Book Title: Aagam 02 SUTRAKRIT Choorni
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/006202/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [02] zrI sUtrakRtAGga-cUrNiH namo namo nimmaladaMsaNassa pUjya zrIAnaMda-kSamA-lalita - suzIla-sudharmasAgara gurubhyo namaH "sUtrakRta" cUrNi: [bahuzrutakiMvadantyAH jinadAsagaNivarya vihitA [Adya saMpAdakaH - pUjya AgamoddhAraka AcAryadeva zrI AnaMdasAgara sUrIzvarajI ma. sA. ] (kiJcit vaiziSThyaM samarpitena saha ) punaH saMkalanakartA- muni dIparatnasAgara (M.Com., M.Ed., Ph.D. zrutamaharSi) jain_e_library's Net Publications 01/02/2017, budhavAra, 2073 mahA zukla 5 muni dIparatnasAgareNa saMkalitA...... AgamasUtra -[02], aMga sUtra- [02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi : [0] Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata dIpa anukrama [] "sUtrakRt" - aMgasUtra-2 ( mUlaM+niryukti:+vRttiH) zrutaskaMdha [ ], adhyayana [ ], uddezaka [ ], niryuktiH [ ], mUlaM [ ] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA... AgamasUtra -[02], aMga sUtra [02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: shriisuutrkRtaanggcuurnniH| bahuzruta kiMvadantyA zrIjinadAsagaNivaryavihitA mudraNaprayojikA - mAlava dezAntaMrgata ratnapurIya ( ratalAmagata) zrI RSabhadeva jI kezarImalajI vetAMbara saMsthA. mudraNakarttA - sUryapurIya zrI jainAnaMda mudraNAlaya vyApAravitA zA0 mohanalAla maganalAla badAmI. vikramasya saMvat 1998 zrIvarasya 2468 paNyaM rUpyakapaMcakaM sarvekA mudraNasya mudraNakArakAdhInAH *** sUtrakRtAGgasUtrasya mUla "TAiTala peja" [1] krAiSTasya 1941 prataya: 500. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paThAkara pRSThAMka: 220 / 055 243 mUlAkA: 806 sUtrakRtAGga sUtrasya viSayAnukrama niyukti gAthA: 205 mUlAMka:: viSayaH | mUlAMka:: viSaya: mUlAMka:: viSaya: zrutaskaMdha-1 ** | adhyayanaM 3 upasarga: | 102 | adhyayanaM 9dharma ** | adhyayanaM 1samayaM 165 | uddezaka:-1- pratikula upasargaH | 437 -dharma svarUpa, hiMsAdipaMcakasya001 | uddezaka:-1- paJcamahAbhUtaH, 182 | uddezaka:-2- anukUla upasarga: tyAgasya upadeza:, anAcAra-AtmAdvaita. dehAtma, akAraka, 204 | uddezaka:-3- paravAdI vacanAt tyAgaH, pravrajyAvidhAnaM -AtmASaSTha evaM aphAlavAda: AtmikadukhaM *- | adhyayanaM 10 samAdhi: 028 uddezaka:-2- niyati, ajJAna, 225 uddezaka:-4- yathAvasthita artha 473 |-prANAtipAta Adi viramaNam, -jJAna evaM kriyA-vAda: prarUpaNaM -AdhAkAhAra-khI saMgati: evaM 060 | uddezaka:-3- jagatkartRtva, | adhyayanaM 4 khIparijJA | 130 nidAnAdeH niSedhaH, -trairAzika evaM anuSThAnavAda: 247 | uddezaka:-1.2khI pariSaha: -ekatva Adi bhAvanAsvarUpaM 076 | uddezaka:-4- lokavAdaH * | adhyayanaM 5 narakavibhaktiH *-*- | adhyayanaM 11 mArga: -asarvajJavAda:, ahiMsA, cryaadi| 300 | uddezaka:-1- narakavedanA 497 | -mokSamArga:, viratiupadeza:, adhyayanaM 2 vaitAliyaM 327 | uddezaka:-2-caturgatibhramaNaM -bhAvasamAdhiH 089 | uddezaka:-1- manuSyabhavasya ** | adhyayanaM 6 vIrastutiH 179 *-*- | adhyayanaM 12 samavasaraNaM durlabhatvaM, -mohAdi-nivRti:. 352 -mahAvIraprabhoH guNavarNanaM 181 535 / -ajJAnAdi-vAda,bhavabhramaNa hetu: -prathamaM mahAvrataM AdiH | adhyayanaM 7 kuzIla paribhASA -anAsakti upadeza: 111 / | uddezaka:-2-parisaha-kaSAya-jaya / 079 381 -hiMsA evaM tat karmaphalaM, ** | adhyayanaM 13 yathAtathya -parigraha-paricayAdI-niSedha: -bodhi durlabhatvaM, 557 | -mokSa evaM baMdhasvarUpaM, -samitivarNanam -svasamaya-parasamaya varNanaM, -mada tyAga upadeza: 143 uddezaka:-3- muktihetuH,mahAvrata- 092 -AhAra vidhi-niSedha: *-*- | adhyayana 14 granthaH mAhAtmya, karma phala-saMvara evaM adhyayanaM 8 vIrya 580 |-aprigrh-brhmcry upadeza:, nirjarAdiH |-vIryasya bhedavarNanaM, bAla evaM -praznottaravidhiH, bhASAvivekaH, paMDita vIryam -sUtroccAraNaM va arthapratipAdanaM muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[2], aMga sUtra-[2] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: / 256 275 287 [2] Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | pRSThAMkaH / mUlAMka pRSThAMka: | 406 sUtrakRtAGga sUtrasya viSayAnukrama viSaya: pRSThAMka: *-* | adhyayanaM 2kriyAsthAnaM 340 648 -trayodaza kriyAsthAnAni / *** | adhyayanaM 3 AhAraparijJA / 675 / -vividha vanaspatikAyasya utpati, tasya AhAravidhiH -jIvotpattiH tasya AhAra evaM zarIra varNana 379 mUlAGkA: 806 mUlAMka: viSaya: ** | adhyayanaM 15 AdAnaM 607 -mokSasya upAyA:, -bhavabhramaNaniSedha hetu: ** adhyayanaM 16 gAthA 632 |-anagAra svarUpa zrutaskaMdha-2 *-* | adhyayanaM 1 puNDarika 633 -puNDarika-uddharaNaM dRSTAMta evaM tad bhAvasya kathanaM, dehAtmapaJcamahAbhUta-kAraNika 307 niyukti gAthA: 205 mUlAMka: viSayaH ** | adhyayanaM 5 AcArazrutaM 705 |-anekAnta vacanaprayogakaraNaM / -jIva ajIva Adi tattvasya astitva-svIkAraH *** | adhyayanaM 6 ArdrakIyaM 738 -gozAlaka evaM ArdrakumArasya paraspara vArtA, zAkya bhikSu sArdhaM ArdrakumArasya saMvAdaH ** | adhyayanaM 7 nAlaMdIyaM 793 | -peDhAlaputra evaM gautamasya paraspara vArtA *-*- | adhyayanaM 4 pratyAkhyAnaM 700 -apratyAkhyAna svarUpaM, -pratyAkhyAna hetuH, SaD jIvanikAya hiMsA viramaNaM Adi vAda kathana muni dIparatnasAgareNa saMkalitA....AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [sUtrakRta-cUrNi] isa prakAzana kI vikAsa-gAthA yaha prata sabase pahale "sUtrakRtAGgasUtra" ke nAmase sana 1941 (vikrama saMvata 1998) meM ruSabhadevajI kezaramalajI zvetAmbara saMsthA dvArA prakAzita huI, isa ke saMpAdaka-mahodaya the pUjyapAda AgamoddhAraka AcAryadeva zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI (sAgarAnaMdasUrijI) mahArAja sAheba | vRtti kI taraha cUrNI ke bhI dusare prakAzanoM kI bAta sunI hai, jisame oNphaseTa-priMTa aura svataMtra prakAzana donoM kI bAta sAmane AyI hai, magara maiMne abhI taka koI prata dekhI nahIM hai| *- hamArA ye prayAsa kyoM? -* Agama kI sevA karane ke hameM to bahota avasara mile, 45-Agama saTIka bhI hamane 30 bhAgome 12500 se jyAdA pRSThomeM prakAzita karavAe hai, kintu logo kI pUjya zrI sAgarAnaMdasUrIzvarajI ke prati zraddhA tathA prata svarupa prAcIna prathA kA Adara dekhakara hamane una sabhI prato ko skena karavAI, usake bAda eka speziyala phorameTa banavAyA, jisake bIcame pUjyazrI saMpAdita prata jyoM kI tyoM rakha dI, Upara zIrSasthAname Agama kA nAma, phira zrutaskaMdha-adhyayana-uddezaka-mUlasUtra-niyukti Adi ke naMbara likha die, tAki par3hanevAle ko pratyeka peja para kaunasA adhyayana, uddezaka Adi cala rahe hai usakA saralatAse jJAna ho zake, bAyIM tarapha Agama kA krama aura isI prata kA sUtrakrama diyA hai, usake sAtha vahA~ 'dIpa anukrama' bhI diyA hai, jisase hamAre prAkRta, saMskRta, hiMdI gujarAtI, iMgliza Adi sabhI Agama prakAzanomeM praveza kara zake| hamAre anakrama to pratyeka prakAzanomeM eka sAmAna aura kramazaH Age baDhate hae hI hai, isIlie sirpha krama naMbara die hai, magara prata meM gAthA aura sUtroM ke naMbara alaga-alaga hone se hamane jahAM sUtra hai vahA~ kauMsa [-] die hai aura jahAM gAthA hai vahA~ ||-|| aisI do lAina khIMcI hai| isa Agama cUrNi ke prakAzano meM bhI hamane uparokta prakAzanavAlI paddhatti hI svIkAra karane kA vicAra kiyA thA, paraMtu cUrNi aura vRtti kI saMkalana paddhatti eka-samAna nahI hai, cUrNime mukhyatayA sUtroM yA gAthAo ke apUrNa aMza de kara hI sUtro yA gAthAo ko sUcita kara ke pUrI cUrNi taiyAra huI hai, kahIM-kahIM niyukti evaM sUtra yA gAthA kI cUrNi hai hI nahi, isIlie hameM yahA~ sampAdana paddhatti badalanI par3I hai | hamane yahA~ uddezaka Adi ke sUtro yA gAthAo kA krama, [1-14, 15-24] isa taraha sAthame diyA hai aura bAyIM tarafa upara Agama-krama aura nIce isa cUrNi ke sUtrakrama aura dIpa-anukrama die hai, jisase Apa hamAre Agama prakAzanoMme praveza kara zakate hai| abhI to ye jain_e_library.org kA 'iMTaraneTa pablikezana' hai, kyoMki vizvabharameM aneka logo taka pahu~cane kA yahIM sarala, sastA au ra Adhunika rAstA hai, Age jAkara Isiko mudraNa karavAne kI hamArI manISA hai| ......muni dIparatnasAgara. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka dIpa anukrama [] "sUtrakRta" - aMgasUtra- 2 (niryuktiH+cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 1 ], uddezaka [1], niryukti: [1-35], mUlaM [-] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra -[02] aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: zrIsUtrakRtAGgacUrNiH / OM namaH siddhebhyaH / Namo arihaMtANaM Namo siddhANaM Namo AyariyANaM Namo uvajjhAyANaM Namo loe savva sAhUNaM, maMgalAdINi satthANi maMgalamajjhANi maMgalaavasANANi, maMgalapariggahiA sissA avaggahehAvAyadhAraNAsamatthA satthANa pAragA bhavaMti, tANi ya satyAgi loge virAyaMti vitthAraM ca gacchati, tatthAdimaMgaleNa, sissA AraMbhappabhiti NivvisAyA satthaM paDivajiUNaM aviggheNa satyassa pAraM gacchati, majjhamaMgaleNa tadeva satyaM parijitaM bhavati, avasANamaMgaleNa sissapa sissasaMtANe paDivAenti, AhaAcAryA ! maMgalaMkaraNAcchAkhaM naM maGgalamApadyate, athaveha maGgalAtmakasyApi zAstrasyAnyanmaGgalamucyate atastasyApyanyat tasyAnyanmaGgalamAdeyamityato'navasthA, na cedanavasthA pratipadyate tato yathA maGgalamapi zAstraM anyamaGgalazUnyatvAt na maGgalaM tathA maGgalamapi anya maGgalazUnyatvAdamaGgalamiti maGgalAbhAvaH, ucyate, yasya zAstrAdarthAntarabhUtaM maGgalaM taM pratyeSA kalpanA bhavet, iha tvasmAkaM *** upodghAt niryuktiH, Adi-madhya-aMtya maMgalasya nirdeza: [5] maMgalacarcA Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [1], niyukti: [1-35], mUlaM [-] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: mutracUrNiH maMgala zAstrameva maGgalaM ? yanmaGgalamupAdIyate kimatrAmaGgalaMkA vA'navastheti ?, nAyamasatpakSaH, kintu yasyApi zAstrAdarthAntarabhUtaM tasyApi nAmaMgalaprasaMgo na vA'navasthA, kutaH, khaparAnugrahakAritvAnmaGgalasya pradIpavat lavaNAdivadvA, Aha-mahAlatrayAntarAladvayaM na maGgalamApadyate'rthApanitaH, yadiveha sarvameva zAstra maGgalamiti pratipadyate maGgalavayagrahaNamanarthakaM ?, ucyate, samastameva zAstraM tridhA / vibhajyate, kuto'ntarAladvayaparikalpanaM yadamaGgalaM bhavet ?, kathaM punaH sarvameva zAstraM maGgalamiti cet ?, ucyate, nirjarArthatvAt tapovat , Aha-yadi svayameva zAstraM maGgalamityataH kimiha maGgalagrahaNaM kriyate ?, ucyate. nanUktaM naiveha zAstrAdarthAntarabhUtaM maGgalamupAdIyate, kintu maGgalamidaM zAstramiti kevalamuJcAyate, Aha-taducAraNaM kiMphalaM ?, yadi mAlamiti na saMbadhyate kiM tad 1. maGgalaM bhavati, ziSyamatimaGgalaparigrahArthaM tadabhidhAnaM, iha ziSyaH kathaM zAstraM mAlamityeva maMgalabuddhyA parigRhIyAditi, yasmAdiha maGgalamapi maGgalabuddhyA parigRhyamANaM maGgalaM bhavati, sAdhuvat , Aha-tataH sarvamevedaM maGgalamityetAvadastu nArthoM maGgalatrayabuddhigraheNa, ucyate, nanu tatrApi kAraNamuktaM-yathava hi zAkhaM maGgalamapi sat na maGgalabuddhiparigrahamantareNa maGgalaM bhavati sAdhuvat , tathA maGgalajayakAraNamapi avinapAragamanAdi na maGgalatrayabuddhyA vinA sidhyatItyatastadabhidhAnamiti, magegatyarthasya alapratyayAntasya maGgalamiti rUpaM bhavati, maMgyate'nena hitamiti maGgalaM, maMgyate sAdhyata itiyAvat , athavA maMgo-dharmaH, 'lA AdAne' maGgaM lAtIti maGgalaM, dharmopAdAne heturityarthaH, athavA nipAtanAdiSTArthaprakRtipratyayopAdAnmaGgalaM, iSTArthAzca prakRtayaH-maki maNDane, mana jJAne, madI harSe, madi modasvamagatiSu, maha pUjAyAmityevamAdInAmalapratyayAntAnAM maGgalametannipAtyate, maMkyate anena manyate vA'neneti maGgalamityAdi lakSaNazAstrIyayA'nuvRtyA yojanIyamiti, athavA maMgAlayati bhavAditi maGgalaM, saMmArAdapanayatItyarthaH, athavA 'maMgala' saMbadhi vivecana Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [1], niyukti: [1-35], mUlaM [-] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: zrIsUtraka tAGgacUrNiH // 3 // zAstrasya mA galo bhUditi maGgalaM, galo-vinaM, mA gAlo vA bhUditi maGgalaM, galanaM gAlo, nAza ityarthaH, samyagdarzanAdimArga- tIrthasiddhiH layanAdvA maGgalamityAdi nairuktA bhASeta iti / taM ca nAmAdi caturvidhamapi jahA Avassae tathA parUveyavvaM jAva jANagaparIra-|| bhaviya zarIrabaharitaM davamaMgalaM dadhyakSatasuvarNasiddhArthakAdi, bhAvamaMgalaMpi taheba, athavA bhAvamaMgalaM NijjuttikAreNaM ceva cutvaM 'titthagare ya jiNavare suttakare gaNadhare va NamiUNaM / suttakaDassa bhagavato Nijjuti kittaissAmi // 1 // iha tIrthakaraNAtIrthakarA vakSyante, tatra tR plavanataraNayorityasya tIrthamiti, taM ca nAmAdi caturvidha, tattha davyatitthaM mAgahAdi, | addayA sariAdINaM jo avagAso samo NirapAyo ya, tiati jaM teNa, tahiM vA tariaitti titthaM, evaM davatitthe pasiddhe taritA taraNaM tariyavvaM ca pasiddhANi ceva, tattha tArao puriso taraNa bAhoDDuvAditariyavyaM NadI samuddovA, taM ca dehAditaritabbatAraNato | dAhovasamaNatto tahAchedaNao bajjhamalapavAhaNato aNegaMtiyaM phalato ya, svayaM ca dravyAtmakatvAt dravyatIrthamucyate, apica| dAhovasamaM taNhAe~ chedaNaM malapavAhaNaM ceva / tisu atthesu NiyattaM tamhA taM davato titthaM // 1 // bhAvatitthaM cAubvaNo saMgho, jao sute bhaNiyaM ?-"titthaM bhaMte ! titthaM titthakare titthaM?, gotamA! arahA tAva NiyamA titthakare, titthaM puNa cAucaNNAiNNo saMgho, tammi ya pasiddhe taritA taraNaM tariyavyaM ca pasiddhANi ceba, tattha taritA sAdhU taraNaM sammadaMsaNaNANacarittANi, taritavvaM bhavasamuddo, jato NANAdibhAvato micchatta'NNANaviratibhavabhAvehito tArayati teNa bhAvatitthaMti, athavA kohalobhakammamayadAhataNhAchedakammamalAdavaNayaNamegantiamacaMtiyaM ca teNa kAtitti ato bhAvatitthaM, apica-koImi u Niggahite atu-101 lobamamo bhave maNUsANaM / lomammi u Niggahite taNhAyocchedaNaM hoti / / 1 // aTThavihoM kammarao bahuehiM bhavehiM saMcito // 3 maMgala' evaM tIrtha saMbaMdhi vivecanaM, Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [1], niyukti: [1-35], mUlaM [-] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: niyuktimaMgalaM zrIsUtrakRtAGgacUrNiH // 4 // jamhA / tavasaMjameNa vocchijati tamhA taM bhAvato titthaM // 2 // athavA-dasaNaNANacarite(hiM)NiuttaM jiNavarehiM savvehiM / tihi atthehiM NiuttaM tamhA taM bhAvato titthaM // 3 // taM bhAvatitthaM jehiM kayaM te titthakare, titthagaragrahaNena atItANAgatavamANA saccatitthakarA gahiyA, 'jiNe'tti davvajiNA bhAvajiNA ya, davyajiNA jeNa jaM dadhvaM jiya, yathA jitamanenauSadhamiti, saMgrAme vA zatrujayAt dravyajinA bhavanti, bhAvajiNA jehiM kohamANamAyAlomA jitA, jiNagahaNeNa uvasAmagakhavagasajogijiNA tiNNiAvi gahitA, tadaNaMtaraM sutaM-suttakayaM te gaNadharA ekArasavi, avigrahaNeNa sesagaNadharavaMsovi, sUyakaDassatti uvari bhaNihiti, atthajasadhammalacchIpayattavibhavANa chaNhametesiM 'bhaga' iti saNNA, so jassa asthi so bhaNNati bhagavaM, ato sUyakaDassa bhagavato, 'Nijjuttiti nizcayena vA Adhikyena sArthAdito vA yuktA niyuktAH-samyagavasthitAH zrutAbhidheyavizeSA jIvAdayaH, tathAhi| satre ta eva niryuktAH yatpunaranayopaniddhAsteneyaM niyuktAnAM yuktiH niyuktayuktiH, yuktazabdalopAniyuktiH, Aha-yadi sUtra eva niyuktAH samyagavasthAnAt sukhabodhA eva te arthAH, kimiha terthA niryuktAH, ucyate, niryuktA api santaH sUtreAH niyuktyA punaravyAkhyAnAt na sarve'vavujhyante ato Nijjuti kittaissAmi / athavA bhAvamaMgalaM gaMdI, sAvi NAmAdi caturvidhA, | danve saMkhavArasagatUrasaMghAto, bhAvaNaMdI paMcavidhaM NANaM, 'NAdaMsaNissa NANa'mitikAUNaM daMsaNamavi tadantargataM ceva, desaNa| pubvagaM ca carittamavi gahitaM; gaMdi vaNNeUNaM sutaNANeNa ahigAro, uktaM ca etthaM puNa adhikAro sutaNANeNaM jo suteNaM | tu / sesANamappaNo'viya aNuoga padIvadidruto // 1 // jato ya sutaNANassa uddeso samuddeso aNuNNA aNuyogo ya pancattati, tatthavi uddesasamuddesaaNuNNAo gatAo, iha tu aNuyogeNa ahiyAro, so caturvidho, taMjahA-caraNakaraNANuyogo | tIrtha, jina, bhaga, niyukti evaM nandI zabdasya vyAkhyA Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [1], niyukti: [1-35], mUlaM [-] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: anuyoga zrIsUtraka tAGgancUrNiH dvArANi dhammANu0 gaNitANu0 davANuyogo, tattha kAliyasurya caraNakaraNANuyogo, isibhAsiottarajjhayaNANi dhammANuyogo, sUrapaNNatnAdi gaNitAnuyogo, diTThibAto davANujogoci, athavA duvidho aNuyogo-puhuttANuyogo apuhuttANuyogoya, jattha ete cattAri aNuyogA pihappihaM vakkhANijaMti puhuttANuyogo, apuhuttANujogo puNa jaM ekekaM sutaM etehiM cauhiMvi aNuyogehiM sattahi NayasatehiM vakkhANijati, keciraM puNakAlaM apuhurta Asi ?, ucyate, 'jAvaMti aJjavairA apuhuttaM kAliyANuyogassa / teNAreNa puhuttaM kAliyasuyadiTThivAe ya // 1 // keNa puNa puhuttaM kayaM', ucyate-'devindavanditehiM mahANubhAgehiM rakkhiyajehiM / jugamAsajja vibhatto aNuyogo to kao catudhA // 1 // ajarakkhitauTThANapAriyANiyaM parikadheUNa pUsamittatiyaM vijhaM ca viseseUNaM jahA ya puhuttIkayA tahA mANiUNa iha caraNANuyogeNa adhikAro, so puNa imehiM dArehi aNugaMtavyo, taMjahA-'Nikkheve 1| gaTTha.2 Nirutta 3 vidhI 4 pavattI 5 ya keNa vA 6 kamsa 7 taddAra 8 bheda 9 lakkhaNa 10 tadarihaparisA 11 ya suttattho 12 // 1 // tattha Nikkhebo-NAso NAmAdi, egaTThiyANi sakapuraMdaravat , tANi puNa sunegaTThiyANi atthegaTThiyANi ya, NicchiyamuttaM zirutaM NijvayaNaM yA NirutaM, taM puNa suttaNirutaM atthaniruttaM ca, vidhI-kAe vipIe suNeyacvaM , paratI-kathaM aNuyogo pabattati ?, kevaMvidheNa AcAryeNa attho battavyo ?, etANi dArANi jahA AyAre kappe vA parUvitANi tathA parUveyavyANi jAva evaMvidhaNa AyarieNa kassa attho battavyoti?, ucyate, savvasseva sutaNANassa, vitthareNa puNa suttakaDassa, jeNettha parasamayadiDio parUvijaMti, kasmatti vattabbe jati suyakaDassa aNuyogo, sutakaDaM NaM kiM aMga aMgAI suyakkhadho sutakkhaMdhA ajjhayaNaM ajjhayaNAI uddeso uddepA, ucyate-sUyagaDaM NaM aMga No aMgAI po surakkhadho sayakkhaMdhA No ajjhayaNaM ajjhayaNA uddeso uddesA, | catura anuyogasya vivaraNaM, 'sUyagar3ha' zabdasya paryAyA; 197 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka [] dIpa anukrama [] zrImUtrakRnAcUrNi : // 6 // P "sUtrakRta" aMgasUtra -2 (niryuktiH+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 1 ], uddezaka [1], niryukti: [1-35], mUlaM [-] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02], aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: - | tamhA sutaM NikkhivissAmi kaDaM NikkhivisyAmi sutaM NikkhivissAmi khaMdhaM NikkhivissAbhi ajjhayaNaM NikkhivissAmi udde NikkhivissAmi, 'muttakaDe aMgANaM vitiyaM tassa ya imANi NAmANi / suttakaDaM sUtakaDaM sUyakarDa ceva | goNNAI ||2|| suapurusasya vArasaMgANi mUlatthANIyANi, sesasutakkhaMdhA uvaMgANi kalAcyaMguSThAdivat tesiM cArasahaM aMgANaM etaM vitiyaM aMgaM, NAmANi egaTTiyANi iMdrazakapurandaravat, taMjahA sutakaDaMti vA sutakaDaMti vA sUyakaDaMti vA, NAmaM puNa duvidhaMgoNaM iyaraM ca guNebhyo jAyaM gauNaM, jadhA tavatIti tatraNo jalatIti jalaNo evamAdi, tatthetANi egaDDiyaNAmANi goNNAti, tattha sutakaDe 'pUG prANiprabhave' so pasavo duvidho-dabbe bhAve ya, dravyapramavo strIgarbhaprasavavat bhAvaprasavo gaNadharebhya idaM prasUtaM, athavA 'atthaM bhAsati arahA' tataH sUtraM prasavati, 'suttakaDa'ti yathA gRhaM vAstusUtravat tadanusAreNa kuTuM kriyate kaTuM yA suttAnusAreNa karavacijati, bhAvasUtreNa tu sUtrANusAreNa nirvANapathaM gamyate / sUnakaDaM NAmAdi caturvidhaM, bairittA davyasUyaNA jahA loyasUyagA lagavasUvagA lohasyagAdi vA davvasUyagA, bhAve imaM caiva vayovasamie bhAve sasamayaparasamayasUyaNAme, ahavA sutaM NAmAdi caturvidhaM daccasute imANi 'jai addhA gAthA' // 3 // dagdhaM tu boMDagAdI bhAve suttamaha sUyagaM gANaM / ' davvasutaM aMDajaM boMDajaM kIDajaM cAgajaM bAlajaM / se kiM taM aMDajaM 1, haMsaganbhAdi, boMDajaM kappAsAdI, kIDajaM ko siyAdi, bAga saNaayasimAtI, bAlajaM uDiyAdi, bhAve imaM caiva bhavati, sUyagaM NAma NANaM, gANaM NANeNa cetra nar3a, athavA imeNa jANaM NANANi ya aNNANANi ya sahajaMti, taM puNa jadhA 'bujjhiJjati tiuTija' taM sUtraM caturvidhaM 'saNNAsaMga vitte jAtinibaMdhe yakatvAdi ||4|| ' tattha maNNAsutaM tividhaM sasamae parasamae ubhavetti, samamae tAva vigatI, paDhami (mAli) yA, je chede sUtra-kRt padayoH nikSepAH, [10] ekArthAni sUtraM // 6 // Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [1], niyukti: [1-35], mUlaM [-] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: zrIsUtraka nAGgacUrNiH // 7 // sAgAriyaM Na se seve, sayAmagaMdha pariNAya NirAmagaMdho paribbae, evamAdINi, parasamae yathA pudgalo saMskAro kSetrajJaH sattA, ubhaye | karaNA dhikAra jaM sa mamae paramamae ya saMbhavati / sadasUtramapi yathA dravyamityAkArite sarvadravyANi sagRhItAni, tadyathA jIvAjIvadravyANIti, jIvatti saMsAratthA asaMsAratthA ya sabve saMgahitA, ajIvatti savve dhammasthikAyAdayo, vittijAtiNibaddhaM sutaM jAva vRttabardU silogAdibaddhaM vA, taM caubvidhaM, jahA-gaI padyaM kathya geya, gadyaM cUrNigranthaH brahmacaryAdi, padyaM gAthAsolasagAdi, kathanIya kathya jahA uttarajjhayaNANi isibhAsitANi NAyANi ya, geyaM NAma sarasaMcAreNa jaghA kAvilijje 'adhruve asAsayami saMsAraMmi dukkhapaurAe' evaM suyaM gataM bhavati / idANi vitiyaM payaM kaDetti, tattha gAthA 'karaNaM ca kArago ya karTa ca'gAthA / / tatra 'kaDa' ityAkArite kartA karaNaM kAryamityetatritayamapi gRhyate, tattha kArago kaDaM ca acchaMtu, karaNaM tAva bhaNAmi, taM karaNaM NAmAdi chavihaM, NAmakaraNaM jassa karaNamiti NAma, athavA NAmasta NAmato vA rja karaNaM bhaSaNati, ThavaNAkaraNaM ka NaNAsAdi akkhaNi-10 | kkhevo, jo vA jassa karaNasma AkAravisesoti, dabbasa davveNa vA dabbammi vA jaM karaNaM taM davyakaraNaMti, taM dubiI-Agamao ya NoAgamao ya, Agamao jAgae aNuvautte, NoAgamao jANagasarIrabhaviyamarIgbatirittaM duvidhaM-saNNAkaraNaM nosaNNAkaraNaM, | tattha saNNAkaraNaM aNegavidha, jaMmi jaMmi davve karaNasaNNA bhavati taM saNNAkaraNaM, taMjahA-kaDakaraNa addhApharaNaM pelukaraNAdi, | saNNANAmameva taba matI hojA taMNa bhavati, jamhA NAmaM jaM vatthuNo'bhidhANaMti, jaM vA tadatthavigale NAma kIrati yathA bhRtakasya | indra iti NAma, dabbalakkhaNaM tu dravate drUyate vA dravya, dravati-svaparyAyAn prAmoti kSarati cetyarthaH, yate-gamyate taistaiH paryAyavizeSaiH, athavA gacchati taoNstAna paryAya vizeSAniti dravya, pelukaraNAdIti puNa Na tadatthavihaNaM, Na saddametaMti bhaNitaM hoti, A // 7 anukrama PHPainath 118 'karaNa' zabdasya nikSepA:, bhedA: [11] Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [1], niyukti: [1-35], mUlaM [-] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: zrIsUtraka tAGgacUrNiH // 8 // Aha-jai Na tadatthavihINaM to kiM dabvakaraNaM ?, jato teNa davvaM kIrati, saNAkaraNaMti ya karaNaM rUDhIto, Aha-jati tadatthavirahitaM karaNA dhikAra Na bhavati to kiM davyakaraNaM bhavati ?, bhAvakaraNameva bhavatu?, ucyate, jato teNa davaM kIrati, jahA pellIo NANiyAo!, tAo kIrati evamAdi, saNNakaraNatiya ruuddhiito| idANiM NosaNNAkaraNaM, tattha NijjuttigAthA 'dabve paogavIsasa payogasA mUlauttare cev| uttarakaraNaM vaMjaNa atthe u uvakkharo sgho|| 5||nnosnnnnaadbkrnnN duvidha-payogakaraNaM vissasAkaraNaM ca, payogakaraNaM duviha-jIvapaogakaraNaM ajIvapayogakaraNaM ca, hoti payogo jIvavAvAro, teNa jaM viNimmANaM sajI| vamaJjIyaM yA payogakaraNaM tayaM ca duhA, tattha jIvapayogakaraNaM duvidhaM-mUlappayogakaraNaM uttarappayogakaraNaM ca, mUle karaNaM mUlakaraNaM, || AdyamityarthaH, uttarao karaNaM uttarakaraNaM, saMskaraNAdityarthaH, athavA uttarakaraNassa attho NijjuttigAthAcatutthapadeNa bhaNNati, attho u uvvakkharo saco, ubakArItyarthaH, yena vA kRtena tanmUlakaraNaM abhivyajyate-uvakArasamarthaM bhavatItyarthaH, yathA hasta iti, kalAciaGgaSThatalopasalasamudayaH, tasya ukSevaNAdi uttarakaraNaM, athavA saMDAsayaM kareti mahivA, athavA zarIra eva / | garbhatA mUlakAraNaM, uttarakAraNaM tu caMkramaNAdi, athavA mUlakaraNaM zarIrANi paMca, gAthA / / 6 / / urAliyAdINi paMca zarIrANi / mUlakaraNaM, uttarakaraNaM jaM NiphaNNAo NipphaJjati, taM ca etesiM ceva orAliyaveubdhiyAhArayANaM tihaM uttarakaraNaM, sesANaM patthi, orAliyAdINaM tiNDaM mUlakaraNaM, aTuMgANi aMgovaMgANi uttarakaraNaM, tANi ya taMjahA-sIsaM uro ya udaraM paTTI bAhA ya do ya uruuo| ete aTuMgA khalu sesANi bhave ubaMgANi // 1 // hoti ubaMgA aMgulikaNNANAsApavaNaM ceva / NahakesadaMtamaMsU aMgovaMgevamAdINi // 2 // athavA urAliyarasevegassa imaM uttarakaraNaM-daMtarAgo kaNNavaddhaNaM NahakesarAgo khadhaM vAyAmAdIhiM pINitaM 01 // 8 // AruarRAITANNELTABAISINGER anukrama [12] Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [1], niyukti: [1-35], mUlaM [-] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: patraka saMghAtAdi cUirNiH karoti, eyaM orAliyassa, veubdhiyauttarakaraNaM uttaraveubdhiyarUvaM viubveti, AdhArae Nasthi etANi, imaM yA AhAragassa gamaNAdINi, athavA paMcendriyANi-soiMdiyAINi mUlakaraNaM, soidiyaM kalaMbugApupphasaMThitaM, eyaM mUlakaraNaM uttarakaraNaM tu kaNNAvehavAlAIkaraNAdi, athavA yadupahatasyopakaraNasya tadupakAritvAt ya upakramaH kriyate viseNa osadheNa vA, evaM semANaMpi, yAvantIndri| yANi santANi zobhAnimitaM arthopalabdhinimittaM vA uttaraguNato nivartayati, zobhA varNaskandhAdi, arthopalabdhistu bAdhiryatimiraprasupyAdInAM upakramataH punaH svasthakaraNaM, athavA dadhidiyANi pariNAmiyANi viseNa agadeNa varNaupayogavAtAya bhavaMti, athavA vimameva vidhiNA upajuJjamANaM rasAyaNIbhavati, aupadhagrAmAzca ye zarIropakAriNaH pathya bhojanakriyAvizeSAH sarva eva vA''hAraH, athavA svarabhedavarNabhedakaraNAni / idAnIM etesiM cetra paMcaNhaM sarIrANaM tividhaM karaNaM bhavati, taMjahA-saMghAyaNAkaraNaM parimADaNAkaraNaM saMghAyaparisADaNAkaraNaM, teyAkammANaM saMghAtaNavajaM duvidhaM karaNaM, etANi tiNivi karaNANi kAlato maggiaMti, tatthorAliyasaMghAtakaraNaM egasamayiyaM, jaM paDhamasamayopavaNNagasma, jahA telle uggAhimao chuDho tappadamatAe Adiyati, sesasamaesu siNehaM giNhaivi muMcar3aghi, evaM jIvovi uvavajaMto padame samae egaMtaso gehati orAliyamarIrapAuggANi davANi, Na puNa kiMcivi vimupati, parisADaNAvi samao cetra, so maraNakAlasamae egaMtaso ceva muMcati, majjhime kAle kiMci geNhati kiMci muMcati, so jahaNaNaM khAgaM bhavaggaNaM timamayaNaM, ukkoseNaM tiSNi paliovamANi samayUNANi, kiha puNa khuTTAgabhavaggaNaM tisamayUrNa bhavati ?, ucyate, 'do viggaiMmi mamayA samayo saMghAtaNAe~ tehaNaM / khuDDAgabhavaggahaNaM saba jahaNyo ThitI kAlo // 1 // ukkoso samayUNo jo so saMghAnaNAsamayahINo / kiha Na dumama pavihINo sADaNasamaye'traNItami / / 2 / / bhaNati bhavacarimaMmivi samae anukrama // 9 // kSudra bhavagrahaNasya samaya-gaNanA [13] Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [1], niyukti: [1-35], mUlaM [-] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: saMghAtAdi zrIsUtraka tAGgacUrNiH saMghAyasADaNA ceva / parabhavapaDhame sADaNamato taNo Na kAlotti // 3 // jai parapaDhame sADo Niviggahato ya taMmi sNghaato| NaNu sabbasADasaMghAtaNAoM samae viruddhaao||4||?, ucyate, jamhA vigacchamANaM vigataM uppajamANamuppaNaM / to parabhavAdisamae mokkhAdANANa Na virodho // 5 // cutisamae Nehabhavo ihadehavimokkhato jahA'tIte / jai Na parabhavo'vi tahiM to so ko hou saMsArI? // 6 // NaNu jaha viggahakAle dehAbhAve'vi parabhavaggahaNaM / taha dehAbhAvammivi hojehabhavo'vi ko doso? // 7 // jaM ciya viggahakAle dehAbhAve'pi to parabhavo so| cuisamae u Na deho Na viggaho jai sa ko bhotu / / 8 / / idANiM aMtaraM| saMghAntarakAlo jahaNyAo khuDDayaM tisamayUrNa / do viggahammi samayA tatio saMghAyaNAsamayo // 1 // tehUNaM khuDDabhavaM dharittu parabhavamaviggaheNeva / gaMtUNa paDhamasamae saMghAyayao sa viSNeyo // 2 // ukoso tettIsaM samayAhiyapuvakoDiahiyAI / so sAgarocamAI aviggaheNeva saMghAtaM // 3 // kAUNa puSvakoDiM dhari surajeTTamAyugaM tatto / bhottUNa iha tatIe samae saMghAtayaMtassa / / 4 / / idANiM veuvyiyassa-veunciyasaMghAyo samao so puNa viuvaNAdIe / orAliyANamathavA devAdINAdigahaNami // 1 // ukkoso samayadurga jo samaya viuviuM mato vitie / samae suresu vaccati niviggahato yataM tassa |2 / / ubhayaM jahaSNa samayo so puNa dusamayaviubviyamatassa / paramatarAI saMghAtasamayahINAI tetIsaM // 3 // veucciyaparisADaNakAlovi samaya eva / idANi aMtaraM, | veubviyasarIrasaMghAtaMtaraM jahaNNeNaM egasamaya, so paDhamasamayaviuviyamayasma viggaheNa tatiyae samae veubiesu devesu saMghAtetasma bhavati, athavA tatiyasamayaveuviyamatassa aviggaheNaM devesu saMghAtaparisADaNaMtara jahaNaNeNaM samaya eva, so puNa ciraviuvitassa | devesu aviggaheNaM saMghAteMtassa bhavati, sADamsa aMtaraM jahaNNeNaM aMtomuhurta, tiNhavi etesiM aMtara ukoseNaM aNaMtakAla vnnsstikaalo| anukrama [14] Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [1], niyukti: [1-35], mUlaM [-] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: visasAdi zrIsUtraka tAGgacUrNiH // 11 // idANiM AhAragassa-AhAre saMghAto parisADaNA ya samayaM samaM hoti / ubhayaM jahaNNamukosaya ca aMtomuhuttassa // 1 // baMdhaNasADubhayANaM jahaNNamaMtomuhuttamaMtaraNa / ukoseNa avaI poggalapariyaTTa desUrNa // 2 // teyAkammANaM puNa saMtANANAdito Na sNghaato|| bhavvANa hoja sADo selesIcarimasamayaMmi // 3 // idANiM jIvauttarappayogakaraNaM, tattha gAthA 'saMghAtaNA ya parisADaNA ya| mIse taheva paDiseho / paDasaMgvasagaDathUNAuDatiricchANu(i)karaNaM tu||1|| tattha saMghAyaNakaraNaM jahA paDo taMtusaMghAteNa Nivittijati, parisADaNAkaraNaM jahA saMkhagaM parisADaNAe Nivatijati, saMghAtaparisADaNAkaraNaM jahA sagaDaM saMghAtaNAe paDisADaNAe ya Nivicijati, va saMghAtI va parisADo jathA dhUNA ur3A tiricchA vA kIrati, jIvauttarakaraNaM gataM / jIvapayogakaraNaM sammat / / idANimajIvappayogakaraNaM jaMja NijIvANaM kIrati jIvappayogato taM taM / yaNNAti rUvakammAdi vAvi tamajIvakaraNaMti // 1 // vaSNakaraNAdi jahA vatthANaM kusuMbharAgAdi kajati, rUpakammAti yati kaTThakammAdirUvA kajaMti, ajIvappayogakaraNaM gataM, payogakaraNaM parisamAptaM / / idANiM vissasAkaraNaM-visraseti ko'rthaH?, vitti viparyaye anyathAbhAva ityarthaH, athavA sR gatI, vividhA gatirvizrasA, ettha NijjutigAthA 'khaMdhesu a dupadesAdiesu abbhesu vijjumAIsu / NipphAvagANi dabvANi taM jANasuvIsasAkaraNaM' // // taM vismasAkaraNaM duvidhaM-sAdIyaM aNAdIyaM ca, aNAdIyaM jadhA dhammAdhammAgAsANaM aNNoNNAsamAhANaMti, NaNu karaNamaNAdIyaM ca viruddhaM, bhaNNatI Na doso'yaM, aNNoNNasamAdhANaM jamitthaM karaNaM, Na NivattI, athavA parapaccayAdupacAramAnaM karaNaM yathA gRhamAkAzIkRta, utpannamAkAzaM vinaSTaM gRhaM, gRhe utpanne vinaSTamAkAzaM / idANiM sAdIya vissasAkaraNaM, taM duvidha-cakSuphAsiyaM acakkhuphAsiyaM ca, jaM cakkhumA dIsati taM cakkhuphAsiyaM, taM abbhA anbharukkhA evamAdi,cakkhusA jaMNa dIsaMti [15] Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [1], niyukti: [1-35], mUlaM [-] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: ka tAnacUNi: bandhanAdi pariNAmAH // 12 // taM acakkhuphAsiyaM jahA dupadesiyANaM paramANupoggalANaM evamAdINaM jaM saMghAteNaM bhedena vA karaNa uppajati taM Na dIsati cha umattheNaMti | teNa acakkhuphAsiyaM, vAdarapariNatassa aNaMtapadesiyassa cakSuphAsiyaM bhavati, tesiM dasavidho pariNAmI, taMjahA-baMdhaNagatisaMThANe bhede gaMdharasavaNNaphAse ya / agurualahupariNAme damame'viya saddaparINAme // 1 // baMdhaNapariNAme duvidhe patte-NibaMdhaNa pariNAme ya lukkhadhaMdhaNapariNAma ya, 'niddhassa nidveNa duAhieNaM, lukkhassa lukkheNa duAhieNaM / Niddhassa lukkheNa ubeti baMdho, jahaNNavaJjo visamo samo vA // 1 // samaNiddhatAe~ baMdho Na hoti samalukkhitAevi Na hoi / vemAyaNiddhalukkhattaNeNa baMdho tu khaMdhANaM // 2 // gatipariNAmo tivido ukosajahaNNamajjhimo ce| logaMtA logata gamaNaM egeNa samayeNaM // 3 // tahaya padesi pademA jahaNNasamaeNa hoti saMkaMtI / ajahaSNamaNukkoso teNa para khetakAle ya / / 4 // emeva ya gaMdhANaM gatipariNAmo jahaNNamukkoso / kAlo jahaNNatullo ukkoseNaM asaMkheko / / 5 / / samayAdI saMkhejo kAlo ukkosaeNa u asNkho| paramANUkhaMdhANa ya ThitIya evaM parINAmo // 6 // parimaMDale ya vaTTe tase cauraMsa Ayate cetra / saMThANe pariNAmo saha'NitthattheNa chammeyA // 7 // payaraghaNA sosi seDhI nadI ya Ayata viseso| savve te duvihA (jummaoja) padesukkamagajahaNNA // 8 // | mANu parimaMDalassa u savvesi jahaNNamoyajummagamA / ukkosa jahaNaM puNa padesa uggAhaNakameNaM / / 9 // paMtapadesukkosaM taha yamasaMkhappadesamogADhaM / cImA cattAlImA parimaMDali do jahaNNagapA // 10 // paMcaga cArasagaM khalu satta ya battIsagaM ca | baTTami / tiya chakkaga paNatIsA cattAri ya hoi nasaMmi // 11 // java ceva tahA cauro sattAvIsA ya aTu cauraMse / tigadugapaNa| rasa chakkaM paNayAlA vA carimayassa // 12 // eso saMThANagamo pesoghnnaapdditttthio| dugamAdIsaMyogo hayati aNitthatthasaMThANaM | baMdhana-pariNAmasya bhedAH [16] Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [1], niyukti: [1-35], mUlaM [-] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: medAdi| pariNAmAH zrIsUtra // 13 // medassa tu pariNAmo saMghAtavihUyaNeNa davANaM / saMghAteNaM baMdhI hoi viyogeNa bhedotti // 14 // bhedeNa suhumakhaMdho nAgacUrNiH | saMghAteNaM ca bAdaroM khNdho| suhumapariNAmamIsakkameNa bhedeNa paramANU // 15 // aha vAyaro u khaMdho cakkhuddese ya gNtgp||13|| deso| saMghAtabhedamIsaga paDasaMkhayasagaDamAdhammA // 16 // khaMDagapayaragacuNiyaaNutaDiokkAriyAe taha ceva / bhedapariNAmo paMcaha NAyavyo sabakhaMdhANaM // 17 / / khaMDehiM khaMDa bhedaM payarasabhedaM jaha'mbhapaDalassa / cuNNaM cuNiyabhedaM aNutaDitaM vaMsasakalaM te // 18 // buMdasi samArohe bhede ukkeriyAe ukeraM / vIsassapayogamIsaga saMghAtaviyoga vividhgmo||19|| jati kAlagamegaguNaM sukkilayapi ya haveja bahuyaguNaM / pariNAmijati kAlaM sukkeNa guNAhiyaguNeNaM // 20 // jati sukkilamegaguNaM kAlagadavvaM tu bahuguNaM jati y| pariNAmijati sukkaM kAleNa guNAhiyaguNeNaM / / 21 / / jati sukkaM egaguNaM kAlayadavbaMpi egaguNameva / kAvoya pariNAmo tullaguNatteNa saMbhavati // 22 // evaM paMcavi vaNNA saMjoeNaM tu vaNNapariNAmo / egattIsaM bhaMgA savve'pi ya vaSNapariNAme // 23 // emeva ya pariNAmo gaMdhANa ramANa taha ya phAsANaM / saMThANAMNa ya bhaNizo saMjoeNa bahuvihavikappo // 24 // agurUlahupariNAmo || paramANUo Arambha jAya asaMkhejapadesiyA baMdhA suhamapariNayAvi khaMdhA agurUlahugA ceva / tata vitate ghaNazusire bhAsAe maMdaghoraHI| missA y| medasmavi pariNAmA evamaNegA muNeyabvA // 25 // chAyA ya Atave yA ujoto taha ya aMdhagAro y| eso'vi poggalANaM pariNAmo phaMdaNA jA ya / / 26 // sIyA NAdipagAsA chAyA pAiJciyA bahuvikappA / uNho puNappagAso NAyavyo Ayaco NAmaM / / 27 / / Navi sIto Navi uNho samo pagAso ya hoti ujjoo| kAlamailaM tamaMpiya biyANa taM aMdhayAraMti // 28 // dancasma calaNAraphaMdaNA u sA puNa gatitti nnihitttthaa| vImasapayogamIsaga attapareNaM ubhayato'ci / / 29 / / abhrendradhanyAdInAM ca I ANDHARMA nt [17] Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [1], niyukti: [1-35], mUlaM [-] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: ni kSetrAdi karaNAni zrIsUtrakA pariNAmakaraNaM, davyakaraNaM gataM / idANiM khettakaraNaM-'Na viNA AgAseNaM' gAthA / / yatkiciditi utkSepaNApakSepaNAdi gacUrNiH ghaTAdikaraNAdi vA na kSetramaMtareNa kriyate, kSetraM-AkAza, tassa karaNaM nasthi, tahAvi vaMjaNapariyAvaNNaM ucchukaraNaM, sAlikaraNaM jahA vA sAdhahi acchamANehiM khetIkato gAmo NagaraM vA, mi vA khette karaNaM kIrati bhaNijati vA, kAlakaraNaMti 'kAlojojAvatiyoM' gaathaa|10| jAvatA kAleNaM kriyate, yammi vA kAle kriyate, evaM oheNa, NAmao puNa ime ikArasa karaNe (10-11-12) vivaM ca bAlavaM ceva, kolavaM thIviloyaNaM / garAi vaNiyaM viTThI, suddhapaDivae nnisaadiiyaa| pakkhatidhayo duguNiA joNDAdau sodhaye Na puNa kAle / satcahie devasiyaM taM citha rUvAhiyaM rati // 1 // sucarASTadivaikarapUrNadivAkRtirAmadivAdarabhUtadivA' esu viTThI, suddhI paDivayarati divasassa ya paMcamaTThamI rtti| divasassa bArisI poNimAe ravivaM hoti / / 1 / / bahulacautthI' divA bahulassa ya sattamI havati ratiM / ekArasiM ca bahule divA va hoti karaNaM tu / / 2 / / sauNi catuppaya mAgaM kitthugaM ca caturo dhuvA karaNA / kiNhacauddasira isauNI sesaM tiyaM kamaso // 3 // kAlakaraNaM gataM / idANi bhAvakaraNa-bhAvassa bhAveNa bhAve yA karaNaM, tattha nijjuttigAthA-bhAve payogavIsasa payogasA mUla uttaraM ceva / uttarakamasutajovaNavaNNAdI bhoyaNAdIsu // 12 // bhAvakaraNaM duvidha-payogasA vIsasA ya, payogakaraNaM duvidha-mUlapayogakaraNaM uttarapayogakaraNaM ca, mUlapayogakaraNaM paMca zarIrANi, tANi puNa udaiyabhAvaNiphaNNANi, kA tahiM bhAvaNA?, udaiyo hi bhAvo duvidho-jIvodaio ajIvodaio ya, tattha jIvodaio paMcaNDaM sarIrANaM aNNAtareNodito jIvaH sa tathAbhUta iti jIvodayabhAvo, atha puNa jIvodayoditAni zarIrAraMbhakANi dravyANi tathA samuditANi tattha zarIre bhavantItyarthaH, ajIbodayiko bhAvaH, yathA ca tatra dravyakaraNopadiSTaM davdiyAI visaosadhAdIhiM tathehApi teSu MIRRHETHERes "ound innousican aniICTI // 14 // [18] Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [1], niyukti: [1-35], mUlaM [-] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: mAvakaraNaM zrIsUtratAicUrNiH // 15 | pariNamatsu bhAvo'bhisaMbadhyate, tAni hi dravyedriyANi visaaupadhAdidravyavizeSaH pariNamyamAnAni audayikameva bhAvaM pariNamaMti, tesu sarIresu iMdiesu vA kiM mUlakaraNaM , ucyate, sarIrapajatI mUlakaraNaM, sesaM tu mUlakaraNasseva uttarakaraNaM bhavati, jahA uttarakamasutajovaNavaNNAdI bhoyaNAdIsu, gabbhavakkatiesa orAliesu tAva joNIjammaNaNikkhaMtassa kalpakaumArayauvanamadhyamasthAvarAdivayANi kramazaH prajAyaMte, niSekAdikramo vA yathA bhavati, tathA vRkSeSvapi aMkurapatrakaMdanAlaga tupazUkakaNapAkakramAH kramazo niSpadyate, sutteti kalAdhigamo vyAkaraNAdibhASApATavaM vA saukhayaM vA yato bhavati, tiryagyonijAtInAmapi zukAdInAM mavati, uktaM ca-"teNa paraM sikkhApuvvarga vA uttaraguNaladdhi vA paDucca bhAsAviseso bhavati", 'jovaNe'tti punarnavaM yauvanaM bhavati auSadhAdimiH, kasyacit varNakaraNaM ca bhojanAdibhiH kriyate, yathA snehaM pirato varNaprasAdo bhavati, AdigrahaNAt abhyaGgodvartanAdibhirvA varNavizeSo bhavati 1, veubdhiyaM rUbaM viuvvatiti, buttaM payogabhAvakaraNaM / idANiM vissasAbhAvakaraNaM tattha gAthA| 'vaSaNAdigA ya vapaNAdigesu' gAthA // 15 // varNAdigo NAma vaNNagaMdharasaphAsA, dvitIyavapaNAdigrahaNaM varNAdigesu davvesu yathA paramANudravyasya kRSNAdibhirvarNavizeSaiH pariNAmataH yaH pariNAmavizrasAbhAvaH, gaMdharasapharisesuvi, vizrasAmelo NAma paMcaNDaM vA vaNNANaM saMyogaviseseNaM uppajati jahA anmANaM abbharukkhANaM saMjjhANaM gaMdhadhaNagarAINaM eka samayaM ukkoseNaM jaciraM kAlaM, athirA utpazyanaMtaravinAzinaH, kAlAntarAvasthAyinava saMdhyArAgAdayaH, ye tu paramANvAdiSu sthirAH te asaMkhyeyamapi kAlaM bhavaMti, tathA ca chAyAM prApya chAyAtvena pariNamaMti pudgalAH, te vizrasApariNAmAdeva, evamuSNamapi, tathaiva vizrasApariNAmAdevAprAyogikamapi sthiraM bhUtvA dadhimastukilAyaniSTanavanItatatvena pariNamaMti, bhaNinaM bhAvakaraNaM, ettha bhAvakaraNeNa ahiyAro, tattha anukrama // 15 // [19] Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [1], niyukti: [1-35], mUlaM [-] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: zrIsUtraka cUirNiH // 16 // carakaraNAdi NijjuttigAthA-'mUlakaraNaM puNa sute tividhe joge subhAsubhe jhaanne| sasamayasutteNa pagayaM ajjhavasANeNa yA subheNaM / / 16 // sutte mUlakaraNaM duvidhaM-loiyasutakaraNaM loucariyasutakaraNaM ca, tattha loe tAva jo jassa satthassa kattA yathA sulasA yAjJavaktazca taMtugrIvazca, asmAkamapi gaNadharairDabdha, tatkatareNa yogena kRtaM ?, ucyate-trividhenApi, manasA tAvadupayuktaH, vAcA bhApate, kAyena pragRhItAJjaliH tIrthakarAbhimukha utkuTukA, bhaMgikathutoSayuktasya vA trividha upayogo bhavati, evamIryAsamitasyApi triyogatekakAle bhavati, manasA tAvatpathyupayuktoM vAcA kiMcit pRSTo vyAkaroti kAyena gacchatyeva, evaM trividha mapi tasya bhavati / 'subhAsubhejazANeti, jaM sammadiTThI kareti, etthari sutakaraNe sasamayasuteNa pagataM. No parasamayeNa, subheNaM 0 ajjhavasAyeNaM, subheNa gaNagharehiM kataM, evaM tAva gaNadharANaM mUlakaraNaM, tassisANaM tu uttarakaraNaM, athavA tesimavi mUlakaraNaM ghaDeti, / yaduta apUrvameva paDhaMti, vaktAro'pi ca bhavaMti 'anena sAdhunA AcAraH kRta' iti, yattu vismRtaM punaH saMskriyate taduttarakaraNamaya, uktaM karaNaM / idAnIM kArakaH, jJAnadarzanasaMyuktA gaNadharA eva kArakAH, tadeva ca kriyamANaM sUtra 'kajamANe kaDetikAUNaM karDa bhavati, taM puNa gaNadharehiM ki ukkosakAladvitIehi kammehi vaTTamANehiM kataM01 jahaNNAdvitIehiM? ajahaNNamaNukosadvitIehi ?, ettha gAthA-'hitiaNubhAge vaMdhaNa NikAya NivattadIhahasse ya / saMkamaudIraNAe udae vede ucasame ya // 17 // Thitici ajahaNyAmaNukkosahitIehiM kammehi kayaM, tehiM puNa kiM tivvANubhAvesu maMdANubhAvesu 'baMdhaNeti kiM baMdhatehiM kataM NijaraMtehi kataM ?, tadAvaraNijjAI paDuca No baMdhatehiM kata, No NidharttatehiM, No NikAyatehiM, No digdhIkaratehi hassIkaratehi, uttarapagaDIsaMkarma karatehiMvi akareMtehiMvi kataM, tadAvaraNijAI kammAI aNudIraMtehi, sesAI udIraMtehiMvi aNudIreMtehiMvi kayaM, anukrama mUla evaM uttarakaraNa [20] Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [1], niyukti: [1-35], mUlaM [-] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: mUtrakaraNa zrIsUtraka- 'udae'tti kesiMci udae vardRtehi kesiMci aNudae baTuMtehiM purisavede vaTuMtehiM kata, 'usameM ti kesiMci utrasamo kesiMci tAGgacUrNiH aNuvasame, athavA ubasametti khaovasamie bhAve vaTuMtehiM kataM, kAra eva tasyopadizyate, kathaM puNa tehiM kataM?, 'soUNa | jiNavaramataM' gAthA (18) tapaNiyamaNANarukkhaM ArUDho kevalI amitnnaannii| to muai NANabuddhi bhaviyajaNavirodhaNaTThAe // 2 // taM buddhimaeNa paDeNa gaNadharA geNhiuM nnirvsesN| titthaMkarabhAsitAI gaMti tato pavayaNaTThA // 2 // evaM gaNadharasaladiedi kRtaM, sesANaM mUlagaNadharavaJjANaM puzvakataM adhiJjatehiM tadAvaraNijANaM kammANaM khayovasamaM kAUNa kartati, evaM gaNadharehiM kRte FA ko guNaH 1, ucyate-ghettuM ca suI suhaguNaNadhAraNA dAtu pucchiuM ceva / eteNa kAraNeNaM jItaMti kataM gaNadharehiM // 1 // ajsava | sASaNaM kataMti-pasasthehiM ajjhavasANehiM kataM, Na pUyAsakAravittihetu vA. uktaM hi-"paMcarhi tu ThANehi mu adhijeA, taMjahAANANaTThatAe0, vaijogeNa pabhAsati gAthA / / 19 / / yadbhagavAn bhASate sa vAgyoga eva, na zrutaM, zrutasya kSAyopazamikacAdityuktaM, vAgyogastu nAmapratyayatvAdodayiko, vijJAnamapyasya kSAyikatvAt kevalaM, zabdastu pudgalAtmakatvAt dravyazrutamAtra, atona bhAvazrutamiti, ato vaijogeNa arahatA attho pagarisehiM bhAsito pabhAsio, kesi ?, 'aNegajogakaraNA(gaMdharA)Na sAdhUNaM' te ya ke ?, gaNadharA, kathaM puNa te ayogajogakaraNA!, ucyate-jato aNegavidhaladbhisaMpaNNA, taMjahA-kohabuddhI bIyabuddhI payANusArI khIra-IN sappimadhuzAsabAo, vaijogeNa kataM titthaMti titthagarehiM yaijogeNa pabhAsite hi gaNadharehi vahajogeNa ceva suttIkataM, taM puNa | gahitaM 'jIvassa sAbhAviyaguNehiMti pAgatabhAsAe, sa sabhAvaguNaH, vaikRtastu saMskRtabhASA, AgaMtuka ityarthaH, taM ca puNa evaM | 'avaramatiguNasaMdhAnaNAe' gAthA / / 20 / / akSaraguNo NAma ekaikamaNataparyAya akSaraM, akSarAmilApo vA akSaraguNo, amau hya. SHEE anukrama GE MESSA // 17 // [21] Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka [] dIpa anukrama [] zrIsUtratAGgacUrNiH / / 18 / / WIELERY OF HIS NIELITH, AFIRA, C "sUtrakRta" - aMgasUtra- 2 (niryuktiH+cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 1 ], uddezaka [1], niryukti: [1-35], mUlaM [-] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA...... AgamasUtra -[02], aMga sUtra [02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi : milAyosrthaH, na zakyate akSaramaMtareNa prakAzayituM pradIvamaMtareNeva tamasi ghaTa ityato'milApya evAkSaraguNaH, 'mati'ti matiNANavizuddhayAe saccevi samA, akSarasamA akSarasaMghAtaNAe laDiovi sabve samA, athavA jahA jahA akSarANi mativizuddhatAe saMghAeMti 'tahA tahA NijarA bhavati, 'tadubhayayogeNaM' ti vAiraNa mANaseNa ya jogeNaMti kRtaM sUtrakRtaM sUtrakRtaM sUtra-sUtrakRtaM sUcanAdvA sUtra, 'sutteNa sUitati ya' gAthA // 21 // sUtA protA ityarthaH, upalabdhacyA dA, te sutapadeNa atthapadA sahatA, sUtrAnusAreNa jJAyaMta iti nAsUtro'tha vidyate, tena punaryujyamAnA yojitAH, ayujjamAnAstu apArthakanirarthakAdayaH na yojitAH 'to bahuvidhappagArA jutta'tti gayaM padyaM kathyaM geyaM cautriNa jAtibaMdheNa payuttA, athavA pratijJAdipaMcAvayava vizeSeNa prayuktA, te puNa sasamayajuttA aNAdIyA, sampratikAlaM tAvatpratItya saMkhyeyAni padAni kathaM puNa te anaMtA gamA anaMtA pajjavA?, atItANAgataM kAlaM pahuMca anaMtA gamA anaMtA 'pajjA, paNNavagaM vA pahuMca anaMtA gamA anaMtA pajjavA, jeNa codasapuSpI codasapuvvista chaDDANapaDio, gamyate anenAtha iti gamakaH, gaNadharA puNo sabve akkharaladdhito matilaDio ya tullA yathA tulyavarttisnehAH padIpAH prakAzena tulyA AdityA vA tathA'kSaramatilAbhAbhyAM tulyAH, athavA yathA AdityaH svabhAvataH prakAzayati evaM gaNadharA api gaNanivartakasya karmmaNaH udadyAdvaNadhAritaM ti, estha puNa imAovi gAthAo bhANitavbAo 'katAkataM keNa kataM kesu ya davvesu kIrati bAvi / kAhe va kArao vA Nayato karaNaM katividhaM vA // 1 // ' kathaM 1, etANi saca payAI, tattha suttakaDaM kiM kataM kajjati akayaM kajjati ?, jaM bhaNiyaM kiM uppaNNaM kajjati aNuppaNNaM kajjati ?, ettha gaehiM maggaNaM-kei uppaNNaM icchaMti, ke aNuppaNNaMti, te ya NegamAdI satta mUlaNayA, tatthAdiNegamasta aNuppaNNaM kIrati No uppaNNaM kIrati, kamhA 1, jahA paMcasthikAyA NicA evaM sUtakarDapi Na kayAdi pAsI [22] gaNadharANAMsAdasyaH // 18 // Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [1], niyukti: [1-35], mUlaM [-] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: zrIsUtrakabAgacUrNiH // 19 // |Na kadAi Na bhavai Na kayAi Na bhavissati bhUyaM ca bhavada ya bhavissati ya dhuve Nitie akvA abbae avaTThie Nice Na esautpamAdi In vicAra bhAvo keNai uppAyitotikaTu, jayAvi bharadheravatesu corinjati tayAvi mahAvidehe vAse avocchiNNAmeva, sesANaM NegamANa cauNha ya saMgahAdINaM NayANaM uppaNNaM kIrati, jeNa paNNarasasuvi kambhUmIsu purisaM paDuca uppajati, jati uppaSNaM tividheNaM sAmiceNaM uppaNNa-samuTThANasAmitceNa vAyaNasA0 laddhIsA0, ettha ko Nayo ke samupparti icchati', tattha je paDhamabajA yogamasaMgaivahArA te tivipi uppatti icchaMti, samuTThANaM jahA titthakarassa saeNaM uTThANeNaM, vAyaNAe vAyaNAyariyassa NissAe jahA bhagavatA gautamakhAmI vAito, laddhIe jahA bhaviyasma kiMci nimittaM daNaM jAtismaraNAdigaM tadAvaraNijANaM kammANaM khayovasameNaM uppajati, ujjusuto samuTThANaM Necchati, kiM kAraNaM, bhagavaM ceva uTThANaM sa eva vAyaNAyario gotamappabhitINaM, teNa duvidha bAyaNAsAmittaM laddhisAmittaM, tiNi saddaNayA laddhimicchaMti, jeNa uTThANe vAyaNAyarie ya vijjamANe'vi abhaviyasma Na uppajja-- ti, abhAvAt , katAtaMti gataM / / keNa kayaMti ya, vavahArato jiNedeNa gaNadharehiM ca, vassAmiNAtu NicchayaNatassa, sato jAto pA'SaNaM / 'kesu dabvesu kIratiti Negamassa maNuNNesu damvesu kIrati, jahA 'maNuNa bhoyaNa bhocA, maNuNaM sayaNAsaNaM / maNuNNaMsi agAraMsi, maNuNNAM jjhAyate muNI ||1|pogNtenn maNuNaM havai hu pariNAmakAragaM dabaM / vabhicArAo sesA viti tato samadagvesu| ||2||nn sabyapajjayesu, jeNa 'sutte Na sabapajjabA' iti vacanAt , kesu dabesuttI gataM / kAhe ya kArao bhavati, uddidveciya pogamaNayassa kattA'NadhijjamANo'vi / jaM kAraNa muddeso mi ya kajjovatArotti // 1 // saMgahalavahArANaM pcaasnnnntrkaarnntnnto| uddiTTami tadatthaM gurupayamle samAsINo // 2 // ujjusutasta paDato apubbasutapajjave mamae 2 akamamANo upajuttassa vA anukrama Shadi RADUAE [23] Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [1], niyukti: [1-35], mUlaM [-] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: // 20 // zrIsUtraka- No sutaM bhavati, samatte ajjhayaNe suyaM bhavati, tihaM sadaNayANaM apuvye sutapajjave samaye samaye aphamamANassa NiyamA sammadihissA AlocatAjacANaH .. . nAdayaH upayuttassa. No suyaM bhavati, samatte kArao sutaM bhavati, ettha 'aMgesu nAva yukto kattA saddakiriyovayuttovi / sadAdINamaNaNNo| M7 pariNAmo jeNa sutamatio // 1 // kattA Nayato'bhihito athavA Nayatotti NItiyo nneyaa| sAmAiyahetupayojayArao so gayo | ya imo // 2 // AloyaNAi viNaye khecadisA abhiggahe ya kAle ya / rikvaguNa. saMpayAvi ya abhivAhAre ya aTThamayo / / 3 / / nayatIti naiyAyikA-gamayati ebhiH prakAraiH, evaMguNasaMpaNNA ya jo sutAI deti so NAyakArI pAyavAdI ya bhavati, AloyaNA va sutovasaMpayA ya dAyavvA paDicchageNaM, sisseNAvi jati mUlaguNauttaraguNA vA virAdhitA tAhe uddesAviteNa NissalleNa hotaa| | AloyaNasuddhassavi deja viNIyassa NAviNIyassa / Na hi diJjati AbharaNaM paliyattiyakaNNahatthassa // 1 // so viNIto keriso, 'aNuratto bhanigato amuI aNuattao visesaSNU / ujjumai aparitaMto icchitamatthaM labhati sAdhU ||shaa viNIyassaviya kayamaMgalassa | tayavigdhapAragamaNAya / daMjA sukatovayogo dabyAdisu suppasatthesu // 2 // tattha dabbe sAlivIdhiyAgodhumajavAdidhaNNasamIpe, Na tu tilacaNagAdisamIce, khenaM pasatthamapasatthaM vA, ucchavaNe sAlivaNe paumasare kusumie va vaNasaMDe / gaMbhIrasANuNAe padAhiNajale| | jiNaghare vA // 1 // dija Na 3 bhagganAmitasusANasuNNAmaNuNNagehesuM / chAraMgArakayArAmejjhAdIdavvadudrusu // 2 // athavA | | asthi kANivi khettANi jesu sajjhAyo ceva Na kIrati jahA caidese paNNattI, siMdhuvisae ya Na paDhiati, masANAdisu vA, evaM jo jahi / idANiM tiSiNa disAo abhigijjha uddisiyavaM-'pubvAbhimuho uttaramuho va dejjA'hayA paDicchejjA / jAe jiNAdayo vA disAe~ jiNaceiAI vA // 1 // kAletti imaM aMga kAleNa paDhijjati, rAtidiNANaM paDhamacarimAsu, ahavA udisaMtA-cAuddasiM. anukrama [24] Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka [] dIpa anukrama [] sUcaka GgacUrNiH | 21 // JESH I went "sUtrakRta" aMgasUtra -2 (niryuktiH+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 1 ], uddezaka [1], niryukti: [1-35], mUlaM [-] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA... AgamasUtra -[02], aMga sUtra [02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: - paNNarasiM vajjekhA aTTama ca NavamIM ca chaddhiM ca / cautthi bArasiM ca dopi pakkhANaM ||1|| patthesu vA rikkhenu 'mayasiramadA pusso tiSNi ya pubvAi mUlamassesA / ityo citA ya tahA dasa viddhikarAI NANassa || 1 | jassa vA jaM aNukUlaM, athavA 'saMjhAgayaM ravigataM viDDeraM samgahaM vilaMbiM ca / rAhuhataM gamiSNaM ca vajjae satta Nakkhate || 1|| saMjhAgataMmi kalaho hoti kumattaM vilaMviNakakhatte / viddhere paravijayo Aicagate aNivvANI ||1|| jaM sammahaMsi kIrar3a Nakkhate tattha duggaho hoi / rAhuharyami ya maraNaM gahabhiNNe lohiuggAlo // 2 // paNNattI diTTivAo ya divaDa khettesu uddisaMti / guNasaMpayA NAma putri viNeyo jaha viNIto ime ya se guNA jar3a asthi to uddismati- piyadhammo dadadhammo saMviggo vajjabhIru asaDho ya / khaMto daMto mutto thiravvata jitiMdio ujjU || 1|| asato tulAsamANo samito taha sAdhusaMgadhagyo ya / guNasaMpadovavedo jogo seso ajogo tu // 2 // Neyo'bhivvAhAro'bhibAharaNa mahamassa sAdhussa / idamudissAmi suttatthobhayato kAliasutaMmi // 3 // davyaguNapajjavehi ya bhUtAvAyaMmi guru samAdiTThe / peddimiNaM me icchAma'NusAyaNaM sisse || 4 || mAhUNo pasattho vA abhivAharati, 'karaNaM tavvAvAro gurusIsANaM caturvidhaM taM ca / uddeso vAyaNayA tahA samuddemaNamaNuNNA || 1 || kattha labbhatitti jahA NamokAro, NANAvaraNijjassa duvidhANi phaDDugANi sabaghAtINi desaghAtINi ya, tattha savvadhAtIhiM ughAtitehiM desaghAtihiM udiSNehiM uraghAtiteAheM aNudiSohiM uvasAmiehiM vijjha vijjhamANassa labbhati, kathaM labhatitti gayaM, bhaNitaM sUtagaDati NAmaM aMgassa, tassa puNa sUyakaDassa 'do caiva suyakkhaMdhA ajjhayaNAI havaMti tevIsaM / tettIsaM uddesA AyArAto duguNameyaM // | 1 ||23|| gAthA solasagaMmI jersi ajjhayaNANaM te ime gAthAsolamagA, mahanti ajjhayaNANi 2 ahaMcA marhati ca tANi ajjhayaNANi2, tattha paDhamo sutakhaMdho gAdhAsolagA ii nAva bhUNNaM tittikAUNa [25] AlocanAdyAH // 21 // Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [1], niyukti: [1-35], mUlaM [-] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: zrIsUtraka nAcUrNiH // 22 // gAthAdi teNa gAthA NikkhetabbA solasa NikkhivitabbA sutaM NikkhiyitavvaM khaMdho Nikkhivitavyo, 'Nikkhevo gAthAe // 23 // gAthA / nikSepAH NAmAdi caturvidhA, NAmaThavaNAo gayAo, dagve jANagasarIrabhaviyasarIravairitA pattayapotthayalihitA, bhAvagAthA duvidhAAgamato NoAgamato ya, Agamato jANae upayutte, goAgamato eyaM ceva, solasayaM NAmAi chavidhaM, NAmaThavaNAo taha ceva, varitaM solasa macittacittamIsagANi davANi, khettasolasarga solasa AgAsapadesA, kAlasolasayaM solasa samayA, solasa-A samayaThitiyaM vA davaM, bhAvasolasayaM imANi ceva molasa ajjhayaNANi khayovasamie bhAve, sutne khaMdhe ya cauko Nikkhevo pUrvavata jAva bhAvakhaMdho etesiM ceva solasaNha ajjhayaNANaM samudayasamitisamAgameNaM gAthAsolasayasuttakhaMdhotti labbhati, gAthAsolamayANaM ime atthAhikArA bhavaMti, sasamayaparamamayaparUvagA ya0 gAthA // 23 / / paDhamajjhayaNe sasamayaparasamayaparUvaNAe adhigAro 1, vitiyajjhayaNAdhiyAro puNa te sasamayaguNe parasamayadose ya NAUNaM sasamae saMyujjhiyanvaM 2, tattigajjhayaNAhigAge saMbuddho saMto jastha upasaggeNa cAlijai 3,cautthajjhayaNAo isthidosavivajaNA, te'vi aNuloma ubasaggA ceva uvasaggabhIruNo thIvasassa(25) paDilomagA vA 4, paMcamaajjhayaNAhiyAro jo uvasaggabhIrU itthIvasamogao bahuyaM pAvaM ajiUNa Naraesu uvayajati 5, chahassa evaM jANiUNaM mahappA mahAvIro ubasaggANi jiNici itthIpasaMgadosA ya dose jANittu isthigAo bajettA NibyANaM gato bhagavAn ato Ayario'vi evaM ceva ceva sIsassa upadisanto hakvAti jahA samamae jahAM uvasaggA ya NijiNitamA isthigANi u4 vajetavAo evaM sIla baMbhaM ca bhavati 6, paricattaNisIlakusIla0 gAthA // 26 / / sattamae NissIlA gihatthA dussIlA aNNautthiyA samamaevi pAmasthAdayo kuzIlA vajettA sayaM ca zIlavatA bhavitavaM 8, aTThamassa sayaM sIlavatA pAUNa vIriyadurga paMDitavIrie // 12 // [26] Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [1], niyukti: [1-35], mUlaM [-] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: zrIsUtraka // 23 // | pytitii| sesANaM puNa imo ahiyAro-dhammo samAhimaggo gAthA / / 27 / vitiyAvi AyANiya saMkaliyA gAthA ||28|| arthAdhinAGga cUNi evaM vIriyapaMDitaabhigamaNaTThAe dhammo kahijai, paMDiyacIriyaTTito va dharma katheti 9, dasamassa samAdhiM ca so uvadisati 10, kArAH upa| NANAdisaMjutto se maggo ubadismai so vA paresiM ubadimati ekArasamassa 11, cArasamassa evaM maggapaDivaNNo gAmAyagaM (magarya) kamAyA AvA ubassAe yA bhikkhAyariyagayaM vA duJjamANe vA parautthigA parautthigabhAvitAvi giddI vivadeja siM paDisedhaNaTThA samosaraNa| jyaNe tihAvi tisavANaM pAsaMDiyamatANaM asambhAvakudiTThIo paDisedhijane 12 terasamassa je paDisepettA ahavA maggo pari kahiati maveci te dhamma samAdhimaggaM vANa thANaMti 13, coddasamassa samAdhimaggadvitassavi sIsaguNadosA parikahiaMti | sIsaguNasaMpaNoNa ya gurukulabAso vasitavyo 14, paNNarasamassa AyANijje AtmArthikena AyatacaritteNa bhaviyavyaM suttantho ya pAyeNa saMkaliyANa baddho 15, etesiM paNNarasaNDavi ajjhayaNANaM gAthAe piMDakavayaNeNaM attho'bhivajati darisijati vibhASyata ityarthaH, gAthAsolamagANaM piMDattho vaNito smaasennN| etto ekekaM puNa ajjhayaNaM kittayissAmi // 1 // tattha padamajjhayaNaM samayotti, tassa ime aNuogadArA bhavaMti, taMjahA-uvamoNikkhevo aNugamo Nayo, upakramyate anenetyupakramaH, krama paadvikssepe| IN upa sAmIpye sasthamAmIvIkaraNaM, manthassa NAsademANayaNamiti bhaNitaM hoti, tathA-nikSipyate'neneti nikSepaH, kSipa preraNe iti, niyato nizrito kSepo nikSepo nyAmaH sthApanetiyAvata , anugamyate'nenetyanugamaH, anugato vA sUtrasya gamo anugamaH, anurUpArtha| gamanaM vA anugamaH, sUtrAnumAraNamityarthaH, NI va prApaNe, tasya naya iti bhavati, mUtraprApaNe vyApAropAyAnayatIti nayaH, nIyate vA aneneti nayA, vastunaH paryAyAnAM saMbhavato'bhigamanamityarthaH, etesiM ca uvakamAdidArANaM eseva kamo, yato nANupakrAntaM ama-10123 anukrama [27] Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka [] dIpa anukrama [] zrIsUtrakatAGgacUrNiH // 24 // "sUtrakRta" - aMgasUtra- 2 (niryuktiH+cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 1 ], uddezaka [1], niryukti: [1-35], mUlaM [-] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA...... AgamasUtra [02], aMga sUtra [02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi : mIpIbhUtaM sannikSipyate, na ca nAmAdibhiranikSiptaM arthato'nugamyate, na ca nayamatavikalo anugama iti, jato satthaM sambandhAtmakena upakrameNa sthApanAsamIpamAnIyate nAmAdinyasta nikSepamarthato'nugamyate nAnAnayaiH ato'yamevAnuyogadvArakrama iti, so ubakamo channiho'vi NAmovakamo ThavaNA0davya0 khetta0 kAla0 bhAvaSNU uvakamo, chanvihovi jahA Avassae tahA parUve yantro, avA ubakamo chanvidho-ANupuccI NAmaM pamANe vattavyayA atyAdhiyAro samotAro, ete'ci jahA aNuyogadvAre tahA bhAsitavyA jAva samotAro sammatto evaM samayajjhayaNaM aNupuvvAdiehiM dArehiM jattha jattha samotarati tattha tattha samotAreyacaM, ANuputrIe uktiNANuputrIe gaNaNANuputrIe ya samotarati sA tivihA- pucANuputrI pacchANuputrI aNANuputrI, samayajjhayaNaM pucANupuddIe paDhamaM, pacchANupuvIe solasama, aNANupuDhIe etAe caiva egA diyAe eguttariAe solasa (ga)cchagatAe seDie aNNamaNNavabhAso durUvUNo, ettha patthAra vihikaraNaM imaM ekAdyA gaccha paryantAH, parasparasa maahtaaH| rAzaya taddhi vijJeyaM, vikalpagaNite phalam // 1 // gaNitetyavibhakta tu, labdhaM zepairvibhAjayet / AdAvate ca tat sthApyaM, vikalpagaNite kramAt // 2 // NAme chavidhaNAme samotarati, tattha chavidho bhAvo vaNijati, tatthavi khayovasamie bhAve samotarati jato sabameva suyaM khayovasamie bhAve vaTTati / pamANaM cauvidhaM dadyapyamANaM khecappamANaM kAlapyamANaM bhAvapyamANaM ca pramIyate'neneti pramANaM tattha samayo bhAvAtmakatvAt bhAvapramANagocaraM taM bhAvapyamANaM tividhaM guNapyamANaM nayapyamANaM saMkhaSyamANaM; guNappamANaM duvidhaM jIvaguNappamANaM ajIvaguNappamANaM ca tattha jIvANaNNattaNao samayassa jIvaguNappamANe samotAro, jIvaguNavyamANaM tividhaM gANaguNappamANaM daMsaNaguNappamANaM carita (guNapyamANaM ca ), tatra bodhAtmakatvAt samayassa NANaguNaSyamANe samotAroM, gANaSyamANaM caturvidhaM paJcakkhaM aNumANaM uvammaM Agamo, tattha samayasya pAyaM parovadesattaNato AgamadhyamANe samotarati, Agamo [28] upakramaH // 24 // Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [1], niyukti: [1-35], mUlaM [-] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: 18 tAGgacaki guNanayavaktavyatA: duvidho-loio loguttaro ya,loguttarie samotarati,so'vi tividho-suse atthe tadubhayetti,tisuvi saMmotarati,athavA Agamo tividho- attAgamo aNaMtarAgamo paraMparAgamo ya, tattha samayassa asthatto titthakarassa attAgamo gaNadharANaM aNaMtarAgame gaNadharasissANaM paraMparAgamo, sutna(ttha)o gaNadharANaM attAgamo gaNaharasIsANaM aNaMtarAgamo,teNa paraM suttatthabhaayoviNo attAgamoNo aNaMtarAgamo,paraMparA gamo, guNappamANaM gataM / idANiM NayappamANaM-tastha mUDhaNaiyaM sutaM kAliyaM tu Na NayA samotaraMti iha / AsaJja tu soyAraM Nae nnyvi| sArato bUyA ||1 / / idANiM NayappamANe Na samosarati, purA puNa jAva cauNha aNuyogANa apuhutaM Asi tAya sutte NayA avitArizaMtA, // iyANiM puhuttANuyoge NAyatArijjati / idaNi saMkhappamANaM, taM aTThavihaM, taMjahA-NAmaTThavaNasaMkhA davakhecakAlasaMkhA parimANapajavabhAve Ka saMkhA ceva, tattha parimANAsaMkhAe samotarati, parimANasaMkhA ya duvidhA-kAliyasutaparimANasaMkhA ya dihivAyasutaparimANasaMkhA ya, | kAliya0 saMkhAe samotarati, kAliyasutaparimANasaMkhA duvidhA-aMgapaciTTha aMgabAhiraM ca, aMgapaviDhe samotarati, pajavasaMkhAe arNatA | pajjavA, jato bhaNitaM-savvAgAsapadesaggaM; savvAgAsapadesehi arNataguNitaM pajjavaggaM akkharaM labbhati, saMkhejjA akkharA saMkhejjA saMghAtA saMkhejA padA saMkheA silogA saMkhejjAo gAthAo saMkhejjA veDhA saMkhejjA annuyogdaaraa| idANi vattavbayA, sA tividhAM mamamayayattavyayA parasamayavattavyayA sasamayaparasamayavattavyayA, tattha sasamayavattavayAe samotarati, parasamae ubhayaM vA sammadihissa sasamayo, jANato savajjhayaNAI sasamayavatta vaNiyatAI, micchattasamUhamayaM sammatvaM jaM ca taduvakAraMmi vai parasiddhaMto to tassa tao ssiddhNto| asthAhikAro duvidho-ajjhayaNasthAdhikArI ya uddesAsthAdhikAro ya, tattha ajjhayaNatyAhigAro sasamayaparasamayapa| svaNAe, uddesatthAhikAro imoM-paDhamamuddezae tAva ime cha asthAhikArA bhavaMti, taMjahA-mahapaMcabhUtA ekappayatajjIvatassarIrI ya taha anukrama A // 25 // [29] Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [1], niyukti: [1-35], mUlaM [-] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: odhanAmnI sUtrakacUrNiH / 26 // ya akAragavAdI AtachaTTho aphalavAdI // 1(30) / vitiyae catvAri asthAhikArA, taMjahA-bitie NiyatIvAyo aNNANI taha ya NANavAdI y| kammaM cayaMNa gacchati caturvidhaM bhikkhumamayaMmi // 2(31) / taie AhAkammaM kaDavAdI jaha ya te pavAdI tu / kiccavamA ya cautthe parappavAdI ya viratesu / / 2(32) / tatie'ttha atyAhikAro AhAkamma paravAdikA ya,cautthe ego ceva adhigAro kiccutramA parappayAdIgANaM / evaM samotAreNa jattha jattha samotarati tattha tatthAvatAritaM, uvakramo gto| idANi Nikkhevo, so tiviho- oSaNipphaNNo NAmaNi suttAlAvayaNipphaNNotti, oho NAma jaM sAmaNNaM suttassa NAma, taM cauvidhaM-ajjhayaNaM ajjhINaM Ayo jjhayaNA,ajjhayaNaM NAmAdi caturvidhaM, dabajjhayaNaM pattayapotthayalihitaM, bhAvajjhayaNaM idameva samayaMti, ajjhINaM NAmAdicaturvidhaM, dabajjhINaM sancAgAsaseDhI, bhAvajjhINaM idameva samayajjhayaNaM, Na khIjjati dijaMtaM aNNesiM, tattha gAthA-jaha dIvA dIvasataM padippadI soya dippatI dIpo / dIpasamA AyariyA dIpaMti paraM ca diiti||1|| idaNi Ayo, so nAmAdi caundhiho, dabbAo sacitAdi, sacitte dupayAdi 3 misse sa eva sAbharaNANaM dupadAdINaM, acitte hiraNNAdi 4, bhAvAo idameva samayajjhayaNaM / idArNi jhavaNA, NAmAdi caturvidhA-davyajjhavaNA palhasthiyAe potI jjhavijati ghoDo vivajAe evamAdi, bhAvajhavaNA duvidhA-pasasthabhAvajjhavaNA ya apasatvabhAvajjhavaNA ya, pasatthabhAvajjhavaNA ya NANassa jhavaNA 3, apasatthabhAvajhavaNA kohassa 4, causuvi etesu samayajjhayaNaM bhAve samotarati / idANi etesiM cauNhavi NirutteNa vihiNA vakkhANaM bhaNNati-tattha NiruttagAthAo-jeNa suhajjhappayaNaM ajjhappANayaNamadhiaNayaNaM vA / cohassa saMjamassa va mokkhassa va to tamajjhayaNaM // 1 // jeNa suhajjhapaMjaNeti ato ajjhappajaNaNaM, pagAraNakAralocAo ajjhayaNaMti, athavA bohAdINaM adhikaNa NajjhayaNaM, ayanaM gamanamityarthaH, ajmINaM dijjataM 'adhyayana' zabdasya nikSepA: [30] Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [1], niyukti: [1-35], mUlaM [-] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: samayanikSepAH tAGgacUrNiH prata avocchittiNayayo alogo vaa| AyoNANAdINaM jhavaNA pAvANa kharagatti ||1shaagto ohaNipphaNNo nnikkhevo| aha NAmaNiphaNNo zrIsUtraka samayoti, so bArasavidho-NAma ThavaNAdavie khete kAle kutitthasaMgAre / kulagaNasaMkarasamae gaMDI taha bhAvasamae ya // 29|| NAmaM // 27 // | ThavaNAo taheva vatirito davasamao jo jamsa sacittassa acittassa vA mabhAvo, taMjahA-sacittassovayogo sesANaM gatiThitiavagAhagahaNANi, adha acitteNa davANaM sambhAvA bhavaMti vANagaMdharasaphAsehi, vaNNato kAlato bhamaroNIlaM uppalaM ratto kaMbalasAro pItiyA haridA sukilo sasI sugaMdhaM caMdaNAdi duggaMdho lhasuNAdI kaduA suMThi titto thiyo kasAyi catUraM kaviTuM ambaM ambayaM | mahuro gulo kakkhaDo pAsANo sa eva guru lahugaM ulUgapattaM sItaM himaM uNho aggI NiddhaM ghataM lukkhA chAriyA evamAdi, ahavA jo jassa dabvassovayogakAlo so tassa samayo, taMjahA-khIrassa tAva uNhamaNuNhaM tamasItaM vA, evamaNNesipi pupphaphalAdINaM vibhAsiyavaM, athavA-varSAsu lavaNamamRtaM zaradi jalaM gopayazca hemante / zizire cAmalakaraso ghRtaM vasaMte guDo vasaMtasthAnte // 1 // khetta| samayo AgAsassa dhammo-egeNa'vi se puSNo dohivi puNNe sataMpi 'mAijA / ahavA jo jesiM gAmAINaM khettANaM sasabhAvo, jahA AgAme gAmadhammo Nagare Nagaradhamma iti, devakurAdINaM vA khettaNaMpi jo sambhAvo, ahabA jahA paripakassa sAlikhetassa luNisavvasa| maye, ahavA uDalogaadhologatiriyalogassa vA jo sambhAvo, kAlasamayo jo jassa kAlassa sambhAvo osappiNI abasappiNI, | ussappiNI ussappati tathA subhANubhAvA muditA egatA subhA evaM chabdhiho kAlo vaNNetavyo, jahA jvuddiivpnnnnttiie:| pAsaMDasamayo jo jassa pAsaMDassa sambhAvo dhammatetyarthaH, taMjahA kei 'AraMbheNa dhammaM vavasitA kesiMci NANA Na dhammo, kesiMci a. bhipecanopavAsagurukulavAsAdibhiH, saMgArasamayo hi yasya yena yasmin kAle vidhidattaH, siMgAra:-samayo jahA pucakaasaMgAreNa anukrama HAL adhyayana-1 Arabdha: [31] Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka [] dIpa anukrama [] zrIsUtrakavAGgacUrNa: // 28 // "sUtrakRta" - aMgasUtra - 2 (niryuktiH + cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 1 ], uddezaka [1], niryukti: [1-35], mUlaM [-] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra -[02] aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: siddhatthasArathiNA caladevo saMbodhito, puTTilAe teyaliputto, pabhAvatIe udAyaNo, evamAdi, kulasamayo jo jassa kulassa dhammo, AcAra ityarthaH, tadyathA-zakAnaM Ava pitRzuddhiH khaMDazuddhiH AbhIrANAM amAtRmaMthanI zuddhiH, gaNasamayo jo jassa gaNassa samayo, taMjAmalagaNassa jo mallo aNAho marati sa semamalaiH saMskAryate, patitaM cainamuddharati, gaNDisamayo jahA bhikkhUNaM gose pajjAist ma bhAvaNagaMDI avaraNhe dhammakathAgaMDI sajjhAe samitigaMDI, bhAvasamayo imaM caiva ajjhayaNaM khayovasamie bhAve, eteNa caiva ettha ahigAro, sesANi mativikoNatthaM parUvitANi / NAmaNiSkaNNo nikkhevo gato / idANiM suttAlAvagaNiphaNNo Nikakhevo, so pattalakSaNovi Na Nikkhippati, kamhA ?, lAghavatthaM, jamhA asthi ito tatIyaM aNu yogadAraM aNugamoti, tahiM vA vittaM iha NikhittaM bhavati, tamhA tahiM caiva NikkhivissAmIti / Aha-yadi prAptAvasaro'pyasau na saMnyasyate kimihocyata iti, ucyate - nikSepamAtra sAmAnyAdasau kevalamihopadizyate, na tu nyasyate, gurutA mA bhUdityukto nikSepaH // idANiM tatiyamaNuyogadAraM aNugamoti, so duvidho-suttANugamo nijjuttiaNugamo, gijjuttiaNugamo tiviho- NikakhevaNijjuttiaNugamo uvugghAtaNijjuttiaNugamo suttaphAsiya NijjuttiaNugamo, tattha NikkhevaNijjuttIaNugamo aNugato jaM evaM heTThA NikkhevavakkhANaM bhaNitaM, idANiM upaghAtaNijjuttiaNugamo uvaghAto NAma prabhavaH prasUtiH nirgama ityarthaH, agbhacchatre yathA caMdo, na rAjati nabhastale / upodghAtaM vinA zAstraM tathA na bhrAjati vidhau // 1 // yathA hi dRSTasarvAMgo, saMvItavadano naraH / abhivyaktiM na yAtyevaM, zAstramuddhAtavarjitaM ||2|| soya ughAto imehiM chabbIsAe dArehiM aNugaMtavo, taMjahA uddese pise ya Niggame khettakAla purise ya / kAraNapacaya lakkhaNa Naye samotAraNAzumato // 1 // kiM katividhaM kassa kahiM kesu kathaM keciraM havati kAlaM / kati saMtaramavirahiyaM bhavAga [32] sUtrAlApA nugamo // 28 // Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka | // 1-27|| dIpa anukrama [1-27] zrIsUtratAGgacUrNiH // 29 // sUtrasya anugama "sUtrakRta" aMgasUtra-2 (niryuktiH+cUrNiH) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 1 ], uddezaka [1], niryukti: [ 1-35 ], mUlaM [gAthA 1-27] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra -[02], aMga sUtra - [02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi : - risa phAsaNa NirutI // 2 // etANi jahA sAmAiyaNijjattIe bhANiyavvANi, uvagdhAyaNijjuttI gatA / saMpati suttaphAsiyaNijjunI-jaM suttassa vakkhANaM tIse avasaro, sA puNa pattAviNa bhaNNate idhatti, kiM 1, jeNAsati sutte kassa taI ?, taMjahA- kamappatte suttANugame bocchiti hohiti, tIse ya tadAvasaro asthANamidaM tIse, jar3a bho so kIsa bhaNNai edhaI ?, iva sA bhaNNati NijjuttimecasAmaNNato, NavaraM ato eteNa saMbaMdheNa, idANiM nijjuti aNugamANaMtaraM suttANugamaM bhaNAmi, suttassa aNuga me suttANu maraNamityarthaH kimiha hINAdhikavipajatthAdIdosadussa Ahu Nidosassa ya vakkhANaM Arambhati 1, Niddosassa, Na sadosassa, jato sucANuga me suttamuccArayavaM, sute'Nugate suddhe Nicchite taha kato padacchedo sukhAlAvaNNAsaNikkhi te phAso tu, evaM sucANugamo suttAlAvaya kayo ya Nikakhevo / suttaphAsiya nijjuttI gayA ya vacceti samagaM tu // 1 // tattha suttANugame suttaM ucariyAM ahINakakharaM aNacakkharaM avAiddhakkharaM akkhalitaM amiliyaM avicAmilitaM paDipuNNaM paDipuNNaghosaM kaMTThohaviSyamukaM to tattha Najjihihi sasamayapadaM vA baMdhapadaM vA mokakhapadaM vA sasamayapadaM vA gosasamayapadaM vA te, taMmi uccArite samANe kesiMci bhagavaMtANaM kei asthAdhikArA adhikatA, bhavaMti ke aNadhigatA, to tesiM aNabhigatANaM atthAnaM abhigamaNaTTatAe paNa payaM vanassAmi, tattha saMhitA ya padaM caiva payattho pdviggho| cAlaNA pacavatthANaM, chadvidhaM viddhi lakkhaNaM // 1 // tattha saMhitA sutaM imaM 'bujjhijja tiuhijA, baMdhaNaM parijANiyA / kimAhu baMdhaNaM dhIre 1, kiM vA jANaM tiuddhati 1 || 1 || bujjhijjeti kutra budhyeta ? dharme yudhyeta iti, yujjhitaM vA bujjheA bujjhejjA tikAlagAhaNaM buddho tamevArthaM punaH punarbudhyate, buddhyamAno vA buddhyeta kiM punaH tae bujjhenja vA ubalabheja vA bhideja vA evamanye'pi jJAnArthA dhAtavo vaktavyAH, tadyathA jaheja vA Agameja vA, samayoti adhi [33] sUtrAnugamAdi / / 29 / / Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [1], niyukti : [1-35], mUlaM [gAthA 1-27] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA carNi: bodhapari prata sUtrAka ||1-27|| dIpa anukrama [1-27] yAro prastutaH, sa ca trividhaH, tadyathA-svaH paraH tadubhayazca, samaya svabhAve itikRtvA teSAM svabhAvaM yuddhyeta, ke tu samyakpratipannAH ? ke mithyApratipannA ityevaM sarvAdhyayanAdhikAraM budhyeta, athavA baMdhaM vandhahetuM vA budhyeta, atrAha-aviziSTamevApadiSTaM budhyeta iti, netyapadiSTaM iti evaM nAma budhyeta baMdhaM baMdhahetu vA?, ucyate, navapadiSTamatraiva dvitIyapAdena 'baMdhaNaM parijANiyA' iti, tenAnuktamapi jJAyate yathA baMdhaM baMdhahetUMca budhyeta, tatra yandhahetuH pramAdaH saMparAyikasya karmaNaH rAgadvepamohA vA pANAtivAtamAigANi vA micchAdasaNasallapajavasANANi AraMbhapariggahA vA evaM baMdhaheU bujhejA, eta eva vivarItA mokkhahetavo bhavaMti, tevi bujjhiyavA bhavaMti, ukto bandhahetuH, bandhastu prakRtisthityanubhAvapradezo vaktavyaH, tiuTTijatti noDeja, sA duvidhA-dabatroDaNA ya bhAvatoDaNA ya, dabve deze sance ya, dese egataMtuNA egaguNeNa vA chiNNeNa doro truTo bujjhati saveNavi truTo ceva bhaNNati, bhAvatohaNA bhAveNaiva bhAve troTeyabo, NANadasaNacarittANi atroTayittA tehiM caiva karaNabhUtehiM aNNANaaviratImicchAdarisaNANi boTitavANi, jadhudiDhe vA pamAtAdivaMdhahetU troDejA, baMdhaM ca aTTakammaNiyalANi boDeja, ucyate-vaidhaNaM parijANiyA, baMdhastaddhetavazvoktAH, tANi jANaNapariNAe NAUNa paJcakkhANapariNAe tiuhija,etabaMdhAnulomyAt sUtraM gataM, iyarahA hi yujjhejati vA parijAANejeti vA ekaTTamitikAtuM tena suddhaH san baMdhanaM parijJAya troDeja, athavA bujjhejati jANaNApariNA gahitA, baMdhaNaM parijANejati paJcakkhANapariNA, kimAhubaMdhaNaM dhIro, kimiti pariprazne, Ahuriti ekAntaparokSe, bhagavati siddhiM gate jaMbUsvAmI aJjasudhamma pucchati, kimAhu baMdhaNaM dhIre, tattha baMdho aTThappagAra kamma, cauviho baMdhahetU , atrAha-iha sUtre noktA baMdhahetabo na cAnuktamuktaM syAt evamuktamapi anuktamastu, ucyate, yaMdhane ukte baMdhI baMdhahetuzca apadiSTo bhavati, dhIro iti yuyAdIn guNAn dadhAtI dhIraH, punarAha-kiM vA zrutaskandha-1, adhyayana-1, uddeza-1 sUtra Arabhyate [34] Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [1], niyukti : [1-35], mUlaM [gAthA 1-27] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: parigrahA prata sUtrAka ||1-27|| dIpa anukrama [1-27] jANaM tiuti ?, ucyate, AghAtaH ihaiva vyAkaraNe tameva baMdhabaMdhahetu ya jANaNApariNAe NAtuM paJcakkhANapariNAe paDisehetuM pcchaa| taacuurnniH| tiuTTatitti tiuti-baMdhaNAI toDei, so vA baMdhaNehi minno truTati, ahavA puvaDheNa uddeso pacchaddheNa pucchA vitiyasilogeNa vAgaraNaM, // 31 // tena kAraNe kAryavadupacAraM kRtvA baMdhanamapadizyate-cittamantamacittaM vA silogo||2|| uktaM hi AraMbhapariggaho baMdhahetU , ye'pi ca rAgAdayaH tepi nAraMbhapariggahA ca aMtareNa bhavaMtIti tena tAveva vAgarAhiyaM sanvitikRtvA sUtreNaivopanibaddho, tatrApi pariggahanimirca AraMbhAH kriyate itikRtvA sa eva garIyastvAt pUrvamapadizyate, paMcaNhaM vA pANAtipAtAdiAsavANaM pariggaho guruttarottikAuM teNa purva pariggaDo cuccati, tattha cittamaMtaM tividhaM-dupayaM, cauppadaM apadaM, acittamaMtaM hiraNNasuvaNNAdi, vA vibhApAyAM, mizraM ceti, parigijha kisAmavi kisAmavIti kRzaM-tanuH tucchamityanarthAntaraM tRNatuSamAtramapi,athavA kasAyamapIti icchAmAtra, prArthanA kapAyataH, asatyapi vibhave kaSAyataH parigRhyamAnAni vasapAtrANi pariggaho bhavati, tameva no sayaM parigiNhai no aNNeNa | parigiNhAveti parigRhyataM cati sutteNa ceva bhaNiyaM aNNaM nANujANati, sUcanAmAtraM sUtraM itikRtvA svayaMkaraNakAravaNAni aNumatIe gihitAI, NavagovA vedo, eva dukkhA Na muJcati, evaM so NavaeNa bhedeNa pariggahe vahamANo dukkhAo na muJcati, tatra dukkhaM karma tadvipAkazya, evaM bujjheja-sapariggahassa NiyamA pANAivAyAdayo bhavaMti, teNa puvvaM pariggaho bhaNio, methuNaM pariggahe ceva paDati, | samajiNaNaNAse ya pariggahadosA bhANiyavvA,uktaM hi-"parigraheSvaprAptanaSTeSu kAMkSAmohau prApteSu ca rakSaNaM upabhoge caatRptiH"| idANIDmAraMbho,so ya pariggahameva, tattha silogo-sayaM tivAtae pANe(3)sayamiti svataH ativAyae neti,AyurbalazarIramANebhyo tribhyaH pAtayatIti tripAtayati, tribhyo vA manovAkAyayogebhyaH pAtayati, karaNabhUtairvA manovAkAyayogaiH pAtayatIti tripAtayati, ati [35] Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [1], niyukti: [1-35], mUlaM [gAthA 1-27] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: MEDIAS prata manaka mamaar sUtrAMka 32 // ||1-27|| dIpa anukrama pAtayatIti vA vaktavyaM, akAralopaM kRtvA'padizyate tipAtayati, aduvA aNNehiM ghAtathe aduvA anyairghAtayati tayA rAjAdayaH, / haNataM vA aNujANati jahA udiDabhoyiNo pAsaMDA, asmi~stritaye kazcita svayaM trividhe'pi karaNe varcate kazcid dvividhe kazcidekavidhe, sarvathApi varcamAno veraM vaddati appaNo viraJjate yena tadveraM muNagapathitiparaMpare vahamANe mahAsaMgAme havejjA, kimaMga puNa, purisavadhe goNAdiyadhevA,etthodAharaNaM bArattaeNaM mahubiMdumi pasaMgo,athavA veramiti aTThapagAraM kamma,uktaM hi-1 pAve vere vajetti,tA veraM prANAtipAtAdhairAraMbhairvarddhayanti mRpAvAdAdattAdAne api AraMbhAya gIta eva, evaM bujsejA / tatkimarthamArabhate pratigRhAtI vA ?,ucyate-jaMsi kulesu uppanno silogo (4)pariggahavizeSamecAbhidhIyate jaMsi kule samuppanne, yasminniti anirdiSTe kulaiti mAtApitRpakSe jehiM 1 vA saMbase pare bhajjAsusarasahavAsamittAtiehi mamAI luppae bAlo mamAtI mama mamaite bAMdhavA iti mamIkAradoseNa ye luppati uvatteti,udUI dhammAotti,dvAbhyAmAkalito bAlaH,aNNamaNNehi mucchiteti tesu putvasaMthutesuvA,ettha caubhaMgo-so tesu mucchito Na te tattha mucchitA, NAso tesu 4, sUtrAbhihitastu aNNamaSNehiM mucchiteti so'pi tesu te'pi tami, caturthaH zUnyaH, evaM bujjheja, kiMcAnyat-na kevalaM svajanamUcchitAlupyante,anyatrApi mUcchitA lupyate,taMjahA-vittaM sodariyA ceva silogo(5)athavA jaM vuttaM aNNAmaNNehi mucchiteti epA mUrchA na trANAya bhavatItyapadizyate vittaM-sodariyA ceba, vittaM tividhaM sacittAdI, sacittaM trividhaM dupayAdi, aci hiraNNAdi, mIsaM tividhaM tadeva dupayAdI vaktavyaM, sodariyA NAma bhAtA bhagiNI NAlabaddhA vA samANodarikA sahodarikA manuSyajAtayo gRhyante, tetrApi na trA0, apare ca atrAtAraH saMto kathaM troTayaMti, ihApi tAva bhavenA tayoH parigrahazca na trANAya, kimaMga puNa pretyeti, pAlakavAdacchedodAharaNaM vaktavyaM, kiMca-yanimittamasau parigrahaH parigRhyate tadapyasaMjatAnAM saMghAta [1-27] [36] Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka ||1-27|| dIpa anukrama [1-27] zrIsUtratAGgacUrNiH // 33 // "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 1 ], uddezaka [1], niryukti: [ 1-35 ], mUlaM [gAthA 1-27] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02 ], aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: jIvitaM caiva samastaM ghAti saMghAti maraNAya dhAvati, jIvitakAmabhogApi hi aggicorAdi vinAzAya vardheti, evaM jIvitaM kAmabhogAzvAnityAtmakaM jAnIhi mRcchatAmasya karmANi badhyaMte, tebhyaH svayaM tiuTTejja, tANivi toDejja, athavA na kevalaM manasA karmANi boDejjA, itarathApi hi karmANi caiva troDijjaMti, paThyate ca saMkhAya jIvitaM caiva kammaNAo tiuddhati saMkhAeci jJAtvA jANaNasaMkhAe NacA aNicaM jIvitaMti, teNa kammAI kammaheU ya troTeja, ete gaMdhe viukamma0 silogo // 6 // tatrAraMbhagrahaNena tiSNi AsavA pANAtivAtAdayo gahitA, pariggahagahaNeNa mehuNapariggahA gahitA bhavaMti, athavA samayaH prastutaH, te sAmayikAH ete gaMye viukkamma ete iti ye prAgudiSTAH cittamaMtaacittamaMta athavA vittaM saudariyA AraMbhapariggaho vA gradhyate yena sa granthaH granthamAtraM vA granthaH taM granthaM granthahetUMtha vividhamutkAntA viukkaMtA, athavA vividhaiH prakArai ukAmaMti viukamitA, puNaravi tesu caiva va Mti yathA zAkyAdayo, egeti nAsmacchramaNAH, zAkyAdayo parivrAjakAdayaH, ayANaMtA viyosiyA ayANaMtA viratiaviratidosa ya, vividhaM usitA baddhA ityarthaH, bIbhatsaM vA utsRtA viussitA, kAmAH zabdAdayaH, manorapatyAni mAnavAH, athavA ematsA (bIbhatsA) cicAdIn granthAnatikramya asmanmatakA api eke, na sarve, samaNA liMgatthA mAhaNA-samaNovAsagA, tatpuruSo vA samAsaH, zramaNA eva mAhaNA zramaNamAhaNAH, naiSayikanayaM pratItya te hi aNayANakA eva, ye ye jJAnopadeze na tiSTaMti pAsasthA dayo te'ci paratitthiyA iva apAragA, kimaMga puNa kAmabhogapavitA gRhasthA appasatthicchA, kAmesu icchAkAmesu mayaNakAmesu vA sattA, vRttA ohato masamayapariktA / idANiM vibhAgeNa paratitthiyANa tiSNi tisaGkANi pAvAdiyasyANi parikkhiti, tattha puNyameva paMcamahasUtavAdino bhavati, uddematthAdhikAre ya bhaNitaM mahapaMcabhUta ekarapayA a tajjIvatassarIrA ya, tattha paMcamahAbhUtiyANa [37] paMcamahAbhUtikAH // 33 // Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [1], niyukti : [1-35], mUlaM [gAthA 1-27] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata paMcamahAbhUrtikAH sUtrAMka ||1-27|| dIpa anukrama zrIsUtraka samayaM parUveti bhagavaM-saMti paMca mahAbhUtA silogo(7)saMtIti vicaMte paMca mahadgahaNaM tanmAtrajJApanArthaH, bhUtAni-pRthivyAMpastejo tAnacUrNiH vAyurAkAzabhiti,'iheti iha manuSyaloke, egesi, Na sanvesiM, je paMcamahadbhUtavAiyA tesiM, evaM AhitA-AkhyAtA, tatra yo hAsin // 34 // zarIre kaThInabhAvo so puDhavI yAvakici dravataM AubhUtaM usiNasvabhAvo kAyAgnizca teubhUto calasvabhAvocchAsaniHzvAsaca bAtabhUta vAdanAdizca sthirasvabhAvamAkAzaM / ete paMcamahadbhUtA silogo(8)ete iti ye uddiSTAH,tebhyaH eka AtmA bhavati,piSTakiNvodanimittayoH surAyA madavat, athavA tempo egoni sissAmaMtraNaM evamAravyAti bho ! ti, ko'yaM lokaH, cetanamavetanadravyaM sarva bhautika, athaitesiM saMyogo athetyavyayaM nipAtaH, tepAmiti teSAM bhUtamayAnAM prANinAM vigataH saMyogo2 viNAso(de)hici dehiNaM,vinAso | nAma paMcasveva gamanaM, pRthivI pRthivImeva gacchati, evaM zeSANAmapi gacchaMti, uktaM hi "jaha majaMgesu mao vIsumadiTTho'vi samudaye houM / kAlaMtare viNassati taha bhUtagaNami cetnnnn||1||asyottrN-ptteymbhaavaato Na reNu tellaM va samudae cetaa| majaMgesuMtu madovIsupi Nasavvaso nntthiaa|shaabhmidhaannivitnnhyaadii patteyaMpihu jahA mdNgesu| taha jai bhUtesu bhave tA tesi samudaye hojaa||2||ji vA savvAbhAve navIsuM to kiM tadaMgaNiyamo'yaM ? / tassamudayaNiyamo vA aNNesuvi te havijAhi ||3shaatss gomayAdiSu bhUtANaM patteyaMpi cetaNo asthi, samudayada rimaNAo, jaha majaMgesu mayotti heU NAsiddho'yaM, khAnmatiH-sAdhUktaM yathA pRthagapi madyAjheSu madasAmarthyamasti, etadeva hi vyastabhUtacetanAyAmudAharaNaM-iha vyasteSvapi bhUtesu caitanyamasti tatsamudaye darzanAt madavat,yathA madyAGgeSu madaH pRthagasaccAnnAsti spaSTaH,tatsamudaye tu vyaktimeti, tathA pRthagbhUteSvaNIyasI cetanA bhavatIti,ucyate,yathA''stha tvaM bhUtasamudayaguNAbhiprAyato cetanAyAH tatsamudaye darzanAdityasamasiddhaH, na hi bhUtasamudayasyeyaM cetanA, yadi bhUtasamudayasyeyaM bhavet vyastabhUtacaitanyamapi pratipadyemahi, MIRCHIVERBASIROHINDISEARRAITADIANRAISHITREE [1-27] // 34 // [38] Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [1], niyukti: [1-35], mUlaM [gAthA 1-27] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata paMcamahAbhUtikAH sUtrAMka ||1-27|| dIpa anukrama [1-27] zrIsUtraka Aha-nanu pratyakSaviruddhamidaM, yatsamudayopalabhyacetanAnumAnamasti, bhavata eva hi pratyakSamidaM bhUtacaitanyaM, prati jAnaM manobhAvAta, nAmacUrNiH || bhUtaviziSTamAtre pudgalAnAmeva tadAtmakAnAmavipratipatteH, Aha-na bhUtasamudayasya caitanyamiti, kimnumaanmucyte?-bhuuteNdriyaati||35MER riktaH saMcetayitA tadupalabdhArthAnusmaraNAt, yo hi yarupalabdhAnarthAneko'nusmarati sa tebhyo'nyo dRSTaH, yathA gavAkSarupalabdhAna rthAnanusmaran tebhyo devadattaH, yazca yato nAnyo nAsAveko'nekopalabdhAnAmarthAnAmanusmA yathA tato vijJAnaM, itathendriyAtirikto vijJAtA tadupalabdhArthAnusmaraNAt, yo hi yadupalabdhAnAmarthAnAmanusmartA sa tebhyo'nyo dRSTaH,yathA gavAkSopalabdhAnAmarthAnAmivAkSoparame'pi devadattaH, anusmarati cAyamAtmA aMdhatradhirAdikAle paMcedriyopalabdhAnarthAna ,tataH sa tebhyo'rthAntaramiti,vyatirekaH pUrvavat, itazcedriyAtirikto vijJAtA, tadvyApAre'pyanupalaMbhato, yo hi yadvyApAre'pi yadupalabdhAnarthAnnopalabhate sa tebhyo'tirikta eva dRSTaH, | yathopaviSThagavAkSo'pi na darzanAnupayuktastebhyo devadattaH, imaM puNa NijjuttIe uttaraM bhaNNati-paMcahaM saMyoge aNNaguNANaM ca ceynnaadigunno| paMciMdiyaThANANaM Na aNNamuNiyaM muNati apnno||33||asNkhyaa IzvarakAraNikA vaidikA vaizeSikA anamigRhItA mithyAdRSTayazca gRhasthAH sarve'pi bhautikaM zarIraM varNayaMti,teSAM punarbhUtavyatirikta AtmA nAsti tat juttA paMcamahadbhUtiyA, aya| manyo mithyAdarzanavikalpaH, ye tatra kecidekAtmakaM jagadicchaMti, tatra keSAMcidviSNuH kartA keSAMcinmahezvaraH, sa hi tat kRtvA jagata punaH saMkSipati, te puryanadA paraizcote kathamekAtmakaM vilakSaNaM ca jagaditi?, iti coditA vane-jahA ya puDhavIbhUte(thUbhe)silogo ||9|| yatheti yena prakAreNa pRthivyeva stUpo tatpuruSasamAsaH sa eka eva stUpo nAnAtvena dRzyate, tadyathA-ninonnatasaritsamudroda-1 zarkarAsitAguhAdariprabhRtibhirvizeviziSTo'pi pRthivInvena vyatirikto dRzyate, athavA eko mRtpiDazcakAropitaH zivakastUpacchanna [39] Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [1], niyukti: [1-35], mUlaM [gAthA 1-27] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata zrIsUtrakavAcUrNiH sUtrAMka 40 ||1-27|| dIpa anukrama [1-27] astalaghaTAdibhirvizeSarutpadyate, tathA coktaM -eka eva hi bhUtAtmA, bhUte bhUte vyvsthitH| ekadhA bahudhA caiva, dRzyate jalaca- ekAtmacA dinaH ndravat // 1 // evaM bho kasiNe loga kasiNaggahaNaM na banIzvarAmaka kiMcidasti, viSNUriti vidvAn viSNu , nAnArthA- 01 ntaratveneva manuSyajAvikRmipipIlikAvRkSagulmalatAvitAnavIruthAdibhirvizeSaidRzyate / evamegetti jaMpati silogo // 10 // evam-anena prakAreNa yo'yamuktaH 'egotti eka eva puruSaH, eke prabhApaMte, maMdA nAma maMdabuddhayaH AraMbhe niyataM AzritA AraMbhanizritAH, teSAmuttaraM-yadi viSNumayaM savvaM tadA ego kicA sayaM pAvaM yadIzvaraH kartA yena yadekasya sukhaM duHkhaM vA tatsarvepAmastu, ekAtmakatve hi sati ekaH kRtvA svayaM pApaM kathamasya nu vedako vedayate?, nAnye vedayaMta iti, yasmAca ya eva pArSa karoti sa eva vedayati, nAnyaH, tata ekAtmakatvaM na bhavati, tena ni Niyacchatitti ya eva karttA sa eva triH prakAra kAyikAdi karma Niyacchati, vedayatItyarthaH, athavA tribhistApayatIti trizra (tapa) kiMca tat ?, karma, kiMcAnyat-ekAtmakatve hi sati pitRputrArimitratA na ghaTate, athavA ekatve hi khalvAtmanaH na sukhAdayaH saMghaTate sarvagatatvAt , iha yatsarvagataM na tat sukhAdiguNaM yathAkAzaM, evaM na badhyate sarvagatatvAt , iha yatsarvagataM na tadvadhyate yathAkAzaM, yacca vadhyate na tatsarvagataM yathA devadacA, evaM na mucyate na kartA na bhoktA na saMsArItyAdi, naikAtmakatve sukhI bahutaropaghAtIvA, iha yo bahutaropaghAto nAsau sukhI yathA sarvarogAvRtto aMgulyekadeze'rogaH, yazca sukhI nAsau bahutaropaghAto yatheSTavikalpaviSayasaMpadupeto devadattaH, na cAsau mukto bahutaropanibaMdhanAt , iha yo bahutaropanivandhanaH nAsau mukta iti vyapadizyate, na ca muktatvasukhamaznute yathA sarvAGgakIlito vimuktAGgulyekadezaH pumAn , yazca mukko nAso bahutaropanibandhano, na ca svalpanibaMdhano yathA kIlitaH pumAn , svaparyanta ith [40] Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka ||1-27|| dIpa anukrama [1-27] zrIsUtrakR tAGgacUrNiH // 37 // 119011 "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 1 ], uddezaka [1], niryukti: [ 1-35 ], mUlaM [gAthA 1-27] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra -[02], aMga sUtra- [ 02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi : mAtrazarIravyApI jIvaH tatraiva taduNopalaMbhAt, iha yasya yatra guNopalaMbhaH sa tanmAtro dRSTaH, yazca yatrAsan na tasya tatra guNopalabdhiH yathAprerabhasi, uktA ekaatmvaadikaaH| idANiM tajjIvatassarIravAdI, te bhati-patteyaM kasiNe AyA0 silogo // 11 // patteyaM nAma pRthak pRthak ekaikaM zarIraM prati eka evAtmA bhavati, na hi sarva ekAtmakaM, kasiNo NAma zarIramAtraH, natu zarIrAd vyatiricyate, vAlA nAma maMdabuddhayaH paMDitA buddhisaMpannA athavA paMDitA je etaM dariNaM pavaNNA teSAM pratyekam ekaika AtmA | teSAM tu 'saMti pathA Na te saMti' saMtIti saMtyAtmAnaH kevalaM tu sarIraM AtmA bhUtveha pretya na te yAMti, zretya nAma parabhavo, kathaM 1, na hi sattA ubavAtikA vidyate, yatacaivaM teNa 'Natthi puNNe va pAve vA0silogo // 12zana hi kiMci tapodAnazIlaiH api AcaryamANaiH | puNyaM badhyate, hiMsAdyairvA pApaM Natthi loge ito paraMti na vAstyanyo lokaH yatra puNyapApe uktarUpe syAtAM, kasmAt sarIrassa viNAseNaM viNAso hoti dehiNo, syAdetat-yadi puNyapApe na bhavataH tenAyamIzvaraH anIzvaro vA na vidyate, nanvekasmAdeva pASANAt rudrAdipratimA kriyate pAdaprakSAlanazilA ca na cAnayoH puNyapApe bhUH, evaM svabhAvAdeva Izvaro bhavatyanIzvaro vA uktaM ca- "kaMTakasya ca tIkSNatvaM mayUrasya ca citratA / parNAnAM nIlatA svacchA, svabhAvena bhavati hi // 1 // teSAmuttaraM vidyamAnakartRkamidaM zarIraM AdimatpratiniyatAkAratvAt iha yadAdimat pratiniyatAkAraM ca tadvidyamAnakartRkaM dRSTaM yathA ghaTaH, yacca na vidyamAnakartRkaM na hi tadAdimat pratiniyatAkAraM ca yathAkAzaM, yatkartRkaM cedaM zarIraM sa jIvaH, tasmAdanya iti, AdimadvizeSaNaM jaMbUdvIpAdi lokasthasthitiniSedhArthaM, vidyamAnAdhiSThAtRkAnIMdriyANi karaNatvAt iha yadyat karaNaM tadvidyamANAdhiSThAtRkaM dRSTaM yathA daMDAdayaH kulAlAdhiSThitAH, yaccAvidya mAnAdhiSThAtRkaM na tatkaraNaM yathA''kAzaM, yazcaiSAmadhiSThAtA sa jIvastebhyo'rthAntaramiti, vidyamAnAdAtkamidaM iMdriyaviSayakadambakaM [41] tajjIvataccharIrA: // 37 // Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [1], niyukti : [1-35], mUlaM [gAthA 1-27] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUkSaka sUtrAMka ||1-27|| dIpa anukrama [1-27] AdAnAdeyabhAvAt , 3ha yatrAdAnAdeyabhAvastantra vidyamAnAdAtRkatvaM dRSTaM yathA saMdaMzAyaHpiMDayorayaskArAdAtRkatA, yaccAvidhamAnA tajjIva taccharIrAH dAtRkaM na tatrAdAnAdeyabhAvaH, yathA''kAze, yazca viSayANAmindriyairAdAtA sa tebhyo'rthAntaramAtmeti, vidyamAnasvAmikamidaM zarIraM iMdriyAdibhogyatvAt , iha yogyaM tadvidyamAnabhoktRkaM dRSTaM yathA''hAravastrAdi, yacAvidyamAnabhoktRkaM na tadbhogyaM yathA kharaviSANaM, yathaiSAM zarIrAdInAM bhoktA sa tebhyo'rthAntaramAtmeti, vidyamAnasvAmikamidaM indriyAdi saMghAtatvAt , yatsaMghAtAtmakaM tat vidyamAnasvAmika dRSTaM yathA gRhaM, yaccAvidyamAnasvAmikaM tadasaMghAtAtmakaM yathA kharaviSANaM, yazcaiSAM zarIrAdInAM svAmI sa tebhyo'rthAntaramAtmeti, yathA'yaM kartA adhiSThAtA dAtA bhoktArthI coktaH zarIrAdanyo jIvaH tathA caivodAhataM, syAt-kulAlAdInAM mUrtimaca saMghAtAnityatvAdidarzanAdAtmanAmapi taddharmatA sA taiviruddhA prAyaH, taca na, saMsAriNaH khalvadopAta , saMsAryavasthAyAmevAyaM sAdhyate, Nna muktAyasthAyAM, ayaM cAnAdikarmasaMtAno'pi nibaMdhanatvAt dravyaparyAyAthikanayAbhiprAyAca taddharmApItyadoSaH, kiMca-yo'yaM jAtismaraH saH avinaSTaH, ihArthataH tadanubhUtAnusmaraNAt , yo'nyadezakAlAnubhUtamarthamanusmarati so'vinaSTo dRSTaH yathA bAlyakA le'nubhUtAnAM yajJadasA, atha manyase-janmAntaravinaSTo'pyanusmarati vijJAnasaMtAnAvasthAnAt , ucyate, evamapi bhavAntarasadbhAvaH, sarvazarIrebhyazcAvijJAtasaMtAnArthAntaratA siddhA,avicchinnavijJAnasaMtAnAtmakazcetyAtmeti zarIrAdarthAntarameva siddha tathA ca-viNNANaMtarapurva vAlaNNANamiha NANabhAvAo / jaha vAlaNANapurva juvaNANaM taMca dehahiyaM / / 1 / / paDhamo thaNAbhilAso puvvaM AhAra milsmaannss| jaha saMpadAbhilAsosa puvakAlA'NubhRtIto / / 2 / / so ya miNNo so ya dehahito, uktA hi tjjiivtcchaariirbaadii| idANiM / akArakavAdiNo bhaSNaMti-tepAmayaM pakSaH, kuvaM ca kAravaM ceva silogo||13||krotiiti kartA,sa'svataMtraH karte tikRtvA na vidyate, // 38 // PARITAASTHAN [42] Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [1], niyukti : [1-35], mUlaM [gAthA 1-27] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: akArakAsmaSaSTho prata sUtrAMka zrItraka-10 ||1-27|| dIpa anukrama [1-27] | kAravaM cevatti na caitamanyaH kArayati viSNurIzvaro vA, samvaM kuvaMNa vijjatitti sarva sarvathA sarvatra sarvakAlaM ceti, athavA yadapi vANiHca kiMcitkageti tathApi sarvakartA na bhavatItikRtvA akartA eva bhavati, evaM akArao appA, evam-anena prakAreNa yo'ym||39|| taH,ege NAma sAMkhyAdayaH,je te tuvAdiNo evN0silogo||14||je tetti Nisotu visesaNe akartRvAdino lokyatvAt samyaktva logo jJAnasaMyamaloko vA, athavA yo'bhipretalokaH paro'nyo vA sa teSAM nAsti, tena punaranabhipretalokameva tamAto te tamaM janti tama iti mithyAdarzanaM ajJAna yA tasmAt tamasaH tama eva yAMti, tamo hi dvedhA-dravye bhAve ca, dravye narakA tamaskAyaH kRSNarAjayakSa, bhAve mithyAdarzanaM ephendriyA vA, maMdA uktAH, AraMbhe dravye bhAve ca, dravye SaTkAyavadhaH bhAve hiMsAdipariNAmAt azubhasaMkappA, athavA moheNa pAuDA moho-ajJAnaM tena prAvRtAH-samAcchannAH, uktA: akaarkvaadinH| idANi AyacchaTTAphalavAdI / / 15 / / na saMti-vidyata iti tanmAtragrahaNaM mahatAH itipRthivyAdayaH,idhaci iha kupAkhaMDiloke,egesiti, Na samvesi,AhitA-vyAkhyAtAH, te tu acachaTThA puNa ege Ahu-paMcamahadbhUtiyaM marIraM marIrI chaTTho, ma ca AtmA lokazca zAzvataH, loko nAma pradhAnaH, samyaktvaM veti duhato teNa viNassaMti silogo||16|| duhato NAma ubhayato, AtmA pradhAnaM cAkSuSamacAkSuSa vA aihikAmuSmiko bAlokaH duhi teNa viNassaMtitti 'sa evaM AtmA na jAyate na mriyate kadAcita, nAyaM bhUtvA bhavitA na bhUyaH, abhijjho nityaH zAzvato'yaM purANo, na hanyate inyamAne zarIre, 'nainaM chindanti zastrANi, nainaM dahati pAvakaH / na cainaM kledayantyApo, na zoSayati mArutaH // 1 // acchedyo'yamabhedyo'yamavikAryo'yamucyate / nityaH satatagaH sthANuracalo'yaM snaatnH||2|| na cotpadyate asaditi asatkAryaparigrahaH, maripaDe hi vidyate ghaTaH, savvevi mathA bhAvAH,sabve mahatAdayo vikArAH, niyati ma pradhAna, tAmAgatAH,sA kathaM phalavatI [43] Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [1], niyukti: [1-35], mUlaM [gAthA 1-27] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata skandhavAdinaH sUtrAka ||1-27|| METAITASARIHARAT RIDIHATIRATHISRAHIR RISHTINAME dIpa anukrama bhavatIti, yatkaroti na tasya labhate phalaM AtmA, na phalavati prakRtiH, na phltiityrthH| paMca khaMdhe vadaMtege0 silogo // 17 // taha khaMdhA ime--rUpaM vedanA vijJAnaM saMjJA saMskArAH,rUpaNato rUpaM,veyatIti vedanA,vijAnAtIti vijJAnaM,saMjAnAtIti saMjJA, zubhAzubhaM karma saMskurvantIti saMskArAH, te puNa khaNajoiNokSaNamAtraM yujjata iti parasparataH,na caitebhya AtmA'ntargato bhinno vA vidyate saMvedyasmaraNAprasaMgAdityAdi, teSAmuttaraM-apaNo aNaNNo NevAhu, kecidanyaM zarIrAdicchaMti kecidananya,zAkyAstu kecinna vAcyaM,tathA skandhamAtRkA hetumAtramAtmAnamicchanti bIjAMkuravat , ahetukaM zUnyavAdikAH hetupratyayasAmagrI pRthagbhAveSvasaMbhavAt , tena tenAbhilapyo hi bhAvaH, sarve svabhAvataH loke yAvatsaMjJAsAmagryameva dRzyate yasmAttasmAt saMti bhAvA:-bhAvAH saMti, nAsti sAmagrI, evaM jagadapi | kecidvetumat kecidahetumaditi, athavA hetumaditi viSNurIzvaro vA so utpAdaheturiti,ahetumanAma yeSAM svabhAvata eva utpadyate, tathA lokAyatikAnAM-"ka: kaMTakAnAM prakaroti taikSNyaM0 / anye trubate-puDhavI AU vAUya silogo||18|| kecid dhruvate-cattAri ghAtuNo rUvaM, etesiM uttaraM NijjuttIe paMcamahatavAdiNo Arambha kartha aphlvtitti| aagaarmaavsNtosilogo||19||ythaasvN etAni darzanAni prapannAH, te punaragAratne vA vasaMti araNye vA tApasAdayaH, payagA nAma vaNarattAdagasoyariyAdayo te savveci etaM darisaNamAvaNNA savvadukkhA vimuJcati, tabbaNiyANaM uvAsagAvi sijhaMti AropagAvi aNAgamaNadhammiNo ya devA, tato caMba NivyaMti, sAMkhyAnAmapi gRhasthAH apavargamApnuvaMti, eyaM darisaNamiti evaM sakadarisaNaM vA jANi ya mokkhAdidarisaNANi buttAI tAI pavaNNo savvadukkhANa muccaitti buttaM, tacca Na bhavati, kathaM te dazakuzalAtmake karmapakSe sthitA na nivvaMti, yamaniyamAtmake vA sAMkhyAdayaH, tepAmarthana evottaraManeneva zlokena-AgAramAvasaMnA tu, AraNNA vAvi pvvgaa| eyaM darisaNamAvaNNA, [1-27] [44] Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [1], niyukti : [1-35], mUlaM [gAthA 1-27] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka zrIsUtratAnacUrNiH ||1-27|| dIpa anukrama [1-27] | savvadukkhANa muMcati // 1 // kiM cAnyat-teNAvi saMdhi nacANaM silogo||20||tnntti upAsakAnAmAkhyAjJAnena tripiTakajJAnena| niyativAdaH te dharmacidUravidvAMso bhavaMti, jAyate iti janAH, ye te tu vAdigo evaM ye yathA''diSTAH ete ca yAn vakSyAmaH, sarve na te oItarA''hitA, oho dravye bhAve ca, dravyoSaH mamudraH, bhAvauSastu aSTaprakAraM karma yataH saMsAro bhavati, na te tasya utpAdakA vA AhitA-AkhyAtAH, saMsAre ceva saMsaran mohamupacinoti, tasyApyapArakaH, tato garbhajanmaduHkhamArANi saMsAracakavAlaMmi. | silogo||26|| evamasmin saMsAracakavAle bhramantavakavad bhramamANA ubAvayaM NiyacchaMtA ucAI-utkRSTAni avayAI-nIcAni | majjhi yANi dukkhAI tAI ahigacchati, ahavA uccAvacamanekaprakAraM, saMsArazcAnekaprakAraH, taM niyacchatA gambhamesatarNataso gambhotirikkhajoNiyamaNussesu gambhAo jammaM ee mArgajaNA taM gabhaM esaMti aNaMtasotti-aNaMtakhutto, athavA uccAvayamiti nAnA| prakAra kammaM taM NiyacchatA te dupayA garbhajanmamaraNAni duHkhAnyanubhavaMti, tAni tu na ekazaH, anaMtazaH, anAdIyaM anavadaggaM dIha maddhaM cAurantasaMsArakaMtAraM aNupariyati, iti parisamAptI, bemitti bhagavaMtAdezAd pravImi, na svecyA iti / samayassa paDhamo | uso smmtto|| vitiyauddesayAmisaMbaMdho sa eva sUttakaDasuttakaDaaviyoge'nuvartate sa eva ca samayaparUvaNAdhiyAro bar3hae, te parasamayA | yathA svaM svaM pakSaM saMkSepataH prarUpya pratyutsRSTAH tadAstApAyAzca uktAH, jahA gambhamesatarNatasosi, NANAvidhAbhiggahamicchAdiTThIsu vANijamANesu ayamavi abhiggahitamicchAdiDivikappo vaNijjati. tassa ime cattAri atyAdhikArA, taMjahA-vitie NiyativAta atyAdhiyAro 1 aNNANavAdI 2 NANavAdI 3 mikkhusamayAhiyAro jesi caubvidhaM kammaM cayaM Na gacchati 4tti, etehiM cauhi asya pRSThe prathama adhyayanasya davitIya uddezakasya Arambha: [45] Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [2], niyukti: [1-35], mUlaM [gAthA 28-59] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: PORN niyativAdaH prata sUtrAMka patrakacUrNiH 42 // ||28 59 // saMsiyA gambhamesaMtaNaMtasoci tadAdINi ya dukkhANi pAvaMti, ityatastaM nAzrayIta, tattha tAva NiyatIvAdasamayaparUvaNasthamidamapadizyate / AghAyaM puNa egesiM0 silogo||28|| AghAtaM NAma AkhyAtaM, punarvizeSaNe, kiM viseseti ?, pUrvasamayebhyo vizeSayati niyativAdamapi, iti asmilloke samayadhikAre vA ekeSAM, na sarveSAM, upapannAstAsu matisu 'pRthak iti pRthak pRthak na tvekAtmakatvaM jIvotti vA egahu~, vedayaMtA gANAvidhesu ThANesu pRthak NANAvidhANi suhRdukkhANi aNubhavaMti, te ca tebhyo nAnAvidhebhyo duHkhasthAnebhyazca lupyate anubhavaMta ityarthaH, yena ca te dukkhena lupyate tanneyaM / NataM sayaMkaDaM duv0silogo||29||yen niyatiH karoti teNa tApaNNa taM sayaMkaDaM dukkhaM, na purupakArakRtamityarthaH, yat svayaMkRtaM na bhavati ityato Na aNNakaDaM ca NaM, anyena kRtaM aNNakaDaM, ca pUraNe, anyanAmApuruSastadubhayakRtamapi na bhavati, na vA'kRtaM tatkathaM 1, ucyate-suhaM vA yadivA duI anugrahopaghAtalakSaNe sukhadukkhe seddhasiddhiH-nirvANamityarthaH, itazca jIvAzrayA sarve niyatIkRtAH, na vIrya puruSakAro'sti sarvamahenutaH pravartata iti, epA NiyativAdidiTThI, akaMmikANaM ca kAlavAdINaM ca diTThINa sayaMkaDaMNa aNNe hiM0 silogo||30||nniy tIsabhAvamettamevedaM saMgayaM tahA tesiM saMgatiyaM NAma sahagataM saMyuktamityarthaH, athavA'syAtmanaH nityaM saMgatANi iti, saMgateridaM saMgatiyaM bhavaMti, saMgateyaM hitaM saMgatikaM bhavati, tahA tesiMti jeNa jahA bhavitavyaM Na taM bhavati aNNahA, iheti iha loke niyativAdadarzane vA, egesiM, Na sabvesi, AhitamAkhyAtaM, na tu niyativAdiyo, evametAI jaMpaMtA silogo||3shaaevmvdhaarnne, kAni?, etAni kudarzanAni tAni saddahaMtA, niyaivAyaM akarmAdi AkarmimakA ahavA parUveda niyayavAdadarzanaM vA paMDivAdiNo vAlAsteSAM paMDitavAdiNo apaMDitAH paMDitapratijJAH, te hi NiyatANiyataM saMtaM je jahA kaDA kammA te tahA ceva NiyameNa vediaMtitti evaM dIpa anukrama [28-59] MAR [46] Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [2], niyukti: [1-31], mUlaM [gAthA 28-59] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: niyativAdaH prata sUtrAka ||28 59|| dIpa anukrama [28-59] zrIsUtraka-15 | niyataM, taMjahA NiruvakamAya devaNeratiyatti, aNiyataM sovakamAyuti, etaM NiyatAviyata saMta sadbhataM ayANamANA ayuddhi0 abuddhikA tAGgacUrNiH maMdamedhasa ityarthaH, te amedhasa evametaM ayANatA, evamege tu pAsatthA silogo||32|| evamavadhAraNe, na jANatA ajANatA | // 43 // vipragajjhitA te naiva svayaM vikalpitamithyAdarzanAminiveze Asajja tAIvA sakarmamistabdhIbhUtA lajjanIyenApi na lajjate ityarthaH, evaM puvuTTitA evaM nAma yadyapyabhigRhya tAni nAnAvidhAni bAlatapAMsi sve sve darzane yathoktamupAsthitA gurvAdivinayayuktAH sarvaprakAreNa yathoktajJAnAnmatito visIdati tathApyAtmAnaM na saMsArAdvimocayaMti, uktaMca-mithyASTiravRttasthA, svAta-kathaM te na saMsArapAragA bhavaMti ?, mithyAdarzanenopahatatvAt , dRSTAntaH, javiNo migA jahA. silogo||33sh|jb eSAM vidyata iti javinaH, keca te?-mRgA parigRhyante, saMtagrahaNA NirupahatazarIrAvasthAH akSINaparAkramAH, paritanyata iti paritAnaH vAguretyarthaH, tajijatA vAritA, grahatA ityarthaH, na zakyametat paritAnaM-nissatu, sA ca egato vAgurAH ekato hastyazvapadAtiyatI yathA hi bhayato se nazyati | ekataH pAzakUTopagA yathA vibhAgazaH nityatrastAH, tatra te mRgAH svajAtyAdibhiH paritruTyamAnA maraNabhayodvignA azaMkitAI saMkaMti, syAt-kiM zaGkanIya kiM neti, ucyate-paritANiyANi saMketA silogo // 34 // sarvataH paritanitAni yAni vA tAni punaH vajjhapotarajjumayAni, tAnyazaGkanIyAH parizakSitAH, ta evaM varAkAH aNNANabhayasaMviggA ajJAnabhayacA, tata evaM na jAnate-yathaimA vAgurA | durladhA na adhaH zakyateti kartuM, te tataste jJAnAbhAvena saMbimgA tahiM tarhi saMpalinti aNukUDilehiM aNNapAsehi aNNapAsehi, athavA ekataH pAzahastAH vyAdhAH egato vAgurA tanmadhye saMpralIyaMto pramanto ityarthaH, yAvadvaddhA mAritAvA, sa tepAmajJAnadopaH, te puNa avataM pavejja vejhaM baMdheja padapAsato, padaM pAsayatIti padapAza:-kUDaH upako yA, paThyate ca-muneja padapAsAo, baMdhaghAta 1113 // [47] Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [2], niyukti: [1-35], mUlaM gAthA 28-59] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: niyativAda prata sUtrAka ||28 59|| TH | mAraNAni, taM ca maMde Na pehatI(ti)sa bhAvamandaH na prekSati taM sa evaM carAkA, appaa'hitpnnaannosilogo||36||vism NAma | kUTaiH pAzopagaiH AkIrNa taM dvAraM taM visamaM samaMvA teNa gataH upAgataH se baddhe payapAsehiM 'seti sa mRgaH vadhyate sa vadhyaH padaM pAzayatIti padapAzaH sa ca kUTa: upago vA, tattheti tehiM pAsAdiehi baddhe, ghaMtaHghAtakaH ghAtaka evAMtaSpaMtaH yAtanAmeva sa karotIti ghaMtaH niyatamadhikaM vA ghetaM gacchati niyacchati / evaM tu samaNA ege silogo||37||evmvdhaarnne tuvizeSaNe nigranthatvAtiriktA eke na sarve, ke ca te?, niyativAdinaH, je ya aNNe NANAvidhadihiNo,micchAdivitti viparItagrAhiNAH aNAriyati NANadaMsaNacarittaaNAriyA te asaMkaNijjAI saMketA, gANadasaNacarittAI asaMkaNijjAI tAI anye jIvabahutvAdibhiH padairnAtra zakyate ahiMsA niSpAdayitumiti saMkaMti-Na saddahaMti, saMkitAI kudaMsaNAI tAI asaMkiNo sahati pattiyaMti, syAtki zaMkanIyaM ki neti ? ucyate-dhammapaNNavaNA jA tu0 silogo||38yaavaan kazcina jJeyadharmaH samavena prajJApyate sA dharmaprajJApanA, ahavA duvidho dhammo-sutadhammo carittadhammo ya, dasavidho ca samaNadhammo AgAramaNAgArio dhammo, sajeNa paNNavijaisa dhammapaNNavaNA etI, sesaM kaMThaya, vajjhatti dukkhaM kajati, ahavA Na saddahati, ahayA kimevaM Na vatti vA saMkaMti, pRthivyAdijIvatvaM zaMkitaM, mUDhA ajJAnena-darzanamohena AraMbhAya Na saMkaMti, davAraMbhe bhAvAraMbhe ya vadaMti kupAsaMDiNo, tameva AraMbhaM bahu mannati, aviyattA NAma avyaktAH, NAraMbhAdisu dosesu visesitabuddhayaH, akovitA avipazcita ityarthaH, micchattakaDadoseNa sanbhUtaM NiragaMthaM padayaM Na saMketi-Na bujhaMti, syAd buddhiHyathA mRgAH pAzatraddhAH pracurataNodakAt vanavAsasukhA vyavaMte evaM mithyAdRSTayaH, kutaH cyavante ?, ucyate-sabappagaM viukkassa0 | silogo||39|| sarvatrAtmA yasya sa bhavati sarvAtmakaH, athavA je bhAvakasAyadosA te'vi sacce lome saMbhavaMtIti sabappagaM, uktaM ca dIpa anukrama [28-59] // 44 // [48] Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [2], niyukti: [1-35], mUlaM gAthA 28-59] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata zrIsUtraka FAll aMja sUtrAMka ||28 59|| "lomo sambaviNAsao "vividha jAtyAdimirmadasthAnarAtmAnaM ukassatti, nUmaM gahanamityarthaH, davaNUmaM duggaM appagAsaMvA bhAvaNUma taarucuurnniH|| mAyA, ee tiNNivi kasAyA, vividhaiH prakAra dhuNiya vidhuNiya, kiMca appattiyaM NAma rusiyavvaM tadapi appattiyaM, akammase sAdhI // 45 // akammaMse, emiH sarvaividhUNite akammaMso bhavati, na bA'sya bAlabuddhiNo appattiyaM-akarmatvaM bhavati, siddhatvamityarthaH, ahavA | appattiyaM koho, teNa jaiyA akammaMse bhavati, aMsagahaNaM tiSNi 2 kasAye sese kAUNa khaveti, evaM semANici kammANi khavettA | jIvo akammaMso bhavati, taM puNa sammaIsaNacarittAo viNaehi khaveMti, Na micchAdasaNaannANaviratIhi, etamaDheM mie cutetti jo miyadi(c)to bhaNito yathA mRgaH pAzaM pratyabhisarpana pracuratRNodakagovarAta svairapracArAt banasukhAd bhraSTaH mRtyumukhameti evaM tevi |NiyativAdiNo je te taM(ena)NAbhijANaMti silogo||40|| kaMThayo, NiyativAdo gto| idANi aNNAgiyavAdidarisaNaM-1 | aNNANakato kammovacayoNa bhavati tatpratiSedhArthamapadizyate-mAhaNA samaNAege silogo||41|| mAhaNA NAma dhIyArA,samaNA | samaNA eva, ege NAma Na sabbe, jo aNNANiyavAdI, ahavA amhataNae motUNa te sabvevi appaNo sapakkhaM pasaMsaMtA bhaNaMti, saba logaMsi je pANA Na te jANaMti kaMcaNaM asmAnmuktvA sarvaloke'pi vAdinaH sarvaprANabhRto vA ye'smadarzanavyatiriktA Na te jANaMti | | saMsAra mokkhaM vA, te hi micchAdiviNo sadbhAvayukhyApi yathA svAna 2 kusamayAn prarUparyataH te tatra sadbhAva vadaMti, dRSTAnta:-mila kkhU amilakkhussa0 silogo||42|| yathA kazcinmlecchayuvA kenacid vidvadvargeNAcAryeNa pathi gRhe vA'padISTaH-putra ! kutaH Agamyate 1,Na hetuM se viyANAtitti vaco'bhihitaM dRSTimukhaprasAdAdibhirAkAraH parizuddhAkAraM jJAtvA kiMtu tameva bhASitaM pratyanubhASate,athavA pRSTaH kiMcitacaM pRcchatA so'pi tathaivAha, AryakumArako vA pitrA'padiSTaH-bhaNa putra! siddha, eSa dRSTAntaH, evamapaNANiyA nANaM dIpa anukrama [28-59] [49] Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [2], niyukti: [1-31], mUlaM [gAthA 28-59] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrakR. cUrNiH sUtrAka ||2859|| sAnA silogo||43|| evamayadhAraNe, nizcayAoM nAma yathA bhAvo'vasthitaH taha AtmAdipadArthAn darzayato'pyanyeSAM acitrakalAbhijJA itra ajJAnikAH na sadbhAvAttAvaditi, tadevodAharaNaM milakkhubdha abodhie, abodhirajJAnamityarthaH, sa evaM teSA-aNNANiyANa vImaMsA silogo|| // 44 // saMzayaH saMdeho vitarkaH oha vImasetyanarthAntaraM, teSAM hi asarvajJatvAdasau bImaMsA pratyakSeSvapi, na cet pRthivyAdiSu sNdihyte| kiM punarAtmAdiSu apratyakSeSu,tadevaM sA vImaMsA,iha nizcayajJAnena niyacchati-nayuJjate na ghaTata ityarthaH sa evaM saMdigdhamatistAvadAtmAnamapi na zaknoti pratyayayituM, kutastarhi paraM?, saMsArato vA samuddhata, evaM te micchAdiTThiNo tadupadiSTaM vA micchAdasaNaM paDivaJjati, udAharaNaM-vaNe mUDhojahA jaMtU silogo // 45 // jahA koi mahati vaNe disAmuDheNa bhaNNati-bhrAtaH katarasyAM dizi pATaliputramiti, tenApadIzyate-ahaM tatra nayAmIti, tato so teNa saha paTThito, tau hi mUDhAnugAminI duhatovi akovinA, duhato NAma tAveva dvau, athavA ubhayAvi Na yANaMti kuto gamyate Agamyate vA? kiMvAgatamavaziSTaM vA?, akociyA NAma ayANagA, tivvaM soyaM NiyacchaMti, tItre nAma atyarthaM parvatAsasaritkaMdarAvRkSagulmalatAdinA gahanaM, sarvati teneti zrotaM bhayadvAramityarthaH, niyacamaniyattaM vA gacchati niyacchaMti, athavA khaMdhAbAreNa mahAsatthavAheNa koi aggimadesao gahito, so ya disAmUDhatAe aNNato Nei, tattha te majjhimapacchimA te jAgati, aggimagANa jANaMti paMthamiti, te'vi mUDhA sugAyA, duhato disaamuuddhdittuNto| idANiM aMdhadiTuMto bhaNNatiaMdhe aMdhaM pahaM Neti silogo // 46 // jahA koi aMdho aDANaTThANe ca kaMci aMdha mataM vA sametya nIti-ahaM te abhirUyitaM gAmaM NagaraM vA miti teNa saha paTThito gacchati dUramaddhANaMti,nAsau jANAti, yatra vastavyaM yAtavyaM vA ityatra tasya tadaparimANameva | adhyAnamityato dUrAdhvAnaM, avA jao aMdhaM to sa evaM patheNaM pasthitoSikSaNAntaraM pAdasparzana gatvA utpathamApadyate yatra vinAzaM dIpa anukrama [28-59] // 46 [50] Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [2], niyukti: [1-35], mUlaM [gAthA 28-59] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata zrImatrakabAgacUrNiH // 47 // sUtrAMka ||28 prApnute prapAtakaMTakAdizvApadAdibhyaH, athavA yadRcchayA paMthAnamevAnupatati, athavA acalaehiM bahuge hi diTuMto-buggAhetUNa acca ajJAnikA layA pabvayaM parIyaMcAveUNa aggillaM pacchillayassa lAuM mutto, te'vi icchitavyaM vayaM bhUmi vaccAmotti tattheva bhamaMti, sa sataM ceva Avaje uppa, jaMtUghuNAkSaravat ,ete diTThatA davadisAmUDheNa vuttA anniyyvRttii,tssmvtaar:-evmegenniyaayhosilogo||47|| | evamavadhAraNe, ege Na savve, bhAvadisAmUdA bhavavAyasAH, niyato nAma mokSaH, niyato nitya ityarthaH, vayameva dhArAdhakAH nAnye, te evaMpratijJA api dhammamAvaje'piH saMbhAvane, mUlapAThastu adhammamAvaje, aduvA NAma smaraNArthameva, apyevaM adharmamApadyate, | yathA zAkyA AraMbhapravRttAH dharmAyosthitA adharmameva Apadyate, ye'pi ca kaSTatapaHpravRttAH AjIvikAdayaH te'pi dharma adharmA| nuvandhanaM prApya punarapi gozAlavatsaMsArAca bhavaMti, Na te savvujjurga vae, savvujjugo NAma saMjamo sarvato RjuH akuTilaH nirupadhaH na kasyAMcidavasthAyAM akalpAnujJAnamalino bhavatIti, punarapi vizeSopalaMbhAt sa evArthaH upasaMhiyate-evamege vitakAhiM. | silogo||48|| ukto hi silogo,uktaM hi-"puccabhapitaM tujaM bhaSNatI tattha kAraNaM asthi / paDisehamaNuSNAkaraNaheuvisesovalaMbhovA | // 1 // athavA dvau dRSTAntAvRktI,upasaMhArAvapi dvAveva,evamavadhAraNe,ete iti ye uktAH,paraM tatra tIrthakarA vitarkA mImAMsetyanAntaraM, evaM svAditi, te tu nAnyaM paryupAsitavantaH, anye nAma ye chadmasthalokAduttIrNAH sarvajJAH sarvadarzinaH tAnupAsya apaNo ya vitakAhiM cazabdAdanyamateca,yathA byAsaH-amukena RSiNA evamuktamiti,hAsamAnayaMti, yathA kaNAdo'pi mahezvaraM kiMcid ArAdhya tatprasAdapUtamanAH vaizepikamakarot , etairAtmavitakaH paropadezazca yathAkhaM ayamasinmArgaH RjuH, arijunA zeSAH praduSTamatayo durmtyH|| evaM takAe sArdhetA silogo|| 49 / / evamavadhAraNe khamativitarkAmiH, sAdhayaMto yojayantaH kalpayanta ityarthaH, dharmoM dIpa anukrama [28 [51] Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [2], niyukti: [1-35], mUlaM [gAthA 28-59] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: cUrNiH prata sUtrAMka ||28 // 48 // dIpa anukrama [28 bauddhakhaMDana nAma yathA dravya paryAyavastubhAvAvasthAna, viparIto'dharma iti, athavA kAraNe kAryavadupacAraM kRtvApadizyate-saMsAraduHkhakAraNamadharmaH, tatra kovidA dharmAdharmakovidA asaMbuddhA ityarthaH, duHkhaM Neti duHkha-saMsAro taM nAtivartate na uttaratItyarthaH, athavA kAraNe kAryavadupacAraM kRtvA'padizyate saMsAraduHkhakAraNamadharmaH, diTuMto sauNipaMjaraM, yathA zukakokilAmadanazalAkA dravyapaMjaraM nAtivartate, evamime paratisthiyA dukkhavimokkhakAraNaM bhAvapaMjaraM nAtivarcate, viuddeti troTayaMti ativartante vA, ta evaM parataMtrAH-sayaM sayaM pasaMsaMtA0 silogo // 50 // khaM khaM nAmAtmIyaM 2 prazaMsaMtaH stuvaMtaH khyApayantaH idamevaikaM satyamiti, nAnyaM, na tAni garhanti, pareSAM / | vacanAni prakaTIkurvati,evaM te parasparaviruddhadarzanAH kusamayatIrthakarAH mumukSavo'pi na saMsArapaMjaramativattate,ye'pyanye tato'zritAste'pi, yathA je u tattha viussaMti, viseSeNa ussaMti-idamevaikaM tacamiti vizeSeNa udghopayati gavveNa ussaMtIti, te saMsArato viussaMti / / aNNANiyA vAdI parisamattA / / idANI yatkarma caturvidhaM cayaM Na gacchatitti NijjucIe vuttaM zAkyAnAM tatparUpaNArthamapadizyate athAvaraM parikkhAya0 silogo // 51 // athetyayaM nipAtaH pUrvaprakRtApekSastebhyaH samayebhyaH prakRtebhyaH atha idamaparaM pUrSamAkhyA ukkhAya, ta evaM bravate-gaMgAvAlukAsamA hi buddhAH, taiH pUrvamevedamAkhyAtaM, athavA purAkhyAtamiti pUrveSu mithyAdarzanaprakRteSvAkhyAtaM, athavA prakhyAtaM kriyA karmetyanarthAntaraM, karmavAdidarzanamityarthaH, dhigataM vIbhatsaM vA darzanamazobhanamityarthaH, kammacintA NAma yathA yena yasya yeSu ca hetuSu pravarttamAnasya karma badhyate tato karmaciMtAta: pranaSTaH, athavA atikabhiIrutvAttaiH kazrivAH keci| didaM avandhatvAyApadiSTAstattepAM kudarzanaM duHkhakhaMdhavivarddhanaM karmasamUhabarddhanamityarthaH, teSAM hi avijJAnopacitaM IryApathaM svamAMtikaMca karma cayaM na yAtItyataste karmaciMtApaNahA, sthAt-kathaM punarupacIyate ?, ucyate, yadi sacazca bhavati satcasaMjJA ca saMciMtya jIvitAt // 48 // [52] Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [2], niyukti: [1-31], mUlaM [gAthA 28-59] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: pUtidoSAH prata sUtrAMka zrImatrakatAgacUrNiH // 49 // ||28 dIpa anukrama [28 vyaparopaNaM prANAtipAtaH, atra bhaGgAyatvAraH jIvo jIvasaSNA ya, prathame bhaGge baMdhaH,triSvabandhaH, athavA sapazca bhavati 1 savasaMtrA vAra| saMcitya saMcitya jIvitAd vyaparopaNaM4, catusu padesu solasa bhaMgA, paDhame baMdho sesesu abaMdho, athavA jANaM kAraNa'NAurTi silogo||52|| jAnAnaH sacaM yadi kAyeNa NAuTTati, kAuTTaNaM nAma jighAMsikA utthANaM hatthapadAdivyApAro, sa evamaNAumANo jaivi hiMsati tahAvi abaMdhago, abuho jaMca hiMsatitti mAtA prasuptA putra mArayati, stanena mukhamAvRtyAnyatareNa vA gAtreNa, athavA sa eva abuhovAlako yadA pipIlikAdIn sacAn ghAtayati, mAtApitarau kiMcidavacanaM bravIti, na cAsya kammopacayo bhavati, yadyapi ca kazcidbhavati sa tadyathA'smAkamIryApathaM tathA puTTho vedeti, paraM puTTho NAma spRSTamAtra eva taM karma vedati, muMcatItyarthaH, avyaktaM | nAma yakSma taMtubaMdhanavat zIghrameva chidyate, saha avayena sAvA, athavA jAnaMtitti SaDamijJasya buddhasya hiMsato'pi yat badhyate, kAraNa Na AuTTatitti svamAnte ghAtayannapi sarca na kAyena Auddati, na samArabhate ityarthaH, aho nAma alpabuddhIndriyo bAlA, so hiMsAdikarmasu vartamAno'pi abaMdhaka eva, athavA avuddhI bAla: ajJazca pathi varttate, na ca pathyupayuktaH, asAvapi abudhyamAno yAni sacAni vyApAdayati, nAnayoH pApocayo bhavati, puTTho vedeti paraM, etAni cauro varjayitvA yo'nyaH sa spRSTaH karmaNA bhavati, vadhyeta ityarthaH, NiyamA vedayati, caturyo candhahetubhyaH parata ityarthaH, tazyAvyaktaM sAvA, amUrtamityarthaH, athavA vyaktaM teSAM trikoTIzuddhaM mAMsamapi bhakSyaM anyathA tvabhakSyamityato vyaktaM syAt , kathaM pApaM badhyate ?, ucyate-saMtime tayo AdANA0silogo / / 53 / / saMtIti vidyate, AdAnaM prasUtirAzrayo vA yaiH kriyate pApa karma, taM ca abhikammAya pesAyA, abhimukhaM kramya abhikramya svayaM ghAtayatvetyarthaH, preSyanAma anya kArayitvA, hataM hanyamAnaM vA manasA'nujAnaMti / ete tutato AdAnA silogo // 54 // // 19 // [53] Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka // 28 59|| dIpa anukrama [ 28 59] zrIsUtrakR tAGgacUrNiH // 50 // Lesi "sUtrakRta" - aMgasUtra- 2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 1 ], uddezaka [2], niryukti: [ 1-35 ], mUlaM [gAthA 28-59 ] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra [02], aMga sUtra [02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: kaMTha, evaM bhAvaNAsudIe, bhAvayaMti tAM bhAvyate vA'nayeti bhAvanA, zuddhirnAma nAtra vicikitsAmutpAdayaMti, kiMca evaM tasya bhAvanAzuddhAtmanaH trikoTI zuddha bhojinaH yadyapi kazcit puttaM pitA samArambha0 silogo // 55 // api padArtha saMbhavane hi, uktaM hi prANinaH priyatarAH putrAH, tena putramapi tAvatsamArabhya, samAraMbho nAma vikrIyAyAmArabdhatvAt, mAMsena vA dravyeNa yA, kimaMgaM NaraputraM zUkaraM vA chagalaM vA ? AhArArthaM kuryAdbhaktaM bhikkhUNaM, asaMjato NAma bhikkhuNyatiriktaH, sa punarupAsakoDanyo vA, taM ca bhikSuH trikoTizuddhaM bhuMjAno yo medhAvI kammuNA Novalippati, tatrodAharaNaM-upAsikAyAH bhikSuH pAhuNao gato, tAe lAbago mAreUNa ubakkhaDitA tassa diSNo, gharasAmipucchA aho NikkhiNi (kiva) ti, tAhe teNa bhikkhuNA kRtakaca kRtaH, mA, kappareNa hastAbhyAM gRhItvA svedaya ime gArAniti tvameva dAse, nAhaM, evaM matkRte ghAtaka eva vadhyate, nAhaM, eSAmuttaraM maNasA je paussaMti0 silogo // 56 // pUrvaM hi samveSu nirghRNatotpadyate pazcAdapadizyate yaH paraH jIvavahaM karoti na tatra doSo'stIti, te hi puNyakAmakAH mAturapi stanaM chiccA tebhyo dadati, apraduSTA api manasA duSTAH eva mantavyAH, ya uddezakakRtaM bhuMjate, evaM te saMghabhaktAdiSu, matsyAyiteSu ca mUrcchitAnAM grAmAdivyApAreSu ca nityAbhiniviSTAnAM kuzalacittaM na vidyate, azobhanaM cittaM vyAkulaM vA, tadacittameva yathA azIlavati, loke'pi dRSTaM vyAkulacittANaM bhavati avicittattaM, evaM teSAM sAvadyayogeSu varttamAnAnAM aNavajaM- anayaM (haM) tesiM na, na tyatItya nahaM nAstItyarthaH, kA tarhi bhAvanA ?, na teSAmanavadyayogo'sti, nityameva hi te asaMvuDacAriNo baMdhahetuSu varttate, asaMvRtatvAt, te hi tatpradoSanihRvamAtsaryAdiSvAzravadvAreSu yathAsvaM vartamAnAH tadanurUpameva ca yathApariNAmaM kammaM caMdhaMti, danyasaMbuDA pAvasiyAlacaurAdayaH, bhAvasaMbuDA sAdhavaH saMvRtacAriNo nAma saMvRtaH saMyamopakramaH, taccaraNazIlaH saMvRtacArI / iccetAhi diTThIhiM0 silogo ||17|| iti [54] pUtidoSAH // 50 // Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [2], niyukti: [1-35], mUlaM [gAthA 28-59] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: zrIstraka pUrtidoSAH tAGgacUrNiH prata sUtrAMka ||2859|| // 51 // CRI A dIpa anukrama [28 upapradarzane, etAhiti ihAdhyAye yA apadiSTA niyatikAdyAH, sAtAgAravo nAma zarIrasukhaM tatra niHsRtAH, ajhopavaNNA ityarthaH, | hiyati maNNamANo-evamasmAkaM hitaM bhaviSyatIti sukhAni eva-ahitameva sevate, athavA asminnarthe'yaM dRSTAntaH-jahA AsAviNiM | NAvaM silogo / / 58|| AzravatItyAzraviNI akatakaTTA puSaNakoTThA vA, jAtyandhagrahaNaM nAsau nAvo mukhaM pRSThaM vA jAnAti, yo | vA abakapatrAderupakaraNasya yathopayogaH, sa evamicchannapi pAraM samudrapAraM vA, aMtarA viSIdati, saba ca eva hivate, nimajjate vA, sohaNichiddapi Na sakei vajiuM teSu, kimaMga puNa sayachidaM, esa dito, upasaMhAro eso-evaM tu samaNA ege silogo||59|| | evam-anena prakAreNa, turvizeSaNe, asmAna mukyA micchAdiTThI aNAriyA NAma caritANAriyA aNAriyANi vA kammANi kurvati te | saMsArapAramicchati saMsAre ca aNupariyati,aviNAma so jAtiaMdho devatApabhAveNa vA aNNeNa vA kei uttArijjeja,Na ya micchAdiTThI saMsArAduttaraMti / bitio uddesio sammattI 1-2 // samayAdhikAro'nuvartata eva,tatra prathame dvitIye ca kudRSTidoSA abhihitAH, tRtIye teSAmevAcAradoSA abhidhIyate, atha dvitIyAvasAne sUtraM-'puttaM pitA samArambha AhAradumasaMjate' AcAradopa uktaH, ihApi sa eyAcAradoSo'bhidhIyate,dRSTidoSAzca teSAmeva terAsigavatvaM ca bhaNihitti,ityato'padizyate-jaMkiMci u pUtIkaDaM silogo||30|| yaditi aNidihissa Nideso, kiMciditi yadAhArimaM uvadhijAtaM vA, pUtigrahaNAdAdhAkApi gRhItaM, AdhArmika eva hi pUrti, | yadapi ca tadavayavo'pi, na vartate kathaM tarhi AdhAkarma ?, tadgrahaNAca sarvA avizodhikoTi gRhItA 'egagrahaNe gahaNaMtikAuMtajAti| yANa sabvesiM' tiNi visohikoTIvi gahitA, zraddhA asyAstIti zrAddhI, AgacchaMtItyAgaMtukAH, taiH zrAddhairAgaMtukAnanuprekSyapratItya upakkhaDiyaM, athavA sahiti je egato vasaMti te uddizya kRtaM, tat pUrvapazcimAnAM AgaMtuko'pi yadi sahassaMtarakaDaM bhuMje, MIMARATHI nimated // 51 // | asya pRSThe prathama adhyayanasya tRtIya uddezakasya ArambhaH 155] Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [3], niyukti: [1-35], mUlaM [gAthA 60-75] (02) pratidoSAH zrImatratAgacUrNiH // 52 // prata sUtrAMka PARTI ||60 75|| d inem dupakkhaM NAma pakSau dvau sevate, tadyathA-gRhitvaM pravrajyAM ca, amhaMtaNamovi jo asuddhaM bhuMjati sovi dupakkhaM sevati, kathaM ?, dabbo liMga bhAtrao asaMjato, evaM te pratrajitA api bhUtvA AdhAkAdibhojane gRhasthA eva sNpdyte| tameva avijANatosilogo // 6 // tamiti Niddeze, yathoddiSTa meva tadarthaM, evamanena prakAreNA mUlaguNe uttaraguNe tadupaghAtaM ca ayANatA, avizuddhabhogadosega jahA 'AhAkammaNNA bhaMte ! bhujamANe kiM pakareti kiM ciNAti0, visamA NAma baMdhamokkhA kammabaMdhovi visamo, ekeka kaMmamaNegapagAraM aNegehiM ca pagArehiM bajjhate ato visamaMti, akovikA asaMbuddhA ityarthaH, te ayANagA pratyutpannagRddhAH anAgatadoSadArzanAt AdhAkAdimidopaiH karmabaddhA saMsAre duHkhamApnuvaMti,macchA vesAliyA ceva vizAlaH samudraH vizAle bhavAH vaizAlikA:bRhatpramANAH athavA vizAlakAH vaizAlikAH, paThyate ca 'macche veyAlie ceva' vaitAlI kUlamiSyate, loke siddhameva tadabhidhAnaM, yathA pUrvA vaitAlI dakSiNA'paroreti sAmudrakUlodbhavo, sa vaizAliko vaitAlIkUlo vA matsyaH sAmudrakairvA viprahArairmatsyaizvAnyairvRhadbhinaM cAdhyate sa kathaMci devatAto nirupasargAniSkaMTakAtsamudravelayA nisRSTakAyaH yato, rUDha iva pumAn paraprayogena anUdyamAnaH sudUramana pahRtAH udagassa abhiAgametti udagasya abhyAgamo nAma samudrAnnissaraNaM, kecittu punaH pravezaH, sa evaM zarIrasukhAya ajJAnAt , sUtrApAyAt / udagassappabhAvena silogo|| 62 / / appabhAvo nAma udagassa alpabhAvaH, pratyAvRtte udage zuSkA eva vAlukA saMvRttAH paMko vA, athavA appasvabhAvaH appabhAva, stoka ityarthaH, sa ca mahAkAyatvAt na tatra zaknoti, na parivarttamAno vA nadImukhe lagyate, evaM appakAo vighAtayatI ghanaghAtena vA, ghAtaM karotIti ghaMtaH, akarma ca karmakatetikRtvA'padizyate-khayameva asau ghAtAra | eti prAmotItyarthaH, athavA gheto NAma maccU taM maccumeti, kaiH?, ucyate-DhaMkehi ya kaMkehi ya0silogo // 62 // pacchadaM, ete cAnye | dIpa anukrama [6075] [56] Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [3], niyukti: [1-35], mUlaM [gAthA 60-75] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka ||6075|| dIpa anukrama [6075] AmiSAzinaH zRgAlipakSimanuSyamArjArAdayaH kappati tatraiva yadRcchayAvi, kecitpunaH vIcImAsAya barddhamAne codake samudrameva kartRvAdazrIsUtraka nirAsaH tAGgacUrNiH | vizaMti, duhiti taistIkSNatuNDaiH pizitAzimirasyamAnAstIva duHkhamanubhavaMto aha(i)duhasahA maraMti, esa diTThato, evaM tu samaNA // 53 // ege0 silogo||33|| evamanena prakAreNa vartamAnameva jihAsukhamicchaMti, aNNautthiyA pAsatthAdayo vA ege, samudramuttarituM, avi suddhANi AhArAdINi gavesaMto jahA macchA egabhaviyaM maraNaM pAti evamaNegANi jAitabbamaritavANi pAvaMti, evaM pAsatthAdayodhi joeyabvA, ipaNamaNaM tu apaNANaM0 silogo||64|| idamiti jaM bhaNihAmi jahA loko uppajati viNassati ya, iheti ihaloge, egesiM, Na maJcesi, athavA ege thAma na jJAnamahA, etaM kahaM ?, devautte ayaM loge0silogo||65|| kei bhaNati-devehi ayaM logo ANkao, uppaiti vIjavat bapitaH Adisarge pazcAdakuravat nisarpamAnaH kramazo vistaraM gataH, devagutto devaH pAlita ityarthaH, devapuco mAvAvarjanita ityarthaH, evaM baMbhauttevi tiNNi vikApA mANitabbA, baMbhauttaH baMbhaput iti vA / issareNa kate loge* silogo // 66 / / Iza aizvarye, IzvaraH prabhuH, sa mahezvaro'nyo vA'bhipretaH, tathA pradhAnAdanya icchaMti, pradhAnamavyakta ityarthaH, jIvAzrAjIvAztha jIvAjIvAstaiH jIvAjIH saMyuktaH, sukhaM ca dukkhaM ca sukhadukkhe sa ekIbhAvena andhitaH sukhaduHkhasamanvitaH, anugata ityarthaH, tathA'nye icchaMti sayaMbhuNA kate loge silogo||67|| svayaM bhavatIti svayaMbhUH, sa tu viSNurIzvaro vA brahmA vA iti, vuttaMti, ititiitiriti upapradarzanArthaH, uktaM kathitamityarthaH, mahaRSinAma sa eva brahmA athavA vyAsAdayo maharSayaH, yo vA yasyAbhipretaH sataM bravIti maharSimiti,evaM yo yasyAbhipretaH sa sa taM taM lokakartAramiti / kecitpunastrayANAmapi sAdhAraNaM kartRkatvamicchaMti, tadyathA'ekA mUrtisvidhA jAtA, brahmA viSNu0,kAraNikA avate-viSNuH kharlokAdekAMzenAvatIrya imAn lokAnasRjat sa eva mArayatItikRtvA / [37] Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka ||60 75|| dIpa anukrama [60 75] zrIsUtraka tAGgacUrNiH // 54 // "sUtrakRta" - aMgasUtra- 2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 1 ], uddezaka [3], niryukti: [ 1-35 ], mUlaM [gAthA 60-75 ] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra -[02], aMga sUtra- [ 02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi : mAropadizyate, tatastena mAreNa mAraNe saMsRnA mAyA, eke bruvate yadA viSNuNA sRSTA lokA tadA ajarAmaraNatvAt taiH sarvA eveyaM mahI niraMtaramAkIrNA, pazcAdasAvatIvatarAM krAntA mahI prajApatiH (m) upasthitA, nAgArjunIyAstu paThaMti aniviTTiya jIvANaM mahI vRSNayate pabhuM' tato se mAyAMsajuttakAralogassa bhItvA tatastena paribhIya svayaM mahyA vijJaptena yA bhUllokAH sarva eva pralayaM yAsyatIti bhUmerabhAvAt, tAM ca bhayavihulAMgIM aNukaMpatA vyAdhipurassaro mRtyuH sRSTaH, tataste dharmmabhUyiSThAH prakRtyAH jIvayuktAH manuSyAH sarva eva deveSUpapadyate sama, tataH svarge'pi atigurutaro krAntaH prajApatimupatasthau, tatastena mAreNa saMstutA mAyA, mAro NAma mRtyuH, saMstavo nAma sAMgatyaM, uktaM hi mAtRpuvyasaMghavaH, mRtyusahagatA ityarthaH, tatastena mAyAbahulA manuSyAH kecideke mRtyudharmamanubhUya narakAdiSu yathAkramaMte - upapadyate sma uktaM ca- 'jAnataH sarvazAstrANi, chindataH sarvasaMzayAn / na te hyapakariSyati, gaccha svarga na te bhayaM // 1 // " yena vA mAreNa saMstutA mAyA vitiyA teNa loe asAsate / atra mAhaNA samaNA ege silogo // 68 // mANA dhiyArA, samaNA sAMkhyAdayaH, ege, Na savve, aMDAt kRtaM brahmA kilANDamasRjat, tato bhidyamAnAt zakunavallokAH prAdurbhUtAH, evamete sarve'pi lokoptavAdavAdinaH svaM svaM pakSaM prazaMsaMto bruvate - asau tattamakAsI ya, ayANaMtA mukhaM vade, asAviti asAvekaH yo'sAdabhipretaH viSNurIzvaro vA, tasvaM nAma asAveva, nAnyo, lokamakArSIt, zepAstu loko ptavAda majANato musaM vade, athavA vayaM brUmaH te barAkA lokakhabhAvaM ayANaMtA musaM bade, kathaM ?, jaM te vadaMti devA maNussA tirikkhA NAragA suhitA dukkhitA rAjA yuvarAjAdi suTTANi vA viggahANi vA subhikkhANi vA dubhikkhANi vA savyametat viSNukRtaM, ye vA'nye te sarva apAgaMtA mukhaM vade, kiMca-jaM te saraNa pariyAraNa, loyaM brUyA kaDe silogo ||39|| vidhiH khaparyAyo nAma AtmAbhiprAyaH appaNio gamakaH, ya evaM svena [58] G kartRvAdanirAsaH // 54 // Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [3], niyukti: [1-35], mUlaM [gAthA 60-75] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata kartRvAdanirAsa: sUtrAMka zrIsUtraka- tAgacUrNiH // 55 // // 60 75|| dIpa anukrama [60 paryAyena bruvate logassa kaha vidhI, vidhividhAna prakAra ityarthaH, teSAmuttaraM-tattaM te Navi jANaMti, tasya bhAvastaca lokamadbhAva ityarthaH, yathA utpadyate palIyate ca svakarmabhiH tacaM na jANaMtIti, uktaM hi-aNaMtA jIvaghaNA uppaJjittA NiliaMti, evaM parittAci ityarthaH, karmabhirutpadyamAnaH pralIyamAnazca, saMtatIH prApya nAyaM nAsIt kadAcidapi, nityaH dabaTThayAra sAsao, pajjabaDayAe asAsao, athavA savva evAyaM uttarasilogo, teSAM kaDavAdInAM viprasRtAni nizamya saeNa pariyAraNa cUyA lokakar3e vihiMti appaNiyAeNaM pariyAo NAma vItarAgAgamavaktavyatA, vUyA loe kaDe vA Navitti, te u sabve kuvAdiNo, tattaM te Navi jANaMti-NAyaM NAsi kayAivi, tavaM yathA bhagavadbhirupadiSTaM ?, kimupadiSTaM, kimidaM bhaMte ! loketti pavucati ?, paMca adhikAyA, tattha davyao NaM logeNa kayAi NAsi | jAva Nice' evaM 3 bhAvao je jahA bhAvA-pajavA uppaJjati viNassaMti ca te paDucca aNiyo, paThyate ca-lokaM bUyA kaDeti ca, cazabdA| dakaDetti thA, nitya ityarthaH, bhAvaM paDucca kaDe, kiM cAnyat-te hyasarvajJA naivaM dukkhaM jANaMti Na ca dukAbuppAyaM naiva taMnirodha, kathaM | tahiM lokotpAdaM jJAsyaMti?, kathaM-amanuSaNasamuppAyaM silogo // 70 / / amaNuNNo NAma asaMjamo, na hi kasyavi saMjamatvaM paripAminyAtmani kriyamANamiSTaM ityataH asau duSTAsIviSavat sarvasyaivAvamanyaH asaMjamA, teSAM ca yatpUrva nAsIt pazcAd jJAnaM tatsarva dukkhaM, jaMpi kiMci sukhasaNNitaM taMpi dukkhameva, caMkamitaM dukkhaM pavaTTati AsitaM sayaM dukkhaM dudhAvi vAtagattaNaMpi dukkhaM etramAdINi, puvvaM NAsI pazcAjAyaMta iti dukkhAni, tAni cezvarakRtAni nAmAbhiriti, ta evaM tassa duHkhassa samutpAdamayANaMtA kiha gAhiti taM varAkA, tarhi bhAvanA-tadvidhairAtmA, naiva pUrva kRtaM, pazcAd dvaitaM, tataH teSvapi eka, tadyathA nAma kRSyAdIni karmANi svayaM kRtvA | natphalamupa jAnA yate yadasmatsu kiMcit karma vipacyate tatsarvamIzvarakRtamiti, evaM tassa dukkhassa samutpAdamayANaMnA kaha // 55 [59] Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [3], niyukti: [1-35], mUlaM [gAthA 60-75] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata zrIsUtraka- tAGgacUrNiH sUtrAMka ||6075|| AN dIpa anukrama [6075] maNipuNA saMsAragatA yAsarva jJAsyati ?, saMsAradukkhaNIsmaraNovAyaM ca kahaM NAhinti saMvara, bhaNiyA kaDavAdiNo, terAsiiyA idANi, trairAzikAra tevi kaDavAdiNo cetra, terAsiyA NAma jesi tAI ekavIsasutAI terAsiyAsuttaparivADIe, te bhaNaMti-suddhe apAvae AyA0 | silogo||71|| teSAM hi yathoktadharmavizeSeNa ghaTamAno'yamAtmA iha suddhAcAro bhUtvA mokkho, appA eko bhavati, akarmA ityarthaH, 'ihe'ti iha loke mithyAdarzanasamUhe vA sa-mokSaprApto'pi bhUtvA kIlAvaNappadoseNa rajasA avatarati, tasya hi svazAsanaM pUjyamAnaM dRSTvA anyazAsanAnyapUjyamAnAni ca krIDA bhavati, mAnasaH pramoda ityarthaH, apUjyamAne vA pradopaH, tato'pi sUkSme rAge dveSe vA'nugatAntarAtmA zanaiH zanaiH nirmalapaTa isa upamuMjamAnaH kRSNANi karmANi payujya sa gauravAttena rajasA'vatAryate, tataH punarapi iha saMvuDo (iha saMbuDe muNI jAyA) bhavittANaM suddhe siddhI' ciTThati iheti iha Agatya mAnuSye ca yaH prApya pravrajyAmabhyupetya saMvRtAtmA bhUtvA, jAnako nAma jAnaka eva AtmA, na tasya tajjJAnaM pratipatati, yatazcaitat zAsanaM jvalati, tata evaM prajvAlya kiMci|tkAlaM saMsAre ca sthitvA pretya punarapApako bhavati, mukta ityarthaH, evaM punaranantenAnantena kAlena svazAsanaM pUjyamAnaM vA apUjyamAna | vA dRSTvA tattha se avarajjhati-avarAdho NAma gagaM dosaM vA, tataH sAparAdhatvAt coravat rAgadveSotthaiH karmabhirvadhyate, tataH karma / | gurutvAt punaravatAryate, tenaiva krameNa zAsanaM prajvAlya nirvAti ca, uktaMca-dagdhanaH punarupaiti bhavaM pramathya, nirvANamapyanavadhAritabhIruniSTham / muktaH svayaM kRtabhavazva parArthazUrasvacchAsanapratihateviha moharAjyaM ||1shaa yatathaivaM-etAnubIyi medhAvIsilogo ! ||72 / / evaM trairAzikamate cAnye prAguktAH kuvAdinaH taizca gacchati svacchaMdabuddhivikalpaiH pUrvAparAdhiSThitaH matI, na tu citya, jJAtvetyarthaH, naite nirvANAyeti, dravyabrahmaceraM 'na taM vase' baseti pataM roejjA AyarekhA vA, Na.vA tehiM samaM basemA, saMsamgi vA kuryAt [60] Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [3], niyukti: [1-35], mUlaM [gAthA 60-75] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: kRtyopa prata gatvaM sUtrAMka ||60 75|| dIpa anukrama [6075] zrIsUtraka te hohiMti, mA bhUt sehamati, buggAhejA uktaM hi-"zaMkA kAMkSA jugupsA ca0" sabvevi ete puDho pAvAdiyA savve akkhAtAro sayaM, puDho vAcUrNiH / NAma pRthak, yathAmati vikalpazo vA sva svamiti svaM svaM siddhAntaM prazaMsaMti parasiddhAntaM ca nindaMti sae sae uvahANe0silogo // 57 // | 1173 / / sve sve AtmIye upatiSThaMti tasminniti upasthAna, siddhiriti nirvANaM, evamavadhAraNe, nAnyatheti nAnyena prakAreNa, mucyante sarvA, anyeSAM tu svAkhyAtaM caraNadharmAvazeSAdihaivASTaguNaizvaryaprApto bhavati, tadyathA-aNimAnaM laghimAnamityAdi, ahavA abodhi | hoti ca vasati, abohinAma abodhijJAnaH, vazavartI nAma vaze tasyendriyANi vartate nAsAvindriyavazakaH, sadhakAmasamappiyo NAma | sarve kAmAH samarpitAH tasya yathecchAtaH upanamaMte ityarthaH, tasya sarvakAmA apitAH, sarvakAmAnAM vA smpitH|| sidrA ya te | arogA ya' silogo||74|| te hi riddhimaMtaH zarIriNo'pi bhUtvA siddhA eva bhavaMti, nirogAtha, nIrogA NAma yAtAdirogarAgaMtukaizca na pIbyante, tataH svecchAtaH zarIrANi hitvA nirvAti, evaM 'siddhimeva puro kAuM saehiM gaDhitA garA' siddhiM puraskRta tyaite siddhA eva vayaM, anena vA''cAreNa siddhiM yAsyAmaH pUjApuraskArakAraNAt , hiMsAdiSu gaDhitA NAma mUDitAH, saMsaktabhAvAt, tata evaM 'siddhAH' siddhavAdinaH ye vAnye AthavagaDitA vAdinaH te "asNbuddaasilogo"||75|| aNAdIyaM bhamihiMti puNo puNo, etatkaMThartha, kappakAluvayaoNti ThANA asurakivisA' kalpaparimANaH kAlaH kappakAla: kappa eva vA kAlaH tiSThatyasminniti sthAnaM, AsureSUpapadyante kilvipikeSu ca, tato uvaDhA aNaMtaM kAlaM hiMDaMti saMsAre / iccete kusamaye ghujjheja tiuddeja / / tatio uddesosmmtto1-3|| uddesAmisaMbaMdho 'kiccutramA ya cautthe NijjuttIe uttaM, kicehi-kRtyairupamIyate ityataH kRtyupamA, | sUtrasya satreNa saha saMbaMdhane mokSArthamupasthitaH Atmano'pi tAva- saraNaM no bhavati jeNa- kappakAluvavazatA, kimaMga punaranyeSAM ?, Sha asya pRSThe prathama adhyayanasya caturtha uddezakasya Arambha: [61] Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [4], niyukti: [1-35], mUlaM [gAthA 76-88] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: zrIvakatAmaNi prata sUtrAMka kRtyopa gatvaM // 58 // ||76 dIpa anukrama ityato'padizyate 'ete jitA bho saraNaM' silogo / / 76 // ete' iti ya uddiSTAH, zrayaMti tamiti zaraNaM, 'bho'! iti ziSyAmaMtraNaM, jitA nAma viSayakapAyaiste jitA, na bhavaMti zaraNAya, durbalA ityarthaH, athavA ete bho asaraNaM, parIpahajitatvAt , attaNo ya paresiM ca, syAt-kathaM azaraNAya bhavaMti ?, ucyate, yena 'bAlA paMDiyamANiNo, athavA payaNapayAvaNAdiAraMbhavihAradhaNadhaSNagomahisasayaNAsaNAdiparicchaMdA, gANAvidhehiM dukkhehiM abhibhUtA AtmanaH saraNaM maNNaMte te kathaM aNNesiM saraNaM bhavissaMti ?, te asaraNe saraNabuddhiyA bAlA paMDitamANiyo, saMjamo ya bhAvasaraNaM, attaNo ya tAva paresiM ca taM prati jitA, jahitA puvvaM saMyoga, ke te?, kutitthA liMgatthA ya, pubasaMyogo NAma svajanadhana ityAdi, taM ca hitvA 'sitA kiccovagA' sitAbaddhA ityarthaH, sitAnAM kRtyAni sitakRtyAni, tadyathA-pacanapAcanAraMbhaparIgrahAdIni, upagA nAma yogyAH, athavA 'sitakRtyopagA' iti sitA. gRhasthAH nityamevAraMbhopajIvitvAt asubhAdhyavasitAH pApopagA bhayaMti, tatazca narakopakA iti, ettha diTuMto subAdivodeNaM, aMtaradIve ekassa bhiNNavAhaNiyassa puvapaviTThasta ucchukhAiyassa samudrakUlAvaskarasthAne mukaM sa gulamaTTiyaMtikAUNa bhakSayati, itaradarzanaM, sambhAve kathite Nasthi kiMci suitti sagihaM ceva havyamAgate, yatazcaivaM teNa 'taM ca bhikkhU pariSaNAya0' silogo / / 77 // taditi tepAM AraMbhAdi sitakRtyopagatvaM cazabdAtkudarzanagrahaNaM anyaca chaumatthaM caupaJjavaM jANaNApariNAe parijANiyA (pacAkhANapariNAe) paJcakkhAtuM tadAcArasya vijaM nAma vidvAn saMskRtApabhraMzaH na mUrchA teSu kuryAt , yathA etevi NivyANAya, athavA yatheSAM paraiH kriyate Na tattha mucchae, amUrchamAna eva ca 'aNukasAe aNuvalIpaNe aNukasAyo nAma taNukasAo, yathA'NutvAtparamANu nopalabhyate evamasyApi yadyapyakSINAH kaSAyAH tathApyaNutvAnopalabhyate, nigRhItvAnodIyaMta ityarthaH, 88 NOMINARIES [62] Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [4], niyukti: [1-35], mUlaM [gAthA 76-88] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: kRtyopa gatvaM prata sUtrAMka ||76 dIpa anukrama bhISayaka-11|| paThyate cAnyathA sadbhiH aNukose aNuvalINe, tatrANukoso gAma na jAtyAdibhirmadasthAnarutkarSa gacchati, apalIyate sma ap-| tAmacUrNiHlInaH, yo hi jAtyAdirahitaH pUrvamAsIt sa nApalIyeta, na gRhayedAtmAnamityarthaH, tata AtmotkarSavApalInatve varjapitvA / / 59 // majhimeNa muNi jAvae, Na-notkRSyet lajyeta ityarthaH, athavA rAgadvepo hitvA tayormadhyena muniryApayet , araktaduSTa ityarthaH, athavA madhyamiti 'sapariggahA ya sAraMbhA ya0' silogoM / / 78 // parigrahAraMbhAvuktau prathamoddezake, 'iheti ihaloke, eke na sarve, AhitaM-AkhyAta, yadeSAmAraMbhaparigrahI vyAkhyAtI nirvANAya atavaM, sAdhavastadviparItAstanmadhye aparigrahe aNAraMme jJAnavAn jJAnI bhikSuH pUrvoktaH samaMtAd vrajet parivrajet , sthAdetat-anAraMbhAparigrahavato aparicayasya ca bhikSoH kathaM zarIra| yApanAprakriyA syAditi ?, naivAzarIro dhammo bhavati, tataH ucyate-'kaDesu ghAsamesejA.' silogo // 79 / / athavA jAvaetti | cutaM, sA ceyaM yApanA-kaDesu ghAsamesejA, tairevAraMbhaparigrahavadbhiH pacamAnakaiH arthAya kRteSu prAsukIkRteSityarthaH, grasyata iti | grAsaH, teSu kRtavatsu sa bhikSuryAyeta, yaduktameSaNIyaM caret , cara gatibhakSaNayoH, bhuMjItetyarthaH, evamAhArauvadhisejAovi, tadapi bhuMjAnAH agiddhe vippamukke ya, agiddho arakta ityarthaH, bAyAlIsadosavippamuka, esaNaM carediti gavesaNA gahosaNA ya gahitAo, IN/ agiddheti pAsesaNA, vippamuketti na teSvAhArAdiSu mamIkAraH karttavyaH, yatra vA iSTo AhAro labhyate tatrApi kule grAme yA na | saMgaH kArya ityato vippamuko ya, 'ummANaM parivajie'tti sapakkhaparapakkhaummANapelliyaM ca khettaM vajetabvaMmA bhUt-evaM doSAH | | syuriti, ubahisejAhivi joijA AdiggahaNA, kiccuvamAhikAro gato, samayAdhikAro'nuvartata eva, lokasya ca-pAkhaNDalokasya ca tadadhikAre'nuvartamAne idamapadizyate logAvAyaM nnisaamej'silogo||80|| lokA nAma pApaMDA gRhiNava, lokasya 8 [63] Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [4], niyukti: [1-35], mUlaM [gAthA 76-88] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: CAN prata sUtrAMka zrIsUtrakatAGgacUpiNaH vicAra: 88 // dIpa anukrama lokayo vAdaH lokavAdastAn 'anapatyasya lokA na saMti, gAvAntA narakAH, tathA gomihatasya goSasya nAsti lokA, tathA jesi suNayA jakkhA, vippA devA, pitAmahA kAyA, na logadubbiyaDo dukkhamokkhA viyodhituM, tathA puruSaH puruSa eva, strI strItyeva, tathA pApaMDalokasyApi pRthak tayokhi pravRttAH, kepAMcitsarvagataH asarvagataH nityo'nityaH asti nAsti cAtmA, tathA kecityukhena dharmamicchati, keciduHkhena, kecit tAnena, kecidAbhyudayikA dharmaparA: naiva bhokSamicchati, 'iheti ihaloke AhitaMAkhyAtaM, paThyate ca 'lokAvAdaM NisAmettA' NisAmenA-jANittA yaNa saddaheja, lokasvabhAvo nAma ajJAnitvAdyatkicidbhASitA, uktaM ca-"evaM svabhAvaH khalu eSa lokA, na svArthahAniH puruSeNa kaaryaa|"ath kasmAna zraddheyA parasamayA iti ?, yasmAtte 'viparIyapaNNasaMbhUyA' prayANAmapi jJAnAnAM viparItayA prajJayA saMbhRtAH, uktaM hi-'matizruta vibhaMgA viparyayazca' (taccA0 a010) viparItaprajJA saMjAtA yeSAM te viparItapaNNasaMbhUtAH, anyo'nyasya vuitaM aNugacchaMtIti aNNoNNabuitANugA, tatkathaM ?, vyAso'pi hi itihAsyamAno yat anyasya vacaH pramANIkaroti, tadyathA-amukena RpiNA evaM dRSTamanyenaivamiti nAnyo'nyasya vacanamativartate, prAyeNa hi vArtAnuvAttiko lokaH, tathA coktaM-"gatAnugatako lokaH," asyAmeva lokacintAyAM kecitpApaMDA tacchAvakAthaivaM pratipannA:-'aNaMte Niyate loe.' silogo||8|| ananto nAma nAsti parimANamasya kSetrataH kAlato'pIti, Nitiye nitya ityarthaH, nanu ke ?, sAMkhyAH , teSAM sarvagataH kSetrajJaH, kUTasthagrahaNaM yathA vaizeSikANAM, pratipannAH paramANavaH, zAzvatatve'pi sati Navi sAsaeti, na teSAM kazcidbhAvo vinasyatyutpadyate vA, anye tu bruvate 'aNaMte ca Nitie loe' yathA paurANikAnAM sapta dvIpA: sapta samudrAH kSetralokaparimANa, kAlatastu nityaH, kepAMcidantavAnnityazca, evamevadhAraNe, vIro jAMvakaH, adhikam-anyebhyaH, sarve MINER 8 ATTISGe [64] Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [4], niyukti: [1-35], mUlaM [gAthA 76-88] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: amita / jJAnAdi prata sUtrAMka zrIsUtrakatAmaNiH // 61 // 88 // dIpa anukrama bhyo'nyatIrthakarebhyo vA pazyatyadhipazyati, kiMcAnyat-'amitaM jANati vIreM // 82|| na mitaM amitaM, kA tarhi bhAvanA ?- | kepAMcitsarvajJavAdinAM anaMta jJAnaM sarvatrApratihatamiti, athavA lokameva amitaM jANaMti, amito nAma aparimANo lokA, tacca sarvajJo vIraH tathaiva jAnAti, anye punaH savvattha saparimANaM iti, vIrotti,'sarvatre ti tiryagUmadhazceti kSetrataH, kAlataH keSAM| cid divyaM varSasahasraM keSAMcidanyathA, iti upapradarzanArthaH vIra uktaH, adhikaM pazyatIti, evaM yasya parimANamiSTaM sa tenAmipretena parimANena, nAnantalokamicchanti, tatra ye truvate 'aNate Nitie loe' ta evaM bruvate yo hi yathA bhAvaH sa tathaivAtyantama vikalpo bhavati, tadyathA-yakhasakhasa eva sthAvara: sthAvara eva sarvakAlaM, na satvaM jahAti na sthAvaratvaM jahAti, evaM devA devA eva, manuSyeSu | strIpuMnapuMsakA iti, athavA yaduktaM 'lokAvAda NisAseja' te ca lokavAdA uktAH, athavA khI khI eva, evaM prasasasa eva, sthAvaraH sthAvara eva, bhaTTArago bhaNati-micchA eyaM, jo jahA so taheva, avvata bhaNNati, ayaM tu khabhAvo-'je keivi tasA pANA'silogo | ||83||'je'ti aNiddiDhe Nidese, keciditi na sarve, vasA na sthAvarAH, tatra trasatIti prasAH tiItIti sthAvarAH, pariyAe asthi se jAyaM' paryAyo nAma paryAyaH prakAra ityarthaH, atha ko'rthaH, astyasau kazcit prakAraH yena te vasA bhavanti sthAvarA vA, tatra tAvat / asanirvakAni kANyupacitya asA bhavaMti, evaM sthAvarA api, nAgArjunIyAstu paThanti-prasanAmaudayeNa trasaM na tu sthAvarodayanAmena, uktaM ca-'aNithamAvAsamurviti jaMtavo, paralo0 soca sameca itayaM tathA coktaM 'ThANI vividhA ThANA' anyacoktaM 'azAzvatAni sthAnAni', yo hi yathAkA sa tathA bhavatIti, tadyathA-nArago tiryagmanuSyo devo vA, tathA strI puM napuMsakaM bA, na tu jAtimanuSyo'sti jAtikhI vetyAdi, yatazcaivaM tenAyasanyaH paryAyo bhavatIti vAkyazepaH, yena te vasA bhavantIti 88 [65] Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [4], niyukti: [1-35], mUlaM [gAthA 76-88] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka zrIsUtraka- tAmancUrNiH parAvata: 88 dIpa anukrama sthAvarA vA, kiM cAnyat-ihaiva tAvaddAso bhUtvA rAjA bhavati rAjA bhUtvA dramakaH, tathA bAlakaumArayauvanamadhyamasthAviryANyanyopamardaina prAmoti, gatisthAnanayanAsanaskhamabodhAdayo'nye'pi vizeSA vaktavyA iti, kiMcAnyat-pratyakSeNa parokSaM sAdhyate, taccAmI sattvA 'urAlaM jagato jogaM' silogo / / 84 // orAlaM prAgaDaM sthUlaM jagato yogo, tadyathA--garbhabAlakaumArayauvanamadhyamasthAviryANyorAlANi prAgaDAni juJjati vijuaMti, tathA ca tasminneva vayasi kazcidAso bhUtvA rAjA bhavati, Izvarazca bhUtvA nirddhano bhavati, 'asa bhuvi viparItatAmevaiti viparyAsaH, viparyAsena pralIyante, anyathAbhAvagamaNenetyarthaH, cazabdAna sarvathA pralIyaMte, dravyato hi avasthitA eva, anena pratyakSadRSTena sAmAnyenAnumAnenaiva sAdhyante, yaha jAtisAraNAdvA bahavo vizeSA dRzyante evaM bhavAntaragatasya apratyakSAH, gatikAyendriyaliMgatrasasthAvararAjayuvarAjaIzvarAdidAsabhRtakadramakAdayazcottamAdyAH viparyAsAH, bhavAntareSvapi pratyetavyAH, ete tu pratyakSaparokSAH tA~stAn paryAyavizeSAn pariNamaMtaH 'savve akaMtadukkhA ya' sarve ityaparizeSAH kAntaH priya ityarthaH na kAntamakAntaM dukkhaM anirlDa akAma appiyaM jAva amaNAma dukkhaM, anukUlamapi caitat jJAyate, tathA savve iTThA subhA kaMtA subhA jAva maNAmA subhA 'ata' iti amAtkAraNAta ahiMsagAH, evaM jJAtvA sarvasaccAnyasya sAdhorahiMsanIyAni, 1 kiM kAraNaM , taducyate-'evaM khu NANiNo sAraM silogo / / 85 // etaditi yaduktamucyate vA sAraM viddhIti vAkyazeSaH, yarika ?, ucyate, je Na hiMsati kiMcaNaM, kiMciditi vasaM sthAvaraM vA, ahiMsA hi jJAnagatasya phalaM, tathA cAha-'yo'dhItya zAstramakhilaM.' evaM khu NANiNo sAraM jaMNa bhAse aliyapayaM, evaM adattaM, mehuNaM, pariggahaM ca, jaMca rAgAdi ajjhatthadose vivajeti / tadapyucyate evaM khu NANiNo sAraM, syAkki kAraNaM saccA na hiMsanIyA?, ucyate-'ahiMsA samayaM ceva' ahiMsAsamayo nAma 8 [66] Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka // 76 88|| dIpa anukrama [7688 zrIsUtratAGgatcUrNi: // 63 // "sUtrakRta" - aMgasUtra- 2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 1 ], uddezaka [4], niryuktiH [1- 35], mUlaM [gAthA 76-88 ] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra [02], aMga sUtra [02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: tulyatA, yathA mama dukkhamapriyaM evaM savvasaccAnAM etAM ahiMsAM samatAmAtmanaH sarvajIvaiH etAvantaM viyANiyA na hiMsati kaMcanamiti varttate, etAvAMca jJAnaviSayaH yaduta sarvatra samayA bhAvyeti, tathA mRSA'dattAdAnAdiSvapi AzraveSu yathAsaMbhavamAyojyamiti, uktA mUlaguNAH, uttaraguNasiddhaye vyapadizyate 'vusie ya vigatagehI AyANaM silogo ||86|| busite' tti sthitaH, kasmin ?, dharme, vigatA gRddhiriti aluddhaH, 'AdiraMtyena sahiti'ci akruddhaH amAnaH amAyAvI, paThyate akasAyI, sadAdhigatabodhI, kapAyAH krodhAdyAH, gRddhiloMbhaH, egaragahaNe gahaNamiti 'Adirantyena sahiteti' vA gRddhigrahaNAtsarve AkRSTAH, 'AdANaM sAraklae'ci AtmAnaM sArakkhati asaMjamAo, AdIyata ityAdAnaM jJAnAdi, taM sArakkhati mokkhahetuM kiM ?- 'cariyAsaNasejjAsu bhattapANe ya antaso' sArakkhati iti varttate, cariyati iriyAsamiti gahitA, cariyAe paDivakkho AsaNasayaNe, ettha AdANaM sArakkhati, athavA cariyAgahaNeNa samiIo gahitAo, AsaNasayaNagahaNeNa kAyaguttI, ekaggahaNeNaM gahaNaMtikAUNa maNavar3aguttIovi gahitAo, bhattapANaggahaNeNa esaNAsamiI, evaM AdANapariDAvaNIyAI sahayAo, 'antasa' iti jAva jIvitAntaH / 'etehiM tihiM ThANehiM' silogo // 87 // 'etAnI'ti yAnyuktAni iriyA egaM ThANaM AsaNasayaNaMti vizyaM bhattapANeti taIyaM, ahavA etesu caiva iriyAigesu maNovayaNakAeNaM, adavA iriyaM mottUNa sesesu uggamauppAyaNesaNAsu saMjameja sayA muNI, sadA| sarvakAlaM / iyANi etesu saMjamaMto imAnanyAnadhyAtmadoSAn pariharet, tadyathA-'ukkosaM jalaNaM NUmaM' silogo // 88 // uka | syate'neneti ukkosomAnaH, jvalatyaneneti jvalanaH - krodhaH, nUmaM NAma aprakAzaM mAyA, ajjhattho NAma abhipretaH, sa ca lobhaH, | sa evaM parasamayAH, na sadbhAva iti matvA samyagdRSTijJAnavAn yathokteSu mUlottaraguNeSu yatamAnaH 'samite tu sadA sAdhU' silogo [67] samatAdi // 63 // Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka // 76 88|| dIpa anukrama [76 88] zrIsUtrakatAGgacUrNiH // 64 // "sUtrakRta" - aMgasUtra- 2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 1 ], uddezaka [4], niryuktiH [1- 35], mUlaM [gAthA 76-88 ] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02], aMga sUtra [02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: // 88 // samite tu teSAmevottaraguNAnAM pUrvoktAnAM parisamAnanaM kriyate sadA-nityaM, turvizeSaNe, sAdhayatIti sAdhuH, paMcAsaMvarAH | prANAtipAtAdyAH tatsaMvRtatvAnna pApamAdatte iti, sa evaM saMvRtatvAt sitehiM asite bhikkhU, sitA baddhA ityarthaH, gRhikupApaMDA| dibhirgRhakalatramitrAdibhiH saMgaiH sitAH teSu siteSvasitaH, avaddha ityarthaH, tairyAcyamAnaH tAnAzrito vA aNasitaH, evaM kathaM ?, uktaM hi 'jaNamajjhevi vasaMto egaMto 0 ' AG maryAdAbhividhyoH pari samaMtAt AdimadhyAvasAneSu yAvanna mucyase tAva AmokkhAe parivaejAsitti bemi ziSyopadezo / gataH sUtrANugamo, idANiM NayA-'NAyammi givhiacce0 'gAthA || || 'savvesiMpi gayANaM0' gAthA || // iti zrI sUtrakRtAMge samayAkhyaM prathamAdhyayanaM samAptaM // ajjhayaNAbhisaMbaMdho sasamayaguNe gAUna parasamayadose ya sasamae jayamANo kammaM vidAlejjAsitti vaiyAliyajjhayaNamAgataM, tassuvakamAdi cattAri aNuyogaddArA ajjhayaNatthAdhikAro kammaM viyAliyavyaMti, uddesatthAdhikAro puNa "paDhame saMbodhi aNicayA ya" gAhA // 40 // paDhame uddesae hitAhitA saMbujjhitavyaM aNiyatAya 'Dahare bur3e ya pAsadhA' evamAdi, vitie uddesae 'mANavacaNatA' mANo vajeyabvo, 'je yAvi aNAyae sidA' evamAdi, "udde sammi tatie " gAhA // 41 // tatie micchattAdicitassa kammassa avacayo 'saMvuDakammassa bhikkhuNo' evamAdi, NAmaNiphaNyo Nikakheve veyAliyaMti tattha gAthA | veyAliyaMmi beyAlago ya veyAlayaM viyAlaNiyaM / tiSNivi caugAI viyAlago ettha puNa jIvo ||36|| tattha vetAligo NAmAdi caturvidho, NAmaThavaNAo taheva, dabvaveyAlago jo hi jaM davvaM veyAliyaMti rathakArAdiH, bhAve NoAgamato bhAvaviyAlago sAdhuH, jIvo kammaM vidAlayati kammaM vA jIvaM, vidAlaNaMpi NAmAdi catuvidhaM tattha gAthA "davaM ca parasumAdI" gAthA ||37|| vidA asya pRSThe dvitiy adhyayanasya Arabhyate [68] samatAdi // 64 // Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka // 89 110|| dIpa anukrama [89 110] zrIsUtrakR bAGgacUrNiH / / 65 / / "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryuktiH+cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 2 ], uddezaka [1], niryuktiH [36-42], mUlaM [gAthA 89-110] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra -[02] aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: laNamiti karaNabhUtaM, tatra dravye paravAdi, jJAnAdyAtmakena bhAvena bhAva eva mithyAtvAdirUpo vidAryate, bhAve vidAraNaM NANadaMsaNacaritANi, vidAlaNiyapi nAmAdi caturvidhaM, NAmaThavaNAo taheba, davyavidAlaNiyaM dArugaM, bhAve aDavihaM kammaM vidAriati, veyAliyassa gAthAe NirutaM bhaNNati "veyAliyaM ihaM desiyaMti vepAliyaM nato hoti / " etadeva karaNabhUtaM veyAliyakamadhyayanaM kiM vidArayati ?, tadeva karmma, Aha- yadyevaM sarvANi karmmavidAlaNAni, vizeSo vA vaktavyaH, ucyate, ayaM vizeSo-"veyAliyaM ihaM vitta| matthi teNeva ya NivaddhaM // 38 // vetAliyaM nAma vRttajAti tathA vA baddhatvAt caitAliyaM / asyopodghAtaH "kAmaM tu sAsatamiNaM kathitaM aTThAvayammi usameNa / aTThANautisutANaM soUNa ya te'vi pavvaiyA || 39 ||" bharaheNa bharahavAsaM nijiUNa aTThANaUtIvi bhAyaro bhaNitA-mamaM olamgagha rajjANi vA suyadhati, aTThAvae bhagavan usabhamAmI pucchito, evaM bharaho bhagati, kimettha amhehiM karaNIyaMti, tato bhagavatA tesiM aMgAradAha gadinaMtaM bhaNiUNa idamadhyayanaM kathitaM yadyapi cedamadhyayanaM zAstrataM tathApi tena bhagavatA putrAH saMbodhitAH iti kRtvA sa eva vizeSastIrthakarairapyasya upodaghAte'nuvarttate sma iti / evaM ubagvAtaNijjutIe 'uddese nidese ya Niggame 'ti akkhANagaM samovAreyacvaM sa bhagavAn tAn tatsaMsAravimumukSurAha-bho ! 'saMyujjhaha kiSNa bujhaha' butaM (89) samyak saMgataM samastaM vA budhyata saMbujjhaha, syAt kahiM budhyate 1, dhamrme, kimiti pariprazne, svAtiMka kAraNaM budhyate, saMbodhI khalu peca duchabhA, saMbodhistrividhA - NANadaMsaNacaritANi, khalu vizeSaNe, cAritra saMbodhiradhitriyate manuSyatve, na zeSagatiSviti, athavA bujjhaha, kiM rajehiM visaehiM kalacehiM vA karessaha ?, prasuptasya saMbodhirbhavatItyataH suptA eva vaktavyAH, ettha NijjuttIgAthA dave NidAvee darisaNaNANatavasaMjamA bhAyo / adhikAro puNa bhaNito NANe taha daMsaNacarite // 42 // muco duviho-dadhasuco asya pRSThe dvitiy adhyayanasya prathama uddezaka: Arabhyate [69] vidAraNAdi / / 65 / / Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [2], uddezaka [1], niyukti: [36-42], mUlaM gAthA 89-110] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: suptAdi zrIsUtrakavAGgacUrNiH // 66 // prata sUtrAMka ||89110|| dIpa anukrama [89 bhAvasuttoya, tattha davasutto duviho-uvacArasutto NihAsutto ya, upacArasuptaH patita odakaH, nidrAsutto nAma nidrAvedodayAviSTaH svapitI, pazcAnAmapi viSayANAM tatkAlamAvanno, bhAvasuptastu jJAnAdivirahitaH ajJAnI mithyAdRSTiracAritrI ca, jo dabbasutto so bhAvao'vi bhatio, evaM jAgariovi, dravyajAgaritA bhAvasuptena caadhikaas| syAt kathaM saMbodhi dullabhA ?, ucyate, mANussa desakulakAlA' gAthA / / itazca saMboddhavyaM dharme yasmAt 'No hUvaNamaMti rAtio No sulabha puNarAvi jIviyaM,' nayatikrAntarAtrayaH punarupanamaMte, kathaM ?, na hi vAlarAtrayo yauvanarAtrayo vA'tikramya punarupanamaMte, kA tarhi bhAvanA !, na vRddho bhUtvA punarutAnazAyI kSIrAhAro bAlako bhavati, navA zilpakakalAgrahaNasamarthaH kumArako raktagaMDamaMsu bhavati, navAminavazmazrubhUSitAdharoSThakapolaH kAmabhogolvaNamanA yuvA bhavati, atrodAharaNaM laukika, nandaH kila mRtyudatairAkRSTa Aha-koTImahaM dadyAM yadyekAhaM jIvet , tathApi na labdhavAn , ityataH No sulabhaM puNarAvi jIvitaM, jahaNNaNaM aMtomuhucAUhi ukoseNaM puncakoDIAyugehi ahiyAre Uhie etyaMtare kassai upakkamo hoja, taM puNa jiNaM Na sakati puNo vaDAvetuM, sadopakramo'niyato, tadyathA "DaharA vur3A ya pAsadhA gambhatthA ya cayaMtI mANavA" (90) manorapatyAni mAnavAH, mAnavagrahaNena manuSyANAM kathyate, athavA sarva eva mAnavAH apadizyate, 'seNe jaha vaTTayaM hare' 'yatheti yena prakAreNa, baTTagA nAma tittirajAtita IpadadhikapramANA uktA vArtakAH, evamavadhAraNAyAM, AyupaH kSayaH AyuHkSayaH, sa tu upakramAdanyathA vA 'tui'tti truTyate jIvaH zarIrAta vA zarIraM jIvAt atha manuSyajIvitAttuTyati svajanAdibhirvA, yo'pi nAma kazcitsvajanapramaco na budhyate yathA mAtApitarau me vRddhau, tAbhyAM mRtAbhyAM dharma kariSyAmIti, etadapyakAraNaM, kathaM ?, tarhi ucyate-'mAtAhi piyAhi luppa' vRttaM (91) mAtRbhya iti sarvamAtRgrAmo // 66 // [70] Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka // 89 110|| dIpa anukrama [89 110] zrIsUtrakabAGgacUrNiH // 67 // "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 2 ], uddezaka [1], niryuktiH [36-42], mUlaM [gAthA 89-110] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra -[02] aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: gRhyate, pitRbhya iti pitRgrAmaH lupyata iti chidyate teSu jIvAt, svayaM kadAcit pUjyataraM mriyate, na ca saiva mAtA'nyatrApi bhavati pitA vA, athaikendriyAdiSu prakSiptaH naiva mAtApitsaMbaMdhaM labhate, na vA sugatiH pretya sulabhA bhavati, sugatirnAma sukulaM, pretya yonisthitireva, nAgArjunIyAstu pati 'mAtA pitaro ya bhAyaro vilamejasu keNa paJcae' nArakadevai kendriyAsaMjJiSu ca yatazcaivaM | teNa etANi bhayANi vehiyA etAni yAnyuktAni - No hUvaNamaMti rAio, pekkhiyA- dehiyA passiyA, AraMbho nAma asaMyamaH anuktamapi jJAyate, parigrahAtha, kathaM 1, AraMbhapUrvako parIgrahaH, sa ca nirAraMbhasya na bhavatI tataH AraMbhagrahaNaM, syAdAraM bhAdanivRttasya ko dopaH 1, ucyate, 'jamiNaM jagati puDho jagA' vRttaM // 92 // 'yadi'ti yasmAtkAraNAt asmin jagati, puDho nAma pRthaka, | kammehiMti yathAkarmmabhiH lupyaMti narakAdiSu vividhairduHkhairlupyate, sarvasukhasthAnebhyazyavaMte, kiMca- 'sayameva kaDe mi (va) gAhatu' Na | isarAdikarta eva, yena yathA karma kRtaM asaMbaMdhidoSAda aSTaprakAraM Atmani avagAhati, AtmA karmmasuvA, akAralopaM kRccA tameka avagAhati 'No teNa mucea aTThavaM' nAsau teNa karmmaNA mucyate'spRSTamasyAstIti, Aha hi 'pAvANaM ca bho ! kaDANaM kammANaM' kiMca-na kevala mihAnityatA bhavati, anyatrApi eSA bhavatyeva, tathA 'devA gaMdhavarakUsvasA asurA' vRttaM (93) athavA mA bhUtkazcidevasukheSu saMga kariSyatItyatastadanityatAjJApanArthaM apadizyate 'devA gaMdhavyarakkhasA' devaragahaNAt vANamaMtarabhedo, asurANAM pratipakSaH, surA vaimAnikAH, bhUmigatA asurA eva, athavA bhUmigatA bhUmijIvA eva, athavA bhUmigatAH sarisRpA gRhyante, ihApi ca 'rAyA gara seTTi mAhaNA' rAjAnaH cakravathAH narA pRthagjanAH seTTiNo NegamAdyA, adhipAstu adhikaM pAMtItyadhipAH, te tu maMtrimahAmaMtrigaNakadauvArikAdayaH, mAhanagrahaNAt jAtibhedaH, ta ete sarvve eva svasthAnebhyazyarvate, duHkhitA nAma, navA syAtkasyacinmaraNamiSTaM, uktaM [71] karmavyathA // 67 // Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [2], uddezaka [1], niyukti: [36-42], mUlaM gAthA 89-110] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka ||89110|| dIpa anukrama [89 zrIsUtraka Pca 'maraNamiti mahadbhaya'tadapi ca kAlavazena kiM ?, ye'pi kAmanimittenodharmate tAn pratyupadezaH, 'kAmehi ya saMthavehi ya vRttaM(94) tAGgacUrNiH ettha icchAkAmA appasathicchAkAmA mayaNakAmA ya,aviziSTA vA zabdAdayaH,kAmopagrahAzca skhyAdayaH saMstutA vante,athavA saMstutA // 68 // iti pUrvAparasaMstavo gRhyate, sa evaM tebhyaH kAmebhyaH saMstavebhyazca 'kammasahi'tti karmabhiH saha tuvyatIti, ko'rthaH ?, na te kAmAH saMstutAnaM gacchaMtamanuyAsyaMti, 'kAleneti sopakrameNAnyatareNa vA, jAyaMta iti jantavaH, 'tAle jaha paMdhaNaccuto' tAle jAtaM tAlaM, tAlaM hi gurutvAd dUrapAtAca zIghra patatItyatastadrahaNaM, tAlasyApi dvidhA pAta:-upakramAta kAlena ca, evaM aaukkhevituti|| jIvo'pi sopakrameNAnyathA vA, kiMca-na kevalaM kAmeSu saMstuteSu ca savA gRhiNastAvat paDhaMti, anye'pi hi tathaiva, taMjahA 'je yAci bhave bahussutA dhambhiya mAhaNa bhikkhue // 85 / / bahussuyA dharme niyukto dhArmikaH, bRhanmanA brAmaNaH, mikkhasaNasIlo bhikkhU, suciriti yathAvatkhadharmavyavasthitaH, paritrAjako vA, abhinUmakarehi mucchiyA nUmaM nAma karma mAyAvA, ami murkha nUmIkurvantIti abhinUmakarA-vipayAsteSu mUcchitA-gRddhA, lobho gRhItaH, egaggahaNe gahaNaMti sesakasAyAvi gahitA, kathaM taM necchaMti ?, patthaMti patthirjati , aNNehi tehiM AhArAdisu kAmesu sacAH, iha ca paratra ca tIvameva tadupacitaiH karmabhiH kRtyate kAmajanitarityarthaH, syAt-kathaM te karmabhireva kRtyante na nirvAnta ?, ucyate, 'atha pAsa vivegamuhite' vRttaM // 96 // 'atheti prakRtiapekSaM, athavA karmavivAgo yatra, kiM na pazyasi vivegamuTTite', vivego nAma svajanagRhAdibhyaH pravajyAsthAnamanyataraM, athavA karmavivAgo yatra sthitAH karmanirvANAyetyarthaH, vividhaM tIrNA vitIrNA na vitIrNA avitIrNA na kAmabhogAbhAvatIrNA, 'iha' asichoke, athavA iheti pUraNArthaH, dhutaM NAma yeNa karmANi vidhUyante, vairAgya ityarthaH, cAritramapi, kecidbhaNaMti- // 68 / / [72] Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [2], uddezaka [1], niyukti: [36-42], mUlaM gAthA 89-110] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: ArapArAdi prata sUtrAMka ||89110|| dIpa anukrama [89 ID vayaM svataH viratA, viratAH apApakarmANaH, athavA api saMbhAvane, tIrgA api gRhAdisaMbRthaM kevalaM bhASate, na tu kurvanti, sa evaM zrIsUtraka bhASamANaH pAkhaMDI pAkhaMDagaNo vA, aNegesu ca ekAdezo bhavatyeva 'NAhisi AraM kato paraM' jJAsyati AraM-gRhasthatvaM paraMtAGgacUrNiH pravajyA, kimuktaM bhavati-na tvaM jAnI, kaiH-phirmabhiH gRhI bhavati prabajito vA, ajAnan kathaM kuzalAni vetsyasi ?, athavA // 69 // AramityayaM lokaH parastu paralokaH, ayaM sautro'rthaH-AraH-saMsAraH paro-mokSaH, taditi AraM pAraM vAna jJAsyati, kutaH?-kumA zrayAt , athavA 'Na NAhisi' ti na jAniSyasi mokSamAtmAnaM paraM vA, tatrAtmA AraM paraM para eva, athavA NAhisi gihI Na paccaio, Aro pabbaio, Aro gRhI paraH pravajitaH, vehAsaM nAma aMtarAlaM, na gRhitve nApi zrAmaNye, aMtarAle varttate, te hi AhArAdiSu | saktA iha paratra ca tIvameva tadupacitaiH karmabhiH kutyante, kAmajanitarityarthaH, Aha-ete tAvadavitIrNatvAt mA bhavanirvANAya, atha ye ime uDikAH cUrNikAdayazca ete katha na tantriANAya ?, ucyate, "jaivi NigiNe kise care" vRttaM ||97ydity| bhyupagame NigiNo nAma nagnaH, kRzastapobhiniSTaptatvAd AtApanAdibhiH, mAso saMkhyAtapratibhAga itikRtvA mAsasya aMte saka dbhuktaM iti mAsAntazaH 'cautthachaTThamadasamadubAlasamehi sa evaM niSTaptazarIroci 'je iha mAyAdi mijati' aNiddivANiddesA | mAyA Adiu~pAM kapAyANAM, AdIyata ityAdiH, mAG mAne, kathaM ?, mIyate, pUryata ityarthaH, mAyAdInAM kapAyANAM yojanaM, athavA mIyata iti-yathA dhAnyasya kuDo mIyate evaM mAyAdibhiH kapAyaH sa mIyate, pUryata ityarthaH, sa evaM kapAyANAmAkaMThaM mitaH maraNamito 'AgaMtA gambhAdaNaMtaso AgamiSyatIti AgaMtA, garbhaH Adiryasya saMsArakramasya bhavati sa garbhAdiH, tadyathA| garbhaprasavabAlyakaumArayauvanamadhyamasthAviryamaraNanarakaduHkhAnta iti, uttIrNasya ca narakAt sa eva bhuvaH, punaH sa eva krama iti, [73] Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [2], uddezaka [1], niyukti: [36-42], mUlaM gAthA 89-110] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: pApoparama: prata sUtrAMka ||89110|| dIpa anukrama [89 zrImatraka- yatazcaivaM mithyAdarzanopahataM tapopi na durgatinivArakamityato maddarzitamArgamAsthAya "purusorama pAvakAmuNA" vRttaM // 98 // nAGgacANapuri zayanAta puruSaH, he puruSa! puruSA vA upetya uvarama-uparama pAvAni-prANAtipAtAdIni micchAdasaNasallaMtANi aTThArasa ThANANi, // 70 // syAt kAmabhogajIvitanimittaM noparamasi ityato'padizyate 'paliyataM maNuyANa jIvita pari-samaMtAt Adiyati jIvitasya paraM varSazataM, athavA pralIyaM-karma yAvadAyunivarti tatparikSayAntaM, athavA yasyAnto'sti tatprAptameva veditavyamiti, Aha hi dUrasthamapi bhAvitvAt Agatameva, tathA udadhInyapi divyuSito, je puNa asaMjamajIviteNa kalatrAdIpaMkAyasannA 'iha' manuSyaloke zabdAdiviSayeSu 'mucchitA' adhyupapannA 'mohaM jaMti narA asaMkhuDA' moho nAma karma taM jaMti, mohataca garbhajanmamaraNAdiH sa eva saMsArakramaH, asaMvuDA hiMsAdiehiM iMdiehiM vA, yatazcaivaM tena 'jayataM viharAhi jogavaM' vRttaM // 99 / / jayayaM nAma gAme egarAIyaM nagare paMcarAiyaM yatnataH, yogo nAma saMyama eva. yogo yasyAstIti sa bhavati yogavAn , jogA vA jassa base baTuMti sa bhavati yogavAna , NANAdIyA, athavA yogavAniti samitiguptidhu nityopayuktaH, svAdhInayoga ityarthaH, yo hi anyat karoti anyatra copayuktaH sa hi tatpravRttayoga prati ayogavAneva bhavati, loge'pi ca vaktAro bhavaMti-vimanA ahaM, tena mayA nopalakSitamityataH svAdhInayoga eva yogavAn , syAt-kimarthaM nityopayogaH, ucyate,'aNupANA paMthA duruttarA'aNavaH prANA yeSu te ime bhavaMti aNupANA-sUkSmAH, yaduktaM bhavati tAnavirAdhayadbhiH, duHkhena uttIryanta iti duruttarAH, ataH aNupatthi pANA aNupasthi bIyaharitAdi, aNusAsaNameva parakame' anuzAsyate'nenetyanuzAsanaM-sUtraM tadyathA sUtropadezenAnuzAsyate yaccAcAyastadantarA ananuzAsanameva parAkrame bhRzaM krame, syAtkenedamanuzAsanaM ?, ucyate, 'vIrehiM sammaM paveditaM' nityamAtmani-guru // 70 174] Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [2], uddezaka [1], niyukti: [36-42], mUlaM gAthA 89-110] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: vIratvAdi zrIsUtraka prata sUtrAMka ||89 tAjacUrNiH // 71 // 110|| dIpa anukrama [89 puruSeSu ca bahuvacanaM, tena vIrehiM, samma paveditaM, athavA sarva evAInto vIrAstai praveditaM, syAdetat , ke bIrA iti ?, ucyate, | 'vIrA viratA hu pAvakA' vRttaM // 10 // yo virataH sa vIraH, kuto ?, pApAt , athavA virAjamAnAH vidAlayaMtIti vA vIrA:samyagutthitAH saMjamasamudANeNaM, syAtki pApakaM yataste viratAH, ucyate, 'kodhakAtariyAdIpIsaNA' kAtariyA NAma mAyA, krodhaggahaNAnmAno'pi gRhItaH, kAtariyAgrahaNAllobhaH, pIpaNA NAma krodhakAtarikAdayaH kapAyAH kiM pIpayaMti ? jJAnadarzanacAri| vANi, athavA ta eva vIrAH pIpaNA, pIsaNA dabve bhAve ya, dabbe kuMkumAdi pasatthadavyapIsaNA, vappAdi appasatthapIsaNA, bhAve | pasatthabhAvapIsaNA ya apasatthabhAvapIsaNA ya, apasatthabhAvapIsaNehiM ahikAro, ta evaM pIsaNA 'pANe Na haNaMti sabvasoM savvaso nAma sabappakAreNa yogatrikakaraNatrikeNa, pApaM nAma karma, yena ca hiMsAdikarmaNA tatpApaM badhyate tasmin kAraNe kAryopacAraM kRtvA'padIzyate 'pApAo viratAbhiNivyuDA' abhimukhaM NivvuDA abhiNibbuDA abhiprasannAH, yathoSNamudakaM sItaM bhUtaM | | NibuDamityapadizyate evaM, athavA kapAyopazamAcchItIbhUnA abhininbuDA bucaMti, syAt tasyAbhinivRttAtmanaH sAdhoH parISaho| pasargAH prAdurbhaveyuH, tatastena idamAlaMbanaM kRtvA ahiyAsetavyaM 'NavitA ahameva luppae' vRtte // 1.1 // nAhameka eva zItoSNadaMzamazakAdibhiH parISahopasaggailuppetti, anne'vi asaMyatA putradArabharaNAdibhiH klezailupyante, tathA ca caurapAradArikAdayaH parAdhInA lupyante, anaparAdhino'pi karSakAdayaH karabharaviSTyAdimirupaklezailRpyante, 'evaM sahite' evam-anena prakAreNa, sahite NANAdIhiM, Atmano vA hitaH sahitaH, adhikaM pRthagjanAn pazyati adhipazyati, aniho nAma parIpahopasagarna nihanyate, tavasaMjamesu vA saMtaparakarbha Na Niheti, 'se' iti Niddeze sa eva bhikSuH, kathaMcitparIpahopasargaH spRzyate tataH so puTTho'dhiyA 175] Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [2], uddezaka [1], niyukti: [36-42], mUlaM gAthA 89-110] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: zrImatraka prata sUtrAMka ||89110|| tAGgacUrNiH // 72 // dIpa anukrama [89 |sae, akAralopo dravyaH, sa evaM parIpahasahiSNuH "dhuNiyA kuliyaM ca levavaM" vRttaM // 102 / / dhuNiyA NAma dhuNejA kamma, karmadhutAdi kathaM ?, jahA karaNakuDaM ubhayopAse littaM cireNa kAleNa juNNalevaM, satataM lippaMte va jogaM vA leIma, upamAne vati, kasaeti kRzaM kuryAt , dihyata iti dehaH yathA kuI lakuTAdibhiH prahAraiH lepApagamAt kRzIbhavati evaM sAdhuranazanAdibhiH tapovizeSaiH kRzaM dehaM / / | kuNaMti, dehe ca samyaktapobhirevaM kRzyamANe karmadeho'pyapakRzyate eva, dravyakarSaNA kuDe zarIre vA, bhAvakapaNA rAgadveSau karSa yati, ta evaM anazanAditapoyuktAH rAgadveSApakRSTAH "avihiMsAmeva pavyaena vihiMsA 2 atastAmavihiMsAM pavvae, kathamahi| sakaH syAditi, anudharmoM anu pazcAdbhAve yathA'nyaistIrthakaraistathA varddhamAnenApi muninA praveditaM, anudharmaH-sUkSmo vA dharmaH, | puSpavat vRttaM, appasatthabhAvadhuNaNaM, taMmi vidhue kammarayo vidhuta eva bhavati, syAt-kathaM dhUyate , 'sauNI u jaha paMsuguDitA' vRttaM // 103 / / sauNi-kAullI, dhUlIe vA leTTituM tadrajaH pakSAto dhubbati-dhvaMsayati sitaM-baddhaM, raMjayatIti rajaH, epo dRSTAntaH 'evaM daviovadhANacaM davio rAgadosarahito, dravyamAtrameva, uva. upadadhAtIti upadhAnaM tadasyAstItyupadhAnavAn , | karma kSapati, 'tavassi mAhaNo' samaNetti vA mAhaNetti vA, atha taM kazcit "udvitamaNagAramesaNaM" vRttaM // 104|| udvito NAma dharma pravajyAyAM, nAsyAgAraM vidyate anagAraH, anagAratvameSati, athavA mokSameva epati, samaNANaM ThANe ThitaM caritte pANAisu vA, tapaHsthitaM tapassiyaM, bArasavihe tave, tamevaM dhamme dRDhapratijhaM "DaharA vuDDA ya patthae" Daharitti puttanattuAdayaH, tesu visesato poho bhavati, kAlupiyaM kAratesu vaDamAipitimAtulapitRvyAdayaH 'patthae ti uppavyAtuM icchati, te AjammaeNa ThitA | taNhAe chuhAe ya avi susse Na taM labheUNa, avi mareja Navi uppacyAvetuM sakeMti, janAnAmadharmavyavasthitacAjanavatsa tAn pazyati, // 72 // [76] Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka // 89 110|| dIpa anukrama [89110] zrIsUtravAkrcUrNiH / / 73 / / "sUtrakRta" aMgasUtra-2 (niryuktiH+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 2 ], uddezaka [1], niryuktiH [36-42 ], mUlaM [gAthA 89- 110 ] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02], aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: - na tu khajanavat, "jar3a kAluniyA se kae" vRttaM // 105 // kAluniyA NAma 'vAha ! piya! kaMta ! sAmiya! usaNa Nippagata varNami sabvaM suNNaM paNaiNi puttA te pitu viyogavelappA ||1|| saNNA gAmo goDDI gaNo va taM jattha hosi saSNihito / / divyati sirIe supurisa ! kiM puNa NiyagaM gharadAraM ? // 2 // putrakAraNAd ekamavi tAva kulataMtuvarddhanaM pipiMDadaM dhanagoptAraM ca janayasva putraM tato yAsyasi evaM kaluNANi rudaMtA 'daviyaM'ti davio-rAgadoparahio, nikkhaNazIlo. bhikkhU, samyagutthitaM samudditaM saMjamuhANeNa samuTThitaM 'No lambhati NaM' ti Na saketi 'saNNavettae' ci ANetuM 'jar3a NaM kAmehi bhA(lA) biyA' vRsaM // 106 // 'yadItyabhyupagame, kAmA-saddAdi ghaNAi vA 'lAviya'ti NimaMtaNA, jai kAmehiM ghaNeNa vA bahuppagAraM uvaNimaMteja, baMghittA vA ghara Aja 'taM jIvitaNAvakaMkhiNaM' tamiti taM sAdhu jIvitaM asaMjamajIvitaM nAvakAMkSati nAvakAMkSiNaM 'No labbhaMti Na saNNacitae' nokAraH pratiSedhe lambhatitti Na te labhaMte saNNavettae, kiMca- 'sehaMti a NaM mamAiNo' 'vRttaM // 107 // asaMjamaM mamAyaMtitti mamAyinaH te mAtipitistripatibhAyAro 'sehate' tti se hAventi, kathaM sehAveMti ?--'posAhi Na pAsao tuma' tumaM atIva: pAsao jaM atIva passasi, bhoganirikkhito bhavAn, jato eka evAtmA. pAyamIru pAsaeti pravacanavayaNeNaM, kahaM amhehiM dukkhitANi Na pAsatitti, yadi tvaM evaM dIrghadarzI paralogaMpi jahAhi upamaMti, imo tAva vimo logo jado, amhehiya tujA nimi-teNa advitIya kilismamANehiM amha ya buddhattaNe sussusAe akIramANIe puttadAre ya abhariamANe ya paralogovi te Na bhavi 'ssaMti, uktaM ca-yA gatiH klezadagdhAnAM gRheSu gRhamedhinAm / putradAraM bharatAnAM tAM gatiM vraja putraka ! // 1 // uttamo nAma tatra eva mAtApi suzrUSayA uttamo loko bhaviSyati, anyathA tvadhamaH, evaM tairupasagaiH kriyamANaiH kiMcidevaM dharmyakAtaraH 'aNNe' [77] kAruNya kA dIni 7. / Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [2], uddezaka [1], niyukti: [36-42], mUlaM gAthA 89-110] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: bhAyA prata bIsUtraka sUtrAMka nAcUrNiH 1174 // ||89 110|| dIpa anukrama [89 aNNehiM mucchitA' vRttaM // 108 // anyo'nyeSu mUJchitAH, tadyathA-kazcidbhAryAyAM kazcitputra kazcinmAtari pitari vA 'moha jaMni Naga asaMvuDA' muhyate cena sa mohaH-karma ajJAnaM vA tatkRto vA nAnAyonigahanaH saMsArasa, athavA khajanasnehamohitAH kRtyAkRtye na jAnati, na saMvRtAH asaMvRtAH-indriyanoindriyataH saMvararahitA 'visama visamehi gAhiyA' visamo NAma asaMjamo tamasaMjamaM asaMyataireva grAhitA, 'te pAvehi puNI va gambhitA' pApAni-chedanamedanavizasanamAraNAdIni prANivadhAdIni vA teSu pApepu vartamAnA punaravi gambhIbhUyA unmArgamAcaraMto na lajaMte, purANazmazAnaciMtakamAMsakhAdanapizAcahastAvasAraNaM, ahaM saMmArassa Na vIbhemi, kutastarhi ?, tava yatazcaivaM 'davipa va samikkha paMDite' vRttaM // 109 / / davika uktaH evam-anena prakAreNa yo'yamuktaH samyak IkSya samIkSya pApaM-hisAdi, anyathA pAThastu 'tamhA daviikva paMDite' tasmAdevaM jJAtyA viratANaM aviratANaM ca guNadose pAbAo viratA aTThArasaTThANAo sayaNAo va visto bhavAhi, abhiNicuDoM' asaMjamauNDAo sItIbhUto 'paNatA vIrA mahAvidhi' bhRzaM natAH praNatAH praNatAra ityarthaH, kataraM ?, jo heTThA saMbohaNamaggo bhaNito, vIrAH uktAH, vIhI nAma mArgoM cakravIthivat mahatI vIhI mahAvIhI, athavA bhAvavIhI eva mahAvIdhI, tatra dravyavIdhI nagaragAmAdipaMthAH bhAvavIdhI tu siddhipaMthAH 'paNeAuaM' zivaM, pAThavizepastu 'praNatA vIdhImetamaNuttaraM, etaditi bhAvavIdhI jaM bhaNihAmi aNuttaraM-asarisaM aNuttaraM vA ThANaNANAdi, sehanaM siddhiH, padyata iti paMthAH, nayatIti naiyAyikA, zivaM niroga, dhuvaM vAdhuyo sAsao sa evaM praNataH 'veyAliyamaggamAgato vuttaM // 11 // caitAlikamuktaM, athavA vidAlayatIti caidAlikA-bhagavAneva-vaitAlikasya mArgaH vaitAlikamArga: taM AnataH, prApta ityarthaH, 'maNasA vayasA kAeNa saMyuDe'tti gutto 'ciccA vittaM ca NAtayoM cicA NAma tyacyA vinaM bAhyamabhitaraM // 74 // [78] Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka // 111 142|| dIpa anukrama [111142] zrIsUtrakR tAGgacUrNiH 2 adhya0 2 uddezaH // 75 // "sUtrakRta" aMgasUtra- 2 (niryuktiH+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 2 ], uddezaka [2], niryuktiH [43 - 44 ], mUlaM [gAthA 111-142] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02], aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: - ca, cAdyaM gomahiSyAdi abhitaraM hiraNNasuvaNNAdi, athavA abhyantaraM vidyAbuddhikauzalyAdi, zerpA bAhyaM, 'NAtaya'tti putrAvarasaM stutA, AraMbhastu pacanachedanAdi prANAtipAto vA cazabdAt zeSA atrayavA api, ciccA api varttate, saMbuDe iMdiehiM carediti anumatArthe, athavA parivvajAsittivemi / veyAlie padamo uddesao sammatto 2- 1 // utthAhigAro mANo jetanvo, tattha gAthA-tavasaMjamaNANe suvi jar3a mANo vajio mahesIhiM / attasamukasaNaTTA kiM puNa hIlAmaNu aNNesiM // 43 // mahAtavassiNA-saMjame atIva appamateNaM atIva bahussuteNa jai tAva mANo vajio tena tapakhitve apramatatve bahuzrutatve vA gandhaM na yAti kimaMga puNa nAtikratsnatapoyuktena pramAdavatA alpazrutena vA gacca kAyavvo ? paro vA hIlenabo 1, kiMcAnyat- 'jar3a tAva Nijvaramato paDisiddho aTTamANamahaNehiM / avasesa mayaTTANA parihariyavA payatteNaM |||44 || bhaNio ya uddematthAhiyAro, suttAbhisaMbaMdho puNa uktaM prathamasthAnte cicA vittaM ca NAtayo evaM vittaM svajanAraMbhaM vihAya tapasi sthitatvAt 'tayasaM va jahA se rathenaM // 111 // tathA NAma kaMcuo, svamityAtmIyAM, upamAne vati uragavat, 'sa' iti sa pUrvavivakSitaH sAdhuH, rajyata iti rajaH, tatkena jahAti ? - akaSAyatveneti vAkya zeSaH, akapAyasya hi sarpatvagitra cahIyati rajaH, 'iti saMkhAya muNI Na sajAe' iti upapradarzane 'evaM saMkhAe' ti evaM parigaNettA, evaM jJAtvetyarthaH, 'Na majjae'ti na marda kuryAt, tatkena maate 1 'goyaNNayareNa je bie' gotraM nAma jAtiH kulaM ca gRdhane, anyataragrahaNAt kSatriyaH brAhmaNaH ityAdi, athavA anyataragrahaNAt zeSANyapi madasthAnAni gRhItAni bhavaMti, ikhiNI NAma khiMmaNA niMdaNA hIlagA, anye bruvate riktatA, athavA gotaNNatareNa mAhaNe- sAdhU, ahiMsago sundaro aNNe asobhaNA, syAt ya eSA madAnAM ekena nekaiva madasyAnairmataH paraM paribhavati asya pRSThe dvitiy adhyayanasya dvitiya uddezaka: Arabhyate [79] mAnavarja nAdi // 75 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [2], uddezaka [2], niyukti: [43-44], mUlaM [gAthA 111-142] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: nAdi prata sUtrAMka ||111 zrIsUtrakanAGgacUrNiH / / 76 // 142|| dIpa anukrama [111 mAnavajatasya ko doSaH1, ucyate-'jo paribhavati paraMjanaM vRttaM // 112 // paro nAma AtmanyatiriktaH sapakSaH parapakSo vA, athavA para:-asvajanaH, paribhavo nAma jAtyAdizreSThastvaM hInajAtiriti, evaM kulAdiSu, nAnyatrApi, so aNAdIe yapajjate aNavadagge saMsAre pariyati ciraM' sarvato vartate parivartate, 'cira' miti aNaMtakAlaM, viseseNa kutthitA sukutthitA sAsu jAtisuegidiyaveIdiyAdisu, yatazcaivaM tena 'adu iMkhiNiyA tu pAviyA' adu iti yaduktakAraNAta iMkhiNikA prAguktA pAtayatIti pAtikA, vAnarapiTikA iha sugharIdRSTAntaH, paraloke kokilakazca paribhaTThau saGkasuNao jAo, iti upapradarzanArtha, 'evaM saMkhAeM evaM parigaNya muNI 'Na majjae' madaM na kuryAt , 'je yAvi aNAtae siyA' vRttaM // 113 // jetti aNidivaNiddese nAnyo nAyako'syAstItyanAyakaH-cakravartibaladevo mahAmaMDalio vA, vAsudevo Na paccayati, nidAnakRtatvAt ; tena nAdhikAraH, pesagapesago NAma tesiM ceba- cakrimAdINa jo paDhigAvAhago prabajitaH syAt , asAvapi taM cakravarti prabajitaH pUrva dAsadAsaM cArasAvatteNa caMdaNeSaNa vaMdati, vaMdaNamANo'pi vA 'idaM moNapadamuvaTie'tti idamiti AruhataM muneH padaM maunaM paJjate'neneti padaM-mokSaM gamyatA ityarthaH, upetya sthitaH uvahito, na tena pUrvasvAminA lajjA karttavyA jahA'haM puthvadAsadAsaM baMdAvijjAmi, itareNApi na garne, ) ahaM sAmigasAmiNA pUijjAmi, 'samataM ti arAgadvepavAnityarthaH, 'sadA sarvakAlaM caredityanumatArthaH, syAta-kathaM tAbhyAM lajAmadau na kartavyAviti ?. ucyate. 'samagraNayarammi saMyame vRttaM // 114 // te hi.sayaM tacaM prati samA ceva, athvaa'ympi| chedopasthAnIya, evaM parihAravizuddhikAdiSu zeSedhapIti, arissa mi0 vRttaM, tau hi saMyamatvaM prati samAveya, atha sametti ekasminneva to saMyamasthAne vartayeto, aNNayare vatti vimame vA chaTThANapaDitassa, nesu. samyaktvAdiSvasaMjama itikRtvA anyatare adhike vartamAnaH / / 76 / / 14. [80] Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [2], uddezaka [2], niyukti: [43-44], mUlaM [gAthA 111-142] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: YHM - zrIsUtraka prata sUtrAMka // 111 tAGgacUrNiH // 77 // 142|| dIpa anukrama [111 pUjyaH, saMyatatvAdeva, athavA je yAvi bhave aNAyage, jeviya pesagassa pesaetti, egigo mANe'I uktaH, iha tu 'samaaNNataraMmivAcakAdi vA sute same'vi sueNamimaM paricitataraMtikAuMsa mANo Na kAyaco, lahuM vA me adhItaMti, aNNayaraMtu ego gaNI ego vAyago, pUrvagataM vAcitaM yena sa vAcakaH, na ca vAcakena mAnaH kAryaH, saMzuddho sa eva, saMyamaH zuddhaH yatrAsau vartate, athavA sa evaM lajA. | madadosAdiehi saMsuddho 'samaNe'tti samyak maNe samaNe vA samaNo, pari samaMtA savvAtiyArasuddho sacao vA parivae parivvae, syAtkiyaciraM kAlaM ?, ucyate 'jA AvakathA samAhite' yAvadasya kathA pravartate devadatto yajJadatto vA, davio NAma rogadosarahio, syAnmRtasyApi kathA pravartate tata ucyate 'kAlamakAsi paMDite' yAvatkAlaM na karoti tAvanmAnAdidoparahitena | bhavitavyaM, syAskila kimAlaMbanaM kRtveti yatitavyaM ?, ucyate 'dUraM aNupassiyA' vRttaM // 115 / / nAma dIrgha anupazyati taM dhamma| maNAgataM, tathA dharmaH svamAya ityarthaH, vartamAno dharmo hi kAlAnAditvAd dUraH, sa tu aviratatvAnmAnAdimadamattasya dukkhabhUyiSTo'tikrAntaH, ki ca imeNa khalu jIveNa atItaddhAe uccaNIyamajjhimAsu gatisu asatiM uccagote asatiM pIyagote hotthA, tathA ca | atItakAle prAptAni sarvaduHkhAnyanekazaH, evamanAgatadharmamapi, athavA dUramaNupasmiatti dadaM passiya, athavA mokSaM dUraM passiya durlabhavodhitAM passiya jAtyAdimadamattasya ca dUtaH zreyaH evamaNupassiya ityevamAdi atItAnAgatAn dharmAn anupassitA 'adde pharasehi mANe' pharusA nAma snehaviyuktaiH vAcikAH kAyikAcopasargA kriyante, tatra vAcikAH AkrozahIlanAdyAH kAyikAstu vadhabaMdhanatADanAGkanacchedanamAraNAMtAH, athavA pratilomA pharasA, tairudINaH 'avi ya haNNU' api hanyamAnAH avihANU yathA| LE gvandhakaziSyAH , na tu khandakaH, samayasi rIyati'tti yathA samaye'tidiSTaM tathA rIyate prasanna ityarthaH, paThyate ca 'avihssnnuu|| 77 // 1X5 [81] Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [2], uddezaka [2], niyukti: [43-44], mUlaM [gAthA 111-142] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: bhIsUtraka praznasamA tAdi prata sUtrAMka ||111 vAjhacUrNiH // 78 // 142|| dIpa anukrama samayAdhiyAsae'asyArtha aviddaNNU-avihanyamAnaH samyak ahiyAsae,athavA avihANU iti hanyamAno na hanyAt kiMcit, athavA dharmamayopadizet sa kITakadharmakathika ucyate, 'paNNasamatte sayA jae' vRttaM // 113|| pracchaMti tamiti praznaH yAvatpraznAn paraH pRcchet taM vyAkartuM samarthaH, paThyate ca-'paNhasamatte sadAjae' samAptaprazna ityarthaH, sadAjaetti jJAnavAn apramattatha, ayatasya hi kSIraM paricikitsikasyeva na vacaH pramANaM bhavati, uktaM hi-"advito Na Thaveti paraM" samitA NAma sammaM dhammaM udAhareja, jahA puNNassa katthati tathA tucchassa katthati, 'suhame hu sayA alUsae' suhumo nAma sa hi suhumeNavi aticAreNa lUsiati, kathayato yA sUkSmeNApi AtmotkarpaNa parahIlayA vA lUsijati, pUyAgAravasakAraheuM yA kathayato lUseti, ahavA suhumeti sUkSmavuddhiH kathayet , alUpakastu sa evamanAzaMsI, na ca mArgavirAdhanA karoti, apariyacchaMte ya pareNa kuppejA, yova kathaNaladdhIsaMpaNNatAra mANI mAhaNo hoA, athavA kathayaMto Na paraM kovaye-anyataraM kapAya gamayet , sa evaM 'bahujaNaNamaNami saMvuDe' vRtce // 117 / / bahujanaM nAmayatIti bahujananAmane, ahavA nabhyate-stUyata ityarthaH, sa dharma eva, sarcalokohi dharmameva praNataH, na hi kazcitparamAdhArmiko'pi bravIti--adharma karemi, tatrodAharaNaM-seNio rAyA, tassa asthANIe dharmajijJAsAyAM ke dhammiyA iti, tato parisadehi bhaNNati-dullamA dhammiyA, pArya adhammio loo, abhayo bhaSaNati-logasta bhAvapAraNa esa paDaNNA jahA vayaM dhammiyA iti, parisAe amahatIe abhao bhaNNati-parikkhAmo, tato rAyANunAe sitAsitANi duve bhavaNANi kAraveti, paurajaNavayA bhaNiyA-je tumheM dhammiyA te dhavalaM gihaM pavisaMtu, adhammiyA asiyamiti, tato te mavve paurajaNA dhavalagRhamagupaciTThA, adhigArigehi pucchitA-kiM bhayaMto dhamma karahiMti ?, tatthego bhaNati-artha karissago, tattha me aNegehiM mauNasahassehiM [111 178 // [82] Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [2], uddezaka [2], niyukti: [43-44], mUlaM [gAthA 111-142] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka // 111 bhItraka tAGgacUrNiH // 79 // 142|| dIpa anukrama [111 dhaNNaM uvajIviati, aNNo bhaNati-ahaM vaNijjo, kalopajIvi bhaNo me NicagaM bhujatitti, aNNo bhaNati-ahaM kuTuMbabharaNapavito bahujanana manAdi kilesabhAgI, kiM bahuNA, soyariyAdayo'vi kuladharmAnuvartitvAdvayamapi dhammiyA, evaM dhavalagihamaNupaviTThA, uktaM ca-"sota| sutaghoraraNamuha0" atha tattha duve mAvagA sakatamadyapAnanivRttikRtabhanA asitabhavaNamaNupaviTThA pucchitA bhaNanti-susAhuNo sumAvagA ya dhammiyA je sayA apamattA, amhe puNa pamAdiko svakRtamadyapAnanivRttikRtabhaMgA Na dhavalagihAruhA, ato asita. bhavaNamaNupaviTThA ityevaM bahujananamito dharma iti, tasmin bahujananamite saMvRtAtmA bhavediti vAkyazeSaH, anye tvAH-bahujananamano-lobhaH, sarvo hi lokastasmin praNataH, asaMyatAstAvat sarve zabdAdiviSayapraNatAH, pramattasaMyatA api tenaiva kecitpraNatAH, bItakapAyAstvapraNatAH, je ya jayaNA appamattA iti te'pi na praNatAH, uktaM ca-'kodhassa udayaNirodhA vA udayapattassa yA kohassa vihalIkaraNaM' evaM yogendriyANAmapi vaktavya, saMyato nAma virataH nivRtta ityarthaH, 'sabaDhesu sadA aNissite ti savvesu iMdiyatthesu yAvato yA asaMyamArthAH athavA aihikAmuSmikeSu aNismito nAma nAkAMkSati 'harade va tume aNAilo' haradetti, | mahAsamudraH, sa hi tanAdimiH mahAmatsyaiH sphuradbhipi nAkulajalo bhavati, na kSubdhajala ityarthaH, padmamahApamAdayo vA idAH svaccha| prasannagaMbhIrajalA: gaMbhIratvAdanAkulAH, evamasAvapi pUrvAparajJeyaparizuddhasvacchajJAnavAna prasannavAGmanAH na ca parapravAdibhiH zakyate / vikSobhayitu ityanAkulaH, krodhAdIhi vA aNAilo, athavA aNAila iti niruddhAzravaH anAturo-na glAyati dharma kathayan , III 'dharma mAdurakAsati prAduH prakAzane sa bhagavAn AryamudharmaH aNNataro vA gaNadharo ida ivAnAkulaH dharma prAdurakArSIt , evamanye'pi sthavirAH prAdurakArSIt prAduSkurvanti kariSyati ca, kasyapazyArya kAzyapaH, sa evaM lakSaNakaM dharma kathayati, taM ca vA |||79 // [83] Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [2], uddezaka [2], niyukti: [43-44], mUlaM [gAthA 111-142] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: sukhapriya prata sUtrAMka // 111 UPT 142|| dIpa anukrama [111 zrIsUtraka- bahavo pANA puDho siyA' vRttaM // 118 // athavopadeza evAyaM, bahavo prANA puDho sitA, bahava ityanantAH, pRthak pRthak sitA vAGgacUrNiH puDhositA, taMjahA-puDhavikAiyattAe0, teSAM tu pratyekAnantAnAmapyeko dharmaH samAna eva, sukhapriyatvaM 'samiyaM uvehAe'ci // 8 // / samitA NAma samatA, pratyekAzraye'pi sati abhISTasukhatA duHkhodvegatA ca samAnametat , athavA samiyA iti samaM uvehitAH je moNapadaM upaDhie, muneridaM maunaM, ciramaNaM viratiH teSAmatipAtAdInAM akAsitti kariSyasi, pApADDInaH paMDitaH, kA mAvanA ?, yathA tabaite iSTAniSTe sukhaduHkhe evaM pANANamavi ityevaM matvA viratiM teSAmakAsi paMDite, sa eva viratAtmA dhammassa ya pArae muNI ' vRttaM // 119|| dhammo duviho-sutadhammo carittadhammo ya, tayoH pAraM gacchatIti pAragaH, zrutajJAnapAraMgataH codasapunbI, pAraM ko vA kAMkSati, evaM pAraM gataH kAMkSati vA akaSAyaH, tasya ca cAritramadhikRtyApadizyate, AraMbho nAma jIvakAyasamAraMbhastasyAMte vyavasthito, nArabhata ityarthaH, je ya puNa AraMbhapariggahe vaTuMti mamAyati vA te taM pariggahaM NaTThaviNahU~ 'soyaMti ya NaM mamAyaNo' alabhyamANamapi yatheSTapariggahaM soyaMti NaM mamAiNo, uktaM hi-"pariggaheSvaprAptanaSTeSu kAGkAzoko, prApteSu ca rakSaNamupabhoge vAs] pRttiH" No labbhati NiyaM pariggahaMti aggisAmaNNattAe corasAmaNNattAe Nitao Na bhavati, ayamaparakalpaH tamiba, dhammassa ya pArae muNI, AraMbhassa ya antiadvitaM soyaMti yaNaM mamAiNo amhe suhitA, tumhaM saMtavibhavo'vi atidukaraM tavacaraNaM karesi, jeNaM mamAyate teSaNa mamAyaNo-mAtAputrAdayo No labhaMti pariggahaMti, sa teSAM nityaM vazakaH AsIditi nityaM parigrahaH paraH, tatastatpratyayakaMgolabhati Nitiya pariggaha,amumevArtha nAgArjunIyA vikalpayaMti-soUNa tayaM uvahitaM keyi gihI viggheNa uhitaa| dhammami iha aNuttare, taMpi jiNejA imeNa paMDite'iha loga duhAvahaM vidA paraloge ya duraMduhAvahaM' // 120 // kRSibhRta RAHTIENTATIONRAPTITIPLEADITATISTIC SurNJALPramilar RANARDanimal 14 // 80 // [84] Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [2], uddezaka [2], niyukti: [43-44], mUlaM [gAthA 111-142] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: duHkhA bahAdi prata sUtrAMka // 111 142|| dIpa anukrama [111 zrIsUtraka | caurAdInAM ihalome eva duhAvaha dhaNaM, uktaM hi--amamA janayaMti kAMkSitA, nihitA mAnasacauraja bhayam / viThThati janA hi0" paratAincUrNiH | loke'pi ca duhaM asAdhanopArjanaduHkhAt sumahattaraM duHkhaM samAvahatItyato duhAduddAvahA, athavA duhAduhA vA punaranante saMsAre pry||81||| TantaH zarIrAdiduHkhaM samAvahaMti 'viddhaMsaNadhammameva yA' aggicaurAdyupadvaiH kAlapariNAmatazca vidaMpaNadhammameva yA ityevaM vidvAn matvA ko nAma AgAramAvase?, kiMcAnyat-pabvaiteNavi na satkAravaMdaNaNamasaNAu bahu mAgitabbA, uktaM ca tattha-'mahatA paligoha jANiyA0' vRttaM // 121 // parigoho NAma parivaMgA, dabve parigoho paMko bhAve amilApo bAhyAbhyantaravastupu, parasparataH sAdhUnAM jAbi baMdaNaNamamaNA sAvi tAva parigoho bhavati, kimaMga puNa saddAdivisayAsevaNaM, athavA prabajitasyApi pUjAsatkAraH kriyate, kimaMga puNarAyAdivibhavAsaMsA ?,'suhame salle duruddhare' sUcanIyaM sUkSma, kathaM ?, zakyamAkrozatADanAdi titi| kSituM, duHkhataraM tu vandyamAne pUjyamAna vA vipayairvA vilobhyamAne niHsaMgatAM bhAvayituM, ityevaM sUkSma bhAvazalyaM duHkhamuddhartu. hRdayAditi vAkyazeSaH, ityevaM matvA vidvAn payaheja saMtha' samyak stavaH sato vA stavaH saMthayo, nAgArjunIyAstu paThati-palimaMtha mahaM vijANiyA jAviya baMdaNapUyaNA maha / suhuma sallaM duruddharaM taMpi jiNe eeNa paMDie"ege care ThANa Asage' vRttaM // 122 / / drabne egallavihAravAn bhAve rAgadveSarahito vItarAgaH, ThANaM-kAussammo AsaNa-pIDhaphalagaM bhUmipariggaho vA sayaNaMti AFTNuvaNNo, ego rAgadveSadomarahito, savvattha pavAdaNivAdasamavisamesu ThANaNisIyaNamayaNesu egabhAveNa bhavitavya, NANAdisamAhito. caredityaNumatArthe, bhikkhU 'uvahANavIriNa' upadhAnavIryavAniti tapovIryavAn , 'baigutteti cayaguttigahitA 'ajhappasaMkhuDe'tti | maNoguttI gahitA, pUrvArddhana tu kAyaguptiH / idANi jo so egallavihArI taM dRzyaghare ya NikAraNeNa bhaNNati-'No pIhe Na yAva [85] Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [2], uddezaka [2], niyukti: [43-44], mUlaM [gAthA 111-142] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: zrImatraka- apidhAnAdi prata sUtrAMka ||111 // 82 // 142|| dIpa anukrama [111 SaiRRESUNGEERSA ANHIPHATIRITUDRAPAR vaMguNe' vRttaM // 123 // pihitaM NAma DhakiyaM, avaguttaduvArie suNNavare vA bhinnaghare bA, zUnAM hitaM zUnyaM, zUnyaM vA yatrA'nyo / na bhavati, puTTho Na udAhare vayiM, cattAri bhAsAo sosUNa udAharati vayi, avassaM saMcujjhittukAmassa vA eganAyaM egavAgaraNaM | vA jAva cattAri, NisIyaNaTThANe motUNa sesaM vasadhi 'Na saMmucchati'tti Na pamaJjati, No saMthaDe taNe tiNa vA taNAI saMthareti, kimaMga puNa kitti potiyA ?, sa evaM sarIrovassayAdisu aprativaddhaH aNiyatavAsitvAt 'jatya'thamite aNAile vRttaM // 124 // jastha se atthamiti maro jale thale vA tattha vasati, aNAilo NAma parIpahopasargaH naH samudravat nAkulIkriyate, samavisamAI ThANasayaNAsaNAI muNI'dhiyAsae, na rAgadveSau gacchet , tattha se acchamANassa 'caragA ahavAvi bheravA caraMtIti carakApipIlikAmatkuNadhRtapAyikAdayaH bherakhA-pizAcazvApadAdayaH sarIsRpA-ahimUpikAdayaH savve ahiyAsaetti, evamanye'pi 'tiriyA maNusA ya dibiyA' vRttaM / / 125 / / tiriyA caturvidhA uvasaggA tivihAdhi seviyA nAmAsevitvA aNubhUya 'lomAdIyapi Na hArise' lUyata iti lomA lomahariso dudhA bhavati-pratilomairbhayAt anulomaH praharpaNa hAsataH, AdigrahaNAt dRSTimukhapramAdo dainyaM thA, 'sunnAgAragate mahAmuNI' sa taibhairavairapyupasagaiMrudI]zchidyamAno mAryamANo vA 'No tAva mikaMgca jIvitaM' vRttaM // 126 / / anulomai, udINa asaMjamajIvitaM Na vA pUyAsakAraM pattheja, tenaivaM jIvitamanAkAMkSatA pUjAsatkArau ca, bhayAnake bA''vasathe vasatA 'abbhatthamuvati bheravA' abhyastA nAma AsevitA asakad asakRtsahamAnena jAtA uditA AsevitA abhyastA ityataH upenti-upayAnti bhayAnakAH, paThyate ca-'apputthaM ubaiMti bheravA' alpA na bahavaH pizAcazvApadavyAlAdayaH jIvitA|ntayikA uti, zItoSNadaMzamazakAdayastu udIrNA api zakyA'dhipoDamiti, abhyastacAnirAjitavAraNasyeva bhaigvA eva bhavaMti, 82 // [86] Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [2], uddezaka [2], niyukti: [43-44], mUlaM [gAthA 111-142] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka // 111142|| dIpa anukrama [111 zrImUtrakaHC tasyaivaM 'uvanInatarassa nAiNo' vRttaM // 127 // bhikSoH dharmamupanItaH parIpahajayaM vA, ayaM copanItaH2 ayamanayorupanI-100 upanIta tarAdi tAGgANiH tataraH jJAnadarzanacAritreSu yasyAtmA upanItataraH sa bhavatyupanItataraH, vAyatIti trAtA, sa ca trividhaH-Atma0para ubhytraataa-jin||83|| kalpikAIdgacchavAsinaH 'bhayamAnamma vivittamAsanaM' itthIpasupaMDagavirahitaM vivi AsanagrahaNAdupAzrayo'pi gRhItaH 'sAmAiyamAhu tassa taM' samabhAvaH mAmAiyaM AhuH tassa taM samabhASa sAmAiyaM tassevaMguNajAtiyassa sAmAyika, kataraM ?, cArittasAmAiyaM, Ahu-uktavAniti titthakaro ajasuhammo vA sissANa katheti. tasya cAritradharmaH, kiM karoti ?, yaH AtmAnaM bhaye na darzayati, na kSubhyata ityarthaH, kiMcAnyat-'usiNodakatattabhoyaNo' vRttaM // 128 / / umiNagrahaNAt phAsugodagaM sovIragauNhodagAdINi gahitANi, taptagrahaNAt svAbhAvikasyAtapodakAdeH pratipedhArthaH, dharmeNa yasyArthaH sa bhavati dhammaTThI, hI lajAyAM, asaMyama prati hIryamyAsti sa hrImAn tamya homataH, sa hi loke zItodakaM pibana lajate, hIyata ityarthaH, tasyevamapramattasya AsataHsaMmaggi asAdhu rAyihi' rAjAdibhistamyAsAdhvI, kathaM ?, riddhi dRSTvA taM mA bhUnmUchauM kuryAt , muchetaca asamAdhI bhavati 'tadhAgatasmavipatti vairAgyagatasyApi, azyA yathA'nye, yathA jinAdayo gatA vItarAgaM tathA so'vi apramAdaM prati gataH, idAni pramattA ucyante'adhikaraNakarasma bhikkhuNo0' dhRtaM // 129 // adhikaraNaM karotIti adhikaraNakaraH, 'prasaya'ti zAkramya paraparibhavAt saMbaMdha snehasaMtati dArayati tataH dAruNaM, 'adve parihAyate dhruvaM' artho nAmA mokSArthaH tatkAraNAdIni ca jJAnAdIni parihAyati, "jaM ajiya mamIkhallaehi tavaNiyamabaMbhamaiehiM / mA hu tayaM chaDDehi ya bahutasya sAgapattehiM // 1 // eteNa kAraNeNaM adhikAraNaM Na kareja saMjate / M svapakSaparapakSAbhyAmitivAkyazeSaH, tasyaiva adhikaraNamakurvANasya 'mInodagapariduguMchiNo' vRttaM / / 130 / / sItodagaM NAma avi [87] Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka // 111 142 || dIpa anukrama [111 142] zrIsUtrakatAGgacUrNiH || 48 || "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 2 ], uddezaka [2], niryuktiH [43 - 44 ], mUlaM [gAthA 111-142] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02], aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: gatajIcaM aphAsugaM pratI, pratidurguchati NAma Na pivati, yo hi yanna sevati sa tat jugupsatyeva, jahA dhIyArA gomAMsamadhalasunapalaMI durguchaMti, na kevalaM dhIyArA gomAMsaM duguMchaMti, vadAzino'pi jugupsaMti, appaDiSNo NAma apratijJaH, nAsya pratijJA bhavati yathA mama anena tapasA itthaM NAma bhaviSyatIti, taMjaddA-No ihalogaGkatAe tavaM karoti0 jahA dhammivayaM bhadantA, AlayAhArauvadhipUyANimittaM vA apratijJaH, lavaM karmma yena tatkarma bhavati tataH AzravAt stokAdapyavasakkati, tasyaivaMvidhasya 'sAmAyikamAhu tarasa' jaM tadevAsya sAmAyikaM caritrasAmAyikaM, yatki 1, na karoti, jaM gihimace asaNaM Na bhakkhati, mA bhUt pacchAkammadoso, bhavissati NaTTe hite vIsarite, sa eva sItodagavadhaH syAditi / kiM ca 'Na ya saMkhatamAhu jIvitaM vRttaM / / 13.1 / / nahi chinnataMtuvat idaM jIvitaM punaH zakyate saMskatu, 'tathe'ti tena prakAreNa, vAlajaNo NAma asaMyatajanaH, pragalbhIbhavati prANAtipAtAdiSu pravarttamAno ghRSTo bhavatItyarthaH, sa eva vAlaH pApeSu karmmasu pragalbhIbhavan taireva vAle pAvehi majjati hiMsAdIhiM, tajaNieNa vA karmmaNA mAnabhaMDamiva mIyate pUryata ityarthaH, mAryate vA saMsAre, 'iti saMkhAya muNI Na majjati' iti saMskAryate, evaM pari| gaNayya Na majjatiti-na yadaM kuryAt na kupyeta, mAnAdhikAra eva asminnudezake varNyate, teNa iti saMkhAe muNINa maJjati, krodho | mAne (mado ) 'pi gRhIto, lobhastu 'chaMdeza paleti mAyayA' vRttaM // 132 // chaMdo NAma lobhaH icchA prArthanA, teNa chaMdeNa pralIyate yaM prajAH vAsu tAsu gatiSu bhRzaM lIyate gacchati, payyata ca chaSNeNa paleti mAyayA' chaMdeNeti DaMbhegovahiNA kUTatulakUTamAnAdibhiH tathA hiMsAdiSu karmasu pravarttate daMbheNava, palAyitumicchati karmmabandhAt, yathA mArato'vi ya devassuvariM chumati, maharSipraNIto'yaM mArgaH, tathA cittaM na dUSayitavyaM iti, pApaMDino'pi zAkyAdayaH chaNeNa palAyitumicchati karmmabandhAt, tadyathA-saMgha [88] SA pratijugupsAdi // 84 // Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [2], uddezaka [2], niyukti: [43-44], mUlaM [gAthA 111-142] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: kukUTakAdi prata sUtrAMka // 111142|| dIpa anukrama [111 zrIsUtraka HO saMtagA grAmAH, dAsIdAsahiraNyAdi ca te upAsagasaMtA vA, bhAgavatA truvate-savyaM devo kareti, yathA chaNyoNa tathA lobhAdibhirapi vAcUrNiH 'bahumAyeti utkaMcaNAdi, pApaMDino'pi mAyAcahulA kukaDehiM loaM uvacaraMti, uktaM hi-kukuDasAdhyo loko nAkukkuTataH avartate kiMcit / tasAt lokasyArthe pitaraM (avi) sakukuTaM kuryAt // 1 // cittaprAmANyaM varNayanti, moho nAmAjhAnaM tena prAvRtA chAditA ityarthaH, zAsanAzritAstu 'viyaDeNa paleti mAhaNe bhAveneti vAkyazepaH, tenAkuDilenAvi avikutthitenAjimhena, kutaH | palIyate ?, saMsArAt, na kevalamAtmA zuddhyA palIyate, bAhyenApi palIyate, tadyathA-'sIuNhaM vayasAdhiyAsae' sIte apraakRtH|| uSNe AtApayati, athavA sItA anulomAH uSNAH pratilomAH, vayaseti vAcA, yathA vayasA tathA manasAvi, evaM sesidiyadanovi, kiMca-jaM bahupasaNaM taM gehAhi ciTThate, 'kujae aparAjie jahA0' vRttaM // 133 / / kucchito jayaH kujayaH ghUteNa thovaM viDhappati, yadyapi aparAjito akkhehi devatAprasAdena vA akkhahitatteNa vA aparAjito tathApi kutthita eva jayaH, akkhApAsagAdiSu krIDAvyavahArAH, akSadardIvyati divya, divyaM cAsyAstIti divyavAn-krIDAvAn , jaha so divyaM ca kaDameva gahAya, No kaliM No treta No ceva dAvaraM, upasaMhAraH 'evaM logasi tAiNo' vRttaM / / 134 / / evam-anena prakAreNa asiMhaloke pApaMDaloge vA 'tAiNo'tti AtmaparobhavatrAyiNo-jinatIrthakarasthavirAH 'buite' uktaH 'ayaMti imo jaidhammo sutacarittadhammA ya anuttare' bahuphale, atulye ityarthaH, 'taM geNha hetaMti uttama tamiti taM dharma geNhAhi ihaloe paraloe ya hitaM, ihaloe AmosahiladdhIo paraloe siddhI devalogasukulapaJcAyAdi, 'te' iti tasya Ahe, kasya nirdezaH, uttamaH-pradhAnaH, dharma iti vartate, kaDamiya dyUtakaravat sesA tiNi AtA, pAsatthA aNNatisthiyA gihitthA ya, abahAya-chottA, ko bhavati ?, ucyate, paMDito bhavati, ki // 85 // [8] Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka // 111 142|| dIpa anukrama [111 142] zrIsUtrakR tAGgacUrNi // 86 // "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 2 ], uddezaka [2], niryuktiH [43 - 44 ], mUlaM [gAthA 111-142] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra -[02] aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: - epA hi zabdAdInAM tvamparIpada eva garIyAn ata evocyate 'uttaramaNuyANa AhitA' vRttaM // 135 // uttarA NAma zeSaviSayebhyaH grAmadharmmA evaM garIyAMsaH, yathA mayA'nuzrutaM sthavirebhyastaiH pUrvaM zrutaM pazcAttebhyo mayA zrutaM, uktaM hi "sukhasyAtirasaH svargaH, svargasyAtirasaH khiyaH / gavAmatirasaH kSIraM, kSIrasyAtiraso ghRtaM // 1 // sarvva eva vA viSayagrAmadharmmaH, athavA uttarAHzabdAdayo grAmadharmmA manuSyANAM cakravartibaladeva vAsudeva maMDalikAnAM tesu uttaresuvi 'jaMsi viratA samuTThitA' jAsu itithagAsu samyak uDatA samutthitAH, 'kAsavassa anudhammacAriNo kAzyapo varddhamAnasvAmI kAzyapacIrNAnucaraNazIlAH kAsavassa aNudhammacAriNo, athavA RSabha eva kAzyapaH tena cIrNamanucaraMti yathodiSTaM 'je eta careMti AhitaM vRttaM // 136 // je iti aNuddiNise, je aNudhammacarittaM kurvanti, AhitaM-AkhyAtaM keNa 1, 'NAeNa mahatA' jJAtakulIyena mahatA iti jJAtRtve'pi sati rAjasUnunA kevalajJAnavatA ca, mahA~thAsau RSiva maharSiH, athavA mokSesiNA, te uDitA, utthitA nAma mokSAya, samyagutthitAH samutthitAH, na jamAlivat, zAkyAdayo'pi hi mokSArthamabhyutthitAH, 'anyo'nyaM ca sIdaMtaM sAraMti dharmmata' iti dharme sIdaMtaM, athavA dhammiyAe paDicoyaNAe, athavA dharme sAlitaM skhalaMtaM vA dhammiyAe paDicoyaNAe dhammieNaM, paDoAreNaM, dhammai samyavasthita bhUtvA 'mA peha purApaNAmae vRttaM // 137 // amAnonAH pratiSedhe, mA prekSasya, purA nAma pUrvvakAlie puJcarataputrakIlitAdi, praNAmayaMtIti praNAmakAH duggatiM saMsAraM vA prati dharme sthitaM, saMkSepArthastu puNyakIlitaM sumarejA, dhammaM vA prati praNAmayedAtmAnaM, uvadhiM davye hiraNNAdi bhAvovadhiM aTThavidhaM kammaM, abhimukhaM kaMkhejjAsitti abhikaMkhe uvadhiM dhuNittae, mAnAdhikArenuvarttamAne 'je dUNatehi No NatA' je iti aNidiDaNidese duSTaM praNatAH dUpanatAH zAkyAdayaH, te hi mokSAya pravRttA api [90] sparzAnAmuttamatA // 86 // Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka // 111 142 || dIpa anukrama [111 142] zrIsUtrakatAGgacUrNi // 87 // "sUtrakRta" aMgasUtra- 2 (niryuktiH+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 2 ], uddezaka [2], niryukti: [ 43-44], mUlaM [gAthA 111-142 ] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra -[02] aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: - viSayeSu praNatA rasAdiSu, neti pratiSedhe, AraMbhaparigraheSu ye na natA te jAnaMti samAhitaM ta evaM jJAnavantaH ye samyaGmArgAzritAH, na tu ajJAnino, na vA samAdhiM jANaMti, samAdhirnAma rAgadveSaparityAgaH, sa evaM samAdhimArgAvasthita, 'No kAdhieN hojA saMjate ' vRttaM // 138 // kathayatIti kathakAH akkhANagANi goyaraggagato avassayagato vA apratimAnAni kathayati kathikaH, pAsaNIo NAma gihINaM vyavahAreSu paNiyagAdisu vA prAzniko, na bhavati, apAyA tattha jo jivati tassa appiyaM bhavati, saMpasArako nAma saMprasArakaH, tadyathA imaM varisaM kiM devo vAsissati Navatti, kiM bhaMDa agdhihiti vAna vA 1, ubhayathApi doSaH, adhikaraNasaMbhavAt, agdhihiti Navatti, 'nacA dhammaM aNuttaraM evaMvidhena na bhAvyaM, katakirio NAma kRtaM paraiH karmma puTTo aTTo vA bhaNati zobhanamazobhanaM vA | evaM karttavyamAsIt naveti vA, mAmako NAma mamIkAraM karoti deze gAme kule vA egapurise vA, kiMca-ayaM cAnyaH karmmavidAlanopAyaH, tadyathA-'chaNNaM ca pasaMsa No kare0' vRttaM // 139 // dravyacchannaM nidhAnAdi bhAvacchannaM mAyA, bhRzaM pasaMsA-prArthanA lobhaH | ukkosomAnaH prakAzaH-krodhaH, sa hi antargato'pi netravakrAdibhirvikArairupalakSyate, uktaM hi "kuddhassa kharA diTThI" ya evaM kaSAyanigrahodyatAH tesiM suvivekaH gRhadArAdibhyo viveko bAhyo'bhyantarastu kaSAyavivekaH, AhitaM - AkhyAnaM, suvivegotti vA | suNikkhataM vA supavyajatti vA egaI, bhRzaM natA praNatAH kutra natA 1, dhamrme vA 'sujjhositaM 'ti jupI prItisevanayoH, dhUyate'neneti dhRtaM jJAnAdi saMyamo vA yeSAM sujjhositaM svabhyasvaM tesiM suvivegamAhite / sa evaM vidAlanAmArgamAzritaH 'aNihe sa| hite susaMbuDe0 ' vRttaM // 140 // aniho nAma anihataH parIpastapaHkarmmasu vA nAtmAnaM vidhayati, jJAnAdiSu samyagAhitaH gANAdIhi 3 Atmani vA hitaH svahitaH, athavA yastriguptaH sa samAhito, dharmeNa yasyArthaH sa bhavati dhammaTTI tabovadhANavIrIya [91] | kAthikAdya bhAvaH 11 2011 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [2], uddezaka [2], niyukti: [43-44], mUlaM [gAthA 111-142] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: Atma hitAdi prata | zrIsUtrakasUtrAMka ||111142|| tAnacUrNiH // 88 // dIpa anukrama [111 saMyuktaH tave vArasavidhe, sa evaM guNajutto 'vihareja samAhiteMdie' aniyatavAsitvaM gRhyate, samAhito, nigRhItendriyatvaM ca, uktaM hi-"saddesu ya bhaddayapAvaesu, sotacisaya uvagatesu / tuTeNa va sTeNa va samaNeNa sayA Na hoyavyaM // 1 // " evaM sesindiyavisaesuvi, sAta-kimartha evaM vidhaH prayatnaH kriyate atiduHkhazca ?, ucyate, 'AtahitaM dukkheNa labhate' taMjahA-'mANussakheta jAtI' gAthA / / syAt-kathaM anAdimati saMsAre ayamAtmA na pUrvamevAnena pathA prayAta iti ?, ucyate 'Nahi gUNa purA aNussutaM.' vRttaM // 141 // neti pratiSedhe, hi pAdapUraNe, nUnamanumAne, purA iti kramAt atikrAntakAlagrahaNaM, anugataM zrutaM anuzrutaM, kiMca tat ?, ucyate, vakSyate hi-muNiNA sAmAiyaM padaM, athavA muNettAvi avitaha No adhidvitaM, avitahaM NAma yathAvat , adhihitaM NAma karaNe, tadidaM muninA sAmAiyaM padaM AkhyAta ityarthaH, samatA sAmAiya, tacca anekaprakAra, katareNa muninA tadAkhyAtaM ?, 'NAtaeNa jagasavvadaMsiNA'jage sacvaM passati jagasavvadaMsI, evaM mAtA(mattA)mahantaraM0'vRttaM // 142 // evamadhAraNe, mahantaraM matvAjJAtvA, tat kasya kayoH keSAM vA ?, ucyate, suttassa ya asuttassa ya, viratIe aviratIe, mokkhasuhassa saMsArasuhassa ya sacchAsananayasya mithyAdarzanAnAM ca, athavA imaM dhammaM mahattaraM matvA kupravacanebhyaH, sahitA nAma jJAnAdibhiH, bahavo janA iti aNaMtAtItakAle siddhAH saMpadaM ca, 'guruNo chaMdANuvattagA' guravA-tIrthakarAdayaH chaMda:-abhiprAyaH viratA bhUtvA viSayakapAyebhyaH tIrNA bhavauSaM taraMti ca, dravyoSaH samudraH bhAvauyastu saMsAraH, AhitamAkhyAtaM kathitamityeko'rthaH iti vaitAlIye dvitiiyoddeshkH2-2|| sUyaNAdhikAre prastute vidAraNAdhikAro'nuvartate, uktaM hi-'uddesagaMmitatie aNNANaciyassa avacayo hohi / sa ca suhasAtassa Na bhavati, parIpahasahiSNorbhavati, sa kathaM ?, ucyate 'saMvuDakammassa bhikratuNo' vRttaM // 143 / / saMvRtAni yasya prANava // 88 // | asya pRSThe dvitiya adhyayanasya tRtiya uddezaka: Arabhyate [92] Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [2], uddezaka [3], niyukti: [43-44], mUlaM [gAthA 143-164] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: asaMhatAdi prata sUtrAMka zrImatratAjacUrNiH // 89 // ||143164|| dIpa anukrama [143164 dhAdIni karmAdhi sa bhavati saMvuDakammA, indriyANi vA yasya saMvRtAni sa bhavati saMvRttaH, niruddhAnItyarthaH, yasya yA yatnavataH caMkamaNAdIni kammANi saMvRtAni, athavA mithyAdarzanAviratipramAdakapAyayogA yasya saMvRtA bhavati sa saMvRtakA, mikkhaNasIlo mikkhU, jamiti aNiddivassa Nidese, duksamiti kamma, puDha NAma baddhapuTThaNidhacaNikAitaM, abodhie NAma aNNANeNa dhamma | acujjhamANeNaM, yAvanna tAva suyudhyate sa taM saMjamato vivaati, taM paMcaNAlivihADitataDAgadRSTAntena, niruddhesu ca nAlikAmukheSu cAtAtApenApi zuSyate, osibamANaM ca sigdhataraM sukkhati, evaM saMyameNa niruddhAzravasya pUrvopacitaM karma dhIyate, Aha-tapaH abhya-| ntaraM, evaM uktaH, dazaprakArendriyAdisalINatA uktAH iMdriyapaDisaMlInatA jogapaDisaMlINatA kasAyapaDisaMlINatA, saMvRnAtmakastu anazanAvamaudaryAditapoyuktasya utsicyamAnamivodakaM kSipraM kApacIyate, selesiM paDivaNNo ukoso saMyuDo, maNussasaMtiya 'maraNa heca vayaMti paMDitA' mokkha, athavA mriyate yena tanmaraNaM, tacca karma saMsAro vA, taM hitvA brajati mokSaM tenaiva bhava| gahaNeNa brajati tAn pratItyAdizyate-'je viSNavaNAhiM jhUsitA' vRttaM // 144 / / vijJApayati ratikAmA vijJApyante vA mohAturaivijJApanA:-striyaH, jupI prItisevanayoH, ajuSitA nAma anAdriyamANA ityarthaH, vijJApanAsu hi paMcApi viSayAH svAdhInA zabdAdayaH, uktaM hi-'puSphaphalANaM ca rasaM surAe~ maMsassa mahiliyANaM ca / jANatA je viratA te dukarakArae vaMde // 1 // " saMspRSTA / vA tAbhiH, kaumArabrahmacAriNaH te 'saMtiNNehi samaM viyAhitA samyaktIrNAH saMvRtAtmAno bhUtvA saMsArauyaM tIrNAH mokSaM jiga| miSayo'pi hi atIrNA api tIrNA iva pratyakseyAH, vividhaM AhitA viyAhitA 'tamhA uiMti pAsadha' tamhAditi tasmAtkAraNAt yasmAdvijJApanAsu ajupitA saMtiNNA hi saMmaM viyAhiyA, tIrNamabandhakatvaM ca prati samAH, Urddhamiti mokSaH tatsukhaM vA, taM [93] Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka // 143 164|| dIpa anukrama [1431645 zrIsUtrakatAvacUrNi // 90 // "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 2 ], uddezaka [ 3 ], niryukti: [ 43-44], mUlaM [gAthA 143 - 164 ] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra -[02] aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: kAmabhogA draSTavyA, ekArbudaparizrAvaNavat vraNAlepanabadvA, paThyate ca - 'uDUM tiriyaM adhe tathA uI divyA kAmA adhe bhavaNavAsiNaM tiriyaM tirikkhamaNussajoNivANamaMtarA, te tividhevi ya dRSTvA kAmANi rogavat adhikaM atyarthaM vA, yathA rogA dukkhAvA evaM kAmA api, aduvidhakammarogApatteH, so bhavati evaM, sesAvi AsavadArANi joeyavvANi, evaM saMbuDattaNaM viradaM ca kahaM tareja ?, dito 'aggaM vaNiehi ANiyaM vRttaM // 145 // yaduttamaM kiMcittadaggaM tadyathA varNataH prakAzataH prabhAvatazretyAdi, taba ratnAdi, tattu dravyaM vaNigbhirAnItaM rAjAno dhArayati tatpratimA vA tattu vakhamAbharaNAdi vA tathaiva cAvo hastI strI puruSo vA, yo vA yasmin kSetre pradhAnaM dravyaM dhArayati, zabdAdiviSayopagataH paribhuMkta ityarthaH, rAjasthAnIyA jIvAH, jehiM micchattAdi dose khavittA khayova samamANitA vA vArasavidhA vA kasAyA te paramANi mahavyatarayaNANi rAIbhoyaNaveramaNachaTTANi rAjAna ivAgrANi ratnAni vaNigbhirAnItAni dhArayaMtIti ayaM prAdhAnyaM pUrvadinivAsinAmAcAryANAmayamarthaH, aparadinivAsinastvevaM kathayati - te je viSNavaNAhiM ajositA saMtiSNehi samaM vihAyitA tena sarvva evAyaM lokaH mahAvratAni pratipadyate, ucyate, 'agaM vaNiyehi AhitaM', amgANi carANi rayaNAti vaNigbhirAnItAni dhArayati zatasAhasrANyanarthyANivA rAjAna eva dhArayati, tattulyA tatpratimA vA kiyanto loke'sti vaNijaH krAyikA vA, evaM paramANi mahanvayANi ratnabhUtAnyatidurddharANi teSAmalpA evopadeSTAro dhArayitAratha, 'je iha sAyANugA NarA' vRttaM // 146 // je iti aNiddista giddese sAyaM aNugacchaMtIti sAyANugA - ihalogaparaloga niravekkhA, evaM haDDirasasAyAgAravesu 'ajyovavaNNA' adhikaM upapaNNAH ajjhocavaNNA tasminneva soviMdayAdie icchAmaraNakAmesu vA mucchitA-giddhA gaDhitA ajjhocavaNNA, 'kimaNeNa samaM paganbhitA' te hi aiyAresu pasajamANA yadA [94] agradhAragAdi // 90 // Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [2], uddezaka [3], niyukti: [43-44], mUlaM [gAthA 143-164] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: malinIbhAvAdi prata sUtrAMka ||143 164|| dIpa anukrama [143164 paraizcoyate tadAvate-kimanena svalpeNa dopeNa bhaviSyati ?, vitathaM vA duppaDilehitadumbhAsitaaNAuttagamaNAdi, evaM thoce thovaM| zrIsUtra | pAvamAyaraMtA pade pade visIdamANA subahUnyapi pAyAnyAcarati, uktaM ca-'karotyAdau tAvatsaghRNahRdayaH kiMcidazubhaM0' diTThato jahA tAgacUrNiH | egassa suddhe vatthe paMko laggo, so ciMteti-kimettiyaM karissatitti, tatthevAjhavasitaM, evaM vitiyaM masikhelasiMghANagasiNehAdIhi // 9 // savvaM mailIbhUtaM, athavA maNikoTTime ceDarUveNa saNyA bosiritA, sA tattheva ghaTThA, evaM khelasiMghANAdINivi katANi, kiM kari| saMtitti tatthava tattheva ghaTThANi jAva taM maNikoTTimaM sacca lekkhAdIhi-zleSmAdimiH malinibhUtaM duggaMdhigaM ca jAtaM, bhaddagamahiail sovi estha diluto bhANitabbo, AcaMlakvo rAyA diTuMto ya, evaM pade pade visIdaMto kimaNeNa dubbhAsiteNa vA stokatvAPAdasya carittapaDassa maliNIbhavismati jAva sabyo carittapaDo mailito, acireNa kAleNa carittamaNikoTTimaM vA 'Navi jANaMti samAhimAhita' te hi NicchayaNayato aNNANiNo ceva labhaMti, pade pade visIdattaNA jayA sAdhammiehiM parahiM vA coitA bhavaMti | tadA 'vAheNa jahA va viccha se' vRttaM // 147 // vAhoNAma luddhago teNa sareNa tAlito mRgo'nyo vA sa teNa tAva paraddho yAvat A zrAntacatvArivi pAde vinyaspa vyavasthitaH tato maraNaM cAptaH, ayaM tu sautro dRSTAntaH, bAheNa jahA bacchate, vAhatIti bAhaH zAkaTiko'nyo vA 'yatheti yena prakAreNa tena vAhena vipamatIrthazrAnto vA avahan pratodena vividha kSataH, abalo nAma kSINavalA, bharoddhahanaM zrAnto vA, garachatIti gauH, bhRzaM coditaH, codhamAno'pi na zaknolyudvoDhuM, jeNa tasya tahiM appathAmatA'tasyeti tasya | goH tasminniti pAsunikare viSame cA, appathAmayA NAma jeNa avahaMto tAttagappahAre sahati, jai thAmavaM honto to Na tuttagappahAre sahato, saccatthApyacayaMto khalu se tIkSNaiH pratodAgre tudyamAno avasIdati, athavA se 'antae' antyAyAmapyavasthAyAM antazaH |||91 // [95] Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka // 143 164|| dIpa anukrama [143 1645 zrIsUtrakR tAGgacUrNiH // 92 // "sUtrakRta" aMgasUtra- 2 (niryuktiH+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 2 ], uddezaka [ 3 ], niryukti: [ 43-44], mUlaM [gAthA 143 - 164 ] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra -[02] aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: - 'NAtie' Na saketi, avaso visIdati, evaM sovi saMyamAdinirudyamaH 'evaM kAmesaNA vidu' vRttaM // 148 // evamavadhAraNe, uktA 'kAmapaNA' kAmakAmamArgaNA, viduriti vidvAn, kAma vipAkaM vidanniha paratra ca kAmapizAcapIDyamAnacintayati 'ajJa sue payahAmi saMgha' saMthavo nAma puNyAvarasaMbaMdho taM saMthavaM adya zvaH parazvo vA prahAsyAmi sa hi taM saMthavaM utsisRkSurapi mumukSurapi kuTumbabharaNAdiduHkhaireva hi vivakSato gauriva na zaknoti utsRSTuM, athavopadeza evAyaM evaM kAmesaNaM vidu' vRttaM, evamanena prakAreNa kAmyanta iti kAmAH, epaNA mArgaNaidha, viduriti vidvAn, nAvidvAn, kuTumbabharaNe dustyajAn matvA tatra vA zaknoti gaurivAvahan tuyate kRSipazupAlyAdiSu ca karmmasu varttamAno bAdhyate, evaM bahupAyAn kAmAn matvA aJja vA sute vA saMthavaM zrutvA ca saMthavaM 'kAmI kAme Na kAmae' kamaNIyAH kAmyaMte vA kAmAH inbhesuvi jahA paNDumadhuruttaramadhurAi bhAyA saMyogavippayogA, nimaMtikhamANo vA jahA kaNNAe ya ghaNeNa ya Nirmatiyo jovvaNaMmi gahavatiNA / Necchati viNItaviNayo taM vairarisiM NamaMsAmi // 1 // ala-asaMte pattheti uvajiNittA bhuMjIhAmi 'kaNDuiti kvacit grAme vA pure vA, athavA hINottamamadhyame upadezaH kriyate tesu tesu pamattassa 'mA paccha asAdhutA bhave' vRttaM // 149 // mA seti iyaM asAdhutA, lapsyate nAma hiMsAdikarmmapravRttiH maraNakAle tapyate, paratra vA ukta hi "jahA sAgaDio jANaM, sammaM hecA mahApahaM / visamaM maggamotiSNe, akkhe bhaggaMmi soyate // 1 // soyae caiva bahu, apatthaM AmakaM bhoccA, rAyA rakhaM tu haare|" evaM jJAtvA 'acehI aNusAsa appagaM' atIva atIhi atyantaM krama ityarthaH, kutaH 1 - pramAdAt, AtmAnamevAtmanA anuzAsti, kiMca 'adhiyaM ca asAdhu soyatI' jadhA asAdhutA tadA tahA'dhigaM soyati, ihApi tAva corAtI asAghRNi kammANi kAuM gahitA soyaMti, kimu paratra 1, sUtaMti ca zarIrAdibhirduHkhairvAdhyamAnAH zocanaM [96] kAmaiSaNAdi // 92 // Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [2], uddezaka [3], niyukti: [43-44], mUlaM [gAthA 143-164] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[2], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: jIvitAlpatvAdi Al prata sUtrAMka ||143 164|| dIpa anukrama [143164 zrIsUtraka mAnasastApaH, nistananaM tu vAcikaM kiMci, kAyikaM ca, sarvatamtapyate paritastapyate bahiraMtazca, kAyavAGmanomi; bahuti-aparimANaM | bAGgacUrNiH | paMkosaNNanAgavat , kiM ca 'iha jIvitameva passadhA' vRttaM // 950 // 'ihe'ti iha mAnuSye jIvati yena tat jIvitaM, evmv||93|| dhAraNe, taruNago NAma asaMpUrNavayA vA anyo vA kazcit , paThyate ca duryale vA, vAsasayaM paramAyuH tato 'tiuddati chidyate pratya pAyabahulAta , vakSyati hi-gabbhayamitiatitti ganbhayA, 'ittaravAsaM ca bujjhathA' ittaramiti-alpakAlamityarthaH, taM cudhyata avagacchata, evamalpe'pyAyupi bajjhapAye vA, tathApi nAma gRddhA narA kAmesu cippita AkrAntA, na punaruttiSThati tadullaMghanAya, kiMAlca 'je iha AraMbhaNissitA' vRttaM / / 151 // je iti aNidiTTaNise, iheti iha manuSyaloke, pApaMDino'pI bhUtvA zAkyAMdayaH AraMbhe hiMsAdi taNNissitA paradaMDapravRttA AtmAnamapi daMDayaMti, athavA Na tesiM imo logo na paralogo, tenAtmAnaM daNDamayaMti, egaMtalUsagA' egantahiMsagA ityarthaH, ye'pi svayaM na ghAtayanti te'pi uddizyakRtabhojityAdvadhanamanumanyante, evaMvidhA 'gaMtA ME te pAvalogayaM' gaMtAro nAma gamiSyanti, pApAni pApo vA logaH narakaH, 'cirakAlaM'ti bahUNi paliovagasAgarovamANi, Asu rikA damve bhAve ya, AmariyANi na tattha maro vidyate, athavA egidiyANaM pAsthi jAva teidiyA asUrA vA bhavaMti, disanti dizyata iti dig diggahaNAdaSTAdazaprakArA bhAvadika, evaM gihiNo viva itthaM AraMbhaNissitA AtadaMDA egatalUsagAte, na khaMtiyA, 'Na ya saMkhayamAhu jIvitaM' vRttaM // 152 / / asaMskaraNIyaM asaMskRtaM, uktaM hi-'daMDakalitaM karentA yacaMti hu rAiNo ya divasA hai y| Ayu saMvellentA gatA ya Na puNo Niyattinti // 1 / / tahavi ya NAma bAlajaNo hiMsAdiSu pApakarmasu pravarttamAnaH pragalbhI bhavati zRSTIbhavatItyarthaH, yadApi ca pApakarmANyAcaran pareNocyate-kiM paralogassa Na bIbhesi ?, tato bhaNati-paccuppaNNeNa kA [97] Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka // 143 164|| dIpa anukrama [1431645 zrIsUtrakR cUrNiH // 94 // Enta, Nurem "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 2 ], uddezaka [3], niryuktiH [43 - 44 ], mUlaM [gAthA 143-164 ] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02], aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: ritaM, ko darda para loga mAgate ?' pratyutpannenaiva saukhyena kArya, ko hi dRSTvA svarga mokSaM vA tatsukhaM vA paralokAdAyAtaH 1, kathaM vA sAkSAdazyamAnaH paraloko'stItyadhyavaseyaH, ucyate- 'akkhuba dakkhu AhitaM vRttaM // 153 // na pazyatIti adakkhu adakkhuNA tulyaM adakakhuvat, dakkhU NAma draSTA, dakkhUNA vyAhRtaM dakSuvAhitaM zraddadhasya, he adakkhudaMsaNo!, yo'pi kAryAkAryAnabhijJo sospi aMdha eva na dakkhudarzanI, 'handi hi khu niruddhadaMsaNe' haMdIti saMpreSaNe, hi pAdapUraNe, dRzyate yena taddarzanaM, niruddhaM darzanaM yasya sa bhavati nirudradarzanaH, tatkena ?, mohanIyena karmmaNA niruddhaM, micchAdiTThI, evaM cAritra nirodhena caritte acarite vA bhAvanA, niruddhaM taba jJAnaM sannikRSTaM, kena jJAsyasi paralokaM ?, athavA niruddhamiti jJAnaM taM na cakSurdarzanaM, tatkathaM paralokaM drakSyatIti, AtmAdIni vAcAkSuSANi, 'dukkhI moho puNo puNo vRttaM / / 154 / / duHkhamasyAstIti duHkhI taistairduHkhaiH pIDyamAnaH punaH mohamupArjayati, mujjhati jeNa mohiJjati vA sa mohaH karmetyarthaH, saMsAramanuparIti, yatazcaivaM tato 'niviMdejja silogapUyaNaM' silogo nAma zlAghA yazaHkAmatA, pUjA AhArAdibhiH, doNNivi Nintrindeja garaheja, sakArapurakArau na prArthayedayamarthaH, 'evaM sahite dhipAsiyA' evamanena prakAreNa sahito NAma jJAnAdibhiH, adhiyaM pastiyA Ayatule pANehi bhavijjasitti, yadAtmano necchasi tatpareSAmiti, yo'pi tAvat 'gAraMpia Avase pare ' vRttaM // 155 / / AgAratvaM, apizabdArthaH sambhAvane, kimutAna gAratvaM, AvasatItyAvase, anupUrva nAma pUrvaM zravaNaM tato jJAnavijJAne saMyamAsaMyamaJca, iha tu saMyamAsaMyamo adhikRtaH duvAlasavidhaM sAvagadhammaM phAsito 'samayA savattha sucate' samabhAvaH samatA tAM samatAM savvattha bhAvasamatA, kaDasAmAie hi savyatya samatAM bhAvayati, tadanu cAkRtasAmAyikaH, zobhanavataH suvrataH, 'devANaM gacche salogatAM' samAnalogata salogataM, [98] adakSadarzanAdi // 94 // Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [2], uddezaka [3], niyukti: [43-44], mUlaM [gAthA 143-164] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: zrAvakadevatvAdi prata sUtrAMka ||143164|| zrIsUtrakatAmaNiH // 95 // dIpa anukrama [143164 vivikkatavarSabhaceradevANaM salogataM, kiM puNa jo mahabbayAI phAseti ?, yatazcaivaM zrAvakA api devalokaM gacchaMti jinendravacanAnuzAstAH, teNa 'socA bhagavAnuzAsana' vRttaM // 156 / / anuzAsyate yena tadanuzAsanaM zrutajJAnamityarthaH, athavA anuzAsanasyazrAvakadharmasya phale 'sace tattva kare ucakama' satye-avitathe sadbhayo vA hitaM satyaM satyavacanaM nAnRtaM saMyamo vA, tatra kuryAdupakrama, upakramo nAma yathopadezaH, athavA satyamiti satyaM, tattha kareja uvakamaMti, na vitartha, 'samvattha viNItamacchare' sarvatreti sarvArtheSu yena vinIto matsaraH sa bhavati vinItamatsaraH, mattharo nAmAbhimAnapurassaro ropaH, sa caturdA bhavati, taMjahAkhece paDucca vatthu paDucca uvadhi paTTacca sarIraM paDuca, etesu saccesu utpattikAraNesu vinItamatsareNa bhavitavvaM, tattha jAtilAbhatapo| vijJAnAdisaMpanne ca pare na matsaraH kAryaH yathA'yamebhirguNairyukto'haM neti, tadguNasamAne ca, dabuMcha ukkhallakhalagAdi bhAvucha ajJA tacaryA, vizuddhaM nAma uggamamAdIhi kalpitaM 'Ahare' AdadyAt , evaM 'savvaM NacA ahiTThae dhamma' vRttaM // 157 / / sarva jJeyaM | yAvat zaktirvidyate tAvadadhyeyaM, jJAtvA ca akRtyaM na karttavyaM, kRtyamAcaritavyamiti, uktaM hi-"jJAnAgamasya hi phalaM0"adhihue dhamma, NANAdINi vA, dhammeNa jassa attho sa bhavati dhammaTThI, tapopadhAnavIryavAn , 'gutte jutte sadAjate'tti triguptaH, jutto NAma NANAdIhiM tavasaMjamesu vA sadA-nityakAla jateta yatnavAt syAt , kutra yateta ?, tadidamAtmapare, Atmani pare ca Atapare, No attANaM ativAteja No paraM ativAtejiti, AtmanaH paraM Atmesu vA paraM, ki ta ?, AyatArthikatvaM, attho NAma NANAdi, Ayato NAma dRDhagrAhaH, AyatavihArakamityarthaH, 'vittaM pasabo yaNAtayoM' vRttaM / / 158 // vit-hiraNNAdi pasabo| gomahisAjAvigAdi NAtayo-mAtApitAsaMbaMdhiNo, bAlajaNo saraNaMti maNNatI, etAn ghAlajanaH zaraNaM manyate, ete hi mAM duHkhA [99] Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [2], uddezaka [3], niyukti: [43-44], mUlaM [gAthA 143-164] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: atrANAdi prata sUtrAMka ||143 164|| TAH dIpa anukrama [143164 zrIsUtra- paritrAsyati iha paratra ca, taM ca na bhavati, kathaM ?, iha tAvat-sayaNassavi majjhagato rogAmihao kilissae ego / sayaNovi tAGgacUrNiH ya se roga Na viriMciti Neva NAseti // 1 / savvaNayahetusiddhaM appANaM jANa NicchaeNekaM' yathA te mama na trANAya tathA'hamapi na // 96 // teSAM trANAya zaraNaM ca, itazca na bhavati zaraNaM, yataH 'ambhAgamiyaMsi vA duhe' vRttaM // 159 // abhimukhaM AgAmikaM abhyAgamiga-vyAdhivikAraH, sa tu dhAtukSobhAdAgaMtuko bA, upakramAjAtamityupakramika, anAnupUA ityarthaH, nirupakramAyuH karaNaM, bhavaMto nAma bhavAnte maraNameva, kA bhAvanA ?, taddhi yadvAlamaraNaM na bhavati, jarAkAmAyupakramato vA phalaprapAtavat , tasyaivaMvidhamRtasya bhAegassa gatI ca AgatI' ekasyeti pazujJAtihInasya, evaM viduH matvA na tAM vittapazunAtiM ca zaraNaM manyate,'sabve sayaka|mmakappiyA' vRttaM // 16 // sarve ityaparizeSAH, svaiH karmabhiH kalpitAH pravibhaktavizeSA ityarthaH, tadyathA-pRthivikAyikatvena0, kRtI cchedane, na vikRtaM acchinnamityarthaH, aviyattena vA adhigacchaMtenetyarthaH, 'duhiNe ti duHkhinaH prANino jIvA 'hiMDaMti bhayAkulA saDhA' bhayaiH AkullA bhayAkulA, bhayAni sapta, bhayAni vA duHkhaM, teNAkulAH, saDhA nAma tapazcaraNe nirudyamAH zaThIbhUtAvA, pApaka nemiH otaprotA ityarthaH, 'vAhijarAmaraNehi bhidutA'nArakatiryagmanuSyeSu vyAdhiH jarA tiryaDmanuSyeSu maraNaM catasRSvapi gatiSu, 'iNamo khaNaM viyANiyA vRttaM ||161||'innmotti idaM kSIyata iti kSaNaH, satu sammattasAmAiyAdicaturvidhasyApi, ekekaH / | sa caturvidho khaNo bhavati, taMjahA-khettakhaNo kAlakhaNo kammakhaNo rikkhakhaNo, ete catvArivi jahA logavijae paDhame uddesae 'khaNaM jANAhi paMDie'tti sutte bhaNitA tathA bhaNitavvA, vividhaM jANiyA vijANiyA, 'No sulabhaM bodhI ya Ahita' bodhI NANAti tividho AhitamAravyAtaM,uktaM ca-"laddhelliyaM va bodhi akarato'NAgayaM ca ptthNto| aNNaM dAI bodhi lambhisi kayareNa molleNaM // 1 // " audita [100] Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [2], uddezaka [3], niyukti: [43-44], mUlaM [gAthA 143-164] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: Avil jJAnAdisahitatvAdi zrIsUtraka prata sUtrAMka // 97 // ||143 164|| dIpa anukrama [143164 | virAhitasAmaNNassa hi dullabhA bodhI bhavati, aba9 poggalapariyaTTaM ukoseNaM hiMDati, evaM sahitehi passiyA' evaM matveti taaddcuurnniH| vAkyazeSaH, NANAtIsahito adhiyA(vA)sae parIsahe, paThyate ca evaM sahite adhiyA(vA)sae' adhiyA vAsae adhivAsae, yaduktamevametat , ka evamAha-'Aha jipaNe iNameva sesagA' risabhasAmI bhagavaM aTThAvae puttasaMcohaNatthaM evamAha idameva, je vA'jitAdyAH | zeSakA jinAH te pAhuH, kimatikrAntA anAgatAzcaivaM jinAH kathitavantaH kathayiSyati ca', omityucyate 'abhaviMsu purApi bhikkhayoM' vRtraM / / 162 / / abhaviSyannatikAntAH bhikSava iti AmantraNaM, 'AesAvi bhaviMsu suvatA' AdezA iti Aga| messA 'etAI guNAI Ahite' ete ye uktA idAdhyayane apramAdAdiguNA siddhigamaNasaphalA kAzyapo usabhasvAmI baddhamANasvAmI vA anugato anukUlo vA anulomo vA anurUpobA dharmaH anudharmaH kAzyapasyAnucaraNazIlAH, dvidhA samAsaH kriyate-kAsavo jaM aNudhammaM carati jo vA kAsavassa aNudhammaM caraMti te ca guNA uktAH, puNarapi cocyante-'tividheNavi pANa mA haNA' vRttaM // 162 / / trividhena yogatrayakaraNatrayeNa, prANAH AyuHbalendriyAH prANAH te mA haNa Atmano'hitaM, aNidANo Na dibyamANussa| esu kAmabhogeSu AsaMsApayogaM kareti, iMdriyaNoindriesu saMvuDo, 'evaM siddhA aNaMtagA' etaM maga azupAlittA atItakAle aNaMtA siddhA, saMpataM saMkhejA sijhaMti, aNAgate arNatA sijjhissaMti, avare nAma ye vartamAnA AgamiSyAzceti, 'evaM se uAhu aNuttaraNANI aNuttaradaMsI // 164 // evamavadhAraNe 'sa' iti so usabhasAmI aTThANautIe sutANaM 'Aha' kathitavAn , aNuttaraNANI aNuttaradaMsI aNuttaramANadaMsaNadharo, eteNa ekatvaM NANadasaNANaM khyApitaM bhavati, 'arahA NAyaputte pUjAdInahatItyahana nAsya rahasyaM vidyate vA arahA jJAtasya putraH, NAtakulapasate siddhasthakhattiyasute bhagavAn-aizvaryAdiyuktaH, vaisAlI [101] Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [2], uddezaka [3], niyukti: [43-44], mUlaM [gAthA 143-164] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: uddezArthAdhikAraH sUtrAMka ||143164|| dIpa anukrama [143164 zrImatraka- eci guNA asya vizAlA iti vaizAlIyaH, vizAlaM zAsana vA ikSvAkuvaMze bhavo vaizAlIyA, 'vizAlA jananI yasya, vizAla tAGgacUrNi: kulameva vA / vizAlaM [pravacanaM cAsya, tena vaizAliko jinaH ||1||'viyaahitoN vyAkhyAtaH, iti-evaM jaMbUsvAminaH vRddhabhagaupa01 vAnAryasudharmA kathayati-evaM se udAhu jAva viyAhito, 'iti:' parisamAptI, athavA evamarthaH, evaM iti bemi, sudhammasAmissa // 98 // vayaNamidaM, bhagavatA sarvavidA upadiDha ahamavi ghemi, nayAH pUrvavat / / iti caitAlIyAkhyaM dvitIyamadhyayanaM smaapnN|| idANI upasaggapariNatti ajjhayaNaM, tassavi cattAri aNuyogadArA parUveyavyA, adhiyAro duvidho-ajjhayaNatyAhiyAro uddesatyAdhiyAro ya,ajjhayaNathAdhiyAro sabce ubasaggA jANivA sammaM adhiyAsetavA,uddesatyAdhiyAro paDhamami ya paDilomA ITAgAthA / / 49 // paDhame uddesae paDilomA jahA puDhe daMsamasaehiM taNaphAsamacAitA AyaparatadubhayasamatthA uvasaggA bhaNaMti. vitie tu mAyAdi aNulomA uvasaggA aNNe ya rAyamAdI pAeNa aNulome uksagge uppAyati, tatie uddesae ajjhatthavisesobadasaNaM A bhaNihiti, ke jANaMti viuvAtaM? itthIo udayAo vA, paravAdI vayaNaM saMbuddhA samakappAo aNNamaNNehi mucchitA parasamayikA paratisthiyabhAvitA ya upasaggA uppAenti, heusarisehiM' gAthA // 50 // cautthuddesae hetusarisA ahetU bhaNNihiti, jahA maMthavaI NAma sIlakkhalitakutitthiyA evaM parUvinti hetvAbhAsAdi, ahetavo bhUtvA hetumivAtmAnamAbhAsayaMti hetvAbhAsassa 'samayapaDitehiM sasamayajogehiM, jo tesiM samayA juJjamANayA NiuNA bhaNitA, atha Ayario masamayapaDitehiM NiuNehiM dir3hatehi tesiM sIlakhaliyatANaM aNNautthiyANaM paSNavaNaM kareti cautthe, evaM duvidho'vi atyAhiyAro bhaNito / idANiM NAmaNipphaNNo Nikkhevo. tattha gAthA 'uvasagaMmi ya chaka0' gAthA // 45 / / NAmaThavaNAo taheva, vairitto davyovasaggo duvidho-cetanadavyovasaggo ya asya pRSThe tRtiya adhyayanasya Arabhyate [102] Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka // 165 181|| dIpa anukrama [165 181] zrIsUtrakravAjacUrNiH / / 99 / / "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 3 ], uddezaka [1], niryukti: [ 45-55], mUlaM [gAthA 165 - 181] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02], aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: | acetanadadhovasaggo cetanadanvigaM jaM tirakkhamaNuA NiyagasarIrAvayaveNa AhaNaMti, acetaNadabbigaM taM caiva lauDAdIhiM, athavA abhighAto taDimAdi ucariM paDati, athavA uvasaggo duvidho- AgaMtugo pIlAkaro ya, AgaMtugo cauppadalauDAdIhi, vAtiyapettiyAdi, khettovasaggo 'jaM khettaM bahu oghabhava' gAthA // 46|| ogho bahugaM uppaNNaM bahupasaggo, jahA bahuuvasaggo lADhAvisayo, jahiM bhahArago paviTTho Asi chaumatthakAle suNagAdIhi tattha viddhammA kharveti, ohabhayaM bhavati jahA bharahavAse, kAlovasaggo egaMta dUsamA, sItakAle vA sIta parIsaho vA nidAghausisiNakAle uNaparIsaho vA, evamAdi kAlovasaggo bhavati, bhAvovasaggo kammodayo, so puNa duvidho-ohato uvakamato vA, ohato jahA NANAvaraNaM daMsaNamohaNIyaM asubhaNAmaM jiyAgotaM antarAyikaM kammodayitaM, unakamiyaM jaM vedaNijaM kammaM udijjati / 'daMDakasasattharajj' gAthA 'uvakamie saMjamavigdhakArae0 ' gAthA // 47 // je saMjamA ubakAmenti uvasaggA tehiM ahigAro, jeNa vA davvehi vA taM kammaM udIrijati, jeNa saMjamAo ubakamA vijati | teNavi adhiyAro, te caunvidhA- divyA tirikkhajoNiyA mANussA AyasaMvetaNiyA, divyA cauvvidhA -hAsA padosA bImaMsA puDhovemAtA, maNussAvi cauntridhA -hAsA padosA vImaMnA kusIlapaDisevaNatA, tiriyA caunvidhA-bhayA padosA AhArA avacaleNasAzvakhaNatA, AyasaMvetanIyA caunvidhA-ghaTTaNatA lesaNatA bhaNatA pavaDaNatA, athavA vAtitA peniyA saMbhiyA sannivAiyA, evaM | 'ekeko cauviho0' gAthA || 48 || aDaviho kaI hoti 1, ekkeko aNulomo paDilomo ya, athavA sacce'vi solasavidhA uvasangA, cattAri cakagA solasa bhavati, evaM uvasaggA jANitaccA jANaNApariNNAe, paJcakkhANapariNNAe adhiAsetavyA, pariharaMteNa tahA tahA ghaDitavyaM parakamiyavyaM jahA parIsaddA Nijjeti / gato NAmaNiSphaNNo / suttANugame sutamuccArayacvaM, 'sUraM asya pRSThe tRtiy adhyayanasya prathama uddezaka: Arabhyate [103] upasargabhedAdi // 99 // Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka // 165 181|| dIpa anukrama [165 181] zrIsUtracUrNi // 100 // "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 3 ], uddezaka [1], niryukti: [ 45-55 ], mUlaM [gAthA 165- 181] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02], aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: maNNati appANaM0 'silogo // 165 // kacitsaMgrAme upasthito svAbhiprAyeNa sUramityAtmAnaM manyamAno vAgbhirvisphUrjapatiprati jAva jeyaM Na parasati, jiyati jinAti vA, garjate kalabhastAvad, ghanamAzritya nirbhayaH / guhAntaraviniSkrAntaM yAvasihaM na pazyati // 1 // tAvadgajaH prazrutadAnagaMDaH, karotyakAlAMbudagarjitAni / yAvanna siMhasya guhAsthalIpu, lAGgUlavisphoTarava zRNoti // 2 // dirisaNaM 'jujjhataM dRDhaM dhanuryasya sa bhavati daDhadhanvA taM 'sisupAlo va mahAradhaM' madhAratho-kesavo zizupAlena tulyaM zizupAlavat sa kila mAdrIsutaH caturbhujo jAtaH, bhItayA pazcAt tathA naimatI pRSTaH- kimidaM rUvaM 1, tenApadizyate - mahAdbhutametat yaM dRSTvA'sya etau dvau bhujau svAbhAviko bhaviSyataH tato'sya mRtyuriti, tataH sA mAdrI dArakajanmavarddhApakAnAmAgatAnAM taM dArakaM darzayati sma, yathA ca pAdeSvapAtayat, vAsudevasya cAgatasya tamAlokya tau bhujau naSTau pacAcasya mAtrA vAsudevo'bhayaM yAcitaH tenApadizyate - aparAdhazatamasya kSamayiSyAmi, tato'sau pravRddhaM vAsudevaM samakSaM parokSaM vA gopAlavatsapAlAdimirAkrozairAkuSTavAn, AjJApratiSedhAdIyAparAdhAn kRtavAn, tato'parAdhazate pUrNe kacideva abhimukhamApataMtaM AkrozataM matpatho'sarpasva iti, nAhamapathA gacchAmi, alpenaivAyAsena cakradhuk sudarzanaM cakradhArAtipAtena zirazchinnaM kRtavAniti parokSo dRSTAntaH, ayaM tu pratyakSaH 'payAtA sUrA raNasI se0 ' vRttaM // 166 // bhRzaM yAtAH prayAtAH zayati zayyate vA zUraH, mahata ukiTThisIhaNAta bolakalakalasaddeNaM prayAtAH, raNasIsaM NAma aggANIkaM, samastaM grAsyate grasyante vA tasminniti saMgrAmaH, upasthito NAma anyo'nyacaleSu saMgrAmAyopasthiteSu mAtA puttaM Na yANAti, amAtAputrI yadA saMgrAmo bhavati, kA bhAvanA 1, tasyAmavasthAyAM mAtA putraM muktaM uttAnazayaM kSIrahAramajaMgamaM bhayoddhAntalocanA accAdaNNA Na yANAti-nApekSate, na trANAyothamate, hastAtkaTIto vA asyamAnaM bhraSTaM vA [104] zizupAlavRttAdi // 100 // Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [3], uddezaka [1], niyukti : [45-55], mUlaM [gAthA 165-181] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: aSTa zrIsUtraka prata sUtrAMka tAlcUrNiH 01 // // 165181 // dIpa anukrama [165181] vA na jAnIte 'jeteNa parivicchite' jayatIti jetA atastena jetrA, teNa jayaeNa, pari savyato bhAve samaMtA vANAdibhirAyu-01 dharmAdi dhestaiH kRtaH parivicchite, sabbato chiNNamityarthaH, evaM sehevi appuDhe' silogo // 167 / / apuTTho NAma appuTThadhammo, aspRSTo VA vA parIpahai:, adRSTadharmA ityarthaH, mikkhUNaM cariyA bhikkhucariyA, kovido vipazcit na kovido akovido, na tAvatparipaho| pasargaH vikovidaH, so pavyayaMto ciMtei bhaNati ya-kiM payajAe dukara kAuMti ?, kiM Nicchyissa dukaraM ?, NaNu sIhavagghehivi samaM jajjhiAti, saMgAme ya pavisiJjati, aggipaDaNaM ca kIrai, evaM adiTThaparIsaho sUra maNNati appANaM tapaHzUra, jahA danya-10 A saMgAme kuMtAsivANagahaNesu, yuddhe upaTTite keI parabalasaI soUNa ceva NassaMti, kei pravRte prahatAH aprahatA vA, kei mAriaMti, AV evaM bhAvasaMgrAme'vi sUra maNNati appANaM jAva lUhaM Na sevaetti, rUkSaH-maMjama eva, rUkSatvAt tatra karmANi na zliSyati, rUkSa paTe rajovat , tatra kecit dRSTaica sAdhUna jallAdIhiM liptAGgAn kecidarddhakRte loce kecitparisamApte kezAn utsraSTuM gatAstata eva yAMti, uktA oghaupasargAH / idANiM vibhAgazaH upadizyante, tatthovasaggA parIsahA ya egaM ceva kAuM uvadissaMti 'jadA hemaMtamAsammi' silogo // 168 // yatrAtIva zItaM bhavati varSavaIlAdayo vA tIbravAtA bhavaMti, vAtagrahaNAt sIdhavagdhavirAlopA| khyAna, yathA pose vA.mAhe vA 'tattha maMdA visIdati' tasmin kAle tatra maMdA uktAH, vividhaM sIdaMti visIdati, aho imA | sudukkarA pavyA, vahayo parIsahovasaggA visadhitabbA, te evaM ciMtetAsIyAbhibhUyA 'rahahINA va khattiyA' jahA paravaleNa ucchA| dite rahe hitasAre ya paravalakane vilupyamAne vA, khattio NAma rAyA, so jahA soyati, evaM seho'vi giraggige raNNe guttAvaguttAvasadhIsu mItAmihuto viciMteti-kimevaMvidhAe payajAe gahiyAe, bhaNito sItaparIsaho, eSa evopasargaH, tatpuruSo'yaM // 1 [105] Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka // 165 181|| dIpa anukrama [165 181] zrIsUtratAGgacUrNiH // 102 // "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 3 ], uddezaka [1], niryukti: [ 45-55 ], mUlaM [gAthA 165 - 181] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02], aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: samAsaH / tadidAnIM uNhaparIsaho'padissati 'puTTho gimhAbhitAveNaM' silogo / / 169 || abhimukhaM tApayatIti abhitApaH, azobhanamanAH vimanAH karpUravAsitodagaM kaMdharAgharAdi vA ciMteMto, athavA tapaM prati vigataM mano'sya sa bhavati vigatamanAH, pAtumicchA pipAsA, suchu pitrAsito 'macchA appodara jahAM' tadalpatvAdatIya tapyante bahirudakatApena aMtatha manastApena tapyamAnAH yathA sIdanti evanasAvapi jalamalakhedaklinnagAtro vahiruSNAbhitaptaH zItalAn jalAzrayAdyAn dhArAgRhANi candanAdIzroNapratIkArAn anusaran bhRzaM anuzocate vyAkulacetA bhavati, butto uSNaparIsaho / idANiM jAtaNAparIsa ho- 'sadA dattesaNA dukkhaM' silogo // 170 // sadeti savvakAlamavizrAmena dattagrahaNAt jAtitaM dattaM ca, jAiyadattamadhyesaNIyaM ca dukkhaM khudhAtisAbhibhUtehiM taM pariharituM, dukkhaM ca paDisehijati aNemaNiaM sAmpratasukhAbhilASI par3appaNNabhArio jIvo ditagA ya rUssaMti 'jAyaNA duppaNoliyA' duHkhaM praNudyate jAyaNA baladevavat vattAro ya bhavati-kammattA dubbhagA caiva0 kRSI pazupAlyAdibhiH | karmAntarairArttA abhibhUtA ityarthaH, strImitrajJAtikhAminAM dubbhagA iti, AhuH pRthak pRthak jano vistarA vA janAH pRthagjanAH, 'ete sadde acAaMtA' silogo // 171 // zabdayate aneneti zabdaH, acAeMtA NAma azaknuvantaH soDhuM kkodIryante 1, ucyate, | 'gAmesu nagaresu vaH' vA kheDavikalpe kabbaDAdIsuvi, 'tattha maMdA visIdati saMgAmaMmi va bhIruNo' bhIruvo hi saMgrAme prApte maraNabhayAdviSIdaMti, UrU khaMbhAijaMti, khinnacittA bhavaMti, 'appege khujjhi (gbhite) bhikkhU' silogo // 172 // api eke, na savve, khujjhito NAma kSudhitaH pipAsuryA, taM kSuttRSNApratiyogArthamaTataM 'suNI daMsatI'ti suNI lUpayatIti lUpakaH bhakSaka ityarthaH, 'tattha maMdA visIdaMti' saMyamodyamaM prati sIdaMti, didruto 'teUpuTTA va pANiNo tejonAma agnistena davAgninA [106] amitApAdi // 102 // Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka // 165 181|| dIpa anukrama [165181] zrIsUtrakatAGgacUrNiH // 103 // "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 3 ], uddezaka [1], niryukti: [ 45-55], mUlaM [gAthA 165 - 181] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra -[02] aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: anyatamena vA tejasA zazamUSaka mArjArakola vRkakSupakalatAvitAnavRkSAdayo dahyamAnAH saMkucaMti, prANino'pi dahamAnA visIdati / 'appege paDibhAsaMti' silogo // 173 // samantAdbhApante paribhASante, pathyate'neneti paMthAH panthAnaM prati yo'nyaH panthAH sa pratipathaH pratipanthA vA tena gacchatIti prAtipathikaH taM gAmAnugAmaM rIyaMtaM kei pADipaMthagAH paDibhAsaMti, athavA yo yasya vilomakaH sa tasya prAtipathiko bhavati, te, na tu sarve eva kutIrthA sanmArgavilopakAH, kathaM 1, aNusoyapaTTie bahujaNaMmi, sAdhavo hi pratizrotasA mokSamami prasthitAH kutIrthAstvanuzrotasA, kiM bhASate - 'paDiyAragayA ete' karaNaM kRtirvA kAraH kAraM prati yo'nyaH kAraH pratikArastaM gatAH paDiyAragatAH, paDiyAI kammAI vedaMti, ete hi aNNAe jAtIe paMthA ucchDhA teNa nir3aNA hiMDati Na ya dattAI dANAI tena na labhaMti, laddhe'pi ya Na gevhaMti, Na codagANi dattANi teNa tANi Na pivaMti, 'je ete eva jIviNo 'ti je etevaM jIvaNasIlA, taMjahA kaMjigausiNodagAdIhiM antAhAreNa jIvaMti, paThyate ca-'tadAraveyaNijje te' jehi caiva dArehiM kitaM tehiM caiva vedijatitti taddAraveda NiaM, jahA adattadANA teNa Na labhaMti, sesaM taheva / 'appege vaI juMjanti // 174 // apyeke, na sarve, vAcaM jujaMti vAcamudIrayantItyarthaH, aho ete 'caragA piMDolagA' piMDesu dIyamAnesu ulleti piMDolagA, adhamajAtayaH brAhmaNA uttamAH kSatriyAH vaizA madhyamAH zUdrA aghamAH, brAhmaNasya kila mikSA iSTA kSatriye kRSI, avazeSAstu avalaganti-klezaM kurvanti tena tat piNDolagAH, muNDetyaziSTAH khedamalamatkuNAdibhiH khAdyamAnA aGgulInakhazuktizalAkAdInAM kaNDuitamagaiH viNaDuMgA 'ubajalaMti' uvacitajallA malasakaTAcchAditAGgatvAt, ujjayaMti vA, paThyate ca-ujjAo mRgo, naSTa ityarthaH, ujjAtamRgasamAH 'asamAhitaM'ti azobhanA vivRtAGgatvAt athavA asamAhitA- duHkhitA evaM vippaDivaNNege0 ' / / 175 / / [107] pratipanthi kAdi // 103 // Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka // 165 181|| dIpa anukrama [165181] zrIsUtrakR cUrNiH // 104 // "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 3 ], uddezaka [1], niryukti: [ 45 - 55 ], mUlaM [ gAthA 165 -181] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02], aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: silogo, evamanenaprakAreNa na samyak pratipannAH vipratipannA ege midhyAdRSTayaH, svayamajAnakAH na ca jJAnavatAM zRNvanti, ajJAnaM hi tano, te tato aNNANatamAto tamantaraM yA yAi, ukkosakadvitIyaM mohaNijaM kammaM baMdhaMti, evaM NANAvaraNijaM daMsaNAvaraNijaM, egiMdiyAiyAisa yA egaMtatamAsu joNIsu uvavaaMti, nibaMdhakAresu vA Naraesu, buddhIe maMdA moho- aNNANaM pAutA chaNNA, athavA matimaMdA itthigAo ya, maMdaviNNAo strImoheNa uktAH shbdaaH| idANiM phAsA 'puTTho ya daMsamasaehiM' silogo // 176 // siMdhutAmalicigAdisu visaesa atIva daMsagA bhavaMti, aprAvRtAstaiH bhRzaM bAdhyamAnAH zItena ca attharaNapAuraNaDutAe taNAI sevamANA tehiM vijAMti, acAiyA adhiyAsitumiti vAkyazeSaH, idaM ca duHkhamadhisahyate yadi nAma paraH lokaH syAt, sa ca 'na me diTThe pare loe, kiM paraM maraNaM siyA' na hi mayA'nyena vA sAkSAtparaloko dRSTaH yannimittaM klezaH sAte, klezAn sahamAnasya hi paraM maraNaM siyA, tadapyaniSTaM, maraNamihecchet yadyasau paralokaH syAditi, saMdigdhe tu paraloke kiM duHkhena tapasA tenetyayamadarzanaparIpahopasargaH, kiMca 'saMtattA kesaloeNaM' silogo || 178 / / samastaM taptAH lizyanta emirAkRSTA iti klezAH, duHkhabhIravo hi kvacit kesaloyaparAjitA vippaDivajrjjati teSAM sa evopasargaH, 'baMbhaceraM' itthiparIsaho teNa parAr3atA - uvasaggitA aNuvasa ggitA vA 'tattha maMdA visIdati macchA paviDA va keyaNe' keyaNaM NAma kaDavalasaMThitaM, macchA pANie paDiNiyatte uttAri|jjaMti ityarthaH, khuDamAdI, tattha te paviTThA varAgA soyaMti visIdaMti-parigholaMti jayA va pANiyaM NidhulitaM / 'AyadaMDasa mAyArA' silogo // 178 // AtmAnaM daMDayituM zIlaM yeSAM te bhavaMti AtmadaMDasamAcArAH, micchatasaMThitA bhAvaNA jesiM te bhavaMti micchAsaMThitabhAvaNA, te tu kathamAtmAnaM daMDayaMti ?, ucyate, te sAdhUna dRSTvA harSAtpradoSAdvA'pi piTTeti jahA so purohitaputraH, keyiti [108] tamosnta rAdi // 104 // Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata zrIsUtra sUtrAMka tAGgacUrNiH // 165- | // 105 // 181|| dIpa anukrama [165 181] "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 3 ], uddezaka [1], niryukti: [ 45-55 ], mUlaM [gAthA 165 - 181] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra -[02] aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: Na sabbe, lUyati akkosaMti piTTeti ya anAryA dsnnaadiihiN| 'appege paliyaMtaMmi' silogo // 179 // vA api eke, na sarve, 'paDiyenaM samaMtAdataM pariyantaM kasya 1, dezasya tasmin 2 dezaparyante kecidbhApate-cAriko'yaM cArayatIti cArakaH, yeSAM parasparavi| rodhaH te cArikamityenaM saMvadaMte, cora vA taM 'suvayaMpi' saMgataM - zobhanaM vrataM. saMkitA vA NissaMkiyA vA bhUtvA baMdhanti bhikSuyaM bAlAH, jahA gosAlo baddho AsIt, 'kasAyavasaNehi yatti tatpuruSaH samAsaH dvandvo vA'yaM sabhAvata eva kecitsAdhUna dRSTvA kamAiaMti, basaNaM kesiMci bhavati, kappaDiMgA pAsaMDiyA vA hoMti, NacAceti cA, teSveva paryanteSu madhyadezeSu vA kaMci riyamAnaM kavidvAlo 'tattha daMDeNa saMvIte' silogo // 180 // daMDo NAma khIlo daMDappahArovA, muTThI muTThIreba, phalaM-caveDAprahAraH saMgIta :- saMgrahata ityarthaH, 'NAtINaM saratI vAlo' jar3a NAma NAtayo kaMpi ettha hotthA bhAtimittAdayo nAhamevaMvidhAM Avarti | pAveMto 'itthI vA kuddhagAmiNI' jadhA sA arthakAritabhaTTA, kuddhA gacchatIti kuddhagAmiNI jahA sA 'ete bho pharusA | phAsA' silogo // 181|| pharumA nAma snehaviyuktairudIritA, dukkhaM adhiyAsirjati duradhiyAsamA appasatehiM te aNadhiyAse| mANA hatthI vA sarasaMvItaH zamprahArairityarthaH, yathA raudrasaGgrAme hastinaH zarasaMvItA nazyanti, evaM bhAvasaMgrAmAdapi parIsahaparAyitA klIvA, 'barAkA' nAma parIpa varAkAH punarapi gRhaM gacchati gamiSyaMti ca, paThyate ca 'tivasaDhagA gatA gi' ti bemi, tIvraM | zaDhAH tIyazadA tIcaiva zaThAH tIvrazaDhAH, tIbaiH parIpaH pratihatA / iti tRtIyasyopasargAdhyayanasya uddezaH prathamaH ||3-1 // ma eva upasargAdhiyAro aNuvattata eva 'atheme suhumA saMgA' silogo / / 182 // 'athe' tyAnantarye paDilomobasammA gatA, idANi aNulomA uktaM hi padamammiya paDilomA NAtI aNulomagA vitIyami' / suhamA NAma niuNA, na prANavyaparo asya pRSThe tRtiy adhyayanasya dvitiya uddezaka: Arabhyate [109] ACASA--- paryantopa dravAH // 105 // Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [3], uddezaka [2], niyukti : [45-55], mUlaM [gAthA 182-203] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka // 182203|| zrIsUtrakatAGgacUrNiH // 106, anulomopasagoM dIpa anukrama [182203] eca paNavat sthUramUrtayaH, upAyena dharmAcyAvayaMti, uktaM hi-zakyaM jIvitavighnakarairapyupasargerudIrNaiH mAdhyasthyaM bhAvayituM, aNulomA puNa pUjAsakArAdayaH mikkhUNaM duruttarA bhavaMti, vakSyati hi 'pAtAlavaduruttarA' sajjate yatra sa saGgaH, saMgotti vA vigghotti vA vakkhoDitti vA egaTThA, alpasacAnA dustarA, natu saJcavatAM,'jattha maMdA visIdaMti' maMdA uktA, viseseNa sIyaMti ca, caettA NAma asarkitA javaittaetti vA lADhittaeti vA egaTThA, 'appege NAtayo dissa'silogo // 183 // apiH padArthasaMbhAvane, eke, na sarve, jJAtayo-mAtApitrAdi pavyayaMta puvapabvaitaM vA daTTaNa ruyaMti, kidha?, kavaNakaruNANi, 'nAdhapiyakaMtasAmiya0' parivAriyA davyato bhAvato ya, vayaM vRddhA karmAsahiSNavaH tadidAnIM posAhiNe, AbAlyAt puTTho madAdibhiH, pitA te theraotAta "silogo // 184|| tAta ! ityAmatraNaM, uktaM hi-"pitA te sthaviro tAta !, vayaM ca gatayauvanAH / na ca tatkarma jAnAmi, yAnAtyaparo janaH // 1 // " tvAM hi muktvA(gataH)asyAM dazAyAM ko'nyaH popayiSyati ?, taM tu sadbhAvato te kautukAdvA, anyeSvapi putreSu vidyamAneSu bravIti-posaNe tAta! puTTho si, kassa NAma tuma amhe aNAhAI paricayasi, kiMca-kazcid janaiH suhRdbhivA niSkAmamevamupadizyate-'pitA te therato tAta!' therago daMDadharitaggahattho atyantadazAM prAptaH, yuktaM tvayi jIvamAne mallapiMDamaDato?, kathaM ca tava dharmaH syAt asminvilavamAne ?, vasA nAma te bhaginI, sA ya khuDulliyA bhadra, vRhattamA kanyA vA, ko'syA nirvaharSa kariSyati ?, evamAdINi kAryasahasrANi saMtANi asaMtANi vA udIraMti, bhAyarota sagAtAta!' avaMtIti zravA-ANAuvavAyavayaNaNi se ya ciTThati, samAnodarAH sodarAH, sodaragrahaNAt anye'pi tAva ekapitrAdayo chaDijaMti suI, na tu sodraaH| 'mAtaraM pitaraM' silogo // 185 // mAtApitarau hi suzrUpAhAvetAvidAnI puSNAhi, evaM loko bhaviSyatItyayaM paratha, asmiMstAvadyazaH kIrtizva // 106 // [110] Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka // 182 203|| dIpa anukrama [182 203] zrIsUtrakR tAmracUrNiH // 107 // "sUtrakRta" aMgasUtra- 2 (niryuktiH+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 3 ], uddezaka [2], niryukti: [ 45 - 55], mUlaM [ gAthA 182-203] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02], aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: - bhayati maGgalaM ca, uktaM hi - 'guravo yatra pUjyante, yatra dhAnyaM susaMbhRtam / adantakalaho yatra tatra zaka 1 vasAmyaham || 1||' paralokazca bhavati guruzuzrUSayA ete hi padIvatthiyA samaNagA bhavaMti je mAyApitaraM susussaMti, teNa tesiM gurupaDiNiyANaM krato logo dhammo vA bhavissati ? / / kiM cAnyat- 'uttarA muhurullAyA' silogo / / 186 / / uttarA nAma prativarSamuttarottarajAtakAH samaghaTacchi agAH, paThyate 'itarA madhurollAvA' itarA NAma khuTTalagA avyaktamahurollAvakAH 'puttA te tAta ! khuDugA' tAta ityAmaMtraNaM, | khuTTagatti aprAptavayasaH akarmayogyA yA 'bhAriyA te NavA tAta' bharaNIyA bhAryA, navA nAma navavadhUH aprasUtA garbhiNIvA, | mA sA aNNaM jaNaM gameja, unbhAmae vA kareja, jIvaMtae tumaMmi aNNaM patiM geNhejA, tato tujjha advItIyA bhavisyati, amhavi ya jaNe chAyAghAto aNNao jaNe bhavissatIti, kiMca-jo jahA puNyamAsI tasma hi ma eva uvamaggo pAyo bhavati, yenAnyathA travIti, tadyathA-yaH kRSyAdikarmmaparAjitaH taM dRSTvA bruvate 'ehi tAva gharaM jAmo' silogo // 187 // jANAmo jahA tumaM atikammA bhIto pavvato, idANiM vayaM kammasamatthA, kammasahAyagA ya kammasamatthA, kammasahAyagA ya kammasahAyakatvaM prati bhavataH, tadidAnIM kumAraH prati bhaNNa-Na caMpa goNivi, ittheNa mA chivA, Ni teNa vA ukkhivAhitti, dUragataM ca NaM daTThUNa bhaNati - AsaNNaM vA gRhamAgaccha, 'vitiyaMpi tAta ! pAsAmo jAmo tAva sayaM gi' vitiyaMpi tAta ! pAsAmo sve gRhe tiSThantamiti vAkya| zeSaH, bitiyaMpi tAtra pecchAmu savvAI niylgaaii| 'gaMtuM tAta puNo gacche' silogo // 188 // gatvA svajanapakSaM dRSTvA puna| rAgamiSyasi na hi tvaM tenAzramaNo bhaviSyasi, yastvaM svajanamavalokayitvA punarAyAsyasi 'akAmaM te parakamaM' ko nAma aNicchio 'parakamaMtaM'ti parijAyaMtaM athavA yadA tvaM paraM prApya niSNAto bhaviSyasi bhuktabhogatvAt tadA akAmakaM parAkramaMta [111] mAtRzuzrUpAdi // 107 // Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [3], uddezaka [2], niyukti : [45-55], mUlaM [gAthA 182-203] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: wittalth prata sUtrAMka zrIsUtraka tAGgacUrNiH // 108 // mAnazu. zrUpAdi ||182 203|| dIpa anukrama [182203] 'ko taM vAstumarihati' dharetuM kaM vA / pacvaiyagaM bhaNaMti-jaM kiMci aNagaM tAta! taMpi sabaM samIkataM' uttAriyaMti vA vimokkhitaM vA egahu~, hiraNyaM vavahArAo, jo vA Niyago khINabhaMDamullo panyaio taM bhaNaMti-hiraNyaM te katAkataM dAsAmo, Adi1 grahaNAt suvaNa vA bhaMDamulaM vA dAsAmo jeNeva bavaharissasi, vyavahArArtha vyavahArAya, api padArthAdipu taca te dAsAmo, anyaca yadvakSyasi, 'icevaM NaM susikvaMtaM'silogo // 189 / / sAdhukriyA suTTha sikkhaMtaM susikvaMtaM pAThAntaraM susehiMti vA-ussikkhAvetItyarthaH, 'kAlaNato uvahitaM ti kaluNANi kaMdaMtA ya ruyaMtA ya NirikkhaMtA ya taM ubasaggeti, samuTThitA uppabbAveta, sa ca tehiM NANAvidhehiM 'viyaro NAtisaMgehi, tato gAraM pahAvatI'gAraM nAma agAratvaM, bhRzaM vA dhAvati padhAvati / kiMcAnyat 'vaNe jAtaM jahA rukvaM' silogo // 190 // kaMTharya, evaM pariciTTha(veda)ti dravyato bhAvatazca pariveDhaNaM asamAdhIetti, taM taM bhaNati kareMti ya yenAsyAsamAdhirbhavati, athavA amAdhutAte dravyato bhAvatazca sa taiH karuNAdibhiH 'vicaDhe NAtisaMgehi hatthI vAvi nnyggho||182|| kaMcitkAla kAsArocchukhaMDAdibhiranuvRttya pazcAt AhAraprahArairvAdhyate, te'pyenaM punarjAtamiva manyamAnAH tasyAminavAnItasya piTThato parisappaMti, ko dRSTAntaH ?,'sUtigovva adUratoM' yathA tadinamatikAgRSTivatsakasya pItakSIrasya itazcetazca paridhAvato IpadunnabAladhiH sannatagrIvA raMbhAyamANA pReto'nupappati, sthitaM cainaM ullikhati, adUrato'syArasthitA snigyadRSTyA nirIkSate, evaM baMdhavA apyassa udakasamIpaM cAnyatra vA gacchaMta mA NAsissihitti piTThato parisapate, ceDarUvaM vade, maggato denti zayanamAsIna cainaM snehamivodviratyA dRSTyA adarato nirIkSamANA avatiTThate / 'ete saMgA maNussANaM' silogo // 193 / / ete / iti ye uddiSTAH, saJjate yena sa saMgaH, manuSyAdhikAra eva varcate tena manuSyagrahaNaM, pAtAlA nAma balayAmukhAdyAH, sAmayiko'yaM 08. [112] Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [3], uddezaka [2], niyukti : [45-55], mUlaM [gAthA 182-203] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[2] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: sAti zrIsUtraka saMgAdi prata sUtrAMka ||182203|| tAGgacUrNiH 61.9 // dIpa anukrama [182203] raSTAntaH, ubhayAviruddhastu pAtAlaH samudra ityapadizyate, na tArimA atArimA na zakyate cAhubhyAM tartumiti, kIvA' kAtarA jattha | 'visapaNesI visaNaM esatIti visaNNesI 'NAtisaMgahi mucchitA' visaNNA vA AsaMti, visaNyaNasiM NAtisaMgehi mucchitA, athavA kIvA jatthAvakIsaMti, apakRpyante mokSaguNAto dhammAto vA, kiMNimittaM NAtisaMgehi mucchitA?, 'taM ca bhikkhU pariNNAya sabai saMgA mahAsavA' silogo // 194 // taditi yadetaduktaM athavA tamupasargagaNaM duvidhAe pariNAe pariNNAya, sacce ityaparizeSAH, saMgA eva mahAMti karmANyAzrayaMtIti / 'ahime saMti AvaTA' silogo // 195 // aho dainyavismayAmaMtraNeSu, athavA ime saMti AvaTTA, adhetyAnantarye, ime vakSyamANAH, saMtIti vidyante, dravyAvartA nadIpUro, bhAvAvartA yaiH prakArairAvartante saMyamamIravaH, kAsaveNa paveitA-pradarzitA ityarthaH, 'buddhA jatthAvasappanti' buddhA duvidhA-davve bhAve ya, dabbe NihAyuddhA bhAve NANAtiyuddhA, avasarpanti nAma avagacchaMti, sIdati abudhA jhiN|| kiMca yaH kazcitsaMyataH kassati raNNo putto vA arAyavaMsiovi ko'pi rUvasaMpaNNo vijAmaMtakalAguNasaMpaNNo vA, taMjahA-'rAyANo rAyamacA ya' silogo // 196 / / rAyANo cakkavaTTimAdI, tattha baMbhadatteNa citto nimaMtio, rAyamacA-issaratalavaramADa vigAdi mAhaNA-bhaTTA khattiyA nAma gaNapAlagA gaNabhuttIe vA bhraSTarAjyA, je vA arAyANo arAyacaMsiyA NimaMtayaMti bhogehiM 'bhikkhuyaM sAdhujIviNaM'ti sAdhuvihIe phAsueNa paDoAreNa jIvatitti sAdhujIrI, athavA sAviti prazaMsAyAM, zobhanena jIvanena jIvatIti, saMyamajIvitenetyarthaH, ke ca te bhogA?, ime, 'hatthassarahajANehi silogo // 197 // hathiassarahAdINi pasiddhANi, jANANi sIdAsandamANigAdINi, taM puNa jale thale ya, jale NAvAdi, thale sItAsaMdamANigAdI, bihAragamaNA iti-ujANiyAgamaNAI, cazabdAdanyaizca zrotrAdibhiH [113] Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka // 182 203|| dIpa anukrama [182 203] zrIsUtratAGgacUrNiH // 110 // "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 3 ], uddezaka [2], niryukti: [ 45-55 ], mUlaM [gAthA 182 - 203] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02], aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: indriyakSamairvipayairyatheSTataH 'bhuMjA himAI bhogAI' imAnIti vidyamAnAni pratyakSANi vA maharisitti, evamapi asAvasmAbhiranyairvA pUjanIyaca, kiMcAnyat-tamevaM NimaMtayaMti 'vatthagaMdhamalaMkAra' silogo // 198 // vatthANi - ayiNagAdINi gaMdhA kuSThAdayaH alaMkArA-hArAdayaH, striyaH ahaM te dhRtaM bhagiNIM vA demi, aNNaM vA jaM icchasi, sayaNAI atyutapaccutthutANi, cazabdAt lodIlohakaDAhakaDacchugAdINi sanco gharovakkharo, sahINe jAriso caiva mama paricchato tArisaM caiva dalayAmi tenopacito bhuMjAhimAI bhogAI mayA vidhIyamAnAni, Auso ! pUjayAmi te, sAmpratamebhirvastrAdibhiH pUjayAmi, pUjayIdhyAmatha tvaM, sarvasaccavazayitA bhaviSyasi, kiM cAnyat-na ca tavAsAbhirabhyarthyamAnasya kRtatapaH praNAzo bhaviSyati, kathaM ?, 'jo tume niyamo ciNNo' silogo / / 199 / / iMdiyoIdiehiM cINoM-kRtaH bhikkhubhAvami uttamo bhikkhubhAvo NAma panvaA. uttamo asariso, agAramAvasaMtassa saso citI, tathA saMviyate vA na vinazyatItyarthaH, lokasiddhameva samukkayassa vipulattA kiMcAnyat- 'ciraM dRijamANassa' silogo // 200 // ciraM tume dhammo kato, duijjatA ya NANApagArA desA diTThA, tanovaNANi tityANi ya, 'dopa idAnIM kutastava ?' kiM tvayA cauratvaM kRtaM pAridArikatvaM vA?, athavA doso pAvaM adharma ityarthaH sa kutastava 1, kSapitastvayA kRtaM sumahattapaH, Na ya te upavyayaMtassa vayaNiaM bhavissati, kiM bhavaM coro paradArigo vA ?, nanu tIrthayAtrA api kRtvA punarapi gRhamAgamyate, evamAdibhiH hastyazvarathavastrAdibhiH nimantraNaiva te aNiyagA vA 'icevaNaM NimaMteti NoyAreNa va sUyaraM' NIyAro NAma kuMDagAdiyA, sa teNa NIyAreNa dvito ghare sUyarago aDaviM Na vaccati mArijati ya evaM so'vi asArehi nimaMtito to bhotuM maraNaNaragAdivAI dukkhAI pAveMti / 'codinA bhikkhucariyAe ' silogo // 201 / / coditA nAma vedhitA tajiyA bAdhitA [114] vastrAdi pralobhanaM // 110 // Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [3], uddezaka [2], niyukti : [45-55], mUlaM [gAthA 182-203] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: maMdavihAdaH prata muka sUtrAMka // 182 M.34 203|| dIpa anukrama [182203] | ityarthaH, caraNaM caryA-cakvAlasAmAyArI, javaittaeti vA lATettietti vA egahu~,'tattha maMdA visIdati ujANaMsi va dubalA kei AyasamutthehiM keI paramasamutthehi keI ubhayasamuttheIi, Urddha yAnaM udyAna, tacca nadI tIrthasthalaM giripambhArovA, tattha puMgavAvi ya| MArubhaMtA sAtiaMti, kimaMga puNa dubalA duppadA catuppadAvA ?, evaM kepi pavyayaMtA cetra bhAvadubalA sIyaMti, kiM ca-'acayaMtA ya lUheNaM' silogo // 202 // acaetA-azaknuvantaH, lUhaM dabbe ya bhAve ya, dabye AhArAdi, bhAvalUhaM saMyama eva, tavovadhANeNa taJjitA abahatthitA, tattha maMdA visIdati, paMke jIrNagauH jaradvavat 'eyaM NimaMtaMNaM laDu'silogo // 203 // etaM NimaMtaNaMti jaM heDhA bhaNiya, ladhu-prAptuM mucchitA visaesu, giddhA itthigAsu, ajjhovavaNNA kAmesu, kAmA-icchAmadaNakAmAH, coijaMtA NAma NinbhatdhiaMtA parissahehiM, NimaMtijamANA vA, gihagayatti bemi, punargRhaM gatvA punargRhasthAbhUtvA ityarthaH, NijjuttIe vutto duvidhA upasagmA ohe ovakame ya, ajjhatthavisIyaNA ya, sa ca bAlapabvaito taruNIbhUtazcintayati-cirakAlaM pravrajyA duSkarA kartumityato visIdaMti, dRSTAntaH 'jahA saMgAmakAlaMmi' silogo // 204 // yena prakAreNa yathA, salAmakAlo nAma samamicAritaM yuddhaM, tattha koi baJcaMto bhIru pacchato uvehati 'valayaM gahaNaM NUma' valayaM NAma ekaduvArA gaDA, parikkho vA valayasaMTThito valayaM bhaNNati, gRhyate yattadgahanaM-vRkSagahanaM latAgulmavitAnAdi ca, nUmaM nAmAprakAzaM, jattha NUmeti appANaM gaDDAe darie vA, 'ko jANeti parAjayatti daivAyatto hi parAjayo, 'muhuttANaM muhuttassa' silogo / / 205 / / mIyate'neneti muhartaH, bahUnAM hi muhartAnAM ekaH muhUttoM bhavati yatra vijayo bhavati parAjayo bhavati vA, jayazcet ityataH zobhanaM, parAjayazcedityato varaM parAjayato avasarpiSyAmaH, avasapito iti bhIrU uvehatI, esa diluto, ayamarthopaNayo-'evaM tu samaNA ege' silogo||206|| | asya pRSThe tRtiya adhyayanasya tRtiya uddezaka: Arabhyate [115] Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [3], uddezaka [3], niyukti : [45-55], mUlaM [gAthA 204-224] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: an anAgatabhayAdi prata sUtrAMka ||204224|| zrIsUtrakatAnacUrNiH // 112 // dIpa anukrama 2042241 | evamanena prakAreNa 'tu' pUraNe, ege, Na savve, saMjame taistaiH prakAraiH avalaM jJAtvA appagaM 'aNAgayaM bhayaM dissa' aNAgataM NAma appana, mA NAma evaM hojatti, tataH 'abakappaMtima sutaM' aba ca rakSaNAdi, avakalpayaMti adhIyaMta ityarthaH,'imAnI ti arthopAjanasamarthAni gaNiyaNimittajoimavAyasaddasatthANi, 'ko jANati viyovAyaM' silogo // 207 // viuvAto NAma vyupAtaH, so uNa itthIparIsahAto bhavati, pahANapiyaNAdiNimicaM udagAo vA, vA pikappe, jo vA jassa paliovamAdi, parisahajitA amukeNa liMgeNa koMTalaveMTalAdIhiM kajehi avRjjhANeNa codiaMtA ya vakkhAmo, codijaMtA-pucchijaMtA, prAyazaH kuNTalaTThIo logo samaNe pucchati, tattha caressAmo, vijAmaMte ya pauMjissAmo 'No Na asthi pakappiyaMti Na kiMci amhehiM pubbovajitaM dhaNaM peiyaM vA, evaM NacA pAvasutapasaMga kareMti, 'icevaM paDilehati // 208 // iti evaM icevaM, paDilehaMti NAma samIkSate-saMgrahAreMti, bhAvamgahaNaM bhAvaNUmAI paDilehaMti, "vitigiMchAsamAvaNa'ti, kiM saMjamaguNe sakessAmo Na sakessAmoti, uktaM hi-"lukkhamaguNDamaNiyataM kAlAikaMtabhoyaNaM virsN|" diTuMto paMthANaM va akovito, jahA desiTo vigalapathe citeMto acchati-kimayaM paMtho icchitaM bhUmi jAti ?, egacovi Na Nivyahati, akoviyA ayANagA, uktAH appasatthA, idANiM pasatthA-'je tu saMgAmakAlaMmi' silogo // 209 // jetti aNidiDaNise, tu visemaNe, jJAtA NAma pratyabhijJAtA nAmataH kulataH zauryataH zikSAtaH, tadyathAcakravapiladevA vAsudevamANDalIkAdayaH, prAkRnAtha vIrapaTTagehiM baddhagehi saNNabaddhavammiyakavayauSpIliyasarAsaNapaTTiyA gahiyAudhapatharaNA samUsiyadhayagyA sUrA evaM cakravaryAdInAM purato gacchaMti, surapuraMgamA na te balayAdINi paDilehanti, te tu saMpahAreMti "taritavvA ca paiNiyA mariyama vA samare mamatthaeNaM / asarisajaNaullAvayA Na hu mahitabbA kule pasUyaeNaM / / 1 / / parabalaM jetavyaM / i malETIN ADMATETAMAKARTS // 112 // [116] Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [3], uddezaka [3], niyukti : [45-55], mUlaM [gAthA 204-224] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata zrIsUtraka sUtrAMka |204 tAmacUrNiH // 113 // 224|| dIpa anukrama 204224 mariyavvaM bA, Na u piTThato pehaMti, apace juddhe juddhamANe cA, kiM paraM maraNaM bhavet ?, maraNAdapyaniSTatama ailAdhyatvaM, maraNAdapi || samutthA nAdi | viziSyate bhanapratijJajIvitaM, uktaH prazasta dRSTAntaH, tadupasaMhAraH prazasta eva / 'evaM samuhitaM bhikkhu silogo / / 210 // samyag utthitaM samutthitaM dadhvasamutthANeNa bhAvasamutthANeNa ya, AgArabaMdhaNaM chicA ajjhattho, abasItayANaM 'AraMbha tiriya kaTu'tti dabbe bhAve vA''raMbhaH, tiriyaM NAmAdi, tiriccha boleMti, anulomehiM dukkhamatikAmyate nadIzronovat parIsahopasargA, NiuNo vvANarajakaMkhI, acattAe-AtmahitAya sarvato saMbajet , siddhigamanodyatena manasA, athavA Ato-mokSo saMjamo vA asvArthaH, AtatthAe, athavA AptasthAtmA AptAtmA AptAtmaiva AtmA yasya sa bhavati appAtmA iSTo, vItarAga iva bajedityarthaH, ajjhattha| visIdaNatti gataM / idANi paravAdavayaNaM, taM attaTThAe parivyayaMta 'tamege paDibhAsaMti' silogo / / 211 // tamiti taM attaTTayAe saMvuDa rIyamANaM, ege Na mance, samaMtA bhAsaMti paribhAsaMti, AjIvaprAyAH anyatIthikA, suttaM aNAgatobhAsiyaM ca | kAUNa boDigA, 'sAdhujIvarNa'ti NAma sAdhuvRttiH apApajIvanamityarthaH, je te evaM bhAsaMti 'aMtA te samAhite' aMtae | nAmAnAbhyantarata:-dUrataste samAdhie, NAgAdimokkho parasamAdhI, atyante asamAdhau vartante, asamAhie akAralopaM kRtvA, saMsAre ityarthaH, kiM prabhASante ! 'saMbaddhasamakappAo' silogo // 212 / / samastaM baddhAH saMbaddhA-putradArAdibhigranthaigRhasthAH, saMbadvaiH samakalpAH tulyAH ityarthaH, jahA nihatthA mAtA me pitA meti evamAdibhiH saMgaibaddhA, aNNamaNNasamutthitA NAma mAtA putte mucchitA pucovi mAtari evaM bhavaMto'pi ziSyAcAryAdimiH parasparasaMvaddhavAH, anyaJcedaM kurghatA 'piMDavAtaM gilANassa,jaM sAredha dalAdha ya' piMDasya pAtaH piMDapAtaH bhikSaM, evaM piDAvArya gilANarasa ANettA darbu, yacca pararaparataH sAredha vAredha paDicodedha sejAto [117] Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [3], uddezaka [3], niyukti : [45-55], mUlaM [gAthA 204-224] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02] , aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka ||204224|| zrIsatraka- tAGgacUrNiH // 114 // anuvazasvAdi dIpa anukrama 2042240 uTThavehani, jaM ca gilANassa AyariyavuDamAmAesu AhArauvadhivasadhimAdiehi ya uvaggahaM kareha evaM tumbhe sarAgatthA aNNamapaNamaNuvasA' silogo / / 213 / / rAgatthitA sarAgatthA sadosamohA, anyo'nyasya anugatA vazaM aNuvvasA 'bhaTThasappadhasabbhAvA' zobhana: paMthA satpanthAH jJAnAdi, sato vA bhAvaH sadbhAvaH, satpathasabbhAvo nAma yathArthopalabhaH,'saMsArassa apAragA' pAraM gacchaMtIti pAragA na pAragA apaargaaH| evaM bhAsamANesu 'aha te paDibhAsejA' // 214 // athetyAnantarye tAn pratibhASate 'bhikkhU mokkhavisAradoM' visAgdo nAma siddhAntavinAyakaH, sa kiM paDibhAsati ?, evaM tujjhe'vabhAsaMtA duvakkhaM ceva sevadhA, dupakkho NAma saMparAIyaM kama bhaNNati gRhasthatvaM ca, kiMca 'tumbhe bhuMjaha vaaeK'silogo||215|| tubbhe jehiM bhikkhAbhAyaNehiM bhikkhaM gehadha tehi AsaMga kareha, AjIvikA parAtakesu kaMmapAdesu muMjaMti, AdhArovakaraNasajjhAyajjhANesu ya / / mucchaM kareha, gilANassa piMDayAtapaDiyAe gaMtumasamatthassa bhattamaMtehiM kulageNa vA aNNatareNa vA mattehiM amiharDa bhuMjeha, evaM tumbhehiM pAdaparibhogehiM baMdho'NuNNAo bhavati, antaga ya kAyavadho, so ya tubbha NimittaM ANato bhattimaMto'vi kammabaMdheNa lippati, pANipAyapi Na kAya jati pAde doso, sa ca kiM tubbha deto NaDasappadhasabbhAva udAhu sappadhi baddati ?, aviNNANA / | ya migasarisA tumme jeNa asaMkitAI saMkatha saMkitaTThANAI Na saMkathatti, 'taMca vIodagaMbhotta'tti kandamUlAni tAva sarya bhuMjaha, sItodagaM pibadha, evaM puDhaviteuvAuvadhe vaTTaha, jaM ca chakkAyavadheNa NiphaNa uddesiyaM taM bhuMjaha, tumme ceva gihatthasarisA, pAvatarA vA nihatthehiM, yena te gRhasthA anabhigRhItamithyAdRSTayo'pi bhavaMti, na tu bhavataH, jeNa abhiggahitamicchadiTThiNo sAdhuparivAyaM ca " kareha, davaM sittaM kAlaM sAmatthaM ca puNo viyANittA kInakaDacchejAdisuvi dosA bhANitavyA, te evaM asaMjatehito'vi pAvatarA [118] Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [3], uddezaka [3], niyukti : [45-55], mUlaM [gAthA 204-224] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: tIvAmitApAdi prata sUtrAMka ||204224|| zrIsUtraka tAGgacUrNiH // 115 dIpa anukrama 2042240 katA samANA mahatA apattie 'littA tivvAmitAveNaM silogo // 216|| tivyAbhitAyo NAma tIvo'marSaH dasaNamohaNija- kammodaeNaM kodhamANakasAyodaeNa ya littA, ujjhitA NAma zUnyA, etadeva vyAcaSTe-aNNA, NANadaMsaNacaritehiM asamAhitA, taireva vihINA,'NAikaMDuiyaM sAdhu'tti jahA kaMDuiyaM sAdhutti taM arukassa avarajjhati paccuyapIDAhetutvAt , evaM sAdhuhIlaNAvi apasasthA, athavA 'littA tibvAbhitAyeNaM ti teNa micchAdamaNAvaleveNa littA guNehiM zUnyA buddhyAdIhi asamAhitA AturIbhUtA bhaNaMti-ju NAma tumbhehiM amhe nihatthasarisA kAuM pApatarA vA, tena ta ucyante 'NAtikahaitaM sAdhu' sAdhu NAma suTu, aruaM hi rujjhamANaM khajai, taM jati Na suTu kaMDUijai tato NAtikaMDuiNo mAdhu avarujjhati arugassa aruiagattassa vA, arthAt prApta atikaMDuiyaMti bhRzabhaparAdhyate, nAtirUDhavaNasya, evaM yadyahaM tvayA NAtiniSTuraM ukto bhaviSyati tato'hamapi nAtiniSThuramevApadi-1 zyAt , tvayA vA'haM yatkicanapalApinA'saMbaMdhasamakalpo vyapadiSTaH, na cAhaM tairguNairyukto, bhavantastu kandamUlodakabhojinaH uddizyakRtabhojinazca sacchAsanapratyanIkAzca tena na kathaM gRhasthaiH pApatarA ityevaM tatteNa aNusahA te ' silogo // 217 // tacaM tathyaM sadbhUtaM nAnRtamityarthaH, aNusaTThA NAma aNusAsitA, te iti AjIvikA voDiyAdayo ye coddizyabhojinaH pAkhaNDA,'apaDipaNeNaM'ti visayakasAyaNiyatteNa jANaeNa evaM vuttA bhaNaMti-'Na ya esa Nitie magge' Nitio NAma nityaH avyAhataH epaH 'asamIkSya vati kitI' kRti ma kuzalamatiH paurvAparyasambandhasababhAvArthopalambhastu sarvajJajJAnAta yuktaH, athavopadeza evAyaM, tatteNa aNusaTTAe apaDiNNeNa jANaeci, kamaNusaTThAe , Na esa Nitira magge, na epa bhagavatAM nItiko mArgo, nItiko nAma nityaH, eSa hi asamIkSya bhavadbhireva vAcA caTakarasA(bhrA)bA vA kRtiH kRtH| kiMcAnyat 'erisA jAvaI esA silogo / / 218 / / [119] Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka // 204 224|| dIpa anukrama [204224 zrIsUtrakR tAGgacUrNiH // 116 // "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 3 ], uddezaka [3], niryukti: [ 45 - 55 ], mUlaM [ gAthA 204-224] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02], aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: erisA NAma yeyamuktA tumbhe saMbaddhasamakappA vayaM neti, epA nirvAhikA, kathaM 1, 'aggiveluba kari sitA' vello hi mUle sthiraH agge karSitaH, evamiyaM cAkU bhavatAM saMkalpasthUlA-nizcayakRtA na hi bhavati, na saMbaddhakalpA, tathA coktaM, kaMdamUlAdi, uddizyabhojitvAca yatazcaivaM tena naipa bhavatAM vAGnizcayaH sundaraH, athavA erisA jA vaI esA agge velubdha karisititti jahA dhammI, kaDile baMso mUlacchiNNo na zakyate anyo'nyAsaMbaMdhatvAt na zakyate'dhastAt upariSTAdvA karSituM, athAsau vaMso na Ninvihati, evaM bhavatAmapi iyaM vAkU na nirvAhikA, tatra anirvAhikA gihiNo abhihitAH, zeSaM bhavaMto hi sampratipannA nirmuktatvAtsaMsArAntaM kariSyAmaH, tanna nirvahati, kathaM ?, yadbhavatAM glAyatAmaglAyatAM gRhasthaH kandAdInAM mAtreNAnayitvA dadAti tatkila bhoktuM zreyaH, na tu yadbhikSuNA''nItamiti, epA hi bAG bhavatAM na nirvAhikA, kathaM gRhasthA IryAti zodhayaMti, Agacchato cAsya kazcid vyApAdaH syAt, kathAnukta evaM brUyAt yathA 'gRhINaM abhiharDa seyaM, bhuMjitaM Na tu bhikkhuNo' kiM ca-'dhammapaNNavaNA esA' silogo / / 219 || dhammas paSNavaNA esA sAhiyA, idANiM dhammapaNNavaNA gihatthANIyaM seyaM Na pavvatANItamiti 'sAraMbhANa visothiyA' sAraMbhA NAma gihatthA teSAM pApavizodhikA, na hi bhavadbhayo dadato vizuddhayante, na tu pravrajitAH dANadhammeNa saMyujyaMte, | yasmAdAnayaMti te gRhIbhRtvA yatayaH pApena saMbaddhyante, 'Na tu etAhiM diDIhiM' neti pratiSedhe, dRSTirnAma graho, Na bhavadbhiretA| mirdRSTibhiH pUrvaprakalpitamAsIt, prakalpitaM pradarzitamityarthaH, kA dRSTayaH ?, yAdRzaM kila gRhasthAnAM tAdRzamasAkamapi anyo'nyaM kila sArayitvA stheyaM, na cAnukaMpa tAmanubhavanto'pi glAnakRtyaM gRhasthaiH kArayanti, atra tAvadAvayoH sAmyaM, yena bhavanto gRhasthaiH kArayanti prAguktaM glAnasya tatkAryaM mA bhUt saMbaMdhasAmyakalpA, na syuriti abhiviSyat idAnIM sa eva glAno gRhasthaiH kArayan [120] saMbaddhasamatyAdi // 116 // Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [3], uddezaka [3], niyukti : [45-55], mUlaM [gAthA 204-224] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka zrIsUtrakasAgacUrNiH // 117 // ||204 224|| dIpa anukrama 2042240 taskRtamanujAnantaH bhavaMtazca tatkAriNaH tadveSiNazca etAM dRSTiM bhAvayantaH kathaM sambandhasamakalpA na syuriti, kiM cAtaH?, evaM 'sbaahi|| anuyuktyA dayaH aNujuttIhiM' silogo // 220 // yojanaM yuktiH anuyuJjata iti anuyuktiH anugatA anuyuktA vA yuktiH sarvaiH hetuyuktimi:tarkayuktibhiryA, ata eva acayaMtA azaknuvantaH 'javittae'tti NijaTTamityanarthAntaraM, kathaM Na caeti ?, yathA kazcidbhalIvaI bhagnaM vA uvamae, sa ca taM vicikrIpuH pareNocyate-utthApyatAM tAvadayaM gauH, tato yadi zakSyati tata eva grahIpyAmi, sa jano nepa zakSyatIti | bravIti-yadi te rocate evamayaM gRhyatA, nanveSo'vyaMgazarIro nirupahatavapurva dRzyate?, evaM sAmayika Aha parUko vA, samaya iti | parairucyate, yena parIkSAmahe tato te kimatra parIkSayA?, pratyakSa evAyaM dRzyate bahujanaparigRhItaH, IzvarasvAminaM pratipannAH, yadi navaM tacaM syAt naivAtra bahujano'tiprasaJjate, lokikA api trubate-'AjJAsiddhAni cattArina hantavyAni hetubhiH| bhAratA | mAnavA dharmAH, sAMgo vedacikitsitaM // 1 / / epAmuttara:-eraMDakaTThagasI jaheha gosIsacaMdaNapalassa / molleNa hoJja sarise kattiyametto gnniaNto?||1|| tahavi NigarAtirego so rAsI jaha Na caMdaNasarittho / taha NiviNNANamahAjaNo'vi sojjhe visaMvadati // 2 // eko sacakkhugo jaha aMdhalayANaM saehiM bahuehiM / hoti pahe gahiyA vA bahugAvi Na te apecchaMtA / / 3 / / evaM bahugAvi mUDhA Na pamANaM je gatiM na yANaMti / saMsAragamaNaguvilaM piuNassa ya baMdhamokkhassa ||4||"'tto vAdaM NirAkicA' tataH iti tataH kAraNAt , vAdo NAma chalajAtiniggahasthAnabarjitaH, nirAkiccA NAma pRSThataH, vAdaM nirAkRtyA, te iti te AjIvikAdyAH sAmayikAH maskarAzca vividhAH pragambhitA dhRSTIbhUtA ityarthaH, 'rAgadosAbhibhUtappA' silogo // 221 // rajyate yena AtmapakSe sa rAgaH parapakSe dveSaH, abhibhUtAH parAjitA ityarthaH, rAgadveSAbhyAmabhibhUto yeSAmAtmA te, marugA dosAmibhUyappA, micchatteNa abhi- 0 // 117 // [121] Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [3], uddezaka [3], niyukti : [45-55], mUlaM [gAthA 204-224] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: Akroza prata sUtrAMka zrIsUtrakatAGgacUrNiH // 118 // zaraNAdi ||204 224|| dIpa anukrama 204224 huyA' abhibhUyA ityarthaH, ta evaM uktAH ropAnalalohitAkSAH bhRzamamarpodgamapraspaMditAdharoSThAH jitA avadAtahetuminigranthaputraiH parAjitAH 'akose saraNaM jaMti' prAyeNa durbalasya ropo uttaraM bhavati Akrozazca, ruditottarA hi khiyaH bAlakAca, kSAtyuttarAH sAdhayo, dRSTAntaH 'TaMkaNA iva pavvataM' TaMkaNA NAma mlecchajAtayaH pArvateyAH, te hi parvatamAzritya sumahantamavi hasthivalaM vA assavalaM vA Agalinti, parAjitAstu zIghaM parvatamAzrayaMti, kutIrthAH parAjitAH AkrozayaMti yaSTimuSTibhizvottiSThanti, na te pratyAkroSTavyAH idamAlaMcanaM kRtvA-"akosahaNaNamAraNadhammabhaMsANa ghAlasulabhANaM / lAbha maNNati dhIrojadhuttarANaM alAbhaMmi // 1 // bahuguNappakappAi. silogo // 222 // guNA pakappijati jehiM tAI guNappakappAI, guNappakappo NAma yenAtmapakSaH prasAdhyate, parapakSazcobhAsIyate, athavA sarvaparIkSakAviruddho dRSTAnto'bAdhyo heturvA, uktaMhi-"laukikaparIkSakANAM yasinnarthe buddhisAmyaM sa dRSTAntaH, hetupratijJAdayaH, AtasamAhito vattae, AtmasamAdhirnAma dacaM khittaM kAlaM samatthaM cappaNo viyANittA iti, athavA ke ayaM puruSe kaM ca Natetti, evaM tathA yathA'tmano samAdhirbhavati, uktaM hi-"paDipakkho NAyavvo0" athavA AtmasamAdhirnAma yathA parato ghAto na bhavati bAdhA vA, kiMca-'jeNa'NNe Na viruddhajja' yena coktena aNNassa uvaghAto Na bhavati, tathA pratijJAdayo vaktavyAH yathA ca siddhAntaviruddhA na bhavaMti, kathaM virudhyate ?, yo vyAn ta eva hi kRtoddizyabhojitvAd gRhitulyAH, sAdhavastu mUlottaraguNodyatA: zarIre cAnapekSAH, tatazcAtiprasaktasa lakSaNasya nivRttaye tvapadizyate 'imaM ca dhammamAyAya' silogo / / 223 / / athavA taiH paratantrairapadiSTaM-dhyAnakRtyaM hi na karttavyaM, mA bhUt saMbaddhasamakalpaH, tadenamapadizyate 'imaM ca dhamma' na yathA bhavatAM niranukaMpo dharmaH, asmAkaM hi imaM ca dhammamAdAe kAsaveNa paveDyaM, athavA ye te uktA upasargA ete hi aglAyatA soDhavyAH, glAyato hi // 118 // [122] Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka // 204 224|| dIpa anukrama [204224 zrIsUtratAGgacUrNiH / / 119 / / "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 3 ], uddezaka [3], niryukti: [45 - 55], mUlaM [ gAthA 204-224] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02], aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: dravyaparIpahA bhavaMti, na glAyamAnasya na karttavyaM kathaM- 'hama' idaM ca dhammamAdAya iti ydvkssyaamH| taM dharmamAdAya gRhItvA 'kAsaveNa pavedidaM' kAsavagrahaNAttIrthakaraNaivedaM praveditaM, na tu sthaviraiH kiMcAnyat 'kuryAt bhikkhU gilANassa' glAyate rogeNAnyatareNa vA prathamadvitIyAdiparIpahAdinA, agilANeNa-anArdditena avyathitena rAjAbhiyogavat 'samAdhie 'ti AtmanaH samAvihetoH karttavyaM, glAnasya vA athavA samAdhIe kAyavvaM, Na maNodukaDeNa, kiMca-na kevalaM uvasaggA eva ahiyAseyavyA jJAtvA soDhavyAH 'saMkhAya pesalaM dhammaM' silogo // 224 // saMkhA aDavidhA, taMjahA - NAmasaMkhA ThavaNasaMkhA davyasaMkhA ubammasaMkhA pariNAmasaMkhA gaNaNAsaMkhA jANaNAsaMkhA bhAvasaMkhA, tattha jANaNAsaMkhAe adhiyAro, saMkhyAya-jJAtvA, pesalaM dacce bhAve ya, davve jaM dabbaM pItimutpAdeti AhArAdi, bhAvapesalastu sarvavacanIya doSApeto bhavyAnAM dharma eva, so dhamrmo duvidho-sutadhammo caritadhammo ya, kasya tau prItimutpAdayeyAtAM 1, dRSTimAniti dRSTimataH samyagdRSTiH parinirvRttaH sItIbhUta ityarthaH, uvasagge adhiyAseyabve upasargA ye uktAH ye ca vakSyamANAH tAn sarvAnnidhiyAsayan sahannityarthaH, AmokSAya parisamApteH samantA 'vayejA si' parivayejAsi, mokSo dvividhaH - bhavamokSo saccakammamokkho ya, ubhayahetorapi AmokSAya parivrajediti travImi / upasargaparijJAyAM tRtIyodezakaH 4-3 // vRttaM nijjuttIe hetusarisehiM aheuehiM hetvAbhAsairityarthaH, kathamahetavo hetusadRzAH 1, vakSyati hi suheNa suhamajemo0 vaNiabat, tathA ca 'jahA gaMDa pilAgaM vA' evaM sIlakkhaliyA aNNautthiyA tanbhAvukAva 'AhaMsu' riti // 225 // AhuH, ke te 1mahApurisAH pahANA purisA rAjAno bhUtvA vanavAsaM gatvA pacchA pivvANaM gatAH, 'pudhiM tattatavodhaNA' putramityatIte kAle asya pRSThe tRtiya adhyayanasya caturtha uddezaka: Arabhyate [123] dharmAdAnAdi // 119 // Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [3], uddezaka [4], niyukti : [45-55], mUlaM [gAthA 225-246] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: zrIsUtraka prata sUtrAMka ||225246| vAGgacUrNiH 4 uddezaH // 120 // dIpa anukrama [225246] kacitretAyAM dvApare ca, tapa eva dhanaM tapodhanaM, taptaM tapodhanaM yaiH ta ime tattatavodhaNA, paMcAgnitApAdi loiyANaM te te mahApurisA, namyAdayaH AsmAkaM tu yadA sAmannaM pratipannAH tadA mahApurisA, bhocA sItodakaM siddhA' sItodagaMNAma apariNataM, teNa soyaM AyaraMtA pahANapANahatthAdINi amikkhaNaM soetA tathA'ntarjale vasaMtaH siddhi prAptAH siddhAH, evaM paraMparazrutiM zrutvA asnAnAdiparISahajitAH 'tattha maMde visIdati tatreti tasminnasnAtakavate phAsugodayapANe vatti,tathime abhuMjiyA NamI vedehI emAutte ya bhujiyaa| bAhue udayaM bhocA tahAnArAyaNe risii||225|| Asile devile ceva, diivaaynnmhaarisii| pArAsarA dagaM bhocA, vItANi haritANi ya // 226 // ete purvi mahApurisA // 227 // pradhAnAH puripAH mahApuriSAH AhitA-AkhyAtA,'iha saMmata'ti ihApi te isibhAsitesu paDijaMti, NamI tAva NamipaccajAe sesA sance aNNe isibhAsitesu, asile devile cevatti baMdhANulomeNa gataM, itarathA hi devala Asila iti vaktavyaM, etesiM patteyabuddhANaM vaNavAse ceya vasaMtANaM vIyANi haritANi ya bhuMjaMtANaM jJAnAnyutpannAni, yathA bharatasya AdaMsagihe NANamuppaNaM, taM tu tassa bhAvaliMga paDivaNNassa khINacaukammassa gihavAse uppaNNamiti, te tu kutitthA Na jANaMti kasmin vartamAnasya jJAnamutpAdyate katareNa vA saMghataNeNa sijjhati ?, ajAnAnAstu bruvate. te namI AdyA maharSayaH bhocA sItodagaM siddhAH, bhoceti bhuMjAnA eva, sItodagaM kandamUlANi vA, joI ca samAraMbhaMtA, jahametamaNussutaM'ti bhArahapurANAdisu evaM etAhi kusutIunasaggehi upasaggijamANe, Na kevalaM sarIrA eva uvasaggA, mANasA api upasargA vidyate, yAM zruti zrutvA manasA vinipAtamApadyate, kathaM ?, ucyate 'tastha maMdA visIdati // 228 / / tasmi-2 niti kuzrutiupasagoMdaye maMdA-abuddhayaH visItaMti-phAsuesaNije chakkAesu apariharitabvesu, diTThato 'vAhacchiNNA va gahabhA' // 12 // [124] Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [3], uddezaka [4], niyukti : [45-55], mUlaM [gAthA 225-246] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: zrIsUtraka prata sUtrAMka ||225 vAhacUrNiH // 12 // 246|| dIpa anukrama [225 | mAreNetyarthaH, khaMdhena pRSThena vA, evaM te parasAmayikA karmagurugA lukkhamaNuhamaNiyataM eriseNa lUheNa ajavettA asnAnAdi tAva |DI sAtAdi saMjamaguNe ya gurue acaittA voDhuM tvaritamokSAdhvagAnAM sAdhUnAM laghubhUtAnAM pIDhAbhyAM parisaprpatIti pIDhasappI, saMbhramati tasmi-14 miti saMbhramaH, janasyAnyasya tvaritamaggibhayAt NassitukAmo kila pIDhasappI darAtojjhito'pi jaNaM vA varcataM piTuto'Nuvayati, evaM te'vi kila saMsArabhIrayo mokSaprasthitAH sItodagAdisaMgAt saMsAra eva padaMti / idAnIM zAkyAH parAmRzyante-ihamege tu maNNaMte sAtaM sAteNa vinatI // 230 // sAyaM NAma sukhaM zrotAdi taM sAtaM sAteNeva labhyate, sukhaM sukhena labhyata ityarthaH, mayaM sukhena mokSasukhaM gacchAmaH, dRSTAMto vaNijaH, tumbhe puNa paramadukkhitatvAt 'jitattha AyariyaM maggaM jitA nAma duHkhapratrajyAM kurvANA api na mokSaM gacchata, vayaM sukhenaiva mokkhasukkhaM gacchAmaH ityato bhavaMto jitA, tenAsmadIyAryamArgeNa 'paramati samAdhitti mana samAdhiH paramA, asamAdhIe zArIrAdinA duHkhenetyrthH| 'mA etaM avmnnnnNto'silogo||229|| amANoNApratipedhe, atha tadudapraNItaM sukhAtmaka mArgamavamanyamAnAH AtmAnamAtmanA baMcayaMte ityarthaH, 'dUra dUreNa sukhAto, lupaha chindadha, diTuMto 'etassa amokkhAe ayahArIba jaratha ta evaM vadaMtaH pratyaMgigadopamApadyate, kathaM ?, 'ihamege tu maNNaMtA sAtaM sAte Na vijate,' iheti iha nigraMthazAsane, sAtaM sAte na vidyate, kA bhAvanA ?-nahi sukhaM sukhena labhyate, yadi cevamevaM teneha rAjAdinAmapi sukhinoM paratra sukhinA bhAvya, nArakANAM tu duHkhitAnAM punarnarakecaiva bhAvya, tena sAyA sokkhassaMge na, 'jitA nAma zirastuNDamuNDanamapi kRtyA samyagamArgamAsthAya mokSaM gacchaMti, paramaM ca samAdhi tA mokkhasamAdhi, iha vA jA'saMgasamAdhi, uktaM hi"naivAmti rAjarAjasya tatsukhaM naiva devarAjasya / yatsukhamihaiva sAdholokavyApArarahitasya ||1||'maa eyaM avamaNNaMtA amAnonAH | // 12 // 246 [125] Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [3], uddezaka [4], niyukti : [45-55], mUlaM [gAthA 225-246] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: jharaNAdi prata sUtrAMka ||225246|| zrIsUtrakatArucUrNi // 122 // dIpa anukrama [2252461 pratiSedhe, 'etaMti' etaM AruhataM maggaM avamaNaMtA AtmAnamAtmanA bahuM paribhavijaha-lupaha vahuM, ko dRSTAntaH ?,'eyassa amokkhAe ayahAriva jUratha' kathaM ?, jeNa tumme vA 'pANAtivAde vardRtA' silogo // 232|| syAt-kathaM prANAtipAte vartAmahe ?, yena pacanAni pAcanAni cAnujJAtAni, uktaMhi-pacaMti dIkSitA yatra, pAcayaMtyathavA praiH| auddazikaM ca bhujaMti, na sa dharmaH sanAtanaH // 1 // " musAvAdevi asaMjatA saMjataMti appANaM bhaNadha, adattAdANe ca jesi jIvANaM sarIrAI AhAraiti tehiM adattAI Aeha, dhenUnA batsavRddhayai niyujituM methune'pi preSyagopazuvargANAM, parigahe'pi dhanadhAnyagrAmAdiparigrahaH, evaM kodhamANa jAva micchAdaMsaNasalle iti, evaM tAva zAkyAH anye ca tadvidhAH kutIrthAH, 'evamege tu pAsasthA' silogo // 23 / / evamavadhAraNe 'ete' iti zAkyAH anye ca tadvidhAH, pArve tiSThantIti pArzvasthAH, keSAM ?-ahiMsAdInAM guNAnAM NANAdINa ca sammaIsaNassa cA, kiM ?paNNaveMti visayaNigyAte suheNa suI, athavA imaM papaNati dagasoyariyAdayo, sukhalinbhavo ajitendriyA 'itthIvasagatA yAlA jiNasAsaNaparammuhA' kiM paNNAveMti-visayaNigyAtaNe tu kajamANe Nasthi adhammo appaNo parassa vA sukhamutpAdayataH, appevaM dharmo bhavati, natvadharmaH, ko dRSTAntaH 1, 'jadhA gaMDa pilAgaM vA' silogo||234|| jahA koI appaNo parassa vA gaMDaM pilAgaM NippIlettA puvvaM pUrva soNitaM vA NissAvetitti ko adhammo ?,evaM jo koI isthizarIre zukraviSayanirghAta kuryAt tatra ko doSaH syAt , 'evaM vipaNavaNItthIsu' evamanena prakAreNa vijJApanA nAma paribhogaH, ekAthikAni AsevanA, dopaH tatra kutaH syAt , kiMca ''jahA mandhAtaie NAma' silogo // 235 / / maMdhAvaI NAma meso, so jahA udagaM akalasentoya jaNNuehiM NisIditu goppaevi jalaM aNaduAlaMtovi piyati, evamarAgo cittaM akalusento jai isthi viSNaveti ko tattha doso', uktaM ca-"prAptAnAmu // 122 // [126] Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [3], uddezaka [4], niyukti : [45-55], mUlaM [gAthA 225-246] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: sIvikSapanA prata sUtrAMka ||225246|| zrIsUtrakavAcUrNiH // 12 // dIpa anukrama [225246] pabhogaH zabdasparzarUparasagandhAnAm" kiMca 'jahA vihaMgamA piMgA' silogo // 236 // vihAyasA gacchaMtIti vihaMgamA, piMgA| | pakkhiNI, AgAseNa caraMtI, udage anilIyamAnA avikkhomayaMtI taM jalaM caMcUe picati evaM viSNavaNisthIsu, evamarajamANo | yadi saMprAptAn bhogAn bhuMjIta atra ko doSaH 1, uttaradANaM-NaNu tesiM AsevaNA ceva saMgakaraNaM, medhuNabhAvaM AsevAmiti, 'jaha | NAma maMDalaggeNa sIsaM chettUNa kassaI puriso / acchenja parAhutto kiM NAma tatto Na gheppeja // 1 // athavA visagaMDUsaM koI | ghetUNa NAma uNDiko / aNNeNa adIsaMto kiM nAma tato Navi marejA / / 2 / / jadda vAvi sirigharAto koI rayaNANi NAma ghettUrNa / accheja parAhutto kiM NAma tato Na gheppeja ||3||"evN tu samaNA egeM silogo // 237 / / evamanena prakAreNa, tu visesaNe; | nAsadIyA, pare, eketti parepAmapi na sarve, eke, mithyAdRSTayaH anAryA micchAddivIaNAriyA, athavA mithyASTitve'pi karmami| ranAryAH, ajhovavaSNA kAmedi, duvihehivi kAmehiM, diTThato 'pUaNA iva tapaNae' pUyaNA NAma uraNIyA, tasyA atIva taNNage | chAvake snehaH, tato jijJAsubhiH katarasyAM 2 jAtau priyatarANi stanyakAni?, sarvajanAnAM chAvakAni anudake kUpe prakSiptAni, tAzca sarvAH pazujAtayaH kUpataTe sthitvA sacchAvakAnAM zabdaM zrutvA raMbhAyamANAstiSThati, nAtmAnaM kUpe muMcati, tatraikayA pUtanayA AtmA muktaH, ta evaM pUtanA iva taruNe(SNae)mucitA giddhA kAmesu 'aNAgatamapAsaMtA silogo||238|| anAgatakAle kipAkaphalAhAsvat viSayadopAnapazyantaH 'paccuppaNNavisayagavesaNA' NANAvihehiM uvAehiM visayasuhaM uppAryatA te pacchA aNusoyaMti' te iti aNNautthiyA paralokaM prAptA anuzocaMte devadurgatau yatra vA'nyatropapadyate, dRSTAntaH 'khINe AUmi joSaNe' yathAtikrAntavayasaH kSINeMdriyazarIrabuddhibalaparAkramAH nAnAvidhaiH krIDAvizeSaiH taruNAn , vayamapyevaM krIDitavantaH, tIvamanuzocayanti, // 12 [127] Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka // 225 246|| dIpa anukrama [225 246] zrIsUtratAGgacUrNiH // 124 // "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 3 ], uddezaka [ 4 ], niryukti: [ 45-55 ], mUlaM [gAthA 225-246] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra -[02] aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: evaM te'pi paralokaM prApyAnuzocanti, iha ca maraNakAle, na asmAbhirjitendriyatvaM bhAvitaM vairAgyaM vA uktaM hi - 'hataM muSTibhirAkAzaM, tuSANAM kuDanaM kRtm| yanmayA prApya mAnuSyaM, sadarthe nAdaraH kRtaH // 1 // uktaM bahu caritraM ca svArthayana praavitH| te caitramanvazocanta, yathA ke ?, ucyate, 'jehiM kAle parivAMta' silogo || 239 // je itiNA aNiddiduNidese, kAlo nAma tAruNyaM madhyamaM vayaH, yo vA yasya kAlo dhyAnasyAdhyayanasyaM tapaso vA tepAmekeSAM sukRtaM nAma zrAmaNyaM ta eva ca zramaNAH ta eva mokSAkAMkSiNasta 'sAdhavo sAdharmikA vA 'te dhIrA baMdhaNummukkA' ta. aiva dhIrAH taH eva baMdhavimukkA, baMdhanaM kalatrAdi karmma vA, ye kiM kurvanti 1, 'je pAvakakhati jIvitaM ' putratarapuNyakIlitAdi asaiMja majIvitaM na vAMchaMti / 'jahA nadI beyaraNI 0 ' silogo // 240 // | 'yathe 'ti yena prakAreNa vegena tasyAM taraMtIti vetaraNI nAme parokSAH avAdipuH sA hi tIkSNazratastvAd - vipamataTatyAca duHkhamuttIryate iti dustarI, sarvalokapratIta evAsau, pAkhaNDinAM ca keSAMcit, 'ihe'ti iha prabacane, vakSyamANamapi ca 'jaha taM nadI vetaraNI'-duttarA evaM logaMsi nArIovi duttarAo, evamanena prakAreNa sarvopasargebhyo'nulomebhyaH pratilomebhyazca dustaratarA nAryaH | tA hi nAnAvidhairddhAvabhAvavilAsairuttitIrSunabhibhavaMti, vaitaraNyAmitra tatraiva tatraiva nimajjAparyaMti, tA hi dukkhaM dravyabhAvataH parihiyaMte, 'amatImaya'tti na matimAn amatimAn tenAmatipratA, 'jehiM te NArisaMjogA' silogo // 241 // je itya nirdiSTa nirdezaH, | trividhA nAryaH, nArIbhiH saMyogA nArIsaMyogAH, maithunasaMsargA ityarthaH, 'pUyaNA pino kata'tti pUNA nAma vastrAnnapAnAdibhiH | snAnAGgarAgAdibhizva zarIrapUjanAt uktaM hi "No sAyAsokkha par3ivaddhe bhavejA", athavA ta evaM nArIyogAH pUtanA pAtayaMti dharmAt | pAtayaMti vA cAritramiti pUtanAH pUtIkurvannityarthaH pRSThato kRtA nAma ujjhitA, 'sabamevaM NirAkricA' sarvamiti ye'nye upasargAH [128] kAlaparA kramAdi // 124 // Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [3], uddezaka [4], niyukti : [45-55], mUlaM [gAthA 225-246] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: zrIsUtraka oghataraNAdi prata sUtrAMka ||225246|| dIpa anukrama [225246] | kSutpipAsAsItoSNAdayaH nirA nAma pRSThe kRtyA, athavA'nulomAH pratilomAzva, sobhaNAe samAhie Na uvasaggehi khohijati, kiM tAnAcUrNiHca 'ete ohaM tarissaMti' silogo // 242 / / ete NAma jehiM ete isthiparIsahAdayaH upasargA jitAH, dravyaudhaH samudraH bhaavau-|| // 125 // ghastu saMsAraH, tarissaMti te, nAnye, na pA bhAvena, dRSTAnte 'samudaM vavahAriNo' samudatulyaM samudravat , vyavaharaMtIti vyavahAriNo vaNijaH potaistaraMti, 'jattha pANA visaNNesI' yamin-yatra ete pApaNDAH gRhasthavabhAvaM gatAH viSayajitA vipaNNA AsaMte | gRhiNava, iha paratra ca "kicaMtI saha kammuNA' kRtyante nipAta ityarthaH, 'naM ca bhikkhU pariNAya' silogo|| 243 // INDI duvihAe pariNAe parijJAya jANaNApariNAe unasaggaparIsahe jANittA pacakkhANapariNAe udvito te ahiyAsemANu 'subte| | samite care' samitigrahaNAt uttaraguNA gRhItAH, mUlaguNA puNa ise 'musAvAdaM vivajeja' kasmAnmRpAvAdaH pUrvamupadiSTaH? na prANAtipAta iti, ucyate, satyavatayato hi vratAni bhavati, nAsatyavato, anRtiko hi pratijJAlopamapi kuryAt , pratijJAlope ca sati kiM vratANAmavaziSTa ?, taM musAbAdaM viseseNa vajae vivaJjae, adiNNAdi ca bosire, adiNNamAdi yasthAzravagaNasya mo'yaM adiNNA| dyAzrayagaNaH taM adinnAdi vivajae, saMjahA-pANAdivAdAdi jAva parigraha, prANAtipAtaprasiddhaye vapadizyate 'ur3e ahe tiriyaM vA' silogo // 244 // Urdhvamadhastiryagiti kSetramANAtipAto gRhItaH,je keI tasathAvarA iti dravyaprANAtipAtaH"sarvanne'ti prANAtipAtabhAvazca sarvAvasthAsu 'vija vidvAn sarvatra viratiM vidvAna kuryAt iti vAkyazepaH, virati eva hi 'saMti NicANamAhitaM | viratIu vA viratassa vA saMti NivANamAhitaM, zAntireva nirvANamAkhyAtaM saMti vyANamAhitaM, ahavA saMtitti vA NivvANati vA mokkhoti vA kammakhayotti vA egaTThA, tenApadizyate saMti NibANamAhitaM, uktA upasargAH, te ca sarva eva soDhavyAH, Atma MaintenaramanandHIRL HAMARTINuri // 125 / / [129] Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [3], uddezaka [4], niyukti : [45-55], mUlaM [gAthA 225-246] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka ||225246|| zrIsUtrakatAGgacUrNiH strIpa0 a04 // 126 // dIpa anukrama [225246] saMcetanIyopasargApavAdastu no'zarIro dharmoM bhavatItikRtvA 'imaM ca dhammamAyAya, kAsaveNa paveditaM / kujA bhikkhU gi- nikSepAH lANassa, agilAe samAhie // 245 / / saMvAya pesalaM dhamma, dihimaM prinnibbudde| uvasagge NirAkicA, AmokkhAe parivaejAsi // 246 // ttivemi upasargAdhyayanaM samA 3 / / (granthAgraM 3000) idANi isthipariNatti ajjhayaNaM, uvakamAdi cattAri aNuyogadAre parUveUNaM atyAdhiyAro, so duvidho-ajjhayaNasthAdhiyAro uddesatyAdhiyAro ya, ajjhayaNasthAhiyAro jANaNApariNAe tividhAuvi ithigAu jANiyavyatti, pacakkhANapariNAe / tAo pariharitavyAo, uddesatyAdhiyAre imA gAhA 'paDhame saMthavasaMlAvAiehi' gAhA (56) paDhame uddesae yathA-yena prakAreNa saMvAsasaMthaveNa saMbaddhavasadhimAdIhi ya dosehiM gamaNAgamaNamAdi pucchAhi ya ullAvasaMlAvabhiNNakathAhi ya itthIhi saddhiM sIlakkhalaNaM bhavati, paDhamuddese vilaMvaNA u labhati codijjate, vitie uddesae khalito samaNadhammAu vilaMbaNA pAvijjati liMgattho honto, sa vA liMgAo apaM vA liMga vA sapakkhaparapakkhAto ya hIlaNaM pAvati / NAmaNipphaNyo Nikkheve ithi pariNNA ya dupadaM NAma, tatthitthIe 'davAbhilAvaciMdhegAthA // 54 // jANagasarIra0 bhaviyasarIra0, vatirittA duvidhA-mUlaguNaNivattaNANivyattiyA ya uttaraguNanivattaNAnivittiyA ya, mUlaguNe itthisarIragaM jadaM jIveNaM, uttaraguNe kaTThakammAdisu, athavA davitthI tividhA-egabhaviyA baddhAU abhimuhapAmagocA, abhilAvatthI jahA sAlA mAlA velA siddhI ityAdi, vedi(vidhi)tthI avagatavetaM isthizarIragaM, taM puNa chaumasthassa kevalissa vA, veditthI isthivedaM veyamANI, bhAvitthI AgamatoNoAgamatoya, Agamato isthivedajANao taduvautto, (NoAgamato) itthivedaNAmagotAI kammAI veyamANo jIvo, ithi bhaNiyA / idANi pariNA, sA jahA // 126 // asya pRSThe caturtha adhyayanaM Arabhyate [130] Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [4], uddezaka [1], niyukti : [56-61], mUlaM [gAthA 247-277] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka zrIkhUtrakasAGgacUrNiH // 127 // ||247 277|| dIpa anukrama [247277] 01| satthapariNAe, jahA saMjatANaM isthipariNA tathA saMjatINaM purisapaDiNNA, itthIpaDipakravo puriso, teNa tassavi Nikkhevo bhANi-1| nikSepAH | tabyo 'NAmaM ThavaNA davie'gAthA // 55 / / NAme jahA ghaDo paDo kalaso, ThavaNApuriso kaTTakammAdikatA jiNapaDimA vAsudeva-1 | paDimA evamAdi, dabve jANagasarIrAdi jahA itthI tathA bhaNiyavaM, khette jo jattha khette puriso, jahA sorahosAvago mAgadho vA evamAdi, yasya vA yat kSetra prApya puMstvaM bhavati, anyatra na bhavati, kAlapuruSo'pi yAvaMtaM kAlaM puruSo bhavati, jahA "purise gaM bhadaMte ! purisoti kAlo kevai ciraM hoti ?, jahaNoNaM egaM samayaM ukoseNaM sAgarovamasayapuhutaM" yo vA yasmin kAle puruSo bhavati(jahA koi egami pakkhe puriso)egammi pakkhe NapuMsago, prajanyate aneneti prajananaM tadyasyAsti, kevalamasti na puMstvaM sa prajananapuruSaH, kammapuruso nAma yo hi atipauruSANi kammANi karoti yathA vAsudevaH sa karmapuruSaH, bhogapuriso cakkacaTTI, guNapuriso NAma yasya puruSaguNA vidyate ime, tadyathA-vyAyAmo vikramo vIrya, satvaM ca pauruSA gunnaaH| kAntitvaM ca mudutvaM vi(ca)vidhaka(ca)tvaM ca yoSitAM // 1|| bhAvapuriso AgamatopoAgamato ya,Agamato puriso purisajANago taduvautto, NoAgamato purisaNAma| gotAI kammAI vedayaMto, dasa ete purisaNikkhevA iti / 'paDhame saMthava' gAthA / / je'bhihitA paDhame saMthavasaMlAvAdigehiM punbuttaM / 'sUrA mo maNNaMtA'gAthA // 57 / / sUrA mo maNNatA ithihi apaDiviratitti vAkyazeSaH, kaitavaM nAma mAyA kaitavayuktAH kaitavikAH, uvadhI nAma anyeSAM vazIkaraNaM,adhikA kRtiH nikRtiH niyaTTI tatprayogAt gahitA tu abhayapajjotakUAdhArA(kUlavAlA)diNo [saro paJjoto ketavayAro tavassI] evamAdiNo jIvA isthidoseNa iha parabhave ya NANAvidhAI dukkhAI pAyaMti hatthapAyachedAdINi, 'tamhANa u vIsaMbho gaMtabo Nicameva itthINaM / paDhamuddese bhaNitAje dosA te gaNaMteNaM // 58 // susamatvAvi'sama- // 127 // asya pRSThe caturtha adhyayanasya prathama uddezaka: Arabhyate [131] Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [4], uddezaka [1], niyukti : [56-61], mUlaM [gAthA 247-277] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka ||247 277|| dIpa anukrama [247277] zrImatraka- tthA kIrati appasattiyA purisaa| dharma pratyasamarthoM, apasaliyA nAma parIsahabhIruNo, 'dissaMti sUravAdI NArIvasagA zUravicAra: tAGgacUrNiH || Na te sUrA // 59 / / raNasuravAdiNo'vi NArIvasagA dIsaMti jahA te pajodAdayo, ko puNa sUro?, ucyate-dhammami jo daDhamaI so // 128 sarosattio ya vIro yANa hu dhammiNirucchAho puriso sUro subliovi||6||jo dhammami daDho sUro sattigoya,Na u0 jo dhammaNirutthAho dharma prati sUro bhavati, yadyapi balavAnasau sarIreNa tathApyasau durbala eva, ete ceva ya dosA purisapamAdevi itthigANaMpi / tamhA u appamAdo viraggamagaMmitAsipi // 61 // purisottario dhammottikAuM teNa itthIpariSNA buttA, itthINavi esA ceva vicarItA purisapariNNA, gayo NAmaNipphaNNo / suttANugame suttamuccariyavvaM akhalitAdi jAva paMcadhA vittilakSaNa| miti, suttassa sutteNa saMbaMdho-'AmoskhAya parivyaejAsi'tti paDilome upasagge adhiyAsento 'ime ityanye anulomAH, upodghAta eva tasopadizyate-pUrva pravrajati pazcAdupasargAn sahatIto'padizyate 'ye mAtaraM ca pitaraM ca vRttaM // 247 // 'ye' iti aNihiTTha| Nideso cazabdo'dhikavacanAdipu, bhrAtaraM bhaginItyAdi, vividhaM pradhAya vipradhAya tRNamiva paTAMtalagnaM, pUrvasaMyogo gRhasaMyogaH, athavA jAtaH san yaiH pazcAtsaha saMyujate sa saMyogaH, sa tu bhAryAzca putraduhitrAdi, athavA sarva eva pUrvAparasahasaMbaMdhaH pUrvasaMyogo bhavati, athavA dravyabhAvataH pUrvasaMyogo, dravye khajanasaMthavo nokhajanasaMstavazva, svajane pUrvAparasaMmtavaH, nokhajanasaMstavakhividhaH-sacittAdi, | sacitte dupadacatuppadApadaM,dvipade dAsIdAsabhRtyamitravargAdi, catuSpade hastiazvagomahipyAdi, apade ArAmodyAnapuSpapAlAdi,acitte | hiraNNAdi mithe sAdhAraNAlaMkArapraharaNahastyazvAdi, bhAve micchattAviratiaNNANA 'ege sahite carissAmi' ego NAma rAga| dosarahito, sahito NANAdIhi, Atmano vA hitaH svahitaH, carati-gacchati vartayatetti eko'rthaH, viviktAnyepatIti vivittesI // 128 // [132] Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [4], uddezaka [1], niyukti : [56-61], mUlaM [gAthA 247-277] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: viviktaiSi prata tAdi sUtrAMka ||247 zrIsUtratAnacUrNiH // 129 // 277|| dIpa anukrama [247277]] mArgayatItyarthaH viviktAnAM sAdhUnAM mArgamepatIti viviktaSI, AratamehuNo nAma uparatamaithuna:, katara ArataH ? 'vivittesI' vivittaM dravye zUnyAkAra strIpazuvarjitaM bhAve tatsaMkalpavarjanatA, athavA karmavivitto mokkho tamevameSatIti vivittamesI, suhumeNaM taM parakamma' vRttaM // 248 // suhumeneti-nipuNena, ucyate yeneti vAkyazeSaH, parakamma'tti parAkramya abhyAsametya vaMdaNapUrvakena sUkSmenopAyena 'channapadeneti anyApadezena, puttakiDagA ya NattuyabhAtIkiDagA ya pItakiDagA ya / ete jovyaNakIDagA pacchanapatI mahiliyANaM / / 1 / / athavA 'channapadene ti channatarairabhidhAnairAkAraizcamaM abhisarpati, tadyathA 'kAle prasuptasya janAInasya, mehAM| dhakArAsu ca sarvarISu / mithyA na bhASAmi vizAlanetre!, te pratyayA ye prathamAkSareSu // 1 / / jANaMti tA uvAyaM ca, upAyo nAma viviktavizraMbharasohi kAmaH, sa tu eko AtmadvitIyo yA, gacchagatasa kiM kariSyati ?, tasyaiva dezakAlaM cha(4)ca 'jaha lissaMti'ci yena prakAreNa lizyante saMbadhyaMta ityarthaH, eke, na sarve, anye hi strIjanAliGgitAH api na tAbhiH saMbadhyate, pavanaya| lasamIritA vahijyAlA iva cainAM manyante, te tUpAyA ime-yathA yathA hyagniH sannikRSTo bhavati tathA tathA dahati, ityevaM matvA 'pAse bhisaM NisIyaMti' vRttaM // 249 / / bhRzaM nAma atyarthe, prakarpaNa uruNA UrUM akamiyA, dUragatA hi nAtisnehamutpAdayanti | vidhabhadA, teNa addhAsaNe NisIdaMti, sanikRSTA vA pari jamANA pusA puSyante'neneti poSaka tabimittaM vA kAmibhirvakhAnapAnAdibhiH puSyata iti popakaM-posaM, vatthaM NAma NivasaNaM, tamabhIkSNaM abhIkSyamAyAsabaddhamapi zithilIkRtvA parihiti, NiviTThA udvittAu | ya AsannagatAu ya hoiUNa 'kAyaM adhividaMsenti' jaMghA dunnivi hUddhakkhaNe vA jaNaNeNa dvitA vA saMtI NiveyaMti guhyamiti prakAzya punalimaveti, bAhu uddu nAma utsRjya kakSA parAmRzati, evamAdIni anyAnyapi bhrUkaTAkSavikSepAdInAkArAn karoti, [133] Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [4], uddezaka [1], niyukti : [56-61], mUlaM [gAthA 247-277] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka mayUrANA // 130 // ||247277|| dIpa anukrama [247277]] kiM ca-'sayaNAsaNehi joge vRttaM // 50 // tamekAkina vyAkulasakhAyaM vA matvA sayaNe NimaMteti, sayaNaM NAma uvassayo, sItaM / idANiM, sAha aMto, atIvagimhe yA matvA sayaNe NimaMteti, dhUli vA katavaraM vA upasaggAu NINeti, aNNataraM vA saMmajaNavarisI-13 yaNAti uvasaggaparakkama kareti, 'AsaNeNaM ti pIDhaeNa vA kaTThamaeNa vA AsaMdaeNa Nimiteti, 'yogya'miti yasmin kAle hitaM nivAtaM pravAtaM vA syAt , kimAsAM bhikSuNA prayojanaM ? nanvAsAmanye kAmataMtravidaH tatprayojaninazca gRhasthA vidyante, ucyate hi kuyopito vidhavA vipravasitadhavAH, tAsAM hi virUpo'pi tAvadvayostho'tikAmyo bhavati, durmukho'pyaghArthiko'pi ekAntarucirapi, kimu yaH sarala surUpo vicakSaNaH, uktaM hi-"mAdhurya pramadAjane ca lalitaM0" tA hi sanniruddhAH sadhavA vidhavA vA, Asanagato hi niruddhAbhiH kubjo'nyo'pi ca kAmyate, kimu yo sa kovidaH, ukta hi-"aMbaM vA nivaM vA abhyAsaguNeNa Arubhati vlliiN|" dUrasthaM cainaM matvA brUyAt-amhe hi Na saphemo sakammA diNao vaMdituM NamaMsituM vA, imANi amha sayaNANi vA, athavA yogyagrahaNAt uccArapAsavaNacaMkamaNatthANajjhANaoyaNabhUbhIo gheppaMti, sA jai kadAi saDDI bhavejA jANai jAI sAdhujogAI 'itthI egatA NimaMteti' ekamin kAle ekadA, yadA yadA sa ekAkI bhavati vyAkulasakhAyo cA, athavA barisAracAdisu jattha sayaNAsaNopayogo bhavati, sayaNamiti saMthArago gheppati, uvassaovi, etANi ceva se jANe pAsA u virUvarUvAI' etAnIti yAnyupadiSTAni zayanAsananimantraNAni sa bhikSuH pAsayaMtIti pAsA ta eva hi pAsA ducchedyAH, na kevalaM hAvabhAvabhrUvibhrameMgitAdayaH, na hi zakyamullaMghayituM, na tu ye dAnamAnasatkArAH zakyante chetu, uktaM hi-"jaM icchasi ghettuM je puci te AmiseNa gihAhi / AmisapAsaNibaddho kAhI kajaM akajaMpi ||shaa" 'vividharUvAI tAI puNa pAsANi virUvarUvANi, saMbadhanaupagRhanaAliMganA [134] Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [4], uddezaka [1], niyukti : [56-61], mUlaM [gAthA 247-277] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: dRSTiparihA prata sUtrAMka zrIsUtraka| tAGgacUrNiH // 13 // ||247 277|| dIpa anukrama [247277]] dINi, jahA tANi pariharaNIyANi tathA tabbhayAdeva sayaNAsaNaNimaMtaNAdINi pariharitavvANi, tANi puNa kaha pariharitavyANi ', | ucyate 'No tAsi cakkhu saMdhejA' silogo // 251 / / cakSusaMdhaNaM NAma didvie didvisamAgamo, akuTThau vikaTuovi ya tAsu NicaM bhavejA, kArye'pi sati asnigdhayA dRSTyA asthirayA avajJayA caitA IpanirIkSate, 'sAhasamiti paradAragamanaM, nAsAha| sikastatkaroti, saMgrAmAvataraNavat , tatra hi sadyo maraNamapi, syAt hastAdichedabaMdhaghAto vA, svadAramapi tAvaddIkSitasya sAhasaM, | kimu paradAragamanaM ?, athavA sAhasaM-maraNaM, prANAntike'pi na kuryAt , athavA yadasau strI cApalyAt sAhasaM kuryAttadasyA na sama| nujAnIyAt , uktaM hi-"puruSe vidyate saca"miti, 'na sajjhiyaMpi viharejA neti pratiSedhe,'sajjhiya'ti tAhiM saha, gAmANu| gAma Na vihareja, jattha vA tAo ThANe acchati tattha Na ciTTitacaM, kayAi pundhi Thitassa jhatti ejA tato NiggaMtavvaM, kSaNamAtra mapi na saMvasyAH, 'ecamappA rakhitta seutti Atmeti sarIramAtmA ca, sa iha pare ca loke atirakSito bhavati, ye iha maithunA| nAcAradoSAstasya na bhaviSyatItyato nirIkSito bhavati, punaridAnI pAzAH 'AmaMtiya osaviyaM vA ghRttaM // 252 / / kAcit sannikRSTagRhavAsInI sejAyarI prAtivezikI vA ahani virahAcalaMbhAt brUyAd-ahaM nizyAgamiSyAmi, nAsti me'dvani kSaNo viraho vA, tad asyA na samanujANIyAt , dharma zrotumitaraprayogena vA, yadi cet mama bhartuH zaMkase tata enamahaM Amanvya nAma pucchiu~ | tatprayojanA basi taM sthApayitvA, athavA brUyAt-asAvahani kRpyAdi karmaparizrAntaH bhuktaH san nipannamAtra eva mRtavacchete, bhadraka | evAsau, na mama russihititti, jaivi meM parapuriseNa saha gacchamANi pecchati tahAvi navi rUsejA, athavA saMketeta, nanu te bhAna | virUpyeta?, sA bravIti-AmaMtiya osaviyANaM, AmaMtiya osaviyA ca tamahamAgatA, tumbhe vIsatthA hoha, viviktavizraMbharaso hi // 131 // [135] Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [4], uddezaka [1], niyukti : [56-61], mUlaM [gAthA 247-277] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata zrIsUtrasUtrAMka vAcUrNiH ||247 | // 132 // 277|| Athe dIpa anukrama [247277] zarIrApakAmaH, yaca pRcchasi kimAgatA'si-akAle iti ? taM dharma zrotuM, tyAdvA mamA''NattiyaM deha yanmayA karttavyamiti, zuzrUSApAdazau NAdi camrakSaNAdi, yadvA kiMcidasadgRhe'sti tatsarvamahaM ca bhavatsaMtakaM 'AyasA' nAma AtmasA, appaeNavi NimaMteti tubhaM ca ima zarIragaM, ahaM te calaNovadhAnakAriyA, evaM bhinnakahAdIhi.sambandhaH, sambadhanAliGgAnaupagUhanakaMThavalaMbaNAdINi cA kurvatI nivA| ritA brUyAta-'kutra vA mamAnyatrokyogo, etAni ceva se jANi sadANi' etAnIti yAnyuddiSTAni 'se' iti sa bhikSuH, zabdA nAma | ye zabdAdiviSayAH kathitA, na kevalaM gItAto zabdA varjA, AtmanimantraNAdayo hi sudustarAH zabdAH, athavA yAni sItkArA| dIni saddANi kajati tAnyevaitAni viddhi nimantraNAdINi zabdAni, paDhaMti ca-'sadANi virUvarUvAni tAsu hi paMcalakkhaNA visayA | saMti vibhAsiyabvA, vividhaM visiTuM vA rUvaM, virUvANi rUvANi jesiM tANimANi virUvarUvANi-'gAha piya kaMta sAmiya daita vasula holagola ! guNalehi / jeNaM jiyAmi tumbhaM pabhavasi taM me sarIrassa // 1 // imAni cAnyAni zabdAni 'maNabaMdhaNehiNe'vRttaM | // 253 // manaso. baMdhanAni manovaMdhanAni, tAni tu gatayazca nirantarA rUvamaMdA yasmin karuNamAkArato vAkyatazca, vinItavat vandana| pUjana pAdAdisaMcAdhanaM 'upakattA' alliittA 'adu maMjulAI bhAsaMti' maNasi lIyate mano'nukUlaM vA maMjulaM, madanIyaM vA maMjulaM, |mitamadhurarihitajaMpullaehi IsI kaDakkhahasitehiM / savikArehi virAgaM hitayaM pihitaM mayacchIe // 1 // bhedakarI kathA bhiNNakahA, |taMjahA-tumaMsi kiMvattavIvAho pabvaito Na vatti, vRttavIvAha iti cet kathaM sA jIvati tvayA vinaivaMvidharUpeneti, kumAra iti cet, anapatyasya lokAna saMti, kiM te taruNagassa pavajAe ?, dArikA parijasu, mayA vAsaha muMja bhoe, syAtkathaM vairAgyaM vA kAma- ,. bhogaparaMparAjJaH, bhuktabhogaH kumArago vA tatprayojanAtyantaparokSaH Anamyate, kathaM ? 'sIhaM jahA va kuNimeNaM' vRttaM // 254 // // 132||-- admah... attha luti [136] Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [4], uddezaka [1], niyukti : [56-61], mUlaM [gAthA 247-277] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: eka zrIsUtraka prata sUtrAMka sAcUrNiH // 13 // ||247 277|| yena prakAreNa yathA sahasriko'pi skandhAvAraH siMhenaikena bhaate, kvacicca panthAH siMhena durgAzrayeNa niHsaMcaraH kRtaH, sa ca tad- haNopAyavidbhiH purupaiH chagalakaM mArayitvA tadgocare nikSipya pAzaM ca dadyAt , tena kuNimakena badhyate, ekacArI nAma eka evAsau carati, na tasya sahAyakRtyamasti, uktaM hi-'na siMhavRndaM bhuvi dRSTapUrva"evetthiyA baMdhaMti' bhAvabaMdhena, dravyasaMvutto hi samudrakUrmoM, pihitA AzravA yasya bhAvataH, sa tu saMvRttaH bhAvakacaraH, dravyato bhAjyAH, pAzAH kUTAdayaH, bhAvapAzAstvime-gativibhrame|gitAkArahAspAdayaH, yairbhAyo pAzyate, saMvRto'pi tAvadvadhyate, kinnu yo'lpavRttiriti, aha tatya puNo nmyNtisilogo||255|| tasminniti tatra, mUcchita iti vAkyazepaH, asaMjamanataM punarane kairupAyairnamayanti yadyadicchaMti tatkArayanti, yathA rathakAraH nemikASThaM takSana kramazo, yadi sa evaM nataH 'yaddhe mie va pAseNa' yathA'sau mRgaH pAzena baddhaH mumukSuH spandamAno'pi na mucyate evamasAvapi vipayadAnaddhaH kukuTumbakRtacIhiM vyApriyamANo'pi punarvijihIpurapi na zakrotyavasapituM kravyagRddha iva siMhA, bhAvagAya, | kukuTumbavyApAraH kRSyAdibhiH vyAptaH, karmabhacchitAH 'aha sa'nutappatI pacchA' vRttaM // 256 // yathA kathijano jAnan / ajAnan vA vipamizraM pAyasaM bhuktvA tatpariNAme vedanodaye bhRzamanuzocate, evaM vivAgamaNissA evamiti yo'yamuktaH vivAgo dArabharaNAdiparikezaH, vivega iti cet bhavati vivecyate yena bhavaH karma vA sa vivegaH-saMyamaH evaM vivegamAnAta, strIbhiH saMgamo na kAryaH, kASThakarmAdistrIbhirapi tAvatsaMghAso na kalpate, kimu sacetanAbhiH 1, dabio nAma rAgadosarahito, egato vAsaH saMvAsa: tadAsaNe vA saMvasato saMthavasaMlAvAdi, dosA asubhabhAvadarzanaM bhinnakathA vA syAt , ukta hi-tadindriyAlocanasaktadravyA:0"tamhA u bajae itthI' vRttaM // 257 / / tasmAtkAraNAt inthI tividhA, kathaM vajae ? 'visa littaM kaNTagaM NaccA' viSeNa digdho vipa-1 dIpa anukrama [247277]] [137] Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [4], uddezaka [1], niyukti : [56-61], mUlaM [gAthA 247-277] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: vazavatti sUtrAMka ||247 277|| dIpa anukrama [247277] zrIsUtraka- digdhaH AgaMtunA sahajena vA, avipadagdho'pi tAvat parihiyate, kiM punaH savipa iti, sa tu maraNabhayAt parihiyate, khiyastu saMyatAGgacUrNiH mamaraNabhayAt , kiMca-'oye kulANi vasavatti' oyo NAma rAgadosarahito, vase varcata iti vazavatIti, pUrvAdhyuSitvAt ydu||134|| cyate tatkurvanti dadati yA, khiyo vA yeSAM vaze vartante, kiM punaH khairavIjaneSu, vazyendriyo vA yaH sa yazavartI, gurUNAM vA caze varttate iti vazavartI, AghAti nAma AkhyAti gatvA 2 dharma niSkevalAnAM strINAM asahitAnAM puMsAM, asAvapi tAvanna nirgrantho bhavati, kimu yastA bhinnakathaM kathayati ?, yadA punarbaddhA sahAgatA purupamizrA vA vRndena vA gaccheyuH tadA strInindA vipayajugupsAM anyataraM vA vairAgyakathaM kathayati, kadAcidU yAta-yadivA gRhamAgaMtuM na kathayasi to bhikkhapANagAdikAraNe] ejaha, dRSTivizrAmanAmapi tAvaccAM dRSTvA kariSyAmaH, apazyatyA hi me tvAM zUnyameva hRdayaM bhavati, evamuktvA vA 'je evaM icchaM aNugiddhA' vRttaM / / 258 // je iti aNidiNiddeso, etaditi yaduktaM gihiNiseje, je vA evaMvidhANi icchaMti gavasaMtetyarthaH, aNuprayAyate, ima etadapi tAvadbhavatu yadi raho nAsti samAgamo bA, 'agNayarA u te kusIlANaM' pAsatthAdINaM kutsitasIlA kuzIlA pAsatthA dayaH paMca mAva vA, paMcati sa pAsatthaumaNNAkusIlasaMsattaahachaMdA, Navatti ete ya paMca ime ya cattAri-kAthikA mAmakaH prAznikA saMprAsArikA, svIsamAgamAdvA ko dopaH?, ucyate, 'sutavassievi bhikkhU athavA anyataro vA bhavati kuzIlAnAM suSThu tapa| ssinaH sutapassinaH yo'pi tAva taponiSTaptavigrahaH syAt mAsopavAsI vA dvimAsopavAsI vA athavA zrutamAbhRtaH sutamahijjato DgaNI vAyago cA, no pratiSedhaH, vihAro nAma naktaM divA vA zUnyAgArAdi parikajaNe vA khagRhe 'sahaNa ti desIbhAsA sahetyarthaH, evaM jJAtvA strIsaMbaddhA vasadhI varmA, kUTacAro dRSTAntaH, katarA striyo varjA ?, ucyate, asaMkanIyA api tAvadarjAH, kimu zaGka [138] Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [4], uddezaka [1], niyukti : [56-61], mUlaM [gAthA 247-277] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: |ekAntaviSamatA sUtrAMka zrIsUtrakatAmacUrNiH // 135 // ||247 277|| dIpa anukrama [247277] | nIyAH, tathathA-'avi dhUarAhiM suNhAhiM' silogo||259|| avi visesaNe dhUyaro puttiyA tAhiM, puttavahuNo muNDA, jar3a nAma suNhA, dhIyata iti dhAtI, dAsIgrahaNaM vyApAraklezovataptAH dAsyo'pi vAH , kimuta svatatrA khairasukhovetA, mahallIhi vA kumArIhiM' mahallI vayo'tikrAntAH vRddhAH, kumArI hi aprAptavayasA bhadrakanyakAH, saMthavo ullAvasamullAvahAsyakandarpakrIDAdi, mAtRbhirbhagiNIbhizva, narasyAsaMbhavo bhavet / balavAnindriyagrAmaH, paNDito'pyatra muhyati // 1 // syAkimatra', 'au NAtINaM |ca suhINaM ca'vRttaM // 260 // aduriti athavA NAtINaM vA NAtayo NAma kulaghare vasaMtIe pitRbhrAtrAdayaH, athavA strI yeSAM dIyate | ta eva tasyAH sagotrA bhavanti jJAtakAca, suhiNo NAma je sannAyakA mitrAH, tepAmapriyaM bhavati, yadyapi pratiSedhayaMti 'ekadA' kadAcita , ubhrAmikeyaM uktA vA yAt-epa putramastako yathA, naitatsatyaM, sA ca tasminnara evAtimUnchitA yAt-mA me pun|| revaM vakSyasi, giddhatti pAsatti vA mucchietti vA egaTThA, bayAditi vAkyazepaH, tyAt aho imIse vayaM rakkhaposaNe karemo, imo puNa sesamaNuo maNussakajaM karei, bhaNija vA-he khamaNa ! imIse rakSaNaposaNaM karehi, tvamevAsyA manuSyaH iti, esa tume saddhi | divasa ullAviMtI acchai, ayamaparaH kalpaH-he khamaNa ! rakkhaNaposaNe maNusso bhavati, na kahAhiM, kiMca-anyenApyudare kRte | daMDAyAH so'padizyate-tatvamevAsyA rakSaNapoSaNaM kuru, manuSyo'si, rAule ca te kaDAmo, athavA bhaNeja-he sAdhu ! esA amhaciyA giddhA sattA tumaMsi amhe No ADhAti No parijANati, narakastvaM, enAM rakSaNena popaNastvameNAM, popaNena manuSyastvamasyAH, kiMca-samaNaMpi daTudAsINaM' vRttaM / / 261 / / kadAcidasau tasmin rUpavati sAdhau gRddhA svarasauSThayopete vA gRddhA tazcittA | vammaNA accheja, abhikkhaNaM vA abhikkhaNaM tammi teNa dIseja paDicodijaMti vA acchIyamANI, tathaivAha-sayaNaM dadrudAsINaM, 135 / / [139] Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [4], uddezaka [1], niyukti : [56-61], mUlaM [gAthA 247-277] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: audAsI prata nyAdi sUtrAMka zrIsUtrakatAmancUrNiH // 136 // ||247 277|| dIpa anukrama [247277] tamapi tathaiva tacitraM tammaNaM svAdhyAyadhyAnapratyupekSaNAdisaMyamakaraNodAsINaM tiSThantaM dRSTvA jAnAnAzca yathepo'syA nimittena saMyamakaraNodAsINo ciTThati, tatthavi tAva ege kuppaMti, bhaNaMti vA-kimevaM aja lakkhasi ?; anyathA ca paThyate 'samaNaMpi dAdAsINi udAsINI gAma yepAmapyasau bhAryA na bhavati, bAndhavIyA api padArthAdipu tAM ca popituM, kimu yasyAsau bhAryA bAndhavI vA tAmagaNayaMtI, athavA 'udAsIna miti udAsInamapi bhAvAt zramaNaM dRSTvA strIsahagataM eke kupyaMte, kimu savikAraprAyamiti, 'adu bhoyaNehiM NatthehiM nyastAni-upanItAni upetya nItAnItyarthaH, na gRhiNo, tassa hatthAovA, so ya dhaNagasamaNago gihiNIsejabAhI vA bhikkhAe Agato, athavA nyastamiti tadgatamanasaM daTTuM kUro datto na tAvad vyaJjana, sa vA''gataH sa tatrAtisaMbhrameNAturIbhUtA sAvAtakasyAnyasya vA dAtavyaM taM na prayacchati, anyasmiMzca dAtavye kartavye vA anyatprayacchati karoti vA, nidarzanaM jahA-kahici gAme padose gaDDhe gaTTeNa tAlite maddale kAi vadhU sasurAdIe parivezaMtI bhAyaNesu diNNesu kUramAneti, tAe ya taNDulA itikAUNa rAiAu avassIyAu, tato NAe karottikAuM sasurassa ukiNNAu, so ya ANakkhetuM tusiNIo, mahatthiyA saMciTThati, patiNA se assAdetuM piTTitA, evaM taMpi sAdhuNimi saMbhaMtaM daTUNa gRhipu Atmasu vA nAdRtAM tasyAH bhotakAdyA isthIdosasaMkiNo bhavaMti, itthIdoso NAma vyabhicAriNI, syAdevaM vidhAH api dopAH kasyacit dRSTA abhUvana bhavanti vA?, omityucyate, 'kuvaMti saMdharva nAhiM' vRttaM // 262 / / saMthavo NAma gamaNAgamaNadANasaMprayogaprepaNAdiparicayaH, tAmi'riti tAbhiH khIbhiH, panbhaTThA NAma pANadamaNacaricajogehiM, jao ete dosA 'tamhA samaNA u jahAhi' tasAt kAraNAt zramaNa ityAmantraNaM athavA zramaNastvaM kiM tavaivaMvidhaiApAraH 1, ete gArhasthAnAmeva yuddhate, turvizeSaNe, jahAhi, paThyate ca tamhA // 136 // [140] Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [4], uddezaka [1], niyukti : [56-61], mUlaM [gAthA 247-277] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: mizrI bhAvAdi prata sUtrAMka ||247 277|| dIpa anukrama [247277] zrImatra ku- samaNA Na saminti Atahio' na iti pratipedhe, samiti samantAt , na samagramityarthaH, athavA Na' samenti-Na samupAtAcUrNiH | gacchaMti, Atmane hitaM AtmahitaM Atmani vA hitaM AtmahitaM, tAsipi aviratiyANaM taM hitaM iha paraloge ya, maNNise jA NAma | // 137 gihisejA saMthavasaMkathAo ya, sthAt pravrajyAmupetyApi evaM kuryAt ?, omityucyate, bahave gihANi avahaTTa' vRttaM // 26.3 / / prabhUtAH apahatyApahatya utsRjyetyarthaH, dayaliMgeNa samaNAvi 'missIbhAvapaNhayA' mizrIbhAvo nAma dravya liGgamiti, na tu bhAvaH, // athavA pabajAe gihavAse'vi pAhatA NAma gaurikha prasnutA evameSAM, karmabhayAdvA mizrIbhAvaH, priyatacce kataraH pakSaH, visaya sAyAsokkhapaDibaMgheNaM bharNati-liMgacheyaNamera, avadhANaM ciraM, paNDomittAci kakhAmohaNijaphammadoseNa kayAi adhesattamIo a PA baMdheja iti, aNNe puNa aTTaduhavasaTTA asamAdhigatAta evaM paMDitattaNeNa dhuvamaggameva bhAsiMsu, dhuvamaggoNAma saMjamo. vegggamago vA, taMjahA-bahumoheni NaM puvvaM viharittA aha pacchA maMbuDe kAlaM karejA ArAdhae bhavati, taM tesiM vAyAcIriyameva, kevalaM' Dhakka ripucarNa, na tu karaNavIriyaM, ukta hi-'jo jattha hoti bhayo ovAsaM 'gAthA, vAyAvIriyaM NAma jo bhaNati Na ya kareti bhilaM10 gaganavat , athavedaM vAyAtIriyaM 'zuddhaM ravati parisA' vRttaM // 264 / / suddhamiti veraggaM, athavA zuddhamiti zuddhamAtmAnaM, tataH pUjAgatkAraheto: parisaMdi rIti-sIpata ityarthaH, 'atha rahassami dukarDa kareMtiti evamuktvo rahassaMmi dukaI kareitti, dukarDa NAma pAvaM, athavA dukkhaM talliGgasthaiH kriyata iti dukaDaM, kiMca 'jANaMti ya NaM tathAvenA' sahi jANIne-na mAM. kathit | jAnAni, atha caina nathAcetA jANaMti, tathA veda yaMtIti tathAvedAH, kAmataMtracida ityarthaH, te hi kAmayamAna AkAravikArainiMti, ukta hi-"anaminA kAmavipAhurANi, janUni gAtrANi ca kAmukANAM / nakhadazanaccheda nai mUlyante yathaite'kRtyakAriNaH, yathA- 17 // [141] Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [4], uddezaka [1], niyukti: [56-61], mUlaM gAthA 247-277] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka ||247277|| zrIsUtrakatAGgacUrNiH // 138 // TITLDPana dIpa anukrama [247277] 'dha uccArAdyutsRjana dRzyamAno'pi parairmanyate na mAM kazcitpazyati evamasAvapi rAgadveSAndho jAnIte na mAM kazcitpazyati, jJAyate ca / - parIvajan , jalabhRtavat , athavA yo yathAvasthito bhAvataH taM tathAvedA:-pratyakSajJAninaH, te hi AvIkammaM rahokammaM savvaM jANaMti, ye punaste tadvidhAH te bruvate-aho imo mAiklo mahAsaDho jo NAma icchati amhevi pattiyAvettuM, Navi loNaM loNijati Na ya topijai ghayaM ca tellaM vaa| kiha sakA vaMcetu attA aNuhRyakallANI? ||1|'sayadukkaraM avadate' vRttaM // 265 / / evaM tAvadasau svayaM dukkaDakAriNaM AtmAnaM na vadati yathA'haM dukaDakArIti, jo'pi ya gUDhAyAraM pravacanavAtsalyAt taddhitamicchanvA codayati tatthavi NiNhavati, AkruSTo nAma coditaH AghrAtaH abhizAsto vA, kattha zlAghAyAM, bhRzaM katthayati zlAghatyAtmAnamityarthaH, ahaM nAma / amugakulapamto amugo vA hotao evaM karessAmi, yena mayA kanakalatA iba bAteritA madanavisavikaMpamAnA bhAyoM parityaktA " so'haM punarevaM kariSyAmi ?, "yadi saMbhAvyapApo'hamapApenApi kiM mayA ? / nirvipasyApi sarpasya, bhRzamudvijate janaH // 1 // " V/ apApe dhUyAdvA-ko pravIti ? yathA'hameyaMkArIti, sa bhAvena ca hyevaMjhArI, ukta hi-"khenAnumAnena paraM manuSyAH0" rAule vA NaM / kaTTAmi, vedANuvIyI kAmAsi' vedaH veda iba vedaH tasyAnuvIciH-anulomagamanaM maithunagamanamityarthaH, tasyAnulomaM mA kApIH pratilomaM kuru, evaM codito mANukaDatAe sammaciTTho'vi ca kilAmiati, glai harpakSaye, dainyamAyAtItyarthaH, kimepa mAmevaM codayatItyarthaH, usitAci itthiposehiM vRttaM // 266 / / usitA nAma vasitA, popayatIti popA:-bhagaM triyo vA puSNaMtIti poSakAHbhuktabhoginaH, isthivedo hi phuphumaaggisamANo avitRpto, nAgnistRpyati kASThAnAM, nAyagAnAM mahodadhiHnAMtakRtsarvabhUtAnAM, na puMsAM vAmalocanAH / / 1 / / khiyo yA yena vedyante sa khIvedo bhavati, vaizikatave'pyuktaM "etA hasati ca rudaMti ca arthahetoH, vizvA // 138 // [142] Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka |247 277|| dIpa anukrama [247 277] zrIsUtrakR tAGgacUrNiH // 139 // "sUtrakRta" aMgasUtra- 2 (niryuktiH+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [4] uddezaka [1], niryukti: [ 56-61], mUlaM [gAthA 247-277] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02], aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: - saMyaMti ca naraM na ca vishvsNti| striyaH kRtArthAH puruSaM nirarthakaM, niSpIlitAlaktakavat tyaja'ti ||1||" tathA aNNe bhaNati purato aNNaM pAse (aNNaM piTThe) vimaanniio| aNNaM ca tAsa hiae jaM ca khamaM taM kareMti mahilAo ||1|| " prajJayA samanvitAH lokalokottarazAstravidaH utpatyAdibuddhiyuktA, eke, na sarve, pArINa vasaM ucaNamiti, dRSTAnto vaizikapAThakaH, ego kila juANo vesiyaahijaNaNimittaM gihAto Niggato, pADaliputtaM gacchaMto antarA egaMmi gAme egAe itthIe bhaNNati-sukumAlasarIro tumaM kattha vaccasi ?, teNa bhaNNati-vesiyasatthaM sikhago vaccAmi, tAe bhaNNai-adhijituM majjheNa ejAdhi, so taM adhijiuM tIe samIvamAgato, sA ya saMbhameNa uDitA, tamprayojanArthIni cAkArANi darzayati, abhaMgubbalaNaNhAgANi uccarage kAuM jahiTThapANabhoyaNaM bhuMjAventI te AgAre kareti, teNa meM icchatittikAuM hatthe gahitA, tIe dhAhA kato, jaNo pucchito, gatAulo, galaMtiudagaM tassuvari pakkhiviUNa bhaNNati- esa gale laggaeNaM maraNaM Na gato, pacchA jaNe gate bhagati kiM te adhItaM 1 ko itthINaM bhAvaM jANituM samatyoti visajjito gato, 'adu hatthapAdachejAI' vRttaM // 267 // athetyAnantayeM paradAraprasaktA hi narA nAryazva api tacchedaM 'aduvA baddhamaMsa' ti pRSTI baddhANicatkRtyante mAMsAni cotkRtya kAkiNImAMsAni khAdhijaMti, 'au teyasAbhitavaNAI' tejaHagniH tenAmivapyante tacchettuM vAsIe satthaeNa vA khAreNa ussiccaMti kalakaleNa va 'au kaNNacchejja' vRttaM // 268 // kaNNA chijjeti NAsAu chijjati kaMThe chijjatitti galacchedaH, titikkhati puruSo vAtA vA striyaH sahaMta ityarthaH evaM vilavijjaMtovi, 'iti ettha pAvasaMtattA' asmin pApe saMtaptAH pApaM maithunaM paradAraM vA, 'Na ya vaiti puNo Na karissAmo' kA tarhi bhAvanA ?| api maraNamapyupagacchaMti na ca tataH pApAdvinivarttate, aparaH kalpaH - yadA'sau strI kenaci uktA bhavati tvamevaM akArSIriti pathA [143] khIkhabhAvAH // 139 // Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [4], uddezaka [1], niyukti: [56-61], mUlaM gAthA 247-277] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: vipAkA prata sUtrAMka ||247 277|| dIpa anukrama [247277] zrIsUtraka dasau bravIti-au hatthapAdache jAI ime me pAde chidAhi, jIvitasthApi, mA ca me taM vayaNaM bahi, paTThibaddhavANi va me utAhi, nAgarNiH kAgaNibhaMsANi ca me khAvehi, mA ya me asambhAvaM bhaNAhi, auta yasA tA tivaNahi kaDariMgaNA ca me DahAhi ummueNa vA me DaMbhehi, // 14 // HAI kuMbhiyAeNa me payAhi, taccheUNa vA me gAtAI khAreNa siMcAhi, kaNNAsaM kaMThaM yA me chiMdAhi, mA etaM vitiya bhaNAhi elovi me biyaMgaNAo vedaNAo vA khaliyataraM anbhAikkhaNaM, tRtIyo vikalpa:-abhizaptA vA'sau yAt-hastau vA me pAdau vA me chiMdAhi pRSThobANi vA meM utkRta kAkINimAMsANi vA me khAvaya bA, auteyasAbhitavaNAI, teyasA vAmAM tRNairAveSTya amitAcaya, zastreNAnyatareNa vA me gAtrANi takSitvA khAreNa siMca au kau~ cheda koSThau vA nAmAM vA chinda kaNaM vA chinda iti, / 'etya pAvasaMsattA' pApaM nadeva paradAragamanaM tatrA''satAH, khiyaH, Na ya venti puNo na kAhaMti, atIva hi mamAsau mano'nu| kUlaH, tasya bAha, nAhaM teNa vinA kSatramAtramapi jIvitumutsahe, taM puNa me vasayaMsi jaM jANasi taM karehi, emeva puruSA api kAmasaMtaptAH nivAryamANA mate 'suyamevamegemi' vRttaM // 269|| zrUyate sma zrutaM, zrutamiti vijJAna, lokazrutipvapi tat zrUyate yathA khiyabalambabhAvA bhagaH saMcayA adIyaprekSiNyA lahusikAH garvitAH, evaM loke AkhyAyikAsu AkhyAnakepu ca zrUyate, isthi| do nAma vaigikaM, tatrApyupadiSTa-'dunijJeyo hi bhAvaH pramadAnA miti, "durgAya hRdayaM yathaiva baDhanaM yadarpaNAntargataM, bhAvaH parvatamAgadurgaviSama: mrINAM na vinAyate / citaM pRSpharapatratoyacapalaM nakatra saMtiSThane, nAyoM nAma vipAhuraikhi latAdopaiH samaM varddhinAH // 1 // " api ca-"suTaTuvi jiyAgu suvi piyAsu saTThavi paladvapamarAsu / aDaIgu mahilAmu ya vIsaMbho bheNa kaayvyo|||1|| hakyubau aguli nA purimA sabyami jIvalomi / kAmentaeNa loe jeNa Na pattaM tu vemaNasaM / / 2 / / aha etANaM pagatiyA saccasrA // 14 // [144] Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [4], uddezaka [1], niyukti : [56-61], mUlaM [gAthA 247-277] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[2] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: kSaNarAganyAdi prata sUtrAMka ||247 277|| zrImatraka kati vemaNassAI / tassa Na kareja maMtu jassa alaM ceva kAmeNaM // 3 // evaMpi tA vadittANaM yadA tu prasthitA nivAriyA bhavati maivaM tAGgacUNiH kArSIH tadA na tu bhUyaH kariSyAmIti evaMpitA vadittANaM aha puNa kammuNA avakareti' apakRtaM nAma yathA pratipannaM prti||14|| | jJAtaM vA na kurvanti, tAmAM hi ayameva khabhAvaH, apaNaM maNeNa cinteMti'vRttaM / / 270 / / kathaM , kSaNarAgatvAt , tadyathA-'AcAryA markaTA cAlAH, khiyo rAjakulAni ca / mUrkhA bhaMDAzca nivA(viprAzca, vijJeyAH kssiprraaginnH||1|| yatazcaivaM tamhA No saddaheyabvaM, yadi nAma hAvabhAvAdInAkArAn kuryAt , vAyAe vA pattiyAveja, evamAdi tAsAM vijJApyaM zraddheyaM, datto vaizikaH kila ekayA gaNikayA | taistaiH prakArainiMmatrIyamANo'pi neTavAn tadA'sAvuktavatI-tvatkRte'niM pravizAmIti, tadA'sau yadyattayocyate tatra tatrottaramAha-eta dapyasti vaizika, tadA'sau pUrva suraMgAmukhe kASThasamUha kRtvA taM prajvAlya tatrAnupravezya suruMgayA khagRhamAgatA, dattako'pi ca etadapyasti | vaizike, evaM vilapannapi dhUrvAtikaizcitakAyAM prakSipta eva, tamhA tu No saddahiyavvaM 'juvatI samaNaM vyA vRttaM // 271 / / citrANi anyataravarNojjvalAni anekavarNAni vA, sA hi vastrAdyaGkAravibhUpitA zramaNasamIpamAgatya 'viratA carissa'haM haM'NibdhiNNA'haM TAll samaNA gharavAseNaM, bhartA me na prazaktaH, rAsya cAhamaniSTA, sa ca mameti, tena viratA bhUtvA cariSyAmyahaM lUI, lUho nAma saMyamaH, taM dhammaM tAvadAcakSasveti, bhayAgAyatIti bhayaMtAraH, evaM saMbhApamANA prItividhabhAvutpAdayati, 'adu sAviyA pavAdeNa' vRttaM | // 272 / / zrAvikAsu vizrama utpadyante, nISidhikayA'nupravizya baMditvA vizrAmaNAlakSyeNa saMbAdhanAdi kUlavArakavat, kAi tu liMgasthigA siddhaputtI yA bhaNati-adhaM sAghammiNI tubhati, sa evamAsamavartInimiH zliSyate / / 273 / / dRSTAnto jatukumbhA, jatumayaH kumbhaH jatukumbhaH, jatulitto vA jyotipaH samIpe upajoti galatIti vAkyazepaH, evaM saMvAseNa vidurapi sIdati, kiM HINDINESSMANISHINDE dIpa anukrama [247277] | // 14 // [145] Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [4], uddezaka [1], niyukti : [56-61], mUlaM [gAthA 247-277] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka ||247 // 142 // 277|| dIpa anukrama [247277] zrIsUtraka punaravidvAniti ?, uktaM hi-tajjJAnaM taca vijJAnaM, satata )tapaH sa ca nishryH| sarvamekapade naSTaM, sarvathA kimapi striyH||1||" evaM jatukuMbhatAGgacUrNiH dRSTAntAdi tAvadAsannebhyaH prativezmakastrIbhyo dopaH, ekatastu saMvAse zIghrameva vinAzaH, jahA jatukumbho joti upagUDhaH agnAvAhitaH agnimadhyamito vA samaMtato bhasvAmiH prajvalitenAsu atitapto nAzamupayAti, 'evitthigAhiM aNagArA' AtmaparobhayadoSaiH Asu cAritrato vinazyati, kiMca-'kuvaMti pAvakamma' // 274 // pApamiti maithunaM paradAraM vA, egapurise Na, saMghasamitIe vA Ahemasyuriti AkhyAnti-NAhaM karemi pAvaMti, epA hi mama duhitA bhagiNI nattA cA, aMke seta iti aMkazAyinI, pUrvAbhyAsAdevaipA mamAMka zete nivAryamANA paryakena, 'bAlassa maMdayaM vitiyaM' vRttaM // 275 // dvAbhyAmAkalito bAlo, maMdo dave ya bhAve ya, davve zarIreNa upacayAvacae, bhAvamaMdo maMdabuddhI alpavuddhirityarthaH, maMdatA nAma bAlataiva, ko'rthaH-tasya vAlasya vitiyA ghAlatA yadasau kRtvA'vajAnAti-nAhamevaM kArIti, Na vA evaM jANAmi, duguNaM kareti se pAvaM, methuNaM pAvaM, vitiya puNo pUyAsakAraNimittaM, aviya abalamiti sakAraNimitaM, mA me paroparA bhavissati, visaNo-asaMjamo tamesati visaNNesI 'saMlokaNijamaNagAra' vRttaM // 276 / / saMlokaNio NAma dravyo darzanIyo vA, tattha koi mucchitA AtagataM NAma appANaeNaM NimaMteti, athavA AtmagataH tasyA azubho bhAvaH, saMbaMdhAmi tAva NaM, tato kAhati vayaNaM-AIsutti Ahu 'vatthaM ca tAti pAtaM vA trAyatIti tAtI aNNaM vA pANaM vA yaccAnyadicchasi tattadahaM sadaiva dAsyAmi ityevaM saMbaddhoNa tariti ubvarituM,bhagavAn bhaNati-NIyArameva vujjheja' vRttaM // 277|| nikaraNaM nikAryate vA nikaraH, yaduktaM bhavati-nikIryate gorikha cArI, jahA vA sUkarassa dhaNNakuDagaM kUDAdi Nigi// rijati, puTTho ya vahijati, galo vA matsyasya yathA kriyate evamasAvapi manuSyasUkarakA vakhAdinikaraNena NimaMtijati pacchA saMya-6 // 142 // [146] Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [4], uddezaka [1], niyukti : [56-61], mUlaM [gAthA 247-277] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata | majIviyAo vavaroiati, vakSyamANAnyapi ca nAnAvidhAni akRtyAni kArayaMti, yatazcaivaM teNa saMsArabaddhaM saMsArapAsaM ca bhAvanika- AgArAsUtrAMka zrIsUtraka vAdi tAacUrNiH rametat buddhvA dUrataH tadrAma NagaraM vA jattha NimaMtiJjati taM pariharaMto 'NoicchejA agAramAgaMtuM' iti agAratvaM athavA AgA||247- // 143 // | ramAvattaM AgAramevAvartaH AgAramAvartaH kAraNe kAryavad upacArAt saMsArAvartaH, yaH punaratra saMbadhyate, saMbaMdho ksiyadAmehi, mahi277|| 4 khI0 samayUrAdINaM vadhrAdIni dAmakAni yA, narasUkarANaM tu visayadAmagANi, dAmyante ebhiriti dAmakAni, bandhanAnItyarthaH, taiH baddhaH, 2 uddezaH 'mohamAvajati puNo maMdo' mohaH-saMsArastamevAgacchatIti, athavA'nukampayA mandaH sa varAko mando viSayaparAjitaH prApyApi || pravajyAM punarapi mohamAgacchatIti caturthe iti prathama uddeshH|| dIpa sa evAdhikAro'nuvartate, prathamoddezakoktairAkArairAkaSTA ihaiva skhalitadharmANo NANAvidhAI khalIkaraNAI pAvijaMti, vakSyamANamapi anukrama | suhirImaNAvi te saMtA, saMbaMdho hi dvividhaH, tadyathA-anantarasUtrasambandhaH paramparasUtrasambandhazca, NIyAramantaM bujjhejA, buddhaH oyAbhUto [247 bhavijAsitti, ojo-viSamaH yadA baddhastu bhogakAmI puNo virajeja, paraMparasUtrasambandhastu saMlokaNijamaNagAraM kadAcinnimatrayati, 277] tatra yaH ojaH sa sadAna rajejA, anoja itarastu kadAcit rajjeja, dravyabhAvasambandhasya tu ihaiva vAhanatADaNAdayo vilaMbanAprakArA bhavanti, tAsasya vA bandhanAdayo doSAH karmabandhAcca narakAdivipAkaH, evaM vipAkaM matvA 'oe sadA Na rajeja' vRttaM / / 278 // | dravyojo hi asahAyatvAt paramANuH, bhAvojo rAgadosarahito, sa evamojaH rAgadosarahitaH pUrvAparasaMstavaM jahAya Na tesu aNNattha vA puNo rajjeja, bhogakAmI puNo virajjejja-gijjhejjA, athavA yadyapi bhogakAmI syAt tathApi puNo virajjejja, mA bhUt atya ntarAgavAn syAt , te ya 'bhoge sapaNANa suNeha' bhogA na kilaipAM te nizcayena, gRhiNAmapi bhogA pilabanA, kimu liMginAM ?, IO // 143 // | asya pRSThe caturtha adhyayanasya dvitiya uddezaka: Arabhyate [147] Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka // 278 299|| dIpa anukrama [278299] zrIsUtratAGgacUrNiH // 144 // "sUtrakRta" aMgasUtra- 2 (niryuktiH+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [4] uddezaka [2], niryukti: [ 56-61], mUlaM [gAthA 278-299] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02], aMga sUtra [02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNiH - te ya suNeha, ege na sabbe, ege kila jahA bhuMjaMte, keha AukkAyariyasAyAsokkhapaDivaMgheNaM liMgagacchattaNaM kareMti, Na tu mohdose| 'atha taM tu bhedAvaNaM' vRtaM // 279 // athetyAnantayeM, tu vizeSaNe, bhAvabhedaM caritrabhedamAvaNNaM, Na tu jIvitabhedaM zarIrabhedaM liMgabhedaM vA muccha kAmesu davyabhikkhu, kAmesu atiarddha-kAmesu atigataM kAmesu anivattamANaM palibhindiyANa-DisAreUNa mae tujjha appA diSNo sarvasvaM janazvAvamAnitaH, Na imo logo jAto Na paralogo, tumaMSi NacaraM khIlagaghAto, majjAyaM jAtiM vANa sAreti, appayaM tAva adhyayaNa jANAhi, kassa aNNassa mae mocUNa tu karja kataM ?, luttasireNa jalamalitaMgeNaM duggaMgheNaM piMDolaNaM kakSAvakSeovastisthAnayukAvasathena, sa evaM paDibhiNNo tIse calaNesu paddhati, tAhe sApaDataM mA me alliyasuti vAmapAdeNaM mudvANe paNati, aNoviMdhaNo'vi tAva tasinkAle hanyate, kiM puNa usiMghaNo ?, uktaM ca- "vyAbhinna kesaravRhacchi rasava siMhA, nAgAzca dAnamadarAjikazaiH kapolaiH / medhAvinazca puruSAH samare ca zUrAH strIsannidhau vacana kApuruSA bhavati // 1 // kayAi sA AgArI bhaNeja puccabhajjA va se aNNA vA kAyi 'jar3a kesiyAe mae bhikkhU' vRttaM // 280 // kezAH asyAH santIti kezikA, jar3a mae kesaittIe he bhikkhu ! No vihareja 'sahaNaM'ti saha mayA, ko'rtho ? - jar3a mae savAliAe lakhasi tato 'kesevi ahaM luMcistaM' tattha tvaM mae saha viharejjAsitti, mA puNo imaM chaDDeUNa aNNattha viharejjAsitti, evamasau tAva eva baddho tadanuraktaH tIse pise ciTThati, tato'sau 'atha NaM se hoti ubaladve ' vRttaM // 282 // ubaladdho nAma yathaipo mAmanurakto Nicchuto'vi Na Nassaiti 'tato NaM deseti tahArUvehiM' tahArUbAI NAma jAI liMgatthANurUvAI, na tu kRSyAdikarmANi gRhasthAnurUpANi, alAucchedaM NAma pippalagAdi, jeNa bhikkhAbhAyaNassa mukkhaM chijjati, jeNa vA Nimoijja bAhirA vA tayA avaNi [148] liMgabhedAdi // 144 // Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [4], uddezaka [2], niyukti : [56-61], mUlaM [gAthA 278-299] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: M zrIsUtraka- tANacUrNiH // 145|| nAdi prata sUtrAMka ||278299|| jjati, bagguphalANitti bagguNAma vAcA tasyAH phalANi vagguphalANi, dharmakathAphalAnItyarthaH, tumaM divasaM logassa bolleNa galaeNa | dharma kahesi, jesiM ca kahesi te Na tarasi maggiUNaM?, athavA joisakoTalavAgaraNaphalANi vA 'dArugANi aNNapANA yA | vRttaM / / 282 / / dArugANi ANaya, AnItya vikrINIhi, aNNapANAya paDhamamAliyA vA uvakkhaDijjaitti, docagaM vA paritAvijjihiti sItalIbhUtaM, tehiM 'pajjoto vA bhavismati rAto' bhRzamudyotaH, dIvatellaMpi Nasthi tehiM ujjoe suha acchiddAmo, viyAvehAmo vA, pAnANi ya me syAvehi, kA mama aNialyiAe ihaM pAtANi te, teNa tuma ceva AlattagaM ANehi, athavA pAyA| iti bhAyaNAI, lebo chAdago, evaM kassai premi sayaM chANataraMgehi liMpAvehi ThANaM, ehi ato me paTTi ummAhe, purillaM kArya ahaM | sakemi ubahetuM, piDhe puNa Na tarAmi, 'vatthANi ya me paDilehe' vRttaM // 283 // imANi vatthANi peccha suttadariddayaM gayANi |NiggiyAhaM jAyA, ahavA kiNNa passasi mailIbhUtANi teNa dhovemi rayagarasa vA NaM Nehi ya, abA vatthANi me pehAhitti jao mAlameja, ahayA eyAI vatthAI veTiyAe paDilehehi, mA se ugAriyAI khajeja, tahA rUvagavAtaeNa vA bhaNeja-mama basthANi paDi| lehehi, aNNapANaM vA me Ahaehi, NAI sakemi hiDiuM,'gaMdhaM carayoharaNaM ca' gaMdhANi tAva koTThAdINi AhohicuNNANi jeNa | gAyAI bhurukuMDetA, paThyate ca 'gathaM ca rayoharaNaM vA' grantha iti granthaH saMghADI syaharaNaM sundaraM me ANehi, kAsavarga-hAvi| yamANayAhi, Na tarAmi loyaM kAravettae, au aMjaNi alaMkAraM' vRttaM // 284 // aMjaNavANiyaMmi aMjiyaM ANehi, alaMkAre / hArakezAyalaGkAra bA, sakesiyANa kukuhamo NAma taMbalINA 'loddhaM loddhakusumaM ca lodhaM kapAyaNimitta, loddhasseva kusumaM taM tu gaMdhasaMjoe upayajati, velupalAsI NAma velumayI sahigA kaMpigA, sA daMtehi ya vAmahattheNa ghettuNaM dAhiNahattheNa ya vINA iva vAi dIpa anukrama [278299] // 145 // [149] Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [4], uddezaka [2], niyukti : [56-61], mUlaM [gAthA 278-299] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: koSThapurAdi prata sUtrAMka // 278299|| zrIsUtrakatAGgacUrNiH // 146 // dIpa anukrama [278299] SDETala ai, piccholA ityarthaH, ekatA va osahaguliyA atthaguliyA agataguliyA ca 'koDaM tagaraM agaruM ca' vRttaM // 285 / / hiriveraM NAma usIraM, sesANi kaMThANi, etAni hi pratyekazaH gaMdhaMgANi bhavaMti, samaM hirivereNaMti saMyogazca bhavati, telaM muhabhilaMgAya' muhamakkhaNayaM tellaM ANehi, milaMgAyatti desIbhAsAe makkhaNameva, veluphalAiti-velumayI saMghalikA saMkopeliyA karaMDako vA, saNNidhANAetti-tattha saNNidhessAmo kiMci po cA pattraM vA // 286 / / gaMdIcuNNagaM nAma jaM samoimaM ur3amakkhaNagaM yena tena cA prakAreNa bhRzaM AharAhi, athavA cuNNAI vaTTamANAI, varisAratte vA gimhe vA chattagaMjANAhi uvAhaNAu vA, nANAhittiANehi, jato jANAsi tato, te kiM mae etamavi jANetavvaM jahA Nasthiti, satthaM ca sUvacchedAe' satthaM AsiyagAdi, sUrya NAma patrazAkaM, jeNa taM chijati, AnIlo nAma guliA sAthAliyA, eteNa sADigA suttaM kaMcugaM vA rAvihi, NIle rAge vA imaM vatthaM chuhAhi, athavA kusuMbhagAdirAgeNa jANati vatthANi rAvetuM teNa apaNo vA kaje vattharAgaM maggati, jesi vA rahassati molleNa 'suphaNitaM sAgapAtAe' vRnaM // 287 / / phaNitaM NAma pakaM raddhaM vA, sukhaM phaNijjati jattha sA bhavati suphaNI, lADANaM jahiM kati taM suphaNitti vuccati, suphaNI varADao pattullao thAlI piuDago vA, tattha appeNavi iMdhaNeNaM suI sItakusuNaM uSphaNehAmo, sUtrapAgAeci sUvamAdi kusuNappagArA sijjhihinti, sukkhakUro NAma hiMDaMtehivi labbhati, AmalagA sirodhovaNAdI bhakkhaNArtha vA, uktaM hi-"bhuktvA phalANi bhakSayed villAmalakavarjAni, dagaharaNI NAma kuMDo kalasigA vA, dagadhAraNI alugA araMjarago vA, cazabdAcellaghataharaNiM ca, tesiM vA uddhAiyANaM saccaM Navarga saMThavaNaM kAyavyaMti teNa sabassa gharovakkharassa kAraNA taM bar3ei, so ya taM savyaM haTTatuTTo kareti, 'tilakaraNiM aMjaNi salAgaM'ti tilakaraNI NAma daMtamaiyA suvaNNagAdimaiyA vA sA royaNAe // 146 // [150] Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [4], uddezaka [2], niyukti : [56-61], mUlaM [gAthA 278-299] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka ||278299|| zrIsUtrakavAGgacUrNiH // 147|| dIpa anukrama [278299] | aNNatareNa cA joeNaM tilago kIda, tastha cchoDhuM bhamugAsaMgatagassa uvariM Thavijjati tattha tilagA uDeti, athavA rocanayA tilaka: aMjanAdi | kriyate, sa eva tilakakaraNI bhavati, tilA vA jattha kIraMti-pissaMti vA, aMjani-aMjanameva zrotAMjanaM jAtyaJjanaM kajjalaM vA, aMjanasalAgA tu jAe akkhi aMjijjaMti, 'priMsuri'ti gimhAsu mama dharmA yA vIjanArtha vidhavaNaM jANAhi, vidhyate'sau vidh-| yate vA aneneti vidhUvana:-tAliyaMTo vIyaNako vA, 'saMDAsagaM ca phaNigaM ca sehalipAsayaM ca vRttaM // 288 // saMDAsao | kapparakkhao kajjati sovaSNio jassa vA jAriso vibhavo, athavA saMDAsago jeNa NAsAromANi ukkhaNaMti, phaNigAe vAlA jamijjati ullihijjaMti jUgAo vA uddharijjaMti, sIhalipAsago NAma kaMkaNaM, taM puNa jahAvibhaveNa sovaNNigaMpi kIrati, sihalI NAma sihaMDao, tassa pAsago sihalIpAsago, AtaMsagaM payacchAhi, AyaMsagaM nAmeke jaNA pArivesigagharAu vA jattha appANaM maMDecA | muhaM pesAmi, pecchaMtI vA suhaM muhaM maMDehAmitti, daMtapakkhAlaNaM vA iheba pavesehi, varaM muhaM khAittuM NigacchaMtIhiM 'pUyAphalataMbolaM |ca' vRttaM / / 289 / / pUyAphalagrahaNAt paMcasogandhikaM gRhyate, 'sUciM jANAhi suttagaM' suttagaMNAma sivvaNAdoragaM, appaNo kaMcugaM sADi vA sivAmi, kadAi sA kaMcugA sIvigA ceva hojA te paresi, kose NAma mattao, mucyata iti moyaM-kAyikI, miha secane.' | mehaM mocaM ca amoyaM moyaM mokkhaMtaM kAsakosaM moyamehArthe moyameha, sUppaM NAma sUppa, ukkhalaM musalaM ca, khAraM ca khAragalaNaM |ca jANAhi, 'caMdAlagaM ca karagaM ca // 290 / / caMdAlako nAma taMvamao karoDAo yenAIdAdidevatAnAM accaNiyaM karehAmi | sA madhurAe baM(ca)dAlau buccati, karakaH karaka etra, so ya karako maghakarako vA cakarikarako vA, vaJcagharaM pacchannaM karehi kUrSi ca'tthakSaNAhi, Ausoti AmantraNaM he AyuSman !, sarapAdagaM ca jA tAe saro anena pAtyata iti zarapAtakaM, dhaNudullaka, jAyata 7 // 147 // [151] Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [4], uddezaka [2], niyukti : [56-61], mUlaM [gAthA 278-299] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: gorathAdi prata sUtrAMka ||278299|| zrIsUtrakatAGgacUrNiH // 148 // dIpa anukrama [278299] iti jAta:-putraH jAtArthaH, jAtAyA varaM me esa putto dhaNudullaeNa rama, gorahago NAma saMgADilA, melliyA puttigA, zrAmaNasyA patyaM zrAmaNeraH tasmai zrAmaNerAya kuru, rathe suddhaM, tattha vilaggo ceDarUvehi samaM ramato, evamAdisthakArakatA bhavati 'ghaDikamme hiM "DiDimaeNaM // 291 / / gaDigA NAma kaMTulligA ceDarUvaramaNikA, DiMDimago NAma paDihikA DamarUgovA, celagolo NAma cela mau golao tantumao, sa tenApyAdizyate kimeso rAyaputto?, sA bhaNati-mAtA hatA rAyaputtassa, eso mama devakumArabhUto, devatApasAdeNa cevAhaM devakumArasacchahaM putaM pasUtA, mA hu me evaM bhojjAsu, vAsaM imaM samabhiyAvaNaM' abhimukhaM Apanna abhiAvaNNaM teNa NivAyaM NippagalaM ca AvasahaM jANAhi bhattA!, jeNaM cattAri mAsA cikkhillaM acchaMdamANA suhaM acchAmo, uktN| ca-"mAsairaSTabhirahA ca, pUrveNa vysaa''yupaa| tatkarttavyaM manuSyeNa, yasyAnte sukhamedhate // 1 // " idhaI vA imo Avasaho saDitapaDito etaM saMthavehitti / 'AsandiyaM ca NavattaM // 292 // AsaMdigA NAma vesamaNagaM, pAvasuttago NavaeNa sutteNa uNaTThiyApaTTeNa cammeNa vA, pAullagA iti kaTThapAugAo, tAhi suhaM cikkhille saMkamijjati, rati virattesu saMkarma vA karemi cikkhallassa upari 'au puttadohalahAe' jAhe sA gugviNI taIyamAse dohilaNigA bhavati to NaM dAsamiva ANaveti AgalaphalANi ca maggaiti bhattaM Na me rucai amugaM me ANehi, jai NAyohi tA marAmi, gambho vA paDihitti, sa cApi dAsavatsarva karoti ANattiyaM, jevi iha Na kariaMti te'pi saMsAre gANAvidhAI dukkhAI pAvinaMti vilaMbaNAo ya, 'jAte phale samuppaNNe'vRttaM // 293 // phalaMkila manuSyasya kAmabhogAH tepAmapi putrajanma, uktaM ca-"idaM tu snehasarvakhaM, samamADhyadaridrANAm / acaMdanamanoziraM, hRdayasAnulepanam // 1 // yattacchapanaketyuktaM, bAlenAvyaktabhASiNA / hitvA sAMkhyaM ca yogaM ca, tanme manasi vartate // 2 // loke putramukhaM nAma, dvitIyaM // 148 // [152] Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [4], uddezaka [2], niyukti : [56-61], mUlaM [gAthA 278-299] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka ||278299|| zrIsUtrakatAGgacUrNiH // 149 // INDI dIpa anukrama [278299] mukhmaatmnH| sA'dha jAhe kiMci aNatA AvaNNasattA bhavati tAhe bhaNati, dArake vA mahatthe tuma ceva karehiti NibaMdhayA, tassa vA, tassa 0 putrapoSAaNeNaM bhaSNati-esa te gehAdi va chaDehi vaNaM, aNNagastha va rositA bhaNati-esa mae NavamAse kucchIe dhAritaotaM dANi esa te "dayaH gihAhi va NaM chaDDehi vANaM, etassa peyAla gahiellayaM, evaM vucamANo emaNinbhasthiAmANo vANa NAsati 'aha puttaposiNo | ege' putra poSayatIti putrapoSaNaH, jAhe gAmaMtaraM kayAi gacchati tAvadaMtAragaM uakkharaM vA vaIto "bhAravAho bhavati uDDo va lahittaoM' gAmatarAo dhaNaM vA bhikkhaM vA vaDAhiM karaMkAhiM gorasaM vA vahato laTThitago bhAravAho bhavati uDDo vA, aNyo puNa | kei aNaMtasaMsAriyA taM purisaM sADeuM uTThaveu vA appasAgAriyaM NikkhaNiuMkAmA vA vahaMtakAmA khaMdhA bhavaMti, pUrva hi pratipAlaNoktA, idAnIM tatpratikSabhRtA apratipAlanA, etaM puNa paDipakkheNa gataM, aha puNa posiNo egeci, 'rAovi uhitA saMtA' // 294 / / dAragaM maNNAveti, dhAvar3a vA, yadA sA ratibharathAMtA vA prasuptA bhavati, itarahA yA pasuttalakkheNa vA acchati, veyentiyA vA gabveNa | lIlAe vA dAragaM rUaMtapi na pahANeti tAhe so taM dAragaM aMdhAvividha NANAvidhehi ullAvaNaehiM pariyaMdanto u soveti, sAmio me Nagarassa ya Nakaurassa ya hatthavagdhagirivaTTaNasIhapurassa ya uNNatassa nigNassa ya kaNNaujaAyAmuhasoriyapurasma ya 'suhirimANAvi te saMtA' hI lajAyAM, lajAlugAci te bhUtvA koTTavAtigAmaspRzino vA zaucavAdikA gRhavAse pravrajyAyAM vA suTchavi | AtaTThiyA hoUNa egaMtasIlA vA sUyagavasthANi dhoyamANA vatthadhuvA bhavaMti, 'haMso vA' haMso nAma rajakaH, dArugarUveNa vAuha| NaviuhaNA saMmaddamANe dhuvamANo ya etaM bahahiM kaDapuvaM' vRcaM // 295 / / etaditi yaduktaM tIse NimitteNa dAragaNimitteNa vA | tIse NimitteNa jAva caMdAlayaM ca karagaM ca sarapAdayaM ca jAtAeti dAragaNimittaM, tathA puttassa dohalahAte, jAe phale samuppaNyo, // 149 // [153] Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [4], uddezaka [2], niyukti : [56-61], mUlaM [gAthA 278-299] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: yami sUtraka prAptiH prata sUtrAMka cUrNiH ||278- // 15 // 299|| dIpa anukrama [278299] aha puttaposiNo ege, rAovi uchito saMto, suhirImANAvi, etaM puttaNimittaM, ahayA savvaMpi taMNimittameva, 'yahUhi ti bahuhiM kRtapUrvametat tathA kurvanti kariSyanti ca, te tu ke ?, je "bhogatthAe itthiyAbhiAvaNNA' abhimukhaM AvaNNA, so puNa jo tAsu abhitAvaNNo so tesiM 'dAse mie va passevA' dAsabaddhajjate, mRgavacca bhavati, yathA mRgo vazamAnItaH pAThyate mAryate vA mucyate vA, preSyate NANAvidhesu kammesu, pasUbhRtA iti pazuvat vAdyate, na ca madAMdhatvAt kRtyAbhijJo bhavati, pazubhRtatvAnmRgabhUtatvAca 'na vA keyitti ebhyo'pyasau pApIyAn saMvRttaH yasya na kenacicchakyate aupamyaM kartuM, athavA 'Na vA keti'tti nAsau prabajito na vA gRhastho jAtaH, nApi ihaloke nApi paraloke, 'evaM(ya)khu tAsi veNaddhaM(tAsi veNappa) vRttaM / / 296 // etaditi etAn jJAtvA ihalogaparalogie dose teNa saMthavaM saMvAsaM cacA hi bhaveja, saMthayo NAma ullAvasamullAvAdANaggahaNasaMpayogAdI, saMvAsI egagihe tadAsanne cA, etadeva tAsi veNappaM jo tAhi saMthavo saMvAso vA, saMthavasaMvAsehiM ceva itarAvi viSNatI bhavati, 'tajAiyA ime kAmA' tajjJAtiyA NAma tabidhajAtiyA, caturvidhA kAmA, taMjahA-siMgArA kaluNA rohA bIbhatthA, tirikkhajoNiyANaM ca, pAsaMDINaM ca, etaduktaM bhavati-bIbhatsa sevemAnAnAM teSAM vIbhatthA eva kAmA, akArI hi vigamaM taM cena, athavA tadeva janayantIti tajjAtiyA maithunaM hyAsevate, tadicchAe ca punarjAyante, uktaM hi-"AlasaM maithunaM nidrA, sevamAnasya varddhate / 'vajjakari'ci bajamiti kammaM vajaMti vA pArvati vA coNaMti vA, tatkurvantIti bajakarA, evamAkhyAtaH tIrthakaraiH evaM bhayaNNa seyAe' vRttaM // 297|| ihaloke'pi tAvad bhayametat , kutastarhi paraloke ?, yata eva ca bhayaMkarA ityato zreyase na bhavaMti, tena zreyaH kAmebhyaH appANaM nimittA, ihaloke'pi tAvad NiruddhakAmecchassa zreyo bhavati, kutamtarhi paralokaH?, uktaM hi-"navAsti // 15 // [154] Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [4], uddezaka [2], niyukti : [56-61], mUlaM [gAthA 278-299] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka // 278299|| dIpa anukrama [278299] zrImatraka- rAjarAnasya tatsukhaM naiva devarAjasya / yatsukhamihaiva sAdholokavyApArarahitasya // 1 // taNasaMthAraNivaNyo'pi muNivaro bhaggarAga-00 bhayAdi tAGgacUrNiH | mydoso| jaM pAvati mucisuhaM Na cakATTovi taM labhati // 2 // sa tu kayaM nirudhyate AtmakAmebhyaH', ucyate, 'No isthiNo // 151 // pasU bhikkhU' itthI-maNussI, patti savvA evaM tirikkhajoNIo, 'No sayaM pANiNo Nilejjejati hatthakammaM na kuryAt , vilaMbanaM nAma karaNaM, athavA khena pANinA taM pradazamapi na lIyate, jahA pANisaMharisovi na syAditi, kutastahiM karaNaM ?,'suvisuddhalessa'vRttaM // 298 / / suvisuddhe lese suvisuddhalese, suvisuddhalese nAma sukaleso, parikiriyA nAma no itthiyAe Amajeja vA cA papajjeja vA saMvAhaNatti jAva chattamauDaMti, cazabdAdAtmakiyAM ca varjayet , siyA se itthI pAye Amajjeja vA pamajjeja vA Pa| tahAvidoso 'maNasA bayasA kAyeNaM'ti orAlie kAmabhoe maNamA Na gacchati Na ganchAveti gacchaMtaM NANujANai evaM vAyAe | kAraNavi, evaM divyevi, ete aTThArasa bhedA, evaM jahA isthiphAsaM maNamA vayasA kAeNaMti bajjeti evamanye'pi phAse sItosiNadasaNamasagAdi aghiyAsejAsi 'iJcevamAhu se vIre'vRttaM / / 299 / / iti evaM icevaM, evamAhuH sa bhagavAn vIrasa stryAdiSu rAgavastupu dhUtameve(rae)ti dhUtarAgamArgamevAhu, somaNo bhikkhU sabhikkhU , athavA bhikkhamgahaNe asAvapi bhagavAn , na tu yathA paMDaraMgANaM mahevaraH sarAga AsIt sabhAryazca, te kila nirIktAH, uktaM ca-"kSitau vAsaH suredhAjJA" yatazcaivaM 'tamhA sajjhatthavizaddhe' ajjhatthaM NAma saMkappato vizuddhaM saMkappavizuddhaM-rAgadveSavimuktaM samo mAnAvamAneSu samaM duHkhasukhe pazyati AtmAnaM paraM ca manyate tulyaM, tathA coktam-kasya mAtA pitA caitra, svajano cA kasya jAyate / na tena kalpayiSyAmi, tato me na bhaviSyasi ||1|aamokkhaae parivaejAsitti bemi yAvanmokSaM na prAmopi tAva viharejjAsitti bemi / / strIparijJAdhyayanaM samAptaM 4 // Iril // 151 // [155] Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [9], uddezaka [1], niyukti: [62-82], mUlaM [gAthA 300-326] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka narakAdinikSepAH ||300 326|| bhIsUtraka- Nirayavibhattie ajjhayaNassa cattAri aNuyogadArA, te parUveUNa ajjhayaNasthAhigAro paragAvAso jANitavyo ghoraiyA ya, tAcUrNiH jo garagANaM NirayAgamaNaM, sa vA uddesatyAdhigAro dosuvi uddesaesu NeraDyANAM NANAvidhAo vedaNAo, NAmaNipphaNNo Nikkhevo // 152 // pAragassa chakko, tathA cAha-'Nirae chakaM'gAthA (62) davaNirao tu iheva jo tiriyamaNuesu asuddhaThANA cAragAdikhaDAkaDillamaTaMgAvaMsakaDillAdINi asubhAI ThANAI, jAo ya NaragapaDisUciyAo viyaNAo dIsaMti, jahA kAlasoayario cAragAdi maritukAmo vedaNAsamaNNAo aTThArasakammakaraNAo vA vAdhirogaparapIlaNAo vA evamAdi, athavA kammadabdhaNaragoNokamma0 vA, tattha kammadavyaNarago NaragavedaNijaM kammaM baddhaM Na tAca udijjati taM puNa egabhaviya baddhAuo ya abhimuhaNAmagoyaM, NokammadavaNarago ya, tattha Nokamma0 NAma je asumA iheba sadapharisarasarUvagaMdhA, khecaNaragoNaragAvAsA caurAsIti garayAvAsasatasahassA, kAlaNaragA| vA jassa jeciraM Naragesu dvitI, bhAvaNarago je jIvA NaragAuyaM vedati NaragapayogaM vA jaM karma udi, athavA sasattasahassA kAleNa, garagA vA rUvarasagaMdhaphAsA iheba kammudayo geraiyapAyoggo jahA kAlasoyariyassa iha bhave ceva tAI kammAI neraiya bhAvabhavitAraM bhAvanarakA, soUNa NisyadukkhaM tavacaraNe hoi jaiyavyaM, uktA nrkaaH| idANI vibhattI, sA NAmAdi chavidhA, taMjahAANAmavibhacI ThavaNAvibhattI0 NAmavibhAsA kaMThyA / ThavaNavibhattimmi bhAsAvattavyatA, davvavibhattI duvidhA-jIvavibhattI ajIpavibhattI ya, jIvabibhattI duvihA taMjahA-saMsArasthajIvavibhattI asaMsArathajIvavibhattI ya, asaMsArasthajIvavi0 duvidhA, dabve kAle, dabbato ya tinthasiddhAdi paMcada(ma)bhedA kAlaovi paDhamasamayasiddhAdi,saMsAratthajIva vibhattI tividhA,taMjahA-iMdiyavibhattI kAya0bhavato vibhattI, sA samAsato egidivibhattI puDhavikAyiyAdi, bhavato poraiyabhavAdi / ajIvavibhattI duvidhA-rUvayAjIvayavibhattI arUviyA0 ya, | FREEMAITRINAASHTRATEGIRemi NEPATHIPAIR dIpa anukrama [300326] |152 // asya pRSThe paMcama adhyayanaM Arabhyate [156] Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [5], uddezaka [1], niyukti: [62-82], mUlaM [gAthA 300-326] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka ||300326|| A dIpa anukrama [300326] | rUviyAjIvavibhattI cauvidhA, taMjahA-khaMdhA khaMdhadesA khaMdhapaesA paramANupoggalA, arUviyajIvavibhattI dhammasthikAyassa dhamma- vibhaktiH zrIsUtrakatAGgacUrNiHthikAe deso padesA evaM adhamma AgAsa addhAsamaye dasavidhA, khetavibhattI caucihA-ThANAo disao dabao sAmittao, ThANa-17 // 153 // | oni logavibhattI vimANidagaNiraiMdajaMbuddIvasamuddakaraNAdivibhAsA, disao pUrvasyAM dizi0, kSetraM caturvidhaM, davyao sAlikhettAdi, | sAmito devadattasya kSetraM yajJadattasya ceti, athavA kSetra-AyariyaM aNAriyaM ca, aNAriyaM sagajavaNAdi, Ayariya addhachabbIsatividhaM rAyagihamagahAdi, kAlavibhattI tItANAgatavartamAnasusamasusamAdio divasarati yugapadayugapat kSipramakSipramityAdi, athavA | samayAdi vA, samayassa parUvaNA tuNNAgadAragAdi, bhAvavibhattI duvidhA-jIvabhAvadhibhattI ya ajIvabhAvavibhattI ya, jIvabhAvavibhattI udayagAdi, tatthodaio gatikasAyaliMgamicchAdasaNA'NNANa'saMjaAsiddhalesAo jahAsaMkheNa catucatutiNNiekekekekachamedA, gatI | NAragAdi caturvidhA, kasAyA kohAdao, liMgabhedA thIpurisaNapuMsagA, lessA kaNhalessAdi 6, sesA egabhedA, so ekavIsai-12 bhedo udaio bhAvo, uvasamio duviho-upasamio ya uvasamaNipphaNNo ya, upazamazreNyAdayaH, jJAnAjJAnadarzanadAnalabdhyAdayazcatutritipaMcabhedAH samyaktvacAritre saMyamAsaMyamazca, NANaM caunvihaM matisutAvadhimaNaNANANi, aNNANaM tiviha-matisutiaNNANavibhaMgANi, saNaM tribheda-cakSuHacakkhuohiMdasaNANi, laddhI paMcabhedA-dAnalAbhabhogopabhogavIriyalabdhiriti, saMmattaM cArittaM saMyamAsaMyama iti, esa aTThArasavidho khaovasamio bhAvo, jIvabhavyAbhavyatvAdIni, jIvatvaM abhavyatvaM bhavyatvaM cetyete prayaH pAriNAmikA bhAvA bhavanti, AdigrahaNeNa astitvaM anyatvaM ca kartRtvaM ca bhoktRtvaM guNavatvaM ca asarvagatvaM ca anAdikarmasaMtAnabaddhatvamasaMkhyapradezakatvaM arUpitvaM nityatvaM evamAdayo'pyanAdipAriNAmikA jIvasya bhAvA bhavanti, saMnivAtiko dusaMyogAdio, gatA // 153 // asya pRSThe paMcama adhyayanasya prathama uddezakaH Arabhyate [157] Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [5], uddezaka [1], niyukti: [62-82], mUlaM [gAthA 300-326] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka zrIsUtraka vibhaktiH tAGgacUrNiH // 154 // ||300 326|| dIpa anukrama [300326] jIvabhAvavibhattI, ajIvANaM musANaM vaNNAdi 4, amuttArNa gatiThitiavagAhAdi, etAe eva chavidhAe vibhacIe jaM jattha jujati taM tattha joitavvaM / kerisaM tastha vedaNaM vedeti ?, ucyate 'puDhaviphAsaM aNNaNNakakkasaMgAthA // 67 // kerisaM puNa puDhaviphAsaM ?, se jahA NAmae asi0 vibhAsA, tIsu puDhavisu NeraiyA usiNapuDhaviphAsaM vedeti, aNNaNNuvakamo NAma moggaramusUDhikarakaya0, athavA lohitakuMthurUvANi chaTThIsattamIsu puDhavIsu viuvvaMti, NirayapAlA NAma aMbe ambarisI ceva0, te puNa jAva taccA puDhavI, sesAsu puNa aNubhAvavedaNA ceva vedeti, aNubhAvo NAma 'imIse syaNappabhAe puDhavIe NArayA kerisayaM phAsaM paJcaNubbhavamANA viharaMti ?, se jahANAmae-asipatteti vA, se jahANAmae ahimaDeti vA gomaDei vA, vaNNA kAlA kAlobhAsA, evaM ussAse, aNubhAve savvAsu puDhavIsa, NirayabAlabaMdhaNaMti vuttaM, te ime paNNarasa paramAdhammiyA NirayapAlA, taM0-aMbe aMbarisI ceva, some sabaletti yaavre| ruddovaruddo kAle ya, mahAkAletti yAvare // 68 // asipatte dhaNu kuMbhe, vAlU vetrnniitiyaa| kharassare mahAghose, etA paNNarasAhite // 69|| jo jArisavedaNakArI soteNa abhidhANeNa abhidhIyate,'aMbarAdINati tattha aMbaraM-AgAsaM viuvvaMti, tattha poraie 'dhADenti' gAthA / / 70 // vidhati NassamANe ya sarehiM NisuMbhaMtitti, Apa dUrapatiTThANe aca(ndha)tamase, kei puNa sAbhAvige ceva AgAse aMbaratale vA sattadvatalappamANamettAI ugvihitA pADinti aMbarisAo, hata uvahate ya Nihate. gAthA / / 71 / / upetya hatA-tADitA, NissaNNA nAma mUvizAnniHsaMjJIbhUtAH, bhAve NiceyaNe ceva bhUmitalagate kappaNIhiM maMsamiha kappenti sAgaTikA vA rathakArA vA jahA kuhADehiM tacchaMti, vidalako nAma vidalaM jahA phoDeMti digdhacaugaccheeNa kaDeti / 'sADaNapADaNatoDaNa'gAthA // 72 / / te aMgovaMgAI sADenti, saMdhIo boDaMti, tuttaeNa tudaMti, saIhi vinjha // 154 // [158] Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [9], uddezaka [1], niyukti: [62-82], mUlaM [gAthA 300-326] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: vibhaktiH zrIsUtraka tAGgacUrNiH prata sUtrAMka ||300326|| // 15 // dIpa anukrama [300326 gIhi ya vidhati, raohiM baMdhati, tADenti lattAhiM lauDehi yA, karatalakopparapahArehi ya saMbhaggamahie karei, sabalA puNa sabalaguNarUvAI | viuciUNa, viumveda vA prie|'aNtgyphiphphisaanni ya0'gAthA / / 73|| kaMThyA, ruddA NAma asisattikoMtatomarasUlatisUlasUIsu halI (ciyagA)su / poeMti kaMdamANe Neraie (ruddakammA u narayapAlA) tahiM tahiM ruddA / / 74 / / uvaruddA NAma bhaMjaMti aMgamaMge urubAhu sirANi taya karacaraNe / kappaMti kappaNIsu(hiM) uvaruddA pAvakammarayA / / 75 / / suMThIsu mirA // 76 / / puNa kAlaM kAlo kAlobhAsaM aggi viuvvittA suMThaesu ya kaMisu ya payaNagesu ya payaMti kuMbhIsu ya lohIsu ya payaMti kAlA u Neraie khIlageNa Nikhi vicA Neraie mIrAsu payati / mahAkAlA puNa 'kappeMti kAgiNImaMsagA' chidaMti sIsapu| cyANi / khAveMti ya Neraie mahAkAlA pAvakammaratA // 77 // mahalle tavage cullIsu ya dahaMti, acchiNNe abhiNNe ya Neraie tatthArubhecA mahadavaggAviva dudhigeva paullettA pacchA kappaNIhiM kappeUNa kArA(gA) Ni bhaMsANi khAveMti, kAgiNimaMsA NAma kAgiNimetaM | maMsaM chettuM pauleu khAveMti / asI NAma 'hatthapAde urU'gAthA // 78 // te asI viuvvettA tesiM gairaiyANa hatthapAdamAdINi chidaMti, asipattA NAma 'kaNNoTTaNAsa'gAthA // 79 // te asipattavarNa viuvittA tao tattha chAyAvuddhIe pavisaMti, pacchA vAtaM viumaMti, pacchA vAtakaMpitehiM asipatte chijaMti, Na kevalaM tattha asisarisANi ceva pattANi, aNNANivi khurUppaparasukarusamAdisarisAI, tesi kannaNAsauTThi(oTTe)chindaMti, uktaM hi-'chinnapAdabhujaskandhAH, chinnkosstthnaasikaaH| bhinnatAluziromedAH, bhinnAkSihRdayodarAH // 1 // kuMbhI NAma 'kuMbhIsu payaNesu lohIsu ya0'gAthA ||80 // te kuMbhakArovica NANAvihAI kuMbhilohimAI| bhAyaNANi viuvittA kIlagaratao apugnesu neraie pkvivNti| vAlugA NAma 'taDataDataDassa bhajaMti' gAthA // 81 // te // 155 // [159] Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [5], uddezaka [1], niyukti: [62-82], mUlaM [gAthA 300-326] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: zra.sUtrakatAgacUrNiH prata sUtrAMka ||300326|| dIpa anukrama [300326 kevala ca bAlugaM viucvaMti, kevalaM ca vAlugA NAma kalaMbagapuSphamiva uThThasitAo, so jahA puSpharuhaM siMgA mummurabhUtA, tattha ghosAe praznotta dukkhaM khuppaMti vAuDatAe ya aMgamaMgesu NivayamANesu muMmureNa va aMgamaMgAI DajhaMti, pADeUNaM ca tattheva lolaaviaNti| vetaraNI NAma pUyaruhirakesaTTi gAthA // 82 // vegeNa taraMti tAmiti vetaraNI, te aNorapAra gaMbhIrataraM di viuvyaMti, tIse puNa pAviyaM puurvaruhirN| kharasarA NAma kappaMti karakaehiM0 gAthA // 83 // te jaMteUNaM va kaTuM jahA phADeMti kappati karakaehiMti paropparaM / ca jujjhAu~ti, siMkhaliMga viuvvittA tatthArubhiUNaM kaTuMti, aMchamANesu ya kharaM rasaMto, mahAghosA NAma bhIte palAyamANe samaMtato0 // 84|| govAlevi ya gAvio Niyatteti ya ekato khutte ya kaDeti cAro ya pakkhivaMti, NAmaNipphaNNo gto| idANiM suttANugame sutamucAreyavyaMti 'pucchisutaM kevaliyaM mahesiM' vRttaM // 300 // sudhammasAmI kila jaMbusAmiNA Narage pRcchito, kerisA paragA? kerisaehiM vA kammehiM gammai ? kerisAo va tattha vedaNAo?,tato bhaNNate-pucchisuhaM pRSTavAnahaM bhagavaMtaM yathaiva bhavanto mAM pRcchaMti, kevalamevaikaM tasya jJAnamityataH kevalI athavA kRtsnaH pratipUrNa kevalamityarthaH, saMpUrNa jJAnI kevalI, maharisI titthagaro, kathamiti pariprazne abhimukhaM bhRzaM vA tApayantIti alopAta , bhItA vA, nIyaMte tamin pApe karmo iti na ramati vA tassiniti narakA, purastAditi iha pApakartuste parastAdbhavanti bhAvanarakAna pRcchati, dravyanarakAstu ihaiva dRzyante, avijANato me muNI brUhi, he jJAnin ! nAhaM jAne-kaiH karmabhiH kathaM vA narakedhUpapadyante tadyaiH karmabhiryathA copapadyante tamajAnato magocyatA evaM mayA puTTo mahANubhAge'vRttaM // 301 / / evamanena prakAreNa, puTThoNAma pucchito, mahAnasyAnubhAgaH, dravyANubhAgo hi Adityasya prakAzaH, tadanubhAgAddhi cakSuSmataH ahikaMTakAH agnipAtAdIni ca pariharaMti, mokSasukhaM ca anubhavaMti, anubhavanamanubhAvaH, mahAMti yA jJAnAdIni // 156 // [160] Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata zrIsUtrakrasUtrAMka tAGgacUrNiH / / 157. ||300 326|| dIpa anukrama [300 326] "sUtrakRta" - aMgasUtra - 2 (niryuktiH + cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 5 ], uddezaka [1], niryuktiH [62-82 ], mUlaM [gAthA 300-326 ] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra -[02], aMga sUtra - [02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi : ---- bhajati sevata ityarthaH, idamatravIt yadvakSyamANaH kAzyapagotro bhagavAn, asau puNNeti na pucchito ciMteti, AsuM eva prajAnI te prajJa evaM pRSTo mayA-pavedaissaM duhamaTTa duggaM sAdhu vedayiSye pravedayiSye, pradarzayiSyAmIti ityarthaH, duHkhasyArthaM duHkhamevArthaH duHkhaprayojane vA dukkaDakAriNaM duHkha nimitto vA arthaH duhamaI, tasya duHkhasya ko'rthaH ?, vedanA, zarIrAdisukhArthA hi devalokAH, duHkhArthA naraMkAH, durgaM nAma vipamaM, AdInika athavA AdInaM nAma pApaM dukkaDakAriNaM duHkhotpAdakAnAM purastAditi agrataH, athavA Adi nikaM dukaDiNaM purattheti tesiM AdINigapApakammaTukaDakAriNaM purastAtpUrvabhavadukkaDakAriNAmityarthaH, dukkaDaMti mahAraMbhAdIhiM / je ke vAlA iha jIvitaTTI' vRttaM (3-2) 'je'tti aNiddiguNideso, dvAbhyAmAkAlito bAlaH, ye kaMcana bAlA, iheti tiriyamaNuesa asaMjama jIvataDI tatprayogajIvatArthI ca, kurAI kammAI kareMti rodA kurAI hiMsAdINi raudrAdhyavasAyAH raudrAkArAca raudrAH te ghorarUve tamasaMdhayAre kuMbhI vaitaraNI yatra haNa chinda bhinda ityAdibhirbhayAnakaidhararUpo ghorarUpA vA te narakA jattha so ucavaJjati, tamasaMghakAro nAma jattha ghoravirUviNaM passaMti, jaM kiMci ohiNo pekkhati taMpi kAgadUsaNiyAmaNiyA sarisaM pecchati taimirikA bA, kaNhalese NaM bhaMte! poraie kaMNDalessaM NeraiyaM paNidhAya ohiNA sacao samatA samabhiloemANA kevatiyaM khe taM jANati ? kevaiyaM khettaM pAsaMti 2, goyamA ! No bahutarayaM khettaM jANai No bahutarayaM khetaM pAsati, tiriyameva khettaM pAsati jaha lesuddesae tibbANubhAvetti anubhavanamanubhAvaH tIvra vedanAnubhAvAt kathamupaiti 'se jahA NAmae pavage pavamANe' te tu kaiH karmabhiryAnti 'tibaMti se pANiNo thAvare ya' vRttaM // 303|| tItrAMdhyAvasitA je tasathAvare pANA hiMsaMti na cAnutapyante, ye tu mandAdhyavasAyAH sasthAvarAn prANA hiMsaMti te triSu narakeSUpapadyante, athavA tItramiti tIvrAdhyavasAyAH tIvramithyAdarzaninaca tIvramithyAdhyavasitA saMsAramocakA [161] dukhArthadurgAdi // 157 // Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [5], uddezaka [1], niyukti: [62-82], mUlaM [gAthA 300-326] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata zrIsatraka sUtrAMka ||300326|| // 158 // dIpa anukrama [300326] yAjJikAdayazca, thAvare puradAhagAdiH, AtmasusvArtha AtmasukhaM paDDucca, yadapi hi parArtha hiMsati hi tatrApi teSAM manaHsukhamevotpadyate putradAre sukhini apyatra vA, je lUsae hoMti adattahArI lUsako nAma hiMsaka eva, jo vA aMga paJcaMgaM bhindati bhaMjati vA, adattaM haratIti adattahArI, so ya vigayasaMjamaH, sikkhA gahaNasikkhA AsevaNAsikkhA vA na kiMcidapi Asevate saMyamaThANaM tassa egapANAevi daMDeNa Nikkhico 'pagambhi pANe bahuNaMti'vRttaM // 304 // tasa taM kartukAmasya kRtvA vA kiMcana mAIvamutpadyante yathA siMhasya kRSNasarpasya vA, vahaNaM vedeti matsyabandhAdyAH svayaMbhuramaNamatsyA vA yeSAM vA'nyA vRttireva nAsti vagyasiMhanAgAdInAM, tribhyaH pAtayatI tribhirvA pAtayati manovAkkAyayogairityarthaH, evaM parigraho'pi vaktavyaH aNibuDe aNuvasaMte AsavadArehiM sa eva dAhiNagAsi gAmie adhammA pakkhiesu bahuM pAvakammaM kalikalasaM samajiNittA se jahA NAmae ayagoleti vA' itto cue dhAtagati uti ghAtagAminAmiva gativedanAgatirityarthaH, ghAtakAnAM vA gatiH zrutagatiM gacchati, aMtakAlo nAma jIvitAnta kAlaH nidho gati radhogatiH adho bhavadbhiH zirobhiyaMgbhavadbhiH zirobhiH, taotaM aprakAzaM adho gacchadandhakAramityarthaH, antakAlo nAma jIvitAntakAlaH adhozirA iti, uktaM hi jayatu vasumatI nRpaiH samayA, vyapagatacaurabhayAnudeva! shobhaa| jagati vidhuravAdinaH kRtAnta (granthAgraM 3400) narakamavAzirasaH pataMtu shaakyaaH||1|| dUrotpatane hi ziraso gurutvAt avAzirasaH pataMti, sa eva vicAraH ihAnugamyate, teSAM tasyAmavasthAyAM ziro vidyata eva iti, ekasamayikadusamayikagatitigasamaeNa vA viggaheNa upayaaMti, aMtomuhutteNa azubhakarmodayAt zarIrANyutpAdayaMti, niLUnAMDajasanimAni nijaparyAptibhAvamAgatAca zabdAn zRNvaMti 'haNa chindadhabhivaha NaM dahaha'vRttaM / / 305 / / kaNThayaM, tata tAn zabdAnAkarNya mukhAt bhairavAn zrutvA tadbhayAtpalAyamAnAH 'iMgAlarAsiMjalitaM sajoti MIRMIREONEHA // 158 // [162] Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka zrIsUtrakR tAGgacUrNiH ||300 - // 159 // 326|| dIpa anukrama [300326] Semin Ne "sUtrakRta" - aMgasUtra - 2 (niryuktiH + cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 5 ], uddezaka [1], niryuktiH [62-82], mUlaM [gAthA 300-326] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra -[02], aMga sUtra- [ 02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi : vRttaM ||306 || jahA iMgAlarAsI jalito ghaNaghaNeti evaM te parakAH svabhAvoSNA eva, Na puNa tattha bAdaro aggI atthi, viggahagatisamAvaNNaehiM te puNa usiNapariNatA poggalagA jaMtavADacullIovi usiNatarA, tatomaM bhUmi aNokamantA tatrAyasaka vallatullaM te ujjhamANA kaluNaM thaNaMti, kaluNaM dINaM, stanitaM nAma pratatazvAsamIpakUjitaM yallADAnAM nistanitaM, arahassarA NAma arahatasvarAH anubaddhassarA ityarthaH, ciraM tesu citIti ciradvitIyA, jahaNeNaM dasa vAsasaharusAI ukoseNaM tettIsaM sAgarovamAI, ta | evaM pratipadyamAnA na dyAM pazyaMti 'jai te sutA vaitaraNItiduggA' vRttaM // 307 // yad tvayA zrutapUrvA vaitaraNI nAma nadI, loke'pi | hyeSA pratItA, vegena tasyAM taratIti vaitaraNI, abhimukhaM bhRzaM vA dugrgA'tidurgA gambhIratayA paramAdhArmikaiH kRtA, kecid bruvate svAbhA | vikaiveti, khuro jahA Nisio yathA kSuro nizAtazchinatti evamasAvapi, jai aMgulI cuMbheja tataH sA tIkSNazrotAbhiH chidyate, tIkSNatA vA gRhyate yathA kSuradhArA tIkSNavegA, tataste tRSNAdinA prataptAGgArabhUtAM bhUmiM vihAya khinnAsavaH pipAsavazca tatrAvatarantIti, avatIrya cainAM mArgAtidurgA prataranti narakapAlairasibhiH zaktimiva pRNutaH praNudyamAnA uttitIrSayaJca tataH zaktimiH kuntaizca tatraiva kSipyante | 'kIle hi vijjhati asAdhukammA' vRttaM ||308|| tato paramAdhammiehiM NAvA uvi viuvbitAo lohakhIlagasaMkulAo te tAo alliyaMtA pucAvilaggehi NirayapAlehi vijyaMti, kolaM nAma garchu, uktaM hi kolenAnugataM bilaM, bhujaMgavadasAdhUni karmANi yeSAM te ime asAdhukarmANaH, NAvaM uvetiM ubaliyaMti tesiM teNa pANieNa kalakalabhUteNa savvasottANupavesaNA satti pUrvameva naSTA, punaH kolairvidvAnAM bhRzataraM nazyati, minneti sUlAhitti mUlayAhiM trizUlikAbhirdIrvAbhiH ahe heDato jalasma adhomukhe vA tataH kathaMcideva cirA uttIrNAH santaH narakapAlairvikurvitAM narakabhUmimupayanti, katariyaM ? ' AsUriyaM NAma' vRttaM // 310 // yatra zUro nAsti [163] aMgArarAiyAdi / / 159 / / Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [5], uddezaka [1], niyukti: [62-82], mUlaM [gAthA 300-326] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka zrIsUtrakanAGgacUrNiH // 16 // mahAtApAdi ||300 326|| dIpa anukrama [300326 athavA sarva eva narakAH amarikAH mahantatAvaM NAma kuMbhIpAkasadRzaM mahAnatitApo yasminIdha tamobhUtaM yathA jAtyandhasya ahani rAtrau ca sarvakAlameva tamaH evaM tatrApi, sa tu AgAdhaguhAsadRzA duHkhaM tattha pAveyuriti dukhantaraM, mahAnta iti vistIrNA, u9 ahe| ya tiriya disAsu Urdhvamiti ubarille tale adhe bhUmIe tiriyaM kuDDesu, tattha kAlobhAsI aceyaNo agaNikAyo samAhito samyak Ahito samAhita ekIbhUto nirantaramityarthaH, paThyate ca-samUsite jattha agaNI jhiyAti samUsito nAma ucchRtaH so | puNa jaM bhaTThIcullIto usiNataro jaMsi 'jaMsi guhA jalaNAtiyaTTe'vRtte // 31 / / guhAe gato dArA viubdhitA, kiNhA gaNaNA UUyamANI UUyamANI ciTThati, jalaNaM ati ato jalaNatiyaTTe, avijANato Dajjhati luttapaNNe avijANato NAma nAsau tasyAM vijANAti kuto dvAramiti, athavA'sau jAnAti avame usiNaparittANaM bhaviSyati, iha vA'sau avijJAyaka AsIt , yastu dvidhAni karmANyakarot luptA prajJA yasya sa bhavati luttapaNNA-na jAnAti kuto nirgantavyamiti, prahAsau vA vedanAbhirvA'sya prajJA mahitA, athavA ahite hi paNNANe idamanyadvedanAsthAna-sadA kaluNaM puNa dhammaTThANaM sadeti nityaM, na kadAcidapi tasmin harSaH grahAso vA, dharmaNaH sthAna dharmasthAnaM, sarva eva hi uSNavedanA narakAH dharmasthAni, vizeSatastu vikurvitAni sthAnAnAni dukkhaniSkramaNapravezAni | gAtaM uNDaM duHkhovaNitaM gAr3hA durmokSaNIyaiH karmabhintatropanItA sa vA tepAmupanItaH athavA gADhamiti nirantaramityarthaH, gADha-IM cedaNaM atidukkhadhammaMti, dharmaH svabhAva ityarthaH, svabhAvagratapteSu teSu tatthavi 'cattAri agaNio samArabhittA'vRttaM // 312 / / athavA idameva tat dharmasthAnaM yaduta cattAri agaNIo samArabhittA caudisaM agaNi, samAramitA NAma samuddIvettA, jahiti yatra krUrANi karmANi yaiH pUrva kRtAni krUrakarmANa: nArakAH, athavA te krUrakarmANo'pi NarayapAlA je Narayaggitatevi tapati tApayaMti [164] Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [5], uddezaka [1], niyukti: [62-82], mUlaM [gAthA 300-326] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka ||300326|| SallamIDEOPHOROREOPOR | upajyotizrIsUtrakayata eva hi maMdA narakapAlA maMdabuddhaya ityarthaH, narakaprAyogyAnyeva karmANyupacitavaMta iti, bhRzaM tapyamAnA atitapyamAnA, jIti rAdi tAincUrNiH a me jIcaM, sa eva jyotiSaH samIpe gao ya jotipattA samIpagatA minA pavane matsyAstapyante, kimaMga puNa tatte, ta eva cchadA ayokavalle vA, sItayonitvAddhi matsyAnAM uSNaduHkhAnabhijJatvAca atIvAgnau duHkhamutpadyate ityato matsyagrahaNaM / kiMcAnyat-saMtacchaNaM NAma // 313 / / samastaM tacchaNaM NAma jattha viuvitANi vAsiparasumAdiyANi taM balio jahA khayarakaTTha taccheti evaM teci | | vAsIhi tacchiaMti, anne kuhADaehi kaTTamiva tacchiaMti, mahanti tAvaM NAma mahaMtANivi tattANi tacchaNANi bhUmIvi tatA, asA-10 Ni kammANi jesiM te asAdhukammI, hatthehi ya pAdehi ya caMdhiUrNa, rajjUhi ya Niyalehi ya auAhi ya kaDikaDigAbaMdheNaM | / baMdhiUgaM mA palAissaMti uiMsenti vA tathA purakavAlaphalaga iva kuhADahatthA taLeti, te evaM saMtacchitA 'ruhire' vRttaM // 314 // ruhire puNo ceva samUsitaM, gorudhiraM jaMte chiaMtANaM parigalati, pucvaM ca teSAM varcasphuTitAnyaMgAni te varcasA AlittAMgAH kuhADapahArapahi, bhaNNaMti-bhaMge ayakavallesa, tammi ceva Niyae rudhire ucyatemANA pariyattemANA ya payaMti, Na poraie phurate ukArigA ca, dhUvaM ca jahA silisilemANA puruphurute ya, sajjo macche va ayokavasu payaMti sajo maccheti jIvaMte, athavA so kamacche sao hate, adha NijigAe ceva vasAe, ayokavallINIti ayomayANi pAtrANi, evamapi te chinnagAtrAstADyamANAH pAThyamAnAca 'te tattha masIbhavaMti'vRcaM // 315 / / chArIbhavaMti vA, na niyaMte, tivvA atIvavedanAnubandhA na lomaM devaM gataM, itarahA tu atitibavedaNA iti, paThyate-kammANubhArga, sItaM usiNANubhAgaM vedeti, bhUyo 2 vedeMtI bhUaNUvedayaMti, teNa dukkheNaM dukkhaMti, soyaMti jUraMti iha dukaDehi aTThArasahiM chApohiM 'tehiMpi te loluasaMpagADhA' vRtaM / / 316 / / tasminnapi te punarlolugasaMpagAre aNaM // 161 // dIpa anukrama [300326] T ISite [165] Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [9], uddezaka [1], niyukti: [62-82], mUlaM [gAthA 300-326] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: lolanAdi tAGgacUrNiH prata sUtrAMka ||300326|| shriistrk||162|| dIpa anukrama [300326] pagADhataraM sutaM taM viuvvipalayaM agaNiM gAda dvANaM vayaMti, lolaMti yena dukkhena tallolagaM, bhRzaM gADhaM pragADha nirantaramityarthaH, gADhataraM suThutaraM gAda sutattaM, tato visAlA vigato NaragausiNagAo adhikataraM, athavA sA agaNiNA tattaM sItavedaNijAvi lolugA tesuvi NeraiyA sIeNa himakaDaauNapakkhittAI ca bhujaMgA lalakAreNa sIteNaM lolAviaMti, aNNosiM puNa NaragANaM vA, loluaggiti NAma, jahA lolue mahAlolue, tattha sAdaM labhaMtIti dugge nisyapAlo mahattareNApi tAvat Na tattha sAyaM labhati, uktaM hi-'acchiNimIliyamettaM Nasthi suhaM kiMci kAlamaNuba 0' atidugge vA, bhRzaM durge vA, Na ceva tattha kAsai samA bhUmI asthi, arihitA abhibhAvaH tasminnapi arihate amitAvo tahAvi taM vijaMti ayokavallAdisu teSAM narakANAM gaNDasyopari piTakA iba jAtAH te te svAbhAvikena narakadukkheNa vizeSatazca narakapAlodIritena punaH punaH samAhatA hanyamAnAH svayaM vedanAsamudghAtairiva kAlaM gamayaMti, tatra punarmahAghopanarakapAlodIritasteSAM ca parasparato hanachindabhiMdamArayAtikUpitastanitazabdaizca se subbatI gAmavaghe va sadde0'vRttaM // 317 // se jahA nAmae ayaghAte vA NaraghAe vA sarvasvahAre ca bandigrahe vA mahANagaraDAhe yA ukirijaMtesu vA Nagaresu gAmesu vA samaMtA hAhAkArA ravA amAnuputrAH zrUyate, evaM teSvapi udiNNakammAe payAyati NaragapA(lAva)yAe Naragalogassa mahAbhairavasaddo subbate, udiNNakammANa tesiM asAtAvedaNijAdigAosaNaM asubhAo kammapayaDIo udiNNAo, asurakumArANavi tesiM micchattahAsaratIo udiSNAo ityavasthe uddiSNakammA, poraiyANaM zarIrANIti vAkyazeSaH, udIrNakarmANo'surAH, punaH punariti anekazaH,saMghAtamAraNANi saha hariseNa saharisaM dukkhApayaMti duIti vihaMsaMti vA, paThyate 'pANehiM NaM pAva vijojayaMti'vRttaM // 318 // prANAH zarIrendriyabalaprANAH te pApAstaistai.danAprakAraiH balabhedaprakAraizca viyojayaMti vizlepayantItyarthaH, sAkimarthaM teSAM vedanAmudIrayati ? kIdRzI [166] Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [5], uddezaka [1], niyukti: [62-82], mUlaM [gAthA 300-326] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: zrImatra prata sUtrAMka ||300326|| tAra // 16 // zrIsUtraka- tAGganUrNiH // 163 // dIpa anukrama [300326 vA, ucyate 'bhe'daM pavakkhAmi jahAtahati jahitti ihaM yena prakAreNa pAvAIkammAI te tahiM taheva veyaNAo pAvijaMti, kA tarhi bhAvanA ?, tIvopacitaistIvedanA bhavaMti mandairmandA madhyairmadhyA narakavizeSataH sthitivizetazca, athavA jahA tahatti rAjanve vA rAjAmAtyatve cArakapAlatve lubdhakatve vA saukarikamatsyavandhatve vA badhaghAtamAMsAparodhapAradArikayAjJikasaMsAramocakamahAparigrahetyevamA| dayo daNDA yairyathA kRtAstAn tattheva daMDe tattha sArayaMti-volaMti, te ca yathAktairdaNDaiH smArayanti yAcyamAnAH, sarayatitti sArayati, na tathA chidyante eva, mAryante vadhyante sahyate, evaM yAvaMto yathA daNDaprakArAH kRtAstAvadbhistathA ca smArayati te hammamANA NaragaM uti'vRttaM // 319 / / ta evaM vAlAH hanyamAnA itazcetazca palAyamANA NilukaNapathaM mamgaMtA narakamevAnyaM bhImataravedanaM pravizaMti, jahA iha cArahiM corA cArijaMti, kaDillamaNupravizaMti, tatrApi siMhavyAghAjagarAdibhiH khAdyate, evaM te te bAlA palAyamANA narakapAlabhayAt narakaM pataMti aNNaM puNNaM uruassa, urUNAma uccArapAmavaNakadamo, se jahA NAmae ahimaDitti vA matakuhitavigaTThakimIeNaM, tadapi urUaM taptaM mahatti,tAva tattha ciTuMti urUvabhakkhI, urUvaM bhakSayantIti urUvabhakkhI, te NisyapAlehi urUvaM | khAviaMti, tudyata iti tudyamAnAH karmabhiH, karmAvazA NAma karmayogyA karmavazagA vA, tattha dUre ceva viTThAkRmisaMsthANA viubbiyA kigigA tehi khaJjamANA ciTThati, guNamArgA ya tattha kicchAhiM gacchaMti, parisaMtA ya tattheva lolamANA kimagehi khajaMti, chadrasattamAsaNaM puDhavIsa NeraDyA mattamahantAI lohitakathurUvAI viuvittA aNNamaNNassa kArya samaturaMtemANAaNukhAyamANA ciTThati / / kiMcAnyat-'sadA kasiNaM puNa ghammaTThANaM' vRttaM // 320 // sadeti nityaM, kasiNaM NAma saMpUrNa, tattoSNa kuMbhIpAgaarNataguNA| dhiyaM, jovi tattha bAto so'vi lohAradhamaNI vA aNaMtaguNausiNAdhiko, gADhehiM kammehiM tacepAmupanItaM, te vA tatthuvaNItA abA [167] Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [5], uddezaka [1], niyukti: [62-82], mUlaM [gAthA 300-326] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: iTApAkAdi zrImatraka cUrNiH prata sUtrAMka ||300326|| // 16 // dIpa STARRELATIALAAMASIASTHANIDEOHINILASSES anukrama [300326] suTOTRAChumalpamummyTOPATI yAnIha gAvAnyupaNasthAnAni iSTaSAkAdIni testadupamIyate, upanIyatetti vA uvapada risatetti vA egahu~, atiduHkhakhabhAvaM atIduHkhadharma, tathAvi atidukkhadhamme Argama parikappayaMti, vAli hatthaM kasaM pakkhiviUNa vihaNaMti, viNihaNittA khIlarohiM cammamiva tato vitaDitasarIrANaM vedhehiM vidhati sirANi, tesiM badhyasthAnAni yeSu vedhepu te vedhAH, tadyathA akSikarNanAsAmukhAni, adAntendriyANAM pUrvata eva etAni pUrvamadAntAnyabhUvan , sAMprataM dAmanyate, athavA sIsAveDheNa tAnti-sIsaM dukkhAti, kiMcAnyat-tatrAsipatrA nAma | narakapAlA 'chidaMti bAlassa khureNa NakaM, uTTevi chidaMti duvevi kaNNe' vRttaM // 321 / / etAni hi pUrvamacchinnadopAnyabhUvan acchinnatRSNAni vA''san , tatsAmprataM svayameva chidyante, jibbhaM viNikissa vihatthimetaM, eSA hi pUrva nasArittanI alIkabhApiNI cAsIt , parasparaM vikuvitehiM chindati, bAlassa khureNa NakaM tikkhAhiM salAhiti, lohakhIlagAH, te ca kArya yAvat kakATikAto nirgatA, nipAtayatici vidhati, ta evaM viddhA to 'te tippamANA talasaMpuDa(ba)cA' vRttaM // 322 / / vinitapyamAnAH | tippamANAH pIyamAnA herikAdipu talasaMpulitA NAma ayatabaMdhA hastayoH kRtA, yathaiSAM karatalaM caikatra milati, evaM pAdayorapi, | athavA karatalena kiMci joDyamAnAH, evaM teSAM ca ghaDagehiM jaMtehi ya talasaMpuDiyacA, adyA sarIraM bhaNNati, rAtidiyaM tattha thaNaMti maMdA rAtriMdinapramANamAtraM kAlaM NicchaNate acchaMti, maMdA nAma maMdabuddhayaH, lInA vA samIritA, sarvato rudhiraM gAlAvitA | | ityarthaH, sarvatazca mAMsaravakRSTaiH anAyabhUmIya tharatharAyato, aNNAvakathalaM baMgAI deho'vi khaMDakhaMDAI kesiMci kAuM pajovitato, | sabbao palIvittA veDheUNa kei khAreNa pattacchinnaMgA vAsImAdIhiM tacchetuM khAreNa siMcaMti, kiMca-jai te suta lohitapAgapAyI, taiyaguNA pareNaM yadi tvayA kadAcit zrutA, loke'pi opA thutiH pratItA, tatra kuMbhIo viaMti, lohitasyApAkaH lohita // 164 // [168] Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka ||300 326|| dIpa anukrama [300 326] zrIsUtrakR cUrNi // 165 // IS A SOLE "sUtrakRta" - aMgasUtra - 2 (niryuktiH + cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 5 ], uddezaka [1], niryuktiH [62-82], mUlaM [gAthA 300-326] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra -[02], aMga sUtra- [ 02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi : pAkaH pacyate yasyAM so'yaM lohitapAkapAyI, vAhyabalasya hAgneH adhikastAyo bhavati, parizuSkena tasyAbhinavaprajvalitasya, sa hi adhikaM dIpyate dahyati ca, teyaguNA ettovi paraM anaMtaguNA, unho-- aggI, kuMbhI mahatI kuMbhapramANAdhikapramANA kuMbho bhavati, jAhevi causuvi pAsesu prajvAlitenAgninA taptalohikA tesu, tAmrapUrNo durAsayo, evaM tAovi kuMbhikehiM NirayapAlehiM viunvitAo kuMbhIo mahaMti, mahaMtIo puruSapramANAnIti adhiyaporusIo, yathA'syAM prakSipto na nArakaH pazyatIti, Na vA cakei kaNNesu avalaMciuM uttarittae, addahitA-lohitapUya mAdINaM asubhANaM sarIrAvayavANaM puNNA, athavA kuMbhI uTTigA, adhiyA porisesu vA UNA kIraMti tattha vicchobhaNA bhavati, 'pakkhippa tAsu' vRtaM // 324 // aTTastareti Arttakharamiti, AttoM hi yAvatpramANaM rasati, nAsau lajjAM dhairya vA tasminkAle gaNayati // 'appeNa appaM iha caittA' vRttaM // 325 // apyaM NAma AtmAnaM ihetI iha manuSyaloke vaMcaittA kUDatulAdIhiM, athavA appAnaM, parovaghAtasuddeNa appANaM vaMcaittA bhavAdhamo bhavAthamo NAmAdharmaH atastasmin bhavAdhameadhameM pusate sahasseti jAba tettIsa sAgarovamAI, cihnaMti tatthA bhukrkmmaa| jahAkaDaM kamma tahAsibhAre bahUNi kUrANi kammANi yeSAM te bahukrUrakarmA, kammA je ya paaMti, je ya pacati savve te bahUtarakammA, jahAkaDe kammeti yathA caipAM kRtANi karmANi tathaivaiSAM bhAro voDhavyaH ityarthaH, vibhattI vijjate nAsau bhAraH, kA tarhi bhAvanA ?-yA zenAdhyavasAyena karmANyupacinoti tathaivaiSAM vedanAbhAro bhavati, utkRSTasthitirvA madhyamA jaghanyA vA, Thitia agurUvA caiva vedanA bhavati, athavA yAdRzAnIha karmAyupacinoti tathA tatrApi vedanodIryate teSAM svayaM vA parato vA ubhayato vA, ubhayakaraNeNa tadyathA-mAMsAdA svamAMsAnyevAziva | rNAni bhakSyante, rasa kapAyinaH pUyarudhiraM kalakalIkRtaM tautaMvANI ya dravIkRtAni, vyAghAtasaukarikAdastu tathaiva vidhyante mAryaMte | [169] lohita pAkAdi // 165 // Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [9], uddezaka [1], niyukti: [62-82], mUlaM [gAthA 300-326] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka cUrNiH 166 / / INEKHABAR ||300 326|| dIpa anukrama [300326 ca, cArakapAlA aSTAdazakarmakAriNaH kAryate ca, AnRtikAni jihvA nakSyate truTyante ca, corANAM aMgopAMgAnyapahiyaMti, piNDIkRtya cainAM grAmaghAteSiva vadhayaMti, pAradArikANAM vRpaNA chidyante aggivarNAzca lohamayyaste striyaH avagAhAvijaMti, mahAparigrahArambhazca yena yena prakAreNa jIvA duHkhApitAH sanniruddhA jotItA abhiyuktAzca tahA tahA veyaNAo pAvijaMti, krodhanazIlAnAM takriyate yena yena krodha utpadyate, teNaM evaM rusijati, idAnI vA kiM tat krudhyase? kiM vA kruddhaH kariSyasi , mANiNo hi lajaMti, mAyiNo asipattamAdIhiM sItalacchAyAsarisehi ya tautaMvarahiM pravacijaMti, lome jahA pariggahe, evamanyeSvapi AzravevayogyamityataH sAdhUktaM jahA kaDe kamme tahA se bhArayati / 'samajiNittA kalusaM aNajA' vRttaM // 326 // jahA adhammapakkhe bucihinti adhammie adhammANuetti haNa chiMda bhiMda vayaMtaetti jAva NaragatalapatidvANe bhavati, kalupamiti kammaiva, cirasya hi tatprasIdeti, hiMsAdi aNAriyA kammA aNAriyA, iSTA zabdAdayaH, kamanIyAH kAntAH, ta eva viSayAH, athavA kAntAbaMdhe vA, tairviprahINAH, ahabA NetiA, ii hi iTANi ya kAMtANi ya piyANi ya tehiM vippahINA, tao rasagaMdha urutakadame ya pUgavasAruhirakadame yA, 'se jahA NAmae ahimaDeti vA kasiNe-saMpunne asubhabhAveNa spRzaMtIti sparzAH, cazabdAt sadde rUve rase gaMdhe phAsetti, rayaNappabhAe aNiTThA phAsAdayo, sesAsu kamesu aNihatarA, karmayogyAH karmapayogAH, jArisA kammA kayA, tiviha tivyA, sakuNimeci na kazcit tatra medhyo dezaH, sabve ceva medavvasAmasaruhirapuvvANulevaNatalAo, sthitiparisamApteH vasaMtItyAvasaMta iti prathamodezakaH / / sa eva bhAvanarakAdhikAraH, yAni duHkhAni prathame uktAni dvitIye'pi tAdRzAnyevoktAni, narakapAla kRtaistu parasparakRtaizca vizeSa MeanAmAINISTRANSTHANE- // 166 // asya pRSThe paMcama adhyayanasya dvitiya uddezakaH Arabhyate [170] Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [9], uddezaka [2], niyukti: [62-82], mUlaM [gAthA 327-351] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: khabhAvAdi prata sUtrAMka ||327351|| zrIsUtrakatAGgacUrNiH 2 uddeza: // 167 // dIpa anukrama [327351] ucyate 'ahAvaraM sAsatadukvadhamma' vRttaM // 327 / / athetyAnantarye, apara ityato vikalpaH, zAsvatamiti nityakAlaM yAvadAyuH 'acchiNimIlitamettaM' gAthA, duHkhakhabhAvaM duHkhadhammA / taM te pacakkhAmi bhRzaM vividha prakArairvA vakSyAmi pavakkhAmi, athavA | | AditaH idAnIM vakSyAmi pravAcayiSyAmi, yatheti yena prakAreNa, sarvazo hi yathaivAvasthito bhAvaH tathaivanaM pazyati, tathA tenaiva, vakti, yAlA yathA dukkaDakammakArI yena prakAreNa yathA, kutsitaM karma dukaDaM, dukaDAI kammAI kareMti dukaDakammakAriNaH, hiMsAdIni mahAraMbhAdINi ca, vedetitti-aNubhavaMti, purekaDAIti yanmanuSyatve trividhakaraNenApi nikAcitAni, tAni tu svayaM vedayaMti nirayapAlaizca vedAvijaMti, 'hatthehiM pAdehi ya baMdhiUNaM'vRttaM // 328|| jahA iha rAyA rAyapurisA vA avakAriNo khaMdhe baMdhitvA sarehiM vidhati evaM teci parayapAlA khaMdhesu baddhavANaM pADitANaM vA hatthapAdaM taDayitvANaM udarAI phoDeMti khurehiM tesiM, khurehiM vAsehi vA, asitA-NisitA tivhA, athavA NisitA muMDA ityarthaH, kRSNA vA, tehiM muMDehiM duHkhAvijaMti mArijaMti ca, tvayA udaranimittaM | hatAni sattvAni, athavA khurAsigehiM khurehiM asigaehi ya aNNe puNa geNhittu bAlassa vihaNNa dehaM gRhItveti NassamANaM vA vazamAnayitvA, vihaNNeti-vihiNittA khIlaehiM bajjhaM piTTato uddharaMti sthirA nAma atroDayantaH, pRSThato nAma paNhigAo AraddhaM jAva kugAlikAto uddharaMti-uppADeMti, evaM pArvato'pi, kiMcAnyat' bAhU ya kattaMti ya mUlato se vRttaM // 329 / / bAdhayati | teneti bAhU, mUlato nAma udgamAdArabhya upakacchagamUlato prArabhya, lohakIlaeNaM caturaMgulapramANAdhikeNaM thUlaM muhaM vigasAveUNaM, | thUlamiti mahata, mA saMyur3ehiMti vA raDihinti, Arasato'pi na tasya paritrANamasti, tathApyAturatvAdArasaMti ADahaMtici bucaMti, kiMca-rahaMsi juttaM sarayaMti bAlaM sarayaMtini gaccheti bAhetItyarthaH, pApakarmANi ca sArayanti, ta eva ca bAlAstatra yuktA ye // 167 // [171] Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [9], uddezaka [2], niyukti: [62-82], mUlaM [gAthA 327-351] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka ||327351|| sUtrakagacUrNiH 1168 // dIpa anukrama [327351] cainAM vAyati trividhakaraNenApi te yasya rUviNo, rathe sagaDe vA, gurugaM viudhitaM rathaM, avadhatA ya tatrArakhi Asajja vIMcaMti, | AruhA vidhati, tudaMtIti tudA-tutrakA galibalIvavatpRSThe, sA ca bhUmI 'ayaM va tattaM'vRttaM // 330|| taptaM hi kiMcidayaH kRSNa meva bhavati, sA tu bhUmI jvalitalohabhUtA sajyotiSA sabajvalitena jyotiSA taptA, na tu kevalamepoSNA, tajjyotipApi aNaMtaguNehiM uSNA sA, tadassA aupamyaM tadopamA, aNukamaMto NAma gacchaMtA, te DajjhamANA kaluNaMti te ya iMgAlatullaM bhUmiM puNo qhudAvijaMti, AgatagatANi kAravijaMtA ya atibhArokatA DajjhamANA kaluNANi rasaMti, iSubhistutrakaizca pradIptamukhaicoditA tapteSu / yogeSu yuktA, taptAni vA yugAni yeSAM sthAnAM ta ime taptayugAH, atasteSu taptayugeSu yuktAH, ta evaM 'yAlA balA bhUmimaNo kamaMtA'vRttaM // 33 / / bAlA maMdA, balAditi balAdanukamaMto, balAtkAreNa, athavA calA ghoravalA ityarthaH, vividhena prajvalAnAmapi sthUleNa pUyasoNieNa aNulittA talA, vigataM balaM vijvalaM jaleja, vijalAviSTanena jaleNa eva soyapUyasoNiteNaM, lohamayaH / pathaH lohapathaH, yathA lohamayapathaH taptaH tathA so'pi, jaMsI'bhidugge bahukUrakammA abhiduggaM-bhRzaM durga vA, daMDalauDamAdIhiM hatyA hatvA, punaH punaH preSyanta iti presyA-dAsA bhRtyA ca, purataH kurvantIti agrataH kRtvA bAhyate goNA iva aNicchantA piTTijaMti tudhante ca, kiM ca-'te saMpagAdami pavajamANA' vRttaM // 332 / / nAnAmidanAmibhRzaM gAda saMpragADhaM nirantaravedanamiti, athavA saMbaMdhaH pathaH saMpragADhA, te atibhArabharAkrAntA zarkarApApANapathaM prapadyamANAH 'silAhiM haMmati nitApiyA(nipAtiNI)hiM' zilAbhivistIrNAbhirvikriyAdibhirabhimukhaM pataMtIti abhipAtyamAnA, nAnyatra patantItyarthaH, kiMca 'saMtAvaNI nAma ciradvitIyA' sarva eva narakAH saMtApayanti, vizeSeNa tu vaikriyAgnisaMtAvitA ciraM tiSThati, te hi ciradvitIyA jahaNNeNa dasa [172] Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [5], uddezaka [2], niyukti: [62-82], mUlaM [gAthA 327-351] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka ||327351|| , tamhi D vAsasahassAI ukoseNaM tettIsasAgarokmANi saMtappate zarIreNa maNasA ca, amAdhUNi karmANi yeSAM te ime asAdhukA kaMDUpacazrImatrakA / tAhacUrNiH ceca saMtAvaNIsaMjJake narake 'kaMDasu pakvipa payaMti vAlaM'vRttaM // 333 / / ayAkoTapiTThapayaNagamaNAdIsu payaNagesu pakkhippa // 169|| bAlA, te ca yato bhujiyA iva DajmamANA uphphirDati, NeraiyA puNo pattovaddavaM, paMceva joaNasayAI, te ur3akAehiM viluppa mANA ur3akAyA NAma droNikAH, te uphiDentAvi santo uDukAehi vividhehiM ayomuhehiM khaaMti, khajamANA bhakkhitasesA / bhUmi saMpattA abarehiM khaaMti saNaphatehiM na zakyate dhArayitumityarthaH, siMhabyAghramRgazRgAlAdayaH vividhAH 'samUsitaM NAma vidhUmaThANaM'tattha te NeraiyA samRsiyAvijaMti, UsavitaM UsavitaM vinAzitamityarthaH, vidhUmo'gnisthAna, vidhUmo nAmAgnireva, vidhUmagrahaNAt niriMdhano'miH svayaM prajvalitaH, sendhanasya hyaneravasyameva dhUmo bhavati, athavA vidhUmAnAM hi aMgArANAmatIva tApo bhavati, yadi tvApatatu taM vA, yasin vikRtyamAnAzca kaluNaM thaNaMti, kaluNamityaparitrANaM nirAkrandamityarthaH, saparitrANA hi yadyapi stanati kUjati vA tathApi tannAtikaruNaM, athavA yatra uviyaMtA vusamAnA ityarthaH, athavA jesiM ubakitA vivighamanekaprakAreNa utkrAntA viukaMtA, adhosiraM kaTu vigaMtiUNa adhosiraM kAuM kei bigicaMti, kei vigattiUNaM pacchA adhosiraM baMdhaMti, ayo chagalago, ayena tulyaM ayavat , yathA aya iva kappaNIkuhADIhiM kei kutsitaM kathaMci caMkammamAgaM phuruphurataM vA kappaNikuhADIhiM hatthehiM samUsaveMti-chidaMti, evaM kusitaM kutsitaM vA chidaMti, athavA ayamiti lohaM, jahA lohaM tanellayaM chi aMti evaM vaa| kiMca | 'samUsitA tattha visUNitaMgA' vRttaM // 335 // samRsitA nAma khaMbhesu uDDA baddhA, tattha vibhUNitANi aMgANi jesiM teme | visaNitavedanA, ta evaM sarasaviraNinaMgA kAkavRddhAdibhirbhakSayaMti, saMjIviNI NAma ciradvitIyA evaM yathopadiSTervedanAprakAra dIpa anukrama [327351] TRANS 569 [173] Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [5], uddezaka [2], niyukti: [62-82], mUlaM gAthA 327-351] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: zrIsUtrakagacUrNiH prata sUtrAMka ||327351|| // 17 // dIpa anukrama [327351] rbhakSyamANAca svAbhAvikainisyapAlakRtairvA pakSyAdibhiH chinnAH kvadhitA vA mUlitA vA saMto vedanAsamudghAtena samohatA saMtojasaMjIvanAdi mRtavadavatiSThati, yatheha mUchitA udakena siktAH punarujjIvitA ityapadizyante evaM te mUJchitAH santaH punaH punaH saMjIvaMtIti saMjIvinaH, sarva eva narakA saMjIvanAH, ciradvitIyA NAma jahaNyoNa dasavAsasahassANi ukoseNaM tetIsaM sAgarovamANi, athavA ciraM mRtA hiMDa(ciTTha)tIti ciradvitIyA, narakAnubhAvAtkarmAnubhAvAca yadyapi piSyante sahasrazaH kriya(mArya)nte tathApi punaH saMhanyate, icchaMto'pi mUrti tathApi na mriyante, pApacitatti pUrva pApacetA AsIt , sA prajA sAMpratamapi na tatra kiMcitkuzalacetA utpadyate yenApApacetA sA prajA khAditi, ayaM vA paro yAtanAprakAra: 'tikkhAhiM mUlAhiM vadheti bAlA'vRttaM / / 336 // lohamayaH mUlaitrizUlaizca yathA nAmaniSpanne nikSepe vadhayatIti viMdhati, vazaM upagatA vazopagA, zaukarikA iva pazopagaM mahiSaM va vadhayaMti, paThyate ca-vazopagaM sAvariyA(sAvayayaM)va ladhu, savarA-zabarA mlecchajAtayaH, te yathA kaMdotkRkATikamAdi vidhati, galagamAdi vA, evaM tevitaM neraiyaM chidaMti bhiMdaMti, atra tu saukarikagrahaNaM, te hi tatkarma nityasevitvAt niyA bhavantItyataH, te zUlaviddhA kaluNaM thaNaMti kaluNaM nAma dINaM, thaNaMti nAma kaMdaMti, ekatenaiva dukkhaM, duhatitti aMto bahiM ca, jamakAiehiM neraiehiM ca, na tatra samAzvAso asti, nityaglAnA iti, mahAvarAbhibhUtA iva niSprANA nirvalA nityameva ca nArakA dama vidhaM vedaNaM vedeti, idaM cAnyata-amAtaM-dukkhaM dharma 'sadAjalaM NAma NihaM mahaMtaM'vRttaM // 337|| sadA calatIti sadAjvalaM adhikaM tasya (tatra ni) hanyata iti, jvaro upAnavasthitaM mahaditi gaMbhIraM vistIrNa ca, yasminniti yatra, vinA kASThairakASTho, vikriyakAlabhAvA agrayaH aghaTTitA pAtAlasthA adhaHsthA, ciTThati tatthA bahukUrakammA narakapAle prakSiptA, bahuNi kUrANi kammANi jesiM te bahukUrakammA, // 17 // [174] Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [9], uddezaka [2], niyukti: [62-82], mUlaM [gAthA 327-351] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: mahabhitAdi prata sUtrAMka ||327351|| dIpa anukrama [327351] zrIsUtraka kUra NAma niranukrozaM hiMsAdi karma yatkRtvA, kRte ca nAnutapyate, arahitaH svaro yeSAM kUjatA uttArayati, anyaizca bahumibilApaitAGgacUrNiH|| vilapaMto arahitasvarAH, ciraM tiSThantIti ciradvitIyA, vividhena sanniruddhA vedanAditAH tAhiM tAhi ciraviti, kiMca 'ciyA // 171 / / mahaMtIu samArabhittA' vRttaM // 338 // cIyaMta iti citakAH, mahaMtIo nAma nArakazarIraprAmANAdhikamAtrAH yatra cAnekanArakA | mAyante, samArabhaMtitti tividheNavi DajhaMti, saya eva prakSiptAH Avaddeti tattha asAdhukamrmA, asAdhUNi kammANi jesi pura | AsIt te asAdhukA, sappaMti-sIyatAM, yathA sapiH vyUDhaH jotimmi, NicUmae khairiMgAlANaM khaDDAe bharitAe aggivaNNe vA / ayokavalleNaM caNaMtIva, sapiMgrahaNaM tu itaro'pi sacco gRhyate matsyo vA, ayamaparo yAtanAkalpaH 'sadA kasiNaM puNa dhammaTTANaM' vRttaM // 339 / / sampUrNaduHkhasvabhAvena gAhaiH karmabhistatropanItAH, tadvA tepApnupanItaM atiduHkhasvabhAvaM, hatthehiM pAdehi ya vidhiUNaM caurakappAdaM baddhA sankumiva nirdayaM hanyate, vazIkRtaH yathA na jIvatIti na vA sumriyate, mA bhUdvedanAM na prApsyatIti, samArabhaMtitti piTTeti, taM evaM hanaMto NisyapAlA "bhaMjaMti bAlassa vadheNa pahi' vRttaM // 340 / / lauDAdidhAnaryathA tairanyatra bhagnAni pRSThAni evaM tepAmapi bhaMjaMti ayodhaNAheM, api padArthAdiSu, paDhipi bhaMjaMti sIsaMpi vidhati annAnavi aMgovaMgANi saMcupiNatamoDitAni kareMti, te bhiNNadehA phalagAvataTTI ta eva bhagnAGgapratyaGgAH phalakA iva ubhayathA prakRSTAH karakayamAdIhiM tacchitA | moggarehiM pahatA zItAbhiruSNAbhirvA vedanAmiramibhUtAstaptAbhirdIrghAbhirArAbhivindhyante, uciSThottiSTheti gaccha gaccheti, kiMca'abhiyujiyA roddaasAdhukammA' vRttaM // 341 / abhiyujitA tivigheNavi raudrAdIni kammANi asAdhUNi yeSAM te roddaasA| dhukA abhiyuMjate raudraiH, te ca raudrAH pUrvamabhavan , tatrApi raudrA eva parasparato vedanA udIrayantaH, hastitulyaM vahantIti hasti [175] Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [9], uddezaka [2], niyukti: [62-82], mUlaM [gAthA 327-351] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: Painina hastivAhanAdi cUrNiH aman prata sUtrAMka ||327351|| HaHI dIpa anukrama [327351] sUtraka- 15 vat , hastitulya bhAra bahatItyarthaH, hastirUpaM vA kRtvA bAdhyante, azvoSTrakharAdirUpaM vA, yairyathA vaahitaaH| kiMca evaM urUhittu uvetayo vA hastyAdirUpaM vikurvitaM vA evaM varAkaM anyo vA, gurutvAdabahatazca galibalibAniva yAtAro Aruhya kiM na bh1172|| sIti ki kANatto sitti kukATikAe veMdhaMti / kiMca-bAlA balA bhUmi aNokamaMtA, vRttaM // 342 // cAlAH ityajAnakAH, calA iti na svavazA, balAdanukramyate bhUmi pUyavasAzoNitapravicalaM, lohakaMTakacitA, mahaMtItyanorapArA0, na tatrAnyA bhUmircidyate yA evaMvidhAyA na syAditi / vivaddha nappehiM anye punaragADhepUdakeSu pragAhitAH pazcAdvipacyante |pkessu, trepyakA nadImukhesu vidalakavaMzaphalImayA piMDigAsaMThitA kajaMti, tAra osarate udage ThavijaMte heTAuttA, pacchA macchagA je tehiM atA te galite udage saMyujitA gheppaMti, evaM te'pi bahavaH asyate, tataH niSThite udake samIritA nAma pijaM kuTTitvA kalpanImiH khaNDazo baliM kriyante, athavA koTTaM pAgaraM vucati, NagarabalI vikriyante, kiM cAnyad // 345 / / antarikSaH chinnamUla ityarthaH, AkAzasphATikaM vA na dRzyate, antakAratvAdvA na dRzyate, kiMca--ArubhaNamArgo na dRzyate, hatthaparimosakkAe eva, tataste nArubhaMti, ArubahapatheNa vilaggAzcetsarvaparvataH saMhanyate, anye punaH bruvate-dRzyata evAsau, bhUmibaddha eva copalakSyate, na ca saMbaddhaH, tatastena saMhatIbhUtena 'hamati tatthA bahukUrakammA bahUni krUrANi hiMsAdIni karmANi jesi, paraM sahasrANItyarthaH, muhUrtasya hanyante punaH punaH saMhanyamAne'nena viyuJjamAne ca, te evaM te saMhanyamAnAH 'saMyAdhitA dukaDiNo thaNaMti' vRttaM // 346 // saMyAdhitA nAma spRSTA, ahazca rAtrau ca viraho nAsti vedaNAe, tribhistapyamAnAH paritapyamAnA, egaMtakUDe Narae mahaMte, athavA adINiyaM dukaDiNo thaNaMti atyarthaM dInaM 2, AdInaM duSkRtAni yeSAM santIti te ime0 dukkaDiNo, arahitasvaraM ciraM tiSTratIti, tattha ya OCHAKAHISHERSITIENammarwarrangem [176] Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka // 327 351|| dIpa anukrama [327 351] zrIsUtrakatAGgacUrNiH // 173 // "sUtrakRta" - aMgasUtra - 2 (niryuktiH + cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 5 ], uddezaka [2], niryuktiH [62-82 ], mUlaM [gAthA 327-351] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra -[02], aMga sUtra- [ 02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi : | citi ciraM sahAviMtA, kiMca- egaMtakaDe Narae mahaMte egaMtakUDo NAma ekAntaviSamo, na tatra kAcit samA bhUmirvidyate yatra te gacchaMto na skhaleyuriti, na prapateyurvA, mahaditi kSetrataH kAlatatha, khettato jahaNNeNaM jaMbUdIvapamANametaM ukoseNaM asaMkhijAI joaNAI, kAlao jahaNaNeNaM dasavAsasahassAI ukoseNaM te tIsaM sAgarovamANi, tathAvi taMmi nirayo kUDo tattha 2 dese 2, sautAreMtA, Niggamapavesesu ya adRzyAni kUTAni yatra te pATayaMte, mRgA ivAsakRdradhyante, tata itareNa kappaNikuMhA DihatthagatA mRtAnivaitAn kalpayanti, ye iha vyAghrAdayo AsIran viSamaH sa eva narakaH, yatra vA tAni kUDAni, rayitApi uttaroNe (ta) re pathanirgamaNapathe vAtA | iti tA / kiMca - 'aNAsiyA NAma mahAsilAyA' vRttaM // 346 || tAn hi kUDairvaddhAn baddhAn na asitaH anasitaH kSudhita | ityarthaH yathA iha kSudhitAH zRgAlAH kiMcitsihAdizeSaM mRgAdirUpaM bhakSayanti lakalakAhiM evaM te'pi mahAniti atimahaccharIrA, paganmitA iti pradhRSTA, raudrarUpA nirbhayaM sadaibhirbhakSayitvA na tRptA bhavanti, sadA vA avakopA, anivArya apratiSedhyA ityarthaH, karpApaNo akopya ityapadizyate, athavA akopyante kuppituM ityuktaM bhavati, khAyaMti tatthA bahukUrakammA bahukUrakammA ityubhayAvadhAraNArthaM, ye ca khAdayanti ye ca khAdyaMte, lohasaMkalAbaddhA khAdati ke'vi khairA pradhAvato'nudhAvato, anudhAdhituM pATayitvA khAdaMti, mahAghoSA chicchIkaraMti, aNNe salakkhagaM dhAreti / kiMca 'sayA jalA' vRttaM // 347 // sayajjalA NAma nadI'bhiduggA sadA jalatIti sadAjvalA, abhimukhaM bhRzaM durgA vA abhidurgA, pravisRtajalA patrijalA, vistIrNajalA uttAnajaletyarthaH, na tu yathA vaitaraNI gaMbhIrajalA vegavatI ca sA hi uttAnajalA, lohavilInasadRzodakA, lohAni paMcakAlalohAdIni jaMsI duggaM pavajamANA abhisukhaM duggA bhRzaM duggA vA abhiduggA, prapadyamAnA gacchaMta ityarthaH, ekatikA asahA ityuktaM, alpasahAyA ityarthaH, [177] ekAntakUTAdi // 173 // Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka // 327 351|| dIpa anukrama [327 351] zrIsUtrakR tAGgacUrNiH // 174 // the Amy of th "sUtrakRta" - aMgasUtra - 2 (niryuktiH + cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 5 ], uddezaka [2], niryuktiH [62-82 ], mUlaM [gAthA 327-351] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra -[02] aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: sparzAdi anukramaMtItyanukramaNaM / etAni phAsANi phusaMti0 vRttaM // 348 // etAnIti yAnyuddiSTAni dvayorapyuddesakayoH, phusaMtIti phAsANi, gagaNe gahaNaM, sahANi virUvarasagaMdhaphAsANIti, sparzagrahaNaM tu te troTakAH duHkhatamAzca nirantaramiti 'acchiNimIliyamettaM Natthi suhaM Nicameva anubaddhaM / Narae NeraiyANaM ahoNisaM paJcamANANaM // 1 // ' ciradvitIti uktAH, Na hammamANassa tu atha tANaM na tatra hanyamAnasya piTTamANassa vA kiMcit trANamasti pratyuta maNaMti-haNa chinda bhinda ghatti mAra tepitha paThavehatti, evaM yAM yAM kAraNAM kacitkArayati tAM tAmanuvRMhayaMti bubhU (susmU) pati ca, egAM sayaM pacaNuhoti dukkhaM eka evAsau svayaM azubha karmaphalamanubhavati, anu pathAdbhAve, pUrvaM tannimittaM tadanyeSu bhavati pazcAdasAvanaMtaguNaM tadanubhavati, taM pUrvaM kRtaM pratyanubhavati, 'jaM jArisaM' vRttaM // 349 // jaM jArisaM putramakAsi kammaM jArisANi tivbamaMdamajjhimaajjhabasAehiM jahaNa majjhimukiGa - ThitIyANi kammANi kayANi taM tahA aNubhavaMti, saMparAgo nAma saMsAraH, saMparItyasminniti saMparAyaH, karmaphalodayena vA naragaM parAjitIti saMparAgataH karmAvazeSAt tiryaGmanuSyeSvapi etadukkhaM bhavamajiNittA, kataraM bhavaM 1, Naragabhavo, pacchA so vedeti ?, goyamA ! anaMtakAlaM prabhUtaM, tamhA 'etAni socA NaragANi dhIro' vRttaM // 350 // etAnI ti yAnyuddiSTAni, dadhAtIti dhIraH zrutvopadezAt tadbhayAca No hiMsae kaMcaNa saGghaloe kiMciditi savdhaM, hiMsakA hi narakaM gacchantItyataH, saccaloketi chajIvaNikAyaloke NavaraNa bhedeNa prANavadhaM na kuryAt, egaMtadiTTI apariggahe ya, ekAntadRSTiriti idameva NiggaMthaM pAvaNaM, apariggati paMcamahanvayagrahaNaM tadbrahaNAt madhyamAnyapi gRhItAni, vujjhejjati adhijeja, adhItaM ca suNea, se na vujjhea, 'lobhassa vasaM Na gacchejjaci kasAyaNiggaho gahito, sesANavi kohAdInaM vasaM Na gaNcheja, aTThArasavi pAvaDDANA, etAI // 174 // [178] Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka // 327 351|| dIpa anukrama [327 351] zrIsUtratAGgacUrNiH 6 adhya0 // 175 // S "sUtrakRta" - aMgasUtra - 2 (niryuktiH + cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 5 ], uddezaka [2], niryuktiH [62-82 ], mUlaM [gAthA 327-351] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02], aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: socA paragAI dhIre dukkhAI maNussesuvi devesuvi 'evaM tirikkhesuvi' vRttaM // 351 // caturaMte anaMtakAlaM tadaNuvviyagaM karmaNAM sa sabamevaM iha vedaittA 'sa' iti sa sAdhuH jo putraM vRtto bujjheja tiudvejatti, sarvamiti yaiH karmabhiH narake gamyate saMsAro vA yAca tatra vedanAH, sAvazeSakarmodvarttanayA vA punarapi hiMsAdiprasaMgAnnarako vedanAtha, evamidaM savvaM vedayitvA jJAtvetyarthaH, athavA vedayitveti kSapayitvA narakaprAyogyaM karma kaMkhejja kAlaM dhuvamAyarejatti vemi, sarva karmakSayakAlaM, yo vADyo paNDitamaraNakAlaH, dhUyate'neneti, karmadhutA cAritramityuktaM, AcAra iti kriyAyogaM Acaran AcaraMte veti karmacaraNamiti / narakavibhaktyadhyayanaM paMcamaM samAptaM // idANI mahAvIratthavotti ajjhayaNaM, tassa cacAri aNuyogadArANi, egasaraMti kAuM ajjhayaNatthAhigAro, uddesatthAhigAro Natthi, ajjhayaNatthAhigAro tu mahAvIravaddhamANaguNatthayeNeti NAmaNiSkaNNe mahAvIratthayo, mahA Nikkhivitavyo vIro Nikkhi| viyanyo thayo nikkhiviyanyo / 'pAhaNe mahasaddoM' gAthA / / 83 / / mahaditi prAdhAnye bahutve ca prAdhAnyenAdhikArI, tassa nAmAdi chanviho Nikkhevo, NAmaThavaNAo gayAo, davve vairitto tiviho- sacittAdi 3, sacitto tiviho, dubadesu titthagaracakciladevavAsudevA, catuSpadeSu sIho hatthirayaNaM assarayaNaM, apadesu parokkhesu rukkhesu jAtA adukkaDasAmalI, pratyakSe ihaiva ye varNagandharasasparzerutkRSTAH, varNe tAvatpauNDarIkaM, vakSyamANamapi ca, pupphesu ya araviMdaM vadaMti ta eva ca gaMdhato, gozIrSacandanAni ca rasataH paNasAdi, sparzataH bAlaH kumudapatrazarISakusumAdi, acetaNesu veruliyAdayo maNiprakArAH, vanaspatidravyANi ca acetanAni varNagandharasasparzerAyojyAni, mIsagANaM saMyogeNa bhavati, athavA alaMkitavibhUsito titthagaro, khettao siddhakhetaM, dhamma asya pRSThe SaSThaM adhyayanaM Arabhyate [179] tiryatacAdi mahantikSeyazva 1120411 Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [6], uddezaka [-], niyukti: [83-85], mUlaM [gAthA 352-380] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: vIranikSepaH zrIsUtrakanAGgacUrNiH prata sUtrAMka ||352 // 176 // 380|| dIpa anukrama [352380] caraNaM vA prati mahAvidehaM, svatatrasaukhyaM ca prati manuSyeSu devakurbAdau bhavati, kAle susamAdi, jahiM vA kAle dhammacaraNaM pavatati, bhAtramahaM khAigo bhAvaH, audayikabhAvamapi tIrthakarAdizarIrAdyaudayikabhAvaH, bhAvamahatAdhikAraH kSAyikenaudayikena ca / vIraH vIryamasyAstIti vIryavAn , vIrassa puNa Nikkhevo caturvidho, vatiritto davvavIro yadyasya dravyasya vIrya sacetanasyAcetanasya vA, mizrasya dvipadasya, yathA tIrthakarasyaiva asadbhAvasthApanAtaH, sa hi tindukamiva lokaM aloke prakSipet , mandaraM vA daMDaM kRtvA | ratnaprabhA pRthivIM chatrakavaddhArayeta , cakabahissa-do solA battIsA sabavaleNaM tu saMkaliNivaddhaM / aMchaMti cakavahi~ agaDataDaMmi ya ThitaM saMtaM / / 1 / / ghettUNa saMkalaM so vAmagahattheNa aMchamANANaM / bhuMjeja va liMpeja va cakkaharaM te Na cAyanti // 2 // solasa rAyasahassA savvavaleNaM tu saMkalanibaddhaM / aMchaMti vAsudevaM agaDataDaMtiya ThitaM saMtaM // 3 // ghettUNa saMkalaM so0 gAthA // 4 // jaM kesavassa | ubalaM taM duguNaM hoi cakavaTTissa / tato calA calavagA aparimitavalA jiNavariMdA // 5 / / saMgamaraNavi bhagavato kAlacakaM mukaM, taMpi bhagavatA zArIravIriyeNaM ceva soDhaM, cauppadavya vIriyaM yathA siMhasaramANaM, apadANaM pasatthaM apasatthaM ca, apasatthaM visamAdINaM, pasatthaM saMjIvaNiosadhimAdINaM, acittaM khIradadhighRtAhAravisAdINa ya, saMjoimaM agadAdINaM, evamAdi jassa vIriyaM asthi sa dravya| vIro bhavati, khetavIro yathA yatra sa eva vIro abatiSThati varNyate vA, yadvA yasya kSetramAsAdya vIyaM bhavati, evaM kAlevi tiSNi pagArA, bhAvavIrastu kSAyikavIryavAn , bhAvavIraH asau, bhAvaH kSAyika parIpaharupasagairvA zakyate nAnyathA kartu, athavA davvAdi caturvidho vIro, dabve vatirico egabhaviyAdi, khetaM jattha vaNijati tiSThati vA, kAle yasmin kAle yaciraM vA kAlaM, bhAvIro duvidho-Agamato NoAgamato ya, Agamao jANae upayutto, NoAgamato bhAvavIro vIraNAmaguttAI kammAI vedayaMto, teNa ahi MEIRUPTAURIHITHILIH RAN // 176 // [180] Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [6], uddezaka [-], niyukti: [83-85], mUlaM [gAthA 352-380] (02) stavanikSepAH prata sUtrAMka ||352380|| zrImatraka- D| yAro, sa tu bhagavAneva / thayo NAmAdicaturvidho-AgaMtuabhUsaNehi kesAlaMkArAdIhi, athavA sacittAcittamIso, sacice * tAGgacUrNiH puSpAdi, acitte hArAhArAdi, mizro sagdAmAdi, bhAve sadbhUtakittaNAe, bhAveNa ahiyAro 'pucchisu jaMbuNAmo ajsu||177|| dhammo tato kahesIya / eva mahappA vIro jatamAha tahA jatejvAha / / 85 / / NAmaNipphaNNo gto| suttANugame sutta muccAreyarva jAva 'pucchisu NaM samaNA mAhaNA ya' vRttaM // 353 / / etAnnarakAn zrutvA bhagavadAryasudharmasakAzAttaduHkhodvignamAnasAH kathametAnna gaccheyAma iti te pArpadA bhagavantamAryasudharmANaM 'punchisu NaM samagA mAiNA ya' anenAbhisambandhena,padacche davigrahasamAsAn kRtvA ayamarthaH-pucchisu NaMti-pRSTavantaH, pucchisutti vattavve nakAraH pUraNe desIbhApato vA, samaNA jaMbuNAmAFall dayaH, jesi bhagavaM Na diho, diTTo va Na pucchito, na ya te guNA yathArthataH upalabdhAH, mAhaNA:-zrAvakA brAhmaNajAtIyA vA, | akAriNastu kSatriyavizadrAH, paratIrthakAzcarakAdayaH, caggahaNAddevAzca, se ke imaM NitiyaM (NegaMtahiya) (hitayaM) dhammamAhu sa iti saH parokSanirdase, ko'sAvimaM dharmamAkhyAtavAn , imamiti yo'yaM bhagavadbhiH kathitaH yatra ca bhagavAn avasthita iti, nitika-nityaM sanAtanamityarthaH, hitagaM ca paThyate, dhArayatIti dharmaH, Ahuriti eke anekAdezAt Atmani guruSu bahuvacanaM vandhAnulomAdvA, athavA kimeka AhuH, ekAro yadi bahutve bhavati yathA ke te, ekatve'pi yathA ke so, 'anelisamiti svarA kSaraM viparyasya na elisaM anelisaM, atulyamityarthaH, dharma iti vartate, sAdhu prazaMsAyAM, samyak IkSitvA samIkSi(kSya)kevalajJAnena, Hel parisadAe darisati-sukhasamIkSyadezakaH sAdhusamIkSyadezakaH uta(aMtajaH)AtmAgamAdevedaM kathayasi', Aha-nanvAgamAtkathayAmi, / | AptAgamAt , Apto-bhagavAn zrIvarddhamAnakhAmI tena bhApitaM anubhASayAmi, tataste jambunAmAdyAH zrotAraH punarUcuH-parokSe naH sa dIpa anukrama [352380] ||177 // muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: [181] Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [6], uddezaka [-], niyukti: [83-85], mUlaM [gAthA 352-380] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrakR bhagavadguNa prazna: sUtrAMka cUrNiH 178 // ||352380|| bhagavAn , tadguNAMstAvatkathayaskha, 'kathaM ca NANaM katha daMsaNaM se'vRttaM // 353 / / kathaM pariprazne, kathamasau jJAtavAn , evaM darzane'pi kathaM darza(dRSTa)vAniti, zIlamiti caritrametAn yathoddiSTAn jANAsi NaM bhikkhu jahA tahA NaM he bhikSo ! tvayA ghasau dRSTazvAbhApitazca ityato yathA tadguNA babhUvuH tathA tvaM jAnIpe, jAnAnastAn ahAsutaM brUhi jahA NisaMtaM yathA nizAntaM ca, nizAntamityavadhAritaM, kiMcit zrUyate na copadhIyate ityataH ahAsutaM brUhi jahA NisantaM tadyathA bhavatA nizrutvA nizamitaM tathA'padizyatAM, iti bhagavAn pRSTaH bhavyapuNDarIkAnAmutsRjya sanmukhIbhUtAnAM kathitavAn , sa hi bhagavAn 'khettapaNe kusale AsupaNNe vRttaM // 354 // kSetraM jAnAtIti kSetrajJaH, kuzalo dravye bhAve, dravye kuzAn luNAtIti dravyakuzalAH evaM bhAvevi, bhAvakuzAstu karma, athavA kutsitaM zalAMti kutsitAdvA zalAMti kuzalA, kevalajJAnitvAt AzuprajJo Asu eva jAnIte, na cintayitvA ityarthaH, mahesI anantajJAnIti kevalajJAnI anantadarzanIti kevaladarzanI jasaMsiNo cakkhupahehitassa yazaH asthAstIti yazasvI sadevamaNuAsure loge jaso, pazyate'neneti cakkhu sarvasyAsau jagatazcakSuHpathi sthitaH, cakSurbhUta ityarthaH, yathA tamasi vartamAnA ghaTAdayaH pradIpenAbhivyaktA dRzyante, na tu tadabhAve, evaM bhagavatA pradarzitAnarthAn bhavyAH pazyanti, yacca asau na syAttena jagato jAtyandhasya sato andhakAra sthAt , tenAdityavadasau jagato bhAvacakSuHpathe sthitaH, svAdamuktamapi jAnIhi jAnastra, kiMca yo dharmaH dhRtiH prekSA vA acintyAnItyarthaH, kSAyiko ghitivanakuDasamApekkhA kevalaNANaM, athavA kiMcitsUtramatikAntaM nikAcayatItikRtvA te puvyakA bhavaMti, ajasuhammaM bhagavaM tuma tassa jasaMsiNo cakkhupathesthitassa jANAhi dhammaM ghiti prekSAM ca, pathaM jAriso tassa sabalogacakkhubhUtassa, uktaM ca "abhayadae maggadae" ityataH cakSurbhUtaH, tassa jAriso dhammo vA ghitI vA pehA / / TRENDIEOSPHORIGeminihitimesDIA dIpa anukrama [352380] // 178 // N A [182] Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [6], uddezaka [-], niyukti: [83-85], mUlaM [gAthA 352-380] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka ||352380|| zrIsUtrakatAGgacUrNiH // 179|| dIpa anukrama [352380] 0vA taM tumaM avitahaM jANAhi, jANamANo kahahitti NaM vAkyazeSaH, sa ca kathayatyevaM 'ur3e ahe vA tiriya disAsu' vRttaM // 355 / / yeSAmUrdhvaloke sthAna yataH prabhRti vovoM bhavati evamadhaH tiryagiti catasro dizastAsu, dIvasamudrA iti asmin triloke'pi ye sthAvarAH triprakArairye ca trasAstriprakArA eva, se NicaNice ya samikvaSaNNe sa iti bhagavAn , nityAnitya iti bhAvA api hi kenacit prakAreNa nityAH kenacidanityAH, kathamiti cet dravyato nityA bhAvato'nityAH, dravyaM prati nityA| nityAH, evamanyAnyapi dravyANi yathA nityAnyanityAni ca tathA samyaka IkSya prajJayA, tathA Aheti vakSyamANAn , dIvasamo dIva| bhUtaH, dImo duvidho-AsAsadIyo pagAsadIvo ya, ubhayathApi jagataH AsAsadIvo tANaM saraNaM gatiprakAzakaro AdityaH savvattha samma pagAsayati caNDAlAdisuvi, evaM bhagavAn dIveNa samo, samiyAetti samyaka, Na pUyAsakAragAravahetuM, 'jahA puNyassa katthati tahA tucchassa katthati, 'se savvadaMsI abhibhUyaNANI' vRttaM // 356 / / savvaM pAsatIti sacadaMsI, kevaladarzanItyuktaM bhavati, cattAri jJAnAni trINi darzanAni bhAskara iva sarvatejassimibhUya kevaladarzanena jagatprakAzayati jJAnIti, evaM kevalajJAnenApi abhibhUya iti varttate, ubhAbhyAmapi kRtsnaM lokAlokamavabhAsate, athavA laukikAni ajJAnAnyabhibhUya kevalajJAnadarzanAbhyAM khadyotakAnivAdityaH ekaH prakAzate 'NirAgamagaMdhe ghitimaM ThitappA' nirAmo'sau nirgandhazra, Ama iti udgamakoTiH, dhRtirasthAstIti saMyame dhRtiH, saMyama eva yasya sthita AtmA, dharme vA sodhitavyAH 'aNuttaraM sabajagaMsi vijaM' nAsyottaraM sarvaloke yaH kazcidvidvAnityataH sarvalokaM sa vidvAn vijaM, na mAyAvidvAn, granthAdatIteti gaMthAtIte, davvagaMtho sacittAdi bhAve | kohAdi, dvidhA apyatItaH nirgrantha ityarthaH, athavA granthanaM granthaH svAdhyAya ityarthaH tamatItaH, ko'rthaH ? nAsau zrutajJAnena jAnIta 1 // 179 // [183] Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [6], uddezaka [-], niyukti: [83-85], mUlaM [gAthA 352-380] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: zrIsUtrakagacUrNiH bhagavadguNa prazna: prata sUtrAMka ||352380|| dIpa anukrama [352380] | ityarthaH, abhaya iti abhayaM karotyanyeSAM na ca svayaM vibheti, anAyuriti no'syAgamiSyaM janma vidyate AgamiSyAyuSkabaMdho yA, | 'se bhUtipaNNe aNietacArI' vRttaM // 357 // bhUtirhi vRddhau maGgale rakSAyAM ca bhavati, vRddhau tAvatpravRddhaprajJaH anantajJAnavAnityarthaH, rakSAyAM rakSAbhUtasya sarvasacAnAM vA, maGgale'pi sarvamaMgalottamottamA'sya prajJA, aniyataM caratIti aniyatacArI, ogho dravyoSaH samudro bhAvauSaH saMsAraHtaM taratIti oghaMtaraH, dhiyA rAjatIti dhIraH, aNaMtacakSuriti aNaMtaM kevaladarzanaM tadasya cakSurbhUtaH, aNuttaraM tavaiti sUra eva, na hi sUryAdanyaH kazcitprakAzAdhikaH, evaM bhavArakAdapi nAnyaH kazcid jJAnAdhikaH, gANeNa ceva obhAsati tabati bhAseti, athavA sesaM ca karma tavati, Aditya iva sarAMsi tapati auSadhayo vA, vairoyaNedo vA rUvaditto vividha rucatIti vairucanaH amiH, sa hi sarvadIptivatAM dravyANAmindrabhUta ityato verocaneMdraH, sa yathA AjyAmiktaH san tamaH prakAzayati | evaM bhagavAnapyajJAnatamAMsi prakAzayati / 'aNuttaraM dhammamiNaM jiNANaM' vRttaM // 358 // nAsyottarA anye kudharmA ityanucaraM, jinAnAmiti anyeSAmapi jinAnAM ayameva dharmaH atItAnAmAgamiSyatAM ca epa bhagavatAM dharmaH, ayameva bhagavAnnayatIti netA, | ko'rthaH 1, jahA te bhagavanto nItavantaH tathA ayamapi nayati, kAzyapagotraH kAzyapamuniH, kevalajJAnitvAt AsuprajJaH Asureva prajAnIte, na cintayitvetyarthaH, iMdeva devANa mahAnubhAge IdeNa tulpaM iMdavat , anubhavanamanubhAvaH, saukhyaM vIrya mAhAtmyaM cAnubhAvAH, sahasramasya netrANAM sahassanettA, anekAnAM vA sahasrANAM netA nAyaka ityarthaH, divi bhavA divinaH sarvebhyo divibhyaH | sthAnariddhisthitidyutikAntyAdibhirviziSyate iti viziSTaH, kimutAnyebhyaH ?, kiMca-se paNNasA(yA)akkhayasAgare vA' vRttaM // 359 / / jJAyate'neneti prajJA jJAnasaMpat, na tasya jJAtavye'tyarthe tuSTiH parikSIyate pratihanyate vA sAdI apaJjavasito kAlato, // 18 // [184] Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka ||352 380|| dIpa anukrama [352 380 ] zrIsUtrakR tAGgacUrNiH 181 // so here by what "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 6 ], uddezaka [-], niryukti: [ 83-85 ], mUlaM [gAthA 352 - 380 ] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02], aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: davvakhettabhAvehiM anaMte, dRSTAMtaH svayambhuramaNasAgaraH, ekadezena hi aupamyaM kriyate, yathA'sau vistIrNagaMbhIrajalo akSobhya evamasyAnantaguNA prajJA vizAlA gaMbhIrA akSobhyA ca aNAile se akasAe ya bhikkhU parIpahopasargauda ye'pyanAturaH, akasAya iti kSINakaSAya eva na upazAntakapAyaH, nirutsAhayat, iha kazcit satyapi vale niyamatvAt upacAreNa nirutsAho bhavati, anyastu kSINavikramatvAnnirutsAhaH evamasau kSINakapAyAnnirutsAhaH, satyapyasau kSINAntarAyikatve sarvaloka pUjyatve ca nikSAmAtropajIvitvAdbhikSureva, nAkSINamahAna sikAdisarvalandhisampanno'pi san tAmupajIvatItyato bhikSuH, sakkeva devAdhipatI jutImaMti dyutimAnityarthaH, sa hi tulyaH sthityApi sAmAni katrAyatriMzakebhyaH indranAmagotrasya karmaNa udadyAt sthAnavizeSAdvA'dhikaM dRzyate 'se vIrieNaM paDipunnavIrie' vRttaM || 360|| vIraM aurasyaM dhRtiH jJAnaM vIryaH, kSAyopazamikAni hi vIryANi apratipUrNAni, 'kSAyikatvAdanantatvAca pratipUrNa, sudaMsaNe vA NagasabasiDhe zobhanamastha darzana miti sudarzano - meruH sudarzana ityapadizyate, yathA asau sudarzanaH sarvaparvatebhyo viziSyate tathA bhagavAnapi vIryeNa sarvavIryebhyo viziSyate, idAnIM sarva eva sudarzano varNyate, surAlae vAvi mudAkare surANAM AlayaH, muda harpe, surAlaya:- svargaH sa yathA zabdAdiviSayasukhaH evamasAvapi svargatulyaH zabdAdibhirviSayairupapetaH, devA api hi devalokaM muktvA tatra kIDaMti, na hi tatra kiMcicchandAdiviSayajJAnaM yadindriyavatAM na mudaM kuryAta iti, vividhaM rAjate anekairvarNagandharasasparzaprabhAkAntidyutipramANAdibhirguNairupapetaH sarvarakta (mudA) karaH, tasya hi prabhA| beNa gAthA bhavati - 'suMdarajaNa saMsaggI sIladariddapi kuNai siilhuuN| jaha merugirivivUDhaM tapi kaNaya ttaNamuveti // 1 // tasya tu pramANaM | 'sataM sahassANa tu joaNANaM' vRttaM // 361 // triH kANDAnyasya saMtIti trikaMDI, taMjahA-bhome vajje kaMDe jaMbUNae kaMDe verulie [185] zrImahAvIraguNAH // 181 // Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka // 352 380|| dIpa anukrama [352380] zrIsUtrakR tAGgacUrNiH // 182 // QUENNO DESCHEN SOUP ATTEN "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 6 ], uddezaka [-], niryukti: [ 83-85 ], mUlaM [gAthA 352 - 380 ] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02 ], aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: kaMDe, paMDagavijayante paMDagavaNeNa zikhareNa cAnyaparvatAn vanAni ca vijayata iti paNDakavijayaMtaH, se joyaNe NavaNauti sahasse UrdhvaM utsRvA uDUsite, paThyate ca uDUM thire, tiSThatIti sthiraH, zAstratatvaM gRhyate nizcalatvaM ca, adhe sahassAvagADho, 'puTTeNa te bhe ciTThati' vRttaM || 362 || bhUmIe dvie ur3alogaM ca phusati ahologaM ca, evaM tiSNivi loge phusati, jaM sUriyA aNupari yahayaMti, se hemavaNNe hemamiti jaM pradhAnaM suvarNaM niSTatajaMbUnaMdIruci ityuktaM bhavati, bahUnyatrAbhinandanajanakAni zabdAdivipayajAtAni bahUnAM vA saccAnAM nandijanakaH, mahAnto indrA mahendrAH zakrezAnAdyAH, te hi svavimAnAni muktvA tatra ramante 'se pavvate sahamahapagAse' vRttaM // 363|| mandaro meruH parvatarAjetyAdibhiH zabdaiH prakAzaH sarvalokapratItiH surAlayaH tassa saddA savvaloe paribhamaMti virAyate kaMcaNamavaNNe maTTeti 'aDDe saNhe lahe jAva paDirUve' No NApharusaphAso visamo vA ityarthaH, aNuttare girisu ya pavvadugge sarvaparvatebhyo'nuttaraH, duHkhaM gamyata iti durga:-anatizayavadbhirna zakyate taM AroDhuM 'girIvare se jalite va bhomme' se jahA NAmae khailiMgArANaM ratiM paJjalitANaM athavA jahA pAsao paJjalito kevi pavvate vA urate 'mahIya majjhammi Thite NagiMde vRttaM || 364|| rayaNappabhAe mahIe majjhe Thite, prajJAyate nAma jJAyate sarvalokena, adhasUyalessabhRtetti jJAyate, aciruggayahemaMti sUriyAlessabhUto, yadivA madhyAhnakAlasya bhUto'bhaviSyat devadurAsao bhavi yat evaM sirIe u sa bhUtipaNNe kAyAzritayA parvatazriyA, bhUtivarNa ityarthaH, maNorame maNasi, atra manacitta ramata iti maNorame bhavati accIsahassamA liNI esa dasa diso dyotayati, esa dito 'sudaMsaNassesa jaso girissa' vRttaM // 365 // yazaH pratItaH sarvalokaprakAzaH bhRzaM ucyate pacate, mahoMtassa mahantaH etovame samaNe NAyaputto jAtyAH sarvajA [186] zrImahAvIraguNAH // 182 // Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [6], uddezaka [-], niyukti: [83-85], mUlaM [gAthA 352-380] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: tAGgarNiH // 18 // sUtrAMka ||352380|| dIpa anukrama [352380] tibhyaH yazasA sarvayazasvibhyaH darzanena sarvaparvatebhyo mandaraH zreSThaH avazeSANAM jAivantaM prati 'girIvare vA nisaDhAyatANaM' vRttaM // 366 / / na kazcittasAdAyatatamo varSadharo'nyaH, iha cAnyeSu vA dvIpepu, velAyAyatANaM urUgapavatosa hi, sa assAsadIvassAmahAvAra guNAH | bahumajhadesabhAge mANusutra iva baTTe calayAgArasaMThite asaMkhejAI jopaNAI parikkheveNaM, tatovame se jagabhUtipaNNe tAmyAM | | niSadharucakAbhyAM aupamyaM kriyate tatovame, sa iti sa bhagavAn , jAyata iti jagat , bhUtA prajJA yasya jagatyasAveko bhUtaprajJaH, || nAnye kutIrthAH, Avedayanti tenetyAvedaH yAvadveSaM tAvadvedayatItyAvedaH zrutajJAnamityarthaH, taM udAhu muNINa AvedaM udAhu, | paNNe pragato jJaH prajJaH 'aNuttaraM dharmamudIraittA'vRttaM // 367|| nAsyottarA ye anye kudharmAH udIrayitvA-kathayitvA prakAzayitvA aNuttaraM jJAnavaraM jhiyAti utpannajJAno hi bhagavAn / dhyAne dhyAyitavAn , yAvatsayogI tAvatsuhumakiriyaM aNiyahi, ruddhayogI tu sa samucchinna kiriyaM appaDiyAdi, tatra varNataH evaM prakAraM susukasukaM appagaMDasukaM suTTha sukaM susukaM, | yathA kiM sukaM syAt ?, yathA appagaMDaM, appaM gaMDaM appagaMDaM udakaphenavadityarthaH, zaranadIprapAtotthaM, appeva, saMkhendu ekAMtena | avadAtasukaM saMkheMduva egaMtAvadAtasukaM, avadAtaM atipaNDuraM snigdhaM vA nirmalaM ca, paThyate ca 'saMkheMduvegaMtAvadAtasukaM' iva | aupamye, saMkheMduva egaMta'vadAtasukaM tadeva dhyAna, evaMvidhaM jhANavaraM jhiyAtitA, aNuttaraggaM paramaM mahesI'vRttaM // 368 // NANeNa | sIleNa ya IsaNeNaM aNuttaraM ca tat angaM ca aNuttaragga-sarvasukhAnAmayyabhUtaM sarvasthAnAnAM vA aNuttaraM, agre ca lokAgre, mahaoNzcAsau RSizca mahaRSizca, tat kena gataH?, zIlena NANeNa ya daMsaNeNaM, athavA aNuttaraM amgANaM-paramasukhAnAM siddhimiti, asesaM Nira| vasesaM kammaM sa iti bhagavAn , athavA aTThavihaM kamma khavagaseDhIe, visodhaittA NAma khavaittA, siddhiM gatiM sAiyarNata patto V // 18 // [187] Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [6], uddezaka [-], niyukti: [83-85], mUlaM [gAthA 352-380] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata yuvakaacUrNiH zrImahAvIra guNAH sUtrAMka 1184|| ||352380|| dIpa anukrama [352380] sedhanaM siddhiH siddhegatiH siddhigatiH atasta, sAdi aNaMtapatte-sAdi apajavasitaM prAptaH, keNa? pANeNa zIlena ya dasaNeNaM / cazabdAt zIlaM duvihaM tavo saMjamo ya, NANadaMsaNe Ninbhede / 'rukkhehi NAtA mahakUDasAmalI' vRttaM // 369 // jJAyata iti Ail sarvavRkSebhyo'dhiko lokenApi jJAtaM, ahavA NAtaM AharaNaMti ya egahu~, sarvavRkSANAM asau dRSTAntabhUtaH, aho ayaM zobhano vRkSaH jJAyate sudarzanA jaMbU kUDasAmalI veti, kUDabhUtA'sau zAlmalI ca, yasyAM rati cedayantIti, zobhanAni varNAni eSAM suvarNAnAM, parNamiti piccasyAkhyA, evaM tAva lokasiddhA, asmAkaM tu zobhanavarNA suvarNA, tattha veNudevo veNudAlI pavasaMti, tayohi tat krIDAsthAnaM, 'vANesu yA NandaNamAhu siddha(ha) nandati tatreti nandanaM, sarvavanAnAM hi naMdanaM viziSyate pramANataH patropagAhamupabhogataca, tathA bhagavAnapi zIlenAnuttarajJAnena tu bhUtiprajJaH 'thaNitaM ca vAsANa aNuttare u' vRttaM // 370 // thaNaMtIti thaNitAH, prATkAle hi sajalAnAM ghanAnAM snigdhaM garjitaM bhavati, abhinavazaradghanAnAM ca, uktaM ca-'sAratapaNathaNitagaMbhIraghosi'caMde va tArANa mahAPNubhAge' kaMThaNaM, caMdaNaM tu gosIzacaMdaNaM malayodbhavaM, seho muNINaM appaDipaNamAhu zreSTho munInAM tu apratijJA nAsyeha lokaM - paralokaM vA prati pratijJA vidyata iti apratijJaH 'jahA sayaMbhU udadhINa seTTe'vRttaM // 371 / / udadhiH na tasmAdanyo'dhikaHNAgesu cA dharaNamAhuH na teSAM kiMcijala thalaM vA agamyamiti nAma, 'khAtodae rasato vejayaMte' khAtodagaMNAma ucchuraso, dgsy| samudrasya, athavA ikSuraso madhura eva, sabve rase mAdhuryeNa vijayata iti vejayantaH, tatheti tena prakAreNa, upadadhAtItyupadhAna, tapopadhAnena hi bhagavAn sarvatabovadhAnato, vijayanta ityataH vejayantaH, tapaHsaMyamopadhAnaM jaM kuNati muniriti bhagavAneva vijayanto jayanta ityarthaH / 'hatthIsu erAvaNamAhu NAe' vRttaM // 372 / / sarvahastibhyo hi erAvaNaH prajJAyate'dhikA tena cAnyeSAmupamAnaM // 18 // [188] Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka ||352 380|| dIpa anukrama [352380 ] zrIsUtrakatAGgacUrNiH // 185 // A HOTELES "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 6 ], uddezaka [-], niryukti: [ 83-85 ], mUlaM [gAthA 352 - 380 ] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02], aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: kriyate, siMhastu mRgebhyo'dhiko jJAyate, salilAbhyo gaMgA, salilavadbhayaH salilA, gADhaM gatA gaccheti vA gaMgA, pakkhI A gurule veNudeve lokarUDho'yaM zabdaH, vinatAyA apatyaM vainateyaH, NivANavAdINiha NAtapute zreSTha iti varttate, 'jodhesu jAte jaha vIsaseNe' vRttaM ||373|| yudhyata iti yodhaH vizvA anekaprakArA senA yasya sa bhavati vizvasenaH, hastyazvarahapadAtyAkulA vistIrNA, sa tu cakravati, ahavA vizvaksenaH vAsudevaH, puSpesu vA araviMdamiti padmaM sahasrapatraM sahasrapatraM vA, taddhi varNagandhAdibhiH puSpaguNairupetaM na tathA'nyAni khattINa seho kSatAt trAyata iti kSatriyaH damyate yasya vAkyena zatravaH sa bhavati dAntavAkyaH, anRtapizunapArupakalpAdibhiH vAkyadoSaH saMyujate, uktaM hi - 'mitaguMjalapalAvahasita jAva sacatrayaNA' isINa siTTe tatha vaddhamANe / dANANa sehaM abhayappadANaM' vRttaM // 374 // dIyata iti dAnaM, 'jo dekha maraMtassA ghaNakoDiMo' | gAthA, rAyAvi maraNabhIto0 gAthA, atra vadhyacoradRzantaH, jahA koI rAyA cauhiM pattIhiM parivato pAsAdAvaloaNe nagaramavalocayaMto acchati, ego ya coro rattaM egasADagaM paDihito rattacaMdaNANulinamatto rattakaNavIrakaNTheguNo vajrjatavajjhApaDa he bahujaNaparikarito avauDDaNa baddho rAyapurisehiM piutraNaM jao Nijati, tato tAhiM rAyA bhaNio ko esatti ?, rAyaNA bhaNiyaMesa coro, cahaNAya NINiJjati, tatthegA bhaNati maharAya ! tumehiM mama puvvaM varo datto taM deha, raNNA AmaMti paDismRtaM, tato tAe | so coro caturvidheNAvi NhANAdialaMkAreNa alaMkito, citiyAe savvakAmaguNabhoyaNaM bhoyAvito, tatiyAe sa bahudhaNAdiNA bharito, bhaNito ya-jassa te royati tassa dehici, cautthA tUsiNItA acchati, rAhaNA bhaNitA-tumapi varaM varehi, jaM etassa dAdavvaMti, sA bhaNati - Natthi me vibhavo, jeNa si piyaM karehAmitti, rAiNA bhaNitA-NaNu te savvaM rajaM ahaM ca Apattotti, taM jaM te royati tameva [189] zrImahAvIra| guNastutiH 1186411 Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [6], uddezaka [-], niyukti: [83-85], mUlaM [gAthA 352-380] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: zrImahAvIraguNastutiH prata sUtrAMka ||352380|| dIpa anukrama [352380] zrIsUtraka tassa dehitti, tAe abhayo tassa datto, pitipituNAma sAdetuM tAsiM cauNhavi kalaho jAto, ekekA bhaNati-esa ceva pucchiatu, tAGgacUrNiH tato so pucchito bhaNati-Na yANAmi keNavi me kiMci dattaM, mukko yathA me abhayo dattaH, ityato dANANa seDhe abhayappadANamiti // 186 // 'saccesu A aNavalaM vadaMti' anavadyamiti yadyanyeSAmanuparodhakRtaM, sAvA hiMsetyapi, garahitaM, kauzikariSivat , loge'vi payaratI sutI-jaha kira sacceNa kosiotti risI Nirae Nirabhigamo paDito vadhasaMpayutteNaM, aNNaM ca 'taheva kANaM kANetti, paMDagaM paMDagati vA / vAhiyaM vA virogitti, teNaM coroti No vae // 1 // ' ityAdi, satyamapi garhitaM, kimevaMvidheNa satyenApi yatpareSAM paritApanaM 'tavesu A uttama baMbhaceraM' yena tapo niSTato, dehasyApi mohanIyaM bhavati, tena sarvatapasA uttamaM brahmacarya, anye If vevaM sampratipadyate-ekarAtropitasyApi, yA gatibrahmacAriNaH0' tathA sarvalokottamo bhagavAn 'ThitINa siddhA lavasattamA vA' vRttaM // 375 // je hi ukkosie ThitIe vaTTati aNuttaropapAtikA te lavasattamA ityapadizyante, jai NaM tesiM devANaM evatiyaM kAlaM Aue pahuppaMto tA kevalaM pAviUNa sijhaMtA, paMcaNhapi sabhANaM sabhA sudhammA visiTThA, sA hi nityakAlamevopabhuJjate, tattha mANavagamahiMdajjhayapaharaNakosacopAlagA, na tathA itarAsu nityakAlopabhogaH, 'NivANasiTTA jaha sabadhammA' nibvANazreSThA hi sarve dhAH, nirvANaphalA nirvANaprayojanA ityarthaH, kuprAvacanikA api hi nirvANameva kAMkSate iti, Na NAtaputtA paramasthi NANI jahA vA ete sarve lokA zreSThA aNuttarAH evaM jJAtaputrAnna paro'sti kazcit jJAnI, sa eva sarvajJAnibhyo'dhikaH, sa eva bhagavAn sarvaloke'pi bhUtvA 'puDhovame dhuNatIti vigayagedhI' vRttaM // 376 / / jahA puDhavI savvaphAsasahA tahA so'vi dhuNIti aSTaprakAraM karmeti vAkyazeSaH, bAhyabhyantareSu vastupu vigatA yasya gRddhI sa bhavati vigatagRddhI, sannidhAnaM sannidhiH dravye / // 186 // [190] Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [6], uddezaka [-], niyukti: [83-85], mUlaM [gAthA 352-380] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: zrIpatraka vAGgacUrNiH // 187 // zrImahAvIra| guNastutiH sUtrAMka ||352380|| dIpa anukrama [352380] HCHANGrammar | AhArAdInAM bhAve krodhAdInAM, karma vA sanidhiH, yatsAmparAyika banAtItyarthaH, tarittA samuI va mahAbhavoghaM yathA tItvA | samudraM kazcinirbhayo bhavati evaM sa bhagavAn karmasamudramiti, abhayaM karotIti abhayaGkaraH, keSAM ?, sacAnAM, virAjayati vidAla| yatIti vA vIraH, aNaMtacakSuriti anantadarzanavAn , 'kohaM ca mANaM ca taheva mAya'vRttaM // 377|| AdhyAtmikA hote doSAH, bAhyA gRhAdayaH, etAni vantA arahA mahesI ete je uddiTThA, vantA NAma ujjhitvA kSapayitvetyarthaH, arhatItyarhA, mahAMzcAsau | ripiH, na svayaM pApaM hiMsAdi saMparAyikaM vA karoti kArayati iti / kiMca 'kiriyAkiriyaM veNaigANuvAtaM' vRttaM // 378 // | etepAM vAdinAmupariSTAtkAMzcidvizeSAn vakSyAmaH, duvAlasaMgaM gaNipiDagaM vAdo sesANi tiNNi tisiTThANi aNuvAdo, thotra vA aNu|| vAdo, se sabavAda iti vedaittA sa iti sa bhagavAn, sarve vAdAH sarvavAdA, ihAsi~lloke, vedayitvA jJAtvetyarthaH, uvahite sammasa(saMjama)dIharAyaM upasthito mokSAya samyagupasthitaH, na tu yathA'nye, uktaM hi-'yathA pare saM(pA)kathikA vidagdhAH, zAstrANi kRtvA lghutaamupetaaH| ziSyairanujJAmalinopacArairvaktRtvadopAstvayi te na saMti // 1 // dIharAta NAma jAvajIvAe, 'se vAriyA itthi sarAibhattaM' vRttaM // 379 // vAriyA NAma vArayitvA, pratiSedhyate ca, itthigrahaNe tu maithunaM gRhyate, sarAibhaceti vArayitveti vartate, etaccAtmani vArayitvA, na basthitaH sthApayatItikRtvA, pazcAt zikSA dhAritavAn , advito Na ThAvate paraM, upadhAnavAniti na kevalaM niruddhAzravaH, pUrvakarmakSayArtha tapopadhAnavAnapyasau ataH, sthAt-kiM nimittaM tavovadhAnavAnAsIt ?, ucyatedukkhakkhayatthaM, logaM vidittA aparaM paraM ca aparo loko manuSyalokaH, pAstu narakatiryagdevaloko, yatsvabhAvAvetau loko yaizca karmabhiH prApyete iti, sarva pabhU vAriya prabhavatIti prabhuH, vazayitvetyarthaH, athavA sarva pANAivAdAdIni dabao, prabhuH 187|| [191] Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [6], uddezaka [-], niyukti: [83-85], mUlaM [gAthA 352-380] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: zIlanikSepAH prata sUtrAMka ||352380|| dIpa anukrama [352380] zrIsUtraka | jJeyaM prati, pradhAnatyAca vAritavAn ziSyAn hiMsAnRtasteyaparigRhebhya iti, maithunarAtribhakte tu pUrvokte, sarvasAdakRtyAt AtmAnaM tAGgacUrNiH | ziSyAMzca vAritavAniti, sarvavArI sarvavAraNazIla ityarthaH, idAnIM sudharmA tIrthakaraguNAn kathayitvA zrotRnAha-socA dhamma 7adhya0 | arahaMtabhAsiyaM' vRttaM // 380 // zrutveti nizamya, imaM dhamamiti yo'yaM kathitaH arthato vA bhASitaH gaNadharANAmityarthaH, samyaka // 188 // | Ahita samAhitaH samyagAkhyAta ityarthaH, arthavanti padAni, athavA'thaizca padaizca upetyazuddhaM, taM saddahaMtA ya tamiti yo'yamupa| diSTaH zrutvA zraddhAnapUrvakamAdAya, AdAya nAma gRhItvA ca, janA nAma bahavo janAH anAyupaH saMvRttA iti vAkyazeSaH, sijjhantItyarthaH, je tuNa sijhaMti te iMdA bhavaMti devAdhipatayaH, AgamiSyeneti AgamisseNa bhaveNa sukuluppattIe sijjhissaMti // mahAvIrastavAdhyayanaM paSThaM samAptam / / idAnI kuzIlaparibhAsitaMti jattha kusIlA susIlA ya paribhAsijaMti, kusIlA gihatthA aNNautthiyA ya pAsatyAdiNo ya, DAI teSAM kutsitAni zIlAni anumatakAritAdINi paribhAsirjati jahA ya saMsAraM paribhamaMti, tassa imAni cattAri anuyogadArANi, puvANupuvIe sattama, asthAhigAro sIlANaM kusIlANaM ca sambhAvaM jANittA kutsitA kutsitasIlAI asIlAI ca bajeyavAI, |je ya tesu badati te va tavyA, NAmaNiphaNNe sIlaMti egapadaM NAmati, tattha gAthA 'zIle cauka dabve pAuraNAbharaNabhoyaNAdIsu bhAve tu oghasIlaM amikkha AsevaNA ceva ||74|sIla NAmAdi caubiha, NAmaMThavaNAo gayAo, dave vatirittaM, davyasIlo yathA prAvaraNasIlo devadattaH, pralaMbaprAvaraNazIlo vA, tathA nityabhUpaNazIlA nityaM maNDanazIlA te bhAryA, apica codyate' zIlavatI vA, tathA nityabhojanasIlo'si tathA mRSTabhojanazIlo na copArjanazIlosi, yo vA yasya dravyasya // 188 // asya pRSThe saptamaM adhyayanaM Arabhyate [192] Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [7], uddezaka -, niyukti: [86-90], mUlaM [gAthA 381-410] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: zrIsUtrakA tAcUrNiH prata sUtrAMka ||381 // 189|| 410|| dIpa anukrama [381 khabhAvaH tadravyaM ca tacchIlaM bhavati, yathA madanazIlA madirA, medhyaM ghRtaM sukumAraM vetyAdi, bhAvazIlaM duvidhaM taM0-ohazIla zIlani abhikkhAsevaNasIlaM ca, tattha 'ohe sIlaM' gAthA / / 87 / oho NAma aviseso jahA sabyasAvajajogavisto viratAviratovi," | evaM tA pasatthaM ohasIla, appasatthaohasIlaM tu tadvidharmimaNI aviratiH sarvasAvadhapravRttiriti, athavA bhAvasIla duvihaM-pasatthaM apasatthaM ca, ekakaM duvihaM-ohasIla abhikkhAsevaNasIlaM ca, prazastauSazIlo dharmazIlo, abhikkhAsevaNAe NANazIlo tavazIlo, pANe paMcavidhe sajjhAe upayukto, amikkhaNaM 2 gahaNavattaNAe appANaM bhAveti ema NANasIlo, tavesu AtAvaNaaNasaNAaNahikaraNasIlo, evaM duvidho vitthareNaM, joetavyamiti, appasattha bhAvao ohasIlo pAvasIlo uDDasIlo evamAdi, appasatthe abhikkhaAsevaNAbhAvasIlo kohasIlo evaM jAva lobhasIlo coraNasIlo piyaNasIlo pisuNasIlo parAvatAvaNasIlo kalahasIlo ityAdi, atha kasmAt kusIlaparibhApitamityapadizyate ?, ucyate, jeNa ettha 'paribhAsitA kusIlA' gAthA / / 89 // yeneha sapakkhe parapakkhe ya kusIlA paribhAsitA, sapakkhe pAsatyAdi parapakkhe aNNautthiyA jAvaMti aviratAkeyitti, savve gihatthA asIlA eva, sutti pasaMsA suriti prazaMsAyAM nipAta iti yaH zuddhazIla ityapadizyate, duH kutsAyAM azuddhazIla ityapadizyate, kathaM kusIlA ? 'apkAsuyapaDisevI ya 89 // je aphAsuyaM kayakAriyaM aNumataM vA bhujati te yadyapi UrdhvapAdA adhomukhaM dhUmaM | pivaMti mAsAntazca muMjate tahAvi kusIlA eca, je aphAsugAI AhArovadhimAdINi paDisevaMti asaMyatA asaMyamattA aNagAravA. diNo puDhavihiMsagA NigguNA agArisamA, Niddosatti ya mailA, sAdhupadoseNa mailatarA, phAsuM vadaMti sIlaM, je. saMjamANuvarogheNa | aphAsuyaM pariharaMtA te phAsubhoaNasIlA ityapadizyate, je puNa te aphAsuyagabhoI asIlA kusIlA ya te ime jah NAma gota 410] [193] Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [7], uddezaka [-], niyukti: [86-90], mUlaM [gAthA 381-410] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: jIvabhedAH prata sUtrAMka ||381410|| vaka- cUrNi 1190 // MOHINIChinadiDHIK dIpa anukrama [381 mArAdevatA' gAthA // 90 // gotamA NAma pAsaMDiNo masagarAjAtIyA, te hi goNaM NANAvidhehiM uvAehiM damiUNa gotapotageNa saha gihe gihe dhaNaM ohAreMtA hiMDaMti, govatigAvidhIyAraprAyA eva, te ca goNA NasthitellUgA raMbhAyamANA gihe gihe su(go)ghehi gahitehiM dhaNaM uhAremANA viharati, avare caMDadevagA carakapAyA, vAribhadragA prAyeNa jalasakArahatthapAdapakkhAlaratA pahAryatA ya AyamaMtA ya saMkrAMtisu tihisu ya ya jalaNibuDDA acchaMti parivAyagAdi, aNNe aggihomavAdI tAvasA dhIyArA, dhIyArA aggihoteNa saggaM icchaMti, jalasoya kei icchaMti, bhAgavatA dagasoyariyAdi tiNi tisaTThA pAvAdigasatA, je ya saliMgapaDivaNNA kusIlA aphAsuyagapaDisevI / gato NAmaNipphaNNo Nikkhevo, suttANugame suttamuccAreyavaM jAva 'paMcahA viddhi lakkhaNaM'ti, idaM sUtraM 'puDhavI ya AU agaNI ya vAU taNarukkhavIyA ya tasA ya paannaa||381shaa taNarukkhanIyatti vaNassaikAyamedo gahito, ekeko dvividho, avIjA vIjAdvA prasUtiH, pacchANupucI vA gahiyA, jahA vaNassatikAiyANaM bhedA tahA puDhavimAdINavi bhedo bhAgiyavyo, taMjahA-'puDhavI sakarA vAlugA ya0 evaM sesANavi bhedAbhANiyabvA, tasakAiyANaM tu imo bhedo suttAbhihita eva, taM0-je aMDayA je ya jarAyu pANA aMDebhyo jAtA aNDajA:-pakSyAdayaH, jarAyujA NAma jarAveDhiyA jAyate gomahiSyAjAvikAmanuSyAdayaH, saMkhedajAH gokarIpAdiSu kRmimakSikAdayo jAyante jalUgAmaMkuNalikkhAdayo ya, rasajA dadhisovIrakamajA(takrA)dipu, rasajA ityabhidhAnatvaM jesi rasajA ityabhidhAnaM vA, 'etAI kAyAI paveitAI vRttaM // 382 / / etAni yAnvuddiSTAni kAyavidhAnAni, praveditAnIti pradarzitAni ahaMprabhRtInAM, 'etesu jANa' etetti ye uktAH, jAnantIti jAnakAH pratyupekSya sAtaM sukhamityarthaH, kathaM ? paDileheti, jadha mama na piyaM dukkhaM suhaM cehU~ evamepAM paDilehittA duHkhameSAM na kArya NavaeNa bhedeNa, je puNa etesu kAesu ya 410] A RANETARI // 190 / [194] Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [7], uddezaka [-], niyukti: [86-90], mUlaM [gAthA 381-410] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: vipayAra prata sUtrAMka zrIsUtrakanAGgacUrNiH // 19 // ||381 410|| dIpa anukrama [381 AtadaNDe kuzIlaH azIlo vA epAM kAyAnAM AtAo daMDei, athavA sa evAtmAnaM daMDayati ya eSAM daMDe Nisarati sa Atma| daMDA, eteSveva punaH vippariyAsuvinti viparyAso nAma janmamaraNe, saMsAro viparyAso bhavati, athavA sukhArthI tAnArabhya tAne| vAnupravizya tAni tAni duHkhAnyavAmoti sukhaviparyAsabhUtaM duHkhamavAmoti, vivarIto bhAvo viparyAsaH, dharmArthI tAnArabhamANaH saMsAramAmoti, evaM so avirato logo avatalokaH kuzIlalokAt manuSyalokAt pracyutaH tAneya kAyAn prApya 'jAIvahaM aNu pariyaDamANe vRttaM // 383 / / jAtizca vadhazca jAtivadhau-janmamaraNe ityuktaM bhavati, samantAdvartate anuparivartate, te puNa chavi kAyA | samAsao duvihA bhavaMti, taMjahA-tasA thAvarA ya, thAvahA tivihA-puDhavI AUvaNassaI, tasA tivihA-teu vAU orAlA ya tasA, | tesu tasatthAvaresu viNigyAtamiti adhiko Niyato vA ghAtaH nighAta vividho vA ghAtaH zarIramAnasaduHkhodayo aTThapagArakammaphalavivAgo vA 'se jAtiM jAti pariyaTTamANe se iti sa kusIlalokaH jAti jAtIti vIpsArthaH, tAsu tAsu jAtisutti tasa| thAvarajAtisu aNisaM niraMtaraM kUrANi hiMsAdINi kammANi bahUnyasya krUrakarmeti bahu AraMbho vividhabhaMgA yadyadakarottena karmaNA mIyate, mI hiMsAyAM vA, mAryata ityarthaH, niyaMta ityarthaH, maJjate vA nimajata ityarthaH, bhAvamandastu kuzIlaloko gahito gihI pAsaMDI vA yatpApaM karoti tatkimiha vedyate ?, anekAntaH, 'assi ca loge aduvA parattha' vRttaM / / 384 / / kathaM ?, ihaloge duciSNA | kammA0, ihalogo asubhaphalavivAgo, ihaloe ducciSNA kammA paraloe asubhaphalavivAgA, paraloke duciNNA kammA paraloe asubhaphalavivAgA, kathaM ?, ucyate-kenacit kasyacit ihaloge zirazchinnaM tasyApatyena chinnaM evaM ihaloge, kathaM ihaloge na phalati', garagAisu uvaNNassa, paraloe karta ihaloge phalati, jahA duhavivAgepnu miyAputtassa, paraloe phalati, dIhakAladvitIya kamma 410] // 19 // [195] Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [7], uddezaka [-], niyukti: [86-90], mUlaM [gAthA 381-410] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata zrIsUtraka iha paralokavedanaM jicUrNiH sUtrAMka ||192| ||381 410|| dIpa anukrama [381 | aNyAmmi bhave udiati, athavA ihaloka iva cArakavandhaH anekaryAtanAvizepaiH tadvedayati, tadanyathA veditaM kasyacitparaloke, tena vA prakAreNa anyena vA prakAreNa vipAko bhavati, tathA vipAkastathaivAsya zirazchidyate tat punaranantazaH sahasrazovA, athavA asakatathA sakRdanyathA, athavA zatazazchidyate anyatheti sahasse vA, athavA zirazchinvAnaH zirazchedamavAnoti hastacchidaM vA anyatarAGgachedaM vA prApnoti, sArIramANaseNa vA dukkheNa vedyate, evaM yAdRzaM duHkhamAtra parasyotpAdayati tatra mAtrataH zatazo mAtrAdhigaM taM | prAmoti anyathA bA, ta evaM kuzIlA saMsAramAvaNNA paraMpareNa saMsArasAgaragatA ityarthaH, paraMpareNeti parabhave, tatazca paratarabhave, | evaM jAva aNaMtesu bhavesu badhnati vedeti ya duSiNatAI duSThu nItAni dunitAni kutsitAni vA nItAni karmANItyarthaH, evaM tAva | oghataH uktAH kuzIlA gRhiNazceti, idAnIM pApaMDalokakuzIlAH parAmRzyante, tadyathA-'je mAtaraM ca pitaraM ca hecA' vRttaM | // 385 // 'je' iti aNidivaNideso, ete hi karuNAni kurvANA dustyajA ityetadhaNaM, zeSA hi bhAtRbhAryAputrAdayaH sambandhAt | pathAdbhavanti na bhavaMti vA ityato mAtApitagrahaNaM, cagrahaNAt bhrAtRbhaginI jAva sayaNasaMgaMthasaMthavo thAvarajaMgama rajaM ca jAva dANaM dAiyANaM paribhAettA, tesu ca jaM mamattaM taM hecA, hecA nAma hitvA, zramaNapratinaH zramaNa iti vA vadaMti agniM cArabhaMte, natvekasyAnyatamena anyatamAbhyAM anyatamairvA, athAha sa logo aNanyadhamme, atha praznAnantaryAdipu, Aheti uktavAn , sa iti bhagavAna , lokaH kathaM samArabhaMte paMcAgnitApAdibhiH prakAraiH pAkanimittaM ca 'bhUyAI vRtta, bhUtAI je hiMsati AtasAte bhUtAnIti agnibhUtAni cAnyAni agninA vadhyaMte, AtmasAtanimittaM AtmasAtaM tadyathA tapanavitApanaprakAzahetuM ujjAliyA pANaivAtayaMti | NivAviya agaNi nipAtarajA uJjAlayantaste pRthivyAdIn prANAn tripAtayanti, tribhyaH manovAkAyebhyaH pAtayanti tripAta 410] [196] Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [7], uddezaka [-], niyukti: [86-90], mUlaM [gAthA 381-410] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: kuzIlAH prata zrIsUtra sUtrAMka ||381 cUrNiH // 1932 // 410|| dIpa anukrama [381 yanti, AyurvalendriyaprANebhyo vA pAtayaMti tipAtayaMti, uktaM ca-taNakaTThagomayassitA0, NivAviyA agaNimeva nipAtayaMti, uktaM hi-"do bhaMte ! purisA aNNamaNNeNa saddhi agaNikArya samArabhaMti tattha NaM ege purise agaNikArya ujAleti ege purise agaNikArya Nivyavei, tesi NaM bhaMte ! purisANaM kayare 2 purise mahAkammatarae paNNate?, tattha NaM je se purise agaNikArya Nivvaveha | se purise appakammatarAe, se keNadveNaM ?, (bhaMte! evaM vucai) goyamA tattha NaM je se purise agaNikArya ujAlei se NaM purise bahutarAga puDhavikArya vAyu Au0 vaNassaikArya tasakArya0 appatagagaM agaNikAyaM samArabhati, tattha NaM je se purise agaNikAyaM Nivya| veti se NaM purise appatarAgaM puDhavikAyaM samArabhati jAva appatarAgaM tasakArya samArabhati bahutarAgaM agaNikArya samArabhati, se | teNadveNaM goyamA! evaM bucati", api coktaM-bhRtANamesa AghAto, havyavAho Na saMsayo" yasmAcaivaM 'tamhA u' vRttaM tamhA u medhAvI samikkha dhamma Na paMDie agaNi samArabhejA, kaMThaya, tu visesaNe, ahiMsAdhamma samIkSya, samAraMbho hi tapanavipAtanaprakAzaheturvA syAt , katarAn jIvAnAdhAnayaMti ?, asyArambhapravRttAH kusIlA ucyante, 'puDhavIvi jIvA AUvi jIvA' // 387 // api padArthasaMbhAvane, puDhavI jIvasaMjJitA, ye ca tadAthitAH vanaspatitrasAdayaH, evamAUvi tadAzritAH prANAtha, saMpatantIti sampAtina:-zalabhavAyvAdayaH, kaTThasma saMssitA ya, saMsvedajAH, karIpAdiSvindhaneSu dhuNapipIlIkANDAdayaH, ete daheM aga|Ni samArabhaMtA evaM tAvadagrihotrAdyAraMbhA tApasAyAH apadiSTAH, eke nivRttAca zAkyAdayaH, idAnIM te cAnye ca vaNassaisamAraMbhAnvitAH parAmRzyante, 'haritAni bhUtAni vilaMbagANi' vRttaM // 388 // haritagrahaNAt sarva eva vanaspatikAyA gRhyarate, nIlA haritAbhA ArdrA ityarthaH, haritAdayo yA vanaspatayaH, bhRtAni jaMgamANi, vilaMbayaMtIti vilambakAni bhUtakhabhAvaM bhUtAkRti 410] // 19 // [197] Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [7], uddezaka [-], niyukti: [86-90], mUlaM [gAthA 381-410] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: zrImatraka- prata sUtrAMka ||381 // 194 // 410|| dIpa anukrama [381 darzayantItyarthaH, tadyathA-manuSye nipekakalalAvurdapezinyahagarbhaprasavavAlakaumArayauvanamadhyamasthAviyanto manuSyo bhavati, evaM hri-|| kuzIlAH tAnyapi zAlyAdIni, jAtAni-abhinavAni sasyAnItyapadizyante, saMjAtarasANi yauvanavaMti, paripakkAni-jIrNAni, parizuSkAni mRtAnIti, tathA vRkSaH ahurAvastho jAna ityapadizyate, tatazca mUlaskandhazAkhAdibhirvizeSaiH parivarddhamAnaH potaka ityapadizyate, tato yuvA madhyamo jIrNo mRtazcAnte, sa iti evaMbhUtaM vilaMvitaM kurvati, kAraNena kAryavadupacArAt AhAramayA hi dehAdehinAM, annaM vai prANA, AhArAbhAve hi vRkSA hIyante mlAyaMte zuSyate ca maMdaphalA hInaphalAzca bhayaMti, puDho sitANi pRthak 2thitAni, na tu ya eva mUle ta eva skandhe, keSAMcidekajIvo vRkSaH tadvayudAsArthaM puDhositAI, tAnyevaM-saMkhejajIvitANi asaMkhijajIvitANi aNaMtajIvitANi vA, jo chidati AtasAtaM paDucca, AtmaparobhayasuhaduHkhahetuM vA AhArasayaNAsaNAdiuvabhogatvaM, prAgalibhaprAjJo nAma niranukrozamatiH, upakaraNadravyANyevAni, bahuNaMti egamapi chiMdana bahUn jIvAnnipAtayati, egapuDhabIe aNegA jIvA, kiMca-'jAI ca buddhiM ca viNAsayaMte' vRttaM / / 389 / / bAtiriti bIjaM, taM muzalodukhalAspandi(syAdi)bhivinAzayanti yatrakaizca, jAtivinAze hi aMkurAdividdhirhatA eva, jAtyabhAve kuto vRddhiI, athavA jAtIpi vinAseti vIjaM, suTTuM viNAsei aMkurAdi, bIjAdIti bIjAMkurAdikramo darzitaH, pacchANupucI ca dazavidhANaM, sa evaM asaMyataH AtmAnaM daNDayati paraM vA adhAhu se loe aNajadhamme atyAnantarya AhustIrthakarAH, sa iti sa pAkhaNDI, anAryoM dharmo yasya sa bhavati aNajadhammo, jahAvAdI tahAkArI na bhavati, jo hi vIjAdi hiMsati AtmasAtanimittaM, ityevaM tAn prAptavayaso vA vRkSAdIn hatvA te kuzIlAH mAnupyAt pracyutAH prApya 'gambhAyi mijaMti puvaccha(ghuyA bu)yANA vRttaM // 390 // garbhAniti vaktavye garbhAdi iti yadapadizyate // 19 // 410] [198] Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata freesUtrAMka GgacUrNiH 195 // // 381 410|| dIpa anukrama [381 410] bad bund at buds "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 7 ], uddezaka [-], niryukti: [ 86 90 ], mUlaM [gAthA 381-410] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02 ], aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: tagarbhAyavasthAnimittaM tadyathA-niSekakalalArbudapezita0 sa hi mAsaM garbhAdyavasthAnimittaM, tasyAmanyatamasyAM kathita mriyate, athavA mAsikAdi, garbhAvasthAsu navamAsante tenAnyatarasyAM mriyate, gatagarbhA vigarbhA, te tu bruvANAtha, grandhAnulomyAt pUrvaM (pU) kurvANAH, itarathA'nupUrva vA Na bruvANA itiyAvat, na mAtApitrAdi vyaktayA girA'bhidhatte, tataH paraM bruvANA, paMcazikho nAma paMcasUDaH kumAraH, athavA paMcendriyANi zikhAbhUtAni buddhisamarthAni khe khe viSaye tasmAt paJcazikho, tasminnapi kadAcit mriyate, yuvANagA majjhimA theragA ya kaMThyaM cayaMti sAtato bhavato vA yaH pazcAtpralIyate, yairyathA''yurnirvartitaM yaizca yathA jIvopaghAtAdibhiralpAnyApi nirvarttitAni sopakramANi nirupakramANi ca bhaNitaM ca- 'tIhiM ThANehiM jIvA appAuattAe kammaM pakareMti' evaM paMceMdriyatiriesuvi, ganbhAdi mijaMti u abuyANA, vyAdhibhirAgaMtukairvedanAprakAraimriyante, egiMdiesuvi tahANurUvaM bhANitavyaM, 'bujjhAhi | jaMto iha mANacesu' vRttaM // 391 // kiM boddhavyaM 1, na hi kuzIlapAkhaMDalokaH trANAya, dhammaM ca bujjhaha, taM ca bodhiM bujjhA jahA - mANUssakhettajAtI kularuvAroggamAaM buddhI / samaNogaha saddhA darisaNaM ca logammi dulabhAI // 1 // jaMtoriti he janto, | iheti iha mANavehiM dRSTvA bhayAni itazca tasya jAtijarAmaraNAdIni narakAdiduHkhAni ca, teNa daddhuM bhayaM bAlieNaM alaM me bAla| bhAvo hi bAlakaM kuzIlatvamityarthaH, nayate kuzIla agrataH, etadukkhe jarie u logeti NicchaNayaM saMpaDaca etadukkho saMsAraH, taMjahA- 'jammaM dukkhaM jarA dukkhaM, rogA ya maraNANi ya / aho dukkho hu saMsAro, jattha kissaMti jaMtavo // 1 // tahA taNhAti, tattapANaM karoti tassa jaritetti 'Alitte NaM bhaMte! loe jarAe maraNeNa ya' athavA jeNa sayaM saMtattaM jaritamiva jagaM kalahaM galeti, jvarita iva jvalitaH, sArIramANase hi duHkhAdI, maNusse hi kaSAyaizca nityaprajvalitavAn, jvaritaH sakammuNA | [199] kuzIlAH / / 195 / / Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [7], uddezaka [-], niyukti: [86-90], mUlaM [gAthA 381-410] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: kuzIlA prata sUtrAMka ||381410|| dIpa anukrama [381 sUtraka- vippariyAsutitti khakRtena karmaNA, nezvarAdikRtena, vippariyAseNa garAdinAnAvidhaiH prakAraiviparItamAyAti, tadapi coktaM, ukta cUrNiH kuzIlavipAkaH, punarapi kuzIladarzanAnyevAbhidhIyate, 'ihega mUDhA pavadaMti mokkhaM vRttaM / / 392 // iheti pAkhaNDiloke manudhyaloke'pi, eke na sarve mUDhA-ayANagA khayaM mUDhoH paraizca mohitAH bhRzaM vadanti, Ahiyate AhArayati ca tamityAhAraH, vuddhyAyurvalAdivizeSAn Anayati-AhArayatItyAhAraH, AhArasaMpaJjaNeNa rasAdyAhArasaMpadaM janayantIti AhArasaMpaJjaNaM ca tallavarNa, athavA AhAreNaM samaM paMcagaM, AhAreNa hi saha paMca lavaNANi, taMjahA-saiMdhavaM sovaJcala viDaM romaM samudra iti, lavaNaM hi sarvarasAn dIpayati, uktaM hi-'lavaNavihaNA ya rasA, cakkhuvihaNA ya iNdiyggaamaa| tathA cokta-'lavaNaM rasAnAM tailaM snehAnAM ghRtaM medhyAnA'mityAdi, kei aThThappa loNaM Na pariharaMti, kecittadapi, athavA AhArapaMcagaM, tadyathA-'majaM lasuNaM palalaM khIraM karabhaMtadheva gomasa', vAribhaddagA tu ege ya sItodagasevaNeNa snAnapAnahastapAdadhAvanena sItodagasevaNaM, tatra ca nivAsaH, sItamiti adhigata jIvaM, aMguSThAbhitaptaM vA, parivAbhAgavatAdayo'pi zItodakaM sevaMti, huteNa ege tApasAdayo hi iTaiH samighRtAbhihavyaiH, hutaa|| zanaM tarpayanto mokSamicchanti, tatra kuMthvAdIn sacAna gaNayanti ye tatra dadyante, mokSo baviziSTaH sarvavimokSo vA daridrAdi duHkhavimokSo vA, ye kulasvargAdiphalamanAzaMsya juati te mokSAya, zeSAstu abhyudayAya, teSAmuttaraM 'pAyosiNANAdisu Nasthi mokkhoM ' vRttaM // 393 / / prAta iti pratyuSaH, AdigrahaNAt hastapAdaprakSAlanajalazayanAni, yena tadudakaM sacina tadasin ye vahave pANA hammaMti, kiMca-'snAnaM madadarpakara, kAmAMgaM prathama smRtam' khAro NAma aThThappaM tadAdInyanyAni paMca lavaNANi teSAmanazanena mokSo bhavati, te maja maMsaM lavaNaM ca bhocA te iti kusIlA, mAMsamiti gomAMsa, cagrahaNAt palyaMI kArabhaM etAnyabhocA 410] [200] Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [7], uddezaka [-], niyukti: [86-90], mUlaM [gAthA 381-410] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: sUtrakA cUNi : 197 // prata sUtrAMka ||381410|| dIpa anukrama [381 kathamihAnyatravAsaM parikalpayanti mUrkhAH, anyatrabAso nAma mokSavAsaH, athavA anyatravAso nAma yatrecchati yadIpsitaM |vA na tatra vAsaM parikalpayanti, atraiva saMsAre ceva, parikalpayaMti nAma kurvanti, vizepotaraM 'udaeNa je siddhimudAharaMti' vRttaM // 394 // sAyaMti rAtrau, pAyaMti paccUse, sesaM kaMThayaM / kiMca-yadudakena siddhiH syAt tena 'macchA ya kummAya sirIsivA ya' vRttaM // 395 // macchA eva kummA-kacchabhA, sIrIsavati iha sirIsivA magarA suMsumArA ya, catuSpAdatvAt sirIsRpA, maMgU | NAma kAmajagA, uTTA NAma majArapamANA mahAnadIpu dazyante, ummaJjaNimanjiya karemANA, dagarakkhasA manuSyAkRtayo nadIpu samuneSu ca bhavaMti, evamAdayo'nye'pi ca jalacarAH matsyabandhAdayazca yadyadbhirmokSaH syAcena sarve mokSamavApnuvantu, na cedApnuvaMtiNa, aTThANameyaM kusalA vadaMti asthAnamiti anAyatanaM anAdezaH abhyudayaniHzreyasayoH kuzalAstIrthakarAsta evaM vadaMti asthAnametat yadudakena zuddhirbhavati, 'udakaM jati kammamalaM hareja'vRttaM // 396 // evaM puNyapi, candanakardamaliptaM vA, nocet tataste il icchAmAtramidaM, ta evaM varAkA jAtyandhatulyAH aMdhaM va NetAramaNussaraMtA andhena tulyaM andhavat yathA jAtyandho jAtyandhaM NetAramaNussaraMto, aNussaraMto NAma aNugacchaMto, unmArga prApya viSamaprapAtAdikaNTakavyAlAgniupadravAnAsAdayati klezamicchanti na ceSTAM bhUmimayAmoti, evaM te kusIlA ahiMsAdiguNajAtyandhA icchaMto'pi mokSArtha ahiMsAdIn guNAnaprApnuvantaH, svayaM prANino | viheDayaMti 'haTTa vivAdhane bAdhanta ityarthaH, ye cAnye jIvA anApyAstAnAzrayanti te'pi tathaiva prANino viheDayitvA aniSTAni | sthAnAni avApnuvaMti, kiMca-pAvAI kammAI pakuvato hi' vRttaM // 397 // kaMThayaM 'huteNa je mokkhamudAharaMti' vRttaM // 398 // ye mokkhaM udAharati nAma bhAsaMti, sAyaM ca pAyaM ca agaNiM phusaMti sAyaM rAtrau, pAyaM pratyuSi, agni spRzanti | 410 // 197 // [201] Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka // 381 410|| dIpa anukrama [381410] zrIsUtrakRtAGgacUrNiH // 198 // "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 7 ], uddezaka [-], niryuktiH [86-90], mUlaM [gAthA 381-410] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra - [02], aMga sUtra [02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: iti yatheyaistatpataiH yadi teSAmeva siddhirbhavati evaM siyA siddhi haveja katarepAM ! agaNiM phusantANa kukammiNaMpi kukarmaNo mRkSyakArA kUTakArA vaNadAhA valsaradAhakaH uktAni pRthakuzIladarzanANi, eSAM tu sarveSAmeva ayaM sAmAnyopAlambha:aparikkha dihaM Na hu evaM siddhi, ehinti te ghAtamabujjhamANA / apariccheti aparIkSya, dRSTiriti darzanaM, aparIkSitadarzanAnAmityarthaH naivaM siddhirbhavatIti vAkyazeSaH, kiMtu ehiMti te ghAtamayujjhamANAH, apariccheti aparIkSya, dRSTiriti darzanI, taistairduHkhavizeSairghAtayatIti ghAtaH saMsAraH, dhammamabujjhamANAH, tatpratipakSabhUtAH samyagdRSTayaH, te tu bhUtehiM jANaM paDileha sAtaM bhUtAni ekendriyAdIni jAnIta iti jAnakaH sa jAnako attovammeNa bhUte sAtaM paDileheti 'jaha mama Na piyaM dukkhaM, jANiya evameva sanvasattANaM' evaM matvA yadAtmano na priyaM tadbhUtAnAM na karoti, evaM samaM paDilehaNA bhavati, vijaM nAma vidvAn, gahAyatti evaM gRhItvA attovameNa icchitaM sAtAsAta evaM gRhItvA navakena bhedena tasathAvarANa pIDaM, athavA vijaM, vijA NAma jJAnaM hAya, joe tasthAvarA NacaMti, uktaM ca- 'paDhamaM gANaM tao dayA, evaM ciTThati svtrsNje| aNNANI kiM kAhiti ?, kiMvA Ahiti pAvagaM ? // 1 // ' ye punaH hiMsAdiSu pravarttante azIlAH kuzIlAzca te saMsAre dhaNaMti luppaMti vRttaM // 400 // paragAdigatI sArIramANasehiM duHkhehiM pIDyamAnA stananti, lupyanta iti chidyante, hanyante ca tasantIti nAnAvidhebhyo duHkhebhya udvijate, karmANyeSAM saMtIti karmiNaH, yatathaivaM teNa puDho jagAIM puDho nAma pRthak athavA pRthu vistAro, savvajagAI puDho paDisaMkhAeti parisaMkhAya parigaNyetyarthaH 'bhikSu'riti susIlabhikSuH tamhA vidU virate Atagutte tasAditi yasAnniHzIlAH kuzIlAbha saMsAre parivarttamAnA stananti luppa'ti trasaMti ca tamhA viduH viratiM kuryAt paMcaprakArAM ahiMsAdI, Ataguto NAma Atmasu [202] AtmAraMbhAH 198 // Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka // 381 410|| dIpa anukrama [381 410] zrIsUtratAGgacUrNiH // 199 // IN SENSE RENNE "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 7 ], uddezaka [-], niryukti: [ 86 90 ], mUlaM [gAthA 381-410] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra -[02] aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: guptaH khayaM vA guptaH kAyavAGmanasvAtmopacAraM kRtvA apadizyate Atagupteti, daThThe tase ya paDisAha rekhA cazabdAt sthAvare'pi, paDisAhareaci iriyAsamiti gahitA, atikamme saMkucae pasArae, idAnIM svaliMgakuzIlA parAmRzyate, tadyathA- 'je dhammala ca vidhAya bhuMje vRttaM / 401 // jeti aNiTTiNise, laddhaM nAnyeSAmuparodhaM kRtvA labdhamityarthaH, vetAlIsadosaparizuddhaM, vA vibhASAvikalpAdipu, asuddha zrI laddhaM asaNAdi nidhAyeti sannidhiM kRtvA taM puNa abhattatthaM, ducaritaM bhattasesaM vA anbhaTTho vA me aja, evamAdIhiM kAraNehiM sannidhiM kAuM bhuMjati, vigateNa ya sAha vigatamiti vigatajIvaM tenApi ca sAhadduriti sAhariMga, phAsuge dese jaMtuvajite saMhRtya yaH snAti prayatnenApi dezasnAnaM vA sarvasnAnaM vA karoti, kiM puNa ahikaDeNa 1, jo dhAvatI lasayatIva vatthaM dhAvayati vibhrUsAvaDitAe, lUmayati NAma jo chiMdati, chiMdittu vA puNo saMgheti vA, paThyate ca-lIsa| ejjAvi vatthaM lIsae nAma sevate, athavA sUiThANAI kAreti, appaNo vA parassa vA tameva kuthANaM, bhaTTArago bhaNati - adhAhU se NAaNiyassa dUre namabhAvo hi NAgaNigaM tato dUre varttate, nirgranthatvasyetyuktaM bhavati, uktAH pAsatyakusIlA / idANiM susIlA, 'kammaM pariNNAya dargasi dhIre' vRttaM // 402 // vhANapiyaNAdisu kanjesu tividhena tu udagasamAraMbha ya kammabaMdho bhavati tamevaM | jJAtvA saMsAragIto duvidhapariNNAe parijANeja dhIro-jAnako, yathA vA yaiH prakAraiH karma badhyate tAn karmabandhAzravAn chiMditvA na kuryAditi, evaM jJAtvA viyaDeNa je jIvati AtimokkhaM vigatajIvaM viyaDaM - taMdulodagAdi yaccAnyadapi bhojanajAta vigatajIvaM saMyamajIvitAnuparodhakRta tena jIveyuH keciraM kAlamiti jAba Adimokkho, Adiriti saMsAraH sa yAvana mukaH, tato vA muktaH, yAvadvA zarIraM dhiyate tAvat kiMca-prAsukodakamojitve'pi sati te cInakandAdi arbhujamANAH, AdigrahaNAnmU [203] suzIlAH / / 199 / / Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [7], uddezaka [-], niyukti: [86-90], mUlaM [gAthA 381-410] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka ||381 410|| dIpa anukrama zrIsUtraka- lapatraphalAdINi gRhyante, viratA siNANA au itthigAo viratA abhyaMgodvartanAdiSu zarIrakarmasu, niShati karmazarIrA, sukkhA | tAGgacUrNiH lukkhA NippaDikammasarIrA jAva avicammAvaNaddhA evaM tAvadahiMsA gRhItA, isthigrahaNato anye'pi avAgRyate rAtribhaktaM ca, tato'pi | // 20 // viratA, ye caivaM viratAstapasi codyatA te saMsAre na thaNaMti, NavA tatra paribhramanti, Na vA kupIladosehiM jujaMti, puNaravi pAsasthA PA kusIlA parAmussaMti-'je mAtaraM ca pitaraM ca hecA' vRttaM // 403 / / gAraM nAma ghRha putrAdi, pasabo hastazvagomahiSyAdayaH, evaM | kRtAkRtaM etaM saMtaM asaMtaM vA vihAya prabajitatvAt AghAti dhammaM udArANugiddho, hiMDato vA upetya akAraNe vA gatvA tanidhesu |kulesu dANabhayAdisu akkhAtitti AkhyAti, dharmA, udArAnugRddho nAma audArikaH udarahetu dharma kaheti, udhAhu se sAmaNitaM | zramaNabhAvo sAmaNiyaM tassa dUre baddati, kulAI je dhAvati sAdugAI. vRttaM // 404 // evaMvidhAI kulAI puvvasaMdhutAI pcch|sNdhutaanni vA jo gacchati sAdugAI, svAdanIyaM svAdu svAdu dadAtIti svAdudAni, svadaMti vA svAdukAni, akkhAiyAo akkhAi, dhammakathAo vA, jAhiM vA kahAhi rajate, udArAo giddho punno, athavA udaragrathinA AkhyA Na vaTTai kAuM, itarahA tu kare- | avi kule jANittA, se AyariyANaM guNANaM satase AyariyA carittAriyA tesi sahassabhAe so vamRti sahassaguNaparihINo|M tatI va hehatareNa, je lAvae 'lapa vyaktAyAM vAci' lapatIti nIti jovi tAva asaNAdiheta, aNNeNa kei lavAveti ahaM eriso| VvA , sovi AyariyANa sahassabhAge Na vaTTai, kimaMga puNa jo sayameva lavai ?, evaM vatthapattapUyAhetumavi / kiMca-NikammadINe | paribhoyaNaTTI0 vRttaM // 405 / / jo appaM vA bahuM vA uvadhiM ca chaDitvA NikkhaMto'sau sIlamAsthitaH rUkhAnapAnatarjitaH alA| bhagaparIsaheNa vA dInabAM prApya jibhidiyavasaTTo paMcavidhassa AjIvassa anyatamena AhAramutpAdayati, sarvo'pi hi mohtthpr-IC||20|| [381410] [204] Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [7], uddezaka [-], niyukti: [86-90], mUlaM [gAthA 381-410] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka ||381 410|| | praNayadIno bhavati, uktaM hi-kaNThavisvaratA dainyaM, mukhe vaivarNyaveSa) / yAnyeva niyamANasya, tAni liGgAni yAcite // 1 // AuzrIsUtrakatAGgacUrNiH 0 dRNAhetuM ca muhamaMgaliyAo kareti maMkhavat , eriso vA tuma dasadisippagAso taccaNigo va jahA kaMpati, udare hitaM udArika // 2012 // 17 | annapAnamityarthaH, bhRzaM gRddhaH pragRddhaHNIyAragiddheva mahArAhe NIyAro NAma kaNakuMDakamuggamAsodaNANa vinikIryata iti nIkAraH, varA dAratIti varAhaH, varA bhUmI, sa uddhRtaviSANo'pi bhUtvA anyAnurato'pi hi hanyamAnAn dRSTvA tatra nIkAre gRddhan / pazyati, tataH kacideva prakatA vA, areti vA acirAtkAlasya prApta jaro va eSati pAtameva, maraNamityarthaH, athavA nikAro nAma yasyAnirAlakarAlakamudgamASAdIni sa AraNyavarAhA, teSu pragRhyamANa aupageSu patati, karSakempo yad esati ghAtameva, evamasau ANIkazIla AhAragRddhaH asaMyamamaraNamAsAtha garagatirikkhajoNio pAviUNa adamAsu nighAtameva, sa evaM kusIlo 'annnnss| VAIpANassa idhaloiassa' vRttaM // 406 // ihalaukikAni hi annapANAni dina mokkhAya, teSAM aihikAnAM annapAnAnAM heturiti / vAkyazeSaH, anupriyANi bhApate, esa dArikA kIsa Na dIjai, goNe kiMNa dammae, evamAdi vaNImagattagaM kareti, sevamAna iti | vAyAe sevati, AgamaNagamaNAdIhi ya, sa evaMvidhaM pAsatthayaM ceva kuzIlataM ca cazabdAta osannata saMsata ca, prApyeti / vAkyazeSaH, kevalaM liGgAvazeSaH cAritraguNavaMcitaH NissArae hoi jahA pulAe jahA dhaNaM kIDaehiM NipphAlitaM NissAraM bhavati, kevalaM tuSamAtrAvazeSa, evamasau cAritraguNanissAraH pulakadhAnyavat , ihaiva bahUNaM samaNANaM samagINaM hIlaNije paraloge 10 ya Agacchati hatthachiMdaNAdINi, uktAH kuzIlAH, tatpratipakSe bhUtaM mUlottaraguNeSu AyatatvaM, so zIlaM pratipadyate, tatrottaraguNA nadhikRtyApadizyate, 'aNNAyapiMDeNa'dhiyAsaeja' vRttaM // 407 / / Na sayaM vaNImagAdIhi, aNNAtau esati, adhiyAsaNANa | // 20 // dIpa anukrama [381 NEPARIRAMPA 410] [205] Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [7], uddezaka [-], niyukti: [86-90], mUlaM [gAthA 381-410] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka ||381 zrIsatrakatAGgANi 202 // parNa 410|| dIpa anukrama [381410] alaMbhamANA, Na pUyaNaM tavasA a, vaha jaNe pUyAsakAraNimittaM tapaH kuryAditi, nivahejja vA, jo pUAsakAranimittaM tavaM kareMti vIryanirUteNa so tatvANi vAhito bhavati, tamhA Na NicahejjA, sa evaM aNyo ya pANe ya aNANugiddho, jo hi aNNAyapiMDaM esae so NiyamA aNNe ya pANe ya aNANugiddho, athavA aNu-pazcAdbhAva iti, Na purabhutte aNNapANesu aNugijjhejjhA, egaggahaNe gahaNaMti jahA rasesu Niyatatti taheva sabbesu kAmesu NiyatiM kuryAt , saddarUvAdisu asajamANe Na rAga dosaM vA ganche, kathaM ?, 'saddesu ya bhayapAvaesa, sotagahaNamuvagatesu / tuTeNa va ruTeNa va samaNeNa sadA Na hoyavyaM / / 1 / / evaM semiMdiesu, ahavA apasatthaicchAkAmesu madaNakAmesu ya, yathaiva indriyajayaM karoti taheva 'savANi saMgANi adhi(i)ca dhIro'vRttaM // 408|| saMgAH prANivadhAdayaH jAva micchAdasaNaMti tANi aNicchiUNa savvAI parIsahovasaggAI dukkhAI khamamANe-sahamANe, akhilo NAma akhilesu guNesu vartitavyaM, athavA khilamiti patra kiMcidapi na pramate UkharamityarthaH, naivaM khilabhUtena bhavitavyaM, yatra kazcidapi guNo na praste, guNA NANAdI, agRddhe AhArAdisu, Na siloyakAmI parivaejA, siloko nAma zlAghA, sarvato vaeja, svAttadajJAtapiMDaM kiMnimittamAhArayati', ucyate-'bhArassa jAtA muNI bhuMjamANe vRtaM // 409|| bhAro nAma saMyamabhAro, jAtAetti saMyama jAtAeni, saMyamajAtA matto-NimittaM, saMjamabhAravahaNaTThatAe 'so hu tabo kAyabbo jeNa maNo dukarDa Na uppaleJja', kaMkhejA ya | udyAnakrIDAtulyaM tapo manyamAnaH kaMsejA ya pAvavivegaM nAma mikkhU, pAvaM nAma karma, vivego vinAza ityarthaH, sarvaviveko mokSaH, seso desavivego, athavA pApamiti zarIraM, kRtaghnatvAdazucitvAca tadvivekamAkAMkSamANaH duHkheNa puDhe dhutamAtieja yadi / punarasau saMyama kurvANaH zArIramANasaiH parIpahopasargaduHkhairabhibhUyate tatastairabhibhUtaH dhutamAdieja, dhuAM-vairAgyaM cAritraM upazamo vA // 202 // [206] Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [7], uddezaka [-], niyukti: [86-90], mUlaM [gAthA 381-410] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: vIryanirU prata sUtrAMka ||381 zrIsUtrakatAGgacUrNiH // 20 // 410|| dIpa anukrama [381410] | saMjamo NANAdi vA, AdIejjaci tamAdadyAt , tena teSAM jayaM kuryAdityarthaH, yathA mahAraka eva, damadanto vA saMgAmasIse yathA | | damitaH baro-yodhaH saMgAmazirasyaparAn damayati, abhihatItyarthaH, evaM aTThavihaM kamma jiNicA parIsahe adhiyAsehi, kiMcAnyat| "avi hammamANe phalagAvataTThI'vRttaM // 410 // yadyapyasau parAsaherhanyeta arjunakavat, athavA phalakAdavakaTaH kSAreMNa lipyeta sicyeta vA tathApi agradRSTaH aNihammamANo vA samAgamaM kaMkhati aMtagarasa samyak AgamaH samAgamaH, antako nAma mokSaH, athavA antaM karotIti antakaH, yathA 'nAgnistRpyati kASThAnAM, nApagAnAM mhoddhiH| nAntakRtsarvabhUtAnAM, na pusA vAmalocanAH ||1|| sa evaM nighRya karma-aMtakarmamAsAdya nizcitaM niravazepaM vA dhRtvA vidhya, ki ? aSTaprakAra karma, neti pratipedhe, bhRzaM prapaMcaM | prabaMcaM jAtijarAmaraNaduHkhadaurmanasyAdi naTavadanekaprakAraH prapaMcako dRSTAntaH, akkhakkhae va aznotItyakSaH, athavA na kSayaM jAtItyakSaH, jahA akkhakkhae sagaDaM samavipamadurgaprapAtodyAnAdipu tepu punaH saMkhobhaminti evaM sa, evaM nighRya karma acalaM nirvANasukhaM | prApya na punaH saMsAraprapaJcamAmoti / nayAstathaiva / / kusIla paribhASitaM saptamamadhyayanaM samApta / ' vIriyaMti ajjhayaNaM, tassa cacAri aNuyogadArA, ahiyAro-tividhaM pIriyaM viyANittA paMDiyavIrie jatitabba, gAthA 'vIrie chakaM' gAthA // 11 // cIriyaM NAmAdi chabiha, NAmaMThavaNAo gayAo, vatirittaM dababIriya sacittAdi tividhaM, sacitra | davyabIriyaM tividha-dupada cauppada apadaM, dupadANa vIriyaM arihaMtacakavaTTivaladevavAsudevANaM itthirayaNasma ya, evamAdINa vIriyaMjaM jassa jArisaM sAmatthaM, catuSpadANaM tu assarayaNAINaM sIhavagdhavarAhasaramAdINa, sarabho kila hastinamapi vRka iva auraNakaM ukkhiviUNa a bajjhati, evamAdi yasya yaca catuSpadasya boddhavyaM vA sAmarthya, apadANaM gosIsacaMdaNassa upahakAle DAhaM NAseti // 203 // | asya pRSThe aSTama adhyayanaM Arabhyate [207] Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [8], uddezaka [-], niyukti: [91-98], mUlaM [gAthA 411-436] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: vIya prata sUtrAMka ||411 zrIsatraka- tAGgacUrNiH // 204 // 436|| dIpa anukrama tahA kaMbalarayaNassa sIyakAle sItaM uNhakAle uhaM NAseti, tahA cakavaTTissa gabhagiha sIte uNDaM uNhe sIsa, evaM puDhapImAdINaM jassa jArisa saMjoimANaM asaMjoimANa ya gadAgadavisesANa ya 'acittaM puNa vIriyaM' gAthA // 92 // acicaM davyabIriyaM 0 AhArAdINaM snehabhakSyabhojyAdInAM, uktaM hi-'sadyaH prANakara toyaM0' AvaraNANaM ca vammamAdi guDAdINaM ca cakarayaNamAdINaM / anyeSAM ca prAsazaktikaNakAdINAM, kiMcAnyat-jaha osahANa bhaNiyaM vIriyaM, vivAge te visallIkaraNI pAdalebo, medhAkaraNIu ya osadhIo, visaghAtINi ya davyANi gaMdhAlevaAsvAdamAtrAt vipaM NAsenti, sarisitramettAo vA guliyAo vA losukkhe NAmette khece vipaMgado vA bhavati, anyaM dravyamAhAritaM mAsegApi kala(vapi kSudhA na karoti, na ca yalagnAnirbhavati, kicakeSAzcidravyato saMyogeNa vacI AlicA udakenApi dIpyate, kamIrAdipu ca kAMjiphenApi dIpako dIpyate, yoniprAbhRtAdipu vA vibhA siyavvaM / khetavIriyaM devakubAtIsu sarvANyatra dravyANi vIryavanti bhavanti, yasa vA kSetra prApya valaM bhavati, yatra vA kSetre vIrya varNyate, esa ceca attho NijjucIgAthAe gahito, 'AvaraNe kavayAdI camAdIyaM ca paharaNe hoti / khettammi jammi khette kAle jo jaMmi kAlaMmi // 94|| kAlacIriyaM susamasusamAdisu, yasya vA yatra kAle balamutpadyate, tadyathA-varSAsu lavaNa- / mamRtaM zaradi jalaM gopayazca hemante / zizire cAmalakaraso ghRtaM vasaMte guDo vasantasyAnte // 1 // 'bhAve jIvassa vIriyassa' gAhA // 93 / / bhAvavIriyaM jIvassa sIriyassa laddhIo aNegavidhAo, taMjahA- urassavalaM iMdiyavalaM anjhappavalaM, aurasi bhayaM aurasyaM, zArIramityarthaH, taM puNa aNegavidha, taMjahA-'maNavayaNakAya'gAthA / / 95 // maNe tAra urassavIriyaM jArisaM maNapoggalagahaNasAmatthaM vayarosabhasaMghAtaNAdINaM jArise paDhamasaMvataNe maNapoggale geNhati, taM puNa duvidhaM-saMbhave ya saMbhavve ya, tittha- 436] // 20 // [208] Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [8], uddezaka [-], niyukti: [91-98], mUlaM [gAthA 411-436] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: MAY prata vI gacUrNiH sUtrAMka ||411436|| dIpa anukrama 411436] zrIsatraka | garassa aNuttaroSavAiyANaM ca atIpaTTaNi maNodavANi, saMbhAvaNIyaM tu yo hi yamartha paTumatinA procyamAnaM na zaknoti sAmprataM ||karmAkarma pariNAmayituM, saMbhAvyate tu epa parikarmamANaM zakSyatyamumartha pariNAmayituM, taMjahA-tave taNutae dubale, vigNANaNANa ityAdi / // 205 // WI saMbhAvyaM, vAyAvIriyamavi vidha-saMbhave ya saMbhabve ya, tattha saMbhave ya titthagarassa joaNanIhAriNI vANI sababhAsANugAmiNI etatsaMbhavati vAcAvIrya titthakare, yeSAM cAnyepAM kSIrAzravAdivAgviSayaH, tathA haMsakokilAdInAM sambhanati svarasena mAdhuryavIrya, sambhAvye tu zyAmA strI gAitavye, taMjahA-'sAmA gAyati madhuraM kAlI gAyati kharaM ca rukkhaM ca evamAdi, tathA saMbhAvayAma | enaM zrAvakadArakaM akRtamukhamapyakSareSu yathAvadabhilaptavyeSu, tathA saMbhAvayAmaH zukamadanazalAkA manuSyavaktavyena tve mAse sambhAvyate, kAyabIriyaM NAma aurasyaM yadyasya balaM, tadapi dvividha-sambhave sambhAvye ca, saMbhave yadivA cakravartibaladevavAsudevANaM yadvAhuvalAdi kAyabalaM, jahA koDisilA tiviThThaNA ukkhittA, athavA 'solasa rAyasahassA evaM jAva aparimitavalA jimavariMdA | saMbhaveyuH, sambhAvyate tIrthakarA lokaM aloke prakSeptuM, tathA meru daMDamiva gRhItvA chatrapaddhata, tahA pabhu aNNataro iMdo jaMbudIvaMtu || vAmahattheNa cha jahA dhareja karayalato maMdaraM ghetaM, tathA saMmbhAvyate AryadArakA parisarddhamAnaH zilAmenAmudata, anena mallena sahA| yoddhamityAdi, iMdiyavalaM paMcavidhaM soiMdiyAdi, ekekaM saMbhave sambhAvye ca, saMbhave yathA zrotasa bArasa joyaNANi visao, evaM | | sesANavi jassa jo, saMbhAvye'pi yasyAnapahatamindriyaM thAntasya vA pipAsitaspa vA pariglAnasya vA sAmpratamagrahaNasamartha, yatho| diSTAnAmupadravAnAM upazame sambhAvyate viSayagrahaNAyeti, uktaM indriyavIyaM / idAnIM AdhyAtmikaM, tamanekavidhaM 'ujamadhitidhIrattaM, A// // 96 // ujjamo gAma SarIsahovasaggANaM jaye, soMDIro NAma tyAgasaMpannaH avisAditA, ahavA soMDIra jJAne-adhyetavye tathaiva vA // 205 // [209] Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [8], uddezaka [-], niyukti: [91-98], mUlaM [gAthA 411-436] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata karmAkarma sUtrAMka ||411 436|| dIpa anukrama 411436] zrIyatraka- kartavye, na parAbhiyoga iva karoti, hAyamANaH, avazyaM mayA etatkartavyaM, na vipIdanti calayati vA, kSamAvIya AkuzyamAnoci tAmaNi nakSubhyati, gaMbhIro nAma parIpaherna kSubhyate, dAuM vA kAuM vA No tuccho bhavati, uktaM ca-'yullubuleti jaM hoi UNayaM ricaya knn||206|| kaNei / bhariyAI Na khunbhaMtI supurisaviNNANabhaMDAI // 1 / ' uvayogaH sAgAraaNAmAruvayogapIriyaM, sAgArovayogavIriyaM aTThaviha paMca jJAnAni vINyajJAnAni, aNAgArovayogavIriyaM caturvidhaM, yena svavipaye upayuktaH yo yamartha jAnIte draSTavyaM ca pazyati, ekekassa matyupayogAdeH caturvidho bhedo davyAdi, evaM upayogavIrie jANati, jogavIriyaM tivihaM, maNNamajhappIriyaM akuzalamaNaNirodho / vA kuzalamaNaudIraNaM vA maNassa egatIbhAvakaraNaM vA, maNavIrieNaya piyaMThasaMyatA vaddhamANaavahitapariNAmagA ya bhavanti, vaivI1 rie bhAsamANA apuNarutaM niravazeSa ca bhApate vAgaviSayAtmopayuktaH, kAye vIrya susamAhitapasannAdanaH susaharitapAdaH kUrmavada vatiSThate, kathaM nizcalo'haM syAM ityadhyavasitaH, uktaM hi-kAevi hu ajjhappaM te tapovIya dvAdazaprakAraM yastadadhyavasitaH karoti, / evaM saptadazavidhe saMyame'pi, ekatvAdhyavasitasya saMyamavIrya bhavati, kathamahamaticAraM na prApnuyAmiti, evamAdi adhyAtmavIya, eva]] mAdi bhAvavIrya vIriyapuvve vaNijati vikalpasaH, uktaM ca-"sanyaNadINaM jA hoja bAlugA gaNaNamAgatA sNtii| taco bahutase u astho ekkassa puvyassa // 1 // savvasamudANa jalaM jati pasthimitaM haveja saMkalaNaM / tatto bahutaro u attho egassa puSassa // 2 // sabaMpi tayaM tivihaM paMDiyaM bAlaM ca cAlapaMDitaM hoi, tastha bAlayaM tathA paMDitaM ca, mIsitaM ca, athavA duvidhaM, taM0-agAkhIriyaM aNagAsvIriyaM, tattha paMDitavIriyaM aNagArANaM, AgArANaM tu duvihaM-bAlaM ca bAlapaMDitaM ceti, tattha paMDitavIriyaMpi sAdIyaM sapajavasitaM ca, cAlacIriyaM jahA asaMjatasta, vividho tiThANA, taMjahA-aNAdINaM apaJjavasitaM 1 agAiyaM sapaJjavasiyaM // // 206 // [210] Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [8], uddezaka [-], niyukti: [91-98], mUlaM [gAthA 411-436] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: S prata sUtrAMka ||411436|| H dIpa anukrama 411436] karmAkarmazrIstrakaID2 sAdIyaM sapajavasitaM 3, No ceva NaM sAdIyaM apaJjavasitaM, athavA samaM tu vIriyaM tivihaM-khaiyaM upasamiyaM khaovasamiyaMti, vIrya tAgacUrNiHkhaiyaM khINakasAyANaM, upasamiyaM ubasaMtakasAyANaM, sesANaM tu khovasamiya, jattha sutaM-sasthamege susikvaMti, tattha gAthA / 207 // 'satthaM tu asiyagAdi',gAthA, satthaM vidyAkRtaM matrakRtaM ca, tattha vijA ityI bhaMto puriso, athavA vidyA sasAthaNA maMto asAhaNo, ekeka paMcavihaM-pArthivaM vAruNaM AgneyaM vAyavyaM mizramiti, tattha mIsaM jaM dupatiNha vA devatAgaM, athavA vijAe maMteNa ya, etANi adhidevagANi, gato NAmaNipphaNNo, suttANugame suttamubAreyavaM-taM cimaM suttaM-'duhAvetaM samakkhAtaM' silogo // 411 / / dadhAti etaM, dviprakAra-dvibhedaM bAla paMDita ca, caH pUraNe, etaditi yadamipreta, yadvA hAdhyAye adhikataM vakSyamANaM, jaMvA mikkhe-14 vaNijjuttIvutaM, samyaka AkhyAtaM samAkhyAtaM titthagarehiM gaNaharehiM ca, virAjate yena taM vIriyaM, vikamo vA vIriyaM, pakariseNa bucai pacunai, bhRzaM sAvAdito vA bucati, kiNNu vIrassa vIrattaM kena vIrotti vucati, kimiti pariprazne, nu vitarke, vIryamaskhAstIti vIrA, kiM tat vIrassa vIrya ?, keNa vA vIretti vuccati, kiNA vA kAraNena vIra ityabhidhIyate ?, pRcchAmaH, tattha vA karaNaM vIriyaM jaM pucchitaM tadidamapadizyate-kammameva pariNNAya' silogo // 412 / / kriyA karmatyanAntaraM, kriyA hi | cIya, evaM pariNAe evaM parijAnIhi, tassegaTThiyA oTThANaMti vA kammati vA balaMti vA bIriyaMti vA egahu~, paThyate ca-kammameva pabhAsaMti evaM prabhApanti karmabhIrya, athavA yadidamaSTaprakAra karma tat audayikabhAvaniSpanaM karmetyapadizyate, audayiko'pi ca bhAvaH karmodayaniSpanna eva, bAlavIriyaM bucati, vitiyaM akammaM vAvi suvatA akarmanIyaM tat , taddhi kSayaniSpannaM, na vA karma vadhyate, na ca karmaNi hetubhUtaM bhavati, suvratAH-tIrthakarAH, prabhAta iti vartate, parijAnaMta iti ca vartate, tattu paMDitavIryamapadi-IMA ISHTHANE // 207 // [211] Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [8], uddezaka [-], niyukti: [91-98], mUlaM [gAthA 411-436] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka ||411 KAN 436|| dIpa anukrama 411436] zrIvAzya te eva, gate dve sthAne, ta kammacIriyaM ca akammacIriyaM ca, tatra pramAdAt karma badhyate apramAdAna badhyate, athavA dvAviti bAla karmAkarma vANiH paMDitaM ca, bAlaM asaMpatANa paMDitaM saMjayANa, tatra tAvat bAlavIriya apadizyate, athavA jamma Adizyate vaTTamANA bhaviyA maNussA, // 28 // tatkathaM ?, ucyate-pamAdaM kammamAhaMsu silogo // 41 // pramAdAt karma bhavati evaM vaktavyaH, kAraNe kAryopacArAt pramAda: karmetyucyate, sa ca pramAdA tahAvi saMbhave Adizye paMDitaM sAdiM apaJjayasitaM, bAlaM tivihaM, anAdi apajjavasitaM abhaviyANaM, aNAdi sapajjayasitaM bhapiyANaM, sAdisapajjavasitaM sammadiTThINaM, jaM taM bAlaM kathaM hojjA?, ucyate 'satyamege susikkhaMti silogo // 414 // dhanurupadizyate dhanuHzikSAmityarthaH, AlIDha0 sthAnavizeSataH, ege asaMjatA, na sarve, athavA sarvakAraNA astrazAstrANi, adhI| yate hi bhImAsurakagna koDillagaM dharmapAThakA vaidyakaM vAvacariM vA kalAo suTu sikkhaMti asubhenAdhyavasAyena ativAtAya | pANiNaMti evaM puruSasya zira chettavyaM evaM cArthI pratyarthI vA daNDayitavyo netrAdirAgAdimizca kArI akArI ca jJAtavyo, amukAparAdhe | vA'yeM daNDo hastacchedamAraNetyAdi, kiMca-kei maMte adhijjati amu maMte abhicAruke atharvaNe hRdayoNDikAdIni ca azvamedhaM | sarvameva puruSamedhAdi ca mantrAnadhIyate, bhUtamatro dhAtu gadaH vilavAdAdi, bahUrNa pANANaM bhUtANaM viheDaNe, vidyAdhana ityarthaH, uktaM ca-'paTuzatAni niyujate, pazUnAM madhyame'hani / anamedhasya vacanAt , nyUnAni pshubhitribhiH||1|| te tu ashubhaadhyvsitaaH| | kiMca-'mANao kAu mAyAo' silogo // 415 // teNa cANakakoDillaIsatyAdI mAyAo adhijjati jahA paro vaMce vanyo, tahA vANiyagAdiNo ya utkocavaMcaNAdIhiM atthaM samajiNaMti lobhe tasya ca uttareti mANovi, evaM mAyiNo mAyAhi / / | atthaM upajiNaMti, yatheSTAni sAvadhakAryANi sAdhayanti, tata eSAM karmabaMdho bhavati, kAmabhogAna samAhare kAraNe kAryavadupa- ||208 // ENCE [212] Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka // 411 436|| dIpa anukrama 411 436] zrIsUtratAGgacUrNi : // 209 // "sUtrakRta" aMgasUtra-2 (niryuktiH+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 8 ], uddezaka [-] niryukti: [ 91-98 ], mUlaM [gAthA 411-436 ] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra -[02] aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: - cAraH, artha eva kAmabhogAH tatsamAharaMti iti, paThyate ca AraMbhAga tiuddar3a AraMbhA tribhiH kAyavAGmanobhiH AuDatI tiu iti, bahave jIve egiMdiyAdi jAba paMcidiyati buccati ya evamAdi Arabhyate pApaM taM tu maNasA vayasA kAyasA, javaeNa bhedeNaM jIve haNato, baMdhanto uddhasento ANavento kuTTento arthopArjana paro niddAya haMtA gAmAdi chetA miyapucchAdi pakatiyA itthidaMtAdi itthAdi vA AtasAtA maNasA 'kaiyA vacar3a sattho0' | gAthA ||416 // kAtreNa kilissaMto, paDhamaM maNasA, pacchA vAyAe, aMtakAle kAraNa, Arato sayaM, parato, sayaM parato, aNoNa duhAvi, sa evaM 'vairANi kubaMti berI' silogo // 417 // sa vairANi kurute vairI, tato aNNe mAreti aNNe baMdhati aNNe daMDeti aNNe nivvisa ANaveti corapAradAriyayacopagAdi bahujaNaM vereti | jesu vA thANesu rajjati saJjati majjati ajjhovavaJjati, paThyate ca-jehiM verehiM kajjati, tataste vairiNaH ihabhave, parabhave ca karakathAdIhiM kiti, chidyanta ityarthaH, jANi vA kareti tANi se se ahiyatarANi paDikareMti, rAmavat, jahA rAmeNa khaciyA occhAditA, 'apakArasamena karmaNA, na narastuSTimupaiti zaktimAna / adhikAM kuru vairayAtanAM dviSatAM jAtamazeSa| muharan || 1|| subhomeNAvi tisacakhuto NiraMbhaNA puhavI katA, pApopakA ya ArambhaH pApAH pApopagAH pApayogyAH, pApAni vA upagacchantyAraMmiNaH, AraMbhA hiMsAdayaH, duHkhasparzA duhAvahAH duHkhodayakarA ityarthaH, ante ityarthaH, ante ityantazaH mRtasya narakAdipu 'pAvANaM khalu bho kaDANaM kammANaM duciNNANaM jAva vedaddattA bhokkho, Natthi avedaittA, tavasA vA josar3A ' aSTAnAmapi prakRtInAM yo yAdRzo'nubhAvaH sa tathA phalati // 417 // kiMca-saMparAgaH tesu vA tAsu gatiSu saMparANijjatIti saMparAmaH - saMsAraH, athavA para ityanabhimukhyena badhyamAnameva vedyate, nigacchaMti prApnuvaM te, ArcA nAma vipayakapAyArttA, dukaDakAriNo [213] AraMbha varjanAdi // 209 // Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [8], uddezaka [-], niyukti: [91-98], mUlaM [gAthA 411-436] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka ||411 zrIsUtraka- tAnacANa: // 210|| vIryAdi 436|| dIpa anukrama dakaDANi-hiMsAdINi pAvANi kurvantIti dakaDakAriNaH, kiM nimittaM? rAgadosassitA vAlA bAlavIryAH, sa eva prakRtiH vaha kira kAlaM Thito mohaNIyassa vibhAsA, tatastaiH pApaiH karmabhiH sAmparAyameva NiyacchaMti saMsAramityarthaH, tatra ca narakAdiSu | duHkhAnyanubhavanti / 'etaM skmmviiriy'silogo||419|| sakarmavIriyaMti vA bAlavIrIyaMti vA egahU~, idAnIM akammavIri| yati vA paMDitavIriyaMti vA egaTuMti, keriso puNa paMDito ?-'davie baMdhaNummuke' silogo // 420 / / rAgaddosavimuko davio, | vItarAga ityarthaH, athavA vItarAga iva vItarAgaH, bandhano'lpo muktakalpaH, paMDitavIryAcaraNebhyaH savvaso chinnabaMdhaNeci siddhastena | nAdhikAraH, ye punaH pramAdAdayo hiMsAdayaH rAgAdayo vA teSu kAryavadupacArAt ucyate-sabato chiNNavandhaNe, na teSu vartata ityarthaH, kaSAyaappamatto vA saH akarmavIrA, evaM ceva akarmavIriyaM cuJcati, kathaM akarmavIriyaM / , yatastena karma na badhyate, na ca tatkarmodayaniSpanna, yena karmakSayaM karoti tena akarmavIryavAn , paNolla pAvayaM kammaM pramAdAdIn pApakarmAzravAn tAn | aNudha sallaM katteti appaNo bhAvakammasallaM aTThappagAraM tatkRtati chinattItyarthaH, antasottiM yAvadanto'sya, niravazeSamityarthaH, kena kRtanti ? kiM vA AdAya kRtantIti ?, ucyate-dhammamAdAya, kIdRzaH dharmaH?NeyAuaMsuakkhAyaM silogo||421|| nayanazIlo naiyAyiko, kutra nayati ?, mokSaM, suSTu AkhyAtaH suakkhAya, upAdAya-taM gRhItvA, samyaka Ihate samIhate dhyAnena, kiM dhyAyate ?, dharma sukaM ca, tadAlaMbaNANi tu bhujo bhujo duhAvAsaM bhUyo bhUya iti bIpsArthaH, atItAnAgatAni aNantAI |N UI bhavaggahaNAI, sakammavIriyadoseNa bhUyo bhUyo NaragAdisaMsAre NANAvidhaduHkhAvAse sArIrAdINi dukkhANi bhuJjo 2 pApati, azubha-| bhAvaH azubhattaM tahA tahA tena prakAreNa yathA karma tathA tathA zubhaM phalati, athavA azubhamiti azubhabhAvanA gRhItA, yathA zubhaM 436] // 21 // [214] Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [8], uddezaka [-], niyukti: [91-98], mUlaM [gAthA 411-436] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: ahaakhaasvAdi prata sUtrAMka ||411 zrIsUtrakatAmaNiH // 21 // 436|| dIpa anukrama 411436] | kiM? saha kaDevara0, evamanityAdyA, azubhA api, dvAdaza bhAvanA gRhItA, tatrAnityabhAvanA 'ThANI vividhaThANANi' silogo // 422 // sthAnAnyeSAM santIti sthAninaH, devaloke tAvadindrasAmAnikatrAyaviMzAyA, manuSyeSvapi cakravartivaladevavAsudevamaNDalikamahAmaNDalikAdi, tiryaktve'pi yAnIpTAniSTAni, vividhAnIti uttama madhyamAMdhamAni, tebhyaH sthAnebhyaH sarvasthAninaH caissaMti, nAtra saMzayaH uktaM hi-'azAzvatAni sthAnAni, sarvANi divi ceha ca / devAsuramanuSyANAM, Rddhayazca sukhAni ca ||1'kiNc'annitie ime vAse' jIvatojapi hi anityaH saMvAso bhavati, kaiH-jJAtimiH, jJAtayo nAma mAtApitRsaMbaMdhAH, suhRdaH zepA mitrAdayaH, 'evamAdAya medhAvI' silogo // 423 // evamavadhAraNe, AdAeti evaM yuddhyA gRhItvA, yathA sarvANi azAzvatAni, paMDitaguNavIryaguNAMzca mokSe ca zAzvataM sthAna AdAetti, athavA dvAdazasu bhAvanAsu yaduktaM tamAdAya, upadhArayitvetyarthaH, Atmanaiva Atmani gRddhimuddharet mamIkAramityarthaH, taM0-hatthA me pAdA me jIvijAmi, jesuvA kalatrakhajanamitrAdipu gRddhirutpadyate tebhya Atmanaiva Atmani gRddhimuddharet , kizca-giddhimuddharemANo AyariyaM upasaMpajeja, svAdhyAyatapAdI uttarottaraguNAnupasaMpadyamAnaH caricAriyaM mangaM uvasaMpaJjaJjA, AyariyANa cA maggaM uvasaMpajjeja, sarve dharmAH kutIthikAnAM Na akovitA, akovitA nAma Na kehiMvi kovijjati, kovito NAma pitaH, kUTakApaNavat, cchedo puNa Na kovijjai, te kathaM upasaMpajjai ?, dohiM ThANehi, sahasamu| tiAe NacA' silogo // 424 / / zobhanA matiH sanmatiH sahajAtmamatiH sahasanmatiH svA vA matiH sanmatiH, saha matIe | sahassaMmatimaM pratyekabuddhAnAM nisargasamyagdarzane yA, pittajvaropazamanadRSTAntasAmarthyAt AmiNivohiyasurya ugghADeti, jahA ilAi| putteNa, dhammasAraM suNettu vA, yathA tIrthakarasakAzAdanyato vA dharma ena sAra: dharmasAraH, dharmasya vA sAraH dharmasAraH, cAritraM // 21 // [215] Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka // 411 436|| dIpa anukrama 411 436] zrIsUtrakratAGgacUrNi: // 212 // AND TASTERS "sUtrakRta" - aMgasUtra- 2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 8 ], uddezaka [-] niryukti: [ 91-98 ], mUlaM [gAthA 411-436 ] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02], aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: taM pratipadyate, pacchA u uttaraguNesu parakamati paMDivIrieNa puntrakammakkhayaTThitAe, evaM so davio, hiMsAdi vA bandhaNa vimuko akampIrie uvadvite ya mehAvI parighAtapAya dhamme ubaTTie akammavIrie vA vaTTamANapariNAme mehayA dhAvatIti medhAvI pratyArUpAti hiMsAdi aTThArasa saMyatavirata paDita paJcakakhAyapAtrakamme sa evamuttaraguNesu paTTamANo 'jaM kiMci uvakamaM NacA ' silogo // 425 // yatkiciditi upakramAdvA avAeNa vA ahavA tiviho unako bhattapariNNAiMgiNAdi, AyuSaH kSemamityArogyaM zarIrasya ca upadravA Atmana ityAtmazarIrasya tasseva aMtaraddhA tasseti tasyAyuHkSemasya, antaraddhA ityantarAlaM, yAvana mRtyuriti, ye baddhA mUDhA saMjJAH, sippamiti khippaM, saMlehaNA vidhi zikSet, sikkhA duvihA-AsevaNa sikkhA gahaNasikkhA ya, grahaNe tAvat yathAvanmaraNavidhirvijJeyaH AsevanayA jJAtvA AsevitavyaM yadyadicchati manasA AsepaNasikkhA 'jahA kummo sayaMgAI 0' silogo ||426|| maraNakAle ca nityameva yathA kUrmmaH khAnyaGgAni paMcasveva dehe samAharati nAma pravezayati, tataH zRgAlAdibhyaH pizitAzibhyaH abhigamyo na bhavati, evaM pAvehiM appANaM, pAtrANi hiMsAdIni kodAdINi ca, maraNakAle cAhAropakaraNa sevaNavyApArAca AtmAnaM saMhRtya nirvyApAraH saMlekhanAM kuryAt, AtmAnamadhikRtya yaH pravartate tadadhyAtmaM, dhyAyo vairAgyaM ekAgratA ityAdinA'dhyAramena pApAtsamAhareti, tatra trayANAM maraNAnAmanyatamaM vyavasthate, iha tu pAovagamaNamadhikRtaM yenApadizyate 'saMhare hatthapAde ya' silogo ||427|| hastapAdapravIcAraM saMhRtya niSpandastiSThet kArya ca saMhara ullaMghanAdibhyaH sarvendriyANi vA sve sve viSaye saMhara, rAgadvepanivRttiM kuru, pApagaM ca parINAmaM vRttaM, NidANAdi ihalogAsaMsapayogaM ca saMhara iti varttate, bhAsAdosaM ca pAvagaMti vAmguptirgRhyate, evaM bhacapariSNAe iMgiNIeva ayatanaM sAhara, jataM gacchejja jataM ciTThejjati, durlabhaM paMDitamaraNamAsAdya karmakSayArthaM [216] upakramAdi // 212 // Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [8], uddezaka [-], niyukti: [91-98], mUlaM [gAthA 411-436] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: mAnavarja nAdi prata sUtrAMka ||411 436|| dIpa anukrama 411436] | sadopayuktena mAvya, tattha NaM jada apadizyate 'aNu mANaM ca mAyaM ca // 428 // athavA maraNakAle ca sarvakAlameva aNu mANaM zrIsUtrakatAGgacUrNiH IIIca mAyaM ca saMpariNAya paMDite, aNuriti stoko'pi mAno na karttavyaH, kimu mahAn , anurapi ca mAyAM na kArayediti // 21 // paMDitaH, paThyate ca-atimANaM ca mAyaM ca, taM pariNAya paMDite atIva mAno yathA subhomAdi, ko'rthaH?-yadyapi sarAgasya mAnodayaH syAttathApi udayaprAptasya viphalIkaraNaM kArya, sutaM me ihamegehiM, evaM vIrassa vIriyaM zrutaM mayA tIrthakarAt sthavirebhyo vA iheti ihaloke pravacane vA, ekepa na sarvepA, tadvIryavato vIrasya paMDitavIriyaM yaduktaM vIrasya vIrattaM iti, yathA vA | syAthavasAnamiti tad vyAkhyAtaM, sa evaM maraNakAle amaraNakAle vA paMDitavIryavAn mahAvratepadyataH syAt , tatrAhiMsA prathama, uDumahe tiriya disAsu je pANA tamathAvarA / savattha viratiM kujA saMtinidhvANamAhitaM, asya zlokasya carcA uktA, kiMca-pANe ya NAtivAeja adiNNaMpi ya nnaatie| sAti Na musaM bUyA, esa dhamme busiimyo||42|| evaM tAvat pANAtivAyaM vajeja, Na vA adiNNAdANaM AdiejjA, sAdiyaM NAma mAyA, sAdinA yogaH, saha sAtimA sAtiyaM, na hi mRpAvAdo mAyAmaMtareNa bhavati, sa cotkaMcaNakUDatulAdisu bhavati, sAtiyogasahito musAbAdo bhavati, sa ca pratipidhyate, anyathA tu na mRgAn pazyAmi|Na ya vallikAiyesu samuhissAmo evamAdi brUyAt , yenAtra paro vaMcyate tatpratiSidhyate, kohamANAmAyAlobhasahitaM vacaH, dharma yo'yaM ukta khabhAvaH, cusimatAM vasUni jJAnAdIni / ayaM bhAravae NicaM bhave bhikkhU kaNThaya, atikarmati vAcAe maNa| sAvi Na ptthe|430|| atiriti atikramaNe, yenAtikramyante etAni paJca mahAtratAni so'tikramaH, tatra prANAtipAtamadhikRtyApadizyate-tipAda eva tribhyaH pAtayatIti tipAta: tanmanasApi na prArthayet , kiMnuvacasA karmaNAvA?, navakena bhedena, evaM zepA // 21 [217] Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka // 411 436|| dIpa anukrama 411 436] zrIsUtrarutAGgacUrNiH // 224 // "sUtrakRta" - aMgasUtra- 2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 8 ], uddezaka [-] niryukti: [ 91-98 ], mUlaM [gAthA 411-436 ] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02], aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: NAmapi jAva parigrahaH, evaM tAvatsvayaM na karoti vratAticAraM yo'pi tamuddizyAnyaiH prANAtipAtaH kRtaH kriyate vA tatrApyayamupadezaH 'kaDaMca kIramANaM ca ' silogo // 431 // ahAkammAdi karDa agehemANo NANujANAti, kIramANamavi jaM jANati maTThAe taM NivAreti No khalu mama aDDAe kiMcivi karaNijaM, evaM jovi AtmanimittaM asaMjamastaiH kRtaH tadyathA-zizoH zirachinnaM chidyate vA badhyo hato hanyate vA mAMsAdyopakAni saccAni tAni hanyate vA tamapi kaDaM ca kajamANaM ca NANujANAti, AgamissaM ca pAvagaMti jahaNaM koi bhaNijA-ahaM te AusaMto samaNA ! amaNaM vA 4 uvakkhaDemi taMpi NivAreti, No khalu mama aDDAe kiMci karaNijaM, evaM asaMjatobi jo jaM haMtikAme taMpi AgamistaM pAvagaM savvaM taM NANujANati, sarvamiti taMnimittaM vAkarya kajamANaM vA vageNa bhedeNa NANujANaMti paMDiyA, Atmani Atmasu yA guptA jitendriyA jIhAdopaNiyattA, athavA sarvamiti AhAropakaraNAdi sejAo'ci bAyAlIsadosa parisuddhAo gheppaMti, evaM te bhagavantaH saMyamavIriyAvasthitA navakena bhedena tadA'ticAramakRtavantu ye tu tadvidharmiNa: bAlavIryAvasthitA api gRhebhyo'pi niHsRtAH santaH je yAbuddhA mahAbhAgA // 432 // je (iti) aNidiniddeso abuddhA vAdiNaH, athavA na buddhA abuddhA, cAlavIryAvasthitAH sakammavI rie varddhati, tahA pANaM na yatati mahAbhAgAH vijAe baleNa vA, yathA buddhaH tapazvi, nimittabalena vA yathA gozAlAH, rAyapavvagA vA bahujaNanetAraH bahujanenAzriyante, pUyAsakAraNimittaM vijjAo nimittAni ya payuMjabhANA tapAMsi ca prakAzAni prakurvanti teSAM bAlAnAM yatkiMcidapi parAkrAntaM tadazuddhaM bhAvopahatatvAt, navakenApi bhedena ajJAnadIpAJca, evamAdibhirdoSairezuddhaM tesiM paravantaM, azuddhaM nAma yathoktairdoSa:, parAkrAntaM caritaM veSTitamityarthaH, kuvaidyacikitsAvat, saphala hoti saGghaso phalaM NAma kammabaMdho, tattatkarmabandhaM prati saphalaM bhavati, [218] SUG kRtAdi niSedhAdi // 214 // Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [8], uddezaka [-], niyukti: [91-98], mUlaM [gAthA 411-436] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: saphalatAdi prata sUtrAMka ||411 zrIratrakatAGgacUrNiH 215 // 436|| | sarvaza iti sarvAH kriyAsteSAM karmavandhAya bhavanti, kathaM , sarva hi kaTukavipAka sucaritamapi pudgalasya mithyAhaTeH, nirvANaM yA pratyasaphalaM bhavati, sarvazaH sarvAH kriyAstadviparItAH sacchAsanapratipannA, je tu buddhA mahAbhAgA silogo // 423 / / svayaM buddhAstIrthakarAyAstacchiSyA vA buddhabodhitA gaNadharAdayaH, mahAbhAgA iti, caurAsIi usamamAmiNo sissasahassANi, usabhaseNassa | battIsaM samaNasAhassIo gaNo AsI, evaM jAva baddhamANasAmI, tatsaMghassa caturvidhassa parimANaM bhAsitavaM, pratyekabuddhAH punaH | sAmprataM na mahAbhAgA?, kecittu pUrvamAsIt , ye cAnye rAjAdayaH pUrva mahAbhAgAH AsItpazcAdvA jAtAste vIrA iti-ammIrie vaTTamANA sarAgA vItarAgA vA vIrA, tapasi NANAdIhi vA cIrAjaMtIti vIrA, vidArayantIti vA kammANi, samma passaMtIti sammatadaMsiNo, tesiM bhagavaMtANaM zuddhaM tesiM parikaMtaM zuddhaM NAma NiruvarodhaM sallagAravakasAyAdidosaparizuddha anuparodhakRt bhUtAnAM tanviupAsaNAvidhe saMjame ca parAkrAntiH aphalaM hoti savvaso phalaM NAma karmavandhanaM taM pratyaphalaM, kathaM ?, saMjame aNaNhayaphale | tave bodANaphale, uktaM ca-nirAsassAI nissukhaduHkhaM0 kalpanaM dharmasu, vAcA niSphalaM, mokSaNaM vA prati saphalaM, evaM pUrva pazcAdvA mahA|| jananetRNAM mahAjanavijJAtAnAM ca tesiM tu tavo suddho silogo // 424 // teSAmiti je jahuttakAriNo, jeti tA NidiTThA, mahaM | prAdhAnye kulaM IkSvAkukulAdi, kecidvA jJAtakulIyA api bhUtvA vidyayA tapasA sauryAd vistIrNA bhavanti nandakulavat, ettha cau| bhaMgo, kiMci kulatovi mahantaM jaNaovi evaM caubhaMgo, etto egatarAovi NikkhaMto mahAkulato, mahadvA kulamepAM mahAkulAH, bhagavAneva chaumattho, chaumatthakAle abamANate pareNaM tu, Na silogaM vayaMti te silogo nAma zlAghA, amuka rAjA vA AsI| diti ibhyo vA zAlibhadrAdi tatpUjAsatkArazlAghAdinimittaM kulaM na kIrcayitavya kulAdikAryanimitaM vA na kIrceta / kiM vA dIpa anukrama 411436] // 215 [219] Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka ||411 436|| dIpa anukrama [411 436] zrIyutaku tAi // 216 // mand, ratio bong) erre ku, "sUtrakRta" - aMgasUtra- 2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 8 ], uddezaka [-] niryukti: [ 91-98 ], mUlaM [gAthA 411-436 ] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02], aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: 'apapiMDAsa pANAsI' silogo ||435|| saMyame'pIyameva varNyate, teNa appapiMDAsi appaM piMDamaznAtIti appapiMDAsI, asaMpuSNaM vA evaM pANapi, aTTakukuDiaMDagapamANagitte kavale AhAramAhAremANe appAhAre, duvAlasa addhomodariyA, solasa dubhAgapattaM, cauvIsa omodariyA, tIsaM pamANapatte, battIsaM kaMvalA saMpUNNAhAro, eto ekeNAvi UNaM jAva ekagAseNa egasittheNa vAM, evaM uvakaraNomodariyA, appaM bhAsejati anarthadaNDakathAM na kuryAt, kAriNe'pi ca nocaiH, bhaNitA davvomodariyA, bhAve tu 'khaMte'bhiNivvuDe dante' akrodhanaM kSAntiH, amiNivbuDho nAma nivRttIbhUtaH zItIbhUtoM, arthazIlo artheSu jJAnAdipUyataH, daMta iti daMtendriyA, tabasA yaM vigate gehANi dANAdisu gehivippamukke ya Na paDuppaNNesu raJjati, Na ya kaMkhAmohaM karei, 'jhANayogaM | samAha' silogo || 4 36 // dhyAnena yogo dhyAnayogaH prazastadhyAnayogaM samyak hRdi Ahatya coddhRtya 'kArya vosina sabasa' sarvaza iti AhArakriyAmapyasya na karoti, svedajalamallapaharaNAdIzca bAhyakriyA, titikkhaM paramaM NacA titikSA NAma parIpahovasargAdhiyAsaNaM, titikSaNameva paraM mokSaNaM mokSasAdhanaM cetyevaM ca jJAtvA AmokSAya parivapatti AmokSAyetiyAvanmokSagamanaM tA parivvaejAsiti, zarIramokSo vA, pari samatA saccao vaejAsi, bhagavAnAha - evamahaM bravImi na paropadezAdityarthaH / NayAstathaiva || vIryAkhyamaSTamamadhyayanaM samAptaM // dhammotti ajjhayaNassa cattAri aNuyogadArA, dhammo atthAhikAro, uktaH upakramaH, NAmaNiSkaNNe dhammo, so puNa 'dhammo puvvuddiTTo ||19|| dhammaTTakAmAe, taM caiva ya ihAvi parUveyabyo, iha tu bhAvadhammeNa ahikAro, eSa eva dharmmaH, eSa eva bhAvasamAdhiH, eSa eva ca bhaavmaargH| tattha dhammassa Nikakhevo NAmaM ThavaNA dhammo0 gAthA ||100|| vatiritto danyadhammo tivihI asya pRSThe navamaM adhyayanaM Arabhyate [220] alpapiMDAzyAdi // 216 // Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [9], uddezaka [-], niyukti: [99-102], mUlaM [gAthA 437-472] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata zrIsUtrakatAGgacUrNiH // 217 / sUtrAMka ||437 472|| sacittAdi, tattha sacinassa jahA cetanA dharmaH, cetanA svabhAva ityarthaH, acittANa jahA dhammatthikAyassa0 jA jassa dhammatA, jahA | ID dravyadharmAdi | 'gatilakSaNotu dhammo, adhammo tthaannlkssnno| bhAyaNaM savadavANaM, bhaNitaM avagAhalakkhaNaM / / 1 / / ' poggalatthikAyo gahaNalakSaNo, missagANaM davANaM jA jassa bhAvanA, yathA kSIrodakaM sItalaM dhAturaktavarddhakaM kAzAyI yAvana pariNamatyudakaM / tAvanmithaM bhavati, gRhasthAnAM ca yaH kulagrAmAdinagaradharmaH, dAnadhammotti yo hi yena dattena dharmo bhavati sa tasin deyadravye kAryavadu-IP pacArAdAnadharmo bhavati, yathA-annaM pAnaM ca vakhaMca, AlayaH zayanAzanam / zuzrUSA vandanaM tuSTiH, puNyaM navavidha smRtaM ||1||"loiy || louttario' gAthA // 101 // bhAvadhammo duviho loio louttario ya, loio duviho-gihatthANaM kupAsaMDINaM ca, louttariyo tiviho-NANaM daMsaNaM caritaMca, NANe AmiNibodhigAdinA daMsaNe uvasAmagAdinA, carite paMcaviho sAmAyagAdinA | pANivadhaveramaNAdinA vA, caturvidho vA cAujAmo, rAtIbhoyaNaveramaNachaTTho vA chabdhiho, pAsaDhabhAvadhammadvitehiM pAsattho, aNNA- | dIhiM dANagrahaNaM Na kAya, saMsaggI vA, tattha pAsatthosaNNakuzIlasaMthavo, ettha atthe gAthA 'pAsasthosagNakusIlasaMthavo | Na kira bahate kaauN| sUyakaDe ajjhayaNe dhammammi NikAiyaM eyaM // 102 / / NAmaNipphaNNo gto| suttANugame suttamuccAreyavvaM, 'katare dhamme AghAte' silogo||437|| katare kerisovA, AghAta ityAkhyAto, mAhana iti bhagavAneva, samaNeti / vA mAhaNetti vA egahuM, manyate anayeti matiH-kevalamiti, matirasyAmtIti matimAn , atastena matimatA, evaM jaMbugAmeNa pucchio sudhammo Aha-'ajudhammo jahA tahA'aMjuriti ArjavayuktaH, na daMbhakavvAdimirupadizyeta, te kuzIlA bAlavIryavantaH, te nArjavAni bruvate, bruvate vA na vayaM parigrahavantaH AraMbhiNo vA, etatsaGghasya buddhasya upAsakAnAM vA iti, bhAgavatAstu nArAyaNaH karoti // 217|| dIpa anukrama [437472] [221] Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [9], uddezaka [-], niyukti: [99-102], mUlaM [gAthA 437-472] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata zrImatraka dharmAdi sUtrAMka mAgacUrNiH ||437 472|| dIpa anukrama harati dadAti vA, uktaM hi-yasya buddhirna lipyeta, itvA sarvamidaM jagat / AkAzamiva paGkena, na sa pApena lipyate // 13 // naivaM bhagavatA anArjayayukto dharmaHpraNItaH, bhagavatA tu yo yathAvasthitastaM tathaiva matvA nirupadho dharmopadiSTaH, na lokapaktinimittaM, glaanaayup1||218|| dhinA gA kiMcitsAvadyamAna vartavyamityupadiSTaM, jinAnAmiti paSThI, jinAnAM saMtaka tItAnAgatAnA, paThyate ca 'jaNagAtaM suNeha meM' yathoddiSTadharmapratipakSabhUtastvadharmastatra cAmI varcante / 'mAhaNA kSatriyA vessA' silogo|| 438 / mAhaNA marugA sAvagA vA, khattiyA uggA bhogA rAiNNA ikkhAgA, rAjAnaH tadAyiNaca, athavA kSatreNa jIvanta iti kSatriyAH, vaizyA suvarNakArAdayaH,te hi havanAdimiH kriyAmidharmamicchanti, caNDAlA api truvate-vayamapi dharmAvasthitAH kRSyAdikriyAM na kurmaH, bokasA NAma saMjogajAtiH, jahA bhaNeNa suddIe jAto NisAdotti vucati, baMbhaNeNa vessAe jAto ambaTTho bucati, tattha misAegaM aMbaTThIe jAto so bokaso bucati, esiyA vesiyA epaMtIti epikA-mRgalubdhakA hastitApasAzca mAMsahetormugAn hastinazca epaMti, mUlakandaphalAni ca, ye vA pare pAkhaNDA nAnAvidhairupAyaiH bhikSAmeti, yatheSTAni cAnyAni vipayasAdhanAni, athavaipikA vaNijaH, te'pi phila kAlopajIvitvAma kila kurvate, athavA vaizyA striyo vaizikAH, tA api kila sarvA vizepAdvaizyadharme vartamAnA dharma kurvanti, zUdrA api kuTumbabharaNAdIni kurvato dharmameva kurvate, uktaM hi-yA gatiH klezadagdhAnAM, gRheSu gRhamedhinAm / putradAraM bharatAnAM, PA tAGgati braja putraka! // 1 // ye anuddiSTA cchedanabhedanapacanAdi dave, bhAve AraMbhe NissitA NiyataM sitA NissitA, 'pari ggahe NiviTThANaM silogo // 439 // pariggahI macittAdi 3, davvAdicaturvidho vA, tesiM mAhaNAdikuzIlANaM pariggahe NiviTThANaMti upajiNaMtANaM sAravaMtANa ya NaDaviNaTuM ca soentANaM, tersi pAvaM pacar3ati, AuavajAu satta kammapagaDIo siDhilabaMdhaNa [437472] // 218 // [222] Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [9], uddezaka [-], niyukti: [99-102], mUlaM [gAthA 437-472] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: AraMbhasaMbhRtAdi prata zrIsUtrakatADAcaNiH / / 291 // sUtrAMka ||437 472|| dIpa anukrama baddhAo dhaNiyacaMdhaNabaddhAu kareti, eteSAM AraMbhasaMvuttA kAmA, hiMsAdiAraMbhena saMvRcA, AraMbhasaMbhutA kAmA athavA saMmatA nAma Arambha eSAM saMmataH, kathaM AraMmi NissiyA tiSThanti, sAlisaM, uktaM hi-AraMbhAraMbhakarmANi, thAntaH zrAntaH punaH punH| tathA na te prANairapi parirakSitA jarAjyAdhyudaye duHkhodaye vA mRtau vA prApte tasmAndurakhAnmocayanti, na ca narakAdipu prAptasya | tato narakAdipu duHkhAdvimocayaMti / AghAtaM kiccmaadhetu'silogo||440||aahnyte'neneti AghAetti, maraNamityarthaH, AghAte AghAtasya vA kRtyaM maraNakalyamityarthaH, AghAte zarIraM saMskArayitvA dahaMti mRtakRtyAni cAsya pitRpiMDAdIni AghAetti tamAdhyAya kurvati, mahipacchAgAdyAzca vadhyante, karakatabhaktAni kurvanti, uktaM hi-'avahattheNa ya piMDaM paripiMDeUNa patthareMtassa / ' ityAdi | maraNakRtyaM, athavA AghetuM-kAUNa taM paNidhAya, ye tasya bhrAtRputrAdayo dAyAdAdyA jIti zabdAdiviSayaipiNo tena mRtadhanena vayaM bhogAn bhokSyAmahe, ajJAtayo'pi dAsabhRtyamitrAdayaH tat cyutaM dhanaM tarkayanti, aputrANAM ca mRtakUTaM rAjA gRhNAti, evaM vai | rAjyAdisAmanyaM, apaNe haraMti taM vittaM anya iti anya eva dAyAdAdyAH mRtyarAjacorAdayaH, haraMti vA vibhayaMti vA jAti vA egahu~, uktaM ca-'tatastenArjitairdravyadIraizca parirakSitaiH / krIDantyanena rAjAnaH (nye narA rAjan) haetuSpA hyalaMkRtAH // 1 // karma asyAstIti kammI, tatkarmAya svakarmanititAM gatiM prApya, tatkarmaphalamanvepati / 'mAtA pitA pahusA bhAtA' silogo ||441ursi bhavA aurasAH aurasA api tAca take na trANAya, kiM kSetrajAtAdayaH ?,'NAlaM te mama tANAe' yathaiva mAtrAdayo na trANAya sambandhena tathaivArambhaparigrahAvapi na trANAya, vipayAca NAlaM bhavate mama tANAe, lupyamAnasyeti zArIramAnase| duHkhaidarminassu ihabhave'pi na tAvatrANAya kiAta parabhava iti, kAlasoariaputto mula so abhayakumArasakhA zrAvaka [437472] // 21 [223] Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [1], uddezaka [-], niyukti: [99-102], mUlaM [gAthA 437-472] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAka ||437 472|| dIpa anukrama [437 paramAthAdi zrIsUtraka- dArako, thAvakacAsau dArakatha, dRSTAnta 'etamahaM sapehAe' silogo // 442 // athamiti yo'yamukto'rthaH, na barmikANAmiha nAganUrNiH paratra cA loke garaNamastIti, vANaM vA, samma pehAe, paramaH arthaH paramArthaH mokSa ityarthaH, taM paramArtha anugacchanti paramaTThANumAmI, / / 220 // yathoddiSTeSu mAtrAdipu vairAgyamanugacchanti, jJAnAdayo vA paramArthAnugAmikAH, sa evaM sAdhuH 'Nimmame jirahaMkAreM nAsya kalatramitravittAdipu bAhyAbhyantareSu vastupu mamanA vidyate iti nirmamaH, na cAhaMkAraH pUrvaizvaryajAtyAdipu ca mamprApteSvapi ca tapaHvAdhyAyAdipu, gharedityanumatArthaH, jiNAhitaM AkhyAtaM, mArgamityarthaH, cAritraM tapo baigamyaM vA, ta evaM mAtrAdayo nAma sambandhinaH na grANAyeti ityataH 'cecA pute ya mite ya'silogo // 443 // putre khadhikaH snehaH tenAdau grahaNaM kriyate, micA tivihAmahanAvakAdayaH, mahajAtakAH pUrvAparamambandhinA, pariggaho hiraNyAdi, cecANa attagaM motaM tyayA cecANa Atmami bhavaM AtmakaM natra mitrajJAtayaH parigrahAvaM bAhiraMga motaM, mijchat kamAyA aNNANaM aviratI ya etaM anagaM so, zrotadvArabhityarthaH, paThanate | ca-cecANa aMtagaM sotaM aNNattA agANAgiratI micchattapaJjavA, ubhayamavi vA, Nieye kambo parivAra aujjugaM dhammamaNupAlento na putradArAdIni punarapekSate, uktaM hi-'chalitA avayakkhantA giravekvA gatA mokvaM' ma evaM prabajitaH svarucinA'vasthitAtmA IV ahiMsAdiSu atepu prayateta, tatrAhimApramiddhaye jIcA apadizyante-puDhavI u agaNi yAU silogo // 444 / / kaMThaca, sarveSAM 14 HP bhedo vaktavyaH, ayathArtha parihate ityato bhedaH, patehi kahi kAhiM milogo||445|| etehiMti je udiTThA chakAyA, nijAmati | ziSyanirdezaH, vicatitti vidvAna , ma eva ziSyo nirdizyate tadvidvAn , parijANiyA parijANiuM, pariNagAe duvidhAe, manasA | kAyayakeNaM NAraMgINa pariggahI ekake kAye Nanago bhedo, na ca pariggahaM kuryAt , parigahanibhigo hi mA bhUtkAyArambhaH, // 220 // HANIHITamittha, MEINEISAR 472]] Palamaya [224] Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka ||437 472|| dIpa anukrama [437 472] zrIsUtrakatAGgacUrNi: // 221 // if "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 9 ], uddezaka [-], niryukti: [ 99- 102 ], mUlaM [gAthA 437-472] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02], aMga sUtra [02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNiH evaM sesANivi vayANi pAlekha, aSNahA 'musAvAtaM yahiddhaM ca silogo || 446 // cahiddhaM mithunaparigraho- gRhyate, tatra vartta / mAno'tIya dharmAhirbhavatIti vahirddha, uggahaM jamajAiyamiti adattAdANaM, etANi satyAdANANi logaMsi zasyate ane neti zastraM, zastrasya AdAnAni zastrAdAnAni, lUyaMta ityarthaH kasya zastrasya ?, asaMyamasya tadetad vidvatvarIjAnIhi, athavA upadezo bhavati, tadetad vidvAn parijAnIyAt / idAnIM uttaraguNaH-paliuMcaNaM ca bhayaNaM ca' milogo ||447|| sarvataH kuMcanaM paliuMcaNaM mAyA, bhaMjaNaM bhajate vA'sAviti asaMyate janaH lobhaH, sthaNDilAsthAnIyaM karoti, krodha evaM sthaNDilaH pUrvaivarNyAdi ca, ucchrayanamucchrayaH ucchrayaNAditi, bahuvacanaM jAtyAdIni aSTau madasthAnAni 'dhuttAdAnAni logaMsi' dhUrtasyAyatanAni karma pasutaya ityarthaH evaM yadyadA varjayitavyaM tatsarvamiha zramaNadharme varNyamAne'padizyate, uttaraguNAdhikAre ca paThyate 'dhAvaNaM rayaNaM ceva' silogo ||448 // dhAvaNaM vastrANAM rayaNaM tepAmeva dantanakhAdInAM ca camaNaM ca vireyaNaM, mukhavarNasaurUSyArthaM ca camanaM karoti, virecanamapi balAgnivarNaprAsAdArtha, vatthikammaM sirovedhaM taM viaM parijANiyA, basthikammaM aNunAsaNANi mahA vA, tattha palimaMtho saMjamassa, 'gaMdhamalasiNANaM ca 'silogo || 449 // gandhAzvarNAdayo, malaM gaMdhamAdI, sigANaM dese sabve, daMtapakakhAlaNaM daMnadhovaNaM jahA kuMcakuMcA veti, pariggahaM hatthakammaM ca pariggado sacittAdi, itthI tividyAo, kammaM hatyakammaM syAtpUrvaM bahiddhAvarjanamupadiSTaM ityataH punaruktaM, ucyate, tadbhedadarzanAtra punarukaM, 'ude sighaM kI takaDe // 450 || kaMTho silogo 'AsUNiyaM' / / 451|| AstanikaM NAma zlAghA yena paraiH stUyamAnaH sujjhati yAvatthuNoti yAvadvA'nusarati tAvatsujjhati mAneneti ityAstUnikaM, athavA jeNa AhAreNa AhariteNa suNI hoti, balavantaM bhavati, vyAyAmasnehapAnarasAyanAdibhirvA akSirAgaM aMjanaM gRddhirbAhye'bhyantare vA vastuni, upodyA [225] mRSAvAdA dityAgaH // 221 // Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [9], uddezaka [-], niyukti: [99-102], mUlaM [gAthA 437-472] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: kalkAdibajena prata zrIsUtraka- tAGgacUrNiH // 22 // sUtrAMka ||437 472|| dIpa anukrama takarma NAma paropaghAtaH taca karotItyAha, jAtito karmaNA sIleNa vA paraM uvahaNati, uccholaNaM ca hatthapAdamukhAdInAM, kalkena addagamAdiNA hatthapAdamupatthagacANi ubbaTTeti taM vidvAnparijANiyA 'saMpasArI katakirie'silogo // 452 / / saMpasArago NAma asaMjatANaM asaMjamakajesu sAmatthaM deti uvadesaM vA, kayakirio NAma jo hi asaMjayANaM kiMcidArambhaM kRtaM prazaMsati, tathathA-sAdhu gRhaM kRtaM, sAdhuzcAyaM sadRzaH saMyogaH, pAsaNiyo NAma yaH prazna chedati, tadyathA-vyavahAreSu mithyAzAstragatasaMzayike vyavahAre tAvadyadeSa bravIti tatpramANaM, zAstreSvapi laukikazAstrANAM vyAkhyAnaM bravIti, bhAvachake yA sAhati sAgAriyapiMDavat , vijaM parijANiyA kaMThathaM / 'aTThApadaM Na sikkhejaa'silogo||452|| aTThApadaM nAma dyUtakrIDA, na bhavatyarAjaputrANaM, tamaSTApadaM na zikSeta , | pUrvazikSitaM vA na kuryAt , vaidhA nAma yUtaM taca samRsitaMge, rudhiraM jaMtachijjati Na, hatthakammaM vivAhaM ca hatthakarma hastakarma(bat 'haste khaNDa' gAthA, vivAdo vigrahaH kalaha ityanAntaraM, sa tu svapakSaparapakSAbhyAM vijaM vidvAn , parijAnIhi |'uvaahnnaau chattaM c'silogo||454|| upAnaho pAduke ca varjayitavye, chatramapi AtapaprakarSaparitrANArtha na dhArya, nAlikA nAma nAlikAkrIDA kudukAkrIDatti, parakiriyA aNNAmAMca, parakiriyA NAma No aNNamaNNassa pAde Amajeja vA pamajeja vA jahA cha? sattikAte, aNNamaNNakiriyA NAma imovi imassa pAde Amajati vA raei, imovi imassa, 'ucAraM pAsavarNa' silogo / / 455 // kaMThayaM vigaDaM NAma vigatajIvaM, vigatajIveNApi tAvattandulodagAdinA na tatra kalpate AyamituM, kimu anavagatajIveNaM, evamanyatrApi, athaMDile paDisiddhaM, sAhaTuriti vigatajIvaM sAhariUga tANi vA haritANi sAharitUNaM / 'paramatte aNNapANaM tu // 456 // parasya pAtraM gRhimAtra ityarthaH, athavA paDiggahadhArissa pANipAtra parapAtraM, pANipariggahiyassavi paDiggaho parapAtro bhavati, para [437472] // 222 / / [226] Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata zrIsUtrasUtrAMka tAvacUrNiH // 223 // ||437 472|| dIpa anukrama [437 472] "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 9 ], uddezaka [ - ], niryukti: [ 99-102], mUlaM [gAthA 437-472] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra -[02] aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: vatthaM ca acelatievi parasya vakhaM gRhivatramityarthaH, tattAvatsacelo varjayen mA bhUtpazcAtkarmadopaH hate dopatha, yadyapyacela kaH syAt, | evaM tAvatsacelakasya yaH punaracelakasyAtmIyamapi vastraM tat pazvatrameva, na hi tasya tadanujJAtaM, svayaM cotsRSTatvAdityataH parava 'AsaMdI paliyaMkaM' silogo ||457|| AsaMdI tyAsaMdikA sarvA AsanavidhiH, anyatra kASThapITha kena, paliyaMkena, paliyaM kaH paryaka eva, 'gaMbhIra vijayA ete0 ' ityAdayo dopAH, gihaMtare NisejjaM Na bAheja 'agutI baMbhacerassa, pANANaM ca badhe vadha' ityAdayo doSAH, 'saMpucchaNaM ca saraNaM vA' saMpucchaNaM NAma kiM tatkRtaM na kRtaM vA sa pucchAveti aNNe, kerisANi mama acchINi sobhaMte Na veti evamAdi, glAnaM vA pucchati kiM te vaTTati ? Na vaha vA 1, saraNaM puvvaratapuNyakIliyA meM taM vidvAn parijAnIhi / jasaM kitti | silogaM ca ' silogo || 457 / / dAnabuddhyAdipUrvaM yazaH tapaH pUjAmatkArAdi pazcAdyazaH, yazaH eva kIrttanaM jasa kisI, silogo NAma zlAghA nItitapobAhuzrutyAdibhirAtmAnaM zlAgheta, caMdanapUryAAuviNa kAmae, Na vA kajamANAsu rAgaM gacchejA, sabalogaMsi | je kAmA kAmA duvihA icchAmadanabhedAt paJcavidhA vA, kiMca- 'jeNehaM vihe bhikkhU' silogo // 459 // jeNeti jeNa dhammakahAe vA saMthaveNa vA, AjIvavaNImagateNa vA, annatareNa vA uvaghAtaNAdoseNaM, aNNahetuM vA pANahetuM vA paryujamANeNa imA ovammA, | Nivvahati nAma nirgacchati, tanna kuryAditi, athavA je hiM NihaM NivvAheti yenAsya ihalaukikaM kiMcitkArya niSpadyate mitrakArya, prati dAsyati vA me kiMcit, paritrAsyati vA, dharismaha vA me kiMcit uvagaraNajAtaM, evamAdikaM kiMcidihalokika kArya nirvAhakaM sAdhakamityarthaH, taM paDuca aNNaM pANaM vA, sIla maMte susIlo vA, na punaH paramArthena, zIlavantaH sAdhuH tassa mudhetra NijarAe dAyacaM, natvihalaukikaM kiMcinnirvAhakaM pratItya dAyanaM, athavA zIlavAniti zrAvakaH, azIlA nAma mithyAdRSTayaH tasmin zIlavati vA [227] Sedan had paravakhAdi varjanaM // 223 // Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [9], uddezaka [-], niyukti: [99-102], mUlaM [gAthA 437-472] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: nibandha prata tvAdi sUtrAMka ||437 472|| dIpa anukrama zrIsUtraka- dANaM vivjje| 'evaM udAha NiggaMdhe' silogo // 46 // evamavadhAraNe, udAhRtavAn udAhaH, nAsya grantho vidyata iti nirgranthaH tAGgacUrNiH mahAvIraH, sa eva ca mahAmuniH, kiM mahaM ? yadasau manute, aNaMtaM NANaImaNaM ca, dharma dezitavAn , thutamiti kammaMtaraM, dharma // 224 // anena zrutadharmeNa cAritradharmAvazeSameva zrutadharmeNApadizyate 'bhAsa mANo Na bhAseja'silogo // 461 // athavA teNa bhagavatA bhApAsamitenAyaM dharma uddiSTaH yo'pyanyaM kathayati so'pyevameva kathayatu, bhAsamANo Na bhAsejja, yo hi bhASAmamitaH so hi bhASAmANo'pyabhASaka eva labhyate, uktaM ca-'vayaNavibhattIi kusalo vayogataM bahuvidhaM viyaannNto| divasaMpi jaMpamANo sovi hu vaiguttataM patto // 1 // jahAvidhIe pariharamANo macelovi acela evApadizyate, jahA vA AkaMDuagoya NiThubhago ya, athavA bhAmamANe Na bhAsejja, Na rAtiNiyassa aMtaraM bhAsaM karejjA, omarAtiNiyasma vA, No ya caMpheja maMmaya bapheti ANAma desIe bhAsAe ullAbo vucati, tadapi ca apArthaka azliSToktaM bahudhA taM vaMphetici bucati, athavA Na vaMphejja mammayaMti, kathaM ?, jAtikuzIlatavehi marmakRt bhavatIti marmaka, mAyAThANaM na sevija mAyA NAma gUDhAcArato kRtvA'pi nihavaH, kariSyamAnaca na tathA darzayatyAtmAnaM, yadA vaktukAmo bhavati tadA pUrvAparo'nucitya baahre| kiMca, 'saMtimA tadhiyA bhAsA' silogo // 462 / / santIti vidyante, tadhikA nAma sadbhunA ityarthaH, bhASyata iti bhASA, aneke ekAdezAt jaM vadittA'Nutappati khayameva cauraH kANa: dAmastathA rAjaviruddhaM vA lokaviruddhaM vA epa vA iNamAsI, anupAto hi dopaM prApya vA bandhaghAtAdi bhavati, aprAptasya paraM vA sAgasaM nirAgasaM vA dopaM prApayitvA cAnutApo bhavati, kiMca-'jaM chagaNaM taM na vattavyaM chaNa hiMsAyAM yadvihisake tanna vaktavyaM, tadyathA-lUyatAM kedAraH yujanAM zakaTAni godhyatAM nivizyantAM dArakA iti, esA ANA NiyaMThiyA PHTTARAKASHANTERTAISIST [437 472] 224 // [228] Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [9], uddezaka [-], niyukti: [99-102], mUlaM [gAthA 437-472] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka HER ||437 472|| dIpa anukrama holAbAdaAjJA nAma upadezaH, NiyaMThA iti nirgranthaH, epA mahANiyaMThANa thA, epA AjJA upadiSTA, kiNc||46|| holA iti desIbhApAtaH, IN zrIsatraka | niSedhAdi tAGgacUrNiH samavayA Amanyate yathA 'lAyanaM koi re hellani, sahIvAdamiti sakheti, solavAdo priyabhApa iva, gotrAvAdo vA paThyate, ||225 // yadhA kiM bho! brAhmaNa kSatriya kAzyapagotra ityAdi, tumaM tumaMti apaDipaNe jo a tumaMkArabhije, vRddho vA prabhaviSNurvA sa | na vaktavyaH, apaDiNNo NAma sAdhureva, savvaso taM Na vacae-sarvazastanna brUyAt / kiMca-yaduktaM NijjuttIe-'pAsatthosaSNakusIlasaMthayo Na kira vadati tadidaM-'akuzIle sadA bhikkhU silogo / / 464 / / kutsitaM zIlaM yasya sa bhavati kuzIlA, sa tu | pAsatyAdINaM ega, tato paMcaNhavi, tanna tAvat svayaM kuzIlena bhAvyaM, No ya saMsaggiyaM bhaye na ca taiH saMsagI kuryAta , saMsa-1 rjana saMsagiH, AgamaNadANagrahaNasaMprayogAnmA bhUt 'aMbassa ya Nivassa yatti taM na saMsargiM tairbhajet saMsargistadbhavaM gamayati-kathaM : suharUvA tatthuvasaggA sukharUpA nAma sukhasparzAH, tadyathA ko phAsugapANIeNa pAdehiM pakvAlijamANehiM doso ?, tahA daMtaHI pakkhAlaNe, umpaTTaNe, evaM loge avaNNo na bhavati, ahavA sukha iti saMyamaH, saMyamAnurUpA hi tatropasargA bhavanti, maNe baI, trivi ghenApi karaNena sAtiM manute, NaNu ko AhAkamme doso,Na vA sarIro'dhammo bhavati, teNa zarIrasaMdhAraNatthaM upAhaNasannidhimAdisu ko doso ?, uktaM hi-'appena bahumasejA, etaM paMDitalakSaNaM / ' saMpayaM hi appAI saMghayaNAI citio ya teNa evamAdisu rUvesu uvasaggesu paDibujheja, tevi hu paDibujjheja NAma jANejA, jANicA Na saMsamgi kujA, yadApi nAma syAt pahacchayA taiH saMsagmI | tadApi evamAdi muharUve uvasagge paDibujjheja, teci hu paDibujjhiUNaM Na sadaheja, yathAzaktitazca abhihanyAt / kiMca-mikkhA-101 dinimittaM ca gRhapatimanupravizya tatra 'nannatya antarAyaNa' silogo // 465 / / aMtarAgaM 'jarAe abhimUtovA, vAhito tapasvI' // 225 // [437472] [229] Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [9], uddezaka [-], niyukti: [99-102], mUlaM [gAthA 437-472] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka zrIsUtraka // 226 // ||437472|| dIpa anukrama ityAdi, gAmakumArIyaM ki, grAmadharmaH krIDA, kumArakrIDA ca gAmakumArIya, kiM tatra, grAmakrIDA hAssakandarpahastasparzanAliMganAdi tAbhiH sAI, evaM vA strIbhiH krIDate ati, pubhiriti sAI, kumArakAnAM krIDA kumArakrIDA, taba taMdumaAdAliMgAdi, taMtu khuddhagehiM sArddha gihatthakappaTTagehi vA mahaMtehiM vA sabakelI na kAyavyA, nacAtItya velAM hase muNI, velA merA sImA majAyatti cA egahu~, nAtItya mAryAdAM ise muNI, 'jIve NaM bhaMte ! hasamANo vA ussuyamANe vA kai kammapagaDIo baMdhA', goyamA! sattavihabaMdhae vA aDhavihabaMdhae vA iha hasatAM sNpaaimvaayuvdho| kiNc-'annussuosilogo||466|| aNissi(Nussu)e urAlehi, urAlA nAma udArAH zobhanA ityarthaH, teSu cakravAdInAM sambandhiSu zabdAdipu kAmabhogesu anyaizvaryavatrAbharaNagItagAndharvayAnavAhanAdipu iha ca paraloke vA aniHsRto apamatto paridhae, anyeSu vA AhArAdipu, cariyAe appamatto, cariyA bhikkhucariyA tasyAmapramacaH syAd, yadi nAma tasyAmapramattaH parIpahopasargaH spRzet tato smaadhimdhiyaase|'hmmmaanno na kuppeja'silogo // 467 / / vuccamANo asilogo nAma asusvassamANo nidijamANo vA NibbhatthijamANo vA na saMjale, na hi viditaHkodhA mAnAbhyAmindhaneneva vAgniM saMjale, taM puNa samaNo ahiyAsejA, sumaNo nAma rAgadosarahito, Na ya kolAhalaM kare Na ukkaTTi bola bA kareja, rAjasaMpasAriyaM vA / kiMca-'laddhe kAme Na patthejA' silogo // 468 / laddhA NAma jai Na koi vatthagaMdhaalaMkAraitthIsayaNAsaNAdIhiM NimaMteja tattha Na giNheja, jao dhAvito, athavA laddhe kAme tavoladdhIo AgAsagamaNavibhutAdIo akkhINamahANasigAdIo ya Na dAva uvajIveja, Na ya aNAgate ihalaukike etA eva vatthagaMdhAdIe, paralogige vA, jahA baMbhadatto tahA Na pastheja, evaM tAva vivego AkhyAto bhavati, kiMca-AyariyAI seveja AcaraNIyANi AyariyavyANi duSidhA [437472] // 226 // [230] Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [9], uddezaka [-], niyukti: [99-102], mUlaM [gAthA 437-472] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata subuddhazazrUpAdi sUtrAMka tAGgaNiH ||437 472|| dIpa anukrama bhImatraka evi sikkhAe, kesAmaMtigaM?-suvuddhANaM, suThTha buddhA subuddhA gaNadharAdyAH yathA yadA kAle (dA ye yadA kAle)AcAryA bhvnti| | kiMca-'sussUsumANo ubeheja' silogo // 469 / / zrotumicchA zuzrUpA, ko'rthaH ?, pUrvamuktaM AyariyAI sikkheja subudvANaM, // 227 tepAM sakAzAdidAnI tadarthasuthUpA tathaiva, upAsita, su patthaM zobhanaprajeM, supraja-gItArtha prajJAvantaM, sa tavassitaM sutavassitaM, yadi cetsaMvigga ityarthaH, tatra ke vidhAcAryAH zaraNaM, bIrA je attapaNNesI vIrAjanta iti vIrA, AtmaprajJamapantIti Atmapra piNaH, AtmajJAnamityarthaH, kathaM ?, yenAtmA jJAyate yena vA'sya nissaraNopAyaH saMyamavRtivyavasthita iti, purupAdAnIyAH sevyaMta | ityarthaH, rAjAno rAjAmAtyAdikAya paMDitA dharmalipsayo vA, purupAdAnIyA yadA saMvRtA bhavanti ityataH pravati, prabajitAstu 'te bIrA paMdhaNumsukA // 470 / / ahavA pUrva gRhavAse dvividhamapi bhAvadvIpaM adRSTavantaHpravajAmupetya purupAdAnIyAH yadA saMvRtA | bhavanti dharma lipsubhiH purupairAdAnIyAH, athavA grAhyAH purupA ityAdAnIyAH, athavA''dAnIya ityAdAnArthikaH sAdhuH purupa Asau AdAnIyava purupAdAnIyaH, te dhIrA iti AdAnIyAH, vIrAjanta iti vIrAH, candhanAni kAlAdIni tebhyo mukA baMdhaNummukA, na tadasaMjamajIvitaM punakhakAite viSayakapAyAdijIvitaM vA, jaM taM kapAyAdijIvitaM pAsatyAdijIvitaM tadidaM / taMjahA'agiddhe sadaphAsesu' silogo // 471 / / maNuNNesu saddesu phAsesu ya agiddheNa bhavitavyaM, rUvesu amucchiteNa bhavitabba, evaM gaMdharasesu, amaNuNyosu ya sabvesu deso na kAyabyo, NigamaNamidANiM apadizyate 'savyaM taM samayAtIya' sabamiti yadidaM / Hel dharma prati iha mayA'dhyayane'padiSTa, samaya Aruhata eva, AdiyaMti bhakSaNaM, sAmAbhyantarakaraNamAtra, ada bhakSaNe, samayeNa atItaM sama yAbhyantare Na, samayenAbaddhamityarthaH, athavA ye vA pare kusamayAstAn kusamayAn tadatItaM, ajJAnadopAdvipayalAbhasvAvanatarAcaryata / [437472] // 227 // [231] Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka ||437 472|| dIpa anukrama [437 472] zrIsUtraka tAGgacUrNiH 10 samA0 // 228 // "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 9 ], uddezaka [ - ], niryukti: [ 99-102], mUlaM [gAthA 437-472] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02], aMga sUtra [02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: ityarthaH, kiM tat ?, yadidaM lavitaM bahu, lavitaM nAma kathitamityarthaH, kiMca-uktAvazeSamidamapadizyate 'atimANaM ca mAyaM ca' siMlogo || 472 || atiratikramaNAdiSu, atizayena mAnaM atimAnaM evaM mAyAmapi cazabdAt krodhalobhAvapi, ko'rthaH 1, yadapi ca cet krodhodayaH syAttathApi tasya nigrahaH kAryaH na tu sAphalyaM, evaM zeSANAmapi ajjhavaseyA, yadyapi mAnArheSvAcAryAdiSu prazasto mAnaH kriyate sarAgatvAt tathApi tamatItya yo'nyo jAtyAdimAnaH taM pariNNAya-taM duvidhAevi pariNNAe pariNAya parijAgaJja, zepeSvapi prayojayitavyaM, gAravANi ya saGghANi iDIgAravAdI gi, parijJAyeti varttate, NivANaM saMghae muNi nivvANamiti saMyama evaM taM saMyagaM acchiSNasaMghaNAe tAva saMdhehi jAvaM paraM saMyamANaM saMghitaM, athavA nirvANamiti mokSaH saMdhita iti // dharmAdhyayanaM navamaM samAptaM // samAdhiti ajjhayaNassa cattAri aNuyogadArA, ahiyAro se samAdhIe, eso ya jANituM phAsetabbo NAmaNiphaNNe, 'AdANapadeNAdhaM goNNaM NAma' gAthA (103) yasmAdAdau vyapadizyate 'AghaMti matimaM aNuvIti dhammaM' itarathA tvadhyayanasya samAdhiriti saMjJA, tenaivArthAdhikAraH, jahA asaMkhyassa AdANapadeNa asaMkhataMti NAma, taM puNa pamAyApamAdatti ajjhaSaNaM vucati, jeNa tattha pamAdo appamAdo ya vaNijati, taheba logasAravijayo ajjhayaNaM, AdANapadeNaM puNa AvaMtici buccati, evamAdINi ajjhayaNANi AdANapadeNa bucaMti, guNaNiSphaNNeNaM puNAI NAmeNa tesiM Nikkhevo bhavati, eyassa puNa guNaNiSkaNNaM NAma samAdhiH, sA ca SaDvidhA bhavati, 'NAmaM ThavaNAdavie' gAthA (104) tattha davyasamAdhI NaM 'paMcasuvi ya visaesa' gAthA (105) zrotrAdInAM paMcAnAmapi indriyANAM yathAsvaM zabdAdibhirmanojJairviparyA tuSTirutpadyate sA dravyasamAdhiH, athavA davaM jevaNa tu daveNa asya pRSThe dazamaM adhyayanaM Arabhyate [232] 74 atimAnavarjanAdi // 228 // Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [10], uddezaka [-], niyukti: [103-106], mUlaM [gAthA 473-496] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata zrImatraka sUtrAMka tAgapUrNiH // 229 // ||473 496|| dIpa anukrama | samAdhI, sAdhitaM ca ja da somaNavaNNAdi sA dabbasamAdhiH, kSIraguDAdINAM ca samAdhi avirodha ityarthaH, dabveNa samAdhiriti, All samAdhiH jahA upajutANaM pariNAmigasamAdhirityAdi, AhitaM vicyaM dadati, jahA tu loe AhitaMti samaM bhavati, emAdabbasamAdhiH, khetato samAhi khetasamAhI, jahA dubhikkhahatANaM subhikkhadesaM pAciUNa samAdhI, tathaiva cirapravasitAnAM svagRhaM prApya, jattha vA sene samAdhI vaNNiAjati, kAlasamAdhI NAma jassa jattha kAle samAdhI bhavati, prazastAvaddhAnasaMtAnAM vAsu naktamUlUkAnAM ahani balibhojanAnAM vAyamAnAM zaradi gavAM, jassa cA jacira kAlaM samAdhI, bhAvasamAdhI ctu0||106|| taMjahA-pANasamAhI daMsaNasamAhI carittamamAhI tayamamAhI, gANasamAhI jahA jahA suyamadhijati tathA tathA'syAtIva samAdhirutpadyate, jJAnopayukto hi AhAramapi na kAMbate, na vA duHkhasyodvijate, jheyArthAvalaMbane cAsyAtIva samAdhirutpadyate, darzanasamAdhirapi jinavacananiviSTavuddhiriha nirvAtasaraNapradIpavana kumatibhirdhAmyate, cAritrasamAdhirapi viSayasukhaniHsaMgatvAtpara samAdhimAnoti, uktaM ca-"navAsti rAjarAjasya tat sukhaM0"tapaHsamAdhirapi nAsautahA bhAvitatvAt kAyakkezakSutvRSyAparIpahebhya udvijate, tathaivAbhyantaratapoyuktA dhyAnAzritamanA nirvANasya iva na sukhaduHkhAbhyAM pAdhyate, gato NAmaNipphaNNo / sukSANugame suttamucAreyadhvaM jAva 'AghaM matimaM ativIya dhamma' vRttaM // 473 / / sambandhaH acchinnaM nirvANa, saMdhaneti vartate, sa evaM bhagavAn tasyAmacchinna nirvANasandhanAyAM vartamAna AghaM matimaM aNuvIyi dhamma Ati AkhyAtavAn , matimAniti kevalajJAnI, aNuvIyini anuvicitya kathayati, grAhakaM bravIti jahA 'NiuNe NiuNaM asthaM dhUlatthaM thUlabuddhiNo kathae' suNelUgAvi citeti-mama bhAvamanuvicintya kathayanti, tiri| yAyavi ciMtayaMti-amhaM bhagavAn kathayati, AhArAdyA dravyasamAdhayaH prarUpya prazastabhAvasamAdhiH aMjumiti ujjugaM na yathA zAkyA // 229 // [473496] [233] Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka ||473 496|| dIpa anukrama [473 496] zrIyaprakratAicUrNiH // 230 // San "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [10], uddezaka [-] niryukti: [ 103 106], mUlaM [gAthA 473- 496 ] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02], aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: vRkSaM svayaM na chiMdaMti, bhinnaM jAnIhi taM chidAnaM bruvate tathA kAryapaNaM na spRzati, krayavikrayaM tu kurvate, ityevamAdIbhiH aMtato vikapitavyaM, apaDiSNe bhikkhU sa samAdhipratyekaH samAdhiprAptaH yo'pratijJaH ihaparalokeSu kAmesu apratijJaH amUcchita ityarthaH, adviSTo yA, bhikkhU pUrvavarNitaH turvizeSaNe bhAvabhikkhu visesijjati bhAvasamAdhireva prAptanibandhane na nidAnabhRtaH, anidAnabhUto nAma anAzravabhUtaH sarvato najet parivvae, athavA aNidAnabhUtesu parivae anidANabhRtAnIti nidA baMdhane abandhabhUtAnIti anidAna tuyAnIti jJAnAdIni tAni vA tesu parivvaeDA, athavA nidAnaM heturnimittamityanarthAntaraM, na ca kasyacidapi duHkhanidAnabhUto, jahA na tahA parivaejA, kANi puNa nidANaDANANi 1, pAvacaMdhAdINi, tattha pANAivAto cautriho, taMjahA-davyao khitao kAlao o, tatra kSetra prANAtipAtapratiSedhe pratipAdanArthamapadizyate 'uDDhe ahe yA tiriyaM disAsu' vRttaM // 474 // sacco pANAivAto kajamANo paNNavagAdi saMpaDaca uDUM ahe ya tiriyaM vA kaJjati, tatrordhvamiti appaNo yadUrddhamiti yadadhaH zirasaH, adhaH iti adhaH pAdatalAbhyAM zerpA tiryak, tatrordhvaM saMpAtimarajovarpolkApradIptagRhAdIni vAyuvRkSapakSimakSikAH ye vA'nye vRkSagRhAdyAzritAH, evamastiryak vibhASitavyAH, dravyaprANAtipAtastu tasA ya je pANA, bhAvaprAgAtipAtastu hatthehiM pAdehi ya asaMjamato, cazabdAt api ucchrAsanizvAsakAsitavAyunisargAdiSu sarvatra saMyamati, evaM samAdhirbhavati, evaM mAyaM mANaM ca saMjamejA, tathaiva adiSNaM Na geNDitavyaMti tatiyaM vataM, evaM sesANipi atthato parUveyantrANi, jJAnadarzanasamAdhiprasiddhaye tvidamapadizyate 'sukkhAyadhamme vitimicchatiNe ' vRttaM // 475 || suSThu AkhyAto dharmaH sambhavati suakkhAyadhamme dvividho, vitimicchAtiNNotti darzanasamAdhi gihitA, nissaMkiya nikaMkhiya gAthA, jeNa keNai phAsugeNaM lADhatIti lADhaH suttatthatadubhayehiM vicitehiM kise vi dehe aparitaMte [234] -anidAnAdi // 230 // Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [10], uddezaka [-], niyukti: [103-106], mUlaM [gAthA 473-496] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: AtmatulyatvAdi prata zrIsUtrA sUtrAMka tAdacUNiH | // 23 // ||473496|| rena o dIpa anukrama 1 lADetti, Ayatule payAsuci prajAyanta iti prajAH pRthivyAdayastAsu yathA''smani tathA prayatitavyaM, na hiMsitacyA ityarthaH, Atma tulyA iti 'jaha mama Na piyaM dukkhaM' evaM mumAbAde'vi, jahA mama abhAikkhi jaMtassa appiyaM evamannasyApi, evamanyevapi AthavadvArepu AtmatulyatvaM vibhApitavyaM, AyaM Na kujA iha jIvitaTTI Ayo nAma AgamaH tamAyaM na ihalokajIvitasyArthe | kuryAt , aNNapANavatthasayaNapUyAsakAraheuM vA cayaM Na kuJjA, cayo NAma sannicayaM na kuryAd , anyatra dharmopakaraNaM, zepamAhArAdi, vastusaJcayaH sarvaH pratividhyate, hiraNyadhAnyAdisaMcayo'pi pratiSidhyate, yenAnAgate kAle jIvakA syAditi, pratItya bhAvasaMcayo | bhavati, karmasaMcaya ityarthaH, teNa cayaM Na kujA sutabassI-bhikkhU / kiMca 'sAdhidiyA(yAbhi)NibvuDe payAsu'vRttaM // 476 // | mandriyanivRtto jitendriya ityarthaH, prajAyata iti prajAH-khiyaH, tAsu hi paMcalakkhaNA viSayA vidyante, zabdAstAvatkalAni vAkyAni vilAsinInAM, rUpe'pi 'gatAni savyaM vyavalokitAni, sitAni vAkyAni ca sundarINAM0'rasA api cuMbanAdayaH, yatra rasastatra gandho'pi vidyate, mparzAH sambandhakucoruvadanasaMsargAdaya ityataH sabaidiyA NibuDo payAsu, sabao vipramukta iti caret , sarvAsamAdhivipramuktaH sarvavandhanavipramuktaH, kiMca-sa evaM vipramuktabandhanaH pAsAhi pANe ya, puDho NAma pRthak 2 athavA puDhoti bahuge pANe vivihehi dukkhehiM saNNA visaNNehi, visaMto vA visaMtIti pravizaMti saMsAra nagaraM paralogaM ca, athavA ayamAjavaMjavibhAvo jJAyata eva, aDavihakarmodayaduHkhena aTTeti AttoM, athavA dukkhaTTitA, adRtti ArcadhyAnopagatAH, manobAkAyaiH paritapyamAno, etesu vAle tu pakuvamANe' vRttaM // 477 / / eteSviti je te puDho visannA ye prakurvante hiMsAdIni eteSveva Avaryate-karmaNi pAcakaiH vadhyate ca evaM vAlo evamityavadhArane evaM hi bAla: cauryapAradArikAdIni ihaiva hastAdicchedAn bandhabadhAdIzca prAmoti, aurimp [473496] [235] Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [10], uddezaka [-], niyukti: [103-106], mUlaM [gAthA 473-496] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka zrImAnaka- tAgacUrNiH // 23 // // 473496|| dIpa anukrama [473496] evaM tu evamanena sAmAnyato dRSTenAnumanye yathA iha hiMsAnRtacauryAbrahmaparigrahAdIn prakurvan doSAn prAmoti evameva paratrApi narakAdisu duHkhAni prAmotItyataH AuddhRti, AuddhRtI nAma nivarcate, vaktAro'pi ca bhavaMti-AuTTa samAuTTo samAurmisu tu, idANiM 'cAlA hi raTApAyAH prAyaso nivartate, apAyodvejinAM cAlAnAM bhIrUNAM apadizyate, saMsAt kAni pApAni yebhyo'sau nivarcate, ativAto kIrati atipatanamatipAta: prANAtipAta ityarthaH, jeNaM appANaM vA paraM vA jIvitAo vavaroveti, niyataM yuJjate niyu te, yathA rAjAdibhirbhRtyAdayaH yuddhAdhikaraNAdhyakSAdipu teSu nimuMjate, evaM yAvanmithyAdarzanAdIni, kiMca-tiSThantu tAvo'tipAtaM kurvanti, ye ca bhRtyAnubhRtyA vA tepu teSu karmasu niyuMjate anye'pi pApaM kurvate, tadyathA-'AdINabhoItti' vRttaM // 478 / / yAvadainyaM tAvaddInaH, ko'rthaH ?-dINakivaNacagImagAdi pAca kareMti, uktaM hi-'piMDolagevi dussIle, naragAo Na muJcati' AdINataNeNa muMjatIti AdINabhojI, so puNa kayAi alabbhamANo asamAdhipaMco adhe sattamAevi uvavajejA, jahA so rAyagihacchaNapiMDolago vebhAragirisilAe ghallito 'maMtA hu evaM matvA egantasamAhimAhuH, dravyasamAdhayo hi sparzAdisukhotpAdakAH aaukAntikAya bhavanti, kathaM ?, anyathA sevanAdasamAdhi kurvate, uktaM hi-taceca hoti dukkhA puNovi kAlaMtaravaseNaM jJAnAryAstu bhAvasamAdhayaH ekAntenaiva sukhamutpAdayanti hi, paravacaH--evaM matvA saMpUrNa samAdhimAhustIrthakarAH, saM evaM buddhe samAdhiyarate buddha iti jAnako, bhAvasamAdhIya rate, buddha iti jAnako bhAvasamAdhI evaM caturvidho paTTito, dabvavivego AhArAdi, aTTakukaDiaMDagappamANamettakavaleNa0, ege vatthe ege pAde, bhAvaMtrivego kesAyasaMsArakammANa, duvidhe viratto vivego evamasya samAdhirbhavati, pANAtipAtAo NavaeNa bhedeNAviramaNA avirati, lezyA sthitA yasyAciH sa bhavati ThitacA, avahitalezya ityarthaH, [236] Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [10], uddezaka [-], niyukti: [103-106], mUlaM [gAthA 473-496] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata jagatrAmatAdi zrIsUtraka- tAnacUrNiH // 233 // sUtrAMka // 473496|| OSHAHNAamirmi dIpa anukrama [473496] vimuddalesAsu'Thito so 'sacaM jagaM tu' vRttaM / / 479 / / jAyata iti jagat , 'samatA nAma 'jaha mama Na piyaM dukkhaM"Nasthi ya si koi beso pio va.' athavA anyasya priyaM karoti anyasyApriyamityataH, ko'rtho ?-nAnyAn pAtayitvA anyeSAM priyaM karoti, mupakaiH mAripopavat , athavA priyamiti sukhaM masacAnAM, tadapAM priyaM na kuryAt , na kasyacidapriyaM, madhyastha eva syAdityataH sampUrNasamAdhiyukto bhavati, kazcittu samAdhi saMdhAya 'uhAya dINe tu puNo visaNNo' utthAyeti samAdhisamutthAnena, dIna ityUjito bhogAmilApI, saryo hi tarkuko dIno bhavati, IpsitalaMbhe ca dINetaraH, puNo vimati gihatthIbhUto vA pIsatthabhUto vA, ayaM tu pAzrvo'dhikRtaH, pUyAsakArAmitApI vasapAtrAdibhiH pUjanaM ca icchati, silogo NAma zlAghA yaza ityarthaH, so duha. sejAe vati, amilamamANI asamAdhiTThito bhavati, kimayaM puNa pUyAsilogakAmI, bhaNitaM ca-jAti NipIya pajaM jati0 'ahAkaDaM ceva' vRttaM // 480 / / AhAya karDa AdhAkaDa AdhAkarmatyarthaH, athavA anyAnapi jAgi sAdhumAdhAya kIDakaDAdINi | kriyate tANi AdhAkaDANi bhavati, adhika kAmayate-prArthayatItyarthaH, athavA NiyameNa NimaMtaNA, jo taM NiyAmaNaM geNhati so NiyAyamANe, jo puNa ahAkammAdINi kammAI sarati-sumaraiti nigacchati gaveSa(ya)tItyarthaH, sa pAsatthosaNNakuzIlANaM visa| pANaM saMyamodyote mArga garbapati, vipIdati vA, yena saMmAri cisaNNo bhavatyasaMyama iti, visapaNamepatIni viSaNNepI, tahA tahA dINabhAvaM gacchati zuklapaTaparibhogavat , paribhuJjamANA zuklapaTavat malinIbhavatyaso, itthIhi satte ca puDho ya bAle sattA raktA gRddhA, puDho iti pRthaka bayaH, strInimittameva ca parigrahaM mamAyamANA, caturvidhaparigrahanimittameva 'AraMbhasattA' vRttaM // 48 // | AramasattA, 'Arabho dabbe bhAve ya, tatra saktAH' asamAdhi pattA NicayaM kareMti, hiraNNasurvaNNAdI devyaNicapa, davvaNicayado // 33 // [237] Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [10], uddezaka [-], niyukti: [103-106], mUlaM [gAthA 473-496] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka dravyacayAdiniSedhaH // 23 // // 473496|| dIpa anukrama [473496] zrIyatraka- seNaM aTThavidhAmmaNicarya kareti, ihaloka eva ca asamAdhiguNaM jAnAnaH samAdhidharma vA samIkSya caredityanumatyarthaH, sarvebhyo tAhANa mamAdhisthAnebhyo viSamuktaH ArabhaparigrahAdibhyaH aNissitabhAvavihAreNa piharamANo / chaMde Na kujA hita(iha)jIvitahI' IN vRttaM / / 482 / / chandaH prArthanA amilApa ityanAntaraM, paThyate ca 'AyaM Na kuA' AyaM gacchatItyAdayo hiraNyAdi saddAdI vA, mAijIvitaM NAma kAmabhogAdayaH yaza-kItirityAdi, asaMyamajIvitAdhikAresu tadgRhakalatrAdiSu amajamANo ya parivaejjA, | kica-NisammabhAsI ya viNItagedhI NisaMmabhAsI NAma pUrvAparasamIkSya bhASI, ahAakammabhogI, svajanAdiSu giddhI vinItA yasya sa bhavati binItagiddhI, himayA anvitA kathyata iti kathA, kathaM hiMsAnvita , tasmAdaznIta picata svAdata modata hanatAtihanata chindata praharata pacateti, AhAkaDaM vAna nikAmaganja / / 483|| AhAkaDaM-audezikamityarthaH, Na adhikAmejA ye | tAn ca kAmayanti na taiH pAvasthAdimirAgamaNagamAdi tatprazaMsAdisaMstavaM ca kuryAt , kiMvA evaM samAdhiyuktaH dhune urAlaM tu akaMgbamANo urAlaM NAma audArikazarIra tattapasA dhunIhi, dhunanaM kRzIkaraNamityarthaH, tasmaeNizca dhUyamAne karmApi yate'napekSa| mANa iti, nAI durbala itikRtvA tapo na karttavyaM, durbalo vA bhaviSyAmIti, yAcitopaskaramiva vyApArayediti, tatra vizeSAn | anapekSamANaH vecAya asamAdhiH, yatIti zrotastaddhi gRhakalanadhanAdi prANAtipAtAdIni vA zrotAMsi, tAnyanapekSamANaH dhunIhIti vartate, zrotAMsyapyanapekSamANaH, ma eva tepu asajjamANa ityarthaH, kiMca-pekSya ne prArthaye tabo 'egattameva abhipatthaejjA' | vRttaM // 484 / ekabhAva ekatvaM, nAhaM kasyacin mamApi na kazciditi, 'ekko meM mAmao appA, nnaanndsnnsNjuto| sesA meM bAhirA bhAvA, savve sNjoglkssnnaa||1|| evaM vairAgyaM aNupatthejja, atha kimAlaMbana kRtvA ? 'evaM pamokkhe Na musaMti // 234 // [238] Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [10], uddezaka [-], niyukti: [103-106], mUlaM [gAthA 473-496] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka // 473496|| dIpa zrIsUtraka- 10 pAsa' jaM va etaM ekatvaM ema ceva pamokkho, kAraNe kAryopacArAdeSa eva mokSaH, bhRzo mokSo pamokkho, satyavAya, athavA ||D|| pramokSAdi tAGgacUrNiH jAnAdisamAdhi pramokSaM, amusaMti etadapate, tadekAntasamAdhireva pramokSaH, amusaMti ananRtaH, ayaM vA paramokSaka iti,akrodhane; // 235 // na kevalamakrodhanaH, evaM arthabhaNe ayaMkaNo alubbhaNe jAva aminchAdasaNo, satyA NAma saMyamo'nRtaM vA, satye rataH satyarata , satyo nAma saMyamastasmin , tapastapasvI duruttaraguNAH, ete hi mUlottaraguNA vicitrA sagira zrIkRtAH, tatrottaraguNA darzitAH, mUlagu NAstu 'itthIsu yA aratamehuNe yA' vRttaM // 485 / / tivihAo isthigAo, na rataH agtaH virata ityarthaH, pariggahaM ceva FA amAyamANe evaM sesAvi ahiMsAdayo mUlagugAH, cautthapaMcamayANa tu bayANaM bhAvaNA-ucAvaehiM anekaprakArAH zabdAdayaH, athavA uccA iti utkRSTAH, abacA jaghanyAH, zeSA madhyamA, trAyata iti dhAtA, zri sevAyAM, te na saMzriyamAnAH, asaMzrayamAna epa ca viSayAna bhikSuHmamAdhiprApto bhavati, ihaiva naivAsti rAjarAjasya tat sugvaM' pare mokSa iti, sa evaM samAdhiprAptaH 'ararti ratiM ca abhibhUya' vRttaM // 486 / / kaNa ?, samAvIe, patanAdiphAsaMti, taNaphAsagrahaNeNa kaTThasaMthAragaikaDA ya, samAdhisamAoge hiyAo tattha taNahi vijjhamANe vA atyuramANe vA samma adhiyAsaMti, sItaM sItaparIsaho, teU usiNaparI saho, taNAdiphAsaggahaNeNa daMsagamasagAdiparIsahA gahitA, sadaggahaNeNa savve akosAdisahaparIsahAvi gahitA, subhibhigahoNa 2. iTANivisayA gahitA, kiMca-'gutte vaI ga mamAdhipatte' vRtta / / 487 // maunI vA samite vA bhASane, bhAvamamAdhipatte | bhavati, lesaM samAhaTTa tiNi lessAo avahaTTu tiNi pasatyAo upahaTu, mayato brajet parivaenja, kiMca-gihaMNa chAe Navi cchAdarAjA ugga eva parakRtanilayaH syAt , saMmissa bhAvaM prajAyaMtaH prajAH-khiyaH, athavA sarva eva prajAH- ||235 // anukrama [473496] [239] Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [10], uddezaka [-], niyukti: [103-106], mUlaM [gAthA 473-496] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata zrIratraka akriyAvAdyAdi tAmaNiH sUtrAMka 1 // 236 // // 473496|| dIpa anukrama gRhasAH ye taiH sanmizrIbhAvaM pa.he, saMmissimAvo NAma egato vAsaH, AgamaNagamaNAisaMthavo sneho vA, evaM cAritramamAdhiH parimamAptaH / idAnI darzanabhAvamamAdhiH-'je ke logaMmi tu akiriyA ya' vRttaM / / 488 ||jeti aNidivaNideso, azobhanakriyAvAdinaH pAratacyA akriyAvAdinaH kriyAto, akriyo vA''tmA yepA, nizcitameva akriyAtmA naH, anyena kenacitpRSTAHkIdRzo vA dharma ?, dhutaM AdiyaMtitti dhutabAdino, dhutaM nAma vairAgya, dhutamAdiryati-dhutaM pasaMseti, evaM te dhutamapi AtmI kurvataH AraMbhasattA yathA zAkyA dvAdaza dhutaguNA bruvate, athavA pacanAdidravyAraMbhe'pi saktAH samAdhi varmana jAnaMti, vimovisya hetuH vimokSahetuH tamevaM tatsamupadisaMti, 'tesiM puDhochandA' vRttaM // 489 // puDhochandANa bhANavANaM pRthaka pRthak chaMdA nAnAchandA ityarthaH, kecita krUrasvabhAvA kecinmRdusvabhAvAstathA kAMcinmasaM kecinmAsamadyAzinaH tathA kecit gItanRtyahasitamApriyAH kecitparavyasanaratAH kecinmadhyasthA ityAdi, tathA dRSTibhedamiti, pratikriyANa bA, puDho vA taM, yathaiva hi nAnAchandA katavyAdipu laukikAH tathaiva hi kiriyA akiriyANaM vA puNo pavAda upAdIyaMta ityupAdAH gRhA ityarthaH, athavA upavAdo dRSTiH, tadyathA-kepAMcidAtmA'sti kepAMcinnAsti, evaM sarvagataH nityaH anityaH kartA akartA mUrtaH amUrtaH kriyAvanniskiyo vA, tathA kecit sukhena dharmamicchanti kecid duHkhena kecit socena kecidanyathA kecidAraMbheNa, keciniHzreyasamicchanti kecidabhyudayaginchaMti, ekasminnapi tAbacchAstari anye anyathA prajJApayaMti, tadyathA-zUnyatA, atthi puggale, No bhaNAmi pasthiti poggale, japi bhaNAmi taMpi na bhaNAmItyavacanIyaM, avacanIya eva avacanIyaH, skandhamAtramiti, paizepikANAmapi, anyeSAM na, dravyANi nayeta, anyeSAM daza dazaiva sAMkhyAnAmapi, anyeSAM indriyANi sarvagatAni, evaM te mithyAdarzanapratyayikaM anusamaya [473496] // 23 [240] Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [10], uddezaka [-], niyukti: [103-106], mUlaM [gAthA 473-496] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka // 473496|| dIpa anukrama zrImatraka-INmeva karma vadhyate, dRSTAnto-jAtassa bAlassa pakuvadeha jAtasyeti garbhatvenotpannasya, tadyathA-nipakAraprabhRtirAraMbhaH zarIra-10 zarIratAracUNiH vRddharbhavati, yAvadgarbhAnismRtaH, AvAlyAca pravarddhate yAvatpramANastho, jAtazarIravRddhiriha kAlakSetrabAjhopakaraNAtmasAnidhyAyattA yataH dhyAdayaH // 23 // ata ucyate-prakurva iva prakurvan , yathA tasyAnumAmayikI zarIgvRddhiH evaM teSAmapi mithyAdarzanapratipattikAlAdArabhya tatpratyayika ME dhaira-prabarddhate karma, vairAjAtaM baira, yathA verai duHkhotpAdakaM vairiNA evaM karmApi, yadyappAkAze nizcala upatiSThati aviraMtastathA AME apyasva karma yadhyata eva,paThyate ca-jAtANa bAlassa pagambhaNAe. jAtAnAmiti garbhapAkAnissRtAnAM, pragalbhaM nAma dhASTa, hiMsAdikarmasvabhigatiratinivezo'bhisaMgitAvA, ityataH pavaddhate beramasaMjatassa AyukvayaM ceva avujyamANe vRttaM // 490 sa evaM hiMsAdikarmasu pasalamAnaH kAmabhoge tRpitaH chinnadamatsyavadudakaparikSaye AyupaH kSayaM na vudhyate, ujeNIe vANiyo ego rayayANi kathaM pavisismAmitti rajanikSayaM na budhyate sma, aMtato vyagratayA yAvadudite savitarirAjJA gRhItaH, yathA vA divi devAH, doguMdugA ina devA gapi kAlaM Na NAyaMti, mamAI tadyathA--meM mAtA mama pitA mama bhrAtetyAdi sahasmAI hiMsAdIni karoti mandamiti bhandaH, aho ya rAto paritappamANe sarvatastapyamAnaH paritapyamAnaH mammaNavaNigvat , kAyeNa kisaMto vAyAe maNeNa ya ArtadhyAnopagataH AH dravyA cappaDiaMti zakaTavarka dravyAnoM vA, bhAvaTTo rAgahoMsehi, suThu sadde saMmUDho, savvattha vANiyagadidruto vaktavyaH, ajarAmarayaddhAlaH, klizyate dhanakAraNAt / zAzvataM jIvitaM caiva, manyamAno dhanAni ca // 1 // evametaddhanaH matyA'(namatya)jitvA gajacaurAgnidAyakAya vizeSa, appaM ca bahuM vA 'jahAya vittaM pasabo ya baMdharva'vRttaM 491 / / jadhApatti tyaktA, vit-dhanaM pazavo-gomaviSyAdayaH, bAndhavAH pUrvAparasaMbaddhAH, mitrAH sahajAtakAdayaH, lAlapyatI mo||237/ [473496] [241] Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [10], uddezaka [-], niyukti: [103-106], mUlaM [gAthA 473-496] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: vittAdi prata tyAgAdi sUtrAMka // 473496|| dIpa anukrama zrImathaka- atyartha lavati punaH punarvA lavatIti lAlapyate, hA mAtaH hA pitaH hA vibhavAH hA jIvaloka aduhaddavisahA kutIthikAH nAganUrNiH rAjAdayazca api, rUpavAnapi koNDarIkapauNDarIkasariso, dhanavAnnaMdasariso, dhAnyavAn tilagaseDisariso, te'ci savve laal||238 INE pyayaMtA ghatamati, ghanta:-saMsAraH, evaM te yathA karmaniSpannA pretya mamAdhi na prApnuvanti, yaca tacchAzyatakAritvenAjarAmaraNeva aha nyahani utpadyamAnena dhanamupArjitaM tadapyasyAgre rAjAdayo'paharaMti, evaM matvA pApANi karmANi varjayet tapazcare, kathaM?-sIhaM jahA khumiyA caraMtA' vRttaM / / 492 / / kSudrAH mRgAH kSudramRgA, vyAghrakadvIpikAdayaH, mRgA rohitAdayazca, athavA sa eva kSudramRgaH dUreNeti adarzanenAgandhena vA taddezaparityAgena ca, api vAtakampitebhyaH tRNebhyo'pi siMhA bhayAdudvignAzcaranti, evaM tu medhAvi samikAva dhamma evaM-anena prakAreNa medhayA dhAvatIti medhAvI samyaka IkSitvA samIkSya jJAtvetyarthaH, asamAdhirtRNi ca pAvANi dUreNa vivAejA / 'saMvujhamANo' vRttaM // 493 // saMvujjhamANo ya, kiM saMyujjhamANo?, samAdhidhamma, matirasyAstIti matimAn baDamANapariNAmo hiMsAdipApata Atmano nivRtti kuryAt , nivRtteH karaNamityarthaH, syAt-kiM pApAt01, hiMsAparatANi duhANi macA, hisAtaH prasUtAni hisApasUtANi jAtijarAmaraNApriyasaMcAsAdIni narakAdiduHkhAni ca aTThavidhakammodayaniSphaNNANi, asamAdhi prasavIti NivvANabhUte ca parivaejA, nirvANabhUtaH sarvabhUtAnAM nirvRttikaraNamityarthaH, dravyavalayaM zaMkhaka: bhAvavalayaM mAyA, yathA vA nivRtto'vyAyAdhasukhaprAptastiSThati evaM bhagavAnapi avyAvAdhasukhanissaMgo, anivRtto'pi nirvRttabhUtaH, sarvato vrajet priyejaa| mUlaguNAdhikAre prastute 'musaM Na vyA' vRtca // 494 / / AtmaniHzreyasakAmI evaM girvANasamAdhirbhavati, kasiNa iti sampUrNaH, saMsArikAni hi yAni kAnicit snAnapAnAdIni nirvANAni tAnyasaMpUrNatvAt naikAntikAni nAtyaMtikAni ca, vaktAro'pi ca bhavaMti [473496] // 23 // [242] Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [10], uddezaka [-], niyukti: [103-106], mUlaM [gAthA 473-496] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: zudeSaNAdi prata zrIsatraka tAGgacUrNiH | sUtrAMka // 239 // // 473496|| dIpa anukrama [473 paJcA Nihi laddhA evamanyepAmapi batAnAmatIcAra sayaM Na kujA, Na ya kAravelA, karatamaNNapi ya NANujANeA, evaM yogatrika- karaNatrikena / idAnI uttaraguNasamAdhi-'suddhe seyo jAyaNaMta saja' (suddhe siyA jAiyamesaNija) vRttaM / / 495 // . suddhe siyA jAiuM laddhaM esaNijaM ca, athavA suddhaM alenakaDaM, esaNiNaM AhANA(aNAhA)dINaM gallaM pAsaejA, amucchito aNajjhovavaNNo gavesaNaghAsesaNAsu biiMgAlavIidhUma, dhitimaM vippamuke susaMjame dhRtimAn AgArabaMdhaNaviSpamukke, Na pUjAsakArahI silo. | gotti jaso NANatavamAdIhi silogo Na kAmae'nikkhama' vRttaM Nikkhamma gehAto NirAvakaMkhI appaM vA bahuM vA upadhi vihAya | niSkrAMto micchattadosAdIhiM gRhakalatrakAmabhogesu NirAvakaMkho, davyato bhAvato ya kArya viseseNa utsRjya viumajjA, davvaNidANaM sayaNadhaNAdi bhAvaNidANaM kamma, No jIvitaM No maraNAmikaMkhI, valayaM vakramityarthaH, dravyavalayaM zatakaH mAkvalayaM aTapnakAra karma, yena punaH punarvalati saMsAre, balayazabdo hi vakratAyAM bhavati ca gatI, vakratAyAM yathA valitastanturvalitA rajjurityAdi gatau ca, calati sArtha ityAdi, valayavimukta iti karmavandhanavimuktaH, athavA valaya iti mAyA tayA ca muktA, evaM krodhAdimANavimuktAH iti / / dazamamadhyayanaM samAsam / / maggottiajjhayaNasma cattAri aNuyogadArANi, adhiyAro maggaparUvaNAe, pasasthabhAvamaggoyaraNAe ya, NAmaNipphaNNe maggo, 'NAmaMThavaNAdavie' gAhA // 107|| batirino davyamaggo aNegavidho 'phalaga latA aMdolaga'gAthA // 108|| phalagehi jahA dadarasomANehi, jahA phalageNa gammati viyaragAdisu, cikkhalle vA, jahA vecalatAhiM gaMgamAdI saMtarati, jahA cAmadatto vetapatiM vecehiM ullaMghiUNa parakUlave sehiM AlAviUNa aNNAe uttiNo, aMdolaeNa aMdolArUdo ettiyA, jaM vA rukkhamAlaM 496] // 239 // | asya pRSThe ekAdazamaM adhyayanaM Arabhyate [243] Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [11], uddezaka [-], niyukti: [100-115], mUlaM [gAthA 497-534] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka ||497 534|| dIpa anukrama zrIraghaka- aMdoli raUNaM appANaM parato baJcati, jahA latA tahA vece vi, athavA latatti AkaMpiUNaM, aNAe lattAe laggavi rajjuhi gaMgaM utta- nadravyamA godi tAmaNiH HA rati, darga NadI, jAyaNaM vilaM dIvahiM pavisaMti, rajju vA kaDie paMdhiUNa pacchA rajju aNusaraMti kecid rasakUpikAdau mhtyN||24|| dhAre, puNo Nigacchati gacchati, sa ceva pAsamaggo khIlagehiM samAvisae cAlugAbhUmIe cakamaMti kecit , reNupracure pradeze kIlikAnusAreNa gamyate, anyathA pathabhraMzaH, ayaM patho lohabaddhaH suvaNNabhUmIe etthaM pakkhINaMti, jahA cArudatoM gato, chattagaPI maggo chattageNa dharijamANeNaM gacchati upadravamayAta , jahA gaNigoM pAvAto, jalamaggoNAvAhi, AgAsamaggo cAraNavijA harANaM, 'khettaMmi jaMmi khette 'gAthA |109 // jami khete maggo, bhUmigoarANaM bhUmIe maggo, devANaM AgAse, khecaravijjAzaharANaM ubhaye, athavA khettassa maggo jahA so khettamaggo evamAdi, grAmamArgoM nagaramArga ityAhi, yathaipa paMthA vidarbhAyA: ayaM gacchati hastinAgapuraM, kAlamaggo jo jaMmi kAle maggo vahati yathA varSArAne udagapUrNAni sarAMsi parirayeNa gamyate, vyAzu- MAY kakaImAni zizire, grISme vA, ujjumaggeNa yasmin vA kAle gamyate yathA grISme rAtrI sukhaM gamyate, hemaMte'hani, jacireNa yA gammati yathA yojanikI saMdhyA, bhAvamaggo duvidho pasattho apasatyo ya, duvihaMmivi tigabhedo0 gAthA // 110 // apasatthabhAvamaggo tividhI, taMjahA-miccha avirati aNNANaM 3, pasatthabhAvamaggo tiviho, taMjahA-sammaNANaM sammadaMsaNaM sammacAritraM 3, tarasa puNa duvihassAvi maggarasa duviho viNicchayo, vinizcayaH phalaM kArya niSThetyanarthAntaraM, pasattho suggatiphalo, appasattho duggatiphale, sugatiphalenAdhikAraH, appasatthamaggaDitANaM puNa duggatigAmugANaM duggatiphalavAtINaM // 111 / / tiNi tisaTThA pAvAdiyasatA, dacvamaggo puNa caturvidho kheme NAmeMge kkhemarUve kheme NAmege akkhemarUve akhemeM NAmege khemarUve akheme akhemarUti, adugga-Siccoe~ R 40 / / [497534] [244] Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [11], uddezaka [-], niyukti: [107-115], mUlaM [gAthA 497-534] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: VAAN prata sUtrAMka // 497 534|| dIpa anukrama zrIsUtraka kheme khemarUve ca, evaM causuvi maggesu yojayittavyaM, bhAvamagge evameva catubhaMgo, paDhamabhaMge mApadavaliMgajutto sAdhU, akkhema- dravyamA tAGgacUrNiH rUve kAraNio davaliMgarahito 'mAdhU, akkhemA khemarU vigA piNDagA, aNNautthiya gihatthA carimabhaMge, saMmappaNItamaggo gAMdi // 24 // gAthA // 112 / / jo mo pasatyabhAvamaggo so tividho-gANaM taha dasaNaM caritaM, titthagaragaNadharehiM sAdhRhi ya aNuciNNo, tabigharIzo puNa micchattamaggo, so caragaparicAyagAdIhiM anuciNNo micchattamaggo, ye'pi sasthAsanaM pratipannAH iDirasasAtagurugA. gAthA / / 213 / / ihirasagAravehi vA dhamma ubadisaMti te'vi tAva kumaggamamgassitA, kimaMga puNa parautthigA tigAravagurugA, chajjIvakAyavadharatA je uvadisaMti dhamma saMghabhattANi karemANA evamAdi kumaggamaggasmitA jaNA, je puNa tavasaMyamappahANA0 gAthA // 114 / / sIlaguNadhArI je vadaMti, sambhAvaM NAma jahA bAdI tahA kArI sabajagajIvahitaM yaM tamAha saMmappaNItaM, avi tassa puNa egaTThiyANi NAmANi bhavaMti, taMjahA--paMthoNAo maggo gAthA / / 115|| savyA, NAmaNiphaNNo gto| suttANugame sutnamuJcAreyavyaM, aJjasudhamma jaMbU pucchati-'katare magge akkhaatesilogo||497|| AghAta iti AkhyAtaH, mAhaNetti vA sama Netti vA egahu~, bhagavAnevApadizyate, matirasyAstIti matimAn tena matimatA, tatra tAva dravyamAgoM vA aprazastabhAvamAgoM vaa| HAN tenArupAtaH, avazyaM tu prazastabhAvamArgaH pamastho AkhyAtaH, kiM tehiM ?, teNa diTTho ujjugo ya taM me akkhAhije maggaM ujju| pavajitA odhoM dravyodhaH samudraH bhAve saMsAroghaM tarati / 'taM maggaM NuttaraM suddhaM 'silogo||498|| tamodhataraM mahApotabhUtaM nAkhosarA, anye kumArgAH zAkyAdayaH, zuddha uti eka eva nirupahatvAcevaM, athavA pUrvAparAvyAhatanayA, vadhyadopApagamA buddhAH, sabaduva vimokvaNaM anye'pi prAmAdimArgAaurazvApadabhayopadrutA duHkhAbahA bhavaMti, bhUtvA ca na bhavaMti udakAyupaplavaiH, appagAse 24 - [497534] BE [245] Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [11], uddezaka [-], niyukti: [107-115], mUlaM [gAthA 497-534] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: mArga prata praznottare sUtrAka // 497534|| dIpa anukrama zrImatraka | bhAvamArgA api duHkhAbahA eva te, samyagdarzanajJAnatapomayastu prazastabhAvamArgaH, zuddhaH sarvaduHkhavimokSaNaH, tamevaMvidhaM jANehi vAcUrNiH NaM jahA bhikkhU yatheti yena prakAreNa, bhikSuriti bhagavAneva, yathA sa bhikSurjJAnavAn tathAbhUtaM tvamapi jAnIpe tamevaM jAnIte, // 24 // athavA he mikSo! tamevaM behi mahAmuNI, he mahAmune, sthAkimarthamahaM gRcchAmi ?, tata ucyate-'jai me kei pucchejAsilogo // 499 // devAzcatuSprakArAH ete pracchAkSamA bhavaMti, tiriyA maNussA, uttaraguNaladdhi yA paDuca tiyaM api, kazcit girA vatti vayasAvi puccheja, tesiM tu kataraM maggaM teSAmajAnakAnAM khayamajAnakA kataraM mArga kathaM vA? kathayiSyAmi, avyAvAdhasukhAdIni | AvahatIti sukhAvahaH, athavA'bhyudayakaM niHzreyasaM ca, iti pRSTa AryasudharmA jambUskhAmyAdyAn sAdhUna praNidhAya sadevamaNuAsuraM IMIca parisaM NissAe kaheti 'jai vo kei0'vRttaM // 500 // jar3a vA kei pucchejA, jatitti aNihiTThaNiddese, saMsArabhrAMtiniviNNA devA aduva maannusaa| tesiM tu imaM maggaM Aikkheja suNedha me, paThyate ca tesiMtu paDiyo(sA)hejA maggasAraM suNeha me, sAhitaM prati anyeSAM sAhati-kathitaM sat paDisAhejA, mArgANAM sAraH maargmaarH| aNupubveNa 'silogo||501|| kathaM mArgapratipattireva tAvadbhavati ?, ucyate, aNupubveNa mahAghoraM, aNupuJvegaMni 'mANussa khetta jAtI0 gAthA, athavA 'cattAri paramaMgANi' silogo, athavA 'paDhamillugANa udaye gAthAo tiSNi, evaM 'kammakAvayANupurvi0'gAthA, jAva 'bArasavidhe' durantatvAt mahAghorAH, aNupuMmiH dustaraM, mahApurisA sughoramapi taraMti, ghorasaMgrAmapravezavat , kAsaveNa praveditaM pradarzitamityarthaH, jamAdAya ito puvaM jaM AyAya iti yamanucaritvA, ita iti itastIrthAdavAk, adyatanAdvA divasAditi, samudreNa tulyaM samudravat , vyavaharaMtIti vyavahAriNaH caNijaH, yathA te'tikrAnte kAle samudraM 'anariMsu0' silogo // 50 // atariSyan taraMti tariSyanti [497 534] [246] Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [11], uddezaka [-], niyukti: [107-115], mUlaM [gAthA 497-534] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata paTakAyaH sUtrAMka zrAvaka- tAGgacUrNiH // 243| // 497 534|| dIpa anukrama [497 ca, nadvatsamyagmArgamanucarya tItaddhAe arNatA jIvA saMmArauSamatarisu saMkhyeyAH taraMti sAmprataM arNatA narissaMti NAgataMti, taM DD | mocA, tamahaM zrutyA bhavadAdIna zrotRn prati vakSyAmi, jAyaMti jantavaH, jambUsAmyAdInAM AmatraNaM he jantavaH!,taM suNeha me | caritamaggaM AikkhismAmi, nandana(jJAnadarzana)mArgAvapi tadantargatAveva, jesu saMjamijati te ime, jahA-'puDhavI jIvA puDho sattA' silogo // 503 / / pRthak iti pratyekazarIratvAt , AujIvA tadA agaNI puDho bhattA iti varnane, teNa rukkhagahaNeNaM bhedo darisite 'ahAvare 'milogo / / 504 // ahAvare tasA pANA, panaM chakAya AhiyA, etAvanA jIvakAe, na hi asambhUto | vidyate jIvaH 1, kAyAH ete, 'sabAsiM aNujuttIhiM' milogo / / 505 / / anurUpA yuktiH, jahA 'puDhavIe Nikkhevo parU|vaNA lAvaNaM parImANaM / uvanoe satthe vedaNA ya cavagA NiyattIya // 1 // kiMca-aGkagvajIvatvaM pArthivAnAM vidrumalavaNopalAdayaH svasvAzrayAvasthAH macetanAH, kuna:?, mamAnajAtIyAMkuramadbhAvAna , azovikArASTrAvana, bhUmigvayasAmAviyasambhavato daDuraM jalamuttaM / athavA mancho va mbhaavyomsNbhuutpaataato||1|| sAtmakaM toyaM bhauma, kutaH ?, samAnajAtIyasva| bhAvasambhavAt dadukhat , athavA antarIkSyamapi abhrAdivikArakhabhAvasaMbhUtapAtAn mansyavat , grahaNavAkyaM, itarasaMyogAttejasAM, teja: | mAtmakaM AhAropAdAnA udghacanizepolabdheH hRdvikAradarzanAd puruSavat , grahaNavAkyaM, gatimaccAd vAyu vaH prayatnagateH, yamAdayaM | savikrama iva pumAn tIvramandama yAn gativizepAn svena mahinA ayatIti, vegavacAca vRkSAdIna unmUlayati, ityato gatimaccAdvAyu vaH, mAnmakAzca vanaspatayaH janmajarAjINamaraNabhadbhAvA strIvat , Aha-nanvayamana kAntiko jAtAyAkhyAyAH vipakSe'pi darzanAt , tadyathA-jAtaM dadhi jIrNa vAsaH saMjIvitaM viSaM mRtaM kusaMbhakamityAdi, ucyate, na, vanaspatI mamastaliGgopalabdheH, dadhyAdAva 534] // 243 / / [247] Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [11], uddezaka [-], niyukti: [107-115], mUlaM [gAthA 494-534] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: jIva prata liMgAni sUtrAMka // 497 534|| dIpa zrImatraka- samastadarzanAdupacArataH jAtamiti, itazca sAtmakA vanaspatayaH, tasaMrohaNAdAhAropAdAnadauhRdasadbhAvAt rogacikitsAsadbhAvAt tAmaNi (azokA)dau sambhavaH kuSmANDyAdInAM vizeSapakSaH, vizeSazcAsau pakSazca vizeSapakSA,kartavyaH, chikkAparoitA chi kamettasaMkoato kuliGgo 244 / / ||va / AsayasaMcArAto jANamu vallIvitANAI ||1saatmikaaH spRSTaprarodikAdayaH spRSTAkuMcanAtkITavat AzrayAbhisaMsarpaNAdvallyAPall dayaH 'sammAdIyA sAvappayohasaMkoyaNAdito'bhimatA / baulAdayo ya sadAdivisayakAlobalaMbhAto // 1 // zamyAdayaH svApaprabodha saMkoyaNAdisadbhAvAt ,zabdAdivipayopalambhAt bakulAsAra(zo)kAdayo devadattavat ,evamAdyAmistrasAnurUpAbhiH suyuktibhiH egidie paDilehiya jati jIvahiMsoparatiH kAryA svakAmataH ajjhovagamiyAovakamiyAo vedaNAo bhaNitavyAo, tattha maNussapaMceMdiyatiriyANa ya duvidhA, sesANaM uvakAmiyA, evaM matimaM paDilehitA savve aphatadukkhA ya sArIramANasaM athavA sabvesiM | aNiTuM akaMtaM apiyaM dukkhaM ata' ityasAtkAraNAt navakeNa bhedena ahiMsaNIyA ahiMsakA etaM khuNANiNo sAraM 'silogo 506 // na hi jJAnI jJAnAdarthAntarabhUta itikRtvA'padizyate-etaM khuNANiNo sAraMti, ko'rthaH 1, epa hi jJAnasya sAraH jaNa hiMsati kaMcaNaM kazcanamiti kenacadapi bhedena, ahiMsA samayaMti samatA 'jaha mama Na piyaM dukkhaM0'gAthA, athavA yathA hisitasya duHkhamutpadyate mama evamabhyAkhyAtasyApi, coriyAto vA'sya duHkhamutpadyate, evamanyeSAmapi ityato ahiMsAsamayaM ceva, athavA | dabao khettao kAlo bhAvo hiMsA bhavati, evaM zepAnyapi, etAvAzcaipa jJAnaviSayaH yaduta hiMsAdyAzravadvAroparataH, kSetramANAtipAtaM tu pratItyApadizyate, 'uDamahaM tiriyaM ca0' silogo / / 507 / / prajJApakaM pratItya uDDe ahaM tiriyaM ca pUrvavat , savattha |virati kunjAihApi tAvat nibvANaM bhavati, kathaM ?, ahiMsako'yaM na hi hiMsaka ica sarvasyodrejako bhavati, upazAntavairatvAcca na kasya anukrama [497534] // 244|| [248] Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [11], uddezaka [-], niyukti: [100-115], mUlaM [gAthA 497-534] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata zrIrAmaka tAGgacUrNiH // 245|| sUtrAMka // 497 534|| dIpa anukrama [497534] cidapi vibheti, kiMca-taNasaMthAraNiyANo'vi muNivaro bhttttraagmydoso| kim ?, mokkho,evaM nirvANaM bhavatItyAkhyAtaM, 101 | dopanirA | 'pabhU dose NirAkicA0' silogo / 508 // prabhavatIti prabhuH, vazyendriya ityarthaH, navA saMyamAvaraNAnAM karmaNAM vaze vartate, karaNAdi athavA svataMtratvAt jIva evaM prabhuH, zarIra hi paratantraM, mokSamArge vA'nupalAyitavyA prabhudoSAH krodhAdayaH, nirA iti pRSThataH kRtvA, Na virujjheja keNai na virudhyeta kenaciditi, api pUrvazatrUNAmapi, api hAsyenApi virodhe vigrahaH ghana ityarthaH, yadvA yasya pratikalaM, maNasA vayasA cevatti nabakena bhedena antaza iti yApajIvitAntaH, uktA muulgunnaaH| uttaraguNaprasiddhaye tvapadizyate 'saMdhuDe ya mahApaNe silogo / / 509 / / hiMsAdyAzravasaMvRttaH iMdiyabhAvasaMvuDo vA, mahatI prajJA yasya sa bhAti mahAprajJaH, dhIvuddhirityanAntaraM, AhAra uvadhisejAu yAcitadravyaM epaNIyaM ca carati-gacchati taM, caryata ityeko'rthaH, esaNAsamite NicaM tividhA emaNA-gavesaNA gahaNesaNA ghAsesaNA, evaM sesA movi samiIo, tatrAdhAkarma sarvaguruanepaNAdopaH Adyazceti tena taniSedhArthamapadizyate-'bhUtAni samAraMbha'silogo // 510|| bhUnAni tasathAvarANi, kathamiti, sAdhU nirdizyopakalpitaM, tArikha tu Na gevhijjA, evaM odhiSi, ityevaM sArvamArgapratipanno bhavati, kiMca-'pUtikammaM Na sevijA // 511 // esa dhamme busImatoti, cusimAniti saMyamamAn , bumimaM ca kiMci abhisaMkejA sabaso taMNa bhattae yaditi AhAra uyadhi seJjA athavA yaditi yatkicit dopa, amisaMkane paNIsAe aNNavara kimeta esaNijhaM asaNija?, sarvaza iti, yadyapi prANA| tyayaH khAda, idANi vAyAsamitI 'ThANAIsilogo // 512 // ThANANi saMti saDIgaM, zraddhAvanta zrAddhinaH, gAmesu nagaresu vA jAva sannivesesu vA samnadiTThINaM micchAdiTThINa vA, tehiM saDehiM pudhiNAma puccha gato, pareNAvi micchAdiTThINA, maruyasa- // 245 // [249] Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [11], uddezaka [-], niyukti: [107-115], mUlaM [gAthA 494-534] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: thAsAka- prata dAnavicAra sUtrAMka // 246 // // 497 534|| dIpa anukrama DeNa tapaNiyAdisar3eNa vA, hevA'dho, jamido amhe vAdANaM bhikSu vA tarpayAmo, tatra kazciddhammaM ca maggadvito maggaciTTha evaM puTTho asthi dhammoti Navaci?, 'asthi vA' silogo // 513 / / athavA Natthi puNati, syAd-anujJAyAM ko dopaH pratipedhe yA?, ucyate-'dANatAe je sattA hasmaMti tasathAvarA' / / 514 // taMjahA-taNaNissittA kaTTagomayaNissitA saMsetayA tasA thAvarA ya humate nesi silogo tesiM sArakkhaNahAe asthi puNNanti No vade micchattathirIkaraNaM ca, teNAhAreNa parivUDhA karessaMti asaMyama appANaM paraM vA bahuhiM bhAveMti tadanujJAtaM bhavati, paDisedhevi jesi taM upakapati aNNaM pANaM tadhAvidhaM / tesiM lAbhatarAyanti, tamhA Nasthiti No vade / / kaMThathe, tantra kA pratipattiH tusiNIpahiM acchitavvaM, nibaMdhe cA pravIti-amhaM AdhAkammAdivAyAlIsadosapaDisuddho piMDo pasattho, jaMca pucchasi kimatrAsti puNyamityatrAsmAkaM avyApAraH, kathaM ,ubhayathA dopopapatteH, kathaM ?,'je ya dANaM pasaMsaMti, badhamicchaMti pANiNaM je yaNaM paDisedheti, vittichedaM kati te // 516 / / mahAbhaTTArakadRSTAntaH, sarvaiH jalacaraiH sthalacaraizca pratirodhitaH, anujJAyAmananujJAyAM cobhayathApidopaH, athavA 'grasatyeko muzcatyeko, dvAvetau narakaM gato' evamubhayathApi dopaM dRSTvA 'duhao' silogo // 517 // duhatoci je pA bhAptati asthi pasthi vA puNo te bhagavantaH, ayaM syassA etItyAyamaM raja iti rajaituM, rajasaH AgamaM hicA NiyANaMti te ityevaM vAkyamamitiruktA, tadgrahaNAt sesAvi samitIo ghepani, evaM pA NiyANaM bhavatIti, bhagavaMtaca 'NivANaparamA buddhA silogo // 51 // NibvANaM paramaM jesiM te ime NiyANaparamA ete buddhA arahantaH tacchiSyA yuddhabodhitAH, paramaM nirmANamityato'nanyatulyaM, nAsya sAMsArikAni tAni tAni vedanApratIkArANi nirvANAni, anantabhAge'pi tiSThantIti dRSTAntaH mokSa eva, nakkhattANa va caMdi [497534] // 246 // [250] Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [11], uddezaka [-], niyukti: [100-115], mUlaM [gAthA 497-534] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: sadAyaH tatvAdi prata sAjacUrNiH sUtrAMka ||497 534|| dIpa anukrama zrIsUtrakana mA na kSayaM yAMtIti nakSatrANi tebhyaH kAntyA saumyatvena pramANena kAzena paramacandramA nakSatragrahatArakebhya, evaM saMsArasukhemyo 'dhikaM nirvANasukkhamiti, tamhA sadA jate dante mokSamArga paDivaNNe uttaraguNehiM baddhamANehi acchiNNaM saMdhaNAe NicANaM // 247 // saMdhejA, sa evaM micchattAsaMdhanayA nirvANaM saMdhemANaH ubhayatrApi 'bujjhamANANa pANANaM' silogo // 519 / / saMmAranadIzrotomiruhyamAnAnAM svakarmodayena, ye ucchubhaM tIrthakaratvanAma tasya karmaNa udayAta akkhAti sAdhu taM dIva akkhAti bhagavAneva zobhanamAkhyAti sAdhurAkhyAtaM, etAvatA samaNe vA mAhaNe vA jAva'ttha'ndhuttarIe, dIpayatIti dIpaH, dvivA picati vA dvIpaH, sa MAIT AzvAse prakAze ca, ihAzvAsadIpo'dhikRtaH, yasmAdAha-udyamAnAnAM zrotamA dIyo tANaM saraNaM gati patidvA ya bhavati, eta-| dAzvAsadIpaM prApya saMsAriNAM pratiSThA bhavati, itarathA hi saMsArasAgare janmamRtyujalomimirudyamAnaH nava pratiSThA labhate, jaMva maggaM aNupAleMtassa aTThavidhaM kamma, pratiSThAM gacchanti, niSThAmityarthaH, yathA''khyAti tathA'nu carati sayaM, aNuggahitabAlavirato jeya jIvo hiMDato pratiSTAM labhate, eSa prazastabhAvamArgaH iti labhyate, keriso guNa pamatthabhAvamaggagAmI pratiSThA labhate ? kIdRzovA bhAvAbhAsadIpo bhavati ?, 'Ayagutte sadAdaMte' silogo // 520 // Atmani Atmasu vA gupta AtmaguptaH iMdiyanoiMdiyagupta ityarthaH, na tu yasya gRhAdIni guptAdIni, himAdIni zrotAMsi chinnAni yasya sa bhavati chinnasote, chinadhotastvAdeva nirAzravaH, je dhamma suddhamakkhAti ya evaM vidhe AzvAsadvIpa sthitaH prakAzadvIpaH anyeSAM dharmamupadizyati, pratipUrNamidaM sarvasaccAnAM hitaM suha sarvAvizeSya nirupadha nirvAhikaM mokSaM naiyAyika ityataH pratipUrNa, athavA saurdayAdamadhyAnAdibhirdharmakAraNaiH pratipUrNamiti, ananyatulyaM apelisa, yo'yamananyasadRzo dhrmopdeshH| tameva avijAnaMtA // 521|| tamiti tadvividhaM pradIpabhUtaM dharma na yuddhA STALATHEMATRI [497534] // 24 // [251] Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [11], uddezaka [-], niyukti: [107-115], mUlaM [gAthA 497-534] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: bIjodakaniSedhAdi sUtrAMka prata / zrIsUtrakanAgacUrNiH // 248 // ||497534|| dIpa anukrama buddhanAdinaca yuddhamanyAvAtmAnaM buddhA moti ya mannatA aNNANiNo avirayA tiSNi tesaTThA pAvAiyasayA evamasAkaM mokSasamAdhirbhaviSyatIti, 'dUrataste samAdhie', kathamiha loke'pi tAyat anekAgratvAtsamAdhi na labhate, kutastahiM paramasamAdhi, mokSaM, tadyathA-zAkyAH avuddhA buddhavAdinaH sukhena sukhamicchaMti, ihaloke'pi tAvad grAmavyApArairna sukhamAsvAdayaMti, kutastahi paramasamAdhisukhamiti ?, uktaM hi 'tatraikAthyaM kuto dhyAna, yatrAdhyAnaM yatrAraMbhaparigraha miti, ityataste caturvidhAe bhAvaNAe dUrataH, itazca dUrataH 'te ya bIyodagaM ceca' silogo // 522 / / bIyANi sacetaNANi, zAlyAdInAM, sRtamiti codakaM sacetanameva, haridrAkahodakavat , tamuddizya ca kRtaM upAsakAdimiH svayaM ca pAcayaMti pakSacIrikAdayaH, teSAM hi pakSe cArikA bhavaMti, anujJAte ca supakaM sumRSTamiti, jIveSu ca ajIvabuddhayaH atacce tatcabudvayaH varAkAstakAriNastavapiNazca saMvabhaktAni gaNayaMto'tItAnAgatAni ca prArthayantaH jhANaM NAma miyAyanti NAma parokSastavAdipu te'pi nAma yadi dhyAyaMti, ko hi nAma na dhyAnaM dhyAyati 'grAmakSetragRhAdInAM, gIyajanasya ca / yatrapratigraho dRSTo, dhyAnaM tatra kutaH zubham / / 1 / / iAte, sacittakammA ya tesiM AvasahA, vihArakuDIuzi, mAMsaM kalpika ityapadizyate, dAsI u kappayA rIuci, yathA vabareNa mAMsapa pratyAkhyAnaM azaknuvatA tamanuprAsayituM bhagamiti saMjJAkRtvA bhakSitaM, phimasau tadbhakSayaM nirvizaMko bhavati ?, lUtA.yA zItalikAbhidhAnenAmilapyamAnA kinna mArayati ?, evaM teSAM na saMjJAntari parikalpitAste AraMbhA nirmANAya bhAMti, na ca vairAgyapharA bhavaMti, ye'pi tAvadbhikSAhArA bhavaMti te'pi savikArastrIrUpasacittakarmasu lenepu vasaMti tepAmapi tAvatkuto kA dhyAna ?, kimaMga punaH kalpikArIApArayantaH pacana cnaa| pravRttAH, tA tanumeya vAnuprekSamANAnAM kuto dhyAnaM ?, na hi mokSamAgasa dhyAnasya ca zuddhasya akhettapaNA ajANagA, asa [497 534] [252] Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [11], uddezaka [-], niyukti: [107-115], mUlaM [gAthA 497-534] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka // 497 534|| dIpa zrIsUtraka- mAhitA NAmAsaMvRttA, manojJeSu pAnabhojanAcchAdanAdipu nityAdhyatrasitAH, ko'ttha saMghabhattaM karenja ? ko'tya parikkhAraM deja vastrANi taagcuurnni:17| ityevaM nityamevA dhyAyati 'jahA kA' silogo / / 523 / / jahA DhaMkA ya kaMkA ya pilajA jalacarapakSajAti se maggukAH varjanAdi // 249 // kAkamaMguvat zikhI ca jalacarAH, evaM ete hi na tRNAhArAH, kevalodakAhAravat te nityakAlameva macchesaNaM jhiyAyaMti nivalAstiSThati jalamamjhe udagamakkhomentA mA bhUnmatsyAdayo nazyati ukasiSyate vA 'evaM tu samaNA ege'sileAgo // 524 // evaMpi nAma zravaNA vayaM iti bruvantaH ekena sarve pacanAdipu AraMbheSu azubhAdhyavasAyenaiva vartamAnA mithyAdaSTayaH carittaaNArIyA AhAraM parapUjAsatkArAMca dhyAyati sanmArgAjAnakAH kumArgAzritAH mokSamicchaMti, api..saMsArasAgara evaM nimajato dRshynte| 'jahA AsAviNI NA'silogaH // 526 / / AzravatItyAzrAvinI-sadAzrayA zatacchidrA, nayati nIyate vA'to, jAti ya, eva jAtyandhaH pUrvAparadakSiNocarANAM dizAmArgANAM gateH gantavyasyAnabhijJaH etAvadgataM etAvad gantavyaM icchejA pAramAgaMtuM | aMtarA eva nadImukhe parvate vA pratibhagne nimagne vA pote aMtarA iti aprApta eva pAraM visIdaMti, eya dRSTAnto'yamapinayaH| 'evaM tu samaNA ege silogo / / 527|| ege, Na samve, aNNANamicchattatamapaDalamohajAtapaDicchannA, aNAriyANAma aNAriya| caricA, sotaM kasiNagAvapaNA, zravatIti zrotaH AzrAvinI nau thAnIya kucarika zrotamAsthAya kasiNamiti sampUrNa karma tato bhavati, tadabhAve tu na zepAH AzrayAH, yadvA'pi bhavati tathApi na sarvA uttaraprakRtayo vadhyante, na vA sampUrNAH, yasmAduktaM 'sammadiTThI jIvo', athavA kasiNadravyazrotaH prApi varSAsu vA nadIpUraH, evaM micchattamahagatA jogA kasAyA vA saMpuNNabhAva| sotaM bhavati, ta evaM sotamAvaNNA AgaMtAro mahAbhayamiti saMmAratha jAti jarAmaraNabahulo, tajahA-ganbhAto gabbha jammato 1. // 249 // anukrama [497534] [253] Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [11], uddezaka [-], niyukti: [107-115], mUlaM [gAthA 497-534] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata utsargApavAdAdi sUtrAMka zrIsatraka- tAjacUrNi: // 250 // // 497 534|| dIpa anukrama jammaM mArao mAra dukkhao dukkhaM, evaM bhavasahassAI paryApArita bahUnyapi, pasatthaM ceva pasatthabhAvamaggo vaNijjamANo, purva | buttaM kiMci abhisaMkijja savvasotaM Na bhottae esa ussaggamagge ityAdi, atiprasaktaM lakSaNaM nivAryate, sarvasyotsagargApavAdaH, yathA cotsargaH kAzyapena praNItaH tathA'pavAda ityato'pavAdasUtra prAramyate, pratyayazca ziSyANAM bhaviSyati yathA'styapavAdo'pIti tena tamAcaraMto nAmAcAramAtmAnaM maMsyate, tacca zAstrameva na bhavati yatrotsargApavAdau na staH tenApadizyate-'imaMca dhammamAdAya'silogo / / 528 / / dharmamAdAya dharma phalaM ca tIrthakaraH kAzyapaH sa evaM bhagavAn kiM praveditavAn ?-kujA bhikkhU gilANassa pUrvavat , kiMca-saMkhAya pesalaM dhamma saMkhyAyeti jJAtvA, pesalaM iti sampUrNa, dravyapesalaM dhammaM yad dvibhedaM sundaraM mAMsaM, bhAvapezalastu jJAnadayAdibhiH sarvairdharmakAraNaH sampUrNo dharma eva, taM jJAtvA dRSTimAniti samyagdRSTiH, saMkhyAgrahaNA dharmagrahaNA(jJAnaM dharmagrahaNAcAritra) dRSTigrahaNAtsamyagdarzanaM, evaM trINyapi samyagdarzanazAnacAritrANi gRhItAni bhavati, tare sotaM mahAghoraM mArga evAnuvartate, tarAhi sotaM mahAghoraM, zravantIti zrotraM, dravye bhAve ca jAtijarAmaraNApriyasaMvAsAdimirmahAghoraM bhAvazrotaH saMsAra attattAevitti attANaM tarato paricaejAsi tameva tarati 'virate gAmadhammehiM' silogo // 529 / / grAmadharmAH zabdAdayo, je kei jagatI jagati jAyata iti jagat tasin jagati vidyante ye, jAyanta iti vA jagA:-jantavaH, tesiM atuvamANeNa teSAM AtmopamAnena-Atmaupamyena, ko'rthaH ? 'jaha mama Na piyaM dukkhaM0 dhImaM kubvaM parivae'tti saMyamacAriyaM bhavati 'atimANaM ca silogo // 530 // athavA saMyamavIriyassa ime vigdhakarA bhavaMti, taMjahA-atikodho atimANo atimAyA atilobho ityataH atimAnaM ca mAyAM ca, atikrAmyate yena cAritraM so'timANaM, aprazasta ityarthaH, prazasto'pi na kAryaH, kiMtu tarika [497534] ||250|| [254] Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [11], uddezaka [-], niyukti: [100-115], mUlaM [gAthA 497-534] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka thItraka- tAGgacUrNiH // 25 // // 497 534|| dIpa anukrama [497 yArthameva kriyate, rajakakUpakhAtakadRSTAntasAmarthyAt , yathA rajako maladigdhAni vakhANi prakSAlayan zukhyartha anyadapi mala auSa-10 kaSAyadhAdikaM samAdatte, evaM sAdhurapi, kUpe'pyevaM, na ca nAmAvItarAgasa mAnAdayo notpadyante, te tvaprazastAH, tevi nareNa na kAryAH, vajanAdi evaM zeSA apIti / duvidhAe pariNAe parijANAhi, kiMdha-ye kecit krodhamAnamAyAlobhAyanyadapi dopajAtaM sabametaM nirAkiccA, savvaM niravazeSa taM, etaditi yadudiSTa, niramiti spRSTa, NiyANaM acchiNNasaMdhaNAe saMdhae, kiMca-'saMdhae sAdhudhamma vA' silogo / / 531 / / damaviho carittadhammo NANadaMsaNacarittANi vA taM acchinnasaMdhaNAe, NANe apubbagahaNaM pubbAdhItaM ca guNAti, dasaNe hissaMkitAdi, carite akhaMDitamUlaguNo, paThyate ca-'sabahe sAdhudhammaMca' pAvadhammo aNNANaaviratimicchatANi, athavA pAvANaM dhammo, pApA mithyAdRSTayaH sarve gRhiNo'nyatIthikAya, tesi dhamma-sabhAvaM, nirAkuryAditi pRSThataH kuryAt , | tatkena kuryAt ko vA kuryAditi ?, ucyate, uvadhAnavIrie bhikkhU upadhAnavIrya nAma tapovIrya sa upadhAnavIryavAn bhikkhU kocaM mANaM na patthaye na krudhyeta na mAyeta, na kromicchedityarthaH, akrodhaM tu prArthayet , evaM zeSevapi, svAt kimevaM varddhamAmAnavAmI etanmArgasupadiSTavAn utAnye'pi tIrthakarAH?, ucyate, 'je ya buddhA atikatA silogo // 532 / / atikaMtA atItaddhAe arNatA, etanmArgamupAdikSyaMta, AcAryA vA mokSamitAH, sAmprataM pacadazasu karmabhUmISu saMkhyeyA, aNAgataddhAe je ya buddhA aNAgatA saMtitti saMti pativANaM gamanaM zAntizcAritramArga ityarthaH, eSA zAntiH teSAM pratiSThA nAmAdhAraH Azraya ityarthaH | pratiSThAnaM pratiSThA nirvANaM vA zAntiH teSAM pratiSThAni, ko dRSTAntaH ?-bhUyANaM jagaI jahA jagatInAma pRthivI, yathA sarveSAM | | sthAvarajaGgamAnAM jagatI pratiSThAna tathA sarvatIrthakarANAmapi eSa eva zAntimArgaH pratiSThAnaM pratiSThA, 'gahaNaM va tamAvaNaM' | // 25 // 534] [255] Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [11], uddezaka -], niyukti: [107-115], mUlaM [gAthA 497-534] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka // 497 534|| dIpa anukrama zrIsUtraka- silogo // 533 / / atha punastaM atAni ApaNaM cAritramArgaprayAtamityarthaH, paThyate-athenaM bhedamAvaNaM bhAvabhedo hi saMyama / / bhAvabhedAdi tAGgacUrNiH eva, karmANi bhinatIti bhedaH phAsA sItausiNadaMzamazakAdayaH uccAvacA anekaprakArAH parIpahopasargAH spRzet Na tehiM samavasara12 a0 NAni viNihammejA Na tehiM udiNyohivi gANadaMsaNacarittesu jattAo maggAo viNihaNyojA, puvIe jiNetA saMyamavIriyaM upaade||252|| | jAsitti, jahA te gurugAvi udiNNA lahugA bhavanti, dRSTAntaH--AbhIrayuvatti, jAta mettaM vacchagaM duNi velAe ukkhiviUNa |NikkhAmeti, pItaM cainaM punaH pravezayati, tameva kramazo barddhamAnaM aharaharjayaM kurvatA jAba cauhAyagaMpi ukkhiAti, epa dRSTAnto'yamarthopanayaH-evaM sAdhurapi sanmArgAt kramazo jayati udIrNairapi parIpahana vihanyate, vAneNa va mahAgiririti mandara saMvuDe si mahApaNNe' silogo // 534 // sa evaM saMvarasaMvRtaH pradhAnaprajJaH vistIrNaprajJo vA, dadhAti buddhyAdIna guNAniti buddhA, pAThAHAIntara dhIraM, da esaNaM careAsitti dacesaNaM care, athavA dattamepaNIyaM ca yazcarati sa bhavati dalepaNacaraH, NivvuDe kAlamAnAkho zAntasamito NimkhuDaH zItabhUta ityarthaH, kAlaM kAMkSatIti kAlakaMkhI, maraNakAlamityarthaH, ko'rthaH?-tApadanena sanmArgeNa avizrAma gantavyaM yAvanmaraNakAlaH, evaM kenaliNo mataMti, jaM tume ajajaMbU pucchite 'katare magge' tadetasya kevalino mArgAHAImidhAnaM kathitamanantaramAkhyAtamiti / / iti mArgAbhayayanaM / / samosaraNaMti ajjhayaNassa cattAri aNubhogadArA, adhiyAro kiriyAvAdimAdIhiM cauhiM samosaraNehi, NAmaNikapaNe maNikakhevo gAthA 'samosaraNaMmivi cha' gAthA // 116 // vahari dabbasamomaraNaM samyak samastaM vA avasaraNaM, taM tividha sacittaM dupadAdi yatraikatra bahabo dvipadAH vA bahvo manuSyA samavasaraMti taM sacitaM dadhasamosaraNaM dupadasamoraNaM, jahA sAdhusamo- // 25 // [497 534] | asya pRSThe dvAdazamaM adhyayanaM Arabhyate [256] Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [12], uddezaka [-], niyukti: [116-121], mUlaM [gAthA 535-556] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata zrIsUtratAracUrNiH // 25 // sUtrAMka ||535 556|| dIpa anukrama triSaSya| saraNaM, catuSpadAnAM nirvANAdipu gayAdInAM samosaraNaM, apadAnAM nAsti svaya samosaraNaM, gatyabhAvAt , sahajAnAM vA svayamapi bhavati ghika trizavRkSAdInAM samosaraNaM, acetanAnAM abhrAdInAM, khenasamosaraNaM jaMmi khette samosarati dravyANi, jahA sAdhuNo ANaMdapure samo tapAkhaMDAH saraMti, kAlasamosaraNaM vaisAhamAse jattAe samosaraMti, vAsAsu vA jattha samosaraMti, tahA pakSiNo divAcarA vana-17 khaMDamAsAdya samavasaraMti / 'bhAvasamosaraNaM puNagAthA // 117|| tiNNi timaTThA pAvAdiyasayANi NiggaMthe mottUNa micchAII diviNottikAUNa udaie bhAve samosaranti, iMdiyAdi paDuca khopasamie bhAve samomaraMti, pAriNAmi jIva, etesu ceva tIsu|| bhAvesu tesiM sannivAtio bhAvo joetacyo, sammadiTThIkiriyAvAdI tu chasuvi bhAvesu, udaie bhAye aNNANamiyattabAsu aTTasuci kammagatIsu samosaraMti, evaM carittAcarittI ya joeyabdhA, upasamiravi bhAve samosaraMti, upasAmagaM paDDuca upasamamaGgIkRtya, yaduktaM bhavati-asminneva bhaMgadvaye bhavaMti, khaovamamievi bhAve samomaraMti aTThArasavidhe khaovayamie bhAve, tadyathA-jJAnAjJAnadarzanadAnalabdhyAdayazcatuslitripazcabhedAH samyaktvacAritrasaMyamAsaMyamAca, NANaM caundhiI-matisutaohimaNapajavANi, aNNANaM matiaNNANaM sutaaNNANaM vibhaMgaNANaM, jJAnAjJAnamityatrAjJAnamiti yaduktaM tadekabhAvApakarSamaGgIkRtya, yadvA sAmAnye'nye ca, kevalinovA | vadati, darisaNaM tividhaM-cakkhu acakSu avadhisaNamiti, labdhiH paJcavidhA-dAnalAbhabhogopabhogarIriyaladdhI iti, saMmattaM caritaM | saMghamAsaMyama ityete'STAdaza kSAyopazamikA bhAvA bhayaMti, Navavidha khAige bhAve samosaraMti, tadyathA-'jJAnadarzanalAbhabhogopabhogagIryANi ca,NANa-kevalaNANaM, daMgaNaM kevaladaMgaNaM, dANalAbhabhogopabhogavIryamityetAni samyaktyacAritre ca naba kSAyikA bhASA bhavanti, | pariNAmie'vi agAtiyapariNAmiyage bhAve samomaraMti, evaM sannipAtigevi saNNikAso oiyikAdayo dvikaadidhaarnnikaaH| athavA 253 // [535556] [257] Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka ||535 556 // dIpa anukrama [535 556 ] zrIkatAGgacUrNi : / / 254 / SEASE INSULIANCES "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [12], uddezaka [-], niryuktiH [116 121], mUlaM [ gAthA 535-556 ] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02], aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: bhAvasamosaraNaM caturvidhaM, taMjahA - kiriyAbAdI akiriyAbAdI aNANIyavAdi veNaivAdI, 'asthitti kiriyAvAdI' gAthA // 117 // tattha kiriyAbAdI atthI AyAdi jAva suciSNANaM kammANaM phalavivAgo, tatthAvi te micchAdiTThI caitra, jainaM zAsanaM anavagADhA, tadvidharmmavAdino akiriyAcAdiNo, taMjahA -- Natthi mAtAdi jAva No suciNNANaM kammANaM suciNNA phala vivAgA bhayaMti, aNANIvAditi kiM NANeNa paDhiteNa : sIle uamitavyaM, jJAnasya hi ayameva sAraH, jaM zIlasaMvaraH, sIlena hi tapasA ca svargamokSe labhyete, veNaDvavAdiNo bhagati-Na kassavi pAsaMDigosssa giddatthassa vA giMdA kAyacyA, savvasva viNIyaviNayeNa | hoya / 'asiyasa kiriyANa' gAthA // 119 // taMjahA- 'Natthi Na NicoNa kuNar3a kataM paNa vede Natthi NivANaM' sAMkhyavaizeSikA IzvarakAraNAdi akiriyavAdI, caurAsIi taccaNigAdi, kSaNabhaMgavAditvAtu kSaNavAdiNaH, aNNANIyavAdINi sacaTThI, te tu mRgacArikAdyA, veNaiyavAdINa chattIsA dANAmapANAmAdipravrajyA, tesi matANumateNaM paNNavaNA vaNNitA ihajjhayaNe / sambhAvaNicchayatthaM samosaraNaM Ahu taiNaMti // 120 // teSAM kriyAvAdyAdInAM yadyasya mataM yasyAnumataM teSAM samavAyena trINi tripaSTAni prAyAdukazatAni bhavati, tadyathA - Astika matamAtmAdyA nityAnityAtmikA nava saM (bhavaM ) ti / kAlaniyatikha bhAvezvarAtma kRtitaH svapara saMsthAH || 1 || 180, evaM asItaM kiriyAvA disataM, eesu padesu Navitti nava, jIva ajIvA Asava baMdhI puNNaM taheva pArvati / saMvaraNiaramokkhA sanbhUtapadA Natra hati // 1 // imo so cAraNovAo-asthi jIvaH svato nityaH kAlataH 1, asthi jIvo sato aNiyo kAlato 2, asthi jIvo parato nidho kAlao 3, asthi jIvo parato aNicco kAlao 4 asthi jIvo sato mico niyatito 5, evaM niyatito svabhAvato IzvarataH AtmanaH ete paMca caukA vIsaM, evaM ajIvAdisuvi [258] triSaSTya. dhika trizatapAkhaMDA // 254 // Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka ||535 556 || dIpa anukrama [535 556 ] zrIka ||ngkcuurnni : // 255 // "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [12], uddezaka [-], niryuktiH [116 121], mUlaM [ gAthA 535-556 ] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02], aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: vIsaM bIsaM etAo Natra vIsAo AsItaM kiriyAcAdisataM bhavati / idANiM akiriyAcAdi-kAlayacchA niyati bhaaveshvraatmncturshiitiH| nAstikavAdigaNamataM na saMti sapta svaparasaMsthAH ||1|| imenopAyena Natthi jIvo sato kAlao 1, gatthi jIvo parato kAlao 2, evaM yadRcchAevi do 2 NiyatIevi do 2 issaratovi do 2 svabhAvato'pi do 2, sarve'vi vArama, jIvAdisu sattasu guNitA caturasIti bhavaMti / idANi aNNANiya- ajJAnikavAdimataM nava jIvAdIn sadAdisaptavidhAn / bhAvotpattiH sadasat dvedhA'vAcyaM ca ko vetti 1 // 1 // 67, ime satavividhANA-san jIvaH ko ceti 1 kiM vA gAteNa 11, asan jIvaH ko vetti ? kiM vA teNa NAteNa ? 2 sadasan jIva ko vetti kiM vA teNa NAteNa 1 3 avacanIyo jIvaH ko vetti kiM vA teNa NAteNa 14 evaM sat avacanIyaH 5 asat avacanIyaH 6 sadamat avacanIyaH 7, ajIveave 7, Azravevi 7 sNbNdhe|ye 7 puNNevi 7 pAtevi 7 saMvarevi 7 NijarAeci 7 mokkhevi 7, evamete satta patramA sattaDDI, imehiM saMjuttA sacasaDDI havaMti, taMjahA - santI bhAvo | tpattiH ko vetti 1 kiMvA tAe jAtAe / asatI 1 bhAvotpattiH ko veti ? kiM vA tAe mAtAe 12 sadasatI bhAvotpattiH ko | vetti 1 kiMvA tAe NAtAe 1 3 avacanIyA bhAvotpattiH ko vetti ? kiM vA tAe jAtAe ? 4, uktA ajnyaanikaaH| idANiM cainaviko-cainayikamataM vinayazretovAkAyadAnataH kAryaH / suranRpatiyatijJAtinRsthavirAdhamAtRpitRpu madA ||1|| surANAM vinayaH kAyanyo, taMjahA- maNeNaM cAyAe kAraNaM dANeNaM, evaM rAyANaM 4 jatINaM 4 NANI (tI)NaM 4 therANaM 4 kivaNANaM 4 mAtuH 4 pituH 4, evamete aTTha caukA battIsaM, savvevi meliyA tiNi tisaTTA pAvAdigasatA bhavati, etesiM bhagavatA gaNadharehi ya sambhAvato nizvayArtha idAdhyayane'padizyate, ata evAdhyayanaM samavamaraNamityapadizyate, te puga tiSNi tisaTTA pAvAdigasatA imesu dosu ThANesu // 255 // [259] tripaSTya dhika trizatapAkhaMDAH ACCESS Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [12], uddezaka [-], niyukti: [116-121], mUlaM [gAthA 535-556] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka zrIkSakavAgavUrNiH // 256 // niSaSTya. dhika trizatapAkhaMDA ||535 556|| dIpa anukrama samosarAviaMti, jahA-saMmavAde ya micchAvAde ya, tattha gAthA 'sammaddiTTI kiriyAvAdI' gAthA || 121 / / tA kiriyAvAdite'pi sati sammadiTThINo ceva ege sammadiTThIvAdI, abasesA cattArivi samosaraNA micchAvAdiyo, aNNAgI aviratA parasparaM viruSTayaH, teNa mottaNa akiriyAvAdaM saMmAvAdaM laghRNa viratiM ca appamAdo kAyavyo jahA kudasaNehi Na chalijasi, teNa dhamme bhAvasamAdhIe bhAvamagge a ghaDitAnamiti, NAmaNikkheko gato, sunANugame suttaM, abhisaMbaMdho ajjhayaNaM ajjhayaNeNa | teNa NibyuDeNa pasatyabhAvamaggo AmaraNantAe aNupAletabbo, saMsagge appA bhAvetanyo, kumaggasitA ya jANiuM paDihaNetavyA, | avo cacAri samosaraNANi, athavA NAmaNiphaNNe cuttAni samosaraNANi imAnIti vakSyamANANi, pravadaMtIti pravAdino te imetti, 'cattAri samosaraNAgi silogo // 535 / / cattAritti saMkhA paravAdipaDisedhatthaM aMte cauNha gahaNaM, samavasaraMti jesu darisaNANi diTTIo yA tANi samosaraNANi, pravadaMtIti prAvAdikA, pi,pidhaM vadaMti puDho vadaMti, taMjahA-kiriyaM akiriyaM viNayaM a|paNANamAsu cautthameva, tattha kiriyAvAdINaM atthitte sati kesiMci zyAyAkatandulamAtraH kesiMci hiyayAdhihANo padI| vasiho dhammo(vamojIbo)kiriyAvAdI kamma kamnaphalaM ca asthiti bhaNati, akiriyAvAdINaM kei Nasthi kiriyA phalaM tvasti, | kesiMci phalamaviNasthi, te tu jahA paMcamahAbhUtiyA caubhUtiyA khaMdhamettiyA suNNavAdiNo logAitigA ya vAdi akiriyAvAdiNo, aNNANiyA bhaNaMti-je kira Narae jANaMti te ceva tatthuvavaaMti, kiM NANeNaM taveNaM vatti. tesu migacAriyAdayo aDavIe puSphaphalabhakviNo icAdi aNNANiyA, veNayA tu AdA)NAmapaNAmAdiyA kupAsaMDA, tattha purva-'aNNANiyA tAva kusalAvi sattA' vRttaM / / 536 // akuzalA eva dhammovAyassa, asaMthutA gAmaNa loiyaparikkhagANaM sammatA, savasatthabAhirA mukA, viti [535556] // 256 // [260] Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka ||535 556 || dIpa anukrama [535 556 ] zrIsUtrapUrNiH // 257 // H "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [12], uddezaka [-], niryuktiH [116 121], mUlaM [ gAthA 535-556 ] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02], aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: tirgichieNavi vitimicchA gAma mImAMsA, tiSNatti tIrNA, Natthiti tesiM vitimicchA aNNANittaNeNaM, athavA sasamaevi tAva kesici vitigiMchA uppaJjati, kiM tarhi parasamaye 1, taM katareNa uvadeseNa karessaMti vicikitsA'bhAvaM 1, jo'vi tesiM titthagaro tassavi suttaM, Na atyavicAraNA, atha asthi samayahANIta, evaM akovitA, Na taM sayaM akovidA, akovidAnAmeva kathayaMti, ko hi NAma vipazcit tAn atravIt jahA aNNANameva seyaM avaddhaM kaMmaMca, aNANuvItti apUrvAparato vicintya yatkiMcidevAsarvajJapraNItatvAt bAlavat musaM vadaMti, zAkyA adhi prAyazaH ajJAnikA eva tepAmajJAnopacittaM karma nAsti, jesiM ca bAlamatta suttA akrammabaddhagA te savva eva aNNANiyA, satyadhammatA sA tesiM jaha caiva ThitellagA taha ceva uvadisaMti, jahA aNNAyegaM baMdhI gatthi, taha caiva tANi satyANi vivadvANi 'sarva' (537) sandhaM mosaM iti ciMtayaMtA asAdhu sAdhuti udAharaMtA savyaMpi katAI mosaM hoUti, evaM te citayaMtA saccapi Na jANaMti, kathaM 1, sAdhU daTTaNa Na sAdhutti bhaNati, kayAi so sAdhu hoja katAI asAdhU, kayAi cAucao kathAha pAvaMcito, coro vA kadAci coraH syAt kadAcidacauraH, evaM strIpurupedhapi vaikriyaH syAt vesakaraNA vA yojaitavyaM, gavAdipu ca yathAsambhavAvasthAsu puruSAdiSu ca ityevaM sarvAbhizaMkitatvAt tadasAdhudarzanaM sAdhuti bruvate, sAdhudarzanaM cAsAdhviti, athavA sacaM musaMti iti bhAsayaMtA, jo jiNapaNNatto maggo samAdhimaggo tamete aNNANiyA sacamapi saMta asacaMti bhaNati, athavA saco saMyamo taM sacadasappagArA ya asacaM bhaNati asaMyamamityarthaH, jahA te kila bhaNati tahA sacaM bhanaMti, aNuvAto sacaM taM ca kudaMsaNamaNNANavAdaM sAdhuti bhaNati, asAdhU aNNANiyaM sAdhUti bhaNaMti, tacchAsanapratipannAMca asAdhUn sAdhUn bruvate, vRttA aNNANiyA / idAnIM veNaiyavAdi, jeme jaNA veNaiyA agege, puTTAvi bhAvaM viziyaM [261] Comm vicikitsAdi // 257 // Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [12], uddezaka [-], niyukti: [116-121], mUlaM [gAthA 535-556] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: zrIsUtraka prata sUtrAMka ||535 556|| dIpa anukrama IAS suNAmA jetti aNiviTThaNidese, jaNA iti pRthagjanAH, vinaye niyuktAH cainayikAH, anege iti battIsaM veNaiyavAdibhedA, tAgacUNiH te puDA pareNa apizabdAt apuTThAvi viNayiMsu bhAvaMti bhAvo nAma yathArthopalaMbha viNayiMsu, tathA vA syAt anyathA bA, // 258 // evaM tAva teSAM satyaM bhaviSyati, athavA puTThA vA-kIdRzo vA dharmaH ? ityuktA bubate-sarvathA parigaNyamAnaH parIkSyamANaH mImAMsyamAno vA ayamasAkaM dharmaH, viNayamUleNa AruhayadhammageNa jaNo NAdhiyo, kahaM ?, jeNa vayamapi viNayamUlameva dhammaM paNNavemo, kathaMcitte, yena vayaM sarvAvirodhena sarvavinayavinItAH mitrArisamAH, sarvaprabajitAnAM sarvadevAnAM ca puNyaM satkurmaH, na ca yathA'nye vAdinaH parasparaviruddhAstathA vayamapi, amhaM puNa pavvaie samANe jaM jahA pAsati iMdaM vA khaMdaM yA jAva uccaM pAsati ucaM paNAma kareti NIyaM pAsati NIyaM paNAmaM kareti, uccamiti sthAnataH aizvaryataH tamuccaM rAyANaM aNNataraM vAissaraM daThUrNa praNAmamAtraM kurmaH, NIyassa tu sANassa vA pANassa vA NIyaM paNAmaM kareti, bhUmitalagatteNa sirasA prahAH praNamAmahe, ta.evaM tAlizAH 'aNopasaMkhA iti te udAhu'vRttaM (538) saMkhA iti NANaM, saMkhAe samIve upasaMkhA, aNaupasaMkhA ajJAnA ityarthaH, anopasaMkhayAta evamAhuH udAharetassa udAhuH aDhe sa obhAsati, artho nAma satyavacanArthaH, obhAsati uddhavitti pragAsati, evaM cetasi naH prakAzayatItyarthaH, evaM ca samIkSyamANaM satyavacanaM khAd, anyathA tu tathA cAnyathA ca bhavati, athavA aDhesa no bhAsatitti artho nAma dharmo'rtha evaM cetasi naH prabhAsayati evaM ca prakAzayati evaM dRzyate yujyamAnaH, AItadharmo Na, kila jJAnabhAsiteNa tu sesehiM aNNANiyakiriyAvAdihiM ghaDate, kahaM ?, jeNa te jAtyAdirAgadveSAbhibhUtA teNa Na tullo'vabhAsati, bhaNitA vinniiyaa| idANi akiriyavAdIdarisaNaM 'lavAvasakI ya aNAgatehi' lavamiti karma, vayaM hi lavAt karmabandhAt abasakkAmo-phiTTAmo [535556] // 258 // [262] Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [12], uddezaka [-], niyukti: [116-121], mUlaM [gAthA 535-556] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka sUtraka pracUrNiH 259 // ||535 556|| dIpa anukrama abamarAma ityarthaH, saMvavahArabaMdheNAvi Na yajjhAmo, kiM puNa Nicchayato, upacAramAtraM tu tayathA 'baddhA muktAzca kathyante, muSTi-II bandhopagranthikacotakAH / na cAnye dranyataH saMti, muSTigranthikapotakAH // 1 // te hi vAtUlikAH zAkyAdayaH AtmAnameva necchaMti, kiM cArAdi punamtaddhaM iti, aNAgatetti kAlagrahaNAta anAgate'pi kAle na badhyante, cagrahaNAcAtikAntavartamAnayoH, athavA visakkitti | kSaNalabamuhUrtaahorattapakSamAsarvayanasaMvatsarAdilakSaNe kAle. sarvatra karmabandhAdavazaknumaH, lavaH kAlaH, vartamAnAdavasakkAmo, evama| nAgatAdapi, etadarzanaH micchattakiriyAmAhaMsu-AkhyAtavaMtaH, ke te?, akiriyao AtA jesiM te ime akiriyAtA, te nApi kArakamicchaMti nApi karaNAni, yeSAmapi karaNAni kicINi AtmAkartA, te'pi akriyAvAdinaH, uktaM hi-'kaH kaMTakAnAM prakA| roti taikSNyaM, vicitrabhAvaM mRgapakSiNAM vA / svabhAvataH sarvamidaM pravRttaM, na kAmacArAt svavazo hi lokaH // 1 / / tesAmuttaraM-gaMtA ca nAsti kazcid gatayaH par3a buddhazAsanaproktAH / gamyata iti ca gatiH syAt zrutiH kathaM zobhanA bhvii||1|| kriyA karma kataM na vAsti, asati kArake kutaH karma?'kathaM ca pad gatayaH, aMtarAbhAve vA, yathA'smAkaM 'vigrahagatI karmayogaH' evaM | teSAmapi antarAbhAvaH, evaM te puTThA vA apuTThA vA sammissabhAvaM truvate, avaMdhAni ca karmANi paNNavaMti, evaM jAtakazatAnyupadizati budasya, tAni zUnyatve na yujyaMte, tathA--'mAtApitarau hatvA buddhazarIre ca rudhiramutyAdya / arhadvadhaM ca kRtvA stUpaM midhA ca pazcaite // 1 // Avihi narakaM yAti' etaca na yujate, jAtijarAmaraNAni ca na syuH, uttamAdhamamadhyamatvaM na syAt, manupyatiryagyonInAM svayameva karmAvipAko, jIvasa kattRtva karmAvaddhaM ca kathayati, caurAdInAM ca karmaNAmihaiva vipAkaM dRSTvA | sAmAnyatodRSTenAnumIyate kRtakartA'yamAtmA, yenAsya garbhagatasyaiva vyAdhayaH prAdurbhavanti mRtyuzca, tathA ca sAmAnyatodRSTenAnu- // 259 // [535556] [263] Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [12], uddezaka [-], niyukti: [116-121], mUlaM [gAthA 535-556] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: saMmizra prata sUtrAMka pAcUrNiH bhAvAdi // 260|| ||535 556|| dIpa anukrama mAnena, saMmizrabhAvo nAma asatitvamapi pratipadyamAnAH astitvameva darzayaMti, tameva sanmizrabhAvaM yayA girayA gRyaMte, nigRhyanta ityarthaH, ummattavAdaM vadaMti, tadyathA-kazcidunmattaH svAbhAvikaM bravIti ceSTate vA, kvacidanyathA, aMdho vA'dhvAnaM vrajet kvacit apathA gacchati, evaM te'pi gandharvanagaratulyAH mAyAsvamopanatadhanasadRzAH mRgatRSNAnidrAmadapanartitAlAtacakrasamAH evamapi nizcayAbhAvAt , bhAvAnuktvA pavAjAtismaraNAni jAtakAn niranvayAzrayaM nirvANaM ca pratipadyante, evaM te saMmizrabhAvavAdinaH mithyAdarzanAndhakArAH jAtakAnetasyAM giri gRhItA, yadi zUnyaM kathaM jAtakAni?, kathaM sAraNaM kathaM zUnyatA ?, kiMca-yadi zUnyastava pakSo matpakSanivAraNaM kathaM bhavati / / atha manyase na zUnyastathApi matpakSa evAsau ||1|astitvaat tasya, kiMca-kena zUnyatA desitA kimarthaM dezitA syAtrippayojanA zUnyatA ityAdibhiH karkazahenubhiyoditA kacchAgharaghariyAra AhatiyAe elamUgo vA mammaNamUgo cA, jahA muMmueti, No eka aNekaM vA pakkhaM aNuvadaMti asti nAsti vA, yApyaSTau vyAkaraNAni paThaMti, te puNa akiriyAvAdiNo duvidhaM dhammaM patraveMti, taMjahA-imaM dukkhaM imaM egapakkhaM tAvat , avijJAnopacitaM 1 parijJAnopacitaM 2 IryApathaM 3 svabhAntikaM 4 ca caturvidhaM karma cayaM na gacchati, etaddhi ekapAkSikameva karma bhavati, kA tarhi bhAvanA ?, kriyAmAtrameva, na tu cayo'sti, candhaM pratItyAvikalpa ityarthaH, egapakkhiyaM dupakkhiyaM tu, yadi satyazca bhavati saccasaMjJA ca saMcipaiva jIvitAd vyaparopaNaM prANAtiyAtaH, etat iha ca paratra cAnubhUyate ityato dupakkhikaM yathA caurAdayaH, iha dukkhamAtrAmanubhUya zepaM narakAdiSvanubhavaMti, kiMca-AhaMsu chalAyataNaM ca kammaM paDAyatanamiti paD AyatanAni yasya tadidaM AzrayadvAramityarthaH, tadyathA-zrotAyatanaM yAvanmanaAyatanaM, 'ta ebamambaMti' vRcaM // 540 / / akriyAaNNANiAgamAnaM ajjhamANA iha micchattapa [535556] // 26 [264] Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka ||535 556 // dIpa anukrama [535 556 ] zrIsUtrakacUrNiH // 261 // SECREEN "sUtrakRta" aMgasUtra-2 (niryuktiH+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [12], uddezaka [-], niryuktiH [116 121], mUlaM [ gAthA 535-556 ] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02], aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: - locchaNA appANaM paraM vA tadubhayaM vA buggAhemANA viruvarUvANi darisaNANi, kathaM ?, dANeNa mahAbhogA dehinAM suragatitha zIlena / bhAvanayA ca vimuktirityAdi, kiMca-yatha vedAntatha ke brAhmaNe dadhAt, yo vA vihAraM kArayati, kiMca- 'egapuSpha padASeNa, AsItiH kalpakoTayaH / sukhinastiSThati, evamakirio AtA jesiM te hoMti akiriyAtA, jamAditittA maNussA jamityanirdiSTasya nirdezaH, AditvA gRhitvA svayaM anyAMzca gAhitvApi aNAdIyaM aNavadangaM saMsAraM bhamaMti, kiJcAnyat, yadi | sarvamakriyaM tena kathamAdityaH uttiSTati astaM vA gacchati ?, kathaM vA candramA barddhate hIyate ca 1 na vA saritaH prasthanderan, navA vAyavo vAyeyuH sarvasaMvyavahArocchedaH syAt evamuktAH bruvate -'NAtiyo uTTeti Na atthameI 'ti vRttaM // 541 / / Aditya eva nAsti, kutastarhi tadutthAnamastamanaM vA 1, mRgatRSNikA sadRzaM tu etaditi lohitamarkamaMDalamavabhAsate evaM candramApi nAsti, kutastarhi vRddhihAsotthAnAstamanAni 1, kiMca-saMghAto marIcI uTTheti, uTTho NAseNaM imaM logaM tiriyaM kareti, karettA seNaM imaM logaM ujjodeti pabhAsati na sarito'pi Na saMdaMti, na ca na vAyavaH, tataH kathaM na saMdiSyate vAsyati cA ?, syAd buddhi:-uttiSThannAdityo dRzyate astaM ca gacchan, yataH pUrvasyAM dizi dRSTaH aparasyAM dizi dRzyate, tena kriyAvAn, devadattasya hi gatipUrvikA dezAntaraprApti dRSTvA candrAdityAvanumIyete, saritazca syandamAnA dRzyante, vAyavatha vRkSAgrakaMdAdibhiranumIyate kriyAvaMta iti, tacAsat kathaM ?, gataM na gamyate tAvat, agataM naiva gamyate / gatAgatavinirmuktaM, gamyamAnaM na gamyate // 1 // evamayaM vaMdhyo lokaH, vaMdhyo nAma zUnyaH, athavA vandhyAvat aprasavatvAdvanthyo, lokAyatAnAM hi na mRtaH punarutpadyate, etAvAneva paramAtmA, ta evaM darzanaM bhAvayaMti, galAgatyamapi kuryANA nodvijante, mAtaraM bhaginIM vA gatvA nAnutapyaMte, yeSAM baMdhAbhAva eva te kathaM pApebhyo nirvatryante ? [265] virUpadarzanAdi // 261 / / Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [12], uddezaka [-], niyukti: [116-121], mUlaM [gAthA 535-556] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata pIsatraka nityalokAdi sUtrAka ||535 556|| dIpa anukrama nivRttimUlaM vA dharma dekSyante ?, evaM zAkyA api evaM vandhyAH , nitio gAma nityakAlamegha zUnyaH, zunya vA na cocchimANamayate, kasiNo nAma gRhanagaraparvatadvipadacatuSpadAdi sarvo vandhyaH, ta evaM vidyamAnamapi lokaM na pazyati, dRSTAntaH-'jahA ya| 262 // aMdhe saha jotiNAvi' vRttaM // 542 // yatheti yena prakAreNa, dyotayatIti dyotiH Adityazca candramAH pradIpo vA, dhotinA saha | sahayoti nAnAdirUvANi ghaDAdINi, na pazyanti, jaggato'pi vartamAnAni sparzanApi na teSAM varNAdivizeSa pazyanti, nayatIti ne hIne yasya netre sa bhavati hInanetraH, udatte upahate vA saMtaM tu te evaM akiriyAtA saMtamiti vidyamAnaM, tu pUraNe, akiriyAvAiNo, akirio micchattodayAndhakArAta jIvAdIn padArthAnna jAti, athavA kiriyaM na te passaMtitti kriyAvA dravyANAM AgamanagamanAdyAH kriyAH pazyanto'pi na pazyanti, svayaM kriyAsu vartate ughavat , na caitAH na pazyanti, niruddhA yepAM prajJAH te bhavanti niruddhapannA NANAyaraNodayena, athavA te varAkAH kathaM jJAsyaMti ye AgamajJAnaparokSA eva ?, je puNa Na nirudrUpannA | te pratyakSeNa vA Agamena parokSeNa jIvAdIna padArthAna yathAvajAnati, tatrAvadhimanaHparyAyakevalAni pratyakSa, matiH zrutiH parokSa, pratyakSajJAninastAvat jIvAdIna padArthAn karatalAmalakavat pazyanti, samattasutaNANiNovi lakSaNeNa, aTuMgamahAnimittapAramA artha ca sAdhabo jANati NimitteNaM, 'saMbacchara sumiNaM lakgvaNaM ca'vRttaM // 543 / / saMvatsaranimitte ime egadiyA, taM0-saMvaccharotti vA otisetti vA, sumiNaM suviNa jjhAyA va, lakkhaNaM sArIraM, eteNa ceva sesayAIpi sUitAI, taMjahA-bhomaM 1 uppAtaM 2 sumiNaM 3 | aMtarikkhaM 4 aMga5 saraM6 lakSaNaM 7 vaMjaNaM 8, camassa puccassa tatiyAto AyAravatthuto etaM NINItaM, etaM bahane adhiJjitA, evaM aTuMgaM NimittaM bahave samaNA adhijitANa 'madhalogasi jANaMni aNAgatAI' atikrAntavarnamAnAni ca, kevalibadvA [535556] // 26 // [266] Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka ||535 556 || dIpa anukrama [535 556 ] sUtrakra svarNiH 163 // Nove "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [12], uddezaka [-], niryuktiH [116 121], mUlaM [ gAthA 535-556 ] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra -[02] aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: | kareti tathA gatANitti, tathA bhUtANitti yathAvasthitAnItyarthaH, aMgavarNAnAM anuSTumena chandasA arddhatrayodazazatAni sUtraM tAvadeva zatasahasrANi paripAtikA, aGgasya tu arddhatrayodazamahasrANi sUtraM tAvadeva sayasahasrANi vRttaM, aparimitaM vArtikaM, evaM nimittamadhyadhItya na sarve tulyAH, parasparataH padasthAnapatitAH, cohasapuccIvi chaDDANapaDitA evaM AyAradharANi chaTTANavaDiyA, yatazcaivaM tenApadizyante 'keI nimittA tadhiyA bhavati' vRttaM // 544 // keciditi na sarve, abhinnadasaputriNo heDeNa etaM aTThagaMpi mahANimittaM adhituM guNittuM vA, adhItya evameva kecit pariNAmayati, te paDucca te nimittA tadhiyA bhavaMti, keI puNa nimibuddhitvAt vizuddhimitta kehiMto chaNhaM ThANANa aSNataraM ThANaM parikSINA avizuddhakhayovasamA 'vippaDienti NANaM' viparyAsena eMti vippaDienti, 'ik smaraNe' 'iG adhyayane ' 'iN gatau' eSAM trayANAmapi igiGINAM paripUrvANAM apratyayAntAnAM viparyaya iti pUrvarUpaM bhavati, viparyayeNa eti vippaDieti ko arthaH ? - viparyayajJAnaM bhavati, asamyagupalabdhirityarthaH, saparibhavama|dhyaGgamadhItya, abbhapaDaladitegaM yathA lakSAbhrapaDale kazcidvetti ekamevedaM abhrapaDalaM yAvattatrAnyadapyasti sUkSmamiti nopalabhyate, | saMjatAtri keI vipaDienti gANaM, kimaMga guNa aNNautthiyA dagasoyariyA tabvaNigAdayo, te vijjanAsaM aNadhijamANA adhijamANeti adhItena nimitteNa duradhItena vitadhaM dRSTvA nimittaM vadaMti Nimitameva Natthi tathathA - kacit kSute tvaritatvAt saGkita eva gataH, tasya cAnyaH zubhaH zakuna utthitaH yenAsya tat kSutaM pratihataM sa cet na taM zakunaM veda zakuno'pi vA na lakSitaH sa tu manyate vyalIkameva nimittaM venAzakune'pi siddhirjAtA iti, evaM zobhanamapi zakunaM utthitamanyenAzobhanena pratihata manavayuddhya| mAnaH kAryasiddhinimittameva nAstIti manyeta, apariNAmayan, vijAhari (bhA) se NAma yathArthopalambhaH, vidyayA spRzyate vidyayA [267] aSTAMganimittaM // 263 // Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [12], uddezaka [-], niyukti: [116-121], mUlaM [gAthA 535-556] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: vidyApatimokSAdi prata zrIsatraka- | cUrNiH ||264|| ||535 sUtrAMka 556|| dIpa anukrama pyate, vidyayA gRhyata ityarthaH, ta evaM carAkAH cakSudhamapi NimittamapariNAmayantaH AIsuvijAe patimokkhameca nimitta| vidyAparimokSa, evaM hi karttavyaM, nAdhItavyAni nimicazAkhANItyarthaH, kiMcittathA kiMcidanyathetikRtyA mA bhUnmRpAvAdaprasaGgA, buddhaH kila ziSyANAmAhUyoktavAn-dvAdaza varSANi durbhikSaM bhaviSyati, tena dezAntarANi gacchata, te prasthitAstena pratisiddhAH | subhikSamidAnI bhaviSyati, kathaM ?, adyaivaikaH sanyaH punyavAn jAtaH, tatprAdhAnyAtsumidaM bhaviSpati, ityato nimittaM tathA cAnyathA |ca bhavatItikRtvA Ahesu vijAe paliyokkhameva, ujjhanamityarthaH, mokSaM ca prati nirarthakamityataH nirutsRSTaM, athavA vijayA pari| mokkhamAhu, sAMkhyAdayo jJAnAt mokSamicchanti, je NimittaM saMkhANaM parijJANamiyanti na te kilAtyantaparokSamAtmAnaM paralokaM mokSaM ca jJAsyanti ? ityAdi hAsya, paccallaM kammaM baMdhati te suttaNANahIlaNAe, uktaM hi-jJAnasya jJAninAM caiva, niNdaaprdvepmtsraiH| upaghAtaizca vizva, jJAnaghnaM karma badhyate // 1 // syAguddhi:-kenaitAni samosaraNAni praNItAni ? jaM ca hevA vuttaM jaMca upari bhaNihiti?, ucyate-aniruddhapaNNA titthagarA te eyamakkhante 'sameca logaM' vRttaM // 545 // te iti tIrthakarAH, etaditi yadatikrAntavyaM ca parasamayasiddhaparUvaNAo bA, evamanye'pyAkhyAtavaMtaH AkhyAissaMti ca, samyak icA samidha zAtvetyarthaH, tathAgatA samaNA mAhaNA ya tathAgata iti tIrthakaratvaM kevalajJAnaM ca gatAH, paThyate ca-tahA tahA samaNA mAhaNA ya, tathA tatheti yathA yathA samAdhimArgavyavasthitAH tathA tathA khyAnti traikAlyAt , je abhiggahiyamicchAdiTThI je a aNabhiggahiyamicchA| diTThI tesi samvesi darzanamAkhyAnti, samaNA mAhaNA yatti egahu~, pacakkhaNANiNo parokkhaNANiNo vA AgamanAmANyAt , kimA| khyAnti ? asthi mAtA asthi pitA jAva sudhiSNA kammA suciSaNaphalA bhavaMti, evaM kriyAvAditvaM khyApyate, kiMca-'sayaM [535556] // 264 // [268] Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka ||535 556 || dIpa anukrama [535 556 ] zrIsUtrakR cUNiH ||265 / / "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [12], uddezaka [-], niryuktiH [116 121], mUlaM [gAthA 535-556] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02], aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: kaDe NaNNakarDa ca dukkhaM sayaM karDa NAma svayaM kRtaM sayaM karja, savvameva hi karmma dukkhaM pratIkArAtpuNyamapi duHkhaM, uktaM hi - 'to sabakAladugakhau' taM tu svayaM kRtameva, nAnyakRtaM na vAkataM, AhaMsu vinA caraNaM pamokkhaM vijayA caraNega vA mokkho bhavanti, na tu yathA sAMkhyA jJAnenaivaikena, ajJAnikAtha zIlenaivaikena, uktaM hi - ' kriyAM ca sajjJAnaviyoganiSphalAM, | kriyAvihInAM ca nibodhasaMpadaM / nirasyatA klezana mhazAntaye tvayA zivAyAlikhiteya paddhatiH // 1 // ' 'te bhogadhasmiyA (bhUyA u suhaM payANaM ) gAyagA' vRttaM 546 // canurbhUtA lokasya, pradIpabhUtA ityarthaH, dezakA gAyakAH pamaDhagAH, maragaM NANAtihitaM suhaM prajAnAM tu visesaNe, sanmArgaguNaoNtha darzayati kumArgadoSAMca, athavA tu vizeSaNe, ahitamArganivRttiM ca prajA|yaMtIti prajAH, tathA tathA sAlayamAhu logo tathA tatheti yena yena prakAreNa zAstrato loko bhavati paJcAstikAyAtmakaH athavA yathAsyAtmanaH avyavacchinnakarma saMtatirbhavati yathAprakArA ca tathA tathA sAsatamAhu loge, tahA 'cauhiM ThANehiM jIvA raiyAuyattAe kammaM pakareMti0' tAvatsaMsAro nocchidyate 'yAvanmithyAdarzanaM, tIrthakarAhArakarjAH sarva eva kammavinthAH sambhAvyante, upalakSaNatvAdasyAnyadapi yadannaM saMbhavati tat draSTavyaM evaM rAgadvepAvapi saMsArakarau itikRtyA tahA tahA vadati-saMsAramAhuH, ahavA atadhA tathati jasma jArisI sattA tahA tassa ubacayo hoti micchA, ahavA micchatta avirati aNNANANi jahA 2 tahA 2 saMsAraH, athavA pANavahAdI jahA 2 tahA 2, ahavA kamAyAdayo jahA rahA, kAyavAGmanoyogA jahA 2 tahA 2 saMsAro sarvatra yAtrA parimANaM vaktavyaM, 'jaMsI payA' yasminniti yatra, prajAyaMte iti prajAH sarva eva saccA mAnavA ityapadizyante, mAnavAnAM | prajA mAnavaprajA, athavA mANavA iti he mAnavAH !, saMprasRtAH saMpragADhA ogADhA vigADhA sampragADhA ityarthaH evaM Azravaloke [269] vidyApratimokSAdi * // 265 // Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [12], uddezaka [-], niyukti: [116-121], mUlaM [gAthA 535-556] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka ||535 556|| dIpa zrIsanaka-15 kathayaMti, AzravalokAnurUpameva ca lokaM vizati 'je rakkhasA je jamaloiyA vA' vRttaM // 547 // pAMcit bhavanapatyAdi AjacUrNiH devA zAzvatAH teNa rakkhasagahaNaM, athavA vyantarA grahItA rAkSasagrahaNAta , jamaloiyagrahaNAdvaimAnikAH sacitAH, gAndharvA vyantarAH ne mokSAdi 266 // ee jeNaM jamadevakAIyA tividhA, sarve te jammassa mahArAyassa ANAuvavAtavayaNaNidese ciTThati, asuragrahaNena bhavanavAsinaH sacitAH, gAndharvA vyantarA eva, jyotiSkA dRzyanta eva, sesA AgAsagAmI ya puDhositA ya devapakkhivAtAdayaH AgAsagAmI, pRthvyaMbuvanaspatayaH dvitricaturindriyAzca sthalacarA jalacarAtha, ete puDhositA, punaH punaH viparyAsameti viparyAso nAma janmani mRtyuH, sarva eva saMsAre viparyAsaH, jeNaM ' puDhavikAyamaigao ukosaM jIvo tu saMvase' 'jamAhu ohaM salilaM apAragaM' vRttaM // 548 // yat ityanirdiSTasya nirdeze Aha bhagavAneva, dravyodhaH svayambhuramaNaH, sa evaughaH salilA, oghasalilena / tulyaM auSasalilaM tasyApAra, jalacarAH sthalacarA vA na zaknuvanti gaMtuM gaNattha deNa mahadieNa ityataH apAragaH, jANAhiNaM jahA jinairupadiSTaH AgamaprAmANyAta pratyakSatazca upalakSyate manuSyAdisaMsAraH, caturvidhaM bhavaggahaNaM 2, kaDilyamityarthaH, caurAsiti / joNipamuhasayasahassagahaNo jattha aNorapArapaviTTho sancaddhAeviNa muJcati micchAdihI loko, lokAetasuNNavAdigAdi laukika ityAdi, durmokSeti micchattasAtagurutvena ca Na taraMti aNupAlettae, jevi asthivAdiNo kimaMga puNa nAstikAH,jahA tANi cattAri tAvasasahassANi sAtAguruyattaNeNa chakAyavadhagAIjAtAI, 'jaMsI cisapaNA visayaMgaNAdI' yatra saMsAre yatra vA sAkAradharma samAdhI kumArge vA asatsamavasaraNepu, paMcasu vA cisaesu visannAH, sugariyAn sparzaH, teSyapyaMganAH, tAsu hi paMca vipayA vidyante, tadyathA-'pupphaphalANaM ca rasaM' ityataH aMgaNAggahaNaM, duhatovitti dvividhenApi pramAdena lokaM amuM saMcaraMti, taMjahA- // 266 // anukrama [535556] [270] Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [12], uddezaka [-], niyukti: [116-121], mUlaM [gAthA 535-556] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: zrIsUtrakA prata sUtrAMka ||535556|| dIpa anukrama | liGgavesasajjAe aviratIe ya, athavA AraMbhaparigrahAbhyAM rAgadvepAbhyAM vA sasthAvaralogAbhyAM imaM loga paralogaM vA, ta eva vidyAprati mokSAdi tADacUrNiH | mithyAtvAdibhidopairabhibhUtAH amatsamavasaraNAvasthitAH 'Na kammuNA kamma khati bAlA' vRttaM // 549 / / na iti pratiSedhe, ||267 // SAI mithyAtvAdiSu karmabaMdhahetupu vartamAnAH na karmANi kSapayanti bAlA:-kutIrthAH, yasyaiva hi te bhItAstamevAvizaMti, karmabhItAH IN | karmANyeva barddhayanti, na nidAnameva rogasya cikitsA, yathA kazcinmUDhadhIniMdAnareva rogacikitsAM karoti, sa hi tasya vRddhimAmoti, | akarmaNA Nu Azrayanirodhena karmANi kSapayaMti dhIrAH vidhikriyAbhirivAmayAn vaidyAH, medhAviNo lobhamayaM merA (mehayA) dhAviNo, lobhamatItAH, vItarAgA ityarthaH, evaM sAyAmatItA 2 vA saMtosiNoti alobhAH, syAd buddhiH alomAH saMtopiNa ekArthamitikRtvA tena punarukta, ucyate, arthavizeSAt na punarukta, lobhAtItaH iti lobhamatikrAnto'lobho vItarAgaH, saMtopiNa iti | nigrahaparamA avItarAgA api vItarAgAH, No pakareMti pAvaM saMtosiNo payaNuyaM pakareMti, tabbhavavedaNijameva, yata eva lobhA IyA ata eva saMtosiNaH, evaM amAtinaH stokamAyinaH, ta eva bhagavantaH aniruddhapaSNA 'te tIauppannaaNAgatAI' vRttaM / / .550 // ta iti tIrthakarAdayaH pradIpabhUtAH, tItANi lAbhAlAbhasukhaduHkhAdIni evaM paDupannaaNAgatAI, jehiM yA kammehiM pucca| katehiM ihAyAto joNivAsaM padaM karaiti jaM ca bhavissati ityataH tItapaccuppaNaaNAgatAI, tahA bhUtAI tahAgatANi avitahANitti bhaNitaM hoti, na vibhaMganAnivat viparItaM pazyanti, 'aNagAre NaM bhane ! mAyAmicchAdiTThI rAyagihe nayare samohae' tenAvadhivibhaMgopayogeNa,rAyagihe gatavaM ca vANArasIe NayarIe rUbAI jANati jAva se se damaNa vivacAso bhavati' te bhagavantaH pratyakSajJAninaH, parokSe yA pUrvavidaH, tAro aNNesiM aNavaNaNetA-NayaMtIti netAraH anyeSAM bhavyAnAM sarveSAM netAra iti, na anyasteSAM netA ||267 // [535556] [271] Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka ||535 556 || dIpa anukrama [535 556 ] zrIsUtrakR vAgacUrNiH // 268 // "sUtrakRta" aMgasUtra-2 (niryuktiH+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [12], uddezaka [-], niryuktiH [116 121], mUlaM [ gAthA 535-556 ] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra - [02] aMga sUtra [02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: - vidyate, evAyaM tAtha samaSeNa vA dhamme akkhAte ityato aNaNNaNetA, buddhA svayaMvRddhAH budvayoSitA vA gaNabharAyAH, avaM kurvantItyantakarAH bhavAntaM karmAntiM vA ce yAtra bhavAntaM na kurveti tAvat 'te vacyaMti Na kArayeti 'vRttaM // 551 / / svayaM na kurvanti na kArayantyanyairnAnumanyante, kiM tad ?, pANADavAtaM, anuktamapi vijJAyate prANAtipAvaM, benApadizyate ghRtAbhisaMkAe durguchamANA bhUtAni tasthAvarANi tANi yato bhitaM saMkati sA bhUtAbhisaMkA bhavati, hisetyarthaH tAM bhUtAyisaMkAM tatkAriNatha jugupsamAnA udvijamAnA ityarthaH, pANAtipAtamiti vAkyazeSaH, loko'pi hi matsyavatvAdIn hiMsakAn jugupsate, evaM te Na Amanti Na bhASAvaiti musAvA, evaM jAva micchAdaMsaNaM Na paruveMtI No dahaMti NavaeNa bheNa va evama pANaM paraM tadubhayaM ca saMjamamANA sadeti sarvakAlaM pravajyA kAlAdArabhya yAvajjIvaM jJAnAdiSu vividhaM praNamaMti parAkramaMta ityarthaH viditu vIrAH vijJAya dhIma bhavanti, jJAnAdibhirvA rAjantIti vIrAH, eke na sarve, paThyate ca viSNatti vArA va bhavati eke, vijJaptimAtrA bIrA ekke bhavanti, Na tu karaNavIrAH syAt kaiH karaNabhUtAni yeSAM saMkitavyaM ?, ucpate-' Dahareya pANe' vRtaM // 552 // DaharA sUkSmAH kunthvAdayaH sudumakAyikA thA, buDhA mahAmarIza bAdarA bA, te Dahare ya pAne buTTe ya pAge je Ano pati savyaloge AtmanA tulyaM Atmavat yatpramANo vA mama AtmA etAvatpramANaH kuMyorapi hastino'pIti, athavA 'jaha mama Na pivaM dukkhaM evaM savvajIvANaM, uhANa cA mahalANa vA 'puDhavikAie NaM bhaMte! arthAte samANe kerimayaM vedaNaM vedayaMti ?,' suttAlAyago ityata ste'pi Na amitacyA Na saMghadveyacyA, ve evaM pazyanti 'ubehatI logamimaM bhane ' vRttaM ubehatI upekSate, pazyatItyarthaH, : upekSAM karoti, sarvatra mAdhyasthyamityarthaH mahAnta iti lajjIvakAyAkulaM aTavidhamrmmAkulaM vA balipiMDovamAe mahAnto logo, [272] vidyApratimokSAdi // 268 // Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka ||535 556 || dIpa anukrama [ 535 556 ] 1101 zrImUlakatAGgacUrNiH | // 239 // "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [12], uddezaka [-], niryuktiH [116 121], mUlaM [gAthA 535-556 ] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra - [02] aMga sUtra [02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: athavA kAlato mahaMte anAdinidhanaH asti eke bhavyA api ve sarvakAlenApi na setsyanti, athavA dravyataH kSetratatra bhAvataca nAntaH, buddho nAma dharma samAdhau mArgasamosaraNesu ca, apramattaH kAyeSu jayaNAe ya, athavA apramatteSu asaMjateSu parivaeJjAsitti bemi athavA buddhe appamate suddha parivvae / 'je Atayo parato yAvi NacA ' vRttaM // 553 // AtmanaH svayaM tIrthakarA jANaMti jIvAdIn parato gaNadharAdayaH, alaM paryAptyAdiSu sa dvidhA'pi jAnakaH alamAtmAnaM parAMceti, akRtyAt vA pratiSedhe yatitavye, ityevaM taM jyotirbhUtaM tamiti taM ubhayatrAtAraM jyotayatIti jyotiH AdityazcandramAH maNiH pradIpo vA yathA pradIpo dyotayati evamasau lokAlokaM jyotatIti jyotistulyaH ityarthaH satataM Ava se (sevi ) jA sitti jAvajIvAe se (ve) jA titthagaraM gaNadhare vA yo yasmin kAle jyotibhUtaH je 'pATukujjA' ya ityanirdiSTaH, prAduH prakAzake, ye prAduSkurvanti dhammaM pUrvAparato'nuciMtya, karatalAmalakavat lokaM dRSTvA ityarthaH athavA aNuvIyiNituM paramamayaM darzayati, dharmaM samAdhimArga samosaraNAni ca kIdRzAH punaste vidhAritajJAninaH trailokyadarzinaH 1, ucyate-' attANa je jANati je ya logaM' vRtaM // 554 // AtmAnaM yo vetti yathAdamamAtoti saMsArI ca, athavA sa AtmajJAnI bhavati ya AtmahiteSvapi pravarttate, athavA trailokya (kAlya) kAryopadezAdAtmA pratyakSa iti kRtavAnityAdi, yenAtmA jJAto bhavati tena pravRttinivRttirUpo loko jJAta eva bhavati, Atmaupamyena yathA mameSTAni, daSTeSvartheSu pravRttinivRttibhAvataH yathA'stIti, athavA Atmaupamyena prennvhiNskH| kiMca 'je agatiM jANai NAgatiM ca' je Agati jANaMti, kuto manuSyA Agacchati ? sattamamahiNeraDyA0, kairvA karmabhiH kutra vA gacchaMti ?, tabvee, kuto'hamAgataH gami | pyAmi vA ? anAgatiriti siddhiH sAdIyA apajaba sitA, je sAsata jANai asAsayaM vA' sarvadravyANAM zAzvatathaM dravyataH [273] Atmapara jJAnAdi // 269 // Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [12], uddezaka [-], niyukti: [116-121], mUlaM [gAthA 535-556] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: zrIsyaka prata zAzvatAdi sUtrAMka // 27 // ||535 556|| dIpa anukrama [535556] agAzyatatvaM paryAyataH, cazabdAca zAzvatAzAzvataM cA, taMjahA-NeraDyA dabaTThayAe sAsatA bhAvadvatAe asAsatA, athavA nirvANaM zAzvata, saMsAriNastu saMsAraM pratItya azAzvatA, jAtimaraNaM ca jANIte, audArikAnaudArikAnAM saccAnAM jAtiH, ettha joNIsaMgraho mANitavyo, Navavidho'vi taMjahA-"sacittazItasaMvRttA mizrAzcaikazastadhonayaH," sacittAcittasItoSNasaMvRttavivRtA etAca | setarAH, orAlieNaM ceva maraNaM, baMdhAnulomyAca yato'pavAdaM, itaradhA tu pUrvaH upapAto vaktavyaH, sa tu nArakadevAnAM, cayaNaM tu jotisiyamANiyANaM, undhadRNA bhavaNavAsiyANaM vaMtarANaM neraiyANaM ca, 'aghovi sattANa viuvaNaM ca' vRttaM // 555 / / jahA jahA gurUNi karmANi tahA 2 adho viuhaMti, vividha udghati viuti jAtaMte miyaMta ityarthaH, sarvArthasiddhAdArabhya yAvadadhosaptamyAM tAvadadho vartante, tatrApi ye gurutarakarmANaH te apratiSThAne zepeSu cotkRSTasthitayaH, jo AsavaM jANati AzravAn rAgAdIn prANavadhAdIn paJca AraMbhapariggahau ca ityAdyAzravAstadvidharmA saMvaraH saMyama ityarthaH, jAya niruddhajogitti, 'yathA prakArAH | yAvantaH, saMsArAvezahetavaH / tAvantastadviparyAsA, nirvANAvezahetavaH // 1 // dukkhaM ca jo jANati nijjaraM vA dukkhamiti | karmavandhaH prakRtisthityanubhAvapradezAtmakaH tadudayazca, nirjarA nAma pandhApanayaH dvAdazaprakAraM tapo nirjarA, so dharma samAdhimaggaM samosaraNANi ya AkhyAtumarhati, paThyate ca-AikkhetumAhati so kiriyAvAdaM etAni mithyAdarzanasamosaraNAni saMsArakarANiti jJAtvA kriyAvAdI samyagdRSTizcAritravAn 'saddesu rUvesu amucchamANo' vRttaM / / 556 / / rAgo gahito evaM jAva phAsesu, rasehiM gaMdhehi adussamANo dvepaH gRhItaH, evaM zepeSvapi indriyeSu 'sadesu0 AbhakSyAvaesu a' No jIvitaM No | maraNaM vipasthA asaMjamajIvitaM, aNegavidhaM patthae vipatthae, paNa vA parIsahaparAiyaM maraNaM, No vipatthae, athavA mA hu ciMte // 27 // [274] Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [12], uddezaka [-], niyukti: [116-121], mUlaM [gAthA 535-556] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[2], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka tAGgacUrNiH ||271 / / 13 yAthA ||535 556|| dIpa anukrama jAsi jIvAmi ciraM, marAmi ca laI, valayaM kuDilamityarthaH, tatra dravyavalayaM nadIvalayaM vA saMkhavalayaM vA, bhAvavalayaM tu kautathAnikSepaH causamosaraNaM, kuDilaM tu micchattaM, balayattaeNa muko valayAdivimuko hi, paThyate ca-mAyAdivimukke ityrthH|| iti samavasaraANNAdhyayanaM dvAdazaM smaapt| ___AhayadhiyaMti ajjhayaNassa cattAri aNuogadArANi, adhikAro sIsaguNadIvaNAe, aNNaMpi jaMdhammasamAdhimaga samosaraNesu | jaM jattha aNuvAdI taM ca avitatthaM bhaNihiti, etesiM cauNhavi dhammAdINaM viparItaM vitaha, atra cAyaM nyAyaH-yaduta upasarga pratyaya vimuktA prakRtinikSipyate, yataH 'NAmataha'mityAdi ||12||nnaamnniknnyo Ayatadhija, taM caturvidha attaM, jahA NAma-IM | tahaM ThavaNatahaM davatahaM0 gAthA // 922 // taM ca yatirittaM davyataha tividhaM sacittAdi, sacitaM jahA sarva eva jIvaH upayogasvabhAvaH, athavA jo jassa dabbassa sabhAvotti, kaThinalakSaNA pRthvI dravalakSaNA Apa ityAdi, athavA dAruNasvabhAvaH mRdusvabhAvo vA, jo jassa vA acittANaM gosIsacaMdaNakaMcalarayaNamAdINaM, jahA-'uSNe karetI zItaM sa.e uNhattaNaM puNaruveti' mIsagANa | taMdulodagamAdINaM jAba Na tA pariNataM, bhAvataraM puNa NiyamA0 gAthA / / 123 / / bhAvataI, tatya chavidho bhAyo, taMjahA| udaiyabhAvataha, upasamaNameva aupazamikaH anudayalakSaNa ityarthaH, kSayAjAtaH kSAyikaH, kizcitkSINaM kiMcidupazAntaM kSAyopazamikaH, taoNstAn bhAvAn pariNamatIti pAriNAmikA, evaM samavAyalakSaNaH sAnnipAtikaH, athavA bhAvataha caudhidha-dasaNaM NANaM caritaM viNaya iti, NANaM paMcavidha sve sve viSaye avitahopalambhaH, evaM tu vidhiH, dasaNe cakkhudaMsaNAdi, carice tave saMyame ya, tave duvAlasavidhe saMjame sattarasavidhe, viNa yassa vA bAyAlIsatIvidhassa, jJAnadarzanacarite jo vA jassa jahA jadA ya pauMjiyaco, 271 // [535556] | asya pRSThe trayodazamaM adhyayanaM Arabhyate [275] Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka ||557 579|| dIpa anukrama [557 579] A WA zrIsUtratAGgacUrNiH // 272 // "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [13], uddezaka [-], niryuktiH [122-126], mUlaM [ gAthA 557-579] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra -[02] aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: aNNA vi, ettha bhAvavitaNa adhiyAro, athavA bhAvatahaM pasatthaM apasatthaM ca, pasatyeNAdhikAro, 'jaha suttaM taha attho' gAthA || 124 || yadi yathA sUtraM tathaivArtho bhavati tathA darzayati tahatti, kiM bhaNitaM hoti 1, jaM sataM somaNitti ya, jaM saMta saMsAranitdhAraNAya prazasyate taM satyabhAvatahaM, jaM puNa vidyamAnamapi duguMchitaM taM saMsArakAraNa mitikRtyA azobhanaM AsIdityapadizyate, azobhanamityarthaH, jo puNa evaM pasatyabhAvata AyariyaparaMpareNa AgataM jo u cheyabuddhIe / koveti ccheyabuddhI- dUSayati jamAliNAsaM va NAsihiti // 125 // jo eyaM AyariyaparaMparaeNa AgataM koveti so-Na kuNeti dukkhanokkhaM ujjamANo'vi saMyamapadesu / tamhA atukkariso vajjeyadho jajaNeNaM / / 126 / / NAmaNiSkaNNo gato / suttANugame suttaM uccArayanyaM, aNaMtarasuce valayAvimukketi vRttaM, ihApi valayAdI avitahazIlena prayatitavyaM valaya vinirmuktena, bhAvavalayaM mAyA, ziSyadopAzca ihoktAH, attukarisAdIyA bhAvadosA vajjeyaccA, ityata 'AdhAtavijaM tu paveiyassaM0 ' vRttaM // 557 // a yathA mithyA, AhatadhiyaM yAthAtathyaM, zIlavratAnIndriyasaMvarasamitiguptikapAyanigraha sarvamavitahaM yathA taha, te anAcaratAM ca doSAn vakSyAmaH, athavA vratasamitikapAyANAM dhAraNAlakSaNAdi, nityAvyagrau (nigrahAdikaM turvizeSaNe, ye ca vitathamAcaraMti taoNtha vakSyAmaH, bhRzamAvedayiSyati, nAnArthAntarabhAve purisajAtimiti, kecitpriyadharmANa, keyi ahAchandAH satpuruSazIlaguNaoNzcopadekSyAmaH, samosaraNe utthiyagityA dRSTayo darzitAH ityato nAnApagAraM purisassa jAtaM tiSThantu tAvannAnAprakArA gRhasthAH, anyatIrthikA pAsatyAdayo saMviggA ya NANApagArA purisajAtA NANAchandA ityarthaH, athavA kiM cittaM yadi nAnAvidhAH puruSAH nAnAzIlA eva bhavanti, eka eva hi puruSastAMni tAni pariNAmaMtarANi pariNamate, NANApagArA purisajAtA bhavati, taMjahAM- kadAcittItrapariNAmaH [276] bhAva tathAvi // 272 // Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [13], uddezaka [-], niyukti: [122-126], mUlaM [gAthA 557-579] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka ||557 SARAMINAT 579|| dIpa anukrama kA zrIsvaka- kadAcinmandasvabhAvaH kadAcinmRdusvabhAvaH kadAcinnidharma eva bhavatIti, kRtvA ca kRtyaM kazvinivarttate kazcitsutarAM pravartate, anyasya azIlAsAGgacUrNiHcAnyaH parIpaho durvipaho bhavati athavA dAruNAdAruNakhabhAvatvAca nAnAprakAraM purupajAtaM bhavati, satoya dhamma asatoya asiilN'| LAL dayaH // 273 / / IN saditi zobhanastasya sataH dharmo bhavati, yathArthaH, evaM samAdhirmArgazca, asaditi abhAve jugupsAyAM ca, abhAve tAvat azIlA evaM gRhasthAH, jugupsAyAM azIlAnArIvat nAmau na zIlA kintu azobhanazIlatvAt azIlA ityapadizpate, duguMchAyAM pAsatthAdayo, | aNNAutthiyA pAmatthA ya kusIlA, sarvAzubhanivRniH zAntiH sarvabhUtazAntikaratvAt , sarvAzubhAnivRttiH azAntiH, tathA ca paramA zAntinirvANaM bhavati, azAntirazIlaH AtmanaH pareSAM ca, iha yA zAntiyatyamutra ca tAM karmanirjaraNazAnti, prAduH kariSyAmi | prakAzaviSyAmIrthaH, karmabaMdhakaraNaM cA'zAntiH, iha paratra ziSyadopaguNAMzca prAduH kariSyAmi, tatra tAvacchiSyadopAH / 'aho ya rAo asamuTTiAhiM' vRttaM // 558 // samyak usthitAH 2, samyaggahaNAt samusthitebhyaH saMyamaguNasthitebhyatha dvividhAM zikSA gRhItvA tIrthakarAdibhyaH 'tadhAgatebhyaH' saMmAranissaraNopAyastAvat pratilabhyate, pratilabhya jJAnadarzanacAritravantaH dharma FA pratilabhya tIrthakaropadezAt jamAlibadAnmotkarpadopAdvinazyanti, gohAmAhilAvasAnAH sarve nihavAH AtmotkarSAdvinaSTAH boTikAzca, eyamAtmA samAhimAghAtamajosayaMtA bhAvasamAdhivrakhyAtaH, tIrthakaraiH jupI prItisevanAyoH, taM 'ajosayaMtA' kammodayadoseNaM keyi dupiyabuddhayaH asaddahaMtA kecit zraddadhato'pi dhRtau api durvalAH, yAvIvamazavato yathAropitamanupAlayituM jehi ceya NikAraNayacchalehiM putravat saMgRhItAH te ceva kahiMci dukkhalitAdau, maNo aNuttaraM vA sAdhu paDicodeti-mA evaM karehitti, nega zAstAropadeza iti, satthAramevaM pharasaM vadaMti so hi na jJAtavAn , kiMvA tasma. uvadissaMtassapi pArakassa chiati ? // 273 // PARAN [557579] [277] Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [13], uddezaka [-], niyukti: [122-126], mUlaM [gAthA 557-579] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka zrIrAdha- tAmaNiH ||274 // ||557 579|| dIpa anukrama suhaM parAyaehiM hatthehi iMgAlA kar3i aMti, athavA yaH zAsti se zAstA-AcArya eva, tapi codaMti, azIlo vA, asaMtibhAve yA zAstRtira skArAdi vadyamANo, asatpuruSAH suzIla duHzIlaM vadaMti, duHzIlaM susIlaM ca / / kiJca-'visodhiyaM vA (te) aNukoyate (aNukA yaMte) vRttaM // 559 // visodhikaraM visodhiyaM, dhammakathA suttattho vA, anu pazcAdbhAve, kathitamAcAryaH anu kathayantyanyeSAM, tathA''cAryaparaMparAgataM gANaM caritra vA jamAlipamitI ya AtabhAveNa viyAgareti, bhAvo nAma jJAnaM abhiprAyo vA, ussutraM panaveti, yairvA dhairyeNAzakAntaH pariNAmayituM vitahaM kathayaMti, AcAryasamIpe goSThAmAhilavat , niggatA vA jamAlivat , evaM na yujyate, yathoditameva saMyujyate, ityevamAtabhAvena viyAgareMti, kecit kathyamAnamapi bruvate naitadevaM yujyate yathA bhavAnAha, syAdenaM tu yujyate, sa evaM svachandaH ahANie hoi bahuguNANaM anAyatanaM asambhavaH anAcAra: asthAnamityanarthAntaraM guNAhI 'sussasati paDipucchati suNeti gehati ya Ihae aavi| tato apohae vA dhArei karei vA sammaM // 1 // ' etesiM sussasaNAdINaM guNANaM atthANaM bhavati, painayikamanyo'nyasAdhAraNavaiyAvRttyAdInAM ca athavA 'savaNe gANe' paThyate ca-'ahANie hoMti bahuNiveso' asthAniko guNAnAM, doSANAM tu bahUnivezo bhavati, niyataM vezo nivezo'nayikAdInAM dopANAM,jeNANasaMkAe musaM vadanti gANe saMkA NANasaMkA tesu tesu NANaMtaresu evametana yujyate athavA saMketitamAnyArthAH, je jJAnavantamAtmAnaM manyamAnAH asaM lavaMti abhayabhAve chandatA NiyamA ceva musaMvadaMti jamAlivat , jaMmi aNuvAdI amiNiveseNa bhavati tadapi mRpA bhavati, 'je Avi puTThA palikaMcayaMti' vRttaM / / 560 // ya ityanirdiSTanirdezaH, kenavi'dhItaM kasyacit sakAzAt jAtyAdiparipelavasya, sa ca pRSTaH kenacit-kasya sakAzAt bhavatA'dhItamiti ?, sa tasmAdAcAryAjAtyAdibhirAtmAnamutkRSTaM manyamAnaH tamAcA [557579] ||274 // [278] Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [13], uddezaka [-], niyukti: [122-126], mUlaM [gAthA 557-579] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka zrIsUtraka- sAnAcUrNiH // 275|| AcAryApalApAdi ||557 579|| dIpa anukrama yamapalapate, prakhyAtamanyamuddisati, yo'pi tAvad yathA vairasvAmI padAnusaraNalabdhisampannaH, AyariAo adhikataraM paNNaveti, tenApi na nilavitavyaH AcArya:, kimaMga punarye samAno nyUnataro vA, je puTThA bhaNaMti attakasseNa-mayA caitadvistarato vikalpitaM arthapadaM, sUtraM vA visodhitaM, so NiNhago asaMtibhAvadvito, yasya cA sakAzAt kenacidadhItaM grahaNazaktitayA vA tenAnyato'dhikamadhItaM zabdacchandahetutarkAdi gRhavAse vA tena zabdAdInyadhitAni, pareNa codita:-tvayA amukAcAryasya sakAzAta adhItamiti ?, sa kiM jAnIte barAko mRtpiNDaH yasyauchAvapi na samyak, yataH abhyutthAnAdivinayabhItAni yati, evaM NANe paliuMcaNA, saNe ya, carite tu koi koI pAmatthAdi puDhavikAiyAdi samArabhate, kappAkappavidhiSNuNA mAvagAdiNA puTTho-kiha tujhaM etaM kappatI ?, | udaullAdi geNhaMto vA amugo Na evaM gehati tuma kahaM etaM geNDasi?, tujhaM bA etaM evaM AgatellagI, evaM puDo iha loga kathetI, | naituM imaM loyaM joNidhamma, so paliuMti, so'ttha ki jANati? tuma vA kiM jANasi?, cIrNavatA vayaM, paliuMcaMtA AdANamaTTa balu AdAnaM zAnAdIni, AdIyata ityAdAnaM AdAtavyamityarthaH, amAdhumAdhumAnInaH sAdhuguNavAhyAste amAdhava eva sAdhumAninaH, aNopasaMkhAe ya te sAdhuvAda vadanti, sa: asAdhuH sAdhumANI, daguNaM karoti sa pApi, vIyA bAlasma maMdayA, evaM zuddhakhaMtiparicAe dvitIyaM pApamAsevaMto, evaM mAyAnvitAH ehiti te aNatasaMmAriya, dAyodhipalAbhiyaM karma paMdhiyA agAiyaM / jAitabyamaritavbAI ghAtamehiMti, evaM mANalobhAdosevi, koye tu saba evaM pratipedhaH kriyate', 'jo kohaNe hoti jagahabhAsI' vRttaM // 561 / / jagataH aTThA jagatahA, je jagati bhApale, jagAta 2 tAgat kharapharumaNiThTharANaM asaMyatArtha ityarthaH, na punarAcAryAdIna sAdhUna gRhiNo vA kharaphalamaNiTurANi bhagati, kAmakalugAdINi vA, athavA jagadarthA chindi bhiMdI vadha mAra- [557579] // 275|| [279] Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [13], uddezaka [-], niyukti: [122-126], mUlaM [gAthA 557-579] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata zrImatrakatAjacUrNiH jagadarthabhASitAdi sUtrAMka // 276 / / ||557 579|| dIpa anukrama yat jAtivAda vA kANakuMTAdivAda vA phuDatANi vA, jagaTThabhAsI ya, paThyate ca-yena tena prakAreNAtmA jayamicchati, viusitaM yA puNo, viseseNa usa vitaM viusitaM, khAmitamityarthaH, taM saparkha parapakkhaM vA kSAmayitvA punrudiiryti| aMdhe va se daMDapahaM gahAya, daMDapahe NAma ekapahae, mahApatha ityarthaH, tamandha uddesato gRhItvA gAyAM dhRSya vipame kUpe vA patati, pApANakaMTakAagnyahizvApadebhyo vA doSamayAmoti, aviusito NAma adhinapAhuDo daMDagatthANIyaM kevalameva liGgaM gRhItvA gAyAM dhRSTe viSame kUpe vA patati pASANAdicikhillAdisuvA, uttaraguNesu mUlaguNesu vA visuddhimayANato kurvan bhAvAndha eva labhyate, ghAsati sArIramANarohiM dukkhehiMti, sIsaguNadosAhigAre anuvartamAne tadoSadarzanArtha-'je viggahIe (annAyabhAsI) vRttaM // 562 / / vigraho NAma kalahaH, vigrahazIlo vigrahikA, yadyapi pratyupekSaNAdimerAM nAlupAlayaMti,nAtyAbhASI atyAbhApI gurvadhisevI pratikUlabhASI namo samo bhavati, samo nAma madhyasthaH, na rakto na dviSTaH, jhaMjhANAma kalahaH, prAptaH, athavA nAsau samo bhavati jhaMjhAprAptastu gRhimiH samo bhavati jena tenaivaMvidhena na bhAvya ziSyeNa, punarapi paThyate ca 'je kohaNe hoti uNAyabhAsI' evaM same bhavati, tenanaivavighena na mAvyaM ziSyeNa, ajhaMjhApace, kiMca-ovAyakArI ya, yazoddiSTadoSarahitaH ovAtakArI, cazabdo yatra dopanivRttaye draSTavyaH, uvAto NAma AcAryAdinirdezaH tad vAcyaM kuru mA caivaM kuru, tattha gacchateti bA, adhayA sUtropadezaH upavAyaH, hIH lajA saMyama ityanAntaraM, zrImAn saMyamavAnityarthaH, lajate ca AcAryAdInAM anAcAraM kurvan logataca, pagaMtadiTTI ya egaMtatadiTThI nAma sammadihi asahAyI amAyarUpI nAma na chamataH dharma gurvAdIdhopacarati / 'se pesale' vRtaM // 53 // pesalo nAma pesalavAkyaH, athavA vinayAdibhiH ziSyo guNaiH prItimutpAdayati pezalA, suhumo NAma suhumaM bhApate abaI ca avighuSTaM naucaiH [557579] ratis 276 // [280] Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka ||557 579|| dIpa anukrama [557 579] zrIsUtraka tAGgacUrNiH // 277 // "sUtrakRta" aMgasUtra-2 (niryuktiH+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [13], uddezaka [-], niryuktiH [122-126], mUlaM [ gAthA 557-579] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02], aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: - | puruSajAta iti se pesalavAkyaH, athavA vinayAdibhiH ziSyaguNaiH prItimutpAdayati, pezala: sUkSmaH, sa jAtyA'nvitaH se uMjju, ujjugo NAma saMyamo, jaM vA puNyassaIti taM ujjugameva kareti Na vilometi, sakAro dIpanArthe draSTavyaH, saMpezalaH sUkSmaH saH amohaH puruSo jAtaH ma jAnyAdiguNAnvitaH sa ujjukArI bahupi anumAsite, yadyapi kacitpramAdAt skhalito brahmapyanuzAsyate | tathApyasau tathA'dhireva bhavati, aciriti lezyA, tatheti yathA pUrvalezyA tathA lezyA eva bhavaMti pUrvamasau vizuddhalezya AsIt | anuzAsyamAno'pi tathaiva bhavatyato, tathA ca na krodhADhA mAnAdvA avizuddhalezyo bhavati, samo nAma tulyaH, amau hi namo bhavatyajjhejhaprAptervItarAgo RjurityarthaH idANiM mANadosA missassavi Ayariyasyavi 'je Avi appaM busimaMti NacA (mattA) 'vRttaM |||564 // ya ityanirdiSTa nirdezaH, busimaM saMyatamAtmAnaM vamimaMti NacA, vRttaM matvA, ahaM saptadazaprakAraH saMyamatrAna, matvA nAma jJAtyA, saMkhyA iti jJAnaM jJAnayantamAtmAnaM matvA, caMdana vAdaH, kiM vadati hai, kosnyo mamAdyakAle saMyame sadazaH sAmAcArIe 1, aparikkhaM gAma aparIkSya bhaNati, romapaDiNivema akayaNNutAe vA, athavA mANadopAnaparIkSya vadati, mANadosA gAma jaM jaM madaM kareti taM taM uvahaNNati, teNeca bAda ahiteti NacA, calAdInAM tapamAM ko'nyo mayA sadRzo bhavatAmodanamuNDAnAM, vimvabhUtamiti manuSyAkRtimAn, dravyameva ca kevalaM pazyati, na tu vijJAdi manuSyaguNAnanyatra pratimanyate, athavA citramiti liGgamAtramevAnyatra pazyati, na tu zramaNaguNAn udakacandravat kArSApaNavacetyAdi ta evaMvidhAH ziSyAH guNahInAH azIle azAntau ca varttante, sacchIlA cA pralIyante, keNa ?- egaMtakaDeNa u pemale (se paleha) ' vRttaM // 565 // saMyamAo paleUNa punarjanma kuTile saMsAre punaH punarlIyante yatayaivaM teNa Na vijati moNaparyasi gotte, padaM nAma sthAnaM, muneH padaM maunaM, padaM saMya [281] vAkyAdi // 277 // Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [13], uddezaka [-], niyukti: [122-126], mUlaM [gAthA 557-579] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: zrImatraka maunapadAdi prata sUtrAMka tAGgacUrNika // 27 // ||557 579|| dIpa anukrama masthAnamityarthaH, gocetti gauravaH, saMyamasthAnaM prApya tana kArya iti, athavA gotramiti aSTAdazazIlAsahassANi tatrAmau goNa vidyate, kiMca-je mANaNaDhe Na viukasejA mAna evArthaH mAnanimitta ityarthaH, vividhaM utkarSa karoti, vasuti saMyameNa viu| kasati appANaM, aNNatareNa cA, prajJAnena anyatareNa vA, prajJAnaM jJAnaM nAma, sUtramarthaM ubhayaM vA, mamAhikaM kaMTThoDavippamukaM vizuddha AsutaM arthagrahaNapATavaM vistaratazcatAna kathayAmi, lokasiddhAnto bajjhAI, kimanyairjanairmugAstvanye carati caMdra adhastAdvA bhramanti acu| jjhamANetti AtmotkarSadopaM / kiMca-je mAhaNe vRttaM // 566|| mAhaNa iti sAdhureva jo vA munI brAhmaNa jAtirAsIt kSatriyo-rAjA tatkulIyo'nyataro vA ugra iti lecchada ca kSatriyANAmeva gotrabhAvaH, anye vA kavidvijAyAH prajitA evamAdi jAtivisuddhA je pacaIe paradattabhoI, caitANaM raja raTuM ca pacaito, athavA appaM vA cahuM vA cahaga pacaito parato ya ye ca dattamepaNIyaM ca | muMkte, zepairanyaiH sarvairapi saMyamaguNaiH yuktaH asAvapi tAvad jo goteNetyAdinA svarUpato jo koi hariesaba lacchaNIyA metajjasthANIu vA anyataraM vA evaMvidhaM dramakAdibhavajitaM nindati, athavA je mANA khattiya ahavA uggaputtA adu lecchacI vA je | pabvaiyA, prabajitA api bhUtvA zirastuMDamuMDanaM kRtvA paragRhANi bhikSArthamaTantaH mAnaM kurvantItyatIva hAsya, kAmaM mAno'pi kriyate | yadyasau zreyase syAt 'Na tassa jAtI va kulaM batANaM0'vRttaM // 567 / jAtikulayovibhASA, mAvasamutthotpatyAdi, trANamiti na saMmAraparivANaM, karmanirjaretyarthaH, nAnyatreni, vidyAgrahaNAt jJAnadarzane gRhIte, caraNagrahaNAt saMyamatapasI, Nikkhamma se sevati'gArikammaM sa iti jAtikulavikatthanaH, akAriNAM karma akArikarma, tadyathA-ahaM jAtyAdisuddho, na bhavAniti, mamakAro | vA ityAdi gArikarma, nAsau pArako bhavati dharmasamAdhimArgANAM vimokSasya vA, athavA nAtmanaH pareSAM vA tArako bhavati, kiMca [557579] // 278 / / [282] Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [13], uddezaka [-], niyukti: [122-126], mUlaM [gAthA 557-179] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[2], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: namavAdi prata thIsUtrakatAnacUrNiH / / 279 // sUtrAMka ||557579|| dIpa anukrama jiNeNa ucaM 'NigiNiviyA (NikiMcaNe) bhikkhu sulUhajIvI / / 568 // NigiNo nAma dravyAcelA, lUho saMyamaH, tena jIvati antaprAntena, hite vA, jenaiva rUkSajIvItena garvito bhavati, na ca samo bhavati, araktadviSTairiti, na vA ajhaMjhAprAptaH samo | bhavati, AjIvametaM tu abujjhamANo 'jAtIkulagaNakamme sippe AjIvaNA tu paMcavidhA', jAtyA saMpanno'hamiti mAnaM karoti, prakAzayati cAtmAnaM svapakSe tathAcaina kazcitpUjayati, epA hi AjIvikA ca bhavati madadopazca, AjaMjavaM puNo puNo cAuraMte saMsAra| kaMtAre, viparyAso nAma jAtimaraNe, kimaMga puNa jo savyaso ceva mukadhuro liGgamAtrAvazepaH nAnantakAlamaTati, jamete dosA | samAdhivyAghAtamadasumattANaM AyariyaparihAvINaM tasmAdimaH ziSpaguNairbhAvyaM, taMjahA-'je bhAsavaM' vRtaM / / 569 / / satyabhASA vAn dharmakathAlabdhiyukto vA bhASAvAn , suSTu sAdhu vadati susAdhuvAdI, mRSTAbhidhAno bA, kSIramadhyAzrayAdipraNidhAnavaMti 'sekAlaM |govalaMbho tathA ke' yaM ca Nae purise, AkSiptaH paDibhaNati-uttaraM bhApate, pratibhaNatIti pratibhANavaM, utpattikyAdibuddhiyuktaH sanna || pratibhApitavAn , arthagrahaNasamartho vizAradaH, priyakathano cA, kazciddharmakathI api vAdI atyarthamAgAdaprajJaH, vizeSikAdihetuzAkhANi, tairasya bhAvitaH AtmA sa bhavati bhAvitAtmA. aNNaM jaNaM aNNamiti yona bhASAvAna saMskRtabhASI vA asAdhuvAdI na spRSTavAk saMpratipattikuzalo na, na ca lokalokottarazAstreSu AgAhaprakSena subhAvitAtmA, sa evaMvidhaH kazcit papaNasA NAma prajJayA paribhavati na vAsanAhaH ucyate-'evaM Na se hoi' vRttaM / / 270 / / evaM na se hoti samAdhipate evamanena prakAreNa | samAdhiprAptaH caturvidhasamAdhigrAptaH, yaH prajJayA bhikSurAtmAnaM viukassati-ahaM zreSTho nAnya iti, athavA'vi je tAva madeNa | matte (mayAvalite) ahaM vatthapaDiggahapIThaphalagasejJAsaMthAraMgamAhI aNNamavi uppAveuM satto, kimaMga puNa appaNo uppAdetuM tuma [557579] // 27 // [283] Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [13], uddezaka [-], niyukti: [122-126], mUlaM [gAthA 557-579] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata khisAvarjanAdi sUtrAMka ||557 579|| dIpa anukrama zrIraka-TANI so vA?, sa aNNapANagamaviNa labhasi, evaM so aNNaM jaNaM visati yAlapuNe (paNNe) na itare'pi, paThyate ca-apaNe'vi tAGgacUrNiH jo jAtimadeNa matto aNNa jaNaM khisati bAlapaNyo, evaM aNNevi sadA ajuttAvi bhANitavyA, etAn dopAna maccA teNa'paNa' // 28 // | vRttaM // 571 // paNNAmayaM ceva tavomayaM ca, prajJAmado nAma ahaM prajJAsaMpannaH ahaM tapasvI, nAnye ityataH paraM paribhavati, tadetau dvAvapi madau nicchitaM nizcitaM vA nAmayet nirnAmet NiNNAmayedityarthaH, evaM gotramadamapi, cazabdAt anyAnyamapi AjIvitaM ceva cautthamAhaH AjIcyate'neneti AjIvikA mada iti vAkyazeSaH, madena jIvatItyarthaH, tadyathA jAtimadena jIvati, nAma nAtIcya vartate evaM iti, sa iti sa paNDitaH svakarmabhiH, pUryate galaMti veti pudgalAH, sa paMDitazcottamapudgalazca uttamajIva ityarthaH, athavA jo sobhaNo lADANaM so pudgalo cuJcati, jahA puggalajammA pudgljiivttii| etANi madANi vigiMca dhIrA // 572 // PA vRttaM, etAni yAnyuddiSTAni, vigicatti ujjhitvA, ahamidAnI jAtyAdimadasthAnAni hitvA pravajitaH, dhI:-buddhiH, Na tANi | seveJja, kimuktaM ?-na jAtyAdibhirAtmAnaM utkarpata, yathA pUrvaratAdIni na smaryante tathA tAnyapi, navA pazcAjAtairbahuzrutAdibhirA| tmAnaM utkarpata , muSThudhIradharmANaH jJAnarmiNo gItArthAH, AsevittA je sabagottAvagayA mahesI 'te' iti dhIradharmANaH, | sarvagotrANi sarva vA karma gupyante yena tAsu 2 gatipu svakarmopagAH, ataH kamaiMva gotraM bhavati, uccaM nAma ihaiva sarvalokottamAnAM prApya lokAgraM nirvANasaMjJakaM agotrasthAna prAmoti, sa evaM sarvamadasthAnaparihitaH bhikkhU mutacA(ce) vRttaM // 573 / / arcayanti | tAM vividhairAhArairvasAdhalaGkAraizcatyarcA, mRtA iva yasyAcI sa bhavati mRtArcaH, mRto hi na zRNoti na pazyatItyarthaH, evaM bhikSurapi zRNvannapi na zRNoti, pazyannapi na pazyatItyAdi, ityato mutacA, saMyamaM vA mutamucyate, arceti lezyA, sa mutalezyo mutaco, visu [557579] // 28 // [284] Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) aratyabhi prata sUtrAMka ||557 "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [13], uddezaka [-], niyukti: [122-126], mUlaM [gAthA 557-179] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: 15 , ityarthaH kvacid grAma nagare vA ddhAo saMmattAo avisuddhAo asaMmattAo, kacit sUtre vA'rthe ca dRSTayammI, dRSTasAro dRSTadhA thIsUtrakatAGgacUrNiH MA anupravizya gacchAsI Niggato vA se esaNaM jANamaNesaNaM ca sa emaNA bAyAlIsadomavisuddhA tanivarItA aNesaNA, athavA // 28 // emaNA jinakappiyANa paMcavidhA alevADAdi heDillAto aNesaNA, athavA jA abhiggahitANaM sA esaNA, sesA asaNA, jo puNa | aNNApANe ya aNANugiddhe, sayA saketi pariharitu so ceva ya jANago, kiMca-ararti ratiMca abhibhUya bhikkhU vRttaM // 578 / / | arati saMyame ratiM asaMyameci, abhibhUya NAma akamiUNaM, bahujaNamajjhammi gacchayAsI, egacAritti egallavihArapaDivaNNagA, ara| tigrahaNAt parIsahagAhaNaM, egaMtamoNeNaM tu egaMtasaMyameNaM, ekAntenaiva saMjamamavalambamAnaH pRSTo vA kiMcidvAkaroti, na tu yathA | maunoparodho bhavati, saMyamoparodha ityarthaH, tadyathA-'jAya bhAmA pAvikA sAvA sakiriyA', kiMca se nAgareti ?, ucyate, egassa jaMto gatirAgatI ya, eka eva ca parabhavaM yAtyAtmA, eka eva cAgacchati, uktaM hi-'ekaH prakurute karma, bhunaktyekazca ttphlm| | jAyatyeko mRpatyeko, eko yAti bhavAntaraM / / 9 // patteyaM patteyaM jAti patteyaM marati / dharma kathikavizeSasta 'sayaM samecA vRttaM / 111075|| svayaM sametyeti svayaM jJAtvA tIrthakaraH anyaH succA bhAseja dhamma hiyayaM payANaM hitaM ihaloke paraloke ya, kiMca je garahitA saNidANappayogA garhitA ninditA 'NidANa baMdhaNe saha NidANeNa prayuMjata iti prayogA-trividhAH, athavA kamma, kathA | | adhikatA, tena ye vAkyazepAH prayogA garhitA, tadyathA-zAstraM sapariggahaM karma prajJAparyataH kutIthinI na prazaMsati, ete'pi hi kAya. klezAdIna kurvate, sAvaJjadAnaM vA prazaMsaMti, na vA tathAprakAraM kathaM kahejA jeNa paro akoseja baheta evamAdI vAgadopAM dharmajIvitoparodhakatvena na sevate sudhIradharmANaH kthkaaH| kiMca-'kesiMcitajhAe(i)abujjhabhAvaM' / / 576 / / kharapharusAi bhaNejA, mA bhUt, 579|| dIpa anukrama [557579] // 281 [285] Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [13], uddezaka [-], niyukti: [122-126], mUlaM [gAthA 557-579] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata AyuH kAlAdi sUtrAMka tAGgacUrNiH / / 282 / / ||557 579|| dIpa anukrama raudramapi gacchati, abuddhayamAnAH raudraM varmataH Aussa kAlAiyAraM va ghAtaM yAvayenAyuSakAlo'tivatitaH sa tasyAyuHkAlaH aticaraNamaticAraH AyuHkAlasya aticaraNe caraNoSaghAta hojA, pAlaka iva khandakasya, yena cAnyopaghAto bhavati, athavA akoseJjA vA, laddhANumANe tu aNumIyate'nenetyanumAna labdhaM anumAnaM yena sa bhavati labdhAnumAnaH, kathaM labdhaM?, netravaktravikArehi antargataM mano gRhyate, taMjahA-'ke'yaM purise ? kiMvA darisaNaM abhippasaNNe ? kiM cAsya priyamapriyaM vA? yadidaM kathyata' iti evaM labdhAnumAnaH pareSu kathayet yenAtmahitaM bhavati parahitaM ca iha paratra ca, athavAdhyamarthaH 'kammaM ca chaMdaM ca vigiMca dhIro (re) // 577 // vRtta, yena karmaNA jIvati na tenainaM paribhApet , yathA hokA(akkA, na cainaM tena karmaNA nindayet iti, yathA carmakAro bhavAn koliko vA mA so uduruTThINa geNhija, chandaM cAsya jANeja, tadyathA-dAruNo mRdurvA, athavA chanda iti yenAkSipyate vairAgye na zRGgAreNa itareNa vA, tathA-kiMca ayaM purise kaMcA darisaNamabhilase? evaM jJAtvA viNaeja tu sarvato AtabhAvaM AtabhAvo NAma mithyAtvaM avirato yA, tato aprazastAdAtmabhAvAta sarvato vinayeta, evaM kAlaNyo mAyaNNe, je va kveaNyo, taMjahA ruvehi lupyati rUpaM sarvapradhAnaM viSayANAM tathAnApi strIrUpAdi teSveva mUrchannAlupyate ihApi tAvat jahA 'sadde gao0'gAthA, kimu paraloe? evametAnindriyApAyAn dRSTvA vijaMti vidyA gRhItvA jJAtvetyarthaH, gRhItavidyaH sanH trasasthAvararakSaNaM dharma kathayati, taM huNaM kahettA na pUjAsakArAdInyAlambanAni AlaMghayet ityato nivAryate 'na pUyaNaM cev||578|| vRttaM, Na pUyA mama bhabissatI,silogo NAma jaso kittI yathA'nena tulyaH prazastavistaro kathako, mRSTavAkya ityAdi, priyaM ca na kuryAdasaMyatAnAM anyatareNa sAvadhopakAreNa vA, apriyaM, athavA mamAyaM priyaM ayaM vA'gniya iti, athavA yo yasya priyaH san tasya pizunavacanavidvepa gAdi na kuryAd dharma kthii| kiMca [557579] 282 // [286] Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [13], uddezaka [-], niyukti: [122-126], mUlaM [gAthA 557-579] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: granthanikSepaH prata zrIsUtraka sUtrAMka // 28 // ||557 579|| dIpa anukrama 'sarve aNaDe' azobhanA arthAH anarthAH, saMyamoparodhakada artho'narthaH anarthadaNDa ityarthaH, aNAulo NAma anAturaH kSudAdimiH tAnacUrNiH parIpahai:, apApazIla: akapAyI, 'AhattahIyaM smupehmaanne||579|| vRttaM, AdhacahiyaM dhammaM maggaM samAdhi samosaraNANi | ya yathAvad baccAni, samyak upa ikSyamANaH, sabvehiM pANehiM Nikhippa daMDaM daMDo nAma ghAtaH, No jIviyaM No maraNAbhi14 yAthA | kaMkhI asaMjamajIvitaM parIpahodayAdvA maraNaM, careja medhAvI valayAvimukkotti balayA mAyA, evaM uktaM evaM bravImi / / yathA tathyaM trayodazamadhyayanaM samApta / / ___ajjhayaNAmisaMbaMdho-valayAvimuzoci bhAvagaMthavimukkotti abhihitaH, so puNa gaMtho iha vaNijati esa saMbaMdho, tassa cattAri aNuogadArANi, atyAhigAro gaMtho, jANiUNa vipahiyace, pasatyabhAvagaMtho ya gaccheyayo, NAmaNipphaNNe gaMtho, tattha 'gaMtho pubbuddiTTo // 127|| gAthA, duvidho gatho dacce bhAve ya, jahA khuDDAgaNiyaMThije bhAvagaMtho pubbudiTTho, taM puNa gaMtho jo sikkhai / so sikkhausi vA sehotti vA sIsoti vA budhati, so puNa dividho-sahatthapabbAvito sikkhavito, tatya sikkhAvaNAsisseNa VA adhiyAro, so sikkhago tu duvidho gahaNe AsevaNe ya boddhyo| gahaNaMmi hoi tiviho sutte atthe tadubhae ya H // 128 // AsevaNAya duviho mUlaguNe ceva uttaraguNe ya / mUlaguNe pacaviho uttaraguNa vArasaviho u // 129 // | mulaguNo paMcavidho-pANAivAyaveramaNAdi, prANAtipAtaviramaNaM jJAtvA tameva Asevate karotItyarthaH, evaM uttaraguNesuSi, te ya dvAdasavidhamAsevate, epa hi ziSyaH AcArya prati bhavati, tenAcAryo'pi dvividhaH, Ayario puNa dvividho||130|| gAthA, pavAvaMto ya sikkhAvaMto ya, payAvato NAma jo dikkheti, sikkhAvato duvidho-gahaNe AsevaNe ca 'Adhetto(gAhAveto)vi AANISEARNISHAIL [557579] // 283 / / | asya pRSThe caturdazamaM adhyayanaM Arabhyate [287] Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka ||580 606|| dIpa anukrama [580 606] zrIsUtratAGgacUrNiH // 284 // "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [14], uddezaka [-] niryuktiH [127- 131], mUlaM [gAthA 580-606] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02], aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: yativiho' gAthA / / 131 // gahaNe vividho-sutaM gAheti atthaM gArhati ubhayaM gAheti. AsevaNAe duvidho-mUlaguNe uttaraguNeya, mUle paMca, taMjA - pANAvAyaveramaNaM sehAveti, kArayatItyarthaH, uttaraguNe tavaM duvAlasavidhaM AsevAviMti NAmaNiSphaNNo gto| suttAgame sutArevandhaM sa evamAdhattadhie ghamme dvito 'graMthaM vihAe iha sikkhamANo // 580 // vRttaM, sAva dravyaM granthaH prANAtipAtAdi mithyAtyAdi appasatyabhAvagranthaM ca viseseNa hitvA vidhAya, pasatyabhAvagaMthaM tu NANadaMsaNacaritAI AdAya, khaovasamiyaM gANaM kassaha puNyAdattaM bhavati, kiMca AdAya ?, pavvajAti AdAnArtha, khAigasma tu niyamAdAya, darzanaM trividhaM tasyApi kasyacidAdAnAya, kenacitpUrvenAdattena kSAyopazamikena pUrvagRhItasya tu AdAnArthaM vRddhyapekSaM, caritrasya tu trivi dhasyApyAdAnAya, prazastabhAvagrantho AdAnIyetyarthaH, tena cAtmAnaM granthayati, iheti iha pravacane, iti ca paThyate upapradarzanArthaM, evaM duvidhAe sikkhAe sikkhamANo utthAyeti pravrajya sobhanaM baMbhaceraM basejjA sucAritramityarthaH, guptiparisuddhaM vA maithuna bhaceraM cati, gurupAdamUle jAvajIvAe jAva anbhujayavihAraMNa paDivajati tAva base, uvAyakArI nidezakArI, jaM jaM buJcati taM sikkha - nti sikhAe, vi sikkhitaM ca AsevaNasikkhAya apaDikUleti, je cheya viSpamAyaM Na kujjA, yazchekaH sa vipramAda, pramAdo nAma anudyamaH yathoktAkaraNaM, yathA''turaH samyak vaidye upapAtakArI zAnti labhate evaM sAdhurapi sAvadhagranthaparihArI pApakarmabhepajasthAnI yena prazasvabhAvagranthena karmAmayazAnti labhate, jo puNa egalavihArapaDimAe appajaMto, gaccheti keyi purise avidiSNaM Nigaccheti, avitIrNazrutamahodadhI avidvAnasau tIrthakarAdibhirvidhUtaH, tassa dukhadAdI dosA bhavaMti ime cAnye, sUtramjahA diyA // 581 // vRtaM, potamapattajAtaM sAvAsagA paviDaM manamANaM / svavAsagAt garbhAdaNDAdvA, dvirvA jAto dvijaH, [288] S AdAnAdi ' // 284 // Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [14], uddezaka [-], niyukti: [127-131], mUlaM [gAthA 580-606] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: mAgA apotadvijAdi prata sUtrAMka zrIsUtrakatAicUrNi ||580606|| dIpa anukrama patatIti potaH, patantaM trAyantIti patatrANi picchAnItyarthaH, nAsya patrANi jAtAni apanajAtaH, sAbasagA pavituM prapalAtuM, tama- cAI tarUpakkhagaM dA sAvAmagAto ullINaM puNo uDenumasakentaM, DhakaH pakkhI, DhaMka: Adiu~pAM te bhavaMti DhaMkAdiNo anyatarA, avy||25/Aktgm iti aparyAptaH, hareja bA, pipIlikAu va NaM khAejA mAreja vA NaM ceDarUvANi dhADeja vA, api kAkenAvi hiyate, epa | dRSTAntaH, suutrennaivopsNhaarH| evaM tu siddhivi (sehaMpi) apuTadhamme (apuTTadhamma) // 582 / / vRttaM, na spRSTo yena dharmaH sa bhavati apudRdhamme, agItArtha ityarthaH, NissAriyamiti ihalokasuhaM NissAra, busimaM NAma cAritraM, NissAraM maNNamANo, paraM so asuI cANissAra maNNamANo, diyasya chAyaM sa eva dvijaH pakSI varikAdInAmanyatamaH, chAyarga nAma pillaga, apanajAtaM, harisu [iriti harirasaMti vA, traikAlyadarzanArthamatItakAlagrahaNa, yeSAM dharmaH mithyAdarzanaM aviratiya te'pyadhA, mikSukAdInI tiNi tisaTTANi pAnAdiyasayANi viSpariNAmeUNa harati, tadyathA-jIvAkulasvAt duHsAdhyA ahiMsA, duHkhena vA dharmaH, iha tu sukhena, zucivAdino'pi dvipaMti, AmisasudharivadityecaM kupravacanajAlena vinazyanti, rAyAdiNo NiyallayA vANaM visaehiM NimaMtenti, itthI yA ityAdi, aneka iti bahavaH, pApaMDino gRhiNazca, yatazcaite dopAH agRhItagranthasya tena tahahaNArtha gurupAdamUle 'osANamicche IN583 // vRttaM, omANamityavasAnaM jIvitAvamAnamityarthaH, athavA osANamini sthAnameva, gurupAdamUle, uktaM hi -'Asavapa damosANaM gallissa' 'maNoramA ceyA manuSya itiyAvanmanuSyatvaM ca asya tAvadivAnte vasio, agilAe samAdhi maNamANo'navabuddho navagrahayat , samAviruktaH, tamAcAryasakAzAdicchati, anyatrApi hi vasan jo gumaNiddezaM vahati ma gurukulavAsabheva vasati, anirdezavani tu sannikRSTo'pi dUrastha eva, loke'pi siddhA pratyakSaparokSasevA, 'kAmakrodhAyanirjitya, kimaraNye [580606] 285 // [289] Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [14], uddezaka [-], niyukti: [127-131], mUlaM [gAthA 580-606] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: jJAnavi prata zrIyatraka- vAmancUNiH 286 // ttAdi sUtrAMka ||580606|| dIpa anukrama [580606] kariSyasi ? / ' kAlagate'pi gurau asahAyena gItArthena cAnyatra gantavyaM, sAtko dopaH?, anadhikAriNo'pi tasya 'a| posie NaMtakariMti NacA' Na upitaH gurukulehiM anupitaH na bhavasyAMtakaro bhavati, vAlukavaidyadRSTAntaH, gurusamIpe tu skhali| to'pi punarvisodhyate, kayA ?, merayA vAse, 'obhAsamANe daviyassa'vRttaM // 58|| obhAsitaM NAma rAgadveSarahitatvAt tIrthakara eva bhagavAn , jJAnadhanA hi mAdhava itikRtvA, vittaM jJAnameva, jJAnadarzana cAritrANi vA, athavA taM davigavittaM prakAzayati, vAdI vA dhammakathI vA visuddhacAritro vA tapasvI vA, tadyAvadAcAryasamIpe vidyate tAva Na Nikase bahiyA, asAvapi tAvadvazako gurumapi(mupa)jIvati, AcAryavat gurvaNujJAto NikasejA, tato vA bahitA Na Nikase, vipayakapAyAbhyAM vA hIramANamAtmAnaM avabhAsate anuzAsatItyarthaH, mA evaM kuru yAvadityarthaH, nivAryamANaM cAtmAnamicchanti gurvAdibhiH, AsuprAja iti kSipraprajJA, kSaNalava| muhUrta prati yudayamAnatA, tathA 'kiM meM kaDaM kincamakiJca sesaM0' pramAdaM ca gatvA Asu pratinivartate kila, sapramAda vA tatra khayaM pramAdanivRttaye ityapadizyate / saddAi(Ni)socA adu bheravAi(Ni)vRttaM / / 585 / / tayathA-vandanastutyAzIrvAdanimantraNAdIn tathopasevanAdIni, yenAdigrahaNaM karoti tena jJAyate yathaitAni stutyAdIni zabdajAtAnIha saMtIti, bhayaM kurvantIti bhaivANi, tadyathA-kharapharumaNiThurabhairavAdIni sadANi, socA vAkyazeSAditi jJApyaMte, vAzabdAdabhairavAn , athavA abhairavANi, anAzrayo / nAma anAzravaH teSu bhavet , athavA Azraya iti sthAnaM rAgadvepAzraya ityarthaH, anubhUneSu vA, evaM jAva pharusANi phusittA adu meravANi api phAsarUvarasagaMdhehi, ete iMdiyapamAdadopA ihaiva, nidrApramAdanivRttaye tu NidaM ca bhikkhU na pamAdakajA (pamAya kuJjA) divamato Na NihAyati, ratipi doNi jAme jiNakappI, ekAntaM vitaNhaNiddo, sarIradhAraNArtha svapiti, nidrA hi parama // 286 // [290] Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka ||580 606|| dIpa anukrama [580 606] zrIsUtrakR tAGgacUrNiH // 287 // "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [14], uddezaka [-], niryuktiH [ 127-131], mUlaM [gAthA 580-606 ] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra -[02] aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: vizrAmaNaM, cazabdAtkapAyakathAmadyapramAdA api gRhyante, kathaM kathamapIti kimahaM paJvajaMNa Nitthareja ? samAdhimaraNaM NalabhelA ?, athavA kathaM kathamiti samyaka anucIrNasyAsya ki phalamasti nAstIti evaM vitigicchAM tare, na kuryAdityarthaH, dharmakathAM vA kathayan vitigiMchAmadhyaNo tareja, 'tameva sacaM nissaMkaM jaM jiNehiM paveditaM / ' aNNesiM ca tahA kaheja jahA vitigichA Na bhavati, uttara zikSAdhikAre tu (nu )vartamAne 'je ThANao sagaNAsaNe ya' vRttaM // 584 // sthAnena sAdhu bhavati paDileddittA pamajittA, jahA ThANasattikkae, sayaNe subaMto sAdhU sAdhureva bhavati, sa jAgo sutrati jahA oha NijjuttIe, AsaNe nisIyaMto paDilehaNAdi kareti, pIDhagAdi vA jahiM kAle AmaNaM geNtanvaM jahA paribhuMjiyannaM, paliyaMkAdIo ya paMca gisijAo AcaraMto sAdhureva na bhavati, | parameriyAsamitivAn sAdhureva bhavati, samitIsu a guttIsu a samitI iriyAsamitI mukkA semAo, guttIovi kAyaguttiM mottuM, ThANamayaNAsaNagahaNeNaM kAyaguttIruktA, AganA prajJA yasya sa bhavati AgatatrajaH, samitI guptitha Asevite viyA| gatiti, sa evaM samitAtmA guptatha yadA vA karoti dhammaM tadA sukhaM prajJApayati, puDho vistarazaH kathayati, tasya hi udyamamAnastha grAhyaM vaco bhavati, visuddhaM bhavati, sthAnAdiSu vA yo hi ciraM skhalatItyarthaH taM puDho vadejA paticodijja svayaM yathA te hi sukhaM paricArayaMti, athavA puDhoti parasparaM codayaMti, na gauravena, mamaite vazyA abhiyojyA vA, so puNa codaMto duvidho samAnatrayo'mamAnavayo ya, sarvasyApi poDhavyamiti, tadyathA- 'DahareNa0 ' vRttaM || 586 / / Daharo janmaparyAyAbhyAM buDo vayasA, anuzAsitaH kvacit cukaskhalite paDicoditaH rAyaNie Ayario pariyAraNa vA pavyattagAINa vA paMcAnAmanyatamena samavayopariyAraNa vayamA vA evamAdInAM vacanaM sammaM tagaM thirato vedeti codanAvacanaM, thiraM nAma jaM apuNakArayAe acbhuGketi, na nAbhigacchati, na gati na, [291] fat and anti nidrApramAda varjana // 287 // - Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka ||580 606|| dIpa anukrama [580 606] zrIkanAcarNiH // 288 // "sUtrakRta" aMgasUtra-2 (niryuktiH+cUrNiH) zrutaskaMdha [1], adhyayana [14], uddezaka [-] niryuktiH [127- 131], mUlaM [gAthA 580-606] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02], aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: - micchA kareti, kumbhAramicchAdukaDaM na kareti, codito vA na paDicodati, NijaMtae vAvi apArae se yathA nadIpUreNa hiyamANaH kenaciduktaM idaM turakAeM avalaMvastra, vAraM aMbe vRkSazAkhAM vA muhUrttamAnaM vA AtmAnaM dhAraya ityukto ruSyati na vA karoti, yaducyate sa hi apArage bhavati, pAraM na gacchatIti apAragaH, evaM samio'vi, athavA nimaMtraNAmivAturaH na rAgaM paraM gacchanti, athavA NijjatarANi iti Nijjavato, sa hi AcAryamakSaM prati nIyamAno'pi samyagupadezaiH paDicoaNAhi yA pAraM gacchati saMsArasya kapAyavazAt ahaM appasutehi ya, esA tAva sapakkhacodaNA / idANi sapakkhe parapakakhe ya-'viudviteNaM samayANusa he (siTTe) ' vRtaM // 587|| viuDino nAma vicyuto yathA vyutthito'sya vibhavaH, saMpat vyutthitAH, saMyamapratipanna ityarthaH, pArzva sthAdInAmanyatamena vA kacitpramAdAya kAryeNa vA tvaritaM gacchan jahA tujhaM Na vahati turitaM gaMtuM, kahaM 1, kIDagAdIni na hiMsadha, hiMsitu vA evaM mUlaguNesu vA uttaraguNesu vA virAvaNAe aNNatareNa vA samaye vA'nuzAstaH Na tujhaM vahati evaM kAuM, je aMtarapaloyaNa hoyacaM, te tu DahareNa vA mahaMteNa vA'nuzAstaH, ambhuTTitAe ghaDadAsIe vA, atIva utthitA anbhuGkitA, kutrotthitA hai, dau:zIlye, ghaTadAsIgrahaNaM tIsevi tAva godijjato Na russiyanvaM, kiM puNa jo taNuANivi sIlANi dhareti 1, athanA amuDitA sA daMDaghaTTitA bhuyaMgIva dhamatharmeti ruDDANaM bhaNeti tujjha vahati evaM kAuM ? athavA aDiteti paDi pakkhatrayaNeNa gataM, candraguptastrI puruSaH, tadyathA - dAsadAsI, patitebhyo'pi patitasyAci codaMtI, Na vaktavyA, se vAvi tAva tumaM kahesi mamaM codeMtu, AgAriNaMti strIpuMnapuMsakaM vA, Aha kena ?, anyatareNa vA evaM codito 'Na kuppejA' vRttaM / / 588 / / kopo nAma manapradveSaH, paDuce taM paNyahejjA loharathAdIhiM, Na vA pharusaM vadejja, jahA maruo, raktapaDage NAma maMsakhoyaDakkhAo muMDakuTumbI, soDavitA vatthe [292] nodanAdi // 288 // Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [14], uddezaka -], niyukti: [127-131], mUlaM [gAthA 580-606] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata pUjAdi tADAcUrNiH sUtrAMka ||580606|| dIpa anukrama BNAsiyo logo yA phira jANati jeNa tujyo diTTha, kigaMga pUNa tumaM sapakpega vA osaNyoNa codito, bhagati-ko tumamaDhe ghA zrIsUtraka AI codetuM bhavati ?, tahA karissaMti, sapakse micchAmidupArDa, parapakkhe mamaina takapaH, evaM paDisuNejA, na ca pramAdaM kuryAt , ||289 // yena punazcodhate yattulyagaM tassa pUyA kAyabdhA / 'varNasi mUDhassa'caM // 589|| vanamaraNa tatra digmUDhasya utpathapratipatrasya vA | amUDhaH kazcitpumAn anyo grAmo vA adissaM gacchano mArga kathayati, yathA kathayAgi tathA tathA'yaM mArga ipsitAM bhuvaM gacchati, | anuzAsaMto yadi unmArgApAyAn darzacitvA bravIti-ayaM te magge hitaH kSemo'TilatyAditaH phaloyagAdivRkSa jalopetatvAca, prajAyate iti prajA:-manuSyAH, prayAnti vA yena tatprayAnaM bhavati mArga eva, teNevameva seya, teNAvi mUDheNa amUDhayassa teNa majjJa ya ceca etaM me seyaM jaM buddhA mamaNusAsayaMti, jaM me ete yuhA maggavidU samma uarga, na vA dvepeNa, anuzAsanA nAma dhI, sammamaNumAyayaMti, yuddhA buddhA AcAryAH putrasyevopadigaMti, na degeNa pakSarAgeNa yA, skhalineSu aNuzAsati, epa dRzantA, upasaMhAra tatastena mRDhenezvareNa vA. vRttaM / / 590 // amUDhasyeti dezikAya, yadyapi caNDAla: pulindigandagopAlAdi ca tasyApi vistIrNa| batA nareNa satA zaktyanurUpA kAyavvA, pUyA bhattisaMjunA, ahamanena durgA mApadabhayAna dopebhyo mokSina ityato'sya kRtajJatvAt | pratipUjAM karomi, vizepayuktA nAma yAvatI me tena pUjA kRtA ato asyAdhikaM karomi, nadyathA-vastrAnapAlanabhogapradAne rAjA | dadyAt , ukto dRSTAntaH 'elovamaM tattha udAhu vIre' tasinniti tamminmArgopadezaka udAharati sma udAhaH, dhIrAH, aNugamana atyati aNugameNa aNugamya upanayati, venApi mithyAtvapacanAn uttAranena abhyutthAnAdi savizeSA pUjA kartavyA, yadyapyasau cakravartI niSkAntaH AcAryazca dramAlAdijAtaH, dragapUjA AhArAdi, mAye bhakti varNAva, vAna manye'pi dRSTAntA, [580606] 1289 // [293] Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [14], uddezaka [-], niyukti: [127-131], mUlaM [gAthA 580-606] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: netRtvAdi prata sUtrAMka ||580606|| dIpa anukrama zrIstraka tadyathA-'gehami aggijAlAulaMmi jaha NAma DajjhamANami / jo bohei suyaMta so tassa jaNo paramabaMdhU // 1 // jaha vA visasaMjuttaM 'tAmacUrNiH bhattaM niddhamiha bhottukAmassa / jo visadosaM sAhai so tassa jaNo paramabaMdhU / / 2 / / ayamanyaH sautraH 'NetA jahA aMdhakAraMsi // 29 // rAto0'vRttaM // 591 // nayatIti nIyate vA netA, aMdhaM karotIti andhakAra madhAndhakAra acandrAmA rAtriH aDavIsA gattApASANadarIvRkSadurgamA se tasyAM pUrvadRSTamapi daNDakapathaM na pazyati, kuto'mArga, so sUrIyassa anbhuggameNaM sa eva sUryaprakAzAmivyaktacakSurjAnakaH maggaM viyANAti pagAsitaMti prakAzitamiti jagati cakSuSi vA, evaM tu sehe' vRttaM // 592 / / seho puvyutto duvidho-gahaNe AsevaNe ya, apuTTadhammo NAma adRSTadhA, dharma na jAnAti, pravRttinivRttilakSaNaM dharma jJAnAdi, prANAtipAtAdiSu yathAsaMkhya, athavA citradharma apramAdAdidhamma vA se kovito jiNavayaNeNa pacchA kovitA NAma vipazcitaH gahaNasikkhAe kovito, AsavitavyaM ca gahaNazikSayA jJAyate sUrodae pAsati cakkhuNeva deziko'pi ca pathaM, akRtyAdAvarya kRtye pravartate, gurukulabAsaguNAtpramAdApramAdI mUlottaraguNau ca pazyati, mUlaguNesu tAvat ahiMsApathamapadizyate 'ur3a aheyaM tiriya disAsu vRttaM // 593 / / ur3a aheyaci khettapANAtivAto, je thAvarA je ya tasA damapANAtivAto, sadAjatotti kAlaprANAtipAta:, tassa parakamaMto maNappaosaM avikaMpamANotti bhAvapANAtivAto yogatrayakaraNatrayeNa, evaM sItAlaM bhaMgasataM paMcasu mahabbaesu, dabyAdicatuSkaM ca sAmAnyena sanyAsu joeyacyA, maNappadosaM, padoseNa yA vividha kampayati 2, evaM uttaraguNasuvi duvidhA sikkhA PI joebbA, yasmAyene gurukulavAsaguNAH tatrAbasan jJAnamadhItya karatalAmalakavAllokaM pazyati vrateSu ca khiro bhavati, jJAnaguNAt / tena tajjAtaM 'kAleNa pucche samiyaM payAsu' vRttaM // 594 // 'kAlene ti 'kAle viNae bahumANe 'NANAyAro sayiti, samya [580606] ||290 [294] Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [14], uddezaka [-], niyukti: [127-131], mUlaM [gAthA 580-606] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: tulyakadhanAdi prata sUtrAMka zrImatrakanAGgacUrNiH // 29 // ||580606|| dIpa anukrama giti tividhAe pajjuvAsaNatAe, prajAyanta iti prajAH samyagprajAbhyaH AikkhamANaM (No) 'jahA puNNasma katthai tathA tucchassa katthaI' yathA IzvaranikrAntasya tathA pelavaniSkAntasyApi kathyate, davio NAma dohivi rAgadosehiM rahito bhAvAt tasya tajjJAnaM, bAnadhanAnAM hi sAdhUnAM kimanyat vittaM syAt 1, sa tu gItattho pucchiyayo, itaro u ataJcapi desejja, taM soyakArIya tamiti yatkathyate zrotasi karotIti zrotakArI, gRhItvetyarthaH, gRhNAti, athavA zrotreNa gRhItvA hRdi karotIti zrota:kArI, zrutvA vA karotIti zrotakArI, puDhopavesetti pRthak puNo 2 vA pavese hRdayaM puDho pavese, 'sahasraguNitA vidyAH, zatazaH parivartitAH', patteyaM vA patteyaM pavemo puDhopaveso, taMjahA-usmagge ussaggaM avayAte avavAtaM, evaM sasamae samamayaM parasamae parasamayaM vA, atikrAnte atikrAntakAlaM, saMkhyAyate'neneti saMkhyAnaM, kevalina idaM kaivalikaM samAdhiruktA, 'ariMsa suThiccA' vRttaM / / 595 // asminniti yadgurukulabAse bamatA zrutaM guNitaM ca, suThTha DiccA suThiccA, duvidhAe sikkhAe appamAde samitiguttIsu a esakAlaM yathA sAmprataM tathaiSyakAlamapi yAvadAyuH, etesutti eteSveva samitiguptyapramAdeSu dharmasamAdhimArgeSu ca vartamAnasya zAnti:-ihAnyatra ca saukhyamityarthaH, sarvakarmazAntirvA, zAntasya ca sataH sarvakarmanirodho bhavati, anAthava ityarthaH, athavA samityAdiSu apramAdasthAneSu yAni cihAnyuktAni tesu vartamAnasya karmopanirodho bhavati, ka evamAkhyAMti?, ucyate, te evamakkhaMti 'te' iti te tIrthakarAH jJAnadarzanacAritrAkhyAMkhIn lokAn pazyantIti trilokadarzinaH, UrdhAdi vA trilokaM pazyati, tasmAdgurukulabAse vasataH samitiguptiguptasya pramAdarahitasya zAntirbhavati karmanirodhazca, tena na bhUyaH pataMti pramAdasaMga, etaditi yaduktaM, | asamititvamaguptatvaM ca, pramAda eva saGgaH, saMgo vA thovakkho mokkhamaggasma, evaM gurukulabAse daviyassa vittaM / 'Nisamma se [580606] 1 // 29 [295] Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [14], uddezaka [-], niyukti: [127-131], mUlaM [gAthA 580-606] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: ' thInaka samIhitA prata / sUtrAMka rthAdi // 29 // ||580606|| dIpa anukrama bhikkhu samIhamada (samIhiyaTTa)'vRtaM // 596 // nizamyeti gRhItvA guNayitvA nizabhya vA, samyak paurvAparyeNa vA samIkSya, 0 arthamiti zrutArtha mokSArtha yA, taoNgtAn prati arthAn bhAtIti pratibhA, zrotRNAM saMzayacchecA, vizAradaH khasiddhAntajAnakA, AdA NamadrI AdIyata ityAdAna, jJAnAdInyAdAnAni, AdAnena yasyArthaH sa AdAnArthI, bodAnaM vidAraNaM tapaH, mIna-saMyamaH, AdAnArthI vodAnaM maunaM ca, upetyeti prApya, duvidhAe sikkhAe gurukulavAsI pramAdarahitaH zuddhetti nirupadhena samyagdarzanAdhiSThitena codanena pratipedhena, ubetiti, mAraM maraMtyasminniti mAra:--saMsAH, ukkoseNaM vA sattaTTa bhavaggahagAI mareja, evaM so bahussuo jAto jo vutto assi suvicA, yastha paDhitaM-Nisamma se bhikkhu samIhiyahUM, dezadarzanaM kurvan abbhujayamegataraM pratipattakAmeNa , vA guruNA AcAryatvena sthApitaH samIkSito vA, eke anekAdezAt abhidhIyate 'saMvAi dhammaM ca viyAgaraMtivRtaM / / 597 / / saMkhAeti dharma jJAtvA zrutaM dharma vA kathayati sismapahicchagANaM dharmakAM ca kathayati, athavA 'saMkhAe'tti khera kAlaM parisaM sAmatthaM va'ppaNo biyANittA parikathayatti, athavA ki ayaM purise? kaM ca gae?" athanA saMkhyAyeti etatmAtrasyAyaM zrutakha yogyA, ataH paraM zakti sti, satyAM vA zaktI jaciyaM pracaranti tattiyaM gahiya, evaM saMkhyAya 'ayocchitti0' evamAdibhiH prakAraiH saMkhyAya dhamma vAgAyaMtA buddhabodhitAste AcAryAH, kammANaM aMtaM kareMtIti aMtakarAH, anyAzca kArayati, yataH pAragAH te pAragA dopahAvi moyaNAe te iti saMkhyAya dhamma vyAkarayantaH, pAraM gacchaMtIti pAragAH, AtmanaH parasya ca, doNhavi moyaNAe, pAraM gacchati mocanAH, katare te, je saMsodhigA paNhamudAharaMti samyaka samastaM vA sodhiyA saMsodhiyA, pucchaMti samiti praznaH, pUrvApareNa samIkSituM AtmaparazaktiM ca jJAtvA dravyAdIni ca tathA ke'yaM purisetti paricitaM ca suttaM karaNa AyariyA desAcAritteNa [580606] // 292 // [296] Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [14], uddezaka [-], niyukti: [127-131], mUlaM [gAthA 580-606] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata zrIsUtraka sUtrAMka tAnacUrNiH // 293 // SATARRANTIPANT ||580606|| dIpa anukrama atdheNa sariteNaM to saMghamajjhayAre cavaharituM je suI hoti, acchiddapasiNavAgaraNA akevalI kevalI vA rayaNakaraMDasamANA, kutti anAcchA danAdi yAvaNabhRtA kathA, codasadasaNavaputhvI jAva dasakAliyaMti, saMsodhituM avicchinnocchitti kareti, taM puNa kahato-'No chAdaekA vRttaM // 598 / / matsaritvenArthe nAchAdayet pAtrasya, dharmasya kathAM kathayantra sadbhUtaguNAn chAdayet , navA cAyaNAriya chAdayet , lUsitaM bhagnamityarthaH, lUsittA NAma avasiddhAMtaM kathayati siddhAntaviruddhaM vA, mANaM Na sevaMti prajJAmAnamAcAryamAnaM vA, saMzayAnAtmanaH parasya vA chettuM na madaM kuryAt , na vA prakAzavedAtmAnaM yathA'hamAcAryaH, NayAvi papaNe parihAsa kujatti prajJAvAn prAjJaH, na cedRzIM kathAM kathayet yena zrotumAtmano vA hAsyamutpadyate, apariyacchate yA pare aNNahA vA abujhamANe na prajJAmadena parihAsaM | kuryAt , yathA' 'rAjA tathA prajetikRtvA na sarvatraiva parihAsaH, Na yA''siyAvAyaMti 'zaMsu stutau tasyAzIrbhavati stutivAdamityarthaH, na tadAnabandanAdibhistopito yAta-Arogyamastu, te dIrgha cAyuH, tathA subhagA bhavASTaputrA ityevamAdIni na vyAkareva , evaM vAksamitiH syAt , kiMnimittamAzIrvAdo na vaktavyaH ?, ucyate, bhUtAbhisaMkAe(i)duguMchamANA(Ne)' // 599 / / vRttaM, bhUtAni abhisaGkeyuH sAvadyAbhidhAyinaH ata idamapadizyate, bhUtAni yasya sAvadhavacanasya zaGkate na tena vacanena Nicahe, saMyame nirgacchedityarthaH, na cAnena vacanena Nibahe, saMyama nirgAlavedityarthaH, mantryata iti matrA-vacanaM, matra eva padaM matrapadaM, athavA matrA iti vidyAmadhAdayo gRhyante, tena matrapadena nibbahe, gupya(gUya)ta iti gotra-saMyamaH saptadaza vidhaH aSTAdaza ca sIlagamahassANi ityasmAdgotrAnna tadvidhaM vaco brUyAt yantra nirvahet , paTkAyA vA gotraM yatra gupyate tAM na nirvahet , gotrAt jIvitAdityarthaH, tacca gotramAcaret , kahento vANa kiMci micche Na kitivaNamasilogaTTatAe kahiza dhamma, manuSya iti sa padakathakA, ||293 // [580606] [29] Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [14], uddezaka [-], niyukti: [127-131], mUlaM [gAthA 580-606] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata asAdhudha sUtrAMka ||580606|| dIpa anukrama zrIsUtraka prajAyata iti prajAH yAmAM kathyate, tAsu prajAsu, striyo vA prajA, na kItimicchet , asAdhUnAM dharmAH 2 tAn asAdhudharmAn na saMvatAcUrNi: BI emA, te ca darpamadAhaMkArAdayaH, athavA na tatkathayet yena asAdhudharmANAM saddhAnaM bhavati, pacanapAcanAdInAM, asaMyatadAnAdi mavidanAdi 294|| vA, na kutIthikAn yA prazaMsaMti, kiMca-'hAsapi No saMdhati // 600 // vRttaM, hAsyenApi no pApadharma saMcayet , yathedaM chiMdata bhidana vA khAda moya vA, athavA hAsyenApi na prazaMsayet kupravacanAni, zAkyaM bruvate-aho tujhaM sudi8 jaMbaracollA va ti, suha ceca dhammaM tujhe kareha, yadyapi sollaMThaM tathApi na vaktavyaM, mA bhUdanyeSAM pAtrabuddhiH sthAt , gomaDaM khaati gocammesu vadhaM, jAyeti / rAgadveparahitaH, na vigaMtavyaM sadbhUtaM, pharusaM atijANati, rAgadvepavandhanabhAvAt , parupaH-saMyamaH karmaNAmanAzraya ityarthaH, tathya-saMyama, abhimukhaM jAnAti yathA so vAgdopAna virAdhyate yathA vA''cAryate tathA ca kathayati, athavA kathayan kathAM labdhigarvito na bhavati, naivArthaka padaM, kiM, labdhyA garvito bhavati, jahA tucchassa kaheti-taNahAragassavi tahA rAyassa, jahA jahA tucchassa tahA tahA rAjJo'pi, prakathano nAma no dharmakathitvenAnyena cA AtmAnaM kathayati ilAghayatItyarthaH, aparicchaMtaM vA nAvakaMseti, camaDhayatItyarthaH, tatra na anyepAmapi saMyatAnAmudurussatI, athavA na tunchae AtmAnaM maunapadena prakathayati, yathA'hamIdRzo ananyamadRzo vA aNAiletti na dharma dezamAno, na Aturo bhavati, manyAdito vA''kula:-vyAkulo bhavati, apariyacchante vA pare, siddhatAviruddhAni sevante ityavirudvasevI, na ca viruddhyate tena saha yasya kathayati / kiMca-'saMkeja yA'saMkitabhAva bhikkhuu0||601|vRtt, yatra zaMkitamasya jJAnAdipu tanna kathayati, apRSTaH pRTo cA zaMketa azaGkitabhAvaH, evaM tAvat jJAyate, ataH paraM jinAjAnaMti, bhAvo nAma jJAnaM, saGkisajJAnamityarthaH, na ca tadbhApate kathayati vA yenAnyasya zaGkA bhavati, vibhajyavAdo nAma bhajanIyavAdaH, tatra zaGkite bhajanIya- // 294 // [580606] [298] Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka ||580 606|| dIpa anukrama [580 606] zrI trakratAGgacUrNiH // 295 // "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [14], uddezaka [-] niryuktiH [127- 131], mUlaM [gAthA 580-606] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02], aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: bAda eva vaktavyaH ahaM tAvadevaM manye, ataH paramanyatrApi pucchejAsi, athavA vibhajyavAdo nAma anekAntavAdaH sa yatra 2 yathA yujyate tathA 2 vaktavyaH, tadyathA - nityAnityatvamastityaM vA pratItyAdi, kiM kathayati ? kena vA kathayati ? satyA asatyAmRSA ca bhASAdugaM, saMmasamudditehiM paDhamacarimAo duvai bhAsAo, sammaM samuTThite, Na micchoTThite, jahA udAimArago, codakabuddhyA yA caitaNDikA vA karejA, sanIpati samyak AzuprajJaH uktaH / kiMca- 'aNugacchamANe vita vijANe0' ||602 // vRttaM, tasyaiva kathayati kazcid grahaNadhAraNAsaMpannaH yathoktamevAcitahaM gRhNAti kazcittu mandamedhAtrI vitathaM hi jANati, takaM maMdameghasaM tathA 2 tena prakAreNa hetuSTAntopasaMhAraiH, yathA 2 pratibuddhayate tathA sAdhu suSThu pratibodhayet na cainaM karkazAbhigirAbhiramihanyet, viga mUrkha ! kiM tavArthena ? sthUlabuddhe !, evaM vAcA akakasaM, kAyenApi na krudvamukhaH, hastacakrauSTavikAraiH vA, manastu netravavikAreNa anAdareNa gRhyate, sarvathA akarkaze, kiMca tat kutracidbhAvaM kacit svasamaye parasamaye vA tathotsargApavAdayoH jJAnAdiSu dravyAdijJApanAyAM vA na kutracidbhAyAM vihiMset parupamRpAvAdAdidoSaH, tasya vAbuddhyamAnasya zroturna kutracidbhApAM vihiMset, aho bhaMgA lakSyante, na nindadityarthaH, niruddhagaM cArthamarthAkhyAnaM vA na dIrgha kuryAt adhikArthaiH, 'so attho vaktavyo jo attho akkhe hiM ArUDho 'apakkhara mahatthaM. 'caubhaMgo jahA jahA parUvijJA0 haMdi mahatA caDagarattaNeNa atyaM kathA haNati // 1 // kiMca-'samAlavelA' ||603 || vRttaM, sobhaNaM samayaM yA kadhejA, paDipunnabhAsI aDDehiM akkharehiM ahInaM akkhaliyaM amilitaM niyAmiyaM jahA gurusagAse nizAntaM samIkSitaM vA bahuzaH tathA samyagarthadarzI kathayati, samiyA nAma samyak yathA gurupakAzAdupadhAritaM samyak artha pazyanti mamiyAaDamI nAmAcArya itikRtvA, saMti vA zrotAraH yatkiJcit kathayitavyaM teNa hi AgAi suddhaM trayaNaM AjJA, yathA guru [299] A vibhajyavAdAdi // 295 // Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [14], uddezaka [-], niyukti: [127-131], mUlaM [gAthA 580-606] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: HE prata AjJA| siddhAdi sUtrAMka ||580606|| dIpa anukrama zrIvatraka- NopadiSTaM tathaivopadeSTavyaM, AjJAsiddhaM nAma yathopadhAritaM, tAsvavikalpitaM vacana miti suttamattho vA, vividha vaidhaM jujejA, kathaM ?, tAnacUrNiH usagge ussaggaM avavAe avaghAta, evaM sasamae sasamayaM parasamae parasamayaM, tadevaM yujyamAnaH kaMkhejayA pAvavivega bhikkhU, // 296 // kathaM mama vAcayataH pApavivekaH syAt, na ca pUjAmatkAragauravAdikAraNAdvAcayati, kiMca-'ahAvuiyAI susikkhaejjA'vRtta // 604 / / yathoktAni ahAvujhyANi suTTha sikkhamANe sUtrArthapadAni duvidhAe sikkhAe jaejasuci ghaDejasu paDikkamijasu AsevaPNAe sikkhAe, atiprakramalakSaNanivRttaye vyapadizyate-NAtivele vaejA, velA nAma yo yasya sUtrasyArthasya dharmadezanAyA vA kAlA, velA merA, tAM velAM nAtItya ayAdityarthaH, evaM guNajAtIyaH se diTTima ma iti sa yathAkAlavAdI yathAkAlacArI ca dRSTimAniti samyagdRSTiH, sapakkhe parapakkhe vA kathAM kathayan taskathayet jeNa darisarNa Na lUsiJjai, kutIrthaprazaMsAbhiH apasiddhAntadezanAbhirvA na zroturapi dRSTiM dupayet , tathA 2 tu kathayet yathA 2 asya samyagdarzanaM bhavati sthiraM vA bhavati, yazcaivaMvidhaM sa jAnIte upAdeSTuM jJAnAdisamAdhidharmamArga, cAritraM ca jAnIte saH, evaM 'alUsae Na ya pcchnnbhaasii0||605|| vRtraM, alUsakAH siddhAntAcAryAH, prakaTameva kathayati, na tu pracchannavacanaistamarthaM gopayati, apariNataM vA zrotAraM prApya na pracchannamudghATayati, apavAdamityarthaH, mA bhUta 'Ame ghaDe NihitaM' kiMca-aNukaMpAe Na dijati, na sUtramanyat pradveSaNa karotyanyathA vA, jahA raNo masigo ujjvalaprazno nAmArthaH tamapi nAnyathA kuryAt , jahA 'AvaMtI ke AvaMtI-eke yAvaMtI taM logo vipparAmasaMti' sUtraM sarvathaivAnyathA na karttavyaM, arthavikalpastu svasiddhAntAviruddho aviruddhaH syAt , kimanyathA kriyate ?, ucyate, satthArabhattIe zAsatIti zAstA zAstari bhaktiH satthArabhattIH sa bhavati satthArabhaktiH, anuviiNaM tu aNuciMteUNa, vadanaM vAdaH, tadanu vicintya vadet , taca zrutvA [580 606] [300] Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [14], uddezaka [-], niyukti: [127-131], mUlaM [gAthA 580-606] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka zrItraka- sAgAcUrNiH // 297 15 AdA ||580606|| dIpa samyak anyebhyaH riNaparimokkhAe bAemA, tadidaM parivAdayet paDiyAejA, bamartha dharmakA cA, sa eva gurAdhanAyAM varta- AdAnamAnaH suddhasutte uvahANavaM ca // 606 / / vRttaM, sa iti granthavAn , suddhaM paricitaM aviccAmelitaM ca0 upadhAnavAniti rApopa- MAL nikSepAdi dhAnaM yA dharma yAvajIvediti, tattu AjJA grAhyA, Agamenaiva prajJApayitavyAH, dArzantikospi hetUdAharaNopasaMhAraiH, athavA tatra iti |khasamaye parasamaye thA, tathA jJAnAdipu dravyAdipu vA utsargApavAdayorvA yatra 2 tattathA dyotayitavyaM Ahejjavakke AheyavAkya iti grAhyA pratyakSA parokSajJAnI bA, khedaNyo kusale paMDite sa eva arhatA bhApituM samAdhi, sanAdhirutaH ghamoM mArgazceti / / iti graMthA| dhyayanaM caturdazaM samAptam // ___AyANijajjhayaNasta cattAri aNuomadArA, adhiyAro AyANa caritte, NAmaNiphaNNe duvidhaM NAma-AyANiaMti vA saMkalittajjhayaNati vA vucati, tattha gAthA-'AdANe // 132 / / gAthA, ete tu AdANagahaNe kimekArthe syAtAM uta nAnArthe ?, ucyate abhidhAnaM prati nAnArthe zakendravat , artha tu prati ekAau~ , tadevAdAnaM tadeva ca grahaNaM, yathA putramAdAya gacchati putraM gRhItvA gacchatIti nArtho vyatiricyate AdAnagrahaNayoH, ekekaM caturvidha-nAmAdAnaM0, ucyate tAvat vittamevAdAnaM tena bhRtyA gRhyante, tadeva vA AdIyate, prazastabhAvAdAnamevAdhyayanaM, dravyagrahaNe'pi galo matsyasya grahaNaM, pAzakUTo mRgasyeti, bhAvagrahaNaM tu yo yena bhAvena gRhyate prazastenAprazastena yA siMho mRgAn gRhAti, prazastena sAdhuH ziSyAn gRhAti, yo vA yena bhAvena gRhyate yathA dAsyoH paraspara corabhASena, upazamabhAvena ziSyo gRhyate, AdAnamuktaM / idANi saMkalikA, sAvi NAmAdi caturvidhA-dravyasaMkalA kuMDagamAdIyA 2 baddhA saMkalitA bujhaMti, bhAvasaMkalA iNameva ajjhayaNaM-jaM paDhamassaMtimae bitiyassa utaM haveja Adimmi / eteNA- 297 // anukrama [580606] asya pRSThe paMcadazamaM adhyayanaM Arabhyate [301] Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [15], uddezaka [-], niyukti: [132-136], mUlaM [gAthA 607-630] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka kAdi // 2981AL ||607631|| dIpa anukrama [607630] dhIrA-140/(Na u A)dija eso anno'pi pjaao||13shaa kahiMci sutteNa saMkalA bhavati, kahiMci attheNa, kahiMci ubhayeNavi, etacaivaM tAinUrNi: neNa Adi NikviviyacyA, sa ca NAmAdI ThavaNAdI gAthA // 134|| davAdI NAma jo jassa dabassa bhAvo hoti, utpAda ityarthaH, HAdhIra hi kSIrabhAvAt pariNamate dadhitvena, ya eva kSIranAzaH sa eva dadhi dravyaM, yasmin 2 kAle AtmabhAvaM pratipadyate tasya dravya syAdirbhavati, uktA dravyAdiH / bhAvAdistu AgamaNoAgamato // 135 / / gAthA, poAgamao bhAvAdI paMcAha mahanbayANaM jo paDhamatAe paDiyajaNakAlo, Agamao puNa AdI gaNipiDagaM // 136 // gAthA, suassa suaNANassa AdI sAmAiyaM, tasta ca karemiti padamAdI, tassavi kakAro AdI, duvAlasaMgassa AyAro, tassavi satthapariNA, tIevi padamuddesao, tassavi 'sutaM | me AusaM! teNaM tassavi sukAro, imassavi suzakhaMdhassa samayo, tassavi paDhamuddesao, tassavi silogo pAdo padaM akkharaMti, YANAmaNipphaNNo gto| suttANugame suttamuccAreyavyaM, sa evaM gurukulabAsI gaMthaMti sikSamANo zikSApAdaM kevalajJAnamutpAdya-jamatItaM | paDappaNaNaM // 607 // silogo, yaditi dravyAdIni cattAri, taM atItaddhAe dayAdicatuSkaM savvaM jAgati, kevalaM nANaM sabvabhAve pAsati kevalI, evaM paDipuNaM aNAgatevi bhAve jJAna, tasAdAvato jAnIte sarva maNNati medhAvI 'sarva'miti sarva dravyAdicatuSkaM yugapatkAle vA sarva, merAe dhAvatIti medhAvI, kasmAddhetoH jAnIte ?, ucyate, 'dasaNAvaraNatae' cauNhaM ghAtikammANaM, darzanagrahaNAt jJAnasya grahaNaM, sa evaM-'aMtae vitigicchAe' // 608|| silogo, atrobhayenApi saGkalikA, vitigicchA NAma | saMdehajJAnaM, tesu ya NANataresutti, tasyAntae, vitigicchAe, samastaM jAnAti saMjApati, na IdRzaM aNelisaM, atulyamityarthaH, tasyaivaMvidhasya apolisasya-atulyasyAkhyAtA durlabhaH / tahiM tahiM suyakkhAyaM // 609 // silogo, vAsu 2 NAragAdigatisu [302] Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [15], uddezaka [-], niyukti: [132-136], mUlaM [gAthA 607-630] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka zrImatrakahicUrNi: // 299 // ||607 631|| dIpa anukrama D| tatra taveti sUtrArthaH, skhasamayotsargadravyAdipu yA, athavA tahiM 2 ti na tasya tAsu NaragAdigatisu sulabho bhavati, yaca so vyA- | vicikikhyAti se asace aNeliso-avitaho sacce, kathaM?-'vItarAgA. hi sarvajJA, mithyA na yate vacaH / yasmAttasmAdacastepA, ICE IA sAntakAdi tathyaM bhUtArthadarzanaM / / 1 / / saMyamo vA satyaM, sadA saceNa saMpaNNo vacanena tapaH saMyamajJAnaM satyaM saMyamaH yena yathA vAdinaHA tathA kAriNo bhavaMti, yathodiSTaM cAsya satyaM bhavati, sa evaM satyavAn mittiM bhUtesu kappae karotItyarthaH, AtmavatsarvabhUteSu ytte| sA caivaM bhavati bhUtesu(hiM) na virujjhejA / / 610 // silogo, bhUtANi tasathAvarANi taina virudhyate, virodho-vigraha: tadupaghAto 'esa dhamme vusImao' busImaoNzca bhagavAn , tasyAyaM dharmaH, sAdhurvA busImAn 'jagaM pariNNAya' duvidhAe pariNNAe na ekasminniti 'assi' dharme AjIvitAdAtmAnaM bhAvayati paNavIsAe bhAvaNAhiM bArasahiM vA / kiMca-'bhAvaNAjogasuduppA' // 611 / / silogo, bhAvanAbhiyogena zuddha AtmA yasya sa bhavati bhAvaNAjogasuddhappA, athavA bhAvanAsu yogeSu ca yasya |AV suddhAtmA, yathA jalAntanauMrgacchati tiSThati vA na nimaJjati, sa evaM hiNAvA va tIrasaMpannA yathA'sau niryAmikAdhiSThitA mArutavazAcIraM prAmoti upAyAt , yathA tathA jinacAritravAn jIvapotaH tapaHsaMyamamArutavazAt sajjJAnakarNadhArAdhiSThitaH saMsAratIramavApya sarvakarmebhyo tiuti-chidyate ityarthaH, kiMca-'tiuddaI u medhAvI' / / 612 / / silogo, atIva truTyati atituTTaI, atItya vA uTTati atiuddhRti, jANamANo asaMjamalogassa pAvagaM yathA, paThyate karmA, tasya pApAni jAnAnasya tapaHsthitasya khijaMti, pAcaM pUrvakarmANi-pUrvabaddhAni, saMyamato niruddhAzravasya sataH, navAni karmANi akurvatastasyaivoparatasya akuvato NavaM Nasthi | // 613 / / silogo, akurvato NavaM karma, niruddhesu AmavadAresu nAma parokSastavAdiSu, karmaNAmakurvataH, akurvataH karmaNAM NavAnAmapi // 299 // [607 630] [303] Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka ||607 631|| dIpa anukrama [607 630] zrImUlakatAGgacUrNiH ||300 // "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [15], uddezaka [-] niryuktiH [132 - 136 ], mUlaM [gAthA 607-630] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02], aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: patthi, vijAnato hi karmAkarmanirjaraNopAyAMzca kuto bandhaH syAt ?, evaM karma tatphalaM saMvaraM nirjaropAyaca NacANa se mahAvIra iti AyatacAritra mahAvIryavAn, sarvakarmakSaye sati na punarAyAti, na vA maJjate saMsArodadhau na vA karma nirNIyate, Azra cadvArairvA'sthAjAtarAgaroso Na maJjate 'Na milAI' || 614 // silogo, atra brahmAdyAH, tadeva duzvaratvAdapadizyate, vAyu jAlaM aceti yathA vAyuH dvIpajAlAM acceti-kaMpati NohasatItyarthaH evaM sa bhagavAn, priyA lokasya striyaH, aMcetitti vA NAmititti cAegaI, na tAbhiracate, etAH striyo nAsevyAH, kiMca-'itthio je paNa sevaMti // 615|| silogo, striyo'pi trividhakaraNayogenApi Na sevante, AdimadhyAvasAneSu AyatacArittabhAvapariNatA, te jaNA baMdhaNummukkA te janA iti te sAdhavo mahAvIrA kammAdibaMdhaNAMto mukkA NAvakaMgvaMti jIvitaM asaMyamakasAyAdi jIvitaM, aNavakakhamANo aNAgatamasaMyamajIvitaM vaTTamANaM NirumittA zeSamatItaM pivatIkicA asaMyamaM jIvitaM, aMtaM pAveMti sarvakarmANAM, kahaM ?, jeNa kammuNA saMmUhI bhUto yenAsau karmANikasya kSapanAya saMmukhIbhUtaH, na parAGmukhaH, jeNa imaM NANadaMsaNacaritatava saMjuttaM maggamaNusAsati aNNasiM ca kathayati AtmAnaM cAnuzAsate aNulAsaNaM puDho pANI (Ne) // 616 // silogo, anuzAsaMto- kaheM to puddha vistAre, puDha iti puDho vistareNa punaH punarvA, pANe aNuzAsati AyatacaritabhAvo vasumaM pUyaNaM NAsaMsati-Na patyeti, kiMca-aNAsae jae daMte anAzravo anAzrayo vA punarapi paThyate-aNAsave sadAvaMte sadA nityakAle daMte iMdiyaNIIdiehiM daMte, mUlattaraguNesu mUlaguNadhArI garIyastvAd gRhyante 'AratamehuNe' uparatamaithuna ityarthaH, NIvAre va Na lIejA // 617 // silogo, NikaraNaM daNDaH daNDasthAnametad vyavasAnaM bandhanasthAnaM ca ityataH tatra sthAnaM na lIyate vikAritAM na labheja, chinnasopaM sotaM prANAtipAtAdIndriyANi vA [304] mahAvIra - svAdi // 300 // Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [15], uddezaka [-], niyukti: [132-136], mUlaM [gAthA 607-630] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: VORY prata zrImatraka sUtrAMka tAgacUrNiH ||607631|| dIpa anukrama [607630] rAgAdayazca 'aNAile'ti, aNAtureNa chindiyaba, puNarapi ucyate ca 'aNAile' sa evamanAkulaH sadA dAntaH, saMdhyate sandhiH, bhAvasaMdhirmAnuSyaM karmasandhiH karmavivaraH jJAnAdIni ca, bhAvasandhiH prAptaH aNelisaM yogatrayakaraNatrayeNa 'aMtarA' iti yAvatkarmato | ANadhyayana | bhavanto vA, evaMvidho vA se hu cakkhu logassiha // 620 / / silogo, sa bhavyamanuSyANAM cakSurbhUtaH, yaH kiM karoti ?, je kaMkhAya kareMti aMtarga, kAMkSAnAma prArthanA kAmabhogayoH, aMtANi ca sevaMti, sAtko guNaH ityataH punaH paThyate--aMteNa khuro bahatI, aMteneti dhArayA, nAnyataH, cakaM aMteNa luTThati, cakramapyantena loTTati, iyamarthasaMkalikA, aMtAI ArAmodyAnAni vasatyartha aMtaprAntabhUtAni, AhArArtha karmAzravaoNzca na sevante, na teSu vartante ityarthaH, tenaiva prAMtase vitvenAyatacarittakarmA'ntakarA bhavanti, iha dharma, sthAdidaM-dharmAntamAsAdya kutrAntakarA bhavanti / , ucyate, iha mANussahANe manuSyabhave, athavA sthAna| grahaNAtkarmabhUmiH gambhavakantiyasaMkhejavAmAuyattaM ca gRhyate, dharmamArAdhakA nAma aMtadharma ca ArAdhayaMti tamArAdhya / NiTTiyaTThA va devA vA // 622 / / silogo, ' gatA' vityassArtho bhavati, saMsArArthaH karmArthaH vipayArtha ityAdi, NihiyaTThA, niSThAnaM ca yeSAM | jJAnAdayo'rthAgatAH te bhavaMti NiDiyaTThA, siddhayanta iti, tadabhAve devA, uttarIyaM titthagarasagAsAo tacattho yocyate, idaM cAnyat || 'suyaM ca maemegesiM' ca anukarSaNe, evaM mayA zrutaM, yaduktaM sAdhavaH sidhyanti, aNuttarA vA bhavanti', idaM ca zrutaM 'amANussesu No tahA' amanuSyA tisro gatayaH na tAsvantaM kurvanti yathA manuSyeSu, zAkyA vA bruvaMti 'anAgAmino devA bhavanti, te hi devA anAgatyAntaM kurvanti, asmAkaM tu no anAgatyAntaM kurvanti ityataH tadvyudAsArtha amaNussesu no tahA yathA anyepAmiti vAkyazeSaH, 'atha na yathA'manuSyeSu sarvanirjarA bhavati no tahA amANussesu tesu depaNijarA na bhavati, uktaM hi-sarvo'pi saMsA- // 30 // [305] Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [15], uddezaka [-], niyukti: [132-136], mUlaM [gAthA 607-630] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata adhyayana sUtrAMka ||607631|| dIpa anukrama [607 zrIsUtrakR- rAntaH syAt , kiM tat ?, jaM amaNussesu No tahA bhavati, ucyate-aMtaM karaMti dukkhANaM // 623 // silogo, amanamantaH, tAnacUrNi 1 duHkhAni karmANi, iheti iha pravacane, ekeSAM na sarveSAM, asmAkameva hi tamAkhyAtaM, kiMca AghAta puNa egesi aaghaatmaa||302|| khyAtaM, punarvizeSaNe, nAnyeSAM, eke vayameva, kimAkhyAtaM ?, dullabheyaM samussae samucchrIyate iti mamucchraya:-zarIre, samucchri tAni vA jJAnAdIni, kiMca-ito viddhaMsamANassa aMtaM karaMti dukkhANaM silogo, ata iti ito manuSyAt , viddhasamANe viddhatthe, dharmAddhi viddhaMsamANassa ukoseNa abaDDeNa poggalapariyaTTeNaM covI labbhati, mANussaMpi ukoseNaM asaMkhejjA poggalapariyaDDA, AvaliyAe asaMkhejjaibhAgeNaM, kiMca-dullabhAo tahavAo arcA lezyA, taheti tena prakAreNa tathA arcA yeSAM te ime tathA vA tIrthakarA cisuddhArcA, athavA yathA pratipattau lezyA cAtyantaM bhavati, dullabhA vaTTamANapariNAmA avahitapariNAmA vA ityarthaH, dharma evArthaH paraM zobhanaM, tadyathA mokSo mokSasAdhanAni ca, aparamazobhanaM mithyAdarzanAviratyajJAnAdi, dharmArthassa viditaM parAparaM ye te durlabhA dhammaTThI viditaparA, ke te?-je dhammaM suddhamakvaMti / / 625|| silogo, suddhaM nirupahaM AkhyAti cAnucarati ca, paDipuNNaM nAma sarvato virataM paDipuNNaM ahAkhyAtaM cAritaM, aNelisaM atulyaM, na kudharmajJAnAdibhistulyaM tamanelisaM, AkhyAnti cAnucaranti ca tasyAtulyAcArasya kuto janmakathA bhavati ?, jJAtau veti, athavA kathAsvapi tasyAM janmakathA nAsti, IAN ata evocyate-kao kayAi medhAvI // 626 // silogo, kuta iti kutastasya anidhanasAvIjAharavat kadAciditi samyamanA gatakAlaM upaja titti na punarutpadyate manuSyatvenAnyatareNa vA janmanA, taccA(hA)gatA athAkhyAtIbhUtA, mokSagatI vA ke tathA gatA ?, ucyate-tathAgatA ye (granthAgraM 6400 ) appaDiNNA tIrthakarA, cagrahaNAt kevaliNo gaNadharAza, apaDiNNA apratijJA, 630 // 302 // [306] Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [15], uddezaka [-], niyukti: [132-136], mUlaM [gAthA 607-630] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[2], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: NILOP prata adhyayana zrIsUtrakatAcUrNiH ||303 // A sUtrAMka ||607 631|| dIpa anukrama [607630] HTREATins MEAUNERARIALohatarnadainabali anAzaMsina ityarthaH, paraM AtmanazcakSurbhUtA dezakAH, anuttA jJAnAdinA, syAtnaitaduktaM ?, ucyate-aguttare ya ThANe se // 627 // silogo, ThANa-AyatanaM carittaTThANaM, kAzyapagotreNa varddhamAnena, tasa kiM phalaM ?, ucyate, jaM kicA NibbuDA ege, NicuDA uvasaMtA, niSThAnaM niSThA taM NihANaM, paNDitA, pApADDInaH paNDitaH, aneke ekAdeze paMDie bIriyaM ladhu // 628 // silogo, || paMDiyaM vIriyaM saMyamavIriyaM tapoyIriyaM ca labdhvA karmanirdhAtanAya pravartate, keNAya, cAritreNa, dhuNe pubdhataM kamma, tapasA dhunAti pUrvakRtaM karma, saMyamena ca na nAM kurute, saMyatAtmA tu san na kuvati mhaaviire||629|| silogo, NANavIriyasaMpano, aNu-10 pubbakaDaM NAma micchattAdIhi, saMmuhIbhUtAH uttIrNA ityarthaH, kammaM hecANa jaM mataM karma hitvA kSapayitvetyarthaH, jaM mataMti yanmataM yadicchanti sarvamAdhuprArthitaM, khAt kiM tat ?, ucyate, jaM mataM savasAdhUnAM / / 630 // silogo, yatsarvasAdhumataM tadidameva NiggathaM pAvayaNaM, sarvakarmazalpaM kRtanti chinacItyarthaH, sAdhaittANa taM tinnA yadArAdhitvetyarthaH, NAvihAe ArAhaNAe tiNNA saMsArakatAra, sAvasemakammANo vA devA cA abhaviMsu, te tIrNA ityatikrAnta kAle nirvRttA, devAztha, abhaviSyanityatikrAnta evamabhaviSyan ucyate, abharvisu purA bIrA // 631 / / silogo, virAjanta iti vIrAH sAmprataM tarati devA vA bhavanti, anAgate vyapadizyate AgamissAvi sucatA tariSyanti devA vA bhaviSyanti, ke te?-duniyohassa maggassa niyataM nizcitaM duHkhaM nivodhyate duNiyodhaH jJAnAdimArgaH aMtaM pAukarA amanamaMtaH prAduSkurvantIti, taramAnA tI iti / / panarasamaM AdAnIyaM vA jamaiyamajjhayaNaM samattaM // gAhAzayaNasa cattAri aNuzogadArA, adhikAro aha gaMdheNa piMDagavayaNeNaM, jaM paNarasasuvi ya ajjhayaNesu bhaNitaM savya ihaM // 30 asya pRSThe SoDazamaM adhyayanaM Arabhyate [307] Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [16], uddezaka [-], niyukti: [137-141], mUlaM [gAthA 632-635] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: i prata adhyayana sUtrAMka zrIsUtrakatAjacUrNi // 304 // ||632635|| dIpa anukrama [632632/2] sahajjai, NAmaNipphaNNe egapadaM gAhatti, NAma ThavaNA // 130 // gAthA, pattayagAdharva, vatiricA davyagAhA pattayapotthagalihitA jahA 'vIra ! vasabhabhamarANaM kamaladalANaM cauNha NayaNANaM / muNiyavisesA asthI acchIsu tuma ramai lcchii||13|| athavA imA ceva gAthA yasminneva patre pustake vA likhitA, hoti puNa bhAvagAhA / / 138 / / gAhAsu upaogo sAgArovayogottikAUNa khaovasamiyaM savvaM sutaMtikAUNa khaovasagiyaNipphaNNA, sA puNa madhurAmidhAnajuttA, coyato vA pucchaMto vA pariyaTTato vA gAyatIti gIyate vA gAthA, asyA niruktiH gAthIkatAva asthA / / 139 / / gAthA, grathyata ityarthaH, athavA sAmuddaeNa chaMdeNaM etthaM hoti gAthA eso amovi pajAo paNNarasasu ajjhayaNesu piDitatthA avitaha iha sUyaMtI, taMmi evaM piMDiyavayaNeNa gAthIkate atthe jatitavvaM ghaDiyavyaM gaMtavvaM ca, teNa paMthovademaNA, tato gAthAsolasame ajjhayaNe / / 141 // gAthA, evame tesuvi solasasuvi gAthAsolasaesu yathoktAdhikArikepu aNagAraguNA varNyate aguNAMzca darzayati(tyA)pratiSidhyante yena teSAM poDaWzAnAmadhyayanAnAM gAthAsolasamIti tenocyate gAthApoDazAni, NAmaNiphaNNo gato / suttANugame susamucAreya, 'ahAha bhagavaM' sUtraM, athetyayaM maGgalavAcI, Anantarye ca draSTavyaH, yadidaM prAguditAnAM paJcadazAnAmadhyayanAnAmanantare vartate, Adau maMgalaM bujheaci, ihApyathazabdaH, antena sarvamaGgala evAyaM zrutaskandhaH, bhagavAniti tIrthakaraH, evamAha-je etesu paNNarasasu ajjhayaNesu sAdhuguNA vuttA tesuvi jahAvasthito, tattha paDhamajjhayaNe sasamayaparasamayaviU saMmattAvatthito vitiyajjhayaNe NANAdIhiM vidAlaNIehi kamma vidAlato tatie jahAbhaNite upasagge sahamANo tatthaviha itthIparIsaho garuutti tajjayakArI cautthe paMcame pAragavedaNAhito ucciyamANo tappaogakammacayaritto chaThe jahA bhaTTAraeNa jatitaM evaM jayamANo, aviya 'titthayaro suramahio cauNANI // 304 // [308] Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [16], uddezaka [-], niyukti: [137-141], mUlaM [gAthA 632-635] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: azeSA prata zrIAcA sUtrAMka cUrNiH ||632635|| dIpa anukrama [632632/2]] | sijjhitabvaya dhumi / aNigRhiyabaladI rio tabopahANesu ujjamati / / 1 // kiM puNa abasesehiM dukkhakkhayakAraNA suvihiehiM / ga sUtra-II hoi Na ujamiyavvaM sapacavAyami mANusse 1 // 2 // sattame kusIladose jANeto te parihareMto susIlovacio aTThame paMDita viriya | saMpaSNo Navame dhamme bhaNitaM dhammamaNucaraMto dasame saMpuNNasamAdhijutto ekArasame saMmaM bhAvamaggamAvaNNo bArasame kutitthiydri||305|| saNANi jANamANo asahaMto terasame sissaguNadosavid sissaguNe NisevamANo coisame pasatthabhAvagaMthabhAvitappA paNNarasame 6 adhya AyAtacarittAvasthitaH evaM vidhe bhavati / daMte davie vosaTTakAetti bace, tattha daMto iMdiyaNoiMdiyadameNaM, iMdiyadamo soIdiyadamAdi paMcavidho, No iMdiyadamo kohaNiggahAdi caturvidho, davie rAgadosarahito, bosaTThakAetti apaDikammasarIro ucchuDhasarIreci bulaM hoti, evaMvidho vAcyaH mAhaNetti vA samaNetti vA bhikkhutti vA mA haNa savvasacehi bhaNamANo ahaNamAgo ya mAhaNo bhavati, micAdisu samo maNo jassa so bhavati samaNo, athavA 'Nasthiya se koi veso piyo vA0"miTa dAraNe' kSu iti karmaNa AkhyA taM bhiMdaMto bhikSurbhavati, bajhabhaMtarAo gaMthAo Niggato NiggaMtho, evamete egaTThiyA mAhaNaNAmA cattAri, | vaMjaNapariyAeNa vA kiMci NANalaM, 'attho puNa so ceva, paDiyAbujhaMti' silogo, sisso paDibhaNati AyariyaM, pucchititti buiyaM | hoti, athavA AhuH gaNadharAH-bhaMte ! ti bhagavato titvagarassa AmatarNa, kathaM daMte davie?, kathamiti pariprazne, kathamasau paNNa rasajjhayaNesuvi daMte davie bosaTThakAe 'sa' vAcyaH, mAhaNeti vA taM No brUhi mahAmuNI! taditi takAraNaM hi bho mahAmune, 10 evaM pucchito bhagavaM paDibhaNati-iti virae sabapAvakamme iti evaMvidheNa pagAreNa je ete ajjhayaNesu guNA sutA tehiM jutto vistasabbasAvajakammo sabyasAvajajogaviratoci bhaNita hoti, athavA viratasavyapAvakammotti sutteNa etadeva bhaNitaM, taMjahA- 305 // [309] Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [16], uddezaka [-], niyukti: [137-141], mUlaM [gAthA 632-635] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: viratAdyarthaH prata zrIrAtraka-1 | pijadosakalahaabbhakkhANapesuSNAparaparivAdAratiratimAyAmosaM, Nasthi micchAdasaNasalle, tastha peja-pemaM rAgotti bhaNitaM hoti, sUtrAMka | tAmacUrNiH doso aprIti, kalaho viggaho sapakkhe parapakse vA, agbhakkhANaM asambhUtAminiveso yathAtvaM idamakApIH, paisuNaM kareti pisuNo, // 306 // para parivadati dussIlAdIhi, aratI dhamme adhamme ratI, mAyAmosaM mAyAsahiyaM sadanRtaM, micchAdasaNaM-'Nasthi Na NiyoNa kuNati ||632 kataMNa vedeti Nasthi NibyANaM / Nasthi ya mokkhopAyo chammicchattassa ThANAI // 1 / / etaM sallaM micchAdasaNasalaM, evamAdIsu pAva635|| kammemu jo virato so viratasavvapAvakamme, IriyAdIhiM samito, NANAdIhiM sahito, sadA savyakAlaM, 'yatI prayatne' sarvakAlaM prayatnavAniti, No kujjhejjA Na mANaM karejja, evaMvidho guNajuttosa'vInne hiMsatthamugvADehi uvadislati mAhaNeti baco, bhaNatidIpa zramaNaguNaprasiddha upadizaMto, etthavi samaNe ya ete pApakarmaviratAdyA mAhaNaguNA vuttA jAya mAgetti, etthaM puNa ThANe samaNovi anukrama PAvaco anena satreNa, ime cAgre, taMjahA-aNissite aNidANe aNissitetti sarIre kAmabhogesu ya, aNiyANaci Na NidANaM kareMti, AdANaM ca yenAdIyate tadAdAnaM, rAgadapau hi karmAdAnaM bhavati, ativAtaM ca AyuHprANA iMdiyaprANA ebhyaH yijoeti [632 | atipAta ityarthaH, 'vahiddha' maithunaparigrahI, egaggahaNe sesANavi mUmAvAdAdattAdANANaM gahaNaM kataM bhavati, uktA mUlaguNAH, uttara632/2]] | guNAstu 'kohaM ca mANaM ca mAyaM ca lohaM ca pijaM ca dosaM ca, ice jao jao AdANAo, iti evaM icce, jaomANA tipAtataH mRpAvAdAdA AtmanaH pravepahetUna pazyati tasmAd , AdAnaM karmaheturityarthaH, puvaM paDivirate'tti, pUrvamAdAnaM ceva, tato virato bhAvaprANAtipAtaveramaNamanuvartate, ekaggahaNena mRpAvAdAdiviratovi, sa evaM bhavati(siA) daMte iMdiyadameNaM, davio rAgadveparahito, vomaTTakAe, gacchavAsI gacchanirgataH 'samaNe' iti vAcyaH, mikSuridAnI, etthaMpi mikkhU imo bAcyo, taMjahA-aNu // 30 [310] Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka ||632 635|| dIpa anukrama [632 632/2] zrIcakatAGgacUrNiH 113-1911 "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [1], adhyayana [ 16 ], uddezaka [-], niryuktiH [137 141], mUlaM [gAthA 632-635] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02], aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: paNao NAvaNate Na uSNate aNuNyate, uSNao nAmAdi caturvidho, dasyuNgato jo sarIreNa uNgato, bhAvaNNato jAtyAdimada| stabdho, evaM syAt avanato'pi zarIre bhajitaH bhAve tu dInamanA na sthAt, alAbhena ca Na me koI pUyatitti No dInamaNo hojA, 'daMte davie bosaDakAe' pUrvavat, 'saMvidhUNiya virUvarUye parIsahovasagge ti, egIbhAveNa vidhuNIya saMvihaNIya, | virUvarUvaiti aNagappagAre bAbIsaM parIsahe divyAI sauvasagge 'ajjhappajogasuddhAdANe' adhyAtmaiva yogaH adhyAtmayogena zuddhamA| dAnaM iti ajjhappajogasuddhAdANe 'ucaTTite' sayamuDANeNaM ThitappA NANadaMsaNacaricehiM 'saMkhAe' parigaNeMto guNadose 'paradatta| oi ci parakaDaparaNiTTitaM phAsuelaNiaM muMjatitti, evaMvidho aDavidhakammamettA bhikkhuci vace / idANiM NiggaMtho-etthavi | NiggaMtho jaha diDesu ThANesu vaddhRti, teci ya samaNamAhu bhikkhuNo NiggaMthaM, kiMca NANacaM ?, ego ega bika, ege davyao bhAvao ya, jiNakapiovi dabvegovi bhAvegovi, thero bhAvao ego, daccao kAraNaM prati bhAjya ityAdi, egaviru eko'haM na ca mama | kaJcit, athayA 'ege'tti emaciI, egaMte diTThI, iNameva NiggaMdhaM pAvayaNaM nAnyat 'buddhi'ci dhammo buddho, sotAI kammAsavAI | dArAI tAI chiNNAI jassa so chiSNasoto, logevi bhaNNai-chiSNasotA Na dinti, suTTu saMju ne susaMjuce, suddha samie susamie, samabhAvaH sAmAyikaM, ko bhagai sudddha sAmAie susAmAie, AtavAdapatte viUtti adhyaNo vAdo attae vAdo 2 yathA-astyAtmA | nityaH amRrttaH karttA bhoktA upayogalakSaNo ya evamAdi AtappavAdo, so ya patteyaM jIvesu asthiti, na eka eva jIvaH sarvavyApI | evaM jaNo viduH vidvAn, duhaotti davvajo bhAvao ya sotANi iMdiyANi, davyato saMkucitapANipAdo, loesu kAraNANi | sugamANovi Na sugati, pecchamANovi Na pecchAte, bhAvato iMdiyattheSu rAgaM do Na gacchati, ato duhatoci sotapalicchiSNo, [311] annatAdivajitatvAdi // 307 // Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [1], adhyayana [16], uddezaka [-], niyukti: [137-141], mUlaM [gAthA 632-635] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata dharmA sUtrAMka APRITA tvAdi ||632635|| zrImatraka- No pUyaNaTThI Na pUyAsakArAdi pattheti, pUijamANovi Na sAdijai, 'dhammaTTI' NAma dhammameva ceSTate bhApate vA, nAnyat , tAGgacUrNiH 'dhammaviU'tti sarvadharmAbhijJaH 'niyAgaM' NAma caritaM paDivaNNo, samayaM ca samyagAcaran 'daMte dabie bosahakAe NiggaMthetti // 308 // vijjU vijjutti vidvAn , sevamANANa va bhayaMtAro,'sa' iti nirdezaH sa mAhaNaH samaNaH bhikkhU NiggaMtheci yA, evamanena prakAreNa prayuktaH AyAgavibheyaM geNhati, bhayaMtAro ihalogAdibhayAtrAtAro, vemitti aJjasuhammo jaMbuNAma bhaNati, bhagAto badamANamAmissuvadeseNa bravIti, na khecchayA iti, taMjahA-ege egavid ege dabato bhAvao, jiNakappio dabbego bhAvegovi, therA dabato kAraNaM prati bhaiyA, egaviU eko'haM na me kazcit , athavA egavido egadiTThI, ohao iNameva niggaMthaM pAvayaNaM, duhato davyato bhAvato ya paricchiNNe, Na pUyaNaTThI NAma pUyAsakArAdi pattheti, pUijamANoviNa sAiAi paMcasamitio, dhammaTThI NAma dharma Peva AceSTate bhApate vA, muMkte sevate cA, nAnyat prayojana, dharmaviUtti sarvadharmAbhijJaH niyAkaM nAma cAritraM taM paDivaNNo, sami gatti samyak caret , daMte devie bosaTTakAe, evaMguNajAtIe Nigganthe vijA, vijjatti vidvAn / gAthASoDazakacUrNiH saMmattA paDhamo suyakkhaMdho smmtto|| gAhAsAlasagAI khuDulagAI, mahajjhayaNAI imAI, mahattariyAI mahaMti ajjhayaNAI, ahavA mahaMti ca tAI ajjhayaNAI ca mahajjhayaNAI, mahaM NikkhivitavvaM ajjhayaNaM ca, mahaM chavihaM, NAmaThavaNAo gayAo, 'dabbamahaM sacittAi, sacittaM orAlAi, orAliyaM mahA macchasarIraM joaNasahasmiyaM, ve ubdhiyaM joyaNasayasAhassiaM, teAkammAI logaMtA logato, sacittamahaM ilikAgatyA kevalisamugdhAo vA, acittamahaM lokavyApI acittamahakhaMdho, misiyaM tasseva ca macchasarIrassa deze uvacito, khettamahaM MATIPREAMITAPAIME dIpa anukrama [632632/2]] R ICAN ALE // 308 / / prathama-zrutaskandha: samApta: ...atha dvitiya-zrutaskandha: Arabhyate [312] Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [1], uddezaka [-], niyukti: [142-165], mUlaM [1-15] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka [1-15] dIpa anukrama [633647] maharNanaM zrIsUtraka 01 AgAsaM, jai vA khetamahaM jahA iha jambudIve mahAvideha, kAla nahaM sabbaddhA, bhAvamahaM udaiyo bahAzrayatvAd savvasaMmAripu vidyata tAGgacUrNiH itakRtvA mahAn bhavati, kAlatoci so ceva tiviho-aNAdIo apajavasito sacicaabhavasiddhiassa, aNAdio' spjb||309|| sio bhavasidviassa, sAdIo sapaJjavasito paraiyassa, sAdiraparyavasAnastu nAsti, khaie kevalaNANe, Na tatrAzrayamahAce, kiMtu sAdiaparyavasitatvAt , kAlo mahaM khaio, khaucasamiovi AzrayavahutvAdeva mahaM, sa ca indriyAdi, kAlato ThANaM ekeka pahuMca sAI sapaJjavasito, pariNAmiassa sarvajIvAjIvAzrayatvAca savvaM mahat , udaiyaM yadyapi pudgalAzrayI tathApi na sarvapudgalAzrayI, A kevalamevamanantapaesiANaM saMdhANaM aNatae sarIramaNavAyApAugesu vaTTaiti, kAmaM appataro pAraNAmiyo bhAvo, u mhN| idANiM 14 - ajjhayaNaMpi NAmAi chabiha, dabbe pasayapotthayalihiaM, khece jaMbudIvapaNattI dIvasAgarapagNattI, jaMmi vA khette kAle |caMdamUrapaNNattIo, jaMmi vA kAle, bhAvajjhayaNaM Agamato jANao uvautto, NoAgamao imAI mahatI ajjhayaNANi / piMDattho | vaNio samAseNaM / itto ikikaM puNa ajjhayaNaM vaNNahassAmi / / 1 / / tattha ya ajjhayaNaM poMDarIyaM paDhama, tassa catvAri aNuogaIT dArANi uvakamAdINi parUveUNa pujvANupubbIe, etAe sattagacchagatAe seDhIe, NAme khovasamiabhAvaNAme samoaraha, pamANe jIvaguNappamANe, tatthavi loguttarie Agame kAliyasuvaparimANasaMkhAe, battavbatAe avassagaM sabbajjhayaNA sasamayavattavbatAe, DiatyAhigAropoMDarIupamAe, jattha jattha samotarati tattha 2 samotariyacaM, tassa chaviho Nikveyo, NAma ThavaNAdavie // 14 // gAhA, dabve sacicAdi tiviho-jo jIyo bhavio khalu // 145 / / gAhA, paNDarIyamiti yadyat caitaM poM, egabhavie ya baddhAue ya // 146 / / gAhA, paragavajAsu gaisu jo jIyo pahANo so puMDarIo bhaNNai, te jahA-tericchiyA maNussA // 147 // 10 // 309 // atha dvitiya-zrutaskandhasya prathama adhyayanaM Arabhyate [313] Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [1], uddezaka [-], niyukti: [142-165], mUlaM [1-15] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata mahavarNana sUtrAMka zrIsUtrakatAGgacUrNiH // 310 // [1-15] dIpa anukrama [633647]] gAhA, tiricchaesu vA jalayara thalayarA khayarA // 148 // gAhA, jalacaresu macchAdi je pahANavaNNAdijucA, thalacaresu siMghAdyA ye ca vaNNarUvAdijuttA, parisappesu phaNi maNirUvAdiguNajuttA, ura parisapeSu sarpAH bhuaparisappesu maMDugAdI darisaNatA rUvatoya | pasatthA, khayaresu desaNarUyasarAipasasthA IsamayUrA kokilAi, maNussesu arhNtckvttttii|| 149 / / gAhA, devesu bhavaNavaha // 150|| gAhA, evamAryAdi, savvesi etesiM pahANAo poMDarIyA, buttA sacittadavyapoMDarIyA, kaMsANaM dUsANaM / / 151 // gAhA, missagacicArNa pahANANaM desA uvacitA avaciyA, ahavA samosaritA ujalAlaMkAravibhUsiyA arahaMtacakavATTimAdI, kSetrapoMDarIA khettAI jAI valu // 152 / / gAhA, kAlapoMDarI jIvA bhvhitiie||153|| gAhA, bhavadvitIe devA aNuttarocavAiyA, kAyaTTitIe maNussA suhakammasamAyArA satta bhavamgahaNANi sattaTTha bhavANi cA, tadbhave mokkhaM prAptasya sapta, aprAptasyApTau, aNupariadvituM asaMkhejavAsAuesu uvavaaMti tato devaloga, tirikkhajoNiesu ca je pataNukammA, parikamma rajju rAsI kvahAre taha kalAsavaNe ya / poggala jAvaM tAvaM ghaNe ya ghaNavagga vagge ya // 1 // gaNite vizeSAH sarve, tattha rajjugagaNitaM poMDarIyaM, saMThANe cauraMsaM saMThANaM poMDarIyaM, etesiM vivarIyA kaNDarIA, bhAvapoMDarIe-odaie uvasamie // 155 // gAhA, odaie ya bhAve | pahANe aNuttarovavAiyA titthagarasarIraM vA, upasamie uvasantamohaNijA, khaie kevalaNANiNo, khaovasamie caudasapucI para| mohI vipulamaI, pAriNAmie bhavasiddhIA, uktA bhAvapoMDarIA, zepAH kaMDarIyAH ye apradhAnAH / ahavAvi NANa // 156 // gAhA, NANe mahaNANapahANA je uppattiAimaijuttA, sutte caudasapucI, ohiNANe paramohI, maNapaJjavanANe pipulamaI, savvesi vA kevalaM, dasaNe khAie, viratievi khAie, viNae abbhuTThANAdiviyaNajutto jo aNAsaMsI ajjhappe paramasukajjhAI, uktA poMDa // 31 // [314] Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [1], uddezaka [-], niyukti: [142-165], mUlaM [1-15] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka zrImatrakatAGgancUrNiH // 31 // PAN [1-15] dIpa anukrama [633647] rIyA, etthaM puNa ahigAro // 157 // gAhA, dancapoMDarIeNa, tatthavi sacittadanve gihiavaNassaikAiajalaruhapaumavarapoMDa- mahavarNana | rieNAhigAro, bhAvaMmi a samaNeNaM, kayareNaM samoNaM, jo so khAiaNANadaMsaNacarittaviNaya'jhappajutto, vutA NikkhevaNijuttI / idANi suttaphAsiaNijjuttI, aNucaritte ceva sutiappA ca kAsai vA uccai 'uvamAi poMDarIe' gAhA, vaNNaguNovacaeNa tassa NipphattI, ahvA mUlAI tadaMgovacaeNa, eyarasa diTuMtassa ko uvasaMhAro ?, jiNovadesaNA siddhiti ahigAro, syAt kathaM siddhiM gacchati ?, ucyate-'suramaNu gAhA, uvagANAma asaMjayA jIvA, cauNThaM gaINaM uvagA bhavaMti, pabhU caritreNa uvagA caritaM, teNa vA sijjhai, te ime maNussA ceva, maNussesu ahigAro, te ceva mahAjaNaNetAro bhavaMti AzrayaNIyA ityarthaH, tesu | viseseNa rAyANo, tesu viseseNa cakravartinaH, taMmi gAhite prAyeNa sarvaloko grAhito bhavati, uttamamahatA mArgAHsukhamitaroN janaH prapadyate, kiMcAnyat-'avi dussAhiyakammA' gAhA ukkosakAladvitIpaogevi NerahAugaNivattIe AuyasaMbaddhe, | jinopadezAt saMbohi ladhu kei teNeva bhaveNa sijhaMti, te abaMdhamokkhA, paDDapannANAgate amaNuehiM ahiyAro, sA ya pokkharaNI | durogAhA, kaha ?-'jalakaddamAlA' gAhA, jalamagAI kaddamovi agAho, kalaMyugAvallimAIu vallIo, paumANi uppalasaMThANA, | jaMghAhiM vA bAhAhiM vA, vijA kevalaNANaviJjA, suttANugame suttaM ucAreyavvaM askhalitAdi, 'suaM me AusaM teNa' (sU02) ityAdi, zrutaM mayA AusaMtepotyatra catvAraH prakArAH, iha khu asmin pravacanesuvA, sUagaDassa vAvitte, esutti khaMdho, poMDarIeNa | uvamA ataH puNDarIkAdhyayanaM AdANapadeNa vA poMDarIaM, se jahANAmae pokkharaNI pokkharaM NAma pauma, puSkarANyasyAM |saMtIti puSkaraNI, siA, bahudagA AtIrabharitA, sIdaMti tasminniti svedaH paGka ityarthaH, puSkariNyartha upalabdho yayA sAladdhatthA, // 31 // [315] Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka [1-15] dIpa anukrama [633 647] zrIsUtrakR vAGgacUrNi // 312 // CUINA "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [2], adhyayana [ 1 ], uddezaka [-], niryukti: [ 142 - 165], mUlaM [1-15] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02], aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: pavarNanaM kathArthaH 1, prasannodakAH, puSkarAdijalajonasobhitA, puSkarante vimae, visesiAI poMDarIAI tasyAM santIti poMDarI giNI, taireva svaguNaiH cakSuSmatAM manasaH prasAdaM janayatIti prAsAdikA, daTThavyA darisaNijA, abhimatarUpA pratItarUpA pratirUpA, tattha tatthati jAba jalaM paMko a, deze deze taddezaH tahiM 2 jattha egaM tattha aNNANivi, aNupuccidvitA, paMkAduttIrya jalamatikramya sthitA, ussitA jalatA dUramatikramya ussitA, royan cakSuSaH, yaditaro varNa epAM zveto'stIti varNavaMtaH, gandhAH surabhiH, jattha gaMdI tassa rakho,vi, phAsaM, svedaH komalaH, vaNNatAdigrahaNAt nAtikrAntavayAH, ajaDharA ityartha:, tIse (NaM) pokkhariNIe bahumajjhadesa bhAe ege mahaM paume pradhAnattaM gRhItaM, aNupudhie jAva paDirUve / saGghAvaMti ca NaM tIse pokkhariNIe te bahavo, sanvAvatitti sarvAyeca mRgAlanAlapatra kesarakarNikA kiMjalkairupetAni, aNupubveNa pattAI jahA AtaDDA ussitANi jAya paDiruvANi, ahavA saccAvaMti savvANi caitra paumarapoNDarIyANi, aNupuvvitANi jAva paDirUvAI, sanyAvaMti ca NaMege paumarapoMDarIe jAva paDirUne, juttA pokkhariNIe tatprayojanaM tu aha purise puritthimAo disAe tIre ThiyA evaM badAsI AtmasambhAvitatvAt ahamasmi puruSaH dezajJaH kAlajJaH kSetrajJaH, dezo yena yathA ca tIryate, kAlaH divaso, kuzalo dakSaH, plavane utpatane ca utpATane ca paNDitaH, upAyajJaH tarituM grahItuM punaruttarituM ca viatte vayasA vaktavyaH apoDazakaH, medhAcitti AzugrahaNadhAraNasaMpannaH acAlosvuDo vA vyaktabuddhirdhA, egaDitAI vA saccAI eyAI, tesu 2 kaMjesu adhikAritvAt, maggaNNuci maggavid jeNa uttarijai maggassa gatiAgati jo jeNa vA kAleNa gammaha uttaraNaM ca parakammaNNU tarituM jANai, ahaM iha ahamekaH etatpauNDarIkaM samarthaH, .. utpATayituM ca, uSNikkhi virasaM uppAra, iti vaccA baccA, abhimUhaM paraka me abhiparAkramet, yAvat abhikrame tAvat mahaMte udaya // 312 // [316] Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [1], uddezaka [-], niyukti: [142-165], mUlaM [1-15] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[2], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: mikSavarNana zrIka prata tAGgacUrNiH // 31 // sUtrAMka [1-15] dIpa anukrama [633647]] | AgAhe, seto-paMko sovi agAho ghera, puNavi keNa paumANi saMbhavaMti ?, jAva 2 parisaMte, jAba 2 sete pAdaM chubhai tAva 2 khuppai udaye siggo hatthe pAdevi chubhaMto ahiataraM khuppati, pahINe tIrAo bhRzaM hInaH prahINaH, tIraM avagata ityarthaH, apatte paumacarapoMDarIyaM No havAe magge, Na taraMti paccuttariuM parakUla vA gaMtuM poMDarIyasamIcA ullaMghettuM, nivRttA kathA troTane, auttarA udakatalamatikramya visaNNe te sete khutte paDhamo purise| ahAvare doce (suu03)| evaM cacArivi / aha bhikkhU lUhe rAgadveSarahitaH tau hi snehabhRtau tAbhyAM karmAdatte, jahA Nehatthuppa(tuppi)tagattassa, rukkhayareNa Na lagai laggA vA papphoDitA paDai, evaM | vItarAgassavi kammA Na pajjhanti, saMparAiaM, itaraM baMdhai jAva sajogI, ajogissa taMpiNa bajjhai, saMsAratIraTThI khettaNNe vratasamiti| kapAyANAM, savvaThANapadANi saMjamovAe samotAreyabvAI, aNNatario disAo, aNudisA aggeyAMdI, samotAraM vA pahuca aNNA| tarIo paNNapagadisAo dasappagArAo, bhAvadisAo vA aTThArasapagArAo, pAsaMti te catvAri grAhiNo tIe No havAe, etehi risehiM evaM NAtA vayaM evaM poMDarIya unikkhissAmo. na uvAyamupAyAo aMtarIya, pokkhariNIe evaM uppADetavvaM, ayaMta vizepaH, ahamaMsi kheyanne jAva upiNakkhivissAmi iti vuccA No abhikamati tIse pokkhariNIe, tIre ThicA saI kujA uppadAhi | khalu bho paumavara 2, aha se uppatite kiTTite vaNNite, kathite ityarthaH, kimarthaM puSkariNIdRSTAntaH kRtaH?, artho'sya. maryAdayA | | jJAtavyaH, bhaMte ! tti AmaMtraNaM, anyo'nyaM samaNA samaNe vadaMti, kiTTitaM gAya-diluto, se kiTTite bhagavatA, amhe puNa se aNu| pasaMhAritasya aTuM Na AyANAmo, bhagavAn-AyuSman ! zramaNa ityAmantrya uvAca, haMteti saMprepe pRSTo'haM bhavadbhiH, ahaM tvAkhyAmi AiyakhAmi, vibhayAmi kiDemi pavedayAmi, aTuM ayameva puSkariNyarthaH, yadarthamupetAH sthA, sahetumiti hetuH nAsti jIvaH zarIrA-| A ||313 // [317] Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [1], uddezaka [-], niyukti: [142-165], mUlaM [1-15] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata thIyA- sAnUrNiH // 31 // oghAtaH upanayaH sUtrAMka [1-15] dIpa anukrama [633647] varSa SNAdirahitatvAditi etamAdi hetuH, kiM kAraNaM-hetudRSTAntaH, uktAvityarthaH, yathA te puruSA agrAptaprArthitA vipannA evaM kSyamANA annausthiyA apAragA saMsArasya, abhipretasya vA'rthasyetyupasaMhArakaraNaM, athavA sarvajJAnAM nirathikA vAk na bhavatIti | sabaI, evaM hetukAraNe api, athavA saha heuNA saheu, evaM kAraNevi, athavA stro hetuH khahetuH, evaM kAraNaMpi, sat prazaMsAstibhAnayoH, gobhano'rthaH sadarthaH, saddhetuH satkAraNa vA, athavA nimittaM heturupadezaH pramANaM kAraNamityanarthAntaraM, logaM ca khalu mA appAhaTu mae logo aTThaviho, yathApyayamAtmA evaM lokAtmA, tamahavihaM AhRtya mayA sA puSkariNI buitA, athavA AtmanA jJAtvA mayA puSkariNI diSTaMto cuitto, nAnyataH zrutvetyarthaH, karma udagaM, kAmabhogA seo, karmodayAddhi kAmasaMgo bhavati, kAmasaMgA yA punaH karma tato janma, poMDarIyANi paurajaNavayA vaDDapoMDarIya rAyA, aNNautthiyA te purisA, dhammo bhikkhU, dhammakahA sado, NivvANaM uppato, sarvasAsaMsArAduttIrya lokAgre sthAna, evaM ca khalu mae NirvANArtha vuitaM, tAva saMkhetreNa pokkhariNIdidruto samovArito, idANi vitthArijai, uktaM hi-pubvabhaNitaM hi0, iha khalu pAiNaM vA0, iha maNussaloge paNNavagaM paDucca saMti-viaMte egatiyA Na sabve, abhigihItamicchAdiTThINo bhavaMti, upalakSaNatyAdanabhigRhItA api, ke te?, AryA api khettAdiAyariyA, tabbadarittA aNAriyA, ikikA uccAgoaNiJcAgoA, jaccAtiehiM matahANehi juttA uccAgotA, tehiM viNA NIAgoA, prAMzavaH kAyavantaH vAmanakunjasvavaMto ekekA puNo suparNA vege abadAtA: zyAmA vA vaNNamaMtA kAlA piMgalA vA duvyaNNA athavA kAlA api snigdhanchAyAvantastejasvinAtha suvarNAH, avadAtA api pharusacchaviNo duvakSaNA, uktaM hi-'cakSuHsnehena saubhAgyaM, dantasnehena bhojanaM / tvaksnehe parama saukhyaM, nakhasnehe'zanAdikaM // 1 // suvaNNA NAmege surUve bhaMgA ekikA, surUvA durUvA [318] Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka [1-15] dIpa anukrama [633 647] zrIsUkatAGgacUrNiH // 315 // "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [2], adhyayana [ 1 ], uddezaka [-], niryukti: [ 142 - 165], mUlaM [1-15] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02], aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: ahInapaMciMdiyA nAtithUrA nAtikRzAtha surUpA, itare durUpA, ahavA ye cakSupo rocate te surUvA, iyare durUvA, tesiM rAyA bhavati, mahaMtagrahaNaM mahAhimavaMte, sako caiva malayo bucati, maMdaro sumeru, mahiMdo sako, tattha himavaMtamalayA paJcakkhA, diDaMto, maMdaramahiMdA parokkhA, sAraM sthairya, parvatAnAM aupadhiratna saMpaNNA, mahendracApi dhairyaizvaryavibhavAkulaprasUtatvAdamaryAdAM na karoti, acaMtavisuddhapUrvakamapi tassa asakaNNA varNA, lakSaNasaMpanno ciraMjIvI nirupahataM ca tasya rAjyaM bhavati, mAtuM pituM sujAtaM jahicchite maNorahe pUrayati, dayAlu dANazIlo vA dayappatto, sImA maryAdAkAraH, kSemaM paracakrAdinirodho seU-pAlI yathA setuM nAtivarttante api, evaM tatkRtAM maryAdAM nAtivarttante bhRtyAH, keturnAma dhvajaH ketubhUtaM svakulasya, AsIvise so jahA dRSTamAtrameva mArayati evaM avakAriNo riUNo a Azu mArayati, vaggho atIsayadaDhaggAhI ya, poMDarIyaM pradhAnaM, gaMdhahatthI gaMdheNa Nassati evaM tassa vi, evaM tassa satyavalaM, sArIraM caturagaM ca paccamittA sAmaMtA dAIA takarA DiMvaM sacakaM rajakhobhAdi paracakaM paravalaM, parisayatIti parisA, 'uggA bhogA rAiSNa khattiyA saMgaho bhave cuhaa| ArakkhiguruvayaMsA sesA je khaciyA te u // 1 // ' bhaTTA jodhAH, te tAvadbhaTatvamaprAptavayatvAt kurvanti te bhaTTaputrAH, evaM sarvatra, lekhakAH dharmapAThakA, rakSakA rasakAyA, prazastAni kurvantIti prazastAro, lecchavi kulaM licchAjIviNo vA vaNijAdi, mAhaNA jesiM aNNe vaNiyA cabaharaMti te, ir3ite vaNiyA iti inbhA, Aha hi - 'aNuzravaNaputrAbhyAM0' ityAdi, tesiM ca NaM egatie saDDI bhavai, dharmazuzrUpUrvA dharmmajighRkSurvA, kAmamavadhRtArthe, avavRtameva hi Azra yaNIyaM AzrIyate, praphullasaro vA pattovagAdijutto vA vaNasaMDo, kamu icchAyAM vA kAmayamANA taM grAhiNyAmaH, sasamayaM parasamayaM | ityevaM samaNA pAsaMDI mAhaNA gihatthA pahAreMsu - patthaiti, tattha NaM macchareNa nAsadIyena vayamanena khapraNItena dharmena paNNavahassAmi, [319] rAjavarNanaM | // 315 // Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [1], uddezaka [-], niyukti: [142-165], mUlaM [1-15] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: nAstikamataM prata zrIyatraka- tAGgacUrNiH // 316 // sUtrAMka [1-15] dIpa anukrama [633647] ta evaM sampradhArya tadaMdikaM gatvA Ibho AmatraNe, atyarthaM jANaha yadvakSyAmaH, bhayAt pAyanti iti bhayatrAtAraH, te tu rAjAnaH, ugrAyAzca tadbhUtAH, jahA me se dhamme mama epa pratyakSaH, suTTha akkhAto supaNNace, kataro logAyatadhammo, teSAM AtmA vidyate na tu zarIrAdarthAntaraM, zarIramevAtmA, tatparimANaM ur3e pAyatale ahe kesaggA tiriyaM tayAe, tA vAtena jIvati, sadA viJjati paJjavoM prakAro paJjayapakAro, kasiNaM-kRtsnaM zarIramAtmA jIve jIva iti sarIre jIvati zarIrAdanarthAntarameva jIvitaM, tadvinAzo jIvavinAzo, vAtapittazleSmaNazca zarIraM triviSTaMbhasUtravat varddhate, tepAmekatarAbhAve zarIrAbhAvaH, etAvaMta jIvitaM yAvatsarIramavi kalaM, Ai hi-etAvAneva paramAtmA0, tacavigataM zarIraM AihaNaM parehiM NijjU , AhRtya yasin suhRdo dahati taM AdahaNaM-zmazAna, / parehi cauhiM purisehiM Nijai agaNijjhAmie, kAyoto pArevao, AsanaM dadAtItyAsaMdI dhArA, cattAri gAma paJcenti, maMcagaMpi pANA ANeti, yadi punarAtmA vidyate tena zarIre chidyamAne bhidyamAne dahyamAne vA nissaran upalabhyeta, vRkSavinAze zakunivat , ityevaM zarIrAdurdhvamavidyamAnA, jemiM taM suakkhAya, kimAkhyAtaM, yathA aNNo jIyo aNaM zarIraM tasmAdapyevAsuakkhAtaM, NoM vividhaM pavediti, ayamAuso! AyA dIheti vA, yadi sarIrAdarthAntaramAtmA syAt tena tasyAzarIravat saMsthAnaM varNagandharasasparzA upalabhyeran , na copalabhyante, ihe yadasti zarIrAdarthAntararUpaM dIhaM hassaM vA jAva asamaM vA, kaNheti jAva lukkheti vA evaM | tAvaccharIrAdanyo nAsti, kahaM se jahANAmae kei puriso kosio asiM ityevamAdibhidRSTAntaiH zarIrANAM dAhe sati chade yA ko dopaH paramAtmiko'sti ? avidyamAne jIve, athavA sarIrAdUrdhvamavidyamAno jesiM taM suakkhAya, kimAkhyAtaM ? yathA'nyo jIvo'nyaccharIraM, tamhA taM micchA, yasAccaivaM tasAt hai bho haNadha payadha, uktaM hi-pitra modana sAdhu zobhane tAvaM te jIvA na bhavaMti, // 316 // [320] Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [1], uddezaka [-], niyukti: [142-165], mUlaM [1-15] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: IVAL prata sUtrAMka [1-15] dIpa anukrama [633647]] tthi pare loe, te evaMvAdiyo vippaDivedeti-vividhaM pravedayanti 2, kiriAi yA akiripAi ghA, yadhAramA mRtaH paralokaM gacchet / sAMkhyamataM zrIpatrakatAGgacUrNiH MO sakriyaH, kriyA karmabandha ityanAntaraM, ye cAkriyAvAdinaH tesu sukaDadukkaDavivAgINa bhavati, sukaDANaM kallANaphalavivAgo, suk||317|| | DakArI ca sAhU, dukaDakArI asAdhU, sukRtakalyANAca sAdho siddhirbhavati viparyayavad, asiddhiH asiddhassa dukkaDakArissa ita rassa Nirayo, teSAmete evaM prakArAH svakarmajanitAH sukRtAdyAH phalavipAkA na bhavati, ta evaM saMsAraM svakarmavihitaM azraddhAnAH | nirUbarUvehi kammasamAraMbhehiM prANavadhAH athavA svayaM parehiM ca, yathA ca virUvarUvAI sadAINi kAmabhogAI samArabhaMti arjayanti | rakSayanti, 'bhuja pAlaNAbhyavavahArayo riti bhojanAyaiva evaM ege pAgambhiNi, kammaprAgalbhIti dhRSTAH, aN jI aNNaM zarIraM, jAtismaraNathaNAmilAsAdiehi diTuMtehi atyaviditaM anyatvaM darisijamANaM asaddahamANA tathApi dhRyAH NilajA mAmagaM dharma || | paNNavayaMti, kathamiti yathA nAnyaH zarIrAdAtmeti, taM saddahamANA taM pattipramANA sAdhu akkhAtA AkhyAtItyAkhyAtA, kAmaM 'kamu icchAyAM' icchAmi devANuppiyA! taM tume amhANaM tajjIvatassarIrako pakkho akkhAto, iharahA vayaM paralogabhaeNa hiMsAdINi suha| sAhaNANi pariharamANA dukkhitA AsI, saMpati NissaMkita pavvaissAmo, iharahA hi majaM maMsaM pariharAmo ubavAsaM karemo Nis | sthayaM ceva, asmAca kAraNAt vayaM bhavatAM pratyupakAraM kurmaH, AyuSman ! pUjayAmaH, keNa ?, asaNeNa vA 4 gaMdheNa vA 4 tattha pUyaPNAe AuTTisu, etehiM ceva asaNAIehiM sayaNAsaNavasahIhiM vA, tattha ege NikAmaiMsu, NikAmaM NAma evaM tA puvvaM jehiM sama rohiM gahitA te te pUenti, syAd buddhiH, yadi nAsti paralogo kiM te pandhaitA?, ucyate, tesiM logAyatiyANaM pAsaMDo cevaNasthi, | te puNa aNNesi kesiM geruliMgamAINa sacchaMdamatikapi dhammaM sotuM bhaNati-tesiM aMtie pabvaituM samaNA bhavissAmo, aNagArA // 317 // HEHENSIBE [321] Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [1], uddezaka [-], niyukti: [142-165], mUlaM [1-15] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sAMkhyamataM sUtrAMka WATIOHTTRACTERI [1-15] dIpa anukrama [633647] zrImatraka- jAva pAvaM karma No karissAmo evaM saMpradhArya tadantike prabajitA ADhattA paDhituM sotuM ca pacchAtaM ceva ruci taM, athavA lokapaMtAGgacUrNiH ktinimittaM sUtramAtrapApaMDamAzritya vicariSyAmaH, mudgalAsAtiputravat / kiMca-caragAdiliGgamAzrayanti, lokapaMktinimittaM ca // 318 // pracchAdayantyAtmAnaM pavvayAbho, pabvaituM samaNA bhavissAmo aNagArA jAva pAvakamma po karissAmo, pavvaiyAvi santA tameva vAdaM vadaMti yathA vayaM aNagArA akiMcaNA jAva pAcakammaM No karissAmo, uktaM ca-'atIte sarahasya' ityAdi, evaM te kukuDA pApaMDamAzritya emeva pacanapAcanamAdiesu hiMsAisu pAvakammesu appaNA appaDiviratA rayamAIyaMti, jaM ca taM agArAI sacittakammAI hiraNNA diyaMti parehi ya adattamAdiyaMti, aNNehi ya adattamAdiyAvaMti, tesu ithikAIesu kAmesu mucchitA, kiMca-Na jANa evaM te mucchitA isa na tatra dopAn pazyanti, gRddhAstadabhilApiNaH, grandhitAH baddhAH na tebhyo'pasarpanti, ajhovavAto tIvAbhinivezaH, 'kAmasya vittaM ca vapurvayazceti mUlamitikRtvA kAmasAdhaneSvapi lubdhA te tAnu raktAstatpratyanIkabhUteSu dviSTAH, manasi cakruH, upakAraM kRtvA tAbhyAmeva rAgadveSAbhyAM bAdhitamanastvAdazraddhANA appANaM samucchiditi, kutaH?-kAmabhogatRSNAkAta , parAstacchidhyA: tabvairittAiNo aNNAI pANAI samucchiditi, athavA tesiM logAyatagANaM saMsAro ceva Nasthi, kiM puNa mokkho ?, teNa na yuktaM yatkuto appANaM samucchiditi ?, ucyate, keNApi prakAreNAsadbhAvanenetyarthaH, sa samucchedo nAma vinAzaH abhAvamaH VvaNamityarthaH, ta evaM vipralaMbhaMto'pyAtmanaH amAvaM kartumasamarthAH kathaM ?, taduktaM-jAtismaraNAt stanAbhilApAt pUrvAparagamanA gamanA'dityevamAdibhiH sarIrAdanyo jIvaH, te evaM mahAmohitAH pahINA punvasaMjoga-gRhAvAsaM NAtisaMyoga vA, sArio samaNANa dhammo, saMsArI vA jIva iti zraddhAnaM, jahA bhaTTAraehiM bhaNito sadbhUto anyo'mUrta iti uphAdarzanArthaH, hetuM gihivAso jahA AAFARISTIA taka BIPI N E [322] Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [1], uddezaka [-], niyukti: [142-165], mUlaM [1-15] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: sAMkhyamataM prata sUtrAka zrIsUtrakatAGgacUrNiH // 319 // [1-15] dIpa anukrama [633647]] | havipi, tAn rUvAn vimaH, pAraM pravajyA phalaM vA pAralokika vA saggo mokSo vA, aMtarA kAmabhogasi paMkami visaNA gara- gAdi durgatiseyaMsi vA / paDhame purisajAte, ahAvare doce purisjaae| 3ha khalu pAiNaM vA 4, saMtegatiyA 5 jAva | se evamAyANaha bhayaMtAro jahA me se dhamme suakkhAte, kayare dhamme?, paMcamahabhUie, iha gkhalu khalliti vize|paNe, kiM vizinaSTi ?, sAMkhyasiddhAnto, jahiM No kajar3a kiriyAi vA akiriyAi vA, kriyA karma parispanda ityanAntaraM, tadviparyayaH akriyA anAraMbhaH avIya aparispanda ityanantaraM, suThu kaDaM sukaDaM, duTu kaI dukarDa, sukaDameva kallANaM pApa| mitaraM, zobhanaM-sAdhumitaramasobhaNaM IpsitArthaH miSThAnAM siddhivipayaH, asiddhiH, nirvANaM vA siddhiH, asiddhiH saMsAriNAM Niraetti cA aNirayaH tiryagyoniH manuSyAmarAH, syAtkathaM mahAbhUtAnyacetanAni kriyAkarma kurvate ?, ucyate, saccarajastamomiH pradhAna| guNairadhiSThitAni karma kurvate, uktaM ca-"sacaM laghu prakAzakamiTamupaSTambhakaM balaM ca rajaH / guruvaraNakameva tama" ityAdi, satvarajastamasAM sAmyAvasthA prakRtiH, pradhAnamavyaktamityanarthAntaraM, tatra rajobAhulyA kriyA bhavaMti, tamastu gurvAvaraNakaM cetikRtvA akriyA bhavati, satyavAhalyA sukarDa rajastamobAhulyAta dupharDa, enamanyAnyapi kalyANasAdhusiddhinarakAdINi a0, prazastAni | sacabAhulyAt , rajastamo na yadi syAt api atazo tRNasya kubjIkaraNe'pi puruSo'nIzvaraH, guNakRtaM phalaM bhuMkte, uktaM hi'tasmAttatsaMyogAdacetanaM cetanAvavabhAti / liMga svaprakRtiguNaM kartRtve ca bhavatyudAsInaH // 1 // taM ca padauddeseNa padAnAmuddezaH padairvA paJcabhirupadezAt , vAcyasya samavAyaNaM rAmavAyaH, syAt-kathaM samavAyaH, pradhAnatvAt , uktaM hi-prakRtermahAn mahato'haMkAra:0, | pratilomaM saMhAraH, pradhAnameva samaveti, anirmitA na kenacidIzvareNAnyena vA armendradhanvAdivat , svayaM prAdurbhUtAH, aniyayA na ||319 // [323] Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka [1-15] dIpa anukrama [633 647] zrIsUtrakatAGgacUrNiH // 320 // "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [2], adhyayana [ 1 ], uddezaka [-], niryukti: [ 142 - 165], mUlaM [1-15] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02], aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: nirmitAH na nirmitavyaM yeSAM asatkAryaM teSAmabhUta eva kASThAdanirnirmIyate mRdupiMDAca ghaTaH ityAdi naivaM sAMkhyAnAM, kAraNe kAryasadbhAvAt na hi kiMcinirmitavyamiti, akaDA No kaDA yathA'nyepAmakRtakramAkAzaM evamakaDA, yathA ca ghaTaH kRtrimaH evaM no atimA atrimatvAdeva ca anAdI aNighaNA nettattA bhavati, tato'vandhyA na zUnyA, na teSAM kathit svAmI pravarttate ityataH apurohitA, puruSArthe tu svataH pravRttirepA, Aha hi - 'vatsavivRddhinivRttaM kSIrasya' yathA, athavA naivaipAM kazvidekaM indriyANAmiva cakSuH pradhAnaM, svacipayavalayanti hi bhUtAni, sakatattA nAma sAsatani, svakatabhAvaH svakatacaM, AyataGkaM puNege uktAni bhUtAni bhUtakAraNANi ca, avyaktamahadahaMkAraH tanmAtrANi, syAt kimeSAM pravRttiriti 1, taducyate, puruSArthaH sa evaiSAM paSTha yadarza nAtivarttate, asAvapi sanneva, sacce'pi pradhAnavat zAzvataH sataca nAsti vinAzaH paramANuvat asataH sambhavo nAsti kharavipANavatu, Aha hi - 'asadakaraNAdupAdAna' etAva jAvajIvakAetti, kimiti 1, na kavidutpadyati vA vinazyati vA, nApi saMsarati sarvagatatvAt, kUTasthavadavatiSThate, etAva asthi, ko'sti ?, yadasti tadetAvadeva pradhAnapuruSAvityarthaH, etAva tAva sandaloge pradhAnaH puruSAneva lokaH, etaMmuhaM kAraNamityarthaH, kAraNabhAvaH kAraNatA, avi antaso pradhAnapuruSo vyavasya tRNAgrAdapi kiMcidanyato jAyata iti, paramAtmA kAraNAtmA tu karoti, tatphalaM tu paramAtmA bhuMkte, tadyathA tatprakRti puruSAntaraM jAnIte sa kiNaM kiNAvimANo, jo kiNakiNAveti ca so'mukto'pi jAyate, anumodate'pi, kAraNakAraNAI puNo bhAriyatarAI teNa tAI gahivAI, uktaM ca - 'jo khAyana mANussaM mAMsaM aNNaM kato sa meleti ?,' evaM payaNapAyaNAIpi, etehiM puNa tihini Nava koDIo gahitAo, avi antaso purisamani vikiNittA etthavi jANa Natthettha doso, teNo'ci paDiveraMti, sacce siddhate motuM aNNattha kiriAdi vA [324] temer sAMkhyamataM // 320 // Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [1], uddezaka [-], niyukti: [142-165], mUlaM [1-15] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata zrIsUtrakavAGgacUrNiH // 32 // sUtrAMka [1-15] dIpa anukrama [633647] akiriAi vA jahA saMkhasiddhate vuttaM tahA kiriAi vA akiriyA 2, tepAmuttaraM-atyantAnupalabdheH pradhAna nAsti, matkAthamapyekAMtena nAsti, kasmAt ?, yasya ca bhavati upalabdhegnupalabdhezca, tathA kAraNAt kAryasAnyatvAt , ityevamAdibhirhenubhiH kAraNakAH sAMkhyasiddhAntasyottaraM, evaM tehiM virUvaruvehi kammamamAraMbhehi jAva bhoSaNAe, evaM ege mAmagaM dhammaM paNavati, AtmApyathaimAmakartA, tathApi nirlajA mAmagaM dhamma paSNavaiti, yayakartA tena paNNavaNA Na juJjate. nuDhezyacetanatvAt ghaTasyeva prajJApanAsAmarthya nAstIti, tatastadupadezadraSTurabhAvAt , kAmaM ca khalu paralogaNimittaM te sahAyakA sAMkhyA te samaNapAhaNA pUeMti, na tu pratyupa-| | kArArtha, lokAyatikavat , jApa NikAmaIsu, puvAmeva tesiM NAtaM bhavati dhammasaTTAe te appaNA AcaraMtA uddesagAdIni AtyaMti evaM jAva kAmabhogaseyaMsi doce purisjaate|| ahAvare tace purise (sU0 4) issarakAraNie, iha hi purisAiyA dhammA-svabhAvAH, jIvAnAmajIvAnAM ca, atra jIvadharmA janmavyAdhijarArogazokasukhaduHkhajIvitamaraNAdhAH, ajIvadharmA api mUrtimatAmamUrtimatAM ca dravyANAM, mUrtimada tAvat varNa| gandharasasparzAH, amUcimatAM AkAzadikAlAdInA, dizyanta iti dizA, parAparatvAdi kAlasya, zabdaguNamAkAzaM, kataraH puruSo | yo'sau paramezvaraH viSNurIjharo vA?, Aha hi-'puruSaH karmaNAM kartA tathA cAhuH 'IzvarAn saMprayate' apare vAha:-'ekA mtiH| | tridhA jAtA0' ityataH puruSAdIyA, purupapraNItAH purupeNa praNIyamAnAstAna prakArAnApadyante kSIravat , puruSottamIyAH navIna | napuMso, puruSaH pradhAna, purupeNa pradarzitAH prayotitAH, yathA pradIpenAdityena vA ghaTA, purupaNAbhirAmanyAgatAH sarvaMgatatvAta , | purupeNa Amimukhyena aNugatA sarvagatatvAta mRNAlataMtuvana, na purupamudasya vartate, palayakAle'pi purupamevAdhitiSThaMti jalommivata, Hal:321 // [325] Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata zrIpatrakra sUtrAMka * vAGgacUrNiH // 322 // [1-15] dIpa anukrama [633 647] "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [2], adhyayana [ 1 ], uddezaka [-], niryukti: [ 142 - 165], mUlaM [1-15] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA...... AgamasUtra [02], aMga sUtra [02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi : Aha hi - 'jaha salilaMmi taraMgA' dRSTAntaH gaNDe jahA zarIre jAe bur3e jAra abhibhUya ciTThA, yathA vA taM samAdibhiH kriyAvizeSaiH samitaM sarIrameva abhibhUya ciTThaha evameva dharmA issarAIyA0, evaM sesAIpi / jaMpiya imaM dubAlasaMgaM gaNipiDagaM, taM jahA - AyAro jAya diDIvAo savvametaM micchA, anIzvarapraNItatvAt, ye hi IzvaraM na pratipadyante tataH svacchandavikalpitAni zAkhANi prathayante, vayaM tIrthakarA iti mUDhAnAM vaco, 'sadasatoravizeSAd yadRcchopalabdherunmattavad' (tattA0 1) asatya, asatyatvAt atathIyaM atadhyami tyarthaH yathAtathyaM AhatahiyaM ekArthavAcakAni vA padAni zakrendravat vyaJjana viziSTAni, imaM sacaM imaM IzvarakAraNIyaM darisaNaM saca ahatahiyaM, ta evaM mohAH mohitAH savyaM kurvanti, kAuM tattheva ThaveMti, suddha ThaveMti, tesiM evaM mohA mohitatA, mohA purisassa rAgo | bhavati, tasticchAbhAvato tadvidviSTeSu ca dveSaH, rAgadvepamohAca karmabandhahetavaH, karmaNaH saMsAro taduHkhaM ca tenocyate tameva te tajjAtIyaM duHkhaM nAtitrarcate sauNaM paMjaraM jahA te No vippaDivedaMti, IzvaraM muktvA anyataH kiriyAI vA kareti dhammeNaci, yathA iha khalu duve purisajAte, kiriyANaM akiriyANaM ca hetuH, evaM Izvarasyopari tagaM choDhuM virUvarUvehiM bhaNati, 'yasya buddhirna lipyeta, hatvA sarvamidaM jagat / AkAzamitra paMkena, na sa pApena lipyate ||1|| te'pi paraloga kaMkhI dharmayuddhyA IzvaraM bhakyA pUjayanti jAva visaSNe / tace purisajAte // ahAvare cautthe (sU0 5) gitiyA jAtra jahA jahA me esa dhamme suakkhAe, kayare te dhamme 1, NitiyAcAde, iha khalu dube purisajAtA ege purise kiriyAmakkhaMti, kiriyA karma parispanda ityarthaH kasyAsau kiriyA 1, puruSasya, puruSa eva gamanAdipu kriyAsu svato anusandhAya pravarttate, evaM bhaNicApi te dosvi purisA tulA niyativaseNa, tatra niyativAdI AtmIyaM darzanaM [326] niyatikAraNikAH // 322 // Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [1], uddezaka [-], niyukti: [142-165], mUlaM [1-15] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata zrIsatraka sUtrAMka tAGgacUrNiH // 323 // [1-15] dIpa anukrama [633647] samarthayannidamAha-yaH khalu manyate 'ahaM karomi' iti amAyapi niyatyA eva kAryate ahaM karomIti, tadAyattatvAcarAcarasya, yatra || niyati | kAraNikAH | caiva 2 medhAvIgrahaNaM tatra 2 niyativAdinaH parAmarpaH, ego maNmati-ahaM karomi, vitio maNNai-NiyatI karei, egaTThA, kataro'rthaH ?-kArakArthaH, tattha puNa vAle evaM paDivajaMti kAraNamAtrane, ahaMmi duHkhAmi vA bAdhanAlakSaNaM duHkhaM zArIraM, zoko iSTadArApatyAdiviprayogAdi, zokaH mAnasaH, zArIreNa mAnasena vA duHkhena, zArIreNa jAyati, karomi tribhiH kAyavAGmanomiH tasyAmiti, tappAmi bAbairabhyantaraizca duHkhavizepaiH, ubhayathApi pIDayApi, madhvato tappAmi paritappAmi, etatsana duHkhodayaM karma | | ahamakArSIH paro vA me duHkhati vA soyati vA jA paritappati vA, paro evamAsI, nezvaro, niyatiti, evaM khalu sakAraNaM para-17 kAraNaM evaM vippaDivedeti kAraNamAvaNNA, medhAvI evaM vipaDibedeha jaM khalu duHkhAmi jAva paritappAmi vA No etamahamakAsi, kintu NiyatI karei, na cAkRtaM phalamastItyataH NiyatI kareti, jati puriso kareja tena sarvamIpsitaM kuryAt , na cedamastIti tato | niyatI karei, niyatiH kArikA, paro'pi khalu jaM duHkhati vA No paro etamakAsI, NiyatIe taM kRtaM, evaM khalu sesaM kAraNaM, evaM vippaDivedeti-iha khalu pAiNaM cA 4, je tasA thAvarA pANA te paMca-saMghAtamAgacchaMti, keNa saMghAyamAgacchaMti ?, sarIreNa, pari-1 jAtabAlakaumArayauvanamadhyamastha virAntaH paryAyabhedaH, pari AgAH pariAgAH, evaMvidhaNena zarIreNa bAlAdipajjave vihi piyAgo| vidhAna, pRthakSaraNamityarthaH, ta evaMvidho vidhividhAna, tacaivaM-saMghAnapariyAgavivAgA vidhAnaM, svakRtaM vA karma vidhAna, janmajarArogazokamaraNAni vA, narakatiryakmanuSyadeveSu uttamAdhamamadhyamavizeSAH, vizeSeNAha-indra sAmAnikavAyakhiMzapAripadyAtmarakSakalokapAlAnIkaprakIrNakAmiyogyakilvipikA: dazavidhAH, tiryakSu cekendriyAdayaH, paNNavaNApade jahA maNussesu samucchimA gambhavatizrA // 323 // [327] Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [1], uddezaka [-], niyukti: [142-165], mUlaM [1-15] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: HEL prata zrIyatra niyatikAraNikAH sUtrAMka [1-15] dIpa anukrama [633647]] ya. te evaM saMgatiA uti, nityakAlasaMgatA hi purupeNa niyatI, yathA rUpaM sparzana, aniroSNyena, athavA Apo dravA asthairyavatI tAgacUrNiH ca, yathA go: dakSiNavipANaM saveNaM, evaM sabbajIvA NiyatIe NicaM kAlaM saMgatA, tatkRtAni vidhAnAni prApnuvanti, upekssnn||324|| mupehA, niyatI karoti, puriso uvekkhA, uvasaMkhyA puruSakta , evaM upekSA hi NiyatIvAdaH, evaM tAbaJjIvaNissitA NiyatI vuttaa| idANiM ajIvaNissitA, tajahA-ta eva saMghAtamAgacchaMti paramAvAdayaH, abhrendradhanvAdikAnAM vA saMvAtapariyAgaM, tesiMdovaNNAdipajjayA, vivegaH tesiM ceva saMghAtANaM medo vaNNAdicivego ya, vidhANaM tesi bhedaH prakAra iti, tesipi NiyatIkata:, ta evaM saMgatiya tesiM ajIvANaM, tA NiyaMtImaMtareNaM Nasthi aNNato akiriyAi vA, jaM ca aNNe raeti vAsamAuddeti sabhAvao eva, HANa puNa jahA logAyatiyANaM rUpakAraNaNimittaM jAva seyaMsi visaNNe, ete ceva catvAri purimajAtA pANApaNNA sukSmasUkSma taramandabuddhyAdayaH, gANAvaNA vA bAdANAdayaH jAtikRtA varNAH, zArIrA vA kRSNazyAmAdayaH, chando'bhiprAyo'bhilApamityarthaH, anyasyAniTazo bhavati, aNNassa piyA chAtI' gAhA, jahA dohallae ceva, mahilANaM NANAbihA dohallA uppajjati jahA mallisAmissa mAtuM mehakumArassa ya, NANAsIlA dAruNabhadrasIlA, pANAdiTThI, ete ceva cattAri logAyatigAdayo, egaggahaNe gahaNaM tiNi tisaTThAI pAgAiyasatAI, NANAraMbhA asimasi phasivANijjAdayo ArabhA, aNNoNa kareMti, NANAajjhavasANA tIvamandamadhyAdhyavasAnAH, samve'pi pahINa pubvarga AyariyA maggaM aMtarA kAmabhogesu visannA, uktAH paMca yathA bhavI, te'pi kilApabargato aNNautthiyA, saMpati bhikkhU cucai, jo so poMDarIyamupADeti, se vemi mikkhorupodghAtaM vivakSuH so'haM bravImi, pAiNaM vA0 paNyavagadisAo bhAvadisAo gahitAo, saMtegatiyA maNussA, santi-vidyante, taMjahA-AyariyA vege jAya durUvA vege SavanigINERGREATIONSION alam // 324 // [328] Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka zrI vicUrNiH [1-15] | // 325 // dIpa anukrama [633 647] in the date to his pale izmed pet "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [2], adhyayana [ 1 ], uddezaka [-], niryukti: [ 142 - 165], mUlaM [1-15] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA...... AgamasUtra [02], aMga sUtra [02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi : aNAriyAvi pavvayaMti, jahA addayo vakSyamANaH NIyAgotAvi jahA hariesabalo, hvagnto jahA atimutto vAmaNA vA | duyaNNarUvesu so caiva hariemabalo, aNNo vA jo koi duraNarUro, saMpataMpi NivAgatavajJA pavAvijaMti, aNNadeze vA hariesavajA, durUvaduvaNNA puNa avyaMga marIrA sadomAvi paJcAvijjati caiva kherAvatyuvibhAsA, appA duggatataNahArAdInAM bhUyo bAhulye, idaM bhUyaH idaM bhUyaH idamanayorbhUyastaraM, alpebhyaH bahutarANi, 'bhujjatare vegesi, tadyathA - ahaM ciya rAjamaMDaliyaba|ladevavAsudevA cakkatraTTI ya, Na ya jahA kammaM bhujjataro, tesiM ca NaM jaNajANavatAI, jagaNaH sarva eva prajAH, janapadasyaitAni | jAnapadAni, grAmanagarakheTa kaTAdIni athavA janaH prajAstatpratigRhitAnaM dvipadacatuSpadAdIni jAnapadAni, tahappagArehiMto bhikkhU | bhANitabbo uccaNIyamajjhimehiMto kulehiMto, kazcitkecidvA sAdhumamIpamAgamya dhammaM socA taM saddahamANA, abhibhUya, kiM ?, parIsahovasagge bhikkhAyariyAe samuTThitA, dukkha nikkhaM aDituM, uktaM hi - 'piMDavAtapaviTTassa, pANI, tathA uktaM 'caraNakaraNassa sAro mikyAyariyA0', saMmaM uDitA samuTThitA, satoci ege NAtayo puvyAvarasaM maDDA NAtayo, kAmabhogotrakArI upakaraNaM, tANi caiva khettavatthu hiraNNasuvaNNAdINi ca, je te satI cA asatI cA, satici asthi se gAtayo jahA bharahassa, asatiti | Natthi se gAtayo, aDavA nAsya nAtI santi aNAtayo- aNAtagA te atthi, asiM u paricintagA bhicA, asthi ukaraNaM, ubakaraNaM ca upakarotItyupakaraNaM ghaTapaTazakaTAdi, nAsya upakaraNaM vidyate anupakaraNaH, athavA nopakAraM karotItyanupakAraNaM yathA chidrabunatvAt ghaTaH jIrNatvAtpaTaH evamanyAnyopakaraNAni ekAMgavikalAni yathA svaM svaM kArya na sAdhayanyi tAnyanupakAritvAdanupakaraNaM, samuTThitA, syAt kathaM samudditA ? dhamme evjAe ya samuTTitA, kathaM samuTThitA 1, purdhametra tehiM NAtaM bhAti, puvyaM dhammaM | | | [329] mikSuH // 325 // Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka [1-15] dIpa anukrama [633 647] zrIsUtrakatAGgacUrNiH // 326 // "sUtrakRta" aMgasUtra-2 (niryuktiH+cUrNiH) zrutaskaMdha [2], adhyayana [ 1 ], uddezaka [-], niryukti: [ 142 - 165], mUlaM [1-15] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA...... AgamasUtra [02], aMga sUtra [02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi : - surNeti pacchA jANaMti, evaM sotuM gAtaM / iha khalu purise aNNamaNNaM mama aDDAe, aNNaM ca aNNaM ca aNNamaNNaM, anekaprakAramityarthaH, anyacAnyaca aNNamaNNaM, evamadhAraNe, vividhaM pravedayanti vippaDivedayanti kimiti 1, vijA, taMjA khepaNe jAva sadA me, kAraNe kAryavadupacArAt, tADakA tADakAtojjA AtasamutthA maddA evaM sarveSu kAmaguNeSu vibhASA, ete mamAhINA aha mavi eesiM svAmI, medhAvI puntrameva, kimiti namabhijANeja ?, ete khalu kAmabhogA mama aDAe ajijaMti parivadvijati parivArijaMti, na caikAntena sukhAya bhavanti, kathamiti 1, iha khalu mama aNgatare rogAtaMke, vidUgamAmAso, puga vAtio vA pesia asiMbhiyasaMNivAiya, i icchAyAM na iSTo aniSTaH, akamanIyaH- akAntaH na prItikaraH apriyaH na zubhaH azubhaH azobhana ityarthaH, sarva evAnubho vyAdhiH kuSThAdiva vizeSataH, manasA jJAyate manojJaH, manamo mataH manomaH, dukkheNosa ho, dIrghakAlasthAyI rogaH, sajoghAtI AtaMkaH je iti ahaM, teNa rogAtaGkeNAmibhUyate, kAmabhoge bhaNeja se haMtA, haMta saMprepe, bhayAttAyaMta iti bhayaMtAro, imaM dukkhaM pariAiyaMtu, egaM mama arjanarakSaNAdisamutthaM bhavanimittametra dukkha samutthitaM mAM bAdhate taM bhavanta evaitaM pratyApitu, svAd acetanatvAtkAmabhogAnAM AmantraNaM na vidyate tataH ucyate, zukazArikAmayUrANAM AmantraNamiSTaM, taMjahA- 'akataNNa osi tuMDiya " tathA ca- 'bho ! haMsa ! nirmalanadIpulinAdi', tathA ca 'bohitya ! te yataH kAntAspRSTAmapi spRzya' ityevaM teSAM putrebhyo'pi priyatarANAM kAmabhogAnAM purastAdbhavadbhirapi pUrva bhavati vANa, jamhA evaM tamhA kAmabhogA tannimittehiM tu dukkhehiM aNNa NimitehiMto vAci hu bahataDighAtAdIhiM No tANAe vA na cAtyantaM bhavati, kahaM 1, puriso vegar3ato pubdhi kAmabhoge viSpahejA, jahA saMyogavippayogo, kAmabhogo vA purisaM puci vippajahAyaha, ta caiva paMDumadhuravANijaputtaM, jamhA te gaccatiyA [330] mikSuvarNanaM // 326 // Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [1], uddezaka [-], niyukti: [142-165], mUlaM [1-15] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: bhikSuvarNana prata zrIsUtraka-IVAL sUtrAMka tAGgacUrNiH [1-15] dIpa anukrama [633647] bhavaMti Na ghecegantiyA, rogitAdInAM jahA kAlasoyariyaM mi, tamhA evaM gacA aNNe khalu kAmabhogA jAva aNNamaNehiM mucchAmo, iti saMkhAe jJAtvetyarthaH, vayaM kApabhoge saMyujjhituM viSpajahismAmo, cutA kAmabhogA, se medhAvI jANejA bAhiragA me taM ete ca // 327 // upasAmIppe NI prAraNe, AsannataramityarthaH, taMjahA-mAtA me jAva saMtunA se, ete mama ahamavi etemi, kathamiti ?, mamaipa pitA ahamasya putraH, bhAryA patiH, evamanyeSvapi yathAsaMbhayaM vibhApA, se medhAvI punnameva appaNA evaM samamijANijA, iha khalu mama anyatare duHkhe rogAtathe jAva No subhe, tesiM vA mama bhayaMtArANAM jAva evAmeva No ladyudha bhAti, aNNA dukkhaM jo IN aNNo pariAtiyati, aNNaNa kaDaM No aNNo saMpaDivedayati dukkheM, dukkhaM tA NiyamA kRtaM kRtaM duHkhaM vA syAt , sukhaM vA, ahavA dukkhodayamapi kRtaM yAvannodIryate na bAdhyata ityarthaH, tAvat kRtameva nAkRtaM, yasmAdevaM tasmAdanyena kRtaM anyo na pratisaMvedayati tanhA patteyaM jAti pateyaM marati, patteyaM tyajati upapadyate, jhaMjhA-laho, saMjAnAtIti saMjJA tAM, piameva vedyata iti vedanA, iti khalu evaM ityevaM NAtisaMyogA go tANAe vA saraNAe vA, puriso vegatA pudhi NAtisaMjoge vippajahati, jahA bharaho, parisaM | yA egatA NAtisaMyogA vippajahaMti jaha aTTaNaM, bAhirae nAra ema saMjoge ime uvaNItatarie, phimiti zarIra cena tadavayavA hastAdayaH yathA mama pAtalakomalau lakSaNopacitau hastau tathA kasyAnyasya ? 'imau karikarAkArI, bhujau paraMparajunau / pradAMtI gosahasrANAM, jIvitAntakaraH karaH // 1 / / pAdA me kurmaNibhA, Ayu me dIhaM, niravadhRtaM ca balaM, urasaM budvivalaM ca, vappA abadAtAdI, tvak snigdhA. chAyA prabhA, varNacchAyayoH ko vizeSaH 1, varNaH anapAyI, chAyA tu ucinnapurisamanapAyinI, zepANAM bhavati cana bhavati ca, 'analAnilasalilasamudrayAgayudbhiH paMcadhA smRtA chAyA' azubhadA vikArya lakSaNA, athavA avarNagIye'pi mamIkAro | 327 // [331] Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata zrIsUtraka : sUtrAMka [1-15] dIpa anukrama [633 647] // 328 // "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [2], adhyayana [ 1 ], uddezaka [-], niryukti: [ 142 - 165], mUlaM [1-15] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02], aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: bhavati, zarIre zarIrAvayaveSu vA saDataMpi kor3a gecchar3a cchetuM, jati NicijatiNa jIvati, gappagoNasakhar3atAiNaM saDaNa ca saMketi pavituM evaM acchI vizAlaratuppaladhavalAI, diDDI me baliyA, ujjutuMgAyatA NAsA, jitrmAci taNuiA visadA, phAsA kakaumao, isthI viparIto, evamanye'pi daMtokolamagaNiDAla galakhaMba urapakDikaDijANujaMghAdi mamAti-mamIyate jArisaM mama sarIraM sarIrAvayavA vA tArisA kassati ?, eva mamIyamANo jesiM padame majjhime pacchimevA, vayasi vAvayave mamAti, tassi ca vAto jhUrati kathaM ?, paDhame tAtra vaye parizramANo majjhimo bhavati, majjhimevi parimANo pacchimo bhavati, evamekaikasmin vayasi parimANo anyAM vayovasthAM prApnoti, jahA vayato'sau parijharati tathA balatovi, jaM paDhamavayassa gatthi, saNaMkumAradihaMto, uktaM ca- 'paNNAsagasma cakkhU parijharati parimANe tu vayasi saMdhinA saMdhI visaMvIbhavaMti, suNigUDhasammugaNimuggasaMThitA pAyA ukaDasaMThitA pahArusaMghAtapariNijA bhavaMti calitaraMge gAte, kiNDA kemA paliyA, jaMpi imapi sarIraM tadapi parAyataM, Na viNA AdhAreNa tenocyate- AhAropacayaM, viNA AhAreNa sussati marayati ya, satApi ca AhAreNa kAlopakeNa NiGkhaNa maNa patte padiJjamAgeNa ANuputrIe jAva tIsavariyANi vaDituM tAva taMpi avaddhitaM vA gomaNuvAUNaM, jaMpi NiruvakamaM Au bhavati taMpi ANupubbIe parihAti, taMjA-paNNAmagasta cakkhU hAyati, athavA samae 2 AvIciyamaroNa maramANo 2 jIrNazakaTayat patati, evaM zarIraM aNicaM adhuvaM saMkhAya bhikkhU eva, jaM purekkhaDebhikkhU caiva vabahArIyaNayassa, NicchayaNayasta bhikkhu caiva bhikkhApariyasa muTThiteNa, bhikkhAyariyaM viNA prANI prANayitA na jJAnAdIni tena bhikkhAyariyagrahaNaM, duhato logaM jANiA, kiM duhato?, taMjahA--jIvA caiva ajIvA caiva jadatthi loe, ahiMsApAlanArthaM, jIvA duvidhA, taMjahA-imaM ca aNNaM // 328 // [332] bhikSuvarNanaM Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka [1-15] dIpa anukrama [633 647] * 113 zrIsUtratAGgacUrNiH // 329 // DESPRE IN "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [2], adhyayana [ 1 ], uddezaka [-], niryukti: [ 142 - 165], mUlaM [1-15] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA AgamasUtra [02], aMga sUtra- [ 02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: 11490 jANejA, iha khalu gAratthA sAraMbhA sapariggahA AraMbho payaNapAyaNAdI hiMgApravRttiH pariggaho khecavatthahiraNNAdi, saMtegatiyA samaNA paMca, mAhaNA dvijAtayo gahitAo, Ada-NaNu gAratthagahaNeNa dvijAtayo gahitA 1, uccate- kecidvijAH gharadAraM | paryAhiUNa loDaAI titthatavovaNAI AhiMDaMti migacAriyAdi carati, samaNovAsagA vA, te tu aviratatvAt, je ime tasthAvarA - pANI te karisaNapayaNapAyaNAdisu vadyamANA samArabhaMti aNNehiM samAraMbhAveMti, udesiyabhoSaNA puNa aNNe samArabhaMte samaNujANaMti, kiMcAnyat, je ise kAmabhogA sarUvA kAmA gaMdharasaphAsA bhogA, tadupakAriSu dravyeSu kAmabhogopacAra kRtvA'padizyante, tesiM parigiti vaNiya karimAdayo, issarapurimA parigehAne te pariginhante ya samagu jANaMti, evaM samaNamAhaNesu vibhASA, tivihUMtividveNa sArabhe sapAvae gAtuM gAratthe samaNamAhaNe ya, saMsArabhayA ahaM khalu agArame aparigrahe bhavisyAmi, syAd buddhi:-agArabho apariggaho ya kathaM zarIra dhArayiSyati ?, ucpate, jaha khalu gAratthA sAraMbhA egatinA samayAdagAraMbhaM prati jar3a NAma ke aNAraMbhA aparigrahA vA ArabhaM prati asaMyatatvAt sArabhA saparigahA cena, tattha je te davvAraMbhaM prati sArabhA sapariggadAmikhagamAdI te cetra vissAe AhArobahisejjAdi jAyamANA vaMmacera basissAmo cAritramityarthaH, kassa NaM taM hetuM ? kasmAddhetoH bhavatAnutsRjya tAnevAzapati 1, ucyate, jahA pugyaM tahA avara ahAvara tahA putraM, AhAjuttaM-gihatthe NissAe juttaM, kiMvA tesiM asthi jaM dehetei ?, ucyate, puvyaM ege sAraMbhA sapariggahA ena AsI, idANipi pAhatA saMtA pacamAgagA grAmAdipariggaheNa yamapariggahA, jevi duggatA AsI teri kAmAdIgi seti, kevalaM tehiM phaNihA paricatA, kaI katato ?, ucyate, jassAraMbho ya. ghazyAmapAyogga, adbhuvetA rijubhAveNa gaNu kAMtA tAvaikaM dhammamanupasthitAH, puNaravi te'ci tArimagatti asaMtatvAtsaMsAriMgaH, [333] puMDarIkAdhyayanaM 329 // Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [1], uddezaka [-], niyukti: [142-165], mUlaM [1-15] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: puMDarIkAdhyayanaM prata zrIrAtra- je khalu gArasthA sAraMbhA sapariggahA pAsaMDatthAvi sAraMbhA, duhayoti dovi te, athavA pubdhi pacchA ya, ahavA sayaM parehi ya, ahavA sUtrAMka tArAgeNa doseNa ya, iti saMkhAe jJAtvA, dohi aMtehiM adissamANehiMto gAratthAvRtte pAsaMDavRtte iti bhikkhU rIejatti // 330 // / iti parisamAptI upapradarzane vA, bhikkhu rIeja iti, tattha paNNavagadisaM pahuMca se bemi pAINaM vA 6 evaM duvidhAe pariNAe [1-15] | pariNAyakamme, parijJAtakarmatvAt vyapetakarmA avandhaka ityarthaH, avandhakanvAt pUrvopacitakarmaNaH viyaMtikArie, aMtaM karotyeva IAS/mAkhyAtaM bhagavatA, kathaM aMtaM karotIti ?, atrocyate, tattha bhagavatA chajjIvaNikAya0, uktaM ca-'putra maNitaM tujaM bhaNattI dIpa tatyA'te kaha rakkhitavyA ?, antodhammeNa, kaha aMtodhammaM bhavati?, se jahANAmae mama amApadaNDeNa AuDijamANassa, anukrama || AuDijai khIlau, jahA sIse hammai khIlago tahA sakaNyo AuDijati, hammati tajjaNaM, vAghAe AuDijati hamai egaTThA, desi yA Asaja, ayamaNNattha vucati jahA oyaNo kUro bhacaM dadAti, eka evArthaH aNNaNNadhAmilaveMti, evamAnanakriyAyAM keha [633 AuDatti bhaNaMtici, keI hammatiti bhaNati, keI puNa tihivi pagArehi, tAtigADhaM dukkhaM paritAvaNA, jeNa vA maraNasaMdeheNa bhavati, 647] kilAvaNaM puNa mucchA, mucchakaraNaM jAva lomakaraNaM, lUyate lUgaMti vA tamiti lomaM dukkhAvijjato, aMgAI akkhivaMto hiMsaMti karoti, || icceva jaNe sadhe pANA jAba dukkha paDisaMbedeMti, evaM aMtoSammeNa jANittA sabve pANA Na hatavyA, Aha-kimayaM dhammoM varddhamAnasvAminaiva praNIta:?, Ahokhina pabhAdyairapi tIrthakarairanyaizca tataH pareNAtikAntaiH, kimiti ?, jamu sabbe pANA0, evaM ziSyeNa codite AcAryavAkyaM-se bemi je atItA aNaMtAje a paccuppannA sAmprataM barddhamAnakhAmikAle paNNarasasu kammabhUmIsu je AgamessA aNaMtA arahaMtA bhagavaMto sabve te evamAkhyAtavantaH evamAkhyAsaMti arthataH, atItAnAgatakAlagrahaNasUtreNa [334] Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka [1-15] dIpa anukrama [633 647] zrIsUtrakatAGgacUrNiH // 331 // "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [2], adhyayana [ 1 ], uddezaka [-], niryukti: [ 142 - 165], mUlaM [1-15] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA...... AgamasUtra -[02], aMga sUtra [02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi : tu varttamAnakAlo gRhItaH sarve te evamAikkhaMti, AkArakathanata AkhyAnaM, yathA 'avaloaNaM disANaM' nanvevamAkAreNa bhagavanto arahantaH dhammamAikrkhati, bhASamANA api bhRzaM jJApayanti prajJApayanti, bhRzaM rUpayanti prarUpayati, syAdvAdato vA rUpayaMti, uktaM hi- 'nAnAmAgepragama mahatI0' kiM taM rUpayanti 1, savve pANA Na haMtavvA 'hana hiMsAgatyoH' AjJApanaM prasahyAbhiyogaH tadyathA kuru yAhItyevaM, Na paritAveyavvA Na udaveyacyA, esa dhamme dhuve, dhruvaH nityaM tiSThati, sarvakarmabhUmiSu nitio nityaH, zazvadbhavatIti zAzvataH, egaTThAI vA, evaM maMtA aMtodhammeNa se bhikkhU virate pANAtivAyAo jAtra pariggahAo, tatparipApAlanArthameva uttaraguNevi rakkhar3a, taMjahA -- No daMtavaNeNaM daMte dhovejjA, gilANo agilANo vA vibhramAvaDie, AyA vA No aMjaNaM, gilANo vA rogA paDikaMmaThANo vamaNaveramaNavireyaNaM vA, ajjadhUvarNetamavi dhUmaM pivyati kAsAdipratighAtArtha, evaM mUlaguNocaraguNesu susaMvRtAtmA se bhikkhU akirie nAsya kriyA vidyate te so akarmmabandhaka ityarthaH, lUpa hiMsAyAM, ahiMsaka ityarthaH, | akamAyANaM vivyANaMtikAuM akohe jAva alobhe sa evaM mUlaguNasaMvuDo bhavati, je ya kamAyagrahaM karei, kasAio puNa mUlaguNe uttaraguNe ya khiSpaM aticarati, jo puNa akoho jAya alobho so ceva uvasaMto bhavati sakAyA, aNuvasaMto caiva pariNiti, jahA unhodagaM, unhANaM samANaM pariNibyuDetti yubai, evaM kasAyoci usiNo, taduvasame parinibbuDe budhati, evaM tAba ihaloiesa virato, athavA paraloiyA kAmabhogA kimAsaMsitavyA 1, Neti ucyate, paraloiesa kAmabhogesu No AsaMsA purato kAuM viyarejA, kathamiti ?, imeNa me didveNa vA diDaM dhammaphalamideva, taMjahA- Amosahi vipposahi akkhINamahANasiA cAraNaviubvaNiDDipattANi, paraloe saggaM sukulapacAyAdimAdi, sutaM akkhANaesa dhammila bhadattAdi, maNajJAnI, sutaM sayameva jAtIssaraNAdiehiM [335] puMDarIkAdhyayanaM // 331 // Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [1], uddezaka [-], niyukti: [142-165], mUlaM [1-15] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: B puMDarIkA prata zrIstraka tAnacUrNiH // 332 // RINJAL dhyayana sUtrAMka [1-15] dIpa anukrama [633647]] ceba dilu, sutaM suttehi, vividhaM visiTuM vA NAtaM viNNAtaM, imeNa vA sucaritatavaNiyama sucaritaM tayo bArasavidho, niyamo iMdiyanoiMdiya0, brahmaNazcaraNaM baMbhaceraM cAritramityarthaH, imeNa jAtAmAtAgu(ba)ttieNa dhammeNa, yAtAmAtA yasya vRttiH sa bhavati yAtAmAtAvRttikaH, yAtrA nAma mokSayAtrA, mAtrA'lpaparimANA yA vRttirAhArAdi, uktaM ca-'yAtrAmAtrAzano bhikSuH, prishuddhmlaashyH| viviktaniyatAcAraH, smRtidopairna bAdhyate // 1 // ' ito cuto deve siyA kAmakamitti yatimitAn kAmAn kAmayate tAn labhate cAsevatitti, vase iMdiyANi jassa ciTuMti, kAmavasavattigahameNa ahavidhaM loiyaM isariyaM sahataM, taMjahA-aNimA ladhimA mahimA prAptiH prAkAmyaM IzitvaM vazitvaM yatra kAmAvasAyitva, siddhe vA adukkhamanubhavatetti, ete ceva aTThavidhA siddhA te, icchAe suhaM vA dakkhaM vA bhavati, esthavi siyA etthavi No siyatti erisao bhavAmi. erisamiti erisao devo bhavAmi, erisao cA puriso, icchiyarUpo, issario vade-deve, erisayA ca me saddAdayo visayA bhavaMtu, evamAdi AsaMsappayoga purato kAuMNo viharejjA, sa evaM bhikkhU sadde hiM amucchito jAya phAsehiM virato kohAto jAva micchAdasaNa sallAo jahA amucchito saddAdiesu vimaesu subhesu, asubhesuvi aduDe, virato kohAtotti Niggahaparo, NikkhINA sabaso ceva, uttaraguNA ete muttA amucchatetti, iti se mAhaNA AdANato itiH parisamAptau upapradarzane vA, kassa AdANaM?, kohAdi 4, athaSA AraMbho payaNAdi pariggaDo vA sacittAdi kAmabhogA saNAtamA sarIraMbA, mahaMti-mahaMta etaM kammAdANaM, saddANaM amucchite'dvepo vA yathA'gniH kSINedhano upasaMto Na Dahati upasaMto mokkhaM tu dhammesuhito upasRtya uparato hiMsAdikarmasu AyariyasagAse vA aviratiprativirato paDivirato sa mikkhU bhavati, je ime tasathAvarA viSayArtha acintyatrAdupadezakasAtha pUrva ca tasA u patto, te'vi payArtha HitmINISTRATION I KANHAINTERESTMIDARASATISE KAITRIPATHANNEarthiMIND Mara ||332 // [336] Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [1], uddezaka [-], niyukti: [142-165], mUlaM [1-15] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata kriyAdhyayana sUtrAka [1-15] dIpa anukrama [633647] zrIsUtraka MeNAsai samAraMbhaMti pabvai yogatrikakaraNatrikeNa, ahiMsA gatA, se bhikkhU je ime sacittA mIsA sadarUvA kAmA gaMdharasaphAsA bhogA tAnacUrNiH sacittA dupadAdi dupadesu saddAdi itthIpurisagItahasitabhaNitasaddA koilasuyamayaNasalAgA haMsANa vA, etesiM ceya alaMkitANaM // 33 // maNuANaM tiriyANaM ca haMsamayUrANAM, rUvasaMpaNyo NAmege No svasaMpaNNa catubhaMgo, cauppadasaddA hayahesitahatthigulagulAIye vasabhaDha kitAdirUvaM etesiM ceva aNNesiM ca, apayA sadA posavaNapavAdAdi vAteriyANa vA sAlINaM rukkhANaM taNANaM vA acittANaM 'tesi bhaMte! taNANaM maNINa ya kerIsae saddo kiSNavarityAdi vibhAsA, vINAdINaM vA mIsANaMpi bhAsitavvA, sadde veNusaddo rUve | alaMkitANaM, buttA kAmabhogA, sacittA maMdhA dupadANaM pamocchAsA mANuA, raso tattheva, phAso itthINaM, cauppade vidANaM gaMdho rasovittha tattheva, phAso AsaTThAdINaM rasesu pupphaphalANa phAse haMsatUlAdINaM, ete kAmabhoge yogatrika karaNatripheNa Neva sayaM parigi| NhejA 3, se bhikkhU jaM imaM saMparAiyaM karma kAi, samparAe bhavaM saMparAIyaM saMpareMti vA jeNa tAsu saMparAiyaM, aba rakSaNAdipu na kRtaM, | mAtraM saMvedyate, taca tatpadopanidvavamAtsaryAntarAyAsAtanopadhAtaibadhyate jAva antarAiya te karmahetavaH nApi khayaM karoti 3 se bhikkhU jaM puNa jANejA asaNaM vA 4 AhAro, idANiM yasmAduktaM 'nAzarIrazcaret dharma, nAzarIrastapazcaret / tasmAtsarvaprayatnena, karttavyaM deharakSaNam // 1 // uktaM ca "dhamma NaM caramANassa paMca NissAThANA paNNattA ityAdi" kaMThayaM, aha puNe jANejA vijati tesiM parakame hiMsAdipravRttiH, parAkramaH prakaraNamityarthaH, AtaparaubhayaparAkramaH khabhAvaH dharmaH jassa aTThAe appaNo parassa ya bhaMgA 4, cetitaM kRtaM karijjamANaM vA tatkimarthaM ?, ucyate-appaNo putcAINaM bhojagAetti, bhuja pAlanAsyavahArayoH yatpAlanIya abhyavaharaNIyaM ca vastrAbharaNAdi AhArazca, evaM tassa aTThAe Nihite, tassa NihitaM bhaMgA 4, uggame16,uppAdaNAe 16, esaNA,10, pasatthA, // 333 // [[337] Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [1], uddezaka [-], niyukti: [142-165], mUlaM [1-15] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata kriyA: dhyayana sUtrAMka [1-15] dIpa anukrama [633647]] zrImatra- zasu hiMsAyAM zazati teneti zastre-azyAdi satyeNa kAmitaM jIvabhAvAt satthAdInAM sattheNA ajIvabhAvAt , pariNamitaM jIvitA thA, tAGgacUrNiH | pAraNAmitaM yaNAdIhiM, avahisitaM uggamadosAdI, taM esaNijaM esiyaM vesiyaM na ityAdi, ahavA jahA vesIyANi rUpAdi joeti // 334 // taMpi sAmudANiyaM etatprajJasyAsaNaM piNDakapSiyasyetyarthaH, ahavA paNNaggahaNe kusaNaM gheppetti asaNaggahaNA duruyaNo ayavAvAdi vA, kAraNaTThA vedaNAdi, pamANaM battIsaM, bilamitra jahA vile paNNau pavisati Na yataM vilaM AsAtamitikAuM sammilAveMti taDAI, jahAvA kiMcivi leTu ghejjhati, pAtaM bilaM saMmilAveMti AsAdenti vA, paNautti jahA paNNao kiMci maMDakAdi aNAsAdito asati, bhUteNa tulleNaM, evaM sAdhUci No vAmAto haNuvAto dAhiyaM dAhiNao vA vAma, aNNaM aNNakAle, kAlo duvitho-gahaNakAlo paribhogakAlo ya, chuhito bhikkhAvelAyA, akAle barase, tisito pANaM pivati, puvyaM ca bhuMjeti majjhe pANagaM pibati, vatthaM jammi kAle paribhujjati N/ uduvAsesu vA, vAse yA vAsattANaM, sIte vA leNaM, layati lIyate'siniti leNaM sejjA gahitA, jahA ya sotavvaM paDimApaDivaNNa eNaci gaeNavi sejjAe vasati, susANAdisu uDDabaddhe, vAsAsu sejjaM ubalIyati, sesA NicaM sejjAmayaMti, sayaNaM sayaNakAletti | saMthArasejjA gahitA, jayaNAya vihiNA suppati, se bhikkhU mAtrajJaH AhArovadhisayaNasvAdhyAyadhyAnAdInAM mAtrAM jAnAtIti, | aNNataraM disaM vA rIyamANe Aikkhejja dhammamAikkhe jahA dhute, se bhikkhU dharma kahemANo No aNNassa hetuM pANavatthaleNasaPalyaNa No aNposi virUvarUvANaM pUyAsakArasaddarUvagaMdhAdikAmabhogANaM, gaNyatya dhammaM NijjarahatAe iti khalu hetuM evaM NiruvadhaM | mirAsaMsaM dharma, tassa mikkhussa aMtiyaM jo so udisamAgato tIrahI tassa aMtie dharma socA naM saddahamANA uTThAe dhIrA assi dhamme suhitA, te evaM sambodhagatA sarvAtmanA ubagatA ityarthaH, bAhireNa abhitarakaraNeNa ya AcAryasamIpaM gatvA upetya makavADPIRITUNER ames // 334 // [338] Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [1], uddezaka [-], niyukti: [142-165], mUlaM [1-15] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: kriyA-- dhyayana prata sUtrAMka [1-15] dIpa anukrama [633647] zrImatraka-16 saMto sarvato sabvAmeva saMtA, uNhodagaM vA usiNaM hoUNa pacchA kameNa sarvAtmatayA NivbuDA pariNivuDA, evaM so bhikkhU dhammaTThI, tAGgacUrNiH se bemi pAINaM vA 6, etto AraMbheUNa jAva pariNicuDe vemitti, evamavadhAraNe se iti sa bhikkhU evaMguNajAIo dhammeNa | ||335vaa jassa aTTho 3, dharma vA vetIti dhammavidu, NiyAgaM NANAdI 3 caritaM cA, se jahAmetthaM buiyaMti se iti nirdezaH yena prakA reNa yathA, jaM ettha ajjhayaNe kiMci bucaM taM savvaM vuitaM, aduvA eco poMDarIyaM taM savvaM buitaM kevalaNANaM, jahA patce tahA burta, aduvA apane aNNautthiyA taMpi vuttaM, evaM se bhikkhU kataro jo tiNi NANAdINi uppADeti so vutto, sa eva pariNNAyakamme | | bhavati, duvidhAe pariNAe pAbAI kammAI jassa pariNNAtAI, evameva tu vAhilabhantaresu vatthesu rAgadosAdilakkhaNo saMgo, gRhaM | samRddhaM sakuDakavADAdilakkhaNaM kalatramitraputrAdi, eyapi duvidhAe pariNAe pariNyAtaM, kodhAdi uvasaMte, etehiM tihiM kammasaggehiM gihivAsehiM asajjamANe uvasaMte bhavati, riyAdisamitoNANAdisahito sadA savyakAlaM jateci jatejjA, hitajAte jatiyA jato, | ahavA ko upasaMto? jo samito, ko samito? NANAdisahito, ko sahito? jo sadA jatetti, seti Nidese sa evaMguNajAtIyo vaktavyaH, tassevaMguNajAtIyassa mikkhussa indrazakrapurandaravat nAmAni bhavaMti, tadyathA-samaNeti vA mAhaNetti vA sarvANi, thA tapasi khede ca, zramaNA, athavA to samaNo0, brahma aNatIti brAhmaNaH, athavA mAhaNA Na haNatIti 2, khamatIti khaMto| | indriyaNo0 iti, tribhirguptaH, bAhyAbhyantaragranthamuktatvAta nIgaMthaci mokSaM RpivetyarthaH, karotIti RtuH yajJaH, yatI prayatne yatata | iti yatiH, vid-jJAne vidvAn vidu muNitaM gamitamityeko'rthaH munatIti muniH mikSaNazIlo bhikSuH rAgadvepavimuktatvAt lUhe | saMsAratIreNa jassa aTTho sa bhavati tIraTThI caraMti taditi caraNaM vratAbhyupagamaM kurvantIti taditi karaNaM paDilehaNAdi pAramantagamana // 335 // [339] Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [1], uddezaka [-], niyukti: [166-168], mUlaM [17-43] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata kriyA zrImatrakatAmaNi // 336 // dhyayana sUtrAMka [1-15] dIpa anukrama [633647]] mityeko'rthaH, caraNakaraNapAraM vidaMtIti caraNakaraNapAravidutti bemi, evaM bravImi tIrthakaravacanAt , ajasuhammo jaMyuNAmassa kheti|| pauDarIkAdhyayanaM samAptam // kiriyaTThANassa abhisaMbaMdho-evaM teNa caraNakaraNapArageNa viduNA bhikSuNA kammANaM khavaNaTThamabhudviteNa kammabaMdhaNaTThANANi baotabvANi tabyivarItANi ya mokkhavandhavANANi'AsetavAti, esa saMbaMdho, ahavA te aNNautthiyA kahaM saMsAra aNupariyaiMti ?, kammaNA, taM kammabaMdhaM vajjeti, imehiM bArasahi kiriyaTThANehiM vajjhati, muJcati terasameNaM, eteNAmisaMbaMdheNaM kiriyaTThANaM NAma ajjhayaNaM AgataM, tassa cacAri aNuogadvArA vaNotavyA, ahigAro puNAI saMbaMdhe taha baMdhe mokkhe a, Aha-astu tAva mokkheNAdhikAro, vandhena kiM prayojana ?, ucyate-anenAvandhe mokkho na bhavatIti ato bandhenApyadhikAro bhavati, taca kriyAsthAnaM kriyAvatsvetra bhavati nAkriyAvatsu, te ca kriyAvantaH kecid vadhyante kecinmucyante teNa imassa ajjhayaNassa baMdhamokkheNa ya vutto adhikaaro| idANiM NAmaNiphaNNe kiriyAThANaM, kiriyAo NikkhiviyabyA ThANaM ca, kiriyAo pubvabhaNitAo paDikamaNae 'paDikamAmi | paMcahi kiriyAhiM' kiriA NikkhivitavyA NAmAdi, dabve kiriejaNayA // 166 / / mAhA, jIvassa ajIvassa vA jA kiriyA sA vyakiriyA, eMjR kaMpane, ejate ityarthaH, ejanaM kampanaM gamanaM kriyetyanAntaraM, tatra jIvanodanA karmaNo gurutvAt vizrasAyogAvA yA gatiH sA savyA anuyoga itikRtvA dravyakriyA dravyajIvasyeha prayatnapUrvakatvenApi sati yA paraprayogAdanupayogAdvAIpadapi kampanaM apyante cakSunimeSamAtramapi sA dabakiriyA,bhAvakiriyA upayogapApakarA NijasamudANo iriyAvaddhasammatte micchate,sammamicchattopayogo tividho maNappayogAdi 3 nAsphuradbhirmanodravyairAtmano yogo bhavatIti maNappayogA kiriyA evaM vAkAyadravyairapi, uktaM // 336 // atha dvitiya-zrutaskandhasya dvitiyaM adhyayanaM Arabhyate [340] Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [2], uddezaka [-], niyukti: [166-168], mUlaM [17-43] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata kriyAdhyayana zrIsatraka sUtrAMka // 337 // [17-43] dIpa anukrama [648674] hi 'geNhA ya kAieNa' kAyaphiriyA gamaNAdi, uvAyakiriyA dravyaM yenopAyena kriyate, yathA paTaM vemanalikAMchaNiturici-1 gacUrNiH lekhanAdimiH paTasAdhanopAyaiH zikhitaprayatnapUrvakaM paTakAraH karoti, evaM ghaTAdiSyapi AyojyaM, karaNaM NAma yadyenopAyena karaNIyaM dravya tatva kriyate nAnyathA, athayA karaNa hitaM, karaNIyAnmRpiNDAt baTaH kriyate nAkaraNIyAt upadagdhAccha kyate pApANasikatAbhyo vA, samudANakiriyA NAma samityekIbhAve jaMkamma payogagahitaM taM pasiTTAegANa samudayasamutthaM puTThaNidhattaNikAcitaM sthityupAyApekSaM karoti sA samudANakiriyA, uktaM hi-'kamma jogaNimittaM bajjhati0' sA ya puNa samudAya kiriyA asaMjatassa saMjatassa | appamacasaMjatassavi jAva sakasAyayA tAva kIrati, iriyAvahiyA puNa cha umatthavItarAgassa kevaliyassa jAva sajogici, kiriyA TThANaM puNa eka ceva sayogI, mammatakiriyA NAma jAvatiyAo sammadiTThI kammapayaDIo baMdhati, prAyeNa apasatthAo Na baMdhati, PidANi minchAdiTThI savvAsi kammapayaDINaM micchAdiTThIo baMdhao hoi AhAragatitthagarataM ca mottUNaM, sammamicchAdiTThI idANi jAva kammapagaDIo baMdhati yena baMdhati jayAo vibhAsiyadhAo, taMjahA-sammAminchAdihI miccha paMcagaM AhAragatitthakaraviAF bhAsA 'pidAthidA payalApayalA zrINaddhi Na caMpatu evaM' tu evamAdi idANiM / hANaM-NAmaM ThavaNA davie khettaddhA // 167|| gAhA, jahA logavijae tahA, tao bhaNiyabAo kiriyAo DANaM ca, ettha katarAhi katareNa vA dvANeNaM adhikAroM ?, tata ucyate, | samudANivANihaNayogaTThA samudAyaki riyAhi adhikAro baMdhaNacaMdhaNayo adhigAro sammapayatteNa bhAvakiriyAo, ThANaM ca, estha katarAhiM katareNa vA vANeNaM, Aha-kiM iriyAvahiyAkiriyAe No adhikAro?, ucyate, sA saMmapayane ThANe vaTTamANasta bhavatyeva, tAI puNa sammapayacAI bhAvaThANAI viratI saMjamahANaM-logocariyo parignaho pasatthabhAvasaMdhaNA yatti etesu caTTamANo iriyAbaMdho // 337 // [341] Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [2], uddezaka [-], niyukti: [166-168], mUlaM [17-43] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata zrIsUtraka dhyayana sUtrAMka / // 338 A [17-43] dIpa anukrama [648 vA avandho hojA, jo puNa apasatyesu bhAvaTThANesu so NiyamA pAyogiyaM vA sAmudANiyaM vA saMparAiyaM vA baMdhati, arthApattizcAtra draSTavyA, samudANIyagrahaNAt iriyAvahiyAvi gahitA, pasatthabhAvaTThANagahaNA apasatthaTThANamavi gahitaM, etAhi kiM kajjati ?, ucyate, kiriyAhiM purisA pAvAjhyAo savve parikkhijjA, taMjahA-dhammeti loyANugAmiyabhAvaM paDisaMdhAya tatthAnAse bhavati mahecche mahAraMbhe, tahA dhammapakkhevi puNo taubakaraNaM ca vippajahAya bhikkhAyariyAe samuDhetA iti vakSyAmi, tattha dhammiyA dhammiTThA se | jahANAmae aNagArA bhagavantoM tidhA pAvAjhyA parikkhijjaMti maMDalabAhiMhitA agaNikAyapAtI ya, NijuttI smttaa| suttANuHOT game suttamuccAreyavyaM-sutaM me AusaM teNaM bhagavatA iha khalu(saM)jUheNaM (sU017) jUhe saMjUhaH saMkSepaH samAsa ityanA ntaraM ye te kriyAvantaH te savyevi etesu dosu ThANesu vaTuMti, taMjahA-dhamme adhamme ca uvasame yA aNuvasame yA, dharma evopazamaH upazama eva ca dharmaH, ubhayAvadhAraNaM kriyate, athavA upazamAddharmoM bhavatIti tena dharmagrahaNe kRte'pi upazamasya kriyate grahaNaM, | evaM adharma anupazame ca vibhASA, arcitatvAt pUrva dharmasyopazamasya ca grahaNaM kRtaM, itarathA hi pUrvamadharmo'nupazamazca bhavati panchA dhamma uvasamaM ca paDivajjeti, teNa ete do ceva pakkhA bhavaMti, taMjahA-dhammapakkho adhammapakkho ya, tassa paDhamassa TThANassa adhammapakkhassa vibhaMgo vibhAga ityarthaH, iha ca khalu pAINaM vA 6 saMtegatiyA maNussA jAva surUvA vege, tatra ghAto hiMsA mAraNaM daMDa: adharma ityanarthAntaraM, tesiM puNa sabvesiM adhammapakkhe vaTTamANANaM imetArUvaM daMDamamAdANaM saMpehAe jAva hiMsAparaddhassa daMDaH kriyate eva, atra adhammapakkhe aNuvasame ya vaTTamANassa daMDassa samAdANaM grahaNamityarthaH, sapehAetti saMmaM pehAe daNaM , taMjahA-Neraiemu tirikkha0 maNussesu devagatIe ya etAvaM tA, pANAdikaM tu jAva vemANiesutti, maNussANaM daMDasamAdAgaM samIkSituM Aha 674] // 338 // [342] Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [2], uddezaka [-], niyukti: [166-168], mUlaM [17-43] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: kriyA dhyayana prata sUtrAMka zrIsUtraka tAGgacUrNiH II // 339 // [17-43] dIpa anukrama | yadi maNussANaM caugatisu daMDasamAdANaM sesANaM oraiyatiriyadevANaM tesiM NAma kiriyAhANesu vaTTamANANAM daMDoNasthi ?, ucyate, asti, kathaM ?, je yAvaNyo tahappagArA, aNNe maNuavajjAsu tisu gatisu, prakAra iti sAdRzye zarIrendriyAdi, NeraDyadevANaM puSNA| dilakSaNatvAt zarIrasAdRzyamanti, tirikkhajoNiyAo orAliyazarIrasAdRzyaM indriyasAdRzya, 'vinnU veyaNaM veyaMti' 'viSNU' | saMjJAnagrahaNaM indriyANAM ca tAni keSAMcit sagalANi, iMdiyaNimittaM ceca, uktaM hi-"bhavapacaiyaM dehaM0" gAthAo tiSNi, ahavA | vinnU vedeti ya bhaMgA 4, saNiNo vedaNaM vijAgaMti ya vedati ya, siddhA vijANaMti Na vedaMti, asaNiNo Na jANaMti vedaMti, ajIvA na jANaMti Na vedayanti, ettha puNa paDhamatatiehiM bhaMgehiM ahigAro, vitiyacautthA avatthU , temiMpieyAiMti jahA maNussANaM tadhA tesipi neraiya0 kiriyAThANAI bhavantIti akkhAtAI, taMjahA-ahAdaMDe jAva iriyaavhiyaae| tattha paDhame daMDasamAdANe (sUtra 18) Ahijjatitti AkhyAta ityarthaH, se jahANAmae kei purise AtahetuM vA Atahetuti AtmArtha, | NAtahetuti putradArAdINaM aTThAe, agArahetuti gharassa khaMbhe iTTakAdi vA karoti, pariyArotti vAsabhattagacArabhaTTAsahatthimAdi parivAro, ahayA gharasseva vA paDiyAdiparivAraM karoti, evamAdINi aTThAe daMDaM tasathAvarehiM pANehiM taM ca sayameva Nisirati, tassa tAva aNNe ahiuMjati aNNe bohaMti, aNNaNe maMsAdINaM aTThAe uddayei, thAvarevi, aNNevi hanti a aNNe chiMdati aNNe | taccheti aNyo AhArahetuM khAti vA, evaM aNNehighi kAravati, kIrataMpi samaNujANati, yogatrikakaraNatrikeNa vibhAsA, evaM khalu tassa tappaciyaM tatpratikaM sAyadyakarma paDhame daMDasamAdANe 1 / ahAvare doce aNatthadaMDetti (sUtraM 19) se jahANAmae kei purise je ime tasathAvarA pANA te No acAe arcayanti tAmiti arcA-zarIraM tasya mAryamANasya zarIramupayujyate yathA mRgaM, [648 674] [[343] Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [2], uddezaka [-1, niyukti: [166-168], mUlaM [17-43] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata zrIsatraka kiyA sUtrAMka ya [17-43] dIpa anukrama [648674] etaM haNaMti, evaM No aiNAeti aiNaM NAma carma taM vagyAdIvagAdINaM, evaM jAva No advimiMjAetti, hisisu khetti tAGgaNiH eteNa mama pitA aNNo vA koha mArito jaha kattaviriyAvarAha gAhA sa mama va aNNaM vA mArehitti jahA dasArehiM jarAsiMgho hiMsissatitti gambhatthaM vA bAlaM vA mAreti jahA kaMso devaiputte No puttaposaNaM mArayitvA putrAdInAM mAMsAni dAsaMti, pasuposaNatAetti gavAM gavAtrAya AsahatthINa udaNNamaMsAdINi dIyaMte, agArahittUNaheNa(viddhihetuNA)vA agAraM-- IV gRhaM taM bRhayaMti iSTakakASThAdibhiyaMtItyarthaH, No samaNamAhaNehiM tu samaNANaM caragAdINaM paMcaNDaM bhattamAvasathaM vA kareti, evaM mAhaNANavi, sambattha vA sarIrAdINi kiMci eti, se haMtA chettA jAva uddaveuM ujjhituM vAle rassa AbhAgI bhavati, verANivi imekaDAdINaM emeva, jahA paMthaM vacaMto rukkhassa pattaM chettUrNa chaDei, laDIe cA moDato pANAI vacati, kuhArDi vA AyudhaM vA rukkhakhaMdhesu rukkhaDAlesu vA NivADeto vaccati, sa vAle na kiMci tatto pattaM vA puSpaM vA AjIvati, kevalameva vera-kammaM tassa bhAgIbhavati, aNaTThadaMDe / se jahANAmae kei purise kacchasi vA jAva pavyayaduggaMsi vA taNANi-seDiyabhaMgiyAdINi pattApiA puNa sukkhANi ussaviya 2 jAva No davvoca0 bhavatutti agaNikAyaM Nisarati 3, yogatrikakaraNatrikeNaM 3, evaM khalu tassa lappattiyati sAvajjetti doce daMDasamAdANe 2 // ahAvare tace daMDasamANe (sUtraM 20) hiMsAti ettiyaM adhijjati, se jahANAmae kei purise se iti nirdeze, yena prakAreNa yathA, nAma parokSasUcAdiSu, kei aNidiNideso kIratI, mamaMtI mameva mIyate tama tadIyaM putraM prAtaraM vA duhitaraM vA, aNNaM NAma aNiellayaM, aNi veti aNielliyaM, jahA kuppisappeNa khaito amaco, aNNo sAhAmaratti, teNa ca so mappo gahito, teNa ciMtitaM-ahaM tAva khaio mato ya, mA esa jIvato apaNaM pi logaM // 340 // [344] Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [2], uddezaka [-], niyukti: [166-168], mUlaM [17-43] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata kiyAdhyayana sUtrAMka tAGgacUrNiH [17-43] dIpa anukrama khAhitti teNa mAremi, evaM so aNNassa aTThAe taM rASpaM mAreti, athavA anya iti paraH parAzyaH aNNiAyaM hiMsetIti, eteNa 'koi zrIsUtrakR mama mArato Asi, hiMsaMti udyatAyudhaH' evaM jahA surAyAdi, hisissatitti jahA AsanIyo tivaTuM, mA me mAresatitti maari||34|| tumicchati, rAyANo vA'ddAmAe khuDDalae ceva mAreMti, evaM mamaM vA aNNaM vA agi vA eka hiMmatici trikAlo bhAvitavyaH, tasesu dupadacatuSpadaapadAdipu jAva thAvaresu vihisiMsuti rukkhasAliyaM ajANato AvaDito roseNa chidati, uktaM hi-'etto kiM kaTTataraM jaM mU0' hiMsatitti rukkhamAlaM paDataM aNAmaMtaM ceva AyudheNa chiMdati, hiMsatitti dabbhasUimAdIkaNTae maleti, yathA vA sAkyabhikSuH palaM patraM chinnaM vA, yogatrikakaraNatrikeNa Nisirati, to daMDasamAdANe 3 / / ahAvare cautye akamhAvattietti Ahijai, (sUna 21) akasmAt nAma hetvarthA paJcamI akasmAta , se jahANAmae kei tAva pacataduggaMsivA miyavattIe. mRgA eva yasa vRttiH saGkalpo nAmAmiprAyaH mRgAn mArayiSyAmItikRtyA gRhAnirgacchati tadevAsya praNidhAnaM dhuddhirabhiprAya itya| narthAntara, athavA praNidhAna, bItaM saMgamAdIhi appANaM Na vetti, uktaM hi-vItaM mayaNo saraNo0, vigaddhAra gaMtA ete migattikaTTu jAva Nisirati se migaM vadhissAmittikaTTu, tittaraMti vA jAva kajilaM vA vidhittA bhavai, jahA mRgaM tahA anna dupadacatuSpadaM MsirIsivaM yA vidhittA bhavati, iti khala se annassa aTTAe jAna se jahANAmae ke puriro sAlimAi NilijamANe nindasANe annayara annatarassa hatthaM nisirati, satyaM vA aziyagamAdi, se samAgame yA maraNakAle sugaMgI taNajAtisAlimAi chiditA bhavAte, HEL iti (khalu) se annarasa aTThAe anaM phusati NAma chiMdati athavA phusaMzi phasamANo ceva dukkhaM upapADeti, kiM puNa chijamANe 1, | cautthe daMDe 4 // ahAvare paMcase daMDe (sUtraM 22) se jahANAmae kei purise mAIhiM vA pitIhiM vA niyamAtmani guraSu [648674] // 34 // OLL [345] Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [2], uddezaka [-], niyukti : [166-168], mUlaM [17-43] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: kiyAdhyayana prata sUtrAMka [17-43] dIpa anukrama [648674] zrImatraka- 10/ca pahuvacanaM ahayA mAIhiti savacINIo mAtusiyAto pitussitAo gihitAo, pitIhiMti pitupitRvyAdayaH pivayaMsAvA, vAcUrNiH sesANi bhAtimAdINi minaM amicaMti niggahaNA, ete ceva punbuddiTThA mAyAdIyA gahitA, tesiM egataraM vA, gato vA khnnkhnn||342|| uttikAuM gharaM atitavAniti, taM vA mitraM ca amittamiti mice vadhitapubveti, sAMdRSTakaM kriyate, adha keha vadhitapuvve bhavati ajA|Nato dRSTeviparyAsaH, didviviSpariyAsiyA, se jahA0 kei purise gAmaghAtaMsi yA rAto vA viyAlasi vA divasato vA tAvad bhrAMtalocanaH ateNaM teNaMti ateNe hatapuvve bhavati Asagyo vA asimAdiNo jai diTThIvipajjAso Na haMto Na mArato tassa te | sAvajjetti paMcamA kiriyA, daMDo ghAta ityanAntaraM, sa tu parAzrayaM daNDaM samAdiyati ebhiriti daMDasamAdANe / idANiM prAyeNa | AtmAzrayANi, Na ca ekAntena tesu parassa vavarovaNaM bhavati tahAvi kammabaMdho bhavatitikAuM kiriyATThANANi ucaMti, AdillAI | puNa kiriyATThANattevi sati daMDasamAdANevi sati daMDasamAdANA bucaMti 5 // ahAvare chaTTe kiriyAhANe mosAvattietti (sUtraM 23) se jahANAmae mosavattie AtahetuM vAsahetuM vA sahodovi koi coro gahito avalavati gAhaM corotti, pAihetutti putto vA se aNNo vA se koi Na esa coro No pAradArio, ema bhattagAdI parivAde sai, musaM bhaNAvei mosovadesaM karei evaM tuma bhaNejjAsi, kUDasakkhI vA kareti, aNNaM vA aNujANatetti ceva bhaNati-suTTha tujjhehiM abalataM, yogatrikakaraNatrikeNa 3 / sAvaje ti chaTTe kiriyaa06|| ahAvare sattame kiriyahANe adinnAdANavattietti (sUtraM 24), AtahetuM hari| ssAmi iti evaM Neti, agAraparivArahetuM vA harati, yogatrikakaraNatrikeNa sAvajjeti sattame kirie 7 // ahAvare aTThame ajjhathie (ajjhatthavattietti) (sUtraM 25), se jahA0 kei purise Natthi Na ca visaMvAdeti, yo hi yadvivakSuzcikIrSurvA [346] Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [2], uddezaka [-], niyukti : [166-168], mUlaM [17-43] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: kriyAdhyayana prata sUtrAMka zrImatrakatAcANiH // 343 // [17-43] dIpa anukrama [648674] ditsurvA kasyacit kiMcit sa yadA anyena apadizyate evaM kuru ahi vA asaMvAdehi sa evaM visaMvAdijja to puNa koi russati koi tussati, Na evaM kei visaMvAdeti, sayameva ajjhasthiyaNa hINo adINe dINe, athavA samityekIbhAve samyambAdaH visaMvAdaH, | kSepaH prapaJcaH, anya vA kiMcidapriyaM vacanaM kAmamapriyamuktasya kopaH, sa evaM avisaMvAditovi akasmAdeva hINotti hINe sarato oyAto chAyAto, dINo NAma akRpaNo'pi san kRpaNavaniHsaMhRto'vatiSThate, duTToci akRtApakArasthApi praduSyate, duSTamanAH durmaNAH, iSTaviSayaprArthanAbhimukhaM hi manaH tadalAbhe apahataM bhavati, abhihatamityarthaH, manasA ca saMkalpAH manaHsaMkalpacintAH jAra ati | tatkSaNaM AtmAnamadhikRtya vartate AdhyAtmikA adhyAtme saMzritAH ajjhatthasaMsarayA, athavA yuktamAsaMsayameva samAnadIpatve kRte ajjhatthayA AsaMsaiyA, ahavA saMzayaH ajJAne bhaye ca, saMzayaM kurvatIti saMzayitA, kasAehiM kapAyAvRttamatirna kiMci jAnIte, bhayaM cAsya iha paratra ca bhavati, cacAri, taMjahA-krodhaM vA 4, appaNo kujjhati, agamma vA gaMtu, vAyA duruttaraM vA kAuM appaNo ceva russati, ruTTho ohatamaNasaMkappo ajjhatthameva kohamANA, sisso pucchati-ete kohAdi ajjhatthato jAtA kiM ajjhatthaM bhavati?, A uppatimANaM bhAvANaM ubhayathA dRSTatvAtsaMsayaH, tatra tAvat tubhyaH paTo jAtaH taMtupratyAkhyAnAya bhavati, golomAvilomebhyo dUrvA jAtA, kAraNamavilakSaNA bhavati, evamadhyAtmakrodhAyA jAto kimadhyAtma bhavati paTavatsUtrAkArAdanyatve Ahozci dUrvA yathA khakAraNebhyo'nyA, evamadhyAtma kapAyA adhyAtmavatiriktA vA bhayaMtIti saMdehaH ?, ucyate-kapAyAstApanniyamAdadhyAtmaM ca syAt , kaSAyAH syAdanyat khadikhanaspativat ca, kathaM ?, yenAkapAyasyApi adhyAtma bhavatIti, kathaM kAe vidu ajjhappaM apAyasyApi kAyavADmanoyogA bhavantItikRtvA te'dhyAtma bhajate iti, nirAzrayakapAyavato hi kapAyiNazca, evaM khalu tassa tappattiyaM aTThame // 343 // [347] Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [2], uddezaka [-1, niyukti: [166-168], mUlaM [17-43] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka zrIsUtrakatAGcUrNiH // 34 // kriyAdhyayana [17-43] dIpa anukrama [648674] M/ki0 kovapattietti Ahite 8 // ahAvare Navame kiriyahANe mANavattieti (sUtraM 26), se jahA ke purise jAti-NE maeNa vA ahaM jAtyAdiviziSTaH asaMkIrNavarNa uttamajAtIya anyeSvapi vibhApA, aNNAtareNa mateNaMti, Nasthi etehiMto ahavihe. hiMto madaTThANehiMto aNaM mayahANaM, carittaM asthi, kiMtu saMjogA kAyavyA, saMjahA-jAyamayapate NAmege No kulamayamatte0 jAtimadamovi kulamadamaceci ege, No jAtimadagate No kulamadamatte soci avatthu, AdillA tiNiNa bhaMgA gheppaMti, evaMjAtIe sesaathi| padA bhaitabvA, dugasaMyogo gato, tigatigasaMyoge ego jAtimadamattovi kulamadamacovi balamadamacovi, evaM cauktagapaMcagachakkagasattagaaTThagasaMjogA kAyavyA, buddhivibhaveNa jAca paraM hIleti, paro NAma yo jAtyAdihInaH, atulyajAtIya ratnaM hIlayati lajA. | miti, evaM jAba aNissaradurgataM hIlayeti, niMdito nAma parajAtyAdinyUnasamutthA, Atmasamuttho manastApaH, jahA imo varAo hINajAtI duggatao beti, mA marisau koi kulo bhojjo, jovi keNai maMdeNavi siTTo taMpi Na jiMdati, sambaMga NAma maehito so balio rUvio athAvi dujAtIottikAuM, zmazAne iva, evaM sabve saMjogA bhANitacA, garahA NAma paresiM pAgaDIkaraNaM, esa dujAtIo caMDAle DaMbo cammArAdi vA, paribhavo NAma Atmano jAtyAdimadAvaSTambhAt taddhIneSu parepu avajJAM karoti, triSyapi anabhyutthAnaM nyUnamAsanaM asakAritAhArAdipradAnamityAdi, ittario alpapratyayaH, itvaramityayamalpataro'yamasAt jAtyAdimiH asAdahaM jAtyAdibhirmahattara iti appANaM viukaser3a vividhaM viziSTaM vA AtmAnaM viukamatIti apANaM viukasse, so puNa ki jANaha barAo?, etAni jAtyAdIni mada sthAnAni ihaiva bhAti, athavA balarUpatapaHzutalAmaizvaryebhyaH ihApi kadAcid azyate, kiM punaH paratra , tadyadi atyantaM jAtimadAdIni bhavaMti to ki stha majjitI , ito puNa dehato cuto kammavitiyo abaso payAti 1131 [348] Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka [17-43] dIpa anukrama [648 674] zrIsUtrakatAGgacUrNiH // 345 // "sUtrakRta" aMgasUtra-2 (niryukti:+cUrNiH) zrutaskaMdha [2], adhyayana [ 2 ], uddezaka [-], niryukti: [166-168], mUlaM [17-43] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02 ], aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: LS / - tAsu tAsu ucca niyatAsu gatisu, upapadyata ityanarthAntaraM, raMganaTa iva, so caiva rAyA bhavati, so caitra rAyA bhavittA so caiva dAsaH, so ceva itthIvi, ko yA tassa mANo 1, evaM jIvovi egatA khattio, athavA yatra paravazatA tatra ko mAnaH 1, sarvaH karmavazena, evaM ganmAo gavyaM gabhAo agamaM agabhAo ganbhaM agabhAo agarbha maNussarpacaMdiyANaM ganbho sesANa aganbho, jammAo jammaM evaM ekabhaMgo, NaragAo paragaM catubhaMgo, yAvatsvakarmmavazAdeva sukhI bhavati duHkhI vA mRta karmmabhireva zobhanAmazobhanAM gatiM nIyate, uktaM hi - 'AkaDaNaM karmA, karmaNaM vikaddhatI'ti etadbhAve utkarSApakarSo ko nAma ?, jo puNa mAnI tassa avamAnitassa roso bhavati tenocyate- caMDe thaddhe caMDe kodhItyarthaH, jAtyAdidharmmaH stabdhaH, avamANito simA russati, ruDo'pi mANaMpi kA gatiH tena 1, krodhamAnayornityamanyo'nyasya vidyate, cacale nAma0 agaMbhIre, muhutteNa avamANito russati dharathareti akosati jAtyAdimirAtmAnaM, prazaMsati mAnI yAvi bhavati, cazabdaH pUraNe apiH saMbhAvane, mANI avamANito caMDo cavalo ca bhavati, evaM tassa mANadosA sAvaaMti, Navame kiriyATThANe 9 // ahAvare isame mittadosavattietti Ahie ( sU 27 ) se jahANAmae kei purise mAtIhiM vA pitIhiM vA jAba suhAhiM vA saMvasamANe tesiM aNNatare nivAie vA avarAdhavaie tAva akoso vA kAraNa hattheNa vA saMghaTTe vA upakaraNe yA kamhiyi bhiNNe vA evamAdi lahumao-alpa ityarthaH, sItodage vA kArya ubalettA. bhavati, hemaMtarAtIsu, usiNodaviyaDeNa vA kArya ussicittA bhavati, viyaDagrahaNA usiNatelleNa vA usiNakaMjieNa vA agaNikAeNa vA ummuNa vA tatcaloheNa vA kArya uDDahitA bhavati, kaMDaNa vA veDhetuM palIveti, so ceca kaDaggiti buccati, Aha- 'hiMsAzravA: kezava / mAyayA vA viSeNa govinda / divAgninA vA' chijjati se sao kasao, saisa kaMThyaM, uddAletti cammAI laMbAveti, daMDoti [349] BIMORE mAnapratyayaM ||345|| Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [2], uddezaka [-1, niyukti: [166-168], mUlaM [17-43] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: mitrA prata sUtrAMka zrIsUtrakatAjabUrNiH // 346 // [17-43] dIpa anukrama lauDao, aTThitti kopparaM, teNa khIlaM deti, aMguDhi aMgulitalasaMghAto, muTThI, lela leTuo, lIlAvayati prahAreNeti lelU kavAla, vasakagharamityarthaH, kuDDayatIti Auddeti, tahappagAre purise saMvasamANe duhitA dummaNA bhavaMti, ta evaM yathA mArjAre propite mUSikAdI satthA suI suheNa viharaMti evaM taMmi payasite vIsatthA ghare ThiyA vA jAgaragA gAmellagA thA, saco vA jagavato vIsattho khakarmadharmAnuSThAyI bhavati, tahappagAre daMDagaruotti vadhati cAraMbhati vA sambassaharaNaM vA karei hatyacchinnatti va kareti Nidhi-N sayaM vA kareti, daMDapurakkhaDeti vA daNDaM puraskRtya rAyA ayoillA egaTThAveti, AullagAvi daNDameva puskRtya karaNe Nivesenti, sabyAlie vavaharaMti, appaNo ceva ahite asmin logasi kathaM kiMci daMDeti so pAM mAreti ahavA putaM aNNaM vA se Niellaga mArei vA abaharati vA aNNaM vA kiMci appiyaM karetitti tassa gharaM vA se Dahati sassANi vA catuSpadaM vA se kiMci gorNa vA assaM vA hatthi vA ghUreti-avahareti vA 2, aha te paralogami evamAdiehiM pAvehiM kamme hiM subahuM pAvaM kammaM kalikalusaM samajiNitA garagatirikkhajoNIsu vA subaI kAlaM sArIramANasAI pacaNubhavaMti, saMjalaNetti saMjalati yathA'ni:, bhasmopadhAyI vanayogAdi, so'pi lahusaevi avarAdhe khaNe 2 saMjalatIti saMjalagA, paraM ca saMjAlayati dukkhasamuttheNa roseNa, saMjalaNa eva ya kodhaNo vRJcati, egadvitA doSi, paraM ca avagArasamuttheNa dukkhuppAdeNa kopayati, evaM tAva uraMureNa sayaM karoti kAravei vA, apyo puNo sayaM asamattho ruDovi saMto parassa dukkhaM upAetuM pacchA se rAyakule vA aNNattha vA paTThImaMsaM khAyati copanayatItyarthaH, pRSThimAMsaM khAdatIti piTThimaMsio, evaM tAva adhAlahUmae avarAdhe jo erisaM daMDaM vattayati so mahaMte avarAdhe dAruNataraM daMDaM nivatteti, kaha , puttadArasseva yathoktAni daMDasthApanAni zItodakAdIni avi roseNa sayaM karoti vA kAraveti bA, evaM puNa [648674] // 346 // Kalingan [350] Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [2], uddezaka [-], niyukti: [166-168], mUlaM [17-43] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: mAyApratyaya prata sUtrAMka [17-43] dIpa anukrama zrIyatra kethivi dosavaciyaM aTTamaM kiriyATANaM bhAvituM pacchA bhaNati, pare dosavattiya NavamaM kiriyaTThANaM pacchA mANavattiya 9 // evaM tAmaNiH | khallu tassa sAvajatti dasame kiriyahANe se je ime bhavaMti gUdAyArA 'guha saMvaraNe' gUDho AcAro jesiM te gUdAyArA vA // 347 // IN galagarcA saTThilacAro vA, NANAvidhehiM uvAehiM vIsaMbhaMjaNayituM pacchA musIta vA mAreti vA jahA pajjoyeNa abhayo dAsIhiM harAvito tamo timiramandhakAra ityanantaraM yathA naktaMcarAH pakSiNaH rati carati adRzyamAnAH kenacita evaM tevi corapAra| dAriyA tamasi kArya kurvantIti tamokAIyA, ulugapattalahueci ulukA:-pakSiNaH pAtyate'nenAtmA tamiti patraM picchamityarthaH jahA taM ulugaM pattaM taNueNAvi bAteNa cAliJjati vA ucchalliJjati vA utkSipyati vA evaM lahugadhammo, jeNa idhaM tholaguruevi kale ucchalliJjati, pancayaguruetti jahA pavyato gADhAvagADhamUlo saMvagavAteNAvi Na saketi cAleuM vA evaM so'vi mAyAvI musAbAI, jatthANeNa laMbo gahito jaM vA asaMteNavi abhiyogeNa viNAsetukAmo tattha aNNehiM anbhasthijamANo vA avi pAdapaDaNehi Na sakati ucchalleta, AriyAvi saMtA aNAriyAhi viudaMti, AyariyA khettAriyAdi, AriyamAsAhi, gaccha bhaNa bhuMja evamAdiehi, | ete cevatthe kalAdatAlAcaracorAdI AtmIyaparibhASAehi bhaNaMti, mA paro jANIhIti, ajANato suhaM vaMcijai, aNNaM puTThA AtmA na pRSTaH, ko vicArAn kathayati !, evaM koI suDitAe gArIo paMthe hiraMto kuDhiehiM NAo, corotti viMdamANo gahito, rAulaM nIto, kAraNiehi pucchio bhaNati-NAI coro, pahiutti, amRgattha paTTito, kathaMci samAvattIe eyAsi gAvINaM piTTato sNptt| meto ceva gahito, athavA kassai kiMci AsiADitaM, pacchA so taM coraM kiMci bhaNati-avassaM etaM amugeNa hitaM bhavissati, so ya taM jANaMtoci jahA teNa hitaMti bhaNai-amugeNa hitaM aNNeNa vA evamAdi annaM vAgareti, apaNahA saMta appANaM aNNadhA | [648674] ||347|| [351] Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [2], uddezaka [-], niyukti : [166-168], mUlaM [17-43] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata mAyApratya sUtrAMka [17-43] dIpa anukrama [648 zrIsamaka- daMsetitti, jahA galagA NANAvihehiM pAsaMDavesehiM aparaM baceti, evaM cArigAvi cAraiti, aNNahA AikkhaMti, jahA puTTho keNai tAjaNi kosi tuma? moDheragAto Agato bhavAn ?, so bhaNati-NAhaM moDheragAto, bhavadyAmAdAyAto, vikato vA pucchai koi-azo! niuNa bhaNatti, kiNato adhiyaMto evaM kUDakarisAvaNaM ccheyaM kUDagaMti, se jahA vA kei purise aMto salle mA me dukkhAvijihitti kaMTaM No aNuNNavati, vijeNa aNNaNa vA Na NIharAveti, No palividdhasametitti, nAnyena kenacit osaheNa kotthati, keNai cA puDhe dubalo , Na eteNa pasavaNe pauNatitti, mA sasallo aJjavi hojA pacchA evaM evamiyaMti, jaha se sayaM No uddharati evameva aNNaNavi puTTho cedaNabhIto Natthi salloci giNhai, aviumANetti pareNa puTTho vA aNAloemANo, teNAntargatena duHkhena pollarukkhoviva antargatadAvAgninA aMto aMto jhosiyAti, evaM ettha NaM pAradAriyAdi viraheNaM tappaMti, alabbhamANo polarukkhovica antargataPA pAta kA aMto aMto ziyAti, Aha hi-taM mitramaMtargatamUDhamanmathaM' epa dRSTAnto'yamarthopanayaH-evameva mAyI mAyAkaro vA acoro aNNo vA pucchijaMtovi No apaNo Aloeti, louttariovi kiMci mUlaguNAticAraM vA uttaraguNAticAraM vA kaTu No Alo. eti, AlocanA AkhyAnaM, pratIpaM kramaNaM pratikramaNaM, nindA AtmasaMtApe, garahA paresiM vA, tasmAt nivarttanaM biuTTaNaM No jadhAFA varAha jaM jassa avarAhassa aNurUvaM pAyacchittaM loge caret , loke tAvat agamyaM gatyA agadAgheva, madyaM pIlA, Nibdhisao cA, mAMsaM khAittA mANavo dhammakovitANaM upaheti, jAva pacchittaM te diti, kiMcit aticAraM palaMDubhakkhaNAdi kRtvA madyaM vA pItvA 'sadyaH patati mAMsena' adhyApakAnAmAlocayati jAva pacchi, samaye vizvAsAya viruddhaM kRtvA sayANaM sayANaM gurUNaM Aloeti, loguttarebi etaM ceva No AdhAridhaM, mAyI assi loye maNussaloe, je tAya gRhasthA mAyI so kadAi ussaNNavidovA imaM loga 674] [352] Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [2], uddezaka [-], niyukti : [166-168], mUlaM [17-43] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka [17-43] dIpa anukrama [648 ONaceva labhati, paralogeNa tirikkhajoNiesu appaNogAsA pacAyati, jai koi ussaNNadopatvAt assi ceva loge pacAyAti, deva- tApasAdizrIsUtraka kriyA tAGgacUrNiH IN logapi go labbhati, kuto mokkho ?, aNAloie apaDikaMto vA sammadiTThI jAvaNo sijjhati, paraloe pacAyAti, devaloka ityarthaH, // 34 // kiM puNa ?, sa evaM mAyI, niMdAgarahAniMdanAdayo mithyA, uktaM hi-'amAyameva seveta' mAyI ca nindyate lokena ityarthaH, AtmAnaM prasaMsatIti, sevitA ca mae asuddhaM baMceti appaNo tussati, Aha hi-"yenApatrapate sAdhurasAdhustena tubhyate" Nigarati yadA mAyinA | paro vaMcito bhavati tadA labdhapasaro adhiyaM caratIti NiyaratIti, No NiyaTTati-na nivartate tasmAt prasaGgAda, uktaM hi-'karo tyAdau0" NisiriyadaMDo NAma haraNe mAhaNANaM vA taM kAuM chAdeti, Na karemitti, aNNassa cA uvariMchubhati, mAI asamAhaDalesseHal| hevillAo tiSNi asamAhaDalessAo, samyagbhiH triyogairAtmanA''hatya asamAhaDAo, uparillAo tiSNi samAhaTAo, te evaM khalu se mAyissa jasamAhaDalesassa sApatti Ahite, ekArasamaM kiriyAhANaM 11 // (sUtraM 28) ahAvare duvAlasame | (sUtraM 29), etANi prAyeNa gRhasthAnAM gatAni ekArasa kiriyATThAgANi, imaM puNa pAsaMDatthANaM bArasamaM kiriyA0 tenocyate-- je ime bhavaMti AraNiyA araNNesu vasaMtItyAraNiyA tAvasA, te puNa kei rukkhamUlesu ya basaMti, kei udaesu, Avasahesu S vasaMtItyAvasasthigA, gAme aMtikA grAmAbhyAse grAmassa grAmayorvA grAmANi vA aMtie vasaMtIti grAmaNiyaMtiyA, grAmamupajIvantI-1 2. tyarthaH, kaNhuIrahassiyA, raha tyAge, kiMcidrahasaM eSAM bhavati yathA homa maMtrAzca AraNyagaM vA ityAdi, sarve vedA epAM rahasaM yenAtrAmaNAya na dIyante, No bahusaMjatA No saMjatA No bahuesu jIvesu saMjatA, paMciMdie jIve Na mAreti, egidiyamUlaka-II ndAdi udayaM agaNikAyaM ca vadheti, saMyamo nAma yatnaH, viratI veramaNaM jahA mae asuo Na iMtavyoti, pacchA tesiM ceva jesu // 349|| 674] [353] Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [2], uddezaka [-], niyukti : [166-168], mUlaM [17-43] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata zrIsUtrakatAgacUrNiH tApasAdikriyA sUtrAMka // 350|| [17-43] dIpa anukrama [648674] virato tesu jataNaM kareti, mA meM mAressAmitti, athavA saMjamo viratI egaTThA, sabyapANajIvasattehiM, athavA No bahusaMjao-bahu- saMjao No bahuvirate appaNo saccAmosAI evaM vijaMti, saccaM mosaM kataM, taMjahA-ahaM na haMtavyo aNNe iMtavvA, brAhmaNA na haMtavyAH, brAhmaNaghAtakasa hi na saMti lokAH, zUdro hantavyaH, zUdraM mArayitvA prANAyAma japet vihami(nI)tikAM vA kuryAt kiMcidvA dadyAt , anasthikAnAM saccAnAM zakaTabharaM mArayitvA brAhmaNaM bhojayet , haNaNaM-piNaM, AjJApana amugaM kuru amugaM dehi cetyevamAdi, paritAvaNaM-dukkhAvaNaM, parighettavyaMsi dAsamAdi pariMgehati, uddavaNaM mAraNaM, jahA'tivAtAto aNiyattA tadhA musAvAdAdi 3 jahA etesu AsavadAresu aNiyattA emeva itthikAmA bhAriyA, uktaM ca-"mUlameyamahammassa." Aha ca-"ziznodarakRte pArtha", athavA itthiyAsu saddAdayo paMcavi kAmA vidyate iti, uktaM ca--"puphaphalANaM ca raso0" mucchitA giddhA jAva ajjhopavaNNA jAva vAsAI catuHpaMca, paMcagrahaNaM chasaca jAva chaddamamAI, majjhimo kAlo gahito, pareNa kamhA Na gahito jAva vIsa / tIsa sayaMti vara?, ucyate, ete prAyeNa aNNautthiyA bhuktabhogA avacopAdAnAI kAUNaM pavyayaMti, bhogapivAsAe vA bhoge kevi haraMti, jIvaMtitti gatavayA jAva avaccAI upAdeti, thovaMtiyaM tAtra ceva se vayo bhavati, Aha hi-"yA gatiH klezadagdhAnAM" tena catu:paMcagrahaNa, uktaM ca-"soyasu na ghareNa muhe." evaM tAva tersi therapabbaitANaM esa kAlo ussaggeNa bhaNito, pacchA sutteNa ceva'vadisati, etasmAt yathoddiSTAt appataro vA bhujataro vA, eka do vA tiNi vA vAsAI gahitAI, bhuJjataro bhavati, dasaNhaM pareNa jAva sataM vAlapavvaitANaM, jahA sugala(su)tassa, jaNe NAsitti jaNo na jAto, evaM tAva te paccaitA aNiyattabhogA, yathA | zAsoktA, AdhAkarma AhAro AvasahasayaNovAdANasnAnagandhamAlyAdimogA bhuMjaMti, ta evaM aNiyattakAmA kAlamAse kAlaM kiccA // 35 // [354] Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [2], uddezaka [-], niyukti: [166-168], mUlaM [17-43] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka [17-43] dIpa anukrama [648674] zrIsUtraka- aNNataresu Asuriesu kibdhisiesu jesu sUro Nasthi vANesu, tANi puNa adhe loe sUro Natthi, tattha bhavaNavaivANamaMtarA devA IryApathatAnacUrNiH sUtavarjati, kivisaM kalusaM kalApaM pApamityanarthAntaraM, kibdhisatrahalA kinisiyA, tatovi kibdhisiyAto vippamucamANA jaha|| AL kriyA | ||351|| IV kihavi arNataraM paraMpara cA mANussaM labhaMti tahAvi elamuyattAe, elao jahA bubbueti evaMvidhA tassa bhAsA bhavati, tamokA-IN | iyattAetti jAtyandho bhavati vAlaMdho cA, evaM khalu tassa duvAlasamo 12, icetANi duvAlasakiriyA0 saMsAriyANi prAyeNa | mithyAdarzanamAzritya, davio rAgadosavippamuko samaNetti yA mAhaNeti vA egaDha, samma paDilehitabvANi bhavaMti, jJAtvA na kartta vyAnItyarthaH / / ahAvare terasame kiriyahANe IriyAvahipatti Ahie (sUtraM 30), IraNa-iyA IryAyAH pathazca tatra jAta | IryApathika, IraNaM IryA, IraNAt pathazca jAtaM, tat kutra bhavati ?, ucyate-iha khalu iha prabacane khalu vizeSaNe, nAnyatra bhavati, | kasya badhyate ? AttattAe AtmabhAvaH AtmatvaM, Aha-sarva evAyaM lokaH AtmArtha pravartate ?, ucyate, yenAtmAnaM nizcayena hitaM, tardhanAtmavatAM karma ?, azobhanavAnmA anAtmaiva, lokenApadizyate, yo hi durvihito bhavati saH anAtmaivApadizyate, Aha hi| "anAtmanA caipa durAtmavRttiH" yasya ca nityo jIvastasyAtmArthA pravRttirayuktA, yeSAM cAtmA nityaH, karmaphala na ca, tepAmanyaH / karoti anyaH pratisaMvedayate, indriyAnindriyasaMyuDe aNagAraH, IriyAsamiyasma jAna uccAra0 maNasamitassa vai0 kAya0, samyagyoDAgapravRttiH samitiritikRtvA aTTha samiio gahiyAto, maNoguttassa vaikAyaguttassatti tiNi guttIo gahitAo, ete puNa tiNNivi kAyavAyamaNA ya samyak pravarcamAnasya samitIo bhavaMti, etadeva ayo'pi yogAH 'samyagyoganigraho gupti'ritikRtvA guptayo bhavaMti, punaH guptigrahaNaM etAyAn guptigocaraH, nAtaH paraM guptiranyA'pi dRzyate, 'guttabaMbhacArissati jassa pavahiM baMbhaceraguttIhiM [355] Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [2], uddezaka [-], niyukti : [166-168], mUlaM [17-43] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata IryApathakriyA sUtrAMka [17-43] dIpa anukrama zrIstraka guttaM bhaveraM bhavati so guttabhacArI, 'AuttaMti Niyameva saMjame uvajutto, mA me suhamA virAhaNA hoati apramaza ityarthaH, tAGgacUrNiH bAhirato yA tassa ANaNaM kareti, mANasya avamANasya koSThasya prANanaM kurvataH prANanamAnasya, ciTThamANassa NisIyamANassa tu||352|| adRmANassa vA AuttaM vatthaM NikkhivamANassa vA paDilehi pamajitumityarthaH, jAva cakSuHpamhaM yAvatparimANAvadhAraNayoH, pazyatIti cakSuH cakSupaH pakSmANi akSiromANItyarthaH 'NivAyamavitti ummesaNimesaM karemANo ityuktaM bhavati, evamAdi aNNovi koI suhumovi gAyasaMcAro bhavati, taMjahA-jAba jIvo sajogI tAva Nicalo Na sakei houM, uktaM ca--'kevalI NaM bhaMte ! assi samayasi jesu AgAsapadesetu sabbo AlAvago bhANitabyo, evaM sajogIkevalINo suhumA gattAdisaMcArA bhavaMti, kammayasarIrANu gato jIyo tacamiva ca ukhAsthamudakaM pariyacati teNa kevaliNo asthi suhumo mAtrasaMcAro, vipamA mAtrA mAtA kadAciccharIPA rasya mahatI kriyA bhavati sthAnagamanAdi kadAcit ussAsamuhumaMgasaMcAlAdi appA bhavati, sa punarmahatyAmalpAyAM vA ceSTAyAM tulyoM bhavati, kAlato dravyopacayatazca, kAlatastAvat so paDhamasamae vajjhamANo ceva puTTho bhavati, na tu saMparAIyasseva, joganimittaM gahaNaM jIve, ajjhattaM bajjhamANaM ceva parasparataH puSTaM bhavati, saMzliSTamityarthaH, bajjhamArNa ceva udiati, vitie samae saMvedijati, tatie samae NiJjariai, prakRtisthityanubhAvapradezakamazca vaktavyo'tra, tassa pagaDibaMdho vedaNijaM, ThitIe dusamayaThitisamayiyaM, padesato bAdaraM, thullA poggalA, aNubhAvato subhANubhAvaM, paraM sAtaM, aNuttarovavAtigasuhAto, pradezao bahupredazaM, athirabaMdha, uktaM ca-"appaM bAdaramau0" appaM ThitIe, bAdaraM padesehi, aNubhAvato subhaaNubhAI, bahu padesato, sukillaM vaSNato, sugaMdha gaMdhao, phAsato mauaM, maMdalevaM bhullakuDulevavat , mahavyayaM bahuaM egasamaeNa aveti, sAtabahulaM aNunarANavi tArisaM sAta [648674] // 352 / / [356] Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [2], uddezaka [-], niyukti : [166-168], mUlaM [17-43] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata zrIsUtrakatAGgacUrNiH ||353|| sUtrAMka [17-43] dIpa anukrama [648674] Nasthi, baMdho phusaNA ya asthi, saMparAiyasseva bar3hapuTuNidha'taNikAyaNA | gasthi, royakAle aphammaM vAvi bhavati 'seya- kriyAsthAna | kAloti esso kAlo, setti Nidese, IriyAvahiyAe kamme akAlo, tarasa dohaM samayANaM pareNaM akammaM vAvi bhavati, cazabdo- prajJApanA | adhikavacanAdipu, tathA vedanaM par3acca akarma, tItabhAvapaNNavaNaM pahuca karma guDaghaTadRSTAnto, duvidhA kammazarIrA baddhellA ya mukellA ya, gukillae paDuca kammaM, evaM cagrahaNena saMbhavatA casadeNa ca labhati, evaM khalu lassa sAyajaMti Ahijati evaM tAtra vItarAgassa, je puNa sarAgasaMjatA tesiM saMparAiyA, te puNa jAI etAI IriyAvahiyavaAI vArasa kiriyaTThANAI tesu vaha tilikAuM | te tatthANubdhayA, tesiM pramAdakapAyayoganimitto saMparAiyanaMdho hoi, jattha pramAdataH tattha kapAyA ya jogAya NiyamA, joge punn| pucillA bhajitA, pamAdapaJcaiyo NAtidIhakAladvitIo hoti, kapAyapacaiyA yA UNataro aMtogahuttiocA aTThasaMvacchario, jo puNa kasAyavirahiteNa jogeNa bajjhati so ya IriyAvahio, heDillA puNa sAvaJjA ceva ghArasa kiriyAhANAI bhavaMti, evaM pavvaio | vA upapavyaio vA, evaM sarAgasaMyatassa sAvajho cetra, etAI puNa terasa badamANasAmiNA vuttAI tahA kimaNNehiM buttAI ? AgamessI | vA bhaNitihiti ?, ucyate-se vesi je atItA 3, etAI terasa kiriyaTThANAI pagAsiMsu vA 3 jahA jaMbuddIce duve sUriyA tullaM ujjoti, yathA vA tulyasnehopAdAnAtpradIpAstulyaM prakAzayanti, vItarAgatvAt sarvajJatvAca tulyamevAInto bhagavantaH tItAnAgasaMpattA bhAsisu vA 3, aduttaraM ca NaM tebhyaH kriyAsthAnebhyaH atha uttaraM aduttara, yathA vaidyasaMhitAnAM uttaraM jaM mUlasaMhi| tAsu zlokasthAnanidAnazArIracikitsAkalpeSu ca yat yathopadiSTaM ca, yathopadiSTaM sattaro'bhidhIyate, rAmAyaNachandopaTTitatamA| dIrNapi uttaraM asthi, evamihApi terasasu kiriyAhANesujaM vuttaM adhammavavAssa aNuvasamapuvvakaM uttaraM uceti, vijayo nAma mArgaNA, AN||353 // [357] Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [2], uddezaka [-], niyukti: [166-168], mUlaM [17-43] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka [17-43] dIpa anukrama [648674] zrIsUtraka- vividho viziSTo yA vibhAgo vibhaGgA, taM purisajAtavibhaMga AikkhistAmi, kesi so vibhaMgo, ucyate-gANApaNNANaM, pAgazutAni vAGgapUrNiH nAnA'rthAntaratne, prajJAyate anayeti prajJA, sA ya uttamAdhamA paNNA, loke dRSTatvAt , chaTThANapaDitA vA paNNA, chando'milApa // 35 // ityanarthAntaraM, koi uccacchando bhavati koi NIacchaMdo bhavati, uttamAdhamaprakRtirityarthaH, uce NAmege uccacchando ucceNAmege0 bhaMgA catvAri, 'NANAsIlANaM susIlo dussIlo iti, sukhabhAvabhadrA suzIlA, NANAdiTThINaM tigi tisavANi pAvAtiyasayANi diTThINaM NANAruyINaM AhAravihArasayaNAsanAcchAdanAbharaNayAnavAhaNagItavAditrAdipu aNNamaNyAsa rucati, 'NANAraMbhANaM' kRSipAzu pAlyapANikavipaNizilpakarmasevAdiSu gANAraMbho jAya 'NANAjjhavasANasaMjuttAo' zubhAzubhAdhyavasAnAni tIvamadhyamAni NihalokapaDiyadvANaM paralogaNippivAsANaM visayatisiyANaM iNaM NANAvidhaM pAyasucapasaMga vaNNaissAmi, taMjahA-bhomma AY uppAyaM ithilakSaNaM jahA sati taNuItti, taNuIti tanvI, purisalakkhaNaMti mAnonmAnapramANAni yathA tvaci bhogAH sukhaM mAMse0% hinoti hIyate hayaH, svastha mAnonmAnapramANavarNajAtyAdilakSaNaM gacchatIti gajaH tasya lakSaNa 'sattaMgapatihite'tivaNNao, goNo mAnonmAnapramANavapurvarNakharAdilakSaNaM, evaM ceva jAva logotti cakacchattassa caudasaha maNikAkiNi cakvaDissa, tassa lakkhaNaM sAraprabhAdINi lakSaNAni, etAni svamUrtiniSpannAni lakSaNAni, idANi vijJAna takammaM buccati, taMjahA-subhagaM dubhagaM dubhagaM subhagaM kareti vijaAe, gabbho jeNa saMbhavati moha mehuNe vA, jIvakaraNaM, atharvaNavedamatrAdi, hiMdayauDDiyapakkhaM sadoSaiH, pAkAn zAstIti pAkazAsanaH indrastasyendrajAlaM vidyA, davAI ghayamadhutaMdulAdIni dayANi tehiM homaM kareti dAhoma, evaM sabyavijAkamma, khattiyANaM vijA khattiyavijjA isatthaM dhaNuvedAdi, tattha vijjAo jahA asazastrANi, idANi jotisaM bucati, taMjahA-caMdacariyA taM // 354|| [358] Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [2], uddezaka [-1, niyukti: [166-168], mUlaM [17-43] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: pApathutAni prata sUtrAMka [17-43] dIpa anukrama [648674] DvarNasaMsthAnapramANaprabhAnakSatrayogarAigrahagrahaNAdi candracaritaM, sUryasya varNanabhA0 rAhugrahanakSatrayogAdi, sumacaritaM sukacAro 'paDhamo zrIsUtrakRvAGgacUrNiH hoti subhikkhaM vahasatI saMvatsarahAI ekekaM rAsi varisseNa carati, tattha kesuyi saMvatsaresu subho kesui asubho kesui majjhimo, // 355 // ukkAvAyA disAdAhA vA yathA-'aggeya vAruNA mAhindA tejasA satthaggibuhA bhAvA divAyavAdIyA, evaM vAruNamAhiMdAvi bhANi tabbA, mRgA hariNA, zRgAlAdi AraNyA tesiM rutaM, darisaNaM grAmanagarapravezAdi, jahA 'khemA vAmA dhAti dAhiNA bApasANaM pcii| sarudAI parimaMDalaci kAkAI uDakA dhar3a kareMti // 1 // ' paMsuvuTTi jAva rahiravuhitti, kaMTha, puNo vijjAo vetAlI daMDo| udveti dimAkAlAdisiTTho, advavetAlI ya veDato jAti, pacchA pucchijati, subhAsubhaM tolati, kavADaM maMteNa vihADeti jahA pabhayo, movAI mAyaMgI vijjA, saverisavarANaM savarabhAsAe vA, dAmilI dAmilabhAsAe, kAliMgI gaurI gaMdhArI kaMThoktA, jAe uppatati saya aNNaM nA uppatAveti sA uppAdaNI, jAe abhimaMtito NivaDati sayaM agaNaM cA NivaDAveti sA NivaDaNI, jIte | kaMpati jAe kaMpAveti pAsAdaM rukkhaM purisaM vA, mA jaMbhaNI jAe jaMmijjati, sA thaMbhaNI jahA vairADA ajjuNeNa koravA dhabhitA, jAe jaMghAo urugA ya lesijjati AsaNe vA tattheva lAijjati sA lesaNI, AmayA NAma vAdhI, jaramAdI graho vA lAeti AmayakaraNI, sallaM paciTTha NIharAveti sA puNa vijjA osadhI vA, jahA so vANarajahavatI0, adisso jAe bhavati | sA aMtaddhANI aMjaNaM yA evamAdi, AuvijjA ummaca joge ya sAvajjayA aNvAssa hetu, aNyosi vA vividhAI visiTThAI ruvAI se sitAI virUvarUvAI mayaNAsaNacchAdaNavatthAlaMkArAINaTThA, athavA samAseNa saddAdINaM paMcahaM visayANaM pauMjaMti, te puNa pAsaMDatthA nihatthA bA, je tAva pAsaMDatthA pauMjaMti tirirchate, tiricchaM nAma ananulomamityarthaH, jahA galae aDugaM aTTi vA kaTu vA laggaM ||355 // [359] Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [2], uddezaka [-], niyukti: [166-168], mUlaM [17-43] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka anucarasvAdi [17-43] dIpa anukrama [648674] raNajINeti, evaM te jaivi mokkha kaMkhiyA tahAviNa mokkhaM gacchaMti, te aNAriyA jaivi khettAriyA tahAvi NANadaMsaNacarittAI vAcUrNiH paddhaca aNAriyA, kAlamAse kAlaM kiyA aNNataresu vA jAba elamUattAe paJcAyati, pAsaMDatthA, je puNa gihatthA ete lkssnn||356|| vijjAmate pati tiricchaMte, tiricche nAma ananukUlaM, te jahAkammA NiciTThA uvavattArovi gacchaMti, evaM tAva aNuvasamayapukhopAesu pAsaMDatthANaM adhammapakkho bhaNito, idANi ceva adhammapakkhe gRhastho pAeNa cucati, so egatiotti koi NisaMso AtahetuM vA jAva parivAraheu~ vA aNNaM cA kiMci NiellagaM NimAeci ninniUNaM, so ya asamatyo gihita, Aha hi-"vivAdazca vicAhana, tRtIyaM gRhakarma vAna zakyamasahAvena, niHsartumadhanena vA // 1 // " sahavAsotti sahavAso, so puNa bAso eso ekago amillAo vA kiM karaiti', aduvA aNugAmio aduvA uvacarae jAca sovAgaNietti, sUcanAtsUtramitikRtvA evaM etANi saMkheveNa suttAI yuttAI, etesiM idANiM sutteNa ceva vittI bhaNNati, jahA betAlie, cattAri viNayasamAdhiDANA uccAretuM pacchA ekekassa vibhAsA, jahA vA ukkhittaNAe saMghADetti uccAreUNa padANi ekekassa ajjhayaNaM budhati, divicAte suttANi bhANiUNa pacchA sabbo ceva divivAto, tersi suttapadANaM eteNa ceva vRttibhavati, jahA egaio ANugAmiyabhAvaM paDisaMdhAya-anugacchatItyAnugAmikaH so paDicaratu asthi etassa kiMci hatthae, pacchA soddhilAe patthio ahamitikAuM glaagto'nyo vA taM aNuAgacchati maggeNa, soci ciMteti-eteNa ahaM gacchAmi, pacchA balAvalehi visaMmeUNa guvilae dese galagoM karati vajyiM kharagaM, doraM gale choDaM egakheneNa ceva pADeti, aNu suttamattio pAhare, sAvekkhaM salaMgAdisu, NiravekkhaM gIvAe aNNastha vA dese, se htaa| paDipahAya dutA veSaNagaM, khalaMgAdisu chidittA bhidittA sIsaM lauDapahAreNa, poTTe vA bhallaeNa, uddAvettA mArettu 'luTa chedane' // 356 // [360] Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [2], uddezaka [-], niyukti : [166-168], mUlaM [17-43] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata zrIsUtraka sUtrAMka tAgacUNiH [17-43] dIpa anukrama [648674] adharmapakSaH lapati, jahA vividhA vilutte satthe gAmo ya AhAraititti, evaMprakArA nattha AhAravRttiH, droheNetyarthaH, No vA so aNNa kiMci | karisaNaM vA AhAraNimitraM karei iti, sothatItyupadarzane, mahadbhirmahatA bahupadesiehi cirakAladvitIyahi ya pAvehiM aTTahiM kammehiM ||357|| AtmAnaM uba samIpe AG maryAdAmividhyoH khyA prakathane, AdhAvannapi svayameva upetya AkhyAtItyarthI, yathA'hamevAkarmA, tenaiva mahatA droheNa pApena karmaNeti vaktavye eke anekAdezAducyate-pAcedi kammehiM ahiM bajjhati, ahavA ekasmin prANavadhe Kt kathamaSTavidha karma vadhyata iti ?, ucyate, yathA padya(paTpa)dAbike, jAva ahahici, se egatiko upacaragabhAvaM paDisaMdhAya, upetya | | caratItyupacarakA, bhaMDio bhaMDetuM mugAveci jAva upakkhAittA bhavati, paDipaMthio paDipaMthega sodilAe ega haMtA chettA bhelA jAba upakkhAittANaM, gaMThichedao lohamaeNa samuggaeNAM rUvagANaM poliyaM kareti chidituM, urambhA NAma UraNao, taM vuttamalo vA mAreti aNNataro va taso pANotti, tassAla, chagalAdi vAgurioci, baho va suraM kareti, AhaDetA pA rAyAdiNo mie carAe baggurAekA | veDhetu mAreti, aNNatara tasaMmi sUkararojjhavagyAtie tattha mAreti, sauNA moraticirAdi aNNataro pANo, tassa bAhicae aNNaM | kiMci mAreti, grAhasya mAraNaM yA savvaM, jahA cakavAI mAritA, macchagaM jAleNa galeNa vA, aNNataraM vA tahappagArAdi egatio AS godhAtagabhAvaM paDisaMdhAya goNaM mAreti tasyAlAbhe mahipamelagaM vA, keI purNa bhaNaMti-soAriyabhAnaMti mahisaM, aNNataro tabba | tiritto goNAdi, soNaio AmArayANaM Dubo ya, aNNataraMti tadalAbhe khADailAu mAreMti, sAvagaNiyanti suNae pacaMtI, sonAgANi| yAdhikye, aMtesu gAmAdINi vasaMtIti aMtiyA jahA pacaMtiyA, evaM sovAhintoni aMtiyataro bhavati, rahita ityarthaH, jo puNa | purisaM mAreti gollavisae brAhmaNaghAtaka ina purisaghAtaovi garahiati, parato ya Nigacchati, uktA vRttiH / idANi se ega- ||357 // [361] Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [2], uddezaka [-], niyukti : [166-168], mUlaM [17-43] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: zrIsatra adharmapakSaH prata sUtrAMka tAjacUrNiH // 358 // [17-43] dIpa anukrama tio uvarimamajhAto udvettA ahametaM hatthAmi, ko viseso pubbatehito?, ucyate, so koI pacchaSNa kareti, imo puNa aNNAmAdINa kAro NissaMko kaDaNimittaM vA maMsaM vA khAitukAmo, hatthattho vA, adhamA pakkhevA vaNijamANe jAvatiyA drohakArakA te keI samAseNa udisaMti, ete puNa savve avaraddhakudvA buttA, ime aNNo virodhitA buJcati, se egatimo kei AdANeNa AdIyata ityAdAnaM grahaNamityarthaH, tatkasya kepAM yA AdAnaM ? zabdAdInAM viSayANAM, sadde tAra AkuTTho nindito keNai puTTho ruTTho bhavati, svesu ya vasaNA dikSu mikkhukAdIvi russaMti, gaMdharase udAharaNaM sotrameva, khaladANeNaM khalabhikkhaM tadUrNa diNaM Na diNNaM vA teNa viruddho, surathAlagatti thAlageNa surA pijati, tattha paDivADIe Avevassa vAro Na diNNo uDhavitto vA teNa viruddho, jaMte loga bhaNati-vAraviruddho, gAhAvatINa vA gAhAvatipucANa bA, sayameva vissasA ekA AlUNAlUgANi pagaraNasthANi, ummaggeNa jhAmati, aNNaNa vA jhAmAveti, jhAmitAI aNujANati suThu tume zAmitAiMti, evaM phAsevi, Ahato bharito vA keNai asuaNA kheleNaM uvidveNa vA, se egatAo ghUrAo kappei, sAlAto Dahati, kiMci kuMDalasuvaNyoti, jANAi, tANi mehalAdINi tANi gahitANi, mottie harAdi, evaM taheva gihANa viTTho, imo aNNo pAsaMDatthANa didvirAgeNaM vAde vA parAitto sayameva tesi aNNaM kiMci Natthi jaM asthi te avaharati, taMjahA-daMDagaM vA bhaMDagaM vA jAva paricchedanagaM vA, sayameva avaharati jAva sAdijati, evaM tAva virAghiyA gatA, ime aNNe avirAhitA vucaMti so egatio vitigicchAdi, neti pratiSedhe, vitigicchA NAma vimarzo mImaMsA ityarthaH, na vimarzati na mImAMsaitti, iha paraloke vA doSo'sti nAstIti vA, gAhAvaINa vA sayameva agaNikAeka sassAI jhAmei, aNyoNa yA jAva samaNANa vA daMDaM avaharicae, ete tAva asaMvRttA uktaaH| saggesu Naragesu vA gihatthapAsaMDatthesu ya dahaNacheyaNA [648674] [362] Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [2], uddezaka [-], niyukti: [166-168], mUlaM [17-43] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata adharmapakSaH sUtrAMka [17-43] dIpa anukrama [648 zrIkSatraka- pahAravRtti iti / idANi dRSTiviruddhA AgADhamicchAdiTThikA bucaMti, so egatio samaNaM vA mAhaNaM vA gAma gharaM vA atito vA tAGgacUrNiH aNNattha vA katthaI dullabhaM dasaNaM avasauNaMti maNNamANo Asuruce ruDhe aduvA NaM accharAe majhiyAre roseNa vA jAva bhaNNati, // 359 // accharA NAma cappuTikA, kiM jJApakaM ?, tIhiM accharANivAtehiM tisattakhutto egAe accharAe apphoDetitti, bhiguDI kuMcitani DAlA phiTaphiTa bhaNaMti, aduvA NaM pharusaM bhaNaMti, kAlevi sejAti, mikkhAkAle No davAvejjA, joSi detti taMpi vArei, evaM ca |NaM vadati-je ime dhuvaNamaMtati-dhUyate'neneti dhuvaNaM-kamma taNakaTThahAragAdi, karmahatA, azubhairvA prAgupacitaiH pApakarmabhirhatA pavvayati, bhArakaMtatti kuTumbabhareNa akaMtA, Na taraMti, ta evaM dRSTayaH asaddhAnAH saddharmapratyanIkAH iNameva dhijjIvitaM dhik kutsAyAM azobhanaM jIvitaM dhijIvitaM ihalaukikaM, vRha vRddhau, saMpaDihayaMti saMpaDihati na paralaukikaM kiMciyi atthaM, zilapa AliINGgane, na zliSyanti na sAdhayaMtItyarthaH, ihalokaparo dukkhaMti, dukkhehiM saMjoeMti dukkhaMti jAva paritappaMti. te etesiM sAdhaNaM || | dukkhaNANAno soaNANAo jAba paritAvaNAto appaDiviratA bhavati, te puNa kei iDimaMto bhayaMti rAyAdiNo keyi aNiDimaMte, III iDimate tAva bhaNati-te mahayA ArabheNaM paraNimittaM ceva tAva iSTakApAkAdiSvAraMbho bhavati jAva tasakAyo paghijati AhAranimi-1 || tatti, khaDagacchagalamahisamagarAdiSu, puDhavidagaagaNivaNassaikAiyA vadhiaMti, uktaM ca-"taNakaTThagomayanissitA" sammattaM chaNDaM | | kAyANaM ArabhasamAraMbhe virUvarUvehiM pAvakicehiM aNNaM daMDaMti aNNaM baMdhaMti aNNaM ruMdhati kAraNA vittiharaNaM kareMti, evamAdIhiM pAvakammehi dhaNaM uvaJjiNittA, baMdhaNANulomatA vibhattipadAti, kAtuM kiM kareMti ?, viulA mANusA jAba bhattAro bhuMjitAro, bhavaMti, kimiti te muMjate ?, mucyate, aNNaM aNNAkAle, sAyaM pAyaM ca, pANaM udagaMmajaM ca, hAtasamAladvANaM cautthakAleNaM gambhavarANi, 674] // 351 [363] Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [2], uddezaka [-], niyukti : [166-168], mUlaM [17-43] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata zrImatraka- adharmapakSA sUtrAMka // 360|| [17-43] dIpa anukrama [648 sAhaNakAle sayaNAmaNANiti, yo vA yasyAbhISTaH kAlavibhAgaH, krIDA venarANAM, vidyate so pubyo pucaNhe avaraNhe hAte kaya- balikamme-agaNiyaM kareMti kuladevatAdI kAuM, AsInbhayajohAro, loNAdINi ca DahaMti, maMgalANi siddhatthayAharayAliyAdINi se kareMti, suvaNamAdINi ca chiti, pAyacchittaM dussuviNagapaDipANimittaM dhIyArANaM deti, sirasi bahAte sirahAINi, sasIso hAti, aviddhimANi cUDAmaNiH govi suSaNNaNa heTThA paDibajjhati, suvaNNAbharaNesu prAyeNa maNIgo vijaMti, kapitaM ghaDitaM, mAlA nakkhacamAlAdi, maulI mauDo, so puNa kamalagukulasaMvutto maulI bucati, tihiM siharaehiM mauDo budhati, caturasIhiM tirIDa, bagyAriyaM laMbitaM, jJApakaM 'AsattvagdhAriya0' soNi kaDI, soNisuttagaM kaDisuttakaM, mAlinati, malaM siradAmagaMDAdi, kalAti kalAcI, kaDAI malagAdINi, pamatakUDANimA pAsAde sattale vA, mahau ceva mahato, akkhANabaddhaM gijati, jaha ADagaM pavaMco. vA, talagaM tADA, ghaNaM lacagAdI, NirettaM vA, ghaNA vA mehA, mehA vetyarthaH, urAlAI-urAlAI, Asyate aneneti Asyaka-mukhaM tameva kIr3ataM, 'aNAriya'ti aNNANi micchAdiTTI acaritrI devo'yaM puriso, Na maNuslo, Naraloke jAto vasatitti vA teNa , haradevo, devasiNAetti snAtakaH zreSThadevatve vasati indratulyaH, jalajovasobhita iva saro, saMpupphaphalo vA vaNasaMDo tadarthibhiH upajIvaNijo, aNNevi NaM bahanazca ye hyAzritA aparibhUtA bhavaMti, tadevaM NANAdIAyariyA, abhimukhaM krAntaM, kUrAdINi hiMsAdINi, amidhUNe dhUyate'nena tAsu tAsu gatiSu vAtAhiM iva reNU, dhuNe kammaMtetti, tehiM hiMsAdIhiM kamme hiM, apaM rakkhaMtIti Ayarakkho, dAhiNagAmieci je atikrUrakammA bhavasiddhiyAvi te prAyeNa dakkhillesu NaraesuvA maNussesu devesu ya uvavajaMti, jassa bhavasiddhIyassa avaTTo poggalapariyaTTo seso acchati saMsArassa sukapakkhio, adhie kahapakkhie, abhavasiddhiyA savve 674] 1136 [364] Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka [17-43] dIpa anukrama [648 674] AWWA zrIvatrakatAGgacUrNiH // 361 // "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [2], adhyayana [ 2 ], uddezaka [-], niryukti: [166-168], mUlaM [17-43] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02 ], aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: kaNhapakkhiyA, Aga missANaM, titthagarANaM, tattha Naragato upayaTTe samANo jar3a kaMhA mANussaM labhati tatthavi dulahabodhie yAvi bhavati, tasma dvANassa issariyaGkANassa, uDidA NAma pavvajjAmamuDANeNa mamuDiyA, pare pAsaMDiyA, tamhA abhijjhA lobho prArthanetyanarthAntaraM, aNudvitA gihi eva, asanyadukkhapahINamagge eMgaMtamicchetti egaMtamicchAdiDI pariggahI asobhe NAma asAhU / padamassa adhammapakmbassa vibhaMge Ahite (sUtraM 33) ahAvare docassa dhammapakkhassa evamAhiti (sUtraM 34) evaM tAvat adhammapakkho vRtto, chAyAtapavat zItoSNavat jIvitamaraNavat sukhaduHkhavadvA, tatprasiddhaye idamucyate-se bemi pAi yA saMtegatiyA maNussA bhavaMti, taMjahA-AyariyA bege, tesiM ca NaM khettavatthUNi so cetra poMDarIyagamao jAva sabvadukkhAe parininyuDeti vemi, esa ThANe Arie kevale jAva sAdhU, docassa ThANassa vibhaMga evamAhie || ahAvare tacassa ThANassa mIsagassa vibhaMge evamAhijjati (sUtraM 35), adhammapakkheNa dhammapakkhe saMjutto mIsagapakkho bhavati, tatradharmo bhUyAnitikRtvA adharmapakkha eva bhavati, riNe deze varSanipAtayat, abhinave dhA pittodaye zarkarAkSIrapAnavat amejjha (suddha)rasabhAvite vA dravye kSIraprapAtavat evaM tAvanmithyAdarzanopahatAntarAtmAnaH yadyapi kiMcidviramante tathApi | mithyAdarzanabhUyastvAt aviratibhUyaslAca dharmAnanubandhAca adharmapakSa eva bhavati, jAba elamUlatAe paJcAyati, esa ThANe aNArieM jAva asAdhU, esa khalu tacassa mIsagassa adhammapakkhassa vibhane Ahite || ahAvare padamasta adhammapakvassa vibhaMge evamAhite (sUtraM 36), athAha - daprayojanAnAmaprayogaH ?, ucyate, satyaM, kintu yadatra nApadiSTaM tadihocyate, adhammapakkhe mIsao ya, uktaM hi - 'puvtrabhaNitaM tu' iha vizeSopalambho draSTavyaH kathaM ?, [365] sAdhva sAdhupakSau // 361 / / Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [2], uddezaka [-], niyukti: [166-168], mUlaM [17-43] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata asAdhugRhipakSA sUtrAMka // 362 // [17-43] dIpa anukrama [648674] zrIsUtraka- sa evAdhoM bahuprakAraH apadizyate, takAraNaM kAryavA, adharmaphalaM narako esatti, tatra ca pASaMDamizrA adhArmikA uktA iha gRhasthAyeva vAGgacUNiH prAyeNocyante, adhArmikANi karmANi pralokayantItyataH adhammapaloiNo, ralayoraikyamiti, tatraiva cAmmikeSu karmasu rajjaMti iti adharmapalajjanA 'je rattae se lattae' bApakatvAt , adharmasamudAyAcArAt adharmavittittikaTTu vRtyarthameva, haNa chinda, haNaci kasalatAdIhi, chindani kaNNaNAsoTusIsAdINi, somapoTTAI kiMtati, bajjhe, jamhA raudrA, AsurA raudrANi hiMsAdIni karmANi kareMti raudrAH, kSudro NAma asajjanamahAyo so'giNa muMcati, asamIkSitakArI sAhassio, Na ca mAremANassa vikatIyANassa, NIlIrAgaraseva NIlIe, evaM tasma mahisamAdI mattANi, lohiyalittA pANini lohitapANI, uktaM ca 'kuca kuMca kauTilye udbhAyolabhAveSu, Ipat kuMcanaM AkuMcanaM, jahA koi kiMci mRlAI bhajjati, ettha koi mAnonmAnavicakSaNaH tiSThati, so jANati KA mA mabbaM chijjataM imaM daTuM Aikkhissati etassa, rAule yA kahehiti to utkaMceUNa acchati nAva so bolei, vaMcu pralambhane, baMcanaM jahA abhayo dhammacchaleNa vaMcito pajotassa saMtiyAhiM gaNiAhi, mRgo'pi mIteNa baMcinati, adhikA kRtinikRtiH atyupacAra ityarthaH, yathApravRttasyopacArAt tasya nivRttiH, tathA atyupacAro'pi duSTalakSaNameva, jahA kattio seTThI rAyANapaNa atyupacAreNa gahito, jaM aliyaM agala baMjula dhammajjhayasIle saddhilakkhehiM vIsaMbhakaraNamadhikacchalehiM taM bAta NigaDiti, demabhASAdiviparyayakaraNaM kapaTa, jahA AsADhabhUtiNAM AyariyauvajjhAyasaMghADa illagANa appaNo ya cacAri modagANi, kAlittA kUDakabaDamevaM lokasiddhatvAJca yathA kUTakApiNaM kaTamANamiti, sAtipayogavahalA zobhAvizeSaH sAtizayaH nyUnaguNAnubhAvasya dravyasya yaH sAtizayeNa dravyeNa saha saMyogaH kriyate so sAtisaMpayogo, aguNavatazca guNAnuzamanaM aguNAnAM ca guNava [366] Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [2], uddezaka [-], niyukti : [166-168], mUlaM [17-43] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata asAdhugRhipakSa: sUtrAMka jicUrNiH [17-43] dIpa anukrama zrIsatraka- tIti, Aha ca-'so hoti sAtijogo davyaM jaM uyahita'NNadabvesu / dosaguNA bayaNesu ya atthavisaMvAdaNaM kRNai // 1 // ete puNa utkaM- caNAdayaH sacce mAyAyAH paryAyazabdA yathendrazabdasya, zakrapurandarabat ete zabdAH, yadyapi kriyAnimitto'bhidhAnabhedaH utkNcnaa363|| dInAM tathApi na mAyAmatiricyante, evaM jIvAnisUryacandramasAM abhidhAnabhedenArthabhedaH, dussIlA dudhatA duSTa zIlaM yeSAM te bhavaMti WI duSTazIlAH, parijitAvi sippaM visaMvadanti, duraNuNeyA dAruNakhabhAvA ityarthaH, dudhAni bratAni yepA te bhavaMti duvvA tAtmA yathA // yajJadIkSitAnAM ziromuNDanaM apahANayaM dambhamayaNaM ca evamAdIni vratAni tathApi ca chagalAdIni sattANi ghAtayanti, Aha hi'paT zatAni niyujyaMte0' TuNadi samRddhau, tasyAnando bhavati kazcidanyena, yastu pratyAnandaM karoti pratipUjAmItyarthaH, sa tu garvAta | kRtamatvAdvA nenaM pratyAnandati duppaDiyANaMdA bhavati, Aha hi-"upakartumazaktiSTA, narAH pUrvopakAriNam / dopamunpAya gacchati, madgUnAmiva vAyasAH // 1 // sabAo pANAivAjoti jAva rahitA baMbhA ya, parisaMbaMdhAdipANAipAtAtovi appaDiviratA, evaM musAbAtA kUDasakkhiyAdi, teNamahavAsateNAdInyAsAbahArA isthivAlateNAdI vA, mehuNe agammagamaNAdi, pariggahe joNiposagAdi, sadhyAo kohAo jAba micchAdasaNaM, manyAo pahANummaNa. kAma puSkabhaMgito vA madijjati pacchA pahAti, tathAvi savyAo NDANummadaNa0 paNaeNa ummadijjati teNa, abhaMgaNagaM gahitaM, vagaNao kuMkumAdi kasAyA ya, vilevarNa caMdaNAdi, saddAdI | paMca visayA, tehiMto apaDiviratA, mallagaMdhaM vA, ema va alaMkAro, apaNovi vatthAlaMkArAdi, sabAo AraMbhasamAraMbhAotti vibhAsA, sabbAo karaNakAraNa sayaM etesiM ceva jahodihANaM pANAivAyAdINaM ayosi ca sAvajANaM kArAvaNANumaNNehiM issarAdINaM, payapApAyaNaMti mAMsAdI, IsarA aNNehi pAyeti, sabAo kohaNaM koI dharaNaM ahimaraNaM vA ghettu palaM 2 koheti piTeti ya, [648674] // 363 // [367] Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [2], uddezaka [-], niyukti : [166-168], mUlaM [17-43] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka asAdhugRhipakSaH zrIsUtrakatAGgacUrNiH // 36 // [17-43] dIpa anukrama caMpakalanAkamavettalatAlauDAdIhi tajeda, pAtAdIhiM tAleti, nalapahArA khIlapaNhimAdIhiM esa baddho mAreti yA baMdhati va NaMgalAdIhiM, etehiM ceva parikilesaM kareMti, aNNehi a karadaMDAdIhiM kilesehi kilesei, paraM je AvaDaNNe tahappagArA kettiyA cucaMti ?, gogahaNavaMdigahaNAdao, dohaNA gAvadhamAmadhAtamahAsamarasaMgAmAdIhiM, sAvajA ayodhikarA kammajogA kammaMtA iha paratra vA parepA prANA-AyuHprANAdi parepAM prANA paritAti, dRSTAntaH kiyate nirdayatve teSAM, se jahANAmae keyi purise kalama masUra lUNato vA maleMto vA musaleNa vA ukkhale koIto reno vA Na tesu dayaM kareti, ajae ayate, kUro nighRNaH, micchAdaMDetti aNNaviruddho kuro, evameva tahApagArati tIse dayAsu Niravekkho Niyo, micchAdaMDe pauMjaMti jA va se tattha bAhiriyA parisA bhavati taMjahA-dAsetti vA adAso dAsavat tesu tesu pesaNesu NiyujaMti paragAulaggAdI, bhattaoghi vittIe gheppati bhAilo, kammakArakA je logaM ubajItitti gharakammapANAivahAdIhiM, te'vi rAule viTikArA vijaMti, tesipi ya NaM aNNAtaraMsi lhue| lahumao kAIANittiyA Na kareti(nA) tattha ruTTho guruM, majhavAjhaM imaM dameha kaMThaM, prAyeNa NigalabaMdhaNo haDibaMdhaNAdiNA vivaraNa kareti, jahA'mAlavANa, padosA yA 2 padAhitti, jAmakuNapisuAdIhiM jattha baddho cArijati so cArao, aNNo pUNa cArae cha NigalehiM dohi tihi vA sattahiM Nigalijoehi yajjhati, saMkoDitamoDito NAma jo hatyesu a pAdesu a galae bajjhati, cArae aNNattha vA so jamalaNigalasaMkoDitamoDito, imaM hatthacchiSNaM kareha, eko vA, hatthA chiaMti, evaM pAdAvi, ghorAdINaM kaNNaNakoDe, cAritadutANaM viruddharajasaMcAriNAM ca chijaMti, itthINaM vA sIsaM, ahimarAcariyANaM mukhe majjhe chijati asimAdIhi, gacchao khaMdhe AhetUNa vabhasuttaeNa chijaMti, jIvaMtasseva hiyae uppADeti purohitAdi jAba jinbhA, golaMyi kUce pacca- ANSARITAINMSTONE pAyA [648674] // 34 // [368] Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [2], uddezaka [-], niyukti: [166-168], mUlaM [17-43] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka // 365 / / [17-43] dIpa anukrama [648 zrIsUtraka 10 taNaditaDimAdisu vA ollaMbijjati, rukkhi jIvanto mAretuM, mUlAitao malAe poijati, avANe mUla choraNa muheNa NikAli-10 MO ati, mUlaMbhiSNo majjhe salAe bhiMjate, satyeNaM kappetuM loNakhArAdIhiM siMcijati, baddhA abakappijaMti, pAradAriyA sIhapucchi jaMti, sIho sIhIe samaM tAva laggao acchati jAva sthAmigANaM dohavi kaItANaM chiNNaNetA bhavati, evaM kassai pUttagA chetuM appaNae muhe chijjati, kaDaeNa vedituM palAvijJati kaDaggiDaDao, kAgiNimaMsaM kAgaNime tAI se sAI maMsAI kappetaM khaaviaNti.| aNNatareNaMti jeNa aNNo Na bhaNitA sumigamipAgAdi kutsitAmArAH, evaM tAva bAhirapurisAgaM daMDaM karei, jAbi se ambhitaraparisA bhavati, taMjahA-mAtAi pA0, tesipi AhAlahuetti vayaNaM vA Na ka upakkheyo, koDa NAsio hArito minno vA imaMsi udaeNa siMcaha jahA micadomayattie jAya ahine paraloyaMsi, evaM tAva bAhiraparisAe yA abbhanaraparimAe vA te dukkheti jAva paritAveti, dukkhAo jAva apaDiviratA bhavaMti, te puNa kiM Nu evaM kareMti ?, kAmavanagA, te ya ime chediNo, tena ucyate-ecAmeva te itthI kAmabhogesu munchitA jAvaM yAmAI bhuMjituM bhogA pasavituM verAyataNAI, kammaM ceva, bahUNi aTTakammANi subahukAladvitIyAI ussaLA parNati aNekaso ekeka pAvAyataNaM jahAdiDha hisAdi Ayarati, saMbhAro NAma guruttarNa, garhito, se jahANAmae, ayaM hi pAtri-1 kRtaM tarati, silA vA vicchiNNattaNeNa cirasma Nicchuta, golao puNa khippaM NibuDDati, evAmeva tahappagAraM vajjabahule, 'pAve | rajje vere0' gAMdhA, ayasoti etehi ceva jahuddiDehi, utkaMcarNavecaNAdIhi sahayAsadrohAdIhiM agammagamaNehi ya ayaso hoti, M jesi ca nAI bacaNaharaNakaNNAchedaNamAraNAdikaraNAdi tesi agpirya hoti, kAlamAse 'NicaMdhakAra0' agaMdhamapyadhIkurvantIti, | aNNoviM NAma aMdhakArI bhavatIti, apagAsesu gambhabarobaragAdIsu, te puNa jacaMdhameva, mehanchaNNakAladdharatta iva tamasA ujotakarA 674] 365 / / [369] Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [2], uddezaka [-], niyukti : [166-168], mUlaM [17-43] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka [17-43] dIpa anukrama zrImatra- bhASAca, tamasAto vA, jotakarA jyotiSkA evocyante, vavagatagahacaMda, roppaNaM ca chindicANaM sarIrAvayavehiM medavasA kAo, sAdhummAtAGgancUrNiH vako kiNhaagaNi lohe dhammamANe kAliyA aggijAlA Ninti tAriso tehiM vaNo, phAsA ya usiNavedaNANaM kakkhaDaphAsA, se jahANAmae kei asipatteti vA, dukkha adhiyAsijjati duradhiyAsA, asubhA NaragA, asubhA darisoNa sadagaMdhaphariseNa vA, vedaNAovi asubhA, No ceva NidAti bA, giddA pasuhitassa hoti, nidrA ca vissAvaNA itikRtyA, tega Nasthi, taM ujjalaM jAva vedaMti, esa tAva ayagoladiTuMto, gurugaM AgaMtuNatthAkArA, imo aNNo rukkhadiTThato sigdhapaDaNatthaM kIrati-se jahANAmae keyi rukkhe siyA pacayagge jAte (sUtraM 38), evAmeva kAlasamae sigcha garaesUbavajjaMti, tato undhaTTe gambhavatiesu tiriyamaNuesu kammabhUmagasaMkhejavAsAuesu uvavaJjati, tato bhujo gambhAo gabhaM jAva NaragAo NaragaMdAhiNagAmie jAva dullabhavodhie etassa ThANasma, tassa hANe aNArie, paDhamassa hyANassa adhammapakkhassa vibhaMge Ahite // 17 ahAbare docassa DhANassa dhammapakkhassa vibhaMge Ahijati (sUtraM 39), iha khalu pAINaM vA 4 saMtegatiyA maNussA bhavaMti, aNArabhA apariggahA dhammiyA dhammiTThA jAba viharati, susIlA sucayA ucaMcagapaDiviratA jAvajIvAe savAo pANAivAyAo paDiviratA jAvajIvAe je AvaNNe tahappagArA, uktA viratiprakArAH, ke ca te viratAH', ucyate, se jahANAmae keDI V purise aNamArA IriyAsamitA jAva suhuta0, nasthi tesiM jAba vippamukkA, tesi NaM bhagavaMtANaM eteNaM vihAregaM viharatArNa jAtAmAtAvitI hotthA, yAtrAmAtrA yayA sAdhyate, akkhovaMjaNavaNANulevaNabhUtA, athavA arcayanti tAmityarcA-zarIraM, eko jesiMga gambho zarIra vA, gatikallANA kallANagatI aNuttarovayAiesu vemANiesuvA, indrasAmAnikatrAyaviMzalokapAlapariSadAtmarakSaprakI [648674] [370] Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [2], uddezaka [-], niyukti : [166-168], mUlaM [17-43] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: sAdhummA prata cako sUtrAMka [17-43] dIpa anukrama [648674] rNa keSu na svAbhiyogyakilvipikakAndarSikae, dvitikallANeni ukosiyA dvitI ajahaNNamaNukosA vA, Agamesibhadeti Agamese zrIsUtrakatAGgacUNiH bhavagrahaNe sijhati, esa dvANe Arie, esa khalu docassa TThANassa dhammapakvasa vibhaMge Ahite // ahAvare tabassa dhmm||367|| pakkhassa mIsagassa vibhaMge (sUtraM 40), dhammo bahuo adhammo thovatikAuM, teNa adhammamIsaovi esa pakkho aMtato dhammapakkhe ceva NiyaDiti, ko diTuMto?, jahA NadIe ke purise hAyati, kei puttAI soyaMti kaDa asuINivi muhAI pakkhAleMti, KE gomAhisakaM ca chagaNamuttussagaM kareMti, tahAci taM udagaM bahugattaNeNa Na vissIbhavati, kalumItapi pasAdati, jahA tu bahugeNa | sItodaeNa thovaM usiNodagaM sItIkajati, evaM sAbagANaM bahuasaMjameNaM. thovo asaMjamo khabijati, uktaM ca-'sammadiTThI jIvo.' japi ya taMpi ya saMpadI vakSyamANamapi ca, te bahu abarA jIvA jesu sAvagassa paccakkhAyaM bhavati, te ya ime, taMjahA-pAINaM vA 4 saMtagatiyA maNusmA appicchA appArabhA appaparigahA ghammiyA jAba vitti kappemANA susIlA egAto pANAivAyAo paDiviratA jAvajIvAe egacAto appaDiviratA, egidiesu appaDivirayA jAvajayAvaNyo tahappagArA, egatA. tatovime se jahANAmae mamaNovAmagA bhavaMti, upAsaMti tatvajJAnArthamityupAmakAH, adhigatajIvAjIvAH abhigamaupalabhakuzalAdayaH zabdAH jJAnArthAH anyAnyena tvamidhAnenAbhidhIyamAnaH bodhaM mAnamapramAdamutpAdayati, kiriyati vA egahu~, adhikriyata iti adhikaraNaM jIvamajIvaM ca, kriyAhikaraNeNa ya kammaM baljhatitti buccai, kuzalA, jeNa baMdho mokkhijati so bandhamokkho, asahejA asaMharaNijJA, jahA nAtehi meru, na tu jahA bAtappaDAgANi sakAMta viSpariNAveta, devehivi, kiM puNa mANusehiM ?, aNatikamaNijatti jahA kassaha sumIlassa gurU aNatikamaNije evaM siM arahaMtA sAdhuNo sIlAI vA aNatikamaNijAI, NissaMkitAI, te puNa kiha atikami LanSMARATTIMITATEDERATIMIRE / / 367 // [371] Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [2], uddezaka [-], niyukti: [166-168], mUlaM [17-43] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka [17-43] dIpa anukrama [648 zrIsUtraka- jati ?, saMkAdIhiM dosehiM ata evocyate pissaMkitA NikaMkhiyAdi, laTThA, jahA koi asthatthI taM jahA tahA paJjataM asthaM sAdhummAtAGgacUNi vako ladhu tuTTho bhavati evaM te'vi jiNavayaNalabuTThA eva tuTThA, gRhItapravacanArthAH ye te bhavaMti, puTuM2 gahito pucchitaTThA, vinizcito // 368 // nirnItaH, aTTarmija0 aTThiyAIpi bhASeta jAva mijatti majA vucati, jassa rogeNa tayaM AdikAuMjAba majjA bhAvitA so IA dudhikiccho bhavati evaM te, AmajjAi vA bhAvitA, yathA so parivAyago, gihe mikkhaM hiMDato jA se mahilA rucati taM ta | vijAe abhijoetu ekAe guhAe choDhuM, vijjAvAtiyo iratittikAuM paDiyarAvito, purimo ya bhattagaMdhAdi parigiNento paMtholiAhitiyAe paDiyaritu tehiM pavisituM jujhaMto mArito, tAo a mahilAo jA jassa sA tassa dinA, sA ya ikA inbha mahilA amijoi nijhAyA pati NecchaDa, jANagA pucchitA bhaNaMti-jati se parivAyagaaTThINi ghasituM khIreNa dijaMti tIse apemajhatIe to, navi, varatehiM tassa apekkhaMtassa ghasituM 2 khIreNa saha kADhettuM pAitA, jahA 2 pAijati tahA 2 taMmi purise pemma ||FA AW AraMbhati, sambesu ghaTesu pItesu ya jahA, parivAe aNurattA jahA mA tammi parityAe advisesevi Na virajati evaM sAvao'vi || cetiesu sAdhUsu a aNuratto jaici kiMci liMgatthaM vA pAsatthaM vA uDAhaM kareMto pAsati tahAvi purisadosottikAuMNavi pavaIMA yaNAto virajati, upamA, ekaderona dRSTAnta itikRtvA, jahA sA taMmi paribdhAyage rattA evaM pavayaNANurAgo so aTTamiMjapemmA -NurAgaratto, jativi keNa vippariNAmeti jaiNapavayaNAto-kiM tujhe ettha diTThati ?, tahAvi bhaNati bhaNataM-ayamAuse! he Ayupman ! NiggaMthe pAvayaNe aDDe parasaDhe sese aNadvetti, tiSNi tisaTThAI pAvAiyamayAI aNNo, jassa bi kassavi dhammaM kaheti taMpi bhaNati-ayamAuso! jAva adve sesesu bhaNaDhe, teNa geNDa, ositaphalaha0 arthagunadu. kiM kAraNaM pihitubhiNNe kavADetti ?, // 36 // 674] [372] Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka [17-43] dIpa anukrama [648 674] zrIsUtratAGgacUrNiH // 369 // "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [2], adhyayana [ 2 ], uddezaka [-], niryukti: [166-168], mUlaM [17-43] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA... AgamasUtra -[02], aMga sUtra [02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: Na vaTTa ugvADetuM ughADe kavADe vA peletuM uktaM ca- 'kavADaM No pagoleja' pacisaMto niyaMto a logo mA NicaM saMvarAdiNA thirAdi virAhehitti te Nicameva phalihaM ussAetuM aggadAra koDugapamuhe a kavADaM virAhetuM abhaMguyadAraM acchaMti, ciyattateDara0 | aMteuraM ghare aNiDimaMtANaM jar3avi itthiAo acchaMti tatthavi NaM careti, jAtra eso ThAti tatthesaNaM sodheti, kassai mahiDiyassa aMtepuraM bhavati, taMpi teNa aNuNNAtA pavisituM bhAveMti, epa tAvat darzanasaMpaduktA / idANiM sIlasaMpatprasiddhaye idamapadizyatecAudasamuddipuNNamAsie pavaM mAsassa aTThami pakkhassa udiDA-amAvasA puni mA iti candramAH pUrNamAsaH syAt seyaM pUrNimA, paDipuNNaM pomahaMti- AhArapomahAhi 4 posahio pAraNaM avassaM sAdhUNa nikkhaM dAUNa pAreti tenocyate samaNe niggaMthe phAguesaNiaM asaNaM vA 4 paMDi0 bAsArane pIDhaphalage paDilA bhemANA viharaMti / idANiM sacco sAvagadhammo samANi| jati bahusIlavAn sIlAI satta sikkhAbadAI vayAI aNuccatAI, vihara, veramaNaM saddAdiviSayeSu jahAsattIe veramaNa kareMti, athavA veti vA vAMti vA veramaNaMti vA egahUM, paccakkhANaM, uttaraguNe dine 2 putrahe'varaNhe, pomadaM sarIramakAravaMbhacera, athavA avaro vA tiviho AhAraparicAo ubavAso, appANaM bhAvemANA aNNasiM ca sAdhudhammaM ca kahemANA ekArasa uvAsaga paDimAo phAsemANA viharati / idANiM saMNikAso kIrati, jamdA abhigatajIvAjIvAH ubaladvapuNNa jAva mokkhakusalA tamhA asaM0 jamhA | devAsurAdisu aNatikamijjA ya patrayaNAto jamhA tamhA NI saMkitA di jAva abhigataDDA, athavA gatapratyAgatilakSaNaM kriyate jamhA pissaM0 jahA (tamhA asahejA ) jamhA asaMjadA tamhA NissaMkitAdi, evaM jamhA NissaMkitAdi tamhA NikaMkhitA, ekeka padaM char3atehiM | ekkevAra bhagatehiM jAva jamhA abhigatA tamhA abhijA jAya racA tamhA pareNa puDDA va apuTThA yA vadaMti -ayamAuso ! NiggaMthe [373] // 218 // ahiMsAsthApanA // 369 / / Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka [17-43] dIpa anukrama [648 674] zrIsUtrakatAGgacUrNi // 370 // "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [2], adhyayana [ 2 ], uddezaka [-], niryukti: [166-168], mUlaM [17-43] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02], aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: pAvaNe ase aNaTTe, jamhA ya evaM pratipadyante tamhA usitaphalidA jAva pavesA, jamhA evaM tamhA cAudasamIsu, tamhA pAraNa samaNe NiggaMdhe, teNaM eyArUveNaM vihAreNaM viharamANA bahUNi cAsANi prApnuvaMti pAuNati, pAuNatA prApya, idANi aMtimaM saMlekSaNaH vRccati-abAhaMsi atyarthaM bAdhA AbAdhA jarA rogo vA, sAdhusamIve vA AloiyapaDikaMtA sAdhuliMgaM ghetu saMthArasamaNA dabbhasaMcAragatA savvAsaMbhaviSyamukkA bahUNi bhattANi0 kAlamAse kAlaM kiccA aNNataresu detesu devamahaDDiesa ubavattAro, te NaM tastha maDiyA hAravi0 gatikallANA jAva bAvIsaM sAgarocamAI, AgamesibhaddA egaganbhavasacIyA caritaM prApya sidhyanti, ukoseNa vA abhavaggaNANi gatuM sijjhati, esaDDANe kallANe paraparaeNaM suhRvivAgottikAUNaM Ayarie kevale, tatra tacasma mIsagassa dhammapakkhassa Ahite / / evaM bhaNitA adhammapakkhA, tappaDipakkhA ya dhammapakkhA, ubhayasaMjogeNa ya mIsapakkhA, tesiM savvaisiM idANi saMkheveNaM paDimamaNeNaM kIrati je te adhammapakkhasmitA dhammapakkhasmitA mIsagakkhasiyA ya savve'vi vAlA paMDitA bAlapaMDitAya bhavaMti ke tetti 1, sutteNa caiva vakkhANaM, aviratiM paca vAle viratiM pahuca paMDite the, viratAvirati pahuca bAlapaMDiteya, tattha jA sA santo aviratI ema dvANe AraMbhaTTANe, Arabho asaMjamo aviratI vA egaDDA, tattha jA sA viratI ema hANe aNArabhaTThANe saMyamasthAnamityarthaH, tattha jA sA avirataviratI esa dvANe AramANAraMbhaDANe, jeNa parimiyaM avati teNa AraMbhaDANe, Nicchaya sutikAuM titthagarovademo ya, teNArie kevale evaM tAva mo bahuvidho adhammakkho yatisu su aviratIe saMkhevituM samoArito yathA 'jIrNe'bhojanamAtreyaH' evameSa saMkSepaH, punarapi saMkSipyamANaH dosu dvANesu samotaraMti yadapadiiyate evaM samaNugamamANA (sUtraM 41 ), samyaggamanA gatyarthA dhAtavo jJAnArthA itikRtvA samyaganugamyamAnAH samyaganu [374] zramaNopAsakA // 370 // Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [2], uddezaka [-], niyukti: [166-168], mUlaM [17-43] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata zrIsUtra sUtrAMka vAGgacUrNiH // 371 // [17-43] dIpa anukrama [648674] | cintyamAnAH ityarthaH, 'samaNugAhamANa'ni anu pazcAdrAve yadA grAhitaH kazcit tAnevArthAnanyAn grAhayati yadA te'rthAH karma D. ahiMsAsaMpayate tadA ucyate te'rthAH samanugamyamANAH, imehiM dohiM ThANehiM pRthvuddiDehiM samotaraMti, taMjahA-dhamme ya adhamme uvasaMte 5 || sthApanA aNuvasate ya, tattha NaM je se paDhamassa adhammapakkhassa vibhaMge evamAhite tasya prAdezakAni kAraNAni ca imAI tiNi tevaDhAI Adau tA badanasIlA pAyAiyA, zAstAra ityarthaH, tacchippAstu bhRzaM vadaMtIti prAvAdukAH, teNa samAseNa causu hANesu samo0 kiriyAvAdI akiriyAvAdI veNaiyavAdI aNNANiyavAdI, Aha-kimarthametAni tipiNa timahANi pravRttAni ?, ucyate-yathaiva vayaM / karmakSapaNArthamutthitAH evaM siddhi prArthayamAnAH evaM te'vi svacchanda vikalpaiH saMsArAbhAvaM kezAmA vecchantyato'padizyate-te'pi NiyANamAIsa, te'vi palimokkhamAhasu, tatra yeSAM tAvadAtmA nAsti, kecica sanprakAreNa karmasaMtati necchati, te baMdhAmAvA kevalameva karmasaMtaterucchedAt na nirvANamicchati, Aha hi-'karma cAsti' karturamAve ko badhyate mucyate vA ?, kevalamupAdAnakSayAta pradIpayat te lavantyupAdAnakSayAnirvANaM, evaM kammopAdAnakSayAdanAgatAnupapatteSa saMtaterabhAvo bhavati, satatyamAva evaM ca mokSaH, Aha ca-'artho'pyanAgatasyeva, thepAmAtmA na vidyate' mAkhyAdInAM te'vi apalibhokkhaM manyo mokkhopaDimokkho, Aha hi-'prakRtivikAravimokSo mokSaH kasya :-kSetrajJasya vidyamAnasya, vidyamAnaiva ca prakRtivikArAnAnmokSo bhavati, apica-'zAptA. | nAmupayogaH vaizeSikAnAmapi vidyamAna eva paTcakro mucyate, evamanye'pi svacchanda vikalpaH saMmAgabhAvamicchaMto'pi na mucyante, Aha-jai saMmArAo na mucaMti Na vA moeti kiM khalu logo te saraNaM paJjayati ?, ucyate, micchanANubhAvatti, tepi lavaMti sAvagA, kUTapaNyagrAhayat te'vi mAyaittAro, Azravat AdhruvoNamityarthaH yaH zuzrUpayan zrAvayati samApainAro bhAti / evaM tAva Adi. ||371sh CE HE [375] Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka [17-43] dIpa anukrama [648 674] zrIsUtratAGgacUrNi : // 372 // "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [2], adhyayana [ 2 ], uddezaka [-], niryukti: [ 166-168 ], mUlaM [ 17-43] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra - [02 ], aMga sUtra- [02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: tIrthakarAH kapilAdayaH sAvae lavaMti, tacchiSyAca pAramparyeNa mithyAdarzanAnubhAvAdeva tevi lavaMti sAyaMti sAvatAro yAvadadyApi vipayAnukUlaM dhammaM dezamANAH, uktaM hi "bhavavIja0" jaha 'gantumazakuvannuvAsa' tathA 'niravagrahamuktaH' tathA bahuehiM abhiseeNaM, Aha-kathaM tAni tiSNa sayANi tisaGkANi micchAvAdINi 1, ucyate, ye hiMsAgupadizaMti, Na hu teNa mokkho bhavati, te tAvat avatthaM caiva, jevi mokkhavAdI ahammaM pasaMsaMti mokkhassa paDhamagaMti, yathA sAMkhyAnAM paJca yamAH zAkyAnAmapi daza kuzalAH karmapathAH, tatrAhiMsA mAnyA, na cAhiMsA teSAM gariyo dharmasAdhanaM, kathaM 1, sAMkhyAnAM tAvajjJAnAdeva mokSaH, Aha hi - 'evaM tacca bhASA' vaizeSikAnAmapi 'amisecanopavAsatrahmacarya gurukulavAsa prasthAdAnayajJAdinakSatramatrakAlaniyamA dRSTAH tatra tatra hiMsaiba, vaidikAnAM na garIyasI yajJopadezAt uktaM hi 'dhruvaM prANivadho yajJe0 ' zAkyAnAmapi satyaM garIyo dharmmamAdhanaM, kathaM 1, ko'pi bhikkhuehiM bhaNito- sikkhAvataM geNDa, teNa musAvAdavaAI gahiAi, te ghettuM ca bhaMjati, bhajato butto kIsa maMjasi 1, so bhaNati musAvAdaveramaNaM mae Na gahitaM, taraNaM sabbaM aliMyaM caiva, evaM tesiM ahiMsA sIlaMgA, kathaM kRtvA ?, klasacyAditi hetuH te caiva pAvAdiyA appAmANeNa dihaMto kIrati / te savve pAvAuyA0 (sUtraM 42), pravadanazIlAH prA0 AdikarA dhammANaM, asambhA capaDUSaNAe etesiM titthagarANaM tacchAsanapratipannA vA NANApaNNA jAva NANAraMbhA, adhAbhAvena keNai kAraNeNa dhammaparikkhaNa duvaNAvAvAreNa aNNamaNNAI dhammasAdhanAI maNiliyAI, bhagamAnA ahiMsamatramaNNamANA aNijaeNa caiva karaNaeNa ahetukAmeNa egaDDA, meletuM bhaNitA, maMDalibaMdhaM kAuM ciDDA, jahA doNi bAhAo AkuMcitAo, aggahatthehiM mellitAoM yathA bhavaMti, loe aba maMDalaMta bucati, maMDalavAhAI maMDalavAhAe va tesi maMDaliAe jahA parieNAete caiva NivesitA, ete vicinteti kuro [376] ahiMsA sthApanA // 372 // Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [2], uddezaka [-], niyukti : [166-168], mUlaM [17-43] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka [17-43] dIpa anukrama [648674] zrIsUtraka- labbhatitti upaviTThA jAba puriso sAgaNiyANaM iMgAlANaM hilihilentANaM pAti, pataMti tasyAmiti pAtrI-kuMmiyA lohamayI tAmra- AhAra nikSepa: gicUNiH / mayI vA, sA chubhaMtehiM ceva aMgArehi taliNataNeNa aggitullatalA bhAti, taM ayomaeNa saMDAsaeNa gahAya jeNeca te pAvAiyA // 373|| teNeva uvAgacchati, te pAvAtie evaM padAsI-haMbho pAvAiyA! AdikarA dhammANa imaM sAgaNiM pAtiM muhurta 2, yIpseNeke bhaNati, muhuttametaM dhareha, No saMDAsaraNa ghettuM aNNassa hatthe dAtavyA, pavihitA No aggibhaga vijAe AdicamatehiM aggI thaMmijai, | mAvammiyaveyAvaDieNa pAsaMDiyasma thameti, parapAsaMDitassavi paricaeNa thaMbhei, ujjukaDA danbujugA ujjugA, paDivADie tthitaa| bhavejahatti, NiyagaM 2 dhanma paDivaNNA satyalopanetyarthaH, amAyaM kuvyamANA, vakSyati mAyA aggithaMbhaNAdi, NikAyaNaM paDivaNNA | maNikAyapaDivaNNA sabahasAvitA ityarthaH, sabahehiM paMca mahApAtagA gobhaNirisibhrUNagAmAdIhi, evaM tAva titthagarA tassIsA ceva mahApAtagAhi, sabyadhA khasamayasiddhyA ca khatIrthakarANA pAesu iti buccA-evaM NikAetuM tesiM pAvAtiyANaM taM pAti saiMgAlaM. saMDAseNa Nisarati, nAgArjunIyAstu 'aomaeNa saMDAsaraNa gahAya iMgAle Nisarati,' tate NaM te pAvAtiyA AdikarA dhammANa | mA DajjhIhAmottikAuM pANi paDisAharati, tateNaM se purise te pAvAtie evaM vadAsI-haMbho pAvAdiyA! AdikarA kamhA pANi No | pasAreha ?, te bhaNaMti-pANI Doja, so bhaNati-jiNavayaNAkovidA! pANimi dar3e kiM bhavati, te bhItA bhaNati-dukkhaM bhavati, | so paDibhaNai-imaM dukkhaM bhavati, jati a dukkhaM maNNamANA pANI Na pasAreha, NaNu attANumANeNa yeva esa tulatti, samabhArA jahA ekato 2 Nayati, evaM jahA tujhaM dukkhaM Na piyaM evaM sadhajIvANaM dukkhamaNiTuM, pamANamiti tujhena pamANaM, sAkSiNa ityarthaH, | jaha kassai suhamaNiI, dukkhaM vA piyaM, uktaM hi-'vastrAdimizvediha nAmAveSyan , pracchAditaH kAmamasau bhramo'yaM / tvameva sAkSI | // 373|| [377] Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [2], uddezaka [-1, niyukti: [166-168], mUlaM [17-43] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata AhAra sUtrAMka zrIsUtratAGgacUrNiH // 374 // nikSepa [17-43] dIpa anukrama sahajAtarUpe, yadyatra rAge praNayo'bhaviSyat // 1 // samvesi jIvANaM ettha suhadukkhe tulle samyak avasaraNamiti tulyo'rthaH, Na katthai sumaI, patteyaM tulA, ekaikaM prati pratyekaM, pratyekamiti ekekasta jIvassa tulA, suhagriyANAM duHkhodvegiNAM ca, taheva ekkekapamANaM samosaraNaM ca kIrati, eSa dRSTAntaH ayamarthopanayaH, tattha je te samaNamAhaNA etaM suhRdukkhaM tullaM, attaparagati tullamajANaMtA bhaNaMti-sabve pANA haMtavvA0 uddavetanyA, kahaM ca NaM bhaMte ! haMtavyA ?, ucyate-uddesikAdi anujAnate tehiM samvehi pANA iMtavA ubaddavetabvA hi aNuNNAtA bhavaMti, uktaM hi-tamathAvarANa.' tamhA uddesiyANaM bhujo, athaipAmevodezikAdi anumanyamAnAnAMca ko dopaH ?, ucyate, anirmokSaH, amucyamAnAzca cAturaMte saMsArakatAre AgacchaMti chedANa, yathA grAmAya gacchati, evaM AgaMtAro, desacchedo hatyacchedAdi, mabbacchedo sImAdi, jAva kalaMkalibhAvabhAgiNo bhavissaMti / kiMcAnyata-cahaNaM najjaNANaM jAva AbhAgIbhavissaMti, aNAdIyaM ca NaM jAva aNupariyaTTissaMti, te No sijijhassaMti, jesiM tullA je puNa attovameNa sadhajIvehiM tullA suhaduskhatullA, Nasthi tahA mANaM saraNaM, patteyaM tullA 3 evaM maNNamANAtattha je te samaNA mAraNA ebamAikkhaMti savve pANAna itanyA tacAItA, evaM uddezikAdivivakSiNo te No AgaMtugA cchedAe, taM ceva paDilomaM jAva sayadukkhANa aMtaM karessaMti / bhaNiyANi kiriyAhANANi, ettha puNa paDisamaNeNaM kIrati-iriyAvahiyAyacA vArasa kiriyATThANA adhammapakkhe'Nuvamame samotArijaMti, teNa buzcati-icetesu vArasasu kiriyAhANesu caTTamANA jIvA (sUtraM 43), atItakAle govi sijhasutti, saMpayaM kAle Novi sijjhati, evaM aNAgate Novi sijjhissaMti, terasame kiriyAhANe yamANA sijhaMsu icAi, evaM so bhikkhU jo poMDarIe vRtto kiriyATThANavajJabho adhammapakkhaaNuvamamatrAo ya kiriyATThANa sevI dhammapaksaTThito unasaMno AyaTThI jo appANaM rakhati [648674] // 37 // [378] Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [2], uddezaka [-], niyukti : [166-168], mUlaM [17-43] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka [17-43] dIpa anukrama [648674] AhArazrIsUtra- jato Ayarakkhio bhavati AtmavAn , loke'pi vedyate, arakkhaMto anAtmavAn , athavA apaeNa se aTTho AyaTThI, appaNo hito nikSepaH vAcUrNiH | iha parattha ya loe, corAdI dosuvi lopasu appaNo ahito, appaguttA Na parapacaeNa logapaMciNimittaM Atmanaiva saMjamajoe // 375 // juMjaMti, Na parapaJca ya9, sayameva parakarmiti, kei puNa bhaNaMti-'IzcarAtsaMpravarnata, nivata tathezvarAt / sarvabhAvAstathAbhAvAH, puruSaH 3 adhya sthAsnurna vidyate // 1 // ' 'sarve bhAvA tathAbhAvAH etacca AyaparakamagahaNeNa parihataM bhavati, evaM prakRtikAlasvabhAvAnAmapi Ata-12 parakamagahaNeNa paDisedho kato bhavati, appANaM rakkheto Ayarakkhato bhavati, AtANurakkhito vA anu pazcAdrAve kiriyATThANaseviNo, teNa adhammaphaleNa dukkheNa saMpayutte kaMpijamANe daTuM jasse kaMpo bhavati se AtANukaMpae, paramAtmAnaM vA'nukampamAnaH, AtmanA hyAtmAnamanukampate, tadanukampate tadanugrahAta , AtaNippheDae acANaM saMsAracAramA NippheDiti, attANaM NANAdIhi guNehi NippheDaMti AtaNippheDae, attANameva paDisAharekhAsitti vemi kiriyAhANehiMto paDisAharati 2 cA akiriyaM ThAve / / iti dvitIyathutaskandhe dvitIyAdhyayanaM kriyAsthAnAkhyaM samAptam / / ____ ajjhayaNAmisambandho-teNa mikkhuNA kammakkhayasamuTThiteNa kiriyATThANavivaJjaeNa terasamakiriyATThANAseviNA AhAragutteNa VA bhavitavyaM, vakSyati-'AhAragutte samite sahie sadA jaejAsittivemi,' jo phAsugAhAro so AhAragutto bhavati, tatra ucyate-- | keyi jIvA sacicAhAratti, ko vA kimAhAreti ?, eteNAmisaMbandhena tatiyamajhayaNamAyAtaM AhArapariNA, phAsugAhAro so AhAragutto bhavati. cattAri aNuogadArA, puvANupubIe tatiyaM pacchANupunIe paMcama aNANupubdhIe egAdimattagacchagatA jApa |3, pAmaNipphaNNe AhArapariNA, AhAro Nikkhivitabbo pariNAe ya, AhAraNikkhevo paMcahA-NAmaM ThavaNA // 169 / / gAhA, atha dvitiya-zrutaskandhasya tRtiyaM adhyayanaM Arabhyate [379] Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [3], uddezaka [-], niyukti : [169-178], mUlaM [44-63] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: AhAra prata sUtrAMka nikSepaH [44-63] dIpa anukrama [675 zrIsUtraka- eso khalu davye sacitta // 170 / / gAhA, dabvANi AhAreti dayAhAro, so tiviho-sacicAdi 3, sacitto chavidho-puDhatAGgacUrNiH vijo puDhacikAIyAdi, puDhavI loNamAdI api kardamamapi kardamapiMDAdAnaM ca, AukkAo sacitto bhomatalAgAdi aMtarikkho ya, // 376|| teukAo sacitto AhAro idRgapAgAdisu, mahaMtesu a aggiTThANesu a aggimUsagA saMmucchaMti, te taM ceva sacitaM aggimAhAreMti, masesA maNUmAdayo Na tarati jalagANaM sacitaM aggimAhAretuM, uktaM hi-'eko nAsti abaktavyaskhAgneranAsthAnamitravat', lomAhAro puNa tesiM hoti hemaMte sItevitAyeMtANaM, so puNa jo aggIo prakAzaH pratApaH so sacittotti yA, sacittaM te puNa niyamA AvAreMti jIvA, jeNa sIteNa khuNakhurNato addhamatobi AsAsati, jahA mucchito pANieNa, vAukAo lomAhAro sIyalaeNa vAteNa 4 appAijati, vaNassatI kandamUlAdI, tasA aMDake jIvaMte cetra sappA gassaMti, maNUmAvi kei chuhAItA jIvaMtiyA ceva maMdukaDiviyA, evaM acitto mIsao avi bhAsitavyo, bariNavara)aggI acitto bhaNitavyo, atha 'bhaMte ! odaNe odaNakummAse0' bhaNito dabvAtAro, khetAhAro jo jassa Nagagssa AhAro, AhAryata ityAhAraH visao AhAgeci bucati, jahA madhurAhArokheDAhAro yassaTTho va snehodanAdi, idANi bhAvAhAro, tesiM ceva sacicAcittamIsagANaM davANaM jevaNNAigo te buddIe vIsuM2 kAUNa AhArijamANo bhAvAhAro bhavati, tatthavi kaDukamAyavilamadhuraramAdi jibhidiyavisayocikAUNa prAyeNa ghepati, uktaM hi rAibhanebhAvato tice vA jAva madhure vA, itare'pi cAnupaMgeNa, uktaM hi-'jaDo jaM vA taM' mRduvizavASpAvyazrIdanaH prazasyate, zItodakena prazasyate, zItodakaM tu prazasyate, evaM tAvadbhAcAhAro dravyAzraya uktaH, idANiM jo AhAreti AhArao tamAzritya bhAra ucyatesabbo AhArento udaiyasma bhAvassa AhAreti, kayarassa udaiyasya', veaNijasa kammassa udaeNaM, 'paMceva ANupuvIe' 699] // 376 // [380] Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka [44-63] dIpa anukrama [675 699] zrIsUtratAGgacUrNi // 377 // "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [2], adhyayana [ 3 ], uddezaka [-], niryukti: [ 169- 178 ], mUlaM [ 44-63] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA...... AgamasUtra [02], aMga sUtra [02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi : jamhA vRttaM- 'cauhi ThANehiM AhArasaNNA samuppajati, taMjahA- omako tAe dhAvedaNijasma kammarasa udaeNaM matIe vadoSa| geNaM' jamhA udayikassa, kuTTe udayIyasya karmaNaH udadyAt AhAreti, kenalIgavi audayikapAriNAmiko bhAvI iti, tamhA siddho, bhAvAhAro tiviho-oe lomo a pakkheve, eesa tivhavi ekAe caiva gAthAe saMkhevavakkhANaM, taM0 'marIreNoyAhAro tapAi phAseNa lomaahaaro|' pakkhevo jaM marIrasma paJjattIe, pajatnao vA AhAreti, jo oyAhAro etasma cakkhANaM gAthAe puNyadveSa taM0-oyAdvArA jIyA savve // 172 // gAhA, AhAragaappajattagA, ojatti sarIraM ojAhArA- sarIrAhArA. katare ?, sacce AhAraMgA, je AhAraMti, te puNa tattatelapANapakkheva0, iha sarIrakhaJjacIe pajacagA vA paJjappamANA vA, sarIrapajatI puNa AhArapajattIe | pajapyamANasseva, savvabaMdhe ADhaviya jAba marIrapajattagassa oyAhAro hoti, kiM yuccate ? - oyAhArA jIvA sabbai AhAragA apaattagA ucyante, iMdiyaANupANubhAsamaNopajacIhiM apajattA, vRttaM oyAhAravakkhANaM, idANiM lomAhArassa bhavati, tayAi phAseNa ya lomAhAreci, etasma gAhApAdasma purillIe gAthAe pacchimadveNa vakkhANaM- 'pajattagA tu lome pakakheve hor3a bhavitabbA' katarIe pattIe ADhavetuM ?, tattha nagA ghe pati phAsidiyamityarthaH, jaM uNhAmitatto chAyaM gaMtUNa chAyApoggalehiM AsAmati savvagAta| lomakuzaNupavidvehiM, AmAmati zItavAteNa vAgAdIpakakhevaNagAdIvAveNa vA Asamati vhAyaMto vA, evamAdi lomAhAroti, ganbhevi lomAhAge ceva, jeNa pakkhevAhAra idha AhAriaMto AhAro, tena cakSuSmatA ambena vANa dIsati lomAhAraH lopa iva, lopaH adarzanamityarthaH, je adIsaMtA corA harati te lomAhArA bucaMti, eso puNa lomAhAro zivameva bhavati anAbhogaNivattito AbhogaNita| cito vA, pakkhevAhArI puga bhAijati kA bhayaNA ?, kadAi AhArer3a jahA uttarA kurA ameNa bhattakAle pakkhevamAhAramAhAreti, [381] AhAra bhedAH 1377 // Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka [44-63] dIpa anukrama [675 699] zrIsUtrakavAGgacUrNiH // 378 // "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [2], adhyayana [ 3 ], uddezaka [-], niryukti: [ 169- 178 ], mUlaM [ 44-63] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02], aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: saMkhejagavAsAnaM aNiyao, tayAi phAseNaMti vRttaM / idANiM pakkhevagAhArassa cakkhANaM, tenocyate-egiMdiyaNAragANaM devANaM ceva Natthi pakkhevo / sesANaM pakkhevo saMsAratthANa jIvANaM // 173 // sesANegiMdiyavajANaM orAli yasarIrINaM jesiM jimmidiyamatthite pakkhevAhArA, eke tvAcAryA etadeva trividhaM AhAraM anyathA nuvate, taMjahA pakkhevAhAraH oyAhAraH lomAhAra iti trayaH, jihvendriyena labhyate sthUlazarIre prakSipyate so pakkhevAhAro, yo ghrANadarzanazravaNairupalabhyate dhAtoH pariNAmyate ojAhAro, yaH sparzenopalabhyate dhAtoH pariNAmyate sa lomAhAraH, vRtto AhAro, appAhAragA bahuAhAragA ya idANiM vatavvayA je jattiyaM vA kAlaM AhAragA bhavati, kAlaM tAva bhagati ekaM ca do va samae tiSNi va samae muhuttamaddhaM vA / sAdImaNAdimaNihaNaM vA kAlamaNAhAragA jIvA || 174|| butto kAlo gAthAsiddha eva // idANi aNAhAragA buceti te duvidhA, chaumatthA kevalI ya, tattha chaumatthA aNAhAragA-ekaM ca do va samae kevaliparivajiyA annaahaaraa| maMzrami doSNi loge ya pUrite tinni samayA tu 'egaM ca do va samae'tti vigahagatIe, kevalI aNAhArA duvidhA--siddhakevalI aNAhArA bhavatthakevaliaNAdvArA, bhavatthavaliaNAhArA duvidhA, taMjahA sayogi0 ayogI0, mayogibhavatthakeca liaNAhArA samugdhAtagatA, te puNa maMzami doNi, maMthaM pUraMto loe bhavati daie samae, Niyato paMcamasamae, logaM pUreti cautthasamaetti tisuvi aNAhAro, idANiM ajogibhavatthakevaliaNAhArao gAthAsiddho ceva aMtomuttaM siddha kevaliaNAhAraovi gAthAsiddho sAdIyaaNighaNo siddhaaNAhAro, joeNa kammaraNaM AhAretI anaMtaraM jiivo| teNa paraM mIseNaM jAva sarIrassa pajattI (niSpattI) || 177 // uvabajamANA caitra savvadhe kammagajogeNaM AhAreti, tao mIseNa jAva orAliyasarIrapaJjattIe patto bhavati, pacchA orAli misma sarIreNa ceca [382] AhAra bhedAH ||378|| Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [3], uddezaka [-], niyukti: [169-178], mUlaM [44-63] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka [44-63] dIpa anukrama [675699] AhAreti, evaM veubviyaM, AhAragasarIreNaM puNa NiyamA AhAragoceva, vutto aahaaro| idANi paripaNA jahA satthapari- vanaspatiH tAGgaNi: 11ANAe bhaNitA Nikkhebe, suttANugame sutaM-sujhaM me AusaMteNaM0 (sUtraM 44) iha khala AhArapariSNA tassa NaM ayamahoiha khalu IN pAINaM vA 4 paNNavagadisAo paDucca, sabbAoti savAovi dimAo uhuM adho agahitAo, sabyAtitti sabbasaMkheveNa cattAri vIjakAyA, bIjameva kAyo bIjaM ityarthaH, taMjahA-aggaM bIjANi jesiM tilamAdINaM sAlikalamaatasimAdIyAvi, taNA, aggaM bIjaM | jesiM vA aggalatA sappaMti para hoMti vA te aggaM vIjA, mUlabIjAcA allagamAdI, poru unchugamAdI, khaMdhavIjA sallaimAdI, tadaMta nAgArjunIyAstu 'vaNassaikAiyANaM paMcavihA vIjavakaMtI evamAhijai-taMjahA-aggamUlaporukkhaMdhIyaruhA chaTAvi egeMdiyA | samucchimA bIyA jAyate' jahA uddAvaNe dar3e samANe NANAvidhANi haritANi saMmucchaMti, paumINIso vA nabae talAe saMmucchaMti, | purANeci kathayi puthvaM Na hotuM pacchA samunchati, uktaM hi-'pabhaM ca rAjahaMmAzca' 'tesiM ca NaM ahAbIjeNaM'ti yayasya vIja tatra | tadeva prasUyate yathA zAlipIje zAlyaDaro jAyate, na kodravAdayaH, athavA'vakAgena jaM jattha khete jAyate, yathA sumajitakedArapallave prAvRTkAle zAlirjAyate yathA zAlIvIje zAlyaMkuraH, pApANopari nopyate na vA utto'pi jAyate, athavA bhUmyambukAlAkA| zavIjasaMyogo gRhAte, athAvakAzagrahaNaNa0, egatiyA ege Na savve, je'vi vaNastatikAye te'pi rukkhA ummajaNabadbhaNA, sesAo apuDhavijoNiyA, pRthag viyoniryapAM, utpattiH AdhAraH prasUtiyoMnirityarthaH, yu mizraNe, yautIti yoniH, mizrabhAvamApadyanta ityarthaH, kArmaNasarIra vA, jIvo vRkSabhAvapuraskRtaH, yA ca prasUtiH kSamAbhUmimaMtareNa na prasUyate so puDhavijoNiyo bhavati, jahA jalaM na jAyate, jattha jassa joNI so tattheva saMbhavati paMkajayat bIjAkuravadvA, uktaM ca-"kusumapurole bIje mathurAyAM nAGkuraH samudbhavati / ||379 // [383] Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [3], uddezaka [-1, niyukti: [169-178], mUlaM [44-63] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: bhImA vanaspatiH nAgapUrNiH prata sUtrAMka 1380 [44-63] dIpa anukrama yatraya tasya vIja, tamotpagate pramayaH / / 1 / / " tathA yathA praticandrakasya dikSu samudbhavaH sa caikA dRzyate, pratimukhasya vA''darzake pratibho dRzyate, eta eva taduktaM bhavati-yA hi yatra yasya yoniH sA tatraiva sambhavati, puDha vivakapatti, kesiMci AlAvago va elaNatthi, jesipi asthi tesipi uktArtha eva tassagrahaNena, tahAvi viseso bucati, jahA taMtujoNio paDo taMtumaya ityarthaH, kAraNAntaritaH kriyamANo taMtuSyeva bhavati, na dezAntarAbhyAM, hiyate vA, vRkSastvevaM, na caivaM kathamiti ?, ucyateloI sAmalapuDha vikAIe purekkhaDo puDhavikAyasarIra vippajahAya taMmi ceva deze sazarIre aNyosu vA tatsaMnikRSTapuDhavidhAyiesu rupavatAe ciuTTati, vattha kAyAMtarasaMkame kramo gheApati, aNNo puNa dezAMtarAto saphAyAto vA parakAyAto vA Agamma rukkhattAe vamati, toNiyA taslabhAnA, tambakamati taM ceva joNiyamiti, jahA jA jassa joNI so tammi ceva saMbhanati, NaNNattha yathA pApANAta suvarNa jAyate, na sarvasAta pApAgAt jAyata iti, enaM puDhavijoNio puDhavisaMbhavo puDhaviuvakAmo ya Na sayAo puDhavIo jAyate, kaze puga bhUmIya ussarille pattharovari vANo jAyate ?, tajoNiyagahoNa tu sabametaM pariharitaM gahiyaM ca bhavati, 1. kamprovagA kammajogA bhavati, jo jassa jogo bhavati so tassa umajogI buJcati, yathA rUpavAnepa dAra usajIvanIyo, so rUveNa kuleNa zIleNa ya tIse evaMguNajAtIyAe dAriyAe, dArikAe ceva dArako, so'pi etassa upayogo, evaM tehiM tabidhAI kammAI katAI rukkhArohaaNivattagAI jesi rukkhANa hauvaika bhavati, tahA maMDagamadhye kiMci jaM Nijarai taM ubaika, siNehassa vA tellasa yA ghayassa nA 3, maramANaM aNovaika, tahA ADhagaH pramANo ghaTaH, ADhagapramANasyaiva meyasya dravyasyetaraspa vA upayogo, patrapuSphaphalAdilakSaNavyatirikAnAM Na tesiM aNNapudavikAiyAdizarIreNopayogo, kammaNidANatti NiyANaM hetuH kAraNamitya [675 699] // 38 // [384] Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [3], uddezaka [-, niyukti: [169-178], mUlaM [44-63] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: zrIstraka prata sUtrAMka [44-63] dIpa anukrama [675 narthAntaraM, yAtikasa hi vyAdheH yAtaladravyAhAra eva NidANaM, evaM pittiyamimiyANapi pattiyasi mANidANaM, yathA nAnidAnoD vanaspatiH tAincUrNiH17 | vyAdhiH utpadyate evaM karmanidAnamantareNa na zarIrotpattiH bhavatItyana ucyate-kammaNidAnena, tathA ca kamma0, kataraM kamma ?, // 381 // AMI rukkhaNAmAgotaM tassodaeNaM NANAvihajoNiyAsu, puDhavIti nemipi jo puDhacI 'gacittasaMvRnamizrAvaikaza' tathAprakArA yoniH, NANA |vidhAnAM ca aNNesiM puDha vikAiyAdINaM chapaI kAyANaM joNI viutitti, viviyoge, virodhya pRthivIkArya vRkSavamamisaMprApya | vartante viuti / te jIvA tesiM siNehaM te jIvatti je puDhavikAIesu uvavaNNA tAsiMti jAsu upAdAgabhUtAsu upavaNNA aviddhatthajoNiyAsu uvayaNNA, siNeho NAma sarIramAro ne ApivaMti, Na ya egateNa ceva ne vandhuM viddhaMseMti, ko diluto, jahA" aMgattho jIyo mAtugAtumhaMpi AhAreti, Na ya mAUe kiMcivi pIle janayati, khIpumo vA paramparagAtrasaMmparzAt puSTirbhavati, na ca tayoH pIDA bhavati, jahA aMbasma ya Niyasma ya, NivAvayavA aMbamaNupavisittANa dUseti, " ya Nivassa pIDA bhavati, jeNa | barddhate NivaH, eso'vi vaNassaikAyiko sakkho tAsiM puDhavINa siNehamApivei, Na ya tesi pIDaM jaNapati, kadAyi pIDaM jaNayati | asamANavaNNagaMdharasasparzAt , evaM upavajamANANa AhAro bhavati tA, parivar3amANA puNa parivaDyaMne jInA AhAreti puDhavizarIraM jAva zarIrasanikRSTaM AukAryapi avalikkhaM bhomaM vA, bhomaM bhUmIto ubhidiya jAto, pANitaM jaM bhumaM ceva bhUmitthaM, vahatamatrahaMtagI vA, teuccharAdivAo bhUmikhalaNAo vA AgAmAo vA, vaNasmaI paropparaM mUlA saMmattA, jahA aMvasma, taha kAugokarimamANA | purisAdi, nAgArjunIyAstu avaraM ca NaM asaMbaDhe puDhavisarIra jAba pANAvidhANaM tamathAvagaNaM acittaM kucaMti jaMtayo, punyaviu ceva jIveNaM jIyamahagataM AhArattAe geNhaMti, tapi jayA sarIrattAe pariNAmeti tadA acetanIkaroti, kathaM cA aNoNa jIveNa | |381 // 699] [385] Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [3], uddezaka [-], niyukti: [169-178], mUlaM [44-63] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: vanaspatiH prata sUtrAMka [44-63] dIpa anukrama [675 zrIpatraka- pariggahitaM tAva aNNamarIrattAe Na pariNameti ?, jayA puNa paricattaM bhavati, jeNeva jIveNa sarIragaM NivvatitamAsI tadA aNNo tAGgANi jIvo AhAreti, parividdhanthaMti prAktanena jIvena mukta, punyAhAriyati, taM sarIragaMjo vaNassaikAio puDhavisarIraMga AhAreti taMpi ||28saa tehiM jIvehiM 'AhAragA ya pANA' itikAUNa ceva NivyatitaM, ata etaduktaM bhavati-pubbAhAritamevAnyajIvarAhAryate, tayA''hA rititti je egidiyA ete tayAe ceva AhArati phAsidiepaNetyarthaH, jesipi jibhidiyamasthi tesipi puvvaM phAsidieNa spRzitvA pathAt , jihendriyamapyasti ?, ucyate, yasmAt jihvA sparza gRhNAti, agninA anAsvAdanIyena spRSTA dAte, evamanyadapi dantauSTha tAlyAdi sparza vetti, na ca tatra kizcidanyadAsvAdayati, vipariNataMti puDhavikAiyattaNaM mottUNaM vividhaiH prakAraiH tameva vRkSatvaM / pariNataM, sArUvikaDaMti mamAnarUvikaDaM vRkSatvena pariNAmitamityarthaH, sabappaNattAe AhAreti, nAgArjunIyAstu evaM samprati. pannA-avareNaM NaM, kataraM ?, saMbaMdhamasaMbaMdhaM vA, jo puDhavikAiyamarIrehiM tasyApatitai gaiH saMzlepa ityarthaH, tesiM taM puDhavitappahamatAe siNehamAhArayati, asaMbaI puNa jaM pAsatto puDhavisarIraM vA te puNa paNNattIAlAvagAvi bhagati, temiM purANaguNe gaMdharase? avareNavi ya NaM, katare abare vA ?, NAvare, jaM uvabajaneNa gahitaM abaziSTamUlAdibhyaH, jahA gabhavatiraNa jAva labhaMti, tatthavi dullahabodhi, paMca pilagAo iMdiyANi vA Nivatteni tAva, avaziSTA evameva nipekAdayaH, evaM tevi ruskhajIvA jAra mUlA. dINi Nivatteti tAva No avaraM bhavati, AdizarIramityarthaH, mulakandAdi jAtra vIjaM tAva abarAI buccaMti, anyAnItyarthaH, NANA vaNNatti, nAnArthAntaratvena yaNNatti paMcavidhA, taMjahA-kiNhA nIlA khadiraziMzapAdi, NANAzarIrati NANAvidhebhyaH pudlaanaa| hAratvena gRhItvA AtmazarIrANi vividhaM kurvanti vikurvati, athavA NANAvidhasarIrA NANAvidhapudgalA vikurvantitti, alpazarIrAzca 699] // 382 // [386] Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [3], uddezaka [-], niyukti : [169-178], mUlaM [44-63] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka zrIsUtrakanAgapUrNiH // 383 // DDC [44-63] dIpa anukrama [675699] tahA surUvA durUvA thirasaMghayaNA dubalasaMghayaNA ityarthaH, aprakAzavadaprakAzatvena rasavIryavibhAgaM tatadha medAca bahavo vibhAvayi-D vanaspatiH | tavyAH, vividhapudgalApi vikurvitA te jIvA iti, kepAMcid na jIvAH vAnaspatyAH tatpratipedhArthamucyate--te jIvA kammA, kathaM | jIvA ?, kucanAtsaMrohAdakurAt ApadAhArakAca, kammo vaNassati baNasmatiNAmasma kammassodaeNa, navIzvarasRSTAH adRSTena vA dravyANi vetyAdi, esa tAva puDhavijoNio rumyo vutto, idANi mi ceva puDhavijogie rukkhe aNNo rukkhattAe bakamatiathAvaraM puravAyaM (sUtraM 46), atyanantare athAvara pUrvamAkhyAtaM, gaNadharI sIsANaM akkhAti, titthagareNa akkhAtaMti, atyanantarye punarvizepaNe, ADna maryAdAbhividhyoH khyA prakathane, punaH AkhyAyate, ghoSavatssamparataH khyAdeze kRte punarAkhyAtaM bhavati, tasseva rukkhasma kiMcidanyadAkhyAtaM, ihegatiyA sattA rukkhajoNiyA, katareti !, puDhavijogiesu rukkhesu jo ete AdijIvA puDhavijoNiesu rukkhesu rukkhattAe vakatA tesu ceva avibhinnesu mUlAdisahitatvena tameva rukkha parivahayamANA rukkhattAe viuti, sesaM tathaiva jAca bhavatitti makkhAtaM, kiM taM purA akkhAtaM punarvA AkhyAtaM 1, ema tAva rukkho avisiTTo vutto, pddhmo| | puDhavijoNio rukkho, vitio puDhavijoNio rukkhAo tannizrayotpadyate, tatio rukkha joNio rukkho, yaduktaM bhavati| yo'sAvAyanizrayotpannaH tasyaiva nizrayA jAtaH, atra ca anavasthA na nodanIyA, tRtIya eva vRkSaH prakAre, sa caipAmeva bhAgat , | ete tini suttadaMDagA, caturthastu tRtIyavRkSamUlAdinivezapratipAdakaH, evamavyAkulena cetasA paryAlocya sUtradaNDakAH anyatrApi netavyAH, evamanayaiva bhaMgyA ajjhAruheNa cattAri daNDakAH, sAdhAraNAnAmeka eva daNDakaH, teSu ye'nye utpadhante teSAM vibhApAbhAvaH, rukkhehiM rukkhajoNie, malehiM jAva haritehiM vi tiSiNa, atra dvitIyatRtIyAvekamevetikRtvA caturthasUtradaNDakAbhAvaH, aphAyikAnAM // 383 // [387] Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [3], uddezaka [-], niyukti: [169-178], mUlaM [44-63] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata zrImatraka nAgapUrNi: // 384 // sUtrAMka [44-63] dIpa anukrama [675 caturtho'tra zepeSu daMDakaH, agnikAyikAnAM caturtho, AvAkAdiSu bhUpakAH, idANi so ceva viseso mUlAdiNA dasavidheNa viseseNa vanaspatiH visesijada, zarIravat , yathA zarIramaviziSTaM tadeva pANyAdibhirvizepairviziSyate, vanavadvA grAmagRhabadA viSayavadvA, evaM rukkhetti aviziSTo upakamo vutto, so puNa visesiJjar3a mUlattAe, mUla nAma mUliyA, jehiM mUliyA paiDiyAo, bhUmyantargata eva sa kandaH khandhasyopari khandho tayA challI sabdarukkhasarIrANi sAlesuvi hoi khaMdhAo, sAlo ahurA ityarthaH, prabAlehiMto pavAlA pattA pattaresu phalANi kalehito bIjANi // ahAvaraM pukgyAyaM ihegatiyA0 (sUtraM ), rukkhajoNiesu rukkhesu abbhAruhattAe, ruhaM janmani, ahiyaM Arutiti ajjhAyAruhA, rukkhassa upariM, atra ruskho pagato, latAvallirukkhagati, so puNa pippalo vA aNNo vA koyi rukkho, aNNasma uvara jAto, evaM taNaomahihariesu catvAri AlAvagA mANitavyA, kuhaNesu iko ceba, samvesiM kAyANaM puDhavimalAhArotikAUNaM teNa puci puDhavisaMbhavA caMti, evaM tAva ete vaNassaikAIyA, logopi saMpaDiyaati jIti jeNa suhapaNNa- 1 vaNijattikAUNa paDhamaM bhaNitA, semA egidiyA puDhavikAIyAdayo cattAri dumaddahaNijattiphAUNa pacchA bucaMti, vaNassaikAiyAgaMtara tu tasakAo, so puNa NeraIo tirikkhajoNio maNuo devetti, tattha neraiyA egaMteNa appacakkhattikAUNa Na bhaNaMti, te punaranumAnagrAhyA, teNa Na bhaNNaMti, tesi AhArovadhiH AnumAnika itikRtvA nApadizyate, ma tu egaMtAsubho ojasA na prakSepAhAraH, / devA api sAmprataM prAyeNAnumAnikA eva, tesuci egaMtato AhAro ojasA, maNabhakkhaNeNa ya, so puNa AbhogaNiyattito aNAbhogaNivyattito ya, jahA paNNattIe aNAbhogeNa aNusamatigo, AbhogeNaM jaha0 cautthaM ukosa. tettIsAe vAsasahassehiM asthato ceva buJcati, iha sune vaNamatkiAiyANataraM maNusmA, satirikkhajoNietti sacittarattikAuM paDhama vudhAMta / ahAvaraM NANA- // 384 // 699] [388] Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) manuSyAH prata sUtrAMka [44-63] "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [3], uddezaka [-], niyukti: [169-178], mUlaM [44-63] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[2], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: zrIyapraka-IN| vidhANaM maNussANaM (sUtraM 57) AriyANaM milakSaNa temi atha vIjaM, maNussagIjameva hi maNussassa prAdarbhaviSyataH bIjaM bhavati, tAGgacUrNi: 11 tu zukra zoNitaM ca, te puNa ubhayamapi yadA avidvatthaM bhavati, athAvakAsezi joNi gahitA avidvatthA, ettha cunbhNgo||385|| bIjaM niruvahataM joNI NiruvahatA bIjaM NiruvahataM joNI upahatA0, evaM sattakoTTA isthittikAUNaM aMtodarassa athAvakAso bhavati, A. itthIe purimassa yA strIpuruSasaMyogaH uttarAdharAraNisaMyogavat saMsparzakarma, Aha hi-cakra cakreNa saMpIbdha, martyajaghanAMtarANI' karma karoti iti karmakarA, karmamamarthA vA kammakaDA, abiddhatthA ityarthaH, vidhvaMsya te tu-paMcapaMcAzikA nArI, saptasaptatika: Joal pumAn / ettha puNa mehuNaM mehuNabhAvo mithunakarma vA maithunaM, maithunapratyayikA mehuNavattIo, aNNovi AligaNAvatAsaNasaMjogo aNaMgakIDA ca asthi, nattamo gaNyate garbhotpattI, te duhatoci siNehaM, siNeho nAma anyo'nyagAtrasaMsparzaH, tadyathA AhArasya AhArinasya, zoNitamAsamedo'sthimajjAzukrAnto bhAti purupe nAryA upajAtaH, sa yadA puruSasnehaH zukrAnto nAryodaramanupravizya nAryojasA maha saMyujyate tadA mo siNeho kSIrodakavat aNNamaNa saMciNati, gRhAtItyarthaH, 'tatya jIveti tasmin tatthamaNuppaviDhe siNehe mvakarmanivartitakhalikA isthitAe puM0 napuM0 viuti, mAo'yaM soNiyaM pituH zukaM, tato pacchA jaM se mAtANANAvidhAo ramavihIo (vigaio) dhIranIrAdiAu Nava vigaIo, jovi odaNAdi avigato AhAro bhavati mopi prAktanAt bhAvAadA vigato bhavati sarIratvena pariNAmito bhavati tadA AhAryate, uktaM hi-egidiyazarIgaNi lomamAhAreti, egadesoti tassa phalaTasarisA rasaharaNIe yathotpalanAlena ApivatyApaH, tato kAyAto amiNivaramANAI, 3 isthi ceva egatA janayati AtmA, | napuMsako vetyarthaH, svakarmavihitameva tepAM janmani massassa NAmassa kammassa udaeNaM, na khettabale, taM tu duge mAtApitarau samanu dIpa anukrama [675 699] // 385 // [389] Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [3], uddezaka [-], niyukti: [169-178], mUlaM [44-63] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: jalacarAH prata sUtrAMka zrIsUtrakatAmaNi // 386 // [44-63] dIpa anukrama [675 gRhItaH, vizeSatastu mAtA, ata etaduktaM bhavati, ithi ghegayA jaNayaMti' ekadA nAma kadAcit striyaM kadAcitpurupaM kadAcid garbhagata eva marati, tena na janito bhavati, te jIvA DaharA khIraM sappi, khIraM mAtuHstanyaM, sapi ghataM vA NavaNItaM vA, sesaM kaMThayaM, evaM tApa gambhavatiyamaNussA bhaNitA jahA jAyaMti AhArayati / idANi samucchimamaNussANaM avasaro patto, so a uvariM durutasaMbhave bucissati, idANi paMciMdiyatirikkhajoNiyA bhaNNanti, tatthavi paDhamaM jalayarA-athAvaraM jANAvidhANaM jalayarANaM (sUtraM 58), macchA mattA sIteNaM, athavA jeNa itthIe ya purisassa ya kammakaDAe joNIe ettha NaM mehuNaM siNehaM, te jIvA DaharA samANA | AuM siNehaM hoti, AukAo ceva, athavA je tattha mAtrA ojasA cetra, AukAyamAhAraiti, Na tu pakkheveNaM, teNeva te pussaMti | parivaItI ya jahA khIrAhArANaM khIreNeva, cur3I NaM aNusamayikI buTTI huttayA divasadevasiyA, vaNassaikAiyANa sevAlahariyAdi | tasathAvare jati tate macche cetra khAyaMti, Ahahe-asti matsyastimirnAma, asti mtsystimigilH| timitimigilo'pyasti, timigilagilo rAghava! / / 1 / / te jIyA puDhavikAIyaM kaddamamaTTiyaM khAyaMti AuM nisitAya picaMti, khudhiyA macchaM pANi ullaM gasmati, agI udagAdi vApi lihaMti, vaNassaI butto, tasakAyo jalacaro cena, magaro ya cauppadANussayaM ugaIti, NANAvidhatasapANa jAva paJcaiyA / ahAvare caupapadANaM egakhurANaM etesiM aDa, Navari Nasthi AhAre NANa, jIvA DaharAti, sA pakviNI tANi aMDagANi saeNa pelliUNa'cchati, evaM gAtumhAe phusaMti, sarIraM ca Nivyatteti, taM puNa aMDajaMkaNaM ceva bhavati pacchA | sarIraM jAyate vipulamAdI cammapakkhI potayA, etesiM puNa maNuyANa paMciMdiyatirikkhajoNiyANa ya savyesipi duvidho AhAro | bhANitavyo, taMjahA-AbhogaNinyattito ya aNAbhogaNivvattiyo, vutto paMciMdiyatirikkhajoNiyANa ya sambesiM puNAhAro // idArNi 699] // 386 // [390] Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [3], uddezaka [-], niyukti: [169-178], mUlaM [44-63] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: vikale ndriyA: prata sUtrAMka [44-63] dIpa anukrama [675 zrIsUtraka- | vigaliMdiyA je teni tirikkhajoNiyAhAro vuccati-ahAvaraM DahegatiyA(sUtraM 59)kammaNiyANeNa jatthauvakammA NANAvihANaM vigAlAdayA jAtA tAjacUrNiH tasathAvarANaM, tasA tirikkhajoNiyamaNUmA orAliyazarIragatA, teU vAUpi tamA ceba, thAvarA puDhavi aNusUyaMtA, aNusUyaMtA NAma / / 387|| zarIramanusRtya jAyante, taMjahA-sacicesu tahA jUpAo likkhAo seyavato chappadA ya maMguNA puNa mANumasarIrovajIviNo mAnu pazarIrAzrayAdeva jAyante, zaroropabhujyamAneSu parthaGkAdipu, na tvanyatra, gorUpAnAmapi zarIreSu yUkAdayo bhavaMti gokIDA ya, acittesuvi etesu avyAvaSNesu juvAdayo saMbhavaMti, acicIbhUtesu tu kRmikAH saMbhavaMti, evaM ciMdiyA ne iMdiyANa cauriMdiyANapi sarIreNa aNusittA jAyate jahA vicchigasma uvariM bahayo vicchimA saMbhavaMti, acittIbhUtesu ya kimikAdayo jAyaMte, | upAe sacittA masagA saMbhavaMti, jahiM aggipANAdivatlANi aggisojjhANa ceva kIrati, jattha aggI tastha bAtopi asthi, jevi bAukAe nismAe AgAse saMbhavaMti, vucA traathaanraa| dANiM tattha puDhavimanusRtya veiMdiyA kallugAdayo sambhavanti teiMdiyA kuMthupippIlikAdayo caturidiyA pataMgA, varisArate bhUmi paDilehaMto uDeti salabhAdayaH, AukkAe pUtaragAdayo vaNassatikAe paNagabhamarAdayo, acittAmuvi etesu jAyaMte, te jIvA tesiM NANAvidhANaM tasathAvarANaM purANANAvidhANaM tasathAvarANaM sarIresu sacittesu a acitte a vediyasattA durUvatcAe viudghati, duruvA NAma mucapurisAdI marIrAvayavA, tastha sacittesu maNu ssANa tAva poresu samigA gaMDolagA koTTAo a saMbhavaMti saMjAyante, cAhipi Niggatesuvi uccArapAsavaNAdisu kimmiyA sammuHE chaMti, acittesuvi gorUvakaDevaresu ya, udarAntazaH kamyAdayaH saMmucchaMti, tirikkhajoNiyANapi sacitte udarAntarA0 ujjhesu kimiyA saMbhavaMti, udarAto yiNigganesu ujjhesu chagaNesu ya kimigA saMmucchaMti, bhaNitA durUvasaMbhavA / idANi khuragA bucaMti 699] mAya IITE ||387 // [391] Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [3], uddezaka [-1, niyukti : [169-178], mUlaM [44-63] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: apkAyA: prata sUtrAMka [44-63] dIpa anukrama [675 zrIsUtraka athAvaraM ihegatiyA NANAvidhA jAca kammakhuruDagAe cakamaMti, khurugA NAma jIvaMtANa ceva gomahisAdINaM cammassa aMto tAGgapUrNiH saMmucchaMti, pacchA te khAyaMto 2 camma bhottaNa uhRti, pacchA te teNeva muheNa lohitaM NIharaMti, acicesuvi ete gavAdisarIresu // 388|| saMmucchaMti, aginavamaDesu thAvarANavi rukkhANa saMmucchaMti, acittANa vijjughaNA te jIvA, tesiMNANAvidhANaM, idANi tirikkhajoNiyANa adhikAre ceva baramANA egidiyA ceva bucaMti, tatthavi puvvaM AukAIA-ahAvaraM ihegatiyA sattA0 sUtraM 60), jAba ubakamA, pANAvidhesu tasathAvaresu egaDemo kIrati taM sarIragaM jaM taM AukAIyA, ahAvaraM DahegatiyA sarIragaM bhavismati tAva saMsiTuMti bAujoNio AukAIyo, uktaM hi-'umme vAte.' tamAlassa vAteNa gambhA saMmucchaMti, vAtasaMgahitA saMcina TuMti, samucchimA puNa sattA AukAiyattAe pariNamantItyarthaH, UrzvabhAgA ye hi bhUmyantare AukAo samucchati, bAyaraharitamaNugAdI, se uDu ca tehiM puDhavihito uvivitto jo AgAse saMmucchito, adhobhAgehiM pADijati, dhArAhi karagatAe vA puNo pariNato pADiti, tiriyabhAgetti jadA tiriyaM bhavaM tirincha Neti yo pADeti, sa tu saMmugchito gurutvAdvAtaM puNa janayati tadvidhAnAni tu, taMjahA-oso himaM jAva suddhodae, sesaM taha ceva aalaavgaa| savyehiM kAehito duradhigamA puDhavittikAUNa teNa pacchA bucismai, ahAvaraM ihegatiyA agaNijoNiyA NANAvihANaM tasathAvarANaM (sUtraM 61), sacittesu acittesu Asannesu tAva hatthINaM jujjhatANaM daMtakhaDakhaDAsu agaNI saMmucchati, mahisANa ya jujhatANaM siMgesu aggI samucchati, acetaNANa'sthi aDigANavi, evaM beiMdiyANavi, tahA NaM aTThiesu jahA saMbhavati bhANitavyaM, thAvarANaM acetaNANaM pattharANaM AgAse, AgAse / AvaDatANaM aggI samucchati, acetaNANaM uttarAdharAraNijoeNa aggI saMgucchati, tahavidhANANi tu iMgAle jAle cattAri AlA 699] // 388 // [392] Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [3], uddezaka [-1, niyukti: [169-178], mUlaM [44-63] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: ANI. . prata sUtrAMka [44-63] dIpa anukrama [675 zrIsUtraka vagA / athAvarANaM NANAvidhA, tasathAvarANaM vAujogINaM, NANAvidhANaM tasathAvarANaM, Na viNA bAukAraNa vAu(agaNi)Ae saMmuccha- IDImAya: tAGgacUrNiH | tici kAUNa jattha ceva sacice vA agaNikAo saMmucchati, evaM cacAri bhANitavyA / idANi puDhavi-NANAvidhANaM tasathAva4 apratyArANaM sacittesu ya rANaM sacinesu ya acittesu bA, sappANaM matthara maNI jAyati, itthINavi muciyA, matthaesu sApANa ya manchANa ya udaresu, mnnussaa||389|| pavi muttasakarAo, acicANaM puNariNamo kalevare chagaNamAdINi lobhattAe pariNamaMti, thAvarANa sacinesu haMsapaJcagesu mottiyAo jAyaMti, acittANavi lavaNAgarAdisu kaTumAdi loNacAe pariNamati, agaNI vidvatthAnigAlAdINi loNIhoMti, evaM cattAri AlAvagA / / idANiM sabasamAso-ihegatiyA sattA NANAvidhajoNiyA NANAvidhA saMbhavA je puDha cijoNiyA jahA saNhapuDhavIe sakare ptthr| samucchati pravAla kAyaskAntAdayaH, AujoNiyA sarIrameghajogi, puDhacI puDhacIe, evaM semAgavi, zarIrANyevAhArayati, IA kammuNA gaIo gacchaMti, NirayAdI, kammuNA dvitI ukomamajjhimajahaNiyA, kammuNA''riyAdivipaJjAso, jahA maNusso meraIo hoti, maNussakhetA poraiyakhetaM gacchaMti, kAle-NeraiyakAlaM gacchaMti, maNussagatibhAvA devagatibhAvaM gacchati, AyANaha aguttasmAhAre narakAdiH viparyAso, tasmAt guptaH gavesaNA gahaNe0 ghAsesaNAsamite jANAdi 3, madA nityakAlaM yAvadAyuH, zeSa nirvANaM vA gacchati, gato aNugamo, idANi NayA-jANaNA'NAyami giNhitabve 'samvesipi NayA' iti AhArapariNNA sammattA / / evamAhAraguptasya sataH pApaM karma na badhyate, nApratyAkhyAnasya ityarthaH, tenAdhyayanaM apaJcakkhANakiriyA gAma, anuyogaO dvAraprakramaH, NAmaNipphaNNe apaJcakkhANakiriyApadaTThANaM-NAmaM ThavaNA gaathaa||109|| dayapacakkhANaMti damveNavi pacakkhANaM OdanabhUto vA paJcakkhani, tatra dravyassa dravyayoH dracyANAM vA pacakkhANaM jo jaM sacittaM acittaM vA davaM paJcakkhati taM dadhvaM, taM 699] atha dvitiya-zrutaskandhasya caturtha adhyayanaM Arabhyate [393] Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [4], uddezaka [-], niyukti: [179-180], mUlaM [64-68] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka zrIsUtrakatAGgacUrNiH pratyAkhyAnanikSepaH // 390|| [64-68] dIpa anukrama [700 sAdhU NavageNa ya sAdhUNa sacittAdi sambadabvANi jAvajIvAe paccakkhAyAI, sAvagovi ya koI jAvajIvAe AuphAya jaM savvaM saci, kandamUlaphalAni paJcakkhAti, koDa sacinaM AukAyaM bajei, acittaM maJjamaMsAdi jAvajIvAe paJcakkhAi, koI vigatIovi mavvAto jAyajIvAe paccakkhAti, yadi hi Na vA koi sabyAto paJcakkhati koI mahAvigatibajANaM AgAraM karei, sAbagAvi kevi jAyajIvAe majhamaMsAdi vajaMti, daveNa paJcakkhANaM jahA rajoharaNeNa hatthagateNa pacanAti, davvahetuM vA paJcakkhAi jahA dhammillamsa, dayyabhUto vA jo aNuvayutto, gataM dabapaJcakkhANaM, atittha samaNa! atistha bhaNatti paDiseha eva, jahA koha keNai jADato kaMci bhaNati-Na demitti, bhAvapacakkhANaM duvidha-mUlaguNauttaraguNa // 180 / / gAhA, mRle savvaM desaM ca vibhAsA, gataM paJcakkhANaM, idANiM kiriyA, sA jahA kiriyAvANe, bhAvapaccakkhANeNAdhikAro, bhAvakiriyAe payogakiriyAe mamudANakiriyAe vA, tassa rakkhaNavA bhAvapratyAkhyAna tadiha varNyate, kahaM hoI tappacaiyaM apratyAkhyAnitvaM ?, apa| cakravANakiriyAsu vahamANassa, apratyAkhyAninazca kiyA kamatyanAntaramitikRtvA avazyameva karmavandho bhavati, tataH saMsAro duHkhAni ca ityarthaH, apratyAkhyAnaM varjayitvA pratyAkhyAnaM prati yatitavyaM, NAmaNiphaNNo gato suttAlAve suttaM uccAreyavyaM-sutaM me AusaMteNaM bhagavatA0 (sUcaM 64), iha khalu etasyAdhyayanasyAyamarthaH-natra pratyAkhyAninaH AtmanaH paJcakkhANaM bhavati | tadadhikRtyocyate, AtA pazcakravANI apaJcakkhANI yAvi, mavati AtmagrahaNaM Atmana evApatyAkhyAnaM bhavati, na ghaTAdInAM, katarasthAtmana:, yasyApratyAgnyAnakriyA, kriyata iti vAkya hopaH, jasma tAva mabve mAvajajogA pacakkhAyA tasya sabbasAvajayogapratyAkhyAna kriyA kriyate, yasyApi dezapratyAkhyAnaM tasyApi yena pratyAkhyAnaM, tasyApi ye na pratyAkhyAtAH sAvajayogA tatpratya 704] RAMRITS // 39 // [394] Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [4], uddezaka [-], niyukti: [179-180], mUlaM [64-68] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: apratyAkhyAnapA tAGgaNi prata sUtrAMka [64-68] dIpa anukrama zrIsatraka-1/yikaH kazriyo bhavati, pratyAkhyAtebhyo na bhavati, ko puNa so apaJcakakhANI ?, jo kiriyA akuzalo, dharmArthakAmArthamokSArtha | vA kriyamANaM karma kriyA bhavati, tadviparItA tu azobhanA kriyA akriyA bhavati, akriyAsu kuzalA akriyAkuzalAH, Aha hi||391|| 'anarthapa ca kauzalya' athavA na kriyAkRzalaH akriyAkuzalaH, ajAnaka ityarthaH, ghaTAtmavAnA, akuzalazandasya nAnyaprati pedhaH, AtA minchAsaMThine yAvi bhavati mithyApratipatti:-mithyAdhyavasAyaH micchAsaMsthitirityarthaH, taco atattAbhiniA vezaH, so micchAsaMdvitI evaM dharmasAdhumatyapAnAdiSyapi yojyA, evaM tAvadarzanaM prati mithyAsaMsthitiruktA, AcAra prati anAcAro AD AcArattA bhAveti, mAyI ujjusaNaM bhAveti, jahA udAyimArao, asicamuDhayo vA, egaMtadaMDetti na kasyacidapi daNDaM na FFAI pAtayati, piturapi, kato tasya mariseti, pagaMlabAloti Nizcameva ivesu visaesu aNiDhesu saMpattesu asaMpakesu dohi ci AgaliJjar3a vAlaH, kAryAkAryAnabhijJAtvAhA mUDho bAlaH ityanAntara, pagaMtasutteti yathA''dyakhApasuptaH zabdAdInAM viSayANAM sanni pTAnAM matyupAdo na bhavati evaM sahitAhitakAryAnabhijJatvAt hiMsAdisu karmasu pravartate, ekAntagrahaNaM na paNDitabAlapaNDitamityarthaH, AtA savicAra: vicarati yasya kAyavAGmanAMsi sa bhavati savicAraH, maNavayaNAyayaphe, tatra manovicAraH idaM cityaM idaM manasA prakRtya, vAvicArastu idaM vAcyamidaM na vAcyaM, kAyavicAro'pi ityaM mayA na karttavyaM itthaM ca karttavyamiti, vicAramaNavayaNakAyavakosi tumaM, na kiMci kuzalamakuzalaM yA manasA cintayati, vAcA na bruvate, kAyena sthANuriva na ceSTastiSThati, tasyApi tAvatkarma badhyate, kimaMga puNa savicAramaNavayaNakAyavakassa', Aha-punakyigrahaNaM punaruktaM, ucyate, ekakAlaM kdaa| ciDhA yugapat yogitvAt evaM sUktaM bhavati, uktaM ca-'kAe bahuajjhappaM sarIkhAyA', AtA apaDihatapaJcakkhAtapAvakamme yAvi [700 704] // 39 // [395] Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka [64-68] dIpa anukrama [ 700 704] zrIsUtravAGgacUrNiH // 392 // "sUtrakRta" - aMgasUtra - 2 (niryuktiH+cUrNi :) zrutaskaMdha [2], adhyayana [ 4 ], uddezaka [-], niryuktiH [179-180 ], mUlaM [64-68] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA... AgamasUtra -[02], aMga sUtra [02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: bhavati, paDitaM paJcakakhAtaM paDisedhitaM nivAritamityarthaH, Na paDihatapaJcakakhAtapAvakammo apaDihatapacakhAtapAvakamme ya, Ada punaruktaM prAguktaM, AtA apacakkhANI yAvi bhavati, idAnImavi apacakkhANagahaNA punaruktaM, ucyate, tatrApratyAkhyAnI ukto, natukaM kimasyApratyAkhyAnamiti 1, iha tu apratyAkhyAtasyaitatkAryAni cA paDihatAdi, yaccApratyAkhyAnI na pratyAkhyAni taducyate, kiMcid hiMsAdi pApakarmma tadasyApratyAkhyAnaM apaDihatapacakkhAtaM, iha khalu epa iti yaH uktaH apacakkhANI Na tu desamacakkhANI vA sa eva ca asaMjato avirato yako asaMyato avirato yattikAuM asaMjato avirato yA appaDitapaJcakApAcakamme sakirie asaMbuDe ekatadaMDo evaM jAva etadaMDo sutto esa vAleti vAle aviyAramaNavayaNakAyavaketti, adhikaraNesu apaDitapaJcakakhAtaH suviNamavi Na paramatitti kesi khamAntikaM karma cayaM na gacchatIti, asmAkaM tu svamAntikaM karmma aviratapratyayAdvadhyate, so a puNa asaMjate avirate jAva avicAraca ke adhyekaM svamamapi na pazyati yatra prANavadhAdikarma kuryAt tAvi ya se pAve kamme kaJjati badhyate ityarthaH sthApanApakSaH tattha codae paNNavarga evaM vadataM vayAsI (sUnaM 65) kAmaM sadbhiH manovAkkAyayogairAzravahetubhiH karma vadhyate iti yuktametat yatpunarucyate-asaMtapaNaM maNeNaM pAvaeNaM asaMta eNaM, asaMtA vidyamAna amanaskatvAdvikalendriyANAM saMjJinAM tu aprayujyamAnena manasA egiMdiyAma vAyA Natthi jesipi asthi tesiMpi aprayujyamAnayA vAcA kAyaH sarveSAmapyasti tribhirapi yogairavicAra jAvavakasmatti, suviNamadhi apastato hiMsAdi pAvakamme No kuJjati, dRSTAntaH AkAza, yathA''kAzamamanaskatyAnniSTatvAca karmaNA na vadhyate evaM tasyApi bandho na yuktaH, kassa NaM taM hetu ? kasmAddhetorityartha atha kasAdvetoH karma na vadhyate ?, ucyate - ayogitvAt iha hi aSNatareNaM aSNataramanaskasya [396] SSUES SE apratyAkhyAnapA // 392 // Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) aviratibandha: prata sUtrAMka "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [4], uddezaka [-1, niyukti : [179-180], mUlaM [64-68] zrIsUtraka nirudavicAramanaHprayuktamanovAkAyakarmiNa ityarthaH, apyeka khamaM pazyataH evaMguNajAtIyaraya gumAminivezaH kriyate, athavA baMdhaM tAGgacUrNiH prati guNa evAsau bhavati yena bAte karma, yuktametat , tasya iccevamAsu eSamAkhyAnti, asaMtaeNaM evaM vaIe kAraNaM tassa am||393|| vaNavakassa avicArajAvavakasma suviNamavi a pAye kamse kAti, je te evamAsu micchaM ekamAIsuvA, codakaH pakSaH, evaM vadaMtaM codagaM paNNavage evaM vayAsI-jaM mayA lacu nRttaM syAt , kimuktaM ?-asaMtaeNa maNeNa pAvaeNaM jAva pAve kamme kajati tatsamyaka na mithyetyarthaH, kassa NaM taM hetuM kasAvetorityarthaH, tattha chajIvanikAyA hetu, na vyApAdayitavyAH, itiheturupadezApramANe, saMjahA-puDhavikAiyA jAya tasA, icehiM chahiM jIvanikAehiM kadAcidapi na tasya avadhakacitta mutpadyate, anutpadyamAne |ca avadhakacitte tasyApratyAkhyAninaH tesu AtA apaDihataapaJcakkhAnapArakammo, apaDihataapacakkhAtapAvakarmatvAdeva cAsya NicaM pasaDha jAva daMDe, NicaM sannakAlaM, bhRzaM zArTa prazaTha, matataM nirantaramityarthaH, vividho atipAtaH, atipAte atizabdasya / lopaM kRtvA viyopAte iti bhavati, tena viyopAte cicadaMDe, taMjahA-pANAtivAte, vartamAnasyeti vAkyazepaH, tatra prANA 'chakAyA | puDhavAdi' evaM musAnAde'vi, apaDihata apacakkhAtapAyakarmatvAdeva NicaM pasaha~ aliyabhAsaNe cittadaMDe, adiNAhANevi NicaM pasadaM parasvaharaNacittadaMDe, methuNe NicaM devAdimethuNasevaNe pasadacittadaNDe na kiMci divyAdi maithuna pariharatItyarthaH, sarvaparigrahagahaNaM |pamadacittadaNDe na kiMcinna parigRhAtItyarthaH, koheNa Na kassa na russai apyeva mAtApitroH putrasya vA, evaM sesesu vibhAsA, micchAMC saNaM prati, tamhA te ceva micchatte pasahacittadaMDe saMsAramocakavaidikalokAyatiloka0 zrutyAdibhiHbhAvitAntarAtmA, na zakyate tasmAdasagRhAnmocayituM, sthAdeva buddhiH-akurvataH prANAtipAtaM kathaM tatpratyayika karma vadhyata iti pratijJA, sa eva ca [64-68] dIpa anukrama [700704] // 393 // [397] Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [4], uddezaka [-1, niyukti : [179-180], mUlaM [64-68] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata vadhaka dRSTAntA sUtrAMka [64-68] dIpa anukrama [700 zrImatraka / pUrvokkApaDihatapacakkhAtapApakarmatvAdibhihetuminidarzanaM, tattha khalu badhaehi diDhate, se jahANAmae vahae gAhAvaissa vA jAva tAgacUrNiH rAyapurisasma vA koI tAva piti avirodhevi puttaM vA mAreti, koi putta avirodhe pitaraM mAreti, koi dovi te mArei, aNNaM kiMci ||394 // akosavahadaMDAvaNAdi dukkhaM uppAtayati, evaM rAjA rAyapurisANavi vibhAsA, sa tu apakRte vA vadhakhaNaM NidAeci-appaNo khaNaM A/ matvA sAmpratamakSaNiko'haM karSaNena tAvatkaroti putraM vivAhaM ca rogatigicchaM vetyAdi pazcAtadhayiSyAmi khaNaM ladadhati yAvattassa chidraM labhe, tamya khaNo, evaM cattAri bhaMgA, nAgArjunIyA appaNo akkhaNattAe tassa vA purisassa yA chidraM alabbhamANe No HEbati taM jadA me khaNo bhavissati, tassa vA purisassa chidraM labhissAmi tadA me purise avassaM badhetabve bhavissati, evaM maNe / meM pahAremANetti evaM manaH pradhArayan saGkalpayannityarthaH, sutte vA jAgaramANe vA, sutte kathaM paThyata iti cet nanu supto'pi svamaM kila pazyan tamevAmitraM dhAtayati, tadbhayAdvA ati, taM vA'mitraM na pazyan taM bhayAdanudhAvati, kiMcAnyat-pratyAkhyAne ca AcArAd anAcAratazca pratyAkhyAtA, uktaH saMkSepaH, cattAro vaNijaH dRSTAntaH, mitra evAmitrabhRtaH amitrIbhavatItyarthaH, mitrassaM tiSThatassa ThANe yadyapi kiMcidutthAnAsanapradAnAdivinayaM vidhamahetuM pUrvopacArAdvA kasyacitprayukta tathApi duSTatraNa vAntarduSTatvAdasau asadbhAvopacAra iti, asadbhAvopacArAt itikRtvA mithyAsaMdhito ceva bhavati, NicaM pasadaM jahA vIraNastambasya aNNo'NeNa gatamUlo dukkhaM ubveDhetuM evaM tassavi so vadhapariNAmo vairA dumakkhaM uvveDhetuM, mAreUNaviNA ubasamati, jahA rAmo kattabIriyaM pitivadhaveriyaM mAreUNavi aNuvasaMtaNeNa satta vArA NikkhattiyaM puDhaviM kAsI, Aha hi-'apaphArasamena karmaNA, na narastuSTimupaiti zaktimAn / adhikAM kurute'riyatanAM, dvipatAM mUlamazeSamuddharet // 1 // ' epa dRSTAntaH, atho evameva bAlevi savvesiM pANANa jAva 704] // 39 // [398] Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [4], uddezaka [-], niyukti: [179-180], mUlaM [64-68] (02) muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[2], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: vadhaka-. dRSTAntaH prata zrIsUtrakatAnacUrNiH // 395 // sUtrAMka [64-68] dIpa anukrama [700704] | sattANaM aviratatvAt amittabhUte micchAsaMThite NicaM viuvAte apratyAkhyAnatvAt prANAtipAtasya tatAtikena karmaNA jassa diyA) vA rAto vA jAya jAgaramANo vA badhyate. yathA tasya rAjAdidhAtakasya anupazamite vaire ghAtakatvaM na nivate evamasyApi apra-14 tyAkhyAninaH sarvaprANibhyo bairaM na nivarcate, anivvate ca baire prANavadhapratyayikena karmaNA asau badhyata eveti, uktaH upasaMhAraH, nigamanasyAvasaraH, 'pratijJAhetvoH punarvacane nigamana mitikRtvocyate--tasAdapaDihatapaccakkhAyapApakarmatvAt tasya akurvato'pi prANAtipAtaM tatpratyayikaM karma badhyata iti, paMcAvayavamukta, evaM musAbAdAdIsuvi yojayitavyaM jAva micchAdasaNasalle, ikeke paMcAvayacaM, esa khalu bhagavatA akkhAo asaMjate avirato apaDihatajAvapAvakamme, evaM paNavateNa vahagadiTuMte upasaMhate codaka || Aha-jahA se vadhake tassa vA gAhAvaDassa jAba purisasma patteyaM patteyaM vIpsA, ekakaM prati pratyekaM, ko'rthazca ?-yasmin tasyA|| pataM tasminneva tasya vadhakacittamutpadyate nAnyatra, annaM basau vadhakaH prAptamapi tatsaMbaMdhinaM putramapi na mArayati, tasminneva kRtA-1 | gasi cairiNi tadvadhakacittaM manasA samAdAya gRhItvA ityarthaH, amuktavairaH diyA vA rAto vA jAva jAgaramANe amitta0 jAva cittadaMDe evAmeva vAle, evamavadhAraNe, evamasau bAla: sambesi pANANaM, kimiti vAkyazeSaH, patteyacittaM samAdAya, kataraM cittaM | samAdAya !, vadhakacittamityarthaH, diyA thA jAgaramANe vA rAo vA amitrabhRte, micchAsa0 NicaM jAya daMDe bhavati, so cetra codao evaM pacchA bhaNati, Notti, syAduddhiH kathaM na bhavati, pacchA so ceva codao bhaNati-iha khalu imeNa samussaeNa zarIraM cakSurAdINAM indriyANAM manasazcAdhiSThAnaM imeneti madIyena, paNNavarga vA bhaNati-tvadIyena cakSuSA, tadIyena cakSuSA na diTThA puvvA sUkSmatvAtsaniSTA api, sthUlamUrcayastu viprakRSTatvAna dRzyaMte, tasmAnno dRSTA, zrotreNa na zrutA, manasA na zrutA, emireva tribhiH ||395 // [399] Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [4], uddezaka [-], niyukti: [179-180], mUlaM [64-68] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: FR prata sUtrAMka dRSTAntaH [64-68] dIpa anukrama [700704] zrIsUtraka cakSuHzrotramanomiyathAviparya na zrutaM, zrutairapi vijJAnA na bhavanti, jamhA ya te teNa Na diTThA vA sutA yA viSNAyA vA aNavatAnacUrNiH kAriNo aNupayujyamAnAtha ityataH tasya tesu No patteyaM diyA thA jAba jAgaramANe yA amitta jAva daMDe, kathaM bhaviSyati iti FA paDiseho aNubattai ceva, evaM codaeNa vutte paNNavato bhAta-jaipi tassa apaJcakkhANiyassa aNavakAresu aNuvajuamANesu ytH| manikaaizu vipraSTasu vadhacittaM Na uppaJjati tahAvi so tesu aviratipratyayAdamuktayairo bhavati // tassa bhagavatA duvidhA diDhatA paNNattA, taMjahA-saMnidiDhate asaMnidiTuMte ya (sUtraM 67), saMjJA asyAstIti saMkSikA, na saMjJI asaNNI, asaMjJI dRSTAntaH kriyate, saMzididrute 2 ime saMNipaMciMdiyA paMcahiMvi pajanIhiM pajatagA etesiM chajIvanikAe pahuca cucati, kAyaggahaNehiM ete chaJjIvanikAe Arabhyate, na yA Arabhyate, yAM pratItyApi vairiNo, vairiNo vairaM ca sUyate aviratasya, se egaotti codao bucati, tumaM vA aNNaM vA koI iha puDhavikAeNa, puDhavitti sarvA eva pRthivI aviziSTA, tadvizeSAstu lelusilopalalavaNAdayaH kRtyante, tena tesiM tasmAd tadveti, teneti sila bA lelaM vA khivai, lavaNeNa baMjaNaM lavaNayati, tasminniti caMkramaNAdi karoti, tasmAditi mRpiNDAt ghaTAdi karoti, taditi tadeva mRdravyaM bhakSayati, evaM tAvatsvayaM karoti, aNNeNa vA kAraveti, tehiM ceva A. heuhiM pamArihi tena tasmistasmAdveti, No va NaM tassa evaM bhavati-imeNa vani, taMjahA-kaNhamaTTiAe vA 5 jAva se jA Ava. Diti, AsaNNe vA dUre cA, kaNhA vA jAba paNagamattiyAto, etayA kiMci, liMpaNaanbhukhaNaNasoyAdI karoti, aNNeNa vA, jati ya'viya se egavAe kajaM tahA tahA bisesapAvaNNaH varNatve sati apameNa vA guNAntare tulyaguNAe, No evaM bhavati amugAya hai, cA 2 sthAnAdIni kariSyAmi, jattha se samAvaDati, tadyathA-ciTThavaNaM NisIyaNaM vA uccArAdivosiraNaM yA, sa evaM to puDhavikA EERUTIOPATI P ATTISGHamPETISTIANE HIMIRENDIDASTINUTEAPITADISPLAINI yAra // 396 // [400] Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [4], uddezaka [-], niyukti: [179-180], mUlaM [64-68] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka [64-68] dIpa anukrama zrImatra- D yAto madhyAo ceva apaDihatapaJcakavAnapAvakamme yAvi 'bhavati, se ege Au0 pahAyapiyaNaseagamaMDogaggadhugaNAdI, jaMDa visemo asaMnitAgacUrNiA bhavati svAdaudakAdipu tathApi samAmbAdAvizepo, teukAeNavi payaNavipAcaNaprakAzAdi, sthAt dhAtuvAdiko, mahipachagaNAdi-1171 dRSTAnta: ||397 // vizeSastathApi mahipIchagaNesu aviseso, evaM aggimmiyAdINaM khadirAMgorAdiSu visese'vi samANAsu khAdiraMgAlesu aviseso, evaM bAukAeNavi vidhUvaNavIyaNAdisa, dhuvaNanAvAgamaNAdisu vaNassatikAeNaM, kaMdAdimamANe vibhAmA, tasakAeNaM yeiMdiyAdi samANe vibhAsA, tadupayogastu pAnabahanaAjJApanamAMsAdhupayogAdi, se egadao chahiM jIvanikAehiM kicaM kareti kAravehavA, chahiM jIvanikAehiti saMyogeNa tigacauppaMcachasaMyAgA vibhAsitacA, tattha saMyoge dabaggiNida risaNaM, jahA koi vaNadavaM vijhavemANo dhUli tattha chubhati pANiyapi agaNIvi patidavaM deti vAtapi bAhavikSobhaNAdIhiM vaNasmaI rukkhamAlimAdIhi, tamA ca tesu gheva kAesa saMsitA sunnigauvayogAdiNA godhaM vA pucchaM ghettRNa tAe mameti, Na puNAI se evaM bhavati imeNaM yA imeNa vtti.| dugasaMyogeNa vA jAva chakAyasaMyogeNa vA, NicaM kareMtivi, Na kadAi uvaramati, asaMjate jAva kamme, naMjahA-pANAtivAne, evaM|| musAbAte'vi, Na tasma evaM bhavati-idaM mayA vaktavyamanRtaM idaM no vattavyamiti, se ya tato musAbAAto tiviheNa asaMjate, adiNNAdaNe idaM mayA ghettavaM amugasma pa, methuNaM imaM sevi imaM Na, pariggahe imaM ghetavyaM damaNa, kohe imassa rusitavvaM imassa Na, evaM jAva | paraparivAe imaM vA vibhAmA, miyAdasaNe imaM tazcamiti zepamataccamiti, syAdvicAraNA Na bhavati, abhigrahe tu micchAdaMmaNe yane nAmigRhItaM tattasya tavaM pratibhAmate, sesesu aNamiggahie Na tasma etaM bhavati imaM taccamimaM atapacAmiti, ema khalu akkhAte || IN asaMja tetasyAkurvato'pi himAdINi pApAni aviratatvAtkarmAjasramAzravatyeveti siddhAntI, senaM samiNadiluto / / se kitaM asa- 397 // [700 704] [401] Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [4], uddezaka [-1, niyukti : [179-180], mUlaM [64-68] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: me prata asaMji dRSTAnta: sUtrAMka tAGgacUrNiH // 398 // [64-68] ) dIpa anukrama nidiTThate ?, asaNNididrute saMjJInAmasaMjJInAM manaHsadravyatayA tadabhAvAcAvazyaM tIvatIvrAdhyavasAyakRto vizeSaH prasuptamattamUJchitetavaditi vijJeyaH, je ime amaNiNo taMjahA-puDhavikAe yA jahA chaddhA vegatiyA tasA pANA, te tu beiMdiyA jAva saMmucchimapaMciMdiyatiriyakkhajoNiyA, samucchimamaNussA ya, jesiM gasthi takkAi vA jAva caIti vA teSAM hi manaHsadravyanAyA'bhAvAt prasusAnAmiva paTuvijJAnaM na bhavati, tadabhAve caipo tarkAdIni na saMbhavaMti, tarko mImAMsA vimarza ityanAntaraM, yathA saMjinaH sthAnupuruSavizeSAbhijA mandaprakAze sthANupuruSocite deze takaryati kimayaM sthANuH puruSa? iti, evamasaMjhinAM UrdhvamAtrAlocanA tarkA na bhavati sthANuH puruSo veti, saMjJAnaM saMjJA pUrva dRSTe'rthe uttarakAlamAlocanA, sa evAyamartha iti pratyabhijJAnaM prajJA, bhRzaM jJAprajJA, avyabhicAriNItyarthaH, mananaM manaH matirityarthaH, sA cAvagrahAdiH, vayatIti vAk jihvendriyagalabilAstitvAdyapi, vAg vidyte| dvIndriyAdInAM trasAnAM tathApyeSAM pApaM hiMsAdi karomi kArayAmi cetyadhyavasAyapUrvikA na vAk avAgeva mantavyA, sadasatovizepAta , yahacchopalabdherunmattasuptamattapralApavat ghuNAkSaravadvA svayaM pApakaraNAya aNNehiM vA kAraveti ya, yadyapi na kAsyanti na kurvanti svayaM tahavi NaM bAlA, savvesipi pANANaM 4, aviratatvAt diyA cA rAto jAca amittabhUtA micchA NicaM pasada jAya daMDAti pANAivAtaM, te jahA musAvAdevi, jadhAdhUo abhuvaH vidhuvatvAca kammaNo, Na mumAvAtA cirato bhavati, ete'vi amAmatA avyakti cikicikizabdaM karemANA musAbAtAto na viratA bhavaMti, apyevaM saMjInAM vAcyAvAcyavizeSo'sti, teSAM tu tadabhArAt sarvameva micchA bhavati, adattamapi tepAmidamasmadIyaM parakiyamiti vicAraNA'sambhapAta adattAdAnaM sarva steyaM bhavati, yadyapi kiMci kASThAhArakAdi mamIkurvantI tathApi tattepAM kena dattamityadattAdAnaM bhavati, maithunamapi makSikAdIni napuMsakaM veda vedayaMti, AhAryeSu PM [700 704] // 398| [402] Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [4], uddezaka [-], niyukti: [179-180], mUlaM [64-68] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: asaMni prata dRSTAnta: sUtrAMka [64-68] dIpa anukrama [700704] bhItraka-ID|ca dravyeSu parigrahaH, krodho'pyepA, na tu tIvaH, jApa mAyAmomoci vibhAsA, micchattaM aNamigahitaM, ithe jANa No gheva maNo tAncUrNi: 17INo ceva caI pApaM kartuM kArayituM vA samvesi pANANaM 4, kataresiM sattANaM asaNNINaM dukkhaNattAetti dRSakhAvaNAe, paritAraNaM // 399| AV mAgNaM vA' dakkhavaNaM vA, khajanadhanaviprayogo zokA, jIraNaM jUraNaM svajanavibhavAnAmaprAptau prAptiviprayogena, trINyapi kAyavAGma noyogAn tApayati tippAvaNA sarvatastApayati paritApayati, bahiraMtazretyarthaH, amaNI saNNimAdi, maccho maccha, maNUso vA, khajamANassa jaM dukkhaM tato so dukkhAvaNAto apaDivirate, vibhAvaiH dukkhatovi dukkhAveti, taccAdhanAnAM sadhanAnAM ca tasminnaSTe mRte vA zoko bhavatItyato zocAvanAdaviratA, jhUreti jesi baMdhuviprayogaM karoti je vA tadakSite No jIvaMtiNa mareMti te jhUrati, trimistApayati tAneva bhakSamANA paritApayati na, tadvAndhavAzca, asaMNiNoSi te saMNiNo iva te dukkhAti, jesi maNo nasthi tevi maNabajehiM dohiM, doviti sogevi tesi mucchito bhavati, icchevaM tassa saNNI asaNNI vA dukkhAvaNA jAva paritAvaNAto apaDiviratA, padhastAdaNaM mAraNaM vA siMgakhurAdIhiM visaMtANa gaviyAo, etehiM ceva vahAMdhaNAdIhi parikilesenti keI, AkhyAyante candhamokSavitadbhi| stIrthakaraiH NicaM musAbAde uvajIvasi, desaNasaNNe ubau, asaNNidRSTAntadvayaM kimanena sAdhyate ?, saNiNo ya aharNatA amarNatA | ya aviratatvAd badhyate, tathA cAvabhASitaM ca je maNeNa Nivatta nikSepAdhikaraNaM NikkhiviNo saMjoyaNi NisaraNaMti adhikaraNaM |NivvacitaM avasaTuM ca, sa teNa paraMparabhavagatovi aNuvamati, tajjJApanArthamidaM sUtraM-'sabajoNiyAvi khalu sattA' kAmaM sarve yonigrahaNAdidahaNaprayogayogA kAyacyA, iha khaluzabdo vizeSaNe, grahaNAtkAyagrahaNaM maMtavyaM, kAyAdhikArazcAnuvartata eveti, tattha |paMca kAyA tasakAyavakSA, NiyamA asaNI, sAvi veIdiyA teiMdiyA cauriMdiyA tiriyamaNussA ya saMmucchimA asaNNI, je saMmu ||399 // IAN [403] Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [4], uddezaka [-], niyukti: [179-180], mUlaM [64-68] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata asaMjidRSTAntaH sUtrAMka [64-68] dIpa anukrama bhItraka- chimehiMto uvavajaMti NeraDyadevesu te'pi jAca apajattagA tAva asaNI ceva, saNI hojA amaNNI, saNNI jahA tAGgacUrNiH / bhavati to abhivibhAgAya, nisargataH siddhAH, ta evaM kazcina saMjJI yA jIyaH nisargasiddhA, tatra bhUyazca jJAnAvaraNIyakarmodayAdasaMjIvaM, // 40 // tattkSayopazamAtsaMjitvaM, 'pUrva yaccAcitaM dvayoriti tena saMjinaH pUrva, tatpratipakSAtu punaH pratiSedhaH kriyate, na saMjI, tatra saMjJinA vyAkhyAne itareSu nivRttAH kathAH tena saMjJinaH AdAvabhidhIyate, yatrApi trasathAvarA tatrApi surAsuravadayapadezAdevaM kramo bhavati, jahA jAgaramANo purimo svapiti nidrodayAt nidrAkSayAca punaH pratiyudhyate pratibuddhazca punaH svapiti, evaM saMjJitvaM jIvAnAM naimittikaM na nimagiphamiti bodavyaM, yasmAkSepI kAyAnAM na nimargo saMjitvamasaMjJitvaM vA tasmAdanyo'nyasaMkramatvamaviruddhaM, aviruddhaM ca tasmin gatipratyAgatilakSaNaM yukta, yato'padizyatte hoja saNi avA amaNi, tattha se abahiyA 'vicira pRthagbhAve' avivinya jAnAvaraNIyAdi karma prathakRtvetyarthaH, vivi'pi avizodhitaM bhavati, yadRcchiSTa UhanokhAvata , jahA meraio sAbaseseNa ceca kammeNa uccaTTiya padaNuvedaNesu tirikkhajoNiesu uvavAti, devAviprAyeNa suhaTThANesu ceyuvavaaMti, uktaM hi-"kavitvamArogyamatIva medhA0' abidhUNiya jahA dhUNiya poDalagaM paridvaveUNa vatthaM puNo dhoveti, kaMbalI vA pI , pUNo puSpho ujjhati, evaM sacce vidhutte puNo tatzeSa vizodhayet , amamucchiyaMti 'chidira dvaidhIkaraNe amamucchinnaM riNavat , ahavA 'sRja visarge anutsRSTaM mitrakalatravat , aNaNutApI yo tehiM hiMmAdIhiM zrAmabadArahiM taM pAvaM ucitaM tAI kAUNa gANutappati, hA! 4 kayaMti, ahayA sanyANi egaTTiyANi, akkhavetuM puDhavikAiyANa cittagANi kammANi je ya tamA asaNNI maNNI vA tannirvartakAni ca nAmAdIni karmANi tAIpi avippajoga aNutAviviya taiH svakarmakataiH karmabhiH anuviddhAH saNikAyAto vA tanneraiyadevagambhavakaMtiyatiriyamaNu [700 704] // 40 // [404] Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [4], uddezaka [-], niyukti: [179-180], mUlaM [64-68] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: mithyA prata zrIvatrakatAGgacUNiH 1.401 // sUtrAMka [64-68] dIpa anukrama [700704] | sanavibhattAsu, sesA asaNNI, taM saSNikArya saMkamaMti, bhaMgA je saMgI vA asaMNI cA jahA ege gAmanagarAI vA anyo'nyasaMkrAnta | gatyAgatapratyAgatalakSaNAnuvartinaH asaMzinaH saMjhino vA dRSTAntadvayenopasaMhRtAH teSAM sarveSAM marpaNaM, adhunA sarve te micchAcArA cArAdi | apratyAkhyAnatvAt , katha?, sarvakaDakavipAkaM sucaritamapi pudgalasya mithyAdRSTeH, idAni caritArthasyApi sUtrasya nigamanAthaM punarAmatraNaM kriyate, apacakkhANitvAt sabajI yesu NicaM pasaDhadaNDe sarvAzrayadvAreSu, tAni caitAni taMjahA-pANAtipAte jAva micchAdamaNasalle, evaM khalu bhagavatA akkhAto, codagaM paNNavago eva bhaNati yaduktavAniti, Adau ahaNaMtassa aNakkhasma | pAyakamme No kaJjati tadetat evaM khalu evamadhAraNe yathetadA''dAyuktaM vadhakadRSTAntena saNiasaNidiTuMtehiM evamasAvapyapratyA| khyAnI asaMjate avirate jAva suviNamapi Na pAsati pAve ya se kamme kAti, evamupapAdite apratyAkhyAnI avirata ityarthaH, sa cAviratI hisAthaiH, teNa pANAivAteNaM, jAva parimgahe, krodho jAva lobheti kasAyA gahitA, pejA dosetti kapAyApekSAveva | rAgadvepau gRhItI, kalaha jAba avigatitti gokamAyA gahitA, te ya ratesu ceva dosesu pANavadhAdisu samotAreyavyA, mithyAdari| saNAviratipramAdakapAyayogAH paMca bandhahetavo etesu padesu vibhAsitavyA, uktamapratyAkhyAnena apratyAkhyAnavatAM kriyA ca bhavati, | karmacandha ityarthaH, tadvipAkastu zArIramAnasA ur3akAo vedaNAo taMjahA-ujalatiujalA jAba duradhiyAse, je puNa saMjatavirata| paDihatapaJcakakhAtapAyaphammA bhavati tassa kiriyA Na bhavati, karmabandha ityarthaH, tadbhAbA narakAdipu nopapadyate, evaM so codo| pacakkhANakiriyAphalanivAgaM suNettA bhIto tattha jAva saMjate tao paNNavarga vaMdittA evaM pucchati-se kiM kubvaM kiM kAravaM? saMjataviratajAvakamme bhavati (sUtraM 68), settaM soDe, kimiti pariprazne, kiM kuvaM, vrataM tavo dharma niyamaM zIlaM saMyama 7 // 401 // [405] Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [4], uddezaka [-1, niyukti : [179-180], mUlaM [64-68] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: NOUT prata sUtrAMka [64-68]| dIpa anukrama [700 zrIsatraka- vA saMyamavirayajAvakammo bhavati, jeNa muceja sambadukkhANaM, ki kAravati kimanyaM kArayanti, ziSyAcAryayoH saMbaMdho darzitaH, AcoratAGgacUNiH nikSepAdi dharmakathAsambandha ityarthaH, AcAyoM bravIti-tatya khalu bhagavayA kAyA heU paNNattA, jahA ca pacakkhANissa saMsArassa te he // 40 // chaJjIvanikAyA te ceya heka mokkhAya, tattha nivRttasya punaH AgaMtuM suhRdukkhatullaNaM NAtuM bhikkhU virato pANAvAtAto jAya / 2 zu.5a. sallAto, taheva prANAtipAtAyA mithyAdarzanAvasAnAH saMsArahetavo, viparItA mokSahetavo bhavaMti, uktaM hi-'yathAprakArA yAvantaH tenocyate-evaM se bhikkhU virate pANAivAtAo jAva sallAto, se bhikkhuH akiriyAe jAva saMbuDe, jaM pucchite suhammA kathaM saMjato bhavati ?, tadevamAkhyAtaM-evaM khalu bhagavatA AkhyAyate saMjate jAra saMvuDe, egaMtapaMDite yAvi bhavatiti vemi // iti paJcakagvANakiriyA smmttaa|| evaM paDihayapazcakkhAyapAvakammarasa AyAro bhavati, etena AyArasuttajjhayaNaM, paDipakSeNaM aNAyArasuttaM, padadvayaM, AcAro Nikviviyavyo, ikike caukaNikkhebo-NAmaM // 181 / / gAthA, AyAre Nikalevo caukao gAhA, AyArarasa jahA khuDiyAcArae, suttassa jahA viNayasutte. AyArasuyaM bhaNiyaM // 182 / / gAhA, AyAro yatra vayate zrute tadidaM AcArazrutaM tasya AcArazrutasya, nakAraNena pratipeyaH kriyate, na AcArazrutaM anAcArazrutaM, anAcAra iha varNyate ityato anAcArazrutaM, anAcAraoNzca varjayataH AcAra eva bhavati, mArgavipathikapathikadRSTAntamAmAt , yathA mArgavipathikaH unmAga varjayet , nApathagAmI bhavati mana conmArgadopaiyujyate, evamanAcAraM varjayan AcAravAn bhavati, na cAnAcAradopaiyujyate, te tu anAcAre abahussuto Na jANati teNa kAraNeNa AcArasutaM bhaNati, bajeyabvA sadA aNAyArA' 'abahussuta' gAthA etassa u paDisehe // // katarasma ?, jo // 402 // 704] atha dvitiya-zrutaskandhasya paMcamaM adhyayanaM Arabhyate [406] Page #408 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [9], uddezaka [-], niyukti: [181-183], mUlaM [gAthA 636-668] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka // 403 // ||636668|| dIpa anukrama zrIsUtraka- ajjhanthaciyassatti teNa aNAyArasutaM NAmeNa hoti ajjhayaNaM, so puNa pAvio iha aNA cAro vaNijati, gato nnaamnni'phnnyo| anAdyAdi tAGgaNiH sUttAlAbagaNiphaNNe-baMbhaceraM AdAya (sUtraM 636),(vRttI zIlAGkIyAyAM AdAya baMbhavera) gRhItvA AcAroti vA''caraNaMti vA saMvaroti vA saMjamotti vA bhaceraMti vA egahu~, 'Asupanne Asu prajJA yasya bhavati ma AsuprajJo, keralI tIrthakara eka tasya Paa vaktavyanyApAraH 'tIrthapravartanaphalaM yatproktaM.' anye tu kevalino dharmopadezaM prati bhajanIyAH 'imaM vaI' taM imAM vakSyamANAM vAcaM ka H] uktayAM katarAM vA ? yasmin dharme 'aNAcAre' aNAcAreja, assi tAbake dharme'nAcAraH akartavyamityarthaH, anAcAravatI ca na | IN yAda kadAciditi, ahani rAtrau ca sarvAvasthAsu, te tu yathA laukikA 'na narmayuktaM vacanaM hinanti' tanna, samyagdarzanajJAnacAriPavANi mokSamArgaH samyagdarzanAcAra evAdAvucyate anAdIyaM parinnAya / / 637 / / nAsya Adividyata itya nAdi anavadaggami tyaparyavasAnaM cAsti, tadanityamiti parataMtrI bane, sadakAraNavannityamiti, sAMkhyAnAmapyahetu sanityaM, tadevamanAdyaviparyavasAnaM ca zAzvataM caikepAM, zAkyAH punastadviparItAM brUte -sarvamadimavadaggaM ca ghaTabadazAzvatamityarthaH, tadevaM paratatrA ke citzAzvatabAdina / ME | ityarthaH, 'sAsayamasAsae vA iti dihiM na dhArae' ityevaM dRSTiM darzanaM na dhArayet hRdi manasi, dopaH, kanAlambena caitat , etehiM dohiM ThANehiM (sUtraM 638), vividho viziSTo vA avahAro vyavahAraH anupadezaH ananumAgeH, anityAdivyavahAra ityanarthAntara, kathaM 1, ekAntena ca zAzvatavAdino na vyavahAriNaH, te tu hi sarve sarvatra sarvathA sarvakAlaM ca nityamityeke avate, teSAM saMsArAbhAvAt tadabhAve prAgeva mokSAbhAvaH, azAzvatavAdinAmapi sarveSAM sarvatra sarvakAlaM cAnityamiti bruvatAM kSaNabhaGgitvAtsaMsArAbhAvastadabhAve ca prAgeva mokSAbhAvaH, vandhamokSArthazcAyaM prayAsaH, kiMcAnyat-suhRdukkhasaMpayogo egaMtucchetammi ya, yasya caitau Tre ||403 // [705737] [407] Page #409 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka ||636 668|| dIpa anukrama [ 705 737] zrIsUtratAGgacUNiH // 404 // Vagric "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [2], adhyayana [ 5 ], uddezaka [ - ], niryukti: [181-183], mUlaM [gAthA 636 - 668 ] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02], aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: zAzvata zAzvatagrAhAvekAntena na vyavahAramavatarata ityataH 'etehiM dohiM ThANehiM aNAcAraM vijANaehi samyagdarzana virAdhanetyarthaH, tadabhAve prAgeva jJAnacAritrayorapyabhAvaH syAt kathaM pratipattavyaM kathaM vA vyavahAro bhavati 1, ucyate - sadasatkAryatvAt tatpratipedhaH aMgulIyakadRSTAntaH, yathA suvarNa suvarNatvenAvasthitameva kAraNAntarataH aMgulIyakatvenotpadyate, tadvinAze ca suvarNasyAnivRttiH, astvevaM jIvo jIvatvenAvasthita evaM nAmakarmmapratyayAnarakAdibhAvenotpadyate nArakAdivigamAcca manuSyatvenotpadyate, jIvadravyaM tu nArakakAle manuSya kAle cAvasthitaM, ghaTapaTAdiSvapyAyojyaM, syAd AkAzAdiSUtpAdavigamau na vidyete, tatrApyuttaraM AkAzAdI tinhaM parapaccayato, atrAha - nanu zAkyadRSTireva ucyate, teSAM hi pudgalo nityAnityatvaM pratyavacanIyaH asmAkaM tu nityAnityAH sarvabhAvA iti vAcyametat-utpAdya vigamadhauvyaparyAyantraya saMgrahaM kRtsna zrIvarddhamAnasya zAsanaM (zAsanaM bhuvi ) // 1 // evaM sarva bhAvAnAM manyamAnAH ucyamAnA vyavahAramavatarati, vyavahArAdapetaM ca manyamAnamucyamAnaM vA na AcAraM vijjA, ayamanyo darzanAcAraH, 'vocchijissaMti satthAro' yasya kilApavargo'sti na cAsti navamanyotpAdaH, tasyAnantatvAtkAlasya satthArovi tAva vocchi jissaMti tIrthakarA ityarthaH kimaMga puNa je aNNasma ya parivAro mokkhaM gacchaMti, Aha hi " tvaddezAnAmatItaH kAlaH kimahaM tvanantatadviguNaM" nanUktaM 'deviMdacakavattiNAI' gAthA, asadRzA- akSINakkezapRthagjanena gaThiyA bhavissaMti, graMthiM na saktA bhetuM gaThiyasaccA iti vAkyAvyavahAraH syAdbravIti bhavyeSu siddheSu abhavyAH sthAsyanti yataH saMmAra parihAsyati tathApi na mokSAbhAva iti na doSaH, avazyaM ca saMsAramokSAviti dvandva siddhyA bhavitavyaM, sukhaduHkhavat sItoSNavadetyAdi, atha mA bhUtsaMsAra iti tena apavarga eva nAstIti mantavyaM vaktavyaM vA tathA'nAdi sAmayaMti No vadejA, mA bhUtsaMsArAbhAva iti doSaH, athavA [408] syAdvAdAdi // 404 // Page #410 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [9], uddezaka [-], niyukti: [181-183], mUlaM [gAthA 636-668] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA carNi: sarvabhavya| siyAdi prata sUtrAMka ||636668|| dIpa anukrama zrIsUtraka maNati saparakhacodao sadhye bhavasiddhi evaM sAsatitti, jaivi jIyA sinjhissaMti ta mAvi bhavasiddhiyavirahio logo na bhavitAicUrNiH ssati, Na NAma'bhavasiddhiH, evaM sAsatiti vA asAmatitti vA No bde| etehiM dAhiM ThANehiM cavahAro (sUtraM 640), // 405 // imANi doSNi dvANANi-vocchinissaMti bhaviyA athavA No bocchijissaMti, No NAma'maviyA, athavA sesA sabve gaMThiyA bhavi | saMti, tahAvi etehiM dohi ThANe ivavahArAdItyatatha darzana na bhAti, etehiM dohi ThANehi aNAyAraM vijAgae, kataraM anAcAra ? darzanAnAcAraM, syAt kathaM mantavyaM, vaktavyaM vA ? "jayantIti ! se jahA NAmae madhAgAsaseDhI" evaM mantavyaM, pareNa vA puDheNa YA vaktavyaM, ukko darzanAcArasyeti / idAnIM cAritraM prati zraddhAnamucyate-je kei khuDyA pANA ||641||vRttN, indriyANi prati khuTugA sabbe egeMdiyA veiMdiyA kramavRddhi jAva paMcendriyA, atha zarIraM prati kuMthumAdI khuDDagA hasthimAdI mahAlayA, saMti-vidyante sarve lokapratyakSA, AlayaH zarIra, mahAnAlayo yeSAM te mahAlayAH, tA~ca jighAMsuryadi kazcitpRcchet ArjavA durvidagdho vA-sarisaM vera kammaM te mAremANassa, kiM sariso karmabaMdho bhavatitti, tattha ko vavahAro?, ucyate-tehiM dohiM ThAgehiM // 642 // vRttaM, kathaM na vidyate !, jai bhamati-sariso kammabaMdho to mahAlayA paricattA, itasthA te thUlaci kayA, atha na bhIrU logaravabhIrU ya te pariharati khuilae ya kuMthumAdi egidie vahato, dohi ThANehiM vavahArona, samaM truvatA mahAlayA tathA'nujJA, vipamaM truvatA khudalAghAtAnujJA bhavati, tena dharmasaMkaTametat , na kazciAnAno dharmasaMkaTamanupravizeda , atra dUdhagaNikSamAzramaNaziSyA bhaTiyAcAryA vate-atra nistupameya vAkyamato avacanIyavAda iti, sa tu tereva punarvizepitaH, yathA zAkyAnAM nityAnityAveyetyavacanIyaH | pudgalaH asmAkaM tu viziSTaM avaktavyaM, kathaM na baktavyaM ?, tulyo'tulyo vA ghAte bandha iti tRtIyamavaktavyaM, anyamatyA AcAraM [705 737]] ||4-5 // [409] Page #411 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [9], uddezaka , niyukti: [181-183], mUlaM [gAthA 636-668] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka ||636668|| dIpa anukrama zrIsUtraka- prati pRcchA-AdhAkamma(mmANi) ca // 643 // vRttaM, AdhAyikarma sAdhuM manasyAdhAya prakaraNamityarthaH, 'anyo'nya' iti vIpsA, || AdhAkarmatAGgacUrNiH |anya iti asaMyataH taNAdanyaH saMyatasyetyasaMyataH tasyAnyasyAdhAyakarma kartuH karmalepena kiM lipyate nopalipyata iti praznaH?, BY vandhAdi // 406 // ucyate-eehiM dohiM ThANehiM // 644 // vRttaM, kathaM abavahAro'nAcArazca ?, ucyate, yadi bravIti asthi kammovalittoti ekAntena tena dravyakSetrakAlabhAyA vyatikrAntAH, sAdhavaH parityaktAH, syAdata ubAlatetti, jai detovi banjhati nanUktaM 'tihiM ThANehi jIvA appAuattAe kammaM baMdhati' 'teNaM kiM mama appavadhAe ceva AhAkammeNa diNyoga ? bena dAnA badhyane, alpAyuSkaM ca karmopacIyate, kiMca-akRtAbhyAgatadopaM caivaM kazcidapi pazyet , naivaM manyeta, tena ubali neti na vaktavyaM, aha bhagati-vi aNNo aMgAre kaDati evaM nAnyasya karmaNA anyo yujyate tena mRgadRSTAntena dAtavyameva ca iti atra dopaH, jo deti so pAvaM kamma NT kAuM jIyovaghAtaM karei iti paricatto, je'pi pANe vadheti te'vi paricattA, tadeva dharmasaMkaDamiti katyA'nyo'nyasya karmaNA ubalitto anupalitto vetyucyamAna vyavahAraM nAcarati egaMteNaM, kiMcAnyat-ye yadAna parsasaMti tadvatovije Nise|ti, apamanyo darzanaM prati bAgAcAraH, nadyathA-jamidaM oralamiti // 645 / / vRttaM, ye iti anirdiSTasya nirdezaH, idamiti sabaloke pratyakSaM AhArakamapi kapAMcitpratyakSameva, vaikriyamapi pratyakSameva, taijamakArmaNe pratyakSajJAninAM pratyakSe, ephasmiaudArike sAdhite zeSANyapi sAdhitAni bhavaMti, ziSyaH pracchati etadaudArikaM zarIraM kArya kArmakazarIrA niSpanaM tatkimanayorekatvamunAho anyatvaM, kutaH saMzaya iti cet ubhayathA iSTatvAtkAryakAraNayoriha taMtupaTayorayugapatsidiSTA, taMtaba eva kAraNAntarataH abhinadezaM parTa nirvatayati, Adarza tvAdarzadRzyasaMyogA sadRzachAyA upalabdhe sati kAryakAraNayoH saMbaMdhe mitradezatA dRSTA ityato naH saMzayaH, [705737] [410] Page #412 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [9], uddezaka [-], niyukti: [181-183], mUlaM [gAthA 636-668] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka ||636668|| dIpa anukrama zrIyatraka-10 kiM kArmaNazarIramaudAripha bhinna dezamArabhate pratibiMbavat utAbhitradezaM taMtupaTavaditi tata ucyate, ekAzrayatvAnna prativimbani- kAraNakAtAGgacUrNiHnadezaM, tNtusmuhai| cA syAd , uktaM hi-'jale tiSThati0' AhArAttu tAvataMtupaTa padanbhinadezaH kAryakAraNasaMbandhaH kArmakaaudAri- yonyatvAdi // 407|| | kakAyau, tarikamekatvamanayorutAnyatvaM iti, ucyate, madamatkAryatvAt ghaTavadenatsyAt , uktaM ca-"gariya puDhI vimaTTho ghaDo"tti | evaM na kArmaNazarIra pratyAkhyAyaudArikaM bhavatIti ekasaM siddhamanayoH, sukSmasthalamUrtimaccAdacAzupatvAntrirupabhogasopabhogatvAcA | spaSTaM anyatvamityevaM sadasatkArmakaudArikayorekatvAnyatvaM prati bhajanIyanA, vaikriyAhArakayorapi, taijayamapi kammakAto Nikaati, tatthavi bhajanA, icevaM ekAntena tu ekatvamanyalaM vA avato vAganAcAro bhAti, teNa etehiM ThANehiM / / 646 / / vRttaM, IN pacchimaddhasiloeNa vitijiyA pucchA, sanastha vIriyaM atthi yathA kAryakAraNayorvaktavyAvaktavyatoktA evaM kartRkartavyayorapi, kitat sarva sarvakArye kiM kartuH mAmarthyamasti uta nAstIti pracchA, ucyate, zikSArtha pUrvamazikSApUrvakaM ca, keSu kartuH sAmarthyamasti kepu ca nAsti, tatra zikSApUrvakaM ghaTAdiSvapi sAmarthya azikSApUrvakaM gamanAdAnabhojanAdyAsu kriyAsu caivaM sAmathyanAsti, ukta hi-"chahiM ThANehiM jIvassa natthi uTTANei vA0 logaM ca alogaM ca evamavacanIyanAdaH prasakta itikratvA sAmpratamapavAdaH kriyate, Halna sarvatrAvacanIyavAdo bhavati, taMjahA-Natthi loe aloe vA ||647vRttN, pratyakSa evaM dRzyate sa kathaM nAstIti saMjJA dina nivezaH iti, vyavahAro vaktavyo, yaccAsti loka iti lokaviruddhaM caiva, pratiSedhazca kathaM ?, pratiSedhako'sti ? apratiSedhe loko nAsti ?, sa hi lokAntargato yA na vA?, yadi lokAntargato yathA bhavAnasti phimevaM loko na bhaviSyati, uta lokayahi to vA nanu lokasyAstitvaM siddhaM yasya bhavAn bahirvartate, vaktRvacanavAcyavizeSA na ca kazcit pratipedhayati, lokAstitve aloka-IN407|| [705737] [411] Page #413 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [9], uddezaka , niyukti: [181-183], mUlaM [gAthA 636-668] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata zrIsUtraka sUtrAMka tAGgacUrNiH // 408 // ||636668|| dIpa anukrama sthApi, sukkhadukkhazItoSNajIvitamaraNachAyAtapaditi dvandvasidvesta mAtra saMjJA manami nivezayeta / kintu 'albi loga aloelokAzi vAdi cA' atrApi bhajanIya asti sadbhAve, AdiDo lokaH atthitA asadApAdiDDopAsthi tahAvi lokavirudvamitikatA bhajanAbAdo nocyate / asthi jIvo ajIvo vA // 648 / / vRtta, jIvadravyasidvau tadguNAvasaro yata ucyate-gasthi dhamme // 649 // vRttaM, tadevaM ghRNAnistraiNye, na vAbhyupagamo bhavati, dharmato hi abhyudayaniHzreyamayoH siddhiriti, anyaccAbhyupagamyate dhArmikasya, saN / cennAsti kastAnanumata ?, tena tIrthochedaH, adhArmikeSu karmasu pravartate nAstyadharma iti kRtvA'to dopasaMkaTaM, na vaktavyaM nAsti dharmaH adhoM vA, vaktavyaM tu 'asthidhamma adhamme vaa| dharmAdharmAnantaraM bandhamokSau bhavataH adharmazca kAraNa bannasya, dharmastu sarAgadharmoM vItarAgadharmazca, tatra sarAgadharmaH svArAjyAya, dharmaH svargIya, vItarAgadharmastu mokSAya, te tu prAyeNa citrinalokA lokAyatAyA dharmAdhamoM vandhamokSau necchanti, ekakatAvAsaH (bhAvaH) adhupagamanirdayadopAca vAnyAH, dharmAdhargavandhamokSAstitvavAdAstu ta eva viparItAH suguNA bhavaMti, ukto bandhastadvikalpAstu puNyaM pApaMca, ato bandhamokSAnantaraM gatyi puSaNe va pAve vA / / 351 / / vRttaM, tattha puNyaM Navavidha, puNaM suhAdi, athavA poggalakAMca subhaM gotrAdi, anaM pApA Nasthi, puSNatikAuM puNNAyataNAI logo Na sevissai, taM puNNassa tahA hetuM, pugyapApayorAgamaH hetuH prabhavaH pramUtirAzravamityanAntaramitikRtvA, ne puNyapApAnantaraM Asavo saMvarakriyA yA, Nasthi phiriyatti akiriyAvAdiNo bhagaMti, kecitta bubate-parvamutpAdyate ghaTavat , yaccotpadyate tatsavaM kriyAvad ghaTvadecetyata: akiriyA Nasthi, uta ubhayamata etadartha nasthi kiriyA akiriyA bA, asthi kiriyA akiriyA vA, taba jIvapudgalAbavasthitau ca kriyAvantI, dharmAdharmAkAzAni,nikriyAni,prAgabhihita AyA,najhedAstu-Natthi kohe // 408|| [705 737] dire [412] Page #414 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [9], uddezaka [-], niyukti: [181-183], mUlaM [gAthA 636-668] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka zrIstraka- tAGgacUNika // 409|| 09 ||636668|| dIpa anukrama mANe vA // 656 // vRttaM, dRzyante hi yathAsvaM krodhAdikapAyAbhibhUtA vadhavairapravRttAH tatkathaM kapAyA na bhaviSyati, nasthi saMsArakhapeje // 657 // vRtta, prItiH pema vA peja bA, tadviparItaM dopaH, etehiM ceya-kamAehiM peva, kasAehiM pejadosehiM vA saMsAro svAdi vA cAuraMto NicaniJjati, teNa Nasthi cAurato saMsAro // 658 // vRttaM, cattAro aMtA jassa sa bhavati cAuraMtaH, tattha tirikkhajoNiyamaNussA paJcakkhacikAuMNa vati Nasthi ya maNuyo, raiyajuvalayaM jahA sesAgaM, NeraDyapajaMtA aNumANagijjhA0 vucaMte, Na vucaMti-patthi devo va devI vA // 659 / / asthi devo va devI vaa| devANataraM Nasthi siddhi asiddhi vA / / 660 // kecid yuvate mokSopAyo Nasthi, teNa cucaMti, 'Nasthi devo va devI thA, Nasthi siddhi asiddhi vA jai koi bhojA sakapubyo u, IA 'jale jIvA thale jIva'ti, koi jIvabahuttA ahiMsAbhAvA ca Natthi siddhI niyaMThANaM // 661 / / tatpratipedhArthamucyate-asthiV jIvabahutve'pi, kathamiti jIvavat , taducyate 'jalamajjhi jahA NAvA' Nasthi sAdhU asAdhU vA, NivyANasAdhagA ahiMsAdi hetU sAdhayaMtIti sAdhU, tatkecid bruvate-viNAvi jIvabahutve naiva zakyate mokSaH sAdhayituM kasmAd ?, yatazcalaM manaH, avinayati calAni cendriyANi, tANi na sukhaM nigrahItuM, anigrahItepu ca kathaM mokSaH syAt , uktaM hi 'caMcalaM hi manaH pArtha.' yasAdeyaM tasmAnAsti | sAdhuH, sAdhvabhAvAca tatpratipakSabhUtasya prAgevAsAdhorabhAva iti, taducyate-asthi sAdhU asAdhU, kathaM sAhU bhavati ?, ucyate, NANI | kammasakkho, visayANa aNavattaNaM, athavA sAdhureva sAdhuH saMyata ityarthaH, vivarIto asAdhuH, Nasthi kallANeti ||663||(suutrii, | yatheSTArthaphalasaMprAptiH kalyANaM, zAkyA bruvate-sarvamanimittamAtmakavacanAt kalyANa meva na vidyate kacit, pAvaM kathaM Nasthi, | sarvamIzvaravikAra itikRtvA, kutaH pApaM necchaMti paralokike-1, zAkyAstu kalyANamevaikaM necchaMti, teSAM ta evAnAzvAsAdayo dopA ALI409 // [705 737]] [413] Page #415 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [9], uddezaka [-], niyukti: [181-183], mUlaM [gAthA 636-668] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka ||636668|| dIpa anukrama zrIsUtraka- abhidheyAH, vayaM tu asthi kallANe pAve vA kathaM kallANaM ?, kallANaphalavivAgadarzanAn , pratyakSato hi kalyANapApaphalavipAkA dRzyante, ekAnta tAGgacUrNiH kalyANAdi ronitasuhitaduHkhitAdiSu suivivAgaduhaviyAgAI ettha darisarNa, ukto dRSTiM pratyAnAcAra AcAraca, ayamanyo dRSTayAmanAcAraH, paap||410|| / kAni karmANi karoti vedayati beti, atraikatena esa kallANe paavu(e)||664|| (mUtra), purise bhAmANe vavahArona vijati, tatra vaca kSaraNe, kathaM kalyANakArI Na bhavatyekAntena ?, ucyate, sAtaM cetyAdi kallANaM, etesi sesANi ya eteNa kAraNeNa pAvaM, jAva sUhumasaparAIyabaMdho so AumohaNijabajAo cha kammapayaDIo baMdhamANe NANAvaraNijaaMtarAIyAI baMdhati, tAo jAo prAyeNa suhaM baMdhati, tahAci ekAntena kallANakArI na bhavati, atha cedana prati aNuttarobavAiyAvi kiMci azubhaM NANAvaraNi F vedeti, jeNa tesiMNa sacaM gANAcaraNIjaM khINaM, evaM darisaNAvaraNiaMpi aMtarAImaMpi, maNussesupi titthagarovi sIuNDAdINi amA-BA 1 tANi ghedeti, jeNa jati so khINakasAyo ga NANA0 pAcaM baMdhati, tAva vedeti nAmagotaM asAtaM ca, teNa ergatakallANe Na vattavyo, egaMtapAvo micchAdiTThI paramakaNhalesso uphosaM saMkiliTThANi pariNAmocyate, jaivi so baMdhaM prati egaMtapAyo tahAci kadAcita sAtAvedao huA, uccAgoto subhaNAmodayo bA, NiyamA paMciMdio uttamasaMghayaNo ya, evaM egaMtapAyoni mo na vyavahAramanatarati, yasmAJcaivaM tamAdekAnte nirdezavyavahAroNa vikSati, yavahArAyedaM ca maNNamANamunyamAnaM vA vairaM prasane, karmaNa evaM ca baigakhyA, uktaM hi-'pAve baje vere0' dRSTa hi lokaviruddhamucyamAnaM vairAya, uktaM hi-jAtA yathA, ato'nyathA''lApe ca baraM, nayA coktaM-jIhA jahA pamANaM je meM evaM tu sUkSma jJeyaM, kudRSTayaH zramaNA api nAvanna jAnante zAsyAdayaH kimu gRhasthAzca bAlA, mUlA eva ajAnakA ityarthaH, yadyapi te mvagAstraparazAstravizAradA: lokena paNDitA ityapadizyate tathApi paNDitA iti vAlA evaM pratyabaseyAH, 410 // [705 737] [414] Page #416 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [9], uddezaka [-], niyukti: [181-183], mUlaM [gAthA 636-668] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: azepAtvAdi prata sUtrAMka ||636668|| dIpa anukrama zrIsUtraka- ayamanyaH avAcyasaMgrahaH prAktanenaiva zlokenAbhidhIyate asesaM akvayaM vAvi // 665 / / (patra), azepaM kRtsnaM sampUrNa sarvatAGgacUrNiH mityanarthAntaraM, na sarvamuktameva bhavati, savoM grAmo AyAta iti avAcyametat ekAntena, kathaM ?, jIvAjIvasamudAyo hi grAma: // 411 // sa kathaM sarva AyAsyati, azepo vA odano tvayA mayA bhukta ityavyavahAraH, tatra hi zikthAdayaH, zikthai phadezAvayavA odanA, DI| gandhakSa vidyata eva, yadyapi azepA mithyA vA bhuttA aNNastha vA pakkhitA tahAci gaMdho'sti, na cApadravyo gandho bhAti, evaM ceya jai bhaNati-dehi dehi muMja jhuMja vA aJjavi akkhayo kUro acchati, na hi kRtakAnAM dravyAnAM akSatatA vidyate teNa Na sabdhamakkhayaM vattavyaM, nanu saMmAraH kathaM', ukto hi so sambakAladukkho, ucyate, paNNavaNAmaggo'yaM' jeNa bucati to sabakAladukkho, iharahA suhapi asthi dukkhaMpi, nanUnaM sAdaM ca vedaNijaM, sAtaM ca navapadArthaH, tattha paNyAvaNaM paDuca tasthimo padattho-suhodaya, kiM puSNaM pubbammiti pAvaM pacchA mijati, egamegaMteNaM sarvaduHkhamucyamAnaM cavahAraM nAvatarati, vajjhamANANa vajhaMti sarvaloke ciru dvametat vajjhaM pANAti maNasAvi Na sammataM kimuta vaktuM ?, kammuNA cA kartu, atona vakti vadhyAH prANinaH, atha avajjhA, kathaM na FA vAcyaM ?, nanvetadapi lokaviruddhameva, kathaM ?, ahiMsakaH svayaM na ca vakSyati avadhyAH prANA iti, ucyate, satyametad svayaM kriyate tadanyasthApyapadizyate, kintu yadi kazcit siMhamRgamArjArAdIkSudrajantujighAMsu bayAt-bho sAdho ! kimetAn kSudrajaMtUna ghAtayAmi DAI una muMcAmIti, tatra na vaktavyaM muMca muMceti, te hi muktA anekAnAM ghAtAya bhaviSyanti, evaM cauramaccharaddhabaMdhAdayo na vaktavyA| GI Sca ghAtayeti bA, Aha ca-'grasatyeko mu0' avyApAra epa sAdhoH, tena vyavahArapakSe nAvatarati, yasAca vyavahArapakSAtikrAntA evaM prakArA cAk tasmAditi vAcaM Na Nisare, evaM tAva logo jaM bhaNati 'asesaM akkhayaMti vA' taMtahA Na vattavyaM, ucyate kiMci [705 737]] // 411 // [415] Page #417 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [9], uddezaka , niyukti: [181-183], mUlaM [gAthA 636-668] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka zrIyantraka ||636668|| dIpa anukrama danyathA, jahA ki?, dIsaMti0 // 666 / / (sUtra), NihuappaNo svazAstrokna vidhAnena nibhRtaH mAtmA yeSAM te bhavaMti nibhRtA- ekAnta naalpkhuli: nirarthakasmAnaH yugatarapadiTThiNo paripUtapANiyapAyiNo moiNo NagaNiNo vivittikA, tesipi No dhyAyina ityevamAdi na nibhRtaM, mikkhaa||412|| tvAdi mecavittiNo sAdhujIviNoti Na kassaha ubaggatheNa jIvaMti, ke, kakahAgakasayAvaJiNo, evaM vane te micchA paDivaaMtitti, evaM didi na dhAreja, pareNa puDheNa evaM bhaNejA-ete varAgA vAlatapassiNo saba micchA kareMti, lokaviruddhaM ca, taM bhaNaMtassa te loe gADharuTThIbhUtA panchA logo mA bhaNihititti ete madIye sasthiyA guNadveSiNaH, aviduH rustaMti Na ya uvasamaMti, te'pi ya jAva gevejA tAva ubavaaMti to kahaM egateNaM evaM bucati-sabametaM NiratthagaM philissaMti, no NicapuTTho vA bhaNiti-aNAmADhamicchA diTThIsa, etevi kiMcidadhelogaphaligaM Nivattenti, ayamaNNo annautthiyagihatthANaM dANaM pratyavyavahAraH-dakkhiNAe paDilaMbho (A5 // 667 / / (satra), dAna deMti deyate vA dakSiNAM, dakSiNAM prati laMbho, dakSiNAyAH pratibhA, athavA dakSiNAyA leme prati dakSiNAla bhastayA vA laMbhitaH sa pratilambhaH pratimAnavat sammAnito vA bhavati, evaM pratikArapratyapakArApratipUjAdiSvAyojyaM, sa kiM pAtre vA'pAne vA pratilAbhite ?. tato paDilAbho asthi Nasthi pachijati bhaNati-ekAnte nAsti tattha dosA, jArisaMvA vinIya va tAriseNeva phaleNa hotabbaM, teNa adhammiyassa kassai iTTadANaM diNNaM teNavi mA NAma haTeNa phaleNa hotavyaM, pAve yA aMtaM paMtaM diNNaM teNAvi NAma aMtaphaleNa hotavvaM, evamanekAntaH, patte tu iTTamaNiTuM vA sar3Ae aNuparodhI dijamANaM mahaphalaM bhavati, apace tu iTThamaNiTuM vA dattaM vadhAya, tahAci Na vArijati aMtarAIyadosottikAUga, tathA'NujJAyate na dehitti majAraposagAdiTTateNa maa| adhigaraNaM bhavissati, teNa asaMjatagihatthANaM agautthiyANa dehitti, kiMca-ittha puNa pAya puSNa Na viyAgarejA, medhAvI jai // 412 // [705737] [416] Page #418 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [5], uddezaka , niyukti: [181-183], mUlaM [gAthA 636-668] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: AIkavRttaM sUtrAMka prata zrIsUtrakatAGgacUrNiH // 41 // ||636- | 2 zru.6 a. 668|| dIpa anukrama D. puNa bhaNati-kiM pattaM jassa mae dAtavyaM ?, kathaM ? vA kiMvA'sya phalamiti tadA'sya kathyate, yo dAtavyaM deyaM, evametAnyavyAkRtavaktRni | yathA yeSu sthAneSu vaktavyAni tathoktAni avaktavyAnyapyanyeSu sthAneSu yathA ca vaktavyAni tathApyuktaM, etena lakSaNenAnyAnyapi / tathA'vaktavyAni vaktavyAni ca vijJeyAni, ato'tiprasaktaM lakSaNamitikRtyocyate,evaM sarvatraiva tadvikalpaM kariSyati tenodvAraH kriyateekAntenaiva 'santimaggaM ca cUhae' zamanaM-zAntiH magge-mArgaH jeNa kathiteNa upamarmati satANi zAsanavRddhizca bhavati tathA kathayati, so puNa saMtimagyo dharma kahatehiM pAvAutehiM saMgiNhatehiM uvagiNiMtehiM hito bhavati, uktaM ca-'prAvacanI dharmakathI' | ettha Nasthi bhayaNA, egaMtena cai tathA tathA kahetabbaM jahA jahA saMtimaggoM vRhiti iceehiM hANehi // 668 // (sUtra), katarAI ThANAI ?, jANi aNAdAya pariNAdIyaM pariNAdINi apavahAraM NAvatarati, jo asthi loe vA aloe vA vavahAraM avatarati, tesu sambesu saMjayati tiriyamANesu appANaM, kathaM appANaM vArayati, avavAyaM bhagaMti, evaM dhArito appA kiyaMta kAlaM?, AmokkhAe jAva Na mucai sambadukkhesu asAdvA, zarIrakatve, pari samaMtA vaejAsi mokkhAya parivyaeAsitti bemi / / anAcAra| zrutAkhyaM paMcamamadhyayanaM samattaM // anAcArazrutamuktaM, yathA kena varjivA anAcArAH, anAcArazca sevito so bhAvato tAvaducyate-jahA addaeNa, esa ajjha| yaNasaMbaMdho, NAmaNiphaNNa addaija, aI Nikkhitavya-NAmaI ThavaNaI // 184|| gAthA, AIkamiti nAma, vatthANa khicamaddeNa, vaSNadaM cicakamAdisu ArdakaM lisitaM, ArdrAnakSatraM likhitaM, udagaI sAraI / / 185 / / gAthA, udakAI yathA udakA gAtraM, kevi haritayA sukaMtayAe ya abbhantare jaM paMDuragaM, saMsAro paNNANe Niyase ajavi prItyAH , evaM ullollo asthiti vinti, tayA [705737] // 413 // atha dvitiya-zrutaskandhasya SaSThaM adhyayanaM Arabhyate [417] Page #419 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [6], uddezaka [-], niyukti: [184-200], mUlaM [gAthA 669-723] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata AdrakavRttaM sUtrAMka ||669723|| dIpa anukrama zrIsUtraka- yathA'yaM purupo'sthipu nido gAi, se makkhitAI aMgAI, Aha hi-"tvaci bhogAH sukhaM mAMse", silesaddhaM jahA koiravaMso vitato tAGgacUrNiH samANo pacchA sileseNa makkhijati, pacchA Nijati, galititti, evamAdi, dravyATTai dravyAH jahA udagaM sileso ya ete dovi // 414 // sayaM ciya addA aNNaMpi Ardra kurvati, sAraI, chaviyaddA puNa kevala sayamevA''rdrA, bhAvaI rAgaI loga bhaNati, ArdrasaMtAno devadattaH snehavAnityarthaH, Nehatuptitagattassa reNu, uparucittaM ca taM kamaI, iha tu AIkanAmnA puruSeNAdhikAraH, tatrApyarthAzrayaNamevetikRtvA tatprayojanamuktameva bhavati, dravyabhAvAkavizepAstu punarucyante, tatthaddao tividho-egabhaviyabaddhAuya // 186|| gAthA, adAo NAmagotaM vedeto tato samuTThitA gAthA, yadyapi zRGgaverAdInAmAIkasaMjJA tathApi tebhyo nAdhyayanamidaM samutpannaM tasAttairnAdhikAraH, jo ceva so addAbhidhANo sAdhu teNAtrAdhikAraH, tadeva addakauppattI bhaNitavyA, tatto samuTThiyamiNaM' sA eyA gAthA, jeNa ca taM, - patiTTikaM NAma gAmo, tahiM sabve u parivasaMti, saMsArabhayudhiggA, dhammaghosANa aMtie pandhaito saha bhAriyAe, so viharati sAhiM saha, itarAvi ajiyAhiM saha, tAI ketAe nagare samosaritAI, teNa sA mikkhaM hiMDamANA dihA, so tahiM ajjhopavaNNo, AM teNa saMghADigo vucati-esA mama gharaNI, paDibhaJjAvijau, paNa ciMtitaM-akajaeNa pA uvekkhitavyaM, teNa bhaNNati-aJjava karta cA mae, so evaM bhaNiuM gato pacyaiyApaDisayaM, teNa mahattariyAe siTThosa ullAbo, pacchA mahataritAe sA bhaNiyA-akhe / aNNavisayaM vacAhi, tAe bhaNNati-ahaM oliyA kahiAmi, so puriso, so u dUra aNNadesaMpi vajejA, ahaM bhattaM paJcakkhA mIti, evaMti bhaNati, itareNa dittassa AgaMtUNa kahiati, jahA imaM samosaraNaM TukaDaM, tattha milhihAmo, itaradhA ga sakati, so icchaMti, divasa gaNeto, itarAevi te divase AsaNNatti kAUNaM vehANasaM kataM, tehiM AyariyANaM NiveditaM, jahA pAitA kAlagatA, itarasma [738 792]] // 414 // [418] Page #420 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [6], uddezaka [-], niyukti: [184-200], mUlaM [gAthA 669-723] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata zrIstrakatAjacUrNi: // 415|| sUtrAMka ||669723|| dIpa anukrama socUNa addhitI jAtA, akajaM, mahacaeNaM tavassiNI kAlagayA, teNavi bhattaM paJcakkhAtaM, taM so kAlaM gayo, samaNI devaloeguAdrakavRttaM ubavaNNA, tAo devalAgAo cutA saMtI mecchavisae addagatase addagassa raNo dhAraNIe devIe kuJchisi puttattAe barkatA, tiise| NavaNhaM mAsANaM dArao jAto, tassa NAmaM kIrati addao, itaro'vi kAlaM kAUNa devaloesu ubavaNyo, tao cuo basaMtapure Nagare | sidvikule dAriyA jAyA, itaro'pi jubdhaNastho jAo, aNNAdA kayAI so addao rAyA seNiyassa raNNo dataM visati, teNa kumAreNa pucchiAti kahiM baJcasi ?, teNa cuccati--AyariyavisayaM seNiyassa raNyo sagAsaM, so tujhaMpi pitiyavayaMsao hoti, teNa bucai-- | tassa asthi koI putto Nasthi ?, teNa'sthiti vutte addakumAro viciMtei-teNa mittatA hotu, so tassa pAhuDaM visajati, eyaM abhayassa uvaNetabba, so dUto taM geNhituM rAyagir3ha nagara Agato, seNiyassa rapaNo saba appAhaNiyaM akkhAtiya, itaradivase abhayassa duko, abhayakumArasattaM pAhuDaM uvaNeti, bhaNio ya-jahA addakumAro aMjaliM karei, teNa pAhuDaM paDicchi, dato ya sakArio, abhao'vi pariNAmitAe buddhIpa pariNAmeUNa so bhavasiddhIo jo mae saddhI pIti karei, evaM saMkappeUNa paDimA kArijaha, taM | maMjUsAe choDhuM acchati, so dUto aNNatAvi Apucchai, teNa tassa maMjUsAe appitA, bhaNio ya eso-jahA kumAro bhaNNai-etaM | maMjUsa rahasse ugghADejAsi, mA mahAyaNamajjhe, jahA Na koi pecchei, bahupAhuDaM pesati, so dUo paraM NagaraM paDigao, adassa raNo seNiyasitaM pAhuDaM uvaNeti addassa, sakAretUNa paDivisaJjio, kumArasma mUlaM gao, abhayapesavitaM pAhuDaM uvaNeti appA haNiyaM ca akkhAti, teNavi sakAreUNa paDivisaJjito, itaro'vi tayaM gaheUNa ubari bhUmi dUrUhittA jaNavirahiyaM karettA maMjUsaM| | ugghADeti, so peccheti usamasAmissa saMmeM paDima, tassa IhApohamaggaNagavesaNaM kareMtassa kahiM mae eyArisaM rUvaM diTThati ?, // 415 // [738792] [419] Page #421 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [6], uddezaka -1, niyukti: [184-200], mUlaM [gAthA 669-723] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata zrIsUtraka AdrekavRtta sUtrAMka tAGgacUrNiH ||669723|| dIpa anukrama cintemANassa AisaraNaM uppaNaM, aho mama abhaeNa NAI kirca kaya, rahassigaM taM ca kAUga paribhoga ucita Na pari jati, tAhe raSNA kathitaM-jahA kumArassa jappamiti AyariyavisayAto pAhuDaM ANItaM tappamiI jahocitaM paribhoga na pari jati, rAyAe ciMtita-gaTTho kumAro bhavati, vaccaMtassa aNyohiM AikkhiAti, teNa cintitaM-jai kihai nassAmi to naTTha kajaM bhavati, sabadhAdhi jahocitaM bhogaM muMjAmi, raNNA sutaM pari jati, tassagAse paMcaNhaM kumArAmacasatANaM paMca puttasayAI ANavidiNNAI, bhaNiyAiojai kumAro Nassati to sabve viNAsemi, te taM kumAra AdareNaM rakkhaMti, kumAraNovAyo ciMtito, AmavAhaNiyAe jiggacchAmi, evaM vistAseNa palAo AsaM visajeUga, devatAe ya bhaNiyaM-sauvamaggaM, itare'vi pavisittA aDavIe coriyaM karitA acchiti, itaro'vi NAo ekArasamaM sAvagapaDima paDijittA Agato vasaMtapuraM NagaraM, aayaa|tss pADihera katai devatAe, tattha Atavito acchati, tAe dAriyAe bhaNNati-aho mama patI Ahesi, tAhe adbhateramahiraNa koDio pADiyAo, rAyA oDito ghetuM, sappA uDeti, devatAe bhaNitaM-etaM tIse dAriyAe, pituNA saMgovitaM, so'vi pagato, sA seTThidhUtA aNyohiM varijati, tIe mAtApituM bhaNai-ekassa diSNA, jassetaM dhaNaM muMja, tuma jANasi kahiM so ?, NatthiM, NavaraM pAe jANAmi, tAhe sA tAhi bhikkhA davAvijJati, jati jANasi to geNhejAsi, itaro bArasaNhaM varisANaM Agato, so tIe pAehiM gAto, tassa panchAto visajitA, to ciMtiyaM-uDAho, paDibhaggo, tassa tahi pucI jAto, bAramaNhaM varimANaM tahiM Apucchati, sAtahi paruniyA, sodAro bhgti-| kiM kasi ?, pitA te pAiukAmo to suhaM jIvissAni, soUNa putreNa veditumAraddho, teNavi ciMtita-jaiehi taMtUhi vediti tattigANi yarisANi acchAmi, teNa bArasahiM reDhito tAhe vArasa barimANi, pacchato puNohiM pacahato, tAe aDavIe boleti jIe [738 792]] // 416 // [420] Page #422 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [6], uddezaka , niyukti: [184-200], mUlaM [gAthA 669-723] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka ||669723|| dIpa anukrama [738 zrIsUtraka- tAI paMcasatAI, tehito paJcamiSNAe ya paMcavi sapAI pAitAI, sojAti titthagaramUla, sorAyagihaM Nagara pavisaMtao, gosAleNadharmakathAtAGgacUrNimA samaM vAto, buddhena samaM cAdo, dhimAtiehi parivAehi tAbasehi, sabbe paDihaMtuM sAmipAdamUlaM jAti, tassa paccaMtassa hasthI vAri- nirdoSatA // 417 // chur3hao, so hatthI agaM pecchiUNa evaM ciMteti-agassa teyapabhASeNa muMcAmi, tassa ya teyapabhAveNa baMdhaNANi chiNNANi, hatthI ho, addao bhaNati-Na dukaraM vAraNapAsamoyaNaM0, gato NAmaNiphaNNo, suttAlAvagaNiphaNyo suttamucAretabdha-purAkaDaM adda! imaM // 669 // vRttaM, tatastamAkaM rAjaputraM pratyekacuddhaM bhagavatpAdamUlaM gacchamANaM gosAla Aha-'purekaDaM ada! imaM suNehi' sarvairapi tIrthakaraiH kRtaM purekarDa, Ardraka iti ArdrakassAmantraNaM he Ardraka rAjaputra!, imaM yadvakSyAmastacchRNu 'egaMtayArI samaNe purAsI' so'yaM barddhamAnaH yatsakAzaM bhavAn gacchati pUrvamekAnta cArI AsIt , tadekAntaM dravye bhAve ca, drampaikAntamArAmodyAnasuNNaghamarAdINi etesu egaMtesu carati egaMtacArI purA Asitti, esa mae saddhi lAbhAlAbhasuhRdukkhAI aNubhavitayAM, tattha bhAvaNAThANa moNAsaNAdIhiM uggehiM tavacaraNehi Nibhatthito samANo dukara erisA cAri jAvajIvAe dhAreyavattikAuM mAmavahAya bahyo | bhikkhuNo madvidhA prANAdamAtrAhAryAM muMDeti, piMDite ya muMDetA ya 2 tehiM yahUhi paraMsatebhyaH ihi sAmprataM Aikkhai puvyAvaraNI, ado va NaM bhikkhucariyAdikAyakilese Niyattacitto pRthak pRthak paunaHpuNyena jo jahA upavasati tassa tahA parikaheMto apari tato gAmaNagarAI AhiMDati, vitthareNaMti anekaiH paryAyairvasu kila epa, sarva iti lokotpattiH, yato pattiyaMta pavattayaMto, evaM HOT pUAgAravapariyAraheDaM kadheti hiMDati gAmANumAma, itya sAkAraNAt-sAjIviyA paTTaviyA / / 670 // vRtta, itharathA hi egANiyaM viraMta Na koi pUei, Na vA abhigacchati, athiradhammA athiro, kadhamasthira iti cet yadA so egaMtacArI bhUtvA sa- 417 // 792 [421] Page #423 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [6], uddezaka [-], niyukti: [184-200], mUlaM [gAthA 669-723] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka ||669723|| dIpa anukrama yIstraka dharmakathAbhAtigRhasthAnathArAmagato yA vRkSamalAzrito gRhaM saraNamityarthaH, tyaktyA gRhaM kiM punaH gRhapravezanena ?, gaNaH samUhaH, gaNamadhye tAGgacUrNiH nirdopatA AkhyAti, nakakassa, bhikSumadhye sadevamaNuAsurAe parisAe parivuDo, janAya hitaM janya bahujanAya bahujanya taM cArthaM kathayati, // 418 // RAna sUkSma 'Na saMdhAyati'ti na saMghiti, avaraM NAma jenimaM taM sAmpratIyaM vRttaM-ratnazilApaTaH siMhAsanaM chabaM cAmara, athavA azokapRkSaH surapuSpavRSTidivyadhvanizcAmaramAsanaM ca bhAmaNDalaM dundumirAtapatraM, satyAtihAryANi jinezvarANAm // 1 // anena deveDndradurlabhenApi vibhRtivRttena yatpUrvAhataM egaMtacArittaM tadanyo'nyavyAghAtAnna saMti / kiMca-egaMtamevaM aduvAvi ihi // 671 / / HE yadi ekAntacAritvaM zobhanametadevAtyantaM kartavyamabhaviSyat . uta manyase idaM mahAparivAravRttaM sAdhu tadidamAdAvevAcaraNIyamAsIt , to kiM bArasamadhiyAI carisAI kilesito ? yadyasAdidaM sAmpratIyaM vRttaM porANaM ca do'vi aSNo'paNa Na samenti na tulye bhavata PityarthaH, tarasAdato pUrvAparacyAhatavAdI kArI ca nAbhigamanIyo'sti, evaM gozAlenokte bhagavAnArdrakA pratyekavuddhaH tadvAkyamava jJayaiva prahasyaivaM Aha ca-bho gozAla! sa hi bhagavAn barddhamAnaH 'pundhi vA pacchA vA' pubdhi chaumatthakAle pacchatti NANe samuppanne aNAgataM jAvajIvAe tesu tesu tikAlesu bhagavAn 'egaMtamevaM paDisaMdadhAtIti vaktavye granthArlomyAtsukhamokkhocAraNAtabandhAnuvRtteza pasatthaM yAti, syAskimartha kathayati ?-'samica loga // 672 / / vRnaM, samyak jJAtvetyarthaH, tasANaM thAvarANaM jIvANaM khema sayaM kareti, avadhamityarthaH, aNNevi jIye aNNesi ca jIvANaM khenaM kAukAmo katheti, samayeti vA mAhaNeti vA egahu~, sa evaM 'AikkhamANo'pi' api padArthAdipu 'janamahasrayoH janasahasrANAM vA madhye ekabhAvaH ekatvaM, sItoH sAri ityevaM kRte / sRjati kazcidityevaM vigRhya mArayatIti bhavati ekatvaM gamayati, kathaM nAma bhavyAH ekatvaM bhajeyuH, pravajyAmityarthaH, rAgadvepa- // 41 // [738792]] [422] Page #424 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [6], uddezaka -1, niyukti: [184-200], mUlaM [gAthA 669-723] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka ||669723|| dIpa anukrama [738792] zrIsUtraka- vipramuktaM hi eka tassa vallulo(tyuto), AtmAnamapi ca egaMtamevaM sArayatIti, rAgadvepAhINataM, jeNa majjhevi vasaMto, tathA coktaM ) dharmakathAtAGgacUrNiH 'kAmakrodhAvanirjitya', syAt-tadetadekatvAvasthitasya kRtArtharaya ca kiM paropadezena , taducyate karmakSayAthai, Aha hi 'yanaitacchubhaM || nirdoSatA // 419 // | tIrthakaratvanAma 'tIrthakarasvAbhAvyAt veti, ukta-tatsvAbhAvyAdeva0' taM vadati, arcA nAma lezyA, sA ya zukaleso ceva, na rAga-IN | dosAbhibhUta iva saMkiliTThalesAo pariNamati, athavA acaMti marIraM, sIhAsaNe AviTThovi dhamma kahato teNa puSphavatthagaMdhAdIhiM HOalaMkArahiM tahA arca eva nirbhUpa ityarthaH, nirdopatvAca, dhammaM kaheMtassa u Nasthi doso||673|| vRtta, kSAntigrahaNaM yativi | dubdhiyaDabuddhiM codeti na vA kathyamAnaM pariyacchati tatthavi Na russati 'to'ti kasAyada to 'jiiMdio'tti iMdiyadaMto, pRthagucAraNA iMdiyaNoiMdiyadaMtavisemo darisito kakaDugaNiThura sAvajA ya bhAmAdosA, hitamitadezakAlAdi bhAsAguNehi, Ahahi"di8 mitaM asaMdi 0" svAdasau bhASAdopaguNajJo ki bhagavAn samAkhyAti ?, ucyate-mahabae paMca aNupae ya / / 674 / / | vRttaM, sAdhUrNa mahabbae sAvagANaM aNubbae ya, mahabae tabdhivarItA evaM prANavadhAdayaH paMcAzrayA bhavanti, 'saMvara' iti iMdiyANaM | "viratici mahAvratavattA, iMdriyasaMvRtasya sato viratirbhavati, athavA asaMjamAvirate 'ihe'ti iha pravacane loke vA zramaNabhAvaM zrAmaNIyaM prajJAnavAn prabo, Na AkhyAnapi vAkyazeSa: 'lava' karma tato'vasakati layAvasI na, no vAcikena karmaNA mAnaseNa vA yujyata ityarthaH, zramaNo bhagavAneva evaM bravImi svayamapi 'bhagavaM paMcamahavyayagutto iMdiyasaMvuDo ya cirato ya / aNNesipi tameva | ya dharma deseti gAheti // 1 // yasmAt pravIpi vayamapi vratamantaH indriyasaMvRttA viratAzca, yadi ca manyase zItodakapAyitvAd IN bIyAdikandabhojanAta uddivabhojanAta strIviSayopasevanAca kimamAkaM ?, asAdhutvaM, tatredaM kAraNaM zRNu-asmAkamAjIvikAnAmayaM [423] Page #425 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [6], uddezaka -1, niyukti: [184-200], mUlaM [gAthA 669-723] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata zrIstrakatAjacUrNiH sUtrAMka // 420 // ||669723|| dIpa anukrama [738792]] AjIvikRtAntaH, ka iti ced ucyate-sIodagaM sevau // 675 / / vRttaM, sItamasatthovahataM sItameva jalaM, vIjaM jassa, ko esa bhavati ? kanirAsa: savyo ceva vaNassatI gahito, AtmanyAdhAya kRtaM AdhAkarma, itthiyAo ya, amhe etAI paDisevAmoti teNa asaMteti saNu kAraNaMAtavayammaparitAvitA sItodakeNa appAijAmo, kandamUlAdINi 'AdhAkammaM ca zarIrasAdhAraNahameva paDisevAmo, na cAnyakRtena karmaNA'nyo badhyate, prANAnugrahAca AdhAkAnujJA, evaM kRtAdInyapi asmAnAdhAya kItAni kalpante, itthiyAovi AseviaMti manaso yena samAdhimutpAdayanti, sevyamAnAstu ucAraprazravaNanisargadRSTAntasAmarthyAt manaHsamAdhimutpAdayanti, tato dhyAvAdyAH zepAH kriyAvizepAH khasthaciH sukhamAsevyate, parAnugrahAca sevyAH, Aha hi-"sukhAni dacA sukhAni" jaMpi ya etehiM sItodagAdiehi itthIpaJjayasANehi kammaM upacijatitti yadi manyase, egaMtacArIsu egate ujANAdisu caraMti egaMtacArI ihaI AjIbakamme jamhANaM AtAvaNamoNatyANAsaNaanamanAsnAnakAdIhiM ghorANi etehi ceva egaMtavacAdIhiM guNehiM 'khavijaMti, jatiya sItodagAdidosovacitaM kamma Na sakkAmo khavituM tato aNegabhavasahassasamajitaM kammaM kathaM khavissAmo?, teNa 'appeNa bahumeseja' sItodagAdisevA aNussitA tadevamAdidosesu adopadarzitvAdehi Agaccha, evaM gosAlenokte Aha-sItodagaMcA taha bIa0 // 676 / / vRcaM, iha sItodagaM vIjAyaM AdhAyakammaM isthiyAo ya sevamANAvi vayaM samaNA homo yaduktaM tvayA tena samAnavRttatvAt agAriNo samaNA bhavaMti tvanmatena, tevi hi sItodagAdINi sevaMti, tena prakAreNa tahA tevi tahappagAraM vRttaM kurvantItyanyathA vA kA pratyAsA?, atha manyase samAnavRtte vayameva zramaNAna gRhasthAH paMcikAtra na bhojayitavyA je yAvi sItodaga-101 meva (vIodagabhoti) bhikkhU // 678|| vRtta, koi NammitthIo pariharati lokaravabhIto, bAlo vRddho vA, na dharmayogyo vA // 420 // RREID HER- - [424] Page #426 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [6], uddezaka -1, niyukti: [184-200], mUlaM [gAthA 669-723] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka ||669723|| dIpa anukrama [738792]] zrIsUtraka sIvarjamapi sItodagabhojI nAmabhikkhU mikSAM ca iha tAra ke jIvato dhyAnanimittaM jIvitaTTatA evaMprakArA, NAtINa saMjogo NAti | DAjIvivAcUrNiHAN saMjogo pUrvAparasaMbaMdhAdi, api padArthAdighu, NAtisaMyogamiti duppAhaNijaM, mumukSayo'pi saMtaH kAyopakA eva bhavati, anaMta kanirAmaH // 42 // kurvantItyanantakarAH karmaNAM saMsArasya bhavasya duHkhAnAmevetyarthaH, evamukto Ardrakena gozAlo jAhe aNNaM uttaraM na tarati tAhe aNNautthie vitiJjae giNhati, dubalo vA kaDucchaDIe, evaM vAI tumaM (imaM vayaM tu tumN)||679|| vRttaM, etAM etatprakArAM, prAduH prakAzane, prakAzaM kurvantItyarthaH, kathaM ?, bhaNati-sItodakAya AdhAkammAI isthiyA jIvo Au ya sevamANA amamaNA bhavaMti kAyovagA, kAyovagatvAca nAMtakarA bhavaMti, tena zAkyAH sarve zItodagabhojakA ye AdhAkammAI sevaMti abaMbhamavi preSyagopasuvargANAM, sAMkhyAstu 'prAptAnAmupabhoga' iti vacanAt , evaM vAcaH prAduH kurvanti, pravadanazIlA prAdhAdukAH tAna' garahasi Atmotsekena, na cotsekaH zivAya, Ardraka Aha-nanu pAvAdino'pi puDho, te hi pAvAdiyA puDhotti AtmIyaM pakSaM kIrtayanto| varNayantaH svaM svaM dRSTiM kurvati-karati prAduH, prakAzayantIti-aNNamaNNassa tu te (te aNNamaNNassa u)||680|| iti ID prAgupadiSTAH prAcAdukAH anyazcAnyaca aNNamaNNaM aNNamaNNassa vividhaM viziSTa vA garahamANA: kudRdhimAcarati, vAkyAcyAhAra: | AkhyAnti parazAstradopAMzca AviH kurvate, zramaNAzca zrAmaNAzca, kimAkhyAndi, 'sato ya asthi asato ya' svamAtmIyavacanamityarthaH, tasmAt sutaM zreyo'sti nirvANamityarthaH, parasmAtparataH, anyasmAtpravacanAdityarthaH, nAstIti nAsti, niHzreyasaM vA nirvANamityarthaH, evaM te sarve ahamiti vyavasthitAH svapakSasiddhimicchanti parapakSasya cAsiddhi, uktaM ca-"jahiM jasma jaM kvasitaM" vayamapi svapakSamevAvalaMbyAparAM zAkyAM dRSTiM garihAmaH tAn , nanu kiMca garahAmo, na yathA tvaM pApadRSTiH mithyAdRSTiH mUDho mUrkhaH ajAnako veti, 421 // [425] Page #427 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [6], uddezaka , niyukti: [184-200], mUlaM [gAthA 669-723] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata AjIvikanirAsaH sUtrAMka ||669723|| dIpa anukrama [738792]] zrIsUtraka-20 kiMcidrUpena rUvamiti yathA loko loka kasmiMzcidaparAdhe Akrozati kANaH kubjaH koDhI veti, jAtyA veti caNDAlakarma karoti, tAnacUrNi: A navaM kiMcidrUpeNa tridaNiDaka duSTa parivrAjaka duSTa ! idaM te duSTaM zAsanaM, tena mUrkhakapilena kiM dRSTaM yena kartA kSetrajJaH, ghaTaM ca karomItya // 422 / / saMdhi karoti, kumbhakAro'kurvan katha kumbhakAraH, kurvan kumbhakaro bhavati, evaM namo, vItarAgopadezAdyapAmepA dRSTirakarttAtmA nirlepazca teSAM ghaTaM sAdhayAmIti mRtpiDadaNDAzupAdAnakriyaiva na yujyate, nirlepasya ca zaucakriyA vA kiM kriyate ?, kathaM cAsya kevalajJAnaM notpadyate zuddhasya, yataH zAkyA api no rUpatAH pratyakSamityarthaH, he kapAyakaTha zAkyAka zAkyaputra kathamidaM te dRSTaM sukha| masti cena ca sukhI tahA skandhAH, na ca kilismatAM, na kiM cUsyate, yeSAmepA dRSTiH sukhamasti cena ca sukhI, ta eva dopAH 4 abhimukhaM amidhArayAmaH, cAcaM bemItyarthaH, kintu khaM dRSTiM saMdiRs karemo kurmaH prAduHprakAzamityarthaH, tadyathA-jI prati sadbhU| to'nyo mUrto'mtyAtmeti, yasya punarvAdinaH nAstyAtmA tasya jAtissaraNAdIni na viyante, dAnadamAdhyayanakriyAca na yuktAH na tu pramaH zAkyA anye vA nAstikavAdinaH he murkhA 1, yadyAtmA nAsti tato'sau zuddhodanaputro vRddho nAsti, vaktRvacanavAcyAvizepA na ki kena kassa copadiSTamiti, nanu manonmattAlApaH, evamanyatrApi pravAdipyAyojyaM, utyevaM dRSTiM garahAmo, natu kiMci. dvAdinA saMmukhe bamo ghikimAsse, murkhadRSTimithyAdRSTiAti evaM svadRSTau prAdaHkriyamANAyA tiSNi timaTThAI dihimatAI parUvijaMti, miccattaMtikA tesu diTThI na kAyavyA, syAt kiM tatprAduHkriyate ?,'magge ime kiTTie Aripahi' samyagdarzanAdimArgaH kIrtitaH | AkhyAtaH pANAriyAdIhi, nAsyottaro'nyo mArgo vidyate zomanapurupasarvajJatyAttathAkAritvAca ajaka dujao na pUrvAparavyAhataH | zAkyasyeva, yathA jJAnamutpannaM, AdrakaM ca rAjaputraM mRtaM na jJAtavAn , syAdekaM kiM niSThuraM spaSTaM nAbhidhIyate, tvaM mUoM yA kudRSTi // 422 // [426] Page #428 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka ||669 723|| dIpa anukrama [738 792] zrIsUtraka tAvacUrNiH // 423 // "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [2], adhyayana [ 6 ], uddezaka [ - ], niryukti: [184-200 ], mUlaM [gAthA 669-723] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02], aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: veMti, taducyate, mA bhUttasya duHkhaM, syAtkiM vA niSThuramucyamAnasya mano duHkhAccharIramapi syAd hRdayarogAdi, teNa u aheyaM ||682 // paNNavagadisAo gahitAo te thAvarA tasA pANA bhUyAmisaMkAe saMkAlaye aNNANe ca, ihaM tu bhave vusiya, khusiyaM busimaM butto, Na kiMci garahati viMdati vA sabbaloe, sambaloeci trailokye pAsaMDaloke vA, evaM niloMThite vAde AjIvikagururAha-yathasAvevaM gururvItarAgo'nuttaramArgopadezakatvAtsatpuruSaH sarvajJanAtha kiM yathA vayaM AgaMtArAdisu Na vasati sattUjaNe 1, AgaMtAre ArAmagAre ||683|| vRttaM, Agatya 2 yasminnarAstiSThanti tadidaM sabhA prapetyAdi, ArAme AgAraM 2, mamaNo so caiva jo bhaMtitti tirathagaro, bhIto Na aveti vA syAt kasya bhItaH 1, ucyate-dakkhA, dakkhA nAma anekazAstravizAradAH sAMkhyAdayaH kiMcidUNeNa kecidatiriktA jattha UNA atiriktA vA tattha samAdhi atthi, japalapa vyaktAyAM vAci lapAlapa iti bImA bhRzaMlapA lapAlapA vA, jahA dabadavAdi, turitaM vA gaccha gaccha vA uktaM hi "devadevassa", athApiyaM evaM baDabaDAdi kimevaM lavalavesi 1 ta eva dakSAH 1, punarucyante medhAviNo ||684 // vRttaM grahaNadhAraNAsamarthAH, zikSitA aNegANi vyAkaraNasAMkhya vizeSikacauddhAjIvakanyAyAdINi zAstrANi, buddhirutpattikAdyA tatra vinizcayajJA iti, nipadyAni sUtrANi jAnante paThanti vA gadyanyUtakAni tAni ca paropapetAni, | arthaM cAnekaprakAraM jAnate bhASante ca vizAradAH, jAnakA evaite caivaM jAnakA bahujanasannipAteSu vasaMtaM pucchisu, mA Ne aNagArA zAkyadIva kAdyAH pRSTavantaH pucchitti pUrNa katthai, so bahujaNamagAse sabhAdiAvAse Avasito saMto, tehiM pucchitacyo annahanto tadbhayAnmA meM pucchissaMti, anivahaMto ya mahAjaNamajjhe lajavito homu paribhUto a ajANaoti 'iti' evaM 'saMkamANe ' cIhamANe ityarthaH, 'Na uveti tattha' suSNagharajiSNuAANagihetu paMDitajaNega surabhigaMdhesu Asevati, Aha ca "pAeNa khINadavvA" [427] AJA | AjIvi kanirAsa: // 423 // Page #429 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [6], uddezaka , niyukti: [184-200], mUlaM [gAthA 669-723] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka AjIvikanirAsa: zrIpatraka- sAgaNika // 424 // ||669 723|| dIpa anukrama [738792] ityAdi, sabhayatvAt 'na' vItarAgona ca sarvajJa iti, kiMcAnyat-kathati durapi gaMtuM kathayati, kANi ya gAmaNagarANi ceva gachati, kANi ya voleuMpi katheti, na ca vItarAgasya caipamyaM yujyate, sa hi parjanya iva sarvatra samakArI, Aha ca-"vidyAvinayasaMpanne, brAhmaNe" ucyate, No kAmakicA // 685 / / vRttaM,'kam icchAyAM' karaNIyaM kRtyaM akAmaM kRtyaM karoti akAmakiccaM tana tAbadakAmaH kathayati bAlavat manyamAno'pi parAnurodhAt na gauravAd vA, na bAlakiti na balAtakArAd, havadIyate viradhyAnulomyAt , balakicceti vaktavye cakArasya dIrghatve kRte NAma bAlakiccA bhavati, jahA balaM, NAcAdimati yo yeNa, kutastadidaM bhayaM jitabhayasya ?, syAtkathaM vyAkaroti ?, taducyate-emirakAmakRtyAdidopaithitramuktaH vividhaM viziSTamanyebhyo bAlAdibhyo vA kareti vividha karati, puccha nitamiti praznaH puTTho apuTThoyA, jeNa apuDhe karuNAIpi asthi, jahA cirasaMgaTTho'mi me gotamA AyAtiThANANi ya, atha vipi ki bItarAgassa. dhammadesagAe ?, kathaM vA gaMtuM katheti ?, tasthavi aNiyamo, katthayi gaMtuM kathati, majinama gaMtuM tappaDhamatAe gaNadharA saMbodhitA, tattha gaMtuM katheti, taM baMdaNavatIyAdIhiM AgatANaM devANa pAeNati ceva, tenocyate-gaMtA ca tattha / / 686 / / vRtta, pasiNaM praznaH prajAvat jattha jAgati dhurva paDivajissaMti tattha gaMtu katheti, jevi so eMti temipi dvANadvito ceva kathayati, Na jANati. jaM juttaM jattha Na koi paDibajati tattha 'Na vaJcati, amUhalakSatvAca ThANatthovi Na katheti jattha Na koi paDiyajati, kiM bhaNasi ?, jai so evaM 'vItarAgo satraNa kathayato kIsa aNArie dese gaMtu Na saMvodhayati', tata ucyate-aNAriyA je desA sagajANAdI dRSTidarzana paricA iti parinadarzanA dIghadarzanA nadIghasaMsAradarzinastadapAyadarzino vA, ihalokamevaikaM pazyanti, ko jAgati paralogo, ziznodaraparAyaNAH, na ete dharma prati pazyanta iti zaGkamAna // 424 // [428] Page #430 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [6], uddezaka [-], niyukti: [184-200], mUlaM [gAthA 669-723] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka ||669 723|| dIpa anukrama ... zrIsUtraka- ityarthaH, zaMkAzabdo jJAnArtha eva tadubhaye mantavyaH, Aha hi-"zake praharSatulA0"jeviya AriyadezeSu aNAriSadeseNa aparitA gozAlakavAcUrNiH gAmA Nagaga ya tatthavi Na baccai, Na vA tesiM kathayati, tadevaM bhagavaMto dese tArisaevi agAriyatulle Na itthaM dhammaM koI paDi- AV nirAsaH 11425 // vajaitti, natu bhayAdbhavatA, sadevAsugae parimAe, devA accharAiyANaM tiNi vA, tidisiM ceva temi ceka, bhavadvidhAH parapAsaMDa tisthagarApi na zakravantyuttaraM dAuM, kiM tarhi talipyA AtmavaliyAH pramabhamidAH, tiSThannu nAva, evamuka Ardrakena gozAla: punarAha-astu tAva jattha jattha paDivajaMti dhamma tatva gamaNaM kathaNaM ca-pannaM jahA vaNie / / 687 // vRttaM tulo so NAso, paNa jahA, paNati tamiti paNNAgaNimadharImAdi, udo lAbhao, udayassa aTThAe 'Ayassa hetuM, etItyAyo lAbha ityarthaH, 'paMja saMge' paMjanaM saktirvA saMgaH, jantha lAbhago tattha vaNiyA bhaMDe ghettaNa vacaMti, evaM NAma tujjhavi titthagaro jattha lAbho tattha vacati katheti vA ityuktI brImi 'tatovame', iti evaM ice hoti mama takA, naU mati mImAMsA yA ityukto gozAlena rAjamU. nurAha-astIyaM egadesopamA jahA lAbhagaTThI vaNio vavaharati evaM bhagavaM lAbhaTThI tavaM ca saMjamaM ca karei, tassa ke guNA bhavaMti ? IAL taducyate-NavaM Na kujjA // 688 / vRtta, jato tAva kammakhavaNaTThA udvitassa Na bajjhati teNa saMjama kareti, jeNa vidhuNijaha parA-11 VNagaM pAvaM teNa tavaM karei, cicA chaDetuM asobhaNamati amati, aNNahetuM vA pUjApariyArahetuM nANa katheti, tIrNovi parAn tAre tIti, syAd dharmakathAyAM kA prastAvaH saMjamasya tapaso vA yad bravipi 'NavaNa kujA vihuNe purANaM ?', taducyate-NANaM sikkhati ONANaM guNeti NANeNa kuNai kicAI! NANI Na Na baMdheti' kiMca-soya khalu NANapariNato, teNa saMvRto, saMbara eva saMvarastaDthAvi annataro dhammakathAvasANo paMcavidho sajjhAo, icce dhammakathAe vi saMvarahANaM uttaro'sti tenocyate-pAtra Na kujhA vihue'm [738792] [429] Page #431 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [6], uddezaka , niyukti: [184-200], mUlaM [gAthA 669-723] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: SHTRA prata sUtrAMka // 669723|| dIpa anukrama [738 zrIsatraka- PetAvato baMbhacera, etadeva tad brahmaNaH padaM, nAmapadaM vA, brahmavataM vA, kimiti cet brahmeti caritaM duvidha tavacaraNaM saMjamajogo gozAlaka nirAsa: tANacUNi: utaH, udaDao lAmao saMjamassa tabassa bA, uktaM hi-udahaga pakkhe' udaeNa vA jassa aTTho bhavati, samaNo bhagavAneva, // 42 // evaM bravImi, nata sarvasAdhayamasti bhagavato vaNije hiM, kathaM ?-samArabhaMte hi vaNiyA // 689 // vRttaM, samArabhaMte krayavikraya-2 bhaMDasagaDavAhaNapayaNapayAvaNAdIhiM AraMbhaMtA samArabhaMti chakAyabhUtagrAma, parigraho dupadaM cauppadaM dhaNaM dhaNNahiraNNasuvaNNAdita eva 67 mamAyamANA rakkhaMtA NaTThaviNaTuM ca soaMtA uvaNirzatA ya subaha pAvakamma kalikalusaM tu evaM vRttA, sa evaM kammasamAcAro ya / NAtisaMjogo, taM abhigrahAya temi appaNo ya aTThAe, Ayahetuti AyalAbhao lAbhaTThAe ee pAisaMjogA tassaTTAeti vut hoti, bhRzaM kareMti prakareMti, sakti sNyN| kiMcAnyat-te hi vaNijA-vittesiNo / // 39 // vRttaM, 'vitta' hiraNasubaNNavitra taM AS emati gaNo, mithunabhAvo maithunaM, saM pragADhA 2 samasta gADhAH, bhujata iti bhojanaM azanAdi brajati, bhojanaM azanAdi, brajanti dizaH saMkSepArtha te paNio, vittaM kimarthamepamANA dizo brajanti ?, ucyate, maithunArtha bhojanArtha veti, Aha hi-"ziznodarakate pArtha " viraktAH strIkAmebhyo jitajihvendriyAca, vayaM tu turvizepaNe viraktAH anyatIrthabhyaH, kiM punahIbhyaH, ta evaM isthikAmesu vittAdi bhoyaNe rasesu a ajjhovavaNyA vaNiyA, jahA rasesu tahA sesesuci vimaesu saddAtisu, athavA rasa iti sukhasya AkhyA, Aha hi-'AzcAde zIghrabhAve ca' tathA cAha-'viSayA vinivartante, nirAhArasya dehinH| rasavaje, rasesu gRddhati sukhesu giddhA ityarthaH, itatha sAmAnyavRttaM bhavatAM vaNijA, katham ?-AraMbhaga ceva pri0||691|| vRttaM, Arambho, ukSasakaTabharAdINAM pacanapAcanacchedanAdInAM ca hiMsAdvArANAM, parigrahe mamIkAraH dhanadhAnyAdi, saMrakSaNaM ca, parigrahArthameva cAraMbhaH kriyate tamAraMbhaM ca // 426 // 792]] [430] Page #432 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [6], uddezaka [-], niyukti: [184-200], mUlaM [gAthA 669-723] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka ||669 723|| dIpa anukrama zrIsUtraka- | parigrahaM ca aviussiyA NAma ayosiriuM, NissitA tamiH AraMbhe parigrahe cA, puthyAparasaMbaMdhe ca NissitA, Atmana iti jIvAn gozAlakapAragrahAcA nirAsa: tAnacUrNi: AAI daNDayati vandhavaparitAvaNodavaNAdIhiM tadukhotpAdanAdvA AtmAnaM daNDayati sNsaare| kiMcAnyat 'tesiM ca se udae' tesi vaNi-IN // 427 // yANaM 'so udae'tti so lAbhao cAuraMtamaNaMtasasArAya bhavati, paNa tu iha dhammakathArajalAbho puNa cAuraMtasaMsAravippamokkhAya kiMcAnyat , NegaMta NacaMtiya (ba) // 692 // vRttaM, savvesi vaNiyANa egatio hoi kiriyAi chedao hoti, kadAi lAbhao, jaivi lAbhao tovi aggicorAdi sAmaNNataNeNa ya jaM khajai dijai teNa ANacaMtiyaM vadaMtitti, juJjada, ete do'vi pagArA | aNegaMtie, athavA vipada avAryA, do'vi pagArA aNudae ceva, na lAbha ityarthaH, tadviparItastu NijarA udayo, yata ucyate se| | udae se NiJjarA lAbhaH, mokSagatasya sAdiaNaMtatvaM aNaMtaprApte, aNaMtapate taM udaya, lAbhaka ityarthaH, sAhayati-AkhyAti silAiti bA prasaMsatItyarthaH, NAtIti jJAtiH kulI, yAtrAyatIti trAtI, sa caikaH ekAntikatvAcca paramalAbhaka iti, tadevaM vaNigbhyaH bhagavaMtaM sumahadbhirvizeSaiviziSTaM saMtaM yatnaiH samANIkaroSi taM punarayuktaM, kataraivizeSayanti NaNu je samAraMbhAdibhiH paMcabhirvizeSairAkhyAtAH, ime cAnye vizeSAH, tadyathA-ahiMsakaM(ya) / / 693 // vRttaM, ahiMsako bhagavAn , te hiMsakA, sabvamattANukaMpI ca bhagavaM te giraNukaMpA, dasavidhe dhamme hito bhagavaM, te tu vaNijA, kimatthaM dhamme sthita iti cet, kammavimokkhaNaTThAe, puna: karmavimokSArtha abhyutthitA, dhanArtha tUsthitAH, tadevaM aNegaguNasahasropetaM, 'AyadaMDe'ti AtmAnaM daNDayaMti jIvovaghAtitvAt , samAcarati iti sama AcaraMtA samAcaraMtA, tulyaM kurvantA ityarthaH, samAnayaMto vA samAnaM kurvanta ityarthaH, etaddhi taoaghoramajJAnaM ceti, tameyaM pratihatya nirvacano'yamitikRtvA cAjIvakapurupaM gozAlaM bhagavaMtameva prati yayau, tathAkena gozAlamavadhIritaM | // 427 [738792] pA [431] Page #433 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [6], uddezaka [-], niyukti: [184-200], mUlaM [gAthA 669-723] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: baudanigamaH prata zrImatrakavAcUNiH // 428 // sUtrAMka ||669723|| dIpa anukrama [738 matvA dvAbhyAM kAraNAbhyAM tuyA: 'zAkyaputrIyA mikSavaH, kathamiti cet yadeSo apanA pratyakSato'nena nigRhItaH, yathAsAkamidAnI zlAghA bahuparivAro rAjaputro'smAkamAyAsthatIti, ataH guNazIlamudyAnaM bhagavatsamIpaM pratyAyAtasya saMbahulA bhUtvA buddhasidvAntaM grAhayiSyAmeti purastAsthitvA bho bho bhavya mahAzrava ArdrakarAjaputra mbAgataM te 'kunaH Agamyate ?, ka ca yAsIti' sa bhagava samIpaM yAmi, ityukte bhikSukA iyamUcuH-idamapi tAvadasma siddhAntaM zRNu, zunyA ca saMpratipadyasva, paNDitavedanIyo gharamasiddhAntaH sUkSmazca cittamUlatvAddharmasa, tadeva ca niyaMtavyaM, kiM kAyena kAThabhUtena vRthA tApitena?, Aha hi-'manapuvyaMgamA' tathA coktaM-- 'citte tAyitavye' ityevaM cittamUlo dharmaH, adharmo'pi cittamUla eva syAt , kathaM sa dharmazcittamUlaH ?, ucyate, pivaNAgapiMDI 694 // vRttaM, jai koi Amannavero berio jo bAlarUbAI soyati so tevi mArie(rei), mAretuM ceDarUyAipi mAremitti vavasito, subbati ya kei veriyA je gambhevi vigititi mahilANaM, mA ete baddhamANA sattuNo hohiMti, tattha samAvattIe khalapiMDI pallaMkara poteNa ohADitA mandaprakAze gRhekadese vA mo teNa tibbarAmibhRteNa ema dAraocikAUgaM sati kuMto vA sattI vA timUla cA, evaM vidhu ciMteti-kadAyi esa amammaviddho jIyo, tA taheva mUlapotaM aggimmi payati, etameva alAuyaM vAvi kumAraotti payati sUle vidhu abedhuM vA, sa pradRSecittatvAt lippati prANivadheNa ahaNatodhisataM 'amI 'ti amha siddhate, evaM tAvadakuzalacittaprAmANyAditi, kurvannapi prANAtipAtaM prANaghAtaphalena na saMyujyate ayamanyaH kuzalacitaprAmANyAta, akurvannapi prANAtipAtaM tatphalena saMyujyate, yatrAyaM pATha:-ahavAvi vidhuNa milakkhu sUle / / 695 / / vRna, vA vibhASAdipu, mUlakkhUtti aNAriyA athavA Ariepi je milakkhukammANi karati, sa evaM me chopi bhUtvA kSudhAtaH pinAgapiMDIyamiti kRtvA puruSamapi 792]] ti // 428 // [432] Page #434 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka ||669723|| "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [6], uddezaka , niyukti: [184-200], mUlaM [gAthA 669-723] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: WPAL zrIsUtraka- | zUleNa vedhu agaNikAe paejA khAitukAmo, kumAragaM vAvi alAuavuddhIe pauletuM khAissAmi tu paejA, Na lippati pAva- bauddhanirAsa: tAGgacUrNiH baMdheNa amhaM, evaM tAvadasAkaM apacetanakRnaprANAtipAte nAni, yadyapi ca bhavAnanyo vA kazcinmanyate anapAye apAyadezI yathA // 429 // bhavato mAMsAsina iti tatrApi anabhisaMdhitvAdevAsmAkaM trikaraNazuddhaM mAMsa bhakSayatAM nAsti dopaH, kathaM ?, iha hi-purisaM ca | | vidhuNa // 696 / / vRttaM, jaha koI ajANato purisaM vedhuM kuMneNa vA sUleNa vA aprakAzAvakhita kumArakaM vA bAlamityuktaM, etaM | | gilANamikkhussa chinnabhattassa dubhikkhAdisu jAyatee pAtu piMDIyamiti politaM sugaMdha suhaM khAissaMti satI buddhiH tasyAM | kalpati, 'buddhANa'ti nityamAtmani gurupu ca bahuvacanaM, buddhasmavi tAca kappati kimuta ye tacchipyA:?, atha buddhiH pApApatyAni bauddhAni VItesiNaM kappati pAraNae bhojanAyetyuktaM bhavati, sarvAvasthAsu acita karmayAyaM na gacchati, avijJAtApacitaM IryApathikaM khamA-IHA rAntikaM cetyasmAkaM karmacarya na gacchati, evaM tAvacchIlamUlo dharma uktaH / athedAnI dAnamUla:-sigAyagANaM // 697|| vRttaM, catasro vAsu ta dvAdazasu dhRtaguNasu' yuktA, etesiM evaMguNajAyiyANa abhigata yathA tasyAnando doNi sahasse mikkhuyANaM | bhojAveti samAMsaguDadADimeneTena bhatcena, teNa puNNakhaMdha, saMskAro nAma paMcadhA, sa trividhaH puNyaH apuNyaH satijA iti te, taM AropaM, te hi prakSINakalmapaprAyAH catu:prakArAH AropA devAH, te bhavantyAkAzopakAH vijJAnopakAH akiMcaNIkAHNosaNiNo | dAtAraH, sarvottamA devagati gacchaMtItyarthaH, mahatAM iti prAdhAnye mahAzabdaH, athavA''phassA''matragaM kriyate he mahAsagha ! ityarthaH / tadevamiha sa bhagavatA buddhena dAnamUlo zIlamUlazca dharmaH praNItaH tadehi samAgaccha bauddhasiddhAntaM pratipadyakha, ityevaM bauddhabhikSukairukta Ardrako ArdrakAnAdarayA'vyAkulayA raSTyA tAn dRSTvoktavAn-bho zAkyA yadba jo-piSNAgaM purisabuddhIe sUle vidhati pacati. -1 // 42 dIpa anukrama [738 792] [433] Page #435 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [6], uddezaka -1, niyukti: [184-200], mUlaM [gAthA 669-723] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka ||669723|| dIpa anukrama [738792]] bauddhanirAptaH na thImayaka- vAjAnate ya alAu vA kumArayuddhIe kira lippati pANavadheNa akuzalacitto, aNNo puNa pANavadhapi karato payaMto pANe kuza lena cittena mugati pANAtipAtAto, tatra brmH-ayogyruupH|| 698 // vRttaM, iha na yogyamayogya, rUpamiti svabhAvatyucyate, // 430 // ITA yathA kadhinkenacita gepataH pratyapakAracikIpurantargataM bhAvamAviH kurvan bhrUkaTiM karoti rUkSA khArA yA dRSTiM nipAtayati, uktaM / hi-'sahassa kharA diTThI' mAthA, evaM svabhAve rUpazabdaM nivezya ucyate ayogyarUpaM krUrasvabhAvabhityarthaH, zirastuNDa muNDanaM kRtvA prajito'hamiti liGgAnurUpAM ceSTAM yuJjate, Aha hi--"vayaM makarmaNo'rthasya" tenocyate-ayogyametat prabajitarUpasya ahiMsA mutthitasyeheti ihAsmAkaM pravacane, ahiMsArthaka hastAdisaMyatA vA pArya tu, turvizeSaNe hiMsaiba sarcapApebhyaH pApIyasI, prANAH pRthivyAdayaH, prasahoti krauryAdvalAdAkrasa, tumbhevi ya prabajitAH zirastuNDa muNDanaM kRtvA kapAyavAsasaH strIveSadhAriNaH saMyatA vaya| miti sampratipannAH, teNa tumbhevi ayogyarUpaM hiMsAdivalAH je tumbhe saMpaDivajaha, maNusAdi prasahya asamIkSya kathaM vayaM prANino mAsyAmaH mArApayAmo vA taducyate-no maMtA va akuzaleNa citeNa piNNAgapiMDI khoDI yA purisottikAuM alAuyaM aNNaM vA tao sAliphalaM kumArako'yamiti prANAtipAtena, AjJAdoSo na yujyate iti brUmaH, yattu piNNAgavuddhIe purisaMpi viddhamANo mAremANo vA kumAragaM vA alAuabuddhIe Na lippati pANavaheNa aI siddhAnta iti vAkyazeSaH, 'abodhie doNhavi' abodhiHajJAnaM teNa yadi ajJAnAt mucyate prANavadhAtenAjJAnaM zreyamitikullA, kiM punarucyate-avidhApratyayAH saMskArAH, sarvasamyagdRSTipramaza caivaM prasajyate, viratAvirati vizeSaNazcaivaM sati, anyathA vA kA pratyAzA ?, nirdayaM tato vikatAH, kathaM ?, iharahAvi tAya logo dukSeNa ahiMsatvaM kAryate, tumme ya bhaNaha mArento kuzalacittena arhimao bhavati, tadevaM prakAra yo vacaH 'asAdhu' azobhanaM, [434] Page #436 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [6], uddezaka , niyukti: [184-200], mUlaM [gAthA 669-723] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: bauddhanirAsa: sUtrAMka prata zrIsUtraka-0'dohavitti tumbhe ya je ya paDisuNaMti ajjhAvayo, haMtuMpi aNutappati, te paricattA, hatuM vIsatthA hohiMti, Aha ca--"kecit nAcUrNiHzunyaM naSTAH" yadi ca ajJAnamadopAya tena vaidikAnAmapi paramAtmake zreyabuddhyA chakkAe ghAtayatAM na dopo'sti, saMmAramocakAnAM ca, ghAtayAmiti kiM bhaNaha ?, tumbhapi evaM rocayati jahA asaMciteMto kammabandhI Nasthi ?, ityatra bama:-uDamaheyaM / / 699 // ||669 vRttaM, cattAriNi disAo gahitAo, paNNavarga patha, vividhaM viziSTaM jJAtvA vijJAtvA vijJAya, lInamarthaM gamayatIti liGga, vasaMtIti 723|| trasA, tiSThantIti sthAvarAH, tesu tasathAparesu, kiMca liMgamepAM? ucyate-upayogI liMga lakSaNamityarthaH, Aha hi-niminaM hetura padezaH' yathA anAvauSNyaM sAMsiddhikaliGgamevamAtmanAM trasAnAM sthAvarANAM ca sAMsiddhikaliMga, yena jJAyate AtmanA''tmeti, sa copadIpa yogaH sparzAdipindriyeSu sukhaduHgvayorupalabdhirityarthaH, tacca sarvaprANabhRtAM samAnaM liGga, sukhaM priyamapriyaM duHkhaM, tadevaM anukrama attANumANeNaM 'bhUtAmisaMkAe(Da)duguMcha mANe' katA bhUtAI saMkati tasathAvarAI dukkhAo,taM ca dukkhaM tramA vA duguMchati, tasmAdudvijata ityarthaH, evaM jANAmi, No badela mArato muJcati, doso patthi, kareja vANissaMko pramAda, aNNANeNa domo sthi, kRta etad [738 mo mAyA ca kucakucA vA pravacane'sti ?, kiMca-purisetti vinnatti ||700 // vRttaM, jaMvA bhaNisi puriso'yamitikRtvA piNNA792]] gapiMDI alAuja vA kumAragati akuzalacitto vidhamANo adosoci vidvAno viSNutti, etaM jahAM hiMsakatve cintikSamANaM Na yujati, aNArie vA se puriso bhaNati, alAu vA kumAravuddhie vibhutu, ajJAnena asya drohaH saMpadyate, evamajJAnena caiyaM purisaM | piNNAgapiMDIvuddhIe kumAragaM yA alAuyabuddhIe vivAinto kiM ca Na bajhissati, kiMca-ko saMbhavo? piNNAgaTThatAe saMbhavaNaM, saMbhUtaM vA saMbhavaH, kA purupe sacetane piNNAgayuddhimutpAdayiSyati ?, nisRSTasuptasya ca nodvartanaparivartanAthAH kriyA bhavanti tena | // 431 // [435] Page #437 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [6], uddezaka -1, niyukti: [184-200], mUlaM [gAthA 669-723] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka ||669723|| dIpa anukrama [738792] bauddhanirAsaH zrImatraka- saMbhavo'sti piNNAgapiMDapuruSasya, taMta ucyate-naitadevaM, yata evaM-piNNAgapiNDe puruSasya kAThe vA vastrAcchAdite upapattiriti, at| tAGgacUrNiH / eva kimasAvevametadubhayaM jAnamAno nissaMka kareti, kimayaM puruSaH syAtpiNDI kASThaM veti syAditi, atha sambhave vidyamAne nizaH mahArI paThyate nirmImAMsa ityarthaH, evaM 'me vAyApyasau kuzalacittena puruSa piNNAgapiMDIyuddhyA cAtayati tasyApyubhayaM sambhavatvAt yukto vimarza:-kimayaM puruSaH syAt uta piNNAgapiMDI?; evaM kumAre'pi alAuka syAttumAraH syAditi, jamhA-na evaM saMbhavo diDo tamhA ya sahappagArA gasthi, 'pAyA yuiti tti vuttA asatyA azobhanA, athavA satya iti saMyamaH asatya iti saMyamavAdItyarthaH, nizcayasya niranukampA sadrohetyAdi, kimaMga puNa kammuNA ?, kicAnyat-yajyAbhiyogena / / 701 // ucyate iti vAcA, cAyAevi amiyogo abhimukho yogaH aNiyogaH abhivAmyogaH, evamuktaM bhavati-havejati havati saMyama ? iti vAkya zepaH, kA piNDArthaH saMvarNIyaH vAyAbhiyogeNa yadA havati saMyama, jahA bhaNaha mArato adosoci 'Na tAssiM vAyamudAharejA' sadrohamityarthaH, aDANametaM kuzalA vadaMti-yathA kaNTakA sthAla vA salilaspAsthAnaM evaM tunbhapi imaM vayaNaM, ajJAnadopo'stIti, ahiMsakAdInAM guNAnAmasthAnaM anavabhAjanamapi, nije vitthareNa dikhAto mokAvatthaM gRdi nisRtya zirastuNDamuNDanaM kRtvA yAta 'surAla'miti, sUrAlametatsthUla hiMsakatvAt 'adikvitasmavi, kiM puNa dikkhitassa ?, evaM asaMcintite na karmavandho bhavatIti ajJAnazreyasaM sarvasamyagdRSTiprasaGgaceti, vaidikAH saMsAramocakAca nirdopAH eva bhavanmatena. zAkyaM heDayitvA''rdrako mukhIbhUtvA prapaMcamAha laddhe aDhe aho eva tume // 702 / / vRttaM, labdhaH prApto yadajJAnaM zreyastataH kiM jJAnAdhigamaH kriyate ?, kuto esa tumbhehiM aTTho lo jeNa ajANatA savvato mucati !, bAlamaconmattapramattAdayaH, aho dainyavismayAdipu, dainyaM tAvat jahA koyi kaMci dimUda [436] Page #438 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) sAMkhyagaiddhanirAsa: prata sUtrAMka ||669723|| "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [6], uddezaka [-], niyukti: [184-200], mUlaM [gAthA 669-723] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: P .. dhIkSaka-upaheNa aDataM darcha bhaNati-aho ayamevaM barAo kiliTTho kilissati, evaM tumbhe ummaggapaDinannA mohaM kilismaha, sAyeni tAGgacUrNiH vismaye, ayaM zobhano aho siddhAnto yatrAciMtitaM karmacayaM na gacchati, kAryakArIsamatA evaM ayaM jIvANubhAge suviciMta-1 WyaMtA // 703 / / vRttaM, kazcaiSAM anubhAgastanusukhaniyatAH duHkhodvigitA, tatkimuktaM bhavati ?, evaM jIvANubhAgo sucio bhavati, yaduta sarvasacAnAmAtmopamAnena na kiMci duHkhamudapaptaditi, ahozabdaH sarvatrAnuvartate aho vacastena gurugA karatala iyAmalaka sarvaloko'valokitaH, jJAta ityarthaH, kimuktamucyata ityarthaH, iti cet yenAjJAnaM zreya iti, syAdepa bhavatAM kiM cintitaH karmabandho / bhavatyAhokhidaciMtito mokSo veti, ata ucyate-'dhArIyA annavidhIe sohi' mokSa ityarthaH, syAtkarotyanyo vidhiryenAryA zodhimicchanti, tata ucyate, jahA chaNaNaM, nApi saMciMtitaM karma bayata iti siddhAntaH, kiMtahi ?, asA pramattasya karma vadhyate, apramattasya mucyate, apramattaH zuyata ityarthaH, evaM zodhirAhurAcAryAH, Na viyAgare Na cAkareMti, chada apavAraNe, chajjate tassa channaM channamaprakAzamadarzanamanupalabdhirityanAntaraM, padaM ceSTitaM, channapadena unajIgnadharmA channapadopajIvi, kathaM ?, ajANassa baMdho Apatthi vahA Na vigAre, chaNNapadopajIvi, paThyate gUDhavijAgare chagaNapadopajIvi, chaNa hiMsAyAM chaNaNameva padaM chaNaNapadaM tato vAgarejA, jahA ajANaMtassa kammabaMdho Nasthi, te evaM zrotRNAM nirdayAdayo doSAH, syAtki vyAkaritavyaM kathaM na ?, ucyate, jahA chaNaNaM na hoti jIvANaM, ajJAnate tu baMdho patthi ucyamAnena pramAdaM kariSyati, teNa chaNaNaM anujJAtaM bhavati, tadepa piNDArthaHMOI jahA chaNapadopajIvi Na chaNaNapadopajIviNo vAkareMtIti vAkyazepaH, tahA Na viyAgarea, ayaM idAnIM Apo'rthaH, jIvANubhAga anucintayato viyAgare achaNapadopajIvi, ekArAtparasya lope kRte chaNapadojIvi bhavati, aciMtite karmavandho nAsti Na ca sAdhu dIpa anukrama [738 792]] 433 // [437] Page #439 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [6], uddezaka -1, niyukti: [184-200], mUlaM [gAthA 669-723] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: A prata mAMkhya.. bauddhanirAsaH sUtrAMka dhIka- tAGgacUrNiH // 434 // Aurat ||669723|| dIpa anukrama [738 viyAgare, achaNapadopajIvi 'eso'Nudhammo' anu pazcAdbhAve'nudharmastIrthakarAcIrNo'yamupacaryate iti anudharmastIrthakarAnummiNaH sAdhaya iheti, iha pravacane saMjayANaM evaM sIla, na ghaTate bhavatAM, jo'vi atujhaM azIlamaMtANaM deti so'vi apyevaM vadhyate, Na mucyate, jaM bhaNasi-siNAtagANaM tu duve sahasse // 704 / / vRtta, siNAtagA suddhA dvAdazadhUnaguNacAriNo bhikSavaH, jevi do'vi sahasse muMjAveti sovi tAva mucati, kiM puNa jo eka vA do vA tiNNI vA, ete NicaM diNe diNe asaMjatA lohitApANi sadhaghAtItyuktaM bhavati, garhA-nindA ityarthaH, jJAnAcAryANAM dharmaH ajaH, jai loke bhikSukANAM ca garahito dharmaH ajANamANANaM, iha hiMsAnujJAnAt apAtradAyakattikAuM garahito, sAvadhaM chakAyavagheNa, ajayANa apAtrepu va diJjamANaM, karmabandhAya bhavati, itaca tumbhe ya apAtrANi dakSiNAyA ityarthaH, jeNa maMsaM khAyaha taha Nasthi ettha doso, ahvA zIlaM tujhaM dusitaM dANaMpi Na jujati, itazca zIlaM nAsti, ja bhaNaha-thUla urabhaM0 // 705 / / vRtta, "thUlo ti mahAkAyo upacitamAMsaha loke zAkyadharma eva mAreha, yathA zAkyA uddisituM bhikSusaMgha prakalpayaMtaH, keNa sAgheti ?, taM loNatelapippalyAdIni vepaNANi gRhItAni hiMgukucchaMbharAdIni vA'nyAni, tamevamAdIhiM vesaNehi bhikkhuTTAe pakareMti / taM bhuMjamANA pizitamiti // 706 // vRtta, mAMsaM prabhUtamAkaNThAya bahuprakAra vA, apyevaM diNe diNe poSa lippAmo vayaM, karasAt ?, trikaraNazu dukhAta, iSamasAka, ahaM khu buddhaH / tena pramANamityatastatprAmANyAdbhapAmaH, taducyate-'incevamAsu, aNajabu dvo vA aNNe vaje kei evamakkhAtavantaH sAmprataM AikkhaMti vA mAMsadopamiti, sarve te aNAriyA bAlA mUDhA rasesu, rasazabdo vA sukhe bhavati, suhesu visaesu, suhe gidvaa| je yAvi bhujati / / 707|| vRttaM, je ya buddhA vA abudrA vA putramAsopamaM mAMsaM pradopaMtikAuM bhuMti, cazabdAdupadizante mAMsamadopamiti, 792]] / / 434 // [438] Page #440 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [6], uddezaka [-], niyukti: [184-200], mUlaM [gAthA 669-723] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: sUtrAMka ||669723|| dIpa anukrama [738 zrIyatraka- seti te pAvamajANamANA, hiMsAdI upArjayantItyarthaH, addayA te mAMsAsiNAM hiraNukaM jIvesu buddhasaMjJika pAvaM sevaMti, tadopama-0 sAMkhyatAGgacUrNiH jAnamAnAH, athavA jANaM maMsakhAyaNeNa pAvaM vajjhati taM ca tuma pAvaM ajANamANo, jahA ettha badhANumANAgataM ghaNaM cikaNaM pAva cauddhanirAsa: / / 435 // AV bajjhati, teNa khaNaM Na, evaM kuzalA radaMti taMmi mAMsAde, suddhe, mAMsabhakSaNopadenaeNa evaM tacchamANe kucaMti bhuktimItyarthaH maMsa-| bhakSaNe, vA athavA 'maNaM Na etaM suddha, kuzalA jANakA manavAnA maNapi na kuvaMti jJAtaputrIyA, vatIti esA maMsamadosaMti bujhyA 2. asaJcA, kila kammaNo kartuH, svAduddiSTaM bhakta, ucyate-sabvesi // 708 // vRttaM, pANA pRthivyAdayaH tesiSNikArya Nikkhippa, daMDo mAraNaM, sahAvajeNa sAvaja pacanapAcanAnumodanAni, yo vA'nyena prakAreNa daMbhanavAhanamAraNA, daNDaM sAvajaM dosaM parivajayittA / 'tassaMkiNo' vA, zaMka jJAne ajJAne bhaye ca, jJAne tAvatkathaM jAnamAnaH uddizya kRtadope taM gRhIyAt , ajJAne saMkito kaMkho | vitigicchAsamAvaSNo saMkamANo, bhae 'AhAphammaNaM bhaMte ! muMjamANe kiM pagareMti ?, ucyate aTThakammapagaDIo siDhilabaMdhaNa baddhAo dhaNita0' evaMvidhA saMkA jesiM te bhavaMti tassaMkiNo isiNo NAtaputcA NAtassa puttA te bhUnAbhisaMkAe duguMchamANA | // 709 // vRttaM, jamhA bhUto bhavati bhavissati tamhA 'bhRte'ti, saMkA bhaye jJAne ajJAne ca pUrvoktA, iha tu bhae draSTavyA, taca maraNabhayameva, mAremANehiM iha paratra ca saMkate vibhyata ityarthaH, iha tAvatprativarasya saMkate baMdhaSadharohadaMbhaNANAM ca, paraloe NaragAdibhayassa, uktaM ca-"jo khalu jIvaM uddaveti esa khalu parabhave tehiM vA aNNehiM vA jIvehiM udaviJjati" iha loke tu bhayeNa 'sabvesu pANesu'ti pANA egidiyAdiyA AyuH prANAdi, ghAiNo ghAtayati nikSipyate, evaM samaNuNNAte, 'tamhA Na muMjaMti' tasmAdvA'numatyAH kAraNAt ihaparalokApAyadarzanAca na muMjaMti 'tahappagAraM' anyadapi jaM sAdhu uddizyataM kRtaM 'eso'Nudhammo, jahA loe // 435 // 792]] [439] Page #441 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka ||669 723|| dIpa anukrama [738 792] 2 zrIsUtrakanAgapUrNiH ||436|| "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [2], adhyayana [ 6 ], uddezaka [ - ], niryukti: [184-200 ], mUlaM [gAthA 669-723] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra -[02] aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: aNurANo dhammo, uktaM ca-" yadyadAcarate zreSThaH " tathA "deze 2 dAruNo vA sivo vA " evamihApi, anu pathAdbhAvetikRtvA tIrthaMkaragaNadharehiM varjitamuddezitaM, tadanu tacchiSyAH api pariharati, athavA aNuH sUkSma ityarthaH, sUkSmo dharmo bhagavatA praNItaH stokenApyaticAreNa bAdhyate zirISapuSpamitra tadanutApena, saMyatAH sAdhavo, NiggaMthadhammANa ( dhammaMmi ) // 710 // vRttaM, NiggaMthassa dhamma evaM yeSAM dharmaH teNa bhavaMti NiggaMdhadhammaNo, athavA NiggaMtho bhagavAneva, gaMthA atItA atA, ceaNabhUteNa NiggaMtheNa tullo jesiM te bhavaMti NiggaMdhadhammANaH, tatsahadharmANaH ityarthaH imo iti pratyakSIkAraNe, samAadhiH samAdhiH manaHsamAdhAnamityarthaH athavA maNassa hi iheva samAdhI bhavati, dvandvAbhAvAt paramasamAdhI ya mokSo, ye punaH pacanapAcanaratA ArambhapravRttA teSAmanekAgrIbhAvaH kRtaH samAdhiH 1, uktaM hi - "snAnAcA dehasaMskArAH" samaNe bhagavaM mahAvIre iti khalu se bhagavaM mahAvIre samantAt grAmoti, mokSamityarthaH, ihArcanaM zlokaM ca prApnoti, zlAghA kathane, zloko nAma zlAghA, kathaM zlAghyate 1, ihaiva tAvat urAlA kicivaNNasahasilogA parivuaMti iti khalu samaNe 3, parattaMmi siddhe buddhe, tahA vA "gavi atthi mANusArNa" paratra ca zlokaM prApnoti, zlAghAmityarthaH, yastu abuddho'zIlaguNopetaH pacanapAcanAdyArambhapravRttaH sAtAbahulasnAnAdizarIrasaMskAragrAmAdiparigrahe vyApriyamANo'samAdhiyuktaH iheti ninyo bhavati yathA "grAmakSetra gRhAdInAM " tathA''hu:- "yathA'pare saMkathikA " bhAvasudhAstu tacchiSyA zlAghyA bhavanti "naivAsti rAjarAjasya tatsu0" sa evaM tAn zAkyAn saprapaMcaM nihatya bhagacatAmeva pratipattimAn UrddhajvaladbhirdhigjAtibhiH parivAryApadizyate bho Ardraka rAjaputra ! mA tAvadgaccha, tAvadasAkaM vedasiddhAntaM zRNu tathA Adisarge kila viSNornAbhyAM samutpannaM padmaM naikakesarAkulaM, tasmin brahmA samutpannastena sRSTamidaM jagat sa mukhato [440] 20 sAMkhyacauddha nirAsaH // 436 // Page #442 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [6], uddezaka [-], niyukti: [184-200], mUlaM [gAthA 669-723] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: jAtivAdanirAsa: prata sUtrAMka ||669723|| dIpa anukrama [738792] zrImatra- grahmaNo'sRjat , tataH zUdrAMstrivargaparicArakAn , kSatriyAn su0, ekameva varNa paricaranti, tata eva ca zreyo'vApnuvanti, yasmA- tAgacUrNiH caivaM tasmAd brahmottaraM jagada, tadevaM trayANAmapi varNAnAM brAhmagA epa pUjyatamAH, Aha ca-"brAhmaNa eva jAyate" te ca drvy| 437 // kSetrakAlabhAvopadhAnazudrena dAnena pUjanIyAH, tatenopadhAnazuDhena gohiraNyasuvarNadhaNAdIni deyAni, kSetrazudrumapi khagRhe'bhyAgata sthAnAviskRtakriyasya sukhAsanAsInasya, athavA kSetrazuddha puSkarAdipu kSetreSu dIyate kSetramidaM vikhyAtaM, kAlazudvamapi darzapUrNimA'mAvAsyAsu, tathA anyeSu ca sarveSu parvakhiti, tathA cAha-'atulyANyatrirAvANi, tIrthANyanabhigamya ca / adatvA kAzcanaM gAva, daridrastena jAyate // 1 // bhAvopadhAnazudamapi lokapratyupakArAdityataH adinnae yahIyate tadbhAvopadhAnazuddhaM, abhAgo, bhAvastu pAtramityarthaH, pAtrazuddhameva hi zuddhimutpAdayati, ahanyahani dAtavyaM, tatra pAtrazuddhimadhikRtyocyate-siNAyagANaM tu duve sahasse // 711 / / vRttaM, snAtakAH zudvAtmAnaH, yajJAdipu SaTkarmAbhiratAH, athavA snAtakAdi iti vedapArakA pravaktAraH, Aha ca-"sama na brAhmaNe dAnaM" te yadAtmAnaM pAtrIkRtya kelaM parAnugrahArthameva parigRhanti tadA dAtAramAtmAnaM ca tArayati, VA tatparimANaM duve sahasse, tesu ca egadiNeNa bahuehi vA diNehiM doNi sahassehiM pUrati jo bhojayatIti, baddhAnulomyA bhojaye jeti, yetti diNe diNe, NekatiyaM vA NitiyaM ege aNege vA bhojAveti sadakSiNe vA jape ya pauMDarIkAdI vA yajJaM yajate, tatphalaprasiddhaye vapadizyate, 'te puNNakhaMdhe sumahajaNittA'te iti te prAgupadiSTAH dravyoSadhAnazudairdAnaiH snAtakabAdAgapUjayitAraH, punAtIti puNyaM, skandhagrahaNAt sumahatpuNyopacyaM samyagupArjayitvA, paratra baneMdragrajApativiSNulakSAdiSu devA bhavantIti prada| rzanArthaH, yathA tAvatparasamaye kriyAvad guNavad samavAyi kAraNamiti dravyalakSaNaM, samaye'pi ioehi chahiM jIvanikAehi,vedAnAM / / 437 // [441] Page #443 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [6], uddezaka [-], niyukti: [184-200], mUlaM [gAthA 669-723] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata jAtivAdanirAsa: sUtrAMka ||669723|| dIpa anukrama [738792]] 2. vAdo vedayAdo, veda eva hi paraM pramANaM, Aha hi-"vedAH pramANaM" evaM trayI vartamAnamAbhRtya, rAjyaM gatvA rAjyAbhiSekaM prApya | ipTebhya snAtakebhyaH bAmaNebhyaH gohiraNyAdIni dAnAni tyajakha prayacchasva, Aha ca-"yAna yAn kAmAn bAhmaNebhyo dadAti | tAn kAmAn zajanopabhukte" yajJAMzca bhUhiraNyadakSiNAM yajasva, Aha ca-"jaittA viule jaNNe" tadevaM zreyasImavApsyati,tatkathaM ?, | yadA ghetAni yathodiSTAni dharmasAdhanAni abhyudayikaM dharmamuddizya karoti tadA nApavargamavAmoti, yadA svapavargamupadizya dharmasAdha neSu vartate tadA apavargamavAmoti, tadevaM svargApavargaphalaM vedAnAM dharma pratipadyasva, kiM tairjinaiH saMyamapurassaraistapobhiH apArthakai| rAcINa: 1, tAne jAtyAdimadoddhatAM saMmAramocakatulladharmA bhagavAnArdra uvAca-yad brUta jAtizuddhA paTkarmaniratAzca zIlamanta| reNApi snAtakA bAhmaNA bhavanti, kathaM ?, vyAdhakopAkhyAnAt , Aha hi-"sapta vyAdhA dazANepu" tathA ca "sadyaH patati mAMsena' [kiMcAnyat-"varNapramANake", athavA paJcabhirimaiH kAraNaiH bAhmaNatvaM na ghaTate, tadyathAvat-"jIyo jAtistathA dehaH" evaM ca zlokaH, kiMcAnyat "vidyAcaraNasaMpanne" tathA cAhuH "na jAtirdudhyate rAjan" yacabhipretaM 'yajanAdipravRttA bAhmaNA bhavantI'ti (tantra) | kasmAddhisakatvAt yajJasya,Aha hi-"pad zatAni niyujyaMte" na ca hiMsrAn bhojayamAnasya khago'pavargo vA bhavati,tannodAharaNaM lokamiva / siNAyagANaM tu duve sahasse / 712 / / vRttaM, snAtakA grAmAraNyA vA viDAlamapakAdimAMsAzinaH kilAhArakAH syuH, te snAtakatve sati kSadArtAH parimANatA ca dve sahasre Nitie Nice-diNe diNe vA do sahassANi adhigANi cA kutsitaM / rautiIyate vA mArA 'se gacchati loluvasaMpagADhe' evaM hi sapApo lolupaH svAbhAvikaiH zItoSNAbhiH parasparodIritaiH saMkliSTAsurodIritaizca duHkhaibhUmigatA amigatA lolupyante lolavijaMte vA bhRzaM gAI tIvra, evaM zItAyAH svAbhAvikAH parakRtAvA tIvA // 438 // [442] Page #444 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [6], uddezaka , niyukti: [184-200], mUlaM [gAthA 669-723] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka ||669723|| dIpa anukrama [738792] zrIsUtraka-10/nubhAvA yeSu anu pazcAdbhAve jehi aNNe sattA duHkhehiM tAvitA te pacchA duHkhamanubhavaMtItyanubhAvaH NarakaH uktaH, paThyate ca-tItrA- jAtivAdatAjacUNi mitAvI, tivvaM amitAveti je citi tato'dhIko abhitAyo jesu Naraesu te tiyAmitAvANarakA tIvamityeko'rthaH, sevito, niraas:1.439|| jahA so kulalabhojI NaragaM gacchati jaNNikA te varAte mAremANA, ye cAnye pApake taNakASThagomayAzritA saMsvedasitAH mahIsitA ceva kRSNAdipu ca karmasu vartamAnA bahUn jIvAna ghAtayanti te ca viSayopabhogadRSTAntasAmAddhisAmeva prajJApayaMti bruvanti ca, II "AtatAyinamAyAtaM, api vedAntagaM raNe / ahavA bahmahato cA, hatyA pApAtpramucyate / 1 / / tathA ca zUdraM hatvA prANAyAma japeta , LL | cihassatikarma yA kuryAt , yatkicidvA dadyAt ,tathA 'anasthIkAnAM zakaTabhAra mArayitvA bAhmaNa bhojayet',evaM te hiMsakaM dharma dezaMto VA jahA kulAlA kulaposagA ya Narae pacayaMti evaM tevi dvijA hiMsakatvAt kulAlA eva narakaM vacaMti, jevi tesi deti teci kulaposagA, 40 iha saha tehi garagaM vacaMti / taevaM dayAvaraM dhamma ||713 / / vRttaM, dUsemANo dayA parA jassa dayAgara, damo vA dayA yA varA || jassa sa bhavati dayAvaraH, yaH kila AtatAyinamAyA na ghAtayati so garagaM gacchati, vahAvaha dhamma badhA parAH vadhAditi || | paMcamI, vadhAddhi paro dharmaH, kathaM ?, Aha hi-"hatvA svarge mahIyati" tathA cAha-"api tasya kule jAyAsado" Na u tamevaM vadhAvadhaM pasaMsamANA egapi je bhojayatI kuzIla, pragAhasya grahaNaM kRtaM bhavati, yatrAyaM pATha:-'dayAvara dhamma duguMchamANo' vadhAvadhaM pasaMsamANA egaMpi' athavA dayA parigRhyate, dayAvaraM dhammaM duguMchamANA, vadhAvadhaM dharma pasaMsamANA, evaM prakArA dayA egapi bhojayati kusIle, kiMbahue , kutsitaM zIlaM kuzIlaH hiMsAdyAzravadvArapravRttako hiMsakadharmopadezako, aNidho Ni NAma adhaH usitaM adhikAra, duruttaraM narakamiti vAkyazepaH, antakAla iti mrnnkaalH| tAne bamavatinaH pratihatya bhagavAnAko bhagavantameva prati | 439 // CATIANELORS [443] Page #445 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) (02) zrutaskaMdha [2], adhyayana [6], uddezaka -1, niyukti: [184-200], mUlaM [gAthA 669-723] sAMkhya prata sUtrAMka ||669723|| dIpa anukrama [738 zrImatraka- prAtiSThata , athainaM cidaM tridaNDakuNDIya jAca pavittanihatthagatA parivAjakAH parivArya ubhayapakSAvirudrAbhirAzImirdaNDamANA evatAGgacUNiH nirAsa: mRcU:-bho bho Ardraka rAjaputra ! idaM tAvadasmAkaM sidvAntaM zRNu tayathA-'tamaH khalvidamagge AsIt avyaktamityarthaH, tsmaa||440 davyaktatvAnmAtrendriyabhUtAnAM prAdurbhAvaH, Aha hi-"prakRtemahAMstato'hakAramtasmAdgaNazca poDa shkH| tasmAdapi poDazakArapaMcabhya: TA paMca bhUtAni // 1 // ityetacaturviMzakaM kSetra,paJcaviMzatitamaH puruSaH, tatra na kizcidutpadyate vinazyati vA, kintu kevalamamivyajyate tamasi pradIpena ghaTaH yathA, bhUmidezadvigodAdvA mUlodagAdInyabhivyajyante, evaM prabhavaH, saMhArakAle ca yadyasmAdutpannaM tattatraiva lIyate ityataH satkArya, bhavatAmapi ca dradhyArthatayA nityAH sarvabhAvAH, ityataH satkAryaparigrahaH eva yathA'smAkaM, kharUpaM caitanya puruSasya naiHzreyasike mokSe ityarthaH, na tvabhyudayike iSTacipayagrItiprAdurbhAvAtmake, anaikAntiko vA'sau ya niyamalakSaNo dharmaH, tatra paJca yamAH ahiMsAdayo bhavatAmapi paMca mahAvratAni paJcayamo dharmo, niyamo'pi pazcaprakAra evendriyaniyamaH, adisa sadvicati, yathA bhavaMto'smin svadharme yamaniyamalakSaNe evaM svavasthitAH evaM vayamapi sve dharme yamaniyamalakSaNe sthitAH, na phalgukalkakuhakAjIvanArtha lokapratyayArtha yA 'esakAlaM'ti yAvajIvA, Na evaM tAvadAvayoravizeSaH, kiMca-AcArazIlaM 2 tatrAcAraH yathA bhavatAM yugamAtrAntaradRSTitvaM evamasmAkamapi, yathA rajoharaNaM pramAjanagarthaM evamasmAkamapi kesarikA, yathA vaco vAkyamiti evamasmAkaNmapi maunAnA nAtyucaipiNaM vA, athavA zIla bhadra mRdusvabhAvatA Akrozamatsaro vA, ittaM cunaM, zAnamupadeza bhAcAraH zIlaM / yasa jJAnasya tadidamAcArazIla, athavA jJAnamiti bhavatAmapi caitanyAta ananya AtmA, tadevaM sarvamaviziSTaM 'Na saMparAe visesa masthi' cazabdaH samuccayArthaH, kiM samucinoti ?, pUrvoktakAraNAni 'duhRtoci dhammami samuTThiyAmo' yathA eteSvapi avizeSaH evaM ||14|| 792 muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: [444] Page #446 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [6], uddezaka [-], niyukti: [184-200], mUlaM [gAthA 669-723] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata zrIsUtrakatAgacUrNiH // 44 // sUtrAMka ||669 723|| | saMparAitovi, saMparItyasminniti samparAyaH sa ca saMsAraH bhavatAmapi saMmaratyAtmA asmAkamapi kAraNAtmA saMsarati, Aha hi- hastitApa| saMsarati0 vedayan muzcan sarvathaivAvizeSaH,kasA ?,paramAtmanoH saMmAritvAt ,uktaM hi-avattarUvaM purisaM mahaMtaM / / 715 / / vRtta, IN| sanirAsa: avyaktaM rUpaM yasya sa bhavatyavyaktarUpaH, paMca tanmAtrANi buddhirmano'havAra iti puraM, athavA se zarIraM puraM tasmin pure zayata iti purupaH, 'mahanta' iti sarvagataH, sarvathA vA prakRtyA gataH,sanAtanaH purAtana ityarthaH,Aha hi-"ajo-nityaH zAzvato yona kSIyate ghaTavat" ityataH kRto-'nainaM chiMdanti zAkhANi' ava gatiprajanakAntyazanakhAdaneSu, akSayo'pi kazcidyAyati paramANuvat , paramANuLayati gacchatItyarthaH, Aha hi-'acchedyo'yamabhedyo'yaM' se sadhapANesu sa savvagato'sau sarvaprANAH karaNAtmAnaH, athavA AyurindriyazarIrabuddhipANA, 'se' iti tasyAtmano nirdezaH, sarvata iti sarvAsu dikSu, sarvakAlaM ca nityamityarthaH, Aha hi-"sarva sarvatra sarvakAlaM ca" nitya ityeko viziSyate, sarvakAraNAtmanAmanyaH, yathA candramAH sarvagrahanakSatratArAbhyo varNapramANasaMsthAnalakSmalakSmIpramAkAntimaumyatAdibhirviziSyate evamasAvapi paramAtmA kAraNAtmabhyo viziSyate, sAMkhyaprakriyAcAraH,, athavA caidikA| nAmayaM siddhAntaH 'accattarUvaM purisaM mahaMta' tepAmeka eva paramAtmA, zepAstu tatprabhavAH, Aha hi-"yasmAtparaM nAparamasti kiMcit" sa eva ca sanAtano'kSayo avyayakSa pUrvavat, 'saccesu pANesu' kathamiti ?, te ucyate-yathA himahama(paTa)laviSamuktatvAt bhUri| tejasA''ditya vimbAzmayaH sarvato nissarate, niHsRtya ca tameva punaH pravizanti,na ca tasyAvAdhAM kurvanti,evaM sarvAtmanastrikAlAvasthitAH kUTasthAnissaraMti nisRtya ca tAni svakarmavihitAni zarIrAni nivartayitvA sukhaduHkhAdi cAnubhUya punaH punastameva paramAtmAnaM pravizanti, etacca sUtraM sAyavaidikayostulyaM vyAkhyAyate, naike paramAtmAno, vedikAnAM tu ekaH, sAMkhyavaidikayoH prakri- ||441 // dIpa anukrama [738792]] [445] Page #447 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [6], uddezaka , niyukti: [184-200], mUlaM [gAthA 669-723] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: zrIsUtraka hastitApasanirAsa: prata sUtrAka ||669723|| dIpa anukrama [738 PA yAvAdaH, taduttaraM tu yadi sarvagata AtmA sAMkhyAnAM evaM na mriyanti na saMsaraMti // 716 // vRttaM, 'mRG prANatyAge' asarva tAGgacUrNiH gatasya hi prANatyAgo yujyate, yathA-devadattaH svagRhaM tyaktyA anyatra ganchati, na caitra sarvagatasya zarIrAdiprANa tyAgo yujyate, // 442 // " asarvagatavaiva saMsAro ghaTate devadattavadeva,na sarvagatasyaiva,sarvagatasya na tu kizcidaprAptaM yatra gantItyataH saMmAro na ghaTate,kiMca'Na baMbhaNe khattiya vema pemA tatra brahmaNo'patyAni vRhanmanastvAdvA brAhmaNAH, kSatAmAyantIti kSatriyAH, kalAdibhirvizanti lokamiti vaizyAH, pradezAspRSTA zrAvanto'nyepAtmAtmanAM pradezAspRSTaH, tatra kathamavasIyate yathA tulye cAtmAni zarIraM tanuH zepANAmityapasiddhAntaH malladAsIyat , yathA malladAsI sarveSAM mallAnAM sAmAnyA evaM bAhmaNazarIramapi sarveSAM kSatriyavidachadrANAM sAmAnyamiti, yathA vAmaNaM zarIra tathA kSatriyaciDhUchadrazarIrANyapi sarvAtmanAM mamAnItyatazcAturvarNa na ghaTate, kiMca-'kIDA (ya) pakkhI (ya) sarIsivA (ya) sarvagatatve sati ayaM kIDo'yaM na kIDa iti na ghaTate, tadevaM bAhmaNazarIvatsamAnaH sarvaH, evaM pakkhI vA, sarpantIti sarpaH narasa, athavA devalokeSu bhavA devalaukikA amarA ityarthaH etadeva cottaraM ekAtmakavAdivaidikAnAM kiMca-ekAtmakatve ca sati pitRputrAdiriti vArtA na ghaTate, tatsarvajJaprAmANyAtmAMkhyajJAnaprAmANyAta , bahmApi ca kila sarvajaH, tena coktaM-"yasmAtparaM nAparamasti kiMcit" tatkathaM kevalajJAnadRSTamanRta bhaviSyati iti ?, ucyate-naiva te kevalino bhavanti, kathaM, anantatvAdarzitvAt , saMtraM tvadRSTamiti ?, ucyate, nanUktamevaM 'na mijati Na saMmarati, vaidikAnAmapi ekAtmakatve ca ye kevalajJAnena lokamajJAtvA jahA cUhAdIbhistIrtha pravartayanti teSAM kathaM vAkyaM pramANaM syAditi, atha sUtram-loyaM ayANittiha kevaleNaM // 717 // vRttaM, loko nAma dravyakSetrakAlabhAvAnAM yathAsthitiH taM lokamajJAtvA tena yena dharma kathayanti ajANamANA NAsaMti 792]] // 442 // [446] Page #448 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [6], uddezaka [-], niyukti: [184-200], mUlaM [gAthA 669-723] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[2], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata zrImatraka- tAicUrNiH / / 443 // sUtrAMka ||669 723|| dIpa anukrama [738 appANa paraM ca NaTThA jahA andho dezako'dhyAna appANaM paraM ca NAseti evaM tevi, je puNa lokaM vijANAti ca kevaleNaM-kevala hastitApajJAnena 'puNye ti puNNeNa 'nANeNa' jJAnena 'dhamma samanaM ca kahaMti je u' samasto nAma sarvacanIyadopaivimuktaH, jahA desiosanirAsa: jANao adisAmuDho jaro pemeM akuDimaM mamga avatAreUNa jahicchaM desaM samma vA Nayati, evaM tevi kevalaNANeNa bhagavanto tittha-TH garA appANaM paraM ca saMsArasamuddamahAkAntArAto tAreti, sarvagatatve satyAtmani je garahiyaM ThANamihAvasaMti // 719 // vRttaM, garahita-nindhaM jAtitaH kulatatha, tatra jAtitazcANDAlAH karmatacANDAlatve'pi sati ye saukArikAca, sthAnaM vRttaM karmatyanarthAntaraM Avasanti ubajIvanti, caraNaM vRttaM maryAdetyanantaraM, caraNeNaM ubaveMni, tadapi jo jAtito vRttatazca, jAtito mithyASTiH lokaH, samatA bAmaNaH paribAja brajitaH, etadubhayamapi bhavanmate naiva, udAharati hi udAharaNaM bhavati, athArthApattiH etadApadyate sarvagatatve sati sarvAtmanAM samateti, samatA sama tulyamityarthaH tulyAhutadravyavat , satietti buddhIe, evaMprakArAe sarvagata Atmeti, | sattIeti vA egaTTa, 'athAuse vippariyAsameva' atha ityAnantarye, sarvagatatve sati sarvAtmA nikRSTotkRSTayoH samatA ityarthaH, 'Ause ti he AyuSmantaH! viddhI yogo viparIto asau viparyAsaH, viparIta ityarthaH, kathaM ?, sarvagatatvena cedAnIM nikRSToskRSTAnAM sAmyaM bhaviSyati, athavA saMcidadhigamo jJAnaM bhAva ityanarthAntaramitikRtvA viparItabhAvameva sarvagatagrAha ityarthaH, athavA vivaJjAsa iti manonmattAlApavadityuktaM bhavati, tAvanna caitatsyAt sarvagatatve sati sarvAtmanAM, nikRSTotkRSTAnAM tulyatve ca sarvagatamityanyathA vA kA pratyAzA ?, etadevottaramekAtmavAdinAmiti, evaM sAMkhyAnniovya bhagavaMtameva prati tiSThatamAIka keci| datidIrghazmazrunakharomANo jaTAmukuTadIptaziraso dhanuSpANayo hastitApasAkhyAH parivAjo'bhyeyuH, mo bho! kSatriyakumAraH AIka ! 1.443 // 792]] [447] Page #449 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka ||669 723|| dIpa anukrama [738 792] zrImUtrakavAGgacUrNiH 444 // "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [2], adhyayana [ 6 ], uddezaka [-], niryuktiH [184-200 ], mUlaM [gAthA 669-723] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra -[02] aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: tiSTha tAvadIpataraM imAmasmAkaM siddhAntoditAM puSkaracaryAM zRNu, zrutvA rocayiSyasi yAsyasi vA tata Ipad vyavasthite rAjaputre paJcazata puruSaparivAro hastitApamAnAM vRddhatamastamuvAca vayaM dvAdazAgrAt abhyudayArthinaH mumukSavo hastitApasA vA iti vAcyA mahAjanena, te ca vayaM paramakAruNikAH sarveSu vane hi vamatAM mUlaskandhovaghAta AhArArthaH sumahAdoSa iti matvA tena saMvaccha reNAvi egamegaM // 720 // vRttaM, saMvasanti tasminniti saMvatsaraH, ekaikamiti vIpsA ekeke, mAse ekeke 'cANega' sareNa visalitteNa vA maMmaM tuti mAre, mahAgarjati garjati garjate vA gajaH mahAkAya mahAgajaM mattaM majamANaM gaMdhA, semANaM jIvANaM seyatthi vijjA, vaNassatikAi mUlapatra puNyaphalapravAlAGkurAyA vAnaspatyA sthAvarA jaGgamAtra mRgAyA, dayAnimittaM, mAMsamAsvAdya khAM vRtti parikalpayAmaH / khaMDokhaMDi kAuMsame bhAgetu kavallUraM paUleUNaM khAyAmo, evamegeNa jIvaghAteNa subahu jIve rakkhAmo, je puNa vaNatAvasA caNikandaphalANighAti te diSeNa gAmaghAtaM kareMti, na cAzarIro dhamrmo bhavatItyataH alpena vyayena bahu rakSAmaH vaNijavat, jaMpi tadarthaM kiMcitpApaM bhavati tadaSi AtAvaNovavApajApatrahmacaryaiH kSapayAmaH, vizvAmitreNApyuktaM "zakyaM kartuM jIvatA karma pApa" NaNu ca tumhevaM paDikamaNAdikAussaggeNa sodhavA, ayaM cAsmAkaM smRtivihita evaM hastitApasadharmastamenaM pratipadyastra Agaccha, tAnevaM vANAn Ardraka Aha-saMbacchareNAvi ya // 721 // vRttaM, ekataraM prANinaM hastinaM, sA hiMsA, tato aNipattA aNipattidosA jimmidiyado sAo ya, kiMcAnyat-jA sA jivAMsA sA raudratA, kathaM hastini paraM maggamANA maMsalolupA ata eva hetu hiMsA ekA ceva NaragapajjantA, kiyA sesANa jIvANaM 1, jaM ca bhaNaha-'sesAtha jIvANa dayadrutAe'ti taM Na bhavati, so hatthI feat uphaDito vasatikAe haste gucchaguMmAdIe pele taNAti mahaMte va rukkhe bhaMjati, kuMthupipIlikAdie ya jAba paMcidie [448] ASSIST hasti tApasanirAsaH // 444 // Page #450 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [6], uddezaka , niyukti: [184-200], mUlaM [gAthA 669-723] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka ||669723|| dIpa anukrama zrIzyaka- pelleti, je ya maMsaM payaMtA suMThIe cullIsu vA aggimatheNa vadhae, uktaM ca-"taNakaTThagomayamAhaNasmiyA saMsedasidA maTTissitA) hastitAGgacUrNi:17 " evaM sesANa jIvANa laggaha pANAtivAte, siyA yathaiva, syAdetat sarvamapi taM saha hasthivadheNa je ya aNNe ya paDato mAreti muktyAdi // 445|| AV ege ya DajhaMti, sarvametaM thovamucyate, gihiNovi te ya bahujIve jeNa mAreti, kathaM ?, telogaM sarva jIvehi otaprota, soya gihI tiriyalaroe vasati, uDaloe adholoe ya Na mAreMti, evaM jAva jaMbuddIve bharahe magadhAe saNagare, te chabbise khece vA, evaM so'pi nAma dhaarmikH| kiMca-saMvatsare 722 // vRttaM, prANaM hastinaM, zramaNavatAni ahiMsAdIni tAni kilAspa hastitApasasya zramaNa-10 vratAni santIti zramaNavatI, turvizeSaNe, kiMca mArayati ca kasyedaM hAsyaM na syAt ?,'AtAhite' AtmanaH ahito ya, evaM parUvaMte AyarittaM ca, so naTTho aNNaMpi NAseti, jahA so disAmUDho aNNe ya desie NAseti, aNArio dasaNAo carittAovi prAgeva jJAnataH, Na tArisaM dhammaM hiMsaka kevaliNo bhaNati kareMti vA, kiM brUte, bajhA kevalI, tena tadupadiSTaM hastitApasavataM, taducyate-Na tArise kevaliNo bhavaMti kareMti bA, je hiMsagaM dhammaM paNNaveti tiloti, sA jeNa No tiSNA aNNatesu ca, so naTTho | aNaMpi NAseti jahA hANikatANi, evaM bahmavadbhiH saMsAramocakavaidikAdInAM pakSasiddhiH prasAdhitA bhavatItyanyathA vA kA pratyAzA ?, ityevaM taoNstApasAn pratihatya bhagavatsamavasaraNameva prati pratiSThate, tattha ya AraNNo istI gavagraho AlANakhaMbhe baddho saNNI, taM 12 jaNasadaM suNeti, jahA eso addao rAyarisiputto NiyAlANANi bhaMjiUNa titthagarasamIvaM paiTTho, paratitthie paDihaNiUNa, loeNa | PAI HAI amithunyamANo puSpaMjalihatthaeNa acijamANo baMdijamANo Niravekkho hatapacasthipakkho vacati, aho dhaNNo ya, taM jai ahNpi| patassa pabhAveNaM imAu baMdhaNAo munceja to NaM caMdija, vaMdittA NamaMsittA NiyagavaNaM pAviUpA saMjUhe NAgassa bahahiM loTTaehi ya 45 // [738792]] [449] Page #451 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [6], uddezaka -1, niyukti: [184-200], mUlaM [gAthA 669-723] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: hastimucyAdi prata sUtrAMka zrIvatrakatAGgacUrNiH // 446 // ||669723|| dIpa anukrama [738792]] vahiM kalabhehiM hatthIhi ya 2 yahahiM ujjhAraehi jAba sacchaMdasuhaM viharejA, evaM ciMtitameca eva taDataDassa baMdhaNAI chiNNAI, chipAdhaNo Usitahattho bhagavaMtamAkaripiteNa saMpatthito, pacchA loeNa bhIteNa kalakalo kao, ho ho aho! ArdrakarAjaputro imiNA duTThahatthiNA mArijatittikAUNa, icchevaM bhANiUNa bhayasaMbhaMto savao samaMtA viSpalAito, tate NaM so vaNahatthI bhattisaMbhamoNavaggahastho NiJcalakaNNakaolo viSayaNauttimaMgo dharaNitalaNimmitagajadaMto AIkarAjaputrasya pAdesu NivaDito, manasA ceva iNamavavIt-'bhadraM te bho AIkarAyarisi yathA'bhilapitAn manorathAna prApnuhi, baMdhanAdvipramukta' ityevaM manasA uktvA yatheSTaM vanaM prAptavAn , tatsumahAntaM prabhAva rASTra lokasyAtIva tapassu savismayA bhaktibhUva, etAe eva velAe seNio rAyA bhaTTAraka| pAdasamIyaM baMdiuM patthito kimeyaMti pucchati, gahiyatthehi ya se mahAmatehi ya micehi ya paurehi ya kathitaM, jahA so sabbalakkhaNasaMpaNNo AraNo hatthI cAriM pANiyaM ca aNamilasamANo Ardrakasya rAyarisissa tavappabhAveNa baMdhaNAI chidiUNa addayaM rAyarisiM caMdiUNa palAo, pacchA so so NiyarAyA taM soUNa jaNakalakalaM avimhayaM adarAyaputtaM baMdiUNa NamaMsittA evaM vadAsIaho bhagavaM dupharANi tapAMsi mahAnubhAvAni ca, kathaM ?, tapasA tapyate pApaM, taptaM ca pravilIyate / devalokopamAnAni, bhujaMtyappsarasaH khiyH||1|| vinyastAni hi puNyAni, yeSAM tapaH phalaM tataH ||'sennio bravIti, paNu bhagavata eva duSkarANAM tapamA prabhAvAdasau vanahastI AyasAni zRGgalabandhanAni zastrapi tIkSNairducchedyAni chiccA yatheSTaM vanaM prayAtaH, ityaho dukara, Ardraka uvAca-"Na dukaraM vA pArapAsamoyaNaM, gayassa mattassa vaNammi rAyaM / jahA u cattAyalieNa taMtuNA, sudukara me paDihAi moyaNaM // 1 // " ityevamuktvA bhagavatsamIpaM prApyAkaH tANi paMca sissasatANi bhagavataH ziSyatayA pradadau, bhagavAnapi ca tAn pravrAjya // 446 // [450] Page #452 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka ||669 723|| dIpa anukrama [738792] zrIsUtratAGgacUrNiH 1.447 // "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niryukti: +cUrNi :) zrutaskaMdha [2], adhyayana [ 6 ], uddezaka [-], niryukti: [ 184-200 ], mUlaM [gAthA 669-723 ] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02], aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: tasyaiva tAn ziSyAnanujJAtavAn / buddhassa ANAeN imaM samAdhiM // 723 // vRttaM, kato sa buddho 1, nanu bhagavAneva varddhamAnaH, Aha-ajavi so tAba bhaTTAragaMNa pecchati to kahaM tassa ANAe buddho vaTTati 1, ucyate nanUpadiSTAni mahAdhyayanAni, anAgataM | ceva teNa bhahArakeNa NAtaM jahA Ardrako nAma tatsamIpaM eMto aNNautthie haMtuM viharissati, butto ya samANo etAni parisANi | uttarANi dAhitici teNa bhagavatA bhAsitaM, gaNadharehiM tu suttIkataM, uktaM ca "agAgato bhAsiyANi" kAyeti atikaMtaM evamiNaM, athavA pratyekabuddho so teNa pucvaM ete atthA AgamitA, teNa tesiM aNNautthiyANaM tamuttaraM deha, iccevamesA bhagavato puvyatittha| garANaM ca samAdhI buto, etto tividho daMsagAdi, tattha viseseNa daMsaNasamAghiNA adhigAro bucati, jega micchadiTThIsu paDihatesu | saMmacaM thirIhoti, sati ya saMmace NANacaritAIpi hoMti, assa samAdhau trividhe'pi sudu sthitvA vA, tividhepi maNatA vayasA kAyasA, maNasA tAvat Na micchadiTThIe samaNuSNAti tiSNi tisaGkANi pAtrAdiyamatANi, jesiM etesiM paMcaNDaM gahaNeNa savvesiMpi grahaNaM kRtaM bhavati, te sacce asambhAvatthite maNNati, vAyAevi paDiiNati, kAyegavi tesiM ammuTTAgAti vA aho sanmArgAva | sthitAH yUyamiti hastaparivarttanAdibhiH kSepaistAbhirAsatkaroti, evaM aNNAIpi sAGkhyavaizepikavauddhAdIni tiviSeNa karaNeNa gacchati garahati, iccaitAni tiSNi timadvANi kuppAtrayaNANi ya satANi micchAdaMsaNasamudaM tarittA, micchAdaMsaNasa muddaohamiti jalaM, micchAdaMsaNe hi tasmin mithyAdarzanasamudbhavo bhavatIti kAraNe kAryavadupacAro, mahAbhAvo mahAvAsau bhAvo, yazca mahAbhavaucaH mahaMto vA bhavaudho yathA mithyAdarzanoghantarittA saMmatte dvAti evaM annANaudhaM bhavakAraNaMtikAUNa taM tarati, acaritoSaM saMvaraNAvArUDho taria AdANavati, AdIyata ityAdAnaM etAnyeva jJAnadarisaNacAritrANi AdAnaM, mumukSoH kammaM udIrejA kathayetyAdi, uktaM - "aTThite [451] buddhAjJAvattA 1188011 Page #453 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [7], uddezaka [-], niyukti : [201-205], mUlaM [69-82] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata nAlazabdayovicAraH sUtrAMka 2 zru0 ||69 82|| dIpa anukrama zrImatraka- Na Thaveti paraM" tathA coktaM-'guNasudvitasma vayaNaM.' iti bravImIti ajasudhammo jaMbusAmI bhaNati, iti udAharejAsitti tAGgacUrNiH D. sudhamoM, paropadezAcaivaM bacImi / / iti ArdrakIyAkhyaM SaSThamadhyayanaM samAptam / / // 448|| sAmprataM NAlaMdaddalaM, tasma saMbaMdho, ahe AyArasuttaM vuttaM, imaM sAvagamucaM, yatrAkSepaparihAraiH zrAvakA varNyante, athavA prAyeNa 6 Adra0 AdhAre suyagaDe ya heTA sAdhusuttAI buttAI, iha tu sAvagadhammaadhigAro, kathaM ?, mAvayasma sAdhumUle thUle pANAtiyAte paJcakkhAyaMmi suhumA NANujANati, adhavA chaTTe aNNautthiyaehiM saha vAto, iha tu satisthirahi, sUtrasthApi sUtreNa 'AdANavaM dhamma udA harejA', so ya dhammo davidho-sAdhudhammo agihIdhammo a, sAdhudhammo paMcamachaDesu butto, iha tu mAvagadhammo isyuktaH sambandhaH, NNAmaNiphaNNe NAlaMdaha, NAlaMdA, nagArazceti, Aha ca-"gataM na gamyate kiMcit , agataM naiva gamyate / gatAgatavinirmuktaM, gamyate" tamevAya, akAro vartamAnamevArtha pratiSedhayati, yathA'ghaTaH, mAkAraH kriyAniSedhakaH yathA mA gaccha, mA kurvIta, Aha ca-"mA kAryuH kammANucinne paro"mA gIta tiSThata,anyordhajAtidharmAt svAtmAnaM vadhata, zAntaM vA,nokArastu pradeza pratiSedhayati,ma ca tridhdhapi kAleSu, yathA no ahamevaM kRtavAn no karomi no kariSyAmi,tadupayogastu no sadA''sIta , idAnIM nakArakhikAlaviSayI, nAhamevaM kRtavAn na / karomi na kariSyAmi, Aha hi-"nAhistaSyati kAThAnAM." ukto nakAraH, idAnI alaMzabdakha vyAkhyA, atra gAthA-NAmaalaM ThavaNaalaM // 201 / / paryAptibhUpaNavAraNepu, atra gAthA-pajattIbhAve khalu par3hamo vIo bhave alNkaare||202|| paryAptI tAya hai| alaM devadatto yajJadattAya, alaM kevalajJAnaM sarvabhAvopalabdhau, alaM ca zrutajJAnaM upalabdhI, bhAve tyevaM, uktaM ca-"dravyAstikana(ha)yA rUDhaH, pryaayoytkaamukH| yuktisannAhavAn vAdI, a(pra)vAdibhyo bhavatyalaM // 1 // vibhUSaNe'pi, alaMkAraiH alaMkRtA strI, vartamAnena HALIFE THMITHAITARRASHIFICATIMATURPHATISMAMAP [793 806] // 448 // atha dvitiya-zrutaskandhasya saptamaM adhyayanaM Arabhyate [452] Page #454 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [7], uddezaka [-], niyukti: [201-205], mUlaM [69-82] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka zrImatrakatAhacUrNiH // 449 // ||69 82|| dIpa / alaMkRtaM nabhazcandramasA, uktaM ca-'bhavatastvalameva saMstavena', pAraNe'pi alaM, alaM tatehi, ala prANAtipAtena yataH ihAmutrA| pAyAH,uktaM ca-"alaM kutIriha paryupAsitairala vitrkaakulkaahlaimtaiH| alaM ca me kAmaguNairnipe vitairbhayaMkarA ye hi paraba ceha ca 11211atra pratiSedhe'laMzabdenAdhikAraH, atra gAthA-paDisehaNagArassA itthisaheNa ceva alasaddo0 // 203 / / strIliGgametat , rAyagihe NagaraMmi NAlaMdA NivAsiNAM deti vibhavaM sukhAdyazca ityato NAlaMdA, bahinaMgAsya bAhirikA, jAlaMdAyAM bhavaMga gAlaMdaija, atra gAthA-NAlaMdAe samIve // 204 / / 'pAsAvacije' pazyatIti pArcaH tIrthakaraH pAsasma avacaM pAsAvarSa, nAso pArvakhAminA prabAjitaH, kintu pAramparyeNa pAzrvApatyasthApatyaM pAmAvacijaM, sa bhagavaM gautama pAsAvacijo pRcchitAio aJjagautama udao, jahA tumbhaM sAvagANaM viruddhaM paJcakkhANaM, pucchA gato uttama, coraggaNavimokkhaNatA, tathA ca-iha khalu gAhAvatiputtA vA dhammasavaNayasiyAe eja vA, se to jAna saJceva se jIye jasma pugi daNDe aNikkhite iMdANiM Nikvite, evaM pariyAgAvi, taha dIhAua appAua samAuatti, ecamAiyAI, ubammAI sotuM uvsNto| suttANugame suttamuccAratavaM-teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM (sUtraM 69) atItAnAgatavartamAnasvividhaH kAlaH, teneti ca tRtIyA karaNakAraka,tena yadatItena kAleNa| rAjagRhasya samprayogo'bhUta , samayagrahaNaM tu kAlaikadeze, yasmin samaye gautamo pucchito sa vyAvahArikA naivayiko'pi tadantargata | eya, jahA kaJjamANo kaDe, evaM pucchejamANe vibuddho, aba samayo gRhItaH, semA tu No pucchAsamayA, ettha NayamaggaNA kAyabbA, rAjJo gRhaM rAjagRha, pAsAdIyaM0, tasya rAjagRhasya bAhiriyA NAlaMdA addhaterasa kulakoDIo0 / tattha leve nAma gAhAvaI (sUna 70) leve NAma saMjJA,gRhasya pati: gRhapatiH, hosu hotthA, AdiH Adityo vA AtyaH dIptacitto nAma tuSTaH, paryAptadhana- 11449 // anukrama [793 806] [453] Page #455 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [7], uddezaka [-], niyukti : [201-205], mUlaM [69-82] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAka ||69 82|| dIpa zrIyatraka- vAn 'vicchiNNavipulabhavanasayaNAsaNa(jANa) vAhaNAiyo' vistIrNAni AyAmato vistaratazca, kAni tAni ?, bhavanazayanAsanAni, tAGgacUrNiH viulAni bahUni, 'pula mahatve' vizepeNa pulAni vipulAni,kAni tAni?, yAnAni vAhanAni 'yathAsaMkhyamanudezaH samAnA miti||45|| kRtvA taivistIrNaiH bhavanazayanAsanaivipulaizca yAnavAhanairAkIrNa upabhogyataH saMprAptA ityarthaH,dhanaM kRtaM, athavA dhanagrahaNena vaiDUryAdIni ratnAni parigRhyante, dhanadhAnya iti ca kRtA, zAlyAdIni dhAnyAni bahujAtarUparayataM kaMThyametada, Ayappota iti Ayogo vRddhikAprayogaH (vyApAraH) ityarthaH, athavA Ayogasyaiva prayogaH, dvandvo vA samAsasaMjJA,tAbhyAM saMyuktaM, vividhaM viziSTaM vA chaDitaM vicchaDitaM dIyamAnaM bhuJjamAnaM vA bhuktazepaM ca, bahudAsIdAsaM kaNThyametat , 'bahujana' iti uttamAdhamamadhyamo janastasya jAtikalaizvaryavRttairaparibhUto mAnyaH pUjya ityarthaH, se NaM leve samaNovAsae hotthA, jAva viharati / tassa NaM levassa gAhAvaIssa NAlaMdAe bAhiriyAe bahitA uttarapuracchime disibhAge estha NaM (sUtraM 71) levassa gAhAvaissa hasthijAme NAma vaNasaMDe hotthA, kiNhe kiNhachAyo, prAyeNa hi vRkSANAM madhyame vayasi panANi kiNhANi bhavanti, tesiM kiNhANa chAyA kiNhachAyA, phalitattaNeNa AdityarasidhAraNAt kRSNo bhavati, bAlyAvasthAni krAntAni parNAni zItalAni bhavanti, yauvane tAnyeva kisalayamatikrAntAni raktabhAvA IpaddharitAlAbhAni pANDUni haritAnItyapadizyaMte, haritAnAM chAyA haritacchAyA, eta evaM kRSNanIlaharitA varNA yathAsvaM sve sve varNe atyarthaM yuktatamA bhavanti, snigdhAca teNa Niddho ghaNakaDitaDicchAyaci anyo'nyazAkhAprazAkhAnupravezA ghaNakaDitaDichAe, ramme mahAmegha iti jalabhAraNAme prAimeghaH, samUhaH saMghAta ityanAntaraM, mUlAnyeSAM / bahUni dUrAvagADhAni ca saMtIti mUlavantaH, evaM zepANyapi, NiThTharaM yadyapi pANDurajIrNatvAdavAG zuSyaMte tathApyacchedyAt tannirupa anukrama [793 806] // 45 // [454] Page #456 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka // 69 82|| dIpa anukrama [793 806] sUtrakra kracUrNi : 451 // "sUtrakRta" - aMgasUtra - 2 (niryuktiH+cUrNi :) zrutaskaMdha [2], adhyayana [7], uddezaka [-], niryuktiH [ 201-205 ], mUlaM [69-82] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02], aMga sUtra [02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNiH bhogatvAca vRkSANAM kAlenaivApANDurA bhavantIti mUlavantaH, evaM zeSANyapi, prasaMsA evaM tAva pAsAdIyA, tassa NaM bahudesamajanabhAe levarasa gAhAvatIssa sesadviyA NAma tassa NavagaM gharaM, tathA jaM sesaM gRhopayojyaM kASTheSTakAlohAdi, teNa kRtA, kecid bruvate -gRhopayojyAt dravyAt yaccheSaM tena kRtA, udayazAlA udakapravAho suhaM hotthA / tassi ca NaM gihapadesammi (sUtraM 72), tatthovaragauvaTTANiyagapANiyagharANi padesA, tatthaNNatare padese bhagavaM gotame viharati, kathaM dvito, kathaM viharati 1, ucyate, Na caMkramaNAdilakSaNo vihAro gRhItaH, kintu urddhajANuaghosirajJANakoTThovagate, viseseNa vA karmmarajo haratIti viharati, kathaM sAvao ? kathaM prapA 1, ucyate, prAg zrAvakatvAt prAkzrAvakatA, sAmprataM nirupabhogitvAdalpasAgArikA, ata eva bhagavAn gautamaH atrAvasthitaH, bhagavaM ca NaM Ahe ArAmaMsi Agatya ramaMte yasmin ityArAmaH, ahe vA ArAmasya, gRhaM adho adhaH, tattha bhagavAn varddhamAnasAmI dvito sesA ya sAdhavo, tattha tattha deulesu mabhAsu dvito, aha udae peDhAlaputte pAsAvacile // 205 // niggandhe nirgatho, kilAyaM bhagavaM varddhamAnakhAmI bhavati na bhavatIti 1, dukkhaM hi bhagavAn ayaM jJAsyata iti gautamakhAmIM Agatya bhagavaM gautamaM evamAha-asthi khalu me Ause ! (sUtraM 73 ), pradizyate iti pradezaH, pravacanasya prazna ityarthaH, tathA'hamapi, vyAkarAhi, evaM puTThe udaraNaM peDhAlaputtreNaM savAyaM zobhanavAk savAyaH, zobhanA tu 'aliyamuvaghAtajaNaNaM' ityAdi, athavA nirva | haNasAmarthyAt zobhanavAk, socA jANissati, kiMci sucateviNa saMmate, vitiyacautthA bhaMgA suSNA, tadevaM brUhi yadi zrutvA jJAsyAmaH tato vakSyAmaH, na ced jJAsyAmo bhagavaMtaM prakSyAma ityarthaH, bhagavatA gautamenokte savAyaM udae peDhAlaputte ya evaM | vayAsI savAyaMti na midhyAhimAnAt pUyAvimatyA, kevalaM taccopalaMbhAt, asthi khalu gautama ! kammAuttiyA NAma karmma karo [455] gautamoda kapeDhAlau // 451 // Page #457 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [7], uddezaka [-], niyukti : [201-205], mUlaM [69-82] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAka ||69 82 // dIpa anukrama zrImatraka- tIti karmakAraH saM pA zilpI vA karmakArasya putrAH karmakAraputrAH, karmakAraputrANAmapatyAni karmakArIyaputrA, samaNe uvA gautamodatAGgacUrNiH kapeDhAlo santIti samaNobAsagA, tubhaAgaMti yuSmAkaM pravacanaM, saccAditau vA vacanaM pravacanaM, gAhAvati samaNovAsae 'evaM paJcakkhAveMti' // 452 // syAtkathaM mayA zrutaM tAba, ka ?, sAdhumamIpaM gatena vA, vasatA tavAma samIpA gatAgate tussaitti, kathaM te pratyAkhyAnamityuktaM eva mAha-'NaNNastha amioeNa' anyoti parivarjanArthaH, abhiyujyata ityabhiyogaH, taMjahA-rAyAmiogeNaM gaNAmi0 balAmi. rAyAbhiH jahA varuNo NAgamaccu(Nattu)o rAyAbhiyogAda saMgrAmaM kRtavAn , aNNo yA kothi rAyavitto vA jIvo saMgrAme parABI hanyate, evaM gaNAbhiyogevi, mallagaNAdI, jahA rAyabhiyogo tathA hiMsravyAghramAdijISitAntakarAnivArayeta , nAzarIrasya dharmoM bhavatItyataHte, atrApi rAyAbhiyogabadraSTavyaM, AkAra eva ca etAvAn bhavati, je paJcakkhAo ceva rAyAbhiyogAdi AgAraM karoti, jahA sa himAdibhibhUto palAyato tase pelleti, syAt , kathaM tasapAyosu Nikvivitassa Ayariyasa egidiyavadhANugA PM bhavati ?, ucyate-'coraggahaNa(vi)mokkhaNayAe'ti udAharaNaM-egamiNagare raNNA tuDeNa aMtepurassa rati sacchaMdapayAro diNNo NAgarehivi rAyANuvattIe, barise varise taddivasaM mahilAcAro'NuNNAto ya, patte ca diyo raNNA ghosAvitaM-jo puriso atIti tassa daMDo sArIro, te ca Niti, ciDesu bAresu tAo rAyANio NagaramahilAo ya sacchaMdaM suhaM rati abhiramaMti, tattha kadAyi egassa vANiyassa puttA mAvaNe vavahAramANA atIva kayavikaye vaDhamANA atthalobhI jahicchitaM paNiyaM vikemANA te baDhitA jAva ro arthato, mahilAo ya AhiMDiUNa pancattAo, te ya bhItA taMmi ceva sAvaNe NilukA, vatte mahilAcAre sUcakehiM raNo kahitA, bajjhA ANacA, pitA ya tesiM savyapagatIhi samaM viSNaveti, daNDaM demi, appatha mama putte, rAyA atIva baDijamANo // 452 // [793 806] [456] Page #458 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [7], uddezaka [-, niyukti: [201-205], mUlaM [69-82] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata zrIsamaka- tAGgacUrNiH // 453| sUtrAMka ||69 82 dIpa anukrama bhaNati-eka te jeTTaputtaM muzAmi, so bhaNati-sabve mubaha, itaro bhaNati-jehaputaM te muzrAmi, itare Na muAmicikaTUTu, taM motuM sabhUtasesA virasamANasa ghAteti, evaM sAdhUvi sAvaMga bhaNati-chama jIvaNikAesu Nikkhippa daMDaM, sogenchati, ityataH coragrahaNa-17 vicAraH mokkhaNaTThatAe sAdhuNA semA kAyA aNuNNAtA Na bhavaMti, syAt kathaM corAste svagRhe tiSThantaH, ucyate, rAjJA na teSAM anu- IN jAtastasyAM rAtrau nagare vAsa ityataH, athavA setti puttA raNNA kamhi ya Ayoe NiucA, tehiM phira kiMci tastha avihataM, kvApi tadeva jAijamANo rAyA cirANugatocikAUNa ekaM vimati, udae Aha-tasehiM yeIdiyAdIhi gidhayati dhakArasya ikhatve kRte nidhaya bhavati, nikSipyetyarthaH, evaM tesiM sAdhUrNa panavaMtANaM sabagatigrAhityAta sAnAM dupagakkhAtaM bhavati, tathA ca-na jAtitrasaH kazcijIvo'sti, sAnAM sarvakAlatvAt , tathA pratyAcakSANAnAM zrArANAmadhyasarvakAlatvAdeva prasANAM dupaca khAtaM bhavati, evaM te paramaM paJcakkhAveti-mANaMti, para iti, sAdhUnAM tAvatparaH zrAvakaH, aticaraMti sayaM patiNaM, atItya caraMti atItya vartanta ityarthaH, katara, patiNaM ca yathA vayaM tasebhyo viratA ityarthaH, yadi hi atyantatramAH syuH sakAye mottuM aNNAstha, aNNattha Na uyavajeja ityarthaH, zrAvakAnAmaticAreyuH khAM pratikSA, jamhA ya te sAdhuNo jANaMti Nasthi koyi acaMtatasAti, so hi ya pacakkhAventA ghijAditA bhavaMti zrAvakAH, mRpAvAdavAditvAcAticaranti, khAM mRpAnAdaveramaNapratijJA, thAvakasyApi sAdhU paccakkhaMtio paro teNa pareNa appaNo paJcakkhAvemANA asarvakAlatvAt trasAnAM aticaraMti svAM pratijJAM, ya thA vayaM sebhyo viratA iti, appANaM sAdhuM ca paJcakvAyatayaM visaMvAdayanti 'kassa gaM taM hetuti kasmAddhetorityuktaM bhavati, saMsAritvAtsajIvAnAmiti hetuH khalviti vizeSaNe, kiM vizinaSTi ?, na kazcitsaMsArI jIyo'sti hi tAsu tAsu gatisu na saMsarati, thAvarAvi vipra- 11453 // [793 806] NSURA [457] Page #459 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [7], uddezaka [-], niyukti: [201-205], mUlaM [69-82] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata zrIdhAtAmaNi // 454 // trasabhUtavicAra: sUtrAka ||69 82|| dIpa kArAH triprakAreveca asepUpapadyante, vasA api triprakArAH triprakAreveva sthAvarepUpapadyante, thAvarA pANA viSpamucamANA keyi thAvarA, thAvaratA ya kAlaM kicA tasakAyaMsi ubavajaMte tato sAvagassa tasassa hANaM paiNaM bhavati, jao sAvageNaM sthAvarANaM Na pacakkhAyati, tasAvi kei tasacAo kAlaM kiyA thAvarakAyaMsi ubavajejA, tato sAvagassa taM thAvaradvANaM aghattaM bhavati, jato sAvageNa tasANaM paJcakkhAtaMti, dhAtanIyaM ghAtyaM vA ghataM, dobheva etAI saMsArijIvaTThANAI, tasaTThANaM thAvarahANaM ca, taM ca tasaTThAmaM sAvagassa sthUlatvAt prANAtipAtasya tIvAdhyavasAyotpAdakatvAllokagarahitatvAca aghataM, sthAvaraTTANaM punastaireva kAraNaiH saha tejovAyubhyAM dhanaM, dRSTAnto nAgarakavadhanivRttivat , yathA kazcid brUyAt mayA nAgarako na hantavya iti, sa ca yadA taM nAgarakaM grAmagataM hanyAta tadA tatki pratyAkhyAnaM na bhagnaM bhavati ?, syAtkathaM supratyAkhyApitaM bhavati sAdhoH kathaM ca supratyAkhyAtaM bhavati zrAvakasya ?, udao Aha-tata ucyate, tesiM sAdhUrNa paJcakkhAyaMtANaM evaM paJcakkhAyamANANaM supacakkhAtaM hojA sAAgANa tehiM sAdhUhi paccakhAtANaM evaM sopathakkhAta hojA, evaM te paraM paJcakkhAvemANA, parazabdo hi ubhayagrAhi, pacAikhaMtassa hi pacakkhAvemANe paro, pacakkhAvetassavi paccakkhAio paro, ityuvAca, yathApi parazabdaH nAticaranti svAM svAM pratijJA, NaNNattha abhijoeNaMti, so hi gAhAvatitti yAvanna vratAni tAvad gRhapatItyucyate gRhItAnuvratastu thAvakaH upAsako vA, tasabhUtehiM pANehi ti RjumUtrAdAramya sarva eva uparimA NayA naiyAyikA te tu vartamAnamevArtha pratipadyante na tvatItAnAgate ityato nevayikanayamadhikRtyocyate asatvaM bhUtaM yeSAM tatra bhUtA, vartamAnamityarthaH, na svanAgataM dhRtaghaTadRSTAntasAmarthyAca te bhavanti trasabhUtAH, te hi trasabhUtehiM paccakkhaMtassa sAdhussa aliyavayaNaveramaNaM Na bhaggaM bhavati, pacakkhAvetassa ya sAvagassa sthUlagaSANAtipAtaveramaNaM Na bhagnaM bhavati, anukrama [793 806] // 45 // [458] Page #460 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [7], uddezaka [-], niyukti : [201-205], mUlaM [69-82] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAka ||69 82|| dIpa zrIsUtraka- IROI ko dRSTAntaH, kSIravigatipratyAkhyAne dadhipAnavat , yathA kSIravigatipratyAkhyAyinaH sasvaramapi daghi piyataH pratyAkhyAna na vasabhUtatAGacUrNi: bhajate evaM trasabhUtA mayA sacAna hantavyA iti sthAvarAnapi hiMsato'pi na pratyAkhyAnAticAro bhavati, evaM tasabhUte pacakkhAuMvicAraH // 455|| sAvagassa, thAvaresu trasatvaM nAstItikRtvA sthAvarAna hiMsato'pi na saprANAtipAtAticAro bhavati, evaM sati bhAsAparakame-IN vijamANe bhAsAparikamme NAma vAgvipayavizeSaH, syAt ko vizeSaH / nanu bhAsAbhidhAnabhUtazabdena saGgRhItaM nityaM yo vizepo vijamANo, ko hi NAma avisesItaM pacakkhAi ?, kogheNa, mANo'pi kodhANugato ceva dhUmAniyana , lobheNa sAvagA jAtA saMtA MAI amhaM asaNAdI dAhinti, dezo nAma upadezaH dRSTiA upadezaH, apiH padArthAdipu, ummaggadesaNA ya bhavati, yatu pacakhANaM | | sujjhati, mokkhaM NayaNazIlo NeyAuo, apiyAI jAva royaha / gautamo bhagavAnAha-No gvalu Auso! (sUrva 75), | peDhAlasya tatkathaM na rocati ?, unmArgavarjanavat , ko NAma sacetaNo jANamANo ujjuyaM khemaM AsaNagamaNaM ca paMthaM motUNa taci varIteNa paMtheNa baccejA ?, ko vA jANato NivisaM bhoaNaM mocUNa savisaM bhuMjejA ?, samaNA ce gAhaNA tatpuruSaH samAsaH, AN athavA mAhaNA zrAvakaH, evaM AikkhaMti jAva paNNaveMti-tho khalu samANe samANA samaNehiM tulyA samANA amacchUmaNaistulyA ityevamAkhyAnti, aNugAmiyaM khalu jAe aNugacchanti saMsAraM sA aNumAmiyA bhavati, abhUtobhAvanaM abhyAkhyAnaM bhavati, niyo | vA, saMyatayat , so asaMyataM saMyataM bravIti so abhyAkhyAto bhavati, saMyataM vA asaMjataM bhaNati sovi abhikkhAto bhavati, uktaM hi-"je NaM bhaMte ! paraM asaMteNe. appagaMpi abbhAikkhA0"vidhi ajANaMti amhe pacakhANavidhijANagA, te samaNeci te AyaHAriyA sissANaM samagANaM unadisaMti jahA sAvagANa evaM paJcavAveAha, jehivi aNNehiM pANehiM jAva sahi saMjamaMti tevi // 455 // anukrama HESTERNMENT [793 806] [459] Page #461 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [7], uddezaka [-], niyukti : [201-205], mUlaM [69-82] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sabhUta vicAraH sUtrAMka // 69 82|| dIpa zrIsUtraka- syAtkayare ,syAdanye prANA egidiekapaMcidie, tattha vaNassatikAeNa darisaNei, vaNassatikAyasamAraMbhasma panakkhANaM taM AInAgANA chedasvetyarthaH, tattha NAma tega vaNasmatibhUtassa paJcakakhAtaM, kiM kAraNaM ?, soci saMsArI kadAyi puDhavikAesu uvavaJjati teNa taM // 456 // | puDhavikAiyaM vardhateNa tumbhaMcaeNaM paJcakkhANaM bhaggaM bhavati, atha bhUtazabdamaMtareNApi vaNassaitti samAraMbhapacakkhANaM sujjhati, kassa traseSvaparitoSaH, athavA jehivi aNNehivi paJcAikvaMti tevi te anbhAikrAMti, kathaM tarhi ?, atra hi pratyAkhyeyA gRhyante, natu sapathakvaMtao paJcakkhAvetao vA kathaM anbhAikkhittA bhavaMti ?, jeNa tesu bhUtazabdaH prayujyate, bhUtazabdo hi yAto'gagatiM gatvA aupamye vA tadarthaM vA, aupamye tArat so devalokabhUte'ntepure gato, tadarthena sIdIbhUto pariNicuto, aupamye tAvanna ghaTate, kiM kAraNaM ?, Nasthi aNNo koyi tasakAyo, jahA devaloke devaDI, tatra zabdAdiguNopetatvAddevalokabhUtaM aMtepuraM baraM, evaM tAva Nasthi koi atasao jeNa tasA tasabhUtA budheJjA, tadartho'pi na ghaTate, kathaM ?, jAtyabhedAt yathA udakaM abhinnAyAmudakajAtI azI sItIbhavati, zItaM vA azItIbhavati, kimevaM trasastrasatvenAvigata evaM san trasIbhavati, vasIbhUtazca punakhasIbhavati? yasAcaivaM tasmAdbhUtazabdo hoda eva, hoDhavAbhyAkhyAnamityato ye'pi pratyAkhyeyA te'pi abbhAiksaMti, kathaM ?, jo hi sAdhu sAdhubhUta bhaNejA teNa so abhakkhAto, kathaM NAma so sAdhu sAdhubhUto puNa asAdhu sAdhUbhUtaM bhagato taM sAdhumabhAikkhaMti, kassaNaM taM hetu ?, kasmAddhetoH abhakkhA hoti, jeNa tasathAvarANaM pANANaM aNNoNaM saMkramaNaM aviruddhaM, satyappavirodhe tasesu ubavaNNA thAvarANe tasaTThANaM aghattaM aghAtanIyamityarthaH, arthataH prAptaM tasANaM thAvaresUbavaNNANaM ThANa metaM ghattaM tadapi aNaTThAe adhattaM, aTThAe pattaM, zeSa kaMThathaM jAgarao mae Na ghAtetiyoci taM gAmaMpi gataM yo ghAteti teNa paJcakkhANaM bhaggaM bhavati, evaM tasA mae Na pAtayi anukrama [793 806] [460] Page #462 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [7], uddezaka [-], niyukti : [201-205], mUlaM [69-82] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA carNi: trasabhUtavicAra: prata sutrAka ||69 82|| dIpa zrIyatraka- tavyA, so ya thAvarepi tattAe gane ghAteto tamathAvarega puTTho, jai puNa tasabhUto bhaNeja to muMbejA, tadayukta, kathaM ?, Niccha yaNapa POLpaDuca gagaradvito NAgarao tIrthakAmavat , evaM so mae taso Na ghAyabyoti tasyAmeva jAtau vartamAno'dhAtya:, thAvaragatI puNa ANNa ceva taso bhavatItyato tasaTTANaM aghataM, udao savAyaM udae (sUtraM 76), Na roseNa paDiNiveseNa vA, obhAvaNaThThatA vA | na kevalaM, kiM tu kusalaM gavepitvA, katare tumbhe badaha tamapANA kaMTho, savAyaM bhagavaM goyame udayaM peDhAlaputaM evaM vayAptI-je tumbhe vayaha tasabhUtA pANA te vayaM vadAmo tasA pANA bhUtA, ete tasA viaMti, tasA ya tamabhUtA, yadyapyekaH bhUtazabdo'dhikA, tasyApyarthaH bhavato na bhavatItyato tulyA, ekAzrayatvAt egaTThA, sukhaM sukhocAraNAt , sUpanItatarApyevaM upanIyatarA, tasA pANA, arthamupanayatItyupanItaM bhavati, kiM sukhataraM tasabhRtAmidhAne attho vaNiati?, manyata ityarthaH, tasAmidhAnena sukhasaraM uvaNiati, bhUtasaddo puNa aupamye tadarthe ca varcate, tadarthe tAvat jamhA bhUto bhavati bhavissati tamhA bhUte, athayA sItIbhUte pariNibuDhe ya, tamhA usiNe usiNabhUte jAte AvihotthA, aupamye'pi sa devalokabhUte, sa evaM dvidhA bhUtazabdo vartate, apyeyaM saMmoha janayati natu niSNaya, kathaM ?, na hi kazcitrasatulyo'nyaH kAyo'sti jeNa yacceja, parizegAt tadartha eva ghaTate, tadartho'pi ca bhUta- | zabdamantareNApi sa evArthaH setsyati, pari samantAt kuza Akroza, neniMdadha Akrozata ityarthaH, nayanazIlo neyAio mokSaM naya: tItyarthaH, abhimurkha naMdadha prazaMsata ityarthaH, ayapi nideze, darzanaM dRSTiA dezaH upadezo mArgaH, svasiddhAntakhyApanArthamityarthaH, kiMcAnyat-jaM tumbhe bhaNaha tasabhUehiM pANehiM Nikkhippa daMDaMti taM samayaviruddhaM, kaI ?, bhagavaM ca udAhu saMtegaiyA purisA bhavanti, gambhavatiyA saMkhejavAsAuyA AyariyA cuttapuyaci atItakAlo gahito, egamgaNeNa baramANovi gahito aNAgatopi, anukrama [793 806] 457 / / [461] Page #463 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [7], uddezaka [-], niyukti : [201-205], mUlaM [69-82] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka ||69 82|| dIpa anukrama [793 zrImatraka- atItaggahaNaM tu anAdisiddhamArgasthApanArthaM, 'gupU rakSaNe' tasyA gotraM bhavati, uktaM hi-"Na Nivyahe mantapadeNa gota" saMyamamityarthaH, trasabhUtatAGgacUrNiH 'aNupubveNaM ti anuvratAnukramaH, athavA thorathotraM saMjamamANo jAba egArasa samaNobAsagapaDimA, evaM aNupupIe 'mANussakhetta- vicAra: // 458 jAti0' athavA 'aTThaNhaM pagaDINaM' athavA 'savaNe gANe ya viSNANA' saMkhaM ThAveMti, kiM ?, koyi eka aNuvataM koyi doNi jAva mapaMca evaM uttaraguNesu vibhAsA, nAgArjunIyAstu evaM appANaM saMkasAveMti, kapa gatau' taminneva gRhIdharma samyaka AtmAnaM kasA ceti saMkasAveMti, na prabajatItyarthaH, tANi puNa yatAdhi evaM gehaMti NaNNattha abhijoeNaM jAva ahAkusalameva, jahA sAdhU savato virato evaM tesipi, jahA ityupamAne, thakArasya vyaJjanalope kRte AkAre avaziSTe bhavati, kiM jJApakaM ?, tato pacchA tasA adhA lahUe sa NAma paTTavetavve siyA, jesu puNa so paJcakkhANaM kareti tasathAvarA vA syAt , kathaM ?, taso thAvaro vA bhavati ?, ucyate-tasAvi vucaMti (sUtraM 77), tahA lahae saNAma essA tasatti saMjJA sA duvidhA, goNI pAribhApikI ca vibhApitavyA, iyaM tu na pAribhApikI indragopakavata, goNi bhAskaravata , tatkathaM saMbhArakaDeNa tasA NAma, NAmasamAraMbho NAma, prasatvAta asedhUpapadyate, kimuktaM bhavati ?, jaivi tehi thAvarANAmakarma baddhaM taM ca lahuM thAvarevi, thAvaresu Na uvayajati, uktaMhi-yadgurusaMpaJcAsanna, vasaMtIti vasA goNIsaMjJA, jati puNa tasA baceJjA teNa tasabhUtaNAma NAmakarma vuceja, tatroghato teNa tasA ceva abbhuvagataMti, loguttare ca tasA ceva abhyupagamyante, na tu tamabhRtA, udaga Aha-keciraM tasA bucaMti ?, jAva tasAU apalikkhINaM, ukoseNaM jAya tettIsaM sAgarovamANi, nAgArjunIyAstu AuaM caNaM palikkhINaM bhavati tasakAyadvitIe yA na tato Au vippajahitA tiNDaM thAvarANaM aNNataresUvavajaMti, thAvarAvi vucaMti saMbhArakaDeNa, udijamAne udIrNe ityarthaH, NAmaM ca NaM taheba ) // 458 // 806] THER [462] Page #464 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka ||69 82|| dIpa anukrama [793 806 ] zrIsUtratAGgancUrNiH // 459 // "sUtrakRta" aMgasUtra-2 (niryukti:+cUrNiH) zrutaskaMdha [2], adhyayana [7], uddezaka [-], niryuktiH [ 201-205 ], mUlaM [69-82] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA.....AgamasUtra -[02], aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: - apalikkhINe do AdesA, te tato AuyaM vippajaddittA, logoti, te tasA te pANAvi, api padArthAdiSu, pANAvi bhUtA jAva sattAvi, evaM tANaM cattAri NAmANi aviziSTAni tasesu vadaMti idaM tu viziSTaM tasA bucaMti, mahAMkAyiti, pradhAnenAdhigataM tIrtha| karavaikriyA''hArakazarIrANi pratItya bahutvaM vaikriyaM pratItya, yojanazatasahasraM, ciradvitIyaM tettIsaM sAgarovamAI // savAyaM uda bhagavaM gotamaM (sUtraM 78), AusaMto ! gotamA ! chiNNaM so koyi jAva savyapANehiM sa daMDo Nikkhitto sthAt, ko hetuH ?, ucyate- 'saMsAriyA khalu' khalu vizeSaNe, saMsAriyA eva saMsarati, Na tu siddhA ityarthaH, aviruddhaH saMkrama itikRtvA, sacveci tasA thAvarakAe ubavaNNA, tesiM ca savvesiM pANANaM sthAvarezvavaNNANaM ThANameyaM ghataM, jaM tasapANA eva sacce tasathAvarA hojA, thAvarA vA tasA hoadhi, tato sAvao katare te tasA jesu saMjato holA ?, savAyaM bhagavaM gotame udayaM peDhAlaputaM asA vaktavyaM, kiM | uttaramatra : nimittAbhAve naimittikAbhAva itikRtvA pradIpaprakAzavat, tAvakaM pravAdaM anusRtya vAdo'nupravAdaH, anusRtya yo'nyaH pravAdaH, jahA 'puDhavI AujaleNa ya aggiMdhaNeNaM taNeNa ya bhUiTuM / kajaM jaNo kareti atthatthI dhammakAme ya || 1 || evaM ubavatIe Najjati, jai sabve thAvarA vasesu ubavajejA jesu ya sAvaraNa Nikkhitto daMDo, pacchA sAvagassa tesu thAvaresu tasIbhUte ThANametaM adhattaM, kataresu thAvaresu 1, jaisu sAvao daMDaM Nikkhivati, jJApakaM priyamANAvi hu udayaM ruceti, udagaM apkAeva puNNAe, athavA apagaMtavyayaM saMsAriNo pANA tasA thAvaresu uvavajaMti, thAvarAvi tasesu, evaM amhaM yattavve tumhevi aNuvadadda, jai evaM sammaM muha se egatiyA, Na savvesiM, thAvarANaM tasesUvavaNNANaM ThANameyaM aghataM, te pANAvi durdhati te appatarA te bahutarA jAva No Aue / iha khalu saMtegatiyA maNussA (sUtraM 79), saMkhejavAsAuyA kammabhUmagA AyariyA asAvagA, daMsaNa [463] trasabhUtavicAra: ||459 // Page #465 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [7], uddezaka [-], niyukti: [201-205], mUlaM [69-82] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata vicAra: sutrAMka // 69 82|| dIpa zrIyA sAgA cunA, puvaM tividho kAlo gahito, je ime muMDA etesu imo AdamadAyAM jApajIpAe ukta bhavati, tesiM ca agArINaM sabhUtanAraNiH | keda garabadatA, pacchA mo, te jaici puci adhakAriNo tathApi Na uddaveMti, kadAi te pavaimA pacchA pacakkhANI, jAvi uddaveti // 46 // reNa aNNeNa yA keNai kAraNeNa tahAci tassa tassa taM paJcakkhANaM Na bhajati, ukto dRSTAntaH ayamopanaya:-evameva samaNovAsagasmavi thAvaresu pANesu daMDo Nikkhito, te ya thAyarA kAlaM kAUNa tasesu uvAaMti pacchA so tameva Na mAreti jahA so pacakkhANI pavaita saMta Na mAreti uppayaitaM mAreti evaM sAvao'vi tasaM tasIbhUta na mArei, puNarani thAparIbhRtaM mAremANovi Na apaJcakkhANIti, se evamAjANahatti upasaMhAro gahito, evaM ca jJAyamAne vA samma gANaM paDivaNNaM bhavati, evaM tAva nesuna MA cakhANaM kareti teSu karmabhUteSu vidhiruktaH, idAnIM pratyAkhyAnino gRhyante, te ca pUrvamapratyAkhyAnIbhUtaM pazcAtpratyAkhyAnti, pacchA puNaravi apacakkhANaM bhavati, taMjahA-bhagavaM ca NaM udAhu NiyaMThA khalu gAhAvarti tahappagArehi kulehi Ariehi bhoji yaTThiyapavyApaNAriyA, zeSa kaMThadha, zubho'vyAdhiH, kuSThAdistu vizeSataH, manasA jJAyate manojJaH manasA nAmaH, dukkhiNo suho 4. javi ahaM teNa rogAntakeNa abhibhuto baMdhave bhaNeja, haMta saMprepaNe bhayAtrAyaMtIti trAtAro imaM dukkhaM parieta mamaM arjanarakSaNAdisamutthaM bhavati, nimittameva duksamutthitaM mA vadhate, tadbhavaM tadeNaM pratyApayantu, syAd acetanatvAt , kAmabhogAnAmAmantraNaM, ukto AgAraH, dRSTAnta ucyate, pRthaka satrIkaraNaM ?, ucyate, Nikkhevo cuco vitie. daMDe, Nikeinesu bhuMjatikAmo darisito, athavA PsamaNovAsagA adhikRtA, tesiM ca No kappati aNNautthiyA vA annausthiyadevatANi cA, sAdhuNA te dUrato. bajeyavattikAUNaM te udvitevi Na pacakkhAvessati ityataH pRthaka sUtrIkaraNaM, NiyaMThA pucchitavyatti, te caiva pAsAvaJciA NiyaMThA pucchijaMti tumbhaMti,D // 460|| anukrama [793 806] [464] Page #466 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [7], uddezaka [-], niyukti : [201-205], mUlaM [69-82] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: udakabodhaH prata sUtrAMka thIsUtraka tAnacUrNiH // 46 // ||69 82|| dIpa || kiM purA saMmataM udAhu NApi, athavA pucchiaMti tumbhapi kiM dArzantiko'rthoM daSTAntena sAdhyate !, na tu pratijJAmAtreNa, devasiddhiH10 AzAmAtrAditi ceta sarvasya sarvasiddhiriti parizepAta dRSTAntasiddhiriti, tatra dRzAntaH, iha khalu pariyAgA.caragAdayaH pariyA| iyAo temi ceva yathAkhaM pravajitAH striyaH, yathA carikA-bhikSuNItyAdi, aNNa utyiyAI titthAyataNAI, te ceva pAsaMDiyA cari-IN gAdayaH te puNa kei caragesu cetra vacaMti, keDa aNaNe caragatabbaNiyAdi vuttA jesu pacakkhAti sApao,je ya pacakkhAyaMtA sAvagA AgAriNo pariyAigA ya, idANija buttaM Nasthi Na se keI pariyAe jeNa samaNovAmagarama.egapANAevi 'daMDe Nikkhitte saba-10 | pANe hiMsAdaMDe aNikkhine, tastha butte te' duvidhA sAvaMgA sAmiggahA ya nirabhiggahA ya sAbhiggahe pahuca buJcati bhagavaM ca 'NaM | (sUtraM 80), bhagavaM titthagaro cazabdena ziSyA ye cAnye tIrthapharAH, saMtegaiyA samaNobAsagA jesiM ca NaM.No khalu vayaM pabyadattae, vaya NaM cAuddasaTTamuddiTTa paDipuNNati caturvidhaM dhUlagaM pANAipAtaM pacakkhAissAmo jAya thUlagaM pariggaha, so caturvidhaM posahito, |NiyamA sAmAiyakar3o ceva hoti-sAmAiyakar3Iya bhaNati-mA khalu mamaTThAe kiMci radhaNapayaNaNhANummadagavilevaNAdi kare / | maheliyaM aNNaM bhaNati-kAraveda, hoti issaro maheliyaM dosINamahANasiyANa vA saMdesaM.deti, tattha vipassAmotti, evaM agArisaM| desae dAyave, athavA yadanyat sAmAiyakaDeNa karnavyaM tathApi pacakkhANaM karissAmo te, amojatti apeyatti AhAraposaho gahito, asiNAItici sarIrasakAraposaho, AsaMdapaliyaM0 dabbhasaMthAragato posaho ceva, sAtAsokvANubandho ya susiraM ca, je puNa te vahA posahiyA ceva daMDaNikkhevo, evaM savaposahevi, jeNa vAtAdieNa vagvAdINa vA kuDDapaDaNeNa vA te kevi vattavyA saMmaM kAlagatA, na ghAlamaraNenetyarthaH, nAgArjunIyAstu sAmAiyakaDe'hikAuM sarvapANAtivAtaM paJcakkhAikkhissAmo tadivasaM, uktaM | -||461 // anukrama [793806] INSTAINABAmAlA [465] Page #467 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) prata sUtrAMka ||69 82|| dIpa anukrama [793 806 ] zrIsUtrakratAGgacUrNiH ||462 // "sUtrakRta" aMgasUtra-2 (niryukti:+cUrNiH) zrutaskaMdha [2], adhyayana [7], uddezaka [-], niryuktiH [ 201-205 ], mUlaM [69-82] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra -[02] aMga sUtra -[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: - hi-- " sAmAiyaMmi tu kate0 " yatathaivaM teNa jaM bhaNitaM Natthi NaM se kevi pariyAe jeNa samaNovAmagassa egapANAeva daNDe Nikkhite, NaNu posahakaraNeNa caiva daMDaNikkhevo evaM savvapAmahe demaposahevi desadaMDaNikkhevo, uktaM ca- 'jato jatto Niyatti0' evaM tAva sAbhigA durdhati / bhagavaM ca NaM udAhu saMtegaiyA samaNovAsagA bhavaMti tesiM ca NaM evaM khalu muMDA bhavitA go khalu vayaM aNubAI mUlaguNe aNupAlettae, jo khalu uttaraguNe, cAudasamIsu posahaM, aNuvyayaM sammadaMsaNasArA, apacchimamAraNaMtimaNavakhamANoti, mAya hu citejjAsi jIvAmi varaM savvaM pANAtivAyaM pacakkhAimsAmi, vRttA cauhiM AlAvaehiM paJcakakhANo, idANi jesu pacakhAti te puNo bucaMti-bhagavaM ca NaM saMtegatiyA maNussA mahAramA mahApariggahA adhammiyA savvAto pANAivAtAto apaDiviratA jAva pariggahAto, AdANasoci kammANAmAdANaM jAya kamadAnAnAM prakArA hiMsAyA tesu 'sagamAdAe'ti svakarmma AdAya durgatigAmiNoti girayadurgatiM gacchaMti, te pANAvi bubaMti tasAvi bucaMti jAva poyaaue| jai savve tase marijaM bAyare uvavajejA tovi tumbhacayaM vayaNaM Na gejjhaM hojA, jeNa kei tamA tasesu ceva uvavajaMti teNa aNegaMtiyA vA pramANaM / bhagavaM caNaM saMgatiyA maNussA apariggahA adhammiyA jAba sagamAdAe soggaimAyAe soggagAmiNo devepUtpadyante devagatiM gaccha tItyarthaH, te pANAi0, bhagavaM ca NaM saMtegatiyA maNussA appAraMbhA apyapariggahA jAva egaccAo pANAvAyAo paDi viratA egacAo aDiviratA caiva sAvagA, jehiM samaNovAsagassa AdANaso daMDe Nikkhito tato Ausa sagamAdAe soggaigAmiNo deveSUpapadyante, ukosaM jAva accuo kappe, te pANAvi yudhaMti, bhagavaM ca NaM saMtegaiA paJcAyAnti te pANA yittha ya parattha ya saMte 0 go vippajatItikaDa, tesu sAvagassa supaJcakkhAtaM bhavati, jamhA ya Na sadhye tasA thAvaresu ubavajaMti, tamhA aNegato, agaM [466] udakabodhaH // 462 // Page #468 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [7], uddezaka [-], niyukti : [201-205], mUlaM [69-82] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata sUtrAMka NEPART // 69 82|| dIpa zrIsUtra- | tikazca hetuH ? bhagavaM ca0 saMtegatiyA pANA dIhAuyA, kayare pANA ?, tasA, tatthavi nArakadevA avajjhA tahavi sAvao tesu pacca- 1 |udakayodhaH I kkhai, sesatirikkhajoNiyA beIdiyA jAva paMciMdipatirikkhA maNussA, etesu dabapANAtivAdo bhavati, bhAvapANAivAdo tu // 463 // causuvi gatipu, maNussatiriyA puNa dIhAuyA NiruSakamAo uttarakurugAdINaM avi dabapANAivAto gasthi, dhammacaraNaM paDuca IN dIhAuyA vA appAU vA, sesesuvi susamakAlesu usaNNaM NiruvakammAUyA, dosu dussamakAlesu cauDhANapaDitA, iha tu caraNakAle ceca sAyago bhavati, tehiM dIhAuehiM sAvao pubbAmeva kAlaM kareti, te ya dIhAUyA tasattarNa vippajahati, tesu sAvagassa supazakkhAtaM bhavati. samao visae supacakyAtaM bhavati, kathaM?, bho tehiM samAuA ithe kAlaM kareti, te ya tasesu vA aNNattha vA uvavaaMti jAvajIvaM paJcakkhANaMti tasesu viratA ceva hoti, teNa appAuA tasA te puvyAmeva samaNovAsagAo kAlaM kareMti, tattha | jai tasesu uvavajaMti tesu pacakkhAtaM gheva, atha sthAvaresu AsI tato so'virato ceva, dRSTAntaH sa eva kSIrapratyAkhyAyI, tadeva | kSIraM dadhibhUtaMpi, supratyAkhyAtaM bhavati, idANiM disivataM desAvagAsiyaM ca pahuca cucar3a, bhagavaM ca udAhu evaM vutaM bhavati-No khalu vayaM saMcAemo muMDe bhavicA0 No khalu cAudda0 No khalu apacchima0 vayaM pabyadivasesu vA diyA vA rAto vA abhayaM taM | caMkramaNAdi kurvate na bhavati, khemaM karotIti khemakaraH, sAmAiyadesAvagA0 purao kAuM puraskRtA pAiNaM khema payacchAmo abhayaM, |taM caMkramAdi kurvato na bhavati khemaM karotIti khemkrH|| tattha AreNaM (sUtraM 81),pareNaM jApatie Nikkhitte disivataM desA| vagAsiyaM vA kataM, Nava bhaMgA navasUtradaNDakAH, zrAvakena pazca yojanAni kila desAvagAsikaM gRhItaM tatra ceyaM bhAvanA-paMcabhyo | yojanebhyo Arato ye vasAH prANinastepA pratyAkhyAnaM karoti, tatra te paMcayojanAbhyaMtare ke'pi trasAH te sthAnatraye utpadyate, // 463 // anukrama [793 806] [467] Page #469 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [7], uddezaka [-], niyukti : [201-205], mUlaM [69-82] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata udakayodha: mp4 sUtrAka // 464|| ||69 82|| dIpa tatra prathama tAvatpazcayojanIbhyaH aMtaravattiSu trasepvAzrayaH prathamasUtradaNDakA, tathA'mAveza tramaH paMcayojanIbhya uttaravartiSu sthAva- repRtpadyate dvitIyaH, tathA'sAve paMcayojanavartI sthAnaraH paJcabhyo ye pareNa vartante trasasthAvarAstepUtpayo tRtIye, dAnI te paMcabhyo yojanebhyaH pareNa vante trayasthAvarAste paMcayojanAbhyandaravartipu trasepUtpadyante te prathamaH tathA ta eva paMcayojanabahirvatino trasasthAvarAH paMcayojanAbhyantaravartiputpadyante dvitIyastu, ta eva paJcayojanabahirvaniSveva utpadyante tRtIyaH, ete ca sarve militA nava bhavaMti, ayaM bhAvArtha:-paJcAyojanIabhyantaravartipu traseSu sUtradaNDavayaM evaM paMcayojanAbhyantaravartipu sthApareSu satradaNDakavayaM, tathA ca paMcayojanabahisino ye prasAH sthAvarAsteSu sUtradaNDakAya, atra ca ye te paMcabahirbaninoM pramAH sthAvarAste parihAramaGgIkRtyakAkArA eva, japi disivataM Na saMkhevitaM bhavati taMpidiNe diNe demAvagAsieNaM saMkheveti, jaNa divasaM khittaM tarati saMkhivaMti, aTThA NAma kRNyAdikarmasu je tase virAdheti, 'athavA AyaTThAe paravAe ubhayaTThAe vA, aNaTThA pAma bhamaMto khuiMto vA virAdheti, jaM ca vutta' jahA savve tamA thAvarA hoti teja te ThANaM ghanatikAuM' kathaM sAvao viratiM karissati', NetaM bhUtaM vA bhavya vA jaNa sadhathAvaga tasIhohinti, ye te Na ghAetti sAvao teNaM avirate bhaviSyatItyatra namo-bhagavaM caNaM Na etaM bhuut| vA bhavvaM vA, evaM so udao aMNagAro jAhe bhagavaA gotameNa yahUhiM heUhiM Nirucaro kato tAhe aMto hilaeNaM evametaMti paDibajamANo bAhiraM cehU~ Na payujati, 'jahA evametaM tumbhe, vIratteNa doNha vocchahani, tate NaM bhagavaM gotame NaM udagaM evaM badAsIAuso ! udaga jeNaM samaNaM vA mAhaNaM vA samma paNNavemANaM vA sa paribhAseimitti-paribhavati mannati evaM bujhA gRhNAti mithyAdhyavasAyena, athavA pari samantA mAmesa paribhApate, kathaM nAma esa etaM aTuM geNheA evaM matyA, sesaM ca tasI AyahitAya jANa anukrama [793 806] // 464 // [468] Page #470 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [7], uddezaka [-], niyukti : [201-205], mUlaM [69-82] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-[02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: LIAN prata sutrAMka // 69 82|| dIpa zrIsUtraka- dasaNacaritajuttaM maggaM paribhApate seva. taM parivaJjA, bhAsiamANaM AgaminA jJAtvetyarthaH, NANaM sutaNANaM prApya vA AgamittA, udakayodhaH MAIdesaNaM samyagdarzana prApya, AgameNaM caritaM labdhvA prApya ityarthaH, pAvANi hiMsAdIni, athavA aTTha kammapagaDI gahitAo, khalu // 465|| IN/ evaMkamA paraloaM dayyabhAve palipaMtho, vigghA vakkhoDA, mokkhaM Na gacchati, nAgArjunIyAstu jo khalu samaNaM vA hIlamANo paripAsati, hI-laAyAM, hebyamANaH paribhAmati manasAvi, tatra vayamA tasmi savate, uTTe bhAsiamANe yadi satyameva tanmanasA HO| gRhAti tathAvi bAhirakaraNeNaM vAyAe Na pasaMsati yathA sAdhu sAviti, kAyena nAMgulisphoTanAdibhiH prazaMmati, manasA nAsta netravAsAdo bhavati, athavA vAyAe helayati chindhatIti tadA kAraNa vikSipati manasA netravAsAdo na bhavati Agami-14 cANaM 2 bhAvANaM jANaNattAe AgamittA damaNaM bhAvANaM dasaNacAe AgamecA caritaM NAyANaM pAvANaM apharaNatA, se khalu paralohA apaDimaMthattAe ciTThati, prazastamidAnI soM khalu samaNo vA mAhaNo vA paribhAsati sacimiti maNati tribhirapi kAyavAima nominindati sAdhu suSThu vA agulisphoTanAdimiH prazaMmati manasA netravakaprasAdena paralogavisuddhitti mokkhaM Agamesibhadro IA devesu uvavaJjati ?, evaM pRSTo bhagavatA gotameNaM, tate pAM se udae jamevaM syAt , kiM kAraNaM aNAdAyamANo prasthito, jato Na jANAmi kiM bhagavaM gotameNaM bhaNihiti ?, tate NaM bhagavaM gotame udagaM evaM vayAsI-Auso udagA jo khalu tahArUvassa maccasma samaNassa vA mAhaNassa vA aMtie egamavi0 socA appaNo ceva suhumA appaNo ceva AtmanigatA sUkSmaH antagatA, nAnye, | jJAyate ananyatulya anuttaraM, yogAnAM kSemaM nirapAya labhittA prApitA athavA sUkSma paDilehati kiM esoM jANati chiNNasaMzayaH | sovi. tAva taM vaMdati jAva pajjuvAsati arthato'padizyate, ityukto bhagavaM udagAha-baMdiyabve jAca pajjuvAsiyacce, gautamAha-jaha ||465|| anukrama [793806] dvitiya-zrutaskandha: samApta: [469] Page #471 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama (02) "sUtrakRta" - aMgasUtra-2 (niyukti:+cUrNi:) zrutaskaMdha [2], adhyayana [7], uddezaka [-1, niyukti : [201-205], mUlaM [69-82] muni dIparatnasAgareNa saMkalitA......AgamasUtra-02], aMga sUtra-[02] "sUtrakRta" jinadAsagaNi vihitA cUrNi: prata udakavodhaH sUtrAMka zrIyatraka-12 evaM ANasi kiM Na caMdasi ?, ityukto gautamena tataH sa udagaH peDhAlapuco bhagavaM gautama evaM vadAsI-etesiNaM bhaMte ! padANaM| tAjANakatarAI jAI pucchaNAe cuttANi madIyapakSasa tAnItyarthaH, aNNANatA evama No saddahita, etesiNaM jhyANi jANaNatAe etamaTuM 5 // 466 // sadahAmi jadda sUtreti yavvaM sabyamiti / / ||69 82|| dIpa anukrama 4555555555555555555555555555555555555 namaH sarvajJadevAya vigatamohAya, samAptaM cedaM cUrNitaH sUtrakRtAbhidhAnaM dvitIyamaGgAmiti / / 54:5555454545454545454555555555555555555555 % [793806] 11466 // sUtrakRtAGgasUtrasya jinadAsagaNi vihitA cUrNi parisamAptA: mUla saMzodhakaH sampAdakazca pUjya AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAja sAheba kiMcit vaiziSTya samarpitena saha puna: saMkalanakartA muni dIparatnasAgarajI [M.Com., M.Ed., Ph.D., zrutamaharSi] [470] Page #472 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namo namo nimmaladasaNassa pUjya AnaMda-kSamA-lalita-suzIla-sudharmasAgara gurUbhyo namaH 02 pUjya AgamodhdhAraka AcArya zrI sAgarAnaMdasUrIzvareNa saMzodhita: saMpAditazca "sUtrakRtAMgasUtra" [bhadrabAhasvAmI racitA niyukti: evaM jinadAsagaNi vihitA cUrNiH (kiMcita vaiziSThyaM samarpitena saha) muni dIparatnasAgareNa puna: saMkalita: "sUtrakRta" cUrNiH" nAmeNa parisamApta: Remembar it's a Net Publications of 'jain_e_library [471]