibhUsiyaM karei 2 purisasahassavAhiNiM sIyaM durUhAveti 2 mittaNAi jAva saMparikhuDe savviDDIe sAto gihAyo niggacchati 2 caMpAnayariM majhamajjheNaM jeNeva sAgaradattassa gihe teNeva uvAgacchati 2 sIyAyo pacoruhati 2 sAgaragaM dAragaM sAgaradattassa sasthavAhamsa uvaNeti 8 / tate NaM sAgaradatte satthavAhe vipulaM asaNaM 4 uvakkhaDAvei 2 jAva sammANettA sAgaragaM dAragaM sUmAliyAe dAriyAe saddhiM paTTayaM durUhAvei 2 seyApItaehiM kalasehiM majjAveti 2 homaM karAveti 2 sAgaraM dArayaM sUmAliyAe dAriyAe pANiM gerAhAviMti 1 // sUtraM 116 // tate NaM sAgaradArae sUmAliyAe dAriyAe imaM eyArUvaM pANiphAsaM paDisaMvedeti se jahA nAma e asipatte i vA jAva mummure i vA ito aNi?tarAe ceva pANiphAsaM paDisaMvedeti, tate NaM se sAgarae akAmae avasavvase taM muhuttamittaM saMciTThati, tate NaM se sAgaradatte satthavAhe sAgarassa dAragassa ammApiyaro mittaNAi viulaM asaNaM 4 pupphavattha jAva sammANettA paDivisaMjati 1 / tate NaM sAgaraai dArae sUmAliyAe saddhiM jeNeva vAsaghare teNeva uvAgacchati 2 sUmAliyAe dAriyAe saddhiM taligaMsi nivajjai, tate NaM te sAgarae dArae sUmAliyAe dAriyAe imaM eyArUvaM aMgaphAsaM paDisaMvedeti, se jahA nAmae asipattei vA jAva gramaNAmayarAgaM ceva aMgaphAsaM paJcaNubhavamANe viharati, tate NaM se sAgarae aMgaphAsaM asahamANe avasavvase muhuttamittaM saMciTThati, tate NaM se sAgaradArae sUmAliyaM dAriyaM suhapasuttaM Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram :: adhyayanaM 16 ] / 191 jANittA sUmAliyAe dAriyAe pAsAu uTThoti 2 jeNeva sae sayaNijje teNeva uvAgacchati 2 sayaNoyaMsi nivajai 2 / tate NaM sUmAliyA dAriyA tayo muhuttaMtarassa paDibuddhA samANI pativayA paimaNurattA pati pAse apassamANI talimAu uTThoti 2 jeNeva se sayaNijje teNeva uvAgacchati 2 sAgarassa pAse Nuvajai, tate NaM se sAgaradArae sUmAliyAe dAriyAe duccapi imaM eyArUvaM aMgaphAsaM paDisaMvedeti jAva akAmae avasavvase muhattamittaM saMciTThati, tate NaM se sAgaradArae sUmAliyaM dAriyaM suhapasuttaM jANittA sayaNijAyo uhai 2 vAsagharassa dAraM vihADeti 2 mArAmukke viva kAe jAmeva disiM pAu bhae tAmeva disi paDigae 3 // sUtraM 117 // tate NaM sUmAliyA dAriyA tato muhuttaMtarassa paDibuddhA pativayA jAva apAsamANI sayaNijAyo uTThati sAgarassa dAragasta sabbato samaMtA maggaNagavesaNaM karemANI 2 vAsagharassa dAraM vihADiyaM pAsai 2 evaM vayAsI-gae se sAgarettikaTu yohayamaNasaMkappA jAva jhiyAyai 1 / tate NaM sA bhaddA sasthavAhI kallaM pAuppabhAyAe dAsaceDiyaM sadAveti 2 evaM vayAsI-gacchaha NaM tumaM devANuppie ! vahuvarassa muhasohaNiyaM uvaNehi, tate NaM sA dAsaceDI bhadAe evaM vuttA samANI eyama tahatti paDisuNaMti, muhadhovaNiyaM gerAhati 2 jeNeva vAsaghare teNeva uvAgacchati 2 sUmAliyaM dAriyaM jAva jhiyAyamANiM pAsati 2 evaM vayAsI-kinnaM tumaM devANuppiyA ! zrohayamaNasaMkappA jAva jhiyAhisi 2 / tate NaM sA sUmAliyA dAriyA taM dAsaceDIyaM evaM vayAsI-evaM khalu devANuppiyA ! sAgarae dArae mama suhapasuttaM jANittA mama pAsAyo uTThati 2 vAsagharaduvAraM avaguNDati jAva paDigae, tate NaM tato ahaM muhuttarassa jAva vihADiyaM pAsAmi, gae NaM se sAgaraettikaTu aohayamaNa jAva jhiyAyAmi 3 / tate NaM sA dAsaceDI sUmAliyAe dAriyAe eyamaTTa socA jeNeva sAgaradatte teNeva uvA Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: caturtho vibhAgaH gacchai 2 tA sAgaradattassa eyamaTTha niveei, tate NaM se sAgaradatte dAsaceDIe aMtie eyamaDhe socA nisamma zrAsurutte jemeva jiNadattasatthavAhagihe teNeva uvAgacchati 2 jiNadattasatthavAhaM evaM vayAsI-kirANaM devANu. ppiyA ! evaM juttaM vA pattaM vA kulANurUvaM vA kulasarisaM vA jannaM sAgaradArae sUmAliyaM dAriyaM adiTThadosaM paivayaM viSpajahAya ihamAgayo bahUhiM khijaNiyAhi ya ruTaNiyAhi ya ubAlabhati 4 / tae NaM jiNadatte sAgaradattassa eyamaTTa socA jeNeva sAgarae dArae teNeva uvAgacchati 2 sAgarayaM dArayaM evaM kyAsI-duTTha NaM puttA ! tume kayaM sAgaradattassa gihAthoM ihaM havvamAgate, teNaM taM gacchaha NaM tumaM puttA ! evamavi gate sAgaradattassa gihe, tate NaM se sAgarae jiNadattaM evaM vayAsI-avi yAti ahaM tAyo ! giripaDaNaM vA tarupaDaNaM vA maruppavAyaM vA jalappavesaM vA visabhakkhaNaM vA vehANasaM vA satthovADaNaM vA giddhApiTTha vA pavvajjaM vA videsagamaNaM vA zrabhuvagacchijjAmi no khalu ahaM sAgaradattassa gihaM gacchijjA 5 / tate NaM se sAgaradatte satthavAhe kuDDatarie sAgarassa eyama8 nisAmeti 2 lajie vilIe viDDe jiNadattassa gihAto paDinikkhamai jeNeva sae gihe teNeva uvAgacchati 2 sukumAliyaM dAriyaM sadAvei 2 aMka nivesei 2 evaM vayAsI-kirANaM tava puttA ! sAgaraegAM dAraegAM mukA ?, grahaM gAM tumaM tassa dAhAmi jassa NaM tumaM iTThA jAva maNAmA bhavissasitti sUmAliyaM dAriyaM tAhiM iTTAhiM vaggUhi samAsAsei 2 paDivisajjei 6 / tae NaM se sAgaradatte satthavAhe annayA uppiM zrAgAsatalagaMsi suhanisarANe rAyamaggaM zroloemANe 2 ciTThati, tate NaM se sAgaradatte egaM mahaM damagapurisaM pAsai daMDikhaMDa-nivasaNaM khaMDaga-mallaga-ghaDaga-hatthagayaM macchiyA-sahassehiM jAva anijamANamaggaM 7 / tate NaM se sAgaradatte koDa biyapurise sadAveti 2 evaM vayAsI-tubbhe NaM devANuppiyA ! eyaM damagapurisaM viuleNaM asaNa Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIjJAtAdharmakathAGga-sUtram / adhyayana 16 ] [ 193 pANakhAima-sAimeNaM palobhehi 2 gihaM aNuppaveseha 2 khaMDagamalagaM khaMDaghaDagaM te egate eDeha 2 alaMkAriyakammaM kAreha 2 gahAyaM kayabalikammaM jAva savvAlaMkAra-vibhUsiyaM kareha 2 maNurANaM asaNaM 4 bhoyAvaha 2 mama aMtiyaM uvaNeha, tae NaM koDabiyapurisA jAva paDisuNeti 2 jeNeva se damagapurise teNeva uvAgacchati 2 ttA taM damagaM asaNaM upappalobheti 2 ttA sayaM gihaM aNupavesiti 2 taM khaMDagamallagaM khaMDagaghaDagaM ca tassa damagapurisassa egate eDaMti 8 / tate NaM se damagetaM khaMDamallagaMsi khaMDaghaDagaMsi ya egate eDijamANaMsi mahayA 2 saddeNaM pArasati, tae NaM se sAgaradatte tassa damagapurisassa taM mahayA 2 zrArasisayasaha socA nisamma koDubiyapurise. evaM vayAsI-kirANaM devANuppiyA ! esa damagapurise mahayA 2 saddeNaM dhArasati ?, tate NaM koDubiyapurisA evaM vayAsIesa NaM sAmI ! tasi khaMDamallagaMsi khaMDaghaDagaMsi egate eDijAmANaMsi mahayA 2 saddeNaM pArasai 1 / tate NaM se sAgaradatte satthavAhe te koDubiyapurise evaM vayAsI-mA NaM tumme devANuppiyA ! eyasma damagassa taM khaMDa jAva eDeha pAse Thaveha jahA NaM pattiyaM bhavati, tevi taheva ThaveMti, tae NaM te koDubiyapurisA tassa damagassa alaMkAriyakammaM kareMti 2 sayapAgasahassapAgehiM tillehiM abhaMgeMti abbhaMgie samANe surabhigaMdhuvvaTTaNeNaM gAyaM uvvaTTiti 2 usiNodaga-gaMdhodaeNaM sItodageNaM rAhANeti pamhalasukumAla-gaMdha-kAsAIe gAyAI lUhaMti 2 haMsalavakhaNaM paTTa(paDaga)sADagaM parihaMti 2 savvAlaMkAra-vibhUsiyaM kareMti 2 viulaM asaNaM 4 bhoyAti 2 sAgaradattassa uvaNenti, tae NaM sAgaradatte sUmAliyaM dAriyaM rAhAyaM jAba savvAlaMkArabhRsiyaM karittA taM damagapurisaM evaM vayAsI-esa NaM devANuppiyA ! mama dhUyA iTTA eyaM NaNaM ahaM tava bhAriyattAe dalAmi bhaddiyAe bhaddato bhavijAsi 10 / tate NaM se damagapurise sAgaradattassa eyamaTTa paDisuti Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH 2 sUmAliyAe dAriyAe saddhiM vAsagharaM aNupavisati sUmAliyAe dAriyAe saddhiM taligaMsi nivajai, tate NaM se damagapurise sUmAliyAe imaM eyArUvaM aMgaphAsaM paDisaMvedeti, sesaM jahA sAgarassa jAva sayaNijAyo abbhu(paccu)tuti 2 vAsagharAyo niggacchati 2 khaMDamallagaM khaMDaghaDaM ca gahAya mArAmukke viva kAe jAmeva disi pAubhUe tAmeva disi paDigae, tate NaM sA sUmAliyA jAra gae NaM se damagapurisettikaTu yohayamaNa jAva jhiyAyati 11 // sUtraM 118 // tate NaM sA bhaddA kallaM pAuppabhAyAe dAsaceDiM sadAveti 2 evaM bayAsI-jAva sAgaradattassa eyama4 nivedeti, tate NaM se sAgaradatte taheva saMbhaMte samANe jeNeva vAsahare teNeva uvAgacchati 2 sUmAliyaM dAriyaM aMke niveseti 2 evaM vayAsI-graho NaM tuma puttA ! purAporANeNaM jAba pacaNubbhavamANI viharasi taM mA NaM tuma puttA ! yohayamaNa jAva jhiyAhi tumaM NaM puttA ! mama mahANasaMsi vipulaM asaNaM 4 jahA puTTilA jAva paribhAemANI viharAhi, tate NaM sA sUmAliyA dAriyA eyamaTTha paDisuNeti 2 mahANasaMsi vipulaM asaNaM jAva dalamANI davAvamANI viharai 1 / teNaM kAleNaM 2 govAliyAyo ajAyo bahussuyAyo evaM jaheba teyaliNAe subbayAzro taheva samosaDDhAyo taheva saMghADayo jAva aNupaviTTha taheva jAva sUmAliyA paDilAbhittA evaM vadAsI-evaM khalu ajAyo ! ahaM sAgarassa aNiTThA jAva amaNAmA necchai NaM sAgarae mama nAmaM vA jAva paribhogaM vA, jassa 2 viya NaM dijAmi tassa 2 viya NaM aNiTThA jAva amaNAmA bhavAmi, tumbhe ya NaM ajjAyo ! bahunAyAyo evaM jahA puTTilA jAva uvaladdhe je NaM ahaM sAgarassa dAragasta iTTA kaMtA jAva bhavejAmi, ajAyo ! taheva bhaNaMti taheva sAviyA jAyA taheva ciMtA tahava sAgaradattaM satthavAhaM zrApucchati jAva govAliyANaM aMtie pavvaiyA 2 / tate NaM sA sUmAliyA ajA jAyA IriyAsamiyA jAva baMbhayAriNI Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram : adhyayanaM 16 ] [ 166 tae NaM se dUra rAhAte jAva alaMkAra-vibhUsie sarIre cAugghaMTe bAsarahaM duruhai 2 bahuhiM purisehiM sannaddha jAva gahiyA''uhapaharaNehiM saddhiM saMparikhuDe kaMpillapuraM nagaraM majhamajjheNaM niggacchati, paMcAlajaNavayassa majjhamajjheNaM jeNeva desappate teNeva uvAgacchai, suradvAjaNavayassa majhamajheNaM jeNeva bAravatI nagarI teNeva uvAgacchai 2 bAravaI nagariM majjhamajheNaM aNupavisai 2 jeNeva karAhassa vAsudevassa bAhiriyA uvaTThANasAlA teNeva uvAgacchai 2 tA cAugghaMTe zrAsarahaM Thavei 2 rahAyo pacoruhati 2 maNusta-baggurA-parikkhitte pAyacAra-vihAracAreNaM jeNeva karAhe vAsudeva teNeva uvAgacchati 2 karAhaM vAsudevaM samuddavijaya-pAmukkhe ya dasa dasAre jAva balavaga-sAhassIyo karayala taM ceva jAva samosaraha 2 / tate NaM se karAhe vAsudeve tassa dUyassa aMtie eyama8 socA nisamma haTTha jAva hiyae taM dUyaM sakArei sammANei 2 paDivisajjei 3 / tae NaM se karAhe vAsudeve koDaviyapurisaM sadAvei 2 evaM vayAsI-gacchAhi NaM tumaM devANuppiyA ! sabhAe suhammAe sAmudAiyaM bheri tAlehi, tae NaM se koDabiyapurise karayala jAva karAhassa vAsudevassa eyamaTTha paDisuNeti 2 jeNeva sabhAe suhammAe sAmudAjhyA bherI teNeva uvAgacchai 2 sAmudAiyaM bheri mahayA 2 sadde NaM tAlei, tae NaM tAe sAmudAiyAe bherIe tAliyAe samANIe samuddavijayapAmokkhA dasa dasArA jAva mahaseNapAmukkhAyo chapparANaM balavagasAhassIyo rAhAyA jAva vibhUsiyA jahA vibhava-iDDisakAra-samudaeNaM appegaiyA hayagayA jAva pAyavihAracAreNaM jeNeva karAhe vAsudeve teNeva uvAgacchati 2 karayala jAva karAhaM vAsudevaM jaeNaM vijaeNaM vaddhAti, tae NaM se karAhe vAsudeve koDubiyapurise sadAveti 2 evaM vayAsI-khippAmeva bho ! devANuppiyA ! abhisekkaM hatthirayaNaM paDikappeha hayagaya jAva pacappiNaMti 4 / tate NaM se karAhe vAsudeve jeNeva Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrImadagimasudhAsindhuH :: caturyo vibhAgaH majaNaghare teNeva uyogacchati 2 samuttajAlAkulAbhirAme jAva aMjaNagirikUDasannibhaM gayavaraM naravaI durUDhe, tate NaM se karAhe vAsudeve samuddavijayapAmukkhehiM dasahiM dasArahiM jAva aNaMgaseNA-pAmukkhehiM aNegAhiM gaNiyAsAhassIhiM saddhiM saMparibuDe sabbiDDIe jAva raveNaM bAravainayariM majhamajjheNaM niggacchai 2 suraTTAjaNavayassa majjhamajjheNaM jeNeva desappate teNeva ubAgacchai 2 paMcAla jaNavayassa majhamajjheNaM jeNeva kaMpillapure nayare teNeva pahAretthagamaNAe 5 / tae NaM se duvae rAyA doccaM dUyaM sahAvei 2 evaM vayAsI-gaccha NaM tumaM devANuppiyA ! hathiNAraM nagara tattha NaM tumaM paMDurAyaM saputtayaM juhiDillaM bhImaseNaM ajjuNaM naulaM sahadevaM dujohaNaM bhAisaya-samaggaM gaMgeyaM viduraM doNaM jayadahaM sauNIM kIvaM prAptasthAmaM karayala jAva kaTu taheva samosaraha, tae NaM se dUe evaM vayAsIjahA vAsudeve navaraM bherA natthi jAva jeNeva kaMpillapure nayare teNeva pahArastha gamaNAe 2, 6 / eeNeva kameNaM taccaM dUyaM caMpAnayariM, tattha NaM tumaM karAhaM aMgarAyaM sellaM naMdirAyaM karayala taheva jAva samosaraha, cautthaM dUyaM suttimaI nayariM, tatthaM NaM tumaM sisupAlaM damaghosasuyaM paMcabhAisayasaMparikhuDaM karayala taheva jAva samosaraha, paMcamagaM dUyaM hatthasIsanayaraM, tattha NaM tumaM damadaMtaM rAyaM karayala taheva jAva samosaraha, cha8 dUyaM mahuraM nayariM, tattha NaM tumaM dharaM rAyaM karayala jAva samosaraha, sattamaM dUyaM rAyagihaM nagaraM, tattha NaM tumaM sahadevaM jarAsiMdhusuyaM karayala jAva samosaraha, aTThamaM dUyaM koDirANaM nayaraM, tattha NaM tumaM rUppiM bhesagasuyaM karayala taheva jAva samo. saraha, navamaM dUyaM virADanayaraM tattha NaM tumaM kiyagaM bhAusayasamaggaM karayala jAva samosaraha, dasamaM dUyaM zravasesesu ya gAmAgara-nagaresu aNegAiM rAyasahassAiM jAva samosaraha 7 / tae NaM se dUe taheva niggacchai jeNeva gAmAgara jAva samosaraha / tae NaM tAI aNegAI rAyasahassAI tassa Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram :: adhyayanaM 16 ] [ 201 dUyassa aMtie eyamaTuM socA nisamma haTTatuTThAiM taM dUyaM sakAreMti 2 sammANeMti 2 paDivisarjiti 7 / tae NaM te vAsudevapAmukkhA bahave rAyasahassA patteyaM 2 rAhAyA sannaddha-hatthikhaMdha-varagayA hayagayaraha-pavara-joha-kaliyAe mahayA bhaDa-caDagara-raha-pahakara0 sarahiM 2 nagarehito abhiniggacchaMti 2 jeNeva paMcAle jaNavae teNeva pahArettha gamaNAe 8 // sUtraM 123 // tae NaM se duvae rAyA koDu viyapurise sahAvei 2 . evaM vayAsI-gacchaha NaM tuma devANuppiyA ! kaMpillapure nayare bahiyA gaMgAe mahAnadIe adUrasAmaMte egaM mahaM sayaMvaramaMDavaM kareha zraNegakhaMbhasayasanniviTTha lIlaTThiyasAlabhaMjiyAgaM jAva paJcappiNaMti 1 / tae NaM se duvae rAyA koDubiyapurise sadAvei 2 evaM vayAsI-khippAmeva bho devANuppiyA ! vAsudeva-pAmukkhANaM bahUNaM rAyasahastANaM zrAvAse kareha tevi karettA paJcappiNaMti 2 / tae NaM duvae vAsudevapAmukkhANaM bahUNaM rAyasahassANaM bhAgamaM jANettA patteyaM 2 hatthikhaMdha jAva paribuDe agdhaM ca pajjaM ca gahAya saviDDie kaMpillapurAyo niggacchai 2 jeNeva te vAsudevapAmukkhA bahave rAyasahassA teNeva uvAgacchai 2 tAI vAsudevapAmukkhAI aggheNa ya pajjeNa ya sakkAreti sammANei 2 tesiM vAsudevapAmukkhANaM patteyaM 2 zrAvAse viyarati 3 / tae NaM te vAsudevapAmokkhA jeNeva sayA 2 zrAvAsA teNeva uvAgacchaMti 2 hatthikhaMdhAhiMto pacoruhaMti 2 patteyaM khaMdhAvAranivesaM kareMti 2 sae 2 zrAvAse aNupavisaMti 2 saesu 2 zrAvAsesu ghAsaNesu ya sayaNesu ya sannisannA ya saMtuyaTTA ya bahUhiM gaMdhavvehi ya nADaehi ya uvagijamANA ya uvaNacijamANA ya viharaMti 4 / tate NaM se duvae rAyA kaMpilapuraM nagaraM aNupavisati 2 viulaM asaNaM 4 uvakkhaDAvei 2 koDubiyapurise saddAvei 2 evaM vayAsIgacchaha NaM tumbhe devANuppiyA ! viulaM asaNaM 4 suraM ca majjaM ca maMsaM ca sIdhuca pasaraNaM ca subahu-puppha-vattha-gaMdha-mallAlaMkAraM ca vAsudevapAmo. Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH kkhANaM rAyasahassANaM AvAsesu sAharaha, tevi sAharaMti, tate NaM te vAsudevapAmukkhA taM vipulaM asaNaM 4 jAva pasannaM ca zrAsAemANA 4 viharaMti, jimiya-bhuttuttarAgayAviya NaM samANA zrAyaMtA jAva suhAsaNavaragayA bahUhiM gaMdhavvehiM jAva viharaMti 5 / tate NaM se duvae rAyA puvvAvaragaha-kAlasamayasi koDubiyapurise saddAvei 2 ttA evaM vayAsI-gacchaha NaM tume devANuppiyA ! kapillapure saMghADaga jAva pahe vAsudevapAmukkhANa ya rAyasahassANaM zrAvAsesu hathikhaMdhavaragayA mahayA 2 sadde NaM jAva ugghosemANA 2 evaM vadaha-evaM khalu devANuppiyA ! kallaM pAuppabhAyAe duvayassa rarANo dhUyAe culaNIe devIe attayAe dhaTTajurANassa bhagiNIe dovaIe rAyavarakarANAe sayaMvare bhavissai, taM tubbhe NaM devANuppiyA ! duvayaM rAyANaM aNugirahemANA rAhAyA jAva vibhUsiyA hasthikhaMdhavaragayA sakoraMTamalladAmeNaM chatteNaM dharijamANeNaM seyavaracAmarAhiM uddhRvamANIhiM hayagayaraha pavarajoha-kaliyAe cAuraMgiNIe senAe saddhiM saMparibuDA mahayA bhaDacaragareNaM jAva parivikhattA jeNeva sayaMvarAmaMDave teNeva uvAgacchati 2 patteyaM nAmaMkesu ghAsaNesu nisIyaha 2 dovaI rAyakagaNaM paDivAlemANA 2 ciTThaha, ghosaNaM ghoseha 2 mama eyamANattiyaM paJcappiNaha, tae NaM taM koDubiyA taheva jAva paJcappiNaMti 6 / tae NaM se duvae rAyA koDubiyapurise saddAvei 2 evaM vayAsI-gacchai NaM tumme devANuppiyA ! sayaMvaramaMDapaM grAsiya-saMmaji-yovalitaM sugaMdhavaragaMdhiyaM paMcavarAMNa-puppha-puMjovayAra-kaliyaM kAlAgaru-pavarakuduruka-turuka jAva gaMdhavaTTibhUyaM maMcAimaMcakaliyaM kareha 2 vAsudevapAmukkhANaM bahU rAyasahassANaM patteyaM 2 nAmakAI pAsaNAI atthuyapaJcatyuyAI raeha 2 eyamANattiyaM paJcappiNaha, tevi jAva paJcappiNaMti 7 / tate NaM te vAsudevapAmukkhA bahave rAyasahassA kallaM pAuppabhAyAe rAhAyA jAva vibhUsiyA hatthikhaMdhavaragayA sakoraMTamalladAmeNaM chatteNaM dharijamANeNaM seyavaracAmarAhiM hayagaya jAva parivuDA Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram // adhyayanaM 16 ] | [203 sabviDDIe jAva raveNaM jeNeva sayaMvare teNeva uvAgacchati 2 aNupavisaMti 2 patteyaM 2 nAmaMkesu nisIyaMti dovaI rAyavarakarANaM paDivAlemANA ciTThati 8 / tae NaM se paMDue rAyA kallaM gahAe jAva vibhUsie hatthikhaMdhavaragae sakoraMTa-malladAmegAM chatteNaM dharijamANeNaM seyavaracAmarahiM uDubvamANIhiM hayagaya rahapavarajohakaliyAe cAuraMgiNIe seNAe saddhiM saMparibuDe kaMpillapuraM majjhamajheNaM niggacchaMti jeNeva sayaMvarAmaMDave jeNeva vAsudevapAmukkhA bahave rAyasahassA teNeva uvAgacchati 2 tesiM vAsudevapAmukkhANaM karayala jAva vaddhAvettA karAhassa vAsudevassa seyavaracAmaraM gahAya uvavIyamANe ciTThati 1 // sUtraM 124 // tae NaM sA dovaI rAyavarakannA jeNeva jiNaghare veNeva uvAgacchai 2 tA jiNapaDimANaM accaNaM kareI (jeNeva majaNaghare teNeva uvAgacchai 2 rAhAyA kayabalikammA kayakouyamaMgalapAyacchittA suddhappAvesAI maMgalAI vatthAI pavara parihiyA majaNagharAyo paDinikkhamai 2 jeNeva jiNaghare teNeva uvAgacchai 2 jiNagharaM aNupavisai 2 jiNapaDimANaM bAloe paNAmaM karei 2 lomahatthayaM parAmusai evaM jahA sUriyAbho jiNapaDimAyo accei 2 taheva bhANiyatvaM jAva dhUvaM Dahai) 2 vAmaM jANu aJceti dAhiNaM jANu dharaNiyalaMsi Niveseti 2 tikkhutto muddhANaM dharaNiyalaMsi namei 2 IsiM paccurANamati karayala jAva kaTu evaM vayAsInamo'tthu NaM arihaMtANaM bhagavaMtANaM jAva saMpattANaM vaMdai namasai 2 jiNagharAyo paDinikkhamati 2 jeNeva aMteure teNeva uvAgacchai ||suutrN 125 // ___tate NaM taM dovaI rAyavarakannaM aMteuriyAyo savvAlaMkAra-vibhUsiyaM kareMti kiM te ? varapAyapattaNeurA jAva ceDiyA-cakavAla-mayaharagaviMda-parikkhittA aMteurAyo paDiNikkhamati 2 jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA jeNeva cAugghaMTe bAsarahe teNeva uvAgacchati 2 kiDDAviyAe lehiyAe saddhiM cAugghaMTaM zrAsarahaM durUhati, tate NaM se dhaTThajjuNe kumAre dovatIe Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 ] [ zrImadAMgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH karANAe sAratthaM kareti, tate NaM sA dovatI rAyavarakarANA kaMpillapuraM nayaraM majhamajjhaNaM jeNeva sayaMvaramaMDave teNeva uvAgacchati 2 rahaM Thaveti rahAyo pacoruhati 2 kiDDAviyAe lehiyAe ya saddhiM sayaMvaraM maMDapaM aNupavisati karayala jAva tesiM vAsudevapAmukkhANaM bahUNaM rAyavarasahassANaM paNAmaM kareti 1 / tate NaM sA dovatI rAyavarakannA egaM mahaM siridAmagaMDaM, kiM te ? pADalamalliyacaMpaya. jAva sattacchayAIhiM gaMdhaddhaNiM muyaMtaM paramasuhaphAsaM darisaNijjaM girAhati, tate NaM sA kiDDAviyA jAva surUvA jAva vAmahattheNaM cillalagadappaNaM gaheUNa salaliyaM dappaNasaMkaMtabiMbaM saMdasie ya se dAhiNeNaM hattheNaM darisie pavararAyasIhe phuDa-visaya-visuddha-ribhiya-gaMbhIra-mahurabhaNiyA sA tesiM savvesiM patthivANaM ammApiUNaM vaMsa-satta-sAmattha-gotta-vikkaMtikaMti-bahuviha-Agama-mAhappa--rUva-jovvaNa-guNa--lAvarANa--kula-sIla-jANiyA kittaNaM karei 2 / paDhamaM tAva varAihapuMgavANaM dasadasAra-vIrapurisANaM telokabalavagANaM sattusaya-sahassamANAvamadagANaM bhavasiddhi-pavarapuMDarIyANaM cillalagANaM bala-bIreya-rUva-jovvaNa-guNaM lAvanna-kittiyA kittaNaM kareti, tato puNo uggaseNamAINaM jAyavANAM, bhaNati ya-sohaggarUvakalie varehi varapurisagaMdhahatthINaM 3 / jo hu te hoi hiyayadaiyo, tate NaM sA dovaI rAyavarakannagA bahUNaM rAyavara-sahassANaM majhamajjheNaM samaticchamANI 2 puvvakaya-NiyANeNaM coijamANI 2 jeNeva paMca paMDavA teNeva uvAgacchati 2 te paMcapaMDave teNaM dasaddhavarANeNaM kusumadANeNaM AveDhiya-pariveDhiyaM kareti 2 ttA evaM vayAsI-ee NaM mae paMca paMDavA variyA, tate NaM tesiM vAsudevapAmokkhANaM bahUNi rAyasahassANi mahayA 2 sadde NaM ugghosemANA 2 evaM vayaMti-suvariyaM khalu bho ! dovaie rAyavarakannAe 2 tikaTu sayaMvaramaMDavAyo paDinikkhamaMti 2 jeNeva sayA 2 zrAvAsA teNeva uvAgacchaMti, tate NaM dhaTTajjugaNe kumAre paMca paMDave dovatiM rAyavarakagaNaM ca cAugghaMTe Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAyasahassA paMcagahaM paMDavANa meM aNugiNA pattaye zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram :: adhyayanaM 16 ] [ 205 bAsarahaM durUhati 2 tA kaMpillapuraM majhamajheNaM jAva sayaM bhavaNaM aNupavisati 4 / tate NaM duvae rAyA paMca paMDave dovaI rAyavarakarANaM paTTayaM durUheti 2 seyApIehiM kalasehiM majjAveti 2 aggihAmaM kAraveti paMcarAhaM paMDavANaM dovatIe ya pANiggahaNaM karAvei, tate NaM se duvae rAyA dovatIe rAyavarakarANayAe imaM eyArUvaM pItidANaM dalayatI, taMjahA-aTTha hirarANakoDIyo jAva aTTha pesaNakArIyo dAsaceDIyo, arANaM ca vipulaM dhaNakaNaga jAva dalayati, tate NaM duvae. rAyA tAI vAsudevapAmokkhAI vipuleNaM asaNa 4 vatthagaMdha jAva paDivisajjeti 5 // sUtraM 126 // tate NaM se paMDU rAyo tesiM vAsudevapAmokkhANaM bahUNaM rAyasahassANaM karayala jAva evaM vayAsI-evaM khalu devANupiyA ! hatthiNAure nayare paMcarAhaM paMDavANaM dovatIe ya devIe kalANakare bhavissati taM tubbhe NaM devANuppiyA ! mamaM aNugirahamANA akAla-parihINaM (akAlae) samosaraha, tate NaM vAsudevapAmokkhA patteyaM 2 jAva pahArettha gamaNAe 1 / tate NaM se paMDurAyA koDubiyapurise saddAvei 2 evaM vayAsI-gacchaha NaM tumbhe devANuppiyA ! hatthiNAure paMcarAhaM paMDavANaM paMca pAsAyavaDisae kAreha abbhuggayamUsiya varANo jAva paDirUve 2 / tate NaM te koDubiyapurisA paDisugoMti jAva karAveMti, tate se paMDue paMcahiM paMDavehiM dovaIe devIe saddhiM hayagaya-saMparibuDe kaMpillapurAyo paDinikkhamai 2 jeNeva hatthiNAre teNeva uvAgae 3 / tate NaM se paMDurAyA tesiM vAsudevapAmokkhANaM zrAgamaNaM jANittA koDubiyapurise sadAvei 2 evaM vayAsI-gacchaha NaM tubbhe devANuppiyA ! hathiNAurassa nayarassa bahiyA vAsudevapAmokkhANaM bahUNaM rAyasahassANaM zrAvAse kAreha aNegakhaMbhasaya taheva jAva pacappiNaMti 4 / tate NaM te vAsudevapAmokkhA bahave rAyasahassA jeNeva hatthiNAure teNeva uvAgacchanti, tate NaM se paMDurAyA tesiM vAsudevapAmokkhANaM zrAgamaNaM jANittA haTTatu? rAhAe kayabalikamme Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 ] [ zrImadAMgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH jahA dupae jAva jahArihaM zrAvAse dalayati, tate NaM te vAsudevapAmukkhA bahave rAyasahassA jeNeva sayAI 2 zrAvAsAiM teNeva uvAgacchaMti taheva jAva viharaMti 5 / tate NaM se paDurAyA hatthiNAuraM NayaraM aNupavisati 2 koDa biyapurise sadAveti 2 evaM vayAsI-tubbhe NaM devANuppiyA ! viulaM asaNaM 4 taheva jAva uvaNeti, tate NaM te vAsudevapAmokkhA bahave rAyA gahAyA kayabalikammA taM vipulaM asaNaM 4 taheva jAva viharaMti, tate NaM se paMDurAyA paMca paMDave dovatiM ca deviM paTTayaM durUheti 2 sIyApIehiM kalasehiM rAhAveMti 2 kallANakAraM kareti 2 te vAsudevapAmokkhe bahave rAyasahasse vipuleNaM asaNa 4 puSphavattheNaM sakAreti samANeti jAva paDivisajjeti, tate NaM tAI vAsudevapAmokkhAiM bahuhiM jAva paDigayAti // sUtraM 127 // tate NaM te paMca paMDayA dovatIe devIe saddhiM gheto aMteura-pariyAla saddhiM kallAkaliM vAraMvAreNaM yorAlAti bhogabhogAiM jAva viharati 1 / tate NaM se paMDU rAyA annayA kayAI paMcahiM paMDavehiM koMtIe devIe dovatIe devIe ya saddhiM aMto aMteurapariyAla saddhiM saMparibuDe sIhAsaNa-varagate yAvi viharati 2 / imaM ca NaM kacchullaNArae daMsaNeNaM aibhadae viNIe aMto 2 ya kalusahiyae majjhatthovasthie ya allINa-soma-piyadaMsaNe surUve amailasagala-parihie kAlamiya-camma-uttarAsaMga-raiyavatthe(cche) darADa-kamaNDalu-hatthe jaDAmauDa-dittasirae janovaiya-gaNettiya muMjamehala-vAgaladhare hatthakaya-kacchabhIe piyagaMdhabve dharaNi-goyara-pahANe saMvaraNAvaraNa-aovayaNa-uppayaNilesaNIsu ya saMkAmaNi-abhiyoga-parANatti-gamaNI-thaMbhaNIsu ya bahusu vijAharIsu vijjAsu vissuyajase iTTe rAmassa ya kesavassa ya pajjunna-paIva-saMba-aniruddha-NisaDhaummuya-sAraNagaya-sumuha-dummuhAtINa jAyavANaM adbhuTThANa kumArakoDINaM hiyayadaie saMthavae kalaha-juddha-kolAhalappie bhaMDaNAbhilAsI . bahusu ya samara-saya-saMparAesu daMsaNarae samaMtayo kalahaM sadakkhiNaM aNugavesamANe Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAMdharmakathAGga-sUtram :: adhyayanaM 16 ] [ 207 asamAhikare dasAra-varavIra-purisa-tiloka-balavagANaM AmateUNa taM bhagavatI eka(saMkA)maNiM gagaNa-gamaNadacchaM uppaiyo gagaNa-mabhilaMghayaMto gAmAgara. nagara-kheDa-kabaDa-maDaMba-doNamuha-paTTaNa-saMvA(bA)hasahassamaMDiyaM thimiyameiNItalaM vasuhaM poloiMto rammaM hatthiNAraM uvAgae paMDurAyabhavaNaMsi aivegeNa samo. vaie 3 / tate NaM se paMDurAyA kacchulla-nArayaM ejamANaM pAsati 2 paMcahiM paMDavehiM kutIe ya devIe saddhiM grAsaNAto abhuTThati 2 kacchullanArayaM sattaTThapayAI paccuggacchai 2 tikkhutto pAyAhiNa-payAhiNaM kareti 2 vaMdati NamaMsati mahariheNaM yAsaNeNaM uvaNimaMteti, tate NaM se kacchullanArae udaga-pariphosiyAe dabbhovaripaJcatthuyAe bhisiyAe NisIyati 2 paMDurAyaM rajje jAvaM aMteure ya kusalodaMtaM pucchai, tate NaM se paMDurAyA koMtIdevI paMca ya paMDavA kacchullaNArayaM zrAdaMti jAva pajjuvAsaMti, tae NaM sA dobaI kacchullanArayaM assaMjayaM avirayaM apaDihaya-pacakkhAya-pAvakammaMtikaTTu no thADhAti no pariyANai no abbhuTThati no pajjuvAsati 4 // sUtraM 128 // tate NaM tassa kacchulla-NArayassa imeyArUve abhatthira ciMtie patthie maNogae saMkappe samuppajitthA-graho NaM dovatI devI rUveNaM jAva lAvarANeNa ya paMcahiM paMDavehiM aNubaddhA samANI mamaM NoM ADhAti jAva no pajjuvAsai, taM seyaM khalu mama dovatIe devIe vippiyaM karittaettikaTu evaM saMpeheti 2 paMDyarAyaM zrApucchai 2 uppayaNiM vijjaM AvAheti 2 tAe ukiTThAe jAva vijAharagaIe lavaNasamudda majhamajjheNaM purasthAbhimuhe vIivatiuM payatte yAvi hotthA 1 / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM dhAyaisaMDe dIve purathimaddha-dAhiNaDDhabharahavAse aparakaMkA NAmaM rAyahANI hotthA, tate NaM amarakaMkAe rAyahANIe paumaNAbhe NAmaM rAyA hotthA mahayA himavaMta. vagaNayo, tassa NaM paumanAbhassa rano satta devIsayAti zrorohe hotthA, tassa NaM paumanAbhassa ragaNo sunAbhe nAma putte jubarAyA yAvi hotthA, tate NaM se Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 ] [ zrImaMdAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH paumaNAbhe rAyA to aMteuraMsi orohasaMparibuDe siMhAsaNavaragae viharati, 2 / tae NaM se kacchullaNArae jeNeva amarakaMkA rAyahANI jeNeva paumanAhassa bhavaNe teNeva uvAgacchati 2 paumanAbhassa rano bhavaNaMsi jhattiM vegeNaM samovaie, tate NaM se paumanAbhe rAyA kacchullaM nArayaM ejamANaM pAsati 2 zrAsaNAto abhuTThati 2 aggheNaM jAra grAsaNeNaM uvaNimaMteti 3 / tae NaM se kacchulanArae udaya-pariphosiyAe dabhovari-paJcatthuyAte bhisiyAe nisIyai jAva kusalodaMtaM zrApucchai, tate NaM se paumanAbhe rAyA Niyag2azrorohe jAyavimhae kacchullaNArayaM evaM vayAsI-tubhaM devANuppiyA ! bahUNi gAmANi jAva gehAtiM aNupavisasi, taM asthi yAiM te kahici devANuppiyA! erisae yorohe diTThapubve jArisae NaM mama yorohe ? 4 / tate NaM se kacchullanArae paumanAbheNaM ranA evaM vutte samANe IsiM vihasiyaM karei 2 evaM vayAsI-sarise NaM tumaM paumaNAbhA ! tassa agaDadadurassa, ke NaM devANuppiyA ! se agaDadadure ?, evaM jahA malliNAe evaM khalu devANuppiyA ! jaMbaddIve 2 bhArahe vAse hathiNAure dupayassa rarANo dhUyA cUlaNIe devIe attayA paMDussa surAhA paMcarAhaM paMDavANaM bhAriyA dovatI devI. sveNa ya jAva ukiTThasarIrA dovaIe NaM devIe chinnassavi pAyaMguTTayassa ayaM tava aorohe satimapi kalaM Na agdhatittikaTu, paumaNAbhaM yApucchati 2 jAva paDigae 2, 5 / tate NaM se paumanAbhe rAyA kacchullanArayassa aMtie eyama8 socA Nisamma dovatIe devIe rUve ya 3. mucchie 4 dovaIe ajjhovavanne jeNeva posahasAlA teNeva uvagacchati 2 posahasAlaM jAva puvvasaMgatiyaM devaM evaM vayAsI-evaM khalu devANuppiyA ! jaMbuddIve 2 bhArahe vAse hatthiNAure jova sarIrA taM icchAmi NaM devANuppiyA ! dovatI devIM ihamANiyaM, tate NaM puvvasaMgatie deve paumanAbhaM evaM vayAsI-no khalu devANuppiyA ! eyaM bhUyaM vA bhava vA bhavissaM vA jagaNaM dovatI devI paMca paMDave mottUNa anneNaM puriseNaM Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram / adhyayanaM 16 ] [209 saddhiM orAlAti jAva viharissati, tahAviya NaM ahaM tava piyaTTatayAe dovatI deviM ihaM havvamANemittikaTu paumaNAbhaM zrApucchai 2 tAe ukkiTThAe jAva lavaNasamudda majjhamajjheNaM jeNeva hatthiNAure Nayare teNeva pahArettha gamaNAe 6 / teNaM kAleNaM 2 hatthiNAure juhiDille rAyA dovatIe saddhiM uppiM zrAgAsatalaMsi suhapasutte yAvi hotthA, tae NaM se puvasaMgatie deve jeNeva juhiDille rAyA jeNeva dovatI devI teNeva uvAgacchati 2 dovatIe devIe yosovaNiyaM dalayai 2 dovatiM deviM girAhai 2 tAe ukiTThAe jAva jeNeva amarakaMkA jeNeva paumaNAbhassa bhavaNe teNeva uvAgacchati 2 paumaNAbhassa bhavaNaMsi asogavaNiyAe dovati devI ThAvei 2 zrosovaNiM avaharati 2 jeNeva paumaNAbhe teNeva uvAgacchati 2 evaM vayAsI-esa NaM devANuppiyA! mae hathiNAurAyo dovatI iha havvamANIyA tava asogavaNiyAe ciTThati, ato paraM tumaM jANasittika? jAmeva disiM pAubbhUe tAmeva disiM paDigae 7 / tate NaM sA dovaI devI tatoM muhuttarassa paDibuddhA samANI taM bhavaNaM asogavaNiyaM ca apaJcabhijANamANI evaM kyAsI-no khalu amhaM ese sae bhavaNe, No khalu esA amhaM samA asogavaNiyA, taM Na Najati NaM ahaM keNaI deveNa vA dANaveNa vA kiMpuriseNa vA kinnareNa vA mahorageNa vA gaMdhabveNa vA annassa rarANo asogavaNiyaM sAhariyattikaTu yohayamaNa. saMkappA jAva jhiyAyati = ! tate raNaM se paumaNAbhe rAyA gahAe jAva savvAlaMkArabhUsie aMteura-pariyAla-saMparikhuDe jeNeva asogavaNiyA jeNeva dovatI devI teNeva uvAgacchati 2 dovatI devI zrohaya-maNasaMkappAM jAva jhiyAyamANI pAsati 2 tA evaM vayAsI-kirANaM tumaM devANuppiyA ! yohaya jAva jhiyAhi ?, evaM khalu tumaM devANuppiyA ! mama puvvasaMgatieNaM deveNaM jaMbuddIvAyo 2 bhArahAyo vAsAyo hatthiNApurAyo nayarAyo juhiTThilassa ragaNo bhavaNAyo sAhariyA taM mA NaM tumaM devANuppiyA ! yohayamaNasaMkappA Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH : caturtho vibhAgaH jAva jhiyAhi, tumaM mae saddhiM vipulAI bhogabhogAI bhujamANI viharAhi 1 / tate NaM sA dovatI devI paumaNAbhaM evaM vayAsI-evaM khalu devANuppiyA ! jaMbuddIve 2 bhArahe vAse bAravatie NayarIe karAhe NAmaM vAsudeve mamappiyabhAue parivasati, taM jati NaM se charAhaM mAsANaM mamaM kUvaM no havvamAgacchai tate NaM ahaM devANuppiyA ! jaM tumaM padasi tassa prANA-aovAyavayaNa-Nida se ciTThissAmi, tate NaM se paume dovatIe eyamaTTha paDisuNettA 2 dovatiM deviM karANaMteure Thaveti, tate NaM sA dovatI devI chaTuMchaTTeNaM anikkhitteNaM yAyaMbila-pariggahieNaM tavokammeNaM appANaM bhAvamANI viharati 10 // sUtraM 126 // tate NaM se juhuTille rAyA tayo muhuttetarasta paDibuddhe samANe dovatiM devi pAse yapAsamANo sayaNijjAyo u?i 2 tA doktIe devIe savayo samaMtA maggaNagavesaNaM karei 2 ttA dovatIe devIe katthai suI vA khuiM vA pattiM vA alabhamANe jeNeva paMDurAyA teNeva uvAgacchati 2 tA paMDurAyaM evaM vayAsI-evaM khalu tAyo ! mamaM aAgAsatalagaMsi pasu. ttassa pAsAto dovatI devI NaM gajati keNai deveNa vA dANaveNa vA kinareNa vA mahorageNa vA gaMvavveNa vA hiyA vA NIyA vA avakkhittA vA ?, icchAmi NaM tAyo ! doktIe devIe sabbato samaMtA maMggaNagavesaNaM kayaM 1 / tate NaM se paMDurAyA koDubirapurise. saddAvei 2 evaM vayAsIgacchaha NaM tumbhe devANuppiyA ! hatyiNAure nayare siMghADaga-tiya-caukkacacara-mahApahapahesu mahayA 2 saddaNaM uggosemANA 2 evaM vayAsI-evaM khalu devANuppiyA ! juhiTThilassa ragaNo zrAgAsatalagaMsi suhapasuttassa pAsAto dovatI devI Na Najati keNai deveNa vA dANaveNa vA kiMpuriseNa vA kinnareNa vA mahorageNa vA gaMdhavveNa vA hiyA vA nIyA vA avakkhittA vA, taM jo NaM devANuppiyA ! dovatIe devIe suti vA jAva pavittiM vA parikaheti tassa NaM paMDurAyA viulaM atthasaMpayANaM dANaM dalayatittikaTu Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIjJAtAdharmakathAja-sUtram / adhyayanaM 16 ] [211 ghosaNaM ghosAveha 2 eyamANattiyaM paJcappiNaha 2 / tate NaM te koDubiyapurisA jAva paJcappiNaMti, tave NaM se paMDU rAyA dovatIe devIe katthati suI vA jAva alabhamANe koMtI devIM sadAveti 2 evaM vayAsI-gacchaha NaM tuma devANuppiyA ! bAravati NayariM karAhassa vAsudevassa eyama8 Nivedehi, karAhe NaM paraM vAsudeve dovatIe maggaNagavesaNaM karejA, annahA na najai dovatIe devIe sutI vA khurtI vA pavattIM vA upalabhejA 3 / tate NaM sA koMtI devI paMDurarANA evaM vuttA samANI jAva paGisuNei 2 rAhAyA kayabalikammA hathikhaMdhavaragayA hatthiNAuraM majhamajjheNaM Niggacchai 2 kurujaNavayaM majhamajheNaM jeNeva suraTujaNavae jeNeva bAravatI NayarI jeNeva aggujANe teNeva uvAgacchati 2 hatthikhaMdhAgo pacoruhati 2 koMDubiyapurise sadAvei 2 evaM vayAsI-gacchaha NaM tumbhe devANuppiyA ! jeNeva bAravaI NayariM bAravatiNayariM aNupavisaha 2 karAhaM vAsudevaM karayala jAva evaM vayaha-evaM khalu sAmI ! tumbhaM piucchA koMtI devI hatthiNAurAyo nayarAyo iha havvamAgayA tubbhaM daMsaNaM kaMkhati, tate NaM te koDubiyapurisA jAva kaheMti 4 / tate NaM karAhe vAsudeve koDubiyapurisANaM aMtie socA Nisamma hathikhaMdhavaragae hayagaya bAravatIe ya majhamajjheNaM jeNeva koMtI devI teNeva uvAgacchati 2 hatthikhaMdhAto pacoruhati 2 koMtIe devIe pAyaggahaNaM kareti 2 koMtIe devIe saddhiM hatthikhadhaM durUhati 2 bAravatIe NayarIe majhamajjheNaM jeNeva sae gihe teNeva uvAgacchati 2 sayaM gihaM aNupavisati 5 / tate NaM se karahe vAsudeve koMtI deviM rAhAyaM kayabalikamma jimiya-bhuttuttarAgayaM jAva suhAsaNavaragayaM evaM vayAsI-saMdisau piucchA ! kimAgamahApoyaNaM ?, tate NaM sA koMtI devI karAhaM vAsudevaM evaM vayAsI-evaM khalu puttA ! hasthimAure gAyare juhiTThilassa zrAgAsatale muhapasuttassa pAsAyo dovatI devI Na Najati keNai avahiyA jAva avakkhittA vA, taM icchAmi NaM puttA ! Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pADA vAsudeve koDa jihA paMDU tahA pAyA aMto aMte 212 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAga: dovatIe devIe maggaNagavesaNaM kayaM 6 / tate NaM se karAhe vAsudeve koMtI piucchi evaM vayAsI-jaM Navara piucchA : dovatI devIe. kathai suI vA jAva labhAmi to NaM ahaM pAyAlAyo vA bhavaNAyo vA zraddhabharahAyo vA samaMtayo dovatiM sAhatthiM uvaNemittika? koMtI piutthi(cchiM) sakAreti sammANeti jAva paDivisajjeti, tate NaM sA koMtI devI karAheNaM vAsudeveNaM paDivisajjiyA samANI jAmeva disiMpAunbhUyA tAmeva disi paDigayA 7 / tate NaM se karAhe vAsudeve koDa biyapurise sahAvei 2 evaM vayAsI-gacchaha NaM tubbhe devANuppiyA ! bAravati evaM jahA paMDU tahA ghosaNaM ghosAveti jAva paJcappiNaMti, paMDussa jahA, tate NaM se karAhe vAsudeve annayA aMto aMteuragae borohe jAva viharati, imaM ca NaM kacchullae jAva samovaie jAva NisIittA karAhaM vAsudevaM kusalodaMtaM pucchai = / tate NaM se karAhe vAsudeve kacchullaM evaM vayAsI-tuma NaM devANuppiyA ! bahRNi gAmA jAva aNupavisasi, taM atthi yAI te kahiMvi dovatIe devIe sutI vA jAva uvaladdhA ?, tate NaM se kacchulle karAhaM vAsudevaM evaM vayAsI-evaM khalu devANuppiyA ! annayA dhAyatIsaMDe dIve purasthimaddhaM dAhiNaDDa-bharahavAsaM avarakaMkA-rAyahANiM gae, tattha NaM mae paumanAbhassa ranno bhavaNaMsi dovatI devI jArisiyA diTThapuvvA yAvi hotthA, tate NaM karAhe vAsudeve kacchullaM evaM vayAsI-tubhaM ceva NaM devANuppiyA ! evaM pubbakamma, tate NaM se kacchulanArae karAheNaM vAsudeveNaM evaM vutte samANe uppayaNiM vijja AvAheti 2 jAmeva disiM pAubbhUe tAmeva disi paDigae 1 / tate NaM se karAhe bAbudeve dvayaM sahAvei 2 evaM vayAsI-gacchaha NaM tumaM devANuppiyA ! hathiNAraM paMDussa ranno eyamaTTha nivedehi-evaM khalu devANuppiyA ! dhAyaisaMDe. dIve puricchamaddhe avarakaMkAe rAyahANIe paumaNAbha-bhavaNaMsi doksIe devIe pauttI uvaladdhA, taM gacchaMtu paMca paMDavA cAuraMgiNIe seNAe saddhiM saMparikhuDA purathimaveyAlIe Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIdharmakajJAtAthAGga-sUtram / adhyayanaM 16 ] [ 213 mama paDivAlemANA ciTTatu, tate NaM se dUra jAva bhaNati, paDivAlemANA ciTTaha, tevi jAva ciTThAMti, tate NaM se karAhe vAsudeve koDabiyapurise sadAvei 2 tA evaM vayAsI-gacchaha NaM tumbhe devANuppiyA ! sannAhiyaM bheri tADeha, tevi tAleMti, tate NaM tIse sarANAhiyAe bherIe saha socA samudavijaya-pAmokkhA dasadasArA jAva chapparANaM balavayasAhassIyo sannaddhabaddha jAva gahiyAuhapaharaNA appegatiyA hayagapA gayagayA jAva vaggurAparikkhittA jeNeva sabhA sudhammA jeNeva karAhe vAsudeve teNeva uvAgacchati 2 karayala jAva baddhAti 10 / tate NaM karAhe vAsudeve hatthikhaMdhavaragae sakoreMTa-malladAmeNaM chatteNaM dharijamANeNaM seyavara-cAmarAhiM uddhRbvamANIhiM hayagayaraha-pavarajoha-kaliyAe cAuraMgiNIe seNAe saddhiM saMparibuDe mahayA bhaDa-caDagara-pahakareNaM bAravatI NayarI majhamajheNaM Niggacchati, jeNeva purasthimaveyAlI teNeva uvAgacchati 2 paMcahiM paMDavehiM saddhiM egayo milai 2 khaMdhAvAraNivesaM kareti 2 posahasAlaM aNupavisati 2 suTThiyaM devaM maNasi karemANe 2 ciTThati, nate NaM karAhassa vAsudevassa aTThamabhattaMsi pariNamamANaMsi suTTiyo aAgato, bhaNa devANuppiyA ! jaM mae kAyavvaM 11 / tate NaM se karAhe vAsudeve suTTiyaM evaM vayAsI-evaM khalu devANuppiyA ! dovatI devI jAva paumanAbhassa bhavaNaMsi sAhariyA tarANaM tumaM devANuppiyA / mama paMcahiM paMDavehiM saddhiM appachaTThassa charAhaM rahANaM lavaNasamudde maggaM viyarehi, jagaNaM ahaM amarakaMkArAyahANI dovatIe kUvaM gacchAmi 12 / tate NaM se suTie deve karAhaM vAsudevaM evaM vayAsI-kirAhaM devANuppiyA ! jahA ceva paumaNAbhassa rano puvvasaMgatieNaM deveNaM dovatI jAva saMhariyA tahA ceva dovatiM devi dhAyatI-saMDAyo dIvAyo bhArahAyo jAva hatthiNApuraM sAharAmi, udAhu paumaNAbhaM rAyaM sapurabalavAhaNaM lavaNasamudde pakkhivAmi ?, tate NaM karAhe vAsudeve suTTiyaM devaM evaM vayAsI-mA NaM tumaM devANuppiyA ! Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214] [ zrImadAgamasudhAsindhuH caturtho vibhAgaH jAva sAharAhi tumaM NaM devANuppiyA ! lavaNasamudde appachaTThassa charAha rahANaM maggaM viyarAhi, sayameva NaM ahaM dovatIe kUvaM gacchAmi 13 / tae NaM se suTie deve karAhaM vAsudevaM evaM vayAsI-evaM hou, paMcahiM paMDavehiM saddhiM appachaTThassa charAhaM rahANaM lavaNasamudde maggaM vitarati, tate NaM se karAhe vAsudeve cAuraMgiNIsenAM paDivisajjeti 2 paMcahiM paMDavehiM saddhiM appacha? chahiM rahehiM lavaNasamudda majhamajjheNaM vItIvayati 2 jeNeva amarakaMkA rAyahANI jeNeva amarakaMkAe aggujANe teNeva uvAgacchai 2 rahaM Thavei 2 dAsyaM sArahiM sadAveti evaM vayAsI-gacchaha NaM tumaM devANuppiyA ! amarakaMkArAyahANI aNupavisAhi 2 paumaNAbhassa rarANo vAmeNaM pAeNaM pAyapIDhaM akamittA kutaggeNaM lehaM paNAmehi tivaliyaM bhiuDi NiDAle sAhaTu Asurutte ru? kuddhe kuvie caMDikie evaM vayAmI-haM bho paumaNAhA ! apatthiyAtthiyA duraMtapaMtalakkhaNA hINapunnacAuddasA sirIhiridhIparivajiyA aja Na bhavasi kinnaM tumaM Na yANAsi karAhassa vAsudevassa bhagiNiM dovatiM devi ihaM havvaM prANamANe ?, taM eyamavi gae paJcappiNAhi NaM tumaM dovatiM deviM karAhasma vAsudevassa ahava NaM juddhasajje NiggacchAhi, esa NaM karAhe vAsudeva paMcahiM paMDavehiM appacha? dovatIdevIe kUvaM havvamAgae 14 / tate NaM se dArue sArahI karAheNaM vAsudeveNaM evaM vutte samANe haTTatuTTe jAva paDisuNei 2 amarakaMkArAyahANaM aNupavisati 2 jeNeva paumanAhe teNeva uvAgacchati 2 karayala jAva vaddhAvettA evaM vayAsI-esa NaM sAmI ! mama viNayapaDivittI, imA annA mama sAmissa samuhANattittikaTTu prAsurutte vAmapAeNaM pAyapIDhaM aNukkamati 2 kotaggeNaM lehaM paNAmati 2 tA jAva kUvaM havvamAgae 15 / tate NaM se paumaNAme dAruNeNaM sArahiNA evaM vutte samANe trAsurutte tivaliM bhiuDiM niDAle sAhamu evaM vayAsI-No appi Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathA-sUtram / / adhyayanaM 16 ] [ 215 NAmi NaM ahaM devANuppiyA ! karAhassa vAsudevassa dovati, esa NaM ahaM sayameva jujjhasajo NiggacchAmittikaTu dAsyaM sArahiM evaM vayAsI-kevalaM bho / rAyasatthesu dUye avajjhattikaTu asakAriya asammANiya avadAreNaM NicchubhAveti 16 / tate NaM se dArue sArahI paumaNAbheNaM asakAriya jAva NicchUDhe samANe jeNeva karAhe vAsudeve teNeva uvAgacchati 2 karayala jAva karAhaM jAva evaM vayAsI-evaM khalu ahaM sAmI ! tubhaM vayaNeNaM jAva NicchubhAveti, tate NaM se paumaNAbhe balavAuyaM sadAveti 2 evaM vayAsIkhippAmeva bho devANuppiyA ! grAbhisekkaM hatthirayaNaM paDikappeha, tayANaMtaraM ca NaM cheyAyariya-uvadesamai-vikappaNAvigappehiM jAva uvaNeti, tate NaM se paumanAhe sannaddha-hatthikhaMdhavaragaye abhiseyaM0 dUrUhati 2 hayagaya jeNeva karAhe vAsudeve teNeva pahorastha gamaNAe 17 / tate NaM se karAhe vAsudeve paumaNAbhaM rAyANaM ejamANaM pAsati 2 te paMca paMDave evaM vayAsI-haM bho dAragA ! kinnaM tumbhe paumanAbheNaM saddhiM jujhihiha uyAhu pecchihiha ?, tate NaM te paMca paMDavA karAhaM vAsudevaM evaM vayAsI-amhe NaM sAmI ! jujhAmo tumbhe pecchaha, tate NaM paMca paMDave sarANaddha jAva paharaNA rahe durUhaMti 2 jeNeva paumanAbhe rAyA teNeva ugacchaMti 2 evaM vayAsI-amhe paumaNAbhe vA rAyattikaTaTu paumanAbheNaM saddhiM saMpalaggA yAvi hotthA, tate NaM se paumanAbhe rAyA te paMca paMDave khippAmeva hayamahiya-pavara-vivaDiyacindha-ddhaya-paDAgA jAva dilodisi paDisehetitti 18 / tate NaM te paMca paMDavA paumanAbheNaM ranA hayamahiyapavaravivaDiya jAva paDisehiyA samANA atthAmA jAva adhAraNijattikaTu jeNeva karAhe vAsudeve teNeva uvAgacchaMti tate NaM se karAhe vAsudeve te paMca paMDave evaM vayAsI-kaharANaM tume devANuppiyA ! paumaNAbhaNa rannA saddhiM saMpalaggA ?, tate NaM te paMca paMDavA kaNhaM vAsudeva evaM vayAsI-evaM khalu devANuppiyA ! amhe tubbhehiM abbhaNunAyA Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH samANA sannaddha jAva gahiyAuhapaharaNA rahe durUhAmo 2 jeNeva paumanAbhe jAva paDiseheti 11 / tate NaM se karAhe vAsudeve te paMca paMDave evaM vayAsI-jati NaM tubbhe devANuppiyA ! evaM vayaMtA amhe No paumanAme rAyattikaTTu paumenAbheNaM saddhiM saMpalaggaMtA to NaM tumbhe No paumaNAhe hayamahiyapavara jAva paDisehiyA, taM pecchaha gAM tubbhe devANuppiyA! ahaM no paumaNAbhe rAyattikaTTu paumanAbheNaM snA saddhiM jujjhAmi, rahaM durUhati 2 jeNeva eumanAbhe rAyA teNeva uvAgacchati 2 seyaM gokhIrahAradhavalaM taNa-solliya-siMduvAra-kudeMdu-sannigAsaM niyayabalassa harisajaNaNaM riusegaNaviNAsakaraM paMcavarANaM saMkhaM parAmusati 2 muhavAyapariyaM kareti, tate NaM tassa paumaNAhamma teNaM saMkhasadeNaM balatibhAe hate jAva paDisehie, tate NaM se karAhe vAsudeve dhaNu parAmusati veDho, dhaNu pUreti 2 ghaNusa kareti, tate NaM tassa paumanAbhassa docce balatibhAe teNaM dhaNusaheNaM hayamahiya jAva paDisehie 20 / tate NaM se paumaNAbhe rAyA tibhAga-balAvasese atthAme abale avIrie aparisakAra-parakamme adhAraNijjattikaTTu sigdhaM turiyaM jeNeva amarakaMkA teNeva uvAgacchati 2 amarakaMkaM rAyahANiM agmupavisati 2 dArAtiM piheti 2 rohasajje ciTThati 21 / tate raNaM se karAhe vAsudeve jeNava amarakaMkA teNeva uvAgacchati 2 rahaM Thaveti 2 rahAto paJcorUhati 2 veubviya-samugghAeNaM samohaNati, egaM mahaM NarasIharUvaM viuvvati 2 mahayA 2 saddaNaM pAdadadariyaM kareti, tate NaM se karAheNaM vAsudeveNaM mahayA 2 saddeNaM pAdadaddaraeNaM kaeNaM samAreNaM amarakaMkA rAyahANI saMbhagga-pAgAra-gopurATTAlaya-cariya-toraNa-palhatthiya-pavara-bhavaNa-sirigharA sarassarassa dharaNiyale sannivaiyA, tate NaM se paumaNAbhe rAyA amarakaMkaM rAyahANiM saMbhagga jAva pAsittA bhIe dovatiM devi saraNaM uveti, tate NaM sA dovaI devI paumanAbhaM rAyaM evaM vayAsI-kiraNaM tumaM devANuppiyA ! Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram / / adhyayanaM 16 ] [ 217 na jANasi karAhassa vAsudevassa uttamapurisassa vippiyaM karemANe mamaM iha havvamANesi, taM evamavi gae gacchaha NaM tumaM devANuppiyA ! rAhAya ullapaDasADae avacUlagavatthaNiyatthe aMteura-pariyAla-saMparivuDe aggAiM varAI rayaNAI gahAya mamaM purato kAuM karAhaM vAsudevaM karayalapAyapaDie saraNaM uvehi, paNivaiya-vacchalA NaM devANuppiyA ! uttamapurisA, tate NaM se paumanAbhe dovatIe devIe eyama4 paDisuNeti 2 rAhAe jAra saraNaM uveti 2 karayala jAva evaM vayAsI-diTThA NaM devANuppiyANaM iDDI jAva parakame taM khAmemi NaM devANuppiyA! jAva khamaMtu NaM jAva NAhaM bhujo 2 evaMkaraNayAettikaTu paMjalivuDe pAyavaDie karAhassa vAsudevassa dovatiM devi sAhatthiM uvaNeti 22 / tate NaM se karAhe vAsudeve paumaNAbhaM evaM vayAsIhaM bho paumaNAbhA! appatthiyapatthiyA 4 kirANaM tumaM Na jANasi mama bhagiNi dovatI devIM iha havvamANamANe ? taM evamavi gae Nasthi te mamAhito iyANiM bhayamasthittikaTu paumaNAbhaM paDivisajjeti, dovati deviM girAhati 2 rahaM durUheti 2 jeNeva paMca paMDave teNeva uvAgacchati 2 paMcarAhaM paMDavANaM dovatiM deviM sAhatthi uvaNeti, tate NaM se karAhe paMcahiM paMDavehiM saddhiM appacha? chahiM rahehiM lavaNasamudda majhamajjhaNaM jeNeva jaMbuddIce 2 jeNeva bhArahe vAse teNeva pahAretya gamaNAe 23 // sUtraM 130 // . ... te NaM kAle NaM 2 dhAyatisaMDe dIve puracchimaddhe bhArahe vAse caMpA NAmaM NayarI hotthA, purANabhadde cetie, tattha NaM caMpAe nayarIe kavile NAmaM vAsudeve rAyA hotthA, mahayA himavaMta-mahaMta-malaya-maMdara-mahiMdasAre jAva pasaMtaDiMba-DamaraM rajjaM pasAsemANe viharati, varANayo 1 / teNaM kAleNaM 2 muNisuvvae yarahA caMpAe purANabhadde samosaDhe, kapile vAsudeve dhambhaM suNeti, tate NaM se kavile vAsudeve muNisuvvayassa arahato. dhamma suNemANe karAhassa vAsudevassa saMkhasaha suNeti 2 / tate NaM tassa kavilassa Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH vAsudevassa imeyArUve abhatthie samuppajitthA-kiM marANe dhAyaisaMDe dIve bhArahe vAse docce vAsudeve samupparANe ? jassa NaM ayaM saMkhasadde mamaMpiva muhavAyapUrite viyaMbhati, kavile vAsudeve sadAti suNei, muNisubvae arahA kavilaM vAsudevaM evaM vayAsI-se guNaM te kavilA vAsudevA ! mama aMtie dhammaM NisAmemANassa saMkhasaha prAkariNattA imeyArUve abhatthie-kiM manne jAva viyaMbhai, se gUNaM kavilA vAsudevA ! ayama? sama? ?, haMtA ! atthi, no khalu kavilA ! evaM bhUyaM vA 3 janna ege khette ege juge ege samae duve arahaMtA vA cakavaTTI vA baladevA vA vAsudevA vA uppajiMsu uppajiti uppajissaMti vA, evaM khalu vAsudevA ! jaMbuddIvAyo bhArahAyo vAsAyo hathiNAuraNayarAyo paMDussa rarANo surAhA paMcarAhaM paMDavANaM bhAriyA dovatI devI tava paumanAbhassa rarANo puvvasaMgatieNaM deveNaM amarakaMkANayariM sAhariyA, tate NaM se karAhe vAsudeve paMcahiM paMDavehiM saddhiM appacha? chahiM rahehiM amarakaMkaM rAyahANi dovatIe devIe kUvaM havvamAgae, tate NaM. tassa karAhassa vAsudevassa paumaNAbheNaM ragaNA saddhiM saMgAma saMgAmemANassa ayaM saMkhasadde tava muhavAyapUrite iva iTTe kaMte iheva viyaMbhati 2 / tae NaM se kavile vAsudeve muNisubbayaM vaMdati 2 evaM vayAsI-gacchAmi NaM ahaM bhaMte ! karAhaM vAsudevaM uttamapurisaM sarisapurisaM pAsAmi, tae NaM muNisuvvae arahA kavilaM vAsudevaM evaM vayAsI-no khalu devANuppiyA ! evaM bhUyaM vA 3 jarANAM arahatA vA arahataM pAsaMti cakavaTTI vA cakavaSTuiM pAsaMti baladevA vA baladevaM pAsaMti vAsudevA vA vAsudevaM pAsaMti, tahaviya NaM tumaM karAhassa vAsudevassa lavaNasamuddamajhamajjheNAM vItivayamANassa seyApIyAI dhayaggAti pAsihisi 3 / tate NaM se kavile vAsudeve muNisubvayaM vadati 2 hatthikhaMdhaM durUhati 2 siggha 2 jeNeva velAule teNeva uvAgacchati 2 karAhassa vAsudevassa lavaNasamudda majhamajheNaM vItivayamANassa seyApIyAhiM Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrInAtAdharmakathAGga-sUtram :: adhyayanaM 16 ] [ 216 dhayaggAtiM pAsati 2 evaM vayai-esa NaM mama sarisapurise uttamapurise karAhe vAsudeve lavaNasamuha majjhamajjheNaM vItIvayatittikaTTu paMcayannaM saMkhaM parAmusati muhavAyapUriyaM kareti, tate NaM se karAhe vAsudeve kavilassa vAsudevassa saMkhasaha prAyanneti 2 paMcayannaM jAva pariyaM kareti, tate NaM dovi vAsudevA saMkhasaddamAmAyAriM kareti, tate NaM se kavile vAsudeve jeNeva amarakaMkA teNeva uvAgacchati 2 amarakaMka rAyahANiM saMbhaggatoraNAM jAva pAsati 2 paumaNAbhaM evaM vayAsI-kinnaM devANuppiyA ! esA amarakaMkA saMbhagga jAva sannivaiyA ?, tate NaM se paumaNAhe kavilaM vAsudevaM evaM vayAsI-evaM khalu sAmI ! jaMbuddIvAyo dIvAyo bhArahAyo vAsAyo iha havvamAgamma karAheNaM vAsudeveNaM tumbhe paribhRya amarakaMko jAva sannivADiyA 4 / tate NaM se kavile vAsudeve paumaNAhassa aMtie eyamaTuM socA paumaNAhaM evaM vayAsI-haM bho ! paumaNAbhA ! apatthiyapatthiyA kinnaM tuma na jANasi mama sarisapurisassa karAhassa vAsudevassa vippiyaM karemANe ?, zrAsurutte jAva paumaNAhaM NivvisayaM zrANaveti, paumaNAhassa puttaM amarakaMkArAyahANIe mahayA 2 rAyAbhiseeNaM abhisiMcati jAva paDigate 5 // sUtraM 131 // tate NaM se karAhe vAsudeve lavaNasamudda majhamajhaNaM vItivayati, te paMca paMDave evaM vayAsI-gacchaha NaM tubbhe devANuppiyA ! gaMgAmahAnadi uttaraha jAva tAva ahaM suTThiyaM lavaNAhivaI pAsAmi 1 / tate NaM te paMca paMDyA karAheNaM vAsudeveNaM evaM vuttA samANA jeNeva gaMgAmahAnadI teNeva uvAgacchaMti 2 egaTThiyAe NAvAe maggaNagavesaNaM kareMti 2 egaTTiyAe nAvAe gaMgAmahAnadi uttaraMti 2 aNNamaraNaM evaM vayanti-pahU NaM devANuppiyA ! karAhe vAsudeve gaMgAmahANadiM bAhAhiM uttarittae udAhu No pabhU uttarittaettikaTu egaTThiyAyo nAvAyo meti 2 karAhaM vAsudevaM paDivAlemANA 2 ciTThati 2 / tate NaM se karAhe vAsudeve suTTiyaM lavaNAhi Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH vaI pAsati 2 jeNeva gaMgA mahANadI teNeva uvAgacchati 2 egaTTiyAe savvayo samaMtA maggaNagavesaNaM kareti 2 egaTThiyaM apAsamANe egAe bAhAe rahaM saturagaM sasArahiM gerAhai egAra bAhAe gaMgaM mahANadi bAsahi~ joyaNAti addhajoyaNaM vicchinnaM uttariuM payatte yAvi hotthA, tate NaM se karAhe vAsudeve gaMgAmahANadIe bahumajjhadesabhAgaM saMpatte samANe saMte taMte paritaMte baddhasee jAe yAvi hotthA 3 / tate NaM karAhassa vAsudevassa ime eyAsave abhatthie jAva samuppajitthA-graho NaM paMca paMDavA mahAbalavagA jehiM gaMgAmahANadI bAsaDhi joyaNAI zraddhajoyaNaM ca vicchirANA bAhAhiM uttirANA, icchaMtaehiM NaM paMcahiM paMDavehiM paumaNAbhe rAyA jAva No paDisehie 4 / tate NaM gaMgAdevI karAhassa vAsudevassa imaM eyArUvaM zrabbhathiyaM jAva jANittA thAhaM vitarati 4 / tate NaM se karAhe vAsudeve muhuttaraM samAsAsati 2 gaMgAmahANadi vAvaDhei jAva uttarati jeNeva paMca paMDavA teNeva uvAgacchati paMca paMDave evaM vayAsI-graho NaM tumbhe devANuppiAyA ! mahAbalavagA jeNaM tubbhehiM gaMgAmahANadI bAsaTTi jAva uttirANA, 'icchaMtapahiM tumbhehiM pauma jAva No paDisehie, tate NaM te paMca paMDavA karAheNaM vAsudeveNaM evaM vuttA samANA karAhaM vAsudevaM evaM vayAsI-evaM khalu devANupiyA ! amhe tumbhehiM visajiyA samANA jeNeva gaMgA mahANadI teNeva uvAgacchAmo 2 egaTTiyAe maggaNagavesaNaM taM ceva jAva gumemo tunbhe paDivAlemANA ciTThAmo 5 / tate NaM se karAhe vAsudeve tesiM paMcarAhaM pAMDavANaM eyama8 socA Nisamma bAsurutte jAva tivaliyaM evaM vayAsI-graho NaM jayA mae lavaNasamudda duve joyaNasayasahassA vicchiNNaM vItIvaittA paumaNAbhaM hayamahiya jAva paDisehittA amarakaMkA saMbhaggatoraNA dovatI sAhatthiM uvaNIyA tayA NaM tumbhehiM mama mAhappaM Na virANAyaM iyANiM jANissahattikaTTu lohadaMDaM parAmusati, paMcarAhaM paMDavANaM rahe cUreti 2 Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram :: adhyayanaM 16 ] [ 221 Nidhisae ANaveti 2 tattha NaM rahamadaNe NAmaM koDDe NiviDhe 6 / tate NaM se karAhe vAsudeve jeNeva sae khaMdhAvAre teNeva uvAgacchai 2 saeNaM khaMdhAvAreNaM saddhiM abhisamannAgae yAvi hotthA, tate NaM se karAhe vAsudeve jeNeva bAravaI NayarI teNeva uvAgacchati 2 aNupavisati 7 ||suutrN 132 // tate NaM te paMca paMDavA jeNeva hatthiNAure teNeva uvAgacchanti 2 jeNeva paMDU teNeva uvAgacchaMti 2 karayala jAva evaM vayAsI-evaM khalu tAyo ! amhe karAheNaM NivisayA prANattA, tate NaM paMDurAyA te paMca paMDave evaM vayAsIkaharANaM puttA ! tumbhe karAheNaM vAsudeveNaM NivisayA prANattA ?, tate NaM te paMca paMDavA paMDurAyaM evaM kyAsI-evaM khalu tAyo ! amhe amarakaMkAto paDiNiyattA lavaNasamuha donni joyaNa sayasahassAI vItivatittA(tthA), tae NaM se karAhe amhe evaM vayAsi-gacchaha NaM tumme devANuppiyA ! gaMgAmahANadi uttaraha jAva ciTThaha tAva ahaM evaM taheva tAva ciTThAmo 1 / tate NaM se karAhe vAsudeve suTTiyaM lavaNAhivaI daTTaNa taM ceva savvaM navaraM karAhassa ciMtA | juja(vucca)ti jAva amhe Nivvisae zrANaveti 2 / tae NaM se paMDurAyA te paMca paMDave evaM vayAsI-dUTTha NaM puttA ! kayaM karAhassa vAsudevassa vippiyaM karemANehiM, tate NaM se paMDU rAyA koMtiM deviM sadAveti 2 evaM vayAsI-gaccha NaM tumaM devANuppiyA ! bAravati karAhassa vAsudevassa Nivedehi-evaM khalu devANuppiyA ! tumhe paMca paMDavA NivisayA prANattA tumaM ca NaM devANuppiyA ! dAhiNaDDabharahassa sAmI taM saMdisaMtu NaM devANuppiyA ! te paMca paMDavA kayaraM disi vA vidisaM vA gacchaMtu ?, tate NaM sA koMtI paMDuNA evaM vuttA samANI hatthikhadhaM durUhati 2 jahA heTThA jAva saMdisaMtu NaM piutthA ! kimAgamaNa-payoyaNaM ?, tate NaM sA koMtI karAhaM vAsudevaM evaM vayAsI--evaM khalu puttA ! tume paMca paMDavA NivvisayA prANattA tumaM ca NaM dAhiNadvabharaha jAba vidisaM vA gacchaMtu ?, tate NaM se karAhe. vAsudeve koMti Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 ) [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: caturthoM vibhAga devi evaM vayAsI---apUIvayaNA NaM piutthA | uttamapurisA vAsudevA baladevA cakavaTTI, taM gacchaMtu NaM devANuppiyA ! paMca paMDavA dAhiNillaM veyAliM tattha paMDumahuraM NivesaMtu mamaM adiTThasevagA bhavaMtuttikaTu koMti deviM sakAreti sammANeti jAva paDivisajjeti 3 / tate NaM sA koMtI devI jAva paMDurasa eyamaTuMNivedeti, tate NaM paMDU paMca paMDave sadAveti 2 evaM vayAsI-gacchaha NaM tujhe puttA ! dAhiNillaM veyAliM tattha NaM tumbhe paMDumahuraM Niveseha, tate NaM paMca paMDavA paMDassa rarANo jAva tahatti paDisuNeti sabalavAhaNA hayagayaraha-pavarajohakaliyAe cAuraMgiNIe seNAe saddhiM saMparikhuDA hatthiNAurAyo paDiNikkhamaMti 2 jeNeva dakkhiNille veyAlI teNeva uvAgacchaMti 2 paMDumahuraM nagariM niveseti 2 tattha NaM te vipulabhogasamitisamarANAgayA yAvi hotthA 4 // sUtraM 133 // tate NaM sA dovaI devI annayA kayAI zrAvarANasattA jAyA yAvi hotthA, tate NaM sA dovatI devI NavarAhaM mAsANaM jAva suruvaM dAragaM payAyA sUmAlaM NivattabArasAhassa imaM eyAkhvaM jamhA gaNaM amhaM esa dArae paMcarAhaM paMDavANAM putte dovatIe attae taM hou amhaM imassa dAragassa NAmadhejja paMDuseNe, tate NaM tassa dAragassa ammApiyaro NAmadhejjaM karenti paMDuseNatti, bAvattari kalAyo jAva bhogasamatthe jAe juvarAyA jAva viharati 1 / therA samosaDhA parisA niggayA paMDavA niggayA dhammaM socA evaM vayAsI-- jaM gavaraM devANuppiyA ! dovatiM devi zrApucchAmo paMDuseNaM ca kumAraM rajje avemo tato pacchA devANuppiyANa aMtie muMDe bhavittA jAva pavvayAmo, ahAsuhaM devANuppiyA , tate NaM te paMca paMDavA jeNeva sae gihe teNeva uvAgacchaMti 2 dovati deviM saddAveMti 2 evaM vayAsI-evaM khalu devANuppiyA ! amhehiM therANaM aMtie dhamme Nite jAva pavvayAmo, tumaM devaannuppie| kiM karesi ?, tate NaM sA dovatI devI te paMca paMDave evaM vayAsI-jati gAM tumbhe devANuppiyA ! saMsArabhaunviggA pavvayaha Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga sUtram :: adhyayanaM 16 ] [ 223 mamaM ke arANe yAlaMbe vA jAva bhavissati ?, ahaMpi ya NaM saMsArabhaubbiggA devANuppiehiM saddhiM pavvatissAmi, tate NaM te paMca paMDavA paMDuseNassa abhisezro jAva rAyA jAe jAva rajjaM pasAhemANe viharati 2 / tate gAM te paMca paMDavA dovatI ya devI annayA kayAI paMDuseNaM rAyANaM yApucchaMti, tate NaM se paMDuseNe rAyA koDabiyapurise sadAveti 2 evaM vayAsI--khippAmeva bho ! devANuppiyA ! nikkhamaNAbhiseyaM nAva uvaTThaveha purisa-sahassa-vAhaNIyo sibiyAtro ubaTThaveha jAva pacoruhaMti jeNeva therA teNeva uvAgacchati 2 jAva prAlitte NaM jAva samaNA jAyA cohassa pubvAiM ahijjati 2 bahUNi vAsANi chaTThama-dasama-duvAlasehiM mAsaddhamAsakhamaNehiM appANaM bhAvamANA viharaMti 3 / // sUtraM 134 // tate NaM sA dovatI devI sIyAto pacorUhati jAva pavatiyA suvvayAe ajAe sistiNIyattAe dalayati, ikArasa aMgAI ahijai bahUNi vAsANi chaTTaTThama-dasama-duvAlasehiM jAva viharati // sUtraM 135 // tate NaM therA bhagavaMto annayA kayAI paMDumahurAto NayarIto sahasaMbavaNAyo ujANAzro paDiNikkhamaMti 2 bahiyA jaNavayavihAraM viharaMti 1 / teNaM kAleNaM 2 arihA riTunemI jeNeva suradvAjaNavae teNeva uvAgacchati 2 suradvAjaNavayaMsi saMjameNaM tavasA appANAM bhAvamANe viharati, tate gAM bahujaNo annamannassa evamAtikkhai evaM khalu devANuppiyA ! arihA arihunemI suradvAjaNavae jAva viharati 2 / tate gAM se juhiDillapAmokkhA paMca aNagArA bahujaNassa aMtie eyama?' socA annamannaM saddAveMti 2 evaM vayAsI--evaM khalu devANuppiyA ! parahA arihanemI puvvANupuvIe jAva viharai 3 / taM seyaM khalu amhaM therA ApucchittA arahaM arihanemi vaMdaNAe gamittae, annamannassa eyamaTTha paDisuNeti 2 jeNeva therA bhagavaMto teNeva uvAgacchaMti 2 there bhagavaMte vaMdati NamaMsaMti 2 Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vimAgaH ttA evaM vayAsI-icchAmo NaM tumbhehiM abbhaNunnAyA samANA arahaM ariTThanemi jAva gamittae, grahAsuhaM devANuppiyA ! 4 / tate NaM te juhiTThilapAbhokkhA paMca aNagArA therehiM abbhaNunnAyA samANA there bhagavaMte vaMdaMti Nam saMti 2 therANaM aMtiyAyo paDiNikkhamaMti mAsaMmAseNaM aNikkhittegAM tavokammeNaM gAmANugAmaM dUIjamANA. jAva jeNeva hatthakappe nayare teNeva uvAgacchaMti hatthakappassa bahiyA sahasaMbavaNe ujANe jAva viharaMti 5 / tate NaM te juhiTThilavajA cattAri aNagArA mAsakhamaNa-pAraNae paDhamAe porasIe sajjhAyaM kareMti bIyAe evaM jahA goyamasAmI NavaraM juhiTThillaM zrApucchati jAva aDamANA bahujaNasahaNisAmeti-evaM khalu devANuppiyA ! arahA ariTThanemI ujitaselasihare mAsieNaM bhatteNaM apANaeNaM paMcahiM chattIsehiM aNagArasaehiM saddhiM kAlagae jAva pahINe 6 / tate NaM te juhiTThilavajA cattAri aNagArA bahujAssa yaMtie eyama8 socA hatthakappAyo paDiNikkhamaMti 2 jeNeva sahasaMbavaNe ujANe jeNeva juhiTille aNagAre teNeva uvAgacchaMti 2 bhattavANaM paccuvekkhaMti 2 gamaNAgamaNassa paDikAti 2 esaNamaNesaNaM aAloeMti 2 bhattapANaM paDidaseMti 2 evaM vayAsI---evaM khalu devANuppiyA ! jAva kAlagae taM seyaM khalu amhaM devANuppiyA ! imaM pubbagahiyaM bhattapANaM paridvavettA settuja pavvayaM saNiyaM saNiyaM durUhittae saMlahaNAe bhUsaNAjhasiyANaM kAlaM aNavakaMkhamANANaM viharittaettikaTaTu aNNamarANassa eyamaTTha paDisuNeti 2 taM puvvagahiyaM bhattapA egaMte parihaveMti 2 jeNeva setuJja pancae teNeva uvAgacchaMti 2 ttA settuJja pavvayaM durUhaMti 2 jAva kAlaM aNavakaMkhamANA viharaMti 7 / sate gAM te juhiTThilapAmokkhA paMca aNagArA sAmAiya-mAtiyAti coisa puvvAiM bahUNi vAsANi domAsiyAe saMlehaNAe attANaM jhosittA jassaTTAe kIrati NaggabhAve jAva tamaTThamArAheti 2 aNaMte jAva kevalavaraNANadaMsaNe Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIjJAtAdharmakathAGga-jUtram / adhyayanaM 17 ] [ 225 samuppanne jAva siddhA 8 // sUtraM 136 // tate NaM sA dovatI ajA suvbayANaM ajjiyANaM aMtie sAmAiyamAjhyAiM ekArasa aMgAtiM ahijati 2 bahUNi vAsANi sAmarANapariyAgaM pAlayittA mAsiyAe saMlehaNAe appANaM jhosettA saTaii bhattAiM aNamaNAe chedettA AloiyapaDikkatA kAlamAse kAlaM kicA baMbhaloe uvavannA, tattha NaM atthegatiyANaM devANaM dasa sAgarovamAI ThitI patnattA, tattha NaM duvatissa devassa dasa sAgarovamAI ThitI pannattA, se NaM bhaMte ! duvae deve tato jAva mahAvidehe vAse jAva aMtaM kAhiti / evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM zrAigareNaM titthagareNa jAva saMpatteNaM solamarasa nAyajjhayaNassa ayama? parANattettibemi // sUtra 137 // solasamaM nAyajjhayaNaM samattaM // // iti SoDazamadhyayanam // 16 // // 17 // atha zrI azvAkhyaM saptadazamadhyayanam // jati | bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM solasamasta NAyajjhayaNassa ayama? parANatte sattarasamassa NaM bhaMte NAyajmayaNassa samaNeNaM jAva saMpatteNaM ke aTTha pannatte ?, evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM 2 hatthisIse nayare hotthA, varANo, tattha NaM kaNagakeU NAma rAyA hotthA, varaNazro 1 / tattha NaM hasthisIse Nayare bahave saMjuttANAvAvANiyagA parivasaMti aDDA jAva bahujaNassa aparibhUyA yAvi hotthA, tate NaM tesiM saMjuttANAvAvANiyagANaM annayA egayazro jahA araharANo jAva lavaNasamuha aNegAiM joyaNasayAiM yogADhA yAvi hotthA, tate NaM tesi jAva bahUNi uppAtiyasayAti jahA mAgaMdiyadAragANaM jAva kAliyavAe ya tastha samutthie, tate NaM sA NAvA teNaM kAliyavAeNaM zrAgholijamANI 2 saMcAlijamANI 2 saMkhohijamANI 2 tattheva paribhamati 2 / tate NaM se tesi saMjunANAmAI joyaNasayAI bhAgadiyadAragANaM jAbAyolijamA Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 ) [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: caturtho vibhAgaH NijAmae NaTThamatIte NaTusutIte NaTThasarANe mUDhadisAbhAe jAe yAvi hotthA, Na jANai kayaraM desaM vA disaM vA vidisaM vA poyavahaNe avahitattikaTu zrohayamaNasaMkappe jAva jhiyAyati, tate NaM te bahave kucchidhArA ya karANadhArA ya gabhillagA ya saMjuttANAvAvANiyagA ya jeNeva se NijjAmae teNeva uvAgacchati 2 evaM vayAsI-kinnaM tumaM devANuppiyA ! ohayamaNasaMkappA jAva jhiyAyaha ?, tate NaM se NijAmae te bahave kucchidhArA ya 4 evaM vayAsIevaM khalu devANuppiyA ! NaTThamatIte jAva avahiettikaTu tato zrohayamaNasaMkappe jAva jhiyAmi, tate NaM te karANadhArA tassa NijjAmayassa aMtie eyama8 socA Nisamma bhIyA 5 rAhAyA kayabalikammA karayala jAva bahUNaM iMdANa ya khaMdhANa ya jahA mallinAe jAva uvAyamANA 2 ciTThati 3 / tate NaM se NijAmae tato muhutaMtarassa laddhamatIte 3 amUDhadisAbhAe jAe yAvi hotthA, tate NaM se gijAmae. te bahave kucchidhArA ya 4 evaM vayAsI-evaM khalu ahaM devANuppiyA ! laddhamatIe jAva amUDhadisAbhAe jAe, amhe NaM devANuppiyA ! kAliyadIvaMtegAM saMvUDhA, esa NaM kAliyadIve thAlokati, tate NaM te kucchidhArA ya 4 tassa NijAgamassa aMtie socA haTTatuTTA payakkhiNANukUlegAM vAegAM jeNeva kAlIyadIve teNeva uvAgacchaMti 2 poyavahAM lati 2 egaTThiyAhiM kAliyadIvaM uttaraMti 4 / tattha NaM bahave hiragaNAgare ya suvarANAgare ya rayaNAgare ya vairAgare ya bahave tastha aAse pAsaMti, kiM te ?, harireNusoNisuttaMgA AINaveDhoM, tate NaM te aAsA te vANiyae pAsaMti tersi gaMdhaM agghAyaMti 2 bhIyA tatthA ubdhiggA ubbiggamaNA tato zraNegAiM joiNAti ubbhamaMti, te NaM tattha pauragoyarA paurataNa-pANiyA ninbhayA niruvviggA suhaMsuheNa viharati 5 / tae NaM saMjuttAnAvA-vANiyagA arANamarANAM evaM vayAsI-kirAhaM amheM devANuppiyA ! prAsehiM ?, ime NaM bahave hirarANAgarA ya suvaraNAgarA ya rayaNAMgarA ya vairAgarA ya taM seyaM Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-mUtram :: adhyayanaM 17 ] . [ 220 khalu amhaM hirarANassa ya suvaraNassa ya rayaNassa ya vairassa ya poyavahAM bharittaettikaTu annamannassa eyamaTTha paDisuti 2 hirarANassa ya suvagaNassa ya rayaNassa ya vairassa ya taNassa ya arANassa ya kaTThassa ya pANiyassa ya poyavahAM bhareMti 2 payakkhiNANukUlegAM vAegAM jeNeva gaMbhIra-poyavahaNapaTTaNe teNeva uvAgacchaMti 2 poyavahAM laMbeMti 2 sagaDIsAgaDaM sajjeMti 2 taM hiraNNAM jAva varaM ca egaTThiyAhiM poyavahaNAzro saMcAreMti 2 sagaDIsAgaDaM saMjoiMti 2 jeNeva hatthisIsae nayare teNeva uvAgacchaMti 2 hatthisIsayassa nayarassa bahiyA aggujANe satthaNivesaM kareMti 2 sagaDIsAgaDaM moeMti 2 mahatthaM jAva pAhuDaM gehaMti 2 hatthisIsaM ca nagaraM aNupavisaMti 2 jeNeva kaNagakeU teNeva uvAgacchaMti 2 jAva uvaNoMti, tate NAM se kaNagakeU tesiM saMjuttANAvA-vANiyagANAM taM mahatthaM jAva paDicchati 6 // sUtraM 138 // te saMjuttANAvA-vANiyagA evaM vayAsI-tubbhe gaM devANuppiyA !gAmAgara jAva pAhiMDaha lavaNasamuddaca abhikkhayAM 2 poyavahaNegAM yogAhaha taM atthi yAiM kei bhe kahiMci accherae diTupubve ?, tate NaM te saMjuttANAvA-vANiyagA kaNagakeuM evaM vayAsI-evaM khalu amhe devANuppiyA! iheva hatthisIse nayare parivasAmo taM ceva jAva kAliyadIvaMtegAM saMvUDhA 1 / tattha NaM bahave hirarANAgarA ya jAva bahave tattha zrAse, kiM te harireNu jAva aNegAI joyaNAI umbhamaMti, tate gAM sAmI ! amhehiM kAliyadIve te prAsA accherae diTThapubve 2 / tate gAM se kaNagakeU tesiM saMjattagANAM aMtie eyama8 sonAte saMjuttae evaM vayAsI-gacchaha NaM tubbhe devANuppiyA ! mama koDu. biyapurisehiM saddhiM kAliyadIvAyo te prAse ANeha, tate NaM se saMjuttA nAvA-vANiyagA kaNagakeuM evaM vayAsI-evaM sAmittikaTu ANAe viNaeNaM vayaNaM paDisuNeti 3 / tate NaM kaNagakeU koDubiyapurise sadAveti 2 evaM vayAsI-gacchaha NaM tumbhe devANuppiyA ! saMjuttaehiM saddhiM kAliyadI Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: caturtho vibhAgaH vAyo mama aAse ANeha, tevi paDisuNeti, tate NaM te koDubiyapurisA sagaDIsAgaDaM sajjeMti 2 tattha NaM bahUNaM vINANa ya vallakINa ya bhAmarINa ya kacchabhINa ya bhaMbhANa ya chanbhAmarINa ya vicittavINANa ya annesiM ca bahUNaM sotidiya-pAuggANaM davANaM sagaDIsAgaDaM bhareMti 2 bahUNaM kirAhANa ya jAva sukilANa ya kaTTakammANa ya 4 gaMthimANa ya 4 jAva saMghAimANa ya annesiM ca bahUNaM cakkhidiya-pAuggANaM davANaM sagaDIsAgaDaM bhareMti 2 bahUNaM koTTapuDANa ya keyaipuDANa ya jAva annesiM ca bahUNaM ghANidiyapAuggANaM davyANaM sagaDIsAgaDaM bhareMti 2 bahussa khaMDassa ya gulassa ya sakarAe ya macchaMDiyAe ya pupphuttarapaumuttara. annesiM ca jibhidiyapAugagANaM davANaM bhareMti 2 bahUNaM koyavayANa ya kaMbalANa ya pAvaraNANa ya navatayANa ya malayA(sagA)gA ya masUrANa ya silAvaTTANa jAva haMsagambhANa ya annesi ca phAsiMdiya-pAuggANaM davvANaM jAva bhareMti 2 sagaDIsAgaDaM joeMti 2 jeNeva gaMbhIrae poyaTThANe teNeva ya uvAgacchaMti 2. sagaDIsAgaDaM moaiti 2 poyavahaNaM sajjati 2 tesiM ukiTANaM sadapharisa-rasarUvagaMdhANaM kaTThassa ya taNassa ya pANiyassa ya taMdulANa ya samiyassa ya gorasassa ya jAva annesiM ca bahUNaM poyabahaNa pAuggANaM poyavahaNaM bharaiti 2 dakkhiNANukUleNaM vAeNaM jeNeva kAliyadIve teNeva uvAgacchaMti 2 poyavahaNaM laMbeMti 2 tAI ukiTTAiM sahakarisa-rasarUvagaMdhAI egaTThiyAhiM kAliyadIvaM uttAreMti 2 jahiM 2 ca NaM te pAsA pAsayaMti vA sayaMti vA ciTThati vA tuyaTTAMti vA tahiM 2 ca...NaM te koDubiyapurisA tAyo vINAyo ya jAva vicittavINAto ya annANi bahUNi soiMdiya-pAuggANi ya davANi samuddIremANA ciTThati, tesi pariperaMteNaM pAsae Thati 2 NicalA NipphaMdA tusiNIyA ciTThati 4 / jattha 2 te pAsA pAsayaMti vA jAva tuyaTTAMti vA tattha tattha NaM te koDubiyapurisA bahUNi kirAhANi ya 5 kaTTakammANi Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram : adhyayanaM 17 ] [ 226 ya jAva saMvAimANi ya annANi ya bahUNi cakkhidiya-pAuggANi ya davvANi ThaveMti tesiM pariperaMteNaM pAsae ThaveMti 2 NicalA NiphaMdA0 ciTThati, jattha 2 te zrAsA yAsayaMti 4 tatya 2 NaM tesiM bahUNaM koTTapuDANa ya annesiM ca ghANidiya-pAuggAgAM davANAM puje ya Niyare ya kareMti 2 tesiM pariperaMte jAva ciTThati, jattha 2 NaM te aAsA zrAsayaMti 4 tattha 2 gulassa jAva annesiM ca bahUNAM jibhidiya-pAuggANaM davvANAM puMje ya nikare ya kareMti 2 viyarae khaNaMti 2 gulapANagassa khaMDapANagasta pA(po)rapANagassa annesiM ca bahUNiM pANagANAM viyare bhareMti 2 tesiM pariperaMteSAM pAsae ThaveMti jAva ciTThati 5 / jahiM 2 ca gAM te zrAsA prAsayaMti 4 tahiM 2 ca te bahave koyavayA ya jAva silAvaTTayA arANANi ya phAsiMdiyA-pAugAI atthuyapaJcatthuyAiM ThaveMti 2 tesiM pariperaMtegAM jAva ciTThati, tate gAM te yAsA jeNeva ete ukiTThA sadapharisa-rasarUvagaMdhA teNeva uvAgacchati 2 tattha gAM atthegatiyA ghAsA apuvvA gAM ime sadapharisa-rasaruvagaMdhA itikaTu tesu uki? su sadapharisa-rasaruvagaMdhesu amucchiyA 4 tesiM ukiTANaM sadda jAva gaMdhANaM dUraMdUreNaM avakamaMti, te NaM tattha pauragoyarA paurataNa-pANiyA NibbhayA NirubiggA suhaMsuheNaM viharaMti, evAmeva samaNAuso ! jo amhaM NiggaMtho vA 2 sadapharisa-rasarUvagaMdhA No sajati se NaM ihaloe ceva bahUNaM samaNANaM 4 aJcaNijje jAva vItivayati 6 // sUtraM 131 // tattha NaM atthegatiyA aAsA jeNeva ukiTTha-saddapharisa-rasarUvagaMdhA teNeva uvAgacchaMti 2 tesu uki?su sadapharisa 5 mucchiyA jAva ajhovavarANA zrAseviuM payatte yAvi hotthA, tate NaM te zrAsA ee uki? sada 5 zrAsevamANA tehiM bahUhiM kUDehi ya pAsehi ya galaesu ya pAesu ya bajhati 1 / tate NaM te koDubiyA ee. zrAse girAhaMti 2 egaTThiyAhiM poyavahaNe saMcAreMti 2 taNassa kaTThassa jAva bhareMti, tate NaM te saMjuttA Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23. ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH dakkhiNANukUleNaM vAgaNaM jeNeva gaMbhIra-poyapaTTaNe teNeva uvAgacchaMti 2 poyavahaNaM laMbeMti 2 te zrAse uttAreMti 2 jeNeva hatthisIse Nayare jeNeva kaNagakeU rAyA teNeva uvAgacchaMti 2 ttA karayala jAva vaddhAti 2 te Ase uvaNeti 2 / tate NaM se kaNagakeU tesiM saMjuttAnAvAvANiyagANaM ussukkaM vitarati 2 sakAreti saMmANeti 2 tA paDivisajjeti, tate NaM se kaNagaU koDa biyapurise sahAvei 2 sakAreti saMmANeti 2 tA paDivisajjeti 3 / tate NaM se kaNagakeU zrAsamaddae sahAveti 2 evaM vayAsItunbhe NaM devANuppiyA ! mama thAse viNaeha, tate NaM te zrAsamaddagA tahatti paDisuNati 2 te aAse bahahiM muhabaMdhehi ya karANabaMdhehi ya NAsAbaMdhehi ya vAlabaMdhehi ya khurabaMdhehi ya kaDagabaMdhehi ya khaliNabaMdhehi ya u(ka)vIlaNehi (ahilANehi) ya paDiyANehi ya aMkaNAhi ya velappahArehi ya ci(vittappahArehi ya layappahArehi ya kasappahArehi ya chivappahArehi ya viNayaMti 2 kaNagakeussa rano uvaNeti 2 tate NaM se kaNagakeU te zrAsamadae sakAreti .2 paDivisajjeti 4 / tate gAM te bAsA bahUhiM muhabaMdhehi ya jAva chiva-pahArehi ya bahUNi sArIra-mANasANi dukkhAti pAveMti, evAmeva samaNAuso ! jo amhaM NiggaMtho vA 2 pavvaie samANe iTThasu saddapharisa jAva gaMdhesu ya sajjati rajjati gijjhati mujjhati ajhovavajjati se gAM ihaloe ceva bahUgAM samaNANa ya jAva sAviyANa ya hIlaNijje jAva aNupariyaTTissati 5 // sUtraM 140 // - kala-ribhiya-mahura-taMtI-tala-tAla-baMsa-kauhAbhirAmesu / saddesu rajamANA ramaMtI soidiyavasaTTA // 1 / / soiMdiya-duddantattaNassa graha ettiyo havati doso| dIvigaruya-masahaMto vahabaMdhaM tittiro ptto|| 2 // thaNa-jahaNavayaNa-kara-caraNa-NayaNa-gabiya-vilAsiya-gatIsu / rUvesu rajamANA. ramaMti cakkhidiyavasaTTA // 3 // cakkhidiya-duItattaNassa graha pattiyo. bhavati Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 231 zrIjJAtAmadhakathAGga-sUtram / adhyayana 17 ] doso / jaM jalaNaMmi jalaMte paDati payaMgo abuddhiiyo|| 4 // aguru-varapavara-dhUvaNa-uuya-mallANulevaNa-vihIsu / gaMdhesu rajamANA ramaMti ghANidiyavasaTTA // 5 // ghANidiya-duItattaNasta graha etiyo havai doso| jaM yosahigaMdheNaM bilAyo niddhAvatI urgo|| 6 // tittakaDuyaM kasAyaMba-mahuraM bahukhaja-pejalejmesu / thAsAyami u giddhA ramaMti jibhidiyavasaTTA // 7 // jibhidiya-duItattaNasa graha ettiyo havai doso / jaMgalalaggukkhittA phurai thalavirallio maccho // 8 // uu bhayamANa-suhehi ya savibhavahiyaya-gamaNa-nivvuikaresu / phAsesu rajamANA ramaMti phAsiMdiya-vasaTTA // 6 // phAsiMdiya-duItattaNassa graha ettiyo havai doso / jaM khaNai matthayaM kuMjarassa lohaMkuso tikkho // 10 // kala-ribhiya-mahura-taMtI-tala-tAla-vaMsa-kauhAbhirAmesu / saddesu je na giddhA vasaTTamaraNaM na te marae // 11 // thaNa-jahaNavayaNa-kara-caraNa-nayaNa-gaviya-vilAsiya-gatIsu / rUvesu je na rattA vasaTTa. maraNaM na te marae // 12 // agaru-vara-pavara-dhUvaNa-uuya-mallANulevaNa-vihIsu / gaMdhesu je na giddhA vasaTTamaraNaM na te marae // 13 // tittakaDuyaM kasAyaMbamahuraM bahukhaja-pejalejhesu / zrAsAye je na giddhA vasaTTamaraNaM na te marae // 14 // uu-bhayamANa-suhesu ya svibhv-hiyy-mnnnnivvuikresu| phAsesu je na giddhA vasaTTamaraNaM na te marae // 15 // saddesu ya bhaddayapAvaesu soyavisayaM uvagaesu / tu?Na va ru?Na va samaNeNa sayA Na hoyavvaM // 16 // rUvesu ya bhaddaga-pAvaesu cakkhuvisayaM uvagaesu / tuTeNa va ru?Na va samaNeNa sayA Na hoyavvaM // 17 // gaMdhesu ya bhaddayapAvaesu ghANavisayaM uvagaesu / tu?Na va sTeNa va samaNeNa sayA Na hoyavvaM // 18 // rasesu ya bhayapAvaesu jinbhavisayaM uvagaesu / tu?Na va ru?Na va samoNa sayA Na hoyavvaM // 11 // phAsesu ya bhaddayapAvaesu kAyavisayaM uvagaesu / tuTaNa va ruTeNa va samaNeNa sayA Na hoyavvaM // 20 // evaM Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgA khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM sattarasamassa NAyajjhayaNassa ayamaDhe pannattettibemi // sUtraM 141 // sattarasamaM nAyajjhayaNaM samattaM // // iti saptadazamadhyayanam // 17 // // 18 // atha zrIsusumAkhyaM aSTAdazamadhyayanam // jati gAM bhaMte ! samaNegAM jAva saMpattegAM sattarasamassa nAyajjhayaNassa zrayama? paNNatte aTThArasamasa NaM bhaMte ! nAyajjhayaNassa samaNegAM jAva saMpattegAM ke aTTha pannatte ?, evaM khalu jaMbU ! tegAM kAleNaM 2 rAyagihe NAmaM nayare hotthA varANo 1 / tattha NaM dharANe satthavAhe bhaddA bhAriyA, tassa NaM dhANasma satyavAhassa puttA bhadAe attayA paMca satthavAhadAragA hotthA, taMjahA-dhaNe dhaNapAle dhaNadeve dhaNagove dhaNarakkhie, tassa NaM dhaNassa satthavAhassa dhUyA bhadAe attayA paMcarAhaM puttANaM aNumaggajAtIyA susumANAma dAriyA hotthA sUmAlapANipAyA 2 / tassa NaM dharANassa satthavAhassa cilAe nAma dAsaceDe hotthA yahINa-paMciMdiyasarIre maMsovacie bAla-kIlAvaNa-kusale yAvi hotthA, tate NaM se dAsaceDe susumAe dAriyAe bAlaggAhe jAe yAvi hotthA, susumaM dAriyaM kaDIe girAhati 2 bahUhiM dAraehi ya dAriyAhi ya Dibhaehi ya DibhiyAhiM ya kumAraehi ya kumAriyAhi ya saddhiM abhiramamANe 2 viharati 3 / tate NaM se cilAe dAsaceDe tesiM baha NaM dAriyANa ya 6 appegaMtiyANaM khallae avaharati, evaM vaTTae zrADo. liyAto teMdusae pottullae sADollae appegatiyANaM zrAbharaNamallAlaMkAra avaharati appegatiyA pAussati evaM avahasai nicchoDeti nibbhaccheti tajjeti appegatiyA tAleti, tate NaM te bahave dAragA ya 6 royamANA ya 5 sANaM 2 ammApiUNaM Nivedeti tate NaM tesiM baha NaM dAragANa ya 6 ammApiyaro jeNeva dharaNe satthavAhe teNeva uvAgacchaMti dharaNaM satthavAhaM Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram / adhyayanaM 1 ] [236 bahUhiM khejaNAhi ya ruTaNAhi ya uvalaMbhaNAhi ya khejamANA ya ruTamANA ya uvalaMbhamANA ya dharANassa eyama4 Nivedeti 4 / tate NaM dharaNe satthavAhe cilAyaM dAsaceDaM eyamaTTa bhujo 2 NivAreMti, No ceva NaM cilAe dAsaceDe uvaramati, tate NaM se cilAe dAsaceDe tesiM bahUNaM dAragANa ya 6 appegatiyANaM khullae avaharati jAva tAleti, tate NaM te bahave dAragA ya 6 royamANA ya jAva ammApiUNaM Nivedeti, tate NaM te zrAsuruttA 5 jeNeva dharANe satthavAhe teNeva uvAgacchaMti 2 tA bahUhiM khija jAva eyamaTuM Nivedeti, 5 / tate NaM se dharANe satthavAhe bahUNaM dAragANaM 6 ammApiUNaM aMtie eyamaTuM socA zrAsurutte cilAyaM dAsaceDaM uccAvayAhiM pAusaNAhiM thAusati uddhaMsati Nibhaccheti nicchoDeti tajjeti uccAvayAhiM tAlaNAhiM tAleti sAto gihAto Nicchubhati 6 // sUtraM 142 // tate gAM se cilAe dAsaceDe sAto gihAto nicchUDhe samANe rAyagihe nayare siMghADae jAva pahesu devakulesu ya sabhAsu ya pavAsu ya jayakhalaesu ya vesAgharesu ya pANagharaesu ya suhaMsuheNaM parivahati 1 / tate NaM se cilAe dAsaceDe aNoMhaTTie aNivArie sacchaMdamaI sairappayArI manapasaMgI cojapasaMgI maMsapasaMgI jUyappasaMgI vesApasaMgI paradArappasaMgI jAe yAvi hotthA 2 / tate NaM rAyagihassa nagarassa adUrasAmaMte dAhiNapurasthime disibhAe sIhaguhA nAmaM corapallI hotthA visama-giri-kaDaga-koDaMba saMniviTThA vaMsI-kalaMka(kaDa) pAgAra-parikkhittA chirANa-sela-visama-ppavAya-pharihovagUDhA egaduvArA aNegakhaMDI vidita-jaNaNiggamapavesA abhitara-pANiyA sudullama-jalaperaMtA (jatya cauraMgabalaniuttAvi kUviyabalA-hayamahiyapavara-vIra-ghAiya-nivaDiya-cindhadhayavaDayA kIraMti) subahussavi kUviyabalassa Agayassa duSpahaMsA yAvi hotthA 3 / tattha NaM sIhaguhAe corapallIe vijae NAmaM coraseNAvatI parivasati ahammie jAva adhamme keU samuTThie bahuNagara-Niggayajase sUre daDhappahArI Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234) [ zrImadAMgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH sAhasIe sahavehI, se NaM tattha sIhaguhAe corapallIe paMcagahaM corasayANaM aAhevaccaM jAva viharati 4 / tate NaM se vijae takare coraseNAvatI bahUNaM corANa ya pAradAriyANa ya gaMThibheyagANa ya saMdhiccheyagANa ya khattakhaNagANa ya rAyAvagArINa ya aNadhAragANa ya bAla ghAyagANa ya vIsaMbha-ghAyagANa ya jayakArANa ya khaMDarakkhANa ya annesiM ca bahUNaM chinnabhinna-bahirAhayANaM kuDaMge yAvi hotthA 5 / tate NaM se vijae takare coraseNAvatI rAyagihassa dAhiNapuracchimaM jaNavayaM bahUhiM gAmaghAehi ya nagaraghAehi ya goggahaNehi ya baMdiggahaNehi ya paMthakuTTaNehi ya khattakhaNaNehi ya uvIlemANe 2 viDaMsebhANe 2 NitthANaM NiddhaNaM karemANe viharati 6 / tate NaM se cilAe dAsaceDe rAyagihe bahUhiM atthAbhisaMkIhi ya cojAbhisaMkIhi ya dArabhisaMkIhi ya ANaehi ya jUikarehi ya parubhavamANe 2 rAyagihAyo nagarIyo Niggacchati 2 jeNeva sIhaguphA corapallI teNeva uvAgacchati 2 vijayaM coraseNAvati upasaMpajittANAM viharati 7 / tate NaM se cilAe dAsaceDe vijayassa coraseNAvaissa agge asilaTThaggAhe jAe yAvi hotthA, jAheviya NaM se vijae coraseNAvatI gAmaghAyaM vA ja.va paMthakoTi vA kAuM vacati tAheviya NaM se cilAe dAsaceDe subahu~pi hu kUviyabalaM hayavimahiya jAva paDisehati puNaravi laTTha kayakajje aNahasamagge sIhaguhaM corapaliM havvamAgacchati, tate gAM se vijae coraseNAvatI vilAyaM takaraM bahuIyo coravijAyo ya coramaMte ya coramAyAyo ya coranigaDIyo ya sikkhAvei 8 / tate NaM se vijae coraseNAvaI annayA kayAI kAladhammuNA saMjutte yAvi hotthA, tate NaM tAI paMcatrorasayAtiM vijayassa coraseNAvaissa mahayA 2 iDDIsakArasamudaeNaM NIharaNaM kareMti 2 bahUI loiyAtiM mayakiccAI karei 2 jAva vigayasoyA jAyA yAvi hotthA 1 / tate NaM tAI paMca corasayAti annamannaM sadAveMti 2 evaM vayAsI-evaM khalu amhaM devANuppiyA ! vijae Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram / adhyayanaM .18 ] [ 235 coraseNAvaI kAladhammuNA saMjutte ayaM ca NaM cilAe takare vijaeNaM coraseNAvaiNA bahUIyo coravijAyo ya jAva sikkhAvieta seyaM khalu amhaM devANuppiyA ! cilAyaM takaraM sIhaguhAe corapallIe coraseNAvaittAe abhisiMcittaetikaTu annamannassa eyamaTTha paDisuti 2 cilAyaM tIe sIhaguhAe coraseNAvaittAe abhisiMcaMti, tate NaM se cilAe coraseNAvatI jAe ahammie jAva viharati 10 / tae NaM se cilAe coraseNAvatI coraNAyage jAva kuDaMge yAvi hotthA, se NaM tattha sIhaguhAe corapallIe paMcarAhaM corasayANa ya evaM jahA vijayo taheva savvaM jAva rAyagihassa dAhiNapuracchimillaM jaNavayaM jAva NisthANaM niddhaNaM karemANe viharati 11 // sUtraM 143 // tate NaM se cilAe coraseNAvatI annayA kayAI vipulaM asaNaM 4 uvakkhaDAvettA paMca corasae zrAmaMtei to pacchA rAhAe kayabalikamme bhoyaNamaMDavaMsi tehiM paMcahiM corasaehiM saddhiM vipulaM asaNaM 4 suraM ca jAva pasaraNaM ca AsAemANe 4 viharati 1 / jimiya-bhuttuttarAgae te paMca corasae vipuleNaM dhUvapuSpha-gaMdhamalAlaMkAreNaM sakAreti sammANeti 2 evaM vayAsI-evaM khalu devANuppiyA ! rAyagihe Nayare dharaNe NAmaM sasthavAhe aMDDhe jAva ayaribhUe, tassa NaM dhUyA bhadAe attayA paMcarAhaM puttANaM aNumaggajAtiyA susumANAmaM dAriyA yAvi hotthA ahINA jAva surUvA, taM gacchAmo NaM devANuppiyA ! dharANassa satthavAhassa gihaM vilu pAmo tumbhaM vipule dhaNakaNaga jAva silappavAle mamaM susumA dAriyA 2 / tate NaM te paMca corasayA cilAyassa vayaNaM paDisuNeti, tate NaM se cilAe coraseNAvatI tehiM paMcahiM corasaehiM saddhiM allacammaM durUhati 2 puvvA(paJcA)vararAhakAla-samayaMsi paMcahiM corasaehiM saddhiM saraNaddha jAva gahiyAuha-paharaNA mAjhyagomuhiehiM phalaehiM NikaTThAhiM asilaTThIhiM aMsagaehiM toNehiM sajIvehiM dhaNUhiM samukkhittehiM sarehi samullAliyAhiM dI(dA)hAhiM Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAga zrosAriyAhiM urughaMTiyAhi chipatUrehiM vajamANehiM mahayA 2 ukkiTThasIhaNAya-cora-kalakalaravaM jAva samuharavabhUyaM karemANA sIhaguhAto corapallIzro paDinikkhamati 2 jeNeva rAyagihe nagare teNeva uvAgacchati 2 rAyagihassa adUrasAmaMte egaM mahaM gahaNaM aNupavisaMti 2 divasaM khavemANA ciTThati 3 / tate NaM se cilAe coraseNAvaI zraddharattakAla-samayaMsi nisaMtapaDinisaMtasi paMcahiM coramaehiM saddhiM mAiyagomuhitehiM phalaehiM jAva mUiyAhiM urughaMTiyAhiM jeNeva rAyagihe purathimille duvAre teNeva uvAgacchati 2 udagavatthiM parAmusati yAyate 3 tAnugghADaNivijjaM AvAhei 2 rAyagihassa duvArakavADe udaeNaM acchoDeti kavADaM vihADeti 2 rAyagihaM aNupavisati 2 mahayA 2 sadde NaM ugghosemANe 2 evaM vayAsI-evaM khalu ahaM devANuppiyA ! cilAe NAmaM coraseNAvaI paMjahiM corasaehiM saddhiM sIhaguhAto corapallIyoM iha havamAgae dhagaNassa satthavAhassa gihaM ghAukAme taM jo NaM NaviyAe mAuyAe duddhaM pAukAme se NaM niggacchauttikaTaTu jeNeva dharANassa sasthavAhassa-gihe teNeva uvAgacchati 2 dharaNassa gihaM vihADeti 4 / tate NaM se dharaNe cilAeNaM coraseNAvatiNA paMcahiM corasaehiM saddhiM gihaM ghAijamANaM pAsati 2 bhIte tatthe 4 paMcahiM puttehiM saddhiM egaMtaM avakamati, tate NaM se cilAe coraseNAvatI dharaNassa satthavAhassa gihaM ghAeti 2 subahu~ dhaNakaNaga jAva sAvaejjaM susumaM ca dAriyaM gehati 2 ttA rAyagihAyo paDiNikkhamati 2 jeNeva sIhaguhA teNeva pahAretya gamaNAe 5 // sUtraM 144 // tate NaM se dharaNe sasthavAhe jeNeva sae gihe teNeva uvAgacchati 2 subahuM dhaNakaNaga jAva sAvaejjaM susumaM ca dAriyaM avahariyaM jANittA mahatthaM 3 pAhuDaM gahAya jeNeva NagaraguttiyA teNeva uvAgacchati 2 taM mahatthaM pAhuDaM jAva uvaNeti 2 evaM vayAsI-evaM khalu devANuppiyA ! cilAe coraseNAvatI sIhaguhAto corapallIyo ihaM havvamAgamma paMcahi Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram : adhyayanaM 18 ] [ 237 corasaehiM saddhiM mama gihaM ghAettA subahu~ dhaNakaNaga jAva sAvaejjaM susumaM ca dAriyaM gahAya jAva paDigae, taM icchAmo gAM devANuppiyA ! susumAdAriyAe kUvaM gamittae, tumbhe gAM devANuppiyA ! se vipule dhaNakaNage mamaM suMsumA dAriyA0, tate gAM te NayaraguttiyA dharaNassa eyamaDhe paDisuNeti 2 sannaddha jAva gahiyAuhapaharaNA mahayA 2 ukiTThasIhaNAya-cora-kalakalakhaM jAva samuddaravabhUyaMpiva karemANA rAyagihAyo NiggacchaMti 2 jeNeva cilAe core teNeva uvAgachaMti 2 cilAegA coraseNAvatiNA saddhiM saMpalaggA yAvi hotthA 1 / tate gAM NagaraguttiyA cilAyaM coraseNAvatiM hayamahiyA jAva paDiseheMti, tate gAM te paMca corasayA NagaragottiehiM hayamahiya jAva paDisehiyA samANA taM vipulaM dhaNakaNagaM vicchaDDamANA ya vippakiremANA ya savato samaMtA vippalAitthA 2 / tate gAMte NayaraguttiyA taM vipulaM dhaNarAkaNagaM gegahaMti 2 jeNeva rAyagihe teNeva uvAgacchaMti, tateNaM se cilAe taM coraseNNAM tehiM gayaraguttiehiM hayamahiya jAva bhIte tatthe susumaM dAriyaM gahAya egaM mahaM agAmiyaM dIhamaddhaM avi aNupavi? 3 / tate NaM dharaNe satthavAhe susumaM dAriyaM cilAegAM aDavImuhi avahIramANiM pAsittANAM paMcahi puttehiM saddhiM appachaTTe sannaddhabaddha jAva gahiyAuha-paharaNA cilAyassa padamaggavihiM abhigacchati, aNugajjemANe hakAremANe pukAremANe abhitajjemANe abhitAsemANe piTThayo aNugacchati 4 / tate NaM se cilAe taM dharANAM satthavAhaM paMcahiM puttehiM appacha8 sannaddhabaddhaM samaNugacchamANaM pAsati 2 atthAme 4 jAhe No saMcAeti susumaM dArayaM NivAhittae tAhe saMte taMte parisaMte nIluppalaM asi parAmusati 2 susumAe dAriyAe uttamaMgaM chiMdati 2 taM gahAya taM agAmiyaM aDaviM aNupaviTTha, tate NaM cilAe tIse zragAmiyAe aDavIe tarAhAte abhibhUte samANe pamhuTTadisAbhAe sIhaguhaM corapalliM asaMpatte aMtarA ceva kAlagae 5 / evAmeva samaNAuso ! jAva pavvatie Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 1 [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vimAgaH samANe imarasa orAliya-sarIrassa vaMtAsavassa jAva viddhaMsaNa-dhammassa varAmaheuM jAva thAhAraM bAhareti se NaM ihaloe ceva bahUNaM samaNANaM 4 hIlaNijje jAva aNupariyaTTissati jahA va se cilAe takare 6 / tate NaM se dharANe satthavAhe paMcahiM puttehiM appacha? cilAyaM paridhADemANe 2 tarAhAe chuhAe ya saMte taMte paritaMte no saMvAie cilAtaM coraseNAvati sAhatthiM girihattae, se NaM to paDiniyattai 2 jeNeva sA susumA dAriyA cilAeNaM jIviyAyo vavarovilliyA teNaMteNeva uvAgacchati 2 susumaM dAriyaM cilAeNaM jIviyAyo vavaroviyaM pAsai 2 parasuniyaMteva caMpagapAyave, tate NaM se dharANe satthavAhe appacha8 aAsatthe kUvamANe kaMdamANe vilavamANe mahayA 2 saNaM kuha 2 suparunne suciraM kAlaM vAhamokkhaM kareti 7 / tate NaM se dharANe paMcahiM puttehiM appacha? cilAyaM tIse agAmiyAe aDavIe savvato samaMtA paridhADemANA tagahAe chuhAe ya paribhaM(raddhaM)te samANe tIse aAgAmiyAe aDavIe mavvatto samaMtA udagassa.maggaNagavesaNaM kareMti 2 saMte taMte paritaMte Nivinne tIse aAgAmiyAe aDavIe udagarasa maggaNagavesaNaM karemANe no ceva NaM udagaM zrAsAdeti / tate NaM udagaM aNAsAemANe jeNeva susamA jIviyAto vavaroelliyA teNeva uvAgacchati 2 jeTTha puttaM dharANe saddAvei 2 evaM vayAsI-evaM khalu puttA ! susumAe dAriyAe aTThAe cilAyaM takaraM sabbato samaMtA paridhADemANA tarAhAe chuhAe ya abhibhUyA samANA imIse aAgAmiyAe aDavIe udagassa maggaNagavesaNaM karemANA No ceva NaM udagaM zrAsAdemo 1 / tate NaM udagaM zraNAsAemANA No saMcAemo rAyagihaM saMpAvittae, tarANaM tumbhe mamaM devANuppiyA ! jIviyAyo vavaroveha maMsaM ca soNiyaM ca zrAhAreha 2 teNaM yAhAreNaM avahiTThA samANA tato pacchA imaM aAgAmiyaM aDaviM Nittharihiha rAyagihaM ca saMpAvihiha mittaNAiya0 abhisamAgacchihiha atthassa ya dhammassa ya purANassa ya aAbhAgI bhavissaha Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram / / adhyayanaM 18 ) [ 236 10 / tate NaM se jeTuputte dharaNeNaM evaM vutte samANe dharaNaM satthavAhaM evaM vayAsI-tubbhe NaM tAyo ! amhaM piyA gurUjaNayA devayabhyA ThAvakA patiTThAvakA saMrakkhagA saMgovagA taM kahagaNaM amhe tAto! tubbhe jIviyAyo vavarovemo tubhaM NaM maMsaM ca soNiyaM ca yAhAremo? taM tubbhe NaM tAto! mamaM jIviyAyo vavaroveha maMsaM ca soNiyaM ca yAhAreha aAgAmiyaM aDavi Nittharaha taM ceva savvaM bhaNai jAva atthassa jAva pugaNassa AbhAgI bhavissaha, tate gAM dharAgAM satthavAhaM docce putte evaM vayAsI-mA gAM tAyo ! amhe jeTuM bhAyaraM guru devayaM jIviyAyo vavarovemo tubbhe gAM tAtho! mama jIviyAyo vavaroveha jAva aAbhAgI bhavissaha, evaM jAva paMcame putte 11 / tate gAM se dharaNe satthavAhe paMca puttANAM hiyaicchiyaM jANittA te paMca putte evaM vayAsI-mA gAM amhe puttA ! egamavi jIviyAyo vavarovemo esa gAM susumAe dAriyAe sarIrae NippANe jAva jIvavippajaDhe taM seyaM khalu puttA ! amhaM susumAe dAriyAe maMsaM ca soNiyaM ca aAhArettae, tate gAM amhe tegAM zrAhAregAM avasthaddhA samANA rAyagihaM saMpAuNissAmo, tate gAM te paMca puttA dharaNegAM satthavAheNAM evaM vuttA samANA eyamaTTha paDisuNeti 12 / tate gAM dharANe satthavAre paMcahiM puttehiM saddhiM araNiM kareti 2 saragaM ca kareti 2 saraegA araNiM maheti 2 aggi pADeti 2 aggi saMdhukkheti 2 dAkhyAti parikkheveti 2 aggi pajjAleti 2 susumAe dAriyAe maMsaM ca soNiyaM ca zrAhAreMti, tegAM zrAhAregAM zravatthaddhA samANA rAyagihaM nariM saMpattA mittaNAIabhisamagaNAgayA tassa ya viulassa dhaNakaNagarayaNa jAva zrAbhAgI jAyAvi hotthA, tate gAM se dharANe satthavAhe susumAe dAriyAe bahUI loiyAtiM jAva vigayasoe jAe yAvi hotthA 13 // sUtraM 145 // tegAM kAlegAM 2 samaNe bhagavaM mahAvIre guNasilae ceie samosaDhe 1 / se gAM dharaNe satthavAhe saMpatte dhamma socA pavvatie ekArasaMgavI mAsiyAe Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH saMlehaNAe sohaMme uvavaraNo mahAvidehe vAse sijjhihiti 2 / jahAviya NaM jaMbU ! dharANeNAM satthavAheNAM No varaNaheuM vA no rUvaheuM vA No balaheDaM vA no visayaheuM vA susumAe dAriyAe maMsasoNie zrAhArie nannattha egAe rAyagiha saMpAvaNaTTayAe, evAmeva samaNAuso ! jo amhaM niggaMtho vA 2 imassa ghorAliyasarIrassa vaMtAsavassa pittAsavassa sukkAsavassa soNiyAsabassa jAva avassaM vippajahiyavvassa vA no varANaheuM vA no svaheuM vA no balaheuM vA no visayaheDaM vA zrAhAraM zrAhAreti nannattha egAe siddhigamaNa-saMpAvaNaTThayAe 3 / se NaM ihabhave ceva bahUNaM samaNANaM 2 bahUNaM sAvayANaM bahUNaM sAvigANaM acaNijje jAva vItIvatIssati, evaM khalu jaMbU ! samaNegAM bhagavayA mahAvIreNAM jAva saMpatteNaM aTThArasamassa nAyajjhayaNassa ayama? parANattettibemi 4 // sUtraM 146 // aTThArasamaM NAyajjhayaNaM samattaM // // iti aSTAdazamamadhyayanam // 18 // // 16 // atha zrIpuNDarIkAkhyaM ekonaviMzatitamamadhyayanam // ____ jati gAM bhaMte ! samaNeNAM bhagavayA mahAvIregAM jAva saMpattegAM aTThArasamassa nAyajjhayaNassa ayamaDhe pannatte egUNavIsaimassa nAyajjhayaNassa ke aTTha patnatte ?, evaM khalu jaMbU ! teNaM kAlegAM 2 iheba jaMbuddIve dIve puzvavidehe sIyAe mahANadIe uttarille kUle nIlavaMtassa dAhiNeNaM uttarillassa sItAmuhavaNasaMDassa pacchimeNaM egaselagassa vakkhArapavvayassa purathimeNaM ettha NaM pukkhalAvaI NAmaM vijae pannatte, tattha NaM puDarIgiNI NAmaM rAyahANI pannattA NavajoyaNa-vicchiNNA duvAlasa-joyaNAyAmA jAva paJcakkhaM devaloyabhUyA pAsAtIyA 4, 1 / tIse NAM puMDarIgiNIe NayarIe uttarapuracchime disibhAe NaliNivaNe Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram / adhyayanai 14.] [ 241 NAmaM ujANe, tattha gAM puMDarIgiNIe rAyahANIe mahApaume NAmaM rAyA hotthA, tassa gAM paumAvatI NAmaM devI hotthA, tassa gA mahApaumassa rano puttA paumAvatIe devIe attayA duve kumArA hotthA, taMjahA-puMDarIe ya kaMDarIe ya sukumAla-pANipAyA0, puMDarIyae juvarAyA 2 / teNaM kAleNaM. 2 therAgamaNaM mahApaume rAyA Niggae dhammaM socA poMDarIyaM rajje ThavettA pavvatie, poMDarIe rAyA jAe, kaMDarIe juvarAyA, mahApaume aNagAre codasapubAI ahijai, tate NaM therA bahiyA jaNavayavihAraM viharaMti, tate NaM se mahApaume bahUNi vAsANi jAva siddhe 3 // sUtraM 147 // tate NaM therA annayA kayAI puNaravi puMDarIgiNIe rAyahANIe NaliNavaNe ujANe samosaDhA, poMDarIe rAyA Niggae, kaMDarIe mahAjaNasaha socA jahA mahabbalo jAva pajjuvAsati, therA dhamma parikaheMti, puMDarIe samaNovAsae jAe jAva paDigate 1 / tate NaM kaMDarIe uTThAe uTTeti uTThAe u?ttA jAva se jaheyaM tubbhe vadaha jaM gavaraM puMDarIyaM- rAyaM aApucchAmi tae NaM jAva. pavvayAmi, ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdhaM kareha, 2 / tae NaM se kaMDarIe jAva there vaMdai namasai 2 theroNaM aMtiyAtro paDinikkhamai tameva / cAughaMTe bAsarahaM durUhati jAva pacoruhai jeNeva puNDarIe rAyA teNeva . uvAgacchati karayala jAva puMDarIyaM evaM vayAsI-evaM khalu devANuppiyA ! mae therANaM aMtie jAva dhamme nisaMte se dhamme abhiruie, tae NaM devANuppiyA ! jAva pavvaittae, tae NaM se puMDarIe kaMDarIyaM evaM vayAsI-mA NaM tumaM : devANuppiyA ! idANiM muDe jAva pabayAhi, ahaMNaM tumaM mahayA 2 rAyAbhiseeNaM abhisiMcayAmi, tae NaM se kaMDarIe puMDarIyassa ragaNo eyamaTuMNo zrAdAti jAva tusiNIe saMciTThati 3 / tate NaM puMDarIe rAyA kaMDarIyaM doccaMpi taccapi evaM vayAsI-jAva tusiNIe saMciTThati, tate NaM puMDarIe kaMDarIyaM kumAraM jAhe no saMcAeti bahUhiM zrAghavaNAhiM parANavaNAhi ya 4 tAhe 39 Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH akAmae ceva eyamaTTha aNumannitthA jAva NikkhamaNAbhiseeNaM abhisiMcati jAva therANaM sIsabhikkhaM dalayati, pavvatie aNagAre jAe ekArasaMgaviU, tate NaM therA bhagavaMto annayA kayAI puMDarIgiNIyo nayarIzro NaliNIvaNAzro ujANAzro paDiNikkhamaMti bahiyA jaNavayavihAraM viharaMti 4 // sUtraM 148 // tate NaM tassa kaMDarIyassa aNagArassa tehiM aMtehi ya paMtehi ya jahA selagassa jAva dAhavakkaMtIe yAvi viharati, tate NaM therA annayA kayAI jeNeva poMDarIgiNI teNeva uvAgacchati 2 NaliNivaNe samosaDhA 1 / poMDarIe Niggae dhammaM suNeti; tae NaM poMDarIe rAyA dhamma socA jeNeva kaMDarIe aNagAre teNeva uvAgacchati kaMDarIyaM vaMdati NamaMsati 2 kaMDarIyassa aNagArasta sarIragaM savvAbAhaM saroyaM pAsati 2 jeNeva therA bhagavaMto teNeva uvAgacchati 2 there bhagavaMte vaMdati NamaMsai 2 tA evaM vayAsI-aharANaM bhaMte ! kaMDarIyassa aNagArassa sarIragaM savvAbAhaM sarogaM grahApavattehiM zrosahabhesajjehiM jAva teicchaM aAuTTAmi taM tubbhe NaM bhaMte ! mama jANasAlAsu samosaraha, tate NaM therA bhagavaMto puMDarIyassa vayaNaM paDisuNeti 2 jAva uvasaMpajittANaM viharaMti 2 / tate NaM puMDarIe rAyA jahA maMDae selagasta jAva baliyasarIre jAe, tate NaM therA bhagavaMto poMDarIyaM rAyaM pucchaMti 2 bahiyA. jaNavayavihAraM viharaMti 3 / tate NaM se kaMDarIe tAo royAyaMkAyo viSpamukke samANe taMsi maNurANaMsi asaNa-pANa-khAima-sAimaMsi mucchie giddhe gaDhie zramovavarANe No saMcAei poMDarIyaM zrApucchittA bahiyA abbhujjaeNaM jaNavayavihAraM viharittae, tattheva bhosagaNe jAe 4 / tate NaM se poMDarIe imIse kahAe laTTha samANe gahAe aMteura-pariyAla-saMparIvuDe jeNeva kaMDarIe zraNagAre teNeva uvAgacchati 2 kaMDarIyaM tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM karei 2 . 2 evaM vayAsI-dhannesi NaM tumaM devANuppiyA ! kayatthe Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram / avyavana 16 ] - [247 kayapunne kayalakkhaNe suladdhe NaM devANuppiyA ! tava mANussae jammajIviyaphale je NaM tumaM rajjaM ca jAvaM aMteuraM ca chaDDaittA. vigovaittA jAva pabatie, ahaM NaM aharANe akayapunne rajje jAva aMteure ya mANussaesu ya kAmabhogesu mucchie jAva ajmovavanne no saMcAemi jAva pavvatittae, taM dhannesi NaM tumaM devANuppiyA ! jAva jIviyaphale, tate NaM se kaMDarIe zraNagAre puMDarIyassa eyamaTuMNo zrADhAti jAva saMciTThati, tate NaM kaMDarIe poMDarIeNaM doccapi taccapi evaM vutte samANe kAmae avassavase lajAe gAraveNa ya poMDarIyaM rAyaM zrApucchati 2 therehiM saddhiM bahiyA jaNavayavihAraM viharati 5 / tate NaM se kaMDarIe therehiM saddhiM kiMci kAlaM uggaMuggeNaM viharati, tato pacchA samaNataNa-paritaMte samaNattaNa-NivirANe samaNattaNaNibhatthie samaNaguNa-mukkajogI therANaM aMtiyAyo saNiyaM 2 paJcosakatti 2 jeNeva puMDarIgiNI NayarI jeNeva puMDarIyassa bhavaNe teNeva uvAgacchati asogavaNiyAe asogavarapAyavassa he puDhavIsilApaTTagaMsi NisIyati 2 zrohayamaNasaMkappe jAva jhiyAyamANe saMciTTati 6 / tate NaM tassa poMDarIyassa ammadhAtI jeNeva asogavaNiyA teNeva uvAgacchati 2 kaMDarIyaM zraNagAraM asogavarapAyavassa ahe paDhavIsilAvaTTayaMsi zrohaya-maNa-saMkappaM jAva jhiyAyamANaM pAsati 2 jeNeva poMDarIe rAyA teNeva uvAgacchati 2 poMDarIyaM rAyaM evaM vayAsI-evaM khalu devANuppiyA ! tava piubhAue kaMDarIe aNagAre asogavaNiyAe asogavarapAyavassa he puDhavIsilAva? zrohayamaNasaMkappe jAva jhiyAyati, tate NaM poMDarIe ammadhAIe eyama8 socA Nisamma taheva saMbhaMte samANe uThAe uTThati-2 aMteura-pariyAla-saMparivuDe jeNeva asogavaNiyA jAva kaMDarIyaM tikkhutto zrAyAhiNaM payAhiNaM karei 2 evaM vayAsI-dharANesi NaM tumaM devANuppiyA! jAva pavvatie, zaharANaM zradharANe 3 jAva pavvaittae, taM dhannesi NaM tumaM devANuppiyA ! jAva jIvi Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH yaphale, tate NaM kaMDarIe puMDarIeNaM evaM butte samANe tusiNIe saMciTThati doccaMpi taccaMti jAva ciTThati 7 / tate NaM puMDarIe kaMDarIyaM evaM vayAsIaTTho bhaMte ! bhogehiM ?, haMtA ! aTTho, tate gAM se poMDarIe rAyA koDaMbiya purise sadAvei 2 evaM vayAsI-khippAmeva bho devANuppiyA ! kaMDarIyassa mahatthaM jAva rAyAbhiseyaM uvaTThaveha jAva rAyAbhiseeNaM abhisiMcati 8 // sUtraM 141 // tate gAM puMDarIe sayameva paMcamuTThiyaM loyaM kareti 2 sayameva cAujAmaM dhamma paDivajati 2 kaMDarIyassa saMtiyaM zrAyArabhaMDayaM gerAhati 2 imaM eyArUvaM abhiggahaM abhigirAhai-kappati me there vaMdittA NamaMsittA therANaM aMtie cAujAmaM dhamma uvasaMpajittA gAM tato pacchA thAhAraM pAhArittaettikaTu, imaM ca eyArUvaM abhiggahaM abhigirahettA gAM poDarIgiNIe paDinikkhamati 2 puvANupubbiM caramANe gAmANugAmaM dUijamANe jeNeva therA bhagavaMto teNeva pahArettha gamaNAe // sUtraM 150 // _____tate NaM tassa kaMDarIyassa ragaNo taM paNIyaM pANabhoyaNaM zrAhAriyassa samANassa atijAgarieNa. ya aibhoyaNappasaMgeNa ya se thAhAre No samma pariNamai, tate NaM tassa kaMDarIyassa ragaNo taMsi pAhAraMsi apariNamamANaMsi puvvarattAvaratta-kAlasamayaMsi sarIraMsi veyaNA pAunbhUyA ujalA viulA pagADhA jAva durahiyAsA pittajjara-parigaya-sarIre dAhavakkatIe yAvi viharati 1 / tate NaM kaMDarIe rAyA rajje ya ra? ya aMteure ya jAva ajhovavanne aTTaduhaTTaksaTTe akAmate yavassavase kAlamAse kAlaM kiccA ahe sattamAe puDhavIe * ukkosa-kAla-TThiiyaMsi narayaMsi neraiyattAe uvavarANe / evAmevaH samaNAuso ! jAva pavvatie samANe puNaraki mANussae kAmabhoge yAsAei jAva aNupariyaTTissati jahA va se kaMDarIe rAyA 2 // sUtraM 151 // tate NaM poMDarIe zraNagAre jeNeva therA bhagavaMto teNeva uvAgacchati 2 there bhagavate vaMdati namaMsati 2. therANaM aMtie doccapi cAujjAmaM dhamma paDi. Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ :bIjJAtAdharmakathAGga-sUtram / adhyayana 19 ] [245 vajati, chaTThakhamaNa-pAraNagaMsi paDhamAe porisIe sajjhAyaM kareti 2 jAva aDamANe sIyalukkhaM pANabhoyaNaM paDigAheti 2 zrahApajattamitikaTTa paDiNiyattati, jeNeva therA bhagavaMto teNeva uvAgacchati 2 bhattapANaM paDidaMseti 2 therehiM bhagavatehiM abhaNunAe samANe amucchite 4 bilamiva parANagabhUeNaM appANeNaM- taM phAsuesaNijja asaNAM 4 sarIrakoTTagaMsi pakkhivati 1 / tate NaM tassa puDarIyassa zraNagArassa taM kAlAivataM arasaM virasaM sIyalukkhaM pANabhoyaNaM zrAhAriyassa samANassa puvvarattAvarattakAlasamayaMsi dhammajAgariyaM jAgaramANassa se thAhAre No sammaM pariNamati, tate NaM tassa puMDarIyassa aNagArassa sarIragaMsi veyaNA pAunbhUyA ujalA jAva durahiyAsA pittajjara-parigaya-sarIre dAhavakkaMtIe viharati 2 / tate NaM se puMDarIe aNagAre atthAme abale avIrie apurisakAra-parakkame karayala jAva evaM vayAsI-Namo'tyu NaM arihaMtANaM jAva saMpattANaM Namo'tthu NaM therANAM bhagavaMtAgAM mama dhammAyariyANaM dhammovaesayANaM puvipi ya NaM mae therANaM aMtie savve pANAtivAe paJcakkhAe jAva micchAdasaNasalle NaM paccakkhAe jAva AloiyapaDikkate kAlamAse kAlaM kiccA savvaTThasiddhe uvavanne 3 / tato aNaMtaraM uvvaTTittA mahAvidehe vAse sijjhihiti jAvaM savvadukkhANamaMtaM kAhiti 4 / evAmeva samaNAuso ! jAva pavvatie samANe mANussaehiM kAmabhogehiM No sajati no rajati jAva no vippaDIghAyamAvajati se NaM ihabhave ceva bahUNaM samaNANaM bahUNaM samaNINaM bahUNaM sAvayANaM bahUNaM sAvigANaM acaNijje vaMdaNijje pUyaNijje sakAraNijje sammANaNijje kallANaM maMgalaM devayaM ceiyaM pajjuvAsaNijjettikaTu paraloeviya NaM No zrAgacchati bahUNi daMDaNANi ya muMDaNANi ya tajjaNANi ya tADaNANi ya jAva cAurataM saMsArakaMtAraM jAva vItIvaissati jahA va se poMDarIe aNagAre. 5 / evaM khalu jaMbU ! samoNaM bhagavayA mahAvIreNaM Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 ] [ zrImaMdAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH zrAdigareNaM titthagareNaM jAva siddhigai-NAmadhenja gaNaM saMpatteNaM egUNavIsaimassa nAyajjhayaNassa ayamaTTha patnatte 6 // iti poMDarIyajjhayaNaM // ____ evaM khalu jaMba ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva siddhigaiNAmadhejja aNaM saMpatteNaM chaTThassa aMgassa paDhamassa suyakkhaMdhassa ayamaDhe parANattettibemi7 // sUtraM 152 // tassa NaM suyakkhaMdhassa egUNavIsaM abhayaNANi ekasaragANi egaNavIsAe divasesu samappaMti // sUtraM 153 // paDhamo suyakkhaMdho smtto|| // iti ekonaviMzatitamamadhyayanam 12 // // iti prathamaH zrutaskaMdhaH samApta // // atha dvitIya zrutaskaMdhaH // // 1 // atha prathamo vargaH // teNaM kAleNaM 2 rAyagihe nAmaM nayare hotthA, vagaNayo, tassa NaM : rAyagihassa bahiyA uttarapuracchime disibhAe tattha NaM guNasIlae NAmaM ceie hotthA vagaNo 1 / teNaM kAleNaM 2 samaNassa bhagavazro mahAvIrassa aMtevAsI ajasuhammA NAma therA bhagavaMto jAtisaMpannA kulasaMpannA jAva cauddasapubbI cauNANovagayA paMcahiM aNagArasaehiM saddhiM saMparivuDA puvANupubbi caramANA gAmANugAmaM dUijamANA suhaMsuheNaM viharamANA jeNeva rAyagihe Nayare jegova guNasIlae ceie jAva saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANA viharaMti, parisA niggayA, dhammo kahiyo, parisA jAmeva disiM pAunbhUyA tAmeva disiM paDigayA 2 / teNaM kAleNaM 2 ajasuhammassa - aNagArassa aMtevAsI ajajaMbU NAmaM aNagAre jAva pajjuvAsamANe evaM vayAsI-jati NaM bhaMte ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM chaTThassa aMgassa paDhamasuyakkhaMdhassa NAyasuyANaM zrayama? pannatte docassa NaM bhaMte ! suyakvaMdhassa dhammakahANaM samaNeNaM jAva saMpatteNaM ke aTTha pannatte ?, evaM khalu Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mIjJAtAdharmakathAGga-sUtram " zruta* 27 vargaH ] (297 jaMba ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM dhammavAhANaM dasa vaggA panattA, taMjahA-camarassa aggamahisINaM paDhame vagge 1, balissa vairoyaNiMdassa vairoyaNaratro aggamahisINaM bIe vagge 2, suriMdavajANaM dAhiNilANaM iMdANaM aggamahisINaM taie vagge 3, uttarilANaM asuriMdavajiyANaM bhavaNavAsiiMdANaM zraggamahisINaM cautthe vagge 4, dAhiNilANaM vANamaMtarANaM iMdANaM aggamahisINaM paMcame vagge 5, uttarillANaM vANamaMtarANaM iMdANaM aggamahisINaM cha? vagge 6, caMdassa aggamahisINaM, sattame vagge 7, sUrassa zraggamahisINaM aTThame vagge 8, sakassa aggamahisINaM, Navame vagge 1, IsANassa aggamahisINaM dasame vagge 10, 3 / jati NaM bhaMte ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM dhammakahANaM dasa vaggA pannattA, paDhamassa NaM bhaMte ! vaggassa samaNeNaM jAva saMpatteNaM ke aTTha patratte ?, evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM paDhamassa vaggassa paMca ajjhayaNA pannattA-taMjahA-kAlI rAI rayaNI vijjU mehA, jai NaM bhaMte ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM paDhamassa vaggassa paMca ajjhayaNA pannattA paDhamassa NaM bhaMte ! ajjhayaNassa samaNeNaM jAva saMpatteNaM ke aTTha pannate ?, evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM 2 rAyagihe Nayare guNasIlae ceie seNie rAyA celaNA devI sAmI samosarie parisA NiggayA jAva parisA pajjuvAsati 4 / teNaM kAleNaM 2 kAlI nAmaM devI camaracaMcAe rAyahANIe kAlavaDiMsagabhavaNe kAlaMsi sIhAsaNaMsi cauhi sAmANiya-sAhassIhiM cauhiM mayahariyAhiM saparivArAhiM tIhiM parisAhiM sattahi aNIehiM sattahi aNiyAhivatIhiM solasahiM thAyarakkha-devasAhassIhiM arANehiM bahuehi ya kAlavaDiMsayabhavaNavAsIhiM asurakumArehiM devIhiM devehi ya saddhiM saMparivuDA mahayAhaya jAva viharai, imaM ca NaM kevalakappaM jaMbuddI 2 viuleNaM zrohiNA zrAbhoemANI 2 pAsai 5 / tattha samaNaM bhagavaM mahAvIraM jaMbuddIve 2 bhArahe vAse rAyagihe nagare guNasilae ceie ahApaDirUvaM uggahaM uggirihattA saMjameNaM tavasA Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH appANaM bhAvemANaM pAsati 2 tA haTTatuTTacittamANaMdiyA pItimaNA jAva hayahiyayA sIhAsaNAyo abbhuTThati 2 pAyapIDhAyo paJcoruhati 2 pAuyAyo zromuyati 2 titthagarAbhimuhI sattaTTa payAI aNugacchati 2 vAmaM jANu aMceti 2 dAhiNaM jANu dharaNiyalaMsi nihaTTa tikkhutto muddhANaM dharaNiyalaMsi niveseti 2 Isi paccurANamai 2 kaDayatuDiyathaMbhiyAto bhuyAto sAharati 2. karayala jAva kaTu evaM vayAsI-Namo'tthu NaM arahaMtANaM jAva saMpattANaM, Namo'tthu gAM samaMNassa bhagavayo mahAvIrasma jAva saMpAviukAmassa, vaMdAmi gAM bhagavaMtaM tatthagayaM iha gae pAsau me samaNe bhagavaM mahAvIre tattha gae iha gayaMtikaTu vaMdati 2 namaMsati 2 sIhAsaNavaraMsi purasthAbhimuhA nisarANA 5 / tate NaM tIse kAlIe devIe imeyArUve jAva samuppajitthA-seyaM khalu me samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdittA jAva pajjubAsittaettikaTu evaM saMpehati 2 zrAbhiyogie deve saddAveti 2 evaM vayAsI-evaM khalu devANuppiyA ! samaNe bhagavaM mahAvIre evaM jahA sUriyAbho taheva zrANattiyaM dei. jAva divvaM suravarAbhigamaNajoggaM kareha 2 jAva pacappiNaha, tevi taheva karettA jAva paJcappiNaMti, NavaraM joyaNa-sahassa-vicchirANAM jANaM sesaM taheva taheva NAmagoyaM sAhei taheva naTTavihiM uvadaMsei jAva paDigayA 6 / bhaMtetti bhagavaM goyame samAM bhagavaM mahAbIraM vaMdati maMsati 2 evaM vayAsI-kAlIe NaM bhaMte ! devIe sA divyA deviTThI 3 kahiM gayA kahiM aNupaviTThA ? kUDAgAra-sAlAdiTTato, aho gAM bhaMte ! kAlI devI mahiDDiyA, kAlIe gAM bhaMte ! devIe sA divyA deviDDI 3 kirANA laddhA kirANA pattA kirANA abhisamarANAgayA ?, evaM jahA sUriyAbhassa jAva evaM khalu goyamA ! tegAM kAleNaM 2 iheva jaMbuddIve 2 bhArahe vAse zrAmalakappA NAma NayarI hotthA varANo aMbasAlavaNe ceie jiyasattU-rAyA, tatya gAM grAmalakappAe nayarIe kAle nAma gAhAvatI hotthA aDDha jAva Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-satram / / dvitIya zrutaskaMdhaH 2 : vargaH 1] [249 aparibhUe, tassa NaM kAlassa gAhAvaissa kAlasirI NAmaM bhAriyA hotyA, sukumAla jAva surUvA, tassa gAM kAlagassa gAhAvatissa dhUyA kAlasirIe bhArIyAe attayA kAlI NAmaM dAriyA hotthA, vaDDA vaDakumArI jurANA jugaNakumArI paDiyapuyatthaNI NibannavarA varaparivajiyA yAvi hotthA 7 / teNaM kAlegAM 2 pAse arahA purisAdANIe prAigare jahA baddhamANasAmI NavaraM Navahatthussehe solasahi samaNasAhassIhiM aTTattIsAe ajjiyAsAhassIhiM saddhiM saMparivuDe jAva aMbasAlavaNe samosaDhe parisA NiggayA jAva pajjuvAsati, tate gAM sA kAlI dAriyA imIse kahAe laTThA samANI haTTa jAva hiyayA jeNeva ammApiyaro teNeva ubAgacchati 2 karayala jAya evaM vayAsI-evaM khalu ammayAyo ! pAse arahA purisAdANIe thAigare jAva viharati, taM icchAmi gAM ammayAtro! tubbhehiM abbhaNunAyA samANI pAsassa aro purisAdANIyassa pAyavaMdiyA gamittae ?, ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdhaM karehi, tate NaM sA kAliyA dAriyA ammApiIhiM zramaNunAyA samANI haTTa jAva hiyayA rAhAyA kayabalikammA kayakouyamaMgala-pAyacchittA suddhappAvesAiM maMgalAtiM vatthAtiM pavara parihiyA appamahagghAbharaNAlaMkiya-sarIrA ceDiyA-cakavAla-parikirANA sAto gihAto paDiNikkhamati 2 jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA jeNeva dhammie jANappavare teNeva uvAgacchati 2 dhammiyaM jANapavaraM durUDhA, tate NaM sA kAlI dAriyA dhammiyaM jANapavaraM evaM jahA dovatI jAva pajjuvAsati 8 | tate NaM pAse arahA purisAdANIe kAlIe dAriyAe tIse ya mahati-mahAlayAe parisAe dhammaM kahei, tate NaM sA kAlI dAriyA pAsassa arahayo purisAdANIyassa aMtie dhammaM socA Nisamma haTTa jAva hiyayA pAsaM arahaM purisAdANIyaM tikkhutto vaMdati namaMsati 2 evaM vayAsI-sadahAmi NaM bhaMte ! NiggaMthaM pAvayaNaM jAva se jaheyaM tumbhe vayaha, jaMNavaraM devANuppiyA ! ammApiyaro . 32 Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25.] 5 zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH ApucchAmi, tate NaM ahaM devANuppiyANaM aMtie jAva pavvayAmi, ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaddhaM karehi 1 / tate NaM sA kAlI dAriyA pAseNaM arahayA purisAdANIegAM evaM vuttA samANI haTTa jAva hiyayA pAsaM arahaM vaMdati namaMsati 2 tameva dhammiyaM jANappavaraM duruhati 2 pAsassa araho purisAdANIyassa aMtiyAto aMbasAlAvaNAzro ceiyAyo paDiNikkhamati 2 jeNeva zrAmalakappA nayarI teNeva uvAgacchati 2 zrAmalakappaM NayariM majhamajjhegAM jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA teNeva uvAgacchati 2 dhammiyaM jANapavaraM Thaveti 2 dhammiyAyo jANappavarAyo pacoruhati 2 jeNeva ammApiyarA teNeva uvAgacchati 2 karayala jAva evaM vayAsI-evaM khalu ammayAyo ! mae pAsassa arahato aMtie dhamme NisaMte seviya dhamme icchie paDicchie abhirutie, tae NaM ahaM ammayAyo ! saMsArabhaunviggA bhIyA jamma NamaraNANAM icchAmiNaM tubbhehiM abbhagunnAyA samANI pAsassa arahato aMtie muMDA bhavittA prAgArAto aNagAriyaM pabbatittae, ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdhaM karehiM 10 / tate NaM se kAle gAhAvaI vipulaM asaNaM 4 uvakkhaDAveti 2 mittaNAi-Niyaga-sayaNa-saMbaMdhipariyaNaM zrAmaMteti 2 tato pacchA rAhAe jAva vipuleNaM pupphavattha-gaMdha-mallAlaMkAreNaM sakArettA sammANettA tasseva mittaNAti-Niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNassa purato kAliyaM dAriyaM seyApIehiM kalasehiM rAhAveti 2 savvAlaMkAravibhUsiyaM kareti 2 purisasahassa-vAhiNIyaM sIyaM duruheti 2 mittaNAi-Niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNeNaM saddhiM saMparikhuDe saviDDIe jAva raveNaM zrAmalakappaM nayariM majhamajjheNaM Niggacchati 2 jeNeva aMbasAlavaNe ceie teNeva uvAgacchati 2 chattAie titthagarAisae pAsati 2 sIyaM Thavei 2 kAliyaM dAriyaM sIyAto pacoruhati 2 kAliyaM dAriyaM ammApiyaro purazro kAuM jeNeva pAse arahA purisAdANIe teNeva uvAgacchati 2 vaMdai namasai 2 ttA evaM vayAsI-evaM Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhIjJAtAdharmakathAGga-sUtram // zruta0 2 vargaH ] [ 251 khalu devANuppiyA ! kAlI dAriyA amhaM dhUyA iTThA kaMtA jAva kimaMga puNa pAsaNayAe ?, esa NaM devANuppiyA ! saMsArabhauvvigA icchai devANuppiyANaM aMtie muMDA bhavittANaM jAva pabvaittae, taM eyaM NaM devANuppiyANaM sissiNibhikkhaM dalayAmo paDicchaMtu NaM devANuppiyA ! sissiNibhikkhaM, ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdhaM karehi 11 / tate NaM kAlI kumArI pAsaM arahaM vaMdati 2 uttarapuracchimaM disibhAgaM avakkamati 2 sayameva zrAbharaNa-mallAlaMkAraM zromuyati 2 sayameva loyaM kareti 2 jeNeva pAse parahA purisAdANIe teNeva uvAgacchati 2 pAsaM arahaM tikkhutto vaMdati 2 evaM vayAsI-zrAlitte NaM bhaMte ! loe evaM jahA devANaMdA jAva sayameva pavAviuM 12 / tate NaM pAse arahA purisAdANIe kAliM sayameva pupphacUlAe ajAe sissiNiyattAe dalayati, tate NaM sA puSphacUlA ajA kAliM kumAri sayameva pavvAveti jAva uvasaMpajittANaM viharati, tate NaM sA kAlI ajA jAyA IriyAsamiyA jAva guttavaMbhayAriNI, tate NaM sA kAlI ajA pupphacUlAajAe aMtie sAmAiya-mAiyAti ekArasa aMgAI ahijai bahUhiM cauttha jAva viharati 13 / tate NaM sA kAlI ajA annayA kayAtiM sarIrabAusiyA jAyA yAvi hotthA, abhikkhaNaM 2 hatthe dhovai pAe dhovai sIsaM dhovai muhaM dhovai thaNaMtarAiM dhovai kakkhaMtarANi dhovati gumaMtarAiM dhovai jattha 2 viya NaM ThANaM vA sejjaM bA NisIhiyaM vA cetei taM putvAmeva abhukkhettA tato pacchA prAsayati vA sayai vA, tate NaM sA puSpacUlA zrajA kAliM ajjaM evaM vayAsI-no khalu kappati devANuppiyA ! samaNINaM NiggaMthINaM sarIra-bAusiyANaM hottae, tumaM ca NaM devANuppiyA ! sarIrabAusiyA jAyA abhikkhaNaM 2 hatthe dhovasi jAva prAsayAhi(yasi) vA sayAhi(yasi) vA, taM tumaM devANuppie ! eyassa gaNassa zrAloehi jAva pAyacchittaM paDivajAhi, tate NaM sA kAlI ajA pupphacalAe ajAe Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 252 ) [ zrImadogamasudhAsindhuH :: caturtho vimAgA eyamaTThano aADhAti jAva tusiNIyA saMciti 14 / tate NaM tAyo puSpacUlAiyo ajAyo kAliM ajjaM abhikkhaNaM 2 hIleMti NidaMti khisaMti garihaMti avamarANAMti abhikkhaNaM 2 eyamaTTa nivAreMti, tate NaM tIse kAlIe ajAe samaNIhiM NiggaMthIhiM abhikkhaNaM 2 hIlijamANIe jAva vArijamANIe imeyArUve abhatthie jAva samuppajitthA-jayA NaM ahaM zrAgAravAsaM majje vasitthA tayA NaM ahaM sayaMvasA jappibhiI ca NaM ahaM muMDe bhavittA AgArAtro aNagAriyaM pavvatiyA tappabhiI ca NaM ahaM paravasA jAyA, taM seyaM khalu mama kallaM pAuppabhAyAe. rayaNIe jAva jalate pADikiyaM uvassayaM uvasaMpajittA gAM viharittaettikaTaTu evaM saMpeheti 2 kallaM jAva jalate pADiekkaM uvasmayaM girAhati 15 / tattha gAM aNivAriyA aNohaTTiyA sacchaMdamatI abhikkhaNaM 2 hatthe dhoveti jAva prAsayai vA sayai vA, tae NaM sA kAlI ajA pAsatthA pAsasthavihArI zrosarANA zrosaraNavihArI kusIlA 2 grahAchaMdA 2 saMsattA 2 bahUNi vAsANi sAmanapariyAgaM pAuNai 2 zraddhamAsiyAe saMlehaNAe attANaM jhUseti 2 tIsaM bhattAiM aNasaNAe cheei 2. tassa ThANassa praNAloiyaapaDikkaMtA kAlamAse kAlaM kiccA camaracacAe rAyahANIe kAlavaDisae bhavaNe uvavAyasabhAe devasayaNijjaMsi devadUsaMtariyA aMgulassa asaMkhejAi-bhAgamettAe zrogAhaNAe kAlIdevIttAe uvavaraNA 16 / tate NaM sA kAlI devI ahuNovavarANA samANI paMcavihAe pajattIe jahA sUriyAbho jAva bhAsAmaNapajattIe, tate NaM sA kAlI devI caurAhaM sAmANiya-sAhassINaM jAva arANesiM ca bahUNaM kAla(lI)vaDeMsaga-bhavaNavAsINaM asurakumArANaM devANa.ya devINa ya AhevaccaM jAva viharati. 17 / evaM khalu goyamA ! kAlIe devIe sA divvA. deviDDI 3. laddhA pattA abhisamarANAgayA, kAlIe NaM bhaMte ! devIe kevatiyaM kAlaM ThitI patnattA ?, goyamA ! aDDAijAI. pali Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga sUtram / zruta0 2. vargaH 1 ] [ 253 grovamAI ThiI pannattA, kAlI NaM bhaMte ! devI tANo devalogAyo aNaMtaraM uvavaTTittA kahiM gacchihiti kahaM uvavajihiti ?, goyamA ! mahAvidehe vAse sijjhihiti, evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM paDhamavaggassa paDhamajjhayaNassa ayama? parANattettibemi 18 // sUtraM 154 // dhamakahANaM paDhamajjhayaNaM samattaM ||1-1||jtinnN bhaMte ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM dhammakahANaM paDhamassa vaggassa paDhamajhayaNassa ayama? pannatte bitiyassa gAM bhaMte ! ajhayaNassa samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM ke aTTha parANatte ?, evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM 2 rAyagihe nagare guNasIlae ceie sAmI samosaDhe parisA NigayA jAva pajjuvAsati 1 / teNaM kAleNaM 2 rAI devI camara. caMcAe rAyahANIe evaM jahA kAlI taheva zrAgayA. NaTTavihiM uvadaMsettA paDigayA, bhaMtetti bhagavaM goyamA ! pubvabhavapucchA, evaM khalu goyamA ! teNaM kAleNaM 2 yAmalakappA NayarI aMbasAlavaNe ceie jiyasattU rAyA rAI gAhAvatI rAIsirI bhAriyA rAI dAriyA pAsassa samosaraNaM, rAI dAriyA jaheva kAlI taheva nikkhaMtA taheva sarIrabAusiyA taM ceva sav jAva aMtaM kAhiti / evaM khalu jaMbU ! biiyajjhayaNassa nikkhevo // 1-2 // jati NaM bhaMte ! taiyajjhayaNassa uvakhevatoM, evaM khalu jaMbU / rAyagihe Nayare guNasilae ceie evaM jaheba rAtI taheva rayaNIvi, NavaraM thAmalakappA nayarI rayaNI gAhAvatI rayaNasirI bhAriyA rayaNI 'dAriyA sesaM taheva jAva aMtaM kAhiti // 1-3 // evaM vijjUvi zrAmalakappA nayarI vijjugAhAvatI vijjusiribhAriyA vijjudAriyA sesaM taheva // 1-4 // evaM mehAvi zrAmalakappAe nayarIe mehe gAhAvatI mehasiri bhAriyA mehA dAriyA sesaM taheva // 1-5 // evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM dhammakahANaM paDhamassa vaggasma ayama? parAMNatte // sUtraM 155 // ......... // iti prathamo vargaH // 2-1 // .. Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 ] . [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgA // 2 // atha dvitIyo vargaH // ___ jati NaM bhaMte ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM doccassa vaggassa ukhevazro, evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM doccassa vaggassa paMca ajjhayaNA panattA, taMjahA-subhA nisubhA raMbhA nirubhA madaNA 1 / jati NaM bhaMte ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM dhammakahANaM docassa vaggassa paMca ajjhayaNA pannattA, doccassa NaM bhaMte ! vaggassa paDhamajhayaNassa ke aTTha pannatte ?, evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM 2 rAyagihe Nayare guNasIlae ceie sAmI samosaDho parisA NiggayA jAva pajjuvAsati 2 / teNaM kAleNaM 2 subhA devI balicaMcAe rAyahANIe subhava.sae bhavaNe subhaMsi sIhAsaNaMsi kAlIgamaeNaM jAva NaTTavihiM uvadaMsettA jAva paDigayA 3 / pubvabhavapucchA, sAvatthI NayarI koTThae ceie jiyasattU rAyA subhe gAhAvatI subhasirI bhAriyA subhA dAriyA sesaM jahA kAliyA NavaraM achuTTAtiM palizrovamAI ThitI 4 / evaM khalu jaMbU ! nikkhevo ajjhayaNassa evaM sesAvi cattAri ajjhayaNA, sAvatthIe navaraM mAyA piyA sarisanAmayA 5 / evaM khalu jaMbU ! nikkhevo bitIyavaggassa 2, 6 // sUtraM 156 // // iti dvitIyo vargaH // 2-2 // // 3 // atha tRtIyo vargaH // ukkhevazro taiyavaggassa evaM khalu jaMbU ! samaseNaM bhagavayA mahAvIregAM jAva saMpatteNaM taiyassa vaggassa cauparANaM ajhayaNA pannattA, taMjahA-paDhame anjhayaNe jAva cauparANatime ajjhayaNe 1 / jati NaM bhaMte ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM dhammakahANaM taiyassa vaggassa cauppanajmayaNA pannattA paDhamassa NaM bhaMte ! ajjhayaNassa samaNeNaM jAva saMpatteNaM ke paTTe parANatte ?, evaM khalu.jaMbU ! teNaM kAleNaM 2 rAyagihe Nayare guNasIlae ceie sAmI samosaDhe parisA Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram / zruta02 : vargaH 4 ] [ 255 NiggayA jAva pajjuvAsati, teNaM kAleNaM 2 ilA devI dharaNIe rAyahANIe ilAvaDaMsae bhavaNe ilaMsi sIhAsaNaMsi evaM kAlIgamaeNaM jAva NaTTavihiM uvadaMsettA paDigayA, putvabhavapucchA, vANArasIe NayarIe kAmamahAvaNe ceie ile gAhAvatI ilAsirI bhAriyA ilA dAriyA sesaM jahA kAlIe NaMvaraM dharaNassa aggamahisittAe ubavAyo, sAtirega-zraddhapaliyovama-ThitI. sesaM taheva, evaM khalu Nivakhevo paDhamajjhayaNassa 1 / evaM kamA(makA) saMterA soyAmaNI iMdA ghaNA vijjuyAvi, savvAzro eyAyo dharaNassa aggamahisIyo eva, ete cha ajjhayaNA veNudevassavi avisesiyA bhANi: yavvA 2 / evaM jAva ghosassavi ee ceva cha ajhayaNA 3 / evamete dAhiNilANaM iMdANAM caupparANAM ajjhayaNA bhavaMti 4 / savvAzrovi vANArasIe kAmamahAvaNe ceie, taiyavaggassa Nikkhevazro 5 // sUtraM 157 // // iti tRtIyo vargaH // 2-3 // // 4 // atha caturtho vaggeH // cautthassa ukkhevo, evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM dhammakahANaM cautthavaggassa caupparANaM ajjhayaNA pannattA taMjahA-paDhame ajjhayaNe jAva caupparANaime ajjhayaNe 1 / paDhamassa ajjhayaNassa uvakhevayo evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM 2 rAyagihe samosaraNAM jAva parisA pajjuvAsati, tegAM kAleNaM 2 khyA devI rUyANaMdA rAyahANI rUyagavaDisae bhavaNe rUyagaMsi sIhAsaNaMsi jahA kAlIe tahA navaraM putvabhave caMpAe purANabhadde cetie khyaga-gAhAvaI rUyagasirI bhAriyA khyA dAriyA sesaM taheva, NavaraM bhUyAgAMda-aggamahisittAe uvavAno, desUNAM paligrovamaM ThiI, Nikkhevo 2 / evaM khalu sukhyAvi rUyaMsAvi khyagAvatIvi khyakatAvi khyappabhAvi 3 / eyAyo ceva uttarillAgAM iMdANaM bhANiyabvAyo jAva mahAghosassa 4 / Nikkhevazro cautthavaggassa // sUtraM 158 // // iti caturtho vargaH // 2-4 // Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH ___ // 5 // atha paJcamo vargaH // paMcamavaggassa ukkhevayo, evaM khalu jaMbU ! jAva battIsaM ajjhayaNA pannattA, taMjahA-kamalA kamalappabhA ceva, uppalA ya sudNsnnaa| svavatI bahurUvA, suruvA subhagAviya // 1 // purANA bahuputtiyA ceva, uttamA bhAriyAviya / paumA vasumatI cetra, kaNagA kaNagappabhA // 2 // vaDeMsA keumatI ceva, bairaseNA rayippiyA / rohiNI namiyA ceva, hirI puSphavatItiya // 3 // bhuyagA bhuyagavatI ceva, mahAkacchA'parAiyA / sughosA vimalA ceva, sussarA ya srsstii|| 4 // 1 / ukkhevazro paDhamamayaNassa, evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM 2 rAyagihe samosaraNaM jAva parisA pajjuvAsati, teNaM kAleNaM 2 kamalA devI kamalAe rAyahANIe kamalavaDeMsae bhavaNe kamalasi sIhAsaNaMsi sesaM jahA kAlIe taheva NavaraM pubvabhave nAgapure nayare sahasaMbavaNe ujANe kamalassa gAhAvatissa kamalasirIe bhAriyAe kamalA dAriyA pAsassa purisAdANIyassa aMtieM nikkhaMtA kAlassa pisAya-kumAriMdassa aggamahisI zraddhapaliyovamaM ThitI 2 / evaM sesAvi ajjhayaNA dAhiNilANaM vANamaMtariMdANaM 3 / bhANiyabAyo savAyo NAgapure sahasaMbavaNe ujANe mAyA piyA dhUyA sarisanAmayA, ThitI zraddhapalizrovamaM 4 // sUtraM 151 // paMcamo vaggo smtto|| // iti paJcamo vargaH // 1-5 // // 6 // atha SaSTho vargaH // chaTThovi vaggo paMcamavaggasariso, pavaraM mahAkAliMdANaM uttarilANaM iMdANaM aggamahisIzro puvvabhave sAgeyanayare uttarakuruujANe mAyA piyA dhUyA sarisaNAmayA sesaM taM ceva // sUtra 160 // chaTTo vaggo smtto| // iti SaSTho vargaH // 2-6 // Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram : zru0 2 :: varga 7-8 ] [ 257 // 7 // atha saptamo vargaH // sattamassa vaggassa ukkhevo, evaM khalu jaMbU ! jAva cattAri ajjhayaNA pannattA, taMjahA-sUrappabhA pAyavA acimAlI pabhaMkarA 1 / paDhamajjhayaNassa ukkhevayo, evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM 2 rAyagihe samosaraNAM jAva parisA pajjuvAsai, tegAM kAlegAM 2 sUrappabhA devI sUraMsi vimANAMsi sUrappabhaMsi sIhAsagAMsi sesaM jahA kAlIe tahA NavaraM punvabhavo arakkhurIe nayarIe sUrappabhassa gAhAvaissa sUrasirIe bhAriyAe sUrappabhAe dAriyA sUrassa aggamahisI ThitI addhapaligrovamaM paMcahiM vAsasaehiM abbhahiyaM sesaM jahA kAlIe 2 / evaM sesAprovi savvAyo arakkhurIe NayarIe 3 // sUtraM 161 // sattamo vaggo samatto / // iti saptamo vargaH // 2-7 // // 8 // atha aSTamo vargaH // aTThamassa ukkhevayo, evaM khalu jaMbU ! jAva cattAri ajjhayaNA pannattA taMjahA-caMdappabhA dosiNAbhA acimAlI pabhaMkarA-1 / paDhamassa ajjhayaNassa ukkhebayo, evaM khalu jaMbU ! tegAM kAlegAM 2 rAyagihe samosaragAM jAva parisA pajjuvAsatI, tegAM kAlegAM 2 caMdappabhA devI caMdappabhaMsi vimANaMsi caMdappabhaMsi sIhAsaNaMsi sesaM jahA kAlIe, NavaraM puvabhave mahurAe NayarIe bhaMDivaDeMsae ujANe caMdapyame gAhAvatI caMdasirI bhAriyA caMdappabhA dAriyA caMdassa aggamahisI ThitI addhapaligrovamaM parANAsAe vAsasahassehiM abbhahiyaM sesaM jahA kAlIe 2 / evaM sesAgovi mahurAe NayarIe mAyApiyarovi dhUyAsarisaNAmA 3 // sUtraM 162 // aTThamo vaggo smetto| // iti aSTamo vargaH // 2-8 // Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258. ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: caturtho vibhAgaH // 6 // atha navamo vargaH // Navamassa umkhevo, evaM khalu jaMbU ! jAva aTTa ajjhayaNA pannattA, taMjahA-paumA sivA satI aMjU rohiNI NavamiyA(yAiyA) acalA (ma)ccharA 1 / paDhamajjhayaNassa ukkhevo, evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM rAyagihe samosaraNaM jAva parisA pajjuvAsai, teNaM kAleNaM 2 paumAvaI devI sohamme kappe paumava.sae vimANe sabhAe suhammAe paumaMsi sIhAsaNaMsi jahA kAlIe evaM aTThavi ajjhayaNA kAlIgamaeNaM nAyavvA 2 / .. NavaraM sAvatthIe do jaNIyo hathiyAure do jaNIyo, kaMpillapure do jaNIyo sAgeyanayare do jaNIyo, paubhe piyaro vijayA mAyarAyo, savvAzro'vi pAsassa graMtie pavvatiyAyo sakassa aggamahisIyo ThiI satta paliyovamAiM mahAvidehe vAse aMtaM kAhiMti 3 // sUtraM 163 // Navamo vaggo smtto|| // iti navamo vargaH // 2-9 // // 10 // atha dazamo vargaH // dasamassa ukkhevo, evaM khalu jaMbU ! jAva aTTa ajjhayaNA pannattA, taMjahA-karAhA ya karAharAtI rAmA taha rAmarakkhiyA vasU yA / vasuguttA vasumittA vasudharA ceva IsANe // 1 // 1 / paDhamajjhayaNassa ukkhevazro, evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe samosaraNaM jAva parisA pajjuvAsati, teNaM kAleNaM 2 karAhA devI IsANe kappe karAhavaDeMsae vimANe sabhAe suhammAe karAhaMsi sIhAsaNaMsi sesaM jahA kAlIe, evaM aTThavi ajjhayaNA kAlIgamaeNaM NeyavyA 2 / NavaraM puvvabhave vANArasIe nayarIe do jaNIyo rAyagihe nayare do jaNIyo sAnatthIe nayarIe do jaNIzro kosaMbIe nayarIe do jaNIzro 3 / rAme piyA, vimANe sabhAsati, teNaM kAleNa taNaM samaeNaM rAyAmayaNassa uklevo, Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtram : zru0 2 : vargaH 10 ] [254 dhammA mAyA, savvAtro'vi pAsassa arahayo aMtie pavvaiyAyo puSphacUlAe ajAe sissiNIyattAe IsANassa aggamahisIno ThitI Nava palizrovamAI mahAvidehe vAse sijjhihiMti bujhihiMti mucihiMti savvadukkhANaM aMtaM kAhiti 4 / evaM khalu jaMbU ! Nikkhevo dasamavaggassa 5 ||suutrN 164 // dasamo vaggo smtto|| // iti dazamo vargaH // 2-10 // evaM khaluM jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM zrAdigareNaM titthagareNaM sayaMsaMbuddhaNaM purisottameNaM jAva saMpatteNaM chaThussa agassa docassa NaM suyakkhaMdhassa NAyasuyANaM zrayama? pannate / dhammakahA suyakkhaMdho samatto dasahi vaggehiM nAyAdhammakahAzro smttaayo|| sUtra 165 // // iti dvitIyaH zrutaskandhaH samAptaH // 2 // // iti zrI jJAtAdharmakathAGga-sUtram // 6 // (granthAgraM 5464) Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DROcc00000 hai ||iti zrIjJAtAdharmakathAGga-sUtraM // samAptam // (vvvvvvTa la Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // aham // // paJcamagaNabhRtzrImatsudharmasvAmipraNItaM // ||shriimdupaaskdshaanggsuutrm // // 1 // atha zrI AnandAkhyaM prathamamadhyayanam // // 8 // te NaM kAle NaM te NaM samae NaM campA nAma nayarI hotthA, varANayo, puNabhadde ceie, vraannyo|| sUtraM 1 // te NaM kAle NaM te NaM samae NaM yajasuhamme samosarie jAva jambU pajjuvAsamANe evaM vayAsIjai ra bhante ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva sampatteNaM chaTThassa agasta nAyAdhammakahANaM ayamaThe parANatte sattamasta NaM bhante ! aGgassa uvAsagadasANaM samaNeNaM jAva saMpatteNaM ke aTThe parANate ?, evaM khalu jamba ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM sattamassa agassa uvAsagadasANaM dasa ajjhayaNA parANattA, taMjahA-pANande 1 kAmadeve ya 2, gAhAvai culaNIpiyA 3 / surAdeve 4 cullasayae 5, gAhAvai kuNDakolie 6 // 1 // saddAlaputte 7 mahAsayae 8, nandiNIpiyo 1 sAlihIpiyA 10, 1 / jai NaM bhante ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM sattamassa aGgassa uvAsagadasagANaM dasa ajjhayaNA parANattA, paDhamassa NaM bhante ! samaNeNaM. jAva saMpatteNaM ke aThe parANatte ? 2 // sU0 2 // evaM khalu jambU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM vANiyagAme nAma nayare hotthA, varANo, tassa NaM vANiyagAmassa nayarassa bahiyA uttarapuracchi(tthi)me disIbhAe dUipalAsae nAmaM ceie, tattha NaM vANiyagAme nayare jiyasattU rAyA hotthA varANo, tattha gAM vANiyagAme prANande nAma Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH : caturtho vibhAgaH gAhAvaI parivasai, aDDe jAva aparibhUe 1 / tassa gAM pANaMdasta gAhAvaissa cattAri hirarANakoDIyo nihANapauttAyoM cattAri hiragaNakoDIyo buDDipauttAyo cattAri hiragaNakoDiyo pavittharapauttAno cattAri vayA dasagosAhassieNaM vaeNaM hotthA 2 / se NaM ANande gAhAvaI bahUNaM rAIsara jAva satthavAhANaM bahUsu kajjesu ya kAraNesu ya mantesu ya kuDumbesu ya gujmesu ya rahassesu ya nicchaesu ya vavahAresu ya zrApucchaNijje paDipucchaNijje, sayassavi ya NaM kuDumbassa meDhI pamANaM zrAhAre pAlambaNaM cakkhU. meDhIbhUe jAva savvakajavaTTAvae yAvi hotthA 3 / tassa NaM prANandassa gAhAvaissa sivAnandA nAma bhAriyA hotthA, ahINa jAva surUvA, aAnandassa gAhAvaissa iTTA prANandeNaM gAhAvaiNA saddhiM aNurattA avirattA iTTA sadda jAva paJcavihe mANussae kAmabhoe pacaNubhavamANI viharai 4 / tassa NaM vANiyagAmassa bahiyA uttarapuracchime disImAe ettha NaM kollAe nAma sannivese hotthA, riddhasthimiya jAva pAsAdIe, tattha NaM kollAe sannivese pANandassa gAhAvaissa bahue mittanAi-niyagasayaNasambandhiparijaNe parivasai, aDDe jAva aparibhUe 5 / teNaM. kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre jAva samosarie, parisA niggayA, koNie rAyA jahA tahA jiyasattU niggacchai 2 tA jAva pajjuvAsai 6 / tae NaM se prANande gAhAvaI imIse kahAe laddhaThe samANe, evaM khalu samaNe jAva viharai, taM mahAphalaM jAva gacchAmi NaM jIva pajjuvAsAmi, evaM sampehei 2 ttA rAhAe suddhappAvesAiM jAva appamahagghAbharaNAlatiyasarIre sayAyo gihAyo paDiNikkhamai 2 tA sakoraNTa-malladAmeNaM chatteNaM dharijamANeNaM maNussavaggurAparikkhite pAyavihAracAreNaM vANiyagAmaM nayaraM majhamajjheNaM niggacchai 2 tA jeNAmeva dUipalAse ceie jeNeva samaNe bhagavaM. mahAvIre teNeva uvAgacchai 2 tA tikkhutto pAyAhiNaM payAhiNaM karei 2 tA vaMdai Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadupAsakadazAGga-sUtram :: adhyayanaM 1 ] [ 263 namaMmai jAtra pajjuvAsai 7 // sU0 3 // tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre zrANandasta gAhAvaisma tIse ya mahaimahAliyAe jAva dhammakahA, parisA paDigayA, rAyA ya gae // sU0 4 // tae NaM se ANande gAhAvaI samaNassa bhagavayo mahAvIrassa antie dhamma socA nisamma haTTatuTTha jAva evaM vayAsI-sadahAmi NaM bhante ! niggaMthaM pAvayaNaM, pattiyAmi NaM bhante ! nigganthaM pAvayaNaM, roemi NaM bhante ! niggaMthaM pAvayaNaM, evameyaM bhante ! tahameyaM bhante ! avitahameyaM bhante ! icchiyameyaM bhante ! paDicchiyameyaM bhante ! icchiyapaDicchiyameyaM bhante ! se jaheyaM tumbhe vayahattikaTu, jahA NaM devANuppiyANaM antie bahave rAIsara-talavara-mADambiya-koDambiya-seTThiseNAvai. satyavAhappabhii(yA)yo mu(rADA)gaDe bhavittA agArAyo aNagAriyaM pavvaiyA no khalu ahaM tahA saMcAemi murADe jAva pavvaittae, ahaM NaM devANupiyANaM antie paJcANuvvaiyaM sattasikkhAdaiyaM duvAlasavihaM gihi. dhamma paDivajissAmi, ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibandhaM kareha ||suu05|| . tae NaM se ANande gAhAvaI samaNassa bhagavayo mahAvIrassa antie tappaDhamayAe thUlagaM pANAzAyaM pacakkhAi jAvajIvAe duvihaM tiviheNaM na karemi na kAravemi maNasA vayasA kAyasA 1 / tayANantaraM ca NaM thUlagaM musAvAyaM paJcakkhAi jAvajjIvAe duvihaM tiviheNaM na karemi na kAravemi maNasA vayasA kAyasA 2 / tayANantaraM ca NaM thUlagaM adirANAdANaM paJcakkhAi jAvajIvAe duvihaM tiviheNaM na karemi na kAravemi maNasA vayasA kAyasA 3 / tayANantaraM ca NaM sadArasantosie parimANaM karei, nannattha ekkAe sivA(va)nandAe bhAriyAe avasesaM savvaM mehuNavihiM paJcakkhAmi maNasA (3), 4 / tayANantaraM ca NaM icchAvihiparimANaM karemANe hiragaNasuvaraNavihi-parimANaM karei, nanastha cauhiM hirarANakoDIhiM nihANapauttAhi cauhi buDipauttAhiM carahiM pavittharapauttAhiM, avasesaM savvaM hiragaNasuva Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH rANavihiM paJcakkhAmi (3), 5 / tayANantaraM ca NaM cauppayavihi-parimANaM karei, nannattha cAhiM vaehiM dasagosAhassieNaM vaeNaM, avasesaM savvaM cauppayavihiM paJcakkhAmi (3), 6 / tayANantaraM ca NaM khettavatthuvihi-parimANaM karei, nannattha paJcahi~ halasaehiM niyattaNasaieNaM haleNaM, avasesaM savvaM khettavatthuvihiM paJcakkhAmi (3), 7 / tayANantaraM ca NaM sagaDavihiparimANaM karei, nannatya paJcahiM sagaDasaehiM disAyattiehiM paJcahiM sagaDasaehiM saMvAhaNiehiM, avasesaM savvaM sagaDavihiM paJcakkhAmi (3), 8 |tyaannntrN ca NaM vAhaNavihi-parimANaM karei, nannattha cauhiM vAhaNehiM disAyattiehiM cauhiM vAhaNehiM saMvAhaNiehiM, avasesaM savvaM bAhaNavihiM paJcakkhAmi (3), 1 / tayANantaraM ca NaM uvabhoga-paribhogavihiM paJcakkhAemANe ullaNiyA-vihiparimANaM karei, nannattha egAe gandhakAsAIe, avasesaM savvaM ullaNiyAvihiM paJcakkhAmi (3), 10 / tayANantaraM ca NaM dantavaNa-vihiparimANaM karei, nanattha aigeNaM allalaTThI-mahueNaM, avasesaM dantavaNavihiM paJcakkhAmi (3), 11 / tayANantaraM ca phalavihiparimANaM karei, nannattha egeNaM khIrAmalaeNaM, zravasesaM phalavihiM paJcakkhAmi (3), 12 / tayANantaraM ca NaM abhaGgaNa'vihiMparimANaM karei, nannattha sayapAga-sahassapAgehiM tellehiM, avasesaM abhaGgaNavihiM pacakkhAmi (3), 13 / tayANantaraM ca NaM ubaTTaNA-vihiparimANaM karei, nannattha egeNaM surahiNA gagdhaTTaeNaM, avasesaM uvvaTTaNAvihiM paccakkhAmi (3), 14 / tayANantaraM ca NaM majaNa-vihiparimANAM karei, nanatya aTThahiM uTTiehiM udagassa ghaDaehi, avasesaM majaNavihiM paJcakkhAmi (3), 15 / tayANantaraM ca NaM vatthavihiparimANaM karei, nannattha egeNaM - khomajuyaleNaM, avasesaM vatthavihiM paJcakkhAmi (3), 16 / tayANantaraM ca NaM vilevaNavihiparimANaM karei, nannattha agarukuGkuma-candaNamAdiehiM, avasesaM - vilevaNavihi~ pacakkhAmi (3), 17 / tayANantaraM ca NaM pupphavihiparimANAM Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadupAsakadazAGga-sUtram : adhyayanaM 1 ] [ 265 karei, nannattha egeNAM suddhapaumegAM mAlaikusumadAmeNAM vA, avasesaM pupphavihiM paccakkhAmi (3), 18 / tayANantaraM ca gAM zrAbharaNavihiparimANAM karei, nannattha maTThakaraNejaehiM nAmamuddAe ya, avasesaM zrAbharaNavihiM pacakkhAmi (3), 11 / tayANantaraM ca gAM dhUvaNavihiparimANaM karei, nannattha agaruturukadhUvamAdiehiM, avasesaM dhUvaNavihiM paJcakkhAmi (3), 20 / tayANantaraM ca NaM bhoyaNavihiparimANaM karemANe pejavihiparimANaM karei, nanattha egAe kaTTapejAe, avasesaM pejavihiM paJcakkhAmi (3), 21 / tayANantaraM ca NaM bhakkhavihiparimANaM karei, nannattha egehiM ghayapurANehiM khaNDakhajaehiM vA, zravasesaM bhakkhavihiM paJcakkhAmi (3), 22 / tayANantaraM ca NaM zrodaNavi. hiparimANaM karei, nannattha kalamasAliyodaNeNaM, avasesaM zrodaNavihiM paccakkhAmi (3), 23 / tayANantaraM ca NaM sUvavihiparimANaM karei, nannattha kalAyasUveNa vA muggamAsasUveNa vA, avasesaM sUvavihiM paJcakkhAmi (3) 24 / tayANantaraM ca gAM ghayavihiparimANAM karei, nannattha sAraiegAM goghaya. marADegAM avasesaM ghayavihiM paJcakhAmi (3), 25 / tayANantaraM ca gAM sAgavihiparimANAM karei, nannattha vatthusAeNa vA (cuccusAegAM vA tubasAeNa vA) sutthiyamAeNa vA maNDukiyasAeNa vA, avasesaM sAgavihiM paJcakkhAmi (3), 26 / tayANantaraM ca gAM mAhuraya-vihiparimANAM karei, nannAtha egeNAM pAlaGgAmAhuraegAM, avasesaM mAhurayavihiM paJcakkhAmi (3), 27 / tayANantaraM ca gAM jemaNavihiparimANAM karei, nannastha sehaMbadAliyabehiM, avasesaM jemaNa. vihiM paJcakkhAmi (3), 28 / tayANantaraM ca gAM pANiyavihiparimANaM karei, nannattha egeNaM antalikkhodaeNaM, avasesaM pANiyavihiM paJcakkhAmi (3), 21 / tayANantaraM ca NaM muhavAsavihiparimANaM karei, nannattha paJcasogandhieNaM tamboleNaM, avasesaM muhavAsavihiM paJcakkhAmi (3), 30 / tayANantaraM 'ca NaM caunvihaM aNaTThAdarADaM pacakkhAi, taMjahA-avajmANAyariyaM pamAyA Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 266 ) [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH yariyaM hiMsappayANaM pAvakammovaese (3), 31 // sU0 6 // __iha khalu ANandAi ! samaNe bhagavaM mahAvIre ANandaM samaNovAsagaM evaM vayAtI-evaM khalu zrANandA ! samaNovAsaeNaM abhigayajIvAjIveNaM jAva aNaikkamaNijjeNaM sammattassa paJca aiyArA peyAlA jANiyavvA na samAyariyadhA, taMjahA-saGkA kA viigicchA parapAsarADapasaMsA parapAsaNDasaMthave / tayANantaraM ca NaM thUlagasta pANAivAyaveramaNassa samaNovAsaeNaM paJca aiyArA peyAlA jANiyavvA na samAyariyabvA, taMjahA-bandhe vahe chavicchee aibhAre bhattapANavocchee 1 / tayANantaraM ca NaM thUlagassa musAvAyaveramaNassa paJca aiyArA jANiyavvA na samAyarivvA, taMjahA-sahasAabhakkhANe rahasAyabbhakkhANe sadAramantabhee mosovaese kUDalehakaraNe * (kannAliyaM gavAliyaM bhUmAliyaM nAsAvahAre kUDasakkhijja saMdhikaraNa) 2 / tayANantaraM ca NaM thUlagassa adirANAdANa-veramaNasta paJca aiyArA jANiyabA na samAyariyavvA, taMjahA-teNAhaDe takarappayoge viruddharajAikkame kUDatulakUDamANe tappaDirUvagavavahAre 3 / tayANantaraM ca NaM sadArasantosie paJca aiyArA jANiyabA na samAyariyavvA, taMjahA-ittariya-pariggahiyAgamaNe apariggahiyAgamaNe aNaGgakIbA paravivAhakaraNe kAmabhogativvAbhilAse 4 / tayANantaraM ca icchAparimANasma samaNovAsaeNaM paJca aiyArA jANiyavvA na samAyariyavvA, taMjahA-khettavatthu-pamANaikame hirarANasuvarANa-pamAgAikame dupayacauppaya-pamANAikkame dhaNadhanna-pamANAikame kuviya-pamANAikkame 5 / tayANantaraM ca NaM disivayassa paJca aiyArA jANiyavvA na samAyariyavvA, taMjahA-uDhadisi-pamANAikkame ahodisi-pamANAikabhe tiriyadisi- pamANAikkame khettavuDDI aDaantaraddhA 6 / tayANantaraM ca NaM uvabhogaparibhoge duvihe parANatte, taMjahA-bhoyaNo ya kammazro ya, tattha NaM bhoyaNazro . samaNovAsaeNaM paJca aiyArA jANiyanvA na samAyariyavvA, taMjahA-saci Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadupAsakadazAGga-sUtram :: adhyayanaM 1 ] [ 267 tAhAre sacittapaDibaddhAhAre appauliyosahibhakkhaNayA duppauliyosahibhakkhaNayA tucchosahibhakkhaNayA, kammo NaM samaNovAsaeNaM paNarasa kammAdANAiM jANiyabvAiM na samAyaripabvAI, taMjahA-iGgAlakamme vaNakkamme sADIkamme bhADIkamme phoDIkamme, dantavANijje lakkhavANijje rasavANijje visavANijje kesavANijje, jantapIlaNakamme nillanchaNakamme davaggidAvaNayA saradahatalAva(gapari)-sosaNayA asaIjaNaposaNayA 7 / tayANantaraM ca NaM aNaTThAdarADaveramaNassa samaNovAsaeNaM paJca aiyArA jANiyavvA na samAyariyavvA, taMjahA-kandappe kukkuie moharie sarajuttAhigaraNe uvabhogaparibhogAiritteka / tayANantaraM ca NaM sAmAiyassa samaNovAsaeNaM paJca aiyArA jANiyabvAna samAyariyavvA, taMjahA-maNaduppaNihANe vayaduppaNihANe kAyaduppaNihANe sAmAiyassa saiakaraNayA sAmAiyatsa aNavaTThiyassa karaNayA 1|tyaannntrN ca NaM desAvagAsiyassa samaNovAsaeNaM paJca aiyArA jANiyayA na samAyariyabA, taMjahA-yANavaNappayoge pesavaNappayoge sadANuvAe rUvANuvAe bahiyA poggalapakkheve 10 / tayANantaraM ca NaM posahovavAsassa samaNovAsaeNaM paJca aiyArA jANiyabvA, na samAyariyavvA, taMjahA-appaDilehiya-duSpaDilehiya-sijjAsaMthAre appamajiya-duppamajiya-sijjAsaMthAre appaDilehiya-duppaDilehiya-uccArapAsavaNabhUmI appamanjiya-duppamajjiya-uccArapAsavaNabhUmI posahovavAsassa samma aNaNupAlaNayA 11 / tayANantaraM ca NaM grahA(atihi)saMvibhAgassa samaNovAsaeNaM paJca aiyArA jANiyabvA na samAyariyavvA, tajahA-sacittanikkhevaNayA sacittapihaNayA kAlAikkame paravavadese macchariyA 12 / tayANantaraM ca NaM apacchimamAraNantiya-saMlehaNAjhUsaNArAhaNAe paJca aiyArA jANiyavvA, na samAyariyavvA taMjahA-ihalogAsaMsappayoge paralogAsaMsappayoge jIviyAsaMsappayoge maraNAsaMsappayoge kAmabhogAsaMsappazroge 13 // sU0 7 // Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgA . tae NaM se prANande gAhAvaI samaNassa bhagavayo mahAvIrassa antie paJcANubvaiyaM sattasikkhAvaiyaM duvAlasavihaM sAvayadhamma paDibajai 2 samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandai namasai 2 evaM vayAsI-"no khalu me bhante ! kappai ajappabhiI annautthie vA annautthiyadevayANi vA annautthiyapariggahiyANi arihaMtacejhyANi vA vandittae vA namaMsittae vA, pubbiM aNAlatteNaM bAlavittae vA saMlavittae vA, tesiM asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA dAuM vA aNuppadAuM vA, nanattha rAyAbhiyogeNaM gaNAbhiyogeNaM balAbhiyogeNaM devayAbhiyogeNaM guruniggaheNaM vittikantAreNaM kappai me samaNe nigganthe phAsueNaM esaNijjeNaM asaNapANa-khAimasAimeNaM vatthapaDiggaha-kambalapAyapu chaNeNaM pIDhaphalaga-sijjAsaMthAraeNaM asahabhesajjeNa ya pauilAbhemANassa viharittaettikaTu imaM eyArUvaM abhiggahaM abhigirAhai 2 tA pasiNAI pucchai 2 ttA aTThAI yAdiyai 2 tA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto vandai 2 tA samaNassa bhagavayo mahAvIrassa antiyAyo dUipalAsAyo ceiyAyo paDiNikkhamai 2 ttA jeNeva vANiyagAme nayare jeNeva sae gihe teNeva uvAgacchai 2 tA sivAnandaM bhAriyaM evaM vayAsI-evaM khalu devANuppie ! mae samaNassa bhagavayo mahAvIrassa antie dhamme nisante, se'vi ya -dhambhe me icchie paDinchae abhiruie, taM gaccha NaM. tumaM devANuppie ! samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandAhi jAva pajjuvAsAhi, samaNassa bhagavayo mahAvIrassa antie pazcANubaiyaM sattasikkhAvaiyaM duvAlasavihaM gihidhamma paDivajAhi // sU0 8 // tae NaM sA sivAnandA bhAriyA prANandeNaM samaNovAsaeNaM evaM vuttA samANA haTTatuTTA koDumbiyapurise saddAvei 2 evaM vayAsI-khippAmeva lahukaraNa jAva pajjuvAsai, tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre sivAnandAe tIse ya mahai jAva dhammaM karei, dhammakahA, tae NaM sA zivAnandA samaNassa Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadupAsakadazAGga-sUtram / adhyayanaM 1 ] [266 bhagavazrI mahAvIrassa anie dhammaM socA nisamma haTTa jAva gihidhamma paDiyajai 2 tameva dhammiyaM jANappavaraM durUhai 2 jAmeva disi pAunbhUyA tAmeva disi paDigayA // sU0 1 // ___bhante tti bhagavaM goyame samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandai namasai 2 evaM vayAnI-pahU NaM bhante ! ANande samaNovAsae devANuppiyANaM antie muNDe jAva pavvaittae ?, no tiNaThe samaThe, goyamA ! prANande NaM samaNovAsae bahUI vAsAiM samaNovAsagariyAgaM pAuNihii 2 jAva sohamme kappe aruNe vimANe devattAe uvavajihii / tattha NaM atyaMgaiyANaM devANaM cattAri paliyovamAI ThiI parANattA / tattha NaM grANandassavi samaNovAsagassa canAri palizrovamAiM ThiI praannttaa| tae NaM samaNe bhagavaM ! mahAvIre yannayA kayAi bahiyA jAva viharai // sU0 10 // tae NaM se prANande samaNovAsae jAe abhigayajIvAjIve jAva paDilAmemANe viharai / tae NaM sA sivAnandA bhAriyA samaNovAsiyA jAyA jAva paDilAbhemANI viharai ||suu0 11 // tae NaM tassa pANandassa samaNovAsagassa uccAvahiM sIlavvayaguNaveramaNa-pacakkhANa-posahovavAsehiM appANaM bhAvamANassa coisa saMvaccharAI vaikantAI, parANarasamassa saMvaccharasta antarA vaTTamANassa annayA kayAI puvvarattAvarattakAlasamayaMsi dhammajAgariyaM jAgaramANassa imeyArUve ajjhathie cintie patthie maNogae saGkappe samuppajitthA evaM khalu ahaM vANiyagAme nayare bahUNaM rAIsara jAva sayassavi ya NaM kuDumbassa jAva aAdhAre, taM eeNaM vikkheveNaM ahaM no saMcAmi samaNassa bhagavatro mahAvIrassa antiyaM dhammaparANattiM ubasampajittA NaM viharittae 1 / taM seyaM khalu mamaM kallaM jAva jalante viulaM asaNaM jahA pUraNo jAva jeTTaputtaM kuDumbe ThavettA taM mittaM jAva jeTTaputtaM ca zrApucchittA kollAe sannivese nAyakulaMsi posahasAlaM paDilehittA samaNassa bhagavayo mahAvIrassa antiyaM dhammaparANatti uvasampajittA NaM Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH : caturtho vibhAgaH viharittae / evaM sampehei 2 kallaM jAva jalaMte viulaM taheva jimiyabhuttuttarAgae taM mitta jAva viuleNaM puSpha 5 sakArei sammANei 2 tasseva mitta jAva purayo jeTTaputtaM saddAvei 2 evaM vayAsI-evaM khalu puttA ! ahaM vANiyagAme bahUNaM rAIsara jahA cintiyaM jAva viharittae, taM seyaM khalu mama idANiM tumaM sayassa kuDumbassa pAlambaNaM 4 ThavettA jAva viharittae 2 / tae NaM jeTTaputte pANandarasa samaNovAsagassa tahatti eyamaTTa viNaeNaM paDisuNei, tae NaM se prANande samaNovAsae tasseva mitta jAva purayo jeTTaputtaM kuDumbe Thavei 2 evaM vayAsI-mA NaM devANuppiyA ! tumbhe ajappabhiI keI mama bahUsu kajjesu jAva Apucchau vA paDipucchau vA mamaM zraTTAe asaNaM vA 4 uvakkhaDeu vA uvakareu vA 3 / tae NaM se prANande samaNovAsae jeTTaputtaM mittanAi yApucchaI 2 sayAno gihAyo paDiNikkhamai 2 vANiyagAmaM nayaraM majhamajjhaNaM niggacchai 2 jeNeva kollAe sannivese jeNeva nAyakule jeNeva posahasAlA teNeva uvAgacchai 2 posahasAlaM pamajjai 2 uccArapAsavaNabhUmi paDilehei 2 dabbhasaMthArayaM saMtharai, dambhasaMthArayaM durUhai 2 posahasAlAe posahie dambhasaMthArovagae samaNassa bhagavazrI mahAvIrassa antiyaM dhammaparANattiM uvasampajittA NaM viharai 4 // sU0 12 // tae NaM se zrANande samaNovAsae uvAsagapaDimAno uvasampajitA NaM viharai, paDhamaM uvAsagapaDimaM ahAsuttaM grahAkappaM ahAmaggaM ahAtaccaM samma kAraNaM phAsei, pAlei sohei tIrei kitte(Te)i aArAhei 1 / tae NaM se ANande samaNovAsae doccaM uvAsagapaDimaM evaM taccaM cautthaM paJcamaM chaTuM sattamaM aTThamaM navamaM dasamaM ekArasamaM jAva bArAhei 2 // sU0 13 // tae NaM se ANande samaNovAsae imeNaM eyArUveNaM urAleNaM viuleNaM payatteNaM paggahiyeNaM tavokammeNaM sukke jAva kise dhamaNisantae jAe 1 / tae NaM tassa prANandassa samaNovAsagassa annayA kayAI pubarattA jAva Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadupAsakadazAGga-sUtram / adhyayanaM 1 ] [271 dhammajAgariyaM jAgaramANassa ayaM ajjhathie 5-evaM khalu ahaM imeNaM jAva dhamaNisantae jAe, taM atthi tA me uTThANe kamme bale vIrie purisakAraparakame sadAdhiisaMvege, taM jAva tA me asthi uTANe saddhAdhiisaMvege jAva ya me dhammAyarie dhammovaesae samaNe bhagavaM mahAvIre jiNe suhatthI viharai tAva tA me seyaM kallaM jAva jalante apacchimamAraNantiya-saMlehaNA-bhUsaNAbhUsiyasta bhattapANapaDiyAikkhiyassa kAlaM aNavakaGkhamANassa viharittae, evaM sampehei 2 ttA kallaM pAu jAva apacchimamAraNantiya jAva kAlaM praNavakaGkhamANe viharai 2 / tae NaM tassa prANandassa samaNovAsagassa annayA kayAI subheNaM ajjhavasANeNaM subheNaM (sohaNeNa) pariNAmeNaM lesAhiM visujjhamANIhiM tadAvaraNijjANaM kammANaM khovasameNaM zrohinANe samuppanne, purathimeNaM lavaNasamudde paJcajoyaNasaiyaM khettaM jANai pAsai, evaM dakkhiNeNaM paJcatthimeNa ya, uttareNaM jAva cullahimavantaM vAsadharapavvayaM jANai pAsai, uDDhaM jAva sohammaM kappaM jANai pAsaha, ahe jAva imIse rayaNappabhAe puDhavIe loluyaccuyaM narayaM caurAsIi-vAsasahassaTTiiyaM jANai pAsai 3 // sU0 14 // te gAM kAle gAM te NAM samae gAM samaNe bhagavaM mahAvIre samosarie, parisA niggayA, jAva paDigayA, te gAM kAle NAM te gAM samae gAM samaNassa bhagavazrI mahAvIrassa jeTe antevAsI indabhUI nAmaM aNagAre goyamagotteNaM sattussehe samacauraMsa-saMThANasaMThie vajarisaha-nArAyasaGghayaNe kaNaga-pulaganighasa-pamhagore uggatave dittatave tattatave ghoratave mahAtave urAle ghoraguNe ghoratavassI ghorabambhaceravAsI ucchUTasarIre savitta-viula-teulese cha8chaTheNaM aNikkhitteNaM tavokammeNaM saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharai 1 / tae NaM se bhagavaM goyame chaTTakkhamaNapAraNagaMsi paDhamAe porisIe sajjhAyaM karei biiyAe porisIe jhANaM jhAyai, taiyAe porisIe aturiyaM acavalaM Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .. 202] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgA asambhante muhapattiM paDilehei 2 tA bhAyaNavatthAI paDilehei. 2 tA bhAyaNavatthAI pamanjai 2 tA bhAyaNAI uggAhei 2 tA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai 2 tA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandai namasai 2 ttA evaM vayAsI-icchAmi NaM bhante ! tumbhehiM abhaNurANAe chaTTakkhamaNapAraNagaMsi vANiyagAme nayare uccanIyamajjhimAiM kulAI gharasamudANassa "bhikkhAyariyAe aDittae, 'hAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibandhaM kareha' 2 / tae NaM bhagavaM goyame samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNa zrabbhaNurANAe samANe samaNassa bhagavo mahAvorassa antiyAyo dUipalAsAyo ceiyAyo paDiNikkhamai 2 aturiyamacalavamasambhante jugantarapariloyaNAe diTThIe puro IriyaM sohemANe jeNeva vANiyagAme nayare teNeva uvAgacchai 2 vANiyagAmenayare uccanIyamajjhimAI kulAI gharasamudANassa bhikkhAyariyAe aDai 3 / tae NaM se bhagavaM goyame vANiyagAme nayare jahA parANattIe tahA jAva bhikkhAyariyAe aDamANe ahApajattaM bhattapANaM samma paDiggAhei 2 vANiyagAmAzro paDiNiggacchai 2 ttA kollAyassa sinnavesassa adUrasAmanteNaM vIIvayamANe bahujaNasada nisAmei, bahujaNo annamannassa evamAikkhai 4-evaM khalu devANuppiyA! samaNasta bhagavo mahAvIrassa antevAsI ANande nAmaM samaNovAsae posahasAlAe apacchima jAva aNavakaGkhamANe viharai 4 / tae NaM tassa goyamassa bahujaNassa antie eyamaTuM socA nisamma ayameyArUve ajjhathie .4-taM gacchAmi NaM ANandaM samaNovAsayaM pAsAmi, evaM sampehei 2 jeNeva kollAe sannivese jeNeva pANande samaNovAsae jeNeva posahasAlA teNeva uvAgacchai, tae NaM se prANande samaNovAsae bhagavaM goyamaM ejamANaM pAsai 2 ttA haTTa jAva hiyae, bhagavaM goyamaM vandai namasai 2 tA evaM vayAsI-evaM khalu bhante ! ahaM imeNaM urAlegAM jAva dhamaNisantae jAe, na saMcAemi devANuppiyassa antiyaM pAubhavittA NaM tikkhutto muddhANegAM pAe Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadupAsakadazAGga-sUtram : adhyayanaM 1 ] [ 273 abhivandittae, tubbhe gAM bhavte ! icchAkAreNaM aNabhiyogeNaM itro ceva eha, jA NaM devANuppiyANaM tikkhutto muddhANeNaM pAesu vandAmi namasAmi 5 / tae NaM se bhagavaM goyame jeNeva prANande samaNovAsae teNeva uvAgacchai 6 // sU0 15 // tae gAM se prANande samaNovAsae bhagavazrI goyamassa tikkhutto muddhANegAM pAesu vandai namasai 2 tA evaM vayAsI-asthi gAM bhante ! gihiNo gihimajbhAvasantassa ohinANe samupajjai ?, hantA atthi, jai gAM bhante ! gihiNo jAva samuppajaha, evaM khalu bhante ! mamavi gihiNo gihimajbhAvasantassa ohinANe samuppanne-purathimegAM lavaNasamudde paJca joyaNasayAI jAva loluyaccuyaM narayaM jANAmi pAsAmi 1 / tae gAM se bhagavaM goyame ANaMdaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-asthi gAM zrANandA ! gihiNo jAva samuppajai, no ceva NaM e(a)mahAlae, taM NaM tumaM zrANandA ! eyassa ThANasta pAloehi jAva tavokamma paDibajAhi 2 / tae NaM se ANande samaNovANae bhagavaM goyamaM eyaM vayAsI-asthi NaM bhante ! jiNavayaNe santANaM tacANaM tahiyANaM sabbhUyANaM bhAvANaM bAloijjai jAva paDivajijai ?, no iNaThe samaThe, jaiNaM bhante ! jiNavayaNe santANaM jAva bhAvANaM no pAloijai jAva tavokammaM no paDivajijai, taM NaM bhante ! tume cera eyassa ThANassa pAloeha jAva paDivajaha 3 / tae NaM se bhagavaM goyame zrANandeNa samaNovAsaegAM evaM vutte samANe saGkie kaGkhie viigicchAsamAvanne ANandassa antiyAyo paDiNikkhamai 2 jeNeva duipalAse ceie jeNeva sasaNe bhagavaM mahAvIre teNeva ubAgacchai 2 samaNassa bhagavazro mahAvIrassa adUrasAmante gamaNAgamaNAe paDikkamai 2 esaNamaNesaNAM bAloei 2 bhattapANAM paDidaMsei 2 tA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandai namaMmai 2 tA evaM vayAsI-evaM khalu bhante ! ahaM tubbhehiM abhaNurANAe Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 ] . [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH taM ceva savvaM kahei jAva tae gAM ahaM saGkie 3 ANandassa samaNovAsagassa antiyAyo paDiNikkhamAmi 2 jeNeva ihaM teNeva havvamAgae, taM NaM bhante ! kiM ANandeNaM samaNovAsaeNaM tassa ThANassa bAloeyavvaM jAva paDivajjeyavvaM udAhu mae ?, goyamA i samaNe bhagavaM mahAvIre bhagavaM goyama evaM vayAsI-goyamA ! tumaM ceva NaM tassa ThANassa bAloehi jAva paDivajAhi, zrANandaM ca samaNovAsayaM eyama8 khAmehi 4 / tae NaM se bhagavaM goyame samaNassa bhagavayo mahAvIrasta tahatti eyamaTThaviNaeNaM paDisuNei 2 tA. tassa gaNassa bAloei jAva paDivajai, prANandaM ca samaNovAsayaM eyamaTuM khAmei 5 / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre annayA kayAI bahiyA jaNavayavihAraM viharai 6 // sU0 16 // tae NaM se prANande samaNovAsae bahUhiM sIlabbaehiM jAva appANaM bhAvettA vIsaM vAsAI samaNovAsagapariyAgaM pAuNittA ekArasa ya uvAsagapaDimAyo sammaM kAraNaM phAsittA mAsiyAe saMlehaNAe attANaM jhUsittA sarTi bhattAI zraNasaNAe chedettA AloiyapaDikante samAhipatte kAlamAse kAlaM kicA sohamme kappe sohammavaDiMsagassa mahAvimANassa uttarapuracchimeNaM aruNe vimANe devattAe uvavanne 1 / tattha NaM atthegaiyANaM devANaM cattAri paligrovamAI ThiI parANattA, tattha NaM ANandassavi devassa cattAri palizrovamAI ThiI paNNattA 2 / ANande bhante ! deve tAyo devalogAyo zrAukkhaeNaM 3 aNantaraM cayaM caittA kahiM gacchihii kahiM uvavajihii ?, goyamA ! mahAvidehe vAse sijjhihii 3 / nikkhevo // sU0 17 // sattamassa agassa uvAsagadasANaM paDhamaM ajjhayaNaM samattaM // // iti prathamadhyayanam // 1 // Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadupAsakadazAGga-sUtram / adhyayanaM 2 ] [ 275 // 2 // atha zrIkAmadevAkhyaM dvitIyamadhyayanam // jai NaM bhante / samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva sampatteNaM sattamassa aGgassa uvAsagadasANaM paDhamassa ajjhayaNassa ayamaThe parANatte, doccassa NaM bhante ! ajhayaNassa ke aTThe parANatte ?, evaM khalu jambU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM campA nAmaM nayarI hotthA, purANabhadde ceie, jiyasattU rAyA, kAmadeve gAhAvaI, bhaddA bhAriyA, cha hirarANakoDIyo nihANapauttAno, cha buDipauttAno, cha pavittharapauttAyo, cha vayA dasagosAhassieNaM vaeNaM 1 / samosaraNaM, jahA pANando tahA niggayo, taheva sAvayadhamma paDivajjai, sA ceva vattavvayA jAva jeTTaputtaM mittanAI zrApucchittA jeNeva posahasAlA teNeva uvAgacchai 2 jahA zrANando jAva samaNassa bhagavayo mahAvIrassa antiyaM dhammaparANattiM uvasampajittA NaM viharai 2 // sU0 18 // . tae NaM tassa kAmadevassa samaNovAsagassa puvvarattAvarattakAlasamayaMsi ege deve mAyI micchaTThiI antiyaM pAubhUe, tae NaM se deve egaM mahaM pisAyarUvaM viuvvai, tassa NaM devassa pisAyarUvassa ime eyArUve varANAvAse parANattesIsaM se gokilajja-saMThANasaMThiyaM (vigaya-kappayanibhaM viyaDa-kopparanirbha) sAlibha-sellasarisA se kesA kavilateeNaM dippamANA mahalla-uTTiyAkabhallasaMThANasaMThiyaM (mahalla-uTTiyAkabhalla-sarisovama) niDAlaM mugusapucha va tassa bhumagAyo phuggaphuggAyo (jaDilakujaDilAyo) vigayabIbhaccha-daMsaNAzro sIsaghaDi-viNiggayAiM acchINi vigaya-bIbhacchadaMsaNAI karANA jaha suppakattaraM ceva vigaya-bIbhacchadaMsaNijjA, urubhapuDa-sannibhA (hurabbhapuDa-saMgaNasaMThiyA) se nAsA, jhusirA jamala-cullI-saMThANasaMThiyA dovi tassa nAsA puDayA (mahalla-kubasaMThiyA dovi se kapolA) ghoDayapucha va tassa maMsUI kavilakavilAI vigaya-bIbhacchadaMsaNAI, (ghoDayapucha va tassa kavilapharasAyo uddhalomAyo dADhiyAyo) uThA uTTassa ceva lambA (uTThA se ghoDagassa jahA Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 276 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH do'vi laMbamANA) phAlasarisA se dantA (hiGguluya-dhAukandarabilaM va tassa vayaNaM), jibhA jahA suppakattaraM ce vigaya-bIbhaccha-daMsaNijjA, halakuddAlasaMThiyA se haNuyA, gallakaDillaM va tassa khaDDaM phuTTa kavilaM pharusaM mahallaM, muiGgAkArovame se khandhe, puravarakavADovame se vacche, koTThiyAsaMgaNasaMThiyA do'vi tassa bAhA, nisApAhANa-saMThANasaMThiyA do'vi tassa aggahatthA, nisA-loDhasaMThANasaMThiyAyo hatyesu aGgulIyo sippipuDagasaMThiyA se nakkhA (aDayAlaga-saMThiyo uro tassa romaguvilo) rAhAviyapasevo vva uraMsi lambanti dovi tassa thaNayA, poTTa ayakoTThayo bva vaTTa, pANakalandasarisA se nAhI, (bhaggakaDI vigayavaMkapaTThI asarisA devi tassa phisagA), sikaga-saMThANasaMThiyA se nete, kirANapuDa-saMgamasaMThiyA do'vi tassa vasaNA, jamalakoTThiyA saMThANa-saMThiyA dovi tassa urU, ajjuNaguTuM va tassa jANUI kuDilakuDilAI vigayabIbhaccha-daMsaNAI, jaGghAyo kakavaDIyo lobhehiM ubaciyAyo, aharIloDha-saMThANasaMThiyA do'vi tassa pAyA, praharIloDha-saMgaNasaMThiyAyo pAesu aGgulIyo, sippipuDasaMThiyA se nakkhA laDahamaDahajANue vigayabhagga-bhuggabhumae (masimusaga-mahisakAlae bhariya meharANe lamboTTe niggayadante) avadAliyavayaNavivara-nillAliyaggajIhe saraDakaya-mAliyAe unduramAlA-pariNaddhasukayaciMdhe naula-kayakarANapUre sappakaya-vegacche (mUsagakaya-bhubhalae vicchuyakaya-vegacche sappakaya-jagaNovaie, abhinna-muhanayaNa-nakkha-varavagya-cittakattiniyaMsaNe sarasa-ruhira-maMsAvalittagatte) apphoDante abhigajante bhIma-mukTTahAse nANAviha-paJcavaNehiM lomehiM uvacie egaM mahaM nIluppala-gavalaguliya-ayasi-kusumappagAsaM asiM khuradhAraM gahAya jeNeva posahasAlA jeNeva kAmadeve samaNovAsae teNeva uvAgacchai 2 aAsuratte ruThe kuvie caNDi. kie misimisIyamANe kAmadevaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-haM bho kAmadevA Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadupAsakadazAGga-sUtram :: adhyayanaM 2 ] [ 277 samaNovAsayA appatthiyapatthiyA durantapanta-lakkhaNA hINapurANa-cAuddasiyA sirihiri-siridhii-kittiparivajiyA ! dhammakAmayA purANakAmayA saggakAmayA mokkhakAmayA dhammakaDiyA purANakaTiyA saggakaTiyA mokkhakaliyA dhanmapivAsiyA purANapivAsiyA saggapivAsiyA mokkhapivAsiyA ! no khalu kappai tava devANuppiyA ! jaM sIlAI vayAiM veramaNAI pacakkhANAiM posahovavAsAiM cAlittae vA khobhittae vA khaNDittae vA bhajittae vA ujjhitae vA paricaittae, vA, taM jai NaM tumaM aja sIlAI jAva posahovavAsAiM na chaDDesi na bhaMjesi to te ahaM aja imeNaM nIluppala jAva asiNA kharADAkhaNDi karemi, jahA NaM tumaM devANuppiyA ! aTTaduhaTTavasaTTe akAle ceva jIviyAzro vavarovijasi, tae NaM se kAmadeve samaNovAsae teNaM deveNaM pisAyarUveNaM evaM vutte samANe abhIe atatthe aNuvigge akkhubhie acalie asambhante tusiNIe dhammajmANovagae viharai // sUtraM 11 // - tae NaM se deve pisAyarUve kAmadevaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva dhammajhANovagayaM viharamANaM pAsai 2 doccaMpi taccapi kAmadevaM evaM vayAsIhaM bho kAmadevA ! samaNovAsayA apatthiyapatthiyA, jai NaM tumaM aja jAva vavarovijasi, tae NaM se kAmadeve samaNovAsae teNaM deveNaM doccaMpi taccapi evaM vutte samANe abhIe jAva dhammajmANovagae viharai, tae NaM se deve pisAyarUve kAmadevaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva viharamANaM pAsai 2 zrAsurutte rU? kuvie caNDikie misimisiyamANe tivaliyaM bhiuhi niDAle sAhaTTa kAmadevaM samaNovAsayaM nIlappala jAva asiNA kharADAkhaNDi karei, tae NaM se kAmadeve samaNovAsae taM ujalaM jAva durahiyAsaM veyaNaM sammaM sahaI jAva ahiyAsei // sUtraM 20 // .. tae NaM se deve pisAyarUve kAmadevaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva viharamANaM pAsai 2 jAhe no saMcAei kAmadevaM samaNovAsayaM nigganthAzro pAva Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH caturtho vibhAgaH yaNAyo cAlittae vA khobhittae vA vipariNAmittae vA tAhe sante tante paritante saNiyaM saNiyaM paJcosakai 2 tA posahasAlApA paDiNikkhamai 2 divvaM pisAyarUvaM vippajahai 2 egaM mahaM divvaM hatthirUvaM viuvvai 1 / sattaGgapaiTThiyaM samma saMThiyaM sujAyaM puro udaggaM piTThayo varAhaM ayAkucchiM alambakucchiM palamba-lambodarAdhara-karaM abbhuggaya-maula-malliyAvimala-dhavaladantaM kazcaNakosI-paviTThadantaM prANAmiya-cAvalaliya-saMvilliyaggasorADaM kummapaDipurANacalaNaM vIsainakkhaM allINapamANajuttapucchaM mattaM mehamiva gulagulentaM maNapavaNajaiNavegaM divvaM hatthirUvaM viuvvai 2 jeNeva posahasAlA jeNeva kAmadeve samaNovAsae teNeva uvAgacchai 2 kAmadevaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-haM bho kAmadevA ! samaNovAsayA taheva bhaNai jAva na bhaMjesi to te aja ahaM soNDAe gigahAmi 2 posahasAlAzro nINemi 2 uDDhe vehAsaM uvihAmi 2 tikkhehiM dantamusalehiM paDicchAmi 2 ahe dharaNitalaMsi tikkhutto pAesu lolemi jahA NaM tumaM aTTaduhaTTavasaTTe akAle ceva jIviyAyo vavarovijasi, tae NaM se kAmadeve samaNovAsae teNaM deveNaM hatthirUveNaM evaM vutte samANe abhIe jAva viharai 2 / tae NaM se deve hatthirUve kAmadevaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva viharamANaM pAsai 2 doccaMpi taccapi kAmadevaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-haM bho kAmadevA ! taheva jAva so'vi viharai, tae NaM se deve hatthirUve kAmadevaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva viharamANaM pAsai 2 zrAsurutte 4 kAmadevaM samaNovAsayaM soNDAe girAhei 2 uTTha vehAsaM ubihai 2 tikkhehiM dantamusalehiM paDicchai 2 ahe dharaNitalaMsi tikkhutto pAesu lolei, tae NaM se kAmadeve samaNovAsae taM ujjalaM jAva ahiyAsei 3 // sUtraM 21 // tae NaM se deve hatthiruve kAmadevaM samaNovAsayaM jAhe no saMcAei jAva - saNiyaM saNiyaM paccosakai 2 posahasAlAyo paDiNikkhamai 2 divvaM hathiruvaM Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadupAsakadaMzAGga-sUtram :: adhyayanaM 2 ] [ 26 vippajahai 2 egaM mahaM divvaM sapparUvaM viuvvai uggavisaM caNDavisaM ghoravisaM mahAkAyaM masI-mUsAkAlagaM nayaNavisa-rosapurANaM aMjaNapuja-nigarappagAsaM rattacchaM lohiyaloyaNaM jamala-juyala-caJcalajIhaM dharaNIyala-veNibhUyaM ukkaDa-phuDakuDila--jaDila-kakkasaviyaDa--phaDADova-karaNadacchaM lohAgara-- dhammamANa-dhamadhamentaghosaM aNAgaliya-tibvacaNDarosaM sapparUvaM viuvvai 2 jeNeva posahasAlA jeNeva kAmadeve samaNovAsae teNeva uvAgacchai 2 kAmadevaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-haM bho kAmadevA ! samaNovAsayA jAva na bhaMjesi to te ajjeva ahaM sarasarassa kAyaM durUhAmi 2 pacchimeNaM bhAeNaM tikkhutto gIvaM veDhemi 2 tikkhAhiM visaparigayAhiM dADhAhiM uraMsi ceva nikudremi jahA NaM tumaM aTTaduhaTTa-vasaTTe akAle ceva jIviyAyo vavarovijasi 1 / tae NaM se kAmadeve samaNovAsae teNaM deveNaM sapparUveNaM evaM vutte samANe abhIe jAva viharai, so'vi doccaMpi taccapi bhagAi, kAmadevo'vi jAva viharai 2 / tae NaM se deve sapparUve kAmadevaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva pAsai 2 zrAsurutte 4 kAmadevassa samaNovAsayassa sarasarassa kAyaM durUhai 2 pacchimabhAyeNaM tikkhutto gIvaM veDhei 2 tikkhAhiM visaparigayAhiM dADhAhiM uraMsi ceva nikuTTei, tae NaM se kAmadeve samaNovAsae taM ujjalaM jAva ahiyAsei 3 // sUtraM 22 // tae NaM se deve sapparUve kAmadevaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva pAsai 2 jAhe no saMcAei kAmadevaM samaNovAsayaM nigganthAzro pAvayaNAyo cAlittae vA khobhittae vA vipariNAmittae vA tAhe sante 3 saNiyaM saNiyaM paccosakAi posahasAlAyo paDiNikkhamai 2 tAdivvaM sapparUvaM vippajahai 2 egaM mahaM ditvaM devaruvaM viuvvai 1 / hAravirAiyavacchaM jAva dasa disAyo ujjovemANaM pabhAsemANaM pAsAIyaM darisaNijjaM abhiruvaM paDirUvaM divvaM devaruvaM viuvvai 2 kAmadevassa samaNovAsayassa posahasAlaM aNuppavisai 2 antalikkhapaDivanne sakhiGkhi Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 ] [ zrImadAgamasudhAsindhu / caturtho vibhAgaH NiyAI paJcavaraNAI vatthAI pavaraparihie kAmadevaM samaNovAsayaM evaM vayAsI"haM bho kAmadevA samaNovAsayA ! dhanne si NaM tumaM devANuppiyA ! sapurANe kayatthe kayalakkhaNe suladdhe NaM tava devANuppiyA ! mANussae jammajIviyaphale, jassa NaM tava nigganthe pAvayaNe imeyArUvA paDivattI laddhA pattA abhisamanAgayA 2 / evaM khalu devANuppiyA ! sakke devinde devarAyA jAva sakkasi sIhAsaNaMsi caurAsIIe sAmANiyasAhassINaM jAva annesiM ca bahUNaM devANa ya devINa ya majhagae evamAikkhai 4-evaM khalu devANuppiyA ! jambuddIve dIve bhArahe vAse campAe nayarIe kAmadeve samaNovAsaye posahasAlAe posahiya(e)bambhacArI jAva dambhasaMthArovagae samaNassa bhagavatro mahAvIrassa antiyaM dhammaparANati uvasampajittA NaM viharai 3 / no khalu se sako keNaI deveNa vA dANaveNa vA jAva gandhavveNa vA nigganthAzro pAvayaNAyo cAlittae vo khobhittae vA vipariNAmittae vA, tae NaM ahaM sakassa devindassa devararANo eyama? asadahamANe 3 ihaM havvamAgae, taM aho NaM devANuppiyA ! iDDI 6 laddhA 3, taM diTThA NaM devANuppiyA ! iDDI jAva abhisamannAgayA, taM khAmemi NaM devANuppiyA ! khamantu majjha devANuppiyA ! khamantumarahanti NaM devANuppiyA nAI bhujo karaNayAetti kaTu pAyavaDie paJjaliuDe eyamaTTha bhujo bhujo khAmei 2 jAmeva disaM pAubhUe tAmeva disaM paDigae, tae NaM se kAmadeve samaNovAsae nisvasaggaM tikaTTha paDimaM pArei 4 // sU0 23 // teNaM kAle NaM te NaM samae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre jAva viharai 1 / tae NaM se kAmadeve samaNovAsae imIse kahAe jAva laThe samANe evaM khalu samaNe bhagavaM mahAvIre jAva viharai, taM seyaM khalu mama samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandittA namaMsittA to paDiNiyattassa posahaM pArittaettikaTTu evaM sampehei 2 suddhappAvesAiM vatthAiM jAva appamahaggha jAva maNussavaggurA Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadupAsakadazAGga-sUtram :: adhyayanaM 2 ) [ 281 parikkhitte sayAyo gihAyo paDiNikkhamai 2 campaM nagariM majhamajheNaM niggacchai 2 jeNeva purANabhadde ceie jahA saGkho jAva pajjuvAsai 2 / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre kAmadevasta samaNovAsayasta tIse ya jAva dhammakahA samattA 3 // sU0 24 // kAmadevAi ! samaNe bhagavaM mahAvIre kAmadevaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-se nUNaM kAmadevA tubhaM puvvarattAvarattakAlasamayaMsi ege deve antie pAubbhUe, tae NaM se deve egaM mahaM divvaM pisAyarUvaM viubvai 2 zrAsurutte 4 egaM mahaM nIluppala jAva asiM gahAya tumaM evaM vayAsI-haM bho kAmadevA ! jAva jIviyAyo vavarovijasi, taM tumaM teNaM deveNaM evaM dutte samANe abhIe jAva viharasi, evaM varANagarahiyA tiriNavi uvasaggA taheva paDiuccAreyavyA jAva devo paDigayo; se nUNaM kAmadevA ! aThe samaThe ?, hantA, asthi, ajo i, 1 / samaNe bhagavaM mahAvIre bahave samaNe nigganthe ya nigganthIyo ya grAmantettA evaM vayAsI-jai tAva ajo ! samaNovAsagA gihiNo gihamajbhAvasantA divvamANusatirikkhajoNie uvasagge sammaM sahanti jAva ahiyAsenti, sakA purANAI ajo ! samaNehiM nigganthehiM duvAlasaGgaM gaNipiDagaM ahijamANehiM divvamANussatirikkhajoNie samma sahittae jAva ahiyAsittae, to te bave samaNA nigganthA ya niggathIyo ya samaNassa bhagavayo mahAvIrassa tahatti eyamaTThaM viNaeNaM paDisuNanti 2 / tae NaM se kAmadeve samaNovAsae haTTha jAvaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM pasiNAI pucchai aTThamAdiyai, samaNaM mahAvIra tikkhutto vandai namasai 2 jAmeva disi pAubbhUe tAmeva disi paDigae 3 / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre anayA kayAi campAyo paDiNikkhamai 2 bahiyA jaNavayavihAraM viharai 4 // sU0 25 // tae NaM se kAmadeve samaNovAsae paDhama uvAsagapaDimaM uvasampajittANaM mahAvIre bahave samagai samaNovAsagAbhAya thAmantettA Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH viharai 1 / tae NaM se kAmadeve samaNovAsae bahUhiM jAva bhAvettA vIsaM vAsAI samaNovAsagapariyAgaM pAuNittA ekArasa uvAsagapaDimAyo samma kAraNaM phAsettA mAsiyAe saMlehaNAai appANaM jhUsittA sahi bhattAI aNasaNAe chedettA pAloiya-paDikante samAhipatte kAlamAse kAlaM kiccA sohamme kappe sohammavaDiMsayassa mahAvimANassa uttarapuracchi(tthi)meNaM aruNAbhe vimANe devattAe avanne 2 / tattha NaM atthegaiyANaM devANaM cattAri paliyovamAI ThiI parANattA kAmadevassa vi devassa cattAri palizrovamAI ThiI parANattA, se NaM bhante ! kAmadeve tAyo devalogAyo pAukkhaeNaM bhavakkhaeNaM ThikkhaeNaM aNantaraM cayaM caittA kahiM gamihii kahiM uvavajihii ? goyamA ! mahAhidehe vAse sijjhihii 3|nikkhevo|| sU0 26 // // sattamassa agassa uvAsagadasANaM bIyaM ajjhayaNaM samattaM // // iti dvitIyamadhyayanam // 2 // // 3 // atha zrI culanIpitRnAmakaM tRtIyamadhyayanam // uklevo taiyassa ajjhayaNassa-evaM khalu jambU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM vANArasI nAmaM nayarI, koTTae (mahA-kAmavaNe) ceie jiyasattU rAyA 1 / tattha NaM vANArasIe nagarIe culaNIpiyA nA gAhAvaI parivasai, aDDhe jAva aparibhUe, sAmA bhAriyA 2 / aTTha hirarANakoDIyo nihANapauttAyo aTTha vuDipauttAyo paTTa pavittharapauttAyo aTTa vayA dasagosAhassieNaM vaeNaM jahA prANando rAIsara jAva savvakajjavaTTAvae yAvi hotthA, 3 / sAmI samosaDhe, parisA niggayA, culaNIpiyAvi jahA zrANando tahA niggayo, taheva gihidhamma paDivajai, goyamapucchA taheva sesaM jahA kAmadevassa jAva posahasAlAe posahie bambhacArI samaNassa bhagavo mahAvIrassa antiyaM dhammaparANattiM uvasampajittA NaM viharai 4 // sU0 27 // Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadupAsakadazAGga-sUtram / adhyayanaM 3 / [ 283 tae NaM tassa culaNIpiyassa samaNovAsayassa pubvarattAvarattakAlasamayaMsi ege deve antiyaM pAubbhUe 1 / tae NaM se deve egaM nIluppala jAva asi gahAya culaNIpiyaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-haM bho culaNIpiyA ! samaNovAsayA jahA kAmadevo jAva na bhaMjesi to te ahaM aja jeTTha puttaM sAyo gihAyo nINemi 2 tava aggayo ghAemi 2 to maMsasolle(lae) karemi 2 yAdANabhariyasi kaDAhayaMsi ahahemi 2 tava gAyaM maMseNa ya soNieNa ya yAyacAmi, jahANaM tumaM aTTaduhaTTavasaTe akAle ceva jIviyAyo vavarovijasi 2 / tae NaM se culaNIpiyA samaNovasAe teNaM deveNaM evaM vutte samANe abhIe jAva viharai 3 / tae NaM se deve culaNIpiyaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva pAsai 2 doccaMpi taccapi culaNIpiyaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-haM bho culaNIpiyA samaNovAsayA ! taM ceva bhAi, so jAva viharai 4 / tae NaM se deve culaNIpiyaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva pAsittA prAsurutte 4 culaNIpiyassa samaNovAsayassa jeTThaM puttaM gihAyo nINei 2 tA aggayo ghAei 2 to maMsasollae karei 2 zrAdANabhariyaMsi kaDAhayaMsi ahahei 2 culaNI. piyassa samaNovAsayassa gAyaM maMseNa ya soNiyeNa ya prAyazcai 5 / tae NaM se culaNIpiyA samaNovAsae taM ujjalaM jAva ahiyAsei, tae NaM se deve culaNapiyaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva pAsai 2 . doccaMpi taccaMpi culaNIpiyaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-haM bho culaNIpiyA samaNovAsayA ! apatthiyapatthayA jAva na bhaMjesi to te ahaM aja majjhimaM puttaM sAyo gihAyo nINemi 2 tava aggayo ghAemi jahA jeTThaM puttaM taheva bhAi taheva karei, evaM taccapi kasIyasaM jAva ahiyAsei. 6 / tae NaM se deve culaNIpiyaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva pAsai 2 cautthaMpi culaNIpiyaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-"haM bho culaNIpiyA ! samaNovAsayA ! apatthiyapatthayA ! 4 jai NaM tumaM jAva na bhajesi tayo ahaM aja jA imA tava Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 ] [ zrImaMdAgamasudhAsindhuH :: caturtho vibhAgaH mAyA bhaddA sasthavAhI devayagurujaNaNI dukkaradukkarakAriyA taM te sAyo gihAyo nINemi 2 taba aggayo ghAemi 2 to maMsasollae karemi 2 zrAdA(addaha)Nabhariyasi kaDAhayaMsi adahemi 2 tava gAyaM maMseNa ya soNieNa ya prAyaJcAmi jahA NaM tumaM aTTaduhaTTavasaTTe akAle ceva jIviyAyo vavarovijasi, tae NaM se culaNIpiyA samaNovAsae teNaM deveNaM evaM vutte samANe abhIai jAba viharai 7 / tae NaM se deve culaNIpiyaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva viharamANaM pAsai 2 culaNIpiyaM samaNovAsayaM doccaMpi taccapi vayAsI hai bho culaNIpiyA samaNovAsayA ! taheva jAva vavarovijasi 8 / tae NaM tassa culaNIpiyassa samaNovAsayasa teNaM deveNaM doccaMpi taccapi evaM duttassa samANassa imeyArUve ajhathie 5-graho NaM ime purise aNArie praNAriyabuddhI aNAriyAI pAvAI kammAiM samAyarai, jeNaM mamaM jeTTha puttaM sAyo gihAyo nINei 2 mama aggayo ghAei 2 jahA kayaM tahA cintei jAva gAyaM yAyaJcai, jeNaM mamaM majjhimaM puttaM sAyo gihAyo jAva soNieNa ya prAyaJcai, jeNaM mamaM kaNIyasaM puttaM sAthoM gihAyo taheva jAva zrAyaJcai, jA'vi ya NaM imA mama mAyA bhaddA satthavAhI devayagurujaNaNI dukkaradukkarakAriyA taMpi ya NaM icchai sAyo gihAyo nINettA mama aggayo ghAettae, taM seyaM khalu mamaM evaM purisaM girihattaetti kaTaTu uddhAie 1 / sevi ya yAgAse uppaie, teNaM ca khambhe AsAie, mahayA mahayA saddeNaM kolAhale kae, tae NaM sA bhaddA satthavAhI taM kolAhalasaha socA nisamma jeNeva culaNIpiyA samaNovAsae teNeva uvAgacchai 2 culaNIpiyaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-kirANaM puttA ! tumaM mahayA mahayA saddeNaM kolAhale kae ?, 10 / tae NaM se culaNIpiyA samaNovAsae ammayaM bhadda satthavAhiM evaM vayAsI-evaM khalu ammo ! na jANAmi kevi purise aAsurutte 5 ege mahaM nIluppala jAva asiM gahAya mamaM evaM vayAsI-haM bho culaNI Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadupAsakadazoGga-sUtram meM adhyayana 3 ] piyA samaNovAsayA ! apatthiyapatthayA 4 jai NaM tumaM jAva vavarovijasi, tae NaM ahaM teNaM puriseNaM evaM vutte samANe abhIe jAva viharAmi, tae Na se purise mamaM abhIyaM jAva viharamANaM pAsai 2 mamaM doccapi taccapi evaM vayAsI-haM bho culaNIpiyA samaNovAsayA ! taheva jAva gAyaM prAyazcai, tae NaM ahaM taM ujjalaM jAva ahiyAsemi, evaM taheva uccAreyavvaM savvaM jAva kaNIyasaM jAva AyaJcai, ahaM taM ujjalaM jAva ahiyAsemi, tae NaM se purise mamaM abhIyaM jAva pAsai 2 mama cautthaMpi evaM vayAsI-haM bho culaNIpiyA samaNoMvAsayA ! apatthiyapatthayA jAva na bhaJjasi to te aja jA imA mAyA guru jAva vavarovijasi, tae NaM ahaM teNaM puriseNaM evaM vutte samANe abhIe jAva viharAmi, tae NaM se purise doccapi taccapi mamaM evaM vayAsI-haM bho culaNIpiyA samaNovAsayA ! aja jAva vavarovijasi, tae NaM teNaM puriseNaM doccaMpi taccapi mamaM evaM vuttassa samANassa imeyArUve ajjhatthie 5 aho NaM ime purise aNArie jAva samAyarai, jeNaM mamaM jeTTa puttaM sAyo gihAyo taheva jAva kaNIyasaM jAya zrAyazcai, tumme'vi ya NaM icchai sAyo gihAyo nINetA mama aggayo ghAettae, taM seyaM khalu mama eyaM purisaM girihattaettikaTu uddhAie, se'vi ya yAgAse uppaie, mae'vi ya khambhe zrAsAie mahayA mahayA saddeNaM kolAhale kae 11 / tae NaM sA bhaddA satthavAhI culaNIpiyaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-no khalu keI purise tava jAva kaNIyasaM puttaM sAyo gihAyo niNei 2 tava aggayo ghAei esa NaM kei purise tava uvasaggaM karei, esa NaM tume vidarisaNe, diTTe, taMNaM tuma iyANiM bhaggavvae bhagganiyame bhaggaposahe viharasi, taM NaM tumaM puttA ! eyassa gaNassa bAloehi jAva paDivajAhi, tae NaM se culaNIpiyA samaNovAsae ammagAe bhadAe satthavAhIe tahatti eyamaTuM viNaeNaM paDisuNei 2 ttA tassa gaNassa bAloei jAva paDivajai 12 // sU0 28. // . Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vimAgaH tae NaM se culaNIpiyA samaNovAsae padamaM uvAsagapaDimaM uvasampajittA NaM viharai, paDhamaM uvAsagapaDimaM ahAsuttaM jahA pANando jAva ekArasavi, tae NaM se culaNIpiyA samaNovAsae teNaM urAleNaM jahA kAmadevo jAva sohamme kappe sohammavaDiMsagassa mahAvimAMgAssa uttarapuracchimeNaM aruNappabhe vimANe devattAe uvavanne / cattAri paligrovamAiM ThiI paraNattA / mahAvidehe vAse sijjhihii 5 // niklevo // sU0 26 // // sattamassa agassa uvAsagadasANaM taiyaM ajjhayaNaM samattaM // ... // iti tRtIyamadhyayanam // 3 // // 4 // atha zrI surAdevAkhyaM caturthamadhyayanam // ukkhevayo cautthassa ajjhayaNassa, evaM khalu jambU ! te gAM kAle NaM te NaM samae NaM vANArasI nAmaM nayarI, koTThae (mahAkAmavavANe) ceie, jiyasattU rAyA, surAdeve gAhAvaI aDaDhe cha hirarANakoDIyo jAva cha vayA dasagosAhassieNaM vaeNaM dhannA bhAriyA, sAmI samosaDhe, jahA prANando taheva paDivajai gihidhammaM, jahA kAmadevo jAva samaNassa bhagavazro mahAvIrassa aMtiyaM dhammaparANattiM uvasampajittANaM viharai // sU0 30 // ___tae NaM tassa surAdevassa samaNovAsayasya puvvarattAvarattakAlasamayasi ege deve antiyaM pAubhavitthA, se deva egaM mahaM nIluppala jAva asi gahAya surAdevaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-haM bho surAdevA samaNovAsayA ! zrapatthiyapatthiyA 4 jai NaM tumaM sIlAI jAva na bhaJjasi to te jeTTaputtaM sAzro gihAyo nINemi 2 tava aggayo ghAemi 2 paJca paJca sollae karemi 2 zrAdANabhariyasi kaDAhayaMsi ahahemi 2 tava gAyaM maMseNa ya soNieNa ya zrAyazcAmi jahA gAM tumaM kAle ceva jIviyAzro vavarovijasi, evaM majjhimayaM, kaNIyasaM, pakkekke paJca sollayA, taheva karei, Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadupAsakadazAGga-sUtram / adhyayanaM 4 ] ( 187 jahA culaNIpiyassa, navaraM ekkakke paJca sollayA 1 / tae gAM se deve surAdevaM samaNovAsayaM cautthaMpi evaM vayAsI-haM bho surAdevA ! samaNovAsayA apatthiyapatthiyA 4 jAva na paricayasi to te aja sarIraMsi jamagasamagameva solasa rogAyake pavikhavAmi, taMjahA-sAse kAse jAva koDhe, jahA NaM tumaM aTTaduhaTTa jAva vavarovijasi, tae NaM se surAdeve samaNovAsae jAva viharai, evaM devo doccaMpi tacaMpi bhaNai jAva vavarovijasi 2 / tae NaM tassa surAdevassa samaNovAsayassa teNaM deveNaM doccapi taccapi evaM vuttassa samANassa imeyArUve ajjhathie 4 aho NaM ime purise zraNArie jAva samAyarai, jeNaM mamaM jeTTha puttaM jAva kaNIyasaM jAva AyaJcai, jevi ya ime solasa rogAyaGkA tevi ya icchai mama sarIragaMsi pavikhavittae, taM seyaM khalu mamaM evaM purisaM girihattaetti kaTu uddhAie, se'vi ya zrAgAse uppaie teNa ya khambhe grAsAie mahayA mahayA sadde NaM kolAhale kae 3 / tae gAM sA dhannA bhAriyA kolAhalaM socA nisamma jeNeva surAdeve samovAsae teNeva uvAgacchai 2 evaM vayAsI-kirANaM devANuppiyA ! tubbhehiM mahayA mahayA sadde gAM kolAhale kae ?, tae gAM se surAdeve samaNovAsae dhannaM bhAriyaM evaM vayAsI-evaM khalu devANuppie! kevi purise taheva kaheMi jahA culaNIpiyA, dhannA'vi paDibhaNai jAva kaNIyasaM, no khalu devANuppiyA ! tubhaM ke vi purise sarIraMsi jamagasamagaM solasa rogAyake pakkhivai, esa NaM kevi purise tubhaM uvasaggaM karei, sesaM jahA culaNIpiyassa tahA bhaNai, evaM niravasesaM jAva sohamme kappe aruNakante vimANe uvavanne 4 / cattAri palizrovamAI ThiI, mahAvidehe vAse sinjhihii 5, nikkhevo 5 // sU0 31 // sattamassa agassa uvAsagadasANaM cautthaM ajhayaNaM samacaM // .. . -: // iti caturthamadhyayanam // 4 // Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2j [ zrImaMdAgamasudhAsindhuH // caturthI vibhAga // 5 // atha cullazatakAkhyaM paJcamamadhyayanam // ukhevo paJcamassa, evaM khalu jambU ! te gAM kAle gAM te NaM samae gAM bAlabhiyA nAma nayarI, saGkhavaNe ujANe jiyasattU rAyA cullasayae gAhAvaI aDDhe jAva cha hirarANakoDIyo jAva cha vayA dasagosAhassieNaM vaegAM bahulA bhAriyA, sAmI samosaDhe, jahA zrANando tahA gihidhamma paDivajai, sesaM jahA kAmadevo jAva dhammaparANattiM uvasampajittANAM viharai // sU0 32 // tae gAM tatsa cullasayagassa samaNovAsayasa puvvarattAvarattakAlasamayaMsi ege deve antiyaM jAva asiM gahAya evaM vayAsI-haM bho cullasayagA samaNovAsayA ! jAva na bhaJjasi to te aja jeTTha puttaM sAyo gihAyo nINemi evaM jahA culaNIpiyaM navaraM evakekke satta maMsasollayA jAva kaNIyasaM jAva aAyazcAmi, tae gAM se culsayae samaNovAsae jAva viharai 1 / tae NaM se deve culasayagaM samaNovAsayaM cautthaMpi evaM vayAsI-haM bho cullasayagA ! samaNovAsayA jAva na bhaJjasi to te aja jAyo imAyo cha hiragaNakoDiyo nihANapauttAyo cha vuDipauttAzro cha pavittharapauttAno tAro sAyo gihAyo nINemi 2 zrAlabhiyAe nayarIe siGghADaga jAva pahesu sabbayo samantA vippairAmi, jahA NaM tumaM aTTaduhaTTavasaTTe akAle ceva jIviyAyo vavarovijasi, tae NaM se cullasayae samaNovAsae teNaM deveNaM evaM vutte samANe abhIe jAva viharai 2 / tae NaM se deve culsayagaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva pAsittA doccaMpi taccapi taheva bhaNai jAva vavarovijasi, tae NaM tassa cullasayagassa samaNovAsayassa teNaM deveNaM doccaMpi taccapi evaM vuttassa samANassa zrayameyArUve anjhatthie 4-aho NaM ime purise aNArie jahA culaNIpiyA tahA cintei jAva kaNIyasaM jAvaM zrAyaJcai, jAgo'vi ya NaM imAyo mamaM cha Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [289 zrImadupAsakadazAGga-tram // adhyayanaM 6 ] hirarANakoDIyo cha nihANapauttAno cha buDDipauttAno cha pavittharapauttAyo tAyo'vi ya NaM icchai mamaM sAyo gihAyo nINetA bAlabhIyAe nayarIe siGghADaga jAba viparittae taM seyaM khalu mamaM evaM purisaM girihattaettikaTu uddhAie jahA surAdevo taheva bhAriyA pucchai taheva kahei 5, 3 // sU0 33 // __ sesaM jahA culaNIpiyassa jAva sohamme kappe aruNasi? vimANe uvavanne, cattAri paligrovamAiM ThiI / sesaM taheva jAva mahAvidehe vAse simihii 5 // niklevo // sU0 34 // ii sattamassa aGgassa uvAsaga dasANaM paJcamaM ajjhayaNaM samattaM // * ||iti paJcamamadhyayanam // 5 // // 6 // atha kuNDakolikAkhyaM SaSThamadhyayanam // chaTThassa ukkhevazro-evaM khalu jambU ! te NaM kAle NaM te NaM samae NaM kampillapure nayare sahasambavaNe ujANe puDhavIsilApaTTae ceie jiyasattU rAyA kuNDakolie gAhAvaI pUsA bhAriyA cha hirarANakoDIyo nihANapauttAyo cha buDDipauttAzro cha pavittharapauttAno cha vayA dasagosAhassieNaM vaeNaM / sAmI samosaDhe, jahA kAmadevo tahA sAvayadharma paDivajai / savveva vattavvayA jAva paDilAbhemANe viharai // sU0 35 // . ___tae NaM se kuNDakolie samaNovAsae annayA kayAi pubvAvararAhakAlasamayaMsi jeNeva asogavaNiyA jeNeva puDhavisilApaTTae teNeva uvAgacchai 2 nAmamuddagaM ca uttarajigaM ca puDhavisilApaTTae Thavei 2 samaNassa bhagavazro mahAvIrassa antiyaM dhammaparaNatti uvasampajittA NaM viharai 1 / tae NaM tassa kuNDakoliyassa samaNovAsayassa ege deve antiyaM pAubhavitthA, tae NaM se deve nAmamudda va uttarijjaM ca puDhavisilApaTTayAyo gerAhai 2 Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26.] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH sakhijiNiM antalikkhapaDivanne kurADakoliyaM samaNovAsayaM evaM vayAsIhaM bho kurADakoliyA ! samaNovAsayA sundarI NaM devANuppiyA gosAlassa maGkhaliputtassa dhammapaNNattI-nathi uThANe i vA kamme ivAbale i vA vArie i vA purisakAraparakame i vA niyayA savvabhAvA, maGgulI NaM samaNassa bhagavayo mahAvIrassa dhammaparANattI asthi uTThANe i vA jAva parakkame i vA aNiyayA savvAbhAvA 2 / tae NaM se kuNDakolie samaNovAsae taM devaM evaM vayAsIjai NaM devA ! sundarI gosAlassa maGkhaliputtassa dhammapaNNattI natthi uThANe i vA jAva niyayA savvabhAvA, magulI NaM samaNassa bhagavatro mahAvIrassa dhammaparANattI atthi uTThANe i vA jAva aNiyayA savvabhAvA, tume NaM devANuppiyA ! imA eyAkhvA divvA deviDDI divvA devajjuI dive devANubhAve kiNA laH kiNA patte kiNA abhisamannAgae ki uTThANeNaM jAva purisakAraparakameNaM udAhu aNuTTANeNaM akammeNaM jAva apurisakAraparakkameNaM ? tae NaM se deve kuNDakoliyaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-evaM khalu devANuppiyA ! mae imeyAkhyA divyA deviDDI 3 aNuTANeNaM jAva apurisakAraparakameNaM laddhA pattA abhisamannAgayA 3 / tae NaM se kurADakolie samaNovAsae taM devaM evaM vayAsI-jai NaM devA ! tume imA eyAruvA divyA deviDDI 3 aNuTThANeNaM jAva apurisakAparakkameNaM laddhA pattA abhisamannAgayA, jesi NaM jIvANaM natthi uTThANei vA jAva parakamei vA pate kiM na devA ?, aha NaM devA ! tume imA eyAkhvA divvA deviDDI 3 uTThANeNaM jAva parakameNaM laddhA pattA abhisamannAgayA to jaM vadasi-sundarI NaM gosAlassa maGkhaliputtassa dhammaparANattI-nasthi uTThANe i vA jAva niyayA savvAbhAvA, maGgulI NaM samaNassa bhagavatro mahAvIrassa dhammaparANattI-asthi uTThANe i vo jAva aNiyayA savvabhAvA, taM te micchA 4 / tae NaM se deve kurADakolieNaM samaNovAsaeNaM evaM vutte samANe saGkie jAva kalusasamAvanne no Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhImadupAsakadazAGga-tram / adhyayanaM 6 ] [91 saMcAei kuNDakoliyasa samaNovAsayassa kiMci pAmokkhamAikkhittae nAmamuddayaM ca uttarijayaM ca puDhavisilApaTTae Thavei 2 jAmeva disi pAunbhUe tAmeva disi paDigae 5 / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sAmI samosaDhe tae NaM se kuNDakolie samaNovAsae imIse kahAe laTThe haTTa jahA kAmadevo tahA nigacchai jAva pajjuvAsai, dhammakahA 6 // sU0 36 // ___ kuNDakoliyA i samaNe bhagavaM mahAvIre kurADakoliyaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-se nUNaM kuNDakoliyA ! kallaM tumbhe puvvA(paJcA)vararAhakAlasamayaMsi asogavaNiyAe ege deve antiyaM pAubhavisthA, tae NaM se deve nAmamudaM ca taheva jAva pddige| se nUNaM kurADakoliyA (aAmanteti 2) aThe samaThe ?, hantA asthi, dhanne si NaM tumaM kurADakoliyA ! jahA kAmadevo ajo i samaNe bhagavaM mahAvIre samaNe nigganthe ya nigganthIyo ya AmantittA evaM vayAsI-jai tAva ajo gihiNo gihimajjhA(jmi) vasantA NaM annautthie aTThohi ya heUhi ya pasiNehi ya kAraNehi ya vAgaraNehi ya nippapasiNavAgaraNe karenti, sakA puNAI ajo samaNehiM nigganthehiM duvAlasagaM gaNipiDagaM ahijamANehiM annautthiyA aTaThehi ya jAva nippaTThapasiNavAgaraNA karittae 1 / tae NaM samaNA nigganthA ya nigganthIyo ya samaNassa bhagavayo mahAvIrassa tahatti eyamaTuM viNaeNaM paDisuNenti 2 / tae NaM se kurADakolie samaNovAsae samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandai namasai 2 pasiNAI pucchai 2 aTThamAdiyai 2 jAmeva disaM pAunbhUe tAmeva disaM paDigae, sAmI bahiyA jaNavayavihAraM viharai 3 // sU0 37 // tae NaM tassa kuNDakoliyassa samaNovAsayassa bahuhiM sIla jAva bhAvamANassa codassa saMvaccharAiM vaikantAI parANarasamassa saMvaccharassa antarA vaTTamANassa annayA kayAi jahA kAmadevo tahA jeTuputtaM ThavettA tahA Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26) [.zrImadAgamasudhAsindhuH / caturthI vibhAga posahasAlAe jAvaM dhammaparaNatti uvasampajittA NaM viharai, evaM ekArasa uvAsamapaDimAyo taheva jAva sohamme kappe aruNajjhae vimANe jAva antaM kAhii / / niklevo // sU0 38 // sattamassa zraGgassa uvAsagadasANaM cha8 ajjhayaNaM samattaM // ....... ... ... // iti SaSThamadhyayanam // 6 // // 7 // atha zrI sabAlaputrAkhyaM saptamamadhyayanam // sattamassa uklevo // polAsapure nAmaM nayare sahassambavaNe ujANe, jiyasattU rAyA, tattha NaM polAsapure nayare saddAlaputte nAmaM kumbhakAre zrAjIviyovAsae parivasai, AjIviyasamayaMsi laddha? gahiyaDhe pucchiyaTTha viNicchiya? abhigaya? aTThimiMja-pemANurAgaratte ya ayamAuso ! zrAjIviyasamae zra? ayaM parama8 sese aNaThetti zrAjIviyasamaeNaM zrappANaM bhAvemANe viharai 1 / tassa NaM saddAlaMputtassa zrAjIvIyovAsagassa ekA hiragaNakoDI nihANapauttA ekA buDDipauttA ekA pavittharapauttA eke vae dasagosAhassieNaM vaeNaM, tassa NaM saddAlaputtasma zrAjIviyovAsagassa aggimittA nAma bhAriyA hotyA, tassa NaM saddAlaputtassa 'zrAjIviyovAsaMgassa pollAsapurassa nagarassa bahiyA paJca kumbhakArAvaNasayA hotthA 2 / tattha NaM bahave purisA diraNabhaibhattaveyaNA kallAkaliM bahave karae ya vArae ya pihaDae ya ghaDae ya uddhaghaDae ya kalasaeM ya aliJjarae ya jambUlae ya uTTiyAyo ya karenti, anne ya se bahave purisA dinabhaibhattaveyaNA kallAkaliM tehiM bahUhiM karaehi ya jAva uTTiyAhi ya rAyamaggaMsi vittiM kappemANA viharanti 3 // sU0 36 // ... tae NaM se saddAlaputte yAnIviyovAMsae annayA kayAi putvAvaragahakAlasamayaMsi jeNeva.. asogavaNiyA teNeva uvAmacchai 2 gosAlassa Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrInadupAsakazAGga-sUtram / / adhyayanaM 7 ] [ 266 maGkhaliputtassa antiyaM dhammaparANattiM uvasampajittA NaM viharai 1 / tae NaM tassa saddAlaputtassa bAjIviyovAsagassa ege deve antiyaM pAuvitthA, tae NaM se deve antalikkhapaDivanne sakhiGkhiNiyAiM jAva parihie sadAlaputtaM AjIviyovAsayaM evaM vayAsI-ehii NaM devANuppiyA ! kallaM ihaM mahAmAhaNe uppannaNANadaMsaNadhare tIyapa/pannamaNAgayajANae arahA jiNe kevalI savarANU savvadarisI teloka-vahiya-mahiyapUie sadevamaNuyAsurassa logassa acaNijje vandaNijje pUyaNijje sakAraNijje saMmANaNijje kalANaM maGgalaM devayaM ceiyaM jAva pajjuvAsaNijje taccakammasampautte, taM NaM tumaM vandejAhi jAva pajjuvAsejAhi, pADihArieNaM pIDhaphalaga-sijjAsaMthAraeNaM uvanimantejAhi, doccaMpi taccapi evaM vayai 2 jAmeva disaM pAubbhUe tAmeva disaM paDigae 2 / tae NaM tassa saddAlaputtassa zrAjIviyovAsagassa teNaM deveNaM evaM vuttassa samANassa imeyArUve ajjhathie 4 samuppanne-evaM khalu mamaM dhammAyarie dhammovaesae gosAle maGkhaliputte se NaM mahAmAhaNe uppanna-NANadaMsaNa-dhare jAva taccakamma-sampayAsampautte se NaM kallaM ihaM havvamAgacchissai, tae NaM taM ahaM vandissAmi jAva pajjuvAsissAmi pADihArieNaM jAva uvanimantissAmi 3 // sU0 40 // tae NaM kallaM jAva jalante samaNe bhagavaM mahAvIre jAva samosarie, parisA niggayA jAva pajjuvAsai 1 / tae NaM se sadAlaputte zrAjIviyovAsae imose kahAe laTTha samANe-evaM khalu samaNe bhagavaM mahAvIre jAva viharai, taM gacchAni NaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandAmi jAva pajjuvAsAmi, evaM sammehei 2 rAhAe jAva pAyacchitte suddhappAvesAiM jAva appamahagyAbharaNAlakiyasarIre maNussavaggurAparigae sAyo gihAyo paDiNikkhamai 2 polAsapuraM nayaraM majhamajjheNaM niggacchai 2 jeNeva sahassambavaNe ujANe jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAganchai 2 tikkhutto AyAhiNaM Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH payAhiNaM karei 2 vandai namasai 2 jAva pajjuvAsai 2 / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre saddAlaputtassa zrAjIviyovAsagassa tIse ya. mahai jAva dhammakahA samattA, saddAlaputtA i ! samaNe bhagavaM mahAvIre saddAlaputtaM bAjIviyovAsayaM evaM vayAsI-se nRNaM sadAlaputtA ! kallaM tumaM puvAvaragahakAlasamayaMsi jeNeva asogavaNiyA jAva viharasi, tae NaM tubhaM ege deve antiyaM pAubhavitthA, tae NaM se deve antalikkhapaDivanne evaM vayAsIhaM bho saddAlaputtA ! taM ceva savvaM jAva pajjuvAsissAmi, se nUNaM saddAlaputtA ! ? sama? ? haMtA asthi, no khalu sadAlaputtA ! teNaM deveNaM gosAlaM maGkhaliputtaM paNihAya evaM vutte 3 / tae NaM tassa sadAlaputtassa zrAjIviyovAsayassa samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM evaM vuttassa samANassa imeyArUve ajhatthie 4-esa NaM samaNe bhagavaM mahAvIre mahAmAhaNe uppanaNANadaMsaNadhare jAva tacakamma-sampayAsampautte, taM seyaM khalu mamaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandittA namaMsittA pADihArieNaM pIDhaphalaga jAva uvanimantittae, evaM sampehei 2 uTThAe uTThai 2 samAM bhagavaM mahAvIraM vandai namaMsai 2 evaM vayAsI-evaM khalu bhante ! mamaM polAsapurassa nayarassa bahiyA paJca kumbhakArAvaNasayA, tattha NaM tumbhe pADihAriyaM pIDha jAva saMthArayaM yogirihattA NaM viharaha 4 / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre saddAlaputtassa zrAjIviyovAsagassa eyamaTTha paDisuNei. 2 sadAlaputtassa zrAjIviyovAsagassa paJcakumbhakArAvaNasaesu phAsuesaNijjaM pADihAriyaM pIDhaphalaga jAva saMthArayaM zrogirihattA NaM viharai 5 // sU0 41 // ___tae NaM se saddAlaputte yAjIviyovAsae annayA kayAI vAyAhayayaM kolAlabharADaM anto sAlAhiMto bahiyA nINei 2 zrAyavaMsi dalayai 1 / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre saddAlaputtaM zrAjIviyovAsayaM evaM vayAsIsadAlaputtA ! esa NaM. kolAlabharADe ko ? 2 / tae NaM se sadAlaputte Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadupAsakadazAGga-sUtram / adhyayanaM 7 ] AjIviyovAsae samaNaM bhagavaM. mahAvIra evaM vayAsI-esa NaM bhante ! puci maTTiyA prAsI, to pacchA udaeNaM nigijai 2 chAreNa ya kariseNa ya egayatro mIsijjai 2 cakke aArohijai, to bahave karagA ya jAva udvi(TTi)yAyo ya kajati 3 / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre saddAlaputtaM zrAjIviyovAsayaM evaM vayAsI-sadAlaputtA esa NaM kolAlabhaNDe kiM uTThANeNaM jAva purisakAraparakameNaM kajati udAhu aNuTThANeNaM jAva apurisakAraparakameNaM kajati ?, tae NaM se saddAlaputte zrAjIviyovAsae samaNaM bhagavaM mahAvIraM evaM vayAsI-bhante ! aNuTANeNaM jAva apurisakAraparakameNaM, natthi uTThANe i vA jAva parakame i vA, niyayA savvabhAvA 4 / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre sadAlaputtaM zrAjIviyovAsayaM evaM vayAsI-saddAlaputtA ! jai NaM tumbhaM keI purise vAyAhayaM vA pakkelayaM vA kolAlabharADaM avaharejA vA vikvirejA vA bhindejA vA avicchindejA vA pariDhuvejA vA aggimittAe vA bhAsyiAe vA saddhiM viulAI bhogabhogAI bhuJjamANe viharejA, tassa NaM tumaM purisassa kiM darADaM vattenjAsi ?, bhante ! ahaM NaM taM purisaM pAtrosejA vA haNejA vA bandhejA vA mahejA vA tajjejA vA tAlejA vA nicchoDejA vA nibhacchejA dA akAle ceva jIviyAyo vavarovejA 5 / sahAlaputtA ! no khalu tumbha keI purise vAyAhayaM vA pakkellayaM vA kolAlabharADaM avaharai vA jAva pariTavei vA aggimittAe vA bhAriyAe saddhiM viulAI bhogabhogAiM bhuJjamANe viharai, no vA tumaM taM purisaM zrAzrosejasi vA haNijasi vA jAva akAle ceva jIviyAyo vavarovejasi, jai nasthi uTThANe i vA jAva parakkame i vA niyayA savvabhAvA, grahaNaM tumbha keI purise vAyAhayaM jAva pariDhuvei vA aggimittAe vA jAva viharai, tumaM tA(vA) taM purisaM zrAzrosesi vA jAva vavarovesi to jaM vadasi nasthi uTANe i. vA jAba niyayA savvabhAvA, taM te.micchA 6 / ettha Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH NaM se sadAlapute zrAjIviyovAsae sambuddhe, tae NaM se saddAlaputte AjIviyovAsae samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandai namasai 2 evaM vayAsI-icchAmi NaM bhante ! tumbhaM antie dhammaM nisAmettae, tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre sadAlaputtassa zrAjIviyovAsagassa tIse ya jAva dhamma parikahei 7 // sU0 42 // ____tae NaM se saddAlaputte zrAjIviyovAsae samaNassa bhagavayo mahAvIrassa antie dhammaM socA nimamma haTTatuTTa jAva hiyae jahA prANando tahA gihidhamma paDivajjai, navaraM egA hiragaNakoDI nihANapauttA egA hirarANakoDI vuDipauttA, egA hiragaNakoDI pavittharapauttA ege vae dasagosAhassieNaM vaeNaM jAva samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandai namasai 2 jeNeva polAsapure nayare teNeva uvAgacchai 2 polAsapuraM nayaraM majhamajjheNaM jeNeva sae gihe jeNeva aggimittA bhAriyA teNeva uvAgacchai 2 aggimittaM bhAriyaM evaM vayAsI-evaM khalu devANuppie ! samaNe bhagavaM mahAvIre jAva samosaDhe, taM gacchAhi NaM tumaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandAhi jAva pajjuvAsAhi, samaNassa bhagavazro mahAvIrassa antie paMcANuvvaiyaM sattasikkhAvaiyaM duvAlasavihaM gihidhamma paDivajAhi, tae NaM sA aggimittA bhAriyA saddAlaputtassa samaNovAsagassa tahatti eyamaTTa viNaeNa paDisugoi 1 / tae NaM se sadAlaputte samaNovAsae koDumbiyapurise saddAvei 2 evaM vayAsI-khippAmeva bho devANuppiyA ! lahukaraNajuttajoiyaM samakhura-vAlihANasamalihiya-siGgaehiM jambUNayAmaya-kalAva-jottapaivisiTTaehiM rayayAmayagharATasuttarajjuga varakaMcaNakhaiya-natthApaggahoggahiyaehiM nIluppala-kayAmelaehiM pavara goNajuvANaehiM nANAmaNikaNaga-ghaNTiyAjAlaparigayaM sujAyajugajuttaujjugapasattha-suviraiyanimmiyaM pavaralakkhaNovaveyaM juttAmeva dhammiyaM jANapavaraM uvaTThaveha 2 mama eyamANattiyaM paJcappiNaha, tae NaM te koDambiyapurisA jAva Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadupAsakadaMzAGga stram / adhyayanaM ] paJcappiNanti 2 / tae NaM sA aggimittA bhAriyA gahAyA jAva pAyacchittA suddhappAvesAiM jAva appamahagghAbharaNAlakiyasarIrA ceDiyA-cakavAla-parikirANA dhammiyaM jANappavaraM duruhai 2 polAsapuraM nagaraM majhamajjheNaM niggacchai 2 jeNeva sahassambavaNe ujANe jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai 2 dhammiyAtro jANAzro pacoruhai 2 ceDiyAcakavAlaparivuDA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai 2 tikkhutto jAva vandai namaMpsai 1 nacAsanne nAidUre jAva paJjaliuDA diiyA ceva pajjuvAsai 3 / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre aggimittAe tIse ya jAva dhammaM kahei, tara NaM sA aggimitA bhAriyA samaNassa bhagavazrI mahAvIrassa antie dhammaM socA nisamma haTTatuTThA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandai namasai 2 ttA evaM vayAsI-sadahAmi NaM bhante ! nigganthaM pAvayaNaM jAva se jaheyaM tumbhe vayaha, jahA NaM devANuppiyANaM antie bahave uggA bhogA jAva pavvaiyA no khalu ahaM tahA saMcAemi devANupiyANaM antie murADA bhavittA jAva ahaM NaM devANuppiyANaM antie paMcANubaiyaM sattasikkhAvaiyaM duvAlasavihaM gihidhamma paDiyajissAmi, grahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibandha kareha 4 / tae NaM sA aggimittA bhAriyA samaNassa bhagavatro mahAvIrasma antie paMcANuvvaiyaM sattasikkhAvaiyaM duvAlasavihaM sAvagadhamma paDivajai 2 samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandai namasai 2 tameva dhammiyaM jANappavaraM duruhai 2 jAmeva disaM pAubhyA tAmeva disaM paDigayA 5 / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre anayA kayAi polAsapurAyo nayarAyo sahassambavaNAzro paDiniggaccha(nikkha)I 2 bahiyA jaNayayavihAraM viharai 6 // sU0 43 // tae NaM se sadAlaputte samaNovAsae jAe abhigayajIvAjIve jAva viharai 1 / tae NaM se gosAle maGkhaliputte imIse kahAe laddha? samANeevaM khalu sadAlaputte AjIviyasamayaM vamittA samaNANaM nigganthANaM diddhiM Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrImadAmamasudhAsindhuH / caturtho vibhAmaH paDibanne, taM gacchAmi NaM saddAlaputtaM zrAjIviyovAsayaM samaNANaM nigganthANaM diDhi vAmettA puNaravi zrAjIviyadiDhei gemahAvittae tti kaTaTu evaM sampehei 2 zrAjIviya-saGghasamparivuDe jeNeva polAsapure nayare jeNeva AjIviyasabhA teNeva uvAgacchai 2 AjIviyasabhAe bhaNDaganikkhevaM karei 2 kaivaehiM zrAjIviehi saddhiM jeNeva sadAlaputte samaNovAsae teNeva uvAgacchai 2 |te NaM se sadAlaputte samaNovAsae gosAlaM maGkhaliputtaM ejamANaM pAsai 2 no pADhAi no parijANAi aNADhAyamANe aparijANamANe tusiNIe saMciThThai 3 / tae NaM se gosAle maGkhaliputtaM saddAlaputteNaM samaNovAsaeNaM guNADhAijamANe aparijANijamANe pIDhaphalaga-sijjAsaMthAraTTayAe samaNassa bhagavayo mahAvIrassa guNakittaNaM karemANe saddAlaputtaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-pAgae NaM devANuppiyA ! ihaM mahAmAhaNe ?, tae NaM se sadAlaputte samaNovAsae gosAlaM maGkhaliputtaM evaM kyAsI-ke NaM devANuppiyA ! mahAmAhaNe ?, tae NaM se.gosAle maGkhaliputte sadAlaputtaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-samaNe bhagavaM mahAvIre mahAmAhaNe, se keNaTheNaM devANuppiyA ! evaM vuccai-samaNe bhagavaM mahAvIre mahAmAhaNe ?, evaM khalu saddAlaputtA ! samaNe bhagavaM mahAvIre mahAmAhaNe uppannaNANadaMsaNadhare jAva mahiyapUie jAva taccakammasampayA-sampautte, se teNa?NaM devANuppiyA ! evaM vuccai-samaNe bhagavaM mahAvIre mahAmAhaNe 4 / Agae NaM devANuppiyA ! ihaM mahAgove ?, ke NaM devANuppiyA ! mahAgove ? sadAlaputtA ! samaNe bhagavaM mahAvIre mahAgove, se keNa?NaM devANuppiyA ! jAva mahAgove ?, evaM khalu devANuppiyA ! samaNe bhagavaM mahAvIre saMsArADavIe bahave jIve nassamANe viNassamANe khajamANe chijamANe bhijamANe luppamANe viluppamANe dhammamaeNaM darADeNaM sArakkhamANe saMgovemANe nivvANamahAvADaM sAhatthiM sampAveda, se teNDeNaM saddAlaputtA ! evaM vuccai-samaNe bhagavaM mahA Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadupAsakadazAGga-stram / adhyayanaM 7 ] [ 266 vIre mahAgove 5 / Agae NaM devANuppiyA ! ihaM mahAsatthavAhe ?. ke NaM devANuppiyA ! mahAsatthavAhe ? sadAlaputtA ! samaNe bhagavaM mahAvIre mahAsatyavAhe, se keNa?NaM devANuppiyA mahAsatthavAhe ? evaM khalu devANuppiyA ! samaNe bhagavaM mahAvIre saMsArADavIe bahave jIve nassamANe viNassamANe jAva viluppamANe ummaggapaDibanne dhammamaeNaM pantheNaM sArakkhamANe saMgovemANe nivvANamahApaTTaNAbhimuhe sAhatthiM sampAvei, se teNaTheNaM sadAlaputtA evaM vuccai-samaNe.bhagavaM mahAvIre mahAsatthavAhe 6 / zrAgae NaM devANuppiyA ! ihaM mahAdhammakahI ?, keNaM devANuppiyA mahAdhammakahI ? samaNe bhagavaM mahAvIre mahAdhammakahI, se keNaThegAM samaNe bhagavaM mahAvIre mahAdhammakahI ?, evaM khalu devANuppiyA ! samaNe bhagavaM mahAvIre mahaimahAlayaMsi saMsAraMsi bahave jIve nassamANe viNassamANe khajamANe chijamANe bhijamANe luppamANe viluppamANe ummaggapaDivanne sappahavippaNaLe micchattavalAbhibhUe aTThavihakamma-tamapaDalapaDocchanne bahUhiM aTThehi ya jAva vAgaraNehi ya cAurantAyo saMsArakantArAzro sAhatthiM nitthArei, se teNaThegAM devANuppiyA ! evaM vuccai-samaNe bhagavaM mahAvIre mahAdhammakahI 7 / bAgae NaM devANuppiyA ! ihaM mahAnijAmae ?, ke gAM devANuppiyA ! mahAnijAmae ?, samaNe bhagavaM mahAvIre mahAnijAmae, se keNaTheNaM samaNe bhagavaM mahAvIre mahAnijAmae ?, evaM khalu devANuppiyA ! samaNe bhagavaM mahAvIre saMsAramahAsamudde bahave jIve nassamANe viNassamANe jAva viluppamANe buDDamANe nibuDDamANe uppiyamANe dhammamaIe nAvAe nivvANatIrAbhimuhe sAhatthiM sampAvei, se teNaTheNaM devANuppiyA ! evaM buccaisamaNe bhagavaM mahAvIre mahAnijAmae 8 / tae Na se saddAlaputte samaNovAsae gosAlaM maGkhaliputtaM evaM vayAsI-tubbhe NaM devANuppiyA ! iyaccheyA jAva iyaniuNA iyanayavAdI iyauvaesaladdhA iyaviraNANapattA (iyamehAviNo), pabhU NaM tubhe mama dhammAyarieNaM dhammovaesaeNaM bhagavayA mahAvIreNaM saddhiM Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 300 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH vivAdaM karettae ?, no tiNaThe samaThe, se keNaTheNaM devANuppiyA ! evaM buccai-no khalu pabhU tumbhe mama dhammAyarieNaM jAva mahAvIregAM saddhi vivAda karettae ?, saddAlaputtA ! se jahAnAmae keI purise taruNe jugavaM jAva niuNasippovagae egaM mahaM ayaM vA elayaM vA sUyaraM vA kukkuDuvA tittiraM vA vaTTayaM vA lAvayaM vA kavoyaM vA kaviJjalaM vA vAyasaM vA seNayaM yA hatthaMsi vA pAyaMsi vA khuraMsi vA pucchasi vA picchaMsi vA siGgasi vA visANaMsi vA romaMsi vA jahiM jahiM girAhai tahiM tahiM nicalaM niSphandaM dharei evAmeva samaNe bhagavaM mahAvIre mamaM bahUhiM aTThehi ya heUhi ya jAva vAgaraNehi ya jahiM jahiM girAhai tahiM tahiM nippaTThapasiNavAgaraNaM karei, se teNaTheNaM saddAlaputtA ! evaM vuccai-no khalu pabhU yahaM tava dhammAyarieNaM jAva mahAvIreNaM saddhiM vivAdaM karettae 1 / tae NaM se sadAlaputte samaNovAsae gosAlaM maGkhaliputtaM evaM vayAsI-jamhA NaM devANuppiyA ! tubhaM mama dhammAyariyassa jAva mahAvIrassa saMtehiM taccehi tahihiM sambhUehiM bhAvehiM guNakittaNaM kareha tamhA NaM ahaM tubbhe pADihArieNaM pIDha jAva saMthAeNaM uvanimantemi, no ceva NaM dhammotti vA tavotti vA, taM gacchaha NaM tumbhe mama kumbhArAvaNesu pADihAriyaM pIDhaphalaga jAva yogirihattANaM viharai 10 / tae NaM se gosAle maGkhaliputte sadAlaputtassa samaNovAsayassa eyamaTTha paDisuNei 2 kumbhArAvaNesu pADihAriyaM pIDha jAva bhogirihattA NaM viharai, tae NaM se gosAle maGkhaliputte saddAlaputtaM samaNovAsayaM jAhe no saMcAei bahUhiM zrAghavaNAhi ya parANavaNAhi ya sarANavaNAhi ya virANavaNAhi ya nigganthAyo pAvayaNAyo cAlittae vA khobhinae vA vipariNAmittae vA tAhe sante tante paritante polAsapurAyo nagarAyo paDiNikkhamai 2 bahiyA jaNavayavihAraM viharai 11 // suu044||...... tae NaM tassa saddAlaputtassa samaNovAsayassa bahUhiM sIla jAva bhAve Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhImadupAsakadazAGga-sUtram / adhyayanaM 7 ] (3.1 mANassa codasa saMvaccharA vaikkantA, parANarasamasma saMvaccharassa antarA vaTTamANassa puvvarattAvarattakAle jAva posahamAlAe samaNassa bhagavatro mahAvIrassa antiyaM dhanmaparANattiM uvasampajittA NaM viharai 1 / tae gAM tassa sadAlaputtala mamaNovAsayassa puvarattAvarattakAle ege deve antiyaM pAubhavitthA, tae NaM se deve egaM mahaM nIluppala jAva asiM gahAya sadAlaputtaM samaNovAsayaM evaM vayAsI, jahA culaNIpiyassa taheva devo uvasaggaM karei, navaraM ekkakke putte nava maMsasollae karei jAva kaNIyasaM ghAei 2 tA jAva zrAyaMcaI, tae NaM se saddAlaputte samaNovAsae abhIe jAva viharai 2 / tae NaM se deve sadAlaputtaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva pAsittA cautthaMpi sadAlaputtaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-haM bho sadAlaputtA ! samaNovAsayA apatthiyapatthiyA jAva na bhaJjasi to te jA imA aggimittA bhAriyA dhammasahAiyA dhammaviijiyA dhammANurAgarattA samasuhadukkhasahAiyA taM te sAyo gihAyo nINemi 2 tava aggayo ghAemi 2 nava maMsasollae karemi 2 bhAdANabhariyasi kaDAhayaMsi ahahemi 2 tava gAyaM maMseNa ya soNieNa ya prAyaMcAmi, jahA NaM tumaM aduiTTa jAva vavarovijasi, tae NaM se sadAlaputte samaNovAsae teNaM deveNaM evaM vo samANe abhIe jAva viharai 3 / tae NaM se deve sahAlaputtaM samaNovAsayaM doccaMpi taccapi evaM vayAsIhaM bho saddAlaputtA samaNovAsayA ! taM ceva bhaNai, tae NaM tassa saddAlaputtassa samaNovAsayassa teNaM deveNaM doccapi taccapi evaM vuttassa samANassa zrayaM ajjhathie 4 samuppanne, evaM jahA culaNIpiyA taheva cintei jeNaM mamaM jeTTha puttaM jeNAM mamaM majjhimayaM puttaM jeNAM mamaM kaNIyasaM puttaM jAva zrAyaMcai jAvi ya ga mamaM imA aggimittA bhAriyA samasuhadukkhasahAiyA taMpiya icchai sAyo gihAyo nINettA mamaM aggayo ghAettae, taM seyaM khalu mamaM evaM purisaM girihattaetti kaTu uddhAie jahA culaNIpiyA taheva savvaM Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH bhANiyavvaM, navaraM aggimittA bhAriyA kolAhalaM suNittA bhaNai sesaM jahA culaNIpiyAvattavvayA navaraM aruNabhU(ccu)e vimANe uvavanne jAva mahAvidehe vAse sijjhihii, nikkhevayo 4 // sU0 45 // sattamassa zraGgasta uvAsagadasANaM sattamaM ajjhayaNaM samattaM // // iti saptamamadhyayanam // 7 // // 8 // atha zrI mahAzatakAkhya-maSTamamadhyayanam // aTThamassa ukkhevo, evaM khalu jambU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe nayare guNasile ceie seNie rAyA, tattha NaM rAyagihe mahAsayae nAma gAhAvaI parivasai, aDDhe jahA ANando, navaraM aTTha hiraNNakoDiyo sakaMsAyo nihANapauttAyo aTTha hiragaNakoDiyo sakaMsAyo buDDipauttAyo yaTTa hiragaNakoDiyo sakaMsAyo pavittharapauttAyo aTTha vayA dasagosA. hassieNaM vaeNaM, tassa NaM mahAsayagassa rekhaIpAmokkhAyo terasa bhAriyAyo hotthA, bahINa jAva surUvAyo, tassa NaM mahAsayagassa revaIe bhAriyAe kolaghariyAyo aTTa hiragaNakoDiyo aTTha vayA dasagosAhassieNaM vaeNaM hotthA, avasesANaM duvAla sarAhaM bhAriyANaM kolaghariyA egamegA hirarANakoDI egamege ya vae dasagosAhassieNaM vaeNaM hotthA ||suu0 46 // te NaM kAle NaM te NaM samae NaM sAmI samosaDhe, parisA niggayA, jahA prANando tahA niggacchai taheva sAvayadhamma paDivajjai, navaraM aTTha hiragaNakoDiyo sakaMsAyo nihANapauttAyo ucArei, aTTa vayA, revaIpAmokkhAhiM terasahiM bhAriyAhiM avasesaM mehuNavihiM paJcakkhAi, sesaM savvaM taheva, imaM ca NaM eyArUvaM abhiggahaM abhigirAhai kallAkalliM ca NaM kappai me bedoNiyAe kaMsapAIe hiraNNabhariyAe saMvavaharittae, tae NaM se mahAsayae samaNovAsae jAe abhigayajIvAjIve jAva viharai, tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre bahiyA jaNavayavihAraM viharai 3 // sU0 47 // Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadupAsakadazAGga-sUtram / adhyayana = ] ___tae NaM tIse revaIe gAhAvaiNoe annayA kayAI pujvarattAvarattakAlasamayaMsi kuDumba jAva imeyArUve ajjhathie 4, evaM khalu ahaM imAsi duvAla sarAhaM savattINaM vighAeNaM no saMcAemi mahAsayaeNaM samaNovAsaeNaM saddhiM urAlAI mANussayAI bhogabhogAI bhuJjamANI viharittae, taM seyaM khalu mamaM eyAyo duvAlasavi savattiyAyo aggippayogeNaM vA satthappayogeNaM vA visappayogeNaM vA jIviyAyo vavarovittA eyAsiM egamegaM hirarANakoDiM egamegaM vayaM ca sayameva uvasampajittA NaM mahAsayaeNaM samaNovAsaeNaM saddhiM urAlAiM jAva viharittae, evaM sampehei 2 tAsiM duvAlasarAhaM savattINaM antarANi ya chihANi ya vivarANi (virahANi) ya paDijAgaramANI viharai 1 / tae NaM sA revaI gAhAvaiNI annayA kayAI tAsiM duvAlasarAhaM savattIyAM antaraM jANittA cha savattIyo satthappayogeNaM uddavei 2 cha savattIyo visappayogeNaM uddavei 2 tAsiM duvAlasarAhaM savattINaM kolaghariyaM egamegaM hirarANakoDi egamegaM vayaM sayameva paDibajai 2 mahAsayaeNaM samaNovAmaeNaM saddhiM urAlAI bhogabhogAiM bhuJjamANI viharai 2 / tae NaM sA revaI gAhAvaiNI maMsaloluyA maMsesu mucchiyA jAva ajhovavannA bahuvihehiM maMsehi ya sollehi ya taliehi ya bhajiehi ya suraM ca mahuM ca meragaM ca majjaM ca sIdhu ca pasannaM ca yAsAemANI 4 viharai 2 // sU0 48 // tae NaM rAyagihe nayare annayA kayAI amAghAe ghuTaThe yAvi hotthA, tae NaM sA revaI gAhAvaiNI maMsaloluyA maMsesu mucchiyA 4 kolagharie purise saddAvei 2 evaM vayAsI-tubbhe devANuppiyA ! mama kolaghariehita vaehito kallAkaliM duve duve goNapoyae uddaveha 2 mamaM uvaNeha 1 / tae NaM te kolaghariyA purisA revaIe gAhAvaiNIe tahatti eyamadaM viNaeNaM paDisuNanti 2 revaIe gAhAvaiNIe kolaghariehito vaehito kallAkali duve duve goNapoyae vahenti 2 revaIe gAhAvaiNIe uvaNenti tae NaM sA Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 ] [ zrImadAnamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgA revaI gAhavaiNI tehiM goNamaMsehiM sollehi ya 4 suraM ca 6 zrAsAemANI 4 viharai 2 // sU0 41 // .. tae NaM tassa mahAsayagassa samaNovAsagassa bahUhi~ sIla jAva bhAvamANassa coisa saMvaccharA vaikantA, evaM taheva jeThaM puttaM Thavei jAva posahasAlAe dhammaparANatti uvasampajittA NaM viharai 1 / tae NaM sA revaI gAhAvaiNI mattA luliyA viirANakesI uttarijayaM vikaDDhe mANI 2 jeNeva posahasAlA jeNeva mahAsayae samaNovAsae teNeva uvAgacchai 2 mohummAyajaNaNAI siGgAriyAI isthibhAvAI uvadaMsemANI 2 mahAsayayaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-haM bho mahAsayayA! samaNovAsayA dhammakAmayA purANakAmayA saggakAmayA mokkhakAmayA dhammakaDiyA 4 dhammapivAsiyA 4 kirANaM tumbhaM devANuppiyA ! dhammeNa vA purANeNa vA saggeNa vA mokkheNa vA ? jagaNaM tumaM mae saddhiM urAlAI jAva bhuJjamANe no viharasi ? tae NaM se mahAsayae samaNovAsae revaIe gAhAvaiNIe eyama8 no zrADhAi no pariyANAi aNADhAijamANe apariyANamANe tusiNIe dhammajmANovagae viharai 2 / tae NaM sA revaI gAhAvaiNI mahAptayayaM samaNovAsayaM doccaMpi taccapi evaM vayAsI-haM bho taM ceva bhaNai, so vi taheva jAva aNADhAijamANe apariyANamANe viharai 3 / tae NaM sA revaI gAhAvaiNI mahAsayaeNaM samaNovAsaeNaM aNADhAijamANI apariyANijamANI jAmeva disaM pAubbhUyA tAmeva disaM paDigayA 4 // suu050|| tae NaM se sahAsayae samaNovAsae paDhamaM uvAsagapaDimaM uvasampajittA NaM viharai, paDhamaM ahAsuttaM jAva ekArasavi, tae NaM se mahAsayae samaNovAsae teNaM urAleNaM jAva kise dhamaNisantae jAe 1 / tae NaM tassa mahAsayayassa samaNovAsayassa annayA kayAI puvvarattAvarattakAle dhammajAgariyaM jAgaramANassa ayaM ajjhathie 4-evaM khalu ahaM imeNaM urAleNaM jahA Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadupAsakadazAGga-sUtram : adhyapana 8 ] zrANando taheva apacchima-mAraNantiya-saMlehaNAbhUsiyasarIre bhattapANapaDiyAikkhie kAlaM praNavakaGkhamANe viharai 2 / tae NaM tassa mahAsayagassa samaNovAsagassa subheNaM ajjhavasANeNaM jAva khatrovasameNaM zrohiNANe samuppamne purathimeNaM lavaNasamudde joyaNamAhassiyaM khettaM jANai pAsai, evaM dakkhiNeNaM pacatthimeNaM uttareNaM jAva cullahimavantaM vAsaharapavyayaM jANai pAsai, ahe imIse rayaNappabhAe puDhavIe loluyaccuyaM narayaM urAsIivAsasahassaTTiiyaM jANai pAsai 3 // sU0 51 // tae NaM sA revaI gAhAvaiNI annayA kayAI mattA jAva uttarijayaM vikaDDhe mANI 2 jeNeva mahAsayae samaNovAsae jeNeva posahasAlA teNeva uvAgacchai 2 mahAsayayaM taheva bhaNai jAva doccaMpi taccapi evaM vayAsIhaM bho taheva tae NaM se mahAsayae samaNovAsae revaIe gAhAvaiNIe doccaMpi taccapi evaM vutte samANe zrAsurute 4 zrohiM pauJjai 2 zrohiNA zrAbhoei 2 revaI gAhAvaiNiM evaM vayAsI-haM bho rekhaI ! apatthiyapatthie 4 evaM khalu tumaM antoM sattarattasta alasaeNaM vAhiNA abhibhUyA samANI aTTadu. haTTavasaTTA asamAhipattA kAlamAse kAlaM kicA ahe imIse rayaNappabhAe puDhavIe loluyaccue narae caurAsIivAsasahamsaTiiesu neraiesu neraiyattAe uvavajihisi 1 / tae NaM sA revaI gAhAvaiNI mahAsayaeNaM samaNovAsaeNaM evaM vuttA samANI evaM vayAptI-ruTe NaM mamaM mahAsayae samaNovAsae, hoNe NaM mamaM mahAsayae samaNovAsae, avajmAyA NaM ahaM mahAsayaeNaM samaNovAsaeNaM, na najai NaM ahaM keNavi kumAreNaM mArijissAmittikaTTu bhIyA tatthA tasiyA uggiA sAyabhayA saNiyaM 2 paccosakai 2 jeNeva sae gihe teNeva uvAgacchai 2 zrohaya jAva jhiyAyai 2 / tae NaM sA revaI gAhAvaiNI anto sattarattassa alasaeNaM vAhiNA abhibhUyA aTTaduhaTTavasaTTA kAlamAse kAlaM kivA imIse rayaNappabhAe puDhavIe loluyaccue narae Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vimAgaH 'caurAsIivAsasahassaTiiesu neraiesu neraiyattAe uvavannA 3 // sU0 52 // ..... te gAM kAle gAM te gAM samae gAM samaNe bhagavaM mahAvIre samosaraNAM jAva parisA paDigayA, goyamAi samaNe bhagavaM mahAvIre evaM vayAsI-evaM khalu goyamA ! iheva rAyagihe nayare mamaM antevAsI mahAsayae nAma samaNovAsae posahasAlAe apacchima-mAraNantiya-saMlehaNAe jhUsiyasarIre (saMlehaNA-bhUsaNA-jhUsiyasarIre) bhattapANa-paDiyAikkhie kAlaM aNavakaGkhamANe viharai 1 / tae gAM tassa mahAsayagassa revaI gAhAvaiNI mattA jAva vikaDDa mANI 2 jeNeva posahasAlA jeNeva mahAsayae teNeva uvAgacchai 2 mohummAya jAva evaM vayAsI-taheva jAva doccaMpi taccaMpi evaM vayAsI . 2 / tae NaM se mahAsayae samaNovAsae revaie gAhAvaiNIe doccapi taccaMpi evaM vutte samANe zrAsurute 4 zrohiM pauMjai 2 zrohiMNA zrAbhoei 2 revaI gAhAvaiNiM evaM vayAsI-jAva uvavanjihisi, no Nalu kappai goyamA ! samaNovAsagassa apacchima jAva musiyasarIrassa bhattapANapaDiyAikkhiyassa paro santehiM taccehi tahiehiM sabbhUehiM aNiMTehiM akantehiM appiehiM amaNurANehiM zramaNAmehiM vAgaraNehiM vAgararitnae, taM gaccha NaM devANu. ppiyA ! tumaM mahAsayayaM samaNovAsayaM evaM vayAhi-no khalu devANuppiyA ! kappai samaNovAsagassa apacchima jAva bhattapANapaDiyAikkhiyassa paro santehiM jAva vAgarittae, tume ya NaM devANuppiyA ! rekhaI gAhAvaiNI santehiM. 4 aNi?hiM 6 vAgaraNehiM vAgariyA, taM NaM tumaM eyassa ThANassa zrAloehi jAva jahArihaM ca pAyacchittaM paDivajAhi 3 / tae NaM se bhagavaM goyame samaNasta bhagavayo mahAvIrassa tahatti eyamaTTa viNaeNaM paDisuNei 2 to paDiNikkhamai 2 rAyagihaM nayaraM majhamajjheNaM aNuppavisai 2. jeNeva mahAsayagassa samaNovAsayassa gihe jeNeva mahAsayae samaNovAsae. teNeva uvAgacchai, tae NaM se mahAsayae samayovAsae bhagavaM goyama ejamANaM pAsai Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadupAsakadazAGga-sUtram meM adhyayanaM 8 ] [ 307 2 haTTa jAva hiyae bhagavaM goyamaM vandai namasai, tae NaM se bhagavaM goyame mahAsayayaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-evaM khalu devANuppiyA / samaNe bhagavaM mahAvIre evAmAikkhai bhAsai parANavei parUvei-no khalu kappai devANuppiyA ! samaNovAsagasta apacchima jAva vAgarittae, tume NaM devANuppiyA ! rekhaI gAhAvaiNI santehiM jAva vAgariyA, taM NaM tumaM devANuppiyA ! eyassa ThANassa bAloehi jAva paDivajAhi 4 / tae NaM se mahAsayae samaNovAsae bhagavatro goyamassa tahatti eyama4 viNaeNaM paDisuNei 2 tassa ThANassa bAloei jAva ahArihaM ca pAyacchittaM paDivajai, tae NaM se bhagavaM goyame mahAsayagasta samaNovAsayassa antiyAgo paDiNikkhamai 2 rAyagihaM nagaraM majhamajjheNaM niggacchai 2 jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai 2 samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandai namasai 2 saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharai 5 / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre anayA kayAI rAyagihAyo nayarAyo paDinikkhamai 2 bahiyA jaNavayavihAraM viharai 6 // sU0 53 // tae NaM se mahAsayae samaNovAsae bahUhiM sIla jAva bhAvettA vIsaM vAsAI samaNovAsaga-pariyAyaM pAuNittA ekkArasa uvAsagapaDimAyo samma kAraNaM phAsittA mAsiyAe saMlehaNAe appANaM jhUsittA sarTi bhattAI zraNasaNAe chedettA bAloiyapaDikante samAhipatte kAlamAse kAlaM kiccA sohamme kappe aruNavaDisae vimANe devattAe uvavanne / cattAri paliyovamAI ThiI / mahAvidehe vAse sijjhihii // nikkhevo // sU0 54 // sattamassa aGgassa uvAsagadasANaM aTThamaM ajjhayaNaM samattaM // ... // iti aSTamamadhyayanam // 8 // Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308] [ zrImadAgamasudhAsindhuH caturtho vibhAga: // // atha zrI nandinIpitRnAmakaM navamamadhyayanam // . navamassa uklevo, evaM khalu jambU ! te NaM kAleNaM te NaM samae NaM sAvatthI nayarI koTThae ceie jiyasattU rAyA, tattha NaM sAvatthIe nayarIe nandiNIpiyA nAma gAhabaI parivasai aDaDhe jahA pANaMdo navaraM cattAri hiragaNakoDIyo nihANapauttAyo cattAri hiragaNakoDiyo buDipauttAzro cattAri hiragaNakoDIyo pavittharapauttAyo cattAri vayA dasagosAhassieNaM vaeNaM assiNI bhAriyA 1 / sAmI samosaDhe jahA zrAnando taheva gihidhamma paDivajjai, sAmI bahiyA viharai, tae NaM se nandiNIpiyA samaNovAsae jAe jAva viharai 2 / tae NaM tassa nandiNIpiyassa samaNovAsayassa bahuhiM sIlavvayaguNa jAva bhAvemANassa coisa saMbaccharAI vaikantAiM taheva jeTuM puttaM Thavei dhammaparANatti upasaMpajitA NaM viharai, vIsaM vAsAI pariyAgaM nANatta (pAuNittA jAva) aruNagave vimANe ubvaayo| mahAvidehe vAse sijjhihii 3 // nikkhevo // sUtraM 55 // uvAsagadasANaM navamaM ajjhayaNaM samattaM // // iti nabamamadhyayanam // 9 // . // 10 // atha zrI sAlihIpitRnAmakaM dazamamadhyayanam // dasamassa ukkhevo, evaM khalu jambU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sAvatthI nayarI koTThae ceie jiyasattU rAyA, tattha NaM sAvasthIe nayarIe sAlihIpiyA nAma gAhAvaI parivasai aDDe ditte jahA ANaMdo, navaraM cattAri hirarANakoDIyo nihANapauttAno cattAri hirarANakoDiyo buDDipauttAno cattAri hiragaNakoDIyo pavittharapauttAyo cattAri vayA dasagosAhassieNaM vaeNaM phagguNI bhAriyA 1 / sAmI samosaDhe jahA zrANando taheva gihidhamma paDivajai, jahA kAmadevo tahA jeTTha puttaM ThavettA posahasAlAe samaNassa bhagavatro mahAvIrassa dhammaparANattiM upasampajilA Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadupAsakadazAGga-sUtram / adhyayanaM 1. ] [301 NaM viharai 2 / navaraM nisvasaggAyo ekArasavi uvAsagapaDimAyo taheva bhANiyabvAyo, evaM kAmadevagameNaM neyavvaM jAva sohamme kappe aruNakIle vimANe devattAe uvavanne cattAri palizrovamAiM ThiI mahAvidehe vAse sijjhihii 3 // suu056|| . dasarAhavi paNarasame saMvacchare vaTTamANANaM cintaa| dasarAhavi vIsaM vAsAI smnnovaasypriyaayo|| evaM khalu jambU ! samaNeNaM jAva sampatteNaM sattamassa agassa uvAsagadasANaM dasamassa ajjhayaNassa . ayama? parANatte // sU0 57 // ____ vANiyagAme campA duve ya. vANArasIe nyriie| pAlabhiyA ya puravarI kampillapuraM ca boddhavvaM / / 1 / / polAsaM rAyagihaM sAvatthIe purIe donni bhave / ee uvAsagANaM nayarA khalu honti boddhavvA // 2 // sivananda bhadda sAmA dhana bahula pUma aggimittA y| revai assiNi taha phagguNI ya bhajANa nAmAiM // 3 // prohirANANa pisAe mAyA vAhidhaNauttarijje ya / bhajA ya suvvayA duvvayA niruvasaggayA donni // 4 // aruNo aruNAbhe khalu aruNappahayaruNakantasi? y| aruNajjhae ya cha8 bhU(cU )yavaDiMse gave kIle // 5 // cAlI saTTi asII saTThI saTThI ya saTThi dasa sahassA / asiI cattA cattA ee vajhyANa ya sahassANaM // 6 // vArasa aTThArasa cauvIsaM tivihaM aTTharasAi neyaM / dhanneNa ticovisaM bArama bArasa ya koDIyo // 7 // ullaNadantavaNaphale abhiGgaNuvvaTTaNe siNANe ya / vattha vilevaNa pupphe yAbharaNaM dhUvapejAi // 8 // bhakkhoyaNa sUya ghae sAge mAhuraMjemaNa'napANe ya / tambole igavIsaM pANandAINa abhiggahA // 1 // uDDa sohammapure lolUe ahe uttare himavante / paMcasae taha tidisiM zrohigaNANaM tu dasagaNassa // 10 // daMsaNa-vaya-sAmAiya posaha-paDimA. abmbh-sccitte| prArambha-pesa-uddiSTa-vajae samaNabhae ya // 11 // ikArasa Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 310' [ bhImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH paDimAyo vIsaM pariyAyo aNasaNaM maase| sohamme caupaliyA mahAvidehammi sinjhihii // sU0 58 // uvAsagadasANaM dasamaM ajjhayaNaM samattaM // // iti dazamamadhyayanam // 10 // uvAsagadasAyo smttaayo|| uvAsagadasANaM sattamassa agassa ego suyakhandho dasa ajjhayaNA, ekasaragA dasasu ceva divasesu uddissijjaMti (udissaMti) tazro suyakhandho samuddissinjai (samuhissai) aNurANavijai dosu divasesa, aGga taheva // sU051 // // iti zrImadupAsakadazAGga-sUtraM samAptam // (granyA 812) Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcamagaNabhRtzrImatsudharmasvAmi-praNIta // zrImadantakRdazAGgasUtram // - // 1 // atha prathamo vargaH // te NaM kAle NaM te NaM samae NaM caMpAnAmaM nagarI hotyA punnabhadde cetie vaNasaMDe ujANe vanazro, te NaM kAle NaM te NaM samae NaM ajasuhamme samosarie parisA niggayA jAva paDigayA, teNaM kAleNaM 2 ajasuhammassa aMtevAsI ajajaMbU jAva pajjuvAsati, evaM vadAsi-jati NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM AdikaraNaM jAva saMpatteNaM sattamassa aMgasma uvAsagadasANaM ayama? pannatte, aTThamassa NaM bhaMte ! aMgassa aMtagaDa. dasANaM samoNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM ke aTTha parANate ? evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM aTThamassa aMgassa aMtagaDadasANaM aTTha vaggA panattA 1 / jati NaM bhaMte ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM aTThamassa aMgassa aMtagaDadasANaM aTTha vaggA pannattA, paDhamassa NaM bhaMte / vaggassa aMtagaDadasANaM samoNaM jAva saMpatteNaM kai ajhayaNA panattA ?, evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM aTThamassa aMgassa aMtagaDadasANaM paDhamassa vaggassa dasa ajjhayaNA pannatA, taMjahA-goyama samudda sAgara gaMbhIre ceva hoi thimite ya / ayale kaMpille khalu akkhobha paseNatI virAhU // 1 // 2 / jati NaM bhaMte ! samaNeNaM jAva saMpattegaNaM aTThamasa aMgassa aMtagaDadasANaM paDhamassa vaggassa dama ajhayaNA patnanA, Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH caturtho vibhAgaH paDhamassa NaM bhaMte ! ajhayaNassa aMtagaDadasANaM samaNeNaM jAva saMpatteNaM ke a? pannate ?, evaM khalu jaMbU ! te NaM kAle NaM 2 bAravatINAma nagarI hotyA, duvAlasaMjoyaNAyAmA navajoyaNavisthirANA dhaNavaimatinimmAyA cAmIkarapAgArA nANAmaNipaMcavannakavisIsagamaMDiyA surammA alakApurisaMkAsA pamuditapakkIliyA paJcakkhaM devalogabhUyA pAsAdIyA 4, tIse NaM vAravatInayarIe bahiyA uttarapuracchime disIbhAge estha NaM revatate nAmaM pavvate hotthA, vagaNato, tattha NaM revatate pavate naMdaNavaNe nAmaM ujANe hotthA vannayo, surappie nAmaM jakkhAyataNe hotthA porANe0, se NaM egeNaM vaNasaMDeNaM0, asogavarapAyave 3 / tattha NaM bAravatInayarIe karAhe NAmaM vAsudeve rAyA parivasati mahatA himavaMtamahaMta-malaya-maMdaramahiMdasAre, rAyavannato, se NaM tastha samuivijayapAmokkhANaM dasarAhaM dasArANaM baladevapAmokkhANaM paMcarAhaM mahAvIrANaM pajjunapAmokkhAgAM adbhuTThANaM kumArakoDIgAM saMbapAmovakhANaM saTThIe duitasAhassINAM mahaseNapAmokkhANAM chapparANAe balavagasAhassINaM vIrasegApAmokkhANaM egavI sAte vIrasAhassINaM uggaseNapAmokkhAgAM solasarAhaM rAyasAhassINAM ruppiNiyApAmokkhANaM solasarAhaM devisAhassINa aNaMgaseNApAmokkhANAM aNegANAM gaNiyAsAhassINaM annesiM ca bahUNaM Isara jAva satthavAhANaM bAravatIra nayarIe addhabharahassa ya samasthassa AhebaccaM jAva viharati 4 / tattha NaM bAravatIe nayarIe aMdhagavarAhI NAmaM rAyA parivasati, mahatA himavaMta mahaMta-malaya-maMdara-mahiMdasAre jAva pasaMtaDiMbaDamaraM rajjaM pasAsemANe viharati, tassa NaM aMdhakavarihassa rano dhAriNI nAmaM devI hotthA vannayo, tate NaM sA dhAriNI devI annadA kadAI taMsi tArisagaMsi sayaNijjasi evaM jahA mahabbale, sumiNaddasaNakahaNA jammaM bAlattayAM kalAto y| jovvaNapANiggahaNAM katAraNA) pAsAyabhogA y|| 1 // navaraM goyamo nAmegAM aTTharAhaM rAyavarakannAgAM egadivaseNAM pANiM gerAhAveMti aTTayo Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadantakRdazAGga sUtram : prathamo vargaH 1 ] [ 313 dAyo 5 / te NaM kAle NaM 2 arahA ariTThanemI yAdikare jAva viharati caubihA devA zrAgayA karAhevi Niggae, tate NaM tassa goyamassa kumArassa jahA mehe tahA Niggate dhammaM socA jaM navaraM devANuppiyA ! ammApiyaro thApucchAmi devANuppiyANAM tayo pacchA muDe bhavittANAM pavvaissAmi, grahAsuhaM devANuppiyA ! evaM jahA mehe jAva aNagAre jAte jAva iNameva NiggaMthaM pAvayaNaM purayo kAuM viharati 6 / tate NaM se goyame annadA kayAi arahato ariTTanemissa tahAkhvANaM therANaM aMtie sAmAiyamAjhyAI ekkArasa aMgAI ahijati 2 bahUhiM cauttha jAva bhAvemANe viharati, te arihA riTanemI annadA kadAi bAravatIto naMdaNavaNAto paDinikkhamati bahiyA jaNavayavihAraM viharati 7 / tate NaM se goyame zraNagAre annadA kadAI jeNeva arahA ariTThanemI teNeva uvAgacchati 2 arahaM ariTTanemi tikkhuto zrAdAhiNa padAhiNaM tikkhuttokaTu evaM vayAsI-icchAmi NaM bhaMte ! tubbhehiM abbhaNurANAte samANe mAsiyaM bhikkhupaDimaM upasaMpajittANaM viharettae, evaM jahA khaMdato tahA bArasa bhikkhupaDimAto phAseti 2 guNarayaNaMpi tavokammaM taheba phAseti niravasesaM jahA khaMdato tahA ciMteti tahA yApucchati tahA therehiM saddhiM settuJja durUhati mAsiyAe saMlehaNAe bArasa varisAiM paritAte jAva siddhe 5, 8 // sUtraM 1 // evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM aTThamassa aMgassa yaMtagaDadasANaM paDhamavaggapaDhamaajjhayaNassa ayamaDhe pannatte tibemi // paDhamaM ajjhayaNaM sammattaM // evaM jahA goyamo tahA sesA aMdhayavariha piyA dhAriNI mAtA samudde sAgare gaMbhIre thimie. ayale kaMpille akkhobhe paseNatI virAhue ee egagamA, paDhamo vaggo dasa ajjhayaNA panattA // sU0 2 // paDhamo vaggo smtto||1|| Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 315 ] [zrImadAgamasudhAsindhuH : caturthoM vibhAgara // 2 // atha dvitIyo vargaH // jati docassa vaggassa ukkhevato, teNaM kAleNaM 2 bAravatIte NagarIe variha piyA dhAriNI mAtA-akkhobhasAgare khalu samuddahimavaMta acalanAme ya / dharaNe ya pUraNevi ya abhicaMde ceva aTThamate // 1 // jahA paDhamo vaggo tahA savve paTTa ajjhayaNA guNarayaNatavokammaM, solasa vAsAI pariyAyo settule mAsiyAe saMlehaNae siddhI // sU0 3 // bItho vaggo smmtto||2|| // 3 // atha tRtIyo vargaH // jati taccassa ukkhevato, evaM khalu jaMbU ! taccassa vaggassa aMtagaDadasANaM terasa yajjhayaNA pannattA, taMjahA-graNIyase 1 aNaMtaseNe 2 aNihaya 3 vi(ri)U 4 devajase(seNe) 5 sattuseNe 6 sAraNe 7 gae 8 sumuhe 1 dummuhe 10 kUvae 11 dArue 12 aNAdiTThI 13, 1 / jati NaM bhaMte ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM aTThamassa aMgassa aMtagaDadasANaM taccassa vaggassa terasa ajjhayaNA panattA, taccassa gAM bhaMte ! vaggassa paDhamayajbhayaNarasa aMtagaDadasANAM ke paTTe pannatte ? evaM khalu jaMbU ! tegAM kAlegAM 2 bhadilapure nAmaM nagare hotthA, vannayo 2 / tassa gAM bhadilapurasma uttarapuracchime disIbhAe siviNe nAmaM ujANe hotthA vannayo, jitasattu rAyA, tattha gAM bhadilapure nayare nAge nAma gAhAvatI hotthA aDaDhe jAva aparibhRe parivasai, tassa gAM nAgassa gAhAvatissa sulasA nAma bhAriyA hotthA sUmAlA (somAlA) jAva surUvA, tassa gAM nAgasma nAhAvatissa putte sulasAe bhAriyAe attae aNIya(ja)se nAma kumAre hotthA sUmAle (sukumAle) jAva surUve paMcadhAtiparikkhitte, taMjahA-khIravAlI majaNadhAI. maMDaNadhAI-kIlAvaNadhAtI graMkadhAI jahA daDhapainne jAva giri-kaMdaramallINevva Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadantakRddazAGga-sUtram . vargaH 3 ] [ 315 caMpagavarapAyave suhaMsuheNaM parivaDDati 3 / tate NaM taM aNiyasaM kumAraM sAtiregagravAsajAyaM ammApiyaro kalAyariya jAva bhogasamatthe jAte yAvi hotthA, tate NaM taM aNiyasaM kumAraM ummukbAlabhAvaM jANettA ammApiyaro sarisiyANaM jAva battIsAe ibbhavarakannagANaM egadivase pANiM gerAhAveMti, tate NaM se nAge gAhAvatI zraNIyasassa kumArassa imaM eyAkhvaM pItidANaM dalayati, taMjahAbattIsaM hiranakoDIyo jahA mahabbalassa jAva uppiM pAsAyavaragae phuTTamANehiM muiMgayatthaehiM bhogabhogAI bhujamANe viharati 4 / te NaM kAle NaM 2 arahA ariTTha jAva samosaDhe siviNe ujANe jahA jAva viharati parisA NiggayA, tate NaM tassa aNIyasassa taM mahA jahA goyame tahA navaraM sAmAiyamAtiyAiM coisa puvvAiM ahijati vIsaM vAsAtiM paritAbo sesaM taheva jAva settuJja pavate mAsiyAe saMlehaNAe jAva siddhe 5 / evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM jAva saMpattegAM aTThamassa aMgassa aMtagaDadasANaM taccassa vaggassa paDhamazrajjhayaNassa ayama? pannatte, evaM jahA aNIyase evaM sesAvi aNaMtaseNe jAva sattuseNe chaabhayaNA ekagamA battIsado dAyo vIsaM vAsA pariyAto coisa settuJja siddhA 5 // sU0 4 // cha?majjhayaNaM samattaM // te NaM kAle NaM 2 bAravatIe nayarIe jahA paDhame navaraM vasudeve rAyA dhAriNI devI sIho sumiNe sAraNe kumAre pannAsato dAto codasa puvvA vIsaM vAsA paritAbo sesaM jahA goyamassa jAva settuLe siddhe // sU0 5 // jati ukkhezro aTThamassa evaM khalu jaMbU ! te NaM kAle NaM 2 bAravatIe nagarIe jahA paDhame jAva arahA ariTThanemI sAmI samosaDhe 1 / te gAM kAle gAM 2 tharahato ariTThanemissa aMtevAsI cha aNagArA bhAyaro sahodarA hotthA sarisayA sarittayA sarivvayA nIluppala-gavalaguliya-ayasikusumappagAsA sirivacchaMkiyavacchA. kusumakuMDalabhaddalayA nalakumbarasamANA, tate NaM te cha zraNagArA jaM ceva divasa muDA bhavettA agArAtro aNagAriyaM pavvatiyA Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrImadAmamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH taM ceva divasaM arahaM arihanemIM vaMdati NamasaMti 2 evaM vayAsI-icchAmo gAM bhaMte ! tumbhehiM abbhaNunAyA samANA jAvajIvAe cha8cha?Dhe gAM aNikkhittegAM taSakamma(tabokammeNa)saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANe viharittate, ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdha kareha, tate gAM cha aNagArA arahayA ariTTanemiNA abbhaNugaNAyA samANA jAvajIvAe chaTuMchaTTe gAM jAva viharati, tate NaM cha aMNagArA annayA kayAI chaTTakkhamaNapAraNayaMsi paDhamAe porisIe sajjhAyaM kareMti jaha goyamo jAva icchAmo gAM cha?kkhamaNassa pAraNae tubbhehiM abbhAnAyA samANA tihiM saMghADaehiM bAravatIe nagarIe jAva aDittate, ahAsuhaM, devANuppiyA ! tate gAM te cha aNagArA yarahayA ariTTanemiNA abbhaNurANAtA samANA arahaM ariTTanemi vaMdati gamaMsaMti 2 arahato ariTTanemissa aMtiyAto sahasaMbavaNAto paDinikkhamaMti 2 tihiM. saMghADaehiM aturiyaM jAva aDaMti, tastha gAM ege saMghADae bAkhatIe nagarIe uccanIyamajjhimAI kulAI gharasamudANassa bhikkhAyariyAte aDamANe. 2. vasudevassa ranno devatIe devIte gehe aNupaviTTha, tate gAM sA devatI devI te aNagAre ejamANe pAsati pAsettA haTTa jAva hiyayA pAsaNAto amuTThati 2 satta? payAI tivakhutto aAyAhiNapayAhiNaM kareti 2 vaMdati gamasati 2 jeNeva bhattagharate teNeva uvAgacchati 2 (uvAgayA) sIhakesarANaM moyagANaM thAlaM bhareti te aNagAre paDilAbheti vaMdati NamaMsati 2 paDivisajjeti, tadANaMtaraM ca NaM docce saMghADate bAravatIte ucca jAva visajjeti 3 / tadANaMtaraM ca NaM tacce saMghADate vAravatIe nagarIe uccanIe jAva paDilAbheti 2 evaM vadAsikirANaM devANuppiyA ! karAhassa' vAsudevassa imIse bAravatIe nagarIte navajoyaNa paccakkhadevalogabhUtAe samaNAM niggaMthA uccaNIya jAva aDamANA bhattapANaM No labhaMti jannaM tAI ceva kulAI bhattapANAe bhujo 2 aNuppavisaMti ?, tate NaM te aNamArA devaliM devIM evaM kyAsino khalu devANu Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadantakRdazAGga-sUtram :: varga: 3 ] [ 317 ppiyA ! kAhassa vAsudevassa imIse bAravatIte nagarIte jAva devalogabhUyAte samaNA niggaMthA uccanIya jAva aDamANA bhattapANaM No labhaMti no (ja) ceva NaM tAI tAI kulAI doccApe tacaMpi bhattANAe aNupavisaMti, evaM khalu devANuppiyA ! amhe bhadilapure nagare nAgassa gAhAvatissa puttA sulasAte bhAriyAe attayA cha bhAyaro sahodarA sarisayA jAva nalakubarasamANA arahayo ariTTanemissa aMtie dhammaM socA saMsArabhaubiggA bhIyA jammaNamaraNANaM muDA jAva pavaiyA, tate NaM amhe jaM ceva divasaM pavvatitA taM ceva divasaM arahaM arihanemi vaMdAmo namasAmo 2 imaM eyArUvaM abhiggahaM abhigegahAmo-icchAmo NaM bhaMte ! tumbhehiM abbhaNurANAyA samANA jAva yahAsuhaM devANupiyA ! mA paDibaMdhaM kareha, tate NaM amhe arahato abhagurANAyA samANA jAvajIvAe cha8chaTTeNaM jAva viharAmo, taM amhe anja chaTAkhamaNapAraNayaMsi paDhamAe porisie jAva aDamANA tava gehaM aNuppaviTThA, taM no khalu devANuppie ! te ceva NaM amhe, amhe gAM anne, devati devi evaM vadaMti 2 jAmeva disaM pAunbhUyA tAmeva disaM paDigatA 4 / tIse devatIte devIe ayameyAruve ajhathie 4 samuppanne, evaM khalu ahaM polA. sapure nagare atimuteNaM kumArasamaNegAM bAlattaNe vAgaritA tumarANAM devANuppiyA ! aTTha putte payAtissasi sarisae jAva nalakubbarasamANe no ceva gAM bharahe vAse anAto ammayAto tArisae putte payAtissaMti taM gA micchA, imaM gAM paJcakkhameva dissati bharahe vAse annAtovi ammatAyo khalu erisae jAva putte payAyAyo, taM gacchAmi gAM arahaM ariTTanemi vaMdAmi 2 imaM ca gAM eyArUvaM vAgaraNAM pucchissAmItikaTu evaM saMpeheti 2 koDu. biyapurisA saddAveti 2 evaM vayAsI-lahukaraNappavaraM (tumbhe ya lahukaraNajANappavara) jAva uvaTThaveMti, jahA devAzAMdA jAva pajjuvAsati, tae gAM te arahA arihanemI devatiM devaM evaM vayAsI-se nUgAM tava devatI ! ime cha - 8 Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH aNagAre pAsettA ayameyArUce abhatthie 4-evaM khalu ahaM polAsapure nagare aimuttegAM taM ceva jAva Niggacchasi 2 jeNeva mamaM aMtiyaM havvamAgayA se nUgAM devatI atthe sama??, haMtA atthi, evaM khalu devANuppiyA ! 5 / te NaM kAle NaM 2 - bhadilapure nagare nAge nAma gAhAvatI parivasati gaDDhe tassa NaM nAgassa gAhAvaissa sulasAnAmaM bhAriyA hotthA, sA sulasA gAhAvaiNI bAlattaNe ce nimittaeNaM vAgaritA-esa NaM dAriyA NiMdU bhavissati, tate NaM sA sulasA bAlappabhitiM ceva hariNegamesIbhattayA yAvi hotthA, tate NaM sA hariNegamesissa paDimaM kareti 2 kallAkalliM rAhAtA jAva pAyacchittA ullapaDasADayA maharihaM pupphacaNaM kareti 2 jaMnupAyapaDiyA paNAmaM kareti tato pacchA thAhAreti vA nIhAreti vA varati vA, tate NaM tIse sulasAe gAhAvaiNIe bhattibahumANasussUsAe hariNegamesIdeve yArAhite yAvi hotthA 6 / tate NaM se hariNegamesI deve sulasAe gAhAbaiNIe aNukaMpaNaTTayAe sulasaM gAhAvatiNiM tumaM ca dovi samauuyAyo kareti, tate NaM tubbhe dovi samameva gambhe girAhaha samameva gambhe parivahaha samameva dArae payAyaha, tae NaM sA sulasA gAhAvatiNI viNihAyamAvanne dArae payAiti, tate NaM se hariNegamesI deve sulasAe aNukaMpaNaTThAte viNihAyamAvaraNae dArae karayalasaMpuDeNaM gehati 2 taya aMtiyaM sAharati 2 taM samayaM ca NaM tumaMpi NavarAhaM mAsANaM. sukumAladArae pasavasi, jevi zra NaM devANuppie ! tava puttA tevi ya tava aMtitAyo karayalasaMpuDeNaM gerAhati 2 sulasAe gAhAvaiNIe aMtie sAharati, taM tava ceva NaM devai ! ee puttA No ceva sulasAte gAhAvavaiNIe tate gAM sA devatI devI arahayo ariTThanemissa aMtie eyama8 socA nisamma haTTatuTTha jAva hiyayA arahaM ariTTanemi vaMdati namasati 2 jeNeva te cha aNagArA teNeva uvAgacchati te chappi aNagArA vaMdati NamaMsati 2 aAgataparAhuttA Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadantakRddazAGga-sUtram / vargaH 3 ] . [ 316 papphutaloyaNA kaMcuyapaDikkhittayA dariyavalayabAhA dhArAhayakalaMbapuSphagaMpiva samUsasiyaromakUyA te chappi aNagAre aNimisAte diTThIe pehamANI 2 suciraM nikkhiti 2 vaMdati NamaMsati 2 jeNeva arihA arihanemI teNeva uvAgacchati arahaM ariTunemI tikkhutto thAyAhiNapayAhiNaM kareti 2 vaMdati NamaMsati 2 teNeva dhammiyaM jANaM durUhati 2 jeyova bAravatINagarI teNeva uvAgacchati 2 bAravati nagari aNuppavisati 2 jeNeva sate gihe jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA teNeva uvAgacchati. 2 tA dhammiyAto jANappavarAto pacorahati 2 jeNeva sate vAsaghare jeNeva sae sayaNijje teNeva uvAgacchati 2 tA sayaMsi sayaNijjasi nisIyati 7 / tate NaM tIse devatIte davIe ayaM abhatthite 4 samupparANe-evaM khalu ahaM sarisate jAva nalakubbarasamANe sata putte payAtA, no ceva NaM mae egassavi bAlattaNate samunbhUte, esaviya NaM karAhe vAsudeve charAhaM charAhaM mAsANaM mamaM aMtiyaM pAyavaMdate havvamAgacchati, taM dhannAto NaM tAyo ammAyo jAsiM marANe NiyagakucchisaMbhUtayAI thaNaduddhaluddhayAiM mahurasamullAvayAI mamaNapajapiyAI thaNamUlakakkhadesabhAgaM abhisaramANAti muddhayAI puNo ya komalakamalovamehiM hatthehiM girihaUNa ucchaMgi NivesiyAI deMti samullAvate sumahure puNo 2 maMjulappabhaNite, ahaM NaM apanA apanA akayapunnA etto ekataramapi na pattA, zrohayamaNasaMkappA jAva jhiyAyati 8 / imaM ca NaM karAhe vAsudeve rAhAte jAva vibhUsite devatIe devIe pAyavaMdate habvamAgacchati, tate NaM se karAhe vAsudeve devaI devi jAva pAsati 2 tA devatIe devIe pAyaggahaNaM kareti 2 devatI devIM evaM vadAsi-annadA NaM ammo! tumbhe mamaM ejamANaM pAsettA haTTa jAva bhavaha, kirANaM ammo ! aja tubbhe zrohaya jAva jhiyAyaha ?, tae NaM sA devatI devI kasahaM vAsudevaM evaM vayAsi-evaM khalu ahaM puttA ! sarisae jAva samANe satta putte payAyA Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 320 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgA no ceva NaM mae egassavi bAlattaNe aNubhUte tumaMpiya NaM puttA ! mamaM charAhaM 2 mAsANaM mamaM aMtiyaM pAdavaMdate havvamAgacchasi taM dhanAyo NaM tAyo ammayAto jAva jhiyAyAmi, tae NaM se karAhe vAsudeve devatiM deviM evaM vayAsi-mA NaM tumbhe ammo ! zrohaya jAya jhiyAyaha grahaNaNaM tahA ghattissAmi jahA NaM mamaM sahodare kaNIyase bhAue bhavissatItikaTTu devati deviM tAhiM iTAhiM vaggUhi samAsAseti 2 tato paDinikkhamati 2 jeNeva posahasAlA teNeva uvAgacchai 2 jahA abhayo navaraM hariNegamesissa aTThamabhattaM pagerAhati jAva aMjali kaTu evaM vadAsi-icchAmi NaM devANuppiyA ! sahodaraM kaNIyasaM bhAuyaM vidigaNaM, tate NaM se hariNegamesI karAhaM vAsudevaM evaM vadAmI-hohiti NaM devANuppiyA ! tava devaloyacute sahodare kaNIyase bhAue se NaM ummukka jAva aNuppatte arahato thariTThanemissa yaMtiyaM muDe jAva pavvatissati, karAhaM vAsudevaM doccaMpi taccapi evaM vadati 2 jAmeva disaM pAunbhUe tAmeva disaM paDigate 1 / tate NaM se karAhe vAsudeve posahasAlAyo paDinikkhamati 2 jeNeva devatI devI teNeva uvAgacchati 2 devatAe devIe pAyaggahaNaM kareti 2 evaM vayAsi-hohiti NaM ammo ! mama sahodare kaNIyase bhAuettikaTu devatiM devi tAhiM iTAhiM jAva pAsAseti 2 jAmeva disaM pAunbhUte tAmeva disaM paDigate 10 / tae NaM sA devatI devI annadA kadAI taMsi tArisagaMsi jAva sIhaM sumiNe pAsettA paDibuddhA jAva pADhayA haTTahiyayA parivahati, tate NaM sA devatI devI navarAhaM mAsANaM jAsumiNAratta-baMdhujIvata-lakkhArasasarasapArijAtaka-taruNadivAkara-samappabhaM savvanayaNakaMtaM sukumAlaM jAva surUvaM gajatAluyasamANaM dArayaM payAyA jammaNaM jahA mehakumAre jAva jamhA NaM amhaM ime dArate gajatAlusamANe taM hou NaM amha etassa dAragassa nAmadhejje. gayasukumAle 2, tate NaM tassa dAragassa ammApiyare nAmaM kareMti gayasukumAlotti Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadantakRdazAGga-sUtram / vargaH 3 ] [ 321 sesaM jahA mehe jAva alaM bhogasamatthe jAte yAvi hotthA 11 / tattha NaM bAravatIe nagarIe somile nAmaM mAhaNe parivasati, aDDha riuvveda jAva supariniTThite yAvi hotthA, tasta NaM somilassa mAhaNassa somasirI nAmaM mAhaNI hotthA sUmAlA jAva surUvA, tassa NaM somilassa dhUtA somasiroe mAhaNIe attayA somAnAmaM dAriyA hotthA, somAlA jAva surUvA, rUveNaM jAva lAvarANeNaM ukiTThA ukkITThasarIrA yAvi hotthA, tate NaM sA somA dAriyA. annayA kadAi rAhAtA jAva vibhUsiyA bahUhiM khujAhiM jAva parikkhittA satAto gihAto paDinikkhamati 2 jeNeva rAyamagge teNeva uvAgacchati 2 rAyamaggaMsi kaNagatiMdUsaeNaM kIlamANI ciTThati 12 / te NaM kAle NaM 2 arahA ariTThanemI samosaDhe parisA niggayA, tate NaM se karAhe vAsudeve imIse kahAe laTTha samANe rAhAte jAva vibhUsie gayasukumAleNaM kumAreNaM saddhiM hatthikhaMdhavaraMgate sakoraMTa-malladAmeNaM chatteNaM dharejamANeNaM seavaracAmarAhiM uddhRbbamANIhiM bArakhaIe nayarIe majhamajjheNaM arahato arihanemissa pAyavaMdate NiggacchamANe somaM dAriyaM pAsati 2 somAe dAriyAe rUveNa ya jovaNeNa ya lAvarANeNa ya jAva vimhie, tae NaM karAhe vAsudeve koDubiyapurise sahAvei 2 evaM vadAsi-gacchaha NaM tubhe devANuppiyA somilaM mAhaNaM jAyittA somaM dAriyaM gerAhaha 2 kannateuraMsi pakkhivaha, tate NaM esA gayasukumAlaspta kumArassa bhAriyA bhavissati, tate NaM koDabiya jAva pakkhivaMti 13 / tate NaM se karAhe vAsudeve bAravatIe nagarIe majhamajjhaNaM niggacchati NiggacchittA jeNeva sahasaMbavaNe ujANe jAva pajjuvAsati, tate NaM arh| ariTunemI karAhassa vAsudevassa gayasukumAlassa kumArassa tIse ya dhammakahAe karAhe paDigate 14 / tate NaM se gayasukumAle arahato ariTTanemissa aMtiyaM dhammaM socA jaM navaraM ammApiyaraM. ApucchAmi, jahA meho maheliyAvajjaM jAva Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 322 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH vaDDiyakule, tate NaM se karAhe vAsudeve imIse kahAe laTTha samANe jeNeva gayasukumAle teNeva uvAgajchati 2 gayasukumAlaM zrAliMgati 2 ucchaMge niveseti 2 evaM vadAsi-tuma NaM mamaM sahodare kaNIyase bhAyA taM mA NaM tumaM devANuppiyA iyANiM arahato muDe jAva pavvayAhi, baharANaM bAravatIe nayarIe mahayo 2 rAyAbhiseeNaM abhisinissAmi, tate NaM se gayasukumAle karAheNaM vAsudeveNaM evaM vutte samANe tusiNIe saMciTThati 15 / tae NaM se gayasukumAle karAhaM vAsudevaM ammApiyaro ya doccapi taccapi evaM vadAsi-evaM khalu devANuppiyA ! mANussayA kAmA khelAsavA jAva vippajahiyavvA bhavissaMti, taM icchAmi NaM devANuppiyA ! tumbhehiM abhaNunAye arahato ariTTanemissa aMtie jAva pavvaittae, tate NaM taM gayasukumAlaM karAhe vAsudeve ammApiyaro ya jAhe no saMcAeti bahuyAhiM aNulomAhiM jAva aAghavittate vA tAhe akAmAI ceva evaM vadAsI-taM icchAmo NaM te jAyA ! egadivasamavi rajasiriM pAsittae, nikkhamaNaM jahA mahAbalassa jAva tamANAte tahA tahA jAva saMjamittate, se gayasukumAle aNagAre jAte IriyAsamie jAva guttavaMbhayArI 16 / tate NaM se gayasukumAle jaM ceva divasaM pavvatite tasseva divasassa puvAvararAhakAlasamayaMsi jeNeva arahA riTThanemI teNeva uvAgacchati 2 arahaM ariTanemI tikkhutto AyAhiNapayAhiNaM jAva vaMdati NamaMsati 2 evaM vadAsi-icchAmi NaM bhaMte ! tumbhehiM abbhaNurANAte samANe mahAkAlaMsi susANaMsi egarAiyaM mahApaDimaM uvasaMpajittA NaM viharettate, zrahAsuhaM devANuppiyA !, tate NaM se gayasukumAle aNagAre arahatA ariTTanemiNA abbhaNunAe samANe arahaM ariTThanemIM vaMdati NamaMsati 2 zrarahato ariTTanemissa aMtiyAyo sahasaMbavaNAzro ujANAyo paDiNikkhamati 2 jeNeva mahAkAle susANe teNeva uvAgate 2 thaMDillaM paDileheti 2 uccArapAsavaNabhUmi paDileheti 2 IsiMpanbhAragaeNaM kAraNaM jAva dovi Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yaNagAra disApaDilehaNaM karatAsa kumArasa vAlA muMDe jAva pavAvalayaM zrImadantakRddazAGga-sUtram / vargaH3] [ 323 pAe sAhaTu egarAI mahApaDimaM uvasaMpajittANaM viharati 17 / imaM ca NaM somile mAhaNe sAmidheyassa aTThAte bAravatIyo nagarIyo bahiyA puvvaNiggate samihAto ya dabbhe ya kuse ya pattAmoDaM ca gerAhati 2 tato paDiniyattati 2 mahAkAlassa susANassa adUrasAmaMteNaM vIIvayamANe 2 saMjhAkAlasamayaMsi paviralamaNussaMsi gayasukumAlaM aNagAraM pAsati 2 taM veraM sarati 2 zrAsurutte 5 evaM vadAsi-esa NaM bho ! se gayasUmAle kumAre appatthiya jAva parivajite, je NaM mama dhUyaM somasirIe bhAriyAe attayaM somaM dAriyaM adiTThadosapaiyaM kAlavattiNiM viSpajahettA muMDe jAva pavvatite, taM seyaM khalu mamaM gayasukumAlassa kumArassa veranijAyaNaM karettate, evaM saMpeheti 2 disApaDilehaNaM kareti 2 sarasaM maTTiyaM gerAhati 2 jeNeva gayasUmAle yaNagAre teNeva uvAgacchati 2 gayasUmAlassa kumArassa (gayasukumAlassa aNagArassa) matthaai maTTiyAe pAliM baMdhai 2 jalaMtIyo ciyayAyo phulliyakisuyasamANe khayaraMgAre kahalleNaM gerAhai 2 gayasUmAlassa aNagArassa matthae pakkhivati 2 bhIe 5 tayo khippAmeva avakamai 2 jAmeva disaM pAubbhUte tAmeva disaM paDigate 18 / tate NaM tassa gayasUmAlassa aNagArassa sarIrayaMsi veyaNA pAunbhUtA, ujalA jAva durahiyAsA, tate NaM se gayasukumAle aNagAre somilassa mAhaNassa maNasAvi appadussamANe taM ujjalaM jAva ahiyAseti, tae NaM tassa gayasukumAlassa aNagArassa taM ujjalaM jAva ahiyAsemANassa subheNaM pariNAmeNaM pasatthajjhavasANeNaM tadAvaraNijANaM kammANaM khaeNaM kammarayavikiraNakaraM apuvvakaraNaM aNupaviTThassa aNaMte aNuttare jAva kevalavaranANadaMsaNe samupparaNe, tato pacchA siddhe jAvappahINe, tattha NaM ahAsaMnihitehiM devehiM sammaM zrArAhitaMtikaTu divve surabhigaMdhodae vuDhe dasaddhavanne kusume nivADite celukkheve kae dibbe ya gauyagaMdhavvaninAye kae yAvi hotthA 11 / tate NaM se karAhe vAsudeve kallaM Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgA pAuppabhAyAte jAva jalate rAhAte jAva vibhUsie hathikhaMdhavaragate sakoreMTamalladAmeNaM chatteNaM dharejamANehiM seyavaracAmarAhiM uddhRvvamANIhiM mahayA bhaDa-caDagara-pahakara vaMdaparikkhitte bAravati NagariM majhamajjheNaM jeNeva arahA ariTunemI teNeva pahArettha gamaNAe, tate NaM se karAhe vAsudeve bAravatIe nayarIe majhamajjheNaM nigga chamANe evakaM purisaM pAsati junnaM jarAjajariyadehaM jAva kilaMtaM mahatimahAlayAyo iTTagarAsIyo egamegaM iTTagaM gahAya bahiyAratthApahAto aMtogihaM aNuppavisamANaM pAsati 2 tae NaM se karAhe vAsudeve tassa purisassa aNukaMpaNaTTAe hathikhaMdhavaragate ceva egaM iTTagaM gerAhati 2 bahiyA ratthApahAyo aMtogihaM aNuppaveseti, tate NaM karAheNaM vAsudeveNaM egAte iTTagAte gahitAte samANIte aNegehiM purisasatehiM se mahAlae iTTagassa rAsI bahiyA rasthApahAto aMtogharaMsi aNuppavesie 20 / tate NaM se karAhe vAsudeve bAravatIe nagarIe majjhamajheNaM Niggacchati 2 jeNeva arahA ariTThanemI teNeva uvAgate 2 jAva vaMdati NamaMsati 2 gayasukumAlaM aNagAraM apAsamANe arahaM ariTTanemi vaMdati NamaMsati 2 evaM vayAsi--kahi(haM) NaM bhaMte ! se mamaM sahodare kaNIyase bhAyA gayasukumAle aNagAre jANaM ahaM baMdAmi namasAmi, tate NaM arahA arihanemI karAhaM vAsudevaM evaM vadAsi-sAhie NaM karAhA ! gayasukumAleNaM aNagAreNaM appaNo aThe, nate NaM se karAhe vAsudeve arahaM ariTTanemi evaM vadAsi-kaharANaM bhaMte ! gayasUmAleNaM aNagAreNaM sAhite appaNo ache ?, tate NaM arahA arihanemI kAhaM vAsudevaM evaM vayAsi-evaM khalu karAhA ! gayasukumAleNaM aNagAre NaM mamaM kallaM puvAvararAhakAlasamayaMsi vaMdai NamaMsati 2 evaM vayAsi-icchAmi NaM jAva uvasaMpajittANaM viharati, tae NaM taM gayasukumAlaM aNagAraM ege purise pAsati 2 zrAsurutte 5 jAva siddhe, taM evaM khalu karAhA ! gayasukumAleNaM aNagAreNaM sAhite appaNo aDhe 2, 21 / tate NaM se karAhe vAsudeve arahaM Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadantakRddazAGga-sUtram / vargaH 3 ] | [ 325 ariTTanemi evaM vayAsi-kesa NaM bhaMte ! se purise appatthiyapatthie jAva parivajite, je NaM mamaM sahodaraM kaNIyasaM bhAyaraM gayasukumAlaM aNagAraM akAle ceva jIviyAto vavarovite, tae NaM tharahA arir3hanemI karAhaM vAsudevaM evaM vayAsi-mA NaM karAhA ! tumaM tassa purisassa padosamAvajAhi, evaM khalu karAhA ! teNaM puriseNaM gayasukumAlassa aNagArassa sAhijje dinne, kaharANaM bhaMte ! teNaM puriseNaM gayasukumAlassa NaM sAhejje dinne ?, tae NaM arahA arihanemI karAhaM vAsudevaM evaM vayAsi-se nUNaM karAhA ! mamaM tuma pAyavaMdae haMbvamAgacchamANe vAravatIe nayarIe purisaM pAsasi jAva zraNupavisite, jahA gAM karAhA ! tumaM tassa purisassa sAhijje dinne evameva karAhA ! tegAM purisegAM gayasukumAlassa aNagArassa aNegabhavasaya-sahassasaMcitaM kammaM udIremANegAM bahuM kammaM udIramANeNaM bahukamma-Nijaratya-sAhijje dinne, tate gAM se karAhe vAsudeve arahaM ariTTanemi evaM vayAsi-se gAM bhaMte ! purise mate kahaM jANiyavve ?, tae gAM parahA ariTThanemI karAhaM vAsudevaM evaM vayAsi-je gAM karAhA ! tumaM bAravatIe nayarIe aNupavisamAgAM pAsettA Thitae ceva ThitibheegAM kAlaM karissati tarANaM tumaM jANejjAsi esa NaM se purise 22 / tate NaM se karAhe vAsudeve parahaM ariTTanemi vaMdati namaMsati 2 jeNeva bhAbhiseyaM hatthirayaNaM teNeva uvAgacchati 2 hatthiM durUhati 2 jeNeva bAravatI NagarI jeNeva sate gihe teNeva pahArettha gamaNAe, tassa somilamAhaNassa kallaM jAva jalaMte ayameyArUve abbhatthie 4 samuppanne-evaM khalu karAhe vAsudeve arahaM ariTTanemi pAyavaMdae niggate taM nAyameyaM arahatA vinAyameyaM arahatA sutameyaM arahatA siTThameyaM arahayA bhavissai karAhassa vAsudevassa, taM na najati NaM karAhe vAsudeve mamaM keNavi kumAreNaM mArissatittikaTu bhIte 4 sayAto gihAto paDinikkhamati, karAhassa vAsudevassa Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 326 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH // caturtho vibhA : bAravati nagari aNupavisamANassa purato sapakkhi sapaDidisiM havvamAgate, tate NaM se somile mAhaNe karAhaM vAsudevaM sahasA pAsettA bhIte 4 Thite ya ceva ThitibheyaM kAlaM kareti dharaNitalaMsi savvaMgehiM dhasatti saMnivaDite 23 / tate NaM se karAhe vAsudeve somilaM mAhaNaM pAsati 2 evaM vayAsi-esa NaM devANuppiyA ! se somile mAhaNe appatthiyapatthie jAva parivajite jeNa mamaM sahoyare kanIyase bhAyare gayasukumAle aNagAre akAle ceva jIviyAyo vavaroviettikaTu somilaM mAhaNaM pANehiM kaDDAveti 2 taM bhUmi pANieNaM abbhokkhAveti 2 jeNeva sate gihe teNeva uvAgate sayaM gihaM aNupaviTTha; evaM khalu jaMbU ! samaNeNa jAva saMpatteNa aTThamassa aMgassa aMtagaDadasANaM taccassa vaggassa aTThamajhayaNassa ayamaDhe pannatte 23 // sU0 6 // navamassa u ukkhevayo, evaM khalu jaMbU ! te NaM kAle NaM 2 bAravatIe nayarIe jahA paDhamae jAva viharati, tattha NaM bAravatIe baladeve nAmaM rAyA hotthA vanayo, tassa NaM baladevassa rano dhAriNInAmaM devI hotthA vanayo, tate NaM sA dhAriNI sIhaM sumiNe jahA goyame navaraM sumuhe nAma kumAre pannAsaM kanAyo pannAsadAyo codasapubAI ahijati vosaM vAsAI pariyAto, sesaM taM ceva, settuGge siddhe, nikkhevayo / evaM dummuhevi kUbadAraevi, tini vi baladevadhAriNIsuyA, dAruevi evaM ceva, navaraM vasudevadhAriNisute / evaM aNAdiTThIvi vasudevadhAriNIsute, evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM aTThamassa aMgassa aMtagaDadasANaM taccassa vaggarasa terasamassa ajjhayaNassa ayama? pannatte 3, // sU0 7 // tatiyo vaggo samatto terasahiM ajmayaNehiM 3 // // 4 // atha caturthoM vargaH // jati NaM bhaMte ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM aTThamassa aMgassa aMtagaDadasANaM taccassa vaggassa ayama? pannatte cautthassa vaggassa ke paTTe pannatte?, evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM cautthassa vaggassa dasa ajjhayaNA Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadantakRdazAGga-sUtram / vargaH 5 ] [ 327 pannattA, taM jahA-jAli 1 mayAli 2 uvayAlI 3 purisaseNe ya 4 vAriseNe ya 5 / pajjunna 6 saMba 7 aniruddha 8 sacanemI ya 1 daDhanemI 10 // 1 // jati NaM bhaMte ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM cautthassa vaggassa dasa ajjhayaNA patnattA, paDhamassa NaM ajjhayaNassa ke aDhe panatte ?, evaM khalu jaMbU ! te NaM kAle NaM te NaM samae NaM bAravatI NagarI tIse jahA paDhame karAhe vAsudeve AhebaccaM jAva viharati, tattha NaM bAravatIe NagarIe vasudeve rAyA dhAriNI vannato, jahA goyamo, navaraM jAlikumAre pannAsato dAto bArasaMgI, solasa vAsA paritAyo sesaM jahAM goyamassa jAva settuJja siddhe 1 / evaM mayAlI uvayAlI purisaseNe ya vAriseNe ya 2 / evaM pajjunnevitti, navaraM karAhe vAsudeve piyA ruppiNI se maataa| evaM saMbevi, navaraM jaMbavatI mAtA / evaM aniruddhavi navaraM pajjunne piyA veda-bhI mAyA evaM saccanemo, navaraM samuddavijaye pitA sivA mAtA, daDhanemIvi, savve egamagA, cautthassa vaggassa nikkhevo 3 // sU0 8 // cauttho vaggo samatto 4 // .. // // atha paMcamo vargaH // jati NaM bhaMte ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM cautthassa vaggassa ayama? pannatte paMcamassa vaggassa aMtagaDadasANaM samaNeNaM jAva saMpatteNaM ke aTTha pannatte ? evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM paMcamassa vaggassa dasa ajjhayaNA pannattA, taMjahA-paumAvatI 1 ya gorI 2 gaMdhArI 3 lakkhaNA 4 sumImA 5 ya / jaMbavai 6 saccabhAmA 7 rUppiNi 8 mUlasiri 1 mUladattAvi 10 // 1 // 1 / jati NaM bhaMte ! paMcamassa vaggassa dasa ajjharaNA patnattA, paDhamasta NaM bhaMte ! ajjhayaNassa ke aTTe pannatte ? evaM jaMbU ! teNaM kAleNaM 2 bAravatI nagarI jahA paDhame jAva karAhe vAsudeve Ahe jAva viharati, tassa NaM karAhassa vAsudevassa paumAvatI nAma Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 328 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH devI hotthA vanayo, teNaM kAleNaM 2 arahA ariTunemI samosaDhe jAva viharatI, karAhe vAsudeve Niggate jAva pajjuvAsati, tate NaM sA paumAvatI devI imIse kahAe laTThA haTTatuTThA jahA devatI jAva pajjuvAsati, tae NaM arihA ariTThanemI karAhassa vAsudevassa paumAvatIe ya dhammakahA parisA paDigatA 2 / tate NaM karAhe vAsudeve arahaM ariTunemi vaMdati NamaMsati 2 evaM vadAsi-imIse NaM bhaMte ! bAravatIe nagarIe navajoyaNa jAva devalogabhUtAe kiMmUlAte viNAse bhavissati ?, karAhAti ! arahaM ariTThanemI karAhaM vAsudevaM evaM vadAsi-evaM khalu karAhA ! imIse vAravatIeM nayarIe navajoyaNa jAva bhUyAe suraggidIvAyaNamUlAe viNAse bhavissati, tA NaM karAhassa vAsudevassa arahato arihanemissa aMtie eyaM socA nisamma evaM abhatthie 4 sammuppajitthA-dhannA NaM te jAlimayAli--purisaseNa-vAriseNa-pajjunnasaMba-aniruddha--daDhanemisaccanemippabhiyato kumArA je mAM caittA hirannaM jAva paribhAettA arahato ariTunemissa aMtiyaM muDA jAva pavvatiyA, zraharANaM adhanne akayapunne rajje ya jAva aMteure ya mANussaesu ya kAmabhogesu mucchite 4 no saMcAemi arahato ariTa jAba pavvatittae, karAhAi ! arahA ariTThanemI karAhaM vAsudevaM evaM vayAsi-se nUNaM karAhA ! tava ayamabbhatthie 4-dhannA NaM te jAva pavvatittate, se nUNaM karAhA ! zraDhe sama? ?, haMtA asthi, taM no khalu karAhA ! taM evaM bhUtaM vA bhavvaM vA bhavissati vA jannaM vAsudevA caittA hirannaM jAva pavvaissaMti, se keNaTeNaM bhaMte ! evaM vuccai-na evaM bhuyaM vA jAva pavva. tissaMti ?, karAhAti ! parahA ariTTanemI karAhaM vAsudevaM evaM vayAsi-evaM khalu karAhA ! sabvevi ya NaM vAsudevA puvvabhave nidANakaDA, se eteNaTeNaM karAhA ! evaM vuccati-na evaM bhUyaM jAva pavvaissaMti 3 / tate NaM se karAhe vAsudeve arahaM ariTTanemi evaM vayAsi-yahaM NaM bhaMte ! ito kAlamAse Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadantakRddazAGga-sUtram :: vargaH 5 ] [ 326 kAlaM kivA kahiM gamissAmi ? kahiM ubavajissAmi ?, tate NaM arihA ariTThanemI karAhaM vAsudevaM evaM vayAsi-evaM khalu karAhA ! bAravatIe nayarIe suradIvAyaNakovaniddaDvAe ammApiiniyagavippahUNe rAmeNa baladeveNa saddhiM dAhiNaveyAliM abhimuhe johiTThilapAmokkhANaM paMcarAhaM paMDavANaM paMDurAyaputtANaM pAsaM paMDumahura saMpasthite kosaMbavaNakANaNe (kAsaMbakANaNe) naggohavarapAyavassa ahe puDhavisilApaTTae pItavatthapacchAiyasarIre jara(rA)kumAreNaM tikkheNaM kodaMDavippamukkeNaM isuNA vAme pAde viddhe samANe kAlamAse kAlaM kiccA taccAe vAluyappabhAe puDhavIe unalie narae neraiyattAe uvavajihisi / tate NaM karAhe vAsudeve arahato ariTTanemissa aMtie eyama8 socA nisamma zrohaya jAva jhiyAti, karAhAti ! arahA ariTanemI karAhaM vAsudevaM evaM vadAsi-mA NaM tuma devANuppiyA ! zrohaya jAva jhiyAhi, evaM khalu tumaM devANuppiyA ! taccAto puDhavIyo ujaliyAyo aNaMtaraM uvvaTTittA iheva jaMbuddIve bhArahe vAse yAgamesAe ussappiNIe puDesu jaNavatesu sayaduvAre nagare bArasame amame nAmaM arahA bhavissasi, tattha tumaM bahUI vAsAiM kevalapariyAgaM pAuNettA sijjhihisi 5, 5 / tate NaM se karAhe vAsudeve arahato ariTThanemista aMtie eyama8 socA nimamma haTTatuTTa jAva apphoDeti 2 vaggati 2 tivatiM chidati 2 sIhanAyaM kareti 2 arahaM ariTTanemi vaMdati NamaMsati 2 tameva abhisekkaM hatthiM durUhati 2 jeNeva bAravatI NagarI jeNeva sate gihe teNeva uvAgacchati 2 (uvAgate) abhiseyahatthirayaNAto paccoruhati jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA jeNeva sate sIhAsaNe teNeva uvAgacchati 2 sIhAsamavaraMsi puratthAbhimuhe nisIyati 2 koDabiyapurise sadAveti 2 evaM vayAsi-gacchaha NaM tumbhe devANuppiyA ! bAkhatIe nayarIe siMghADaga jAva uvaghosemANA evaM vayaha-evaM khalu devANuppiyA ! Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH // caturtho vibhAgaH bAravatIe nayarIe navajoyaNa jAva bhUyAe suraggidIvAyaNamUlAte viNAse bhavistati, taM jo NaM devANuppiyA ! icchati bAravatIe nayarIe rAyA vA juvarAyA vA Isare talavare mADaMkyikoDabiya ibbhaseTTI vA devI vA kumAro vA kumArI vA arahato ariTThanemissa aMtie muMDe jAva pavvaittae taM NaM karAhe vAsudeve visajjeti, pacchAturassavi ya se grahApavittaM vittiM aNujANati mahatA iDDIsakArasamudaeNa ya se nikkhamaNaM kareti doccapi taccaMpi ghosaNayaM ghoseha 2 mama evaM paJcappiNaha 6 / tae NaM te koDubiya jAva paJcappiNaMti, tate NaM sA paumavatI devI arahato ariTTanemissa aMtie dhammaM socA nisamma haTTatuTTha jAva hiyayA arahaM arihanemIM vaMdati NamaMsati 2 evaM vayAsI-sadahAmi NaM bhaMte ! NiggaMthaM pAyavaNaM se jahetaM tumbhe vadaha jaM navaraM devANuppiyA ! karAhaM vAsudevaM zrApucchAmi, tate NaM ahaM devANuppiyassa aMtie muMDA jAva pavvayAmi, grahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdhaM kareha, tate NaM sA paumAvatI devI dhammiyaM jANappavaraM durUhati 2 jeNeva bAravatI nagarI jeNeva sate gihe teNeva uvAgacchati 2 dhammiyAto jANAto pacorubhati 2 jeNeva karAhe vAsudeve teNeva uvAgacchati karayala jAva kaTu evaM vayAsi-icchAmi NaM devANuppiyA ! tubbhehiM abbhaNurANAtA samANI arahato ariTTanemissa aMtie muMDA jAva pavvayAmi grahAsuhaM 7 / tae NaM se karAhe vAsudeve koDa bite saddAveti 2 evaM vayAsi-khippAmeva paumAvatIte mahatthaM nikkhamaNAbhiseyaM uvaTThaveha 2 eyamANattiyaM paJcappiNaha, tate NaM te jAva paJcapSiNaMti, tae NaM se karAhe bAsudeve paumAvatI devIM paTTayaM Duheti (paTTayaMsiM duruheti 2) aTThasateNaM sovannakalasa jAva mahAnikkhamaNAbhiseeNaM abhisiMcati 2 savvAlaMkAravibhUsiyaM kareti 2 purisasahassavAhiNiM sibiyaM radAveti (duruhAveti) bAravatINagarImajhamajheNaM niggacchati 2 jeNeva revatate pavvae jeNeva sahasaMbavaNe ujANe teNeva uvAgacchai 2 Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadantakRddazAGga-sUtram / / vargaH 5 / / [ 331 sIyaM Thaveti paumAvatI devI sItAto pacorubhati 2 jeNeva arahA ariTThanemI teNeva uvAgacchati 2 arahaM ariThThanemI tikkhutto pAyAhINaM payAhINaM karei 2 vaMdai namasai 2 evaM vayAsi-esa NaM bhaMte ! mama aggamahisI paumAvatInAma devI iTThA kaMtA piyA maNunnA maNAmA abhirAmA jAva kimaMga puNa pAsaNayAe ?, tannaM grahaM devANuppiyA ! sissiNibhikkhaM dalayAmi, paDicchaMtu NaM devANuppiyA ! sissiNibhikkhaM, grahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdhaM kareha, tate NaM sA paumAvatI uttarapaucchimaM disIbhAgaM avakamati 2 sayameva zrAbharaNAlaMkAraM zromuyati 2 sayameva paMcamuTThiyaM loyaM kareti 2 jeNeva arahA yaridvanemI teNeva uvAgacchati 2 arahaM ariTTanemi vaMdati NamaMsati 2 evaM vayAsI-prAlitte jAva dhambhamAikkhitaM, tate NaM arahA arihanemI paumAvatI devIM sayameva pavAveti 2 sayameva muDAvei 2 sayameva jakkhiNIte ajAte sissiNiM dalayati, tate NaM sA jakkhiNI ajA paumAvaI devIM sayaM pavvAviyavvaM jAva saMjamiyavvaM, tate NaM sA paumAvatI jAva saMjamai, tate NaM sA paumAvatI ajA jAtA IriyAsamiyA jAva guttabaMbhayAriNI 8 / tate gaNa sA paumAvatI ajA jakkhiNIte ajAte aMtie sAmAiyamAiyAI ekkArasa aMgAI ahijati, bahUhiM cautthachaTTamadasamaduvAlasehiM mAsaddhamAsa-khamohiM vivihehiM tabokammehiM appANaM bhAvemaNA viharati, tate NaM sA paumAvatI ajA bahupaDipunnAI vIsaM vAsAiM sAmanapariyAgaM pAuNittA mAsiyAe saMlehaNAe appANaM jhoseti 2 saDhi bhattAI aNasaNAe chedeti 2 jassaTThAte kIrai naggabhAve jAva tamaTThaM pArAheti carimussAsehiM siddhA 5, 1 // sU0 1 // iti paMcamassa vaggassa paDhamaM ajjhayaNaM samattaM / te NaM kAle NaM 2 bAravaInayarIe revatae pabbae naMdaNavaNe ujANe, tattha NaM bAravaInayarIe karAhe vAsudeve tassa NaM karAhavAsudevassa gorI devI vannato, arahA samosaDhe karAhe Niggate, gorI jahA paumAvatI tahA NiggayA, Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 332 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH dhammakahA parisA paDigatA, karAhevi, tae NaM sA gorI jahA paumAvatI tahA NikkhaMtA jAva siddhA 5 / evaM gNdhaarii| lkkhnnaa| susImA / jaMbabaI / saccabhAmA / rUppiNI / aTThavi paumAvatIsarisAyo aTTha ajjhayaNA // sU0 10 // te NaM kAle NaM 2 bAravatInagarIe revatate naMdaNavaNe karAhe vAsudeve, tattha NaM bAravatIe nayarIe karAhassa vAsudevassa putte jaMbavatIe devIe attate saMbe nAmaM kumAre hotthA, bahINa jAva surUve, tassa NaM saMbasma kumArassa mUlasirInAmaM bhAriyA hotthA vanayo, arahA samosaDhe karAhe Niggate mUlasirIvi NiggayA jahA paumAvatI devI navaraM devANuppiyA ! karAhaM. vAsudevaM zrApucchAmi jAva siddhA / evaM mUladattAvi // sU0 11 // paMcamo vaggo samatto 5 // // 6 // atha SaSTho vargaH // jati chaTThassa ukkhevo, navaraM solasa ajjhayaNA patnattA, taMjahA'maMkAtI (makAyI) kiMkame ceva, moggarapANI ya kAsave / khemate dhitidhare ceva, kelAse haricaMdaNe // 1 // vArattasudaMsaNapunnabhadda sumaNabhadda supaiTTe mehe / aimutte zra alakkhe ajjhayaNANaM tu solasayaM // 2 // 1 / jai solasa ajhayaNA pannattA, paDhamassa ajjhayaNassa ke paTTe panatte ?, evaM khalu jaMbU ! te NaM kAle NaM 2 rAyagihe nagare guNasilae cetite seNie rAyA, maMkAtInAma gAhAvatI parivasati aDDe jAva paribhUte, te NaM kAle NaM 2 samaNe bhagavaM mahAvIre zrAdikare guNasilae jAva viharati, parisA niggayA, tate NaM se maMkAtI gAhAvatI imIse kahAe laDhe (TThayAe) samANe jahA pannattIe gaMgadatte taheva imo'vi jeTuputtaM kuDube ThavettA purisasahassavAhiNIe sItAte Nikkhate jAva aNagAre jAte, IriyAsamite jAva guttavaMbhayArI 2 / tate NaM se maMkAtI zraNagAre samaNassa bhagavato mahAvIrasta tahArUvANaM therANaM aMtie sAmAiyamAjhyAI ekArasa aMgAI ahijati sesaM jahA Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadantakRddazAGga-sUtram / vargaH 6.] [ 333 khaMdagassa, guNarayaNaM tavokammaM solasavAsAiM pariyAyo taheva vipule siddhe / kiMkamevi evaM ceva jAva vipule siddhe 3 // sU0 12 // docassa niklevo tabassa ukkhevo, te NaM kAle NaM 2 rAyagihe guNasilate cetite seNie rAyA celaNAdevI, tattha NaM rAyagihe ajjuNae nAma mAlAgAre parivasati, aDDhe jAva paribhUte, tassa NaM ajjuNayassa mAlAyArassa baMdhumatINAmaM bhAriyA hotthA sUmAlA, tassa NaM ajjuNayassa mAlAyArassa rAyagihassa nagarassa bahiyA ettha NaM mahaM ege pupphArAme hotthA karAhe jAva niuraMbabhUte dasaddhavannakusumakusumite pAsAtIe 4, tassa NaM pupphArAmassa adUrasAmaMte tattha NaM ajjuNayassa mAlAyArassa ajatapajata-pitipajjayAgae aNegakulapurisaparaMparAgate moggarapANissa jakkhassa jakkhAyayaNe hotthA, porANe divve sacce jahA purANabhadde, tattha NaM moggarapANissa paDimA egaM mahaM palasahassaNippharaNaM ayomayaM moggaraM gahAya ciTThati, tate NaM se ajjuNate mAlAgAre bAlappabhitiM ceva moggarapANijakkhabhatte yAvi hotthA, kallAkaliM pacchiyapiDagAiM gegahati 2 rAyagihAto nagarAto paDinikkhamati 2 jeNeva pupphArAme teNeva uvAgacchati 2 maharihaM pupphuccayaM kareti 2 aggAI varAI pupphAiM gahAi 2 jeNeva moggarapANissa jakkhAyayaNe teNeva uvAgacchati muggarapANissa jakkhassa maharihaM pupphacaNayaM kareti 2 janupAyavaDie paNAmaM kareti, tato pacchA rAyamaggaMsi vittiM kappemANe viharati 1 / tattha NaM rAyagihe nagare laliyA nAmaM goTThI parivasati aDDhA jAva paribhUtA, jaMkayasukayA yAvi hotthA, tate NaM rAyagihe Nagare annadA kadAi pamode ghuThe yAvi hotthA, tate NaM se ajjuNate mAlAgAre kallaM pabhUyatarAehiM pupphehiM kanjamitikaTu paccUsakAlasamayaMsi baMdhumatIte bhAriyAte saddhiM pacchiyapiDayAti gegahati 2 sayAto gihAto paDinikkhamati 2 rAyagihaM nagaraM majjhamajjheNaM Niggacchati 2 jeNeva pupphArAme teNeva uvAgacchati 2 Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 334 / [ zrImadAgamasudhAsindhu :: caturtho vibhAgaH baMdhumatIte bhAriyAe saddhiM pupphuccayaM kareti, tate NaM tIse laliyAte goTTIte cha gohilA purisA jeNeva moggarapANissa javakharasa jakkhAyayaNe teNeva uvAgatA abhiramamANA ciThaMti, tate NaM se ajjuNate mAlAgAre baMdhumatIe bhAriyAe saddhiM pupphuccayaM kareti pacchiyaM bhareti / aggAti varAtiM, puSphAtiM gahAya jeNeva moggarapANissa jakkhassa jakkhAyayaNe teNeva uvAgacchati, tate NaM cha gohilA purisA ajjuNayaM mAlAgAraM baMdhumatIe bhAriyAe saddhiM ejamANaM pAsaMti 2 annamannaM evaM vayAsi-esa NaM devANuppiyA ! ajjuNate mAlAgAre baMdhumatIte bhAriyAte saddhiM ihaM havvamAgacchati, taM seyaM khalu devANuppiyA ! amhaM ajjuNayaM mAlAgAraM avazroDayavaMdhaNayaM karettA baMdhumatIte bhAriyAe saddhiM vipulAI bhogabhogAiM bhujamANANaM viharittaettikaTu eyamaTuM anamannassa paDisuNeti 2 kavADaMtaresu nilukkaMti nicalA niphaMdA tusiNIyA paccharANA ciTThati 2 / tate NaM se ajjuNate mAlAgAre baMdhumatibhAriyAte saddhiM jeNeva moggarajakkhAyayaNe teNeva uvAgachati 2 pAloe paNAmaM kareti maharihaM puSphacaNaM kareti jaMnupAyapaDie paNAmaM kareti, tate NaM cha goTellA purisA davadavassa kavADaMtarehiMto Niggacchati 2 ajjuNayaM mAlAgAraM gerAhaMti 2 avathoDagabaMdhaNaM kareMti, baMdhumatie mAlAgArIe saddhiM vipulAI bhogabhogAI bhujamANA viharaMti 3 / tate NaM tassa ajjuNayassa mAlAgArassa ayamajjhathie 4, evaM khalu ahaM bAlappabhitiM ceva moggarapANissa bhagavayo kalAkalliM jAva kappemANe viharAmi, taM jati NaM moggarapANijakkhe iha saMnihite hoMte se NaM kiM mamaM eyArUvaM zrAvaI pAvejamANaM pAsate ? taM natthi NaM moggarapANI jakkhe iha saMnihite, suvvattaM NaM (suvvattaNaM) esa kaTTha, tate NaM se moggarapANI javakhe ajjuNayassa mAlAgArassa ayameyAruvaM abbhatthiyaM jAva viyANettA ajjuNayassa mAlAgArassaM sarIrayaM Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadantakRdazAGga-sUtram / vargaH 6 ] [ 335 aNupavisati 2 taDataDataDassa baMdhAI chidati, taM palasahassaNiphaNaNaM ayomayaM moggaraM gerAhati 2 te itthisattame purise ghAteti, tate NaM se ajju gate mAlAgAre moggarapANiNA jakkheNaM arANAi? samANe rAyagihasta nagarassa pariperaMteNaM kalAkalliM cha itthisattame purise ghAtemANe viharati 4 / rAyagihe Nagare siMghADaga jAva mahApahapahesu bahujaNo annamannassa evamAikkhati 4-evaM khalu devANuppiyA ! ajjuNate mAlAgAre moggarapANimA arANAi8 samANe rAyagihe Nagare bahiyA cha itthisattame purise ghAyemANe viharati, tate NaM se seNie rAyA imIse kahAe laTTha samANe koDubiyapurise sadAveti 2 evaM vayAsI-evaM khalu devA ! ajuNate mAlAgAre jAva ghAtemANe jAva viharati, taM mA NaM tubbhe ketI kaTThassa vA taNassa vA pANiyassa vA puSphaphalANaM vA ahAte sairaM niggacchatu, mA NaM tassa sarIrassa vAvattI bhavissatittikaTu doccaMpi taccapi ghosaNayaM ghoseha 2 khippAmeva mameyaM paJcappiNaha, tate : NaM te koDadiya jAva pacapiNei, tattha NaM rAyagihe nagare sudaMsaNe nAmaM seTTI parivasati, aDDha0, tate NaM se sudaMsaNe samaNovAsate yAvi hotthA abhigayajIvAjove jAva viharati 5 / teNaM kAleNaM 2 samaNe bhagavaM jAva samosaDhe jAva viharati, tate NaM rAyagihe nagare siMghADaga-tiya-cauka-caccara-mahApaha-pahesu bahujaNo annamannassa evamAikkhati jAva kimaMga puNa vipulassa aTThassa gahaNayAe evaM tassa sudaMsaNassa bahujaNassa aMtie eyaM socA nisamma ayaM abhatthite 4-evaM khalu samaNe jAva viharati, taM gacchAmi NaM vaMdAmi namasAmi, evaM saMpeheti 2 jeNeva ammApiyaro teNeva uvAgacchati 2 karayala jAva evaM vayAsI-evaM khalu ammatAyo ! samaNe jAva viharati, taM gacchAmi NaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdAmi namasAmi jAva prajjuvAsAmi, tate NaM sudaMsaNaM seTiM amApiyaro evaM padAsi-evaM khalu puttA ! ajjuNe Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 336 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH caturtho vibhAgaH mAlAgAre jAva ghAtemANe viharati, taM mA | tumaM puttA ! samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdae NiggacchAhi, mA NaM tava sarIrayassa vAvatI bhavissati, tumarANaM ihagate ceva samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdAhi NamaMsAhi, tate NaM sudaMsaNe seTTI ammApiyaraM evaM vayAsI-kirANaM grahaM ammayAto ! samaNaM bhagavaM mahAvIraM ihamAgayaM ihapattaM iha samosaDhaM ihagate ceva vaMdissAmi ? (kahaM vaMdijAmi ?) taM gacchAmi NaM ahaM ammatAyo ! tumbhehiM abbhaNunAte samANe bhagavaM mahAvIre vaMdate, tate NaM sudaMsaNaM seTiM ammApiyaro jAhe no saMcAyaMti bahUhiM bAghavaNAhiM 4 jAva paruvettate tAhe evaM vadAsizrahAsuha, tate NaM se sudaMsaNe ammApitIhiM abbhaNurANAte samANe rAhAte suddhappAvesAI jAva sarIre sayAto gihAto paDinikkhamati 2 pAyavihAracAreNaM rAyagihaM NagaraM majhamajjheNaM Niggacchati 2 moggarapANissa jakkhassa jakkhAyayaNassa adUrasAmateNaM jeNeva guNasilate cetite jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva pahArettha gamaNAe 6 / tate NaM se moggarapANI jakkhe sudaMsaNaM samaNovAsataM adUrasAmaMteNaM vItIvayamANaM 2 pAsai 2 zrAsurutte 5, taM palasahassaniSphannaM ayomayaM moggaraM ullAlemANe 2 jeNeva sudaMsaNe samaNovAsate teNeva pahArettha gamaNAte, tate NaM se sudaMsaMNe samaNovAsate moggarapANiM jakkhaM ejamANaM pAsati 2 abhIte atatthe aNuvigge akkhubhite acalie asaMbhaMte vatthaMteNaM bhUmI pamajati 2 karatala jAva evaM vadAptI-namo'tthu NaM arahaMtANaM jAva saMpattANaM, namo'tthu NaM samaNassa jAva saMpAviukAmassa, pubbiM ca NaM mate samaNassa bhagavato mahAvIrassa aMtie thUlate pANAtivAte paccakkhAte jAvajIvAte thUlate musAvAte thUlate adinnAdANe sadArasaMtose kate jAvajIvAte icchAparimANe kate jAvajIvAte taM idANipiNaM tasseva aMtiyaM savvaM pANAtivAtaM paJcakkhAmi jAvajIvAe musAvAyaM adattAdANaM mehuNaM pariggahaM paJcakkhAmi jAvajIvAe savvaM kohaM jAva Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadantakRddazAGga-sUtram / vargaH 6 ] [ 337 micchAdasaNasallaM paJcakkhAmi jAvajIvAe savvaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM caunvihaMpi aAhAraM paJcakkhAmi jAvajIvAe, jati NaM etto uvasaggAto mucissAmi to me kappeti pArettate graha No etto uvasaggAto mucissAmi tato me tahA paJcakkhAte ceva tikaTTha sAgAraM paDimaM paDivajati 7 / tate NaM se moggarapANijarakhe taM palasahassaniSphannaM ayomayaM moggaraM ullAlemANe 2 jeNeva sudaMsaNe samaNovAsate teNeva uvAgacchati 2 no ceva NaM saMcAeti sudaMsaNaM samaNovAsayaM teyasA samabhipaDittate, tate NaM se moggarapANIjakkhe sudaMsaNaM samaNovAsataM savvazro samaMtAyo parigholemANe 2 jAhe no ceva gAM saMcAeti sudaMsagAM samaNovAsayaM teyasA samabhipaDittate tAhe sudaMsaNassa samaNovAsayassa purato sapakkhi sapaDidisiM ThicA sudaMsagAM samaNovAsayaM aNimisAte diTThIe suciraM nirikkhati 2 ajjuNayassa mAlAgArassa sarIraM vippajahati 2 taM palasahassaniSphannaM ayomayaM moggaraM gahAya jAmeva disaM pAubbhUte tAmeva disaM paDigate, tate NaM se ajjuNate mAlAgAre moggarapANiNA jakkheNaM vippamukke samANe dhasatti dharaNiyalaMsi savvaMgehiM nivaDite 8 / tate NaM se sudaMsaNe samaNovAsate niruvasaggamitikaTu paDimaM pAreti, tate NaM se ajjuNate mAlAgAre tatto muhuttaMtareNaM thAsatthe samANe uTheti 2 sudaMsaNaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-tubbhe NaM devANuppiyA ! ke kahiM vA saMpatthiyA ? tate NaM se sudaMsaNe samaNovAsate ajjuNayaM mAlAgAraM evaM vayAsI-evaM khalu devANuppiyA ! ahaM sudaMsaNe nAma samaNovAsate abhigayajIvAjIve guNasilate cetite samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdate saMpatthite, tate NaM se ajjuNate mAlAgAre sudaMsaNaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-taM icchAmi NaM devANuppiyA ! ahamavi tumae saddhiM samaNaM bhagavaM mahAvIraM vadettae jAva pajjuvAsettae, ahAsuhaM devANuppiyA ! 1 / taLeNaM se sudaMsaNe samaNovAsate ajjuNaeNaM mAlAgAreNaM saddhi jeNeva Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH guNasilae cetite jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchati 2 aMjuNaeNaM mAlAgAreNaM saddhiM samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto jAva pajjuvAsati, tate NaM samaNe bhagavaM mahAvIre sudaMsaNassa samaNopAsagassa ajjuNayassa mAlAgArassa tIse ya dhammakahA, sudaMsaNe paDigate 10 / tae NaM se ajjuNate samaNasta bhagavatro mahAvIrassa aMtie dhammaM socA haTTatuTa jAva hiyayA karayala-pariggahiyaM dasanahaM sirasAvattaM matthae aMjali kaTu evaM vayAsi-sadahAmi NaM bhaMte ! NiggaMdhaM pAvayaNaM jAva abbhuThemi, grahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdhaM kareha, tate NaM se ajjuNate mAlAgAre uttarapurasthimaM disIbhAgaM avakamati 2 sayameva paMcamuTThiyaM loyaM kareti jAva aNagAre jAte jAva viharati 11 / tate NaM se ajjuNate aNagAre jaM ceva divasaM muMDe jAva pavvaite taM ceva divasaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdati 2 imaM eyArUvaM abhiggahaM uggiehati-kappai me jAvajIvAte chaThaMchaTheNaM anikkhatteNaM tavokammeNaM appANaM bhAvamANassa viharittaettikaMTu, ayameyArUvaM abhiggahaM yogegahati 2 jAvajIvAe jAva viharati, tale NaM se ajjuNate aNagAre chaTThakkhamaNapAraNayaMsi paDhamaporisIe sajjhAyaM kareti jahA goMyamasAmI jAva aDati, tate NaM taM ajjuNayaM aNagAraM rAyagihe nagare ucca jAva aDamANaM bahave itthIyo ya purisA ya DaharA ya mahalA ya juvANA ya evaM vadAsI-imeNaM me pitAmArate ime za me mAtAmArite bhAyAmArate bhagiNImArate bhajAmArate puttamArate dhUyAmArate surAhAmArate, imeNa me annatare sayaNasaMbaMdhipariyaNe mArietikaTTu appegatiyA akosaMti appegatiyA hIlaMti nidaMti khisaMti garihaMti tajjeMti tAleti 12 / tate NaM se ajjuNate aNagAre tehiM bahUhiM itthIhi ya purisehi ya Daharehi ya mahallehi ya juvANaehi ya Ato(ko)senjamANe jAva tAlejamANe tesiM maNasAvi apaussamANe sammaM sahati sammaM khamati titikkhati ahiyAseti samma sahamANe khamamANe Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadantakRdazAGga-sUtram / vargaH 6 ] [ 331 titikkhamANe ahiyAsemANe rAyagihe Nagare uccaNIyamajjhimakulAI aDamANe jati bhataM lahati to pANaM Na labhati, jai pANaM labhati to bhattaM na labhati, tate NaM se ajuNate adINe avimaNe akaluse aNAile avisAdI aparitaMtajogI aDati 2 rAyagihAto nagarAto paDinikkhamati 2 jeNeva guNasilae cetite jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre jahA goyamasAmI jAva paDidaMseti 2 samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM abhaNurANAte amucchite 4 bilamiva parANagabhUteNaM appANeNaM tamAhAraM zrAhAreti, tate NaM samaNe bhagavaM mahAvIre .. annadA rAyagihAto nagarAto paDinikkhamati 2 vahiM jaNavayavihAra viharati, tate NaM se ajjuNate aNagAre teNaM aorAleNaM payatteNaM paggahiegAM mahANubhAgeNaM tabokammeNaM appANaM bhAvemANe bahupurANe chammAse sAmarANapariyAgaM pAuNati, zraddhamAsiyAe saMlehaNAe appANaM jhaseti tIsaM bhattAhaM asaNAte chedeti 2 jassaTTAte kIrati jAva siddhe 3, 13 // sU0 13 // te NaM kAle NaM 2 rAyagihe nagare guNasilae cetite tattha NaM seNie rAyA kAsave NAmaM gAhAvatI parivasati jahA maMkAtI, solasa vAsA pariyAyo vipule siddhe 4 / evaM khemate'vi gAhAvatI, navaraM kAkaMdI nagarI solasa paritAyo vipule pavvae siddhe 5 / evaM dhitiharevi gAhAvatI navaraM kAkaMdIe nagarIe solasa vAsA pariyAyo jAva vipule siddhe 6 / evaM kelAsevi gAhAvatI navaraM sAgee nagare bArasa vAsAiM pariyAyo vipule siddhe 7 / evaM haricaMdaNevi gAhAvatI sAee bArasa vAsA pariyAyo vipule siddhe / evaM bArattatevi gAhAvatI navaraM rAyagihe nagare bArasa vAsA pariyAyo vipule siddhe 1 / evaM sudaMsaNevi gAhAvatI navaraM vANiyagAme nayare dUtipalAsate ceite paMca vAsA pariyAyo vipule siddhe 10 / evaM punnabhadde vi gAhAvatI vANiyagAme nagare paMca vAsA vipule siddhe 11 / evaM sumaNabhadde vi sAvatthIe nagarIe bahuvAsapariyAe vipule siddhe 12 / evaM Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 340 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH caturtho vibhAgaH supai?vi gAhAvatI sAvatthIe nagarIe sattAvIsaM vAsA pariyAyo vipule siddhe 13 / mehe rAyagihe nagare bahUI vAsAtiM paritAyo vipule siddhe 14 // sU0 14 // te NaM kAle NaM 2 polAsapure nagare sirivaNe ujANe, tattha NaM polAsapure nagare vijaye nAmaM rAyA hotthA, tassa NaM vijayassa ranno sirI nAmaM devI hotthA vannato, tassa NaM vijayassa rano putte sirIe devIte attate atimutte nAmaM kumAre hotthA sUmAle (sukumAle jAva surUve), te NaM kAle NaM 2 samaNe bhagavaM mahAvIre jAva siviNe viharati 2 / te NaM kAle NaM 2 samaNassa bhagavayo mahAvIrassa je? aMtevAsI iMdabhUtI jahA panattIe jAva polAsapure nagare ucca jAva aDai, imaM ca NaM aimutte kumAre rAhAte jAva vibhUsite bahUhiM dAraehi ya dAriyAhi ya Dibhaehi ya DibhiyAhi ya kumAraehi ya kumAriyAhi ya saddhiM saMparituDe sato gihAto paDinikkhamati 2 jeNeva iMdaTThANe teNeva uvAgate tehiM bahUhiM dAraehi ya 6 saMparikhuDe abhiramamANe 2 viharati, tate NaM bhagavaM goyame polAsapure nagare uccanIya jAva aDamANe iMdaTThANassa adUrasAmaMteNaM vItIvayati 3 / tate NaM se aimute kumAre bhagavaM goyamaM adUrasAmateNaM vItIvayamANaM pAsati 2 jeNeva bhagavaM goyame teNeva uvAgate 2 bhagavaM goyamaM evaM vadAsI-ke NaM bhaMte ! tubbhe ? kiM vA aDaha ?, tate NaM bhagavaM goyame prAimuttaM kumAraM evaM vayAsI-amhe NaM devANuppiyA ! samaNA NiggaMthA IriyAsamiyA jAva baMbhayArI, ucanIya jAva aDAmo, tate NaM atimutte kumAre bhagavaM goyama evaM vayAsI-eha NaM bhaMte ! tubbhe jA NaM ahaM tubhaM bhikkhaM davAvemItikaTTu bhagavaM goyama aMgulIe gerAhati 2 jeNeva sate gihe teNeva uvAgate tate NaM sA sirIdevI bhagavaM goyamaM ejamANAM pAsati pAsettA haTTatuTTA bhAsaNAto abbhuTThati 2 jeNeva bhagavaM goyame teNeva uvAgayA bhagavaM goyamaM tikkhutto zrAyAhiNapayAhiyAM vaMdati 2 viulegAM asaNa-pANakhAimasAimeNAM paDilAbhei Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 341 zrImadantakRdazAGga-sUtram / vargaH 6 ] 2, paDivisajjeti 4 / tate gAM se atimutte kumAre bhagavaM goyamaM evaM vayAsI-kahi gA bhaMte ! tubbhe parivasaha ?, tate gAM bhagavaM goyamaM aimuttaM kumAraM evaM vayAsI-evaM khalu devANuppiyA ! mama dhammAyarie dhammovatesate dhammanetAre bhagavaM mahAvIre Adikare jAva saMpAviukAme iheva polAsapurassa nagarassa bahiyA siviNe ujANe grahApaDirUvaM uggahaM uggirAhai 2 saMjameNAM jAva bhAvemANe viharati, tattha NaM amhe parikhasAmo, tate NaM se aimutte kumAre bhagavaM goyamaM evaM vayAsI-ga(i)cchAmi NaM bhaMte ! ahaM tumbhehiM saddhiM samagAM bhagavaM mahAvIraM pAyavaMdate, ahAsuha, tate NaM se atimutte kumAre bhagavaM gotamegAM saddhiM jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchati 2 samagAM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNapayAhiyAM kareti 2 vaMdati jAva pajjuvAsati, tate NaM bhagavaM goyame jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgate jAva paDidaMseti 2 saMjameNa tavasA ya appANAM bhAvamANe viharati, tate NaM samaNe 3 atimuttassa kumArassa tIse ya dhammakahA, tate NaM se atimutte samaNassa bhagavayo mahAvIrarassa aMtIe dhammaM socA nisamma haTTatuTTe, jaM navaraM devANuppiyA ! ammApiyaro zrApucchAmi, tate NaM ahaM devANuppiyA ! aMtie jAva pavvayAmi, grahAsuhaM devANuppiyA mA paDibaMdhaM kareha, 5 / tate NaM se atimutte jeNeva ammApiyaro teNeva uvAgate jAva pavvatittae, atimuttaM kumAraM ammApitaro evaM vayAsI--bAlesi tAva tuma puttA / asaMbuddhesi0, kinaM tumaM jANasi dhammaM ?, tate gAM se atimutte kumAre ammApiyaro evaM vayAsI-evaM khalu ammayAto ! jaM ceva jANAmi taM ceva na yANAmi, jaM ceva na yANAmi taM ceva jANAmi, tate gAM taM aimuttaM kumAraM ammApiyaro evaM vayAsI-kahaM NaM tuma puttA ! jaM ceva jANasi jAva taM ceva jANasi ?, tate NaM se atimutte kumAre ammApitaro evaM vayAsIjANAmi ahaM ammatAto ! jahA jAeNaM avassa mariyavvaM, na jANAmi ahaM .11 Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 342 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: caturtho vibhAgaH ammatAto ! kAhe vA kahiM vA kahaM vA kecireNa vA ?, na jANAmi ammayAto! kehiM kammAya(va)yaNehiM jIvA neraiyatirivakhajoNimaNussadevesu uvavajjaMti, jANAmi NaM ammayAto ! jahA satehi kammAyANehiM jIvA neraiya jAva uvavajjaMti, evaM khalu ahaM ammatAto ! jaM ceva jANAmi taM ceva na yANAmi, jaM ceva na yANAmitaM ceva jANAmi, tate NaM icchAmi NaM ammatAto ! tumbhehiM abbhaNurANAte jAva pavvaittate, tate NaM taM aimuttaM kumAraM ammApiyaro jAhe no saMcAeMti bahUhiM zrAghavaNAhiM 4 jAva kyAsI-taM icchAmo te jAtA ! egadivasamavi rAyasiriM pAsettate 6 / tate NaM se atimutte kumAre ammApiuvayaNa-maNuyattamANe tusiNIe saMciTThati, abhiseyo jahA mahAbalassa, nikkhamaNaM jAva sAmAiyamAiyAI ahijati, bahUiM vAsAiM sAmarANapariyAgaM guNarayaNaM jAva vipule siddhe 15, 7 / te NaM kAle NaM 2 vANArasIe nayarIe kAmamahAvaNe cetite, tattha NaM vANArasIi alakkhe NAmaM rAyA hotthA, te NaM kAle NaM 2 samaNe jAva viharati, parisA niggayA, tate NaM alakkhe rAyA imIse kahAte laThe haTTa jahA kUNie jAva pajjuvAsati, dhammakahA, tate gAM se alakkhe rAyA samaNassa bhagavatro mahAvIrassa jahA udAyaNe tahA NikkhaMte NavaraM jeTTaputtaM rajje ahisiMcati, ekArasa aMgA, bahU vAsA pariyAyo jAba vipule siddhe 16 / evaM jaMbU ! samaNegAM jAva chaTTassa vaggassa ayamaDhe pannate // sU0 15 // chaTTho vaggo samattoM 6 // // 7 // atha saptamo vargaH // jati gAM bhaMte ! sattamassa vaggassa ukkhevazro jAva terasa ajjhayaNA parANattA-naMdA 1 taha naMdamatI 2 naMdottara 3 naMdaseNiyA 4 ceva / mahayA 5 sumaruta 6 mahamaruya 7 marudda vA 8 ya aTramA // 1 // bhaddA 1 ya subhaddA 10 ya, sujAtA 11 sumaNAtiyA 12 / bhUyadittA 13 ya boddhavvA, seNiyabhajANa nAmaI // 2 // jai NaM bhaMte ! terasa ajjhayaNA panattA, paDhamassa Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadantakaddazAGga-sUtram vargaH 8 ] [ 343 gAM bhaMte ! ajjhayaNassa samaNeNAM jAva saMpattegAM ke aTTha pannatte ?, evaM khalu jaMbU ! te gAM kAle gAM 2 rAyagihe nagare guNasilate cetite seNite rAyA vannato, tassa gAM seNiyassa rarANo naMdA nAma devI hotthA vanayo, sAmI samosaDhe parisA niggatA, tate gAM sA naMdAdevI imIse kahAte laTThA koDubiyapurise saddAveti 2 jAgAM jahA paumAvatI jAva ekArasa aMgAI ahijittA vIsaM vAsAI pariyAto jAva siddhaa| evaM terasavi devIyo NaMdAgameNa NeyavvAto // sU0 16 // saptamo vaggo samatto-7 // // 8 // atha aSTamo vargaH // jati NaM bhaMte ! aTThamassa vaggassa ukkhevazro jAva dasa ajjhayaNA parANattA, taM jahA-kAlI 1 sukAlI 2 mahAkAlI 3 karAhA 4 sukarAhA 5 mahAkarAhA 6 / vIrakarAhA 7 ya boddhavvA rAmakarAhA 8 taheva ya // 1 // piuseNakarAhA 1 navamI dasamI mahAseNakarAhA 10 ya // 1 / jati NaM bhaMte ! aTThamasta vaggassa dasa ajjhayaNA, paDhamassa ajjhayaNassa ke paTTe pannatte ?, evaM khalu jaMbU ! te NaM kAle NaM 2 caMpA nAma nagarI hotthA, punabhadde cetite, tattha NaM caMpAe nayarIe koNie rAyA varANato, tattha NaM caMpAe nayarIe seNiyasta rano bhajA koNiyassa rarANo cullamAuyA kAlI 'nAmadevI hotthA, varANato, jahA naMdA jAva sAmAtiyamAtiyAtiM ekArasa aMgAI ahijjati, bahUhiM cauttha-chaTTaTThama-dasamaduvAlasehiM jAva appANaM bhAvamANI viharati, tate NaM sA kAlI arANayA kadAi jeNeva ajacaMdaNA ajA teNeva uvAgacchati 2 evaM vayAsI-icchAmi NaM ajAyo ! tubbhehiM abbhaNurANAtA samANA rayaNAvaliM tavaM upasaMpajjettANaM viharettate, ahAsuha, devANuppiyA, 2 / tate NaM sA kAlI ajA ajacaMdaNAe abbhaNurANAyA samANA rayaNAvali uvasaMpajittANaM viharati, taMjahA-cautthaM kareti cautthaM karettA savvakAmaguNiyaM pAreti, sarvakAmaguNiyaM pArettA cha8 kareti 2 Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 344 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH sabakAmaguNiyaM pAreti 2 aTThamaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 'TTha chaTAI kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 cautthaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 cha8 kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 aTThamaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 dasamaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 duvAlasamaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 codasamaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 solasamaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pArati 2 aTThArasamaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 vIsaima karaiti / savakAmaguNiyaM pAreti 2 bAvIsaimaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 cavIsaimaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 chabbIsaimaM kareti 2 sabakAmaguNiyaM pAreti 2 aTThAvIsaimaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 tIsaimaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 battIsaimaM kreti| 2 savyakAmaguNiyaM pAreti 2 cottIsaimaM kareti 2. savvakAmaguMNiya pAreti 2 cottIsaM chaTThAI kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 cottIsaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 battIsaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 tIsaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 aTThAvIsaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 chabbIsaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 * cauvIsaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 bAvIsaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 vIsaM kareti 2 saJbakAmaguNiyaM pAreti 2 aMTArasaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 solasamaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 codasamaM kareti 2 sabakAguNiyaM pAraiti 2 bArasamaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 dasamaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 aTThamaM kareti 2 sabakAmaguNiyaM pAreti 2 cha8 kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAraiti 2 cautthaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 aTTha chaTThAI kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 aTThamaM kareti 2 savvakAmaguNiya pAreti 2 Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadantakRddazAGga-sUtram :: vargaH 8 ] [345 cha8 kareti 2 sabbakAmaguNiyaM pAreti 2 cautthaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti, evaM khalu esA rayaNAvalIe tavokammassa paDhamA parivADI egeNaM saMvacchareNaM tihiM mAsehiM bAvIsAe / ya ahorattehiM zrahAsuttA jAva dhArAhiyA bhavati, tadANaMtaraM ca NaM docAe parivADIe cautthaM kareti vigativajjaM pAreti 2 'chaTTa kareti 2 vigativajjaM pAreti evaM jahA paDhamAevi navaraM savvapAraNate vigativajjaM pAreti jAva pArAhiyA bhavati, tayANaMtaraM ca NaM tacAe 'parivADIe cautthaM kareti cautthaM karettA alevADaM pAreti sesaM taheva, evaM utthA parivADI navaraM savvapAraNate thAyaMbilaM pAreti sesaM taM ceva,-paDhamaMmi savvakAmaM pAraNayaM bitiyate vigtivjj| tatiyaMmi alevADaM zrAyaMbilamo cautthaMmi // 1 // tate NaM sA kAlI ajA rayaNAvalItavokammaM paMcahiM saMvaccharehiM dohi ya mAsehiM zraTThAvIsIe ya divasehiM grahAsuttaM jAva bArAhettA jeNeva ajacaMdaNA ajA teNeva uvAgacchati 2 zrajacaMdaNaM ajja vaMdati NamaMsati 2 bahUhiM cauttha jAva appANaM bhAvamANI viharati 3 / tate NaM sA kAlI ajA teNaM yorAleNaM jAva dhamaNisaMtayA jAyA yAvi hotthA, se jahA iMgAla sagaDigAi jAva suhuyahuyAsaNe iva bhAsarAsipalibchaNNA taveNaM teeNaM tavateyasirIe atIva .2 uvasobhemANI 2 ciTThati, tate NaM tIse kAlIe ajAe annadA kadAi puJcarattAvarattakAle ayaM abhatthite 4-jahA khaMdayassa ciMtA jahA jAva asthi uTThANe, kamme bale vIrie purisakAraparakkame, tAva tAva me seyaM kallaM pAuppabhAyAe rayaNIpa jAva teyasA jalate sUre ajacaMdaNaM ajja Apu. cchittA ajacaMdaNAe ajAe abbhaNunAyAe samANIe saMlehaNAbhUsaNA bhUsiyA bhattapANapaDiyAikkhiyA pazrovagayA kAlaM aNavakaMkhamANe viharettaettikaTaTu evaM saMpeheti 2 kallaM jeNeva ajacaMdaNA ajA teNeva uvAgacchati 2 ajacaMdaNaM vaMdati NamaMsati 2 evaM vayAsI-icchAmi NaM Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 346 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH ajo ! tumbhehiM anbhaNugaNAtA samANI saMlehaNAbhUsaNA-jhUsiyA jAva viharettate, grahAsuhaM devANuppiyA ! 4 / tae NaM kAlI ajA ajacaMdaNAte abbhaNurANAtA samANI saMlehaNAbhUsiyA jAva viharati, tae NaM sA kAlI ajA ajacaMdaNAe aMtite sAmAiyabhAiyAI ekkArasa aMgAI ahijittA (jati 2) bahupaDipunnAiM aTTha saMvaccharAiM sAmaraNapariyAgaM pAuNittA mAsiyAe saMlehaNAe attANaM jhUsettA sahi~ bhattAtiM aNasaNAte chedettA jassaTThAe kIrati jAva carimussAsanIsAsehiM siddhA 5, 5 // sU0 17 // Nikkhevo paDhama anjhayaNaM // te NaM kAle NaM 2 caMpA nAma nagarI punnabhadde cetite koNie rAyA, tattha NaM seNiyassa rano bhajA koNiyassa ragaNo cullamAuyA sukAlInAma devI hotthA, jahA kAlI tahA sukAlIvi NikkhaMtA jAva bahUhiM cauttha jAva bhAvemANI viharati, tate NaM sA sukAlI ajA annayA kayAi jeNeva ajacaMdaNA ajA jAva icchAmi NaM ajo ! tumehiM abbhaNunAtA samANI kaNagAvalItavokammaM upasaMpajittANaM viharettate, evaM jahA rayaNAvalI tahA kaNagAvalIvi, navaraM tisu ThANesu aTThamAI kareti jahA rayaNAvalIe chaTThAI ekAe parivADIe saMvaccharo paMca mAsA bArasa ya grahorattA caurAhaM paMca varisA nava mAsA aTThArasa divasA sesaM taheva, nava vAsA pariyAto jAva siddhA // sU0 18 // evaM mahAkAlIvi, navaraM khuDDAgaM sIhanikIliyaM tavokamma uvasaMpajittANaM viharati, taM jahAcautthaM kareti 2 sabakAmaguNiyaM pAreti pArettA cha8 kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 cautthaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 aTTama kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 cha8 kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 dasamaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 aTThamaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 duvAlasaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 dasamaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 codasaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhImadantakRddazAGga-sUtram / vargaH 8 ] [ 347 pAreti 2 bArasamaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 solasamaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 codasamaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 aTThArasaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 solasamaM kareti 2 sabakAmaguNiyaM pAreti 2 vIsaimaM kareti 2 sadhakAmaguNiyaM pAreti 2 aTThArasamaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 vIsaimaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 solasamaM karetira savvakAmaguNiyaM pAretira aTThArasamaM karetira savvakamAguNiyaM pAreti 2 codasamaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 solasamaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 bArasamaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 codasamaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 dasamaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 bArasamaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 aTThamaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 dasamaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 cha8 kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 aTThamaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 cautthaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 cha8 kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 cautthaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2, taheva cattAri parivADIyo, ekAe parivADIe chammAsA satta ya divasA, caurAhaM do varisA aTThAvIsA ya divasA jAva siddhA // sU0 11 // evaM karAhAvi navaraM mahAlayaM sIhaNikIliyaM tavokammaM jaheva khuDDAgaM navaraM cottIsaimaM jAva NeyavvaM taheva UsAreyavvaM, ekAe varisaM chammAsA aTThArasa ya divasA, caurAhaM chavvarisA do mAsA bArasa ya ahorattA, sesaM jahA kAlIe jAva siddhaa|| sU0 20 // evaM sukarAhAvi NavaraM sattasattamiyaM bhikkhupaDimeM uvasaMpajittANaM viharati, paDhame sattae ekkekkaM bhoyaNasta dattiM paDigAheti ekkekkaM pANayassa, docce sattae do do bhoyaNassa do do pANayassa paDigAheti, tacce sattate tinni bhoyaNassa tinni pANayassa, cautthe paMcame cha? sattame sattate satta dattIto Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 348 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :caturtho vibhAgaH bhoyaNassa paDiggAhetti satta pANayaspla, evaM khalu evaM sattasattamiyaM bhikkhupaDimaM egaNapannAte rAtidiehiM egeNa ya channaueNaM bhikkhAsateNaM grahAsuttaM jAva yArAhettA jeNeva aja caMdaNA ajA teNeva uvAgayA ajacaMdaNaM ajja vaMdati namaMsati 2 evaM vayAsI-icchAmi NaM ajAto! tumbhehiM abbhaNurANAtA samANI aTThamiyaM bhikkhupaDimaM upasaMpajittANaM viharettate, ahAsuhaM devANupiyA ! 1 / tate NaM sA sukarAhA ajA ajacaMdaNAe abhaNurANAyA samANI paTTamiyaM bhikkhupaDimaM uvasaMpajittANaM viharati, paDhame aTThae ekke bhoyaNassa dattiM paDigAheti ekkekkaM pANagassa jAva aTThame aTThae aTTala bhoyaNassa paDigAheti aTTha pANagassa, evaM khalu eyaM aTTamiyaM bhikkhupaDimaM causaTTIe rAtidiehiM dohi ya aTTAsItehiM bhikkhAsatehiM grahA jAva navanavamiyaM bhikkhupaDimaM uvasaMpajittA NaM viharati, paDhame navae ekkevaka bhoyaNasma dattiM paDigAheti ekkakkaM pANayassa jAva navame navae nava nava dattiyo bhoyaNassa paDigAheti nava 2 pANayassa, evaM khalu navanavamiyaM bhikkhupaDimaM ekAsItIrAIdiehiM carahiM paMcottarehi bhikkhAsatehiM grahAsuttaM jAva arAhettA, dasadasamiyaM bhikkhupaDimaM uvasaMpajittANaM viharati, paDhame dasate ekkekkaM bhoyaNassa paDigAheti ekkekaM pANayassa jAva dasame dasae dasa 2 bhoyaNassa dattI paDiggAheti dasa 2 pANassa, evaM khalu eyaM dasadasamiyaM bhikkhupaDimaM ekkeNaM rAidiyasateNaM yaddhacha?hiM bhikkhAsatehiM ahAsuttaM jAva bArAheti 2 bahUhiM cauttha jAva mAsaddhamAsa-vivihatavokammehiM appANaM bhAvamANI viharati, tae NaM sA sukarAhA ajA teNaM yorAleNaM jAva siddhA, nikkhevo ajjhayaNA 2 // sU0 21 // evaM mahAkarAhAvi NavaraM khuDDAgaM savvayobhadda paDimaM uvasaMpajittANaM viharati, cautthaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti savvakAmaguNiyaM pArettA cha8 kareti cha8 karettA savva0 2 aTThamaM kareti 2 savva0 2 dasamaM Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadantakRddazAGga-sUtram / vargaH 8 ] [ 346 kareti 2 savva0 2 duvAlasamaM kareti 2 savva0 2 aTThamaM kareti 2 savva0 2 dasamaM kareti 2 sabba0 2 duvAlasamaM kareti 2 savva0 2 cautthaM kareti 2 samba0 2 cha8 kareti 2 samba0 2 duvAlasaM kareti 2 sabba0 2 cautthaM kareti 2. sabba0 2 chaTuM kareti 2 sava0 2 aTThamaM kareti 2 savva0 2 dasamaM kareti 2 saba0 2 cha8 kareti 2 samba02aTThamaM kareti 2 savva0 2 dasamaM kareti 2 savva0 2 duvAlasamaM kareti 2 savva0 2 cautthaM kareti 2 savva0 2 dasamaM kareti 2 sava. 2 duvAlamamaM kareti 2 savva0 2 cautthaM kareti 2 savva0 2 chaTuM kareti 2 savva0 2 aTThamaM kareti 2 savva0 2, evaM khalu evaM khuDDAgasavvatobhahassa tavokammassa paDhamaM parivADi tihiM mAsehiM dasahiM divasehiM zrahAsuttaM jAva bArAhetA docAe parivADIe cautthaM kareti 2 vigativajjaM pAreti 2 jahA rayaNAvalIe tahA etthavi cattAri parivADIto pAraNA taheva, caurAhaM kAlo saMvaccharo mAso dasa ya divasA sesaM taheva jAva siddhA, niklevo ajjhayaNaM / sU0 22 // evaM vIrakarAhAvi navaraM mahAlayaM savvatobhadda tabokammaM upasaMpajittANaM viharati, taM jahA-cautthaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 cha8 kareti 2 sayakAmaguNiyaM pAreti 2 aTThamaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 dasamaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 duvAlasamaM kareti 2 savva0 2 codasamaM kareti 2 savva0 2 solasamaM kareti 2 (ekA layA-1), savva0 2 dasamaM kareti 2 savva0 2 duvAlasamaM kareti 2 savva0 2 caudasamaM kareti 2 savva0 2 solasamaM kareti 2 saba. 2 cautthaM kareti 2 savva0 2 cha8 kareti 2 sava. 2 aTTamaM kareti 2 (bIyA layA 2), savva0 2 solasamaM kareti 2 sava. 2 cautthaM kareti 2 savva0 2 chaTuM kareti 2 savva 2 aTThamaM kareti 2 savva0 2 dasamaM kareti 2 savva0 2 duvAlasamaM kareti 2 saba0 2 codasamaM kareti 2 (taIyA layA-3), saba2 aTThamaM kareti 2 savva0 2 dasamaM . 52 Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 350 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgA karei 2 savva0 2 duvAlasamaM kareti 2 sava. 2 codasamaM kareti 2 savva0 2 solasamaM kareti 2 savva0 2 cautthaM kareti 2 savva0 2 chaTuM kareti 2 (cautthI layA) savva0 2 codasamaM (dasamaM) kareti 2 saba0 2 solasamaM kareti 2 savva0 2 cautthaM kareti 2 sabba0 2 cha8 kareti 2 saba. 2 aTumaM kareti 2 savva0 2 dasamaM kareti 2 samba0 2 duvAlasamaM kareti 2 (paMcamI layA-5), savva0 2 chaTuM kareti 2 sabba0 2 aTTamaM kareti 2 savva0 2 dasamaM kareti 2 savva0 2 duvAlasamaM kareti 2 sabba0 2 codasamaM kareti 2 savva0 2 solasamaM kareti 2 savva0 2 cautthaM kareti 2 (chaTThI layA-6), savva0 2 duvAlasamaM kareti 2 savva0 2 codasamaM kareti 2 savva0 2 solasamaM kareti 2 savva0 2 cautthaM kareti 2 sava. 2 cha8 kareti 2 savva. 2 aTThamaM kareti 2 savva0 2 dasamaM kareti 2 (sattamI layA-7), ekkekAe layAe aTTha mAsA paMca ya divasA caurAhaM do vAsA aTTha mAsA vIsaM divasA sesaM taheva jAva siddhaa|| sU0 23 // evaM rAmakarAhAvi navaraM bhadottarapaDimaM uvasaMpajittANaM viharati, taMjahA-duvAlasamaM kareti 2 sabakAmaguNiyaM pAreti 2 codasamaM kareti 2 sabba0 2 aTThArasamaM kareti 2 savva. 2 vIsaimaM kareti 2 sava. 2 solasamaM kareti 2 sabba0 2 aTThArasamaM kareti 2 samba02 vIsaimaM kareti 2 savva0 2 duvAlasamaM kareti 2 savva0 2 codasamaM kareti 2 savva0 2 vIsatimaM kareti 2 savva0 2 duvAlasamaM kareti 2 savva0 2 coisamaM kareti 2 savva0 2 solasamaM kareti 2 savva0 2 aTThArasaM kareti 2 savva0 2 codasamaM kareti 2 savva0 2 solasamaM kareti 2 savva0 2 aTThArasamaM kareti 2 savva0 2 vIsaimaM kareti 2 sabba0 2 duvAlasamaM kareti 2 savva. 2 aTThArasamaM kareti 2 saba0 2 vIsatimaM kareti 2 savva0 2 duvAlasamaM kareti 2 savva0 2. cohasamaM kareti 2 sabba0 2 solasamaM kareti, ekAye Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadantakRddazAGga-sUtram / varga] [ 351 kAlo chammAsA vIsa ya divasA, caurAhaM kAlo do varisA do mAsA vIsa ya divasA, sesaM taheva jahA kAlI jAva siddhA // sU0 24 // evaM pituseNakarAhAvi navaraM muttAvalItavokammaM uvasaMpajittANaM viharati, taMjahAcautthaM kareti 2 savvakAmaguNiyaM pAreti 2 chaTuM kareti 2 savva0 2 cautthaM kareti 2 sabba0 2 aTThamaM kareti 2 savva0 2 cautthaM kareti 2 sabba0 2 dasamaM kareti 2 saba0 2 cautthaM kareti 2 savva0 2 duvAlasamaM kareti 2 savva. 2 cautthaM kareti 2 savva0 2 codasamaM kareti 2 sava. 2 cautthaM kareti 2 savva0 2 solasamaM kareti 2 savva0 2 cautthaM kareti 2 savva. 2 aTThArasaM kareti 2 savva0 2 cautthaM kareti 2 savva0 2 vIsatimaM kareti 2 savva. 2 cautthaM kareti 2 savva0 2 bAvIsaimaM kareti 2 savva0 2 cavIsatimaM kareti 2 sava. 2 cautthaM kareti 2 savva0 2 chabbIsaimaM kareti 2 saba. 2 cautthaM kareti 2 sabba0 2 aTThAvIsaM kareti 2 savva0 2 cautthaM kareti 2 savva0 2 tIsaimaM kareti 2 savva0 2 cautthaM kareti 2 savva0 2 battIsaimaM kareti 2 saba. 2 cautthaM kareti 2 savva. 2 cottIsaimaM kareti, evaM taheva zrosAreti jAva cautthaM kareti cautthaM karettA savvakAmaguNiyaM pAreti, ekAe kAlo ekArasa mAsA panarasa ya divasA caurAhaM tiriNa parisA dasa ya mAsA sesaM jAva siddhA // sU0 25 // evaM mahAseNakarAhAvi, navaraM AyaMbilavaDDamANaM tavokammaM uvasaMpajittANaM viharati, taMjahA-bAyaMbilaM kareti 2 cautthaM kareti 2 be AyaMbilAiM kareti 2 cautthaM kareti 2 tini zrAyaMbilAI kareti 2 cautthaM kareti 2 cattAri AyaMbilAI kareti 2 cautthaM kareti 2 paMca zrAyaMbilAI kareti 2 cautthaM kareti 2 cha AyaMbilAI kareti 2 cautthaM kareti 2 evaM ekottariyAe vaDDIe AyaMbilAI vaDDhati cautthaMtariyAI jAva zrAyaMbilasayaM kareti 2 cautthaM kareti, tate NaM sA mahAseNakarAhA Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 352 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAga ajA AyaMbilavaDDamANaM tavokammaM codasahiM vAsehiM tihi ya mAsehiM vIsahi ya grahorattehiM ahAsuttaM jAva sammaM kAraNaM phAseti jAva bArAhettA jeNeva ajacaMdaNA ajA teNeva uvAgacchati vaMdati namaMsati vaMdittA namaMsittA bahUhiM cautthehiM jAva bhAvemANI viharati, tate NaM sA mahAseNakarAhA ajA teNaM aorAleNaM jAva uvasobhemANI ciTThai, tae NaM tIse mahaseNakarAhAe ajAe anayA kayAti puvarattAvarattakAle ciMtA jahA khaMdayassa jAva ajacaMdaNaM pucchai jAva saMlehaNA, kAlaM aNavakaMkhamANI viharati, tate NaM sA mahaseNakarAhA ajA ajacaMdaNAe ajAe aMtie sAmAjhyAti ekArasa aMgAI ahijittA bahupaDipunnAtiM sattarasa vAsAtiM pariyAyaM pAlaittA mAsiyAe saMlehaNAe appANaM jhUsettA saDhi bhattAI aNasaNAe chedettA jassaTTAe kIrai jAva tamaTuM zrArAheti carimaussAsaNIsAsehiM siddhA buddhA / aTTa ya vAsA bAdI ekottariyAe jAva sttrs| eso khalu paritAro seNiyabhajANa NAyavvo // 1 // evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavatA mahAvIreNaM zrAdigareNaM jAva saMpatteNaM aTThamassa aMgassa aMtagaDadasANaM ayamaTTha patnatte ti bemi| aTTamo vaggo samatto 8 // aTThamaM aMgaM samattaM // sU0 26 // aMtagaDadasANaM aMgassa ego suyakhaMdho aTTha vaggA gaTThasu ceva divasesu uddisijjaMti, tattha paDhamavitiyavagge dasa 2 udde sagA, taIyavagge terasa uddasagA, cautthapaMcamavagge dasa 2 uddesayA, chaTTavagge solasa udde sagA, sattamavagge terasa uddesagA, aTThamavagge dasa uddesagA, sesaM jahA nAyAdhammakahANaM // sU0 27 // ___ // iti zrIantakRddazAGga-sUtraM samAptam / (granthA 790) -:: Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // aham // . paJcamagaNabhRtzrImatsudharmasvAmi-praNItaM // zrImadanuttaropapAtikadazAMga-sUtram // - // 1 // atha prathamo vargaH // te NaM kAle NaM te NaM samae NaM rAyagihe nagare ajasuhammassa samosaraNaM parisA NiggayA jAva jaMbU pajjuvAsati, 2 evaM vayAsI-jati NaM bhaMte ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM aTThamassa aMgassa aMtagaDadasANaM zrayama? parANatte, navamassa NaM bhaMte ! aMgassa aNuttarovavAiyadasANaM samaNeNaM jAva saMpatteNaM ke aTTha parANatte ? te NaM kAle NaM te NaM samae NaM se sudhamme aNagAre jaMbu zraNagAraM evaM vayAsI-evaM khalu jambU ! samaNegAM jAva saMpatteNaM navamassa aMgassa aNuttarovavAiyadasANaM tiriNa vaggA pannattA 1 / jati NaM bhaMte ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM navamassa aMgassa aNuttarokvAiyadasANaM tato vaggA pannatA, paDhamassa NaM bhaMte ! vaggassa aNuttarovavAiyadasANaM samaNeNaM jAva saMpatteNaM kai ajhayaNA patnattA ?, evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM aNuttarovavAiyadasANaM paDhamassa vaggassa dasa ajjhayaNA parANattA, taMjahA-jAlI 1 mayAli 2 uvayAlI 3 purisaseNe 4 ya vAriseNe 5 ya dIhadaMte 6 ya laTThadaMte 7 ya vehalle 8 vehAse (vihAyase) 1 abhaye 10 ti ya kumAre // 2 / jai NaM bhaMte ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM aNuttarovavAiyadasANaM paDhamassa vaggassa dasa ajjhayaNA parANattA, paDhamassa NaM bhaMte ! ajjhayaNasta aNuttarovavAiyadasANaM samaNeNaM Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH jAya saMpatteNaM ke paTTe parANate ?, evaM khalu jaMbU ! te NaM kAle NaM te NaM samae NaM rAyagihe Nagare riddhasthimiyasamiddhe guNasilae cetite, seNie rAyA dhAriNIdevI sIho sumiNe, jAlIkumAro jahA meho aTTayo dAyo jAva uppiM pAsAtavaragate phuTTamANehiM muiMgamatthaehiM bhogabhogAI muMjamANe viharati, sAmI samosaDhe, seNiyo Niggayo, jahA meho tahA jAlIvi Niggato, taheva NikkhaMto jahA meho, ekArasa aMgAI ahijati, guNarayaNaM tavokammaM, evaM jA ceva khaMdagavattavvayA sA ceva ciMtaNA zrApucchaNA, therehi saddhiM vipulaM taheva durUhati, navaraM solasa vAsAiM sAmanapariyAgaM pAuNittA kAlamAse kAlaM kiccA u8 caMdima0 sohammIsANa jAva dhAraNaJcue kappe nava ya gevejje vimANapatthaDe uda dUraM vItIvatittA vijayavimANe devattAe ubavarANe 3 / tate NaM te therAM bhagavaM jAliM aNagAraM kAlagayaM jANettA pariniyANavattiyaM kAussaggaM kareMti 2 pattacIvarAI gegahaMti taheva zroyaraMti jAva ime se aAyArabhaMDae, bhaMte ! tti bhagavaM goyame jAva evaM vayAsIevaM khalu devANuppiyANaM aMtevAsI jAlInAmaM aNagAre pagatibhadae se NaM jAlI aNagAre kAlagate kahi gate ? kahiM uvavanne ? evaM khalu goyamA ! mamaM aMtevAsI taheva jaghA khaMdayassa jAva kAlagayassa uDDa' caMdima jAva vijae vimANe devattAe uvavaraNe 4 / jAlista NaM bhaMte ! devassa kevatiyaM kAlaM ThitI parANattA ?, goyamA ! battIsaM sAgarovamAI ThitI parANattA 5 / se NaM bhaMte ! tAyo devaloyAyo ghAukkhaeNaM 3 kahiM gacchihiti 2 ?, goyamA ! mahAvidehe vAse sijjhihiti, tA evaM jaMbU ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM aNuttarovavAiyadasANaM paDhamavaggassa paDhamajjhayaNassa ayama? paNNatte 6 / evaM sesANavi aTThAhaM bhANiyavvaM, navaraM satta dhAriNisuyA vehallavehAsA cellaNAe, abhae NaMdAte. pAilANaM paMcarAhaM solasa vAsAti sAmannapariyAto, tirAhaM bArasa vAsAti, dorahaM paMca vAsAti, zrAilANaM Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadanuttaropapAtikadazAGga-sUtram / / dvitIya vargaH ] [ 355 paMcarAhaM prANupubbIe uvavAyo vijaye vejayaMte jayaMte aparAjite savvasiddhe, dIhadaMte savvaTThasiddhe, ukkameNaM sesA, abhayo vijae, sesaM jahA paDhame 7 / abhayassa NANattaM, rAyagihe nagare seNie rAyA naMdA devI mAyA sesaM taheva, evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM aNuttarovavAiyadasANaM paDhamassa vaggassa ayama? pannatte 8 // sUtraM 1 // // 2 // atha dvitIyo vargaH // jati NaM bhaMte ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM aNuttarovavAiyadasANaM paDhamassa vaggassa ayamaThe pannatte, doccassa NaM bhaMte ! vaggassa aNuttarovavAiyadasANaM samaNeNaM jAva saMpatteNaM ke aTTha pannatte ?, evaM khalu jaMbU ! samaga jAra saMpatte dobassa vagarasa aguttarokvAipadasaNaM terasa ajjhayaNA pannatto, taMjahA-dIhaseNe 1 mahAseNe 2 laTThadaMte ya 3 gUDhadaMte ya 4 suddhadaMte 5 halle 6 dume 7 dumaseNe 8 mahAdumaseNe ya 1 vAhite sIhe ya 10 sIhaseNe ya 11 mahAsIhaseNe ya Ahite 12 punnaseNe ya 13 boddhavve terasame hoti ajjhayaNe 1 / jati NaM bhaMte ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM aNuttarovavAiyadasANaM docassa vaggassa terasa ajjhayaNA patnattA, docassa bhaMte ! vaggassa paDhamajjhayaNassa samaNeNaM 3 jAva saMpatteNaM ke aThe pannatte ? evaM khalu jaMbU ! te NaM kAle NaM te NaM samae NaM rAyagihe Nagare guNasilate cetite seNie rAyA dhAriNI devI, sIho sumiNe jahA jAlI tahA jamma, bAlattaNaM kalAto navaraM dIhaseNe kumAre sacceva vattavvayA jahA jAlissa jAva aMtaM kAhiti, evaM terasavi rAyagihe seNiyo pitA dhAriNI mAtA, terasarAhavi solasavAsA pariyAto, pANupuvIe vijae donni vejayaMte donni jayaMte donni aparAjite donni, sesA mahAdumaseNamAtI paMca savvaTThasiddhe 2 / evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM aNuttarovavA-. Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 356 ] - [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH iyadasANaM doccassa vaggassa ayamaThe pannatte, mAsiyAe saMlehaNAe dosuvi vaggesu 3 // sUtraM 2 // // 3 // atha tatIyo vargaH // jati NaM bhaMte ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM aNuttarovavAiyadasANaM docassa vaggassa ayamaThe pannatte taccassa NaM bhaMte ! vaggassa aNattarovavAiyadasANaM samaNeNaM jAva saMpatteNaM ke aThe pannatte ?, evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM aNuttarovavAiyadasANaM taccassa vaggassa dasa ajjhayaNA pannattA, taMjahA-dharANe ya suNakkhatte, isidAse a zrAhite / pellae rAmaputte ya, cadimA piTThimAiyA // 1 // peDhAlaputte aNagAre, navame puTThile i ya / vehalle dasame vutte, imete dasa aAhite // 2 // 1 / jati NaM bhaMte ! samaNegAM jAva saMpatteNAM aNuttarovavAiyadAsagAM taccasta vaggassa dasa ajjhayaNA pannattA, paDhamassa gAM bhaMte ! ajjhayaNassa samaNeNaM jAva saMpateNaM ke aTTha pannatte ?, evaM khalu jaMbU ! te NaM kAle NaM 2 kAgaMdI NAma NagarI hotthA riddhasthimiyasamiddhA sahasaMbavaNe ujANe savvodue jisattU rAyA. tattha gAM kAgaDhIe nagarIpa bhadA NAmaM satthavAhI parivasai aDDA jAva aparibhUyA 2 / tIse NaM bhadAe satthavAhIe putte dhanne nAmaM dArae hotthA, yahINa jAva surUve, paMcadhAtIpariggahite taM jahA-khIraghAtI jahA mahabbale jAva bAvattari kalAto grahIe jAva alaMbhogasamatthe jAte yAvi hotthA, tate NaM sA bhaddA satthavAhI dhanna dArayaM ummukkabAlabhAvaM jAva bhogasamatthaM vAvi jANettA (va viyANittA) battIsaM pAsAyavaDiMsate kAreti abhuggatamUsite jAva tesi majjhe bhavaNaM aNegakhaMbhasayasanniviTTha jAva battIsAe ibbhavarakannagANaM egadivaseNaM pANiM gerAhAveti 2 battIsayo dAyoM jAva uppiM pAsAyavaragate phuTaTeMtehiM jAva viharati 2 / te NaM kAle NaM 2 samaNe bhagavaM mahAvIre samosaDhe parisA niggayA, rAyA jahA koNito tahA jiyasattU Niggato, tate NaM tassa Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadanuttaropapAtikadAGga-sUtram // tRtIyo vargaH] [ 357 dhanassa taM mahatA jahA jamAlI tahA Niggato navaraM pAyacAreNaM jAva jaM navaraM ammayaM bhaI satthavAhiM zrApucchAmi, tate NaM ahaM devANuppiyANaM aMtite jAva pavvayAmi jAva jahA jamAlI tahA. zrApucchai, mucchiyA vRttapaDivuttayA jahA mahabbale jAva jAhe No saMcAeti jahA thAvaccAputto jiyasattuMbApucchati chattacAmarAto sayameva jiyasattU NikkhamaNaM kareti jahA thAvacAputtassa karAho jAva pavvatite, tate NaM se dhanne aNagAre jAte, IriyAsamite jAva guttavaMbhayArI 3 / tate NaM se dhanne aNagAre jaM ceva divasaM muMDe bhavittA jAva pavvatite taM ceva divasaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdati NamaMsati 2 evaM vayAsI-icchAmi NaM bhaMte ! tubbheNaM abbhaNurANAte samANe jAvajIvAe chaTuMcha?NaM aNikkhitteNaM AyaMbilapariggahieNaM tavokammeNaM appANaM bhAvamANe viharettatte chaTThassaviya NaM pAraNayaMsi kappati se AyaMbilaM paDiggahittatte noM ceva. NaM aNAyaMbilaM taMpi ya saMsaTuMNo ceva NaM asaMsaTTha taMpiya NaM unmiyadhammiyaM no ceva NaM aNujhiyadhammiyaM taMpi ya jaM anne bahave samaNamAhaNa-atihikivaNa-vaNImagA NAvakakhaMti, ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdhaM kareha, tate NaM se dhanne aNagAre samaNeNaM bhagavatA mahAvIreNa abbhaNunAte samANe haTTa. jAvajIvAe chaTuMcha?NaM aNikkhitteNaM tavokammeNaM appANaM bhAvemANe. viharati 4 / tate NaM se dharaNe aNagAre paDhamachaTTakkhamaNa-pAraNagaMsi paDhamAe porasIe sajjhAyaM kareti jahA gotamasAmI taheva yApucchati jAva jeNeva kAyaMdI NagarI teNeva uvAgacchati 2 kAyaMdINagarIe ucca jAva aDamANe zrAyaMbilaM jAva NAvakakhaMti, tate NaM se dhanne aNagAre tAe abbhujatAe payayayAe payattAe paggahiyAe esaNAe esamANe jati NaM bhattaM labhati to pANaM Na labhati zraha pANaM labhati to bhattaM na labhati, tate NaM se dhanne aNagAre zradINe avimaNe akaluse avisAdI aparitaMtajogI Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 358 ] zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH jayaNaghaDaNajogacarite ahApajataM samudANaM paDigAheti 2 kAkaMdIyo NagarIto paDiNikkhamati jahA gotame tahA jAva paDidaMseti, tate NaM se dhanne zraNagAresamaNegAM bhagavayA mahAvIreNaM abhaNunAte samANe amucchite jAva aNajjhovavanne bilamiva parANagabhUteNaM appANeNaM pAhAraM zrAhAreti 2 saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANe viharati, samaNe bhagavaM mahAvIre aNNayA kayAi kAkaMdIe NagarIto sahasaMbavaNAto ujANAto paDiNikkhamati 2 bahiyA jaNavayavihAraM viharati 5 / tate NaM se dhanne aNagAre samaNassa bhagavayo mahAvIrassa tahArUvANaM therANaM aMtite sAmAiyamAjhyAI ekArasa aMgAI ahijati, saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANe viharati, tate NaM se dhanne aNagAre teNaM aorAleNaM jahA khaMdato jAva suhuya-huyAsaNe iva bhAsarAsipaliccharANA taveNa teeNaM tavateyasirIe atIva 2 upasobhemANe 2 ciTThati 6 / dhannassa NaM aNagArassa pAdANaM ayameyAkhve tavarUvalAvanne hotthA, se jahANAmate sukachalIti vA kaTTapAuyAti vA jaraggovAhaNAti vA, evAmeva dhanassa aNagArassa pAyA sukkA NimmaMsA aTTicammachirattAe parANAyaMti No ceva NaM maMsasoNiyattAe, dhannassa NaM aNagArassa pAyaMguliyANaM ayameyArUve tavarUvalAvarANe hotthA se jahANAmate kalasaMgaliyAti vA muggasaMgaliyAti vA mAsasaMgaliyAti vA taruNiyA chinnA urahe dinA sukkA samANI milAyamANI 2 ciTThati, evAmeva dhanassa pAyaMguliyAto sukkAto jAva soNiyatnAte, dhannassa jaMghANaM ayameyArUve tavarUvalAvasaNe hotthA se jahAnAmate kAkajaMghAti vA kaMkajaMghAti vA DheNiyAliyAjaMghAti vA jAva No soNiyattAe, dhannassa jANUNaM ayameyAsave tavarUvalAvarANe hotthA se jahAnAmate kAliporeti vA mayUraporeti vA DheNiyAliyaporeti vA, evaM jAva soNiyattAe, dharANasa urussa jahAnAmate sAmakarelleti vA borIkarIlleti vA sallatikarIlleti vA sAmali(sAmA) karIlleti vA taruNite tassa NaM Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadanuttaropapAtikadazAGga-stram - tRtIyo vargaH ] [ 354 tecchiNe ugahe jAva ciTThati evAmeva dhanassa urU jAva soNiyattAe, dhannassa kaDipatta(Ta)ssa imeyArUve tavarUvalAvarANe hotthA se jahAnAmate uTTapAdeti vA jaraggapAdeti vA mahisapAdeti vA jAva soNiyattAe, dhannassa udarabhAyaNassa imeyArUve tavarUvalAvarANe hotthA se jahAnAmate sukadieti vA bhajaNayakabhalleti vA kaTThakolaMbaeti vA, evAmeva udaraM sukkaM, dhanassa pAMsuliyakaDayANaM imeyArUve tavarUvalAvarANe hotthA se jahAnAmate thAsayAvalIti vA pANAvalIti vA muMDAvalIti vA, pannassa piTThakaraMDayANaM ayameyArUve tavarUvalAvarANe hotthA se jahAnAmate kannAvalIti vA golAvalIti vA vaTTayAvalIti vA, evAmeva0, dhanassa urakaDayassa ayameyArUve tavarUvalAvarANe hotthA se jahAnAmate cittakaTTareti vA viyaNapattetti vA tAliyaMTapattetti vA evAmeva0, dhanassa bAhANaM ayameyArUve tavarUvalAvarANe hotthA se jahanAmate samisaMgaliyAti vA vAhAyAsaMgaliyAti vA zragatthiyasaMgaliyAti vA evAmeva0, dhannassa hatthANaM ayameyArUve tavarUvalAvarANe hotthA se jahANAmate sukachagaNiyAti vA vaDapatteti vA palAsapatteti vA, evAmeva0, dhannassa hatyaMguliyANaM ayameyArUve tavarUvalAvarANe hotthA se jahAnAmate kalAyasaMgaliyAti (kalasaMguliyA) vA muggasaMgaliyAti vA mAsasaMgaliyAti vA tarUNiyA chinnA zrAyave dinnA sukkA samANI evAmeva0, dhannassa gIvAe ayameyArUve tavarUvalAvarANe hotthA se jahAnAmate karagagIvAti vA kuDiyAgIvAti vA uccaTTavaNateti vA evAmeva0, dhannassa NaM haNuAe ayameyArUve tavarUvalAvarANe hotthA se jahAnAmate lAuyaphaleti vA hakuvaphaleti vA aMbagaTTiyAti vA evAmeva0, dhannassa uTThANaM ayameyAruve tavarUvalAvarANe hotthA se jahAnAmate sukajaloyAti vA silesaguliyAti vA alattagaguliyAti vA evAmeva0, dharANassa jibbhAe ayameyArUve tavarUvalAvarANe hotthA se jahAnAmate vaDapattei vA palAsapattei vA sAgapatteti vA Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 360 ] - [ zrImadagimasudhAsindhuH : caturtho vibhAgaH evAmeva0, dhannassa nAsAe ayabheyArUve tavarUvalAvarANe hotthA se jahAnAmate aMbagapesiyAti vA aMbADagapesiyAti vA mAtulugapesiyAti vA taruNiyA evAmeva0, dhannassa acchINaM ayameyArUve tavarUvalAvarANe hotthA se jahAnAmate vINAchiDDeti vA baddhIsagaThiMDDeti vA pAsAiyatArigA(pAbhAtiyatArigA)i vA evAmeva0, dhannassa karANANaM ayameyArUve tavarUvalAvarANe hotthA se jahA nAmate mUlAchalliyAti vA vAlukacchalliyAti vA kArelayacchalliyAti vA evAmeva0, dhanasta sIsassa ayameyArUve tavarUvalAvarANe hotthA se jahAnAmate taruNagalAueti vA taruNagaelAluyatti vA sirAhAlaeti kA taruNae jAva ciTThati evAmeva0, dhannassa aNagArassa sIsaM suvakaM lukkhaM NimmaMsaM aTThicammacchirattAe pannAyati no ceva NaM maMsasoNiyattAe, evaM savvattha, NavaraM udarabhAyaNakannajIhA uTTA eesi aTThI Na bhannati cammacchirattAe parANAyaitti bhannati 7 / dhanne NaM aNagAre NaM sukkeNaM bhukkheNaM pAtajaMghoruNA vigatataDikarAleNaM kaDikaDAheNaM piTThamavassieNaM udarabhAyaNeNaM joijamANehiM (jAtiddhamANeNaM, jAtijamANehiM) pAMsulikaDaehiM akkhasuttamAlAti vA gaNijamAlAti vA gaNejamANehiM piTTikaraMDagasaMdhIhiM gaMgAtaraMgabhUeNaM urakaDagadesabhAeNaM sukkasappasamANAhiM bAhAhiM siDhilakaDAlIviva calaMtehi ya aggahatthehiM kaMpaNavAtiyoviva vevamANIe sIsaghaDIe pavvAdavadaNakamale ubhaDaghaDAmuheM ubbuDDaNayaNakose jIvaM jIveNaM gacchati jIvaM jIveNaM ciTThati bhAsaM bhAsistAmIti gilAti 3 se jahA NAmate iMgAlasagaDiyAti vA jahA khaMdazro tahA jAva huyAsaNe iva bhAsarAsipalicchanne taveNaM tavateyasirIe uvasobhemANe 2 ciTThati = // sUtraM 3 // te NaM kAle NaM 2 rAyagihe Nagare guNasilae cetite seNie rAyA, te NaM kAle NaM 2 samaNe bhagavaM mahAvIre samosaDhe, parisA NiggayA seNite niggate dhammakahA parisA paDigayA 1 / tate NaM se seNie rAyA samaNassa 3 aMtie dhamma Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadanuttaropapAtikadazAGga-sUtram : dvitIya vargaH ] [ 361 socA nisamma samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdati NamaMsati 2 evaM vayAsIimAsi NaM bhaMte ! iMdabhUtipAmokkhANaM codasarAhaM samaNasAhassINaM katire aNagAre mahAdukkarakArae ceva mahANijaratarAe ceva !, evaM khalu seNiyA ! imAsiM iMdabhUtipAmokkhANaM codasarAhaM samaNasAhassINaM dhanne aNagAre mahAdukarakArae ceva mahANijaratarAe ceva, se keNa?NaM bhaMte ! evaM vuJcati imAsiM jAva sAhassINaM dhanne aNagAre mahAdukkarakArae ceva mahANijaratarAe ?, evaM khalu seNiyA ! te NaM kAle NaM te NaM samae NaM kAkaMdI nAma nagarI hotthA uppiM pAsAyavaDiMsae viharati, tate NaM ahaM annayA kadAti pubvANupubbIe caramANe gAmANugAmaM dUtijamANe jeNeva kAkaMdI NagarI jeNeva sahasaMbavaNe ujANe teNeva uvAgate ahApaDirUvaM uggahaM uggirAhAmi 2 saMjame jAva viharAmi, parisA niggatA, taheva jAva pavvaite jAva bilamiva jAva aAhAreti, dharaNassa NaM aNagArassa pAdANaM sarIkhanno savvo jAva uvasobhemANe 2 ciTThati, se teNa?NaM seNiMyA ! evaM vucati-imAsiM caradasarAhaM sAhassINaM dharaNe aNagAre mahAdukkarakArae mahAnijaratarAe ceva 2 / tate NaM se seNie rAyA samaNassa bhagavato mahAvIrassa aMtie eyama8 socA Nisamma haTTatuTTa jAva samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto pAyAhiNapayAhiNaM kareti 2 vaMdati namaMsati 2 jeNeva dhanne aNagAre teNeva uvAgacchati 2 dhannaM aNagAraM tikkhutto pAyAhiNapayAhiNaM kareti 2 vaMdati maMsati 2 evaM vayAsI-dharaNe'si NaM tumaM devANuppiyA ! supurANe sukayatthe kayalakkhaNe suladdhe NaM devANuppiyA ! tava mANussae jammajIvIyaphalettikaTTu vaMdati NamaMsati 2 jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchati 2 samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto vaMdati NamaMsati 2 jAmeva disaM pAunbhUte tAmeva disi paDigae 3 // sUtraM 4 // tae NaM tassa dharANassa aNagArasta annayA kayAti pubvarattAvarattakAle-(lasamayaMsi) dhammajAgariyaM Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 362] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: caturtho vibhAgaH jAgaramANassa imeyArUve abbhatthite 5-evaM khalu ahaM imeNaM aorAleNaM jahA khaMdazro taheva ciMtA yApucchaNaM therehiM saddhiM viulaM durUhaMti mAsiyA(e) saMlehaNA(e) navamAsa pariyAto jAva kAlamAse kAlaM kiccA uDDha caMdima jAva Nava ya gevijavimANapatthaDe uDDa dUraM vItIvatittA savaTThasiddhe vimANe devattAe uvavanne 1 / therA taheva uyaraMti jAva ime se aAyArabhaMDae, bhaMtetti bhagavaM gotame tahata pucchati jahA khaMdayassa bhagavaM vAgareti jAva sabaTTasiddhe vimANe uvavarANe 2 / dharANassa NaM bhaMte ! devassa kevatiyaM kAlaM ThitI parANattA ?, gotamA ! tettIsaM sAgarovamAI ThitI pannattA / se NaM bhaMte ! tato devalogAyo kahiM gacchihiti kahiM uvavajihiti ?, goyamA ! mahAvidehe vAse sijjhihiti 5, 3 / taM evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM paDhamassa ajjhayaNassa ayamaThe pannatte 4 // sUtraM 5 // paramaM anjhayaNaM samattaM // jati NaM bhate ! ukkhevazro, evaM khalu jaMbU ! te NaM kAle NaM te NaM samae NaM kAgaMdIe NagarIe (kAkaMdI nagarI) jiyasattU rAyA tattha NaM bhadANamaM satthavAhI parikhasati aDDA jAva aparibhUtrA 1 / tIse NaM bhadAe sasthavAhIe putte suNakhatte NAmaM dArae hotthA, ahINa jAva surUve, paMcadhAtiparikkhitte jahA dharAMNo tahA battIsa dAyo jAva uppiM pAsAyavaDeMsae viharati 2 / te NaM kAle NaM 2 sAmI samosaDhe samosaraNaM jahA dhanno tahA suNakkhatte'vi Niggate jahA thAvaccAputtassa tahA NikkhamaNaM jAva aNagAre jAte IriyAsamite jAva baMbhayArI 3 / tate NaM se suNakkhatte aNagAre jaM ceva divasaM samaNassa bhagavato mahAvIrassa aMtite muDe jAva pabbatite taM cevaM divasaM abhiggahaM taheva jAva vilamiva zrAhAreti, saMjameNaM (saMjamiNAM) jAba viharati, bahiyA jaNavayavihAraM viharati ekArasa aMgAI ahijati saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharati 4 / tate NaM se suNakkhatte zrorAleNaM jahA khaMdato, teNaM kAleNaM 2 rAyagihe Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadanuttaropapAtikadazAGga-sUtram - dvitIya varga: ] Nagare guNasilae cetie seNie rAyA sAmI samosaDhe parisA NiggatA rAyA Niggato dhammakahA rAyA paDigayo parisA paDigatA, tate NaM tassa suNakkhatassa annayA kayAti puvarattAvarattakAlasamayaMsi dhammajAgariyaM jAgaramANassa jahA khaMdayassa, bahU vAsA pariyAto gotamapucchA taheva kaheti jAva savvaTThasiddhe vimANe deve uvavarANe, tettIsaM sAgarovamAiM ThitI parANattA, se NaM bhaMte ! tato devalogAyo kahiM gacchihiti ? kahiM uvavajihiti ? goyamA ! mahAvidehe sijjhihiti 5 / bIyajjhayaNaM samattaM / evaM suNakkhattagameNaM sesAvi aTTa bhANiyavvA, NavaraM pANupubIe donni rAyagihe doni sAee donni vANiyaggAme navamo hathiNapure dasamo rAyagihe 1 / navarAhaM bhadAyo jaNaNIzro, navarAhavi battIsazro dAzro, navagrahaM nikkhamaNaM thAvacAputtassa sarisaM vehallassa piyA kareti, chammAsA vehallate, nava dharaNe, sesANaM bahU vAsA, mAsaM saMlehaNA savvaTThasiddhe, mahAvidehe sijhaNA 2 / evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavatA mahAvIreNaM bAigareNaM titthagareNaM sayaMsaMbuddheNaM loganAheNaM logappadIveNaM logapajjoyagareNaM abhayadaeNaM saraNadaeNaM cakkhu. daeNa maggadaeNaM dhammadaeNaM dhammadesaeNaM dhammavaracAuraMtacakavaTTiNA appaDihayavaranANadasaNadhareNaM jiNeNaM jANaeNaM buddhaNaM bohaeNaM mokkeNaM moyaeNaM tinneNaM tArayeNaM siva-mayala-maruya-maNaMta-makkhaya-mavvAbAha-mapuNarAvattayaM siddhigatinAmadheyaM ThANaM saMpatteNaM aNutarovavAiyadasANaM tabassa vaggassa ayamaThe pannatte 3 // sUtraM 6 // aNuttarovavAiyadasAto samattAto // aNuttarovavAiyadamANAmaM suttaM navamamaMgaM samattaM // aNuttarovavAiyadasANaM ego suyakhaMdho, tiriNa vaggA, tisu ceva divasesu udisijjaMti, tattha paDhame vagge dasa uddesagA, bIe vagge terasa uddesagA, sesaM jahA dhammakahA NeyavyA // // iti zrI anuttaropapAtikadazAGga-sUtraM samAptam // (granthAnaM-192) Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // iti .. zrI anuttaropapAtikadazAGga6. sUtraM samAptam / / 00000000000 Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // aham // paJcamagaNabhRtzrImatsudharmasvAmi-prarUpitaM . . // zrImatpraznavyAkaraNa-dazAMga-sUtram // // 1 // atha hiMsAkarmAzravAkhyaM prathamamadhyayanam // namo arihaMtANaM ||(tennN kAleNaM teNaM samaeNaM caMpAnAma nagarI hotthA, purANabhadde ceie vaNasaMDe asogavarapAyave puDhavisilApaTTae, tattha NaM caMpAe nayarIe koNie nAma rAyA hotthA, dhAriNI devii| teNaM kAleNaM 2 samaNassa bhagavazro mahAvIrassa aMtevAsI ajasuhamme nAma there jAisaMpanne kulasaMpanne balasaMpanne rUvasaMpanne viNayasaMpanne nANasaMpanne desaNasaMpanne carittasaMpanne lajAsaMpanne lAghavasaMpanne zroyaMsI teyaMsI vaccaMsI jasaMsI jiyakohe jiyamANe.. jiyamAe jiyalobhe jiyanidde jiyaiMdie jiyaparIsahe jIviyAsa-maraNabhaya vippamukke tavappahANe guNappahANe muttippahANe vijAppahANe maMtappahANe baMbhappahANe vayappahANe nayappahANe niyamappahANe saccappahANe soyappahANe nANappahANe daMsaNappahANe carittappahANe codasapuvvI caunANovagae paMcahiM aNagArasaehiM saddhiM saMparibuDe puvvANupuTviM caramANe gAmANugAmaM dUijamANe jeNeva caMpA nayarI teNeva uvAgacchai jAva ahApaDirUvaM uggahaM uggirihattA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharati / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM ajasuhammassa aMtevAsI ajajaMbU nAmaM zraNagAre kAsavagotteNaM sattussehe jAva saMkhitta-vipula-teyalesse ajasuhammassa therassa adUrasAmante uTThajANU jAva saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANe viharai / tae NaM . Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 366 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: caturtho vibhAgaH se ajajaMbU jAyasaDDhe jAyasaMsae jAyakouhalle uppannasaddhe 3 saMjAyasaddhe 3 samuppannasaddhe 3 uTThAe uTTei 2 jeNeva yajasuhamme there teNeva uvAgacchai 2 ajasuhamme there tikkhutto pAyAhiNapayAhiNaM karei 2 vaMdai namasai nacAsanne nAidUre viNaeNaM paMjalipuDe pajjuvAsamANe evaM vayAsI-jai NaM bhaMte ! samoNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM Navamassa aMgassa aNuttarovavAiyadasANaM ayamaDhe pannatte, dasamassa NaM aMgasta parAhAvAgaraNANaM samaNeNaM jAva saMpatteNaM ke aTTha pannatte ? jaMbU ! dasamassa aMgassa samaNeNaM jAva saMpatteNaM do. suyakhaMdhA parANattA-yAsavadArA ya saMvaradArA ya, paDhamassa NaM bhaMte ! suyakkhaMdhassa samaNeNaM jAva saMpatteNaM kai ajhayaNA parANattA ?, jambU ! paDhamassa NaM suyakkhaMdhassa samaNeNaM jAva saMpatteNaM paMca ajjhayaNA parANattA, docassa NaM bhaMte ! ? evaM ceva, eesi NaM bhaMte ! arAhayasaMvarANAM samaNeNaM jAva saMpatteNaM ke aTTha parANate ?, tate NaM ajasuhamme there. jaMbUnAmeNaM zraNagAreNaM evaM vutte samANe jaMbU aNagAraM evaM vayAsI-) jaMbU !innmo| ahaya-saMvara-viNicchiyaM pavayaNassa nissNdN| vocchAmi NicchayatthaM suhAsiyatthaM mahesIhiM // 1 // paMcaviho parANatto jiNehiM iha arAhayo annaadiiyo|hiNsaa mosamadattaM prabaMbha-pariggahaM ceva // 2 // jArisako jaM nAmA jaha ya kayo jArisaM phalaM deti / jevi ya kareMti pAvA pANavahaM taM nisaameh||3|| pANavaho nAma esa NiccaM jiNehiM bhaNiyo-pAvo 1 carADo 2 ruddo 3 khuddo 4 sAhasiyo 5 praNAriyo 6 NigghiNo 7 NisaMso 8 mahabbhayo 1 paibhayo 10 atibhayo 11 bIhaNayo 12 tAsaNo 13 zraNajo 14 uvveyaNayo ya 15 Niravayakkho 16 giddhammo 17 NippivAso 18 NikaluNo 11 nirayavAsagamaNanidhaNo 20 mohamahabbhayapayaTTa(Da)yo 21 maraNavemaNasso 22, paDhamaM ahmmdaarN| sUtraM 1 // tassa ya nAmANi imANi goNNANi hoti tIsaM, taMjahA-pANavahaM 1 ummUlaNA Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatpraznavyAkaraNadazAGga-tram : adhyayanaM 1 ] [ 360 sarIrAyo 2 avIsaMbho 3 hiMsavihiMsA 4 tahA akiccaM ca 5 ghAyaNA 6 mAraNA ya 7 vahaNA 8 uddavaNA 1 nivAyaNA ya 10 thAraMbhasamAraMbho 11 bAuya-kammassuvaddavo bheyaNiTThavaNa-gAlaNA ya saMvaTTagasaMkhevo 12 maccU 13 asaMjamo 14 kaDagamaddaNaM 15 voramaNaM 16 parabhavasaMkAmakArayo 17 duggatippavAyo 18 pAvakovo ya 11 pAvalobho 20 chavicchetro(ya-karo) 21 jIviyaMtakaraNo 22 bhayaMkaro 23 aNakaro ya 24 vajo(sAvajjo) 25 parittAvaNarAhayo 26 viNAso 27 nijavaNA 28 lupaNA 21 guNANaM virAhaNatti 30 viya tassa evamAdINi NAmadhejANi hoti tIsaM pANavahassa kaDuyaphaladesagAI // sU0 2 // taM ca puNa kareMti keI pAvA asaMjayA avirayA aNihuya-pariNAma-duppayogI pANavahaM bhayaMkaraM bahuvihaM bahuppagAraM paradukkhuppAyaNappasattA imehiM tasathAvarehiM jIvahiM paDiNiviTThA, kiM te ? pAThIna-timitimigila-aNegajhasa-vivihajAtimaMDukka-duvihakacchabha ka(caka)- magaraduviha(musaMDha-viviha)gAha-diliveDhaya-maMDuyasImAgAra-pulakasusumAra-bahuppagArA jalayaravihANA kae ya evamAdI 1 / kuraMga-ruru sarahacamara-saMbara-ubbha-sasaya-pasaya goNa-rohiya-haya-gaya-khara-karabha-khaggI-vAnaragavaya-viga-siyAla-kola-majAra-kolasuNaka-siriyaMdalagA-vatta-kokaMtiyagokanna-miya-mahisa-viyaggha-chagala-dIviya--sANa-taraccha-acchabhalla--saddUlasIha-cilala-cauppayavihANAkae ya evamAdI 2 / ayagara-goNasa-varAhi-maulikAkodara-dabbhapuSpha-zrAsAliya-mahoragoragavihANakae ya evamAdI 3 / chIralasaraMba-seha sellaga-godhA-uMdara-Naula-saraDa-jAhaga-mugusa-khADahilA--cAuppAiyAghiroliyA-sirIsiva-gaNe ya evamAdI 4 / kAdaMbaka-baka-balAkA-sArasazrADA-setIya-kulala-vaMjula-pArippava-kIrava-sauNa-dIviya-pIpIliya--haMsa-dhattariTThaga-bhAsa-kulIkosa-koMca-dagaDa-DeNiyAlaga-sucImuha-kavila-piMgala-kkhagakAraMDaga-cakavAga-ukosa-garula-piMgula-suya-barahiNa-mayaNasAla-naMdImuha-naMdamA Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 368 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH Naga-koraMga-bhiMgAraga-koNAlaga-jIvajIvaka-tittira-paTTaga-lAvaga-kapiMjalakakavotaka-pArevaga-caTaga(ciDiga)--TiMka-kukkuDa-ramasara--mayUraga-cauragahayapoMDarIya(sAlaga)karala(karaka)-vIrala-seNa-vAyasa-vihaMga--bheNAsiya-cAsavagguli-cammaTThila-vitatapakkhI (samuggapakkhI)-khahayara-vihANAkae ya evamAdI 5 / jalathalakhagacAriNo u paMciMdie pasugaNe viyatipatrauridie vivihe jIve piyajIvie maraNadukkhapaDikUle varAe haNaMti badusaMkiliTTakammA 6 / imehiM vivihehiM kAraNehiM, kiM te ?, camma-ghasA-maMsa-meya-soNiya-jaga-philphisamatthuluga-hiyayaMtapitta-phophasa-daMtahA advimiMja-naha-nayaNa-karANarAhAruNi-nakadhamaNi-siMga dADhi-piccha visa-visANavAlaheuM hiMsaMti ya bhamaramadhukarigaNe rasesu giddhA taheva, teiMdie sarIrovakaraNaTThayAe kivaNe beiMdie bahave vatthoharaparimaMDaNaTThA, arANehi ya evamAiehiM bahUhiM kAraNasaehiM abuhA iha hiMsaMti 7 / tase pANe ime ya egidie bahave varAe tase ya arANe tadassie ceva taNusarIre samAraMbhaMti / attANe, asaraNe aNAhe, prabaMdhave, * kammanigaDabaddhe, akusalapariNAma-maMdabuddhijaNadunvi-jANae puDhavimaye puDhavi- saMsie, jalamae, jalagae, aNalANila-taNavaNassai-gaNanissie ya tammayatajie ceva tadAhAre tappariNaya-varANagaMdha-rasaphAsa(pharisa)boMdirUve acakkhuse ya cakkhuse ya tasakAie asaMkhe thAvarakAie ya suhuma-bAyara-patteyasarIranAmasAdhAraNe aNaMte haNaMti avijANayo ya parijANo ya jIve imehiM vivihehi kAraNehiM, kiM te ?, 8 / karisaNa pokkharaNI-vAvi-vappiNikUba-sara-talAga-citi-cetiya-khAiya-dhArAma-vihAra-dhUma-pAgAra-dAra-goura-aTTAlaga-cariyA-seu-saMkama-pAsAya-vikappa-bhavaNa-ghara-saraNa-layaNa-zrAvaNa--ceiyadevakula-cittasabhA-pavA-zrAyataNA-vasaha-bhUmighara-maMDavANa ya kae bhAyaNa-maMDovagaraNassa ya vivihassa ya aTThAe puDhavi hiMsaMti maMdabuddhiyA 1 / jalaM ca majaNaya-pANa-bhoyaNa-vatthadhovaNa-soyamAdiehiM 10 / payaNa-payAvaNa-jalAvaNa Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatpraranavyAkaraNadazAGga-sUtram : adhyayana 1 ] [ 354 vidaMsaNehiM agaNiM 11 / suppa-viyaNa tAlayaMTa-(parithunaka)-huNamuha-karayalasAgapatta-vatthaevamAdiehiM aNilaM 12 / agAra-pariyA[DiyA]ra-bhakkha-bhoyaNasayaNAsaNa-phalaka-musala-ukhala-tata-vitatAtoja-vahaNavAhaNamaMDadha-vivihabhavaNatoraNa-viTaMga-devakula-jAlaya-ddhacaMda-nijjuhaga-caMdasAliya-vetiya-NisseNidoNi-caMgerI-khIla-meDhaka--sabhA-pavA-vasaha-gaMdha-mallANulevaNaMbara-juya-naMgalameiya-kuliya-saMdaNa-sIyA--raha-sagaDa-jANajogga-aTTAlaga-carizra-dAra-gopuraphalihA-jaMta-sUliyA-lauDa-musudi-sayagdhi-bahupaharaNA-varaNuvakkharANa-kae, arANehi ya evamAiehiM bahuhiM kAraNasaehiM hiMsanti te tasgaNA bhaNitA bhaNie ya evamAdI 13 / satte sattaparivajjiyA udahaNanti daDhamUDhA dAruNamatI kohA mANA mAyA lobhA hAsA ratI aratI soya vedatya-jIyadhammatthakAmaheu savasA zravasA aTThA aNaTThA eya tasapANe thAvare ya hiMsaMti 14 / maMdabuddhIyA savasA haNaMti, avasA hAMti, savasA - avasA duhayo hagAMti, aTThA haNaMti aNaTThA haNaNaMti, aTThA aNaTThA duhazro haNaMti, hassA haNaMti, verA haNaMti, * ratI ya haNaMti, hassAverAratI ya haNaMti, kuddhA haNaMti, luddhA haNaMti, muddhA haNaMti, kuddhA luddhA muddhA hagAMti, atthA hagAMti, dhammA hAMti, kAmA haNaMti atthA dhammA kAmA hagAMti 15 // sU0 3 // kayare te ?, je te soyariyA macchabaMdhA sAuNiyA vAhA kUrakammA(vAuriyA) dIvita-baMdhaNappazrogatappagalajAla-vIralagAyasIdabha-vaggurA-kUDachaliyAhatthA(dIviyA) hariesA kuNiyA (sAuNiyA) ya vIdaMsagapAsahatthA vaNacaragA luddhagA mahughAyA potaghAyA eNIyArA paeNiyArA sara-daha-dIhiya-talAga-pallala-parigAlaNa-malaNa-sottabadhaNa-salilAsayasosagA bisagarassa ya dAyagA uttaNavallara-davaggiNiddaya-palIvakA kUrakammakArI ime ya bahave milakkhuyA, ke te?, 1 / saka-javaNa-sabara-babbarakAya-muruDodabhaDaga-tittiya-pakaNiya-kulakkha-goDa-sIMhala-pArasa-kocaMdha-davilabillala-puliMda-arosa-DoMba-pokaNa-gaMdhahAraga-bahalIya-jala-roma-mAsa-bausa Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37. ] [zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vinAgara malayA cucuyA ya cUliyA ya koMkaNagA-(kaNaga-seya)-meta-parAhava-mAlava-mahurazrAbhAsiya-aNakkha-cINa-lAsiya-khasa-khAsiyA neTThara-marahaTTha(muDha)-muTThiyazrArakha-Dobilaga-kuhaNa-kekaya-hUNa-romaga-ruru-masyA cilAyavisayavAsI ya pAvamatiNo, jalayara-thalayara-saNapphatoraga-khahacara-saMDAsatoMDa-jIvovagyAyajIvI sarANI ya zrasaNiNaNo pajattA asubhalessapariNAme ete aNNe ya evamAdI kareMti pANAivAyakaraNAM, pAvA pAvAbhigamA pAvaruI (pAvamai) pANavahakayaratI pANavaharUvANuDhANA pANavahakahAsu abhiramaMtA tuTThA. pAvaM karettu hoti ya bahuppagAraM 2 / tassa ya pAvassa phalavivAgaM ayANamANA vaDTaMti mahanbhayaM avissAmaveyaNaM dIhakAla-bahudukkhasaMkaDaM narayatirikkhajoNiM, iyo zrAukkhae cuyA asubhakammabahulA uvavajjaMti naraesu huliyaM mahAlaesu 3 / vayarAmaya-kuDDa-rudda-nissaMdhi-dAravirahiyanimmadava-bhUmitala-kharAmarisa-visama-girayagharacAraesumahosiNa-sayopatattaduggaMdha-vissa-uvveyajaNagesu bIbhacchadarisaNijjesu ya nicca himapaDalasIyalesu kAlobhAsesu ya bhImagaMbhIralomaharisaNesu NirabhirAmesu nippaDiyAra-bAhirogajarApIliesu atIva niccaMdhayAra-timissesu patibhaesu vavagayagaha-caMda-sUraNakkhatta-joisesu meya-vasA-maMsapaDala-poccaDa-pUya-ruhirukirANa-vilINa-cikaNarasiyAvAvarANa-kuhiya-cikkhallakaddamesu kukUlAnala-palittajAlamummura-asikkhurakaravattadhArAsu nisiyavicchuya-DaMkanivAtovama-pharisathatidussahesu ya attANA asaraNA kaDayadukkha-paritAvaNesu aNubaddha-niraMtaraveyaNesu jamapurisasaMkulesu 4 / tattha ya antomuhuttaladdhi-bhavapaccaeNaM nivvateMti u te sarIraM huMDaM bIbhacchadarisaNijjaM bIhaNagaM advirAhAruNaha-romavajiyaM asubhagandha dukkhavisahaM (asubhagaM dukkhavisaha), tatto ya panjattimuvagayA iMdiehiM paMcahiM vedeti vedaNaM asuhAe veyaNAe ujala-balavi(ti)ula-ukaDa(kakkhaDa)-kharapharusapayaMDa-ghorabIhaNagadAruNAe, kiM te? 5 / kaMdumahAkubhie-payaNa-paulayA-tavaga-talaNa-bhaTThabha Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatpraznavyAkaraNadazAGga-sUtram / adhyayanaM 1 ] jaNANi ya lohakaDAhukaDaDhaNANi ya koTTa(TTA)balikaraNa-koTTaNANi ya sAmali-tikkhagga-lohakaMTaka-abhisaraNa-pasAraNANi phAlaNa-vidAraNANi ya avakoDaka-baMdhaNANi laTThisayatAlaNANi ya galagabalullaMbaNANi mUlaggabheyaNANi ya aAesapavaMcaNANi khisaNavimANaNANi vighuTupaNijaNANi vajjhasayamAtikAti ya 6 / evaM te puvvakammakaya-saMcovatattA nirayaggimahaggisaMpalittA gADhadukkhaM mahabbhayaM kakasaM asAyaM sArIraM mAnasaM ca tivvaM duvihaM vedeti veyaNAM pAvakammakArI / bahUNi palizrovamasAgarovamANi kalugAM pAlenti te ahAuyaM jamakAtiyatAsiyA ya sadaM kareMti bhIyA, kiM te ?, 7 / avibhAya sAmi bhAya bappa tAya jitavaM muya me marAmi dubbalo vAhipIlizro'haM kiM dANisi ? evaM dAruNo Niddazro ya mA dehi me pahAre ussAsetaM (eyaM) muhuttagaM me dehi, pasAyaM kareha, mA rusa, vIsamAmi gevijjaM muyaha me, marAmi, gADhaM tagahAiyo ahaM, dehi pANIyaM 8 haMtA taM pi ya imaM jalaM vimalaM sIyalaMti ghettUNa ya narayapAlA taviyaM tauyaM se diti kalaseNa aMjalIsu daThThaNa ya taM paveviyaMgovaMgA aMsupagalaMtapapputacchA chirANA tarAhAiyamha kaluNANi jaMpamANA vipekkhantA disodisi attANA asaraNA aNAhA abaMdhavA baMdhuvippahINA vipalAyaMti ya miyaviva vegeNa bhobbiggA, dhettUNa balA palAyamANANAM niraNukaMpA muhaM vihADettuM lohadaMDehiM kalakalaM rAhaM vayAMsi chubhaMti kei jamakAiyA hasaMtA 1 / teNa daDDA saMto rasaMti ya bhImAiM vissarAI ruvaMti ya kaluNagAiM pArevayagA iva evaM palavita-bilAva-kaluNAkaMdiya-bahurunnarudiyasado paridevi(vepi)ya-ruddhabaddhaya-nArakAravasaMkuloNIsiTTho 10 / rasiya-bhaNiya-kuviya-ukkUiya-nirayapAlatajiyaM gerAha kama pahara chiMda bhiMda uppADehukkhaNAhi kattAhi vikattAhi ya bhujo haNa vihaNa vicchubhocchubbha pAkaDDa vikaDDa kiM Na jaMpasi ? sarAhi pAvakammAI dukkayAI, evaM vayaNamahappagabbho paDisuyAsahasaMkulo tAsazro (bIhaNayo tAsaNazro paibhatro Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrIpadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAga aibhayo) sayA nirayagoyarANa mahANagara-DajjhamANasariso nigghoso succae, aNiTo tahiyaM neraiyANAM jAijjaMtANAM jAyaNAhiM 11 / kiM te ? asivaNa-dabbhavaNa-jaMtapatthara-sUitala-kkhAravAvi-kalakalaMtaveyaraNi-kalaMbavAluyA-jaliya-guhanirabhaNaM usiNosiNa-kaMTaila-duggamarahajoyaNa-tattaloha paha(magga)gamaNa-vAhaNANi imehi vivihehiM AyuhehiM 12 / kiM te ? muggaramusuDhi-karakaya-satti-hala-gaya-musala-cakka-kuMta-tomara-sUla-laula-bhiMDimAlasasaddhala-paTTisa-cammeThTha-duhaNa-muTThiya-asikheDaga-khagga--cAva-nArAya--kaNakakappaNi-vAsi-parasu-TaMkatikkha-nimmala-arANehi ya evamAdiehiM asubhehiM veudhiehiM paharaNasatehiM aNubaddhatibvaverA paropparaM veyaNaM udIraMti abhihaNaMtA 13 / tattha ya moggara-pahAracuriNaya-musuDhisaMbhaggamahitadehA jaMtovapIlaNa-phuraMtakappiyA ke ittha sacammakA vigattA NimmUlullUNaya-karaNoTThaNAsikA chiNahatyapAdA, asi-karakaya-tikkhakoMta-parasuppahAra-phAliyavAsIsaMtacchitaMgamaMgA kalakalamANa-khAraparisitta-gADhaDajhatagattA kuMtagga-bhigaNajajjariyasabbadehA vilolaMti mahItale visUNiyaMgamaMgA(niggayaggajIhA) 14 / tattha ya viga-suNaga-siyAla-kAka-majAra-sarabha-dIviya-viyagdha-saddUlasIhadappiya-khuhAbhibhUtehiM NicakAlamaNasiehiM ghorA rasamANabhImarUvehiM akamittA daDhadADhA-gADhaDaka-kaDiya-sutikkha-naha-phAliyauddhadehA vicchippate samaMtayo vimukkasaMdhibaMdhaNAviyaMgamaMgA kaMka-kurara-giddha-ghorakaTTavAyasagaNehi ya puNo kharathira-daDhaNakkha lohatuDehiM zrovavittA pakkhA-haya-tikkha-NakkhavikinnajibhaMchiya nayaNanidayAlugga-vigatavayaNA(gattA), ukkosaMtA ya uppayaMtA nipataMtA bhamaMtA, pubbakammAdayovagatA pacchANusaeNa DajjhamANA jiMdaMtA 15 / purekaDAI kammAiM pAvagAiM tahiM tahiM tArisANi zrosagaNa-cikaNAI dukkhAtiM anubhavittA tatto ya AukkhaeNaM ughaTTiyA samANA bahave gacchaMti, tiriyavasahiM dukkhuttAraM sudAruNaM jammaNamaraNa-jarAvAhi-pariyaTTa Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatpraznavyAkaraNa dazAGga-sUtram / adhyayanaM 1 ] NArahaTTa, jala-thala-khahacara-paroppara-vihiMsaNapavaMcaM, imaM ca jagapAgaDaM varAgA dukhaM pAventi dIhakAlaM, kiM te ?, 16 / sIurAha-tarAhA-khuha-veyaNa-appaIkAra-aDavijammaNa-NiccabhauviggavAsa--jaggaNa-vaha-baMdhaNa-tADaNaMkaNanivAyaNa-aTTibhaMjaNa-nAsAbheya-ppahAradUmaNa-viccheyaNa-abhiyogapAvaNakasaMkusAranivAya-damaNANi vAhaNANi ya 17 / mAyApitivippayoga-soyapari. pIlaNANi ya, satthaggivisAbhighAya-galagavalAvalaNa-mAraNANi ya, galajAlucchippaNANi ya, paulaNa-vikappaNANi ya, jAvajIvigabaMdhaNANi ya, paMjaranirohaNANi ya, samUhaniddhADaNANi ya, dhamaNANi ya, dohaNANi ya, kudaMDagalabaMdhaNANi ya, vADagaparivAraNANi ya, paMkajalanimajaNANi ya, vArippavesaNANi yovAya-NibhaMgavisama-NivaDaNa-davaggijAladahaNAI yAiM ya, 18 / evaM te dukkhasayasaMpalitA naragAzro zrAgayA ihaM sAvasesakammA tirikkhapaMceMdiesu pAviti pAvakArI kammANi, pamAya-rAga-dosa-bahusaMciyAI atIva assAyakakkasAiM 11 / taheva cAridiesu bhamara-masaga-macchimAiesu ya jAikulakoDisayasahassehiM navahiM cariMdiyANa tahiM tahiM ceva jammaNamaraNANi aNuhavaMtA kAlaM saMkhijjaM bhamaMti nerajhyasamANa-tivvadukkhA pharisa-rasaNaghANacakkhusahiyA 20 / taheva teiMdiesu kU thu-pippIliyA-avadhikAdikesu ya jAtikulakoDisayasahassehiM ahiM aNUNagehiM teiMdiyANa tahiM tahiM ceva jammamaraNANi aNuhavaMtA kAlaM saMkhejagaM bhamaMti nerajhyasamANatibbadukkhA pharisarasaNaghANasaMpauttA 21 / taheva beiMdiesu gaMDUlaya-jalUya-kimiya-caMdaNagamAdiesu ya jAtIkulakoDisayasahassehiM sattahiM aNUNaehiM beiMdiyANa tahiM tahiM ceva jammaNamaraNANi aNuhavaMtA kAlaM saMkhijakaM bhamaMti neraiyasamANativadukkhA pharisarasaNasaMpauttA 22 / pattA egidiyattaNaMpi ya puDhavi-jalajalaNa-mAruya-vaNapphati suhumavAyaraM ca pajattamapajataM patteyasarIra-NAmasAhAraNaM ca patteyasarIrajIviesu ya tatthavi kAlamasaMkhejja bhamaMti aNaMtakAlaM ca Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 374 ] aNaMtakAe, phAsiMdiyabhAvasaMpauttA dukkhasamudayaM imaM aNiTuM pAvaMti puNo puNo tahi tahiM ceva parabhava-tarugaNagahaNe 23 / kodAla-kuliya-dAlaNasalila-malaNa-khubhaNa-rubhaNa-aNalANila-vivihasatthaghaTTaNa-paropparAbhihaNaNamAraNa-virAhaNANi ya akAmakAi parappayogodIraNAhi ya kajapayoyaNehi ya pessapasunimitta-zrosahAhAramAiehiM ukkhaNaNa-ukkatthaNa-payaNa-koTTaNa-pIsaNapiTTaNa-bhajaNa-gAlaNa-grAmoDaNa saDaNa-phuDaNa-bhaMjaNa-cheyaNa-tacchaNa-vilucaNapattajjhoDaNa-aggidahaNAi yAti, 24 / evaM te bhavaparaMparA-dukkha-samaNuddhA aDaMti saMsArabIhaNakare jIvA pANAibAyanirayA aNaMtakAlaM je viya iha mANusattaNaM yAgayA kahiM vi naragA uvvaTTiyA apanA tevi ya dIsaMti pAyaso vikayavigalarUvA khujA vaDabhA ya vAmaNA ya bahirA kANA kuMTA paMgulA vigalA ya mUkA ya maMmaNA ya aMdhillagA egacakkhU viNihayasacillyA(sapisallayA) vAhirogapIliya-appAuya-satthavajjhabAlA kulakkhaNukinnadehA dubbala-kusaMghayaNakuppamANa-kusaMThiyA kuruvA kiviNA ya hINA hINasattA niccaMsokkhaparivajiyA asuhadukkhabhAgI garagAyo ihaM sAvasesakammA uvaTTA samANA 25 / evaM NaragaM tirikkhajoNiM kumANusattaM ca hiMDamANA pAvaMti aNaMtAI dukkhAI pAvakArI eso so pANavahassa phalavivAgo ihaloiyo pAraloiyo appasuho bahudukkho mahanbhayo bahurayappagADho dAruNo kakaso asAyo vAsasahassehi mucatI, na ya avedayittA asthi hu mokkhotti 26 / evamAhaMsu, nAyakulanaMdaNo mahappA jiNo u vIravaranAmadhejo kahai pANavahaNassa phalavivAgaM, eso so pANavaho caMDo raho khuddo praNAriyo nigghiNo nisaMso mahanbhayo bIhaNayo tAsazro zraNajo uvveyaNo yaNikhayakkho niddhammo nippivAso nikaluNo nirayavAsa-gamaNanidhaNo mohamahabbhaya-pavaDayo maraNavemaNaso, paramaM grahammadAraM samattaM ti bemi 27 // 1 // sU0 4 // // iti prathamamadhyayanam // 1 // Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatpraranacyAkaraNadazAGga-sUtram / adhyayanaM 2 ] // 2 // atha mRSAvAdakAzravAkhyaM dvitIyamadhyayanam // iha khalu jaMbU! bitiyaM ca aliyavayaNaM lahusaga-lahucavalabhaNiyaM, bhayakara, duhakara, ayasakara, verakaragaM, arati-rati-rAga-dosa-maNasaMkilesaviyaraNaM aliyaM niyaDisAtijoyabahulaM, nIyajaNaniseviyaM nissaMsaM, appaJcayakArakaM, paramasAhugarahaNijjaM, parapIlAkAragaM paramakirAhalessasahiyaM, duggaiviNivAyavivaDaNaM, bhavapuNabhavakaraM cirapariciyamaNugataM, durantaM, kittiyaM, vitiyaM adhammadAraM // sU0 5 // tassa .ya NAmANi gorANANi hoti tIsaM, taMjahA-aliyaM 1 sada 2 aNajjaM.3 mAyAmoso 4 asaMtakaM 5 kUDakavaDamavatthugaM ca 6 niratthayavamatthasaM ca 7 vida sagarahaNijja 8 aNujjukaM 1 kakaNA ya 10 vaMcaNA-ya 11 minchApacchAkaDaM ca 12 sAtI u 13 ucchannaM [ucchRttaM] 14 ukkUlaM ca 15 aTTa 16 abbhakkhANaM ca 17 kibbisaM 18 valayaM 11 gahaNaM ca 20 mammaNaM ca 21 nUma 22 niyayI 23 appacco 24 asamayo 25 asaccasaMdhattaNaM 26 vivakkho 27 avahIyaM (yANAiyaM) 28 uvahiasuddhaM 21 avalovotti 30, viiyassa imANi evamAiyANi eyANi nAmadhejANi hoti tIsaM sAvajassa aliyassa vayajogassa aNegAI // sU. 6 // taM ca puNa vadaMti kei aliyaM pAvA asaMjayA, avirayA, kavaDa. kuDila kaDuyacaTulabhAvA, kuddhA, luddhA, bhayAya hassaTThiyA(hAsaTTA) ya, sakkhI, corA, cArabhaDA, khaMDarakkhA, jiyajUikarA ya gahiyagahaNA, kakakurugakAragA, kuliMgI, uvahiyA vANiyagA ya, kUDatulakUDamANI, kuDakAhAvaNovajIviyA, paDagArakA kalAyA kAraijAvaMcaNaparA, cAriyacATuyAra-nagaragottiya-pariyAragA duTTavAyi-sUyaka aNabala-bhaNiyA ya pubakAliya-vayaNadacchA, sAhasikA, lahussagA, asaccA, gAraviyA, asacaTThAvaNAhivittA, uccacchaMdA, aNiggahA, aNiyatA, chadeNa mukavAyA bhavaMti, aliyAhiM je avirayA, 1 / avare natthikavAiNo vAmalokavAdI bhaNaMti [suNaMti] natthi jIvo na jAi iha Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 376 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH caturtho vimAnaH pare vA loe na ya kiMcivi phusati punapAvaM, natthi phalaM sukayadukyANaM, paMcamahAbhUtiyaM sarIraM bhAsaMti he ! vAtajogajutaM 2 / paMca ya khaMdhe bhaNaMti keI, maNaM ca maNajIvikA vadaMti, vAujIvotti evamAhaMsu, sarIraM sAdiyaM sanidhaNaM iha bhave ege bhave tassa vippaNAsaMmi sabanAsotti, evaM japaMti musAvAdI, tamhA dANavayaposahANaM tavasaMjama-baMbhacera-kalANamAiyANaM natthi phalaM, navi ya pANavahe aliyavayaNaM na ceva corikakaraNa-paradArasevaNaM vA sapariggahapAvakaraNaMpi natthi kiMci na neraiyatiriyamaNuyANa joNI, na devaloko vA asthi, na ya asthi siddhigamaNaM, ammApiyaro natthi, navi atthi purisakAro, pacakkhANamavi natthi, navi asthi kAlamaccU ya 3 / arihaMtA cakavaTTI baladevA vAsudevA natthi, nevatthi kei riso, dhamAdhammaphalaM ca navi asthi kiMci bahuyaM ca thovagaM vA, tamhA evaM vijANiUNa jahA subahu iMdiyANukUlesu savvavisaesu vaTTaha, Natthi kAi kiriyA vA akiriyA vA evaM bhaNaMti nathikavAdiNo vAmalogavAdI, 4 / imaMpi bitIyaM kudaMsaNaM asambhAvavAiNo parANaveti mUDhA-saMbhUto graMDakAyo logo sayaMbhuNA sayaM ca nimmizro, 5 / evaM eyaM zraliyaM payaMpaMti payAvaiNA issareNa ya kayaMti keti, evaM vigahukayaM bhUyANa sapaMcanimiNo kasiNameva ya jagaM keI, evameke vadaMti mosaM, ego zrAyA prakArako avedako ya sukayassa ya dukyassa ya karaNANi kAraNANi savvahA savvahiM ca nicco ya nikkiyo nigguNo ya, aNuva(anno a)levayo ti viya evamAhaMsu asambhAvaM, jaMpi ihaM kiMci jIvaloke dIsai sukayaM vA dukayaM vA evaM jadicchAe vA sahAveNa vAvi daivatappabhAvagro vAvi bhavati, natthetthaM(natthi) kiMci kayaka(kayaM) tattaM lakkhaNavihANaniyatIe kAriyaM, evaM kei jati 6 / iTirasasAyagAravaparA, bahave dhammakaraNAlasA paveti dhammavImaMsaeNa mosaM 7 / bhavare ahammazro rAyaTuM abhakkhANaM bhati-aliyaM corotti Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhImAranavyAkaraNadazAGga-sUtram / adhyayanaM 2 ] 377 acorayaM kareMtaM DAmariuttivi ya emeva udAsINaM dussIloti ya paradAraM gacchatitti mailiMti sIlakaliyaM ayaMpi gurutappayo, araNe emeva bhaNaMti uvAhaNaMtA mittakalattAI sevaMti ayaMpi luttadhammo, imovi vissaMbhavAiyo pAvakammakArI agammagAmI ayaM durappA bahuesu ya pApagesu juttotti evaM jaMpaMti maccharI, bhadake vA guNakitti-nehaparaloga-nippivAsA 8 / evaM te aliyavayaNadacchA paradosuppAyaNappasattA veDhenti, akkhAtiyabIeNa appANaM kammabaMdhaNema, muharI samikkhiyappalAvA nikkheve zravaharaMti, parassa atthaMmi gaDhiyagiddhA abhijujaMti ya paraM asaMtaehiM luddhA ya kareMti kUDasakkhittaNaM, apsacA atyAliyaM ca kanAliyaM ca bhomAliyaM ca taha gavAliyaM ca garuyaM bhaNaMti aharagatigamaNaM, 1 / annapi ya jAtiruvakulasIlapaccayaM mAyANiguNaM, cavalapisuNaM, paramaTThabhedakamasakaM, vidde samaNatthakAraka, pAvakammamUlaM, dudiTTha, dussuyaM, amuNiyaM, nilajja, lokagarahaNijjaM, vahabaMdhaparikilesabahulaM, jarAmaraNadukkhasoyanimmaM, asuddhapariNAmasaMkiliTTha bhaNaMti, aliyA hiMsaMti saMniviTThA asaMtaguNudIrakA ya saMtaguNanAsakA ya hiMsAbhUtovaghAtitaM zraliyasaMpauttA vayaNaM sAvajamakusalaM sAhugarahaNijjaM zradhammajaNaNaM bhaNaMti aNabhigayapunnapAvA, puNovi adhikaraNakiriyApavattakA bahuvihaM zraNatthaM avamadda appaNo parassa ya kareMti, emeva jaMpamANA 10 / mahisasUkare ya sAhiti ghAyagANaM, sasayapasayarohie ya sAhiti vAgurANaM, tittiravaTTa-kalAvake va kaviMjala-kaboyake ya sAhiti sAuNINaM, jhasamagara. kacchabhe ya sAhiti macchiyANaM, saMkhake khullae ya sAhiti magarANaM(maggiNaM), ayagara-goNasamaMDalidabIkare maulI ya sAhiti vAlavINaM, gohA sehaga sallagasaraDake ya sAhiti luddhagANaM, gayakulavAnarakule ya sAhiti pAsiyANaM, suka-barahiNa-mayaNa-sAlakoila-haMsakule sArase ya sAhiti posagANaM, vadhabaMdhajAyaNaM ca sAhiti gommiyANaM dhaNadhanavelae ya Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 378 ] ' - [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH sAhiti takarANaM, gAmAgaranagarapaTTaNe ya sAhiti cAriyANaM, pAraghAiyapaMthavAtiyAyo sAhati ya gaMThibheyANaM, kayaM ca coriyaM nagaragottiyANaM 11 / laMkaNa-nilaMchaNa-dhamaNa-duhaNa-posaNa-vaNaNa-davaNa-vAhaNAdiyAiM sAhiti bahUNi gomiyANaM dhAtumaNisila-ppavAla-rayaNAgare ya sAhiti aAgarINaM pupphavihiM phalavihiM ca sAhiti mAliyANaM, agdhamahukosae ya sAhiti vaNacarANaM 12 / jaMtAI visAI mUlakammaM zroheva(hivva)Na(prAviMdhaNa) aAbhiyoga-maMtosahippayoge coriyaparadAragamaNa-bahupAvakammakaraNaM ukkhaMdhe gAmaghAtiyAyo vaNadahaNa-talAgabheyaNANi buddhivisaviNAsaNANi vasIkaraNamAdiyAiM bhayamaraNa-kilesadosa-jaNaNANi bhAvabahusaMkiliTThamaliNANi bhUtaghAtovaghAtiyAiM saccAIpi tAiM hiMsakAiM vayagaNAI udAharaMti, puTThA vA apuTA vA paratattiyavAvaDA ya asamikkhiyabhAsiNo 13 / uvadisaMti sahasA uTTA, goNA, gavayA damaMtu pariNayavayA, assA hatthI gavelagakukkuDA ya kijjaMtu, kiNAvedha ya vikkeha payaha ya sayaNassa deha piyaya(khAdata pibata datta ya) dAsidAsabhayakabhAilakA, ya sissA ya, pesakajaNo, kammakarA ya, kiMkarA ya, ee sayaNaparijaNo ya kIsa acchaMti, bhAriyA me karittu kammaM gahaNAI vaNAI khettakhilabhUmivallarAiM (chindAkhilabhUmivallarANi) uttaNaghaNasaMkaDAI DajhaMtu suDijjaMtu ya vakhA bhijjaMtu jaMtabhaMDAiyassa uvahissa kAraNAe bahuvihassa ya aTTAe ucchu dujjaMtu pIlijjaMtu ya tilA, payAveha ya iTTakAu, mama gharaTThayAe khettAI kasaha kasAveha ya, lahu~ gAma-yAgara-nagara-kheDakabbaDe niveseha aDavIdesesu vipulasIme, puSpANi ya phalANi ya kaMdamUlAI kAlapattAI gerAheha, kareha saMcayaM parijaNaTTayAe, sAlI kIhI javA ya luccaMtu malijjaMtu uppaNijjaMtu ya lahUM ca pavisaMtu ya koTThAgAraM, appamahaukkosagA ya haMmaMtu, poyasatthA seNA NijAu, jAu DamaraM, ghorA vaTTatu ca saMgAmA, pavahaMtu ya sagaDavAhaNAI, Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatpraznavyAkaraNadazAGga-sUtram : adhyayanaM 2 ] [ 374 uvaNayaNaM colagaM vivAho janno zramugammi u hou divasesu karaNesu muhattesu nakkhattesu tihisu ya 14 / aja hou rAhavaNaM muditaM bahukhajapijakaliyaM kojukaM virAhAvaNakaM, saMtikammANi kuNaha, sasiravi-gahovarAga-visamesu sajaNapariyaNassa ya niyakassa ya jIviyassa parirakkhaNaTTayAe paDisIsakAI ca deha daha ya sIptovahAre vivihosahi-manjamaMsa-bhakkhannapANa-mallANulevaNa-paIvajaliujala-sugaMdhidhUvAvakAra-puSphaphalasamiddhe pAyacchite kareha, pANAivAyakaraNeNaM bahuvihegAM vivarIuppAya-dussumiNa-pAvasauNa-asomaggahacariyaamaMgalanimittapaDIghAyaheuM vitticcheyaM kareha, mA deha kiMci dANaM, suThTha ho (suThTha ho) suThTha chino bhinnati uvadisaMtA evaMvihaM kareMti, aliyaM maNeNa vAyAe kammuNA ya 15 / akusalA aNajjA aliyANA alIyadhammaNirayA, aliyAsu kahAsu abhiramaMtA, tuTTA aliyaM karetu hoti ya bahuppayAraM 16 // sU0 7 // tassa ya aliyassa phalavivAgaM, ayANamANA vaDTeMti, mahAbhayaM avissAmaveyaNaM dIhakAlaM bahudukkhasaMkaDaM narayatiriyajoNiM, teNa ya alieNa samaNubaddhA pAiddhA puNabbhavaMdhakAre bhamaMti bhIme duggativasahimuvagayA, te ya dIsaMtiha duggayA, duraMtA, paravassA atthabhogaparivajiyA, asuhitA, phuDiyacchavi-bIbhavchavivannA, khara-pharusa-virattajjhAmajbhusirA, nicchAyA, lalaviphalavAyA, asakatamasakayA, agaMdhA, aceyaNA, dubhagA, akaMtA, kAkassarA, hINabhitraghosA, vihiMsA, jaDabahirandhayA (jaDabahiramUyA) ya mammaNA, akaMta(akaya)vikayakaraNA, NIyA NIyajaNaniseviNo logagarahaNijjA, bhicA asarisajaNassa pessA, dummehA, lokavedaajjhappasamayasutivanjiyA, narA dhammabuddhiviyalA 1 / alieNa ya teNaM paDajjhamANA ya asaMtaeNa zravamANaNa-piTThimaMsAhikkheva-pisuNa-bheyaNagurubaMdhava-sayaNa-mittavakkhAraNAdiyAI abbhakkhANAI bahuvihAI pAveMti, aNupamANi (amaNoramAiM) hiyaya-maNadUmakAI jAvajjIvaM duruddharAiM aNi?khara Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38.] [zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vimAgA pharusavayaNa-tajaNanibhacchaNa-dINavadaNavimaNA kubhoyaNA, kuvAsasA, kuvasahIsu kilissaMtA neva suhaM neva nivvuI uvalabhaMti accaMtavipula-dukkhasayasaMpa. li(u)ttA 2 / eso so aliyavayaNassa phalavivAzro ihaloiyo, paraloitro, appasuho, bahudukkho, mahabbhayo, bahurayappagADho, dAruNo, kakaso, asAyo vAsasahassehiM muccai, na ya avedayittA asthi hu mokkhoti, evamAhaMsu nAyakulanaMdaNo mahappA jiNo u vIravaranAmadhejo kahesI ya aliyavayaNassa phalavivAgaM, eyaM taM vitIyaMpi aliyavayaNaM lahusaga-lahucavalabhaNiyaM, bhayaMkara, duhakaraM, ayasakara, verakaragaM, aratirati-rAgadosa-maNasaMkilesaviyaraNaM, aliya-NiyaDisAdi-jogabahulaM nIyajaNaniseviyaM, nise(saM)saM, apaJcayakAraka, paramasAhugarahaNijja parapIlAkArakaM paramakarAhalesasahiyaM, duggativinivAyavaDaNaM, puNabbhavakara, cirapariciyamaNAgayaM, duruttaM tibemi, 3 / bitiyaM adhammadAraM samattaM // 2 // sU0 8 // // iti ditIyamadhyayanam // 2 // // 3 // atha adattAdAnAzravakarmAkhyaM tRtIyamadhyayanam // ___jaMbU ! taiyaM ca adattAdANaM hara-daha-maraNa-bhaya-kalusatAsaNa parasaMtiga'bhejalobhamUlaM, kAlavisamasaMsiyaM, aho'cchinna-tarAhapatthANa-patthoimaiyaM, akittikaraNaM, aNajja, chiddamaMtara-vidhura-vasaNa-maggaNa-ussava-mattappamattapasuttavaMcaNa-vikhavaNa-ghAyaNa-parA-NihuyapariNAma-takarajaNabahumayaM 1 / akaluNarAyapurisa-rakkhiyaM, sayA sAhu-garahaNijja, piyajaNa-mittajaNa-bhedavippItikArakaM, rAgadosabahulaM puNo ya uppUra-(thura)samara-saMgAma-Damara-kali-kalaha-ve(va)hakaraNaM, duggai-viNivAya-vaDaNaM, bhava-puNabhava-karaM, cira-paricita maNugayaM duraMta taiyaM adhammadAraM 2 // sU0 1 // tassa ya NAmANi gonnANi hoti tIsaM, taMjahA-corikkaM 1 parahaDaM 2 adattaM 3 kUrikaDaM (kusaTuyakayaM) 4 paralAbho Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAmavanavyAkaraNadAja adhyayana 3 ] 5 saMjamo 6 paradharNami gehI 7 lolikka 8 takarataNaMti ya 1 avahAro 10 hatthalahutaNaM 11 pAvakammakaraNaM. 12 teNikkaM 13 haraNavippaNAso 14 aAdiyaNA 15 lupaNA dhaNANaM 16 apacayo 17 a(yo)vIlo 18 akkhevo 11 khedo 20 vikkhevo 21 kUDayA 22 kulamasI ya 23 kaMkhA 24 lAlappaNapatthaNA ya (prAsAyaNA ya) 25 zrAsasaNA ya vasaNaM 26 icchAmucchA ya 27 tarAhAgehi 28 niyaDikamma 21 aparacchaMtivi ya 30 tassa eyANi evamAdINi nAmadhejANi hoti tIsaM adinnAdANassa pAva-kali-kalusakamma-bahulassa aNegAiM // sU0 10 // taM puNa kareMti coriyaM takarA paradabbaharA, cheyA kayakaraNa-laddhalakkhA, sAhasiyA, lahussagA atimahityA, lobhagacchA, daharovIlakA ya, gehiyA, ahimarA, aNabhaMjakA bhaggasaMdhiyA, rAyaduTThakArI ya visaya-nicchUTa-lokabajjhA, uddohaka-gAmaghAyakapuraghAyaga-paMthaghAyaga-pAlIvaga-tisthabheyA, lahuhattha-saMpauttA, juikarA, khaMDavakhasthIcora-purisacora-saMdhiccheyA ya, gaMthibhedaga-paradhaNaharaNa-lomAvahArA avakhevI (paradhaNalomAvahAra-akveva-) haDakArakA, nimmadaga-gUDhacoraka-gocoraga-assacoraga-dAsicorAya, ekacorA, bokaDDaka-saMpadAyaka-ucchipaka-satthadhAyaka-bilacorI(kolI)-kArakA ya, niggAha-vippalupagA, bahuviha-teNika(tahava)haraNabuddhI, ete anne ya evamAdI parassa dabAhi je avirayA 1 / vipula-balapariggahA ya bahave rAyANo paradhaNaMmi giddhA, sae va dave asaMtuTThA paravisae yahihaNaMti te luddhA, paradhaNassa kajje cauraMga-vibhatta(samatta)valasamaggA, nicchiya-varajoha-juddha-saddhiya-ahamahamiti-dappiehiM sennehiM saMparipuDA, pauma-sagaDa-sUi-caka-sAgara-garula-bUhAtiehiM zraNiehiM uttharaMtA, abhibhUya haraMti paradhaNAI 2 / zravare raNasIsa-laddhalakkhA saMgAmaMmi ativayaMti, sannaddha-baddha-pariyara-uppIliya-ciMdha-paTTa-gahiyAuha-paharaNA, mAdi(gUDa)-varakamma guDiyA, zrAviddha-jAlikA, kavaya-kaMka-DaiyA 3 / ura-sira-muhabaddha Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / zrImadAmamasudhAsindhuH / caturka vibhAgA kaMTha-toNamAita-varaphalaha-racita-pahakara-sarahasa-kharacAvakara-karaMchiya-sunisita. saravarisa-caDakaraka-muyaMta(matta)-ghaNacaMDa-vegadhArA-nivAyamagge(maMte) 3 / zraNega-dhanumaMDalagga-saMdhitAucchaliya-satti-sUla-kaNaga-vAmakara-gahiya-kheDaganimmala-nikiTTha-khagga-paharaMta-koMta-tomara-cakka-gayA-parasu-musala-laMgala-sUlalaula-bhiDimAlA-sabbala-paTTisa-cammeThTha-dughaNa-moTThiya-moggara-varaphaliha-jaMtapatthara-duhaNa-toNa-kuveNI-pIDhakaliya-IlIpaharaNa-milimilimilata-khippaMtavijjujjala-viracita-samappahaNa-bhUtale, phuDapaharaNe, mahAraNa-saMkha-bheri-duMdubhivaratUra-paura-paDupahaDAhaya-NiNAya-gaMbhIra-NaMdittaM pakkhubhiya-vipulaghose,4 / hayagaya-raha-joha-turita-pasarita-uddhata-tamaMdhakAra-bahule, kAtaranara-NayaNa-hiyayavAulakare // viluliya-ukaDa-varamauDa-tirIDa-kuMDaloDudAmADoviyA pAgaDa-paDAga-usiya-jjhaya-vejayaMti-cAmara-calaMtachattaMdhakAra gambhIre, hayahesiyahatthigulugulAiya-rahaghaNaghaNAiya-pAikaharaharAiya-aphADiyasIhanAyA, cheliyavighuTukkuTTha-kaMThagaya-saha-bhIma-gajie, sayarAha-hasaMta-rasaMta-kalakalarave, 5 / aAsUNiya-vayaNarudde,bhIma-dasaNAdharo? gADhada?,sappahAra-gujayakare, amarisavasa-tibva-ratta-nidAritacche, veradiTThi-kuddha-ciTThiya-tivalI-kuDila-bhiuDi. kanilADe, vaha-pariNaya-narasahassa-vikama-viyaMbhiya-bale 6 / vaggaMtaturaga-raha-pahAviya-samarabhaDA, bAvaDiya-cheya-lAghava-pahArasAdhitA, samUssiyabAhujuyalaM mukaTTahAsa-pukkaMta-bolabahule, phuraphalagAvaraNa-gahiya-gayavarapatthita-dariya-bhaDakhala-paroppara-palagga-juddha-gabbita-viusita-varAsirosa-turiya-abhimuha-paharita-chinna-karikara-viyaMgiyakare, zrada iddha-nisuddha-bhinnaphAliya-pagaliya-ruhira-kaMta-bhUmikaddama-cilicillapahe, kucchi-dAliya-galiMtarulita-nibhelaMtaMta-phuraphuraMta-vigala-mammAhaya-vikaya gADha-dinnapahAra-samucchitarulaMta-veMbhala-vilAva-kaluNe, 7 / haya-joha-bhamaMta-turaga-uddAma-matta-kuMjaraparisaMkita-jaNa-nibbukacchinnadhaya-bhagga-rahavara-naTTa-sira-kari-kalevarAkinna-pati Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAmaranavyAkaraNadazA-lam / adhyayanaM 1 ] ta-paharaNa-vikinAbharaNa-bhUmibhAge, nacaMtakabaMdha-paurabhayaMkaravAyasa-parilitagiddha-maMDala-bhamaMta-cchAyadhakAra-gaMbhIre, vasu-vasuha vikaMpitabva piccarakha-pauvaNaM parama-ruda-bIhaNagaM duppavesataragaM abhivayaMti saMgAma-saMkaDaM paradhaNaM mahatA, 8 / avare pAika-corasaMvA seNAvati-coravaMda-pAgaDiDhakA ya. aMDavIdesa-duggavAsI kAla-harita-ratta-pIta-sukilla-aNega-sayaciMdha-paTTabaddhA paravisae abhihaNaMti 1 / luddhA dhaNassa kajje rayaNAgara-sAgaraM ummI-sahassa mAlAulAkula-vitoyapota-kalakaleMta-kaliyaM, pAyAla-sahassa-vAyavasa-vega-salila-uddhammamANadagaraya-rayaMdhakAra, varapheNa-paura-dhavala pulaMpula-samuTThiyaTTahAsaM, mAruya-vicchuH bhamANa-pANiyaM, jalamAluppIla-huliyaM; aviya samaMtayo, 10 / khubhiyaluliya-khokhumbhamANa pakkhaliya-caliya-vipula-jalacakavAla-mahAnaI-vega-turiH ya-zrApUramANa-gaMbhIra-vipula-pAvatta-cAla-bhamamANa-guppamANucchalaMta-paccoNiyatta-pANiya-padhAviya-khara-pharusa payaMDa-bAuliya-salila-phuTTata-vIti-kalolasaMkulaM, mahAmagara-maccha-kacchabhohAra-gAha-timi-susumAra-sAvaya-samAhaya-samuddhAyamANa kapUra-ghorapauraM, kAyara jaNa-hiyayakaMpaNaM, ghoramArasaMtaM, mahabbhayaM, bhayaMkaraM, 11 / patibhayaM, uttAsaNagaM, aNorapAraM, aAgAsaM ceva niravalaMba, upAiya-pavaNa-dhaNita-nolliya-uvaruvari-taraMga-dariya-ativega-vega-cavakhupahamuncharaMtaM, kacchai-gaMbhIra-vipula-gajiya-gujiya-nigghAya-garuya-nivatita-sudIhanIhAri-dUrasuvvaMta-gaMbhIra-dhugadhugaMta-saha, paDipaha-rubhaMta-javakha-ravakhasakuhaMDa-pisAya-pagajiya(rusiya-tajAya)-uvasagga-sahassa-saMkulaM, bahUppAiya(ubava)bhUyaM, viracita-bali-homa-dhUva-uvacAra-dina-rudhiracaNA karaNa-payatajogavyayacariyaM, pariyanta-jugaMta-kAla-kappovamaM, duraMtaM mahAnaI-naI-baI-mahAbhIma-darisaNijja, duraNucaraM, visamappevasaM, dukkhuttAraM, durAsayaM, lavaNasalila-purANaM, asiya-siya-samUsiya-gehiM dacchatarakehiM vAhaNehiM aivaittA samuddamajjhe haNaMti, gaMtUNa jaNassa pote. 12 / paradavvaharA narA niraNukaMpA Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kulANAdANaM gavesamANAlitvayaNa-avasaI , veyAlASTrAdhAbIna 386 [ zrImadANamasudhAsindhura / caturtho pinAgara nirAvayakkhA gAmAgara-nagara-kheDa-kabaDa-maDaMba-doNamuha-paTTaNA-samaNigama-jaNavaya te ya dhaNasamiddhe haNaMti, thirahiyA ya china-lajjA baMdiggAha-goggahe ya gerAhaMti, 13 / dAruNamatI NikivA NiyaM haNaMti. chidaMti gehasaMdhi, nikkhittANi ya haraMti, dhaNa-dhana-davvajAyANi jaNavayakulANaM NigdhiNamatI parassa dabbAhiM je avirayA 14 / taheva keI adinnAdANaM gavesamANA kAlAkAlesu saMcaraMtA ciyakA-pajaliya-sarasa-daradavakaDDiya-kalevare ruhira-litta-vayaNa-akhata(adara)khAtiya-pIta-DAiNi bhamaMtabhayakara-jaMbuyakkhikkhiyaMte, ghuya kaya-ghorasadde, veyAluTThiya-nisuddha-kahakahitapahasita-bIhaNaka-nirabhirAme, ati-bIbhancha-dunbhi-gaMdha, (durabhigaMdha)bIbhaccha-darasaNijje susANa-vaNa-sunnaghara-leNa-aMtarAvaNa-girikaMdara-visama-sAvaya-samAkulAsu vasahIsu kilissaMtA, sItAtava-sosiya-sarIrA-daDDacchavI niraya-tiriya-bhavasaMkaDa dukkha-saMbhAra-veyaNijANi pAvakammANi saMciNaMtA, 15 / dulahabhakkhanna-pANabhoyaNA, pivAsiyA, jhujhiyA, kilaMtA, maMsa kuNima-kaMdamUlajaMkici kayAhArA, ubvigA, uppuyA, asaraNA, aDavI vAsaM urvati 16 / vAla-sata-saMkaNijja ayasakarA takarA bhayaMkarA kassa harAmotti aja davvaM iti sAmatthaM kareMti, gujjhaM bahuyassa jaNassa kajakaraNesu vigdhakarA mattapamatta-pasatta-vIsattha-chiddaghAtI vasaNabhudaesu haraNabuddhi vigavva-ruhira mahiyA pareMti naravati-majAya-matikatA sajaNa-jaNa-dugaMchiyA sakammehiM pAvakammakArI asubha-pariNayA ya dukkhabhAgI nicAula-duhamanivvuimaNA ihaloke ceva kilissaMtA paradavvaharA narA vasaNasaya-samAvarANA 17 // sU0 11 // taheva kei parassa davvaM gavesamANA gahitA ya hayA ya baddharuddhA ya turiyaM atidhADigA puravaraM samappiyA coraggaha-cAra-bhaDa-cADukarANa tehi ya kappaDappahAra-niddayArakkhiya-khara-pharusavayaNa-tajjaNa-galacchallucchalaNAhiM vimaNA cAragavasahiM pavesiyA niraya-vasahi-sarisaM tatthavi 1 / gomiya Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatpraznavyAkaraNadazAGga-sUtram :: adhyayanaM 3 ] [385 ppahAra-dUmaNa-nibhacchaNa-kaDuya-bada(ya)Na-bhesaNaga(gAbhayAbhibhUyA, akkhittaniyaMsaNA, maliNa-daMDi-khaMDa-vasaNA, ukoDA-laMca-pAsamaggaNa-parAyaNehiM [ dukkhasamudIraNehiM ] gommiyabhaDehiM vivihehiM baMdhaNehiM, ki te ? 2 / haDi nigaDa-vAlarajjuya-kudaMDaga-varatta-lohasaMkala-hatthu duya-vajapaTTa-dAmakaNikoDaNehiM annehi ya evamAdiehi gommika-bhaMDovakaraNehiM duvakhasyasamudIraNehiM saMkoDa moDaNAhiM bajhati maMdapunnA, saMpuDa kavADa-lohapaMjarabhUmidhara niroha-kUva-cAraga-kIlaga-jUya-cakka-vitatabaMdhaNa-khaMbhAlaNa-uddha calaNabaMdhaNa-vihammANAhi ya viheDayantA, 3 / avakoDaka-gADha-ura-sira-baddha-uddhaparita(purIya)-azubha-pariNayA ya phuraMta-ura-kaDaga-moDaNAmeDaNAhiM baddhA ya nIsasaMtA, sIsAveDha-uruyAla(yAvala)cappaDaga-saMdhibaMdhaNa-tatta-salAga-sUiyAkoDaNANi tacchaNa-vimANaNANi ya khAra-kaDuyatitta-nAvaNa-jAyaNA-kAraNasayANi bahuyANi pAviyaMtA, urakkhoDIkA-dina-gADhapelaNa-aTTika-saMbhagga-supAMsuligA gala-kAlaka-lohadaMDa--ura-udara-basthi paripIlitA, macchata-hiyaya-saMcuriNayaMgamaMgA, pANatI-kiMkarahiM, keti avirAhiya-veriehiM jamapurisa-sannihiM pahayA, 4 / te tattha maMdapurANA caDavelA-vajapaTTa-pArAiM-chiva-kasa-lattA-varattanettappahAra-saya-tAliyaMgamaMgA, kivaNA, laMbaMta cammavaNa-veyaNa-vimuhiya-maNA, ghaNa-koTTima-niyala-juyala-saMkoDiya-moDiyA ya kiraMti, nirucArA asaMcaraNA eyA annA ya evamAdIyo veyaNAzro pAvA pAveMti 5 / adaMtidiyA vasaTTA bahumohamohiyA, paradhaNaMmi luddhA, phAsidiya-visaya-tibvagiddhA, itthi-gayarUva-saha-rasa-gaMdha-iTTharati-mahita-bhoga-tarAhAiyA ya dhaNatosagA, gahiyA ya je naragaNA 6 / puNaravi te kamma-dubbiyaddhA uvaNIyA rAyakiMkarANa tesi vaha-satthaga-pADhayANaM, vilaulI-kArakANaM, laMcasaya-gerAhagANaM, kUDa-kavaDamAyA-niyaDi-zAyaraNa-paNihi-vaMcaNa-visArayANaM, bahuviha-zraliya-sata-. japakANaM, paraloka-parammuhANaM. nirayagati-gAmiyANaM tehi ya prANatta Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / zrImadArgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgI jIyadaMDA turiya ugghADiyA puravare siMghADaga-tiya-caukka-caccara-caummuha-mahApaha pahesu vettadaMDa-lauDa-kaTTha-le?-patthara-paNAli-paNolli-muTThilayA-pAdaparihajANu-kopara-pahAra-saMbhagga mheygttaa,7| aTThArasa-kammakAraNA, jAiyaMgamaMgA, kaluNA, sukkoTTha-kaMTha-galaka-tAlu-jIhA, jAyaMtA, pANIyaM vigaya-jIviyAsA, tarAhAdiyA, varAgA tapi ya Na labhaMti vajhapurisehiM nidhADiyaMtA, 8 / tattha ya khara-pharusa-paDaha-ghaTTita-kUDaggaha-gADha-ruTTha-nisaTTa-parAmuTThA, vajma-karakuDijuya-niyatthA, suratta kaNavIra-gahiya-vimukula kaTheguNa-vajmadUta-pAviddha malladAmA, maraNabhayUppaNNa-seda-bAyataNehunupiya-kilinnagattA, curANaguDiyasarIrarayareNubhariyakesA, kusubha-gokkinna-muddhayA (kusumagoravanna-mudreyA) chinnajIviyAsA, ghunnattA, vajjhappANapIyA-(yANabhIyA) tilaM tilaM ceva chijamANA, sarIra-vikinta-lohi-zrolitta-kAgaNimaMsANi khAviyaMtA, pAvA kharapharusaehiM tAlijamANadehA, vAtikara-naranAri-saMparivuDA, pecchijjaMtA ya nAgarajaNeNa vajjhanevatthiyA paNojjati nayaramajbheNa kivaNakaluNA, attANA, asaraNA, aNAhA, prabaMdhavA, baMdhuvippahINA, vipikkhitA, disodisi. maraNabhayubbiggA, AghAyaNa-paDiduvAra-saMpAviyA, adhannA, sUlagga-vilagga-bhinnadehA, te ya tattha kIrati parikappiyaMgamaMgA ullaMbijjati rukhasAlAsu, kei kaluNAI vilavamANA, 1 / avare cauraMga-dhaNiyabaddhA pavyaya-kaDagA pamuccaMte dUrapAta bahuvisama-patthara-sahA, anne ya gayacalaNa-malaNaya-nimmadiyA kIraMti, pAvakArI aTThArasa-khaMDiyA ya kIraMti muMDa-parasUhi, kei uktta-kannoTTha nAsA, uppADiya-nayaNa-dasaNa-vasaNA, jibhidiya-chiyA, chinakanasirAH paNijjate chijante ya, asiNA, nidhisayA cinahatthapAyA pamuccaMte, jAvajIvabaMdhaNA- ya kIraMti, kei paradaba-haraNa-luddhA, kAraggala-niyala-juyala-ruddhA, cAragAvahatasArA, 10 / sayaNa-vippamukkA mittajaNa-nirakkhi(raki)yA, nirAsA, bahujaNa-dhikAra-saha sulagga-vilaga mitramaviggA, bAghApA, dhuviSpahINA, Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatmaranavyAkaraNadazAGga-sam / adhyayanaM 3 1 [ 300 .. lajAyitA [alajjAviyA] alajjA, aNubaddhakhuhA, pAraddhA, sI-urAha-taraha veyaNa-DugghaTTa-ghaTTiyA, vivanna-muha-vicchaviyA, vihala-malina-dubbalA, kilaMtA, kAsatA, vAhiyA ya zrAmAbhibhUya-gattA parUDha-naha-kesa-maMsu-romA chagamuttami NiyagaMmi khuttA tattheva mayA akAmakA 11 / baMdhiUNa pAdesu kaDiyA khAiyAe chUDhA, tattha ya viga-suNaga-siyAla-kola-majAra-caMDa-saMdaMsaga-tuMDapakkhigaNa-viviha-muha-saya-viluttagattA, kei vihaMgA, kei kimiNA ya kuhiyadehA, aNiTThavayaNehiM sappamANA, suTTha kayaM jaM mautti pAvo tuDaTheNaM jaNeNa hammamANA, lajAvaNakA ca hoMti sayaNassavi ya dIhakAlaM 12 / mayA saMtA, puNo paraloga-samAvanA narae gacchati nirabhirAme aMgArapalittaka-kappa-aJcattha-sItavedaNa-assAudinna-saya-tad dukkha-saya-samabhiddute 13 / tatIvi uvaTTiyA samANA puNovi pavajjati tiriyajoNiM, tahiMvi nirayovamaM aNuhavaMti veyaNaM, te aNaMtakAleNa jati nAma kahiMvi maNuyabhAvaM labha ti NegehiM NirayagatigamaNa-tiriyabhava-sayasahassa-pariya? hiM 14 / tatthavi ya bhamaMta'NAriyA nIcakula-samuppaNNA aAriyajaNevi logavanjhA tirikkhabhUtA ya akusalA kAmabhogatisiyA jahiM nibaMdhati nirayavattaNibhavappavaMca-karaNa-paraNolli(yA) puNovi saMsAra(rAvatta)gomamUle dhammasutivivajiyA aNajA kUrA micchattasuti-pavannA ya hoMti egaMta-daMDa-ruiNo veTeMtA kosikAra-kIDovva appagaM aTTakamma-taMtu-ghaNabaMdhaNeNaM 15 / evaM naraga-tiriya-nara-amara-gamaNa-peraMta-cakvAlaM, jamma-jarA-maraNakaraNa-gambhIra-dukkha-pakkhubhiya-paurasalilaM, saMjoga-viyoga-vIcIciMtA-pasaMga-pasariya-vaha-baMdha-mahalla-vipula-kalola-kaluNa-vilavitalobha-kalaka-lita-bolabahulaM, avamANaNa-pheNaM, tibva-khisaNa-pulaMpulappabhUya-roga-veyaNa-parAbhava-viNivAta-pharusa-dharisaNa-samAvaDiya-kaThiNaNakamma-patthara-taraMga-raMgaMta-nicca-maccubhaya-toyapaTuM, kasAya-pAyAla-kalasa Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAgamasuvAsina thA vibhAga saMkulaM, bhava-sayasahassa-jalasaMcayaM, aNataM, uvvevaNayaM, aNorapAra, mahanbhayaM bhayaMkaraM, paibhayaM, aparimiya-mahiccha-kalusamati-vAu-vega-uddhammamANazrAsA-pivAsa-pAyAla-kAma-rati-rAga-dosa-baMdhaNa--bahuviha-saMkappavipula-dagaraya-rayaMdhakAraM, moha-mahAvatta-bhoga-bhamamANa-guppamANucchalaMtabahu-gambhavAsa-paccoNiyatta-pANiyaM, padhAvita(vAhiya)-vasaNa-samAvanaruna-caMDa-mAruta-samAhayA-maNuna-vIcI-vAkulita-bhaMga--phuTTata-Ni?kallola-saMkulajalaM, pamAya-bahucaMDa-duTTha-sAvaya-samAhaya-uddhAyamANaga-pUraghoraviddhaMsaNastha-bahulaM, arANANa-bhamaMta-macchaparihatthaM anihutidiyamahAmagara-turiya-cariya-khokhubbhamANa-saMtAva-niccaya-calaMta-cavala-caMcalaattANa'saraNa-pUvvakaya-kamma-saMcayodinna-vaja-veijjamANa-duhasaya-vipAkaghunnaMta-jalasamUha, iDi-rasa-soya-gAravohAra-gahiya-kammapaDibaddha-sattakaDijamANa-nirayatala-huttasanna-visanna-bahulaM, arai-rai-bhaya-visAyasoga-micchatta-selasaMkaDaM, aNAti-saMtANa-kammabaMdhaNa-kilesa-civikhallasuduttAraM, amara-nara-tiriya-niraya-gatigamaNa-kuDila-pariyatta-vipulavelaM, hiMsAliya--aMdattAdANa-mehuNa-pariggahAraMbha-karaNa-kArAvaNANumodaNa zrIviha-aNiTTakamma-piMDita-gurubhAravakaMta-dugga-jalogha-dUranibo(paNo)lijamANa-ummagganimagga-dullabha-talaM, sArIra-maNomayANi dukkhANi uppiyaMtA sAtassa ya parittAvaNamayaM ubbuDDanibuDDayaM karatA, cauraMta-mahaMtamaNavayaggaM, rudda, saMsArasAgara, aTThiyaM, zraNAlaMbaNa-mapatiTThANa-mappameyaM, culasIti-joNi-sayasahassa-guvilaM nAloka-maMdhakAraM zraNaMtakAlaM niccaM uttattha-surANa-bhayasarANasaMpauttA vasaMti 16 / uvigA vAsavasahi jahiM grAMuyaM nibaMdhaMti pAvakammakArI baMdhavajaNa-sayaNa-mitta-parivajiyA, aNiTThA bhavaMti, aNAdeja-duviNIyA kuThANAsaNa-kuseja-kubhoyaNA, asuiNo, kusaMghayaNa-kuppamANa-kusaMThiyA, kurUvA, bahu-koha-mANa-mAyA Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatprasnavyAkaraNadazAGga-tram : adhyayanaM / ] lobhA, bahumohA, dhamma-janna-sammatta-paribhaTThA, dAridovaddavAbhibhUyA, niccaM parakammakAriNo jIvaNattharahiyA, kiviNA, parapiMDatakakA, dukkhaladdhAhArA, arasa-virasa-tuccha-kayakucchiparA, parassa pecchaMtA, riddhisakAra-bhoyaNa-visesa-samudayavihiM nidaMtA, appakaM kayaMtaM ca parikhayaMtA, iha ya purekaDAI kammAiM pAvagAI vimamAso soeNa DajjhamANA, paribhUtA hoti| sattaparivajiyA ya chobhA-sippakalA-samayasatthaparivajiyA, jahAjAyapasubhUyA, aviyattA, Nica-nIyakammovajIviNo, loyakucchaNijA moghamaNorahA, nirAsabahulA, zrAsApAsa-paDibaddhapANA, atthopAyANa-kAmasokkhe ya loyasAre hoti 17 / aphalavaMtakAya suTThaviya ujjamaMtA,tadivasesujjutta-kamma-kayadukkha saMutriyasisthapiMDa-saMcayA pakkhINa-davvasArA, niccaM adhuva-dhaNa-dharANa-kosa-paribhogavivajjiyA, rahiya-kAma-bhoga-paribhoga-savvasokkhA, pasiri-bhogovabhoganissANa-maggaNa-parAyaNA, varAgA, akAmikAe viNeti 18 / dukkhaM Neva suhaM Neva nivvutiM ubalabhaMti, accaMta-vipula-dukkha-saya-saMpalittA parassa davvehi je avirayA eso so adirANAdANassa phalavivAgo ihaloiyo, pAraloitro, appasuho, bahudukkhoM, mahabbhazro bahurayappagADho, dAruNo, kakasoM, asAyo, vAsasahassehiM muccati, na ya aveyaittA asthi u mokkhotti, evamAhaMsu NAyakulanaMdaNo mahappA jiNo u vIrakharanAmadhejjo kahesI ya zradirANAdANassa phalavivAgaM eyaM taM tatiyaMpi adinnAdANaM hara-dahamaraNa-bhaya-kalusa-tAsagA-parasaMtikabheja-lobhamUlaM evaM jAva ciraparigatamaNugataM durataM tibemi 16 // 3 // sU0 12 // tatiyaM ahammadAraM samattaM // // iti tRtIyamadhyayanam // 3 // Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39. ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vimAgaH - // 4 // atha abrahmAzravAkhyaM caturthamadhyayanam // jaMbU ! abaMbhaM ca cautthaM sadevamaNuyAsurassa loyassa patthaNijja, paMka-paNaya-pAsa-jAlabhUyaM, thI-purisa-napuMsa-veda-ciMdhaM, tava-saMjama baMbhacera-vigdhaM, bhedAyataNa-bahupamAda-mUlaM, kAyara-kApurisa-seviyaM, suyaNajaNa-vajjaNijjaM, uha-naraya-tiriya-tiloka-paiTTANaM, jarA-maraNaroga-soga-bahulaM, vadha-baMdhavighAta-duvidhAyaM, daMsaNa-caritta-mohassa heubhUyaM, ciraparigayamaNugayaM duraMta cautthaM adhammadAraM // sUtra 13 // tassa ya NAmANi gonnANi imANi hoti tIsaM, taMjahA-ababhaM 1 mehuNaM 2 caraMtaM 3 saMsaggi 4 sevaNAdhikAro 5 saMkappo 6 vAhaNA padANaM 7 dappo 8 moho 1 . maNasaMkhobho 10 aNiggaho 11 buggaho 12 vighAtro 13 vibhaMgo 14 vinbhamo 15 adhammo 16 asIlayA 17 gAmadhammatittI 18 ratI 11 rAgaciMtA 20 kAmabhogamAro 21 veraM 22 rahassaM 23 gunjha 24 bahumANo 25 baMbhaceravigdho 26 vAvatti 27 virAhaNA 28 pasaMgo 21 kAmaguNo. 30 tti viya tassa eyANi evamAdINi nAmadhejjANi hoti tIsaM // sUtraM 14 // taM ca puNa nisevaMti suragaNA sabaccharA mohamohiyamatI, asura-bhuyagagarula-vijju-jalaNa-dIva-udahi-disi-pavaNa-thaNiyA, aNani-paNavaMniya-isivAdiya-bhUyavAdiya-kaMdiya-mahAkaMdiya-kUhaMDa-payaMgadevA, pisAyabhUya-jakkha-rakkhasa-kinara-kiMpurisa-mahoraga-gaMdhavvA, tiriya-joisavimANavAsi-maNuyagaNA, jalayara-thalayara-khahayarA ya, mohapaDibaddhacittA, avitarAhA, kAmabhogatisiyA, tarAhAe balavaIe mahaie samabhibhUyA gaDhiyA ya atimucchiyA ya, ababhe ussaraNA tAmaseNa bhAveNa aNummukA, daMsaNacarittamohassa paMjaraM piva kareMti 1 / anno'nnaM sevamANA, bhujjo asurasura-tiriya-maNu-bhogarati-vihAra-saMpauttA ya cakavaTTI suranaravatisakyA, sukharuvva devaloe bharaha-Naga-Nagara-Niyama-jaNavaya-puravara-doNamuha 27 virANA 26 jANa hoti tIsa. asura bhuyaga Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatpraznavyAkaraNadazAGga-sUtram - adhyayanaM 4 ] ( 361 kheDa-kabaDa-maDaMba-saMvAha-paTTaNasahassamaMDiyaM thimiyameyaNiyaM egacchattaM sasAgaraM bhujiUNa vasuha, narasIhA, narabaI, nariMdA, naravasabhA, maruyavasabhakappA, amahiyaM rAyateyalacchIe dippamANA, somA, rAyavaMsatilagA 2 / ravi-sasi-saMkha-varacaka-sotthiya-paDAga-jaba-maccha-kumma-rahavara-bhagabhavaNa-vimANa-turaya-toragA-gopura-maNi-rayaNa-naMdiyAvatta musala-zaMgarasuraiyavarakapparakkha-migapati-bhaddAsaNa-suruci-thUma-varamauDa-sariya-kuMDalakuMjara-varavasabha-dIva-maMdara-garula-jjhaya-iMdakeu-dappaNa-aTThAvaya-cAvabANa-nakkhatta-meha-mehala-vINA-juga-chatta-dAma-dAmiNi-kamaMDalu-kamala ghaMTA-varapota-sUi-sAgara-kumudAgara-magara-hAra-gAgara-neura-Naga-Nagaravaira-kinnara-mayUra-vararAyahaMsa-sArasa-cakora-cakavAga-mihuNa-cAmarakheDaga-pabbIsaga-vipaMci-varatAliyaMTa-siriyAbhiseya-meiNi-khaggaM-kusavimalakalasa-bhiMgAra-vaddhamANaga-pasattha-uttama-vibhatta-varapurisa-lakkha-NadharA, 3 / battIsaM vararAya-sahassANujAyamaggA, causaTThi-sahassa-pavara-juvatINa NayaNakatA, rattAbhA, pauma-pamha-koraMTaga-dAmacaMpaka-sutayavara-kaNaka niha-savannA, suvaraNA, sujAya-savvaMga-sudaraMgA, mahagya-vara-paTTaNuggaya-vicitta-rAga-eNime(pe)NiNimmiya-dugulla-vara-cINapaTTa-koseja-soNIsuttaka(jA-khomiya)vibhUsiyaMgA, varasurabhi-gaMdhavara-curANavAsa-varakusuma-bhariyasirayA, kappiyacheyAriya-sukya-raita-mAlakaDaga-kuDalaMgaya-tuDiya-pavara-bhUsaNa-piNaddhadehA ekAvali-kaMTha-suraiya-vacchA pAlaMba palaMbamANa-sukaya-paDauttarijja-muddiyApiMgalaMguliyA, ujjala-nevattha-raiya-cellaga-virAyamANA, teeNa divAkarovva dittA sAraya-navatthaNiya-mahura-gaMbhIra-niddhaghosA, 4 / uppanna-samattarayaNa-cakarayaNappahANA, navanihivaiNo, samiddhakosA, cAuraMtA, cAurAhiM seNAhiM samaNu. jAtijjamANamaggA, turagAtI gayavatI rahavatI naravatI vipula-kulavIsuyajasA, sAraya-sasi-sakala-somavayaNA, sUrA, telloka-niggaya-pabhAva Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 391] * [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: caturtho vimAna laddhasaddA samatta-bharahAhivA, nariMdA, sasela-vaNa-kANaNaM ca himavaMta-sAgaraMtaM dhIrA bhUttuNa bharahavAsaM jiyasattU, parara-rAyasIhA, puva-kaDa-tavappabhAvA, niviThTha-saMciyasuhA, aNega-vAsasayamAyuvaMto bhajjAhi ya jaNavayappahANAhiM lAliyaMtA atula-saha-pharisa-rasa-khvagaMdhe ya aNubhavettA(ntA) tevi uvaNamati maraNadhamma avitattA kAmANaM 5 / bhujjo bhujjo baladevavAsudevA ya pavarapurisA, mahAbala-parakamA, mahAdhaNu-viyaTTakA, mahAsatta-sAgarA, duddharA, dhaNuddharA, naravasabhA, rAmakesavA, sabhAyaro saparisA, vasudeva-samuddavijayamAdiya-dasArANaM pajjunna-pativa-saMva-aniruddha-nisaha-ummaya-sAraNa-gayasumuha-dummuhAdINa jAyavANaM adbhuTTANavi kumArakoDINaM hiyayadayiyA, devIe rohiNIe devIe devakIe ya ANaMda-hiyaya-bhAvanaMdaNakarA, solasarAyavara-sahassANujAtamaggA, solasa-devIsahassa-vara-NayaNa-hiyayadaiyA, NANAmaNi-kaNaga-rayaNamottiya-pavAla-dhaNa-dhana-saMcaya-riddhi-samiddhakosA, hayagaya-raha-sahassasAmI, 6 / gAmAgara-nagara-kheDa-kabbaDa-maDaMba-doNamuhapaTTaNAsama-saMbAha-sahassa-thimiya-NijyapamuditajaNa-viviha-sAsa-niSphajjamANa meiNi-sara-sariya-talAga-sela-kANaNa-zrArAmujjANa-maNAbhirAmaparimaMDiyassa dAhiNaDDa-veyaDa-girivibhattassa lavaNa-jalahi-parigayassa chavihakAla-guNakAmajuttassa zraddhabharahasma sAmikA 7 / dhIrakittipurisA, zrohabalA, aibalA, zranihayA, aparAjiya-sattumaddaNa-ripu-sahassamANamahaNA, sANukosA, amaccharI, acavalA, acaMDA, mita-maMjula-palAvA, hasiya-gaMbhIramahurabhaNiyA, (mahuparipurANa-saJcavayaNA), zrabhuvagaya-vacchalA, saragaNA, lakkhaNa-vaMjaNa-guNovaveyA, mANummANa-pamANa-paDipunna-sujAya-savvaMgasuMdaraMgA 8 / sasisomAgAra-kaMtapiyadaMsaNA, amarisaNA, payaMDa-DaMDappayAra-gaMbhIra-darisaNijjA, tAladdha-unviddha-garulakeU, balava-gajjata-darita-dappita-muTThiyacANUramUragA, riTTha-vasabha-pAtiNo, kesarimuha-viSphADagA, daritanAga Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatpranavyAkaraNadazAGga-sUtram : adhyayanaM 4 / / 393 dappamahaNA jamalajjuNabhaMjagA, mahAsauNi-pUtaNA-rivU, kaMsa-mauDa-toDagA, jarAsiMgha-mANamahaNA, tehi ya (abhapaDala-piMgala-ujalehi) aviralasamasahiya-caMdamaMDala-samappabhehiM sUra-mirIya-kavayaviNimmuyaMtehiM sapatidaMDehiM zrAyavattehiM dharijjatehiM virAyaMtA, 1 / tAhi ya pavara-girikuharaviharaNa-samuTThiyAhiM, nisvahaya-camara-pacchima-sarIrasaMjAtAhiM zramailaseya-kamala-vimukulujalita-rayaNa-girisihara-vimala-sasikiraNa-sarisakalahoyanimmalAhiM pavaNAhaya-cavala-caliya-salaliya-paNaciya-vIipasariya-khIrodaga-pavara-sAgaruppUra-caMcalAhiM mANasa-sara-pasara-pariciyAvAsa-visadavesAhiM kaNagagiri-sihara-saMsitAhiM uvAya-uppAta-cavalajayiNa-sigghavegAhiM haMsavadhUyAhiM ceva kaliyA, 10 / nANAmaNi-kaNagamahariha-tabaNijjujala-vicittaDaMDAhiM salaliyAhiM naravati-sirisamudayappagAsaNakarIhiM varapaTTaNuggayAhiM samiddha-rAyakula-seviyAhi kAlAgurupavarakuMduruka-turuka-dhUva-vAsa-visada-gaMdhudbhUyAbhirAmAhiM cillikAhiM ubhayopAsapi cAmarAhiM ukkhippamANAhiM suha-sItala-vAtavItiyaMgA, ajitA, ajitarahA, hala-musala-kaNagapANI, saMkha-cakka-gaya-satti-NaMdagadharA, pavarujjalasukata-vimala-kothUma-tirIDadhArI, 11 / kuMDala-ujjoviyANaNA, puMDarIya-NayaNA, egAvalI-kaMTha-ratiyavacchA, sirivaccha-sulaMchaNA, varajasA, savvouya-surabhi-kusuma-suraiya-palaMba-sohaMta-viyasaMta-cilla(ta) vaNa-mAla-ratiyavacchA, aTThasaya-vibhatta-lakkhaNa-pasatya-sudara-virAiyaM. gamaMgA, matta-gayavariMda-laliya-vikkama-vilasiyagatI, kaDisuttaga-nIlapIta-kosijavAsasA, pavaradittateyA, sAraya-navathaNiya-mahura-gaMbhIraniddhaghosA, narasIhA, sIhavikkamagaI, prathamiya-pavara-rAyasIhA, somA, bAravaipunnacaMdA, puvakaya-tavaNabhAvA, niviTTha-saMciyasuhA, aNega-vAsasayamAuvaMtA bhajjAhi ya jaNavayappahANAhiM lAliyaMtA, atula-sadda-pharisa-rasa Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 394 ) [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: caturtho vibhAgaH khvagaMdhe aNubhaventA(tA) tevi uvaNamaMti maraNadhamma avitattA kAmANaM 12 / bhujjo maMDaliya-naravareMdA, sabalA, sateurA, saparimA, sapurohiyAmacadaMDanAyaka-seNAvati-maMti-nItikusalA, nANAmaNirayaNa-vipuladhaNa-dhanasaMcaya-nihI-samiddhakosA, rajasiriM vipula-maNubhavintA(tA) vikosaMtA, baleNa mattA tevi uvaNamaMti maraNadhamma avitattA. kAmANaM 13 / bhujo uttarakuru-devakuru-vaNavivara-pAdacAriNo naragaNA bhoguttamA bhoga-lakkhaNadharA, bhoga-sassirIyA, pasattha-soma-paDipurANa-rUva-darasaNijjA, sujAta-savvaMgasudaraMgA, rattuppala-patta-kaMta-karacaraNa-komalatalA, supaiTThiya-kumma-cArucalaNA, . zraNupubba-susaMhaya(jAyapavaraMgulIyA, unnaya-taNutaMba-niddhanakhA, saMThita-susiliTTha-gUDhagoMphA, eNI-kuruviMda-vatta-vaTTANupubbijaMghA, samugga-nisarga-gUDhajANU, gayagayaNa-sujAya-saMnibhoru ca varavAraNa-matta-tullavikama-vilAsitagatI, varaturagasujAya-gujjhadesA, zrAina-hayavya niruvalevA, pamuiya-varaturaga-sIha atiregavaTTiyakaDI, gaMgAvatta-dAhiNAvatta-taraMgabhaMgura-ravikiraNa-bohiya-vikosAyaMtapamha-gaMbhIra-vigaDanAbhI, sAhata-soNaMda-musala-dappaNa-nigariya-varakaNaga-ncharusarisa-vara-vaira-baliyamajmA, ujjuga-sama-sahiya-jaccataNu-kasiNa-Niddha-zrAdejalaDaha-sUmAla-mauya-romarAI, jhasa-vihaga-sujAta-pINakucchI, jhasodarA, pamhavigaDanAmA saMnata-pAsA saMtata-pAsA, sudarapAsA, sujAtapAsA, mita-mAiyapINa-raiyapAsA,akaraMDuya-kaNaga-ruyaga-nimmala-sujAya-niruvahayadehadhArI, 14 / kaNaga-silAtala-pasattha-samatala-uvaiya-vicchinna-pihulavacchA, juya-saMnibhapINa-raiyapIvara pauTTha-saMThiya-susiliTTha-visiTTha-laTTha-sunicita-ghathira subaddhasaMdhI, puravara-vara-phaliha-vaTTiyabhuyA, bhuya-Isara-vipula bhoga-prAyANa-phaliucchUDha-dIhavAhU, ratta-talovatiya-mauya maMsala-sujAya-lakkhaNa-pasattha-acchiddajAlapANI pIvara-sujAya-komala-varaMgulI, taMva-taliNa-sui-ruila-niddhanakkhA, niddha-pANilehA, caMdapANilehA, sUrapANilehA, saMkhapANilehA, cakapANilehA, Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatpraznavyAkaraNadazAGga sUtram : adhyayanaM 4 j disA-sovatthiya-pANilehA, ravi-sasi-saMkha-varacaka-disAsovatthiya-vibhattasuviraiyapANilehA, vara-mahisa-barAha-sIha-saddUla-risaha-nAga-barapaDipunnaviulakhaMdhA, cauraMgula-suppamANa-kaMbu-vara-sarisaggIvA, zravaTThiya-suvibhatta-cittamaMsU, uvaciya-maMsala-pasattha-saddUla-vipulahaNuyA, zroyaviya-silappavAla-biMbaphala-saMnibhAdharohA, paMDura-sasikala-vimala-saMkha-gokhIra-pheNa kudadagaraya-muNAliyA dhavaladaMtaseDhI, akhaMDadaMtA, apphuDiyadaMtA, aviraladaMtA, suNiddhadaMtA, sujAyadaMtA, etadaMtaseDhibba aNegadaMtA, huyavaha-niddhata-dhoya-tattatavaNija-rattatalA, tAlujIhA, garulAyata-ujju-tuMganAsA, zravadAliyapoMDarIya-nayaNA, kokAsiya-dhavalapattalacchA, prANAmiya-cAvaruila-kirAhamarAji-saMThiya-saMgayAyaya-sujAya-bhumagA, allINa-pamANa-juttasavaNA, susavaNA pINa-maMsala-kabola-desabhAgA, aciruggaya-bAlacaMda-saMThiya-mahAnilADA, uDuvatirikha paDipunnasomavayaNA, chattAgAruttamaMgadesA, ghaNaniciya-subaddha-lavakhaNunayakUDAgAra-nibha-piDiyaggasirA, huyavaha-niddhaMta-dhoyatatta-tavaNija-rattakesaMtakesabhUmI, sAmalI-poMDa-ghaNa-niciya-choDiya-miu-visata-pasattha-suhuma-lavakhaNasugaMdhi-sudara-bhuyamoyaga-bhiMga-nIlakajjala-pahaTThabhamaragaNa-niddhaniguruMba, niciyakuMciya-payAhiNAvatta-muddhasirayA 15 / sujAta-suvibhatta-saMgayaMgA, lakkhaNavaMjaNa-guNovaveyA, pasattha-battIsa-lakkhaNadharA, haMsassarA, kuMcassarA, dudubhissarA, sIhassarA, uja(ogha)sarA, meghasarA, sussarA, susaranigghosA, bajarisaha. nArAya-saMghayaNA, samacauraMsa-saMgaNa-saMThiyA, chAyAujoviyaMgamaMgA pasatthacchavI nirAtaMkA, kaMkaggahaNI, kavota pavisa-pariNAmA, sauNi-posa-piTutarorupariNayA, paumuppala-sarisa-gaMdhussAsa-surabhivayaNA, aNuloma-vAuvegA, zravadAya-niddhakAlA, viggahiya-unnaya-kucchI, amayarasa-phalAhArA, tigAuya. samUsiyA, tipalizrovamaTTitIkA, tini ya paligrovamAiM paramAuM pAlayittA tevi uvaNamati maraNadhamma avitittA kAmANaM 16 / pamayAvi ya tesiM hoMti Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zramiMdAgamasudhAsindhuH :: caturtho vibhAgaH sommA sujAya-sabga-suMdarIyo pahANa-mahilAguNehiM jutA, atikaMta-visappamANa-maudaya-sukumAla-kummasaMThiya-visiTTha-calaNA, ujju-mauya-pIvara susAhataMgunIyo, abbhunnata-ratita-taliNa-taMba-sui-niddhanakhA. romarahiya-vaTTasaMThiyaajahanna-pasattha-lakkhaNa-akoppa-jaMghajuyalA, suNimmita-sunigUDhajANumaMsala-pasatya-subaddhasaMdhI, kayalI-khaMbhAtireka-saMThiya-nivvaNa-sukumAlamauya-komala-avirala-samasahita-sujAya-baTTamANa-pIvara-nirantarorU aTThAvaya-vIi-paTTa-saMThiya-pasattha-vicchinna-pihulasoNI, vayaNAyAmappamANa-duguNiya-visAla-maMsala-subaddha-jahaNa-vara-dhAriNIyo, vajavirAiya-pasatya-lakkhaNa-nirodarIyo 17 / tivali-valiya-taNunamiyamajhiyAyo, ujjuya-samasahiya-janma-taNu-kasiNa-niddha-zrAdeja-laDahasukumAla-mauya-suvibhatta-romarAjIthA gaMgAvattaga-padAhiNAbatta-taraMgabhaMgaravikiraNa-taruNa-bodhita-zrAkosAyaMta-pauma-gaMbhIra-vigaDa-nAbhA, aNubbhaDapasatya-sujAta-pINakucchI, sannatapAsA, sujAtapAsA, saMgatapAsA, miya-mAyiyapINa-ratitapAsA, akaraMDuya-kaNaga-ruyaga-nimmala-sujAya-niruvahaya-gAyalaTThI, kaMcaNa-kalasa-pamANa-samasahiya-laTThacucUya-zrAmelaga-jamala-juyalavaTTiya-poharAyo bhuyaMga-aNupuvva-taNuya-gopuccha-baTTa-samasahiyanamiyAdeja-laDahabAhA, 18 | taMbanahA, maMsalaggahatthA komala-pIvaravaraMgulIyA, niddha-pANilehA, sasi-sUra-saMkha-caka-vara-sotthiya-vibhatta-suviraiyapANilehA, pINurANaya-kakkha-vasthippadesa-paDipunna-gala-kavolA, cauraMgulasuppamANa-kaMbu-vara-sarisagIvA, maMsala-saMThiya-pasattha-haNuyA, dAlima-puSphappagAsa-pIvara-palaMba-kucita-varAdharA, suMdarottarottarohA, dadhi-dagaraya-kuMdacaMdavAsaMti-maula-acchida-vimaladasaNA, rattuppala-paumapatta-sukumAla-tAlujIhA, kaNavIra-muula'kuDilabbhunnaya-ujju-tuMganAsA, sArada navakamala-kumuta-kuvalayadala-nigara-sarisa-lakkhaNa-pasattha-ajimha(nimmala)kaMtanayaNA, 11 / pAnA Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatvaranavyAkaraNadazAGga stram . azyayanaM 4 ] miya-cAva-ruila-kirAhabharAi-saMgaya-sujAya-taNu-kasiNa-niddhabhumagA, allINapamANa-juttasavaNA, sussavaNA, pINa-maTTagaMDalehA, cauraMgula-visAla-samanilADA, komudi-rayaNikara-vimala-paDipunna-somavadaNA, chattunaya-uttamaMgA, akavila-susiNiddha-dIhasirayA, chattajmaya-jUva-thUbha-dAmiNi kamaMDalu-kalasavAvi-sotthiya-paDAga-java-maccha-kumma-ratha-vara-makarajjhaya-aMka-thAla-aMkusa-TThAvaya-supaiTa-amara-mayUra-siriyAbhiseya-toraNa-meiNi udadhivara-pavarabhavaNa-girivara-varAyaMsa-salaliyagaya-usama-sIha-cAmara-pasattha-battIsa-lakkhaNadharItho, haMsa-sarittha-gatIzro, koila-mahura-girAyo, kaMtA, savvassa. aNumayAno, vavagayavali-palita-vaMga-duvvannavAdhi-dohagga-soyamukkAyo, uccatteNa ya narANa thovUNa-masiyAzro, siMgArAgAra-cAruvesAzro, suMdarathaNa-jahaNa-vayaNa-kara-caraNaNayaNA, lAvanna-rUva-jovvaNa-guNovaveyA, naMdaNa-vaNa-vivara-cAriNIyo vva accharAyo uttarakuru-mANusaccharAyo accheraga-pecchaNijiyAno tini ya palizrovamAiM paramAuM pAlayittA tAbo'vi uvaNamaMti maraNadhamma avitittA kAmANaM 20||suu0 15 // mehuNasannA-saMpagiddhA ya mohabhariyA satthehi haNaMti ekamekkaM visayavisa-udIraesu, avare paradArehiM (udAraparadArehiM) hammati visuNiyA dhaNanAsaM sayaNa-vippaNAsaM ca pAuNaMti, parassa dArAyo je avirayA mehuNasanna-saMpagiddhA ya mohabhariyA assA hatthI gavA ya mahisA migA ya mAreMti ekamekkaM, maNuyagaNA vAnarA ya pakkhI ya virujjhati, mittANi khippaM bhavaMti sattU, samaye dhamme gaNe ya bhidaMti pAradArI, dhammaguNarayA ya baMbhayArI khaNeNa ulloTThae carittAyo jasamaMto subbayA ya pAveMti ayasakitti rogattA vAhiyA pavaDiti royavAhI, duve ya loyA dubArAhagA bhavaMti-ihaloe ceva paraloe parassa dArAzro je avirayA, taheva kei parassa dAraM gavesamANA mahiyA ya hayA ya vaddharuddhA ya evaM jAva gacchaMti vipula-mohAbhibhUya-sannA 1 / mehuNamUlaM ca supae tattha tattha vattapuvvA saMgAmA jaNakkhayakarA sIyAe Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrImadANamasudhAsindhuH / caturtho vimAgaH dovaIe kae ruppiNIe paumAvaIe tArAe kaMcaNAe rattasubhadAe ahiniyAe suvanaguliyAe kinnarIe surUvavijjumatIe ya 2 / annesu ya evamAdiesu bahavo mahilAkaesu suvvaMti ikkaMtA saMgAmA gAmadhammamUlA prabaMbhaseviNo ihaloe vi tAva naTThA (naTThakItti) paraloevi ya NaTThA mahayA moha timisaMdhakAre ghore tasa-thAvara-suhuma-bAdaresu panjatta-mapajatta-sAhAraNa-sarIra-patteyasarIresu ya aMDaja-potaja-jarAuya-rasaja-saMseima-samucchima-ubbhiya-uvavAdiesu ya naraga-tiriya-deva-mANusesu jarA-maraNa-roga-sogabahule paliyovamasAgarovamAiM zraNAdiyaM zraNavadaggaM dIhamaddhaM cAuraMta saMsArakatAraM aNupariyaTTati jIvA mohavasaM niviTThA 3 / eso so ababhassa phalavivAgo ihaloiyo paraloizro ya appasuho bahudukkho mahabbhazro bahurayappagADho dAruNo kakaso asAyo vAsasahassehiM na mubati, na ya avedaittA asthi hu mokkhotti, evamAhaMsu nAyakulanaMdaNo mahappA jiNo u vIravaranAmadhejo kahesI ya abaMbhassa phalavivAgo eyaM taM zrabaMbhaMpi cautthaM sadevamaNuyAsurassa logassa patthaNijjaM evaM cira-pariciya-maNugayaM duraMtaM cautthaM adhammadAraM samattaM tibemi 4 // 4 // sU0 16 // . . // iti caturthamadhyayanam / / // atha paJcama-parigrahAvAkhyaM paJcamamadhyayanam // . . jaMbU ! itto pariggaho paMcamo u niyamA, NANAmaNi-kaNaga-rayaNamahariha-parimala-saputtadAra-parijaNa-dAsI-dAsa-bhayaga-pesa-hayAgaya-go-mahisa uTTakhara-zraya-gavelaga-sIyA-sagaDa-raha-jANa-jugga saMdaNa-sayaNAsaNa-vAhaNa-kRviyadhaNa-dhanna-pANa-bhoyaNAcchAyaNa-gaMdha-malla-bhAyaNa-bhavaNavihiM ceva bahuvihIyaM bharahaM Naga-Nagara-Niyama-jaNavaya-purakhara-doNamuha-kheDa-kabaDa-maDaMba-saMbAhapaTTaNa-sahassaparimaMDiya thimiya meiNIyaM egacchattaM sasAgaraM bhujiUNa vasuhaM Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (399 zrImatpraznadhyAkaraNadazAGga-tram / adhyayane 5 ] aparimiya-magAMta-taraha-maNugaya-mahincha-sAra-nirayamUlo 1 / lobha-kalikasAya-mahakkhaMdho, ciMtAsaya niciya-vipula-sAlo, gArava-paviralliyagga-viDavo, niyaDi-tayA-patta-pallava-dharo, puSphaphalaM jassa kAmabhogA zrAyAsa-visUraNAkalaha-pakaMpiyagga-siharo, naravati-saMpUjito, bahujaNassa hiyayadaiyo, imassa mokkha-vara-motti-maggassa phalihabhUyo carimaM ahammadAraM 2 // sU0 17 // tassa ya nAmANi imANi gorANANi hoti tIsaM, taMjahA-pariggaho ? saMcayo 2 cayo 3. uvacatro 4 nihANaM 5 saMbhAro 6 saMkaro 7 zrAyaro - piMDo 1 davvasAro 10 tahA mahicchA 11 paDibaMdho 12 lohappA 13 mahiDDi-haddI (mahaparivayA)(mahai) 14 uvakaraNaM 15 saMrakkhaNA ya 16 bhAro 17 saMpAya-uppAyako 18 kali-karaMDo 11 pavittharo 20 agattho .21 saMthavo 22 aguttI (akItti) 23 zrAyAso 24 avizrogo 25 zramuttI 26 tarAhA 27 aNatthako 28 pAsattI 21 asaMtosottiviya 30, tassa eyANi eyANi evamAdINi nAmadhejANi hoti tIsaM // sU0 18 // taM ca puNa pariggahaM mamAyaMti lobhaghatthA bhavaNa-vara-vimANa-vAsiNo pariggaharutI pariggahe viviha-karaNabuddhI devanikAyA ya, asura-bhuyaga-suvarANe(garala). vijju-jalaNa-dIva-udahi-disi-pavaNa-thaNiya-zraNavaMniya-paNavaMniya-isivAtiyabhUtavAiya-kaMdiya-mahAkaMdiya-kuhaMDa-pataMgadevA pisAya-bhUya-jakkha-rakkhasa-kinara. kiMpurisa-mahoraga gaMdhavA ya 1 / tiriyavAsI paMcavihA joisiyA ya devA bahassatI-caMda-sUra-sukka-saniccharA rAhu-dhUmakeu-budhA ya aMgArakA ya tattatavaNija-kaNayavarANA je ya gahA joisammi cAraM caraMti keU ya, gatiratIyA aTThAvIsati-vihA ya nakkhatta-devagaNA, nANAsaMgaNa-saMThiyAyo ya tAragAyo, ThiyalessA cAriNo ya avissAma-maMDalagatI 2 / uparicarA uDalogavAsI duvihA vemANiyA ya devA, sohammIsANa-saNaMkumAra-mAhiMda-baMbhalogalaMtaka-mahAsuka-sahassAra-prANaya-pANaya-zrAraNa-accuyA, kampavaravimANa Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1..] bhImadAgamasudhAsindhuH // caturtho vibhAgA vAsiNo suragaNA, gevejA aNuttarA duvihA kappAtIyA, vimANavAsI mahiDDikA uttamA suravarA 3 / evaM ca te caubihA saparisAvi devA mamAyati, bhavaNa-vAhaNa-jANa vimANa-sayaNAsaNANi ya nANAviha-vatthabhUsaNA pavara-paharaNANi ya. nANAmaNi-paMcavanna-divvaM ca bhAyaNavihi nANAviha-kAmarUve veunvita-accharagaNa-saMghAte 4 / dIvasamudde disAyo vidisAyo cetiyANi vaNasaMDe pavvate ya, gAmanagarANiM ya, zrArAbhujAgAkANaNANi ya, kUva-sara-talAga-vAvi-dIhiya-devakula-sabha-ppava-vasahimAjhyAI bahukAI kittaNANi ya parigerihattA pariggahaM vipuladavvasAraM devAvi saIdagA na tittiM na tuDhei uvalabhaMti, 5 / accaMta-vipula-lobhAmibhUtasannA vAsahara-ikkhugAra-vaTTapabvaya-kuMDala-rucaga-varamANusottara-kAlodadhilavaNa-salila-dahapati-ratikara-aMjaNakasela-dahimuha-vapAtuppAya-kaMcaNakacittavicitta-jamaka-varasihara-kUDavAsI vakkhAra-akammabhUmisu suvibhatta-bhAgadesAsu kammabhUmisu, je'vi ya narA cAuratacakavaTI vAsudevA baladevA maMDalIyA issarA talavarA seNAvatI inbhA seTTI raTThiyA purohiyA kumArA daMDaNAyagA gaNanAyagA mADaMbiyA satthavAhA koDabiyA amacA ee bhanne ya evamAtI pariggahaM saMciNaMti, aNaMtaM, asaraNaM, duraMtaM, adhuvamaNiccaM, asAsayaM, pAvakammanemmaM, avakiriyavyaM, viNAsamUlaM, vahabaMdha-parikilesabahulaM, aNaMta-saMkilela-kAraNaM 6 / te taM ghaNa-kaNaga-rayaNa-nicayaM piMDitA ceva lobhakthA saMsAraM ativayaMti savvadukkha(bhaya)saMnilayaNaM, pariggahassa ya aTThAe sippasayaM sikkhae bahujaNo kalAyo ya bAvattari sunipuNAyo lehAiyAyo, sauNaruyAvasANAzro gaNiyappahANAzro causaTiM ca mahilAguNe ratijaNaNe, sippasevaM asi-masi-kisi-vANijjaM, vavahAraM attha-satthaisattha-ccharuppavA(ga)yaM vivihAyo ya jogajujaNAyo bhannesu evamAdiesu bahasa kAraNasaesu jAvajIvaM naDijae, saMciNaMti maMdabuddhI pariggaharaseva Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatpraznavyAkaraNadazAGga-stram : adhyayanaM 5 ] (401 ya aTTAe karaMti pANANa vahakaraNaM 7 / zraliya-niyaDi-sAisaMpazroge paradavve abhijA saparadAra-abhigamaNa-sevaNAe zrAyAsa-visUraNaM kalahabhaMDaNa-verANi ya avamANaNa-vimANaNAyo icchA-mahincha-ppivAsa-satatatisiyA tarAhagehi lobhavatthA attANA aNiggahiyA kareMti koha-mANamAyA-lobhe, akittaNijje pariggahe ceva hoMti niyamA sallA daMDA ya gAravA ya kasAyA sannA ya kAmaguNa-rAhagA ya iMdiyalesAyo sayaNasaMpayogA sacittAcittamIsagAI dabAI aNaMtakAI icchaMti parighetta sadevamaNuyAsurammi loe lobhapariggaho jiNavarehiM bhaNiyo 8 / natthi eriso pAso paDibaMdho asthi savvajIvANaM savvaloe 1 // sU0 11 // paralogammi ya naTThA tamaM paviTThA mahayA-moha-mohiyamatI timisaMghakAre tasa-thAvara-suhuma-bAdaresu pajatta-mapajattaga evaM jAva pariyati dIhamaddhaM jIvA lobhvs-sNnivitttthaa| eso so pariggahassa phalavivAzro ihaloiyo, paraloiyo, appasuho, bahudukkho, mahabbho , bahurayappagADho, dAruNo, kakaso, asAyo vAsasahassehiM muncai, na avetittA asthi hu mokkhotti 1 / evamAhaMsu nAyakulanaMdaNo mahappA jiNo u vIrakhara-nAmadhejo kahesI ya pariggahassa phalavivAgaM 2 / eso so pariggaho paMcamo u niyamA nANAmaNi-kaNaga-rayaNamahariha evaM jAva imassa morakha-vara-mottimaggassa phalihabhUyo, carimaM adhammadAraM samattaM / / sU0 20 // eehiM paMcahiM zrAsavehiM rayamAdiNi tu zraNusamayaM / cauvihagai duha (jIva) peraMta aNupariyaTTati saMsAraM // 1 // savvagaI pakkhaMde kAhaMti ghaNaMtae akypuraannaa| je ya na suNaMti dhAma soUNa ya je pamAyaMti // 2 // aNusiTuMpi bahuvihaM micchadiTTIyo je nraa| grahamA baddha-nikAiya-kammA suNaMti dhammaM na ya karaMti // 3 // kiM sakA kAuM je jaM necchaha zrosahaM muhA paayo| jiNavayaNaM guNamahuraM vireyaNaM savvadukkhANaM // 4 // paMceva ya UnjhiUNa paMceva ya rakkhiuNa bhAveNa / kammaraya-viSpamukkA siddhi-vara-maNujaraM jaMti // 5 // // iti bhAsavadArA sammattA // // iti paJcamamadhyayanama // 5 // Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhImadAgamasudhAsindhuH :: caturtho vibhAgaH // atha prathamasaMvarA ahiMsAkhyaM SaSThamadhyayanam // - jaMbU !-etto saMvaradArAiM paMca vocchAmi zrANupuvIe / jaha bhaNiyANi bhagavayA savvaduha-vimokkhaNaTThAe // 1 // paDhamaM hoi ahiMsA bitiyaM sacavayaNaMti patnattaM / dattamaNunAya saMvaro ya baMbhaveramapariggahattaM c|| 2 // tattha paDhamaM ahiMsA tsthaavr-svvbhuuy-khemkrii| tIse sabhAvaNAzro kiMcI vocchaM guNu(saM // 3 // tANi: u imANi suvvaya ! mahavvayAI lokahiya-savvayAI suyasAgara-desiyAiM tavasaMjama-mahabbayAI sIlaguNa-varavvayAI saccajavavvayAI naraga-tiriya-maNuya-devagati-vivajakAI savvajiNa-sAsaNagAI kammaraya-vidAragAiM bhavasaya-viNAsaNakAI duhasaya-vimoyaNakAI suhasayapavattaNakAI kApurisa-duruttarAI sappurisa-nisevi(tIri)yAI nibvANa-gamaNamaggasaggappayANagAI(NAyakAI) saMvaradArAiM paMca kahiyANi u bhagavayA 1 / tattha paDhamaM ahiMsA jA sA sadeva-maNuyAsurassa logassa bhavati dIvo tANaM saraNaM gatI paiTThA, nidhANaM 1 nivvuI 2 samAhI 3 sattI 4 kittI 5 kaMtI 6 ratI ya 7 viratI ya 8 suyaMgatittI 1-10 dayA 11 vimuttI 12 khantI 13 sammattArAhaNA 14 mahaMtI 15 bohI 16 buddhI 17 dhitI 18 samiddhI 11 riddhi 20 viddhI 21 ThitI 22 puTThI 23 naMdA 24 'bhaddA 25 visuddhI 26 laddhI 27 visidiTThI 28 kallANaM 21 maMgalaM 30 pamozro 31 vibhUtI 32 rakkhA 33 siddhavAso 34 zraNAsavo 35 kevalINa ThANaM 36 sivaM 37 samiI 38 sIla 31 saMjamo 40 ttiya sIlaparigharo 41 saMvaro 42 ya guttI 43 vavasAyo 44 ussayo 45 janno 46 zrAyataNaM 47 jataNa 47 mappamAto 41 assAso 50 vIsAso 51 bhayo 52 savvassavi amAghAzro 53 cokkha 54 pavittA 55 sUtI 56 pUyA 57 vimala 58 pabhAsA 51 ya nimmalatara : 60 ti evamAdINi niyayaguNanimmiyAI pajavanAmANi hoti ahiMsAe bhagavatIe Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatpraznavyAkaraNadazAGga-kSetram / adhyayana 6 ] [403 2 // sUtraM 21 // esA sA bhagavatI ahiMsA jA sA bhIyANa viva saraNaM, prakkhINaM piva gamaNaM, tisiMyANaM piva salilaM, khuhiyANaM piva asaNaM, samuddamajjhe va potavahaNaM, cauppayANaM va zrAsamapayaM, duhaTThi(duhaduhi)hiyANaM ca zrosahibalaM, paDavImajme visatthagamaNaM 1 / etto visiTTatarikA ahiMsA jA sA puDhavi-jala-agaNi-mAruya-vaNassai-bIja-harita-jalacara-thalacara-khahacaratasa-thAvara-savvabhUya-khemakarI esA bhagavatI ahiMsA jA sA 2 / aparimiyanANa-dasaNadharehiM sIlaguNa-viNaya-tava-saMyama-nAyakahiM titthaMkarahiM savvajagajIva vacchalehiM tiloga-mahiehiM jiNacaMdehiM suTTha diTTA (uvaladdhA), zrohijiNehiM virANAyA, ujjumatIhiM vidiTThA, vipulamatIhiM viditA, pubvadharehiM adhItA, veuvvIhiM patinnA 3 / zrAbhiNibohiyanANIhiM, suyanANIhiM, maNapajavanANIhiM, kevalanANIhiM, grAmosahipattehiM, khelosahipattehiM, vipposahipattehiM, jallosahipattehiM, savosahipattehiM, bIjabuddhIhiM, kuTubuddhIhiM, padANusArIhiM, saMbhinnasotehiM, suyadharehiM, maNabaliehiM, vayabaliehiM, kAyabaliehiM nANabaliehiM, daMsaNabaliehiM, carittabaliehiM, khIrAsavehi, madhuzrAsavehiM, sappiyAsavehi, akkhINamahANasiehiM cAraNehiM, vijAharehiM, (jaMghAcAraNehiM vijAcAraNehiM) cautthabhattiehiM 4 / evaM jAva chammAsabhattipahi, ukkhittacaraehiM, nikkhittacaraehi, aMtacaraehi, paMtacaraehiM, lUhacaraehiM, annailAehiM, samudANavaraehiM, moNacaraehiM, saMsaTTakappiehiM, tajAyasaMsaTThakappiehiM, uvanihiehiM, suddhesaNiehiM, saMkhAdattiehiM, diTTalAbhiehiM, adiTTalAbhiehi, puTThalAbhiehiM, AyaMbiliehiM, purimaDiehiM, ekAsaNiehiM, nivitiehiM, bhinnapiMDavAiehiM, parimiyapiMDavAiehiM, aMtA. hArehiM, paMtAhArehiM, arasAhArehiM, virasAhArehiM, lUhAhArehi, tucchAhArehi, aMtajIvihiM, paMtajIvihiM, lUhajIvihiM, tucchajIvihiM, uvasaMtajIvihiM, pasaMtajIvihiM, vivittajIvihiM, akhIramahusappiehiM, zramajamaMsAsiehiM, Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ M bAmadAgamasudhAsindhuH / caturtho vimAgaH gaNAiehiM, paDimaMgaIhiM, ThANukaDiehiM, vIrAsaNiehiM, NesajiehiM, DaMDAiehiM, lagaMDasAIhiM, egapAsa(sappiAgehiM, pAyAvaehiM, appAvarahiM, aNiThubhaehiM, akaMDayaehi, dhuta-kesa-maMsu-loma-nakhehi, savvagAya-paDikammavippamukkehiM, samaNucinA / / suyadhara-viditatthakAya-buddhihiM dhIra-matibuddhiNo, ya je te zrAsIvisa-uggateyakappA, nicchaya-vavasAya(viNIya) pajatta-kayamatIyA, NiccaM sajjhAya-jmANa-aNubaddha-dhammajmANA, paMcamahavvayacarittajuttA, samitA samitisu, . samitapAvA, chaviha-jaga-vacchalA, nizcamappamattA 6 / eehiM annehi yajA sA aNupAliyA bhagavatI imaM ca puDhavidaga-agaNi-mAruya-tarugaNa-tasa-thAvara-savvabhUya-saMyama-dayaTThayAte suddhaM ucchaM gavesiyav akata-makAri-maNAhUya-maNuTTi, akIyakaDaM, navahi ya koDihiM suparisuddhaM, dasahi ya dosehiM vippamukkaM, uggama-uppAyaNesaNAsuddhaM; vavagaya-cuya-cAviya-cattadehaM ca phAsuyaM ca na nisaja-kahA-poyaNakkhAsuzrovaNIyaMti na tigicchA maMta-mUla-bhesajja-kajaheDaM, na lakkhaNuppAya-sumiNajoisa-nimitta-kahakappauttaM 7 / navi DaMbhaNAe, navi rakkhaNAte, navi sAsaNAte, navi daMbhaNa-rakkhaNa-sAsaNAte bhikkhaM gavesiyavvaM, navi vaMdaNAte, navi mANaNAte, navi prayaNAte navi vaMdaNa-mANaNa-pUyaNAte bhikkhaM gavesiyavvaM, navi hIlaNAte navi niMdaNAte navi garahaNAte navi hIlaNaniMdaNa-garahaNAte bhikkhaM gavesiyavvaM, navi bhesaNAte navi tajaNAte navi tAlaNAte navi bhesaNa-tajaNa-tAlanAte bhikkhaM gavesiyavvaM, navi gAraveNaM navi kuha(ppaNayAte navi vaNImayAte navi gArava-kuhaNa-vaNImagayAe bhikkhaM gavesiyavvaM, navi mittayAe navi patthaNAe navi sevaNAe navi mittapatthaNa-sevaNAte bhikkhaM gavesiyavvaM / annAe, agadie (yagiddhe), aduDhe, zradINe vimaNe, akaluNe, avisAtI, aparitaMtajogI, jayaNaghaDaNa-karaNa-cariya-viNaya-guNa-joga-saMpautte, bhikkhu bhikkhesaNAte tAlagAte nANAta miksa gAva niMdaNAne nAva Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatpraznavyAkaraNadazAGga-sUtram / adhyayanaM 6 ) [4.9 nirate haiM / imaM ca NaM savvajaga-jIva-rakkhaNa-dayaTThAte pAvayaNaM bhagavayA sukahiyaM attahiyaM pecAbhAviyaM zrAgamesibha suddhaM neyAuyaM akuDilaM yaNuttaraM sambadukhapAvANa viusamaNaM 10 // sU0 22 // tassa imA paMca bhAvaNAto paDhamassa vayassa hoMti, pANAtivAya-veramaNa-parirakkhaNaTTayAe paDhamaM ThANagamaNa-guNajoga-jujaNa-jugaMtara-nivAtiyAe diTThie IriyavvaM, kIDa-payaMga-tasa-thAvara-dayAvareNa niccaM puppha-phala-taya-pavAla-kaMdamUla-dagamaTTiyabIja-hariya-parivajieNa saMmaM, evaM khalu savvapANA na hIliyavyA, na niMdiyavyA, na garahiyavvA, na hiMsiyavvA, na chidiyavvA, na bhiMdiyavvA; na vaheyavvA, na bhayaM dukkhaM ca kiMci labbhA pAveuM evaM IriyAsamitijogeNa bhAvito bhavati aMtarappA asabala-masaMkilinivaNa-caritta-bhAvaNAe ahiMsayo susaMjayo susAhU bitIyaM ca maNeNa pAvaeNaM pAvakaM ahammiyaM dAruNaM nissaMsaM vahabaMdha-parikilesa-bahulaM maraNabhaya-parikilesa-saMkiliTuM na kayAvi maNeNa pAvateNaM pAvagaM kiMcivi jhAyavvaM / evaM maNasamitijogeNa bhAvito Na bhavati aMtarappA asavala-masaMkiliTTha-nivvaNa-caritta-bhAvaNAe ahiMsayo saMjo susAhU 2 / tatiyaM ca vatIte pAviyAte pAvakaM ahammiyaM dAruNaM nisaMsaM vaha-baMdha-parikilesa-bahulaM jaramaraNa-parikilesa-saMkiliTTha na kayAvi (vaIe) tIe pAviyAte pAvakaM na kiMcivi bhAsiyavvaM evaM vayasamitijogeNa bhAvitoM bhavati aMtarappA asabala-masaMkiliTTha-nivvaNacaritta-bhAvaNAe ahiMsayo saMjayo susAhU 3 / cautthaM zrAhAra-esaNAe suddhaM ucchaM gavesiyadhvaM annAe akahie, (agaDhite adu?) addINe, akaluNe, avisAdI, aparitaMtajogI, jayaNa-ghaDaNa-karaNa-cariya-viNiya-guNa-jogasaMpayoga-jutto, bhikkhU, bhikkhesaNAte jutte, samudANeUNa bhikkhAcariyaM uMcha ghettUNa dhAgato gurujaNassa pAsaM gamaNAgamaNAticAre paDikamepaDikkate, bAloyaNadAyaNaM ca dAUNa gurujaNassa gurusaMdiTThassa vA jahovaesaM nirajhyAraM Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agiddha, agadie, acavacavaM a vaga [ zrImadAgamasubhAsindhuH / caturtho vibhAgA ca appamatto, puNaravi zraNesaNAte payato, paDikkamittA pasaMte zrAsINasuhanisanne muhuttamettaM ca mANasuhajoga-nANa-sanmAya-goviyamANe, dhammamaNe, avimaNe, suhamaNe, aviggahamaNe, samAhiyamaNe, saddhA-saMvega-nijaramaNe, pavataNa-vacchala-bhAviyamaNe uddhe UNa ya pahaTTatuTTe jahArAyaNiyaM nimaMtaittA ya sAhave bhAvo ya viirANe ya gurujaNeNaM upaviDhe saMpamajiUNa sasIsaM kAyaM tahA karatalaM amucchite, agiddhe, zragaDhie, agarahite, aNabhovavaraNe zraNAile, aluddhe, aNutaTTite, asurasaraM acavacavaM zradutamavilaMbiyaM aparisADiM pAloyabhAyaNe jayaM phya(jayamappama)tteNa (jayamappamatteNa) vavagaya. saMjoga-maNiMgAlaM ca vigayadhUmaM akkhovaMjaNa-vaNANulevaNa-bhUyaM saMjama-jAyAmAyA nimittaM saMjama-bhAra-vahaNaTThayAe bhujejA (bhottavvaM) pANa-dhAraNaTTayAe saMjaeNa samiyaM evaM zrAhAra-samiti-jogeNaM bhAviyo bhavati aMtarappA asabala-masaMkiliTTha-nivvaNa-caritta-bhAvaNAe ahiMsae saMjae susAhU, 4 / paMcamaM zrAdAna-nikkhevaNa-samiI pIDha-phalaga-sijjA-saMthAraga-vattha-patta-kaMbaladaMDaga-rayaharaNa-colapaTTaga-muhapottiga-pAyapuJchaNAdI vA eyapi saMjamassa uvavUhaNaTThayAe, vAtAtava-daMsa-masaga-sIya-parirakkhaNaTThayAe, uvagaraNaM rAgadosarahitaM pariharitavvaM, saMjayeNa niccaM paDilehaNa-paSphoDaNa-pamajaNAe aho ya rAyo ya appamatteNa hoi sayayaM, nikkhiyavvaM, ca girihayavvaM ca bhAyaNabhaMDovahi-uvagaraNaM, evaM zrAyANa-bhaMDanikkhevaNA-samitijogeNa bhAviyo bhavati aMtarappA asabala-masaMkiliTTha-nivvaNa-carittabhAvaNAe ahiMsae saMjate susAhU 5 / evamiNaM saMvarassa dAraM samma saMvariyaM hoti suppaNihiyaM imehiM paMcahiM vi kAraNehiM maNa-vayaNa-kAya-parirakkhiehiM, NiccaM aAmaraNaMtaM ca esa jogo Neyabyo, dhitimayA matimapA aNAsavo akaluso acchiddo zraparissAvI asaMkiliTTho suddho sadhajiNamaNunnAto, evaM padamaM saMvaradAraM phAsiyaM pAliyaM sohiyaM tiriyaM kiTTiyaM zrArAhiyaM zrANAte aNupAliyaM Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatmaranavyAkaraNadazAGga sUtram :: adhyayanaM 7 ] bhAti, eyaM nAyamuNiNA bhagavayA panaviyaM parUviyaM pasiddha siddhaM, siddhavarasAsaNamiNaM, zrAghavitaM, sudesitaM, pasatthaM, paDhamaM saMvaradAraM samattaM ti bemi 1, 6 // sUtraM 23 // ||iti SaSThaM adhyayanam // 6 // // atha dvitIyasaMvara-satyAkhyaM saptamadhyayanam / / jaMbU ! vitiyaM ca saccavayaNaM suddhaM, suciyaM, sivaM, sujAya, subhAsiyaM, suvvayaM, sukahiyaM, sudiTuM, supatiTThiyaM, supaiTThiyajasaM, susaMjamiyavayaNabuiyaM, suravara--naravasabha-pavarabalavaga-suvihiyajaNabahumayaM, parama-sAhudhamma-caraNaM, tavaniyama-pariggahiyaM, sugatipahadesakaM, ca loguttamaM vayamiNaM 1 / vijAhara. gagaNa-gamaNa-vijANa-sAhakaM saggamagga-siddhipaha-desakaM, vitahaM taM saccaM 2 / ujjuyaM, akuDilaM, bhUyatthaM asthato, visuddhaM, ujjoyakara, pabhAsaka bhavati savvabhAvANa jIvaloge 3 / avisaMvAdi, jahatthamadhuraM paJcakkhaM dayivayaMva jaMtaM accherakArakaM avatyaMtaresu bahuesu mANusANaM 4 / sacceNa mahAsamuhamajjhavi mUDhANiyAvi poyA sacceNa ya udagasaMbhamaMmivi na vujhati, na ya maraMti thAhaM te labhaMti 5 / sacceNa ya agaNisaMbhamaMmivi na Dajhati ujjugA maNUsA 6 / saJcaNa ya tattatela-tau-loha-sIsakAI vivaMti dhareMti na ya Dajhati maNUsA 7 / pavvaya-kaDakAhiM mucca te na ya maraMti saceNa ya pariggahiyA 8 / asipaMjaragayA samarAthovi piIti zraNahA ya saJcavAdI 1 / vaha baMdhabhiyoga-veraghorehiM pamuccati ya amittamajjhAhiM niiMti aNahA ya saJcavAdI 10 / sAdevANi (sariNajjhANivi) ya devayAo kareMti saccavayaNe ratANaM 11 / taM sacca bhagavaM titthakara-subhAsiyaM dasavihaM, cohasapuvvIhiM pAhuDasthaviditaM, maharisINa ya samayappainnaM (maharisisamaya-painnacinna), deviMda-nariMda bhAsiyatthaM, vemANiya-sAhiyaM, mahatthaM, Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhiimdaagmsudhaasindhuH| dvitIyo vibhAgaH maMtosahi-vijA-sAhaNatthaM, cAraNa-gaNa-samaNa-siddhavijja, maNuyagaNANaM vaMdaNijjaM, zramaragaNANaM azvaNijjaM, asuragaNANaM ca pUyaNijja, aNegapAkhaMDi-pariggahitaM, jaM taM lokami sArabhUyaM, gaMbhIrataraM mahAsamuddAzro, thirataragaM merupanvayAyo, somataragaM caMdamaMDalAyo, dittataraM sUramaMDalAyo, vimalataraM sarayanayalAoM, surabhitaraM gaMdhamAdaNAyo, jeviya logammi aparisesA maMtajogA javA ya vijA yajaMbhakA ya atthANi ya satyANi ya sikkhAyo ya bhAgamA ya sacANivi. tAI sacce paiTThiyAI, saccapiya saMjamassa uvaroha. kArakaM kiMci na vattavvaM, hiMsAsAvajasaMpauttaM, bheyavikahakArakaM, aNasthavAyakalahakAraka, aNajjaM, ava(yA)vAyavivAyasapauttaM, velaM, zrojadhejabahulaM, nillajjaM, loyagarahaNijja, duTTi, dussuyaM, amuNiyaM / apaNo thavaNA paresu niMdA-na taMsi mehAvI, Na taMsi dhano, na tasi piyadhammo, na tasi kulINo, na taMsi dANapatI, na taMsi sUro, na taMsi paDirUvo, na taMsi laTTho, na paMDiyo, na bahussuyo, navi ya taMsi tavassI, Na yAvi paralogaNicchiya-matI'si, savvakAlaM jAti-kula-sva-vAhi-rogeNa vAvi jaM hoi vajaNijjaM duhilaM (duhano) uvayAra-matikkataM evaMvihaM saccapi na vattavvaM . 12 / graha kerisakaM puNAi saca tu bhAsiyavvaM ?, jaM taM davvehiM pajavehi ya guNehi kammehi, bahuvihehiM sippehi bhAgamehi ya nAma-kkhAya-nivAuvasagga taddhiya-samAsa-saMdhi-pada-heu-jogiya unnaadi-kiriyaavihaann-dhaatu-sr(rs)| vibhatti vannajuttaM tikallaM 13 / dasavihaMpi saJcajaha bhaNiyaM taha yaM kammuNA hoi duvAlasavihA.hoi bhAsA 11 / vayaNaMpiya - hoi solasavihaM 15 / evaM arahaMtamaNunAyaM samikkhiyaM. saMjaeNa - kAlaMmi ya vattavvaM 17 / / sU024 // imaM ca aliyaM pisuNa-pharusa-kaDuya-cAla-vayaNa-parirakkhaNaTTayAe pAvayaNaM bhagavayA sukahiyaM, attahiyaM, pecAbhAvikaM, pAgamesibha', suddhaM, neyAuyaM, akuDilaM, aNuttaraM, savvadukkhapAvANaM vizrosamaNaM, tassa imA paMca Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatpraznavyAkaraNadazAGga-sUtram / adhyayana 7 ] pada : [ 109 bhAvaNAyo 1 / vitiyassa vayassa aliyavayaNassa veramaNa-parirakkhaNaTTayAe paDhamaM soUNa saMvaraTuM paramaTuM suddhaM jANiuNa na vegiyaM, na turiyaM, na cavalaM, na kaDurya, na pharasaM, na sAhasaM, na ya parassa pIlAkaraM sAvajjaM, sarca ca hiyaM ca miyaM ca gAhagaM ca suddhaM saMgayamakAhalaM ca samikkhitaM saMjateNa kAlaMmi ya vattavyaM 2 / evaM aNuvIti-samiti-jogeNa bhAviyo bhavati aMtarappA saMjaya-kara-caraNa-nayaNa-vayaNo sUro sacajava-saMpuno 3 / bitiyaM koho Na seviyatvo, kuddho caMDikiNo maNUso aliyaM bhaNeja, pisuNaM bhANeja, pharusaM bhoja, aliyaM pisuNaM pharasaM bhoja, kalahaM karejA, veraM karejA, vikaha karejA, kalaha veraM vikaha karejA, sacca haNeja, sIlaM haNeja, viNayaM haNeja, saca sIlaM viNayaM haNeja, veso haveja, vatthu bhaveja, gammo bhaveja, veso vatthu gammo bhaveja, eyaM annaM va evamAdiyaM bhaNeja kohaggisaMpalitto tamhA koho na seviyavo 4 / evaM khaMtIi bhAviyo bhavati aMtarappA saMjayakaracaraNanayaNakyaNo sUro saccajavasaMpanno 5 / tatiyaM lobho na seviyavo luddho lolo bhoja liyaM, khettassa va vatthussa va kateNa 1 luddho lolo bhaNeja aliyaM, kittIe lobhassa va 'kaeNa 2 luddho lolo bhaNeja aliyaM, riddhIya va sokkhassa va kaeNa 3 luddho lolo bhoja aliyaM; bhattassava pANassa va karaNa 4 luddho lolo bhagoja aliyaM, pIDhassa va phalagarasa va kaeNa 5 luddho lolo bhaNeja aliyaM, sejAe va saMthArakassa va kaeNa 6 luddho lolo bhaNeja zraliyaM, vatthassa va pattassa va kaeNa 7 luddho lolo bhaNeja zraliyaM, kaMbalasta va pAyapuMchaNassa va kaeNa 8 luddho lolo bhaNeja aliyaM, sIsassa va sissINIe va karaNa 1 luddho lolo bhaNeja aliyaM, annesu ya evamAdisu bahusu kAraNasatesu luddho lolo bhaNeja aliyaM 6 / tamhA lobho na seviyavyo, evaM muttIya bhAviyo bhavati aMtarappA saMjaya-karacaraNa Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : "11. . [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: caturtho vibhAgaH nayaNavayaNo sUro sacajavasaMpanno 7 / cautthaM na bhAiyavvaM bhItaM khu bhayA zrati lahuyaM bhIto abitijayo maNUlo bhIto bhUtehi dhippai bhIto annaMpiDa bhesejA, bhIto tavasajamaMpihu muejA, bhItI ya bharaM na nittharejA, sappurisaniseviyaM ca maggaM bhIto na samattho aNucariuM, tashA na bhAtiyavvaM, bhayassa vA vAhista vA rogassa vA jarAe vA maccussa vA egasma vA (annassa vA) evamAdiyassa evaM dhejjeNa bhAviyo bhavati aMtarappA saMjayakara-caraNa-nayaNa-vayaNo sUro saccajavasaMpanno 8 | paMcamakaM hAsaM na seviyavvaM aliyAI asaMtakAI jati hAsaittA paraparibhavakAraNaM ca hAsa, paraparivAyappiyaM ca hAsaM, parapIlAkAragaM ca hAsaM, bhedavimuttikArakaM ca hAsaM, annonnajaNiyaM ca hoja hAsaM, annonnagamaNaM ca hoja mamaM annonnagamaNaM ca hoja kammaM kaMdappAbhiyogagamaNaM ca hoja hAsaM, zrAsuriyaM kivvisattaNaM ca jaNeja hAsaM, tamhA hAsaM na seviyabvaM, evaM moNeNa bhAvitro bhavai aMtarappA saMjaya-karacaraNa-nayaNavayaNo sUro saccajavasaMpanno 1 / evamiNaM saMvarassa dAra samma saMcariyaM hoi suppaNihiyaM imehiM paMcahiMvi kAraNehiM maNavayaNakAya-parirakkhiehi nica aAmaraNaMtaM ca esa jogo Neyavo dhitimayA matimayA aNAsavo akaluso acchido aparissAvI asaMkiliTTho sabajigamaNunAyo 10 / evaM bitiyaM saMvaradAraM phAsiyaM pAliyaM sohiyaM tIriyaM kiTTiyaM aNupAliyaM zrANAe ArAhiyaM bhavati, evaM nAyamuNiNA bhagavayA pannaviyaM parUviyaM pasiddhaM siddhavarasAsaNamiNaM ApavitaM sudesiyaM pasatthaM vitiyaM saMvaradAraM samattaM tibemi 2, 11 // sU0 25 // // iti saptamamadhyayanam // 7 // Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatpraranavyAkaraNadazAGga-sUtram / adhyayana 8 ] [ 111 ||ath tatIyasaMvarAdattAdAnaviramaNAkhyaM assttmmdhynm|| jaMbU ! datta-marANurANAya-saMvaro nAma hoti tatiyaM suvvatA ! mahavvataM guNavataM paradavvaharaNa-paDivirai-karaNajuttaM aparimiya-maNaMta-tarAhANugayamahiccha-maNa-vayaNa-kalusa-pAyANa-suniggahiyaM, susaMjamiya maNahattha-pAganihuyaM niggaMthaM, NeTThikaM, nirataM, nirAsavaM, nibbhayaM, vimuttaM, uttamanaravasabhapavarabalavaga-suvihita-jaNasaMmataM, paramasAhu-dhammacaraNaM 1 / jattha ya gAmAgaranagara-nigama-kheDa-kabaDa maDaMba-doNamuha-saMvAha-paTTaNAsamagayaM ca kiMci davvaM maNi-mutta-silappavAla-kaMsa-dUsa-rayaya-varakaNaga-rayaNamAdi paDiyaM pamhuTTha vippaNaTuna kappati kassati kaheuM vA gerihauM vA ahiranna-suvanikeNa samaleTaThTha-kaMcaNeNaM apariggaha-saMvuDeNaM logaMmi vihariyavvaM 2 | jaMpiya hojAhi davvajAtaM khalagataM khettagataM ranna(jalathalagayaM khetta)maMtaragataM vA kiMci puSphaphala-tayappavAla kaMda-mUla taNa-kaTThasakarAdi appaM ca bahuM ca aNuca thUlagaM vA na kappatI uggahami adiraNaMmi girAihalaM je, haNi haNi uggahaM aNunaviya gerihayavvaM 3 / vajjeyavyo savvakAlaM aciyatta-gharapaveso, aciyatta-bhattapANaM aciyatta-pITa-phalaga-senjA-saMthAraga-vattha-patta-kaMbala-daMDaga-rayaharaNa-nisejacolapaTTaga-muhapottiya-pAyapuchaNAi bhAyagA-bhaMDovahi-uvakaraNaM, paraparivAyo, parassa doso paravavaeseNaM jaM ca gerAhai, parassa nAsei jaM ca sukayaM, dANassa ya aMtarAtiyaM dANavippaNAso, pesunnaM ceva maccharittaM ca, jeviya pIDha-phalaga-sejA saMthAraga-vattha-pAya-kaMbala-daMDaga-rayaharaNa-nisija-colapaTTayamuhapottiya-pAyapuchaNAdi-bhAyaNa bhaMDovahi-uvakaraNaM asaMvibhAgI 4 / asaMgaharatI, tavateNe ya, vaiteNe ya rUvateNe ya, AyAre caiva bhAvateNe ya, sahakare, jhajjhakare, kalahakare, verakare, vikahakare, asamAhikare, sayA appamANabhotI satataM aNubaddhavere ya, tivvarosI, se tArisae nArAhae vayamiNaM 5 / aha kerisae puNAI yArAhae vayamiNaM ?, je se uvahi-bhatta Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 412] [zrImadAgamasudhAsindhuH / caturthI vibhAgA pANa-saMgahaNa-dANa-kusale, aJcata-bAla-dubala-gilANa-vuDDha--khavagapavatiyAyariya-uvajjhAe, sehe, sAhammike, tavassI-kula-gaNa-saMgha-ceiya? ya nijaraTTI veyAvacca aNissiyaM bahuvihaM dasavihaM kareti, na ya aciyattassa gihaM pavisai, na ya aciyattassa gerAhai bhattapANaM, na ya aciyattassa sevai, pIDha-phalaga-senjA-saMthAraga-vastha-pAya-kaMbala-DaMDaga-rayaharaNanisez2a-colapaTTaya-muhapottiya-pAyapuMchaNAi-bhAyaNa-bhaMDovahiuvagaraNaM na ya parivAyaM parassa jaMpati, Na yAvi dose parassa gerAhati, paravavaeseNavi na kiMci gerAhati, na ya vipariNAmeti kiMci jaNaM na yAvi NAseti, dinnasukayaM dAUNa ya na hoi pacchAtAvie saMvibhAgasIle saMggahovaggaha-kusale se tArise zrArAhate vayamiNaM 6 / imaM ca paradava-haraNa-veramaNa-pariravakhaNaTThayAe pAvayaNaM bhagavayA sukahitaM, attahitaM, pecAbhAvitaM, yAgamesibhadda, suddhaM, neyAuyaM, akuDilaM, aNuttaraM, savvadukkhapAvANa viyovasamaNaM 7 / tassa imA paMca bhAvaNAto tatiyassa hoMti paradavva-haraNa-veramaNa-pariskkhaNaTTayAe, paDhamaM devakula-sabhA-ppavA-vasaha-rukkhamUla-zrArAma-kaMdarAgara-giriguhAkammaujANa-jANasAlA kuvitasAlA maMDava-sunnaghara-susANaleNayAvaNe annaMmiya evamAdiyaMmi daga-maTTiya-bIja-harita-tasapANa-prasaMsatte ahAkaDe phAsue vivitte pasatthe uvastae hoi vihariyavvaM, zrAhAkammabahule ya je se zrAsita-saMmajiaovalitta-sohiya-chAyaNa-(chagaNa)dUmaNaliMpaNa-aNuliMpaNa-jalaNa-bhaMDacAlaNa aMto bahiM ca asaMjamo jattha vaDDatI saMjayANa aTThA vajjeyavyo hu uvassayo se tArisae suttapaDikuTuM / evaM vivittavAsa-vasahi-samiti-jogeNa bhAvito bhavati aMtarappA nicca ahikaraNa-karaNa-kArAvaNa-pAvakammavirato dattamaNunAyazroggaharutI 8 / vitIyaM bArAmujANa-kANaNa-vaNappadesa-bhAge jaM kiMci ikkaDaM vA kaThiNagaM ca jaMtugaM [javagaM] ca parA-mera-kuca-kusa-Dabbha-palAlamUyaga-pavvaya-puSpha-phala-taya-pavAla-kaMda-mUla-taNa-kaTTha-sakarAdI gerAhai Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatpraranavyAkaraNadazAza-patram / adhyayana ) [115 sejovahissa aTThA na kappae uggahe adinnaMmi giraheuM je haNi haNi uggahaM aNunaviya gegihayavvaM evaM uggaha-samiti-jogeNa bhAvito bhavati aMtarappA niccaM ahikaraNa karaNa-kArAvaNa-pAvakamma-virate datta-maNunAyazroggaharutI 1 / tatIyaM pIDha-phalaga-sejA-saMthAragaTTayAe rukho na chidiyabvo na chedaNeNa bheyaNeNa sejA kAreyavvA jasseva uvassate vaseja sejjaM tattheva gavesejA, na ya visamaM samaM karejA, na nivAya-pavAya-ussugattaM na DaMsamapsagesu khubhiyanvaM aggI dhUmo na kAyavo, evaM saMjamabahule saMvarabahule saMvuDabahule samAMhibahule dhIre kAraNa phAsayaMto sayayaM ajjhappajjhANajutte samie ege careja dhamma, evaM sejAsamitijogeNa bhAvito bhavati aMtarappA niccaM ahi. karaNa-karaNa-kArAvaNa-pAvakammavirate datta-maNunAya-uggaharutI 10 / cautthaM sAhAraNa-piMDapAta lAbhe sati bhottavvaM saMjaeNa samiyaM na sAyasUpAhika,na khaddhaM, Na vegitaM, na turiyaM, na cavalaM,na sAhasa,na yaparassa pIlAkarasAvajja taha bhottavvaM jaha se tatiyavayaM na sIdati,sAhAraNapiMDapAyalAbhe suhumaM adinnAdANa-viramaNavayaniyamaNaM (vaya-niyamaveramaNaM) evaM sAhAraNa-piMDavAyalAbhe samitijogeNa bhAvito bhavati aMtarappA niccaM ahikaraNa-karaNa-kArAvaNa-pAvakammavirate dattamaNunnAyauggaharutI 11 / paMcamagaM sAhammie viNazro pauMjiyavvo, uvakaraNapAraNAsu viNo pauMjiyavyo, vAyaNa-pariyaTTaNAsu viNayo pauMjiyavyo, dANagahaNapucchaNAsu viNayo pauMjiyavvo, nikkhamaNa-pavesaNAsu viNazro pauMjiyavvo, annesu ya evamAdisu bahusu kAraNasaesu viNayo pauMjiyavyo, viNazrovi tavo tavovi dhammo tamhA viNazro pauMjiyavyo, gurusu sAhUsu tavassIsu ya, viNazro pauMjiyavvo e viNateNa bhAviyo bhavai aMtarappA Nica adhikaraNakaraNa-kArAvaNa-pAvakammavirate dattamaNunAyauggaharui 12 / evamiNaM saMvarassa dAraM samma saMcariyaM hoi supaNihiyaM evaM jAva bAghaviyaM sudesitaM pasatthaM 13 / / sU0 26 // taviyaM saMvaradAraM samattaM tibemi // 3 // // iti aSTamamadhyayanam // 8 // Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . 414] : [ zrImadAgamasudhAsindhuH caturthI vibhAgaH / // atha caturthasaMvara-brahmacaryAkhyaM navamamadhyayanam // . jaMbU ! etto ya baMbhaceraM uttama-tava-niyama-NANa-dasaNa caritta-sammattaviNayamUlaM, saMyama-niyama-guNappahANajuttaM, himavaMta-mahaMta-neyamaMtaM, pasattha-gaMbhIrathimitamajha (majjhattha.) ajava-sAhujaNAcaritaM (-ta.) mokkhamaggaM visuddhasiddhigati-nilayaM, sAsaya(-manbAvAha.) mapuNabbhavaM, pasatyaM, somaM, subhaM, siva(mayala)makkhayakara, jativara-sArakkhitaM sucariyaM, susAhiyaM, navari muNivarehiM mahApurisa-dhIra-sUra-dhammiya-dhitimaMtANa ya sayA visuddhaM sababhava-jaNANucina, nissaMkiyaM, nibbhaya, nittusaM, nirAyAsaM, niruvaleve, nivvutigharaM, niyamanippakaMpaM, tava-saMjama-mUla-daliyaNemmaM, paMcamahabbayasurakkhiyaM, samitiguttiguttaM, jhANa vara-kavADa-sukaya-rakkhaNa-majjhappadinaphalihaM, sannaddha-baddhocchaiya-duggaipaha, sugatipahadesagaM ca loguttama, ca vayavayaviNaM paumasara-talAga-pAlibhUyaM, mahAsagaDa-araga-tubabhUyaM, mahAviDimarukkha-kkhaMdhabhUyaM, mahAnagara-pAgAra-kavADa-phalihabhUyaM rajjupiNiddho va iMdaketU visuddha-Nega guNa-saMpiNaddhaM 1 / jami ya bhaggami hoi sahasA savvaM saMbhaggamahiya-mathiya-cunniya-kusalliya-pabdhayapaDiya--khaMDiya-parisaDiya-viNAsiyaM viNaya-sIla-tava-niyama-guNasamUha 2 / taM baMbhaM bhagavaMtaM gahagaNa-nakkhattatAragANaM vA jahA uDupattI 1, maNi-mutta-silappavAla-rattarayaNAgarANaM ca jahA samuddo 2, veruliyo ceva jahA maNINaM 3, jahA mauDo ceva bhUsaNANaM 4, vatthANaM ceva khomajuyalaM 5, araviMdaM ceva pupphajeTuM 6, gosIsaM ceva caMdaNANaM 7, himavaMto ceva zrosahINaM 8, sItodA ceva ninnagANaM 1, udahIsu jahA sayaMbhuramaNo 10, syagavara ceva maMDalikapabbayANaM 11, pavaro erAvaNa iva kujarANaM 12, sIhoca jahA migANaM 13, pavaro patrakANaM ceva veNudeve 14, dharaNo jaha parANagaiMdarAyA 15, kApANaM ceva baMbhaloe 16, sabhAsu ya jahA bhave suhammA 17, Thitisu lavasattamavva pavarA Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatpranavyAkaraNadazA-yam / adhmayane hai ) [ 45 18, dANANaM ceva abhayadANaM 11, kimirAu ceva kaMbalANaM 21, saMghayaNe ceva vajarisabhe 21, saMThANe ceva samacauraMse 22, jhANesu ya paramasukkajhANaM 23, NANesu ya paramakevalaM tu siddhaM 24, lesAsu ya paramasukkalesmA 25, titthaMkare jahA va muNINaM -26, vAsesu jahA mahAvidehe 27, girisu girirAyA ceva maMdaravare 28, vaNesu jaha naMdaNavaNaM 21, pavaraM dumesu jahA jaMbU 30, sudaMsaNA vIsuyajasA jIe nAmeNa ya zrayaM dIvo 31, 3 / turagavatI, gayavatI rahavatI, naravatI, jaha vIsue ceva, rAyA rahie ceva jahA mahArahagate, evamaNegA guNA bahINA bhavaMti ekkami baMbhacere jaMmi ya zrArAhiyaMmi zrArAhiyaM vayamiNaM savvaM, sIlaM tavo ya viNayo ya, saMjamo ya, khaMtI gutI muttI taheva ihaloiya-pAraloiyajase ya, kittI ya, paJcayo ya, tamhA nihueNa baMbhaceraM cariyavvaM, savvazro visuddhaM, jAvajIvAe jAva seyaTThisaMjautti 4 / evaM bhaNiyaM vayaM bhagavayA, taM ca imaM-paMcamahavvaya-suvvayamUlaM, samaNa-maNAila-sAhusucinna / veraviramaNapajjavasANaM, sabasamudda-mahodadhititthaM // 1 // titthakarehi sudesiyamaggaM, nirayatiriccha-vivajiyamaggaM / savvapavitta-sunimmiyasAraM, siddhivimANaavaMguyadAraM // 2 // devanariMda-namaMsiyapUyaM, savvajaguttama-maMgalamaggaM / duddharisaM guNanAyakamekkaM, mokkhapahassa'vaDiMsagabhUyaM // 3 // jeNa suddhacarieNa bhavai subaMbhaNo susamaNo susAhU suisI sumuNI sasaMjae (sa isI samuNI sa saMjae) sa eva bhikkhU jo suddhaM carati baMbhaceraM 5 / imaM va rati-rAga-dosa-mohapavaTThaNakaraM kiMmajma-pamAya-dosapAsattha-sIlakaraNaM abhaMgaNANi ya tellamajaNANi ya abhikkhaNaM kakkha-sIsa-kara-caraNa-vadraNa-dhovaNasaMbAhaNa-gAyakamma-parimaddaNANulevaNa-cunnavAsa-dhUvaNa-sarIraparimaMDaNa-bAusikaM naha-kesa-vatthu-samAracaNAdikaM hasiya-bhaNiya-naTTa-gIya-vAiya-naDa-naTTakajalla-malla-pecchaNabelaMbaka jANi ya siMgArAgArANi (rakAraNANi) ya annANi Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 416] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH ya evamAdiyANi tava-saMjama-baMbhacera-ghAtovaghAtiyAI aNucaramANeNaM baMbhaceraM vajjeyabvAiM savvakAlaM 6 / bhAveyavvo bhavai ya aMtarappA imehiM tava-niyama-sIlajogehiM niccakAlaM, kiM te ?-arAhANakaadaMtadhAvaNase pamala-jalladhAraNaM mUNavaya-kesaloe ya khama-dama-acelagakhuppivAsa-lAghava sItosiNa-kaTThasejA--bhUminisejA-paragharapavesa-laddhAvaladdhamANAvamANA niMdaNa-daMsamasaga-phAsa-niyama-taba-guNa-viNayamAdiehiM jahA se thirataraka hoi baMbhaceraM 7 / imaM ca acaMbhavera-viramaNa-parirakkhaNaTTayAe pAvayaNaM bhagavayA sukahiyaM, pecAbhAvikaM, zrAgamesibhaha, suddhaM, neyAuyaM, akuDilaM, aNuttaraM sambadukkhapAvANa viusavaNaM 8 / tassa imA paMca bhAvaNAzro cautthayassa hoti prabaMbhacera-veramaNa-parirakkhaNaTTayAe, paDhamaM sayaNAsaNa-ghara-duvAra-aMgaNa-bhAgAsa-gavakkha-sAla-abhiloyaNa-pacchavatthukapatAhaNaka-rAhANi kAkAsA avakAsA je ya vesiyANaM acchaMti ya jattha itthikAyo abhikkhaNaM mohadosa-ratirAga-vaDDaNIyo kahiti ya kahAyo bahuvihAyo te'vi hu vajaNijjA, itthisaMsatta-saMkiliTThA annevi ya evamAdI avakAsA te hu vajaNijjA / jattha maNovinbhamo vA bhaMgo vA bhaMsaNA vA aTTa ruca huja jhANaM taM taM vajjejavajabhIrU zraNAyataNaM aMtapaMtavAsI evama-saMtattavAsabasahI-samitijogeNa bhAvito bhavati, aMtarappA bhAratamaNavirayagAmadhamme, jiteMdie, baMbhaceragutte 1, 1 / vitiyaM nArIjaNassa majjhe na kaheyavvA kahA vicittA vibboya-vilAsasaMpauttA, hAsa-siMgAra-loiyakahavva mohajaNaNI na AvAha-vivAha-varakahAviva itthINaM vA subhaga-dubhagakahA causaTiM ca mahilAguNA na vana-desa-jAti-kula-ruva-nAma-nevattha-parijaNakahAvi itthiyANaM kanAvi ya evamAdiyAyo kahAzro siMgArakaluNAzro tava-saMjamabaMbhacera-ghAtovaghAtiyAyo aNucaramANeNaM baMbhaceraM na kaheyavvA, na suNeyavvA, na ciMteyavvA, evaM itthIkaha-virati-samitijogeNaM bhAvito bhavati aMtarappA Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatpraranazyAkaraNadazAGga-sUtram / adhyayanaM 1 ] [117 bhArata-maNa-viraya-gAmadhamme jitidie baMbhaceragutte 2, 10 / tatIyaM nArINa hasita-bhaNitaM ceTThiya-vippekkhita-gai-vilAsakIliyaM vibbotiya-naTTa-gItavAtiya-sarIrasaMgaNa-vana-karacaraNA-nayaNalAvanna-rUva-jovvaNa-payoharAdhara-vatthAlaM. kArabhUsaNANi ya gujjhokkAsiyAI annANi ya evamAdiyAI tavasaMjamabaMbhacera-ghAtovaghAtiyAI aNucaramANeNaM baMbhaceraM na cakkhusA na maNasA na vayasA pattheyabvAiM pAvakammAI / evaM itthIrUva-virati-samitijogeNa bhAvito bhavati aMtarappA bhAratamaNa-virayagAmadhamme jiiMdie baMbhaceragutte 3, 11 / cautthaM pumvaraya-pubbakIliya-puvvasaMgaMtha gaMthasaMthuyA je te zrAvAha-vivAhacolakesu ya tithisu jannesu ussavesu va siMgArAgAra-cAruvesAhiM hAvabhAvapalaliya-vikkheva-vilAsa-(gati)sAliNIhiM aNukUla-pemmikAhiM saddhiM aNubhUyA sayaNasaMpayogA udusuha-varakusuma-surabhicaMdaNa-sugaMdhivarakhAsa-dhUvasuhapharisa-vattha-bhUsaNaguNovaveyA ramaNijjAujageya-pauranaDa-naTTaka-jala-mallamuTThika-velaMga-kahaga--pavaga-lAsaga-bAikkhaga-laMkha-maMkha-tUNaila-tubavINiya-tAlAyara-pakaraNANi ya bahUNi mahura-sara-gIta-sussarAiM annANi ya evamAdiyANi tavasaMjama-bhacera-ghAtovaghAtiyAI aNucaramANeNaM baMbhaceraM na tAtiM samaNeNa labbhA daTThana kaheuM navi sumariuM je, evaM puvvarayapuvakIliya-virati-samitijogeNa bhAvito bhavati aMtarappA pArayamaNaviratagA. madhamme jiiMdie baMbhaceragutte 4, 12 / paMcamagaM zrAhAra-paNIya-niddha-bhoyaNavivajate saMjate susAhU, vavagayakhIra-dahi-sappi-navanIya-tela-gula-khaMDa-macchaDikamahu-maja-maMsa-khajaka-vigati-paricattakayAhAre NaM dappaNaM, na bahuso, na nitikaM, na sAyasUpAhikaM, na khaddhaM, tahA bhottavvaM jaha se jAyAmAtA ya bhavati, na ya bhavati vinbhamo, na bhaMsaNA ya dhammassa, evaM paNIyAhAravirati-samitijogeNa bhAvito bhavati aMtarappA bhAratamaNa-viratagAmadhamme jiiMdie baMbhaceragutte 5, 13 / evamiNaM saMvarassa dAraM sammaM saMvariyaM hoi Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41] [ bhImadAmamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH supaNihitaM imehiM paJcahivi kAraNehiM maNavayaNa-kAya-parirakkhiehi Nica zrAmaraNaMtaM ca eso jogo Neyanvo dhitimayA matimayA aNAsavo akaluso acchiddo aparissAvI asaMkiliTTho suddho savvajiNAmaNunnAto, evaM cautthaM saMvaradAraM phAsiyaM pAlitaM sohitaM tiritaM kiTTitaM pANAe aNupAliyaM bhavati, evaM nAyamuNiNA bhagavayA parUviyaM pasiddhaM siddhavarasAsaNamiNaM zrApaviyaM sudesitaM pasatthaM 14 // sU0 27 // cautthaM saMvaradvAraM samattaM tibemi // 4 // // iti navamamadhyayanam // 6 // // atha paJcamasaMvara-parigrahaviramaNAkhyaM dazamamadhyayanam // jaMba ! apariggaha-saMvuDe ya samaNe zrAraMbha-pariggahAto virate virate koha-mANa-mAyA-lobhA ege asaMjame 1 do ceva rAgadosA 2 tini ya daMDagAravA ya guttIyo tini tinni ya virAhaNAzro 3 cattAri kasAyA jhANa-sannA-vikahA tahA ya huMti cauro 4 paMca ya kiriyAyo samitiiMdiyamahabbayAI ca 5 chajjIvanikAyA chacca lesAyo 6 satta bhayA' 7 aTTa ya mayA 8 nava ceva ya baMbhaceravayaguttI 1 dasappakAre ya samaNadhamme 10 ekkArasa ya uvAsakANaM 11 bArasa ya bhikkhupaDimA 12 kiriyANA ya 13 bhUyagAmA 14 paramAdhammiyA 15 gAhAsolasayA 16 asaMjama 17 zravaMbha 18 NAya 11 asamAhiThANA 20 sabalA 21 parisahA 22 sUyagaDajhayaNa 23 deva 24 bhAvaNa 25 uddesa 26 guNa 27 pakappa 28 pAvasuta 21 mohaNijje 30 siddhAtiguNA ya 31 jogasaMgahe 32 tittIsA zrAsAtaNA suriMdA aAdi ekAtiyaM karettA ekkuttariyAe vaDie tIsAto jAva u bhave ekAhikA viratIpaNihIsu, aviratIsu ya evamAdisu bahUsu ThANesu, jiNapasAhiesu, avitahesa, sAsayabhAvesu, avaTThiesu saMkaM kaMkhaM nirAkaretA saddahate sAsaNaM bhagavato aNiyANe, agArave, aluddhe, Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatpraznavyAkaraNadazAGga-sUtram / / adhyayanaM 10 ] [ 411 zramUDha-maNa-vayaNa-kAyagutte // sU0 28 // jo so vIra-vara-cayaNa-viratipavitthara-bahuvihappakAro, sammatta-vimuddhamUlo, dhitikado, viNayavetito, niggata-tiloka-vipula-jasa-niviDa-(nicina)-pINa-pavara-sujAtakhaMdho,paMcamahavvayavisAlasAlo,bhAvaNataya(yaMta)jmANa-subha-joga-nANa pallava-varaMkuragharo, bahuguNakusumasamiddho, sIlasugaMdho, aNarAhavaphalo, puNo ya mokkhavara-bIjasArI, maMdaragiri-siharacUlikA iva imassa mokkhavara-muttimaggassa siharabhUtro, saMvarakharapAdapo carimaM saMvaradAraM 1 / jattha na kappai gAmAgara-nagara-kheDakabaDa-maDaMba-doNamuha-paTTaNAsamagayaM ca kiMci appaM va bahuM va aNu va thUlaM va tasa-thAvara-kAyadavvajAyaM maNasAvi parighettuM Na hiranna-suvannakhettavatthu, na dAsIdAsa-bhayaka-pesa-haya-gaya-gavelagaM ca, na jANa-jugga-sayaNAi, Na chattakaM, na kuDiyA, na uvANahA, na pehuNa-vIyaNa-tAliyaMTakA, Na yAvi zraya-tauya-taMba-sIsaka-kasa-rayata--jAtarUva-maNi-muttAdhArapuDaka-saMkha-daMtamaNisiMga-sela(lesa)-kAya-varacela-cammapattAiM maharihAI parassa ajjhovavAyalobhajaNaNAI pariyaDDhe (TTi)uM guNavatro na yAvi puSphaphala-kaMdamUlAMdiyAI saNa-sattarasAiM sabvadhannAI tihivi jogehiM parighettu zrosaha-bhesajjabhoyaNaTThayAe saMjaeNaM 2 / kiM kAraNaM ?, aparimita-NANa-dasaNadharehiM, sIlaguNa-viNaya-tava-saMjamanAyakehiM, titthayarehi, saba-jagajjIva-vacchalehiM, tiloyamahiehi, jiNavariMdehiM esa joNI jaMgamANaM diTThA na kappai 3 / joNisamucchedotti teNa vajjati samaNasIhA, jaMpiya zrodaNa-kummAsa gaMjatappaNa-maMthu-bhujiya-palala-sUpa-sakkuli-veDhima-varasa(sA)raka-cunnakosaga-piMDasihariNi-vaTTamoyaga-khIra-dahi-sappi-navanIta-tellA-gula-khaMDa-macchaMDiya-madhu-majamaMsa-khajaka-vaMjaNa-vidhimAdikaM paNIyaM uvassae paraghare va ranne na kappatI taMpi sannihiM kAuM suvihiyANaM 4 / jaMpiya uddiTTa Thaviya-raciyaga-pajavajAtaM pakirANa-pAukaraNa-pAmica, mIsakajAyaM, kIya-kaDapAhuDaM ca dANa? Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 420 ] . . [ zrImadAnamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH punnapagaDaM samaNa-vaNImagaTTayAe vA kayaM, pacchAkammaM, purekamma, nitikamma, makkhiyaM, atirittaM, moharaM ceva sayaggahamAhaDaM, maTTiuvalitaM, acchejja ceva aNIsaTuMjaM taM tihIsu jannesu Usavesu ya aMto vA bahiM va hoz2a samaNaTThayAe uviyaM hiMsAsAvaja-saMpauttaM na kappatI taMpiya parighettu / / aha kerisayaM puNAi kappati ?, jaM taM ekArasa-piMDavAyasuddhaM, kiNaNa-haNaNapayaNa-kayakAriyANumoyaNa-takkoDIhiM suparisuddhaM, dasahi ya . dosehiM vippamukkaM, uggama-uppAyaNesaNAe suddhaM, vavagaya-cuya-caviya-cattadehaM ca phAsuyaM vavagaya-saMjoga-maNigAlaM, vigayadhUma, chaTTANanimittaM, chakAyaparirakkhaNaTThA haNiM haNiM phAsukeNa bhikkheNa vaTTiyavvaM 6 / jaMpiya samaNassa suvihiyassa u rogAyaMke bahuppakAraMmi sammuppanna vAtAhika-pittasiMbhAiritta-kuviya taha sannivAtajAte, va udayapatte, ujjala-bala-viulakakkhaDa-pagADhadukkhe, asubha-kAya pharuse, caMDa-phalavivAge, mahabbhae jIviyaMtakaraNe, savva-sarIra-paritAvaNakare 7 / na kappatI tArisevi taha appaNo parasta vA zrosahabhesajjaM bhattapANaM ca taMpi saMnihikayaM, jaMpiya samaNassa suvihiyassa tu paDiggahadhArissa bhavati bhAyaNa-bhaMDovahiuvakaraNaM paDiggaho pAdapaMdhaNaM pAdakesariyA pAdaThavaNAM ca paDalAI tinneva rayattANAM ca goccho tinneva ya paJca vA rayoharaNa-colapaTTaka-muhagAMtakamAdIyaM, eyapi ya saMjamassa ubavUhaNaTThayAe vAyAyavadaMsa-masaga-sIya-parirakkhaNaTThayAe uvagaraNAM rAgadosarahiyaM parihariya-vaM saMjaeNa Nica paDilehaNa-paSphoDaNa-pamajaNAe aho ya rAyo ya appamatteNa hoi satataM nikkhiviyadhvaM ca girihayavvaM ca bhAyaNabhaMDovahi uvakaraNaM 8 / evaM se saMjate, vimutte, nissaMge, nippariggaharuI, nimmame, ninnehabaMdhaNe, savvapAvavirate, vAsIcaMdaNasamANakappe, sama-tiNamaNi-muttA-leTTha-kaMcaNe, same ya mANAvamANaNAe samiyarate, samitarAgadose, samie, samitIsu sammadiTThI same ya je sabapANabhUtesu se hu samaNe, suyadhArate, Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatpraranavyAkaraNadazAGga-stram // adhyayanaM 10 ] [ 421. uju(jju)te, saMjae, susAhU, saraNaM savvabhUyANaM, savvajagavacchale, saccabhAsake, ya saMsAraMta-TTite, ya saMsAra-samucchinne, satataM maraNANupArate, pArage ya savvesiM saMsayANAM, pavayaNamAyAhiM aTThahiM aTThakamma-gaMThI-vimoyake, aTThamayamahaNe, sasamayakusale ya bhavati 1 / suhadukkha-nivvisese, abhitara-bAhiraMmi sayA tavovahAgAMmi ya suTThajjute, khate, daMte ya hiya(dhii)nirate, IriyAsamite, bhAsAsamite esaNAsamite, yAyANa-bhaMDa-matta-nikkhevaNAsamite, uccArapAsavaNa-khela siMghANa-jala-pAriTThAvaNiyAsamite, maNagutte vayagutte, kAyagutte; gutiMdie, guttabhayArI, cAI, sajjU, dhanne, tavassI, khaMtikhame, jitidie, sodhie aNiyANe, abahillese, amame, akiMcaNe, chinnaggaMthe (chinnasoye, chinnasoe) niruvaleve, suvimala-vara kaMsa-bhAyaNaM va mukatoe, saMkheviva niraMjaNe, vigaya-rAga-dosa-mohe, kummo iva iMdiesu gutte, jancakaMcaNagaMva jAyasve, pokkharapattaM va niruvaleve, caMdo iva somayAe(somabhAvayAe) sUro va dittatee, acale jaha maMdare girivare, akkhobhe sAgaro vva thimie, puDhavI va savaphAsasahe, tavasA ciya bhAsarAsichannivva jAtatee, jaliyaDayAsaNoM viva teyasA jalaMte, gosIsa-caMdaNaMpiva sIyale, sugaMdhe ya, harayo viva samiyabhAve, ugghosiya-sunimmalaM va zrAyaMsamaMDalatalaM va pAgaDabhAveNa suddhabhAve, soMDIre kuMjarovva, vasabhevva jAyathAme, sIhe vA jahA migAhive hoti duppadharise, sArayasalilaM va suddhahiyaye, bhAraMDe ceva appamatte, khaggivisANaM va egajAte, khANu ceva uDDakAe, sunnAgArevva appaDikamme, sunnAgArAvaNassaMto nivAya-saraNa-ppadIya-jmANamiva nippakaMpe, jahA khuro cetra egadhAre, jahA ahI ceva egadiTTI, zrAgAsaM ceva nirAlaMbe, vihage viva savvo vippamukke, kayaparanilae jahA ceva urae, appaDibaddhe anilova, jIvova appaDihayagatI, gAme gAme ekarAyaM nagare nagare ya paMcarAyaM dUijjate ya jitidie, jitaparIsahe, nibhayo viU(visuddhe) Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 422 / ....zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH sacittAcitta-mIsakehiM davvehiM virAya gate, saMcayAto virae, mutte, lahuke, niravakaMkhe, jIviya-maraNAsa-vippamukke nissaMdhaM nivvaNaM carittaM dhIre kAraNa phAsayaMte, ajjhappajmANajutte, nihue, ege careja dhamma 10 / imaM ca apariggaha-veramaNa-parivakhaNaTTayAe pAvayaNaM bhagavayA sukahiyaM, attahiyaM, pecAbhAvikaM, AgamesibhaI, suddhaM, neyAuyaM, aDilaM, aNuttaraM, savvadukkhapAvANa viyosamaNaM 11 / tassa imA paMca bhAvaNAyo carimassa vayassa hoti pariggaha-veramaNa-rakkhaNaTTayAe-paDhamaM soiMdieNa socA sahAI maNunnabhadagAI, kiM te ?, varamuraya-muiMga-paNava-dadura-kacchabhi-vINA-vipaMcIvallayi-baddhIsaka-sughosa-nAMda-sUsaraparivAdiNi-vaMsa-tUNaka-pavaka-taMtItala-tAla-tuDiya-nigghosagIyavAiyAiM / naDa-naTTaka-jalla-malla-muTThikavelaMbaka-kahaka-pavaka-lAsaga-yAiksaka-laMkha-maMkha-tRNaila-tubavINiyatAlAyara-pakaraNANi ya bahUNi mahurasaragItasussarAti 12 / kaMcImehalA-kalAva-pattaraka-paheraka-pAyajAlaga-ghaMTiya-khikhiNi-rayaNorujA-- liya-chuDDiya--neura-calaNamAliya-kaNaganiyalajAla-bhUsaNasadANi / lIlakammamANANUdIriyAI taruNIjaNa-hasiyabhaNiya-kala-ribhitamaMjulAI guNavayaNANi va bahUNi mahurajaNabhAsiyAI annesu ya evamAdiesu saddesu maNunnabhadaesu Na tesu samaNeNa sajiyabvaM, na rajiyavvaM, na gijhiyavvaM, na hasiyavvaM, na mujjhiyavvaM, na vinigghAyaM, zrAvajiyavvaM, na lubhiyavvaM, na tusiyavvaM, na saI ca maI ca tattha kujjA, puNaravi soiMdieNa socA sadAI zramaNunna-pAvakAI, ki te ?, akosa-pharasa-khisaNa-avamANaNa-tajaNanibhaMchaNa-dittavayaNa-tAsaNa-ukkUjiya-runa-raDiya-kaMdiya-nigghuTarasiya-kaluNa-vilaviyAI annesu ya evamAdiesu saddesu amaNurANa-pAvaesu na tesu samaNeNa rUsiyavvaM, na hIliyamvaM, na niMdiyadhvaM, na khisiyavvaM, na chidiyavvaM, na bhiMdiyavyaM, na vaheyavvaM,na duguchAvattiyAe labbhA uppAeuM, evaM Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatpraznavyAkaraNadazA-sUtram / adhyayanaM 10 ] / 423 sotidiyabhAvaNAbhAvito bhavati aMtarappA maNunA'maNuna-subhidunbhi-rAgadosappaNihiyappA sAhU maNavayaNa-kAyagutte saMvuDe paNihitidie careja dhammaM 1, 13 | vitiyaM cakkhidieNa pAsiya rUvANi maNunnAI bhaddakAI sacittAcittamIsakAI baDhe, potthe ya, cittakamme leppakamme, sele ya, daMtakamme ya, paMcahi varANehiM aNaga-saMThANa-saMThiyAI,gaMThima-veDhima-pUrima-saMghAtimANi, ya malAI bahuvihANi ya ahiyaM nayaNa-maNa-suhakarAI, vaNasaMDe pavvate ya gAmAgaranagarANi ya khuddiya-puskhariNi-vAvI-dIhiya-gujAliya-sarasarapaMtiya-sAgara-bilapaMtiyakhAdiya-nadI-sara-talAga-vappiNI-phulluppala-pauma-parimaMDiyAbhirAme, aNegasauNa-gaNa-mihuNavicarie, varamaMDava-vivihabhavaNa-toraNa-cetiya-devakula-sabhappavAvasaha-sukyasayaNAsaNa-sIya-raha-sayaDa-jANa-jugga-saMdaNa-naranArigaNe ya, soma-paDirUba-darisaNijje, alaMkita-vibhUsite, puvakaya-tavappabhAva-sohaggasaMpautte, naDa-naTTaga-jala-malla-muTThiya-velaMbaga-kahaga-pavaga-lAsaga-bAikkhaga-laMkhamaMkha-tUNaila-tubavINiya-tAlAyarakaraNANi ya bahUNi sukaraNANi annesu ya evamAdiesu rUvesu maNunnabhadaesu na tesu samaNeNa sajiyavvaM, na rajiyavvaM, jAva na saiM ca maiM ca tatthA kujA, puNaravi cakkhidieNa pAsiya ruvAI zramaNunapAvakAI, kiM te?, gaMDi-koDhi kakuNi-udari-kacchulla-pailla-kuja-paMgulavAmaNa-aMghillaga-egacakkhu-viNihaya-sappisallaga-vAhirogapIliyaM vigayANi ya mayaka-kalevarANi sakimiNa-kuhiyaM ca davvarAsiM annesu ya evamAdiesu zramaNuna-pAvakesu na tesu samaNeNa rUsiyav jAva na duguMchAvattiyAvi labbhA uppAtelaM, evaM camkhidiya-bhAvaNAbhAvito bhavati aMtarappA jAva careja dhammaM 2, 14 / tatiyaM ghANidieNa agyAiya gaMdhAti maNunnabhaddagAI, kiM te ?, jalayara-thalayara-sarasa-puSphaphala-pANa-bhoyaNa-kaTTa-tagara-patta-codadamaNaka-maruya-elArasa-pakamaMti-gosIsa-sarasacaMdaNa-kappUra-lavaMga-agara-kuMkumakakola-usIra-seyavaMdaNa-sugandha-sAraMga-jutti-varadhUvavAse uuya-piDima-NihArima Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 424 ) [zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH gaMdhiesu annesu ya evamAdisu gaMdhesu maNunnabhaddaesu na tesu samaNeNa sajiyavvaM jAva na satiM ca maI ca tattha kujA, puNaravi ghANidieNa agghAtiya gaMdhANi zramaNunna-pAvakAI, kiM te ?, ahimaDa-assamaDa-hatthimaDa-gomaDaviga-suNaga-siyAla-maNuya-majAra-sIha-dIviya-mayakuhiya viNaTThakiviNa-bahudurabhigaMdhesu annesu ya evamAdisu gaMdhesu zramaNunapAvaesu na tesu samagoNa rUsiyavvaM na hIliyavvaM jAva pihiya-ghANidiya careja dhammaM 3, 15 / cautthaM jibhidieNa sAiya rasANi u maNunnabhaddakAI, kiM te ?, uggAhimavivihapANa-bhoyaNa-gulakaya khaMDakaya tella-ghayakayabhakkhesu bahuvihesu lavaNarasasaMjuttesu mahu-maMsa bahuppagAra--majiya-niTThANaga-dAliyaMba-sehaMbaduddha-dahisarayamaja-varavAruNI-sIhu-kAvisAyaNa-sAyaTThArasa-bahuppagAresu bhoyaNesu ya maNuna-vanna-gaMdha-rasa-phAsa-bahudavvasaMbhitesu annesu ya evamAdiesu rasesu maNunabhadaesu na tesu samaNeNa sajiyavvaM jAva na saiM ca matiM ca tattha kunjA, puNaravi jibhidieNa sAyiya rasAtiM zramaNunnapAvagAMI, kiM te ?, arasa-virasa-sIya-lukkha-Nijappi-pANabhoyaNAI dosINa-bAvanna-kuhiyapUiya-zramaNuna-viNaTThapasUya-bahudunbhigaMdhiyAI titta-kaDuya-kasAya-aMbilarasaliMDa-nIrasAiM annesu ya emAtiesu rasesu zramaNunapAvaesu na tesu samaNeNa rUsiyavvaM jAva careja dhammaM 4, 16 / paMcamagaM puNa phAsidieNa phAsiya phAsAI maNunabhaddakAI, kiM te ?, daga-maMDava-hIra-seyacaMdaNa-sIyalavimalajala-viviha-kusumasatthara-ghosIramuttiya-muNAladosiNA-pehuNa-ukkhevagatAliyaMTavIyaNaga-jaNiya-suhasIyale ya pavaNe gimhakAle suhaphAsANi ya bahUNi sayaNANi bhAsaNANi ya pAuraNaguNe ya sisirakAle aMgArapatAvaNA ya zrAvaya-niddha-mauya-sIya-usiNalahuyA ya je uusuhaphAsA aMgasuhanivvuikarA te annesu ya evamAditesu phAsesu maNunnabhadaesu na tesu- samaNeNa sajiyavvaM na rajiyavvaM, na gijhiyavvaM, na mujhiyavvaM, na viNigghAyaM Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImatpraznavyAkaraNadazAGga-sUtram : adhyayanaM 10 j [ 425 zrAvajiyavvaM, na lubhiyavvaM, na ajjhovavajiyavvaM, na tUsiyavvaM, na hasiyavvaM, na satiM ca matiM ca tattha kujA, puNaravi phAsidieNa phAsiya phAsAti zramaNunapAvakAI, kiM te ?, aNegavadha-baMdha-tAlaNaMkaNa-atibhArArovaNae aMgabhaMjaNa-sUtInakhappavesa-gAyapacchaNa-lakkhArasa-khAra-tella kalakalaMta-taugrasIsaka-kAlaloha--siMcaNa-haDibaMdhaNa rajjunigala--saMkalahatthaMDaya-- kubhipAkadahaNa-sIhapucchaNa-ubbaMdhaNa-sUlabheya--gaya-calaNamalaNa-karacaraNa-kanna-nAsoTTa-sIsacheyaNa-jibhacheyaNa-vasaNa-nayaNa-hiyaya-daMtabhaMjaNa-jottalaya-kasappahAra-pAdapariha-jANupatthara--nivAya-pIlaNakavikacchuagANi vicchuya-Dakka-vAyAtava-daMsa-masakanivAte duTTaNisajadunihiyA-dunbhikakkhaDa-gurusIyausiNalukkhesu bahuvihesu annesu ya evamAiesu phAsesu zramaNunapAvakesu na tesu samaNeNa rUsiyavvaM, na hIliMyavvaM, na niMdiyanvaM, na garahiyavvaM, na khisiyavvaM, na chidiyadhvaM, na bhidiyavyaM, na vaheyavvaM, na duguchAvattiyavvaM ca labhA uppAeuM, evaM phAsidiya-bhAvaNAbhAvito bhavati aMtarappA / maNunnAmaNuna-subhidubhi. rAgadosa-paNihiyappA sAhU maNa-bayaNa-kAyagutte saMvuDegAM paNihitidie careja dhamma 5, 17 / evamiNaM saMvarassa dAraM sammaM saMvariyaM hoi suppaNihiyaM imehiM paMcahiMvi kAraNehiM, maNavayakAya-parirakkhiehiM niccaM zrAmaraNaMtaM ca esa jogo neyavyo dhitimayA matimayA / aNAsavo, akaluso, acchiddo, aparissAvI, asaMkaToli, suddho, savvajiNamaNunAto, evaM paMcamaM saMvaradAraM phAsiyaM pAliyaM sohiyaM tIriyaM kiTTiyaM aNupAliyaM zrANAe dhArAhiyaM bhavati 18 / evaM nAyamuNiNA bhagavayA mahAvIreNa pannaviyaM, parUviyaM, pasiddhaM, siddha, siddhavara-sAsaNamiyAM zrAghaviyaM, sudesiyaM, pasatthaM, paMcamaM saMvaradAraM sammattaM ti bemi // eyAtiM vayAI paMcavi suvvaya ! mahabbayAI heusaya-vicittapukkhalAI kahiyAI arihaMtasAsaNe paMca samAseNa Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 429 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgA saMvarA vitthareNa u paNavIsati-samiya-sahiyasaMvuDe sayA jayaNa-ghaDaNasuvisuddhadaMsaNe ee aNucariya saMjate caramasarIradhare bhavissatIti 11 / vAyagAMtare puNa eyANi paMcAvi suvvaya ! mahatvayANi lokadhiikarANi, suyasAgara-desiyANi saMyama-sIlabvaya-saccajavamayANi, naraya-tiriya-deva-maNuyamaivivajayANi, savvajiNa-sAsaNANi, kammarayaviyArakANi, bhavasayavimoyagANi, duHkkhasaya-viNAsakANi, sukkhamaya-pavattayANi kApuruSasuduru ttarANi sappurisa-jaNatIriyANi, nivvANa gamaNajANANi kahiyANi saggapavAyakANi paMcAvi mahabbayANi kahiyANi 20 ||suutrN 21 // pAhAvAgaraNe NaM ego suyakkhaMdho dasa ajjhayaNA ekasaragA dasasu ceva divasesu udisijjati egaMtaresu AyaMbilesu niruddhesu thAuttabhatta pAeNaM aMgaM jahA pAyArassa // sUtraM 30 // ||iti dazamamadhyayanam // . // iti prazna-vyAkaraNa-sUtraM dazamAGga samAptam // [ granthAgraM 1300 ] Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // aham // paJcamagaNabhRtzrImatsudharmasvAmipraNItaM // zrImad-vipAkasUtram // - : // atha duHkhavipAkAkhyaH prathamaH zrutaskandhaH // // 1 // atha zrI mRgAputrIyaM prathamamadhyayanam // te NaM kAle NaM te NaM samae NaM caMpA NAmaM NayarI hotthA vagaNayo, punabhadde ceie 1 / teNaM kAle NaM te NaM samaeNaM samaNassa bhagavazro mahAvIrassa aMtevAsI ajasuhamme NAma zraNagAre jAisaMpanne varaNazro cauddasapubbI caunANovagae paMcahi aNagArasaehi saddhiM saMparibuDe puvvANupuri jAva jeNeva purANabhadde ceie ahApaDirUvaM jAva viharai, parisA niggayA dhammaM socA nisamma jAmeva disaM pAunbhUyA tAmeva disaM paDigayA 2 / te NaM kAle NaM te NaM samae NaM ajasuhammaaMtevAsI ajajaMbUnAmaM aNagAre sattussehe jahA goyamaptAmI tahA jAva jhANakoTTovagae jAva viharati 3 / tae NaM ajajaMbUnAme aNagAre jAyasaDaDhe jAva jeNeva ajasuhume zraNagAre teNeva uvAgae tikkhutto thAyAhiNapayAhiNaM kareti 2 ttA vaMdati 2 tA namasati 2 tA jAva pajjuvAsati, evaM vayAsI 4 / // sUtraM 1 // jai NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM dasamassa aMgassa parAhAvAgaraNANaM ayama? pannatte, ekArasamassa NaM bhaMte ! aMgassa vivAgasuyasta samaNeNaM jAva saMpatteNaM ke aTTha pannatte ?, tate NaM ajasuhamme aNagAre jaMbu aNagAraM evaM vayAsI-evaM khalu jaMbU ! Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 428 / [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: caturtho vimAgaH samaNeNaM jAva saMpatteNaM ekArasamassa aMgassa vivAgasuyassa do suyakkhaMghA pannattA, taMjahA-duhavivAgAya 1 suhavivAgA ya 2, jai NaM bhaMte! samaNeNaM jAva saMpatteNaM ekArasamasta aMgassa vivAgasuyassa do suyakkhaMdhA panattA, taMjahA-duhavivAgA ya 1 suhavivAgA ya 2, 1 / paDhamassa NaM bhaMte ! suyakkhaMdhassa duhavivAgANaM samaNeNaM jAva saMpatteNaM kai ajhayaNA pannattA ?, tate NaM ajasuhamme aNagAre jaMbUSaNagAraM evaM vayAsI-evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM zrAigareNaM titthagareNaM jAva saMpatteNaM duhavivAgANaM dasa ajjhayaNA pannattA, taMjahA-'miyautte 1 ya ujjhirae 2 abhagga 3 sagaDe 4 vahassaI 5 naMdI 6 / uMbara 7 soriyadatte 8 ya devadattA ya 1 aMjU ya 10 // 1 // 2 / jai NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM zrAigareNaM titthayareNaM jAva saMpatteNaM duhavivAgANaM dasa ajjhayaNA patnattA, taMjahA-miyautte ya 1 jAva aMjU ya 10, paDhamassa NaM bhaMte ! ajjhayaNassa duhavivAgANaM samaNeNaM jAva saMpatteNaM ke aTTha pannatte?, tate NaM se suhamme zraNagAre jaMbU aNagAraM evaM vayAsI-evaM khalu jaMbU ! te NaM kAle NaM te NaM samaeNaM miyagAme nAme Nagare hotthA varANo, tassa NaM miyagAmassa Nayarassa bahiyA uttarapuricchame disIbhAe caMdaNapAyave nAma ujANe hotthA, sabbouyavarANayo, tattha NaM suhammassa jakkhassa jakkhAyayaNe hotthA cirAtIe jahA punnabhadde, tattha NaM miyaggAme Nagare vijaenAma khattie rAyA parivasai vanno, tassa NaM vijayassa khattiyassa miyA nAmaM devI hotthA bahINavanno, tassa NaM vijayassa khattiyassa putte miyAe devIe attae miyAputte nAmaM dArae hotthA, jAtiaMdhe jAimUe jAtibahire jAtipaMgule ya huMDe ya vAyavve ya, natthi NaM tassa dAragassa hatthA vA pAyA vA kannA vA acchI vA nAsA vA, kevalaM se tesiM aMgovaMgANaM grAgiI grAgitimitte 3 / tate NaM sA miyAdevI taM miyAputtaM dAragaM rahassiyaMsi bhUmigharaMsi rahassieNaM Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad-vipAkasUtram :: zru01 : adhyayanaM 1 ) [ 421 bhattapANeNaM paDijAgaramANI 2 viharai 4 // sU0 2 // tattha NaM miyaggAme Nagare ege jAtiaMdhe purise parivasai, se NaM egeNaM sacakkhuteNaM puriseNaM purayo daMDaeNaM pagaDhijamANe 2 phuTTahaDAhaDasIse macchiyA-caDagara-pahakareNaM ariNajamANamagge miyaggAme nayare gehe 2 yAluNavaDiyAe vittiM kappemANe viharai 1 / te NaM kAle NaM te NaM samae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre jAva samosarie jAra parisA niggayA 2 / tae NaM se vijae khattie imIse kahAe laTTha samANe jahA koNie tahA niggate jAva pajjuvAsai 3 / tate NaM se jAtiaMdhe purise taM mahayA jaNasadda jAva suNettA taM purisaM evaM vayAsI-kinnaM devaannuppiyaa| aja miyaggAme Nagare iMdamahei vA jAva niggacchai ?, tate NaM se purise taM jAti(ya)aMdhapurisaM evaM vayAsIno khalu devANuppiyA ! aja miyaggAme nayare iMdamahe vA jAva jattAi vA jannaM ee uggA jAva egadisi egAbhimuhA NiggacchaMti, evaM khalu devANuppiyA ! samaNe bhagavaM mahAvIre jAva iha samAgate iha saMpatte iheva miyagAme Nagare migavaNujANe grahApaDirUvaM uggahaM uggirihattA saMjameNAM tavasA appANAM bhAvemANe viharati (iMdamahei vA jAva NiggabchaMti, evaM khalu devANuppiyA ! samaNe jAva viharati.) tate NaM ete jAva niggacchati 4 / tate NaM se aMdhapurise taM purisaM evaM vayAsI-gacchAmo NaM devANuppiyA ! amhevi samagAM bhagavaM jAva pajjuvAsAmo, tate NaM se jAtiaMdhe purise purato daMDaegAM pagadvijamANe 2 jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgae 2 ttA tivakhutto aAyAhiNapayAhiNaM karei 2 ttA vaMdati namaMsati 2 tA jAva pajjuvAsati 5 / tate NaM samaNe bhagavaM mahAvIre vijayassa ranno tIse ya mahaimahAliyAte parisAe vivittaM dhammamAikkhati jahA jIvA vajhati, parisA jAra paDigayA, vijaevi gate 6 // sU0 3 // te NaM kAle NaM te NaM samaegAM samaNassa bhagavayo mahAvIrasta jeThe aMtevAsI iMdabhUtinAmaM aNagAre jAva viharai 1 / Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 430 ] "[ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgA tate NaM se bhagavaM 2 goyame taM jAtiaMdhapurisaM pAsai 2 nA jAyasaDhe jAva evaM vayAsI-asthi NaM bhaMte ! keI purise jAtiaMdhe jAya(ti)yaMdhArUve ?, haMtA asthi, kaharANAM bhaMte ! se purise jAtidhe jAtiaMdhArUve ?, evaM khalu goyamA ! iheva miyaggAme nagare vijayassa khattiyassa putte miyAdevIe attae miyAputte nAmaM dArae jAtiaMdhe jAtigraMdhArUve, nasthi NaM tarasa dAragassa jAva Agatimitte 2 / tateNaM sAmiyAdevI jAva paDijAgaramANI 2 viharati, tate NaM se bhagavaM goyame samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namaMsati 2 ttA evaM vayAsI-icchAmi NaM bhaMte ! ahaM tumbhehiM abhaNunAe samANe miyAputtaM dAragaM pAsittae, grahAsuhaM devANuppiyA !, 3 / tate NaM se bhagavaM goyame samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNa abbhaNunAe samANe haTe tu? samaNassa bhagavatro mahAvIrassa aMtiyAtro paDinivakhamai 2 tA aturiyaM jAva sohemANe 2 jeNeva miyaggAme Nagare teNeva uvAgacchati 2 tA miyaggAmaM nagaraM majhamajjheNaM aNupavisai 2 jeNeva miyAdevIe gehe teNeva uvAgae, 4 / tate NaM sA miyAdevI bhagavaM goyamaM ejamANaM pAsai 2 tA haTTatuTTha jAva evaM vayAsI-saMdisaMtu NaM devANuppiyA ! kimAgamaNa-payoyaNaM ?, tate NaM bhagavaM goyame miyaM deviM evaM vayAsI-aharANaM devANuppie ! tava puttaM pAsitu havvamAgae 5 / tate NaM sA miyAdevI miyAputtassa dAragassa aNumaggajAyate cattAri putte savvAlaMkAravibhUsie kareti 2 tA bhagavato goyamassa pAdesu pADeti 2 tA evaM vayAsI-ee NaM bhaMte ! mama putte pAsaha, tate NaM se bhagavaM goyame miyAdevIM evaM vayAsI-no khalu devANuppiyA ! ahaM ee tava putte pAsiuM havvamAgate, tattha NaM je se tava je? putte miyAputte dArae jAiaMdhe jAtiaMdhArUve jaM NaM tuma rahassiyaMsi bhUmigharaMsi raharisaegAM bhattapANeNAM paDijAgaramANI 2 viharasi taM NaM ahaM pAsiuM havvamAgae 6 / tate NaM sA miyAdevI bhagavaM goyamaM evaM vayAsI-se ke NaM goyamA ! se Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad-vipAkasUtram / zru0 1 : adhyayanaM 1 ] [ 431 tahArUce NANI vA tabassI vA jeNaM tava esama? mama tAva rahassikae tumbhaM hanbamakkhAe jo NaM tubhe jANaha ?, tate NaM bhagavaM goyame miyAdevIM evaM vayAsi-evaM khalu devANuppiyA ! mama dhammAyarie jAva samaNe bhagavaM mahAvIre jAva ja(ta)to NaM ahaM jANAmi, jAvaM ca NaM miyAdevI bhagavayA goyameNa saddhiM eyama8 saMlavati tAvaM ca NaM miyAputtassa dAragassa bhattavelA jAyA yAvi hotyA 7 / tate NaM sA miyAdevI bhagavaM goyamaM evaM vayAsI-tumbhe NaM bhaMte ! ihaM ceva ciTThaha jA NaM ahaM tumbhaM miyAputtaM dAragaM uvadaMsemittikaTTu jeNeva bhattapANaghare teNeva uvAgacchati ubAgacchittA vatthapariyaTTa kareti vatthapariyaTTa karittA kaTThasagaDiyaM girAhati kaTThasagaDiyaM girihattA vipulassa asaNapANakhAimasAimassa bhareti vipulassa asaNapANakhAimasAimasta bharittA taM kaTThasagaDiyaM aNukaDDhe mANI 2 jeNAmeva bhagavaM goyame teNeva uvAgacchati uvAgacchittA bhagavaM goyamaM evaM vayAsI-eha NaM tumbhe bhaMte ! mama (mae saddhiM) aNugacchaha jA NaM ahaM tumbhaM miyAputtaM dAragaM uvadaMsemi, tate NaM se bhagavaM goyame miyaM deviM piTThayo samaNugacchati 8 / tate NaM sA miyAdevI taM kaTTasagaDiyaM aNukaDDamANI 2 jeNeva bhUmighare teNeva uvAgacchai 2 tA cauppuDeNaM vattheNaM muhaM baMdheti muhaM baMdhamANi bhagavaM goyamaM evaM vayAsI-tubbhe'vi ya NaM bhaMte ! muhapottiyAe muhaM baMdhaha 1 / tate NaM se bhagavaM goyame miyAdevIe evaM vutte samANe muhapottiyAe muhaM 'baMdheti, tate NaM sA miyAdevI parammuhI bhUmigharassa duvAraM vihADeti, tate NaM gaMdhe niggacchati se jahAnAmae ahimaDeti vA sappakaDevare i vA jAva tato'vi NaM aNidvatarAe ceva jAva gaMdhe pannatte 10 / tate NaM se miyAputte dArae tassa vipulassa asaNapANakhAima-sAimassa gaMdheNaM abhibhUte samANe taMsi vipulaMsi asaNapAgA-khAimasAimaMsi mucchite (gaDhite giddhe ajhovavanne) 3 taM vipulaM asaNaM 4 zrAsaeNaM zrAhAreti zrAhArittA Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 432 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: caturtho vibhAgaH khippAmeva viddhaMseti viddhaMsettA tato pacchA prayattAe ya soNiyattAe ya pariNAmeti, taMpi ya NaM pUyaM ca soNiyaM ca yAhAreti 11 / tate NaM bhagavazro goyamassa taM miyAputtaM dArayaM pAsittA ayameyArUve ajjhathie (ciMtie kappie patthie maNogae saMkappe) samupajitthA-graho NaM ime dArae purAporANANaM duccirANANaM duppaDikkaMtANaM asubhANaM pAvANaM kaDANaM kammANaM pAvagaM phalavittivisesaM pacaNubbhavamANe viharati, Na me diTThA NagA vA NeraDyA vA paJcakkhaM khalu ayaM purise narayapaDirUviyaM veyaNaM veyatittikaTu miyaM deviM zrApucchati 2 tA miyAe devIe gihAyo paDinikkhamati gihA 2 tA miyaggAmaM NagaraM majhamajheNaM niggacchati 2 ttA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva ujhagacchati 2 tA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto zrAyAhiNapayAhiNaM karei 2 tA vaMdati namaMsati 2 tA evaM vayAsI-evaM khalu ahaM tubbhehiM abhaNurANAe samANe miyaggAmaM nagaraM majhamajheNa aNuppavisAmi jeNeva miyAe devIe gehe teNeva uvAgate, tate NaM sA miyAdevI mamaM ejamANaM pAsai 2 tA haTThA taM ceva savvaM jAva pUyaM ca soNiyaM ca zrAhAreti, tate NaM mama ime ajjhathie 5 samuppajitthA-graho NaM ime dArae purA jAva viharai 12 // sU0 4 // se NaM bhaMte ! purise puvvabhave ke yAsi kinAmae vA kiMgottae vA kayaraMsi gAmaMsi vA nagaraMsi vA kiM vA dacA kiMvA bhocA kiM vA samAyarittA kesi vA purA porANANaM duccinnANaM duppaDikkaMtANaM asuhANaM pAvANaM kammANaM pAvagaM phalavittivisesaM pacaNubbhavamANe viharati ?, goyamAi ! samaNe bhagavaM mahAvIre bhagavaM goyamaM evaM vayAsIevaM khalu goyamA ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNAM iheva jaMbuddIve 2 bhArahe vAse sayaduvAre nAma nagare hotthA riddhasthimie vannayo, tattha NaM sayaduvAre nagare dhaNavaI nAmaM rArA hutthA, varANayo, tassa NaM sayaduvArassa. nagarassa adUrasAmaMte dAhiNapuracchime disIbhAe vijayavaddhamANe NAmaM kheDe hotthA Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad-vipAkasUtram zru0 1 // adhyayana 1 / riddhasthimiya-samiddhe, tassa NaM vijayavaddhamANassa kheDassa paMca gAmasayAI zrAbhoe yAvi hutthA, tatya NaM vijayavaddhamANe kheDe ikAI NAmaM raTTakUDe hotthA ahammie jAva duppaDiyANaMde, se NaM ikAI raTTakUDe vijayavaddhamANassa kheDassa paMcarAhaM gAmapsayANAM AhevaccaM jAva pAlemANe viharai, tae NaM se ikkAI vijayavaddhamANassa kheDassa paMca gAmasayAI bahUhiM karehi ya bharehi ya viddhIhi ya ukkoDAhi ya parAbhavehi ya dijjehi ya bhejjehi ya kuMtehi ya laMchaposehi ya pAlIvaNehi ya paMthakoTTohi ya uvIlemANe 2 vihammemANe 2 tajjemANe 2 tAlemANe 2 niddhaNe karemANe 2 viharati 1 / tate NaM se ikAI rahakUDe vijayavaddhamANassa kheDassa bahUNaM rAIsara talavara-mADaMbiya-koDubiya-seTTisatthavAhAgAM annesiM ca bahUNaM gAmellagapurisANaM bahusu kajjesu ya kAraNesu ya saMtesu ya gujjhasu ya nicchaesu ya vavahAresu ya suNamANe bhaNati-na suNemi, asuNamANe bhaNati-suNemi, evaM passamANe bhAsamANe girAhamANe jANamANe, tate NaM se ikAI raTakUDe eyakamme eyappahANe eyavijje eyasamAyAre subahuM pAvakammaM kalikalusaM samajiNamANe viharati 2 / tate NaM tassa ikAiyassa raTTakUDassa annayA kayAiM sarIragaMsi jamagasamagameva solasa rogAyaMkA pAubhUyA, taMjahA-sAse 1 kAse 2 jare 3 dAhe 4, kucchisUle 5 bhagaMdare 6 / arise 7 ajIrae 8 diTThI 1, muddhasUle 10 akArae 11 // 1 // acchiveyaNA 12 kannaveyaNA 13 kaMDU 14 udare 15 koDhe 16, 3 / tate NaM se ikAI raTakUDe solasahiM rogAyakehiM abhibhUe samANe koDa biyapurise saddAvei 2 ttA evaM vayAsI-gacchaha NaM tumbhe devANuppiyA ! vijayavaddhamANe kheDe saMghADaga-tiga-cauka-cacara-mahApahapahesu mahayA 2 saddeNaM ugghosemANA 2 evaM vadaha-ihaM khalu devANuppiyA ! ikkAIraTThakuDassa sarIragaMsi solasa rogAyaMkA pAubhUyA, taMjahA-sAse 1 kAse 2 jare 3 jAva koDhe 16, maM jo NaM icchati devANuppiyA ! vijo vA vijaputto vA jANuro Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 434 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: caturtho vibhAgaH vA jANuyaputto vA tegicchI vA tegicchiputto vA ikkAI-raTukUDassa tesiM solasarAhaM rogAyaMkANaM egamavi rogAyaMkaM ubasAmittae tassa NaM ikAI raTTakUDe vipulaM atthasaMpayANaM dalayati, doccaMpi taccapi ugghoseha 2 tA eyamANattiyaM pacappiNaha 4 / tate NaM te koDaviyapurisA jAva paJcappiNaMti, tate NaM se vijayavaddhamANe kheDe imaM eyArUvaM ugghosaNAM socA nisamma bahave vijA ya 6 satthakosa-hatthagayA saehiM 2 gihehito paDinikkhamaMti 2 tA vijayavaddhamANassa kheDassa majhamajheNaM jeNeva ikAi-raTThakUDassa gihe teNeva uvAgacchai 2 tA ikAI-raTakUDassa sarIragaM parAmusaMti 2 tA tesiM rogANaM nidANAM pucchaMti 2 tA ikAI-raTakUDassa bahUhiM abhaMgehi ya uvvaTTaNAhi ya siNehapANehi ya vamaNehi ya vireyaNAhi ya (seyaNAhi ya) avadahaNAhi ya avarAhANehi ya aNuvAsaNAhi ya vatthikammehi ya niruhehi ya sirovehehi ya tacchaNeyi ya pacchaNehi ya sirovatthIhi ya tatpaNAhi ya puDapAgehi ya chalIhi ya mUlehi ya kaMdehi ya pattehi ya pupphehi ya phalehi ya bIehi ya siliyAhi ya guliyAhi ya yosahehi ya bhesajjehi ya icchaMti tesiM solasarAhaM rogAyaMkAgAM egamavi rogAyaMkaM uvasamAvittae (uvasAmittae), no ceva NaM saMcAeMti uvasAmittae 5 / tate NaM te bahave vijA ya vijaputtA ya jANuyA ya jANuaputtA ya tegicchI ya tegicchiputtA ya jAhe no saMcAeMti tesiM solasarAhaM rogAyaMkANAM egamavi rogAyakaM uvasAmittae tAhe saMtA taMtA paritaMtA jAmeva disi pAuThabhUyA tAmeva disi paDigayA 6 / tate NaM ikAIraTukUDe vijjehi ya 6 paDiyAikkhie pariyAragaparicatte nivirANosahabhesajje solasarogAryakehiM abhibhUe samANe rajje ya ra? ya jAva aMteure ya mucchie rajjaM ca raTuMca yAsAemANe patthemANe pIhemANe abhilasamANe aTTaduhaTTavasa? aDDAijAI vAsasayAI paramAuyaM pAlainA kAlamAse kAlaM kiccA imIse rayaNappabhAe puDhavIe ukkoseNaM sAgarovamaTTitIesu Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad-vipAkasUtram :: zru0 1 :: adhyayanaM 1 ] . [ 435 neraiesu neraiyattAe uvavanne 7 / se NaM tato aNaMtaraM uvvaTTittA iheva miyaggAme Nagare vijayasta khattiyassa miyAe devIe kucchisi puttattAe uvavanne, tate NaM tIse miyAe devIe sarore veyaNA pAunbhUyA ujalA jAva jalaMtA, jappabhiI ca NaM miyAputte dArae miyAe devIe kucchisi gambhattAe uvavanne tappabhiI ca NaM miyAdevI vijayassa khattiyassa aNiTThA akaMtA appiyA amaNunA amaNAmA jAyA yAvi hotthA 1 / tate NaM tIse miyAe devIe annayA kayAI puvvarattAvaratta-kAlasamayaMsi kuDubajAgariyAe jAgaramANIe ime epArUve zrajjhathie jAva samuppajitthA-evaM khalu ahaM vijayassa khattiyassa puchi iTThA 6 dhejA vesAsiyA aNumayA zrAsI, jappabhiI ca NaM mama ime gambhe kucchisi gabhattAe uvavanne tappabhiI ca NaM grahaM vijayassa khatiyasta aNiTThA jAva zramaNAmA jAyA yAvi hotthA, necchati NaM vijae khattie mama nAmaM vA goyaM vA girihattae, kimaMga puNa daMsaNaM vA paribhogaM vA ?, taM seyaM khalu mama evaM gabhaM bahUhiM gabhasADaNAhi ya pADaNAhi ya gAlaNAhi ya mAraNAhi ya sADittae vA 4, evaM saMpehei saMpehinA bahUNiM khArANi ya kaDuyANi ya tUbarANi ya gabhasADaNANi ya khAyamANI ya pIyamANI ya icchati, taM gambhaM sADittae vA 4 no ceva NaM se gambhe saDai vA 4, 8 / tate NaM sA miyAdevI jAhe no saMvAeti taM gambhaM sADettae vA 4 tAhe saMtA taMtA paritaMtA akAmiyA asayaMvasA (asavasA) taM garbha duhaMduheNaM parivahai, 1 / tassa NaM dAragasta gabhagayassa ceva aTTa nAlIyo abhitarappavahAyo aTTha nAlIyo bAhirapavahAyo aTTha pUyappavahAyo aTTha soNiyappavahAyo duve duve karANaMtaresu duve duve acchitaresu duve duve nakkaMtaresu duve duve dhamaNiyaMtaresu abhikkhaNaM abhikkhaNaM pUyaM ca soNiyaM ca parisavamANIyo 2 ce ciTThati, tassa NaM dAragassa gabhagayassa ceva aggie nAmaM vAhI pAunbhUe je NaM se dArae aAhAreti se NaM Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH khippAmeva viddhaMsamAgacchati prayattAe soNiyattAe ya pariNamati, taMpi ya se pUyaM ca soNiyaM ca zrAhAreti, 10 / tate NaM sA miyAdevI annayA kayAI navarAhaM mAsANaM bahupaDipunnANaM dAragaM payAyA, jAtiaMdhe jAva zrAgiimitte, tate NaM sA miyAdevI taM dAragaM hu~DaM aMdhArUvaM pAsati 2 ttA bhIyA 4 ammadhAI saddAveti 2 tA evaM vayAsI-gacchaha NaM devANuppiyA ! tumaM evaM dAragaM egate ukkuruDiyAe ujjhAhi 11 / tate NaM sA ammadhAI miyAdevIe tahatti eyamaTTha paDisuNeti 2 tA jeNeva vijae khattie teNeva uvAgacchai teNeva uvAgacchittA karayalapariggahiyaM jAva evaM vayAsI-evaM khalu sAmi ! miyAdevI navarAhaM mAsANaM jAva zrAgitimitte, tate NaM sA miyAdevI taM huMDaM aMdhArUvaM pAsati 2 tA bhIyA tatthA udviggA saMjAyabhayA mamaM sadAvei 2 tA evaM vayAsI-gacchaha NaM tubbhe devANuppiyA ! eyaM dAragaM egate ukkuruDiyAe ujjhAhi, taM saMdisaha NaM sAmI! taM dAragaM ahaM egate ujjhAmi udAhu mA ?, tate NaM se vijae Nattiye tIse ammadhAIe aMtie eyama? socA taheba saMbhaMte uDAe uTheti uTThAe udvittA jeNeva miyAdevI teNeSa Agacchati 2 tA miyAdevI evaM vayAsI-devANuppiyA ! tumbha pahamaM gabhe taM jai NaM tujhe eyaM egate ukkuruDiyAe ujmAsi tato NaM tumbhe payA no thirA bhavissati, to NaM tumaM evaM dAragaM rahastiyagaMsi bhUmigharaMsi rahassieNaM bhattapANeNaM paDijAgaramANI 2 viharAhi to NaM tumbhaM payA thirA bhavissati 12 / tate NaM sA miyAdevI vijayassa khattiyassa tahatti eyamaTuM viNaeNaM paDisuNeti 2 tA taM dAragaM rahassiyaMsi bhUmivaraMsi rahagharaMsi bhattapANeNaM paDijAgaramANI viharati, evaM khalu goyamA ! miyAputte dArae purApurANANaM jAva paJcaNubhavamANe viharati 13 / // sU0 5 // miyAputte NaM bhaMte ! dArae ibo kAlamAse kAlaM kicA kahiM gamihiti ? kahi uvavajihiti ?, goyamA ! miyAputte dArae chabbIsaM Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad-vipAkasUtram : zru0 1: adhyayana 1 ] [ 437 vAsAI paramAuyaM pAlaittA kAlamAse kAlaM kiccA iheba jaMbuddIve dIve bhArahe vAte veyaDDagiripAyamUle sIhakulaMsi sIhattAe pacAyAhiti, se NaM tattha sIhe bhavistati ahammie jAva sAhasie subahu pAvakamma jAva samajiNati jAva samajiNittA kAlamAse kAlaM kiccA imIse rayaNappabhAe puDhavIe ukkosasAgarovamaTTitIesu jAva uvavajihiti 1 / se NaM tato aNaMtaraM uvvaTTittA sarIsavesu uvavajihiti, tattha NaM kAlaM kiccA docAe puDhavIe ukoseNaM tini sAgarobamAI, se NaM tato aNaMtaraM ubvaTTittA pakkhIsu uvavajihiti, tatthavi kAlaM kiccA taccAe puDhavIe satta sAgarovamAI, se NaM tato sIhesu ya, tayANaMtaraM cotthIe, urago, paMcamIe, itthI, chaTThIe, maNuyo, ahe sattamAe, tato'NaMtaraM ubaTTittA se jAiM imAI jalayara-paMciMdiya-tirikkha-joNiyANaM maccha-kacchabha-gAha-magara-susumArAdINaM zraddhaterasa jAtikula-koDijoNippamuha-sayasahassAI tattha NaM egamegaMsi joNIvihANAMsi aNega-satasahassa. khutto udAittA 2 tatva bhujo 2 pacAyAissati 2 / se NaM tato uvvaTTittA evaM caupaesu uraparisappesu bhuyaparisappesu khahayaresu cauridiesu teiMdiesu beiMdiesu vaNapphaiesu kaDuyarukhesu kaDayaduddhiesu vAukAyesu teUkAyesu zrAUkAyesu puDhavIkAyesu aNegasayasahassakhutto uddAittA 2 tattheva bhujo 2 paJcAyAissati, se NaM tato aNaMtaraM uvvaTTittA supaiTTapure nagare goNattAe paJcAyAhiti 3 / se NaM tattha ummukkabAlabhAve annayA kayAiM paDhamapAusaMsi gaMgAe mahAnaIe khalINa(ya)maTTiyaM khaNamANe taDIe pellie samANe kAlagae tattheva supaiTe pure nagare seTTikulaMsi pumattAe paJcAyAissati 4 / se NaM tattha ummukkabAlabhAve jAva jovaNagamaNupatte tahAkhvANaM therANaM aMtie dhammaM socA nisamma muDe bhavittA agArAtho zraNagAriyaM pabvaissati, se NaM tattha aNagAre bhavissati IriyAsamie jAva baMbhayArI, se NaM tattha bahuI vAsAiM sAmanapariyAgaM pAuNittA AloiyapaDivakate samAhipatte kAlamAse Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1438 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH sa caturthI vimAnA kAlaM kicA sohamme kappe devattAe uvavajihiti 5 / se NaM tato aNaMtara cayaM caitA mahAvidehe vAse, jAI imAiM kulAI bhavaMti aDDAI jahA daDhapainne sA ceva vattavvayA kalAyo nAva sijjhihiti 6 / evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM duhavivAgANaM paDhamassa ajjhayaNassa ayama? patnattettivami sevaM bhaMte ! 2 bhagavaM goyame jAva viharati 7 // sU0 6 // // 1 // // iti prathamamadhyayanam // zru0 1 0 1 // // 2 // atha zrI ujjhinakAkhyaM dvitIyamadhyayanam // jai NaM bhaMte ! samaNeNaM jAva saMpateNaM duhavivAgANaM paDhamassa zrajjhayaNassa ayamaDhe pannatte, doccassa NaM bhaMte ! abhayaNassa duhavivAgANaM samaNeNaM jAva saMpatteNaM ke zra? parANatte ?, tate NaM se suhamme zraNagAre jaMbU zraNagAraM evaM vayAsI-evaM khalu jaMbU ! te NaM kAle. NaM te NaM samae NaM vANiyagAme nAmaM nayare hotthA riddhisthimiyasamiddhe, tassa NaM. vANiyagAmassa uttarapuracchime disIbhAe duIpalAse nAma ujANe hotthA, tattha NaM dUipalAse ujANe suhammasta javakhassa jakkhAyayaNe hotthA, tattha NaM vANiyagAme mitte nAmaM rAyA hotthA vannayo, tassa NaM mittassa ranno sirInAmaM devI hotthA vagaNo 1 / tattha NaM vANiyagAme kAmajbhayA nAma gaNiyA hotthA, ahINa purANapaMciMdiyasarIrA lakkhaNa-vaMjaNa-guNovaveyA mANummANappamANa-paDipunna-sujAya-savvaMgasudaraMgI surUvA bAvattarikalApaMDiyA causaTThi-gaNiyA-guNovaveyA egaNatIsavisese ramamANI ekavIsa-ratiguNappahANA battIsa-purimovayAra-kusalA NavaMgasutta-paDibohiyA aTThArasa-desIbhAsA-visArayA siMgArAgAra-cArubesA gIyaratiya-gaMdhava-naTTakusalA saMgayagayabhaNiya-vihiya-vilAsa-salaliya-saMlAva-niuNa-juttovayAra-kusalA suMdarathaNa Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad-vipAkamUtram :: zru. 1 : adhyayana 2 ) [434 jahaNa-vayaNa-karacaraNa-nayaNa-lAvarANa-vilAsa-kaliyA UsiyajhayA sahassalaMbhA vidirANa-chattacAmara vAlavIyaNIyA kannIrahappayAyA yAvi hotthA 2 / bahUNaM gaNiyAsahasmANaM yAhebaccaM jAva viharai 3 // sUtraM 7 // tattha NaM vANiyagAme vijayamite nAmaM satthavAhe parivasati aDDe jAva aparibhUte, tassa NaM vijayamittassa subhadA nAma bhAriyA hotthA bahINa-purANapaMciMdiyasarIrA lakkhaNavaMjaNa-guNovaveyA, mANummANappamANa-paDipunna-sujAya-savvaMgasudaraMgI, tassa NaM vijayamittassa putte subhadAe bhAriyAe attae ubhiyae nAmaM dArae hotthA ahINa jAva surUve 1 / te NaM kAle NaM te NaM samae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre samosaDhe parisA niggayA rAyA niggayo jahA koNiyo tahA Niggayo. dhammo kahiyo parisA paDigayA, rAyA ya gayo 2 / te NaM kAle NaM te NaM samae NaM samaNassa bhagavatro mahAvIrassa je? aMtevAsI iMdabhUinAmaM yaNagAre jAva saMkhitta-viulateyalese chaTuMchaTTeNaM jahA pannattIe paDhamAe jAva jeNeva vANiyagAme teNeva uvAgacchati, uccanIyaaDamANe jeNeva rAyamagge teNeva zrogADhe 3 / tattha NaM bahave hatthI pAsai sannaddhabaddhavammiya-guDiye upIliya-kacche uhAmiyaghaMTe NANAmaNi-rayaNavivihagevija-uttarakaMcuijje paDikappie jhayapaDAga-varapaMcAmela-pArUDha-hatyArohe gahiyAuhappaharaNe anne ya tattha bahave aAse pAsati sannaddhabaddha-vammiyaguDie thAviddha-guDiyosAriya-pakkhare uttarakaMcuiya-yocUlamuha-(cuDAmahA)caMDAdharacAmara-thAsaka-parimaMDiyakaDie zrArUDhayAsArohe gahiyAuhappaharaNe anne ya tattha bahave purise pAsai sarANaddha-baddha-bagmiyakavae uppIliya-sarAsaNapaTTIe piNiddhagevejje vimalavara-baddhaciMdhapaTTe gahiyAuhappaharaNe, tesiM ca NaM purisANaM majhagayaM purisaM pAsati avauDagabaMdhaNaM ukittakannanAsaM nehatuppiyagattaM bajma-karakaDi(kakkhaDiya)juyaniyatthaM kaMTheguNaratta-malladAmaM curANaguDiyagattaM curANayaM (ghurANaMta) vajjha(bajha)pANapIyaM tilaMtilaM ce chijamANaM Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45.] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: caturtho vibhAgaH kAkaNImaMsAiM khAviyaMta pAvaM khakkharagasaehiM hammamANaM aNeganaranArIsaMparikhuDaM cacare cacare khaMDapaDahaeNaM ugghosijjamANaM, imaM taM NaM eyAsvaM ugghosaNaM paDisuNeti-no khalu devA ! ubhiyagassa dAragassa kei rAyA vA rAyaputto vA avarajmai appaNo se sayAI kammAI avarajjhanti 4 // sU0 8 // tate NaM se bhagavato goyamassa taM purisaM pAsittA ime ajjhathie 5 samuppajitthA-graho NaM ime purise jAva narayapaDirUviyaM veyaNaM vedetittikaTu vANiyagAme nayare uccanIyamabhimakule jAva aDamANe ahApajattaM samuyANiyaM girAhati 2 tA vANiyagAme nayare majhamajjhaNaM jAva paDidaMseti 1 / samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai 2 ttA evaM vayAsIevaM khalu ahaM bhaMte ! tujjhehiM abhaNunAe samANe vANiyagAmaM jAva taheva vedeti, se NaM bhaMte ! purise pubvabhave ke aAsI ? jAva paJcaNubbhavamANe viharati ?, evaM khalu goyamA ! te NaM kAle NaM te NaM samae NaM iheva jaMbuddIve 2 bhArahe vAse hathiNAure nAmaM nagare hotthA riddhasthimiyasamiddhe0, tattha NaM hathiNAure nagare sunaMde nAma rAyA hotthA mahayA himavaMta-malayamaMdara-mahiMdasAre0, tattha NaM hatthiNAure Nagare bahumajjhadesabhAe ettha NaM mahaM ege gomaMDavae hotthA aNegakhaMbha-saya-sanniviTThe pAsAIe 4, tattha NaM bahave NagaragoruvANaM saNAhA ya aNAhA ya NagaragAviyo ya NagaravasabhA ya NagarabalivaddA ya NagarapaDDiyAyo ya paurataNapANiyA nibbhayA niruvasaggA (niruviggA) suhaMsuheNaM parivasaMti 2 / tattha NaM hatthiNAure nagare bhIme nAma kUDaggAhe hotthA ahammie jAva duppaDiyANaMde 3 / tassa NaM bhImassa kUDaggAhassa uppalA nAma bhAriyA hotthA bahINapurANapaMceMdiyasarIrA lavakhaNavaMjaNa-guNovaveyA mANummANa-ppamANapaDipunna-sujAya-savvaMga-sudaraMgI, tate NaM sA uppalA kUDaggAhiNI annayA kayAI bAvannasattA jAyA yAvi hotthA 4 / tate NaM tIse uppalAe kUDagAhiNIe tirAhaM mAsANaM bahupaDipunnANaM Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad-vipAkasUtram :: zru0 1 :: adhyayanaM 2 ] . [ 441 zrayameyArUve dohale pAunbhUte-dhanAyo NaM tAyo ammayAyo 4 jAva suladdhe jammajIviyaphale, jAyo NaM bahaNaM NagaragokhvANaM saNAhANa ya jAva vasabhANa ya Uhehi ya thaNehi ya vasaNehi ya chappAhi ya kakuhehi ya vahehi ya kannehi ya acchihi ya nAsAhi ya jibbhAhi ya uThehi ya kaMbalehi ya sollehi ya taliehi ya bhajiehi ya parisukkehi ya lAvaNehi ya suraM ca mahuM ca meragaM ca jAtiM ca sIdhuca pasaraNaM ca zrAsAemANIyo visAemANIyo paribhujemANIyo paribhAemANIyo dohalaM viNayaMti 5 / taM jai NaM ahamavi bahUNaM nagara jAva viNijjAmittikaTu, tasi dohalaMsi aviNijamANaMsi sukkA bhukkhA nimmaMsA aoluggA zrolaggasarIrA nitteyA dINavimaNavayaNA paMDulaiyamuhA zromaMthiya-nayaNa-vayaNakamalA jahoiyaM pupphavatthagaMdha-mallAlaMkArAhAraM aparibhuJjamANI karayalamaliyabva kamalamAlA zrohayamaNasaMkappA jAva jhiyAyati 6 / imaM ca NaM bhIme kUDaggAhe jeNeva uppalA kUDaggAhiNI teNeva uvAgacchati 2 tA zrohaya jAva pAsati zrohaya jAva pAsittA evaM vayAsI-kiM NaM tume devANuppie ! zrohaya-maNasaMkappA jAva jhiyAsi ?, tate NaM sA uppalA bhAriyA bhImaM kUDaggAhaM evaM vayAsI-evaM khalu devANuppiyA ! mamaM tirAhaM mAsANaM bahupaDipunnANaM dohalA pAunbhUyA dhannA NaM tAzro jAyo NaM bahUNaM gorUvANaM saNAhANa ya jAva vasabhANa ya Uhehi ya jAva lAvaNaehi ya suraM ca 4 zrAsAemANI 3 dohalaM viNeti 7 / tate NaM ahaM devANuppiyA! taMsi dohalaMsi aviNijamANaMsi jAva jhiyAmi / tate NaM se bhIme kUDaggAhI uppalaM bhAriyaM evaM vayAsI-mA NaM tumaM devANuppiyA ! zrohayamaNasaMkappA miyAhi, ahannaM taM tahA karissAmi jahA NaM taba dohalassa saMpattI bhavissati, tAhiM iTAhiM 5 jAva vaggUhi samAsAseti, tate NaM se bhIme kUDaggAhI addharattakAlasamayaMsi ege zabIe sannaddha-baddha-vammiya-kavae jAva paharaNe sayAyo gihAyo niggacchai Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ zrImadAgamasudhAsindhuH // caturthoM vibhAgaH sayAtro gihAyo niggacchittA hatthiNAure nagare mamajheNaM jeNeva gomaMDave teNeva uvAgate bahuNaM NagaragokhvANaM jAva vasabhANa ya appegaiyANaM Uhe viMdati jAva appegatiyANaM kAle viMdati appegaiyANaM gaNamarANANaM aMgovaMgANaM viyaMgeti 2 jeNeva sae gihe teNeva Agacchati 2 uppalAe kUDaggAhiNIe uvaNeti / tate NaM sA upalA bhAriyA tehiM bahahiM gomaMsehi ya sUlehi ya jAva suraM ca 4 zrAsAemANI taM dohalaM viNeti, tate NaM sA uppalA kUDaggAhI saMpunnadohalA saMmANiyadohalA viNIyadohalA vocchinnadohalA saMpannadohalA taM gabhaM suhaMsuheNaM parivahai 10 / tate NaM sA uppalA kUDaggAhiNI annayA kayAI navarAhaM mAsANaM bahupaDipunnANaM dArayaM payAyA 11 // sU0 1 // tate NaM teNaM dAraeNaM jAyametteNaM ceva mahayA mahayA saddeNaM vighuDhe visare (cicisare) prArasite, tate NaM tassa dAragassa pArasiyasadda socA nisamma hathiNAure nagare bahave NagaragorUvA jAva vasabhA ya bhIyA uviggA savvazro samaMtA vippalAisthA 1 / tate NaM tassa dAragassa ammApiyaro ayameyAsvaM nAmadheja kareMti, jamhA NaM amhe imeNaM dAraeNaM jAyametteyaM ceva mahayA mahayA cicIsadeNaM vighuDhe vissare (ciccisare) zrArasie tate NaM eyassa dAragassa pArasiyaM saha socA nisamma hatthiNAure bahane NagaragoruvA jAva bhIyA 4 savayo samaMtA vippalAisthA tamhA NaM hou amhaM dArae gottAsae nAmegAM, tate NaM se gottAse dArae ummukkabAlabhAve jAva jAte yAvi hotthA 2 / tate NaM se bhIme kUDaggAhe anayA kayAI kAladhammuNA saMjutte. tate NaM se gottAse dArae bahUgAM mittaNAi-niyaga-sayaNa-saMbaMdhiparijaNegAM saddhiM saMparibuDe royamANe kaMdamANe vilavamANe bhImassa kUDaggAhissa nIharagAM kareti nIharagAM karittA bahUI loiyamayakajAI kareti 3 / tate NaM se sunaMde rAyA gottAsaM dArayaM annayA kayAi sayameva kUDaggAhittAe ThAveti, tate NaM se gottAse dArae kUDaggAhe Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 443 zrImad-vipAkasUtram :: zru0 1 : adhyayanaM 2] jAe yAvi hotthA ahammie jAva duSpaDiyAgAMde 4 / tate NaM se gonAse dArae kUDaggAhittAe kalAkaliM zraddharattiyakAlasamayaMsi ege abIe sannaddhabaddhakavae jAva gahibAuhapaharaNe sayAto gihAyo niggacchati jeNeva gomaMDave teNeva uvAgacchati teNeva uvAgacchittA bahagAM gagaragoruvANAM saNAhANa ya jAva viyaMgeti 2 jeNeva sae gihe teNeva uvAgate 5 / tate NaM se gottAse kUDaggAhe tehiM bahUhiM gomaMsehi ya sUlehi ya jAva suraM ca majjaM ca pAsAemANe visAemANe jAva viharati, tate NaM se gottAse kUDaggAhe eyakamme (eyappahANe eyavijje eyasamAyAre) subahuM pAvakamma samajiNittA paMcavAtasayAI paramAuyaM pAlaittA aTTaduhaTTovagae kAlamAse kAlaM kiccA docAe puDhavIe ukosaM tisAgarovamaThiiesu neraiesu NeraiyattAe ubavanne 6 // sU0 10 // tate NaM sA vijayamittassa satthavAhassa subhaddA nAmaM bhAriyA jAyaniMduyA yAvi hotthA, jAyA jAyA dAragA viNihAyamAvajjaMti 1 / tate NaM se gottAse kUDaggAhe docAyo puDhavIyo zragAMtaraM ubaTTittA ihevavANiyagAme nagare vijayamittassa sasthavAhassa subhadAe bhAriyAe kucchisi puttattAeM uvavanne 2 / tate NaM sA subhadA satyavAhI aNNayA kayAI navarAhaM mAsAgAM bahupaDipunnANaM dAragaM payAyA, tate NaM sA subhaddA satyavAhI taM dAragaM jAyametayaM ceva egate ukkuruDiyAe ujmAvei ujmAvettA doccaMpi girAhAvei 2 tA zrANupubvegAM sArakkhamANI saMgovemANI saMvaideti 3 / tateNaM tassa dAragassa ammApiyaro ThiivaDiyaM caMdasUra-(pAsaNiya). dasaNAM ca jAgariyaM ca mahayA iDDIsakAra-samudaeNaM kareMti, tate NaM tarasa dAragassa ammApiyaro ikArasame divase nivvatte saMpatte bArasame divase imameyAsvaM gorANAM guNaniSphannaM nAmadhenjaM kareMti, jamhA NaM amhaM ime dArae jAyamittae ceva egate ukkuDiyAe ujjhite tamhA NaM hou amhaM dArae ujjhiyae nAmegAM 4 / tate NaM se ujhiyae dArae paMcadhAtIpariggahIe taMjahA-khIradhAIe Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44) ( zrImadAgabhasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH 1 majaNadhAIe 2 maMDaNadhAIe 3 kIlAvaNadhAIe 4 aMkAIe 5 jahA daDhapainne jAva nivvAghAe girikaMdaramallINeba caMpayapAyave suhaMsuhegAM viharati 5 / tate NaM se vijayamitte satthavAhe annayA kayAiM gaNimaM ca 1 dharimaM ca 2 mejjaM ca 3 pAricchejjaM ca 4 caunvihaM bhaMDagaM gahAya lavaNasamudda poyavahaNeNAM uvAgate 6 / tate NaM se vijayamitte tattha lavaNasamudde poyavivattIe nibbuDubhaMDasAre attANe asaraNe kAladhammuNA saMjutte, tate NaM taM vijayamittaM satthavAhaM je jahA bahave Isara-talavara-mADaMbiya-koDAMbiyaibha-seTThi-satthavAhA lavaNasamudda-poyavivattiyaM (lavaNasamudde poyavivattIe chUTa) nimbuDubhaMDasAraM kAlAdhammuNA saMjuttaM suNate te tahA hatthanikkhevaM ca bAhirabhaMDasAraM ca gahAya egate avakamaMti 7 / tate NaM sA subhadA satyavAhI vijayamittaM satyavAhaM lavaNasamudde poyavivattIe nimbuDDabhaMDasAraM kAladhammuNA saMjuttaM suNeti 2 tA mahathA paisoegAM apkurANA samANI parasu NiyattAviva caMpagalatA dhasatti dharaNItalaMsi savaMgehiM sannivaDiyA 8 / tate NaM sA subhadA satyavAhI muhuttaMtaregAM bAsasthA samANI bahUhi mitta jAva parikhuDA royamANI kaMdamANI vilavamANI vijayamittasatthavAhassa loiyAiM mayakicAI kareti, tate NaM sA subhaddA satthavAhI annayA kayAI lavaNasamuddottarAM ca lacchiviNAsaM ca satthaviNAsaM ca poyaviNAsaM ca patimaraNAM ca aNuciMtemANI 2 kAladhammuNA saMjuttA 8 // sU0 11 // tate NaM te NagaraguttiyA subhadda satthavAha kAlagayaM jANittA ubhiyagaM dAragaM sayAyo gihAyo nicchubhaMti nicchubhittA taM gihaM annassa dalayaMti 1 / tate NaM se ujhiyae dArae sayAyo gihAyo nicchUDhe samANe vANiyagAme Nagare siMghADaga jAva pahesu jUyakhalaesu vesitAgharesu pANAgAresu ya suhaMsuhegAM parivahati 2 / tate NaM se ujjhiyae dArae aNohaTTA aNivArie sacchaMdamatI sairappayAre majappasaMgI corappasaMgI jUya-vesa-dArappasaMgI jAte yAvi hotthA 3 / tate NaM se ujjhiyate annayA kayAI Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad-vipakisatram / zru0 1 : adhyayana 2 ) [545 kAmajjhayAe gaNiyAe saddhiM saMpalagge jAte yAvi hotthA, kAmajhayAe gaNiyAe saddhiM viulAI urAlAI mANussagAI bhogabhogAI muMjamANe viharati 4 / tate NaM tassa vijayabhittassa ranno annayA kayAiM sirIe devIe joNisUle pAunbhUe yAvi hotthA, no saMcAei vijayamitte rAyA sirIe devIe saddhiM urAlAI mANussagAI bhogabhogAI bhujamANe viharittae 5 / tate NaM se vijayamitte rAyA annayA kayAI ujjhiyadArayaM kAmajhayAe gaNiyAe gihAyo nicchubhAveti 2. ttA kAmajjhayaM gaNiyaM abhitariyaM ThAveti 2 tA kAmajjhayAe gaNiyAe saddhiM urAlAI bhogabhogAI bhujamANe viharati 6 / tate NaM se ujhiyae dArae kAmajjhayAe gaNiyAe gihAyo nicchubhie samANe kAmajjhayAe gaNiyAe mucchie giddhe gaDhie ajhovavanne annattha katthai suI ca raiM dhiyaM ca aviMdamANe tacitte tammaNe tallese tadabhavasANe tadaTThovautte tapapipakaraNe ta bhAvaNAbhAvie kAmajjhayAe gaNiyAe bahaNi aMtarANi ya chiddANi ya vivarANi ya paDijAgaramANe 2 viharati 7 / tate NaM se ubhiyae dArae annayA kayAI kAmajhayAe gaNiyAe aMtaraM labbheti, kAmajjhamAe gaNiyAe gihaM rahasiyaM (rahassiyagaM) zraNuppavisai 2 ttA kAmajhAe gaNiyAe saddhiM urAlAI mANussagAI bhogabhogAI bhujamANe viharati 8 / imaM ca NaM mite rAyA rAhAte jAva pAyacchitte savvAlaMkAravibhUsie maNussa-vAgurA-parikkhitte jeNeva kAmajjhayAe gaNiyAe gihe teNeva uvAgacchati 2 ttA tattha NaM ujhiyae dArae kAmajhayAe gaNiyAe saddhiM urAlAI bhogabhogAiM jAva viharamANaM pAsati 2 tA pAsurutte ru? kuvie caMDikkae misimisImANe tivaliyabhiuDi niDAle sAhaTu ujjhiyayaM dArayaM purisehiM girAhAvei 2 tA TThi-muTThi-jANukopparapahAra-saMbhaggamahitagattaM kareti karettA avauDagabaMdhAM kareti 2 ttA eeNaM vihANeNAM vajhaM zrANAveti, evaM khalu goyamA ! ujhiyate dArae purAporANANAM kammANAM Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 446 [ zrImadAgamasubhAsindhuH :: caturtho vibhAgaH jAva pacaNubhavamANe viharati 1 // sU0 12 // ujjhiyae NaM bhaMte ! dArae iyo kAlamAse kAlaM kiccA kahiM gacchihiti ? kahiM uvavajihiti?, gotamA ! ujhiyate dArae paNavIsaM vAsAiM paramAuyaM pAlaittA ajjeva tibhAgAvasese divase sUlIbhinne kae samANe kAlamAse kAlaM kiccA imIse rayaNappabhAe puDhavIe NeraiyattAe uvavajihiti 1 / se NaM tato agAMtaraM uvvaTTittA iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse veyaDa-giri-pAyamUle vAnarakulaMsi vANarattAe uvavajihiti 2 / se NaM tattha ummukkabAlabhAve tiriyabhogesu mucchite giddhe gaDhite amovavanne jAte vAnarapellae vahehiti taM eyakamme eyappahANe eyavijje eyasamudAyAre kAlamAse kAlaM kicA iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse iMdapure Nagare gaNiyAkulaMsi puttattAe pacAyAhiti 3 / tate NaM taM dArayaM ammApiyaro jAyamittakaM vaddhehiMti napusaMgakamma sikkhAvehiMti, tate NaM tassa dArayassa ammApiyaro NivattabArasAhassa imaM eyArUvaM NAmadhejja karahiMti, taMjahA-hoU NaM piyaseNe NAmaM Napusae, tate NaM se piyaseNe NapuMsae ummukkabAlabhAve jovvaNagamaNuppatte virANAyapariNayamitte sveNa ya jovaNeNa ya lAvarANeNa ya ukiTe ukiTusarIre bhavissai 4 / tate NaM se piyaseNe Nasae iMdapure Nagare bahave rAIsara jAva pabhiiyo bahUhi ya vijApayogehi ya maMtacunnehi ya hiyauDDAvaNehi ya kAuDDAvaNehi ya nirAhavaNehi ya parAhavaNehi ya vasIkaraNehi ya grAbhiyogiehi ya abhiyogittA urAlAI mANussagAI bhogabhogAI bhujamANe viharissati 5 / tate NaM se piyaseNe Napusae eyakamme eyappahANe eyavijje eyasamudAcAre subahuM pAvakammaM samajiNittA ekavIsaM vAsasayaM paramAuyaM pAlaittA kAlamAse kAlaM kiccA imIse rayaNappabhAe puDhavIe NeraiyattAe uvavajihiti 7 / tato sirisivesu susumAre saMsAro taheva jahA paDhamo jAva puDhavikAyesu aNega-saya-sahassa-khutto uddAittA 2 tattheva bhujo 2 paJcAyAissati, se NaM Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad-vipAkasUtram :: zru0 1 :: adhyayana 3 ] [ 447 to azAMtaraM uvvaTTittA iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse caMpAe nayarIe mahisattAe paJcAyAhiti 8 / seNaM tattha annayA kayAI gohillaehiM jIvizrAyo kArovie samANe tattheva capAe nayarIe seTTikulasi putta(ma)ttAe paJcAyAhiti, se NaM tattha ummukkabAlabhAve tahAkhvANAM therANAM aMtite kevalaM bohiM agagAre sohamme kappe jahA paDhame jAva aMtaM karehiti 1 / nikkhevo // sU0 13 // bitiyaM ajjhayaNAM sammattaM // . // iti ditIyamadhyayanam // zru0 1-a0 2 // // atha abhagnasenAkhyaM tRtIyamadhyayanam // - tabassa uvakhevo-evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM purimatAle NAmaM Nagare hotthA, riddhasthimiyasamiddhe, tassa NaM purimatAlassa Nagarassa uttarapuracchime disIbhAe ettha NaM amohadaMsaNe ujANe tattha NaM amohadaMsissa javakhassa javakhAyayaNe hotthA, tattha NaM purimatAle mahabbale nAmaM rAyA hotyA, tattha NaM purimatAlassa nagarassa uttarapuracchime disImAe desappaMte aDavI saMThiyA 1 / ettha NaM sAlAnAma aDavI corapallI hotthA visama-girikaMdara-kolaMba-sariNa viTTA vaMsI-kalaMka-pAgAra-parivikhattA chirANasela-visamappavAya-pharihovagUDhA abhitara-pANIyA sudullabha-jalaperaMtA aNegakhaMDI vidita-jaNa-dina-niggamapavesA subahuyassavi kuviyassa jaNassa duppahaMsA yAvi hotthA 2 / tattha NaM sAlADavIe corapallIe vijae NAmaM coraseNAvaI parivasati ahammie jAva viharati, haNa-chinna bhinna-viyattae lohiyapANI bahu-Nagara-Niggayajase sUre daDhappahAre sAhasie sahavehI asilaTThi-paDhamamalle, se NaM tattha sAlADavIe corapallIe paMcarAhaM corasatAgAM zrAvaccaM jAva viharati 3 // sU0 14 // tate NaM se vijae coraseNAvaI bahUNAM corANa ya pAradAriyANa ya gaMThibheyANa ya saMdhiccheyANa ya khaMDapaTTANa Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 448 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: caturtho vibhAgaH ya annesiM ca bahaNAM chinnabhinna-bAhirAhiyANAM kuDaMge yAvi hotthA 1 / tate NaM se vijae coraseNAvaI purimatAlassa Nagarassa uttarapuracchimillaM jaNavayaM bahUhiM gAmaghAtehi ya nagaraghAtehi ya goggahaNehi ya baMdiggahaNehi ya paMthakoTehi ya khattakhaNaNehi ya uvIlemANe 2 vihammemANe (viddhaMsemANe) tajjemANe tAlemANe nicchA(sthA)Ne niddhaNe nikaNe kappAyaM karemANe viharati, mahabbalassa rano abhikkhayAM 2 kappAyaM gerAhati, tassa NaM vijayassa coraseNAvaissa khaMdasirinAmaM bhAriyA hotthA ahINa-purANapaMceMdiya-sarIrA jAva savvaMgasudaraMgI 2 / tassa NaM vijayacoraseNAvaissa putte khaMdasirIe bhAriyAe attae abhaggaseNe NAmaM dArae hotthA bahINapunna-paMceMdiyasarIre virANAya-pariNayamitte jovaNaga-maNupatte 3 / teNAM kAlegAM teSAM samaeNAM samaNe bhagavaM mahAvIre purimatAle nayare samosaDhe parisA niggayA rAyA niggayo dhammo kahiyo parisA rAyA ya paDigayo, teNAM kAlegAM teSAM samaegAM samaNassa bhagavayo mahAvIrassa jeTTe aMtevAsI goyame jAva rAyamaggaM samogADhe, tattha NaM bahave hatthI pAsati bahave yAse pAsati, bahave purise sannaddhavaddhakavae pasati, tesiM NaM purisANAM majhagayaM egaM purisaM pAsati avauDaya-baMdhaNabaddhaM jAva ugghosejamAgAM 4 / tate NaM taM purisaM rAyapurisA paDhamami caccaraMsi nisiyAveMti nisiyAvettA aTTha cullappiue aggayo ghAeMti aggayo ghAettA kasappahArehiM tAlemANA 2 kalugAM kAkaNimasAI khAti khAvettA ruhirapANIyaM ca pAyati tadANAMtaraM ca NaM doccaMsi caccaraMsi aTTa cullamAuyAyo aggayo ghAeMti evaM tacce caccare aTTha mahApiue cautthe aTTha mahAmAuyAyo paMcame putte chaThe surAhAyo sattame jAmAuyA aTThame dhUyAyo Navame NattuyA dasame NattuIyo ekkArasame NattuyAvaI bArasame NattaiNIyo terasame piussiyapatiyA coisame piusiyAno parANarasame mAsiyApatiyA solasame mAussiyAyo sattarasame mAmiyAyo aTThA Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad-vipAkasUtram :: zru0 1 adhyayanaM 3 ) [ 446 rasame avasesaM mittanAi-niyagatayaNa-saMbaMdhipariyaNAM asgo ghAteMti 2 ttA kasappahArehiM tAlemANe 2 kaluNAM kAkaNimasAI khAveMti ruhirapANIyaM ca pAeMti 5 // sU0 15 // tate NaM se bhagavaM goyame taM purisaM pAsei 2 tA ime eyArUve ajjhathie patthie samuppanne jAva taheva niggate evaM vayAsievaM khalu grahannaM bhaMte ! taM ceva jAva se NaM bhaMte ! purise puvvabhave ke zrAsI ? jAva viharati 1 / evaM khalu goyamA ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse purimatAle nAma nagare hotthA riddhasthimiyasamiddhe0, tattha NaM purimatAle nagare udinodie nAmaM rAyA hotthA mahayA himavaMta-malaya-maMdara-mahiMdasAre0, tattha NaM purimatAle ninnae nAmaM aMDayavANiyae hotthA aDDha jAva aparibhUte 2 / ahammie jAva duppaDiyAzaMde, tassa NaM NirANayassa aMDayavANiyamassa bahave purisA diraNabhatibhattaveyaNA kalAkaliM kohAliyAyo ya patthiyApaDie gerAhaMti, purimatAlassa Nagarassa pariperaMtesu bahave kAibhaMDae ya dhUdhUbhaMDae ya pArevai-TiTTibhi-vagi-mayUrikukkuDiaMDae ya arANesiM ca bahUgAM jalayara-thalayara-NahayaramAINAM aMDAI gerAhaMti gerAhettA patthiyapiDagAI bhareMti jeNeva ninnayae aMDavANiyae teNAmeva uvAgacchai 2 ninnayagassa aMDavANiyassa uvaNeMti, tate NaM se tassa ninnayassa aMDavANiyassa bahave purisA dirANabhati-bhattaveyaNa jAva bahave kAiaMDae ya jAva kukkuDiaMDae ya annesiM ca bahagAM jalayarathalayarakhahayaramAIgAM aMDayae tabaesu ya kavallIsu ya kaMdUesu ya bhajaNaesu ya iMgAlesu ya taliMti bhajjeMti soliMti taletA bhajjaMtA solletA rAyamagge aMtarAvAMsi aMDaya-paNiegAM vitti kappemANA viharaMti 3 / appaNAvi ya NaM se ninnayae aMDavANiyae tehiM bahahiM kAiya-aMDaehi ya jAva kukkuDiaMDaehi ya sollehi ya taliehi ya bhanjaehi yasuraM ca zrAsAemANe visAemANe viharati, tate NaM se ninnae aMDavANiyae eyakamme 4 subahuM pAvakammaM samajiNittA Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45.] [ zrImadAgamasudhAsindhuH // caturtho vibhAgA egaM vAsasahassaM paramAuyaM pAlaittA kAlamAse kAlaM kicA tabAe puDhavIe ukosa-satta-sAgarovama-ThitIesu Neraiesu NeraiyattAe uvavanne 4 ||suu016|| se NaM tayo zragAMtaraM uvvaTTittA iheva sAlADavIe corapallIe vijayassa coraseNAvaissa khaMdasirIe bhAriyAe kucchisi putta(ma)ttAe ubavanne 1 / tate NaM tIse khaMdasirIe bhAriyAe annayA kayAI tirAhaM mAsAgAM bahupaDipurANANAM ime eyArUve dohale pAunbhUe-dharANAyo NaM tAyo ammayAyo jAyo NaM bahUhi mittaNAi Niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-pariyaNamahilAhiM arANAhi ya coramahilAhiM saddhiM saMparivuDA rAhAyA kayabalikammA jAva pAyacchittA savvAlaMkAravibhUsiyA vipulaM asaNAM pANAM khAimaM sAimaM suraM ca zrAsAemANI visAemANI viharaMti jimiya-bhuttuttarAgayAyo purisa nevatthiyA(jA) sannaddhabaddhavammiya-kavaiyA jAva paharaNAvaraNA bhariehi ya phaliehiM NikihAhiM asIhiM aMsAgatehiM toNehiM sajIvahiM dhaNUhiM samukkhittehiM sarehiM samullAsiyAhi ya dAmAhiM (dAhAhi) laMbiyAhi ya zrosAriyAhiM UrughaMTAhiM chippatUregAM vajamANegAM 2 mahayA ukiTTha jAva samudakhabhUyaMpiva karemANIyo sAlADavIe corapallIe savvazro samaMtA poloemANIyo 2 zrAhiMDemANIyo 2 dohalaM viNeti 2|tN jaiNaM ahaMpi jAva viNijjAmittikaTu taMsi dohalaMsi aviNijamAgAMsi jAra jhiyAti 3 / tate NaM se vijae coraseNAvaI khaMdasiribhAriyaM mohaya jAva pAsati, yohaya jAva pAsittA evaM vayAsIkirANAM tumaM devANuppiyA ! zrohaya jAva jhiyAsi ?, tate NaM sA khaMdasirI vijayaM evaM vayAsI-evaM khalu devANuppiyA ! mama tirAhaM mAsANA jAva jhiyAmi 4 / tate NaM se vijae coraseNAvaI khaMdasirIe bhAriyAe aMtie eyamaTThasocA nisamma jAva khaMdasiribhAriyaM evaM vayAsI-grahAsuhaM devANuppiyatti eyamaTTha paDisuNeti, tate NaM sA khaMdasiribhAriyA vijaegAM caraseNAvatiNA zrabbhaNurANAyA samANI haTTatuTTa jAva bahUhi mitta jAva agaNAhi ya bahUhiM Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad-vipAkasUtram / zru0 1 adhyayanaM 3 ] [ 451 coramahilAhiM saddhiM saMparivuDA rAhAyA jAva vibhUsiyA vipulaM asaNAM 4 suraM ca yAsAemANA visAemANA 4 viharai jimiyabhuttuttarAgayA purisanevasthA sannaddhabaddha jAva aAhiMDamANI dohalaM viNeti, tate NaM sA khaMdasirI bhAriyA saMpunnadohalA saMmANiyadohalA viNIyadohalA vocchinnadohalA saMpannadohalA taM gambhaM suhaMtuhegAM parivahati 5 / tate NaM sA khaMdasirI coraseNAvatiNI NavarAhaM mAsANAM bahupaDipunnAgAM dAragaM payAyA, tate NaM se vijayae coraseNAvatI tassa dAragassa mahayA iDDisakArasamudaegAM dasarattaM ThiivaDiyaM kareti, tate NaM se vijayae coraseNAvaI tassa dAragassa ekkArasame divase vipulaM asaNaM 4 uvakkhaDAveti mittaNAti-Niyaga-sayaNa-saMbaMdhipariyaNaM yAmateti 2 jAva tasseva mittanAi-Niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-parijaNassa puro evaM vayAsI-jamhA NaM ahaM imaMsi dAragaMsi gabhagayaMsi samANaMsi ime eyArUve dohale pAunbhUte tamhA NaM hou amhaM dArage abhaggaseNe NAmeNaM 6 / tate NaM se abhaggaseNe kumAre paMcadhAtIe jAva parivaDDai 7 // sU0 17 // tate NaM se abhaggaseNe kumAre ummukkabAlabhAve yAvi hotthA aTTha dAriyAyo jAva zraThTho dAyo uppiM pAsAe bhujamANe viharai 1 / tate NaM se vijae coraseNAvaI annayA kayAI kAladhammuNA saMjutte, tate gaM se abhaggaseNe kumAre paMcahiM corasatehiM saddhiM saMparivuDe royamANe kaMdamANe vilavamANe vijayassa coraseNAvaissa mahayA iDDisakkArasamudaeNaM NIharaNaM kareti 2 ttA bahUI loiyAI mayakicAI kareti 2 kevaikAleNaM appasoe jAe yAvi hotthA, tate NaM tAiM paMca corasayAI annayA kayAiM abhaggaseNaM kumAraM sAlADavIe corapallIe mahayA 2 coraseNAvaittAe abhisicaMti 2 / tate NaM se abhaggaseNe kumAre coraseNAvaI jAte ahammie jAva kappAyaM gerAhati, tate NaM se jANavayA purisA abhaggaseNeNaM coraseNAvaiNA bahugAmaghAtAvaNAhiM tAviyA samANA arANamannaM sadAti 2 ttA evaM vayAsI Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( zrImadAgamasudhAsindhuH :: caturtho vibhAgaH evaM khalu devANuppiyA ! abhAgaseNe coraseNAvaI purimatAlassa Nagarassa uttarillaM jaNavayaM bahUhiM gAmaghAtehiM jAva niddhaNaM karemANe viharati, taM seyaM khalu devANuppiyA ! purimatAle Nagare mahabalassa rano eyama? vinnavittate (nivedittae) 3 / tate NaM te jANavayA purimA eyama? anamarANeNaM paDisuNeti 2 mahatthaM mahagvaM maharihaM rAyarihaM pAhuDaM gerAheti 2 ttA jeNeva purimatAle Nagare teNeva uvAgate 2 jeNeva mahabbale rAyA teNeva uvAgate 3 mahabbalassa ranno taM mahatthaM jAva pAhuDaM uvaNeMti karayala jAva aMjaliM kaTu mahabbalaM rAyaM evaM vayAsI-evaM khalu sAmI ! sAlADavIe corapallIe abhaggaseNe coraseNAI yamha bahUhiM gAmaghAtehi ya jAva niddhaNe karemANe viharati, taM icchAmi NaM sAmI ! tujhaM bAhucchAyApariggahiyA nibbhayA niruvasaggA (niruviggA) suhaMsuheNaM parivasittaettikaTu pAdapaDiyA paMjaliuDA mahabbalaM rAyaM etamaTTha virANaveti 4 / tate NaM se mahabbale rAyA tesi jaNavayANaM purisANaM aMtie eyama? socA nisamma zrAsurutte jAva misimisemANe tivaliyaM bhiuDi nilADe sAhaTu daMDa saddAveti 2 tA evaM vayAsI-gacchaha NaM tumaM devANuppiyA ! sAlADaviM caurapalliM vilupAhi 2 abhaggaseNaM coraseNAvaI jIvaggAhaM gerAhAhi 2 mamaM uvaNehi 5 / tate NaM se daMDe tahati viNayeNaM emaTuM paDisuNeti, tate NaM se daMDe bahUhiM purisehiM saraNavaddha jAva paharaNehiM saddhiM saMparikhuDe maggaitehiM phalaehiM jAva chipatUreNaM vajamANeNaM mahayA jAva ukiDhi jAva karemANe purimatAlaM NagaraM majhamajheNaM niggacchati 2 ttA jeNeva sAlADavI corapallI teNeva pahArettha gamaNAte, tate NaM tassa abhaggaseNassa coraseNAvatiyassa cArapurisA imIse kahAe laTThA samANA jeNeva sAlADavI corapallI jeNeva abhaggaseNe coraseNAvaI teNeva uvAgacchaMti 2 tA-karayala jAva evaM vayAsI-evaM khalu devANuppiyA ! purimatAle. Nagare mahabbaleNaM Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad-vipAkasUtram zru01 : adhyayana 3 ] [ 455 ranA mahayA bhaDacaDagareNaM daMDe grANatte-gacchaha NaM tume devANuppiyA ! sAlADavi corapalliM vilupAhittA abhaggaseNaM coraseNAvatiM jIvagAhaM gerAhAhi 2 tA mamaM uvaNehi, tate NaM se daMDe mahayA bhaDacaDagareNaM jeNeva sAlADavI corapallI teNeva pahArettha gamaNAe 6 / tate NaM se abhaggaseNe coraseNAvaI tesiM cArapurisANaM aMtie eyamaTuM socA nisamma paMca corasatAI sadAveti sadAvettA evaM vayAsI-evaM khalu devANuppiyA ! purimatAle gare mahabbale jAva teNeva pahArettha gamaNAe aAgate 7 / tate NaM se abhaggaseNe tAI paMca corasatAiM evaM vayAsI-taM seyaM khalu devANuppiyA ! ahaM taM daMDa sAlADaviM corapalliM asaMpattaM yaMtarA ceva paDisehittae, tae NaM tAI paMca corasatAI abhaggaseNassa coraseNAvaissa tahatti jAva paDisuNeti 8 / tate NaM se abhaggaseNe coraseNAvaI vipulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM uvakkhaDAveti 2 ttA paMcahiM corasaehiM saddhiM rAhAte jAva pAyacchitte bhoyaNamaMDavaMsi taM vipulaM asaNaM 4 suraM ca 6 aAsAemANe 4 viharati / jimiya-bhuttuttarAgatevi aNaM samANe zrAyaMte cokkhe paramasuibhUe paMcahiM corasaehiM saddhiM allaM cammaM durUhati allaM cammaM durUhaittA saraNaddhabaddha jAva paharaNehiM magga(ggA)iehiM jAva raveNaM puvvA(paccA)varagahakAlasamayaMsi sAlADavIyo corapallIyo Niggacchai corapallIyo NigacchaittA visamadu. gagahaNaM Thite gahiyabhattapANe taM daMDaM paDivAlemANe ciTThati 10 / tate NaM se daMDe jeNeva abhaggaseNe coraseNAvaI teNeva uvAgacchati teNeva uvAgacchittA abhaggaseNeNaM coraseNAvatiNA saddhiM saMpalagge yAvi hotthA 11 / tate NaM se abhaggaseNe coraseNAvaI taM daMDaM khippAmeva hayamahiya-pavaravIraghAiya-vivaDiya-ciMdhadhayapaDAgaM jAva paDisehie, tate NaM se daMDe abhaggaseNeNa coraseNAvaiNA hayamahiya jAva paDisehie samANe athAme abale avIrie apurisakAraparakameM adhAraNijamitikaTu jeNeva purimatAle nagare jeNeva Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 454) [ zrImadAgamasudhAsindhuH / catuthoM vibhAgaH mahabbale rAyA teNeva uvAgacchati 2 karayala jAva evaM vayAsI-evaM khalu sAmI ! abhaggaseNe coraseNAvaI visamaduggagahaNaM Thite gahitabhattapANIte no khalu se sakkA keNati subahueNAvi pAsabaleNa vA hatthiAleNa vA johabaleNa vA rahabaleNa vA cAuraMgeNaMpi uraMureNaM girihattae tAhe sAmeNa ya bhedeNa ya uvappadANeNa ya visaMbhamANeuM payate yAvi hotthA, jevi ya se abhitaragA sIsagabhamA mittanAti-Niyaga-sayaNa-saMbaMdhipariyaNaM ca vipuladhaNa-kaNaga-rayaNa-saMtasArasAvaijjeNaM bhiMdati abhaggaseNassa ya coraseNAvaissa abhikkhaNaM 2 mahatthAI mahagghAI maharihAI rAyArihAI pAhuDAI pesei abhaMgaseNaM coraseNAvatiM visaMbhamANeti 12 // sU0 18 // tate NaM se mahabbale rAyA annayA kayAI purimatAle gare egaM mahaM mahatimahAliyaM kUDAgArasAlaM kareti aNegakhaMbhasayasanniviTTha pAsAIyaM abhiruvaM paDisvaM, darasaNijja 1 / tate NaM se mahabbale rAyA annayA kayAI purimatAle Nagare ussukkaM jAva dasarattaM pamoyaM ugghosAveti 2 koDabiyapurise sadAveti 2 evaM vayAsI-gacchaha NaM tumbhe devaannuppiyaa| sAlADavIe corapallIe tattha NaM tumhe abhaggaseNaM coraseNAvaI karayala jAva evaM vayAsI-evaM khalu devANuppiyA ! purimatAle Nayare mahAbalassa rano ussukke jAva dasaratte pamode ugghoseti taM kinnaM devANuppiyA ! viulaM asaNaM 4 puSphavatthagaMdhamallAlaGkAre ya te ihaM habbamANijau udAhu sayameva gacchittA ?, tate gAM koDabiyapurisA mahabbalassa ranno karayala jAva paDisuNeti 2 purimatAlAyo NagarAyo paDinikkhamaMti 2 NAtivikiTThehiM zraddhANehiM suhehiM vasahi-pAyarAsehiM jeNeva sAlADavI corapallI teNeva uvAgacchaMti bhaggaseNaM corasenApati karayala jAva evaM vayAsI-evaM khalu devANuppiyA! purimatAle nagare mahabbalassa rano ussukke jAva udAhu sayameva gacchittA ?, tate NaM se abhaggaseNe coraseNAvaI te koDubiyapurise evaM vayAsI-grahannaM Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad-vipAkasUtram zu. 1 :: adhyayanaM 3 ] devANuppiyA ! purimatAlanagaraM sayameva gacchAmi, te koDabiyapurise sakAreti sammANeti 2 paDivisajjeti 2 / tate NaM se abhaggaseNe coraseNAvaI bahUhi mitta jAva parivuDe gahAte jAva pAyacchitte savvAlaMkAravibhUsie sAlADavIyo corapallIyo paDinikkhamati 2 tA jeNeva purimatAle nagare jeNeva mahabale rAyA teNeva uvAgacchati 2 tA karayala jAva mahabbalaM rAyaM jaeNAM vijaegAM vaddhAveti 2 ttA mahatthaM jAva pAhuDaM uvaNeti 3 / tate NaM se mahabbale rAyA abhaggaseNassa coraseNAvaissa taM mahatthaM jAva paDicchati, abhaggameNAM coraseNAvati sakAreti. sammANeti paDivisajjeti kUDAgArasAlaM ca se zrAvasahaM dalayati, tate NaM se abhaggaseNe coraseNAvatI mahabbalegAM ranA visajie samANe jeNeva kUDAgArasAlA teNeva uvAgacchai 4 / tate NaM se mahabbale rAyA koDaviyapurise saddAveti 2 tA evaM vayAsI-gacchaha NaM tubhe devANuppiyA ! vipulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM uvakkhaDAveha 2 taM viulaM asaNaM 4 suraM ca 6 subahuM phupphavasthagaMdhamallAlaMkAraM ca abhaggaseNassa coraseNAvaissa kUDAgArasAlaM uvaNeha tate NaM te koDa biyapurisA karayala jAva uvaNeti 5 / tate NaM se abhaggaseNe coraseNAvaI bahahiM mittanAi jAva saddhiM saMparivuDe rAhAte jAva savvAlaMkAravibhUsie taM viulaM asaNaM 4 suraM ca 6 zrAsAemANA pamatte viharati 6 / tate NaM se mahabbale rAyA koDaviyapurise sahAveti 2 evaM vayAsI-gacchaha NaM tumhe devANuppiyA ! purimatAlassa Nagarassa duvArAI piheha abhaggaseNAM coraseNAvati jIvagAhaM girAhai mamaM uvaNeha, tate NaM te koDubiyapurisA karayala jAva paDisuNeti 2 purimatAlassa Nagarassa duvArAI piheMti abhaggaseNaM coraseNAvaI jIvagAha girAhaMti mahabbalassa ragaNo uvaNeti tate NaM se mahabbale rAyA abhaggasegAM corasenAvaI eteNaM vihANegAMvajha pANaveti 7|evN khalu gotamA ! abhaggaseNe coraseNAvaI purApurANAyAM jAva viharati 8 / abhaggaseNe NaM bhaMte ! Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15] [ zrImadAgamasudhAsindhuH // caturtho vimAgA coraseNAvaI kAlamAse kAlaM kicA kahiMgacchihiti ? kahiM uvavajihiti?, goyamA ! abhaggaseNe coraseNAvaI sattattIsaM vAsAI paramAuyaM pAlaittA ajjeva tibhAgAvasese divase sUlabhinne kae samANe kAlamAse kAlaM kiccA imIse rayaNappabhAe puDhavIe ukkosasAgarovamaTTiIesu neraiesu uvavajihiti, se NaM tato aNaMtaraM ubaTTittA evaM saMsAro jahA paDhamo jAva puDhavIe, tato uvvaTTittA vANArasIe nayarIe sUyarattAe paJcAyAhiti, se NaM tattha sUyariehiM jIviyAyo vavarovie samANe tattheva vANArasIe nayarIe seTTikulaMsi putta(ma)ttAe pacAyAhiti, se NaM tattha ummukkabAlabhAve evaM jahA paDhame jAva aMtaM kAhiti 1 / niklevo // sU0 11 // tatiyaM ajjhayagaNAM samattaM // // iti tRtIyamadhyayanam // zru0 1--a0 3 // // atha zakaTAkhyaM caturthamadhyayanam // jai NaM bhaMte ! cautthassa uklevo, evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sAhajanInAmaM nayarI hotthA riddhasthimiyasamiddhA, tose NaM sAhaMjaNIe bahiyA uttarapuracchime disIbhAe devaramaNe NAmaM ujANe hotthA, tattha NaM amohassa jakkhassa jakkhAyayaNe hotthA purANe 1 / tattha NaM sAhaMjaNIe NayarIe mahacaMde nAmaM rAyA hotthA mahayAhimavaMta-mahaMta malaya-maMdara-mahiMdasAre, tassa NaM mahacaMdassa ranno suseNe nAmaM amacce hotthA sAmabheyadaMDa-uvappayANa-nIi. supautta-naya-vihannU jAva niggahakusale, tattha NaM sAhaMjaNIe nayarIe sudaMsaNANAmaM gaNiyA hotthA vannayo, tattha NaM sAhaMjaNIe nayarIe subhadde nAma satthavAhe parivasai aDhe jAva aparibhUe, tassa NaM subhadassa satyavAhassa bhadAnAma bhAriyA hotthA ahINa jAva savvaMgasuMdaraMgI, tassa gAM subhaddasatthavAhassa putte bhaddAe bhAriyAe attae sagaDe nAmaM dArae hotthA ahINa jAva Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad-vipAkasUtram : bhu0 1 : adhyayanaM 4 ] [ 457 savvaMga-sudaraMge 2 / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre samosaDhe parisA rAyA ya niggae dhammo kahiyo parisA paDigayA 3 / teNaM kAleNaM teNaM samaegAM samaNassa bhagavatro mahAvIrassa jeTTe aMtevAsI jAva rAyamaggamogADhe tattha NaM hatthI zrAse purise pAsati tesiM ca NaM purisAgAM majhagae pAsati egaM saitthIyaM purisaM avauDagabaMdhAM ukkhittakannanAsaM jAva ugyosegAM ciMttA taheva jAva bhagavaM vAgareti, evaM khalu goyamA ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse chagalapure nAma Nagare hotthA, tattha sIhagirinAma rAyA hotthA mahayAhimavatamahaMta-malaya-maMdara-mahiMdasAre 4 / tattha NaM chagalapure Nagare chaNie nAmaM chAgalIe parivasati aDDe jAva aparibhae ahammie jAva duppaDiyANaMde, tassa NaM chaNiyassa chAgaliyassa bahave prayANa ya elANa ya rojhANa ya vasabhANa ya sasayANa ya sUyarANa ya pasayANa ya siMghANa ya hariNANa ya mayUrANa ya mahisANa ya satabaddhANa ya sahassabaddhANa ya jUhANi vADagaMsi sanniruddhAiM ciTThati 5 / anne ya tattha bahave purisA dinabhaibhattaveyaNA bahave ya ae jAra mahise ya sArakkhamANA saMgovemANA ciTuMti, arANe ya se bahave purisA ayANa ya jAva girhasi niruddhA ciTThati 6 / anne ya se bahave purisA dinnabhaibhattaveyaNA bahave ae ya jAva mahise ya sayae ya sahasse ya jIviyAyo vavaroviMti 2 maMsAI kappaNIkappiyAI kareMti zrayamasAI jAva mahisamaMsAiM tavaesu ya kavallIsu ya kaMdUesu ya bhajaNesu ya iMgAlesu ya taleMti ya bhajjeMti ya sollayaMti ya 2 tato ya rAyamaggaMsi vitti kappemANA viharaMti 7 / appaNAviya NaM se chaniyae chAgalIe tehiM bahuvihaayahiM maMsehiM jAva mahisamaMsehi ya sollehi ya talehi ya bhajjehi ya suraM ca 6 zrAsAemANe viharati, tate NaM se channIe ya chAgalIe eyakamme Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * :: [ zrImadagimasudhAsindhuH / caturthI vibhAgaH eyappahANe eyavijje eyasamudAyAre subahuM pAvakammaM kalikalusaM samajiNittA sattavAsasayAI paramAuyaM pAlaittA kAlamAse kAlaM kiMcA cotthIe puDhavIe ukosegAM dasasAgarovamaThiIesu neraiesu neraiyattAe uvavanne 8 ||muu0 20 // tate NaM tassa subhaddasatthavAhassa bhaddA bhArihA jAva niMduyA yAvi hotthA, jAyA jAyA dAragA vinihAyamAvajjaMti 1 / tate NaM se channIe chAgale cotthIe puDhavIe aNaMtaraM uvvaTTittA iheva sAhaMjaNIe nayarIe subhahassa satthavAhassa bhadAe bhAriyAe kucchisi puttattAe uvavanne 2 / tate NaM sA bhaddA satthavAhI annayA kayAiM navarAhaM mAsANaM bahupaDipunnANaM dAragaM payAyA, tae NaM taM dAragaM ammApiyaro jAyamettaM ceva sagaDassa heTThAto ThAveMti doccaMpi girAhAveMti aNupuvveNaM sAravakhaMti saMgoveMti saMvaDDati jahA ujhiyae jAva jamhA NaM amhaM ime dArae jAyamette ceva sagaDassa heTThA ThAvie tamhA NaM hoU NaM amhaM esa dArae sagaDe nAmeNaM, sesaM jahA ujhiyate 3 / subhadde lavaNasamudde kAlagate mAyAvi kAlagayA, se'vi sayAyo gihAyo nicchuDhe tate NaM se sagaDe dArae sayAto gihAyo nicchUDhe samANe siMghADaga taheba jAva sudarisaNAe gaNiyAe saddhi saMpalagge yAvi hotthA 4 / tate NaM se suseNe amacce taM sagaDaM dAragaM annayA kayAI sudarisaNAe gaNiyAe gihAyo nicchubhAveti 2 sudaMsaNiyaM gaNiyaM abhitariyaM praveti 2 sudarisaNAe gaNiyAe saddhiM urAlAI mANussagAI bhogabhogAI bhujamANe viharati 5 / tate NaM se sagaDe dArae sudarisaNAe gihAyo nicchUDhe samANe annattha katthavi suti vA alabhamANe annayA kayAI rahasiyaM sudarisaNAgehaM aNuppavisai 2 sudarisiNAe saddhiM urAlAI bhogabhogAI bhujamANe viharai 6 / imaM ca NaM suseNe amacce rAhAte jAva vibhUsie maNussavaggurAe parikkhitte jeNeva sudarisaNA-gaNiyAe gehe teNeva upAgacchati teNeva uvAgacchaittA sagaDaM dArayaM sudaMsaNAe gaNiyAe saddhi urAlAI Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ macca evaM vANa se suseNe gaye eNaM vidyA buddhigaNANaM ta kahi galchi bhImad-vipAkavatram / / 1 // adhyayanaM 4 ] [ 46 bhogabhogAI bhujamANaM pAsai 2 zrAsurutte jAva misimisemANe tivaliyaM bhiuDi niDAle sAhaTTu sagaDaM dArayaM purisehi girAhAviti 2 zraTTi jAva mahiyaM kareti yo avauDagavaMdhaNagaM kareti 2 jeNeva mahavaMde rAyA teNeva bAgachai uvAgacchittA karayala jAva evaM vayAsI-evaM khalu sAmI ! sagaDe dArae mama aMtepuraMsi avaraddhe 7 / tate NaM se mahacaMde rAyA suseNaM amaccaM evaM vayAmI-tumaM ceva NaM devANuppiyA ! sagaDassa dAragasma daMDaM nivattehi, tae NaM se suseNe zramacce mahacaMdeNaM rannA abbhaNunAe samANe sagaDaM dArayaM suharisaNaM ca gaNiyaM eeNaM vihANeNaM vajjha bANaveti, taM evaM khalu goyamA ! sagaDe dArage porApurANANaM ducirANANaM pacaNubhavamANe viharati 8 // sU0 21 // sagaDe NaM bhaMte ! dArae kAlagae kahiM gacchihiti ? kahiM uvavajihii ?, sagaDe NaM dArae goyamA ! sattAvaraNaM vAsAI paramAuyaM pAlaittA ajeva tibhAgAvasese divase egaM mahaM anomayaM tattasamajoibhUyaM itthipaDimaM avayAsAvie samANe kAlamAse kAlaM kiccA imIse rayaNappabhAe puDhavIe NeraiyattAe uvavajihiti 1 / se NaM tato aNaMtaraM uvvaTTittA rAyagihe Nagare mAtaMgakulaMsi jugalattAe pacAyAhiti, tate NaM tassa dAragassa ammApiyaro NivattabArasagassa imaM eyAkhvaM gorANaM nAmadhenaM karissaMti, taM hoU NaM dAragaM sagaDe nAmeNaM hoU NaM dAriyA sudarisaNAnAmeNaM, tate NaM se sagaDe dArae ummukkabAlabhAve jovaNaga-maNupatte alaM bhogasamatthe yAvi bhavissai 2 / tae NaM mA sudarisaNAvi dAriyA ummukkabAlabhAvA virANAya-pariNayamettA jovaNagamaNuppattA sveNa ya jovvaNeNa ya lAvarANeNa ya ukiTTA ukkiTusarIrA yAvi bhavissai 3 / tae NaM se sagaDe dArae sudarisaNAe rUveNa ya jovaNeNa ya lAvarANeNa ya mucchie sudarisaNAe saddhiM urAlAI mANussagAI bhogabhogAiM bhujamANe viharissati 4 / tate NaM se sagaDe dArae annayA kayAI sayameva kUDagAhittaM uvasaMpajjittANaM Page #473 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46. ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH' viharissati, tate NaM se sagaDe dArae kUTagAhe bhavissai ahammie jAva duppaDiyANaMde eyakamme eyappahANe eyavijje eyasamudAyAre subahuM pAvakamma kalikalusaM samajiNittA kAlamAse kAlaM kicA imIse rayaNappabhAe puDhavIe geraiyattAe uvavajihiti, saMsAro taheva jAva puDhavIe 5 / se NaM tato zraNaMtaraM uvvaTTittA vANArasIe nayarIe macchattAe uvavajihiti, se NaM tattha NaM macchabaMdhiehiM vahie tattheva vANArasIe nayarIe seTTikulaMsi puttattAe pacAyAhiti bohiM pavvaissati sohamme kappe mahAvidehe vAse sijjhihiti 6 / nikkhevo ! duhavivAgANaM cotthassa ajjhayaNassa ayama? pannatte // sU0 22 // cotthaM ajjhayaNaM samattaM / / // iti caturthamadhyayanam // zru0 ?--a0 4 // // atha bRhaspatidattAkhyaM paJcamamadhyayanam // jai NaM bhaMte ! paMcamassa ajjhayaNassa ukkhevo, evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM kosaMbInAmaM nayarI hotthA riddhasthimiyasamiddhe, bAhiM caMdotaraNe ujANe seyabhadde jakkhe, tattha NaM kosaMbIe nayarIe sayANIe nAmaM rAyA hotthA mahatA-himavaMta-mahaMta-malaya-maMdara-mahiMdasAre, miyAvatI devI, tassa NaM sayANIyassa putte miyAdevIe attae udAyaNe NAmaM kumAre hotthA bahINa jAva savvaMgasudaraMge juvarAyA, tarasa NaM udAyaNasta kumArassa paumAvatInAmaM devI hotyA, tassa NaM sayANIyassa somadatte nAmaM purohie hotthA riuvveya-jajuveya-sAmaveya-athavvaNaveya-kusale, tassa NaM somadattassa purohiyassa vasudattA nAmaM bhAriyA hotthA, tassa NaM somadattassa putte vasudattAe attae bahassatidatte nAmaM dArae hotthA bahINa jAva savvaMgasudaraMge 1 / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre samosaraNaM, teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM bhagavaM goyame taheva jAva rAyamaggaH Page #474 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bImad-viSAkasUtram / zru0 1 // adhyananaM 5 / [ 461 mogAr3he taheva pAsai hatthI pAse purisamajjhe purisaM ciMtA taheva pucchati pubvabhavaM bhagavaM vAgareti 2 / evaM khalu goyamA ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse savvatobhadde nAmaM nayare hotthA riddhasthimiyasamiddhe, tattha NaM samvatobhadde nagare jiyasattU nAmaM rAyA hotthA, tassa NaM jiyasattussa ranno mahesaradatte nAma purohie hotyA riuvveya-jajubveya. sAmaveya-athavvaNaveya-kusale prAvi hotthA 3 / tate NaM se mahesaradatte purohie jiyasattussa ranno rajabala-vivaddhaNa-aTTAe kalAkalliM egamegaM mAhaNadArayaM egamegaM khattiyadArayaM egamegaM vaissadArayaM egamegaM suddadAragaM girAhAveti 2 tesi jIvaMtagANaM ceva hiyayauMDae girAhAveti jiyasattussa ranno saMtihoma kareti 4 / tae NaM se mahesaradatte purohie aTThamI-co(cau)isIsu duve mAhaNa 1 khattiya 2 vesa 3 suddadArage 4 co(cau)rAhaM mAsANaM cattAri 2 charAhaM mAsANaM aTTha 2 saMvaccharassa solasa 2 jAhe jAheviya NaM jiyasattU rAyA parakhaleNaM abhijujai (abhijujjhati) tAhe tAhevi ya NaM se mahesaradatte purohie aTThasayaM mAhaNadAragANaM aTThasayaM khattiyadAragANaM aTThasayaM vai. ssadAragANaM aTThasayaM. suddadAragANaM purisehi girAhAveti girAhAvettA tesiM jIvaMtagANaM ceva hiyayauMDIyo girAhAveti 2 jiyasattussa rarANo saMtihomaM kareti, tate NaM se parabale khippAmeva viddhaMsijai(seti) vA paDisehijjai vA 5 // sU0 23 // tate NaM se mahesaradatte purohie eyakamme eyappahANe eyavijje eyasamudAyAre subahuM pAvakammaM samajiNittA tIsaM vAsasayAI paramAuyaM pAlaittA kAlamAse kAlaM kicA paMcamAe puDhavIe ukosegAM sattarasa-sAgarovama TThitie narage uvavanne 1 / se NaM tato aNaMtaraM ubaTTittA iheva kosaMbIe nayarIe somadattassa purohiyassa vasudattAe bhAriyAe puttattAe uvavanne 2 / tate NaM tassa dAragassa ammApiyaro nivvatta-bArasAhassa imaM eyArUvaM nAmadhejjaM kareMti, jamhA NaM ahaM ime dArae somadattassa puro Page #475 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 462] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: caturtho vibhAgaH hiyassa putte vasudattAe attae tamhA NaM hou amhaM dArae bahassaidatte nAmeNaM, tate NaM se vahassatidatte dArae paMcadhAti pariggahie jAva parivaDDai, tate NaM se vahassatidatte ummukkabAlabhAve jubbaNagamaNupatte virANAyapariNayamitte alaM bhogasamatthe yAvi hotthA, se NaM udAyaNassa kumArassa piyavAlavayassae yAvi hotthA sahajAyae sahavaDIyae sahapaMsukIliyae 3 / tate NaM se sayANIe rAyA annayA kayAI kAladhammuNA saMjutte, tate NaM se udAyaNakumAre bahurAIsara jAva satthavAhappabhiihiM saddhiM saMparituDe royamANe kaMdamANe vilavamANe sayANIyassa rano mahayA iDDIsakArasamudaeNaM nIharaNaM kareti, 2 bahUI loiyAI mayakiccAI kareti 4 / tate NaM te bahave rAIsara jAva satthavAhappabhiiyo udAyaNAM kumAraM mahayA rAyAbhiseegAM abhisiMcaMti, tate gAM se udAyaNe kumAre rAyA jAte mahayAhimavaMta-mahaMta-malaya-maMdara-mahiMdasAre 5 / tate NaM se bahassatidatte dArae udAyaNassa rano purohiyakammaM karemANe savvaTThANesu savvabhUmiyAsu aMteure ya dinaviyAre jAe yAvi hotthA, tate NaM se bahassatIdatte purohie udAyaNassa ragaNo aMteuraMsi velAsu ya avelAsu ya kAle ya akAle ya rAyo ya viyAle ya pavisamANe annayA kayAI paumAvaIe devIe saddhiM saMpalagge yAvi hotthA paumAvaIe devIe saddhiM urAlAI bhogabhogAI bhujamANe viharai 6 / imaM ca NaM udAyaNe rAyA rAhAe jAba vibhUsie jeNeva paumAvaI devI teNeva uvAgacchai 2 vahassatidattaM purohiyaM paumAvatIdevIe saddhiM urAlAI bhogabhogAI bhujamANaM pAsati 2 zrAsurutte tivaliM bhiuDiM sAhaTu vahassatidattaM purohiyaM purisehiM girAhAveti 2 jAva eeNaM vihANeNaM vajjha prANAvie (prANaveti), evaM khalu goyamA ! bahassatidatte purohie purAporANANaM jAva viharai 7 / bahassatidatte NaM bhaMte ! dArae iyo kAlagae samANe kahiM gacchihiti kahiM uvavajihiti ?, goyamA ! bahassatidatte NaM dArae purohie cosaTTi vAsAiM paramAuyaM pAlaittA ajjeva Page #476 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad vipAkasUtram :: a0 1 adhyayana 3 ] ( R tibhAgAsese divase sUlIyabhinne kae samANe kAlamAse kAlaM kiccA imIse rayaNappabhAe puDhavIe saMsAro taheva puDhavI, tato hatthiNAure nagare migattAe paJcAyAissati, se NaM tattha vAuriehiM vahie samANe tattheva hatthiNAure nagare seTTikulaMsi puttattAe uvavajihiti, bohiM sohamme kappe vimANe mahAvidehe vAse sijjhihiti 8 / nikkhebo // sU0 24 // paMcama ajjhayaNaM samattaM // -- // iti paJcamamadhyayanam // zru01-a0 5 // // atha nandivardhanAkhyaM SaSThamadhyayanam // jai NaM bhaMte ! chaTThassa uklevo, evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM mahurA nAma nayarI bhaMDIre ujANe, sudaMsaNe jakkhe, sirIdAme rAyA, baMdhusirI bhAriyA, putte NaMdivaddhaNe kumAre ahINa jAva savvaMga-sudaraMge juvarAyA, tassa sirIdAmassa subandhu nAmaM amacce hotthA sAmadaMDa jAva niggahakusale tassa NaM subandhussa amaJcassa bahumittaputte nAmaM dArae hotthA ahINa jAva savvaMga-sudaraMge, tassa NaM siridAmassa ragaNo citte nAmaM alaMkArie hotthA, siridAmassa rano cittaM bahuvihaM alaMkAriyakamma karemANe sabvaTThANesu ya savvabhUmiyAsu ya aMteure ya dinaviyAre yAvi hotthA 1 / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sAmI samosaDhe parisA niggayA rAyAvi niggayo jAva parisA paDigayA 2 / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa jeTe jAva rAyamaggaM zrogADhe taheva hatthI pAse purise, tesiM ca NaM purisANaM majhagayaM egaM purisaM pAsati jAva naranAri-saMparivuDaM 3 / tate NaM taM purisaM rAyapurisA caccaraMsi tattaMsi ayomayaMsi samajoIbhUya-sihAsaNaMsi nivisAveMti tayANaMtaraM ca NaM purisANaM majhagayaM bahuvihaM ayakalasehi tattehiM samajoibhUehiM appegaiyA taMbabhariehi appegaiyA tauyabhariehiM appega Page #477 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 464 ) [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH iyA sIsagabhariehi appegaiyA kalakalabhariehiM appegaiyA khAratellabhariehiM mahayA 2 rAyAbhiseeNaM abhisiMcite, tayANaMtaraM ca NaM tattaM ayomayaM saMmajoibhUyaM ayomayasaMDAsaeNaM gahAya hAraM piNaddhati tayANaMtaraM ca NaM zraddhahAraMjAva paTTa mauDaM ciMtA taheva jAva vAgareti 4 / evaM khalu goyamA ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse sIhapure nAmaM nagare hotthA riddhasthimiyasamiddhe, tattha NaM sIhapure nayare sIharahe nAmaM rAyA hotthA, tassa NaM sIharahassa ranno dujohaNe nAme cAragapAlae hotthA ahammie jAva duppaDi. yANaMde, tassa NaM dujohaNassa cAragapAlagasma imeyArUve cAragabhaMDe hotthA 5 / tassa NaM dujohaNassa cAragapAlassa bahave ayakuDIyo appegaiyAyo taMbabhariyAyo appegaiyAyo tauyabhariyAyo appegaiyA sIsagabhariyAyo appegaiyA kalakalabhariyAyo appegaiyA khAratellabhariyAyo gaNikAyaMsi zradahiyA ciTThati, tassa NaM dujohaNassa cAragapAlassa bahave uTTiyAyo zrAsamuttabhariyAyo appegaiyA hatthimuttamaritrAyo appegaiyA gomuttabhariyAyo appegaiyA mahisamuttabhariyAyo appegaiyA uTTamuttabhariyAyo appegaiyA ayamuttabhariyAyo appegaiyA elamuttabhariyAyo bahupaDipunnAyo ciTThati 6 / tassa NaM dujohaNassa cAragapAlagassa bahave hatthuDuyANa ya pAyaMduyANa ya haDINa ya niyalANa ya saMkalANa ya pujA nigaga ya sannikkhittA ciTThAMti, tassa NaM dujohaNassa cAragapAlassa bahave veNulayANa ya vettalayANa ya ciJcAlayANa ya chiyANaM kasANa ya vAyarAsINa ya pujA NigarA ciTThati, tassa NaM dujohaNassa cAragapAlassa bahave silANa ya lauDANa ya moggarANa ya kanaMgarANa ya pujA NigarA ciTThAMti, tassa NaM (tae NaM se) dujohaNassa cAragapAlassa bahave taMtA(tI)Na ya varattANa ya vAgarajA(jjU )Na ya vAlayarajjUNa ya suttarajjUNa ya puMjA nigarA ya saMnikkhittA ciTThAMti 7 / tassa NaM dujohaNassa cAragapAlassa bahave asipattANa Page #478 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhImad-vipAkasUtram : zru0 1 : adhyayanaM 1] [465 ya karapattANa ya khurapattANa ya kalaMbacIrapattANa ya pujA NigarA ciTThati, tassa NaM dujohaNassa cAragapAlassa bahave lohakhIlANa ya kaDi(kaDaga)sakarANa ya cammapaTTANa ya allapalANa(antANa) ya puMjA nigarA ciTThati, tassa NaM dujohaNassa cAragapAlassa bahave sUtINa ya DaMbhaNANa ya koTTilANa ya pujA nigarA ciTThati, 8 |tss NaM dujohaNassa cAragapAlassa bahave pacchA(satthA)Na ya pippalANa ya kUhADANa ya nahancheyaNANa ya dambhatiNANa (dabhANa) ya pujA nigarA ciTThati / / tate NaM se dujohaNe cAragapAle sIharathassa ranno bahave core ya pAradArie ya gaMThibhede ya rAyAvakArI ya aNadhArae ya bAlaghAtae ya visaMbhaghAte ya jUtikAre ya saM(kha)DapaTTe ya purisehiM girAhAveti 2 ttA uttANae pADeti 2 lohadaMDeNaM muhaM vihADei 2 appegatie tattataMbaM pajjeti appegatiyA tauyaM pajjeti appegatie sIsagaM pajjeti appegatie kalayaM pajjeti appegatie khAratellaM pajjeti appegaiyANaM teNaM ceva zrovIlaM (abhiseyagaM) kareti, appegatie uttANae pADeti 2 zrAsamuttaM pajjeti appegatie hatthimuttaM pajjeti jAva elamuttaM pajjeti, appegatie heTAmuhe pADeti, chuDa(la)chaDa(la)ssa vammAveti 2 appegatie teNaM ceva ovIlaM dalayati appegatie hatthuDuyAI baMdhAveti appegatie pAyaMduDiyaM(duyAhiM) baMdhAveti appegatie haDibaMdhaNaM kareti appegatie niyaDa(la)baMdhaNaM kareti appegatie saMkoDiyamoDiyayaM kareti appegatie saMkalabaMdhaNaM kareti appegatie hatyachinae kareti jAva satthovADiyaM(yae) kareti appegatie veNulayAhi ya jAva vAyarAsIhi ya paharaNAtihi ya haNAveti appegatie uttANae kAraveti ure silaM dalAveti to laulaM chubhAvei 2 purisehiM upakaMpAveti appegatie taMtIhi ya jAva suttarajjUhi ya hatthesu pANsu ya baMdhAveti agaDaMsi zrocUlayAlagaM pajjeti appegatie asipattehi ya jAva kalaMbacIrapatte hi ya pacchAveti khAratelleNaM abhigAveti appegatie nilADesu ya avadUsu ya Page #479 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 466 ] / bhImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgA kopparesu ya jANUsu ya khaluesu a lohakIlae ya kaDasakarAyo ya davAveti alie bhaMjAveti appegatie suIyo ya daMbhaNANi ya hatthaMguliyAsu ya pAyaMguliyAsu ya koTTillaehiM pAuDAveti 2 bhUmi kaMDyAveti appegatie satthehi ya jAva nahacchedaNaehi ya aMgaM pacchAvei dambhehi ya kusehi ya ullavaddhehi ya veDhAveti zrAyavaMsi dalayati camme sukke samANe caDacaDassa uppADeti 10 / tate NaM se dujohaNe cAragapAlae eyakamme subahuM pAvakamma samanjiNittA egatIsaM vAsasayAiM paramAuyaM pAlaittA kAlamAse kAlaM kiccA chaTThIe puDhavIe ukkoseNaM bAvIsa-sAgarovama-ThitIesu neraiesu garaiyattAe uvavanne 11 // sU0 25 // se NaM tato zraNaMtaraM uvvaTTittA iheva mahurAe NagarIe siridAmassa rarANo baMdhusirIe devIe kucchisi putta(ma)ttAe uvavanne, tate NaM baMdhusirI NavarAhaM mAsANaM bahupaDipunnANaM jAva dAragaM payAyA 2 / tate NaM tassa dAragassa ammApiyaro nivvatte bArasAhe imaM eyANurUvaM nAmadhejja kareMti hoU NaM amhaM dArage NaM naMdiseNe nAmeNaM, tate NaM se naMdiseNe kumAre paMcadhAtIparibuDe jAva parivuDai, tate NaM se naMdiseNe kumAre ummukkabAlabhAve jAva viharati jAva juvarAyA jAte yAvi hotthA 3 / tate NaM se gAMdiseNe kumAre rajje ya jAva gheteure ya mucchite icchati siridAmaM rAyaM jIviyAto vavarovittae sayameva rajasiriM kAremANe pAlemANe viharittae 4 / tate NaM se naMdiseNe kumAre siridAmassa ranno bahUNi aMtarANi ya chiddANi ya virahA(varA)Ni ya paDijAgaramANe viharati, tate NaM se naMdiseNe kumAre siridAmassa ranno aMtaraM alabhamANe annayA kayAI cittaM alaMkAriyaM sahAveti 2 evaM vayAsI-tumhe NaM devANuppiyA ! siridAmassa rano sabaTThANesu ya sababhUmIsu ya aMteure ya diraNaviyAre siridAmassa ranno abhikkhaNaM 2 alaMkAriyaM kammaM karemANe viharasi, tarANaM tumheM devANuppiyA ! siridAmasta ranno alaMkAriyaM kamma Page #480 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad-vipAkasUtram // zru0 1 adhyayanaM 1] karemANe gIvAe khuraM nivesehi to NaM ahaM tumheM zraddharajiyaM karessAmi tumhaM amhehiM saddhiM urAlAI bhogabhogAI bhujamANe viharissasi, tate NaM se citte alaMkArie naMdiseNassa kumArassa vayaNaM eyamaTTha paDisuNeti 5 / tae NaM tassa cittassa alaMkAriyassa imeyArUve jAva samupajitthA-jai NaM mama siridAme rAyA eyamaTuM zrAgameti tate NaM mama Na Najati keNati asubheNaM kuma(mA)raNeNaM mArissatittikaTTu bhIe jeNeva siridAme rAyA teNeva uvAgacchati 2 siridAmaM rAyaM rahassiyagaM karayala jAva evaM vayAsIevaM khalu sAmI ! NaMdiseNe kumAre rajje ya jAva mucchite icchati tumbhe jIviyAto vavarovittA sayameva rajasiriM kAremANe pAlemANe viharittae 6 / tate NaM se siridAme rAyA cittassa alaMkAripassa aMtie eyamaTuM socA nisamma prAsurutte jAva sAhaTu NadiseNaM kumAraM purisehiM saddhiM girAhAveti 2 eeNaM vihANeNaM vajha pANaveti, taM evaM khalu goyamA ! NaMdiseNe putte jAva viharati 7 / naMdiseNe kumAre itro cue kAlamAse kAlaM kiccA kahiM gacchihii ? kahiM ubavajihii ?, goyamA ! NaMdiseNe kumAre sarTi vAsAI paramAuyaM pAlaittA kAlamAse kAlaM kiccA imIse rayaNappabhAe puDhavIe, saMsAro taheva, tato hatthiNAre Nagare macchattAe uvavajihiti, se NaM tattha macchiehi vadhie samANe tattheva seTikule bohiM sohamme kappe mahAvidehe vAse sijjhihiti bujhihiti mucihiti parinivihiti savvadukkhANamaMtaM karehiti, evaM khalu jaMbU ! nikkhevo chaTThassa ajhayaNassa ayama? pannattetti bemi 8 // sU0 26 // cha?majjhayaNaM samattaM // // iti SaSThamadhyayanam // zru0 1-a0 6 // Page #481 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAva parisA pAre teNevaNaM pAra [ zrImaMdAgamasudhAsindhuH / caturthI vibhAgaH // atha umbaradattAkhyaM saptamamadhyayanam // jati NaM bhaMte / uklevo sattamassa, evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM pADalisaMDe Nagare vaNasaMDe nAma ujANe uMbaradatto javakho, tattha NaM pADalisaMDe Nagare siddhatthe rAyA tattha NaM pADalisaMDe Nagare sAgaradatte satyavAhe hotthA aDDe jAva aparibhUe, gaMgadattA bhAriyA, tassa NaM sAgaradattassa putte gaMgadattAe bhAriyAe attae uMbaradatte nAmaM dArae hotthA ahINa jAva paMciMdiyasarIre 1 / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samosaraNaM jAva parisA paDigayA, teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM bhagavaM goyame taheva jeNeva pADalasaMDe Nagare teNeva uvAgacchati pADalisaMDaM nagaraM purasthimilleNaM duvAreNaM aNuppavisati, tattha NaM pAsati egaM purisaM kacchullaM koDhiyaM dou(dayo)yariyaM bhagaMdariyaM arisillaM kAsillaM sAsillaM sogilaM suyamuhasuyahatthaM suyapAyaM saDiya(suya)hatthaMguliyaM saDiyapAyaMguliyaM saDiyakannanAsiyaM rasIyAe vA pUIeNa ya thivithiviMta-vaNamuha-kimiuttayaMta-pagalaMtapUyaruhiraM lAlA-pagalaMta-kananAsaM abhikkhaNaM 2 prayakavale ya ruhirakavale yakimiyakavale ya vamamANaM kaTThAI kaluNAI visarAiM kuvamANaM micchayAcaDagara-pahakareNaM ariNajamANamaggaM phuTa-haDAhaDa-sIsaM daMDikhaMDa-nivasaNaM khaMDamalaga-khaMDaghaDa-hatthagayaM gehe 2 dehaMbaliyAe vittiM kappemANaM pAsati 2 / tadA bhagavaM goyamaM uccanIya jAva aDati ahApajattaM girAhati pADalisaMDAyo nagarAyo paDinikkhamati jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre bhattapANaM pAloeti bhattapANaM paDidaMseti 2 samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM abhaNunAe samANe jAva bilamiva pannAgabhUte appANeNaM yAhAramAhArei. saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANe viharati 3 / tate NaM se bhagavaM goyame doccaMpi(mi) chaTTakkhamA-pAraNagaMsi paDhamAe porisIe sajjhAe jAva pADalisaMDU nagaraM dAhiNilleNaM duvAreNaM aNuppavisati taMceva purisaM pAsati kacchullaM taheva Page #482 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad-viSAkasUtram : zru0 1: adhyayanaM 7 ) [ 469 jAva saMjameNaM tavasA viharati 4 / tate NaM se goyame taccami chaTTakkhamaNapAraNagaMsi taheva jAva pacatthimilleNaM duvAreNaM aNupavisamANe taMceva purisaM kacchullaM pAsati, cotthachaTTakkhamaNa-pAraNagaMsi uttareNaM duvAreNaM aNuppavisatitaM ceva purisaM kalchullaM jAva vittiM kappemANaM pAsati 2 imIse ajjhathie jAva samuppanne-graho NaM ime purise purAporANANaM jAva evaM vayAsI-evaM khalu ahaM bhaMte ! chaTThassa pAraNagassa jAva rIyate jeNeva pADalisaMDe nagare teNeva uvAgacchAmi 2 tA pADalisaMDe nagare puracchimilleNaM duvAreNaM paviTTha, tattha NaM egaM purisaM pAsAmi kacchullaM jAva kappemANaM, te ahaM doccami chaTTAkhamaNa-pAraNagaMsi dAhiNilleNaM duvAreNaM taccami chaTTakkhamaNapAraNagaMsi paJcatthimeNaM taheva taM ahaM cotthachaTTakkhamaNa-pAraNagaMsi uttaraduvAreNa aNuppavisAmi taM ceva purisaM pAsAmi kacchullaM jAva vittiM kappemANe jAva viharati, ciMtA mama putvabhavapucchA vAgareti 5 / evaM khalu goyamA ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse vijayapure nAma nagare hotthA riddhasthimiyasamiddhe, tattha NaM vijayapure Nagare kaNagarahe nAmaM rAyA hotthA, tassa NaM kaNagarahassa ranno dhannaMtarI nAmaM vijje hotthA, aTuMgAuvveyapADhae, taMjahA-kumArabhiccaM 1 sAlAge (salAge, sAlage) 2 sallahatte 3 kAyatigicchA 4 jaMgole 5 bhUyavijje 6 rasAyaNe 7 vAjIkaraNe 8 sivahatthe suhahAthe lahuhatthe 6 / tate NaM se dhannaMtarI vijje vijayapure NagarekaNagarahassa ranno aMteure ya zrannesiM ca bahUNaM rAIsara jAva satthavAhANaM annesi ca bahUNaM dubalANa ya 1 gilANANa ya 2 vAhiyANa ya rogiyANa ya zraNAhANa ya saNAhANa ya samaNANa ya mAhaNANa ya bhikkhAgANa ya karoDiyANa ya kappaDiyANa ya pAurANa ya appegatiyANaM macchamasAI uvadaMseti appegatiyANaM kacchapamaMsAI appegatiyANaM gAhAmaMsAI appegatiyANaM magaramaMsAI appegatiyANaM susumAramaMsAI appegatiyANaM zrayamaMsAI Page #483 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .470 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgA evaM elA-rojjha-suyara-miga-sasaya-go--mahisamaMsAI appegatiyANaM tittiramaMsAI appegatiyANaM vaTTaka-lAvaya-kapota-kukkuDa-mayUramaMsAiM annesiM ca bahUNaM jalayara-thalayara-khahayara-mAdINaM maMsAiM ubadaMseti appaNAviya NaM se dhannaMtarIvijje tehiM bahUhiM macchamaMsehi ya jAva mayUramaMsehi ya annehi ya bahUhiM jalayara-thalayara-khahayara-maMmehi ya maccharasehi ya jAva mayUrarasehi ya sollehi ya talehi ya bhijjehiM suraM ca 6 zrAsAemANe visAemANe viharati 7 / tate NaM se dhannaMtarI vijje eyakamme subahuM pAvaM karma samajiNittA battIsaM vAsasayAiM paramAuyaM pAlaittA kAlamAse kAlaM kicA chaTThIe puDhavIe ukkoseNaM bAvIsasAgarovamaThiiesu uvavarANe 8 / tate NaM sA gaMgadattA bhAriyA jAyaNiMduyA yAvi hotthA jAyA jAyA dAragA vinighAya-mAvajjaMti, tate NaM tIse gaMgadattAe satthavAhIe annayA kayAI puvvarattAvaratta-kAlasamayaMsi kuDubajAgariyaM jAgaramANIe ayaM abhatthie jAva samuppanne-evaM khalu ahaM sAgaradatteNaM satthavAheNaM saddhiM bahUiM vAsAI urAlAI maNussagAI bhogabhogAiM bhujamANI viharAmi, No ceva NaM ahaM dAragaM vA dAriyaM vA -payAmi, taM dharANAyo NaM tAyo ammayAyo sapunnAyo kayatthAyo kayalakkhaNAo suladdhe NaM tAsiM ammayANaM mANussae jammajIviyaphale jAsiM manne niyaga-kucchi-saMbhUyAI thaNaduddha-luddhagAI mahurasa-mullAvagAI mammaNaM payaMpiyAiM thaNamUla-kakkha-desabhAgaM abhisaramANagAti muddhagAI puNo ya komala-kamalovamehi ya hatthehiM girAheUNaM ucchaMgaM nivesiyAti diti samullAvae sumahure puNo 2 maMjula-ppabhaNite, ahaM NaM adhannA apunnA akayapunnA etto egamavi na pattA, taM seyaM khalu mama kalle jAva jalaMte sAgaradattaM satthavAhaM zrApucchittA subahuM pupphavattha-gaMdha-mallAlaMkAraM gahAya bahumittaNAi Niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-parijana-mahilAhiM saddhiM pADalisaMDAyo NagarAyo paDinikkhamittA bahiyA jeNeva uMbaradattassa javakhassa jakkhAyataNe Page #484 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad-vipAkasUtram " zru0 1 adhyayanaM 7 ] [ 471 teNeva uvAgacchAmi uvAgacchittA tattha NaM uMbaradattassa jakkhassa maharihaM puSphacaNaM karettA jANu-pAya-vaDiyAe poyAvittae-jati NaM ahaM devANuppiyA! dAragaM vA dAriyaM vA payAmi, to NaM ahaM tubha jAyaM ca dAyaM ca bhAyaM ca akkhayaNihiM ca aNuvaDDaissAmittikaTu zrovAiyaM zrovAiNittae, evaM saMpehei 2 tA kallaM jAva jalaMte jeNeva sAgaradatte satthavAhe teNeva uvAgacchati 2 tA sAgaradattaM satthavAhaM evaM vayAsI-evaM khalu ahaM devANuppiyA! tumbhehiM saddhiM jAva na pattA, taM icchAmi NaM devANuppiyA ! tunbhehiM abbhaNugaNAyA jAva uvAiNittae 8 / tae NaM se sAgaradatte gaMgadattaM bhAriyaM evaM vayAsI-mamaMpi ya NaM devANuppiyA ! esa ceva maNorahe, kahaM NaM tuma dAragaM vA dAriyaM vA payAejasi ?, gaMgadattAe bhAriyAe eyama4 aNujANati 1 / tate Na sA gaMgadattA bhAriyA sAgaradatta-satthavAheNaM eyamaDhe abhaNunnAyA samANI subahuM puSpha jAva mahilAhiM saddhiM sayAno gihAyo paDinikkhamai paDinikkhamaittA pADalisaMDaM nagaraM majhamajjhegaM niggacchati 2 jeNeva pukkhariNI teNeva uvAgacchati 2 pukkhariNIe tIre subahuM puSpavattha-gaMdhamallAlaMkAraM uvaNeti 2 pukkhariNI zrogAheti 2 jalamajaNaM kareti 2 jalakIDaM karemANI rAhAyA kayakouya-maMgala-pAyacchittA ullaga-paDasADiyA pukkhariNIyo paccuttarati 2 taM pupphavattha-gaMdha-mallAlaMkAraM girAhati 2 jeNeva uMbaradattassa jakkhassa jakkhAyataNe teNeva uvAgacchati 2 uMbaradattassa jakkhassa bAloe paNAmaM kareti 2 lomahatthaM parAmusati 2 uMbaradattaM jakkhaM lomahattheNaM pamajati 2 dagadhArAe abbhokkheti 2 pamhalasukumAla-gaMdhakAsAiyAe gAyalaTThI bolUheti 2 seyAtiM vatthAI. pariheti maharihaM pupphAruhaNaM vatthAruhaNaM malAruhaNaM gaMdhArahaNaM cunnAruhaNaM kareti 2 dhUvaM Dahati jANupAyavaDiyA evaM vayati-jai NaM ahaM devANuppiyA ! dAragaM vA dAriyaM vA payAmi te NaM jAva uvAtiNati 2 ttA jAmeva disi pAubhUyA tAmeva Page #485 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 472] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH disaM paDigayA 10 / tate NaM se dhannaMtarI vijje tAyo narayAyo aNaMtaraM uvvaTTittA iheva jaMbuddIve 2 pADalisaMDe nagare gaMgadattAe bhAriyAe kucchisi puttattAe uvavanne, tate NaM tIse gaMgadattAe bhAriyAe tirAhaM mAsANaM bahupaDi. punnANaM ayameyArUve dohale pAubbhUte-dhanAyo NaM tAyo jAva phale jAyo NaM viulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM uvakkhaDAti 2 bahUhi mitta jAva parikhuDAyo taM vipulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM suraM ca 6 puSpha jAva gahAya pADalisaMDaM nagaraM majhamajjheNaM paDinikkhamaMti paDinivakhamittA jeNeva pukkhariNI teNeva uvAgacchaMti teNeva uvAgacchittA pukkharaNI zrogAhiti rAhAtA jAva pAyacchittAyo taM vipulaM asaNaM pANaM khAimaM sAima bahUhi mittaNAi jAva saddhiM zrAsAdeti dohalaM viNayeti, evaM saMpehei 2 kallaM jAva jalaMte jeNeva sAgaradatte satthavAhe teNeva uvAgacchati 2 sAgaradattaM satthavAhaM evaM vayAsI-dhannAyo NaM tAyo jAva viNeti taM icchAmi NaM jAva viNittae 11 / tate NaM se sAgaradatte satthavAhe gaMgadattAe bhAriyAe eyama aNujANati, tate NaM sA gaMgadattA sAgaradatteNaM satthavAheNaM abhaNunAyA samANI vipulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM uvakkhaDAveti taM vipulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM suraM ca 6 subahuM puSpha jAva parigirAhAvei bahahiM jAva rAhAyA kayabalikammA jeNeva uMbaradattassa jakkhAyayaNe jAva dhUvaM Dahai 2 jeNeva pukkharaNI teNeva uvAgacchati 12 / tate NaM tAto mitta jAva mahilAyo gaMgadattaM satthavAhaM savvAlaMkAra-vibhUsiyaM kareMti, tate NaM sA gaMgadattA bhAriyA tAhi mittanAIhiM annAhi ya bahUhiM Nagaramahi. lAhiM saddhiM taM vipulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM suraM ca 6 yAsAemANI jAva dohalaM viNeti 2 jAmeva disi pAubhUtA tAmeva disi paDigayA 12 / tae NaM sA gaMgadattA satyavAhI (bhAriyA) pasattha(purANa) dohalA taM gambhaM suhaMsuheNaM parivahati, tate NaM sA gaMgadattA bhAriyA NavarAhaM mAsANaM Page #486 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad-vipAkasUtram : zru0 1 adhyayanaM 8 ] [473 bahupaDipunnANaM jAva payAyA ThiAvaDiyA jAva jamhA NaM amhaM ime dArae uMbaradattassa jakkhassa upavAtiyaladdhate taM hoU NaM dArae uMbaradatte nAmeNaM, tate NaM se uMbaradatte dArae paMcadhAtipariggahie parivaDDai 14 / tate NaM se sAgaradatte satthavAhe jahA vijayamitte jAva kAlamAse kAlaM kicA, gaMgadattAvi, uMbaradatte nicchUDhe jahA ujhiyate, tate NaM tassa uMbaradattassa dArayassa annayA kayAvi sarIragaMsi jamagasamagameva solasa rogAyaMkA pAubbhUyA, taMjahA-sAse khAse jAva koDhe, tate NaM se uMbaradatte dArae solasahi rogayaMkehiM abhibhUe samANe saDiyahatthe jAva viharati, evaM khalu goyamA ! uMbaradatte dAraye purA porANANaM jAva paJcaNubhavamANe viharati 15 / tate NaM se uMbaradatte dArae kAlamAse kAlaM kiccA kahiM gacchihiti ? kahiM uvavajihiti ?, goyamA ! uMbaradatte dArae bAvattari vAsAiM paramAuyaM pAlaittA kAlapAse kAlaM kiccA imIse rayaNappabhAe puDhavIe NeraiyattAe uvavanne saMsAro taheva jAva puDhavI, tato hathiNAure Nagare kukkuDattAe paJcAyAyAhiti jAyamette ceva goTThivahie taheba hatthiNAure Nagare seTThikulaMsi uvavajihiti bohiM sohamme kappe mahAvidehe vAse sijjhihiti, nivakhevo 16 // sU0 27 // sattamaM ajjhayaNaM samattaM // // iti saptamamadhyayanam // zru0 1-a07|| // atha zaurikadattAkhyaM aSTamamadhyayanam // jai NaM bhaMte ! aTThamassa ukkhevo, evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM soriyapuraM NagaraM, soriyavaDeMsagaM ujANaM, soriyo jakkho, soriyadatto rAyA, tassa NaM soriyapurassa Nagarassa bahiyA uttarapurachime disIbhAge ettha NaM ege macchaMdhavADae hotthA, tattha NaM samuddadatte nAma macchaMdhe parivasati ahammie jAva duppaDiyANaMde, tassa NaM samuddadattassa Page #487 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 474 ] [ zrImadAgamasudhAsindhu / / caturtho vibhAgaH samuddadattA nAma bhAriyA hotthA ahINa jAva paMceMdiyasarIre, tassa NaM samuddadattassa macchaMdhassa putte samuddadattAe bhAriyAe attae soriyadatte nAmaM dArae hotthA, ahINa jAva paMceMdiyasarIre 1 / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sAmI samosaDhe jAva parisA paDigayA 2 / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM jeTTe sIse jAva soriyapure Nagare uccanIyamajjhimakulAI ahApajattaM samudANaM gahAya soriyapurAyo nagarAyo paDinikkhamati 3 / tassa macchaMdhapADagassa adUrasAmaMteNaM vIIvayamANe mahatimahAliyAe maNussaparisAe majhagayaM pAsati egaM purisaM sukka bhukkhaM nimmaMsaM aTThicammAvaNaddhaM kiDikiDI(kiMDiyA)bhUyaM NIla-sADaga-NiyacchaM macchakaMTaeNaM galae aNulaggeNaM kaTThAI kaluNAI visarAI kUvemANaM abhikkhayAM abhikkhaNaM pUyakavale ya ruhirakavale ya kimikavale ya vammamANaM pAsati, ime ajjhathie 5-purA porANANAM jAva viharati 5 / evaM saMpeheti jeNeva samaNe bhagavaM jAva puvvabhavapucchA jAva vAgaragAM, evaM khalu goyamA ! teNaM kAlegAM teSAM samaeNAM iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse naMdipure nAma Nagare hotthA, mitte rAyA, tassa NaM mittassa rano sirIe nAmaM mahANasie hotthA ahammie jAva duppaDiyAgAMde, tassa NaM sirIyassa mahANasiyassa bahave macchiyA ya vAguriyA ya sAuNiyA ya dinabhati-bhattaveyaNA, kallAkallaM bahave sarAhamacchA ya jAva paDAgAtipaDAge ya ae ya jAva mahise ya tittire ya jAva mayUre ya jIviyAyo vavaroti 2 sirIyassa mahANasiyassa uvaNeti, anne ya se bahave tittirA ya jAva mayUrA ya paMjaraMsi saMniruddhA ciTThati, anne ya bahave purise dinabhati-bhattaveyaNA, te bahave tittare ya jAva mayUre ya jIvaMtae ceva niSpakcheti sirIyassa mahANasiyassa uvaNeti 5 / tate NaM se sirIe mahANasie bahUgAM jalayara-thalayara-khahayarANAM maMsAI kappaNIyakappiyAI kareti, taMjahA-sarAhakhaMDiyANi ya vaTTakhaMDiyANi dIhakhaMDiyANi rahassakhaMDiyANi himapakkANi ya jammapakkANi ya vegapakANi ya Page #488 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad-vipAkasUtram : zru0 1 adhyayanaM 8 ] [ 475 (dhammapakANi ya) mAruyapakkANi ya kAlANi yaM heraMgANi ya mahiTTANi ya zrAmalarasayANi ya muddiyArasayANi ya kaviTTharasayANi dAlimarasayANi ya maccharasiyANi ya taliyANi ya bhajiyANi ya solliyANi ya uvakkhaDAveti anne ya bahave maccharasae ya eNejarasae ya tittirarasae ya jAva mayUrarasae ya annaM viulaM hariyasAgaM uvakkhaDAveti 2 ttA mittassa ranno bhoyaNamaMDavaMsi bhoyaNavelAe uvaNeti appaNAvi ya NaM se sirie mahANasite tesiM ca bahUhiM jAva jalayara-thalayara-khahayara-maMsehiM rasatehi ya hariyasAgehi ya sollehi ya talehi ya bhajjehi ya suraM ca 6 AsAemANe 4 viharati 6 / tate NaM se sirie mahANasite eyakamme eyappahANe eyavijje eyasamudAyAre subahuM pAvakammaM samajiNittA tettIsaM vAsasayAI paramAuyaM pAlaittA kAlamAse kAlaM kiccA chaTThIe puDhavIe uvavanne 7 / tate NaM sA samuddadattA bhAriyA niMdUyA yAvi hotthA jAyA 2 dAragA viNihAyamAvajjati jahA gaMgadattAe ciMtA zrApucchaNA ughAtiyaM dohalo jAva dAragaM payAtA, jAva jamhA NaM amhaM ime dArae soriyassa jakkhassa uvAiyaladdhe tamhA NaM hou amhaM dArae soriyadatte nAmeNaM, tae NaM se soriyadatte dArae paMcadhAi jAva ummukkabAlabhAve virANayapariNayamitte jovvaNagamaNupatte hotthA = | tate NaM se samudadatte annayA kayAI kAladhammuNA saMjutte, tate NaM se soriyadatte dAraye bahUhiM mittaNAi jAva royamANe samuddadattassa NIharaNaM kareti loiyamayAI kiccAI kareti, annayA kayAiM sayameva macchaMdhamahattaragattaM uvasaMpajittANaM viharati 1 / tae NaM se soriyae dArae macchaMdhe jAte ahammie jAva duppaDiyANaMde, tate NaM tassa soriyamacchaMdhassa bahave purisA dinabhati-bhattaveyAraNA kallAkalliM egaTThiyAhiM jauNAmahAnadI yogAhiti 2 bahuhiM dahagalaNehi ya dahamalaNehi ya dahamadaNehi ya dahamahaNehiM dahavahaNehi dahapavahaNehi ya ayaMpulehi ya payaMpulehi ya macchaMdhalehi ya macchapucchehi ya jaMbhAhi ya tisirAhi ya bhisirAhi ya Page #489 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 473 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH ghisarAhi ya visarAhi ya hillIrIhi ya jhillirIhi ya jAlehi ya galehi ya kUDapAsehi ya vakabaMdhehi ya suttabaMdhaNehi ya vAlavaMdhaNehi ya bahave sarAha. macche ya jAva paDAgAtipaDAge ya girAhati 2 egaTThiyAyo nAvA bhareMti 2 kUlaM gAheti 2 majchakhalae kareMti prAyavaMsi dalayaMti 10 / appaNAviya NaM se soriye macchaMdhae kalAkalli egaTThiyae jaeNaM mahANadiM zrogAheti 2 sarisavacchiddapamANametteNaM jAleNaM bahave sarAhamacche ya jAva gerAhati egaTThiyaM bhareti kUlaM gAheti 2 macchakhalae kareti pAyavaMsi dalayati 11 / anne ya se bahave purisA dinabhaibhattaveyaNA prAyava-tattaehiM macchehiM solehi ya talehi ya bhajjehi ya rAyamaggaMsi vittiM kappemANA viharaMti, appaNAviya NaM se soriyadatte bahUhiM sarAhamacchehi ya jAva paDAgAtipaDAge ya gehati jAva sollehi ya bhajjehi ya suraM ca 6 zrAsAemANe 4 viharati 12 / tate NaM tassa soriyadattassa macchaMdhassa annayA kayAiM te macchasolle tale bhajje thAhAremANassa macchakaMTae galae lagge prAvi hotthA, tae NaM se soriyamacchaMdhe mahayAe veyaNAe abhibhUte samANe koDAMbiyapurise sahAveti 2 evaM vayAsI-gacchaha NaM tumhe devANuppiyA ! soriyapure nagare siMghADaga jAva pahesu ya mahayA 2 saNaM ugghosemANA 2 evaM vayaha-evaM khalu devANuppiyA ! soriyassa macchakaMTae gale lagge taM jo NaM icchati vijo vA 6 soriyamacchiyassa macchakaMTayaM galAyo nIharittate tassa NaM soriyamacchaMdhe viulaM atthasaMpayANaM dalayati 13 / tate NaM te koDabiyapurisA jAva ugdhosaMti, tae NaM se bahave vijA ya 6 imeyArUvaM ugghosaNaM ugghosijamANaM nisAmeMti 2 jeNeva soriyamacchaMdhassa gehe jeNeva soriyamacchaMdhe teNeva uvAgacchaMti 2 bahUhiM uppattiyAhiM 4 buddhIhi ya pariNAmemANA vamaNehi ya chaDDaNehi ya vIlaNehi ya kavalaggAhehi ya salluddharaNohi ya visallakaraNehi ya icchaMti soriyamacchaMdhassa macchakaMTayaM galAyo nIharittae, Page #490 -------------------------------------------------------------------------- ________________ soriyassa macchadisi pAubhyA nAgaNe teNaM zrImad-vipAkasUtram :: shru0|| 1 adhyayanaM 9 / [ 477 no ceva NaM saMcAeMti nIharittae vA visohittae vA, tate NaM bahave vijA ya 6 jAhe no saMcAeMti soriyassa macchakaMTagaM galAyo nIharittae vA visohittae vA tAhe saMtA jAva jAmeva disi pAumbhUyA tAmeva disaM paDigayA 14 / tate NaM se soriyadatte macchaMdhe vija-paDiyAranivirANe teNaM dukkheNaM mahayA abhibhUte sukke jAva viharati 15 / evaM khalu goyamA ! soriyadatte purAporANANaM jAva viharati 16 / sorie NaM bhaMte ! macchaMdhe iyo ya kAlamAse kAlaM kiJcA kahiM gacchihiti ? kahiM uvavajihiti ?, goyamA ! sattari vAsAiM paramAuyaM pAlaittA kAlamAse kAlaM kiccA imIse rayaNappabhAe puDhavIe saMsAro taheva puDhavIyo hatthiNAure gare machattAe uvavajihiti, se NaM tato macchiehiM jIviyAyo vavarovie tattheva seTikulaMsi bohiM soha me kappe mahAvidehe vAse sijjhihiti 17 / nivakhevo // sU0 28 // aTTama ajjhayaNaM soriyadattassa sammattaM // // iti aSTamamadhyayanam // zru0 1--a0 8 // . // atha bRhaspatidattAkhyaM navamamadhyayanam // jANaM bhaMte ! ukkhevo Navamassa, evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rohIDae nAmaM nagare hotthA riddhasthimiyasamiddhe, puDhavIvaDeMsae ujjANe dharaNo jakkho vesamaNadatto rAyA sirI devI prasanaMdI kumAre juvarAyA, tattha NaM rohIDae nagare datte NAmaM gAhAvatI parivasati aDDe jAva aparibhUe, karAhasirI bhAriyA, tassa NaM dattassa dhUyA kannasirIe attayA devadattA nAmaM dAriyA hotthA bahINa jAva paMciMdiyasarIrA, jAva ukiTThA ukiTThasarIrA 1 / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sAmI samosaDhe jAva parisA niggayA 2 / teNaM kAleNaM teNaM samaNNaM je? aMtevAsI chaTTakkhamaNa taheva jAva rAyamaggaM zrogADhe hatthI pAse purise pAsati, tesiM purisANaM 28 Page #491 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 478 ] ( zrImadAgamasudhAsindhuH :: caturtho vibhAgaH majhagayaM pAsati egaM itthiyaM avauDagavaMdhaNaM ukkhittakannanAsaM jAva sUle bhijamANaM pAsati 3 / ime abbhatthie taheba niggae jAva evaM vayAsIesA NaM bhaMte ! itthiyA puvabhave kA bAsI ?, evaM khalu goyamA ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse supaiTTe nAmaM nagare hotthA riddhatthimiyasamiddhe, mahaseNe rAyA, tassa NaM mahAseNassa sno dhAraNIpAmokkhANaM devIsahassaM yorohe yAvi hotthA, tassa NaM mahAseNassa ranno putte dhAraNIe devIe attae sIhaseNe nAmaM kumAre hotthA bahINa jAva juvarAyA 4 / tate NaM tassa sIhaseNassa kumArasta ammApiyaro annayA kayAI paMca pAsAya-vaDiMsaya-sayAtiM kareMti, abhuggatamUsiya-pahasie tae NaM tassa sIhaseNasta kumArassa annayA kayAvi sAmApAmokkhANAM paMcarAhaM rAyavarakannagasayANaM egadivaseNaM pANiM girAhAveMsu paMcasayatro dAyo, tate NaM se sIhaseNe kumAre sAmApAmokkhAhiM paMcahiM devIsatehiM (sayAhiM devIhiM) saddhiM uppiM jAva viharati 5 / tate NaM se mahaseNe rAyA annayA kayAi kAladhammuNA saMjutte, nIharaNaM rAyA jAe mahatA jAva mahiMdasAre, tae NaM se sIhaseNe rAyA sAmAe devIe mucchite 4 avasesAyo devIyo no pADhAti no parijANAti aNADhAijamANe aparijANamANe viharati 6 / tate NaM tAsiM eguNagANAM paMcarAhaM devImayAgAM egUNAI paMca mAI[dhAI]sayAI imIse kahAe laTTAI samANAiM (savaNayAe) evaM khalu sAmI ! sIhaseNe rAyA sAmAe devIe mucchie 4 amhaM dhUyAyo no zrAdAti no parijANAti aNADhAyamANe aparijANamANe viharati, taM seyaM khalu amhaM sAmaM devIM aggipayogeNa vA visappayogeNa vA satthappayogeNa vA jIviyAto vavarovittae, evaM saMpehenti sAmAe devIai aMtarANi ya chidANi ya vivarANi ya paDijAgaramANIyo 2 viharaMti 7 / tate NaM sA sAmA devI imIse kahAe laTThA samANI evaM vayAsI-evaM- khalu sAmI ! mama paMcarAhaM savattIsayANaM Page #492 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad vipAkasUtram / zru0 1 // adhyayanaM 9 ] [ 479 paMca mAIsayAiM imIse kahAe laTTAI samANAI (savaNayAe) annamannaM evaM vayAsI-evaM khalu sIhaseNe jAva paDijAgaramANIyo viharaMti, taM na najati NaM mama keNavi kumaraNeNaM mArissaMtittika? bhIyA jeNeva kovaghare teNeva uvAgacchati 2 tA zrohayamaNa-saMkappA jAva jhiyAti 8 / tate NaM se sIhaseNe rAyA imIse kahAe laTTha samANe jeNeva kovagharae jeNeva sAmA devI teNeva uvAgacchati 2 ttA sAmaM deviM zrohayamaNa-saMkappA jAva pAsati 2 tA evaM vayAsI-kinnaM devANuppiyA! zrohayamaNa-saMkappA jAva jhiyAsi ?, tate NaM sA sAmA devI sIhaseNeNa rarANA evaM vuttA samANA uppheNagropheNiyaM sIhaseNaM rAyaM evaM vayAsI-evaM khalu sAmI ! mama egaNapaMcasavattIsayANaM egaNapaMcAdhAi]mAIsayANaM imIse kahAe laddhAe samANAe annamanne saddAveMti 2 evaM vayAsI-evaM khalu sIhaseNe rAyA sAmAe devIe uvari mucchie amhA NaM dhUyA No aADhAti jAva aMtarANi zra hidANi ya vivarANi ya paDijAgaramANIyo viharaMti taM na najati jAva bhIyA jAva jhiyAmi 1 / tate gAM se sIhaseNe rAyA sAmaM devi evaM vayAsI-mA NaM tuma devANuppiyA ! pohayamaNa-saMkappA jAva jhiyAisi, ahannaM taha ghattihAmi jahA NaM tava Natthi kattovi sarIrassa zrAbAhe vA pabAhe vA bhavissatittikaTu tAhiM iTAhiM 6 samAsAseti, tato paDinivakhamati 2 tA koDubiyapurise saddAvei 2 tA evaM vayAsI-gacchaha NaM tubhe devANuppiyA ! supaiTTarasa garassa bahiyA egaM mahaM kUDAgArasAlaM kareha aNegakkhaMbhasayasanniviTTha pAsAiyaM darisaNijjaM abhiruvaM paDirUvaM, karitA 2 mama eyamANattiyaM paJcappiNaha 10 / tate NaM te koDa biyapurisA karayala jAva paDisuNeti 2 supaiTTiyanagarassa bahiyA paJcatthime disIvibhAe egaM mahaM kUDAgArasAlaM jAva kareMti zraNegakkhaMbhasayasanniviTTha pAsAiyaM darisaNijja abhiruvaM paDirUvaM, karittA jeNeva sIhaseNe rAyA teNeva uvAgacchaMti 2 tA tamANattiyaM Page #493 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 ] ( zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH paJcappiNaMti 11 / tate NaM se sIhaseNe rAyA annayA kayAti egUNagANaM paMcarAhaM devIsayANaM egUNAI paMcamAisayAiM thAmateti, tate NaM tAsi egUNapaMcadevIsayANaM egUNa (eguNAI) paMcamAisayAI sIhaseNeNaM rannA AmaMtiyAI samANAti savvAlaMkAravibhUsiyAI jahAvibhaveNaM jeNeva supaiTTha Nagare jeNeva sIhaseNe rAyA teNeva uvAgacchati 12 / tate NaM se sIhaseNe rAyA egaNapaMcadevIsayANaM eguNagANaM paMcamAisayANaM kUDAgArasAlaM yAvAse dalayati, tate NaM se sIhaseNe rAyA koDa biyapurise saddAveti 2 tA evaM vayAsIgacchaha NaM tumhe devANuppiyA ! viulaM asaNaM 4 uvaNeha subahu~ pupphavatthagaMdhamalAlaMkAraM ca kUDAgArasAlaM sAharaha ya, tate NaM te koDaviyapurisA taheva jAva sAhareMti 13 / tate NaM tAsiM egUNagANaM paMcarAhaM devIsayANaM egUNapaMcamAisayAI savvAlaMkAravibhUsiyAI kareMti 2 taM viulaM asaNaM 4 suraM ca 6 aAsAemANAI 4 gaMdhavvehi ya nADaehi ya uvagIyamANAI 2 viharaMti, tae NaM se mIhaseNe rAyA addharattakAlasamayaMsi bahUhiM purisehiM saddhiM saMparibuDe jeNeva kUDAgArasAlA teNeva uvAgacchati 2 tA kUDAgArasAlAe duvArAI piheti 2 kUDAgArasAlAe savayo samaMtA agaNikAyaM dalayati, tate NaM tAsiM eguNagANaM paMcarAhaM devIsayANaM egUNagAiM paMcadhAi] mAisayAI sIhaseNaragaNA bAlIviyAI samANAI royamANAI 3 attANAI asaraNAI kAladhammuNA sujutAI 14 / tate NaM se sIhaseNe rAyA eyakamme 4 subahu~ pAvakammaM samajiNittA cottIsaM vAsasayAI paramAuyaM pAlaittA kAlamAse kAlaM kicA chaTThIe puDhavIe ukkoseNaM bAvIsasAgarovamAI Thitiesu urvavanne 15 / se NaM tayo aNaMtaraM uvvaTTittA iheva rohIDae nagare dattassa satthavAhassa kanasirie bhAriyAe kucchisi dAriyAe uvavanne, tate NaM sA kannasirI navarAhaM mAsAgAM jAva dAriyaM payAyA sukumAla jAva surUvaM, tate NaM tIse dAriyAe ammApiyaro nimvittavArasAhiyAe viulaM asaNaM Page #494 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad-vipAkasUtram " zru0 1 adhyayanaM 9 ] [481 4 jAva mittaNAti jAva NAmadhenja kareMti taM hoU NaM dAriyA devadattA NAmegAM, tae NaM sA devadattA paMcadhAtIparigahiyA jAva parivaDDati, tate NaM sA devadattA dAriyA ummukkabAlabhAvA jovvaNeNa rUveNa lAvarANeNa ya jAva atIva ukiTThA ukkiTThasarIrA jAyA yAvi hotthA, tate NaM sA devadattA dAriyA annayA kayAi rAhAyA jAva vibhUsiyA bahUhiM khujAhiM jAva parikkhittA uppi aAgAsatalagaMsi kaNagatidUsegAM kIlamANI viharai 16 / imaM ca NaM vesamaNadatte rAyA gahAe jAva vibhUsie pAsa dulAhattA bahAha purisehiM saddhiM saMparibuDe zrAsavAhiNIyAe NijAyamANe dattassa gAhAvaissa gihassa adUrasAmaMteNaM viivayati, tate NaM se vesamaNe rAyA jAva viivayamANe devadattaM dAsyiM uppiM zrAgAsatalagaMsi kaNagatiMdUseNa ya kIlamANI pAsati, devadattAe dAriyAe rUveNa ya jubvaNeNa ya lAvarANeNa ya jAva vimhie koDubiyapurise saddAveti saddAvettA evaM vayAsI-kassa NaM devANupiyA ! esA dAriyA kiM vA nAmadhejjeNaM ?, tate NaM te koDubiyapurisA vesamaNarAyaM karayala jAva evaM vayAsI-esa NaM sAmI ! dattassa. satthavAhassa dhUtrA kannasirIe bhAriyAe attayA devadattA nAmaM dAriyA rUveNa ya juvvaNeNa ya lAvarANeNa ya ukiTThA ukiTThasarIrA, tate NaM se vesamaNe rAyA pAsavAhaNiyAyo paDiniyatte samANe abhitaraTANijje purise sahAvei abhitarahANijje purise saddAvettA evaM vayAsI-gacchaha NaM tubbhe devANuppiyA ! dattassa dhUyaM kannasirIe bhAriyAe attayaM devadattaM dAriyaM pUsaNaMdassa juvaranno bhAriyattAe vareha, jativi ya sA sayaMrajasukkA 17 / tate NaM te abhitaravANijA purisA vesamaNeNaM rannA evaM vuttA samANA haTuTThA karayala jAva paDisuNeti 2 rAhAyA jAva suddhappAvesAiM jAva saMparibuDA jeNeva dattassa gihe teNeva uvAgacchitthA, tate NaM se datte satthavAhe te purise ejamANe pAsati te purise ejamANe pAsittA haTTatuTe zrAsaNAyo ?i Asa Page #495 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 482 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH NAyo abbhuTTittA sattaTThapayAI abbhu(paccu)ggate aAsaNeNaM uvanimaMteti 2 te purise yAsatthe vIsatthe suhAsaNavaragae evaM vayAsI-saMdisaMtu NaM devANuppiyA ! kiM zrAgamaNappoyaNaM ?, tate NaM te rAyapurisA dattaM satthavAhaM evaM vayAsI-amhe NaM devANuppiyA ! tava dhUyaM karAhasirIe attayaM devadattaM dAriyaM pUsanaMdissa juvaragaNo bhAriyattAte varemo, taM jai NaM jANAsi devANuppiyA ! juttaM vA pattaM vA salAhaNijjaM vA sariso vA saMjogo ttA dijau NaM devadattA dAriyA pUsaNaMdissa juvaragaNo, bhaNa devANuppiyA! kiM dalayAmo sukkaM ? 18 / tate NaM se datte abhitaraTTANijje purise evaM vayAsI-evaM ceva NaM devANuppiyA ! mama sukkaM jannaM vesamaNe rAyA mama dAriyAnimittegAM aNugirAhati, te ThANejapurise vipulegAM pupphavatthagaMdhamalAlaMkAregAM sakAreti sammANeti 2 paDivisajjeti 11 / tate NaM te gaNijapurisA jeNeva vesamaNe rAyA teNeva uvAgacchati 2 tA vesamaNassa rano eyamaTTha nivedeti, tate NaM se datte gAhAvatI annayA kayAvi sobhagAMsi tihi-karaNa-divasa-nakkhattamuhuttasi vipulaM asaNAM 4 uvakkhaDAvei 2 ttA mittanAti-Niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-parijaNAM thAmateti, rAhAte jAva pAyacchitte suhAsaNavaragate tegAM mittanAiniyaga-sayaNa-saMbaMdhijaNeNa saddhiM saMparikhuDe taM viulaM asaNAM 4 zrAsAemANA 4 viharati jimayibhuttuttarAgayA zrAyaMte 3 taM mittanAiniyagasayaNa-saMbaMdhi-parijaNAM viulagaMdhapuSpha jAva alaMkAregAM sakkAreti sammANeti 2 devadattaM dAriyaM zahAyaM jAva vibhUsiyasarIraM purisasahassavAhiNIyaM sIyaM durUhati 2 subahumitta jAva saddhiM saMparikhuDA savvaiDIe jAva nAiyaravegAM rohIDaM nagaraM majhamajhegAM jeNeva vesamaNaragaNo gihe jeNeva vesamaNe rAyA teNeva uvAgajchaMti 2 tA karayala jAva vaddhAveMti 2 ttA vesamaNassa rannoM devadattaM dAriyaM uvati 20 / tate NaM se vesamaNe rAyA devadattaM dAriyaM uvaNIyaM pAsati uvaNIyaM pAsittA haTTatuTTha jAva hiyayA Page #496 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad-vipAkasUtram / zru0 1 adhyayanaM 9] [ 483 viulaM asaNAM 4 uvakkhaDAveti 2 mittanAti-niyaga-sayaNa-saMbaMdhi-parijagAM zrAmaMteti jAva sakAreti 2 pUsagAMdikumAraM devadattaM ca dAriyaM paTTayaM durUheti 2 ttA seyApItehiM kalasehiM majAveti 2 ttA varanevatthAI kareti 2 tA agnihomaM kareti pUsagAMdIkumAraM devadattAe dAriyAte pANiM gigahAveti 21 / tate NaM se vesamaNe rAyA pUsanaMdikumArassa devadattaM dAriyaM savvaiDIe jAva ravegAM mahayA iDDIsakArasamudaegAM pANiggahaNAM kAreti devadattAe dAriyAe ammApiyaro mitta jAva pariyaNaM ca viuleNa asaNa 4 vasthagaMdhamallAlaMkAreNa ya sakAreti sammANeti jAva paDivisajjeti 22 / tae NaM se pUsanaMdIkumAre devadattAe dAriyAe saddhiM uppiM pAsAyavaragae phuTTohiM muiMgamatthehiM battIsaibaddhehiM nADaehiM uvagijamANe uvalAlijamANe mANussae kAmabhoge pacaNubbhavamANe viharati 23 / tate NaM se vesamaNe rAyA annayA kayAI kAladhamNuNA saMjutte nIharaNaM jAva rAyA jAte, tae NaM se pUsanaMdI rAyA sirIe devIe mAyAbhate yAvi hotthA, kalAkalliM jeNeva sirI devI teNeva uvAgacchati 2 tA sirIe devIe pAyavaDaNaM kareti sayapAgasahassapAgehiM tellehiM abhigAveti aTThisuhAe maMsasuhAe tayAsuhAe cammasuhAe romasuhAe cobihAe saMvAhaNAe saMvAhAveti surabhiNA gaMdhevaTTaeNaM uvaTTAveti 2 tihiM udaehiM majAveti taMjahA-usiNodaeNaM sIyodaeNaM gaMdhodaeNaM, viulaM asaNaM 4 bhoyAveti sirIe devIe rAhAtAe jAva pAyacchittAe jAva jimiyabhuttuttarAgayAe tate NaM pacchA rAhAti vA bhujati vA, urAlAI mANussagAI bhogabhogAI bhujamANe viharati 24 / tate NaM tIse devadattAe devIe annayA kayAi puvvarattAvarattakAlasamayaMsi kuDubajAgariyaM jAgaramANIi imeyArUve abbhatthie 5 samuppanne-evaM khalu pUsanaMdI rAyA sirIe devIe mAibhatte jAva viharati taM eeNaM vakkheveNaM no saMcAemi ahaM pUsanaMdINA ragaNA saddhiM urAlAI bhogabhogAiM bhujamANIe viharittae, taM seyaM khalu mama Page #497 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 484 ) [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: caturtho vibhAgaH siridevIM aggipayogeNa vA sasthApayogeNa vA visappayogeNa vA maMtappayogeNa vA jIviyAyo vavarovettae 2 pUsanaMdirannA saddhi urAlAI bhogabhogAI bhujamANIe viharittae, evaM saMpehei 2 tA sirIe devIe aMtarANi ya 3 paDijAgaramANI viharati 25 / tate NaM sA siridevI annayA kayAvi majAiyA virahiyasayaNijjasi suhapasuttA jAyA yAvi hotthA, imaM ca NaM devadattA devI jeNeva sirIdevI teNeva uvAgacchati 2 tA siridevIM majjAiyaM virahitasayaNijjaMsi suhapasuttaM pAsati 2 disAloyaM kareti 2 jeNeva bhattaghare teNeva uvAgacchati 2 lohadaMDaM parAmusati 2 lohadaMDaM tAveti tattaM samajoibhUyaM phulakiMsuyasamAgAM saMDAsaegAM gahAya jeNeva siridevI teNeva uvAgacchati 2 tA sirie devIe avANAMsi pakkhiveti, tate NaM sA sirIdevI mahayA 2 sadde gAM pArasittA kAladhammuNA saMjuttA 26 / tate NaM tIse sirIe devIe dAsaceDIyo pArasiyasadde socA nisamma jeNeva sirIdevI tegava uvAgacchaMti 2 devadattaM devIM tato avakamamANiM pAsaMti 2 jeNeva sirIdevI teNeva uvAgacchaMti siridevIM nippANAM nicceTu jIviyavippajaDhaM pAsaMti 2 hA hA graho akajamitikaTu royamANIyo kaMdamANIyo vilavamANIyo jeNeva prasanaMdI rAyA teNeva uvAgacchati 2 tA prasanaMdI rAyaM evaM vayAsIevaM khalu sAmI ! sirIdevI devadattAe devIe akAle ceva jIviyAyo vavaroviyA 27 / tate NaM se pUsanaMdI rAyA tAsiM dAsaceDIgAM aMtie eyama? socA nisamma mahayA mAtisoegAM apphurANe samANe parasuniyatteviva caMpagavarapAyave dhasatti dharaNItalaMsi savvaMgehiM sannivaDie 28 / tate NaM se pUsanaMdI rAyA muhuttaMtareNa ghAsatthe vIsatthe samANe bahUhiM rAIsara jAva satthavAhehiM mita jAva pariyaNeNa ya saddhiM royamANe 3 sirIe devIe mahayA iDDIe iDDIsakAra-samudaegAM nIharagAM kareti 2 tA pAsurutte 4 devadattaM deviM purisehiM girAhAveti 2 tegAM vihANegAM vajha pANaveti, taM evaM khalu Page #498 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad-vipAkasUtram // zru0 1:: adhmayanaM 10 ] [ 485 goyamA ! devadattA devI purApurANANAM jAva viharati 26 / devadattA NaM bhaMte ! devI izro kAsamAse kAlaM kiccA kahiM gamihiti ? kahiM uvavajihiti ?, goyamA ! asIiM vAsAI paramAuyaM pAlaittA kAlamAse kAlaM kicI imIse rayaNappabhAe puDhavIe NeraiyattAe uvavajihii saMsAro vaNassatisu tato zragAMtaraM ubvaTTittA gaMgapure nagare haMsattAe pacAyAhiti, se NaM tattha sAuNitehiM vadhie samANe tattheva gaMgapure Nagare seTikulaMsi bohiM sohamme mahAvidehe vAse sijjhihiti, Nikkhevo 30 // sU0 21 // duhavivAgassa navamaM ajjhynnNtibemi|| ... / iti navamamadhyayanam // zru0 1-a0 9 // // atha umbaradattAkhyaM dazamamadhyayanam // jati NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM dasamassa ukkhevo, evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM vaddhamANapure NAme Nagare hotthA, vijayavaddhamANe ujANe mANibhadde jakkhe vijayamitte rAyA, tattha NaM dhaNadeve nAmaM satthavAhe hotthA aDDhe jAva aparibhUe, piyaMgUnAmabhAriyA aMjU dAriyA jAva sarIrA, samosaraNAM parisA jAva paDigayA 1 / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM jeDe jAva aDamANe jAva vijayamittassa rano gihassa asogavaNiyAe adUrasAmaMtegAM vitivayamANe pAsati egaM itthiyaM sukka bhukkhaM nimmaMsaM kiDikiDIbhUyaM aTThicammAvaNaddhaM nIlasADaganiyatthaM kaTThAI kaluNAI visarAI kUvamANAM pAsati 2 ciMtA taheva jAva evaM vayAsI-sA NaM bhaMte ! itthiyA putvabhave kA zrAsi ?, vAgaraNAM 2 / evaM khalu goyamA ! te kAlegAM teSAM samaegAM iheba jaMbuddIve dIve bhArahe vAse iMdapure NAmaM Nagare hotthA, tattha NAM iMdadatte rAyA puDhavIsirI nAmaM gaNiyA hotthA varANazro, tate NaM sA puDhavIsirI gaNiyA iMdapure Nagare bahave rAIsara jAvappabhiyazro Page #499 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 486 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH caturtho vibhAgaH bahUhiM cunnappayogehi ya jAva aAbhiyogetA urAlAI mANussagAI bhogabhogAiM bhujamANA viharati 3 / tate NaM sA puDhavIsirI gaNiyA eyammA 4 subahuM pAvakammaM samajiNittA paNatIsaM vAsasayAiM paramAuyaM pAlaittA kAlamAse kAlaM kiccA chaTTIe puDhavIe ukkosegAM NeraiyattAe uvavannA 4 / sA NaM to zraNAMtaraM uvvaTTittA iheva vaddhamANapure Nagare ghaNadevassa satthavAhassa piyaMgubhAriyAte kuJchisi dAriyattAe uvavannA 5 / tate gAM sA piyaMgubhAriyA NavarAhaM mAsAgAM dAriyaM payAyA, nAmaM aMjUsirI, sesaM jahA devadattAe 6 / tate NaM se vijae rAyA pAsavAha jahA vesamaNadatte tahA aMjU pAsai NavaraM appaNo aTTAe vareti jahA tetalI jAva aMjUe dAriyAte saddhiM uppi jAva viharati, tate NaM tIse aMjUte devIte annayA kayAvi joNisUle pAubbhUte yAvi hotthA, tate NaM se vijaye rAyA koDa biyapurise saddAveti 2 evaM vayAsI-gacchaha NaM tumbhe devANuppiyA ! vaddhamANe pure Nagare siMghADaga jAva evaM vadaha-evaM khalu devANuppiyA ! vijayassa rAyassa aMjUe devIe joNisUle pAunbhUte jo NaM istha vijo vA 6 jAva ugghoseMti, tate NaM te bahave vijA vA 6 imaM eyArUvaM socA nisamma jeNeva vijae rAyA teNeva uvAgacchaMti 2 tA aMjUte bahuhiM uppattiyAhiM 4 pariNAmemANA icchaMti aMjUte devIe joNisUlaM uvasAmittatte, no saMcAeMti uvasAmittae tate NaM te bahave vijA ya 6 jAhe no saMcAeMti aMjUdevie joNisUlaM utsAmitatte tAhe saMtA taMtA paritaMtA jAmeva disi pAunbhUyA tAmeva disi pddigyaa| tate NaM sA aMjUdevI tAe veyaNAe abhibhUtA samANA sukA bhukkhA nimmaMsA kaTThAI kaluNAI visarAI vilavati, evaM khalu goyamA ! aMjUdevI purAporANAyAM jAva viharati 8 / aMjU gAM bhaMte ! devI iyo kAlamAse kAlaM kiccA kahiM gacchihiti ? kahiM uvavajihiti ?, goyamA ! aMjU gAM devI nauiM vAsAI paramAuyaM pAlayittA kAlamAse kAlaM kicA imIse rayaNappabhAe puDhavIe Page #500 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad-vipAka-sUtram / zru0 2 :: adhyayanaM 1 ] neraiyattAe uvavajihii, evaM saMsAro jahA paDhame tahA neyavvaM jAva vaNassatisu 1 / sA NaM tato azAMtaraM uvvaTTittA savvatobhadde nagare mayUrattAe paJcAyAhiti, se gAM tattha sAuNiehiM vadhie samANe tattheva savvatobhadde nagare seTTikulaMsi puttattAe paJcAyAhiti, se gAM tattha ummukkabAlabhAve tahArUvANAM therANAM aMtie kevalaM bohiM bujjhihiti pavvajA sohamme, se gAM tAyo devalogAyo bAukkhaegAM jAva kahiM gacchihiti ? kahiM uvavajihiti ?, goyamA ! mahAvidehe jahA paDhame jAva sinjhihii jAva ghetaM kAhiti 10 / evaM khalu jaMbU ! samaNegAM jAva saMpattegAM duhavivAgAgAM dasamassa ajjhayaNassa zrayama? pannatte, seva bhaMte 2 jAva viharati ||suu0 30 // duhavivAgo dasasu ajjhayaNesu // paDhamo suyakkhaMdho smmtto|| // iti dazamamadhyayanam // zru0 1a0 10 // // iti prathamaH zrutaskandhaH // 1 // // atha sukhavipAkAkhyo dvitIyaH zrutaskandhaH // // atha subAhunAmakaM prathamamadhyayanam // teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe Nagare guNasile ceie sohamme samogaDhe, jaMbU jAva pajjUvAsamANe evaM vayAsI-jati NaM bhaMte ! samaNeNAM jAva saMpatteNaM duhavivAgANaM ayamaDhe parANatte suhavivAgANaM bhaMte ! samoNaM jAva saMpattegAM ke paTTe pannatte ?, tate NaM se sohamme aNagAre jaMbU aNagAraM evaM vayAsI-evaM khalu jaMbU ! samaNeNAM jAva saMpattegAM suhavivAgAgAM dasa ajjhayaNA pannattA, taMjahA-subAhU 1 bhadanaMdI 2 ya, sujAe ya 3 suvAsane 4 / taheva jiNadAse 5, dhaNapatI ya 6 mahabbale 7 // 1 // bhaddanaMdI 8 mahaccaMde 1 varadatte 10 / 1 / jati NaM bhaMte ! samaNegAM jAva saMpattegAM suha Page #501 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 488 ] [ zrImadAmamasudhAsindhuH :: caturtho vibhAgaH vivAgANAM dasa ajjhayaNA patnattA paDhamassa [ bhaMte ! ajhayaNassa suhavivAgANAM jAva saMpattegAM ke aTTha parANate ?, tate gAM se suhamme zraNagAre jaMbU zraNagAraM evaM vayAsI-evaM khalu jaMbU ! tegAM kAlegAM tegAM samaegAM hathisIse nAma Nagare hotthA riddhasthimiyasamiddhe, tassa gAM hathisIsassa nagarassa bahiyA uttarapuracchime disIbhAe ettha gAM puSphakaraMDae NAmaM ujANo hotthA sabbouya-pupphaphalasamiddhe ramme naMdaNavaNappagAse pAsAIe tattha gAM kayavaNamAlapiyassa jakkhassa javakhAyayaNo hotthA divve0 2 / tattha gAM hatthisIse Nagare adINasattU NAmaM rAyA hotthA mahatA jAva mahiMdasAre, tassa gAM zradINasattussa ranno dhAraNIpAmokkhaM devIsahassaM porohe yAvi hotthA 3 / tate gAM sA dhAraNI devI annayA kayAi taMsi tArisagaMsi vAsabhavagAMsi(gharaMsi) sIhaM sumiNo pAsati jahA mehassa jammaNAM tahA bhANiyavvaM jAva subAhukumAre jAva alaM bhogasamatthaM vA jAgoMti 2 ammApiyaro paMca pAsAyavaDiMsagasayAI karAveMti abhuggaya-mUsiyapahasie bhavAM 4 / evaM jahA mahAvalassa rano, NavaraM pupphacUlApAmokkhAyAM paMcarAhaM rAyavarakannayasayA egadivaseNAM pANiM girAhAveMti, taheva paMcasatiyo dAyo jAva uppiM pAsAyavaragate phuTTa mANehiM jAva viharati 5 / teNAM kAlegAM teSAM samAgAM samago bhagavaM mahAvIre samosaDhe samosaraNaM parisA niggayA adINasattU niggate, jahA koNio niggato subAhUvi jahA jamAlI tahA raheNaM niggate jAva dhammo kahiyo rAyaparisA paDigayA 6 / tate NaM se subAhukumAre samagAssa bhagavayo mahAvIrasma aMtie dhamma socA nisamma haTTatuTTe uTThAe uTThati jAva evaM vayAsI-sadahAmi NaM bhaMte ! niggaMthaM pArayaNaM pattiyAmi NaM bhaMte ! niggaMthaM pAvayagAM jahA NaM devANuppiyANaM aMtie bahave rAIsara jAva pavvayaMti, no khalu ahaM tahA saMcAemi pavvaittae, aharaNaM devANuppiyANaM aMtie paMcaaNubbaiyaM sattasikkhAvaiyaM gihidhamma paDivajAmi, ahAhaM devANu Page #502 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad-vipAkasUtram / zu0 2 : adhyayanaM 1 ] [ 489 ppiyA ! mA paDibaMdhaM kareha 7 / tate NaM se subAhU samaNassa bhagavazro mahAvIrassa aMtie paMcANuvvaiyaM sattasikkhAvaiyaM gihidhamma paDivajjati 2 tameva cAugghaMTaM zrArArahaM durUhati jAmeva disaM pAubhUte tAmeva disiM paDigae 8 | teNaM kAleNaM tegAM samaeNaM samaNassa bhagavo mahAvIrassa jeTTe aMtevAsI iMdabhaI jAva evaM vayAsI-graho NaM bhaMte ! subAhukumAre i? iTarUve kate kaMtarUve pie 2 maNunne 2 maNAme 2 some 2 subhage 2 piyadaMsaNe surUve, bahujaNassavi ya NaM bhaMte ! subArakumAre i8 5 some 4 sAhujaNassavi ya gAM bhaMte ! subAhukumAre i8 iTTharuve 5 jAva surUve, subAhuNA bhaMte ! kumAregAM imA eyAkhvA urAlA mANussariddhI kinnA laddhA ? kirANA pattA ? kirANA abhisamannAgayA ? ke vA esa zrAsi puvvabhave ?, evaM khalu goyamA ! tegAM kAlegAM tegAM samaegAM iheva jaMbuddIve dIve bhArahe vAse hathiNAure NAmaM Nagare hotthA riddhasthimiyasamiddhe, tattha NaM hathiNAure Nagare sumuhe nAma gAhAvaI parivasai aDDhe jAva aparibhUe 1 / taNAM kAlegAM tegAM samaegAM dhammaghosA NAma therA jAtisaMpannA jAva paMcahiM samaNAsaehiM saddhiM saMparikhuDA puvvANupuri caramANA gAmANugAmaM dUijjamANA jeNeva hathiNAure Nagare jeNeva sahassaMbavaNe ujANe teNeva uvAgacchai 2 tA grahApaDirUvaM uggahaM uggirihattA NaM saMjamegAM tavasA appANAM bhAvemANA viharanti, teNaM kAlegAM teSAM samaegAM dhammaghosAgAM therANAM aMtevAsI sudatte NAma zraNagAre urAle jAva lesse mAsaMmAsegAM khamamANe viharati 10 / tae gAM se sudatte aNagAre mAsakkhamaNapAraNagaMsi paDhamAe porisIai sajjhAyaM kareti jahA goyamasAmI taheva dhammaghose sudhamme there yApucchati jAva aDamANe sumuhassa gAhAvatissa gehe aNuppaviTe, tae NAM se sumuhe gAhAvatI sudattaM aNagAraM ejamANAM pAsati 2 ttA haTTatuTTe zrAsaNAto abbhuTThati 2 pAyapIDhAyo paJcorahati 2 pAuyAto zromuyati 2 egasADiyaM Page #503 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 ] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: caturthoM vibhAgaH uttarAsaMgaM kareti 2 sudattaM aNagAraM sattaTTa-payAI aNugacchati 2 tA tikkhutto pAyAhiNapayAhigAM karei 2 ttA vaMdati NamaMsati 2 jeNeva bhattaghare teNeva uvAgacchati 2 tA sayahatthegAM viuleNaM asaNapANeNaM 4 paDilAbhessAmIti tuDhe 11 / tate NaM tassa sumuhassa (suhammassa) gAhAvaissa teNaM davvasuddheNaM gAhagasuddheNaM dAyagasuddheNaM (paDigAhagasuddheNaM) tiviheNaM tikaraNasuddheNaM sudatte aNagAre paDilAbhie samANe saMsAre parittIkate maNussAute nibaddhe gehaMsi ya se imAiM paMca divvAiM pAubbhUyAI, taMjahA-vasuhArA vuTTA dasaddhavanne kusume nivAtite celukkheve kae grAhayAtro devaduduhIyo aMtarAvi ya NaM AkAse ho dAnamaho dAnaM puDhe ya 12 / hathiNAure siMghADaga jAva pahesu bahujaNo annamannassa evaM bAikkhati 4-dharANe NaM devANuppie ! sumuhe gAhAvaI 5 [ sukayapunne kayalakkhayo suladdhe NaM maNussajamme sukayatthe ] jAva taM dhanne NaM devANuppiyA ! sumuhe gAhAvaI evaM jAva kayatthe NaM devANuppiyA sumuhe gAhAvaI 13 / tate NaM se sumuhe gAhAvaI bahUI vAsasatAI pAuyaM pAlaittA kAlamAse kAlaM kicA iheva hatthisIse Nagare zradINasattussa ranno dhAraNIe devIe kucchisi puttattAe uvavanne, tate NaM sA dhAraNI devI sayaNijjasi suttajA. garA 2 zrohIramANI 2 taheva sIhaM pAsati sesaM taM ceva jAva urSi pAsAe viharati, taM evaM khalu goyamA ! subAhuNA imA eyAkhvA mANussariddhI laddhA pattA abhisamannAgayA, pabhU NaM bhaMte ! subAhukumAre devANuppiyAgAM aMtie muMDe bhavittA agArAyo aNagAriyaM pavvaittae ?, haMtA pabhU, tate NaM se bhagavaM goyame samAM bhagavaM mahAvIraM vaMdati namaMsati 2 saMjamegAM tavasA appANAM bhAvamANe viharati 14 / tate NaM se samaNe bhagavaM mahAvIre annayA kayAi hatthisIsAyo NagarAyo pupphagaujANAyo kayavaNamAlajakkhAyayaNAyo paDiNikkhamati 2 tA bahiyA jaNavayavihAraM viharati, Page #504 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad-vipAka-sUtram / / zru0 2:: adhyayanaM 1 ] [ 491 tate NaM se subAhukumAre samaNovAsae jAte abhigayajIvAjIve jAva paDilAbhemANe viharati 15 / tate NaM se subAhukumAre annayA kayAI cAuddasaTTamuTThi-purANamAsiNIsu jeNeva posahasAlA teNeva uvAgacchati 2 ttA posahasAlaM pamajati 2 tA uccArapAsavaNabhUmi paDilehati 2 tA danbhasaMthAragaM saMtharati 2 dambhasaMthAraM durUhai durUhittA aTThamabhattaM pagirAhai pagirahetA posahasAlAe posahite aTThamabhattie posahaM paDijAgaramANe viharati 16 / tae NaM tassa subAhussa kumArassa puvarattAvarattakAlasamayasi dhammajAgariyaM jAgaramANassa imeyArUve abhathie 5-dharANA NaM te gAmAgaraNagara jAva sannibesA jattha gAM samaNe bhagavaM mahAvIre jAva viharati, dhannA NaM te rAIsaratalavara je NaM samaNassa bhagavatro mahAvIrassa aMtie muMDA jAva pavayaMti, dhannA NaM te rAIsaratalavara je NaM samaNassa bhagavo mahAvIrassa aMtie paMcANuvvaiyaM jAva gihidhamma paDivajaMti, dhannA NaM te rAIsara jAva je NaM samaNassa bhagavayo mahAvIrassa aMtie dhammaM sugoMti, taM jati NaM samaNe bhagavaM mahAvIre puvvANupubviM caramANe gAmANugAmaM dUijamANe ihamAgacchijjA jAva viharijA, tate NaM ahaM samaNassa bhagavayo aMtie muMDe bhavittA jAva pavvaejA 17 / tate NaM samaNe bhagavaM mahAvIre subAhussa kumArassa imaM eyArUvaM ajjhatthiyaM jAva viyANittA puvvANupuliM jAva dUijamANe jeNeva hatthisIse Nagare jeNeva pupphagaujANe jeNeva kayavaNamAlapiyassa javakhassa jakkhAyayaNo tegova uvAgacchai uvAgacchittA grahApaDirUvaM uggahaM girihattA saMjameNAM tavasA appANaM bhAvemANe viharati, parisA rAyA niggayA 18 / tate NaM tassa subAhuyassa kumArassa taM mahayA jahA paDhamaM tahA niggayo dhammo kahiyo parisA rAyA paDigayA 11 / tate NaM se subAhukumAre samaNassa bhagavato mahAvIrassa aMtie dhamma soccA nisamma haTTatuTTa jahA mehe tahA ammApiyaro zrApucchati NikkhamaNAbhiseyo taheva jAva aNagAre Page #505 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hi vivihi ta mAsiyAe salAta samAhita davalogAro bhAbhihida 162] [ zrImadAgamasudhAsindhuH :: caturtho vibhAgaH jAte IriyAsamie jAva baMbhayArI 20 / tate NaM se subAhU aNagAre samaNassa bhagavazro mahAvIrassa tahArUvANAM therANaM aMtie sAmAiyamAiyAiM ekArasa aMgAI ahijati 2 bahUhiM cautthachaTThama-dasama-duvAlasehiM mAsaddhamAsakhamaNehiM vivihehiM tavovihANehiM appANaM bhAvittA bahUI vAsAI sAmannapariyAgaM pAuNittA mAsiyAe saMlehaNAe appANaM jhUsittA saDhi bhattAI zraNasaNAe chedittA pAloiyapaDikkate samAhipatte kAlamAse kAlaM kicA sohamme kappe devattAe uvavanne 21 / se NaM tato devalogAyo zrAukkhaeNaM bhavakkhaeNaM ThiikkhaeNaM aNaMtara cayaM caittA mANussaM viggahaM labhihii 2 kevalaM bohiM bujhihiti 2 tahAkhvANaM therANaM aMtie muMDe jAva pavvai. ssati 22 / se NaM tatthaM bahUI vAsAiM sAmagaNaM pAuNihii 2 bAloiyapaDikkate samAhipatte kAlagate saNaMkumAre kappe devattAe uvavanne 23 / seNaM tAzro devaloyAzro tato mANussaM pavvajA baMbhaloe mANussaM tato mahAsukke tato mANussaM ANate deve tato mANussaM tato zrAraNe deve .tato mANussaM savaTThasiddhe, se NaM tato aNaMtaraM uvvaTTittA mahAvidehe vAse jAva aDDAiM jahA daDhapainne sijjhihiti 24 / evaM khalu jaMbU / samaNeNaM jAva saMpatteNaM suhavivAgANaM paDhamassa ajjhayaNassa ayamaDhe pannate 25 // sU0 31 // iti paDhamaM ajmayaNaM samattaM // // iti prathamamadhyayanam // zru. 2--a0 1 aaditH-11|| // atha bhadranandI-nAmakaM dvitIya-madhyayanam / bitiyassa NaM uklevo-evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM usabhapure Nagare thUmakaraMDaujANe dhanno jakkho dhaNAvaho rAyA sarassaI devI sumiNadaMsaNaM kahaNaM jammaNaM bAlattaNaM kalAyo ya, juvvaNe pANiggahaNaM dAyo pAsAdavaragae bhogA ya, jahA subAhussa navaraM bhaddanaMdI kumAra siri Page #506 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad-viSAkasUtram / zru0 2 // adhyayanaM 3-4-5 ] [493 devIpAmokkhANaM paMcasayA, sAmIsamosaraNaM sAvagadhammaM puvvabhavapucchA, mahAvidehe vAse puMDarIkiNI NagarI vijayate kumAre jugavAhU titthayare paDilAbhie mANussAue nibaddhe, ihaM uppanne, sesaM jahA subAhuyassa jAva mahAvidehe vAse sijjhihiti bujhihiti mucihiti parinivvAhiti sabbadukkhANamaMtaM karehiti // sU0 32 // bitiyaM ajjhayaNaM samattaM // // iti dvitIyamadhyayanam // zru0 2 a0-2 AditaH 12 // .. // atha sujAtAkhyaM tRtIyamadhyayanam // tabassa ukkhevo, vIrapuraM gAgaraM maNoramaM ujANaM, vIrakarAhamitte rAyA, sirI devI, sujAe kumAre, balasirIpAmokkhA paMcasayakannA, sAmIsamosaraNaM pubbabhavapucchA, usuyAre nayare usabhadatte gAhAvaI pupphadatte aNagAre paDilAbhe maNussAue nibaddhe, iha uppanne jAva mahAvidehe vAse sijmihiti // sU0 33 // suhavivAge taiyaM ajjhayaNaM samattaM // 3 // ... // atha suvAsavAkhyaM caturthamadhyayanam // cotthassa ukkhevo-vijayapuraM NagaraM, gaMdaNavaNaM [ maNoramaM ] ujANaM, asogo jakkho, vAsavadatte rAyA, karAhA devI, suvAsave kumAre, bhaddApAmokkhANaM paMcasayA jAva puvvabhave kosaMbI NagarI, dhaNapAle rAyA, vesamaNabhadde zraNagAre, paDilAbhite iha jAva siddhe // sU0 34 // cotyaM ajjhayaNaM samattaM // 4 // // atha jinadAsAkhyaM paJcamamadhyayanam // . . paMcamassa ukkhevo-sogaMdhiyA NagarI nIlAsoe ujANe, sukAlo jakkho, appaDihazro rAyA, sukannA devI, mahacaMde kumAre, tassa arahadattA Page #507 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164] [ zrImadAgamasudhAsindhuH / caturtho vibhAgaH bhAriyA, jiNadAso putto, titthayarAgamaNaM, niNadAsapubvabhavo, majjhamiyA NagarI, meharaho rAyA, sudhamme aNagAre, paDilAbhie jAva siddhe, // sU0 35 // paMcamaM yajjhayaNaM samattaM // 5 // // atha dhanapatinAmakaM SaSThamadhyayanam // chaThussa uklevayo-kaNagapuraM egara seyAsoyaM ujANaM, vIrabhaddo jakkho, piyacaMdo rAyA, subhadA devI, vesamaNe kumAre juvarAyA, sirIdevIpAmokkhA paMcasayA kannA pANiggahaNaM, titthayarAgamaNaM, dhanavatI juvarAyAputte jAva putvabhavo, maNivayA nagarI, mitto rAyA, saMbhUtivijae aNagAre paDilAbhite jAva siddhe // sU0 36 // cha8 ajjhayaNaM samattaM // 6 // // atha mahAbalAkhyaM saptamamadhyayanam / / sattamassa ukkhevo, mahApuraM NagaraM rattAsogaM ujANaM, rattapAtro jakkho, bale rAyA, subhadA devI, mahabbale kumAre, rattavaIpAmokkhA paMcasayA kanA pANiggahaNaM, titthayarAgamaNaM jAva puvabhavo, maNipuraM NagaraM, NAgadatte gAhAvatI, iMdapure aNagAre paDilAbhite jAva siddhe // sU0 37 // sattama ajmayaNaM samattaM // 7 // // atha bhadranandInAmakaM aSTamamadhyayanam // . aTThamassa ukkhevo-sughosaM NagaraM devaramaNaM ujANaM, vIraseNo jakkho, ajurANo rAyA, tattavatI devI, bhaddanaMdI kumAre, sirodevIpAmokkhA paMcasayA jAva pubbabhave, mahAghose Nagare, dhammaghose gAhAvatI, dhammasIhe aNagAre paDilAbhie jAva siddhe // sU0 38 // aTThamaM ajjhayaNaM samattaM // 8 // Page #508 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad-vipAkasUtram / / zru0 2 :: adhyayanaM 9.10 ] [ 465 - // atha mahAcandrAkhyaM navamamadhyayanam // Navamasma ukkhevo-caMpA nagarI punnabhadde ujANe, punnabhado javakho, datte rAyA, rattavaI devI, mahacaMde kumAre juvarAyA, sirikaMtApAmokkhA NaM paMcasayA kannA jAva puvvabhavo, tigiJchI NagarI, jiyasattU rAyA, dhammavIriye zraNagAre paDilAbhie jAva siddhe // sU0 31 // navamaM ajjhayaNaM samattaM // 1 // . // atha varadattAkhyaM dazamamadhyayanam // jati NaM dasamassa ukkhevo, evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sAeyaM NAme Nagare hotthA uttarakurU ujANe, pAsamiyo jakkho, mittanaMdI rAyA, sirikatA devI, varadatte kumAre varaseNapAmokkhA NaM paMca devIsayA, titthayarAgamaNaM, sAvagadhamma puvvabhavo pucchA, maNussAue nibaddhe, satavAre nagare, vimalavAhaNe rAyA, dhammaracinAmaM zraNagAraM ejamANaM pAsati 2 . paDilAbhite samANe maNussAute nibaddhe, ihaM uppanne, sesaM jahA subAhuyassa kumArassa ciMtA jAva pavvajA, kappaMtariyo jAva savvaTThasiddhe tato mahAvidehe jahA daDhapainno jAva sijhahiti bujhihiti jAva savvadukkhANamaMtaM karehiti // evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva saMpatteNaM suhavivAgANaM dasamassa ajjhayaNassa zrayama? pannatte, sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte ! jAva vihrti| suhvivaagaa|| sU0 40 // dasamaM ajjhayaNaM samattaM // // iti dazamamadhyayanam // zru0 2 a0 10 AditaH 20 // // iti dvitIyaH shrutskndhH|| Page #509 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 466 ] . [ zrImadAgamasudhAsindhuH // caturtho vibhAga namo suyadevayAe-vivAgasuyassa do suyakkhaMdhA duhavivAgo ya suhavivAgo ya, tattha duhavivAge dasa ajjhayaNA ekasaragA dasasu ceva divasesu udisijjaMti, evaM suhavivAgevi, sesaM jahA AyArassa // iti ekArasamaM aMgaM samattaM // 11 // granthAgaM 1250 // // iti zrI vipAkasUtram // 11 // S Ata.000000000000000ment. o tapomUrti pUjyAcArya deva zrImadvijayakapUrasUrIzvara-paTTadhara-hAlAra-dezoddhAraka-kaviratna-pUjyAcArya deva---zrImadvijayAmRtasUrIzvara-vineya--panyAsanaI jinendravijaya-gaNivareNa saMzodhite sampAdite ca / zrImadAgamasudhA-sindhau caturtho vibhAgaH ___zrImajJAtAsUtra-zrImadupAsakadazAsUtra-zrImadantakRddazAsUtra-zrImadanuttaropapAtikadazAsUtra-zrImatpraznavyAkaraNasUtra-zrImad vipAkasUtrAtmakaH samApto'bhUt / zubhaM bhavatu zrI zramaNasaGghasya // edecessosh dosedasaskadadestostestestedadeslastestadas destesteste secteesta HEdidesestastesbeedaseteoroesededasesettletestam i000000000000 EI kkkkkttkkttttttttttttttkkkkkkkkkkkkkkkkkl P10 n0000 Page #510 -------------------------------------------------------------------------- _