________________
आगम
(०२)
प्रत
सूत्रांक
||१-२७||
दीप
अनुक्रम
[१-२७]
श्रीसूत्रकृ ताङ्गचूर्णिः
॥ ३७ ॥
119011
“सूत्रकृत” - अंगसूत्र-२ (निर्युक्ति: +चूर्णि :)
श्रुतस्कंध [१], अध्ययन [ १ ], उद्देशक [१], निर्युक्ति: [ १-३५ ], मूलं [गाथा १-२७] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलिता......आगमसूत्र -[०२], अंग सूत्र- [ ०२] "सूत्रकृत" जिनदासगणि विहिता चूर्णि :
मात्रशरीरव्यापी जीवः तत्रैव तदुणोपलंभात्, इह यस्य यत्र गुणोपलंभः स तन्मात्रो दृष्टः, यश्च यत्रासन् न तस्य तत्र गुणोपलब्धिः यथाप्रेरभसि, उक्ता एकात्मवादिकाः। इदाणिं तज्जीवतस्सरीरवादी, ते भति-पत्तेयं कसिणे आया० सिलोगो ॥ ११ ॥ पत्तेयं नाम पृथक् पृथक् एकैकं शरीरं प्रति एक एवात्मा भवति, न हि सर्व एकात्मकं, कसिणो णाम शरीरमात्रः, नतु शरीराद् व्यतिरिच्यते, वाला नाम मंदबुद्धयः पंडिता बुद्धिसंपन्ना अथवा पंडिता जे एतं दरिणं पवण्णा तेषां प्रत्येकम् एकैक आत्मा | तेषां तु 'संति पथा ण ते संति' संतीति संत्यात्मानः केवलं तु सरीरं आत्मा भूत्वेह प्रेत्य न ते यांति, श्रेत्य नाम परभवो, कथं १, न हि सत्ता उबवातिका विद्यते, यतचैवं तेण 'णत्थि पुण्णे व पावे वा०सिलोगो ॥ १२शन हि किंचि तपोदानशीलैः अपि आचर्यमाणैः | पुण्यं बध्यते, हिंसाद्यैर्वा पापं णत्थि लोगे इतो परंति न वास्त्यन्यो लोकः यत्र पुण्यपापे उक्तरूपे स्यातां, कस्मात् सरीरस्स विणासेणं विणासो होति देहिणो, स्यादेतत्-यदि पुण्यपापे न भवतः तेनायमीश्वरः अनीश्वरो वा न विद्यते, नन्वेकस्मादेव पाषाणात् रुद्रादिप्रतिमा क्रियते पादप्रक्षालनशिला च न चानयोः पुण्यपापे भूः, एवं स्वभावादेव ईश्वरो भवत्यनीश्वरो वा उक्तं च- "कंटकस्य च तीक्ष्णत्वं मयूरस्य च चित्रता । पर्णानां नीलता स्वच्छा, स्वभावेन भवति हि ॥ १ ॥ तेषामुत्तरं विद्यमानकर्तृकमिदं शरीरं आदिमत्प्रतिनियताकारत्वात् इह यदादिमत् प्रतिनियताकारं च तद्विद्यमानकर्तृकं दृष्टं यथा घटः, यच्च न विद्यमानकर्तृकं न हि तदादिमत् प्रतिनियताकारं च यथाकाशं, यत्कर्तृकं चेदं शरीरं स जीवः, तस्मादन्य इति, आदिमद्विशेषणं जंबूद्वीपादि लोकस्थस्थितिनिषेधार्थं, विद्यमानाधिष्ठातृकानींद्रियाणि करणत्वात् इह यद्यत् करणं तद्विद्यमाणाधिष्ठातृकं दृष्टं यथा दंडादयः कुलालाधिष्ठिताः, यच्चाविद्य मानाधिष्ठातृकं न तत्करणं यथाऽऽकाशं, यश्चैषामधिष्ठाता स जीवस्तेभ्योऽर्थान्तरमिति, विद्यमानादात्कमिदं इंद्रियविषयकदम्बकं
[41]
तज्जीवतच्छरीरा:
॥ ३७ ॥