________________
आगम
(०२)
प्रत
सूत्रांक
||६३६
६६८||
दीप
अनुक्रम
[ ७०५
७३७]
श्रीसूत्रताङ्गचूणिः
॥४०४ ॥
Vagric
“सूत्रकृत” - अंगसूत्र-२ (निर्युक्ति: +चूर्णि :)
श्रुतस्कंध [२], अध्ययन [ ५ ], उद्देशक [ - ], निर्युक्ति: [१८१-१८३], मूलं [गाथा ६३६ - ६६८ ] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलिता.....आगमसूत्र -[०२], अंग सूत्र -[०२] "सूत्रकृत" जिनदासगणि विहिता चूर्णि:
शाश्वत शाश्वतग्राहावेकान्तेन न व्यवहारमवतरत इत्यतः 'एतेहिं दोहिं ठाणेहिं अणाचारं विजाणएहि सम्यग्दर्शन विराधनेत्यर्थः, तदभावे प्रागेव ज्ञानचारित्रयोरप्यभावः स्यात् कथं प्रतिपत्तव्यं कथं वा व्यवहारो भवति १, उच्यते - सदसत्कार्यत्वात् तत्प्रतिपेधः अंगुलीयकदृष्टान्तः, यथा सुवर्ण सुवर्णत्वेनावस्थितमेव कारणान्तरतः अंगुलीयकत्वेनोत्पद्यते, तद्विनाशे च सुवर्णस्यानिवृत्तिः, अस्त्वेवं जीवो जीवत्वेनावस्थित एवं नामकर्म्मप्रत्ययानरकादिभावेनोत्पद्यते नारकादिविगमाच्च मनुष्यत्वेनोत्पद्यते, जीवद्रव्यं तु नारककाले मनुष्य काले चावस्थितं, घटपटादिष्वप्यायोज्यं, स्याद् आकाशादिषूत्पादविगमौ न विद्येते, तत्राप्युत्तरं आकाशादी तिन्हं परपच्चयतो, अत्राह - ननु शाक्यदृष्टिरेव उच्यते, तेषां हि पुद्गलो नित्यानित्यत्वं प्रत्यवचनीयः अस्माकं तु नित्यानित्याः सर्वभावा इति वाच्यमेतत्-उत्पाद्य विगमधौव्यपर्यायन्त्रय संग्रहं कृत्स्न श्रीवर्द्धमानस्य शासनं (शासनं भुवि ) ॥ १ ॥ एवं सर्व भावानां मन्यमानाः उच्यमाना व्यवहारमवतरति, व्यवहारादपेतं च मन्यमानमुच्यमानं वा न आचारं विज्जा, अयमन्यो दर्शनाचारः, 'वोच्छिजिस्संति सत्थारो' यस्य किलापवर्गोऽस्ति न चास्ति नवमन्योत्पादः, तस्यानन्तत्वात्कालस्य सत्थारोवि ताव वोच्छि जिस्संति तीर्थकरा इत्यर्थः किमंग पुण जे अण्णस्म य परिवारो मोक्खं गच्छंति, आह हि " त्वद्देशानामतीतः कालः किमहं त्वनन्ततद्विगुणं" ननूक्तं 'देविंदचकवत्तिणाई' गाथा, असदृशा- अक्षीणक्केशपृथग्जनेन गठिया भविस्संति, ग्रंथिं न सक्ता भेतुं गठियसच्चा इति वाक्याव्यवहारः स्याद्ब्रवीति भव्येषु सिद्धेषु अभव्याः स्थास्यन्ति यतः संमार परिहास्यति तथापि न मोक्षाभाव इति न दोषः, अवश्यं च संसारमोक्षाविति द्वन्द्व सिद्ध्या भवितव्यं, सुखदुःखवत् सीतोष्णवदेत्यादि, अथ मा भूत्संसार इति तेन अपवर्ग एव नास्तीति मन्तव्यं वक्तव्यं वा तथाऽनादि सामयंति णो वदेजा, मा भूत्संसाराभाव इति दोषः, अथवा
[408]
स्याद्वादादि
॥४०४॥