Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? namo parihaMtAeM namo siddhAe namo prAyariyAeAM namo uvajjhAyANaM 9900 savva pAva ppAso maMgalAeAM ca savvesiM eso paMca namukkAro paDhamaM hoi maMgalaM. namo loe. savvasAhUe gaNi mahodayasAgara
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? . gisaka hilAmI zrI navakAra, urI karegA tyA saMsAra (navakAra mahAmaMtra ke arvAcIna adbhuta dRSTAntoM kA saMgraha) . . . . . . . . . . . * saMpAdaka zAsana samrATa, bhArata divAkara tIrtha prabhAvaka, taponidhi acalagacchAdhipati, pa.pU.AcArya bhagavaMta zrI guNasAgarasUrIzvarajI ma.sA. ke vineya AgamAbhyAsI pU.gaNivarya zrI mahodayasAgarajI ma.sA. . . . . . . . . . . . . -hindI anuvAdaka zrI madana eca.boharA, bAr3amera (rAja.) (saha sampAdaka : "dharmaghoSa" hindI mAsika (saciva : Arya saMskRti jAgRti kendra, bAr3amera) . . . . . . . prakAzaka . zrI kastUra prakAzana TrasTa 102, lakSmI epArTamenTa, 206, DaoN.enIbesenTa ror3a varalI nAkA, muMbaI 400 018 dUrabhASa : 4936660, 4936266, 4943942
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? prApti sthAna (prakAzaka ke uparAMta) - me.harakhacaMda eNDa kuM. / yazavaMta cembarsa, tIsarI maMjila barajorajI bharUcA mArga, phorTa-muMbaI-23 dUrabhASa : 2672107, 2673370 me.harakhacaMda hIrajI kI kuM. e.pI.ema.sI.mArkeTa phesa-11 turbhe,gAlA-0-14 vAzI-nayI muMbaI- 400 703 dUrabhASa - 7663478, 7666026 me.zAnti buka Dipo bI.DI.cAla naM. 24 / dukAna naM 2/4 varalI-muMbaI-400018 dUrabhASa : 4934827 DaoN. ratilAla eca.vorA zAnti klinika ilorA zaoNpiMga senTara ke sAmane, daphatarI ror3a, malAr3a (pUrva) muMbaI-400067 dUrabhASa : 8826543, (oM) 8811516 (ghara) zrI lakSmIcandabhAI zAmajI cher3A zrI visanajI bhAIsuMdarajI gaDA 15 svapnaloka, laoN gArDana ke pAsa, baror3A phemIlI senTara / PelIsa brIja, ahamadAbAda- 380006 rAvapurA TaoNvara ke pAsa, / / dUrabhASa : 6565525 bar3audA (gujarAta) 390001 dUrabhASa : 556279 M / / azoka bhAI seTha ajitanAthajI upAzraya peddh'ii| 17, karajAlI hAusa mAladAsa sTrITa / motI cauhaTTA udayapura (rAja.) 313 001 / udayapura (rAja.) 313 001 mUlya : 50 rUpaye hindI saMskaraNa vi.saM.2056 2500 pratiyAM * mudraka : hiMgalAja prinTarsa ___ 2471, nAnobhATavADo, zAhapura, ahamadAbAda-1. phonaH5626813 HARASTAMPARANAS
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 3 4 * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? 6 7 8 9 kyA? sampAdakIya prastAvanA prakAzakIya anukramaNikA saMyama rajata varSa ke upalakSya meM pU. gaNiryazrI kA mitAparI paricaya - vandanA - anumodanA kra. dRSTAMta 1 acita ciMtAmaNi navakAra RNa svIkAra nAkor3A tIrtha kA paricaya prakAzana ke sahayogI dAtA sAdara samarpaNa jhilamilAtA jIvanadIpa jagamaga ho uThA vaira visarjaka, maijI sarjaka zrI navakAra vanaspati para navakAra kA prayoga namaskAra hI camatkAra jahA~ auSadhiyA~ hAratI haiM, vahAM AsthA vijayI banatI hai| cambala kI khataranAka ghATiyoM meM 13 dina rivAlvara jaba khilaunA banatA hai jaba mahAmaMtra rakSaka banatA hai 10 11 zraddhA aura maMtra kI tAkata 12 mohanabhAI ke manamohaka anubhava paThAna ke bhUta para navakAra kA prayoga 13 14 jIvanasAthI navakAra ko nahIM choDUMgI 15 devI upasarga meM aDigatA 16 17 18 19 samavasaraNa ke darzana hue zarIra kA hoza kho gayA namaskAra vahAM camatkAra bAvAjI kA vazIkaraNa niSphala huA III kahA~ ? lekhaka muni zrI amarendravijayajI DaoN. surezabhAI jhaverI 'kiraNabhAI' pU. A. zrI hemaratnasUrijI ma. pU. A. zrI pUrNacaMdrasUrijI ma. IX XII XIII XIV XV XVI XVII narendrabhAI nandu pRSTha 1 234 65 35 64 67 71 87 90 104 109 mohanalAlabhAI phuriyA gaNivarya zrI mahodayasAgarajI ma. 114 sA. zrI cArudharmAzrIjI 118 118 119 121 121 122
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? 140 141 - 120 navakAra ne jIvana bacAyA 123 21 mailI vidyA niSphala huI 125 1 22 navakAra maMtra ne bacAyA esa.ema.pATar3iyA 126 23 tiryaMca ko tAranevAlA navakAra draupadIbena zAha 134 / 24 aba tuma navakAra ke karor3apati bano hasamukhabhAI zAha 137 25 paM.abhayasAgarajI mahArAja ke jIjaba anubhava pU.A,zrI mahAyazasAgarasUrijI ma.140 | 26 bhAvi ghaTanA kA pUrva saMketa 27 plAsTara adRzya huA 141 28 cauthI bAra dila kA daurA 29 jambUdvIpa ke darzana hue 141 | 30 navakAra ne mArgadarzaka bhejA 142 131 philma kI taraha mavAba patra milA -- 143 - 32 navakAra maMtra kA ajIba prabhAva pU.A.zrI kIrticaMdrasUrijI ma. 1:33 mAnava jisase deva banatA hai 148 134 'yaha to hamAre lar3ake bhI jAnate haiN| 149 11:35 pArasIbhAI kA preraka patra 153 136 narendra ko navakAra phalA . 155 137 dhanajIbhAI dhanya bane 156 138 vaidyarAja zrI rAmacandrajI ke tIna camatkArika anubhava 139 jIvanadAtA navakAra 'vijayabhadra' jaMgala meM maMgala rasikalAla pArekha 141 baizAkhI kI gulAmI gaI 'munIndra 42 bhUkampa meM niSkapatA detA zrI navakAra 143 Ananda kI bAr3ha AI bAr3ha kA pAnI baiTha gayA - behozI meM bhI zrI navakAra kA jApa 168 146 mahApratApI zrI nakkAra pU.A.zrI arihaMtasiddhasUrijI ma. 169 47 tana ke rogoM ko harane vAlA zrI navakAra 48 devI Apatti se bacAne vAlA zrI navakAra 170 149 viSama viSahara zrI nakkAra 150 upasarga rakSaka zrI nakkAra 171 151 mithyAtvI deva para nakkAra kA prabhAva pU.paM.zrI abhayasAgarajI ma. 172 152 kensara kensala ho gyaa| 180 I . 157 158 IAS 166 166 168 169 170 - N
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? 182 183 187 pAnabAI rAyasI gAlA anila deDhiyA muni zrIjayadarzanavijayajI 191 192 196 199 202 muni zrIapUrvaratna-muktiratnasAgarajI 206 208 209 . --"-- . :. . 212 . : 214 ! :. 217 ! 219 221 - 153 agni zItala hove tatkAla 154 zrI namaskAra mahAmaMtra kA teja 55 kamalI kA bhaMyakara kaSTa TalA 456 maMtra choTA, mahimA bar3I saMsAra meM sAra maMtra navakAra 158 maMtra navakAra ko satata namaskAra 159 baMdhana mukti kI satyAnubhUti 60 namaskAra hI eka tAraNahAra navakAra ne ijjata bacAI 62 navakAra ne mAla bacAyA 63 jAdU ke Upara jAdU 64 ajIba karizmA navakAra kA durghaTanA meM se bacAyA 66 amarIkA meM ajAyabI 67 jAdUgara ke.lAla ke anubhava samAdhi maraNa kI cAbI zrI navakAra mahAmaMtra kI mahimA 70 bhUta kA bhaya bhAga gayA 71 barasAta kA vighna TalA 72 musalamAna navakAra ginatA hai 73 durghaTanA se bace bhUta kA bhaya dUra huA 75 Aga ThaMDI ho gaI 76 kaiMsara kensala ho gayA 77 savA lAkha navakAra se acchA ho gayA 78 DAkU Dara gaye 79 kAra kamAla se bacI 80 julmakhora jhuka gaye 81 vyaMtarika mAra gAyaba ho gaI 82 navakAra aura maiM 183 navakAra merA mitra hai 184 corI huI AMgI vApisa mila gaI 'rakhevAla' dainika kotilAlabhAI karamasI pro.ke.DI.paramAra pU.A.zrI vAriSeNasUrijI ma. - 224 228 - - 229 230 230 230 231 231 - - 232 232 - hasamukhabhAI kapAsI pU.A.zrI indradinnasUrijI ma. 234 sA.padmayazAzrIjI 235 puSpAvatI bena zAha muni zrI jinacandravijayajI 240 - - - - - - - -
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? 85 vaha pathadarzaka kauna hogA? 86 jIbha meM 'amI' vApasa A gayA 87 navakAramaMtra se abhimaMtrita rajoharaNa kA camatkAra 88 abhayadAtA se navakAra 89 90 91 sarpa kA jahara utara gayA 92 ciMtAcUraka zrI navakAra mAlA sone kI hokara sugandhita huI anyAyI lekha kA aMta AyA aniSToM ko rokane vAlA mahAmaMtra navakAra 93 94 95 jalodara dUra huA 96 kutte ne 'pratikramaNa kiyA 97 pIra kI bAdhA dUra ho gaI 98 nAsUra dUra ho gayA 99 jaMgala meM maMgala huA 100 jIvanadAtA zrI navakAra gale kI gAMTha gAya huI 101 sAgara zAMta huA 102 cir3iyA ko bacAne vAlA navakAra 103 mahAmaMtra kA adbhuta prabhAva 104 bhavajala pAra utAre 105 aMdhere meM eka prakAza 106 navakAra merA mitra hai 107 pAgalapana palAyana huA 108 lakar3I jarA bhI hilI nahIM 109 bhUta dUra huA 110 navakAra ke pAsa... mauta bhAge 111 samaro dina aura rAta 112 vighna vinAzaka zrI navakAra 113 jIvanarakSaka zrI navakAra 114 AMtarika anubhava ke udgAra 115 navakAra mahAmaMtra kA prabhAva 116 zIla rakSaka zrInavakAra VI sA. nemazrIjI sA.mInAkumA bAbulAla seTha 44 sunaMdAbAI mahAsatIjI 44 'saMdeza' sAptAhika raMjanabena ANaMdajI gaDA vaidyarAja kAMtilAlabhAI zAha muni zrI amIcaMdajI ThAkarasIbhAI mANekajI padamasIbhAI cher3A jitendra cher3A sA. jyotiSprabhAzrIjI khuzAlabhAI khetasI sA. amRtazrIjI damayaMtIbena kApar3iyA zrIrAjendramuni muni zrI pradhAnavijayajI jayaMtilAlabhAI gAMdhI bhavAnajIbhAI bhojANI sA. candraprabhAzrIjI zAMtilAlabhAI vasA paM. zrI abhayasAgarajI ma. sA. zrI harakhazrIjI zazikAMtabhAI mehatA 245 246 248 248 250 252 253 256 258 260 261 261 262 262 263 263 265 267 268 269 270 271 272 273 273 274 275 275 278 280 282 285
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? 1-117 mauta mara gaI 118 bhaya kA uccATana, abhaya kA udghATana 119 khajAne kI rakSA karane vAlA navakAra 120 kaSTa nivAraka zrI navakAra 121 sarapaMca lAlubhA ke anubhava 122 maMtrArAdhirAja zrI navakAra kA teja 123 mahAmaMtra navakAra 124 kueM meM giratA bacA 125 nAgadaMza se bacA 126 pustaka jabta huI 127 palaMga para laTakatA sAMpa 128 bAgha ke mArga meM 129 navakAra hRdaya parivartana kare 130 golIbArI meM se camatkArika bacAva 131 navakAra mere sAtha thA 132 saMkaTa mocaka mahAmaMtra 133 sakala vighna haratA navakAra 134 jela bhI mahala samAna banI 135 niHsaMtAna ko saMtAna prApti huI 136 zrImaMtrAdhirAja ko vaMdana ho 137 navakAra maMtra kI anubhRti 138 bhaya se bacAtA mahAmaMtra 139 beTI javAMI prANaghAtaka durghaTanA se bace 140 namaskAra samo maMtraH na bhUto na bhaviSyati 141 vyasanamukti kA joradAra camatkAra 142 svapna meM navakAra, jAgRti meM navakAra 143 navakAra nAma kA bhomiyA 144 navakAra nAma kI TaoNrca 145 navakAra nAma kA DaoNkTara 146 jIvanayAtrA meM hara pala sAtha mahAmaMtra navakAra 147 anaMtazakti kA bhaMDAra navakAra mahAmaMtra 148 navakAra anAnupUrvI ke pratApa se 149 pavita saMsmaraNa evaM svayaM ke anubhava VII lAlubhA vAghelA bIjala zAha jayaMtabhAI zAha 44 44 kIrtibhAI zAha caMdulAlabhAI domar3iyA urmilAbena dozI aruNakumAra siMghavI kAMtilAlabhAI vaktA khuzAladAsabhAI rAmI dharmadevabhAI nAnAlAla rAmajIbhAI sAvalA vasaMtabhAI zAha DAyAlAlabhAI mothAriyA gItAcena solaMkI devajIbhAI khonA kAMtibhAI zAha anilakumAra guTakA dhIrena zAha umarasIbhAI satarA varadhIlAla seTha balavantarAya vorA zrI je. ke. zAha 285 287 288 289 290 296 297 300 301 302 303 303 305 307 310 312 315 318 322 325 330 333 335 337 338 341 344 345 347 348 351 353 354
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - 355 guNavaMtabhAI-'guMjana' muni zrInarendravijayajI 'navala' 357 360 361 zrIpremamunijI zrI gautamamuni 'prathama' 363 364 366 zrIcAMdakuMvarajI mahAsatIjI sumanaprabhAjI mahAsatIjI munizrI jayaMtaviyajI 367 368 369 | 150 vaizvika mahAmaMtra-navakAra 1151 namaskAra mahAmaMtra ke prabhAva se 1152 merA anubhava 153 sAMpa bhI zAMta ho gayA 154 mahAmaMtra se maiMne pAyA 1155 netra jyotidAtA mahAmaMtra 156 zraddhA se nata hotA mastaka | 157 navakAra se saMkaTapAra 158 bhayabhaMjaka navakAra 1159 muhapatti meM se navakAra kI dhvani 1160 pezAba kI jalana dUra huI 1161 lUTeroM se mukti 1162 vipa amRta ho jAe 163 navajIvana dAtA navakAra maMtra || 164 nAsUra naSTa huA 165 kabUtara aura navakAra 1166 pAgalapana palAyana huA 1167 navakAra sadA sarvadA zakti kA, srota 1168 niyamita sAdhanA avazya phaladAyI 1169 '7 mujhe nahIM bacAegA?' 169 14 karoDa navakAra japa ke ArAdhaka 360 370 372 374 375 376 ratanalAla siMghI tejamalajI jaina harirAma prajAprata sAdhvI zrI arcanAzrIjI .. muni zrI jasakaraNajI AzAbena ema. zAha ThAkarasIbhAI gaDA sA.hiraNyaguNAzrIjI prANalAlabhAI lavajI zAha 376 377 381 - 382 KINB zrInamaskAra mahAmaMtra kI mahimA 'zrI laghu namaskAra phala' stotra kA artha zrI namaskAra bhAvanA zrI paMca parameSThI ke 108 guNa navakAra viSayaka praznottarI zrI namaskAra mahAmaMtra ke bAre meM jarUrI jAnakArI navakAra mahAmaMtra kA zuddha mela tathA zuddha uccAra navakAra jApa meM ekAgratA lAne ke lie vividha upAya zrI kastUra prakAzana TrasTa ke prakAzana pU gaNavaryazrI mahodayasAgarajI ma.sA.dvArA likhita/saMpAdita sAhitya kI sUcI VITI
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - sampAdakIya prastAvanA / vi.saM. 2041 meM hamArA cAturmAsa zrIsaMbhavanAtha bhagavAna kI chatrachAyA / meM acalagacchAdhipati pa.pU.gurUdeva A.bha.zrI guNasAgarasUrIzvarajI ma.sA. kii| nizrA meM muMbaI-vaDAlA acalagaccha jaina saMgha ke nUtana upAzraya meM huA, taba 19 dina meM 1 lAkha navakAra mahAmaMtra kI sAmUhika ArAdhanA evaM 13 / ahorAtra taka navakAra mahAmaMtra ke akhaMDa bhASyajapa ke sAtha 21 dina taka || "jisake dila meM zrI navakAra use karegA kyA saMsAra?' isa viSaya para / pravacanamAlA kA Ayojana huA thaa| usa pravacanamAlA meM kucha arvAcIna dRSTAMta prastuta kiye gaye the, jo zrotAoM ko navakAra mahAmaMtra ke prati / / atyanta ahobhAva jagAkara, usakI niyamita ArAdhanA ke lie bahuta hI | preraka sAbita hue| ataH usa vakta aisI sphuraNA huI ki aise aneka / arvAcIna dRSTAMta saMgrahita karake prakAzita kiye jAeM to aneka AtmAoM ke / lie atyaMta lAbhakAraka ho skeN| aciMtya ciMtAmaNi navakAra mahAmaMtra ko / chor3akara, laukika maMtra-taMtrAdi kI ora AkRSTa hote hue aneka jIvoM ko || punaH navakAra mahAmaMtra ke prati ananya AsthA jagAne meM sahAyaka bana sakeM || aura navakAra mahAmaMtra ke prabhAvadarzaka zAstrIya dRSTAntoM ke prati bhI zraddhA / utpanna ho ske| uparokta vicAroM ko paramopakArI pU. gurUdeva zrI ke pAsa prastuta / karane para pUjya zrI ne saharSa anumati pradAna kii| phalataH usa vakta gujarAtI evaM hindI bhASA meM mudrita paripatra, sakala zrI jaina saMgha ke prAyaH sabhI | sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM ko evaM jinamaMdirAdi sArvajanika sthAnoM para bheje / gaye aura navakAra mahAmaMtra ke dvArA jisako bhI jo anubhava hue hoM usa / viSaya meM svAnubhavagarbhita lekha maMgAye gye| alpa samaya meM bahuta lekha saMprApta / " hue| navakAra mahAmaMtra kI vividha kitAboM meM se bhI kucha arvAcIna dRSTAnta / ' prApta hue| vi.saM.2042 meM nAlAsopArA meM evaM saM. 2043 meM DoMbIvalI (muMbaI) meM bhI saMpUrNa cAturmAsa ke daurAna dhUpa-dIpa ke sAtha navakAra mahAmaMtra ke akhaMDa bhASya japa ke sAtha anukrama se savA karor3a evaM nau karor3a japa kI IX
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, Thase karegA kyA saMsAra? - / sAmUhika ArAdhanA huii| usa vakta bhI prati ravivArIya navakAra mahAmaMtra ! / viSaya ke Upara jAhira pravacamAlA meM isa kitAba meM mudrita kucha dRSTAntoM, kA vizleSaNa karane para zrotAoM para bahuta gaharA asara huA aura kaI "ArAdhaka niyamita rUpa se mahAmaMtra kI ArAdhanA meM jur3a gye| phalataH ina / sabhI dRSTAMtoM kI kitAba zIghra prakAzita karane ke lie cAroM ora se bahuta / mAMga hone lgii| Akhira dRSTAMtoM ke sAtha-sAtha navakAra mahAmaMtra kI mahimA darzaka / zAstrIya zloka evaM usakA artha, japa kI vidhi, japa meM ekAgratA ke lie vividha upAya, paMca parameSThI ke 108 guNa ityAdi viSaya ko jor3akara vikrama saMvata 2044 meM gujarAtI bhASA meM 5000 pratiyAM prakAzita huI jo | alpa samaya me samApta ho gii| bAda meM Aja taka kula pAMca AvRttiyoM meM - 19000 pratiyAM gujarAtI meM evaM do hajAra pratiyAM aMgrejI meM prakAzita ho gii| vi.saM. 2055 kA cAturmAsa bADamera (rAjasthAna) meM huA taba uparokta kitAba kA evaM "bahuratnA vasuMdharA" nAma kI lokapriya kitAba kA bhI hindI / anuvAda prakAzita karane ke lie bahuta mAMga hone lgii| phalataH maryAdita samaya meM donoM kitAboM kA hindI meM anuvAda ho jAe isake lie "bahuratnA , vasuMdharA" kA hindI anavAda maiMne svayaM prAraMbha kiyA aura navakAra mahAmaMtra kI | kitAba anuvAda karane kA kArya "dharmaghoSa" hindI mAsika ke saha-sampAdaka, | bADamera nivAsI, utsAhI yuvA zrAvaka zrI madanalAla boharA ko sauMpA, jo kArya unhoMne mAnada sevA ke rUpa meM bahuta zIghratA se sampanna karake usakA | kampyUTara meM kampoja bhI bAr3amera meM karavA diyA evaM AkharI prUpha sudhAra aura 1 pRSTha-sajjA tathA baTara kaoNpI ke lie zrI GPC COMPUTER- (27,' PIN SIDE HATHI POLE) UDAIPUR (RAJ.) ne acchA sahayoga 1 diyA evaM 'zrI kumAra prakAzana kendra' ne alpa samaya meM isakA mudraNa kara / diyA, phalataH prastuta kitAba vAcakoM ke kara kamala meM yathAsamaya prastuta ho, / rahI hai, isake lie ve sabhI atyanta dhanyavAda ke pAtra haiN| . isa kitAba meM prastuta dRSTAMtoM meM mukhya rUpa se navakAra mahAmaMtra dvArA ghaTita bAhya lAbhoM kA hI nirdeza kiyA gayA hai| kucha / viziSTa sAdhakoM ko vibhinna prakAra ke AdhyAtmika anubhava bhI hue|
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? haiN| magara vaise sAdhaka prAyaH gupta rahanA hI adhika pasaMda karate haiM, lihAjA vaise AdhyAtmika anubhUti garbhita lekha vizeSa prApta nahIM hue haiN| phira bhI prastuta kitAba ko par3hane vAle navakArapremI ArAdhakoM ko, itanA to avazya khyAla rakhanA cAhie ki, navakAra mahAmaMtra kI ArAdhanA mukhyataH isa bhava meM pApa vAsanAoM ke nAza dvArA AtmasvarUpa kI AMzika anubhUti rUpa samyagadarzana kI prApti dvArA paraloka meM zIghra mukti (saMpUrNa AtmaramaNatA) kI prApti ke lakSya se hI karanI caahie| navakAra kI ArAdhanA se hone vAle bAhaya - bhautika lAbha to, ghI ke lie dahI kA mathana karane para AnusaMgika rUpa se prApta hotI huI chAcha kI taraha... athavA dhAnyotpatti ke lie khetI karane para BY PRODUCT ke rUpa prApta hote hue ghAsa kI bhAMti goNa hI hai| phira bhI prAraMbhika kakSA meM rahe hue jIvoM ko carmacakSu se dRzyamAna bAhya lAbhoM ke varNana dvArA hI mahAmaMtra ke prati zraddhA utpanna karanI AsAna bana sakatI hai, isalie prastuta pustaka meM vaise dRSTAMtoM ko sthAna diyA gayA hai| isa hindI AvRtti meM kucha dRSTAMta 'navakAra yAtrA' (jisameM prastuta kitAba kI gujarAtI AvRtti meM se kaI dRSTAMta uddhRta kiye gaye haiM) meM se sAbhAra uddhRta kiye gaye hai| aMta meM vivekI pAThakavRMda se vijJapti hai ki haMsa kI taraha kSIra-nIra nyAya se isa kitAba meM se sAra bhAga ko grahaNa karake navakAra mahAmaMtra kI viziSTa sAdhanA dvArA samyagdarzana ke nirmala prakAza ko prApta karake, zIghra mukti ko prApta kareM, yahIM shubhaabhilaassaa| chadmasthadazAvazAt jinAjJA viruddha kucha bhI likhA gayA ho to hArdika micchAmi dukkaDaM / XI -gaNi mahodayasAgara udayapura (rAja.) di. 1-12-99
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - ( prakAzakIya ) hamArI paramopakArI pUjya mAtRzrI kastUrabAI evaM pitAjI kuMvarajI jeThAbhAI urpha bAbubhAI, jinhoMne hamAre jIvana meM susaMskAroM ke bIja boye, dharma ke prati AsthA jagAI evaM dharmamaya jIvana jIne kI preraNA dI, unake upakAroM kA RNa AMzika rUpa se bhI adA karane kI bhAvanA se, zAsana samrATa, bhArata divAkara, paramopakArI, acalagacchAdhipati pa.pU. A.bha.zrI guNasAgarasUrIzvarajI ma.sA. ke AzIrvAda se samyagyajJAna ke prakAzana/ prasAraNa hetu hamArI mAtRzrI ke nAma se "zrI kastUra prakAzana | TrasTa' kI sthApanA vi.saM. 2044 meM huI, aura usI varSa pa.pU.acalagacchAdhipatizrI ke vidvAna vineya pU.gaNivarya zrI mahodayasAgarajI ma.sA.dvArA sampAdita "jenA haiye zrI . navakAra, tene karaze zuM saMsAra" kitAba kA prakAzana karane kA anamola lAbha hamako - milaa| yaha kitAba itanI lokapriya huI ki nimnokta prakAra se isakA 5 bAra gujarAtI meM evaM 1 bAra aMgrejI meM saMskaraNa hamArI ora se prakAzita huaa| - - vi.saM.2044 prathamAvRtti 3000 pratiyAM vi.saM.2045 dvitIyAvRtti 3000 pratiyAM vi.saM.2047 tRtIyAvRtti 3000 pratiyAM vi.saM.2048 caturthAvRtti 5000 pratiyAM vi.saM.2052 paMcamAvRtti 5000 pratiyAM vi.saM.2052 aMgrejI saMskaraNa 2000 pratiyAM hindIbhASI pAThakoM kI ora se aneka bAra hotI huI vijJapti ko lakSya meM lekara isa bAra uparokta kitAba kA hindI saMskaraNa bhI prakAzita karane kA lAbha hameM mila rahA hai, isalie hama pU.gaNavirya zrI ke RNI hai| prastuta kitAba kA hindI anuvAda mAnada sevA ke rUpa meM karane ke lie bAr3amera nivAsI zrI madana lAla boharA atyaMta dhanyavAda ke pAtra haiN| hamArI ora se prakAzita sAhitya sUci isI pustaka meM anyatra dI gayI hai| likhI. kastUra prakAzana TrasTa kI ora se solIsITara harakhacanda kuvarajI gaDA (TrasTI) XII
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? ------------------------- SCI sviikaar-raa||dr rAti 11- anaMta upakArI, bhavodadhitAraka, vAtsalya vAridhi, saccAritra cUr3AmaNi, ___ananya prabhubhakta, zAsana samrATa, bhArata divAkara, tIrtha prabhAvaka, divyakRpAdAtA, acalagacchAdhipati, pa.pU. gurUdeva AcArya bhagavaMta zrIguNasAgarasUrIzvarajI ma.sA. 2- saMlagna 31veM varSItapa ke ArAdhaka, vartamAna acalagacchAdhipati, ____ tapasvIratna, pa.pU. A.bha. zrIguNodayasAgarasUrIzvarajI ma.sA. 1: 3- sUrimaMtrapaMca prasthAna samArAdhaka, sAhitya divAkara, pa.pU.A.bha. zrIkalAprabhasAgarasUrIzvarajI ma.sA. 4- lekhana Adi zubha pravRttiyoM meM pratyakSa yA parokSa rupa se sahAyaka banate hue vinIta ziSya, tejasvI vaktA munirAja zrIdevaratnasAgarajI, svAdhyAyapremI, munirAja zrIdharmaratnasAgarajI, tapasvI munirAja zrIkaMcana sAgarajI, sevAzIla munirAja zrIabhyudayasAgarajI evaM praziSya munirAja zrIbhaktiratnasAgarajI 15- ratnatrayI kI ArAdhanA meM pratyakSa yA parokSa rUpa se sahAyaka banate hue sabhI gurubandhuoM, choTe-bar3e, munivara, nAmI-anAmI, sabhI zubhecchakoM hitaciMtakoM Adi 6- mumukSu avasthA meM dhArmika sUtra (sArtha) kA Thosa adhyayana karAne vAle evaM saMyama kI preraNA pradAna karane vAle paramopakArI, navakAraniSThA, tatvajJA, sva.sA.zrI guNodayazrIjI mahArAja * mumukSu avasthA meM 5 varSa paryanta saMskRta-prAkRta vyAkaraNa, nyAya, kAvya, SaDdarzana Adi kA acchI taraha adhyayana karAne vAle paMDita ziromaNi zrI harinArAyaNa mizra (vyAkaraNa-nyAya-vedAMtAcArya) ityAdi agaNita upakArI AtmAoM kA sAdara smaraNa karate hue gaurava evaM AnaMda kA anubhava karatA huuN| -gaNi mahodayasAgara - XIII
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - AMRM MMM - 3000000000000003 8 88888889390204033999 / zrI nAkor3A pArvanAtha tIrtha kA saMkSipta paricaya bhAratabhara meM suvikhyAta evaM prAcIna sthApatya tathA zilpakalA se paripUrNa prAkRtika sauMdarya meM samAyA huA zrI nAkor3A jI tIrtha (mevAnagara) bAr3emera jile meM bAlotarA relve sTezana se 11 ki.mI. dUrI para sthita hai| zrI vIramasena jI dvArA vikrama saMvata se tIsarI sadI pUrva meM AbAdI kiye gaye isa mevAganara ko taba vIramapura nagara ke nAma se saMbodhita kiyA jAtA hai| yahAM mUlanAyaka zrI pArzvanAtha bhagavAna, zrI RSabhadeva bhagavAna, tathA zrIzAMtinAtha bhagavAna ke saikar3oM varSa prAcIna kalAkRti se paripUrNa evaM zilpa zAstrAnusAra nirmita sundara jinAlaya darzana karane yogya haiN| ina mandiroM ke sAtha-sAtha zrI siddhacakrajI kA mandira, zrI puMDarikasvAmI kI derI, zrI paMcatIrthI kA mandira, paTTazAlA, Adhunika kalAkRti se paripUrNa mahAvIra smRti bhavana, zrI RSabhadeva bhagavAna ke caraNa tathA tIrtha sthala se lagabhaga do hajAra phITa kI UMcAI para prAkRtika saundarya ke madhya zrI neminAtha jI kI TraeNka (giranArajI), samIpa hI dAdAvAr3I bhI darzanIya tathA avalokanIya hai| isa tIrtha kA punaruddhAra sva.pravartinI sAdhvIjI zrI sundarazrIjI ne mahAna parizrama ke sAtha karavAyA thA jo sarAhanIya hai| vizeSakara mahAna camatkArI manokAmanA parNa karane vAle adhiSThAyaka deva " zrI nAkor3A bhairavajI, jinheM jainAcArya zrI kIrtiratnasUrijI ne aneka tapa sAdhanA ke sAtha zatAbdiyoM pUrva yahAM pratiSThita kiye haiM, vidyamAna haiN| tIrthasthAna para vidyut, peyajala, AvAsa, cikitsA, pustakAlaya, evaM vAcanAlaya, saMcAra yAtAyAta kI uttama vyavasthA upalabdha hai| prati ravivAra ko, pUrNimA ko, kRSNA dazamI ko evaM khAsa karake poSa kRSNA dazamI ko yahAM hajAroM yAtrikoM kI bhIr3a lagI rahatI hai| poSa kRSNa dazamI (zrI pArzvanAtha prabhujI ke janma kalyANaka dina) ko yahAM hajAroM kI saMkhyA meM telA (aTuma) tapa ke tapasvI Ate haiN| unake uttara pAraNA, pAraNA, AvAsa, bahumAna Adi kI sundara vyavasthA vahAM kI jAtI hai| uparokta zrI nAkor3A tIrtha TrasTa kI ora se prastuta pustaka ke prakAzana meM sundara sahayoga milA hai, isake lie hama AbhArI haiN| -prakAzaka - - - XIV
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ NA bhAvI caubIsI ke prathama tIrthaMkara zrI padmanAbha svAmI (udayapura - rAja.) zrI nAkor3A pArzvanAtha jaina tIrtha kA hRdayaMgama drazya
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI nAkor3A tIrtha ke adhiSThAyaka bherujI zrI nAkor3AjI pArzvanAtha bhagavAna
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - - prakAzana ke sahayogI dAtA - - - 25,000 11,000 10,000 5,000 5,000 5,000 5,000 1111 - 1111 1111 1001 / zrI jaina zvetAmbara. nAkor3A pArzvanAtha TrasTa 2 zrI jaina zvetAmbara mUrtipUjaka zrI saMgha-udayupara 3 zrI mahAvIrakumArajI rAMkA-udayapura 4 zrI dAmajIbhAI meghajI sonI- bAMbhar3AI (kaccha) 5. zrI zAMtilAlabhAI maganalAla rAbhiyA (kaccha-godharA) 6 mAtuzrI puMjAbAI cerITebala TrasTa - jAmanagara 17 zrImatI zAntAbahana khaDgasiMhajI hiraNa-udayapura 8 zrI zrImAla seTha acalagaccha zve.mU.pU. jaina saMgha-udayapura 49 zrI jaina zvetAmbara mahAsabhA, hAthIpola, udayapura 10 zrI dIvAnasiMhajI bAphanA-udayapura 11 siMghavI arjunalAla TrasTa devAlI-udayapura 12 zrI pukharAjajI solaMkI-udayapura 13 zrI pI.ema.jaina (jodhapuravAlA) 14 zrI ke.ela.jaina-zrImatI zAMtAbAI jaina-udayapura 15 zrI naMdalAlajI siMghavI-udayapura 16 zrImatI prakAzabAI raNajItasiMhajI mehatA-udayapura - 17 zrI rozanalAlajI tArAcaMdajI jaina-udayapura 18 zrI zaMkaralAla jI S/o tanasukhalAlajI bAphanA-udayapura - 19 zrI basaMtIlAlajI suzIlAbAIjI mogarA-udayapura 20 mAtRzrI pAnabAI rAyasI gAlA (kaccha-cAMgar3AI) 121 mAtRzrI maNibAI rAmajI velajI cher3A (kaccha-bidar3A) 20 zrI ajaya bhavAnajI cher3A-godharA (kaccha) 1 21 zrI ratilAlAbhAI maganalAla gAlA-nAnA AsaMbIA (kaccha) 22 zrI guNavaMtIbena manasukhalAla keniyA-moTI khAkhara (kaccha) 1001 1001 1001 - 1000 1000 1000 1000 1111 1000 1000 1000 1000 XV
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? (sAdara samarpaNa ) - gujarAtI evaM saMskRta bhASA meM prabhubhaktimaya saikar3oM stavana-stuti / caityavaMdana pUjAeM ityAdi bhAvavAhI bhakti sAhitya evaM saMskRta meM triSaSTizalAkA | puruSa caritra, samarAditya kevalI caritra, zrIpAla caritra, dvAdaza parva kathA " Adi graMthoM kI racanA karane vAle...! | muMbaI se sametazikharajI evaM sametazikharajI se pAlitAnA jaise mahAna I: aitihAsika charIpAlaka saMghoM kI preraNA aura nizrA dvArA prabhu zAsana kI adbhuta prabhAvanA karane vAle.....! 72 jinAlaya mahAtIrtha, 20 jinAlaya Adi aneka jinamaMdiroM kI preraNA-aMjanazalAkA-pratiSThA dvArA lAkhoM bhAvuka AtmAoM ko prabhu ke sAtha / prIti jor3ane meM sahAyaka AlaMbana pradAna karane vAle... vRddhAvasthA meM bhI pratidina zrI arihaMta Adi paMca parameSThI bhagavaMtoM ko 108 bAra praNipAta (khamAsamaNa) karane vAle.....! vidyApITha, dhArmika zivira, aneka dhArmika pAThazAlAeM Adi kI sthApanA dvArA samAja meM samyak jJAna kI abhivRddhi karAne vAle....! mere jaise aneka AtmAoM ko saMsAra patha se saMyama ke punita patha para / prasthAna karAne vAle.... 50 varSa taka ekAzana evaM 8 varSItapa Adi tapazcaryA dvArA ziSyoM ko bhI tapomaya jIvana jIne kI preraNA dene vAle.... tapa-tayAga, titikSA, samatA, namratA, sahanazIlatA, bhadrikatA apramattatA sAdagI ityAdi agaNita guNaratnoM ka mahAsAgara, sadguNAnurAgI, yathArthanAmI... anaMta upakArI, bhavodadhitAraka, vAtsalya varidhi, zAsana samrATa, bhArata / / divAkara, taponidhi, acalagacchAdhipati, pa.pU.gurUdeva AcArya bhagavaMta / zrI guNasAgarasUrIzvara jI ma.sA. ke kara kamaloM meM ApakI hI divya / | kRpA se sRjita isa kRti ko arpita karate hue kRtajJatA kA anubhava karatA huuN| -guru 'guNa' caraNaraja gaNi mahodayasAgara-"guNavAla" . XVI
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAdara samarpaNa zAsana samrATa, bhArata divAkara, kaccha kesarI, acalagacchAdhipati pa. pU. AcArya bhagavaMta zrI guNasAgarasUrIzvarajI ma. sA. evaM unake ziSya AgamAbhyAsI - pa. pU. gaNivarya zrI mahodayasAgarajI ma. sA. (guNabAla)
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ jinake zubha nAma se zrI kastUra / prakAzana TrasTa kI sthApanA kI gayI hai aise ArAdhakaratna, tapasvI, suzrAvikA saMghamAtA zrI kastUrabahina kuMvarajIbhAI gaDA " zrI kastUra prakAzana TrasTa" kI sthApanA meM jinakA mukhya evaM udAra Arthika sahayoga hai aise dAnavIra, tapasvI, ArAdhanAniSTha saMghavI saMgharatna zrI bAbubhAI (kuMvarajIbhAI) jeThAbhAI gaDA sva. zrImatI dhAkubena (umra varSa 78) dharmapatnI sva. zrI cunnilAlajI rAMkA nivAsI dAdAI, jilA pharma- zAha khetAjI dhanAjI enDa kaM. - muMbaI pAlI (rAja.)
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? / saMyama rajata varSa ke upalakSya meM / pUjya gaNivatri kA mitAzrarI paricaya-vandanA-anumodanA ___-: saMkalana :zrIdaulatasiMhajI gAMdhI adhyakSa zrI jaina zve.mU.pU.zrI saMgha udayapura zrI bI.ela.dozI maMtrI ----" zrI azokakumAra seTha cAturmAsa saMyojaka ----"---- hameM yaha nivedita karate hue atyaMta harSa ho rahA hai ki vi.saM.. || 2056 kA cAturmAsa karane ke lie hamArI bhAvapUrNa vinati kA svIkAra karake paramazAsana prabhAvaka acalagacchAdhipati pa.pU.A.bha.zrI guNasAgarasUrIzvarajI ma.sA. ke parama vineya 45 Agama abhyAsI, . / pU.gaNivarya zrI mahodayasAgarajI ma.sA. evaM tapasvI pU.munirAja zrI abhyudayasAgarajI ma.sA. ke cAturmAsa kA hameM anamola lAbha milA hai| hamAre zrI jaina zve.mU.pU.zrI saMgha-udayapura meM alacagacchIya munivaroM / kA cAturmAsa prathama bAra hI thA evaM isa varSa sakala zrI saMgha meM do / saMvatsarI kA prazna bhI thA, phira bhI kalpanAtIta sauhArdapUrNa evaM maitriibhaav| yukta vAtAvaraNa meM anekavidha ArAdhanAoM se bharapUra yaha cirasmaraNIya : cAturmAsa susampanna huA, jo zrI paMca parameSThI bhagavantoM kI asIma kRpA : dvArA pU.gaNivarya zrI ke saujanyazIla prakRti kI bahuta bar3I upalabdhi hai,| / aisA hama mAnate haiN| / pUjya zrI kI 'jainaM jayati zAsanaM, 'zivamastu sarvajagataH, 'mittI / me savvabhUesu' kI yaha bhAvanA anumodanIya evaM anukaraNIya bhI hai| yogAnuyoga isa varSa pU.gaNivaryazrI ke dIkSA paryAya ko 25 varSa pUre / hone jA rahe hai, ataH pUjyazrI kA mitAkSarI paricaya prakAzita karavAne kI, aneka jijJAsuoM kI bhAvanA evaM vinati ko lakSya meM rakhate hue, pUjyazrI ke ziSyAdi dvArA paricaya saMprApta karake yahAM prastuta karate hue hama gaurava / / evaM AnaMda kA anubhava kara rahe haiN| XVII
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? --- . pUjya zrI kA janma : gujarAta rAjya ke kaccha jile meM mAMDavI / tahasIla ke cAMgar3AI gAMva meM vi.saM. 2008 ASADha zukla 7 ravivAra || dinAMka 29-6-1952 ko huA thaa| ... pitA rAyasIbhAI ke kuladIpaka manaharalAlabhAI ko atyaMta / dharmaniSTha, Adarza zrAvikAratna mAtA pAnabAI ke dvArA janma se hI jaina / // dharma ke suMdara saMskAra prApta hue| cauthI kakSA taka kaccha-cAMgar3AI meM adhyayana karane ke bAda kakSA 11 5-6 kaccha-durgApura borDiMga meM, kakSA 8-11 taka mumbaI -mATuMgA borDiMga / / meM evaM bAda meM do varSa taka zrI mahAvIra jaina vidyAlaya-govAliyA / Teka-muMbaI meM rahakara Apane INTER SCIENCE taka prAyaH hamezA prathama kramAMka meM uttIrNa hokara vyAvahArika adhyayana kiyaa| 'jIvana meM sacce artha meM sukhI hone ke lie kauna sA mArga / aMgIkAra karanA cAhie' isa viSaya para bhAdrapada pUrNimA ravivAra kI pUrI rAta zrI mahAvIra jaina vidyAlaya meM manomaMthana karane ke bAda mAtRzrI ke dharmasaMskAra evaM pUrva janma ke kisI zubha saMskAravazAt cAritra kA mArga , / aMgIkAra karane ke uttama pariNAma prakaTa hue evaM kaoNleja kI par3hAI / chor3akara kaccha meM rahakara yoganiSThA, tatvajJA, bA.bra.pU.sA.zrI guNodayazrIjI / ma.sA.kI nizrA meM karmagraMthAdi dhArmika abhyAsa evaM paMDita ziromaNizrI harinArAyaNamizra ke pAsa pAMca varSa taka saMskRta -prAkRta vyAkaraNa, nyAya, sAhitya,SaDdarzana Adi kA sAMgopAMga adhyayana kiyaa| bAda meM saMyama ke svIkAra kI anumati pradAna karane ke lie, / pitAzrI ko samajhAne kI bahuta koziza karane ke bAvajUda bhI sammati na / | milane para Akhira mAtRzrI Adi ke AzIrvAda lekara apanI jyeSTha bahina vimalAbena (hAla sA. zrI vIraguNAzrIjI-ki jo bhI manaharabhAI ke sAtha " meM sA. zrI guNodayazrIjI ma.sA. evaM paM zrI harinArAyaNa mizra ke pAsa 5 varSa se adhyayana karatI thIM) ke sAtha kaccha-devapura gAMva meM vi.saM. 2031 || mAgha sudi 3 ke dina 23 sAla kI yuvAvasthA meM dIkSA aMgIkAra kI evaM | XVIII
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? paramazAsanaprabhAvaka acala- gacchAdhipati pa.pU. A.bha. zrI. guNasAgarasurIzvarajI ma.sA. ke ziSya muni zrI mahodayasAgarajI ke rUpa meN| ghoSita hue| (pUjya zrI ke laghubaMdhu zrI dIpakamAI gAlA ko bhI bacapana / se hI cAritrakA svIkAra karane kI bhAvanA thii| phira bhI mAtA-pitA kI / sevA ke lie zAdI na karate hue brahmacaryamaya evaM prabhubhakti Adi / ArAdhanAmaya atyanta anumodanIya jIvana jI rahe haiN|)| dIkSA ke bAda 10 varSa taka vyAkhyAna pravRtti meM na par3ane kii| / ApakI bhAvanA hote hue bhI guru AjJA ko ziromAnya rakhakara prathama cAturmAsa meM hI kaccha-bidar3A meM gurunizrA meM Apane lagAtAra cAra mahIne taka gurukRpA se sundara zaili meM cAturmAsika pravacana diye| kevala cAra varSa ke dIkSA paryAya meM guru AjJA se ApakI nizrA / meM saM. 2035 meM 1000 yAtrikoM kA 99 yAtrA kA 100 dina kaa| / Ayojana saMgharatna zrI zyAmajIbhAI evaM morArajIbhAI gAlA- baMdhu yugala / dvArA Ayojita huA, jisameM ApazrI ne kevala "namo arihaMtANa" pada | para hI sau dina taka pravacana diye| Apane saM. 2036-37 meM kevala 13 mahinoM meM 45 jaina aagmoN| kA sAMgopAMga adhyayana guru AjJA lekara kiyaa| jaba taka 45 AgamoM kA / / adhyayana pUrNa na ho, taba taka sampUrNa miSTAnna, pharasANa (namakIna), phrUTa, / / evaM meve kA tyAga evaM vastra prakSAlana ke lie sAbuna kA bhI tyAga / pratijJApUrvaka kiyaa| saM. 2037 ke cAturmAsa meM 5 mahinoM taka akhaNDa maunapUrvaka navakAra mahAmaMtra kI sAdhanA kaccha-koTar3A gAMva meM kii| ApakI preraNA-nizrA meM nAlAsopArA, DoMbIvalI, jAmanagara, 1. mAMDavI, bar3audA ityAdi sthAnoM meM lagAtAra 4 mahinoM taka navakAra mahAmaMtra kA tAlabaddha rUpa se akhaNDa bhASya-jApa ke bhavya Ayojana hue haiM evaM / / karor3oM kI saMkhyA meM sAmUhika jApa ke Ayojana bhI hue haiN| nAlAsopArA (muMbaI) meM ApakI preraNA se - - - - - - - - - - - - - XIX
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? "jinAlaya-upAzraya-dhArmika pAThazAlA- jJAnabhaMDAra evaM AyaMbila khAte kI, sthApanA huI hai| isI taraha ahamadAbAda-nArANapurA meM nUtana upAzraya kA / nirmANa huA hai| DoMbIvalI-maNinagara Adi meM jJAnabhaMDAra kI sthApanA bhI / huI hai evaM udayapura meM ApakI preraNA-nizrA meM isI cAturmAsa ke daurAna // tri-maMjile 'acalagaccha jaina bhavana' kA bhUmipUjana- khanana huA hai| guru nizrA meM rahakara kaI jagaha aMjanazAlA-pratiSThA mahotsavoM meM bhI Apane, acchA sahayoga diyA hai| guruAjJA se Apake varada hAtha se agala-alaga sthAnoM meM tIna AtmAoM kI dIkSA/bar3I dIkSA evaM yogodvahana ke mAMgalika kArya bhI hue saM. 2045 meM ApakI nizrA meM eka hI sAla meM cAra / charIpAlaka saMghoM kA (jAmanagara se giranArajI, jAmanagara se dalatuMgI, rAjakoTa se pAlItANA evaM jAmanagara se kaccha-72 jinAlaya) kA bhavya , Ayojana huA thaa| Apane gurudevazrI kI nizrA meM muMbaI se sammetazikharajI charIpAlaka saMgha meM/sammetazikharajI ke cAturmAsa meM evaM sammetazikharajI: / se zatraMjaya mahAtIrtha ke cha'rIpAlaka saMgha Adi meM bhI vyAkhyAna ke| / uparAnta aneka sAdhu-sAdhvI bhagavaMtoM ko 6 karmagraMtha-bRhat saMgrahaNI-kSetra / samAsa-dazavakAlika sUtrAdi kI vAcanAeM dI hai| sammetazikharajI se, zatrujaya ke cha'rIpAlaka saMgha meM Apa di. 24-2-85 ke dina udayapura, bhI padhAre the| pUjyazrI ne 25 jitanI lokopayogI pustakAdi sAhitya kA, / sRjana kiyA hai| (jisakI sUci isa kitAba ke anta meM dI hai|) jinameM se 'baharatnA vasuMdharA' bhAga-1-2-3 (hindI) kA vimocana isI cAturmAsa / meM hamAre zrIsaMgha meM huA hai evaM prastuta kitAba kI pUrNAhuti bhI hamAre , zrIsaMgha meM isI cAturmAsa meM huI hai| Apane saMskRta bhASA meM bhI zatrujaya, , I: giranAra Adi ke aSTaka, chattIsI evaM zataka kA sRjana bhI kiyA hai| XX
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - - - - Apane guru AjJA se dhArmika prasaMgoM ke muhUrta nikAlane ke lie| muhUrta- jyotiSa kA bhI talasparzI adhyayana kiyA hai aura kaI mAMgalika kArya Apake die hue zubha muhUtoM meM sampanna hue haiM aura ho rahe haiN| zAsana prabhAvanA evaM sAhitya sRjana ke sAtha-sAtha Apane | vardhamAna Ayabila tapa kI 36 oliyAM, aTrAI, navAI Adi tapa bhii| kie haiN| ApakI nizrA meM kula 3 bAra zatrujaya mahAtIrtha kI sAmUhika | 99 yAtrAeM evaM sarvaprathama bAra giranArajI mahAtIrtha kI sAmUhika 99 yAtrA kA zAnadAra Ayojana bhI saM. 2051 meM huA thaa| Apake pravacanoM se prabhAvita hokara kaI gAMvoM-gharoM meM vaira virodha / kA visarjana evaM maitrI bhAvanA ke sRjana ke pAvana prasaMga ghaTita hue haiN| saM. 2053 meM ApakI nizrA meM zaMkhezvara tIrtha meM cAturmAsa ke / daurAna 'bahuratnA vasuMdharA' kitAba meM varNita bhAratabhara ke viziSTa ArAdhaka / ratnoM kA bahumAna kA kAryakrama karIba sAr3he pAMca ghaMToM taka calA thA, jisameM aneka agraNI zrAvakoM ke sAtha hajAroM bhAvikoM meM upasthita / / rahakara anumodanA kA lAbha liyA thaa| (r)ApakI ziSya sampatti meM 1. tejasvI vaktA pU.muni rAja zrI || devaratna sAgarajI ma.sA. 2. svAdhyAya premI pU.munirAja zrI dharmaratnasAgarajI / |: ma.sA. 3. pU.tapasvI munirAja zrI kaMcanasAgarajI ma.sA. 4. sevAbhAvI / pU.munirAjazrI abhyudayasAgarajI ma.sA.evaM 5. jJAnapremI pU.munirAja zrI / bhaktiratnasAgarajI ma.sA. (praziSya) Apako ArAdhanA, sAdhanA evaM zAsana // prabhAvanA meM sundara sahayoga de rahe haiN| Apane hajAroM kilomITara kA vihAra karake nimnokta sthaloM ko / / | cAturmAsa se lAbhAnvita kiyA hai| 1.bidar3A-(kaccha) 2. bAr3amera (rAjasthAna) 3. koThArA tIrtha / (kaccha), 4. ghATakopara (mumbaI) 5. moTA AsaMbiyA (kaccha) 6. devapura IXX
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? (kaccha) 7. koTar3A-rohA (kaccha) 8. mahAlakSmI ( tirupati erpATameMTa - mumbaI), 9. mATuMgA (mumbaI), 10. vaDAlA (mumbaI), 11 sammetazikharajI mahAtIrtha (bihAra), 12. nAlAsopArA (mumbaI), 13. DoMbIvalI (mumbaI), 14. mahAlakSmI (tirupati erpATameMTa - mumbaI), 15. jAmanagara (saurASTra), 16. mAMDavI (kaccha), 17. bhujapura (kaccha), 18. bidar3A (kaccha) 19. maNinagara ( ahamadAbAda), 20. nArANapurA ( ahamadAbAda ), 21 bar3audA (gujarAta), 22. mAMDala (gujarAta), 23 zaMkhezvara mahAtIrtha, 24. bAr3amera ( rAjasthAna ) 25. udayapura (mevAr3a) Apane apane gurudeva pa.pU. acalagacchAdhipati A. bha. zrI * guNasAgarasUrIzvarajI ma.sA. kI nizrA meM AgamoM ke yogodvahana vidhipUrvaka paripUrNa kiye evaM bAda meM Apako saM. 2047 phAlguna zukla 7 ke dina pAlItANA meM 2000 yAtriyoM kI 99ve yAtrA ke daurAna, lagAtAra 31veM varSItapa ke tapasvIratna, vartamAna acalagacchAdhipati pa.pU. A. bha. zrI guNodayasAgarasUrIzvarajI ma.sA. ke varada hAthoM se gaNavirya pada se vibhUSita kiyA gayA hai| hama zAsana deva se prArthanA karate haiM ki pUjyazrI dIrghAyuSI banakara cirakAla taka Atma sAdhanA ke sAtha zAsana prabhAvanA ke aneka vid mAMgalika kArya karate - karavAte rheN| pUjya gaNivaryazrI ke udayapura meM "saMyama- rajata - cAturmAsa" kI anumodanArtha prastuta kitAba pUjyoM ko evaM jJAna bhaNDAroM ko sAdara bheMTa dene ke lie hamAre zrI jaina zvetAmbara mUrtipUjaka zrIsaMgha - udayapura ke jJAna khAte meM se 11000/- rupaye arpaNa karate hue hama dhanyatA kA anubhava karate haiN| jainaM jayati zAsanam / XXII
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? aciMtaciMtAmaNi navakAra (yahA~ prastuta adbhuta ghaTanA tathA usakA mananIya vizleSaNa 'aciMtaciMtAmaNi navakAra meM se sAbhAra uddhata kiyA gayA hai| gulAbacanda bhAI kA lagabhaga 20 varSa pUrva deha vilaya huA hai| saMpAdaka) - "mujhe kainsara kA roga thA / dina-pratidina vyAdhi ugra banatI jA rahI thii| sudhAra hone kI AzA nahIM thii| pichale cAra-pAMca dina se pAnI pInA bhI muzkila ho gayA thaa| pyAsa aura vedanA asahya bana gayI thI / | penisilina ke injekzana diye jA rahe the| mujhe pratyeka cAra ghaMToM ke bAda iMjekzana diyA jA rahA thA / 'aba " usa samaya ekAeka mere dimAga meM eka vicAra kauMdhane lgaa| aMtima samaya hai|' varSoM pUrva vyAkhyAna meM sune hue vacana yAda Ane lge| 'pUrI jindagI meM dharma na kiyA ho, kintu antima samaya meM sabhI jIvoM se kSamAyAcanA kara, vaira virodha bhUlakara sabhI jIvoM ke sAtha maitrIbhAvapUrvaka namaskAra mahAmaMtra kA smaraNa kiyA jAe to AtmA kI sadgati hotI hai| isI kAraNa maiMne namaskAra mahAmaMtra kA raTana zurU kara diyaa| maiMne DaoNkTara ko bhI kaha diyA, 'aba mujhe kucha nahIM cAhie, pAnI kI bhI mujhe jarUrata nahIM hai|' maiMne sabhI ke sAtha kSamAyAcanA kI aura jagata ke sabhI jIvoM ke sAtha maitrIbhAva kI udghoSaNA kii| phira navakAra kA smaraNa khUba bhAvapUrvaka kiyA / merI zaiyyA ke AsapAsa karUNa dRzya dikhAI de rahA thaa| ghara ke loga rote hue mujhe navakAramaMtra sunA rahe the| usa avismaraNIya rAta ko 15 varSa ho gaye haiN| jIvana diyaa| merA prANaghAtaka kaiMsara navakAra ke Age Tika 1 navakAra ne mujhe nahIM skaa|" bAhara gA~va se Aye eka bhAI navakAra ke prabhAva se khuda ko milA anubhava batA rahe the| unakI AvAja meM khuda ke anubhava kI raNakAra thii|
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? sAyaMkAla kA pratikramaNa pUrA huaa| usake bAda surendranagara ke vizAla upAzraya kI pahalI maMjila para eka khir3akI ke pAsa hama baiThe the| unakI bAta prAraMbha se anta taka sunane kI merI jijJAsA dekhakara unhoMne vistAra se apanA vRttAMta sunAnA prAraMbha kiyaa| vikrama saMvat 2016 kA yaha varSa thaa| hamArI isa pahalI mulAkAta hone se pandraha varSa pUrva yaha ghaTanA ghaTita huI thI, arthAt vikrama saMvata 2001 ke AsapAsa kI yaha bAta hai| navakAra dvArA navajIvana prApta karane vAle yaha bar3abhAgI gulAbacandabhAI Aja 27 varSa bAda bhI roga mukta haiN| (yahA~ 27 varSa lekhaka dvArA lekha likhate samaya jitanA samaya huA thA usake anusAra hote haiM, yAni yaha mUla lekha saM. 2028 meM likhA huA hai -saMpA.) ve navakAra ke AlaMbana se dharmArAdhanA karate hue atyaMta zAMti se sukhamaya nivRta jIvana vyatIta kara rahe haiN| 44 zrI namaskAra mahAmaMtra meM rahI huI aciMtya maMtrazakti kA yaha jIvaMta udAharaNa apanI sAdhanA hetu naI preraNA evaM prakAza detA hai| kyA yaha mahAratna hai ? 1 yA phira yaha ciMtAmaNi hai ? athavA kalpavRkSa samAna (icchita phala dene vAlA) hai? nahIM, nahIM, yaha ( navakAra) to ciMtAmaNi aura kalpavRkSa se bhI bar3hakara hai|" yaha udgAra haiM, pUrva ke mahApurUSoM ke / navakAra kI mahimA kA varNana karate unheM likhanA par3A ki ciMtAmaNi evaM kalpavRkSa se bhI isakI tulanA nahIM kI jA sakatI hai| parantu kaliyuga ke kaluSita vAtAvaraNa meM dUSita manavAlA mAnava Aja jaba navakAra ginatA hai aura jaba use icchita phala nahIM milatA, taba use pUrva ke mahApurUSoM ke vacanoM meM atizayokti lagatI hai| vaha kahatA hai " 'yaha stutivacana hai, arthAt vara ghor3e ke usake gIta gAye jAte haiN|" usI prakAra yahA~ unhoMne Upara car3hatA hai taba navakAra ke gIta gAye
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? haiN| dulhA kAlA hotA hai, kurUpa hotA hai, phira bhI jabazAdI karane jAtA hai taba sabhI acche rUpakoM se usake gIta gAye jAte haiN| ina gItoM meM jisa taraha vAstavika vastudarzana nahIM hotA, usI prakAra navakAra ke guNagAna bhI vastusthiti kA nirUpaNa nahIM karate, kintu navakAra ke mAtra "gIta" svarUpa haiN| Aja lagabhaga sarvatra kahA jAtA hai ki, 'navakAra kA jaisA prabhAva batAyA gayA hai, vaisA dikhAI nahIM detaa| hamane bahuta navakAra gine, kintu camatkAra dikhAI nahIM diyaa| yaha zikAyata kyoM sunAI detI hai? kyA navakAra meM se zakti kama ho gaI hai? yA phira yaha jhUThI zikAyata hai? kyA kamI hai? __nahIM, navakAra kI zakti bhI ghaTI nahIM hai, aura yaha zikAyata bhI jhUThI nahIM hai| parantu isa zikAyata kI jar3a, jisa prakAra hama navakAra kA prayoga karate haiM, usameM nihita hai| eka udAharaNa se yaha bAta spaSTa hogii| | roTI gehU~ ke ATe se banatI hai, yaha hakIkata hai, parantu gehU~ ke ATe se roTI taka pahu~cane taka kI eka nizcita prakriyA hai| isa prakriyA kA yadi eka caraNa bhI chor3a deM to? gehU~ kA ATA lekara sIdhA tave para DAla diyA jAye to roTI taiyAra ho jAyegI? nahIM, ulTA ATA hI jala jaaegaa| roTI cAhie to ATe meM nizcita mAtrA meM pAnI DAlakara gUMdanA pdd'egaa| phira usameM se lotheM (loIe) banAkara, ina lothoM ko belakara tave para DAlakara use nizcita mAtrA meM tApa denA par3egA tabhI ATe se roTI banegI, yaha to roTI ke lie sthUla prakriyA kI bAta huii| bIca meM choTe-choTe aneka caraNoM se gujaranA par3atA hai| usI prakAra navakAra kI jisa mahimA kA varNana kiyA gayA hai, use anubhava karane kI bhI eka prakriyA hai| usa prakriyA kI | upekSA karake to hama navakAra ke pAsa nahIM jAte haiM nA? / eka dUsarA udAharaNa lete haiM : ilekTrisITI kI phiTiMga ghara meM karavAI, vAyara DAlA gayA, balba lagAyA gayA, baTana bhI dabAyA, phira bhI prakAza nahIM jagamagAye to? kahA~ galatI hai, vaha jAnane nikalate haiN| balba,
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? -- vAyariMga, phiTiMga Adi sahI ho to phira prathama najara kahA~ paDatI hai? mukhya svIca cAla hai? aura yadi vo bhI cAlu ho to turanta mana meM vicAra AtA hai ki "phyUja' to nahIM uDA? navakAra kI sAdhanA kA "phyUja' kaunasA? merA kaiMsara kaise miTA? namaskAra mahAmaMtra kI sAdhanA kI saccI prakriyA aura navakAra ke "phyUja'SkI pahacAna gulAbacanda bhAI dvArA kI gaI navakAra kI sAdhanA ke varNana meM se prApta kI jA sakatI hai| unhoMne navakAra kI sAdhanA kisa prakAra kI aura usase unheM kyA anubhava huA? yaha hama unake hI zabdoM meM dekheN| "mujhe kainsara kA prANaghAtaka roga huaa| usake prAraMbha ke chaha mahInoM meM mere sira meM bahuta darda hotA thaa| maiMne DaoNkTaroM ko dikhAyA, kintu roga kA koI nivAraNa nahIM kara skaa| eka dina kapha meM khUna dikhAI diyaa| mere pArivArika DaoNkTara ko bAta kii| unhoMne jA~ca kara kensara hone kI bAta khii| maiMne usake bAda DaoNkTara kapara ko batAyA, taba unhoMne kahA, "abhI penisilina ke iMjekzana lo, usase pahale koI upacAra ho sake vaisA nahIM hai|" galA aMdara se, aura bAhara se sUja gayA thaa| isase pahale bhI khurAka to kama ho hI gaI thii| roTI bhI pAnI ke cUMTa ke sAtha muzkila se utaratI thI, aba galA ekadama sikur3a gyaa| dUsare dina hamane DaoN. ke. modI kA epoinTamenTa liyaa| unhoMne jA~ca kara kahA ki, 'roga bahuta bar3ha cukA hai| TrITamenTa (upacAra) kI bAta to dUra rakheM, kintu andara se kATakara jA~ca (bAyopsI) karA sakeM, vaisI bhI sthiti nahIM hai| unhoMne mere pArivArika DaoNkTara ko eka ora lekara kahA ki, 'ye eka-do dina ke | mehamAna haiN| unhoMne zAMti se Ayu pUrNa ho isalie nIMda ke iMjekzana dene ko khaa| hama nirAza hokara lautte| pichale cAra-pAMca dina se gale se pAnI nahIM utaratA thaa| pyAsa aisI lagI thI ki ghar3e ke ghar3e pAnI pI jaauuN| maiMne apane pArivArika DaoNkTara
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? se kahA, 'dUsarA bhale hI kucha na ho, kintu maiM pAnI pI sakUM aisA kucha kro|' unhoMne AzvAsana diyA, 'Aja rAta nikAla do kala subaha isa hetu prabaMdha karUMgA / nalI se maiM tumheM pAnI duuNgaa|' maiM ghara aayaa| pyAsa kI pIr3A asahya thii| mujhe pahale kahA gayA hai usa prakAra ekAeka navakAra mahAmaMtra kA smaraNa karane kI sphuraNA huii| taba zAma ke lagabhaga sAr3he sAta baje hoMge, maiMne bAhara se koI nahIM Aye, aura kucha bhI vikSepa na ho, isIlie ghara ke sabhI daravAje baMda krvaaye| kuTumbIjanoM ko ikaTThA kara sabhI ke sAtha khamatakhAmaNe (kSamAyAcanA ) kiye| jindagI bhara meM hue vaira virodha ke lie sabhI se mAphI kA lena-dena kara diyA aura sAtha meM jagata ke sabhI jIvoM ko khamAkara ( kSamAyAcanA kara) aMtaHkaraNa pUrvaka maitrI bhAva kI udghoSaNA kI: khAmemi savvajIve, savve jIvA khamaMtu me| mittI me savvabhUesu, veraM majjhaM na keNaI || aura bhAvanA bhAI ki, jagata ke sabhI jIva sukhI baneM, jagata ke sabhI jIvoM kA kalyANa ho, koI pApa nahIM kareM, koI duHkha prApta nahIM kreN| jagata ke sabhI jIva karma se mukta bneN|' maiM antaHkaraNa kI gaharAI se yaha bhAvanA kara navakAra ke dhyAna meM laga gyaa| kahIM merI durgati na ho jAe isa bhaya se maiM khUba jAgRtipUrvaka navakAra maMtra meM lIna bana gyaa| aba mujhe dUsarI koI AvazyakatA nahIM thii| mujhe sadgati kI dhUna laga gayI thii| sadgati ho isalie bIsa-paccIsa navakAra aura phira sabhI jIvoM ke prati maitrI kI pUrvokta bhAvanA meM laga gyaa| usameM citta lagAne se maiM pIr3A ko thor3A bhUla gyaa| mujhe 11 baje jabaradasta ulTI huii| pUrA bartana bhara gyaa| maiM behoza ho gyaa| ghara ke loga samajhe ki yaha aMtima sthiti hai| ronA cillAnA zuru ho gayA, maiM thoDI dera bAda hoza meM aayaa| mujhe kucha acchA lgaa| maiMne pAnI maaNgaa| maiM do-tIna loTe pAnI pI gayA, parantu mujhe abhI bhI vahI dhUna thI ki kahIM sadgati cUka na jaauuN| navakAra aura bhAvanA cAlu rkhii| " 5
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? merI mA~ ne kahA, 'thor3A dUdha calegA? maiMne kahA, "dekheM, laao|" maiMne eka kapa dUdha pI liyaa| isase pahale pAMca dina se pAnI kA eka bUMTa bhI gale se utAra nahIM pAtA thaa| navakAra aura bhAvanA cAlu hI the| mujhe rAtri meM nIMda A gii| pichale chaha dinoM se nIMda nahIM AI thii| pAMca chaha ghaNTe gADha nidrA kii| ghara ke loga to abhI taka yahI mAnate the ki meM do-cAra ghar3I kA mehamAna huuN| maiM subaha uThA to mahasUsa huA ki, zarIra meM kucha naI sphUrti hai, mAno nayA jIvana milA ho| maiMne cAya pAnI liyaa| maiM bhAvanA evaM navakAra nahIM chor3atA thaa| | maiM dhIre-dhIre dUdha, rAbaDI, vagairaha pravAhI khurAka lene lgaa| mujhe dUdha kI malAI jaisI pauSTika khurAka dene lge| eka saptAha meM to maiM zIrA vagairaha lene lgaa| / hamAre pArivArika DaoNkTara ko sAtha meM lekara hama bar3e DaoNkTara ko batAne gye| mujhe dekhakara unheM bahuta Azcarya huaa| pUrI bAta kii| unhoMne kahA, "tumane pichale cAra pAMca dina se kucha khAyA pIyA nahIM thA, to ulTI kisakI huI? galA kisase khula gayA? tumane kyA upacAra kiye the? vaidya Adi kI bhI koI davA lI ho to vaha batAo, jisase dUsare marIjoM para usakA prayoga kiyA jA ske| maiMne kahA maiMne koI davA nahIM lI, prabha kA nAma liyA hai|ssmaiNne koI upacAra kiyA ho to jAnane ke lie DaoNkTara ne kaI prazna kiye, kintu mere pAsa dUsarA kucha kahane ko nahIM thaa| DaoNkTara ko lagA ki aba kucha TrITamenTa karanI caahie| unhoMne lAiTa lene (seka karAne) ko khaa| maiMne lAiTa lene kA nirNaya kiyaa| 28 sITiMga lAiTa (DIpa eksa-resa TrITamenTa) lii| parantu mujhe aba tasallI ho cukI thI ki navakAra se hI saba ThIka ho jaaegaa| isI kAraNa lAiTa lene jAte samaya rAste meM, basa meM, ghara se nikalate samaya, sabhI jagaha navakAra kA raTana cAlu rkhtaa| ArAdhanA ke lie yaha kucha samaya mila gayA hai, maiM aba cAra chaha mahIne ArAdhanA ke lie nikAla luuNgaa| aisA mujhe aba lagane lgaa| isase
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - aba sadgati cUka na jAU~ isake lie navakAra aura bhAvanA kA kAryakrama maiMne jArI hI rkhaa| bIca-bIca meM mana kI jA~ca karatA ki kyA vicAra cala rahe haiN| dUsarA koI vicAra mana meM ghusa gayA to sadgati ruka jaayegii| isa Dara ke kAraNa mana para pUrI caukIdArI rakhatA thaa| jisa prakAra ghara meM koI cora DAku ghusa na jAye, isalie daravAje para paharedAra hotA hai, usI prakAra mana meM koI burA vicAra praviSTa na ho jAe, isalie maine mana ke Upara AtmajAgRti kA paharA rkhaa| maiM thor3e samaya meM ekadama svastha ho gyaa| Aja isa bAta ko 15 varSa ho gaye haiN| mere lie to kaiMsara ne phAyadA kiyaa| kaiMsara na huA hotA to zAyada meM dharma meM jur3a nahIM paataa| mujhe bacAnevAlA navakAra hai, aisA meM mAnatA huuN| isalie navakAra merA sarvasva hai| merI dinacaryA ___ maiM taba se hI nivRtta jIvana vyatIta kara rahA huuN| abhI merI dinacaryA | isa prakAra hai :prAtaH cAra baje uTha jAtA hai, uThakara ... .... / khAmemi savvajIve, savve jIvA khamaMtu me| mittI me savvabhUesu, veraM majhaM na kegii| aura 'jagata ke sabhI jIva sukhI baneM, nIrogI baneM, mukta baneM, koI pApa kA sevana na kareM, isa prakAra kI bhAvanA karake padmAsana meM baiThakara hadaya meM zveta kamala kI kalpanA kara, tanmaya hokara eka sau ATha navakAra evaM uvasaggaharaM kI mAlA ginatA huuN| phira thor3I dera arihaMta paramAtmA ke zveta varNa kA dhyAna karatA huuN| anta meM dhyAnastha dazA meM khar3e mahAvIra prabhu ko kalpanA meM lAkara prArthanA karatA hU~ ki, 'prabhu! Apake jaisA dhyAna mujhe kaba milegA?' aMta meM meM AtmasvarUpa kA ciMtana karatA huuN| 2-3 minaTa isI prakAra dhyAna karatA hU~, 'maiM ananta zakti kA svAmI hU~...ityAdi taba pAMca bajate haiN| mujhe adbhuta zAnti kA anubhava hotA hai|
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? maiM phira pratikramaNa kara gA~va ke sabhI jinamaMdiroM meM jAtA huuN| hamAre gA~va ke jinamaMdira bahuta hI ramaNIya haiN| pratimAjI prAcIna haiN| darzana karake Ane ke bAda navakArasI karatA huuN| vahAM nau- sADhe nau baja jAte haiN| phira vyAkhyAna hotA hai to sunatA huuN| dasa se gyAraha baje taka bhAbhA pArzvanAtha ke pAsa jo kAryakrama subaha cAra se pAMca baje ke bIca karatA hU~, use doharAtA huuN| mujhe yahAM bahuta hI zAMti milatI hai| phira pUjA kara, khAnA khAne kA samaya hone para khAnA khAkara AdhA ghaMTA dhArmika vAMcana karatA huuN| phira thor3I dera ArAma karake, do tIna sAmAyika karatA huuN| usameM navatattva vagairaha kA thor3A abhyAsa evaM dhyAnAdi karatA huuN| maiM zAma ko bhojana ke samaya bhojana kara jinamandiroM ke darzana karake pratikramaNa karatA huuN| bAda meM ma.sA. hote haiM to vaiyAvacca, bhakti kara ghara AtA huuN| sabhI jIvoM se kSamAyAcanA kara bhAvanA bhAkara, navakAra ginate-ginate so jAtA huuN| do cAra navakAra ginate hI mujhe aisI nInda AtI hai ki kaba soye, kahAM soye kA patA hI nahIM calatA / nInda meM "OM hrI~ arha namaH" yA " namo arihaMtANaM" isa eka pada kA jApa tAlabaddha tarIke se ghar3I ke Tika-Tika AvAja kI taraha cAlu rahatA hai| maiM calate-phirate, uThate baiThate, basa meM, Trena meM, jahA~ samaya milatA hai vahA~ 'namo arihaMtANaM" yA "OM hrIM arha namaH" kA jApa cAlu rakhatA huuN| aura Adhe-Adhe ghaMTe bAda mana kI jAMca karatA hU~ ki usameM kyA vicAra cala rahe haiM? 44 merA pichale dasa varSa se yaha kAryakrama cAlu hai| usameM pahale pAMca varSa meM koI nizcita kAryakrama taya nahIM thA / kintu " jo thor3A samaya ArAdhanA ke lie milA hai, usakA pUrA upayoga kara sadgati sAdha luuN|" isa dhUna se navakAra aura prArthanA, phira bhAvanA aura navakAra isa prakAra dina aura rAta raTanA rkhii| usake bAda meM maiMne uparokta prakAra kA eka kAryakrama taya kara liyaa|
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? navakAra ke satata smaraNa kA pariNAma isase merA roga gayA, itanA hI nahIM, merI Arthika sthiti bhI sudharI, mAnasika vikAsa huA aura merA zarIra bhI bahuta acchA ho gyaa| maiM lAITa lene ke bAda nizcita samaya ke bAda aspatAla batAne jAtA / eka bAra vajana karane ke kAMTe para nayA AdamI thA / vajana karane ke lie merA nAma pukArA, "gulAbacanda bhAI... maiM jAkara khar3A huaa| mujhe dekhakara usane kahA, 'tuma kyoM Ae ? marIja ko khar3A kro|' mujhe kahanA par3A, 'maiM hI marIja huuN|' maiM marIja hoUMgA, aisI koI kalpanA bhI na kara sake aisA merA zarIra ho gayA thaa| Aja maiM sabhI prakAra kI khurAka le sakatA hU~ / koI paraheja nahIM rkhtaa| maiM taMdurUsta huuN| merI Arthika sthiti meM bhI sudhAra ho gayA hai aura merA mAnasika vikAsa huA ho, aisA mujhe anubhava hotA hai| Aja maiM 2 hajAra kI sabhA meM bhI nIDaratA se bola sakatA hU~ aura mere vicAra sabhA meM ghusA sakatA huuN| merA abhyAsa bahuta kama hai aura Aja taka maiMne sabhA meM kisa prakAra se bolanA, isakA abhyAsa bhI nahIM kiyA aura nA hI kisI kA mArga darzana liyaa| phira bhI eka-do aise prasaMga upasthita hue, taba maiM do hajAra logoM kI sabhA ke samakSa acchI taraha se bola sakA thaa| kabhI mujhe andara se lagatA hai ki, "amuka vyakti ko mile bahuta dina ho gaye, unase milanA hai, "to maiM ghara se bAhara nikalatA hU~, sIr3hiyAM utaratA hU~ ki, vahAM vaha vyakti sAmane se mila jAtA hai| kAma meM kucha gar3abar3a huI ho, kucha dimAga meM nahIM AtA ho ki, isameM kyA karanA? to maiM tIna navakAra ginakara socatA hU~ ki turanta mujhe yogya mArgadarzana mila jAtA hai| Arthika paristhiti meM aisA lagatA hai ki itanI jarurata hai, to sAmane se koI pArTI mila jAtI hai ki " abhI hamAre itane rUpaye saMbhAlo / " kitanI hI bAra sphuraNA hotI hai ki amuka kArya amuka prakAra se karanA / eka bAra mujhe vicAra AyA ki 'mUlajI jeThA mArkeTa' meM dukAna lenI hai| mere bhAI kahane lage ki, 'pacAsa hajAra paghar3I dene ke bAda bhI 44 9
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? mUlajI jeThA mArkeTa meM dukAna milanA muzkila hai| vahAM dukAna kholane ke bAda bhI eka lAkha kI pUMjI kI AvazyakatA pdd'egii|' isalie yaha asaMbhava lagatA hai|" magara thor3e dina bAda merI icchAnusAra huaa| dukAna mila gyii| hama thor3e mahIne bAda mumbaI meM rahane ke lie eka makAna kI khoja meM the| hamase eka vyakti ne bAta kI ki eka jaina bhAI ko makAna kirAye para denA hai| hamaneM bhI prArthanA-patra diyaa| tIna sau prArthanA-patroM meM se hamArA prArthanA-patra pAsa ho gyaa| sabhI suvidhAyukta nayA makAna binA paghar3I ke mila gyaa| do minaTa kA sTezana kA rAstA aura pAMca minaTa meM jinamaMdira pahu~ca sakeM aise anukUla sthAna para makAna milA thaa| majhe aise choTe-bar3e anubhava hote rahate haiN| merI bahina ko asthamA kI vyAdhi thii| mumbaI meM DaoN. kohiyAjI Adi ke pAsa ilAja krvaayaa| miraja le gaye, kintu koI lAbha nahIM huaa| roga itanA bar3hA ki sArI-sArI rAta ArAma kursI para nikAlanI par3atI thii| thor3A bhI soyA nahIM jA sakatA thaa| mere pAsa to upacAra ke rUpa meM yaha bhAvanA thii| maiMne unheM yaha |bhAvanA btaayii| meM svayaM subaha "sabhI jIva nirogI bneN|" yaha bhAvanA karate samaya unake Upara vizeSa lakSya rakhatA, unakA nAma lekara nirogI baneM aisI bhAvanA krtaa| thor3e samaya meM unheM kucha svAsthya lAbha huaa| Aja vaha ekadama svastha haiN| __ mana kI jAMca aura bhAvanA ina saba kAryoM meM mujhe mana kI jA~ca kA bahuta mahattva dikhAI diyaa| meM isalie jitanA saMbhava ho utanA kama bolatA huuN| phira bhI kisI prasaMga meM kisI ko do zabda kabhI kaha diye hoM yA kisI kA mana-duHkha ho gayA ho to merI bhAvanA kA "phyuja" ur3a jAtA hai| prAtaH kAla bhAvanA ke lie baiThatA hU~ lekina kArya Age bar3hatA hI nahIM hai| vaha vyakti bIca-bIca meM manobhUmikA meM AtA hI rahatA hai| meM sAmane se jAkara kSamAyAcanA karatA hU~, taba jAkara kArya saralatA se banatA hai| eka udAharaNa detA hU~, eka bAra maiMne eka phrema kI dukAna para phoTo maDhAne ke lie diyaa| bila
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - sADhe sAta rUpaye kA thaa| maiMne kahA, "itane nahIM hote haiN| sAta rUpaye sahI haiN|" 'nahIM seTha! jo kahA hai, vaha vAjiba hai| mumbaI meM yadi Apa yaha kArya karavAte haiM to isase bhI jyAdA kharca hotA hai| phira bhI maiM sAta rUpaye dekara ghara aayaa| dUsare dina jaba savere bhAvanA karane baiThA to bhAvanA sahI nahIM huii| maiMne jAMca kI, jarura kahIM bhUla huI hai| maiMne phremavAle kI dukAna jAkara use kahA, "alI bAbA! Apane kala sahI bAta kahI thI, Apane kArya bahuta hI acchA kiyA hai| yaha eka rUpayA lo|" vaha khuza ho gye| usake bAda hI merI bhAvanA sahI clii| kabhI mandira meM pUjArI ke sAtha do zabda bola diye hoM to kAma ruka jAtA hai| phira dobArA mandira darzana karane jAtA hU~, cAra-ATha Ane dekara pUjArI ko khuza kara kSamApanA karatA hU~, phira hI merA kArya sahI hotA hai| merI pravRtti bahuta kama hai| isalie bAhara ke logoM se kAma kama hI par3atA hai aura kuTumbIjana to khUba hI anukUla ho gaye haiN| maiM sabhI ko | yaha bhAvanA batAtA huuN| unheM kahatA hU~ ki, "tumheM sukha cAhiye to sukha ko bonA guru karo-dUsaroM ko sukhI karo, dUsare sukhI ho aisI bhAvanA kro|" isase merA mana bigar3ane ke prasaMga kama hI Ate haiN| phira bhI meM mana kI jA~ca karatA rahatA hU~ ki mana meM kyA vicAra cala rahe haiM? maiM kisI se milatA hU~ yA bAtacIta karatA hU~, taba bhI nIca-bIca meM yaha mana kI jA~ca cAlu rakhatA huuN| sabhI jIvoM ko sakhI dekhane kI bhAvanA kA yaha pariNAma AyA ki Aja sArA vizva merA mitra bana gayA hai| maiM kisI anajAna sthAna para jAtA hU~ vahAM bhI mere sAtha bAta karane vAle mAno ciraparicita hoM isa prakAra mitratA kA vartana karate haiN| unako mere prati prema utpanna hotA hai aura | phira mujhase milane kI tamannA mana meM rakhate haiN| ___ eka bAra maiM uThA to paira meM koI jantu ho aisA mujhe mahasUsa huaa| mujhe lagA koI bar3A jIva hai| aMdherA thaa| maiM rAtri meM lAlaTena yA lAITa nahIM rakhatA huuN| mere uThane kA samaya ho gayA thaa| maiM bistara simaTakara 11
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? bhAvanA meM baiTha gyaa| bhAvanA aura navakAra kA kAryakrama pUrA hote hI bistara uThAkara rakhane gyaa| vahAM kaMbala meM se eka bar3A bicchu nikalakara sIdhA-sIdhA calA gyaa| jaise vaha (bicchu ) bhI merI maitrI bhAvanA sunane baiTha gayA ho, vaise vaira virodha bhUlakara do ghaMTe baiThA rhaa| mujhe lagA ki apanI alpa zubha bhAvanA se bhI aisA pariNAma nikalatA ho to prakRSTa maitrI ke kendra samAna zrI tIrthaMkara bhagavAna jahAM virAjamAna hoM aise samavasaraNa meM nitya vairI pazu-pakSI bhI jAti vaira ko bhUlakara sAtha meM baiThakara paramAtmA kI vANI kA pAna karate haiM, to usameM Azcarya kI bAta kahA~ ? apanI bhAvanA kA bindu zrI tIrthaMkara paramAtmA kI bhAvanA ke siMdhu meM mila jAe to akSaya bana jaae| isI prayojana se maiM nitya yaha bhAvanA bhI karatA hUM ki paramAtmA kI "savi jIva karuM zAsana rasI" kI bhAvanA saphala ho| sabhI ke sukha aura hita kI bhAvanA ke sAtha kiye hue navakAra maMtra ke jApa se mana kA UrdhvakaraNa hotA hai, jIvana ke saMgharSoM meM yogya mArgadarzana prApta hotA hai aura saMkaTa kA bhI dhairya ke sAtha svAgata karane kA bala prApta hotA hai, itanA hI nahIM, isase merA sarvAMgINa vikAsa huA hai, aisA maiM anubhava karatA huuN| jaise-jaise mujhe acchA hotA gayA vaise vaise maiM dharma meM bhI Age baDhatA gayA aura vrata niyama bhI lene lgaa| gata bhAdrapada mAha meM hamAre yahAM zrI navakAra maMtra kA eka lAkha kA jApa evaM zrI vardhamAna tapa kI nIMva kA kAryakrama mahArAja zrI ne Ayojita kiyA thaa| usa samaya maiMne bhI vardhamAna tapa kI nIMva ddaalii| kaiMsara ke roga ke sAtha isa duniyA se vidAI lene vAle maiMne lagAtAra bIsa dina taka Ayambila aura bIca-bIca meM upavAsa kI ArAdhanA kii| mujhe isase bahuta saMtoSa huaa| mere jIvana meM koI ajIba zAnti phaila rahI hai| vi.saM. 1996 se pUrva kA merA jIvana dharmazUnya thaa| rAtri bhojana, phIcara kA dhaMdhA, dera rAta taka jaganA, dUsare ko sukhI dekhakara duHkhI honA, yaha saba mere jIvana kA sAmAnya krama thaa| usa samaya maiMne kisI kA acchA socA bhI nahIM, balki kisI kA kisa taraha nukasAna ho, yahI 12
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? socatA thaa| maiM Arta aura raudradhyAna ke madhya jIvana bItAtA thaa| usa samaya | mujhe eka kalyANamitra mila gyaa| usane mujhe vyAkhyAna meM Ane kI preraNA dii| maiM vyAkhyAna sunane ke lie jAne lgaa| usameM se mujhe bahuta mArgadarzana milaa| ___ mujhe isa prakAra dravya evaM bhAva donoM prakAra se navakAra ne nayA jIvana diyaa| merA pUrA vikAsa isI kI badaulata huaa| isI kAraNa maiM navakAra ko hI apanA sarvasva mAnatA huuN| maiM subaha-zAma bhAvanA karane se pUrva navakAra kA lakSya rakhakara eka zloka bolakara navakAra ke prati apane | bhAva vyakta karatA huuN| yaha rahA zloka tvameva mAtA ca pitA tvameva, tvameva bandhuzca sakhA tvmev| tvameva vidyA draviNaM tvameva, tvameva sarva mama deva dev|| artha : mere lie mAtA, pitA bhAI, mitra, vidyA, dhana saba tuma hI ho arthAt yaha saba milakara jina apekSAoM kI pUrti karate haiM, vaha saba merI apekSAeM tujha se hI pUrNa ho jAtI haiN| navakAra sAdhanA kI sahI prakriyA ___ zrI gulAbacanda bhAI ko navakAra kI sAdhanA aura usakI sahI prakriyA acAnaka prApta ho gyii| isI kAraNa navakAra, unake lie aciMtaciMtAmaNi bana gyaa| unhoMne to mAtra sadgati kI hI icchA kI thI, parantu navakAra ne to binA mAMge hI unheM sabhI anukUlatAeM upalabdha karavA diiN| inakI navakAra kI sAdhanA zIghra phaladAyI banI isameM inakI sAdhanA prakriyA ke nimna aMgoM kA mahattva lagatA hai1 "navakAra ISTasAdhaka hai" aisI dRr3ha shrddhaa| 2 sabhI ke sAtha hadaya pUrvaka kI gaI kSamApanA aura maitrI Adi bhAvanA se zuddha huI mana kI bhuumikaa| 3 arihaMta kA rAta-dina rttn| 4 mana para satata phredaarii| 13
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? navakAra ke prati samarpita bhAva ke dvArA svayaM ke kartRtvabhAva kA visarjana / sAdhanA meM ina bAtoM kA kyA mahattva hai vaha hama aba dekheNge| (1) sAdhanA kI AdhAra zilA : zraddhA pahalI bAta yaha hai ki ' navakAra se sadgati milegI hI" aise dRr3ha vizvAsa ke sAtha zrI gulAbacanda bhAI ne navakAra gine the| jaba yamarAja sAmane Ate haiM, taba Izvara ke nAma meM mAnavI sahajatA se jur3atA hai| nAstika mAnava bhI mRtyu ke mukha meM se bacane ke lie bhagavAna ko pukAratA hai| gulAbacanda bhAI ke sAmane jaba mauta A rahI thI usa samaya unheM yAda AyA ki, " navakAra se sadgati mila jAegI", isalie ve usameM dRr3ha vizvAsapUrvaka lIna bana gye| kisI bhI sAdhanA meM "zraddhA" mahattva kA bala hai| zraddhA ke abhAva meM sAdhanA phala taka nahIM hI pahuMcatI / mumbaI jAne ke rAste para cale, pacAsa mAIla jAkara yadi zaMkA huI ki yaha rAstA mumbaI kA hai yA nahIM, to usa rAha meM prayANa ruka jAyegA / zaMkAgrasta vyakti bhale hI prayANa cAlu rakhe, phira bhI usameM vega nahIM AyegA aura kisI bhI vakta usa rAste ko chor3ane meM dera nahIM lagegI; usI prakAra " navakAra avazya ISTaprApaka hai" yaha zraddhA jise nahIM hai, vaha navakAra kI sAdhanA kI pUrNatA taka nahIM pahuMca sktaa| ISTaphala kI prApti se pUrva hI vaha navakAra kI sAdhanA ko chor3akara dUsarI kisI sAdhanA ke pIche daur3egA / isalie zraddhA binA kA navakAra ISTasAdhaka nahIM bana sktaa| anna khAne se bhUkha miTegI aura zarIra puSTa hogA, jahara se mRtyu hogI aura davA kI choTI pur3I se roga miTa jAegA, aisA manuSya ko dRr3ha vizvAsa hai, zraddhA hai, tasallI hai, isI kAraNa vaha bAra-bAra bhUkha lagane para bhI anna kI ora mur3atA hai aura jahara ke kaNa ko bhI prayatnapUrvaka TAlatA hai| dhana bar3hane se hamezA sukha bar3hatA hI hai aisA nahIM dikhatA, phira bhI lakSmI se sukha milatA hai aisI zraddhA hone ke kAraNa manuSya kAlI 14
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - majadUrI karatA hai| dhana, anna aura auSadhi kI zakti meM hama zraddhA rakhakara bartate haiM, usI prakAra navakAra kI zakti meM bhI prathama dRr3ha zraddhA jagAnI caahiye| yaha zraddhA hone ke bAda kI gayI sAdhanA bIca meM aTakatI nahIM hai| zraddhA hotI hai to ISTaphala kI prApti meM hote hue vilamba se yA bIca meM AtI ar3acanoM se binA vicalita hue sAdhaka dRDhatApUrvaka sAdhanA meM aDiga rahatA hai| isI kAraNa usakI sAdhanA phala taka avazya pahuMcatI hai| asantuSTa buddhi zraddhA ko sthira nahIM hone detI hai, isalie buddhi ko saMtoSa dene ke lie, hama thor3A yaha bhI vicAra kara leM ki navakAra kA |japa kisa prakAra ISTa sAdhaka banatA hai? __azrAvya dhvani taraMgoM (SUPER SONICS) kI zakti kA Adhunika vijJAna dvArA diye gaye paricaya se japa kI asara samajhane meM saralatA huI hai| azrAvya dhvani taraMgeM apane kAna kI pakar3a meM nahIM A sakatIM, kintu vijJAna ne siddha kiyA hai ki sunAI nahIM detI taraMgeM bhI nAjuka yaMtroM kI saphAI kara sakatI haiN| vaha thor3e hI sekaMDoM meM pAnI garama kara detI haiN| pArthiva jagata meM dhvani taraMgoM kA itanA asara hotA ho, to kyA yaha saMbhava nahIM ki satata japa karane vAle vyakti ke zarIra aura usake AsapAsa ke vAyumaNDala meM japa kI dhvani taraMgeM kucha sUkSma asara ko janma deM aura sAdhaka ke nAr3I taMtra aura sUkSma zarIra para asara kara, usake citta meM parivartana kara deM? japa se buddhi nirmala banatI hai, jisase sAdhaka moha ko pahacAna letA hai aura dharma ko samajha sakatA hai| pratidina nizcita samaya para japa kI dhvani meM ekAgra hokara, japa karane se citta kI caMcalatA zIghra kama hotI hai aura ekAgratA bar3hatI hai| japa karate samaya parameSThioM ke guNoM ke yA dUsare kisI ciMtana meM nahIM par3akara kevala japa kI dhvani meM lakSya rakhakara jApa karanA caahiye| jisase citta ekAgra hokara japa meM judd'egaa| isakA abhyAsa hone ke bAda svataH mAnasika japa hone laga jaayegaa| calate-phirate, uThate-baiThate, mana meM arihaMta paramAtmA kA smaraNa karane kI Adata DAlI ho to citta adhika se 15
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? adhika aMtarmukha banatA jAtA hai| mana jaba svayaM antarmukha rahane lagatA hai, taba usakI azuddhiyAM, IrSyA, asUyA, tiraskAra, ghRNA, krodha, mada, tRSNA evaM bhoga kI tIvra Asakti dUra hotI jAtI hai| aura citta zAMta, sama, svastha banatA jAtA hai| use anya saMkalpa vikalpa kama hI rahate haiN| aMtara meM rahe hue Dara, jIrNatA, malinatA aura mRtyu Adi se para rahe hue tattva ke sAtha usakA anusaMdhAna bar3hatA jAtA hai| jisake kAraNa sAdhaka svayaM ke karmakRta vyaktitva se Upara uThatA jAtA hai| isa taraha usameM Atmadarzana kI yogyatA vikasita hotI jAtI hai| isa taraha sAdhaka kA jIvana uttarottara adhika vikAsagAmI banAkara, navakAra use usake ISTa mokSa kI prApti karavAtA hai| usake sAdhaka ko bIca-bIca meM bhautika lAbha bhI milate haiM, isakA kAraNa yaha hai ki niraMtara paramAtmA ke smaraNa se usake pApakarmoM kA hrAsa hotA hai, arthAt pApakarma kI zakti ( sthiti evaM rasa) ghaTa jAtI hai| vaha nirbala bana jAtI hai aura puNyakarma sabala banatA hai pariNAma svarUpa Apatti Tala jAtI hai, sampatti mila jAtI hai|" aiso paMca namukkAro, savva pAvappAsaNo" yaha sUtra jJAniyoM ne diyA hI hai| vipatti pApakarma se hI AtI hai| jisake pApa naSTa ho jAte haiM usakI vipatti jisa taraha osa ke bindu, sUrya nikalate hI adRzya ho jAte haiM, usI prakAra bhAga jAeM, isameM koI Azcarya kI bAta nahIM hai| kintu usa samaya sAdhaka ko yaha smaraNa meM rakhanA cAhiye ki duHkha bicchu ke DaMka ke samAna hai aura sukha sAMpa ke DaMka ke samAna hai| isameM AMkhoM ko nInda ArAma se ghera letI hai, jAgRta rahane ke lie manuzya ko mehanata karanI par3atI hai| usI prakAra sukha meM moha ke hamale se jyAdA sAvadhAna rahanA Avazyaka hai| dhana sattA sAmAjika pratiSThA, kIrti yA bhoga sukha kI taSNA citta para kabjA na jamAe aura navakAra ke japa ke Upara kI pakar3a DhIlI na par3a jAye, usakI sAvadhAnI usa samaya sAdhaka ko vizeSa rakhanI cAhiye, nahIM to moha kA nazA car3hane meM dera nahIM lgegii| 16
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? nirmala bhAva se kiyA gayA navakAra kA smaraNa kabhI niSphala nahIM jAtA hai| parantu sAdhaka ko binA samaya phala dekhane kI utkaMThA nahIM rakhanI caahiye| use yaha samajhanA cAhiye ki bIja bote hI phala khAne kI AzA rakhanA mUrkhatA hai| pratyeka vastu samaya mAMgatI hai| dekha sakeM aisA phala Ane meM vilamba ho jAe to yaha nahIM kahA jA sakatA, ki sAdhanA niSphala gyii| jisa prakAra koI patthara tor3ane ke lie cAlIsa prahAra karane par3e, vahAM prathama ke tIsa prahAra taka to koI pariNAma nahIM aayaa| ikatIsaveM prahAra meM patthara meM darAra AI aura cAlIsaveM prahAra se patthara TUTa jAtA hai| isakA artha yaha nahIM huA ki pUrva ke tIsa prahAra vyartha gye| aisA hI kueM kI khudAI meM hotA hai| jisa pradeza meM cAlIsa hAtha khodane para pAnI nikalatA ho, vahAM prathama tIsa hAtha taka khodane taka pAnI ke cihna hI nahIM dikhAI dete phira bhI vaha prayAsa niSphala nahIM mAnA jA sktaa| TI.bI. meM lambe samaya taka Der3ha-do varSa auSadhi leM tabhI hI ThIka hotA hai| yadi auSadhi eka saptAha lene ke bAda TI.bI. nahIM miTatA hai, to aisA nahIM kahA jA sakatA ki auSadhi nAkAmayAba hai| naukarI karane vAle ko bhI tIsa dina sevA dene ke bAda hI tanakhvAha hAtha meM AtI hai| jIvana meM pratyeka kSetra meM phala prApta karane se pUrva dhairya rakhakara udyama jArI rakhanA par3atA hai| lagana, kauzalya evaM premapUrvaka sevA dene vAlA naukara varSoM bItane ke bAda hissedAra bana jAtA hai, usI taraha dhairya, lagana aura niSThApUrvaka navakAra kA satata japa karane vAlA sAdhaka svayaM eka dina parameSThioM meM sthAna prApta karatA hai, yaha nizcita hai| aba vivAda na kara, AjamAkara dekho| eka saMta ne kahA hai :"vivAda kare so jAniye, nugare ke yaha kAma, saMtoM ko phurasata nahIM, sumirana karate naam| jaba hI nAma hirade dharA, bhayA pApa kA nAza, mAno cinagI Aga kI, parI purAne ghaas||" 17
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - (2) sAdhanA kA "phyUja" ___ namaskAra kI sAdhanA kA dUsarA mahattva kA aMga hai, mana kI zuddha bhuumikaa| jinabiMba virAjamAna karane hetu jina mandira banAnA ho to usake lie bhI zuddha bhUmi kA prabaMdha karanA par3atA hai, to azuddha manobhUmi meM arihaMta Akara kaise baiTheMge? ... (1) khuda ke pUrva ke duSkRta (galata kAryoM) kI niMdA-gardA (2) svayaM ke evaM dUsaroM ke sukRta (acche kAryoM) kI anumodanA (3) jagata ke sabhI jIvoM ke lie apanI AtmA tulya maitrIbhAva yaha haiM, manobhUmi ko zuddha karane ke saadhn| jIva kA azubha vRttiyoM evaM galata pravRttiyoM meM jo anAdi kA prema he vaha duSkRta kI nindA karane se kamajora hotA hai| usameM ho rahI apanI bhUla samajha meM AtI hai aura usase una vRttiyoM kA anubaMdha ruka jAtA hai| sukRta kI anumodanA se acchI vRtti aura pravRtti ke prati apanA prema vyakta hotA hai aura usakA anubaMdha hone se apanI AtmA meM aisI zubha vRttiyoM evaM pravRttiyoM kI vRddhi hotI hai| sakala jIvarAzI ke prati Atmatulya maitrIbhAva rakhane se IrSyA, vaimanasya, vaira, virodha Adi azubha cittavRttiyoM kA nAza hotA hai| hamane |dekhA ki gulAbacandabhAI sakala jIvarAzI ke prati maitrIbhAvanA apanI sAdhanA kA "phyUja" mAnate haiN| kisI ko do zabda kaha diye hoM yA kisI ko inake prati durbhAva janme aisA kucha nimitta bana gayA ho, to unakI sAdhanA kA phyUja ur3a jAtA hai| ve kahate haiM "aisA kucha banatA hai, taba Apa to uttama AtmA ho, bhUla merI hI hai, yaha kahakara turaMta kSamApanA kara letA huuN|" isa taraha zuddha banI huI manobhUmi meM rahA huA navakAra kA bIja phala-phUlakara, saMsAra meM bhI AtmA ko sukha meM jhIlAtA hai aura aMta meM mokSaphala dekara hI virAma letA hai| bIja uttama ho kiMtu baMjara bhUmi meM 18
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? usase upaja nahIM hotI, usameM bIja kA doSa nahIM mAnA jAtA, to malina cittavRttiyoM se bharI manobhUmi meM navakAra bIja, phala na dikhAye to usameM doSa kisakA? kisAna kAlI miTTI kA mUlya isIlie kama nahIM aaNkte| acchI phasala ke lie miTTI eka mukhya sahakArI kAraNa hai| (3) arihaMta kA mAnasa sAMnidhya . gulAbacandabhAI kI ArAdhanA meM dikhAI detA tIsarA pramukha aMga hai |"OM hrIM arha namaH" yA "namo arihaMtANa' ke lagAtAra japa dvArA vyakta hotI arihaMta kI rttnaa| isase zrI navakAra maMtra meM rahe hue maMtra caitanya ko prakaTa karane meM madada milatI hai| maMtra caitanya arthAt maMtra ke akSaroM meM rahI avyakta susupta shkti| taMtravizArada ISTadeva kI dravyapUjA kA Adara karate haiM, kyoMki isake dvArA pUjaka ISTadeva ke prati adhika abhimukha banatA hai aura usase sAdhanA zIghra phalavatI banatI hai| usI prakAra maMtra vizArada mAnate haiM ki kisI bhI maMtra ko jAgRta karane ke lie, usake maMtra caitanya ko sphurita karane ke lie ISTadeva ke abhimukha honA Avazyaka hai| nAma smaraNa se sAdhaka kA mana ISTadeva ke abhimukha hotA hai| maMtra zakti ke lie prathama nizcita |saMkhyA meM japa purazcaraNa karane kA vidhAna maMtra sAdhanA meM isI kAraNa kiyA hogA, aisA samajha meM AtA hai| zrI gulAbacanda bhAI kI "namo arihaMtANaM" "OM hI ahaM namaH "ke niraMtara japa dvArA vyakta hotI, arihaMta kI raTanA se navakAra ke akSaroM meM rahI huI supta maMtra zakti jAga uThI aura navakAra kA maMtra caitanya kArya karane lgaa| arihaMta paramAtmA ke niraMtara raTana se, unake nAma ke satata japa se sAdhaka kA mana unakI ora AkarSita hotA hai, isase arihaMta paramAtmA ke guNa sAdhaka kI aura bahane lagate haiM, jisase sAdhaka kI jIvanazaddhi dina-pratidina bar3hatI jAtI hai| zrI gulAbacandabhAI ke anubhava meM yaha bAta hameM spaSTa rUpa se dikhAI detI hai| unake hadaya meM navakAra ko sthAna milane para unakA jIvana AtmavikAsa kI ora bar3hatA hai, durbhAvanAeM evaM 19
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? durguNa dUra hote haiM aura jIvana meM dharma kI vRddhi hotI jAtI hai| navakAra kI prApti se pUrva jo Arta-raudra dhyAna ke madhya meM saToriye kI taraha apanA jIvana bitAne vAle ve Aja zrAvaka kI uccatama kakSA rUpI saMvAsAnumati zrAvakapane ke najadIka kI bhUmikA meM rAta-dina dharma sAdhanA yukta nivRtta jIvana vyatIta kara rahe haiN| (4) antarmukha vRtti navakAra kI sAdhanA meM cauthI bAta "mana kI caukIdArI" hai| sAdhaka maitrI bhAva se mana ko zuddha kara navakAra ginane baiThatA hai, to bhI punaH isa mana meM dUsarA praveza na kara pAe, isakA praharA rakhanA anivArya hai| chadmastha manuSya kA mana pAnI jaisA bhAvuka dravya hai| koI bhI nimitta milate, usameM bahane meM use dera nahIM lagatI hai| mAnavI arthAt zarIra, mana aura aatmaa| zarIra aura AtmA ke bIca meM hai, mn| yaha vakIla jaisA hai, jisakA apanA koI pakSa nahIM hai| yaha zarIra ke sAtha milakara zarIra kA vicAra karatA hai taba, zarIra, pudgala evaM karma kA pakSa dRr3ha karatA hai, AtmA ke sAtha milakara vaha AtmA kA vicAra karatA hai, to AtmA ko jIta dilAtA hai| usakI zarIra aura zarIra se saMbaMdha rakhane vAlI anya bAbatoM kA vicAra-ciMtA karane kI janmajAta Adata hai| AtmA aura usake sAtha saMbaMdha rakhane vAlI bAtoM kA dhyAna | rakhanA usake lie nayA kArya hai, isalie mana bAra-bAra purAne sthAna para jAtA hai| sAdhaka ko niraMtara dhyAna rakhanA cAhiye ki mana kisase mila rahA hai, isameM kaunase vicAra cala rahe haiM? mana kI zuddhi eka pramukha AdhAra hai| zArIrika rogoM se bhI mAnasika roga jyAdA vyApaka hote haiN| hama zarIra kI cikitsA karavAte haiM, kintu mana kI cikitsA kauna karavAtA hai? zarIra ke kaI roga mana kI vikRti se hI utpanna hote haiN| hama Aja isa para bahuta kama dhyAna de rahe haiN| vAstava meM to mana kI cikitsA karanI cAhiye, mana ko zuddha rakhane hetu usakI jA~ca bahuta jarurI hai| 20
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? ghara ko bhI sApha rakhane ke lie pratidina sApha-saphAI karanI par3atI hai| eka bAra saphAI karane mAtra se kAma nipaTa nahIM jaataa| pharnIcara ko sApha rakhane ke lie Upara kI dhUla evaM raja bArabAra jhaTakanI par3atI hai, usI prakAra mana ko bhI ISTa viSayoM kI prApti kI AkAMkSA kA roga na lage yA dUsaroM kI IrSyA, asUyA, tiraskAra Adi malina bhAvoM kI raja na cipake, isa hetu, kArya karate-karate bIca-bIca meM jarA rukakara mana kI jAMca karanI Avazyaka hai| (5) samarpitatA gulAbacandabhAI kI navakAra sAdhanA kA pAMcavA pramukha aMga navakAra ke prati unakA samarpaNa bhAva hai| sAmAnya rUpa se manuSya navakAra ginatA hai, kiMtu vaha usako samarpita nahIM hotA, kyoMki use yaha pratIti nahIM hotI ki navakAra se usakI sabhI ISTa siddhi ho rahI hai| zAstrakAra kahate haiM ki aisA koI kArya nahIM hai jo navakAra se siddha nahIM hotA hai| zrI gulAbacandabhAI ko kevala zAstra vacana se hI nahIM, svayaM ke anubhava se bhI yaha pratIti ho cukI hai| jisase ve navakAra kI goda meM sira rakhakara jIvana kA sArA bhAra navakAra ko supurda kara dete haiN| unheM navakAra meM hI mAtA, pitA, baMdhu, dhana sabakucha milatA hai| pUrva meM hamane dekhA ki ve navakAra ke prati apane bhAva, navakAra ginane se pUrva eka zloka se pratidina vyakta karate haiN| jahAM zraddhA hotI hai vahAM samarpita hote manuSya ko dera nahIM lgtii| muMbaI se pUnA jAne ke lie gAr3I meM baiThane ke bAda mArga meM Ane vAle bar3e-bar3e parvata, nadI, nAle Adi vighnoM se kisa prakAra nipaTanA isakI ciMtA kauna karatA hai? tuma hAtha meM nakzA lekara nahIM baiThate ho / pUnA kI TikaTa lekara Trena meM baiThane ke bAda tumheM sahI salAmata pUnA pahuMcAne kI jimmedArI relve taMtra uThAtA hai| nadI-nAle kisa prakAra pAra karanA, bIca meM Ate pahAr3oM ko kisa prakAra pAra karanA, yaha saba vyavasthA relve taMtra karatA hai| tuma kevala TikaTa lekara pUnA kI gAr3I meM baiTha jAo, Trena tumheM 21
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? avazya pUnA le jAegI, yaha vizvAsa hone ke kAraNa bIca meM itane vighna hone ke bAvajUda bhI tuma ArAma se so jAte ho| isI prakAra navakAra meM. zraddhA rakhakara usameM samarpita honevAle sAdhaka ko nirvighnatA se muktipurI taka pahuMcAne kI sArI jimmedArI navakAra saMbhAla letA hai| jaina kula meM janme hue hama sabhI kA sabhI kA saubhAgya hai ki, apane ko mata - paMtha yA nAma rUpa kI kisI dIvAra khar3I kiye binA, zuddha svabhAva meM sthita sabhI mukta AtmAeM aura nitya zuddha svabhAva kI prApti ke patha para niSThApUrvaka prayAsa karane vAle sabhI sAdhakoM (parameSThiyoM) ke prati zraddhA aura Adara vyakta karane vAlA - zrI navakAra mahAmaMtra milA hai| namaskAra japa arthAt, amanaska citta aura bhAvazUnya hRdaya se navakAra ke akSaroM kA raTana mAtra nahIM, kintu zuddha AtmasvabhAva meM sthita yA zuddha svabhAva kI prApti ke patha para jAgrata prayAsa karatI huI AtmAoM kA nityasmaraNapUrvaka, unake prati zraddhA, Adara aura samarpaNa vyakta karane kA niraMtara udyama hai| navakAra kA sabase bar3A camatkAra isa prakAra kI huI navakAra kI ArAdhanA kevala japa meM hI ruka nahIM jAtI, yaha sAdhaka ke jIvana meM parivartana hI lAtI hai| navakAra ke sacce sAdhaka kA jIvana tadavastha ( pahale jaisA) nahIM raha sktaa| koI bhale hI kaha de ki hama navakAra gineMge, dUsarA kucha nahIM kareMge, kintu yaha eka siddha satya (hakIkata) hai ki nirmala bhAva se navakAra kA japa karane vAle kA jIvana mokSalakSI bane binA nahIM rhtaa| Upara batAyI prakriyA ke anusAra jo navakAra ginatA hai, usake jIvana meM dharma Aye binA nahIM rhegaa| navakAra kA sabase bar3A camatkAra yahI hai - jahA~ navakAra rahegA vahA~ pApa Tika hI nahIM sakatA / hAtha paira hilAte haiM to hI kArya hotA hai aisA niyama nahIM hai, vastu svabhAva bhI kArya karatA hai| jar3a ginA jAtA pArA yadi anAja ke bhaMDAra meM rakhA jAtA hai, to thor3A sA bhI pArA saiMkar3oM maNa anAja ko 22
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? sar3ane se bacAtA hai| usI prakAra jisa mana meM aciMtya zaktizAlI arihaMta paramAtmA kA vAsa hotA hai, usa mana meM duSTa vRttiyoM kI sar3ana unake sAtha kaise raha sakatI hai? arthAt navakAra Ate hI jIvana zuddha banatA hI hai| moha kA hrAsa hokara, navakAra ke sacce sAdhaka ke hRdaya meM tapa, niyama aura saMyama kramazaH khilate haiN| tapa, niyama aura saMyama kI vRddhi aura AtmabhAva kI jAgRti yaha navakAra kI sAdhanA kA nAMpadaNDa hai| apane jIvana kI lagAma navakAra ko sauMpa deneM vAle ko navakAra svayaM sArathI banakara, use tapa, niyama aura saMyama ke ratha meM baiThAkara bIca meM AtI sabhI bAdhAoM ko dUrakara, yAtrA kI suvidhA bhI upalabdha karavAkara sukhapUrvaka muktipurI meM pahuMcAtA hai| jagata ke sabhI jIva, navakAra rUpI kuzala aura samartha sArathI ko apanAkara zIghra zivapurI meM pahuMceM, yahI maMgala kAmanA / ( 1 ) kiM esa mahArayaNaM? kiM vA ciMtAmaNivva navakAro ? kiM kappadumasariso ? nahu nahu, tANaM pi ahiyayaro / / laghu namaskAra phala stotra, gAthA (2) kiM vannieNa bahuNA ? taM natthi jayammi jaM kira na sakko / kAuM esa jiyANaM, bhattipatto namukkAro / / (3) - zrI vRddha namaskAraphala stotra, gAthA 92 tava - niyama - saMjamaraho, paJcamukkAra sArahipaThatto / nANaturaMgama jutto, nei naraM nivvuinayaraM / / zrI vRddha namaskAraphala stotra, gAthA 100 23 9 ( kaI bAra rogAdi bAhya vighna na Tale isI meM sAdhaka kA hita ho to navakAra se yaha nahIM Talate haiM, isase sAdhaka ko ye nahIM samajha lenA cAhiye ki usakI sAdhanA niSphala jA rahI hai| vAcakoM ke mana meM prazna uThA hogA ki rogAdi Apatti na Tale isameM kisa prakAra hita ho sakatA
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? -- hai? karmabaMdha kA pramukha kAraNa apane kartRtva kA abhimAna hai| kartRtvAbhimAna se mukta hone meM duHkha aura pratikUlatA sahAyaka hotI hai| sAmAnya rUpa se manuSya ko jaba saphalatA milatI hai taba vaha usameM apane kartRtva ko dekhatA hai,kintu duHkha manuSya ko svakartRtva ke abhimAna se bacAtA hai| pariNAmasvarUpa mokSa mArga ke pathika ke lie duHkha bhI hitakara bana jAtA hai|) lekhaka-sva.pU. munirAja zrI amarendravijayajI ma.sA. (vi.saM.2045 meM hamArA cAturmAsa jAmanagara meM huA thaa| taba sva. gulAbacandabhAI ke nivAsa sthAna kI mulAkAta lI thii| vartamAna meM unake parijana mumbaI-malAr3a (pUrva) meM zrI jagavallabha pArzvanAtha kI vAr3I meM rahate haiN| gulAbacandabhAI kA svargavAsa vi.saM. 2037 meM huaa| arthAt kensara ke bAda bhI ve 36 sAla taka jIvita rhe|-sNpaadk) || jhilamilAtA jIvanadIpa jagamaga ho uThA | iMgleNDa kI dharatI para ghaTita zrI namaskAra mahAmaMtra ke prabhAva kI satya ghaTanA ("akhaNDa jyota" pustaka meM se yaha ghaTanA par3hane ke bAda DaoN. suraza bhAI jhaverI kA patA prApta karake unake sAtha patra vyavahAra kiyaa| unake vaktavya kA Ayojana dAdara, nAlAsopArA tathA DombIvalI meM hamArI nizrA meM huaa| vaha sunakara kaI AtmAeM navakAra mahAmaMtra ko niyamita ArAdhanA meM jur3a gii| prathama bAra gujarAtI meM jaba isa pustaka kA prakAzana kiyA gayA, taba ve "akhila bhAratIya hiMsA nivAraNa saMgha" ke mAnamaMtrI ke rUpa meM anumodanIya sevA kara rahe the| hAla meM ve surata rahakara jIvadayA ke kArya kara rahe haiN| yahAM "akhaNDa jyota" meM se unakA vaktavya uddhRta kiyA jA rahA hai| vahA~ unakI patnI kA nAma "zAMtA" ke badale "maMjulA" hone ke kAraNa nAma meM sudhAra kiyA gayA hai| - sampAdaka) _ (namaskAra mahAmaMtra ne jinake jIvana ko bhautikavAda kI dizA se uccatama AdhyAtmikatA kI ora mor3A, ve hadaya roga ke vizeSajJa DaoN. jhaverI (M.D.) ne ahamadAbAda khAnapura (mAkubhAI seTha kA baMgalA) meM poSa
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? sudI caudasa se zurU hue upadhAna tapa ke daurAna budhavAra di. 26.2.75 ko subaha 9.00 baje se 10.15 baje taka zrI namaskAra mahAmaMtra ke yathArtha | gaurava kI pahacAna karAne vAle jhanajhanAhaTa bhare zabdoM vAlI romAMcaka zailI meM namaskAra mahAmaMtra ke prabhAva se svayaM prabhuzAsana ke ArAdhaka kisa prakAra bane? usakI jAnakArI dii| usakA lagabhaga akSarazAH bayAna yahAM ArAdhaka puNyavAna AtmAoM kI zraddhA ke sthirIkaraNa ke zubha Azaya se vyavasthita saMkalana kara rAjakoTa vAle zrI zAMtilAla mehatA ne peza kiyA hai|) - sampAdaka (akhaNDa jyota) maiM devoM ko bhI durlabha zrAvaka jIvana kI yathArtha saphalatA, viratidharma kI yathAsaMbhava ArAdhanA dvArA deva-guru kRpA se pichale dasa-bAraha varSa se kara ke saubhAgyazAlI banA huuN| isase pUrva mere jIvana ko abhakSya bhojana, viSaya-vilAsitA aura zarIra ke mamatva ke viSama aniSTa Adi bhayaMkara unmArga se bacAne vAle, tAraNa-tAraNahAra, anaMta upakArI, paMca parameSThI bhagavaMtoM ke anaMta prabhAva se bharapUra, zAzvata, anAdi siddha zrI navakAra mahAmaMtra kI mere jIvana meM banI satya ghaTanA isa prakAra hai - dharmAndha-jhanUnI muslima zAsana kAla meM dharmAndhatA aura kUTa rAjanIti ke bhramarajAla meM phaMse usa samaya ke bhArata meM eka-chatrIya saltanata ke adhipati (jisane cittaur3a kI dharmAndhatA bharI bhayaMkara lar3AI meM sAr3he camautara maNa janoIyoM kA Dhera ho jAe itane hinduoM kA nAza kiyA, aura jisake atyAcArI AkramaNa se bacane ke lie saiMkar3oM satiyoM ne zIlavrata kI rakSA hetu agni meM zarIra ko samarpita kara bhArata kI adbhuta kIrti meM abhivRddhi kI, jo savA sera cir3iyoM kI jIbhoM kA nAztA karatA thA, aise bhayaMkara hiMsA meM race pace hue) akabara bAdazAha ko jinhoMne apane tyAga-tapa-saMyama ke bala para prabhu zAsana kI avicala nIMva samAna jayaNA ke mArga kI ora mor3A aura varSa meM chaH mAha hiMsA baMda karavAne kA pharamAna jArI karavAyA, itanA hI nahIM, kintu usako bhI lagabhaga mAMsAhAra ke tyAga dvArA aMgrejI evaM baMgAlI sAhityakAroM kI dRSTi meM lagabhaga jaina 25
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - banA diyA, aise mahAna kAryoM dvArA jagadguru kA yathArthabiruda prApta kara usa kAla meM adbhuta zAsana prabhAvanA karane vAle pa.pU.A.bha. zrI hIrasUrIzvarajI ma.sA. ke punita janma se dhanya banI huI gujarAta, rAjasthAna aura banAsakAMThA ke triveNI saMgama para, gujarAta ke chora para Aye pAlanapura zahara meM seTha zrI saubhAgyacanda lakSmIcanda jhaverI ke yahAM jaina kula ke saMskAroM se zobhatI kamalA devI kI kukSI se vi.saM. 1986 mahA sudi 13 dinAMka | 11.2.1930 kI rAtrI meM merA janma huaa| mere pUrva ke puNyodaya kI kamI ke kAraNa cha: varSa kI umra meM zira chatra rUpa pitAjI kI chatrachAyA hamezA ke lie mere lie guma ho gii| vAtsalya bhare dAdAjI aura tIrthasvarUpa mAtAjI ke viziSTa dulAra tale merA lAlana pAlana huaa| zrAvikA ke saMskAroM se sampanna mAtAjI mujhe abhakSya bhojana, rAtri bhojana, apazabda, asatya, jhagar3e Adi se bacAne hetu choTe-choTe kathAnakoM se vRttiyoM ko mor3ane kA prayAsa krtii| vaha dharmakathAeM-mahApuruSoM kI romAMcaka bAteM sone se pUrva sunAkara bhAvI jIvana nirmANa meM amUlya yogadAna krtii| vivekadRSTi sampanna dAdAjI bhI pitAjI kI ora se milanevAle suMdara prazikSaNa aura acche udAtta saMskAroM kI kamI ko pUrI karane kA atyanta vAtsalyapUrvaka dhyAna rakhate the| . ve mujhe goda meM baiThAkara navakAra, 24 tIrthakaroM ke nAma, apane sAdhu kaise? apanA dharma kaisA? vagairaha hitakara tattva bAlasulabha zailI meM manoraMjana kI paddhati se samajhAte the| hamako yogya umra hone para vyAvahArika zikSaNa ke prAraMbha se pUrva dAdAjI upAzraya meM sAdhuoM ke pAsa le jAte, dhArmika pAThazAlA meM maukhika par3hAne hetu bhI pahuMcAte, samajhA bujhAkara bhejte| kabhI anAdikAla ke saMskAra vaza caupaTa, gillI DaMDA Adi ke khela ke kAraNa pAThazAlA meM nahIM jAtA , taba pAThazAlA bhejane hetu dAdAjI daMDA (geDI) lekara pIche cala pdd'te| vAtsalyapUrvaka dhArmika zikSaNa kI AvazyakatA ko samajhane 26
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? vAlI dIrgha dRzTi se dAdAjI kA daMDA kabhI pITha para bhI pdd'taa| isI kAraNa icchA se yA anicchA se dAdAjI kI nigarAnI ke nIce isa mUDha jIvAtmA ko Aja jo dharmadRSTi yatkiMcit prApta huI hai, usake mUla kAraNoM meM mAtAjI kI ora se mile dhArmika saMskAroM ke sAtha, pitAjI kI nizrA-chAyA kI kamI pUrI karane vAle dAdAjI kI acche saMskAra aura dhArmika zikSaNa dene kI apUrva tamannA Aja viziSTa kAraNa rUpa lagatI hai| isI ke prabhAva se mere jIvana meM pApa kA Dara evaM sAdhu | bhagavantoM ke prati vinaya ina do bAtoM ke saMskAra sthira ho gye| ___ mere pUrva ke puNya meM bhAvI yoga se aisI truTi raha gaI ki zrAvaka kula kI vyavasthita prApti nahIM huii| sthAnakavAsI saMpradAya ke saMskAroM ke kAraNa, moha ke saMskAroM ko kama karane ke lie zrI vItarAga prabhu ke |darzana, vaMdana, pUjana Adi ke saMskAra nahIM mile| phira bhI ghara ke dhArmika vAtAvaraNa aura dhArmika pAThazAlA ke zikSaNa ke kAraNa yaha bAta dimAga meM pUrI taraha basa gaI ki "dharma uttamottama vastu hai| hama saMsAra meM 18 pApasthAnaka meM phaMse hue haiN| isI kAraNa sAdhu hI sarvocca jIvana jIne vAle haiN| isalie pUjya sAdhu-sAdhvI bhagavaMta jahAM mile, vahAM unakA yathocita vaMdanAdi vinaya karanA caahie|" merA vyAvahArika zikSaNa pAThazAlA meM prAraMbha huaa| pUrva ke puNya yoga se vyAvahArika zikSaNa ke sAtha dhArmika zikSaNa anivArya thaa| isI kAraNa se dharma kI ora vRttiyAM jyAdA kendrita huii| ___ maiMne I.sa. 1946 meM meTrika kI parIkSA acche kramAMka se pAsa kii| dUsarI ora dhArmika zikSaNa meM bhI sAmAyika, pratikramaNa, 35 bola ke thokar3e, kaI chaMda, sajjhAyeM Adi kaMThastha ho gaye the| isI daurAna mere choTe bhAI kA dehAMta cAra varSa kI choTI umra meM yogya DaoNkTarI ilAja kA abhAva, Arthika saMyogoM kI kamajorI aura | niSNAta DaoNkTaroM kI kamI Adi kAraNoM se huaa| jisase mere mana meM sahajatA se aisI dhAraNA baiTha gaI ki-'apane ko 27
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? bar3A hokara DaoNkTara bananA aura garIboM ko muphta davA denI, va vAstava meM duHkhI na hoM, vaisI svayaM dekhabhAla kara duHkhiyoM kA duHkha apane ko dUra krnaa|' .. isa prakAra kI dhAraNA bhAviyoga se pratidina dRr3ha hone ke kAraNa meTrika pAsa hone ke bAda ucca abhyAsa ke lie mubaMI jAne kA taya hone para sabhI kuTumbiyoM kI sammatti hone ke bAvajUda jIvana ke zirachatra rUpa mAtAjI ke caraNa para hAtha rakhakara mumbaI jAne ke lie AjJA maaNgii| ___ usa samaya muMbaI ke saMbaMdha meM sunI huI bAtoM ke kAraNa mA~ kA dhArmika hadaya saMkaTa meM par3a gayA, kiMtu dUsarI aura kauTuMbika-Arthika sthiti ke vicAra se sIdhA inkAra karane ke badale itanA hI kahA ki,-"beTA sureza! jo saMskAra tujhe yahA~ mile haiM, use saMbhAlakara rkhnaa| | mujhe isa bAta kA vizvAsa de ki sAta vyasanoM meM se tU eka bhI vyasana ke phaMdeM me nahIM phNsegaa| tU abhakSya bhojana se apane Apa ko bhraSTa hone nahIM denaa|" maiMne patitapAvana mAtA ke zabdoM kI gAMTha bAMdhakara dRr3ha abhigraha rUpa mA~ ke caraNoM para hAtha rakhakara dRDhatA dikhAI, jisase maiMne atyanta prasanna huI mA~ ke amI bhare AziSa ko prApta kara mohamayI mumbaI meM par3hane ke lie paira rkhe| muMbaI ke vilAsI vAtAvaraNa meM kaoNleja jIvana prAraMbha huaa| maiM kudarata ke kisI ajJAta saMketAnusAra DaoNkTarI par3hAI meM uttarottara saphalatApUrvaka Age bar3hane lgaa| kintu pUrva ke pApodaya ke kAraNa DaoNkTarI lAIna meM bAyolaoNjI aura eTonomI ke TeknIkala vijJAna ke pAzcAtya tarIke se Tebala para cAroM paira kholakara jIvita meMDhaka ko mArakara prekTIkala karane se AyI niSThUratA evaM saMskAra vihIna lakSmI aura buddhi ke ghamaMDa meM bhAna bhUle, maujazoka meM hI jIvana kA sarvasva mAnane vAle mitroM kI saMgata meM viTAminsa Adi kI carcA ke bahAne "abhakSya hone ke kAraNa mAMsAhAra nahIM kiyA jA sakatA, brANDI nahIM pInI cAhiye, yaha saba bakavAsa hai, 28
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? mAtra chalAvA hai| are! aMDoM meM kyA Apatti hai? ye to nirjIva haiN| nIMbU ke rasa kI taraha yaha bhI eka pauSTika rasa hai "Adi aneka kutarkoM kI dhArA meM merA ajJAnI jIva bahane lgaa| / kiMtu muMbaI ravAnA hote samaya mA~ ke pairoM para hAtha rakhakara bAra-bAra dI huI tasallI aura "beTA! jo tuma ina cIjoM kA upayoga karoge to tuma mere beTe nahIM! maiM terI mA~ nahIM! aura maiM aise apavitra hue tere mukha ko bhI nahIM dekhuMgI "-aisI TaMkAra bharI vANI dila meM bAra-bAra guMja utthtii| azubha saMskAroM evaM dhArmika saMskAroM ke bIca joradAra ghamAsAna chir3A rahatA, aMta meM mere pApa ke udaya ke kAraNa maiM azubha saMskAroM meM phaMsa gyaa| eka bAra meM pArasI, kaitholika, yuropiyana Adi mAMsAhArI mitroM kI pArTI meM hosTala ke sahapAThiyoM ke sAtha gyaa| sabhI apane-apane tarIke se abhakSya padArtho ke AgrahapUrvaka AdAna-pradAna meM mitratA kI saphalatA mAna rahe the| mere sAmane bhI AmaleTa kI Diza aaii| Asa-pAsa ke mitroM ne merI prabala AnAkAnI ke bAvajUda mujhe taraha-taraha ke "dharmI, vedajJa, olDamaina," Adi tAne dekara Diza hAtha meM lene ko prerita kiyA aura cammaca pakar3akara mere mu~ha meM DAlane kI aMtima taiyArI taka kara lii| parantu bhalA ho, hakIkata meM mere dharma jIvana ko anamola rUpa se banAne vAlI mA~ kaa| ___ekadama aMtima samaya meM merI mA~ kA kalpanA citra mere sAmane ubhara aayaa| "beTA sureza! jo tumane apane zarIra ko abhakSya padArthoM se apavitra kara diyA to, tere apavitra kalaMkita kAle mu~ha ko dekhane ke bajAya maiM mauta ko saharSa svIkAra kara luuNgii| ina zabdoM kA raNakAra gUMja uThA aura dhar3Ama kara Diza mere hAtha meM se gira gii| churI kAMTe kahIM uchala gye| mujhe aisI ghRNA huI ki ulTiyA~ honA zuru ho gyiiN| mere mitroM ne muzkila se merA hAtha pakar3a kara dUsare kamare meM le jAkara, yogya upacAra kara mujhe svastha kiyaa| 29
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? basa! vo kSaNa mere jIvana kI yAdagAra dAstAna bana gyii| maiM usake bAda iMglaiNDa kI dharatI para varSoM taka rahA, videzoM meM bahuta ghUmA, lekina zarAba yA mAMsAhAra ke sAmane AMkha bhI nahIM utthaaii| maiM isa prakAra mohamayI muMbaI meM kaoNlejiyana jIvana meM bhI prabala puNya yoga se juA aura parastrI ke bhayaMkara pApa se bhI nau gaja dUra rhaa| yaha saba dharma saMskAra kA siMcana karanevAlI mAtA kA pratApa hai| eka bAta kA mujhe Aja bhI duHkha hotA hai, ki jaina kula meM janma lene ke bAvajUda kaMdamUla Adi anaMtakAya, vAsI, dvidala, abhakSya, acAra Adi kA kar3aka pratibaMdha, sthAnakavAsI saMpradAya ke kucha r3hIle niyamoM ke kAraNa nahIM hone se rAtri bhojana, barpha, AIskrIma, Alu, zakarakaMda, gAjara Adi anataMkAya tathA bahu bIja phaloM kA sevana, vAsI, dvidala Adi kI maryAdAoM kA khuleAma bhaMga karane kA pApa mere jIvana meM binA roka-Toka phala - phula gyaa| isa prakAra merI jIvana naiyA pApa ke samudra meM DagamagA rahI thii| phira bhI kisI puNya ghar3I meM trikaraNa zuddha hRdaya se kiye gaye puNya ke udaya se DUbate ko pATiye ke samAna merA vivAha pAlanapura ke cunIlAla nyAlacanda mehatA (jo custa mUrtipUjaka AcaraNa vAle the) kI suputrI maMjulA ke sAtha huaa| vaha mere Aja ke dhArmika jIvana ke prAraMbha kI eka mahattva kI kar3I hai| yadi merI patnI ke rUpa meM saMskArI suzrAvikA maMjulA nahIM hotI, to merA jIvana kaisA hotA? isakA vicAra hI mana meM khalabalI utpanna kara detA hai| isa prakAra sthAnakavAsI saMpradAya meM jo amuka zrAvaka jIvana se saMbaMdhita prabhupUjA, bItarAga prabhu kI bhakti, bhakSyAbhakSya viveka, viziSTa tapazcaryA aura jIvana ko virati dharma kI ora le jAne vAlI sahI cAbiyoM kI mere jIvana meM kamI thI, vaha mUrtipUjaka mAtA-pitA ke kula ke saMskAroM se samRddha vivekI, vinayI, suzIla, saMskAra saMpanna, maMjulA jaisI suzrAvikA ko patnI ke rUpa meM prApta karane se dUra ho gayI aura pApa 30
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? ke bhaMvara meM phaMse mere jIvana ko TarniMga poiMTa prApta huA aura maiM Aja prabhuzAsana kI yathAzakti ArAdhanA dvArA bhavasAgara pAra karane ke lie udyamazIla banA hU~, yaha saba prabhAva vAstava meM sAdharmika suzrAvikA rUpa dharmapatnI maMjulA kA hai, yaha bAta nirvivAda hai| phira bhAvI ke saMketa anusAra mamatva ke kAraNa mUrtipUjaka kI kanyA kaise leM? yaha prazna ugra hone ke bAvajUda mere bhAvI puNyodaya ke kAraNa mujhe aisA nirNaya lene kI aMtaHsphuraNA huI ki "basa zAdI karuMgA to isI ke sAtha hii''| aMta meM merI icchA mAtA ke vAtsalya ke kAraNa pUrI huii| jisake pariNAmasvarUpa mujhe mere jIvana ke vikAsa meM kama hote hae tattvoM kI pUrti ke lie maukA Akasmika rUpa se milA!!! yaha bAta Age dI gaI mere jIvana kI ghaTanA se jyAdA spaSTa hogii| samaya ke pravAha ke sAtha maiMne 22 varSa kI car3hatI huI yuvAvasthA meM M.B.B.S. hokara M.D (Part I) san 1953 meM pAsa kii| isa samaya mAtAjI ke atyanta Agraha se san 1954 meM maMjulA ke sAtha merA vivAha huaa| navapariNItA ke rUpa meM AI maMjulA ne suzrAvikA ke rUpa meM pharja samajhakara mere jIvana ko saMskAra kI dizA meM mor3ane ke lie mere manovijJAna kA abhyAsa sajagatA se kiyaa| usane merI icchA aura pravRtti ke anukUla rahakara M.D (Part II)meM adhika acche guNAMkoM se uttIrNa hone meM mujhe bahuta sahayoga diyaa| (san 1956 meM) maiMne sAmAnya rUpa se durlabha ginI jAtI M.R.C.P. (laMdana kI) DigrI prApta karane kI tamannA pUrI karane ke lie iMglaiNDa jAne kI bAta kaTambIjanoM ke samakSa peza kI, to sabhI ne Arthika rUpa se, sAmAjika pratiSThA bar3hane Adi ke kAraNa merI bAta maMjUra kI, kiMtu mere jIvana kI saccI praharI merI mA~ ne virodha kiyaa| muMbaI jaisI mohamayI nagarI meM saMskAroM kA nikaMdana hone se bhayabhIta (jo mere jIvana meM hakIkata meM ghaTita huI thI) merI mA~ ne socA ki, 'merI kukSi se avatarita saMtAna jyAdA paise kamAkara zAyada duniyA meM prasiddhi prApta kara de yA phorena riTarna | 31
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? banakara jyAdA pratiSThA, kamAI aura yazakIrti prApta kara le, kiMtu iMglaiNDa jaise saMskAra vihIna mleccha (anArya) pradeza meM rahane ke pariNAma se merI saMtAna saMskAra saMpatti se daridra bana jAegI, usakA kyA!!! bahuta mahinoM taka dharma saMskAra yukta hadaya vAlI mAtA ne putra kI bhautika AbAdI, saMpatti mAna-pratiSThA ko dhArmika saMskAroM kI surakSA hetu upekSita karane jitanA kaThora hadaya rkhaa| mujhe bhI bhAvIyoga se mere vaise pApa kA udaya hone vAlA thA isalie aisA kadAgraha utpanna huA ki paramopakArI mA~ ke hadaya ke darda ko pahacAna na skaa| merI patnI maMjulA ne sAtha calane kI icchA jtaaii| mohAndhatA ke kAraNa mujhe to yaha acchA lagA ki patnI sAtha meM hogI to videza meM mauja-zauka acchI taraha se hoNge| merI jIvanazuddhi kA dhyAna rakhane vAlI suzrAvikA kA hadaya dhAraNa karane vAlI patnI ne sahAyaka banakara merI mA~ ko samajhAyA ki "maiM Apake saMtAna kI jIvanazuddhi kI praharedArI kruuNgii| maiM zrAvikA huuN| mere bharose Apa haMsate mukha se vidAI dIjie!!!!" aMta meM bar3I muzkila se mA~ ne sammati dii| I.sa. 1957 meM maiM patnI evaM eka putrI ke sAtha jyAdA abhyAsArtha iMglaiNDa kI ora ravAnA huaa| maiMne iMglaiNDa pahu~cane ke bAda puNya yoga se sabhI suvidhA milane se I.sa. 1958 meM M.R.C.P. laMdana kI sabase ucca mAnI jAne vAlI DigrI prApta kii| DigrI milane ke sAtha hI merI iMglaiNDa ke bar3e aspatAla meM sammAna ke sAtha sarvocca sthAna para jaldI niyukti ho gii| mujhe sTeNDarDa anusAra suMdara phlaiTa, vizAla keDelika gAr3I, duniyA bhara ke amana-camana aura bhoga sukhoM kI bharapUra sAmagrI, bhoga-vilAsa ke ati Adhunika sAdhanoM kI sulabhatA Adi pApAnubaMdhI puNya ke udaya se sAmagrI milii| mujhe ghara meM zrAvikA roja bahuta kahatI, samajhAtI! 'hama kauna haiM? . 32
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? kaunase kula ke? apanA AcAra hI vAstavika saMpatti hai|' ityAdi bAteM roja madhura zabdoM meM kahatI-samajhAtI, kiMtu maiM usa samaya bhAvI meM hone vAle pApa ke udaya ko khIMca lAne vAlI prabala moha kI dhArA meM bhAna bhUlA zrAvikA kA kucha nahIM sunatA thaa| usa samaya mere jIvana meM aisA unmAda thA, ki maiM prati saptAha 5 sera Alu, 3 sera pyAja, 1 sera lAla mUlI ko hajama kara letA thA!!! itanA hone ke bAvajUda bhI jIva ko koI pazcAttApa nhiiN| mana meM koI duHkha nhiiN| viSaya vAsanA kA bhI pAra nhiiN| dina kyA yA rAta kyA? tithi kyA? aura parva kyA? mada-masta bane sAMDha kI taraha merA jIvana ekadama amaryAdita bana gayA!!! ina sabake bAvajUda zrAvikA ne kabhI bhI berukhI nahIM dikhaaii| vaha |merI acchI bUrI pratyeka AjJA ko na jAne kyoM zirodhArya karatI rhii| kintu aba samajha meM AtA hai ki yaha saba zrAvikA ne dUragAmI dRSTi se socakara manovaijJAnika tarIke se hI kiyaa| isameM maiM kaI bUre pApoM se baca gayA, yaha zrAvikA kI dUragAmI dRSTi kA hI phala hai!!! isa prakAra mere jIvana ke nirmANa meM pUrI ruci lene vAlI zrAvikA ne hI vAstava meM patnI ke rUpa meM merI pathapradarzikA banakara saphala mehanata kI, aisA Aja kRtajJatA se merA hadaya bola rahA hai| | maiM DaoNkTarI ucca DigrI prApta karane iMglaiNDa AyA, phira bhI puNya bala ke kAraNa cAhie usase kaI gunA jyAdA milI paudgalika bhavya sAmagrI kI bharamAra meM viveka buddhi kho baitthaa| maiMne choTI vaya meM garIboM ke A~sU poMchane ke dhyeya se DaoNkTarI lAina lI thI, lekina bhautika sukhoM kI anargala sAmagrI se vApisa bhArata jAne kI icchA hI mara gyii| bhArata se patra Ate hI rahate, baDe bhAI Takora bhI karate ki "bhAI! aba deza meM kaba AnA hai? vahA~ ke vilAsI jIvana meM, apanI saMskAra saMpatti ko mata | gaMvA! abhyAsa ho gayA, M.R.C.P. kI DigrI mila gaI, aba bhAI! vatana meM A jA! yahA~ kI asahAya duHkhI garIba janatA kA mitra bn|" dharmasaMskAroM kI praharI mA~ ke bhI bahuta mIThe upAlambha Ate, kiMtu "aMdhA Agala ArasI, baherA Agala gIta" kI taraha karma ke kaThora udaya ne mere / 33
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? hadaya ko patthara banA diyA thaa| mujhe koI asara nahIM huaa| kiMtu bhAvI ke garbha meM kyA chipA hai? use to sarvajJa prabhu ke binA kauna jAna sakatA hai? mujhe I.sa. 1961 ke janavarI ke prAraMbha meM, sAmAnya bukhAra aura kamara ke roga kI zurUAta huii| tAtkAlika sAmAnya upacAra kiye| lekina dhIre-dhIre darda jora pakar3atA rhaa| pIr3A ke kAraNa maiM viziSTa cikitsaka ke rUpa meM mere kartavya kI bhI upekSA karatA gyaa| bAda meM mere Upara ke DaoNkTara kI salAha se khUna jA~ca, eksare-skrIniMga Adi karAye, kiMtu sabhI sAmAnya hI aaye| darda kA kucha kAraNa samajha meM nahIM aayaa| 6 pharavarI ko roga ne ugra rUpa dhAraNa kara liyA, zarIra kA tApamAna bar3hA, bukhAra bar3hA, kamara kA darda asahya ho gyaa| hamAre vibhAga ke DaoN. khAna ko tAtkAlika bulaayaa| maiMne usa samaya zrAvikA ko kahA, "isa roga kI amuka davA kA mujhe ulTA asara hotA hai, isalie DaoN. khAna ko yaha batA denaa|" isa prakAra sUcanA dene ke bAda DaoN. khAna 12 baje taka nahIM Ae, jisake kAraNa zrAvikA nityakrama nipaTAne bAtharuma meM gaI aura DaoN. khAna A gye| unhoMne vedanA se vihavala bane merI jA~ca kii| jisa davA se mujhe ulTA asara hotA thA, vahI davA bhAvI yoga se de dii| ekAdha ghaMTe meM joradAra rIekzana huaa| darda ne kahara DhA diyaa| rahA nahIM jAye, nArakI ke jaisI bhaMyakara vedanA kI cakkI meM pIlAtA rhaa| jora se cillAne lagA, ulTiyoM se AMteM bAhara Ane lgiiN| mere pAsa rahe DaoN. bhI ghabarAne lge| mere vibhAga ke sabase bar3e DaoN. gibsana ko tAtkAlika bulAyA, hamAre aspatAla ke sabhI DaoNkTaroM kI konphreMsa huI, sabhI ne merI jA~ca kI, parantu ve mere roga kA nidAna bhI nahIM kara paaye| maiMne isa jIvana meM AsaktipUrvaka bhoge viSaya aura abhakSya bhojanAdi se bAMdhe hue tIvra pApakarma ke udaya ne sabako bhulA diyA, sabhI vyAkula ho utthe| merI kAryazailI, haMsamukha svabhAva aura puNya ke prabhAva se iMgleNDa jaisI dharatI para bhAratIya hone ke bAvajUda mere prati sabhI kA prabala prema thaa| 34
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - pariNAmasvarUpa kesa kI gaMbhIratA dekhakara merI zrAvikA evaM do komalavaya kI putriyoM kA bhaviSya ke vicAra se sabhI ghabarA gye| DaoN. gibsana ne turaMta laMdana kI sabase baDI "dI hemarasmItha haoNspiTala" meM phona | kiyA, vahAM acche se acche upacAra ke sAdhana haiN| usake binA roga kA nidAna saMbhava nahIM thaa| unhoMne aisA lagane se vahAM bhartI karane kA zIghra | nirNaya liyA, lekina pApakarma bIca meM aayaa| sAmane se phona AyA ki | yahA~ abhI palaMga khAlI nahIM hai, veTiMga lisTa bhI bahuta lambI thii| aba kyA? kiMtu vApisa puNya ne jora pkdd'aa| DaoN. gibsana ne prema ke kAraNa himmata na hArate hue, dhairya se haoNspiTala ke sabase bar3e adhikArI pro. skenDiMga ko pUrI bAta smjhaaii| bar3e adhikArI ne kahA, "bAta sahI! kiMta niyamAnusAra sArA kArya hotA hai| maiM prema ke kAraNa kAnUna kA bhaMga nahIM kara sktaa|" parantu prema ke kAraNa DaoN. gibsana kI jyAdA Araju bharI bAta se narama bane, bar3e adhikArI ne kahA ki,-"eka upAya hai| kozisa karake dekho| apane pradhAnamaMtrI ke lie eka ruma khAlI hai| kiMtu unakI sammati ke binA vaha ruma nahIM mila sktaa|" ___DaoN. gibsana, pro. skenDiMga aura dUsare tIna mitra jo M.P | (MEMBER OF PARLIAMENT) the, turaMta hI pradhAnamaMtrI herolDa zrI mekamilana se mile| pradhAnamaMtrI ke samakSa DaoN. gibsana ne saMkSepa meM sArI bAta kI aura vizeSa meM kahA ki-"apane deza meM bhArata se abhyAsa hetu AyA huA, kiMtu bahuta buddhimAna aura apane aspatAla kI yazasvitA ko bar3hAne vAlA, choTI umra ke bAvajUda bahuta hoziyAra DaoN. yadi ilAja ke abhAva meM mara jAye, to apane deza kI pratiSThA bigar3egI, isalie thor3A dhyAna dekara apane speziyala kamare kI ijAjata deN|" Aja taka aisI ghaTanA nahIM ghaTI thI, ki pradhAnamaMtrI ke speziyala kamare ke lie kisI ko ijAjata dI gaI ho| pradhAnamaMtrI kucha gaMbhIra bne| AkAza kI ora najara DAlI, kiMtu mere bhAgya ne sAtha diyaa| pradhAnamaMtrI 18
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? ke hadaya ko lagA ki-" hinda kA yuvAna, yazasvI kArya karane vAlA DaoN. yadi mRtyu zaiyyA para ho aura aspatAla meM sthAna ke abhAva meM ilAja na milane ke kAraNa mRtyu kI zaraNa meM calA jAe, usameM mere deza kI kIrti kitanI kalaMkita hogii|" unhoMne turaMta hI likhita AjJA dii| isa prakAra 6 pharavarI somavAra ko roga bddh'aa| maMgalavAra khUna-eksare Adi kI jA~ca meM gyaa| budhavAra ko DaoN. khAna ne bAraha baje golI dii| dopahara ko riekzana huA aura zAma ko laMdana ke sabase bar3e aspatAla meM pradhAnamaMtrI ke speziyala kamare meM, jahAM manaSya ke jIne kI icchA ko saMtoSa dene ke lie atyAdhunika sAdhana taiyAra the, maiM vahAM bhartI huaa| puNya ke jora se, zrImaMta manuSya to kyA? sattAdhIza ko bhI turaMta nahIM mile vaise sundara aspatAla ke speziyala kamare meM aayaa| kiMtu aba upacAra kA kyA? phira vApisa pApakarma bAdhaka bnaa| laMdana ke acche se acche DaoNkTaroM kI konphreMsa huii| kamara meM ho rahe darda kI gaMbhIratA ne sabhI ko cakita kara diyaa| gaMbhIratApUrvaka saMpUrNa sAvadhAnI ke sAtha, sabhI kI saMmatipUrvaka spaSTa nidAna huA aura usake nivAraNa ke lie tatkAla sarjarI oNparezana kI bAta para sabhI ne bhAra diyaa| sabhI ko yaha lagA ki roga kA svarUpa aisI kakSA taka pahu~ca gayA hai, ki aMdara bhaMyakara sar3ana-mavAda (rasI) banane kI zurUAta ho gayI thI, jisase alpa samaya meM mRtyu najadIka hone kA DaoNkTaroM ko aMdezA lgaa| tAtkAlika oNparezana se zAyada baca jAe, kiMtu kamara ke nIce kA bhAga perelAisisa (lakavA) kI taraha zUnya niSkriya ho sakatA hai| aisA abhiprAya hone ke bAvajUda tAtkAlika bhArI davAI kI khurAka se ilAja zuru kiyaa| punaH DaoNkTaroM kI baiThaka huI, ghaMTe-ghaMTe kI riporTa para punaH vicAra hone lage, merI vedanA kA pAra nahIM thaa| maiM jora-jora se cIkhane-cillAne lagA aura ghaMTe-ghaMTe meM morphIyA ke injekzana dvArA rAhata dene kA prayAsa hAne lgaa| dUsaroM ke bhayaMkara asAdhya rogoM kA upacAra karane vAle, mere lie hI Aja 36
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? koI nizcita davA nahIM dikhatI thii| laMdana ke acche M.D. DaoNkTaroM kI buddhi bhI zUnya ho gaI ho vaise kiMkartavyamUr3ha bana gye| oNparezana kI bAta bhI anizcita upAya kI taraha thii| phira vaha oNparezana jokhamI bhI thaa| | aise sabhI jaTila hAlAtoM meM bhI dharma kI ArAdhanA dvArA mile hue jJAna-vivekazakti ke bala dvArA zrAvikA dhairyapUrvaka merI paricaryA karatI thI! aMtima sthiti meM pahuMce hue aura vedanA se vihvala pati kI ciMtAjanaka |dazA, iMglaiNDa jaisI anajAna dharatI, sage-saMbadhI koI nahIM, rUpaye bahuta hone ke bAvajUda aMtaraMga AzvAsana rUpa koI nahIM, yaha saba hone ke bAvajUda mere hadaya ko AghAta na lage, isake lie cehare para tanika bhI zoka-kheda kI lakIra lAye binA, ha~sate cehare se zrAvikA mujhe bArabAra sAMtvanA detI thii| kyA karanA? isa soca meM guruvAra aura zukravAra bIta gye| zukravAra ko vedanA kA pAra nhiiN| mere paira meM lakave kA asara hone lgaa| | jIvana-mRtyu kA prazna khar3A ho gyaa| merI vedanA kI sthiti ko nahIM dekha sakane ke kAraNa aMta meM DaoNkTaroM ne zukravAra kI zAma ko oNparazana kA hI nirNaya kiyaa| mujhe nyUro sarjikala seMTara meM le jAyA gyaa| jisa samaya mukhya dvAra se embUleMsa kAra praviSTa huI, lagabhaga usI samaya nyUro sarjikala DipArTameMTa ke sarvoparI oNparezana ke niSNAta DaoN. sara jyophrI nAiTa (DR. SIR. GEOFRY NIGHT) do dina ke avakAza meM | paryaTana ke lie pichale daravAje se apanI kAra meM laMdana se bAhara cale gaye! re karma! terI akala kalA! jIvana maraNa ke jhUle meM maiM vedanA se ghabarAkara jokhamI oNparezana ke lie taiyAra huA to bar3e DaoNkTara hI gairahAjira!!! | kaisI pApa karma kI lIlA!!! kiMtu mere kisI ajJAta puNya karma kI rekhAoM ke kAraNa vidaza meM bhI khUna kA koI saMbaMdha na hone ke bAvajUda sIniyara nyUro sarjana DaoN. nikalasana ne bhAI se bhI jyAdA vAtsalya se himmata rakhakara kisI na kisI upAya kI khoja meM sarjikala DipArTameMTa ke esIsTenTa DaoN. rIDa ko 37
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? phona kiyaa| unake sAtha phona para mere roga kI bhayaMkaratA, oNparezana kI anivAryatA, deza kI pratiSThA, 'sara jyophrI nAiTa avakAza para haiM, Adi bAteM kiiN| DaoN. rIDa aise vicitra svabhAva ke the, ki AuTa oNpha DyUTI ke samaya kitanI bhI imarajensI meM aspatAla meM paira nahIM rakhate / 'sarvisa ke samaya sarvisa' ke siddhAnta para jar3atA se calane vAle the| yaha saba hone ke bAvajUda bhI mere puNya se prarita hokara DaoN. rIDa kA patthara hRdaya bhI pighala gyaa| pUre aspatAla ke DaoNkTaroM, narsoM, karmacAriyoM Adi sabake bhArI Azcarya ke bIca oNpha DyUTI ke samaya (bIsa varSa kI unakI sarvisa meM kabhI aisA nahIM huA thA phira bhI) DaoN. rIDa merI jA~ca karane zanivAra prAtaH sAta baje Aye / 'o bApa re!' 'o DaoNkTara ! mujhe bacAo', 'nahIM rahA jAtA' Adi cillAte hue merI jA~ca unhoMne kii| DaoN. rIDa bole ki - " yaha koI khAsa gaMbhIratA kI bAta nahIM hai| hama subaha taka rAha dekhate haiM, aisA kahakara cale gye| kiMtu mere pApa karmoM ne adhika jora pakar3A, darda ati asahya hone lgaa| cIkheM, rone, cillAne se DipArTameMTa garaja utthaa| mujhe prati ghaMTe morphIyA ke iMjekzana se ghena meM rakhA jAtA thA, to bhI ghena kA asara kama hote hI cIkhane-cillAne kI AvAja zuru ho jAtI / isa taraha zanivAra kA pUrA dina darda, ghena, cIkhane-cillAne meM pUrA huaa| ravivAra ko subaha oNparezana ke lie pUrva taiyAriyA~ zuru huiiN| DaoNkTaroM kI dRSTi meM merI hAlata atyaMta nAjuka thii| oNparezana karane ke bAda bhI 90 pratizata to kyA 95 pratizata AzA nahIM thI, ki rogI jIvita rahegA, isalie merI sAra saMbhAla meM khar3e paira rahane vAlI zrImatI jhaverI ke hastAkSara CEMATION MORF para karAne kI sarjana kI sUcanAnusAra DyUTI " DaoN. para tainAta DaoNkTaroM ne narsa ko sUcanA dii| kiMtu sAtha meM kahA i 38
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - jhaverI ko patA na cale usa prakAra zrImatI jhaverI ke hastAkSara krvaanaa|" mujhe ulTiyA~ bArabAra hotI thiiN| kamara meM kAMTe cubhoe jA rahe hoM, vaisI akathya vedanA thii| atyaMta asahya roga kI pIr3A ho rahI thii| zrAvikA lagabhaga dasa baje choTI do putriyoM ko mere pAsa biThAkara mIThe-ThaMDe zabdoM se AzvAsana dene lgii| mujhe kucha sujha nahIM rahA thA, becainI khUba thii| maiM jaise-taise karavaTa badalatA thaa| zrAvikA mastaka ke Upara hAtha pherakara navakAra sunA rahI thii| kiMtu mujhe kisI bhI prakAra se caina nahIM hotA thaa| meM jaise hI karavaTa badalakara dUsarI ora muMha karake soyA, vaise hI narsa ne maukA dekhakara gulAbI raMga kA kAgaja (jisameM sArI jAnakArI narsa ne bhara rakhI thI, kevala zrImatI jhaverI ke hastAkSara bAkI the) diyaa| izAre se turaMta hastAkSara karane kA sUcana kiyaa| / zrAvikA bhI avasara kI najAkatatA dekhakara phaoNrma para hastAkSara karane ko taiyAra huI, utane meM darda kI pIr3A se becaina bane, maiMne karavaTa badalI aura acAnaka gulAbI parcI para merI patnI ko hastAkSara karate dekhakara cauMka utthaa| "heM! basa! koI AzA nahIM! mujhe koI nahIM bacAegA! yaha phaoNrma to kesa phela ho jAe to aMta meM zava kI aMtima kriyA karane meM kAnUnI bAdhA na Aye usake lie hai| isI phaoNrma para maiMne saikar3oM hastAkSara karAye, hAya! vidhAtA Aja yahI phArma mere lie !!! basa! vAstava meM koI mujhe bacA sake vaisA nahIM hai !!! he prabhu! kahA~ merA vatana? kahA~ yaha anajAna dharatI! isa prakAra maiM asahAya duHkhI banakara A~kheM muMdakara AkAza kI ora dekhatA rhaa| atyanta Arta hadaya se pukAra rahA thA ki- "he azaraNa zaraNabhUta! he nirAdhAroM ke AdhAra! he patita pAvana! aba mujhe terA hI sahArA hai! kaThina karmoM ke bhISaNa udaya meM sabhI sAtha chor3ate haiN| kintu he prabhu! maiM to terI zaraNa meM huuN| " ___arihaMta...arihaMta...zabda hadaya meM guMja utthe| 39
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? choTI umra meM dAdA ke DaMDe ke Dara se bhI pAThazAlA meM prApta kiyA dhArmika zikSaNa mere kAma aayaa| mujhe aisA lagA 'he jIva ! tere kiye hue tujhe bhogane haiM... pApa karate samaya kitanI tIvra Asakti se ghula-milakara hRdaya kI umaMga thI ? aba vaha pApa udaya meM AyA to he jIva ! kyoM Akula vyAkula ho rahA hai? - isa samaya mujhe mere bhUtakAla meM kie gae pApa (isa jIvana meM AjAdI se kiye hue abhakSya bhojana, rAtri bhojana aura vAsanA, vilAsa evaM vikAroM kI poSaka pravRttiyA~ ) yAda Aye... hRdaya tharathara kAMpane lagA... vidyA aura bala kA abhimAna sikur3ane lagA... aura mana meM se AvAja AI ki- " tujhe isameM se mukta honA ho, to vizvavatsala, karUNA ke bhaMDAra, arihaMta prabhu ko yAda kara... unake dvArA prarUpita dharma kI zaraNa svIkAra ... maiM kucha kSaNa A~kheM baMda kara samudra meM nAva DUbane kI taiyArI ho vaisI asahAya sthiti meM aMtaHkaraNa kI gaharAI meM se sahaja rUpa se ho rahI pukAra - arihaMta... arihaMta ke nAda ko sunane lagA / mujhe thor3I dera bAda aMtaHsphuraNA huI ki, vAtsalyamayI mAtA ne mujhe videza vidAya karate samaya caMdana kI mAlA mere hAtha meM rakhate hue kahA thA ki "beTA ! pratidina eka pakkI mAlA ginanA ! ! !' kiMtu Aja taka maiMne puNya ke udaya se dhAraNA se adhika bhautika bhogavilAsa kI sAmagrI milatI rahane ke kAraNa usa mAlA kA smaraNa taka nahIM kiyA, phira bhI zrAvikA ne apanI pharja samajhakara usa caMdana kI mAlA ko mere sirahAne ke pAsa rakhI thii| , sacce ArtabhAva se...zaraNAgata bhAva se... ananya bhAva se... tuma hI mAtA, tuma hI bhrAtA... tvameva zaraNaM mama... sarala bhAva se sirahAne rakhI mAlA lene kI zakti na hone se dravya se mAlA na lene ke bAvajUda maiM bhAva se zrInavakAra kI zaraNa meM pahu~ca gayA thaa| mere dvArA thor3I dera meM sahajatA se Namo arihaMtANaM... Namo siddhANaM isa prakAra eka ke bAda eka zrI navakAra mahAmaMtra ke pada hRdaya kI atala gaharAI meM se gine jAte rhe| 40
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? | dhImI gati se, kiMtu dhArApravAha japa zurU huA... kitanA samaya huA usakA mujhe patA nahIM, kiMtu aise dhArApravAha zrI navakAra mahAmaMtra ke jApa meM kho gyaa| prati ghaMTe ghaMTI bajAkara narsa kA dhyAna AkarSita kara morphIyA kA iMjekzana lene vAlA maiM karIba tIna ghaMTe taka bilkula zAMti se dhyAnastha banakara bistara para par3A rhaa| | pariNAma svarUpa dasa-dasa minaTa se hone vAlI ulTiyAM baMda ho gii| kamara kA asahya darda sAmAnya ho gyaa| vedanA aura pIr3A se utpanna ho rahI vihvalatA gAyaba ho gayI! maiM AMtarika paramazAMti ke sAtha zrI navakAra mahAmaMtra ke smaraNa kI ghena meM par3A rhaa| merI yaha sthiti dekhakara zrAvikA ne mujhase bolacAla nahIM kI aura kisI bhI kAraNa mere svAmInAtha nidrAmaya ho gaye haiM, yA ghena kI gaharI asara una para chA gayI hai, to aba bAda meM bAta, aisA socakara vaha nahAne-dhone kA jarurI kAma nipaTAne ruma meM gyii| darda kI asahya pIr3A se pIr3ita hokara prati ghaMTe ghaMTI bajAkara narsa kA dhyAna AkarSita karane vAle DaoN jhaverI DhAI se tIna ghaMTe hone ke bAbajUda kyoM hila-Dula nahIM rahe haiM? roga kI vedanA ko cIkhoM dvArA kyoM vyakta nahIM kara rahe haiM?... kahIM DaoNkTaroM ke kahane ke mutAbika DaoN. jhaverI mara to nahIM gaye haiM...!!! merI dekha-rekha meM rahI narsa ne binA hilane-Dulane ke kAraNa mere zarIra ko phirAkara nabja Adi kI jA~ca kI, kiMtu kucha samajha meM nahIM Ane ke kAraNa usane sIniyara resiDenTa sarjana DaoN. nikalasana ko phona karake turaMta bulaayaa| DaoN. nikalasana sphUrti se aaye| bhayaMkara cIkhane-cillAnevAle, ulTiyoM se trasta hue mujhe zAMta nidrA meM soyA huA dekhakara, DaoN. nikalasana ne sAthI DaoNkTaroM ko sAtha meM lekara nAr3I-hArTa-blaDaprezara Adi kI jA~ca kI, to unheM aspatAla ke ghaMTe-ghaMTe ke cArTa meM darja riporTa se 41
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? bahuta acchI sthiti lgii| DaoN. nikalasana soca meM par3a gaye-"zArIrika sthiti gaMbhIra nahIM hone ke bAvajUda yaha bolate kyoM nahIM?" behoza avasthA jesA bhI lagatA nahIM! DaoN. nikalasana ne DaoN. jhaverI...jhaverI! 'isa taraha do-tIna bAra jora se pukArA taba dhIre-dhIre maiM svastha-jAgrata huaa| DaoN. nikalasana ne cakita hokara pUchA, "DaoN. jhaverI kaise ho? bola kyoM nahIM rahe the? behoza the kyA?"maiMne kahA ki "mere pyAre! maiM kAphI svastha hU~! maiM hoza meM huuN|" "merA daHkha darda gAyaba ho gayA hai| merA roga ruka gayA hai| usakI tIvratA kama ho gayI hai| mere prabhu ne merA hAtha pakar3A hai| maiM khUba zAMti meM huuN| aba mujhe maoNrphIyA kI jarUrata nahIM hai|" meM isa prakAra kahakara arihaMta-arihaMta karate hue punaH zrI navakAra ke dhyAna meM kho gyaa| merI AMkheM ekAgratA se zUnya AkAza kI ora sthira ho gayIM, mAno ve mere taraNatAraNahAra prabhu ko dekha rahI thIM... merI sthiti kI vicitratA dekhakara, vicAra meM par3e DaoN. nikalasana usa samaya koI bhI TriTameMTa die binA gaMbhIratA se socane ke lie apane kebina meM cale gye| parantu pahale kI taraha merI sthiti zAMta aura zUnyavat dekhakara narsI evaM DyUTI para ke DaoNkTaroM ne "mai behoza ho rahA hU~" aisA samajhakara bar3e DaoNkTara ko samAcAra diye| sarjikala DipArTameMTa ke sabase baDe DaoN. rIDa, DaoN. nikalasana ke pAsa se prAthamika jAnakArI lekara DaoN. nikalasana ke sAtha mere pAsa bAraha baje aaye| meM arihaMta prabhu ke dhyAna meM evaM zrI navakAra maMtra ke zabdajApa meM lIna thaa| merA duHkha darda dhIre-dhIre kama hone lagA thaa| mujhe aba davA kI yA nIMda kI jarUrata nahIM thii| Tyuba dvArA kaThinAI se utarane vAlA pezAba aba ArAma se hone lagA thaa| 42
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - perelAisisa (lakavA) kA asara kamara ke nIce ke bhAga meM pichale do dinoM meM jyAdA mAtrA meM zuru huA thaa| jisase mere paira zUnyavat ho gaye the| usameM bhI kAphI sudhAra huaa| mere paira maiM apane hisAba se hilA sakatA thaa| . DaoN. rIDa aura nikalasana to yaha saba dekhakara bhauMcakke raha gye| donoM eka dUsare ke sAmane dekhane lage, yaha kyA? sahasA DaoN. rIDa ke mu~ha se GOD IS GREAT (bhagavAna mahAn hai ) zabda nikala pdd'e| dUsare sahayogI DaoNkTaroM, nauM, kaMpAuNDaroM evaM marIjoM ko bhI isa ghaTanA ne bahuta prabhAvita kara diyaa| ve bhI "vI TrasTa ina goDa" ke zabda doharAne lge| isa prakAra ravivAra ke dina 10 baje se 12 baje ke bIca bhayaMkara duHkha tathA vedanA ke kAraNa asahAya-azaraNa avasthA ke bodha ke kAraNa moha kI nIMda meM soyI merI AtmA jAga uThI aura paMca parameSThI kI zaraNa meM lIna bana pahale hAya-voya karatA cIkhatA-cillAtA maiM sabhI ke Azvarya ke bIca meM ravivAra ko bAraha baje ke bAda dhena ke iMjekzana ke binA bhI ekadama zAMta-svastha banakara dhyAna kI mastI tathA zrI navakAra ke japa meM lIna ho gyaa| darda kI tIvratA to 12 baje dUra ho gaI thI, kintu darda ke mUla svarUpa meM bhI 30-40 pratizata kamI huI thii| isalie DaoNkTara oNparezana kI bAta bhUla gaye the! aise bhI ve jokhamI oNparezana mukhya sivila sarjana (ki jo do dinoM ke avakAza para the) kI salAha binA karane ko taiyAra nahIM the, usameM bhI mere roga kI sthiti apratyAzita rUpa se zAMta hotI dekhakara oNparezana kA jokhima uThAnA ve vAjiba nahIM mAnate the| ____ elopathI vijJAna ke anusAra bhayaMkara jokhimI dikhAI detA oNparezana aura ravivAra ko bAraha bajane ke bAda oNparezana kI khAsa jaldabAjI nahIM ho aisI sthiti, aisI duvidhAbharI sthiti meM nirNaya lene kA sAhasa na karate 43
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? hue 'sivila sarjana DaoN. sara jyophrI nAiTa jA~ca kara, jo nirNaya leM vo sahI, 'aisA socakara sabhI Azcarya, ciMtA aura saMzaya kI sthiti meM khelane lge| somavAra subaha ATha baje sarjarI DipArTameMTa ke sabase bar3e DaoN. sara jyophrI nAiTa DyuTI para hAjira hue ki turaMta DaoN. nikalasana, DaoN. rIDa aura anya bhI sahAyaka DaoNkTaroM ne mere kesa ko kautUhala, bhaya, vismaya Adi ke bhAva cehare para vyakta karate hue, unake samakSa prastuta kiyaa| DaoN. nAiTa |ne mujhe atyaMta sajagatA se jAMcA aura ve hAusIMga sarjana DaoN. rIDa para atyaMta gussA karate hue bole ki -'itanA gaMbhIra kesa, tuma abhI taka ise oNparezana thiyeTara meM nahIM le gaye? sarjarI karane meM itanA vilamba kaise? aMdara sepTika kitanA ho gayA hai? ___ve merI patnI zrAvikA aura choTI do bAlAoM ko dekhakara bole, "kyA tumhArI mAnavatA mara gayI hai? tumheM aise mAsUma baccoM evaM choTI umra kI patnI para bhI dayA nahIM AyI? 'tumane isa kesa meM itanA vilamba kaise kiyA?'' Adi Akroza bharI vANI se sabhI ko upAlaMbha dekara, turaMta sTrecara gAr3I maMgavAkara mujhe oNparezana thiyeTara meM le jAne kI kar3aka sUcanA ke sAtha DaoN. nAITa "rAuNDa kA kArya jaldI se nipaTAkara maiM oNparezana thiyeTara meM A rahA hU~" isa prakAra kahakara gye| DaoNkTaroM aura narsI ne turaMta taiyArI kara mujhe iMjekzana, davA kI goliyA~ dekara khUna car3hAkara-kapar3e badalakara taiyAra kiyaa| sTrecara gAr3I meM sulAkara oNparezana thiyeTara meM le jAne lge| usa samaya kala subaha gulAbI phArma para hastAkSara karane se oNparezana kI gaMbhIratA ko jAnakara zrAvikA ke rUpa meM mujhe viziSTa prakAra se AzvAsana dene ke lie merI patnI mere sAmane ekaTaka se dekhakara kucha kahane kI socane lagI, lekina moha ke prabhAva se jaise maiM mRtyu kI gAr3I meM baiThakara mRtyu kI ora jA rahA hU~, aisI kalpanA se aise prema ke Avega se merI patnI ekadama vihvala banakara azrUpAta karane lgii| 44
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - maine khUba svasthatApUrvaka kahA ki- "maMjulA! deva guru kI kRpA se maiM bahuta svastha huuN| aba maiM maranevAlA nhiiN| tuma to samajhadAra ho| saba samajhatI ho, tumane mujhe kaI bAra dharma kI zaraNa lene kA kahA, kintu mere pApa ke udaya ke kAraNa mujhe vaha bAta acchI nahIM lagatI thii| khaira.... 'aba to maiM ekadama mRtyu kA daravAjA khaTakhaTAkara zrI navakAra mahAmaMtra ke AlaMbana se vApisa AyA huuN...| merA roga zAMta ho gayA hai! tuma bilkula ciMtA mata krnaa| maiM zarIra meM jamA ho gaye kacare ko nikAlane oNparezana thiyeTara meM jA rahA huuN| bAki aba koI jokhima nahIM haiM isalie kucha bhI ciMtA mata karanA... maiM devaguru kI kRpA se aura zrI navakAra ke pratApa se jyAdA svasthatA prApta karane jA rahA huuN| phira bhI agara mujhe kucha ho jAye to bhI aba mujhe jarA bhI Dara nahIM lgtaa| merI gati acchI hI hogii| zrI navakAra rUpI rakhavAlA pAyA hai.... aba koI ciMtA nhiiN...| yadi merA zarIra chuTa jAye, to tuma tathA donoM bAlikAeM svadeza jAkara asAra saMsAra kA moha tyAgakara AtmakalyANa ke mArga para Age bar3hakara anamola mAnava avatAra ko saphala karanA...lo abhI.... mi...cchaa....mi....du....kk.....iN....|' zrAvikA ne bhI moha ke Aveza ko dUra kara mere hadaya ko AzvAsana dete hue kahA ki," svAmInAtha! Apa zrI navakAra meM mana ko lagAkara rkhnaa| hamArI kucha bhI ciMtA mata krnaa| devaguru kRpA se saba acchA hogaa| arihaMta....arihaMta kA smaraNa cAlu rkhnaa|" merA hadaya zrAvikA ke vacanoM se saMtuSTa huaa| maiM zrI navakAra ke japa meM lIna bana gyaa| sTrecara oNparezana thiyeTara meM phuNcaa| mujhe oNparezana Tebala para liyaa| DaoN. sara jyophrI nAiTa, DaoN. rIDa,DaoN. nikalasana Adi bar3e DaoNkTara evaM sahAyaka aneka DaoNkTaroM ne bahuta sAvadhAnI ke sAtha merA oNparezana zurU kiyaa| somavAra subaha meM zrI navakAra kI goda meM rahakara khUba svastha banA 45
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? thA, phira bhI pApa karma ke udaya se bhogavRtti aura lAlasA ke atireka se kie gae atyaMta amaryAdita khAna-pAna se ikaTThe hue kacare ko nikAlane hetu oNparezana Tebala para jAnA pdd'aa| zrI navakAra mahAmaMtra kI chatra chAyA ke nIce khUba svasthatA ke sAtha somavAra ko 11 baje prAraMbha huA oNparezana dopahara 4 baje pUrA huaa| chaH auMsa jitanA mavAda nikalA aura phephar3oM meM se pA~ca haDDiyA~ sar3I huI nikliiN| sabhI DaoNkTara cakita bana gaye ki itanA sArA mavAda nikalA, itanI sar3I huI haDDiyA~ nikalIM, phira bhI yaha marIja kisa prakAra jIvita hai, aura itanI bhaMyakara bigar3I huI sthiti ke bAvajUda kala bAraha baje se roga nahIM jaisA kaise ho gayA? roga bhayaMkara hone ke bAvajUda rogI svastha kisa prakAra rahA? yaha kyA camatkAra! sabhI ke hadaya meM 'goDa ija greTa' (GOD IS GREAT) zabda guMja rahe the| mujhe cAra bajakara dasa minaTa para sTrecara ke dvArA vApisa mere bistara para lAyA gyaa| maine vahAM Ate hI turaMta phona uThAkara DAyala ghumaayaa| zrAvikA ko dharma para zraddhA majabUta thI hii| phira bhI jyAdA vizvAsa jage, isalie aspatAla ke phona kaMTrolara ko miseja jhaverI kA phona jor3ane ko khaa| kaMTrolara ne bhUla se aspatAla kI maiTrana ke kamare se jor3a diyaa| | meTrana ko merI tabIyata kI gaMbhIratA aura IzvarIya zakti kA camatkAra batAnevAlI ravivAra kI adbhuta ghaTanA evaM gyAraha baje zuru huA oNparezana cAra baje pUrA huA, yaha saba jAnakArI thI hii| jisase TelIphona meM merI AvAja sunakara, vaha kSaNa bhara to camaka gaI aura TelIphona meM bhAva vibhora hokara "goDa ija greTa' bolakara 'oha DaoN. jhaverI! hepI Ara yu' (tuma khuza ho?) "theMka yu" kahakara maiTrana ne zrAvikA ke sAtha bAta karAne ke liA na jor3a diyaa| maiMne phona para zrAvikA ko kahA ki "maiM ekadama svastha hU~, zrI navakAra kI kRpA se oNparezana ke....nahIM...nahIM....mRtyu ke Tebala para se 46
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? cAra baje utarakara mere kamare meM vApisa A gayA huuN| mujhe deva-guru kRpA se |zrI navakAra maMtra ke rakhavAle ajIba tarIke se dravya evaM bhAva donoM duHkha se nikAla cuke haiN| maiM dhanya hUM!' "jisa prakAra DUbate hue ko pATiyA hAtha meM AtA hai, usa prakAra isa mleccha bhUmi para merI AtmA ko vIparita dizA se vApisa mor3anevAlA | zrI navakAra mujhe sAthIdAra ke rUpa meM mila gayA!!! " turaMta donoM bAlikAoM ko sAtha lekara, Ananda ke sAtha aspatAla Akara, mujhe khUba prasanna dekhA to zrAvikA vAstava meM bhakti se gadgada ho gii| usa samaya bAtacIta ke daurAna bar3I beTI se jAnane ko milA ki. | zrAvikA ne ghara meM igyAraha baje se kesariyAjI ke phoTo ke samakSa zrI navakAra mahAmaMtra kA japa kiyA aura zubha samAcAra Aye to hI anna pAnI lenA, aisA abhigraha kiyA thaa| taduparAMta usane merI svasthatA aura oNparezana kI saphalatA hetu vrata | niyama-tapa-japa Adi karane kA saMkalpa kiyA thaa| mere jIvana meM acAnaka AI choTI sI bImArI ne bhayaMkara rUpa liyA aura bar3e-bar3e DaoNkTara bhI ghabarAeM, vaise jokhamI oNparezana kA samaya AyA, vaha vAstava meM "tIvra bhAva se kie hue pApa aura puNya kA phala turaMta milatA hai' isa zAstrIya niyamAnusAra yathArtha thA aura prakRti ke saMketa anusAra dravya oNparezana se aMdara kI gaMdagI ke rUpa meM mavAda aura sar3I huI haDDiyA~ Adi dUra hue evaM oNparezana kI pUrva bhUmikA meM atyanta tIvra vedanA meM yAda Aye zrI navakAra mahAmaMtra ke japa aura smaraNa se merI AMtarika pApa vAsanAoM kA bhI bhAva oNparezana ho gayA, jisase merI dRSTi para AyA huA moha kA AvaraNa dUra hokara, viveka, buddhi kA udaya huaa| pariNAmasvarUpa oNparezana ke bAda ilAja hetu mujhe aspatAla meM rahanA par3A, kiMtu merI vRttiyAM, viveka buddhi ke udaya se ekadama badala gaI, jisase Aja taka narsa yA sTaoNpha kI leDija ke sAtha mAtra manoraMjana ke khAtira haMsakara bAteM karane se hotA dRSTi kuzIlatA kA chupA pApa sarvathA 47
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? baMda ho gayA aura aba taka hue usa pApa kI ghRNA mana meM baiTha gyii| mujhe bAlyAvasthA meM dAdA aura tIrtha svarUpa mA~ dvArA samajhAyI gayI tathA pAThazAlA meM sIkhAyI huI zIla dharma kI mahimA aura usakI maryAdAoM kA mahattva sahI rUpa se spaSTa tarIke se samajha meM Ane lgaa| maiM ekadama acchI taraha se aura jaldI se khUna ko bar3hAkara svAsthya prApta karuM aise Azaya se DaoN. nikalasana, DaoN. rIDa aura unake nIce rahe niSNAta DaoNkTara, sabase bar3e DaoN. jyophrI nAiTa ke nirdezAnusAra viTAmina ke iMjekzana Adi kA korsa prema se dete the| phira bhI unakI dhAraNA anusAra merA zarIra kavara -apa na hone ke kAraNa ve soca meM par3akara dUsare DaoNkTaroM kI kaoNnphreMsa bulAne Adi kI taiyArI karane lge| mujhe isa bAta kA patA calane para DaoN. nikalasana se maiMne spaSTatA pUrvaka bAta kI ki, "jAti, deza aura kula kA riztA nahIM hone ke bAvajUda Apa jo hamadardI evaM prema se mere lie sAvadhAnIpUrvaka ilAja kI yojanA banA rahe ho, aura acchI se acchI zaktivardhaka davAiyAM iMjekzana dene ke bAvajUda mere zarIra kI najAkata sthiti tumheM kaThinAI meM DAla rahI hai, usakA kAraNa zAyada Apake dhyAna meM nahIM bhI Aye, kiMtu mujhe hakIkata meM jisa paramAtmA kI zakti ne bacAyA, usa zakti ke anurUpa jIvanacaryA ke lie yogya vAtAvaraNa mujhe yahAM nahIM milatA hai, usa tanAva ke kAraNa ApakI ora se mila rahI pUrI suvidhA ke bAvajUda maiM zArIrika svasthatA prApta nahIM kara pA rahA huuN| isalie mere zarIra meM zakti prApta karane hetu mujhe ghara jAne do|" DaoN. nikalasana yaha bAta sunakara kAphI dera taka vicAra meM DUbe, kiMtu aMta meM merI bAta para vizvAsa kara, kamara taka plAsTara car3hAkara |embyUlensa kAra meM mujhe ghara phuNcaayaa| ..dharma saMskAra meM raMgI huI zrAvikA patnI, kisI bhI prakAra kI halana-calana na kara sakuM vaise kamara taka ke pakke plAsTara meM jakar3e hue, ekadama apaMga hAlAta meM mujhe dekhakara bhI jarA bhI nArAja yA parezAna hue 48
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - binA merI choTI-bar3I sabhI jarurateM khar3e paira, umaMga ke sAtha pUrI karane lgii| sAtha hI sAtha mere aMtara kI jagI huI dRSTi ke anusAra jIvana ko saMyamI banAne hetu samajhAtI aura ajJAna dazA meM kiye gaye pApoM kI gahIM-niMdA karane hetu jAgrata karatI thii| bImArI se pUrva bhI zrAvikA mujhe aksara yaha saba bAteM samajhAtI, kiMtu usa samaya merI aMtarAtmA moha ke AvaraNa se vAsanA ke mAhaula meM viveka zUnya banane ke kAraNa, yaha saba Tika Tika rUpa lagatA, jisase adhikAMza bAra to AMkhoM ke Age kAna karatA, kevala patnI ke prati rAga ke kAraNa sAmane javAba nahIM detA thaa| kiMtu aba mujhe zrAvikA ke antara meM merI AtmA ko durgati se bacAne ke lie, bhAva vAtsalya kA anubhava hone lgaa| jisase maiM plAsTara meM jakar3I huI sthiti meM bhI zrAvikA kI sUcanA ke anusAra mAnasika rUpa se dhArmika jIvana jIne kI taiyArI karane lgaa| zrI navakAra mahAmaMtra ke niraMtara smaraNa evaM kiye hue pApoM kI gardA, AtmaciMtana aura kartavya kI jAgRti Adi meM merI tatparatA bar3hatI gii| usa samaya merI sthiti aisI thI ki cammaca bhI uThAnA mere lie muzkila thA, jaba ki eka samaya aisA thA, ki do yuvAna AdamiyoM ko kaMdhoM para biThAkara pahAr3a para car3ha sakatA aura utara sakatA thaa| mujhe jIvana meM sAkSAt anubhava huA ki audayika bhAva kA zarIrabala dharmabala se hI TikatA hai, phAlatu mada-abhimAna kA koI artha nahIM!!! duniyA meM kahA jAtA hai ki, 'jo hotA hai vaha acche ke lie hotA hai|' usI ke anusAra mujhe plAsTara kI avasthA meM ciMtana aura AtmagardA karane kA adhika samaya milA, pariNAmasvarUpa viveka dRSTi kI kakSA U~cI hone lgii| jisase mujhe 'saccI bhUkha meM bhojana kA saccA svAda' kI taraha mere jIvana ko zAdI ke prathama dina se hI dhArmika dRSTikoNa dene ke lie prayatnazIla zrAvikA ke Aja taka kI sUcanAoM kI avagaNanA kI bhUla vAstava meM pIr3A dene lgii| 49
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? svayaM kI paravAha kiye binA khar3e paira merI acchI-burI sthiti meM bhI dhArmika jIvana kI dekharekha rakhane vAlI zrAvikA ne tatparatA dikhAte hue, mujhe pApa mArga se bacAne hetu suMdara hitazikSAeM dekara kartavya kA mArga apanAyA thaa| aisI Adarza zrAvikA ko patnI ke rUpa meM prApta kara, mere dhArmika jIvana kA nirmANa isake sahAre hI huA hai aura hogA, isa vicAra se ullAsa se kSaNa bhara plAsTara kI jakar3ana kI vedanA bhUla jAtA aura zrAvikA ke prati Aja taka jo kevala kAmavAsanA kA poSaka sAdhana samajhakara dravya prema thA, vaha mere AMtarika jIvana ko dharmamaya banAne vAlI sAdharmika ke rUpa meM bhAvaprema evaM guNAnurAga meM parivartita hone lgaa| vAstava meM dharma-saMskAra vihIna mleccha dharatI para mere jIvana kI kAyApalaTa ko sthAyI rUpa dene se maiMne use mere jIvana kI saMcAlaka dharmaguru ke rUpa meM svIkAra kiyA hai| maiM isa prakAra dravya aura bhAva donoM prakAra ke ilAja se thor3e hI dinoM meM ThIka ho gyaa|shriir, socA thA, usase bhI jyAdA zaktizAlI bana gyaa| jahA~ jiMdagI aura mauta kA savAla thA aura sabhI DaoNkTaroM ko lagatA thA ki zAyada oNparezana se jIvana baca jAye to bhI kamara ke nIce ke bhAga se perelAisisa kI asara se dono pairoM meM lakavA hone kI pUrI saMbhAvanA thI, kiMtu maiM sabhI ke Azcarya ke sAtha, binA AlaMbana se sahajatA se calane kI sthiti meM pahu~ca gyaa| maiM sabake mana meM eka praznarUpa bana gyaa| aMta meM laMdana kI meDikala aisoziyezana kI khAsa miTiMga meM hamAre aspatAla ke DaoNkTaroM ne samAdhAna pAne ke lie, laMdana ke prakhyAta aneka M.D. DaoNkTaroM ko AmaMtrita kiyaa| usa miTiMga meM DaoN. nikalasana ne mere kesa kI jAnakArI prAraMbha se lekara aMta taka peza kii| mere kesa kI prI-skrIpzana, dI gaI davAiyAM, iMjekzana evaM viziSTa ilAja kI jAnakArI DaoN. rIDa ke mArga darzanAnusAra peza kii| 50
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - ___mere roga kA prakAra, kamara meM vicitra darda, mavAda aura haDiDyoM meM sar3ana kisa prakAra zIghratA se huA? perelAisisa kI saMbhAvanA, oNparezana ke khatare Adi bAtoM kI jAnakArI sara jyophrI nAiTa ne saralatApUrvaka DaoNkTaroM kI sabhA ke samakSa peza kii| tIna ghaMTe taka aneka sarjikala binduoM kI carcA karane ke bAda bhI oNparezana kI pUrva bhUmikA aura saphalatA ke kAraNoM kA koI spaSTa nirNaya nahIM ho skaa| aMta meM GOD IS ALMIGHTY tathA GOD ONLY KNOW yA GOD IS GREAT Adi bolane ke sAtha bhAratIya DaoNkTara kI dharmazraddhA evaM prabhu-vizvAsa kI prazaMsA ke sAtha sabhI DaoNkTara kutUhala aura vismaya ke mizrita bhAvoM ke sAtha IzvarIya zakti kI preraNA ke sAtha bikhre| isa sabhA kI jAnakArI se merI AtmazraddhA bahuta majabUta huii| saMsAra meM hakIkatoM se koI inkAra nahIM kara sakatA, isalie elopathI vijJAna bhI jahA~ soca meM par3a gayA, vaisI viSamatara sthiti meM se gujaratA huA jItA jAgatA maiM sabake kutUhala rUpa banA, jisase maiM isa sthiti kA sarjana karane vAlI IzvarIya zakti meM jyAdA zraddhA prApta kara skaa| maiMne isI kAraNa sabhI bhautika sAdhana jaba bevaphA bane taba mRtyu ke mukha meM se jisa zakti ne mujhe bAhara nikAlA, usa zakti ko vaphAdAra bane rahane ke lie, jIvana meM dharma evaM zrI navakAra mahAmaMtra ke prati pUrNa samarpaNa bhAva lAne ke lie, pA~ca tithi abhakSya anaMtakAya kA bhakSaNa baMda kiyaa| dUsare upAyoM se bhI jIvana meM paudgalikatA ke sthAna para sAttvikatA ko sthAna diyaa| maiMne pUrNa svastha hone ke bAda lAkhoM kI kamAIvAlI bhI naukarI se istIphA diyA, kyoMki jisa dharma ne, jisa zrI navakAra ne mujhe mRtyu ke muMha meM se bacAyA aba to usI kI chatra-chAyA meM jIvana ko saphalatApUrvaka bitAne ke dhyeya se maiMne bhArata vApisa jAne kA nirNaya kiyaa| maiMne sahadaya DaoNkTara mitra baMdhuoM aura aspatAla kI salAhakAra samiti, prabaMdha samiti ke sadasyoM ke prema bhare inkAra ke bAda bhI muzkila 51
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? se sabhI ko samajhAkara bhArata vApisa Ane kI pUrva taiyArI prAraMbha kii| zubha dina meM do beTiyoM evaM zrAvikA ke sAtha bhArata kI ora prayANa kiyaa| maiMne usI samaya mana meM dRr3ha nizcaya kiyA ki-'bhArata kI dharatI para paira rakhate hI vAsanA evaM Asakti ko ekadama tilAMjali na de sakU to bhI jarurI maryAdAoM ko virati dharma ke viziSTa pAlana se taya kara lenA hai|'' pUre pravAsa ke daurAna dhArmika jIvana ke sAtha saMbaMdha jor3ane kI suMdara yojanAe~ zrAvikA ke sAtha vicAra kara taya kii| muMbaI baMdaragAha para sTImara jaba kinAre para pahu~cI, to maiMne turaMta | bhArata kI bhUmi ko atyaMta bhAvapUrvaka namana kiyaa| maiMne evaM zrAvikA ne bhArata kI bhUmi para paira rakhate hI IzAna koNa (dizA) meM sImaMdhara svAmI paramAtmA ko sAkSI rakhakara bhAvapUrvaka ghuTane TikAkara, namaskAra kara dharmazAsana kI chatra chAyA ke nIce jIvana jIne kA dRr3ha saMkalpa kiyaa| mujhe Aja taka jina abhakSya padArthoM ko khAne se majA AtA thA, zarIra kA poSaNa mAnakara maiM khUba AnaMdita hotA thA, aba unhIM meM naraka ke bhaMyakara duHkha mAnakara unheM AtmA ke zoSaka mAnane lgaa| isalie tIvra pazcAttApa ke bhAva ke sAtha anaMtakAya Adi abhakSya padArthoM kA ekadama yAvajjIva tyAga kara diyaa| usI prakAra sAta vyasana, rAtri bhojana, abhakSya, acAra, Adi pApoM kA bhI paccakkhANa zrI sImaMdhara svAmI paramAtmA kI sAkSI meM liyaa| mujhe lene Aye parijana (saMbaMdhI) samajhe ki DaoN. jhaverI aura unakI patnI kitane vinIta haiM ki hamAre paira chU rahe haiN| kiMtu vAstava meM hama donoM saMsArI jIvana ko dharma ke paMtha para car3hAne kI pUrva-bhUmikA kA nirmANa kara rahe the| pAlanapura Akara paramopakArI, bhAvavAtsalya ke bhaMDAra evaM jinake DaMDe kI mAra ke Dara se prApta kiye dhArmika zikSaNa kI badaulata iMglaiNDa jaisI mleccha dharatI meM vedanA ke sAgara meM bhI zrI navakAra mahAmaMtra kA smaraNa dravya evaM bhAva samAdhijanaka huA, ve dAdAjI jIvita nahIM the, isalie 52
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? hadaya ko duHkha huA phira bhI unake asIma upakAroM ke badale meM bhAva se dAdAjI ke paira dhokara usa caraNAmRta ko mastiSka para car3hAne kI bhAvanA dvArA zraddhAMjali arpita kii| ___ maiMne dharma-vAtsalyamUrti, vAstava meM jIvanasaMskAradAtrI mAtAjI ke caraNoM meM kRtajJatA bhare A~sU bahAkara ghaTita bAta saMkSepa meM khii| - vizeSa meM-"Apake dvArA dI gayI caMdana kI mAlA se zrI navakAra ke kiye gaye dravya japa ke pratApa se hI aMta meM merA uddhAra huA, isa sabakA zreya Apako hai" ityAdi kahakara maiMne mAtAjI kI caraNa raja sira para |cddh'aayii| maiM bAda meM vyavasAya ke kAraNa I. sa. 1964 meM kalakattA aayaa| vahA~ DaoNkTarI kArya prAraMbha kiyA, puNya yoga se laMdana kI taraha yahA~ bhI | bhautika saMpatti jarUrata se jyAdA milane lgii| kiMtu aba merI antarAtmA jAgRta hokara vikArI vAsanAoM ke dabAva se mukta raha skii| mujhe prabala puNyodaya se mere eka jigarI dosta ne eka bAra preraNA dI ki vinayavijayajI mahArAja (sva. pu.A. zrI vijayabhakti sUrIzvarajI ke ziSya, vartamAna meM sva. pU.A. zrI vinayacaMdrasUrIzvarajI mahArAja) bahuta suMdara vyAkhyAna dete haiM, eka bAra jarUra jaao| maiM bAra-bAra dosta kI preraNA se eka ravivAra ko samaya nikAlakara vyAkhyAna sunane gyaa| pU. mahArAjazrI kI saMyamalakSmI se zobhAyamAna kAyA, prazAMta ceharA, mIThI madhurI vANI se merA mana AkarSita huaa| phira kabhI jinamaMdira meM darzana karane ke lie padhAre hue pUjya zrI vinayavijayajI mahArAja maMdira meM se bAhara nikale aura maiM mere mitra ke sAtha ghUmane nikalA thaa| kiMtu choTI umra meM dAdAjI kI ora se tathA dhArmika pAThazAlA meM aisA zikSaNa milA thA ki jaina sAdhu bhagavaMta- prabhu mahAvIra ke tyAga dharma kA pAlana karane vAle ko dekhakara turaMta hAtha jor3ane caahie| isa saMskAra ke kAraNa maiMne jUte utArakara unheM vinayapUrvaka namaskAra kiyaa| pUjya gurudeva ne madhura svara se dharmalAbha khaa| merI vinati se 53
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? mAMgalika sunaayaa| pUjya gurudeva kI saMyamita kAya ceSTA, jayaNApUrvaka (sAvadhAnIpUrvaka) calane kI paddhati Adi kI amiTa chApa mere hadaya para pdd'ii| usake bAda ravivAra ko vyAkhyAna sunane gyaa| pUjya guNavijayajI mahArAja (tapasvI) kI preraNA se maiMne guruvAra ko aspatAla baMda kara saptAha meM do dina (ravi-guru) niyamita vyAkhyAna sunanA prAraMbha kiyaa| vinayavijayajI mahArAja kI suMdara zAstrAnusArI vyAkhyAna zailI, mahApurUSoM ke suMdara jIvana caritroM ke prasaMgoM ko acchI taraha se peza karane kI kalA, pUjya guNavijayajI mahArAja kI dharma kAryoM se saMbaMdhita vividha sUcanAe~, ghara meM zrAvikA kI hArdika preraNA aura usakA dhArmika sAtha lekara sarvaprathama zrI zAmalA pArzvanAtha prabhujI kI aTThama se mere dhArmika jIvana kI zuruAta huii| usake bAda uttarottara aneka tyAgI, tapasvI sAdhu bhagaMvatoM, AcAryoM, padastha muniyoM Adi ke dhArmika paricaya-dhArmika vAtAvaraNa Adi ke pratApa se yathAzakti vrata-niyama, tapa-japa, pauSadha, pratikramaNa Adi dharma kriyAoM se jIvana dhanya-pAvana bana gyaa| paise kamAne kI dRSTi se kalakattA kI bhUmi anukUla hone ke bAda bhI, dhArmika vAtAvaraNa aura saMyamI jIvana bitAkara dhArmika apUrva preraNA denevAle muniyoM ke sahavAsa kI kamI ke kAraNa, zrAvikA kI preraNA se I.sa. 1971 meM kalakattA chor3akara hama ahamadAbAda A gye| yahA~ Ane ke bAda dhArmika jIvana meM merI suMdara pragati huii| maiMne zrI vardhamAna tapa kI 31 oliyAM kii| pUjya zAsana prabhAvaka AcArya deva zrI devendrasAgarasUrijI kI preraNA-nizrA meM paramAnaMda jaina saMgha (vItarAga sosAyaTI, pAlaDI, ahamadAbAda-1) kI ora se hue upadhAna prasaMga para mahAna puNya ke yoga se zrI namaskAra mahAmaMtra kI ArAdhanA vidhipUrvaka aDhAriyA (pahalA upadhAna) karane se ArAdhane (sAdhane) kA saubhAgya milaa| 54
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? maiMne zrAvikA ko 47 dina kA upadhAna karavAkara prathama mAlA pahanAkara jIvanopakAriNI zrAvikA ke upakAra kA yatkiMcit RNa adA kiyaa| vaktavya:- DaoN. surezabhAI sobhAgacandajI jhaverI 301 artha epArTamenTa, pArzvanagara, kaoNmpaleksa, 472949 kailAzanagara, sagarAmapurA - surata 395002 (gujarAta) dUrabhASa vaira visarjaka, maitrI sarjaka zrI navakAra yahAM peza kI gaI romAMcaka, bodhaprada ghaTanA eka mAsika meM par3hI thii| use saM. 2041 ke mumbaI- vaDAlA cArtumAsa ke daurAna vyAkhyAna meM peza karane para eka zrAvaka se jAnane ko milA ki isa ghaTanA se jur3e tatvacintaka bhAI dUsare koI nahIM, parantu varSoM se gor3IjI (pAyadhunI) meM hara zanivAra ko jinakA AdhyAtmika vArtAlApa Ayojita hotA hai, ve zrI kiraNabhAI svayaM haiN| usake bAda kiraNa bhAI ke pAsa pratyakSa meM isa ghaTanA kA Alekhana karane kA nivedana kiyA, parantu kucha kAraNoM se unhoMne anicchA drshaayii| phira bhI yaha ghaTanA aneka AtmAoM ke lie atyaMta preraNAdAyaka hone se usakA sArAMza yahAM apanI yathAmati se peza kara rahA huuN| usame apUrNa dazA ke kAraNa koI kSati ho to hArdika micchAmi dukkar3a - saMpAdaka - zaMkhezvara tIrtha meM namaskAra mahAmaMtra ke parama ArAdhaka, adhyAtmayogI, ajAtazatru pa. pU. paMnyAsa pravara zrI bhadraMkaravijayajI ma.sA. Adi pUjyoM kI nizrA meM eka tridivasIya sammelana Ayojita kiyA gayA thaa| usameM tIsare dina kI rAta meM navakAra ke bAre meM eka praznottarI Ayojita kI gaI thii| mujhe vividha jijJAsuoM ke praznoM ke pratyuttara dene the| rAtri meM lagabhaga 11 baje praznottarI kAryakrama pUrNa hote hI sabhA kA visarjana huaa| sabhI zrotA apane-apane sthAna para gaye, parantu eka bhAI vahAM baiThe the| sabhA ke vyavasthApaka ne unase pUchA : 'tumheM abhI kucha pUchanA hai' yaha sunate hI vaha bhAI kucha Aveza meM Akara kahane lge| "mere ko kucha bhI nahIM pUchanA, parantu kevala itanA hI kahanA hai ki, meharabAnI 55
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? karake aba tuma aise saba nATaka banda kro| tuma logoM ne tIna dinoM meM navakAra maMtra kI mahimA ke bAre meM jo bhI bhASaNa Thoke haiM, ve saba betuke haiN| navakAra maMtra kA vartamAna samaya meM aisA kucha bhI prabhAva nahIM hai, yaha bAta meM svayaM ke anubhava ke AdhAra para chAtI Thokakara kahatA huuN|" apratyAzita aise zabda sunakara vyavasthApaka bhAI to hila hI gaye / anta meM ve usa bhAI ko mere pAsa lAye aura pUrI hakIkata btaaii| mujhe bhI isa kesa kA saMzodhana karane kI jijJAsA utpanna huii| maiMne usa bhAI se premapUrvaka pUchA: " Apa mujhe batA sakoge ki Apa ne aba taka kisa-kisa prakAra se navakAra kI ArAdhanA kI aura kitane navakAra gine ?" pratyuttara meM una bhAI ne apane hAtha batAte hue mujhe kahA ki "yaha dekho, 36 varSa se navakAra ginate-ginate merI aMguliyoM kI lakIreM ghIsane lagI haiN| prAcIna hastalikhita pratoM vagairaha meM darzAyI huI evaM mahAtmAoM ke pAsa sunI huI aisI koI prakriyA zeSa nahIM rahI jo maiMne 36 varSoM kI ArAdhanA ke daurAna na AjamAyI ho| are, sardI meM kar3akar3AtI ThanDa ThaNDe pAnI meM khar3e rahakara tathA garmI meM cAroM ora agni ke tApa ke bIca meM rahakara navakAra japa ke prayoga kiye, parantu pariNAma zUnya hI AyA / mujhe na to kisI camatkAra kA anubhava huA, na hI mAnasika zAMti kA bhI anubhava huaa| isIlie 36 varSa pUrva mA~ ke pAsa se jisa zaMkhezvara dAdA ke samakSa navakAra sIkhA thA, use vApisa Aja dAdA ko lauTAne ke lie hI maiM AyA huuN| isalie meharabAnI karake navakAra maMtra kI mahimA ke bAre meM aba aura kucha bhI upadeza mata denA! " yaha sunakara kSaNa bhara ke liye to maiM bhI cakita raha gyaa| mujhe mahAmantra ke prabhAva ke bAre meM pUrI-pUrI zraddhA thI, to dUsarI ora 36 varSa kI sAdhanA ke bAda bhI pariNAma zUnyatA kA, dRSTAnta bhI mere sAmane cunautI ke rUpa meM khar3A thaa| maiMne manomana gurudeva kI zaraNa lekara navakAra kA smaraNa kiyA aura dUsare hI kSaNa mere mana meM eka vicAra AyA ki, 56
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? "isa bhAI ne bAhya vidhiyAM to bahuta kI haiM, parantu abhyaMtara vidhi meM koI truTi honI caahiye| usake binA aisA nahIM ho sakatA hai|" maiMne usa truTi ko khojane hetu unake vyAvahArika jIvana ke bAre meM | thor3I pUchatAcha kii| usameM inake choTe bhAI kI bAta nikalate hI ve ekadama Aveza meM A gaye aura kahane lage ki 'isa harAmakhora kA nAma bhI mere muMha se nahIM bulvaanaa| choTI umra meM hamAre mAtA-pitA kI mRtyu hone ke bAda maiMne bar3e bhAI ke rUpa meM merA kartavya samajhakara usakA pAlana poSaNa kiyaa| usako par3hA-likhA kara vyavasAya meM lagavAyA aura vivAha bhI karavA diyaa| parantu usane zAdI ke bAda apanI patnI ke ukasAne se jyAdA dhana prApta karane hetu mere para korTa meM mukadamA darja kiyA hai| isa nAlAyaka ne sabhI upakAra bhUlakara mere para apakAra kiyA hai| isalie maiM bhI aba to use nahIM chodduuNgaa| maiMne bhI usake Upara mukadamA darja kiyA hai| merA cAhe jo bhI ho, parantu isa nAlAyaka ko eka bAra aisA bodhapATha par3hA dUMgA ki jindagI bhara bhUla nahIM paaegaa|" ityAdi Aveza meM bahuta bolane ke bAda usa bhAI kA Akroza kucha zAnta huA, taba maiMne unase kahA ki, "aba hama mUla bAta para vApisa Ate haiN| dekho, Apane bhale hI 36 varSa meM kaI vidhiyAM AjamAyI haiM, kintu maiM batAtA hU~, usa vidhipUrvaka mAtra 6 mahIne hI tuma navakAra kI ArAdhanA karo aura usakA pariNAma yadi na dikhAI de to phira tuma navakAra dAdA ko sauMpa denA aura tumhAre sAtha maiM bhI navakAra ko chor3a dUMgA!!!" (maiMne bAda meM yaha bAta pU. gurudeva zrI bhadraMkara vijaya jI ma.sA. ke pAsa peza kI taba unhoMne mujhe upAlaMbha dete hue kahA ki, "apane se navakAra chor3a dene kI bAta nahIM kI jA sktii| usa bhAI kA koI nikAcita karmodaya ho aura use phAyadA na ho to kyA tuma bhI navakAra ko chor3a doge?" aisA kahakara unhoMne mujhe prAyazcitta bhI diyaa| parantu zrI navakAra mahAmantra ke prati ananya zraddhA ke kAraNa hI mere se isa taraha bolA gayA thaa| mujhe pUrNa vizvAsa thA ki bAhya tathA abhyantara vidhi se 57
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? sahI prakAra se navakAra kI ArAdhanA kI jAye to usakA pariNAma avazyameva hI anubhava meM AtA hai|) usa bhAI ne kahA, "mujhe lagatA hai ki maiMne navakAra ArAdhanA kI prakAzita-aprakAzita sabhI hI vidhiyAM prayoga kara lI haiN| isaliye Apa jo vidhi batAoge, vaha bhI maiMne prayoga kara lI hI hogii| isaliye vyartha Agraha mata kro| kucha hone kA nahIM hai| ___maiMne kahA, "mujhe vizvAsa hai ki jo vidhi batAUMgA, vaha vidhi Apane prayoga meM nahIM hI lI hogii| isa vidhi ko yadi Apa karoge to Apako navakAra kI ArAdhanA kA pariNAma avazya hI milegaa| parantu chaha mahIne taka niyamita rUpa se isa vidhi ko karane kA Apa yadi mujhe vacana doge, to hI yaha vidhi maiM Apako batA skuNgaa|" / merI aisI tasallIpUrvaka bAta sunakara usa bhAI ne socA ki, '36 varSa navakAra gine to calo 6 mahIne abhI aura gina luN| aura unhoMne kahA "bhale, Apa kahoge usa prakAra se chaH mahIne meM aura bhI navakAra kI ArAdhanA karane ke liye taiyAra huuN|" ___ maiMne kahA "aise to yaha vidhi sarala hai, phira bhI mujhe zaMkA hai ki vidhi sunane ke bAda Apa isa vidhi ko karane ko zAyada taiyAra nahIM hoNge|" usa bhAI ne kahA "maiM vizvAsa dilAtA hU~ ki, Apa jisa prakAra se vidhi batAoge usa prakAra se maiM chaH mahIne taka karuMgA hI!" ...aura anta me maiMne vidhi batAte hue kahA "dekho, vidhi do prakAra kI hotI hai, eka bAhya vidhi, dUsarI AbhyaMtara vidhi| nizcita dizA, sthAna, Asana, mAlA, mudrA, dhUpa,dIpa vagairaha bAhya vidhi meM Ate haiM, jabaki samasta jIva-rAzI ke prati maitrI-pramoda, mAdhyasthya-karuNA Adi bhAvanAoM se bhAvita aMtaHkaraNa, vagairaha AbhyaMtara vidhi meM AtA haiN| Apane Aja taka bAhaya vidhiyA~ to aneka prakAra kI AjamAyI haiM, parantu usake sAtha AbhyaMtara vidhi kA tAlamela biThAnA hI caahiye| usameM truTi rahane se 58
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? ApakI sAdhanA niSphalatA meM pariNata huI hai| navakAra mantra meM jina parameSThI bhagavantoM ko namaskAra karate haiM, unakA jagata ke jIva mAtra ke sAtha maitrI | bhAva hotA hai| isaliye jaba taka apanA cita bhI samasta jIvarAzi ke sAtha maitrI bhAva se adhivAsita na bane, ekAdha bhI jIva ke sAtha duzmanI kA bhAva yA vaira kA badalA lene kI vRtti kAma karatI ho, taba taka paMca parameSThI bhagavatoM kI kRpA prApta karane kI pAtratA apane meM nahIM A sakatI hai| pAtratA ke binA sAdhanA meM saphalatA kaise mile? isaliye merI Apako sarvaprathama salAha yaha hai ki Apa apane choTe bhAI ke sAtha hArdika kSamApanA kara leN|" itanA sunate hI vaha bhAI vApisa kucha Aveza meM Akara kahane lage "nahIM, nahIM, yaha kadApi nahIM ho sktaa| galatI usakI aura kSamApanA meM kaise karUM? maiM kSamA mAMgane jAU~ to usakA jora khUba bar3ha jaayegaa| hama to acAnaka rAste meM Amane-sAmane ho jAte haiM, to bhI hamArI A~kheM katarAtI haiM aura alaga alaga rAste meM cale jAte haiN| aisI sthiti meM kSamApanA kA kaise saMbhava ho sakatA hai? aura Apake kahane se zAyada maiM kSamA mAMgane calA bhI jAU~, to bhI vaha to kSamApanA nahIM hI karegA, balki na suna sakeM aise zabda hI sunaaegaa| isaliye meharabAnI karake isa bAta kA Apa Agraha nahIM kareM to hI acchA hogaa|" maiMne kahA, "dekho, maiMne Apako pahale se hI kaha diyA thA ki maiM batAUMgA vaha vidhi sarala hone ke bAvajUda bhI Apa zAyada nahIM kara skoge| phira bhI Apane vizvAsa dilAyA taba hI maiMne yaha mahattva kI bAta Apako btaayii| aba yadi Apako isa prakAra karane se choTe bhAI kI ora se kSamA milane kI saMbhAvanA nahIM hI dikhatI hai to Apako eka dUsarI vidhi batAtA huuN| vaha Apako avazya karanI hogii| isameM Apako choTe bhAI ke pAsa jAkara kSamApanA kI bAta nahIM AyegI, parantu isa vidhi ke anusAra karane kA vacana do to hI, meM Apako vidhi btaauuNgaa| vaha bhAI sahamata hue, taba maiMne kahA, "bhale Apa choTe bhAI ke pAsa jAkara kSamA na 0
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - mAMga sako, to bhI hadaya meM usake prati badalA lene kI tIvra vAsanA hai, usakA ho sake utanA visarjana karake pratidina subaha japa karate samaya prabhujI ke phoTo ke donoM ora Apake bhAI aura bhAbhI kA phoTo rakhakara aisI prArthanA karo ki-'maiM jo japa kara rahA hU~, usakA phala jo bhI ho vaha mere bhAI-bhAbhI ko mile... basa, yaha prArthanA karake yathAzakya | ekAgratA pUrvaka 1 pakkI mAlA kA japa niyamita rUpa se 6 mahIne taka karanA aura prati 15 dina meM mujhe eka patra likhakara tumheM jo kucha anubhava hotA ho, vaha mujhe likhnaa|" vaha bhAI vacanabaddha hone ke kAraNa, thor3I AnA-kAnI ke bAda anta meM aisA karane ko taiyAra ho gye| hama eka dUsare kA patA lekara alaga hue| | usa bhAI kA pandraha dina ke bAda patra aayaa| usameM likhA thA ki "ApakI batAyI vidhi ke anusAra roja niyamita japa karatA hU~, kintu abhI khAsa kucha bhI anubhava nahIM huaa|" maiMne pratyuttara meM likhA, "cintA nahIM, phala ke liye adhIra bane binA vidhivat japa cAlu rkho|" phira bIsa dina ke bAda unakA patra milA, jisameM likhA thA, "thor3e dinoM se mujhe vicAra AtA rahatA hai ki, he jIva, tere choTe bhAI para kisa liye gussA karatA hai? usakA koI doSa nahIM hai| zAdI hone se pUrva to vaha AdarapUrvaka vartana karatA thaa| zAdI ke bAda patnI ke ukasAne se hI usakA vyavahAra badalA hai| isa kAraNa bhAbhI kA hI doSa lagatA hai| parantu bhAI to nirdoSa hai| isalie usake prati dveSa rakhanA ucita nhiiN|" maiMne likhA, "acchI bAta hai| prArthanA aura japa cAlu rkhnaa|" pandraha dinoM ke bAda phira usane patra meM likhA thA ki, "aba mujhe lagatA hai ki | bhAbhI para bhI dveSa rakhane jaisA nahIM hai| pratyeka jIva karma ke AdhIna haiN| aura he jIva! tumane pUrva bhavoM meM inake prati viparIta vartana kiyA hogA, isalie Aja inako tere prati aisA vyavahAra karane ko mana hotA hai| isaliye vAstava meM doSa terA hI hai, dUsare kisI kA nahIM hai| isalie kisI para bhI dveSa nahIM rakhanA caahiye| 60
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - maiMne likhA, "khuba Ananda kI bAta hai| ApakI navakAra sAdhanA aba samyak ho rahI hai| isI prakAra prArthanA japa cAlu rkhnaa|" phira kucha dinoM ke bAda, merI batAyI vidhi anusAra prArthanA-japa zuru karane ke karIba cAra mahIne hue, taba usa bhAI kA 22 pannoM se bharA vistRta patra mere pAsa AyA, jisakA saMkSipta sArAMza nimnalikhita thaa| "sacamuca ApakA AbhAra pradarzita karane ke liye mere pAsa koI zabda nahIM haiN| Apa ke dvArA batAyI vidhi ke anusAra navakAra sAdhanA karane se Aja sage-bhAiyoM ke bIca varSoM se khar3I dIvAra sampUrNa rUpa se dUra ho gayI hai, Aja mere Ananda kA pAra nahIM hai| bAta aisI banI ki thor3e dina pahale mujhe navakAra ke prabhAva se aMtaHsphuraNA jagI ki,he jIva! yadi vAstava meM tujhe yaha lagatA hai ki bhAI-bhAbhI kA koI doSa nahIM hai| tere hI karmoM kA doSa hai, to phira bhAI-bhAbhI ke sAtha nahIM bolanA tathA korTa-jhagar3e kisa lie? phijula meM duniyA ko tamAzA dekhane ko mile, samaya aura sampatti kI barabAdI ho tathA bhavobhava baira kI paramparA cale, kyA yaha icchane yogya hai? isalie he jIva! cAhe kucha bhI ho, parantu tU sAmane se calakara tere choTe bhAI-bhAbhI se kSamApanA kara le| tere hadaya ke zuddha pazcAttApa kA jarura una para asara hogA aura paMca parameSThI bhagavantoM kI kRpA ke acitya prabhAva se sabhI kArya acchA hogaa|' merI yaha bhAvanA maiMne apanI dharma patnI ko batAI taba mujhe pratyuttara milA ki, "mujhe bhI pichale kitane hI dinoM se aise hI vicAra Ate the| parantu Apako | yaha bAta pasanda AegI yA nahIM yaha zaMkA hotI thI, jisase Apako nahIM batA skii| parantu Aja tumhAre mu~ha se aisI bAta sunakara mujhe atyaMta Ananda huA hai| isa taraha navakAra ke prabhAva se hama donoM kI soca eka samAna dekhakara maiMne kahA,"calo taba taiyAra hote haiM, dharma ke kAma meM vilaMba nahIM karanA cAhie, aura hama donoM choTe bhAI-bhAbhI ke ghara jAkara unase kSamApanA karane ke lie hamAre ghara se bAhara paira rakhane kI taiyArI karate the,
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? utane meM galI meM khelane gayA huA hamArA baccA daur3atA - daur3atA Akara kahane lagA, "pitAjI pitAjI! mere cAcA-cAcI apane ghara A rahe haiN|" maiMne kahA, "ho nahIM sakatA, terI samajha meM pharka hogA, ve tere cAcA-cAcI nahIM, dUsare koI hoNgeN| athavA cAcA cAcI hoMge to ve anya kahIM jA rahe hoNge| apane ghara vo nahIM aayeNgeN|" bacce ne kahA, "dUsare koI nahIM parantu cAcA-cAcI hI haiM, itanA hI nahIM parantu unhoMne khuda mujhe kahA hai ki, 'tere mAtA pitA ko sUcanA de ki, hama tumhAre ghara A rahe haiN| " yaha bAtacIta cala hI rahI thI ki utane meM mere choTe bhAI bhAbhI sacamuca hamAre ghara kI ora Ate dikhAI diye| kSaNa bhara to maiM stabdha bana gayA aura socane lagA ki " yaha maiM kyA dekha rahA hU~? vAstava meM yaha bAta svapna hai yA satya? maiMne apane zarIra para cImaTa bharakara tasallI kI ki yaha bAta svapna nahIM parantu satya hai| maiMne apane bhAI- bhAbhI se milane ke lie paira uThAye... utane meM to choTA bhAI hI mere pairoM meM girakara jora-jora se rote hue kahane lagA, "bar3e bhAI merA aparAdha mApha karanA! Apake agaNita upakAroM ko bhUlakara, svArthAndha banakara pitA tulya Apa para maiMne korTa kesa kiyA / arararara ! dhikkAra ho mujhe|" ityAdi bolate-bolate usakA galA bhara gyaa| bhAbhI kI AMkhoM meM se bhI pazcAttApa ke AMsuoM kI gaMgA baha rahI thii| vaha bhI kaha rahI thI ki, "vAstava meM doSa to merA hI hai ! mere ukasAne se hI Apake choTe bhAI ne Apake khilApha kesa kiyaa| vAstava meM mujha pApina ne hI sage bhAiyoM ke bIca phUTa DAlI hai| dhikkAra hai, mujhe...!" maiMne donoM ko bolane se rokate hue kahA, 'tumhArA doSa nahIM hai| doSa to merA hI hai| 'pUta kapUta ho jAte haiM, parantu abhibhAvaka ku abhibhAvaka nahIM hote haiM isa kahAvata ko bhUlakara jyeSTha bandhu hokara bhI maiMne tumhAre khilApha kesa kiyaa| meM jyeSTha baMdhu ke rUpa meM apanI pharja adA karane se cUkA huuN| bAhara se vividha prakAra kI dharma ArAdhanAeM karane 62
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? ke bAvajUda bhI maiM kaSAyoM kI gulAmI na chor3a skaa| parantu Aja koI dhanya samaya meM paMca parameSThI bhagavantoM kI aciMtya kRpA se hama donoM ko apanI bhUla kA khyAla AyA aura hama tumheM 'khamAne' ke lie Ane kI | taiyArI karate the, vahIM to apratyAzita rUpa se tuma donoM yahAM A phuNce| khaira, jAge taba se saverA, aura bhUle vahAM se dubArA gineM' isa ukti ke anusAra bhUtakAla ko bhUlakara Apasa meM hilamila kara rahane kI zuruAta kreN| kahA bhI hai ki, 'subaha kA bhUlA agara zAma ko ghara vApisa lauTatA hai, to use bhUlA nahIM khte| Aja kA bhojana hama sAtha milakara yahIM kreNge|' aura donoM devarAnI-jeThAnI sagI bahinoM kI taraha hila-mila kara rasoI banAne lgiiN| hama sabhI ne premapUrvaka eka dUsare ko khilAkara khAnA khaayaa| usake bAda choTe bhAI ne kahA, 'bar3e bhaiyA! Apane mere para kaI upakAra kiye haiM, usI prakAra abhI bhI eka upakAra karanA hai|' ___maiMne kahA, "maiMne koI upakAra nahIM kiyA, mAtra apanA pharja adA karane kA prayatna kiyA hai aura Aja se lekara mere jaisA kAI bhI kArya ho to niHsaMkoca mujhe btaanaa|" choTe bhAI ne kahA,"Apa jAnate ho ki merA beTA aba umra lAyaka huA hai| bahuta kozisa karane ke bAvajUda bhI usake lie koI kanyA dene ke lie taiyAra nahIM, isalie aba yaha kArya Apako hI karanA hai| maiMne kahA, "bhale maiM kozisa karuMgA' aura Apako batAte hue Ananda hotA hai ki hama donoM ke bIca samajhautA hone kI bAta cAroM aura phailate hI dasa dinoM meM hI sAmane se yogya kanyA kA prastAva AyA aura maiMne use svIkAra kara liyaa| donoM kA vivAha hone kI taiyArI hai| vAstava meM Apa mujhe na mile hote, to maiM aciMtya ciMtAmaNI navakAra mahAmaMtra ke Upara zraddhA kho baiThatA aura kauna jAne baira kI Aga meM jalakara merI AtmA kauna sI durgati kI adhikArI bana jAtI! vAstava meM Apa mere parama upakArI guru ho..!
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? maiMne javAba meM likhA ki "yaha saba prabhAva Apane 36 varSoM se dravya se bhI jo navakAra kA japa kiyA usakA hai| usake hI prabhAva se Apako sammelana ke samaya hI zaMkhezvarajI Ane kI bhAvanA huii| maiM to nimitta mAtra huuN| bAkI vAstava meM prabhAva to paMca parameSThI bhagavantoM kI acintya kRpA kA hI hai| isalie aba yAvajjIva 'zivamastu sarva jagataH kI prArthanA pUrvaka uttarottara car3hate bhAvoM se navakAra kI sAdhanA cAlu rkhnaa| isase hI ApakA sarvAMgINa vikAsa hogaa....|" sabhI jIva isa satya ghaTanA se preraNA prApta kara vaira kA visarjana tathA maitrI kA sarjana karane vAle navakAra mahAmantra kI samyak prakAra se sAdhanA karake devadurlabha mAnava bhava ko saphala banAyeM, yahI maMgala kaamnaa| OM zAntiH zAntiH zAntiH pravaktA : zrI kAntilAla bhAI pArekha (kiraNa bhAI) alasabhA, korTa, 5 vIM maMjila, marIna DrAIva, mumbaI phona naM. 298897 vanaspati para navakAra kA prayoga videzoM meM abhI abhI aise saMzodhana hue haiM ki zabda dvArA roga miTA sakeMge, kapar3e dhoye jA sakeMge, patthara tor3e jA sakeMge, tAle khole jA sakeMge, prasUti karAI jA sakegI, hIre ko kATa skeNge| zabda dvArA AdamI kA khUna bhI kiyA jA sakegA ! maMtrAdhirAja zrI navakAra meM rahe hue akSaroM ke uccAraNa dvArA jabaradasta Andolana paidA hote haiN| viziSTa saMyogavAle ina zabdoM se akalpanIya asara paidA ho sakatA hai| jisa prakAra espoM, enAsIna yA sTopeka jaisI golI lene ke sAtha turanta asara dikhAtI hai, usI prakAra navakAra mantra bhI apanA turanta asara batA sakatA hai, yadi ise sampUrNa vidhipUrvaka ginA jAye to / 64
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? nAgapura ke pAsa meM khAkarI gAMva ke eka kheta kI do kyAriyoM meM prayoga kiyA gyaa| eka sAtha donoM kyAriyoM ko boyA gyaa| eka samAna hI khAda donoM meM DAlI gayI, eka hI kue~ ke pAnI se donoM kyAriyoM ko sIMcA gayA, antara kevala itanA hI thA, ki prathama kyArI meM siMcate pAnI ko navakAra mantra se maMtrita karane ke bAda siMcA jAtA thA, jabaki dUsarI kyArI ko binA maMtrita pAnI diyA jAtA thaa| samaya hote aMkura phUTe, phUla uge, phala Ane lge| paripakva sthiti nirmita hote hI phala ikaTThe kiye gye| tor3e hue phaloM kA vajana kiyA gyaa| navakAra maMtra se prabhAvita pAnI pIne vAlI kyArI meM se kula 40 kilo kakar3I kI phasala niklii| jabaki dUsarI kyArI meM mAtra 16 kilo kakar3I kI phasala niklii| aise hI prayoga mumbaI thANA bandaragAha para Ae hue AzramoM meM hue the, aura navakAra mantra ke divya camatkAroM kA anubhava vahA~ ke logoM ne kiyA thaa| jaba mana-vacana-kAyA ke tInoM yoga se navakAra mantra ko ginA jAegA taba apane audArika taijasa-kArmaNa ina tInoM zarIra para usakA asara hogaa| yadi kArmaNa zarIra para navakAra mantra kA bijalI-karaMTa laga jAye, to apanA ber3A pAra hai| (preraNApatra' meM se sAbhAra) lekhaka-pU.paM. zrI hemaratnavijayajI ma.sA. (vartamAna meM AcArya) namaskAra hI camatkAra jhukAne vAlA mile, vahAM jhukane vAlI duniyA bhale hI aise bolatI sunAI detI hai ki, 'jahAM camatkAra vahAM namaskAra!' kiMtu jinheM navakAra ko samajhanA hai, jinheM navakAra meM niSThA hai aura namaskAra kI durlabhatA jisake dila-dimAga meM ArapAra baiTha gaI hai, vaha to yahI bolegA ki bhAI! apane ko namaskAra milA, yahI camatkAra hai! namana yogya pUjyoM ke sAmane akkar3a rahane meM gaurava kA anubhava karane vAlI duniyA bahuta bar3I hai| isa duniyA meM 65
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? 44 rahane ke bAvajUda apane ko namaskAra maMtra milA aura sudeva, suguru, sudharma kI goda meM binA zarta zaraNAgati prApta karane kI vinayazIlatA paaii| isase bar3hakara dUsarA kauna sA camatkAra ho sakatA hai? jagata aura janatA meM bhale hI 'camatkAra vahAM namaskAra" kI mahimA hotI hai, kiMtu jainazAsana evaM jainasaMgha 'namaskAra hI camatkAra" kI zraddhA kA hI guMjana honA caahiye| aisA guMjana jisake vAMcana se adhika dRr3ha bane, aise arvAcIna prasaMgoM ke lekhana ke pIche yahI bhAvanA hai ki sabhI namaskAra ko camatkAra mAnane kI zraddhA meM jyAdA majabUta aura sthira rahane kA bala prApta kreN| 44 - A. vijayapUrNacandrasUri jahA~ auSadhiyA~ hAratI haiM, vahA~ AsthA vijayI banatI hai| isa duniyA meM ilAja yA auSadhi hI bar3I vastu nahIM hai| yadi mahAna vastu koI hai to vaha hai, AsthA ! jisake aMtara meM AsthA hotI hai, usake lie pAnI bhI amRta samAna hai, aura AsthA rahita AdamI ke lie amRta pAnI jitanA bhI kArya nahIM kara sakatA hai| isalie yaha kahA jA sakatA hai ki auSadhiyoM meM parama auSadhI AsthA hai| vaidyoM meM paramavaidyarAja vizvAsa hai aura davAiyoM meM rAmabANa davA zraddhA hai| jisake pAsa ina tInoM kA khajAnA hai, ve kensara jaisI vyAdhi meM bhI ThIka hokara nIrogI bana jAte haiN| ina tInoM kA jisake pAsa abhAva hai, use sardI jaisA sAmAnya roga bhI zmazAna pahuMcAne ke lie paryApta hai| aisI zraddhA evaM AsthA yadi yaMtra-maMtra evaM taMtra ke adhirAja samAna navakAra ke prati ho, to aise rogI kA deharoga ke sAtha bhava roga bhI ThIka hokara ber3A pAra hue binA rahatA nahIM hai| yahAM prastuta eka satya ghaTanA par3hane ke bAda Upara kahe hue zabda hRdaya meM guMje binA nahIM rheNge| sAtha meM yaha bhI hogA ki mahAmaMtra ke pAsa bhautika duHkha dUra karane kI bhIkha mAMganA, prasanna hue cakravartI ke pAsa jhUThe 66
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? bhojana se bharA pyAlA bhara khAnA mAMgane jaisA hai| prasanna huA cakravartI to bhikhArI kI pUrI jhoMpar3I ko hI sone se bharane meM samartha hai, usake pAsa apanA pyAlA jhUThe bhojana se bharane kI mAMga kI jA sakatI hai kyA ? isI prakAra mahAmaMtra kA prabhAva to, jisa meM se samagra roga-duHkha upAdhi evaM saMkaTa paidA hote haiM, usa bhavaroga ko hI jar3a se ukhAr3ane meM samartha hai, isalie usake Age zarIra ke hI sAmAnya duHkha- roga ko dUra karane ke lie rone kI pAgalatA kI jA sakatI hai kyA? isa satya ghaTanA kA sambandha ratanacanda hemacanda nAma ke eka vyakti ke sAtha jur3A huA hai| san 1950 kI yaha ghaTanA hai| taba kisI kamanasIba pala meM ratanacanda hemacanda ke gale para eka gAMTha dikhAI dii| thor3e hI samaya meM isa gAMTha kA nidAna 'kainsara" ke roga ke rUpa meM huaa| kaiMsara arthAta kensala / ratanacanda kI AMkhe bhauMcakkI raha gyiiN| mAno use madhyAhana meM tAre dikhAI dene lge| jIvana meM dharma kI ArAdhanA karane kA jisane lakSya rakhA ho, usakI hI rakSA karane ke lie aisI Apatti meM dharma hAjira hotA hai| ratanacanda ke jIvana meM dharma ke nAma para zUnya thA, jisake kAraNa unakI daur3a davA evaM davAkhAnoM (aspatAloM) kI ora calI, kiMtu jaise davAiyAM lete gaye, kainsara kI gAMTha bar3hatI gii| 44 bhArata ke sabhI khyAtiprApta DaoNkTaroM ke samparka kA pariNAma jaba zUnya AyA, taba ratanacanda ke jIne kI icchA use amerikA taka le gayI aura vahAM pahu~cakara unhoMne ilAja krvaaye| ina upacAroM ke pIche unhoMne nau lAkha jitanI bar3I rAzi pAnI kI taraha bahAyI, phira bhI jo phalazruti AI, use dekhakara jIne kI sabhI AzAeM chor3akara ratanacanda bhAI punaH mumbaI Aye / mumbaI Agamana ke bAda koI ajIba samaya AyA aura zaraNadAtA tattva ke rUpa meM mahAmaMtra para ratanacanda kI dRSTi sthira huii| Aja taka navakAra to bahuta gine the, navakAra ke mahimA ke prati Aja taka sunA bhI bahuta thA, kiMtu usameM zraddhA-vizvAsa kA bhAva Aja taka nahIM milAyA 67
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? thA, vaha isa kSaNa milAyA aura unhoMne vicAra kiyA ki, aba ina davAoM ko samudra meM pheMkakara, mahAmaMtra kI goda meM jIvana rakhakara zAnti-samAdhi se maranA kyA galata hai? jIvana meM jo zAnti samAdhi svapna meM bhI nahIM dekhI thI, use mRtyu ke samaya prApta karane hetu ve maidAna meM DaTa gye| 25 pharavarI 1950 kA dina, jaise mauta kA saMdeza lekara AyA hai, aisA sabako lagA / ratanacanda kA galA phUlakara itanA bar3A ho gayA thA ki pAnI kI eka bUMda bhI aMdara nahIM jAye aura pyAsa to aisI lagI thI ki jaise pUrA sarovara hI pI jaaye| mumbaI ke prasiddha kainsara niSNAta DaoN. bharucA ko yaha saMketa antima samaya ke lagate hI unhoMne yaha bAta najadIka ke saMbaMdhiyoM ko batA dii| ratanacanda ko bhI isa saMdeza kI bhanaka A gyii| DaoNkTaroM ke vidAya hote hI unhoMne ghaTasphoTa karate hue kahA, "ye saba davAeM samudra meM pheMka do! mere muMha para lagI yaha saba pAIpalAineM (naliyAM) kacare ke Dhera para pheMka do! davA kI eka botala kI bhI isa kamare meM aba AvazyakatA nahIM hai| maiM Aja taka zAnti-samAdhi se jIvana jIne meM asaphala rahA, kiMtu aba mujhe isa asaphalatA kI AMdhI meM phaMsakara mRtyu ko nahIM bigAr3anA hai / merI icchA hai ki aba mahAmaMtra kI goda meM jIvana samarpita kara zAnti se maranA ! maiM aba ghar3I do ghar3I kA mehamAna huuN| isI kAraNa isa kamare meM merI antima ArAdhanA meM vikSepa DAlane koI nahIM Aye, aisI merI bhAvanA hai| sunA hai ki navakAra kI niSThA kI rakSA jo karatA hai, usa navakAra niSTha AtmA kI rakSA bhI koI agamya tattva karatA hI hai| aba zAyada yaha zaiyyA merI antima zaiyyA bana jAye, to abhI se hI sabhI ke sAtha "khAmemi savvajIve" aura "mitti me savvabhUesu" kA saMdeza sunA detA huuN| yadi jIvita rahA, to bAda meM isase bhI jyAdA haMsate hradaya se milUMgA aura mRtyu anivArya huI to, jaba RNAnubaMdha jur3egA, taba phira milA jAyegA / ratanacanda kA parivAra rogI ke isa aramAna ko amala meM lAne hetu kamare ke bAhara ciMtita cehare se baiTha gayA / davAiyoM ke bhUta-preta evaM naliyoM 68
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? kI DAkaNa se mukta bane ratanacanda koI alaukika anubhUti kara rahe the| unake zarIra meM zakti nahIM hone ke bAvajUda mana meM majabUtI, mahAsAgara meM jvAra kI taraha car3ha gaI thii| jIvana kA anta sudhArane kA unakA nirNaya aDiga evaM vIratA bharA thaa| kisI prakAra kI mAMga yA zarta rakhe binA "namo arihaMtANaM" aura "sarvatra sukhI bhavatu lokaH'' ina do padoM kI dhvani jaise inake zvAsocchvAsa ke sAtha bahane lgii| ina do maMtroM ke jApa meM jaise-jaise ve Age bar3hate gaye vaise-vaise unake AsapAsa koI adbhuta zAnti bar3hatI gyii| jo zarIra bistara meM bhI ArAma nahIM mAna rahA thA, vaha zarIra isa jApa kI paloM meM pIr3A rahane ke bAvajUda vedanA ke vega ko kama anubhava karane lgaa| ratanacanda ne mahAmaMtra kI caraNa-zaraNa meM isa prakAra zaraNAgati svIkAra kI, ki ve sthala-kAla ke bheda ko bhI bhUla gye| japa karate-karate zAma ho gii| usI prakAra rAtrI kA bhI AdhA bhAga bIta gyaa| mAno kI rogI ke zarIra kA sArA roga eka sAtha ikaTThA hokara bAhara nikalanA cAhatA ho, usI kI pratIti karavAtI eka joradAra khUna kI ulTI huI, isa ulTI ke bAda ratanacanda ko eka alaga hI prakAra kI rAhata mahasUsa huii| isa ulTI meM mAno zarIra kA samagra kainsara bAhara nikala gayA ho, aisA unheM lgaa| ___ratanacanda ne subaha jaldI kamare kA daravAjA kholA taba bAhara ciMtita ceharoM kI lAIna thii| unhoMne rAta ko anubhava kI gaI rAhata kI bAta karake kucha ghanToM bAda kahA ki "mujhe aisA lagatA hai ki, jo galA aba taka pAnI kI buMda bhI utArane ko taiyAra nahIM thA, vaha aba garma dUdha bhI utAra legaa| dUdha kA gilAsa aayaa| ratanacandabhAI mahinoM ke bAda garama-dUdha kA gilAsa gaTaka gye| sabhI ko Azcarya huaa| zmazAna ke daravAje se isa prakAra jIvana ke yauvana kAla meM praveza karate hue rogI ko dekhakara sabhI mahAmaMtra kI adbhuta zakti ko bhakti se praNAma karane lge| 69
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? ratanacandabhAI davA-dAru ko dezanikAlA dekara AsthA ke AdhAra para 44 44 mahAmaMtra ke japa meM ghaMToM taka kho jAte, usa samaya jo anubhUti hotI vaha unheM avarNanIya lagatI / 'namo arihaMtANaM" aura 'sarvatra sukhI bhavatu lokaH" kA japa thor3e adhika dina taka calA aura ratanacanda ke zarIra meM, kainsara kA koI asara sogandha khAne ke lie bhI nahIM rahA / phira to phrUTa aura bAda meM anAja bhI kainsara - grasta isa gale meM se nIce utarane lgaa| jisa 24 pharavarI ko DaoNkTaroM ne jIvana kI antima rAta batAyI thI, usase ThIka do mahine bAda jaba ratanacanda calakara DaoN. bharucA ke pAsa pahuMce, taba eka bAra to DaoNkTara ko lagA ki yaha kyA! ratanacanda kA preta zarIra to mere sAmaneM nahIM khar3A hai? unhoMne ekAeka rogI ko kahA, "mere lie yaha pahalA hI anubhava hai, jaba isa prakAra koI rogI zmazAnaghATa jAkara yamarAja ke hAtha meM tAlI mArakara chuTa gayA ho ! tumheM kauna sI davA lAgu huI? nAma to batAo, jisase kainsara ke bAre meM ho rahe saMzodhana saphala ho sakeM?" ratanacanda ne kahA, "yaha adbhuta zakti kA camatkAra hai| roga ko mAra bhagAne hetu jaba auSadhiyoM se bharA himAlaya hatAza hadaya se hAra svIkAra karatA hai, taba mahAmaMtra para rakhI gaI AsthA Akara vijaya kA mArga jatAtI hai| auSadhi meM bhI zaktipAta karane kI mahAzakti yadi kisI meM hai, to vaha AsthA ke pAsa hai| aisI AsthA se kI gayI ArAdhanA ne hI mujhe jIvana mauta ke isa yuddha meM bhArI vijaya dilAyI hai| aThAraha lAkha se bhI jyAdA sampatti evaM varSoM kA samaya bhI mere kensara ko miTAne ko to dUra rahA, use bar3hane se bhI na roka skaa| vahAM eka paise kA bhI kharca kiye binA eka rAta meM maiM jo rogamukta banA hU~, vaha prabhAva hamAre navakAra maMtra evaM mere dvArA kI gaI usakI AsthApUrvaka ArAdhanA kA hai| " davA evaM davAkhAne se sambaMdhita bAta meM hI zvAsa lene vAle DaoNkTara ke lie to yaha bAta nayI hI nahIM, AzcaryakArI bhI thii| agocara - apratyakSa ko zraddhA kI najara se nahIM dekhane vAloM ke lie yaha satya ghaTanA eka 70
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? camacamAtA tamAcA thaa| AsthA kI bAta bhale hI parokSa thI, kintu usakA zubha pariNAma to pratyakSa hI thA / isalie usakA inkAra nahIM kiyA jA sakatA thaa| ratanacanda kI jaba DaoNkTara ne jAMca kI taba unake nAkhUna meM bhI roga kA koI saMketa dikhAI nahI diyaa| unhoMne apane jJAna ke sAmane samasyA rUpa banI isa ghaTanA kA kaI dinoM taka buddhi ke stara para manana- maMthana kiyA, kintu isakA rahasya jAnane meM ve asaphala hI rahe ! isakA kAraNa yaha thA ki jahAM zraddhA- AsthA kA Azraya lenA anivArya thA, vahAM unhoMne (DaoNkTaroM ne) tarka-buddhi kI sahAyatA svIkArI thI / noTa : " maMtra yaMtra taMtra vijJAna" mAsika, janavarI 1980 ke aMka ke AdhAra para yaha satya ghaTanA likhI hai| lekhaka - pa.pU. A. zrI vijayapUrNacandrasUrIzvarajI ma.sA. cambala kI khataranAka ghATiyoM meM 13 dina (isa satya ghaTanA ko par3hane se pUrva ) (28 disambara 1973 ko ghaTita ekaM cintAjanaka ghaTanA kA hUbahU zabdacitraNa AtmakathA kI zailI meM, isa kathA ke nAyaka rAjendra, sureza, navIna, aura cInubhAI ke muMha se peza kiyA jA rahA hai| una dinoM apahata hue yaha cAroM yuvaka caMbala kI ghATiyoM meM se 13 veM dina mukta hue| pezagI kI rAzi dene se pUrva huI isa mukti ke pIche kisI daivika zakti kA virATa hAtha thaa| ina javAnoM ne mukti ke bAda 'citralekhA' ke sahataMtrI se bheMTavArtA kii| yaha ghaTanA citralekhA meM bhI chapI thii| kintu daivika zakti ko 'citralekhA' ne kevala saugaMdha, manautI jaise lUle laMgar3e zabdoM meM peza kiyaa| isa daivika zakti kA saccA paricaya sabhI ko mile, isalie isa ghaTanA kA Alekhana karanA jarurI lagA, kyoMki mahAmaMtra navakAra aura zaMkhezvara pArzvanAtha prabhu ke prabhAva se paricita hokara sabhI saccI mukti kA manoratha kara sakeM, aise tattva se yaha kathA bharapUra hai | ) sardI kI subaha thI aura sardI deza ke pUrvI hisse kI thii| sUrya kA 71
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? udaya ho gayA thA, kintu abhI taka kAtila-ThaNDa kA prabhAva simaTA nahIM thaa| sUnasAna jaMgaloM meM se akelI sar3aka para hamArI basa Age bar3ha rahI thii| muMbaI se hamArA pravAsa prArambha huA thaa| deza ke pUrvI hisse ke kalyANaka-tIrtha hamArI AMkhoM ke sAmane taira rahe the| hama 28 disambara 1973 ko AgarA se zauripurI jAne ke lie ravAnA hue| zauripurI ke zikhara hameM pukArate hue dikhAI dete the| kintu kise patA thA ki vidhi ke mor3a vicitra hoMge? basa vaTezvara ke pAsa jA rahI thI, utane meM acAnaka hI sAta-ATha DAkuoM kA AkramaNa huaa| unhoMne hamArI basa ko roka dii| kallola karatI basa meM ekadama karuNa sannATA chA gyaa| sabhI ke muMha meM 'zaMkhezvara kA svAmI' A basA aura sabhI mana hI mana namaskAra mahAmaMtra kA japa karane lge| DAkuoM ke lie pala-pala kImatI thaa| baMdUka kI noMka para unhoMne lUTa claayii| kisI kI nakada rAzi jhapaTI, to kisI ke gahane chine gye| kintu yaha to philma kA Telara hI thaa| phaTI AMkho se hama vicAroM ke sAgara meM DUba rahe the, utane meM vahA~ hama cAroM ko DAkU phirautI (bAna) ke rUpa meM pakar3a kara calate bne| unakA aisA anumAna thA ki inameM maphatalAla grupa kI sukhI saMtAneM hai, isalie phirautI ke rUpa meM muMha mAMgI bar3I rAzi milegii| basa meM baiThe sabhI hamArI isa dharapakar3a ko dekhate hI raha gye| ve dUsarA kara bhI kyA sakate the? DAkuoM kI baMdUka kI noMka aisI joradAra thI ki, unake sAmane eka zabda bhI bolane meM jAna kI jokhima thii| aise jaMgala meM rakSA bhI kauna kare? cAroM ora DAkuoM kA hI rAja thA? baMdUkabaddha chaH DAkU aura hama caar| isa prakAra hamArI dasa kI Tukar3I jaldI se gahana jaMgala kI ora calatI bnii| DAkuoM ke hAtha meM rahI huI baMdUka kA Dara, hameM teja gati se daur3AtA thaa| thor3I dera meM to hama kahA~ ke kahA~ dUra-dUra jaMgaloM meM cale gye| samAcAra patroM meM par3hI huI kahAniyoM meM caMbala kI ghATiyoM evaM vahAM 72
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - ke DAkuoM kI karuNa kahAniyAM tAjI hone lgiiN| yahA~ kisakA sahArA thaa| hamAre muMha meM mahAmaMtra namaskAra aura zaMkhezvara kI zraddhA sabhara raTanA thii| patthara evaM kAMTo se bharI dharatI thii| zaharI suvidhAoM kA zauka, hamako Age bar3hane se rokatA thaa| kintu yahA~ to daur3anA hI thaa| phephar3e phUla jAyeM isa prakAra kI daur3a meM thor3I bhI gati dhImI hotI to, DAka baMdUka kI noMka batAkara usa dhImI gati ko bar3hA dete the| jaMgalI-rAste aise TeDhe-meDhe anajAna the ki yahA~ bhomiyA bhI bhUla jaaye| dUra-dUra dRSTi jAte hI. hamase nirAzA bharI cIkha nikala jAtI, hAya! , | isa daur3a kA anta nahIM AyegA kyA? do ghaNTe kI rakhar3apaTTI ke bAda kisI nadI ke pravAha kI kalakala dhvani sunAyI dI aura hamako ArAma kI AzA lagI, kintu yaha AzA nirAzA meM palaTa gii| DAkuoM ne to kapar3e U~ce kiye aura hameM kaThora AvAja se kahA "sAle! khar3e kyoM raha gaye! calo, nadI meM Age bar3ho!" sardI ke mausama kI kAtila ThaNDa! sAMya sAMya AvAz2a ke sAtha bahatI ThaMDI havA! aura vApisa nadI ke pAnI meM daur3anA! hamAre hadaya kAMpa utthe| DAkuoM ke sAmane AMkha bhI U~cI karane kI tAkata kisa meM thI? hamArA jala pravAsa prArambha huaa| hamako pAnI meM paira rakhate hI lagA 'yaha pAnI hamArI cetanA ko barpha to nahIM banA DAlegA na? yaha yamunA nadI thii| DAkuoM kI sajaga caukIdArI ke sAtha hamArI daur3a zuru huii| jaise jaise hama Age bar3hate gaye vaise vaise nadI kI gaharAI bar3hatI gyii| pAnI kamara taka aayaa| eka sthAna para to nadI meM lakar3iyAM gADhI huI dikhAI de rahI thIM, usa tarapha se hamArA pravAsa Age bar3hate gyaa| yamunA ke madhya meM Ane para to pAnI chAtI taka pahuMca gyaa| aMga aMga meM bhaya kI dhar3akana to thI hI! usameM ekadama ThaNDA pAnI aayaa| DAkU abhI taka mauna hI the, inakI ghurakatI huI AMkhoM meM se nikalatI bhaya kI chAyA hI hameM DarAne ko paryApta thii| aisI bhayAnaka dhar3akana ke
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? sAtha hI hamane nadI ke usa pAra paira rkhe| vahA~ se eka DAkU alaga ho gayA aura vaha dUsare rAste se jAne lgaa| abhI taka usane muMha para kapar3A bAMdhA huA thaa| hameM lagA ki yaha zahara kI khabareM pahuMcAne vAlA honA caahie| zahara meM hI ise rahanA par3atA hogA, isalie pahacAnA na jAe, isakI satata ciMtA ke kAraNa vaha isa prakAra rahatA hogA? aba samatala jamIna kA anta aayaa| dUra-dUra taka dikhAI detI gahana | ghATiyA~ caMbala ke ghATI pradeza kI pahacAna dikhA rahI thiiN| __hama pAnI se lathapatha kapar3oM se ghATiyoM kI pagaDioM para calane lge| hameM lagA, DAkU zAyada apane ko chor3a deM, to bhI yaha rAstA apane dhyAna meM kaise AyegA? DAkuoM se najara bacAte hue hamAre meM se navInabhAI ne gupta rakhI huI ghar3I evaM aMguThI eka zilA ke pIche DAla dI aMguThI se bhI usa samaya hamAre mana meM, rAste kI pahacAna adhikatara kImatI thii| / ghATiyoM ke bhedI pravAsa ko abhI kucha minaTa hI hue hoMge, vahAM dUsarI nadI dikhAI dete hI hamArA hoza ur3a gyaa| dUsarI nadI kA ghar3akana bharA pravAsa bhI pUrA huaa| punaH ghATiyA~ AyIM! punaH dauDa Arambha huii| aba to sUrya bhI madhyAhna meM A gayA thaa| ThaMDa aba zAnta ho gayI thI kintu peTa pukArane lagA thaa| binA khAye-piye hama zaharI kisa prakAra isa daur3a ko pUrI kara sakate the? DAkuoM ne apane pAsa kaMdhe para baMdUkeM rakhakara apanA bhArI-sAmAna bhI hamAre para lAdakara jo kamI zeSa raha gayI thI, use bhI pUrI kara dI thI! usameM tIna senA (mileTarI) ke thaile, evaM do poTale evaM eka pAnI kI botala thI! DhAI ghanTe kI bhaTakana ke bAda eka ghATI aayii| DAkuoM ko yaha sthAna surakSita lgaa| inhoMne pravAsa rukvaayaa| saba khar3e ho gye| eka ora DAkuoM kI paMkti baiThI, dUsarI ora hmaarii| hameM bhaviSya ke bheda samajha meM nahIM A rahe the| utane meM to DAkuoM ne lUTa kA mAla bAhara nikaalaa| hameM lagA zAyada yahA~ lUTa kA baMTavArA kiyA jaaegaa| 74
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? lUTa meM eka darjana ghar3iyA~, ponA darjana aMgUThiyA~, AdhA darjana sone kI cUr3iyA~, tIna-cAra nekalesa aura 4100 rUpaye nakada Aye the| yaha lUTa kA sAmAna dekhate hI hamAre svajana hamArI AMkhoM ke sAmane A gye| sabhI sAmAna unakA hI lUTa kara ikaTThA kiyA gayA thaa| aMgUThiyA~ evaM ghar3iyA~ to vahI kI vahI thIM, kintu Aja ve khUna ke AMsu khIMca lAtI thiiN| DAkU mastI meM the| jinakI aMgulI meM jo aMgUThI phiTa huI, use usane pahana liyaa| sabhI ke hAtha meM ghar3iyA~ baMdhI thiiN| kisI ne to do-do ghar3iyA~ pahanI thiiN| kisI ke hisse meM gahane aaye| hama apanI AMkhoM ke Age yaha nATaka dekha rahe the, kintu tanI huI baMdUka kI noMka ke Age hama lAcAra the| baMTavArA hone ke bAda acAnaka hamArI talAzI lI gii| kintu lUTe huoM ke pAsa kyA milegA? hamAre meM se rAjendra kI jeba meM se eka bhIgA huA sigareTa kA paikeTa niklaa| DAkU bIr3I pIne lage aura apane-apane hisAba se bAteM zuru kii| eka DAkU ko majAka karane kA mana huaa| usane pUchA 'e, terA nAma kyA? terI mumbaI kI sapheda bIr3I to bhIga gaI hai| le, yaha dezI bIr3I pii|" rAjendra meM aba kucha himmata aayii| apanA nAma batAkara vaha bolA, "sigareTa to abhI sUkha jAegI kintu tumane jo aMgUThI pahanI hai, vaha merI zAdI kI hai| yaha aMgUThI nikalane se to apazakuna ginA jAtA hai!" DAkR ne aMgUThI nikAla kara rAjendra ko de dii| caMbala kI ghATI meM mAnavatA ke darzana pahalI bAra hue| hama mAnane ko taiyAra nahIM the, kintu isa ghaTanA ne hamAre vicAra bdle| aba hama meM bAtacIta karane kI himmata aaii| sureza ne kahA ''hamako pyAsa lagI hai|' DAkU ne vaoNTarabega dete hue kahA, 'pAnI thor3A hai, isalie ghI kI taraha piinaa| ____ hamane gale ko bhigokara saMtoSa kara liyaa| jIbha para kaI bAteM Akara khar3I thiiN| kintu baMdUka kI noMka kA bhaya, hama para abhI bhI savAra thaa| . thor3I dera bAda bhUkha satAne lgii| utane meM to DAkuoM ne pravAsa
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - vApisa prAraMbha kara diyaa| lagabhaga DhAI baje vApisa par3Ava DAlA gyaa| DAkuoM ne eka gaTharI meM se bAsI roTiyAM nikaalii| kintu unakI hAlata dekhakara hI hamArI bhUkha bhAga gyii| ___hamane kahA "bhUkha nahIM hai|" DAkuoM kA saradAra aba cIkha par3A "khAye binA prayANa kaise ho sakegA? calo, hama sAtha meM baiThakara khA lete haiN|" hama mana mArakara Tukar3A-Tukar3A khAne lge| pAnI kI kamI thii| do-do bUMTa pAnI hamAre hisse meM aayaa| DAkU aba nirbhaya the| ArAma zuru huaa| sabhI apanI-apanI kahAnI sunA rahe the| kintu hamAre para to abhI bhI caukIdArI jArI thii| eka baMdUka to barAbara hamAre sAmane khiMcI huI rahatI thii| hama bole "aba hama kahA~ bhAgakara jAne vAle haiM? baMdUka kI noMka ko jarA dUsarI ora rakho, to hamAre jIva ko kucha zAnti mile|" DAkuoM ke sAtha thor3I TeDhI-meDhI bAteM huI, mukhya bAta ko pUchane kI himmata bahuta dera se aaii| aMta meM hamAre meM se eka ne pUchA- "ina caMbala kI ghATiyoM se hamArA chuTakArA kaba hogA?" DAkU haMsa pdde| isa hAsya kI AvAja bhI khataranAka thii| javAba milA-"phirautI ke lie tumhArA apaharaNa huA hai| tumhAre mAM-bApa se muMha mAMgI rakama lene ke bAda hI hama tumheM AjAda kreNge|" . becainI bharA dina pUrA huaa| prakRti kI mukta havA meM, vizrAnti ke svapna hamArI AMkha meM khelane lage, kintu utane meM to prayANa punaH prArambha huaa| DAkuoM kI dUradarzitA ko dekhakara hama daMga raha gye| ve par3Ava meM gire hue bIr3I ke Tukar3oM evaM mAcisa kI tiliyoM ko dUra-dUra ghATiyoM meM pheMkate the| . sardI kI rAta kI ThaMDI havAe~ punaH zuru huii| caMbala kI ghATI meM sardI kI rAta, mAno barpha kI varSA se prArambha hotI hai, aisI dhar3akana se hamArA zarIra kAMpane lgaa| 76
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, Thase karegA kyA saMsAra? DAkU bhI Akhira mAnava the| thaile meM se kaMbala nikAlakara hameM oDhane ke lie diye| unakI dRSTi se aba kaThina se kaThina pravAsa zuru ho rahA thaa| cora kI taraha Age bar3hane kI kaThora sUcanA ke bAda paira Age cala pdd'e| hAtha meM yA sAtha meM prakAza kA koI sAdhana nahIM thaa| aMdhera meM prayANa zuru huaa| khaDDe Ate, patthara Ate, parvata Ate kintu calane se hI chuTakArA thaa| hamArI svataMtratA ko baMdUka kI noMka ke Age zaraNAgata honA hI par3A thaa| hamArI Tukar3I ke Age eka DAkU calatA thaa| rAste ke pahacAna kI jimmedArI usake sira para thii| Adhe-pona ghaMTe kI kamara-tor3a bhAga-daur3a ke bAda hameM dUra-dUra dIye dikhe| aMdhere meM dikhAI dete yaha dIpa hameM AzAprada lage, kintu vaha AzA bhI mara gyii| TimaTimAte dIpoM kI dizA ko chor3akara DAkU dUsarI hI dizA meM calane lge| | isa pravAsa meM khetoM meM khar3I phasala ko pairoM se cIranI pdd'ii| hama bhI DAkuoM kI ciMtA ko jAna gye| lagabhaga nau baje hamArA prayANa rukaa| DAkU kisI kI pratIkSA meM the| hameM lagA-'rAta yahIM bitAnI par3egI' kintu utane meM eka DAkU A gyaa| hameM Azcarya huaa| vaha thor3A sA sAmAna lekara AyA thaa| usameM pAnI bhI thA, namaka-mirca bhI thii| vaha rAste ke khAne kI sAmagrI thii| DAkU khAnA khAkara Darate hadaya se sone lge| hameM bhI ArAma karane ke lie sUcanA dii| parantu becainI ke bIca caina kahAM? hamArI AMkha ke sAmane to subaha kI lUTa kA karuNa dRzya ghUma rahA thaa| abhAgina ye mAtAeM apahata putroM ke | pIche kaisA karuNa rudana kara rahI hoMgI? svajanoM kI sisakiyAM kaisI dadilI hoMgI? aise aneka vicAra hamAre hadaya meM ghUma rahe the| kAle AkAza ke bIca meM bhI hameM dUra-dUra dhruva tAre ke sthAna para hamArI aDiga zraddhA dikhAI detI thii| hamAre antaHkaraNa meM zaMkhezvara kA ajapA-japa ajIba abhayatA bhara rahA thaa| nIrava-rAta gaharI hotI gyii| hamArI nIMda kahIM kho gayI thii| dUra-dUra 77
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? gAr3I ke horna kI dhImI AvAja aura bahuta hI kama prakAza hamArI AMkhoM ko AzA kI kiraNa batAkara adRzya ho jAte the| ekAdha gAr3I yahA~ Aye to ! kintu yaha saMbhava kahA~ thA? madhyarAtri huI, nA huI, DAkU vApisa taiyAra ho gye| ekadama prayANa kI taiyArI ho gyii| hameM bhI taiyAra kiyA gyaa| madhyarAtri kI kaThinAI bharI musAphirI vApisa zuru huii| dUra-dUra sar3aka kI dizA kI ora bar3ha rahe hoM aisA hameM AbhAsa huaa| gAr3I kA horna sunate hI DAkU khar3e raha jAte the| thor3I dera bAda sar3aka aayii| hama saba bahuta hI sAvadhAnI se sar3aka pAra kara eka kheta ke pAsa khar3e rhe| lagabhaga tIna - cAra ghaNToM kI bhAgadaur3a meM ArAma kA anubhava hI nahIM huaa| kheta ganne kA thaa| phasala bahuta ghanI evaM unnata thii| DAkU usameM ghusa gye| vaha thor3I dera jAkara khar3e rhe| ganne kI phasala cAroM ora khar3I thii| DAkU kile ke bIca khar3e hoM, aisI nirbhayatA anubhava kara rahe the| vahIM sone kA Adeza diyaa| hama sabhI so gye| kaThora parizrama kiyA huA thA, isalie nIMda joradAra aayii| dUsare dina kA sUryodaya huA, taba yAtanA bhare caubIsa ghaNTe pUre hone kA saMtoSa hama na mAna sake, kyoMki aba AnevAlI takalIphoM se hama anajAna the| caMbala kI ghATiyoM meM daur3adhUpa cAlu hI rhaa| dUsarA dina pUrA ho gyaa| tIsarA evaM cauthA dina bhI udaya hokara asta ho gayA / pAMcavA dina bhI AyA aura gayA kintu caMbala kI ghATI hameM lambI aura adhika lambI lagane lgii| itane saphara ke bAda bhI usakA anta nahIM A rahA thaa| ina dinoM meM hama DAkuoM ke sAtha ThIka-ThIka hilamila gaye the / hama cAroM ke nAma se DAkU paricita ho gaye the| vo hameM rAjendra, navIna, sureza aura cInubhAI ke nAma se hI bulAte the| hama bhI jyAdAtara DAkuoM ko nAma se hI bulAte the| gopI nAma kA jo saradAra thA, use hama ThAkura kahakara hI bulAte the| hamako usakI mAnavatA kA bhI anubhava huA thaa| hamAre meM se eka ke cappala jaba TUTa gaye, to dUsare dina hameM kenavAsa 78
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ ke bUTa diye| * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? eka dina bAtoM hI bAtoM meM bAta niklii| DAkuoM ne kahA, "tumhAre gharavAloM ko cAra lAkha rUpaye phirautI dekara tumheM mukta karAne kI bAta kahI hai| aba jo hogA vaha sahI / " taba hamane kahA 'hamAre parivArajana eka lAkha bhI ikaTThe karane kI sthiti meM nahIM haiN|" taba DAkuoM ne kahA, "hameM banAne kI kozisa rahane do| tumhAre meM se akele maphatalAla hI cAra lAkha rUpaye dene meM samartha haiN|" hameM lagA, " inako kaise samajhAyA jAye ki mumbaI meM koI eka hI maphatalAla nahIM hai, jo karor3apati ho / eka bAra hamane kahA ki, "tumheM chor3anA ho, taba hameM chor3anA kintu eka patra to likhane do, jisase hamAre mAM-bApa ko kucha zAnti mile| | DAkuoM ne antaradezIya patra bhI diyaa| hamane use likhA bhI sahI ! parantu vaha posTa nahIM huaa| hamAre Age hI use jalAyA gayA thaa| caMbala se bAhara kI gatividhiyoM kI jAnakArI rakhane kI inakI caturatA vAstava meM dila ko Azcaryacakita kara detI thii| eka dina unhoMne kahA ki, 'hamArI pakar3a meM se tuma chUTa nahIM paaoge| tumhAre svajanoM ne pulisa thAne meM zikAyata likhAI hai| vinobA bhAvevAle tumheM mukta karAne hetu mAthA-paccI kara rahe haiM, kintu yaha to caMbala kI ghATI hai| cAhe kitanI bhI mehanata kareMge, hamArA patA bhI nahIM jAna paayeNge| pAMcave dina hama calate calate thaka kara cUra ho gaye the| rasoI sAmagrI meM bharapUra sAmAna AyA, jisase hameM, hamArI mukti ke lie dIrgha avadhi kA thor3A khyAla aayaa| eka bAra khIra khilAte DAkuoM ne kahA " paise to tumhAre bApa ke hai nA?" aba hama se rahA nahIM gyaa| eka ne kahA, " ThAkura ko pUcha ke to dekho! kitane meM paTate (nipaTate haiM? apane pratyeka ke mAM-bApa 10-10 hajAra nikAla sakane kI kSamatA vAle haiN|" 79
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? bAtacIta zuru huI, kintu lAkhoM kI yaha AzA cAlIsa hajAra meM kaise saMtoSa kare? do-do dina kI bAtacIta ke bAda hama 75 hajAra para Akara aTake aura DAkU do lAkha para ! eka rAta DAkuoM meM bhaya-bharA sannATA chA gyaa| dUra-dUra se pulisoM kI lAiTeM camakane lagIM, kintu DAkuoM ke caMbala kI ghATiyoM ke bhedI jJAna ke Age pulisa kI kyA kSamatA ? bhayAkrAnta DAkuoM ne phira se bAtacIta zuru kii| hamAre meM se rAjendra ne eka lAkha rUpaye lAkara hamako chur3avAne kA taya kiyaa| jAne ke lie chaH tArIkha taya huI, lekina 5 tArIkha ko punaH saudA TUTatA dikhaa| usa rAta hama sthAna parivartana kara rahe the, utane meM eka DAkU AyA / usane ThAkura se kahA, '"itane saste meM nipaTAoge? maiM bI.e. pAsa DAkU huuN| inake pate mujhe likhavAnA / meM mumbaI se pUrI jAnakArI lekara batAU~gA / chaH tArIkha kI zAma taka bI.e. pAsa DAkU kI bahuta pratIkSA kI, | lekina vaha hamAre nAma-ThAma kA patA lagAkara nahIM aayaa| DAkuoM ne hamAre mAtA-pitA ko eka patra likhavAkara usake nIce hamAre hastAkSara karavAye / usameM hame likhanA par3A ki, 'yadi pulisa kI kAryavAhI nahIM haTAoge to hameM mukti nahIM milegii| hamArI surakSA ke lie bhI pulisa kA paharA haTAne kA prayAsa karanA / ' ThAkura kI asamaMjasatA kA aba pAra nahIM thaa| bI.e. pAsa DAkU ke bharose rAjendra ko abhI taka ravAnA nahIM kiyA thA aura una bhAI sAhaba ko muMha batAne kI bhI phursata nahIM thii| dUsarI tarapha sira para bhaya ke bAdala bar3hate jA rahe the| kaMkara kaMTakoM ne pairoM ko lahuluhAna kara diyA thaa| do-DhAI baje beTarI kA prakAza aayaa| sabhI DAkuoM meM har3akaMpa maca gyaa| kintu thor3I dera meM yamunA kI ghATiyA~ aaiiN| ina meM se hokara chipate chipate sabhI caMbala kI abhayatA meM kUda pdd'e| aba do dina taka yahAM kaisA bhaya? DAkuoM ne ArAma kA zvAsa liyaa| DAkuoM ko sAta tArIkha kI rAta ko eka lAkha 80
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? kA saudA phira yAda AyA / hamameM se rAjendra ne bAta claaii| nirdhArita avadhi kI tArIkha rAjendra ko bahuta najadIka lgii| khuda AgarA jAye / svajana yadi vahAM se mumbaI gaye hoM to khuda ko mumbaI jAnA pdd'e| anta meM muzkila se tArIkha taya ho gii| sthAna bhI taya ho gayA / 12 tArIkha ko rAjendra ko eka lAkha rUpaye nakada lekara kamatarI candrapura Ane kA taya huaa| hameM bAtacIta kI saphalatA se apanI mukti kI AzA lgii| cAra lAkha kA saudA eka lAkha meM nipaTA, isameM hamako hamArI zraddheya mUrti kA vizvAsa aura navakAra ke jApa kA adRzya hAtha hI kAraNa lagA / ATha tArIkha ko ThAkura ne apane hAtha se roTiyAM banAkara hame khAnA khilvaayaa| rAjendra ko unhoMne sau rUpaye evaM thor3e khule paise (rejagI) kirAye ke lie diye| donoM pakSoM kI ora se zapatha - vidhi huI / ThAkura ne lAkha rUpaye meM apahato ko chor3ane evaM koI bhI galata khela nahIM khelane kI saugaMdha lii| rAjendra kI ora se dhokhA huA to ThAkura ne sureza, navIna aura cInubhAI para banduka kI nAla se golI dAgakara khatama karane kA majabUta nirNaya bhI btaayaa| rAjendra ne bhI vacana diye| isa bAta se pulisa ko anajAna rakhakara, dI gaI avadhi para hAjira hone kA praNa liyA, aura hama tInoM kI AMsubharI vidAI lekara rAjendra phirautI kI rakama lene akelA ravAnA huaa| saude meM do dina kA vilamba huaa| itanI dera meM to DAkuoM ko giraphtAra karane hetu caMbala ke cAroM ora eka ora hajAra pulisa kI phauja sajaga ho gayI / ThAkura lAkha ke svapna dekha rahA thA, kintu prabhu bhakti kI zakti koI alaga hI camatkAra batAnA cAhatI thii| 28 disaMbara ko hamane caMbala kI ghATiyAM dekhiiN| Aja 8 janavarI thI / arthAt caMbala meM hamArA gyArahavAM dina thaa| Aja dopahara DAkuoM ne rAjendra ko AgarA jAne ke lie chor3a diyA thA, kintu isa prakAra unhoMne eka prakAra kA saMkaTa mola liyA thaa| caMbala kI cAroM ora lagAI gaI pulisa dekha le to pUrI bAjI 81
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - caupaTa hone kI saMbhAvanA thii| ThAkura sAvadhAna ho gayA thaa| AsapAsa ke hAlacAla se vAkipha rahane hetu ThAkura ne thor3e DAkuoM ko chipA diyA thaa| hamako aba apanI cintA nahIM thii| rAjendra kI kuzalatA ke lie hama bAra bAra prakaTa prabhAvI zrI zaMkhezvara pArzvanAtha prabhu kI prArthanA karate the| mahAmaMtra kA jApa cAlu hI thaa| rAjendra kI kuzalatA hI aba hamArI kuzalatA thii| use pulisa kI khar3I phauja ke bIca meM se nikalakara AgarA pahuMcanA thaa| dopahara do baje rAjendra ne caMbala se vidA lI thii| rAjendra lagabhaga sAr3he chaH baje bhAdaraNa sTezana ke signala ko dekhakara harSa vibhora bana gyaa| ina cAra ghaNToM kA kaThina pravAsa bhagavAna zrI zaMkhezvara pArzvanAtha aura mahAmaMtra navakAra kI sahAyatA ke binA phalIbhUta honA muzkila thaa| rAjendra kI aDiga zraddhA abhaya-kavaca bana gayI aura vaha sahI-salAmata rUpa se sTezana para pahuMca gyaa| gAr3I milane kI saMbhAvanA nahIM thii| chaH baje the aura gAr3I kA samaya sAr3he pAMca baje kA thA, phira bhI rAjendra ne pleTaphaoNrma para paira rakhA aura gAr3I kI sITI sunAI dii| jAnane ko milA ki Aja gAr3I AdhA ghaNTA vilamba se thii| antara ke AMgana meM virAjamAna zrI zaMkhezvara pArzvanAtha dAdA ko mana hI mana namana kara rAjendra gAr3I meM baiTha gyaa| gAr3I AgarA kI tarapha ravAnA huii| chaH se rAta do baje taka kA samaya rAjendra ne vicAra samudra meM gotA khAte hue pUrA kiyaa| subaha kA dRzya usakI AMkhoM ke sAmane hI thaa| sureza, navIna evaM cInubhAI abhI caMbala kI caMgula meM hI the| unakA vicAra isakI AMkhoM ko, isake aMtara ko ArAma karane nahIM detA. thaa| AgarA pahuMcate hI svajanoM meM phailanevAle vismaya kI bhI vaha kalpanA kara sakatA thaa| ___vaha do baje AgarA phuNcaa| rAjendra sIdhA hI yAtriyoM kI khoja meM niklaa| sTezana mAsTara se pUchatAcha karane para unheM rAjendra para zaka huA ki kyA ina DAkuoM kI lUTa abhI taka zeSa hai! 82
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? rAjendra ne bAta ko spaSTa kiyaa| caMbala kI ghATI meM apahRta hue yuvakoM meM se hI eka rAjendra ko dekhakara mAsTara ke Azcarya kA pAra nahIM rahA / vaha use rAmanArAyaNa guptA ke vahAM le gye| apahata yuvakoM ke sage sambaMdhI guptA ke ghara para hI the| AyaMbila kA tapa ! mahAmaMtra namaskAra kA japa ! aura dAdA zaMkhezvara kA rttn| tapa japa aura raTana ke akhaMDa triveNI saMgama se guptA kA ghara zraddhAmandira bana gayA thaa| jaba taka guma hue yuvaka na mileM taba taka zraddhA kI zaraNa na chor3ane kI sabhI kI taiyArI thI / rAjendra ne guptA ke ghara praveza kiyA aura sabhI phaTI AMkhoM se use dekhane lge| zaMkA-kuzaMkAoM kI aneka parachAiyAM sabhI kI AMkho ke sAmane se gujarane lgiiN| " re ! rAjendra akelA ! sureza kA kyA huA? navIna kahAM hai? cInu nahIM AyA?" yahAM kA vAtAvaraNa aura sage-saMbaMdhiyoM ke U~ce svaroM ko dekhakara hI rAjendra kI A~khoM meM pAnI bhara aayaa| usakA Agamana abhI kaiyoM ko eka Azcarya lagatA thaa| pulisa meM khabara dene ke lie TelIphona ke naMbara ghumAne kI taiyArI dekhakara rAjendra bola uThA, 'Thaharo / ' aura rAjendra ne apanI vacanabaddhatA kI bAta kii| sabhI ke hAtha nIce ho gye| dUsarA ho bhI kyA sakatA thA? dharmasaMkaTa thaa| eka ora saritA evaM dUsarI aura siMha kA ghATa thaa| kisa saMkaTa se bacA jAye ? rAjendra ke sira para lAkha rUpaye ikaTThe karane kI bhArI jimmedArI thii| isa javAbadArI ko bhUlanA athavA vilamba karane kA AkhirI aMjAma tIna yuvakoM kI mauta hI thI / lAkha rUpaye ikaTThe karane hetu mumbaI kA samparka anivArya thaa| rAjendra ne TelIphona ghumAnA prAraMbha kiyA kintu vidhi ke mor3oM kI ise kyA khabara thI? jisa adRzya zakti ke camatkAra ko prApta kara vaha svayaM AgarA pahuMcA thA, usakA mukhya camatkAra bAkI hI thaa| rAjendra ko paisA ikaTThA karate chor3akara aba kucha caMbala kI ghATI ke bAre meM bAta kreN| caMbala ke cAroM ora hajAra kI saMkhyA meM pulisa pahare se sajja thI / 83
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? aisI ghaTanA abhI taka caMbala ne dekhI nahIM thI, aura isa bAra pulisa kA paMjA khataranAka thaa| DAkuoM ke kaI riztedAroM ko pulisa ne kaMda kara liyA thaa| pala-pala DAkU pulisa ke sikaMje meM phaMsate jAte the| uttarapradeza kI sImA para aDIga divAra banakara pulisa khar3I raha gayI thii| madhyapradeza meM DAkU bhAga na sakeM, isalie to jamunA nadI kI nAkAbaMdI thI hI / pulisa cAhatI to eka-eka karake kaI DAkuoM ko giraphtAra kara sakatI thii| kintu aisA karane meM apahata yuvAoM kI jAna ko jokhima meM DAlanA thaa| ThAkura aura anya tIna yuvaka to caMbala kI rahasyabharI ghATiyoM meM chipe hue the, kintu pala-pala khatare ke jo samAcAra A rahe the, usase ThAkura atyanta cintAmagna thaa| hama sureza, navIna evaM cInubhAI, ThAkura kA hatAza evaM bhagna hRdaya dekhakara bigar3atI huI paristhitiyoM ko samajha gaye the, kintu hameM to mukhya cintA rAjendra kI thii| eka DAkU AyA, vaha hAra kA saMdeza lAyA thaa| gopI ThAkura ke pUre kuTumba - usakI mAM, patnI, beTe aura sAle ko pulisa ne apanI hirAsata meM le liyA thaa| apahata yuvAoM ke lie apane ko itanA bar3A saMkaTa sahanA par3egA, aisI ThAkura ko kalpanA bhI nahIM thI / zAnti mizana kI daur3a bhAga usakI AMkhoM ke sAmane Dola rahI thI / eka jamAne ke julmI DAkU siladArasiMha aura lokamana ke julma usako yAda Ane lge| use lagA, 'ina sabhI kA pApa kyA mujhe hI bhugatanA par3egA?' DAkU AsapAsa kI prajA evaM gA~voM ke vizvAsa ke sahAre se hI gupta raha sakate the| prajA evaM kisAna bhI bArI-bArI se DAkuoM ko samajhAne lage ki, "gopI! aba majA nahIM hai ! yuvakoM ko chor3a do, nahIM to anadekhA bhI dekhanA par3egA / " ThAkura ko bI.e. pAsa DAkU para bahuta gussA aayaa| yadi chaH tArIkha ko rAjendra ko bheja diyA hotA to ATha-nau tArIkha taka lAkha rUpaye hAtha meM A jAte, yaha pulisa kA paharA uTha gayA hotaa| kintuM svayaM lobha kI 84
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? 44 lahara meM phaMsA aura Aja vAtAvaraNa ekadama bigar3a gyaa| ThAkura kA sAlA hirAsata meM thaa| usane pulisa ko vacana diyA ki 'tuma Aja mujhe chor3a do! kala yadi yuvaka mukta na ho jAyeM, to tuma merI lAza para daMgA khelnaa|" DAkU kA vacana arthAt vacana ! DAkU chor3A gayA, aura vaha caMbala kI ghATiyoM kI ora bhaagaa| 1 nau tArIkha kA pUrA dina ThAkura ke lie parezAnI bharA thaa| hama dekhate the kiM, vaha bAta karate-karate garama ho jAtA thaa| sabhI hamArI mukti kI hI bAta kara rahe the| kintu ThAkura ko kaise bhI karake bAraha tArIkha taka bAta Age bar3hAnI thii| jina yuvAoM ke lie itanA - itanA kharcA kiyA, unheM eka paisA bhI lie binA chor3anA, usakA hadaya mAnatA nahIM thA / utane meM zAma ke samaya eka DAkU AyA, vaha ThAkura kA sAlA thaa| usane sIdhI hI AjJA dI, "gopI, tuma ina yuvAoM ko mukta kara do! yA phira mujhe khatma kara do! lo, yaha bandUka ! " ThAkura ne pUrI bAta sunii| sAle kI samarpaNa kI pratijJA ke Age jhukane ke alAvA use koI sahArA dikhAI nahIM diyaa| kaiyoM kI sahAnubhUti gumA baiThe DAkU jaldI nirNaya lene meM azakta the| sAle ke lie pala-pala kImatI thaa| usane dUsarI bAra kahA ' gopI! vicAra kyA kara rahe ho ? pakar3A gayA to jIvana bhara kI kamAI miTTI meM mila jaayegii| isa bAra pulisa isa prakAra kopAyamAna huI hai ki, eka DAkU jIvita nahIM raha sakegA ! aura mere lie to mere vacana kI kImata hai| yA to nirNaya le, yA le yaha bandUka ! aura kara de mujhe khatma!" aura usa DAkU ne havA meM bandUka ke eka-do dhamAke kiye| bAda meM usane bandUka kI nAla apanI chAtI kI ora rkhii| dUsare hI kSaNa khela khatma ho jAtA kintu gopI khar3A ho gyaa| sAle kI bandUka chInakara usane yuvAoM kI mukti mAnya rakhI! hama to sAta baje hI eka ghATI kI oTa meM so gaye the| bAraha tArIkha se pahale mukti kI tarapha dekhanA bhI vyartha thaa| vahAM acAnaka hI 85
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ *jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? ThAkura ne hameM jgaayaa| hameM lagA, vApisa bhaTakana kahAM se AyI ? utane meM to ThAkura ko AvAja AI "hama tumako mukta karate haiM, tuma abhI hI cale jaao|" yaha kyA! yaha satya thA ki svapna ! hama AMkheM masala rahe the, Aja nau tArIkha kI rAta hai| rAjendra itanA jaldI A gayA ? lAkha rUpaye kI phirautI kyA DAkuoM ko mila gayI? vahA~ to gopI vApisa bolA, "khar3e ho jAo! hama tumako mukta kara dete haiN| " apratyAzita mukti ke pIche ke rahasya kA hama vicAra kareM, isase pahale hI gopI ke sAle evaM do tIna kisAnoM ne hamako sahAnubhUti batAI aura hama usI rAta caMbala kI ghATI ko salAma kara calate bne| kauna sI zakti ne hamako mukti dilAI ? caMbala kI caMgula meM se hamako chur3Ane kA bhAra kisane vahana kiyA? hameM samajha meM nahIM A rahA thA ! prazna kA javAba hamane AkAza ke tAroM se pUchA, to javAba ke rUpa meM hamAre kAnoM meM "mahAmaMtra" ke zabda ghUmane lage aura AMkhoM ke sAmane zaMkhezvara pArzvanAtha ke isa mandira kI evaM mUrti kI abhaya dene vAlI AkRti upasthita ho gayI ! ATha baje prAraMbha kiyA vaha pravAsa ekadama madhya rAta 12 baje taka anavarata cAra ghaMTe calA aura eka gA~va meM hamArA Atithya taya huA / cAra ghaMTe ke isa pravAsa meM jamunA kA chAtI taka pAnI A gayA thA, kintu isa samaya to usa meM bhI sukha kA anubhava ho rahA thA / kIcar3a bhare kheta bhI pAra kiye / koI rAha, binA kaMkara-kAMToM kI nahIM thii| phira bhI hameM vaha mArga makkhana samAna lagA / hama dasa janavarI ko subaha AgarA phuNce| hamAre isa apratyAzita Agamana ko rAjendra aura svajanoM ne harSa ke AMsuoM se abhinandita kiyaa| eka kamare meM hama saba thor3I dera rote hI rhe| caMbala kI ghATiyAM abhI taka AMkhoM se dUra nahIM hotI thiiN| kucha anubhava, kaI prasaMga, aise bana jAte haiM ki, maNimuktA kI taraha unakA saMrakSaNa bhI dila kI tijaurI meM hI ho sakatA hai| 86
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? caMbala kI una khataranAka ghATiyoM meM bitAye hue becainI bhare 13 dina aura becainI meM bhI, abhaya dene vAlI, mahAmaMtra zrI namaskAra evaM zrI zaMkhezvarajI kI daivika zakti bhI eka aisA hI prasaMga hai| dila kI tijaurI meM hama isakA saMrakSaNa kareMge aura aMdhakAra evaM Apatti kA mArga AyegA, taba isa tijaurI meM se, isa maNi muktA ke prakAza se rAha ko prakAzita kareMge aura prakAzayAtrI banane kA gaurava hAMsila kreNge| lekhaka - pU. A. zrI. vijayapUrNacandrasUrIzvarajI ma.sA. 'rivaoNlvara jaba khilaunA banatA hai| sUrya kA udaya abhI-abhI hI huA thaa| mahArASTra kI dharatI ke do zahara dhUliyA evaM pAMcorA kA rAjamArga vAhanoM ke Ane jAne se jIvaMta laga rahA thaa| Aja se 50-75 varSa pUrva isa rAjamArga para taraha-taraha ke vAhana yAtrA karate the| isameM eka ghor3AgAr3I meM kucha yuropiyana evaM pakke jaina zrI khImajIbhAI hIrajI lor3AyA, dhUliyA se pAMcorA jA rahe the| khImajIbhAI kA aMgrejI bhASA para acchA prabhutva thA aura vyApAra kI dRSTi se unakA paradezI janatA ke sAtha kabhI kabhI samparka hotA thaa| isI kAraNa AkarSaka aMgrejI bhASA vaha bola sakate the| khImajIbhAI ko mahAmaMtra navakAra para bhArI AsthA thii| ve mAnate the ki vyApAra dhaMdhe ke lie paradezI janatA ke sAtha samparka rakhane ke bAvajUda bhI ve jainatva ko TikA sake the, vaha prabhAva mahAmaMtra kA hI thaa| jisake kAraNa ve niyamita navakAra maMtra kA japa karate the aura jaba paradezI prajA ko mAMsAhAra kI bhayaMkaratA samajhAne kA maukA milatA, taba navakAra maMtra kA smaraNa kara isa mauke ko jhar3apa lete the / yuropiyanoM ke sAtha dhUliyA se pAMcorA jA rahe khImajIbhAI kI bAtoM kA viSaya thA- " bhAratIya saMskRti kI bhavyatA" / ghor3AgAr3I kI musAphirI ke khuzanumA vAtAvaraNa meM abhI carcA kA raMga jamA hI thA, usameM ekAeka bAdhA pdd'ii| ve yuropiyana zikAra ke bar3e zaukina the| usameM bhI jaba inakI 87
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? najara dUra-dUra daur3ate hue eka hiraNa ke vRnda para par3I taba ve apanI rivaoNlvara ko taiyAra karane lge| khImajIbhAI ina sabhI kA irAdA turanta hI samajha gaye, isalie unhoMne kahA, "bhAratIya saMs.ti meM eka mahattva kI bAta kahI hai ki, 'jo vastu lene ke bAda punaH vApisa lauTAne hetu yadi hama samartha nahIM haiM to, vaha vastu hameM nahIM lenI cAhiye! isa eka siddhAnta kA hI yadi hama saba amala kara deM to, yaha duniyA svarga se bhI adhika sUhAvanI ho jaayegii|" yuropiyanoM ke mana para zikAra kI kar3I dhUna lagI thI, phira bhI unhoMne kahA, "isameM kyA bar3I bAta hai? jo nahIM de sakate, vaha nahIM lenA" isameM kauna sA bar3A darzanazAstra hai?" khImajI bhAI ne kahA "to | aisA karo, tuma mujhe vacana do, ki jo lekara hama vApisa nahIM de sakate haiM, use lene kA kabhI prayAsa bhI nahIM kreNge|" yuropiyanoM ko yaha bAta ekadama sarala lgii| unhoMne turanta kahA, "jAo, diyA vcn| jo vastu lene ke bAda vApisa nahIM de sakate use kabhI nahIM leNge|" khImajIbhAI ne rahasya kA sphoTa karate hue kahA, "to aba yaha rivaoNlvara mujhe de do, to hI tuma vacana kA sahI pAlana kara paaoge| tumhAre vacana pAlana meM rivaoNlvara bAdhaka banane jaisI hai|" yuropiyanoM kI AMkheM Azcarya se bhara gyiiN| unhoMne kahA "usa hiraNoM ke vRnda ko dekhate hI zikAra kA hamArA zauka jAgRta ho uThA aura usI kSaNa meM rivaoNlvara tumheM kaise de sakate haiM? aura isa niyama ke sAtha rivaoNlvara kA sambaMdha bhI kyA?" khImajIbhAI ko lagA ki, mitroM ko aba sahI sikaMje meM phaMsA sakeM, aisA maukA hai| isa kAraNa unhoMne kahA, "dekho, isa rivaoNlvara ke dvArA tuma hiraNoM ke prANa loge nA? aba lie hue prANa vApisa hiraNoM ko dekara tuma hiraNoM ko purnajIvita karane meM samartha ho? yadi tumhAre pAsa aisI tAkata hai, to mujhe rivaoNlvara nahIM cAhiye, to tuma zikAra khelo, isameM bhAratIya saMs:ti ko bIca meM bolane kA koI
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? adhikAra nahIM hai|" yuropiyana aba kSobhita hue| unhoMne Azcarya anubhava karate hue kahA, " khImajIbhAI ! yaha to tuma dAMva-peca kA khela khele! hameM aisA mAluma hotA to hama vacana se baMdhe hI nahIM hote| tumhArI bAta saccI, hama vacanabaddha haiM, yahI bhI sahI hai| kiMtu yaha zikAra kI mauja manAne kA maukA kabhI kabhI milatA hai, isalie apane saMbaMdha jhArI rakhane ho to meharabAnI karake aba dubArA isa vacanabaddhatA ko smRti meM mata laanaa|" khImajIbhAI ne mitroM kI isa cetAvanI kI paravAha kiye binA aise zauka ko tilAMjalI dene hetu bahuta - bahuta smjhaayaa| kiMtu jaba unheM lagA ki 'mere samajhAne kA koI artha nahIM nikalegA' taba mauna ho gaye aura mana hI mana mahAmaMtra kA japa karane lge| apanI AMkhoM ke sAmane koI hatyAkANDa khelA jAe, yaha bAta unheM haragIja maMjUra nahIM thii| aise kSaNoM meM bhI unakA antara kahatA thA ki, " mArane vAle se bacAne vAle ke pAsa jyAdA bala aura zakti kA bhaNDAra bharA huA hotA hai|" khImajIbhAI ne mana hI mana eka dRr3ha nirNaya karake antima bAra mitroM ko samajhAne kA prayAsa kiyA, kintu niSphala ! hiraNoM kI Avana jAvana se saundarya bharapUra dharatI para yuropiyana rivaoNlvara sAtha meM lekara gAr3I se utare / khImajIbhAI ke mana meM vicAra AyA ki, 'abola jIvoM ke khUna se dharatI na raMgI jAya aura pApiyoM kI duSTa icchA pUrI na ho, isa hetu navakAra maMtra kA prabhAva isa mAhaula meM zaktipAta kare to kaisA acchA?' isa vicAra ko bala dene hetu ve eka per3a ke nIce kAussagga kI mudrA meM khar3e ho gye| inake antara meM se AvAja A rahI thI ki, 'prabala saMkalpa zakti kabhI bhI niSphala nahIM jAtI hai|' khImajIbhAI kAussagga mudrA meM khar3e raha gaye aura yuropiyana apane zikAra ke zauka ko pUrA karane maidAna meM aaye| hiraNoM kA samUha jaba bahuta hI najadIka meM dikhAI diyA, taba unake Ananda kA pAra nahIM thaa| unhoMne phaurana rivaoNlvara meM se goliyAM daagiiN| unake antara meM vizvAsa thA 89
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? ki. abhI hI sAta-ATha hiraNa gira pdd'eNge| kintu yaha vizvAsa ekadama jhUThA niklaa| mAnoM adRzya zakti ne hiraNoM ko bacAne hetu hAtha lambAyA ho, usa taraha goliyAM niSphala gyiiN| hiraNoM ke kAnoM meM jaise rivaoNlvara ke dhamAke guMje hI na hoM, usa taraha vaha vRnda apanI mastI meM masta thaa| ___dhamAkA sunate hI khImajIbhAI ne AMkheM kholI aura sAmane jo dRzya dikhAI diyA usase unake AnaMda kA pAra na rhaa| uDate pakSI ko girAne vAle yuropiyanoM kI yaha rivaoNlvareM najara sAmane rahe hue nizAne ko sAdhane meM niSphala sAbita huI thiiN| sAtha meM hI hiraNoM kA bAla bhI bAMkA nahIM huA thaa| "hAre hue juArI kI taraha yuropiyanoM ne najara ke sAmane hI rahe zikAra ko kisI bhI prakAra prApta karane hetu goliyoM para goliyAM chor3IM, kintu sabhI niSphala! khImajIbhAI abhI kAussagga dhyAna meM hI the| unako saMbodhita kara unhoMne nirAza hokara kahA "calo aba Age bar3hate haiM, kudarata hamArI sahAyatA nahIM kara rahI hai, isalie zikAra kA hamArA zauka adhUrA hI raha gyaa| tumane koI maMtra-taMtra kiyA lagatA hai| nahIM to hamArI rivaoNlvareM isa taraha kabhI niSphala nahIM jAtI haiN|" sabhI ne ghor3AgAr3I meM sthAna liyaa| khImajIbhAI ne kahA, "samajhAye na samajhe, parantu hArakara samajhe, vaha isakA naam|" yuropiyana mitroM ke samakSa unakI rivaoNlvaroM ko khilaune meM badalane vAlI adbhuta zakti ke rUpa meM mahAmaMtra kA ullekha karane kI anukUla bAta kI rAha dekhate khImajIbhAI ghor3AgAr3I meM baiThe, taba unake aMtaHkaraNa kA pratyeka tAra mahAmaMtra kA gIta gA rahA thaa| lekhaka - pa. pU. A. zrI vijaya pUrNacandrasUrIzvarajI ma.sA. -jaba mahAmaMtra rakSaka banatA hai| "kadama-kadama para pratipala jahA~ khUna ke AMsu umar3eM aisI kaMTaka-kaMkara bharI rAha para calane vAlA javAMmarda kahalAtA hai|" virATa eka
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? aisA hI javAMmarda thA / " himmata se mardA to madada meM khudA / " jisameM zaurya hotA hai, himmata hotI hai, javAMmardI hotI hai, aise javAMmardoM kI sahAyatA khudA bhI karanA hai| virATa meM zaurya thA, javAMmardI thI, to phira isakA rakSaNa mahAmaMtra kare, isameM Azcarya kyA! visanagara thA usakA vatana ! umra mAtra pandraha varSa ! virATa abhI to paidA hokara khar3A huA thA ! zaizava kA zrRMgAra abhI to usake zarIra para hI thA! phira bhI usake dilo-dimAga meM namaskAra mahAmaMtra ke prati aTUTa zraddhA thii| vaha mahAmaMtra kA ananya bhakta thA ! mahAmaMtra ke bhakti gIta sadaiva usake dila meM gU~jate the| eka bAra pandraha varSa kI umra meM virATa ke mana meM tIrthAdhirAja zatruMjayakI mahAyAtrA karane kI utkaNThA jagI / usake smRti-paTa para bhagavAna AdinAtha kI alabelI pratimA khar3I ho gii| 'dAdA' kA vaha mukhAravinda ! vaha vizAla kAyA ! vaha anokhI asmitA se zobhate adhara ! aura karuNA bahAte yaha nayana yugala ! aisI madhura smRti virATa ke dilo-dimAga meM baiTha gii| mAno zatruMjaya virATa ko purAnI yAda dilA rahA thaa| usake ura kA Urmi - taMtra bhI mAno use yAtrA karane hetu nikalane kI AvAja de rahA thaa| ura ke UrmitaMtra kI AvAja ko bhalA kauna manA kara sakatA hai? eka dina virATa ne zatruMjaya yAtrA ke lie prayANa kara diyaa| bhagavAna AdinAtha ke darzana hetu tarasate usake tana-mana kucha Ananda mahasUsa kara rahe the| virATa pandraha varSa kI umra meM akelA yAtrA ke lie nikala pdd'aa| usane visanagara se zatruMjaya kI ora jAne vAlI Trena meM apanI baiThaka jamAyI / Trena eka ke bAda eka sTezana se hokara Age bar3ha rahI thI ! virATa kA mAnasa bhI koI suhAvanI svapnasRSTi kI yAtrA meM calA gayA thaa| virATa Trena meM baiThe-baiThe bhI zatruMjaya kI mAnasika yAtrA kara rahA thaa| isake mAnasapaTala ke samakSa zatruMjaya kA pahAr3a upasthita hotA thA 91
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? aura virATa bhaktibhare hadaya se usake kaMkara-kaMkara ke prati zraddhAnavata ho jAtA thaa| usakA hadaya tIrthAdhirAja kI sir3hiyAM car3hakara bhagavAna AdinAtha ke ramaNIya raMgamaNDapa meM pahuMca jAtA aura jhuka jAtA, dAdA kI azaraNa-zaraNa caraNa meM!!! basa, isa prakAra Trena Age bar3ha rahI thI aura virATa kI yaha raMgIna svapnoM kI hAramAlA bhI Age bar3hatI jA rahI thii| eka ke bAda eka sTezana ko chor3akara Age bar3hatI Trena sonagar3ha sTezana para khar3I rhii| virATa jisa Dibbe meM baiThA thA, usa Dibbe meM se eka janasamUha nIce utarA aura eka ajJAta dizA kI ora bar3hane lgaa| usa samUha ke pIche virATa bhI Trena se nIce utraa| AsapAsa najara ghumAI aura usakI AMkhoM ke Age 'sonagaDha' kA borDa khar3A thaa| virATa Azcarya sahita socane lagA, maiM Dibbe meM se kyoM nIce utarA? merI maMjila to zatrujaya hai! aura vaha Dibbe meM baiThane hetu vApisa mur3A, kintu yaha kyA! usake kadama mAno isa Dibbe kI ora vApisa jAne ko sarvathA manA kara rahe the aura vaha samUha jisa dizA kI ora gayA, vahAM jAne ke lie tarasane lge| virATa ne apane kadama Trena kI ora vApisa | mor3ane kI bhArI kozisa kii| usa ajJAta dizA kI ora jAne ko cAhate hue kadamoM ko zatrujaya kI rAha kI ora mor3ane ke lie virATa ne bahuta prayAsa kiyA, kintu ve kadama nahIM mAne! vaha dila vApisa nahIM mur3A! aura virATa ne mahAmaMtra namaskAra kA smaraNa kiyA, alabele AdinAtha ko yAda kiyA aura vaha samUha jisa dizA kI ora jA rahA thA, usa ora apanI daur3a zurU kii| virATa kA mana bhI Azcarya anubhava kara rahA thA ki, zatrujaya ko bheMTakara mRtyuMjaya banane ke lie nikalA huA meM isa prakAra ajJAta dizA kI ora kyoM jA rahA hU~, mujhe koI ajIba AkarSaNa isa samUha kI ora khIMca rahA hai| kyA merI socI huI yaha zatrujaya kI suhAvanI svapna-sRSTi sAkAra hue binA hI isa prakAra bikhara jAyegI? virATa ne Age dRSTi
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - daur3AI to vaha samUha Age hI Age bar3ha rahA thaa| virATa punaH vicAroM kI gaharI duniyA meM ghUmane nikala pdd'aa| "kyA | mere dAdA se merA milana nahIM hogA? kyA maiM zatrujaya ke sukhada-sparza se |vaMcita hI rahU~gA? nahIM, nahIM, aisA karane se dAdA kA milana nahIM hogaa| isa sparza se maiM kyoM vaMcita rhuuN| isa Tole se alaga hokara yadi maiM | sonagar3ha kI rAha pakaDUM to merA dAdA se milana avazya hogA aura zatrujaya kA sparza bhI mujhe avazya milegaa|' virATa kI vicAramAlA ruka gii| usane cAroM ora najara DAlI, sonagar3ha sTezana ke signala acchI taraha dikhAI de rahe the| dUra-dUra sTezana se ravAnA huI Trena kA kAlA dhuMA aura Trena kI sITI kI AvAja sunAI detI thii| virATa ne vahAM se palAyana karane kA vicAra kiyA, mana ko majabUta banAyA aura usane sonagar3ha kI ora vApisa mur3ane ke lie kamara kasakara mehanata kI, kiMtu usake ve prayatna kAmayAba nahIM hue, isake kadama sthira banakara raha gye| sonagar3ha kI tarapha vApisa mur3ane kI ve sApha-sApha manA kara rahe the| anta meM virATa thaka gyaa| mana aura tana ke saMgrAma meM tana ne |mana ko zikasta dii| virATa isa samUha kI ora najara DAlakara Age bar3hane lgaa| vaha samUha ha~satA to pArzva bhUmi meM mAno eka aTTahAsa phaila gayA ho, aise mAhaula kA nirmANa ho jAtA thaa| vaha samUha kadama baDhAtA to aise |lagatA thA ki mAno dharatI kAMpa rahI ho| virATa kA mana majabUra thA! lAcAra thA! asahAya thA! usa samUha ke pIche jAne ko virATa kA mana mAnatA nahIM thA, phira bhI koI ajJAta bala use samUha kI ora dhakelatA thA aura virATa majabUra hokara usa kI ora jA rahA thaa| mahAmaMtra namaskAra isake hoThoM ke AMgana para khela rahA thaa| bhagavAna AdinAtha kI pratimA usakI AMkhoM ke Age pratyakSa hotI thI aura tIrtha samrATa zrI zatrujaya kA pahAr3a usake smRti-paTa para khar3A-khar3A AziSa de 93
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? rahA thA !! isa prakAra namaskAra maMtra kA raTana karate-karate virATa Age bar3ha rahA thaa| samUha evaM virATa meM aba jyAdA phAsalA nahIM thA, vaha thor3A calA aura dUra- sudUra najara DAlI to vaha samUha ruka gayA aura vaha bAtoM kI mahephila meM mazagUla banA thaa| bAtoM meM mazagUla bane samUha meM se eka AdamI ne pIche najara kI to use virATa apane pIche AtA dikhAI diyaa| usane apane saradAra se kahA, 'saradAra ! dekho koI choTA bAlaka AtA dikhAI de rahA hai! kaisA sundara hai!' "hA~, hA~, dekho, usa vRkSa ke nIce se gujara rahA hai ! usake muMha para phailA teja kaisA mohaka hai ! gaura varNa ! usakA tana badana bhI kaisA surekha evaM sudRr3ha hai| abhI umra to choTI lagatI hai, phira bhI usake mukha para phaile gAMbhIrya kA guNa kaisA bhavya lagatA hai|" lar3ake kA AkarSaka zarIra dekhakara saradAra bhI bola utthaa| samUha thor3I dera vahAM khar3A rahA, utane meM virATa unake pAsa A gyaa| samUha ke saradAra ne virATa se bAta karane ke lie bahuta prayatna kiyA, kintu virATa nahIM bolA, vaha to mahAmaMtra ke japa meM lIna bana gayA thaa| virATa zatruMjaya para sthita mandiroM ke mAnasika darzana meM lIna ho gayA thaa| anta meM samUha kA saradAra thakA aura usane Age bar3hane kI AjJA dii| virATa bhI unake pIche-pIche ho gyaa| samUha Age bar3hatA jA rahA thaa| sUrya asta ho gayA thA / AkAza meM ubhare hue aMdhakAra ke bAdala aba aMdhakAra - jala barasAne laga gaye the| dharatI para thor3A-thor3A aMdhakAra phaila rahA thaa| prakAza evaM aMdhakAra meM samUha rAstA kATa rahA thaa| usake pIche virATa bhI khiMcA jA rahA thaa| ve aba eka gahare jaMgala ko pArakara khule maidAna meM A gaye the| eka choTI sI pahAr3I ke kinAre-kinAre calane ke bAda usa janasamUha ke rahane kA sthAna AtA thA aura aMdherA bhI aba gaharA hone se sabane calane kI gati baDhAyI / 94
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, Thase karegA kyA saMsAra? pahAr3I ke kinAre-kinAre calane ke bAda eka pagaDaMDI alaga hotI thii| isa pagaDaMDI ke Amane-sAmane harA ghAsa khar3A-khar3A Dola rahA thaa| unhoMne pagaDaMDI para calanA AraMbha kiyA, unake pIche virATa bhI A rahA thaa| samUha to nirbhaya banakara cala rahA thaa| lekina virATa to abhI nayA thA, isalie vaha bhaya ke sAtha mahAmaMtra ke japapUrvaka Age bar3ha rahA thaa| vaha samUha evaM virATa pagaDaNDI para calate-calate eka gaharI pallI (bastI) ke pAsa A pahuMce aura andara praveza kiyA, taba cAroM ora aMdherA thaa| "maMtra, taMtra aura yaMtra meM aisI zakti chipI huI hotI hai ki, jisake sahAre aghaTita bhI ghaTita ho jAtA hai| svapna meM bhI kalpanA na kara sakeM, aisI vastueM sAkAra hokara sAmane khar3I ho jAtI haiN| virATa ke jIvana meM bhI aisA hI kucha banA thA, isI kAraNa to visanagara se zatrujaya jAne ke lie nikalA huA virATa eka aMdherI bastI meM pahuMca gyaa| vaha jisa Dibbe meM baiThA thA, usameM eka laTeroM kA samUha bhI thaa| usa lUTeroM ne hI virATa para vazIkaraNa kiyA thaa| virATa kA rUpa-raMga aura komala vaya dekhakara usa samUha ne eka aisI AkarSaNa vidyA virATa para DAlI ki, jisase virATa ko usakI ora svataH AkarSaNa utpanna ho aura apane mana kI icchA phle| isa lUTeroM ke aramAna vAstava meM phalIbhUta hue bhI shii| virATa para chor3I gayI isa AkarSaNa vidyA ne acUka kArya kiyA aura virATa lUTeroM kI bastI kI tarapha khIMcA huA aayaa| saradAra ko virATa kI AvazyakatA thI, isalie usane virATa ko manAne hetu usake caraNoM meM sukha-sAmagrI bheMTa karane kA nirNaya kiyaa| makhamala kI seja para virATa ko sulAyA gyaa| alaga-alaga khAdya sAmagrI isake Age rakhI gyii| kintu virATa bhakta thA mahAmaMtra kA, upAsaka thA, jaina zAsana kA! vaha rAta ko kaise khAye? dinabhara ke calane kI thakAna thI! AMkhoM meM nIMda nahIM thI, phira bhI virATa seja para so gyaa| 95
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? mantrAdhirAja kA smaraNa karate-karate virATa sukha zaiyyA meM leTa rahA thA, kintu isakI AMkhoM meM nIMda nahIM thii| kAlI kAlI madhyarAtri / bastI kA sunA vAtAvaraNa / dharatI ke ajJAta kone meM akelI bastI / aura isa pUre parAye vAtAvaraNa ke bIca svayaM akelA! virATa kI AMkhoM ke Age yaha pUrA dRzya citrapaTa kI taraha Age baDhatA aura usakA hRdaya hila utthtaa| dharatI para phaile hue aMdhakAra kA kAlA pardA dhIre-dhIre dUra ho rahA thA aura sapheda-sapheda teja kaNa Akara dharatI ko prakAzita kara rahe the| virATa seja meM se baiTha gyaa| usane maMtrAdhirAja ke caraNoM meM ghuTane Tekakara praNAma kiyA aura vaha siddhAcala kI sundara mUrti ko manomana vandanA kara rahA thaa| punaH saradAra ke vahI prayatna! vahI snehayukta vintiyaaN| phira bhI virATa nahIM mAnA ! usake muMha para phaile viSAda ke bAdala nahIM hI bikhare !!! isa taraha eka do aura tIna dina bIta gaye ! virATa kI yAdadAzta meM jaba siddhAcala ke saMsmaraNa umar3a Ate taba usakA viyogI dila usake milana ke lie ro pdd'taa| jaba isa prakAra cAroM ora se AyI vipatti kI jaMjAla virATa kA mana phaMsa jAtA, taba vaha daur3a jAtA maMtra samrATa kI zaraNa meN| maMtra samrATa kI zaraNAgati se vaha AzvAsana kA anubhava karatA thA ! virATa phira eka bAra vicAroM ke gahare samudra meM kUda pdd'aa| 'kyA aba ina virATa jaMjIroM ko tor3akara bhAga jAnA asaMbhava bAta hai? kyA bhagavAna AdinAtha ke pAsa dila kI do-cAra bAteM karane kA merA khvAba khAka hokara ur3a jAyegA? nahIM nahIM, abhI bhI jo meM mere mana ko marda banAU, mere jIvana meM yuvAzakti kA joradAra pravAha bahAUM, to merA yaha khvAba siddha ho jaayegaa| mere soce hue aramAna AkAra prApta kara skeNge|' virATa kA vicAra pravAha rukA aura usane sAmane dekhA to saradAra usake sAmane khar3e the aura rijhAne ke prayatna kara rahe the| 96
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? saradAra ke prayatna sareAma niSphala hue| unhoMne bahuta prayAsa kie, | parantu virATa ke muMha ke cabUtare para hAsya kA ekAdha kabUtara bhI dAnA cugane nahIM AyA! virATa punaH vicAroM kI duniyAM me utara gayA, 'jaba mahAmaMtra rakSaka banatA hai, taba vipattiyoM ke aDiga pahAr3a bhI hila jAte haiM, aura ina parvatoM meM virATa darAreM A jAtI haiM!' virATa kI vicAradhArA Age bddh'ii| 'kyA mahAmaMtra merA rakSaka nahIM? kisakI tAkata hai ki maMtrAdhirAja mere pAsa ho aura merA bAla bhI bAMkA kara sake? jagat ke virATa takhta para aisI koI vastu nahIM hai, jo isa maMtrAdhirAja ke sAmane Takkara jhela sake? to kyA maiM bhI mahAmaMtra ko merA rakSaka banAkara aura namaskAra kA abhedya kavaca dhAraNa karake yahAM se kisI bhI prakAra se bhAga jAne ke kArya meM sAhasa karake Age baDhuM, to | merA kArya kAmayAba nahIM hogA? jarura kAmayAba hogaa|' virATa ke aMtara meM se eka virATa pratidhvani bAhara nikalI aura virATa kI aMtara guphA meM vaha pratidhvani guMjane lgii| isa pratidhvani ne virATa ko nayA joza diyA, nayI javAMmardI pradAna kI! usakA dila kisI | bhI prakAra se aba pallI ko chor3a dene hetu kaTibaddha banA aura anta meM dRr3ha nizcayI banA ki, Aja to jarura isa pallI ko Thokara se ur3Akara cala hI nikalanA hai taya kiye hue siddhAcala kI rAha para...! virATa kI vicAramAlA rukii| vaha kisI bhI prakAra se pallI meM se bhAga nikalakara soraTha ke alabele "dAdA' ko milane hetu dRr3ha-nizcayI bnaa| virATa ko zraddhA thI, ki apane isa mahAbhArata kArya ko pUrA karane ke lie maMtrAdhirAja avazya sahAyatA kreNge| use vizvAsa thA ki mahAmaMtra usameM aisA pIThabala bharegA ki, jisa pIThabala se vaha vighnoM ke virATa vAridhi ko lAMghakara bhI apanI maMjila ko hAsila kara legaa| virATa meM Aja zaurya phUTa pdd'aa| usameM Aja eka aisI javAmardI, eka aisA joza, eka aisA vizvAsa utpanna ho gayA thA ki joza, javAMmardI
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? aura vizvAsa ke triveNI saMgama para khar3A hokara vaha nayA itihAsa raca ske| AkAza ke mahAsAgara meM saphara karatI sUrya kI naukA sAgara-kinAre A rahI thii| jhilamila hoMtI sUrya kI razmi karIba asta hone jA rahI thii| saMdhyA AkAza ke AMgana meM indradhanuSI raMgoM kI raMgolI banA rahI thii| virATa baiThA-baiThA palAyana karane kI yojanA banA rahA thaa| isa aMdherI pallI meM Aye Aja use tIna dina bIta cuke the| isa tIna dinoM meM virATa ne pallI kI samasta kAryavAhI kA sUkSma nirIkSaNa kara liyA thaa| saradAra kisa prakAra bAhara jAtA hai, bAhara jAne ke lie vaha kauna sI kImIyA se dvArodghATana karatA hai aura kisa samaya. vaha bAhara jAtA hai, ina sabhI bAtoM se virATa pUrA vAkipha bana gayA thaa| aura isa pUrI jAnakArI ke AdhAra para hI vaha apanI yojanA kA nirmANa kara rahA thaa| pUrI pallI nidrA kI goda meM so jAne kI taiyArI kara rahI thI, taba virATa bhI apanI zaiyyA meM leTa gayA, usako apanI yojanA ko pUrI karane hetu paira bharane the| vaha mahAmaMtra kA smaraNa karate-karate samaya vyatIta kara rahA thaa| madhyarAtri meM virATa uTha baitthaa| usane AsapAsa eka ur3atI najara pheMkI to saba jagaha sunasunAhaTa thii| pUrI pallI bhara nInda meM thI, saradAra bhI ghora nidrA meM thaa| virATa ne mana hI mana vicAra kiyA, "maukA sundara hai! mere mArga meM rukAvaTa Aye, aisA kucha nahIM hai| vaha uThA aura dvAra kI tarapha Age bddh'aa| virATa ke mana meM dubArA kamajorI kA vicAra AMdolita ho gayA. 'kyA maiM yaha galata sAhasa to nahIM kara rahA huuN| yojanA yadi pakar3I gayI to merA AkharI aMjAma mauta ke alAvA kyA ho sakatA hai?' usake zarIra meM bhaya se kaMpakaMpI chUTa gayI!!! kiMtu vaha javAMmarda bana gyaa| jaba mahAmaMtra | rakSaka banatA hai, taba Apatti kA dhuMA gAyaba ho jAtA hai aura saphalatA kA sUrya prakAzamAna ho uThatA hai| virATa ne mahAmaMtra kA smaraNa |kiyA! AdinAtha dAdA ko dila meM dhAraNa kiyA aura usa kaMTaka bhare mArga 98
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? para Age bddh'aa| virATa saradAra ke pAsa Akara khar3A huaa| usane bhArI sAvadhAnI se saradAra kA koTa pahana liyA aura vaha saradAra ke veza meM sajja ho gyaa| saradAra ke sirahAne ke nIce dabAI huI eka choTI sI lakar3I khUba sAvadhAnI se nikAla lI aura pallI ke dvAra kI ora kadama bar3hAye / virATa jaba dvAra ke Age Akara khar3A huA taba ekadama madhyarAta huI thii| zraddheya saccA ho, zraddhA saccI ho aura sAdhanA bhI saccI ho, to zraddheya, zraddhA aura sAdhanA ke triveNI saMgama para khar3A sAdhaka siddhi ke sarvocca zikhara para avazya pahuMcatA hai ! virATa bhI eka aise triveNI saMgama para khar3A thA, usakA zraddheya mahAmaMtra thA, mahAmaMtra ke prati usakI zraddhA avicala thI aura isakI mahAmaMtra kI sAdhanA bhI avicala thI ! use pallI meM Aye tIna dina vyatIta ho cuke the| virATa tIsare dina kaTibaddha bana gayA thA ki 'kisI bhI prakAra se bastI ko Thokara mArakara girirAja kI rAha apanAkara, dAdA ke pAsa pahuMca jAnA hai| ' virATa tIsare dina kI madhyarAtri meM uThA, vaha saradAra ke veza hubahu se sajja hokara dvAra kI ora Age bddh'aa| usane mahAmaMtra kA smaraNa kara daravAje ko Thokara dii| Thokara par3ane ke sAtha hI pallI kA dvAra khula gyaa| virATa jaba bAhara nikalA, taba pallI ke dvArapAla virATa ko salAma kara rahe the| jaba mahAmaMtra rakSaka banatA hai, taba kitanI bhI kaThina yojanA pUrI ho jAtI hai| saradAra ke veza meM bAhara nikale hue virATa kI yojanA bhI kSema kuzalatA se pUrI ho gii| virATa bAhara nikala gayA! dvArapAloM ko zaMkA bhI nahIM huii| vaha bhI virATa ko saradAra samajhakara usakI rAha meM patthara nahIM bne| 99
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? bastI ko ThukarAkara virATa eka khule maidAna meM A khar3A huaa| cAroM ora mAno aMdhakAra kI pralaya-varSA ho rahI thii| isa kAle andhakAra ko bhedatA huA thor3A-thor3A AkAzI ujAlA virATa ko rAha batA rahA thaa| virATa ke dila meM maMtrAdhirAja zrI namaskAra kA "ajapAjapa cAlu thaa| isa japa meM se bahatI behada zakti ke sahAre virATa virAna patha kATa rahA thaa| virAna rAha! kAlI madhyarAtri! hiMsaka pazuoM ke AkramaNa kA bhaya! anajAna rAha! aura khuda akelA! isa kalpanA se hI virATa ke cehare para dahazata phaila jaatii| kintu | yaha dahazata kA dAvAnala punaH bujha jaataa| vaha vicAra karatA, 'bhale hI maiM asahAya hU~, aura sAthI-sagoM se alaga hU~, kintu mahAmaMtra merA rakSaNa kara rahA hai! phira bhaya kaisA? bhale hI mere Age rAha nahIM , pIche koI pagaDaNDI nahIM aura pAsa meM koI virAna rAstA bhI nahIM, phira bhI eka pharistA merI aMgulI pakar3akara calA rahA hai! mahAmaMtra mere Age teja gati se daur3a rahA hai! aMdherI rAta meM AI vipattiyoM ke bIca samudra meM bhI "dAdA" AdIzvara kA dhruva tArA mere jahAja ko calA rahA hai, phira dahazata kaisI? phira bhaya kaisA?' rAtri kAphI bIta cukI thI! virATa bhI aba daur3a-daur3akara thaka gayA | thaa| usake kadama kisI vizrAmasthala kI khoja meM the| usake netra bhI aba thor3e ArAma ko cAha rahe the| kadama Age bar3hane se manA kara rahe the| phira bhI Age bar3he binA chuTakArA nahIM thaa| virATa TekarI ke kinAre-kinAre calakara aba jaMgala meM A cukA thaa| patha abhI bahuta lambA thaa| maMjila abhI to dUra-bahuta dUra thii| phira bhI maMjila ko pAnA anivArya thaa| virATa ne cAroM ora najara pheMkI, kintu AsapAsa koI vizrAma kara sake aisA sthAna dikhAI nahIM diyA! usane dUra-sUdUra najara daur3AI, to eka choTI-sI deharI jaisA kucha AMkha ke Age dikhAI diyaa| 100
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - virATa ne majabUra bane hue mana ko bhI manAkara apanA prayANa jArI rkhaa| calate hue usakA mana isI vicAra meM DUbatA thA ki, 'mahAmaMtra ke Age kauna-sI vastu asambhava hai| mahAmaMtra meM aisI virATa zakti chipI huI hai ki jaba vaha antarhita tAkata jagatI hai, jaba usa chipI huI virATa zakti kA UrcIkaraNa hotA hai, taba ApattiyoM kA pahAr3a hila jAtA hai aura vaha sAdhaka ko jAne ke lie rAstA de detA hai| virATa socane lagA, "kyA mere jIvana meM ghaTita huI yaha kaMpakaMpI bharI aura romAMcaka ghaTanA isa bAta kI sAkSI nahIM detI? kahAM vaha aMdhakAramaya bastI aura kahA~ una lUTeroM kI prANanAzaka bhIr3a meM jakar3A huA maiM! kyA isa gahare aMdhakAra meM se ujAle meM AnA saMbhava thA? kyA isa prANanAzaka kaida ko tor3a-phor3akara svataMtra hone kA svapna meM bhI saMbhava thA? magara vaha saba sAkAra hokara khar3A rahatA hai, jaba mahAmaMtra rakSaka banatA hai|' virATa ke kAnoM meM ghaMTI kA madhura svara ttkraayaa| usane dekhA to khuda deharI ke ekadama pAsa A pahuMcA thaa| eka ghaTAdAra vRkSa kI chAyA meM deharI khar3I thii| cAra-pAMca kadama dUra deharI kA dvAra thaa| deharI choTI, phira bhI ramya thii| virATa kA tana-mana aba virAma cAhatA thaa| isane deharI meM thor3A ArAma karane kA vicAra kiyaa| virATa paMktiyoM para caDhakara cotare meM ArAma karane hetu baiTha gyaa| deharI ke cAroM ora kA vAtAvaraNa khUba hI khuzanumA thaa| maMda maMda bahatA pavana virATa ko Ananda detA thaa| virATa kA mana isa sthAna ko chor3akara Age jAnA nahIM cAhatA thA, phira bhI Age bar3hane ke alAvA koI sahArA nahIM thaa| virATa ko khyAla thA ki, maMjila abhI bahuta dUra hai aura yAtrA bhI abhI lambI karanI hai| vaha khar3A huaa| cAroM ora kA vihaMgama dRzya dekhA, to usakI najara dUra-sudUra se Ate hue eka sipAhI (lUTere) para pdd'ii| 101
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? virATa ke roma-roma meM bhaya kI kaMpakaMpI chUTa gii| usake tana-badana para dAnA cugane baiThe Ananda ke kabUtaroM kI pAMkheM phUTIM aura uDa gye| vaha gaMbhIra banakara socane lagA, 'oha ! kyA maiM vApisa pakar3A jAU~gA? kyA usa aMdhakAramaya bastI kA Atithya abhI mere sira para likhA huA hai? merA maMtrAdhirAja merI sahAyatA nahIM karegA? kyA kismata abhI mere para khuza nahIM hai? nahIM, nahIM, isa sipAhI kI kyA tAkata hai ki, mujhe giraphtAra kara sake ? jaba maMtrAdhirAja merA rakSaka hai, taba kisakI himmata hai| ki mere sira kA bAla bAMkA kara sake ? virATa ne dekhA to abhI sipAhI ThIka-ThIka dUra thaa| usane vahAM se turanta bhAga jAne kA nirNaya kiyaa| dila ke Urmi vAdya se mahAmaMtra kA bhaktigIta lalakAra kara virATa hiraNa kI taraha teja kadama bar3hAne lagA / kahAM isa virAna rAha se anajAna aura mAtra pandraha varSa kI umra kA virATa ? aura kahAM vana jaMgaloM meM rAta-dina ghumatA sipAhI ? virATa kI hiraNa chalAMgeM cAlu hI thIM! eka zvAsa se vaha daur3A hI jA rahA thA, kintu eka jAnakAra sipAhI kI najara para car3hA huA bAlaka kahAM taka Tika sakatA? "khar3e raho!" sipAhI ne eka AvAja dii| virATa ne dekhA, to sipAhI ekadama pAsa Akara khar3A thaa| aba khar3e rahane ke alAvA koI vikalpa nahIM thaa| virATa khar3A rhaa| phira bhI usake antara meM ImAna evaM jigara meM zraddhA thI aura dila meM vizvAsa thA ki cAhe vaisA bhakSaka tattva bhI sAdhaka ko hairAna-parezAna nahIM kara sakatA, jaba mahAmaMtra rakSaka banatA hai ! virATa nirbhaya banakara khar3A thaa| usake zarIra para bhaya kI eka patalI sI rekhA bhI nahIM khIMcAI ! adhara para ajapAjapa" thA, maMtra samrATa kA ! dila meM vaha pyArI tasvIra khelatI thI, alabele AdinAtha kI ! 64 sipAhI ne saradAra kI AjJA virATa ke Age peza kI, 'kisI bhI prakAra se AkAza evaM pAtAla eka karake bhI virATa ko giraphtAra karo' 102
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - yaha saradAra kI AjJA thii| sipAhI ne virATa ko kaI prakAra se samajhAyA ki, 'virATa! jo tuma saradAra ke AjJAMkita hokara rahoge, to tumheM bastI meM kisI prakAra kA duHkha nahIM hogaa| saradAra khuda apanI virAsata aura bastI kA sArvabhaumatva tumheM sauMpanA cAhate haiN| parantu isa sipAhI kI prArthanA kAmayAba nahIM huii| virATa sAmane se sipAhI ko samajhAne lagA ki, "tuma mujhe giraphtAra karake le jAoge, isase tumheM kyA phAyadA hai? mere tana-badana ko dekho| abhI maiM bAlaka huuN| abhI maiM avikasita gulAba huuN| tuma mujhe pakar3a loge, to mere soce hue raMgIna aramAna bikhara jaayeNge| mere aramAnoM kA Alama naSTa ho jaayegaa| nahIM cAhiye mujhe yaha sArvabhaumatva!!! mujhe cAhiye kevala AjAdI! anamola AdinAtha aura prANa pyArA namaskAra!!!" virATa itanA bolakara ruka gayA, kintu usake zabdoM meM joza thA, nahIM ki AjAdI kI bhIkha mAMgatI lAcArI! sipAhI virATa kA joza dekheMkara stabdha bana gyaa| vaha socane lagA ki, 'kyA choTe bAlaka meM bhI aisI nIDaratA, aisI javAMmardI, aisA joza aura aisA utsAha ho sakatA hai? kyA aise bAlaka ko giratAra kara saradAra ke samakSa peza karanA mahApApa nahIM? to phira meM kyoM yaha mahApApa kara apanI mAnavatA ko kucala duuN| jAne do! nahIM giraphtAra karanA isa bAlaka ko! saradAra se kaha dUMgA ki, 'AsapAsa kI dharatI ke kaNa-kaNa meM virATa kI khojabIna kI, parantu virATa kI parachAI bhI nahIM milI!' sipAhI ne ghUra kara dekhA to virATa ke mukha para koI maMtra-japa cala rahA thaa| usane kahA "tU tere taya kiye hue mArga para Age bar3ha virATa! maiM pallI meM vApisa jAtA hUM aura kaha dUMgA ki, 'nahIM milA virATa!' sipAhI pIche mudd'aa| virATa ke ura-udadhi meM umaMga kI UrmiyAM uchalane lgiiN| usake mukha meM se eka AkAza cIratI AvAja bAhara AyI ki, "taba vizva bhara kA koI bhI tattva kisI bhI samaya bAla bAMkA nahIM kara sakatA, jaba 103
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? mahAmaMtra rakSaka banatA hai|" virATa kI maMjila aba dUra nahIM thI! vaha thor3A calA, vahAM to 'sonagar3ha' ke signala use dikhAI diye! jaba sonagar3ha ke pleTaphaoNrma para virATa ne kadama rakhe, taba pAlItANA jAne vAlI Trena usakI rAha dekhatI khar3I thii| virATa ne usa Trena meM apanA Asana bichAyA, taba usake aMtaraMga ke kone-kone ko roMdakara vAyumaNDala meM bahatA eka antarnAda mahAmaMtra ke adbhuta sAmarthya ko gAtA gAtA ananta meM vilIna ho rahA thA 'taba cAhe jaisI aMdhakAramaya ghATI meM phaMse hue mahAmaMtra ke sAdhaka ko rAha milatI hai aura vaha gumarAha huA sAdhaka apanI maMjila ko prApta karatA hai; jaba mahAmaMtra rakSaka banatA hai|' lekhaka - pa.pU.A. zrI vi.pUrNacandrasUrIzvarajI ma.sA. -zraddhA aura maMtra kI tAkata zraddhA to AzcaryamayI zakti sampannA eka camatkArika vastu hai| aisI zraddhA kA jisake pAsa sahArA nahIM hotA, aise insAna ke sAmane bhagavAna bhI khuda khar3e ho jAeM, to bhI isake lie patthara ke putale jaise hI sAbita hote haiN| aura zraddhA kA jise sahArA ho, aise zraddhAlu ko prabhu kI pratimA darzana de, to bhI isa darzana meM se sAkSAt prabhu ko prApta karane kI dhanyatA vaha anubhava kara sakatA hai| yaha tAkata zraddhA kI hai| aisI atula-balI zraddhA kI tAkata aura maMtrAdhirAja zrI namaskAra kI bejor3a tAkata kA saMgama prApta kara kaisA camatkAra sarjita karatI hai, isake pratyakSa varNana kI yaha eka satya ghaTanA hai| isa ghaTanA ke nAyaka ko hama 'jinadAsa' ke nAma se phcaaneNge| kyoMki sahI nAma prakaTa karane kI isakI kIrti-kAmanA nahIM hai| guptatA kI guphA meM rahane meM khuzI anubhava karate ye virale AdamI haiN| ... 104
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? ___ jinadAsa ko navakAra khAnadAna se milA thaa| isa maMtra ke gahare rahasyoM kI ise koI vizeSa jAnakArI nahIM thI, isaliye isa mahAmaMtra para dila kI gaharAI meM se jJAna garbhita zraddhA kA abhiSeka karane kA sadbhAgya use kahA~ se mile? phira bhI sAmAnya zraddhA ke jala bindu chAMTane kA thor3A saubhAgya to jarUra jAgrata thA, jisase vaha pratidina mahAmaMtra para apanI AsthA ke AdhAra para niyamita jApa karane kA vrata atizuddha prakAra se rakha sakatA thaa| isa jApa ke paloM meM bahuta bAra isake hadaya meM se aisI bhAvanA ke taraMga uThane lage ki isa maMtra kA koI prabhAva-paracA mujhe dekhane ko mile to kaisA acchA! isa bhAvanA kI saphalatA kI pratIkSA meM kaI pala, dina, mahine aura varSa bIta gye| parantu bhAvanA ke isa taMragoM meM saMbhAvanA kI koI raMgarekhA vaha nahIM hI dekha skaa| jIvana meM kabhI vicitra kSaNa bhI AtA hai, ki jaba manuSya kA socA huA hotA hai kucha, aura bana jAtA hai dUsarA hI kucha! kaI bAra durghaTanA AzIrvAda meM badala jAtI hai, to kabhI AzIrvAda, durghaTanA kI ora | bhISaNa mor3a le letA hai| jinadAsa ke jIvana meM eka bAra aisA hI vicitra samaya aayaa| jinadAsa kA eka ajaina mitra zakti kA upAsaka thA aura zakti upAsaka bhaupe ke sAtha usakA acchA paricaya thaa| isa mitra ne eka dina jinadAsa ko kahA, "jinadAsa! yaha duniyA to ajIba-gajaba kI vicitratAoM kA eka melA hai| zraddhA kI AMkha kholakara dekhA jAe to isa mele kA Ananda anubhava kiyA jA sakatA hai| icchA ho, to zakti kI upAsanA kA paracA (camatkAra) dekhane ke lie Ane hetu merA nimaMtraNa hai| eka bhopA aisA pratyakSa camatkAra batA sakatA hai| gaMgA ghara-AMgana meM hI AyI huI hai|" jinadAsa kA kutuhala yaha bAta suna kara apane mana ko vaza meM na rakha skaa| isako lagA ki, 'bhale hI maiM jaina hU~, kintu dekhane meM kyA Apatti hai? mujhe vizvAsa hai ki, mere mana meM cala rahA mahAmaMtra navakAra kA ajapAjapa merI zraddhA ko jarA bhI vicalita nahIM hone degaa|' 105
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - mitra ke AmaMtraNa ko svIkAra karate hue jinadAsa ne kahA ki, "tere AmaMtraNa se to 'jo khAnA thA vahI vaidya ne kahA, jaisA anubhava kara rahA huuN| calo, isa prakAra bhI camatkAra dekhane ko milatA ho to kyoM avasara cukA jAe?" donoM mitra zakti mAtA ke mandira phuNce| jinamandira ke zAMta prazAMta vAtAvaraNa meM rame hue jinadAsa ko zakti mandira kA vAtAvaraNa atyaMta vicitra lagane lgaa| mAtA kA vizeSaNa pAtI 'zakti devI' kI pratimA para mAtRtva kI mahimA gAne vAlA kucha bhI dikhAI nahIM detA thaa| zakti mAtA ke isa deha para nakha se lekara zira taka aise cihna lade hue the ki, eka bAra to bahAdUra bhI dekhakara ghabarA jAye! jo kamI thI, usakI pUrti bhope kI isa bhISaNa-bhayaMkara, akalpanIya, kaMpakaMpI chUTa jAye aisI mukhAkRti ne kara dii| zakti ke upAsaka mitra ne bhope se kahA ki "yaha merA eka jaina mitra hai| zakti mAtA kA camatkAra AMkhoM se dekhane kI isakI icchA hai| isa kAraNa maiM Apase nivedana karatA hU~ ki, Apa zaktimAtA ko isa mitra ke zarIra meM praveza karavAkara camatkAra dikhaao|" bhope ne "hA~" kahakara sira hilAte hue kahA, "zakti mAtA to prakaTaprabhAvI devI hai| isakA camatkAra batAnA, mere lie kaThina kArya nahIM hai| maiM merA prayoga zuru karatA huuN| jisako bhI camatkAra anubhava karanA ho, ve isa vartulAkAra sthAna meM Asana jamAkara baiTha jaaeN|" bhope kI AjJA anusAra jinadAsa vahAM baiTha gyaa| usake lie cAroM ora bhaya kA vAtAvaraNa nayA-nayA hI thaa| isalie abhaya kA sahArA pAne hetu usane manomana mahAmaMtra kA jApa zuru kara sArA nATaka dekhane kA nirNaya kiyaa| pala do pala meM vAtAvaraNa ne jyAdA bhayAnaka mor3a le liyaa| nagAr3e bajane lge| dAtUna ke Tukar3e cAroM ora phiMkane lge| jala chir3akAva se AsapAsa kI jamIna bhIga gii| thor3A samaya bItA aura bhope ke zarIra meM kisI kA praveza hone kA ahasAsa hone lgaa| 106
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? jora-jora se dhunate hue bhope ne vidhi kA dUsarA caraNa prArambha kiyaa| vaha khar3A huaa| apane kuMDalAkRti sthAna meM se bAhara Akara, vaha jinadAsa kI ora gyaa| zaktimAtA ko jinadAsa ke zarIra meM praveza karavAne kA prayoga aba zuru huaa| bhope ne jinadAsa kI eka pradakSiNA dii| pradakSiNA pUrI hone ke sAtha hI hatAzA se ghirA huA bhopA paira se pIche jamIna ko | ThokatA huA apane baiThane ke sthAna para baiTha gyaa| usako aisA AbhAsa hone lagA ki, zaktimAtA jinadAsa ke zarIra meM praveza karane meM asamartha hai| kiMtu vaha aise hatAza ho, aisA nahIM thaa| vaha dubArA khar3A huaa| himmata kara usane gole meM baiThe jinadAsa kI pradakSiNA dI, parantu pariNAma vaisA hI aayaa| paira Thokakara usako svayaM ke Asana para baiTha jAne kA kisI adRzya zakti ne mAno Adeza diyA ho| __ . do bAra hatAza huA bhopA, aba isa bAta ko apanI pratiSThA evaM nAka kA prazna mAnakara, cAhe kisI bhI prakAra se zaktimAtA ko jinadAsa ke zarIra meM praveza karavAne ke janUna ke sAtha punaH khar3A huaa| krodhAveza ke sAtha usane tIsarI pradakSiNA pUrI kI, kiMtu usakA svapna siddha nahIM huaa| havA ke vega se jisa prakAra tinakA vApisa AtA hai, usI prakAra | bhopA pIche dhakela diyA gayA aura hatAzA bhare hadaya se apanI baiThaka para | gira pdd'aa| usake tana-mana para chAyI nirAzA evaM lAcArI ko dekhakara zakti ke usa upAsaka ne bhope ke zarIra meM praveza kiye hue mAtAjI ko vinati karate hue kahA ki - "mAtAjI! ApakA AhvAna isalie hI karane meM AyA hai ki, jaina mitra jinadAsa Apake camatkAra kA pratyakSa sAkSI bana ske| isalie meM Apako AzA bhare hadaya se jhuka jhukakara phira se vinati karatA hU~ ki, Apa svayaM jinadAsa ke zarIra meM praveza kara, ise camatkAra batAne kI kRpA kareM!!!" bhope ke mAdhyama se, isa vinati karane vAle ko zaktimAtA ne kahA, "isa jaina bhAI ke zarIra meM praveza karane hetu maiM lAcAra huuN| isake AsapAsa, isake iSTadeva ke jApa se bane hue camatkArika tejasvI vartula, 107
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? isake zarIra meM praveza karane se mujhe rokate haiM aura mujhe vApisa lauTa jAnA par3atA hai|" kinAre A pahu~cI nAva ko bacA lene kI Araju ke sAtha phira vinati huI- "Apa isa prakAra nirAza ho jAyeM to kaise calegA? kisI bhI prakAra se Apa camatkAra dikhAiye, aisI merI aMtara kI kAmanA hai| upAya meM kamI ho to sUcita kraaveN| hama saba kucha karane ke lie taiyAra haiN|" / bhope ke mAdhyama se punaH uttara milA- "hAM, eka upAya hai| yaha jaina bhAI apane iSTadeva kA jApa karanA banda kara deM, yaha apane iSTa maMtra kA AjIvana tyAga kA mujhe vacana deM, to merA avarodha dUra hogA aura maiM isake zarIra meM praveza kara sakU~ / isake alAvA merA camatkAra dekhane kA koI upAya nhiiN| maiM cAhe kitanI bhI zaktizAlI ginI jAtI hU~, kiMtu isa bhAI ke dvArA jape iSTa maMtra se utpanna hote teja vartula merI A~khoM ko aMdhI banA dete haiN| ina vartuloM ko chedakara maiM Age jAne meM akSama bana jAtI huuN| isalie yaha merI zarta mAnya ho, to hI meM camatkAra batAne meM samartha huuN| bolo, mAnya hai, yaha merI zarta?" isa savAla-javAba ne jinadAsa ke hadaya meM alaga hI prakAra kA nirNAyaka manomaMthana paidA kara diyaa| vaha vicAroM meM car3hA, "oha! camatkAra to mere ghara meM hI merI pratIkSA kara rahA hai aura maiM isakI zodha ke lie idhara udhara bhaTaka rahA huuN| merA navakAra kitanA balavAna hai ki isake japa meM se nikalatI jyoti ne zaktimAtA ko bhI hAra dilAyI hai| navakAra ke prati meM koI dRr3ha niSThA nahIM rakhatA, maiMne aisI koI zikSA lekara, navakAra ko hI mudrAlekha nahIM banAyA! khAnadAna se mile navakAra kI meM mAtra eka mAlA hI japatA huuN| merI zraddhA kI sImA kevala itanI hI hai| phira bhI aisI nAma mAtra kI zraddhA bhI isa prakAra kA camatkAra dikhA sakatI hai, to navakAra ke prati merI zraddhA ko yadi samajhapUrvaka apanAUM, to merA ber3A bhavasAgara se hI pAra nahIM ho jAyegA?" camatkAra prApta karanA thA kisa zakti kA, aura camatkAra hAtha laga 108
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? gayA dUsarI hI kisI zakti kA! jinadAsa ne mana hI mana pakkA nirNaya lekara, apane mitra ko kahA "mujhe jo camatkAra dekhanA thA, vaha dekha liyA hai| isa prasaMga ne atyaMta hI sacoTa rUpa se sAbita kara diyA hai ki, zaktimAtA ko hAra svIkAra karanI par3atI hai, aisI pracaNDaM tAkata mere navakAra maMtra meM hai| aba itanA aisA camatkAra milane ke bAda, yadi maiM navakAra kI niSThA ko chor3a dUM, to mere jaisA mUrkha ziromaNi dusarA kauna kahalAyegA?" zaktimAtA ko visarjita kara diyA gyaa| sabake muMha para alaga-alaga prakAra ke Azcarya kI taraMgeM aMkita huI thiiN| bhope ke mana meM Azcarya samAtA na thaa| apanI parAjaya kI nIMva khojane hetu jinadAsa ko itanA hI pUchA ki,"tumhAre iSTamaMtra kA pATha jAnane kA merA adhikAra hai?" jinadAsa kA AnaMda aura ahobhAva chalaka utthaa| isane javAba meM | kevala itanA hI kahA ki, "namo arihaMtANaM" / __(muktidUta ke AdhAra para) lekhaka - pa.pU. A. zrI vi. pUrNacandrasUrIzvarajI ma.sA. mohanabhAI ke manamohaka anubhava vipula puNya ke kAraNa merA jaina kuTumba meM janma huaa| isI ke sAtha mujhe sabhI dhArmika pravRttiyoM ke saMskAra mile| navakAra se saba kucha mila jAtA hai aura roga-zoka-bhaya vagairaha aniSTa tattva dUra hote haiMisa prakAra jAnane ko milA thaa| maiM isI kAraNa bAlyAvasthA meM saMkaTa ke samaya navakAra ginatA aura saMkaTa dUra ho jAtA thaa| mujhe bAraha varSa kI umra meM lAlavAr3I meM eka mavAlI lar3akA haMTara nikAlakara mArane aayaa| maiMne taba haMTara chInakara use hI phttkaaraa| vaha rotA huA jAkara apane saradAra ko bulA laayaa| maiM to ghara jAkara palaMga ke nIce chipakara navakAra ginane lgaa| dAdI mA~ ne use jaise taise samajhA kara vidA dii| isa prakAra mahAsaMkaTa meM se bacane ke kAraNa navakAra para merI zraddhA majabUta huii| 109
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? " mujhe bahuta hI gussA AtA thA, jo mujhe pasaMda nahIM thaa| maiM sudharane ke lie pratidina pratikramaNa, caityavaMdana, sAmAyika, tapazcaryA, vyAkhyAna - zravaNa aura dhArmika vAMcana karatA thA, phira bhI gussA kama nahIM huaa| maiMne zAdI ke bAda eka bAra pitAjI ko bhI thappar3a mArI thI tathA Der3ha varSa kI putrI ko bhI mAratA thaa| ghara meM bhI isa prakAra kA gussA dekhakara patnI se rahA nahIM jAtA aura vaha kahatI ki, 'itanA sArA dharma karane ke bAda bhI gussA karate ho yaha acchA nahIM hai|" maiM kahatA, " acche kAryoM ke lie kiyA gayA gussA kharAba nahIM ginA jaataa|" teIsa varSa kI umra meM maiMne jAnA ki zuddhi rakhane se dharma ArAdhanA zIghra phalIbhUta hotI hai| nyAyapUrvaka prApta kI gayI sAmagrI se jIvana nirvAha kiyA jAye to hI pUrI zuddhi hotI hai| dharma kI zuruAta mArgAnusArI ke pahale guNa nyAya saMpanna vaibhava" arthAt nyAya se prApta kI gayI sAmagrI se hotI hai| isa hetu AvazyakatAeM kama se kama honI cAhiye, yaha jJAna prApta hote hI maiMne isa dizA meM prayatna zuru kiyA / maiM DhAI mahine taka bAjare kI roTI evaM pAnI do TAIma evaM Der3ha mAha taka kevala bhIge hue mUMga pUre dina meM eka bAra hI khAtA thaa| yaha mujhe jama gyaa| AyaMbila karake jIyA jA sakatA hai, aisI zraddhA baiTha gyii| maiMne saste evaM TikAu kapar3e phne| isa prakAra mere eka dina kA kharcA 20 naye paise AtA thaa| mujhe lagA ki isameM 30 naye paise kA dUdha jor3a diyA jAe to ArAma se jIyA jA sakatA hai| sadbhAgya se patnI evaM putrI kA bhI sAtha milA / 44 maiMne 24 varSa kI umra meM AmadanI ke lie bar3A vAhana calAne kA lAiseMsa prApta kiyA thaa| dhaMdhe meM pratispardhA hone se aprAmANika bhI honA par3atA thA / kabhI-kabhI beImAnI kA sahArA bhI lenA par3atA thaa| isalie maiMne vaha dhaMdhA banda kara diyaa| jisase mere hisse kA lAbha pitA ke hisse meM jAne se Teksa jyAdA bharanA par3atA thA / isa kAraNa bhAiyoM ne mujhe samajhAyA ki tere hisse ke kAraNa jyAdA Teksa baca jAtA hai, isalie tumhArA parivAra hameM bojha rUpa nahIM hogaa| maineM phira se hissA cAlu kiyA, / taba se dhaMdhA saMbhAlane meM jo samaya bItatA thA vaha baca gayA aura maiM sArA 110
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? dina dhArmika vAMcana - ciMtana karane lgaa| patnI bImAra ho gii| gAMva evaM zahara ke DaoNkTaroM ne kSaya roga batAyA / upacAra hetu 90 iMjekzana lie kiMtu sudhAra nahIM huaa| vahAM eka sAdharmika bhAI ne pustaka meM likhita yaha upAya batAyA, "roga miTAne hetu navakAra ke pAMca padoM ke akSara ulTe krama se bolnaa|" maiMne tathA patnI ne ulTA navakAra ginanA prAraMbha kara diyaa| jisake pratApa se muMbaI jAkara niSNAta DaoNkTaroM ko batAne para mAlUma par3A ki kSaya nahIM hai| nyumonAITIza ke lakSaNa haiN| kemIpena kI sAmAnya golI khilAI aura ThIka ho gyaa| mujhe 28 varSa kI umra meM paMDita dhIrajalAla TokarazI zAha kI bAlagraMthAvalI kI tIna pustikAeM 'mahAtmA no melApa',' mana jItavAno mArga, 'siddhidAyaka siddhacakra' (tInoM gujarAtI) par3hane se navakAra kA vizeSArtha pasaMda A gyaa| maiMne pratidina samajhapUrvaka navakAra ke vizeSArtha para ciMtana karane kA prAraMbha kara diyaa| pahale 40 minaTa lagate the kiMtu jaise-jaise jyAdA jAnane ko milatA gayA vaise-vaise samaya bar3hatA gayA / pratidina eka bAra navakAra samajhane meM sAr3he cAra ghaMTe lgte| usake bAda gyAraha baje daMtazuddhi, snAna, bhojana vagairaha ho sakatA thaa| isakA atyadhika asara huaa| chaH mAha meM gussA bahuta kama ho gyaa| maiM dharma ke Adeza kA pAlana karane lgaa| merA sAr3he chabbIsa varSa purAnA asthamA kA roga bhI miTa gayA, jise DaoNkTaroM ne asAdhya kahA thA / aba merA vartana sudhara gyaa| jisase sabako mere prati aruci kama hone lgii| merI buddhi meM vRddhi hotI gii| jisase maiM logoM meM Adara pAne lgaa| - mujhe siddhiyoM evaM labdhiyoM kI AvazyakatA mahasUsa huI, kiMtu jaba taka mere hAtha se inakA durUpayoga ho, taba taka ye na mileM to acchA- aisI bhAvanA thii| 36 varSa kI umra meM dharmaja ke jAr3ejA naubhA kI gale kI takalIpha miTe to acchA aise bhAva hote, maiMne unake gale ko jyoM hI hAtha lagAyA tyoM hI gale meM ThaMDaka bahane kA anubhava huA, ora gale kI pIr3A miTa gii| yaha apratyAzita ghaTanA thI, kiMtu mujhe lagA ki mujha meM zakti 111
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? prakaTa huI hogii| maiMne svayaM nirIkSaNa kiyA to jAnA ki,"koI merA bigAr3e to bhI vaha sudhare aura sukhI bane-aise bhAva mujha meM rahA karate haiN|" merI 37 varSa kI umra meM di. 6.1.70 ko racake se hamAre chaH bailoM ke peTa phUla gaye the| logoM ne kahA ki saptAha bhara pahale isI kAraNa se eka svastha gAya turaMta mara gaI thii| upacAra karane jitanA samaya bhI nahIM thaa| tatkAla sabhI baila acche hoM, isa bhAvanA ke sAtha maiMne ulTA navakAra samajhanA cAlu kiyaa| pandraha minaTa meM navakAra ke arthaciMtana ke bAda sabhI baila svastha ho gaye! isake bAda hamArI bAr3I ke caukIdAra zambhu bAroTa kI gardana eka ora mur3a nahIM rahI thI, use bAraha dina ho jAne se vaha ciMtA karane lagA thaa| vaha acchA ho jAye aise bhAva ke sAtha-sAtha maiM ulTA navakAra saMkSepa meM samajha gyaa| vaha ghara pahuMcA taba patA calA ki gardana ekadama sahI ho gayI hai| pratyakSa pramANoM ko dekhakara putrI evaM patnI ko bhI navakAra ko samajhane kI icchA jgii| maiMne unheM san 1971 meM mArca se agasta taka pratidina Der3ha ghanTe taka navakAra ke vizeSArtha ko samajhAyA aura unhoMne bhI navakAra samajhane kI ArAdhanA prAraMbha kara dii| ___ kucha kaSTa apane bhale ke lie hote haiN| merI lambI bImArI ke kAraNa meM dharma kI ora mur3A huuN| isalie maiMne hitakAraka ApattiyoM ke atirikta anya ApattiyAM dUra hoM aisI bhAvanA ke sAtha navakAra kA prayoga karane kA nirNaya liyaa| lAyajA se paidala saMgha jaba sutharI pahuMcA taba saMghapati kI mAlA hIrabAI jeThA khetu ko pahanAne ke samaya hAjira rahane hetu hama jIpa gAr3I meM jA rahe the| taba bAr3A gAMva meM pahuMce aura mor3ane para bhI gAr3I nahIM mudd'ii| breka lagAkara dIvAra kI ora jAtI huI gAr3I ko rokaa| aisA lagA ki aba sutharI pahu~nA saMbhava nahIM hai| maiMne navakAra cAlu kara diyA, phira gAr3I cAlu kara dekhI to vaha cala pdd'ii| mor3akara dekhA to mudd'ii| sAvadhAnIpUrvaka sutharI taka gAr3I calAkara le gye| vahAM pahacAna ke DrAIvara ko gAr3I kI jAMca karane ko kahakara hama upAzraya phuNce| DrAIvara ne dUsare 112
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - DrAIvara ko bulAkara jIpa cAlU kI, kiMtu thor3A hI Age jAne para pahiye apane Apa mur3ane ke kAraNa gAr3I tAlAba kI pAlI para caDha gayI aura ulTI ho gii| mor3ane kA sTiyariMga kAma nahIM kara rahA thaa| bAr3A se sutharI taka vaha gAr3I kaise AI isa bAta kA sabhI ko Azcarya huaa| usa DrAIvara ko jaba dimAga kI takalIpha huI taba DaoNkTaroM ne kahA ki jIvanabhara yaha laMbI dUrI taka gAr3I calA nahIM skegaa| eka sAtha pandraha mIla hI calA skegaa| usane mujhe maMtra dvArA svastha karane kI vinati kii| maiMne navakAra samajhane kA prAraMbha kiyaa| use apane zarIra para mayUra paMkha phiratA ho, aisA ahasAsa huaa| bAda meM vaha ekadama svastha ho gyaa| navakAra ke prabhAva se merI pavitra icchAeM turaMta phalIbhUta hone lgiiN| jaba lAyajA ke maMdira ke eka bhagavAna kA tilaka corI ho gayA taba maiMne bhAvanA bhAI ki "le jAne vAle ko sadbuddhi mile aura vApisa rakhakara jaaye|" dasa dina meM koI tilaka vApisa rakhakara calA gyaa| usameM mAtra | eka lAla naMga kama thaa| majhe vicAra AyA ki, 'savidhA ke lie, yAtrArtha evaM vyAkhyAna zravaNa hetu jAne ke lie acchI gAr3I mila jAe to bahuta acchA rhe|' ThIka do mahinoM meM mere bhAI ne apane-Apa gAr3I bheja dii| eka yuvAna ke gale meM bar3I gAMTha nikalI thii| davA se nahIM mittii| usako dekhA taba mujhe lagA ki isakI gAMTha miTa jAye to acchaa| isa nimitta se navakAra ko eka bAra samajha kara pUrA kiyaa| thor3e samaya ke bAda usakI gAMTha miTa gaI! _ 'hamAre kSetra kA jabaradasta cora corI karanA baMda kara de'- aise bhAva jagate hI maiMne navakAra ko eka bAra samajha kara pUrA kara liyaa| usa cora |ne do varSoM meM corI karanA chor3a diyaa| aba to vaha apane dhArmika saMtoM kI bhakti evaM logoM kI sevA karatA hai| kisI ke nikAcita karma hote haiM, taba usakI takalIpha asAdhya hone ke kAraNa mere prayatnoM ke bAvajUda maiM sampUrNa navakAra pUrA nahIM kara 113
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - sktaa| hamArI bAr3I kI kuttI bimArI ke kAraNa khA-pI nahIM sakatI thI, kintu merI bhAvanA huI ki vaha ThIka ho jAe to acchA, aisI bhAvanA ke sAtha navakAra samajhane kA prAraMbha kiyaa| maiM navakAra pUrA nahIM kara skaa| thor3e dinoM bAda vaha mara gii| bhoMkane se usake gale meM sar3ana ho gaI thii| AyuSya jyAdA na ho yA puNya majabUta na ho to use bacAnA muzkila hai| __eka zrAvikA ne apanI dIkSA ke pahale mujhe khujalI dUra karane ke lie pAnI maMtrita kara dene ko kahA thaa| maiMne pAnI pakar3akara pUrA navakAra samajhakara pAnI unheM diyA ki sudhAra dikhAI diyaa| jisase dUsarI bAra pAnI | maMgavAyA aura acchA ho gyaa| maiMne eka harijana kI yogyatA dekhakara use jIvana ke rahasya smjhaaye| usase usakA jIvana nIti evaM dharmamaya bana gyaa| eka nAstika gine jAte hAIskUla ke heDamAsTara ko unake zAstra ke AdhAra para navakAra kI samajha dI, to ve mahA-Astika bana gaye haiN| eka hAIskUla kI mukhya zikSikA ko siddha avasthA samajhAne se unheM siddha banane kI utsukatA utpanna huii| navakAra ko samajhane kA sIkhane se kaiyoM ke jIvana badala gaye haiN| maMdabuddhi vAle kI buddhi meM vRddhi huI hai| sadbuddhi ho gayI hai| jinako dhArmika kriyAeM arucikara lagatI thIM, unheM rasa se bharI huI lagane lagI haiN| aise kaliyuga meM pavitra banane ke lie Astika banane vAloM kI saMkhyA bar3hatI jA rahI hai| yaha vAstava meM bar3e se bar3A camatkAra lagatA hai| jarurI hai, unheM sahAyatA dene kii| navakAra ke bhAvaguNoM ke bAre meM samajhAne kI vyavasthA ho jAye, to kaiyoM kA kalyANa ho jaae| lekhaka - zrI mohanalAla dhanajI phuriyA mu.po. lAyajA moTA,tahasIla, mAMDavI-(kaccha) pina : 370475 paThAna ke bhUta para navakAra kA prabhAva . saM. 2042 kI bAta hai| hama cAturmAsa se thor3e dina pUrva mumbaI ke eka gA~va meM gaye the| vahA~ lagabhaga 45 varSa kI umra ke eka kacchI jaina 114
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? bhAI, bIsa varSoM se IrSyA pIr3ita . amuka vyaktiyoM dvArA karavAyIM gayI mailI vidyA ke prayoga ke kAraNa atyaMta parezAna ho rahe the| ye bhAI hamAre pUrva paricita the| ve svabhAva se bahuta sarala haiM, unake kahane ke anusAra 20 varSa pahale ve bhI mailI vidyA ke prayoga yA bhUta-preta kA laganA Adi nahIM mAnate the| parantu Aja jaba ve svayaM lagabhaga bIsa varSa se mailI vidyA ke zikAra banakara parezAna ho rahe haiM, tabhI se ve bhI aba isa bAta ko mAnate haiN| unake zarIra meM koI arabastAnI paThAna kI AtmA praveza kara bahuta hI kaSTa detI hai| aneka prakAra ke nATaka karavAtI hai| jaba bhI ve kisI prasiddha tAMtrika ke pAsa isa bhUta ko dUra karavAne jAte, taba turanta hI vaha unake zarIra meM acAnaka koI bhayaMkara vedanA utpanna karavAkara prAyaH unheM nahIM jAne detaa| DaoNkTaroM ne unheM pUrNa nIrogI ghoSita kiyA hai| aneka khyAtiprApta mantravAdiyoM ne bhI unake isa bhUta ko dUra karane ke lie prayoga kiye, ki turanta vaha arabastAnI paThAna atyanta bhayaMkara garjanAoM ke sAtha arabastAnI bhASA meM use mAra DAlane kI dhamakiyAM denA prAraMbha kara detA, aura Akhira maMtravAdI niSphalatA hI prApta karate haiN| isa bhAI ko apanI kula devI para bhI AsthA hai| ve ghara meM kuladevI kI tasvIra ke sAmane pratidina dhUpa-dIpa karate haiM, isalie kabhI kuladevI bhI unake zarIra meM praveza kara unakI rakSA karatI hai| parantu kuladevI sAttvika prakRti kI hai| vaha paThAna atyanta AsurI prakRti vAlA hai| isaliye use sampUrNatayA haTA nahIM sakatI, kintu isa bhAI kI jAna lene bhI nahIM detI hai| eka bAra ve bhAI mere pAsa Aye the aura apanI paristhiti se avagata kraayaa| taba unake ghara meM pratidina eka AyaMbila karane kA evaM 'navakAra' aura 'uvasaggaharaM' kA jApa karane kI salAha dii| parantu unhoMne kahA ki, 'jaba bhI maiM aise sAttvika upAya karane kA vicAra karatA hU~, taba thor3I dera meM ghera car3hanA zuru ho jAtI hai aura ghaMToM taka, kabhI 4-5 dina taka bhI ghera meM rahanA par3atA hai aura kabhI to chAtI meM acAnaka aisA 115
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - dabAva AtA hai ki, mujhe vaha jApa chor3a denA hI par3atA hai|' maiM eka dina saMyoga se unake ghara gocarI ke nimitta gayA aura usa bhAI aura unakI dharmapatnI ke kahane se mAMgalika sunAne kI zuruAta kI, ki acAnaka bhayaMkara garjanA ke sAtha vaha bhAI ekadama uchala par3e aura gusse ke Aveza meM DarAvanI AkRti karake arabI bhASA meM dhamakiyAM dene lge| aisA hamezA hone se unakI patnI tathA do bAlaka arabI bhASA ke thor3e zabdoM ke bhAvArtha, hAvabhAva vagairaha se samajha sakate haiN| isase unhoMne kahA ki, "yaha Apako kahanA cAhatA hai ki apane dharma ke mantra bolanA baMda karo, nahIM to tumheM mAra ddaaluuNgaa|" yaha sunakara maiMne usa paThAna ke prati maitrI-bhAva kA cintana kara mana meM hI navakAra mahAmantra kA smaraNa cAlu rakhA aura thor3I dera meM vaha paThAna calA gayA aura usakI jagaha para jina logoM ne isa mailI vidyA kA prayoga kiyA thA, ve do mahilAeM usa bhAI ke zarIra meM praveza kara rotI-rotI karuNa svara meM kahane lagI ki, "mahArAja sAhaba! hameM bcaao| hama bahuta duHkhI haiM! hamArA uddhAra kro|" maiMne unase kahA, "tuma kisa liye dUsare jIvoM ko parezAna karane hetu aise prayoga karatI ho? aise prayogoM ko banda karo aura dUsaroM ko sukha doge to sukhI bnoge|" unhoMne kahA, "hama saba samajhate haiM, parantu kyA kareM, lAcAra haiM, jisa prakAra koI zarAbI zarAba ke nukasAna kA khyAla hote hue bhI use chor3a nahIM sakatA, usI prakAra hama bhI yaha vyasana chor3a nahIM skte| " unako apanA paricaya dene ko kahA parantu unhoMne kahA, "hamAre jaise pApiyoM kA paricaya prApta karake kyA karoge? yaha bAta rahane do|" phira unako prAsaMgika thor3I hitazikSA dI aura thor3I dera meM ve mahilAeM bhI calI gayIM, taba svastha bane hue usa bhAI ke samakSa bar3I zAnti sUtra Adi mAMgalika sunAyA aura unheM upAzraya Ane ko khaa| vaha bhAI thor3e samaya ke bAda apanI dharmapatnI ke sAtha upAzraya meM 116
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? aaye| hamane AcArya bhagavanta ko pUrI hakIkata se vAkipha karA diyA thaa| AcAryazrI dvArA unake mastaka para vAsakSepa DAlate hI phira vaha arabastAnI paThAna jAgrata huA aura gusse meM apanI bhASA meM muTThI uThAkara dhamakiyAM dene lgaa| hamane pUjya zrI se kahA "Apa rahane do, hamako navakAra kA prayoga AjamAne kI anumati do| "pUjya zrI ne kahA 'ThIka hai'| thor3I dera bAda vaha bhAI jaba mUla svarUpa meM A gaye taba hama unako upAzraya ke eka kamare meM le gye| hamAre meM se eka munivara unake sAmane baitthe| bAkI ke unake pAsa khar3e rhe| vajrapaMjara stotra dvArA Atma-rakSA karake munivara dvArA navakAra sunAte hI turanta vaha paThAna cir3a gayA aura pahale se bhI jyAdA ugra AvAja se dhamakiyAM dene lgaa| isalie turanta hama saba muniyoM ne tAlabaddha rUpa se bar3I AvAja se navakAra mahAmaMtra kA raTana zuru kiyaa| paThAna ke gusse kA pAra na thaa| vaha taraha-taraha kI bhayaMkara mudrAoM se munivara ko DarAne lgaa| vaha atyanta majabUta mudrI uThAkara ekadaga jora se munivara ke muMha taka laataa| mAno ki abhI hI vaha munivara kI battIsI tor3a DAlegA yA unako mAra ddaalegaa| kamajora hadaya ke vyakti kA kadAcit hadaya hI baiTha jAye aisI bhayaMkara garjanAeM, phukAre, cIkheM tathA ceSTAeM vaha karane lagA, phira bhI mahAmaMtra ke pRSTha-bala se jarA bhI ghabarAye binA munivara bhI ucca svara se tAlabaddha navakAra kA raTana karate hI rhe| paThAna ne lagabhaga 20 minaTa taka khUba tUphAna kiyA, parantu vaha navakAra ke adRzya, abhedya, kavaca ke kAraNa munivara ko sparza bhI nahIM kara skaa| isase himmata meM Akara munivara ne usake bAla pakar3a liye| taba usakA muMha ekadama dayApAtra jaisA ho gyaa| anta meM -"aba merA namAja par3hane kA samaya ho jAne se maiM jAtA hU~," isa prakAra ke zabda arabastAnI bhASA meM uccAraNa kara vaha calatA bnaa| usake bAda eka kazmIrI preta jo pahale isa bhAI ko parezAna karatA thA, parantu bAda meM use pazcAttApa hote hI aba use yathAsambhava sahAyatA karatA thA, vaha usa bhAI ke zarIra meM aayaa| usakI bhASA meM koI-koI hindI ke zabda Ate the, 117
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? jisase hama usakA bhAvArtha kucha samajha sakate the| hamane usakI sammati prApta kara use hindI bhASA meM kaI prazna pUche, jisake usane apanI bhASA meM saMtoSa janaka javAba diye| vaha bhI 20 minaTa ke bAda calatA banA aura vaha bhAI apane asalI svarUpa meM A gye| navakAra ke zabdoM ke raTana meM itanI zakti vidyamAna hai, to vidhi pUrvaka navakAra sAdhanA meM kitanI tAkata ho sakatI hai? ityAdi vicAra karate hue hamArA antaHkaraNa navakAra ko ahobhAva pUrvaka namaskAra kara rahA thaa| lekhaka - pa.pU. gaNivarya zrI mahodayasAgarajI ma.sA. "jIvana sAthI navakAra ko nahIM hI chodduuNgii| hamAre parama upakArI gurudeva sA. zrI vasaMtaprabhAzrIjI ma.sA. ko navakAra mahAmantra kI sAdhanA karate hue aneka viziSTa anubhava hue haiN| unameM se tIna anubhava yahAM prastuta kara rahI hU~, jo paDhakara ekAdha AtmA bhI navakAra mahAmantra kI ArAdhanA meM jur3egA to maiM apanA prayAsa saphala maanuuNgii| . "devI upasarga meM aDigatA" varSoM pUrva jaba pU. guruvaryA zrI ne zrI navakAra mahAmantra kA vidhivat niyamita jApa zuru kiyA thA, usake kucha dina bAda hI unheM vividha prakAra ke upadrava hone lge| kabhI Antarika to kabhI bAhya upadrava lagAtAra tIna varSa taka cle| unheM kabhI to jApa karane meM eka do mahine taka bilkula bhAva nahIM jagate, Alasya Ane lagatA, phira bhI dRr3ha nizcayI guruvaryA ne jApa cAlu hI rkhaa| taya kiyA huA jApa jaba taka pUrA nahIM hotA taba taka mu~ha meM pAnI bhI nahIM DAlane kA unakA saMkalpa thaa| . eka bAra tIna varSa bAda ve mAMDavI (kaccha) meM virAjamAna thIM, taba tIna dina taka rAta ke samaya brahmAMDa phaTa jAe aisI bhayaMkara AvAjeM sunAI detiiN| unhoMne cauthI rAta sone kA sthAna badala diyA to bhI pahale se jyAdA 118
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? bhayaMkara AvAjeM sunAI deneM lagIM aura thor3I dera bAda koI chAtI para baiThakara DarAne lagA, "terA navakAra chor3atI hai yA nahIM?" pU. guruvaryA zrI ne niDaratApUrvaka kahA " mara jAuMgI, phira bhI apane jIvanasAthI navakAra ko nahIM chodduuNgii| yaha bhavobhava kA merA sAthI hai, isalie isakA tyAga kisI bhI saMyogoM meM nahIM karUMgI !!! " aisI bahasa lagabhaga bIsa minaTa taka clii| parantu pU. guruvaryA zrI kI nizcalatA dekhakara anta meM saba zAnta ho gayA aura koI divya puruSa prakaTa huaa| usane kahA, "maiMne Apako bahuta parezAna kiyA hai| kRpA karake mujhe mApha kara do| unhoMne kahA " merI ora se mAphI hI hai, parantu isa prakAra dUsare kisI ko parezAna nahIM karanA aura dharma ko svIkAra kara lenaa|" , JJ "tathAstu" kahakara vaha aMtardhAna ho gayA thA ! ! ! " samavasaraNa ke darzana hue" eka bAra pU. guruvaryA zrI apanI ratnAdhika sAdhvIjiyoM ke sAtha zaMkhezvara gaye hue the| kula cAra ThANe the| pU. guruvaryA zrI kI zaMkhezvara meM aTThama karane kI khUba bhAvanA thI, parantu saMyogavazAt bar3oM kI tarapha se anumati na mila sakI / pUjya zrI jaba rAdhanapura pahuMce taba vaha aTThama kI bhAvanA ke sAtha rAtrI meM navakAra mahAmantra kA smaraNa kara nidrAdhIna hue, aura unhoMne svapna dekhA, "eka bar3e haoNla meM bahuta sAdhvIjI virAjamAna thiiN| vahAM acAnaka eka bar3A nAga AyA, jo atyanta hI camakadAra tathA kAntimaya thA / pU. guruvaryA zrI ne anya sAdhvIjiyoM se pUchA, "aise bar3e nAga ko dekhakara Apako bhaya nahIM lgtaa| taba vayovaddha sAdhvIjI ne kahA ' yaha to dharaNendra deva haiM, isalie hameM bhaya nahIM lagatA / JJ utane meM eka choTA sA bAlaka rotA- rotA vahAM aayaa| pU. guruvaryA zrI use uThAne ke lie jAte haiM, taba koI unheM kahatA hai, "yadi tuma isa bAlaka ko uThAoge to yaha nAgadeva tumheM DaMka maareNge|" pUjya zrI ne kahA, 119
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? "4 'bhale hI DaMka mAre, parantu maiM isa bAlaka ko rotA huA to nahIM dekha sktii| unhoMne aise kahakara bAlaka ko uThAyA aura use navakAra mahAmantra sunaayaa| taba bAlaka ne bahuta hI harSita hokara una nAgadevatA se kahA 'bApA, bApA ! mujhe jo AvazyakatA thI, vaha mila gyaa| Apa inheM kucha varadAna do|" 44 taba nAgarAja ne pU. guruvaryA zrI ko kahA, "mAMgo, mAMgo, tumheM jo cAhiye vaha de duuN|" pUjya zrI ne kahA, 'mujhe dUsarA kucha nahIM cAhiye, kintu maiM zaMkhezvarajI jA rahI huuN| vahAM merI aTThama karane kI bhAvanA hai| vaha nirvighnatA se pUrNa ho, itanA hI cAhatI huuN|' "tathAstu" kahakara nAgarAja adRzya ho gy| bAda meM pUjya zrI zaMkhezvara phuNce| unhoMne bar3oM kI anumati prApta kara aTThama tapa kiyaa| unheM tIsare upavAsa meM rAta ko sote samaya thor3I cintA huI ki subaha samaya para uThA nahIM gayA to roja ke saMkalpa ke anusAra jApa kaise ho sakegA ? jApa pUrNa kiye binA muMha meM pAnI bhI nahIM DAlane kA saMkalpa thaa| ve isI cintA meM so gaye aura rAta ko 12 baje nidrA dUra hote hI baiTha gaye aura navakAra mahAmantra kA jApa karane lge| dasa-bAraha navakAra gine ki vahAM to bhIr3abhaMjana pArzvanAthajI naye rUpa dhAraNa karane lage / pU. guruvaryA zrI kahane lage, 'Apa to vItarAga bhagavAna hoM, to phira naye-naye rUpa lekara mujhe kyoM khelA rahe ho| 44 44 phira bhI vaha dRzya cAlu rhaa| taba pU. gurudeva zrI ne kahA Apa mujhe zrI sImandhara svAmI bhagavAna ke darzana krvaao|" aura, vAstava meM vahAM pUjya zrI ko adbhuta samavasaraNa ke darzana hue| usameM virAjamAna hue zrI sImaMdhara svAmI bhagavAna amRta se bhI madhura vANI meM " pramAda tyAga" viSaya para dezanA de rahe the| bhagavanta ke zabda bhI pUjya guruvaryA zrI ko spaSTa sunAI diye / pUjya zrI ke Ananda kA pAra nahIM rhaa| thor3I dera bAda ghaMTanAda sunAI diyaa| samavasaraNa adRzya ho gyaa| usake sthAna para punaH 120
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? bhIr3abhaMjana dAdA A gaye aura kAphI samaya ke pazcAt ve bhI adRzya ho gaye, taba ghar3I meM do DaMke bje| isa prakAra pUjya zrI ne do ghaMTe taka kisI alaukika duniyA kA anubhava kiyaa| phira subaha taka navakAra jApa meM hI lIna rahe, soye nhiiN| aura subaha jaba ve mandira meM darzana karane gaye, taba vahAM bhI rAta meM dikhAI diye usI hI svarUpa meM bhIr3abhaMjana dAdA pArzvanAthajI ke darzana hue aura apUrva Ananda kI anubhUti huI / zarIra kA hoza kho gayA eka bAra mAMDavI (kaccha) meM pU. guruvaryA zrI ne khIra ke 20 ekAsane evaM mauna sahita eka lAkha navakAra ke jApa kA saMkalpa liyA thaa| pratidina 50 pakkI mAlA kA jApa hotA thaa| taba pU. guruvaryA zrI eka dina jApa meM aise kho gaye the, ki unake zarIra para bahuta cIMTiyAM car3ha gaI aura kapar3oM meM chidra ho gye| cIMTiyAM aise DaMka dene lagI to bhI bahuta dera taka pUjya zrI ko patA nahIM claa| isa prakAra navakAra mahAmaMtra ke jApa ke dvArA pUjya guruvaryA zrI ne dehAdhyAsa para ThIka-ThIka vijaya prApta kara liyaa| aise to dUsare kaI anubhava haiM, parantu pUjya zrI yathAsaMbhava ina anubhavoM ko kisI ko nahIM batAte haiN| phira bhI kisI ko ina anubhavoM ko par3hakara navakAra maMtra ke prati aTala zraddhA jage aura usakI ArAdhanA dvArA Atma-kalyANa sAdha sake aise zubha saMkalpa se yahAM tIna prasaMga peza kiye haiN| " lekhikA : pa.pU. acalagacchAdhipati zrI kI AjJAvartinI sA. zrI vasantaprabhAzrIjI kI ziSyA sA. zrI cArudharmAzrIjI jahA~ namaskAra vahAM camatkAra maiMne saMvat 2030 meM kaccha- vAMDha meM pUjya sA. zrI vasaMtaprabhAzrIjI ma.sA. kA paricaya hone para pratidina navakAra maMtra kI eka pakkI mAlA ginane kI pratijJA lii| navakAra kI yaha mAlA ginane meM zuruAta meM to maiM kevala Adeza kI pAlanA mAtra karatA / merA puNya yoga kaho yA navakAra kA prabhAva kaho- merA dhArmika ziviroM meM bhAga lene kA puNya jagA / 121
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? pUjyapAda guru bhagavantoM kI vANI ke prabhAva se hadaya meM jaina zAsana ke prati bahumAna paidA huaa| jIvana meM parivartana kI zuruAta huii| ___eka bAra pU. munirAja (vartamAna meM paMnyAsa) zrI candrazekharavijayajI ma. sA. ne zivira meM navakAra ke prabhAva kA eka dRSTAnta sunaayaa| (yaha dRSTAnta vistAra se jAnane hetu isI pustaka meM "zraddhA aura mantra kI tAkata" par3heM) isameM eka anyadharmI bhAI koI jaina bhAI ko apanA dharma mahAna hai aura kaisA camatkArika hai, yaha batAne ke lie eka tAMtrika ke pAsa le gyaa| idhara jaina bhAI tAntrika ko dekhate hI binA zraddhA se kevala navakAra ginate rhe| ve tAntrika ke pAsa gaye the camatkAra dekhane, parantu apane jIvana meM hI camatkAra kA sRjana ho gyaa| tAntrika isa jaina bhAI ke zarIra meM mailI vidyA ko praveza karavAnA cAhatA thaa| Akhira meM vaha tAntrika hArakara jaina bhAI se kahatA hai ki, 'tuma jo mantra gina rahe ho, usake prabhAva se merI zakti kAma nahIM kara sktii|' isase jaina bhAI ke jIvana meM "Tarniga paoNiMTa" aayaa| binA zraddhA se ginA huA navakAra bhI jo aisA camatkAra batA sakatA hai, to bahumAna pUrvaka aura zraddhApUrvaka isakA jApa kiyA jAye to kyA camatkAra nahIM kara sakatA hai, yaha savAla hai| "bAvAjI kA vazIkaraNa niSphala gayA" uparyukta dRSTAnta ko pUjya guru bhagavanta se sune hue eka saptAha hI bItA ki mere jIvana meM aisA hI eka prasaMga upasthita huaa| saM. 2035 kA sAla thaa| maiM dopahara ke samaya apanI dukAna para baiThA thaa| mere sAtha dUsare tIna loga baiThe the| itane meM eka aghorI bAvAjI ko maiMne dukAna kI ora Ate dekhaa| lagabhaga sAr3he chaha phITa kI lambAI, bharAvadAra ceharA, lAla-lAla bar3I AMkheM, vizAla kapAla, sudRr3ha kAyA, eka hAtha meM trizUla aura dUsare hAtha meM kamaMDalU, gale meM rudrAkSa kI maalaa| usako dekhate hI Dara lage, aisA dikha rahA thaa| bAvAjI jaise hI Akara khar3e hue vaise hI mujhe zivira kA uparyukta dRSTAnta yAda aayaa| maiMne mana meM navakAra ginane kA zuru kiyaa| mere pAsa baiThe bhAI bhI thor3e asvastha ho gye| bAvA 122
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? apalaka dRSTi se mere sAmane dekhatA rhaa| kisI vazIkaraNa ke prayoga kI taraha hI, binA kucha bole karIba pAMca minaTa hone lge| maiMne bhI khUba zraddhApUrvaka navakAra kA jApa cAlu rkhaa| kucha hI kSaNoM ke bAda bAvAjI ne mauna tor3ate hue mujhe kahA, 'baccA, tuma koI vidyA jAnate ho?' maiMne javAba diyA "hamAre pAsa Apa jaisI vidyA kahAM se ho sakatI hai?" unhoMne kahA "tuma jhUTha bolate ho, tuma abhI jo maMtra jApa karate ho, isase merI vazIkaraNa vidyA niSphala ho rahI hai|" phira prazna kiyA, "tumhArI zAdI ho gaI?" aba mujha meM himmata A gayI thii| maiMne vApisa prazna kiyA "Apa apanI vidyA se btaao|" unhoMne kahA, "zAdI huI nahIM hai, magara [15 dina meM taya ho jaayegii|" mujhe isa varSa koI zAdI karanI hI nahIM thI aura zAdI kI koI bAta bhI nahIM cala rahI thii| mujhe lagA ki bAvAjI galata bola rahe haiN| phira bAvAjI ne mujhe 100 se 110 ke bIca kI koI saMkhyA socane ko khaa| maiMne mana meM 105 socaa| dUsare hI kSaNa unhoMne kAgaja para 105 likha diyaa| yaha dekhakara maiM cakita huaa| bAvAjI jAte-jAte kahate gaye, "terA maMtra joradAra hai| mere itane varSa kI sAdhanA aura zakti Aja apanA camatkAra nahIM dikhA skii| chaha mahIne bAda AUMgA" yaha kahakara bAvA calA gayA, vaha Aja taka nahIM aayaa| usake bAda 15 dina meM merI sagAI aura eka mahIne meM zAdI ho gii| usa dina se hI navakAra maMtra ke Upara merI zraddhA atyaMta bar3ha gii| usake bAda to navakAra maMtra ke prabhAva se choTe-bar3e aneka prasaMgoM dvArA navakAra ke prati merI zraddhA uttarottara bar3hatI hI gyii| usameM se do-tIna prasaMgoM kA yahAM ullekha karatA huuN| "navakAra ne jIvana bacAyA " AyaMbila kI olI ke dina the| maiMne bhI olI karane kA nirNaya kiyaa| AyaMbila kA tIsarA dina aura isI dina eka Traka kA saudA huaa| aura dopahara eka baje se do baje taka maiM jogezvarI (IsTa) meM zrIpAlarAjA 123
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - kA rAsa par3hatA thaa| maiM Traka lene malAr3a gyaa| vahA~ Der3ha baja gye| mujhe rAsa par3hane jaldI pahuMcanA thaa| maiMne malAr3a se jogezvarI Ane ke lie rikzA kiyaa| rikze ne samrATa TaoNkIja ke Age ror3a DivAiDara se Takkara khAI aura vaha ulaTa gyaa| maiM aura rikzAcAlaka donoM nIce daba gye| lagabhaga 400 logoM kI |bhIr3a ikaTThI ho gii| unhoMne mujhe evaM rikzAvAle ko khIMcakara jaise-taise bAhara nikaalaa| mujhe sira meM mAmUlI coTa AyI thI, parantu rikzAvAle kA eka hAtha aura eka paira kaTa gyaa| usakA bahuta khUna baha rahA thaa| rikze ke pIche eka Traka vAlA thA, usane mujhe kahA, 'seTha! ApakA nasIba |joradAra hai, ki merI acAnaka breka lagI, nahIM to Apa donoM khatma ho jaate|" rikzA cAlaka kI hAlata gaMbhIra thii| use aspatAla le jAyA gayA aura maiM vApisa jogezvarI aayaa| do dina takalIpha rahI, parantu bAda meM maiM ThIka ho gyaa| rikze meM merA navakAra jApa cAlu thaa| mujhe AyaMbila ke tapa aura navakAra ke jApa ne nayA jIvana diyaa| eka bAra hama tIsa jane TiTavAlA gaye the| vahAM se vApisa Ate sabhI loga tIna tAMgo meM jama gye| isa ora rAstA saMkarA aura eka nAlA AtA thaa| vahAM lagabhaga 25 phITa kI UMcAI thii| sAmane se rikzA A rahA thaa| rikze ke haoNrna ke kAraNa ghor3e bhar3ake aura rAste ke pAsa meM mudd'e| hama tAMge sahita Upara se 25 phITa gaharI khAI meM gire| parantu merI roja kI Adata ke anusAra ghara se bAhara nikalane ke bAda calate-phirate yA koI bhI vAhana meM baiThA hU~, taba navakAra mahAmaMtra kA raTana cAlu hI rahatA hai, usI prakAra Aja bhI navakAra kA smaraNa cAlu hI thaa| pariNAmasvarUpa jahAM bacane kI bhI saMbhAvanA nahIM thI, vahAM kisI ko bhI vizeSa kucha lagA nahIM girane ke bAda mujhe pAMca minaTa meM hoza A gyaa| maiM tAMge meM Age hI baiThA thaa| taba mujhe vaha paMkti yAda A gayI| "jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra?' 124
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - mailI vidyA niSphala huI eka bAra meM navapada jI kI olI meM jogezvarI saMgha ke logoM ke Agraha se zrIpAla rAsa par3hatA thaa| usa daurAna eka dina eka adher3a umra kI bahina mere pAsa AI aura AMkhoM meM AMsU ke sAtha hAtha jor3akara mujha se mAphI mAMgane lgii| maiM to acAnaka yaha dRzya dekhakara Azcarya meM par3a gyaa| kyoMki maiM usa bahina ko pahacAnatA hI nahIM thaa| usI prakAra unakA mere sAtha koI burA vyavahAra bhI nahIM huA thaa| isalie bar3I umra kI ina bahina ko mere samakSa hAtha jor3akara mAphI mAMgate dekha mujhe bar3A duHkha huaa| maiMne unase mAphI mAMgane kA kAraNa puuchaa| taba unhoMne saralatA se kahA ki, "terI aisI vaktRtva zakti dekhakara mujhe IrSyA jgii| pariNAma svarUpa tumheM parezAna karane hetu tumhAre Upara mailI vidyA kA prayoga kiyA, parantu navakAra maMtra ke prabhAva se terA pRSTha bala majabUta hone se isa mailI vidyA kA tere Upara koI asara nahIM huaa| parantu isa prayoga se maiM hI pIr3A bhugata rahI huuN| aba to tuma mujhe mApha karo to hI meM isa pIr3A se mukta ho sakatI huuN|" maiMne turanta usa bahina se kahA ki, "merI tarapha se maiM tumako mAphI | detA huuN| mujhe tumhAre prati jarA bhI durbhAva nahIM hai|" yaha sunakara usa bahina ne mujhase punaH gadgada hadaya se mAphI mAMgakara vahAM se vidA lii| phira to lagabhaga prativarSa vaha mujha se sAMvatsarika kSamApanA avazya karatI rhii| isa ghaTanA ke bAda to navakAra ke prati merI zraddhA bahuta hI bar3ha gaI aura zrI deva-guru kI asIma kRpA se saMvata 2044 taka tIna bAra ekAsanA aura brahmacarya kI pratijJA ke sAtha eka-eka lAkha navakAra jApa kA anuSThAna kiyaa| pahale kisI choTI sabhA meM bolane kA maukA AtA to, paira kAMpate the aura nahIM bolA jAtA, lekina Aja navakAra ke prabhAva se aisA AtmavizvAsa A gayA hai ki, hajAroM kI bhIr3a ko saMbodhita karate hue thor3I bhI hicakicAhaTa nahIM hotI hai| vividha pUjana par3hAne ke avasaroM meM bhI pratyeka sthAna para khUba sundara 125
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? asara hotA hai| aneka bAra sage- sambaMdhiyoM ke antima samaya para unake mastiSka para hAtha ghumAte navakAra ginane se asahya vedanA turanta zAnta hokara, ve atyanta hI samAdhipUrvaka paNDita mRtyu ko prApta kiye hoM, vaise anubhava hu haiN| vAstava meM zAstroM meM navakAra mahAmaMtra kI jo mahimA batAI gayI hai, usameM jarA bhI atizayokti nahIM hai| zraddhApUrvaka mahAmaMtra kA smaraNa karane se Aja bhI usakI mahimA kA anubhava kiyA jA sakatA hai, aisA maiM uparyukta anubhavoM se vizvAsapUrvaka kaha sakatA huuN| lekhaka : vidhikAra zrI narendrabhAI rAmajI nandu vibhA sadana, sahakAra ror3a, jogezvarI (vesTa) mumbaI - 400102 dUrabhASa : 6208524 (ni.) 6285014 (dukAna) = navakAra mantra ne bacAyA (rAjakoTa se prakAzita hote hue "paramArtha" mAsika ke I. sa. 1986 julAI mAsa ke aMka meM se sAbhAra uddhRta - sampAdaka) zaMkhalapura gaaNv| isa gAMva ke dakSiNa meM 5 kilomITara dUra varSoM purAnI guphAeM thiiN| ye guphAeM asaMkhya kArIgaroM ne isa prakAra patthara meM se kuredI hoMgI mAno, ajAyabaghara jaisA lagatA hai / guphAoM meM nAnA prakAra, ke patthara ke ratha, sUryaratha, naTarAja, zaMkara kA tAMDava nRtya, kaI RSiyoM, caubIsa tIrthaMkaroM evaM anya kalAkRtiyAM tarAzI huI thiiN| ye sabhI mUrtiyAM pahAr3a meM hI kuredI huI thiiN| eka sthAna para sabhAmaNDapa / isa sabhAmaNDapa meM battIsa khambhe / cAhe usa sthAna se unheM gina skeN| parantu vAstavikatA yaha thI ki koI bhI khambhA eka-dUsare kA bAdhaka nahIM thaa| guphA kI racanA aisI thI ki, jisa rAste se yAtrI jAte haiM usI rAste se vApisa AnA pdd'taa| praveza dvAra aisA thA ki, sAmAnya rUpa se yAtrI jAne kI himmata bhI na kreN| kyoMki, isa guphA ke mukhya dvAra ke Upara hajAroM maNoM kI eka 126
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - vizAlakAya zilA binA sahAre laTakatI thii| hajAroM yAtriyoM ne isa guphA | kA avalokana kiyA thaa| gAMva se dUra hone ke kAraNa gAMvavAsiyoM ko isake viSaya meM bilkula rasa nahIM thaa| unake mana meM yaha sAmAnya vastu thii| . saror3I gAvaM meM hemacanda bhAI vANika kA parivAra rahatA thaa| yaha kuTumba atyanta sukhI thaa| unako saMtAna ke rUpa meM pAMca patriyAM evaM eka putra pIyUSa thaa| pIyUSa dasavIM kakSA meM paDhatA thaa| vaha atyanta dhArmika vRtti vAlA thaa| choTI umra meM mandira niyamita jAne kI usakI Adata thii| eka bhI dina aisA nahIM hotA, jisa dina mandira meM pIyUSa hAjira na ho| svAsthya anukUla na hone para vaha ghor3AgAr3I karake bhI hemacanda bhAI ke sAtha mandira jAtA thaa| usakI savere tathA zAma ko "namo arihaMtANaM, namo siddhANaM," aise navakAra maMtra kI pacAsa mAlA ginane ke bAda hI rAtri meM sone kI Adata thii| vaha khuda yaha mAnatA thA ki, Aja jagata meM mAnavoM kA vizvacakra calatA hai, usameM daivI kRpA hai aura kSaNa-kSaNa mahAvIra svAmI sAtha meM hI haiN| kaI bAra pIyUSa svapna meM tejapUMja kA darzana karatA thaa| isa viSaya meM vaha mAnatA thA ki AtmA kA ucca koTi ke sAtha samparka huA hai| parantu yaha bAta parivAra ke kisI sadasya ko nahIM batAtA thaa| isI gAMva kI hAIskUla ke ghanazyAma bhAI dave AcArya thaa| ve acche svabhAva ke the| baccoM ko zikSaNa ke saMskAra ke sAtha-sAtha khelakUda ke pratyeka sAdhana bhI hAIskUla meM basAye the| ve vyAyAma ke samaya vidyArthiyoM ko khelakUda svayaM khelAte the| eka dina AcArya sAhaba ne uccatama kakSA ke vidyArthiyoM se kahA ki, "tumheM paryaTana ke liye calanA ho to pratyeka vidyArthI abhibhAvaka kI sammati ke hastAkSara vAlA sahamati | patra tathA pandraha rUpaye lete aanaa|" atirikta kharca zAlA meM se kiyA jaaegaa| usI prakAra khAne ke lie pratyeka vidyArthI ko TIphIna kI vyavasthA svayaM ko karanI hogii| zAma ko dera rAtri meM vApisa lautteNge|" yaha kahakara pratyeka vidyArthI ko hAIskUla kA patra diyaa| vidyArthI bahuta-bahuta khuza hue| mukeza maoNnITara ne kahA, "sAheba, paryaTana ke lie kaba calegeM?' taba 127
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? AcAryajI ne batAyA ki, "Aja se pAMcave dina paryaTana ke lie cleNge| savere chaH baje pratyeka vidyArthI ko TIphIna ke sAtha AnA hogaa| jisa vidyArthI ke abhibhAvaka kI sahamati nahIM hogI, use basa meM praveza nahIM milegA / " zAma ko skUla se chuTakara pIyUSa ne saMmati patra apanI mAtA ke samakSa peza kiyaa| mAtA cArulatA ne kahA ki, "tere pitAjI per3hI (dukAna) para haiM ve Aye taba samajhAnA aura unake hastAkSara le lenaa| antima nirNaya to tere pitAjI ko hI karanA hai|" rAtri meM pitAjI hemacanda bhAI peDhI (dukAna) se Aye / khAnA khAne ke bAda pIyUSa ne bAta kI ki, pitAjI! mujhe apane zikSakajI ke sAtha paryaTana para jAnA hai, isalie isa patra para hastAkSara kIjie aura mujhe 15 rUpaye diijie| maiM kala adhyApakajI ko donoM de duuNgaa| yaha bAta sunate hI hemacanda bhAI ne kahA ki, "pIyUSa, tU abhI merI dRSTi me bahuta choTA hai| terI pAMca bahineM haiM aura tU mujhe bahuta pyArA hai| tujhe bAhara bhejane ke lie merA mana bilkula nahIM maantaa| tuma kaho to maiM tujhe jahAM kahe vahAM ghumAne ke lie le jAMU, parantu tuma paryaTana kI bAta chor3a do|" " parantu pitAjI, aba Apa jarA bhI cintA mata kiijiye| jisakA maiM smaraNa karatA hUM, ve mahAvIra svAmI mere zvAsocchvAsa meM samAye haiM, mere roma-roma meM mahAvIra svAmI ke nAma kA nAda nikalatA hai| ve svayaM mere sAtha haiM, to phira Apako cintA karane kI kyA AvazyakatA hai? maiM apanI mAlA sAtha meM le luuNgaa| subaha basa meM paccIsa mAlA phera lUMgA aura zAma ko yadi derI hogI to basa meM hI dUsarI paccIsa mAlAeM phera luuNgaa| bAkI maiM bAhara nikaluM taba se Apako mAnanA hai ki maiM aura mahAvIra svAmI sAtha meM haiN| samagra brahmANDa hila jAye to bhI Apa apane hRdaya ko majabUta rakhiyegA / mujhe mahAvIra svAmI ke Upara pUrA bharosA hai| merA koI bhI bAla bAMkA nahIM kara sakatA hai|" isa prakAra batAne para pitAjI ne patra para turanta 128
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? hastAkSara kara diye aura pandraha rUpaye hAtha meM diye aura kahA ki, "pIyUSa! tuma khuzI se paryaTana meM jAo, yahAM kisI kI cintA mata krnaa| vaha sammati patra tathA pandraha rUpaye lekara turanta navakAra maMtra kI mAlA pherane baiTha gyaa| pIyUSa ne gyAraha baje hAIskUla meM sabhI vidyArthiyoM ke sAtha saMmati patra aura pandraha rUpaye ghanazyAma zikSakajI ko diye| isa prakAra eka sau vidyArthiyoM ke saMmati patra evaM rakama ekatra huii| do basoM kA rijarvezana karavAyA gyaa| tIna dina bAda zAlA ke do zikSaka tathA AcArya sAhaba evaM sau vidyArthiyoM sahita basa zaMkhalapura kI guphA ke paryaTana ke lie sAta baje ravAnA huii| rAste meM vAsukI mandira tathA varSoM pahale apane prANoM kA balidAna diye hue do sau bar3e-bar3e pAlIye (zahIdoM ke putale) dekhe| patA karane para mAlUma par3A ki isa sthAna para do vivAha kI jAna tathA DAkuoM ke sAtha lar3AI huI thI, usake pAlIye haiN| barAbara dasa baje zaMkhalapura gAMva ke pAsa se baseM gujrii| gAMva se guphA 5 kilomITara dUra thI, evaM gAMva ke pAsa meM se rAstA jAtA thaa| usase gAMvavAsI loga dekha sakate the ki basa meM yAtrI haiM yA prvaasii| gAMva ke pAsa se gujaratI baseM gyAraha baje guphA se AdhA kilomITara dUra khar3I rhiiN| zikSakoM evaM vidyArthiyoM ne aba paidala pravAsa AraMbha kiyaa| vidyArthiyoM meM kautUhala thA ki, "kauna-kauna sI mUrtiyAM hoMgI? patthara ke pahAr3oM meM se kisa prakAra khudAI kA kArya huA hogA? kitane varSa purAnI guphAeM hoMgI?' ityAdi bAteM karate-karate ThIka 12 baje guphA ke dvAra ke Age eka sau tIna pravAsI logoM kA vRnda Akara khar3A huaa| guphA meM se ArapAra nikalA jA sakatA hai yA nahIM? yaha koI jAnatA nahIM thaa| parantu usakI racanA koI aise jAduI kArIgaroM ne kI thI |ki, sUrya ke prakAza kI kiraNeM hara jagaha dikhAI detI thiiN| AcAryajI ke sAtha vidyArthiyoM ne guphA meM praveza kiyaa| prathama gaNapati kI mUrti thii| hara jagaha dikhAI detI thIM AcAyajA 129
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? zarIra cAra aura muMha ek| kisI bhI dizA se dekho, muMha sAmane hI dikhAI detA hai| Age bar3hate tamAma tIrthaMkaroM kI mUrtiyAM, mahAvIra svAmI, viSNu gaMdharva Adi kI mUrtiyAM dekhakara, Age bar3hate bhagavAna zaMkara kI tAMDava nRtya kI mUrti ke darzana kiye| eka vidyArthI ne prazna kiyA ki, 'sAheba, yaha mUrti nAca karatI kaise dikhAI de rahI hai?' | taba AcAryajI ne batAyA ki, jaba jaba pRthvI kA pralayakAla AtA hai, taba-taba aisA kArya bhagavAna zivajI ko sauMpane meM AtA hai aura pRthvI Dolane lagatI hai| yaha bAta huI, itane meM to vahAM kar3akar3AhaTa karate bhayaMkara bhUkampa kI AvAja huI aura pUrI guphA zikSakoM evaM vidyArthiyoM ke sAtha Dolane lgii| AcAryajI ne kahA, "vidyArthiyoM! Age Ao, yaha to vAstava meM bhayaMkara rUpa se dharatI kampita ho rahI hai| bhUkampa AyA hai| koI ghabarAnA nhiiN|" vidyArthiyoM meM cIkha cillAhaTa aura daur3abhAga zuru ho gii| AcArya zrI ne kahA ki, "Daro mata, himmata rakho, guphA ke bAhara bhI kampana hai| ghabarAne kI koI bAta nhiiN| prabhu kA smaraNa kro| pIyUSa ne to mAlA nikAlakara navakAra mahAmaMtra kA jApa jora se bolakara prArambha kiyA aura kahA, 'prabhu mahAvIra! Apa mere sAtha ho|' isa samaya zaMkara ke tAMDava nRtya kI mUrti ke pAsa sabhI ekatra hokara eka dUsare se TakarAne lge| koI utAvalA vidyArthI bhAgane kI kozisa karatA, lekina use vApisa bulA liyA jaataa| bhUkampa ke tIna jhaTakoM ke bAda dharatI sthira huii| yaha bhUkampa sArvatrika thaa| jisase guphA ke dvAra ke pAsa laTakatI hajAroM maNa kI zilA jisa prakAra sandUka para Dhakkana laga jAye, usa prakAra guphA ke praveza dvAra para simaTa gyii| Ane-jAne kA mArga banda ho gyaa| Adhe inca kI jagaha Upara ke bhAga meM guphA aura zilA ke bIca raha gaI thii| jisase sUrya ke prakAza kI kiraNa sIdhI guphA meM AtI rahI aura havA bhI milatI rhii| zikSaka evaM vidyArthI guphA ke dvAra ke pAsa Aye aura dekhA ki dvAra banda ho gayA hai| sabhI ne socA ki itane logoM se zilA ko haTAyA nahIM jA sakatA hai aura na hI kATA jA sakatA hai| jisase AcAryazrI ne sabhI vidyArthiyoM ko AzvAsana dekara prabhu kA smaraNa karane ko khaa| yaha to 130
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? prAkRtika vipadA hai| pIyUSa ne eka choTA sthAna dekhakara eka Asana meM baiThakara navakAra maMtra kA jApa prAraMbha kiyA, aura socA ki mahAvIra svAmI mArga dikhAeM to acchA, nahIM to mauta kI mujhe cintA nahIM / mahAvIra svAmI mere sAtha haiM / zaMkhalapura kI guphA AdhA kilomITara dUra hone ke kAraNa basa ke DrAIvara evaM kaNDakTara ne dera rAta taka rAha dekhI / pratyakSa guphA taka jAMca kI, parantu ve guphA jaisA nahIM dikhAI dene se basa ko vApisa aror3I gAMva meM le aaye| sArvatrika bhUkampa hone se aror3I gAMva meM pravAsI basa ke vApisa Ane kI sabhI rAha dekha rahe the, kintu jaba jaldI savere basa khAlI Ate | dekhI to gAMva meM hAhAkAra maca gyaa| gAMva ke sau vidyArthiyoM meM se paccIsa to pAsa ke gAMvoM ke the| gAMva vAle zikSakoM evaM vidyArthiyoM ke vApisa na Ane se DhUMDhane ke lie DrAIvaroM evaM kaMDakTaroM se mile evaM jAnakArI prApta kii| pIyUSa ke pitA sAdhana sampanna hone ke kAraNa anya logoM ke sAtha zaMkhalapura kI guphAoM taka ghUma aaye| parantu guphAoM kA patA nahIM claa| jagaha-jagaha bar3I tirachI lambI zilAeM dekhakara unhoMne mAnA ki zAyada dUsare sthAna para gaye hoMge, evaM bhUkaMpa ke kAraNa kahIM phaMsa gaye hoNge| rAta ko aror3I gAMva ke loga vApisa Aye / svaMya zaMkhalapura ke loga bhI guphA DhUMDhane gaye, kintu zilA kudaratI rUpa se isa prakAra Dhaka gaI thI ki, vAstava meM guphA kahA~ hai, ve yaha taya nahIM kara paaye| guphA meM phaMse zikSakoM evaM vidyArthiyoM ko do dina se pAnI evaM bhojana nahIM milA, isase unakI zakti kSINa hone lagI, jisase ve zAnti se baiThakara iSTadeva kA jApa kara rahe the| kevala pIyUSa himmata rakhakara eka Asana meM baiThakara navakAra maMtra kI mAlA pheratA thaa| vaha jaise-jaise jApa karatA gayA, vaise-vaise kudaratI zakti zarIra meM bar3hatI gii| sphUrti bhI jyAdA lagatI, jisase vaha sabako kahatA ki, 'mitroM! evaM sAhebajI ! tuma saba vizvAsa rkhnaa| apane ko bacAne vAlA mila hI jAyegA / vAstava meM zilA dekhakara lagatA thA ki use nahIM 131
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? haTA sakate haiM, yaha saba jAnate the| isa ghaTanA ko ghaTita hue dasa dina hue, sabhI jagaha khojabIna huI, kintu aror3I gAvaM ke vAsiyoM ke prayatna niSphala hue / gyArahaveM dina madhyarAtri meM pIyUSa navakAra maMtra kA jApa kara rahA thaa| vahAM pratyakSa tejapuMja kA golA usake sAmane dikhAI diyaa| use bhI Azcarya huaa| yaha prakAzita golA gola-gola ghUmakara choTA hotA jA rahA thA aura pAsa meM A rahA thaa| vaha isa bAre meM kucha soce, usase pahale hI choTA eka prakAzita bindu usake muMha dvArA peTa meM calA gayA, vaha usane pratyakSa dekhA / yaha ghaTanA ghaTita hone ke bAda use nInda A gaI aura svapna AyA ki, 'pIyUSa, tuma DaranA nhiiN| tere tapa ke prabhAva se tumheM bacAne vAle kala savere A phuNcegeN| tU samajha, tere lambe puNya ke bala se dUsare jIva bhI baca jaayeNge|' utane meM to vaha nInda meM se jagA taba prAtaH kAla huA hai aisA lagA / isa tejapuMja kA asara usI samaya rAdhanapura zahara ke kaoNleja ke prinsipala je.je. sAhaba ko huaa| ve umra meM dUsare prinsipala sAhaba se choTe the| ve bhI vividha prakAra ke khelakUda ke zaukina va mAyAlu the evaM bAteM karate to jaise muMha se amRta varSA ho rahI ho vaisA lagatA thaa| dharma ke saMskAra unheM pUrvajoM se mile hue the| isa prakAra kA svabhAva hone ke kAraNa unako bhI usI samaya prathama ugatA sUrya atyanta ghumatA huA dikhAI diyA aura thor3I dera bAda tejapuMja bana gyaa| unhoMne svapna meM dekhA ki, koI divya puruSa ne eka hI AvAja meM kahA ki, " jayanti zAha ! tU jAga, jAna le ki tere hI eka sau tIna bAlaka Aja se gyAraha dina pahale bhUkampa se zaMkhalapura gAMva se pAMca kilomITara dUra guphA meM jIvita haiM, ve aror3I gAMva ke haiN| guphA kA dvAra bhUkampa se banda ho gayA hai| vahAM aneka zilAeM haiM, jisase vaha guphA kahAM hai - vaha prazna tujhe satAyegA / parantu maiM tumheM sabUta de detA hUM ki vahAM jAte hI dAyIM bAjU ke rAste para hajAroM maNa kI zilA AyegI aura usa zilA kA tuma nirIkSaNa karoge to tujhe usa para kudaratI rUpa se khude akSaroM meM ma...hA...vI...ra likhA hogaa| usa zilA ke Upara lambI tirachI Adhe Inca kI darAra hai| usase ve sabhI baca gaye haiN| vahAM tere kaoNleja ke vidyArthiyoM 132
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? se kudAleM, ghaNa Adi le jAkara darAra ke pAsa se tor3anA prAraMbha karanA kyoMki vahAM se patthara kamajora ho gayA hai, jisase do tIna ghaMToM meM bar3A cheda ho jaayegaa| usameM rassI DAlakara pratyeka ko bAhara khIMca lenaa| sandeza sunA na?" aura "jaya jinendra" kahakara svapna ekadama banda huaa| ghar3I meM dekhA to pone pAMca baje the| prinsipala sAhaba turanta hI kvATara pAsa hone ke kAraNa kaoNleja gaye aura caukIdAra aura gArDa ko jagAkara dasa vidyArthiyoM ke nAma batAkara unheM bulAkara lAne ke lie khaa| Adhe ghaMTe meM vidyArthI tathA gAMva ke dasa makhya loga aaye| dasoM vidyArthiyoM se dUsare vidyArthiyoM ko bulavAne kA nirdeza diyA aura khudAI ke sAdhana mNgvaaye| pAMca mAlavAhaka TrakeM tathA kaoNleja kI gAr3I tathA dasa AgevAna evaM vidyArthiyoM ke sAtha ve aror3I gAMva jAne ke lie ravAnA hue| eka ghaMTe meM aror3I gAMva pahuMca gye| pravAsa kI jAnakArI prApta karate hue jAnane ko milA ki do zikSaka, AcArya zrI tathA sau vidyArthI zaMkhalapura kI guphAeM dekhane gaye the,jo abhI taka vApisa nahIM aaye| unhoMne apane ko Aye svapna kI jAnakArI dii| turanta aror3I gAvaM meM se zrI hemacandabhAI kA pUrA kuTumba tathA isa gAMva ke sau loga jarurI atirikta sAdhana sAmagrI ke sAtha prinsipala sAhaba kI Tukar3I ke sAtha zaMkhalapura kI rAha para gye| ThIka gyAraha baje pUrA kAphilA zaMkhalapura kI guphAoM ke pAsa pahuMca gyaa| prinsipala sAhaba bArikI se nirIkSaNa karate hue guphA ke dvAra ko banda karane vAlI zilA para turanta akSara par3hane lage, 'm...haa...vii...r'| aura unhoMne kahA, 'grAmajano evaM vidyArthiyoM! Apako isa zilA para car3hanA hogaa| vahAM se caTTAna tor3anA zuru karanA hogaa| bAhara evaM andara ke jIvoM ko coTa nahIM lage isakA sampUrNa dhyAna rkhnaa| pUre samudAya ne mahAvIra kA jaya jayakAra karake nirantara ghaNoM ke prahAra va lohe kI kosa se patthara tor3ane kA kArya zuru kiyaa| eka ghanTe kI mehanata ke bAda dIrgha paTTI meM Adhe phuTa kI zilA todd'ii| utane meM navakAra maMtra kA jApa sunAI diyaa| zora, AvAjeM, bacAo, bacAo kI 133 .
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? cIkheM sunAI diiN| prinsipala sAhaba svayaM zilA para gaye evaM jora se AvAja kii| utane meM to cetanahIna lar3ake najadIka Aye aura cillAye ki, 'hameM tatkAla pAnI do, hama pyAsa se pIr3ita ho rahe haiN|' 'are bhAiyoM! tuma aba eka ghaMTA dhIraja rakho, tumheM bacAne ke lie TheTha aror3I tathA rAdhanapura se loga Aye haiN|' pIyUSa ke kuTumba ko patA lagA ki lar3ake jIvita haiM, usase usake kuTumba meM naye prANoM kA saMcAra huaa| andara ke lar3akoM ke dUra haTate hI guphA tor3ane kA kArya zuru kiyA / eka hI ghaNTe meM do phITa caur3A dIrgha khaDDA ho gyaa| nIce bIsa phITa kI kaI rassiyAM DAlakara vidyArthiyoM ko eka ke bAda eka nikaalaa| anta meM AcArya sAhaba bAhara Aye aura prema se sage bhAI kI taraha sabase mile| sabhI loga Traka meM aror3I gAMva kI ora gye| do ghaMTe meM aror3I gAMva pahuMca gye| pUrA gAMva harSa ke hilore lene lagA aura sarvatra Ananda chA gyaa| teja ke pUMja samAna prinsipala sAhaba ne apane vidyArthiyoM evaM AgevAnoM ke sAtha rAdhanapura kA rAstA kATanA zuru kiyA / aror3I, rAdhanapura, tathA pAsa ke gAMvoM meM vidyArthiyoM ko kudaratI kaise sahArA milA, kisane mArgadarzana diyA, isakI carcA kaI dinoM taka hone lgii| pIyUSa evaM prinsipala je. je. sAhaba ko darzana dene vAle svayaM ma...hA... vI... ra the| unhoMne jagat ke samakSa sandeza diyA ki navakAra maMtra kI zakti kitanI prabala hai tathA khuda kA kiyA huA dhArmika kArya kisI dina niSphala nahIM jAtA hai| kevala vizvAsa evaM samaya kI AvazyakatA hotI hai| sarvatra mahAvIra kA jaya-jayakAra bolA gyaa| lekhaka - ema.esa. pATar3iyA tiryaMca ko tArane vAlA navakAra (gAya marakara devI banI!) saMvat 2028 meM jabalapura meM ghaTita yaha ghaTanA hai| dopahara Der3ha baje mere ghara ke parisara meM eka anajAna gAya bImAra hokara girI / maiMne use ghAsa 134
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? pAnI diyaa| kintu mujhe usakI sthiti acchI nahIM lagI, isa kAraNa usake najadIka jAkara usake kAna meM navakAra maMtra sunAnA zuru kiyaa| navakAra ke sunate hI usako zAnti mila rahI hai aisA mujhe lgaa| mujhe dekhakara usakI AMkhoM meM se AMsU jharane lge| maiM use jAte-Ate premapUrvaka sArA dina navakAra sunAtI rhii| maiMne zAma ko phira usake pAsa baiThakara navakAra maMtra cAlu kiyA aura gAya bhI mAno zraddhApUrvaka eka najara se mere sAmane dekhakara pIr3A meM bhI prema se sunatI gyii| maiMne une sAgArika anasana karavAkara siddhagiri kI zaraNa dilA dii| use usakI yAtrA karane kI preraNA dii| anta meM navakAra maMtra sunate hue usake prANa pakheru ur3a gye| priya svajana kI taraha maiMne use gaDDhe meM daphanA kara usa para mATI evaM 5 kilo namaka ddaalaa| mere pati cha: mAha bAda acAnaka bImAra pdd'e| maiM rAta meM soyI huI thii| taba mujhe ekadama divya prakAza dikhAI diyaa| maiM pahale Dara gyii| kintu navakAra kA smaraNa karane se thor3I majabUtI aayii| maiMne himmata karake pUchA "Apa kauna ho? yaha prakAza kaisA hai? mujhe samajha meM nahIM aataa|" utane meM usa prakAzapuMja meM se eka divya AkRti paidA huI aura kahA, "mujhe nahIM pahacAnA? maiM tumheM madada karane AyI huuN|" yaha kahakara gAya kA rUpa le liyA aura kahA ki, 'tumane mujhe navakAra sunAyA, usake prabhAva se maiM devI banI hU~!" maiMne kacha mAMga nahIM kii| phira bhI devI ne kahA~, "tere pati ko kala savere nau baje nInda lene denaa| ve svastha ho | jaayeNge|" aisA hI huaa| ve savere 9 baje se zAma ko 5 baje taka nInda meM | hI rhe| tabIyata acchI ho gyii| pati ko bhI zraddhA baiTha gyii| saMvat 2041 meM poSa mAha meM punaH devI ne svapna meM kahA, "tumhArI santAna para mahAkaSTa Ane vAlA hai, sNbhaalnaa|" maiMne mere donoM putroM ko do dina ghara meM hI rokaa|. kaoNleja bhI nahIM jAne diyaa| do dina meM ahamadAbAda se samAcAra AyA ki merI ahamadAbAda rahatI putrI chappara ke Upara se gira gaI. hai| hAlata gaMbhIra hai| hama sabhI ahamadAbAda gye| saMkaTa 135
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - jAnakara devI ko yAda kiyaa| bacAva hetu vinati kii| parantu unhoMne kahA ki, "usakI Ayu kama hone se use bacAne kI merI zakti nahIM hai| tumhArI putrI budhavAra ko savere 9 baje mRtyu prApta kregii|" antima samaya najadIka jAnakara, AzA ko antima ArAdhanA karavAne meM sage-sambaMdhiyoM kA bahuta hI virodha va kar3ave vacana sunane pdd'e| kintu AtmA kI gati kA prazna thaa| taba aise virodha kI paravAha kaise kI jAye! vAstava meM AzA ne savere 9 bajakara 5 minaTa para navakAra smaraNa karate-karate deha tyAga diyaa| usake cakSudAna karane kI sammati usake pAsa se le lI thI aura usI ke anusAra cakSudAna kiyaa| isa prakAra putrI ke akAla avasAna se mana zokamagna rahatA thaa| taba eka rAta phira devI ne svapna meM kahA, "cintA mata kro| navakAra ke prabhAva se tumhArI putrI kI sadgati huI hai|" maiMne apanI putrI ke darzana karane kI icchA vyakta kii| usa devI ne mujhe merI putrI, jo navakAra ke zravaNa ke prabhAva se devI banI thI, usake mujhe darzana krvaaye| jisase mujhe bahuta santoSa huaa| usa devI ne kaI bAra apane pAsa se dhana vagairaha bhI mAMgane ke lie Agraha kiyaa| kintu aba taka maiMne usase aisA kucha nahIM mAMgA hai| vAstava meM isa ghaTanA se navakAra ke prati merI zraddhA ekadama bar3ha gaI hai| sabhI navakAra maMtra kI ArAdhanA karake apanA Atma-kalyANa saadhe| yahI zubhabhAvanA lekhikA : draupadI bena zAha (mar3AguMda vAle) baMgalA na. bI 1 bI, pharsTa geTa ke pAsa, seNTrala skUla ke sAmane, oDanasa esTeTa ambaranAtha pina : 421501 phona naM. 2262 uparyukta ghaTanA saMkSepa meM pArvacandragacchIya sA. zrI OM kAra zrI jI ke pAsa sunI thI evaM unakA patA liyaa| usake bAda hamane ambaranAtha jAkara draupadI bena ke mukha se yaha ghaTanA savistAra sunii| saM. 2043 meM DoMbIvalI caumAse meM ravivArIya pravacanamAlA ke daurAna hamAre kahane se draupadI bahana ne vizAla sabhA ke samakSa apane 136
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? anubhava kI yaha ghaTanA peza kii| jise sunakara aneka AtmAoM ke hadaya meM navakAra mahAmaMtra ke prati bhArI zraddhA paidA huii| draupadI bena ke vaktavya kA sAra yahAM peza kiyA gayA hai| zAstroM meM nAga, samar3I, cUhA, bandara , baila, vagairaha aneka tiryacoM ko bhI anta samaya meM navakAra ke zravaNa se devagati Adi sadgati prApta hone kI bAta par3hane ko milatI hai| usakI yathArthatA uparyukta arvAcIna ghaTanA par3hane se avazya samajha meM aayegii| eka bAra gAya -devI ne draupadIbahana ko pUchA ki, "jaba tumhArI AyuSya pUrNa hogI taba tumhArI mRtyu kisa prakAra se honA tuma cAhatI ho?" draupadI bahana ne kahA ki, "maiM cAhatI hUM ki, maiM roga Adi se pIr3ita hokara aura dUsaroM ko bhI parezAnI ho isa prakAra nahIM marUM, kintu sahaja bhAva se hI mere prANa jaayeN|" aura aisA hI huaa| kucha sAla pahale draupadI bahana kA 'hArTa eTeka' se avasAna huA hai| - saMpAdaka) aba tuma navakAra ke karor3apati bano ___ maiM pU. paMnyAsapravarazrI bhadraMkaravijayajI ma. sA. ke saMsArI bhatIje zrI cimanabhAI bhogIlAla kA putra huuN| saMvat 1985 meM sAhebajI kA | jAmakhaMbhAliyA ke pAsa ke gAMva meM cAturmAsa thaa| taba maiM paryuSaNa karane vahAM gayA thaa| usa samaya sAheba ne mujhe biThAkara pUchA, "hasamukha! itanI daur3abhAga karatA hai, kucha kamAtA hai ki nahIM?" maiMne kahA, "sAheba, subaha se rAta taka naukarI karatA huuN| muzkila se 250 rupaye mAsika kamAtA huuN| sAheba, kucha jyAdA kamA sakuM, aisA koI upAya btaao|" sAheba ne uttara diyA, "jaba taka tere pUrva ke pApoM kA kSaya nahIM hogA, taba taka kucha nahIM milegaa| pApa kSaya ke lie to navakAra eTama bamba ke samAna hai| usase eka sAtha itanI bar3I tAdAda meM pApoM kA kSaya hogA, ki jitane tuma naye pApoM kA baMdha nahI kara skoge| isase tere puNya kA belensa bar3hane lagegA aura sabhI vastueM tere Asa-pAsa ghUmane lgeNgii| "unakI bAta mujhe pasanda A gyii| maiMne kahA, "Aja se maiM navakAra kI zaraNa meM jAtA huuN| mujhe AzIrvAda do|" unhoMne mujhe pratidina eka mAlA ginane kA sUcana kara, navakAra maMtra kA dAna kiyaa| vaha eka-eka pada bolAte gaye, usa prakAra maiM 137
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? bolatA gyaa| navakAra pUrA hone ke bAda unhoMne vAsakSepa DAlakara AzIrvAda diyaa|. unhoMne mujhe kahA, "tU chaH mahIne taka niyamita ginnaa| tU jarura Upara A jaayegaa| kitanA Upara AtA hai vaha tU kisa prakAra gina sakatA hai, usa para AdhArita rhegaa|" maiMne unake AzIrvAda se usI dina se eka pakkI mAlA ginanA prAraMbha kiyaa| aise to maiM mumbaI meM zeyara bAjAra ke dalAla ke vahAM mAsika 200 se 250 ru. ke vetana para kAma karatA thA, jahAM subaha se rAta ke nau baje taka kAma karanA par3atA thaa| ___ jApa zuru karane ke tIna mAha bAda mere eka mAmA sasura, jo varSoM se jApAna rahate haiM, unakA acAnaka patra AyA ki, "yahAM eka ghara ke AdamI kI jarurata hai| tuma jApAna Ao to tumheM pacAsa hajAra vArSika tanakhvAha khAne-pIne ke sAtha duuNgaa| tumheM mere sAtha hI rahanA hogaa| isa kAraNa lagabhaga 30-40 hajAra kI bacata hogii|" mujhe tIna mahinoM meM hI navakAra kA prabhAva dikhAI diyaa| sAhebajI ke pAsa jAkara vigata batAkara pUchA, 'jAU~ yA nahIM?' unhoMne kahA, 'jahA sukhaM' kintu vahAM jAkara navakAra maMtra ko. mata bhuulnaa| maiMne tA. 4.2.66 ke dina pahalI bAra videza prayANa kiyaa| maiMne vahAM jyAdA samaya milane ke kAraNa 10 mAlA ginanA zuru kiyaa| jaba zuruAta kI, taba eka mAlA meM 20 minaTa lagatI thii| dhIre-dhIre ekAgratA bar3hane se 7 minaTa meM eka mAlA hone lgii| phira pratidina 25 mAlA ginanA zuru kiyaa| jaba pahalA nava lAkha jApa pUrA kiyA taba vArSika tanakhvAha do lAkha huii| maiMne vahAM 13 varSa taka kAma kiyaa| phira maiMne jaba unakA kAma chor3A, taba merI vArSika Aya tIna lAkha taka phuNcii| maiM 1977 meM naukarI chor3akara mumbaI aayaa| sAhebajI se milA, jApa kI pragati btaayii| ve khuza ho gye| unhoMne kahA, tere pUre ghara meM navakAra phalIbhUta huA hai| aba eka mAlA ginate vakta kevala 1minaTa lagatI thii| jApa dugunA kiyaa| jisase hara chaH mAha meM nau lAkha navakAra jApa pUrA hone lgaa| sAheba ne kahA, "aba tU navakAra kA karor3apati bn|" maiMne unakI AjJA 138
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? mastaka para cddh'aayii| sAhebajI kI kRpA se merI gAr3I paTarI para caDha gyii| Aja merA 14 vIM bAra nau lAkha kA jApa cAlu hai| isalie sAheba jI kI kRpA se navakAra kA karor3apati banA huuN| maiM paramAtmA se bhavobhava karor3oM navakAra gina sakuM aisI zakti mAMgatA rahatA huuN| mujhe navakAra maMtra ke prabhAva se nimnalikhita anubhava hue haiN| (1) mana meM kisI bhI prakAra kI icchA utpanna hotI hai, to turanta hI pUrI ho jAtI hai| subaha kucha khAne-pIne kA mana ho to zAma taka vaha mila jAtA hai| (2) jo kAma karane ke lie pahale subaha se rAtri taka bhaTakanA par3atA | thA, vaha kAma aba mahIne meM ekAdha dina karane se ho jAtA hai| mAnasika zAnti rahatI hai, ekAdha kAma meM 10-20 hajAra rUpaye mila jAte haiN| (3) paise khatma hone Ate haiM taba mana meM hotA hai ki aba ghara kharca khatma hone AyA hai to kahIM se bhI ekAdha dhandhA aisA ho jAtA hai ki, merI AvazyakatA se jyAdA mila jAtA hai| (4) maiM svAbhAvika rUpa se kisI ko bhI kucha kahatA hU~ to lagabhaga sahI ho jAtA hai| isa kAraNa bolane ke lie bahuta saMbhAlanA par3atA hai| (5) ATha-dasa dina meM sAhebajI svapna meM Akara AzIrvAda dete haiN| ___ maiM jApa karane subaha uThakara turanta baiThatA huuN| pAMca hajAra navakAra ginane ke bAda hI dAtuna karatA huuN| subaha jo jApa meM ekAgratA AtI hai, itanI rAta meM nahIM aatii| maiM savA-DeDha ghaMTe meM jApa pUrA kara letA huuN| maiM jaba navakAra maMtra kA jApa cAlu karatA hU~, taba hamezA mujhe eka ubAsI AtI hai| lagatA hai ki jaise kisI zakti kA zarIra meM praveza ho rahA ho| basa phira jApa kI gati ekadama bar3ha jAtI hai| jaba jApa pUrA hotA hai taba vApisa eka ubAsI AtI hai| isase AyI huI zakti zarIra meM se jA rahI ho, vaisA lagatA hai| / ye mere anubhava haiN| pratyeka vyakti ko sukhI honA ho to eka mAlA 139
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? kA jApa to avazya hI karanA cAhiye, aisA merA anubhava kahatA hai| lekhaka : zrI hasamukha mAI sI. zAha I. sImalA hAUsa, 203 e, dUsarI maMjila, opha nepIanasI ror3a, mumbaI - 36 phona naM. 8121348 paM. abhayasAgarajI ma.sA. ke ajIba anubhava Agama vizArada, suvizuddhasaMyamI, pUjyapAda paMnyAsa pravara zrIabhayasAgarajI ma.sA. vartamAnakAla meM navakAra maMtra ke uttama koTi ke sAdhakoM meM se eka the| ve pratidina rAtri meM sADhe gyAraha baje se Der3ha baje taka navakAra maMtra kI sAdhanA karate the| pariNAma svarUpa unako kaI viziSTa prakAra ke anubhava hote the| unheM kaI bAra bhaviSya meM honevAlI ghaTanAoM kA pahale se patA cala jAtA thaa| yahAM unake jIvana ke thor3e prasaMgoM ko peza kara rahA haiM, jo vAcakavRnda kI navakAra mahAmaMtra ke prati aTUTa zraddhA jagAne ke lie sahayogI bneNge| bhAvI ghaTanA kA pUrva saMketa ___ eka bAra pUjyazrI apane pitA gurudeva upAdhyAya zrI dharmasAgarajI ma.sA. Adi munivRnda ke sAtha kapar3avaMja se bAlAsinora (paMcamahAla jile meM) hokara jA rahe the| taba bAlAsinora meM rAtri meM navakAra kI sAdhanA ke daurAna pU. zrI ko aMtaH sphuraNA huI ki, "godharA jala uThegA, isalie Age kA vihAra roka rkkho|" unhoMne yaha bAta apane gurudeva ko kahI aura vahIM TIMbA gAMva meM ruka gye| vahAM unako samAcAra milA ki, "kaumI hullar3a ke kAraNa godharA meM cAroM ora bhayaMkara Aga kI AtizabAjI khelI jA rahI hai|" vAstava meM mahAmaMtra, mAtA apane bAlaka kA rakSaNa karatI hai, usase bhI adhika sAvadhAnI pUrvaka sAdhaka kA sabhI prakAra se rakSaNa karatA hai| jarurata hai, zraddhApUrvaka use samarpita hone kI! jarurata hai, niyamita rUpa 140
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? se ananya zaraNa bhAva se isa mAtA kI goda meM AloTane kii| plAsTara adRzya huA saM. 2027 meM uMjhA saMgha ke Agraha se pUjya zrI kA cAturmAsa uMjhA meM taya huA thaa| unhoMne cAturmAsa praveza ke lie ahamadAbAda se vihAra kiyaa| parantu ASAr3ha vada 30 ko rIkSe ke sAtha unakI bhir3anta huii| paira meM phaikcara ho gyaa| phira bhI Atmabala se Der3ha kilomITara calakara vaidyarAja ke pAsa phuNce| unhoMne 18 dina kA plAsTara bAMdha diyA aura vihAra na karane kA Agraha kiyaa| parantu pU. zrI rAtri meM navakAra mahAmaMtra kI sAdhanA meM sthira hue aura ajIba camatkAra ho gyaa| paTTI-pATe sabhI adRzya ho gaye the| usake sAtha darda bhI gAyaba ho gyaa| jaise kucha hI huA na ho usI prakAra dUsare dina pUjya zrI ne uMjhA kI ora vihAra kiyA aura samaya para cAturmAsa praveza bhI ho gayA / cauthI bAra dila kA daurA... phira bhI ... ! sAmAnyataH dUsare yA anta meM tIsare hArTa aTeka ke bAda koI bhI rogI jIvita nahIM raha sakatA, aisA DaoNkTaroM kA mAnanA hai / parantu pUjya zrI ne mahAmaMtra kI sAdhanA ke dvArA cAra cAra hArTa aTeka Ane ke bAda bhI mRtyu ke sAmane Takkara jhelakara DaoNkTaroM ko bhI Azcarya meM DUbo diyA / cauthe hArTa-aTaika se pahale pUjya zrI ne navakAra kI sAdhanA ke dvArA milI huI pUrva cetAvanI ke anusAra ziSya vRnda ko kaha diyA ki, "mujhe 72 ghaMTe taka jagAne kI kozisa nahIM krnaa| kisI bhI prakAra kI davA yA injekzana mata denaa| itanA hI nahIM, mere zarIra ko sparza bhI mata karanA / " aura ve mAno ki besudha ho gaye (yA navakAra maiyA kI goda meM leTa gaye) aura 72 ghaMToM ke bAda ve svayaM hoza meM A gaye, taba ve sampUrNa rUpa se svastha the| DaoNkTaroM ne bhI yaha dekhakara mu~ha meM aMgulI DAla dI / jambUdvIpa ke darzana hue pUjya zrI ko eka bAra rANakapura ke jinamandira meM darzana karate hue ekAeka pUre jambudvIpa ke darzana hue aura antara sUcanA milI / tadanusAra 141
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? pAlItANA meM taleTI ke pAsa Agama mandira ke pIche vizAla jambUdvIpa kA nirmANa huA hai| jaina AgamoM ke kathanAnusAra pRthvI sUrya ke AsapAsa nahIM ghUmatI, parantu sUrya-candra jambUdvIpa ke kendra meM rahe hue merUparvata ke AsapAsa ghUmate haiM, usase RtuoM kA parivartana, dina-rAta Adi gaNitabaddha tarIke se hote haiN| yaha bAta prekTikala rUpa se sAbita karake vijJAnavAda meM phaMsI huI nayI pIDhI ko dharma ke prati azraddhA se bacA lene ke lie pUjya zrI ne navakAra dvArA prApta huI antara sUcanA ke anusAra jambUdvIpa yojanA kA nirmANa kiyaa| vahAM bhavya jina mandira kA bhI zAstrAnusArI vidhipUrvaka nirmANa karavAyA gayA hai| saM. 2041 meM uparyukta jinamandira kI pratiSThA phA. su. 6 ko taya huii| parantu pratiSThA se tIna dina pahale unake paira ke Upara vajanadAra peTI girane paira meM phaikcara ho gyaa| ....... bhAvanagara ke DaoNkTara ne unheM ilAja hetu bhAvanagara Ane kA Agraha kiyaa| 6 sAdhu pATa para biThAkara aspatAla lekara gaye the| parantu mahAmaMtra kI sAdhanA ke bala para pUjya zrI tIsare dina pairoM se calakara pratiSThA-mahotsava meM pahuMca gaye aura pratiSThA krvaayii| phA. su. 7 ko pairoM se cala kara Adapara gAMva gye| / vahIM se caDhakara girirAja kI yAtrA kii| phA. su. 8 ko Agama mandira vApisa A gaye! navakAra ne mArgadarzana bhejA isa prakAra paM. zrI abhayasAgarajI ma.sA. ke ajIba anubhavoM kI prasAdI peza karane ke bAda, aba mere do anubhava batA rahA huuN| | hama saM. 2021 ke varSa meM rAjasthAna meM nAkor3AjI tIrtha kI yAtrA karane hetu jA rahe the| kintu hama mArga bhUla gye| saMyoga se anya sAdhuoM se alaga ho gaye the| cAroM ora registAna thaa| Upara AkAza evaM nIce dharatI thii| pakSI yA per3a kA bhI nAmonizAna nahIM thaa| anta meM eka TekarI para baiThakara AMkhe mUndakara bhAvapUrvaka navakAra 142
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? tathA uvasaggaharaM kA bArI-bArI se jApa kiyaa| thor3I dera bAda AMkheM kholakara dekhA to 5 kilomITara dUra eka musAphira UMTanI para baiThakara jA rahA thaa| maiMne teja AvAja lagAne ke sAtha daNDe para kapar3A bAndhakara U~cA kiyaa| jise dekhakara mAtra 10 minaTa meM vaha 6 phITa lambA paThAnI vezabhUSA vAlA AdamI A gayA aura rAstA btaayaa| kSaNa bhara bAda maiMne pIche dekhA to vaha adRzya ho gayA thA ! philma kI taraha javAba patra milA maiM I. sa. 1958 meM 16 varSa kA gRhasthAvasthA meM thaa| maiM taba maiTrika kI parIkSA meM 4 bar3e mApa ke panne kA aMgrejI praznapatra dekhakara ekadama ghabarA gyaa| aise bhI merI aMgrejI kamajora thii| maiM anta meM AMkhe banda kara navakAra evaM uvasaggaharaM kA kramazaH jApa karane lgaa| aise bhI bar3oM kI | preraNA se pratidina eka mAlA to avazya ginatA thA / aura vahAM to camatkAra ho gyaa| jApa karate-karate banda AMkhoM meM philma kI taraha praznoM ke uttara dikhane lage aura jisase utsAha meM Akara mujhe jitane uttara yAda rahe ve likhe aura 50 pratizata aMka prApta kiye ! lekhaka pU. gaNivarya zrI mahAyazasAgarajI ma.sA. (hAla AcArya) (isameM pU. paMnyAsa zrI abhayasAgara jI ma.sA. ke anubhavoM meM se kucha ghaTanAeM pAlItANA meM unake svayaM ke mukha se bhI sunI thii| punaH saM. 2043 meM mumbaI malAr3a meM pU. gaNivarya zrI mahAyazasAgarajI ke pAsa se sunI thii| unakA sArAMza yahAM peza kiyA gayA hai - sampAdaka) navakAra maMtra kA ajIba prabhAva (yahAM peza kiye gaye 6 ajaina prasaMgoM sahita kula 7 prasaMgoM zatAvadhAnI pU. A. bha. zrI vijayakIrticandrasUrIzvarajI ma.sA. dvArA likhita saMpAdita "saMskAra nI sIDhI.' "prasaMga parimala, " 'tejasvI ratnoM" tathA dharmatattva prakAza" meM se sAbhAra uddhRta kiye gaye haiM - sampAdaka) " uttarapradeza meM Aye hue jhAMsI zahara kI yaha tAjI ghaTanA hai| jise 143 44. "
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - abhI taka eka dazaka bhI pUrA nahIM huA hai| eka musalamAna, jaina sAdhu ke paricaya meM aayaa| jaina sAdhu ke tyAga kA evaM unakI asarakAraka vANI kA usake hadaya para koI ajIba sA prabhAva pdd'aa| usane mAMsa-madirA kA tyAga kiyA, itanA hI nahIM, balki tyAgI guru ke pAsa se navakAra maMtra bhI siikhaa| pavitra aura nirmala banakara vaha usakA pratidina japa karane lgaa| dhIre-dhIre navakAra maMtra ke Upara usakI AsthA atyanta majabUta bnii| aise pavitra AcAra-vicAra se yaha musalamAna apanI kauma meM se alaga par3ane lgaa| dUsare musalamAnoM ko yaha kaise pasanda Aye? unhoMne isa musalamAna ko bahuta-bahuta samajhAyA ki yaha nATaka chor3a de, kintu vaha zraddhAlu musalamAna aDiga rhaa| vaha apane vicAroM se jarA bhI vicalita nahIM huaa| isase anya musalamAna nArAja hue aura unameM se eka musalamAna ne use jAna se mArane kA nirNaya kiyaa| usake lie TeDhe-meDhe kaI vicAra karane ke bAda usane eka upAya aajmaayaa| vaha eka jaharIle sarpa ko uThA le AyA aura vaha zraddhAlu musalamAna jahAM hamezA sotA thA, vahAM usake bistara ke nIce usa sarpa ko isa prakAra rakhA ki bhAgakara na calA jaaye| usa samaya vaha zraddhAlu musalamAna upasthita nahIM thaa| kiMtu jaba vaha rAta ko vahAM AyA aura sone kI taiyArI karake hamezA ke anusAra navakAra maMtra kA smaraNa karane lagA, taba use apane Apa aisA AbhAsa huA ki mere bistara ke nIce sarpa hai| isalie vaha turanta uThA aura bistara U~cA karake dekhA to sAMpa ghabarA rahA thaa| usI kSaNa sAMpa vahAM se bhAga gyaa| isa zraddhAlu musalamAna ne gurudeva ke mukha se navakAra maMtra kI anokhI mahimA sunI hI thI aura yaha ghaTanA ghttii| isase usake hadaya meM ananya zraddhA prakaTa huii| idhara vaha sarpa vahAM se Darakara jisa musalamAna ne isa sarpa ko rakhA thA, usI ke ghara sIdhA calA gayA aura usakI eka beTI so rahI thI, use DaMka maaraa| lar3akI kI cIkha se vahAM zora maca gayA aura cAroM ora se loga daur3e cale aaye| lar3akI kA bApa vaha 144
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - musalamAna bhI itane meM vahAM A phuNcaa| use yaha patA nahIM thA ki merI putrI ko sAMpa ne DaMka mArA hai| usake hadaya meM Aja apAra khuzI thI ki Aja usa bhakta musalamAna kA ThIka pattA maiMne kATA hai, kintu ghaTanA yaha ghaTI ki zraddhAlu musalamAna to navakAra maMtra ke prabhAva se ekadama baca gayA, use koI takalIpha nahIM AI aura vaha to nizcita banakara so gyaa| vaha duSTa musalamAna apanI putrI ke pAsa AyA taba use patA calA ki merI putrI ko sAMpa ne DaMsa diyA hai, jisase usake hoza ur3a gye| usane kaI upacAra krvaaye| maMtravAdiyoM ko bulAyA, kintu jahara nahIM utraa| AzA-nirAzA meM badala gii| musalamAna duHkhI huA aura "hAya! merI putrI mara jaayegii| kisI ne usakA jahara nahIM utArA, aba kyA hogA?'' isa cintA meM Ana-bhAna bhUla gyaa| - thor3I dera bAda use svayaM AbhAsa huA ki, 'vAstava meM maiMne dUsare ko mArane kA prayAsa kiyA thA, usakA yaha pariNAma hai, ki Aja mere svaMya ke lie rone kA samaya aayaa| "jo khaDDA khodatA hai vahI usameM | giratA hai" yaha kahAvata sahI huI hai, kintu aba kyA hogA?" itane meM ise eka vicAra AyA ki, 'aba usa zraddhAlu musalamAna ke pAsa jAU~ aura usake caraNoM meM girakara apane aparAdha kI kSamA maaNge| vaha jarura merI putrI ke prANa bacA skegaa|' vaha vilamba kiye binA usa zraddhAlu musalamAna ke pAsa daudd'aa| vaha ghora nidrA meM nizcita banakara soyA huA thaa| use isa bhAI ne utthaayaa| "kaise AnA huA" zraddhAlu musalamAna ne puuchaa| "bhAI sAhaba! maiM Apake caraNoM meM giratA huuN| mujhe mere aparAdha kI kSamA do! maiM aparAdhI huuN|" vaha zraddhAlu musalamAna vicAra meM par3a gayA ki, "yaha kisakI mAphI mAMga rahA hai? kyA bola rahA hai? kucha samajha meM nahIM A rahA hai|" "kyA huA bhAI? kisalie mAphI mAMgate ho? tumane merA koI aparAdha nahIM kiyA hai| aise kyoM anucita bola rahe ho?" zraddhAlu 145
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - musalamAna ko yaha khabara na thI ki vaha kAranAmA bhAI sAhaba kA hI thaa| usa duSTa musalamAna ne saccAI ugalI, taba isa zraddhAlu musalamAna ko patA calA ki mere bistara ke nIce sAMpa rakhane vAle yahI bhAI the| mAphI mAMgane ke bAda TUTe-phUTe zabdoM meM vaha duSTa musalamAna bolA, "bacAo, bacAo, | |merI pyArI putrI ke prANa bacAo!" "kyoM, kyA huA?" zraddhAlu musalamAna ne pUchA? "merI putrI ko sAMpa ne DaMka mArA hai aura vaha behoza ho gaI hai|| sabhI upAya AjamAe, kintu sabhI niSphala gaye haiM-'" usane javAba diyaa| zraddhAlu musalamAna bolA ki "maiM koI maMtravAdI thor3e hI hU~?" usane kahA ki "bhale hI Apa maMtravAdI na hoM, kintu mujhe vizvAsa hai, ki Apa hI bacA skegeN|" "to ThIka hai calo, dUsare ke prANa mere se bacate hoM to maiM taiyAra huuN|" ___ kitanI bhalAI kI bhAvanA! apane prANa lene ke lie taiyAra hone vAle, apanA burA karane vAle kA bhI kalyANa ho, aisI isa zraddhAlu musalamAna kI bhAvanA thii| vaha turaMta uThA aura musalamAna ke sAtha cala pdd'aa| lar3akI ke hoza-havAsa ur3a gaye the| maMtravAdiyoM ne hAtha jhir3aka diye the| bacAva kA koI upAya nahIM thaa| aisI vikaTa sthiti meM usa zraddhAlu musalamAna ne navakAra par3hakara usake Upara pAnI chir3akA, vahAM ajIba camatkAra khar3A ho gyaa| jahara utara gyaa| jaise nayA janma liyA ho usa prakAra zaiyyA para se usakI putrI uThakara baiTha gii| sabhI harSAtura banakara usa zraddhAlu musalamAna para phidA ho gye| sabhI ke muMha se sahajatA se nikala gayA ki, "kaisI paropakAra parAyaNatA? kaisI maMtra zakti? dhanya hai, dhanya hai!" eka aparAdhI para bhI rahama najara rakhanA koI jaisI-taisI bAta nahIM thii| aisI AtmAeM jagat meM bahuta virala hI hotI haiN| navakAra maMtra anAdikAlIna hai, isakA prabhAva ajIba hai| zAstroM meM 146
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - sthAna-sthAna para isake prabhAva ke darzana karAne vAle aneka dRSTAnta bhare pdd'e| haiN| kintu ginane vAloM meM zraddhA honI caahiye| adhIra aura asthira bhAva se ginate hoM, citta kahIM aura bhaTakatA ho, hadaya burI bhAvanAoM ke kacare se bharA ho, vahAM phala kI AzA kaise rakhI jA sakatI hai? malina vAsanAeM jahAM vAsa karatI hoM, vahAM aisA prabhAvika maMtra phalita nahIM hotA hai-yaha svabhAvika hai| Aja manuSya meM zraddhA nahIM, vizvAsa nahIM, ginane ke sAtha vaha pariNAma kI mAMga karatA hai| basa duniyA ke paudgalika sukhoM kI AzA se hI navakAra ginate haiM, taba usakA phala bhI vaisA hI hogaa| . navakAra maMtra ginane kI apane ko phursata nahIM milatI, aura anya maMtra ginane ke lie hama do cAra ghaMTe nikAla dete haiN| kabhI guru mahArAja pUchate haiM, 'kyoM bhAI! navakAra ginate ho na?' taba hama javAba dete haiM ki, "sAheba! bahuta gine, kiMtu kucha dikhAI nahIM detaa|" aisI anAsthAyukta to ApakI bhAvanA hai usake uupr| prema, zraddhA evaM vizvAsapUrvaka, caudaha pUrva ke sAra rUpa navakAra maMtra ke jApa meM layalIna bno| usa samaya duniyA ko | ekadama bhUla jaao| zAstrakAra kahate haiM ki - 'navakAra ika akkharaM, pAvaM pheDeI satta ayraannN| pannAsaM ca payeNaM, paNasaya sAgara smggennN||' 'navakAra maMtra kA eka akSara bolane se sAta sAgaropama ke pApoM kA vinAza hotA hai| navakAra maMtra ke eka pada kA jApa karane se 50 sAgaropama aura pUre navakAra kA jApa karane se 500 sAgaropama ke pApoM kA vinAza hotA hai| eka citta hokara vidhisahita bhAva se nau lAkha navakAra kA jApa karane vAlA jAnavara yA naraka gati meM nahIM jAtA hai| navakAra maMtra jaisA duniyA meM dUsarA koI maMtra nahIM hai| aise apUrva navakAra maMtra ko chor3akara kauna dUsare maMtra-taMtra meM anurakta hogA? isalie he mahAnubhAvoM! parama maMgalakArI, Adhi, vyAdhi aura upAdhi se bacAne vAle, sukha-samRddhi-dAtAra, samagra duHkha kA vinAza karane vAle, 147
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? caudaha pUrva ke sAra, anAdisiddha aise navakAra maMtra kA khUba-khUba smaraNa | karo aura mukti vadhU ko prApta kro| mAnava jisase deva banatA hai| sAlA evaM bahanoI kI ghaTita yaha tAjI ghaTanA hai| vi. saM. 1997198 kI yaha sahI hakIkata hai| mAravAr3a kA zivagaMja jainoM kI bar3I AbAdI vAlA zahara. hai| vahAM ke eka zrImaMta gRhastha bImAra pdd'e| ina seTha ke bahanoI madrAsa rahate the| bahanoI ko lagA ki sAle kI tabIyata kharAba hai, AkharI avasthA hai, mujhe jAnA caahiye| kiMtu sAMsArika aneka jimmedAriyoM ke kAraNa vahAM nahIM jA sake aura sAle ke prANa ur3a gye| sAle kI mRtyu ke bAda eka bAra bahanoI rAtri meM zaiyyA para soye hue the| tabhI svapna meM apane sAle ko dekhaa| bAtacIta meM sAle ne kahA ki, "maiM abhI vyaMtara devaloka se tumhAre sAtha bAtacIta kara rahA huuN| bahanoI ne pUchA ki, tuma vyaMtara gati meM kahAM se? Azcarya kI bAta hai ki tuma vyaMtara loka meM pahuMca gye|'! . taba pUrva ke sAle aise vyaMtara deva ne javAba diyA, "bhAI! tumhArI bAta ekadama sahI hai| merA jIvana aisA sundara evaM Adarzamaya nahIM thA ki |jisase maiM vyaMtaraloka meM utpanna ho skuu| kiMtu maiM bistara para thA, jIvana kI AzA nahIM thI taba sage-sambaMdhiyoM ne gurudeva ko vinati kii| guru mahArAja ne mujhe aMtima ArAdhanA karavAI, khUba-khUba navakAra sunAe aura kucha pratijJAeM bhI dI aura mere jIvana meM huI galtiyoM kI niMdA gardA karane karane kA sUcana diyaa| basa, ina gurudeva ne mujhe navakAra maMtra sunAye, isake dhyAna se mere prANa nikle| isake prabhAva se maiM nIca gati meM jAne vAlA Aja vyaMtara devaloka meM utpanna huA huuN|" itanI bAta hone ke bAda bahanoI jaga gaye aura rAta kI bAta dimAga meM rkhii| abhI ve madrAsa meM the| madrAsa se inhoMne turaMta hI zivagaMja patra likhA ki, "jaba mere sAlA gujara gaye, usa samaya koI guru mahArAja vahAM | 148
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? padhAre the? unakA nAma kyA thA? vaha pUrI jAnakArI ke sAtha mujhe patra likhnaa|" ___ turaMta hI patra kA pratyuttara AyA ki, "tumhAre sAle ko aMtima ArAdhanA karavAne guru-mahArAja padhAre the| unakA pAvana nAma pU. AcArya deva zrImad vijayalakSmaNasUrIzvarajI mahArAja thaa| ve khImela se vihAra kara gujarAta kI tarapha padhAra rahe the aura eka dina ke lie yahAM ruke the, taba unhoMne usI dina yahAM tumhAre sAle ko aMtima ArAdhanA karavAI evaM navakAra maMtra sunAye the|" patra par3hate hI bahanoI ko vastusthiti kI satyatA samajha meM A gyii| aho! navakAra maMtra kA kaisA ajIba prabhAva hai! vAstava meM aisA acchA mahAmaMtra milane ke sAtha bhI hama pramAdI banate haiN| zraddhA evaM vizvAsa nahIM rakhate haiN| basa usI hI dina bahanoI ke hadaya meM bhArI parivartana aayaa| yaha bhAI koI jaise-taise AdamI nahIM haiM, eka pratiSThita vyakti haiN| unhoMne khuda ne mujhe hakIkata sunAI thI, jise maiMne akSara rUpa diyA hai| navakAra maMtra kA prabhAva darzAne vAle bhUtakAla ke kaI dRSTAnta hamane sune haiM, kintu vartamAna kAla meM bhI camatkAra dikhAne vAlI ghaTanAeM evaM |vaisI hakIkateM prakAzita hotI rahatI haiN| navakAra maMtra kA prabhAva aura usakI mahimA kA varNana karane baiTha jAyeM to pustakeM hI pustakeM likha deM, phira bhI isakI mahimA nahIM gAyI jA sakatI hai| navakAra maMtra kI mahimA gAnA apanI zakti ke bAhara kI bAta hai| hameM niyamita rUpa se prAtaH kAla meM pavitra banakara zuddha mana se navakAra maMtra kA dhyAna karanA caahiye| jisase apanA dina maMgalamaya bIte, janma-janma ke pApa dUra hokara AtmA pavitra bne| "yaha to hamAre lar3ake bhI jAnate haiN|" yaha eka satya ghaTanA hai| isa bAta ko abhI taka 60 varSa bhI nahIM 149
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? hue haiN| gujarAta meM tyAgI sAdhu - munirAjoM kA AvAgamana atisulabha hai| eka prasiddha tyAgI gurudeva ke vyAkhyAna meM eka musalamAna niyamita hAjira rahatA thaa| vyAkhyAna kI zailI kI ajIba chaTA, rocaka zailI aura prabhAvapUrNa pravacanoM ne musalamAna ke hRdaya meM gaharI chApa chodd'ii| taba vaha musalamAna gurudeva kA pUrNa bhakta bana gyaa| gurudeva ne use navakAra maMtra sikhAyA, aura isa maMtra kI ajIba mahimA kA bhI sAtha meM varNana kiyA aura kahA ki, 'isake prabhAva se mAnava cAhe vaha kArya kara sakatA hai, vighnoM evaM vipadAoM se mukti pAtA hai, aura sabhI kAmanAeM pUrI hotI haiM, isalie hamezA navakAra maMtra kA dhyAna karanA, khUba jApa karanA / 44 musalamAna ko jaina sAdhu se athAha prIti thii| unakA vacana Adara | se svIkAra kara liyaa| niyamita rUpa se vaha musalamAna navakAra ginatA hai, usakI zraddhA aTala hai| vaha samajhatA hai aura mAnatA hai ki, maiM navakAra maMtra ke bala se cAhe jo kArya kara sakatA huuN| eka bAra eka zrImaMta jaina gRhastha apane bAla baccoM Adi pUre parivAra sahita bailagAr3I meM baiThakara dUsare gAMva jA rahe the| vaha musalamAna bhI usI rAste se jA rahA thaa| seTha ne pAnI sAtha liyA thA lekina thor3A hone ke kAraNa samApta ho gayA thaa| bacce rone lage - " pitAjI, pAnI! pitAjI, pAnI!" kiMtu isa bhayAnaka jaMgala meM pitA kahAM se pAnI lAye ? pitA ne cAroM ora najara ghumAI, kiMtu kahIM bhI kuMA, bAvar3I, tAlAba najara nahIM aayaa| pitA vicAra meM par3a gaye, 'kyA karanA ? aise ghora jaMgala meM se pAnI kahAM se lAnA ?' usa musalamAna ne socA ki seTha ko pAnI kI AvazyakatA hai| inake bacce pAnI ke lie ro rahe haiN| turaMta hI usane seTha se kahA, "seThajI! jarA ruko, maiM pAnI lAkara detA huuN|" 44 seTha ne kahA, 'bhAI ! hamane bahuta talAza kI hai| yahAM pAnI nahIM hai, to tuma kahAM se pAnI lAoge ? jAne do| jaldI Age bar3heM aura ghara pahuMca jaayeN| 150
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? "seThajI! dekho to sahI, abhI pAnI lAkara detA huuN|" "le A pAnI, terI meharabAnI / " musalamAna ne cAra pAMca kadama dUra jAkara jamIna pavitra kara eka rumAla bichAyA aura kucha gunagunAne lgaa| seTha socate haiM, yaha kyA kara rahA hai| aise kyA pAnI mila jAne vAlA hai? seTha kA dhairya khatma huA aura bola uThe, "bhAI sAhaba! rahane do, hama jA rahe haiN| aise pAnI nahIM AyegA / " kiMtu vaha musalamAna to apane dhyAna meM masta thaa| thor3e hI kSaNa bAda vahAM mIThe pAnI kA kuMDa dikhAI diyaa| isa mIThe pAnI ke kuNDa meM se musalamAna ne loTA bharakara sabhI ko pAnI pilaayaa| seTha kI khuzI kA pAra nahIM rhaa| seTha ne socA ki yaha to paramAtmA jaisA hai| lar3ake khuza ho gaye aura seTha bola par3e, " vAha re muslmaan| " " seTha ne musalamAna se kahA, "mujhe yaha to batA kiM, tuma rumAla bichAkara kyA gunagunA rahA thA ? musalamAna ne batAyA- 'seTha sAhaba! guru mahArAja ne mujhe eka maMtra batAyA thA aura unhoMne kahA thA ki isa maMtra ke prabhAva se terI sabhI icchAeM pUrI hoMgI, vighna evaM vipadAeM dUra hoNgii| mujhe gurujI ke vacana ke Upara pUrNa zraddhA thI, jisase maiMne isa maMtra kA dhyAna kiyaa|" isake prabhAva se turaMta hI pAnI kA kuMDa taiyAra ho gayA / " " kiMtu yaha maMtra kauna sA hai, yaha to batA?" seThajI bole / "seThajI, Apako isa maMtra se kyA kAma hai? ApakA kAma ho gayA hai / " - musalamAna ne batAyA / seThajI kahate haiM ki " vaha hamAre kaThina samaya meM kAma AyegA, yadi isa samaya tuma nahIM hote to pAnI ke binA lar3ake mara jAte, isalie hameM yaha maMtra batA do, tAki hama bhI kaThina prasaMga meM isakA prayoga kara hamArI icchA pUrNa kara skeN|" 44 seTha ne khUba Agraha kiyA taba musalamAna bolA- 'seThajI ! suno, 'namo arihaMtANaM... namo siddhANaM..." vagairaha navakAra maMtra ke navapada vaha zuddhatA se bolane lgaa| 151
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? 44 'yaha terA maMtra / " ? seTha kahate haiM musalamAna kahatA hai- "jI, srkaar| " 44 'aho ! yaha to hamAre ghara ke bAla bacce aura ghara ke sabhI loga jAnate haiN| jA... jA... hama to pratidina ginate haiM phira bhI kucha nahIM hotA, yaha pAnI kA kuNDa to kudaratI banA hai, isameM maMtra kA prabhAva nahIM hai / " - seTha bole / "aisA? Apa yaha maMtra pratidina ginate ho? Apa yaha maMtra jAnate ho? isameM kucha nahIM ?" - musalamAna ne prazna kiyaa| dekhA ! seThajI svaMya azraddhAlu the| navakAra maMtra ke Upara kA vizvAsa kho baiThe the| isa musalamAna ko dRDha zraddhA thI, pUrNa vizvAsa thaa| vaha seThajI ke saMsarga se vizvAsa kho baitthaa| musalamAna ne phira pAnI kA kuMDa bana jAye isa icchA se navakAra maMtra kA dhyAna kiyA, bahuta navakAra gine, kiMtu kuMDa yA pAnI kA nAmonizAna nahIM AyA / musalamAna ne socA ki, seThajI kI bAta sahI hai, isa maMtra meM kucha nahIM hai| Aja aisI kaI AtmAeM bicAre kaiyoM kI zraddhA lUTa rahI haiN| svayaM azraddhAlu hote haiM, aura dUsaroM ko bhI azraddhAlU banAte haiN| phira musalamAna guru mahArAja se milatA hai aura sahI hakIkata pUchatA hai| taba guru mahArAja ne satya hakIkata sunaaii| seTha kI bAta sunakara guru mahArAja ko bahuta kheda huaa| aise logoM ko svayaM ko vizvAsa nahIM hotA isalie dUsaroM ko bhI vizvAsa se calita karate haiN| vAstava meM jaina dharma Aja baniyoM ke hAtha meM AyA hai| prathama kSatriyoM ke hAtha meM thaa| svapnoM ke varNana meM AtA hai ki, ukaraDe (gandagI kA Dhera ) para kalpavRkSa ugA, yaha sahI bAta hai| vizvAsa rakhanA par3atA hai, binA dharma ke Upara yadi vizvAsa nahIM rakhA jAye to dharmakArya kahAM se phalIbhUta ho ? phala mIThA cakhanA hai, bAteM duniyA ke sabhI vyavahAroM meM vizvAsa vyavahAra bhI nahIM calatA hai| 152
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? bar3I karanI haiM, aura zraddhA meM gola-maTola cUr3I jaisA zUnya, to kaise cale ? isalie zraddhA majabUta bnaao| apanI zraddhA asthi majjA jaisI honI caahiye| raga-raga meM, deva, guru aura dharma ke prati apanA vizvAsa honA caahiye| aisI dRr3ha zraddhA aura vizvAsa se kI gayI dharma kriyA kA phala avazya milatA hai| pArasI bhAI kA preraka patra zrImad pU. A. deva zrI lakSmaNasUrIzvarajI ma.sA. tathA zatAvadhAnI pU. A. zrI vijaya kIrticandrasUrIzvarajI ko bhAI sorAba dArAzA ke praNAma honA jii| Apane mujhe jo prema se tumhArA " prasaMga parimala" pustaka bhAIjI ThAkorabhAI zAha ke sAtha bhejA, isake lie maiM ApakA bahuta AbhArI huuN| Apane eka sAmAnya AdamI ko bhI bahuta hI prema ke sAtha yAda kara mere sAtha bAtacIta huI use evaM usakA bodha, Apane mujhe samajhAyA thA, usakA zabdo - zabda " eka pArasI bhAI" nAma ke zIrSaka se ApakI pustaka meM chapAyA hai| maiM Apako mere thor3e anubhava Apake diye hue maMtra " namo arihaMtANaM" ke lie likhatA huuN| jo pasaMda Aye vo loga ise sAdhAraNa maMtra samajheM yA avadhUta maMtra samajheM parantu mere lie to eka AzIrvAda hai| yaha maMtra maine Apake pAsa liyA thA, usa samaya Apane eka pustaka dI thii| vaha maiMne par3hI kiMtu usameM se Upara kA maMtra hI maiMne mukhapATha kara liyA thA, isa para maiM pratidina jApa karatA AyA huuN| isakA asara merI pUrNazraddhA ke kAraNa kaho yA Apa sAheba kI duA se kaho, mujhe to isameM hara prakAra se phateha milI hai| AzA karatA hU~ ki jindagI bhara bhI milatI rhegii| (1) mujhe bicchU utArane kA bahuta zauka hai| kisI kA bicchU kA jahara car3hA ho, taba maiM yaha maMtra bolakara 3 bAra hAtha Upara se nIce jhaTaka letA huuN| isa prakAra tIna bAra karane se cAhe jaisA kAtila bicchU nIce DaMka ke sthAna para A jAtA hai| phira pIr3ita vyakti ko hAtha kI kohanI se hAtha taka aura paira kI kohanI se lekara paira taka isa prakAra dhone kA 153
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - kahatA huuN| usake bAda unako dUdha,cAya, pAnI, zakkara khilAtA hUM aura maiM hoMTha hilAye binA mana meM navakAra ginatA huuN| usase logoM ko bahuta jaldI ArAma hotA hai| (2) AdhA mAthA darda karatA ho (cAhe jitanA purAnA ho) to nizcita raga (nAr3a) dabAkara yaha maMtra cAlu karatA huuN| jisase tIna cAra dina meM, kisI bAra 1-1 dina meM ArAma prApta kara vApisa pAMca varSa taka darda nahIM hotA hai| bolo sAhebajI! aise maMtra para mujhe zraddhA kaise na ho? AzIrvAda to ApakA hI hai na? (3) sira darda ho to 7 dina karatA haiN| (4) bukhAra ho to 3 dina karatA huuN| (5) najara bhI lAphA lekara turaMta utAratA huuN| parantu maMgala evaM zanivAra yaha bahuta joza vAle dina siddha hote haiN| sAheba! maiM eka pAI (paisA) kisI se letA nahIM huuN| aura usa AdamI kA yA mere apane AdamI ke hAtha kA bhI prema se diyA huA bhI usa samaya khAtA yA pItA bhI nahIM huuN| kisI bhI dina koI khAne para bulAye to sApha manA kara detA huuN| gussA Aye to mAphI cAhatA huuN| kintu maiM usa para kucha bhI svArtha rakhe binA acala zraddhA ke sAtha maMtra manana karatA huuN| bolo to saaheb| yaha bAta Apa jAnate ho? maine yaha maMtra jApa kara apane kaThina dina bhI saMtoSa ke sAtha vyatIta kara dhIraja se bitAye haiN| jo abhI ke mere dhaMdhe ke bAre meM burA bhalA kahate haiM, unheM kucha bhI javAba nahIM detA, unheM maiM AzIrvAda detA hU~ ki ve loga sahI boleN| yadi meM aise nahIM karUM to merI kI huI mehanata pAnI meM mila jAye aura maiM vaisA kA vaisA nAdAna rahU~ aura ajJAnI khlaauuN| maiM to merA jIvana kaise acchA bane usakI kozisa karatA huuN| yadyapi mere se hajAroM pApa hote hoMge usase maiM pApI to kahalAUMgA hI, kyoMki mere vicAra to acche aura bure rahate hI hoNge| sAheba patra pUrA 154
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? karatA haiN| galatI huI ho to kSamA krnaa| phira eka bAra Apake AziSa eka garIba para barasAnA jii| jisase mujha jaise ko parokSa rahane ke bAvajUda bhI jJAna bodha milatA rhe| likhI. ApakA darabAzA dinAMka : 9.1.70 noTa : maiMne isa maMtra para siddhi prApta kI hai parantu yaha Tika kara rahe basa! ("dharmatatva prakAza") narendra ko navakAra phAlA) aise to maiM khaMbhAta kA nivAsI huuN| vartamAna meM zAMtAkrUja (mumbaI) meM rahatA huuN| maiM jAti se vIsA nAgara vaNika (jainetara) huuN| kintu mere par3osI ahamadAbAda ke jaina haiN| unakI preraNA se usa samaya zAMtAkrUja meM virAjamAna jaina muni zrI kIrticaMdravijayajI ma.sA. kA samAgama huaa| unhoMne mujhe kucha upayogI pustakeM diiN| maiM pratidina subaha zAma 108 navakAra ginane lgaa| lagabhaga navakAra ginate mujhe do varSa hone Aye haiN| usase pahale mujhe kuTumba nirvAha kI ciMtA thii| rAta ko kaI bAra nInda nahIM AtI thii| sAmAnya bAtoM meM hI krodha caDha jAtA thaa| navakAra maMtra ginanA prAraMbha karane ke bAda sabase bar3A phAyadA huaa| Aja maiM eka mila meM acchI tanakhvAha vAlA karmacArI huuN| nInda to niyamita AtI hai kintu samatA bhI adhika rahatI hai| abhI hamArI mila meM eka ghaTanA ghttii| mila mAlika ne mujhe kahA ki, "apane pAsa aba acchI kvAliTI ke phurtIle mazIna Aye haiM, jisase kAma jyAdA hogaa| isalie pandraha logoM ko apane ko chuTTI denI hai|" ina pandraha logoM ko kAma para Ane kA manA kiyaa| isameM se kitanoM ne to mujhe gAliyAM dI aura na kahane yogya zabda khe| kintu maiMne una para jarA bhI gussA nahIM kiyA, kAraNa ki mujhe bhI unako chuTTI dene ke kAraNa duHkha huA 155
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? ki aba inake Azrita bacce kyA khAyeMge? thor3I dera bAda hI mere sAmane roSa prakaTa karane vAle mujhase mAphI mAMgane lge| maiM ghaTanA ke samaya navakAra maMtra gina rahA thaa| merI tanakhvAha pAMca sau rUpaye se baDhakara eka hajAra ATha sau rUpaye huI hai| lekhaka - narendra mANakalAla motIvAle, (" prasaMga parimala' meM se) dhanajIbhAI dhanya bane pandraha dina pahale kI tAjI bAta hai| sANaMda ke myu. presIDeMTa moTara dvArA rAjakoTa gaye the| vahAM se coTIlA hokara vApisa Ate sANaMda ke pAsa pahu~ce taba acAnaka moTara banda ho gii| dhanajI bhAI moTara meM hI baiThe the| baiThe-baiThe sahajatA se nInda A gaI, ki pIche se eka mAla se bharI Traka teja gati se A rahI thii| dhanajI bhAI ke sAtha vAle ne hAtha U~cA karake Traka vAle ko dhIre se calAne kA IzArA kiyA, parantu Traka vAle ne teja gati jArI rkhii| jisase Traka dhanajI bhAI kI gAr3I se TakarAI aura dhanajI bhAI kI gAr3I eka bar3e gaDDhe meM gira gii| sAmane eka bar3A per3a thA / yadi gAr3I isa per3a se TakarA jAtI to gAr3I kA cakanAcUra ho jaataa| kiMtu Azcarya kI bAta yaha thI ki gAr3I gaDDhe meM girane ke bAvajUda kisI ko koI coTa nahIM lagI aura saba AbAda baca gye| bacane kA kAraNa sabhI ko eka hI milA ki isa ghaTanA ke samaya dhanajI bhAI "arihaMta... arihaMta" japate the| zrI dhanajI bhAI paTela jainetara hone ke bAda bhI tIna varSa pUrva pu. gurudeva vijayalakSmaNasUrIzvarajI ma.sA. ke samAgama meM aaye| phira unake vyAkhyAnoM kA unake Upara joradAra asara hone lagA aura taba se ve niyamita navakAra maMtra ginane lge| ve apane mitroM evaM zubhecchakoM ko bhI samaya-samaya para darzanArtha lAkara vyAkhyAna sunavAte haiN| unake mitra maNDala meM ghAMcI mocI, paTela, brAhmaNa isa prakAra vividha jAtiyoM kA samAveza hotA hai| sabhI bhAiyoM ne 156
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - pU. mahArAja zrI ke upadeza se mAMsa madirA kA tyAga kiyA hai| sabhI niyamita navakAra maMtra kA smaraNa karate haiN| ( tejasvI ratnoM' meM se) vaidyarAja zrI rAmacandrajI ke tIna camatkArika anubhava satArA ke pAsa Aai pusesAvalI gAMva ke nivAsI vaidyarAja zrI rAmacandra bApurAva sUryavaMzI, marAThA (kSatriya)jAti ke haiM, parantu ve jaina dharma para apUrva AsthA rakhate haiN| ve I. sa. 1976 meM mumbaI meM zreSThI sAMkalacanda bhagAjI ke samparka meM Ane se navakAra maMtra ginane lge| ajor3a AsthA se navakAra maMtra kA smaraNa karane se unake jIvana meM aneka bAra camatkArika ghaTanAeM ghaTita huI hai, eka bAra ve sAIkala para baiThakara rAstA kATa rahe the| sAIkala meM ghaMTI nahIM thii| rAste meM hI bar3A sAMpa par3A thaa| vaha najadIka Ate hI sAIkala ke sAmane phaNa U~cA kara khar3A ho gyaa| vaidyarAja pahale to ghabarAne lage kiMtu navakAra maMtra yAda Ate hI use ginane lge| acAnaka ghaTanAda sunAI diyaa| sAMpa usI kSaNa vahAM se palAyana kara gyaa| dUsarI eka ghaTanA meM ve eka gAMva jA rahe the| taba rAste meM | eka kuttA bhoMka rahA thA... aura vaha bhoMkatA kuttA unake pIche par3a gyaa| vaidyarAja samajha gaye ki kutte kA yaha rudana azubha hai|, parantu usakA Dara nahIM thaa| ve Age bar3hane lge| thor3e dUra jAte hI kutte ne vaidyarAja ko tIna pradakSiNA diiN| bAda ke kSaNoM meM druta gati kI rela se bhI teja eka sarpa unake sAmane Ane lgaa| kiMtu Azcarya kI bAta yaha thI ki vaidyarAja ke sarkala meM arthAt kutte ne pradakSiNA dI thI, isa jagaha para sarpa praveza nahIM kara sakA, vahIM staMbhita ho gyaa| vaidyarAja to hamezA ke sAthI navakAra ke | dhyAna meM vahAM tallIna ho gye| sAMpa gAyaba! tIsarI ghaTanA bhI camatkArika hai| eka bAra vaidyarAja apane mitra bAburAva evaM eka kisI anya ke sAtha Traka meM baiThakara satArA se karAr3a jA rahe the| rAste meM eka bar3e patthara ke sAtha TakarAne se Traka ke Age kA bhAga TUTa gyaa| kiMtu tInoM meM se kisI ko bhI thor3I sI bhI 157
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? coTa nahIM aaii| usakA mukhya kAraNa yaha thA ki isa ghaTanA ke samaya vaidyarAja navakAra maMtra ke smaraNa meM ekAgra bana gaye the| vaidyarAja kolhApura ke mi. zAha ke samparka meM Aye vi.saM. 2015 meM koTa meM zatAvadhAnI paMnyAsajI ma. zrI kIrtivijayajI gaNivarya ke pravacana sunane kA yoga prApta kiyaa| usa samaya cala rahe " amara kumAra aura navakAra maMtra kA prabhAva" para se ve prabhAvita hokara navakAra meM sthira bane / navakAra kI gaharI zraddhA majabUta banI vahAM se unhoMne navakAra maMtra ginane kI zuruAta kii| ve pratidina eka hajAra navakAra jinamandira meM baiThakara hI sthiratA se ginate haiN| unhoMne navapada jI kI nau oliyA~ bhI pUrNa kI haiN| (" prasaMga parimala " ) lekhaka/saMpAdaka zatAvadhAnI pa. pU. A. bha. zrI vijayajakIrticandra sUrIzvarajI ma.sA. - ( navajIvana dene vAlA navakAra dasa varSa pahale kI bAta hai| garmI ke mausama meM hamezA kI taraha merA paMjAbI mitra merI dukAna para AyA thaa| vaha Arthika rUpa se duHkhI, jIvana se ubA huA, saMbaMdhiyoM dvArA chor3A huA, duHkha se pIr3ita, karuNA pAtra thaa| jabaki vaha buddhi se hoziyAra thaa| kalpanAzakti meM pravINa thaa| mazInarI kI phiTiMga meM kuzala kArIgara thaa| parantu rUpa evaM rUpaye ke pIche vaha mAna bhUla jAtA / paise mile ki turaMta galata rAsta se pUre karane, rUpavatI lalanA milI ki turaMta viSaya vikAra kA zikArI bana jaataa| aisA thA, usakA jIvana aisI thI, usake jIvana kI paddhati / eka dina kI bAta hai| merI Tebala para " sacitra navakAra" hindI pustaka par3I thii| usakI chapAI ne, usake AkarSaka citroM ne usake sarala vivecana ne aura camakate kAgaja ne mitra ko llcaayaa| mitra ne pustaka ko 158
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? hAtha meM liyaa| jo dharma ke nAma se hI dUra-sudUra rahanA cAhatA thA, usI mitra ne zAnti se, vicAra pUrvaka pustaka kA vAMcana zuru kiyaa| usane pustaka kA akSara-akSara pddh'aa| usameM likhA thA "bhava-bhava ke duHkha kATe" "paramAtama (paramAtma) pada detaa"| ina zabdoM ko par3hate, usake Upara kA vivecana par3hane se usakI soI huI AtmA jAga utthii| nAca utthii| suSupta caitanya jAgRta ho gyaa| mahAprabhAvika maMtra jisane amara kumAra ko "amara" banAyA, sarpa kI "phUlamAlA' bana gaI, raMka bhikhArI ko rAjA |banA diyA, to merA uddhAra nahIM hogA? jo maMtra, sabhI kAla meM, sabhI sthAnoM para prabhAvaka rUpa se prasiddhi prApta kiyA huA ho, vaha maMtra nizcita hI mere lie uttama auSadhi hai| sukhI hone kA upAya hai| paMjAbI ne majhe pachA - "majhe pastaka doge? yaha maMtra meM gina sakatA hU~? isase mere duHkha dUra hoMge?" maiMne kahA "mitra! isake lie mujhe gurudeva kI AjJA lenI pdd'egii|" parantu maiM Age kucha nahIM bolaa| mere mauna se mitra ko Azcarya huaa| mitra ne pUchA-"vinoda bhAI! kaise aTake?" maiMne kahA"mitra! tere Upara mujhe dayA AtI hai| maMtra lene ke lie kucha karanA pdd'egaa| kucha denA pdd'egaa| kucha chor3anA pdd'egaa| to tuma kyA karoge? terA jIvana dUSita hai| yaha dUSaNa chor3ane pdd'eNge| "mana ko pavitra kie binA maMtra nahIM sAdhA jA sktaa| jIvana nahIM sudharegA to terA uddhAra jagat meM nahIM hogaa| bola! yaha saba tujhase hogA? "mitra ne kahA-vinoda bhAI! maiM sabhI chor3a duuNgaa| tuma kahoge vaisA kruNgaa| jaise jIne ke lie kahoge, vaisA jIvana jiiuuNgaa| aise bhI bhUkhA maratA hU~, bekAra ghumatA huuN| dharma kI zaraNa meM jAne se bhUkhA marA to bhI merA kalyANa to hogaa| merA uddhAra to hogaa|" / dUsare dina sone kA sUryodaya huaa| maiM aura merA mitra upAzraya gye| pU. munirAja zrI jitendravijayajI mahArAja ne mitra ko maMtra diyaa| mitra ko 159
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? sIkha dii| mitra ne bhI ayogya jIvana chor3a diyaa| asabhya vicAra tyAga diyaa| niMdanIya pravRttiyAM chor3a diiN| aba merA mitra snehI bnaa| aba vaha trikAla maMtrArAdhanA karatA hai| usane kevala ATha dina meM AzcaryakArI ghaTanAeM anubhava kiiN| vaha isa prakAra thiiN| pahale jo putra-parivAra usase bAta nahIM karatA thA, usake sAmane nahIM dekhatA thA, vaha parivAra sukha-duHkha ke samAcAra pUchane lgaa| peTa bhara ke prema se khAnA dene lgaa| dUsarA-pahale jo vaha sArA dina binA mAlika ke pazu kI taraha bhaTakatA thaa| dukAna-dukAna kI ThokareM khAtA thaa| bekAra, binA lagAma jIvana jItA thA, aba use acchA kAma milaa| acchA nAma milaa| vaha buddhi kA prayoga karate hI do paise bacAne lgaa| tIsarA, ghara ke dvAra para gAya-bhaiMsa baMdhI huI thI, vaha jaba-jaba bachar3e ko janma dene vAlI hotI, taba sarpa-nAgarAja darzana dete| dUdha pIkara cale jAte, kintu Aja acAnaka nAgarAja pdhaare| jAne ke lie bahuta upAya kiye, kintu vaha nahIM gye| dUdha pIne ke lie rakhA, lekina nahIM piiyaa| pakar3ane ke lie prayatna kiye, lekina nahIM hI pkdd'aae| aba! kyA kareM? sabhI ghbraaye| vahIM mitra ko maMtra kA smaraNa aayaa| pUre parivAra ko vinati kI ki, "dUdha kA kaTorA lAo aura zAMti se baiTha jaao| maiM maMtra paDhatA huuN|" mitra ne zAMta citta se nirmala hadaya se, pavitra mana se navakAra maMtra kA dhyAna kiyaa| Azcarya kI bAta! nAgarAja turaMta zAMti se cale gye| parantu thor3I hI dera meM apane parivAra ke sAtha cAra kI saMkhyA meM pdhaare| usa samaya bhI mitra ne, pUrva * kI taraha mahAprabhAvika maMtra kA ekAgracitta se dhyAna kiyA aura nAgarAja cale gye| bAta to bahuta lambI hai kintu...navakAra ke kAraNa paMjAbI dharma ke mArga kI aura mudd'aa| navakAra ke smaraNa se vaha pavitra zuddha bnaa| navakAra ke Upara kI zraddhA se paMjAbI ko nayA jIvana jIne kI rAha milii| yahI 160
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? prabhAvaka maMtra tumheM hameM-sabako taaregaa| usameM zaMkA nahIM hai| anubhava - vinoda esa zAha lekhaka - "vijayabhadra" R. jaMgala meM maMgala (eka adbhuta camatkArika ghaTanA) "namaskAra vahAM camatkAra" bAbata kA ApakA paripatra milA thA, taba taka mere svayaM ke jIvana meM, jaba ki maiM dhArmika patra kA saMpAdaka haM phira bhI eka bhI aisI ghaTanA nahIM ghaTI thii| ora kucha logoM kI kapola-kalpita bAteM, merI mAnyatA meM nahIM Aye vaisI milI thiiN| dRr3ha dharmI zrAvaka hone ke bAvajUda saMyogavazAt camatkAra ke Upara merI zraddhA nahIM baiThatI thii| kyoMki maiM kevala karmavAda ko hI mAnatA huuN| mujhe saMyogavazAt ApakA paripatra milane ke bAda, mere kuTumba ke sAtha varSAkAla ke dinoM meM gIra ke jaMgaloM meM jAne kA maukA milaa| taba navakAra ke camatkAra kI ghaTanA ghaTI jo likhakara bheja rahA huuN| hama rAjakoTa ke sthAnakavAsI parivAra ke sadasya haiN| merI eka choTI bahina indirA jaitapura meM byAhI huI hai| abhI vaha rAjakoTa rahatI hai| unakI kuladevI kanakAI mAtAjI haiN| bahina koI saugandha lekara baiTha gaI ki mujhe apanI kanakAI mAtAjI ke darzana karane ke lie tatkAla jAnA hai| bahanoI vyavasAya ke kAraNa paradeza rahate the| jisase usane kisI bhI paristhiti meM mujhe sAtha calane kA Agraha kiyaa| kanakAI mAtAjI kA sthAna jUnAgaDha jile meM gIra ke ghane jaMgala ke bIca sattAdhAra se 24 kilomITara kI dUrI para AyA huA hai| gIra kA jaMgala gujarAta sarakAra dvArA abhayAraNya ke rUpa meM ghoSita kie jAne se usakI sImA ke antargata choTe se gAMva meM rahe hue pazupAlakoM ko bhI dUsarI jagaha bheja diyA gayA hai| cAroM ora tArabandI kara caika-posTa 161
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? sthApita kiyA huA hai| usakI ijAjata ke binA jaMgala meM jAnA sakhta manA hai| hameM pUchatAcha karane para patA calA ki cAlu mAsa ke samaya gIra meM jAne ke sabhI rAste banda hote haiN| calane ke mArga para chaH-chaH phITa kI ghAsa A jAtI hai| evaM rAste meM Ate aneka choTe-bar3e jharane pAnI se bharapUra hote haiN| isalie gIra ke caika-posTa arthAt praveza dvAra se jAne nahIM diyA jAtA hai| parantu kaThora saugaMdha lekara baiThI choTI bahina indu ko samajhAnA bahuta kaThina thaa| Akhira himmata karake eka embeseDara gAr3I meM maiM, merI dharmapatnI, merI putrI, donoM choTI vivAhitA bahineM, do choTe bhAnaje tathA eka choTI bhAnajI, bar3e bahanoI zrI kanubhAI seTha (eDavokeTa) tathA DrAIvara sahita choTe-bar3e dasa sadasyoM ne rAjakoTa se subaha jaldI 5-30 baje gIra kI ora prayANa kiyaa| rAjakoTa se kanakAInesa 167 ki.mI. hotA hai, jisase hamane socA ki tIna ghaNTe meM nirdhArita sthAna para pahu~ca jaayeNge| hama jUnAgar3ha samaya para pahu~cakara cAya pAnI karane ke bAda maiMdarar3A hokara sAsaNa kI tarapha Age bddh'e| sAsaNa pahuMcane ke bAda vanarakSaka adhikArI ne salAha dI ki, "cAturmAsa ke kAraNa sabhI rAste banda haiN| isa mausama meM kanakAI ke jaMgala meM jAnA ucita nahIM hai| kyoMki bhayaMkara jaMgala meM dina meM vana ke rAjA mastI meM par3e hote haiM, aura rAstA bhI Apako nahIM milegaa|" unako hamane apanI bahina kI pratijJA kI bAta kii| taba unhoMne kahA ki, "zAyada satAdhAra ke rAste se jAyA jA sakegA, isalie usa rAste se prayatna kro|" hama 27 ki.mI. maiMdarar3A vApisa aaye| vahAM se bIlakhA bIsAvadara ke mArga se satAdhAra phuNce| satAdhAra se jaMgala meM jAne kA rAstA bhUlane se hameM dasa ki.mI. jAkara vApisa satAdhAra AnA par3A aura phira pUchatAcha karane ke bAda satAdhAra se dakSiNa dizA kI ora jaMgala meM dAkhila hue ora yogya mArga para Age bddhe| hama gaharI 162
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? jhAr3iyoM meM phira rAstA bhUla gye| balki rAstA hI nahIM milaa| bhayaMkara aura ghane jaMgala meM abhayAraNya ke kAraNa koI mAnavIya bastI nahIM, rAstA ekadama kharAba thaa| jisa mArga se hama jA rahe the, vahAM cAra-cAra phITa lambI ghAsa ugI huI thii| jaise-jaise dhIre-dhIre kachue kI raphtAra se gAr3I Age bar3ha rahI thI, vaise-vaise jaMgala kI bhayaMkaratA aura bar3hatI jA rahI thii| cAra ki.mI. Age bar3hane ke bAda DrAivara, mere bahanoI-kanubhAI tathA merI bhI himmata TUTatI jA rahI thii| ghanI jhAr3I, havA kI laharoM ke kAraNa pattoM kI sarrasarrAhaTa, pazu-pakSiyoM kA kalarava, ekadama zAMti, hameM dopahara eka baje kA samaya ora nirUpAyatA se gAr3I khar3I karanI pdd'ii| hameM Dara thA, kahIM kisI bhI dizA meM se jaMgalI prANI yA vana kA rAjA A gayA to! kyA sthiti hogI? gAr3I kharAba huI to? vAtAvaraNa meM nIrava zUnyatA tathA gaMbhIratA bar3hatI jA rahI thii| parivAra ke sabhI choTe-bar3e vyaktiyoM ke mukha para glAni tathA Dara kI rekhAeM chA gaI thiiN| aise ThaMDaka bhare vAtAvaraNa ke bIca meM bhI pasIne ke bindu spaSTa najara Ate the| kisI ko kisI se bAta karane kI ruci hI nahIM thii| DrAIvara evaM kanubhAI seTha nIce utare, zAyada koI AdamI mila jAye to pUcha leM ki kanakAI kA kauna-sA rAstA hai? maiM bhI nIce utarA, kintu strI varga ko akele chor3akara, mujhe rAstA khojane jAnA ucita nahIM lgaa| jisase maiM gAr3I ke kAMca banda kara bAhara khar3A rhaa| maiMne parivAra ke pratyeka strI sadasyoM evaM bAlakoM ko kahA ki - "aba kevala apane navakAra kA sahArA hai| sabhI choTe-bar3e navakAra maMtra cAlu kara do| isake prabhAva se kucha rAstA nikala jaayegaa|" sabhI ne eka AvAja se mahAmaMtra kA jApa cAlu kara diyaa| are! pAMca varSa kA amIza (bhAnajA) bhI AMkheM bandakara ke teja gati se navakAra maMtra bolane lgaa| usI samaya thoDe dUra eka jhoMpar3I meM se eka kisAna jaisA vRddha, mere bahanoI ko milA aura bolA ki, "dAyeM ora dhIre-dhIre Age bddho| AdhA ki.mI. jAne ke bAda 163
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? vana-vibhAga kI ceka posTa AyegI aura vahAM se dasa kosa jAne para mAtAjI kA mandira aayegaa|" sabhI ko thor3I zAnti huii| navakAra maMtra ke sAtha dhIre-dhIre gAr3I Age bddh'ii| thor3I dUra, vana-vibhAga kA caika-posTa A gyaa| taba sabhI ke muMha para harSa kI rekhAeM chA gayIM aura lagA ki navakAra maMtra kA prabhAva kitanA hai! bAta yahAM se aTakatI nahIM hai| hamArI jaMgala ke gArDa se | pUchatAcha cAlu thii| usI samaya jaMgala ke adhikArI zrI siMhA sAhaba jIpa se vahAM aae| hamArI pUchatAcha ke bAda unhoMne salAha dI ki, "vartamAna meM kanakAI jAnA ucita nahIM hai| rAstA bahuta hI kharAba hai| pichale tIna mahinoM se hama bhI vahA~ nahIM gae aura tamhAre sAtha to strI varga hai, taba vyartha jokhima lenA ucita nahIM hai| khaDDoM, TekaroM aura ghATiyoM ke kAraNa tumhArI gAr3I kharAba ho jAye to tumhArI sthiti kharAba ho jaaegii| merI salAha hai ki tuma yahAM se vApisa jaao|" parantu hamane mana hI mana nirNaya kara liyA thA ki navakAra mahAmaMtra ke prabhAva se yahAM taka pahu~ca gaye haiM to isI navakAra maMtra ke prabhAva se nirvighnatA se nizcita sthala taka pahu~ca jaayeNge| hama himmata se Age bddh'e| khaDDe, TekariyAM, ghanA jaMgala, donoM kinAroM para ghATiyoM se bahate jharanoM ko pAra kara, navakAra maMtra ke jApa ke sAtha 24 ki.mI. kA rAstA DhAI ghaNToM meM kATakara kanakAI ke ghora jaMgala ke bIca mAtAjI ke mandira kI dhvajA ke darzana hue, taba parivAra ke sadasyoM aura bAlakoM ke mukha para AnaMda kI rekhAeM chA gaI aura sabhI khUba mastI meM A ge| sabhI ko vizvAsa huA ki yaha navakAra maMtra eka adbhuta camatkArika mahAmaMtra hai| lekhaka - rasikalAla sI. pArekha taMtrI - "jaina krAnti' pAkSika 31-36 karaNaparA, rAjakoTa - 360001 164
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? navakAra ke nitya jApa se, nizcaya hotA jaya-jayakAra (baizAkhI kI gulAmI gaI) 80-85 varSa pahale kI bAta hai| kaccha meM aMjAra ke pAsa meM AMbarar3I gAMva meM pU. dAdA zrI jItavijayajI ma.sA. kA Agamana huaa| thor3e dinoM ke pravAsa ke daurAna, pUjya zrI ke vyAkhyAnoM kA Ayojana huaa| eka bAra pUjya zrI ne sabhA meM dekhA to eka jhorA parivAra ke bhAI kI anupasthiti thI, jo pratidina vyAkhyAna meM avazya Ate the| dUsare dina jhorA bhAI Ae taba anupasthiti kA kAraNa pUchane para zrI jhorA ne batAyA ki "sAheba kyA karUM? lAcAra hU~, paira kI takalIpha ke kAraNa baizAkhI binA calA nahIM jA sktaa| kala vaha TUTa gaI thii| suthAra ko sahI karane ke lie dI huI thii| isa kAraNa na A skaa| kSamA kareM gurudevA" " tere jaise ko baizAkhI kI gulAmI?" "gulAmI cAhatA kauna hai? kiMtu paravazatA se saba karanA par3atA hai| Apa isa gulAmI se chur3Aoge?" "tujhe chUTanA ho to chur3A duuNgaa| kiMtu maiM kahUM vaha mAnanA pdd'egaa| bola, mAnegA?" "jarUra...jarUra... gurudeva! Apa kA nahIM mAnUMgA to kisakA mAnUMgA? AjJA phrmaaiiye|" __ "to gina abhI hI navakAra maMtra kI pAMca pakkI mAlA aura dekha namaskAra kA cmtkaar|" usa bhAI ne to baizAkhI ke sahAra vahIM khar3e-khar3e hI mAlA ginanA zurU kara diyaa| cAra mAlA pUrI huii| pAMcavI mAlA AdhI hote hI camatkAra kA sRjana huaa| baizAkhI jamIna para gira gaI aura zrI jhorA ke paira kI sampUrNa takalIpha gAyaba ho gii| jhorA ne pAMcavI mAlA pUrI karake calane kI zurUAta kI to unako svayaM ko Azcarya huaa| yaha kyA? 165
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - eka sAmAnya AdamI kI taraha svayaM cala rahe the| unake Azcarya kA pAra nahIM rhaa| yaha bAta pUre gAMva meM phaila gii| sabhI zrI navakAra mahAmaMtra kA evaM pU. gurudeva ke AzIrvAda kA pratyakSa camatkAra dekhakara Azcarya meM DUba ge| vaha bhAI taba se jIvana ke aMta taka pratidina kama se kama navakAra kI pAMca mAlA avazya ginate the| ___ yaha bAta AMbarar3I ke loga tathA vAgar3avAle bhAI acchI taraha se jAnate haiN| bhUkaMpa meM niSkaMpatA detA zrI navakAra vi.saM. 2012 kI sAla meM ASAr3ha sudi 14 ke dina kaccha-bhacAu nagara meM pU. A.zrI vijaya kanakasUrIzvarajI ma.sA. kI nizrA meM zrAvaka caumAsI pratikramaNa kara rahe the| pratikramaNa pUrA hone ke bAda zrAvaka sAmAyika pAla rahe the| tabhI acAnaka hI dhanana na na... dharatI kAMpane lgii| pUrA upAzraya hilane lagoM jaise Trena cala rahI ho! "are! yaha to bhakaMpa...bhAgo, bhAgo kI AvAja ke sAtha sAmAyika pAle binA hI kitane zrAvaka to bhAgane lge| unakA bhAganA sahaja thA, kyoMki upAzraya nayA banA huA thA aura usakI chata para saiMkar3o maNa patthara par3e the| ___ aisI viSama paristhiti meM pU. sUrijI ne svasthatApUrvaka kahA-"sabhI zAMti se yahAM baiTha jAo, mana meM navakAra gino, kucha bhI nahIM hogaa|" sabhI baiTha ge| navakAra ginane lge| dharatI kA kaMpana baMda ho gyaa| oha! kitane bar3e Azcarya kI bAta thI ki, upAzraya giranA to dUra rahA parantu chata ke Upara kA eka patthara bhI nIce nahIM giraa| itanA hI nahIM kile ke antargata gAMva ke bhI makAna nahIM gire the| jabaki bhacAu se thor3e hI dUra aMjAra-dhamar3akA Adi gAMvoM meM bahuta jana-dhana kI hAni huI thii| yaha bAta sabhI acchI taraha se jAnate haiN| Ananda kI bAr3ha AI vi.saM. 2030 mAgazIrSa mAha meM rAtA mahAvIra (rAja.) meM upadhAna cala rahA thaa| adhyAtmaniSTha pUjya paMnyAsajIzrI bhadraMkaravijayajI ma.sA., a 166
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? yAtmayogI pUjya A. zrI vijaya kalApUrNasUrIzvarajI ma.sA. pUjya muni zrI pradyotana vi. (bAda meM sUrijI) Adi muni maMDala kI zubha nizrA meM sundara ArAdhanA cala rahI thii| taba pUjya muni zrI prItivijayajI ma. ne navakAra maMtra ke jApapUrvaka | 62 vIM olI pUrNa kara upavAsa kI tapazcaryA zurU kii| tIrtha kA sthAna atiramaNIya hai| cAroM ora parvata kI hAramAlA meM basA huA rAtA mahAvIra tIrtha dekhate hI mana ko hara letA hai| vaha sAdhanA ke lie uttama sthAna hai| | yaha tIrtha logoM ke zora se kosoM dUra hai| pU. prIti vi. ma. upavAsa ke daurAna pUrA dina bhagavAna ke pAsa jApa meM hI lIna rahate the| aise tIrtha aura aise sAdhaka mahApuruSoM kI nizrA se jApa meM uttarottara sthiratA bar3hatI jA rahI thii| pUjya zrI ko 11 veM upavAsa kI rAta ke samaya kucha avarNanIya AnaMda kA anubhava huaa| ve ekAeka bar3I AvAja se navakAra ginane laga gye| sabhI sAdhu jAgrata ho gye| paMnyAsajI evaM sUrijI bhI jAga ge| unhoMne pUchA "kyA kara rahe ho? navakAra mana meM gino, bar3I AvAja se kyoM ginato ho?'' "ApakI bAta sahI hai, kiMtu aMdara se navakAra kI 'dhvani' kA AnaMda itanA sArA umar3a rahA hai ki maiM raha nahIM sktaa| koI zabda hI nahIM haiN| isa AnaMda kA varNana karane ke lie| atyaMta AnaMda ke Aveza se navakAra maiM nahIM bolatA, kintu mere se svataH hI bolA jA rahA hai|" aisA kahakara vApisa sarala svabhAvI munizrI 'namo arihaMtANaM...namo siddhANaM.... namo AyariyANaM..." aise navakAra bolate hI rhe| dUsare dina dopahara taka navakAra kA uccAraNapUrvaka jApa cAlu hI rhaa| pUjya paMnyAsajI ma.sA. ne khulAsA karate hue batAyA ki-"sarala aura ekAgracitta se satata navakAra ginane se aisI kaI prakAra kI anubhUtiyAM hotI haiN| kisI ko prakAzapuMja ke darzana hote haiM, kisI ko asIma Ananda kA anubhava hotA hai| antargranthi kA bheda hote hI bhavacakra meM ananubhUta AnaMda kI anubhUti hote hI sAdhaka AnaMda se nAcane laga jAtA hai| isameM koI bhI nayI bAta nahIM hai| 167
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? bAr3ha kA pAnI baiTha gayA vi.saM. 2035 meM vAgar3a vAle sAdhvIjI zrI candrAnanAzrIjI kI ziSyAeM cAturmAsa meM morabI meM sthita thiiN| ve macchu nadI kI bhayaMkara bAr3ha meM phaMsa giiN| bAr3ha kA pAnI prati saikaMDa U~cA bar3ha rahA thA / sAdhvIjI isalie turaMta hI Upara kI maMjila para cale ge| kiMtu yaha rAkSasI bAr3ha thor3I dera meM vahAM taka bhI pahuMca gii| kuzala sAdhvIjI pATa para baitthiiN| vahAM bhI pAnI Ane se dUsarA pATa rkhaa| vaha bhI pAnI se Dolane lagA / taba use DorI se bAMdhakara Upara tIna sAdhvIjI baiTha giiN| unhoMne aTThama ke paccakakhANa aura sAgArika anazana pUrvaka navakAra kA jApa cAlu kiyaa| jaba taka bAr3ha kA saMkaTa rahA, taba taka jApa cAlu rkhaa| dhIre-dhIre bAr3ha kA pAnI ghaTane lgaa| aura sAdhvIjI navakAra ke prabhAva se ApadA se baca giiN| behozI meM bhI zrI navakAra kA jApa isI morabI macchu kI eka dUsarI ghaTanA hai| eka bhAI cuMgInAke meM khokhe para baiThA thA aura acAnaka hI bAr3ha daur3atI aaii| vaha bhAI turaMta hI lakar3I ke kebina para car3ha gyaa| kiMtu jahAM bar3e-bar3e makAna bhI baha jAte haiM, vahAM isa becAre kebina kI kyA tAkata ? 44 pAnI ke pravAha se kebina Dolane lagI aura usa bhAI ne aMtarase navakAra ko pukArA, 'o navakAra! maiMne terA sadA jApa kiyA, terI ananyabhAva se ArAdhanA kI hai aura kyA tuma aba merI sahAyatA nahIM karoge? o zaMkhezvara dAdA ! bacAo...! bacAo...!" isa prakAra pUkArapUrvaka prArthanA karake vaha bhAI navakAra ke jApa meM kho gyaa| parantu usa rAkSasI bAr3ha ne to jaise kucha dhyAna hI nahIM diyaa| bAr3ha kA pravAha kebina ke sAtha usa bhAI ko lekara calatA bnaa| navakAra meM hI ekAkAra bane usa bhAI ke zarIra meM pAnI bhara gyaa| vaha behoza ho gyaa| usa bhAI ko gyAraha dina bAda behozI se mukti milI taba bhI usakI aMguliyoM ke veDhoM para aMgUThA ghUma rahA thA aura mana meM navakAra cAlu thaa| kiMtu cAroM ora dekhA to vaha morabI meM nahIM thaa| vaha bAr3ha ke 168
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? pravAha meM bahakara kaccha ke choTe raNa meM pahuMca gayA thA aura pAsa ke mAliA gAMva ke logoM ne use bacA liyA thaa| jahAM kSaNa bhara meM hI hajAroM loga prANamukta ho gaye the, vahA~ 11 dina ke bAda bhI baca jAnA koI sAmAnya ghaTanA nahIM kahI jA sakatI thI! lekhaka - "munIndra" mahApratApI zrI navakAra [ zrI navakAra mahAmaMtra kA prabhAva varNanAtIta hai| aTala zraddhA se isakA smaraNa kiyA jAe to halAhala kaliyuga meM bhI vaha manovAMchita pUrNa karatA hai| mere jIvana meM bhI aise prasaMga aneka bAra bane haiN| pratyeka ghaTanA ne merI zraddhA ko bar3hAne kA kArya kiyA hai| sabhI ghaTanAeM yAda karake nahIM likha sakatA huuN| phira bhI kucha mahattva kI ghaTanAeM isa prakAra haiMtana ke rogoM ko haraNa karane vAlA zrI navakAra gRhasthAvasthA meM bAlavaya meM mehasANA kI zrImad yazovijayajI jaina pAThazAlA meM adhyayana hetu rukA huA thaa| usa daurAna maiM bImAra pdd'aa| DaoNkTaroM ke upacAra prAraMbha kiye, khAnA baMda ho gyaa| DaoNkTaroM ne kSaya roga (T.B.) kA nidAna kiyaa| phrUTa aura dUdha ke Upara jIvana TikA ke rakhanA thaa| sage saMbaMdhI ciMtA meM par3a gye| DaoNkTaroM ne to unheM khulA kaha diyA ki "kesa khatma hai|" sudharane kI AzA nahIM hai| yaha samAcAra phailate hue mere pAsa aaye| kSaNabhara Azcarya lagA,"kyA maiM mara jAU~gA? nahIM, mujhe isa prakAra nahIM maranA hai, to phira kyA kiyA jA sakatA thA? DaoNkTara to nirUpAya the|" kiMtu usI samaya zrInavakAra, hadaya meM aayaa| zrI navakAra kI zaraNAgati sviikaarii| jIvana navakAra ke caraNoM meM dhara diyaa| davA chor3a dii| | rAta-dina zrInavakAra kA jApa cAlu kiyaa| sAtha meM anAthImuni kI taraha saMkalpa kiyA ki, "yadi isase maiM baca gayA to jaldI hI cAritra luuNgaa| 169
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? vAstava meM navakAra ne camatkAra kiyaa| roga kahIM bhAga gyaa| DaoNkTara Azcarya meM par3a gye| zrI navakAra ne mujhe nayAjIvana diyaa| maiMne kie hue saMkalpa ke anusAra cAritra liyA, jise Aja 58 varSa hone Aye haiN| devI Apatti se bacAne vAlA zrI navakAra eka bAra vihAra karate hue hamAre sAdhu sthaMDila bhUmi para gye| kauna jAne kyA huA? koI kabristAna meM yA anya vaise sthala meM paira par3a gayA, athavA dUsarA kucha bhI huA kiMtu rAta ke 12 baje aura ve sAdhu rudana karane lge| unase kAraNa jAnane kA prayatna kiyA, kiMtu javAba nahIM milaa| aMta meM zrI AdIzvara prabhu kA nAma bulavAne kA prayatna kiyaa| taba ve sAdhu "yA allA" aisA bolane lage, aura phira to eka ghaMTe taka aMgrejI meM bhASaNa dete hI rhe| mujhe lagA ki koI daivI upadrava hai| jisase usa sAdhu ko pakar3akara usake Age zrI namaskAra mahAmaMtra kA jApa zurU kara diyA, dhIre-dhIre jaise jApa kA bala bar3hA, vaise-vaise vaha daivI prakopa kama hone lgaa| bar3hatI zraddhA evaM dhIraja se jApa cAlu rakhA ki ghaMTe meM to vaha vyaMtara deva sAdhu kA zarIra chor3akara bhAga gyaa| sAdhu to aMgrejI par3he hue nahIM the, paraMtu unake aMdara rahe hue vyaMtara deva ne hI yaha saba nATaka kiyA thaa| paraMtu zrI navakAra mahAmaMtra ke dRr3ha vizvAsapUrNa jApa ke pratApa se vyaMtara aisA adRzya huA ki usake bAda usa sAdhu ko kabhI aisA upadrava nahIM huaa| viSama viSahara zrI navakAra eka bAra vihAra karate-karate eka gAMva meM sthiratA kii| logoM ko vizvAsa thA ki jaina sAdhu jAnakAra hote haiN| isalie kabhI-kabhI jainetara bhI upAzraya meM Ate the| una dinoM meM aisA banA ki ghAsa lene ke lie jAtI huI kisI bahina ko sarpa ne daMza diyaa| pahale to sAmAnya upacAra kiye| kiMtu 170
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? dhIre-dhIre jahara zarIra meM phailane lgaa| gAMva choTA thA / viziSTa vAhana vyavahAra kI vyavasthA nahIM thii| jisase kisI viziSTa DaoNkTara Adi ke pAsa le jAne kI anukUlatA bhI nahIM thii| gAMva ke loga mere pAsa Aye, "mahArAja ! jo cAhe vaha karo kiMtu isa bahina kA jahara utaaro| " kauna jAne, kisane preraNA dii| kiMtu maiMne zrI navakAra kA eka citta se jApa zurU kara diyaa| mahAmaMtra kA prabhAva koI ajIba koTI kA hotA hai, jo isakI zaraNa meM jAtA hai use yaha kabhI nirAza nahIM karatA / mAtra jarUrata hotI hai thor3e dhairya kI / vizvAsa ke sAtha dhairya bala milatA hai taba kArya avazya siddha hotA hai| yahA~ bhI vaise hI huaa| zarIra meM phaile viSa kA vega kama hone lagA / dhIre-dhIre viSa kI tAkata ekadama naSTa ho gii| merA jApa jaba maiMne pUrNa kiyaa| taba usa bahina ko kucha bhI nahIM huA ho vaise hAtha jor3akara zrI navakAra kA abhinaMdana kara rahI thii| upasarga rakSaka zrI navakAra usa samaya hama mAlava pradeza meM vicaraNa kara rahe the| isa pradeza ke loga dharma-svarUpa se anajAna the, usase kabhI binA samajha meM sAdhu ko upadrava kara baiThate the| vihAra karate hue dhArAnagarI meM Ane kA huaa| prAcIna tIrtha bhUmi hone se zAnti se jina maMdiroM ke darzana kiye| yathAyogya samaya para sthaMDila bhUmi kI ora jAne lage taba ajJAnI logoM neM prathama apazabdoM se upadrava kI zurUAta kii| logoM kA samUha bar3A hone lgaa| maiMne bhayabhIta hokara abhaya dene vAle zrI navakAra mahAmaMtra kA smaraNa cAlu kiyaa| logoM kA upadrava cAlu thaa| merA jApa cAlu thaa| unhoMne patthara pheMkanA prAraMbha kiyaa| maiM zAnti se apane sthAna kI ora jAne lgaa| patthara bar3hane lge| patthara lagane se hAtha meM rahI huI tarapaNI ke Tukar3e ho gaye / 171
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? kiMtu namaskAra, mahAmaMtra ke pratApa se mere zarIra ko eka patthara bhI sparza | nahIM kara skaa| isa prakAra mAnava sRjita upasarga-ApattiyAM bhI zrI navakAra ke prabhAva se kucha nahIM kara sakatI haiN| ina sabhI ghaTanAoM se mere hadaya meM zrI navakAra ke prati aTala vizvAsa paidA huaa| kevala zrI navakAra ke jApa se kitanoM ke bhUta-preta, vyaMtarAdi upadrava dUra hone kI ghaTanAeM mere jIvana meM ghaTita huI haiN| sAmAnya ApattiyoM kA to patA hI nahIM calatA, kahAM bhAga giiN| aisA mahApratApI zrI navakAra hai| zarta hai kevala isake Age samarpita hone kii| Aja taka navakAra ne kisI ko chor3A nahIM aura jo isake prati pUrNa samarpita hote haiM, unheM kabhI chor3egA bhI nhiiN| lekhaka - pa.pU.A.ma.zrI. vijayaarihaMtasiddhasUrIzvarajI ma.sA. navakAra maMtra kA prabhAva (yahAM peza kiye gaye cAra arvAcIna dRSTAnta navakAra mahAmaMtra ke uttama ArAdhaka pU. paM. zrI abhayasAgarajI ma.sA. dvArA sampAdita "mahAmaMtra nA ajavAlA" pustaka se sAbhAra uddhRta kiye gaye haiM - sampAdaka) choTA sA gAMva usakA saMkar3A maarg| lokavarNa ke nAma se pahacAnI jAtI eka kauma ke mahAtmA kA gAMva meM Agamana huaa| ukA bhagata ke nAma se prasiddha ina mahAtmA ke darzana karane hetu AsapAsa ke gAMvoM se inake anuyAyI bar3I saMkhyA meM ikaTThe hue| sabhI rAstA rokakara baiThe the| ukA bhagata ke paira sparza karane kI spardhA cala rahI thii| ' zrIkAMta ko sTezana kI tarapha jAne kI tvarA thii| use samaya para sTezana pahu~cakara, zahara kI ora jAne vAlI gAr3I pakar3anI thii| use rAstA rokakara baiThe aura khar3e rahe janasamUha ke bIca meM se jAnA thaa| vaha do hAtha jor3akara svayaM ko mArga dene kI vinati samUha ko kara rahA thA, kiMtu mArga nahIM mila rahA thaa| itane meM ukA bhagata kI AvAja sunAI dI - | 172
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ / sa puuchaa| . -- jisake dila meM zrI navakAra, Thase karegA kyA saMsAra? - "zrIkAMta ko jAne do, ise mArga do, ise zmazAna pahuMcane meM derI hogii|" bhagata kI AjJA huI isalie jana samudAya ne to use mArga diyA, kiMtu zrIkAMta ke paira rUka ge| ___ "zmazAna meM?" - usane bhagata se puuchaa| javAba meM bhagata kucha nahIM bole, kevala thor3e se muskuraae| "bhagata! maiM to apane mitra divyakAMta ke vivAha meM jA rahA huuN| zmazAna meM nhiiN|"shriikaaNt ne khaa| "kaisA vivAha aura kaisI baat| jAo, jaldI, jAo, anyathA gAr3I ravAnA ho jAyegI aura tuma pIche raha jaaoge|" ukA bhagata itanA hI bole| unhoMne zrIkAMta ko sTezana kI ora jAne kA IzArA kiyaa| ____ gAr3I ravAnA ho jAe, isase pahale sTezana pahu~cane kI jaldI thI, isalie zrIkAMta ne vahA~ se paira utthaae| | vaha samaya para sTezana pahu~cA, TikiTa lekara baiThA aura gAr3I ravAnA ho gii| kiMtu zrIkAMta ke mana meM ukA bhagata kI zmazAna vAlI bAta aisI baiTha gaI ki vivAha meM bhAga lene kA jo Ananda thA, vaha lupta ho gyaa| dila meM kaMpana baiTha gii| ukA bhagata kI bhaviSyavANI zrIkAMta ke aMtaHkaraNa ko satAne lgii| gAr3I. to apanI hamezA kI gati se Age bar3ha rahI thI, kiMtu use lagA ki DrAIvara gAr3I bahuta dhIre calA rahA hai| Akhira zahara aayaa| Teksa: karake zrIkAMta ne divyakAMta ke ghara kI ora daur3a lgaaii| use vahAM pahuMcate hI zAdI ke gIta ke bajAya mRtyu kI sisakiyAM sunAI dene lgiiN| vivAha ke dina hI kevala do. ghaMToM kI apratyAzita bImArI se divyakAMta kI AtmA divyadhAma kI tarapha cala par3I thii| ___DaoNkTara to dasa ikaTThe hue the| kiMtu divyakAMta kI bImArI kA nidAna kara sakeM usase pahale hI divyakAMta ke prANapakherU ur3a gaye the| usa ukA bhagata kI bhaviSyavANI sahI huI thii| vivAha kA Ananda lene ke badale, - 173
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? |zrIkAMta ko zmazAna jAnA pdd'aa| mitra kI mRtyu ke bAda zrIkAnta apane gAMva vApisa AyA, usa daurAna usake dimAga meM eka hI vicAra umar3a rahA thaa| usa ukA bhagata ke pAsa aisI kauna sI vidyA hai, jisake kAraNa vaha aisI satya bhaviSyavANI bola sake? "yaha vidyA to ati adbhuta hai| aisI zaktiyAM prApta kI jAeM, to jiMdagI saphala ho jaaye|" aisI icchA zrIkAMta ke mana para kabjA kara baiThI thii| . zrIkAMta ko jA~ca karane para itanA jAnane ko milA ki ukA bhagata melar3I mAtA ke upAsaka the aura vAra tyauhAra, samaya besamaya unake muMha se nikalatI bhaviSyavANI sahI hotI thii| bhaviSya kathana kara sakane kI zakti prApta karane kI prabala utkaMThA zrIkAMta ke hadaya meM jAga gaI thii| usane ukA bhagata ke pAsa se vaha vidyA, kisI bhI prakAra se prApta karane kA nizcaya kiyaa| bhagata kA patA prApta kara zrIkAnta ukA bhagata ke gAMva kI ora cala pdd'aa| vahAM pahuMcakara jisa mohalle meM bhagata rahate the, vahAM pahuMca gyaa| bhagata kA ghara kahA~ hai, aisA kisI se pUchane se pahale hI pAsa meM sthita jhoMpar3I ke baMda daravAje ke pIche se eka AvAja AI! "Ao, Ao, zrIkAMta bhAI! tuma Ae to sahI!" zrIkAMta ke Azcarya kA pAra na rhaa| yaha AdamI kyA sarvajJa hai? jhopar3I meM baiThA-baiThA baMda daravAje ke pIche se nAma lekara pukAratA hai| bhagata kI bahu ne jhoMpar3I kA daravAjA kholaa| zrIkAMta aMdara aayaa| "nikAla do, zrIkAMta bhAI! yaha vicAra tumhAre mana meM se nikAla do, tumhAre jaise kA isameM kAma nhiiN|" ukA bhagata gaMbhIratA se bole| "bhagata, mujhe yaha vidyA prApta karanI hai|" - zrIkAMta bolaa| "mujhe patA hai| isake binA tuma yahAM daur3e nahIM aate| kiMtu tumhAre lie isameM par3ane jaisA nahIM hai, tumhArA yaha kAma nahIM hai| jaise Ae ho vaise vApisa jaao| jo karate ho, vahI karate rho|" bhagata manA karate rahe, vaise-vaise zrIkAMta majabUta banatA gyaa| "mujhe to 174
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? yaha vidyA prApta karanI hI hai| vApisa jAne ke lie nahIM aayaa| 'kArya sAdhayAmi vA dehaM pAtayAmi', mara jAU~gA vaha maMjUra hai kiMtu aba to yaha vidyA prApta karane se hI chuTakArA hai| " zrIkAMta jidda pakar3akara vahIM baiTha gayA / " kiMtu zrIkAMta bhAI! isameM bhArI himmata kI AvazyakatA pdd'egii| dila meM thor3A sA bhI Dara lagA, to phira jIvana kA khatarA hai| " bhagata ne kahA / - "himmata kA abhAva nahIM hai aura Dara to maiM rakhatA hI nhiiN| vItarAga prabhu kI zaraNa hai| Apa, Apako ThIka lage vaha rAstA btaao|" zrIkAMta ne javAba diyaa| 44 zrIkAMta ke cehare ke sAmane thor3I dera dekhakara ukA bhagata bole'bhAI yaha to mailI vidyA ! hama rahe mithyAtvI loga! hamako to saba calatA hai, tumhAre se yaha sahana nahIM hogA / " "mailI ho yA ghelI, mujhe yaha vidyA prApta karanI hI hai| " dRr3hatApUrvaka zrIkAMta ne phira se javAba diyaa| ukA bhagata thor3e muskurAe, phira bole- "ThIka hai, maiM likhAtA hU~, ve sabhI vastueM bAjAra se le lenaa| maMtra to choTA hI hai| amAvasa kI rAta meM, ThIka bAraha baje, yahAM ke zmazAna meM pahuMca jaanaa| maiM batA rahA hU~, vaha saba vyavasthA karake, phira maMtra par3hane laganA / tumako bhayabhIta karane kI kozisa kI jAyegI, magara Dara gaye to tumhArI lAza vahAM rhegii| nahIM Dare, majabUta rahe, to eka ghaMTe ke bAda 'mAMga, mAMga, mAMge vo dU~ aisI AvAja sunAI degii| kiMtu AvAja sunate hI mata mAMganA / usako kahanA ki sAkSAt upasthita nahIM hoge, darzana nahIM doge, taba taka nahIM maaNguuNgaa| sapheda vastroM meM vaha mAnava ke AkAra meM hAjira hogaa| vahAM agni jalatI hogI, usake prakAza meM usakI parachAI nahIM pdd'egii| basa, paira dharatI se 18 aMgula Upara hoMge aura parachAI na par3atI ho to samajha lenA ki vaha svayaM hAjira hai, phira mAMga lenA / " zrIkAMta ne jeba meM se DAyarI aura lekhanI nikAlI aura bolA " 175
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? "likhAo, vastuoM ke nAma likhaao|" "kiMta zrIkAMta bhAI! merI bAta mAno! isameM jIvana kA khatarA hai| aura tuma jaise gaura varNI kA yaha kAma nhiiN| jAne do, yaha bAta chor3a do|" bhagata ne phira se zrIkAMta ko vinati kii| kiMtu bhaviSyaphala kahane kI zakti meM zrIkAMta kA mana aisA cipaka gayA thA, jaise zahada meM makkhI cipake! usane apanI jidda nahIM chodd'ii| bhagata ne bAda meM, use kharIda ke lAne kI vastuoM kI sUcI taiyAra krvaaii| usakI vidhi samajhAI, phira zrIkAMta ke kAna ke pAsa apanA muMha lAkara usake kAna meM eka maMtra sunaayaa| "yaha saba to bahuta sarala kAma hai|' zrIkAMta harSa se bola utthaa| | javAba meM bhagata phira se muskuraae| zrIkAMta amAvasyA kI kAlI rAta meM zmazAna pahuMca gyaa| bhagata kI batAyI sArI vastueM vaha sAtha lAyA thaa| usane lakar3iyoM kA Dhera kara, use agni se jalAkara aura usameM ghI homa kara maMtroccAra zurU kiyaa| dasa minaTa meM hI bhaMyakara cIkheM sunAI dene lgiiN| citra -vicitra AvAjeM Ane lgiiN| jo maNDalA.ti banAkara zrIkAMta usameM baiThA thA, usake bAhara kaMkAloM kI varSA hone lgii| cAroM aura khUna kI bauchAreM ur3ane lgiiN| DAkaNoM aura zAkinioM kI huMkAreM, par3akAreM evaM garjanAeM hone lgiiN| kaccA-pakkA ho to hadaya hI baMda ho jAye, aisI bhayAnaka paristhiti khar3I ho gii| kiMta zrIkAMta bhI kacce dila kA AdamI nahIM thA, vajra hadayI aura dRDhanizcayI usa AdamI kI najara , prApta hone vAlI siddhi para thI, usane ina sabhI tUphAnoM kI koI paravAha nahIM kii| usane jarA bhI ghabarAye binA maMtroccAra evaM ghI kA homa cAlu hI rkhaa| Adhe ghanTe bAda to isa tUphAna ne bhaMyakara rUpa dhAraNa kara liyaa| | eka ora se vikarAla bhaiMse daur3ate najara aaye| dUsarI tarapha se kaI sarpo kI phuphakAreM sunAI dene lgiiN| siMha kI garjanAeM sunAI dene lgiiN| prakRti ne tAMDava macAyA ho, aise mRtyunAdoM kI paraMparA zrIkAMta ke karNapaTa ko chedane 176
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ lagI, kiMtu vaha DarA nahIM, DigA nahIM / "kAryaM sAdhayAmi vA dehaM pAtayAmi " aisA majabUta saMkalpa kara Aye isa bahAdura AdamI ne jarA bhI Dige binaa| maMtroccAra kriyA, pUrNa svasthatA aura ekAgratApUrvaka cAlu hI rkhii| pandraha minaTa bIta gae, kaMkAloM ke Dhera adRzya hone lge| khUna se raMjita bhUmi punaH mUla raMga meM prakaTa huii| AvAjeM banda huI, DarAvanA vAtAvaraNa badala gyaa| usake badale havA meM itra kI khuzabU Ane lgii| dUra-dUra ghaMTa baja rahA ho, vaisI AvAjeM Ane lagIM, saMgIta ke kaI vAdyayaMtra cAroM ora bajane lge| * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? ThIka eka ghaMTA bItate hI ukA bhagata ke kathanAnusAra pIche kI dizA meM se, AkAza meM se A rahI ho, vaisI madhura kiMtu pratApI AvAja aaii| "mAMga, mAMga, mAMge vo duuN|" " mere sAmane hAjira ho" zrIkAMta ne aba siMha kI taraha garjanA kii| 'hAjira hone kA kyA kAma hai ? cAhiye vo mAMga le" javAba aayaa| " 44 "" 'pratyakSa ho, mere sAmane svayaM Akara khar3e ho, tuma hAjira na hoge, taba taka maiM nahIM mAMgU~gA " - zrIkAMta ne kahA / tuma Dara se mara jAoge, merA rUpa DarAvanA hai| " paravAha nhiiN|" "jala jAoge, mere aMgoM meM se Aga nikalatI hai|" "phikra nhiiN|" 44 " pratyakSa dekhane kA Agraha chor3a do, isameM tumhArA ahita hogA" 44 'AnA ho to A, nahIM AnA ho to terI icchA" - itanA kahakara zrIkAMta ne punaH maMtroccAra cAlu kiyA / " baMda karo, maMtroccAra baMda karo" Upara se AvAja aaii| "to phira pratyakSa hAjira ho' zrIkAMta ne AjJA kii| "mujhe AnA ho, to bhI maiM nahIM A sakatA" - javAba milA / kyoM?" " tumhAre AsapAsa jo teja kA golA dikhAI de rahA hai, use pahale miTA do|" javAba milaa| 44 - 177
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ *jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? zrIkAMta ne vismita hokara dekhA, to koI adbhuta prakAza kA golA usake AsapAsa gola cakkara kATa rahA thaa| usa prakAza kI bAta ukA bhagata ne zrIkAMta ko nahIM kahI thI, thor3A vicAra karane ke bAda zrIkAMta ne javAba diyA -" yaha prakAza kA golA bhI tumhArI hI mAyA hai, sameTa lo|" "yaha merI mAyA nahIM hai / " " to phira yaha kyA hai? " - zrIkAMta ne pUchA / " tuma navakAra maMtra ke ArAdhaka ho ? - sAmane se prazna huaa| "hAM! kiMtu usase kyA?" " yaha mahAprabhAvaka maMtra hai| isakA yaha teja hai| yaha mere se sahana nahIM hogA, ise sameTa lo, to maiM hAjira hou~ / " "yaha golA maiMne nahIM banAyA, ise sameMTa lene kA upAya kyA hai?" " jIvanabhara navakAra maMtra ko yAda nahIM karane kI pratijJA lo| usI samaya yaha teja kA golA adRzya ho jaayegaa| phira maiM hAjira ho jAU~gA / maiM hAjira hokara tumhArI manokAmanA pUrNa kara duuNgaa| pratijJA le lo| isa maMtra ke ArAdhaka ke sAmane khar3e rahane kI merI zakti nahIM hai| tuma pratijJA lo| navakAra maMtra kI ArAdhanA, raTanA, smaraNa yA uccAraNa Aja ke bAda jiMdagI meM tuma nahIM karoge, aisI pratijJA, svayaM navakAra maMtra kI saugaMdha lekara kro| " zrIkAMta aMtarikSa meM se A rahI yaha AvAja suna rahA thaa| navakAra maMtra kA uccAraNa nahIM karane kI pratijJA lene kA vaha "mailA deva" use kaha rahA thaa| aisI pratijJA lI jAe to hI vaha teja puMja adRzya hogA aura to hI vaha vahAM hAjira ho sakatA thaa| zrIkAMta vicAroM meM DUba gyaa| navakAra maMtra kA yaha prabhAva?" vaha mana hI mana bola uThA / usakA vicAra pravAha cAlu ho gayA / vApisa AvAja AI, "tumheM siddhi cAhiye? navakAra maMtra kA raTana chor3a dene kI pratijJA nahIM lo, taba taka maiM pratyakSa nahIM ho sakatA huuN| pratyakSa hue binA 44 178
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - yaha siddhi maiM tumheM nahIM de sktaa|" zrIkAMta ne javAba nahIM diyaa| "jaldI karo, pratijJA le lo| adbhuta siddhi prApta karane kA yaha / avasara mata jAne do|" | zrIkAMta cupa hI rahA, usakA mana gadgada ho gayA, 'aho! navakAra maMtra kA aisA, apUrva camatkAra hai? adbhuta siddhi dene kI zakti rakhane vAlA yaha deva bhI, isake prabhAva ke sAmane, lAcAra bana gayA hai|' zrIkAMta ke mana meM vicAradhArAeM cala pdd'ii| ___ "maiM kaisA mUrkha! mahAmUrkha!" namaskAra mahAmaMtra kA raTana meM bacapana se karatA AyA hU~, phira bhI isake prabhAva se anajAna hI rahA, aura aisI eka tuccha laukika zakti prApta karane ke lie maiMne aisA bhISaNa purUSArtha kiyaa|" zrIkAMta kA aMtara ro pdd'aa| "pratijJA lo, pratijJA lo, jaldI kro| hAtha meM Ae avasara ko jAne mata do, jindagI bhara pchtaaoge|" -Upara se phira AvAja aaii| zrIkAMta kA mauna nahIM ttuuttaa| "pratijJA le lU~, to janma-janmAntara meM pachatAnA hI mere bhAgya meM rhegaa|" vaha vicAra kara rahA thaa| "vicAra mata karo, AyA huA maukA dubArA nahIM milegA"- punaH AvAja aaii| kiMtu zrIkAMta kA lakSya to aba navakAra maMtra meM hI sthira ho gayA thaa| "aisA mahAprabhAvaka maMtra jisase yaha deva bhI DaratA hai, aise mahAmaMtra kA tyAga karake mujhe kyA prApta karanA hai?" "janma-janmAMtara kI tapasyA para pAnI pheranA hai? bhavo-bhava kI puNyAI kA apane hAtha se agni saMskAra karanA hai?' zrIkAMta ke aMtara kI gaharAI meM se yaha javAba aayaa| "nahIM, nahIM, yaha to sone ke badale patthara lene jaisI bAta hai, aisA kabhI nahIM ho sktaa| aisI eka karor3a siddhiyAM bhI milatI hoM, to bhI maiM 179
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? navakAra maMtra ke tyAga karane kI mUrkhatA nahIM kara sakatA / " zrIkAMta ke antaHkaraNa meM yaha nirNaya ho gyaa| " taba maiM jAU~?" - usa maile deva ne puuchaa| 4 zrIkAMta ko aba kucha bhI javAba dene kI AvazyakatA nahIM lgii| vaha cupa rhaa| usane navakAra maMtra kA jApa vahIM zmazAna meM cAlu kara diyaa| "svAmI mujhe AjJA do, jAne kI anujJA do| ApakI AjJA jaba taka nahIM milegI, taba taka maiM yahAM se nahIM jA sakatA / kRpA karo, mere para dayA kro| "calA jA" itane do zabda bolo|" vaha deva aba lAcArI dikhA rahA thA / " calA jA / " - zrIkAMta ne AjJA dii| rAta bhara zrIkAMta vahIM baiThA rhaa| navakAra maMtra kA jApa, vaha vahAM baiThA-baiThA, karatA hI rhaa| vahAM usakI AtmA ko samAdhibhAva mila gyaa| sUryanArAyaNa kI kiraNoM neM zrIkAMta ke zarIra ko sparza kiyA taba usane apane netra khole / usake cAroM tarapha puSpa bikhare hue par3e the| isake gale meM puSpoM kI mAlA thii| jaba vaha prasannacittatA se vahAM se uThakara gAMva kI ora calane lagA taba gagana meM se A rahe divyanAda ne vAtAvaraNa ko bhI praphullita banA diyA thaa| kensara kensala ho gayA hai jisake hRdaya meM zraddhA kA dIpaka prakAzamAna ho, use AMdhI yA tUphAna meM bhI AMca nahIM AtI hai / saMsArasAgara se pAra hone hetu jIvana patha kI maMjila para pahuMcane ke lie hRdaya meM jo navakAra maMtra rUpI dIpaka prakAzamAna ho aura zraddhA kI jyoti jagamagAtI hogI to lAkhoM parezAniyoM meM bhI rAha mila jAyegI / dRr3ha evaM gaharI zraddhA ne kaI hI jIvoM ko mokSa kA mArga batAyA hogA / itihAsa ke pannoM ko palaTane para patA calegA ki 180
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? kitane hI duHkhiyoM ke duHkha kSaNa bhara meM naSTa ho gaye, kaI jIvoM kA jIvana AbAda ho gyaa| zrIpAla, caMdarAjA vagairaha saiMkar3oM udAharaNa mileNge| ina sabhI ne bhavasAgara ke nAvika ke rUpa meM navakAra maMtra kA sahArA liyA thaa| yaha to huI kevala bhUtakAla kI bAta / parantu Aja ke paMcamakAla ke aNu-yuga meM bhI navakAra maMtra kA prabhAva abhI bhI utanA hI phaila rahA hai| kAla ke aneka thaper3oM ke bAvajUda bhI usake prabhAva meM, usakI amogha zakti meM tila mAtra kI bhI kamI nahIM huI, yaha koI mahAmaMtra kA kama prabhAva hai? kAla ke thaper3oM ke bAvajUda kaI yugoM ke bAda bhI namaskAra mahAmaMtra - mahAmaMtra hI rahA hai| Aja ke samaya kA hI eka dRSTAMta, yaha bAta siddha kara degaa| choTI umra se hI mujhe navakAra ke prati zraddhA thii| I.sa. 1962 kI bAta hai| mere zarIra para disaMbara kI zurUAta meM kisI roga ke cihna dikhAI diye| maiMne zurUAta meM to vizeSa dhyAna nahIM diyaa| parantu 15 disambara ke lagabhaga eka mahilA strI DaoNkTara se milane para usane batAyA ki tumhAre zarIra meM kaiMsara hai aura turaMta ahamadAbAda jAne kI salAha dii| lagabhaga eka saptAha bAda hamane ahamadAbAda kI ora prayANa kiyaa| usa daurAna niraMtara navakAra maMtra kA jApa cAlu hI thA / aharniza usakA hI raTana karatI thii| saMyoga se kaho yA namaskAra mahAmaMtra ke prabhAva se kaho magara ahamadAbAda ke vADIbhAI sArAbhAI aspatAla ke speziyala kamare meM suvidhA mila gii| khyAti prApta strI DaoNkTara misa paMDyA kI dekharekha milii| yaha sabhI samayAnusAra hI mila gyaa| yaha prabhAva navakAra maMtra kA hI! dUsare zabdoM meM kahUM to zraddhA mujhe yahAM khIMca lAI / mere jIvana kA sukAna Akasmika rUpa se hI kuzala sukAnI ke hAtha meM calA gayA / maiMne aspatAla meM Ane ke bAda bhI niraMtara maMtra kA jApa cAlu hI rakhA / merI davAiyoM evaM DaoNkTaroM se kaI gunA jyAdA zraddhA navakAra maMtra meM thii| mujhe zraddhA ke aTUTa dhAge se hI roga kI jAnakArI jaldI prApta ho sakI, aisA merA aMtaHkaraNa mAnatA hai| mujhe kobAlTa ke seka dene zurU 181
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? kiye, sAra-saMbhAla bar3hatI gaI vaise-vaise merI zraddhA bhI uttarottara bar3hatI gii| maiMne caubIsa ghaMTe navakAra kA smaraNa cAlu hI rkhaa| Akhira mahAmaMtra ke prati zraddhA kI vijaya huii| merA sirpha Der3ha mahine meM hI prANaghAtaka kaiMsara jaise roga se chuTakArA ho gyaa| davAiyoM, DaoNkTaroM kA sAtha thA hI, paraMtu una sabhI kA sAtha dilAne vAlA anamola mahAmaMtra navakAra hI thaa| 'navakAra mahAmaMtra rUpI cumbaka ke AkarSaNa se bhautika sAdhana khIMcakara A gae, aisA kahanA jyAdA yogya hai| anta meM mujhe phira se vizvAsa ho gayA ki, hadaya kI gaharAI se kI gaI prArthanA kabhI niSphala nahIM jAtI hai, yadi usa prArthanA meM zraddhA sudRr3ha ho| yadi yaha lekha ekAdha AtmA ko thor3A bhI hilA sake yA kisI ke hadaya meM namaskAra mahAmaMtra ke prati zraddhA prakaTa kara sake to yaha lekhanI saphala huI hai, aisA maanuuNgii| agni zItala hove tatkAla gujarAta ke eka gA~va meM eka zrAvaka rahatA hai| vaha atyaMta dharmacusta aura navakAra ke prati zraddhAlu hai| usake jIvana meM ghaTita huI yaha ghaTanA hai| vaha eka bAra rAta meM 11-30 baje soye hue the| unake ghara ke pAsa meM ghAsa bharA huA thA , usameM acAnaka Aga laga gii| Aga vikarAla rUpa dhAraNa kare, usase pahale hI , pAsa ke mauhalle meM kalaha hone se loga jAga rahe the| ve Aga kI lapaTeM dekhate hI tuMrata daudd'e| unhoMne pAsa meM rahA pAnI kA paMpa cAlu kara diyaa| pAnI DAlate hI Aga zAMta ho gii| jisase thor3A sA bhI nukasAna nahIM huaa| yadi vaha Aga Age bar3hatI to pUre mohalle ko rAkha kara ddaaltii| usa bhAI ne jagakara jaise hI yaha lapaTeM evaM kolAhala dekhA, vaise hI nIce Akara, mana meM navakAra kA jApa cAlu hI rakhA thaa| eka bAra isa bhAI kI beTI maiTrika ke bAda S.T.C. kI paDhAI kara 182
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? rahI thI / vahA~ use TAiphaoNiDa hone se bahuta kamajorI A gii| parIkSA ko kevala 15 dina zeSa the| bahina ko ghara Ane kI icchA hote hI usake lie apane pitAjI ko patra likhaa| pitA ne patrottara meM likhA ki, "tujhe jitanA yAda rahe utanA par3hanA aura pratidina navakAra kA smaraNa karanA aura bilkula nahIM ghbraanaa| aMta meM parIkSA meM pepara likhate samaya navakAra ginakara jo yAda rahe vaha likha ddaalnaa| "jahAM uttIrNa hone kI bhI AzA nahIM thI, usake badale navakAra ke prabhAva se 60 pratizata aMka prApta hue| usake bAda naukarI ke lie prArthanA patra peza karate hI use turaMta gAMva meM acchI naukarI mila gii| isa taraha navakAra maMtra kA prabhAva ajIba hai| isalie vAcaka bhI zraddhA rakhakara use jIvana meM utaareN| zrI namaskAra mahAmaMtra kA teja saMdhyA kA samaya thaa| sUrya dhIre-dhIre kSitija meM adRzya ho rahA thaa| pazu-pakSI apane sthAna kI ora jA rahe the| jinamaMdira ke zikhara para mora baiThA thaa| jaise jagata ko mahAna saMdeza detA ho- "are! jIvoM, saMsAra ke bhautika sukhAbhAsa meM tuma kisalie khoye ho? kyA tumheM vItarAga deva ke darzana karane kI abhilASA nahIM jagatI hai? maiM kaisA prabhu ke darabAra meM baiThA hU~! kitanI zAMti ! kitanI praphullatA ! kiMtu are, jaise mora kI mUka bAta kA javAba mila rahA ho vaise maMdira meM ghaMTanAda huaa| jagamalaseTha apanI hamezA kI Adata ke anusAra prabhu darzanArtha padhAre the| prabhu darzana karake ve Aja subaha hI padhAre mahArAja sAheba ko vaMdana karane gaye / " prabhu! Apane yahA~ padhArakara hameM pAvana kiyA / " mahArAja sAheba ko vaMdana kara jagamala seTha bole, "kaho, gAMva meM dharma ke prati kaisI ruci hai?" " ruci to prabhu aba kahA~ rahI hai? logoM kI dharma ke Upara se zraddhA uThatI hI jA rahI hai| kiMtu Apa yadi upadeza deMge to logoM kA mAnasa palaTa sakatA haiN| " 183
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - "bhale hI, maiM kala vyAkhyAna dUMgA"-munirAja ne gaMbhIratA se khaa| dUsare dina savere bhAvikoM kI bhIr3a lgii| bahuta lambe samaya ke bAda sAdhu mahArAja ke mukha se dharmopadeza sunane ko milegA, isa kAraNa sabhI ke mu~ha para AnaMda thaa| ___ munirAja ne sabhI ko maMtramugdha kara diyaa| devadarzana nahIM karane vAle zrAvakoM ne pratidina prabhu darzana hetu Ane kA nizcaya kiyaa| . ___ "jisa prakAra nAva se sAgara pAra kiyA jAtA hai, usI prakAra mahAmaMtra se bhavasAgara pAra kiyA jAtA hai| jaina zAsana meM manuSya ko | bhavasAgara se pAra karane ke lie mahAmaMtra nAva hai| kitane bhI kaThina samaya meM navakAra mahAmaMtra kA smaraNa karane se kaThina se kaThina vighnoM kA nAza hotA hai| bAta itanI hI hai ki usakA smaraNa dila se honA caahie|"-muniraaj ne sabhI ko mahAmaMtra kA pATha sikhaayaa| ___parantu itane se maMtra para zraddhA baiThe kahAM se? zrotAoM ne. kevala Azcarya vyakta kiyaa| unako isa maMtra ke Upara itanA vizvAsa nahIM A rahA thaa| "he jina! aciMtya mahimAvAna ApakI stavanA to dUra rahI, parantu ApakA nAma smaraNa bhI tIna jagata ke jIvoM kA isa saMsAra meM rakSaNa karatA hai|"-muniraaj ne apanA vaktavya Age bddh'aayaa| itane meM to 'prabhu, prabhu bolatA huA eka AdamI AyA aura munirAja ke caraNoM meM gira pdd'aa| usakI AMkheM lAla thiiN| usake kapar3e bhIge hue the| usake pairoM meM se khUna nikala rahA thaa| vaha ati thakA huA laga rahA thaa|shrotaajn Azcarya meM DUba gye| yaha kyA? munirAja AgaMtuka kI tarapha ghura-ghurakara dekha rahe the| unheM vaha kahIM dekhA huA laga rahA thaa| "gurudeva! maiM khaMbhAta ke seTha saudAgara jagamala zAha kA putra huuN|" "kauna, seTha jagamala zAha?" " hA~, gurudeva! maiM jagamalazAha kA putra huuN| dharma para mujhe zraddhA nahIM, mere pitAjI ko merI nAstikatA se bahuta duHkha hotA thaa| mujhe bahuta 184
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? samajhAte, taba maiM kahatA ki, pitAjI, Apa mujhe camatkAra batAo, to maiM maanuuN|" "mere pitAjI gaMbhIratA se uttara dete ki, "beTA, antaHkaraNa kI svacchatA aura duniyA se alipta mana rakhakara prabhu kA smaraNa karane se ve avazya prApta hote haiN|" maiM unakI bAta haMsakara TAla detA, pitAjI atyaMta duHkhI hote the| eka bAra Apa jaba khaMbhAta meM virAjamAna the aura vyAkhyAna de rahe the, taba apane nAstika mitroM ke sAtha maiM A pahu~cA, usa samaya Apa navakAra mahAmaMtra saMbaMdhI bAta kara rahe the| Apane kahA thA - "namaskAra puNya rUpI zarIra ko utpanna karane vAlI mAtA hai| jIva rUpI haMsa ke lie vizrAMti kA sthAna navakAra hai|" ."zrI navakAra maMtra kA jApa karane se AtmA ke zubha karma kA Azrava (Agamana) hotA hai, azubha karmoM kA saMvara (roka) hotA hai, pUrva karma kI nirjarA (nAza) hotI hai, bodhi sulabha hotI hai, lokasvarUpa kA jJAna hotA hai, aura sarvajJaM kathita dharma kI prApti karAne vAle puNyAnubaMdhI puNyakarma kA upArjana hotA hai|" "sAdhaka ko yaha zraddhA rakhanI cAhiye ki mere uddezya kI pUrti isI jApa ke prabhAva se hI hogii|" meM ApakI bAta sunakara bahuta ha~sA aura jAvA baMdaragAha vyApAra ke lie ravAnA ho gyaa| yaha bAta to vismRta ho gii| ___maiMne jAvA se bahuta mAla hiMda ke lie bhraa| hamArI saphala yAtrA binA kisI vighna ke cala rahI thii| khaMbhAta baMdaragAha AMkha kI palaka | jitanA dUra thA aura hamAre jahAja tUphAna meM phaMsa gye| kinAre AI naukA jaise bIca samudra meM calI gii| hameM khyAla bhI nahIM thA ki, acAnaka aisA hogaa| hamAre jahAja mIloM dUra samudra meM cale gye| tUphAna ke jhoMke hamAre majabUta jahAjoM para hamalA karane lge| hamane | 185
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? bahuta tUphAna ke jhoMke dekhe the, kiMtu aisA nahIM dekhA thaa| "aura... aura kSaNabhara meM hamAre jahAja TUTakara Tukar3e ho gye| hamAre nAvikoM evaM khalAsiyoM ke hAtha, kudarata ke sAmane lAcAra bane / sAgararAja kI pracaMDa AvAja ne hameM baharA banA diyA aura hamAre nAvika evaM khalAsI kahIM adRzya ho gye| kiMtu... kiMtu... re! merI kisI pUrvabhava kI puNyAI hogI, jisase usa jahAja ke eka pATiye se maiM cipakA rahA / jIvana kI koI AzA nahIM thI / pyAre sAthIdAra gAyaba ho gae the| jahAjoM meM bharA huA lAkhoM kA mAla sAgararAja nigala gaye the| are, prANa se bhI pyAre jahAja bhI TUTakara Tukar3e ho gaye the| rahA thA kevala maiM aura... aura usa samaya mujhe Apake isa mahAmaMtra kA smaraNa ho aayaa| maiM jindagI meM pahalI bAra nAstika meM se. Astika bnaa| maiMne isa mahAmaMtra kA smaraNa kiyA aura tUphAna ke thaper3oM se maiM behoza ho gyaa| jaba maiM hoza meM AyA taba kinAre para par3A thaa| mujhe vizvAsa nahIM huA ki maiM jIvita huuN| maiMne apane gAla para cimaTI bharI taba mujhe lagA ki maiM jIvita huuN| maiMne turaMta phira se mahAmaMtra kA smaraNa kiyA aura vahAM se calane lgaa| calate-calate isa gAMva meM A phuNcaa| yahA~ Ate samAcAra mile ki Apa yahIM virAjamAna ho aura turaMta hI maiM Apake caraNoM meM AloTane A daudd'aa|" itanA kahate hI vaha phira munirAja ke caraNoM meM gira pdd'aa| sabhI mugdha bana gye| munirAja ne kahA, " dekhA na, yaha mahAmaMtra kA teja / " sabhI ke dila meM saccI zraddhA baiTha gii| sabhI ne jinazAsana kA jayaghoSa guMjAyamAna kara diyaa| lekhaka / sampAdaka : pa. pU. paMnyAsa zrI abhayasAgarajI ma.sA. 186
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - kamalI kA bhayaMkara kaSTa TalA mere peTa meM vi.saM. 2026 meM tIvra zUla kI vedanA huii| aise to bAraha mahine pUrva se bhUkha nahIM lagatI thii| DaoNkTara ko batAne para usane kahA ki lIvara meM sUjana hai| dasa iMjekzanoM kA korsa lenA pdd'egaa| kiMtu choTe gAMva meM rahane ke kAraNa cAra kosa dUra DaoNkTara ke pAsa iMjekzana lagAne jAnA par3atA thaa| basa Adi kA sAdhana Ane-jAne ke lie nahIM thaa| ghara para DaoNkTara bulAveM to kharca bhArI par3atA thA, isa kAraNa maiMne upekSA kii| merI kama bhUkha ke kAraNa upavAsa Adi tapasyA acchI taraha se hone lgii| jisase maiM bIsa-sthAnaka ke upavAsa Adi karatI thii| isase mujhe ThIka lagatA thaa| kiMtu bAda meM eka dina merA pUrA zarIra jakar3a gyaa| peTa meM thor3A darda zurU huA aura thor3e hI dinoM bAda tIvra vedanA hone lgii| mAMDavI vagairaha bar3e gAMvoM meM DaoNkTaroM ko batAne para unhoMne kahA ki, "oNparezana karavAnA pdd'egaa| usake lie bhI mumbaI yA ahamadAbAda jaao| yahAM hamArA kAma nhiiN|" aba mere lie bahuta bar3I muzkila khar3I ho gii| mere patideva madhyapradeza meM naukarI karate the, jisase unheM tAra karake bulaayaa| unako Ane meM lagabhaga dasa dina nikala gye| kiMtu itane dinoM meM zala kI tIvra vedanA khUba cAlu rhii| mere mana meM vicAra AyA ki, "muMbaI jAkara oNparezana karAUM aura zAyada mara bhI jAU~ to aspatAla meM mujhe navakAra sunAne vAlA bhI koI nahIM milegaa|" ___mAMDavI ke pAsa kaccha koDAya gAMva meM mere paramopakArI yoganiSThA guruvaryA zrI guNodayazrIjI ma. sA. kA cAturmAsa thaa| ASAr3ha mAha ke dina the| barasAta lagAtAra barasa rahI thii| mAMDavI aspatAla meM se vApisa gAMva jAnA ora vahAM se phira mumbaI ke lie ravAnA honA bahuta hI muzkila hone se maiMne apane putroM ko kahA ki -"mujhe yahAM se guruvaryAjI ke pAsa le clo| tumhAre pitAjI AyeM taba taka mujhe vahIM rahanA hai| vahAM meM aMtima samaya kI sabhI vidhi kara la~. kyoMki aba mujhe isa bImArI meM se bacane) 187 .
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - kI AzA nahIM lgtii|" isa vicAra se hama kaccha-koDAya pU. guruvaryAjI ke pAsa cale ge| pU. guruvaryAjI ko vinati kI ki, "merI vedanA kI zAMti ke lie zrI saMgha ko kahakara savA lAkha navakAra maMtra kA jApa krvaao|" merI isa vinati ko svIkAra kara eka dina pUrA zrI saMgha jApa meM baiTha gyaa| merI vedanA kisI se sahana nahIM hotI thii| isa prakAra lagabhaga ATha dina vyatIta hue| vedanA tIvra thI vaha maMda par3a gii| isa daurAna mere patideva bhI A gye| hama muMbaI ke lie ravAnA ho gye| kiMtu navakAra maMtra ke prabhAva se mere pati ko rAste meM eka AdamI mila gyaa| usane bAtacIta meM batAyA ki, "muMbaI jAkara oNparezana mata krvaanaa| kiMtu mAMDavI-bhUja ror3a para dahIsarA gAMva AtA hai| vahAM eka vaidya rahatA hai| vaha peTa darda kA bahuta acchA IlAja karatA hai|" vagairaha bahuta bhArapUrvaka khaa| jisase hamane socA ki, mumbaI pahaMcane se pahale bIca meM dahIsarA gAMva meM vaidya ko batAte jAeM, isa Azaya se TeksI vAle ko kahA, "thor3I dera rukakara bhI hameM dahIsarA le clo|" vahAM vaidya ke pAsa jAkara jAMca krvaaii| vaidya ne kahA ki,"kamalI ho gaI hai| aba phuTane kI taiyArI meM hai| muzkila se eka-do dina nikaleMge aura aMdara phuTa gaI to khela khtm|" vaidyajI ko pUchane para unhoMne batAyA ki, "hAM mere pAsa upAya hai, kiMtu DAmba kA! DaoNkTaroM kA AkharI upAya oNparezana evaM vaidya kA aMtima upacAra DAmba dene kA!" hama bahuta soca meM par3a gye| vaidya ko bhArapUrvaka pUchane para usane batAyA ki "hAM! mere upacAra se yaha bAI ThIka ho jAyegI aura isake lie maiM likhita meM kAgaja para likhakara dene ke lie taiyAra huuN|" sAtha ke saMbaMdhiyoM (patideva vagairaha) ne mujhe puuchaa| maiMne kahA-"bhale hI vaidyajI se upacAra kraaveN| mujhe mumbaI nahIM jAnA hai| ghara jAkara marUMgI to navakAra milegaa| mumbaI meM to parAdhIna ho jaayeNge|" isa prakAra hama DAmba dilAkara mumbaI ke bajAya vApisa ghara para aaye| varSA ke kAraNa ghara bar3I muzkila se phuNce| kIcar3a meM gAr3I ke pahiye phaMsa jAte aura unake Upara pAnI A jAtA thaa| gAMva meM kaccA rAstA hone se basa yA TeksI vahAM nahIM 188
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - jA sakatI thii| isa prakAra muzkila se ghara pahuMcakara, vaidya ke kahane ke anusAra upacAra karane se peTa ke bhAga meM jo gAMTha thI vaha bAhara A gii| choTI kerI ke AkAra kI patthara jaisI kaThora gAMTha bAhara kI ora nikala aaii| vaidyajI ke kahane ke mutAbika upacAra karane se gAMThaM bAhara kI ora phuttii| nala meM se pAnI kI dhAra chuTe usa prakAra mavAda evaM kAle khUna kA phavvArA chuuttaa| roga lagabhaga peTa ke dAhine hisse meM se hokara pIche karor3arajju (rIr3ha) taka kaThora patthara kI taraha ikaTThA ho gayA thaa| yaha saba vaidyajI ke upacAra se hI phuTakara mavAda aura kAle khUna se mizrita |cAra-pA~ca kilo kacarA bAhara nikala gyaa| isa prakAra meM mauta meM se navakAra mahAmaMtra ke prabhAva se baca gii| usI samaya meM hamArI pahacAna ke |pAsa ke gAMva meM do jane paccIsa se paiMtIsa varSa kI umra ke, isI prakAra ke roga se mumbaI meM mara gae the| yaha saba dekhakara muMbaI meM rahane vAle hamAre saMbaMdhiyoM ne ati dabAva ke sAtha patra likhe ki, 'tuma muMbaI A jAo aura U~Ta vaidyoM ke bharose kaccha meM kaise baiThe ho?' aise kaI kAraNoM se unake mana ke samAdhAna ke lie hama roga ke nidAna hetu mumbaI gye| vAstava meM roga kA upacAra to ho gayA thaa| kiMtu kamajorI bahuta A gaI thii| isa kAraNa havAI jahAja dvArA mujhe mumbaI le gye| vahA~ nidAna huaa| pUrI jA~ca kI kiMtu kisI prakAra ke jaMtu nahIM haiM aura sAmAnya phor3A hai, isa prakAra DaoNkTaroM ne khaa| zakti kA upacAra karake hama vApisa deza (kaccha) meM A gye| hama mumbaI meM harakizana aspatAla meM the| isI daurAna hamAre pAsa ke gAMva kaccha-bhojAya kI eka bAI ko isI aspatAla meM lAyA gyaa| mere jaisI hI unake roga kI sthiti thii| kiMtu DaoNkTaroM ne jA~ca karake khUna kA kaiMsara batAkara chuTTI de dii| aspatAla meM bhI usa bAI ko rakhane kI AvazyakatA mahasUsa nahIM kii| vaha deza (kaccha) meM sAta mAha kI tIvra vedanA ke bAda maraNa kI zaraNa meM gii| navakAra mahAmaMtra ke prabhAva kA mujhe eka dUsarA anubhava bhI huA hai| 189 /
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - kaccha meM choTe gAMva meM rahane ke kAraNa hameM pratyeka vastu lene ke lie tathA ATA-cakkI nahIM hone ke kAraNa anAja pisavAne pAsa ke gAMva meM jAnA par3atA thaa| hameM kabhI Asa-pAsa ke gAMvoM meM akele bhI AnA-jAnA par3atA thaa| eka-eka kosa kI dUrI para dUsare gAMva hone ke kAraNa Ane-jAne meM Dara bhI nahIM lagatA thaa| maiM eka dina dopahara meM madhyAhna ke samaya pAsa ke gAMva meM jA rahI thii| mujhe vApisa Ate samaya jyAdA sAmAna hone se basa kA sahArA lenA thA, jisake lie maiM dopahara ko ravAnA huii| rAste meM eka bar3A gaharA jalAzaya AtA thaa| acAnaka merI najara jalAzaya ke usa ora gii| vahA~ sAmane kI ora se kutte jaisA koI prANI teja gati se A rahA thaa| pahale to mujhe lagA kuttA hogaa| kiMtu bAda meM acAnaka khyAla AyA ki loga kahate haiM ki isa kSetra meM eka bhagAr3a nAma kA hiMsaka prANI ghumatA hai aura bher3a evaM bakaroM ko parezAna karatA hai| maiM Darakara mana meM navakAra maMtra kA smaraNa karatI khar3I raha gii| maiMne bAraha navakAra ginakara mana meM saMkalpa kiyA ki jo hiMsaka jAnavara ho to yaha rAstA chor3akara dUra calA jaae| maiMne navakAra maMtra ginakara par3akAra kiyA to turaMta hI sAmane se AtA prANI vApisa mur3akara dakSiNa dizA meM kinAre kI ora calA gyaa| maiM pUrva meM jA rahI thii| vaha sAmane A rahA thaa| yadi hama donoM sIdhe-sIdhe calate rahate to khAlI jalAzaya meM Amane-sAmane ho jaate| vahA~ kisI kI AvAja bhI sunAI nahIM detii| aisI gaMbhIra paristhiti thii| kiMtu maiM rAste meM akele kahIM bhI jAnA ho to navakAra maMtra ko rakSaka ke rUpa meM rakhakara navakAra ginatI-ginatI calatI jAtI hU~, aisI Adata ho gaI hai| jisase isa hiMsaka prANI para acAnaka merI najara par3a gii| vaha sAmane kinAre para thA aura meM isa kinAre para thii| jisase navakAra maMtra ke prabhAva se merI rakSA ho gii| isI taraha dUsare bhI do-tIna prakAra ke anubhava haiN| vAstava meM aciMtya mahimA vAle navakAra maMtra kA prabhAva aise kalikAla meM bhI anubhava meM AtA hai, yaha adbhuta hai| lekhikA-a.sau.pAnabAI rAyazI harazI gAlA(kaccha-cAMgar3AIvAle) mukAma posTa - lAyajA (moTA) tahasIla- mANDavI, kaccha-gujarAta pina : 370475 190
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? maMtra choTA, mahimA bar3I meM merA anubhava batAne evaM navakAra mahAmaMtra kI mahimA evaM usakA pratyakSa prabhAva kaisA hai? vaha kahane ke lie isa lekhanI ko kAgaja para aMkita karane kA prayAsa karatA huuN| jaina dharma meM navakAra maMtra kA sthAna U~cA hai| jo mAnava navakAra maiyA kI goda meM calA jAye usakA yaha avazyameva rakSaNa karatA hI hai| isameM zaMkA kA kahIM koI sthAna nahIM hai| bAkI zraddhA kA tela DAlanA jarUrI lagatA hai| pandraha varSa pUrva mere bar3e bhAI (taruNa bhAi) tIrtharatnasAgarajI ne kesarIyAjI tIrtha meM dIkSA grahaNa kii| usa samaya maiMne eka saugaMdha , navakAra maMtra kI mAlA ginane kI lI, vaha niyamita ginatA rahA aura mere hadaya meM ajIba utsAha bar3hane lgaa| eka dina maiM muMbaI sAmAna kharIdane gayA aura guMDoM kI eka TolI ne mujhe ghera liyaa| maiMne navakAra kA smaraNa zurU kiyaa| merA naukara mAla lekara mere sAtha cala rahA thaa| isa TolI ko maiM pahacAna gayA, kiMtu chuTanA muzkila thaa| cAroM ora vyApAriyoM ko dekhA kiMtu sahAyatA karane Aye aisA koI dikhAI nahIM diyA, kyoMki guMDoM ke sAmane kauna pha~se? kiMtu mere zvAsocchvAsa meM mahAmaMtra kA smaraNa gUMja rahA thaa| sAkSAt isa maMtra ne hadaya kamala meM praveza kara merA rakSaNa kiyaa| ina guMDoM ne merI TAMga meM TAMga | DAlane kA bahuta prayatna kiyaa| naukara Age nikalA to usakA sAmAna girA DAlA, phira bhI maiM mauna rhaa| maiM thor3A Age bar3hA to una logoM ne kahA, "hamAre sAtha clo| " maiM aura naukara gaye to eka aMdhere yukta bilDIMga meM le gye| guMDoM ne dhAradAra cAkU bAhara nikAlA, jo dekhakara acche-acchoM kI A~khe baMda ho jaaeN| aise samaya meM mRtyu ke mu~ha meM se bacAne vAlA himmata dene vAlA yaha mahAmaMtra hI thaa| unhoMne dhamakAte hue kahA, "jo ho vaha de do| " maiMne kahA -"yaha sAmAna evaM thor3e paise haiN| cAhie to le lo|'' kiMtu vAstava meM usa samaya aise camatkAra kA sRjana huA ki guMDoM 191
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - kI buddhi kuMThita ho gii| unako kucha bhI nahIM suujhaa| taba mere pAsa thaile meM karIba pA~ca hajAra rUpaye evaM zarIra para cena, aMgUThI aura ghar3I thii| unhoMne kahA-"bhAga yahA~ se jaldI bhaag|" maiM aura naukara sAtha meM vahA~ se calate bne| aciMtya ciMtAmaNI samAna isa mahAmaMtra ke prabhAva se maiM bAla-bAla baca gyaa| kiMtu aba jaba yaha dRzya merI A~khoM ke sAmane AtA hai, taba A~kheM AMsuoM se bhIgI bana jAtI haiN| hadaya meM se raNakAra uThatI hai ki usa samaya merA rakSaka... mitra...AdhAra jo mAnUM vaha navakAra hI thaa| taba se mere mana meM navakAra ke prati ananya zraddhA paidA ho gaI hai| ghara Akara bar3oM ke Age bAta peza karate samaya Asa-pAsa ke sabhI A~khoM meM se bahate pAnI ko nahIM roka ske| navakAra maMtra ke prabhAva se sabhI Azcaryacakita raha gye| sabhI eka hI AvAja se bola uThe ki "maMtra choTA hai, kiMtu mahimA bar3I hai|' lekhaka -anila kezavajI deDhiyA 14/zIla niketana, dUsarI maMjila, eca oNpha sosAyaTI roDa, ovarasIja baiMka kI galI, jogezvarI (pUrva) __mumbaI -400060,phona naM:- 6343569 1 saMsAra meM sAra maMtra navakAra / yahAM se cAra dRSTAMta ke lekhaka pU. gacchAdhipati A.ma. zrI jayaghoSasUrIzvarajI ma.sA. ke praziSya pa. pU. muni zrI jayadarzanavijayajI ma.sA. honI-anahonI to jIvana yAtrA kI dhUpa-chAMva hai| aMgrejI meM ukti 4-MAN PROPOSES, GOD DISPOSES. sAMsArika jIvana meM gRhastha jIvana aMgIkAra karane kI majabUrI AyI, kintu jinazAsana ke prati prema se puSpita puNyodaya ke prabhAvavaza vaivAhika kAla meM dasa sAloM meM kula bAraha bAra tIrthayAtrA samUha meM karane-karAne ke puNyAvasara aaye| sAMsArika sahadharmacAriNI kA sahakAra bhI 192
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? saujanya yukta thaa| jisake kAraNa I. san 1987 meM jhariyA nivAsI zrI | zAmajIbhAI zeTha ke sAMnidhya meM sammetazikhara tIrtha kI yAtrA basa dvArA 50 yAtriyoM ke sAtha 28 dinoM meM ullAsa saha sampanna huii| basa usI yAtrA ke bAda antima tIrthayAtrA, 28 dina ke yAtrA pravAsa ke sAtha kula gujarAta aura rAjasthAna ke prasiddha - aprasiddha 108 tIrthoM kI sparzanA karane hetu Ayojita kiyA, jisake pazcAt cAritra jIvana aMgIkAra karane kI bhAvanA thii| vaise bhI bacapana kI anajAna umra se hI tIrthayAtrA kA prema aisA sAhajika thA ki bhAvanA kI bhavyatA ke sAtha taba taka hindustAna ke 250 se adhika tIrthoM kI yAtrA do se adhika bAra aura zikharajI kI yAtrA 35 bAra ho cukI thI / anamola anubhavoM ke sAtha baiMglora se dinAMka 26.1.1988 maMgalavAra ke maMgala mahUrta meM hama sabhI ne ahamadAbAda jAne ke lie Trena se prasthAna kiyaa| kula 50 yAtrArthiyoM ke sAtha haThIsiMha kI vAr3I se zubhAraMbha kiyaa| jisase pUrva hI 28 dina kI saphala yAtrA hetu hama sabhI ne milakara eka dina meM 28 se adhika AyaMbila kiye the aura guru bhagavantoM ke mAMgalika pravacanopadeza se prasthAna kiyaa| utsAha umaMga aura unnati ko lakSya meM rakhakara sabhI ne basa dvArA yAtrA karanA prAraMbha kiyaa| hama zrI zaMkhezvarajI, tAraMgAjI, AbujI, rANakapura, Adi pramukha tIrthoM kI sundara sparzanA karate-karate ThIka 14 veM dina dinAMka 6.2.88 ko subaha jaisalamerajI tIrtha se Age bar3hate hue zAma ko karIba cAra baje ke pUrva hI bAr3amera pahuMce, jahAM para cauvihAra hetu alpa mukAma kiyA aura zAma ko hI nAkor3AjI jAne hetu prasthAna kiyaa| nAkor3AjI rAtri ko 9-30 se pahale pahuMcane kA aMdAja thA kintu bhavitavyatA kucha aura thI / hararoja hamAre sAtha hI rAtribhojana kA tyAga kara lene vAlA basa DrAIvara usa dina hI pramAdI banA, aura na jAne bAr3amera - nAkor3A ke bIca rAste meM saMghapati kI 5-6 yAtrA basoM ke DrAIvaroM ke sAtha bhojana hetu kucha dera rukaa| hameM bhI usakI kAryadakSatA ko lakSya meM rakhakara usakI icchA meM sahamata honA par3A, kintu jaba koI ghaTanA niyati ke AdhIna ho, kauna kyA kara sakatA hai ? 193
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? bhakti gItoM kI ramajhaTa ke bAda hama saba pUre dina kI ArAdhanA se thake hue the, jisase maiMne basa kI antima 6 sIToM ke sthAna ko chor3akara bAMye ora kI eka sITa para sthAna liyA, aura kucha nidrAvasthA kA anubhava thaa| sAtha-sAtha navakAra maMtra kA smaraNa bhI cAlu thaa| lambe saphara ke bAda nAkor3AjI tIrtha sirpha 17 ki.mI. dUra thA ki acAnaka sthAnAntara ke karIba 15 minaTa ke samaya bItane ke sAtha hI basa sAmane se A rahI Traka ke sAtha Takkara khA baitthii| koI visphoTa sI AvAja anubhava karate hI hama saba sajaga ho gaye, kintu basa kI raphtAra aura gati-dizA cAlaka ke hAtha se bAhara ho gayI thii| vAtAvaraNa kI gaMbhIratA aura bhayAnakatA aisI thI ki saba yAtrI avAk the, kintu mere mukha meM nitya smaraNa se AtmasAt jaisA namaskAra mahAmaMtra spaSTa nikala gyaa| basa ko Traka kI Takkara se lage dhakke ke kAraNa, maiM bhI sITa para se gira gayA thA, kintu mRtyu kA sahaja bhaya, navakAra uccAraNa meM rUpAntarita ho gyaa| basa mukhya mArga se utara kara reta kI pagaDaMDI para jA rahI thii| cAlaka svayaM kA bhI santulana nahIM rahA thA, jisase sArI kI sArI basa palaTI khAkara mRtyu kA zastra bana jAne meM kucha hI dera thI ki...namaskAra kA merA uccAraNa camatkAra kA kAraNa bana gyaa| sirpha do navakAra kA smaraNa pUrA huA na huA, basa cAlaka ne vicitra cAla aura gati-dizA Adi para niyaMtraNa lekara basa ko breka lagAkara rAste ke nIce eka ora retavAlI jagaha para roka dii| basa cAlaka svayaM bhayabhIta hokara khir3akI se utarakara akasmAt sthala para bhAga gayA jo ki karIba 500 phITa dUra thaa| isa ora yAtrA pravAsa ke mukhya saMcAlaka kI jimmedArI ke kAraNa maiM bhI apanI khir3akI se kUdA aura dekhatA hU~ ki durghaTanA bahuta hI bhayaprada ghaTI thii| basa bIca ke bhAga kI ora se kaTa gayI thii| jisase, sarvathA pIchalI sIToM ke yAtrI meM se kula 12 yAtrI (puruSa-strI) rAste para gira gaye the| bhayAnakatA to yaha thI ki akasmAt meM eka choTI baccI ke sAtha kula ATha yAtriyoM kI mauta ho cukI thii| aura eka yuvAna strI yAtrI ne nikaTa ke bAlotarA aspatAla meM pahuMcate hI mUrchitAvasthA meM prANa tyAga diyaa| kula ATha strI 194
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - aura eka puruSa ke sAtha nau kI saMkhyA meM mauta kI karuNa ghaTanA ghaTI, jisakI khabara TI.vI. samAcAra ke mAdhyama se cAroM ora phaila gyii| kintu... isa AzcaryakArI bacAva ke bAda jaise hI mana kucha svasthatA kA anubhavI banA ki khyAla meM AyA ki jisa navakAra ke camatkAra se maiM svayaM baca gayA usa navakAra maMtra se sambaMdha rakhane vAlI citra-vicitra ghaTanAeM sAtha meM ghaTI thiiN| jaisalamera hamAre yAtrA pravAsa meM sparzita 68vAM tIrtha thA, jo navakAra ke 68 akSara ke sAtha mela rakhatA thaa| basa kA nambara thA GRX-9 aura durghaTanA ke zikAra bane ThIka 9 yAtrI jisakA sambaMdha navakAra maMtra ke nau padoM ke sAtha thaa| akasmAt bhI rAtri ke 9 baje ke bAda huA thaa| patA nahIM ki cAritra kI bhAvanA ke pratApa se sahadharmacAriNI kA bacAva, basa kA sAmAna DikkI se gira kara |500-500 phITa basa ke sAtha khIMce jAne para bhI kaise huA? aura sirpha do tIna TAMke mastaka se khUna bahane ke kAraNa aaye| eka bahana ke hAtha paira kaTa gaye, aura eka kI pairoM kI haDDI TUTI, kintu navakAra ke prabhAva se bar3I durghaTanA hote bcii| Aja bhI kSatigrasta yAtrI isa ghaTanA ke sAkSI bana jIvana bItA rahe haiN| isI mahAmaMtra namaskAra ke prabhAva se aura bhI tIna bAra mRtyu ke mu~ha se bAhara nikalane kA satyAvasara anubhavita kiyA hai, jisake bAda navakAra ke prabhAva se maMtra ke prati sadbhAva bahuta hI bar3ha gayA hai| khAsa ullekhanIya prasaMga uparokta ghaTanA meM yaha banA hai ki jIvana meM nau lAkha kA jApa guru mukha se uccara kara kaoNleja jIvana meM hI pUrNa kiyA thA, jisakI badaulata akasmAt ke pUrva hI sthAnAntaraNa karane kI agama preraNA huI, aura jisa sthAna para ThIka 15 minaTa pahale baiThA thA usa sthAna ko grahaNa karane vAle do yAtrI svargavAsI bane the| jisakI dardanAka yAda Aja bhI satAtI hai| 195
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - mantra navakAra ko satata namaskAra | jo kArya AyAsa binA hI utpanna ho jAye use anAyAsa kahate haiN| akasmAt bhI anAyAsa hotA hai| vaisI Akasmika ghaTanAoM meM ullekhanIya prastuta prasaMga jIvana kA satya prasaMga hai| prastuti kA sAra yahI hai ki namaskAra mahAmaMtra meM jo aciMtya zakti hai, usakI abhivyakti aneka granthoM meM to hai, kintu svAnubhava kI pratIti ina sabhI abhivyaktiyoM se Age nikala jAtI hai| __sAMsArika avasthA meM vyAvasAyika aura vyAvahArika kAryoM se plena meM hI AkAzI saphara karane kA 202 bAra maukA aayaa| kintu AsAma kI rAjadhAnI gohATI se kalakattA kI havAI jahAjI saphara smaraNIya bana gayI hai| SAFARI Co. ke INTERNAL AUDIT ko pUrNa kara bambaI jAne ke lie kalakattA kI FLIGHT dinAMka 11.1.1989 budhavAra ko lene AIR PORT phuNcaa|tthiik 4-30 zAma kA plena thA aura Age kalakattA se mumbaI kA plena rAta 8-30 baje kA thaa| kizora avasthA se hI navakAra jApa kI ruci aura abhyAsa ke kAraNa aisA niyama banAyA thA ki jaba bhI saphara karanA ho plena meM praveza karate hI 12 navakAra kA jApa TAKE OFF ke samaya aura LANDING ke vakta bhI 12 navakAra kA jApa Avazyaka rUpa se krnaa| varSA Rtu aura pUrvabhAgIya kSetra ke kAraNa saMdhyA gADha banI thI, aura kucha-kucha andhakAra zAma ko 4-30 ke bAda mahasUsa hotA thaa| usa BOING PLANE meM kula 93 musAphira meM se maiMne pichale hisse kI khir3akI kA sthAna grahaNa kiyaa| AIR HOSTESS ke ANOUNCEMENT ke bAda kamara para belTa lagA liye aura niyata samaya para PLANE ne ur3Ana kI taiyArI kii| RUNWAY ke eka chora para pahuMcakara PILOT ne plena ko mor3A aura aba TAKE OFF ke hetu raphtAra grahara kara plena |RUN WAY para daur3ane lgaa| karIba 175 ki.mI. prati ghanTA kI raphtAra 196
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? kI gati prApta huii| jaba taka PLANE 3/4th RUN WAY kA hissA vyatIta kara canda sekaNDoM meM to AkAza meM addhara ho jAne vAlA hI thA ki.... acAnaka dhamAke sI AvAja AI aura vimAna kI cAla badalane lgii| khir3akI meM se dekhA to bAhara kI mazIna se Aga ke gole nikale jA rahe the| mukha meM navakAra kA jApa Adata - abhyAsa mutAbika cAlu hI thaa| bhayAnaka AvAja aura vicitra rukAvaTa se daur3a rahe plena meM saba yAtrI bhayabhIta bana gaye aura maiM to khAsa caukannA bana gayA, kyoMki ahamadAbAda | AIRPORT para PLANE CRASH meM sabhI yAtrI ke mauta kI ghaTanA tAjI thI, aura vese bhI sunA thA ki vimAnI saphara meM ur3Ana va utAra kI ghar3iyAM nAjuka hotI haiN| bhaya se kucha mukta va kucha vyApta banA maiM navakAra ko spaSTa uccAraNa pUrvaka ginane laga gayA ki usI samaya Upara kI CABIN meM se LUGGAGE girane lagA / vimAna para PILOT kA niyaMtraNa nahIM jaisA rahA, jisase vimAna havAI paTTI chor3akara nikaTa ke eka kheta meM calane lgaa| patharAva rAha para bailagAr3I meM baiThane se jo spandana anubhavita hoM, vaise jhaTake usa samaya lagane lge| saba ke prANa U~ce ho gye| maiMne bhI mAno Ane vAlI mauta kI saMbhAvanA se mana majabUta kara navakAra kI hI zaraNa lii| raphtAra se bhAga rahe vimAna ke PILOT ne sabako akasmAt se bacAne ke prayAsa meM 8-10 TYRES ko BURST kara diyA, jisase vimAna kI gati kheta meM atyalpa bana gii| kintu vimAna ke WHITE PETROL kI Aga se kheta meM bhI agni prasaraNa hone lagA, aura maiMne kucha andhakAra ke vAtAvaraNa meM hI dekhA ki vimAna kI cAroM aura dhuMA phaila gayA thaa| kSaNoM meM ur3akara AkAza meM addhara hone ke bajAya vahI vimAna apanI Aga jhapaTa se sabake prANa paMkheru ur3A de aisI kalpanA meM mere zvAsocchvAsa addhara ho gae kintu mukha se navakAra smaraNa na chUTA vaha na hI chUTA / acAnaka vimAna dhakke kI AvAja ke sAtha kheta meM koI vastu se TakarAkara khar3A raha gyaa| taba taka Aga aura dhuMA cAroM ora phailane lagA 197
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - thaa| kisI bhI samaya vimAna BLAST se mauta kI saphara bana sake vaisI | EMERGENCY kA hama sabhI anubhava kara rahe the ki COCKPIT se udghoSaNA huI ki sabhI yAtrI vimAna cAlaka dvArA utArI gayI |EMERGENCY LADER se jamIna para kUda jAne ke lie paira se jUte-cappala nikAla deM, apane sAmAna ko bhI chor3akara daravAje para A jaayeN| hama saba prANa bacAne ke lie daravAje kI ora jAne lage ki acAnaka LIGHT calI gii| jaise-taise pichale hisse ke musAphira hama saba Age ke daravAje para phuNce| aura hameM sabhI kI taraha kUdAyA gyaa| hAtha meM | IMPORTANT PAPER kI brIphakesa thii| use chor3a na sakA kintu dhakkebAjI meM vaha aTaicI TUTa gyii| kheta meM girate hI hameM MILITARY aura FIRE BRIGADE vAloM ne REFUGEE kI taraha vahAM se eyaraporTa taka ke karIbana eka ki.mI. taka daur3AyA tAki saba baca jAyeM, aura durghaTanA kA zikAra na bneN| phUlI sAMsa ke sAtha krama se AbAla-gopAla sabhI jaba havAI aDDe pahaMce taba patA calA ki vimAna kisI vastu se Takkara khAkara kheta meM calA gayA, kintu PILOT kI samaya sUcakatA se durghaTanA nahIM huI thii| / kucha patA na calA, kintu hameM turanta gauhATI ke eka pAMca sitArA HOTEL meM le jAyA gyaa| aura kalakattA kI yAtrA dinAMka 12-1-1989 guruvAra ko ghoSita kara dI gii| zAma ke samaya ke bAda rAtri meM dUradarzana samAcAra meM bhI samAcAra prasArita ho gaye the|aur dUsare dina jaba samAcAra patra dekhA to usameM bhI 'durghaTanA hone se bacI' aise samAcAra chapa gaye the| hakIkata yaha thI ki AIRPORT AREA ke eka chora para kA WATCHMAN apane kArya meM vyasta thA, itane meM do baila havAI paTTI para pahuMca gye| vimAna ke AvAja se bhayabhIta hokara bhAgate-bhAgate hamAre hI vimAna se TakarA gaye the| jisase bailoM kI kAyA to khUna kI nIka bana gayI aura deha haDDI kA Dhera, parantu vimAna ke mazIna gharSaNa ke kAraNa 198
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? agni prakSepa karane lge| phira bhI sabhI yAtriyoM kI jAna bacAne hetu vimAna cAlaka ne kaThora zrama kiyA, jisase vimAna kheta meM calA gyaa| kinta..... sabase AzcaryakArI ghaTanA to yaha thI ki vimAna kheta kI eka vizAla zilA se TakarAkara ruka gayA, jahA~ se kucha hI Age pAnI kA gaharA nAlA thaa| maiM to zraddhA se yahI mAnatA hU~ ki eka mAtra merA navakAra jApa hI sabhI ke rakSaNa kA nimitta bnaa| varanA Aga laganA, kheta meM cale jAnA aura vahAM bhI gahare pAnI ke gaDDhe meM girakara akasmAt meM mara jAne ke bajAya honI kA hI na honA kaise ho sakatA thA? utsukatA ke sAtha guruvAra ke dina dopahara meM SPECIAL PLANE meM gauhATI se kalakattA jAne ke pUrva RESTAURANT kI chata se dekhA to hamArA vaha vimAna karIba 1 ki.mI. dUra kheta meM eka khilaune sA par3A hai, jisakI eka ora kI paMkha jamIna taka jhuka gayI hai| phira bhI navakAra ke prabhAva se prANa aura sAmAna donoM baca gye| baMdhana mukti kI satyAnubhUti dharmAsthAyukta vaha kizorAvasthA thii| jaina dharma ke marma taka pahu~canA dUra thA kintu koI puNyodaya kA kAla thA ki mujhe saMsArI avasthA meM maiTrika ke abhyAsa pUrva hI jhariyA nagara meM bhavopakArI guru mahArAja kA samparka huaa| tapasvIratna niHspRhI guru mahArAja ke zrImukha se sirpha 14 varSa kI umra meM hI namaskAra mahAmaMtra ke navalAkha jApa kI pratijJA samprApta huii| dinAMka 21-10-1971 ke zubha dina jApa kA zubhAraMbha sirpha guruvacana zraddhA aura pUrvabhavoM ke tathAprakAra ke saMskAra se prAraMbha kiyaa| vaise to yahI navalakhA ATha-dasa sAla taka meM pUrA ho aisI ginatI se dasa sAla meM pUrNAhUti kI pratijJA thI, kintu jApAraMbha ke pazcAt pravardhamAna bhAvanA ke bala se kaoNleja jIvana ke bIca hI sirpha cAra sAla meM pUrNa huaa| jaba-jaba jApa kiyA saMkalpa - manaH zuddhi - sahajatA aura saralatA pUrvaka kiyA / taba to navakAra jApa hI navapadAvarta, naMdAvarta, zaMkhAvarta, yA phira anya vidhi 199
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? kA jJAna yA phira navalakhA jApa se durgati nivAraNa ke uparAMta camatkAroM kI paramparAdi kA savizeSa jJAna bhI nahIM thA, kintu isa pUrNa jApa ke bAda jIvana meM jo-jo bhI viziSTa camatkAroM kA svAnubhava kiyA usameM se maraNAMta prasaMga se pramukti kI yaha satya ghaTanA yahAM sarvajanalAbhArtha zabdAMkita hai| dina-dinAMka kI noMdha raha gaI hai, kintu i.sa. 1982 kI ghaTanA hai| saphArI brAMDa syUTakesa ke karnATaka saMpUrNa ke eka mAtra DisTrIbyUTara ke nAte baiMglora meM nayA vyavasAya prAraMbha kiyA thaa| kAma kA bojha kucha jyAdA rahane se zAma ke cauvihAra ke bAda phira oNphisa (daphtara) meM Akara akele kArya nipaTAnA hotA thA / dakSiNa pradeza dharmabhIrU mAnA jAtA hai| jisase corI guMDAgardI - DakaitI Adi ke prasaMga to zAyada hI sunane meM Ate the| isalie rAtri meM bhI akele baiThanA koI bhayaprada nahIM thA / kintu vaha dhAraNA galata sAbita huii| eka dina.... acAnaka, prathama mAle ke oNphisa meM maiM thA aura oNphisa kI lAITa calI gii| aura turaMta pazcAt ghor3e kI khura ke AvAja sI sunAI dete hI maiM cauMka utthaa| kucha loga aMdhere meM hI daphtara kI sIr3hiyoM ko car3hakara merI Cabin kI ora A rahe the| bhaya kI saMvedanA meM hI mana meM AzaMkA utpanna huI ki ho na ho kucha gar3abar3a hai| turta hI muMha se 'kauna hai'? kI AvAja nikala gii| aura usI vakta mere mukha para kisI ne cakAcauMdha Light kA kSepa kiyaa| aMdAja A hI gayA ki koI anjAna loga mujha para AkramaNa karane hetu sinemA sTAIla meM lAITa kA Fuez uDAkara Ae haiM aura unakI murAda duSTa hai| kintu akalpita isa Aphata ke vakta na jAne navalakhA jApa ke bAda bhI nitya smarita navakAra mahAmaMtra hI mukha para anAyAsa A gyaa| AMkhe cauMdhiyA gaI thIM aura maiM bhI bhayabhrAMta thA ki mujhe mUrcchita karane hetu kisI ne mukha para peTrola-sA jalada padArtha chiMTa diyA, jisase mRtyu kA bhaya 200
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? prakaTa ho gyaa| pala do pala meM to jaise aziSTatA meM kucha bAkI ho vaise AgaMtuka guMDoM meM se eka ne gale meM phaMdA DAla diyaa| pariNAma yaha AyA ki kucha mUrchitAvasthA meM hI maiMne navakAra kA jApa dRr3ha kara diyA aura mauta kI kuzaMkA meM eka mAtra zaraNa mahAmaMtra kA le liyaa| kSaNa meM to gale kA phaMdA bhISaNa banane lagA, aura mere hAtha meM kucha na rahA, sirpha gale kI ghoMTa aura prANa bacAne eka hAtha se majabUta phaMde ko pakar3a liyaa| jisake kAraNa zvAsocchvAsa lene-chor3ane meM kucha kama taqalIpha mahasUsa huii| taba taka to saba prakriyA mauna thii| isI vakta eka ne kaThora svara meM kahA ki, "paise denA hai ki prANa khonA hai?" satya hakIkata kA pardAphAza ho gyaa| vyavasAya saMpUrNa nIti kA thaa| jisase nakada sau-do sau rUpaye se jyAdA rAzi pAkiTa meM nahIM thI, kintu caika dvArA hI vyAvasAyika AdAna-pradAna hotA thaa| maiMne guMDoM ke prazna kA pratyuttara pradAna karate hue kahA ki, "mere pAsa nakada rAzi nahIM hai kintu subaha meM caika likhakara de sakatA huuN|" javAba ke isa vakta namaskAra maMtra se vaMcita rahA kintu zAyada isI ke kAraNa guMDoM meM se kisI eka ko sadbuddhi utpanna huii| jisake kAraNa usane gale meM DAlA phaMdA zithila kiyaa| parantu taba taka gale meM lAla lakIra-sI rekhA dabAva-tanAva ke kAraNa utpanna ho gaI thii| phira bhI unakI apekSA pUrNa na hone se phira eka ne merI pITha para cAkU se sparza kiyA,dUsare ne AvAja rokane muMha meM kapar3A DhUMsA aura tIsare ne merI hI kursI se mere hAtha-paira bAMdha dene kI duzceSTA bhI kii| aMjAma yaha huA ki phira musIbata aura bhayAnakatA kI mizra saMvedanA meM mukha meM navakAra jApa Ane lagA kintu merI zArIrika zaktiyA~ sImita raha gii| ThIka aisI nAjuka kSaNoM meM camatkAra huA..... oNphisa kA daravAna apane kArya se kahIM bAhara thA, utane meM mauke kA lAbha lekara ina badamAzoM ne pAMca-dasa hajAra kI lAlaca meM aisA kukarma karane kI himmata kI thii| Age kucha hove itane meM hI to vahI 201
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? daravAna vApasa lauTA thA, jisane dekhA ki pahalI maMjila para aMdhakAra hai nIce kA daravAjA khulA haiM aura Upara meM zorabakora jaisI AvAja hai, jarUra kucha gar3abar3a hai| turaMta hI vaha AvAja detA huA Upara Ane lagA ki guMDe sAvadhAna ho ge| phira bhI unhoMne use bhI DarAkara vApasa bhejA na bhejA itane meM cauthA guMDA jo ki kucha na milane se syUTakesa ke bakse khola rahA thA, usane aura anya ne milakara tIna syUTakesa kI corI kii| hAtha meM jApAna kI ghar3I thI, amarIkA kI CROSS BRAND kalama thI aura sau-do sau kI nakada rakama lekara cAroM guMDe bhAgane lge| aura mujhe vyagra hAlata meM hI jamIna para girAkara saMtoSa liyA thaa| ___prANa to AbAda navakAra camatkAra se baca gaye the, kintu baMdhana ke kAraNa vicitra sthiti kA anubhava ho rahA thaa| darda aura damana meM hI kucha samaya navakAra ke jApa ke sAtha vyatIta kiyA ki taba taka vApasa lauTA gurakhA lAlaTena aura anya vyaktiyoM ke sAtha Upara aayaa| cAroM ora astavyasta kAgajAta aura bikharI vastuoM ke bIca hI hamadardI ke sAtha mera nikaTa Akara prathama muMha se DhUMse hue kapar3e nikAle aura bAda meM rassI ke baMdhana se mukta kiyaa| ___maiMne navakAra ke sAtha usakA bhI upakAra mahasasU kiyaa| kintu kAya prahArAdi se kuMThitAvasthA meM kucha becainI kA hI anubhava karake maunAvasthA meM hI pratyupakAra kI abhivyakti kii| thor3I dera ka bAda meM jaba pUrNa hoza meM A gayA thA, dekhA ki saMsArI pitAjI bhI samAcAra milate hI A gae the, sAtha meM phaimilI DaoNkTara bhI the| . guMDoM kI dhamakiyAM hone para bhI parivAra vAloM ne pulisa | COMPLAINT dAkhila krvaaii| barasoM bIta gaye haiM isa ghaTanA ko kintu Aja bhI navakAra prabhAva se prabhAvita ho aneka samaya jApa meM pradhAnatA usI kI rakhatA huuN| namaskAra hI eka taarnnhaar| jIvana meM kucha ghaTanAeM aisI ghaTatI haiM jise yAda kara jIvana paryanta 202
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? Azcarya kA anubhava hotA rahatA hai| sAMsArika avasthA meM to tIna bAra pratyakSa mauta ke mukha se nikalakara dharmazraddhA aura vairAgya meM ThIka-ThIka abhivRddhi huI thii| kintu eka Azcaryaprada ghaTanA dinAMka 3-7-99 zanivAra (dvi.jeTha vadi cautha) ke dina subaha-subaha 5-40 ke samaya ghaTita ho gii| vi.saM. 2055 (I.sa. 1999) kA cAturmAsa gacchAdhipati zrI jayaghoSasUrIzvarajI ma.sA. kI AjJA se zrI mahAvIra nagara jaina upAzraya-navasArI meM taya huA thA, jahA~ cAturmAsa praveza hetu maMgala dina dinAMka 8-7-99 ravivAra kA thaa| ThIka usake hI eka dina pUrva zrI AdinAtha saMgha ke nUnata upAzraya meM thaa| zukravAra kI rAta meM zrAvakoM ko pratikramaNa karavAne vakta sajjAya ke sthAna para mRtyu kI samAdhi se saMbaMdhita pada gIta meM sunAye aura samajhAyA ki jaba jIvana kI aMtima kSaNa Ave taba duSkRta garhA-sukRta anumodanA aura cAra zaraNa grahaNa karake paMDita mRtyu prApta kaise kI jaay| - pratikramaNa ke pazcAt zrAvakAdi jJAna-goSThI kara svagRha kI ora cale gaye, jabaki maiM jApa meM praviSTa ho gayA aura kucha dera se saMthArA kara so gyaa| zukravAra ke dina bhI AyaMbila kA vighnahArI maMgalakArI tapa thA aura zanivAra ko bhI Age-Age Ayabila hI karanA thaa| zukravAra kI rAtri dehazrama visarjana hetu vyatIta ho gaI aura zanivAra ko brAhmamUrta meM uThakara dhyAna meM praveza kiyaa| . grISma Rtu ke dina ujAlA lagabhaga paune chaha-chaha baje taka praryApta ho jAtA hai| isalie prAtaHkAlIna pratikramaNa paune chaha ke AsapAsa prAraMbha karanA thaa| kintu ThIka pAMca pacAsa minaTa para upAzraya ke vizAla makAna meM caracarAhaTa kI AvAja aayii| merA dhyAna bhaMga ho gyaa| AvAja vicitra-sI thI, aura lagA ki kahIM golIbAra ho rahA hai| kintu kucha jyAdA vicAra karUM-na-karuM itane meM to aisI bhayAnaka AvAja AyI ki lagA jaise topagole kahIM se chUTe haiN| __inhIM dinoM meM pAkistAna-bhArata ke bIca sImA rekhA ke saMbaMdha meM - 203 .
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - gaharA tanAva cAlu thA aura sAtha northoDromasa ne kI huI bhaviSyavANI ke mutAbika duniyA meM hone vAle pralaya kI bAteM-aphavAheM bhI cala rahI thiiN| mana-magaja meM bhI aise hI vicAroM ne prabhAva DAlA thA isaliye dhUma-dhUr3Ake kI AvAja ke sAtha hI dhyAna to bhaMga ho gayA kintu mana bhI cauMka gyaa| acAnaka dekhatA hU~ to AMkhoM ke sAmane upAzraya kI chata se kucha miTTI, raja aura patthara girane cAlu ho gye| gabarAhaTa meM na jAne mana kA tanAva teja ho gyaa| pAkistAna dvArA aNuzastra prayoga vicAra bhI kalpanA bana A gye| phira bhI aisI bhayAnaka aura kucha aMdhakAra-ujAle kI durghaTanA ke vakta bhI deva-guru kI kRpA, saMyama sAdhanA kI satarkatA aura gRhasthAvasthA se hI namaskAra mahAmaMtra kI saMkalpa-sAdhanA ke prabhAva-pratApa se A~khoM ke sAmane mauta kI parachAI-sA DarAvanA dRzya dekha mukha meM navakAra mahAmaMtra A gyaa| upAzraya meM mere alAvA usa sayama aura koI na thA, aura saMpUrNa upAzraya kA gorakhA bhI nIce thaa| pAThazAlA ke zikSaka bhI subaha-subaha darzana hetu bAhara gaye the| aisI sthiti meM paristhiti ke mutAbika maiMne sirpha | eka hI navakAra kA prakaTa jApa sahaja bhayAvasthA meM kara liyA, aura saMthArA chor3a kara joroM se pravezadvAra kI ora bhaagaa| daravAje ko kholakara jaise hI bAhara nikala kara jAna bacAne nIce sIr3hI utara gayA utane meM hI bahuta bar3e dhamAke ke sAtha upAzraya kI bar3I gelerI meM banAe gae sTIla ke kaThahare aura plAsTara oNpha perisa kI siliMga jisako elyuminiyama ke char3oM se jor3A gayA thA, vaha sArI-kI sArI siliMga aura gelerI kI rIliMga eka sAtha upAzraya meM A girii| __meM to bAla-bAla baca gayA, kintu isa ghaTanA ke sAtha jo jo Azcaryaprada bAteM jur3I haiM use sabhI kI dharmazraddhA bar3he isalie saMkSipta bhASA meM prastuta karane kI lAlaca roka nahIM sakatA huuN| jisa sthAna para upAzraya kA DhAMcA utarakara TUTa gayA, usI jagaha para meM apane agale vakta kI sthiratA ke daurAna rAtri ko saMthArA karatA thaa| 204
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? kintu dinAMka 2-7 zukravAra kI sirpha eka rAtri ke lie hI isI upAzraya meM bItAne aura phira zanivAra ko vihAra kara nikaTa ke ciMtAmaNi pAzrvaprabhu ke upAzraya meM bItAkara ravivAra ko cAturmAsa praveza karanA thA / sirpha eka rAtri kI ciMtA thI, isalie jahA~ durghaTanA huI vahAM saMthArA na karate hue sirpha tIna cAra mITara hI dUra saMthArA kiyA thA / sthAna badalane kA koI uddezya na thA, phira bhI bacanA thA to baca gyaa| Upara kI siliMga girI kintu na to kucha coTa AI na merI upadhi yA gocarI ke pAtra Adi ko kSati huii| miTTI kA Dhera girA kintu sabhI saMyama kI vastu ke cAroM ora, jabaki saMthArA aura sAmagrI para kucha girA taka nhiiN| dUsarA, rAtri ko lagabhaga eka baje hI navakArAdi jApa kiye the| durghaTanA ke samaya bhI bhayAnaka kalpanA meM bhI navakAra ko hI smaraNa meM liyA hai| sAtha-sAtha AyaMbila kA mahAtapa bhI thaa| navakAra japa-AyaMbila tapa aura brahmacarya ke khapa ne hI saMyamajIvana kI rakSA kI hai, aisA khAsa pratIta ho rahA hai| subaha samAcAra phailate hI zrAvaka-zrAvikAeM Ane lage aura kahane lage ki, "mahArAja sAhaba, kisI kA puNya Apake kAma meM AyA hai| acchA huA ki yaha siliMga na Apa para girI, na vyAkhyAna ke samaya yA pratikramaNa ke samaya girI kintu koI na thA tabhI girI / " maiM bhI mana meM socane lagA ki siliMga ko giranA hI thA to aMdherI rAtri ke madhya meM na girI aura prAtaH samaya hI girI, jabaki rAtri kA vizrAma ho cukA thA, kucha-kucha ujAlA hone se loga bhI jaga cuke the| varanA dekhI huI ghaTanA aura kI huI anubhUti meM bhayAnakatA zAyada durghaTanA ke bAda bhI mana ko parezAna kara sakatI thI / jo bhI ho dinAMka 8-7 ravivAra ko zrIsaMgha meM cAturmAsa praveza bahuta ullAsamaya vAtAvaraNa meM ho gayA aura vyAkhyAna meM hI bItI ghaTanA ko yAda kara sabhAsamakSa prastuta bhI kI, jise sunakara aneka loga dharmatattva kI zraddhA meM sthira ho gaye / 205
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? SM893 388888888888888888888888888888888 808085568966088 navakAra ne ijjata bacAI (yahAM peza kiye gaye 6 dRSTAMta "navakAra maMtra nA camatkAro" meM se sAbhAra uddhRta kiye gaye haiM- saMpAdaka) mumbaI ke amIra parivAra kI eka bahina apane kisI saMbaMdhI ke vahA~ rAjakoTa meM prasaMga nipaTane ke bAda eka do dina meM jAne kI taiyArI kara rahI thI, vahIM to mumbaI se acAnaka phona AyA ki tuma turaMta A jAo, gAr3I bhejI hai| |.. zAma ko gAr3I lene ke lie A gaI, kiMtu sAtha meM koI vyakti nahIM thaa| usa bahina ne pUchA -"kyoM koI AyA nahIM?" DrAivara ne kahA-"koI A sake, vaisA nahIM thaa| isalie seTha ne mujhe akelA bhejA hai| Apako abhI calanA hai| prAtaHkAla se pahale muMbaI pahu~canA hai|| vaha bahina thor3I hicakicAyI, kiMtu DrAivara ghara kA vizvAsapAtra evaM vaphAdAra thA, isalie vaise mana meM koI Dara nahIM thaa| phira bhI yuvAvasthA aura adbhuta rUpa ina donoM ke sAtha rAjakoTa se muMbaI taka kI yAtrA rAtri ke samaya meM aura vaha bhI akele yuvAna DrAivara ke sAtha, yaha thor3A lokahaMsI kA viSaya banatA hI hai| isalie apanI sakhI ko sAtha le liyaa| isa prakAra donoM bahinoM ko gAr3I meM pIche kI sITa para biThAkara daravAjA banda karake DrAivara ne gAr3I mumbaI kI ora ravAnA kara dii| vaha rAjakoTa se kAphI Age nikala gye| phira rAta meM eka gAMva se thor3e dUra hI the| aura ina donoM bahinoM ko laghuzaMkA hone ke kAraNa unhoMne DrAivara ko gAr3I rokane ko khaa| - DrAivara ne kahA-"seThAnI mA~! thor3I hI dUrI para gAMva hai| vahA~ jAkara zaMkA nipttaanaa|" kiMtu vaha bahina rokane kI sthiti meM nahIM thI isalie gAr3I khar3I kii| donoM bahineM gAr3I meM se nIce utrii| sAmane kI sAiDa meM laghuzaMkA |nipaTAkara vApisa gAr3I meM baiThane kI taiyArI kara rahI thI, vahIM to acAnaka 206
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? " 'khar3e raho' kI teja AvAja sunate hI saba cauMka utthe| dekhate haiM to hAtha meM baMdUka lekara 4-5 lUTere jaise loga donoM bahinoM ko ghera kara khar3e the| haSTapuSTa zarIra, lambI-lambI mU~cheM, bar3I-bar3I A~kheM aura bharAvadAra ceharA ... sira para sAphA pahane hue yaha loga DAkuoM kI kisI TolI ke lagate the| donoM bahineM bahuta Dara giiN| aba kyA karanA cAhiye- kucha samajha meM nahIM A rhaa| DrAivara bhI khar3A khar3A kAMpa rahA thA ! Akhira usa zrImaMta bahina ne kahA ki " bhAI, tumheM kyA cAhie? lo, yaha mere sabhI gahane tumheM de detI huuN|" isa prakAra kahakara apane zarIra ke upara zobhAyamAna ho rahe sabhI gahane utArane lagIM, kiMtu vaha baMdUkadhArI to kahatA hai ki "nahIM, yaha nahIM cAhie, tuma isa ora calo!" aisA kahakara sAmane kI dizA btaayii| isa kAraNa ve kiMkartavyavimUr3ha bana gaye, kAraNa ki 'isa ora calo' arthAt kyA? yaha to zIla ke upara saMkaTa A gyaa| aba kyA karanA ? isameM se kisa prakAra bacanA? aise vicAra karane lgiiN| vaha lUTerA bhI ghana kI lUTa pratidina karatA hogaa| kiMtu Aja unakA rUpa dekhakara jaise use bhI rUpa kI lUTa karane kA mana ho gyaa| isalie to usane basa yahI Agraha rakhA ki, 'isa ora mere sAtha clo|' taba usa bahina ko acAnaka hI navakAra mahAmaMtra yAda AyA / vaha basa, mana hI mana meM isakA raTana karane lgii| navakAra mahAmaMtra ke adhiSThAyaka devoM ko kaha diyA ki, " Aja mere zIla kI rakSA karanA Apake hI hAtha meM hai, he prabhu! mujhe bacAo !" jaba khUba bhAvapUrvaka navakAra kA jApa hotA hai, taba vahIM camatkAra hotA hai| usa bhoga- bhUkhe DAkU kI kAmavAsanA acAnaka utara gii| use mana meM lagA ki maiM yaha kyA kara rahA hU~? aura turaMta pUchatA hai ki, " tuma kahA~ se Aye ho?" -" rAjakoTa se|" "kahA~ jA rahe ho?" "mumbaI / " " jAo bahina jAo / rUpa evaM ekAMta dekhakara maiM pizAca banane jA rahA thaa| kiMtu aba merI aMtara AtmA hI mujhe dhikkAra rahI hai| tuma khuzI se jA sakatI ho| mere aparAdha 207
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? kI kSamA krnaa|" isa prakAra kahakara usa saradAra ne sabhI baMdUka dhAriyoM kI ora izArA kiyA aura sabhI calane lge| | donoM bahinoM ne bhI gAr3I meM baiThakara DrAivara ko jaldI gAr3I ravAnA karane ko khaa| unake prANa meM prANa Aye the| / sAtha meM rahI huI bahina to yaha ekadama aisA parivartana kaise ho gayA? kisa prakAra huA? usa para hI Azcaryacakita bana gayI! kiMtu navakAra jahA~ hotA hai vahA~ aise to kitane hI Azcarya banate haiM, vaha bAta usa bahina ko kauna samajhAye? : navakAra ne mAla bacAyA 1 . eka jaina gRhastha bhAI kA dRSTAMta kabhI par3hane meM AyA thaa| usakI Arthika paristhiti to ekadama sAmAnya kiMtu navakAra mahAmaMtra para usakI zraddhA asAmAnya thI! jaba jaba phursata milatI ki mana meM navakAra maMtra kA jApa cAlu hI hotaa| aise hI kaho ki kabhI phursata milatI hI nahIM , yA to kAma yA to jApa! itane meM unake koI saMbaMdhI unheM mumbaI le gaye aura apanI javAharAta kI dukAna para baiThAkara dalAlI karane kA kAma sauNpaa| vaha bhAI isa dhaMdhe meM dhIre-dhIre makAna kirAye para lekara vahIM apane parivArajanoM ke sAtha rahane lgaa| ____ eka bAra yaha navakArapremI apane seTha ke vahA~ se lagabhaga pandraha-solaha hajAra kI kImata ke vividha hIroM kA paikeTa lekara kisI grAhaka ko batAne gaye hoNge| vApisa Ate samaya socA ki aba ghara jAkara bhojana aura thor3A ArAma karake phira dukAna jAU~gA, aura vaisA hI kiyaa| unhoMne do ghaNTe bAda vApisa dukAna jAte samaya paikeTa sNbhaalaa| sabhI jeba dekhe, kintu vaha paikeTa nahIM milaa| bAra-bAra dekhA, kiMtu paikeTa ho to mile nA! vaha to kabhI kA ina bhAI ke binA dhyAna meM khisaka kara rAste meM kisI kI rAha dekha rahA thaa| 208
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? aba vaha bhAI ghbraaye| kiMtu navakAra mahAmaMtra para zraddhA hone ke kAraNa, jisa mArga se ghara Aye the, usI mArga meM paikeTa ko khojane calane lge| mana meM navakAra maMtra kA raTana aura mumbaI kI sar3aka para hIroM kA paikeTa khojane nikala par3I unakI najara! mohamayI mumbaI nagarI aura TrAphika kA pAra nahIM, jahA~ pA~ca kA noTa gira jAe to pAMca minaTa bAda bhI milanA muzkila, to pandraha-solaha hajAra rupayoM ke hIre aura do ghaMTe bAda kisa prakAra mila sakeM? kiMtu usa bhAI ko to aisI zraddhA thI ki, navakAra ginatA-ginatA jAU~ to avazya paikeTa kahIM se bhI mila jAyegA aura huA bhI vhii| camatkAra huA! unhoMne thor3e hI dUra calate eka kapar3e kI dukAna ke pAsa se gujarate kisI kI AvAja sunii| "khar3e raho! tumhAre hIroM kA paikeTa yaha rahA, yahA~ aao|" usa bhAI kI najara usa ora gyii| dekhA to dhUla meM saTA huA vaha paikeTa! daur3akara, uThAkara, kholakara dekhA to vahI, sabhI hIre surakSita! unake AnaMda kA pAra na rhaa| paikeTa baMdakara jeba meM DAlate hI pahale vicAra AyA ki 'calo, jinhoMne mujhe paikeTa batAyA unakA AbhAra prakaTa karake, unako kucha inAma duuN|' kiMtu Azcarya! cAroM ora najara ghumAI kiMtu ve bhAI dikhAI nahIM diye!... dikhe bhI kahA~ se! vaha isa duniyA kA audArika zarIrI mAnava ho hI nahIM sktaa| vaha hogA vaikriya zarIrI koI deva, jo navakAra kA adhiSThAtA ho aura usake bhakta kI madada karane vahA~ AyA ho| yahA~ kA mAnava paikeTa batAye hI kahA~ se? aura batAye to ekadama calatA na bne| taba mAnanA hI par3egA ki yaha navakAra mahAmaMtra hI kara sakatA hai| jAdU ke upara jAdU hama jAmanagara ke cAturmAsa ke bAda mahesANA par3hane ke lie gaye the| 209
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - vahA~ hamArA abhyAsa acchA calatA thaa| usa daurAna vahA~ saMgha kI pAThazAlA meM bAlakoM ko dhArmika zikSaNa dene vAle zrIyuta lAlacaMda bhAI kA paricaya huaa| unake sAtha navakAra ke bAre meM carcA nikltii| unhoMne navakAra ke camatkAra ke apane svAnubhava sunaaye| jo unake hI zabdoM meM peza karatA huuN| unhoMne kahA ki, "sAheba! choTI umra se hI mujhe navakAra ke prati bahuta zraddhA thii| eka bAra hamAre gAMva meM koI madArI AyA, jo choTe baDe jAdU ke khela logoM ko dikhAtA thaa| usake hAtha kI saphAI ke khela evaM jAduI karizmoM se gAMva ke loga mohita ho gye| pUre gAMva meM usakI carcA hone lgii| logoM ke Tole ke Tole usake jAdU kA khela dekhane jAne lge| meM bhI isa Tole meM zAmila ho gyaa| gAMva ke caurAhe para usakA khela zurU hone kI taiyArI meM thaa| gAMva ke loga gola gherA banAkara khar3e ho gye| maiMne bIca meM apanI jagaha nizcita kii| DamarU bajA aura usa jAdUgara ke jAduI karizme prArambha hue| usameM eka khela aisA AyA ki usa jAdUgara ne eka khAlI bartana khar3e logoM meM se eka ko bulAkara usake hAtha meM pkdd'aayaa| darzakoM meM se AyA huA AdamI bhI utsAha se bartana le letA hai| phira vaha jAdUgara aisA kucha maMtra par3hatA hai| jisake kAraNa darzaka ke hAtha meM rahA huA khAlI bartana garma hone lagatA hai| isalie jisa bhAI ne bartana pakar3A thA , vaha use chor3akara calA jAtA hai, kyoMki usake hAtha jalane lagate haiN| yaha dekhakara mujhe bhI kutUhala jagA aura usa Tole ko cIrakara maiM usa madArI ke Age pahu~ca gyaa| maiMne kahA ki-"lAo, mujhe do yaha bartana, maiM pakar3a sakatA huuN|" usane kahA ki -"nahIM pakar3a sakoge, abhI chor3akara bhAga jaaoge|" maiMne kahA ki, "tuma do to shii|" sabhI loga mere sAmane dekhane lge| maiMne vaha khAlI bartana hAtha meM liyA aura madArI ke sAmane khar3A ho gyaa| vaha mana meM maMtra bolane lgaa| isa ora mujhe bhI lagA ki, yaha to kutUhala vRtti se meM yahA~ A gyaa| yadi madArI ne isa bartana ko garama kara diyA to phira maiM kyA 210
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? karUMgA? sabhI ke sAmane ha~sI kA pAtra bananA pdd'egaa| itane meM usa samaya mujhe navakAra yAda A gyaa| maiM mere meM rahI saMpUrNa zraddhA ko ikaTThI karake usa bartana ko hAtha meM rakhakara zuddha bhAva se mana meM navakAra kA jApa karane lgaa| aura camatkAra huA! pratyeka ke hAtha meM jAte hI thor3I dera meM jo bartana ekadama garma hone lagatA, vaha mere hAtha meM bahuta samaya ho gayA, kiMtu aise kA aisA rhaa| mujhe usa madArI ne pUchA ki 'kyoM garma huA?' maiMne kahA, "nahIM, bilkula ThaMDA hai|" use Azcarya huA ki yaha kaise? kyA bAta hai? kyA kamI hai? aisA socakara bAra-bAra apanI kriyA karatA hai, kiMtu navakAra maMtra ke prabhAva se mujhe kucha nahIM huA aura maiMne to pUrvavat bartana ko hAtha meM pakar3a rakhA thaa| aba, usa madArI se rahA nahIM gyaa| hajAroM logoM ke bIca meM usakA khela galata hone lgaa| jisase use krodha car3ha gyaa| vaha garama hokara kahane lagA ki, "kyA tuma bhI koI maMtra par3ha rahe ho?" maiMne kahA ki, "maiM to kucha bhI jAdU nahIM jAnatA, na koI maMtra-taMtra mere pAsa meM hai|" phira to usakA kucha nahIM claa| loga haMsate-haMsate cale gye| usa madArI ne mujhe khUba pUchA ki, "bhAI, saca kaho! tuma kucha jAnate ho? nahIM to aisA ho hI nahIM sktaa| maiMne jIvana meM kaI bAra yaha jAdU batAyA hai, kiMtu aisA kabhI nahIM huaa|" taba maiMne use navakAra maMtra kI bAta kii| use kahA ki, "maiM to dUsarA kucha nahIM jAnatA, kiMtu yaha hamArA parama camatkArI navakAra mahAmaMtra gina rahA thaa|" mahesANA meM paM. zrI lAlacandabhAI ne isa prakAra kI hakIkata dvArA svayaM kA svAnubhava sunaayaa| kiMtu, mujhe to lagA ki usa madArI ko kauna samajhAe ki yaha navakAra maMtra to jAdU ke upara jAdU karane vAlA hai| vAstava meM, jAdUgara ke khela ko dhUla dikhalAne vAlA navakAra maMtra hI ho sakatA hai| navakAra maMtra to divya jAdUgara hai| 211
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? ajIba karizmA navakAra kA "NAVKAR IS DEVINE MAGICIAN'' paNiyA zrAvaka kI yAda isa kalikAla meM dilAne vAlA aura saMtoSapUrvaka jIne vAlA eka zrAvaka bhaaii| __thor3e varSa pUrva hI jinake jIvana meM navakAra ke isa camatkAra kA sRjana huA thaa| usa bhAI kA pratidina navakAra kI eka pakkI mAlA ginane kA niyama thA! rAta ko sone se pahale 108 navakAra ginate hI, nahIM to unheM nIMda nahIM aaye| eka bAra usa bhAI ko pAsa ke gAMva meM jAnA pdd'aa| vaha paidala hI pravAsa kara usa gAMva meM pahu~ca gaye aura kArya nipaTAkara zAma ko vApisa ghara ravAnA hue| kiMtu rAste meM hI rAta ho gii| ghara abhI dUra aura aMdhakAra ghora thaa| unheM isa kAraNa rAste meM hI eka vRkSa ke nIce rAtri vyatIta karane kA vicAra AyA aura AsapAsa kI jagaha thor3I sApha kara ve sone kI taiyArI karane lge| Aja unakI navakAra kI eka mAlA ginanI zeSa thii| kiMtu Aja mAlA to ghara raha gaI thii| aba kyA karanA? isalie 108 navakAra maMtra ginane kI vidhi sahI ho, usa dRSTi se Asa-pAsa par3e kaMkar3a pattharoM meM se kucha acche aura gola choTe kaMkar3oM ko ikaTThA kiyaa| phira unhoMne 108 ginakara zeSa sabhI phaiMka diye| aba una namaskAra-ArAdhaka bhAI ne apanA jApa zurU kiyaa| kaMkar3o ke Dhera meM se eka kaMkar3a uThAte, usa para eka navakAra ginakara pAsa meM rakha dete... isa prakAra, eka ke bAda eka sabhI kaMkar3oM para navakAra ginakara dUsarI ora Dhera karane se, unakA 108 navakAra kA jApa pUrNa huaa| kiMtu aba unako vicAra AyA ki, 'una pattharoM ko kyA maiM phaiMka 212
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? dUM? are! yaha to aba parameSThi maMtra ke jApa se maMtrita bana gaye haiN| isalie pheMke nahIM jA sakate haiN| maiM ina sabhI pattharoM ko to sAtha meM le jaauuN| ghara rmuuNgaa| yahA~ to kisI ke paira meM Ane se AzAtanA hogii| . isa prakAra vicAra kara una bhAI ne ve 108 kaMkar3a apanI dhotI ke eka chora meM bAMdha liye aura rAtri vyatIta karake savere apane ghara phuNce| patnI ne nahAne ke lie pAnI vagairaha rkhaa| bhAI nahAne gye| vaha kapar3e badalate dhotI meM se kaMkar3oM ko nikAlanA bhUla gye| isa ora unakI patnI ne vaha kapar3e dekhe| gAMTha meM kucha baMdhA huA dekhakara use kholA! vahA~ to camatkAra! vaha bahina dekhate hI sanna raha gii| kyoMki kaMkar3oM ke sthAna para usameM jagamagAte-camakate ati-kImatI ratna dikhAI de rahe the| bahina ko lagA ki, 'yaha kyA? mere pati ke pAsa aise kImatI ratna kahA~ se Aye? kisa prakAra lAye? kyA ve Aja dharmacyuta hue haiM?' isa prakAra aneka praznoM kI hAramAlA usake dimAga meM ghUmane lgii| itane meM hI usake pati A phuNce| isa prakAra vicAramagna patnI ko dekhakara unhoMne pUchA- "bhadre! kyA bAta hai? kisakA vicAra kara rahI ho? aura hAtha kI muTThI meM kyA hai?" aisA kahakara dekhane ke lie muTThI kholane gaye, taba bahana ne muTThI | kholate hue kahA, "nAtha! kyA ratnoM ko dekhakara Apa bhI dharma se calita hue ho? kabhI Apane aisA nahIM kiyA, Aja kaise?" usa bhAI ko yaha sunakara dhakkA lagA aura sAtha meM dhotI ke chora |meM rAta ko khuda dvArA bA~dhe hue kaMkar3oM ko ratnoM ke rUpa meM dekhakara ve arcabhita raha gye| kiMtu phira yaha jAnakara ki yaha saba navakAra kA hI prabhAva hai, apanI patnI ko kahA ki- "bhadre! maiMne abhI taka paradravya ko patthara ke samAna mAnA hai| to Aja aise kaise kara sakatA hU~? kiMtu, yaha to navakAra maMtra kI lIlA hai|" yaha kahakara pUrI bAta vistAra se sunaaii| 213
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? patnI yaha sunakara bahuta AnaMdita ho gii| sAtha meM navakAra maMtra ke prati bhI usakI zraddhA bddh'ii| navakAra mahAmaMtra ke ArAdhaka yaha bhAI to kaMkar3oM ko sAtha meM lekara bhI nihAla ho gaye! aisA hai, yaha navakAra kA camatkAra! durghaTanA meM se bacAyA 10 ahamadAbAda zahara meM Aye hue khAnapura saMgha ke do agraNI bhaaii| | eka bhUramalajI bAlAjI aura dUsare zAha hasamukhalAla mphtlaal| bhUramalajI isa saMgha ke pramukha the| unakA evaM unakI dharmapatnI patAsAbena dono kA varSItapa cala rahA thaa| bhUramalajI kI bhAvanA hastinApura jAkara pAraNA karane kI thii| unhoMne hasamukhabhAI se bAta kI aura unheM sAtha meM batAyA ki hama vahA~ se zrI sammetazikharajI kI bhI yAtrA kara leNge| hasamukhabhAI ko sammetazikharajI jAne kI bhAvanA thI hI, isalie ve taiyAra ho gye| eka choTI meTADora kirAe se lekara donoM bhAiyoM ne apane parivAra ke sAtha meM yAtrA kI pUrI taiyArI kara zubha dina ahamadAbAda se prayANa kiyaa| saM. 2040 meM vaizAkha sudi-3 (akSaya tRtIyA) ke dina zrI bhUramalajI tathA zrI patAsAna ne varSItapa kA pAraNA hastinApura meM zAMtipUrvaka kiyaa| pAraNe ke bAda AsapAsa ke tIrthoM ke darzana karake donoM parivAra zrI sammetazikharajI mahAtIrtha para pahu~ca gye| unhoMne zikhara jI pahu~cane ke bAda vahA~ thor3e dina rukakara khUba bhAva se yAtrAeM kii| aba ahamadAbAda vApisa jAnA thaa| bhomiyAjI deva ke aMtima darzana karake sabhI ne Age jAne hetu zikharajI kI dharmazAlA chor3akara apanA sAmAna vagairaha meTADora meM vyavasthita rakha diyA aura sabhI 214
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - apanI-apanI sITa ke upara baiTha gye| gAr3I cAlu huI aura kucha hI dera meM | pakkI sar3aka para una do parivArajanoM ko lekara gAr3I daur3ane lgii| vaha zikharajI se nikalakara ke 'bArai' pahu~ce aura vahA~ gAr3I khar3I rakhavAyI, kyoMki navakArasI kA samaya ho gayA thaa| parantu navakArasI karane kI kisI kI bhAvanA na hone se Age jAkara vahAM navakArasI kareMge, aisA vicAra kara vApisa gAr3I meM baiTha gaye aura gAr3I punaH cAlu ho gii| zikharajI ke bAda rAstA sahI nahIM thaa| isameM "bAraI' kA rAstA bahuta saMkarA hai| usameM donoM ora thor3I-thor3I dUrI para gahe the| isalie sAmane se A rahe vAhanoM ko kraoNsa karane meM donoM DrAivaroM ko bahuta hI khyAla rakhanA par3atA thaa| aba "bAraI" se lagabhaga Der3ha-do kilomITara dUra nikale hoMge ki sAmane se eka Traka AtA dikhAI diyaa| meTADora meM hasamukhabhAI DrAivara ke pAsa kI sITa para baiThe the| isa kAraNa sAmane se A rahe teja gati vAle Traka ko dekhakara aura AsapAsa thor3I-thor3I dera se A rahe gar3oM kI ora dRSTi karake eka gaharI vicAradhArA meM DUba gye| kyoMki Traka galata sAIDa meM cala rahA thaa| aba lagabhaga 100-150 phITa donoM gAr3iyoM kI dUrI thii| saMkare rAste meM galata sAiDa meM tathA teja gati se Ate Traka ko dekhakara hasamukhabhAI ko lagA ki yaha Traka nizcita hI Aja apanI jAna legA aura turanta A~khe banda karake navakAra maMtra kA smaraNa karane lage, kyoMki aba usake alAvA dUsarA koI mArga dikhAI nahIM de rahA thaa| __ navakAra mahAmaMtra ke dhyAna meM ekatAna bane hue hasamukhabhAI abhI |usI prakAra dhyAnamagna the aura Traka gujara gyaa| sAtha meM durghaTanA bhI ghaTI hI, kintu bahuta bar3A camatkAra huA! hasamukhabhAI ko dhyAna meM dhakkA lagA aura AMkheM kholakara dekhA to vaha Traka usa meTADora ko joradAra Takkara mArakara Age bar3ha gayA thA, aura usake pariNAma svarUpa meTADora pAsa kI TekarI para car3ha gii| kA~ca TUTa 215
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? gaye the| sabhI ko mauta prApta ho aisI bhir3anta thI / phira bhI jahAM navakAra kA smaraNa-raTana aura dhyAna ho vahAM pUchanA hI kyA? thor3I-thor3I dUrI para jahAM bhayaMkara gahare gaDDhe the yadi vahAM isa Traka ke sAtha bhir3anta hotI to? kintu Takkara aise sthAna para na hokara do gaDDhoM ke bIca meM gaDDhe rahita evaM TekarI ke pAsa vAle sthAna para huI thii| yaha pahalA camatkAra! phira dUsarI bhI koI anahonI na hote hue kisI ke hAtha meM, kisI ke paira meM, kisI ke coTeM AI thIM aura sabhI kI jAna baca gii| yaha dUsarA camatkAra ! andara baiThe hue sabhI ko zarIra meM kevala thor3I hI usa samaya hasamukhabhAI DrAivara ke pAsa hI Age baiThe the| sAmane kA kA~ca TUTa gayA thaa| jisake kitane hI Tukar3e uchale the, magara jo DrAivara ko yA unako nahIM lage the| sabhI ko thor3I-thor3I coTeM lagI thiiN| jaba ki unako kucha nahIM lagA thaa| yaha tIsarA camatkAra! phira to dhIre-dhIre sabhI ko bAhara nikAlA gyaa| hasamukhabhAI ke alAvA sabhI ko coTeM lagI thiiN| isa ora meTADora bhI kAphI kSatigrasta ho gaI thii| isa kAraNa vaha abhI calane kI sthiti meM nahIM thI / utane meM eka yAtrika basa AtI dikhAI dI aura usameM sabhI ko baiThAkura 'bAraI' pahu~cAkara vahA~ ke aspatAla meM ilAja hetu rkhaa| ahamadAbAda samAcAra bhejane para saMgha meM bhI sabhI ko AghAta lagA / zrI saMgha ne unake nimitta sAmUhika AyaMbila kie| usameM 500 bhAI bahinoM ne bhAga liyA thaa| do-tIna dina 'bAraI' gAMva meM rukakara sabhI kI marahama paTTI karavAI aura sabhI acche ho gaye aura apane kAma-dhaMdhe meM vApisa laga gye| kiMtu navakAra mahAmaMtra kI ajIba madada aise samaya meM milI kI, 216
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? usake prabhAva se sabhI ko nayA janma mila gyaa| usakI smRti to sabhI ke lie avismaraNIya ghaTanA bana gaI! amarIkA meM ajAyabI aisA hI eka camatkAra cAra varSa pUrva amarIkA deza meM huaa| isakI hakIkata eka bhAI ke pAsa se sunane ko milii| hindustAna ke hIrAcaMdabhAI eka acche zrAvaka! vaha kAphI samaya se amarIkA meM rahate haiN| unako bhI azAtAvedanIya karma ke prabhAva se aise hI kisI prANaghAtaka roga ne jkdd'aa| unhoMne bahuta ilAja karavAye, paraMtu pariNAma acchA nahIM aayaa| roga rAta-dina bar3hatA hI jA rahA thaa| aMta meM oNparezana kI AvazyakatA pdd'ii| oNparezana bahuta jokhima | bharA thaa| DaoNkTaroM ne kaha diyA thA ki, 'isa bhAI ke bacane kI koI saMbhAvanA nahIM hai|' phira bhI bacAne kA unakA prayAsa pUrA hI thaa| kiMtu aise pratyeka oNparezana se pahale rogI ke pAsa se usake hastAkSara CEMATION FORM (gulAbI kArDa) para karavAye jAte haiN| jisase zAyada na baca sake to DAkTaroM kI jabAbadehI na rhe| isa prakAra, oNparezana ke pUrva kI yaha aupacArikatAeM nipaTAkara una bhAI ko oNparezana Tebala para liyA gyaa| oNparezana rUma baMda kara oNparezana kI zurUAta kii| bAhara baiThe hue unake sabhI sage-saMbaMdhI, patnI-putra Adi udAsIna hokara aMtara se bhagavAna ko prArthanA kara rahe the| kyoMki jIvana-mRtyu kA prazna thaa| kiMtu oNparezana karavAne vAle vaha bhAI navakAra maMtra ke ArAdhaka the| unako navakAra ke prati bahuta zraddhA thii| unhoMne to isalie oNparezana thiyeTara meM praveza ke sAtha hI, 'jo hone kA hogA vaha hogA, aisA mAnakara navakAra maMtra kA jApa avirata rUpa se cAlu kara diyA thaa| oNparezana rUma 217
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - baMda hone ke sAtha hI unhoMne donoM A~kheM baMda kI - "aba. sauMpa diyA isa jIvana ko bhagavAna tumhAre hAthoM meM" ke bhAva ke sAtha ve navakAra maMtra ke jApa meM utara gye| sAtha meM aisA saMkalpa kara liyA ki oNparezana pUrNa hone ke bAda hI A~khe kholanI haiN| " aura atyaMta Azcarya huaa| cAra ghaMTe lagAtAra yaha oNparezana claa| bAhara baiThe hue gharavAloM ke to prANa U~ce-nIce ho rahe the ki, kyA hogA? "he bhagavAna! hamArI rakSA karanA! hamAre sAtha meM rahanA!" kaisI hai yaha duniyA! jahA~ jIvana mRtyu kA prazna upasthita hotA hai to turaMta, 'bhagavAna hamArI rakSA karanA' kI prArthanA karatI hai| kiMtu... bhagavAna ko aise prArthanA na karate, hae hama hI bhagavAna ke sAtha raheM to? unakI AjJAnusAra jIvana jIyeM to? to aisI prArthanA hI nahIM karanI pdd'egii| khaira! yahA~ to navakAra maMtra ne apanI pUrI jimmedArI nibhaaii| mauta se milane jA rahe usa bhAI ko roka diyaa| oNparezana saphala huaa| DaoNkTara ne bAhara Akara sabhI ko badhAI dii| sabhI ko Ananda hI Ananda huaa| kiMtu camatkAra...? ___yaha koI camatkAra nahIM thA, kyoMki vizeSa camatkAra to oNparezana ke bAda huaa| usa bhAI ko aba zeSa ilAja ke lie 8-10 dina taka aspatAla meM hI rukanA thaa| isalie vaha to kevala navakAra ke jApa meM hI apanA samaya pUrNa karane lge| sAra-saMbhAla calatI aura eka sUta kI mAlA hAtha meM lekara hIrAcaMdabhAI kI navakAra maMtra kI ArAdhanA bhI cltii| usakA prabhAva usa bar3e aspatAla meM aisA par3A ki jitane oNparezana hote una sabhI ke sage-saMbaMdhI hIrAcaMdabhAI ke pAsa Ate aura unake lie navakAra ginane ko kahate, "bhAI hamAre lie bhI bhagavAna ko aisI prArthanA krnaa|" "WE TRUST IN GOD. WE TRUST IN YOUR NAVKAR".. hameM tumhAre navakAra para zraddhA hai, vizvAsa hai| Apa ginoge to jarUra hamArA AdamI bhI isa oNparezana se baca jaaegaa| 218
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - hIrAcaMdabhAI ko aise samaya amarikana gore logoM kI aisI zraddhA dekhakara Azcarya hone lgaa| ve sabhI ke lie navakAra ginane lge| kisI bhI bhAI-bahina kA oNparezana zurU hotA aura unake lie ve bhAI turaMta mAlA hAtha meM lekara navakAra maMtra ginane baiTha jaate| yaha krama ve jitane dina usa aspatAla meM apanI sAra-saMbhAla ke lie rahe, utane dina taka niyamita calA aura camatkAra yaha huA ki jitane dina ve bhAI usa aspatAla meM rahe, utane dinoM meM jitane oNparezana hue ve sabhI oNparezana saphala hue| vaise hI saiMkar3oM marIja usa aspatAla meM ilAja karavAte the, unameM se kisI kI mRtyu utane dinoM ke daurAna nahIM huI, jahA~ ekAdha kI mauta to pratidina hotI hI thii| navakAra maMtra kA yaha koI jaisA-taisA camatkAra thA? sabhI DaoNkTaroM, noM, kaMpAuNDaroM, karmacAriyoM aura rogiyoM ke lie yaha eka Azcarya bana gayA thaa| navakAra maMtra to aisI kaI musIbatoM meM apanI madada karatA hai| apane pAsa rahatA hai| kiMtu prazna yaha hai, ki hama kitane navakAra ke pAsa khar3e rahate haiM? usake sAtha apanI dostI kaisI jamI hai? lekhaka-pa.pU. muni zrI apUrvaratnasAgarajI ma. tathA pa. pU. muni zrI muktiratnasAgarajI ma. jAdUgara ke. lAla ke anubhava vizva ke zreSTha jAdUgara ke. lAla pU. gaNivarya zrI kIrtisena vijaya jI ma. ko upAzraya ke sthAna meM vaMdanArtha aaye| donoM ke bIca eka ghaMTA vArtAlApa claa| jo janatA kI dharmazraddhA-AtmazraddhA, ahiMsaka vRtti ko bar3hAne vAlA hone se usakA yahA~ saMkSipta sAra diyA gayA hai| / saumyasvabhAvI jAdUgara ke. lAla ne pU. guruvarya ko bhAvapUrvaka vaMdanA kI aura jamIna para baiTha gye| pU. gurudeva zrI ne dharmalAbhapUrvaka AzIrvAda diyaa| isa samaya saMgha ke pramukha zrI ramaNIkalAla bhAI var3ecA, lio klaba 219
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? ke pramukha zrI mahendrabhAI zAha aura anya agragaNya mahAnubhAva upasthita the| / pU. gurudeva zrI ne pUchA, "tumhAre jIvana meM kauna-sI aisI sAdhanA, vidyA yA jAdU hai ki tuma jAdU kara logoM kA manoraMjana karate ho?" ke. lAla ne kahA, "isameM koI sAdhanA, vidyA yA jAdU nhiiN| mAtra paramAtmA ke sAtha anusaMdhAna, Upara vAle ke saMketa, phUrtilI prakriyA, logoM kA bhrama aura mAnasika saMkalpa kAma karatA hai|" | pU. gurudeva- "Upara vAle ke sAtha anusaMdhAna meM Apa kyA karate ho?" ke.lAla- "prathama bhAvapUrNa hadaya se tIna namaskAra mahAmaMtra ginatA huuN|" vaise hI mere sTApha kA pratyeka vyakti apane-apane iSTadeva kA smaraNa karatA hai| dhUpa -dIpa karane ke bAda hI hamArA zo prArambha hotA hai| "bacapana meM jaba maiM 11 varSa kA thA, taba se hI mujhe navakAra maMtra ke Upara zraddhA, prema, vizvAsa hai| isalie koI bhI prakriyA iSTadeva ke smaraNapUrvaka hI karatA huuN| jisase andara se saMketa milate rahate haiN|' "bahuta-bahuta maraNAMta kaSTa meM bhI mujhe navakAra ke smaraNa se saMketa milate hI rahate haiN| jisase nirvighna kArya pUrNa hotA hai|" "vimAna kI durghaTanA ke prasaMga para... leDI kaTiMga ke prayoga meM kie gaye vizvAsaghAta ke prasaMga meM, banAsakAMThA kI akAla kI paristhiti meM Ane kA sAhasa vagairaha prasaMgoM meM mujhe navakAra ke smaraNa ke dvArA aMdara se turaMta hI saMketa- javAba Ate haiN| usake anusAra maiM karatA hU~ aura mere sabhI prayoga nirvighna pUrNa hote haiN| Upara vAle kI tarapha se saMketa, sUcanA mArgadarzana mila jAtA hai| "vidyAeM do prakAra kI hotI haiM- pizAcI aura daivik...|" pizAcI meM jIvahatyA karanI par3atI hai| jabaki maiMne daivika vidyA dvArA jIvahatyA baMda krvaaii| pahale jAdUgara 10 rUpaye meM kabUtara lAkara use mArakara hAtha cAlAkI se jIvita kabUtara rakhakara logoM ko hairata meM DAlate the| maiMne jAdUgaroM meM yaha hatyA kA pApa baMda krvaayaa| maiM zarAbabaMdI evaM aMhisA kA pakSadhara huuN|" 220
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? " eka bAra paradeza jAte, merI pUjA kI vizeSa peTI bhUla gyaa| jisa kAraNa vizeSa vimAna ke dvArA maMgavAI, pUjA kI, phira zo (khela) prArambha kiyaa| " maiM chaH mahine merA prayoga cAlu rakhatA huuN| phira eka mAha kalakattA meM ArAma karatA huuN| vApisa chaH mAha cAlu rakhatA hU~, jisameM jApAna, amerikA, hoMgakoMga vagairaha sthAnoM para jAnA hotA hai|" sarala aura zAMta prakRti ke ke. lAla ne apane svAnubhava batAye / niSkapaTa bhAva se sAdhanA kI jAnakArI dii| unheM Ananda huaa| bhAvapUrvaka gurupUjana kara vAsakSepa ddlvaayaa| pU. guru mahArAja - " aba saMsAra sAgara ko tairane kA jAdU sIkhane jaisA hai| dUsarI bAra darzanArtha milane kI icchA ke sAtha sabhI bikhare / ( DIsA se prakAzita hone vAle "rakhevAla" dainika ke di. 15.10.85 ke aMka meM Ae samAcAra kI kaTiMga pU. gaNivarya zrI kIrtisena vijayajI ma. sA. (hAla AcArya zrI) ne bhejI, jo sAbhAra yahA~ peza kI gayI hai | ) samAdhi maraNa kI cAbI - zrI navakAra & mere pitAjI kI yuvAvasthA bhArata kI Az2AdI kI lar3AI ke samaya bItI hone se ve dezabhakti ke raMga meM raMge hue the, jisase ve vyApAra-vyavahAra meM nIti evaM naitika mUlyoM kA pUrNataH dhyAna rakhate the| unake jIvana meM sAdagI, saccAI, prAmANikatA evaM mAnavasevA jaise guNa pUrNa rUpeNa vikasita the| jIvana ke aMtima dina kaccha meM bItAne kI icchA hone ke kAraNa, pIche ke dino meM ve vyApArika vyavahAroM se nivRtta hokara kaccha - kAMDAgarA gAMva meM rahate the| eka dina unake gale ke pAsa gAMTha dikhAI dii| kaccha ke sthAnIya | DaoNkTara ko batAne para usane muMbaI jA~ca karavAne kI salAha dii| vahAM ke 221
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? niSNAta DaoNkTara ne use kaiMsara ke tIsare caraNa kI gAMTha ghoSita kii| saba ghabarA gaye / TATA aspatAla meM ilAja zurU huaa| sampUrNa rogamukta ho sakeM aisI paristhiti nahIM thii| usa gAMTha kI pIr3A atizaya trAsadAyaka na bane isa kAraNa Ayurvedika upacAra AraMbha kiye, jisase pIr3A kama ho gaI kiMtu mAnasika zAMti nahIM milii| usa daurAna hamAre saMbaMdhI zrI cAMpazI premajI unako pratidina savere navasmaraNa sunAte ora dhArmika vAMcana karate the, jisameM pitAjI lIna ho jAte the| unheM pratidina sunakara navasmaraNa mukhapATha ho gaye the| cAMpazIbhAI eka bAra bolane meM bhUla gaye to unhoMne turaMta bhUla sudhAra dii| eka dina hamAre hitaiSI, mitra zrI ke. ke. zAha Ae aura unhoMne vinamrabhAva se batAyA ki, "yadi tuma pU. A. bha. zrI vijayalakSmaNasUrIzvarajI ma.sA. ko vinati kara ghara para pagale karavAo aura unake AzIrvAda mile to jarUra isa bImArI se rAhata milegii|" pU. pitAjI sAdhu-saMtoM ke vizeSa paricaya meM na hone ke kAraNa aura usa viSaya meM saMpUrNa zraddhA nahIM hone ke kAraNa unakI anumati maaNgii| unhoMne kisI puNya se AnandapUrvaka sammati de dii| maiM ke. ke. zAha ke sAtha pU. AcArya bhagavaMta se milA aura unheM ghara para pagale karane kI vinati kii| pU. kIrticandravijayajI ma.sA. ne kahA ki, "aise to ma.sA. kisI ke ghara para pagale karane nahIM jAte haiN| hama dUsare kisI saMta ko bhejate haiN|" kiMtu pU. A. zrI ko vinati karate hI unhoMne turaMta sammati darzAyI aura pU. kIrtivijayajI ma. sA. ko kahA ki, "mujhe inake ghara jAne kI vizeSa jarUrata hai|" dUsare dina subaha jaldI pU. A.bha. ghara pdhaare| pitAjI ko pUchA, 'kyA karamazIbhAI ! jyAdA takalIpha hai?" pitAjI ne gardana hilAkara 'hA~' kA izArA kiyaa| pU. zrI ne kahA " sabhI sAtha meM mAMgalika suno|" mAMgalika sunane ke bAda pitAjI ne -"pU.A.bha. kA gurupujana karanA hai tathA kucha vahorAnA hai| aMtima samaya hai, isalie lAbha lenA hai" aisI bhAvanA vyakta kara gurupUjana karake pacher3I bhoraayii| pUjya zrI ne kucha abhigraha lene ko khaa| pitAjI ne kahA ki, " abhigraha lekara pahale bhI pAla nahIM skaa| isalie isa hetu Agraha mata kro| " pU. zrI ne 44 222
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? kahA ki, "merA abhigraha pAla sakeM aisA hogA, kiMtu vaha tumhArI aMtara kI icchA se lenA hogA / " aura pUjya zrI ne pitAjI pAla sakeM aise hI abhigraha kA sUcana kiyA / " caubIsa ghaMToM meM kevala eka navakAra maMtra kA jApa !" vAsakSepa DAlakara pUjya zrI ne navakAra maMtra pradAna kiyaa| pitAjI ko bahuta hI Ananda huaa| 44 hama pratidina pUjya zrI ke vihAra sthala para jAkara vAsakSepa le Ate ora unakI sUcanA ke anusAra subaha thor3A vAsakSepa sira para aura thor3A vAsakSepa jIbha para rkhte| aMta meM unakA vihAra solApura kI ora huA taba unhoMne kahA, 'zrAvaka ko pUchanA, navakAra ginate haiM nA?" pitAjI ko batAne para unhoMne kahA, "kevala sone kA samaya chor3akara bAkI ke samaya mere mana ke bhItara navakAra kA raTana cAlu rahatA hai|" aisA kahakara unakI AMkhoM meM harSa ke A~su A ge| pUjya zrI ko batAne para unhoMne kahA 44 'aba muMbrA mukAma para cAMdI kI DibbI le aanaa|" usake anusAra muMbrA jAte samaya inhoMne cAMdI kI DibbI meM vAsakSepa diyaa| hama jisakA upayoga unakI sUcanA ke anusAra karane lage / pitAjI kI mAnasika zAtiM meM uttarottara vRddhi hone lgii| ve khUba zraddhApUrvaka subaha dhArmika vAMcana sunane lge| apanA aMtima samaya najadIka jAnakara di. 12.4.70 ravivAra ko dopahara lagabhaga 4 baje aMgUThI, cAMdI kA kaMdorA tathA ghar3I utAra dene ko kahA, jo ve bahuta varSoM se pahanate the / unhoMne nIce sone kI icchA jtaaii| jo baiTha bhI nahIM sakate the vo ekadama hoza meM paira lambe kara so ske| unhoMne rAtri meM barAbara 10-10 baje samAdhipUrvaka deha tyAga diyaa| unake aMta taka navakAra maMtra kA raTana cAlu thaa| unakI ghar3I takiye ke pAsa rakhI huI thii| jo barAbara 10 bajakara 10 minaTa para banda ho gaI thii| jar3a aura cetana kA yaha kaisA ajIba saMyoga ! aura pUjya zrI dvArA diyA gayA vAsakSepa bhI pUrNa ho gayA thA ! dUsare dina subaha aMtima kriyA karanI hai, yaha khabara bAjAra meM phailate hI zrI velajI bhAI morArajI kI dharmapatnI zrImatI lakSmIbena ne kahA ki 223
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? 44 'kyA kahate ho ? Aja rAta maiMne sapane meM karamazImAmA ko girirAja para AdIzvara dAdA kI pUjA karate dekhA / " una kudaratI saMketoM se hamAre parivAra kI zraddhA bddh'ii| yahI mArga jIvana meM apanAne jaisA hai, aisA lagatA rahatA hai| navakAra maMtra ke prabhAva se sabhI ko mRtyu ke samaya aisI maMgalamaya samAdhi prApta ho, yahI prArthanA / lekhaka - zrI kAMtilAla bhAI karamazI vijapAra jasmina sTorsa, DaoN. AmbeDakara ror3a, parela, mumbaI- 12 phona naM.- 4131306 mahAmaMtra kI mahimA maiM saM. 2035, san 1980 bhAdaravA sudi caudasa (anaMta caudasa ) ko surata se jaMbusara eka prophesara mitra ke sAtha vApisa A rahA thaa| merI relagAr3I meM baiThakara surata se bharUca Ane kI bhAvanA thI / vahA~ sTezana mArga kI ora TrAphika jAma hone se, eka esa. TI. basa khar3I rhii| hameM usameM baiThakara jAne kA maukA milaa| hama sabase pIche baiThe the| hama donoM baiThane ke bAda khar3e hokara sabase Age DrAivara kI sITa ke pIche ke bhAga meM khAlI jagaha hone ke kAraNa vahA~ jAkara baitthe| kucha caina nahIM par3A / navakAra mana meM ramatA thA / vahA~ andara se AvAja AyI / "utara jAo'", pIche jo basa A rahI hai, usameM baiTha jaao|" mana nahIM maanaa| phira se AvAja AyI, "pIche ke bhAga meM calA jA / " calatI basa meM sAtha ke bhAI ko khar3A kara vApisa basa kI pIche kI sITa para jAkara baitthe| basa ke andara ke yAtriyoM ko Azcarya huaa| basa hAive para pUre joza se jA rahI thii| mere aMdara se to eka hI AvAja bAra-bAra A rahI thI / " utara jA, pIche A rahI basa meM baiTha jA / " parantu honahAra hotA hI hai| use kauna mithyA kara sakA hai? samaya kA bhAna nahIM rhaa| navakAra kA smaraNa hRdaya 224
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? meM thaa| hAIve para gAr3iyoM kA yAtAyAta bddh'aa| hamArI basa Age nikala gyii| pIche AtI basa pIche raha gyii| vahA~ ekAeka AkAza TUTe, bijalI gire vaisI bhaMyakara dhamAke kI AvAja kAnoM ke parade ko cIra gyii| dekhA to maiM uchalakara basa ke taliye para par3A thaa| basa meM karUNa-krandana, cikhanA, ronA sunAI de rahA thaa| mujhe basa kI salAkhA chAtI ke bhAga meM evaM ghuTane para lagane se hadaya evaM |sAthala ke bhAga meM gaharI coTeM AyI thiiN| zvAsa addhara ho gayA thaa| prANa kaMTha meM A gaye the| asahya vedanA ke bIca cetana camakatA thaa| esa.TI.basa. evaM sAmane se A rahe Traka ke TakarAne se prANanAzaka durghaTanA ghaTI thii| rAha para khUna baha rahA thaa| kAMca ke Tukar3e rAste meM bikhara gaye the| Traka evaM basa ke TUTe hue hisse uchalakara idhara-udhara par3e the| vAhanoM kA AnA jAnA ruka gayA thaa| behoza evaM coTagrastoM ke rudana ne vAtAvaraNa ko hilA diyA thaa| mere sAtha ke prophesara ko kAphI coTeM lagI thIM, kintu kauna jAne kaise ve baca gye| unhoMne mujhe basa se utArakara jamIna para sulaayaa| ve chAtI para hAtha pherane aura kahane lage, "tumheM kucha nahIM hogA, ThAkurajI kA smaraNa kro| bhagavAna acchA kregaa| vedanA miTa jaaegii| smaraNa kro|" vedanA aisI thI ki, laga rahA thA, abhI prANa pakherU ur3a jaayeNge| maiMne unase kahA, "yaha zarIra gira jAe to ise ghara phuNcaanaa|" bhAI ne himmata baMdhAyI, "tumhArA darda miTa jaaegaa| cintA mata kro| prabhu kA smaraNa kro|" vAtAvaraNa meM vedanA kI cIkhe sunAI de rahI thiiN| cAroM ora udAsI phaila gayI thii| viSAda ke bAdala maMDarA rahe the| na uTha sakeM, na baiTha sakeM, na kaha sakeM, na saha sakeM vaisI bhayaMkara vedanA ne zarIra para apanA sAmrAjya |jamA diyA thaa| mauta sAmane dikhAI detI thii| kintu navakAra kA smaraNa ise cetAvanI detA thaa| 'kucha bhI nahIM hogA, ghabarAne kI jarUrata nahIM hai', aMdara se koI AzvAsana detA thaa| usa samaya ekAeka eka kAra vahA~ se gujara 225
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? rahI thI / durghaTanA kA dRzya dekhakara, jahA~ maiM par3A thA, vahA~ Akara khar3I raha gyii| sAtha ke mitra ne pUrI bAta kI, aura mujhe apanI kAra meM biThAkara pAsa ke aspatAla meM le jAne kI vinati kii| unhoMne vinati svIkAra kii| kAra meM tIna bhAI the| surata se jhaghar3IyA yAtrA karane jA rahe the| unhoMne mujhe AzvAsana diyaa| rAste meM navakAra, bRhat zAMti sunaayii| parama pUjya gurudeva kA smaraNa aayaa| hRdaya se unake darzana kiye| maiM na bola sakuM vaisI hAlata meM bhI navakAra bolane lgaa| vedanA virAma huI / duHkha dUra huaa| utane meM to aMkalezvara A gyaa| aspatAla ke pAsa chor3akara, kAra jhaghar3iyA ke rAste daur3ane lgii| aMkalezvara ke DaoNkTara ne mujhe bahuta himmata dI / yogya davAI dii| zarIra para kucha hissoM meM bhayaMkara coTeM lagI thiiN| zrI deva guru kI kRpA se sAtha vAle prophesara mitra mujhe rAta ko aMkalezvara se bharUca hokara jambUsara chor3a gye| maiMne parivAra meM kisI ko bhI patA na cale, usa prakAra rahane kA prayatna kiyA, jaise kucha huA hI na ho, vaise sone kA prayAsa karane lagA / kintu duHkha jAgrata thA / zarIra cugalI khAtA thaa| muzkila se subaha huI / jaMbUsara ke DaoNkTara kI sevA lii| yaha samAcAra muMbaI milate hI parama snehI, sevAbhAvI, sAdharmika premI upakArI seTha zrI khImajIbhAI (bAbubhAI ) cher3A (kAMDAgarA vAle) jaMbUsara daur3a aaye| unhoMne muMbaI Ane ko khaa| thor3e dinoM bAda mubaMI gaye aura khImajI bhAI kI sAvadhAnI bharI sAra-saMbhAla ke nIce, bombe hospITala ke DaoNkTaroM kI premabharI sevA milii| davA milii| nayA jIvana milaa| aisA hai isa maMtrAdhirAja namaskAra mahAmaMtra kA prabhAva! adbhuta aura anupama ! usakI aciMtya zakti sakriya banakara, sabhI ghaTanAoM ke pIche isa jIvana kA rakSaNa karatI thI / mahAn puNyodaya se mile hue isa mahAmaMtra ko hRdaya meM virAjamAna karake apane ko milA huA mAnava jIvana saphala karanA caahie| pratyeka zvAsa meM ise yAda karanA caahie| isa maMtra kI mahimA aparaMpAra hai| 226
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? paradeza meM rahate eka bhAI para hadaya roga kA hamalA huaa| use iMglaiNDa ke eka aspatAla meM dAkhila kiyaa| unheM oNparezana thiyeTara meM le jAyA gyaa| hadaya baMda ho gayA thaa| DaoNkTara ne jA~ca kara batAyA, "HE IS DEAD" (vaha mara gayA hai)unake zarIra ke upara kapar3A Dhaka diyaa| sage-sambaMdhiyoM ko khabara dI aura lAza sauMpane ke lie taiyArI hone lgii| sTrecara para deha rakhakara oNparezana thiyeTara se bAhara aaye| utane meM Dhake hue kapar3oM meM se AvAja AyI, "namo arihaMtANa!" DaoNkTaroM evaM sage-sambaMdhiyoM ko bhArI Azcarya huaa| kapar3A dUra kiyaa| usa bhAI ne AMkheM kholiiN| sabhI ko dekha kara bola uThe, "namo arihNtaannN"| baiThakara sabhI ko batAyA ki "itane samaya taka maiM pUjya guru mahArAja ke pAsa thaa| "unhoMne mujhe navakAra ginane ke lie khaa| maiM navakAra ginatA rahA thaa| maiMne kahA, 'mujhe dera ho rahI hai, mujhe jAne do| sabhI merI rAha dekha rahe hoNge|' kintu guru mahArAja ne mujhe roke rkhaa| phira bhI maiM AjJA lekara vApisa A gayA huuN|" yaha sunate hI sabhI jhuka pdd'e| Aja bhI yaha bhAI svastha haiN| milate haiM, taba kahate haiM ki "aba maiM do bAtoM meM majabUta bana gayA huuN| mauta cAhe taba Aye, mauta kA gama nahIM hai| dUsarA pUjya gurudeva kI kRpA se navakAra merA prANa bana gayA hai| maiM zvAsa-zvAsa meM usakA smaraNa karatA rahatA huuN|" aise to kitane hI dRSTAMta jagata meM dekhane ko jAnane ko mileNge| zAstroM meM likhA hai ki, "jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra?" isa saMsAra meM kaSAya rUpI tApa se pIr3ita, karmarUpI maila se malina, tRSNArUpI, tRSA se tRSAtura bane hue jIva ko saccA vizrAma dene vAlA namaskAra mahAmaMtra hI hai| jJAnI bhagavAna kahate haiM ki, isa asAra saMsAra meM yadi koI sArabhUta vastu ho, to vaha eka navakAra maMtra hI hai| zrI navakAra jaina zAsana kA sAra hai| caudaha pUrva kA samyag uddhAra hai| sabhI maMgaloM meM prathama maMgala hai, sabhI zreyoM meM prathama zreya hai| vaha ghora upasargoM ko bhI nAza karatA hai| duHkha ko naSTa karatA hai| 227
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - mana ke vAMcchita pUrNa karatA hai| bhava samudra ko zokhatA hai| isa loka evaM paraloka ke sukha kA mUla vahI hai| sabhI pApoM kA nAza karane vAle, saMsAra kA vilaya karane vAle, karma ko nirmUla karane vAle, kevalajJAna kI prApti karAne vAle, sakala saMgha ko sukha dene vAle, kalyANa kI paramparA ko prApta karAne vAle, ananta saMpadA ko dene vAle, janma-mRtyU kI jaMjAla meM se jIvoM ko chur3Ane vAle isa navakAra maMtra kI mahimA vANI se varNanAtIta hai| zabda bhI use samajhAne ke lie kama par3ate haiN| aise taraNa tAraNahAra, paramapada ko prApta karAne vAle, zivasukha ko denevAle, siddhapada para sthApita karAne vAle, aciMtya sAmarthyayukta navakAra ko isa hadaya ke anaMta anaMta nmskaar...| lekhakaH- pro ke.DI. paramAra, __ zrAvaka pola, derAsara zerI, mu.po. jaMbUsara, jilA-bharuca pina-392150 (uparokta ghaTanA ke Alekhaka pro. ke.DI. paramAra ne janma se ajaina hone ke bAvajUda navakAra maMtra ke ajor3a ArAdhaka sva. pU.paM. zrI bhadraMkaravijayajI ma.sA. ke satsaMga se jaina dharma prAptakara sAdhanA dvArA atyanta anumodanIya AtmavikAsa sAdhA hai| unhoMne vaDAlA, nAlAsopArA tathA DoMbIvalI Adi meM hamArI nizrA meM sabhA ke samakSa navakAra mahAmaMtra tathA jinabhakti viSaya para atyaMta mananIya vaktavya peza kiyA thA- saMpAdaka) bhUta kA bhaya bhAga gayA! __ mUla IDara ke vatanI zrI zazikAMta bhAI ahamadAbAda meM kamarA kirAye lene ke lie ghUmate the| unheM bahuta talAza karane para kamarA to milA, kiMtu kamare kI mAlakina vRddhA ne kahA ki, "tIna maMjila khAlI nahIM haiN| cauthe maMjila para eka kamarA khAlI hai| kiMtu usa kamare meM koI kirAyedAra sAta dina se jyAdA nahIM TikatA hai| isalie tuma vicAra karake aanaa|" 228
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? zazikAMta bhAI ne vaha khAlI kamarA le liyA aura pratidina navakAra maMtra kA jApa pUrNa zraddhA se karane lge| vaha 12 varSa taka vahAM rahe, kiMtu unheM kisI upadrava kA anubhava nahIM huaa| unakI dharma aura navakAra ke prati zraddhA jyAdA dRr3ha bnii| Aja ve IDara meM bahuta hI acchI ArAdhanA kara rahe haiN| "barasAta kA vighna TalA" ahamadanagara (mahArASTra) meM chattIsa karor3a navakAra maMtra ke ArAdhaka pU. A. deva zrI yazodevasUrijI ma.sA. kA cAturmAsa thaa| taba eka zAsanaprabhAvaka bhavya varaghor3A nikalane vAlA thA kiMtu usI hI dina bahuta barasAta huii| pUrI taiyArI hone se varaghor3A baMda nahIM rahanA cAhiye aisA socakara AcArya zrI ne kevala apanA hAtha U~cA karake kahA- 'barasAta! baMda ho jaao|" turaMta barasAta baMda ho gaI aura varaghor3A acchI taraha se sampanna hone ke bAda vApisa barasAta cAlu ho gii| 44. "musalamAna navakAra ginatA hai" zaMkhezvara ke pAsa kuMvArada nAma kA choTA gAMva hai| vahAM eka bUr3hA musalamAna rahatA hai| gAMva meM zikharabaddha jinAlaya hai| vaha bUr3hA pratidina darzana karane jAtA hai| vaha lagabhaga sArA dina " cattArimaMgalaM " Adi 4 zaraNa aura navakAra maMtra kA jApa karatA rahatA hai| vaha kahatA hai ki, " koI bhI kArya ruka jAtA hai, to maiM pUrNa karA sakatA huuN|" vaha bahuta sAdhu-sAdhvIjI ke paricaya meM AyA hai| usake jAti bhAiyoM ne use samajhAyA ki- " tuma jaina maMdira kyoM jAtA hai?" magara vaha kahatA hai ' vahI satya hai, isalie maiM to vahAM jaauuNgaa|" usane mAMsAhAra Adi kA tyAga kiyA hai| vaha bhaviSya kI koI-koI bAteM bhI pahale se kaha detA hai| " durghaTanA se bace" bArAmatI (mahArASTra) ke pAsa meM seTaphala nAma kA choTA-sA gAMva hai| usameM jainoM ke do ghara haiN| eka bAra eka bhAI ko vahAM se solApura vyApAra karane jAnA pdd'aa| vaha bhAI vApisa Ate Traka meM baiThe-baiThe navakAra ginane lgaa| Traka meM ATha bhAI the| Traka do kilomITara gayA ki per3a ke sAtha 229
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? ttkraayaa| sabhI ko coTeM aaiiN| kitanoM ko aspatAla le jAnA pdd'aa| kiMtu | yaha bhAI navakAra maMtra ginate ror3a para ArAma se khar3e the| unheM koI coTa nahIM lagI thii| "bhUta kA bhaya dUra huA" thor3e varSa pUrva pU. A. zrI dharmasUrijI ma.sA. (kAzIvAle) kI icchA huI ki kAzI (banArasa) meM jaina tattva ke abhyAsa ke lie eka borDiMga-skUla khule| choTe sthAna para skUla prAraMbha kii| vidyArthiyoM kI saMkhyA bar3hane ke kAraNa bar3e sthAna kI jarUrata pdd'ii| aMgrejoM kI khAlI koThI mila gii| kiMtu logoM ne kahA ki, "isa makAna meM bhUta rahatA hai| kisI ko rahane nahIM detaa| bAlaka bhI ghbraaye| kiMtu AcArya ma.sA. kahate haiM ki, "tuma ArAma se rahanA, maiM caubIsa ghaMTe jAgrata rhuuNgaa| kiMtu pratyeka vidyArthI ko 108 navakAra maMtra kA jApa aura pratidina eka AyaMbila karanA hogaa|" praveza ke dina se zurUAta krvaaii| mahine bIta gaye kiMtu kisI ko koI takalIpha nahIM huii| aMgreja kirAyA lene aaye| to AcArya zrI ne kahA, "hama bhAr3A nahIM deNge| cAhiye to makAna khAlI karake deNge|" aMgrejoM ne kahA, "kyA bhUta calA gayA hai?" AcArya zrI ne kahA- "bhUta to mujhe pratidina dikhAI detA hai, kiMtu hamAre pratyeka ke jApa aura AyaMbila ke tapa se kucha bhI nahIM kara sktaa|" aMgreja cupa ho gye| vidyAlaya khAlI karane kI bAta nahIM kii| | "Aga ThaMDI ho gaI" saMvat 2019 meM kalakattA meM eka saMgharSa ke daurAna jainoM kA makAna jalAne upadravI aaye| sabhI jaina jAna ko hAtha meM lekara navakAra ke dhyAna meM baiTha gye| ve loga peTrola DAlate parantu Aga nahIM lagatI thii| do ghaMTe mehanata kI parantu jalA nhiiN| itane meM pulisa A gaI aura sabhI upadraviyoM ko pakar3akara le gii| jaina baca gye| "kaiMsara kensala ho gayA" ___ hamAre IDara (gujarAta) meM san 1985 ke cAturmAsa meM sunI huI ghaTanA 230
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, Thase karegA kyA saMsAra? - hai| mUla vaDAlI nivAsI popaTalAla kAlidAsa hAla IDara meM rahate haiN| jinako cAra varSa pUrva kaiMsara ho gayA thaa| TATA haoNspITala meM batAne para jAnane ko milA ki aba ve jyAdA dina nahIM jiyeNge| taba unakI patnI ne sUcana kiyA ki "Apako jAnA hI hai, khAnA nahIM khAyA jAtA to siddhacakra evaM navakAra ke dhyAna meM baiTha jAo aura Aja se hI nirNaya kara lo ki yadi baca gayA, to prativarSa Asoja evaM caitra mahine kI AyaMbila kI olI pAraNe sahita IDara meM karavAU~gA aura eka pUjana pddh'aauuNgaa|" vaha eka mahine meM acche ho gye| DaoNkTara ko batAyA to ve bhI Azcarya meM par3a gye| Aja bhI ve svayaM AyaMbila to nahIM kara sakate, kiMtu Upara kI ArAdhanAeM cAlu hI haiN| "savA lAkha naMvakAra se acchA ho gayA" bar3audA meM hIrAlAla kA lar3akA, jisakI umra do varSa kI hI thii| kisI bImArI ke kAraNa usakI gaMbhIra paristhiti ho gaI thii| DaoNkTaroM ne hAtha jhir3aka diye| isalie vaha bhAI usa bAlaka ko gAyatrI maMtra vAle ke pAsa le gye| usa sAdhaka kI zakti se kaiyoM kI bImArI samApta ho gaI thii| usane bAlaka ko baiThAkara prayoga cAlu kiyaa| kiMtu bAlaka ke aMga meM koI zakti nahIM A rahI thii| sAdhaka ke kAna meM AvAja AI, |"bAlaka jaina hai| use eka lAkha navakAra kA jApa aura pAlitANA kI yAtrA krvaao|" eka mahine meM acchA ho jaayegaa| bAlaka vAstava meM acchA ho gayA aura Aja bhI jIvita hai| "DAkU Dara gye|" baiMglaura (karnATaka) se eka bhAI sone ke biskuTa vyApAra ke lie lekara A rahe the| thaile para zaMkA hone se do guMDe pIche par3a gye| usa bhAI ne jo TikaTa lI thI, usI ke pAsa vAlI sITa para guMDoM ne aDDA jmaayaa| vaha bahuta dAMva khelane lge| thaile vAle bhAI bahuta ghabarAye aura navakAra maMtra ginane lge| una logoM kA basa nahIM claa| ve bhAI muMbaI dAdara utre| vahAM se jhaverI bAjAra jAne ke lie TeksI kii| una guMDoM ne bhI usI TaiksI 231
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? vAle ko jyAdA paise kI lAlaca dI aura ve usI TaiksI meM baiTha gye| TaiksI pUrI gati se jAne lgii| vaha bhAI,"mAla to jAyegA sAtha meM jAna bhI jAyegI" aisA socakara zraddhApUrvaka navakAra ginane lge| ___aMta meM TaiksI pUre joza meM viparIta calatI huI sIdhI jhaverI bAjAra meM jisa dukAna para usa bhAI ko jAnA thA vahAM AI, aura DrAIvara bolA, "peTrola khatma!" vaha bhAI to thailA lekara, utarakara sIdhe dukAna meM pahuMca gye| DrAIvara guMDoM ke pAsa paise mAMga rahA thaa| kiMtu guMDoM ne usa dukAna se bulAkara usa bhAI se mAphI mAMgI aura TaiksI kA kirAyA maaNgaa| bhAI samajhe, maiM baca gayA yaha kAphI hai| aisA socakara guMDoM ko phira se aisA na karane kI pratijJA ke sAtha kirAyA dekara ravAnA kiyaa| "kAra kamAla se bacI" baiMgalaura se sAutha iMDiyA phlora mila vAle pU.A. zrI bhadraMkarasUri jI ma. sA. ke darzana karane maisUra jA rahe the| ve rAste meM gAr3I meM baiThe-baiThe navakAra gina rahe the| acAnaka karma saMyoga se gAr3I ulaTI ho gii| phira bhI usameM kisI ko koI bhI pIr3A nahIM huii| lekhaka - pa.pU. A. zrI vijaya vAriSeNa sUrizvarajI ma.sA. 0 julmakhora jhuka gaye 0 pa.pU. bandhutripuTI ke upadeza se sAyana saMgha ke upakrama se jUnAgar3ha porabaMdara meM ativRSTi ke kAraNa nirAdhAra bane gAMvo ke logoM ko sahAyatA diye jAne kA nirNaya kiyaa| sAyana mATuMgA ke 10 bhAI pR. vajUcAcA ke nirdezana meM di. 3.7.83 ko rAjakoTa kI ora ravAnA hue| hamane Avazyaka vastuoM kI sUcI taiyAra kii| sthAnIya tathA sevAbhAvI saMsthAoM ke mukhya vyaktiyoM kI madada se pratyeka parivAra ko vaha sAmAna phuNcaayaa| hama jUnAgar3ha meM tIna dina vitaraNa kara cauthe dina porabaMdara phuNce| porabaMdara ke bAre meM sunA thA ki vahAM guMDAgirI jyAdA hai| isalie thor3I sAvadhAnI jarUrI thii| hama porabaMdara zAma ko cAra baje hoTala meM phuNce| hoTala kA 232
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ --jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? mAlika jaina hone se cauvihAra ke lie vyavasthA kii| vahAM hamAre pahacAna ke sevAbhAvI zrI kumArapAlabhAI vI.zAha se milanA thaa| kiMtu ve tIna dina ke lie AsapAsa ke gAMvoM meM gaye hue the| isalie hama sthAnIya pramukha vyaktiyoM se milakara nukasAna vagairaha kI jAnakArI lete the| sAtha meM satsaMga bhI cAlu thaa| . hama lagabhaga rAtri 9 baje kamare meM baiThe the| vahAM bAhara kolAhala ho rahA ho aisA lgaa| isalie hamane kamare kA daravAjA baMda kiyaa| utane meM do yuvaka bandUka talavAra ke sAtha kamare ke Age se gujre| hamAre pAsa rAhata sAmagrI evaM 35000 rupaye nakada the| hameM usake kAraNa thor3I sI ghabarAhaTa lgii| kiMtu hamAre sAtha ke bhAI zrI devarAja gAlA evaM zrI rameza gAlA ne eka citta se navakAra maMtra kI dhUna cAlu kii| thor3I hI dera meM usa yuvAna ne daravAje ke pAsa Akara use dhakkA mArA andara se kar3I TUTa gyii| kiMtu daravAjA nahIM khulaa| zeSa rahe sabhI bhAI bhI dhUna meM zAmila ho gye| pAsa ke kamare meM dhakkA mArate hI daravAjA khula gyaa| vahAM se jo milA vo lekara hoTala meM hI eka kone meM baiTha gye| navakAra maMtra kI dhUna akhaMDa rUpa se apUrva zraddhA ke sAtha cAlu thii| hameM gyAraha baje jAMca karane para patA calA ki ve abhI taka hoTala meM hI haiN| Akhira 12-30. 1-00 baje unako navakAra ke sAmane jhukanA pdd'aa| ve hoTala chor3akara bhAga gye| hamane lagabhaga tIna baje dhUna pUrI kI taba zrI devarAja gAlA ne kahA ki, 'vaha TolI to apane lie bahuta upakArI thI, jisake kAraNa hamane jAgRti evaM zraddhApUrvaka navakAra kA smaraNa kiyaa| phira savere taka dhArmika carcAoM ke sAtha bahuta hI upayogI satsaMga huA, jo hamAre jaisoM ke lie jIvana kA "TarniMga paoNinTa' sAbita huaa| navakAra maMtra ke acintya prabhAva kA yaha hamArA pratyakSa anubhava aneka AtmAoM ke lie dharmazraddhAvardhaka banatA rahe, yahI parama tRpAlu paramAtmA ko antara kI praarthnaa|| lekhaka - zrI hasamukha bhAI kapAsI sAyana-mumbaI 233
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ *jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? vyaMtarika mAra gAyaba ho gaI bar3audA jile meM bor3elI tIrtha ke AsapAsa 500 gAMvoM meM ahiMsA kA pracAra huA hai| isameM bar3audA evaM paMcamahAla ina dono jiloM meM 50 mIla ke kSetra meM paramAra kSatriya jaina dharma kA pAlana karane lage haiN| navakAra maMtra kA smaraNa karane lage haiN| hamane isa kSetra meM 12 varSa vicaraNa kiyA, jisake pariNAma svarUpa aneka logoM ne vyasana tyAga diye haiN| isameM eka gAMva Duma (paMcamahAla) meM hajAra ghara kI bastI hai| jisameM dAmAbhAI bhAlasiMha nAma kA eka parivAra rahatA hai| usameM eka bhAI ko vyaMtarika mAra par3atI thI, kiMtu kauna mAratA hai, vaha dikhAI nahIM detA thA / bahuta samaya taka aisA hotA rhaa| vaha zAMti ke lie bhopoM ke pAsa dore dhAge, kAmaNa, TUmaNa sabhI karA cuke the, kiMtu zAMti nahIM milii| isa daurAna hama unake gAMva gaye / usa samaya meM muni avasthA meM hI thaa| AcArya padavI nahIM huI thii| ghara meM zAMti ho, isa nimitta se hamArI nizrA meM ghara meM pArzvanAtha paMca kalyANaka pUjA kA Ayojana kiyaa| apane sage-sambaMdhiyoM ko AsapAsa ke gAMvo se AmaMtraNa dekara bulaayaa| bhajana maMDaliyAM bulaaii| Aye hue mehamAnoM evaM gAMba ke logoM ko khAnA khilaayaa| phira sabhI vidA hue| hamane vihAra nahIM kiyA thA isalie dAmAbhAI kA parivAra sAtha meM | hokara hamAre pAsa aayaa| dAmAbhAI, gaNapatabhAI, mohanabhAI, Adi ne jisa kamare meM vyaMtarika mAra par3atI thI, vaha bhI eka hI bhAI ko, vagairaha jAnakArI mere sAmane prastuta kii| maiMne unheM navakAra mahAmaMtra kI mahimA batAkara kahA, "zuddha navakAra AtA ho to mere sAmane bolo| " gaNapatabhAI ne bola diyaa| unako lakSya karake maiMne kahA, "tuma snAna karake zuddha kapar3e pahanakara jisa kamare meM vyaMtarika mAra par3atI hai, usameM dhUpa-dIpa ke sAtha navakAra maMtra kA jApa kro|" isa prakAra karane se eka hI mahine meM zAMti ho gii| sabhI sadasya Akara mujhe mile aura bAta kI ki, " ApakA bahuta 234
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - bar3A upakAra huaa| ghara meM zAMti huii|" abhI isa parivAra ke sabhI paramAra kSatriya jaina dharma kA zuddha pAlana kara rahe haiN| sabhI kheta-bAr3I, bAga-bagIce kA kArya karake sukhI jIvana vyatIta kara rahe haiN| unake parivAra meM se eka yuvaka ne AcArya zrI candrodayasUrIzvarajI ke pAsa dIkSA lI hai| lekhaka - pU.A.zrI indradinnasUrijI ma.sA. "navakAra aura maiM" 7 saurASTra meM zrI pAdaliptapura -pAlItANA aura dUsarI ora pyArA gar3ha girnaar| isa giranAra kI goda meM gAMva jaitpur| bAlyakAla meM mujhe mAtAjI aMgulI pakar3akara jaina pAThazAlA meM le jAte the| jJAnadAna dene vAlI bahina ne "navakAra" sikhaayaa| jainazAlA meM choTI-choTI kathA-vArtAoM kI pustakeM rakhate the| maiMne amara kumAra kI kathA pddh'ii| amara kumAra ko navakAra maMtra kaisA phalIbhUta huA thA, vaha bAta mere mana meM aMkita ho gii| maiMne kramazaH paMca pratikramaNa pUre kiye| navasmaraNa bhI kaMThastha kiye| pratidina navakAra ginane kA cAlu kiyaa| navakAra ke prati ahobhAva jAgrata huaa| phira to maiMne ArAdhanA, jApa, smaraNa zurU kiyaa| eka bAra zrI zaMkhezvara tIrtha meM 27 dina akhaMDa navakAra ke jApa kI ArAdhanA kA prasaMga thaa| vahAM pahuMcane ke bAda mujhe samAcAra mile ki mahilAoM ke lie jApa alaga upAzraya meM rakhA hai| maiMne isa prakAra akhaMDa mauna sahita 27 dina ekAsana tapa ke sAtha sAdhanA kii| pU.paM. zrI bhadraMkaravijayajI ma.sA., pa.pU. zrI abhayasAgarajI ma.sA, pU. jaMbUvijayajI ma.sA. Adi kI nizrA meM navakAra maMtra para vyAkhyAna evaM vArtAlApa rakhA huA thaa| kiraNa bhAI, rikhabadAsabhAI vagairaha bhI the| navakAra maMtra para vistAra se vivecana hotA thaa| sAdhanA pUrI huii| paraMtu jo AnaMda prApta huA, usakA varNana nahIM ho sktaa| phira to mujhe pU. AcArya bhagavaMtoM Adi padastha muniyoM ke satsaMga meM 235.
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? Age aura Age maMtra meM DubakI lagAne se bahuta hI milaa| aneka granthoM kA vAMcana kiyaa| mana ko pratIti huI ki mana zuddha karane kI kalA navakAra maMtra meM hI hai| hama janme taba se hI gaharAI meM utaranA sIkhe hI nahIM haiN| jaise, jaise ekAgratA AtI hai, vaise-vaise navakAra maMtra para bhAva jAgrata hote haiN| mere jIvana ko navakAra maMtra ne kitanI hI bAra bacAyA hai| maiM aneka ApattiyoM, vighnoM meM navakAra maMtra ke smaraNa se baca gaI huuN| maiM sAdhu jIvana meM vihAra, AkramaNa evaM vipatti meM navakAra maMtra ke prabhAva se jarUra kuzalakSema rhii| isa prakAra jIvana meM navakAra maMtra ko prAptakara, jAnakara, usakI adbhuta ArAdhanA-sAdhanA, jApa-smaraNa kiyA hai| mujhe prANaghAtaka asAdhya roga kI DhAI dazaka se joradAra vedanA cAlu hai| jisameM peSTika alsara aura AMtoM ke cAra oNparezana hue haiN| maiM aMtima oNparezana ke samaya kAphI ghabarAI / kAraNa? oNparezana khataranAka thaa| mujhe sTrecara para DAlA / kucha hoza thaa| mere hAtha kI aMguliyoM kI rekhAoM para aMgUThA ghuma rahA thaa| mere sAtha kI sAdhvIjI ne kahA, "zAtA ( kuzalatA) meM ho?" maiMne turaMta hAtha btaayaa| merA oNparezana saphala huA! eka mAha aspatAla meM rahanA thaa| usa daurAna meM pUrA dina jApa karatI / asahaya vedanA, garmI kA samaya, sAta dina taka pAnI kA buMda bhI pI nahIM sakI thii| aise saMyogoM meM "navakAra maMtra aura uvasaggaharaM stotra" dUsarI ora "logassa sUtra kI mAlA aura mahApurUSoM evaM mahAsatiyoM ke caritroM kA ciMtana" yaha triveNI saMgama thaa| svAdhyAya aura mauna sAtha-sAtha ! aspatAla se upAzraya Aye / zArIrika ArAma ke sAtha vAMcana, ciMtana jApa kI hAramAlA cAlu thii| pratyeka bAbata meM zraddhA se, ekAgratA se navakAra maMtra jIvana meM ghulamila gayA hai| isa prakAra maMtra para sacoTa AsthA baiTha gii| maiM cAturmAsa meM navakAra kI ArAdhanA-jApa vizeSa rakhatI huuN| jenazAlA meM "navakAra, usakA artha aura prabhAva" isa viSaya para nibaMdha pratiyogitA vagairaha kA Ayojana hotA hai| vaise hI puNya prakAza kA stavana 236
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - kaMThastha karavAtI huuN| usakI 7 vIM DhAla meM gAthA naM. 4 se 7 taka kI paMktiyoM meM navakAra maMtra ke prabhAva kA varNana karatI bulanda ghoSaNA hai| bArabAra usakA ciMtana karatI karavAtI huuN| navakAra meM bhAva evaM prabhAva donoM bhare hue haiN| __eka bAra vihAra meM, rAste ke bIca meM (pAMca-sAta phITa se kucha adhika dUrI para) jaharIle nAgarAja phaNa U~cI kara sthira the| hama ghbraaye| ekadama daur3akara sAmane par3e patthara ke oTe para car3ha gye| kaMpakaMpI! aba kyA karanA? hama kevala do hI sAdhviyA~ thiiN| nAgarAja ne to aDDA jamA diyaa| hama bhI vahAM se bhAga sakeM vaisA nahIM thaa| hama eka ghaMTe taka navakAra evaM uvasaggaharaM ginate hI rhe| nAgarAja pAsa ke kheta meM cale gye| hama bhI gAMva kI aura cle| bhaya aura saMkaTa dUra huaa| aisI camatkArika ghaTanAoM se kisakA hadaya nAca na uThe! phira to calate-phirate, sote-jagate, kisI bhI kArya meM "navakAra" sAthI hotA hai| koI bhI pUjana ho to ATha dina taka merA hadaya nAcatA rahatA hai| maMtroM-zlokoM se merA dila bahuta dravita ho jAtA hai, itanA hI nahIM, hajAroM | kI bhIr3a meM, caturvidha saMgha kI upasthiti meM bhI merA aMtara bhIga jAtA hai| mere nayanoM meM se harSAoM kA srota baha jAtA hai| maiM kisI agamya, agocara, avarNanIya bhAva meM DUba jAtI huuN| isameM bhI jaba siddhacakra pUjana meM yaha zloka cAlu ho "zrI siddhacakraM tadahaM namAmi" taba avazya ro par3atI huuN| "namaH" zabda kitanA bhAvavAcaka... kaise bhAva Tapakate haiM! usameM bhI namaskAra parameSThi bhagavaMtoM-gurujana-bar3oM Adi ko kiyA jAtA hai| jisake kAraNa vinayAdi guNa prakaTa hote haiN| jIvana meM laghutA AtI hai| jo jhukatA hai vaha sabako acchA lagatA hai| hama kSamA mAMgate haiM (khamAte haiM) usameM bhI yahI bhAva hai| isalie "namAmi aura khamAmi" yaha do zabda apane jIvana kA sAra hai| prANI mAtra ko namo aura khamo (kSamA maaNgo)| namo zabda meM karuNA AtmIyatA, namratA, maitrI Adi bhAva bhare par3e haiN| navakAramaya bana jAyeM to sahajatA se uttamottama guNa prakaTa hote haiN| 237
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, Thase karegA kyA saMsAra? . navakAra maMtra kI zakti adamya hai| usakI tAkata adbhuta hai| usakA sAmarthya bhI anUThA hai| anaMtoM ko tArane vAlA zrI navakAra maMtra hai| jisane zaraNa lI, usakA ber3ApAra hai| acitya navakAra maMtra kI ArAdhanA dvArA tana-mana kI zaddhi hotI hai| sAdhanA dvArA parama pada prApta hotA hai| jIvana jIne kI kalA navakAra maMtra hai| mere jIvana meM eka navakAra merA sAthI hai| navakAra arthAt "sarvasva" hai| "navakAra aura maiM" aisA navakAra ke sAtha merA ghaniSTha saMbaMdha hai| hama sabhI zrI navakAra maMtra kI ArAdhanA- sAdhanA kara parama pada kI prApti kreN| yahI maMgala bhaavnaa| lekhikA - sA. zrI padmayazAzrIjI navakAra merA mitra hai bAlyAvasthA meM mAtA ne mujhe navakAra siikhaayaa| kaNThastha karane ke bAda usake prati ahobhAva jAgrata huaa| 21 varSa kI umra meM skUla tathA | jaina zAlA meM zikSikA ke rUpa meM jur3ane kA prasaMga upasthita huaa| zAlA meM likhita evaM maukhika parikSAyeM denI thiiN| usake abhyAsa krama meM artha-bhAvArtha-praznottara vagairaha AtA thaa| prArthanA ke prArambha meM zrI navakAra mantra kI dhUna bolI jAtI thii| phira pATha kA adhyayana zurU hotA thaa| dhIre-dhIre artha kA abhyAsa calatA, jisameM navakAra mantra aura usake prabhAva kA varNana aayaa| hamAre vIra-vanItA maNDala ne amarakumAra kA nATaka rkhaa| use dekhate hI saMsAra meM navakAra maMtra kI zaraNa saccI hai, aisI sacoTa dhAraNA baiThate hI maiMne navakAra maMtra kA nitya jApa zurU kiyaa| gA~va meM pUjya A.bha., padastha munivara evaM sAdhvIjI padhArate rahate the| cAturmAsa bhI hote rahate the| isa prakAra navakAra maMtra kI merI ArAdhanA Age bddh'ii| maiMne ekAsana kI tapasyA se navakAra maMtra kI nau dina kI ArAdhanA kii| dUsarI bAra saM. 2039 meM ar3asaTha akSaroM kI upavAsa se ArAdhanA 238
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - kii| isa ArAdhanA se tana-mana kI zuddhi huii| phira maiMne kisI bhI kArya kI | zurUAta meM navakAra maMtra kA raTana cAlu kiyaa| yaha navakAra mantra mere jIvana meM aisA ghula mila gayA, ki aba mana isameM hI piroyA huA rahatA hai| __hama eka bAra hamAre maNDala kI ora se mahArASTra se tIrthabhUmiyoM kI yAtrA ke liye nikle| acAnaka basa kharAba ho gyii| bahinoM kI saMkhyA jyAdA thii| vyavasthA karane ke lie purUSa varga meM pA~ca hI bhAI the| sabhI ghabarA gye| rAtri kA samaya... kyA karanA? ciMtita hue| hamane turanta hI navakAra maMtra kA jApa zurU kiyaa| karIba cAra ghaNTe bAda sAmane ke gA~va se basa aayii| donoM basoM ke DrAivara milakara mehanata karane lge| hama bahinoM kA jApa akhaNDa cAlu thaa| basa vyavasthita ho gyii| hama sabako bahuta Ananda huaa| hama usa dina kA yAtrA pravAsa kara jaise-taise apane-apane ghara phuNce| jApa aura ArAdhanA se, maMtra ke prabhAva se Apatti meM se mukta hue| merI dina-pratidina zraddhA-AsthA baDhatI gyii| dRr3hatA bddh'ii| maMtra raga-raga meM samA gyaa| eka bAra mere Upara asAdhya roga ne hamalA kiyaa| niSNAta DaoNkTaroM kI salAha se mujhe aspatAla jAnA pdd'aa| oNparezana karanA par3e, vaisI sthiti thii| oNparezana karane kA dina aayaa| sabhI ke hadaya meM kampana thii| sabhI gambhIra bana gaye the| maiMne oNparezana thiyeTara meM praveza kiyaa| mere mana meM kucha bhI gama, cintA nahIM thii| basa zrI navakAra kA rttn| oNparezana saphala huaa| mujhe ATha dina bAda ghara laaye| bolane kA banda thaa| kevala pravAhI dete| aisI sthiti meM akhaMDa jApa evaM smaraNa karanA niyamita cAlu thaa| maMtra ke bala se hI acchA huaa| yaha bAta barAbara hadaya meM utara gyii| koI pUche, taba maiM chAtI Thoka kara jabAba detI hU~ ki, "mujhe kucha nahIM hai| zrI navakAra kI zaraNa hI mere roga meM sahAya rUpa hai|" meM abhI bhI khUba Ananda se ArAdhanA-sAdhanA-jApa karatI huuN| ... hama jahA~-jahA~ tIrthayAtrA para gaye, vahA~-vahA~ bhI aneka camatkAra ghaTita hue| isameM zrI navakAra maMtra, navasmaraNa aura stotroM ke raTana se 239
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? durghaTanA, Apatti, AkramaNa, vighnoM, duHkha-dardI se baca gaye haiN| "navakAra merA sAthI hai," aisI paMkti hama sabhI ke hadaya meM guMjatI rahI hai| hama kSema kuzalatA se hamAre vatana meM A jAte haiN| hama pUjA bhAvanA Adi kisI bhI dhArmika kAryakrama meM zrI navakAra maMtra maMgala ke rUpa meM prArambha meM hI bolate haiN| aise parama maMgalakArI navakAra maMtra ke prabhAva se, dhyAna se, jApa se hama sabhI zAzvata sukha-zAnti prApta kareM! parama pada prApta kareM, yahI maMgala kaamnaa| lekhikA- zrImatI puSpAvatI sI.zAha leDI kIkAbhAI premacanda jaina pAThazAlA-mukhya adhyApikA, 1428, guruvAra peTha, vasaMta nivAsa, pUnA-2 (mahArASTra) corI huI AMgI vApisa mila gaI hai hamAre gA~va jhIMjhuvAr3A meM saMvat 2022 meM pU. mahAbhadravijayajI ma.sA. tathA mahAsenavijayajI ma.sA. Adi muni bhagavantoM kA cAturmAsa thaa| pU. mahAna tapasvI munirAja zrI mahAbhadravijayajI ma.sA. vyAkhyAna meM sundara zailI se upadeza dete the aura navakAra maMtra kA prabhAva aura Atmonnati ke lie navakAra maMtra hI parama auSadhi hai, vagairaha dRSTAntoM dvArA upadeza dete the| pU. mahAsenavijayajI ma.sA. 'namo arihaMtANaM' pada kI mAlA ke jApa dvArA karor3apati banavAne kA prayatna karate the, aura kama se kama dasa mAlA pratidina ginane se tIsa varSa meM karor3apati (maMtra jApa ke ho jAo, aisA kahate the| isase maiMne vaha jApa zurU kiyaa| usase pahale bhI merI pratidina eka pakkI navakAra kI mAlA cAlu hI thii| ... merI dIkSA lene kI bhAvanA kitane hI samaya se thii| kintu patnI evaM putra ke sAtha luM to jyAdA acchA, vaisI bhAvanA thii| mujhase pUrva, mere pitAzrI evaM laghu bAMdhava ne saM. 1990 meM dIkSA lI 240
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? thii| usameM pitA bahuta hI AtmahitaciMtaka the| ve saMsAra meM rahakara bhI sAdhu jaisA jIvana jIte the| unhoMne 35-45-60-70 upavAsoM kI ugra tapasyAe~ 50 varSa kI umra meM dIkSA lene ke bAvajUda kI thii| bIca meM jJAna prApti bhI cAlu thI / aise uttama pitA ke vArisa hone ke kAraNa saM. 1966 meM unake 70 upavAsa ke samaya hamAre ghara ke jitane loga gaye the, unhoMne milakara 70 upavAsa karane kA socaa| isa uttama vicAra se maiMne aTThAI kI / isase pUrva maiMne chaTTa, aTTama bhI nahIM kI huI thii| phira bhI aTThAI acchI huii| usase hI tapa-japa meM vRddhi huI / pitAjI zrI vilAsavijayajI ma.sA. ke AzIrvAda se hamAre ghara meM hama cAra bhAI evaM do patniyA~ aura lar3ake bhI mAsakSamaNa taka kI tapasyAeM kara sake haiN| laghu bAMdhava zrI OMkAravijayajI ma.sA., guru vinaya bhakti meM ota prota hokara jJAna meM bahuta hI Age bar3ha gye| vaha tatvajJAnI aura vicakSaNa hone se AcArya pada yogya hue aura unhoMne saM. 2010 meM AcArya pada prApta kiyaa| mere bar3e lar3ake kI 10 varSa kI umra meM dIkSA lene kI bhAvanA huii| yaha bhAvanA samajha pUrvaka kI hai aisA jAnakara, maiMne zikhara jI kI yAtrA karavAkara atyanta ThAThapUrvaka ghara AMgana meM hI mahotsavapUrvaka dIkSA dilaayii| ve Aja yazovijayajI ma. sA. (hAla AcArya) ke rUpa meM jJAnadhyAna meM Age bar3ha rahe haiN| isa prakAra mere parivAra evaM riztedAroM meM se kaI dIkSita hue| mAtAjI ke pitAjI, mAtA, mausI kA lar3akA, bhAnajI eve tIna phoI parivAra ke sAtha dIkSita huI haiN| Aja nyAya vizArada evaM AgamoM ke uddhAraka ke rUpa meM kArya karane vAle pU. jambUvijayajI ma.sA. vartamAna meM zAsana unnati kA kArya kara rahe haiN| unake pAsa videzoM se par3hane ke lie loga Ate haiN| unakA bhI usa sAla cAturmAsa samI meM thaa| aise aneka AlaMbanoM se merI dIkSA kI bhAvanA prabala banI aura saM. 241
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - 2022 meM maiM navANu yAtrA karane parivAra ke sAtha gyaa| patnI kI | bAlyAvasthA se hI dIkSA kI bhAvanA hone ke bAvajUda mAtA-pitA kI DhIla ke kAraNa utsAha daba gyaa| kintu zAdI ke bAda bhI usakA dahI banda thaa| use hamAre ghara. ke vAtAvaraNa meM ArAdhanA kA sundara vega milA, jisase hI choTe putra jasavanta ko dIkSA dilAne meM sabhI sammata hue the| usa samaya merI dIkSA kI bhAvanA hone ke bAvajUda choTA putra mahendra pA~ca varSa kA hone ke kAraNa thor3A samaya rukakara gRhastha jIvana meM hI ho sake utanI sundara ArAdhanA meM karatA thaa| | putra mahendra ko bhI navANu yAtrA ke samaya vidhi pUrvaka evaM bhakti pUrvaka ArAdhanA se vairAgya vRddhi, huI dIkSA lene kI bhAvanA huii| maiTrika kI par3hAI bIca meM hI chor3akara dhArmika abhyAsa hetu pATaNa rukA aura paMca pratikramaNa-prakaraNa-bhASya Adi kA abhyAsa kiyaa| usane pratidina pratikramaNa karane kA evaM garma pAnI pIne kA prArambha kiyaa| merI dIkSA saMvat 2023 meM taya huI aura usa samaya mahendra tathA usakI mA~ kI tIvra icchA na hone ke kAraNa unako chor3akara merI dIkSA kA muhUrta niklvaayaa| usa samaya merI eka bhattIjI kI bhI bhAvanA thii| hama donoM samAja ke rivAja ke anusAra bandole khA rahe the aura antima mahIne ke dinoM meM mahendra evaM usakI mA~ bhI hamAre sAtha dIkSA lene ko taiyAra ho gyii| sAtha meM eka bhattIjI jo isa sAla hI zikharajI kI yAtrA karake AyI thI, usakI bhI hamAre sAtha hI dIkSA lene kI bhAvanA hone se hama pAMco kI dIkSA saM. 2023 mAgha sudi 10 ko taya huii| eka hI parivAra kI pA~ca dIkSA hone se gA~va meM khUba utsAha thaa| AmaMtraNa patrikAyeM gA~voM gA~va bhijavAI gyiiN| sAtha-sAtha meM gA~va vAloM ne apane apane sage-sambandhiyoM ko patra likhe ki, 'aisA anupama avasara bAra-bAra dekhane ko nahIM milatA haiN| aura hamako kahate ki, 'cAhe jitane mehamAna AyeM, unakI vyavasthA ke liye hama sabhI khar3e paira taiyAra haiN| ___ mahotsava mAgha sudi 3 se prArambha huaa| pratidina pUjA, AMgI evaM 242
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - bhAvanA hotI thii| gAyaka khUba bhakti jamAte the| pUjArI basarAmabhAI ne mAgha sudi 8 ke dina mujhe pUchA ki, 'Aja kitanI AMgI karUM?' maiMne kahA ki, 'nIce mUlanAyaka bhagavAna tathA donoM bar3e jinabimboM kI krnaa|' usane usa prakAra kii| mAgha sudi 9 ko varaghor3A aura sanmAna patra kA kAryakrama thaa| usa kAraNa pUjArI ne pUchA ki, 'Aja kitanI AMgI racAUM?' maiMne kahA, "nIce tIna bhagavAna aura Upara mUlanAyaka bhagavAna kI rcaanaa|" pratidina bAkI ke sabhI jinabimboM ko baraka lagAtA thaa| usa prakAra sabhI jinabimboM kI aMga racanA karake pUjArI ne nIce borDa ke Upara likhA ki, "Upara AMgI hai, isaliye darzana karane pdhaarnaa|" | hama sabhI varaghor3e ke bAda navakArasI ke kAmakAja meM lAbha le rahe the ki do AdamI AMgI mukuTa sahita lekara bhAga gye| usake bAda eka zrAvikA Upara darzanArtha gayI aura AMgI na dekhane para nIce Akara pUjArI ko kahA ki 'tuma likhate ho ki Upara AMgI hai| |kintu AMgI kahA~ racI hai?' pUjArI ne kahA, 'maiMne racI hai, phira aise kaise ho sakatA hai?' Upara jAkara dekhA to AMgI-mukuTa gAyaba! turanta nIce Akara sUcanA dI ki"AMgI corI huI hai|" mujhe samAcAra milate hI duHkha huA ki mere kahane se hI AMgI racAI aura gayI to merI jimmedArI hai, yaha samajhakara maiMne bahuta hI bhAva pUrvaka navakAra maMtra kA smaraNa kiyaa| phira gAMva ke evaM merI dIkSA ke prasaMga ko dimAga meM rakhakara socA ki isa gAMva kA koI vyakti | aisA kArya nahIM kara sakatA, kyoMki merA jIvana isa prakAra kA thaa| sabhI ke sAtha merA prema aisA thA ki merI dIkSA ke samAcAra se sabhI ko duHkha hotA thA ki aba kaise hogaa| isalie mujhe kahate the ki, "Apa to binA dIkSA hI, dIkSA jaisA jIvana jI rahe haiM phira kisalie dIkSA le rahe haiM? hamArA kyA hogA?" taba maiM kahatA, "yadi maiM dIkSA ke bAda pramAdI banuM to kahanA ki 243
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? ghara meM rahakara bhI tIna cAra ghanTe ArAdhanA karate the, to use kaise pramAdI bane?" chor3akara aba AMgI ke samAcAra gAMva meM phaila gye| pulisa ko bAta kI aura kahA " isa gA~va meM koI aisA nahIM hogA, kintu bAhara se Aye gaye logoM kI jA~ca ho to jyAdA acchaa| pulisa adhikArI bhI samajha gayA / turanta gAr3I maMgavAkara adhikArI tathA dUsare tIna-cAra AdamI baiThe aura bar3e sTezanoM para samAcAra dene nikle| " usa samaya TelIphona vagairaha kI vyavasthA nahIM thii| Azcarya kI bAta yaha huI ki jo do AdamI AMgI curAkara le gaye vaha dasAr3A - caurAhe para kisI Traka dvArA pahu~ca gaye the aura unheM tatkAla dUsare kisI gAMva bhAganA thaa| pulisa kI gAr3I ko dUsarI gAr3I samajhakara ina donoM ne hAtha U~cAkara rokane kI sUcanA dii| pulisa ne bhI aise anajAna logoM ko dekhate hI gAr3I roka dii| pulisa ko dekhate hI eka cora bhAgA, dUsarA bhAgatA usake pahale hI pulisa ne use pakar3a liyA aura thailI meM dekhA to AMgI - mukuTa the / turanta hI pulisa adhikArI cora tathA AMgI lekara aaye| hama pratikramaNa karake Aye, vahAM samAcAra mile ki AMgI mila gayI hai| yaha camatkAra dekhakara sabhI Azcarya mugdha - bana gaye / vAstava meM yaha navakAra mantra kA hI prabhAva thA / yadi AMgI nahIM AyI hotI to dIkSA kI umaMga bhaMga ho jaatii| kintu camatkAra se AMgI A gayI aura utsAha meM aura abhivRddhi huii| isa camatkArika ghaTanA ke bIca hamArI dIkSA atyanta Ananda - utsAha ke vAtAvaraNa meM sampanna huii| navakAra maMtra kI vizudva ArAdhanA dvArA sabhI Atma zreya sAdheM, yahI maMgala kAmanA / lekhaka - pU. A. vijaya bhadrasUrIzvarajI ma.sA. ke ziSya pU. muni zrI jinacandravijayajI ma.sA. 244
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - yaha patha darzaka kona hogA? | maiMne chaH varSa kI komala vaya meM mAtRzrI vejabAI ke sAtha dIkSA lI thii| kaccha-DumarA ke rahane vAle hamane lalATa meM cAritra dharma kA saubhAgya prApta kiyaa| mere 86 varSa ke dIkSA paryAya meM vartamAna meM 92 varSa kI vRddha umra hai| phira bhI pA~coM indriyoM kI majabUtI, zarIra sampati kA apUrva vaibhava 25 varSa ke yuvAna ko bhI zarmAtA hai| vaha sabhI prabhAva yadi kisI kA hai to vaha prakaTa prabhAvI paMcamaMgala mahAzrutaskandha kA hI hai| navakAra mantra ke prabala prabhAva se mere mana meM jo-jo bhAvanAyeM hotI haiM, ve sabhI mAno anAyAsa hI pUrNa ho jAtI haiN| chaH varSa kA bAlamAnasa...saMsAra kI bhautikatA kA jahA~ sparza bhI nahIM huA, aise abhI taka ke sayaMma jIvana meM kabhI ratnatrayI kI ArAdhanA meM skhalanA nahIM aayii| sabhI bhAvoM kI siddhi kA sAdhana hai, kevala mntraadhiraaj| saMsAra aTavI ko nirbhaya rUpa se pAra karane kA mArga arthAt navakAra mntr...| ___maiMne 86 varSa ke saMyamI jIvana meM gA~va-gA~va vihAra karate kitane hI tIrthoM kI yAtrA kii| jIvana ko samyag darzana se nirmala bnaayaa| hama eka bAra parama tAraka tIrthakara bhagavantoM ke kalyANakoM kI bhUmi bihAra prAnta meM vihAra kara rahe the| usa samaya Aja kI taraha ror3a, rAste nahIM the, jisase gahana jaMgaloM se gujaranA par3atA thaa| hama bhayaMkara jaMgala meM jA phuNce| cAroM ora se jaMgalI jAnavara daur3a-bhAga karate hue jaise baiNDa bAjoM se sAmaiyA na kara rahe hoM, vaisA AbhAsa ho rahA thA! mAnava ke padacihna kA nAmonizAna |dRSTi para nahIM A rahA thaa| dUra-sudUra najara DAlate mAno A~kheM bAhara na A gayI hoM aisA laga rahA thaa| hama rAstA bhUla gaye the| vana kI vanaspatiyAM bhI mAno nArAja ho vaise kAussagga dhyAna meM sthira ho gayI thiiN| pavana-deva to adRzya ho gaye the| aise ghora jaMgala meM strI kI kitanI tAkata? Akhira to nArI abalA hI hai nA? hadaya kI dhar3akana bar3ha gyii| sahavartI zramaNI vRnda Akula vyAkula bana gyaa| sabhI hI himmata hAra jAte to, kauna 245
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - kisako AzvAsana detA? anta meM maiMne sabhI ko sAMtvanA dI aura upadhi-pAtare utArakara dRSTi paDilehaNa kara ke sabhI zramaNiyA~ bhUmi para baiNtthii| hama ekAgracitta se mantrAdhirAja navakAra ke dhyAna meM lIna bana gye| hamane arihanta-siddha Adi paMca parameSThI kI zaraNa rUpa, bhavajaladhi tAraka tinakA pakar3a liyaa| navakAra ko sarvasva banA diyaa| abhI to 5-10 aura |15 minaTa hue hI nahIM, itane meM to hamane koI mAnava najadIka Ate dekhaa| vaha pAsa meM Akara turanta hI sIdhe mArga para car3hAkara adRzya ho gyaa| kahA~ gayA, usakA kucha bhI patA nahIM calA! svapnavat sabhI kArya ho gyaa| kauna hogA? kahA~ se AyA? ghora aTavI meM AnA... adRzya ho jAnA...maiM yaha sabhI jaba vicAra karatI hU~, taba mastaka jhuka jAtA hai, navakAra mahAmaMtra kI zaraNa meN| merA navakAra mantra ke 'ajapAjApa' se jIvana Age bar3ha rahA hai| eka bAra zaMkhezvara jAte hama rAstA bhuule| vahA~ eka ghur3asavAra Akara patha batAkara adRzya ho gyaa| aise-aise aneka camatkAroM se mahAmantra navakAra aura jainazAsana ke prati apUrva zraddhA jyAdA dRr3ha banatI hai| vairAgya bhAva kI vRddhi hotI hai| lekhikA- sA. zrI nemazrIjI (sAbaramatI) "jIbha meM amI vApisa A gayI!" hama saMvat 2029 ke varSa kA vAMkAnera cAturmAsa pUrNa karake saMvat 2030 meM vihAra kara zItakAla meM morabI aaye| vahA~ acAnaka merI tabIyata bigar3ane para (sardI,bakhAra) DaoNkTara kI sevA lii| DaoNkTara ati teja asara vAlI davA dekara roga ko phurtI se kAbU meM lenA cAhate the| ati teja asara vAlI davAdayoM se rIekzana huaa| rAta ko ekAeka jIbha sUkha gayI evaM andara khIMcane lgii| maiMne jIbha ko dAMtoM ke bIca dabAkara rakhI to jIbha moTI (jADI ) hotI gyii| maiMne mana meM navakAra kA smaraNa kiyaa| dAMta kI pakar3a DhIlI kI to vApisa vahI khiiNcaan| rAta kA samaya hone se 246
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - pAnI to piyA nahIM jaataa| sahavartI sAdhvIjiyoM ko jagAkara merI takalIpha jtaaii| sabhI ghabarAye, kahIM lakavA to nahIM ho gayA? upAzraya meM eka gRhasthI bahina soye the| unhoMne DaoNkTara ko bulA lAne kI bAta khii| rAta ko DaoNkTara Aye to bhI kyA? kintu bahina na maane| vaha DaoN. ko bulAkara laaye| DaoN. jaina hI the| unhoMne dekhA aura kahA, 'lakavA to nahIM hai, kintu kyA hai yaha samajha meM nahIM aataa|' davA to subaha hI lenI thii| DaoN. cale gye| jaise-taise rAta vyatIta kii| sUryodaya ke bAda upacAra kiye| dina meM thor3A ThIka lgaa| sUryAsta huA aura cauvihAra kA pratyAkhyAna kiyaa| zAma kA pratikramaNa huaa| aura vApisa vahI takalIpha zurU huii| muMha meM thUka hI nahIM aura jIbha khIMcane lgii| aba kyA karanA? poSa mAha kI ThaNDI va lambI rAta! sabhI mere pAsa Akara baiTha gye| maiMne kahA, "cintA mata kro| navakAra kI dhUna mcaao|' meM bhI eka se dhyAna navakAra mantra kI ArAdhanA meM jur3a gyii| saMthArA evaM sva-Atma-AlocanA kara lii| vApisa mana navakAra mantra meM jor3a diyaa| zAyada prANa jAye, to bhI maiM cintA rahita thii| mauta bhUlA na de isaliye meM sAvadhAna thii| dhUna cAlu hI thii| ekAeka rAta ko 11 baje muMha meM amI A gyaa| mujhe Azcarya huaa| maiMne sabhI se kahA, "navakAra mantra ke prabhAva se mere mu~ha meM amI AyA hai| aba tuma cintA mata karo!" kintu isa prakAra pratidina hone lgaa| roja kI takalIpha aura roja kA navakAra mantra kA jApa! merI gurubahineM evaM saMsArI bahineM jApa ArAdhanA karatI thiiN| paristhiti cintAjanaka thii| anta meM morabI ke tamAma DaoNkTaroM tathA vaidya kI bhI sevA lI, kintu takalIpha dUra nahIM huii| saMgha ne rAjakoTa se DaoN. bulavAne kA kahA, kintu maiMne kahA, "nahIM, aba DaoN. ko bulAnA nahIM hai| tumhArI bahuta abhilASA ho to navakAra kA nau lAkha kA jApa krvaao|" 65-70 bahineM jApa meM judd'iiN| pratidina satata cAra ghaNTe jApa hotA thA, nau dina meM jApa pUrA huA aura mujhe bhI ThIka ho gyaa| Aja bilkula acchA hai| jaya ho amI dAtA mahAmantra navakAra kii| lekhikA- sA. zrI mInA kumArI (lIbar3I sampradAya) 247
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? navakAra se abhimantrita rajoharaNa kA camatkAra thANA jile meM vasaI ( mANekapura) meM bijalI kI saplAI kabhI kharAba ho jAtI hai| I. sa. 1998 meM DaoN. desAI ke bhAnaje eka oNparezana adhUrA rahane ke kAraNa pAvara hAusa para pUchane gaye ki, 'lAITa kaba aayegii| pulisa ne usake Upara lAThI aura bandUka ke prANaghAtaka prahAra kara mauta kI zaraNa meM bhejaa| pulisa ke atyAcAra se mRtyu hone ke bAvajUda zmazAna yAtrA zAnta rahI, kintu pulisa ne hI yuvAnoM ko cher3A aura daMgA huaa| kruddha yuvakoM kA TolA evaM pulisa dharmasthAnaka ke Age Amane-sAmane A gye| dharmasthAnaka ko mandira samajhakara pulisa ne usake Upara patthara kI mAra kii| ho halle kI dhar3Adhar3a se dharmasthAnaka meM virAjate pU. munizrI jagadIza munijI nIce Aye to pulisa ne munizrI ke Upara bhI lAThIcArja kiyA / ma.sA. ne paMca parameSThi kI ArAdhanA kara rajoharaNa ko pulisa ke Upara pheMkA aura pulisa bhAga gii| kintu ma.sA. para lAThI cArja kI bAta se bAhara tanAva bar3ha gyaa| saMgha ke kAryakartA evaM gAMva ke mukhya loga vagairaha turanta ma.sA. ke pAsa pahuMca gye| kintu unako nijAnanda meM masta dekhakara ve divimur3ha ho gye| sabhI mukhya loga milakara pulisa caukI gaye / pulisa tathA vasaI ke netA tArAbAI vartaka ne pU. muni zrI se mAphI maaNgii| yaha samAcAra 'janmabhUmi', 'pravAsI' tathA 'navazakti' vagairaha akhabAroM meM di. 13.10.84 ke dina prakAzita hue the| * abhayadAtA zrI navakAra di. 18.09.1983 bakarI Ida kA dina thaa| ghATakopara sAMghANI esTeTa upAzraya ke pAsa meM rAste para navakAra maMtra kA smaraNa karate prAtaH smaraNIya pU. jaya- mANeka prANa tapasvIjI mahArAja ke suziSya niDara, spaSTa tathA satya vaktA pU. jagadIza muni bakariyoM ke samUha ke pAsa Akara khar3e rhe| ve vahAM Age khulle meM hone vAlI nirdoSa bakariyoM kI katla rokane tathA 248
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ - -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? nirdoSa jIvoM ko bacAne ke dhyeya ke sAtha aDiga nizcaya ke sAtha unakI katla nahIM karane ke lie samajhA rahe the| vahAM eka alamasta haSTapuSTa AdamI hAtha meM churA lekara ghusa aayaa| pU. ma.sA. aDiga rhe| unhoMne leza mAtra bhI ghabarAye binA usa AdamI ko samajhAne kA prayatna kiyaa| vinati kI, kintu vaha jarA bhI mAnane ke lie taiyAra nahIM thaa| taba mahArAja sAhaba ne dUsarI bAra vinatI kI ki, "isa prakAra khulI katla karanA kAnUnI aparAdha hai| hinduoM ke sAmane isa prakAra khulI katla nahIM kI jA sakatI hai| sAdhu santoM kA nahIM mAnoge to pariNAma acchA nahIM aayegaa|" kasAI ne gusse meM Akara pU. ma.sA. ke Upara cha: inca lambA tathA do inca caur3A churA pheNkaa| bacAva ke lie ma.sA. ne sAmane rajoharaNa dhraa| ma.sA. jAna bacAne ke lie bhAgane ke lie taiyAra nahIM the| unhoMne vahAM se jarA bhI Dige binA mahAmaMtra navakAra kA smaraNa karate hue rajoharaNa chure ke sAmane kiyaa| churA gira gyaa| ma.sA. ne badale kI bhAvanA se Aye hue kasAI ke Upara rajoharaNa ghumAyA aura vaha alamasta dharatI para Dhala gyaa| vaha paune do ghaMTe taka. behoza par3A rhaa| ma.sA. ke pAsa aisA koI hathiyAra yA sAdhana nahIM thA ki jisase vaha pIr3ita ho aura hoza gumA baitthe| kevala navakAra maMtra kA jApa, zuddha cAritra, satya AcaraNa, mUka jIvoM ke prati anukampA, yaha unakA bala thaa| ve navakAra maMtra kA jApa karate-karate upAzraya meM vApasa lautte| mAmalA jyAdA uttejita bane yA AsapAsa meM rahane vAloM ko parezAnI na ho usake lie zrAvakoM ne pulisa meM sUcanA dI aura logoM kI surakSA ke lie pulisa saMrakSaNa maaNgaa| parantu pulisa ne koI sahAnubhUti nahIM dikhaaii| vaha pahalavAna jaisA AdamI, jisane pU. ma.sA. para chure kA vAra kiyA thA vaha rajoharaNa ke sparza hote hI behoza hone para vahAM khar3e dUsare loga raphphucakkara ho gye| unako binA kAma ke laphar3e meM par3anA par3egA, aisA Dara lgaa| vahAM utane meM dUsare maulavI aaye| apanI najara se yaha ghaTanA na 249
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? dekhane vAle maulavI camaka utthe| pulisa bulvaayii| pU. ma.sA. para Aropa lagAyA ki "isa mahArAja ne hamAre AdamI ko pITakara behoza kara diyA hai|" kisa kAraNa piTAI kI, usakI jAMca karane pulisa upAzraya aayii| pU. mahArAja sAheba ne apanA hathiyAra btaayaa| rajoharaNa dekhakara pulisa Azcarya vyakta kara haMsane lgii| sabhI maulaviyoM ne rajoharaNa hAtha meM lekara dekhaa| barAbara jAMca kI, sabhI ThaNDe ho gye| pulisa tathA sabhI maulaviyoM ne mahArAja se mAphI maaNgii| pU. mahArAja sAhaba ne turanta behoza par3e pahalavAna ke pAsa Akara phira se navakAra maMtra kA smaraNa karake cattAri maMgalaM kA mAMgalika sunAte vaha pahalavAna hoza meM Ate hI pU. ma.sA. zrIjagadIzamunijI ke caraNoM meM gira pdd'aa| bakariyoM kA vRnda chor3a diyA gyaa| eka bhI bakarI kATI nahIM gyii| salAmatI ke lie pulisa pUrA dina vahAM baiThI rahI, magara koI apriya ghaTanA nahIM ghttii| bar3I saMkhyA meM bakariyoM ko saurASTra kI pAMjarApola meM ravAnA kara 450 bakariyoM ke jIvoM ke abhayadAtA bne| yaha saba camatkAra batAne ke lie nahIM thaa| jAna ko jokhima meM DAlakara pU. jagadIza muni zrI dvArA kiyA gayA yaha kArya "ahiMsA paramo dharmaH" ko caritArtha karane ke lie thaa| usameM navakAra maMtra kA prabhAva thA, zAsana deva kI sahAyatA thI aura pU. jaya-mANeka-prANa tapasvIjI jaise guru kI, niDara satyavaktA, zAsana kI zAna bar3hAne vAle pU. jagadIza munizrI ko AziSa kA phala hai| lekhaka - bAbulAla e. seTha mAlA sunaharI huI, sugaMdha se mahaka uThI - thor3e varSa pUrva jaba nau graha sAtha meM hone kI bAta thI, taba aphavAhoM kA bAjAra teja cala rahA thaa| sthAna-sthAna para bhaya ko TAlane hetu dhArmika anuSThAna hone lge| sthAnaka meM akhaNDa jApa meM maiMne bhI nAma likhvaayaa| mujhe jaldI savere sabase pahale zurUAta karanI thii| do cAra dina to 250
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? pitAjI sAtha Aye, kintu pratikramaNa karane itanA jaldI koI nahIM aataa| isalie inako eka ghaMTA baiThA rahanA pdd'taa| yaha mAtRzrI ko acchA nahIM lagA aura eka zAma unhoMne kahA "kala se tumheM jApa karanA ho to akelI calI jaanaa| koI chor3ane nahIM clegaa|" meM mAtAjI ke kaThora zabdoM se royii| phira bhI zAnta hokara navakAra ginate so gii| maiM dUsare dina pratidina ke anusAra taiyAra hokara navakAra ginate calI gyii| bhaya to sAtha meM hI thaa| jaise hI sthAnaka ke daravAje ko hAtha lagAyA, vahAM eka joradAra AvAja aayii| maiM bhayabhIta hokara sIdhI daudd'ii| sthAnaka meM virAjamAna mahAsatIjI premakuMvarabAI svAmI tathA kaMcanabAI svAmI ne mujhe pakar3a liyaa| prema se mere sara para hAtha pherate hue navakAra sunAne lge| thor3I dera meM hI maiM svastha huii| unhoMne hakIkata puuchii| maiMne kahA, "Apane kucha bhI nahIM sunA?" unhoMne kahA, "nahIM, hamane to kevala terI cIkha hI sunii|" maiMne kahA, "mujhe DarAne koI pIche par3A thaa|" unhoMne kahA, "acchA beTA! aba Dara mata rkhnaa| navakAra maMtra ke pAsa kisI kI tAkata nahIM hai| cala aba jApa meM baiTha jaa|" pandraha minaTa meM bhaya zAnta huaa| jApa meM sthiratA aaii| vahAM to mAlA ke maNake sone ke banate gye| anta meM merU bhI sone kA bana gyaa| mAlA sugandha se mahaka utthii| eka ghaMTe bAda dUsarI bahina ne mAlA hAtha meM lI taba mere dila meM bhaya kA nAmonizAna nahIM thaa| hadaya meM apUrva zAnti thii| phira dUsarA dina aayaa| ghara se nikalI aura Dara lgaa| navakAra maMtra yAda aayaa| maiMne galI ke bAhara paira rakhA aura kuttA sAtha meM ho gyaa| mujhase sahasA bolA gayA, "bhAI tU calA jaa| dUsarI galI ke kutte tujhe hairAna kreNge|" vaha mUka bhASA meM pUMcha hilAtA huA sthAnaka taka rakSaka ke rUpa meM sAtha claa| sthAnaka Ate maiMne kahA, "bhAI! aba jaa|" pIche mur3akara dekhA to koI nahIM thaa| 21 dina niraMtara aisA huaa| jApa akhaNDa rahA vaise sugandha bhI akhaNDa rhii| usake hI prabhAva se merI saMyama kI bhAvanA jAgrata huii| 251
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? MBERS anyAyI lekha kA anta AyA! varSoM pahale kaccha-bhujapura meM kisI bhI sampradAya meM kahIM bhI cAturmAsa na ho, aisA tAmbe ke patra para lekha thaa| yaha bAta 1977 meM ATha koTi moTI pakSa ke jetabAI svAmI ke mana meM aayii| unhoMne isa anyAyI lekha ko miTAne kA dRr3ha saMkalpa kiyaa| ASAr3hI pUnama ko kucha zrAvaka-zrAvikAoM kI vyaktigata sahAyatA se bhujapura cAturmAsa hetu praveza kiyaa| virodhiyoM ne taya kiyA, kisI bhI paristhiti meM gA~va meM sAdhvIjI ko rahane nahIM denA hai, gA~va ke bAhara nikAlanA hai| unhoMne bhuja-aMjAra-mundrA se sarakArI adhikAriyoM ko bulAkara dhamakIyA~ diiN| vAtAvaraNa ugra banatA jA rahA thA, kintu mahAsatIjI to atyanta svasthatA se navakAra ke jApa meM lIna the| anta meM mahAsatIjI ne rAstA nikaalaa| unhoMne kahA, "sAdhu pakkhI pratikramaNa karane bAda gAMva nahIM chor3a skte| aisA sAdhu kA AcAra hai| isaliye yadi hamako gA~va meM nahIM rahane denA cAhate ho, to hama cAra ThANe haiN| hama pratyeka ko sAr3he tIna hAtha kI jamIna de do| hama deha tyAga kara deNge| isa prakAra marakara jA sakate haiM, jindA nhiiN| to aba Apako, jo yogya lage vaha kro|" ___satya kA jaya huaa| Adeza milA, sukha se birAjo stiijii| kintu dveSI AtmAoM ne apanA kAma cAlu rkhaa| ve upAzraya ke bAhara anAja ke dAne bikhera kara jaate| harI ghAsa DAlakara jaate| jisase mahAsatIyA~ bAhara nahIM jA skeN| kintu bhAvikoM ne pUrI sevAyeM diiN| vaha anAja ke dAne pakSiyoM ko DAlakara Ate aura ghAsa-cArA jAnavaroM ko| anta meM hairAna karane vAloM ne thakakara sAMvatsarika kSamApanA kii| vAstava meM satya kA jaya huaa| anyAyI lekha kA anta huaa| pariNAma svarUpa bhujapura meM prativarSa acche caumAse hote haiN| vahAM aneka tapasvI evaM saMyamI AtmAeM paidA huI haiN| lekhikA-sA.zrI sunandAbAI mahAsatIjI 252
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - 70 sAMpa kA jahara utara gayA " (dinAMka 22.7.79 ke "saMdeza' dainika patra meM 'agocara mananI ajAyabI' vibhAga meM prakAzita hue uparokta lekha kA kaTiMga zrI maNilAlabhAI pI.mehatA (kAMdIvalI-mumbaI) ne bhejA, jo yahAM sAbhAra peza kiyA jA rahA hai- sampAdaka) bahuta varSa pahale kI bAta hai| taba jayarAma bhAI eka choTe se gAMva kI zAlA meM zikSaka the| apane gA~va se cAra mIla kI dUrI para AyI isa gA~va kI zAlA unheM isalie anukUla lagI ki apane gA~va ke ghara meM hI rahakara ve naukarI ke lie AnA jAnA kara sakate the| do rasor3oM ke sthAna | para eka hI honA, yaha lAbha bhI lene jaisA thaa| bApa-dAdAoM kI samRddha paramparA meM ekAeka palaTA AyA, isa kAraNa jayarAma bhAI ko aisA gaNita biThAnA par3A thaa| bAkI yadi vaha riddhi surakSita rahI hotI yA apane choTe-choTe bhAiyoM ko par3hAne kI jimmedArI na hotI to isa akele AdamI ko aise AMkar3oM meM rasa kahAM se hotA! __ jayarAmabhAI jahAM naukarI karane jAte the, usa zAlA meM inake gAMva ke lar3ake-lar3akiyAM bhI par3hane jAte the, isalie jAte evaM Ate inake sAtha eka bar3I vAnara senA sAtha meM rhtii| borar3I ko hilAkara bora khAtA-khAtA yA jhAr3a para hA-hU karatA sAmane dAMta nikAlatA yaha vRnda jayarAma bhAI ke | nirdezana meM zAlA AtA-jAtA thaa| isa Tole meM pAMcavI kakSA ke baccoM se lekara gyArahavIM kakSA ke muMcha ke bAla uge na hoM aise aura AdhI penTa ke gaNaveza meM zaramAte saMkucAte lar3ake bhI hote the| jayarAmabhAI ko bhI isa hA-hU karate lar3akoM kI TolI ke bIca Ananda AtA, unheM isameM apanA bAlapana aisA kA aisA binA murajhAyA harA bharA lagatA thaa| jayarAmabhAI jAte aura Ate lar3akoM ko haMsI majAka meM vyavahAra ke tarIke, Adi kI bAteM krte| kisI dina saMsta ke zlokoM kI rimajhima rahatI, to kisI dina antAkSarI kA khela khelA jaataa| 253
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? haMsate khelate bAlakoM ke bIca gaMbhIra prakRti ke jayarAma bhAI halake phulake bane rhte| vaha bhAratIya saMs ti, bhAratIya jIvana kI paramparAeM, Izvara ke prati zraddhA, prArthanA - stuti, maMtrapATha aise anekoM gaMbhIra viSayoM ke sAtha vicitra paheliyA~, vinodI cuTakale evaM gaNita ke kheloM kI carcA bhI karate rhte| vaha calatA - ghumatA eka varga hI ho aise zAlA se Ate jAte ina sabhI bAtoM kA jJAna ina baccoM ko jAne-anajAne meM hI dete the| Aja to zAyada hI dekhane ko mile aisI gaharI AtmIyatA zikSaka evaM vidyArthiyoM ke isa Tole ke bIca jur3I huI thii| jayarAmabhAI apane viSaya ke niSNAta the hI, lekina dharma ke prati anupama anurAga ke kAraNa inhoMne dharma cintana kI alaga-alaga zAkhA prazAkhAoM kA vAMcana kiyA thaa| usameM maMtra taMtra evaM yoga | ArAdhanAoM kA bhI samAveza thaa| itanA hI nahIM, hindu santoM, jaina sAdhuoM evaM musalamAna pIra- phakIroM ke prati inakA eka samAna Adara thaa| ina sabhI bAtoM ke saMskAra bAlakoM ke Upara satata zravaNa se dRr3ha hote jAte the| aise hI eka dina kI bAta hai| bAlakoM kA bar3A TolA jayarAma bhAI ke sAtha-sAtha haMsI majAka karatA subaha 10 baje ke pAsa gharoM ke bIca se gujara rahA thaa| vahA~ sAmane kaMdhe para paMlaga uThAkara ATha dasa logoM kA TolA inako milaa| kautUhala se lar3ake uMcI gardana karake khar3e ho gaye / kisI AdamI ko sA~pa ne kATA thaa| jahara car3hane ke bAda vaha behoza ho gayA thA / usakA jahara utArane ke lie usake sage-sambandhI kisI prasiddha gArUr3I ke pAsa use palaMga para DAlakara le jA rahe the| 44 eka lar3ake ne jayarAmabhAI se acAnaka prazna kiyA, 'kAkA! gArUr3I jahara kisa prakAra nikAlatA hogA?" lar3ake jayarAmabhAI ko kAkA kahate the| dUsare eka bar3e lar3ake ne apanA jJAna darzAne ke lie, kAkA bole usase pahale hI jabAba diyA, 'maMtara mArakara / ' sabhI lar3akoM ke kAna satarka ho gaye, kAkA kyA kahate haiM? kintu kAkA kucha hI nahIM bole / inake mauna se jaise badalA cukAnA ho, vaise prazna pUchane vAle lar3ake ne 254
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? 'kAkA maMtara to Apako AtA hai, 44 kahA, na!" cupacApa khar3e lar3akoM ke Tole meM se sabhI kahate haiM, 'kAkA Apa hI jahara 44. pdd'egaa| " Apa sAMpa kA jahara utAra do jora se bar3I AvAja phUTa pdd'ii| utAro nA, Apako utAranA hI itane zora se palaMga uThAkara jAte ve loga ruka gye| eka do lar3ake daur3akara unheM bulA laaye| lar3akoM ne aba jidda pakar3a lI thI, kAkA ko aba kucha karanA hI par3e vaisA hI thA, isake binA lar3ake unakA pIchA chor3eM vaise nahIM the| jayarAmabhAI ne mukhya mArga ko chor3akara, pAsa ke kheta meM palaMga le lene kI ne sUcanA dI / lar3akoM kA TolA bhI chora para se kheta meM ghusA aura bIca meM rakhe paMlaga se thor3e dUra sabhI golA banAkara khar3e raha gaye | M jayarAmabhAI ne kabhI aisA prayoga kiyA nahIM thaa| ve jahara utArane kA gArUr3I maMtra bhI nahIM jAnate the, kintu inheM navakAra maMtra para gajaba kI zraddhA thii| inhoMne iSTadeva kA smaraNa kara navakAra maMtra par3hanA zurU kiyaa| sabhI dekhane vAloM kI jaise sAMsa ruka gayI thii| sabhI dekhane vAle jaise niSprANa putaloM kI taraha khar3e the| havA ruka gayI thii| pakSI bhI jaise cahacahAhaTa bhUlakara anuzAsita rupa se cupacApa khar3e mAnava Tole ko sahakAra de rahe the| jayarAmabhAI ke hoTha hila rahe the, kintu mantroccAra mana meM hotA thA / stabdha aura citravat banI huI isa sRSTi meM thor3I dera bAda kucha saMcAra huaa| paMlaga meM sira para vastra or3hAyA huA vaha soyA huA lar3akA jaise thor3A hilA / phira thor3I dera meM usane karavaTa badalI, aura usake bAda acAnaka khar3A hokara ulTI karane lgaa| kitanI hI dera taka vaha ulTiyA~ karatA rhaa| thor3I dera usakI AMkheM sthira ho gyiiN| vaha vastra se muMha poMchakara paMlaga para se khar3A huA / usakA jahara utara gayA thaa| Aja bhI jayarAmabhAI ko to yaha saba kisa prakAra banA vaha Azcarya rUpa hI lagatA hai| kintu usa samaya jo bacce the aura aba bar3e 255
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? yuvaka bane haiM, ve kabhI jayarAmabhAI se milate haiM taba yaha ghaTanA yAda kiye binA nahIM rhte| taba unakI AMkhoM meM camakatA Adara kA bhAva jayarAmabhAI ko gadgada banA detA hai| isase navakAra maMtra meM inakI zraddhA adhika aura adhika dRr3ha banatI hai| "saMdeza" sAptAhika meM se| 88906 cintA cUraka zrInavakAra __ acalagacchAdhipati pa.pU AcArya bhagavanta zrI guNasAgarasUrIzvarajI ma.sA. kI nizrA meM zikharajI se siddhAcalajI mahAtIrtha ke chaH'rI' pAlaka saMgha meM dinAMka 11.3.85 caitra vadi paMcamI somavAra ko nitya niyama anusAra subaha Abu jI pahAr3a para car3hanA prArambha kiyaa| hama pahAr3a para Abu delavAr3A aura acalagar3ha darzana kara aaye| Abu se usameM naye yAtrika bhI isI saMgha meM jur3ane vAle the| jisameM mere pitAjI aura choTI baccI sonala (5 varSa) Aye the| Upara sabhI mile taba to Ananda huA, parantu dUsare dina 12.3.85 ko vApisa taleTI mukAma hone se jaldI nIce utara jAnA thaa| dina kI nitya ArAdhanA pUrNa hone ke bAda zAma ko pratikramaNa ke pazcAt navakAra maMtra ginakara sone kI taiyArI ho rahI thii| parantu mere mana meM eka bAta aisI satA rahI thI ki na kisI se kahI jA sakatI, na sahI jA sktii| kyoMki pitAjI kI najara ekadama kama thii| mujhe itanI cintA hotI thI ki itanI jaldI prAtaHkAla meM pitAjI kA hAtha pakaDUMgI yA baccI ko uThAkara caluMgI? kucha samajha meM nahIM A rahA thaa| mujhe cintA meM sArI rAta nIMda nahIM aayii| maiMne pUrI rAta navakAra maMtra kA dhyAna kiyaa| merI cintA parameSThI bhagavantoM ko sauMpa dii| mana meM taya kiyA ki, navakAra merI rakSA kregaa| ___vAstava meM navakAra maMtra se eka ghaTanA bnii| subaha kA pratikramaNa kiyaa| vahIM mAIka meM sArvajanika sUcanA sunI ki, 'kisI ko jaldI 256
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? vihAra nahIM karanA hai| pU. muni zrI tIrtharatnasAgarajI kI bar3I dIkSA Abu tIrtha meM hogii| usake bAda sabhI prayANa kreNge|' vaha sunakara mere dila meM kitanI zAnti - kitanA Ananda huA hogA usakI kalpanA karanA muzkila hai / parantu yaha sArA prabhAva mahAmaMtra kA hI hai| hamane bar3I dIkSA pUrNa hone ke bAda pahAr3a se utaranA prArambha kiyaa| 5 varSa kI baccI itanA cala nahIM sakatI, parantu eka akSaya khajAne kA anubhava hone se mujhe jarA bhI Dara nahIM lgaa| basa navakAra maMtra kA smaraNa karate baccI ko uThAkara pUrA pahAr3a utara gayI / usameM mujhe bilkula thakAna mahasUsa nahIM huii| balki hRdaya meM kisI adbhuta prasannatA kI anubhUti ho rahI thii| usake bAda jIrAvallA phuNce| vahA~ naye yAtrikoM ko beca, bistara mile| taba saMgha ke upa kanvInara zrI kiraNabhAI ne sApha kaha diyA ki, "itanI choTI baccI saMgha meM nahIM clegii| ise pahale ghara chor3akara aao|" sonala choTI thii| phira bhI jaba se yaha ghara se nikalI, taba se ise dAdA ke darzana kI tIvra icchA jagI huI thii| vaha hamako kahatI, 'mammI maiM Apake sAtha cluuNgii|' pAlItANA dAdA ke darzana karane kI isakI utkaNThA bar3hatI jA rahI thii| vaha pratidina bhagavAna ke darzana karate prArthanA karatI, bAla bhASA meM kahatI ki, 'he bhagavAna!' mujhe dAdA ke darzana krvaanaa| are... zAma ko AcArya sAhaba ko vandana karane jAtI to vahA~ bhI kahatI ki " mahArAja sAhaba ! mujhe aise AzIrvAda do ki maiM dAdA ke darzana kara skuuN| maiMne baccI se kahA ki tU navakAra kA raTana karatI rahanA, to jarUra dAdA ke darzana hoNge| zaMkhezvara tIrtha Ate hI isake bAlamAnasa meM yaha bAta aisI baiTha gayI thI ki kaI bAra rAta ko nIMda meM bhI isake hoTha hilate to, " he dAdA-namo arihaMtANaM... "zabda niklte| isa prakAra hama zaMkhezvara tIrtha A phuNce| kiraNa bhAI ne kaha diyA ki, " Aja baccI ko ' bhale hii|" parantu mujhe to cintA hotI thii| isa ora sonala kahatI, "mujhe ghara chor3a Aoge, to maiM tumheM bhI jAne nahIM duuNgii|" phira to hama dAdA ke darzana karane gye| vahA~ pUjA kI aura basa, dAdA ke dhyAna meM baiTha bheja denaa|" maiMne kahA 44 257
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? gye| thor3e samaya bAda maiMne A~kheM kholIM to mere Azcarya ke bIca meM vahA~ merI phuphI ne batAyA ki, hama to pAlItANA darzana karane jAne vAle the, rAste meM tumhAre phuphA ne kahA ki "calo zaMkhezvara jAkara aayeN| saMgha ke bhI darzana hoNge| rAste meM vicAra badalate hama zaMkhezvara Aye haiN| aba kala pAlItANA jaayeNge|" aisA camatkAra dekhakara mere Ananda kA pAra nahIM rahA / baccI ko phuphI ke sAtha pAlItANA bheja diyaa| vahAM dAdA ke darzana karane ke bAda vaha ghara bhI pahuMca gyii| vAstava meM navakAra hai, vahAM camatkAra avazya hotA hai| yadi yaha smaraNa avirata rUpa se cAlu rahe to vAstava meM AtmA kA uddhAra hue binA nahIM rhegaa| lekhikA - zrI raMjanabena ANandajI gaDA (gAMva - kaccha khAruA vAle) hAla DoMbIvalI (pUrva) jilA- thANA, aniSToM ko rokane vAlA mahAmaMtra navakAra anuyogAcArya pU. zrI khAMtivijayajI ma.sA. kA jhIMjhuvADA cAturmAsa vi.saM. 1983-84 meM hone se dasa varSa kI umra meM unakA samAgama huaa| bacapana meM mAtA-pitA kA svargavAsa hone se pitAjI ke bar3e bhAI vaidya pAnAcandabhAIjI kI chAyA meM unake sabhI dharma saMskAroM ke sAtha navakAra maMtra ke prati apUrva zraddhA bheMTa meM milI / pU. suvahita munivaroM ke aksara cAturmAsa tathA AcAryoM aura unake parivAra kA jAnA AnA hone ke kAraNa navakAra maMtra ke upara pravacana, navakAra maMtra kI samUha ArAdhanA evaM ati uttama sAhitya ke vAMcana, zravaNa, aura manana se zrI navakAra maMtra ke prati avicala prema jagA / jaise jaise merI navakAra maMtra ke jApa kI mAtrA bar3hatI gayI vaise vaise navakAra maMtra kA adRzya bala prakaTa hone lgaa| jisake kAraNa jIvana kA pratyeka pala jaise navakAra ke sAtha bIta rahA hai| 258
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? . nimnalikhita choTe-bar3e aneka camatkAroM ne navakAra ke prati merI zraddhA meM vRddhi kii| maiM bacapana meM mitra ke sAtha kapar3e dhone gayA thaa| kapar3e dhone ke bAda tAlAba meM nahAne ke lie pdd'e| snAna kI mastI meM gahare pAnI kA khyAla nahIM rhaa| hama DUbane lge| yadi madada na milatI to nizcita hI DUba jAte kintu kisI anajAna vyakti ne hama donoM ke hAtha pakar3akara bAhara nikaalaa| hama svastha hote usase pahale hI vaha AdamI calA gayA! saMvat 1995 ke poSa sudi 9 prabhAta meM navakAra maMtra kA camatkArI yoga dekhaa| paropakArI pAnAcaMdabhAIjI jinakI pUrI jindagI paropakAra meM hI vyatIta huI thI, unake choTe bhAI devacandabhAI kI patnI arthAta mere mAtRzrI ko subaha chANoM ke piMjare meM se chANe (gobara kA IMdhana) lete dAhine hAtha kI tIsarI aMgulI meM bhayaMkara kAle nAga ne DaMsa diyaa| ve behoza hokara gira gye| bhAIjI bilkula ghabarAye binA navakAra maMtra kA smaraNa kara jAna ko jokhima meM lekara apane muMha se isa DaMsa kA jahara cUsane lge| DaMsa cUsate jAte aura namaka ke pAnI tathA tila ke tela ke kurale karate jaate| | ikaTThe hue sabhI yaha dekhakara Azcaryamugdha bana gye| mAtRzrI hoza meM A |gye| mRtyu kA bhaya haTa gyaa| cAroM ora se dhanyavAda kI vRSTi huii| bhAIjI kI AkharI avasthA meM saMvat 1995 ke poSa sudi 9 ko | inakI tabIyata khUba bigdd'ii| galA bAra bAra sUkhane lgaa| unhoMne ghara meM | |sabhI ko kahA, "mere pIche ronA nhiiN|" sabane sahamati dii| rAta meM khAMsI aura kapha kI bahuta hI pIr3A thI, kintu vaha samatA bhAva meM rhe| navamI kI rAta ko gale meM kapha bhara gyaa| vaha nikala nahIM skaa| do cammaca pAnI pIne se kapha kI pIr3A kucha zAnta huii| prabhAta meM cAra baje uThakara baiTha gye| dhIre-dhIre sabhI suna sakeM vaise navakAra maMtra bolane lge| navakAra bolate-bolate bistara meM Dhala pdd'e| zarIra chor3akara yaha divya AtmA urdhvagAmI bnii| yaha camatkAra dekhakara navakAra ke prati itanA prema jagA ki jisakA varNana nahIM ho sakatA hai| 259
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - eka bAra bailoM kI pITha para sAmAna rakhakara becane vAle calate phirate kucha vyApArI bAhara gAMva se aaye| unake sAtha Aye hue gehUM kI AvazyakatA hone se dekha rahA thaa| eka sipAhI ne Akara mujhe kahA, "tumako thAnedAra bulAte haiN|" sipAhI sAdhAraNa Dresa meM thaa| maiMne kahA,"abhI maiM kAma kara rahA hU~, isalie eka ghaNTe bAda aauuNgaa|" phira to maiM bAta hI bhUla gyaa| pandraha-bIsa dina bAda bajANA. majisTreTa korTa kI ora se samansa AyA ki tuma pulisa ke kahane ke bAvajUda thAne nahIM gaye, isalie tumhAre para pulisa kesa huA hai| tumako likhita dinAMka ko korTa meM hAjira honA hai| rAI se pahAr3a bana gyaa| maiMne taya samaya para bAraha navakAra ginakara korTa ke daravAje meM praveza kiyaa| bahasa zurU huii| nAma, gAMva, jAti vagairaha likhaa| phira pUchA, 'dhandhA kyA?' maiMne kahA, "meDikala prekttishnr|" aura sAhaba ne hAtha meM se paina nIce rakhA aura pUchA, "tuma gunAha kabUla karate ho?" maiMne kahA, "sAhaba maiMne koI gunAha kiyA hI nahIM hai|" phira dasa-bAraha lAineM likha kara mujhe kahA, "tumheM nirdoSa ghoSita kiyA jAtA hai|" pulisa prosikyuTara ko kahA ki "inakA vyavasAya rajisTarDa vaidya ke rUpa meM hai| ye rogI kI jAMca karate hoM, rogI ke ghara jAne kI jaldI meM hoM to thAne meM kaise hAjira ho sakate haiM? itanA hI nahIM tumane bhI kAnUnI noTisa nahIM diyaa|" isa prakAra mujhe nirdoSa ghoSita |kiyaa| / aise choTe-bar3e aneka camatkAroM ne mere hadaya meM zrI navakAra maMtra ke prati zraddhA ko dRDha banAyA hai| pariNAma svarUpa Aja saM. 2041 ke prAraMbha meM maiMne 71 varSa kI umra meM 81 lAkha navakAra kA jApa pUrNa kiyA hai| eka karor3a jApa pUrNa karane kI bhAvanA zAsanadeva pUrNa kareM yahI praarthnaa| lekhaka - vaidyarAja zrI kAMtilAla devacanda zAha mu.po. jhIMjhuvAr3A vAyA - viramagAma pina naM. - 382755 = gale kI gAMTha-gAyaba huI cUr3A (saurASTra) ke a. sau. samajubena khImajI bhAI paTela ke gale meM 260
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? ajJAta gAMTha nikalI thii| gale meM se pAnI bhI nahIM utaratA thaa| usa samaya vilAyatI (aMgrejI) davA yA injekzanoM kA grAmINa prajA meM bilkula kama pracAra thaa| vaise bhI vilAyatI davA nahIM lenI, vaisI mAnyatA thii| phira bhI| ve parivAra ke Agraha se 50-60 rU. ke injekzana aura davAI lene ko taiyAra hue| vahA~ hama vihAra karate hue cUr3A phuNce| samaju bahina apane parivAra ke sAtha vaMdanArtha aaye| maiMne aupacArika vArtAlApa aura dharma dhyAna kA upadeza diyaa| sAtha meM Aye bahina candanabena ne samajubena kI pIr3A kI bAta kii| maiMne sahajatA se kaha diyA, "hama paTela, kisAnI zarIravAloM se vilAyatI davAI, injekzana liye jA sakate haiM? dayA dharma kara mahAmantra navakAra kA smaraNa kro|" yaha sunakara bahina ne mana meM gAMTha bAMdha dii| unhoMne bahuta samajhAne para bhI davA nahIM lii| ve zraddhA pUrvaka navakAramaMtra kA smaraNa karate rhe| ajIba camatkAra huaa| usI rAta gale meM ArAma ho| gyaa| jahA~ pAnI bhI gale meM nahIM jAtA thA, vahAM savere dUdha le liyaa| zAma ko khicar3I dUdha aura dUsare dina bAjare kI moTI roTI bhI!!! "jalodara zAnta huA" bhRgukoTa ke eka rAjapUta bahina ko jalodara ho gayA thaa| vaidyoM ke aneka upacAra karane ke bAda bhI pharka nahIM pdd'aa| hama vihAra karake vahAM gaye taba bahina ne apanI pIr3A kI bAta kii| unhoMne bhAvanA vyakta kI ki aisI pIr3A se acchA hai ki bhagavAna kI bhakti karake mara jaauuN| unakI zraddhA aura bhAvanA dekhakara mantra kA pATha krvaayaa| unakI icchAnusAra ekAMtara upavAsa karane kI preraNA kii| acitta pAnI vagairaha kA jJAna krvaayaa| tIna mAha taka ekAntara upavAsa, navakAra jApa tathA bhaktAmara stotra kI prabhAvI gAthA-udbhUta jalodara... kI pUrI mAlA ginane ke bAda roga calA gyaa| pIr3A gyii| usakI navakAra mahAmantra para zraddhA dRr3ha huii| __"kutte ne pratikramaNa kiyA (pIchA chor3A)!" ____ kaccha pradeza meM aMjAra se eka ki.mI. dUra vihAra karate hue sAtha ke sAdhu pIche raha gye| eka bar3A bAgha jaisA kuttA sAmane aayaa| Age ke 261
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - donoM paira merI chAtI para rakhakara vaha mere cehare para dAMtoM se kATane ke lie taiyAra ho gayA thaa| maiMne mauna hone se lakar3I se dUra karane kA nirdoSa prayAsa kiyA, kintu niSphala gyaa| maiM jora se navakAra bolane lgaa| kuttA gherA chor3atA hI nahIM thaa| meM tejI se bhAga kara ror3a kI eka ora baiThakara nirbhaya mana se navakAra ginane lgaa| kuttA AkramaNa karanA chor3akara Azcarya ke sAtha pichale pairoM se dhUla ur3AtA calatA bnaa| "pIra kI chAyA dUra huI" pAliyAda ke eka yuvAna ko musalamAna pIra ke sthAna se chAyA lgii| vaha ghara Akara urdU bhASA meM asaMbaddha vArtAlApa karane lgaa| tIrthakara bhagavAna evaM devI kA pATha karate vaha pIra zarIra meM praveza kara bolane lagA, " maiM isako nahIM choDUMgA, merI jagaha ko isane nApAka kara dii| maiM isakI jAna luuNgaa| maiMne mahAmantra navakAra kA jApa kara pratikAra kiyA, "phirastoM ko to baccoM kI bhUla mApha karanI cAhiye "ityAdi khaa| anta meM usane kahA ki, "Apa kahate ho isalie maiM calA jAtA huuN|" usake bAda vaha yuvaka svastha hokara Aja mumbaI meM sukhapUrvaka jIvana vyatIta kara rahA hai| usake kahane ke anusAra pIra ne jAte-jAte kahA ki, "tumhAre guru evaM dharma para zraddhA rkhnaa| jaina guru tumhArI rakSA karane vAle haiN| aba maiM tumheM hairAna nahIM kruuNgaa|" "nAga bhAga gayA " boTAda ke dharmapremI rasikabhAI gAMDAlAla vorA (relve klarka) vegana meM| khar3e rahakara relve ke mAla kI noTa karate the| usa samaya vegana ke kisii| kone meM se nikale hue bhaMyakara nAga ne unake paira ko ghuTanoM taka lapeTa | liyaa| pepara-pansila hAtha meM raha gye| rasika bhAI svasthatA se navakAra mantra kA smaraNa karane lge| majadUra cillAne lge| zeSa rahe majadUra kUdakara vegana meM se utara gaye, kintu vorA sAhaba to dhyAnastha yogI kI taraha khar3e rahakara navakAra mantra kA jApa karate rhe| nAga paira meM se nIce utarakara vegana se bAhara nikala gyaa| rasikabhAI abhI aisA hI mAnate the ki nAga pairoM meM 262
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? lipaTA huA hai| hakIkata meM yaha nAga ke lipaTane kA asara thaa| majadUroM evaM anya darzakoM ne pAsa meM Akara sAvadhAna kara AMkheM kholane ko kahA, taba ve zraddhApUrvaka A~kheM kholakara kahane lage ki, "yaha saba navakAra kA pratApa hai|" " jaMgala meM maMgala huA" - yaha ghaTanA bhI rasikabhAI ke jIvana kI hai| unako gArDa ke rUpa bar3hotarI milane se ve eka bAra mAla (guDsa) le jA rahe the| Dibbe meM gar3abar3a hote hI use injina se alaga kara injina va DrAivara Age ke sTezana kI ora ravAnA hue| mAlagAr3I meM bahuta mAla, andherI rAta, jaMgala pradeza meM hAtha meM lAlabattI lekara ghanToM taka navakAra kA jApa karate vaha akele rahe the| nizcita ghanToM ke bAda injina Age ke sTezana ke mAsTara aura relve ke karmacAriyoM ko lekara vApisa aayaa| ve mAlagAr3I ko vyavasthita kara yathAsthAna para nirvighnatA se phuNce| lekhaka - muni zrI amIcandajI mahArAja (boTAda sampradAya) jIvanadAtA zrI navakAra caudaha pUrva ke sAra rUpa navakAra mahAmantra kI niyamita ArAdhanA karane vAle ko to aneka lAbha hote hI haiM, kintu kevala Apatti ke samaya meM bhI mahAmantra kI zaraNa meM jAne vAlI AtmA usa Apatti meM se kSemakuzalatA pUrvaka pAra utara jAtI hai, usase sambandhita mere jIvana kA eka anubhava peza karatA huuN| merI eka baccI zItala umra 8 varSa tathA eka beTA udayana umra sAr3he tIna sAla donoM skUla meM par3hate haiN| skUla meM par3hane ke kAraNa AsapAsa ke choTe baccoM ke sira meM se jU~ eka- dUsare bacce para A jAtI haiN| merI patnI ko dAhine hAtha meM lakavA hone ke kAraNa bAlakoM ke bAla sa~vArane meM takalIpha rahatI hai| hamane pichale varSa di. 7-7-85 zanivAra ke dina bAjAra 263
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? meM se jU~ nivAraka davA kharIdI aura rAta ko dasa baje sote samaya donoM baccoM ko davA lagA kara hama so gye| Upara paMkhA cAlu thaa| kamare ke khir3akI-daravAje banda the| mere pAsa meM merA beTA soyA huA thaa| vaha subaha cAra baje acAnaka uThakara ghabarAhaTa meM 'karanTa AtA hai' aise kahane lgaa| maiMne lAiTa karake dekhA ki koI vAyara TUTA huA nahIM, cUhe yA kisI jIva-jantu ne vAyara nahIM todd'aa| vaha phira pA~ca baje cillAne lagA taba usake mu~ha meM se jhAga nikala rahe the| usa samaya merI beTI ke bhI mu~ha meM se jhAga nikalane lge| donoM bacce behoza ho gye| maiMne turanta donoM baccoM ko sivila aspatAla meM bhartI krvaayaa| DaoNkTara ghabarA gaye the| maiMne navakAra maMtra bolanA zurU kiyA / lar3akA choTA hone se use davA kA asara jyAdA huA thaa| ilekTrIka moTara jaise kueM meM se pAnI khIMcatI hai, vaise usake nAka meM patalI nalI lagAkara phephar3oM meM se jaharI davA choTI moTara se khIMcane lage aura jahara kama kiyaa| oNksIjana gaisa ke botala donoM ke lie zurU kiye| donoM ke jaharI davA vAle bAla kATa DAle / di. 8-7-85 ko ravivAra hone se davAiyoM kI dukAne derI se khulane ke kAraNa hameM davA ke lie rikze meM baiThakara phA~ke mArane pdd'e| maiMne satata navakAra kA japa cAlu rakhA aura dRr3ha manobala rakhakara davAyeM jaise-taise karake ikaTThI karavAyIM / savere 10 baje taka 65 injekzana aura 8-9 tArIkha ko kula 120 injekzana jaharI davA ko naSTa karane hetu kAma meM liye| donoM bacce zAma ko cAra baje taka oNksIjana para the| isa daurAna par3osiyoM ko khabara milii| ve sabhI evaM choTe bacce apane mitroM se milane aspatAla meM daur3a aaye| DaoNkTaroM evaM aspatAla sTApha ko saMbhAlane meM muzkila hone lgii| unhoMne vyavasthA meM sahayoga hetu vinati kii| sivila aspatAla hamAre mohalle ke sAmane hone se prema ke kAraNa logoM ke Tole umar3ane lge| mumbaI ke sage saMbaMdhiyoM ko Teliphona kara paDausiyoM ne 264
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? jAnakArI dI aura vahA~ bhI sabhI ke prANa hAtha meM the| zAma ko 4 baje taka donoM baccoM ke jIvana saMkaTa meM the| donoM bacce behoza the| pulisa ne subaha nau baje Akara jA~ca kii| mujhase bayAna liyo " tuma jyAdA par3he-likhe donoM ne baccoM ke jIvana ke sAtha cheDachAr3a kI, " aisA kahane lge| bAla ke namUne le gye| davA kI botala pheMka dI thI isalie nahIM milii| maiMne uvasaggaharaM stotra 27 bAra ginakara navakAra mantra kA raTana cAlu hI rkhaa| mumbaI se sage- sambaMdhI daur3e aaye| unhoMne bhI navakAra mantra kA upayoga rkhaa| rAta meM donoM baccoM ko kucha hoza Ate, unhoMne bakavAsa cAlu kara diyaa| pulisa ko to usameM hI ruci thii| maiMne apane pahacAna ke eka vakIla kA samparka sAdha kara pulisa ko samajhAyA ki, "hamAre do hI bacce haiN| donoM ke bAloM meM gaira samajha se jaharI davA DAlane se yaha ghaTanA ghaTI hai| isake pIche koI galata irAdA nahIM thaa|" maiMne pUrI rAta jAgrata rahakara navakAra mantra kA raTana cAlu rkhaa| dUsare dina patnI, par3osiyoM tathA snehiyoM ke samparka ke bAda pulisa ne vigatavAra riporTa taiyAra kii| donoM bAlakoM ke jIvana prAtaH kAla meM 'phUla khile' usa prakAra mahaka utthe| * uvasaggaharaM evaM navakAra mantra ke bala se donoM baccoM kI jIvana - DorI kucha hI kSaNoM meM pUrI ho jAye, vaisI hone ke bAvajUda pratyeka vastu ko Avazyaka samaya para muzkiloM kA sAmanA kara prApta karane meM saphalatA milii| mere jIvana kA yaha sacoTa dRSTAnta uvasaggaharaM tathA navakAra mantra meM gaharI zraddhA rakhane vAle ko jarUra phaladAyI hogaa| lekhaka:- ThAkarasI mANekajI zAha, 208, girirAja epArTamenTa, girIrAja thiyeTara ke pIche, navasArI jilA - valasAr3a (gujarAta) sAgara zAnta huA abhI merI umra 58 varSa kI hai| (yaha dRSTAnta saM. 2042 meM likhA gayA taba umra 58 sAla kI thI) jaba maiM choTA skUlI vidyArthI thA, aura 265
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - kaccha-godharA meM darabArI skUla meM par3hatA thA,usa samaya vAhana-vyavahAra bahuta kama thaa| kaccha abar3AsA ke tIrtha sutharI, koThArA, naliyA Adi sthAnoM para jAnA hotA, to bailagAr3I se jAnA par3atA aura rAteM bItAnI par3atI thiiN| usa samaya pAlItANA kI yAtrA karane jAne hetu koI sarala vAhana mArga nahIM thaa| meM lagabhaga 45 varSa pUrva kI ghaTanA kA varNana kara rahA huuN| eka bAra maiM apane bar3e bhAI-bhAbhI ke sAtha pAlItANA kI yAtrA hetu nikalA thaa| hama godharA se mAMDavI taka bailagAr3I meM aaye| bAda meM mAMDavI bandaragAha se okhA jAne ke lie jahAja meM baitthe| lagabhaga hama paccIsa AdamI hoMge aisA merA andAja hai| usa samaya pAlItANA jAne ke liye okhA, jAmanagara, rAjakoTa hokara jAnA par3atA thaa| sAmAnya rUpa se mAMDavI se okhA jAne ke lie bar3e jahAja meM karIba cAra ghanTe lagate the| hama jaldI savere nikale the| jaba madhya samudra meM Aye taba havA se samudra meM tUphAna AyA aura hamArA jahAja hilore khAne lgaa| jaise-jaise okhA ke pAsa Ate gaye, vaise-vaise tUphAna bar3hatA gayA aura taraMgeM dasa se pandraha phITa Upara uchalane lgiiN| sAgara kA tAMDava nRtya dekhakara hamAre prANa addhadhara ho gaye the| jaise isa lahara ke sAtha yA dUsarI lahara ke sAtha samudra ke andara samA jAegeM, aisA lagane lgaa| hama sabhI itane bhayabhIta ho gaye the ki, jisakI kalpanA bhI nahIM kI jaaye| taba devayoga se 'namaskAra mahAmantra' aura mahAna tIrthAdhirAja zatrujaya ke dAdA AdIzvara bhagavAna yAda A gaye, jinake hama darzana karane jA rahe the| hama sabhI ne milakara mantra kI teja AvAja meM dhUna mcaayii| sAgara kA tANDava nRtya to cala rahA thaa| aba isake sAtha hamAre mantra kA saMgIta milaa| jaise sAgara ko bhI isameM Ananda A rahA ho... dhIre-dhIre usakA nRtya zAnta hone lgaa| dUsare sahAyaka cAlaka bhI apane se ho sake, itanA saba kara rahe the| saDha (jahAja ke vastra)kI dizAyeM badalAte gye| aura okhA bandaragAha kI battI dikhAI dii| hama kinAre ke pAsa phuNce| hamArI dhUna cAlu rahI aura Akhira hamArI jIta hui| sAgara kA tAMDava nRtya 'namaskAra mahAmantra' ke prabhAva ke Age jhuka 266
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? gayA, zAnta ho gyaa| hama lagabhaga saMdhyAkAla ke samaya sahI - hAla meM kinAre para phuNce| phira vahA~ se jAmanagara, rAjakoTa, pAlItANA yAtrA para gaye aura siddhAcala tIrthanAyaka dAdA AdIzvara ke darzana kiye| bolo navakAra mantra kI jaya / lekhaka - zrI padamazIbhAI khImajI cher3A, roDa - 4 14, navayuga sosAyaTI, vile pArle, juhu skIma, mumbaI - 56 phona - 570576 cir3iyA ko bacAne vAlA navakAra ravivAra kI zAnta subaha thii| ghara ke sabhI loga baiThe the| bAhara se A rahA cir3iyAoM kA kalarava vAtAvaraNa meM utsAha lA rahA thaa| itane meM eka cir3iyA ne ghara meM praveza kiyA, aura ur3ate-uDate paMkhe se TakarAkara kSaNArdha meM kucha soceM, usase pahale paMkhe se ghAyala hokara nIce girI / hameM dhyAna se dekhane para patA calA ki usakA A~kha aura mAthe ke bIca ke bhAga meM mA~sa kA piMDa bAhara laTakatA thaa| usakA zvAsa avarUddha ho gayA thaa| mRtyu ke sAtha isa jIva ke karuNa saMgharSa ke hama saba sAkSI the| hamane jaldI se rUI kI gAdI banAkara cir3iyA ko usake upara rakhakara usake ghAva ko sApha kara, Izvara usako jIvana evaM zAnti de, aisI bhAvanA sahita prArthanA kii| hama sabhI ne navakAra mantra kA jApa zurU kiyaa| tIna navakAra bolate hI cir3iyA kI hila-Dula prArambha huii| isase hamAre utsAha meM vRddhi ke sAtha jApa meM jyAdA utsAha aayaa| kucha hI kSaNoM meM cir3iyA dhIre-dhIre calakara sophe ke nIce baiTha gyii| hamane thor3e dAne usake pAsa rakhakara jApa cAlu hI rkhaa| vaha lagabhaga paune ghanTe ke bAda paMkha phar3aphar3Akara ur3a gyii| thor3e dina bAda eka cir3iyA khir3akI para baiThakara cIM cIM kara rahI thI aura jaise hamArA AbhAra mAna rahI ho vaise apalaka netroM se hamAre 267
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? . sAmane dekha rahI thii| hameM dhyAna se dekhane para patA lagA ki yaha vahI cir3iyA hai| usakA Ananda dekhakara hamArA prayatna saphala hone kA anubhava kiyA taba usakA kalarava aura mIThA lagane lgaa| lekhaka-jitendra nAnajI cheDA (rAyaNavAle)ghATakopara mahAmantra kA adbhuta prabhAva ___ bhAvanagara ke eka bhAI, jisakI raga raga meM navakAra samAyA huA hai, vaha eka bAra vasUlI karane eka choTe gA~va gaye the| zAma taka ghara pahuMca jAnA aisA inakA siddhAnta thaa| nahIM pahuMce to bhAI rAha dekhate rahate haiN| bhAiyoM kA aisA prema thaa| eka dina ve vasUlI kara sTezana para Aye taba gAr3I nikala gayI thii| unheM mana meM lagA ki cAhe kaise bhI ho, rAta taka ghara pahuMca jaauuNgaa| 12000 rUpaye sAtha the| unhoMne |paidala calakara jAne kI taiyArI kI to eka zaMkAspada AdamI pIche -pIche Ane lgaa| kintu unake mukha meM to navakAra mantra thA, isaliye unheM pIche A rahe AdamI kA dhyAna nahIM thaa| vahA~ jaise antara meM se AvAja AyI, "tere sAtha meM AdamI calatA hai, vaha acchA nahIM hai|" vaha turanta saceta ho gye| navakAra kA raTana to cAlu hI thaa| kintu paira meM kauna jAne aisI sphUrti AyI ki sUrya kA prakAza thA aura bhAvanagara pahuMca gye| vaha AdamI socatA hI rhaa| ujjar3a sthAna Aye, andherA hogA kintu aisA koI maukA use mila hI nahIM skaa| hamAre sAdhvIjI ma.sA. ko navakAra mantra tathA pa.pU. A.bha. zrI guNasAgarasUrIzvarajI ma.sA. ke vAsakSepa se vyaMtarika upadrava zAnta ho gayA thaa| peTa meM rahI mailI vyaMtarika vastueM ulTI hokara bAhara A gayIM aura sAdhvIjI ma.sA. svastha ho gaye the| eka bAra hama cha: kosa kI pradakSiNA ghUmakara nIce Aye, taba rAste meM pIche se eka bailagADI aayii| bela kA paira lagA aura sAdhvIjI ma. gira 268
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - | gye| gAr3I Upara se calI gyii| daNDa TUTa gayA kintu navakAra mantra aura | girirAja ke prabhAva se sAdhvIjI ko kucha bhI coTa nahIM aayii| lekhikA-pa.pU. acalagacchAdhipati ke AjJAnuvartinI pU. sA.zrI jyotiSprabhAzrIjI ma.sA. bhava jala pAra utAre) Aja se karIba 20 varSa pUrva kI ghaTanA hai| maiM aura merA choTA bhAI hamAre cAcA ke sAtha vajrezvarI ghUmane gye| subaha ke samaya hama pakar3A-pakar3I khelane lge| acAnaka merA bhAI cillAne lagA, "bacAo | bcaao| maiM pAnI meM DUba rahA huuN|" maiM jaba usake pAsa gayA taba usane | kahA ki, "yaha to maiM majAka kara rahA thaa|" maiMne use DAMTA ki,"kabhI pAnI kI majAka nahIM karanI caahiye| agara kabhI sacamuca aisA hogA taba | zAyada gaDariye kI taraha 'jaba zera AyA to koI nahIM AyA' jaisI hAlata ho jaaegii|" basa thor3I hI dera meM acAnaka vaha vAstava meM pAnI meM DUbane lgaa| taba maiM bhI reta meM dhaMsa gyaa| kyA karanA? samajha meM nahI A rahA thaa| acAnaka mAtA-pitA ke siMcita saMskAra mujhe yAda aaye| merI mAtA hamako pratidina sone se pahale amarakumAra kI sajjhAya sunAtI aura navakAra | mahAmaMtra ke bAra meM samajhAtI thii| bhAI ko lagA, aba maiM jA rahA huuN| usane navakAra mahAmaMtra kA smaraNa kiyaa| usake nAka meM pAnI ghusa gyaa| antima zvAsa jaisI sthiti thii| acAnaka hamArI cIkha-cillAhaTa se kuMDa ke kinAre para kapar3e dhote hue eka jainetara bhAI kI najara pdd'ii| usane eka kSaNa bhI vilamba kiye binA nadI meM kUda lagAyI aura nIce se bhAI ko pakar3a liyaa| ulaTA sulAkara masAja kara muMha meM se pAnI niklvaayaa| DaoNkTara ko bulvaayaa| use nayA janma milaa| isa prakAra hama sabhI ne navakAra maMtra ke pratyakSa prabhAva kA anubhava kiyaa| vAstava meM jisa navakAra meM bhavajala meM se pAra utArane kI aciMtya 269
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? tAkata rahI huI hai, usake smaraNa mAtra se nadI ke jala meM se pAra utarA jA sakatA hai isameM jarA bhI asaMbhava nahIM hI hai| lekhaka-zrIkhuzAlacandabhAI khetazI dezalapuravAle rasula bilDIMga,dUsarI maMjila, kamarA naM38 ___ke.ke. mArga, sAta rAstA, mumbaI-11 andhere meM eka prakAza vikrama saMvat 2022 yA 2023 ke AsapAsa meM jaba mahArASTra ke koyanA meM bhUkampa AyA taba eka kacchI parivAra apane ghara meM phaMsa gyaa| rAta ke tIna-sAr3he tIna baje the| apane ghara kI uparI maMjila meM se dhUla, soye hue baccoM evaM unake Upara girane lgii| bacce to jora se rone lage aura svayaM bhAI evaM unakI patnI bhI ghabarAkara socane lage ki daravAjA kholakara bAhara nikala jaaeN| kintu aMdhakAra meM daravAjA kahA~ hai, isakA dhyAna nahIM par3a rahA thaa| socane lage ki, 'abhI makAna giregA aura hama abhI hI khatma ho jaaeNge| koI upAya nahIM thaa| utanI dera meM bhAI ko khyAla AyA ki, 'tuma sabhI zAnti pUrvaka dhyAna lagAkara navakAra maMtra | gino|' thor3I dera meM Ale ke upara TArca par3I thI aura usake baTana para kudaratI eka patthara girate hI vaha baTana daba gayA aura ,prakAza ho gayA aura turanta banda ho gyaa| vaha bhAI turanta apane baccoM evaM patnI ko lekara daravAjA kholakara surakSita ghara se bAhara nikala gye| yaha hai navakAra maMtra kA prabhAva! hamane yaha bAta isa kacchI parivAra ke saMbandhI kaccha ratAr3iyA(vartamAna meM cembura) ke zaMbhubhAI kI dharmapatnI pAnIbAI ke pAsa se sunI thI, vaha yahAM darzAyI hai| vAstava meM yadi mahAmaMtra anAdikAlIna ajJAna tathA mahAmithyAtva ke ghora andhakAra kA nAza kara kevalajJAna tathA kSAyika samyagadarzana kA divya prakAza AtmA meM prakaTa kara sakatA hai, usake lie uparokta prakAza kI ghaTanA meM kyA asaMbhava bAta hai? AvazyakatA hai, kevala ananya zaraNa bhAva 270
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - se usakA smaraNa karane kI! ___ lekhikA :sA.zrIamRtazrIjI(pArzvacandragaccha) 'navakAra merA mitra hai| __ maiM apane pIhara meM bAjare kI roTI banA rahI thI, taba hAtha kI hIre kI aMgUThI meM ATA na ghusa jAe isalie nikAlakara paira kI aMgulI meM DAla dii| acAnaka phona kI ghaMTI bajate maiMne phona liyaa| phona par3osI kA hone ke kAraNa maiM use bulAne gyii| usa samaya ke daurAna maiM aMgUThI ke bAre meM beTa yAna thii| mujhe dopahara meM acAnaka dhyAna aayaa| aMgUThI kahA~? sabhI kamaroM meM se jhADu nikala gayA thaa| mujhe Dara lagA, kyoMki aMgUThI mere sasurAla vAloM kI thii| sasurAla jAkara kyA javAba dUMgI? basa mujhe navakAra yAda AyA aura navakAra ginane baiTha gii| pATale para baiThakara jamIna para hAtha TekA aura mere Azcarya ke bIca aMgUThI mere hAtha ke nIce hI thii| maiM eka bAra mAtA-pitA ke sAtha kesariyAjI-zaMkhezvara yAtrA ke lie gaI thii| pitAjI ke kahane se navakAra kA jApa hamezA cAlu rkhtii| rAste meM sAmane se AyI basa ke kucha AdamiyoM ne gAr3I rokakara batAyA ki, 'Age bhAlAdhArI AdivAsI haiN| Age mata jaanaa| kintu jahAM the vahAM bhI bhayaMkara jaMgala kA kSetra thaa| rAta ke nau baje the| isalie dUsarA rAstA nahIM hone ke kAraNa Age bar3hane para milI huI cetAvanI ke anusAra donoM ora do-do bhAlAdhArI aura rAste meM bar3e bar3e pattharoM kA Dhera dekhane ko milaa| phira bhI navakAra maMtra kI kRpA se, kuzala DrAIvara sAiDa meM se teja gati se nikala gyaa| sabhI AbAda baca gye| hama I.sa. 1984 meM 'saMbhava jina mahilA maMDala' ke tattvAvadhAna meM indaura, nAgapura, makSIjI Adi sthAnoM ke pravAsa para gye| di. 30 akTUbara ko pradhAnamaMtrI zrImatI gAMdhI kI hatyA ke bhayaMkara daMge hue aura hama bhI daMgoM meM phaMsa gye| mauta yA prANaghAtaka saMkaTa meM manuSya pAgala banakara prabhu ko yAda karatA hai| usa pAgala prabhubhakti kI aMtara kI pukAra se usa Aga 271
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? ke bhISaNa tAMDava nRtyoM evaM khUna-kharAbe meM se hama thor3I sI bhI kSati binA surakSita mumbaI pahuMca gye| vahAM jo dekhA aura anubhava kiyA use yAda karane se Aja bhI roMgaTe khar3e ho jAte haiN| bacanA vAstava meM asaMbhava thaa| kintu antara kI Araju pUrvaka navakAra maMtra ke raTana ke pratApa se hI hama saba bAla-bAla baca sake the| lekhikA damayaMtIbena premacanda kApar3IyA, bAndarA, mumbaI - pAgalapana palAyana huA bor3elI se vihAra karate karate pU. rAjendra muni Adi ThANA tIna rAjapArar3I pdhaare| jisa makAna meM ve ruke the, usa makAna kA mAlika mara gayA thA aura usakA lar3akA pAgala ho gayA thaa| unakI patnI ne bAta kI, isalie ma. sAheba ne navakAra maMtra kA smaraNa karane ko khaa| kevala bIsa dina meM pAgalapana calA gyaa| vaha dukAna meM baiThane laga gyaa| mahArAja zrI vihAra karate hue pAlanapura pdhaare| vahAM muslima bhAI zrI allArakhA usmIna vorA ko mahArAja zrI ne navakAra maMtra diyaa| usake prabhAva se ghara meM rahatA sarpa calA gyaa| phira eka rAta ko svapna meM devI ne ghara meM gupta rahA huA dhana btaayaa| vorA bhAI ne usa jagaha meM se dhana nikAlakara (cAndI ke pAMca sau sikke) una sikkoM ko ma.sA. ke pAsa laaye| unhoMne ma. sA. ko use svIkAra karane ko khaa| mahArAja zrI ne kahA 44 'dhana kA sparza bhI hamAre se nahIM hotaa| hamArA AjIvana dhana kA tyAga hotA hai|" phira mahArAja zrI ne kahA ki, " tuma yogya lage vaise, isa lakSmI kA sadupayoga kro| " isalie usane AdhI rakama jIvadayA ke lie upAzraya meM de dI aura phira vaha hamezA navakAra maMtra kA smaraNa karane lagA tathA usane AjIvana mAMsAhAra, zarAba, parastrI, vaizyAgamana, zikAra aura kaMdamUla ( z2amIMkanda) ke tyAga kA saMkalpa kiyaa| lekhaka : pU. rAjendra muni mahArAja sAheba kI ora se, hemantakumAra pravINacandra paTela, pIja, tahasIla - nar3iyAda 272
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? lakar3I jarA bhI hilI nhiiN| saMsArI avasthA meM dhorAjI ke amIra zrI maNilAla jhINAbhAI vorA aura maiM jaisalamera kI yAtrA para gaye the| dUsare eka mAravAr3I gRhastha bhI hamAre sAtha Traka meM the| unake sAtha baiThane kI bAbata meM maNibhAI kA jhagar3A ho gyaa| rAta ko 12 baje Traka khar3A rakhake vaha mAravAr3I maNibhAI ko pulisa caukI le gye| maiM bhI sAtha gyaa| pulisa ne maNibhAI kI |piTAI kara khUna se lathapatha kara diyaa| phira bhI dubArA sau phITa lambI lakar3I se mArane kI zurUAta kara rahe the| usa samaya maiMne usa lakar3I ke chora ko sparza kara mana meM navakAra maMtra kA smaraNa zurU kiyaa| pulisa ne lakar3I ko hilAne kA dasa bAra prayAsa kiyA, kintu navakAra maMtra ke prabhAva se lakar3I jarA bhI nahIM hilii| Akhira meM ve thke| unhoMne mujhase aura maNibhAI se mAphI maaNgii| bhUta dUra huA saM. 2005 ke samI gAMva meM cAturmAsa ke daurAna hamAre samudAya meM zubhaMkaravijayajI nAma ke eka sAdhu ko bhUta kI takalIpha thii| jaba bhUta unake zarIra meM praveza karatA, taba unameM bahuta zakti A jAtI thii| dasa AdamI milakara unako alaga kamare meM dAkhila kara paate| isa bhUta ko nikAlane hetu pATaNa se eka gorajI (yati) mahArAja ko bulAyA thaa| gorajI ne kahA ki bhUta joradAra hai, pAMca sau rupaye luuNgaa| kintu maiM Asoja mAha ke navarAtri ke tyauhAra meM aauNgaa| isa kAraNa hamane unakA upacAra AjamAnA banda kiyaa| mere guru ma. zrI vinayacandrajI ko usa bhUta ne eka bAra pATiyA maaraa| vaha dRzya mere se nahIM dekhA gyaa| maiMne guru mahArAja se AjJA maaNgii| mana meM zrI navakAra maMtra kA smaraNa kiyA aura zubhaMkaravijayajI ke kamare meM gayA aura unakI ThIka-ThIka piTAI kii| zrI navakAra mahAmaMtra ke prabhAva se vaha bhUta usI samaya muni zrI ke zarIra meM se bAhara nikala 273
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? gyaa| muni zrI kI tabiyata acchI ho gyii| lekhaka:- pU. muni zrI pradhAnavijayajI ma. " dhorAjI" navakAra ke pAsa mauta bhAge mujhe eka bAra navakAra maMtra ke prabhAva kA joradAra paricaya huA thA / usakA varNana nimnalikhita hai| maiM 1970 meM 'ekSpo sevanTI' dekhane ke lie trivedI sAhaba Ayojita yAtrA meM gayA thaa| usameM hoMgakoMga, maleziyA, pInAMga, kuAlAlAMpura ina sabhI sthAnoM para vimAna meM gaye the| vahA~ pratyeka sthAna se vimAna meM baiThane se pahale maiM tIna navakAra ginakara baiThatA thA / hamako koI bhI takalIpha nahIM huii| kintu anta ke pravAsa meM siMgApura se kuAlAlAMpura hokara madrAsa (cennaI) AnA thaa| usa samaya ghara jAnA thA, aura usa dina bacce bhI yAda Aye isalie maiM jaldI meM binA navakAra gine, vimAna meM baiTha gyaa| vimAna uddaa| ghaMTA-Der3ha ghaMTA AkAza meM vyatIta kiyA, parantu Denjara lAiTa ( khatarA battI) banda nahIM hone se sabhI ke prANa talave meM A gye| usake bAda eka minaTa meM vimAna eka maMjila jitanA Upara jAtA, to dusare minaTa meM 10 maMjila jitanA nIce aataa| mauta AMkhoM ke sAmane A gayI thii| sabhI kI ghabarAhaTa zurU ho gyii| merI patnI kI ghabarAhaTa evaM cIkha - cillAhaTa cAlu thii| usa samaya mujhe navakAra maMtra kA smaraNa karane kI ataH skuraNA huI aura yaha preraNA maiMne apane sabhI sAthIdAroM ko khii| sabhI zraddhA se navakAra maMtra kA smaraNa karane lge| usake bAda thor3e samaya meM ghoSaNA huI, "vimAna vApisa lauTa rahA hai| " vimAna earaporTa para kisI kAraNa se nIce nahIM utara sakatA thaa| sabhI ke prANa hAtha meM the| bahuta mehanata ke bAda vimAna sahI salAmata nIce utarA aura sabhI ke prANa meM prANa aaye| kintu usa samaya sabhI navakAra ginate the| aise navakAra maMtra to bahuta hI zAnti rakheM to bhI gine nahIM jaate| lInatA nahIM AtI hai| bhaya dekhate hI jIva bAhara kI duniyA ko bhUlakara andara meM A jAtA hai| usakA mujhe usa dina anubhava huaa| lekhaka:- jayaMtilAla hImajIbhAI gAMdhI, teja prakAza e, bloka naM. 8, dattapAr3A ror3a, relve phATaka ke pAsa, borIvalI (vesTa) mumbaI 274
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? samaro dina aura rAta yaha bAta saMvat 1987 ke lagabhaga kI hai| merI umra 17-18 varSa kI thii| maiM taba lAlabAga meM thaa| taba pokharAja nAma ke eka rAjasthAnI bhAI sarrApha kA vyavasAya karate the| taba paThAnI logoM meM guMDAgirI jyAdA thii| eka rAta pokharAjabhAI kI dukAna meM ve corI karane kI niyata se Aye / kintu bhUla se pAsa meM jo cakkI thI, use tor3akara andara ghuse| phira pokharAjabhAI kI dIvAra tor3anA prArambha kiyA, jisakI AvAja se pokharAjabhAI jaga gaye / | unake rahane kA dukAna meM hI thaa| unhoMne apanI patnI ko uThAyA aura jahA~ se AvAja A rahI thI usa dIvAra ke pAsa apanI lohe kI sandUka rakhakara khuda pIche ke daravAje se bAhara nikala gaye aura daur3ate daur3ate jahA~ cAra rAste milate the, vahA~ khar3e raha gye| vahA~ koI mile to usakI madada kI rAha dekhane lge| kintu do baje ke samaya koI bhI najara nahIM aayaa| bahuta prayAsa kiye| patnI kI bhI cintA thii| kintu anta meM navakAra maMtra ginane ke alAvA dUsarA mArga nahIM sujhA / jahA~ khar3e the, vahA~ eka lohe kA chaH phITa kA kAMca kI khir3akI vAlA khambhA dhyAna meM aayaa| kAMca tor3akara henDala ghumAne se agnizamana vAle A phuNce| unako dukAna ke pAsa le jAne para, unhoMne paThAnoM ko pakar3a liyaa| hama cAra-chaH loga dukAna se thor3I dUra Age ke phuTapAtha para soye hue the aura khar3akhar3AhaTa kI AvAja se jaga gye| yaha ghaTanA hamAre sAmane ghaTita huI hai| taba pokharAjabhAI ke muMha meM eka hI udgAra thA ki- "vAstava meM navakAra mahAmaMtra ne hI mujhe bacAyA hai| " lekhakaH- zA bhavAnajIbhAI murajI bhojANI khAra, mumbaI vighna vinAzaka zrI navakAra saMvat 2030 ke cAturmAsa hetu hama do ThANe jAmanagara kI ora vihAra kara rahe the| vaizAkha vadi amAvasyA ke dina koTar3A pIThA gAMva meM * 275
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? mukAma thaa| bhayaMkara garmI ke dina the| zAma ke samaya kahIM caina nahIM par3atA thaa| hama isI kAraNa pakkhI pratikramaNa karane upAzraya ke pIche ke kamare meM baiThe the| caityavaMdana, aSTottarI kI zurUAta hote hI dhImA pavana zurU huA aura AkAza bAdaloM se ghira gyaa| pakkhI sUtra kI zurUAta meM havA ne tUphAna kA svarUpa liyaa| khir3akI ke daravAje khar3a-khar3a AvAja karane lge| hamane thor3I jaldI kii| paune ATha baje pratikramaNa pUrA hone kI taiyArI thii| nauvAM smaraNa calatA thA aura varSA prAraMbha huii| pratikramaNa pUrNa karake upAzraya ke andara Aye to eka bhI pATa nahIM thaa| hama sAmAna upadhi alamArI ke Upara rakhakara khir3akiyAM banda karane lge| havA ke jhoMkoM se khir3akiyAM banda nahIM ho rahI thiiN| bijalI camakakara zarIra ke Upara ghuma jAtI thii| bArisa khir3akI meM se andara AtI thii| ghanaghora aMdhakAra, kucha samajha meM nahIM A rahA thaa| bijalI kI camaka jarA zAnta ho to, varSA taiyAra / usameM upAzraya ke vilAyatI naliyoM kI eka dizA kI do lAinoM meM naliye nahIM the| usameM megharAja kI sampUrNa kRpA huI aura upAzraya pAnI se bharane lgaa| koI upAya zeSa nahIM rahA / bAhara cahala-pahala nahIM thii| pAsa meM darjI kI dukAna thii| vaha bhI niSkriyatA se baiThA thaa| maiMne apanI ziSyA sA. zrI vijayapUrNAzrIjI ko kahA ki, "sArI mAthApaccI chor3akara, calo navakAra mAtA ko yAda karane baiTha jaayeN|" hama do Asana pAsa-pAsa bichAkara parameSTha maMtra ginakara navakAra ke jApa meM lIna ho gye| prAyaH DeDha ghaMTA jApa meM lIna rhe| bijalI kI camaka, bAdaloM kI garjanAhaTa, havA kI sAMya-sAMya dhvani se kAMpa jAte phira bhI Asana para se nahIM khiske| isalie navakAra mAtA ne apane baccoM ko saMbhAla liyaa| cAra alamAriyAM evaM hamAre do Asana chor3akara upAzraya jala se bhara gayA thaa| 10 baje vRSTi kA tAMDava zAMta huA taba bhakti karane vAle luhANA bhAI lAlaTena lekara aaye| unhoMne daravAjA khulavAyA, aura cAroM ora dekhA to Azcarya se udgAra nikala gaye ki, 'itane pAnI meM Asana kI jagaha sUkhI kaise?" kisI ajIba zakti ne hamArA pUrA-pUrA rakSaNa kiyaa| dUsare dina ATakoTa kI ora vihAra karate rAste meM vRkSoM para pakSiyoM kI lAzeM 276
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - dekhiiN| zarIra meM se kaMpakaMpI nikala gyii| yadi navakAra kI zaraNa meM nahIM gaye hote, to apanI bhI yahI sthiti hone meM dera nahIM lgtii| taba se advitIya zraddhA-bhakti se navakAra ginA jAtA hai| - (2) hama vaha cAturmAsa jAmanagara kara saM. 2031 meM jUnAgar3ha kI ora Ate upaleTA gAMva meM ploTa ke jina mandira meM utre| zrAvakoM ne kahA, "rAta rahanA ho to kisI baMgale meM rhnaa|" kintu hamane vizeSa dhyAna nahIM diyaa| eka hI lAIna meM mandira kA kamarA thaa| usake bAda mandira-upAzraya ke bartana-sAmAna ke kamare ke bIca daravAjA aura aMta meM upAzraya kramazaH the| hama rAta meM sADhe nau baje saMthArA kara soye aura sADhe gyAraha baje AvAja Ane lgii| pahale to aise lagA ki billI andara A gayI hogI? upAzraya lambA thaa| eka ora jAeM to dUsarI ora AvAja sunAI detii| phira |to AvAja bar3hane lgii| chata para dhar3Adhar3a AvAja hotI thii| pAsa meM bartana girAne kI AvAja aatii| kyA karanA? ghabarAhaTa evaM baicenI ke bIca pAsa meM rahate sthAnakavAsI bhAiyoM ko AvAja dI to jaise hamArI AvAja bAhara |jAtI hI nahIM thii| hama anta meM antima upAya ke rUpa meM saMthAre para hI |sAgArika anasana kara navakAra kI zaraNa meM gye| ThIka sADhe tIna baje | ekadama zAnti ho gayI aura vighna TalA mAnakara Avazyaka kriyA karake jAgrata hI rhe| savere bar3I mArar3a kI ora jAte samaya pUjArI sAtha meM thaa| |use kahA ki, "rAta ko aisA ghaTita huaa|" to usane kahA ki, "mahArAja zrI! yahAM aisA hotA hai| jo pahacAna ke hoM to mahArAja sAheba kisI ke baMgale sone cale jAte haiN| kintu anajAna ko hama nahIM kahate haiN| |yadi kaha deM to koI upAzraya meM nahIM rhegaa| hama roja kisake baMgale meM bhejeM?" hamane kahA, "bhAI! anajAna ko to tumheM khabara denI caahiye| chAtI kI dhar3akane baiTha jAyeM, aise upadrava meM yadi navakAra kI zaraNa nahIM mile |to AdamI Darakara mara jaaye|" dUsarI bAra isa prakAra prakaTa prabhAvI mahAmaMtra ne hamako bcaayaa|. (3) saMvat 2034 ke varSa meM kaccha koTar3I-mahAdevapurI meM cAturmAsa 277
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - karake vahAM se vihAra karate jAlora gye| vahAM se rAtA mahAvIrajI se jaisalamera saMgha meM jur3a gye| nAkor3A ke bAda cauthe mukAma para kudarata ne apanA khela dikhAnA prAraMbha kiyaa| sADhe tIna sau sAdhvIjI mahArAja, eka hajAra yAtrika, bAr3amera se 30 ki.mI. kI dUrI, ekadama registAna aura usameM bhI bhayaMkara tuuphaan-vrssaa-bijlii| tambu to rahate hI nhiiN| khule AkAza meM barasatI varSA meM kaise raheM? saMgha nizrAdAtA pUjyapAda A. zrI kalApUrNasUrijI ma.sA. kA Adeza huA, "navakAra kI dhUna lgaao|" sAmudAyika dhUna lagAte varSA ruka gaI, rAta vyatIta karake subaha vihAra kara sAdhu-sAdhvIjI mahArAja bAr3amera phuNce| isa prakAra cAra-pAMca bAra saMgha meM aisA upadrava huA aura navakAra maMtra kI nAva dvArA use pAra kiyaa| isa prakAra aneka bAra namaskAra mahAmaMtra kA prakAza jIvana meM AyA hai| ananya zraddhA sadbhAva ke sAtha jApa vagairaha hotA hai| lekhikA-susAdhvIzrI candraprabhAzrIjI jIvanarakSaka-vighna vinAzaka zrI navakAra dharmazraddhA se vAsita jaina parivAra meM janma hone se choTI umra se hI mujhe zrI navakAra mahAmaMtra para acchI zraddhA thii| kintu merI yaha zraddhA nIce kI ghaTanAoM ke bAda uttarottara majabUta hotI gii| bhale hI zAyada vAcakoM ko yaha sAmAnya lage yA yogAnuyoga ghaTanA jaisA lage, kintu mere mana meM to isakA bahuta hI mahattva hai| yaha rahI vaha saMkSipta cAra ghaTanAeM- .. (1) merI tabIyata di. 1-9-1960 ke dina bahuta hI kharAba ho gayI thii| maiM 20 dina se bistara para thaa| usameM bhI eka rAta merI 8 baje 75 pratizata dRSTi calI gyii| zarIra ke roMgaTe khar3e ho gye| calane kI zakti ekadama samApta ho gayI thii| jaise ghar3I do ghar3I kA mehamAna hU~, vaisA lagane lgaa| usase mRtyu meM samAdhi evaM paraloka meM sadgati mile aisI bhAvanA se maiMne zrI paMca parameSThI bhagavantoM kI zaraNa svIkAra kara 278
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? navakAra maMtra kA satata jApa zurU kiyaa| usameM dhIre-dhIre aisI tanmayatA A gayI ki pUrI pIr3A hI gAyaba ho gayI aura savere sAr3he sAta baje uThA, taba bahuta hI sphUrti zakti-zAnti kA anubhava huaa| jaise maiM yamarAja ke dvAra para dastaka dekara navakAra ke bala se vApisa A gayA huuN| (2) maiM phira akTubara 1962 meM mumbaI-vAMdarA meM merI bahina ke ghara bImAra pdd'aa| maiM marar3A nAma ke roga kA zikAra bnaa| TaTTI meM khUna baha gyaa| bolane-calane ke zakti nahIMvat rhii| usa rAta bhI jaise do ghar3I kA mehamAna hU~, vaisA lgaa| taba uparokta prakAra kI bhAvanA ke sAtha zrI navakAra maiyA kI goda meM so gyaa| jaise camatkAra huA ho, vaise binA davA hI ArAma kA anubhava kiyaa| savere uThA taba bahuta hI sphUrti lgii| maiM alpa samaya meM svastha ho gyaa| (3) isa prakAra do-do bAra jIvanadAna. prApta karane ke bAda to zrI navakAra mahAmaMtra ke prati merI AsthA bahuta hI bar3ha gyii| maiM pariNAma-svarUpa sote-uThate, calate-phirate, sukha meM yA duHkha meM hamezA usakA hI smaraNa karatA rahatA huuN| __ vaisI sthiti meM di. 1-4-1973 ko eka ghaTanA ghttii| usa samaya maiM aura mere bar3e bhAI manasukhalAla dalIcanda vasA, eDana ke pAsa jIbuTI (lAla samudra kA eka bandaragAha) meM eka kampanI meM kAma karate the| usa dina ravivAra hone se hama varkazopa meM the| subaha 10 bajakara 10 minaTa hue the| acAnaka bhUkaMpa zurU huaa| jhale kI taraha bar3I imArateM bhI hilane-Dulane lgiiN| loga daur3a-daur3a kara rAste para jAne lge| maiMne turanta hI bar3I AvAja se navakAra mahAmaMtra kA uccAraNa prArambha kara diyaa| 15 sekanDa ke bAda bhUkampa zAnta ho gyaa| usI dina dUsarI bAra 10-30 baje bhUkampa kA jhaTakA aayaa| hama tIsare maMjila ke phleTa meM the| taba masAle ke sabhI bartana girakara TUTa gye| baMdaragAha ke taTa para relve ke paTariyA~ TeDhI-meDhI ho gyiiN| sTImaroM ko bhI samundra meM jhaTake lge| kahIM para tIna-tIna AdamiyoM jitane gaDDhe ho gaye 279
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? the| usa samaya bhI hamane jora-zora se navakAra ginA thaa| pariNama-svarUpa hamako kucha bhI pIr3A nahIM huii| usake bAda usI rAta 9-15 baje bhayAnaka AvAja ke sAtha tIsarI bAra bhUkaMpa aayaa| lAiTeM banda ho gyiiN| bhaMyakara aMdhakAra chA gyaa| usa samaya bhI hama bhAva se zrI navakAra mahAmaMtra ke smaraNa aura zaraNa se baca gye| pUrA gAMva baca gyaa| jAna hAni nahIM huii| parantu kaiyoM ke makAnoM meM bar3I darAreM par3a gayI thiiN| usake bAda sarakAra ne do varSa meM jokhamI makAna giravA diye| (4)di. 11-5-86 kI rAtri meM 9-30baje rAjakoTa meM trikoNa bAga ke pAsa eka basa ne mujhe capeTa meM le liyaa| ___aba mere hadaya meM calate-phirate namaskAra mahAmaMtra basa gayA thaa| isake prabhAva se basa ke Age ke pahiye evaM mere bIca kevala eka phITa kA antara rhaa| yadi ekadama breka nahIM lagAyI hotI to, abhI maiM jIvita nahIM hotaa| phira to oNparezana huaa| tIna skrU lge| cAra mahine bistara para thaa| parantu zrI deva-guru tRpA se usake bAda maiMne zrI zatrujaya girirAja kI tIna bAra yAtrA evaM giranArajI mahAtIrtha kI bhI tIna bAra yAtrA kI tathA maiM chaH rI' pAlaka saMgha meM bhI jAkara aayaa| isa prakAra aba to kevala mokSa kI hI abhilASA se navakAra mahAmaMtra kA jApa sahaja rUpa se cAlu hI rahatA hai| sabhI jIva navakAra mahAmaMtra kI zaraNa svIkAra kara sabhI duHkhoM-pApoM se zIghra mukti ko prApta kareM, yahI maMgala bhaavnaa| lekhaka-zAMtilAla dalIcanda vasA "suzAMta"31/36 karaNaparA, rAjakoTa-360001 AMtarika anubhava ke udgAra. (pa.pU. paMnyAsa pravara zrI abhayasAgarajI ma.sA. ne adhyAtmayogI pa.pU. 280
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - paMnyAsapravara zrI bhadraMkaravijayajI ma.sA. ko mArca 1977 ko likhA huA patra) - "Apa zrI kI kRpA se yaha sevaka sahI taraha se AtmasAdhanA kI dizA meM paira bar3hA rahA hai| isa ApakI anahada maMgalakRpA kA AbhArI huuN| paMca parameSThiyoM kI zaraNa meM vRttiyoM kA zamana viziSTa rUpa se hone lagA hai| moha mAyA yA vikAra, zrI navakAra ke teja ke Age khar3e nahIM raha sakate, isakA pratyakSa anubhava ho rahA hai| AMtarika AtmazAnti kI sIr3hiyoM para dRDhatA se TIke rahane kA bala ApakI varada kRpA se isa tuccha sevaka-pAmara jIva ko bhI prApta ho rahA hai| ciMtana manana ke aneka adbhuta satya sAkSAt anubhava kara jIvana ko dhanya- tArtha anubhava kara rahA huuN| svakalyANa kI niSThA se para kalyANa svataH hone lagatA hai| karane kI vRttiyA~ aba zAnta ho gayI haiN| parameSThiyoM kI AjJA yaha jIvana kA mahAmaMtra bana rahA hai| kucha cAhane jaisA aba nahIM rhaa| |- saMsAra kI ghaTamAla audayika bhAvajanya harSa-zoka yA rAga-dveSa paidA nahIM kara sktii| saMyama kA apUrva Ananda-anuttara vimAnavAsiyoM ko bhI raMka tulya samajhe, vaisI apUrva mastI ke darzana hone lage haiN| yaha parameSThiyoM kA aura Apa jaise guru bhagavantoM kA puNya pratApa hai| . Asakti rahita bhAva-sthitaprajJatA aura vRttigata dhIratA aba suspaSTa rUpa se jIvana ke pratyeka cakra meM piroI jAtI anubhava hotI hai| bAhya dRSTi se zAyada mere AsapAsa aneka pravRttiyoM ke jAla dikhAI dete haiM kintu andara se bheda jJAna kI rekhA kA ullaMghana 281
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? karane kA prayAsa vRtiyA~ nahIM krtiiN| parameSThiyoM kI varada kRpA antara hUMkAra pUrvaka pratikSaNa azubha adhyavasAyoM kI bhUmikA se bhAvoM ko parivartita karatI rahatI ho, vaisA anubhava hotA hai| yaha sabhI ApakI niSkAraNa karuNA kA pratApa hai| AzIrvAda dene kI kRpA... saMgrAhaka-saMpAdaka "navakAra mahAmaMtra kA prabhAva" isa kampyuTara yuga meM bhI navakAra mahAmaMtra ke camatkAra hote haiN| isa mahAmaMtra kI bhAva se jo ArAdhanA karatA hai, isa maMtra ko hI jo samarpita ho jAtA hai, vaha Aja bhI saphala hotA hai| jaba apanA bhArata deza AjAda huA, taba kI yaha bAta hai| saM. 2004 aura I. saM. 1947 kI sAla thii| taba hama do ThANe meM aura merI ziSyA sA. zrI ratanazrIjI bhacAu se paDANA (vAgar3a) kI ora jA rahe the, taba gAMvavAsiyoM ne bahuta manA kiyA ki Aja vihAra karane meM jokhima hai| phira bhI hamane vihAra kiyaa| eka ki.mI. cale hoMge, vahAM briTiza sarakAra kI senA kI gAr3iyAM paMktibaddha AtI dikhAI dI, kyoMki briTiza sarakAra ko bhArata chor3o kA Adeza mila gayA thaa| hama bahuta bhayabhIta hue| kyoMki vaha bahuta asabhya bolate the| bhArata deza chor3ate-chor3ate bhI logoM ko duHkha dene kI Adata nahIM gayI thii| hamane yaha bhI sunA thA ki do-tIna striyoM ko bhI ve uThAkara le gaye haiN| usake bAda hama navakAra maMtra ke smaraNa evaM raTana meM kho gye| saMpUrNa rUpa se navakAra ko samarpita ho gye| utane meM sAmane se koI anajAna AdamI dUdha kI kAvar3a lekara AtA dikhAI diyaa| isa AdamI ne sAmane se Akara hamako kahA ki, "tuma ghabarAnA nahIM, mere sAtha calo, meM tumako ekadama choTe rAste se gAMva kI ora pahuMcA duuNgaa|" hama usa AdamI ke sAtha calane lge| bahuta kama samaya meM kisI 282
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - anajAna rAste se hamako vaha gAMva kI ora le gyaa| jaba hama gAMva ke najadIka pahuMce, taba hamane bhaya se mukta hokara gaharA zvAsa liyA, phira usa dUdha kI kAvar3avAle AdamI kA AbhAra vyakta karane hetu pIche dekhA to pIche na dUdha kI kAvar3a dikhAI dI, nA hI vaha aadmii| hameM Azcarya huA ki vaha AdamI adRzya kaise ho gayA? hamako lagA ki yaha prabhAva navakAra maMtra kA hI hai, koI devatattva Akara hamArI rakSA kara gyaa| yaha prasaMga hamAre jIvana meM prathama bAra hI bnaa| taba se hamArI navakAra mahAmaMtra ke Upara kI zraddhA meM adhika aura adhika abhivRddhi huii| hama prathamabAra "lIlagagana" upAzraya (pAlItANA) meM cAturmAsa hetu pdhaare| saM. 2038 maiM kArtika vada 8 ke dina musalAdhAra bArisa sArA dina cAlu rhii| gAMva ke sabhI kAmakAja banda the| ilekTrIka vyavahAra bhI kharAba ho gyaa| cAturmAsa hetu hama tIna ThANe sA. zrI harakhazrIjI, sA.zrI | ratanazrIjI, sA. zrI candrodayazrIjI virAjamAna the| zAma ko pratikramaNa karane ke bAda lagabhaga 7 baje kA samaya thaa| utane meM tejI se havA calane lgii| eka ora varSA dUsarI ora pavana kA tUphAna pUre gAMva ko tahasa-nahasa kara de, vaisA lagatA thaa| tUphAna ke kAraNa kitane hI purAne makAna jamIna para gira gye| pazuoM ke rahane ke chapare ur3a gaye, kitane hI bar3e vRkSa dharAzAyI ho gye| varSA kA pAnI ikaTrA hokara nadI meM bAr3ha Aye, vaise baha rahA thaa| usameM kitane hI jhoMpar3e bahe jA rahe the| mAla samAna evaM pazu-pakSiyoM ko bhI pAnI khIMcakara le jA rahA thaa| .. sabhI khir3akiyAM banda hone ke bAvajUda pAnI kahIM na kahIM se upAzraya meM ghusa AyA, upAzraya kI jamIna pAnI se Dhaka gii| hamako lagA, kahIM hamAre upAzraya kA makAna dharAzAyI ho gayA to hameM kauna bacAyegA? bhaya meM bhI bhaya paidA kare, vaise upAzraya kI eka khir3akI banda hone ke bAvajUda nizcita tarIke se ghaMTanAda kI taraha baja rahI thii| ghanaghora jaMgala meM jaise vRkSoM ke pattoM kI khanakhanAhaTa DarAtI hai, vaise aMdherI rAta aura usameM eka khir3akI kI AvAja se aisA Dara laga rahA thA ki roMgaTe 283
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? khar3e ho jaayeN| usa dina upAzraya kA caukIdAra anupasthita thaa| usa khir3akI kI AvAja baDhatI jA rahI thii| Azcarya kI bAta yaha thI ki dUsarI itanI khir3akiyAM hone ke bAvajUda isa khir3akI ke pAsa se jaise bAhara se koI aparicita AdamI hameM DarA rahA ho, aisI AvAja A rahI thii| taba hama saba ghbraaye| hamako lagA-kauna hogA? isakA kyA irAdA hai? aba kyA hogA? kauna hameM bacAyegA? utane meM maiMne jora se AvAja dI ki, 'kauna ho tuma? kyA cAhiye tumheM?' taba sAmane se kucha vApisa AvAja bhI AyI, kintu tUphAna ke kAraNa hama isa AvAja ko parakha nahIM ske| usake pahale hama bhaktAmara, OM namo devadevAya tathA mAMgalika kI dhUna kara rahe the| usake bAda hameM lagA ki aba isa bhaya se mukta karAne vAlA yadi koI taraNa-tAraNa jahAja hai, to maMtrAdhirAja zrI navakAra mahAmaMtra hI hai| isalie eka kamare ke andara hama tInoM sAdhvIjI eka hI pATa para baiTha gaye aura navakAra maMtra kI dhUna ke andara mana-vacana kAyA ke yoga se aise bhayahIna bana gaye ki bAhara ke vAtAvaraNa kI hameM ekadama khabara hI nahIM thii| vaise bhI khir3akI kI AvAja kama ho gayI aura vAtAvaraNa zAnta hotA gyaa| dekhate hI dekhate rAta pUrI ho gyii| aura ghar3I meM cAra ghaMTiyAM bajIM aura hamako pratikramaNa karane kI sphUrti aayii| phira to aisI zAnti chAyI ki, kucha jamIna para gire to bhI AvAja sunAI de| saMvat 2038 kI isa rAtri kA tUphAna abhI taka hamAre kAnoM meM khanaka rahA hai| isa prakAra bhaya mukta karAne vAlA, samatA dene vAlA yadi koI tatva thA, to vaha maMtrAdhirAja mahAmaMtra navakAra hI thaa| kisI ne satya hI kahA hai ki "zraddhA meM agara jAna hai to bhagavAna tumase dUra nahIM" sabhI AtmAeM mahAmaMtra ke raTana se sadA ke lie duHkhamukta, rogamukta, bhayamukta, pApamukta baneM, yahI maMgala bhaavnaa....| .. lekhikA - sAdhvI mukhyA susAdhvIzrI harakhazrIjI ma.sA. lIlagagana, taleTI ror3a, pAlItANA (saurASTra) 284
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use kareMgA kyA saMsAra? zIla rakSaka zrI navakAra : (yahA~ prastuta pAMca dRSTAnta saM. 2046 meM pauSa-mAgha mahine meM Der3ha mahine kI hamArI rAjakoTa sthiratA ke daurAna navakAra mahAmaMtra ke viziSTa sAdhaka zrAddhavarya zrI zazikAntabhAI mahetA ke pAsa se mile| pAMco hI ghaTanAoM ke nAyaka unase paricita haiN| kintu nAma prakAzita karane kI unakI anicchA ke kAraNa yahA~ una logoM ke nAmollekha nahIM kiye gaye haiN| zazikAntabhAI ke zabdoM meM hI hama ina ghaTanAoM kA AsvAdana karake mahAmaMtra ke prati apanI AsthA sudRr3hatara banAyeM -saMpAdaka) rAjakoTa nivAsI eka sukhI dhArmika jaina parivAra zAdI ke prasaMga para mumbaI gyaa| ve mumbaI se rAjakoTa kI ora vApisa jIpa meM A rahe the| jIpa meM tIna bahineM evaM eka bhAI the| vApI ke pAsa jaMgala meM acAnaka jIpa kharAba hone se bahineM nIce utarakara laghuzaMkA nipaTAne thor3I dUra gii| utane meM acAnaka sazastra lUTere vahAM A pahuMce, aura bandUka kI noMka para kImatI AbhUSaNoM kA thailA chIna liyaa| kintu itane se unako saMtoSa nahIM huaa| bahinoM kA rUpa dekhakara unakI AMkhoM meM vikAra rUpI cora A baitthaa| isalie unhoMne usa bhAI ko jIpa meM se nIce utarane ko khaa| vaha bhAI kiMkartavyamUDha bana gaye the| utane meM tInoM bahinoM ne eka sAtha usa bhAI ko navakAra ginane kI preraNA dI aura vaha bhAI tathA tInoM bahine bar3I AvAja meM tAlabaddha rUpa se navakAra ginane lge| Apatti ke kAraNa sahaja rUpa se nAbhi kI gaharAI meM se nikalI mahAmaMtra kI dhvani kI koI akalpanIya asara una lUTeroM para huI aura ve bhayabhIta hokara AbhUSaNoM kA thailA bhI vahA~ chor3akara bhAga gaye aura sabhI ghora Apatti meM se mahAmaMtra ke prabhAva se AbAda rUpa se baca gye| usase ve sadA ke lie navakAra ke ananya upAsaka bana gye| "mauta mara gayI" mumbaI ke eka hArTa spezalisTa DaoNkTara ke sage bhAI ne landana meM 285
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - hadaya kA oNparezana krvaayaa| kintu oNparezana nAkAmayAba huaa| DaoNkTaroM ne use "klInIkalI DeDa' marA huA ghoSita kiyaa| vahA~ ke rivAja ke anusAra yadi oNparezana saphala ho to DaoNkTara rogI ke parivAra janoM ko khuzakhabarI dete haiM, kintu oNparezana niSphala rahe to pIche ke daravAje se cale jAte haiN| isa anusAraM DaoNkTara kAgaja para use mRta ghoSita kara pIche ke daravAje se cale gye| do ghaMTe vyatIta ho gye| parivAra janoM ke zvAsa Upara A gye| bhAI DaoNkTara ghabarA gye| kisI ko koI jabAba nahIM de sakate the| utane meM acAnaka camatkAra huaa| vaha rogI bhAI ekadama jagakara beTha gye| sabhI ko bahuta Azcarya huaa| AsapAsa ikaTThe hue logoM ko dekhakara unhoMne pUchA ki, "tuma sabhI kisalie ikaTThe hue ho?" taba kisI ne unheM vastusthiti se vAkipha kiyA ki- "tumhArA hArTa kA oNparezana phela hone se DaoNkTaroM ne tumheM mRta ghoSita kiyA thA aura tuma jIvita kisa prakAra ho?" tabhI rogI ne khulAsA karate hue kahA ki -"maiM to kevala guru |mahArAja se milane bhArata gayA thaa|" inake guru mahArAja arthAt dUsare koI nahIM, parantu kalikAla meM navakAra mahAmaMtra ke ajor3a sAdhaka-prabhAvaka, ajAtazatru, adhyAtmayogI pa.pUpaMnyAsapravara zrI bhadraMkaravijayajI ma.sA., ki jinhoMne mere jaise aneka AtmAoM para anta upakAra kiyA hai, jisakA kisI prakAra ke zabdoM meM varNana karanA asambhava hI hai| ina rogI ko unake pAsa se navakAra kisa prakAra milA vaha hama dekheN| mere videza pravAsa ke daurAna, navakAra mahAmaMtra ke bAre meM mere vArtAlApa se prabhAvita hokara vaha bhAI landana meM mere paricaya meM Aye, taba usa bhAI ko maiMne guru mukha se navakAra grahaNa karane kI preraNA dii| usase isa bhAI ko pUjyapAda paMnyAsapravara zrI bhadraMkaravijayajI ma.sA. ke pAsa se navakAra grahaNa karane kI bhAvanA huI, aura khAsa navakAra lene ke lie hI landana se vimAna dvArA bhArata aaye| guru mukha se navakAra grahaNa karane ke bAda hI anna-jala lene kA unhoMne atyanta anumodanIya saMkalpa kiyaa| 286
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - vaha prAtaH 6-00 baje mumbaI phuNce| do sthAnoM para paMnyAsajI mahArAja kI talAza karate karate yogAnuyoga dopahara 12-39 baje vijaya muhUrta meM vaha rAjasthAna ke piMDavAr3A gAMva meM virAjamAna. pU. paMnyAsa zrI bhadraMkaravijayajI ma.sA. ke pAsa phuNce| unakI aisI viziSTa tatparatA evaM pAtratA dekhakara paMnyAsajI mahArAja sAheba ne bhI turanta 12 navakAra ginakara atyaMta bhAvapUrvaka unako tIna bAra bar3I AvAja se navakAra bolAyA aura vAsakSepa dvArA AzIrvAda dekara niyamita navakAra mahAmaMtra kA jApa karane kI preraNA dii| Upara batAye anusAra mauta ke mukha meM se vApisa Aye vaha bhAI usake bAda 15 dina taka aspatAla meM rhe| usa daurAna 60 jitane rogiyoM ke oNparezana hue aura sabhI saphala hue, kyoMki uparokta ghaTanA se prabhAvita hue sabhI rogiyoM ke parivAra jana oNparezana karavAne se pahale rogI ko unake pAsa le Ate, taba yaha bhAI pUjyapAda paMnyAsajI mahArAja kI tasvIra ke sAmane rogI ko biThAkara tIna navakAra bar3I AvAja meM ginaate| guru mahArAja ke prati ananya AsthA ke kAraNa sabhI hI oNparezana saphala hue| yaha bhAI Aja bhI jIvita haiM! vAstava meM navakAra maMtra ke prati AsthA se kaunasA kArya siddha nahIM hotA yahI savAla hai| (bhaya kA uccATana-abhaya kA udghATana karatA zrI navakAra ) kucha varSa pUrva aphrIkA meM tIna dina taka "kUpa" arthAta sainya vidroha huA thaa| taba nerobI meM senA ke libAsa meM tIna cAra lUTere eka |ghara meM ghusa gye| una kA ghara hila sTezana ke pAsa alaga baMgale ke rUpa meM thaa| baMdUkadhArI lUTeroM ne ghara ke sadasyoM se 20 lAkha rupayoM kI mAMga kI. unhoMne usa samaya 6 lAkha rUpaye jitanA mAla luTeroM ko sauMpa diyA aura zeSa rakama baiMka meM hai aisA btaayaa| isase unhoMne unake 22 varSa ke navayuvAna lar3ake kI chAtI para baMdUka kI noMka rakhakara, dhamakI dete hue kahA ki, "hama 10 taka ginatI bolegeN| taba taka meM tumane ghara meM jahA~ bhI dhana chipAyA ho, vaha hamAre sAmane peza kara do, nahIM to isa lar3ake 287
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? ko abhI hI mAra DAleMge ! yaha sunate hI sabhI ke prANa Upara A gye| vAstava meM unake pAsa ghara meM dUsarI rakama thI hI nahIM, isalie kahA~ se deN| isa ora DAkuoM ke saradAra ne ginatI bolanI zurU kara dii| eka... do...tIna... cAra... pAMca... chaH...sAta... isa ghaTanA ke ghaTane se kucha mahine pahale ve mere samparka meM Aye the| maiMne unheM ghara meM paMcadhAtu ke jina pratimAjI virAjamAna karane ke lie vizeSa salAha dI thii| pratidina isa prabhujI ke samakSa navakAra mahAmaMtra ginane kI bhI preraNA kI thii| usa anusAra unhoMne ghara meM prabhujI ko virAjamAna kiyA aura pratidina unake samakSa navakAra ginane lge| isalie uparokta Apatti ke samaya ghara ke sabhI sadasyoM ne prabhujI ke samakSa nAbhi kI gaharAI se jora se navakAra ginanA prArambha kara diyaa| vaha DAkU ATha... nau bolakara jaise bhI bandUka kA baTana dabAne lagate haiM vaise hI eka akalpanIya ghaTanA bana gayI / vAstavika senA ke javAna vahA~ A pahuMce aura usI hI kSaNa una sabhI hI nakalI javAnoM (lUTeroM ) ko dhar3Adhar3a goliyoM se bIMdha DAlA DAlA aura ghara ke sabhI hI sadasya AbAda baca gye| kahane kI AvazyakatA nahIM hai ki, taba se lekara ghara ke sabhI hI loga prabhujI evaM navakAra ke ananya upAsaka bana gye| vAstava meM, jo ananya zaraNa bhAva se navakAra kI zaraNa meM jAtA hai, usakA bAla bhI bAMkA kauna kara sakatA hai? khajAne kI rakSA karane vAlA - zrI navakAra yaha bhI nairobI meM base aura mere paricaya meM Aye do sage jaina bhAiyoM kI bAta hai| ve pratidina navakAra mahAmaMtra kA niyamita smaraNa karate the| eka dina subaha ke samaya meM 6 baje acAnaka tIna zastradhArI guMDe 288
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? ghusa gaye aura baMdUka kI noMka ke bala para ghara kI sabhI alamAriyoM kI cAbiyAM chIna liiN| ghara ke 12 sadasyoM ko eka kamare meM banda kara diyaa| kevala alamAriyAM khulavAne ke lie eka hI bhAI ko guMDoM ne apane sAtha rkhaa| kamare meM banda sabhI hI sadasya bhAvapUrvaka navakAra ginane lage / guMDoM ne eka alamArI kholane kA prayAsa kiyA parantu vaha nahIM khulii| isalie dUsarI eka mukhya alamArI - jisameM 10 lAkha rUpaye ke gahane the, usakI cAbI hone ke bAvajUda bhI kholanA bhUla gaye ! anya alamAriyoM meM Tepa vagairaha 25 hajAra rupaye jitanA phuTakara samAna thA use lekara bhAga gye| 'sUlI kI sajA aura sUI meM nipaTeM' vaha isakA nAma / vAstava meM, aMtara ke khajAne ko kholane kI mAsTara cAbI ke samAna navakAra mahAmaMtra jisake pAsa hai, unake bAhya khajAne kI bhI rakSA hotI hai, usameM Azcarya kyA ? kaSTa nivAraka - zrI navakAra mere suparicita eka jaina zrAvaka ko kasTama oNphisa vAle le gaye / viziSTa prakAra ke khAsa cembara meM vizeSa prakAra kI yAMtrika kursI para unako biThAkara, unake samakSa vicitra prakAra kI ilekTrIka lAiTa ke mazIna Adi rakhakara unakI jAMca karane kI zurUAta karane lge| kasTama vAloM kA jAMca karane kA yaha tarIkA atyanta kaSTadAyaka - pIr3Ajanaka hotA hai| ghaMToM taka pUrI jAMca calatI hai| vicitra prakAra kI mazInoM dvArA vyApArI ke dimAga kI gupta bAteM usake hI muMha se bulavAne ke lie amAnavIya prayoga kiye jAte haiN| kaI ulTe-sIdhe praznoM kI bauchAra kI jAtI hai| usa bhAI kI bhI aisI hI durdazA hone kI saMbhAvanA thii| parantu unakI dharmapatnI bhI sAtha hI gayI thI / vaha ananya zraddhA se navakAra 289
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - mahAmaMtra aura uvasaggaharaM stotra kA smaraNa karane lgii| . pariNAmasvarUpa kaThIna prazna pUchane vAlA vaha kasTama oNphisara bhI jo vizeSa prazna pUchane hote haiM ve hI bhUla gayA aura sIdhe-sAde prazna pUchakara Adhe ghaNTe meM hI unako chor3a diyA, usake sAtha usane kabUla karate hue kahA ki, "10 hajAra logoM meM koI ekAdha AdamI isa prakAra chUTe, jisa prakAra tuma chUTe ho," aisA kahakara unakA pAsaporTa bhI vApisa de diyaa| uparokta pAMcoM ghaTanAeM navakAra mahAmaMtra ke asIma ananta prabhAva kI ora aMgulI nirdezita karatI huI apane ko bhI mahAmaMtra kA ananya upAsaka banane ke lie vizeSa preraNA detI haiN| mujhe svayaM ko bhI anaMtopakArI, pUjyapAda, gurudeva pa.pU. paMnyAsa zrI bhadraMkaravijayajI ma.sA. kI asIma tRpA se- preraNA se namaskAra mAtA kI goda meM sone kA aura usakI AdhyAtmika tRpA prApta karane kA vacanAtIta sadbhAgya milA hai, usa kAraNa maiM apane jIvana ko dhanya mAnatA huuN| sabhI jIva mahAmaMtra kI sAdhanA dvArA jIvana kI saphalatA ko prApta kareM yahI maMgala kaamnaa| lekhaka : zazikAntabhAI ke. mehatA "bhadraMkara" bilDiMga, 34 karaNaparA,rAjakoTa pina: 360001 phona naM. ghara : 26126, oNphisa : 22331 phekTrI : 27756 sarapaMca lAlubhA vAghelA ke anubhava "zraddhAlu zrotA aura anubhavI sadguru kA yoga kalikAla meM bhI adbhuta pariNAma lA sakatA hai, vaha lAlubhA ke pratyakSa dRSTAnta se hama samajha skeNge| saM. 2037 ke vaizAkha mahIne kI kisI dhanya ghar3I meM TrenTa gAMva (tahasIla-viramagAma, jilA-ahamadAbAda) ke nivAsI lAlubhA ko . . . . 290
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - vAMkAnera-TaMkArA ke bIca meM Aye jar3ezvara mahAdeva kI dharmazAlA meM navakAra mahAmaMtra ke ArAdhaka pa.pU.paM. zrI mahAyazasAgarajI gaNivarya ma.sA. (hAla AcArya zrI) kA satsaMga milaa| pUjyazrI vihAra karate-karate AsapAsa meM jaina sthAna na hone se jar3ezvara mahAdeva dharmazAlA meM eka dina ke lie ruke the aura bhavitavyatAvazAt TrenTa ke sarapaMca bhI apane bhAnaje ke hadaya ke vAlva ke oNparezana ke bAda mAnatA pUrI karane jar3ezvara mahAdeva mandira meM darzana karane Aye the| vahA~ dharmazAlA meM uparokta jaina mahAtmA ko dekhakara kisI pUrva ke saMketa anusAra lAlubhA apane bhAnaje ko ekadama acchA ho jAe, vaisI bhAvanA se unake AzIrvAda lene aaye| 'savi jIva karuM zAsanarasI' kI bhAvanA meM ramate hue pUjya zrI ne vAtsalyamayI vANI se unako vyasana tyAga karane kI preraNA dii| 'kamme sUrA so dhamme sUrA' paMkti ko caritArtha karate hue zaiva dharmAnuyAyI lAlubhA ne eka hI kSaNa meM hAtha meM pAnI lekara zaMkara |tathA sUryanArAyaNa kI sAkSI meM pratidina 100 bIr3I pIne kI apanI varSoM | purAnI Adata ko sadA ke lie jalAMjalI de dii| unakI aisI pAtratA | dekhakara pUjya zrI ne bhI yathAyogya upabRMhaNA kii| pariNAma svarUpa cAturmAsa ke daurAna pUjya zrI ke darzana karane hetu khAsa ahamadAbAda gye| apane bhAnaje ko ekadama ThIka hone se lAlubhA kI pUjya zrI ke prati zraddhA bar3hatI gyii| usake phalasvarUpa lAlubhA saM. 2038 meM pUjya zrI ke jAmanagara cAturmAsa ke daurAna patra dvArA pUjya zrI ke samAcAra prApta kara darzana karane cAra bAra jAmanagara jAkara aaye| praznottarI dvArA zaiva dharma evaM jaina dharma ke tattvoM kA rahasya smjhe| pahale, mahine meM do bAra igyArasa kA phalAhAra yukta upavAsa karane vAle lAlubhA aba kevala acitta pAnI se zuddha | upavAsa karane lge| unhoMne sAta mahAvyasanoM, kaMdamUla evaM rAtri bhojana kA sadA ke lie tyAga kiyaa| apane sage bhAI kI lar3akI kI zAdI meM bhI | rAtri bhojana nahIM kiyaa| zAma ko pratidina cauvihAra evaM savere navakArasI kA paccakkhANa karane lge| unhoMne pratidina eka pakkI navakAra maMtra kI 291
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? mAlA kA jApa zurU kiyaa| vaha jaina dharma ke prati aTUTa zraddhAvAna bane / usa cAturmAsa meM upadhAna tapa kI kriyA dekhakara unameM kriyA ruci utpanna huI aura pratidina mauna pUrvaka eka sAmAyika karanA prArambha kiyA / apane upakArI gurudeva jahA~ bhI hoM vahAM prativarSa jAkara paryuSaNa meM ekAntara cAra upavAsa evaM cAra ekAsana pUrvaka 64 praharI pauSadha karanA prArambha kiyA / yaha krama pichale 12 varSa se aTUTa rUpa se cAlu hI hai| TrenTa gAMva meM eka bhI jaina ghara nahIM hone ke bAvajUda jaina dharma kA pAlana karane ke kAraNa prArambha meM lAlubhA ko grAmavAsiyoM kA tIvra virodha sahanA pdd'aa| taba vyavahAra dakSatA kA upayoga kara lAlubhA ne apane gurudeva zrI ke mArgadarzana anusAra ziva mandira meM jAkara bhI bhavabIjAMkura jananA, rAgAdyAH kSayamupAgatA yasya / brahmA vA viSNurvA, haro jino vA namastasmai // bhAvArtha:- saMsAra rUpI bIja meM se aMkura utpanna karane vAle rAga dveSAdi doSoM kA jisane nAza kara diyA hai, vaise jo koI bhI deva-brahmA, viSNu, maheza yA jinezvara prabhu hoM, unheM merA namaskAra ho / yaha zloka bolakara bAhya dRSTi se zivaliMga ke darzana karate dikhate lAlubhA bhAva se to jinezvara prabhu ko hI namaskAra karate the| gajaba kA gurusarmapaNa rakhane vAle lAlubhA ne saM. 2045 meM gurudeva zrI ke sAtha varSItapa prArambha kiyA aura pAraNA bhI gurudeva ke sAtha hastinApura tIrtha meM kiyaa| unhoMne saM. 2048 meM vardhamAna tapa kI nIMva ddaalii| usI taraha kaSAyajaya tapa tathA dharmacakra tapa pUrA karane ke bAda vIramagAma se prabhujI ko TrenTa gAMva meM lAkara ThATha-bATha se snAtra mahotsava karake pUre gAMva ko bhojana karavAyA, kintu svayaM ne tapa nimitta se dI jA rahI prabhAvanA kA bhI namratApUrvaka asvIkAra kiyaa| unhoMne saM. 2049 meM kI phA.su. 13 ko zatruMjaya girirAja kI chaH kosa kI yAtrA tathA AdinAtha dAdA kI pUjA kii| dAdA kI chatrachAyA meM, 292
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - upakArI gurudeva zrI kI nizrA meM upadhAna tapa kara mokSa mAlA kA paridhAna kiyaa| unhoMne zrAvaka ke 12 vratoM meM se kitane hI vrata-niyama svIkAra kiye| parigraha kA parimANa kiyaa| sarakArI vibhAga meM varSoM taka caukIdAra ke rUpa meM naukarI karane ke bAda khetIbAr3I kii| khetIbAr3I meM bhI jIvadayA kA vizeSa lakSya rakhane lge| khAnadAnI kula meM paidA hue santAnoM ko bhI Aja ke TI.vI yuga meM mAtA-pitA ke paira chUte zarma AtI hai, vahA~ 60 varSa ke lAlubhA Aja bhI pratidina apane mAtAjI ke avazya paira chUne meM gaurava evaM Ananda kA anubhava karate haiN| ve jaba bhI TrenTa se viramagAma jAte haiM, taba vahA~ jo bhI jaina munivara hoM, unako bhAvapUrvaka vaMdana kara vyAkhyAna sunate haiM aura cAturmAsa ke daurAna vahA~ jo bhI tapazcaryA calatI ho usameM jur3a jAte haiN| unhoMne dhArmika sUtroM meM guru vaMdanavidhi ke sUtra tathA sAmAyika lene evaM pAlane kI vidhi ke sUtra kaMThastha kiye haiN| ___ vyAkhyAnAdi meM jo bhI acchA suneM use tatkAla amala meM lAne kI vRtti vAle lAlubhA ne saM. 2042 meM aMdherI meM paryuSaNa parva ke daurAna apane upakArI gurudeva zrI ke mukha se kSamApanA ke bAre meM vyAkhyAna sunA aura tatkAla apane pratispardhI caiyaramena ke vahA~ sAmane se jAkara kSamApanA kara unheM khmaayaa| yaha dekhakara caiyaramena bhI Azcaryacakita bana gaye aura ve sadA ke lie lAlubhA ke khAsa dosta bana gye| navakAra aura dharmaniSThA ke prabhAva se lAlubhA ke jIvana meM ghaTI camatkArika ghaTanAeM : (1)khUna kI ulTI banda huI:- pratidina ke krama ke anusAra lAlubhA maunapUrvaka sAmAyika kara rahe the, taba unake ghara Aye unake bhAnaje ko acAnaka khUna kI ulTI hone se parivAra jana khUba ghabarA gye| use ahamadAbAda aspatAla meM le jAne kI taiyArI karane lge| taba navakAra maMtra ke prati gajaba kI niSThA rakhate lAlubhA ne maunapUrvaka izAre se garama | (acitta) pAnI maMgavAyA aura eka pakkI navakAra kI mAlA kA jApa kara 293
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - mAlA pAnI meM ddaalii| usake bAda use bAhara nikAlakara vaha pAnI bhAnaje ko pilAte khUna kI ulTI banda ho gayI, aspatAla meM jAne kI AvazyakatA hI nahIM pdd'ii| (2) sarpa kA jahara utara gayAH- TrenTa gAMva meM eka kolI ke yuvAna lar3ake ko jaharI sarpa ke kATane se, lar3akA mRta prAyaH hokara gira pdd'aa| use bailagAr3I meM DAlakara usake mAtA-pitA rote-rote lAlubhA ke pAsa Akara lar3ake ko bacA lene kI yAcanA karane lge| dayAlu lAlubhA ne gurudeva ko yAda karake upara anusAra eka pakkI navakAra kI mAlA se abhimaMtrita jala kA, jahara se behoza hue lar3ake ke mukha para chir3akAva kiyA aura sabhI ke Azcarya ke bIca lar3akA turanta Alasya mor3akara khar3A ho gayA aura calane laga gyaa| jahara utara gyaa| lar3ake ke mAtA-pitA lAlubhA ko paise dene lge| parantu niHspRhI lAlubhA ne eka paisA bhI nahIM lete hue ve paise jIvadayA meM kharca karane kI salAha dii| jaba ve svayaM sarapaMca the, taba lAlubhA ne atyaMta hI nItipUrvaka kaI grAmavAsiyoM ke jhagar3e ghara baiThe nipaTA diye, kintu kisI ke pAsa se eka paisA bhI nahIM liyA thaa| (3) chaH mAha purAnA peTa kA asahya darda gAyaba ho gayAH- TrenTa gAMva meM sAikila se DAka pahuMcAte brAhmaNa DAkiye ke peTa meM asahya darda zurU huaa| mahinoM taka ahamadAbAda jAkara upacAra karAne ke bAda bhI usakA darda zAnta nahIM huaa| Akhira meM lAlubhA ke pAsa Akara vinati karane para uparokta prakAra se 108 navakAra se abhimaMtrita jala pilAte darda sadA ke lie dUra ho gyaa| (4) bicchU ke DaMka kI pIr3A zAMta huI :- eka bAra lAlubhA ke hAtha meM kAle bicchU ke DaMka dene se hAtha meM avarNanIya, asahya, bhaMyakara pIr3A hone lgii| yaha dekhakara unake mAtAjI ne gArur3I mAMtrika ko bulAne kI taiyArI kii| parantu lAlubhA ne unheM aisA karane se rokakara eka kamare meM baiThakara, daravAjA banda kara eka ghaNTe taka ekAgracita se zraddhApUrvaka navakAra 294
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? mahAmaMtra kA jApa kiyaa| pariNAma svarUpa bicchU ke DaMka kI pIr3A bhI ghaNTe meM sampUrNa rUpa se zAnta ho jAne se aneka logoM ko jaina dharma tathA navakAra mahAmaMtra para zraddhA huii| (5) dharaNendra nAgarAja ke darzana hueH- eka bAra nitya kramAnusAra lAlubhA sAmAyika lekara zaMkhezvara pArzvanAtha kI tasvIra sAmane sthApita kara jApa kara rahe the| sAmAyika pAlane meM daseka minaTa derI thii| vahIM to acAnaka vizAla dharaNendra nAgarAja vahA~ A pahu~ce aura pArzvanAtha kI tasvIra para phaNa dhAraNa kara thor3I dera sthira rhe| yaha dRzya dekhakara lAlubhA kSaNa bhara to stabdha bana gye| parantu jApa meM sthira rhe| vahA~ se ghabarA kara uTha nahIM gye| nAgarAja Akhira meM thor3I dera bAda phaNa sikur3akara thor3e dUra kone meM par3e lohe ke sAmAna meM alopa ho gye| sAmAyika pAlane ke bAda lAlubhA ne vahA~ jA~ca kI, kintu nAgarAja nahIM dikhAI diye| (6) khAre samudra meM mIThA jala :- saM. 2043 ke akAla ke samaya AsapAsa ke khetoM meM Tyubavela khodane para khArA pAnI niklaa| parantu lAlubhA ke kheta ke Tyubavela meM hI mIThA pAnI nikalane para lAlubhA ne sabhI ko udAratA se mIThA pAnI dekara sabhI kA prema prApta kiyaa| (7) jIvadayA kA camatkAra :- eka bAra TrenTa gAMva ke khetoM meM jIre kI phasala meM baMTI nAma kA roga vyApaka paimAne para phailA thaa| kintu kheta meM kabhI bhI jaMtunAzaka davA kA upayoga nahIM karane vAle lAlubhA kI phasala meM yaha roga nahIM lgaa| yaha dekhakara gAMva ke logo meM jaina dharma ke prati bhArI ahobhAva jagA! (8)kensara kensala huA :- lAlubhA ke choTe bhAI kI dharmapatnI velakuMvarabA ko garbhAzaya kA kensara thaa| DaoNkTaroM ne use asAdhya ghoSita kiyA thaa| lAlubhA ne zrI zaMkhezvara pArzvanAtha bhagavAna kI aTrama tapa kA saMkalpa karake navakAra se abhimaMtrita pAnI pilAne se kucha hI dinoM meM kensara miTa gyaa| DaoNkTara bhI cakita raha gye| zAsana prabhAvanA huii| . lAlubhA ke eka putra jayeza ne navasArI meM pUjyapAda paMnyAsapravara zrI 295
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? candrazekharavijayajI ma.sA. dvArA prerita tapovana meM kakSA 8 se 10 taka par3hAI kara jaina dharma ke sundara saMskAra prApta kiye haiN| suprasiddha kathAkAra zrI morArI bApU vagairaha jainetara sAdhu-santa bhI lAlubhA ke AcAra-vicAra aura uccAra ko dekha-sunakara jaina dharma se bahuta prabhAvita hue haiN| vAstava meM lAlubhA kA jIvana jaina kula meM paidA hue aneka AtmAoM ke lie bhI vizeSa preraNAdAyaka hai| lAlubhA ko koTi koTi dhanyavAda, sAtha meM unako dharma mArga meM jor3ane vAle pUjya zrI ko koTi-koTi vandana / lekhaka:- saMpAdaka maMtrAdhirAja zrI navakAra kA teja ) pUrva ke kisI mahAna puNyodaya se mujhe dharmarAja zrI jaina dharma meM janma milaa| usameM zrI navakAra mahAmaMtra kA prabhAva varNanAtIta hai| yadi aTala zraddhA se usakA smaraNa kiyA jAe to isa bhayaMkara kaliyuga meM bhI vaha manovAMchita pUrNa karatA hai| 'lAkha-lAkha hai vinati merI lo Azraya mahAmaMtra navakAra kA 44 " Aja se tIna varSa pUrva maiMne uccatara mAdhyamika borDa kI esa. esa. sI. kI parIkSA 72 pratizata aMkoM ke sAtha uttIrNa kI thii| maiMne usake bAda eca. esa. sI. kI parIkSA dene kA nirNaya kiyA, parantu pUrva ke pApodaya ke kAraNa maiM apane mana ko par3hAI meM nahIM rakha sakA / merA mana hamezA bAhya pravRttiyoM meM khelatA thA / pariNAma yaha AyA ki maiM eca. esa. sI. (10+2 paddhati) kI parIkSA meM anuttIrNa ghoSita huaa| mujhe apanI vAstavikatA kA khyAla A gyaa| usa samaya mere jIvana meM dharma nAma mAtra kA hI thaa| aba, maiMne apanA mana dhArmika pravRttiyoM meM rakhanA prArambha kiyaa| maiM dhIre-dhIre zrI navakAra maMtra se sambandhita pustakeM par3hane lgaa| isI daurAna 296
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? mere lie esa. esa. sI. ke bAda kI sarakArI polITeknIka meM inTaravyu AyA ora isI daurAna maiMne roja prabhu pUjA karanA zurU kiyaa| maiMne pratidina savere jaldI uThakara bhagavAna kI pUjA kara eka pakkI navakAra kI mAlA ginanA prArambha kiyaa| isa maMtrAdhirAja zrI navakAra meM rahI huI merI apUrva zraddhA se mujhe zrI navakAra kA camatkAra kevala do hI mahInoM meM dekhane ko milaa| jaba inTaravyu thA, taba mujhe bahuta hI utsAha thaa| kintu mujhe sarakArI | polITeknIka meM praveza nahIM milaa| maiMne to usake bAda AzA hI chor3a dI thI, parantu mahAmaMtra zrI navakAra para mujhe aDiga zraddhA thI / maMtrAdhirAja mahAmaMtra kA dekhate hI dekhate camatkAra hone se dubArA praveza ke lie inTaravyu niklaa| mere lie to yaha aMdhere meM rahane vAle ke lie eka prakAza kI kiraNa thI, kyoMki yadi mujhe praveza nahIM milatA to merI jindagI meM par3hane ke dvAra banda the| isa inTaravyu meM bhI praveza mile aisA nizcita nahIM thaa| parantu maiMne to apanA jIvana zrI navakAra ko samarpita kara diyA thaa| maiM inTaravyu dene ke lie ahamadAbAda pahuMcA, taba taka mere mana evaM hRdaya meM zrI navakAra kA smaraNa thaa| jaba mujhe praveza milA taba taka maiMne navakAra kA smaraNa cAlu rakhA thaa| mujhe sivila injinIyarIMga (morabI) meM praveza mila gyaa| isa prakAra zrI mahAmaMtra navakAra ke camatkAra kA mujhe anubhava huA / Apa ke pAsa kevala eka hI AzA rakhatA hU~, ki Apa bhI apane jIvana meM navakAra maMtra ko apnaao| "jaina jayati zAsanaM 1 lekhaka- bIjala zAha vighnezvara mohallA, mahuvA, jilA- surata (gujarAta) 392250 mahAmaMtra navakAra eka samaya maiM koI Izvara bhakta yA Astika AdamI nahIM thaa| kAlamArksa ke vicAroM ke kAraNa maiM Aga ke gole kI taraha kamyunisTa bana * yahA~ se prAraMbha hote 20 dRSTAMta 'zrI navakAra yAtrA' kitAba meM se sAbhAra uddhRta kiye gaye haiN| 297
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - gayA thaa| maiMne raziyana krAnti ke sUtradhAra lenina ke bAre meM eka pustaka bhI likha DAlI thii| hA~, janma se jaina hone ke kAraNa pU~jIvAda ko samApta karane ke lie sTelina dvArA Acarita hiMsA se maiM sahamata nahIM thaa| phira bhI, dharma garIboM ko garIbI meM hI soyA rakhane kA eka sAdhana hai, aisA maiM spaSTa rUpa se mAnatA thaa| Izvara ke astitva kA spaSTa inkAra karatA thaa| mujhe thor3e anubhava ke bAda vizvAsa ho gayA thA ki raziyana sAmyavAda bhArata meM kAma Aye vaisA nahIM hai| aise meM pUMjIvAda aura sAmyavAda ke bIca ke mArga ke rUpa meM vinobA bhAve ne bhUmidAna Andolana zurU kiyaa| maiM bhI usakI ora AkarSita huaa| bhUmidAna Andolana ne Ama janatA meM kyA asara paidA kI? usakA adhyayana karane meM kAphI gAMva ghumaa| usake bAda "bhUmidAna nI bhItaramA' nAma se eka pustaka likhii| isa pustaka ne sarakAra ke sAmUhika vikAsa maMtrAlaya dillI kI ora se 'besTa buka oNpha gujarAtI leMgveja' kA puraskAra jiitaa| merI 23 se 24 varSa kI umra taka meM oNla iNDiyA reDiyo-ahamadAbAda, var3odarA se mere kaI nATaka prasArita ho cuke the| uparokta pUrva bhUmikA likhane kA kAraNa yahI hai ki, pavitra navakAra maMtra meM kaisI adbhuta zakti hai, vaha AdamI ko kahA~ se kahA~ pahuMcAtA hai, kisa prakAra usakA bacAva karatA hai, vaha dikhAnA hai| calo to aba maiM apanI mUla bAta para AtA huuN| maiM aise gAMva meM janmA thA, jahA~ "a A" sIkhane ke lie bhI prAthamika zAlA nahIM thii| merA gAMva ekadama garIba thaa| rukhI-sUkhI dharatI aura khArA pAnI hone se pragati kI koI nizAnI nahIM thii| gujarAtI bhASA meM Ate patroM ko par3hane ke lie mere mAtA-pitA aura bar3e cAcA ke alAvA dUsarA koI par3hA huA nahIM thaa| saMkSepa meM, merA gAMva saMpUrNa rUpa se aMdhakAra meM DUbA huA thaa| mere lie par3hanA anivArya thaa| usa kAraNa hamAre kArIyANI gAMva ke pAsa vaDhavANa zahara kI dhur3I skUla yA khAMDI pola kI zAlA meM maiMne prArambhika 298
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? zikSaNa kA prArambha kiyaa| usake bAda jorAvara nagara kI jaina skUla, surendranagara kI ena.TI.ema. hAIskUla meM aura anta meM divAna ballUbhAI hAIskUla taka kA merA meTrIka kA zikSaNa pUrNa kiyaa| parantu mere jIvana meM navakAra maMtra ke mahattva kA jJAna to jorAvaranagara sthAnakavAsI jaina saMgha kI ora se calatI jaina zAlA meM se hI aayaa| jorAvaranagara meM sthAnakavAsI jainoM kI bastI jyAdA hone se upAzraya ke sAtha jaina zAlA kI pravRtti bhI acche DhaMga se calatI thii| bacapana se hI dhArmika saMskAroM kA siMcana ho, aisI unakI tIvra icchA thii| ___ meM aise inake dabAva se icchA yA anicchA se jainazAlA meM jAne lgaa| hamAre jaina zAlA ke zikSaka, upAzraya ke muni mahArAja ke uparAnta jaina zAlA ke bAlakoM ko bhI dhArmika abhyAsa karavAte the| unakA eka paira laMgar3A hone ke kAraNa Apasa meM hama unheM laMgar3A sAhaba bhI kahate the| kintu hamArI jaina zAlA ke yaha laMgar3e sAhaba khUba snehAlu the| navakAra maMtra kA pahalA pATha 'namo arihaMtANaM unhoMne mujhe raTA-raTA kara pakkA krvaayaa| mujhe prathama dina hI navakAra maMtra ke pAMca pada sIkhA diye the| dhArmika zikSaNa ke sAtha-sAtha hamArI pAThazAlA ke sAhaba hamako kitanI hI dhArmika vArtAeM sanAte the aura sIdhA evaM sarala dhArmika upadeza bhI dete the| unhoMne mere mana meM eka bAta aisI dRr3ha kara dI thI ki, "yadi tumako rAta ke aMdhere meM Dara lagatA ho, to rAta meM sote samaya 21 navakAra maMtra kA smaraNa karake so jaao| pratidina rAtri meM sone se pahale 21 navakAra maMtra kA smaraNa karake sone se bhUta-preta kA Dara nahIM lagatA hai| sAMpa yA bicchU jaise jaharIle jantu tumako kATate nahIM, yA bAgha, siMha jaise hiMsaka prANI tumako nIMda meM nahIM mAra sakate haiN|" ___meM gurujI se bacapana meM sIkhI kaI bAteM bhUla gayA thaa| kintu vaha 21 navakAra ginakara sone kI bAta maiM Aja taka nahIM bhuulaa| maiM bar3I umra meM kArlamArksa ke vicAroM kI asara ke kAraNa Izvara ke astitva kA inkAra karane ke bAvajUda 21 navakAra vAlI bAta nahIM bhUla skaa| maiMne 299
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? adhUrI zraddhA yA azraddhA se navakAra maMtra aura vo bhI 21 navakAra hI ginanA cAlu rakhA aura usane mere jIvana meM jabaradasta krAMti paidA kii| | jisa gAMva meM prArambhika zikSaNa ke lie bhI prAthamika zAlA nahIM thI, aise saurASTra ke aMdhere. kone meM Aye hue gAMva meM janmA maiM 23 varSa kI umra meM oNla iNDiyA reDiyo-ahamadAbAda bar3audA kA nATya lekhaka bnaa| isI samaya meM "bhUmidAna, nI bhItaramA nAma kI merI pustikA ko kendra sarakAra ne puraskRta kiyaa| gujarAta sarakAra ne bhI merI eka pustikA prakAzita kii| prakhyAta naTa aura digdarzaka prANasukha nATaka ne merA thrI ekTa ple sTeja kiyA, jinako pichale dinoM rASTrapati ne puraskRta kiyA thaa| / mujhe sarakArI naukarI meM bhI merI dhAraNA ke anusAra saphalatA milii| meM anta meM zikSA adhikArI (rAjapatrita adhikArI) kI naukarI se nivRtta huaa| Aja sevAnivRtta hone ke bAda 15 jitane mere maulika nATaka AkAzavANI-ahamadAbAda se prasArita ho cuke haiN| mere TelIvijana arthAt isaro ahamadAbAda ke pIja kendra se 30 jitane nATaka pradarzita ho cuke haiN| merI sevA nivRtti ke bAda aba sAhitya pravRtti meM gati teja huI hai| yaha saba mere 21 navakAra maMtra ke jApa kA hI prabhAva hai| aisA maiM spaSTa rUpa se mAnatA huuN| mere arihanta se maiMne jo mAMgA hai, vaha diyA hai| usane bhISaNa garIbI meM se merA uddhAra kiyA hai| yaha bAta to bhautika lAbha kI huii| parantu samaya samaya para mere arihaMta ne merA kisa-kisa prakAra bacAva kiyA hai| yaha bAta aba kramazaH peza karatA huuN| (1) kueM meM giratA bacAH- mujhe pAMca se sAta varSa kI umra meM pAnI meM kUdakara nahAne kA bahuta zauka thaa| isa umra meM apane se bar3I umra ke lar3akoM ko pAnI meM girakara tairate dekhakara mujhe bhI kuMe meM girakara tairane ke vicAra Ate eka dina meM kahe binA gAMva ke eka khule kueM meM kUdane hetu tatpara huaa| maiMne kueM kI pAla para se do kadama daur3akara kueM meM kUda bhI lgaaii| mere paira kuMe kI pAla se havA meM uTha gaye the| kueM meM giranA mere liye taya thaa| kintu isI pala havA kA itanA joradAra jhoMkA AyA ki 300
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? meM vahA~ se kueM meM girane kI bajAya punaH pAla para pheMka diyA gyaa| maiM khar3A hokara dubArA koI prayAsa karUM, usase pahale dUra se bar3e lar3ake A gaye, mujhe kueM kI pAla se dUra khIMca le gaye aura aisA galata kArya karane ke kAraNa upAlambha dene lage / maiM bhI isa ghaTanA ke bAda ghabarA gayA thaa| usa samaya merI umra choTI thii| usa kAraNa jyAdA soca nahIM skaa| parantu jaise-jaise umra bar3hatI gayI vaise-vaise mujhe merI mUrkhatA yAda Ane para maiM bhaya se kAMpa uThatA thaa| maiM aisA koI zraddhAlu AdamI nahIM ki vaijJAnika kasauTI kiye binA kisI bAta ko svIkAra kara luuN| maiM aise sarala svabhAva kA AdamI nahIM huuN| parantu isa ghaTanA kA maiMne naye-naye rUpoM se pRthakkaraNa kiyaa| Aja bhI mujhe samajha meM nahIM AtA ki jisa samaya havA nahIM thI, usa samaya maiM kueM meM kUdA taba acAnaka teja havA kA jhoMkA kisa prakAra AyA? 20 se 25 kilo vajana kA maiM kisa prakAra vApisa kueM kI pAla para gira gayA ? mere kUdane ke samaya hI ekAeka havA kA joradAra jhoMkA kahA~ se AyA? yadi havA kA tUphAna ho to usake bAda vAtAvaraNa yathAvat kaise ho gayA? mujhe kucha samajha meM nahIM AtA, aisA anubhava kisase huA? aise aneka tarka maiMne kiye, parantu mujhe kucha samajha meM nahIM aayaa| bhagavAna mahAvIra ke bAre meM maiMne kaI tarka kiye haiN| parantu merI isa camatkArika ghaTanA ke bAre meM maiM koI tarka nahIM kara skaa| aba maiM ise mere navakAra maMtra ke camatkAra ke alAvA kucha nahIM mAnatA hU~ / (2) nAga DaMka se bacAH- jIvana aura mRtyu ke bIca tIna inca kA aMtara thaa| taba mujha meM adbhuta himmata kahA~ se AyI ? jisa umra meM zIghra nirNaya nahIM kara sake, usa umra meM eka kSaNa kA bhI vilamba kiye binA cAturmAsa ke dinoM meM rAste ke bIca phaNa phailAkara Dolate nAgarAja para se maiM kisa prakAra kUda gayA? yaha bAta Aja bhI mujhe samajha meM nahIM AtI hai| . maiM cAturmAsa meM varSA ke bharapUra dinoM meM varSA ke pAnI se bhare tAlAba ko dekhane ke lie adhIra banA / 301
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? maiM AsapAsa najara ghumAye binA jaldI se daur3a rahA thA, maiM pUrI gati se daur3a rahA thaa| aise samaya mere daur3ane ke mArga meM eka jaharIlA nAga Der3ha phITa uMcI phaNa kara mastI se Dola rahA thaa| maiMne use dekhA taba taka bahuta derI ho cukI thii| maiM pUre jora se daur3a rahA thA, isalie rukane para sIdhA nAga ke upara giruM aisI sthiti meM thA / ADA-tirachA khisakane kA samaya nahIM thaa| usase eka pala ke sauveM hisse meM nirNaya kara, nAga se kevala Der3ha yA do phITa ke antara se U~cI kUda lgaayii| merA eka paira sAMpa ke phaNa se do inca kI dUrI para se nikala gayA thaa| maiM bhayabhIta bana gayA thaa| isa jaharIle sAMpa ne sahaja hI apanI phaNa uMcI kI hotI to mujhe DaMza dene ke sthiti meM thA / parantu usane aisA kucha nahIM kiyA, sahaja rUpa se bhayabhIta bane binA vAipara kakSA kA yaha nAga pahale jaisI apanI mastI meM phaNa hilAkara Dola rahA thaa| maiM bhayabhIta thA, lekina nAga mastI meM thaa| maiM usa samaya sAMpa kI zreNI ke bAre meM samajhatA nahIM thA, parantu bAda meM jImakorbeTa nAma ke zikArI kI pustaka ke AdhAra para bar3I umra meM mujhe patA calA ki jisa sAMpa ke upara se meM kUdA thA, vaha sAMpa 'vAipara' kakSA kA jaharIlA nAga thaa| jisake eka daMza se AdamI sau kadama Age nahIM daur3a sake aura eka hI pala meM mauta kI zaraNa meM calA jaaye| mujhe mere usa 21 navakAra ginakara sone kI Adata ne mauta ke mu~ha se bacAyA, aisA maiM Aja spaSTa rUpa se mAnatA hU~ / (3) pustaka jabta huI:- tIsarA anubhava kucha alaga hI kisma kA hai / meM 25 se 30 varSa kI umra meM sAmyavAdI vicAroM kI asara meM thaa| usase maiMne javAnI ke joza meM sAmyavAdI raziyana netA lenina ke bAre meM eka pustaka likhii| isa pustaka meM aise kucha krAMtikArI sAmyavAdI vicAra to nahIM the| lenina kA jIvana caritra hI thaa| parantu merI pustaka chapakara bAhara nikalane kI taiyArI meM hI thI aura vahIM isa pustaka kI sabhI nakaleM presa meM se jabta ho gyiiN| presavAle ko kAphI sahana karanA pdd'aa| parantu mujhe thor3I sI AMca bhI nahIM aayii| mere arihaMta ne mujhe sarakArI taMtra ke sikaMje se bacA liyA thaa| 302
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? (4) palaMga para laTakatA sAMpa:- mujhe sarakArI adhikArI ke rUpa meM san 1956-57 ke samaya meM prakhyAta jaina tIrtha zaMkhezvara ke pAsa ke gAMva meM jamIna ke kAma ke kAraNa rAta rukanA pdd'aa| usa samaya paMcAyata ke | bhavana nahIM bane the| usase eka bhAI ke ghara meM mujhe rAtri vizrAma karanA pdd'aa| aMdherA bhI ThIka-ThIka thaa| lAlaTena ke mAmulI prakAza ke alAvA dUsarA koI prakAza nahIM thaa| maiMne nIMda nahIM Ane ke kAraNa yaha lAlaTena bhI bujhA dI aura sArI rAta mastI meM so gyaa| maiMne prAtaH hone ke pahale mAmulI prakAza meM apane palaMga ke Upara najara DAlI, to dekhA ki barAbara mere palaMga ke Upara Aye chapare ke vibhAga meM do sAMpa ulaTe muMha laTaka kara jhagar3a rahe haiN| yaha dRzya dekhate hI meM Dara se kAMpa utthaa| paMlaga se jaldI bhAgakara dUra khar3A ho gyaa| kaisA khataranAka khela thAmere paMlaga se ThIka sAta-ATha phITa Upara | do bar3e sAMpa lar3a rahe the yA mastI kara rahe the! yadi rAta ke aMdhere meM lar3ate lar3ate mere bistara para gire hote to mere kyA hAlAta hote? isa vicAra se hI kaMpakaMpI chuTa jAtI hai| bhale hI sira para sAMpa laTakate the, zAyada pUrI rAta bhI laTakate hoMge, kintu mere 21 navakAra ginakara sone kI Adata ne merA rakSaNa kiyA hogA, yaha niHsaMdeha hai| (5) bAgha ke mArga meM :- pAMcavI evaM antima ghaTanA prakhyAta jaina tIrtha tAraMgAjI ke parvata aura zemora DuMgara ke bIca Aye zemora nAma ke gAMva ke pAsa meM ghttii| yaha gAMva mahesANA jile ke kherAlu tahasIla meM AyA huA hai| usa gAMva kI pUrva dizA meM tAraMgAjI ke prakhyAta parvata kA pichalA bhAga AtA hai| yAtrAluoM ke lie usase viparIta dizA meM DhalAna vAlA mArga hai| jabaki isa ora car3hane ke lie koI mArga nahIM aura sIdhI car3hAI hai| tAraMgA ke parvata ke pIche ke bhAga meM 3-4 ki.mI. dUrI para yaha zemora nAma kA gAMva hai| isa gAMva kI sahaja dakSiNa dizA meM zemora kA parvata hai| | mujhe sarakArI naukarI ke daurAna jamIna ke kArya ke lie isa gAMva meM | 303
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? kucha dina rahanA par3A thaa| mere rahane kA makAna gAMva se thor3A dUra, ekadama alaga thaa| gAMva aura isa sarakArI makAna ke bIca bar3A maidAna thaa| maidAna ke chora para yaha makAna thaa| garmI ke dina the| usa makAna ke bAhara palaMga para sone se hI mujhe tAraMgA parvata ke sabase uMce sthAna para AyA jaina mandira dikhAI detA thaa| zAyada yaha deharI dAdA ke pagale ke nAma se pahacAnI jAtI thii| maiMne do rAta to isa prakAra khule meM so kara vyatIta kii| kintu tIsarI rAta meM jaldI savere gAMva kA caukIdAra mujhe. uThAne A phuNcaa| sAmAnyataH sarakArI kArya meM sarakArI adhikAriyoM ke nIce kAma meM madada ke lie sarakAra kI ora se aise kArakUna zreNI ke caukIdAra rakhe jAte haiN| parantu aise kone meM Aye gAMva meM zAyada hI koI adhikArI Ane se yaha bhAI manacAhe rUpa se jahA~-tahA~ phirate rahate the| maiM AyA, usa dina yaha bAhara gAMva gayA thaa| usa kAraNa bAhara gAMva se Ane ke sAtha hI jaldI savere mere pAsa bhUla ke badale meM mAphI mAMgatA thaa| dilagIrI vyakta kara rahA thaa| parantu aisA saba gAMvo meM sAmAnya rUpa se hote rahane ke kAraNa mujhe nayA nahIM lgaa| parantu mujhe vAstava meM nayI bAta taba lagI, jaba vaha mujhe upAlambha de rahA ho isa prakAra se usane pUchA ki, 'sAhaba, Apako gAMva se itane dUra ekAnta meM isa prakAra khule sthAna para sone ko kisane kahA?' meM apanI icchA se hai. yahA~ soyA thA, isalie mujhe kisI para doSa dene kA prazna hI nahIM thaa| usase maiM cupa rhaa| isalie caukIdAra mere palaMga se 20-25 phITa dUra jamIna para najara DAlakara bolA, "sAhaba, jarA Apa idhara Ao to! Apane yahA~ sone meM kitanA bar3A jokhima kiyA hai, usakA Apako patA par3atA hai?' __meM svAbhAvika rUpa se usake pAsa gayA, to usane mujhe narama jamIna para bAgha ke tAje hI aspaSTa padacihna bhI btaaye| maiM to yaha dekhakara Azcarya meM DUba gyaa| usase pAMca-dasa phITa ke antara para usane mujhe dUsare bAgha ke paira bhI btaaye| maiMne camaka kara izAre se hI pUchA, 'yaha kyA hai?' 304
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - taba usane mujhe vistAra se batAyA ki, 'sAhaba, ina do dinoM meM Apa paMlaga bichAkara jahA~ soye the, usase 15-20 phITa dUrI se eka bAgha hamezA gujaratA thaa| yaha usakA niyamita mArga hai| aMdherA hote yaha bAgha zemora ke parvata meM se nikalakara tAraMgA ke parvata ke pIche ke bhAga meM jAtA hai| jaldI savere vApisa zemora ke parvata meM calA jAtA hai| yaha usakA nityakrama hai| Age ke bhAga meM tAraMgAjI kA deharA hone se yAtrAluoM ke Ane-jAne ke kAraNa se usa ora nahIM jAtA hai| jaldI savere vApisa ghuma jAtA hai| caukIdAra kI bAta sunakara maiM to bhayabhIta ho gyaa| maiMne pUrI do rAteM mauta se dasa kadama dUra khule maidAna meM bItAyI thiiN| maiM isa vicAra se kAMpa utthaa| kintu dUsare hI pala meM svastha ho gyaa| bacapana meM jaina zAlA meM mere priya gurujI kI sIkhAyI, '21 navakAra ginakara sone se tumheM koI bhaya nahIM lagegA, sAMpa, bicchU, yA bAgha, siMha jaise jaMgalI prANI bhI tumheM nahIM mAra sakate,' yaha bAta akSarazaH satya thii| eka bAra phira mere arihaMta kI yAda meM merA sira jhuka gyaa| yugoM se karor3oM logoM ne, sAdhu-santoM evaM zrAvakoM ne jisa navakAra maMtra kA jApa yA smaraNa kiyA, vaha maMtra kitanA mahAna! usake eka-eka akSara meM divya zakti rahI huI hai| jisakA jApa karor3oM araboM bAra mAnavoM ke muMha se bolA huA hai, akhila brahmAMDa meM jisakI AvAja nirantara gUMjatI rahatI hai, yaha navakAra maMtra adbhuta maMtra hai| lekhaka-zrI jayaMti DI. zAha 56/2 sArikA, samrATa nagara, isanapura, ahamadAbAda, 382443 | navakAra hRdaya parivartana kare, navakAra hI auSadhi bane | kucha samaya pahale kI bAta hai| hamane eka bilDara ke pAsa se eka phleTa buka krvaayaa| hamane rupaye bhare aura dastAveja banAkara jagaha lii| phira hama acche dina pUjA kara ghara ke daravAje para navakAra maMtra aura prabhujI 305
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - kA nAma, kuMkuma, kesara, caMdana se likhakara ghara meM aaye| . usake bAda bilDara ne vaha jagaha dUsare ko beca dI aura dastAveja use banAkara de diye| lene vAle bloka meM Aye taba unhoMne daravAje para navakAra maMtra dekhaa| pUjA ho gaI hai, vaha dekhA, taba unheM lagA ki yaha jagaha jaina bhAI kI lagatI hai| usane hameM bulAkara jAnakArI dii| hama sabhI mile, isalie bilDara bhI jaina hone se usane bhUla ke lie kSamA maaNgii| navakAra maMtra ke prabhAva se usakA mana parivartita ho gayA aura usane dUsarA blaoNka usa bhAI ko diyaa| hama sabhI navakAra ke prabhAva kI bAteM karate vidA hue| taba se navakAra maMtra mere dilodimAga meM hara samaya rahatA hai| abhI hama bAhara gaye the| isa kAraNa jalavAyu meM parivartana ke kAraNa tathA pAnI ke pharka ke kAraNa gale meM darda hotA thaa| jalana hotI aura AvAja baiTha gayI thI usake bAda maiMne gale ke DaoNkTara ko btaayaa| eksa re aura jAMca karavAyI, usameM nidAna huA ki gale meM cane kI dAla jitanI gAMTha hai, isa kAraNa yaha takalIpha huI hai| tumheM oNparezana karavAnA pdd'egaa| yaha takalIpha tabhI dUra hogii| hama ghabarA gye| parantu mujhe navakAra para atyaMta zraddhA thii| maiM navakAra ginane baiThatA, usa samaya gilAsa bharakara pAnI sAtha rkhtaa| navakAra pUre karane ke bAda pAnI pI letaa| isa prakAra kAphI dina kiyaa| usake bAda gale kA darda samApta ho gyaa| AvAja sahI ho gyii| jalana banda ho gyii| hamane vApisa dUsare DaoNkTara ko batAyA aura usane jAMca karake kahA ki,"gale meM ekadama acchA hai|gaaNtth nAma kI koI vastu nahIM hai| tumheM kisI davAI kI jarUrata nahIM hai| tuma ekadama acche ho| kisI bhI prakAra kI cintA karane kI jarUrata nahIM hai|" to aba bolo isa maMtra meM kitanI zakti hai, jo gAMTha ko bhI miTA de! yaha maMtra pUre vizva meM pratyeka ke lie uttama phala dene vAlA hai aura yaha nizcita hI hai| lekhaka : zrI kIrti eca.zAha 15 e, gAlA epArTamenTa, cauthI maMjila, jitendra ror3a, malADa (pUrva) mumbaI - 69 306
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? golIbArI meM se camatkArika bacAva! . di. 28.12.94 budhavAra kA dina thaa| jo mere jIvana meM kabhI bhUlA nahIM jA skegaa| malAr3a ke eka prakhyAta bilDara, jhaveracanda je. zAha jinakA nAma hai, ve bahuta kampaniyoM ke mAlika haiN| mai. vizAla bilDarsa, mai. acala Devaloparsa, mai. arcanA Devaloparsa, mai. pratIkSA kansTrakzana kaM. prA.li. vgairh-vgairh| jinake sAtha barasoM se merA vittIya lenadena kA sambaMdha thaa| unhoMne di. 28.12.94 ke dina mujhe bulAyA, kyoMki hamArA apanA khAtA milAkara mujhe acchI rakama lenI thii| unakI peDhI aura nivAsa sthAna eka hI bilDiMga-roleksa epArTamenTa, esa.vI. ror3a, nyu irA TaoNkija ke pAsa, malAr3a(vesTa) mumbaI meM thaa| zrI jhaveracanda bhAI bahuta hI dhArmika svabhAva ke evaM sarala haiN| unake vittIya prabaMdhaka unake bhAnaje zrI basaMtabhAI mumbaI meM kisI vyApArI ke pAsa se bar3I rakama lene gaye the| maiM unakI rAha unakI oNphIsa meM baiThA dekhatA thaa| itanI dera meM zrI jhaveracandabhAI aura unakI patnI kusumabena zrI sahajamuni mahArAja ke darzana (jinhoMne 201 upavAsa kiye the) kara roleksa epArTamenTa meM nIce kI oNphIsa meM aaye| meM unase milA aura sahaja muni mahArAja ke bAre meM kAphI dera bAteM kIM aura ve donoM Upara kI chaTI maMjila meM jahAM para rahate the, vahAM gye| maiM zrI vasaMtabhAI kI rAha dekhate nIce oNphIsa meM samAcAra patra (janmabhUmi, vyApAra) vagairaha par3ha rahA thaa| thor3I dera bAda zrI jhaveracandabhAI Upara se nIce oNphIsa meM aaye| zrI vasaMtabhAI abhI taka nahIM Aye haiM, jAnakara mujhe thor3I dera baiThane ko khaa| maiM thakakara oNphIsa ke bAhara barAmade meM cakkara kATane lgaa| jaba lagabhaga 7-45 baje (rAtri) hoMge, acAnaka do anajAna AdamI aaye| oNphIsa ke bAhara zrI jhaveracandabhAI seTha kA surakSA praharI sophe para baiThA thaa| una do anajAna logoM ne pAsa meM Akara, mere aura surakSA praharI para bandUka kI goliyAM chodd'ii| mere peTa meM eka golI lgii| pAsa meM sophe 307
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? para baiThe surakSA praharI ko tIna lgiiN| meM kSaNabhara kucha samajha nahIM sakA, yaha saba kyA ho rahA hai| kintu pAMca-dasa sekaNDoM ke bAda mere peTa meM se khUna kA phavvArA chUTane lge| mujhe ahasAsa huA ki mujhe golI lagI hai| mujhe mauta kA vizAla paMjA dikhAI dene lgaa| maiMne mana hI mana vicAra kiyA ki aba kyA karanA / goliyoM kI AvAja se AsapAsa kI dukAne phaTAphaTa banda hone lgiiN| logoM kI bhAgadaur3a hone lgii| cAroM ora goliyoM kI barSA zurU ho gii| maiM pAsa kI kapar3e kI dukAna kI ora mudd'aa| jisakA AdhA zaTara abhI khulA thaa| maiM usameM ghusa gayA kintu mujhe lahu-luhAna hAlata meM dekhakara dukAnadAra ne dhakkA dekara bAhara nikAla diyA, kyoMki vaha samajhA hogA ki isa AdamI ko mArane ke lie koI AyA hai aura vaha apanI dukAna meM AyA to apanI bhI mauta hogii| jaba dukAnadAra ne mujhe dhakkA dekara bAhara nikAlA taba merI antarAtmA se AvAja AI, " zrI arihaMta bhagavAna kI zaraNa ho|" basa phira maiM peTa ko hAtha se dabAkara esa. vI. ror3a para lagabhaga 7-50 baje aayaa| maiMne signala para khar3e pulisa vAle ko kahA "sAhaba ! golIbArI huI hai, mujhe rikze meM baitthaao|" maiM itanA bolA aura vahAM eka rikzevAlA Akara khar3A huA / maiMne kucha bhI soce binA kahA ki, "aspatAla le clo|" maiM jora-jora se navakAramaMtra ke pada bolane lgaa| " namo arihaMtANaM, namo siddhANaM, namo AyariyANaM... teja AvAja se jApa zurU kara diyA, kyoMki mujhe mauta sAmane dikhAI de rahI thii| aba zrI arihaMta paramAtmA kI zaraNa ke alAvA koI upAya nahIM thaa| maiM zrI navakAra maMtra ke jApa ke sAtha-sAtha hamArI kuladevI zrI momAya mAtAjI kA bhI smaraNa karane lgaa| mere zarIra meM asahyaya vedanA ho rahI thii| zarIra ke andara kI hajAroM naseM TUTa rahI thiiN| golI nIce utara rahI thI, vaise mujhe apAra pIr3A hotI thI, jo sahana karane kI merI zakti nahIM thii| mere muMha meM mahAmaMtra navakAra kA jApa avirata rUpa se cAlu thaa| rikze vAlA mujhe bIca-bIca meM pUchatA ki, " seTha Apa kahAM rahate hoM, ApakA TelIphona naMbara dIjie, Apake baccoM kA nAma batAyeM, maiM phona karake bulA luuNgaa|" maiM navakAra maMtra kA jora se uccAra 308
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? karatA thA aura bIca bIca meM zaileSa, bharata, manISa, rAdhA, rUpA, minala, 5116470-5128125 (jo mere tIna lar3akoM ke nAma aura unakI patniyoM ke nAma haiM) vagairaha bolate bolate merA navakAra maMtra kA jApa cAlu hI thaa| 44 rikze vAlA esa. vI. ror3a para se gujara rahA thaa| bIca meM kAMdIvalI pulisa sTezana aayaa| mujhe dUra se hI lahuluhAna sthiti meM eka pulisa insapekTara ne dekhaa| rikze vAle ko IzArA kara apanI ora bulaayaa| rikzA khar3A hote hI vaha mere pAsa aayaa| maiMne kahA ki, " sAhaba ! malAr3a meM golIbArI huI hai| " pulisa iMsapekTara ne rikze vAle se kahA ki, 'bhagavatI aspatAla - borIvalI le jaao| "merA navakAra maMtra avirata cAlu thaa| maiM jIvana evaM mauta ke bIca jhoMke khA rahA thaa| merA prANa kisa samaya nikalegA, isakA mujhe bhaya laga rahA thA / kintu aMtara meM navakAra maMtra cAlu thaa| to zrI arihaMta kI zaraNa sahI hai| " maiM isa bhAva meM DUbA huA thaa| 44 'aba mujhe rikze vAlA bhagavatI aspatAla 8-15 baje le aayaa| DaoNkTaroM ne prAthamika pUchatAcha kara mujhe sTrecara para lekara prAthamika upacAra prAraMbha kiyaa| mujhe iMjekzana eksa re, seviMga vagairaha cAlu kara oNparezana thiyeTara meM enestheziyA suuNghaayaa| yahAM taka maiM pUre hoza meM thA aura navakAra maMtra cAlu thaa| DaoNkTaroM ne lagabhaga cAra ghaNToM kI mehanata ke bAda mere zarIra meM se golI bAhara nikaalii| mujhe rAta ko 1-00 baje bAhara laaye| taba mere tIna putra, tIna putriyAM, putravadhueM, patnI, bhAI, bahineM aura bahuta saMbaMdhI upasthita the| havA kI taraha yaha bAta saba jagaha phaila gaI thii| lagabhaga 50-60 logoM kI bhIr3a mujhe dekhane ko adhIra ho rahI thI / dUsare dina savere nau baje vaha rikze vAlA merI khabara lene aayaa| maiMne taba do hAtha jor3akara usakA upakAra pradarzita kiyaa| usake bAda pAsa meM khar3e apane putra zaileSa ko kahA ki "terI jeba meM jo ho, vaha isa rikzA vAle ko de de| yaha merA arihaMta bhagavAna banakara AyA thaa| " usa rikzA vAle ne kucha bhI nahIM liyA aura mere putroM evaM sage- sambaMdhiyoM se bAta kI ki, "maiM (rikzAvAlA) jaba malAr3a se borIvalI 309
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? (bhagavatI aspatAla) sAhaba ko rikze meM biThAkara lA rahA thA, taba sAhaba teja AvAja meM jo apane bhagavAna kA nAma le rahe the, taba mere hAtha meM koI alaga hI prakAra kI tAkata A rahI thii| jisase meM teja gati se rikzA calAne lgaa|" usa samaya mujhe samajha meM AyA ki isa rikzA vAle ke hAtha meM tAkata dene vAle koI dUsare nahIM, kintu mere arihaMta bhagavAna the| yaha merA svayaM kA navakAramaMtra kA anubhava hai| Apako eka prazna svAbhAvika hogA ki, aise samaya navakAramaMtra kI zaraNa kaise yAda AyI? to isakA eka hI javAba hai| hamAre ghara meM dharma ke saMskAra kaI varSoM se bhare hue haiN| mere mAtRzrI kinhIM dinoM hamezA subaha-zAma pratikramaNa karate the aura hama donoM (maiM aura merI dharmapatnI) kaI varSoM se subaha uThakara sAmAyika karane baiTha jAte haiN| usameM mAlA, bhaktAmara vagairaha kI upAsanA karate haiN| jaba mujhe golI lagI, usa samaya merI patnI kA varSItapa cala rahA thA aura ATha mahine pUre ho gaye the| isake sivAya maiM Apako batAtA hU~ ki isa golIkANDa meM zrI jhaveracandabhAI zAha ko cAra goliyAM lagI thIM, ve dharma ke pratApa se baca gaye the| unake bhAnaje vijaya ko eka golI lagI thI, vaha bhI baca gayA thaa| unake surakSA praharI ko tIna goliyAM lagI thI, vaha mara gayA thaa| isakI jAnakArI kaI samAcAra patroM meM AyI thii| . lekhaka : zrI candulAla, nyAlacanda domar3iyA, . kailAsa jyota naM, 2, phleTa naM. 17, grAuNDa phlora, derAsara lAIna, . ghATakopara (pUrva) mumbaI- 77 maiM akelI nahIM thI, navakAra satata mere sAtha thaa| __mere karmodaya se mere pati kI kaMpanI meM majadUroM kI har3atAla huii| sabhI oNphisara kAma karate the| mere pati bhI oNphisara the| ve bhI andara kaMpanI meM kAma kara rahe the| daravAje ke pAsa bAhara majadUroM kI dhamAla 310 .
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? bar3hatI gayI, phira to kaMpanI ne sabhI oNphisaroM ko kampanI ke makAna meM hI rahane kI suvidhA dii| kaMpanI ke bAhara to majadUra sIdhe chure hI phaiMka kara mAra DAleM aisI paristhiti thii| kaI oNphisara jaldI savere pAMca baje Dara se ghabarAkara TeksI kara kaMpanI chor3akara bhAga gye| mere pati aura dUsare cAra loga aMdara raha gye| yadi bAhara AyeM to majadUra mAra ddaaleN| ghara AyA nahIM jA sakatA aura isa Dara se andara hI rhe| savere mere pati kA phona AyA ki 'maiM kyA karUM? kisa prakAra bAhara AU~?" maiMne kahA,"cintA mata karo, meM abhI AtI / " maiMne unake mitroM se bAta kI ki, "mere sAtha kaMpanI calo, " magara koI nahIM aayaa| mere tIna bacce choTe the| bar3A beTA 10 varSa kA, dUsarA 8 varSa kA, aura tIsarA beTA 5 varSa kaa| meM tInoM ko par3osI ke yahAM chor3akara kampanI kI ora niklii| meM akelI nahIM thii| mere sAtha merA navakAra maMtra thaa| maiM navakAra maMtra kA jApa karatI karatI kaMpanI phuNcii| vahAM geTa ke bAhara 500 jitane majadUra TenTa lagAkara baiThe the| vahAM dUsarA koI nahIM A sakatA thaa| mujhe mere navakAra maMtra ke pratApa se sphuraNA huI ki pahale maiM har3atAlI majadUroM se miluN| ve loga 500 aura meM akelI! maiM navakAra maMtra japate japate unake TenTa meM gyii| maiMne donoM hAtha jor3akara unase vinati kara mere pati kA nAma batAyA aura kahA ki mere tIna bacce bahuta choTe haiN| maiM unheM par3osI ke yahAM chor3a AyI huuN| maiM apane pati ko kaMpanI se lene AyI huuN| yadi Apa unheM kucha bhI pIr3A pahuMcAye binA ghara le jAne doge, to hI meM unheM le jaauuNgii| - unake netA ne Azcaryajanaka rUpa se saMmati dii| hamako ghara taka chodd'aa| kaMpanI ke mainejara se milakara mere pati ko bulAyA aura hama donoM surakSita ghara aaye| ____ hamAre parivArajanoM ko patA claa| sabhI mujhe upAlambha dene lage ki, 311
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? "tuma akelI kaMpanI taka gii| vahAM tuma donoM ko mAra DAlA hotA to!" maiMne kahA, "maiM akelI nahIM thI, mere sAtha merA bhAI mahAmaMtra navakAra thaa|" Aja bhI maiM aura mere pati navakAra maMtra kI pAMca mAlA ginate haiN| hama mahAmaMtra navakAra ke pratApa se sukhI haiN| Aja bar3A beTA AI. AI.TI. kaoNleja meM paDhAI kara ke B.TECH, M.TECH. huA hai| choTA beTA AI.AI.TI. meM B.TECH kara rahA hai| beTI bI.kaoNma kara kampyuTara DiplomA meM ena.AI.AI.TI. kA korsa kara rahI hai| navakAra gine binA koI bhI bAhara nahIM jAtA hai| tIno bAlakoM ko bhI sAmAyika-pratikramaNa sikhAyA hai| jisase jIvana meM unako pratyeka muzkila meM sahAyatA milatI rhe| lekhikA - urmilAbena ke. dozI, sI/40, indradIpa sosAyaTI, eraveja hoTala ke pAsa, AgarA ror3a, mumbaI-86 saMkaTa mocaka mahAmaMtra mere Upara choTI umra meM hI jaina dharma tathA navakAra kA prabhAva pdd'aa| bAlyAvasthA meM jaldI savere jaba maiM soyA hotA, taba mere pitAzrI jaldI uThakara hama bhAI-bahina suna sakeM usa prakAra teja AvAja meM pahale tIna navakAra bolate, phira gautama svAmI kA chaMda, solaha satiyoM kA chaMda, zaMkhezvara pArzvanAtha kA chaMda bolate the| inakA rAga evaM gAne kA DhaMga aisA acchA thA ki hamako lagatA ki pitAjI yaha chaMda gAte hI raheM aura hama sunate hI rheN| maiM vizeSa rUpa se unase dUra se solaha satiyoM kA chaMda gavAtA aura phira eka citta se suuntaa| phira kaI bAra mana meM saMzaya hotA ki, pitAjI yaha navakAra maMtra yA chaMda kisalie bolate hoMge? eka bAra mujhase rahA nahIM gayA, isalie yaha saMzaya TAlane hetu pitAzrI ko pUcha hI DAlA ki, 'pitAjI! Apa yaha jaldI savere navakAra maMtra tathA chaMda bolate ho vaha kisalie bolate ho aura usase kyA phAyadA hai?' taba unhoMne mujhe samajhAyA ki, 'navakAra maMtra bolane se apanA pUrA dina AnaMda se bItatA hai 312
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - aura koI azubha vicAra mana meM nahIM Ate haiN| abhI mere pitAzrI to jIvita nahIM, kintu maiMne unakI praNAlI cAlu rakhI hai| maiM pratidina savere jaba uThatA hU~, taba pahale tIna bAra navakAra maMtra bolatA hU~, phira gautama svAmI kA chaMda, solaha satiyoM kA chaMda tathA zaMkhezvara pArzvanAtha kA chaMda bolatA huuN| isase merA dina sudhara jAtA hai| mana meM acche vicAra Ate haiN| maiM jaba bhI kisI muzkila meM phaMsa jAtA hU~, taba zuddha bhAva pUrvaka, sampUrNa ekAgratA se mahAmaMtra navakAra kA jApa karatA huuN| mujhe navakAra maMtra ke prabhAva se muzkiloM meM se koI sarala mArga mila jAtA hai| itanI prArambhika prastAvanA ke bAda mujhe svayaM ko navakAra ke bAra meM jo anubhava huA hai vaha batA rahA hU~ - isa anubhava ko hue lagabhaga bIsa varSa hue hoNge| taba mujhe gulAbacandabhAI jinako navakAramaMtra ke prabhAva se gale kA kainsara miTa gayA thA, (isa pustaka meM jinakA prathama dRSTAnta hai-sampA.) rela meM mile aura navakAra maMtra ke jApa se unakA kainsara kisa prakAra miTA usakI bAta kii| maiM apane vyavasAya ke kArya hetu ghATakopara se mumbaI rela meM prathama zreNI ke Dibbe meM jA rahA thaa| dopahara kA samaya thA, isalie mujhe baiThane kI jagaha mila gaI thii| dhIre-dhIre eka-eka sTezana AtA gayA aura maiM apane vicAroM meM thA, ki kahA~-kahA~ kyA-kyA kArya nibaTAne haiN| aise dAdara sTezana A gayA aura rela meM se kAphI yAtrika utara gye| usa daurAna dAdara sTezana se do loga car3hakara mere sAmane vAlI sITa para Akara baitthe| una donoM ke bAla evaM dAr3hI bar3hI huI thii| usameM se eka AdamI ghUraghUra kara mere sAmane dekhane lgaa| zurUAta meM maiMne vizeSa dhyAna nahIM diyaa| kintu thor3I dera bAda mujhe cakkara Ane lage aura mujhe lagA ki maiM thor3I dera meM gira jaauuNgaa| mujhe mana meM khyAla A gayA ki, "yaha AdamI tAMtrika lagatA hai aura mere Upara trATaka kara rahA hai| aba isameM se kisa prakAra bacanA?" vahAM thor3I dera meM dharma ke prabhAva se mere mana meM vicAra AyA ki isakA ilAja to mere pAsa hI hai| maiM aciMtya ciMtAmaNi navakAra kA jApa zuddha bhAva tathA apUrva zraddhA se karane lgaa| maiMne karIba sAta navakAra 313
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? kA jApa kiyA hogA ki mere cakkara ekadama samApta ho gye| maiM pahale kI taraha svastha ho gyaa| maiMne phira bhI navakAra maMtra to cAlu hI rkhaa| thor3I dera meM ve eka sTezana para utara gye| mujhe unake jAne ke bAda khyAla AyA ki ve tAMtrika the aura mujhe lUTane ke irAde se mere Upara trATaka kara rahe the| maiM bhI borIbandara sTezana Ate utara gyaa| kintu mana meM eka pakkI mAnyatA baiTha gayI ki Aja navakAra maMtra ke prabhAva se hI baca sakA huuN| aisI dUsarI ghaTanA cAreka varSa pahale ghaTI thii| taba merA putra rUpArela kaoNleja meM se acche aMkoM ke sAtha eca.esa.sI. kI parIkSA meM uttIrNa huA thaa| use injIniyariMga kaoNleja meM praveza lene ke lie DomesAIla pramANapatra lenA par3atA thaa| maiMne isa DomesAila pramANapatra ke lie kurlA korTa ke eka vakIla ko taya kiyaa| kurlA korTa ke vakIla ne kahA thA ki pramANa-patra lagabhaga pandraha dina meM mila jaayegaa| lekina pandraha dina ke badale bIsa dina taka pramANapatra nahIM milA aura isa daurAna vakIla dUsare gAMva calA gayA thaa| vaha to apane kArya hetu dUsare gAMva calA gyaa| jaise-jaise kaoNleja khulane ke dina najadIka Ate gaye, vaise-vaise mere mana meM ciMtA bar3hane lagI, kyoMki kaoNleja prAraMbha hone ke sAtha hI praveza kArya ke sAtha DomesAIla pramANa-patra na ho to mere putra ko praveza nahIM mile aura merA putra bhaTaka jaaye| parantu mujhe navakAra maMtra pUrI zraddhA thii| isa kAraNa maiM to rAta-dina navakAra maMtra kA jApa zraddhApUrvaka karatA thaa| kaoNleja zurU hone meM do dina kI derI thI aura meM basa se kurlA korTa ke pAsa vakIla kI talAza karane niklaa| merA basa meM bhI zraddhApUrvaka navakAra maMtra kA jApa cAlu hI thaa| aura mere Ananda, Azcarya ke bIca basa se utarate hI vakIla kisI AdamI se bAteM karatA milaa| mujhe dekhakara usane muskurAkara kahA ki, 'maiM tumhArI rAha dekha rahA thaa| usane kahA, "mujhe dUsare gAMva se Ane meM derI ho gayI aura Apako takalIpha huI isa kAraNa kSamA krnaa|" aisA kahakara usane mujhe pramANa-patra diyaa| mujhe pramANa-patra hAtha meM lete hue mana meM apUrva Ananda aura eka prakAra kI zAnti anubhava huI ki aba mere putra ko kaoNleja meM praveza mila jaaegaa| yaha pramANa-patra nahIM milane para use 314
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? acche aMka Ane ke bAvajUda kaoNleja meM prathama dina praveza nahIM milatA aura pahale hI dina sITeM bhara jAtIM to? kintu mujhe zraddhA ke sAtha kahanA par3egA ki mahAmaMtra navakAra ke kAraNa merA yaha saMkaTa Tala gyaa| isalie hI amarendravijayajI mahArAja apane pustaka "aciMtya ciMtAmaNI navakAra" meM likhate haiM ki "navakAra aisA ciMtAmaNi hai ki binA soce bhI ArAdhaka ko patA bhI nahIM cale ki usakA hita kisameM hai. to bhI apane ArAdhaka kA jIvana maMgalamaya banAtA hai' arthAt vaha aciMtya cintAmaNi hai| anta meM zrI zAntilAla zAha kI "zrIpAla-mayaNA" nAma kI | gujarAtI kathAgIta kaiseTa ke eka gIta ke pada ke sAtha virAma letA huuN| 'navapada no mahimA nyAro, ene gAtAM nAve aaro|' lekhaka : zrI aruNakumAra narabherAma saMghavI, ghATakopara-muMbaI |sakala vighnahartA navakAra Aja merI umra 70 varSa huI hai| maiM pichale 10 varSoM se pratidina savere |sADhe pAMca baje uThakara niyamita kama se kama 108 navakAra maMtra kA smaraNa karatA huuN| mujhe isase pratidina bahata phAyadA hotA hai| dina bhara koI muzkila nahIM AtI hai| pUrA dina AnaMdamaya bItatA hai| maiM kucha bhI tanAva jaisA lage to navakAra maMtra kA smaraNa karatA hU~ aura turanta hI alaukika zAnti milatI hai| san 1970 meM AcArya mahArAja zrI mitrAnandasUrijI ne mujhe vizeSa kahA thA ki dUsarA kucha nahIM ho sake to bhI pratidina savere uThate samaya 21 navakAra kA smaraNa karanA cAhiye aura taba se maiM usa anusAra kara rahA huuN| isase merI muzkiloM kA anta AyA hai| yahA~ mere jIvana meM ghaTI ghaTanAeM darzAtA huuN| san 1968 se 1975 taka hamArI eka zrImaMta sajjana parivAra ke sAtha bhAgIdArI thii| hamArA vyavasAya abhyAsa pustikAoM kA nirmANa karanA 315
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? thaa| bhAgIdArI meM hamArA 70 pratizata hissA thaa| jabaki una zrImaMta parivAra kA 30 pratizata hissA thaa| san 1975 meM unhoMne kahA ki hamArA hissA 30 pratizata se bar3hAkara 50 pratizata karo to hI hama bhAgIdArI jArI rkheNge| hamane unakI bAta asvIkAra kI, kyoMki vyavasAya saMbaMdhI pUrI jimmedArI hamArI thii| unakI bhAgIdArI kevala rakama ke viniyojana ke kAraNa thii| vaise bhI unakI rakama para 12 pratizata sUda diyA jAtA thaa| hamane unheM saptAha meM javAba dene ko khaa| saptAha ke daurAna savere dUsare kisI ke pAsa se rakama lAkara vyavasAya cAlu rakhanA pdd'e| isa prakAra hamAre parivAra para bar3I Aphata A gyii| maiM isa muzkila se mukti pAne hetu navakAra maMtra kA smaraNa karatA rhaa| saptAha bhara bAda jaba bhAgIdAroM kI baiThaka huI taba unhoMne sAmane se kahA, "hama prema se alaga hoveN| tuma hamArA hisAba dIpAvalI taka pUrA kara lenaa| mujhe merI rakama sUda sahita | dhIre-dhIre tumhArI suvidhA anusAra denaa| hameM khyAti (Good Wil) ke badale meM koI rakama nahIM caahiye| tuma sukhI bano aura pragati karo, yahI shubhkaamnaa|" hameM sacamuca Ananda huaa| maiMne socA ki yaha kaisA camatkAra! alaga hone ke 6 mAha bAda kAgaja ke bhAva bar3ha gye| parantu hamArI per3hI kI 200 Tana kAgaja kI purAnI mAMga sarakAra kI tarapha se maMjUra ho gyii| yaha mAla hameM cAra rupaye kilo milA, jabaki usakA bAjAra bhAva ATha rUpaye kilo thaa| isI sAla hamane usa zrImaMta kI rakama sUda sahita cukA dii| hamako aba rakama kI jyAdA AvazyakatA nahIM thii| kyoMki abhyAsa pustikAoM kI mAMga ke sAtha vyApArI agrima rakama de jAte the| isa prakAra merI navakAra ke prati zraddhA aura jyAdA gaharI ho gii| (2) dUsarI ghaTanA hai, san 1980 meM merI pUjya mAtAjI ko DAyAbiTIsa evaM raktacApa kI mahAvyAdhi thii| niyamita davA evaM injekzana cAlu the| acAnaka raktacApa bar3hane se vA.sA. aspatAla meM turanta dAkhila kiyA gyaa| aspatAla meM eka narsa dvArA galata iMjekzana dene se merI 316
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? mAtAjI ke pUre zarIra meM jahara phaila gyaa| 4-5 DaoNkTara ikaTThe hokara tAtkAlika upacAra karane lge| unhoMne aisI davAeM cAlu kIM ki pezAba ke dvArA jahara nikala jaaye| DaoNkTaroM ne kahA ki 24 ghaMToM meM jahara nikala jAyegA, to phira cintA nahIM karanI pdd'egii| maiMne ina caubIsa ghaMTo ke daurAna navakAra mahAmaMtra kA smaraNa cAlu rkhaa| dUsare dina mAtAjI kI tabIyata meM sudhAra lgaa| DaoNkTaroM ko Azcarya lgaa| mujhe lagA ki yaha navakAra maMtra kA prabhAva hai| mere mAtAjI hamezA navakAra maMtra kI 2-3 mAlAeM ginate the / ve usake bAda 14 varSa acchI taraha se jiiye| unhoMne di. 15-9-94 ke dina navakAra maMtra bolate-bolate binA kisI takalIpha se, prabhu kA smaraNa karate-karate deha tyAga diyaa| (3) dUsarI eka ghaTanA hai riztedAra bahina kii| vaha apariNita hai| vaha apane mAtApitA evaM cAra bhAiyoM ke sAtha rahatI thii| khuda naukarI karatI thii| cAra bhAI bhI naukarI-vyavasAya meM kamAne lge| vaha alaga-alaga sthAna para calate bne| isa prakAra isa bahina para ghara (mAtA-pitA) kI jimmedArI A gyii| usakI naukarI kI kamAI se ghara calAnA muzkila ho gyaa| isase unheM tanAva rahatA thaa| 'aba kyA hogA ?' vaisA mujhe khaa| maiMne use kahA ki, " cintA mata krnaa| pratidina savere 21 navakAra maMtra kA smaraNa karanA, tumhArI sabhI muzkiloM kA anta A jaaegaa|" vAstava meM aise eka mAha taka jApa karane se acAnaka cAra bhAiyoM meM se eka bhAI ne Akara batAyA ki maiM ghara kI jimmedArI nibhaauuNgaa| hara mahine tumheM niyamita rakama dUMgA / isa bhAI kI bhI naukarI meM tarakkI huI aura acchI tanakhvAha milane lgii| unhoMne kahA: 'vAstava meM navakAra maMtra kA camatkAra hai| ' Aja merI umra 70 varSa kI hai| maiM kara salAhakAra vakIla huuN| mere dina-pratidina ke anubhavoM ke AdhAra para kisI bhI adhikArI ke Age kisI vyApArI kA kesa ulajhane vAlA ho aura adhikArI jyAdA parezAna kare, usa daurAna maiM mana meM navakAra maMtra kA jApa cAlu hI rakhatA hU~ aura 317
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? vyApArI kI aura se dalIleM karatA rahatA huuN| kauna jAne! adhikArI ke mana meM ekadama hI pheraphAra ho jAtA hai| aura vyApArI ko nukasAna na ho vaisA Adeza detA hai| aisA hai mahAmaMtra navakAra kA prbhaav| kisI bhI samaya pUrNa zraddhApUrvaka navakAra maMtra kA smaraNa karate rahane se usakI muzkileM dUra ho jAtI haiN| lekhaka:- zrI kAMtilAla ratanalAla vaktA, 6,jIvAbhAI epArTamenTsa, Azrama ror3a, svastika supara mArkeTa-ahamadAbAda 380009 jela bhI mahala samAna bnii|| meM 22 disambara, 1994 ko lagabhaga zAma ko 6 baje phUloM ke bagIce meM kAmakAja karavA rahA thaa| vahIM samAcAra mile ki hamAre bagIce se kucha dUra jhagar3A huA hai| "khuzAlacandabhAI! abhI tuma ghara cale jAo, yahAM mata rhnaa|", aisI AvAja sunAI dii| maiM bhagavAna kA nAma lekara tIna navakAra ginakara ghara A gyaa| ghara Akara bagIce meM hakIkata sunI, vaha mere pitAjI, mere bhAI gulAba tathA patnI maMjulA se khii| ghara para sabhI nirbhaya the| vahIM to eka ghaMTe bAda mere saMbaMdhI naTubhAI pulisa vibhAga se samAcAra lAye ki, "tumhAre bagIce se thor3e hI dUra jo caravAhA marA hai, usakI hatyA ke AropI ke rUpa meM tumhArA, tumhAre bhAI gulAba kA aura tumhAre mitra harivallabha vagairaha ke nAma likhe hue haiN|" maiMne bhagavAna kA smaraNa karake, tIna navakAra ginakara vakIla se milane kA prayatna kiyaa| vakIla rAta ko milaa| vakIla sAhaba ne samajhAyA ki, "yadi tumhAre ekadama galata bhI nAma likhavAye hoMge to bhI tumheM koI AdamI pulisa se chur3A nahIM paayegaa|" vakIla kI salAha bahuta hI spaSTa thI ki, 'abhI to tuma ghara chor3akara bhAga jAo, phira bhagavAna karegA vahI hogaa|' basa vahAM se kesa kI bhayaMkaratA kA khyAla A gyaa| aba apane ko isa kesa se 318
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - bhagavAna hI chur3A sakegA, navakAra maMtra hI sahAyatA karegA, aisI pratIti huii| hama ghara se bhAgane kA taya karake ghara para salAha dekara khuzAlacandabhAI (maiM), gulAbacandabhAI(choTA bhAI) aura mitra harivallabhabhAI gAr3I taya karake nikala gye| kahAM jAnA vaha kucha taya nahIM thaa| jaise-jaise |gAr3I Age bar3hatI gaI vaise merI chAtI meM mere sAtha navakAra maMtra ke hI hilore calate gye| gAr3I meM tIna AdamI baiThe the| gAr3I Age bar3hatI jA rahI thii| navakAra maMtra cAlu thaa| harivallabhabhAI ne calatI gAr3I meM hI pUchA ki, "khuzAlacandabhAI! kahAM rukeMge? kisakI salAha leMge? hama to nirdoSa haiN| kintu kAnuna kI bhayaMkaratA to vakIla sAhaba ne samajhA hI dI thii| |bhagavAna ne cAlu gAr3I meM hI preraNA dI ki, "tumhArI gAr3I jahAM le jAnI hai, vahAM nahIM le jAkara rAste meM hI utara jaao| tuma jahAM rukoge usakA |patA DrAIvara ko nahIM par3anA caahiye| gAr3I vApisa pATana jAegI aura pulisa, gAr3I vAle kI khoja kara ddaalegii|" isa prakAra rAta sAr3he gyAraha baje ghara para samAcAra pUche to patA calA ki ghara para koI pUchatAcha karane nahIM AyA hai| savere 4 baje pulisa ghara para AyI vaise samAcAra hameM 23 disambara ko mile| phira to kesa bar3A bhayaMkara hai, usakA khyAla A gyaa| apanA koI doSa nahIM hai| ApasI anabana se apane nAma likhavAye haiN| di. 24 disambara ko Aropa kI saMkSipta nakala par3hane ko milii| isa prasaMga meM yadi navakAra maMtra nahIM hotA to kyA karate? kiMtu isa samaya meM navakAra maMtra ne hI sahAyatA kii| harivallabhabhAI kI pahacAna kA upayoga kiyaa| dinoM para dina bItane lge| kucha bhI phAyade jaisA nahIM lgaa| hameM lagA ki aba pulisa ke havAle honA hI pdd'egaa| magara pulisa ke sAtha naTubhAI brahmabhaTTa ne milakara taya kiyA ki, 'tuma A jaao| pulisa tumheM pahacAnatI hai| pulisa kucha bhI galata bartAva nahIM kregii| tumheM tumhArI satyatA sAbita karane meM sahayoga kregii|' yaha sabhI prabhAva navakAra maMtra kA hI thaa| di. | 30 disambara ko taya kiye anusAra pATana A jaanaa| phira eka dina ghara para sabhI ke sAtha rhnaa| usake bAda apanI evaM pulisa kI suvidhAnusAra pulisa ke sAtha jela jaanaa| jela meM jAne aura lene dene kA samaya A 319
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? gyaa| kiMtu yaha prasaMga bhI navakAra maMtra ke sahAre banA aura navakAra maMtra ke sahAre hI jela meM gye| zrI navakAra maMtra ke sahAre hI hamArI jela yAtrA mahala yAtrA bana gyii| dinAMka 1 janavarI, 1995 kA pahalA dina hamArA pATaNa upajela meM udaya huaa| savere hamezA se alaga hI dina thaa| hamezA savere uThakara bagIce meM jAnA, phUla lAne, phUla lAkara bAjAra meM becane, hamezA deva mandira meM dene jAnA hotA thaa| phira to pUrA dina kAmakAja meM hI rahatA thaa| maiM di. 1 janavarI, 1995 ko savere uThA, taba se navakAra maMtra ke sivAya koI kAmakAja nahIM thaa| jela meM jAne ke bAda to muzkiloM kA pahAr3a dikhAI detA hai| usakI kalpanA karane baiThe to usakA anta hI nahIM aaye| yaha eka dina pUrA huA, rAta prAraMbha huii| pahale dina jela meM so rahA thaa| zrI navakAra maMtra kahatA hai ki, mujhe zurU karo, phira sonA prAraMbha kro| zrI navakAra maMtra kA jApa cAlu kiyA, to rAta kaba pUrI huI patA hI nahIM calA aura saverA ho gyaa| socate the ki Aja chuTa jaayeNge| kiMtu navakAra maMtra kahatA hai ki, 'tuma mujhe mata chor3anA, jela to usakA samaya AyegA, usake bAda eka dina bhI nahIM rkhegii|' jela meM jAne ke bAda navakAra maMtra ke sAtha to sage bhAI kI taraha merI dostI ho gayI thii| eka hI kesa meM hama sAta loga pakar3e gaye the| hama donoM sage bhAI, dUsare pAMca, eka ke bAda eka jela meM sAtha hue| jela meM jAne ke dUsare dina se hama donoM bhAiyoM ke Tiphina cAlu hue| hamAre sAtha jo harivallabhabhAI the, unakA bhI Tiphina cAlu huaa| ghara para merI dharmapatnI ne vakIla saMbaMdhI pahacAna kA upayoga kara hamArA Tiphina prAraMbha krvaayaa| dinoM ke Upara dina bItane lge| pratidina dharmapatnI Tiphina lekara AtI, ghara ke kesa kI kAryavAhI kI, vyavasAya rojagAra kI, sage sambaMdhiyoM kI sabhI bAteM vaha jela ke bAhara kI ora khar3I rahakara mujhe sunaatii| jela meM 30-40 loga the| hamezA ghaTa-bar3ha hotI rahatI thii| navakAra ke sahAre rAta-dina AnaMda se bItate the| usa samaya mahAgujarAta navanirmANa Andolana cala rahA thA, jisase bAra-bAra kaparyu lagatA thaa| kintu navakAra 320
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - maMtra ke hI eka sahAre, hamArA Tiphina nahIM AtA usakI cintA hamAre jamAdAra bhAI ko hotii| vaha kahate "cAcA! Aja karNoM ke kAraNa maMjulAbena nahIM A skeNge| merI DyuTI pUrI hogI, taba maiM cakkara kATakara maMjulA bena ko Tiphina ke sAtha letA AU~gA aura phira yahAM se korTa meM se kaparyu pAsa nikAla kara AtA huuN|" eka dina hamAre par3osI ke lar3ake kI zAdI thii| dulhA ghor3e para mere paira chUne aayaa| dulhe ke sAtha bAteM kara | rivAja ke anusAra usako tilaka nikAla kara AzIrvAda dekara vidA kiyaa| eka dina andara baiThe-baiThe dina meM hama donoM bhAI evaM harivallabhabhAI |bAteM kara rahe the| bAtoM hI bAtoM meM harivallabhabhAI ne bAta kI ki, 'tumhAre jela meM Ane ke bAda, tumheM yA maMjulAbena ko cintA jaisA kucha bhI nahIM hai|' maiMne kahA ki, 'yaha bhI apane karma meM likhA hogA, jela meM bhI mere |saMbaMdhI milane Ate haiN| eka dina mere saMbaMdhI bhAbhI mahesANA se mujhe milane aaye| jaba bhAbhI vApisa jA rahe the, taba unhoMne kahA ki,"khuzAlabhAI! tuma jela meM ho yA mahala meM? mahala meM raha rahe ho vaisA tumhArA rauba hai| yaha kisa prakAra suvidhAeM milatI haiM?' taba maiMne bhAbhI se kahA ki "apane bhagavAna kI kRpA se sabhI acchA hai, aura hama sahI haiN| hamane aisA koI bhI pApa kiyA hotA to hameM yaha suvidhAeM nahIM miltii|" mere lie jela meM kapar3e dhone vAlA AdamI alaga, sira kI caMpI karane vAlA alaga, paira dabAne ke lie alaga, merA Tiphina sApha karane vAlA alaga, aisI suvidhAeM navakAra maMtra se hI milatI haiN| isa prakAra jela meM dinoM ke Upara dina bIta rahe the| jela ke bAhara navanirmANa ke lie daMge-phasAda hote rahate the, isalie mujhe korTa-kacaharI jAne kA maukA nahIM milaa| mere tIna-tIna mAha jela meM bIta gye| bahuta-bahuta AropI jela meM Ate gaye aura jAte gye| aise karate-karate mere mohalle kI zrI ghela mAtAjI kA mahotsava aayaa| maiM isa mahotsava meM gora mahArAja ke rUpa meM kAma karatA huuN| mohalle ke sabhI socane lage ki isa bAra mAtAjI ke vara-beTar3I ke samaya ke gora mahArAja to jela meM haiN| mohalle ke pramukha loga jela meM mujhase milane aaye| bAteM kiiN| jamAnata para chUTane ke lie 321
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? prayAsa to cAlu hI the| nIcalI adAlata ne jamAnata yAcikA khArija kii| jilA nyAyAlaya meM jamAnata yAcikA dAyara kI to choTe bhAI gulAba evaM harivallabhabhAI ko jamAnata para chodd'aa| mere lie aba ucca nyAyAlaya jAnA thaa| nava nirmANa daMgoM ke kAraNa ucca nyAyAlaya - ahamadAbAda jAnA muzkila thaa| kintu choTA bhAI gulAba jamAnata para chUTane ke kAraNa muzkiloM kA sAmanA kara ahamadAbAda kA vakIla taya kiyA / bhagavAna kI kRpA se vakIla bhI acchA hI milaa| usane kahA, 'jamAnata hone para hI zulka denA, nahIM to nhiiN|' vakIla ke sAtha pUrI bAta huii| usane pATaNa jela meM Akara bhI mujhase pUrI bAta kii| jamAnata kI arajI peza kii| navakAra maMtra ke pratApa se kI kRpA se mAtAjI ke vara beTar3I ke zubha mahotsava para gora mahArAja ke rUpa meM mAtAjI kI sevA meM upasthita rahane kA maukA mila gyaa| zrI navakAra maMtra ke sahAre yaha merI jela yAtrA mahala yAtrA jaisI bana gayI / yaha sabhI ghaTanAeM saralatA se pUrI huIM, usakI nIMva meM zrI navakAra maMtra hI hai jo pUjya gurumaiyA suzIlAbAI mahArAja sAheba ke AzIrvAda aura unake cAturmAsa paricaya se milaa| navakAra ke prati zraddhA dRr3ha bnii| pUjya mahArAja sAheba kA jitanA upakAra mAneM utanA hI kama hai| lekhaka - zrI khuzAladAsa amulakhadAsa rAmI, paattnn| na niHsantAna ko saMtAna prApti huI jaina jagata meM jisane jIvavicAra, navatattva, kalpasUtra ityAdi ko samajhA hai, unako navakAra maMtra ke artha evaM mAhAtmya kI jAnakArI hai| parantu kitanoM ko patA nahIM ki 14 pUrva ke sAra rUpa isa navakAra maMtra meM amogha divya zakti chipI huI hai| hamAre parivAra meM sAmAjika jIvana ke kisI bhI kArya kI zurUAta, par3hAI meM praveza, vyavasAya yA naukarI prArambha ityAdi meM navakAra maMtra ke jApa se hamezA kAryasiddhi huI hai| hamAre snehI DaoNkTara sumanabhAI aura a. sau. zrI suMnadAbena kA eka 322
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? ullekhanIya dRSTAnta tAjA hone se batAtA huuN| vaha pati-patnI 35 se 40 varSa kI umra meM pahuMce haiN| unako saMtAna nahIM thii| meDIkala AdamI, isalie bhAMti-bhAMti ke evaM taraha taraha ke upacAra karavAne meM unhoMne koI kamI nahIM rkhii| unakI bAtoM se samajha meM AyA ki kaI prakAra ke saMtAna prApti ke ilAjoM ke pIche unhoMne hajAroM rUpaye pAnI kara DAle haiM aura sAtha sAtha meM zarIra ko bhI bhArI nukasAna pahuMcAyA hai| hamArA eka bAra zaMkhezvara yAtrA meM milana ho gyaa| ve mujhe navakAra ke upAsaka ke rUpa meM jAnate the| saMtAna prApti kI bAta nikalate maiMne unheM batAyA ki sahI ilAja Apake svayaM ke pAsa par3A hai| phira bhI upacAra hetu Apa bAhara bhaTaka rahe ho| navakAra mahAmaMtra se unake pahacAna vAloM ko hue phAyadoM kI bAtoM se ve jyAdA prabhAvita hue| unhoMne apane liye savA lAkha navakAra mahAmaMtra ke purazcaraNa ke lie mujhe eka lAkha rupaye dene kI pezakaza kii| usa samaya mujhe DaoNkTara sumanabhAI ke mana kI kamajorI kI pratIti huii| ____ pahalI bAta yaha thI ki ve samajhate the ki paisoM se sabakucha ho sakatA hai| Izvara kI kRpAzakti prApta karane ke lie dhana kI nahIM, zraddhA kI AvazyakatA hotI hai| usake bAda mana kI zuddhi aura dhyAna-ekAgratA caahie| maiMne unake hadaya meM baiThe usa taraha vistAra se bAta kii| isa savA lAkha maMtroM ko saMbhAleM kisa prakAra? yaha muzkila hai| ve nirAza-hatAza hokara alaga hue| maiMne do mAha ke bAda unakI dharmapatnI a. sau. sunaMdAbena ko batAyA ki, 'isa niyamoM evaM vidhi-vidhAnoM kI zartoM kA pAlana kara bahineM bhI navakAra maMtra kI sAdhanA jarUra kara sakatI haiN| itanA hI nahIM, kintu bahinoM ko bhI bhAiyoM jaisA aura jitanA hI phala avazya prApta ho sakatA hai| Izvara ke manuSya para itane upakAra haiM ki manuSya isakA badalA kisI bhI prakAra se nahIM cukA sakatA hai| yahA~ tumhAre dhana kharca karake kucha prApta karane kI icchA ho to vaha saMbhava nahIM ho sakatI hai| navakAra 323
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? maMtra meM svayaM AbhA hai| jaba tuma navakAra maMtra ke sAtha tAdAtmya anubhava karane lagoge, taba tumhAre roma-roma meM divya zakti kA saMcAra hogA aura yahI tumhAre garbhAdhAna ke lie nimitta rUpa banake rhegaa|" __ sunandAbena navakAra maMtra ke vidhi-vidhAna hetu sampUrNa taiyArI aura tapazcaryA hAtha meM lene ke saMkalpa ke sAtha Aye the| isa kAraNa unheM samajhAyA ki sarvaprathama Apako, navakAra maMtra ke lie akhaNDa zuddha zraddhA kI jarUrata hogii| sAdhanA prAraMbha karane hetu unake ghara kI tIsarI maMjila ke ekAnta meM pUrva dizA kI khir3akI ke pAsa bAjoTa rakhakara mahAvIra svAmI kI mUrti kA pratiSThApana kiyA, jisase mana kI ekAgratA banI rhe| unakI zakti ko dhyAna meM rakhate hue nizcita mAha meM pratidina nizcita saMkhyA meM navakAra ginane kA kAryakrama taiyAra kiyaa| navakAra maMtra ke jApa ke samaya usakI ginatI meM ekAgratA kA khaMDana nahIM ho, isalie unheM maNake aura do peTiyAM diiN| unheM prAraMbha meM deha zuddhi, phira mana kI zuddhi ke lie, Ane vAle vicAra pravAha ko rokane kI prakriyA sikhaayii| sunandAbena ne lambe samaya meM savA lAkha navakAra mahAmaMtra kA kaThina aura tapazcaryA yukta kArya pUrNa kiyaa| unhoMne anta meM jinamandira jAkara zuddha bhAva se navakAra maMtra arpita kiyaa| Apako jAnakara Azcarya hogA ki do mahine bAda sunaMdAbena ko harSa ke AMsu ke sAtha patA calA ki use do mAsa kA garbha hai| unhoMne apane harSa utsAha meM pahale dina navakAra mahAmaMtra kI pUjA aura samUha pATha aura dUsare dina prItibhoja rkhaa| maMtroM kI amogha anaMta zakti meM zraddhA kA bala mahattvapUrNa hai| jahAM tarka zakti, mAnavIya zakti nirarthaka bana jAtI hai, vahAM maMtra kI divya zakti kAmayAba hotI hai, usake saiMkar3oM udAharaNa haiN| vAliyA lUTerA kevala," marA-marA" bola sakatA thA, magara isa prakAra vaha rAma kA nAma zraddhA se lene se vAlmikI RSi bana gye| saMta tukArAma jaise aneka haiN| ahamadAbAda meM gaI pIr3hI kA AdamI mila majadUra thaa| eka bAra vApisa 324
Page #352
--------------------------------------------------------------------------
________________ jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? Ate kathA meM se mahAmaMtra lekara jApa karate punita mahArAja bana gye| isa maMtra kI siddhi khUba hI prasiddha hakIkata hai| jaina zAsana meM navakAra mahAmaMtra anokhA hai| yaha sarvagrAhI hai| Aja ke yuga meM bhI tvarita phala pradAna karatA hai aura yaha isakI viziSTatA hai| isameM zraddhA ho yahI mukhya nIMva hai| lekhaka : zrI dharmadevabhAI nAnAlAla naM. 9, devaloka phleTa, pahalA mAlA, relve pula krosiMga ke pAsa, maNinagara, ahamadAbAda - 8 zrI maMtrAdhirAja ko ko vaMdana ho! pApa vRtti se dUra rahane ke lie aura mana ko hara kSaNa nirmala rakhane ke lie paramAtmA yA namaskAra mahAmaMtra kA satata smaraNa anivArya hai| kyoMki mana ko bandara kI upamA dI hai| brahmAMDa meM mana sabase jyAdA caMcala hai| eka kSaNa meM yaha karor3oM yojana kI dUrI taya kara letA hai| mana ko vaza meM rakhane hetu aura azubha vicAradhArA meM DUbane se bacAne hetu iSTa tattva ke smaraNa ke alAvA koI rAmabANa ilAja nahIM hai| yahA~ para mahAmaMgalakArI zrI namaskAra mahAmaMtra ke svAnubhava ke bAre meM kucha kahanA hai| isase pahale mujhe jaina dharma aura arihaMta paramAtmA ke karIba lAne vAle upakArI guru bhagavantoM kA ullekha karanA jarUrI hai| kaoNleja jIvana meM nAstikavAda aura asaMyamita AhAra-vihAra meM phaMsA meM jaina dharma aura jaina sAdhu ke bAre meM ekadama nIrasa thA / 'dharma arthAt rUr3hivAditA, aura kriyAoM kA kyA mahattva ? hRdaya evaM mana sApha honA cAhie, itanI hI samajha thI aura apanI hI samajha se jIvana vyatIta karatA thaa| vAlakezvara zrIpAlanagara meM pa. pU. paM. zrI candrazekharavijayajI mahArAja sAheba kA cAturmAsa thaa| savere chaH baje vAcanA hotI thii| pitAjI vahA~ 325
Page #353
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? 44 jAne ke lie hamezA samajhAte the| 'pitAjI hamezA Agraha karate haiM, to calo eka bAra jAkara Ate haiM, aisA socakara ekabAra vahA~ sajor3e gayA / kucha ruci jagI / merA jAne kA niyamita ho gyaa| maiM jaina dharma ke najadIka AyA / dharma ke prati kI nIrasatA dhIre-dhIre kama huii| jaina dharma meM kucha ArkaSaka bAteM haiM, yaha bAta mana meM baitthii| usake bAda hamAre kaccha - manapharA gAMva meM nau dIkSAaiM thiiN| yaha kAryakrama pa.pU. AcArya bhagavanta zrI vijaya kalApUrNasUrIzvarajI ma.sA. kI nizrA meM thaa| pUjya zrI kA ekadama paricaya nahIM thaa| kucha car3hAvA liyA, isalie maMca para jAkara pUjya zrI kI vAsakSepa lene gayA / pUjya zrI ne pUchA, "hamezA pUjA karate ho?" maiMne manA kiyA? 'aba karoge nA?" pUjya zrI ko manA nahIM kara skaa| pUjya zrI kI vAtsalya barasatI vANI, aura inake caraNoM ke sparza ne jIvana kI dizA evaM mana kI bhUmikA ko badala ddaalaa| usake bAda pUjya zrI ke mukha se paramAtmA ke anaginata guNa - upakAroM vagairaha kI bAteM sunii| namaskAra mahAmaMtra kI mahAprabhAvakatA ke bAre meM jaanaa| maiM isake smaraNa-jApa-bhakti-upAsanA ke bAre meM jAnatA gayA, vaise vaise isa maMtra ke bAre meM merI zraddhA dRr3ha banatI gii| maiMne navakAra maMtra ke bAre meM anukUlatA anusAra pustakeM pddh'iiN| anaginata gUr3ha zaktiyAM, asIma tArakatA, merA sadA rakSaka aura asImita puNya ke dAtA aise isa mahAmaMtra ke prati ruci, AkarSaNa, sammAna, aura samarpaNa bhAva aisA jagA ki koI DigA nahIM ske| anya kisI ke muMha se yaha maMtra sunArthI de to bhI AnaMda kI eka jhalaka kA sparza hotA hai| tAraMgA tIrtha kI yaha ghaTanA kabhI bhUla nahIM sakuMgA / paramatAraka tIrthaMkara prabhu zrI ajitanAtha kI yAtrA kii| zAma ko sTezana jaldI pahuMcanA thaa| dUsarA koI sAdhana mila sake, vaisA nahIM thA / hama chaH mitra aura eka anya nava pariNita yugala choTe rAste se jaldI sTezana pahuMcane ke lie nikle| mArga sUcaka paTa nIce gira jAne ke kAraNa hama galata rAste para Age bar3ha gye| hameM Der3ha ghaNTe ke bhramaNa ke bAda khyAla AyA ki hama mArga bhUla gaye haiN| hama phaMsa gaye the| paira narma miTTI meM dhaMsa jAte the| bolane 326
Page #354
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? kI kisI kI icchA nahIM thii| sabhI kA pyAsa se galA sUkha gayA thaa| aba kyA karanA? Akhira vicAra AyA ki, dAdA kI yAtrA kI hai, kyA dAdA rAstA nahIM batAyeMge? navakAra maMtra kA jApa zurU kara dete haiN| Adhe ghaNTe taka sabhI satata mahAmaMtra kA smaraNa kara rahe the| utane meM do-cAra bakariyoM kI AvAja aayii| jarUra koI AdamI caravAhA hogA, aisI AzA bNdhii| hameM thor3I dera meM eka caravAhe jaisA vRddha AdamI dikhAI diyaa| vaha najadIka Akara bolA, "are! tuma loga yahA~ kahA~ bhUla se A gaye ho, abhI sUryAsta hote hI yahA~ jaMgalI jAnavara-hiMsaka pazu Adi ghUmane lgeNge| yAtrAlu laga rahe ho|" hama muzkila se bola sake, "hAM caacaa| hama sTezana jaldI pahu~cane kI lAlaca meM nikale, kintu rAstA bhUla gaye haiN| aba Apa hI madada kro|" cAcA haMsakara bole, "calo abhI hI sTezana pahuMcA detA huuN|" hama inake pIche-pIche calane lge| AdhA ghaNTA calakara eka khule maidAna ke pAsa Aye aura ve bole "dekho, sAmane sTezana dikhAI de rahA hai| sAvadhAnI se pahuMca jaao|" hamane paira utthaaye| vaha pIche hI khar3e rhe| thor3e kadama cale, taba mujhe vicAra AyA, cAcA kA AbhAra mAnanA to bhUla hI gye| pIche najara ghumaayii| kintu cAcA kahA~? sabhI bole, "are, abhI to cAcA apane pIche hI the|" cAroM ora najara ghumaayii| itanI dera meM kisa prakAra adRzya ho gaye ? sabhI Azcarya anubhava kara rahe the| ____hamAre sAtha kA vaha yugala bolA "isa navakAra maMtra ne hI Aja apane kA bacA liyA hai| nahIM to apanI kyA hAlata hotI, kudarata jaane|" sabhI ke hadaya zraddhA se paramAtmA ko jhuka gye| aisI hI eka dUsarI ghaTanA yAda A rahI hai| badamAza makAna mAlika ne parezAna karane hetu eka rAta 10-12 guMDe bheje| guMDoM ne asabhya gAliyoM ke sAtha daravAje para lAtoM kI bauchAra kii| guMDe hathiyAroM se yukta the| daravAje para eka sAmAnya ciTakanI hI thii| isalie prANoM kA pUrA bhaya thaa| AsapAsa vAle par3ausI bhI laphar3e se bacane hetu daravAje banda kara tamAsA dekhane lge| daravAjA kisI bhI kSaNa khula jAne kI sambhAvanA thii| mana meM socA ki aba navakAra ginanA hI zurU kara deN| jo kudarata ko maMjura 327
Page #355
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? hogA, vahI hogaa| mArane vAle se tArane vAlA mahAna hai| asahya bhaya ke sAtha namaskAra mahAmaMtra kA smaraNa zurU kara diyaa| bIseka minaTa meM guMDe svayaM parezAna hokara nikala gye| thor3I hI dera meM pulisa aayii| lekina koI usake hAtha meM nahIM aayaa| choTI sI ciTakanI nahIM ttuuttii| Azcarya kI bAta thii| isa bhayAnaka parIkSA meM se pAra utArane vAlA navakAra maMtra ke alAvA kauna ho sakatA hai? aciMtya zaktizAlI isa maMtra para hamArI zraddhA majabUta ho gyii| usake bAda to koI zArIrika pIr3A ho, cAhe koI kArya nahIM banatA ho, yA phira kisI adRzya vighna ke kAraNa kArya ruka jAtA ho, mana azAnta ho, yA phira pArivArika vivAda ho, pratyakSa yA parokSa binA kAraNa koI bhI bAdhA ho, turanta hI hadaya se AvAja AtI hai ki navakAra mahAmaMtra kI zaraNa meM calA jaa| isa prakAra se praznoM kA samAdhAna ho jaaegaa| vAstava meM hI kucha samaya bAda koI agocara zakti kArya karatI ho, isa prakAra praznoM ke samAdhAna mila jAte haiN| zArIrika pIr3A manda hotI | jAtI hai, muzkila kArya AsAna hote jAte haiN| eka dUsarI bAta spaSTa kahanI hai| camatkAroM ke kAraNa isa maMtra para zraddhA jage aura isakA smaraNa kareM yaha to saudAbAjI hai| svArtha hai| hakIkata meM mujhe lagatA hai ki mahAmaMtra ke Upara kI zraddhA ne hI aise camatkAroM kA sarjana kiyA hai| bhautika sukhoM kI prApti ke lie, dUsare kA ahita kara apanA hita sAdhane hetu isa zakti kA upayoga karanA pApa hai| yaha mahAmaMtra to eka askhalita pravAha hai| isakI sAdhanA meM jhukane vAlA to pAra ho jAtA hai kintu isakA kevala sparza karane vAlA bhI kucha prApta kara letA hai| | isa mahAmaMtra ke pratyeka akSara meM zakti kA bhaMDAra bharA huA hai| vividha prakAra se isakI gaNanA vividha phala detI hai| caudaha pUrva kA amApa jJAna jisameM samAyA huA hai, usa mahAmaMtra kI prabhAvakatAtAkata-tArakatA aura prakAzapuMja kA varNana karanA yaha manuSya kI 328
Page #356
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? sImita zakti aura buddhi ke bAhara kI bAta hai| dUsare maMtra to ginane meM gar3abar3a ho, to viparIta asara karate haiM, nukasAna pahuMcAte haiM, jabaki yaha mahAmaMtra kabhI kisI para kopAyamAna nahIM hotA hai| yaha avinaya, azuddhi, gar3abar3a Adi aparAdhoM ko haMsate muMha mApha kara sAdhaka kA kevala hita-upakAra hI karatA hai| isakI dRSTi meM amIra-garIba, rAjA-raMka, sukhI-duHkhI, choTA-bar3A, jJAnI-ajJAnI sabhI samAna haiN| __ caravAhe ke pAsa amUlya ratna kI kyA kImata? hama bhI sahaja rUpa se mile isa amApa zakti ke mahAsAgara samAna mahAmaMtra ke Age isakI sahI kadra nahIM karate, na hI isakA bhavya sammAna kara sakate , na hI isake aizvarya kA lAbha uThA skte| kucha hI samaya meM mAnava meM se mahAmAnava banAkara mokSa taka pahuMcA sake, aisI mahAzakti ke pAsa duniyA ke sukhoM kI bhIkha mAMgakara kaisI daridratA kA pradarzana kara rahe haiM! AcArya, upAdhyAya, sAdhu ina gurutattvoM evaM arihaMta-siddha bhagavaMtoM ke lokottara guNoM vagairaha kA atyaMta hI AdarapUrvaka vaMdana dvArA hadaya ko ati namra banAkara, hadaya ko rAga-dveSa se mukta rakhane kA purUSArtha hI isa mahAmaMtra kI saccI sAdhanA hai| hadaya ko nirmala yA doSarahita banAye binA AdhyAtmika vikAsa saMbhava nahIM hai| jahAM jahAM asaMbhava, atimuzkila lagatA hai, vahAM hI isa mahAmaMtra kI sAdhanA kA camatkAra hotA hai| isakI zaraNaM lete hI pratikUlatAeM, anukUlatAoM meM badalane laga jAtI haiN| aMdhakAra-timira ke bAdala haTane lagate haiN| buddhi jahAM hAra svIkAra karatI hai, vahAM zraddhA saphalatA ke saupAna taiyAra karatI hai| isa mahAprabhAvaka maMtra kA anajAna meM bhI kama mUlya mata aaNknaa| isakI zaraNa meM jAne ke bAda bhI tumheM asaMtoSa kA ahasAsa ho, to samajhanA ki tuma hI kahIM bhaTake ho, zraddhA kahIM DigI hai| kuberoM ke kubera jaise dAtA ko pahacAna nahIM sake ho| eka-eka dhar3akana meM, jIvana kI hara kSaNa, zvAsa-zvAsa meM mahAmaMtra 329
Page #357
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? mila jAye aisI zubha zurUAta kyA apane jIvana meM nahIM AyegI? bhASA meM kahIM atizayokti huI ho, jinAjJA ke virUddha kucha likhA gayA ho, gurujanoM ke prati kucha avinaya huA ho aura paMcaparameSThI evaM namaskAra mahAmaMtra ke prabhAva ke bAre meM likhane meM asamartha sAbita huA hU~, to aMtaHkaraNa se kSamAyAcanA karatA huuN| lekhaka : zrIrAmajI rAyazI sAvalA (manapharAvAle) mahAvIra sTorsa, grAnTa ror3a (pUrva), sTezana ke sAmane mumbaI-400007 navakAra maMtra kI anubhUti ta nAgapura meM AcArya samrATa parama pUjya vaMdanIya zrI 1008 zrI AnandaRSijI mahArAja sAheba kA cAturmAsa huA thaa| mujhe AcArya zrI ke satsaMga kA acchA lAbha milaa| pratidina sAmAyika, pratikramaNa, tapasyA Adi pravRttiyAM calatI thiiN| paryuSaNa najadIka A rahe the| taba AcArya zrI ke Age paryuSaNa ke ATha dina navakAra maMtra kA jApa karane kI icchA vyakta karate hue unakI AjJA maaNgii| AcAryazrI ne preraNA dete hue jApa karane kI AjJA dii| mere choTe ghara meM nIce talagRha (bhoyarA) thaa| vahAM AvAja vagairaha nahIM AtI thii| vahAM eka bAjoTa ke Upara Asana rkhaa| maiMne aisA saMkalpa kiyA ki ATha dina bAhara nahIM niklnaa| bhojana kI thAlI eka bAra nIce A jAtI thii| nIhAra ke lie savere bAhara AnA par3atA thaa| usake alAvA bAhara Ane kA koI prayojana nahIM thaa| maiM talagRha ke andara hI sotA thaa| meM usa ATha dina ke daurAna mauna rhaa| savere pAMca baje se rAta dasa baje taka satata navakAra maMtra ke pAMca padoM kA jApa cAlu thaa| dopahara ke bhojana evaM thor3e vizrAma ke alAvA sabhI pravRttiyAM banda thiiN| maiMne prathama dina mastaka ke kendra bhAga meM dhyAna kendrita kara pAMca 330
Page #358
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - paMkhur3iyoM ke Upara gola-gola jApa zurU kiyaa| usase cakkara Ane lgaa| usase dhyAna kA sthAna badalakara hadaya ke Upara cAra paMkhur3iyoM ke Upara jApa cAlu kiyaa| bIca kI kaNikA meM 'namo arihaMtANaM,' dAhinI aura kI paMkhur3I meM 'namo siddhANaM, Upara kI paMkhur3I meM 'namo AyariyANaM, bAMyI aura kI paMkhur3I para 'namo ukjhAyANaM' aura nIce kI paMkhur3I para 'namo loe savvasAhUNaM isa prakAra bIca kI karNikA evaM cAroM ora kI cAra paMkhur3iyoM para dhyAna kendrita kiyaa| prAraMbha meM mAlA se jApa karatA thaa| kintu usakA pariNAma yaha AyA ki kitanI mAlA kA jApa kiyA, isakI ginatI hone lgii| ginatI vAlI bAta yogya nahIM lagane se mAlA chor3akara | aise hI jApa cAlu kiyaa| pUre dina ke daurAna lagabhaga 12-15 hajAra jApa hotA hogaa| cauthe dina dopahara ko do baje ke karIba jApa cAlu thaa| ekAeka netroM ke sAmane divya prakAza prakaTa huaa| talagRha meM to ghora aMdhakAra thA to itanA divya prakAza kahAM se aayaa| zAyada svapna to nahIM hai? isalie zarIra ko dekhA, meM barAbara baiThA thaa| jAgrata avasthA meM thaa| jApa cAlu rkhaa| divya prakAza meM bar3e sarovara, pahAr3a dikhAI dene lge| taba lagA ki yaha kalpanA hai| jApa yA dhyAna meM kalpanA ko koI sthAna hI nahIM hotA hai| kintu prakAza kA pravAha bar3hatA hI gyaa| usake bAda hajAroM sAdhu-sAdhi vayAM apane dhyAna meM magna hoM, aisA dikhAI dene lgaa| taba lagA ki, kyA bhagavAna kA samavasaraNa to prakaTa nahIM huA? kintu bhagavAna ke darzana nahIM hue| sAdhu evaM sAdhviyoM ke darzana lambe samaya taka cle| lagabhaga 35-40 minaTa taka yaha darzana cle| usake bAda yaha saba gAyaba ho gyaa| mana zAMta thaa| jApa cAlu thaa| do bAra prayatna kiyA, kintu kucha nahIM huaa| usake bAda zAMta citta se cAra dina jApa meM biite| antima dina sAMvatsarika pratikramaNa kiyA aura nauveM dina virAma kara, pUjya zrI ke caraNoM meM Akara pUrI bAta sunaayii| AcArya zrI ne pUrI bAta sunI aura itanA hI kahA ki, "jo huA vo acchA huaa|" taba mere mana meM ahaMkAra kA udbhava huaa| maiMne pUchA, "kyA jo darzana huA, vaha Atmadarzana thA? 331
Page #359
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - yA koI upalabdhi thii| yA phira kisI deva-devI kA prabhAva thA?" AcArya zrI ne samajhAyA ki, "isa prakAra ke darzana honA tumhArI AdhyAtmika pravRtti kA acchA saMketa hai, dUsarA kucha nahIM hai| Atma darzana kisI ko nahIM hote| kevala kevalajJAnI bhagavanta hI AtmA ko dekha sakate haiM, dUsarA koI nahIM dekha sktaa| isalie yaha Atma darzana nahIM khlaayegaa| tuma aba aisI koI AkAMkSA mata rakhanA aura usameM phaMsa mata jaanaa| dubArA aise darzana ho aisI kalpanA mata krnaa|" usake bAda mujhe kaccha meM ATha koTI bar3I pakSa ke AcArya pUjya zrI ratnacandrajI svAmI ke darzana karane jAne kA lAbha milaa| unake samakSa yaha bAta kii| prazna thA ki, 'navakAra maMtra ke jApa se kyA upalabdhi milatI hai? kyA karmoM kI nirjarA hotI hai? yA jo darzana hue vaha Atmadarzana hue vaisA mAna sakate haiM?' pUjya zrI ratnacandrajI svAmI acche tyAgI, vidvAna, evaM dhyAna ke yogI the| unhoMne kahA ki navakAra maMtra kA jApa karane se Ane vAlI vyAdhi-Adhi dUra ho jAtI hai| navakAra maMtra bahuta prabhAvI maMtra hai| karmoM kI nirjarA karane meM bahuta sahAyaka hai| nirjarA ke 12 prakAroM meM usakA ullekha nahIM hai| usase nirjarA ke lie yaha sahAyaka hI ginA jA sakatA hai| kintu nirjarA ke dasaveM prakAra svAdhyAya meM unakI ginatI ho sakatI hai| usase navakAra maMtra ke jApa se jJAnAvaraNIya karmoM kI nirjarA (kSaya) ho yaha saMbhava hai| kintu jo divya prakAza ke darzana hue use jarA bhI mahattva mata denaa| vaha darzana hue usakA artha yaha hai ki tuma mana kI ekAgratA sAdha rahe ho, usase AdhyAtmika zakti kA saMvardhana ho rahA hai| kaI sAdhakoM ko aise darzana hue haiN| ve sAdhaka cAhe usa prakAra kI sAdhanA kareM aura jaba mana ekAgra ho jAtA hai, jaba mana, vacana aura kAyA zAnta ho jAte haiM, usa samaya sAdhaka ko banda AMkhoM meM jyoti dikhAI detI hai yA jisakI upAsanA kara rahe hoM, usake mAno sAkSAt darzana hote haiN| kisI sAdhaka ko sugaMdhI dravya kI sugaMdha AtI hai| kisI sAdhaka ko muMha meM madhura svAda lagatA hai| kisI sAdhaka ko apanA zarIra ekadama halake phUla jaisA lagatA hai| alaga-alaga prakAra 332
Page #360
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? kI anubhUtiyAM hotI haiN| indriyoM ke viSaya kI pratyakSa anubhUti hotI hai, usameM bilkula nahIM aTakanA caahiye| usakI kalpanA bhI nahIM karanI caahiye| yadi aisI anubhUti kI AkAMkSA yA kalpanA karoge, to tumhArA AdhyAtmika mArga banda ho jAyegA aura bhamraNAoM meM bhaTaka jaaoge| AdhyAtmika ciMtana-manana, jApa yA dhyAna kevala karmoM kI nirjarA ke lie honA caahiye| usameM vighna bhI Ate haiM, usase nahIM ghabarAkara apanA prayAsa cAla rakhanA caahiye|" taba maiMne pUchA ki, "jApa, dhyAna, tapasyA ityAdi pravRttiyAM karane se karmoM kI nirjarA huI yA nahIM, usakA kaise patA cale? usakI upalabdhi kyA?" taba AcAryazrI jI ne kahA ki, "jo vyakti laghukarmI (kama karmoM vAle yA zIghra mokSa meM jAne vAle) hote haiM ,unheM AdhyAtmika ciMtana se manana kI ruci jagatI hai| jaba vaha usameM kAryarata hotA hai, taba dhIre-dhIre pragati karatA hai| usa sAdhaka ke rAga, dveSa aura kaSAyavRtti kitanI manda huI hai, vaha usakA mApadaNDa hai| sAdhaka kabhI bhI tIvra pariNAmI, krodhI nahIM hotA hai| mAna, mAyA, lobha ityAdi pravRttiyAM kSINa hotI jAtI haiN| dharma kA sAra yahI hai ki kaSAya vRttiyoM kA aMta krnaa| jisase ekAnta nirjarA kA mArga prazasta ho| navakAra maMtra ke jApa se pratyakSa koI pariNAma nahIM milA hai aura vaha prApta karane kI bhAvanA bhI nahIM hai| kintu mana ke vikAroM ke zAMta hone se patA calatA hai ki yahI usakI upalabdhi hai|" lekhaka - zrI vasaMta nAgazI zAha 52, vardhamAna nagara, nAgapura 440000 bhaya se bacAtA mahAmaMtra lagabhaga san 1945 meM kaccha kI TreneM (rela) banda thiiN| mujhe apanI putrI jayazrIbena ko sasurAla se lene jAnA thaa| kaccha-vAgar3a meM bhuTakIAbhImAsara (tahasIla rApara) gAMva AyA huA hai| TreneM banda hone se mujhe basa 333
Page #361
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? dvArA jAnA thaa| mere mAmA mUlajIbhAI ne kahA ki rAta ko 9 baje basa ravAnA hotI hai aura savere pAMca baje palAMsvA pahuMcatI hai| vahAM tumheM |bhuTakIA -bhImAsara jAne hetu ahamadAbAda -bhuja kI basa meM baiThanA hogaa| meM to bhuja kI basa meM baitthaa| sardI ke dina the| ThaMDa jyAdA thii| sardI ke dinoM ke kAraNa yAtrI bahuta kama the| gAr3I to rAta meM tIna baje hI palAMsvA pahuMca gyii| gAr3I gAMva meM nahIM gyii| mujhe ror3a para hI utAra diyaa| maiMne gAMva dekhA huA nahIM thaa| gAMva meM jainoM ke 20-25 ghara thAmane gAMva kA rAstA bhI nahIM dekhA huA thaa| mujhe gAMva meM kisa prakAra jAnA? aba mujhe kyA karanA? sardI kI mausama kI AdhI raat| koI jAnavara A jAye to mujhe cIrakara khA jaaye| lUTere mile to lUTakara merI lAza ko ThikAne lagA deN| mara jAU~ to kisI ko patA hI nahIM cale, kyoMki meM akelA thaa| maiM hAtha meM thailA lekara aura kambala oDhakara namaskAra mahAmaMtra ginatA ginatA gAMva meM jAne hetu niklaa| rAste meM thor3A Age bar3hA aura vahAM zmazAna aayaa| mujhe to Dara lagane lagA, bhUta-preta yAda Ane lge| jaise-jaise gAMva meM Age bar3hA, vaise vaise babUla ke per3a jyAdA Ane lage, aura Dara jyAdA lagane lgaa| cAMdanI raat| hadaya kAma nahIM kare! karanA kyA? merA navakAra maMtra cAlu hI thaa| maiMne socA, nasIba hogA to jAyA jaayegaa| navakAra maMtra bacAye to hI rAstA hai| dUsarA koI rAstA nahIM hai|' meM gAMva meM pahuMca gyaa| gAMva meM kisake ghara jAkara daravAjA khaTakhaTAUM? tAlAba ke kinAre para basa khar3I thii| vahI gAr3I bhuTakIA-bhImAsara jAne vAlI thii| taba cAra baje the| maiMne DrAIvara-kaMDakTara se kahA ki "bhAI mujhe tumhArI hI basa meM bhuTakIA-bhImAsara jAnA hai| tumhArI basa meM baiThane do to meharabAnI hogii| khUba hI vinati kI, lekina ve nahIM maane| DrAIvarakaMDakTara ne kahA ki hamArA kAnUna hai ki AdhI rAta ko basa kA daravAjA nahIM khola skte| daravAje ko tAle se banda kiyA jaaye| aMta meM maiM basa ke pAsa khar3A-khar3A navakAra ginane lgaa| Akhira meM namaskAra maMtra kI vijaya huii| una donoM ke hadaya navakAra ne parivartana kara diye| mujhe unhoMne basa meM baiThane diyaa| maiM basa meM ArAma se baiTha gyaa| mujhe basa meM biThAne 334
Page #362
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - ke bAda basa meM tAlA lagA diyaa| savere 6 baje basa ravAnA huii| maiM sAta baje bhuTakIA-bhImAsara pahuMca gyaa| maiMne pUrI bAta riztedAroM ko btaaii| mere riztedAra ne kahA ki, "Apa bhAgyazAlI haiM ki Apa jIvita aaye| palAMsvA gAMva ke zmazAna se koI rAta meM jIvita vApisa nahIM AtA hai| kisI ko rAta meM baMdUka dekara bheja do, to bhI vaha jAne ko taiyAra nahIM hogaa| rAta ko 12 baje ke bAda cAhe utane paise de do to bhI koI bhI vahAM jAne ko taiyAra nahIM hotA hai|" namaskAra maMtra ke prabhAva se hI maiM vApisa jIvita ahamadAbAda aayaa| meM calate phirate uThate-baiThate namaskAra maMtra kA jApa karatA rahatA huuN| zAma ko sote vakta evaM savere uThate samaya pratidina namaskAra maMtra kA smaraNa karatA huuN| lekhaka - zrI DAhyAlAla catrabhuja mothAriyA sI/6 jeThAbhAI pArka, pAlar3I, ahamadAbAda- 380007 beTI-javAMI prANaghAtaka durghaTanA se bace Asoja mAsa kI AMyabila kI olI cala rahI thI aura mandira meM phona AyA ki jaldI ghara aao| jarUrI kAma hai| merI chAtI kI dhar3akana bar3ha gayI, ki kyA huA hogaa| hamArI eka hI putrI 'bInA, vo bhI hajAroM kosa dUra amarIkA meM rahatI thii| maiMne khuda ne vaiSNava ke sAtha zAdI kI hai| san 1992 meM usa samaya hamAre yahAM.pa. pU. AcArya zrI yazovarmasUrijI ma. sAheba kA cAturmAsa vAlakezvara bAbu pannAlAla ke upAzraya meM thaa| ghara Ate patA calA ki merI putrI bInA evaM javAMI kI prANaghAtaka durghaTanA huI hai| unakI hAlata bahuta gaMbhIra hai| usa samaya kI hamArI sthiti kA varNana | karane hetu zabda nahIM haiN| merI Izvara Upara kI zraddhA calAyamAna ho gyii| dUsare dina mere pati gurujI ke pAsa gye| vaha jAte hI gurujI ke pairoM meM par3a gye| taba unhoMne prema se unheM samajhAkara mujhe bhI sAtha lAne ko khaa| isI paryuSaNa meM gurujI ke samAgama se hI 60 varSa kI umra meM 335
Page #363
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - himmata kara AThoM hI dina ke aTThAI kA paccakkhANa le aaye| unhoMne kahA, "maiM janma se vaiSNava huuN| kevala navakAra maMtra hI AtA hai|" sAheba ne kahA, 'ki koI Apatti nahIM hai| donoM samaya vaha unake sAtha pratikramaNa krte| vyAkhyAna vagairaha sunane se, hamezA kI 60 sIgareTa pIte the, ve chor3a diiN| jisase gurujI aura zrAvaka kA mela-milApa bar3ha gyaa| dUsare dina phira hama donoM gurujI ke pAsa gye| unhoMne hameM khUba samajhAyA aura mujhe savAlAkha navakAra maMtra ginane ko khaa| usake alAvA eka dravya kA Ayambila kara aMtarAya karma nivAraNa pUjA pddh'aayii| usa daurAna 11 mahApUjana the| usameM bhI sevA-pUjA vyAkhyAna ke bAda mujhe hI snAtra par3hAne kA thaa| eka hI sthAna para zraddhA se sabhI pUjana krvaaye| vaise pratidina maiM aura vaha 10 mAlAe~ eka hI sthAna para AdIzvara dAdA kI tasvIra ke sAmane, dhUpa-dIpa kara ginate the| amerikA se phona se samAcAra milate, usa anusAra sAheba ko btaate| unakA vAsakSepa amarIkA bhejte| |vaise hI ulTe navakAra evaM bhaktAmara kI nizcita gAthA vagairaha sabhI putrI evaM javAI ke nAma se bolte| dhIre-dhIre unake svAsthya meM sudhAra hotA gyaa| donoM baca gye| javAMI komA meM se bAhara Aye, kintu yAdazakti nahIM rhii| abhI navakAra kA jApa pUrA nahIM huA thA, kintu merI zraddhA bar3hatI gayI, AtmavizvAsa bar3hatA gyaa| usase dUsarA kucha nahIM karate hue hama donoM jana roja kA kArya nibaTAkara kevala navakAra kA hI smaraNa krte| unako bar3A oNparezana karavAnA par3A, kintu vaha pUrNa saphala huaa| hama sAdhAraNa parivAra se the, usa kAraNa unake pAsa to nahIM jA ske| yaha saba saphara gurujI ke mArgadarzana se kaattaa| vaha kahate ki, 'bahina, kevala karma mata bar3hAo, kAma kro|' . gurujI ne mujhe kahA,"tumhAre kAraNa hI kasturabhAI ko jaina dharma prApta huA hai aura tumhAre se bhI jyAdA AsthA se mere samakSa Aye haiN|" Aja bhI hama hamezA navakAra kI pA~ca pakkI mAlA ginate hI haiN| usameM kamI 336
Page #364
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisaka dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? nahIM Ane vAlI hai| aisI guru AjJA ziromAnya rakhI hai| AzA hai ki, hama jina putrI - javAI se dasa varSa se nahIM mile haiM vaha aba navakAra kI ArAdhanA se jarUra mila jAyeMge / lekhaka gItAbena kasturabhAI solaMkI vAlakezvara, mumbaI 44 namaskAra - samo maMtraH, na bhUto na bhaviSyati " pUrva ke kisI mahAna puNyodaya se saMskArI dharmapremI jaina parivAra meM janma milane se bar3oM kI preraNA se pratidina rAta ko sote samaya 3 navakAra tathA yAtrA pravAsa yA anya mAMgalika avasaroM meM 3 navakAra ginakara kArya prAraMbha karane ke saMskAra choTI umra se hI saMcita ho gaye the| pAMcavI kakSA meM par3hate samaya zikSaka ne pratyeka jaina vidyArthI ko pratidina savere sAta navakAra aura jainetara vidyArthiyoM ko ISTa deva kA smaraNa karane kA niyama diyA thaa| use Aja 62 varSa ho gaye haiM, niyamita pAlana hotA hai| maiM skUla va - kaoNleja kI parikSAoM meM bhI navakAra ginakara uttara likhanA prAraMbha karatA aura acche aMka prApta krtaa| pariNAmasvarUpa merI navakAra ke prati zraddhA uttarottara bar3hatI gayI hai| bIsa varSa pUrva mujhe eka sundara svapna AyA vaha pU. A. zrI vijayalakSmaNasUrijI ko batAte unhoMne mujhe roja navakAra maMtra kI eka mAlA ginane kI preraNA dii| jo meM pratidina ginatA huuN| saM. 2024 meM pU. muni zrI tattvAnandavijayajI ma.sA. kI preraNA se nau lAkha jApa zurU kiyA aura anukrama se pUrA kiyaa| - isa prakAra navakAra maMtra kI ArAdhanA se kaI lAbha hue haiM, anubhava hue haiN| unameM se do prasaMga vAcaka varga kI zraddhA vRddhi ke prayojana se yahAM saMkSepa meM peza karatA hU~ / 62-63 varSa pUrva pU. mAtA-pitA tathA choTe bhAiyoM ke sAtha siddhAcalajI kI yAtrA karane ke bAda varateja se tAMge dvArA zrI navakhaNDA 337
Page #365
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? pArzvanAtha ke darzana karane hama ghoghA gye| sevA-pUjA karane ke bAda vApisa Ate binA mausama kI varSA aayii| tAMgA nAle ke pUla ke Upara AyA, taba ghor3A acAnaka khar3A rhaa| varSA ke sAtha pavana kA vega bhI itanA teja thA ki hama sabhI ko bhaya lagA ki tAMgA abhI palTI khAkara nAle meM gira jAyegA aura hama pAnI ke pravAha meM baha jAyeMge / hama sabhI ne sAtha milakara zaMkhezvara dAdA tathA navakAra maMtra kI dhUna lgaaii| Apako kahate hue harSa ho rahA hai ki thor3I hI dera meM varSA evaM tUphAna zAMta huA aura hama sahI-salAmata svasthAna para pahuMca gye| merI bar3I beTI kI zAdI kocIna meM huI hai| maiM dasa varSa pUrva eka dina dopahara ke bAda ghUmatA- ghUmatA samudra kinAre gyaa| vahAM maiMne kitane hI machuAroM ko jAla DAlakara machaliyAM pakar3ate dekhaa| machaliyAM jAla meM na Aye isalie maiMne navakAra maMtra ginanA zurU kiyaa| maiMne AdhA ghaMTA vahAM khar3e rahakara navakAra maMtra kA raTana cAlu hI rkhaa| machuAroM ke bahuta prayatnoM ke bAvajUda itane samaya meM inake jAla meM eka bhI machalI nahIM aayii| vAstava meM navakAra mahAmaMtra jaisA prabhAvazAlI maMtra dUsarA koI hai hI nahIM aura hogA bhI nahIM / lekhaka zrIyuta devajIbhAI dAmajI khonA nema vihAra, e/11.12e 1160 murAra ror3a, muluMDa (vesTa) mumbaI - 80 phona naM. 5610698 vyasana mukti kA joradAra camatkAra Aja se lagabhaga 25 varSa pUrva mere jIvana kA dhyeya bUrI saMgata meM phaMsa gayA thaa| nitya dAru- juA yahI merA krama / uThane ke sAtha kullA karane ke lie dAru cAhiye, juA kheluM aura jItuM to Ananda ke lie dAru, hAruM to gama-duHkha bhulAne ke lie dAru caahiye| jaina dharmI yuvAna, parivAra meM kisI ko, kisI bhI prakAra kA koI vyasana nhiiN| parivArajana aThThAI - chakkAI, varasItapa karane vAle acche zreSThivarya dharmAnurAgI the| sabhI 338
Page #366
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? hI hairAna-parezAna, kintu mujhe kisI kI bhI zarma nahIM thii| pratyeka jana rokate-Tokate, kintu hamAre to kAma aise ke aise| merA vyavasAya nahIM thaa| kintu Tyuzana karavAkara usake paise juA aura dAru meM udd'aataa| patnI ghara para khAkhare banAkara, bAla mandira ke 150 chAtroM kA nAztA banAkara, baccoM ko pAlatI, ghara claatii| maiM usake pAsa se bhI mArapITa kara paise lekara dAru-juA meM udd'aataa| aisA pichale do varSoM se calane se kahane vAle taMga ho gye| saugandha, mAnatA, jo ho sake, vaha bhI sage sambaMdhiyoM ne karake dekhaa| | dore-dhAge bhI karake dekhe, kintu patthara para paanii| eka bahina ne kahA, "mandira meM pa. pU. AcArya zrI darzanasAgarasUrIzvarajI ma.sA. padhAre haiN| unake bAla munirAja zrI divyAnandasAgarajI ma.sA. ko par3hAne ke lie eka zikSaka kI jarUrata hai| bhAI! tuma jAo to shii|" meM gyaa| vahAM dUsare kaI zikSaka jAkara Aye the| maiMne bhI eka dina munirAja zrI divyAnandasAgarajI ko pddh'aayaa| nahIM mAnane jaisI bAta bnii| bahuta zikSakoM meM se pa.pU. AcArya gurudeva zrI darzanasAgarasUrIzvarajI ne merA cayana kiyaa| mujhe bahuta hI Azcarya huaa| mandira ke pramukha TrasTI mujhe 'pAgala'-'dArur3iyA' kahakara bulAte evaM jAnate the| unhoMne virodha kiyA hogA, aisA maiM mAnatA huuN| kintu patA nahIM mujhe hI pa.pU. AcArya sAheba ne niyukta kiyaa| meM dUsare TyuzanoM meM to dAru pIkara jaataa| kintu acchA par3hAtA aura sahI DhaMga se rhtaa| usase parezAnI nahIM AtI thii| kintu mandira meM kisa prakAra jAU~gA? yaha vicAra aayaa| maiM to dAru pIkara hI munirAja ko par3hAne gyaa| pa. pU. gurudeva zrI ko to patA par3a hI gyaa| saptAha claa| eka dina dopahara meM pa. pU. gurudeva ne kahA, "kAMtibhAI! tuma jo kara rahe ho, vaha acchA nahIM hai| tuma jaina bhAI hokara dAru pIte ho, yaha acchA nahIM kahA jA sakatA hai| phira bhI mujhe eka vacana do ki jaba tuma dAru yA juA khelo taba kevala pAMca navakAra bologe|" maiMne kahA, "hAM sAheba, kamAla hai, ma.sA. isameM kaunasI bar3I parezAnI hai? navakAra bolakara phira dAru piuNgaa|" mujhe koI parezAnI nahIM hogI, aisA samajhakara maiMne hAtha jor3akara navakAra maMtra kevala eka bAra bolane kI saugandha lii| pa. pU. 339
Page #367
--------------------------------------------------------------------------
________________ jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? gurudeva zrI darzanasAgarasUrIzvarajI ma.sA ke sAtha meM pa.pU. gaNivarya zrI nityodaya sAgarajI ma. sAheba ne mere acche akSara dekhakara thor3A likhane ko diyA / munirAja zrI candrAnanasAgarajI ma.sA. ne mujhe thor3I stutiyAM likhane ko diiN| ghara meM rahakara likhane meM mana lagAkara rkhaa| zAma huI, talapa jagI / klaba gyaa| dAru piyA, juA khelaa| jItA aura dAru piyaa| rAta ke 12 baja gye| dAru pIkara lar3akhar3AtA lar3akhar3AtA ghara aayaa| hAM navakAra maMtra bolakara hI dAru piyA thaa| khAnA khAyA, na khAyA aura so gyaa| dUsare dina savere uThakara sIdhA dAru pIne gayA / paise jeba meM the| juA khelA, jiitaa| bAhara ke Tyuzana jAnA thA, vahAM gyaa| pa. pU. munirAja sAheba ne likhane ko diyA thA, vaha nahIM likha skaa| pa. pU. munirAja zrI divyAnandasAgarajI ma.sA. ko par3hAne gyaa| par3hAyA aura sAheba ke paira chUkara vandana kiyA / sAheba kucha nahIM bole, maiM ghara A gyaa| pa. pU. gaNivarya zrI nityAnandasAgarajI ma.sA. kI DAyarI likhane baitthaa| saca mAnanA vaha likhane meM samaya kahAM gayA usakA patA hI nahIM pdd'aa| maiMne rAtri ko 2 baje taka sundara mor3adAra akSaroM se DAyarI ke lagabhaga 50 peja likha diye aura so gyaa| maiM savere jaldI uThakara likhane ke lie baiTha gyaa| do ghaMTe likhakara dAtuna pAnI kiyaa| ghara ke sabhI ko Azcarya lgaa| mujhe svaMya ko Azcarya lagA cAya-pAnI, nAztA kiyA, nahA dhokara vApisa likhane ke lie baiTha gyaa| zrImatI bhI acambhe meM par3a gaI, Aja kaisA zakUna bharA dina udaya huA hogA, aisA vaha mana meM socatI hogii| jo AdamI 24 ghaMTe naze meM rahatA hai usane 20 ghaMTe kisa prakAra nikAle ? likhakara khAnA khAne baiTha gyaa| khAnA khAkara so gyaa| ArAma karake Tyuzana karavAne gyaa| vahAM bAlakoM ko par3hAkara ghara aayaa| maiMne cAya mAMgI to patnI khuza ho gyii| dAru ke sthAna para cAya ? Azcarya mujhe bhI lgaa| vicAroM hI vicAroM meM pa. pU. munirAja ko par3hAne kA samaya ho gayA / Aja par3hAne meM bahuta rasa A rahA thaa| munirAja zrI cakita hue| muMha meM se badabU nahIM A rahI thii| unhoMne pUchA, 'kyoM kAntibhAI ! jeba meM paise nahIM haiM kyA? Aja aise kaise?" maiMne kahA, "sAheba, paise to ApakI meharabAnI se 340
Page #368
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? haiM, kintu mana manA kara rahA hai|" basa, gurudeva ne lohA tapA huA mAnakara hathaur3A maaraa| "yadi eka dina tuma zarAba aura jue ke binA rahe ho to yaha navakAra maMtra tumako taaregaa| basa aba tuma pUrI mAlA ginnaa|" maiMne usa dina se navakAra maMtra kI mAlA subaha aura zAma ginanA zurU kiyaa| kevala eka navakAra ginane se merI Adata chuTa gayI vaha kauna mAnegA? mere parivArajana eka varSa taka mAnate hI nahIM the| vaha bhI kahate ki, 'tuma corI chupI se zarAba pIte hooge|' kintu maiM kisI kI sunatA nahIM thaa| navakAra maMtra kI ArAdhanA se merI putrI kI zAdI acche ghara meM ho gyii| maiM sukhI-sampanna huuN| isa bAta ko 25 varSa bIta gaye haiN| pa.pU. AcArya mahArAja darzanasAgarasUrIzvarajI ma.sA. kA prathama cAturmAsa borIvalI jAmalI galI, zrI saMbhavanAtha jaina mandira meM thaa| vahAM se unake AzIrvAda se lagabhaga 20 varSa pahale kevala unake eka navakAra maMtra ke upadeza se mere jIvana meM sone kA sUraja uga gyaa| unake jahAM-jahAM cAturmAsa hue, vahAM-vahAM unake darzana kA lAbha liyaa| unake ziSyoM ne nAma kamAyA hai| unake ziSya vartamAna meM AcArya bhI haiN| unakI kRpA abhI taka milatI rahatI hai| unakA upakAra kaise bhUlA jA sakatA hai| vAstava meM navakAra maMtra meM deva-guru kA nAma smaraNa hI hai| jinake nAma smaraNa se saMsAra ke pApa-tApa-saMtApa dUra hote haiM aura zAMti, samatA, samAdhi prApta hotI hai| hamAre parivAra ke 47 sadasya pichale 20 varSoM se subaha aura zAma navakAra kI eka pakkI mAlA pherate hI haiN| lekhaka - kAntibhAI zAha jAmalI galI, dazaratha bilDiMga,borIvalI (vesTa) mumbaI 400092 svapna meM navakAra, jAgRti meM navakAra! 9 (1) maiMne lagabhaga bIsa varSa se namaskAra maMtra kI ArAdhanA cAlu kI hai| usa daurAna jo eka ghaTanA banI, vaha nimna hai - 341
Page #369
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - Aja se karIba dasa varSa pahale kI bAta hai| eka rAta jaldI savere mujhe eka svapna aayaa| usa svapna meM maiM hAlAra ke vasaI gAMva meM AcArya |zrI kuMdakuMdasUrIzvarajI mahArAja kI nizrA meM unake samakSa baiThA huuN| AcArya zrI ne pUchA ki, 'kisa vicAra meM baiThA hai?' maiMne unase kahA ki, 'maiM kAphI samaya se parezAna huuN| mujhe kahIM sthiratA nahIM milatI hai| isa kAraNa unhoMne mujhe kahA ki, 'AMkhe banda kara aura namaskAra maMtra kA raTana cAlu kr|' pUjya zrI bhI mere samakSa Asana para virAjamAna the| merA namaskAra maMtra kA raTana cAlu hI thaa| usa daurAna jo alaukika dRzya dekhane ko milA, vaha dekhakara mujhe behada AnaMda huaa| vaha tejo dRzya dekhakara AtmA aura zarIra donoM alaga ho gye| merI AtmA tejodRzya meM vicarane lgii| deha navakAra maMtra ke raTana meM hI dhyAna mudrA meM sthira thii| kucha samaya ke lie adbhuta alaukika dRzya dekhakara AtmA. bahuta AnaMdita huii| vaha samaya vAstava meM koI puNya kA samaya hogA, aura zrI namaskAra maMtra kI upAsanA kA pariNAma hogA, aisA mujhe nizcita lgaa| phira dhIre-dhIre vaha tejodRzya adRzya ho jAtA hai| AtmA dhIre dhIre nIce Akara deha meM samA jAtI hai| thor3I dera bAda AcArya zrI kahate haiM ki, 'aba AMkhe kholo|' maiMne AMkhe kholii| usake bAda unhoMne kahA ki, 'jAo, tumhArI parezAnI dUra ho jaayegii| Aja isa bAta ko dasa varSa bIta gaye, phira bhI jo alaukika dRzya dekhA thA, vaha bhUla nahIM sktaa| jaise abhI hI yaha ghaTanA ghaTita huI ho| taba se zrI namaskAra kI upAsanA bahuta bar3ha gayI hai| dUsarA yaha par3hakara bhI sabhI ko Azcarya lgegaa| kintu yaha eka satya hakIkata hai| pU. AcArya kuMdakuMdasUrIzvarajI mahArAja ko isase pahale maiMne pratyakSa yA parokSa yA kisI tasvIra meM bhI nahIM dekhA thaa| usake bAvajUda jo ghaTanA banI, vaha vAstava meM adbhuta bnii| usake bAda maiMne unheM guru mAnA hai| Aja unake AziSa se meM zAnti se jIvana bItA rahA huuN| maiM sabhI ko hAtha jor3akara nivedana karatA hU~ ki, 'jIvana meM zAyada kucha nahIM ho to Apatti nahIM, kintu zrI namaskAra mahAmaMtra kA samaraNa sacce hadaya | 342
Page #370
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? se krnaa| sacce hadaya kA smaraNa cAhe vaise saMkaTa ko dUra kara detA hai| merI taraha Apa sabhI ko zrI namaskAra mahAmaMtra kI upAsanA phaladAyI ho aisI prArthanA karatA huuN| (2) yaha bAta bhI 10 varSa pahale ghaTita huI hai| taba maiM vaDAlA apane mausA-mausI ke ghara rahatA thaa| vahAM se basa meM jAne hetu mausA aura meM dono jana Trena se kurlA hokara bhAyakhalA relve sTezana para utre| vahAM se TeksI pakar3akara mumbaI senTrala jAnA thaa| thor3I dera rAha dekhane ke bAda eka TeksI vAlA aayaa| use pUchA to usane hAM khii| phira vaha alaga-alaga rAstoM se le jAne lgaa| isalie mere mausA ne pUchA ki, 'bhAI, tuma aise alaga-alaga rAstoM se kahAM le jA rahe ho?' to kahA ki, 'tumheM mumbaI senTrala jAnA hai, phira kyoM cintA karate ho| Apako sahI pahuMcA duuNgaa| Aja mere dhaMdhe kI zuruAta nahIM huI hai, aba barAbara ho jaayegii|' usane bIca meM eka mavAlI jaise AdamI ko biThA diyaa| isalie maiMne mausA ko kahA ki, 'lagatA hai yaha apane kA phaMsA rahA hai|' maiMne namaskAra maMtra kA raTana cAlu kara diyA aura thor3I dera bAda vaha mavAlI jaisA jo AdamI thA vaha rAste meM utara gayA aura usake bAda TeksI vAle ne hamako barAbara | mumbaI senTrala chor3a diyaa| vaha bhI kama kirAye pr| mujhe to yaha bAta zrI namaskAra mahAmaMtra kI upAsanA kA hI spaSTa anubhava rUpa lagatI hai| (3) jaba-jaba hama hamAre gAMva (jAmanagara) se mumbaI Ate, taba hamAre dAdI mAM, jinakI umra 80 varSa kI thI, vaha hameM salAha dete ki bAhara gAMva jAne se pahale jinezvara prabhu ke pAsa jAkara bAraha navakAra ginanA aura phira jaanaa| tumheM kabhI koI vighna nahIM aayegaa| navakAra maMtra kA smaraNa jIvana bhara rkhnaa| subaha uThate samaya evaM rAta ko sote samaya bAraha-bAraha navakAra avazya ginnaa| yaha unakI namaskAra maMtra kI agAdha zraddhA thii| unakI dI huI salAha kA hama aba taka avazya pAlana karate haiN| kaI bAra isakA uttama phala milA hai| lekhaka - zrI anilakumAra ke. guTakA 290/2 pUjA epArTamenTa, kepa kenerI, tIsarI maMjila, ruma naM. 14, maMgala bhavana ke pIche, bhivaNDI - 421302 343
Page #371
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? 30 navakAra nAma kA bhomiyA Aja se 12 varSa pUrva dIpAvalI ke avakAza meM hama parivArajana dakSiNa bhArata kI yAtrA para gaye the| TeksI DrAivara aura hama paaNc| kula milAkara 6 sadasya "Thekkar3I' se vApisa Ane hetu nikle| hameM nikalate thor3I derI ho gayI aura usameM sardI kI rAta, aMdherA bhI jaldI ho jaataa| madurAI pahuMcane ke lie thor3A ghATa AtA hai| TeksI ekAnta meM jA rahI thii| hama sabhI apanI mastI meM the| philmoM ke gIta gAte, kintu prabhu-bhakti meM rasa usase jyAdA, usa kAraNa jyAdA samaya to bhakti padoM-bhajanoM meM hI biittaa| hama sabhI sAtha gAte, usakI hI mastI meM the aura DrAivara bhI hamArI bhakti meM masta banakara calAtA jA rahA thaa| thor3I dera bAda khyAla AyA ki rAstA!... rAste para lAITa nahIM, sunasAna ekAnta...ekAnta rAste para na to koI kilomITara kA patthara AtA nA hI koI bordd| thor3I dera bAda patA calA ki hama galata rAste para haiN| zAnti se bhI Dara lage, yaha bAta taba barAbara samajha meM aaii| pUrA kSetra jaMgala kA thA, isa kAraNa Dara bhI lgaa| hamArI bhakti banda ho gii| pAMca minaTa gAr3I calI hogI lekina hamako pAMca ghaMToM jaisI lgii| kyA karanA usake vicAra meM par3a gye| DrAivara kevala tamila bhASA jAnatA thA aura kAmacalAU aNgrejii| use bhI pasInA A gyaa| kinta pachanA kise? atizaya bhayaMkara rAste para hama caDha gaye the| dina hotA to thor3A Dara nahIM rhtaa| kintu yaha to dIpAvalI kI kAlI rAta! ___sahaja hI dera se kisI ne navakAra bolaa| yAda nahIM, kintu mAtA-pitA meM se eka hoNge| hama sabhI navakAra raTane lge| sabhI ke muMha se kevala nvkaar| zAyada DrAivara bhI hamAre navakAra meM jur3a gayA hogaa| maiM jAnatA hU~ ki usakA artha use patA nahIM hogA, kintu use bhI aisI zraddhA huI hogI ki yaha loga jo bola rahe haiM, vaha sahI hogA aura vahI hameM 344
Page #372
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - muzkila meM se nikaalegaa| rAtri meM 8 se 9 baje kA samaya thaa| gAr3I dhIre-dhIre navakAra ke sahAre cala rahI thii| rAstA sIdhA thaa| AsapAsa pragAr3ha jaMgala thaa| itane meM acAnaka jaMgala ke bIca meM 15 se 18 varSa kA eka yuvAna zarTa, luMgI, (AdhI mor3I huI) Upara kapar3A bAMdhA huA-'TipIkala dakSiNI', hAtha meM choTI sI lakar3I kI soTI lekara jaMgala se bAhara aayaa| hamane gAr3I rokii| DrAivara ne use usakI bhASA meM kucha puuchaa| usane lakar3I se rAstA batAyA aura kahA, 'aise nahIM, aise jaao|' hamane use bahuta kahA ki, 'tuma gAr3I meM baiTha jAo aura hamako rAstA batAo, tumheM khuza kara deNge| kintu vaha kisI bhI prakAra se hamArI gAr3I meM nahIM baitthaa| are! usane gAr3I kA sparza bhI nahIM kiyA aura kevala rAstA btaayaa| hamane gAr3I ghumAkara usakA AbhAra maanaa| gAr3I cAlu kara aMdAja se 50 mITara gAr3I Age gaI, hamane phira AbhAra ke lie prema se pIche dekhaa| vahAM koI hI nahIM thaa| hAM! barAbara dekhA vahAM koI hI nahIM thaa| usa samaya vApisa jaMgala meM jAne kA artha nahIM thaa| kyoMki usake andara se hI bAhara Aye the| hamako to kyA thA, patA nahIM thaa| na hI hamako vaha jAnane kA rasa thA!! kintu itanA to | pakkA patA par3a gayA thA ki vaha navakAra maMtra ke kAraNa hI thaa| hamArA | navakAra akhaMDa cAlu rhaa| / navakAra nAma kI TaoNrca hA mere pitA himAlaya para calane ke shaukin| prativarSa himAlaya ko paira tale karane nikala pdd'te| ve mahArASTra TrekiMga esosiyezana ke AjIvana sadasya the| prativarSa himAlaya kI TrekiMga meM jaate| 10-15 sadasya hote| hara varSa kI taraha usa varSa ve nepAla gaye the| vahAM se 'gosAI kuNDa' jAnA thaa| TrekiMga meM jAne vAle, kudarata ko rodane vAle apanI mastI meM jAte haiN| kudarata ko pIte haiM, binA bhomiye parvata ko roMdate haiN| kAThamANDu se karIba 100 ki.mI. gAr3I se gaye, vahAM se paidala calanA thaa| zAma hone se pUrva 345
Page #373
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? Age ke kempa para pahuMcanA hotA hai aura pahuMcanA hI par3atA hai| usake binA chuTakArA nhiiN| kaMdhe para thailA, hAtha meM DaMDA aura pairoM meM juute| basa, sabhI nikle| zAma hone lagI aura sabhI ne calane kI gati teja kii| usameM koI kisI ke lie rAha nahIM dekhtaa| pratyeka kI sabhI ke sAtha calane kI jimmedArI svayaM kI hotI hai| mere pitA dhIre-dhIre apanI mastI meM cala rahe the| acAnaka unheM khyAla AyA ki ve sabhI se pIche raha gaye haiN| sabase alaga! aMdherA ho gayA thaa| jaMgala kI rAha thii| TrekIMga hAIkiMga to kaThina hI hotI hai nA? jaMgala yA barpha athavA parvatIya pradeza meM Upara yA nIce basa takalIpha hI takalIpha!! yA Ananda hI Ananda!! aMdherA bar3hatA jA rahA thaa| samAna meM dekhA to TaoNrca nahIM thii| vaha zAyada kisI dUsare ke sAmAna meM calI gayI thii| dikhAI denA banda ho gayA, amAvasa kI rAta hogI aura jaMgala kI rAha, koI dikhAI na de| aise samaya bhagavAna yAda nahIM Aye, vaisA ho nahIM sktaa| jaba bhagavAna yAda Ate hoM, aura hAjira na hoM, vaisA bhI nahIM ho sktaa| pitAjI ne bhI navakAra maMtra cAlu kiyaa| jo unake smaraNa karane kI Adata hI thii| kintu taba sahI cAlu kiyA thA, vaisA unhoMne kahA thaa| mujhe sahI yAda hai ve apane kempa meM pahuMca gye| bAta itanI sarala aura AsAna mata smjhnaa| kempa para to ve pahuMce magara kisa prakAra? hAM vahI mahattva kI bAta hai? jaba be navakAra bolakara khuda Age bar3hate aura apanI lakar3I Age rakhate ki lakar3I ke nIce ke bhAga meM se Age dekha sakeM, utanA prakAza par3atA aura ve Age kadama bar3hA skte| ve navakAra bolate jAte aura lakar3I Age rakhate jAte the| Age kA rAstA dikhatA gayA, vaise karate karate ve kempa meM pahuMca gye| . vAstava meM Azcarya to isa bAta kA hai ki unheM isa bAta kA bhAna kempa meM pahuMcane ke bAda huaa| unase Age pahuMce hue mitra apane mitra himmatabhAI kI ciMtA ke sAtha rAha dekha rahe the| unako derI se Ane ke 346
Page #374
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? lie upAlambha diyA aura pUchA ki, 'aMdhere meM tuma kisa prakAra A sake?' taba pitAjI ko bhAna huA ki prakAza to milatA hI thaa| usake kAraNa hI meM yahAM pahuMcA hU~, nahIM to asambhava thaa| vaha lakar3I abhI bhI hamAre | pAsa hai| usa navakAra ko bhI hamane abhI taka sAtha rakhA hai, kintu upayoga chUTa se karate haiN| astu navakAra nAma kA DaoNkTara / prativarSa hama kApharDa bAjAra meM se kucha pakSI kharIdakara use hamArI chata para ur3A dete haiN| hama 1993 meM aisI hI raMga biraMgI 500 jitanI cir3iyAeM le aaye| garmI ke dina the| mumbaI se ghATakopara TeksI meM ghara para laaye| sabhI ko pAnI diyA, dAnA diyA, navakAra maMtra bolakara piMjaroM ke daravAje khole, cir3iyAeM ur3ane lgiiN| pUrA AkAza svataMtratA, Ananda aura cir3iyAoM se bhara gyaa| hamAre hadaya meM kucha acchA karane kA saMtoSa thaa| do-cAra cir3iyAeM nahIM ur3I thiiN| unheM bhI piMjarA bajAkara ur3A diyaa| kintu eka cir3iyA bImAra hogii| aise bhI aisI cir3iyAeM dUsare prAntoM meM se yahAM becane ke lie aatiiN| vaha AdhI bhUkhI, pyAsI, pratikUla jalavAyu ke kAraNa adhamarI to ho hI jAtI usa bImAra cir3iyA ko hama nIce hamAre ghara meM lekara aaye| usa para pAnI chir3akA, dAnA DAlA (vaise to vaha khA sake vaisI nahIM thI kintu hameM ucita lagA) aura eka plAsTIka ke Dhakkana vAlI TokarI meM use rkhaa| rAta meM use phira dekhane gye| vaha adhamarI jaisI lagatI thii| tirachI par3I thii| gardana khiMca gayI thii| zvAsa bahuta tejI se cala rahA thA aura AMkheM Upara car3ha gayI thiiN| hameM duHkha lagane lgaa| aba abhI hI prANa ur3a jaayeNge| abhI hI gayI smjho| kisI ke prANa jA rahe hoM taba to navakAra maMtra sunAnA yaha hama sabhI kI Adata hai| hamane navakAra zurU kiyaa| thor3e navakAra ginakara meM to kamare meM A gyaa| 347
Page #375
--------------------------------------------------------------------------
________________ jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? kintu mere putra (umra 5 varSa) aura mere bhAI ne kAphI navakAra, lagabhaga 15 se 20 minaTa taka use jora se sunaaye| zAyada kucha zAtA meM prANa tyAge, usI hI AzA se, kyoMki baca sake vaise koI cihna nahIM dikhate the| phira unhoMne bhI TokarI evaM navakAra banda kiye aura use bhagavAna ke bharose rakhakara so gye| savere kutUhalavaza bhAI ne TokarI kholI (vizvAsa thA ki vaha marI hI par3I hogI) TokarI kholI aura phararar... karatI vaha cir3iyA bAhara ur3a gayI / lekhaka dhIrena zAha - jIvana yAtrA meM hara pala kA sAtha - mahAmaMtra navakAra maiM apane sadbhAgya para gaurava mahasUsa karatA huuN| kyoMki jaba zubha karmoM kA saMyoga huA tabhI mujhe jaina zAsana milaa| usameM bhI Arya deza, uttama kula, amUlya mAnava jIvana, pAMcoM indriyoM kI paripUrNatA, nirogI zarIra, saMtoM kA samAgama, anukUla sAdhana sAmagrI yaha saba binA puNya nahIM mila sakatA hai| kaccha meM hamArA luNI gAMva hai| ghara ke pAsa meM hI dharma sthAnaka hone se AnejAne vAle saMta satIjiyoM kA Agamana hotA rahatA thA / hamAre mAtA-pitA ko bhI dharma para bahuta zraddhA thii| ve saMtoM ke darzana, vyAkhyAnavANI kA zravaNa, tapa, tyAga aura saMtoM kI sevA karate the| hama choTe the, taba se hI mAtA-pitA se dharma ke saMskAra vaMzAnugata mile the| saMta samAgama se maiMne 10 varSa kI umra meM sAmAyika, pratikramaNa kaNThastha kara liye / saMtoM ke mukha se navakAra maMtra ke prabhAva, camatkAroM kI bAteM sunii| vaha mujhe bhI kahate ki subaha-zAma donoM samaya mAlA ginanA, isase pratyeka kArya saphala hogaa| vighna dUra hoNge| mujhe bhI navakAra maMtra Upara bahuta hI zraddhA utpanna huii| maiM donoM samaya mAlA ginane lgaa| meM anAnupUrvI ginane lagA, sAmAyika pratikramaNa, cauvihAra choTI umra se hI karane lgaa| navakAra maMtra meM caudaha pUrva kA sAra samAyA huA hai| bhale hI dUsarA 348
Page #376
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? kucha nahIM Aye, kintu zuddha mana se, zAnta citta se navakAra kI mAlA ginoge to ananta karmoM kI nirjarA hogii| dUsare bhI kaI mahAna lAbha hoNge| saMsAra kA pratyeka kArya karane se pUrva navakAra maMtra kA smaraNa karanA caahiye| jisase kArya saphala hogA, kArya meM koI vighna nahIM AyegA, bhUta-preta parezAna nahIM kara sakeMge, sAMpa-bicchU kA jahara bhI navakAra maMtra ke pratApa se utara jAtA hai| bhayaMkara se bhayaMkara roga bhI navakAra maMtra se samApta ho jAte haiN| "sabhI rogoM kI auSadhi eka hI maMtra hai navakAra, japa lo maMtra bar3A nvkaar|" aisA saba saMtoM ke mukha se sunane se mujhe choTI umra meM hI navakAra maMtra para bahuta hI zraddhA aura vizvAsa utpanna huaa| choTI umra meM dharma saMskAroM kA bIja Aja 67 varSa kI umra meM vaTavRkSa jaisA huA hai, aisA kahUM to galata nahIM hai| hamezA meM 6-7 sAmAyika aura aSTamI, pAkSika ke dina dasa sAmAyika karatA huuN| deza (kaccha) meM hotA hU~, to nivRtti meM 15-17 sAmAyika bhI karatA huuN| maiM donoM samaya pratikramaNa, navakArasI, caubIsa ghaMToM meM se bAIsa ghaMTe cauvihAra, navakAra maMtra kI 10-12 mAlA, evaM do cAra bAra anAnupUrvI karatA huuN| yaha merA nityakrama hai| nau lAkha navakAra maMtra kA jApa to pAMca-cha: bAra ho gayA hogaa| usakI koI ginatI nahIM hai| yaha merI bar3AI nahIM, hakIkata Apake sAmane peza kara rahA huuN| kabhI ghara se bAhara jAtA hU~, to prathama tIna navakAra ginatA huuN| dukAna meM paira rakhate bhI navakAra, khAnA khAne baiThate |samaya bhI navakAra, calate-phirate, uThate-baiThate, yAtrA meM bhI navakAra kA raTana cAlu hI rahatA hai| abhI taka ke jIvanakAla meM mujhe kabhI bhI koI takalIpha nahIM AyI hai| yaha saba pratApa hai, navakAra maMtra kaa| dukAna meM bahiyoM meM bhI navakAra maMtra likhatA huuN| dUsarA kucha bahiyoM meM pUjana nahIM karatA huuN| deva-guru-dharma tattva para pUrI-pUrI zraddhA hai| dUsarI kisI bhI nATakavANI meM mujhe kahIM bhI lAlaca hI nahIM hai| aba navakAra mahAmaMtra ke pratApa se mere jIvana meM jo pratyakSa anubhava, camatkAra hue haiM, ve Apake samakSa peza karatA huuN| sarvaprathama, jaba maiM bIsa varSa kA thA, taba merI zAdI huii| zAdI | 349
Page #377
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - ke bAda nanihAla pakSa ne gaMdAlA gAMva meM bhojana kA AmaMtraNa diyaa| ____ hama saba baiThe the| mere mAmI khAnA khAkara muMha meM supArI kA Tukar3A DAlakara hamArI bAtoM meM zAmila hue| acAnaka khAMsI Ane se supArI kA Tukar3A zvAsanalI meM phaMsa gyaa| zvAsa rUMdhane lgaa| sabake prANa UMce ho gye| gAMva meM se DaoNkTara aayaa| mundrA se bar3e DaoNkTara ko bulaayaa| koI upAya kAmayAba nahIM huaa| pUrA gAMva ikaTrA ho gayA, sabhI ko lagA ki aba yaha nahIM baca skeNge| sabhI ke cehare udAsa ho gye| taba mere aMtara meM se AvAja AI ki isa mauke ko pakar3a le| navakAra maMtra kA prayoga AjamAkara dekha le| meM kisI ko kahe binA andara ke kamare meM gyaa| vahAM gilAsa meM thor3A pAnI liyaa| hAtha meM gilAsa lekara maiM IzAna dizA kI ora muMha rakhakara, navakAra maMtra ginane lgaa| maiM pAMca-cha: minaTa navakAra ginakara pAnI meM pAMca bAra phUMka mArakara bAhara aayaa| vahAM maiMne sabhI ke sAmane mAmI ko pAnI pilA diyaa| jaise hI pAnI andara gayA, ulTI ke sAtha supArI kA Tukar3A bhI bAhara A gyaa| mAmI ekadama svastha ho gaye, jaise kucha huA hI nahIM thaa| ikaTe hue sabhI ko Azcarya huaa| mujhe sabhI kahane lage ki, 'kyA jAdu kiyA?' maiMne kahA, 'kucha nahIM, deva-guru-dharma aura navakAramaMtra ke prabhAva se, apane sabhI ke nasIba se mAmI saMkaTa meM se baca gye| abhI ve jIvita haiN| vaha bar3I umra meM dharma ArAdhanA, tapa-tyAga se mAnava jIvana saphala banA rahe haiN| isa prathama prayoga se merI navakAra ke prati zraddhA aura gaharI huii| merA puruSArtha saphala ho gyaa| eka bAra hamArI gAya jo eka bAra meM cAra lITara dUdha detI thI, usane ekAeka dUdha denA banda kara diyaa| maiM saMyoga se deza (kaccha) meM thaa| mA~ ne mujhe bAta kii| maiM turanta hI caravalA (sAmAyika kA upakaraNa) lekara gAya ke Upara navakAra ginakara ghumAne lgaa| 5-6 minaTa vaha kriyA kii| gA kAna meM maiMne navakAra sunaayaa| gAya ke pUre zarIra para hAtha ghumaayaa| phira mAM ko kahA ki, aba Ao, bartana lekara gAya ko dohane baittho|' mAM, nA-nA kara rahI thIM, kintu maiMne kahA, 'Apa prayatna to kro|' mere kahane se mAM gAya dohane baiThI to thor3I dera meM cAra lITara kA bartana dUdha se bhara 350
Page #378
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? gyaa| mAM ko bhI Azcarya lgaa| mAmI kI ghaTanA kI jAnakArI unheM thI hI, isalie kahA ki vAstava meM navakAra maMtra evaM dharma kA prabhAva mahAna hai| hamAre pAsa ke ghara meM mAjI akele rahate the| eka dina savere unheM uThate samaya sAMpa ne kATa diyaa| maiM taba sAmAyika meM thaa| maiM sAmAyika pUrNa hote hI inake ghara gyaa| pUrA mohallA ikaTThA huA thaa| sAMpa ko khojate sAMpa kahIM dikhAI nahIM diyaa| mujhe pUrI bAta sunaayii| mere mana meM navakAra maMtra kA smaraNa hI thA, maiMne kevala eka hI najara meM daravAje ke Upara zAnta baiThe sAMpa ko sabhI ko btaayaa| navakAra maMtra, pArzvanAtha prabhu kA smaraNa, bhaktAmara stotra kI 41 vIM gAthA "raktekSaNaM samada kokila kaMTha nIla" yaha ginate saNDAsI se sAMpa ko takalIpha na ho vaise hI pakar3akara nirbhaya sthAna para chor3a aayaa| phira mAjI ko jisa aMgulI meM sAMpa ne kATA thA, vahAM caravalA ghumAkara pAMca-chaH minaTa taka navakAra gine / mAjI kI vedanA kama ho gyii| maiMne eka bahina kA bicchU kA jahara bhI navakAra maMtra se utaaraa| mujhe aise kaI choTe-bar3e camatkAra navakAramaMtra se prApta hue haiN| jIvana ke antima zvAsa taka navakAra maMtra kA smaraNa niraMtara rahe, aisI sadbhAvanA ke sAtha hama sabhI anamola mAnava bhava ko sArthaka karane ke lie, arihaMta deva, susAdhu guru evaM kevalI prarUpita jaina dharma kI ArAdhanA kara, navakAra maMtra kA smaraNa karate-karate karma kSayakara mukti maMjila ko prApta kreN| jaya jinendra lekhaka : zrI umarazI zivajI satarA vimala sTorsa, haMsarAja zivajI cAla, ela. bI. esa. mArga, bhAMDupa, mumbaI- 78 anaMta zakti kA bhaMDAra, mahAmaMtra navakAra maiM choTI (14-15 varSa kI umra meM eka dina rAdhanapura meM tAlAba para 351
Page #379
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - nahAne gyaa| nahAkara ghara kI ora AdhA rAstA pAra kiyaa| vahAM rAste meM bahuta bhAiyoM aura bahanoM kA vRnda khar3A thaa| vaha dekhakara maiMne pUchA ki, 'yahAM saba kyoM ikaTe hue haiM?' una logoM ne javAba diyA ki, 'isa bAlaka ko bicchU ne kATA hai, jahara nahIM utarA hai|' mujhe pUjya gurudeva ke pravacana meM sunA huA yAda A rahA thaa| Aja savere hI pUjya gurudeva zrI ne pravacana meM navakAra mahAmaMtra ke prabhAva kA varNana karate hue kahA thA ki, 'cAhe vaisA viSa-jahara caDhA ho to bhI zrI navakAramaMtra ke prabhAva se utara jaayegaa|' zrI navakAra maMtra ke prabhAva se jahara utArane kA yAda Ate hI maiMne vahAM khar3e bhAiyoM ko kahA ki, 'usa lar3ake ko mere pAsa bulaao| maiMne use pAsa meM lAne ke bAda tIna navakAra gine aura tIna bAra dAhine hAtha se chu-chu-chu...isa prakAra kahakara kriyA pUrNa kI ki, turanta hI jahara utara gayA aura vaha lar3akA daur3atA huA apane ghara calatA bnaa| yaha merI apanI choTI umra meM ghaTita huI zrI navakAra mahAmaMtra ke prabhAva kI saccI ghaTanA hai| merA dUsarA lar3akA eka bAra zrI zaMkhezvarajI mandira meM AratI utArakara dharmazAlA kI ora kamare meM A rahA thaa| usa samaya rAste meM laghuzaMkA karake vaha cillAtA huA vApisa aayaa| maiMne pUchA, kyA huA?' to usane kahA ki, "mujhe patA nahIM, bahuta hI pIr3A ho rahI hai| kisI ne kATA hai|" maiMne sUcanA dI ki, 'zrI zaMkhezvara pArzvanAthAya namaH' jApa ke sAtha navakAra maMtra kA jApa zurU kara aura usane usI anusAra pandraha minaTa jApa kiyaa| use ekadama hare raMga kI ulTI huii| usake bAda bolA ki, 'mujhe nInda AtI hai|' vaha zAnti se so gyaa| savere uThane ke bAda kucha bhI takalIpha nahIM thii| isa prakAra mere jIvana meM ghaTita hue yaha anubhava haiN| isameM kucha bhI | atizayokti nahIM hai| pUjya guru bhagavaMtoM kI preraNA se maiM abhI 70 varSa se zrI navakAra mahAmaMtra kI mAlA ginatA huuN| pa.pUjya nItisUrIzvarajI ke ziSya udayasUrIzvarajI ma.sA. ne pratidina zrI navakAra mahAmaMtra kI eka mAlA ginane kI preraNA kI aura inakI kRpA 352
Page #380
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? se Aja taka pratidina mAlA ginanA cAlu hai| 16 varSa kI umra meM pa.pUjya paMnyAsa zrI dharmasUrIzvarajI ma.sA. DahelAvAlA kI nizrA meM upadhAna tapa kara vidhipUrvaka zrI navakAra mahAmaMtra kI vAcanA lii| isa prakAra pUjya gurubhagavantoM kI preraNA se Aja taka navakAra mahAmaMtra ke jApa kI sAdhanA cAlu hai| isase jIvana meM sAdhAraNa sthiti meM bhI prasannatA evaM zAnti anubhava kI hai aura dhArmika saMsthAoM kI sevA bhI acchI prakAra se kI hai| isa prakAra mujhe samAja meM bhI sabhI sammAna kI dRSTi se Adara karate haiN| isa prakAra abhI merI umra 87 varSa kI hone ke bAvajUda bhI mujhe kisI bhI prakAra kI Adhi, vyAdhi evaM upAdhi nahIM hai| lekhaka : zrI varadhIlAla vamaNazI seTha 191 ghogaTe menzana, dUsarA mAlA, gulAlavAr3I, mumbaI navakAra anAnupUrvI ke pratApa se aMdAja se saM. 2012 (I.sa. 1955 ) meM meM AkolA meM kacchI memaNa ke yahAM naukarI karatA thaa| unake yahAM barelI ke eka phakIra kabhI-kabhAra Ate aura mere seThoM ke sAtha jAdu mantara Adi kI carcAeM karate the| mere dimAga meM yaha bAteM nahIM utaratI thiiN| anta meM maiMne use celenja diyA ki, maiM apane navakAra mahAmaMtra kA jApa karatA huuN| Apako mere Upara maMtara kA prayoga karanA hai| AsapAsa kI dukAnoM se 2-4 loga aaye| phakIra ne mora paMkhur3I ke gucche se 2-4 maMtra par3hakara mere mAthe para mArI / mujhe kucha bhI nahIM huA / phakIra zaramA gaye aura nirAza hokara hAra kabUla kara lii| merI Ayu 79 varSa kI umra meM mujhe kaI bAra zrI navakAra mahAmaMtra ke anAnupUrvI ke jApa se camatkArika rUpa se lAbha hue haiN| Aja bhI mujhe zrI aura jApa cAlu hai| navakAra mahAmaMtra tathA anAnupUrvI para pUrNa zraddhA hai lekhaka : zrI balavantarAya gopAlajI vorA 11, silvara epArTameMTa, AkuralI krosa ror3a naM. 1 kAMdIvalI (IsTa) mumbaI 400101 353
Page #381
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? | pavitra sasmaraNa evaM svayaM ke anubhava ___ Aja se tIsa varSa pUrva kI yaha bAta hai| hAlAra pradeza ke jAmanagara jile meM hamAre mUla gAMva moTAmAMDhA meM paMnyAsajI zrI bhadraMkaravijayajI ma.sA. cAturmAsa hetu virAjamAna the| usI samaya meM zrI vAsupUjya svAmI Adi do jina pratimAoM kI pratiSThA evaM eka yuvAna kezubhAI (zrI kamalasena vi.ma.) kI dIkSA bhI khUba ullAsa pUrvaka huI thii| usa samaya hama navakAra maMtra kA jApa karate, kintu koI samajha-zraddhA yA jJAna-vizvAsa vagairaha kucha nahIM thaa| kevala sabhI jApa karate the, isalie hama bhI jApa karate the| kintu pUjya zrI ne vyAkhyAna dvArA aciMtya akalpya aise ciMtAmaNi rakta namaskAra mahAmaMtra ke prabhAva kA jJAna dekara gurudeva zrI ne hamAre Upara jo upakAra kiyA hai, use kabhI bhI bhUlA nahIM skte| gurudeva zrI kahate kisI bhI kArya ko karane se pahale, sote, baiThate kisI bhI saMyogoM meM navakAra maMtra ginakara hI kArya kI zurUAta karane se kArya saphala ho jAtA hai| isase hamako bhI apramatta rUpa se zraddhA ho gyii| yaha pUjya zrI adhyAtmayogI navakAra vAle . mahArAja sAheba ke nAma se hAlAra meM prasiddha ho gye| maiMne eka bAra vyAkhyAna ke bAda gurudeva ke pAsa meM baiThakara bAta kii| taba merI umra 15 varSa kI thii| hamArI bAr3I meM dopahara ke samaya hamezA zikArI kharagoza kA zikAra karake jAtA hai| vaha dekhakara maiM sahana nahIM kara pAtA huuN| isa nirdoSa prANI ko bacAne ke lie kucha upAya btaao| pUjya zrI ne sundara-sarala-uttama upAya batAte hue kahA ki zikArI jaba bhI dikhAI de, tuma navakAra mahAmaMtra kA smaraNa cAlu kara denA, bhale hI apanA khetI kA kArya karate ho| muMha se bolane ke sAtha zraddhA hogI to navakAra jApa kA prabhAva pdd'egaa| use eka bhI zikAra hAtha nahIM lgegaa| ___ yaha prayoga maiMne dUsare dina hI zurU kara diyaa| vAstava meM zikArI 354
Page #382
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? dopahara meM kAphI daur3a bhAga karane ke bAda bhI eka bhI zikAra prApta nahIM kara skaa| yaha kriyA maiMne pratidina cAlu rkhii| zikArI ko dekhate hI jApa prAraMbha kara detaa| jisase 10-15 dina meM eka bhI zikAra nahIM milane se zikAriyoM ne vAr3I meM AnA hI banda kara diyA aura ina nirdoSa prANiyoM kA bacAva ho gyaa| isI prakAra saM. 2045 meM goregAMva meM mere anAja, kirANe kI dukAna thii| taba grAhaka ko udhAra dene se manA karane para vaha tIna-cAra jane mujhe mArane daur3e Aye / parantu maiMne navakAra kA jApa zurU kiyA aura maiM baca gyaa| navakAra maMtra ko isIlie saMkaTa mocaka kahA gayA hai| vighnoM kA haraNa karane vAlI, sukha-zAnti aura mela-milApa dene vAlI aura paramparA se mokSa taka pahuMcAne vAlI yaha eka zAzvata sIDhI hai| lekhaka : zrI je.ke. zAha jogezvarI-mumbaI 44 " vaizvika mahAmaMtra navakAra" jaina dharma bhArata kI prAcIna dArzanika paramparA hai| maMtra eka zakti hai, yaha bAta sabhI jagaha svIkAra huI hai| jaina dharma kA Adi mahAmaMtra navakAra siddha maMtra hai| yaha maMtra vaizvika, guNapUjaka aura sampradAya rahita hai| navakAra maMtra ke prathama pada meM apane andara ke kaSAya haTAkara, karma kI nirjarA kara, mAnava mAtra ko AtmakalyANa kA mArga batA rahe haiM, aise arihaMta prabhu ko vandana karanA hai| dUsare pada meM, tamAma karmoM kA kSaya karake apanI AtmA ko mokSa pada meM sthira kiyA hai, aise siddha bhagavaMtoM ko namaskAra karanA hai| tIsare pada meM paMca mahAvrata kA utkRSTa AcaraNa kareM aura anya ko vaisA karane kI preraNA dene vAle AcArya bhagavaMtoM ko aura cauthe pada meM siddhAnta ke pAragAmI, jJAna kA prakAza bikherane vAle upAdhyAyajI ko namaskAra karanA hai| navakAra ke pAMcave pada meM samagra sRSTi ke sAdhutva kA varaNa kiye hue AtmAoM ko vandana karanA hai| isa maMtra kA uddezya paMca 355
Page #383
--------------------------------------------------------------------------
________________ jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? parameSThI ko namaskAra karanA hai| yaha maMtra zabda koSa ke thor3e zabdoM kA samUha nahIM hai, parantu hadaya koSa kA amRta hai| jisakA kevala bhAvapUrvaka smaraNa mana ko candana jaisI zItalatA detA hai| nAbhi meM se yaha mantroccAra kareM to bhItara meM anAdikAla se par3e kaSAya cakanAcUra ho jAte haiN| yaha zArIrika pIr3A aura mAnasika tApa samApta kara citta ko zAnta karatA hai| isa maMtra kA cintana mAtra acintya cintAmaNi samAna hai| lonAvAlA meM svAmI vijJAnAnanda sthApita vedAMtI Azrama (NEW |WAY) AyA huA hai| yaha likhane vAle ne isa Azrama kI mulAkAta lI thii| Azrama meM adyatana yaMtra, maMtra kI zakti kA mApa darzAte haiN| vijANa yAMtrika sAdhanoM dvArA kitane hI maMtroM kA maMtroccAra kara usakA pratyakSa nApa batAte samaya navakAra maMtra kA sarvazreSTha rUpa siddha huA thA, aisA jAnane ko milaa| isa Azrama meM jaina kula yA jaina dharma aMgIkAra kiyA huA koI sAdhaka nahIM thaa| mAtra navakAra maMtra ke raTana meM arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya, aura sAdhu-santoM kA smaraNa, raTana aura vandana abhipreta hai| zubha aura zuddha kA ciMtana jIvana meM zubha pravAha ko zuddhatA kI ora gati degaa| jaina kathAnakoM meM navakAra maMtra ke prabhAva kI jo bAteM AtI haiM, ve kevala camatkAra yA daMtakathA nahIM haiN| usake pIche vaijJAnika aura manovaijJAnika tathya evaM satya hai| satata zubha cintana aura vidheyAtmaka vicAradhArA aniSTa aura azubha kA nivAraNa karatI hai| ise Adhunika manovijJAna ne svIkAra kiyA hai| lekhaka : zrI guNavaMta baravAliyA "guMjana" sI- 16-17 gurukRpA Teresa, Ara.sI. ror3a, caimbUra- mumbaI - 400071 356
Page #384
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? namaskAra mahAmaMtra ke prabhAva se vizva ke prAMgaNa meM zrI namaskAra mahAmaMtra ko bejor3a maMtra ke rUpa meM mAnyatA milatI jA rahI hai, jisakA pramukha kAraNa hai namaskAra kA artha vistAra tathA sAdhaka para AyA bhayaMkara saMkaTa se nistAra ho jaanaa| namaskAra mahAmaMtra meM adhyAtma kA pAvana saMdeza hai to bhautika samRddhi kA saMketa bhI hai| yoga, siddhavidyA, vijJAna, karma, dharma Adi kasauTiyoM para bhI yaha maMtra kasA gayA aura isa maMtra ko jAgrata maMtra ke rUpa meM mAnA gayA hai| vizvapUjya, abhidhAnarAjendrakoSa ke nirmAtA, yugaprabhAvaka zrImad vijaya rAjendrasUrIzvarajI ma.sA. ne jIvana meM do bAra mahA kaThInatama sAdhanA paddhati meM isa maMtra ko sAdhakara janajAgRti aura dharmakrAnti kA zaMkhanAda kiyA thA / " arham" pada kI akhaNDa sAdhanA meM svayaM ke jIvana ko to dipta banAyA hI, sAtha hI jinazAsana ke mArga para hajAroM ArAdhakoM ko sanmArga pradAna kara janakalyANa bhI kiyaa| unhIM kI paramparA meM vyAkhyAna vAcaspati jainAcArya zrImad vijaya yatIndrasUrIzvarajI ma.sA. ke ziSyaratna, pravacanakAra Agama jJAtA munirAja zrI devendravijayajI ma.sA. hue haiN| jinakI pAvana nizrA meM rahane kA saubhAgya nirantara mujhe bAlyakAla se hI milA hai| 12 varSa taka apane upakArI gurudeva ke sAtha rahakara maiMne jo pAyA use saMkSepa meM prastuta kara rahA hU~ / pUjya upakArI gurudeva prAtaH kAla 3 baje uThakara niyamita rUpa se 3 ghaMTe kA dhyAna karate the| paMca parameSThi mudrA karake dhyAna karate samaya jo adRzya saMketa prApta hotA thA, use eka choTI sI DAyarI meM noTa kara lete the| phira usI ke anusAra aneka kaThina praznoM kA samAdhAna sahaja rUpa se kara dete the| pUjya upakArI gurudeva kahA karate the ki, " zrI namaskAra mahAmaMtra ArAdhanA se hI Atma uddhAra kI kuMjI prApta hotI hai| anAdikAlIna viSaya vikAra kI bImArI miTatI hai| pravacana karate 357
Page #385
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - samaya aMtara meM se apane Apa aise aise brahma vAkya nikalate haiM ki svayaM ko bhI bAda meM Azcarya hotA hai| eka aisA prayoga bhI hai ki jo maMtra bolakara muMha para hAtha ghumA diyA jAye to dhArA pravAha eka hI viSaya para mahinoM bolane para bhI jJAna kI aTUTa dhArA bahatI rahatI hai| ciMtana zakti aura smRti kI zakti khula jAtI hai|" pUjya upakArI gurudeva ke kara kamaloM se pratiSThAeM-aMjanazalAkAeM, upadhAna tapotsava, dIkSA mahotsava, saMghamAlA aura mahApUjAdi ke kAryakrama hote the| sabhI kArya meM gurudeva ko saphalatA hI milatI thii| eka mAtra kAraNa thA, "arihaMte zaraNaM pavajjAmi" kA pratidina kriyAtmaka rUpa se dhyAna aura cittAkAza meM namaskAra maMtra kA bhAvanAtmaka rUpa meM smrnn| pUjya upakArI gurudeva ne aneka sthAnoM ke saMgha ke ApasI vivAdoM ko sulajhA diyaa| kleza miTA diyaa| prema kI gaMgA bahA dii| prativarSa gurudeva cAturmAsa ke daurAna sAvana sudi 7 se pUrNimA taka meM namaskAra maMtra kI sAmUhika sAdhanA karAte the| jisake prabhAva se cAturmAsa aitihAsika ho jAtA thaa| pUjya upakArI gurudeva ne namaskAra mahAmaMtra nAmaka eka atisundara pustaka kA lekhana kiyA hai, jisameM zAstrIya pramANa ke AdhAra para mahattvapUrNa vivecana kiyA hai| isa pUrI pustaka ko mAtra 3 dina kI alpAvadhi meM likha diyA thaa| yaha bhI mahAmaMtra kA hI prabhAva jAnanA caahiye| pUjya upakArI gurudeva ke pAsa jo bhI zraddhAlu apanI samasyA lAte the, yA duHkha nivAraNa kI bAta karate the to gurudeva namaskAra mahAmaMtra para aisA prayoga batAte the ki svapna meM saMketa hogA yA kisa avadhi taka meM kAma hogA, Adi mana-manoratha pUraka bAteM batA dete the aura jApa karake khIra kA ekAsanA karane kA upadeza dete the| pUjya upakArI gurudeva ravi puSya aura guru puSya meM khar3e dhyAna karake mahAmaMtra kA prayoga bhI karate the| jisase AsurI zakti ke prakopa se mukta 358
Page #386
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - karake anekoM ko jIvana dAna bhI diyaa| vi.saM. 2033 meM rAjendrasUri jJAna mandira meM pUjya upakArI gurudeva cAturmAsa kara rahe the| bhAdravA vadi ke kinhIM dinoM meM bhInamAla nivAsI mahetA sumeramalajI hastImalajI ekAeka gurudarzanArtha Aye tathA vandanA karane ke pazcAt zrI mahetAjI ne kahA, "gurudeva! sone kI eka kaMThI guma ho gaI hai| ghara para khUba khojA-khUba khojA, parantu nahIM milI hai| cintA bhArI| hai, kyA karUM?" gurudeva ne tatkAla kahA, 'mehatA, zIghra hI abhI bhInamAla ke lie ravAnA ho jaao| mahAmaMtra kA smaraNa karake punaH khojabIna ghara para hI kro| kArya siddha ho jaavegaa|' vAstava meM gurudeva ke mArgadarzana ke anusAra mehatAjI ne aisA kiyA to sone kI kaMThI mila gaI thii| vi.saM. 2034 meM rAjagar3ha cAturmAsa ke andara riMganoda (madhyapradeza) nivAsI mUlacandajI luNAvata pUjya upakArI gurudeva ke pAsa Aye tathA vaMdanA karake kahane lage, "mahArAja sA.! maiM eka ati Arthika saMkaTa meM ulajhA huA hU~, kucha upAya btaaiiye| taba gurudeva ne kahA ki, 'mAsTara! niyamita rUpa se zrI namaskAra mahAmaMtra kama se kama eka mahine taka uThate, baiThate, sote, jAgate, calate, phirate, bAta karate, caubIsoM ghaMToM "ajapAjApa" mAnasa jApa karo to kArya ho jaavegaa| zrI mAsTara sA. ne aisA hI kiyA aura unheM Arthika saMkaTa se mukti mila gii| _ vi.saM. 2034 meM ahamadAbAda nivAsI bAbubhAI maMgaladAsa seTha ne eka dina pUjya gurudeva se kahA ki, 'sAheba, mujhe AzIrvAda pradAna kro|' taba upakArI karuNAnidhAna ne kahA ki "tumhArI sevA jarUra phalIbhUta hogii| navakAra maMtra Upara sapheda varNa se yaha maMtra gino|' vAstava meM bAbubhAI kA aTakA huA kArya ho gayA thaa| andhakAra meM prakAza, duHkha meM sukha, samasyA meM samAdhAna, mRtyu meM jIvana pradAna karane kI zrI navakAra maMtra meM adbhuta zakti svataH samAviSTa hai| eka adbhuta prasaMga___vi.saM. 2032 meM jodhapura, kAparar3AjI, ajamera, jayapura, bharatapura, 359 .
Page #387
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? AgarA, phirojAbAda vicaraNa karate hue bhIlavAr3A, cittaur3agar3ha nimbAher3A, nImaca hokara jeTha vadi 9 maMgalavAra dinAMka 3-6-1975 ko 28 ki.mI. vihAra karake pipalIyA caurAhe para sthAnAbhAva ke kAraNa pUjya upakArI gurudeva aura maiM ThANA 2 eka Amra vRkSa ke nIce sUrya asta hote hI Thahara gaye the| pratikramaNa Adi kriyA se nivRtta hue hI the ki ekAeka gagana maNDala meM megha garjanA hone lgii| bijalI cAroM aura cmkii| dekhate hI dekhate to varSA musalAdhAra zurU ho gii| pauna ghaMTe meM to ghuTane ghuTane taka jala A gyaa| maiM to ghabarA gayA / pUjya upakArI gurudeva ne kahA, 'narendra ! navakAra maMtra kA smaraNa kro|' maiM maMtra kA smaraNa karane lgaa| varSA to joroM kI thii| hama donoM idhara-udhara aMdhere meM pAnI se bacane ke lie prayatnazIla the| kadama-kadama saMbhalakara cala rahe the| ekAeka mandasora DaMbara sar3aka para eka Traka aayaa| ekadama lAITa hamArI tarapha pheNkii| dekhate hI DrAivara cillAyA, 'are kauna ho? Thaharo / eka kadama bhI Age pIche mata calo, varanA mara jaaoge|' itanA kahate hue DrAIvara Traka rokakara bhAgakara AyA aura rAstA batAte hue hameM le claa| usane kahA, 'are mahArAja sA. ! sAta, ATha kadama calate isa dizA meM mauta kA kuMA thaa| bhayaMkara vAvar3I thii| usameM gira jAte to prANa paMkherU ur3a jaate|' sau kadama ke bhItara hI sar3aka para eka pyAU meM DrAivara ne hameM ThaharA diyaa| hama vastra ko vyavasthita karane meM lage ki DrAivara calA gyaa| tatpazcAt hamane khUba AvAja lagAI para na to Traka dikhAI diyA, na DrAivara / Aja bhI vaha dina yAda AtA hai to zarIra kaMpAyamAna ho jAtA hai| merI to yahI mAnyatA hai ki zrI namaskAra mahAmaMtra ke prabhAva se hI jIvanadAna milaa| merA anubhava : jIvana ke andara aneka prakAra ke kArya karate haiN| kahIM kahIM vighna AnA bhI svAbhAvika hai| kiMtu una vighnoM ko pAra karane ke lie ciMtana karanA bhI Avazyaka hai| ciMtana ke sAtha hI namaskAra maMtra kA jApa eka aisI divya zakti hai ki svapna bhI sAkAra ho jAtA hai| aneka kAryoM meM AzAtIta saphalatA milatI hai| namaskAra maMtra meM vijJAna chipA huA hai| raMga 360
Page #388
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - vijJAna, bheda vijJAna, karma vijJAna, yaMtra taMtra vijJAna, sabhI kA samAveza navakAra maMtra meM hai| vicAroM ko gatizIla banAne meM bhI navakAra kI preraka bhUmikA rahatI hai| aNu aura paramANuoM ko zuddha karane meM navakAra mahAmaMtra eka sazakta maMtra hai| mere jIvana meM bhI aneka prasaMgoM para navakAra maMtra ne |sahayoga diyA hai| tAjI ghaTanA isa prakAra hai vi.saM. 2042 ASAr3ha vadi 12 di. 15-6-85 zanivAra ko subaha udayagar3ha (ma.pra.) se vihAra karake prAtaH kAla sAr3he nau baje rANApura hama do muni ravIndravijayajI aura meM phuNce| pramukha mArga se hote hue jaina dharmazAlA ke sAmane pahu~ce hI the, ki kucha bhramita mati vAle upahAsa ke sAtha vairavRtti aura dveSabuddhi ke kAraNa ghAtaka zastra lekara mArane daur3e aura apazabdoM kI varSA karane lge| acAnaka Aye isa vikaTa saMkaTa se pAra utarane ke lie zrI navakAra maMtra kI zaraNa lii| jaise hI maiMne navakAra maMtra kA mAnasika jApa prAraMbha kiyA, kucha sabhya tattva AkramaNakArI tattvoM ko khIMcakara dUra le gaye tathA hameM bhI isa saMkaTa se mukti milii| isa dRzya ko dekhane vAle karIbana 500-600 vyakti the| sabhI ne hameM sahAnubhUti dii| saba ko hamane zAnta kiyA tathA apane gaMtavya kI aura bar3ha gye| navakAra kA camatkAra Aja bhI vidyamAna hai| parama AsthA ke sAtha hadaya kamala meM navakAra kA dhyAna kareM to bAhya saMkara bhI Tala sakatA hai| itylm| zubham ___ lekhaka - muni zrI narendra vijayajI "navala" kI sAMpa bhI zAMta ho jAtA hai| lagabhaga vikrama saMvat 2013 grISma Rtu kA mahinA thaa| maiM apane gurudeva se AjJA lekara naI dillI jaina sthAnaka se kAryavaza bAhara jA rahA thaa| eka ror3a ke kinAre para eka sAIkiloM kI marammata karane vAlA baiThA thaa| vaha eka lohe ke sariye se eka sAMpa ko mArane kI kozisa kara rahA thaa| parantu nIce kaccI jagaha hone se vaha sAMpa Age nikala jAtA thaa| 361
Page #389
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? merA dhyAna usa ora gyaa| maiMne kahA, "he bhAI! isa sAMpa ko mata mAra / " vaha sunakara kucha ruka gayA aura kahane lagA, " sAMpa to mArane lAyaka hai, kisI ko kATa jAegA to vaha tatkAla mara jAyegA / "maiMne kahA, " are bhAI ! Thahara ! ise mata mAra!" vaha phira ruka gyaa| maiMne navakAra maMtra par3hA aura eka vastra usa sAMpa para DAlakara pakar3a liyA aura use Age le gyaa| vaha sAIkila vAlA jora se bolakara kahane lagA, "bAbAjI, isa sAMpa ko chor3a do, anyathA Apa mara jaaoge|" maiMne usakI bAta para adhika dhyAna na dete hue usa sAMpa ko eka sUkhe nAle meM DAla diyaa| vaha miTTI kI darAda meM ghusa gyaa| isa ghaTanA se merI AtmA ko bahuta bala milA aura maiMne apanA iSTa maMtra navakAra maMtra nizcaya kiyA / maiM jaba gurudeva ke sAtha trinagara dillI ke jaina sthAnaka meM cAturmAsa ke lie sthita thA, taba eka dina prAtaH hI meM gaucarI jA rahA thA, to kucha navayuvaka apane makAna kI purAnI chata kI iMTeM tathA miTTI ukhAr3akara sar3aka para DAla rahe the| usameM eka choTA sA sAMpa thaa| use dekhakara ve soca rahe the ki, yaha kisI ko kATa na khaaye| dayA ke vicAra se yukta hone se unako mArane kI bhAvanA nahIM thI, parantu Ama rAstA hone se koI vyakti sAMpa ko mAra sakatA thaa| ataH usa sAMpa kI rakSA karane kI bhAvanA se mere dila meM dayA utpanna huI aura sarvaprathama navakAra maMtra par3hA aura use jholI meM liyA aura sthAnaka ke pAsa pArka meM chor3a diyA aura vaha kahIM chipa gyaa| eka dina eka yuvaka ko maiMne kahA ki, 'kisI bhI samaya ghara se bAhara jAnA ho to sarvaprathama tIna bAra navakAra mahAmaMtra zraddhA sahita par3hakara phira jaanaa|" usa yuvaka ne rAtri meM Akara batAyA ki, "gurujI, maiM prAtaH 9 baje ghara se bAhara jAte samaya 3 bAra navakAra maMtra par3hakara moTara sAIkila para savAra hokara apanI DyUTI ke lie baiMka pahuMcA, aura vahAM para kAma karake sAMyakAla jaba apane ghara kI ora lauTa rahA thA, taba merI moTara sAIkila aisI jagaha meM phaMsa gaI ki sAIDa meM pula kI dIvAra ke 362
Page #390
--------------------------------------------------------------------------
________________ -gisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? sAtha ekadama ar3A diyaa| akasmAta hone meM jarA bhI kasara nahIM thI, phira bhI maiM tathA moTara sAIkila surakSita rhe| taba se merI zraddhA navakAra maMtra para atyadhika bar3ha gii|" usa yuvaka kI isa ghaTanA ko sunakara merI AtmA kI zraddhA navakAra para adhika rUpa se sthira ho gii| mahAmaMtra ke | jApa ke sAtha zuddha brahmacarya pAlana evaM aTala vizvAsa honA parama Avazyaka hai| . lekhaka-rozanalAlajI ma.sA. ke ziSya premamuni ma.sA. mahAmaMtra se maiMne paayaa| vi.saM. 2030 kI bAta hai ki jaba meM prathama jaina zramaNa ke nikaTa meM aayaa| ve zramaNa haiM kaviratna zraddheya zrI kevalamunijI mahArAjAjinakI kRpA dRSTi se mujhe mahAmaMtra jaisA maMtra sIkhane ko milaa| sAtha hI munipravara se anya bAteM bhI miliiN| kaMThastha hone ke pazcAt muni zrI ne mujhe nitya smaraNa karane kI preraNA bhI dii| muni zrI apanA cAturmAsa pUrNa karake vihAra kara cuke| usI dina se | merI AsthA pUrNa rUpa se navakAra maMtra para bana cukI thii| aise to jAti se jaina nahIM hai, kintu bacapana se hI merI jainadharma ke prati ananya ruci va AsthA rahI hai| yaha maiM apanA saubhAgya hI maanuuNgaa| sAta-ATha mAha taka mujhe kisI bhI jaina santoM kA sAnidhya nahIM milaa| kintu navakAra maMtra kA jApa vaise hI cala rahA thA, jaise ki zraddheya kavi zrI ne niyama karavAyA thaa| saM. 2031 kA varSAvAsa hamAre nagara jAlanA (mahArASTra) meM pUjya gurudeva zrI pratApamalajI mahArAja evaM marudharabhUSaNa zramaNasaMghIya pravartaka gurudeva zrI ramezamunijI mahArAja Adi ThANA 11 kA varSAvAsa thaa| yaha jena zramaNa se merA dvitIya saMparka thA, kintu samparka ke pazcAt bhI mujhe muniyoM ke nAma yAda nahIM the| taba maiMne ghara jAkara apanI dharmamAtA ko a.sau. jar3Ava kuMvarabAI golecchA se puuchaa| unhoMne mujhe gurudeva kA pUrNa paricaya btlaayaa| taba se merA munirAjoM se samparka atyadhika rhaa| 363
Page #391
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? phalasvarUpa mere antaramana meM jaina zramaNa banane kI icchA jAgrata huii| maiMne yaha vicAra gurudeva kI sevA me rakhe / sAtha meM unako yaha bhI kaha diyA ki maiM jaina dharma ke viSaya meM kucha bhI nahIM jAnatA huuN| gurudeva ne pharamAyA- hama tumheM pUrNa rUpeNa adhyayana kA saMyoga deNge| gurudeva ne apanA cAturmAsa pUrNa kara ke AMdhrapradeza kI ora vihAra kiyaa| na to kabhI gurudeva ne patra diyA, na koI sUcanA / kintu dIkSA kI prabala icchA ke kAraNa maiM binA kisI ke kahe apane ghara se nikala cukaa| na to mujhe kisI Trena kA jJAna thA, na mujhe gurudeva kahAM virAjate haiM, isakA jJAna thaa| kiMtu mahAmaMtra para pUrNa AsthA thI / ataH jisa gAr3I meM baiThatA vaha mujhe gurudeva ke caraNoM meM pahuMcA detii| yaha saba navakAra maMtra kI dena thI / isa samaya merI umra lagabhaga 12-13 varSa ke AsapAsa hogii| jaba parivAra vAloM ko jJAta hotA to ve lene ke lie pahu~ca jAte, yaha krama lagabhaga 7 bAra claa| eka samaya kI bAta hai ki jaba maiM dhUpa se sTezana kI ora cala diyaa| canda minaToM meM parijana bhI vahIM pahuMca gye| itane meM Trena A gyii| maiM binA TikaTa hI Trena meM baiThA huA unheM dekha rahA thaa| mana hI mana navakAra maMtra kA smaraNa karatA rhaa| Apa Azcarya na kareM, ve mujhe nahIM dekha ske| yaha hai " mahAmaMtra navakAra kA adbhuta cmtkaar|" netrajyoti dAtA mahAmaMtra vi.saM. 2031 kI bAta hai ki pUjya gurudeva mevAr3abhUSaNa dharmasudhAkara zrI pratApamalajI mahArAja apanA yazasvI cAturmAsa mAlava kI dharmaniSTha nagarI indaura meM cAturmAsa pUrNa karake Apa zrI ke caraNa saroja mahArASTra kI bhUmi ko pAvana karane ke lie gatizIla the| indaura se gurupravara Adi muni maNDala kA vihAra bar3avAha kI ora huaa| muni maNDala canda dinoM meM hI bar3avAha kI ora padhAra cukaa| kucha dina vizrAma karake vihAra karane kA hI vicAra thA ki acAnaka pUjya 364
Page #392
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? gurudevazrI ke netroM meM takalIpha ho gii| zrI saMgha ne sevA kA pUrNa lAbha liyaa| acche se acche bar3e DaoNkTaroM ne jI jAna se sevA kA lAbha liyA, kiMtu antato gatvA nirAzA hI hAtha lgii| dina pratidina netroM kI jyoti ghaTatI hI calI jA rahI thii| aisI sthiti meM pUjya gurudeva zrI kAphI cintita the| vaha isIlie ki netra jyoti ke abhAva meM zAstroM kA paThana-pAThana, svAdhyAya, municaryA Adi samasta kArya ruka jaayegaa| santa-satiyoM ko par3hAnA gurudeva apanA prAthamika kartavya mAnate the| lagabhaga apane 72 varSa kI umra taka unhoMne eka nahIM api tu saiMkar3oM sAdhu-sAdhviyoM ko vidyAdhyayana krvaayaa|) isa prakAra ke aneka prazna gurudeva ke mAnasa meM ubhara rahe the| inhIM vicAroM meM pUjya gurudeva khoye hue the| jaba se maiM (gautama muni) dIkSita huA tabhI se maiMne dekhA ki Apa zrI kI atyadhika AsthA maMtrAdhipati mahAmaMtra navakAra para hI thii| DaoNkTaroM kI ora se spaSTa uttara mila cukA thA ki aba netra jyoti vApasa nahIM A sktii|' yaha sunate hI hama saba munirAja kAphI ciMtita the| kintu kiyA kyA jAtA? pratikramaNa Adi se nivRtta hokara muni maNDala gurudeva kI pAvana sevA meM baiThA huA thaa| lagabhaga rAtri ke 8-00 baje hI hoMge ki, na jAne Aja gurudeva ne hama sabhI ko vizrAma ke lie kaha diyaa| hamane kahA gurudeva! abhI to ATha hI baje haiN| gurudeva ne pharamAyA, 'aba maiM kala hI bAta kruuNgaa|' hama sabhI muni apane-apane Asana para vizrAma hetu cala diye| gurudeva trikaraNa, triyoga ko eka citta karake mahAmaMtra navakAra kA smaraNa karate-karate nidrAdhIna ho gye| lagabhaga rAtri ke cAra baja cuke the| gurudeva ke kAnoM meM nimna vAkya sunAI diye "tU! kyoM phikra karatA hai, tere pAsa caudaha pUrva kA sAra mahAmaMtra hai| usakA aTThama tapa (telA tapa) karake jApa kr| Ananda maMgala hogaa|" ina zabdoM ko sunakara jAgrata hue aura apane jApa meM juTa gye| prAtaH samaya navakArasI ke vakta eka munijI (zramaNasaMghI 365
Page #393
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - pravartaka gurudeva zrI rameza munijI ma.sA.) gocarI ke lie jA rahe the| gurudeva ne kahA-'Aja mere lie kucha bhI mata laanaa'| 'kyoM gurudeva?' 'Aja maiM upavAsa kruuNgaa|' punaH muni zrI ne nivedana kiyA, 'ApakI davAI cAlu hai| pratyuttara meM gurudeva ne pharamAyA-'aba sabhI davAeM banda haiN| aba navakAra maMtra kI mahauSadhi lekara telA tapa kruuNgaa|' tIna dina meM gurudeva ne savA lAkha jApa sahita telA tapa kiyaa| tapa japa ke puNya pratApa se pUjya garudeva kI netra jyoti bar3hatI calI gii| yaha jyoti antima samaya saM. 2037 taka vaisI hI banI rahI jaisI pahale thii| yaha dena hai netrajyotidAtA mahAmaMtra navakAra kii| navakAra mahAmaMtra kalikAla kA kalpatarU hI hai| hameM anubhUti cAhiye to tyAga aura AsthA ke sAtha isakA smaraNa kreNge| lekhaka- guru zrI pratApa pravartaka guru zrI ramezamunijI ke suziSya gautamamuni "prathama" zraddhA se nata hotA mastaka maMtrAdhirAja navakAra maMtra kI mahimA usa gulAba puSpa ke surabhi kI bhAMti hai jo svayaM hI mAnava-mana ko surabhita banA detI hai| isa navakAra ne sarpa ko mAlA meM parivartita kara diyA, sUlI ko siMhAsana banAyA, kor3ha kA roga httaayaa| ye saba sunI sunAI bAteM ho gayIM, para zraddhA se kiyA huA smaraNa hameM bhI avazya camatkAra batA detA hai| prabhu bhakti meM, prabhu nAma meM vaha zakti hotI hai, ki vaha sahaja hI abhivyakti ke dvAra khola detI hai| cAhiye AsthA to avazya pA jAyeMge sahI raastaa| san 1982 meM hama apanI ziSyAvRnda saha mahArASTra se madhyapradeza kI ora A rahe the| sAtha meM do AdamI bhI the| ghAToM kA raastaa| bIhar3a jaMgala! sAtha meM choTI-choTI saadhviyaaN| mauta kA nahIM, para zIla rakSA kA bhI to prazna rahatA hai| aise samaya 2-4 jaMgalI vyakti mile| ve kahane lage, "vAha mahArAja! Age jaao| muphta kA taiyAra khAnA mila jaayegaa| jAo-jAo, hama bhI Age A rahe haiN|" aba maiM to pUrI taraha ghabarA gaI, 366
Page #394
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - bhalA ye Age Akara kyA kareMge? kahIM hAni to nahIM hai inase? aba sabako navakAra maMtra kA jApa karane ko khaa| pahale vizrAma se jo kucha AhAra Adi lAai the, vaha nibaTAnA thaa| aba rukanA kahAM? kucha samajha meM nahIM aayaa| eka sthAna para navakAra maMtra kI kAra DAlakara baiTha gye| navakAra maMtra meM hI mana ramA thaa| ghabarAI huI satiyoM ko dhIraja bandhAyA | aura prabhunAma para bharosA rakhakara Age bddh'e| saMyoga kI bAta hai| prabhu ne hamArI bAta suna lii| usa nirjana sthAna meM eka basa Akara rukii| kasarAvada ke darzanArthI bhAI utara pdd'e| mana meM dhairya bndhaa| aura ve darzanArthI agale vizrAma taka hamAre sAtha rhe| nirbAdhApUrvaka hamArI yAtrA saphala huii| vahAM jAkara hama kucha dera baiThe hI the ki palAsanera kI eka meTADora A rukii| darzanArthI bhAI ne vihAra kI sukha zAnti pUchate hue kahA, "rAste meM Apako takalIpha to nahIM huI nA?" maiMne kahA, "Ananda hI Ananda hai bhAI!"zrAvakajI ne kahA, "hameM lagA usa zera ne...|" maiMne pUchA, "kaisA zera?"zrAvakajI ne kahA-"hama A rahe the| DrAivara ne raphtAra teja kara lI, nahIM to! gAr3I ke pIche-pIche hI dahAr3atA calA A rahA thaa|" vaha unhoMne jo sthAna batAyA ThIka vahI thA, jahAM hama AhAra Adi ke lie rUke the| para dekhiye navakAra kI mahimA! Adhe ghaMTe ke pUrva hI hamAre Upara kyA gujarane vAlA thA? zrAvakajI ke pAsa meTADora thI ataH unhoMne raphtAra bar3hA lI, para hama pathikoM ke pAsa bhI navakAra mahAmaMtra kI kAra thI, jisake kAraNa hamAre saMkaTa Tala gye| dhanya hai prabhu nAma kI apAra mahimA ko! "hara lamhA laboM para mere navakAra kA nAma rhe| 'cA~da' cArU caraNoM meM tere nizadina merA dhyAna rhe|" mahArASTrakesarI pU. saubhAgyamalajI ma. kI AjJAvartinI mahArASTra saurabha cAMdakuMvarajI ma.sA. navakAra se saMkaTa pAra eka vakta vihAra karate hue tIna-cAra ghaMTe ho gye| 8-10 kilomITara 367
Page #395
--------------------------------------------------------------------------
________________ * jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? kA mArga pAra kara cuke the| phira bhI kisI gAMva kA nAmonizAna nahIM thaa| na hI vahAM rAhadArI thaa| bhayAnaka jaMgala thA, nirjana sthAna thaa| pU. guruNIjI ma.sA. ko hArTa kI zikAyata thii| sIne meM ekadama darda utthaa| aba sAtha meM jala bhI nahIM thA to davAI kaise deN| sabhI ghabarAne lge| aba kyA kareM aise sthAna para ! hama saba ne zraddhApUrvaka navakAra maMtra kA jApa zurU kiyA aura isI sthiti meM Age bar3he ki eka jhoMpar3I jhAr3iyoM ke bIca najara aaii| jAne ke lie choTA sA rAstA thaa| ataH hama meM se do tIna janoM ne jAkara dekhanA caahaa| jAkara dekhA to vahAM eka bhaiMsa bandhI hai aura kisAna ke veza meM eka vyakti vahAM baiThA hai| aba hamane use hamArI samasyA sunaaii| binA hicakicAhaTa ke usane bhaiMsa kA dUdha nikAlakara diyaa| eka vRkSa ke nIce pU. guruNI maiyA ko ThaharAkara dUdha ke sAtha golI dii| kucha vizrAma evaM svasthatA ke pazcAt usakI dayAlutA kI prazaMsA karate Age bddh'e| sahaja hI pIche jhukakara dekhA to na vahAM koI jhoMpar3I thI, na AdamI, na bhaiMsa / AzcaryAnvita hokara dAMtoM tale aMgulI dabA lii| hamArI AMkheM to dhokhA nahIM de sakatI, para usa nirjana sthAna para navakAra ne hI hamArI sahAyatA kI thI! mahArASTra saurabhajI ma. kI suziSyA sAdhvI sumana prabhA "sudhA" bhayabhaMjaka navakAra vaise to paramparAgata evaM mAnyatAvaza navakAra maMtra kI upAsanA jaina jagata meM sarvavidita hai / parantu kabhI-kabhI andara kI zraddhA kI abhivyakti jaba hotI hai to smRti meM ve bAteM sadA yAda banI rahatI haiN| una anubhavoM ke tIna prasaMga yahAM para aMkita kiye jA rahe haiN| (1) vihAra meM hama ThANA 3 pAlI jile ke jaitAraNa se caMDAvala gAMva meM eka sthAnaka meM the| yahAM para mandiramArgI samAja ke ghara nahIM the| garamI kA samaya thA / daravAje do tarapha se khule the| rAtri ke prAyaH 12 baje kisI jaharIle jAnavara ne hAtha para DaMka maaraa| nIMda khula gii| zarIra meM 368
Page #396
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? becainI, garamI evaM khana kA pAnI ho rahA hai, aisA AbhAsa ho rahA thaa| zAyada Aja kI rAtri kAlarAtri banegI aisA lgaa| maiM apane saMstaraNa se uThakara bAhara barAmade meM gyaa| vahAM para navakAra maMtra kA ekAgracitta se jApa karane lgaa| to kucha samaya bAda becainI evaM bhaya dUra ho gayA thaa| mana bAra-bAra isI nirNaya para pahuMcA ki navakAra maMtra ne rakSaNa kiyA hai| dUsare dina vahAM se vihAra kara diyA thaa| hAtha para sUjana ATha dasa dina taka rhaa| (2) muhapatti meM se navakAra kI dhvani paMjAba ke vihAra meM eka bhAI ne vallabhasUrijI ma. kA prasaMga isa prakAra sunAyA ki, eka bhAI zrI vallabhasUrijI ke pAsa Akara kahane lagA ki, 'navakAra maMtra' kI itanI mahimA batAI jAtI hai, to mujhe vizvAsa baiThe aisA kucha kreN|" zrI vallabhasUri ma. ne muhapatti usake hAtha meM dete hue kahA ki, "ise kAna para lagA do|" usa bhAI ne kAna para lagA kara muhapatti rakhI to usameM se namaskAra maMtra ke zabda sunAI dene lge| usa bhAI ne AzcaryAnvita hokara pratiprazna kiyA ki, 'mujhe navakAra maMtra ke zabda kahAM se sunAI de rahe haiM?' vallabhasUrijI ma. ne kahA ki, "mere mana meM navakAra maMtra kA jApa cAlu hai aura una zabdoM kA kanekzana muhapatti meM laga gayA hai| ataH tumheM sunAI de rahA hai|" Age kahA ki, "sUkSma jApa evaM layabaddha zabda se sthUlajagat ko prabhAvita karane meM navakAra maMtra ke zabda paryApta haiN| AvazyakatA hai niSThA, zraddhA evaM saMkalpa kii|" praznakartA ke Upara usakA asara par3A aura vaha vyakti vahAM se calA gyaa| isI sunI bAta ne mere vizvAsa ko saMbala diyaa| (3) pezAba kI jalana dUra huI ___ eka bAra vihAra meM akelA hI thaa| pezAba jalana kaI dinoM se cAla thii| davAiyoM kA bhI asara nahIM ho rahA thaa| parezAnI bhI ho rahI thii| mAravAr3a ke bIjApura meM upAzraya meM sthiravAsa thaa| vahAM ke zrAvakoM se 369
Page #397
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - bImArI kI bAta kI, to unhoMne dezI Ayurvedika davA lA dii| merA aba davAI para se vizvAsa uThatA jA rahA thaa| usa roja pezAba kI bimArI carama sImA para thii| zrAvakoM se maiMne kaha diyA thA ki, 'Aja kI rAtri zAyada mere lie antima hogii| zAma kA pratikramaNa bhI mujhase karavAyA nahIM jAyegA!' kyoMki kuMDI. lekara baiThanA par3atA thaa| bunda-bunda pezAba karake thor3I sI rAhata letA thaa| dina ke cAra baje mana meM eka saMkalpa kiyA ki aba to navakAra maMtra kA jApa cAlu karUM evaM jo ThIka ho gayA to kesariyAjI kI yAtrA kara luuNgaa| jApa cAla kiyA to pAMca baje eka aparicita bhAI Ate haiM aura parezAnI kA kAraNa pUchate haiN| maiMne saba kucha unheM batA diyaa| unhoMne kahA ki, 'mujhe bhI kisI adRzya zakti se prerita kiyA gayA thA, so maiM Apake pAsa AyA huuN| maiM koI DaoNkTara to nahIM huuN| parantu Apa eka muTrI namaka phAka jAyeM aura ghuTabhara pAnI se peTa meM utAra deN| pitta Adi doSoM kA nidAna ho jAye to Apako zAMti mila jaayegii| maratA kyA nahIM krtaa| maiMne zIghra namaka lAkara phaaNkaa| bar3I muzkila se gale se nIce utaaraa| yadyapi jIva bahuta ghbraayaa| parantu thor3I hI dera meM bahuta adhika pisa nikala jAne se bImArI gAyaba ho gii| davA batAne vAle ko prerita karane vAle bhI navakAra maMtra ke adhiSThAyaka deva hI the, aisA vizvAsa smRti meM dRr3ha huaa| bImArI bhI navakAra maMtra ke jApa se naSTa ho gii| (4) lUTeroM se mukti hama do muni sammetazikharajI kI yAtrA se vApisa lauTa rahe the| bihAra meM paTanA se sAsArAma kA rAstA saMkarA thaa| moTaroM kA AnAjAnA bhI bahuta hotA thaa| isalie dUsare mArga kI khoja kI to dUsarA mArga gaMgA ke Upara nAvoM ke pula para se pAra karake anya tarapha se vArANasI jAtA thaa| sabase bar3I samasyA rikze kI thii| do AdamI sAtha meM the| eka rikzA calAne vAlA aura dUsarA jaina thaa| gaMgA pAra ke Age eka ror3a para hI mahAtmA kA Azrama samajha kara svIkRti lekara ruke| sAthI AdamiyoM ne 370
Page #398
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - rasoI kI taiyArI kii| mahAtmA ke veza meM vaha Thaga hI thaa| phaloga do pharlAga para do tIna gAMva ror3a se dikhAI de rahe the| usa vezadhArI mahAtmA ne Asa pAsa ke gAMva se pandraha bIsa zaThoM ko lAkara rikzA ko ghera liyA aura lUTanA hI cAhate the| rikzAcAlaka ko bhI thappar3a mArakara bhagA diyaa| samajhAne kI kozisa bhI vyartha thii| pAsa meM vidyAlaya thA use bhI banda kara diyA aura baccoM ko chuTTI de dii| jaise-taise gUMdA huA ATA banda karake sAmAna rikze meM rakhakara jayantilAla zrAvakabhAI ne rikzA ror3a para car3hA diyA thaa| una AdamiyoM ne sar3aka para pUrI gherAbandI kara lii| moTara bhI khar3I nahIM rahatI thii| maiMne mana meM saMkalpa kiyA ki isa paristhiti se mukta hone para sAr3he bAraha hajAra navakAra maMtra kA jApa karUMgA aura navakAra maMtra kA jApa mana meM cAlu kiyaa| kahA hai ki "duHkha meM sumirana saba kreN|" eka vyakti basa sarvisa ko khar3I karake usameM se utarA aura bIca meM Akara pUchA, 'kyoM khar3e ho?' una vyaktiyoM ne use DAMTakara kahA to maiMne kahA "DaoNkTara sAhaba, hama jaina sAdhu paidala vihAra karate haiN| ApakI bihAra bhUmi para pavitra tIrthoM kI yAtrA ko Aye haiN| yaha rikzA evaM sAmAna kA prabaMdha samAja ne rAste kI suvidhA ke lie diyA hai| yaha bhAI hamArI bAta samajhate nahIM aura mithyA doSAropaNa kara rahe haiN| DaoNkTara ne sattAvAhI AvAja meM kahA "Apa yahAM se cale jaao| maiM unheM samajhA duuNgaa|" maiMne kahA, 'Apa sAtha cleN|' usane izArA kiyA ki, 'cale jaaiiye|' jayantilAla zrAvaka ne Age se rikzA hAtha se pakar3akara usI kSaNa Age bar3hA diyaa| hama donoM muniyoM ne bhI rikzA ke pIche tIvra gati se kadama utthaaye| 12 baMje kA prAyaH samaya thaa| thake hue hone para bhI cAra mIla kA vihAra kara surakSita sthAna para eka sanAtanI mandira meM eka janasaMghI bhAI kI madada se sthAna milaa| pIche vaha DaoNkTara bhI hamAre pAsa AyA aura usane batAyA ki mujhe andara se preraNA milI to meM vahAM utarA thA aura Apa baca gye| varanA Apako ye loga lUTanA cAhate the| smRti meM navakAra 371
Page #399
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - maMtra ke saMkalpa kA camatkAra sAkSAt anubhUta huA thaa| paristhiti vaza vizvAsa karanA eka bAta hai aura hamezA vizvAsa karanA dUsarI bAta hai| tathApi anubhavoM se bhI vizvAsa meM vistAra hotA hai to bhI lAbhaprada hai| pU. gaNivarya zrI jayantavijayajI ma.sA. | viSa amRta ho jAya | (1) maiMne dasa varSa kI umra meM merI mAtA se navakAra maMtra paayaa| jaise-jaise mujhe navakAra maMtra kA arthajJAna huA, vaise-vaise isake prati zraddhA bar3hatI gii| mere lar3ake prakAza kumAra siMdhI ko zrI DuMgaragar3ha meM apane hI ghara meM eka viSaile sarpa ne kATa khaayaa| usa samaya maiM ghara meM anupasthita thaa| kisI ke dvArA mujhe bAjAra meM samAcAra milaa| sunate hI maiM ghara kI ora cala pdd'aa| ghara pahuMcakara dekhA ki prakAzakumAra bhIr3a meM ghirA haA thaa| bhIr3a ko alaga kara maiM usake pAsa jA phuNcaa| mere pahuMcate hI sabhI alaga-alaga sujhAva dene lage, para maiMne unakI bAtoM para dhyAna na dete hue pUrva dizA meM khar3e hokara namaskAra mahAmaMtra kA uccAraNa kiyA, evaM apane mukha ko sAMpa ke dvArA kATe gaye sthAna para pahuMcAkara use cUsanA prAraMbha kiyaa| sabhI ghabarA gye| sabhI ke manA karane para bhI maiM namaskAra mahAmaMtra ke bala para aTala hokara use cUsatA rahA aura nikAle gaye khUna ko eka bartana meM ekatrita karatA rhaa| bAda meM usako nIma kA pattA diyA, use khArA lgaa| taba maiMne apanA muMha dho liyaa| phira jahara kA koI prabhAva nahIM rhaa| (2) Aja se karIba tIna varSa pUrva merA lar3akA pravINa jisakI umra 11 varSa hai, acAnaka hI ghara se nikala pdd'aa| usake pAsa sirpha rupaye 30 evaM pahane hue kapar3e the| mana meM socA ki rAjasthAna jAU~gA, isalie vaha tInasukiyA nAmaka Trena meM baiTha gyaa| rAste meM jaba TikaTa ke bAre meM pUchA aura usake pAsa TikaTa na hone ke kAraNa use agale sTezana para utara jAne ko kahA to vaha ghabarA gyaa| daivayoga se use pAsa meM hI baiThe eka 372
Page #400
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - phaujI (mahendrapAlasiMha) ne ghara kA patA pachA, para jilA na batAne ke kAraNa vaha patra bhI nahIM likha skaa| evaM phaujI ne socA, lar3akA kahIM duSTa ke hAthoM par3a jAyegA to jIvana bekAra ho jaayegaa| ina saba bAtoM para gaharAI |se socakara kahA,"mere ghara caloge?" usake yU~ kahane para pravINa rAjI ho |gyaa| usa phaujI kA ghara nagalAmado evaM jilA eTA hai| ghara meM apanI aurata se kahA ki, "yaha lar3akA mere dosta kA lar3akA hai| yaha apane ghara hI rhegaa|" isa taraha dina vyatIta hone lge| dIpAvalI ke dina usake ghara |meM mAMsa pakAyA gyaa| yaha dekhakara pravINa ne usake ghara khAnA na khAne kA saMkalpa kara liyaa| taba usa phaujI kI bahana jo nirAmiSa thI, pravINa ko apane ghara le gii| vahAM para rahakara bhI pravINa subaha navakAra maMtra kA jApa karatA thaa| yahAM hamane ghara para bhI namaskAra mahAmaMtra kA 24 ghaMTe kA akhaMDa jApa, bhaktAmara pATha, dravyoM kA saMyama, kucha dravyoM kA 12 mahinA paccakkhANa, svAdhyAya, sAmAyika, 12 mahine taka brahmacarya Adi vividha prakAra ke tyAga kiye| sAtha hI jinazAsana anurAgI dharaNendra padmAvatI kA AhvAna 5 dina akhaNDa rUpa se jApa karake kiyA aura prArthanA kI ki vaha duzcaritra se bace, namaskAra maMtra kA smaraNa kare aura usakA durAgraha dUra ho| isake phalasvarUpa udhara pravINa ko eka dina rAtri ke samaya svapna |meM eka devI kA dRzyAvalokana huaa| usa devI ke pAsa koI savArI nahIM thI evaM na hI usake hAtha meM zastra the| vaha devI tejasvI rUpa se sapheda vastroM meM khar3I hokara use kaha rahI thii| 'Daro nahIM, abhI derI hai, dharma kI ArAdhanA karo, koI kucha nahIM bigAr3a skegaa|' idhara hamArI dharmArAdhanA bhI cala rahI thii| jyoM hI 4 mahine hone ko Aye, usa samaya kisI ke kahane para lar3ake kI tasvIra va pUrA patA hindustAna pepara meM prakAzita |kiyaa| isake pahale bhI prakAzita kiyA thA usakA pariNAma nahIM milA thaa| saMyoga se usa dina kA akhabAra vaha phaujI (mahendrapAlasiMha) par3ha rahA thaa| acAnaka hI phoTo para najara par3a gaI aura pahacAna liyaa| pravINa ke bAre meM vistRta kahAnI likhakara bhejii| isa prakAra jaba antarAyakarma dUra 373
Page #401
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? hote haiM to zubha kA saMyoga hotA hai| phaujI ne pravINa ko ghara le jAne kI sammati dii| ataH hamArI saccI AsthA kA phala bhI hameM milaa| pravINa ko bhI navakAra maMtra ke bAre meM jo preraNA milI vaha mere dvArA tathA mere dIkSita mAtAjI sAdhvIjI likhamavatI jI ke dvArA hI thii| zrI ratanalAla siMdhI baMgAla hojayarI, po. islAmapura, ji. vesTa dinAjapura, pa. baMgAla, 733 202 | navajIvanadAtA navakAra maMtra | mAha apraila, san 1938 kI ghaTanA hai| mujhe parIkSA dene ke lie kaithUna (koTA) se koTA kaoNleja meM jAnA thaa| basa meM baitthaa| basa ravAnA huI, druta gati se, ki kahIM pIche kI basa Age jAkara usase jyAdA Arthika lAbha prApta na kara le| rAyapura evaM dhAkar3akher3I ke bIca merI basa kA agalA TAyara phaTa gyaa| saMtulana bigar3A, basa khaDDe meM jA girii| ulaTI ho gii| para jaba hama sabako kisI prakAra se nikAlA gayA to sATha se sattara savAriyoM meM maiM hI eka surakSita prANI bacA thA, jisako kahIM bhI kisI bhI prakAra kI zArIrika coTa nahIM AI thii| maiM turanta samajha gayA ki yaha navakAra maMtra kA hI pratiphala hai ki maiM hI pUrNataH surakSita raha paayaa| meM apanI jihavA se yaha to prakaTa nahIM karanA cAhatA ki mujhe navakAra maMtra meM kitanI zraddhA hai, kyoMki yaha kahanA to zAyada AtmazlAghA hI hogii| para phira bhI maiM jaba bhI yAtrA para jAtA hU~, kisI kArya kA zubhAraMbha karatA hU~, sotA hU~, uThatA hU~, to navakAra maMtra kA avazya smaraNa kara letA hU~, cAhe manaHsthiti kaisI bhI ho| ___ alpAyu evaM saMkSipta anubhavoM ke AdhAra para maiM satya pramANita kara sakatA hU~ ki mujhe rAjya sevA kAla, gRha jIvana evaM sAMsArika kAryoM meM 374
Page #402
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? -- jo abhUtapUrva saphalatAeM milI haiM, vaha mAtra navakAra maMtra kI zraddhA kA hI prApta pratiphala hai| navakAra mahAmaMtra kI mahimA sacamuca apAra hI hai| sAta samudra kI masI karo, lekhanI saba vnraay| dharatI saba kAgaja karo, navakAra guNa likhA na jaaye| lekhaka : tejamala jaina (pradhAnAdhyApaka) __ rA.mA. vi. bAmanagAMva (bundI) rAja, ( nAsUra naSTa huA) (1) mahAsatI zrI sohanakuMvarajI ma.sA. jisa samaya gRhasthAzrama meM the, usa samaya unake peTa meM akasmAt eka viSailI gAMTha utpanna huii| usa nAsUra kI cikitsA kisI bhI vaidya yA DaoNkTara se nahIM karavAI gii| mahArAja ne apanA samasta vizvAsa navakAra maMtra para chor3a diyaa| navakAra maMtra ke japa kA prabhAva aisA par3A ki zanaiHzanaiH vaha gAMTha svataH baiTha gaI tathA nAsUra roga samUla samApta ho gayA! (2) eka bAra mahAsatIjI sudarzanAjI ma. ko jaina dharma ke prati anurAga evaM saMsAra se vairAgya ho gyaa| jaba mahAsatIjI zrI sohanakuMvarajI ma.sA. kA saMvat 2040 kA cAturmAsa grAma hAMsolApa meM thA, usa samaya ve zrI sudarzanA jI ma.sA. ke pAsa aaye| unakA svAsthya usa samaya ThIka nahIM rahatA thaa| ve pandraha-pandraha yA bIsa-bIsa dina taka khAnA nahIM khAte the; aura na apane Apa kI sudhabudha rahatI thii| mahAsatIjI ne navakAra maMtra kA jApa prAraMbha krvaayaa| saMvat 2040 kI Asoja suda 7 se Asoja suda 15 taka Ayambila olI kI ArAdhanA aura naupada kA jApa nau dina taka sudarzanAjI se krvaayaa| navakAra maMtra kA prabhAva una para aisA par3A ki zanaiHzanaiH unakA svAsthya bilkula ThIka hone lgaa| hAlAMki unake svAsthya kI cikitsA kisI bhI vaidya yA DaoNkTara se nahIM karavAI gayI thii| lekhaka-zramaNasaMghIya yuvAcArya zrI madhukara munijI ma.sA. kI AjJAnuvartinI mahAsatIjI sohanakuMvarajI kI ora se harirAma prajApata (zikSaka) rA.mA.vi. khejar3alA (jodhapura) 375
Page #403
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? IS kabUtara aura navakAra va (1) eka bAra kabUtara ke do choTe-choTe bacce UparI maMjila se nIce gire aura girate hI jakhmI hue| aise tar3apane lage mAno inake prANa abhI naSTa hoMge, para jaba maiMne unheM mahAmaMtra navakAra kI zaraNa dI, mAno unameM nayA jIvana A gayA aura kucha samaya bAda donoM bacce bilkula svastha ho gye| phira unheM bhI mujhase itanA lagAva ho gayA ki jahAM bhI maiM jAtI ve mere pIche hI aate| sacamuca mahAmaMtra navakAra kA prabhAva aciMtya hI hai| (2) eka bAra san 1972 meM eka jaina bhAI ne apane ghara para akhaNDa jApa ke upalakSa meM hamAre guruNIjI mahArAja ke pravacana kA kAryakrama taya karavAyA thaa| nagara meM ghoSaNA ho cukI thii| magara rAta se hI joroM se varSA zurU ho gaI thii| prAtaH nau baje bhI bAriza cAlu thii| taba ve bhAI guruNIjI ke pAsa mAyUsa banakara AyA aura kahane lagA, "mahArAja! | yaha kyA raMga meM bhaMga ho gayA? mere mana kI murAda mana meM hI raha gii|" guruNIjI ne usa bhAI se eka hI zabda kahA, "bhAI, tuma ciMtA mata karo, maiM dasa baje tumhAre pravacana sthala para pahuMca jaauuNgii| bhAI ke jAne ke bAda guruNIjI ne navakAra maMtra kA jApa kiyaa| musalAdhAra varSA banda ho gii| aura kar3akar3AtI dhUpa nikala aaii| dekhA mahAmaMtra kA camatkAra...! lekhaka : upapravartinI zrI kI AjJAvartinI sAdhvI zrI arcanAzrIjI pAgalapana palAyana huA! krAntikArI yugapradhAna jaina zvetAmbara terApaMthI ke aNuvrata anuzAstA AcArya zrI tulasI ke ziSyoM ne bambaI cAturmAsa kiyaa| zeSa kAla meM ghATakopara gye| vahAM eka bhajanalAla nAma ke bhAI rahate the| unakA eka lar3akA pAgala ho gayA thaa| bhajanalAlabhAI terApaMthI sAdhuoM ke samparka meM Aye to unhoMne apane putra ke pAgalapana kI bAta saMtoM ko batAkara unhIM se upAya maaNgaa| santoM ne bhajanalAlabhAI se kahA, usa lar3ake se savA 376
Page #404
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - lAkha navakAra japa karavAo, usakA pAgalapana miTa sakatA hai| bhajanalAlabhAI ne japa prAraMbha karavA diyaa| savA lAkha japa karane ke bAda usakA pAgalapana dUra ho gyaa| yaha hai zraddheya namaskAra mahAmaMtra ke japa kA prabhAvazAlI cmtkaar| yaha ghaTanA saMvat 2019 kI hai| lekhaka : AcArya zrI tulasI ke ziSya munizrI jasakaraNajI navakAra sadA sarvadA zakti kA srota mahAmaMtra navakAra ke smaraNa mAtra se aneka anubhavoM kI anubhUti hotI rahI hai| eka choTA sA niyama ghara ke sabhI sadasya bar3I zraddhA se pAlate haiN| kahIM bhI ghara se bAhara jAnA ho to pAMca minaTa yA tIna minaTa navakAra kA dhyAna karake jAte haiN| 25 disambara, 1973 kI bAta hai| maiM apanI 5 sAla kI lar3akI ci. zilpA ko lekara ghATakopara se sAyana gayI thii| hamAre riztedAra ke yahAM zAdI ke avasara para eka choTA sA kAryakrama thaa| lihAjA maiMne bar3e kImatI gahane pahane the| zAma ko 6 baje ghATakopara vApisa Ane ke lie basa sTaoNpa para khar3I rhii| dAdara se chUTane vAlI basa vahIM se bhara ke AtI thI to sAyana ke sTaoNpa para koI basa rukatI hI nahIM thI, jisase socA ki TaiksI se ghara calI jAU~, para usa dina koI ghaTanA aisI hone vAlI thI ki maiMne Trena meM jAnA taya kiyaa| socA ki zanivAra hai to gAr3I meM itanI bhIr3a nahIM hogI, magara jaba maiM sTezana para AyI to dekhA ki yahAM bhI kAphI bhIr3a thii| eka-do Trena chor3a dUMgI bAda meM jAU~gI, aisA socakara khar3I rhii| mana meM kucha ghabarAhaTa hone lagI thii| eka to choTI lar3akI sAtha meM thI aura gale meM kImatI alNkaar| motI kI mAlA meM hIre kA bar3A penDala thA,use nikAlakara parsa meM rakhane kA vicAra AyA, para sabake sAmane nikAlanA ThIka nahIM lgaa| gAr3I AyI magara usameM itanI bhIr3a thI ki maiM zilpA ko lekara andara nahIM jA skii| khaira, dUsarI gAr3I meM jAU~gI aisA socakara maiM mana hI mana navakAra kA smaraNa karane lgii| 377
Page #405
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - 10 minaTa ke bAda jo Trena AyI, maiM usameM car3ha gyii| jyoM tyoM khar3e raha paayii| choTI zilpA ko andara ghuTana hone lagI, usake choTe pairoM para kisI kA paira A gyaa| vaha rone lgii| maiMne use apane hAthoM para uThA liyaa| use thor3A ThIka lgaa| mere gale ke pIche usakA eka hAtha thaa| patA nahIM kyA huaa| acAnaka mere pAsa meM kaoNleja meM par3hane vAlI eka lar3akI khar3I thii| usane kahA, 'ApakI mAlA TUTa gayI hai aura usameM se motI nIce gira rahe haiN|' aba to mAlA ko gale se nikAla kara parsa meM rakhanA hogA, aisA socakara maiMne mAlA ko nikAlane ke lie pIche hAtha kiyaa| itane meM hIre kA penDala mAlA se chUTa gayA aura pala bhara meM nIce gira gyaa| maiM itanI parezAna ho gayI ki kyA karUM? kaise nIce jhukuM? Trena teja | raphtAra se jA rahI thii| saba aurateM eka dUsare se cipaka-cipaka kara khar3I thiiN| aisI bhIr3a meM mere lie jhukane kI jagaha nahIM thii| maiM kucha socuM usase pahale hI mana meM itanI tejI se navakAra mahAmaMtra kA pahalA pada aayaa| kahA~ se jhukane kI himmata AyI, zilpA ko mere hAthoM se usa lar3akI ne kaba uThA liyA- kucha mAlUma nhiiN| yakIna kIjie maiM jora se "namo arihaMtANaM" bolakara nIce jhkii| sabake joroM se dhakke laga rahe the| khaba muzkila thA, nIce hIre kA milanA- kisI kA paira bhI Upara A sakatA thaa| AjUbAjU kI aurateM jAnabUjha kara mujhe dhakkA de rahI thiiN| magara navakAra maMtra ke prabhAva se mere hAthoM meM vaha hIre kA peNDala A gyaa| isI bIca ghATakopara sTezana A gayA, lekina meM zilpA ko lekara utara nahIM paayii|, gAr3I meM khUba jagaha khAlI raha gyii| bikhare hue motiyoM ko baTorane ke lie kaoNlejiyana lar3akI ne merI madada kI aura kahA, 'Apa vikrolI utara jaao| maiM muluMDa meM rahatI huuN| yaha merA nAma hai aura maiM ghATakopara ke jhunajhunavAlA kaoNleja meM par3hatI huuN| krisamasa kI chuTTiyoM ke bAda milanA, Apake bAkI ke motI meM lekara aauuNgii| Apa aMdAjA lagA sakate haiM, mere hoza usa vakta kaise rahe hoNge| kAphI aMdherA ho gayA thA, TeksI se ghATakopara Ate vakta khUba DarI huI thii| jo ghaTanA ghaTI usase meM itanI ghabarA gaI thI ki Dara ke mAre meM do 378
Page #406
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? dina taka bImAra ho gyii| gharavAloM ne kAphI himmata dI- kahane lage, "jo cIja milanI bilkula nAmumakina thI vo mila gayI hai to Apa itanI parezAna aba kyoM haiM?" kyA Apa jAnate ho ki itanI mahaMgI cIja kho jAtI hai to kyA mere sasurAla ke loga bardAzta kara pAte? kyA ve mujhe mApha kara sakate the? vaha cIja na milatI to jIvana mAno eka bojha bana jAtA - jaba bhI gahanoM kI bAta nikalatI to kaI bAra sunanA pdd'taa| kabhI akele meM atIta kI yaha ghaTanA yAda Ate hI maiM aba bhI sisaka uThatI huuN| kintu agale hI pala roma-roma pulakita ho uThatA hai| mahAmaMtra navakAra ke smaraNa se usakI zakti ne hI itanI bhIr3a ke bIca jhukane kI zakti dI aura aprApta cIja prApta ho gyii| merI zraddhA itanI bar3hI ki mAno Apatti AyI ho- saMyoga pratikUla bane hoM yA gaharA saMkaTa AyA ho, jIvana kI hara viparIta paristhiti meM mahAmaMtra navakAra kI upAsanA ne himmata dI hai, zakti dI hai| (2) jIvana meM saMgharSa meM kabhI jIne kA khyAla AtA hai, to kabhI marane ke lie bhI prayAsa ho jAtA hai| Aja bhUtakAla kI vaha bAta aba bhI pala bhara ke lie becaina kara detI hai| lagAtAra 10 ghaMTe mahAmaMtra navakAra ke jApa se bahuta bar3I durghaTanA se sahI salAmata nikala gye| 9 mArca, 1975 kI bAta hai| mere sasurajI usa dina "mandira jAtA huuN| aura vahAM se DaoN. ke pAsa jAU~gA," itanA kahakara ghara se nikala gye| | merI prasUti kA samaya karIba A rahA thA, DaoN. ne 12-13 mArca kahA thaa| meM apanI rasoI ghara meM kAma meM vyasta thii| mere pati una dinoM muluNDa kI baiMka meM jAte the so 12 baje ghara para khAnA khAne Ate aura 2 baje vApisa le jaate| pitAjI AyeMge bAda meM khAnA khAyeMge,aisA socakara iMtajAra karate rahe, para Der3ha baje taka nahIM Aye to mandira meM aura bAda meM DaoN. ke pAsa talAza karane gye| DaoN. ne batAyA, 'vo to Aye nahIM bhalA kahAM cale gaye hoMge? ghar3I meM 2 baje, 3 baje, saba becaina ho gye| kahAM pUchanA? kahAM 379
Page #407
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - DhaMDhanA? merI sAsajI ne to navakAra maMtra kA jApa karanA zurU kara diyaa| merI samajha meM nahI A rahA thA ki ye kyA ho gyaa| sAre mohalle ke loga ikaTThe ho gye| najadIka ke riztedAra aaye| saba alaga-alaga dizA meM dekhane gaye- koI sTezana para, koI aspatAla meM ye jAnane ke lie ki koI akasmAt kA kesa gayA ho| ghATakopara se lekara baMbaI taka ke saba aspatAla meM jAkara aaye| koI kisI jyotiSI ko pUchane gye| ghara meM saba bAteM ho rahI thIM, ki kucha kisI kA unase jhagar3A to nahIM huA? yA koI tanAva to nahIM thA unako? hAM pichale 6 mahine se ve bImAra rahate the| unheM presara kI takalIpha thii| hAlAMki yaha bImArI unako mAnasika ciMtA kI vajaha se thii| hama saba unheM khUba samajhAte, magara unheM koI tasallI nahIM hotii| do sAla pahale ve apanI naukarI se riTAyara ho gaye the| kaMpanI unakI grejyueTI kI rakama kama detI thii| apane vakIla se salAha lekara unhoMne korTa meM kesa dAkhila kiyaa| aba korTa kA silasilA to lambA calatA hai|kortt meM kesa dAkhila kiyA yaha galata kiyA yA sahI, basa isI ciMtA meM rahane lge| ye bAta sahI hai ki vaha kaI sAla se mahAmaMtra navakAra kI upAsanA karate the| korTa se koI phaisalA nahIM hotA thaa| vakIla pUre AtmavizvAsa se kahatA ki, "Apa ciMtA mata kIjie - yaha kesa ApakA nahIM, merA hai, aisA samajha leM aura ArAma se prabhu kA nAma leN|" saba japa, tapa karate the, magara mAnasika tanAva se hairAna the| isalie phira svAsthya asvastha rahane lgaa| hama loga unakA pUrA dhyAna rakhate the| lekina Aja acAnaka vo cale gye| hama saba maunapUrvaka navakAra kA jApa karate rhe| saba loga merI ciMtA karane lage ki kahIM ciMtA se mujhe acAnaka aspatAla na le jAnA pdd'e| rAta ko sAr3he dasa baje aura vo akele lakar3I ke sahAre cala kara A rahe the| hama saba ne unheM sambhAla liyaa| hamAre phaimilI DaoN. bhI ghara para the| unhoMne unako sone ke lie khaa| sabane mAno kucha nahIM huA, 380
Page #408
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? | aisA dikhAvA karake unase khUba pyAra se bAta kii| karIba eka ghaMTe bAda mere sasurajI ne khuda hI DaoN. ko batAyA ki vo khUba nirAza ho gaye the| apane Apase unhoMne usa dina soca liyA thA ki maiM apanI jindagI kA anta lA duuNgaa| isalie unhoMne vaisI davA kI zIzI kharIdI aura ghATakopara sTezana ke 1 naM. ke pleTaphArma para kisI khAlI beMca para baiTha rahe the| bar3I tAjjuba kI bAta to yaha rahI ki pUrA ghATakopara sTezana chAna mArA magara vo kahIM dikhAI nahIM diye| DaoN. ne davA dekara unako sulA diyaa| isa taraha mere sasarajI navakAra maMtra ke prabhAva se sahI salAmata ghara lauTa aaye| 19 mArca ko maiMne lar3ake ko janma diyA, basa phira kyA, vo khUba khuza the| hara roja aspatAla Ate aura munne ko dekhakara kahate, 'isa | navakAra maMtra kI upAsanA se meM AtmahatyA karane se baca gyaa| ghara meM kisI bhI navajAta zizu kA janma hote hI usake kAna meM navakAra maMtra sunAne kI icchA hama saba rakhate haiN| dina meM aura rAta meM navakAra sunAte haiN| yaha ghaTanA mere jIvana kI gaMbhIra ghaTanA thii| vaha samaya hama sabane kaise gujArA ye sirpha Izvara jAna sakatA hai| Apako jAnakara khuzI hogI ki usake bAda mere sasurajI kA pUrA jIvana badala gyaa| vo prabhu bhakti meM lIna rahane lge| sArI ciMtAeM chor3a dI aura karIba 3 sAla ke bAda korTa se javAba aayaa| kaMpanI ko Apako grejyuTI ke pUre 10,000/ rupaye ke sAtha 6 sAla ke byAja ke pUre 27,000/ rupaye dene hoNge| unakI jIta huI thii| bhale saMgharSa sahI, magara yaha mahAmaMtra navakAra ke prabhAva kA anubhava kitanA mahAna hai! . lekhaka - zrImatI AzA maNikAnta zAha 11-e bhAramala epArTamenTa, ema.jI. ror3a ghATakopara (pUrva) mumbaI niyamita sAdhanA avazya phaladAyI mujhe san 1987 meM hArTa aTeka huaa| navakAra maMtra kI niyamita sAdhanA se blaDa presara, aTeka meM mujhe khUba hI rAhata, phAyadA huaa| mana zAnta hokara praphullita rahatA hai| zraddhApUrvaka upayoga hI bala pradAna karatA 381
Page #409
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? hai| meM pravAsa meM jAte samaya yA dhaMdhe ke lie dukAna meM praveza karate samaya avazya navakAra maMtra bolatA haiN| isase mujhe Arthika rUpa se vyavasAya meM | bhI sahAyatA milatI hai| aisA merA svayaM kA anubhava hai| navakAra maMtra se cAhe vaisA bukhAra utara jAtA hai, aisA bhI merA anubhava hai| "namo loe savvasAhUNaM' kI ulaTI mAlA pheranI caahiye| DaoNkTara bulAne meM vilamba hotA ho yA najadIka na ho taba prayoga kara dekhanA, camatkAra hogaa| bukhAra utara jAtA hai| kevala 10 mAlA pratidina, "OM namo arihaMtANa" kI pheratA huuN| isase bhI apUrva zAnti anubhava karatA huuN| navakAra maMtra kI eka mAlA to avazya jainoM ko pheranI hI caahiye| maiM pheratA huuN| mAnasika khiMcAva kabhI anubhava nahIM karatA, yaha hakIkata hai| mahAna maMtra navakAra kA upayoga zraddhA pUrvaka kro| svayaM anubhava hogA ki niyamita ATha-dasa mahinoM taka navakAra maMtra kI mAlA pherane ke bAda phAyade kI zarUAta hogii| jaldI karane se Ama pakate nahIM haiN| isa siddhAnta se mAlA pheranA, aisA merA anubhava hai| lekhaka : zrI TokarazI devajI gaDA (guMdAlA (kaccha) vAle) nIrava enTaraprAijeja, 34, nAnajIbhAI cembarsa, bahucarAjI ror3a, kArelI bAga, bar3odarA-390018 "tU mujhe nahIM bacAegA?" (pU. praguruNIvaryA sA. zrI aruNodayazrIjI ma.sA. ke jIvana meM ghaTita ghaTanA kA Alekhana isa lekha ke mAdhyama se abhivyakta kara rahI huuN|) saM. 2036 ke cAturmAsa meM pUjya zrI ke gale meM se AvAja nikalanI kama ho gayI aura saM. 2037 ke ciMcabaMdara cAturmAsa meM to galA ekadama baMda ho gyaa| mumbaI ke TATA haoNspITala ke DaoNkTaroM ne kaiMsara roga ghoSita kiyaa| DaoNkTaroM ne kaI prakAra ke upacAra kiye, kintu unake upacAra kAragara sAbita nahIM ho rahe the| hamArI sabhI kI ciMtA bar3hane lgii| usa dina pUjya zrI gahare ciMtana meM DUbe hue the| "jisa navakAra ke eka akSara ke smaraNa se 7 sAgaropama kA, eka pada se 50 sAgaropama 382
Page #410
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? kA tathA sampUrNa navakAra ke smaraNa se 500 sAgaropama ke pApa naSTa hote haiM, kyA vaha navakAra mujhe svastha nahIM kara sakatA! merI pIr3A to hai hI kyA! usane to sudarzana kI zUlI ko siMhAsana banA diyA, nAga ko phUloM kI mAlA meM parivartita kara diyaa| Aja taka anaMta AtmAeM isake hI smaraNa se ziva ramaNI kA varaNa kara cukI haiN| mujhe bhI navakAra maiyA kI godI meM apanA jIvana samarpita kara denA caahie|" pUjya zrI navakAra ke jApa meM ekAkAra ho gye| unhoMne sAtha meM apanI vardhamAna tapa kI olI bhI prArambha kara dii| isa prakAra unhoMne vardhamAna tapa kI sau oliyA~ pUrNa kara dii| saMvata 2048 taka unakI AvAja ekadama sApha ho gii| Aja usI navakAra ke prabhAva se hI pUjya zrI hamAre bIca meM tapa dharma kA eka utSTa AlaMbana peza kara rahe haiN| unakA navakAra ke sAtha AyaMbila prema dina-pratidina bar3hatA hI jA rahA hai| unhoMne vardhamAna tapa kI 110 oliyAM pUrNa kara lIM, kintu abhI taka inakI tapa pipAsA zAnta nahIM huii| isase pUrva bhI pUjya zrI ke zarIra para hArTa kA hamalA huA thaa| usa samaya bhI pUjya zrI navakAra ke prabhAva se hI baca pAye the| pUjya zrI kI 108 vIM olI ke pAraNe ke mahotsava para eka bhAI dvArA bAr3amera meM pUjya zrI ke viSaya meM bole gaye kavitA ke do aMtaroM ko to maiM Aja bhI bhUlA nahIM pAyI huuN|" tapa tyAga kI anupama devI, aruNodayazrI kahalAtI ho| jina zAsana zrRMgAra AryA, Apa zrI to mahAna hoM(1) karma rAjA ke sAmane bhir3akara, navakAra maMtra kA bahmAstra pheNkaa| lajjita hokara karmarAja bhI, ijjata bacAne ko bhaagaa||(2) OM zAMtiH-zAMtiH-zAMtiH lekhikA-sA.zrI hiraNyaguNAzrIjI 383
Page #411
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 karor3a navakAra japa ke ArAdhaka pANalAlabhAI lavajI zAha saurASTra ke dhrAMgadhrA zaharameM rahate hue prANalAlabhAI (u. va. 68)ne B.Sc. taka vyAvahArika abhyAsa kiyA hai / pahale anAjakA holasela kA dhaMdhA evaM sUda para paise dene kA vyavasAya karate the / Aja ve pichale 15 sAlase nivRtta haiN| adhyAtmayogI pa. pU. AcArya bhagavaMta zrI vijayakalApUrNa sUrIzvarajI ma.sA. kI preraNA se pichale 10 sAlase ve navakAra mahAmaMtra kI ArAdhanA meM vizeSa rUpase saMlagna hue haiN| uttarottara japameM abhirUci bar3hatI gayI aura ve pratidina 13-14 ghaMToM taka navakAra mahAmaMtra kA japa karate rahate haiM / prAta: 3 baje se lekara zAmako 7 baje taka AhAra - nihAra evaM jinapUjA sivAya ke samayameM ve navakAra mahAMtrakA japa karate rahate haiN| jaise jaise japa kI saMkhyA bar3hatI gayI vaise vaise kucha mithyAdRSTi vyaMtara deva japa ko chur3Ane ke lie aneka prakAra ke pratikUla evaM anukUla upasarga karane lage / bhayaMkara sarpa Adi dikhAkara japa chor3a dene ke lie dabAva dene lage to kabhI rUpavatI mahilAoM ko dikhAkara unako calAyamAna karane ke lie prayatna karane lage / lekina uparokta AcArya bhagavaMta evaM mahA tapasvI pa. pU. A. bha. zrImad vijaya himAMzusUrIzvarajI ma. sA. ke mArgadarzana ke mutAbika ve Dare nahIM aura japameM aDiga rahe / phalataH mithyAdRSTi devoM kA kucha bhI basa calatA nahIM hai| eka bAra prANalAlabhAI eka per3a ke nIce laghuzaMkA nivAraNa karane ke lie baiThe the, taba usa vRkSameM rahanevAle eka vyaMtara devane unake zarIrameM praveza kiyA aura unako atyaMta parezAna karane lagA / lekina muni zrI zAMticandrasAgarajI ma.sA. kI preraNA ke mutAbika anya koI upAya na karate hue prANalAlAlabhAI ne navakAra mahAmaMtra kA japa cAlu rakhA thA / 383/A
Page #412
--------------------------------------------------------------------------
________________ Akhira eka dina vaha vyaMtara kahane lagA ki - 'navakAra mahAmaMtra ke teja ko maiM sahana nahIM kara pAtA, maiM jalakara bhasma ho jAU~gA itanA dAha mujhe ho rahA hai, isalie maiM jAtA hU~' aisA kahakara hamezA ke lie usane upadrava karanA chor3a diyA !..... jisa taraha mithyAdRSTi vyaMtara deva japa se calita karane ke lie upasarga karate rahe usI taraha dUsarI aura aneka samyagdRSTi zAsana deva-devI zrI prANalAlabhAI ko darzana dene lage / abhI taka catrkezvarI, padmAvatI, mahAkAlI, lakSmI, sarasvatI ityAdi deviyoMne evaM maNibhadra, ghaMTAkarNa, kAlabhairava, baTukabhairava ityAdi devoMne japa ke daurAna unako darzana diye hai aura unake japa kI bahuta anumodanA kI hai / kucha devoMne unakI parIkSA karane ke lie pralobhana bhI diye haiM magara ve lubdha nahIM hue evaM kisI bhI bhautika vastu kI yAcanA kabhI bhI deva - deviyoM ke pAsa nahIM kI hai isalie deva adhika prasanna hue haiN| pratidina ke japa kI saMkhyA evaM anubhavoM kA varNana ve likhate rahate haiM jo hameM dikhAyA thA / unake pitAjIne bhI savA karor3a navakAra kA japa kiyA thA / unhoMne bhI devaloka meM se Akara prANalAlabhAI ko darzana diye evaM japa ke lie atyaMta prasannatA vyakta kI hai / unake paricita anya bhI kucha riztedAra jo svargavAsI hue 'haiM unhoMne bhI darzana diye haiM / kaI bAra devoMne gulAba ke puSpoM kI vRSTi aura amIvRSTi bhI kI haiN| pUrva janma kI patnI jo hAla devI hai usane bhI unako darzana diye haiM / agale janmameM eka saMpanna kacchI parivArameM mumbaI meM unakA janma huA thA / vahA~ bhI unhoMne navakAra mahAmaMtrakI suMdara ArAdhanA kI thI aisA patnI devIne batAyA hai / - patA : prANalAlabhAI lavajI zAha nAnI bAjAra, mu. po. dhrAMgadhA, ji. surendranagara (gujarAta) pina : 363310 383/B
Page #413
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? . zrI namaskAra mahAmaMtra mahimA garbhita zAstrIya zlokArtha maMtra saMsArasAraM, trijagadanupama, sarvapApArimantraM, saMsArocchedamantraM, viSayaviSaharaM, krmnirmuulmntrm| maMtra siddhipradAnaM, zivasukhajananaM, kevalajJAnamantraM, maMtraM namaskAra-maMtra, japa japa japitaM, jnmnirvaannmntrm|| (mahAmaMtra zrI navakAra saMsAra meM sArabhUta maMtra hai, tIna jagata meM anupama hai, sabhI pApoM kA nAza karane vAlA hai, saMsAra kA uccheda karane vAlA hai, viSaya rUpI viSa kA haraNa karane vAlA hai, karma ko nirmUla karane vAlA hai, siddhi ko prApta karAne vAlA hai, zivasukha kA kAraNa hai aura kevalajJAna kI prApti karAne vAlA hai| aise adbhuta prakAra ke sAmarthyazAlI parameSThI maMtra kA he bhavyoM Apa bAraMbAra jApa kro| navakAra mahAmaMtra kA jApa jIva ko janma-mRtyu ke jaMjAla se mukta karavAtA hai|) namaskAra arihaMtane, vAsita jehanuM citta, dhanya teha .tapuNya te, jIvita tAsa pvitt| ArtadhyAna tasa navi hue, navi hue durgativAsa, bhavakSaya karatAM re samaratAM, lahIe su.ta abhyaas|| 1. meM dhanya hU~ ki mujhe anAdi anaMta bhava samudra meM acintya ciMtAmaNi aisA paMca parameSThiyoM kA namaskAra prApta huaa| 2. navakAra jinazAsana kA sAra hai, caudaha pUrva kA samyag uddhAra hai| jisake mana meM navakAra sthira hai, usako saMsAra kyA kara sakatA hai? arthAt kucha bhI karane meM samartha nahIM hai| 3. navakAra sabhI zreyoM meM parama zreya hai, sabhI maMgaloM meM parama maMgala hai, sabhI puNyoM meM parama puNya hai, aura sabhI phaloM meM parama sundara phala hai| paMca namaskAra ciMtana mAtra se bhI jala evaM agni staMbhita ho jAte haiN| tathA ari, mAri, cora aura rAjA sambaMdhI ghora upasargoM kA sampUrNa rUpa se nAza hotA hai| 384
Page #414
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? 5. zrI namaskAra mahAmaMtra duHkha kA haraNa karatA hai, sukha detA hai, yaza ko utpanna karatA hai, bhava samudra kA zoSaNa karatA hai aura yaha navakAra isa loka evaM paraloka ke sabhI sukhoM kA mUla hai| 6. zrI namaskAra mahAmaMtra kA eka akSara sAta sAgaropama ke pApa nAza karatA hai| zrI navakAra maMtra ke eka pada se 50 sAgaropama ke pApa naSTa hote haiM aura samagra navakAra se 500 sAgaropama ke pApa naSTa hote haiN| 7. jo eka lAkha navakAra vidhipUrvaka ginatA hai, vaha tIrthaMkara nAmakarma kA upArjana karatA hai, usameM jarA bhI saMdeha nahIM hai| prakRSTa bhAva se kiyA gayA parameSThiyoM ko eka namaskAra, jaise pavana jala kA zoSaNa karatA hai, vaise sakala kleza jAla ko cheda DAlatA hai| aMta samaya meM jisake 10 prANa paMca namaskAra ke sAtha jAte haiM vaha mokSa nahIM prApta kare to bhI vaimAnika deva avazya banatA hai| 10. yaha mAna lo ki jo mokSa meM gaye haiM aura jo karma mala se rahita hokara mokSa meM jAyeMge, vaha sabhI navakAra kA hI prabhAva hai| 8. 9. " 11. parama maMtra rUpa yaha navakAra maMgala kA ghara hai, vaha saMsAra kA vilaya karane vAlA hai, sakala saMgha ko sukha pradAna karane vAlA hai| isake ciMtana mAtra se sukha kI prApti hotI hai| 12. praNava arthAta OMkAra, mAyA arthAt hIMkAra aura arhaM jo prabhAvazAlI bIja maMtra haiM, una sabhI kA mUla eka pravara navakAra maMtra hai| arthAta OM hrIM arha vagairaha bIja maMtroM ke mUla meM navakAra maMtra rahA huA hai| 13. citta se cintana kiyA huA, vacana se prArthanA kI huI, aura kAyA se prAraMbha kiyA kArya vahAM taka siddha nahIM hotA, jaba taka zrI paMca parameSThi namaskAra kA smaraNa na kiyA jaaye| 14. bhojana ke samaya, zayana ke samaya, uThane ke samaya, praveza ke samaya, bhaya ke samaya, kaSTa ke samaya - ityAdi sabhI samaya sacamuca paMca 385
Page #415
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - namaskAra kA smaraNa karanA caahiye| 15. jo koI paramatattva hai aura koI parama pada kA kAraNa hai, usameM bhI vaha navakAra hI parama yogiyoM dvArA ciMtana kiyA jAtA hai| 16. yogI puruSa isI hI navakAra maMtra kA samyak prakAra se ArAdhanA kara parama lakSmI ko prApta kara tIna loka meM pUje jAte haiN| 17. hajAroM pApa karane vAle evaM saiMkar3oM jantuoM kA nAza karane vAle tiryaca bhI isa maMtra kI acchI taraha se ArAdhanA kara svarga meM gaye haiN| 18. aho! isa jagata meM paMca namaskAra koI viziSTa udAra hai ki jo svayaM ATha hI sampadA ko dhAraNa karatA hai, phira bhI satpuruSoM ko anaMta saMpadA detA hai| 19. navakAra! tU merI u.STa mAtA hai, pitA hai, netA hai, deva hai, sattva hai, tattva hai, mati hai, aura gati hai| ['zrI laghu namaskAra phala' stotra kA artha ) 1-2 ghanaghAtI karmoM se mukta arihaMtoM, sabhI siddhoM, pravara AcAryoM, upAdhyAyoM tathA sabhI sAdhuoM- zreSTha lakSaNa ko dhAraNa karane vAle ina pAMcoM hI parameSThiyoM ko kiyA gayA namaskAra saMsAra meM bhaTakate bhavya jIvoM ke lie parama zaraNa rUpa hai| 3. Urdhvaloka, adholoka evaM madhya loka meM zrI jina navakAra pradhAna hai tathA samasta bhuvana meM narasukha , surasukha evaM zivasukha kA parama kAraNa hai| 4. usa kAraNa sote, uThate isa navakAra ko satata ginanA caahiye| bhavya logoM ko nizcita rUpa se vaha duHkha dUra karane vAlA evaM sukha prApta karAne vAlA hai| 5. janma ke samaya navakAra ginA jAye to riddhi kI prApti hotI hai aura avasAna ke samaya navakAra ginA jAye to mRtyu ke bAda acchI gati 386
Page #416
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, Thase karegA kyA saMsAra? prApta hotI hai| 6. Apatti ke samaya use ginA jAye to saiMkar3oM ApattiyA~ dUra hotI haiN| aura riddhi ke samaya use ginA jAye to usa riddhi kA vistAra hotA hai| 7. isa navakAra ko jo zvAsa kI taraha kaMTha meM sthApita karane vAlA yadi devatA hove to navalakSmI ko prApta karatA hai aura narendra (manuSya) hove to vidyAdhara ke teja ko prApta karatA hai| 8. jisa prakAra sarpa ke jahara kA gArUr3I maMtra se nAza hotA hai, usI prakAra navakAra mahAmaMtra samagra pAparUpI viSa kA nAza karatA hai| 9.10 kyA yaha navakAra mahAratna hai? yA ciMtAmaNi samAna hai? yA kalpavRkSa samAna hai? nahIM, nahIM, yaha to unase bhI bar3hakara hai| ciMtAmaNi ratna | vagairaha aura kalpavRkSa yaha to eka janma ke sukha ke kAraNa haiM, jabaki zreSTha aisA navakAra to svargApavarga ko dilAne vAlA hai| 11. jo koI paramatattva hai aura jo koI parama pada kA kAraNa hai, usameM bhI isa navakAra ko hI paramayogiyoM dvArA ciMtana kiyA jAtA hai| 12. jo eka lAkha navakAra ginatA hai aura zrI jinezvara deva kI vidhipUrvaka pUjA karatA hai vaha zrI tIrthakara nAma karma kA upArjana (bandha) kare, isameM saMdeha nahIM hai| 13. pAMca mahAvideha kI kula 160 vijayoM meM, jahAM zAzvatakAla hai, vahAM bhI isa jina-navakAra ko nirantara par3hA jAtA hai| 14. pAMca airavata evaM pAMca bharata meM bhI zAzvata sukha dene vAlA yaha navakAra hI hai| 15. marate samaya jo dhanya puruSa isa navakAra ko prApta karatA hai, vaha devaloka meM jAtA hai aura paramapada ko bhI prApta kara sakatA hai| 16. yaha kAla anAdi hai| jaba se yaha hai taba se bhavya jIvoM dvArA navakAra par3hA jAtA hai| 17. jo koI mokSa meM gaye haiM aura jo koI karmamala se rahita banakara 387
Page #417
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? mokSa meM jA rahe haiM, ve sabhI bhI navakAra ke hI prabhAva se gaye haiM. aisA jAna lo| 18. navakAra ke prabhAva se DAkinI, vetAla, rAkSasa aura mAri vagairaha kA bhaya kucha bhI nahIM kara sakatA hai evaM sabhI pApoM kA nAza hotA hai| 19. zrI jina-navakAra ke prabhAva se vyAdhi, jala, agni, cora, siMha, hAthI, saMgrAma sarpa Adi kA bhaya usI samaya samApta hotA hai| 20. yaha navakAra sura, siddha, khecara vagairaha dvArA par3hA jAtA hai| jo koI ise bhaktibhAva se par3hatA hai, vaha parama nirvANa ko prApta karatA hai| 21. jaMgala, parvata evaM araNya ke madhya meM smaraNa karane se yaha navakAra bhaya kA nAza karatA hai aura mAtA jisa taraha putra-pautroM, dohitoM kA rakSaNa karatI hai, vaise saiMkar3oM bhavyoM kA rakSaNa karatA hai| 22. paMca navakAra ke ciMtana mAtra se hI jala evaM agni staMbhita ho jAte haiM aura ari, mAri, cora tathA rAjAoM ke ghora upasargoM kA nAza hotA hai| 23. jinake hadaya rUpI guphA meM navakAra rUpI kesarIsiMha hamezA rahatA hai, unake ATha karma kI gAMTha rUpI hAthI kA samUha samasta prakAra se naSTa hotA hai| 24. jo paMca namaskAra rUpI sArathI ko niyukta kara, jJAna rUpI ghor3e ko jor3akara, tapa saMyama evaM dAna rUpI ratha meM virAjita hotA hai, vaha parama nirvANa ko prApta karatA hai| 25. jo jinazAsana kA sAra hai, caudaha pUrva kA samyag uddhAra hai, vaha __ navakAra jisake mana meM sthira hai, usako saMsAra kyA kara sakatA hai? arthAt kucha bhI karane meM samartha nahIM hai| | navakAra mahimA garbhita 'zrI upadeza taraMgiNI zlokArtha | 1. rAtri ke antima prahara ke Adhe bhAga meM nidrA tyAgakara, duSTa karma __rUpI rAkSasa kA damana karane ke lie advitIya catura aise zrI 388
Page #418
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? parameSThI maMtra kA pavitra mana se, mana-vacana-kAyA se smaraNa karanA caahiye| jisake citta meM kalyANa ke pada kA dAtAra paMca parameSThI namaskAra rUpI maMtrarAja ke pada sphurita ho rahe haiM, to phira use maMtra, auSadhiyoM kI athavA gArur3ika, ciMtAmaNi yA indrajAla kI kyA AvazyakatA hai? arthAt unakI koI AvazyakatA nahIM hai| 3. zrI namaskAra ke nau pada vAstava meM sabhI siddhAntoM ke sArabhUta haiN| usameM pahale pAMca pada ati mahAna haiN| satpurUSa use mukhya mahAdhyeya ke rUpa meM svIkAra karate haiN| 4. mRtyu ke samaya paMca parameSThI rUpI pAMca ratna jisake muMha meM hote haiM. usakI bhavAntara meM sadgati hotI hai| 5. donoM loka meM icchita phala dene vAle, advitIya zaktizAlI zrI navakAra maMtra jayavanta raho ki jisake pahale pAMca padoM ko zrI trailokyapati tIrthakaradevoM ne paMcatIrthI1 ke rUpa meM kahA hai, jina siddhAnta kA sArabhUta jisake ar3asaTha akSara ar3asaTha tIrthoM ke rUpa ' meM batAye haiM aura jisakI ATha saMpadAeM ajJAna aMdhakAra ko naSTa karane vAlI ATha siddhiyoM ke rUpa meM varNita haiN| 6. bhojana karate samaya, sote samaya, nidrA se uThate samaya, saMkaTa ke samaya, kaSTa ke samaya, aura sabhI samaya sacamuca paMca namaskAra kA smaraNa karanA caahiye| 7. parameSThI namaskAra kA bAra bAra smaraNa kara kaI jIvoM ne saMsAra sAgara ko pAra kiyA hai, kaI kara rahe haiM aura kaI pAra kreNge| 8. jina zAsana meM pApa kA nAza karane vAle isa maMtra ke hote hue pApa apane ekachatrIya rAja ke bAra meM soca bhI nahIM skte| 9. jaise siMha se madonmatta gandhahAthI, sUrya se jaise rAtri saMbaMdhI aMdhakAra kA samUha, candra se jaise tApa saMtApa kA samudAya, kalpavRkSa se jaise mana kI ciMtAeM, garUr3a se jaise phaNAdhArI viSadhara aura bAdaloM se 389
Page #419
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? jaise dAvAnala zAnta hotA hai, vaise hI paMca parameSThI maMtra ke teja se prANiyoM ke upadrava kA nAza hotA hai| | 10. paMca parameSThI ke padoM se saMgrAma, sAgara, hAthI, sarpa, agni, siMha, duSTa vyAdhi, zatru, bandhana, cora, graha, bhrama, rAkSasa aura zAkinI se hone vAlA bhaya bhAga jAtA hai| 11. parameSThI maMtra kA smaraNa karane mAtra se pApa zAnta ho jAtA hai, to phira tapa se prabala kiyA huA evaM vidhi se pUjA huA vaha kyA nahIM karegA? dUdha apane Apa meM hI mIThA hotA hai, kintu vidhi se garma kiyA huA evaM zakkara se mizrita kiyA huA ho to pRthvI meM amRta tulya banatA hai| 12. vaha paMca parameSThI namaskAra kriyA rUpa akSaramayI ArAdhanA devatA tumhArA rakSaNa karo, ki jo sura saMpadA kA AkarSaNa hai, muktirUpI lakSmI kI prApti karavAtI hai, vipadAoM ko dUra karatI hai, saMsAra kI cAra gatiyoM meM utpanna hone vAle AtmAoM ke duzmanoM ke prati vidveSa dhAraNa karatI hai, durgati kI ora jAne se rokatI hai aura moha kA pratikAra karatI hai| 13. jinezvara ke prati jisane lakSya nirdhAraNa kiyA hai, usa jitendriya aura zraddhAvAna zrAvaka dvArA suspaSTa varNoccAra pUrvaka saMsAra kA nAza karane vAle aise paMca parameSThI namaskAra kA eka lAkha bAra jApa aura zveta sugaMdhI lAkha puSpoM se zrI jinezvara deva kI vidhipUrvaka samyak rUpa se pUjA kI jAye to vaha tribhuvana pUjita tIrthakara banatA hai| 14. apane sthAna para pUrNa uccArapUrvaka, rAste meM ardha uccArapUrvaka, durghaTanA yA AtaMka arthAt tIvra roga yA vedanA huI ho to 1/4 uccAra pUrvaka tathA mauta tulya pIr3A ke samaya mAnasika navakAra kA jApa honA caahiye| | 15. jisake prabhAva se cora mitra samAna banatA hai, sarpa phUla kI mAlA 390
Page #420
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? banatA hai, agni ekadama pAnI meM aura pAnI-bhUmi meM badala jAtA hai aura jaMgala nagara evaM siMha siyAra bana jAtA hai| 16. loka dviSTa aura priyaghAtaka vagairaha ko bhI kevala navakAra maMtra kA smaraNa hI loka meM prIti utpanna karAtA hai, zatruoM ko mUla se dUra karatA hai, iSTa kI prApti karavAtA hai, vaza meM nahIM Ane vAle ko vaza meM karatA hai, aura mArane vAle ko bhI staMbhita kara detA hai| 17. dhyAna kiyA gayA yaha maMtra isa loka kI ApadAoM ko dUra karatA hai, sabhI kAmanAoM ko pUrNa karatA hai aura paraloka meM bhI svarga-mokSa Adi sukhoM kI prApti karavAtA hai| 18. zrI pArzvanAtha bhagavAna kI pratimA kI pUjA aura dhUpa Adi dvArA zarIra evaM vastra pavitra karake tathA mana ko ekAgra karake tuma niraMtara isa maMtra kA jApa kro| 19. anta samaya meM jisake dasoM prANa paMca namaskAra ke sAtha jAte haiM, vaha mokSa meM nahIM jAye to bhI avazya vaimAnika hotA hai, arthAt vimAnAdhirAja deva hotA hai| 20. aho! isa jagata meM paMca namaskAra aisA udAra hai ki jo svayaM ATha saMpadAoM ko hI dhAraNa karatA hai, lekina satpuruSoM ko anaMta saMpadA detA hai| - 1 arihaMta ke Adya akSara "a" se aSTApada tIrtha, siddha ke Adya akSara "si' se siddhAcala, AcArya ke Adya akSara "A" se AbUjI, upAdhyAya ke Adya akSara "3" se ujjayaMta (giranArajI) aura sAdhu ke Adya akSara "sa" se sammetazikhara, isa prakAra paMcatIrtha smjhnaa| (zrI namaskAra bhAvanA) aho! Aja merA mahAn puNyodaya jAgrata huA hai ki jisase mujhe ina paMca parameSThiyoM ko namaskAra karane kA bhAvollAsa jAgrata huaa| Aja mujhe bhava samudra kA kinArA prApta huA hai| anyathA kahAM maiM, kahAM yaha navakAra 391
Page #421
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra ? aura kahAM merA usake sAtha samAgama ? anAdikAla se merI AtmA ajJAnatA Adi ke yoga se niraMtara saMsAra meM bhaTaka rahI hai| Aja mujhe parama zaraNa kI prApti huI hai| kyoMki paMca parameSThiyoM ko kiyA gayA namaskAra hI saMsAra meM bhaTakatI merI AtmA ke lie zaraNa rUpa hai| aho ! kyA yaha navakAra mahAratna hai? athavA ciMtAmaNi samAna hai ? yA kalpavRkSa samAna hai? nahIM, nahIM, navakAra to una sabase baDhakara hai| kyoMki cintAmaNi vagairaha to eka bhava meM hI sukha ke kAraNa haiM, jabaki navakAra to svarga aura mokSa dene vAlA hai, mukti prApta na ho taba taka bhavobhava meM sukha ko dene vAlA hai| hai Atman ! parvata ko mUla se ukhAr3anA durlabha nahIM, devaloka meM sukha prApta karanA durlabha nahIM hai| durlabha to bhAva se navakAra kI prApti honA, yaha hai| kyoMki maMdapuNyavAle AtmAoM ko kabhI bhI navakAra kI prApti nahIM hotI hai| yaha bhAva namaskAra asaMkhya duHkhoM ke kSaya kA kAraNa hai| isa loka evaM paraloka meM sukha dene meM kAmadhenu samAna hai| he Atman tU Adara pUrvaka isa mahAmaMtra kA japa kara / he mitra mana ! sarala bhAva se tujhe prArthanApUrvaka kahatA hU~ ki, saMsAra sAgara ko pAra karAne vAle isa navakAra maMtra ko japane meM pramAdI mata bananA / yaha bhAva namaskAra utSTa sarvottama teja hai, durgati kA nAza karane ke lie pralayakAla ke pavana ke samAna hai, svarga aura mokSa kA sahI mArga hai| bhavya puruSoM dvArA hamezA par3hA jAtA, ginA jAtA, sunA jAtA, cintana kiyA jAtA yaha navakAra maMtra sukha evaM maMgala kI paramparA kA kAraNa hai| tInoM jagat kI lakSmI sulabha hai, aSTa siddhiyAM sulabha haiM, mahAmaMtra navakAra kI prApti hI durlabha hai| isalie he Atman! isa navakAra ko parama zaraNa rUpa mAnakara usakI ora atyaMta Adara aura bahumAna rakhakara ekacitta se usakA smaraNa karate rahanA / 392
Page #422
--------------------------------------------------------------------------
________________ 383388 -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? zrI paMca parameSThI ke 108 guNa / arihaMta bhagavAna ne cAra karmoM kA kSaya kiyA hai, phira bhI nikaTa upakArI hone ke kAraNa ATha karmoM kA kSaya karane vAle siddha bhagavAna se pahale unako namaskAra kiyA gayA hai| arihaMta : rAga-dveSa rUpI karma zatruoM ko jItakara, cAra ghAtI karmoM kA kSaya karake, kevala jJAna prApta kara, bhavya jIvoM ko bodha dene hetu dharma tIrtha kI sthApanA karane vAle tIrthakara- arihaMta kahalAte haiN| unake ATha prAtihArya evaM cAra atizaya milakara 12 guNa hote haiN| ATha pratihArya 1. azoka vRkSa - jahAM bhagavAna ke samavasaraNa kI racanA hotI hai, vahAM bhagavAna se bAraha guNI U~cAI evaM eka yojana kI paridhi vAle "azokavRkSa' kI devatA racanA karate haiN| isake nIce baiThakara bhagavAna dezanA dete haiN| ___2. surapuSpavRSTi - DaMThala nIce ho aura paMkhur3iyAM Upara hoM, isa taraha pAMca raMgoM ke puSpoM kI vRSTi ghuTanoM taka samavasaraNa ke eka yojana ke kSetra meM deva karate haiN| jisase cAroM ora kA vAtAvaraNa mahaka uThatA hai| bhagavAna ke prabhAva se una phUloM ko jarA bhI pIr3A nahIM hotI hai| 3. divya dhvani - bhagavAna kI mAlakoSa rAga vAlI vANI meM devatA vINA, baMsarI Adi vAdyayaMtroM se sUra milAte haiN| 4. cAmara - ratnajar3ita suvarNa daNDa vAle zveta cAmara bhagavAna ke donoM ora devatA DhAlate haiN| 5. Asana - ratnajar3ita survaNamaya siMhAsana devatA bhagavAna ke baiThane ke lie samavasaraNa meM banAte haiN| 6. bhAmaMDala - bhagavAna kA teja itanA hotA hai ki dekhane vAle kI AMkheM cakAcauMdha ho jAtI haiN| isalie devatA bhagavAna ke mastaka ke pIche 393
Page #423
--------------------------------------------------------------------------
________________ jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? bhAmaMDala kI racanA karate haiM, jisase bhagavAna kA teja usameM saMkramita ho jAtA hai aura loga bhagavAna ke ArAma se darzana kara sakate haiN| 7. duMdubhi bhagavAna ke Age AkAza meM AvAja karatI huI duMdubhi cAroM ora logoM ko yaha sUcana karatI hai ki he bhavyoM ! mokSa nagara ke sArthavAha samAna bhagavanta padhAre haiM, unakI zaraNa meM Apa A jaaiiye| 8. chatra devoM dvArA motiyoM se suzobhita tIna chatra kI racanA kI jAtI hai| bhagavAna jaba dezanA dete haiM taba pUrva dizA meM bhagavAna ke Upara evaM anya tIna dizAoM meM bhagavAna kI prati tiyoM para tIna-tIna chatra hote haiN| samavasaraNa nahIM ho taba bhI ATha pratihArya2 arihaMta prabhu ke sAtha hI hote haiN| - prabhAva sUcaka lakSaNa vAle, uSTa, viziSTa camatkAra vAle cAra atizaya isa prakAra haiN| 1. pUjAtizaya bhagavAna sarvapUjya hote haiM / indra, deva, cakravartI bhagavAna jaba vihAra karate haiM taba devatA unake banAte haiN| cAmara DhAlate haiN| yaha saba bhagavAna Adi unakI pUjA karate haiN| pairoM ke nIce 9 svarNa kamala ke pUjAtizaya se hotA hai| 2. vacanAtizaya arihaMta bhagavAna ardhamAgadhI bhASA meM bolate haiM, kintu jAnavara, manuSya Adi sabhI prANI apanI-apanI bhASA meM samajha lete haiM, kyoMki unakI vANI paiMtIsa guNoM vAlI hotI hai| isa atizaya se lokAloka kA svarUpa sabhI 3. jJAnAtizaya prakAra se jAnate haiN| - 4. apAyApagamAtizaya yaha atizaya upadrava kA nAza karane vAlA hai| isase svayaM ke evaM dUsaroM ke, donoM prakAra ke upadrava naSTa hote haiN| 1 arihaMta zabda kI paribhASA zrI bhadrabAhusvAmI ne Avazyaka niyukti meM isa prakAra kahI hai| 394
Page #424
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - iMdiya-visaya-kasAye, parisahe veyaNA ya uvsgge| ee ariNo hatA, arihaMtA teNa vuccti| 919 / / artha : indriyoM, viSayoM, kaSAyoM, pariSahoM, vedanAeM, upasarga yaha sabhI ataMraMga bhAvazatru haiN| ina zatruoM ko naSTa karane vAle arihaMta kahalAte haiN| 2. pratihArya arthAt pratihArI-dvArapAla kI taraha hamezA prabhujI ke pAsa rahane vaale| 3. zrI tIrthakara kI vANI ke 35 guNa - 1. sabhI sthAna para samajha sakeM vaisI 2. eka yojana taka sunAI detI 3. prauDha 4. megha jaisI gaMbhIra 5. spaSTa zabdoM vAlI 6. saMtoSajanaka 7. pratyeka AdamI ko yahI lage ki prabhujI mujhe hI kaha rahe haiM-vaisI 8. puSTa arthavAlI 9. paraspara virodharahita 10. mahApuruSa ko zobhe vaisI 11. saMdeha rahita 12. dUSaNa rahita arthavAlI 13. kaThina viSaya ko bhI sarala kare vaisI 14. jahAM jaisA zobhA de vahAM vaisA bolane vAlI 15. Sadravya evaM nau tattva ko puSTa karane vAlI 16. prayojana sahita 17. pada racanA sahita 18. chaH dravya evaM nau tattva kI paTutA sahita 19. madhura 20. amarmabedhI 21. dharma, artha pratibaddha 22. dIpa samAna prakAza-artha sahita 23. paranindA evaM svaprazaMsA rahita 24. kartA, karma,kriyA kAla, vibhakti sahita 25. AzcaryakArI 26. vaktA sarvaguNa sampanna hai, aisA lagane vAlI 27. dhairya vAlI 28. vilaMba rahita 29. bhrAMti rahita 30. sabhI apanI-apanI bhASA meM samajha sakeM vaisI 31. ziSTa buddhi utpanna karAne vAlI 32. pada ke artha ko aneka prakAra se vizeSa AropaNa kara bolane vAlI 33. sAhasikatA yukta 34. punarukti doSa rahita 35. sunane vAle ko kheda nahIM ho vaisii| (4) zrI arihaMta bhagavAna ke 34 atizaya - anya devoM kI apekSA se arihaMta paramAtmA kI vizeSatAeM batAne hetu zAstrakAroM ne 34 atizayoM kA varNana kiyA hai| jo nimnokta prakAroM se haiN| 395
Page #425
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? janma se cAra atizaya (1) adbhuta rUpa (2) sugaMdhita zvAsocchvAsa (3) rudhira eva mAMsa kA zveta honA (4) AhAra-vihAra kI adRzyatA kevalajJAna se 11 atizaya (5) samavasaraNa meM karor3oM kA samAveza 6. yojanagAminI vANI 7. sva sva bhASA meM pariNamana 8. bhAmaNDala 9. paramAtmA ke prabhAva se 125 yojana taka pArasparika vaira-virodha zAMta ho jAte haiN| 10. 125 yojana meM hue bhayaMkara roga paramAtmA ke puNya prabhAva se zAMta ho jAte haiN| 11. 125 yojana meM mArI-marakI-cUhe Adi ke upadrava zAMta ho jAte haiN| 12. ativRSTi nahIM 13. anAvRSTi nahIM 14. akAla nivAraNa 15. svacakra arthAta apane rAjya kA, paracakra arthAta dUsare rAjya kA bhaya nahIM devatAkRta 19 atizaya - 16. siMhAsana 17. cAmara 18. chatra 19. azokavRkSa 20. puSpa vRSTi 21. deva dundubhi 22. nyUnatama eka karor3a devatA hara samaya sAnidhya meM upasthita 23. svarNa kamala 24. adhomukhI kaNTaka 25. vRkSoM kA namana 26. pakSI-pradakSiNA 27. Rtu kI anukUlatA 28. dharmadhvaja 29. sugandhita jala (gandhodaka) vRSTi 30. anukUla pavana 31. samavasaraNa 32. caturmukha racanA 33. keza-roma kI abhivRddhi nahIM 34. dharmacakra / isa prakAra ATha prAtihArya aura cAra atizaya milakara zrI arihaMta |bhagavAna ke 12 guNa hue| uparokta 34 atizayoM kA samAveza 12 guNoM meM ho jAtA hai| siddha bhagavAna evaM unake ATha guNa- jinhoMne ATha karmoM kA kSaya karake aMtima sAdhya sAdhakara mokSa pada prApta kiyA hai, use siddha 1 paramAtmA kahate haiN| unake ATha guNa nimnalikhita haiN| . anantajJAna - jJAnAvaraNIya karma kA pUrNatayA kSaya hone se aMta rahita kevalajJAna prApta hotA hai| usase ve pUre lokAloka kA svarUpa samasta prakAroM se jAnate haiN| 396
Page #426
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - anantadarzana - darzanAvaraNIya karma kA sampUrNa kSaya hone se aMta rahita kevaladarzana prApta hotA hai| usase lokAloka kA svarUpa dekhate haiN| avyAbAdha sukha - vedanIya karma kA sampUrNa kSaya hone se sabhI prakAra kI pIr3A se rahita ananta sukha prApta hotA hai| ananta cAritra - mohanIya karma kA pUrNatayA kSaya hone se anaMta cAritra guNa prApta hotA hai, usameM kSAyika samyaktva aura yathAkhyAta cAritra kA samAveza hotA hai, usase siddha bhagavAna Atma svabhAva meM sadA sthira haiM, vahI vahAM cAritra hai| akSaya sthiti - AyuSya karma kA kSaya hone se kabhI naSTa na hoM | aisI sthiti prApta hotI hai| siddha kI sthiti kI Adi hai, kintu aMta nahIM hai| isalie unakI sthiti sAdi anaMta kahI jAtI hai| arUpitA - nAma karma kA kSaya hone se varNa, gaMdha, rasa aura sparza rahita hote haiN| kyoMki zarIra na hone se yaha saba nahIM ho sakate haiM, usase arUpIpanA prApta hotA hai| agurulaghu - gotra karma kA kSaya hone se yaha guNa prakaTa hotA hai| usase bhArI, halkA yA U~ca-nIca kA bheda nahIM rahatA hai| anaMtavIrya - aMtarAya karma kA kSaya hone se anaMtadAna, anaMta lAbha, anaMtabhoga, anaMta upabhoga, aura anaMta vIrya guNa prakaTa hote haiN| arthAt unako anaMta zakti prApta hotI hai| samasta loka ko aloka meM aura aloka ko loka meM parivartana kara sake vaisI zakti svAbhAvika rUpa se rahI huI hotI hai, phira bhI ve aisA kArya nahIM karate haiM aura na hI kareMge: kyoMki pudgala ke sAtha kI pravRtti unakA dharma nahIM hai| isa guNa se apane Atmika guNa haiM, unako usI rUpa meM rakhate haiM, parivartana nahIM hone dete haiN| Avazyaka niyukti meM isa prakAra nirdeza hainitthi (cchi) na savvadukravA, jAI jarA maraNa baMdhaNa vimukkaa| avvAbAhaM sukkhaM, aNuhati sAsayaM siddhaa|| 988 / / 397
Page #427
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? ____ artha : sabhI duHkhoM se sarvathA pAra hue aura janma, jarA, mRtyu ke |baMdhana se mukta bane siddha zAzvata evaM avyAbAdha sukha kA anubhava karate haiN| arthAta jinako mokSa kI prApti huI hai, vaha siddha kahalAte haiN| AcArya mahArAja aura unake chattIsa guNa pAMca AcAra kA pAlana karane vAle, pAlane kA upadeza dene vAle aura sAdhu pramukha ko pAMca prakAra ke AcAra ko dikhAne vAle, gaccha ke nAyaka AcArya mahArAja kahalAte haiN| unake guNoM kA svarUpa isa prakAra hai| pAMca indriyAM : (1) sparza (tvacA) (2) rasanA (jIbha) (3) ghrANa | (nAka) (4) cakSu (AMkha) (5) zrotra (kAna) ina pAMcoM indriyoM ke 23 viSayoM meM manapasaMda para rAga evaM acchA nahIM lagane vAle para AcArya mahArAja dveSa nahIM karate haiN| brahmacarya kI no bAr3eM (maryAdAeM)1 jahAM para strI, pazu va napuMsaka rahate hoM, aise sthAna kA tyAga krnaa| 2 striyoM ke sAtha evaM striyoM se saMbaMdhI bAteM nahIM krnaa| 3 jahAM para strI baiThI ho, usa sthAna para 48 minaTa taka nahIM baitthnaa| 4 strI ke aMgopAMga na dekhnaa| 5 dIvAra ke pIche dampatI rahate hoM, usa sthAna kA tyAga krnaa| 6 pUrva kAla meM strI ke sAtha krIr3A kI ho, to usakA smaraNa na krnaa| 7 mAdaka padArtha-pramANa se adhika ghI Adi se yukta bhojana na krnaa| 8 pramANa se adhika bhojana na krnaa| 9 snAna, itra, tela, seMTa, Adi se zarIra kI zobhA bar3hAne kA tyAga krnaa| ina nau prakAra kI ziyala vrata kI bAr3oM ko dhAraNa karane vaale| cAra prakAra ke kaSAya : krodha, mAna, mAyA, lobh| ina cAra prakAra 398
Page #428
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? ke kaSAyoM ko nahIM karane vaale| pAMca mahAvrata : (1) prANAtipAta viramaNa : kisI bhI prakAra kI hiMsA kA tyAga krnaa| (2) mRSAvAda viramaNa : kisI bhI prakAra kA jhUTha nahIM bolanA (3) adattAdAna viramaNa : kisI bhI prakAra kI corI nahIM krnaa| (4) maithuna viramaNa : kAmabhoga kA sarvathA tyAga krnaa| . (5) parigraha viramaNa : kisI bhI vastu kA mUrchA se saMgraha nahIM krnaa| ina pAMca mahAvratoM ko dhAraNa karane vAle pAMca prakAra ke AcAra (1) jJAnAcAra : jisa kriyA yA niyama ke anusaraNa se samyak jJAna kI vRddhi hotI hai| (2) darzanAcAra : jisa kriyA yA niyama ke anusaraNa se samyagdarzana (zuddha zraddhA) kI vRddhi hotI hai| (3) cAritrAcAra : jisa kriyA yA niyama ke anusaraNa se samyak cAritra kI vRddhi hotI hai| (4) tapAcAra : jisa kriyA yA niyama ke anusaraNa se samyak tapa kI vRddhi hotI hai| (5) vIryAcAra : saMyama-tapa Adi meM bala evaM parAkrama kA jyAdA se | jyAdA upayoga krnaa| uparokta suvihita AcAroM kA pAlana karate haiN| pAMca samiti : samiti arthAta -samyak pravRtti IryA samiti : kisI jIva ko takalIpha na ho usakI sAvadhAnI rakhate hue clnaa| | bhASA samiti : zAstra kI AjJAnusAra niravadya pApa rahita vacana bolnaa| eSaNA samiti : 42 doSa rahita gaucarI lenaa| AdAna nikSepaNA samiti : vastra, pAtra Adi sAvadhAnI se lenA evaM rkhnaa| pariSThApanikA samiti : mala, mUtra, zleSma Adi kA sAvadhAnIpUrvaka 399
Page #429
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? visarjana krnaa| AcArya bhagavaMta ina pAMca samiti kA pAlana karate haiN| tIna gupti : gupti arthAt asatpravRtti ko roknaa| manogupti : mana kI azubha pravatti ko roknaa| vacanagupti : vANI kI azubha pravRtti ko roknaa| kAyagupti : kAyA kI azubha pravRtti ko roknaa| AcArya bhagavaMta ina tIna gupti kA pAlana karate haiN| pAMca samiti evaM tIna gupti milakara aSTa pravacana mAtA kahI jAtI |haiN| (isake alAvA dUsare prakAra se bhI chattIsa guNa gine jAte haiM) upAdhyAya mahArAja aura unake paccIsa guNa : jinake samIpa rahane se zrutajJAna kA lAbha ho use "upAdhyAya" kahate haiN| vaha zruta zrI jinezvara devoM dvArA kahA huA hai| dvAdazAMga rUpa igyAraha aMga aura 12 upAMga kA jJAna khuda ko ho aura vaha dUsaroM ko pddh'aaye| isake uparAMta caraNa sittarI (uttamacAritra) aura karaNa sittarI (uttama kriyA) ina donoM ko milAkara "upAdhyAya" ke paccIsa guNa isa prakAra haiM - igyAraha aMga sUtra bAraha upAMga sUtra 1 AcArAMga 1 uvavAia 2 sUyagaDAMga 2 rAyapaseNI 3 ThANAMga 3. jIvAjIvAbhigama samavAyAMga nnavaNA 5 bhagavatI (vyAkhyAprajJapti) 5 jaMbUdIva pannatti 6 jJAtA dharmakathAMga 6 sUra pannatti 7 uNasaka dazAMga 7 caMda pannatti aMtagar3a dazAMga 8 kappiyA 9 anuttarovavAI dazAMga 9 kappavaDisiyA 10. paNhAvAgaraNaM 10 pupphiyA 11 vivAgasuyaM 11 pupphacUliyA 12 vahnidasA 400
Page #430
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - do sittarI 1. caraNa sittarI 2. karaNa sittarI (igyAraha aMga aura caudaha pUrva ke nAma ke anusAra ginane para bhI | paccIsa guNa hote haiN|) sAdhu mahArAja aura unake sattAisa guNa - jo Atmahita ko sAdhate haiM aura parahita ko sAdhate haiM athavA sarvavirati rUpI cAritra lekara mokSa ke anuSThAna ko sAdhate haiM, vaha "sAdhu muniraaj"| kahalAte haiN|| unake 27 guNa isa prakAra haiM - 2 prANAtipAta viramaNa 14 rasendriya nigraha mRSAvAda viramaNa 15 ghrANendriya nigraha adattAdAna viramaNa 16 cakSuridriya nigraha maithuna viramaNa 17 zrotrendriya nigraha parigraha viramaNa 18 lobha kA nigraha karanA rAtri bhojana tyAga 19 kSamA dhAraNa karanA 20 citta ko nirmala rakhanA pRthvIkAya rakSA 21 vastra vagairaha kI paDilehanA karanA apkAya rakSA 22 saMyama meM rahanA teukAya rakSA 23 akuzala mana kA nirodha 10 vAukAya rakSA 24 akuzala vacana kA nirodha 11 vanaspatikAya rakSA 25 akuzala kAyA kA nirodha [12 trasakAya rakSA 26 zItAdi pariSaha sahana karanA |13 sparzandriya nigraha 27 maraNAnta upasarga sahana karanA (1) Avazyaka niyukti meM batAyA hai ki nirvANa sAdhaka yogoM kokriyAoM ko sAdhate haiM aura sabhI prANiyoM para samavRtti dhAraNa karate haiM, usa kAraNa ve "bhAva sAdhu" kahalAte haiN| isake uparAnta dUsare prakAra se bhI sattAIsa guNa hote haiN| 401
Page #431
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? navakAra viSayaka praznottarI prazna 1. arihaMta paramAtmA ke cAra aghAtI karma (vedanIya, AyuSya, nAma, gotra karma) zeSa hote haiM, jabaki siddha bhagavaMtoM ke sabhI karma naSTa ho gaye hote haiN| phira bhI navakAra meM arihaMtoM ko pahale namaskAra kyoM kiyA gayA hai? uttara : azarIrI aise siddha paramAtmA kI pahacAna arihaMta paramAtmA hI karavAte haiM evaM siddha paramAtmA banane kA mArga arihaMta hI batAte haiM, isalie unakA atyanta upakAra hone ke kAraNa unheM pahale namaskAra kiyA gayA hai| prazna 2. arihaMta kI pahacAna to AcAryAdi karavAte haiM to prathama namaskAra AcAryoM ko kyoM nahIM kiyA gayA? uttara : arihaMta paramAtmA svayaM buddha banakara kevala jJAna prApta karake zAsana kI sthApanA karate haiM tabhI hI AcAryoM Adi kA astitva saMbhava hai| isalie prathama arihaMta ko jo namaskAra kiyA gayA hai, vaha pUrNarUpeNa ucita hI hai| prazna 3. tIrthakara ke alAvA sAmAnya kevalI bhagavaMtoM ko navakAra ke kisa pada meM namaskAra kiyA gayA hai? uttara : pAMcave pada meM namaskAra kiyA gayA hai| prazna 4. sAmAnya kevalI bhagavaMtoM ne bhI Antara zatruoM (rAga,dveSa Adi) ko naSTa kara diyA hai to unakA samAveza pahale pada meM kyoM nahIM kiyA gayA? uttara : zAstroM meM "arihaMta" zabda tIrthaMkara paramAtmA ke lie hI khAsa upayoga kiyA gayA hai| isalie sAmAnya kevalI bhagavaMtoM kA prathama pada meM samAveza nahIM kiyA gayA hai| prazna 5. arihaMta aura sAmAnya kevalI meM kyA aMtara hai? 402
Page #432
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? uttara : kevalajJAna Adi AMtarika svarUpa kI apekSA se koI aMtara nahIM hai, kiMtu arihaMta paramAtmA ke tIrthakara nAma karma ke udaya se 8 mahAprAtihArya, 34 atizaya evaM vANI ke 35 guNa Adi hote haiM, vaha sAmAnya kevalI bhagavaMtoM ke nahIM hote haiN| arihaMta paramAtmA caturvidha saMgha rUpI tIrtha kI sthApanA karate haiM, sAmAnya kevalI vaisA kucha nahIM karate haiN| prazna 6. chadmastha aise AcArya-upAdhyAya bhagavaMtoM ko to tIsare evaM cauthe pada meM namaskAra kiyA gayA hai, jabaki sarvajJa aise sAmAnya kevalI ko pAMcave pada meM namaskAra kiyA gayA hai| yaha kahAM taka ucita hai? uttara : zAsana-gaccha ke suvyavasthita saMcAlana kI jimmedArI AcArya-upAdhyAya bhagavaMtoM para hotI hai| sAmAnya kevalI bhagavaMtoM para aisI javAbadArI nahIM hotI hai| isalie hI to tIrthakara paramAtmA kI dezanA pUrNa hone ke bAda unakI pAdapITha para baiThakara chadmastha aise bhI prathama gaNadhara bhagavaMta dezanA dete haiM, taba sAmAnya kevalI bhagavaMta bhI isa pada ke gaurava ko banAye rakhane ke lie unakI dezanA meM upasthita rahate haiN| isa taraha vyavahAra naya se AcArya-upAdhyAya pada kA viziSTa mahattva hone se unheM sAmAnya kevalI bhagavaMtoM se pahale namaskAra kiyA jAtA hai| prazna 7. gaNadhara bhagavaMtoM kA samAveza navakAra ke kauna se pada meM hotA hai? uttara : tIsare pada meM hotA hai| prazna 8. vartamAna meM mahAvideha kSetra meM kitane siddha bhagavaMta vicaraNa kara rahe haiM? kevala saMkhyA meM uttara deN| uttara : 0(isa prazna ke uttara meM sabhA meM se kaI pratyuttara milate haiN| udAharaNa 20/170/2 karor3a, asaMkhya, anaMta ityaadi| arihaMta-siddha aura sAmAnya kevalI ke bIca aMtara spaSTa nahIM hone ke kAraNa aise uttara milate haiN| vAstava meM to siddha paramAtmA azarIrI hone ke kAraNa vicaraNa kara hI nahIM sakate hai| ve to siddhazilA ke Upara arUpI AtmasvarUpa meM 403
Page #433
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? virAjamAna haiM, jabaki vartamAna meM mahAvideha kSetra meM jo vicaraNa kara rahe haiM ve 20 arihaMta paramAtmA kahalAte haiN| |. prazna 9. siddha paramAtmA kA varNa (raMga) kaisA hotA hai? uttara : isa prazna ke uttara meM bar3I saMkhyA meM zrotA lAla, sapheda Adi uttara dete haiN| parantu vAstava meM siddha paramAtmA azarIrI, arUpI hone se unakA koI varNa hotA hI nahIM hai| parantu siddha pada kI ArAdhanA hetu kucha kAraNoM se zAstroM meM ArAdhanA lAla varNa se karane ko kahA hai| prazna 10. navakAra ke pAMcave pada meM "loe" zabda kA kyA artha hai? uttara : loe arthAta loka meN| arthAta Urdhva adho evaM tIrchA ina tInoM lokoM meM rahe sabhI sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM ko namaskAra karane ke lie "loe" zabda rakhA gayA hai| merUparvata kI taleTI meM AyI samabhUtalA pRthvI se 900 yojana Upara Urdhva loka ginA jAtA hai| 900 yojana nIce adho loka ginA jAtA hai| prazna 11.adholoka evaM Urdhvaloka meM sAdhu bhagavaMta kA saMbhava kisa prakAra ho sakatA hai? uttara : jaMghAcAraNa evaM vidyAcAraNa muni labdhi yA AkAzagAminI vidyA dvArA eka lAkha yojana U~ce merU parvata ke bIca somanasa vana vagairaha bhAga meM rahakara sAdhanA karate haiM, ve Urdhvaloka meM gine jAte haiN| pazcima mahAvideha kI dharatI samabhUtalA pRthvI se DhalAna meM 1 hajAra yojana jitanI DhalI huI hai| vahAM jo sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMta vicaraNa karate haiM, ve adholoka meM gine jaayeNge| prazna 12. navakAra ke pAMcave pada meM "savva" zabda kisalie rakhA gayA hai? .. uttara : savva arthAt sbhii| yadyapi sAhUNaM vagairaha zabda bahuvacana meM hone se aneka sAdhuoM kA samAveza ho sakatA hai, phira bhI sAdhuoM meM jinakalpI, kevalI, manaHparyavajJAnI, avadhijJAnI, caudahapUrvaghara, dazapUrvadhara, 404
Page #434
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? pulAka, bakuza, kuzala vagairaha aneka prakAra hote haiN| una sabakA samAveza karane hetu spaSTa rUpa se "savva" zabda ko rakhA gayA hai| siMha jaise calate-calate thor3I-thor3I dera meM pIche dekhatA jAe, vaise siMhAvalokana nyAya se pAMcave pada meM rahe 'savva" zabda kA saMbaMdha Age ke arihaMta Adi 4 padoM meM samajha lenA caahiye| "savva" kA sArva bhI artha hotA hai| sabhI jIvoM ke lie hitakArI hoM, ve sArva (tIrthakara paramAtmA) kahalAte haiN| unakI AjJA meM samarpita hoM vaha bhI sArva kahalAte haiN| arthAt tIrthakara kI AjJA ko vaphAdAra aise sAdhu -sAdhvIjiyoM ko namaskAra karane ke lie bhI "savva" zabda rakhA gayA hai| zrI namaskAra mahAmaMtra ke jApa ke bAre meM jarurI jAnakArI kisI bhI kriyA kA sampUrNa phala prApta karanA ho to vidhipUrvaka ArAdhanA jarUrI hai| kisAna yadi vidhipUrvaka bone Adi kI kriyA karatA hai, to hI dhAnya rUpI phala ko prApta kara sakatA hai, usI prakAra namaskAra mahAmaMtra ke jApa kI vidhi saMkSipta rUpa se samajhanI jarUrI hai, isalie nIce likhI huI bAtoM ko dhyAnapUrvaka par3hakara amala meM lAne kA prayatna karanA hitAvaha hai| navakAra mahAmaMtra kA smaraNa kisalie? jaise davA se roga zAnta hotA hai, bhojana se bhUkha zAnta hotI hai, usI prakAra navakAra ke jApa se bhI AMtarika evaM bAhya azAnti dUra hotI hI hai| apanA anubhava isa bAta kA sAkSI nahIM detA, isakA kAraNa apanI ajJAnadazA hai| hama janma-mRtyu ke cakra meM phaMsAne vAle karma rUpI roga ko pahacAna hI nahIM sake haiN| isalie sahI upAya kAma meM nahIM lA sakate haiN| jIvana meM paMcaparameSThiyoM kI saccI pahacAna kara unakI zaraNa meM vRttiyoM ko rakhakara, pravRttiyoM ko zAnti kI dizA meM mor3ane hetu namaskAra mahAmaMtra kA smaraNa karanA jarUrI hai| navakAra maMtra kI mAlA kisa prakAra ginanI cAhiye? 405
Page #435
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - zrI namaskAra mahAmaMtra ke jApa meM maulika zakti kA vikAsa karane hetu adhakhulI muTThI ke rUpa meM cAra aMguliyAM mor3akara tarjanI ke bIca ke veDhe para mAlA rakhakara, aMguThe ke Upara ke veDhe se nakha kA sparza na ho usa prakAra maNake ghumAkara jApa karane kA zAstrIya vidhAna hai| kaisI mAlA kA upayoga karanA? navakAra maMtra ke jApa ke lie aTThAraha abhiSeka kI huI mAlA, AcAra dinakara ke pratiSThA maMtra se pratiSThita aura sUrimaMtra yA vardhamAna vidyA se abhimantrita honI caahiye| kisI ke dvArA ginI huI mAlA se namaskAra mahAmaMtra kA jApa nahIM karanA cAhiye evaM apanI mAlA dUsare ko ginane hetu nahIM denI caahiye| mAlA ko kisI ke hAtha kA sparza bhI nahIM hone denA caahiye| mAlA rakhane ke lie elyuminiyama, sTIla, plAsTIka kI kisI bhI prakAra kI DibbI kA upayoga nahIM karanA caahiye| kisa prakAra kI mAlA kA upayoga karanA? sUta kI mAlA yA candana kI mAlA sarvazreSTha hai| plAsTIka kI mAlA nahIM ginanI caahiye| Aja binA samajha se plAsTIka kI mAlAeM bar3I mAtrA meM upayoga meM lI jAtI haiM, vaha ucita nahIM hai| kyoMki plAsTika banAne vAlI kampaniyoM evaM vaijJAnikoM se patra vyavahAra karane para spaSTa jAnane ko milA hai ki "plAsTika per3a meM se nikalate dravya jaisI vastu se banatA hai, kintu Aja ke mohaka svarUpa meM taiyAra karane hetu baila kI AMtoM kA rasa vagairaha atyaMta azuddha dravya kAma meM liye jAte haiN| isalie plAsTika kI mAlA kA ekadama tyAga karane hetu dhyAna rakhanA caahiye| ___ navakAra ke jApa meM anya kina bAtoM kA dhyAna rakhanA? OM zrI navakAra ke jApa meM ekAgratA jarUrI hai| OM mAlA eMva sthAna taya kiye hue hone caahiye| 406
Page #436
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - OM eka hI sthAna para Asana rakhanA jarUrI hai| 8 eka hI mAlA para jApa karanA caahiye| OM mAlA ginate samaya bAMyA hAtha mAlA ko sparza nahIM karanA caahiye|(daaNye hAtha meM takalIpha ho to chUTa) OM zrI navakAra kA jApa zurU karane se pUrva zrI zaMkhezvara pArzvanAtha bhagavAna tathA zAsanapati zrI mahAvIra bhagavAna kA evaM anaMtalabdhinidhAna zrI gautamasvAmI kA nAma tIna bAra lenA caahiye| 8 navakAra ginane ke lie eka hI dizA kA dhyAna rakhanA caahiye| OM zuddha vastra pahanakara navakAra ginane caahiye| 2 mAlAeM kitanI ginanI? usakI saMkhyA nizcita rakhanI caahiye| ubAsI nahIM khAnI caahiye| 8 muMha khulA rakhakara navakAra nahIM ginane caahiye| OM usI prakAra jApa meM hoMTha nahIM hilane caahiye| zrI navakAra maMtra kisa samaya gineM? savere 6 baje, dopahara 12 baje, zAma 6 baje vaise hI savere cAra baje se sUryodaya taka zreSTha, sUryodaya se eka ghaMTe taka madhyama aura savere 10 baje taka sAmAnya kahA jAtA hai| dina ko 10 baje se sUryAsta ke bAda eka ghaMTe taka kA samaya viziSTa jApa ke lie yogya nahIM hai| (trikAla jApa karane kA saMkalpa ho to harja nhiiN| zrI navakAra mahAmaMtra ginane ke lie kaisA Asana rakhanA? sapheda Una kA Asana rakhanA caahiye| zrI navakAra maMtra ke jApa hetu konasI dizA yogya? jApa ke lie pUrva aura uttara dizA acchI hai| usameM bhI prAtaH 10/ baje taka ke jApa ke lie pUrva dizA aura sUryAsta se eka ghaMTe bAda ke jApa ke lie uttara dizA yogya hai| 407
Page #437
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? zrI navakAra maMtra kaise gine jAyeM? OM zuddha hokara, zveta vastra pahanakara, anukUla sthAna para bhUmi pramArjana krke| (r) pUrva yA uttara dizA meM Asana para baitthkr| OM sUta kI zveta mAlA lekara, zveta kaTAsanA bichAkara, uNodarI vrata ke paalnpuurvk| @ citta ko "zivamastu sarvajagataH" kI bhAvanA se vAsita krke| 8 dRSTi ko nAsikA ke agra bhAga para sthApita krke| dhIre-dhIre usakA pratyeka akSara pUre zarIra meM ghume, usa prakAra se navakAra kA jApa karanA caahiye| (r) jApa kI saMkhyA eka hI rakhanI cAhiye arthAta pAMca mAlA ginane ke niyama vAlA puNyazAlI ArAdhaka chaH mAlA gina sakatA hai, kintu pAMca se kama nahIM ginanA caahiye| 8 jApa kI mAlA badalanI nahIM caahiye| 8 jApa karate samaya zarIra nahIM hilanA cAhiye, kamara mur3anI nahIM caahiye| 8 mAnasa jApa meM hoMTha banda rahane cAhiye aura dAMta khule rahane caahiye| OM upAMzu jApa meM hoThoM kA spaMdana vyavasthita rahanA caahiye| 9 bhASya jApa meM uccAra tAlabaddha rahanA caahiye| OM jApa pUrA hone ke bAda kama se kama pAMca minaTa taka AMkheM banda kara usI sthAna para baiThA rahanA caahiye| aisA karane se jApa-janita sattva ke sparzana kA adbhuta yoga sAdhA jAtA hai, aura kabhI bhAva samAdhi ke anamola pala mila jAte haiN| (r) jApa ke upakaraNoM ko pUrNa bahumAna ke sAtha pavitra sthAna para rakhanA caahiye| 8 upakaraNoM ke prati apanA bhAva zrI navakAra ke prati apane bhAva ko 408
Page #438
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? asara pahuMcAtA hai| * jIbha akelI hI nahIM, parantu mana barAbara navakAra ginanA sIkha jAye, usa ora apanA lakSya rahanA caahiye| OM bar3A bhAI choTe bhAI ko kavitA sikhAye usI prakAra apane ko mana rUpI choTe bhAI ko sadbhAvanApUrvaka zrI navakAra sikhAnA caahiye| OM mana zrI navakAra meM laga jAtA hai to sabhI indriyAM bhI usameM otaprota bana jAtI haiN| * tairane vAle kA zarIra bhIge binA nahIM rahatA, vaise hI zrI navakAra meM praviSTa prANa bhI zubha bhAva meM bhIgate hI haiN| yadi nahIM bhIgeM to samajhanA cAhiye ki apane prANoM kA adhikatara bhAga navakAra ke bAhara rahatA hai| (r) zrI navakAra ginate samaya nIce kI bhAvanA satata bhAte rheN| "zrI navakAra ke bAhara janma, duHkha aura mRtyu hai| zrI navakAra ke andara zAzvata sukhoM kA mahAsAgara hai|" (r) "zAzvata sukha ke prati apanA yathArtha pakSapAta hama sabhI ko jaldI se jaldI zrI navakAra ke aciMtya prabhAva kA pakSakAra bnaaye|" mahAmaMgala zrI navakAra 8 zrI navakAra maMtra ginane vAle manuSya kA pApa naSTa hotA hai| @ navakAra maMtra sunane vAle manuSya kA pApa naSTa hotA hai| (r) navakAra maMtra sunAne vAle vyakti kA bhI pApa naSTa hotA hai| 9 are! jahA~-jahA~ isake zvAsocchvAsa kA sparza hotA hai, unakA bhI pApa dhula jAtA hai| OM sabhI kAla ke pApoM ko naSTa karane kI zakti navakAra meM hai| * sabhI prakAra ke pApoM ko naSTa karane kI zakti navakAra meM hai| * sabhI logoM ke pApoM ko naSTa karane kI zakti navakAra meM hai| 409
Page #439
--------------------------------------------------------------------------
________________ kyA saMsAra kAra - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? OM navakAra maMtra arthAt maMthana dvArA prApta kiyA huA zuddha ghii| navakAra maMtra kI ArAdhanA ke vAtAvaraNa se virAdhanA kI durgandha dUra hotI hai| ArAdhanA kI suvAsa phailatI hai| 9 navakAra maMtra kI mahimA se vighna Talate haiM, AtmA meM nirmalatA AtI hai, vAMchita phalita hote haiM aura agni jala meM parivartita ho jAye, aisI isa maMtra kI mahimA aparaMpAra hai| OM tInoM kAla meM navakAra maMtra zAzvata hai, sanAtana hai| duniyA ke sabhI zabda badala jAyeM, kintu navakAra maMtra ke zabda tInoM kAla meM nahIM badalate haiN| zrI navakAra mahAmaMtra ke jApa kI asara kaba? jaise chichale bartana meM bilaunA nahIM hotA, vaise Upara-Upara se zrI navakAra kA jApa nahIM hotA hai| jApa kA ekAgratA jitanA hI gaMbhIratA se saMbaMdha hai| bIja ko dharatI meM bonA par3atA hai, vaise hI navakAra ke pratyeka akSara ko ucca bhAvapUrvaka mana ke dvArA prANoM meM virAjamAna karanA caahiye| akSara meM rahA huA caitanya, prANa kA yoga prApta kara prakaTa hotA hai, usase jApa karane vAle puNyazAlI kI bhAvanA adhika ujjavala banatI hai, aura svAbhAvika rUpa se sarvocca AtmabhAva-sampanna bhagavaMtoM kI bhakti kI ora mur3atI hai| zrI navakAra meM paMca parameSThI bhagavaMta virAjamAna haiN| aisA jAnane ke bAvajUda unake prati apane parama pUjya bhAva meM yAMtrikatA aura aupacArikatA kAyama rahatI hai, to vaha vAstava meM apanI zocanIyatA ginI jaayegii| ... . paMca parameSThI bhagavaMtoM ko hI yAda karane ke avasara para anya-anya bAteM apane mana para kabjA kara letI haiM aura hama use nibhA lete haiM, to vaha apanI kAyaratA kI nizAnI hai| paMca parameSThI bhagavantoM kA bhAvapUrvaka satata smaraNa karane mAtra se AtmA ko jo akalpita lAbha hotA hai, usakA eka lAkhavAM hissA bhI 410
Page #440
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? anya viSaya ko bhAvapUrvaka samarpita hone ke bAvajUda nahIM milatA hai| paMca parameSThI bhagavantoM ko ullAsapUrvaka yAda karane se AtmA ke pAsa jAyA jAtA hai, AtmA ke jyAdA najadIka jAne se AtmabhAva poSaka pravRttiyoM meM hadaya lIna hotA hai, viSaya kaSAyoM ko bhAva dene ke pariNAma manda ho jAte haiM, svAdhyAya, saMyama tapa Adi meM adbhuta vega AtA hai aura bahirbhAvoM ke anukUla kI vicAradhArA jyAdA sUkSma banakara AtmabhAva kA pakSa karatI hai| bhava ko vividha prakAra ke bhAva dekara hama bhAva se choTe-tuccha na bane hote, to zrI navakAra apane ko turanta phalita hotA dikhAI detA, usI navakAra se hama pUre vizva meM devAdhideva zrI arihaMta paramAtmA kI sarvocca | bhAvanA kI pUrI-pUrI prabhAvanA kara skte| bhUta kAla meM apane pUrvajoM ne prabhujI ke parama tAraka zAsana kI prabhAvanA ke jo mahAna kArya kiye haiM, usa prakAra ke sabhI maMgalamaya kArya Aja hama bhI kara skte| ('akhaMDa jyota" meM se sAbhAra) navakAra mahAmaMtra kA zuddha mela tathA zuddha uccAra | jaina kula meM janme pratyeka manuSya ko navakAra to pAlane (jhUle) meM hI sIkhAyA jAtA hai| usake bAvajUda usakA zuddha mela tathA zuddha uccAra zAyada kaI praur3ha umra meM pahuMce huoM ko bhI nahIM AtA hai| sAmAnya zabdoM meM bhI hasva-dIrgha yA anusvAra vagairaha ke parivartana se artha badala jAtA hai, to maMtrAkSaroM meM azuddha uccAra tathA azuddha mela se lAbha na ho, kama lAbha ho yA kabhI gairalAbha bhI ho to Azcarya kyA? nIce ke kucha udAharaNoM se mela zuddhi kA mahattva spaSTa ho jaaegaa| sura = deva - sUra = avAja cira = lambA samaya - cIra = vastra 411
Page #441
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - dina = divasa - dIna = garIba mada = ahaMkAra _ - maMda = dhIre pavana = havA - pAvana = pavitra patra = kAgaja - - putra = lar3akA janavANI = lokabhASA - jinavANI = jinezvara bha. kI vANI jina = bhagavAna - jIna = rAkSasa yahAM navakAra mahAmaMtra ke pratyeka pada ke mela ke nau-nau vikalpa |peza kiye gaye haiM, usameM se jo eka-eka vikalpa sahI hai usake Age aisI nizAnI kI gayI hai| usake anusAra anya vikalpoM meM kyA-kyA bhUla hai, vaha vAcakoM ko svayaM nirNaya karanA hai| (2) 1.namorihaMtANaM 1.namo sIddhANaM 2.namo arIhatANaM 2.namo sidhANaM 3.namo arihaMtANam 3.namo siddhANam 4.namo arihaMtAguM 4.namo savva siddhANaM 85.namo .arihaMtANaM 5.namo sIdhANaM 6.namo ariaMtANaM 86.namo siddhANaM 7.namo arihaM tANaM 7.namo sidhdhANaM 8.namoriaMtANaM 8.namo sidadhANaM 9.namoarihaMtANaM 9.namosiddhANaM (4) 1.namo AyarIyANaM 81.namo ukjjhAyANaM 2.namo AriyANaM 2.namo ujjAyANaM 3.namo ArariyANaM 3.namo uvvajjhayANaM (3) 412
Page #442
--------------------------------------------------------------------------
________________ (5) jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? 94.namo AyariyANaM 4.namo UvvajjhayANaM 5.namo AyariyANam 5.namo uvajhjhAyANaM 6.namo AyariANaM 6.namo ukjjhAyANam 7.namo Aya riyANaM 7.namo uvajAyANaM 8.namo AIriyANaM 8.namo ukjhayANaM 9.namoAyariyANaM 9.namoukjjhAyANaM (6) 1.namo loye savva sAhuNaM 1.eso paMca namokAro 2.namo loye sava sAhUNaM 2.eMso paMca namukAro 3.namo loe savva sAhUNaM 93.eso paMcanamukkAro (r)4.namo loe savvasAhUNaM 4.eSo paMcca namukkAroM 5.namo loya sava sAveNaM 5.eSo paMca namukkAro 6.namo loe zavva sAhUNaM 6.eso paMca namukkAro 7.namo loe savvasAhUNam 7.eso paMca namukAro 8.namo loesavvasAhUNaM 8.eso paMca namokkAro 9.namo lohe savva sAhUNaM 9.ezo paMcanamukkAro (7) 1.savva ppAva paNAsaNo 1.maMgalANaM ca savvesim 82.savvapAvappaNAsaNo 2.maMgalANaM ca savvesI 3.sava pAva paNAsaNo 3.maMgaNANaM ca savvesiM 4.savva pAva ppaNAsaNaM 4.maMgalANaMca savvesiM 5.sava ppAva paNAsaNo 5.maMgalANaMcasavvesiM 6.savapAvapaNAsaNo 96.maMgalANaM ca savvesi 413
Page #443
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? 7.zavva pAva ppaNAsaNo 7.maMgalANaM ca savvesi 8.savva pAva ppaNAsaNo 8.maMgalANaM ca savvesiMha 9.savvapAvappaNAzaNo 9.maMgalANaM ca savesiM -(9)1.paDhama hovaI maMgalaM 6.par3hamahoi maMgalaM 2.paDhama hoi maMgalam 7.par3ham hoi maMgalaM 3.paDhamaMga hovaI maMgalaM 8.par3hamaM havai maMgalaM 4.par3hamam havaI maMgalaM 99.paDhama hoi maMgalaM 5.paDhama hoI maMgala 89. paDhamaM havaI maMgalaM noTa : navakAra mahAmaMtra ke antima cAra padoM ko cUlikA ke rUpa meM jAnA jAtA hai| vaha anuSTup chaMda meM hone se chaMdazAstra ke niyamAnusAra usake pratyeka caraNa meM 8-8 akSara hone caahiye| antima pada meM "hoi" bolane se isa niyama kA pAlana hotA hai| isalie acalagaccha kI sAmAcArI meM tathA kucha sthAnakavAsI evaM kucha digambaroM meM "hoi" bolA jAtA hai| jabaki zeSa "havai' bolane vAle batAte haiM ki ArSa prayoga meM kabhI 9 akSara bhI apavAda ke rUpa meM zAstroM meM dikhAI dete haiN| udAharaNa:- dazavaikAlika sUtra kI prathama sajajhAya meM "bhamaro Aviyai rasaM' yahAM 9 akSara hote haiN| kintu ArSa prayoga hone se doSa rUpa nahIM hai| isalie isa bAre meM tattva (sahI) to kevalI bhagavaMta hI jAnate haiN| "hoi" tathA "havai ke artha meM vyAkaraNa kI dRSTi se koI aMtara nahIM hai| isalie sarvajJa se rahita aise isa kSetra meM abhI to sabhI para-mata sahiSNu banakara apane-apane gaccha kI sAmAcArI ke prati vaphAdAra raheM, yahI madhyastha buddhi se socane para hitAvaha lagatA hai| - sampAdaka navakAra jApa meM ekAgratA lAne ke vividha upAya ___ Aja bar3I saMkhyA meM ArAdhakoM kI zikAyata rahatI hai ki, 'navakAra kI mAlA to ginate haiM, kintu cAhiye utanI ekAgratA nahIM AtI hai| mauna 414
Page #444
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - | ekAdazI kI sajjAya meM kahA hai ki - "kara upara to mAlA phiratI, jIbha phire mukha maaNhii| paNa citaDUM to cihuM dizie Dole, iNe bhajane sukha naahiiN||" yadi aise bhaTakate citta se jApa karane se koI lAbha na hotA ho to, kyA jApa karanA chor3a deM? jApa karate samaya hI vikalpa kyoM jyAdA satAte haiM? ityaadi| _isakA javAba yaha hai ki jaise gaMDoM ke zikaMje meM phaMsA AdamI jaba chuTane ke lie prayAsa karatA hai, taba guMDe apanI pakar3a jyAdA majabUta banAte haiN| vaise anAdikAla se ina rAga-dveSa rUpI guMDoM ke zikaMje meM phaMsI AtmA jaba navakAra ke AlaMbana se nikalane kA prayAsa karatI hai, taba yaha svAbhAvika hai ki ve jyAdA tUphAnI hokara AtmA ko kamajora banAne kA prayAsa kreN| parantu aise mauke para bala kA prayoga na karate hue dhIrajapUrvaka kalA se kAma kiyA jAye, to hI saphalatA mila sakatI hai| isalie jJAnI bhagavaMtoM ne caMcala citta ko ekAgra karane hetu aneka upAya batAye haiN| usameM se kucha mahattva ke upAya yahAM peza kiye jA rahe haiN| usake vAstavika mahattva ko paDhane ke bAda AcaraNa meM lAne para hI patA clegaa| (1) navakAra lekhana : hama saba kA anubhava hai ki likhane ke samaya prAyaH citta meM lekhana saMbaMdhI vicAroM ke alAvA anya vicAra praveza nahIM kara sakate haiN| isalie acchI abhyAsa pustikA yA DAyarI lekara pratidina niyamita rUpa se acche akSaroM meM zuddha melapUrvaka yathAzakti navakAra likhane kI Adata DAlanI caahiye| usase hAtha evaM AMkheM pAvana hotI haiM aura citta kI caMcalatA kama hone lagatI hai| AkarSaka likhAvaTa ke lie vividha raMga kI penoM evaM raMgIna syAhI kA bhI upayoga kiyA jA sakatA hai| isa prakAra likhI huI DAyariyoM ko acche sthAna para rakhakara dhUpa bhI kiyA jA sakatA hai| AzAtanA ke galata bhaya se pAnI meM paraThane kI AvazyakatA nahIM hai| aisI DAyariyoM kA saMgraha kiyA huA ho to ghara ke dUsare sadasyoM ko bhI aisA karane kI bhAvanA jAgrata hotI hai| pIche kI 415
Page #445
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - jindagI meM yA antima samaya meM apanI AtmA santoSa bhI anubhava kara sakatI hai ki mere hAthoM se kama se kama itanA sukRta to huaa| isa prakAra likhita jApa kI zurUAta karane se pahale hI apanA zabdoM kA mela to zuddha hai yA nahIM, isakA aisA gurugama se nirNaya kara lenA caahiye| (2) navakAra vAMcana : lekhana kI taraha vAMcana meM bhI citta kI AsAnI se ekAgratA A jAtI hai| isalie navakAra kI AkarSaka tasvIra, sTIkara, yA pustaka sAmane rakhakara prathama kakSA ke chAtra kI taraha eka-eka akSara alaga-alaga par3hakara roja kama se kama 12 navakAra yA usase jyAdA bAra (108 vagairaha) navakAra par3hane kA abhyAsa karanA caahiye| isase AMkheM pavitra banatI haiM aura citta kI caMcalatA kama hotI hai| navakAra vAMcana ke lie apane hAtha se likhI huI navakAra kI DAyarI kA upayoga karane se navakAra lekhana kI sArthakatA bhI hogii| navakAra vAMcana meM eka bAta khAsa khyAla meM rakhane yogya hai ki jaba muMha se jisa akSara kA uccAraNa hotA hai taba dRSTi bhI usI akSara para honI caahiye| uccAra zuddhi kI AvazyakatA navakAra lekhana meM mela kI zuddhi kI AvazyakatA ke bAre meM Age vicAra kiyaa| aise hI navakAra maMtra ke vAMcana ke lie uccAra zuddhi kI mukhya bhUmikA hai| apane zarIra meM evaM samasta vizva meM pRthvI, pAnI, agni, vAyu aura AkAza yaha pAMca mahAbhUta vyApta haiN| navakAra maMtra ke zuddha uccAra se jo Andolana utpanna hote haiM, unakA pAMca mahAbhUtoM para anukUla zubha asara hotA hai| usI prakAra usake azuddha uccAra se samasta vizva ke vAtAvaraNa para pratikUla asara hotA hai| isa bAre meM navakAra maMtra ke viziSTa ArAdhaka zrAddhavarya zrI dAmajIbhAI jeThAbhAI, (kaccha-sutharI) kI preraNA se videzoM meM prayogazAlA meM saphala prayoga bhI hue haiN| isalie gurugama se zuddha uccAra sIkha lenA caahiye| yahAM zuddha uccAra ke lie jarUrI kucha sUcana diye gaye haiN| jahAM jahAM joDAkSara Ate haiM vahAM-vahAM, joDAkSaroM para bhAra na dekara 416
Page #446
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - joDAkSara se pahale jo akSara hotA hai usake Upara jhaTakA lagAkara isa prakAra bolanA cAhie ki jisase joDAkSara meM se pahalA AdhA vyaMjana usake sAtha khIMca jaaye| udAharaNa :-" namo siddhANaM" kA uccAra karate samaya 'ddhA' para bhAra na dete hue 'si' para jhaTakA lagAkara bolane se 'ddhA' meM se 'd' bhI usake sAtha khIMca jAtA hai| arthAt "sid...dhANaM" isa prakAra bolane se sahI uccAra ho sakatA hai| pAMcave pada meM "savva" zabda meM "vva" joDAkSara hai isalie 'sa' ko jhaTake ke sAtha bolanA caahiye| usake sthAna para sAdhAraNa rUpa se bolA jAye to 'sava' arthAta zava = murdA aisA artha hone se loka meM rahe murdA sAdhuoM kA namaskAra ho|" aisA anarthakArI vicitra artha hogaa| isalie "savva" kA uccAra zuddha honA caahiye| hasva akSara ho vahAM choTA uccAra karanA caahiye| udAharaNa :-caturtha |pada meM "u"hasva hai| phira bhI kucha loga use lambAkara jhaTake ke sAtha uccAra karate haiM, vaha galata hai| dIrgha akSara ho vahAM para thor3A lambA uccAra karanA caahiye| udAharaNa:- pAMcave pada meM "hU" dIrgha hai, parantu kaI loga usakA TraMkA uccAra karate haiM, vaha azuddha ginA jAtA hai| (3) navakAra kI tAlabaddha dhUna yA gAnA : jisa prakAra vyAkhyAna ke prAraMbha meM maMgalAcaraNa meM rAgapUrvaka navakAra bolA jAtA hai usa prakAra se yA dUsare bhI rUpa se madhura rAga se eka samAna tAlapUrvaka hamezA thor3I dera bhAvapUrvaka navakAra kI dhUna yA gAna karane se bhI citta kI caMcalatA kama hokara AhlAda utpanna hotA hai| (4) pazcAnupUrvI navakAra jApa : kaidakhAne Adi bandhana. vagairaha prasaMgoM meM pazcAnupUrvI yA ulTe krama se navakAra ke jApa kA zAstrIya vidhAna hai| pada se evaM akSaroM se isa taraha do prakAra se pazcAnupUrvI kA jApa nIce likhe anusAra kiyA jA sakatA hai| pazcAnupUrvI jApa se bhI |citta kI caMcalatA kama hotI hai| pada se pazcAnupUrvI navakAra akSaroM se pazcAnuparvI navakAra 417
Page #447
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - paDhama hoi maMgalaM laMgamaM iho maMDhapa maMgalANaM ca savvesiM siMvvesa ca NaMlAgamaM savvapAvappaNAsaNo : NosaNAppavapAvvasa eso paMcanamukkAro rokkAmunacapaM soe namo loe savvasAhUNaM NaMhUsAvvasa elo mona namo uvajjhAyANaM NaMyAjjhAvau mona namo AyariyANaM NaMyAriyaA mona namo siddhANaM NaMddhAsi mona namo arihaMtANaM NatAharia mona pazcAnupUrvI jApa meM nau yA prathama pAMca padoM kA jApa bhI kiyA jAtA hai| (5) anAnupUrvI navakAra jApa : navakAra ke nau padoM ko pahale se kramasara bolA jAye use pUrvAnupUrvI kahA jAtA hai| antima pada se prAraMbha karake kramazaH bolA jAye to pazcAnupUrvI kahA jAtA hai| parantu binA krama bolA jAe use anAnupUrvI kahA jAtA hai| usake lie eka choTI sI pustikA AtI hai, usameM pratyeka pRSTha para 9 aMka alaga-alaga rUpa se vyavasthita likhe gaye haiN| udAharaNa:- '7' likhA huA ho to sAtavAM pada "saLyAvappaNAsaNo" bolanA, "3" likhA huA ho vahAM tIsarA pada "namo AyariyANaM' bolnaa| citta kI caMcalatA ko bhagAne ke lie yaha bhI sarala tathA sacoTa upAya hai| adhikAMza to isa hetu kI kitAba ko "AnupUrvI" kahate haiM, parantu yaha azuddha hai| sahI zabda "anAnupUrvI' hai| (6) kamalabaddha navakAra jApa : mandira meM navapadajI kA gaThThA hotA hai usa prakAra kA athavA nIce kI AkRti meM darzAye anusAra ATha paMkhur3iyAM tathA madhya meM karNikA yukta kamala kI kalpanA kara usameM navakAra ke pada sthApita karake prathama khulI AMkhoM se citra dekhakara, usake bAda banda AMkhoM se hadaya ke AsapAsa ke pradeza meM kamala kI kalpanA karake navakAra kA jApa karane se bhI citta kI caMcalatA kama hotI hai| 418
Page #448
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? paDhama hoi namo siddhANaM eso paMca maMgalaM namukkAro namo loe / sapva sAhUNaM namo arihaMtANaM namo AyariyANaM) maMgalANaM savvesiM, uvajjhAyANaM savva pAva ppaNAsaNo (7) zaMkhAvarta nandyAvarta jApa C.:. 419
Page #449
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - __ dAhine hAtha kI cAra aMguliyoM ke 12 vedoM para Upara kI AkRti meM darzAye kramAnusAra aMgUThe kI madada se 12 navakAra ginakara bAyeM hAtha kI anAmikA aMgulI ke bIca ke ver3he para bAyeM hAtha kA aMgUThA rkhnaa| phira dUsarI bAra dAhine hAtha para nandyAvarta ke krama anusAra 12 navakAra ginakara bAMye hAtha kA aMguThA kaniSThikA aMgulI ke bIca ke ver3he para khiskaanaa| isI krama se dAhine hAtha para 12-12 navakAra 9 bAra ginakara bAyeM aMguThe ko AkRti meM darzAye anusAra zaMkhAvarta kI ora khisakAne se kula 108 navakAra hote haiN| . jo isa prakAra pratidina 108 navakAra ginate haiM, use pizAca, bhUta-preta vagairaha parezAna nahIM kara sakate haiM, aisA zAstrIya vidhAna hai| basa-rela vagairaha kI musAphirI ke daurAna mAlA ke badale isa prakAra zaMkhAvarta-nandyAvarta jApa sugamatA se kiyA jA sakatA hai| (8) cakroM meM navakAra jApa : apane zarIra kI karor3arajju (merudaNDa) meM nIce ke maNake se lekara brahmaraMdhra taka alaga-alaga sthAna para sUkSma sAta cakra arthAta caitanya kendra Aye hue haiM, aisA yoga-vettA sAdhaka batAte haiN| usameM sabase nIce ke "mUlAdhAra cakra ke pAsa "kuMDalinI' nAma kI divyazakti anAdikAla se susupta avasthA meM par3I hai| sADhe tIna sarpa ke AMToM (mor3oM) kI taraha usakI sUkSma AkRti hai| jaba dhyAna-jApa-bhakti Adi dvArA vaha jAgrata hokara UrdhvamukhI banakara kramazaH cakroM kA bhedana karatI-karatI brahmaraMdhra meM Aye hue sahasrAracakra meM praveza karatI hai, taba sAdhaka ko samAdhi dazA meM Atma sAkSAtkAra ho sakatA hai| kuMDalinI zakti saralatA se urdhvagamana kara sake, usake lie bIca meM Ate cakroM kA zuddhikaraNa anivArya hai| unakI zuddhi ke lie una-una cakroM meM navakAra kA jApa sahAyaka bana sakatA hai, aisA anubhava sAdhakoM ke pAsa se jAnane ko milA hai| isalie nIce batAye anusAra cakroM meM navakAra jApa kiyA jA sakatA hai| pada cakra sthAna namo arihaMtANaM AjJA cakra bhrakuTiyoM ke madhya-tilaka ke sthAna para 420
Page #450
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? namo siddhANaM sahasrAra cakra brahmaraMdhra meM -coTI rakhane ke sthAna para namo AyariyANaM vizuddhi cakra gale meM -kaMThamaNi ke sthAna para namo uvajajhAyANaM anAhata cakra hadaya ke pAsa meM namo loe savvasAhUNaM maNipUra cakra nAbhi ke pAsa meM eso paMcanamukkAro svAdhiSThAna cakra nAbhi se ATha aMgala nIce savva-pAvappaNAsaNo svAdhiSThAna cakra nAbhi se ATha aMgula nIce maMgalANaM ca savvesiM mUlAdhAra cakra karor3a rajju ke antima maNake ke pAsa paDhama hoi maMgalaM mUlAdhAra cakra karor3a rajju ke antima maNake ke pAsa . uparokta cakra mukhya rUpa se karor3a rajju ke andara ke bhAga meM jaannaa| padmAsana, ardha padmAsana, yA sukhAsana meM sIdhe baiThakara, banda AMkhoM se upayoga ko una-una cakroM ke sthAna meM kramazaH lekara navakAra kA japa hamezA 108 bAra karane se anukrama se cakroM meM rahI azuddhi dUra hotI hai| citta kI caMcalatA kama hotI hai| kramazaH kuMDalinI jAgrata hokara Urdhvagamana kara AjJAcakra se Age jAte dhyAna-samAdhidazA ke anubhavapUrvaka AtmAnubhUti ho sakatI hai| eka eka cakra, meM eka eka pada ke sthAna para pUre navakAra kA bhI jApa kiyA jA sakatA hai| (9) artha ke sAtha navakAra japa : navakAra maMtra kA zabdArtha tathA vizeSArtha jAnane se japa karate samaya paMca parameSThi bhagavaMtoM ke prati atyaMta ahobhAva-samarpaNa bhAva utpanna hone se citta saralatA se sthira raha sakatA hai| isalie nimnokta prakAra se artha sahita japa bhI kiyA jA sakatA hai| namo arihaMtANaM arihaMta bhagavaMtoM ko namaskAra ho namo siddhANaM siddha bhagavaMtoM ko namaskAra ho namo AyariyANaM AcArya bhagavaMtoM ko namaskAra ho namo ujjhAyANaM upAdhyAya bhagavaMtoM ko namaskAra ho namo loe savvasAhUNaM loka meM rahe sabhI sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtoM ko namaskAra ho 421
Page #451
--------------------------------------------------------------------------
________________ -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? eso paMcanamukkAro ina pAMcoM (parameSThi bhagavaMtoM ko) ko kiyA gayA namaskAra savva-povappaNAsaNo - sabhI pApoM kA nAza karane vAlA hai| maMgalANaM ca savvesiM - aura sabhI maMgaloM meM paDhama hoi maMgalaM - prathama maMgala hai| isake alAvA paMca parameSThI bhagavaMtoM kA atyaMta adbhuta bAhya evaM abhyaMtara svarUpa, unake viziSTa sadguNa tathA apane Upara unake agaNita upakAroM kA vistRta jJAna guruoM se evaM sadvAMcana dvArA prApta kara japa karane se usa usa pada ko bolate samaya una una parameSThI bhagavaMtoM kA smaraNa AMkhoM ke sAmane AtA hai tathA citta bAhara bhaTakane se svataH ruka jAtA hai| isalie vahAM (pUrva meM) paMca parameSThI bhagavaMtoM ke 108 guNoM kA svarUpa darzAyA gayA hai| japa ke alAvA ke anya samaya meM kabhI zAMti se baiThakara, AMkheM bandakara paMca parameSThI bhagavaMtoM ke guNoM kI anuprekSA karane se avarNanIya Ananda kI anubhUti ho sakatI hai| 422
Page #452
--------------------------------------------------------------------------
________________ - jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? | kastUra prakAzana TrasTa ke prakAzana 60 * jainA haiye zrI navakAra, tene karaze zuM saMsAra? (5vIM AvRtti) * 2 zivaM sundaram / / 3 sarva maMgala mAMgalyaM * 4 parvo nuM bhUSaNa, jIvana nuM AbhUSaNa 15 saMsAra nuM maraNa, mukti nuM zaraNa 16 mane javA do, huM nahIM aTakuM 7 sarasvatI upAsanA 18 nikalA sUraja huA saverA 9 zrI zatrujaya guNastavamAlA * 10zrI vardhamAna zakrastava (dvitIyAvRtti) (nitya svAdhyAya) 11giranAra maMDanazrI neminAtha guNaguMjana 12MIRACLES OF MAHAMANTRA NAVKAR *13prabhu sAthe prIta 14bahuratnA vasuMdharA bhAga-1 15bahuratnA vasuMdharA bhAga-2 116 bahuratnA vasuMdharA bhAga-3-4 17bahuratnA vasuMdharA (gujarAtI) bhAga 1-2-3-4(saMyukta) *18bahuratnA vasuMdharA (hindI) bhAga 1-2-3(saMyukta) P 19 jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - - noTa : = yahI pustakeM vartamAna meM upalabdha haiN| 423
Page #453
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? - pa.gaNivarya zrI mahodayasAgarajI ma.sA. dvArA likhita/saMpAdita sAhitya kI sUci mUlya : ru. // dAdA zrI kalyANa sAgarasUri jIvana caritra (hindI) 2 ArAdhanA dIpikA 3 deza virati dIpikA 4 zrAvakajana to tene re kahie 5 zrAvakanA 12 vrata (cArTa) 6 zrAvakanA 21 guNa (cArTa) 7 14 niyama dhAro (cArTa) 8 manavA! dhara tUM navapada dhyAna 19 cAha eka, rAha aneka 10zrI zatrujaya guNa stavamAlA H|darzana-vaMdana-sAmAyika sUtra (aMgrejI-hindI-gujarAtI) 12 bhakti sudhA 13jenA haiye zrI navakAra, tene karaze zuM saMsAra? (pAMcavA saMskaraNa) 60 14zrI vardhamAna zakrastava (sArtha) (dvitIya AvRtti) sadupayoga * 15MIRACLES OF MAHAMANTRA NAVKAR 16giranAra maMDana zrI neminAtha guNa guMjana 17prabhu sAthe prIta 18 ArAdhanA vadhAro,jIvana sudhAro *19baharatnA vasaMdharA bhAga-1 20 bahuralA vasuMdharA bhAga-2 21 bahuralA vasuMdharA bhAga-3-4 *22bahuralA vasuMdharA (bhAga 1 se 4 saMyukta-gujarAtI) : *23bahuralA vasuMdharA (bhAga 1 se 3 saMyukta- hindI) *24jisake dila meM zrI navakAra, use karegA kyA saMsAra? 25cAturmAsika ArAdhanA pradIpikA (hindI) * yahI kitAbeM hAla meM upalabdha haiN| 424
Page #454
--------------------------------------------------------------------------
________________ Xian Chang niRu riririsushitai! !!!!!!hahahahahahahahahahahahahahahahahahaamamoHanelline a -namil-in-macadore Yi Ri Zhong Ri Dang Ri nihaRi ha1Ri ni1Ri 1Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Chu Zhong Ri haRi ha1Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri [Bai Ri habigaChu UDEHHRi ha11Ri hahahahahahahahaha3Ri HUGEIGHETH(HIRTZhong nihaRi Zhong haRi Tian Dian Chu Ri niChu uadBhimman3Ri hahahahahahahaRi noChu Dian haRi haRi Zhong haRi :08034ha1Ri Mu haRi niRi niha Ri (Ri Zhong hahahanohaTian Kou Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri de10011Nian 10Yue 3Ri niShan Kou hahahahahahahahaRi Zhong ha11Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri 1Ri nihaZhong Guo niha1Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Zhong ha16Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri niRi Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ben Zhong Guo haZi Guo Chu Guo Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Shan Tian haZhong Ri Guo haRi Tian HEIBUHIHHHHHHHHRi Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Shan Tian haZhong Ri Ri Zhong haRi haRi haRi Zhong ha1Ri 10Ri 20Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ben Ri ha2Yue 1Ri haSi Guo Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Zhong haShi Zhong Chuan Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri gorogodehaZi You amd6Ri 11 Ri Ri Ri Ri Ri Ri Zi Shan haShan Kou Ri (Ri hahahahahahaRi Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri 10mmanahaRi niRi niRi haXi Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Zhong haShi Tian Shi Shan Tian haZai Ri Zhong Guo noGuo niha1Yue 12Ri San Ri Yue Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri haTian Kou Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Tian Shi Da Shan Tian ha, San Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Zhong Zhong Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri ha1Ri Zhong haRi (Ri )11Ri ha2Ri nihaRi niRi niRi Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ping Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Tian 3Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Tu Ri 1 1Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri hahahahahahahahahahahahahahanoha1Ri 30Ri ha1Ri ha1Ri ha1Ri hahahahahaZai Ri haRi Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Dang Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri 1Ri Ri Ri Ri Ri Ri 12Yue 18Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri (1100mmF111100)1100Ri 11Ri Jian Xi Wu hahahahahahahahahahahahahahahahahaansmitahahahahahahahahahahahahahahahahahaha:Ri Tian Kou Ri Chu Shan Kou Tian hanahtmainmm 150Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri 1Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Zhi Ri Mu haShan Tian Xi Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri kohaRi 10Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri noRi ha1Ri haTian Kou Tian Kou Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Zhong hahahahahahahahahahahahahahaha Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri 1Hui Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri haShan hoboZi You ammmmmino0Ri ha21Ri ha10Ri Ri Ri Ri Ri Ri minime 1010Nian 10Yue nihaRi Ri 1Hui Ri nihaDang Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri noChu Dian ha11Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri (Ri )ha hahahahahaharoRi Ri Ri Ri Ri Tu Tian 5Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri 1Ri 1Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Li Tian Ri haRi Zhong ha Ri niRi niRi Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri 3Yue 1Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Zheng Ri ha1Ri 500010Nian 05Yue 01Ri )1000Yuan (Ri Shi haRi Zhong Guo haZai Ri Zhong haRi Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri 1Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri hahahahahahahahahahahahahahahahaKou Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Mu 16Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri 105m10Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri San Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Zai Ri hahahahahahahahahahahaZai Ri Zhong nihaShan Kou nihaRi niRi niRi nihaJiu Ri Ri Ri Ri Ri 12Ri hahahahahahahahahaha(1Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri 1Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri 12011Nian 10Yue 15Ri Ben Ri haTian Zhong Tian Shan Wang Jin Ri Zhong haRi Dang Ri no300010Nian 0Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri 11010Nian 0Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Hui rihahahahahahahahahahaRi ha10004Nian niha1Ri hahahahaZai Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri hanaGunma0Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Mu Tu Ri haXiu Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri mamahamaChu Kou Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri hahahahaShan Tian (08Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri niZhong Guo ha5500002Yue 01Ri 1Ri 5Ri Nian Zhong Guo nihaRi Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri ha hahahahaMing Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ya Tian haRi ha1Ri Zhong haRi Ben niha1Ri 12Nian 01Yue (1011/0Ri (Ri ) 1 1Ri 1000Yuan haRi hahahaha(1Ri 21Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri haRi Zhong haRi 1Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri am1018Nian 01Yue 06Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ben haZhong San Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri (11T3Ri hahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahanoha11Ri hahahahahahahahahahahahahahahahaJing hahahahahahahahahahahahahahahahahahaShan Kou nihahaha 1Ri hahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahaZhong Li Guo Ri Mu hahahahaZheng niShan Chuan Chu Kou ha13Ri Ri )ha20Nian Ri )ha1Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri haZhu koRi haRi haRi Zhong Zhong Ri Kou Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri haTian Kou Tian Kou Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri [hahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahanihaDian nihaChu sanaohanaShi Shi Xi Qu niRi niha6Ri to8Ri 5Ri hahatsuhahahaRT atmaiai109ERTAURE05Ri Ri Ri Ri Ri CANORi Ri Ri Ri Ri Ri koaha9Yue 21Ri ha1Ri 1Ri hahahahahaha!TORITIERRITTEKITTERS THH11411111121111Ri Ri Ri Ri Ri Ri Fu THERESERI1102BRRERH135114RISTIGHTERSETTERBIRTH THERR70R100TRH2H1H01FF210TH THEMISTAROTTER:HTTERHEATHETHINOha3 goroRi Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Zi You naRi noRi Ri Ri 1Ri Zhong haRi Ri Ri Ri Ri Ri Ben Ri Ri Ri Ri Xian hahahahahahahahahahahahahahahahahahahaha Ji Tian haZhong Guo Che BEERhaRi 3Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Jing Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Zhu Mu haKou meanish Ri Ri Ri Ri Ri Ri Jian deRi Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri 11Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri 015Nian 1Yue 1Ri Sheng Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ji Ri Ri Ri Ri Dang Ri haTFABREEha Ri Li EEEEEE TREE 4Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri haNian niYi Ri Zhong Zhong Ri San Ri 1Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri noRi ha1Ri 14Ri haRi Tian Chuan Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Chu Ri Ri Ri Ri Ri Ri 1Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri San Ri Ri Ri Ri Ri Ri Kou Ri Ri Ri Tian 3Yue 11Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Jian 3Wei Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Tian Dian Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Tian Kou Tian Kou Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri He Tian Dian noZhong nihaRi haTian 3Ri Mu haRi hahahanoha1Ri Mu Ri Tian Tian Tian Tian Hu Tian Kou Tian Kou noZhong nihakanariBen Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ben Ri Chu Yue Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri 15Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Sheng Tian You hahahahahahahahahaha 25Ri hahahahawiihahahaha Ri haMing Ri haDong Jing Chu :3Ri Jian haitsumade)haorimasu)ha1Ri noZhong Ri noZhu Mu ha30Ri ha3Ri tonarimasu. San Ri Yue Bu Pin haZhong 3Ri mina 20 Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Dang Dian haRi Ben nihaRi Dang Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri ha! Tian Chuan haShan Tian Hui ha Chu Yue Ri Tian Zhu Ji Ming Ri harotsuLiao ! Ri Ri Ri Ri Ri ( Chi Tian Shan haYuan noZhong Ri Yi Shang Shan Kou Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Mu Ri Dang Ri Tong Chang Wen Pin varadAna GYAH FAR!! maiM tumhAre caraNoM meM aisI prArthanA to lekara nahIM AyA hU~ki "ApattiyoM se rakSA karo"lekina ApattiyoM se DaU~ nahIM aisA Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Zhong Zhong ha, Yi Ri Zhong niRi haBi Nu hahaha 1Yue Yue Yue Yue Yue Yue Yue Yue Yue Yue Yue Yue Yue Yue hahahahahaRi ] Shi nihahahahaha Ri Ji aram Haman Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri mic Ping Ri Ri Zhong haRi Tian Dian Ri niRi Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Shan Tian Tian Kou haTian Zhong Ri ha Tian Zhong haRi haRi haTian Zhong You hahahahaha (hahahaha 3Yue 11Ri hahahahahahahahaha 3Yue 5Ri hahahahahahahaDang ni Dang Ri ha1Ri hahahahahahanohaoDian [hahahahaTu Ri ha1Ri ha [hahahahahaKou Ri Ri Ri Ri Ri Ri Chu Zi Shi Ri Tian hahahahahaRi hahahahaha Yong haDang :Shan Tian You Tian You Tian Qu Tian , Guo 1Ri Mu haRi niRi haXi niMian Bai Wei ha hahahahaChu She Ri niRi (Ri )ha [Ri Mu ha[Ri Yi Nei nihaWu Li nihahaha!! Tian Zhong Ri Fu haNian Yue Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Jiang Guo haRi Ri )2Ri Mu haRi Ben haHai Dao Mu De 1Ri hahahahahahaKou nihaChu Bang Dian [hahahahahohahahahahahaha)Nei ha, niXing Dong haKou :hahahahahaha 1Ri hahahahahahahahahaZai Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Dong Jing hahahahanohahahahahahaTai Dian Zai Ri Zhong Guo haRi niRi ni1Ri Mu desu 22:23:37: 55 [hahahahahahahahaTian hahahaha Wei Tian Zhong haRi Zhong haRi Zhong Guo Guo Du Guo haRi Shi Dian Ri niRi niRi Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Xian Zai )Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri 1Yue 13Ri 11Yue 31Ri 1Ri hahahahahahahahahahahaha :114011Nian 0Ri haRi hahahahahahahahaRi Chu Sheng Ri hahahahahahahahahaha! TommitHOURTERETTERROR:RETTER1H71:41: 15Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Tian Shan Tian You haRi San Ri Qian nihaJin Ri Mu ha [hahaha31Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri ohahahahahahahahaCRTTHEH 1Ri 3Hui haZhong Guo haRi hahaha hahahaha154312BBBBhahahanohaRi ha1Ri nioDian ni haRi haRi Zhong haRi Zhong Zhong Ri Ri Ri Ri roChuan haZhong Guo Chu Guo haTHIFLATO konoRi ha1Ri Mu ! 1Yue 1Ri ha1Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri uShi Jian ga1Ri Mu noShan Xing Ri Ri Tian Shi Tian Ting Xin Pin de4~18:Qiang i! Ri Chang Ri Mu ) 1Ri Mu hahahahahahanohaSheng Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Su Bo Ri noQian Ri Yong Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Mu Dian Ri Ri Ri Ri Ri Ri Zhong haRi Zhong haRi Mu ( 1Ri Zhong Chu shi10Ri Mu Chu Dian Shi niha Ri niRi Ben Guo Nei deRi Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri hahahaha Te Fan Chu Pin haDang Ri inari25 Xiang Yi Nei niDan Ren Tian hahahaha H Ri Chu Pin Zhong deha50: 30ha IEBiniladiniaRi Shi Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri niRi niRi ni HOTOTkonsannnnn11700Yuan Kai kiVIIIBu 5Mo 1Yuan Mei Ri 12Shi Jian kuraeruKIRAIGO aikon Yi Fang haDang Ri nihahahahahahahahahaha! Ri Ben nanashi ( *Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Chu , 5mm! Tian ku Dang Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Chuan Tian haGuo Li Guo Dao 1 Shi Jian :Dang Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri PETERRESTRE TEL:B11Ri hahahaha Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri hahahahahahahahano Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri : 15Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri haMing Ri haRi Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri San Ri Zhong haRi He Tian Shan Shi Li Ri Ye Shi Ri Ye Ri Chu rodoMing Qian Ri Ye Ri Chu Gu Chu sunohanaChong Shi Shan haRi niRi nihashinaiRi haZhong Guo Si Guo nihaRi Tian Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri F1353-HF1R3H26Ri 13:HHH11ACnihaHITE San Ri Mu haShan Kou Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Li in mahura TETITentatsuYong Nu haZi Guo niRi Chuan Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri 1Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Qian Ri ni Ri Ri Ri Ri Ri haRi Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri : Wu Li You hahahahaRi Zhong Zhong Ri hahahaha! 6Nian serumatahaTEM10Yong Tu Ri ha2Ri , 13Ri (Ri )ETHETROSETTEGHETTER Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ye Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri 3Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Nian niTian Zhong Jiang Guan Yong Pin Nei Tian haZhong Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri noChu hahahahahahahaha San Tian Shi Bai Shi haZai Ri haRi ha, 13Ri nihahahahahahahahahahahahahahaChong hahahaoChu hahahahahahahaCheng Tian Tu hahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahaDang Ri Dang Ri noRi ha5Ri hahahahahahahahahahahahaha Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri hahahahahahahahahanoha1Yue 5Ri 1Yue 3Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri "IBSH01HHHRi haShan Tian haRi Zhong Chu Mu haTPPIha3Ri Jian ha 2Ri Mu ha (E 4 000 anno San HHHHRi Ri Ri Ri Ri Ri Ri hahahahaha Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri San Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri komorohahanahaRi ha17Ri Mu : Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri etsuto Wu Qi Jian Xian tachigaRi Zhong haBi hata40(SH, Mari kohahahahahahahahahahahahaha Ri Zhong haRi Dang Ri haDang Ri Chu Chu Chu Chu Chu Chu Dang Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Zhong Zhong Zhong Zhong Ri Yong Dang Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Tian Ri Sheng Ri ha1Ri Mu Er Ri Mu nihaMu orehahahahahahaha! STAHEIREITnohahahahaha) apane duHkhoM se pIr3ita citta kI sAMtvanA ke liye maiM Zhong Tian Yu Tian Sheng Tian Ri Chu Shan Qiang Mu Zhi Pin Dang Ri ha Ri ha1Ri Zhong Zhong Ri Ri Ri Ri Ri Ri Chu Chuan hahahahahahahahaSheng Qi Yong su COUCHIHIAGGS okutoJian deguritsupu 1You Ri haRi Zhong ha11Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri ) Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ji STARRAHhaRi hahahahaha! hahahahahaAn Tian ha Yi Ri Zhong Zhong Ri haRi Ri Ri Ri Ri Chu Ri Zhong Zhong Ri -324Ri haHEARTERHARRIES JRChuan Kou hahahahahahahahadoha #Ri gaRi Zhong haRi ha100Yuan tumhAre dvAra para nahIM AyA hU~ / lekina karma ke vipAko ko sahane kI zaktikA to varado! Yan Gu Tian Ri Ming haDang Shi Xing niKou You haLE 31Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri ni, 20111100Ri Ri Ri Ri Ri Ri Sheng K5Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri made Ri haRi Mu ! Chu Pin haRi Zhong Zhong Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri : THREHHHHHBhaRi )haha Chu Pin Shang Pin haDang Ri Ri Ri Ri Ri Ri Chuan Ri ha1Ri hahahahahaha Ri Dang tarihakaha Yuan deMai Pin 1Ri Mu ha Dang Ri haRi Zhong Zhong Ri Tian Kou Guo Ri 20Ri Mu noRi haro Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Shan Kou Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Tai Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Fa Xing Fan Tai Suo Zai Ri Ri Ri Ri Ri Ri Zai Ri haRi Dang Chu Dian Ji Hua 1Ri Mu ha11331213TERHEATHEOhahahahahahahahaha9Ri Ri Fu haChu HERSHEESHREETdekiteima: 03 Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri HTTERnioChu kanideteiTERRETTENT Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri 3Ri haRi Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri HEATURE 1Ri Mu haRi niRi Guo Chu Guo haGuo Guo Chu Guo Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri senkoriaChu ruIRISTOCKnobutsukouShi Jian konniXin Ri Ri Ri Ri Zhong Zhong Ri niha IGTITCHESEATERSETAL Saindeha naku, HMiningentOSHniChu sanaGuo haTHERESTERHha2Ri Jian tomoni 2Ri 3 Ri 3 Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri niha, Shang Pin -HERSHIRTHURRI121531 1Ri Zhong haRi noRi haShan Tian ha30Ri 10: 0Nian 3Yue nihaJiang Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri haTHHHHHHHHRi UPERRi Tian Ri hahaha Chu Pin haYi Ri Mu haShan Tian Yu Tian Sheng Tian Sheng Tian Sheng Tian haZhong Ri Ri Ri Ri Ri :Ri Shi Kou Tian Qiu Zhong Shan Tian Wu Yue Wu Ri Mu hahahahahahahahaHui Ri ha1Ri Mu Ri Ben haRi haRi Zhong Chu seha hahahahahahahahahahahahaBE Dian Xiu Ri nooKou niChu suniha 1Ri ha1Ri niha31Ri ShuRi haRi Zhong haRi ha1Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Zhong ha Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri 1Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri medarumuhehaChu nai 35cm HGBAGEHOUHawatch Ri [Ri Ri Ri Ri 5Yue 1Ri Jian Wu Liao Kai Ri Dang Ri Bu Xiang Ri Ri Ri Ri Ri [Ri Zhong haRi Zhong Zhong Ri haMu Zi Jin Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ming Ri 9Ri 31Ri haRi niRi Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Shan Tian haZhong Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri [hahaRi Zhong haRi Ri Ri Ri Ri Ri Ri [Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri hahahahahahahahahahahahahahahahahahahaha, matahaRi ha, hahahahahahahahahahaha Ri ni1Ri 2Ri Yi Nei niocm Zhu Ri noChang He niha 1Ri 3Shi Jian Qian no1Ri 1Ri hahaha Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Guo Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri noChu Shan 1Yue 9Ri Ding Xiu Ri ) Tu Ri haChu Ri haRi Ming Ri haRi haTian Kou Chang He niha12Yue hahahahahahahahahahaYong nihanaruShi nihaDing 335THIRTSHIBITTHREFEREF kokokaraninari 3Ri Mu haXing kunodehanakatani hahahanohaRi Ben niha, [hahahahahahahahahahaGuo San Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri niRi nihaRi ) Zhong Ri San Ri Qian Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ye Tian Bai Tian You Tian You Tian Tian Tian Tian gaRi hahahahahahahaRi Xing Tian Shi Ye Tian Shi Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri sukhameM tujhe nata mastaka hokara smaraNa karU~ aura duHkhameM terA kabhI bhI nA vismaraNa hoM ! aura sArA saMsAramerA upahAsa kare aise mauke para bhI maiM Apa para kabhI bhI zaMkAzIla na hoU~ aisA suMdara varadAna to do !! 1Ri 10Ri (Ri ] Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ben haChu ha a hahahahahahahaZhi noRi ) ha10:21Ri Ri Ri Ri Ri haShi hamasa) Ri Zhong haRi haRi niRi Ben Zai Guo haRi niRi niRi no3Ri ( Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri oDian ni Nian niha1Ri 1kona Ri haNian 1Yue 15Ri (Ri ) 5Ri (5Ri Jian noRi Ri Ri Ri Zhong haRi haRi haRi Zhong haRi 1Yue 1Ri hahahahahahahaha 1Ri hahahahahahahaha! Shan Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri [hahahahahahahahahaha Ri haDian Xiu Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ya Bai Ri Mu haJing Ri Ri Ri Ri Ri Ping Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Zhong haRi haRi niRi 1Ri Nian 1Yue 1Ri Sheng ma hahahahahahahaha Ben Ri haTian Zhong Mu Ri hahaha Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri ha Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Yong Pin ! Ri 1Hui Zhong Shan Li Yong ! Xi Chuan Tian Ri Ming Ri Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Wu Liao Xiang Tian Shan Tian Chuan hahahaChu Sheng Ri Chu Pin Dang Ri haDang Ri Chu Zhong hagogoro [Tian Suo Zai Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Qian ni, Ri Ri Ri Ri Shi Shi Fu Tian 3Ri Mu niHe uoDian haRi haoRi Ri Ri Ri Ri Ri haoooohashizimihahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahanoha, sakunatsuZai haRi Ben Yi haRi niRi nibakona Ri Zhong haRi noDang Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Fu Xing Tian Shi Xi Jing Ri Ri Ri Ri Ri Ri Yue Yue 17Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri haZai Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Kai Bai Mu Zi Zhi Hui Zi You Zi Zai Ri haRi Ri Ri Ri Shi Shan Tian Qu Bai Ri haRi niRi Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri haChu hahahahahahaZai Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri niRi niRi niRi 1Ri (Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri ha1Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri noRi Zhong haRi Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Dang koTian Zhong nihaSi hahahahahaZai Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Tian Wu Ding Mu noRi Ri Ri Ri Ri Ri Shi Shi Ri haRi Ye Shi Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri hahahahahahahahahahahahahaha ha hahahahahaXi Ri gaRi Ri Ri Ri Ri 5Ri hahahahahahahahahahahahahahahahahahaRi hahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahanohaRi niRi Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Huo hahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahahaDang tahahahahahahahahaSE3B835 [Ri Zhong Guo haShi Tian Xing Tian Xi Wu Xing niXing Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Zi Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Qian Ri Dang Ri ha6Ri Fu Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Jin Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri haSu Bo Ri Dang Ri Zi You Zi Zai niXing Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Zhu haDang Ri 1Ri Qian Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Qiu Gao Tian Shi Bai Shi Gao Tian Zhuang Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri 6Ri 6Hui Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Tong Pin Ri Ri Shi Shi Ri Tian Shi San Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Shi Shi Ri Ri Ri Ri Ri Zhong haRi haDing Ri Yue Bai Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Shan Xing Ri Ji 1Ri Nu (Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Fu Ri Ri Zhong haShi Gu Tian Ri Ri Ri Ri Ri Yue Shan Guo Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ben Ri haTian Kou haShan Tian noRi haRi niRi Fu Ri Fu Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri hananiZi You Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri tegoriBu 1Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Zhong haoRi Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Sheng Tian Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ji 1Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri niRi niRi Chu hahahahahahanohaRi niRi Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri 16Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri naXing [hahahahahahahaJin Jiang Guo nihaRi Ri Ri Ri Ri Ri Ri Zhong haRi Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri haNian Zhong Guo ninaZhi Xi Jing Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri nihaQuan Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri haRi haRi Zhong haRi Zhong 1Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri haXiu Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ting Bai Tian 11Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri :Nian hoYin Chu Pin Ri Yong Ri Yong Yue Yue Yue Yue Yue Yue Yue Yue Yue Yue Yue Ri hahahahahahahanoha, 3Yue 2Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri ha1Ri ha1Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Shu 5Ri Jian Ri Fu Bu Pin Bie Liao ha28Ri Zhou Qi Yong Yue noRi Ri Ri Ri Ri Ri { Ri Ri Ri Ri haoRi Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Kan haChu Fan gaChu Kai Shi Ri !!!!! Ri Ben haMing Ri 1Ri Mu noRi ha1Ri 2Ri (Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Shi Jian Pin Chu Pin Zhong Chuan Xian Si Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Chu Pin Pin haTe Bie Liao haWu Liao Qi Jian Zhong rokorohaerokato Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Dang Ri ha, Xiu Ri Chu She Shi Jian 22Shi Jian Nei niBen Ri haMing Ri haMing Ri ha1Ri 1Hui Ri Ben Shan Wang Guo haZai Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Xin Ding Ri Dang Tian Chuan Chuan Chuan Chuan Chuan Chuan Chuan Chuan Chuan Ri haMing Ri 1Ri 15Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ye Dao Zhi Shan You ! Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri haZhu Zhe Dian Wang Ri haChu Pin Jian Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri haZhu haDang Ri Chu Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Jian ! Hei Tian Ri Zhong nikaChuan Tian Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri niririChuan Chuan Chuan Chuan hahahahahahahahaDang Ri Chu Shi Jian 1Ri 3Yue 3Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri 1Ri haRi Ri Ri Ri Ri Ri Ri haZhong Ri Bo Ri Ri Ri Ri Ri Dang Ri haRi Fu Dang Ri Zhu Mu Li Shan Guo haZhong Guo Shan Kou Tian Kou Deng Shan Ri Ri Ri Ri Hai Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Zai Ri haRi 1Ri 1Yue 1Ri Fu haRi Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri haZhu Yi ! Dao haDang Ri noRi Fu deGuo Tu Ri haTian Shi Zai Ri Zhong Zhong Ri ha1Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri haQian Ri madeni) Zhi Pin Pin Fan Guan Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Qian Ri haRi Zhong Zhong Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Zhong haRi 1Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Xin Ri Ri Ri Ri Ri Shu Hui Ding Ri Qian Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Yong Pin Ri Ri Ri Ri Qian Ri ha1Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ting Shan Tian hahahaha ha hahahahanoZi You Ri 010Nian nihaRi ha1Yue 6Ri nihaRi niRi niRi Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri hahahaha 1Ri 16Ri haRi Zhong Zhong Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Tian haRi Mu haRi niRi niRi niRi niRi nihaRi ha1Ri hahahahahahahahahahahahahahahahahahahazehahahahaha! Ri Ri Ri Ri Ri Ri Chu Shi Zuo Pin haZai Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri hahahahahahanahaRi Dang Ri no1Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Su Bo Ri Dang Ri noChu Shi ha1Ri Ri Ri Ri Ri Ri Zhu Mu ha11Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri nichiha ! Xing Pin haDang Ri Ri Ri Ri Ri Jie Zi You naShi Jian Xiang Ri Mu niChu Ri noRi Fu haRi Shi Shi noSu Bo Ri Dang Ri Pei Xi Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ri Ting Ri Chu Shan Shi Tian