Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ceeeeeeeeeeeee eeeeeeeeeeeee CGCE cecececen ccccc Coo00000 (avazya karavAyogya) samAdhimaraNa (sacitra) eeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeeooooooooooooooooooooooooooooooooo 'teno tuM bodha pAma ke jenAthI samAdhimaraNanI prApti thAya.' 'ekavAra jo samAdhimaraNa thayuM to sarva kALanAM asamAdhimaraNa TaLaze.' (zrImad rAjacaMdra patrAMka 25) 00000000000000000000000000000 saMyojaka pArasabhAI jaina prakAzaka zrImad rAjacaMdra jJAna maMdira, beMglora
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ anukramaNikA . 2. Ge kramAMka vigata pRSTha 1. prastAvanA........... ............(3) dAtAonI yAdI............... ..........(4) 3. samAdhimaraNa........................ 4. samAdhimaraNanI ArAdhanA mATe pa.u.pa.pU.prabhuzrIjIe karela dIpAvalI parvanI yojanA.......... 5. samAdhimaraNa karavA prabhu pratye paramapremanI jarUra. 6. samAdhimaraNa karavAmAM baLa maLe evA paramakRpALudevanA patromAMthI lIdhela avataraNo.......... ..............................................para 7. paramakRpALudevanA hAthe zrI TokarazIbhAInuM thayela samAdhimaraNa..... ..............72 8. "zrImad rAjacaMdra' patrAMka 692 "durlabha evo manuSyadahe'.. ..............75 samAdhimaraNa karavA zuM karavuM te mATe 'upadezAmRta'mAM 5.u.pa.pU.prabhuzrIjIe varasAvela sacoTa upadeza... 10. pa.u.pa.pU.prabhuzrIjIe karAvela aneka mumukSuonA samAdhimaraNanA draSTAMto.........135 11. pU.zrI brahmacArIjIe "samAdhimaraNa" mATe "bodhAmRta bhAga 1,2,3' mAM Apela spaSTa mArgadarzana. ....155 12. pUjyazrI brahmacArIjIe karAvela mumukSuonA samAdhimaraNa .. 13. samAdhimaraNanI ArAdhanA mATe divALInA cAra divasomAM gaNavA yogya 36 mALAono krama ane tenA draSTAMto........... 14. pUjyazrI brahmacArIjIe "prajJAvabodha'mAM Apela "samAdhimaraNa" viSenI adbhuta samajaNanA be pATha para ane pa3 (artha sahita).......... 15. pUjyazrI brahmacArIjI kRta "vIra hAka' pada (artha sahita)........ ........323 16. "amane aMta upakArI vahelA Avajo re' e pada (artha sahita).. ...........325 17. "samAdhimaraNa'mAM sahAyaka thAya evA aneka zAstromAMthI udbhUta bodha. .... ...327 .........87 .........234 .....237 *******************297 : prakAzaka : zrImad rAjacaMdra jJAna maMdira rAja kompalekSa, pAMcamA mALe, naM.7 ArakoTa, zrInivAsAcAra sTrITa, beMglora pa60053 *..******** * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * prathamavRtti, prata 3000, isvI san 2011 kaoNpIrAITa rijharvaDa vecANa kiMmata rUA. 10/ (2)
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathamavRttinuM nivedana A graMthanuM nAma "samAdhimaraNa che. enA viSe paramakRpALudeva vacanAmRtamAM jaNAve che - "teno tuM bodha pAma ke jenAthI samAdhimaraNanI prApti thAya. eka vAra jo samAdhimaraNa thayuM to sarva kALanAM asamAdhimaraNa TaLaze." -zrImad rAjacaMdra (patrAMka 25) jIvanaparyatanI ArAdhanA mAtra samAdhimaraNa prApta karavA mATe che. jo aMta samaye samAdhipUrvaka eTale AtmAnI svasthatApUrvaka dehatyAga na thayo to jIvanamAM karelI sarva ArAdhanA lekhe lAgI na gaNAya. to AkhA jIvananA sArarupa evuM samAdhimaraNa kema prApta thAya? tenA zA upAya che? tenA viSe paramakRpALudeve, 5.pU.prabhuzrIjIe ke pU.zrI brahmacArIjIe jyAM jyAM bodhamAM jaNAvela che. te sarvano A graMthamAM saMgraha karyo che. temaja bIjA aneka zAstromAMthI paNa A viSayanA uddharaNo lIdhA che. jethI sarva mumukSu varga sulabhatAthI tenA upAya jANI zake. A graMtha mAtra mahApuruSonA upadezanuM saMkalana che. dareka peregrAphanA TUMkA bhAgano Azaya kaMIka lakSamAM Ave tenA mATe lagabhaga dareka peregrApha upara zIrSaka ApavAmAM AvyA che. tathA aneka draSTAMto tenA citro sAthe Apela che, jethI te viSaya samajavAmAM vizeSa sugamatA rahe ane ruci utpanna thAya. samAdhimaraNa karavA zuM karavuM te viSe 5.u.pa.pU.prabhuzrIjI jaNAve che : "be dahADAnA me'mAna jevuM che. temAM zuM citta devuM? amUlya vastu to AtmA che te jJAnIe jAmyo che. e niHzaMka vAta che. ane tevo ja ApaNo AtmA che. atyAre tenuM bhAna nathI, to paNa te mAnya karavuM atyAre banI zake tema che. ATalI pakaDa maraNa-vedanA vakhate paNa rahe tevo abhyAsa thaI jAya to samAdhimaraNa Ave, janma-maraNanA duHkha TaLe ane kAma thaI jAya. karoDo rUpiyA kamAvA karatAM vadhAre kiMmatI A kAma karavA yogya che." -upadezAmRta (pR.131) pUjyazrI brahmacArIjI A viSe jaNAve che :- "jema koI bhaNIne bAra mahine parIkSA Ape che temAM pAsa thAya to tenuM bhaNeluM saphaLa che, tema AkhI jiMdagI sudhI satsaMgAdi sAdhano karI, samAdhimaraNa karavAnI jarUra che; ane tenA mATe ja A badhA sAdhano che." -bo.1 (pR.), "aneka bhavamAM kumaraNa karato Avelo A jIva paramakRpALudevane zaraNe ATalo bhava jo samAdhimaraNa kare to pachInA koI bhavamAM kumaraNa na thAya. evo alabhya lAbha A bhavamAM prApta karI levo che evI jenI draDha mAnyatA thAya tene tema thavA yogya chejI." -bo.3 (pR.560) A graMthamAM saMkSepamAM Apela pustakanA nAmonA nIce pramANe artha samajavA. va.=vacanAmRta, pra.=pRSTha, u.=upadezAmRta, bo.=bodhAmRta, 1,2,3=bhAga-1-2-3 A graMthamAM mahApuruSonA upadeza vacanone vAraMvAra vAMcI, vicArI mumukSuo, A jIvananA sArarUpa samAdhimaraNane sAdhe evI saMbhAvanA saha viramuM chuM. -AtmArthI pArasabhAI jaina, agAsa Azrama
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ graMtha prakAzanamAM bhAga lenAra dAtAonI yAdI "janma, jarA, maraNa konA che ? ke je tRSNA rAkhe che tenAM janma, jarA, maraNa che. mATe jema bane tema tRSNA ochI karatA javuM, zrImad rAjacaMdra (pR.455)' 25001 zrI pArasabhAI ema. jaina tathA bhAvanAbena pI. jaina agAsa Azrama 25000 zrI zAMtilAlajI hastImalajI tathA sUrajabena zAMtilAlajI ThuMDiyA beMglora 25000 zrI devabhAI zaMkarabhAI paTela 25000 zrI puSpAbena nAnubhAI paTela parivAra 25000 zrI manubena kizorabhAI paTela 25000 zrI kusumabena makanajIbhAI paTela tathA 11000 zrI haMsAbena navInacaMdra cauThANa 11000 zrI azokabhAI devajIbhAI tathA anItAbena azokabhAI paTela 11000 zrI vinodabhAI meghajIbhAI tathA cetanakumAra vinodabhAI zAha 11000 zrI savitAbena rAvajIbhAI paTela 11000 zrI jamanAbena maganabhAI paTela 10000 zrI alpezabhAI gopAlabhAI paTela hasta bhulIbena zAMtibhAI paTela 10000 zrI saritAbena vIra kenIyA, dhIrajabhAI vIrA kenIyA, ha. susmitAbena vI2jI kenIyA 5555 sva.zrI bhUlIbena maganabhAI paTela ha. sumatibena caMpakabhAIpaTela parivAra bharamapora 5100 zrI nathamalajI rAyacaMdajI 5000 zrI kamalezabhAI sevaMtIlAla maNiyAra Azrama tenAlI 5000 zrI aMbarISAbena anIlabhAI vorA 5000 zrI urmilAbena kizorabhAI paTela 5000 zrI jasubena ramaNabhAI paTela haste kizorabhAI ramaNabhAI paTela 3200 zrI jagadIzabhAI 2501 zrI naTubhAI makanajIbhAI tathA zAradAbena naTubhAI bhakta 2500 zrI mRdulAbena bipInabhAI zAha 2500 zrI mepanAda, tA, aMjalI zAda 2500 zrI sevA, sohama parIkha AstA 2500 sva. zrI ratanajIbhAI jIvAbhAI ha. dudhIbena IzvarabhAI paTela 2001 sva.zrI maMgIbena raNachoDabhAI paTelabAraDolI 2000 zrI bhupendrabhAI kaMcanalAla parIkha vaDodarA sImaraDA. 2000 zrI jasavaMtIbena puSkarabhAI TImbarIA muMbaI Azrama 1700 zrI jitendrabhAI e. kapAsI amerIkA - 1700 zrI anIlabhAI e. bAvIsI amerIkA 1700 zrI vipulabhAI ke. jhATakIyA 1500 zrI mumukSubena taraphathI muMbaI 1500 zrI parezabhAI cetanabhAI nAhaTA 1pa00 zrI pUnamakumArI cetanabhAI nATA . 1111 zrI abhayakumAra navaratanabhAI mahetA 1111 sva.zrI lakSmIbena goviMdabhAI ha. goviMdabhAI lAlabhAI paTela 1100 kI sukhIbena caMpAlAlajI 1000 zrI uSAbena hemaMtabhAI zAha 1000 zrI Dimpalabena nizithabhAI zAha 1000 zrI kavitAbena surezajI 1000 zrI sumatibena mulatAnamalajIagAsa 1000 zrI caMpAdevI dhanarAjajI koThArI 1000 zrI raMjanabena pravINabhAI laMDana laMDana vidyAnagara Azrama sImaraDA AstA muMbaI nanasADa vAloDa: 1000 zrI jelIbena ThAkorabhAI paTela 1000 zrI devikAbena jayacaMdabhAI, azoka ane bhAratIbena dIpakabhAI mAlANI nAnI covIzI muMbaI muMbaI muMbaI dubalI dubalI surata : amerIkA 1001 zrI hemubena mahendrabhAI paTela 1001 zrI jayamInabhAI mahendrabhAI paTela amerIkA 1001 zrI ravi mahendrabhAI paTela : 1001 zrI vAlIbena jagubhAI paTela 1001 zrI madhubena nAgaDA muMbaI 1000 zrI zvetAkumArI mohanalAlajI nyujhIlenDa : 1000 zrI caMcaLabena maganabhAI paTela amerIkA 1000 zrI dharamazIbhAI jerAmabhAI paTela (4) Azrama balI muMbaI muMbaI amerIkA Azrama jala muMbaI laMDana gAMdhIdhAma zarmA borIA bharUca AstA dhUliyA koImbatura vAva soyANI vaDodarA 1000 zrI zAMtAbena maMgubhAI paTela 1000 zrI anIlAbena jayakAMtabhAI ghelANI muMbaI keneDA : 500 zrI caMdrakAMtabhAI zanAbhAI jhaverI khaMbhAta keneDA 500 zrI nayanAbena khaMDubhAI paTela Azrama
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa "samAdhimaraNa" eTale zuM? "samAdhi sAthe maraNa tenuM nAma samAdhimaraNa che." (bo.1 .197) samAdhi' eTale zuM? "AtmapariNAmanI svasthatAne zrI tIrthakara 'samAdhi' kahe che." -zrImad rAjacaMdra (patrAMka pa68) AtmapariNAmanI svasthatA eTale potAnA AtmAnA bhAva rAgadveSamAM na javA detAM potAmAM ja sthita rAkhavA tene zrI tIrthakara "samAdhi' kahe che. have "maraNa' eTale zuM? AtmAnuM to kadI maraNa che nahIM. te to "ajara amara avinAzI ne dehAtIta svarUpa che, chatAM karmavazAt te AtmA je dehamAM rahelo che te deha eTale zarIra te daza prANanuM baneluM che. e daza prANanA nAzane vyavahAramAM maraNa kahevAmAM Ave che. te daza prANanA nAma A pramANe che : manabaLa, vacanabaLa, kAyabaLa ane pAMca indriyo tathA AyuSya ane zvAsocchavAsa. AvA daza prANonA nAzarUpa maraNa to jIve A saMsAramAM anaMtavAra karyA che; paNa potAnA AtmasvabhAvamAM rahIne jIve kadI maraNa karyuM nathI. hajI paNa potAnA AtmasvarUpane samajI A bhavamAM jIva samAdhimaraNa nahIM kare to bhUtakALamAM jema cAragatimAM anaMta duHkha pAmyo tema hajA bhaviSyamAM paNa anaMtA janmamaraNa karavA paDaze. A viSe zrImad rAjacaMdra "AtmasiddhizAstranI pahelI gAthAmAM jaNAve che : "je svarUpa samajyA vinA, pAmyo dukha anaMta; samajAvyuM te pada namuM, zrI saddaguru bhagavaMta." zrImad rAjacaMdra A bhayaMkara kaliyugamAM paramakRpALu zrImad rAjacaMdra ApaNA upara anaMtI dayA karIne svarUpamAM sthiratA karavAnI ke samAdhimaraNa karavAnI vAta samajAvIne anaMta upakAra karyo che.
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa mATe tevA zrI sadguru bhagavaMtanA caraNakamaLamAM huM vAraMvAra namaskAra karuM chuM. have- samAdhimaraNa prApta karavAno upAya zuM? ratnatrayanI ArAdhanA e samAdhimaraNa prApta karavAno upAya che. samyakdarzana, samyajJAna, samyaphacAritra e ratnatraya che sacadarzanajJAnavaritrANi mokSamArka:"- samyadarzana, samyakajJAna ane sammacAritra e ja mokSano mArga che, athavA svarUpa sthiratA ke samAdhimaraNa prApta karavAno upAya che. ene ratnatraya paNa kahe che. e ratnatrayanI ArAdhanA vinA jIva samAdhimaraNa karI zake nahIM. enI ArAdhanA mATe prathama vyavahAra ratnatrayarUpa samyakajJAna meLavavuM. satparuSano bodha te samyakajJAna che. tene khUba vAMcI vicArIne bhagavAne kahela Atmatattva ke sAtatattva ke cha padanI zraddhA dRDha karavI te vyavahAra samyakrarzana che. zraddhA karyA pachI jJAnInI AjJA pramANe vartana karavuM tenuM nAma vyavahAra sammacAritra che. e ratnatrayanI ekatAthI A bhave jIvanuM samAdhimaraNa thaI kALAMtare teno mokSa thAya che. e ratnatrayane zAstramAM bodhi paNa kahe che. e bodhirUpa rayaNa eTale ratnanI prApti vinA huM cAragatimAM anaMtakALathI bahu bhaTakyo. paNa he nAtha! have huM bhAgyodaye ApanA zaraNe Avyo chuM. mATe trizalAnaMdana prabhu mahAvIra athavA he devAnaMdana zrI paramakRpALudeva! ApanI pAse zIza namAvIne A ratnatrayarUpa bodhinI mAgaNI karuM chuM. te kRpA karI mane Apo. jethI mArA sarvakALanA janmamaraNanA mukhya duHkho saMpUrNapaNe nAza pAme ane huM sarvakALane mATe bhaviSyamAM sadA sukhI thAuM. e bhAva, pUjAmAM Ave che ke - boSirAyaNa viNa huM bahu bhaTakyo, have prabhu zaraNe Ayo; trizalAnaMdana bodhibhAvanA, mAgu huM zIza namAyo; nAtha tero darzana durlabha pAyo. devAnaMdana bodhibhAvanA, mAgu huM zIza namAyo; nAtha tero darzana durlabha pAyo. hAre mokuM karma naThAre nacAyo, nAtha tero darzana durlabha pAyo." he nAtha! mane naThArA karmoe cAragatimAM aneka veSa dhAraNa karAvIne bahu nacAvyo. mATe huM tArA darzanane A bhavamAM ati durlabhatAthI pAmyo chuM. have - "bhagavAnanI pAse bodhi ane samAdhi e be mAge che." (bo.1 - 196) bodhi samAdhi ja yAcato, praNamuM zrI gururAja; pUjyapAda zaraNe phaLo, saphaLa jIvana muja kAja." samAdhizataka bodhithI ratnatrayanI prApti thAya ane maratI vakhate te chUTI na jAya, ane sAcavIne sAthe laI jAya te samAdhi che." (bo.1 pR.196)
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa eka sAdhu maratI vakhate lakSa cUkI javAthI boramAM IyaLa rUpe janmyA eka sAdhunuM dRSTAMta- "eka sAdhu ghaNuM pavitra jIvana gALatA hatA. temane vacanalabdhi prApta thaI hatI. tethI te bole te kharuM paDatuM hatuM. Akhara vakhate temaNe ziSyone kahyuM mAruM maraNa thaze tyAre vAjAM vAgaze ane mArI sadagati thaze. maraNa-pathArI sAme eka boraDI hatI tenA upara pAkelA moTA bora upara temanI draSTi paDI. te bora bahu suMdara che evA vicAramAM ja hatA ane AyuSya pUruM thayuM. tethI te boramAM IyaLa thavuM paDyuM. maraNa thayuM paNa vAjAM na vAgyA eTale ziSyone zaMkA paDI ke gurunI zI gati thaI haze. koI jJAnI puruSa te arasAmAM tyAM AvI caDhyA. ziSyoe potAnA gurunAM vakhANa karI te mahAtmAne kahyuM ke amArA gurunuM kaheluM badhuM kharuM paDatuM paNa AkharanI vAta kharI paDI nahIM. te mahAtmAe pUchyuM ke temane Akhara vakhate kyAM suvADyA hatA? ziSyoe te jagA batAvI. eTale mahAtmA tyAM suI gayA, ane boraDI tarapha najara jatAM peluM pAkuM bora temaNe dIThuM. tethI te bora nIce pADyuM ane bhAMgIne joyuM to temAMthI moTI IyaLa nIkaLI. te taraphaDIne marI gaI. te vakhate vAjAM vAgyAM ane temanI sadgati thaI." (u.pR.414) eka bhavamAM samAdhimaraNa thAya to baghA bhavamAM samAdhimaraNa thAya "anaMtakALamAM samAdhimaraNa karyuM nathI. e karavAthI ghaNo lAbha che. jIvane eka vakhata samAdhimaraNa thAya to bAkInA badhAya bhavamAM paNa samAdhimaraNa thAya. ratnatrayanI pUrNa prApti vItarAgamAM che. tethI jene samAdhimaraNa karavuM hoya teNe temAM vRtti rAkhavI. chUTI jAya deha, tethI tAruM na bagaDe, kedakhAnuM che. AtmAnuM kaMI na bagaDe. kevaLajJAnasvarUpa tuM che." (bo.1 pR.197) vItarAgabhAva eTale vairAgyabhAva athavA rAgadveSarahita bhAva. rAgadveSa ghaTADavAmAM vRtti rAkhavI. A viSe paramakRpALudeva jaNAve che ke - A dehe karavAyogya kArya to eka ja che ke koI pratye rAga athavA koI pratye kiMcitmAtra dveSa na rahe; sarvatra samadazA varte. e ja kalyANano mukhya nizcaya che." -zrImad rAjacaMdra (patrAMka 780)
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa te mATe pUrve AcArya bhagavaMta paNa bAra varSa pahelA potAnA AcAryapaNAno tyAga karI samAdhimaraNa mATenI taiyArI karatA hatA. samAdhimaraNanI ArAdhanA bhAvapUrvaka thAya to mahAbhAgyA "A bhavamAM samAdhimaraNano lAbha e ja kharI kamANI che. tene mATe 5.u.pa.pU. prabhuzrIjIe 36 mALAnI yojanA divALI upara goThavI che te bhAvapUrvaka thAya to jIvanAM ahobhAgya gaNavA yogya chejI. roja kaMI ne kaMI bAra bhAvanAmAMthI vicArI samAdhimaraNanI smRti karI AtmazAMtino lAbha letA rahevAnI Teva pADavA yogya chejI. "Apa samAna baLa nahIM ane megha samAna jaLa nahIM" e kahevata pramANe pote puruSArtha karI mUkyo haze to Akhare bahAranI madada maLo ke na maLo paNa kareluM kyAMya javAnuM nathI. Akhara vakhate te guNa deze. mATe paisATakAnI ciMtA ghaTADI premapUrvaka bhaktimAM vRddhi thAya tenI kALajI rAkhatA rahevA vinaMtI chejI." (bo.3 patrAMke pa62) potAno karelo puruSArtha Akhara vakhate kAma Ave zrI pAnabenanuM dRSTAMta-agAsa AzramamAM eka pAnabena hatA. teo ekalA hatA. emaNe smaraNamaMtrano abhyAsa ghaNo karelo. tethI aMta samaye pote ekalA ja potAnA mukhe maMtra smaraNa bolyA karatA hatA. teo kAne ochuM sAMbhaLatA. ApaNe bolIe te sAMbhaLe ke nahIM paNa pote to maMtranuM raTaNa karyA ja karatA hatA. ema potAno karelo abhyAsa Akhara vakhate kAma Ave che ane maraNane sudhArI de che. * * *
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNanI ArAghanA mATe 5.u.pa.pU.prabhuzrIjIe karela dIpAvalI parvanI yojanA (Aja savAre stavana bolAI rahyA pachI) zrImad rA.A. agAsa, Aso vada 13, 2008 divALI mahotsavano prAraMbha. samAdhimaraNa parva A cAra divaso samAdhimaraNa mATenA che "pUjyazrI- AjathI A cAra divaso samAdhimaraNanA che. A divasomAM jene tapa karavuM hoya, svAdhyAya karavo hoya, vinaya ArAdhavo hoya, krodha ocho karavo hoya, mAna ochuM karavuM hoya, mAyA ochI karavI hoya, lobha ocho karavo hoya, aMtaraMga tapa-(vinaya, vaiyAvacca, prAyazcita, svAdhyAya, dhyAna ane kAyotsarga), bAhya tapa-(anazana, uNodarI, vRtti saMkSepa, rasa parityAga, kAyakleza ane saMlInatA) karavuM hoya to A divasomAM karavA jevuM che. bIjA ghaNA divaso che, paNa A cAra divaso (Aso vada 13, 14,0)), kArtika suda 1) samAdhimaraNa mATe ja che. e divasomAM jANe mAthe maraNa che ema jANIne ArAdhanA karavI. loko jema divALI Ave tyAre ghara vagere sApha kare che, divA kare che; tevI rIte ApaNe aMtarathI kacaro kADhI, AtmAne nirmaLa karI, aMtaraMga dIvo pragaTAvavAno che.'' (bo.1 pR.426) bhagavAne A divasomAM samAdhimaraNa karyuM mATe ApaNe paNa karavuM zrIpALa rAjAno rAsa vaMcAto hato. te vakhate prabhuzrIjIne saheje sphurI AvyuM ke koI pUche ke samAdhimaraNa zAthI thAya? pachI A cAra divasomAM chatrIza, chatrIza mALAnI yojanA karI. bhagavAne A divasomAM samAdhimaraNa karyuM che, mATe ApaNe paNa samAdhimaraNa karavAnuM che." (bo.1 pR.426) kharuM samAdhimaraNa to AtmajJAnI puruSo karI zake, paNa AtmajJAnI puruSonA Azrita paNa tenuM zaraNa laI zraddhArUpa samakita eTale vyavahAra samakitanA baLe athavA parokSa zraddhAnA baLe kAraNarUpa samAdhimaraNa to rAjA vaNAga naTavaranA sArathinI jema sAdhI zake che H-- Azraya hoya to jIvanuM kalyANa zIghra thAya "pUjyazrI--satpuruSano Azraya hoya to jIvanuM kalyANa thoDA kALamAM thaI jAya. pachI eka be bhava karavA paDe. anaMtakALathI rakhaDato Avyo che, tyAM eka be bhavanI zI gaNatarI! prabhuzrIjI eka vAta kahetA.''
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa vaNAga naTavara rAjA ane tenA sArathinuM vrata-"zreNika pachI eka mahAyuddha thayuM. temAM AkhA bhAratanA rAjAo be bhAgamAM vaheMcAI gayA. eka bAju ceDArAjA ane bIjI bAju koNikarAjA hato. ceDArAjA sayyadraSTi. roja vArA pramANe yuddhamAM jAya. eka divase ceDA rAjAno mitra vaNAga naTavara rAjA hato, teno vAro Avyo. te bhakta hato. pahelAM te potAnA guru pAse gayo. gurue kahyuM ke tuM tyAM koI prakArano Agraha rAkhIza nahIM ke huM kSatriya chuM; mATe mAre maraNa thAya tyAM sudhI laDavuM joIe. maraNa thaze evuM lAge tyAre yuddhamAMthI eka tarapha AvI jaI samAdhimaraNa karaje. pachI bodha Apyo." - 16 1S haOUTwI sArathie vicAryuM ke rAjAne je guru kahe te mane paNa mAnya "te rAjAno sArathi hato te bahAra beTho hato, te badhuM sAMbhaLe. tenA manamAM thayuM ke Ane guru kaMIka Atmahita thAya evuM kahe che, mATe mAre paNa e kare ema ja karavuM. bhale mane khabara nathI paNa e jyAre yuddhathI bahAra Avaze tyAre e karaze tema mAre paNa karavuM. pachI te rAjA yuddhamAM gayo. tyAM sAmo eka rAjA tenAthI laDavA Avyo. pelo kahe tuM pahelAM bANa choDa. A rAjA je bhakta hato, teNe kahyuM ke huM koIne mAravA Avyo nathI, huM to mArI rakSA karavA Avyo chuM. pelAe jANyuM ke A kyAMthI bAyalo Avyo! pachI pAMca bANa rAjAne, pAMca bANa sArathine ane pAMca pAMca bANa ghoDAone mAryA. te bhaktarAjAe sArathine kahyuM ke rathane eka tarapha laI jA. te
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa ArAdhanA mATe dIpAvalI parva sArathi yuddhabhUmithI bahAra nadInA kAMThe rathane laI gayo. tyAM UtarIne ghoDAnAM bANa kADhI nAkhyA te prANarahita thayA. tevI ja potAnI dazA thaze ema jANI nadInI retamAM te rAjA sUI gayo. sArathi paNa jamIna uparathI kAMkarA vagere sApha karI sUto. rAjAe hAtha joDyA. pelA sArathie paNa hAtha joDyA. be rAjA bhakti karavA maMDyo. paNa pelA sArathine bhakti AvaDe nahIM, eTale teNe bhAvanA karI ke he bhagavan! mane bhakti to AvaDatI nathI, paNa emane je ho te mane paNa ho. pachI rAjAe bANo kADhyAM. sArathie paNa kADhyAM. bannenA deha chUTI gayA. pelA rAjAnA pariNAma nirmaLa hovAthI te devalokamAM gayo. sArathinA paNa pariNAma eTalA badhA nirmaLa thaI gayA ke mahAvidehamAM janmyo. tyAM tene sadguru maLyA ane te ja bhave mokSe jaze ane pelo deva to hajI pachI jaze." (bo.1 pR.996) kRpALudevano Azraya kare to temanI je gati thaI tevI thAya "Azraya e bahu moTI vAta che. Azraya karavA jevo che. kRpALudevano Azraya hoya to kRpALudevanI je gati thaI te enI paNa thAya; pachI mokSe jAya. Azraya e bahu moTI vAta che, paNa vairAgya joIe. ADA avaLImAM kheMcAI jAya to jJAnIne bhUlI jAya. vairAgya lAvavo.
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa vairAgya nathI eTale A nAzavaMta vastuomAM rokAI rahyo che. vairAgya hoya to Azraya rahe. vairAgya e mokSamArgano bhomiyo che." (bo.1 pR.697) evA prakAranuM samAdhimaraNa to ApaNe avazya karavuM che. tenA mATe je je ArAdhanA zrI guru ke jJAnIpuruSa batAve te pramANe avazya karavI che. samAdhimaraNa mATe mALA pherave to mRtyu mahotsavarUpa lAge pa. pU. prabhuzrIjIe divALIparva UjavavA pharamAvyuM che tenuM phaLa samAdhimaraNa cheja. jema mayaNA satIe zrIpAlano koDha javAno upAya gurumukhe sAMbhaLI Adaryo to icchita prApti thaI; tema jene samAdhimaraNa prApta karavuM hoya te A divALIparva varSamAM eka vakhata Adare to samAdhimaraNanI prApti thAya tevuM temAM daivata raheluM chejI. sAmAyika laIne beThA hoIe tema sAmaTI 36 mALA na pheravAya to 18 mALA ke 22 mALA prathama pheravI, thoDo vakhata javA daI anukULatAe pharI 18 mALA ke bAkInI pUrI karavI. mRtyu mahotsavarUpa lAgaze." (bo.3 pR.605). kemake samAdhimaraNa mATe ArAdhanA karI haze to manamAM mRtyu samaye parama saMtoSabhAva raheze ane mRtyu mahotsavarUpa lAgaze. kaSAyano kacaro kAThI jJAna dIvo pragaTAvavo loko jema divALI Ave tyAre ghara vagere sApha kare che, dIvA kare che; tevI rIte ApaNe aMtarathI kaSAyAdi kacaro kADhI AtmAne nirmaLa karI aMtaramAM jJAna dIvo pragaTa karavAno che." (bo.1 pR.420) laukikamAM divALInA divasomAM sAruM sAruM khAvAnuM banAve, sArAM kapaDAM pahere ane divALInA divase lakSmIdevInI pUjA kare ane copaDA pUjana kare che. tethI mithyA mAnyatAne poSaNa maLe che. lakSmIdevI mane dhana Apaze e mithyA mAnyatA che. dhananI prApti to pUrva puNyane AdhIna che, ema bhagavAna mahAvIranuM kathana che. aDhAra pApasthAnakamAM sauthI moTuM pApa te aDhAramuM
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa ArAdhanA mATe dIpAvalI parva pApasthAnaka mithyAdarzana zalya che. bIjA badhA pApa A mithyAtvanA kAraNe thAya che. mithyAtva eTale viparIta mAnyatA. e mAnyatA ja bhoga, dhanAdimAM sukhabuddhi karAve che. kaSAyabhAva paNa mithyAtvane laIne ja thAya che. dhana prAptinI icchA e lobha kaSAya che. lakSmIdevInI dhana prAptinI icchAe pUjA karavI e lobha kaSAyamAM vRddhi karanAra che. lobha kaSAya e pApa che. tethI puNya dhovAya che. jyAre kaSAya maMda karavAthI puNya vadhe che; ane tethI dhana prApti thAya che. puruSArtha karavo e gRhasthanI pharaja che paNa je maLe temAM saMtoSa rAkhavAthI A bhava, parabhava bannemAM te sukhI thAya che. lakSmI to puNyanI dAsI che e upara eka draSTAMta che eka daridra brAhmaNanuM dRSTAMta-eka garIba brAhmaNa hato. teNe sAMbhaLyuM ke lakSmInI pUjA karavAthI dhananI prApti thAya. tethI 12 varSa sudhI lakSmInI pUjA karI; paNa bhikhArIno bhikhArI ja rahyo. bhIkha mAgavAnuM kahyuM nahIM. eka divase te brAhmaNa bIje gAme gayo. tyAM eka prasiddha zeThane tyAM bhIkha mAgavA gayo. tyAM savAramAM zeTha dAtaNa karatA hatA ane ghUMkadAnImAM ghUMkatA hatA. te ghUMkadAnI sonAnI hatI ane hIrA jaDelI hatI. te joI brAhmaNa khijAIne bolyo ke he lakSmI ! meM bAra varSa sudhI tArI pujA karI to paNa tuM mArI pAse to na AvI ane ahIM rAMDa ghUMkAvavA AvI. AvA vacana tenA moDhe kema nIkaLyA? to ke tIvra lobha kaSAyathI. lobha e kaSAya che ane kaSAya e pApa che, ane pApathI dhananI hAni thAya che.
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 samAdhimaraNa tyAre lakSmIdevIe kIdhuM ke huM to puNyanI dAsI chuM. jenuM puNya hoya tenI pAse rahuM chuM. mATe kahyuM che ke lobha e pApano bApa che. dhananI icchAe lakSmIpUjana karavAthI mithyAtvano baMdha thAya che. jyAre niSkAmabhAve sanmuruSanA caraNakamaLanI pUjA karavAthI ke temanI AjJA pramANe cAlavAthI puNyAnubaMdhI puNyano baMdha thAya che. tethI sarva sukha samRddhi saheje AvI maLe che. suNAvanA eka bhAIlAlabhAI lakSmIdAsa mumukSu hatA. temane mana to pa.u.pa.pU.prabhuzrIjI e ja kharuM dhana hatuM. temanuM draSTAMta A pramANe che- zrI bhAIlAlabhAInuM dRSTAMta-zrI bhAIlAlabhAIe bArasane divase emanI bAne kahyuM ke kAle dhanaterasa che. loko dhanaterasane divase dhanane dUdhathI dhUe che. tyAre emanI bAe kahyuM ApaNI pAse kyAM dhana che ke jene dUdhathI dhoIe. tyAre bhAIlAlabhAIe kahyuM ke agAsa AzramamAM ApaNuM dhana che. prabhuzrIjI e ja ApaNuM kharuM dhana che. emanA caraNakamaLa dhoIe. ema vicArI dhanaterasane divase savAranA traNa vAgye vahelA UThI, dUdha dohIne cAlatAM cAlatAM agAsa AzramamAM AvyA. te vakhate bhaktimAM stavana bolAtA hatA. pachI bhAIlAlabhAI e bhagatajIne kahyuM ke mAre Aje prabhuzrIjInA caraNakamaLa dUdhathI dhovA che. te vAta bhagatajIe prabhuzrIjI ne kahI. bhAIlAlabhAIe prathama zuddha jaLathI pa.pU. prabhuzrIjInA caraNanuM prakSAlana karyuM. pachI dUdhathI pa. u.pa.pU. prabhuzrIjInA caraNa kamaLa dhovAno adbhuta lAbha lIdho hato. pachI rUma upara jaI te dUdhathI DhebarA khAdhA hatA.
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa ArAdhanA mATe dIpAvalI parva 11 mahApuNyano udaya hoya tyAre AvuM sujhe ke huM sapuruSanA caraNakamaLano abhiSeka karuM. jJAnIpuruSanA caraNakamaLa dhovAthI potAnA pApa paNa dhovAI jAya che. bhAvanI nirmaLatA upara badho AdhAra che. samAdhimaraNa thAya to A manuSyabhava saphaLa thaI jAya "dukkha-khao kamma-khao, samAhi maraNaM ca bohilAbho aH; saMpajjau maha oaM, tuha nAha paNAmakaraNeNaM." artha :-he nAtha! mArA duHkhano kSaya thAo. duHkhano kSaya to karmakSaya thAya to thAya. to he bhagavAna! mArA karmano kSaya thAo. karmano kSaya to samAdhi-maraNa thAya to thAya. to mAruM samAdhimaraNa thAo. paNa e samAdhimaraNa to "bohilAbho e" eTale bodhilAbha arthAt samyagdarzana, jJAna, cAritra vagara thAya ema nathI. to mane bodhi lAbha thAo arthAt mane samya darzanAdi ratnatrayanI prApti thAo. te samyakadarzana "saMpanjau eTale saMprAsa, "maha' eTale mane "e" eTale e prApta thAo. tenA mATe huM 'tuha' eTale tamane, "nAha' eTale nAtha, paNAma karaNeNe" eTale praNAma karuM chuM. vrata, niyama, bhakti ke svAdhyAya badhuM karIne jo samAdhimaraNa thAya to te badhuM saphaLa che. nahIM to badhuM niSphaLa che. jema sonAnuM maMdira baMdhAvyuM hoya paNa tenA zikhara upara ratnano kaLaza na caDhAvyo hoya to te maMdira zobhAne pAmatuM nathI. tema samAdhimaraNa vagaranI ArAdhanA saphaLatAne pAmatI nathI. arthAt te mokSanA kAraNarUpa thatI nathI. tethI pUjyazrI brahmacArIjI "prajJAvabodha'mAM samAdhimaraNanA bAvanamAM pAThamAM jaNAve che ke - "suvarNa maMdira upara zobhe ratnakalaza suMdara jevo, tema samAdhi-maraNa yoga paNa vratamaMDana mAnI levo. jo na samAdhi-maraNa sAcave vrata-abhyAsa na saphaLa tha ya che . ; zastronI tAlIma nakAmI, raNakSetre jo cUkI gayo. 3" artha:- sonAnuM maMdira banAvyuM hoya tenA zikhara upara ratnano suMdara kalaza jema zobhe tema samAdhimaraNano yoga paNa vrata maMDana eTale karelA vratone zobhAvanAra arthAt dIpAvanAra mAnavo. jIvana paryata ArAdhanA karIne aMtakALe samAdhimaraNane na sAcave to teno karelo vratano
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 samAdhimaraNa abhyAsa saphaLa thayo nahIM. jemake zastro calAvavAnI tAlIma lIdhI hoya paNa raNakSetre eTale yuddhanA medAnamAM ja zastro calAvavAnuM bhUlI jAya to te lIdhelI tAlIma vyartha che. athavA bALaka bAra mahinA bhaNIne paNa parIkSAmAM nApAsa thAya to tenuM bhaNatara na bhaNyA barAbara che. kAraNa tenuM AkhuM varSa vyartha jAya che. AvA "jema varSa aMte saravaiyuM rahasyasRpa vyApAra taNuM, tema ghaNuM karI kRta, karmAnusAra mati aMtima gaNuM; vicAravAno kSaNa kSaNa cete maraNa samIpa sadAya gaNI, samajyA tyAMthI savAra" gaNI mana vALe AtmasvarUpa bhaNI."4 artha - jema varSanA aMte vyApAranuM saravaiyuM tenA rahasyane batAve che ke A varSe keTalI kamANI thaI. tema jIvanaparyata karelA karmonI rahasyabhUta mati ghaNuM karI aMta vakhate Ave che. jema zreNika mahArAjA kSAyika samakitI hovA chatAM pUrve haraNane mAratAM hiMsAnaMdI raudradhyAna thavAthI narakagatino baMdha pADela, te bhAvo aMta samaye AvI hAjara thayA. athavA zrIkRSNa paNa kSAyika samakitI hovA chatAM narakAyuM baMdhanA kAraNe maraNa vakhate raudra pariNAmavALA thayA. mATe vicAravAna puruSo maraNane sadAya samIpa gaNI kSaNe kSaNe cetatA rahe che. "vicAravAna puruSo to kaivalyadazA thatAM sudhI mRtyune nitya samIpa ja samajIne pravarte che." (va.pR.510). tathA jyArathI Atmatattva viSe samajaNa maLI tyArathI ja savAra gaNI potAnA manane AtmasvarUpa bhaNI vALe che; arthAt rAgadveSano tyAga karI potAnA zuddha svarUpane meLavavA puruSArthazIla bane che. 4. "janmamahotsava sama saMto to mRtyumahotsava parva ga Na ) , satkAryo niSkAma karelAM de saMtoSa apUrva-paNe; AtmA nitya pratIta thayo to maraNa kaho kone ma | 2 ) ? je utpanna thayuM te maraze, deha nahIM huM, suvicAre."5 artha - saMta puruSo to janma mahotsavanI jema mRtyu mahotsavane parva gaNe che. kemake zuddhanA lakSe zubha kAryo nispRhabhAve jIvanamAM je karelA hoya te aMta vakhate temane apUrva saMtoSa Ape che. vaLI jene AtmA "ajara amara avinAzIne dehAtIta svarUpa" manAyo tene maraNa kaho kevI rIte mArI zake? A deha utpanna thayo mATe e maraze, eno nAza thaze; jyAre huM dehAdi svarUpa nathI paNa avinAzI evo huM AtmA chuM ema samyak vicAraNA karavAthI samAdhimaraNanA vakhate
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa ArAdhanA mATe dIpAvalI parva paNa cittamAM zAMti rahe che. tethI temane mana mRtyu mahotsava che. A mRtyu mahotsava temane ucca padavI ApanAra che. 13 g "huM cetana avinAzI judo, deha vinAzI viSe vasato, vagara kahye vahele-moDe jaDa kAya-yoga dIse khasato; karoDa upAya karyo nahi Takaze, kAyA amara na koI taNI, anaMta deha AvA to mUkyA; huM ratnatrayano ja dhaNI." 6 : artha teo vicAre che ke huM caitanya AtmA avinAzI hovA chatAM karmAdhIna A vinAzI evA zarIramAM vAsa karIne rahelo chuM. vagara kahye vahele ke moDe badhAno jaDa evo A kAyAno saMyoga nAza pAmato dekhAya che. karoDo upAya karavA chatAM paNa A dehano saMyoga TakI rahe ema nathI. kAraNake koInI kAyA A jagatamAM amara nathI. AvA anaMta deha dhAraNa karIne choDyA che. jyAre huM to sadA teno te samyakdarzanajJAnacAritrano ja dhaNI AtmA chuM. dekhavuM, jANavuM, sthira thavuM e mAro svabhAva che. te koI kALe nAza pAme ema nathI. / / 6 / / "ratnatrayIrUpa dharma ja durlabha, deha jatAM paNa te na tajuM, saMsAra-paribhramathI bacavuM che, bacAvanAra sudharma bhajuM; deha uparanI mamatA tao, paMDitamaraNa puruSArtha karuM, saphaLa samAdhi-maraNa sAdhavA mahat mArgane anusaruM." 7 artha :- samyakdarzanajJAnacAritramaya e mAro dharma eTale svabhAva che. tene deha chUTI - jatAM paNa tajuM nahIM. kemake mAre caturgatirUpa saMsAra paribhramaNathI have bacavuM che. mATe paribhramaNathI bacAvanAra sarvajJanA dharmane ja suzaraNarUpa mAnI niraMtara bhajuM. 'chUTe dehAdhyAsa to nahIM kartA tuM karma' ema jANI deha pratyenA mamatvano tyAga karuM. tathA bAhya temaja aMtaraMga parigrahano tyAga karI paMDita maraNa sAdhavAno puruSArtha karuM. gommaTasAramAM pAMca prakAranA maraNa kahyA che. mithyAvRSTinuM maraNa te bALabALamaraNa, avirata samyadRSTinuM maraNa te bALamaraNa, dezavirati zrAvakanuM maraNa te bALapaMDitamaraNa, sarva virati muninuM maraNa te paMDita maraNa ane kevaLI bhagavAnanA dehatyAganI sthitine paMDitapaMDita maraNa jaNAvela che. emAM uttama prakAranA samAdhimaraNane sAdhavA moTA puruSo je mArge gayA te mArgane huM paNa anusaruM. / / 7 / / -prajJAvabodha vivecana bhAga-2 (pR.12,23) manuSyajIvananA aMta samaye samAdhimaraNa karavAthI ja AtmAnI unnati sAdhI zakAya che. mATe paramapUjya prabhuzrIjIe A divALI parvamAM samAdhimaraNa ArAdhanAnI A uttama yojanA karI che. anAdikALathI ApaNo AtmA asamAdhimaraNa eTale ArtadhyAnayukta maraNa karato Avyo che. mATe 'prajJAvabodha'mAM samAdhimaraNanA bAvanamAM pAThanI paccIsamI gAthAmAM pUjyazrI brahmacArIjI jaNAve che ke :
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 samAdhimaraNa "ArtadhyAna tajI zAMtipUrvaka deha taje je saddharmI, pazu, naraka, nIca gati nava pAme, thAya surezvara satkarmI. tapanA tApa sahIne aMte ke vrata pALI, suzAstra bhaNI, karavA yogya samAdhi-mRtyu; te thayuM to thaI vAta ghaNI." 25 artha :- ArtadhyAnano tyAga karI zAMtipUrvaka je saddharmI A dehano tyAga karaze te pazu, naraka ke nIca gati pAmaze nahIM. paNa te satkarmI surezvara kahetA surano Izvara arthAt indranI padavI paNa pAmI zake. tapanA tApa sahana karIne ke vrata pALIne ke suzAstra bhaNIne je karavA yogya aMtamAM samAdhimaraNa che te jo thaI gayuM to ghaNI moTI vAta thaI gaI. kemake anAdikALamAM anaMta janmamaraNa karatAM chatAM paNa te haju sudhI prApta thayuM nathI mATe. / / 25 / (pra.vi. bhAga-2 pR.18) zrI phulacaMdabhAInuM dRSTAMtazrI phulacaMdabhAIno dehAMta pa.u.pa.pU.prabhuzrIjInI dehotsarganI tithie ja thayo hato. aMta samayamAM teo bimAra hatA. tyAre temane eka bhAI maLavA AvyA. temaNe emanA tabiyatanA samAcAra pUchyA. tyAre phulacaMdabhAIe javAbamAM kahyuM ke bhAI! A maraNa to eka kasoTI che; arthAt jIvanabharanI ArAdhanAno saravALo che. A maraNa kasoTImAM jo pAsa thaI jaIe to basa, badhuM thaI gayuM. temanA bhAva pramANe ja teo kasoTImAM pAsa thayA hatA. E
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa ArAdhanA mATe dIpAvalI parva aMta samaye temanI pAse prabhuzrIjIno dehotsarga divasa hovAthI 36 mALAno krama cAlu hato. temAM 'A kaSAya' kSaya thavA mATe cAra mALA gaNAya che, ema eka bhAI bolyA paNa temanA bolavAmAM bhUla thatI hatI, tenA mATe phulacaMdabhAI bolyA ke A pramANe nahIM, A pramANe che. tevI ekadama jAgRtimAM te ja mALAno krama gaNatA gaNatA aMtima mALA samaye temano samAdhipUrvaka dehatyAga thayo hato. bhagavAna mahAvIranA uttamottama samAdhimaraNathI banela A divALI parva pUjyazrI-divALIne divase mahAvIra bhagavAne samAdhimaraNa kareluM tethI e parva kahevAya che. A AzramanA sthApanAra je mahArAja hatA temaNe A chatrIsa mALA divALInA divasomAM pheravavAno krama rAkhyo. te ahIM cAra divasa pheravAya che. janmamaraNa choDavA mATe koI pUche, tene mATe A yojanA karI che." (bo.1 pR.990) Aje rAtre bhagavAna mahAvIra mokSe padhAryA ane savAramAM zrI gautamasvAmIne kevaLajJAna prApta thayuM. tethI Ajano divasa dhanya che. e nimitte agAsa AzramamAM traNa pada bolAya che. temAM jaNAve che ke : mahAvIra svAmI mugate pohotyA, gautama kevaLajJAna re; dhanya amAvasyA dhanya divALI, mahAvIra prabhu nirvANa; prabhu mukha jovAne. mAre divALI thaI Aja, prabhu mukha jovAne; saryA saryA re sevakanA kAja, bhavaduHkha khovAne." (AlocanAdipada saMgraha saMkSipta pR.97) bhagavAna mahAvIra sUrya jevA hatA te mokSe padhAravAthI devoe utsavarUpe aneka dIvAonI racanA karI. tethI A divALI parva kahevAya che. navapadajInI pUjAmAM AcAryapadamAM Ave che- "acchamiye jina sUraja kevaLa, caMde je jagadIvo; bhuvana-padAratha-prakaTana-paTu te, AcAra ja ciraMjIvo re. bhavikA siddhacakra pada vaMdo, jema ciraMkALe AnaMdo re, jIvanasvAmI zrI sarara Maulan - nAdizA tIrtha bhavikA siddhacakra pada vaMdo," 15
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 6 samAdhimaraNa artha :-zrI jinezvaradevarUpa sUraja ane kevaLI bhagavAnarUpa caMdramAnA AthamyA pachI paNa je jagatamAM dIvAnA prakAzanI jema samyajJAnano prakAza karanArA che evA AcArya bhagavAna A jagatamAM sarva kALa mATe jIvatA raho evI amArI abhilASA che. jethI amane cirakALa AtmAnaMdano lAbha maLyA kare. bhagavAna mahAvIre Aje paMDita paMDita maraNa karela. te sarvotkRSTa che. maraNanA pAMca prakAra gommasAra tathA mUlAcAramAM jaNAvela che. te A pramANe 1. bAla bAla maraNa-mithyAvRSTi saMsArI jIvonuM maraNa te bAla bAla maraNa kahevAya. 2. bAla maraNa-avirata samyavRSTinuM maraNa te bAlamaraNa. 3. bAla paMDita maraNa-samyadarzanasaha zrAvakanuM maraNa te bAla paMDita maraNa. 4. paMDita maraNa-sammadarzana saha sarva virati munirAjanuM maraNa te paMDita maraNa. 5. paMDita paMDita maraNa-kevaLI bhagavAna athavA zrI tIrthakara bhagavAnanuM maraNa te paMDita paMDita maraNa kahevAya che. ApaNe paNa anaMta bhavomAM anaMtavAra dIkSA lIdhI paNa paMDita maraNa haju sudhI karyuM nathI. jo karyuM hota to Aje ApaNane A maraNanuM duHkha hota nahIM. e viSe pUjyazrI brahmacArIjI prajJAvabodha'nA bAvanamAM samAdhimaraNanA pAThamAM 16mI gAthAmAM jaNAve che : "maraNa anaMtAnaMta karyA, nathI paMDita-maraNa karyuM ja thayuM hota samAdhi-maraNa kadI hota na A mRtyu bhava-aTavImAM rAgAdi vaza bhaTakAvAnuM kema e abhilASA ura dhare, vaLI ciMte lAga pharI na maLe." 19 artha - vaLI vicAre che ke meM pUrve anaMtAnaMta maraNa karyA paNa AtmajJAna sahita muninuM maraNa je paMDita maraNa kahevAya che evuM maraNa meM kadI karyuM nathI. jo mAruM pUrve kadI samAdhimaraNa thayuM hota to A mRtyunI vipadA kahetA vipatti athavA pIDA mane hota nahIM.
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 saMsArarUpI aTavI kahetA jaMgalamAM rAgAdi mohavaza bhaTakavAnuM kevI rIte TaLe? e abhilASA hRdayamAM rahe che. vaLI ciMtana karavAthI ema lAge che ke Avo lAga eTale AvI rUDI jogavAI pharI pharI maLavAnI nathI. / / 16 / (prajJAvabodha vivecana-2 pR.16) * * *
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 samAdhimaraNa samAdhimaraNa karavA prabhu pratye parama premanI jarUra bhagavAna mahAvIra pratye zrI gautamasvAmIno akhUTa prema hato. e premanuM spaSTa varNana paramakRpALudeve mokSamALAmAM karyuM che te nIce pramANe che : zramaNa bhagavAna mahAvIranA agresara gaNadhara gautamanuM nAma tame bahu vAra vAMcyuM che. gautamasvAmInA bodhelA keTalAka ziSyo kevaLajJAna pAmyA chatAM gautama pote kevaLajJAna pAmatA nahotA, kAraNa bhagavAna mahAvIranAM aMgopAMga, varNa, vANI, rUpa ityAdika para haju gautamane ApI zake ? emane koNa sAMtvanA ApI zake ? mohinI hatI. nigraMtha pravacanano niSpakSapAtI jAya evo che ke, game te vastu parano rAga duHkhadAyaka che. rAga e mohinI ane mohinI e saMsAra ja che. gautamanA hRdayathI e rAga jyAM
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa karavA prabhu pratye parama prema joIe sudhI khasyo nahIM tyAM sudhI teo kevaLajJAna pAmyA nahIM. pachI zramaNa bhagavAna jJAtaputra jyAre anupameya siddhine pAmyA, tyAre gautama nagaramAMthI AvatA hatA. bhagavAnanA nirvANa samAcAra sAMbhaLIne teo kheda pAmyA. 19 virahathI teo anurAga vacanathI bolyA : "he mahAvIra ! tame mane sAthe to na lIdho, paraMtu saMbhAryoya nahIM. mArI prIti sAmI tame dRSTi paNa karI nahIM! Ama tamane chAjatuM nahotuM.'' evA taraMgo karatAM karatAM tenuM lakSa pharyuM ne te nIrAga zreNie caDhyA. "huM bahu mUrkhatA karuM chuM. e vItarAga nirvikArI ane nIrAgI te mArAmAM kema mohinI rAkhe ? enI zatru ane mitra para kevaLa samAna vRSTi hatI. huM e nIrAgIno mithyA moha rAkhuM chuM. moha saMsAranuM prabaLa kAraNa che.'' ema vicAratAM vicAratAM teo zoka tajIne nIrAgI thayA. eTale anaMtajJAna prakAzita thayuM; ane prAMte nirvANa padhAryA.'' (mokSamALA va.pR.90)
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 samAdhimaraNa -3: 0) rAga tIvra karma baMdhananuM kAraNa, enA kSayathI Atmasiddhi "gautama munino rAga ApaNane bahu sUkSma bodha Ape che. bhagavAna parano moha gautama jevA gaNadharane duHkhadAyaka thayo, to pachI saMsArano, te vaLI pAmara AtmAono moha kevuM anaMta duHkha Apato haze! saMsArarUpI gADIne rAga ane dveSa e be rUpI baLada che. e na hoya to saMsAranuM aTakana che. jyAM rAga nathI tyAM dveSa nathI; A mAnya siddhAMta che. rAga tIvra karmabaMdhananuM kAraNa che; enA kSayathI Atmasiddhi che." (mokSamALA va.pR.90) zubha rAga paNa gautamasvAmIne kevaLajJAna pragaTavAmAM bAdhaka thayo to saMsArI evA pAmara jIvono azubha rAga temane keTaluM duHkha Apato haze? to ke ghaNuM duHkha Ape che ane anaMta saMsAra vadhAre che. paNa zarUAtanI bhUmikAmAM saMsArI jIvone, azubha rAgano tyAga karI prathama nirAgI evA satparuSamAM ja gautamasvAmInI jema zubharAga karavA jaNAvyuM che, ke jenuM phaLa aMte gautamasvAmIne kevaLajJAnanI prApti thaI tevuM Ave che. zrI neminAtha bhagavAnanA stavanamAM paNa kahyuM che ke - "rAgI saMge re rAga dazA vadhe, thAye tiNe saMsAro jI; nirAgIthI re rAganuM joDavuM, laIe bhavano pArojI; nemi jisesara nija kAraja karyuM." devacaMdrajI kRta artha -rAgI evA saMsArI jIvo pratyenA rAgathI saMsAra vadhe che. paNa nIrAgI evA paramAtmA pratyenA rAgathI jIva bhavano eTale saMsArano aMta pAme che. mATe paramakRpALudeva paNa jaNAve che ke :"rAga karavo nahIM; karavo to sanmuruSa pratye karavo." artha :-vItarAgabhAve rahI zakAtuM hoya to koI pratye rAga karavAnI jarUra nathI. paNa jo na rahI zakAtuM hoya to rAga sapuruSa pratye karavo. kemake te eka pakSI rAga hovAthI aMte samyakrarzana pragaTa thaI te rAgano nAza thAya che. jemake zrI sobhAgabhAI jevAne paNa pratyakSa samyagdarzana to maraNa pahelAM, thoDA divasa upara ja thayuM hatuM. paraMtu
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa karavA prabhu pratye parama prema joIe paramakRpALudeve "zrI subhAgya prema- samAdhimAM varte che" ema ghaNA varSa pahelAM jaNAvyuM che. "para prema pravAha baDhe prabhuseM, saba Agamabheda suura baseM; vaha kevalako bIja gyAnI kahe, nija ko anubhI batalAI diye." evo parama prema paramakRpALudeva pratye pa.pU.prabhuzrIjIne paNa hato. te pote potAnA aMtaranI vAta divALInA divase spaSTa prakAze che. te A pramANe che : amane roma roma eka paramakRpALudeva ja priya che dIpotsavI, saM.1990 "ame amAruM hRdaya jaNAvIe chIe. amane to romaroma eka e ja priya che. parama kRpALudeva e ja eka amArI jIvanadorI che. temanA guNagrAma thAya tyAM amane ullAsa Ave che. amAruM to sarvasva e ja che. amane e ja mAnya che. tamAre evI mAnyatA karavI e tamAro adhikAra che. mahAbhAgya haze tene e mAnyatA thaze. saraLatAthI jaNAvIe chIe ke jene e mAnyatA thaze tenuM kalyANa thaI jaze - bALAbhoLAnuM kAma thaze. zraddhA, vizvAsa, pratIti thaze tenuM bhavabhramaNa maTI jaze." (u.pR.358) paramakRpALudeve jevo AtmA jAya tevo mAro paNa zuddha AtmA che "ema dRDha karavuM ke meM to AtmA jANyo nathI, paraMtu yathAtathya jJAnI paramakRpALudeve ane
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa anaMtA jJAnIe jANyo che tevo mAro AtmA che. paramakRpALudeve je AtmA dITho che, te ja mAre mAnya che. te prApta karavA temanuM ja zaraNa mAre pakaDavuM ATalo bhava mAre to e ja karavuM che, e ja mAnavuM che, ke paramakRpALue je AtmA jANyo, joyo, anubhavyo tevo mAro AtmA zuddha, siddha samAna che. tethI have mAre mAnyatA, vizvAsa, zraddhA, pratIti romaroma e ja karavI che. ATalo bhava eTalI jo zraddhA thaI gaI to mAruM ahobhAgya ! pachI game to duHkha Avo, roga Avo, game to deha chUTI jAo paNa mArI e zraddhA acaLa raho. 22 "samakita sAthe sagAI kIdhI, saparivArazuM gADhI; mithyAmati aparAdhaNa jANI, gharathI bAhera kADhI." game to narake javAya to A ghaDIe, paNa mArI zraddhA bIjI nahIM thAya.'' (u.pR.3589) jene paramakRpALudevanI zraddhA thaI te pratye pa.pU.prabhuzrIne pUjyabhAva 'vrata-niyama karavAM e tamAro adhikAra che. e karmanI prakRti che. te AtmA nathI. 'brahma satye nagaN mithyA'-- AtmA sat ane jagata mithyA. jJAnI e AtmA che, temanI zraddhA te samakita che, e eka ja satya che. divasa hoya chatAM jJAnI rAta kahe to te pramANe, potAnA vikalpo mUkIne, rAta kahe evI zraddhAvALA jIvo kRpALudevanA vakhatamAM hatA. evI zraddhA joIe. je jIvone paramakRpALudevanI zraddhA thaI che temanA pratye amane pUjyabhAva thAya che, kAraNa, satyane vaLagyA che. tethI temanuM kalyANa thavAnuM che.'' (u.pR.359) uparanA upadezamAM pa.pU.prabhuzrIjIe jaNAvyuM ke 'bALAbhoLAnuM kAma thaze, zraddhA, vizvAsa, pratIti thaze tenuM bhavabhramaNa maTI jaze.' evA
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa karavA prabhu pratye parama prema joIe 23 bALAbhoLAnuM eka draSTAMta che - zrI chItubhAInA bAnuM dRSTAMta - zrI chItubhAI DAhyAbhAInA bA ane bApujI pa.pU. prabhuzrIjInA darzane AvyA tyAre prabhuzrIjI kahe-prabhu! bahu bhoLIyA che. pachI traNa pATha, bhakti vagere moDhe karavA kahyuM. bA kahe mane prabhu vAMcatA AvaDatuM nathI. prabhuzrI kahe-prabhu! A loko bhakti kare tyAre sAMbhaLajo; badhuM AvaDI jaze. pachI cha mahinA bhakti sAMbhaLatA sAMbhaLatA temane badhuM moDhe yAda thaI gayeluM. vaLI upadezamAM prabhuzrIe kahyuM ke "prabhu! A zarIra to ghaDA jevuM, ane AtmA te doraDuM. maMtra te AtmA che, te doraDuM che. ghaDo phUTe to phUTavA deje; paNa doraDuM pakaDI rAkhaje." A upadeza vacano temaNe pakaDI lIdhA. pachI aMta samaye mAMdagI vakhate temanA dIkarA gopALabhAIe kahyuM -bA maraNano bhaya lAge che? tyAre bAe kahyuM-gopALa! AtmA kAM mare che. bApAe (prabhuzrIe) kaheluM ne, zarIra e to ghaDA jevuM, phUTe to phUTavA deje; paNa maMtranuM doraDuM pakaDI rAkhaje. evI zraddhA, vizvAsa, pratItithI bALAbhoLAnuM kAma thaI jAya che. je jJAnInA vacananI pakaDa karI leze tenuM kAma thaI jaze. sat, zIla pALI zraddhArUpa doraDuM pakaDI rAkhe te trividya tApathI chUTe prabhuzrI kahe-"mukhya vAta sat ane zIla pALI zraddhA draDha karavI. doraDuM hAtha Ave to kUvAmAMthI bahAra nIkaLAya. mATe zraddhArUpI doraDuM pakaDyuM te hAthamAMthI kSaNavAra paNa chUTavA na devuM- vismRti na karavI. zraddhA konI karavI? kyAM karavI? gharagharanAM samakita che te nahIM. paNa kharA jJAnI batAve te ja pakaDa karI levI. to ja A trividha tApathI chuTAya." (u.pR.425) mANoka DosInuM O)
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 samAdhimaraNa uSNata-prabhuzrIjInA rUmamAM savAre 3 vAge gomaTasAra jevo agharo graMtha vaMcAya te sAMbhaLavA mANeka DosI dhIme dhIme lAkaDInA Teke cAlIne te sAMbhaLavA jAya. tyAre eka mumukSubhAIe prabhuzrIjIne kahyuM-prabhu! ATalo agharo graMtha ApaNane paNa samajavo muzkela paDe che, to A mANeka DosI emAM zuM samajatA haze? prabhuzrIjI kahe-prabhu! zraddhAthI dhIme dhIme cAlIne paNa Ave che. enA manamAM evo bhAva che ke A koI mahAna graMtha vaMcAya che. mane khabara nathI paDatI paNa te sAcuM che, karavA jevuM che. evo je bhAva che tethI Dagale Dagale prabhu! jagananuM phaLa (puNya) che. evI zraddhAvALA jIvo pratye prabhuzrIjIne pUjyabhAva thAya che. kemake te 'satyane vaLagyA che. tethI temanuM kalyANa thavAnuM che." vaLI prabhuzrI kahe- prabhu! je paramakRpALu devane bhaje che te to amArA mAthAnA mukuTa che. mATe paramakRpALudeva pratye pa.pU.prabhuzrIjIne kevo akhUTa prema haze te samajAvavA zrI gautamasvAmInuM dRSTAMta ApIne 'prajJAvabodha puSpa-3'mAM pU.zrI brahmacArIjI jaNAve che : gautamasvAmInuM mana sadA prabhu mahAvIramAM "Azcaryakara AcArya padavIne dIpAvI gautame, hte na kevaLajJAnI paNa ziSyo vare kevaLa krame; gurubhakti to kharI temanI jenuM hRdaya vIramAM rame, zrutakevaLI paNa zira pare guru-ANa dhAre udyame." 12 artha -AzcaryakAraka evI AcArya padavIne zrI gautamasvAmIe dIpAvI hatI. pote kevaLajJAnI nahIM hovA chatAM, temanAM ziSyo kramapUrvaka kevaLajJAnane pAmatA hatA. sAcI gurubhakti to temanI ja hatI ke jenuM hRdaya sadA mahAvIra prabhumAM ramatuM hatuM. pote zrutakevaLI hovA chatAM paNa mahAvIra prabhune potAnA guru mAnI temanI ja AjJAne sadA udyamapUrvaka zirodhArya karatA hatA. 12aa pa.pU.prabhuzrIjInuM mana sadA paramakRpALudevamAM "kaLikALamAM paNa satya tevI bhakti gurunI saMbhave, evo anubhava ApatA laghurAja meM dIThA haveniHzaMka mArga batAvatA, je mArga anubhavathI juve, zira dharma-jokhama dhArIne sadgurukRpAbaLa phorave." 13 artha -A kaLikALamAM paNa tevI sAcI gurubhaktino saMbhava che. evo anubhava ApatAM meM zrI laghurAja svAmIne joyA ke jemane rome roma gautama svAmInI jema paramakRpALu zrImad rAjacaMdra prabhu pratye prema hato. temanAthI je mokSamArga jANyo ane svayaM anubhavyo te ja mokSamArga
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa karavA prabhu pratye parama prema joIe 25 niHzaMkapaNe bhavya jIvone teo batAvatA hatA. tathA potAnA zira upara dharmanuM jokhama dhAraNa karI potAmAM saguru kRpAe je AtmabaLa pragaTyuM hatuM, tene phoravatA hatA. jethI aneka bhavyo sat mArgane pAmI gayA. 13 (prajJAvabodha vivecana bhAga-1 (pR.16,17) prabhu pratye paramaprema AvyA vinA svarUpa prApti durlabha prabhuzrI kahe "maMtra ApIe chIe te AtmA ja ApIe chIe. paNa (svarUpa) pragaTa thavA mATe premanI jarUra che." prabhuzrI kahe "maMtra ApIe chIe te AtmA ja ApIe chIe. paNa (svarUpa) pragaTa thavA mATe premanI jarUra che." jevo prema zrI gautamasvAmIne bhagavAna mahAvIra pratye hato tevo ja prema pa.pU. prabhuzrIjIne paramakRpALudeva pratye hato. evo ja prema zrI hanumAnane zrI rAma pratye hato. (sItAjIe hanumAnane hIrAno hAra Apyo te toDI hanumAna kahe emAM rAma che? tyAre sItAjIe kahyuM tamArAmAM rAma che? to kahe hA! ema kahI chAtI phADI batAvyuM. ema vaiSNavamAM kathA che.) evo ja prema zrI arjunane zrI kRSNa pratye hato. tevo ja prema ApaNo paramakRpALudeva pratye thaze tyAre ApaNuM kAma thaze. A vAtane pU.zrI brahmacArIjI bodhAmRta bhAga-1 mAM zrI arjunanA draSTAMtathI nIce mujaba samajAve che. samAdhimaraNa karavuM hoya to rome rome paramaprema pragaTAvavo "vicAra bahu karavo. divasamAM pA kalAka paNa vicAra karavo. divasamAM game te vakhatamAM
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 samAdhimaraNa ekAMtamAM besI vicAra karavo. smaraNanI Teva rAkhavI. haratAM pharatAM smaraNa karavuM. samAdhimaraNa karavuM hoya teNe rome rome paramaprema karavAno che. para premapravAha baDhe prabhuseM, saba Agamabheda suura baseM." roja bolIe chIe. paNa paramaprema kevo haze? kevo karavAno che? te para eka draSTAMta che. vaiSNavanuM che, paNa samajavA jevuM che." (pR.250) arjunanA eka eka vALamAMthI kRSNa kRSNanA ghabakArA zrI arjunanuM draSTAMta-"arjuna eka vakhate dvArakAmAM AvyA hatA. zrIkRSNanI bena subhadrA hatI, tenI sAthe e paraNyA ane tyAM rahevA lAgyA. zrIkRSNa to roja khAdhuM na khAdhuM karIne arjuna pAse jaIne bese. rANIoe vicAra karyo ke arjuna AvyA pachI ApaNA upara emano prema ocho thaI gayo che. Akho divasa tyAM jaIne zuM kare che, te jovuM. zrI arjuna vanakrIDA karI ghera AvyA, snAna karI, thAka lAgelo tethI thoDIvAra mATe sUI gayA, tethI uMgha AvI gaI. zrIkRSNa ane subhadrA baMne beThA beThA arjunanA vALa bhInA thaI gayA hatA te korA karatAM eTalAmAM tyAM ruka mi NI AvI. kRSNa tene joIne I zA2A thI kahyuM, besa, tuM paNa vALa korA kara. pachI rumiNI vALa korA karavA beThI. zrIkRSNa vALa korA thayA ke kema te jovA potAnA gAle aDADyA ane samiNIne IzArAthI kahyuM ke "tuM paNa Ama kara." rumiNI vALa kAnanI pAse jarAka lAvyA to ekeka tAramAMthI kRSNa, kRSNa evo bagAma zrI ciMtAmalli pArdhanAtha siMgavAna nItimAM
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ 27 samAdhimaraNa karavA prabhu pratye parama prema joIe zabda thato sAMbhaLyo. zrIkRSNe kahyuM ke arjuna vanamAM jAya ke nagaramAM jAya paNa enuM citta mArAmAM ja che. UMghamAM paNa ene e ja che, bhulAtuM nathI. evo kRpALudeva para paramaprema karavAno che. romerome kRpALudeva sAMbhare evuM karavAnuM che, bhUlAya nahIM evuM karavAnuM che. romerome bhakti karavAnI che." (bo.1 pR.456) evo ja parama prema paramakRpALudeva pratye pUjyazrI brahmacArIjIne hato. tethI ja 2 e ja ma di 2 mA paramakRpALudevanA citrapaTa sAme UbhA UbhA dhyAnamudrAmAM dehatyAga karI uttama gatine pAmyA. "sathuru pratye AsthA e ja samyaktva' "deva arihaMta, guru nigraMtha ane dharma kevaLIno prarUpelo, e traNenI zraddhAne jainamAM samya-kutva kahyuM che. mAtra guru a-sat hovAthI deva ane dharma-nuM bhAna nahotuM. sadguru maLa-vAthI te deva ane dharmanuM bhAna thayuM. tethI sadguru pratye AsthA e ja samyatva. jeTalI jeTalI AsthA ane apUrvapaNuM teTaluM teTaluM samyatvanuM nirmaLapaNuM samajavuM. AvuM sAcuM samyatva pAmavAnI icchA, kAmanA sadAya rAkhavI." -zrImad rAjacaMdra (pR.686) sagAI sAcI sRSTimAM, che sagurunI eka; bIjI tenA bhaktanI, bAkI jUThI aneka." -pU.zrI brahmacArIjI
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 samAdhimaraNa mumukSu pratye sAcA vAtsalyabhAvathI tIrthaMkaragotra bAMdhe "jJAnIne zaraNe je AvyA te badhAnuM kalyANa thavAnuM che. badhuM mUkIne mokSe javAnuM che. deha jovAno nathI, paNa A jIva kone bhaje che? te jovuM. kRpALudevane bhaje che, to enA upara vAtsalyabhAva rAkhavo. je jIvanuM kalyANa thavAnuM hoya te ja jIva kRpALudevane zaraNe Ave che. prabhuzrIjI kahetA ke kRpALudevane zaraNe AvyA hoya tenA ame dAsanA dAsa chIe. ApaNe sevA karavI che ema icchA rAkhavI. mumukSu che te sagAMvahAlA karatA paNa vadhAre hitakArI che. vAtsalyaaMga-(sAdharmI vAtsalya) to paheluM joIe. bIjuM kazuM na thAya ane vAtsalyabhAva rAkhe toya tIrthaMkaragotra bAMdhe. e guNa ApaNAmAM nathI to lAvavo che, ema rAkhavuM. samyaktva thAya evA guNo mArAmAM na AvyA to badhuM pANImAM gayuM ema rAkhavuM. pahelI dRSTimAM pahelAmAM pahelo guNa 'adveSabhAva' Ave che. dveSa nahIM vaLI avarazuM, e guNa aMga virAje re." badhAnuM bhaluM thAo evI jenI icchA hoya tenuM kalyANa thAya. dveSa che te kalyANano nAza karanAra che. koI pratye kiMcit mAtra dveSa na karavo, eTaluM zIkhI le to bahu che. pahelAmAM paheluM pagathiyuM maitrIbhAva che.'' -bodhAmRta-1 (pR.692)
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa karavA prabhu pratye parama prema joIe 29 dveSabhAvathI kUtarIno avatAra Avyo kuMtalA rANInuM dRSTAMta--"avanIpuramAM jitazatru nAme rAjAne kuMtalA nAme paTTarANI hatI. te arhata dharmamAM niSThAvALI hatI. tenA upadezathI tenI bIjI sapatnIo (zokyo) paNa dharmavALI thaI hatI. te badhI kuMtalAne bahu mAna ApatI hatI. eka vakhate bIjI sarva sapatnIoe jinezvara bhagavaMtanA navIna caitya karAvyAM; te joI atyaMta matsarabhAvavALI kuMtalAe potAno jinaprasAda temanAthI vizeSa bhavya karAvyo. temAM pUjA nATya vagere paNa vizeSapaNe karAvavA lAgI ane sapatnIonA prAsAda upara dveSa rAkhavA lAgI. sarala hRdayanI sapatnIo to tenA kAryanI nitya anumodanA karavA lAgI. kuMtalA e pramANenA matsarabhAvamAM grasta thaI satI dudaivayoge koI sakhata vyAdhi utpanna thavAthI mRtyu pAmI ane caityapUjAnA dveSathI kUtarI thaI. pUrvanA abhyAsathI potAnA caityanA dvAra AgaLa ja besI rahevA lAgI. eka vakhate koI kevaLI bhagavaMta tyAM padhAryA, temane kuMtalAnI sapatnIoe pUchyuM-'kuMtalA kaI gatimAM gaI che?' jJAnIe je yathArtha hatuM te kahyuM. te sAMbhaLI te rANIone saMvega utpanna thayo. pachI pelI kUtarI thayelI kuMtalAne teo snehathI khAvAnuM ApatI satI kahevA lAgI ke 'he puNyavatI bahena ! teM dharmiSTha thaIne vyartha dveSa zA mATe karyo ke jethI tane Avo bhava prApta thayo ?' A pramANe roja sAMbhaLatA kuMtalAne jAtismaraNajJAna thayuM, tethI te parama vairAgya pAmI prabhunI pratimA sanmukha potAnuM pApa AlocI anazana aMgIkAra karI mRtyu pAmIne vaimAnika devI thaI. tethI he vatsa! uttama kArya karIne te saMbaMdhI matsarabhAva karavo nahIM.'' (u.pra.bhA.bhA.3 pR.131) "eka kanaka aru kAminI, do moTI taravAra; UThyo tho jina bhajanakuM, bicameM liyo mAra." zrI bRhad AlocanA artha :-kanaka eTale sonu athavA dhana ane kAminI eTale strI pratyeno prema e be moTI talavAra jevo che. te bhagavAna pratye prema karavA jatAM vacamAM ja ene mArI nAkhe che. jaisI prIti harAmakI, taisI hara 5ra hoya;
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 samAdhimaraNa calyo jAya vaikuMThamAM, pallo na pakaDe koya." artha -jevo prema harAma eTale pAMca indriyonA viSayo pratye jIvane che tevo ja prema jo bhagavAna pratye thaI jAya to sIdho jIva mokSe cAlyo jAya. mokSe jatAM eno koI pallo pakaDanAra nathI arthAt ene koI rokanAra nathI. ghanamAM ke strImAM mana rame tevuM ja rAjamAM rame to avazya mokSa thAya dhanamAM mana jevuM rame, suMdara strImAM jema; tema rame jo rAjamAM, mokSa maLe nA kema?" sapuruSa pratye vRDha zraddhA te ja samakita; - paMdara bhave mokSe laI jAya "Ape prazna karyo che ke samAdhimaraNa samyakdarzana vinA thAya? uttaramAM jaNAvavAnuM ke samyakdarzananI sauthI pahelI jarUra che. te vinA to koI paNa dharmakriyA saphaLa nathI. paraMtu paramakRpALudeve patrAMka 771mAM jaNAvyuM che ke jIvAjIvanuM spaSTa jJAna to koI viralA jIvone thAya che paNa paramapuruSanI zraddhAne zAstramAM ghaNe ThekANe samakita kahyuM che ane te jevuM tevuM nathI. paMdara bhave mokSe laI jAya tevuM che. jIvAjIvanA jJAnanuM te kAraNa che. eTale parokSa zraddhA jene che te paramapuruSanI zraddhAthI samAdhimaraNanI taiyArI kare to te saphaLa thavA yogya chejI. parokSamAMthI pratyakSa thAya che. zrI sobhAgabhAI jevAne paNa pratyakSa samyakradarzana to maraNa pahelAM thoDA divasa
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa karavA prabhu pratye parama prema joIe upara ja thayuM hatuM. paraMtu paramakRpALudeve "zrI subhAgya premasamAdhimAM varte che" ema ghaNAM varSa pahelAM jaNAvyuM che." ' ' C "para premapravAha baDhe prabhuseM, saba Agamabheda suura baseM;
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 samAdhimaraNa vaha kevalako bIja glAni kahe, nijako anubhI batalAI diye." (bo.3 pR.724) prabhuzrIjI kahetA ke prabhu! premamAM to baghu AvI gayuM "paramapuruSa pratyeno premabhAva emAM sarva sAdhana samAI jAya chejI, ane te to samyagdarzana pahelAM paNa hoya che. paramakRpALu deve zrI gopAMganAonAM vakhANa karyAM che. "parama mahAtmA zrI gopAMganAo' kahI che te temanA premane AdhAre. mahAtmAne viSe parama premArpaNa e sarva doSo-ne TALI padArthano nirNaya karAvanAra,
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa karavA prabhu pratye parama prema joIe 33 samyaka darzana ane samAdhi-maraNa karAvanAra che ema mArI mAnyatA ApanA pUchavAthI jaNAvI chejI. OM zAMtiH zAMtiH zAMtiH" (bodhAmRta-3 pR.724) prabhu pratyeno paramaprema sarva doSone TALI padArthano nirNaya karAvanAra che zrI jIvaNazeThanuM dRSTAMtavizALA nagarImAM eka zeTha hatA. temanuM jIvaNazeTha nAma hatuM. temane prabhu pratye atyaMta prema hato, bhakti hatI. bhagavAna mahAvIra prabhue chabastha avasthAmAM comAsI tapa kareluM, paNa teo, pote zuM tapa karyuM che te koIne kahetA nahIM. tethI dararoja jIraNazeTha vIraprabhune potAne tyAM vahoravA mATe padhAravA vinaMtI karI AvatA. Ama karatAM karatAM cAra mahinA vItI gayA eTale zeThe vicAryuM ke nakkI bhagavAne caumAsI tapa karyuM haze, mATe Aje comAsuM pUrNa thavAthI comAsI tapa paNa pUrNa thaze ane prabhu mArI vinaMtI svIkArI jarUra mAre tyAM vahoravA padhAraze pachI prabhune huM gharamAM padharAvIza pachI temane uttama bhojana ane jaLa vaDe pAraNuM karAvIza, pachI temanI pAse vrata grahaNa karIza ityAdi aneka manorathanI zreNi para ArUDha thaIne bAramA devalokane yogya puNya upArjana karI lIdhuM. tevAmAM bhagavAna sahaje pUraNa zeThane tyAM bhikSA mATe padhAryA. zeThanA ghare samaya thatA sau jamI rahyAM hatA, tethI kAMI anna nahIM hovAthI thoDA bAkI rahelA aDadanA bAkaLA temane vahorAvyA. te dAnanA prabhAvathI tyAM paMca divya thayA. te vakhate deva duMdubhino zabda sAMbhaLIne jIraNazeThanI bhagavAna pratyenI premanI dhArA tUTI ane vicAravA lAgyA ke "mane dhikkAra che, huM adhanya chuM ke mAre ghera prabhu padhAryA nahIM ema vicAratAM tenA dhyAnano bhaMga thayo. devaduMdubhino zabda na sAMbhaLyo hota to tyAM ja kevaLajJAna pragaTa thAta. evA zrI jIraNazeThanA bhAva hatA. - u.prA.bhA.bhAga-1nA AdhAre ApaNe paNa samAdhi maraNa karavuM haze to saMsArano prema ghaTADI evo prema prabhu pratye thaze tyAre samAdhimaraNa thaze." kavi zrI suMdara-dAsajI bhakti viSe lakhe che : "prema lagyo paramezvara soM taba, bhali gayo sigaro gharu bArA / jyoM unamatta phire jitahI tita, neka rahI na zarIra saMbhArA / / zvAsa usAsa uThe saba roma, cale dRga nIra akhaMDita dhArA / suMvara hona re navadhA vidhi, chA ipa rasa pI matavAra " -pravezikA (pR.41) artha:-jyAre prabhu sAthe prema lAge tyAre te potAnA gharabAra badhAne bhUlI jAya che. jema
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 samAdhimaraNa koI gAMDo mANasa ahIM tahIM phare ane zarIranI saMbhALa paNa leto nathI tevuM tene thaI jAya che. zvAsocchavAsa jorathI cAle ane badhA ja roma pulakita thaI jAya. suMdaradAsajI kahe che ke AvI nava prakAranI bhakti A jagatamAM, bhagavAnanA premamAM matavAro eTale gAMDo thaIne karanAra Aje koNa che? koI vIralA ja hoI zake. kevaLa nirvikAra chatAM parabrahma premamaya parAbhaktine vaza che." zrImad rAjacaMdra (patrAMka 201) parabrahma evA paramAtmA te kevaLa nirvikAra hovA chatAM paNa, parama premathI prabhunI ekatAnapaNe bhakti karanAra bhaktane te vaza che. enA para upadezAmRtamAM eka draSTAMta che A. - bhaktane Avyo prema to mAre zo temAM bharavADa ane nAradajInuM vrata-"eka bharavADa hato. jaMgalamAM gAyo carAve. eka divasa teNe nAradajIne jatAM joyA. temane sAda karI bolAvIne pUchyuM ke kyAM jAo cho ? to kahe, bhagavAna pAse jAuM chuM. bharavADe kahyuM : "prabhune mArI ATalI vAta pUchI lAvazo?" nAradajI-zI ? bharavADa-huM roja prabhune hUmaro (savArano nAsto) dharAvIne khAuM chuM. te temane pahoMce che ke
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa karavA prabhu pratye parama prema joIe 35 nahIM ? bIjuM, mane prabhunAM darzana kyAre thaze ? nAradajI-sAruM, huM pUchIza. pachI nAradajIe prabhune te vAta pUchI to prabhu kahe, "hUmaro mane pahoMce che; paNa darzana to te je AmalInA jhADa nIce beTho che tenAM jeTalAM pAna che teTalA yuga gayA pachI thaze." nAradajI to vicAramAM paDI gayA ke A darzananI vAta jo huM bharavADane kahIza to bicArAne AghAta lAgaze. tethI pAchA vaLatAM e to bharavADane maLyA vinA parabArA ja javA lAgyA. paNa bharavADe dUrathI joyA ke sAda karIne bolAvyA, ane pUchyuM : zuM uttara che prabhuno ? nAradajI-hUmaro pote Aroge che. bharavADa-ane darzananuM zuM kahyuM ? nAradajI-A AmalInAM pAMdaDAM che ne ? teTalA yuga gayA pachI darzana thaze. A sAMbhaLIne bharavADane to AghAta thavAne badale UlaTo evo ullAsa ne prema Avyo ke nAcato kUdato gAvA lAgyo : "mane prabhunAM darzana thAze hoM !" AvA premanA UbharAthI tarata prabhue darzana ApyAM. te joI nAradajIne Azcarya thayuM. pachI dhImethI prabhune kahyuM : "tame AvuM ja sAcuM bolo cho ?' prabhu--tame e vAta na samajyA. bhagatane Avyo prema to mAre zo nema ? Ama che. mATe have tArI vAre vAra. thaI jA taiyAra. jJAnInuM vacana che ke zvAsocchavAsamAM koTi karma khape che ane aMtarmuhUrtamAM kevaLajJAna thAya che. A vAta potAnA hAthamAM che." (u.pR.207) he kRpALu! bhavobhava tamAruM zaraNuM hojo "parama upakArI aho! rAjacaMdra gurudeva, mokSa thatAM sudhI raho, Apa prabhunI seva." samAdhimaraNanI jijJAsAne vardhamAna karavA vAMcana, bhaktinI jarUra "vi. zubhecchAsampanna sAdhvIjI...no patra maLyo. temAM tamArA samAgamathI temane samAdhi maraNanA sAdhananI jijJAsA jAgI che ema jaNAve che. je jijJAsA jAgI che te vardhamAna thAya tevuM vAMcana, bhakti, satsamAgamanI temane jarUra chejI. bAramA viharamAna bhagavAna caMdrAnananuM stavana, zrI devacaMdrajInuM covIzImAM che te vAraMvAra vAMcI temaNe abhyAsa karavA jevuM chejI. temAM jaNAvyuM che. "ANA sAdhya vinA kriyA re, loke mAnyo re dharma, daMzaNa, nANa, cAritrano re, mULa na jANyo marma re. caMdrAnana gaccha kadAgraha sAcave re, mAne dharma prasiddha, AtamaguNa akaSAyatA re, dharma na jANe zuddha re."
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 samAdhimaraNa caMdrAnanaTa paramakRpALudevanI AjJAnuM ArAdhana e ja gharma ane e ja tapA tema sapuruSanI AjJA vinAnI kriyA te dharmanuM kAraNa nathI. "mAre dhamo sAme tavo" evo zrI AcArAMgamAM pATha che : jJAnInI AjJAnuM ArAdhana e ja dharma ane AjJAnuM ArAdhana e ja tapa. to have dharma ke samAdhimaraNanI prAptinI jene bhAvanA che teNe paramakRpALudevanI AjJAnuM ArAdhana kartavya che. paramapuruSa zrImad rAjacaMdra jJAnAvatAra bhagavaMte je AjJA karuNAnidhAna zrImada laghurAja svAmIne jaNAvelI te ja AjJA te svAmIzrIjInA jaNAvavAthI temanA vizvAsapAtra brahmacArIe jaNAvavAthI tamane A jaNAvuM chuM Ama kahI, vIsa doharA, kSamApanAno pATha, yamaniyama ATaluM nityaniyamarUpe karavA jaNAvazo ane paramakRpALu devano citrapaTa tamAre tyAM hoya tene namaskAra karavA jaNAvI te mahApuruSane saru dhArI temanI AjJAe mAtra AtmArthe sarva sadAcAra vrata vagere karavA kahezo. temanI hAla atyaMta icchA hoya to "sahajAtmasvarUpa paramaguru" maMtra paNa jaNAvazo ane temAM navakAra vagere aneka maMtrono samAveza thaI jAya che. maraNa vakhate e maMtramAM citta rAkhI kyAMya Asakti nahIM rAkho ane sadaguru parama kRpALudeve jANyo che, anubhavyo che, te AtmA mane prApta ho e ja bhAvanAthI maraNa karanArane samAdhi maraNa prApta thAya che ema zrI laghurAja svAmIe jaNAveluM tamane jaNAvyuM che." (bo.3 pR.515) ekanI ArAghanAmAM sarva samAya, vItarAgadazAne prApta sarva pUjya bIjethI mana uThAvI eka paramakRpALudevamAM citta rAkhazo to ekanI upAsanAmAM sarva
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa karavA prabhu pratye parama prema joIe jJAnI samAI jAya che. koInI virAdhanA thatI nathI. vItarAga dazAne prApta sarva pUjya che. e draDhatA rAkhI prema bhakti vardhamAna thAya tema kartavya chejI. para prema pravAha baDhe prabhuseM, saba Agama-bheda su ura baseM, vaha kevaLako bIja jJAnI kahe, nijako anubhI batalAI diye." lokaraMjanano mArga mUkI samAdhi-maraNanI taiyArI have karavI che e lakSa rAkhI, je je sadAcAra, vrata, kriyA, bhakti karazo to sadguru AjJAe upakArI mokSamArgasAdhaka nIvaDazejI. OM zAMtiH zAMtiH zAMtiH." (bo.3 pR.515) maraNa pahelAM taiyArI karI mUkavI kSaNe kSaNe jIva marI rahyo che. "kSaNa kSaNa bhayaMkara bhAva-maraNe, kAM aho! rAcI raho ?" bhagavAne kahyuM che ke samartha goma ma panA, to kSaNe kSaNe mRtyune saMbhAravA yogya che. jo Ama maraNanI taiyArI karI haze to kAma lAgaze, Akhare AvIne hAjara thaze. amane kRpALudeve paNa 1951nI sAlamAM patra lakhyo hato ke maraNa pahelAM taiyArI karI mUkavI ane maraNa samaye to avazya tema karavuM. vaLI karmanI gati vicitra che ! zreNikarAjA ane kRSNa mahArAja paNa kSAyika samakitanA dhaNI hatA, ane maraNa vakhate paNa bhagavAnanuM kaheluM anyathA na thAya ema mAnatA hatA. mAranAra jarAkuMvarane zrIkRSNe kahyuM ke jA, jato rahe; nahIM to baLadeva AvIne tane mArI nAkhaze. paNa te jyAre dUra gayo ke vezyA pharI, vicAra thayo ke aneka saMgrAmamAM na hArelo tene mArIne duzmana ema ne ema jAya che ! A vicAra Avyo. gati pramANe mati thaI ke mati pramANe gati thaI, je kaho te. pUrve naraka AyuSya bAMdhyuM hatuM, tevI lezyA AvIne khaDI thaI." (u.pR.336) pAMca varSa pachI kALA pANInI sajA eka rAjAnuM draSTAMta-eka nagaramAM evo niyama hato ke koIne rAjA banAve paNa pAMca varSa thAya eTale tene kALe pANI mokalI de. kALA pANInI sajA bhogavavA jyAM bhayaMkara jaMgalamAM siMha vagere hoya tyAM mokale. tema manuSya deha che te eka nagara samAna che. pAMca varSanuM rAjya te 5-60 varSanuM AyuSya samajavuM. temAM A jIva AnaMda mAne che; paNa jyAre kALA pANI samAna naraka nigodAdimAM jaIne paDavuM paDaze tyAre te rAjAnI samAna vilApa karaze. tyAM eka hoziyAra rAjA Avyo. teNe to jyAM pAMca varSa pachI javAnuM che tyAM ahIM karatAM paNa vizeSa sukha sAmagrI vasAvI dIdhI ane ahIMnA sukhavilAsamAM te na paDyo. jyAre kALA pANI samAna jaMgalamAM tene mokalavAno samaya Avyo tyAre vAjate gAjate harSapUrvaka tyAM gayo. kemake tyAM navA mahela vagere badhuM banAvI lIdhuM hatuM. tema mumukSu jIva ahIM pa-50 varSa jIvavAnuM che temAM tadAkAra na thAya, pAMca indriyanA sukhamAM lIna na thAya. ahIMyA keTaluM jIvavAnuM che? e TUMkA AyuSyamAM ahIMno vakhata to game tema kADhI laIzuM, paNa bhaviSyamAM to anaMtakALa jIvavAnuM che. tethI A bhavamAM parabhavanI taiyArI karavI. zuM taiyArI karavI? to ke viSaya kaSAyanI maMdatA kare, parigrahane ocho kare, sapuruSanI bhakti kare, satsaMga kare ane AtmazraddhAne draDha kare te samAdhimaraNanI taiyArI che ane jyAre maraNa Ave tyAre AnaMda mAne che ane vicAre che ke jo A maraNa na hoya to A saDelA zarIramAMthI koNa choDAve ? mATe mRtyu to mahotsava che. evA jIvo samAdhimaraNa karIne devalokamAM jAya che. vadhAre puNya hoya to indra thAya. tyAM paNa indriya sukhane tuccha gaNe che; upAdeya mAnatA nathI. tenA phaLasvarUpa tyAMthI cyavane uttama kuLamAM janme che. puNya prabaLa hoya to cakravartI thAya, tIrthaMkara
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 samAdhimaraNa samAdhimaraNa karela uttama mahApuruSonA hRSTAMto paramakRpALudevanI hayAtImAM thayela pU.zrI jUThAbhAI ane pU.zrI sobhAgabhAInuM samAdhimaraNa paramakRpALudevanA jJAnamAM pU.zrI jUThAbhAInA maraNanI chapAI gayela tithi muMbaI, vaizAkha suda 3, 1946 "A upAdhimAM paDyA pachI jo mAruM liMgadehajanyajJAna-darzana tevuM ja rahyuM hoya, - yathArtha ja rahyuM hoya to jUThAbhAI aSADa sudi 9 gurunI rAtre samAdhizIta thaI A kSaNika jIvanano tyAga karI jaze, ema te jJAna sUcave che." -zrImad rAjacaMdra (patrAMka 116) paramakRpALudeve karela pavitrAtmA zrI jUThAbhAInA guNagAna liMgadehajanyajJAnamAM upAdhine lIdhe yatkiMcit phera thayo jaNAyo. pavitrAtmA jUThAbhAI uparanI tithie paNa divase svargavAsI thayAnA Aje khabara maLyA. e pAvana AtmAnA guNonuM zuM smaraNa karavuM? jyAM vismRtine avakAza nathI, tyAM smRti thaI gaNAya ja kema? enuM laukika nAma ja dehadhArI dAkhala satya hatuM, -e AtmadazA rUpe kharo vairAgya hato. mithyAvAsanA jenI bahu kSINa thaI hatI, vItarAgano paramarAgI hato, saMsArano paramajAguNita hato, bhaktinuM prAdhAnya jenA aMtaramAM sadAya prakAzita hatuM, samyabhAvathI vedanIya karma vedavAnI jenI abhuta samatA hatI, mohanIya karmanuM prabaLa jenA aMtaramAM bahu zUnya thayuM hatuM, mumukSatA jenAmAM uttama prakAre dIpI nIkaLI hatI, evo e jUThAbhAIno pavitrAtmA Aje jagatano, A bhAgano tyAga karIne cAlyo gayo. A sahacArIothI mukta thayo. dharmanA pUrNAlAdamAM AyuSya aciMtuM pUrNa karyuM. arere! evA dharmAtmAnuM TUMkuM jIvana A kALamAM hoya e kaMI vadhAre AzcaryakAraka nathI. evA pavitrAtmAnI A kALamAM kyAMthI sthiti hoya? bIjA saMgIonAM evA bhAgya kyAMthI hoya ke AvA pavitrAtmAnAM darzanano lAbha adhika kALa temane thAya? mokSamArgane de evuM je samyatva jenA aMtaramAM prakANyuM hatuM, evA pavitrAtmA jUThAbhAIne namaskAra ho! namaskAra ho!" (va.patrAMka 117)
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa karela uttama mahApuruSonA draSTAMto 39 pU.zrI sobhAgabhAInuM thayela uttama samAdhimaraNA zrI sobhAgabhAInA dehatyAga samayanI sthitinI vigata zrI aMbAlAlabhAIe paramakRpALudeva upara patra lakhyo che temAM lakhe che te A pramANe - "aMta samaye zrI sobhAgabhAInI jema jema duHkhanI vizeSatA vadhatI gaI tema tema AtmAnI zuddha tAratamyatA vadhatI gaI. guruvAre savAre meM 'sahajAtmasvarUpa" svAmInuM smaraNa ApavA mAMDyuM. tyAre pote kahyuM ke have mane bolAvIza nahIM ane kaMI kahIza nahIM. A sobhAgane bIjo upayoga hoya nahIM. daza vAgatAM mAthA-zvAsa thayo. atyaMta pIDA chevaTanA vakhatanI pote bhogavavA mAMDI. tethI daza ane aDatAlIza (10 ne 48) mInITe mArA manamAM ema thayuM ke vadhAre duHkhanI sthitimAM rakhene Atmaupayoga bhUlI gayA hoya ema dhArI, dhArazIbhAInI salAha laI meM 'sahajAtmasvarUpa svAmI" evuM eka, be ane traNa vAra nAma dIdhuM eTale pote bolyA "hA, e ja mAruM lakSa che. mAre tane keTaloka upadeza karavAnI icchA che paNa vakhata nathI." huM samAdhibhAvamAM chuM. tuM samAdhimAM raheje. have mane kAMI kahIza nahIM. kAraNake upayoga cUkI javAthI kheda rahe che. eTalA vacana pote bolyA ke sarva kuTuMba parivAre trikaraNayogathI namaskAra karyA ke turata pote DAbuM paDakhuM pheravyuM ane 10 ne 50 mInITe pote dehano tyAga karyo." eka bhava karIne to avazya mokSa "cAra divasa upara-ravivAranA divase bhAI cunIlAle sobhAgabhAIne pUchyuM ke Ape bhavanuM
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa kAMI nakkI karyuM? tyAre pote kahyuM ke hA, sAhebajIe ema kahyuM che ke kevaLajJAna thayA vinA mokSa hoya nahIM...tethI chevaTanA samaye atyAra nI sthiti jotAM ane sAhebajInI kRpAthI eka be miniTa jo kevaLajJAna thaze to to Aja bhave mokSa. nahIM to eka bhava karIne mokSa jarUra thaze. tyAre maNIlAle pUchyuM ke kevaLajJAna prApta thAya to amane khabara kema paDe? tyAre pote kahyuM ke--eka, be miniTa jo banI zakaze to huM te vakhate je kahevAnuM haze te kahIza. evI vAta karI hatI te ApanI sevAmAM nivedana karuM chuM." paramakRpALudeve karela zrI sobhAgabhAInI aMtara AtmadazAnI prazaMsA "Arya zrI sobhAge jeTha vada 10 guruvAre savAre daza ne pacAsa miniTe deha mUkyAnA samAcAra vAMcI ghaNo kheda thayo che. jema jema temanA adbhuta guNo pratye dRSTi jAya che, tema tema adhika adhika kheda thAya che. 40 k jIvane dehano saMbaMdha e ja rIte che. tema chatAM paNa anAdithI te dehane tyAgatAM jIva kheda pAmyA kare che, ane temAM dRDha mohathI ekapaNAnI peThe varte che; janmamaraNAdi saMsAranuM mukhya bIja e ja che. zrI sobhAge tevA dehane tyAgatAM moTA munione durlabha evI nizcala asaMgatAthI nija upayogamaya dazA rAkhIne apUrva hita karyuM che, emAM saMzaya nathI.'" (va.patrAMka 782) A kALamAM zrI sobhAgabhAI jevA viralA puruSa maLe "A kSetre A kALamAM zrI sobhAga jevA viralA puruSa maLe ema amane vAraMvAra bhAse che. zrI sobhAganI saraLatA, paramArtha saMbaMdhI nizcaya, mumukSu pratye upakAratA Adi guNo vAraMvAra vicAravA yogya che." zAMtiH zAMtiH zAMtiH. (va.patrAMka 782)
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa karela uttama mahApuruSonA draSTAMto paramakRpALudevanuM thayela paramottama samAdhimaraNa samAdhimaraNa samaye paramakRpALu devanA aMtima udgAra : mAne ThIka rAkhaje' huM mArA AtmasvarUpamAM lIna thAuM chuM bhAI manasukhabhAIe zrImaddI Akhara sudhInI sthiti TUMkAmAM eka patramAM lakhI che te A pramANe che : "manaduHkha-duM chevaTanI paLa paryata asAvadha rahyo. te pavitrAtmAe ADakatarI rIte cetavyuM. tathApi rAgane laIne samajI zakyo nahIM. have smaraNa thAya che ke teoe mane aneka vAra cetavaNI ApI hatI. huM ajJAna, aMdha ane mUrkha teozrInI vANI samajI zakavAne asamartha hato. dehatyAganA AgalA divase sAMyakALe revAzaMkarabhAI, narabherAma huM vagere bhAIone paramakRpALudeve kahyuM : tame nizciMta raheje, AtmA zAzvata che. "tame nizciMta rahejo, A AtmA zAzvata che, avazya vizeSa uttama gatine prApta thavAno che, tame zAMta ane samAdhipaNe pravartazo. je ratnamaya jJAnavANI A deha dvArAe kahI zakavAnI hatI te kahevAno samaya nathI. tame puruSArtha karazo." AvI spaSTa cetavaNI chatAM ame rAganA kAraNathI cetI zakyA nahIM. ame to ema baphamamAM rahyA ke azakti jaNAya che. rAtrinA aDhI vAgye atyaMta zaradI thaI te samaye teozrIe jaNAvyuM ke nizciMta rahejo, bhAInuM samAdhimRtyu che."
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ 42 samAdhimaraNa 'huM mArA AtmasvarUpamAM lIna thAuM chuM' upAyo karatAM zaradI ochI thaI gaI. poNA ATha vAgye savAre dUdha ApyuM, te teoe lIdhuM. taddana saMpUrNa zuddhimAM mana, vacana ane kAyA rahyAM hatA. poNA nave kahyuM : "manasukha, duHkha na pAmato; mAne ThIka rAkhaje. huM mArA AtmasvarUpamAM lIna thAuM chuM.
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa karela uttama mahApuruSonA draSTAMto 43 sADA sAta vAgye je bichAnAmAM poDhyA hatA, temAMthI eka kaoNca upara pheravavA mane AjJA karI. mane lAgyuM ke azakti ghaNI jaNAya che mATe pheraphAra na karavo, tyAre teozrIe AjJA karI ke tvarAthI pheraphAra kara, eTale meM samAdhistha bhAve sUI zakAya evI kaoNca upara vyavasthA karI, je upara te pavitra deha ane AtmA samAdhistha bhAve chUTA paDyAM; leza mAtra AtmA chUTo thayAnAM cihna na jaNAyAM. jema jema prANa ochA thavA lAgyA tema tema mukhamudrAnI kAMti vizeSapaNe prakAza pAmavA lAgI." kaoNca upara pAMca kalAka samAdhimAM rahyAM. "vaDhavANa kempamAM je sthitimAM UbhAM UbhAM citrapaTa paDAvela te ja sthitimAM kaoNca upara samAdhi pAMca kalAka rahI. laghuzaMkA, dIrghazaMkA, moDhe pANI ke AMkhe pANI ke parasevo kaMI paNa poNA AThathI be vAgyA sudhI prANa chUTA paDyA topaNa kazuM jaNAyuM nahotuM. eka kalAke dUdha pIdhA pachI hamezAM dizAe javuM paDatuM tene badale Aje kAMI paNa nahIM. jevI rIte yaMtrane cAvI daI AdhIna karI levAmAM Ave te rIte karela. AvA samAdhisvabhAve te pavitra AtmA ane dehano saMbaMdha chUTyo. pAMca-cha divasa agAu teozrIe keTalAMka pada lakhAvelAM te pU. dhArazIbhAI ane navalacaMdabhAInI pAse che. pote taddana vItarAga bhAve pravRtti karelI eTale koI paNa prakAre teozrIe potAnuM mAnI pravRtti karelI nahIM, udAsInapaNuM ja yogya dhAryuM hatuM. have ApaNe konuM avalaMbana rahyuM? mAtra teozrInAM vacanAmRtonuM ane temanA sadvartananuM anukaraNa karavuM e ja mahAna avalaMbana huM mAnuM chuM." (jIvanakaLA pR.267)
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ XX samAdhimaraNa aMtima adbhuta svarUpanuM varNana karavAne asamartha "zrImadbhA dehatyAga avasare bhAI navalacaMdabhAI paNa hAjara hatA. zrI aMbAlAlabhAI paranA patramAM teo jaNAve che ke, "nirvANasamayanI mUrti anupama, caitanyavyApI, zAMta, manohara ne jotAM tRpti na thAya evI zobhatI hatI. ema ApaNane guNAnurAgIne to lAge, paNa jeo bIjA saMbaMdhe hAjara hatAM teone paNa Azcarya pamADatI ne pUjyabhAva utpanna karatI jaNAtI hatI. A vakhatanA adbhuta svarUpanuM varNana karavAne AtmAmAM je bhAva thAya che te lakhI zakAto nathI." saMvata 1957nA caitra vada ane maMgaLavAre bapore be vAgatAM zrImad rAjacaMdra mahAtmA A kSetra ane nAzavaMta dehano tyAga karI uttama gati pAmyA. je je puruSone jeTalA pramANamAM te mahAtmAnuM oLakhANa thayuM hatuM teTalA pramANamAM temano viyoga temane lAgyo hato." (jI. pR.269) zrI aMbAlAlabhAInuM adbhuta samatAsahita samAdhimaraNa saM. 1963 mAM satsaMga maMDaLamAM-eka divase pheNAvanA choTAbhAI khaMbhAta AvelA. svAdhyAya pachI pU. aMbAlAlabhAI pAsethI vacana laI lIdhuM ke mane samAdhimaraNa karAvavA jarUra AvavAnuM vacana Apo. mumukSu pratyenA vAtsalyabhAvathI teozrIe vacana ApyuM. thoDA vakhatamAM choTAbhAIne plegano roga lAgu thayo ane pU. aMbAlAlabhAIne jANa thaI. eTale dehanI paNa darakAra karyA vagara temane samAdhimaraNa karAvavA turta ja pheNAva pahoMcI gayA. temaja pote rogano bhaya rAkhyA vagara temanI sevA cAkarI paNa karI. pariNAme choTAbhAInuM samAdhimaraNa thayuM." hRdayamAM kRpALudevanuM dhyAna ane mukhamAM mahAdevyA: kuSiratna "ghera AvyA pachI pU. aMbAlAlabhAIne paNa tAva Avyo. pleganA dardathI gherAyA. chatAMya AtmajAgRti akhaMDa rahI. temane maraNano bhaya na hato. cAra-pAMca divasa tIvra azAtA vedanIya vartatI hatI. paNa pote tene adbhuta samatAthI sahana karI. hRdayamAM kRpALudevanuM dhyAna hatuM; mukhamAM mahAdevyAH kukSiratna'e padanuM satata raTaNa-smaraNa hatuM ane manathI saMsAra-mohinI utArI dIdhela. chellA zvAse teozrI e ja "sahajAtmasvarUpa he prabhu nAmanuM uccAraNa karatAM karatAM saM.1963nA caitra vada bAraze khaMbhAta mukAme 37 varSanI madhya vaye teozrIno svargavAsa thayo. prabhucaraNano anurAgI e pavitra AtmA zAMtapaNe prabhu rAjazaraNamAM samAI gayo." (zrI aMbAlAlabhAInA jIvanacaritramAMthI)
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ 45 samAdhimaraNa karela uttama mahApuruSonA draSTAMto zrI devakaraNajI muninuM paramakRpALudevanA zaraNasahita samAdhimaraNa "zrI gajasukumArane asahya vedanImAM paNa mokSamArgarUpa zuddha upayoga rahevAthI kevaLajJAnanI prApti thaI mokSa thayo hato. zrI devakaraNajI munine klaoNrophorma suMghADyA vinA sAta vAra paganuM oNparezana karyuM ane chellI vakhate deha chUTI gayo, paNa paramakRpALudevanuM zaraNa na choDyuM; te mahApuruSane Azraye deha choDI svarUpa prApti karI lIdhI. ApaNe mATe paNa e ja mArga che. samAdhimaraNa karavuM hoya tene to vedanIyakarma AvakAradAyaka che. samAdhimaraNa vakhate kevA bhAva rAkhavA ? te zIkhavAnI nizALarUpa azAtAvedanIya che. zAtA-vedanIyamAM deha ne AtmA bhinna che ema sAMbhaLeluM duHkha Avye khasI jAya che, paNa vedanA bhogavatAM bhogavatAM dehanA dharma ane AtmAnA dharma bhinna vicArIne bhAvanA karI hoya to te taiyArI Akhare samAdhimaraNa karAve chejI. jene puruSano yoga thayo che teNe to vedanIyakarmathI DaravA jevuM nathI. jeTaluM AvavuM hoya teTaluM Avo. svasthatA che tyAM sudhI je bhogavI lIdhuM teTaluM chevaTe naDaze nahIM. gayuM te gayuM, navuM na baMdhAya tenI saMbhALa levAnI che. OM zAMtiH zAMtiH zAMtiH (bo.3 pR.490) aduHkhe jJAna bhAveluM, duHkha dekhI jaze khasI; tethI AtmA muni bhAve, yathAzakti duHkhe vasI." - samAdhizataka artha :-sukhamAM karelI AtmabhAvanA duHkha Avaze tyAre khasI jaze. mATe sAdhaka AtmA munipaNAnI bhAvanA bhAvIne yathAzakti duHkhamAM vase che, jethI duHkhamAM paNa AtmabhAva TakI rahe.
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46 samAdhimaraNa pa.u.pa.pU.prabhuzrIjInuM paramakRpALudevanI dRDha zraddhAthI thayela abhuta samAdhimaraNa te mRtyumahotsava "AtmAne mRtyu mahotsava che. eka mRtyu mahotsava che. vizvabhAva vyApI tadapi, oka vimala cidrUpa; ___ jJAnAnaMda mahezvarA, jayavaMtA jinabhUpa. eka AtmA. bIjAM kAMI nahi. teno mahotsava. mRtyu mahotsava." "gurudeva sahajAtmasvarUpa rAjacaMdrajI kRpALudeva che" "paramakRpALudevanuM zaraNuM che te mAnya che...sau saMpe maLIne rahejo. kRpALudeve mane kahyuM che te vagara vAta nathI, gurudeva sahajAtmasvarUpa rAjacaMdrajI kRpALudeva che. AtmA che. jema che tema che...eka mRtyu mahotsava. dhiMga dhaNI mAthe kiyA re kuNa gaMje nara kheTa." bIjo have nathI...enI zraddhA ane pratIti. basa, "mANe tho lAve tavo', muddo e ja. vAta e ja che. bIjI lIdhI nathI. dRSTinI bhUla nathI. je che te che. eka paramakRpALudeva -"thAvuM hoya tema thAjo rUDA rAjane bhajIe"... "eka AtmA sivAya bIjI vAta nathI" "virAma pAmuM chuM. virAma pAmuM chuM. khamAvuM chuM. eka AtmA sivAya bIjI vAta nathI.
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa karela uttama mahApuruSonA draSTAMto paramakRpALudeve kahyuM hatuM "munio, A jIvane (prabhuzrIne) samAdhimaraNa sobhAgabhAInI peThe thaze." je sobhAgabhAIne dhyAna hatuM te ja che. bIjuM kAMI mAnya nathI. bIjuM kaMI samajIe nahIM. parama kRpALu deva mAnya che. pudgalanI athaDAmaNI. rAkhanAM paDIkAM. nAkhI devA yogya che. badhAya parama kRpALu devanI draSTivALAnuM kalyANa che. bhAvanA che e moTI vAta che. phUla nahIM ane phulanI pAMkhaDI. kRpALu devanI draSTi upara badhA Ave che. sonuM kAma thaI jaze. bIjA lAkho hoya to ya zuM?" paramasamAdhimAM lIna thaI paramapada pratye prayANa "saMvat 1992nA vaizAkha suda AThamanA roja nitya niyamAnusAra devavaMdana karI aMtevAsIone "apUrva avasara' bolavAnuM sUcavela. kRpALudevanuM e bhAvanAsiddha pada pUrNa thatAM rAtrinA 8.10 vAgye vyAzI varSanI vaye e mahApuruSano pavitra AtmA parama samAdhimAM sthita thaI nAzavaMta dehano tyAga karI paramapada pratye prayANa karI gayo. anaMtazaH abhivaMdana ho e kalyANamUrti prabhuzrInA parama punita padAraviMdane! ane emaNe darzAvelA divya zAzvata mokSamArgane !" (u.pR.78])
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ 48 samAdhimaraNa pa.pU.prabhuzrIjIe aMtima vakhate maMtrasmaraNanI karelI bhalAmaNa jema maratI vakhate zrAvako maranArane ema kahe che ke arihaMtanuM tane zaraNa hajo. zAMtinAthanuM zaraNa hajo; tema amArI pathArI pAse te vakhate jeTalA hAjara ho teTalAe sahajAtmasvarUpa paramagurunA uccArathI, e zabdonA pudgalothI Akho oraDo bharI devo. evo koNa abhAgiyo hoya ke e maMtra ene e vakhate na sace? e sAMbhaLatA emAM vRtti jAya. kSaNe kSaNe mRtyu saMbhAravuM ghaTe che. atyAre marI ja rahyo che. samAdhimaraNa karAvanArane paNa mahAlAbha thAya che." (u.pR.330) pa.pU.prabhuzrIjInI AjJA pramANe maMtranI dhUna rahI pa.u.pa.pU.prabhuzrIjIe deha chUTatAM pahelAM ghaNA vakhata agAu kahI mUkeluM ke evo vakhata Ave tyAre bIjI badhI vAto, vAMcana vagere baMdha karI 'sahajAtmasvarUpa paramaguru maMtranI dhUnathI Akho oraDo gAjI UThe tevuM vAtAvaraNa karI mUkavuM; ane deha chUTI gayo che ema khabara paDe to paNa thoDIvAra tema ja karyA karavuM. teozrInI AjJA pramANe tema ja banyuM hatuM ane pachI ja bAraNuM kholI badhAne khabara ApyA hatA. (bo.3 pR.456) pa.u.pa.pU.prabhuzrIjInI adbhuta AtmadazAnA paramakRpALudeve karelA guNagAna "paramakRpALu munivaryanA caraNakamaLamAM parama bhaktithI savinaya namaskAra prApta thAya ?
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa karela uttama mahApuruSonA dRSTAMto pU.zrI brahmacArIjIe rAjamaMdiramAM paramakRpALudevanA citrapaTa samakSa ghyAnamudrAmAM 49 (va.patrAMka 875) UbhA UbhA karela samAdhimaraNa pa.pU.prabhuzrIjInA sAnidhyamAM 11 varSa rAta divasa temanI sevAmAM gALI, pachI aDhAra varSa sudhI saMghanI sevA karI seMkaDo mumukSuone, paramakRpALudevane potAnA guru manAvI, temanuM ja zaraNa apAvI, sAcA mokSamArgamAM vALI, aMte pU.zrI brahmacArIjIe rAjamaMdiramAM jyAM ApaNe maMtra laIe chIe te sthAne paramakRpALudevanA citrapaTa samakSa UbhA UbhA kAusaggamudrAmAM samAdhimaraNa sAdhyuM. pAchaLa ubhela zrI phulacaMdabhAI Adi cAra mumukSu bhAIbahenoe A banAva pratyakSa joyo. tethI
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50 samAdhimaraNa khUba Azcarya pAmyA. kRpALudevane zaraNe ja jIvavuM che ane temanA zaraNe ja dehatyAga karavo che pUjyazrI vAraMvAra kahetA ke bIjA zAstro vAMcavA che te paNa paramakRpALudevanA vacanone samajavA mATe. paramakRpALudevane samajavA mATe ja jIvavuM che, paramakRpALudevane zaraNe ja jIvavuM
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa karela uttama mahApuruSonA draSTAMto 51 che; ane paramakRpALudevanA zaraNe ja A dehano tyAga karavA yogya che. emanI bhAvanA pramANe ema ja banyuM hatuM. paramakRpALudevanI jene aTaLa zraddhA che tene kaMI gabharAvA jevuM nathI "paramakRpALudeva pratye jenI aTaLa zraddhA che tene kaMI paNa gabharAvavAnuM kAraNa nathI. saMyogo to sarva chUTavAnA ja che. je javA beThuM che, rAkhyuM rahe tema nathI, tenI phikara koNa vicAravAna kare? jyAM sudhI narabhavanI kAyAno joga che tyAM sudhI paramakRpALudevane zaraNe jIvavuM che ane aMte tene ja Azraye deha choDavo che ema jeno nizcaya che tene pachI vedanA ke muzkelIo game te Avo paNa tenI sAme paDI te samAdhimaraNa karI zake che. kSaNekSaNa satsAdhanamAM gALavA kALajI rAkhe che tene dhanya che. AtmavicAra AtmabhAvanA apUrva cheche." (bo.3 pR.624) ApaNeya mAthe maraNa che ne! jenuM AyuSya pUruM thAya tene javuM paDe "pUjyazrI potAnA dehotsarganA AgalA divase saMvat 2010nA kArtika suda 6nA bodhamAM jaNAve che : have to samAdhimaraNa karavAnuM che. ApaNeya mAthe maraNa che ne!..-bo.1 (pR.995). raDavAthI azAtA vedanI baMdhAya che. ApaNane vicAra nathI Avato. kAle zuM thaze tenI zI khabara che? kRpALudevanuM zaraNuM rAkhavuM, to badhAnuM kalyANa thavAnuM che. koInuM duHkha levAya nahIM. ApaNuM sukha koIne devAya nahIM. ApaNane paNa maraNa AvavAnuM che. ApaNe gabharAI jaIe to te vakhate maraNa bagaDI jAya. je thavAnuM che te talabhAra AghuMpAchuM thavAnuM nathI. ApaNA manane draDha karavuM. maMtramAM citta rAkhavuM. kRpALudevanuM zaraNa choDavA jevuM nathI...manuSyabhava raDavA mATe nathI maLyo. AkhuM jagata ApaNane lUMTI le avuM che. je thavAnuM haze te thaze, rUDA rAjane bhajIe....roja maraNa saMbhAravuM. mahemAna jevA chIe. jenuM AyuSya pUruM thAya tene javuM paDe." (bo.1 pR.701) paramakRpALudeva samakSa kAyotsarga mudrAmAM svarUpamagna banI karela dehatyAga dararoja savAranA pa.pU.prabhuzrIjInA upadezAmRtanI presa kopI tapAsavA teozrI traNacAra mumukSuo sAthe besatA. kArtika suda panA divase temaNe jaNAvyuM ke have to sAMje paNa besavuM che, jethI kAma pUruM thaI jAya. te pramANe saM.2010nA kArtika suda 7ne sAMjanA cAra
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ para samAdhimaraNa vAgye bodhanuM kAma pUruM karI, dararojanI jema jaMgala jaI AvI, hAthapaga dhoI, rAjamaMdiramAM paramakRpALudevanA citrapaTa AgaLa kAyotsargadhyAnamAM UbhA rahyA. te ja kAyotsarga mudrAmAM svarUpamagna banI parama kRpALudevanA zaraNe ja A nazvara dehano tyAga karI teozrIe apUrva evuM samAdhimaraNa sAdhyuM. *** zrImada rAjacaMdra varga mAM pahelo === * gara : RAna ane - samAdhimaraNa karavAmAM baLa maLe evA paramakRpALudevanA patromAMthI lIdhela avataraNo ekavAranA samAdhimaraNathI sarvakALanA duHkha nAza "11. teno tuM bodha pAma ke jenAthI samAdhimaraNanI prApti thAya. 12. eka vAra jo samAdhimaraNa thayuM to sarva kALanA asamAdhimaraNa TaLaze." (va. pR.165) deha AtmArthe gaLAya to AtmavicAra janma pAme "anaMta vAra dehane arthe AtmA gALyo che. je deha AtmAne arthe gaLAze te dehe AtmavicAra janma pAmavA yogya jANI, sarva dehArthanI kalpanA choDI daI, eka mAtra AtmArthamAM ja teno upayoga karavo, evo mumukSu jIvane avazya nizcaya joIe. e ja vinaMti." (va.pR.558) deha ane AtmA sarvathA bhinna
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNamAM baLa maLe evA paramakRpALudevanA patro pa3 "jJAnInA mArgano vicAra karatAM jaNAya che ke koI paNa prakAre mUrchApAtra A deha nathI, tene duHkhe zocavA yogya A AtmA nathI. AtmAne Atma-ajJAne zocavuM e sivAya bIjo zoca tene ghaTato nathI. pragaTa evA yamane samIpa dekhatAM chatAM jene dehane viSe mUrchA nathI vartatI te puruSane namaskAra che. e ja vAta ciMtavI rAkhavI amane tamane pratyekane ghaTe che. deha te AtmA nathI, AtmA te deha nathI. ghaDAne jonAra jema ghaDAdithI bhinna che, tema dehano jonAra, jANanAra evo AtmA te dehathI bhinna che, arthAt deha nathI. vicAra karatAM e vAta pragaTa anubhavasiddha thAya che, to pachI e bhinna dehanAM tenA svAbhAvika kSaya-vRddhi-rUpAdi pariNAma joI harSa-zokavAna thavuM koI rIte ghaTatuM nathI; ane amane tamane te nirdhAra karavo, rAkhavo ghaTe che, ane e jJAnInA mArgano mukhya dhvani che." (va.pR.362) kSaNabhaMgura dehamAM sarvotkRSTa prIti "je deha pUra yuvAvasthAmAM ane saMpUrNa ArogyatAmAM dekhAtAM chatAM paNa kSaNabhaMgura che, te dehamAM prIti karIne zuM karIe? jagatanA sarva padArtha karatAM je pratye sarvotkRSTa prIti che, evo A deha te paNa duHkhano hetu che, to bIjA padArthamAM sukhanA hetunI zuM kalpanA karavI? je puruSoe vastra jema zarIrathI juduM che, ema AtmAthI zarIra juduM che ema dIThuM che, te puruSo dhanya che. bIjAnI vastu potAthI grahaNa thaI hoya, te jyAre ema jaNAya ke bIjAnI che, tyAre te ApI devAnuM ja kArya mahAtmA puruSo kare che." (va.pR.462) A dehe karavAyogya eka ja kArya, te rAgadveSano tyAga paramayogI evA zrI RSabhadevAdi puruSo paNa je dehane rAkhI zakyA nathI, te dehamAM eka vizeSapaNuM rahyuM che te e ke, teno saMbaMdha varte tyAM sudhImAM jIve asaMgapaNuM, nirmohapaNuM karI laI abAdhya anubhavasvarUpa evuM nijasvarUpa jANI, bIjA sarva bhAva pratyethI vyAvRtta (chUTA) thavuM, ke jethI pharI janmamaraNano phero na rahe. te deha choDatI vakhate jeTalA aMze asaMgapaNuM, zrI aSabhadeva bhagavAna nirmohapaNuM, yathArtha samarasapaNuM rahe che teTaluM mokSapada najIka che ema parama jJAnI puruSano nizcaya che.
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa kaMI paNa mana, vacana, kAyAnA yogathI aparAdha thayo hoya, jANatAM athavA ajANatAM te sarva vinayapUrvaka khamAvuM chuM, ghaNA namrabhAvathI khamAvuM chuM. A dehe karavA yogya kArya to eka ja che ke koI pratye rAga athavA koI pratye kiMcitmAtra dveSa na rahe. sarvatra samadazA varte. e ja kalyANano mukhya nizcaya che. eja vinaMti." (va.pR.604) zarIra ane vastra jema juduM tema deha ane AtmA judA 54 CO "jene kaMI priya nathI, jene kaMI apriya nathI, jene koI zatru nathI, jene koI mitra nathI, jene mAna-apamAna, lAbha-alAbha, harSa-zoka, janma-mRtyu Adi dvaMdrano abhAva thaI je zuddha caitanyasvarUpane viSe sthiti pAmyA che, pAme che ane pAmaze temanuM ati utkRSTa parAkrama sAnaMdAzcarya upajAve che. deha pratye jevo vasrano saMbaMdha che, tevo AtmA pratye jeNe dehano saMbaMdha yathAtathya dITho che, myAna pratye taravArano jevo saMbaMdha che tevo deha pratye jeNe AtmAno saMbaMdha dITho che, abaddha spaSTa AtmA jeNe anubhavyo che, te mahatpuruSone jIvana ane maraNa banne samAna che." (va.pR.620) vedanAno udaya zAMtabhAve vede to baLavAna karmanI nirjarA thAya "yathArtha joIe to zarIra e ja vedanAnI mUrti che. samaye samaye jIva te dvArAe vedanA ja vede che. kvacit zAtA ane prAye azAtA ja vede che. mAnasika azAtAnuM mukhyapaNuM chatAM te sUkSma samyagdaSTivAnane jaNAya che. zArIrika azAtAnuM mukhyapaNuM sthULadRSTivAnane paNa jaNAya che. je vedanA pUrve sudRDha baMdhathI jIve baMdhana karI che, te vedanA udayasaMprApta thatAM indra, caMdra, nAgendra ke jinendra paNa rokavAne samartha nathI. teno udaya jIve vedavo ja joIe. ajJAnavRSTi jIvo khedathI vede topaNa kaMI te vedanA ghaTatI nathI ke jAtI rahetI nathI. satyadRSTivAna jIvo zAMtabhAve vede to tethI te vedanA vadhI jatI nathI, paNa navIna baMdhano hetu thatI nathI. pUrvanI baLavAna nirjarA thAya
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNamAM baLa maLe evA paramakRpALudevanA patro 55 che. AtmArthIne e ja kartavya che. huM zarIra nathI, paNa tethI bhinna evo jJAyaka AtmA chuM, tema nitya zAzvata chuM. A vedanA mAtra pUrva karmanI che, paNa mAruM svarUpa nAza karavAne te samartha nathI, mATe mAre kheda kartavya ja nathI' ema AtmArthInuM anuprekSaNa hoya che." (va.pR.650), sarva padArthathI bhinna zuddha caitanya svarUpa evo huM AtmA chuM "ajJAnathI ane svasvarUpa pratyenA pramAdathI AtmAne mAtra mRtyunI bhrAMti che. te ja bhrAMti nivRtta karI zuddha caitanya nijaanubhavapramANasvarUpamAM parama jAgRta thaI jJAnI sadAya nirbhaya che. e ja svarUpanA lakSathI sarva jIva pratye sAmyabhAva utpanna thAya che. sarva paradravyathI vRtti vyAvRtta karI AtmA alpeza samAdhine pAme che. paramasukhasvarUpa, paramotkRSTa zAMta, zuddha caitanyasvarUpa samAdhine sarva kALane mATe pAmyA te bhagavaMtane namaskAra, te padamAM niraMtara lakSarUpa pravAha che jeno te satparuSone namaskAra. sarvathI sarva prakAre huM bhinna chuM, eka kevaLa zuddha caitanya-svarUpa, paramotkRSTa, aciMtya sukhasvarUpa mAtra ekAMta zuddha anubhavarUpa huM chuM, tyAM vikSepa zo? vikalpa zo? bhaya zo? kheda zo? bIjI avasthA zI? huM mAtra nirvikalpa zuddha zuddha, prakRSTa zuddha paramazAMta caitanya chuM. huM mAtra nirvikalpa chuM. huM nijasvarUpamaya upayoga karuM chuM. tanmaya thAuM chuM. zAMtiH zAMtiH zAMtiH" (va.pR.621) jJAnI, zAtA azAtAnA kAraNo zoghI, teno nAza karI, zuddha svabhAvamAM lIna thayA patra saMprApta thayuM. atra samAdhi che. akasmAta zArIrika azAtAno udaya thayo che ane te zAMta svabhAvathI vedavAmAM Ave che ema jANavAmAM hatuM. ane tethI saMtoSa prApta thayo hato. samasta saMsArI jIvo karmavazAt zAtA-azAtAno udaya anubhavyA ja kare che, jemAM mukhyapaNe to azAtAno ja udaya anubhavAya che. kvacit athavA koIka dehasaMyogamAM zAtAno udaya adhika anubhavAto jaNAya che, paNa vastutAe tyAM paNa aMtaradAha baLyA ja karato hoya che. pUrNa jJAnI paNa je azAtAnuM varNana karI zakavA yogya vacanayoga dharAvatA nathI, tevI anaMta anaMta azAtA A jIve bhogavI che, ane jo haju tenAM kAraNono nAza karavAmAM na Ave to bhogavavI paDe e sunizcita che, ema jANI vicAravAnuM uttama puruSo te aMtaradAharUpa zAtA ane
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ 56 samAdhimaraNa bAhyAbhyatara saMklezaagnirUpe prajvalita evI azAtAno AtyaMtika viyoga karavAno mArga gaveSavA tatpara thayA, ane te sanmArga gaveSI, pratIta karI, tene yathAyogyapaNe ArAdhI, avyAbAdha sukhasvarUpa evA AtmAnA sahaja zuddha svabhAvarUpa paramapadamAM lIna thayA." (va.pR.644) azAtAno tIvra udaya jJAnIone vizeSa kalyANakArI jaNAya che. "zAtA-azAtAno udaya ke anubhava prApta thavAnAM mULa kAraNone gaveSatA evA te mahat puruSone evI vilakSaNa sAnaMdAzcaryaka vRtti udbhavatI ke zAtA karatAM azAtAno udaya saMprApta thaye ane temAM paNa tIvrapaNe te udaya saMprApta thaye temanuM vIrya vizeSapaNe jAgrata thatuM, ullAsa pAmatuM, ane te samaya kalyANakArI adhikapaNe samajAto." (2.5.944) zarIranI vedanAne samatAe bhogavavI "zArIrika vedanAne dehano dharma jANI ane bAMdhelAM evAM karmonuM phaLa jANI samyakTrakAre ahiyAsavA yogya che. ghaNI vAra zArIrika vedanAnuM baLa vizeSa vartatuM hoya che, tyAre upara je kahyo che te samyaprakAra rUDA jIvone paNa sthira rahevo kaThaNa thAya che; tathApi hRdayane viSe vAraMvAra te vAtano vicAra karatAM ane AtmAne nitya, achedya, abhedya, jarA, maraNAdi dharmathI rahita bhAvatAM, vicAratAM, keTalIka rIte te samyak prakArano nizcaya Ave che. moTA puruSoe ahiyA-selA evA upasarga, tathA pariSadanA prasaMgonI jIvamAM smRti karI, te viSe temano rahelo akhaMDa nizcaya te pharI pharI hRdayamAM sthira karavA yogya jANavAthI jIvane te samyakSariNAma phaLIbhUta thAya che, ane vedanA, vedanAnA kSayakALe nivRtta thaye pharI te vedanA koI karmanuM kAraNa thatI nathI." zarIranuM moha-mamatva tyAgI, jJAnInI AjJAe vartavuM "vyAdhirahita zarIra hoya tevA samayamAM jIve jo tenAthI potAnuM judApaNuM jANI, tenuM anityAdi svarUpa jANI, te pratyethI moha-mamatvAdi tyAgyAM hoya, to te moTuM zreya che; tathApi tema na banyuM hoya to kaMI paNa vyAdhi utpanna thaye tevI bhAvanA bhAvatAM jIvane nizcaLa evuM ghaNuM karI karmabaMdhana thatuM nathI; ane mahAvyAdhinA utpattikALe to dehanuM mamatva jIve jarUra tyAgI jJAnIpuruSanA mArganI vicAraNAe vartavuM e rUDo upAya che. jo ke dehanuM tevuM mamatva tyAgavuM ke ochuM karavuM e mahA duSkara vAta che, tathApi jeno tema karavA nizcaya che, te vahele moDe phaLIbhUta thAya che." (va.pR.378). zarIra AtmAmAM upayogI thAya to auSagha karavAmAM bAgha nathI
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa7 ' samAdhimaraNamAM baLa maLe evA paramakRpALudevanA patro jyAM sudhI dehAdikathI karI jIvane AtmakalyANanuM sAdhana karavuM rahyuM che, tyAM sudhI te dehane viSe apAriNAmika evI mamatA bhajavI yogya che; eTale ke A dehanA koI upacAra karavA paDe to te upacAra dehanA mamatvArthe karavAnI icchAe nahIM, paNa te dehe karI jJAnI puruSanA mArganuM ArAdhana thaI zake che, evo koI prakAre temAM rahelo lAbha, te lAbhane arthe, ane tevI ja buddhie te dehanI vyAdhinA upacAre pravartavAmAM bAdha nathI. je kaMI te mamatA che te apariNAmika mamatA che, eTale pariNAme samatA svarUpa che; paNa te dehanI priyatArthe, sAMsArika sAdhanamAM pradhAna bhogano e hetu che, te tyAgavo paDe che, evA ArtadhyAne koI prakAre paNa te dehamAM buddhi na karavI evI jJAnIpuruSanA mArganI zikSA jANI AtmakalyANano tevA prasaMge lakSa rAkhavo yogya che." | sarva prakAre jJAnInuM zaraNa laI nirbhaya ane khedarahita rahevuM sarva prakAre jJAnInA zaraNamAM buddhi rAkhI nirbhayapaNAne, niHkhedapaNAne bhajavAnI zikSA zrI tIrthakara jevAe kahI che, ane ame paNa e ja kahIe chIe. koI paNa kAraNe A saMsAramAM klezita thavA yogya nathI. avicAra ane ajJAna e sarva klezanuM, mohanuM, ane mAThI gatinuM kAraNa che. sadvicAra ane AtmajJAna te AtmagatinuM kAraNa che. teno prathama sAkSAt upAya jJAnI puruSanI AjJAne vicAravI e ja jaNAya che." (va.pR.379) devagurugharmano nizcaya karI temanuM zaraNa laI nirbhaya rahevuM "zrImavItarAga bhagavatoe nizcitArtha karelo evo aciMtya ciMtAmaNisvarUpa, parama hitakArI, parama adbhuta, mAruSa mA tuSa sarva duHkhano nisaMzaya AtyaMtika kSaya karanAra, parama Ama tasvarUpa evo sarvotkRSTa zAzvata dharma jayavaMta vartA, trikALa jayavaMta varto. te zrImat anaMtacatuSTayasthita bhagavato ane te jayavaMta dharmano Azraya sadaiva kartavya che. jene bIjuM kaMI sAmarthya nathI evA abudha ane azakta manuSyo paNa te AzrayanA baLathI parama sukhahetu evAM adbhuta phaLane pAmyA che, pAme che ane pAmaze. mATe nizcaya ane Azraya ja kartavya che,
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ 58 samAdhimaraNa adhIrajathI kheda kartavya nathI." (va.pR.626) abugha manuSyo paNa maMtrathI kalyANane pAmyA. zivabhUtinuM dRSTAMta- ziva-bhUti nAmano koI nikaTabhavI parama vairAgyavAna jIva guru pAse dIkSA pAmI mahAna tapazcaryA karavA lAgyo. paraMtu guru pAse zAstra bhaNavA jeTalo ke bhaNe to dhAraNA karavA jeTalo jJAnAvaraNIyano kSayopazama tene nahoto. tethI gurue tene "mA ruSa, mA tuSa', eTalA zabdo ja maMtrarUpe ApyA. A zabdo te gokhavA lAgyo. gokhatAM gokhatAM te paNa zuddha na rahyA, paNa "mASa tuSa" yAda rahyuM te gokhavA lAgyo. koIveLA eka strIne sUpaDA vaDe aDadane upasatAM joI tene pUchyuM, ke tuM zuM kare che? bAIe kahyuM huM "mASa tuSa bhinna karuM chuM. eTale aDada ane choDA judA karuM chuM. A sAMbhaLI tenA cittamAM ema artha khuryo
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ 59 samAdhimaraNamAM baLa maLe evA paramakRpALudevanA patro ke mASa eTale aDada ane tuSa eTale choDAM jema bhinna che, tema sArarUpa evo AtmA ane asAra evuM zarIra banne bhinna bhinna che. evA bhAva sahita "mASa tuSa bhinna' gokhatAM tene AtmAno anubhava thavA lAgyo ane te AtmabhAvanA-nI ekAgratAmAM, caitanya- mAtra AtmAmAM lIna thaI jatAM, ghAtI karmano nAza karI kevaLajJAnane pAmyA. AvI bhAvonI zuddhithI apUrva siddhi thaI. mATe bhAva zuddha karavAno ja satparuSono pradhAna upadeza che." (aSTaprAbhRtamAMthI) vRttine aMtarmukha karavI e ja sarva duHkha kSayano upAya kevaLa aMtarmukha thavAno sapuruSono mArga sarvaduHkhakSayano upAya koIke jIvane samajAya che. mahatpaSyanA yogathI, vizuddha matithI, tIvra vairAgyathI ane sasturuSanA samAgamathI te upAya samajAvA yogya che. te samajavAno avasara ekamAtra A manuSyadeha che. te paNa aniyata kALanA bhayathI gRhIta che; tyAM pramAda thAya che, e kheda ane Azcarya che. OM" (va. pR.615) deha anitya che, AtmA nitya che; mATe te prApta karavA prayatna karavo "ci caMdunA svargavAsanA khabara vAMcI kheda thayo. je je prANIo deha dhAraNa kare che, te te prANIo te dehano tyAga kare che, ema ApaNane pratyakSa anubhavasiddha dekhAya che; tema chatAM ApaNuM citta te dehanuM anityapaNuM vicArI nitya padArthanA mArgane viSe cAlatuM nathI, e zocanIya vAtano vAraMvAra vicAra karavo yogya che. manane dhIraja ApI udAsI nivRtta karyo chuTako che. dilagIrI na karatAM dhIrajathI te duHkha sahana karavuM e ja ApaNo dharma che. A deha paNa jyAre tyAre ema ja tyAgavAno che, e vAta smaraNamAM AvyA kare che, ane saMsAraprati vairAgya vizeSa rahyA kare che. pUrvakarmane anusarI je kaMI paNa sukhaduHkha prApta thAya te samAnabhAvathI vedavuM e jJAnInI zikhAmaNa sAMbharI AvI che, te lakhI che. mAyAnI racanA gahana che." (va.pR.320) vicAravAna puruSo mUcchabhAve thato kheda palaTAvI vairAgyabhAvamAM Ave che "Arya zrI mANekacaMdAdi pratye, zrI sthaMbhatIrtha. suMdaralAle vaizAkha vadi ekame deha choDyAnA khabara lakhyA te vAMcyA. vizeSa kALanI mAMdagI vinA, yuvAna avasthAmAM akasmAt deha choDavAnuM banyAthI sAmAnyapaNe oLakhatA mANasone paNa te vAtathI kheda thayA vinA na rahe, to pachI jeNe kuTuMbAdi saMbaMdhasnehe mUcha karI hoya, sahavAsamAM vasyA hoya, te pratye kaMI AzrayabhAvanA rAkhI hoya, tene kheda thayA vinA kema rahe? A saMsAramAM
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ 60 samAdhimaraNa manuSyaprANIne je khedanA akathya prasaMgo prApta thAya che, te akathya prasaMgamAMno eka A moTo khedakAraka prasaMga che. te prasaMgamAM yathArtha vicAravAna puruSo sivAya sarva prANI khedavizeSane prApta thAya che, ane yathArtha vicAravAna puruSone vairAgyavizeSa thAya che, saMsAranuM azaraNapaNuM, anityapaNuM ane asArapaNuM vizeSa dRDha thAya che." saMsAranA mohane anaMta janmamaraNa tathA pratyakSa khedanuM kAraNa jANI zAMta kara zAMta kara vicAravAna puruSone te khedakAraka prasaMgano mUchabhAve kheda karavo te mAtra karmabaMdhano hetu bhAse che, ane vairAgyarUpa khedathI karmasaMganI nivRtti bhAse che, ane te satya che. mUchaMbhAve kheda karyAthI paNa je saMbaMdhIno viyoga thayo che, tenI prApti thatI nathI, ane je mUcha thAya che te paNa avicAradazAnuM phaLa che, ema vicArI vicAravAna puruSo te mUchabhAva pratyayI pedane zamAve che, athavA ghaNuM karIne tevo kheda temane thato nathI. koI rIte tevA khedanuM hitakArIpaNuM dekhAtuM nathI, ane banelA prasaMga khedanuM nimitta che, eTale tene avasare vicAravAna puruSone jIvane hitakArI evo kheda utpanna thAya che. sarvasaMganuM azaraNapaNuM, abaMdhavapaNuM, anityapaNuM, ane tucchapaNuM tema ja anyatvapaNuM dekhIne potAne vizeSa pratibodha thAya che ke he jIva, tAre viSe kaMI paNa A saMsArane viSe udayAdi bhAve paNa mUcha vartatI hoya to te tyAga kara, tyAga kara, te mUchanuM kaMI phaLa nathI, saMsAramAM kyAreya paNa zaraNatvAdipaNuM prApta thavuM nathI, ane avicArapaNA vinA te saMsArane viSe moha thavA yogya nathI, je moha anaMta janmamaraNano ane pratyakSa khedano hetu che, duHkha ane klezanuM bIja che, tene zAMta kara, teno kSaya kara. he jIva, e vinA bIjA koI hitakArI upAya nathI, e vagere bhAvitAtmatAthI vairAgyane zuddha ane nizcala kare che. je koI jIva yathArtha vicArathI jue che, tene A ja prakAre bhAse che." (va.pR.501) haLukarmI jIva mRtyunA bhayathI AtmakalyANa bhaNI vaLe che A jIvane dehasaMbaMdha hoIne mRtyu na hota to A saMsAra sivAya bIje tenI vRtti joDAvAno abhiprAya thAta nahIM. mukhya karIne mRtyune bhaye paramArtharUpa bIje sthAnake vRtti prerI che, te paNa koIka viralA jIvane prerita thaI che, ghaNA jIvone to bAhya nimittathI mRtyubhaya parathI bAhya kSaNika vairAgya prApta thaI vizeSa kAryakArI thayA vinA nAza pAme che; mAtra koIka
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ 61 samAdhimaraNamAM baLa maLe evA paramakRpALudevanA patro vicAravAnuM athavA sulabhabodhI ke haLukarmI jIvane te bhaya parathI avinAzI niHzreyas pada pratye vRtti thAya che. mRtyubhaya hota topaNa te mRtyu vRddhAvasthAe niyamita prApta thatuM hota topaNa jeTalA pUrve vicAravAno thayA che, teTalA na thAta, arthAt vRddhAvasthA sudhI to mRtyuno bhaya nathI ema dekhIne pramAdasahita vartata; mRtyunuM avazya AvavuM dekhIne, tathA tenuM aniyamitapaNe AvavuM dekhIne, te prasaMga prApta thaye, svajanAdi sauthI arakSaNapaNuM dekhIne, paramArtha vicAravAmAM apramattapaNuM ja hitakArI lAgyuM, ane sarvasaMganuM ahitakArIpaNuM lAgyuM. vicAravAna puruSono te nizcaya niHsaMdeha satya che; traNe kALA satya che. mUchaMbhAvano kheda tyAgIne asaMgabhAvapratyayI kheda vicAravAnane kartavya che." (va.pR.501) khedane jJAnI puruSanA vacanathI, satsaMgathI ane vairAgyabhAvathI upazAMta karavo jo A saMsArane viSe AvA prasaMgono saMbhava na hota, potAne athavA parane tevA prasaMganI aprApti dekhAtI hota, azaraNAdipaNuM na hota to paMcaviSayanAM sukhasAdhananuM kazuM nyUnapaNuM prAye nahotuM, evA zrI RSabhadevAdi paramapuruSo, ane bharatAdi cakravaryAdio teno zA kAraNe tyAga karata? ekAMta asaMgapaNuM zA kAraNe bhajata? he Arya mANekacaMdAdi, yathArtha vicAranA ochApaNAne lIdhe, putrAdi bhAvanI kalpanA ane mUrchAne lIdhe, tamane kaMI paNa khedavizeSa prApta thavo saMbhavita che, topaNa te khedanuM beyane kaMI paNa hitakArI phaLa nahIM hovAthI, hitakArIpaNuM mAtra asaMga vicAra vinA koI anya upAye nathI ema vicArI,
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ 62 samAdhimaraNa thato kheda yathAzakti vicArathI, jJAnI puruSonA vacanAmRtathI, tathA sAdhupuruSanA Azraya, samAgamAdithI ane viratithI upazAMta karavo, e ja kartavya che." (va.pR.501) dehano vinAza jANI vicAravAna puruSo prathamathI ja tenA mamatvane tyAge che zrI mANekacaMdano deha chUTavA saMbaMdhI khabara jANyA. sarva dehadhArI jIvo maraNa pAse zaraNarahita che. mAtra te dehanuM yathArtha svarUpa prathamathI jANI tenuM mamatva chedIne nija sthiratAne athavA jJAnInA mArganI yathArtha pratItine pAmyA che te ja jIva te maraNa kALe zaraNa sahita chatA ghaNuM karIne pharI deha dhAraNa karatA nathI, athavA maraNa kALe dehanA mamatvabhAvanuM alpatva hovAthI paNa nirbhaya varte che. deha chUTavAno kALa aniyata hovAthI vicAravAna puruSo apramAdapaNe prathamathI ja tenuM mamatva nivRtta karavAno aviruddha upAya sAdhe che; ane e ja tamAre, amAre, saue lakSa rAkhavA yogya che. prItibaMdhanathI kheda thavA yogya che, tathApi emAM bIjo koI upAya nahIM hovAthI te khedane vairAgyasvarUpamAM pariNamana karavo e ja vicAravAnane kartavya che." (va.pR.562) asaMgadazA utpanna karI te bhagavAnarUpa satparuSone namaskAra aTaLa anubhavasvarUpa AtmA sarva dravyathI pratyakSa judo bhAsavo tyAMthI muktadazA varte che. te puruSa mauna thAya che, te puruSa apratibaddha thAya che, te puruSa asaMga thAya che, te puruSa nirvikalpa thAya che ane te puruSa mukta thAya che. jeNe traNe kALane viSe dehAdithI potAno kaMI paNa saMbaMdha nahoto evI asaMgadazA utpanna karI te bhagavAnarUpa satparuSone namaskAra che. tithi Adino vikalpa choDI nija vicAramAM vartavuM e ja kartavya che. zuddha sahaja AtmasvarUpa." (va.pR.604) mokSa sivAya jagatamAM game tyAM jIvano anizcita nivAsa che "Arya tribhuvane alpasamayamAM zAMtavRttithI dehotsarga karyAnA khabara zrata thayA. suzIla mumukSue anya sthAna grahaNa karyuM. jIvanAM vividha prakAranAM mukhya sthAnaka che. devalokamAM indra tathA sAmAnya trAyazciMzadAdikanAM
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNamAM baLa maLe evA paramakRpALudevanA patro 63 sthAna che. manuSyamAM cakravartI, vAsudeva, baLadeva tathA mAMDalikAdikanA sthAna che. tiryaMcamAM paNa kayAMeka iSTa bhogabhUkhyAdika sthAna che. te sarva sthAnane jIva chAMDaze e niHsaMdeha che. jJAti, gotrI ane baMdhu Adika e sarvano azAzvata anitya evo A vAsa che. zAMtiH" (va.pR.650) karmatattvane vicArI navA na baMdhAya, e tribhuvanano mukhya lakSa hato. "Arya tribhuvane dehotsarga karyAnA khabara tamane maLyA, tethI kheda thayo te yathArtha che. AvA kALamAM Arya tribhuvana jevA mumukSuo virala che. dinapratidina zAMtAvasthAe karI teno AtmA svarUpalakSita thato hato. karmatatvane sakSmapaNe vicArI. nididhyAsana karI AtmAne tadanuyAyI pariNatino nirodha thAya e teno mukhya lakSa hato. vizeSa AyuSya hota to te mumukSu cAritramohane kSINa karavA pratye avazya pravartata. zAMtiH zAMtiH zAMtiH" (va.pra.951) AhAra letAM ke choDatAM duHkha thAya to AhArano tyAga karavo. "jJAnIe ema kahyuM che ke AhAra letAMya duHkha thatuM hoya ane choDatAMya duHkha thatuM hoya tyAM saMlekhanA karavI. temAM paNa apavAda hoya che. jJAnIe kAMI AtmaghAta karavAnI bhalAmaNa karI nathI." (va.pR.778) mota maTADI zake evI koI davA jagatamAM nathI "jJAnIe anaMta auSadhi anaMtA guNosaMyukta joI che, paraMtu mota maTADI zake evI
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ 94 samAdhimaraNa auSadhi koI jovAmAM AvI nahIM! vaidya ane auSadhi e nimittarUpa che. buddhadevane roga, daridratA, vRddhAvasthA ane mota e cAra bAbata uparathI vairAgya utpanna thayo hato." (va.pR.778) "mRtyunuM AvavuM avazya che." (va.pR.461) "jIvatAM marAya to pharI maravuM na paDe evuM maraNa icchavA yogya che." (va.pR.158) AtmAnA vibhAvabhAva te ja mukhya maraNa che "vicAravAnane deha chUTavA saMbaMdhI harSaviSAda ghaTe nahIM. AtmapariNAmanuM vibhAvapaNuM te ja hAni ane te ja mukhya maraNa che. svabhAvasammukhatA, tathA tenI dRDha icchA paNa te harSaviSAdane TALe che." (va.pR.468) "samabhAvathI mRtyune jouM." (va.pR.140) "jene mRtyunI sAthe mitratA hoya, athavA je mRtyuthI bhAgI chUTI zake ema hoya, athavA huM nahIM ja maruM ema jene nizcaya hoya, te bhale sukhe sUe." (va.pR.504) potAnuM maraNa nakkI che chatAM jIva bhUlI jAya che mATe vAraMvAra kahyuM pazunI jAtinA zarIronAM duHkha pratyakSa jue che, jarA vicAra Ave che ane pAcho bhUlI jAya che. pratyakSa loka jue che ke A marI gayo, mAre maravuM che, evI pratyakSatA che; tathApi zAstrane viSe pAchI te vyAkhyA draDha karavA sAruM vAraMvAra te ja vAta kahI che. zAstra to parokSa che ane A to pratyakSa che paNa jIva pAcho bhUlI jAya che, tethI te ne te vAta karI che." (va.pR.735) paramAM AsatinA kAraNe potAnA maraNane bhUle e moTuM Azcarya koI paNa jIvane avinAzI dehanI prApti thaI ema dIThuM nathI, jANyuM nathI tathA saMbhavatuM nathI; ane mRtyunuM AvavuM avazya che, evo pratyakSa niHsaMzaya anubhava che, tema chatAM paNa A jIva te vAta pharI pharI bhUlI jAya che e moTuM Azcarya che." (va.pR.451) samaye samaye AyuSyanuM ghaTayuM te samaye samaye maraNa kahevAya bIjo prazna-"jIva samaye samaye mare che te kevI rIte samajavuM? teno uttara A pramANe vicArazo : jema AtmAne sthaLa dehano viyoga thAya che, tene maraNa kahevAmAM Ave che,
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNamAM baLa maLe evA paramakRpALudevanA patro 65 tema sthaLa dehanA AyuSyAdi sUkSmaparyAyano paNa samaye samaye hAni pariNAma thavAthI viyoga thaI rahyo che, tethI te samaye samaye maraNa kahevA yogya che. A maraNa te vyavahAra nathI kahevAya che; nizcayathI to AtmAne svAbhAvika evA jJAnadarzanAdi guNaparyAyanI vibhAva pariNAmanA yogane lIdhe hAni thayA kare che, ane te hAni AtmAnA nityapaNAdi svarUpane paNa grahI rahe che, te samaye samaye maraNa che." (va.pR.480) deha chUTe paNa AtmA akhaMDa rahe; mATe potAnuM kaMI jatuM nathI. deha chUTe che te paryAya chUTe che; paNa AtmA AtmAkAre akhaMDa Ubho rahe che; potAnuM kAMI jatuM nathI; je jAya che te potAnuM nathI ema pratyakSa jJAna thAya nahIM tyAM sudhI mRtyuno bhaya lAge che." (va.pR.780) Aje jo tuM duSkRtamAM dorAto ho to maraNane smara." (va.pR.4) "jo tuM vRddha hoya to mota bhaNI draSTi karI AjanA divasamAM praveza kara." (va.pR.4) "paga mUktAM pApa che, jotAM jhera che, ane mAthe maraNa rahyuM che; e vicArI AjanA divasamAM praveza kara." (va.pR.4) samyaka draSTine AtmAmAMthI moha gayo tethI sahaja samAdhi "zarIra ThIka rahe te paNa eka jAtanI samAdhi. mana ThIka rahe te paNa eka jAtanI samAdhi. sahajasamAdhi eTale bAhyakAraNo vagaranI samAdhi. tenAthI pramAdAdi nAza thAya. jene A samAdhi varte che, tene putramaraNAdithI paNa asamAdhi thAya nahIM, tema tene koI lAkha rUpiyA Ape to AnaMda thAya nahIM, ke koI paDAvI le to kheda thAya nahIM. jene zAtA azAtA banne samAna che tene sahajasamAdhi kahI. samativRSTine alpa harSa, alpa zoka kvacit thaI Ave paNa pAcho samAveza pAmI jAya, aMgano harSa na rahe, kheda thAya tevo kheMcI le. te 'Ama thavuM na ghaTe" ema vicAre che, ane AtmAne niMde che. harSa zoka thAya to paNa tenuM (samakitanuM) mULa jAya nahIM. samakitavRSTine aMze sahajapratIti pramANe sadAya samAdhi che. kanakavAnI dorI jema hAthamAM che tema samakitavRSTinA hAthamAM tenI vRttirUpI dorI che. samativRSTi jIvane sahajasamAdhi che. sattAmAM karma rahyAM hoya, paNa potAne sahajasamAdhi che. bahAranAM kAraNothI tene samAdhi nathI, AtmAmAMthI moha gayo te ja samAdhi che. potAnA hAthamAM dorI nathI tethI mithyAdraSTi bahAranAM kAraNomAM tadAkAra thaI jaI te
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ 66 samAdhimaraNa rUpa thaI jAya che. samakitavRSTine bahAranAM duHkha Avye kheda hoya nahIM, jo ke roga nA Ave evuM icche nahIM; roga Avye rAgadveSa pariNAma thAya nahIM." (va.pR.721) samyakdRSTi jIvane tenI vRttirUpI dorI hAthamAM che tethI tene sadA sahaja samAdhi che janaka videhInuM hRSTAMta- janaka rAjA videhI kahevAtA. eka vakhata temane temanA maMtrIe pUchyuM ke, "tame deha chatAM videhI kema?" janake kahyuM ke, "Ano uttara huM tamane AvatI kAle ApIza. AvatI kAle tamAre ahIM jamavAnuM che." rAjAnuM AmaMtraNa svIkArI maMtrI ghera gayo. bIje divase bhojananA samaya pahelAM janakarAjAe rAjyamAM evo DhaMDhero piTAvyo ke, "maMtrIno eka evo bhayaMkara guno sAbita thayo che ke, vinA pUchyuM Aje cAra vAge temane phAMsI ApavAnI che !" mANasoe maMtrInA ghara AgaLa jaI moTA avAje becAra vakhata A vAta saMbhaLAvI. maMtrInA hozakoza UDI gayA. have rAjAe rasoI mIThA maracAM vinAnI banAvI. maMtrI jamavA AvyA. paNa jamatA koI vastumAM citta coMTyuM nahi. jamyA pachI janaka rAjAe pUchyuM-kema maMtrIjI, rasoI kevI banI hatI?" maMtrI kahe mahArAja! "mane tenI kaMI khabara nathI; kemake Aje cAra vAge to Apa mane phAMsI ApavAnA cho tethI mArA hRdayamAM te ja vAta ghoLAyA kare che. mane Aje koI vastumAM prema rahyo nathI. cAre tarapha jvALA saLagI rahI hoya ema bhAse che." tyAre javAbamAM janaka rAjAe kahyuM-tamAre to haju cAra kalAka phAMsIne bAkI che chatAM
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNamAM baLa maLe evA paramakRpALudevanA patro zarIranuM ke bhojananuM tamane bhAna rahyuM nahIM; jyAre amane to niraMtara mAthe maraNanI taravAra UbhI ja dekhAya che ane A AkhuM vizva trividha tApAgninI jvAlAthI saLagatuM hoya ema ja jaNAya che. to amAruM mana rAjyariddhi ke vaibhavamAM kyAMthI Asakti pAme. 5. have tamane samajAyuM haze ke deha chatAM videhI kema rahevAya che. (zrI subodha kathAsAgaranA AdhAre) jJAnInI AjJA pramANe varte tene samakita aMze thayuM "zarIrano dharma, rogAdi je hoya te kevaLIne paNa thAya; kemake vedanIyakarma che te to sarvee bhogavavuM ja joIe. samakita AvyA vagara koIne sahajasamAdhi thAya nahIM. samakita thavAthI saheje samAdhi thAya. samakita thavAthI saheje AsaktabhAva maTI jAya. bAkI AsaktabhAvane amasthI nA kahevAthI baMdha rahe nahIM. satpuruSanA vacana pramANe tenI AjJA pramANe varte tene samakita aMze thayuM.' (va.pR.721) satpuruSanI vANI vinA koI saMsAranA trividha tApane chedI zake nahIM "A loka trividha tApathI AkuLavyAkuLa che. jhAMjhavAnAM pANIne levA doDI tRSA chipAvavA icche che,evo dIna che. ajJAnane lIdhe svarUpanuM vismaraNa thaI javAthI bhayaMkara paribhramaNa tene prApta thayuM che. samaye samaye atula kheda,jvarAdika roga,maraNAdika bhaya, viyogAdika duHkhane te anubhave che; evI azaraNatAvALA A jagatane eka satpuruSa ja zaraNa che; satpuruSanI vANI vinA koI e tApa ane tRSA chedI zake nahIM ema nizcaya che. mATe pharI pharI te satpuruSanA caraNanuM ame dhyAna karIe chIe." (va.pR.269) eka aMza zAtAthI karIne saMpUrNa AtmasamAdhinuM kAraNa satpuruSa ja "saMsAra kevaLa azAtAmaya che. koI paNa prANIne alpa paNa zAtA che, te paNa satpuruSano ja anugraha che; koI paNa prakAranA puNya vinA zAtAnI prApti nathI; ane e puNya paNa satpuruSanA upadeza vinA koIe jANyuM nathI; ghaNe kALe upadezeluM te puNya rUDhine AdhIna thaI pravarte che; tethI jANe te graMthAdikathI prApta thayeluM lAge che, paNa enuM mULa eka satpuruSa ja che; mATe ame ema ja jANIe chIe ke eka aMza zAtAthI karIne pUrNakAmatA sudhInI sarva samAdhi, tenuM satpuruSa ja kAraNa che; ATalI badhI samarthatA chatAM jene kaMI paNa spRhA nathI, unmattatA nathI, potApaNuM nathI, garva nathI, gArava nathI, evA AzcaryanI pratimArUpa satpuruSane ame pharI pharI nAmarUpe smarIe chIe." (va.pR.269) zarIramAM roga thaye sarva uparanA mohano vicAravAna tyAga kare che "zarIrane viSe vedanIyanuM azAtApaNe pariNamavuM thayuM hoya te vakhate zarIrano vipariNAmI svabhAva vicArI te zarIra ane zarIrane saMbaMdhe prApta thayelAM strIputrAdi pratyeno moha vicAravAna puruSo choDI de che; athavA te mohane maMda karavAmAM pravarte che.'' (va.pR.560) svasvarUpane jANavA mATe jJAnIne oLakhe te jJAnI thAya
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa "jIvane svasvarUpa jANyA sivAya chUTako nathI; tyAM sudhI yathAyogya samAdhi nathI. te jANavA mATe utpanna thavA yogya mumukSutA ane jJAnInuM oLakhANa e che. jJAnIne je yathAyogyapaNe oLakhe che te jJAnI thAya che--krame karI jJAnI thAya che.'' (va.pR.337) vItarAgatA, samatA, saMtoSa ane kaSAyanI maMdatA e parama zaraNarUpa "roga, viyoga, dAritrya, maraNAdikano bhaya choDI parama dhairya grahaNa karo. potAno vItarAgabhAva, saMtoSabhAva, parama samatAbhAva, e ja zaraNa che. bIjuM koI zaraNa nathI. A jIvanA uttama kSamAdika bhAva pote ja zaraNa rUpa che. krodhAdika bhAva A loka paralokamAM A jIvanA ghAtaka che. A jIvane kaSAyanI maMdatA A lokamAM hajAro vidnanI nAza karanArI parama zaraNarUpa che, ane paralokamAM naraka tiryaMca gatithI rakSA kare che. maMda-kaSAyInuM devalokamAM tathA uttama manuSyajAtimAM UpajavuM thAya che. jo pUrvakarmanA udayamAM Artta, raudra pariNAma karazo to udIraNAne prApta thayAM, te rokavA koI samartha nathI. kevaLa durgatinAM kAraNa navAM karma vadhAre vadhaze. karmano udaya AvavA mATenAM joItAM bAhya nimitto kSetra, kALa, bhAva maLyA pachI te karmano udaya iMdra, jinendra, maNi, maMtra, auSadhAdika koI paNa rokavA samartha nathI. roganA IlAja to auSadhAdika jagatamAM dekhIe chIe, paraMtu prabaLa karmanA udayane rokavAne auSadhAdika samartha nathI, UlaTA te viparIta thaI pariName che.'' (va.pR.20) 68 mahAvIra bhagavAnanuM samavasaraNI
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNamAM baLa maLe evA paramakRpALudevanA patro 69 jine kahelA sarva bhAvo eka AtmA pragaTa karavA mATe "zrI jine je Atmaanubhava karyo che, ane padArthanAM svarUpa sAkSAtkAra karI je nirUpaNa karyuM che te, sarva mumukSu jIve paramakalyANane arthe nizcaya karI vicAravA yogya che. jine kahelA sarva padArthanA bhAvo eka AtmA pragaTa karavAne arthe che, ane mokSamArgamAM pravRtti benI ghaTe che; eka AtmajJAnInI ane eka AtmajJAnInA AzrayavAnanI, ema zrI jine kahyuM che. AtmA sAMbhaLavo, vicAravo, nididhyAsavo, anubhavavo evI eka vedanI zruti che; arthAt jo eka e ja pravRtti karavAmAM Ave to jIva tarI pAra pAme evuM lAge che.'' (va.pR.444) potAnA nahIM evA dehAdine potAnA mAnavA e ja saMsAra "zrI tIrthaMkarAdie pharI pharI jIvone upadeza kahyo che; paNa jIva dizAmUDha rahevA icche che tyAM upAya pravartI zake nahIM. pharI pharI ThokI ThokIne kahyuM che ke eka A jIva samaje to sahaja mokSa che, nahIM to anaMta upAye paNa nathI. ane te samajavuM paNa kaMI vikaTa nathI, kemake jIvanuM sahaja je svarUpa che te ja mAtra samajavuM che; ane te kaMI bIjAnA svarUpanI vAta nathI ke vakhate te gopave ke na jaNAve, tethI samajavI na bane. potAthI pote gupta rahevAnuM zI rIte banavA yogya che? paNa svapradazAmAM jema na banavA yogya evuM potAnuM mRtyu paNa jIva jue che, tema ajJAnadazArUpa svaprarUpayoge A jIva potAne, potAnA nahIM evAM bIjAM dravyane viSe svapaNe mAne che; ane e ja mAnyatA te saMsAra che; te ja ajJAna che, narakAdi gatino hetu te ja che, te ja janma che, maraNa che ane te ja deha che, dehanA vikAra che, te ja putra, te ja pitA, te ja zatru, te ja mitrAdi bhAva kalpanAnA hetu che, ane tenI nivRtti thaI tyAM sahaja mokSa che; ane e ja nivRttine arthe satsaMga, satpuruSAdi sAdhana kahyAM che; ane te sAdhana paNa jIva jo potAnA puruSArthane temAM gopavyA sivAya pravartAve to ja siddha che. vadhAre zuM kahIe ? ATalo ja saMkSepa jIvamAM pariNAma pAme to te sarva vrata, yama, niyama, japa, yAtrA, bhakti, zAstrajJAna Adi karI chUTyo emAM kaMI saMzaya nathI. e ja vinaMti. A0 sva. praNAma.'' (va.pR.436) parigrahanI upAdhi tyAge to samAdhisukha pragaTe jema jema upAdhino tyAga thAya tema tema samAdhisukha pragaTe che. jema jema upAdhinuM grahaNa thAya tema tema samAdhisukha hAni pAme che. vicAra karIe to A vAta pratyakSa anubhavarUpa thAya che. jo kaMI paNa A saMsAranA padArthono vicAra karavAmAM Ave, to te pratye vairAgya AvyA vinA rahe nahIM; kemake mAtra avicAre karIne temAM mohabuddhi rahe che.
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ 70. samAdhimaraNa "AtmA che'. "AtmA nitya che', "AtmA karmano kartA che', 'AtmA karmano bhoktA che', 'tethI te nivRtta thaI zake che", ane "nivRtta thaI zakavAnAM sAdhana che', e ja kAraNo jene vicAra karIne siddha thAya, tene vivekajJAna athavA samyakradarzananI prApti gaNavI ema zrI jine nirUpaNa karyuM che, je nirUpaNa mumukSu jIve vizeSa karI abhyAsa karavA yogya che." (va.pR.452) AtmAnA bhAvo svamAM rahe te samAdhi ane paramAM jAya te asamAdhi. "zrI jina AtmapariNAmanI svasthatAne samAdhi ane AtmapariNAmanI asvasthatAne asamAdhi kahe che. te anabhavajJAne jotA parama satya che. asvastha kAryanI pravRtti karavI, ane AtmapariNAma svastha rAkhavAM evI viSama pravRtti zrI tIrthakara jevA jJAnIthI banavI kaThaNa kahI che, to pachI bIjA jIvane viSe te vAta saMbhavita karavI kaThaNa hoya emAM Azcarya nathI." (va.pR.444) graMthibheda thavA mATe nitye samAgama, sadvicAra ane sagraMthanuM paThana jarUrI "AtmA atyaMta sahaja svasthatA pAme e ja sarva jJAnano sAra zrI sarvajJa kahyo che. anAdikALathI jIve asvasthatA niraMtara ArAdhI che. jethI svasthatA pratye AvavuM tene durgama paDe che. zrI jine ema kahyuM che, ke yathApravRttikaraNa sudhI jIva anaMtI vAra Avyo che, paNa je samaye graMthibheda thavA sudhI AvavAnuM thAya che tyAre kSobha pAmI pAcho saMsArapariNAmI thayA karyo che, graMthibheda thavAmAM je vIryagati joIe te thavAne arthe jIve nityapratye satsamAgama, savicAra ane sad graMthano paricaya niraMtarapaNe karavo zreyabhUta che." (va.pR.462) "paramAM mArApaNuM kare to paribhramaNa vadhe, svamAM mArApaNuM kare to paribhramaNa TaLe" sarva jIva AtmApaNe samasvabhAvI che. bIjA padArthamAM jIva | jo nijabuddhi kare to paribhramaNadazA | pAme che; ane nijane viSe nijabuddhi
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNamAM baLa maLe evA paramakRpALudevanA patro 71 thAya to paribhramaNadazA TaLe che. jenA cittamAM evo mArga vicAravo avazyano che, teNe te jJAna jenA AtmAmAM prakAza pAmyuM che, tenI dAsAnudAsapaNe ananya bhakti karavI, e parama zreya che, ane te dAsAnudAsa bhaktimAnanI bhakti prApta thaye jemAM kaMI viSamatA AvatI nathI, te jJAnIne dhanya che. teTalI sarvAza dazA jyAM sudhI pragaTI na hoya tyAM sudhI AtmAne koI gurupaNe ArAdhe tyAM prathama te gurupaNuM choDI te ziSya viSe potAnuM dAsAnudAsapaNuM karavuM ghaTe che." (va.pR.436) saMgame anaMta saMsAra vadhAryo tethI bhagavAnanA AMkhamAM AMsu zrI mahAvIra svAmIne saMgama nAme devatAe bahuM japrANatyAga thatAM vAra na lAge tevA pariSaha dIdhA, tyAM kevI adbhuta samatA! tyAM teoe vicAryuM ke jenAM darzana karavAthI kalyANa thAya, nAma smaravAthI kalyANa thAya tenA saMgamAM AvIne anaMta saMsAra vadhavAnuM A jIvane kAraNa thAya che! AvI anukaMpA AvavAthI AMkhamAM AMsu AvI gayAM. kevI adbhuta samatA! " (va.pR.691) niyama laI svecchAe vartavuM tethI maraNa zreSTha "jyAM sudhI AtmA sudraDha pratijJAthI varte nahIM, tyAM sudhI AjJA karavI bhayaMkara che. je niyamomAM aticArAdi prApta thayAM hoya tenuM yathAvidhi kRpALu munizrIo pratye prAyazcita grahaNa karI AtmazuddhatA karavI yogya che, nahIM to bhayaMkara tIvra baMdhano hetu che. niyamane viSe svecchAcAra pravartana karatAM maraNa zreya che, evI mahatparuSonI AjJAno kAMI vicAra rAkhyo nahIM; evo pramAda AtmAne bhayaMkara kema na thAya?" (va.pR.654) parane bhUlI svamAM rahevuM e ja mukhya samajavAnuM che "svabhAvamAM rahevuM, vibhAvathI mukAvuM' e ja mukhya to samajavAnuM che. bAlajIvone samajavA sAru siddhAMtonA moTA bhAganuM varNana jJAnI puruSoe karyuM che. koI upara roSa karavo nahIM, tema koI upara rAjI thavuM nahIM. Ama karavAthI eka ziSyane be ghaDImAM kevaLajJAna pragaTa thayuM ema zAstramAM varNana che." (va.pR.995) lokone sAruM dekhADavAno icchaka sadA dukhI, AtmazAMtino icchaka sadA sukhI lokasaMjJA jenI jiMdagIno dhRvakAMTo che te jiMdagI game tevI zrImaMtatA, sattA ke kuTuMba parivArAdi yogavALI hoya topaNa te duHkhano ja hetu che. AtmazAMti je jiMdagIno dhRvakAMTo che te
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ 72 samAdhimaraNa jiMdagI game to ekAkI ane nirdhana, nirvastra hoya to paNa parama samAdhinuM sthAna che." (va.pR.658) karma udaya Avye samatAe bhogave to nire, navA na baMdhAya. krodhAdika karI je ka upArjana karyA hoya te bhogavya chUTako. udaya Avye bhogavavuM ja joIe, samatA rAkhe tene samatAnuM phaLa. sahu sahunA pariNAma pramANe karma bhogavavAM paDe (va. (pR.734) AtmA svabhAvathI prathama UMco jAya paNa karmabhArathI nIce Ave "AtmAno Urdhva svabhAva che te pramANe prathama UMco jAya ane vakhate siddhazilAe bhaTakAya; paNa karmarUpI bojo hovAthI nIce Ave. jema DUbelo mANasa uchALAthI eka vakhata upara Ave che tema." (va.pR.762) paramakRpALudevanA hAthe nI TokarazIbhAInuM thayela samAdhimaraNa "zA devacaMda pItAMbaradAsa mahetA potAnA bhAI TokarazI mahetA gujarI gayA hatA, temanA
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ paramakRpALudevanA hAthe zrI TokarazIbhAInuM samAdhimaraNa laukike AvelA kacchanA padamazIbhAIne chevaTanI potAnA bhAInI mAMdagI saMbaMdhI kahe che : "bhAI TokarazI gAMTha ane sanni-pAtanA daradane laIne dukAnanA grAhako saMbaMdhI ane bIjA sAMsArika bakavAda karatA ane haraghaDIe UThIne nAsI jatA hatA; tethI ame cAra jaNa jhAlI rAkhatA hatA. gaI kAle baporanA be vAgyAne sumAre kavi- rAja (zrImajI) padhAryA ane kIdhuM ke | TokarazI mahetAne kema che? ame kIdhuM ke sakhata maMdavADa che. kavirAje kIdhuM ke tame badhA dUra khasI jAo. ame kIdhuM ke TokarazIbhAI haraghaDIe UThIne nAsabhAga kare che, tema karaze. kavirAje kIdhuM ke nahIM lAge. tethI ame badhA tyAMthI dUra khasI gayA ane kavirAja temanI pAse beThA ane pAMceka miniTamAM bhAI TokarazI sAvaceta thaI gayA ane kavirAjane vinayapUrvaka kIdhuM ke Apa kyAre padhAryA? pote prazna karyo; tamane kema che? eTale TA ka ra zI bhAI bolyA-ThIka che, paNa gAMThanI pIDA che...... pachI adho kalAka TokarazIbhAI zAMta rahyA ane kavirAja vikToriyA gADImAM besIne potAnI dukAne padhAryA. kavirAja padhAryA pachI pAMceka miniTe bhAI TokarazI prathama pramANe sannipAtavaza jaNAyA." jema banavAnuM hoya tema bane che' "ame kavirAjane teDavA sAru mANasa mokalAvyuM teNe dukAna para jaI kavirAjane padhAravA AmaMtraNa dIdhuM. kavirAje jaNAvyuM : "jema banavAnuM hoya tema bane che." ane te vakhate AvavAnI
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa nA pADI. pachI sAMjanA sAta vAgye kavirAja padhAryA. TokarazIbhAInI zarIraprakRti pUchI. ame kahyuM ke mAMdagI vRddhi pAme che. kavirAje amane badhAne dUra karyA. ame badhA dIvAnakhAnAnI bhIMto sudhI haThIne UbhA. kavirAja TokarazIbhAI pAse besI kaMIka AMkhanA, hAthanA ane hoThanA IzArA karatA hatA. pAMceka miniTamAM TokarazI bhAIe zuddhimAM AvI kavirAjane bolAvyA. kavi rAje pUchyuM : "kema che?" TokarazIbhAIe kIdhuM ke "ThIka che. have gAMThanI pIDA nathI." tyAra pachI thoDIvAra rahI TokarazI- bhAI saMskRta bhASAmAM eka zloka bolyA. kavi-rAje pUchyuM ke "A zloka kyAM sAMbhaLela che, te yAda che?" TokarazIbhAI bolyA : "hAjI, daseka varSa upara Apa tathA DaoNkTara (prANajIvanadAsa jagajIvanadAsa mahetA) tathA huM zrI IDaranA jaMgalamAM gayA hatA tyAM.' kavirAja bolyA ke "A zloka ghaNo sAro che. lakhI rAkhavA jevo che. thoDI vAra pachI kavirAja TokarazIbhAIne pUchyuM ke "have kema che?" TokarazIbhAI kaheH AnaMda AnaMda che. Avo anubhava koI divasa thayo nathI TokarazIbhAI bolyA ke "AnaMda, AnaMda che. AvI sthiti meM koI paNa divase anubhavI nathI. eTalAmAM ja kavirAje eka vakhata hAthano IzAro bhAI TokarazIbhAInA moDhA tarapha caDato
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ karyo ne tarata ja kavirAja dUra beThA ane amane jaNAvyuM ke 'TokarazI mahetAno deha chUTI gayo che. paNa tame lagabhaga poNA kalAka sudhI temanI pAse nA jazo.' A vakhate rAtrinA poNA ATha vAgyAno sumAra hato. kavirAja smazAne padhAryA hatA." zaktibaLe jIvonI lephyA pheravI zakAya "A vAta sAMbhaLIne tatkALa sAhebajI (zrImad jI)nI pAse revAzaMkara jagajIvananI dukAne padamazIbhAI gayA ane tyAM sAhebajInA darzana karyA ane kIdhuM ke "TokarazI mahetAnA saMbaMdhamAM Ape kAMI ajAyabI-Azcarya upajAve tevuM karyuM che.'' te samajAvazo ? te samajavAnI ghaNI AkAMkSA rahe che.' teo bolyA : "hA, ema banI zake che. prANavAyu samAnavAyunA saMbaMdhathI rahela che. dareka vakhate zvAsane samAnavAyu kheMce che, tene zvAsa kahe che. e vAyuno saMbaMdha chUTo paDyathI prANa cAlyo gayo ema kahevAya che. te vakhate jIvane jevI lezyA hoya tevI gati thAya che ane zaktibaLe jIvonI lezyA pheravI zakAya che." (jIvanakaLA pR.132) * * 'zrImad rAjacaMdra' patrAMka 692 'durlabha evo manuSyadeha' (paramakRpALudeve paramakRpA karI samAdhimaraNa thavA arthe lakhela A patra) maraNaparyaMta satpuruSano Azraya TakAvanAra patra 75 * samAdhimaraNamAM baLa maLe evo parama-kRpALudeva dvArA lakhela patrAMka 692 je ApaNe roja bhaktimAM bolIe chIe. te patramAM samAdhimaraNanuM mukhya kAraNa te satpuruSano dRDha nizcaya ane te Azraya che. te Azrayane maraNaparyaMta TakAvanAra A patra che. nizcaya eTale satpuruSamAM dRDha zraddhA, vizvAsa athavA niHzaMkapaNu ane Azraya eTale zaraNabhAva. jemake ApaNane paramakRpALudevano jeTalo nizcaya haze arthAt emanAmAM jeTalI zraddhA baLavAna haze teTalA pramANamAM temano Azraya eTale zaraNa svIkArI temanI AjJA uThAvavAno ApaNe prayatna karIzuM. AjJA pramANe vartavAthI ja jIvanuM kalyANa che. kemake haju sAcA mokSamArganI jIvane khabara nathI ke janma maraNathI kema chUTAya. mATe ja kahyuM che ke 'bALAne dhammo bALAne to' AjJAnuM ArAdhana e ja dharma ane AjJAnuM ArAdhana e ja tapa che. patrAMka 692 A
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ 76 pramANe che :- samAdhimaraNa -EUR jJAnIpuruSanA AzrayapUrvaka deha chUTe to janma sArthaka "durlabha evo manuSyadeha paNa pUrve anaMta vAra prApta thayA chatAM kaMI paNa saphaLapaNuM thayuM nahIM; paNa A manuSyadehane kRtArthatA che, ke je manuSyadehe A jIve jJAnIpuruSane oLakhyA, tathA te mahAbhAgyano Azraya karyo. je puruSanA Azraye aneka prakAranA mithyA AgrahAdinI maMdatA thaI, te puruSane Azraye A deha chUTe e ja sArthaka che. janmaja2AmaraNAdine nAza karavAvALuM AtmajJAna jemane viSe varte che, te puruSano Azraya ja jIvane janmajarAmaraNAdino nAza karI zake, kemake te yathAsaMbhava upAya che. saMyoga saMbaMdhe A deha pratye A jIvane je prArabdha haze te vyatIta thaye te dehano prasaMga nivRtta thaze. teno game tyAre viyoga nizcaye che, paNa AzrayapUrvaka deha chUTe e ja janma sArthaka che, ke je Azrayane pAmIne jIva te bhave athavA bhAvi evA thoDA kALe paNa svasvarUpamAM sthiti kare. tame tathA zrI muni prasaMgopAtta khuzAladAsa pratye javAnuM rAkhazo. brahmacarya, aparigrahAdi yathAzakti dhAraNa karavAnI temane saMbhAvanA dekhAya to munie tema karavAmAM pratibaMdha nathI. zrI sadgurue kahyo che evA nigraMthamArgano sadAya Azraya raho. huM dehAdi svarUpa nathI, ane deha strI putrAdi koI paNa mArAM nathI, zuddha caitanya-svarUpa avinAzI evo huM AtmA chuM, ema AtmabhAvanA karatAM rAgadveSano kSaya thAya.'' (va.patrAMka 692) A patrAMka 692 viSe pU.zrI brahmacArIjI bodhAmRta bhAga-3 patrAMka 625 mAM jaNAve che : zrI khuzAlabhAInA kalyANa mATe aMbAlAlabhAIe paramakRpALudevane vinaMtI karI "durlabha evo manuSyadeha paNa pUrve anaMta vAra prApta thayA chatAM kaMI paNa saphaLapaNuM thayuM nahIM'" (692) e patra vAraMvAra vAMcavA-vicAravA tathA mukhapATha karI roja mananapUrvaka lakSamAM levA vinaMtI chejI. khaMbhAtanA eka mumukSu zrI khuzAlabhAI bImAra hatA. tenI ummara nAnI hatI. tene eka strI ane bALako hatAM, temAM tenI vRtti mohane laIne baMdhAyelI, te joIne temanA sagA eka mukhya mumukSu pU. zrI aMbAlAla khaMbhAtavALAe paramakRpALudevane tenA samAdhimaraNa arthe A vidgha dUra karavA ane Akhara sudhI sadbhAva tathA zaraNa TakI rahevA yogya bodhanI mAgaNIpUrvaka
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImad rAjacaMdra' patrAMka 692 "durlabha evo manuSya deha' vinaMtI karI hatI. tenA uttaramAM e patra paramakRpALudevanI paramakRpArUpa che. te sarva jIvane samAdhimaraNanI taiyArI karavA prere tevo ane maraNa sudhI satparuSano Azraya TakAvI rAkhavAnuM baLa prere tevo chejI." A bhave samAdhimaraNa kare to pachI koI bhavamAM kamaraNa na thAya "samAdhimaraNanI bhAvanA dareka mumukSujIve dararoja kartavya che ane kSaNe kSaNe vRttio pratye upayoga rAkhI sadguru AjJAmAM A amUlya manuSyabhava jAya tevI bhAvanAnI satata jAgRti rAkhyA karavI ghaTe chejI. aneka bhavamAM kumaraNa karato Avelo A jIva paramakRpALudevane zaraNe ATalo bhava jo samAdhimaraNa kare to pachInA koI bhavamAM kumaraNa na thAya evo alabhya lAbha A bhavamAM prApta karI levo che evI jenI draDha mAnyatA thAya tene tema thavA yogya chejI. te arthe ja vAMcana, vicAra, satsaMga, bhakti, japa, tapa, yatnA Adi puruSArtha hAtha dharavA che. A mahAbhAgyanI bhAvanA jenI vardhamAna thatI jAya tene sarva anukULatA AvI maLavA yogya chejI." OM zAMtiH zAMtiH zAMtiH." (bo.3 pR.560) A patranA vivecanamAM pU.zrI brahmacArIjI bodhAkRta bhAga-2mAM pharI jaNAve che :
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78 samAdhimaraNa kRpALudevanA patrathI zrI khuzAlabhAInA bhAva pharI gayA pUjyazrI-khuzAlabhAI, aMbAlAlabhAInA sALA hatA. e vizeSa bImAra hatA tethI aMbAlAlabhAI tyAM gayA ane khabara pUchI. bIjA to badhA jatA rahyA paNa aMbAlAlabhAI tyAM thoDIvAra beThA. sAdhAraNa jIvo khabara pUchavA jAya ane eka mumukSu jAya temAM ghaNo phera che. aMbAlAlabhAI tyAM beThA ane khuzAlabhAInA bhAva kevA rahe che, te jovA lAgyA. khuzAla-bhAIne yuvAna strI hatI ane putro hatA. eo jyAM phare tyAM khuzAlabhAInI draSTi jAya. aMbAlAlabhAIne thayuM ke emano thoDA divasamAM deha chUTI jaze ane emanA bhAva to evA rahe che. emanuM hita thAya evuM kaMIka karavuM. pachI e ghera gayA ane temane samajavA mATe vistArathI moTo kAgaLa lakhIne mokalAvyo. sAthe kRpALudevane kAgaLa lakhyo tyAre kRpALudeve A patra khuzAlabhAI upara lakhyo. pachI "zrI sadgurue kahyo che evA nigraMthamArgano sadAya Azraya raho. huM dehAdisvarUpa nathI ane deha, strI, putrAdi koI paNa mArAM nathI. zuddha caitanya svarUpa avinAzI evo huM AtmA chuM;" e bhAva emane draDha thaI gayo. huM zuddha caitanya svarUpa chuM, kadI nAza pAmavAno nathI ema rahe to rAgadveSa ochA thAya. AtmAno deha nathI. strIputrAdi paNa AtmAnAM nathI. A to badhAM lapharAM vaLagyAM che. je jJAnIe kahyo che te mArge mAre vRtti rAkhavAnI che ema rAkhavuM. kaMIka vairAgya hoya to bIjethI vRtti UThI AtmA bhaNI jAya. sapuruSa pratye prIti che ane temanA vacana pratye prIti che, te hita karanAra che." (bo.2 pR.297) zrI aMbAlAlabhAI paramakRpALudevane potAnA sALA khuzAladAsanI tabiyatanA samAcAra jaNAve che - zrI khuzAladAsane paramakRpALudevanA darzana ane smaraNanI bhAvanA bIjA jeTha vadI 11, 1952 bhAI khuzAladAsanI tabiyata vizeSa vRddhine pAmatI jAya che. zvAsanI utpatti thayelI che ane uThavA besavAnI zakti nathI. sojA AvyA che. bolAtuM nathI. tema khavAtuM nathI. asAdhya roganuM vedana kare che. AyuSya sthiti hoya to bacavA saMbhava che. emanA samIpamAM kIlAbhAInuM rahevuM thAya che. smaraNa rahevA vAraMvAra jaNAve che." bIjA jeTha suda 15, zukra, 1952 sujJa bhAI khuzAladAsanA zarIre eka mAsa thayA kSaya roga vizeSa pariNamyo che. temanI vRtti ThIka rahI che. Apa sAhebanA pavitra darzananI icchA rAkhe che ane smaraNa rAkhyA kare che. namaskAra lakhavAnuM kahevAthI lakhuM chuM."
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'zrImad rAjacaMdra' patrAMka 692 'durlabha evo manuSya deha' zrImad rAgona 79 bhAI khuzAladAsanA gujarI gayAnA samAcAra zrI aMbAlAlabhAI paramakRpALudevane lakhe che : zrI khuzAladAsanI maraNanI be miniTa agAu sudhI sAvadhAnI khaMbhAta bIjA jeTha vadI 12, 1952 "A anitya ane azaraNa evA trAsarUpa saMsAramAM eka sad gurunuM (Apa pavitra nAthanuM) ja zaraNa satya che. sujJa bhAIzrI khuzAladAsa gaI kAle eTale somavAranA ATha vAgyAnA sumAre A bhUmino tyAga karI cAlyA gayA che. maraNAMtanI be miniTa agAu sudhI sAvadhAnathI pote bhaktimAM lakSa rAkhyo hato. yuvAvasthAnA pahelA bhAgamAM pote dehano tyAga karI cAlyA gayA. evo pratyakSa banAva joI, A AtmAne dRDhatva thatuM ja nathI ane pote to maravuM ja nathI, evo dRDha nizcaya rAkhelo che. pratyakSa bALa yuvAna ane vRddha evA seMkaDo maraNa najare jotAM chatAM A lekhakanI chAtI pIgaLatI nathI. e ja A lekhakanI anaMtAnaMta mUDha dazAnI ajJAnatA che...alpajJa aMbAlAlanA vidhipUrvaka namaskAra.' bhAI khuzAladAsanI maraNa samayanI vigata zrI aMbAlAlabhAI paramakRpALudevane kAgaLamAM lakhI jaNAve che : paramakRpALudevane zrI khuzAladAsanA maraNa samayanI vigatanI jANa 'khaMbhAta asADa sudI 1 zanivA2, 1952 zrI sadgurubhyo namo namaH "paramakRpALu, paramadayALu, sahajAnaMdI, pUrNa brahma svarUpI, sadA svarUpavilAsI, nirahaMkArI, nispRhI evA jagataguru paramAtmA zrI rAjyacaMdrajIne nAme paramollAsathI trikaraNayoge trikALa namaskAra. parama pavitra parama kRpAmaya patra maLyuM. vAMcI atyAnaMda thayo. pharIthI patra maLaze ema dhArI lakhavAmAM thayelA vilaMbanI kSamApanA icchuM chuM." zrI khuzAladAsane chapadano patra sAMbhaLatA maraNano samaya AvI gayo "bhAI khuzAladAsane maraNanA divase somavAre balakhA nIkaLavAnA baMdha thayA hatA. ane saheja zAtA jaNAtI hatI. bhAI kIlAbhAI tathA nagInabhAI taraphathI paMdara divasa agAuthI ja emanI samIpamAM rahevAnuM ane rAtre suvAnuM rAkhyuM hatuM. somavAre zrI vacanAmRtonA patro vAMcavAnuM vizeSa cAlyuM hatuM. te ja divase jarA zvAsanI utpatti vadhAre hatI. paNa paMcendriyo sAvadhAnapaNe sArI hatI. traNa vAgyAnA sumAre kIlAbhAI vALu karavA gayA. te vakhate sahaja gharavALAoe svArthI garabaDa karI mUkI. ane strIAdikane kaMI kahevA karavA viSenI vAta te loko taraphathI
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ 80 samAdhimaraNa nIkaLavAthI khuzAladAsanuM citta emAM parovAyuM hatuM. je eka kalAka e vAtano prasaMga rahyo hato. kIlAbhAInuM cAra vAgye AvavuM thayuM hatuM. te vakhatathI prathamanI vAtanuM samAdhAna karI cha padano patra vaMcAvavo zarU karyo hato. te thoDo adhuro rahyo te vakhate kahe ke have mane UMgha Ave che. kIlAbhAIe kahyuM ke have thoDo patra bAkI che. te pUro thaye UMghI jajo. tyAM sudhI bicArA jIve yatna to ghaNuM karyuM paNa asahya duHkha utpanna thayuM. tyAM duHkhanA AvezathI AMkho DhaLI paDavA mAMDI ane pAMca vAgyAnA sumAre deha nAkhI dIdho eTale ke atyaMta pIDAmAM praveza karyo. A saghaLI hakIkta babbe kalAke maMgAvato raheto hato." aMta samaye huM zaraNa Apato, te sAMbhaLI mAthuM halAvI hA kahetA hatA paNa Aje ja temano deha chUTI jaze evuM koInA kalpavAmAM Avela nahIM. ane te divase sAruM vartAyuM hatuM. tethI mArA manamAM ema hatuM ke teve vakhate jaIza ane mane paNa zarIranI azAtAnuM kAraNa hatuM. cAra vAgye strIAdikanI svArthika garabaDanI vAta sAMbhaLI ema vicAra thayo hato ke A vakhate e bicArA AtmAnuM emAM citta kyAM parovAyuM; mATe huM jAuM. vaLI vALu karI javAya to rAtanA daza vAgyA sudhI emanI samIpa rahI zakAya. ema dhArI eka patra lakhI rAkhyo. te emanA vAMcavAmAM Ave to ThIka. kAraNake vAMcI zakavAnI athavA sleTamAM lakhavAnI emanI zakti hatI. te patra lakhI vALu (jamI) karI pAMca vAgye tyAM gayo. tyAM jaIne joyuM to zarIra nAkhI dIdhuM hatuM. tema vadhAre vAra sAMbhaLavA jevI sthiti nahotI. tethI be be miniTe, eka zrI sadgurunuM zaraNuM sahAyakArI che. e ja zaraNuM sAcuM che, ema uccAra Apato hato. je uccAra pote sAMbhaLI, AMkha ughADI, mAthuM halAvI hA kahetA hatA.ane tema maraNanA pAMca miniTa agAu sudhI rahyuM hatuM. vAraMvAra te
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'zrImad rAjacaMdra' patrAMka 692 'durlabha evo manuSya deha' ja uccAra Apato hato. chevaTanA vakhate phakta pAMca ja vAra mAthAzvAsa thaI zarIra khecAyuM hatuM ane sahejavAramAM jIva hato nahoto thaI gayo hato." je dehane mUkavo che te pratye keTaluM mamatva, A jIvanI keTalI mUDhatA. "ahoho! he prabhu! te vakhatano citAra A lekhakane vAraMvAra haja smRtimAM AvyA kare che. je dehane paMpALavAnuM kahetA hatA, te ja dehane mUkIne jarAvAramAM cAlyA gayA. evo e pavitra khuzAladAsano AtmA jato joI A lekhakane bahuja smaraNa thAya che ke jarA vAramAM phanA thaI javAnuM che. Akho e deha mUkI javo che. ane A ja deha pratye mamatva karAya che. e te A jIvanI keTalI anaMtagaNI mUDhatA kahevAya !'' 81 koInI lAja ke lokabhaya vinA mane patro vAMcI saMbhaLAvajo "paMdara divasa thayA pavitra vacanAmRto saMbhaLAvavAnuM thayuM hatuM ane emane paNa e ja priya hatuM. bIjAM pustako sAMbhaLavAnI icchA thoDI rahetI hatI ane pote jaNAvyuM hatuM ke koInI lAja ke lokabhaya rAkhazo nahIM. pragaTapaNe mane patro vAMcI saMbhaLAvajo. mane lokabhayanI jarUra nathI. maraNanA divase cAra vAgye to kIlAbhAIne kahyuM hatuM ke jo jo A pustakanI (vacanAmRta nI) AzAtanA nA thAya. tyAre citrapaTanuM darzana apAtuM hatuM. AvA kAraNamAM kuTuMbA dika vizeSa pratikULa nahotA rahetA. je patramAM (parama kRpALudeva upara lakhela patramAM) pote sahI karI hatI, te patranA uttaranI vizeSa cAhanA hatI. ane TapAlano samaya thaye roja mANasane TapAla mATe mokalatA hatA. pote te smRti ApatA hatA, paNa nagInano patra AvyA pachI patranI vizeSa AzA emaNe mUkI hatI.'' AvA prakAre A dehathI rahita thavAnuM che, kSaNavAramAM cAlyA javAnuM che, ema pratyakSa jotAM chatAM ane javuM che e vAta kharI che evuM mAnatA chatAM, evuM yathArtha manAtuM nathI. A jIvane jarApaNa vicAra thato nathI ke pAchuM vALI joto nathI, e A AtmAnuM keTaluM
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ 82 samAdhimaraNa badhuM ajJAna che. muni zrI (lallujI muni) paNa vakhatovakhata tyAM jatA hatA. ane e ja smaraNamAM rahevuM ema kahetA hatA. prathamathI ja keTalAka pratyAkhyAna muni zrI samIpe lIdhA hatA. e vagere sahaja jANavA mATe lakhI jaNAvyuM che. e mATe kSamApanA icchuM chuM.'' * pU.zrI aMbAlAlabhAI lAlacaMda khaMbhAtavALAe potAnA sALA zrI khuzAlabhAIne jAgRti ApavA lakhela patra - bhAI tamAruM deharUpI nAva atyAre bharadariye tophAnamAM paDeluM che "bhAI tamane dharmAtmA joI mane kAMI karuNA buddhithI kahevAnI icchA thAya che. paNa tamArI tevI dazA nahIM hovAthI, mAro AtmA tamArI pAse vacana kADhavAmAM aTakI jAya che; chatAM paNa pharI pharI vicArIne jotAM chevaTe A lakhavAnuM thavAthI patra vATe jaNAvuM chuM. ane te jaNAvavAnuM kAraNa phakta niHsvArtha ane paramArtha ja che. tamArI sAthe sagAsaMbaMdhanA kAraNe kahevAnI ke jaNAvavAnI jarA paNa AtmaicchA nathI, ema spaSTa tapAsIne paramArthanA kAraNe A lakhyuM che. bhAI tamAruM deharUpI nAva atyAre bharadariye atyaMta tophAnamAM paDeluM che, ema sAmAnyapaNe bahArathI lokone dekhAya che. tema tamane paNa tamArA asahya duHkhathI anubhavavAmAM AvatuM haze. tathApi have te vahANa bhagavata kRpAe pAra Utaraze ema dRDha che chatAM tamArA asahya duHkhanA kAraNe tema mAnI zakAtuM nathI. tema chatAM zAMti rAkhI udaya AvelA du:khone azarIrAdi bhAve vedana karavAthI sarva du:khano kSaya thaI jAya che." nAzavaMta zarIra ane svArthI kuTuMbAdika pratye prIti kema thAya che? vicAro "pUrve A jIve aneka prakAranA deha dhAraNa karyA che, svarUpavAna zarIro dhAraNa karatAM, tyAM atyaMta moha rAkhatAM, te zarIro Akhare mUkavA paDyAM che. koIpaNa mahAtmA ke jJAnIpuruSa jIvana vadhArI zakyA nathI. temaja AtmA paNa jIvana vadhArI zake tema nathI. game tyAre eka ja vakhata vahele ke moDe A zarIrane mUkavuM che. ane A zarIrano svabhAva saDana (saDavAno) paDana (paDavAno) viSlezaNa (vinAza thavAno) che. to te vinAzavaMta padArtho pratye buddhivaMtane prIti kema hoya, ane AvAM ja zarIra pUrve tiryaMca gatimAM ke bIjI gatimAM utpanna thayA haze. te vakhate koI tene zAtA pUchanAra maLyuM nathI. AgAmI kALe AvA dehathI adharma karI nara narakAdika gati utpanna karaze, tyAM paNa tene koI bhAva pUchanAra maLaze nahIM. to A manuSyabhavane viSe je koI kuTuMbAdika snehI padArtho che te phakta potAnA svArthane ja mATe zAtA ke cAkarI kare che. koI niHsvArthapaNe ema nahIM kahe ke bhAI tane sAruM thAya to avazya dharma ArAdhana karavAmAM huM vighna nahIM pADuM. e uparathI spaSTa A svArtha, saMsAranuM svArthapaNuM tAdRzya batAve che. ane te pratyakSa rIte anubhavavAmAM AvI jAya che. chatAM A jIvane teno vicAra kema nahIM Avato hoya ? vicAro.'
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImad rAjacaMdra' patrAMka 692 "durlabha evo manuSya deha' 83 gharma ArAghana karavAnuM bhUlIne jIva strIAdimAM kevo saceta che strIAdika padArtho pUrve suzIla svarUpavAna ane guNajJa maLyAM che. jenA vinA nahIM jIvI zakuM evo mohAdi prakArathI tevuM draDhatva thayuM che. chatAM te paNa anaMtavAra tyAgI tyAgIne tene ja ghera dAsapaNe janma levo paDe che. te pratyakSa anubhava thaI zake tevI vAta che ke A nAvarUpI zarIra bebhAna sthitie DAmADoLa thayuM che. phakta ene eka dharma e ja sahAyabhUta che. tema chatAM dharma ArAdhana karavAnuM jIva bhUlI jaIne strIAdi padArthomAM mohAdibhAva kevuM sacetanapaNuM rAkhe che." bhavobhava rakhaDavAnuM kAraNa e ja strIAdika padArtho jo ke have thoDIvAre strIne tyAgavI che. e ja strI potAnA svArthane mATe khoTI kalpanA karI A AtmAnuM ahita karavA potAne viSe jene moha thayo che tene evA mohamAM prere che. bhavobhava rakhaDavAnuM kAraNa e ja strIAdika kAraNo che. modAdi bhAva che te kalpanAnA heta che. tema chatAM badhA dharmanAM prakArathI citta UThIne tyAM jaIne sthita thAya che ke tenA mohamAM prerAya che. e te A jIvanI kevI ajJAnatA kahevAya; teno kaMI vicAra thAya che ?" pati, patnI mATe ghana rAkhe paNa strInA nasIbamAM na hoya to rahe nahIM "draSTAMta tarIke vicAra karIe ke A eka bicArI rAMka jevI ke garIbamAM garIba evI strI ke dIkarI che tene mArA vinA koNa AdhAra che, ema manamAM AvI jaI te strIAdikane mATe amuka rakama saMpAdana karI ApI jaIe to ThIka. evo vicAra karI te saMpAdana karavAmAM kALa gumAvI potAnA AtmahitathI aTakI tenI amuka goThavaNa karavAnI icchA ghaNA AtmAone rahe che. tema chatAM te bicArI strIAdikane nasIbamAM nahIM hovAthI kAM to te dhana vyartha jAya che, athavA to nAza thAya che. athavA to te pIDita (rogI) rahe che. kaho tyAre ApaNe to tenA sArA mATe karI jatA hatA. tema chatAM tenA nasIbe ema thAya che ane ApaNuM kaMI iccheluM nathI thatuM. evuM je icchavuM te kevuM ajJAna kahevAya ? te A jIvanI thoDI mUDhatA che?" mAtA putrane duHkha veThI moTo kare ane paraNe tyAre strIno thaI jAya "eka yonimAM utpanna thayelA evA laghu baMdhava ane jenI kukSIne viSe utpanna thayA evI mAtuzrI ke je nava mAsa udaramAM rAkhI aneka prakAranA duHkha sahana karI maLa mUtrAdi dhoI vizeSa prakArathI cAkarI karI moTo karyo te zuM paranI dIkarIne ja mATe? Azcarya utpanna thAya che ke A te jIvanI kevI mUDhatA? A te jIvane kevo moha? e vicAra karatAM draSTi cAlI zakatI nathI. jo jIva jarA vicAra kare to samajI zakAya evuM che ke evA prakAranI moTI kalpanAo karavI te ja ene ajJAnatAnuM moTuM kAraNa che. ane e ja ajJAnatA te narakAdi anaMta bhavanuM vadhAranAruM mahA
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ 84 samAdhimaraNa moTuM mohanIya nAmanuM sthAna che, ke jenI sthiti 70 koDAkoDI sAgaropamanI jJAnI puruSoe varNavI che. eTalI sthiti sudhI to tene dharma udayamAM na AvavA de. tyAre have kAMI vicAra Ave che?" strI putrAdimAM upayoga rahe che tevo gharmamAM nathI ane icche che kalyANa, te kema bane? "strI Adi prakAramAM kAMI kahevA karavAmAM saceta upayoga levAmAM Ave che, tevo dharma ArAdhana pratye kema nathI levAto? tamArA hAthe tame zuM karI zakyA cho? nathI dharma karyo, nathI dharmamAM vAparyuM ke nathI dharmamAM kharacyuM. to pachI A jIva kaI yonimAM jaze? kadApi dharma nAme tame karyuM haze to te paNa tame loka saMjJAe karyuM. kAraNa ke pUrvAnupUrve jagatane rUDuM lagADavA jema jagata kare che tema tame karyuM che. ethI tame tamArA AtmAnuM hita zuM karyuM? ane te kema thAya e viSe pUchavAnI icchA thatI hoya to kIlAbhAIne pUchI jojo. kahevAnI matalaba evA bhAvArthanI che ke jIvane saceta upayoga strIAdi padArthomAM rahI zake che tevo upayoga dharmamAM nathI raheto ane jIva zreya thavuM icche che e kema bane? saMsArane sevavAnAM sAdhana karavAM, temAM rahevuM, tene upArjana karavAnA paryaTanamAM paDavuM ane mokSanI icchA rAkhavI e te banatuM haze ke nahi? evI vAtano jo upayoga rAkhI yathArtha vicAra karavAmAM kALa vyatIta karazo to tamAruM ghaNuM ja duHkha nAza pAmaze." auSagha Adi paramArtha kAraNe le to jIvavAnI ATalI icchA rahe nahIM jIvane auSadhopacAra karavA ke parejI pALavI e paNa eka dehane mATenuM kAraNa che. je auSadha khAvAnuM bane che te jIvavAnI ke zarIranA mohanA kAraNathI bane che. paramArtha kAraNathI emAnuM kaMI thatuM nathI. jo paramArtha kAraNathI thatuM hoya to te jIvane ATalI badhI jIvavAnI icchA na rahe. prArabdha je kaMI hoya te zama viSamabhAvathI rahitapaNe bhogavavA upara draSTi rahe." - have alpa samayanA memAna cho mATe strI putrAdino moha choDI do. "je je vakhate tamone jJAnI puruSano samAgama thayo che te te vakhate athavA pAchaLathI zrIjInA pavitra patrathI jene kAMI bodha thayo che emAM koI evI vAta nathI AvatI ke saMsAra bhogavavo ke ajJAnatAnuM sevana karavuM ke mohAdimAM paDavuM; mUDhatA rAkhavI evuM kyAre paNa kahevAmAM AvyuM nathI. to atyAre have tamArI zarIra sthiti jotAM alpa vakhatanA ja memAna cho evuM eka jJAnadhArAe paNa mAnIne jema bane tema, je upara jaNAvyA te prakArothI bhayarahita thavAya to A jIvanuM
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImad rAjacaMdra' patrAMka 692 "durlabha evo manuSya deha' 85 kalyANa thavuM saMbhave che ane tenuM raTaNa paNa temAM ja rahevuM joIe." samabhAve vedanA bhogavavI, jagata che ja nahIM ema mAnI prabhunuM dhyAna karo "mATe have TuMkAmAM vALI chevaTanI bhalAmaNa eTalI ja karavI yogya che ke jema bane tema azarIrapaNe duHkha sthiti bhogavI, zarIranuM bhAna bhUlI jaI, jagata che ja nahIM evuM draDhatva karI sagAM, kuTuMba, strI, mitra sau svArtha saMbaMdha che evo nizcaya karI, AkhuM jagata strIrUpe, mAtArUpe, bhAIrUpe anaMtavAra thaI cUkyuM che. konA upara mAtRbhAva, strIbhAva ke bhAIbhAva karuM evuM vizeSa vizeSa dRDhatva karIne sarva jIvo pratye samaye samaye vRtti e ja upayogamAM rAkhI prabhu sahajAtmasvarUpa prabhunuM dhyAna ahorAtra dhyAvana karo to tamAruM Atmahita thaze. mane ema samajAya che. ane sarva jJAnI puruSone ema bhAsyuM che. ane A apAra saMsArathI rahita thayA che, thAya che ane thaze. to pachI AtmAne AvuM jyAre ucita lAgatuM na hoya to cAre gatimAM pharavAnuM, enAthI nivRtta thaI zakavAno saMbhava thato nathI." kaMI na bane to niraMtara 'sahajAtmasvarUpa" prabhunuM smaraNa karyA karo jAo, pavitra jJAnI puruSonuM darzana thayuM hoya, temano bodha thayo hoya te jIvoe to AvA prakArathI na ja vartavuM joIe. ane kadApi vartavAnuM sahaja paranI icchAe rahetuM hoya to nirAzabhAve te sarvenA mananuM eka ja vakhate samAdhAna karI, have thoDA vakhatane mATe AtmasAdhana karavuM yogya che, Atmahita karavuM yogya che. jo jIvathI bIjI rIte puruSArtha nahIM thaI zakto hoya to e jIve phakta eka ja cittathI samaye samaye, prasaMge prasaMge pharI pharIne ane vakhate vakhate eka pavitra "zrI sahajAtmasvarUpa" prabhunuM dhyAna karavuM avazvanuM che ke jethI sarva sAdhana sulabha thaI apUrva evuM Atmahita prApta thAya che ane sarva duHkhano arthAt anaMta saMsAranA paryaTananuM nivartana saheje thaI zake che. evo e sulabha ane sarvottama je smaraNa karavAno bhaktimArga e ja ArAdhavAnuM vAraMvAra, samaye samaye tamone jaNAvavAnI bhalAmaNa karIne A patra atyAre pUro karuM chuM." mAro koI aparAgha thayo hoya to vAraMvAra namaskAra karI khamAvuM chuM "pyArAbhAI, Apano koIpaNa prakAre
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa mArAthI avidhi, AkaruM kahevAyuM hoya ke lakhAyuM hoya, ema ja koIpaNa vakhate tamAro avinaya ke AzAtanA ke koI prakAre doSa mArA mana, vacana, kAyAthI thayA hoya to vAraMvAra namaskAra karI khamAvuM chuM. kSamApanA icchuM chuM. anaMta, apAra mahA mohajaLane dhIrethI taryA te puruSarUpa bhagavAnane namaskAra ho." boghAmRta bhAga3'mAMthI- pU.zrI brahmacArIjIe eka mumukSune samAdhimaraNamAM baLa maLe tenA mATe lakhelo patra paramakRpALudevanA Azraye A deha chUTe to jIva samAdhimaraNa pAme dayA nahIM A jIva taNI meM khAdhI, kharA dilathI hajIMye; bhava bhamavAno trAsa nahIM harto lAgyo khUba kharo kadIye; duHkha ghaNA dekhyA A bhavamAM to paNa te para paga mUkI, nirdaya peThe vahyo gayo, nahi cetyo cAla jainI cUkI. A jIvanamAM koIe paNa ApaNA upara mahad upakAra karyo hoya temAM sarvoparI paramakRpALudeva zrImad rAjacaMdra prabhuno che. tenI niSkAraNa karuNAne niraMtara stavavAmAM paNa AtmasvabhAva pragaTe che. enAM apUrva vacanane hRdayamAM utAranArane nirvANamArganI prApti thAya che. AvuM aciMtya mAhAbhya jenuM che evA niHspRhI mahAtmAnuM zaraNa ApaNane maLyuM che te jo maraNa sudhI TakAvI rAkhI tene Azraye A deha chUTe to jIva samAdhimaraNa
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAme. evuM eka vAra maraNa jenuM thAya tene mokSe jatAM sudhI kadI asamAdhimaraNa na thAya eTale bhavobhava tevo lAbha maLato rahe evI apUrva kamANI A bhavamAM karI levAnI che. mATe jagatanI mohaka vastuo uparathI manane khaseDI zAzvata ApaNo AtmA jenA yogabaLe zuddha thAya, mokSe jAya te mahApuruSa upara dina dina prema-bhaktibhAva vadhato jAya tema kartavya che. te arthe bhakti, rI manu hama kayuraja upadezAmRta bhawin rakama jama patravyavahAra, oLakhANa ke vAMcana-vicAra kartavya chejI. nahIM to jagatanI koI vastu Akhare madada kare tevI nathI. mATe manamAM samajI jaI badhethI moha saMkorI laI eka paramapuruSa upara prema, paramaprema kartavya chejI. A lakSe jeTalo kALa jaze teTaluM AyuSya saphaLa thaze, lekhe Avaze. bAkInuM to veTha jevuM che. kAraNa ke ApaNI sAthe kaMI AvavAnuM nathI. ApaNuM duHkha paNa koI laI zake evuM nathI, to AtmAnuM hita thAya tevuM smaraNa, bhakti, sadghAMcana, vicAra arthe kema na jIvavuM ? aMtaramAM A dAjha jAgaze to jIvana palaTAI jaze. (maMdAkrAMtA) maMtre maMcyo smaraNa karato, kALa kAThuM have A, jyAM tyAM jovuM parabhaNI baeNlI, bola bhUluM parAyA; AtmA mATe eNvana jIMvavuM lakSa rAkhI sadA e, pAmuM sAco jIMvanapalaTo mokSamArgI thavAne. (prajJAvabodha-74) paraspara mumukSuono samAgama ke patravyavahAra paNa AtmArthe thAya to hitakArI che. ahaMkAra na thAya, mAtra chUTavAnI bhAvanAthI mokSamArganI carcA, vArtA ke vicAronI Apale thAya te hitakartA chejI. OM zAMtiH zAMtiH zAMtiH" (bo.3 pR.604)
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa samAdhimaraNa karavA zuM karavuM te mATe "upadezAmRta'mAM pa.u.pa.pU.prabhuzrIjIe varasAvela sacoTa upadeza kuTuMbAdikamAMthI moha haThAvI sahAtmasvarUpa mahAmaMtranuM smaraNa karavuM RvalaNa voDhio (barelI "A badhAMne maraNa to eka vakhate jarUra Avaze. to te vakhate zuM karavuM te kahuM chuM, jene sAMbhaLavuM hoya te sAMbhaLajo, grahaNa karavuM hoya te grahaNa karajo, pakaDa karI levI hoya te pakaDa karI lejo. kahenAra kahI chUTe, vahenAra vahI chUTe. "prIti anaMtI parathakI je toDe te joDe eha." sagAMsaMbaMdhI, paisATakA, gharabAra, bairAMchokarAM e badhethI prIti uThAvI, ahaMbhAva mamatvabhAva uThAvI laI, deha Adi sarva pratyethI mohamUchabhAva bALI jALI, bhasma karI, snAnasUtaka karI cAlyA javuM che. to strI chuM, puruSa chuM, nAno chuM, moTo chuM e sarva paryAyaSTi choDI zrI sadgurue
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ 89 upadezAmRta'mAMthI 5.u.prabhuzrIjIno sacoTa upadeza jANyo che evo eka zuddha AtmA huM chuM evI AtmabhAvanA rAkhavI. jyAM sudhI bhAna rahe tyAM sudhI "sahajAtmasvarUpa paramaguru" mahAmaMtranuM smaraNa rAkhavuM. upayoga badhAmAMthI uThAvI temAM rAkhavo. enA jevuM koI bIjuM zaraNa nathI. to ja kalyANa thaze. badhethI prIti uThAvI jeTalI AtmA upara prIti karI haze teTaluM kalyANa thaze. AtmA sadgurue jANyo che. mATe sadgurunuM zaraNa, zraddhA, tenA upara bhakti, bhAva, ruci, prIti vadhArI haze te ja kAma karaze." (u.pR.392) maMtranuM smaraNa karavuM e ja zaraNarUpa che hemaprabhadevanuM draSTAMta-"prathama devalokamAM hemaprabha nAmano eka deva hato. eka divasa teNe kevaLI bhagavaMtane pUchyuM : he bhagavaMta! mAro bIjo bhava kevo thaze? bhagavaMte kahyuM : tAro bIjo janma jaMgalamAM vAnararUpe thaze. tyAM mahAkaSTa dharmanI prApti thaze. muninI vANI sAMbhaLIne deve tarata ja te vanamAM jaI potAne bIjA bhavamAM zIdhra dharmabodha thAya te mATe eka zIlA upara navakAramaMtra kotarI dIdho. jyAre devabhavanuM AyuSya puruM karI te vAnararUpe thayo, tyAre zIlA upara kotarelo te navakAramaMtra joIne tene jAtismaraNajJAna Upajyu. tethI anazana karIne pharI te devagatine pAmyo. pachI te deve potAno bhAvi janma paNa saphaLa thAya te mATe zrI zAMtinAtha bhagavAnanuM maMdira nirmANa karAvyuM ane pachI manuSyabhava pAmI ArAdhanA karIne potAnA AtmAnuM kalyANa karyuM." (sacitra navakAramAMthI) Atama bhAvanA bhAvatAM jIva lahe kevaLajJAna re "have vyAzI varSa thaI gayAM. chevaTanI bhalAmaNa.
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ 90 samAdhimaraNa maghAnAM pANI TAMkAmAM bharI rAkhe tema jJAnInuM kaheluM kahuM chuM te lakSamAM leze tenuM kAma thaze. "A jJAnI ke A jJAnI' ema karavuM nahIM. koInI niMdA karavI nahIM. paNa parama kRpALudevanI eka zraddhA rAkhavI. ane temanuM jaNAveluM smaraNa karatI vakhate jyAM sudhI bhAna rahe tyAM sudhI hRdayamAM rAkhavuM. asaMga, apratibaMdha thavAno mArga che. be akSaramAM mArga rahyo che. te "jJAna" e be akSaro che. jJAnamAM sarva samAya che. patra 430 amRtatulya che. je kaMI karavuM te AtmArthe karavuM. "meM AtmA jANyo nathI; paNa jJAnI paramakRpALudeve AtmA niHzaMkapaNe jANyo che tevo mAro AtmA che. mane tenI oLakhANa thaI nathI paNa tenI bhAvanA huM karuM chuM." jJAnIe joyo che tevA AtmAnI bhAvanA karatAM karatAM kevaLajJAna prApta - thAya che. nAno moTo, bAI bhAI, gharaDo juvAna, rogI : - II nIrogI jaNAya che te to deha che; tene na jovo. jJAnIe joyo che tevo AtmA che. tene arthe dharma Adi huM karuM chuM; devaloka Adi iMdriyasukhane arthe kaMI karavuM nathI. Aja sudhI je dharmane nAme karyuM hoya te sarva phoka thAo ! AtmAne arthe have karavuM che." (u.pR.342) vedanI Ave che te javA mATe "maraNa badhAne avazya Avaze ja. ATalA badhA beThA cho te sarvane kaMI kaMI prakAranI vedanI te vakhate Avaze. badhAne eka prakAranI nahIM Ave. tyAM ATalo lakSa rahe to kAma thaI jAya : vedanI Ave che tethI hajAra gaNI Avo; je Ave che te jAya che, bAMdhelAM karma AvIne chUTe che. tene jonAra evo AtmA huM chuM. meM to evo nizcaya karelo che ke huM AtmA koI kALe maravAno
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'upadezAmRta'mAMthI 5.u.prabhuzrIjIno sacoTa upadeza 91 nathI. karma to bAMdhelAM badhAM AvIne javAnAM che. paNa jonAra AtmA che, AtmA che, AtmA che; te nitya che, nitya che, e Adi chaye padano nizcaya karyo che. (u.pR.391) AtmA khoLiyuM badale paNa marato nathI zrI ghIrajalAlanuM vrata- AtmA nitya che evI zraddhAnI jarUra che. eka parIkha hatA. temanA sasarAnuM nAma dhIrajalAla hatuM. temane pa.pU. prabhuzrIjInA darzana karavAnA bhAva hatA paNa pAchaLathI prabhuzrIjIno deha chUTI javAthI temane darzanano lAbha na maLyo temaNe "Atmasiddhi' 'cha padano patra moDhe karyA hatA. eka divase temane bhAre vedanA thaI, eTale temanA chokarAne kahyuM ke have tuM saMbhALa. mAruM maraNa najIka mAM che. mATe mane kaMI pUchIza nahIM. temano mitra eka vaidya hato. te roja temane tapA-savA Avato. te divase paNa Avyo, ane nADI joI tyAre vaidya jANyuM ke have mAro mitra raheze nahIM. tethI tenuM moTuM UtarI gayuM. te joI dhIrajalAla bolyA- tuM udAsa kema thAya che? huM deha choDIza paNa marI javAno nathI. temane evo
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ 92 samAdhimaraNa nizcaya hato ke AtmA kadI paNa marato nathI. jene evI zraddhA hoya tene koI bhaya nathI. (bo.1 pR.119) bhAna rahe tyAM sudhI sahajAnmasvarUpanuM smaraNa te samakitanuM kAraNa "bodha ane vairAgya e AtmA che. sadgurunuM zaraNa mAthe che. sadguru e potAno AtmA che ane darekanI pAse che. meM AtmA jANyo nathI, paraMtu sadgurue AtmA yathArtha jAmyo che tevo AtmA te mAro che; tethI anya kaMI paNa mAruM nathI. 'sahajAtmasvarUpa mahAmaMtra che. bhAna rahe tyAM sudhI temAM upayoga rAkhavo, tene saMbhAravo. bhAna gayA pachI phikara nahIM. paNa bhAna rahe tyAM sudhI sadgurunuM zaraNa, tenuM dhyAna rAkhavuM. samati thavAnuM e kAraNa che." (u.pR.391) maMtramAM aciMtya zakti che rAjezvarI te narakezvarI" ema kahevAya che. paNa rAjAnA jIvanamAM dharmanuM sthAna hoya to te durgatimAM jAya nahIM. tenuM draSTAMta nIce pramANe - naMdana rAjakumAranuM dRSTAMta- ayodhyA nagarImAM somavarma rAjAno putra naMdana rAjakumAra hato. eka divasa dayALu evA rAjakumArane eka maMtravAdIe potAnI sAdhanA mATe uttarasAdhaka thavA vinaMti karI. rAjakumAranI anumati maLatA maMtravAdIe sAdhanA mATe sarva sAmagrI bhegI karI smazAna bhUmimAM sAdhanA karavA beTho. tenI pAse ja rAjakumAra paNa nirbhayatAthI navakAra maMtranuM smaraNa karato Ubho rahyo. thoDI vAramAM tyAM agni jvAlA pheMkato eka rAkSasa, sAdhakane mAravA mATe cIso pADato AvI pahoMcyo. rAjakumAre mahAmaMtranI amogha zakti dvArA teno pratikAra karyo. tenA phaLasvarUpe rAkSasa prasanna thayo ane sAdhakanA kArya pUrNa thayA. eka divasa rAjakumAra naMdana potAnI rANI sAthe avadhijJAnI caMdanamunine vaMdana karavA gayo. tyAre kumAre potAnA pUrvabhava viSe pUchyuM : tyAre munie kahyuM : he rAjana, pUrvabhavamAM tame banne A ja vanamAM zuka (popaTa) yugala hatA. te samaye meM ja tamane navakAramaMtra saMbhaLAvyo hato. te kAraNathI tame banne ahIM rAjA-rANI thayA cho. A badho pratApa maMtrasmaraNano che." (sacitra navakAramAMthI) AtmA to "zuddhabuddhacetanyaghana, svayaM jyoti, sukhadhAma' che "Atmasiddhi'mAM bahu vAta karI che. chUTe dehAdhyAsa to, nahi kartA tuM karma; nahi bhoktA tuM tehano, e ja dharmano marma."
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'upadezAmRta'mAMthI 5.u.prabhuzrIjIno sacoTa upadeza jene dehAdhyAsa chUTyo te kare che chatAM nathI karatA-khAya che chatAM nathI khAtA, bole che chatAM nathI bolatA, bhoga bhogave che chatAM nathI bhogavatA A Azcarya to juo ! tyAre ene bhedajJAna thayuM ne ? che jagatamAM ane jagatamAM nathI, che dehamAM ane dehamAM nathI ! e samajaNamAM phera paDI gayo ne ! A to "sukha AvyuM, duHkha AvI paDyuM; pUjA thaI, satkAra thayo; vyAdhi AvI, maraNa AvyuM" ema mAnI beTho tyAM kartAbhoktA thayo. kevo che pote ? siddha samAna-nahIM nAno, nahIM moTo. draSTi melIza ? mAtra dRSTinI bhUla che. A bhUla nathI nIkaLI. bALakanI peThe bahAra jue che; A nathI joto. paryAya dekhIne tene AtmA mAnyo. "gharaDo chuM, dukhiyo chuM--e badhuM khoTuM mAnyuM che. te mokSasvarUpa cho. "e ja dharmathI mokSa che, tuM cho mokSasvarUpa; anaMta darzana jJAna tuM, avyAbAdha svarUpa." tuM Avo nathI. bAdhApIDArahita, anaMta jJAnadarzanavALo tuM chuM. vizvAsa Avaze ? khoTuM ene sAcuM mAnavuM e kevI moTI bhUla ! mULa vastu vicArI nathI. ajara, amara, avinAzI, zAzvato ! nathI strI, nathI puruSa evo tuM AtmA chuM. ame kahIe chIe te sAcuM mAna. vicAra Avyo to AnaMda AnaMda thaI jAya. "zuddha, buddha, caitanyaghana, svayaMjyoti, sa! kha dha aa ma ; bIjuM kahiye keTaluM ? kara vicAra to pAma." A traNa gAthAomAM Ama pakaDAvI dIdho che. maraNakALe A traNa gAthAomAM upayoga joDAyo to kAma thaI jAya. eno bhedI maLe ane pakaDa thAya, vicAra kare to pAme, samAdhimaraNa Ave. eka divasa deha to paDaze, maraNa to Avaze tyAre joI lo ! jillA sukAI jaze, kAne saMbhaLAze nahIM, AMkhanI sattA jatI raheze. adhUrAM mUkIne Avyo che, adhUrAM mUkIne javAno, badhA gayA mUkI mUkIne. kALa koIne choDe che ? mahemAno, avasara Avyo che. A camatkArika gAthA AtmAne samajavA mATe che. lokadraSTimAM
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ 94 samAdhimaraNa kADhI nAkhyuM. alaukika draSTie nA joyuM. maraNanI vedanI che tyAM bodha sAMbharI Ave to kAma thaI jAya. AvuM duHkha bhalene rahyuM. paNa mAruM to AvuM-zuddha, buddha, caitanyaghana, svayaMjyoti sukhadhAma, evuM-AtmasvarUpa che. vedanI, roga, maraNa koI mArAM nathI. ene jonAra-jANanAra judo paDyobhedavijJAnathI. 'kara vicAra to pAma." (u.pR.363) vedanI vakhate jJAnI jJAtAdRSTA sAkSIbhAve rahe! "roga to jJAnI ajJAnI bannene bhogavye ja chUTako che. paraMtu jJAnI kahe che : "AthI bamaNI che vedanI Avane, tArA gharamAM huM rahIza tyAre ne ? kSamA, sahanazIlatA, saMtoSa, dhIraja, samatA e suMdara AtmAnA gharamAM huM ramaNa karIza. pachI vedanI mane zuM karavAnI che ?" jJAnI bhedavijJAnathI paramAM pariNamI jatA nathI. paraMtu jJAtA-draSTA-sAkSI rahe che, jyArA ne nyArA rahe che." (u.pR.364) jJAnI svaAtmasvarUpamAM upayoga rAkhavA prayatnazIla rahe. "maraNa vakhate kaMI bhAna nathI rahetuM, Ama bolAve ke bhA...I toya AMkha UMcI na kare, te zuM haze ? kaMI yAda nahIM rahetuM hoya tenuM zuM kAraNa ? cetana kaMI jaDa to ocho thaI jAya che ? paNa te vakhate kazuMya jANe khabara nahIM ! zuM vedanAmAM gherAI jato haze ? AvaraNa AvatuM haze ? samakitIne kema thatuM haze ? muni mohanalAlajI - samakitIne to khabara rahe, pariNAma satparuSe jaNAvelA lakSane
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'upadezAmRta'mAMthI pa.u.prabhuzrIjIno sacoTa upadeza anusaratAM rahe. bheda paDyo hoya eTale pote vedanAdithI judo che ema rahe ane bIjA bolAvatA hoya te ya sAMbhaLe, paNa potAnI gati sudhAravAnA prayatnamAM te hovAthI sagAMvahAlAM bolAve to ya na bole e koI AtmAne madada karI zake tema nathI ema te jANe che. tethI je sAcuM zaraNa ke satpuruSe ApeluM smaraNa temAM ja teno upayoga rAkhavA te prayatnazIla hoya. saubhAgyabhAIe aMta vakhate aMbAlAlane jaNAvyuM hatuM ke aMbAlAla, saubhAgyane bIjuM dhyAna na hoya, paNa tame maMtra smaraNa moTethI bolo cho temAM, mAre mAro tAra joDAyo hoya temAMthI vikSepa pAmIne joDAvuM paDe che.'' (u.pR.318) smaraNa maMtrano karela abhyAsa aMta samaye kAma Avaze 95 muni mohanalAlajI--prabhu, maraNa vakhate koI jIvane khabara paDe ke koIne na paNa paDe. paNa te vakhate zuM avazya karIne karI levuM ghaTe che ? zI vAtamAM upayoga joDavo joIe ? zuM lakSa rAkhavo joIe ? prabhuzrI-prazna bahu sAro karyo che. satya vAta to jJAnI jANe; paNa ApaNe to matimAM Ave te vicAramAM levA mATe te vAta dhyAnamAM laIe. rAkSasI vidyAgharanuM dRSTAMta- hamaNAM vaMcAya che temAM eka vAta che. rAkSasavidyA sAdhIne eka vidyAdhare eka beTanuM AkhuM gAma ujjaDa karI nAkhyuM, tyAM traNa vaNikaputro vahANa laI AvI caDhyA. temAMno eka aMdara zaheramAM gayo paNa koI jaNAyuM nahIM; mAtra eka rAjakuMvarI hatI. tenI mAraphate teNe badhI vAta jANI. tyAM eka taravAra hatI te teNe lIdhI ane jyAre rAkSasIvidyAdhara Avyo tyAre taravArathI tene mArI nAkhyo. maratAM maratAM te navakAramaMtra bolyo. tethI te zrAvakaputrane pastAvo thayo ke meM mArA dharmabaMdhuno ja ghAta karyo. teNe tenI pAse kSamA mAgI. teNe kahyuM ke krodhane vaza thaIne meM A badhuM nagara UjADI mUkyuM che, paNa huM zrAvaka chuM. krodhanAM phaLa mAThAM che ema jiveMdradeve kahyuM che te kharuM che. kahevAnI matalaba e hatI ke AvAM pApa karma karanArane paNa chevaTe maratAM maratAM ya je zraddhA hatI te pramANe smaraNa karavAnuM sUjhyuM. to pahelethI puruSArtha karI mUkyo haze te chevaTe kAmamAM lAgaze.' (u.pR.335) phikaranA phAkA mArI bhakti ane AtmabhAvanAmAM maMDyA raho
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ 96 'phikarakA phAkA bharyA, tAkA nAma phakIra.' AtamabhAvanA bhAvatAM jIva lahe kevaLajJAna re.' Atma-bhAvanAno puruSArtha rAkhavo." (u.pR.390) paravastumAM mArApaNuM e ja duHkha "badhuM khoTuM che. temAM mAruM, mAruM mAnI mAnI zAno rue che? duHkharUpa che temAM sukha kyAMthI hoya ? AtmAmAM duHkha che? pachI zAno bIve che ? vedanI AvI hoya te joyA kara. samakitI tene zAtA mAne che. te zuM kare che? joyA kare che. tenAmAM zuM samAdhimaraNa "sau phikaranA phAkA mAro, eka AtmabhAvamAM raho. duHkha Ave to Avo, roga Ave to Avo, dhana jatuM rahe to jAo; chevaTe, A deha jato hoya to jAo. tethI mAruM kaMI javAnuM nathI, mane kaMI nukasAna thavAnuM nathI. emAMnuM kAMI paNa mAruM nathI. mAruM che te ja mAruM che. 'tAruM tArI pAsa che, tyAM bIjAnuM zuM kAma ?' bIjuM badhuM to karmakalaMka che. je Ave che te javA mATe. tethI bhAra halako thAya che. devuM pate che. jJAnI mahA sukhamAM rahe che, AnaMdamAM rahe che. phikara mAtranA phAkA mAro; eka sat, zIla ane bhaktimAM maMDyA raho.
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'upadezAmRta'mAMthI 5.u.prabhuzrIjIno sacoTa upadeza AvyuM? samaja. samajyuM chUTako che. 'jJAnInA gamyA, jema nAkhe te samA,' te zuM ? jJAnI jema che tema jue che. bairAM pArakAnI kAMNa potAne ghera lAve che ane ruve che; tema badhI duniyA kare che. pArakAne ghera maraNa, temAM mAre zuM? jenI gaNatarI karavAnI che tenI gaNatarI karato nathI ane pArakAnI poka mUke che. chokaruM thayuM, pachI 2mADIne sukha mAne che! tene kahyuM hoya ke A to tAro verI che, to hA kahe, paNa pAcho ramADavA mAMDe; tema jIva kahe che kharo, paNa mAnato nathI. samajIne zamAI javAnuM che. koIne kaMI kahevAnuM nathI.'' (u.pR.472) 3 97 AtmAnuM koI kALe maraNa nathI to tuM kone raDe che? "vedanIne kahyuM hoya, tuM be miniTa UbhI rahe to te UbhI nahi rahe; paisAne kahyuM hoya, tame be miniTa raho to nahIM rahe. je javA AvyuM che tene mATe tuM zAnI 2DAkUTa kare che? karavAnI che samaja. samajyuM chUTako che, bIjo upAya nathI. badhA ghaNA marI gayA. tuM marI javAno che. tethI AtmA maryo? nA. to pachI tuM kone raDe che? konI poka mUke che? A ja bhUla che. bhUla to kADhavI ja paDaze. 'piMga dhaNI mAthe kiyo.' te karI le.'
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ 98 samAdhimaraNa "nahi banavAnuM nahi bane, banavuM vyartha na thAya; kAM e auSadha na pIjiye, jethI cintA jAya." "te osaDa pI jA. phalANAbhAI na AvyA, te ciMtA zAnI kare che? zuM karavA poka mUke che? badhuM mAnavuM mUkI do; AtmAne mAno. kaMI rahevAnuM nathI. to pachI te tAruM kema thaze?" (u.pR.473) rAgadveSamAM samabhAva rAkhavAthI sarva duHkhano kSaya eka coranuM vrata- "eka corane phAMsInI zikSA thaI. pradhAna vicakSaNa hato. teNe zULI upara maraNanI sanmukha thayelA corane pUchyuM, "tane koInuM zaraNa che ? saMsAramAM je kAMI tAruM mAnato hato temAMnuM koI atyAre zaraNa che ?" core kahyuM, "atyAre to mane koInuM zaraNa nathI." pradhAne kahyuM "huM eka vAta kahuM te lakSamAM laIza ? laIza to tAruM kAma thaI jaze." core kahyuM, "jarUra lakSamAM laIza, mane kRpA karIne kaho." -- duHkhanA vakhatama hitazikSA ghaNI AturatAthI grahaNa thaI zake che. eTale pradhAne kahyuM, "samabhAva." game teTaluM duHkha Ave to Avo, maraNa Ave to Avo, paNa huM tene samabhAvathI sahana karIza. te duHkha nAza pAmaze, paNa mAruM svarUpa nAza pAme tevuM nathI, mATe samabhAvamAM rahevuM. core samabhAvanuM zaraNa grahaNa karyuM. te maraNa pAmI devagati pAmyo. pradhAne zULI upara caDelA cora sAthe vAta karI, ema rAjAe jANyuM tyAre tene keda pakaDavA tathA tenAM ghara lUMTAvI maMgAvavA sipAIo mokalyA. sipAIo pradhAnane ghera lUMTavA AvyA. tyAM koI eka ajANyo rakSaka thaI beTho hato, teNe badhA sipAIone mArI haThAvI kADhI mUkyA. pachI rAjA pote Avyo. teNe joyuM ke A rakSaka jaNAto mANasa te manuSya nathI, paNa deva
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'upadezAmRta'mAMthI 5.u.prabhuzrIjIno sacoTa upadeza DosInA kahevAthI tenA mAthA para bhAro caDAvIne mota ane jama nA dUto cAlyA gayA. DosI te divasathI motanuM nAma ja levAnuM bhUlI gaI ane duHkhamAM paNa sukha mAnIne saMtoSathI rahevA lAgI. lAkaDAMno bhAro upADIne jIvanAra evI gharaDI DosIne paNa A dehamAMthI nIkaLavuM gamatuM nathI. (zrI subodha kathAsAgaramAMthI) 99 "muni mo--koI mANase dhana dATyuM hoya ane cora laI gayA pachI jamIna sarakhI hatI tevI kare to khabara na paDe tyAM sudhI kheda thato nathI, paNa jANe che tyAre kheda thAya che. tema kSaNe kSaNe maraNa thAya che tenI khabara nathI paNa maraNa vakhate deha chUTatI vakhate kheda kare che. prabhuzrI--teno hoya to chUTe zAno ? pArakuM hoya teTaluM jAya. maraNa saMbhAranAramAM evA paNa syAdvAdI hoya che ke maraNa Avaze to ekaThuM kareluM chokarAM khAze ema kahe paNa vairAgya pAmatA nathI. AtmA kyAM koIno chokaro thayo che ? paNa vyavahAre hoya te kahevAya. rAkhanAM paDIkAM jevo vyavahAra karI nAkhavo. kAraNa ke te badhuM khoTuM nIkaLyuM che, temAM sAra nathI. te kyAM AtmAnA guNa che ? AtmA ja satya che.'' (u.pR.287) je janme te mare ja, e to kudaratano niyama che eka satsaMgInuM dRSTAMta-eka sthaLe eka bhaktonuM ToLuM paramAtmAnI bhakti karatuM hatuM. evAmAM eka mANasa tyAM Avyo ane bolyA vinA rudana karavA lAgyo. ghaNI vAra sudhI koIe tenI sAmuM paNa na joyuM. aMte ToLAmAMthI eka jaNe pUchyuM ke kema raDo cho? tyAre te bolyo : 'tamAro chokaro marI gayo che, tethI mane raDavuM Ave che, bahu duHkha thAya che. e mAThA samAcAra ApavA ja huM ahIM Avyo chuM.' te bolyo : 'temAM tame ATalA badhA zA mATe raDo cho? maraNa to svAbhAvika che. je janme e to mare ja' e kudaratano niyama che. emAM gabharAvAnuM zuM che?
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa pavana vAya che, sUrya tape che, jaLathI jIvAya che, evuM dekhIne ke sAMbhaLIne ApaNe kaMI Azcarya pAmatA nathI, to pachI manuSya janma ke mare te dekhIne ke sAMbhaLIne ATaluM Azcarya zA mATe pAmavuM joIe ? A pramANe marI gayelA chokarAnA bApe saMdezo lAvanArane kahyuM. te samaye temanA mukha upara koI paNa jAtano duHkhano bhAva jaNAyo nahi. AthI tenuM satsaMgamaMDaLa bahu prasanna thayuM ane te divasathI tene potAnA satsaMgamaMDaLano guru banAvI, teo tene sAco bhakta samajavA lAgyA. (zrI subodha kathAsAgaramAMthI) 100 roja maraNa saMbhArI phurasada meLavI taiyArI karI rAkhavI eka mullAnuM dRSTAMta- "eka mullAM hato te eka mANasane roja kurAna saMbhaLAvavA jato; paNa navarAza na hovAthI te tene roja pAcho kADhato. pachI te mANasa marI gayo tyAre kabaramAM dATatI vakhate mullAM kurAna saMbhaLAvavA lAgyo. badhA kahe, Ama kema karo cho? mullAMe javAba Apyo : "Aja sudhI tene phurasada nahotI tethI have saMbhaLAvuM chuM." tyAre badhA kahe ke te to marI gayo che, tyAre mullAM kahe, "te to marI gayo che; paNa tame to sAMbhaLo cho ne ?'' prabhuzrI--(badhAne) maraNa Ave tyAre zuM karavuM? 1. mumukSu--pahelethI taiyArI rAkhavI. thoDe thoDe sahanazIlatAno abhyAsa karavo. 2. mumukSu-laDavaiyo hathiyAra vAparatAM zIkhyo hoya to laDAI vakhate kAma Ave. prabhuzrI--A vAta bahu gahana che. A jIva samaye samaye marI rahyo che; mATe samaye samaye jAgRti rAkhavI. eka samayano paNa pramAda na karavo. roja mRtyu saMbhAravuM. tethI mamatvabhAva nahIM rahe. jIva gherAI jaze tyAre to kaMI nahi bane. jevo bhAva, zubha karyo to te pramANe thaze ane zuddha karyo to te pramANe thaze. tAtparya e ke badhAthI laghu thaI javuM; vinaya karavo. TUMko rasto vinaya. vinayamAM badhuM samAya che. namyo te paramezvarane gamyo. sahanazIlatA ane kSamA e moTAmAM moTo upAya che. game te thAya paNa bhAva kSamAno rAkhavo.'' (u.pR.484) maraNa yAda rAkhavAthI mamatA ochI thAya "koI ema jaNAve ke kAle tAruM maraNa che to pachI bIjAmAM tenuM mana rahe ? mana pAchuM osare, udAsa rahe. tema maraNane yAda rAkhyA karavAthI yogyatA Ave che. mamatA ochI thAya tema karavuM. ThAra ThAra marI javA jevuM che. jJAnI puruSano Azraya mahAbhAgye prApta thAya che. ApaNane kRpALudevano Azraya prApta thayo che te koI ne koI pUrvakarmanA saMyoge thayo che ne ? te jo sAcI dRSTi thaI hoya to eka kuTuMba jevuM lAge. kuTuMbamAM jema eka vadhAre kamAya eka ochuM kamAya, paNa badhA kuTuMbIo gaNAya; tevuM 2he.'' (u.pR.287)
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'upadezAmRta'mAMthI 5.u.prabhuzrIjIno sacoTa upadeza 101 jJAnIo kyAM rahe-samabhAvamAM-tethI sarva duHkha nAza pAme "maraNa Avaze ja. tyAre have A badhuM duHkha TALavA bolAvavo kone ? kayA sthaLamAM jaI rahevuM ke duHkha mAtra cAlyuM jAya ? moTA puruSo hoya te sArA uttama sthAnamAM rahe che, pAyakhAnAmAM rahetA nathI; tema AkhuM jagata pAyakhAnAmAM rahe che, paNa jJAnIonuM sthAna karyuM che ? "samabhAva." A emanuM sthAna che. A jagAnuM keTaluM sukha, keTalI sAhyabI che te kahyuM jAya tema nathI. A jagAe javAthI duHkha mAtra nAza pAmI jAya che. caMDALa jevA nIca ghera, halakA bhAvamAM jJAnI rahetA nathI, tethI temane bhaya mAtra nAza pAmI gayA che." (u.pR.387) ciMtAmaNi jevA AtmAnI oLakhANa karavAnI khAsa jarUra potAne samajavuM che; koI vAta zravaNa karIne vAtano sAra samajavo. vAta bahu bhAre kahI! pachI ciMtAmaNi lAge. asArarUpa saMsAra che. temAM manuSyabhava pAmI saMsAra DahoLI DahoLI narake jAya che ! dhana maLe, paisATakA maLe; paNa AtmA maLavo e ciMtAmaNi che. paisATakA maLe: paNa sADAtraNa hAthanI jagAmAM bALI mUkaze. paiso Tako, bairAM chokarAM, koI sAthe javAnuM nathI. koI koInuM nathI. che zuM ? mAruM ghara ? paNa te ya rahevAnuM nathI. je "mAruM mAruM karyuM che te mUkavuM paDyuM che. soya paNa hAre na jAya, paisoTako paDyo rahe. eka A jIvane je kartavya che te samajato nathI. karavAnuM to eka ja che. mukhya vAta che : saunI pAse bhAva che. bhAva te satsaMga, sadgodhapANI pIdhe tarasa chIpe. bhUkhyo hoya te dharAyo kahe; paNa kadI AtmA khAto nathI, marato nathI, janmato nathI. AtmAnI oLakhANa karavAnI khAsa jarUra che. bIjuM badhuM karyuM che; ATaluM nathI karyuM. pUraNa bhAgya hoya to thAya. pANImAM DUbatAM DUbakAM mAryA jevuM che. A saMsAramAM ja bUDyA che. saMsAramAMthI koI nIkaLe nahIM. eka jeNe bhAvanA karI che, zaraNa grahaNa karyuM che e jahAja maLe to te pAra nIkaLe. bIjuM koNa nIkaLe evuM che ? koI nIkaLaze ?" (u.pR.251) soya paNa sAthe na jAya, paiso Tako badho ahIM ja paDayo rahe. zrImaMta vaNikanuM draSTAMta- eka gAmamAM eka zrImaMta vaNika raheto hato. tene kathAvArtA tema ja dharma upara lezamAtra prIti na hatI. koIka vakhate sAdhusaMto tenA gAmamAM padhAre to lokalAje kathA sAMbhaLavA jAya. paNa tyAM pAMca-sAta miniTathI vadhu samaya bese nahi.
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 samAdhimaraNa have te gAmamAM eka mahAtmA padhAryA. te hamezAM vyAkhyAnamAM kathAvArtA kahe. temanI kathA karavAnI zailI tathA vANInI madhuratA adbhuta hovAthI zrotAone kathAnuM zravaNa karavAmAM ati AnaMda Avato. te samaye gAmanA pratiSThita nAgariko sadbhAvathI saMtasamAgama karavA mATe AvatA. eka divasa pelo zrImaMta vaNika paNa kathA sAMbhaLavA Avyo hato, paNa te samaye kathAnI pUrNAhuti thatI hatI. eTale te zrImaMte dhArmika pustaka para savA rUpiyo mUkyo. te vakhate mahAtmAe te zrImaMtanA ghaNA vakhANa karyA tathA tene be ghaDI besavAnuM kahyuM. tyAre zrImaMta vaNika kahe : "mahArAja ! mApha karo, mane atyAre ahIM besavAno samaya nathI. paragAmathI hUMDIo AvelI che teno nikAla karavAno che, beMkamAM nANAM bharavAnAM che, vepArIo pAsethI levAnAM che, hUMDIo vaTAvavAnI che, AvelI TapAlamAM dezAvaranA bhAva-tAla jovAnA che, kharIdI ane vecANanuM kAma hajI bAkI che. mahArAja! bajAra atyAre khUba ja asthira che. mATe mAre javuM ja paDaze. mApha karo, mahArAja! ahIM besavAmAM mAruM mana lAge ema nathI. huM jAuM chuM mahArAja! mane rajA Apo.
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'upadezAmRta'mAMthI 5.u.prabhuzrIjIno sacoTa upadeza zeTha tamArA hitanI eka vAta kahyA sivAya mArAthI rahevAtuM nathI vaNikanI A dhAMdhala joI mahArAjane hasavuM AvyuM ane tenA atyaMta vyasta jIvana pratye karuNA UpajI. teo tene zAMti ApatAM kahevA lAgyA : 'zeTha! tamane ghaNuM kAma haze e vAta sAcI che, chatAM tamArA hitanI eka vAta kahyA sivAya mArAthI rahevAtuM nathI. huM tamane have vadhu khoTI nahi karuM, paNa mAre tamane kahevAnuM ATaluM ja che; pachI tenA kAna pAse moDhuM laI jaI tene kahyuM : 'zeThiyA ! AjathI trIje divase tAruM mRtyu che, mATe cetavuM hoya to cetI leje ! te vaNike paMcAvana karoDa rUpiyA bhegA karyA hatA ane jo chappana karoDa pUrA thAya to chappana upara devanI bhUMgaLa vAge, e mATe te valakhAM mArato hato; paraMtu mahAtmAnI A vAta sAMbhaLIne tenA hozakoza UDI gayA. te pAgala jevo thaI gayo ane tenA DoLA Amatema pharavA lAgyA. te zokAtura thaI ghera Avyo. paNa have traNa divasamAM eka karoDa rUpiyA kema Ave ne chappana karoDa pUrA kema thAya evA te vicAra karavA lAgyo; ne bIjI bAju mRtyuno bhaya tene satAvavA lAgyo. motanI bIkathI tene jhADo-pezAba chUTI gayA. zarIramAM vAtapittakaphanA traNeya doSa zarU thaI gayA. svargamAM sIvavAnI soya maLatI nathI mATe A eka sAthe letA jAo 103 te mahAtmA zrImaMta vaNikanI gaMbhIra hAlatanA samAcAra jANI tene jovA mATe tene ghera gayA ne kahevA lAgyA : 'zeThiyA ! svarga-lokamAM sIvavAnI soya maLatI nathI mATe A lyo, ane sAthe laI jajo.' Ama bolIne tene soya ApavA lAgyA. tyAre zrImaMta kahe : 'mArA zarIrane to ahIM
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 samAdhimaraNa bALI mUkaze, to huM A soya ne kevI rIte sAthe laI jaIza?" mahAtmA kahe : "tArA paMcAvana karoDanI gAMsaDI kevI rIte laI jaIza? te jevI rIte tuM laI javAno che, tevI ja rIte A mArI nAnI soya paNa leto jaje. tane e kAMI bhArarUpa nahi lAge. paNa svargamAM tane kAma Avaze." A vaNikane aMta samaye e mahAtmAnA amUlya vacano hADohADa UtarI gayA ane tethI vicAravA lAgyo ke, "AmAMthI have prabhu bacAve to ThIka !" - IzvaranI kRpAthI ane mahAtmAnA AzIrvAdathI te zrImaMta vaNika sAjo thayo ane have kharI vAta samajAyAthI potAnA dravya uparanI mamatA teNe choDI dIdhI. ane te potAnI saghaLI saMpatti prANIonA hita mATe vAparavA lAgyo. Ama karatAM vANiyAnuM aMtaHkaraNa pavitra thayuM. potAnA jIvanamAM paramAtmAnA darzana thayA, e rIte te kRtArtha thayo; ane enuM jIvana dhanya banI gayuM. mahAtmA puruSano kSaNamAtrano samAgama te jIvane saMsAranA duHkharUpI samudramAMthI tAranAra jahAja samAna che. (zrI subodha kathAsAgaramAMthI) maLamUtranI khANa evA dehane mAro na mAnuM A deha che te viSTA, maLamUtra, hADakAM, mAMsa, lohI, paru, cAmaDAno mALo che. temAM have mamatva na karuM. huM tethI bhinna jJAnamaya chuM. suMdara bhojana khAIe te paNa maLamUtrarUpa banI jAya che, te A dehane laIne che. evA azuci dehane potAnuM svarUpa na mAnuM, tema tene mAro na mAnuM. jema bhADAnuM ghara hoya teno jeTalo lAbha levAya teTalo laI choDI devAya che tema A dehane AtmArthe pramAdarahitapaNe gALI chevaTe to mUkI devAno che. mRtyu pachI tene bALe, dATe ke pANImAM buDADe, e rIte teno nAza avazya che; mATe tene mAro na mAnuM. evuM bhedajJAna karI levuM." (u.pR.431) vyAdhi pIDAne "jJAnI vede doryathI ajJAnI vede roya' A kAyA e ja durjana che. keTalAya bhava thaI gayA paNa AtmAne oLakhANa thayuM nahIM. dehanA dharma to jJAnI ane ajJAnI bannene hoya che; paNa aMtaranI caryAthI ja jJAnI oLakhAya che, bAkI bahArathI kazo phera na hoya. zarIra sAruM hoya tyAre to kaMI nahIM; paNa maraNa vakhatanI vyAdhi ane pIDA vakhate jJAnI ane ajJAnInI parIkSA thAya che. jIva ghaNAM valakhAM mAre che; Avo rUDo pAMca indriyovALo deha choDI tene javuM pAlavatuM nathI. "mAruM mAruM karI jemAM jemAM rAcI rahyo hoya che te badhuM te vakhate ADe Ave che; ane jJAnIne to kaMI temAM sAra jaNAyo ja nathI hoto, tethI tene tajatAM zI vAra ? kRpALudevane sUko roga hato. te to badhA samajo cho. keTalAkane maraNa
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'upadezAmRta'mAMthI 5.u.prabhuzrIjIno sacoTa upadeza 105 vakhate jhADo thaI jAya che, keTalAkanI AMkho phATI jAya che, keTalAkano zvAsa rUMdhAya che; koIne sannipAta thAya che, paNa te badhI bAhya ceSTAo che. zvAsa cAle tyAre kema thAya che te amane anubhava che. te vakhate to bIjuM kaMI sUjhe nahIM. paNa jJAnIne tyAM samatA hoya che." (u.pR.260) dehAdine potAnA mAnavAthI ja anAdikALathI saMsAramAM paribhramaNa ghaNI vAra mahenata karavA chatAM je vairAgya ane upazamanI prApti thatI nathI te vairAgyAdinI prApti sulabha thAya evo mahAvyAdhino avasara Ave che tyAre dehanI ane A saMsAranI atyaMta asAratA, anityatA ane azaraNatA mumukSune pratyakSa anubhavAya che ane jJAnInAM vacano atyaMta sAcAM lAge che. A dehAdi padArthonA svarUpano jo jJAnI puruSanAM vacanone anusarI jIva vivekapUrvaka vicAra kare to jarUra te potAnAM nathI ema pratIti thAya. potAnAM hoya to jatAM kema rahe ? anAdikALathI jIvanuM paribhramaNa thayuM te enA saMyogathI, potAnAM nahIM tene potAnAM mAnavAthI ja thayuM che ane atyAre paNa e ja duHkhanuM kAraNa che, ema lAgyA vinA raheze nahIM. zAtA-azAtA svabhAva to dehanA che, tene potAnA mAnI A jIva tenI prAptiaprAptinAM vicAro ane bhAvanA karI ArtadhyAna karI potAnuM bUruM karavAmAM bAkI rAkhato nathI. jJAnIoe to badhAya saMyogone, dehAdi ane kuTuMbAdi sarva saMsArasaMbaMdhone para, pudgalanA, karmarUpa, asAra, adhruva ane duHkhamaya ja kahyA che. je jJAnano bhakta hoya tene to jJAnInAM vacano mAnya ja hovAM joIe ane tethI ene zAtAazAtA banne sarakhAM che. azAtA to vizeSa anukULa che ke jyAM saMsAra-mAyA parapadArthonA saMyogasvarUpanuM pratibaMdha vagara spaSTa darzana de che. tethI tenA svarUpano vicAra jIva saheje karI zake che. " (u.pR.135) karelA pApono jevo pazcAttApa tevI baLavAna nirjarA corI karI hoya; pApa karyA hoya te A bhavanAM to ApaNane yAda hoya teno vicAra karIne pazcAttApa kare ke arere ! meM krodha sevIne, mAna sevIne, mAyA sevIne, lobha sevIne, AraMbhaparigraha sevIne, hiMsA karIne ghaNAM pApa upArjana karyA che. evAM aniSTa duHkhanAM kAraNa have nathI sevavAM evo nizcaya kare ane je udarapoSaNa nimitte pApa karyA hoya tenA pazcAttApamAM upavAsa karavA, UNodarI karavI, rasatyAga karavo ke evAM tapa Adare to je pApanuM phaLa AvavAnuM hatuM te nikAcita na hoya to te nirjarI jAya ane udaya Ave te paNa ocho rasa Ape. pariNAma moLAM paDavAthI navo baMdha paNa najIvo thAya." (u.pR.295)
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 maMtranA prabhAve ane pApanA pazcAtApathI thayela devagati hUMDika coranuM dRSTAMta--"mathurAmAM zatruThamana nAmano eka rAjA rAjya karato hato. te nagaramAM jinadatta nAmano eka zeTha raheto hato. eka divasa rAjAe hUMDika nAmanA corane corInA aparAdhamAM mRtyudaMDanI sajA ApI. jyAre sainika rAjaAjJAnuM pAlana karavA rastAmAM tene laI jatA hatA tyAre jinadatta zeThe corane navakAra maMtra saMbhaLAvyo ane pApano pazcAtApa karavA jaNAvyuM. tenA phaLasvarUpe ThuMDika cora bIjA janmamAM maMtranA prabhAvathI yakSa jAtino vyaMtaradeva thayo. namo ari namo vidA AyariyANa samAdhimaraNa mo namo loe sabasa esa paca mukkA sAyaNI maMgalasiM padama va maMgale bIje divase rAjAne khabara paDI ke zeThe coranI sAthe vArtAlApa karyo che tethI tene rAjadrohI jAhera karI gadheDA upara besADI nagaranI aMdara pheravavAnuM ane apamAnita karavAnI AjJA ApI. je cora yakSa banelo che teNe rAjasevakone rAjaAjJA pAlana karanArAone rokIne kahyuM H zeThanuM apamAna karo nahIM paNa temanuM sanmAna karo, nahIM to huM A zIlAthI nagarano nAza karIza. rAjAe badhI vAta jANIne zeThane sanmAna sAthe mukta karyAM. pachI te yakSa maMtra smaraNa karato aMtardhAna thaI gayo.'" (sacitra navakAramAMthI) badhA doSane savaLA karI guNarUpa karavA "krodha karavo to potAnA karmaverI pratye karavo. mAna satpuruSanI bhaktinAM pariNAmamAM karavuM, mAyA paranAM duHkha nivAraNa karavAmAM karavI. lobha kSamA dhAraNa karavAmAM karavo. rAga satpuruSa
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'upadezAmRta'mAMthI 5.u.prabhuzrIjIno sacoTa upadeza 107 pratye athavA deva-gudharma pratye karavo. dveSa, aNagamo viSayo pratye karavo. viSaya vikAranI buddhi pratye dveSabhAva karavo. moha sarva jIvo pratye samabhAva rAkhavAmAM karavo. ema e doSarUpa che tene savaLA karI guNarUpa karI nAkhavA." (u.pR.434) mahA verI evA krogha, mAna, mAyA, lobhane mokSamArge janArane mUkavA "krodha, mAna, mAyA ane lobha e mokSamArgamAM janAre mUkavAnAM che. lAkha varSanuM cAritra hoya, paNa krodhathI baLIne bhasma thaI jAya ane narake laI jAya evo mahA verI krodha che. mAna che te paNa moTo verI che. vinaya e dharmanuM mULa che. vinaya che, laghutA che-choTA che te moTA thaze. mAyAthI maitrIno nAza hoya che. je saraLa che e dharma pAmavAnA uttama pAtra che. "koho savva vipAsano' lobhathI sarva nAza pAme che. lobha chUTyo tene samakita pAmavAnuM kAraNa thAya che. cAre kaSAyono vistAra karavAmAM Ave to pustaka bharAya. mokSamArgamAM AgaLa vadhanAre badhA mUkavAnA che." (u.pR.369) lAkha varSanuM kareluM tapa paNa kroghathI naSTa thaI durgati Ape vasiSThamuninuM dRSTAMta-"prathama tApasI dIkSA lIdhA pachI cAraNamuninA upadezathI vasiSTha munie jinadIkSA lIdhI hatI. mahinA mahinAnA upavAsa sahita te AtApana yoga laI tapa karatA hatA. mathurA nagarInA rAjA ugrasene A tapasvI munithI prabhAvita thaI temane mahinAnA upavAsa pUrA thAya tyAre pAraNuM karavA potAne tyAM padhAravA vinaMti karI. ? ke
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 samAdhimaraNa nagarajanone ghoSaNA karI ke bIjA koIe AhAra devo nahi. have jyAre pAraNAnA divase muni nagaramAM AhAra mATe AvyA tyAre agnino upadrava dekhI aMtarAya jANI, AhAra lIdhA vinA muni pAchA pharyA. bIje mAse pAraNAnA dine muni AhAra mATe AvyA tyAre hAthIno kSobha joI pharI aMtarAya jANI pAchA pharyA. trIjIvAra pAraNAnA dine muni AhAra mATe AvyA tyAre rAjA jarAsaMghano patra Avelo jethI ugrasenanuM citta vyagra hatuM jethI munine temaNe satkAryA nahi. tethI muni aMtarAyathI pharI pAchA vanamAM pharyA. R che [P I_oma tyAM nagaramAM lokone vAta karatA sAMbhaLyA ke A rAjA munine AhAra deto nathI ane bIjAne paNa ApavA deto nathI. A sAMbhaLI munine krodha vyApyo. temaNe nidAna karyuM ke mArA A tapanA phaLamAM huM A rAjAno putra thaI teno nigraha karuM ane tenuM rAjya bhogavuM, ema hojo.
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'upadezAmRta'mAMthI 5.u.prabhuzrIjIno sacoTa upadeza A nidAnathI te marIne ugrasenano putra kaMsa thayo. moTo thatAM teNe mAtApitAne kArAgRhamAM nAkhI mathurAnuM rAjya pote lIdhuM. AgaLa upara zrI kRSNane hAthe tenuM maraNa thayuM. 2008 109 Ama vasiSTha muni nidAnanA bhAvathI bhavamAM bhamyA paNa siddhi na pAmyA.'' (aSTaprAbhUtamAMthI) aMta vakhate vAMcana athavA smaraNamaMtrathI kalyANa "muni mo--dhArazIbhAInA aMtakALa vakhate covIse kalAka temanI samIpa zubha nimitta rAkhavAmAM AvyAM hatAM. koI vakhata vaMcAya to koI vakhata maMtrano jApa karanAra rAkhI mUkyo hato. 'sahajAtmasvarUpa, sahajAtmasvarUpa, kevaLajJAnadarzanamaya sahajAtmasvarUpa.' evo jApa cAlu ja raheto. jyAre vedanInuM jora vizeSa hoya tyAre jIvanuM vIrya maMda paDI jAya. ane dabAI jAya te vakhate smRti ApanAra hoya to vizeSa lAbha che.'' (u.pR.284) uttama puruSonI sevAmAM glAni na lAve to dharma pAme "vicikitsA--e trIjo doSa. temAM munirAjanAM maLamUtrAdi viSe glAni kartavya nathI, paNa vinaya e moTo guNa che, dharma pAmavAnuM kAraNa che.'" (u.pR.288)
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ 110 samAdhimaraNa prabhuzrI-glAni eTale zuM ? mUni mo-vicikitsA, durgacchA. prabhuzrI-samyajJAnAdimAM glAni zuM ? muni mo-pramAda, maMda utsAha, abhAvo, aNagamo vagere. prabhuzrI-e pramAda, maMda utsAha, adhIraja, koI prazna pUche to kaMTALI javuM, vagere doSo che. te dUra karavAthI samyatvanI zuddhi thAya che." (u.pR.290) karela puruSArtha kadI aphaLa javAno nathI "['gomaTTasAra'mAMthI lezyA mArgaNAnA gati adhikAranA vAMcana prasaMge] maraNano vicAra karyA vinA maMDI paDavuM. maraNa jevuM AvavuM hoya tevuM Ave. kareluM kaMI aphaLa javAnuM che ? ekendriyamAMthI AvI eka bhavamAM mokSe gayA te jIve kaMI kamANI karelI, kaMI bharI rAkheluM te phUTI nIkaLyuM ne ? koI koI kevA kevA saMjama pAmIne paNa Akhare haraNanA ke evA bhavamAM jAya che. tevI leNyA maraNa vakhate AvavAthI ke AyuSya baMdhAI javAthI tema thAya che. paNa kareluM nakAmuM jatuM nathI. tyAMthI manuSyabhava pAmI te bhave mokSe jAya che. kaMI kaMI kudarata che, kahI zakAya tema nathI ! mATe maMDI paDavuM, puruSArtha karIne laI maMDe to badhuM thAya. bAkI ADuMavaLuM jovA jatAM pAra Ave tema nathI." (u.pR.294) jeTalo vakhata smaraNamAM ke bhAvanAmAM jAya te lekhAmAM mumukSa-be divasa thoDo maMdavADa hato tyAM sudhI to maMtranuM smaraNa thayuM paNa trIje divase vizeSa duHkha thatuM tyAre maMtranA jApanI icchA, bhAvanA to rahetI. paNa bApa re ! arere ! ema bolAI jatuM tenuM kema haze ! prabhuzrI-je bhAvanA rahe che te kaMI ochuM nathI. apariNAmika mamatA jevuM che. paNa pachI zarIra ThIka thavA AvyuM eTale to pAcho bIjA karmano pravAha baMdha paDyo hato te zarU thayone?-- A bolAve che, A amuka lAvyA, A kAma che, ne A lezone ? e gaDamathalamAM smaraNa paNa rahevuM kaThaNa thaI paDe. mATe maMdavADa paNa hitakartA thaI paDe che. maTyA pachI ThIka thayuM ema tamane lAgatuM haze paNa A pAchI upAdhi AvIne vaLagI, lapharAM bAMdhelAM te badhAnuM devuM cUkavavuM paDe ne ? paNa jeTalo vakhata smaraNamAM ane bhAvanAmAM gayo te lekhAmAM gayo." (u.pR.284) jeTalI parapadArthamAM Asakti teTaluM maraNa vakhate ArtadhyAna vizeSa jeNe saMkocI lIdhuM che tene dehamAMthI nIkaLatAM vAra nahIM lAge. jeNe jyAM tyAM prema, prIti, vAsanA vistArI che te ribAI ribAIne dehamAMthI nIkaLaze." (u.pU.374).
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'upadezAmRta'mAMthI 5.u.prabhuzrIjIno sacoTa upadeza dehanA badhA aMgo tathA sagAMvahAlAM mArA nahIM, huM to arUpI cetana chuM "A deha hAthapaga te huM nahIM; dehamAM vyAdhi thAya, pIDA thAya te mane nahIM; tema ja A bhavanAM sagAM-vahAlAM te mArAM nahIM. huM e sarvathI judo AtmA chuM, ema jANavuM te jJAnInI AjJA che. dehane svapne paNa potAnuM svarUpa na mAnavAno abhyAsa karavo. mana te paNa huM nahIM. huM arUpI cetana chuM ane mAruM svarUpa jJAnIe jANyuM che.'' (u.pR.427) roga vakhate jeTalI zraddhA ane samajaNa haze teTaluM samabhAvathI sahana thaze 111 "aDhAra pApasthAnakamAMthI rita-arita na thAya te upara khAsa lakSa ApavuM. atyAre to badhuM sukha che. paraMtu jyAre roga Avaze tyAre akaLAmaNa thaze, kaMI gamaze nahIM. kyAM javuM? zuM karavuM? jIva nIkaLI jaze ? ema thaze. te vakhate zraddhA haze, jJAna haze to samabhAvathI rahI zakAze.'' (u.pR.407) hADakAM, cAmaDAM, AtmA nathI. AtmAnuM sukha aciMtya che. mATe dharma karI lo "jyAM sudhI kAyA sArI che tyAM sudhI dharma karI lo; pramAda kartavya nathI. manuSyabhava mahAdurlabha che. ekalo Avyo che ane ekalo jaze. eka dharma sAthe che. mATe cetI jAo. Avo joga pharI maLavo durlabha che. A zarIra sAruM che, tyAM sudhI tenAthI kAma karI levuM. bhakti karavAmAM A manuSya dehano upayoga karI levo. A hADakAM, cAmaDAM, lohI e kAMI AtmA che? AtmA apUrva vastu che. tenuM sukha aciMtya che. khAtAM, pItAM, haratAM, pharatAM eka cAvI AvI gaI che evA jJAnI baMdhAtA nathI.'' (u.pR.369) kALa hAthamAM che, ghIMgo ghaNI maLyo che to AtmAnuM kAma karI lo "maraNa na hoya to kaMI vAMdho nahIM. paNa te to kyAre Avaze teno bharoso nathI. to jeTalo kALa hAthamAM che te nakAmo javA devA jevo nathI. ATaluM AvakhuM to te khAtara ja gALavA jevuM che. badhAne khAtara kALa gALo cho to Ane khAtara, AtmAne khAtara ATaluM nahIM karo? samaju mANasane to tenI ja gaveSaNA hoya, te vagara bIjuM game ja nahIM--na bane teno kheda rahevo joIe. kRpALudeve amane kaheluM ke amane maLyA pachI tamAre have zo bhaya che? dhIMga dhaNI mAthe kiyA re, kuNa gaMje nara kheTa ? vimala jina dIThAM loyaNa Aja." ema moTA puruSoe paNa kahyuM che. zaraNAnI ya balihArI che ! e ja kartavya che. ene ja samakita kahyuM che.'" (u.pR.325)
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 samAdhimaraNa maraNa kyAre Avaze tenI khabara nathI mATe zIdhra AtmakalyANa karavuM putravaghunuM dRSTAMta-zeThanI putravadhue munirAjane prazna karyo ke ATalI savAramAM ja utAvaLa kema? munirAje uttara Apyo-samayanI khabara nathI. pachI munirAje kahyuM-bahena! tArI umara keTalI? putravadhU kahe-eka varSanI. tArA patinI? to ke cha mahinAnI, tArA sAsunI keTalI ? to ke eka mahinAnI ane tArA sasarAnI keTalI? to ke haju emano to janma ja thayo nathI. eka prazna pharI munirAje pUchyuM ke tAju khAo cho ke vAsI? putravadhUe javAbamAM kahyuMgurudeva, vAsI ja khAIe chIe. haju kaMI navI kamANI karI nathI. zeTha A badhuM sAMbhaLI ghUMApUMA thaI gayA zeTha to A badhuM sAMbhaLIne chaka thaI gayA ke A zuM bole che? zuM haju mAro janma ja nathI thayo. zeThane ghaNo gusso Avyo ane vahune gharamAMthI bahAra kADhI mUkavAno vicAra karyo. eka
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'upadezAmRta'mAMthI 5.u.prabhuzrIjIno sacoTa upadeza 113 bhAIe zeThane kahyuM ke A badhI vAtomAM koI gUDha rahasya jaNAya che. mATe munirAjane ja pUchavuM joIe ke jethI AnuM vAstavika samAdhAna thAya. pachI zeThe munirAjane pUchyuM ke A badhI vAtomAM zuM rahasya che ? te amane kRpA karI samajAvo. TO tyAre munirAja bolyA--tamArI putravadhUe prathama prazna karyo ke savAramAM ja ATalI utAvaLa kema? teno artha ema che ke ATalI nAnI uMmaramAM ja tame dIkSA kema lIdhI ? meM javAbamAM kahyuM ke maraNanA samayanI khabara nathI, kAle paNa AvI jAya. ane jenI jeTalI umara batAvI hatI teno Azaya ema che ke tyArathI tene dharma upara zraddhA thaI che ane teTaluM ja tenuM sAcuM jIvana gaNAya. bAkI to badhuM pazu samAna jIvyA gaNAya. zAstramAM kahyuM che ke--dharmeNa hInA pazubhiH samAnAH' je dharmathI rahita che te pazu samAna che.
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa ame vAsI khAIe chIe eno artha ema che ke ame haju pUrvabhavanI kamANI ja khAI rahyA chIe, navI kamANI kaMI puNya mATenI karI nathI. zeTha A badhA savAlonA javAbo sAMbhaLIne ghaNuM Azcarya pAmI cakita thaI gayA ke zuM mArI putravadhU ATalI badhI vidUSI che--vidvAna che!'' maraNa samaye maMtramAM citta rahe to janmamaraNathI chUTe " 'sahajAtmasvarUpa' e mahA camatkArika maMtra che. saMbhAratAM, yAda karatAM, bolatAM, vRtti temAM vALatAM koTi karma khape che, zubha bhAva thAya che, zubha gati ane mokSanuM kAraNa thAya che. maraNa samaye cittavRtti maMtrasmaraNamAM ke te sAMbhaLavAmAM joDAya to gati sArI thaI jAya. ane janmamaraNathI mukta thavAnuM te samartha kAraNa thAya che. (u.pR.351) 114 kUtaro paNa AtmA che. maMtra sAMbhaLavAmAM vRtti joDAI to yakSonA IndranI padavI pAmyo eka kUtarAnuM dRSTAMta--'brAhmaNoe rasoI banAvelI tyAM eka kUtaro AvI caDhyo. tyAre te kUtarAne brAhmaNe evo mAryo ke te bicAro lathaDato lathaDato rastAmAM AvIne paDyo. tyAM eka jinendrakumAra nAmano zrAvaka Avyo. teNe rastA para paDelA A kUtarAne joyo. tenI pAse jaIne tene maMtrasmaraNa saMbhaLAvyo. maMtra sAMbhaLatAM te zAMta thaI gayo. ane teno deha chUTI gayo. te marIne sudarzana nAmano yakSono indra thayo. teNe upayoga daIne joyuM to A badho upakAra zrI jinendrakumArano che. ema jANI tarata ja te jinendrakumAra pAse Avyo. namaskAra karI kahyuM ke mane Ape oLakhyo? huM pelo kUtaro chuM jene Ape maMtra saMbhaLAvyo hato. maMtranA prabhAvathI huM indra thayo chuM. have Apano huM zuM pratiupakAra karuM athavA zuM kAma karuM? jinendrakumAre kahyuM mAre kaMI joIe nahIM. jaina dharma sivAya A jagatamAM bIjuM kAMI sArabhUta nathI. kAma paDaze to bolAvIza. pachI jinendrakumArane karmavazAt ghaNA kaSTa paDyA hatA ane temAM sudarzana indre ghaNI madada karI hatI.''
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'upadezAmRta'mAMthI 5.u.prabhuzrIjIno sacoTa upadeza 115 mAthe maraNa tAkI rahyuM che mATe samAdhimaraNanI zIghra taiyArI karavI "je je janmyA che te darekane kAI ne koI nimitte maraNa to avazya AvavAnuM ja che. mahAna atizayadhArI evA zrI tIrthaMkaro paNa nAzavaMta dehane avinAzI karI zakyA nathI, to AyuSya bhogavAI rahetAM prApta thatAM maraNane rokavA anya koI samartha che ? kALa gaTakAM khAI rahyo che. lIdho ke leze ema thaI rahyuM che. to A jIva kayA kALane bhaje che e vicAravA yogya che. vahele ke moDe ApaNe paNa e maraNanI kasoTImAM thaIne pasAra thavAnuM che ema vicArI samAdhimaraNanI taiyArIrUpa sad vicAra, kaSAyanI maMdatA ke kSaya, moha ane dehAdhyAsano tyAga Adi mATe nivRtti dravya, nivRtti kSetra, nivRtti kALa ane nivRtti bhAvanuM sevana, satsaMga, saMtasamAgama, satpuruSa ane tenI vANInuM bahumAnapaNuM, vairAgya-upazama AdinuM ArAdhana AjathI ApaNe karI levA yogya che. jo ATalo bhava samyaktvarUpa dharmane ArAdhavAmAM gALavAmAM Ave to aneka bhavanuM sATuM vaLI rahevA yogya chejI.'' (u.pR.119) kSaNe kSaNe jIva marI rahyo che mANavAmAM zrI caMdraprabha bhagavAna pu lesaramAM --- "vaLI moTA puruSoe AyuSyanI chellI ghaDIne ja maraNa nathI kahyuM, paNa kSaNe kSaNe AyuSyanI dorI ghaTatI jAya che, te te kSaNa jo vibhAvamAM gaI to te maraNa ja che. vibhAva piraNita jenI aTakI nathI tene jJAnI puruSoe hAlatAM cAlatAM maDadAM ja kahyAM che. jeTalo kALa svabhAvadazAmAM jAya che tene jJAnIo jIvana kahe che. bAkIno kALa maravAmAM ja jIva gALe che. A hisAbe to ApaNe ApaNA jIvananI ghAta cAlI rahI che teno ja kheda karavAno che." (u.pR.120) anaMtagaNo kheda ApaNA AtmAnI adhamadazAno karavA yogya che "Ama dRSTi pheravIne jIva jue to laukika vastuo ke saMbaMdhIonA viyoga karatAM anaMtagaNo kheda karavA yogya to ApaNA AtmAnI adhama dazA che. je AtmAnuM mULa svarUpa jJAnI puruSoe evuM varNavyuM che ke te kevaLa jJAnasvarUpa, kevaLa darzanasvarUpa, kSAyaka samyaktva
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ 116 samAdhimaraNa svarUpa, anaMta sukhasvarUpa, anaMta vIryasvarUpa che; eTalI badhI riddhino dhaNI ApaNo AtmA chatAM be AMkha hoya to joI zake, citta ThekANe hoya to jANI zake, pudgala padArtha maLe to sukha samajI zake evo hInavIryavALo, parAdhIna, pudgalanuM ja bahumAnapaNuM karanAro kaMgAla jevo thaI rahyo che. te mULa svarUpathI keTalo patita, keTalI adhama dazAmAM AvI paDyo che ! teno vicAra karIe. ApaNA AtmAnI dayA ApaNe nahIM khAIe, tenA hitanI ciMtA nahIM karIe to ApaNe vicAravAna zAnA ? anAdikALathI je bhUla cAlI AvI che te bhUla kaI ? ane e bhUla kema TaLe teno vicAra mumukSu jIvo kare che." (u.pR.120) A dukhamaya saMsAramAM sukhanI icchA rAkhavI te retI pIlIne tela kADhavA barAbara A saMsAramAM koI sthAne sukha nathI, samasta loka duHkhe karIne bharelo che ema jJAnI puruSoe nirNaya karyo che. to pachI evA A saMsAramAM sukhanI icchA rAkhavI e retI pIlIne tela kADhavA barAbara che. je je sukhanI jIva icchA kare che te kharI rIte duHkharUpa che ema jJAnI puruSoe joyuM che, jANyuM che. tethI bALaka jema aphINane mIThAI dhArI mukhamAM mUkavA jatuM hoya tene mAbApa raDAvIne paNa paDAvI le che tema jJAnI puruSo, A pudgalika sukhanI jIva icchA kare che tene, Thapako ApIne, upadeza ApIne te paravastunI icchA choDAvI de che." (u.pR.130) zarIrAdimAM ahaMbhAva mamatvabhAva e paryAyavRSTi janma-maraNa UbhA kare che anAdikALathI jIva paryAyavRSTimAM ja phasAI rahyo che tethI zarIra Adika paryAyomAM ahaMbhAva-mamatvabhAva karI temAM harSa-zoka, rAgadveSa karyA kare che, tethI janma-maraNa UbhAM thAya che. janmamaraNanA kAraNabhUta evI paryAyavRSTi tajavA yogya che, ema jJAnI puruSo pokArI pokArIne kahI gayA che. chatAM A jIva anAdinA adhyAsane laIne te vAta mAnya karato nathI, gaLe utArato nathI. nahIM to sarva duHkhano nAza karanAra evuM je samyatva te jIva alpa samayamAM prApta kare." (u.pR.130) AtmAmAM AtmabuddhinA abhyAsathI jIvano saheje mokSa "samyakatva prApta karavAnuM prabaLa kAraNa sadgurukRpAthI dravyadraSTino abhyAsa karavo e che. jyAre paryAyavRSTi duHkhakAraka, janma-maraNanuM kAraNa ane aneka pApanuM mULa jaNAya ane sukhanuM
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'upadezAmRta'mAMthI 5.u.prabhuzrIjIno sacoTa upadeza 117 sAdhana tathA satya vastu darzAvanAra parama hitakArI evI dravyavRSTinI samaja saguru dvArA prApta thAya tathA tevAM AtmapariNAma varyA kare tyAre AtmAnuM kalyANa sahaje thAya ema che. dravyadraSTithI AtmA koIno pitA nathI, mAtA nathI, pati nathI, patnI nathI, bhAI nathI; ekalo Avyo che, ekalo javAno che. AtmA bALaka nathI, yuvAna nathI, vRddha nathI, janmato nathI, marato nathI, nirdhana nathI, dhanavAna nathI, bhUkhyo nathI, tarasyo nathI, duHkhI nathI, sukhI nathI, deva nathI, manuSya nathI, strI nathI, puruSa nathI. A mULa AtmAnuM svarUpa sarva paravyathI bhinna, asaMgasvarUpa sadgurukRpAthI zraddhAmAM Ave, tenI ja mAnyatA thaI jAya to A bhava saphaLa thaI jAya." (u.pR.130) AtmAnA zuddha svarUpanI bhAvanA eja uttama tapa, japa, bhakti, dhyAna, saMcama che "A zuddha svarUpanI bhAvanA te ja uttama tapa che, japa che, bhakti che, dhyAna che ane saMyama che. aMtaraMgamAM AvI zraddhA rAkhI, paryAyavRSTithI moha thAya che te manamAMthI toDI nAkhIne, mAruM kiMI nathI ema mAnI, huM marI gayo hota to jema A mAruM na mAnata tema ja jIvatAM chatAM mArApaNuM manamAMthI kADhI nAkhI, yathAprArabdha je vahevAra karavo paDe te uparauparathI nimahIpaNe karavA yogya chejI. vinaya, satya, zIla, bhakti ane sahanazIlatA dhAraNa karI samatAbhAvamAM vartavAno puruSArtha kartavya chejI. A vAta lakSamAM rAkhI prasaMge prasaMge, kAryo kArye jAgRtipUrvaka AtmAnI bhAvanA bhAvavA yogya che. Avo puruSArtha karAya to te avazya kalyANakArI che." (u.pR.130) anaMtagaNI vedanA jIve naraka nigodAdimAM bhogavI che "sahanazIlatA, dhIraja, kSamA, khamIkhuMdavuM e guNa dhAraNa karavAthI sArI gati thAya che. vedanIyathI gabharAvuM mUMjhAvuM nahIM. je Ave che te javAne mATe Ave che, ane ethI vizeSa Avo ema kahevAthI vadhAre AvanAra nathI ke e vedanIya jatI raho kahevAthI jatI rahe tema nathI. "nahi banavAnuM nahi bane, banavuM vyartha na thAya; kAM e auSadha na pIjiye, jethI ciMtA jAya." AthI anaMtagaNI vedanA jIve narakanigodamAM bhogavI che. to paNa teno nAza thayo nathI. taDakA pachI chAMyo ane chAMyA pachI taDako Ave che; tema vedanA paNa rAkhI mUkavI hoya to paNa rahenAra nathI. je thAya te joyA karavuM, joyA vagara chUTako nathI." (u.pU.122) parama AnaMda-svarUpa evA AtmAnuM varNana thaI zake nahIM "AtmA kadI marato nathI, janmato nathI; gharaDo nathI, juvAna nathI; strI nathI, puruSa nathI;
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 samAdhimaraNa vANiyo nathI, brAhmaNa nathI. tema chatAM A ATha prakAranA karmathI gherAyelo judA judA rUpe dekhAya che; paNa te kyAreya deharUpe thayo nathI. dehathI bhinna, sadA sarvadA caitanyasvarUpa ja che, parama AnaMda-svarUpa che. AtmAnA sukhanuM varNana thaI zake tevuM nathI. evA aciMtya mahimAvALA AtmAne jJAnI puruSoe jANyo che ane saMtapuruSoe jaNAvyo che, te mATe mAnya che." (u.pR.122) zAtA azAtA banne vedanIya karma che tethI AtmAno kadI nAza nathI "mane duHkha thAya che, huM marI jauM chuM ema huM kadI mAnanAra nathI. dehanA saMjoge dehanA daMDa dekhavAnA haze te dekhuM chuM. paNa mAruM svarUpa jJAnIe joyuM che tevuM anaMta jJAnasvarUpa, anaMta darzanasvarUpa, avyAbAdha sukhasvarUpa ane anaMta zaktisvarUpa che. temAM mArI AsthA, zraddhA, mAnyatA, pratIti, ruci che. te ja mane prApta thAo. AtmAthI bhinna je je saMjogo maLyA che te badhA mUkavAnA che ane te sarva duHkhadAyI che. zAtA ke azAtA banne vedanIya karma che. koI rIte icchavA yogya nathI; paNa je AvI paDe te samatA bhAve sahana karavA yogya che. jJAnI puruSo paNa samabhAve sahana karavAnA abhyAsathI sarva karmathI rahita thaI mokSa pAmyA che. smaraNamAM cittane rokavuM." (u.pR.122) AtamabhAvanAthI jIvanI Atanagati thAya. zrI sadgurue kahyo che evA nigraMtha mArgano sadAya Azraya raho. huM dehAdi svarUpa nathI, ane deha, strI, putrAdi koI paNa mArAM nathI, zuddha caitanyasvarUpa avinAzI evo huM AtmA chuM, ema AtmabhAvanA karatAM rAgadveSano kSaya thAya." juvAnI, nIroga avasthA ane sukhavaibhava bhogavavAnA prasaMgo karatAM AvI vedanInA prasaMgo jIvane kalyANanA kAraNa hovAthI amRta samAna che; paNa draSTi pharI nathI tyAM sudhI bahAranI vastuomAM sukha lAge che ane te choDavAno vakhata Ave tyAre kaThaNa lAge che. paNa
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'upadezAmRta'mAMthI 5.u.prabhuzrIjIno sacoTa upadeza 119 AtmAnA samyajJAna, samyagdarzana, samyakSyAritra Adi guNo to avinAzI che, choDyA chUTe tema nathI. mAtra tenuM bhAna nathI. te koI saMtanA yoge sAMbhaLI, vicArI samyak prakAre mAnavAthI pariNAma badalAya che ane jema che tema jIvanI yogyatAe samajAya che. e AtamabhAvanAthI Atamagati thAya che." (u.pR.122) AtmAnI vAta sAMbhaLatA paNa ghaNA bhava ochA thAya. "janma-jarA-maraNanAM duHkha moTAM che. rAjA ke raMka sarvane mAthe maraNa che. te TALavA mATe satsaMganI jarUra che. satsaMganA ghaNA bheda che. paNa jyAM AtmAnI ja vAta thatI hoya, koI bhedI puruSa hoya ane te AtmA viSe jaNAve che tyAM sAMbhaLatAM paNa ghaNA bhava ochA thaI jAya che. A bIjAne na jaNAya, paNa jJAnI jANI rahyA che. AtmAnuM baLa vadhAre ke karmanuM baLa vadhAre haze ?" baLa to AtmAnuM vadhAre che. paNa te sUryanI ADe vAdaLo AvyAM hoya tethI sUryamAM ghaNI garamI hovA chatAM te dekhAto nathI, DhaMkAI rahe che ane TADha vAya che, paNa te vAdaLAM dUra thaI zake che; tema atyAre jIva karmathI gherAyo che ane badhI zakti AvaraNa pAmelI lAge che paNa teno mokSa thaI zake che." (u.pR.135) sarva zAsanA sArarUpa Atmasiddhi' te janma-maraNanA pherA TALe "bahu UMDI vAta jaNAvIe chIe. AtmA che, AtmA nitya che, AtmA kartA che, nA rana , uM. AtmA bhoktA che, mokSa che ane te mokSanA upAya che - e cha padano bahu vicAra karavA yogya che. "Atmasiddhi zAstra'mAM eno vistAra karelo che te bahu vicAravA yogya che. moTAM mahAbhArata, purANa ke jainanAM zAstro karatAM bahu sugama ane saraLatAthI sarva zAstranA sArarUpa "AtmasiddhimAM vAta karelI che. te gahana vAta vicAravAna jIvane bahu lakSamAM levA yogya che. nAnA pustakanA AkAre jaNAya che paNa te camatkArI vacano che. te viSe ame bahu kahetA nathI. te labdhivAkyo che; maMtrasvarUpa che. riddhi-siddhinI kaMI jarUra in he, fit -nI, nA kinA nidhana. 6 nathI; paNa janma-maraNanA pherA TALe tevAM te taiyuM kaMi ka ki, mana na leke zakana, vacano che. koI samaje, na samaje, to paNa na ja ? * A ane je 1, 1
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 samAdhimaraNa kAnamAM te vacano paDavAthI paNa puNya bAMdhe che. temAM je AtmA viSe vAta jaNAvI che te mAnya karavA yogya che; zraddhA karavA yogya che. temAM gurugamanI jarUra che. te Ave to jema tijorInAM tALAM UghaDe ane je joIe te kADhI levAya tema gurugamathI AtmAne oLakhANa thAya che. gurugama na hoya to vastu prApta thatI nathI. tijorI upara hAtha pherave paNa aMdaranI vastu na maLe tema gurugamarUpI kUMcI vinA svarUpanI prApti thatI nathI. OM zAMtiH zAMtiH zAMtiH" (u.pR.135) sAcA dilathI paramakRpALudevanI sAcI zraddhA thaI tenuM kAma avazya thaze daMtAlIvALA trikamabhAInuM zarIra kSayane lIdhe sukAI gayuM che. te hAla AzramamAM rahe che. parama kRpALudeva uparanI zraddhA draDha thAya ane zarIra uparanI mamatA ochI thAya tevo bodha, patra Adi bolAvIne, temane saMbhaLAvavAnuM nimitta rAkhyuM che. e rogamAM zarIra kSINa thaI javA chatAM bhAna, suratA sArI rahe che. vRddhAvasthA hoya, maMdavADa hoya, topaNa manuSyadeha che tyAM sudhI satsaMga Adi AtmahitanuM kAraNa banI zake che. roganA vakhate samakitI jIvane vizeSa nirjarA thAya che. duHkhanA vakhatamAM sAmAnya rIte bhagavAne vadhAre sAMbhare ane sukhanA vakhate saMsAra sAMbhare che. mATe jJAnI puruSo to vedanA vakhate rAjI thAya che ke A karmano bojo halako thAya che. eTalA sudhI ke mRtyuveLAne mahotsava gaNe che. je koI jIvanI sAcA dilathI parama kRpALudeva upara AsthA thaI che te sarvanuM kAma thaI javAnuM che. khAmI mAtra bodhanI ane jIvanI yogyatAnI che. te khAmI pUrI karavA sapuruSArtha kartavya chejI." (u.pR.104) jJAnadarzanacAritramaya AtmA je sadgurue jAyo te mAro, bAkI mAruM kAMI nathI - "nirbhaya raho; mRtyu che nahIM. koI paNa prakAre cittamAM kheda, harSa-zoka nahIM lAvatAM, koI jAtano vikalpasaMkalpa nahIM lAvatAM, aMtaHkaraNa-manamAM harSa ullAsa lAvo. duHkhane jANyuM, te javAnuM che tyAM zoka nahIM karavo. myAnathI taravAra judI che tema dehathI AtmA judo che. dehane laIne vyAdhi-pIDA thAya che, te javAne AvI che. AtmA che te sadgurue yathAtathya jANyo che. jevo temaNe jANyo che tevo mAre mAnya che; bhavobhava tenI zraddhA ho ! meM to atyArathI tene mAnya karI, zraddhA, pratIti, ruci sahita koI saMtasamAgamane joge jANyo te mATe mAnya chejI. have mAre koI Dara rAkhavAno nathI. udayakameM manAya che, bhogavAya che te mAruM nathI, mAruM nathI. je meM mAruM mAnyuM che te sarva mAruM nathI, te sarva sadgurune arpaNa che. mAruM che te jJAna-darzana-cAritra, te sadgurue jANyuM che. te AtmA yathAtathya, jevo che tema, jAmyo che te mAro; bAkI mAruM che ja nahIM." (u.pR.65)
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'upadezAmRta'mAMthI 5.u.prabhuzrIjIno sacoTa upadeza 121 AtmAne mRtyu che ja nahIM, je Ave te javAne mATe "atre samAdhi che; tame samAdhimAM raho. sarva vastu saMkalpa-vikalpamAM Ave che te mArI nathI. jeTaluM duHkha dekhAya che te AtmA jANe che. AtmAnuM sukha AtmAmAM che. kiMcit harSazoka karavA jevuM nathI. koI vATe khoTa jAya tevuM nathI. kAMI aDacaNa nathI. sukha, sukha ane sukha che. pApa mAtrano nAza thavAno che; tevo avasara che. roga hoya tyAM vadhAre karma khape. badhI vAte sukha che. beya hAthamAM lADu che. mRtyu to che ja nahIM. samatA, dhIraja rAkhI kSatriyapaNe vartavuM. jeTaluM AvavuM hoya teTaluM Ave; te badhAno nAza thaze ane AtmAnI jIta thaze-nakkI mAnajo. himmata hArazo nahIM. kSaNe kSaNe vRtti palaTAya che. AtmA marato nathI. OM zAMtiH zAMtiH zAMtiH" (u.pR.65) amUlya evA AtmAnI zraddhA maraNa vakhate rahe to samAdhimaraNa thAya "ATalI uMmara thaI tyAM sudhI mAbApa, strIputra, dhana, makAna, AhAra Adi aneka prakAranA prasaMgo, saMjoga AvyA te badhA dIThA; paNa koI sthira rahyA nathI. tema A bhavamAM je je pudgalanI racanA jovAnI haze teTalI badhI dekhAze-sukharUpe ke duHkharUpe; paNa te koI kAyama rahenAra nathI, badhI cAlI javAnI che. moTA moTA rAma-rAvaNa, kaurava-pAMDava, yAdava emAMnA koI atyAre nathI, sarva cAlyA gayA; to A bhavamAM je sukhaduHkha Ave che te kayAM rahenAra che ? be dahADAnA me'mAna jevuM che. temAM zuM citta devuM ? amUlya vastu to AtmA che te jJAnIe jANyo che, e niHzaMka vAta che. ane tevo ja ApaNo AtmA che. atyAre tenuM bhAna nathI, topaNa te mAnya karavuM atyAre banI zake tema che. ATalI pakaDa maraNa-vedanA vakhate paNa rahe tevo abhyAsa thaI jAya to samAdhimaraNa Ave, janma-maraNanAM duHkha TaLe ane kAma thaI jAya. karoDo rUpiyA kamAvA karatAM vadhAre kImatI A kAma karavA yogya che. smRtimAM rAkhI laI maMDI paDavA yogya chejI. phikarakA phAkA bharyA, tAkA nAma phakIra' enI peThe nizciMta thaI javAya evuM che. sapuruSArtha kartavya jI." (u.pR.131)
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ 122 game teTaluM ghana, kuTuMbAdi hoya paNa marI gayA pachI AmAnuM kAMI nathI bhojarAjAnuM dRSTAMta-bhojarAjAne eka samaye potAnAM nazvara sukhonI smRti thavAthI dehAbhimAna jAgrata thayuM ane AnaMdamAM AvI jaI vicAravA lAgyA ke aho! mArI pAse manohara yuvatIo che; mitro paNa mane anukULa rahIne varte che; baMdhu-bAMdhavo sadbhAvanA dharAvanArA che; namra ane vinayayukta vANI bolanArA AjJApAlaka sevako che; gajazALAmAM ane azvazALAmAM aneka hAthI-ghoDAo zobhI rahyA che' vagere vicAra karatAM teo potAnA bhAgyanI prazaMsA karatA hatA. kli samAdhimaraNa D cetoharA yuvatayaH suhRdo'nakUlAH / sadbAndhavAH praNatigarbhagirazca mRtyAH // valganti dantinivahAstaralAsturaGgaH / " 13 AnaMda pramodamAM samaya vyatIta karatAM temaNe upara jaNAvelA Azayane vyakta karato eka zloka divAla upara A pramANe lakhavAnI zarUAta karI- zlokanA traNa pado lakhyA pachI chelluM cothuM pada lakhavA mATe vicAra karatAM karatAM bhojarAjA nidrAdhIna thaI gayA. eTalAmAM kamabhAgye nirdhanAvasthAne prApta thayelo eka vidvAna puruSa rAjamahelamAM corI karavAnA hetuthI aMtaHpuramAM dAkhala thayo. corI karavA mATe Avelo te puruSa vidvAna ane saMskArI
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'upadezAmRta'mAMthI 5.u.prabhuzrIjIno sacoTa upadeza 123 hovAthI coravA mATe je koI paNa vastu upADe temAM tene haraNa karI javAnA doSo dekhAtA tethI te koI paNa vastu corI zakyo nahi. evAmAM bhIMta upara lakhAyelA pelA zlokanAM traNa caraNa vAMcavAmAM AvyAM, eTale tenI nIce tarata te vidvAna core cothuM caraNa A pramANe lakhyuM ke nayano biDAI gayA pachI emAMnuM kAMI rahevAnuM nathI. sammIlane nayanayona hi kiMcidasti / / ema zlokanI teNe pUrti karI. corI karavA mATe AvelA te paMDitane pratyeka vastu coravAmAM koI ne kAMI pApa dekhAyuM, tethI kAMI paNa lIdhA vinA te mahelamAMthI bahAra nIkaLI gayo. bichAnAmAMthI UThyA pachI rAjAe pote lakhelo traNa padovALo zloka cAre caraNomAM saMpUrNa thayelo joyo. cothuM arthabhara ane bhAvavAhI pada vAMcIne te khUba khuza thayo. vaLI teno artha jANavAmAM AvatAM te gadgadita banI gayo. ane saMsAranI tathA tenA sukhonI nazvaratA dhyAnamAM AvatAM te viraktabhAvane anubhavavA lAgyo. - rAjAne A pada lakhanAra mANasane maLavAnI icchA thavAthI teNe tene abhayadAna ApavAnI ghoSaNA karI potAnI sanmukha hAjara thavA jaNAvyuM. rAjAnI AjJA pramANe te paMDita rAjasabhAmAM AvatAM rAjAe teno satkAra karI potAne satya jJAna karAvavA mATe AbhAra mAnyo ane tenA phaLamAM tene khUba dhana ApI tenI daridratA paNa dUra karI." (zrI subodha kathAsAgaramAMthI) AtmAne maraNa che ja nahIM "maraNa che ja nahIM. kalpanAthI, ahaMbhAva mamatvabhAvathI, bhrAMtithI bhUlyo che. te bhUlI sadgurunI AjJAe sAvadhAna thazojI. je jAya che te pharI bhogavAtuM nathI. dehamAM jaNAtuM duHkha tethI kAMI hAni nathI. tethI AtmA niHzaMka bhinna draSTA-sAkSI chejI. te sadgurue joyo che. te zraddha chuM, mAnuM chuM. bhavobhava e mAnyatA ho !" (u.pR.74) sazurunA boghabaLe bAMdhelI vedanA bhogavatAM zAMti rahe A zarIra saMbaMdhamAM vRddha avasthAne laIne divase divase kaMI kaMI raMga badalAya che. jANe ke have deha chUTI jaze. paNa dehano saMbaMdha pUrNa thatAM sudhI-jyAM sudhI jarA avasthArUpI heDamAM rahevuM thaze tyAM sudhI-bAMdhelI vedanA bhogavatAM kALa jaze. paNa parama kRpALu devAdhidevanA zaraNathI te sadgurukRpAe temanA zaraNamAM, temanI AjJAmAM, temanA bodhamAM, tenI smRtimAM kALa jAya che, bhAva rahe che tethI saMtoSa mAnI kALa nirgamana karuM chuM. gabharAmaNa, mUMjhavaNa vRddha avasthAnAM bAMdhelAM vedananuM gurupasAthe jema bane tema samabhAve vedavuM thAya che." (u.pR.74)
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 samAdhimaraNa jIva maraNa vakhate gabharAI ArtadhyAna kare to khoTI gatimAM jAya jIvane duHkha Ave che, maraNa thAya che te vakhate gabharAya che, mujhAya che; vaLI koIne ghelachA thaI jAya che, akaLAya che. teno draSTA AtmA che. te vicAra chUTI jaI gabharAI mujhAI ArtadhyAna karI jIva khoTI gatimAM jAya che. mATe jJAnI puruSanA vacanAmRtamAM, patromAM je je bhalAmaNa che te vAMcavI-vicAravI kartavya che'." (u.pR.69) cakarI cahe, zvAsa caDhe chatAM jJAnIne dehathI judA thaIne javAnI majA paDe Apa svabhAvameM re ! abadhu sadA maganameM rahenA." [bhaktimAM gAyeluM pada]. abadhu e AtmA. hIrA, mANeka, motI, paisA bolAve tyAre A jIva doDI doDIne jAya che; paNa AtmA AtmAne uddezIne je bUma mAre che te dhyAnamAM leto nathI, nirdoSa sukha, nirdoSa AnaMda lyo game tyAMthI bhale; e divya zaktimAna jethI jaMjIrethI nIkaLe." - AtmAnuM lakSaNa-jANavuM, dekhavuM ne sthira thavuM te-niraMtara smaraNamAM, anubhavamAM rAkhavuM. pachI bhalene maraNa samayanI vedanA AvI paDI hoya, paNa "jANuM dekhuM te huM'; bIjuM to jAya che. cAhIne tene hAtha joDI atithi peThe vidAya thatuM ja jovAnuM mAtra che. temAM AtmAne kaMI vaLage tema nathI. nahIM levA ke devA ! je je udaya dekhAya che te javAne vAste AvyuM ke cAlyuM. vajatALAM vAsIne kahevuM ke je AvavuM hoya te Avone-maraNa Avo, azAtA Avo, sukha Avo, duHkha Avo, cAhe te Avo; paNa te mAro dharma nathI. mAro dharma to jANavuM, dekhavuM ane sthira thavuM e ja che. bIjuM badhuM pudgala, pudgala ane pudgala. cakarI caDhe, bebhAna thaI javAya ane zvAsa caDhe e badhuM dehathI judA thaIne beThA beThA jovAnI majA paDe che. [prabhuzrIne te arasAmAM cakkara, mUcha AvatAM] jAgRta, jAgRta, ne jAgRta rahevuM. hAya ! hAya ! have marI javAze; A te kema sahevAya ? evuM evuM manamAM na AvavuM joIe. vastu jANyA pachI bhUlI kema javAya ? deha te huM nahIM, e nizcaya thaI javo joIe. AgaLa ghaNA evA thaI gayA che jemane ghANImAM ghAlI pIlelA, paNa temanuM citta vibhAvamAM nahIM gayeluM." (u.pR.258)
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'upadezAmRta'mAMthI 5.u.prabhuzrIjIno sacoTa upadeza 125 AtmA e ja mAruM svarUpa; te jJAnIe joyo "deha chUTavA saMbaMdhI nirbhaya rahevuM kartavya chejI. AtmA ajara che, jJAnadarzanamaya che, dehanA saMyoge hovA chatAM dehathI bhinna che. tene zAtA-azAtA vedanIya hoya to paNa te kiMcit mAtra duHkhamaya nathI. AtmA che te mAruM svarUpa che. te jJAnIe joyuM che. dehane laIne vedanIya che, te vedanIyano kALa kSaya thAya che. tyAM te vedanIno kSaya thaye, nAza thaye, mRtyu-mahotsava che. karmano nAza te mRtyu-mahotsava che. harakhazoka karavA jevuM nathI; draSTA rahI joyA karo. zraddhA mAnyatA to te ja. sadguru, pratyakSa puruSa, sahajAtmasvarUpa paramaguru-jJAnadarzanamaya zrImad rAjacaMdra te ja guru chejI. OM zAMtiH zAMtiH zAMtiH." (u.pR.62) Akho loka trividha tApathI dukhI kALano bharUso nathI, lIdho ke leze thaI rahyuM che. jagata paMkhInA meLA jevuM che, memAna jevuM-svapna jevuM che. tIrthakaranA vacana evAM che : Akho loka trividha tApathI baLato che, ajJAnathI sarviveka pAmavo durlabha che. te yathAtathya che. samatA ane dhIraja kartavya che. e ja eka bhAva-vRSTi karavAnI che. jevuM sukha-duHkha bAMdhyuM haze tevuM bhogavAze. temAM koInuM cAle tema nathI." | (u.pR.102) mRtyue mAthAnAM laTiyA jhAlyAM che gharmarAja yudhiSThiranuM dRSTAMta-dharmarAja yudhiSThire eka samaye gorane potAne tyAM jamavAnuM AmaMtraNa ApI temane besavA mATe sonAno pATalo Apyo. te joI goranA manamAM thayuM ke, saMdhyA karatI vakhate besavA mATe ApaNI pAse A pATalo hoya to kevuM sAruM! te dahADe to gora jamIne gayA, paNa bIje divase savAre AvIne UbhA rahyA. te samaye rAjA yudhiSThira hajAmata karAvatA hatA. temaNe pUchyuM ke, "kema, mahArAja! zI icchA che? gora kahe : "kAlavALo pATalo mane saMdhyA karavA mATe maLe evI abhilASA che.' rAjA kahe : "ThIka, kAle Avajo" A sAMbhaLIne temanI bAjumAM UbhA rahelA arjuna ane bhIma harSa pAmI hasavA lAgyA. rAjAe temane tema karavAnuM kAraNa pUchatAM bhIme khUba AnaMdamAM AvI jaI moTAM moTAM vAjiMtrono avAja jorazorathI karavA mAMDyo. thoDI vAra rahIne baMne jaNA bolyA ke "kAla sudhI ApaNuM zarIra raheze ja e Apa satyamUrtinA vacanathI jANI amane AnaMda thayo che, arthAt kSaNabhaMgura evuM zarIra paNa AvatI kAla sudhI avazya Takaze ja e viSe amArA manamAM have kAMI paNa saMdeha raheto nathI. kemake Apa
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ 126 samAdhimaraNa sarvadA satya ja bolo cho; tethI ame nizcayapUrvaka ApanA kahevAthI mAnIe chIe ke kSaNamAtramAM nAza pAmanAruM evuM zarIra paNa AvatI kAla sudhI avazya TakI raheze ja. AthI ame harSita thaIne vAjiMtro vagADyA.' zarIra game te kSaNe vinAza pAme mATe dharmakArya zIgha karavuM al" v rAjA kahe : AmAM mArI bhUla thaI che; kAraNa ke zarIra vinAzadharmavALuM che, mRtyue mAthAnAM laTiyA jhAlI rAkhyAM che. tethI zarIra game te kSaNe vinAza pAmaze ja ema mAnI dharmakArya karI levuM, dharmAcaraNamAM pramAda karavo nahi. paropakAranuM kAma tarata karavuM. "zubhasya zIghram' arthAt zubha kAmamAM DhIla na karavI. sAruM kAma tarata karavuM. Aje kAMI dAna karavAnuM dhAryuM ane te karIzuM' ema bolIne kAla para mulatavI rAkhyuM to te kALabaLane lIdhe bhAva pharI jAya ane satkArya karavAnuM rahI jAya. mATe tema karavuM yogya nathI. zubha kAma karavA mATe vAyado na karavo paNa tene tarata karI levuM. ema vicArI rAjA yudhiSThire hajAmata karAvatAM karAvatAM UbhA thaIne te gorane bolAvI pATalo ApI dIdho ane pachI bAkI rahelI hajAmata karAvavA beThA.
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'upadezAmRta'mAMthI 5.u.prabhuzrIjIno sacoTa upadeza 127 hamaNAM ghana kamAvo, vRddhAvasthAmAM gharma karIzuM tAtparya e che ke, mokSanA kArarUpa A manuSyadeha maLyo chatAM ghaNA loko potAnA astitvane zAzvata mAnIne ema vicAre che ke, hamaNAM to saMsAra sukha bhogavo-chokarA paraNAvo-paisA kamAo; pachI gharaDAM thaIzuM tyAre prabhunuM bhajana-bhakti karyA karIzuM. zI utAvaLa che?" paNa kharekhara ema mAnavuM bhUlabhareluM che. mRtyu upara koInI sattA cAlatI nathI. kaI kSaNe, kaye sthaLe mRtyu Avaze tenI koIne khabara nathI. huM kaMI gharaDo thayo nathI, ke maraNane hajI ghaNIvAra che ema jANI manuSya dhana prApta karavAmAM samaya gALavA yogya nathI. kemake mRtyue mAthAnAM laTiyAM jhAlI rAkhyAM che ema mAnI dharmakArya karavAmAM kSaNamAtra paNa vilaMba karavo nahIM." (bodhaka vArtAomAMthI) udhyAdhina zAtA - azAtA jIvane bhogavavI paDe "azAtAno jyAM sudhI udaya che tyAM sudhI akasIra davAo paNa asara karatI nathI. vaLI roga koI bIjo hoya ane davAo bIjA ja prakAranI thayA kare che. ane zAtAno udaya thavAno hoya tyAre je roga hoya tene lAgu paDI jAya tevI davA paNa maLI Ave tevo joga bane che. ApaNe to sevAbuddhie je ThIka lAge te jaNAvIe ke karIe, paNa ApaNAthI kaMI banI zake tema nathI. karavA yogya zuM che tenuM bhAna paNa ApaNane nathI." (u.pR.124) AtmAnI mAnyatA karo, tenI saMbhALa lo A jIva mAyAnA svarUpamAM kevI rIte phasAI jAya che ! mAyAnA svarUpamAMthI pAcho vaLa. badhAno vicAra karyo, paNa maraNa kyAre Avaze teno vicAra karyo ? A jIva ghaDI navaro paDato nathI. saMkalpavikalpamAMthI navaro thato nathI. AtmAne saMbhALato ja nathI. badhe AtmA AtmA che. AtmA dekhAto nathI; paNa bhAva kara. temAM kaMI mahenata nathI. te jovA mAMDa. tenI zraddhA karavAnI che. sat ane zIla : sat te AtmA, zIla te tyAga. badhuM mUkIne have A lakSa rAkho. mAyAnA svarUpamAM khaLI jaI zuM thAya che te joyuM ? A manuSyabhava jaze, pachI zuM karazo ? have bIjuM badhuM mUkI do. Ano vicAra karo. rAjA marIne kIDo thAya, kIDo indra thAya, indra vanaspatimAM paNa jAya! badhuM duHkha, duHkha ne duHkha che. AtmAnI mAnyatA karavAmAM kaMI ApavuM paDatuM nathI. have cetI jAo, jAgRta thaI jAo. kahevAmAM bAkI rAkhI nathI, cetAvyA che. buddhimAna cetI jaze." (u.pR.459),
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 rAjA marIne kIDo thAya, deva cyavIne ekendriyamAM jAya; kevuM vicitrapaNuM! zubharAjAnuM dRSTAMta mithilA nagarImAM zubharAjA rAjya karato hato. tenI rANInuM nAma manoramA ane tenA putranuM nAma devarati hatuM, te buddhimAna ane guNajJa hato. ekavAra munio sAthe AcArya padhAryA. rAjA zubha aneka bhavyo sAthe darzana karavA gayo. upadeza sAMbhaLyA pachI rAjA zubhe gurumahArAjane pUchyuM ke he bhagavaMta! AvatA bhavamAM huM kyAM janma laIza? gurue kahyuM-pApanA phaLamAM tamAro janma pAyakhAnAmAM pacaraMgI kIDArUpe thaze. tenuM pramANa A che ke tamArA mukhamAM viSTA paDaze, tamAruM chatra bhAMgI jaze ane AjathI sAtamA divase vIjaLI paDaze tethI tamAruM mRtyu thaze. gurue nirbhayapaNe jema thavAnuM hatuM tema kahI dIdhuM. e A C samAdhimaraNa D eka divase 2AjA zubha nagaramAM praveza karatA ghoDAno paga viSTA upara paDyo ane viSTA uchaLI rAjAnA moDhAmAM paDI. AgaLa jatAM chatra bhAMgI gayuM. tethI rAjAe potAnA putrane bolAvI kahyuM ke have mArA pApakarmano udaya thayo che tethI marIne huM ApaNA pAyakhAnAmAM pAMcaraMgano kIDo thaIza. tyAre tuM mane kIDA thayelAne mArI nAkhaje jethI mArI sArI gati thAya. pratyakSa jJAnIpuruSanI vANI kadI jUdI paDe nahIM badhI ghaTanAo uparathI rAjAne gurunI vAta upara vizvAsa to Avyo chatAM hajI potAnA upara vIjaLI paDe nahIM tenA mATe eka lokhaMDanI majabUta peTI karAvIne temAM beTho ane tene pANImAM mukAvI. kAraNa ke pANI upara vIjaLInI asara thAya nahIM, ane huM bacI jAuM. paNa pratyakSa jJAnIpuruSanI vANI kadI jUThI paDe nahIM. tethI sAtamA divase AkAzamAM vIjaLI camakavA lAgI. te samaye eka moTA mAchalAe te peTIne uchALIne pANInI bahAra pheMkI ke tarata ja tenA upara vIjaLI paDI ane rAjAnuM mRtyu thayuM.
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'upadezAmRta'mAMthI 5.u.prabhuzrIjIno sacoTa upadeza 129 pachI pAyakhAnAmAM te kIDo thayo. putre pAyakhAnAmAM jaI joyuM to pAMcaraMgano kIDo tyAM dekhAyo. tene mAravA mATe koziza karI paNa te viSTAnA DhagalAmAM aMdara UMDo pesI gayo. rAjakumAra devaratine Azcarya thayuM ane sAthe vicAra Avyo ke rAjA marIne kIDo thAya to rAjya karavAnuM phaLa zuM? tethI teNe vairAgya pAmI saMsAranA AvA baMdhanothI chUTavA zrAvakanA vrata grahaNa karyA. game tevA halakA sthAnamAM jIva janma paNa tene maravuM gamatuM nathI eka divasa devaratie potAnA pitAnI hakIkata munirAjane saMbhaLAvI tyAre munirAje kahyuMjIva svabhAvathI ja je gatimAM jAya tyAM potAne sukhI mAne che. game tevA halakA sthAnamAM te utpanna thayo hoya paNa maravuM tene gamatuM nathI. tamArA pitA jIvatA hatA tyAre manuSya zarIramAM prema hato. have te jIva kIDArUpe thayo to pAyakhAnAmAM prema thayo. saMsAranI AvI ja sthiti che. munirAjanA mArmika upadezathI saMsAranI AvI bhayaMkara sthiti jANI devarati rAjAne paNa vairAgya utpanna thayo. rAjA marIne kSaNamAM viSTAno kIDo thaI jAya athavA devalokanA sukha bhogavI jIva ekendriya evA vanaspatikAyamAM janma le evA A saMsAranuM vicitra svarUpa jANI devarati rAjAe A saMsArano tyAga karI dIkSA lIdhI. ane janmamaraNathI sarvakALane mATe mukta thavA atyaMta ArAdhanA karIne sarva pApono nAza karI mukti meLavI AtmakalyANa sAdhya karyuM." (ArAdhanA kathAkozanA AdhAre) sazurunI AjJA pramANe vartI parabhavanuM bhAtuM bAMghavuM "jIva mastAna thaIne phare che. paNa maMdavADa ke maraNa pathArIe paDaze tyAre kayo vepAra kAmamAM AvavAno che ? dhananA bhaMDAra haze te paNa paDyA raheze. sagAM-vahAlAM ke viSayabhoga koI te vakhate duHkha levA samartha nathI. te vicArI AjJArUpa dharma ArAdhavA taiyAra thaI javA jevuM che." 'ALAgho, bhAItavo' - (u.pR.94) huM sahajAtmasvarUpI AtmA ja chuM; e mAnyatA sAthe maraNa te samAdhimaraNa. "maraNa to sarvane che ja; deha dharyo tyArathI ja maraNa che ane maraNa samayanI vedanA paNa asahya hoya che. bhalabhalA bhAna bhUlI jAya che. te vakhate kaMI paNa yAda AvI zakatuM nathI. mATe atyArathI ja tenI taiyArI karI rAkhavI ke samAdhimaraNa thAya. "maraNa avasare mane bIjuM kaMI nA ho, A ja AjJA mAnya ho! huM kaMI paNa jANato nathI, paraMtu A je kahe che te ja satya che ane
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ 130 samAdhimaraNa te ja AjJA mAnya ho!" ema taiyArI karI rAkhavI. samaye samaye jIva marI rahyo che. mATe samaya mAtrano paNa pramAda na karatAM "samaye goma mA pamag' e vAkya yAda rAkhIne samaye samaye AjJAmAM pariNAma karavAM. mAruM to e purANapuruSa paramakRpALudeve je kahyuM che te eka mAtra 'sahajAtmasvarUpa' ja che, anya kAMI mAruM nathI. aMtarAtmAthI paramAtmAne bhajAya che. mATe aMtarathI (aMtarAtmA thaI paramAtmAmAM jene draDha, satya zraddhA che te aMtarAtmA che) draDha zraddhA rAkhIne AjJA upAsavI. A saMjoga-saMbaMdha strI-putra, mAtA-pitA, bhAI Adi sarva paryAya che. (karmajanya paudgalika ane vaibhAvika paryAya che) ane nAzavaMta che. mATe te koI mArAM nathI. mArA to eka sasvarUpI parama kRpALudeva che, ane temaNe je AjJA karI che ane kahyo che tevo sahajAtmasvarUpI eka AtmA ja che. te sahajAtmasvarUpa AtmA che, nitya che, e Adi cha pada je paramakRpALudeve kahyAM che te svarUpavaMta che. e mAro che ema mAnavuM. atyArathI taiyArI karI rAkhavI ke maraNa samaye A AjJA ja mAnIza. bIjuM kaMI nahi mAnuM. e mAnavAthI ja, e mAnyatA rahevAthI te sAthe je maraNa che te samAdhimaraNa che. jJAna-darzana-cAritramaya sahajAtmasvarUpa AtmA e ja ApaNo che, ema mAnavuM. jIva potAnI meLe zraddhA, bhAvanA kare enA karatAM A to sAkSI thaI, amArI sAkSIyukta thayuM." (u.pR.489) samakitIne vadhAre dukha Ave tema karmanI vadhAre nirjarA. he prabhu ! kSaNabhaMgura deha dago denAra che. koI roga levA samartha nathI. jIvane karma ekalA bhogavavAM paDe che. paNa samakitInI balihArI che ! tene to jema vadhAre duHkha Ave tema vadhAre nirjarA thAya che. jenI pAse bhedavijJAna hathiyAra che teno Akhare jaya thAya che. atre sarva prakAranI bAhya anukULatA chatAM jarA avasthAnI vedanI levA koI samartha nathI." (u.pR.108)
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'upadezAmRta'mAMthI 5.u.prabhuzrIjIno sacoTa upadeza 131 upasarga zarIrane che; AtmAne nathI pAMDavone zatruMjaya re, parvata upara zatruoe loDhAnAM tapAvelAM bakhtaro paherAvyAM, bhayaMkara upasarga karyo. paraMtu pAMDavo dehAdhyAsa choDI Atma dhyAnamAM tallIna rahyA, AtmadhyAnamAM acaLa rahyA ane zivapadane pAmyA. pAMDavoe zuM karyuM ? "AtmA potAno che; te to ajara, amara, dehAdi karma nokarmathI bhinna, jJAtA-draSTA, jJAna-darzanaupayogamaya, zuddha buddha eka svabhAvavALo che ane upasarga Adi zarIra ne thAya che; AtmA ne ane tene AkAza ane bhUminA jeTaluM cheTuM che." ema bhedajJAnathI Atma dhyAnamAM acaLa rahyA. - ApaNA upara paNa evA upasargo Avaze. maraNa to eka kALe badhAne Avaze. to te mATe taiyAra thaI javuM. bhedajJAnano abhyAsa karavo. sonAne game teTaluM agnimAM tapAvo topaNa sonApaNuM jatuM nathI. tema jJAnIne roga, duHkha, kaSTa, upasarga, maraNa AdinA game teTalA tApa AvI paDe topaNa potAno jJAnasvabhAva te tajatA nathI." (u.pR.372) zarIrane jonAra ane jANanAra evo AtmA te zarIrathI sAva judo. pratyakSa dekhAya che ke zarIra hADa, mAMsa ne cAmaDAnuM che. temAM kAMI sArarUpa nathI; chatAM vikalpa karI karI "mAruM" mAne che. A deha trIsa varasano hato, Aje gharaDo thayo. AtmA gharaDo
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ 132 samAdhimaraNa thayo che ? AvI ja rIte badhA mahemAna che. RNa saMbaMdhe badhA AvI maLyA che. koI teDavA gayuM nathI-tame mArAM mAbApa thajo ke dIkarA thajo evuM koI teDavA gayuM nathI. AvuM che, chatAM ahaMbhAva-mamatvabhAva thaI javAthI Akhare raDAkUTa kare che, "mAruM" mAnI duHkhI thAya che. ahaMbhAva choDavA jJAnI kahe che te vizvAsa rAkha. vahevAre vANiyo, mA, bApa mAna; paNa manamAM nakkI karI nAkha ke te svapna che, kharuM nathI. tevuM mAnavA mATe koI nA kahI zake tevuM che ? amAre manamAMthI mAnyatA kaDhAvI nAkhavI che. svapna che-joyA kara, nahIM to pharyA kara. AvyuM che te jaze ja. tenI phikara zAnI ? jonAra ane jANanAra judo che. te jJAnIe jANyo che; te mAna ne bIjA badhAnI hoLI karI nAkha." (u.pR.452) mAruM te jAya nahIM; jAya te mAruM nahIM "samyavruSTi, AtmA sivAya kaMI potAnuM gaNe nahIM. gajasukumAre zuM karyuM ? dhIraja. gAMThe bAMdhI lo-dhIraja, samatA, kSamA. vedanI vakhate vicAravuM ke mAruM che te javAnuM nathI; ane je jAya che te taDakAchAyAM jevuM che paNa tene mAruM mAnuM ja nahIM. gajasukumArane jJAnI maLyA hatA. temaNe je mAnya karAvyuM hatuM te ja potAnuM mAnyuM; bAkI badhuM para jAyuM. badhAye javAnA che-paryAyane kema mArA mAnuM ? jJAnIe zuM karyuM che ? rAga, dveSa ane moha kADhyA che. A jIvanuM bhUMDuM koNa kare che ? pUjAnI icchA, pudgalanI, pArakAnI icchA zuM rAkhavI ? have zAmAM moha karavo ? moha karyo ke phasAyo. nArakIne duHkha bhogavatI vakhate koNa bacAvavA Ave che ? koI koInuM nathI." (u.pR.458) narakanA duHkhono nAza karavo hoya to moha mUkI hamezAM gharma karavo suvrata zeThanuM vRSTAMta-dhAtakI khaMDamAM AvelA vijayapattanamAM suvrata nAme eka zeTha raheto hato. rAjA paNa tene baha mAna Apato ane gAmanA sarva vyApArIomAM te agresara hato. tene suramatI nAmanI zIlavatI patnI hatI. eka vakhata te zreSThI sukhe suto hato. pAchalI rAtre nidrA dUra thaI te vakhate tene vicAra thayo ke-"huM pUrva janmanA puNyodayathI sukhamAM magna thaIne A divaso nirgamana karuM chuM, paraMtu paraloka mATe hitakArI kArya kaMI paNa karavuM joIe; kemake te vinA
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'upadezAmRta'mAMthI 5.u.prabhuzrIjIno sacoTa upadeza 133 sarva nirarthaka che." e pramANe vicAra karatAM sUryodaya thayo, eTale zayAmAMthI UThI potAno nityakrama karI te zreSThI gurune vAMdavA gayo. gurune vAMdIne yathAyogya sthAne dharmadezanA sAMbhaLavA beTho. gurue dezanA AraMbhI- ALasa, moha, potAnI prazaMsA, ahaMkAra, krodha, pramAda (nidrA), kRpaNatA, bhaya, zoka, ajJAna, vikathA, kutuhala ane rati e tera kAThIAno tyAga karavo. A kAThIAno je tyAga karato nathI te narakagatimAM utpanna thAya che. kahyuM che ke-pAMca karoDa, aDasaTha lAkha, navANuM hajAra pAMcasone corAzI vyAdhio sAtamI narakanA apratiSThAna nAmanA chellA pAthaDe che. nA karavA, 50 ST mATe he zreSThI! AvAM narakanAM duHkhano nAza karavA mATe hamezAM dharma karavo, kemake puNyano mahimA aciMtya che. kahyuM che ke-"A bhAratakSetramAM keTalAya bhadra pariNAmI mithyAdraSTi jIvo paNa che ke je ahIMthI marIne navame varase mahAvidehakSetramAM kevaLI thAya che. mATe te zreSThI! sulabhabodhi jIvane kAMI paNa duSkara nathI." A pramANe zreSThIe dezanA sAMbhaLI, dharma ArAdhI, samAdhimaraNa karIne agiyAramAM devalokamAM devarUpe avatayau. (upadezaprAsAda bhA.bhA.4 pR.165) paramakRpALudeve prabhuzrIjIne kahyuM-muni AtmA jovo AtmA jovo. zreNika rAjAne anAthImuni pAsethI A ja pakaDa thaI hatI. paramakRpALudeve amane te kahyuM hatuM. temAM pote paNa AvI gayA, ema kahyuM hatuM. ane te pakaDa thavAthI paDado dUra thaI gayo. mIThI vIraDInuM pANI tarasa chipAve che. khAro samudra Akho bharelo hoya, paNa kaMI kAmano nathI." (u.pR.341) "vIsa hAkarma jhera utAravA mATe mahAmaMtra "mumukSu-vastu be che tevuM sAMbhaLIe chIe, jaDa ane cetana; chatAM dehAdhyAsane laIne AtmA tarapha lakSa rahetuM nathI. dehAdhyAsa kema ocho thAya? prabhuzrI-anAdi kALathI jIve dehane ja saMbhALyo che, AtmAne saMbhALyo nathI. te to jANe che ja nahIM ema karI nAkhyuM che. vAstavika rIte te na hoya to badhAM maDadAM che. bhAva karavA. jema
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134 samAdhimaraNa koI mahAmaMtra hoya tema "vIsa dohA" jhera utAravA mahAmaMtra che. e amRta che. vizvAsa ane pratIti joIe." (u.pR.473) AtmAthI moTo koI Izvara nathI "Izvara koNa ? AtmA. tenAthI moTo Izvara koI nathI. bhIMta upara ghoDAnA bhAva karyA hoya to ghoDo jaNAya che. tema 'sahajatmasvarUpanuM smaraNa karyuM hoya to kALe karIne terUpa thavAya che. tevA bhAva thayA ke badhethI UThI javAya che." (u.pR.457) AtmA sivAya jagatamAM eka paramANuM paNa mAruM nahIM avaLuM karyuM tyAM jagata dekhAyuM. savaLuM karyuM tyAM AtmA jovAyo. je dekhAya che te badhuM para che. je bhaLAya che tene mAnyuM che e ja avaLI draSTi. draSTi phare to badhAne jANanAra-dekhanAra evo je AtmA tenA upara draSTi jAya; tyAM parapadArthomAM mAruM mAruM thaI gayuM che te TaLe. badhuM mUkavuM paDaze. jyAM jyAM mAruM mAruM karyuM che tyAMthI UThI javuM paDaze. mAro eka AtmA che. te sivAya jagatamAMnI vastuomAMthI eka paramANu paNa mAruM nahIM." (u.pR.384) jaDa evuM jagata te jharamara ane cetana evo AtmA te amRtamaya "AtmA upara premabhAva vadhArI devo joIe. tenuM mAhAsya lAgyuM nathI. samaja moTI vAta che. samajya chUTako che. samaja Avye A jhera ne A amRta ema jaNAya che. pachI amRtane mUkI jhera koNa grahaNa kare ? A jaDa ane A cetana ema jJAnIne bheda paDI gayo che. AtmAnI riddhi, AtmAnuM sukha kacyuM jAya tema nathI." (u.pR.385)
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ 135 pa.pU.prabhuzrIjIe karAvelA aneka mumukSuonA samAdhimaraNanA dRSTAMto pa.pU.prabhuzrIjInA sAnidhyamAM zrI anupacaMdabhAI malakacaMdanuM thayela samAdhimaraNa bharUcanA eka anupacaMdajI nAmanA vaNika dharmAtmA jIvane parama kRpALudevano pratyakSa yoga thayelo. temane tyAM sAMsArika vyApArika kAraNe paramakRpALudevane javuM thayeluM. te vakhate temane AtmahitamAM preravA teozrIne vRtti udbhavelI, paNa temanuM pravartana matamatAMtaranA AgrahavALuM jANI, hAla sUcanAno temane joIe tevo lAbha nahIM thaI zake ema jANI, vRtti saMkSepI lIdhelI. pachI temane koI bhAre maMdavADa Avyo ane samAdhimaraNanI bhAvanA jAgI tyAre koNa mane samAdhimaraNa karAvaze e vicAre temaNe badhe najara nAkhI paNa koI sAdhu, sAdhvI ke zrAvaka tevAM najare temanA gacchamAM jaNAyAM nahIM, paraMtu paramakRpALudevanI adbhuta zaktino kaMIka paricaya temane thayelo tethI temane samAdhimaraNa mATe vinaMtI karI. tenA uttaramAM teozrIe eka patra lakhyo
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa 136 che te patrAMka 702 tema ja patrAMka 706 e banne patro vAraMvAra vAMcI bane to mukhapATha karavA bhalAmaNa chejI; ane mukhapATha thaye roja nityaniyamamAM umerI levA yogya che, eTale roja svAdhyAya thaze to jarUra jIvane jAgRtinuM kAraNa cAlu rahezejI." (bo.3 pR.571) patrAMka 702mAM paramakRpALudeva lakhe che :- "vicAravAna puruSo to kaivalyadazA thatAM sudhI mRtyune nitya samIpa ja samajIne pravarte che." "ghaNuM karIne utpanna karelAM evAM karmanI rahasyabhUtamati mRtyu vakhate varte che." paramakRpALudeva pratye karelI samAdhimaraNanI bhAvanA te pa.pU.prabhuzrIjInA hAthe phaLI "eka divasa zrI anupacaMdabhAI pAlItANAnA gaDha upara caDhatA hatA. te vakhate 5.pU. prabhuzrIjInuM comAsuM pAlItANAmAM hatuM. teozrI gaDha uparathI darzana karI nIce UtaratA hatA. tyAre rastAmAM anupacaMdabhAIne joyA. temane cakkara AvavAthI sAthenA bhAIoe temane suvaDAvI dIdhA hatA. temanI tabiyata asvastha jANI pa.pU.prabhuzrIjIe kahyuM ke paramakRpALudeve jaNAvela vIsa doharA tamane yAda che? tyAre temaNe hA kahI. tyAre pa.pU.prabhuzrIjIe kahyuM--te bolo. anupacaMdabhAI bolyA. pharI bolo, pharI bolo, ema traNavAra bolatA bolatA ja temano deha tyAM chUTI gayo. ema paramakRpALudeva pratye karela sAcI samAdhimaraNanI bhAvanA te pa.pU.prabhuzrIjInA hAthe saphaLa thaI.' zrI laghurAja svAmI sacitra jIvanadarzana (pR.37)
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa.pU.prabhuzrIjIe karAvela aneka mumukSuonA samAdhimaraNa 137 zrI mANekalAla ghelAbhAInuM samAdhimaraNa zrI mANekalAla ghelAbhAI (pa.ka.devanA bhAgIdAra) pAse pa.pU.prabhuzrIjIe zrI raNachoDabhAI (bhAIzrI) nAravALAne samAdhimaraNa karAvavA mATe mokalyA hatA. temaNe paNa"zuddha buddha cetanyaghana, svayaMjyoti sukhadhAma; bIjuM kahIe keTaluM? kara vicAra to pAma." AtmasiddhinI A gAthA traNa cAra vakhata bolatAM bolatAM deha tyAga karI samAdhimaraNa sAdhyuM hatuM. pa.u.pa.pU.prabhuzrIjIe zrI DAhyAbhAI desAInA samAdhimaraNanA aMta samaye Apela hAjarI "amane aMtasamaya upakArI vahelA Avajo re, zrImad sadguru nAma tamAruM, prANa jatAM paNa na karuM nyAruM; manahara maMgaLa mUrti mane batAvajo re. amane." prabhu mArI aMta samaye saMbhALa lejo, mane Apano ja Azaro che "naDiyAdanA mumukSuomAMthI koIne te vakhate khabara na hatI ke prabhuzrI hAla kyAM che? paraMtu prabhuzrIno aMtarajJAnaprakAza koI adbhuta hato. te dvArA temaNe joyuM ke naDiyAdanA eka mumukSubhAI DAhyAbhAI desAIno aMtasamaya najIka che. te mumukSubhAIe pahelA AzramamAM prabhuzrI pAse vinaMtipUrvaka mAgaNI karI jaNAvyuM hatuM ke prabhu, mArA aMta samaye mArI khabara lejo. mane Apano ja Azaro che. - atyAre temano aMtasamaya najIka jANI prabhuzrI zeThazrI jesaMgabhAI sAthe ekAeka savAramAM naDiyAda zrI nAthAbhAI avicaLabhAI desAIne tyAM padhAryA. temaNe prabhuzrInI ghaNA ullAsabhAve bhaktibhAvanA karI. tyAM bIjA mumukSuo paNa ekatra thaI gayA. temane dharmabodha ApI tyAMthI teozrI zrI DAhyAbhAInA ghara tarapha cAlyA. badhA mumukSuo pAchaLa pAchaLa cAlyA. prabhuzrI jyAre zrI DAhyAbhAIne tyAM AvI pahoMcyA tyAre ja badhAne khabara paDI ke A mahAbhAgya mumukSune aMtasamaye samAdhimaraNa sanmukha karAvavA ja teozrI ekAeka ahIM padhAryA che."
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 samAdhimaraNa pa.pU.prabhuzrIne jotAM ja AnaMda ullAsamAM vedanAnI vismRti "jyAre prabhuzrI zrI DAhyAbhAInI maraNa pathArI pAse padhAryA. tyAre zrI DAhyAbhAI bahArathI kaMIka bebhAna vat jaNAtA hatA. paraMtu aMtaramAM temane parama kRpALudevanuM ja raTaNa hatuM. prabhuzrIe pAse AvI 'sahajAtma svarUpa paramaguru" ema be traNa vAra moTethI maMtra saMbhaLAvI amImaya draSTi nAkhI. tyAM to te bhAnamAM AvI pathArImAMthI beThA thaI gayA ane prabhuzrIne jotAM ja AnaMdamAM ullAsamAM roganI vedanAne vIsarI gayA. be hAtha joDI, mastaka namAvI aMtasamaye darzana devA badala AbhAranI bhAvanA darzAvI pAchA sUI jaI prabhuzrInA bodhavacano zravaNa karavAmAM ullAsathI ekAgratApUrvaka lIna thaI gayA. tyAM prabhuzrIe dehAdhyAsa chUTI AtmasvarUpamAM vRtti tallIna thAya tevo suMdara bodha ekAda kalAka sudhI evI sacoTa rIte karyo ke te pAvana AtmA uttarottara zAMta dazA pAmI AnaMda ane ullAsa sahita aMtara magna thato gayo. A pramANe temane apUrva jAgRti ApI samAdhi maraNa rUpa apUrva Atma zreya sanmukha karI teozrI bahAra nIkaLyA.
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa.pU.prabhuzrIjIe karAvela aneka mumukSuonA samAdhimaraNa 139 zeThazrI jesaMgabhAI sAthe teo tyAMthI tarata ja naroDA javA vidAya thaI gayA. tyArapachI tarata ja zrI DAhyAbhAI samAdhipUrvaka dehatyAga karI gayA. paropIrAya satAM vimUtaya:' jANe A sUktine caritArtha karavA ja na hoya tema A saMtapuruSa AhArapANInI kaMI paravA karyA vagara naDiyAdathI ravAnA thaI baporanA eka vAgyAne sumAre naroDA AvI pahoMcyA." temanA divya jJAnamAM haju bIjAnuM maraNa sudhAravAno divya bhAsa "temanA divya jJAnamAM haju bIjA koInuM maraNa sudhAravAnuM che ema pragaTa jaNAI rahyuM hatuM. tethI te naroDAmAM AvI tarata ja eka mumukSu bAI maraNapathArIe hatI tenI pAse gayA. tene paNa deha ane AtmAnA bhinnapaNA viSe adbhuta bodha ApI samatA, dhIraja, sahanazIlatApUrvaka zAMta bhAve aMtaramagna thavAmAM utsAha prerI, apUrva jAgRtimAM ANI samAdhimaraNa-sanmukha karI pote tyAMthI bahAra nIkaLyA. tyAra pachI thoDA vakhatamAM te bAIno deha chUTI gayo. Ama banne AtmAonA maraNa sudhArI prabhuzrI te divase naroDAmAM rokAI bIje divase amadAvAda AvyA. thoDA divasa tyAM rahI caitra mAsamAM teozrI AzramamAM padhAryA." (u.pR.66]). pa.pU.prabhuzrIjInA upadezathI bhAIzrI paMDitanuM samAdhimaraNa "amadAvAdamAM elisabrija vistAramAM zrIyuta hIrAlAla zAhe eka baMgalo baMdhAvyo hato. temAM badhA mumukSuo sAthe tyAM padhArI bhakti karavA tathA paramakRpALu devanA citrapaTanI sthApanA karavA mATe te pU.prabhuzrIne koI koI vAra vinaMtI karatA tyAre prabhuzrI jaNAvatA ke avasare joIzuM." saM. 1991nA mAgazaramAM eka apUrva banAva banyo. amadAvAdathI DaoNkTara zAradAbahena paMDita ghaNI vAra AzramamAM satsaMga arthe AvatA. temane prabhuzrInA satsaMga sarbodhathI saddharmano raMga lAgelo joI tathA temane vAraMvAra AzramanA satsaMgano lAbha levA AvatAM jANI tema ja prabhuzrInA prabhAvathI temanA jIvanamAM jAgelI pavitra dharmabhAvanAo joI temanA eka bhAI zrI paMDita ke je khAsa dharma pratye rucivaMta to na hatA chatAM koI apUrva pUrva puNyanA udaye te ekadama dharmabhAvanA sanmukha thaI jijJAsu vRttithI zrI zAradAbahenane pUchavA lAgyA ke tame je mahAtmAnA satsaMgAthe agAsa AzramamAM jAo cho tyAM temanA darzanArthe A zukravAre mAre AvavAnI bhAvanA jAgI che. zrI zAradAbahene tethI harSita thaI zukravAre temanI sAthe AzramamAM javAnI hA pADI."
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ 140 samAdhimaraNa jumoniyAthI nA phaLIbhUta nahIM thAya e 1 kema karIne thaze? evI pa.pU.prabhuzrIjInA darzana karavAnI tIvra bhAvanA "paraMtu vidhie kaMI ora ja dhAryuM hatuM. te bhAI zrI paMDita ekAeka nyumoniyAthI pathArIvaza thaI paDyA ane AzramamAM javAnI mahAtmAnA darzana have kema karIne thaze? evI ciMtAmAM ne ciMtAmAM pathArImAM eka enuM ja raTaNa karavA lAgyA. te arasAmAM AzramamAM paNa prabhuzrIe zrI hIrAlAlabhAIne bolAvIne kahyuM, prabhu, A zanivAre tamAre tyAM paramakRpALu devanA citrapaTanI sthApanA mATe javAnuM rAkhIe to? zrI hIrAlAlabhAIe harSita thaI sarvane zanivAre potAne tyAM padhAravAnuM AmaMtraNa ApI pote tarata ja amadAvAda gayA, ane zanivAre AzramamAMthI soeka mumukSubhAIo sAthe prabhuzrIjI amadAvAda padhAryA. tyAM ghaNI dhAmadhUma ane bhaktibhAvanA pUrvaka citrapaTanI sthApanA thaI. pachI AhArAdithI paravArI baporanA thoDA ja mumukSabhAIo sAthe prabhuzrI tarata ja te bhAI zrI paMDitane tyAM gayA. tyAre ja saune khabara paDI ke A bhAgyavaMta bhavyanA uddhAra mATe ja A mahApuruSa ekAeka ahIM AvI pahoMcyA che." bhaktane Avyo prema to mAre zo nema zrI paMDitanI pathArI pAse prabhuzrI AvyA tyAre te tAvane kAraNe kaMIka asvastha hatA. paraMtu zrI zAradAbahene kahyuM, bhAI, agAsa AzramamAMthI prabhuzrI AvyA che. te sAMbhaLI te bhAI to ghaNA ja AnaMdamAM AvI gayA ane prabhuzrI pratye atyaMta AbhAranI lAgaNI darzAvatA hAtha joDI namana karyuM. T
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa.pU.prabhuzrIjIe karAvela aneka mumukSuonA samAdhimaraNa 141 pachI prabhuzrIe ekadhAro adbhuta bodha varasAvyo. zreNika rAjAnA pUrva bhavanuM draSTAMta kahyuM. pachI kahyuM : zreNika rAjAe bhIlanA bhAvamAM mAtra kAgaDAnuM mAMsa jJAnI muni samakSa tyAkhyuM hatuM. tethI te tyAMthI bharI deva thaI zreNika thayA ane anaMta saMsAra TALI eka bhavamAM mokSe jaze. jJAnI puruSanI AjJA ArAdhavAnuM AvuM aciMtya mAhAsya sAMbhaLI zrI paMDitane ghaNo ullAsa Avyo ane potAnA AtmahitanI bhAvanA jAgI. eTale prabhuzrIe temane sAte ya vyasanano tyAga karAvyo tathA maMtrasmaraNa ApI deha ane AtmAnA bhinnapaNA viSe bodha Apyo. tethI te ghaNA ja ullAsamAM AvI gayA. ema ekadhAro satata bodha varasAvI, apUrva jAgRti ApI, samAdhimaraNanI sanmukha karI, apUrva AtmahitamAM prerI prabhuzrI pAchA pharyA. ane keTalAka mumukSuone temanI pAse Atmasiddhi Adino svAdhyAya karavA tyAM rAkhyA. temaNe jJAnIpuruSanA vacana temanA kAnamAM satata reDyA ja karyA." prabhuzrIjInA boghathI roga, maraNa to zarIrane che huM to zuddha AtmA chuM "tethI te bhAI vyAdhi ke maraNanA duHkhane bhUlI jaI te bodhavacanamAM ja tallIna thatA gayA ane roga, maraNAdi to zarIramAM ja che, huM to tenAthI bhinna "zuddha, buddha, caitanyaghana, svayaMjyoti sukhadhAma" ema AtmasiddhinI gAthAomAM jaNAvyo tevo chuM, ema mAnI AtmabhAvanAmAM lIna thavA lAgyA. evI uttama bhAvanAmAM te rAtre temano deha chUTI gayo ane te apUrva hita sAdhI gayA." (u.pR.[74]) zrI mANekajI zeThanA samAdhimaraNa arthe aMtima zikhAmaNarUpA pa.u.pa.pU.prabhuzrIjIe Apela abhuta bogha saM. 1986 nA poSa suda 15nA roja zrI mANekajI zeTha AzramamAM AvyA hatA, te jyAre indora jatI vakhate prabhuzrI pAse darzanArthe gayA ane jaNAvyuM ke huM indora jAuM chuM tyAre temanA pUrvanA koI mahad puNyayoge prabhuzrIe temane apUrva bodha karyo. te paNa bodhamAM evA tallIna thaI gayA ke gADIno TAIma paNa bhUlI gayA. pachI prabhuzrIe kahyuM ke gADI to gaI! tyAre temanAthI
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 samAdhimaraNa svAbhAvika bolAI javAyuM ke e gADI gaI te to pAchI Avaze, paraMtu A gADI (zarIra) te kaMI pAchI AvavAnI che? tyAra pachI jema koI chellI zikhAmaNa devAtI hoya tevo adbhuta bodha thayo ane bIjA TAImamAM te indora gayA. mAha vadamAM temanI tabiyata narama thaI. eka mumukSu temanI pAse gayelA temane temaNe kahyuM ke mArI A varSamAM ghAta che tethI dehano bharUso nathI. mATe tAre ahIM rahevuM ane mane niraMtara maMtranuM smaraNa ApyA karavuM. mane bhAna na hoya to paNa tAre mArI pAse besIne smaraNa bolyA ja karavuM. bIjA koI kAmamAM tAre na javuM, paNa smaraNano jApa karyA ja karavo. mAha vada sAtamanA divase sagAMsnehIo tathA gAmaparagAmanA mumukSuone bolAvIne kSamAyAcanA karI lIdhI. mAha vada AThamanA roja temanI tabiyata vadhAre bagaDI. bapore bAra vAgyA pachI temaNe hAthe lakhIne Azrama para eka tAra mUkyo. temAM pote jaNAvyuM ke A mArI chellI prArthanA che : ApazrInI AziSa ane zaraNuM mane akhaMDa raho." AtmAne maraNa che ja nahIM, maMtramAM dhyAna rAkho "AzramamAM tAra maLatAM prabhuzrIjIe tArathI javAba Apyo ke AtmAne maraNa che ja nahIM, maMtramAM badhuM samAya che eTale maMtranuM dhyAna rAkhazo. ane brahmacArIjI Ave che. tAra pahoMcyo ane pote vAMcyo. tethI vizeSa jAgRti AvI, ullAsabhAva vadhI gayo. niraMtara temanI pAse maMtrano jApa karavA rahelA mumukSubhAIe maMtranI dhUna akhaMDa jagAvI ane zrI mANekajI zeThano pavitrAtmA parama jAgRtipUrvaka temAM ja ekAgra thaI samAdhibhAva sanmukha thaI rAtrinA 11 vAge potAnuM apUrva hita karI dehatyAga karI cAlyo gayo. pUnAmAM prabhuzrIjI zrI mANekajI zeThane tyAM ja comAsuM rahyAM hatA. tyArathI temane sadharmano raMga caDAvyo hato. te dinapratidina vadhato gayo hato. tana, mana, dhana sarvasvathI temaNe saMtanI sevA karavAmAM khAmI rAkhI na hatI. temanI saraLatA, sadguru paramakRpALu- nI AjJAmAM ekaniSThatA, udAratA, laghutA, anukaMpA, vAtsalyatA ane AzramanI unnati mATe sarvasva arpavAnI tatparatA Adi temanA guNo prazaMsanIya che." (u.y[70])
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa.pU.prabhuzrIjIe karAvela aneka mumukSuonA samAdhimaraNa pa.pU.prabhuzrIjInI hAjarImAM zrI rAvajIbhAI koThArInuM agAsa AzramamAM thayela samAdhimaraNa 143 66 saM. 1987nA mAgazara vada 0)) nA roja sAMjanA cAra vAge AzramamAM zrI 2vajIbhAI koThArInuM samAdhimaraNa thayuM te AzramamAM koI apUrva banAva banyo hato. evo joga koIka viralA jIvane maLe. je jIvanAM mahA puNyAnubaMdhI puNyano udaya hoya tene AvI sarakhAI sarva rIte AvI maLe. nivRttikSetra ane teozrInI AtmajAgRti ane AzramavAsI mumukSu bhAIo-bahenono te mumukSujIva pratye bhaktibhAva e sarva sarakhI jogavAI hatI. maraNanA traNa cAra divasa pahelAM temanI pAse 'kSamApanA' prArthanA ane pratikramaNa vagere pApanI mAphI mAgavA mATe dInatvanA 'vIsa dohA' tathA AtmajAgRti mATe 'Atmasiddhi', 'apUrva avasara' vagereno niraMtara svAdhyAya thato hato. bAkInA kALamAM patranuM vAMcana tathA smaraNano jApa rAtadivasa akhaMDa thayA karato. TheTha sudhI jAgRti sArI hatI. parama pUjya prabhuzrIjIno samAgama paNa divasamAM betraNa vakhata vAraMvAra thayA karato hato.'' vedanI sAthe laDAI, eka bAju vedanInuM jora ane bIjI bAju upayoganI dhArA "jyAre jyAre parama pUjya prabhuzrIjI tyAM padhAre tyAre tyAre temano AtmA bahu ullAsamAM Avato ane kahetA ke 'vedanInI sAthe meM laDAI mAMDI che. eka bAju vedanInuM jora ane bIjI bAju upayoganI dhArA. te AvI vedanImAM paNa upayoganI dhArA na cUkavA devI tene mATe zrI gajasukumAra Adi mahApuruSonA caraNanuM avalaMbana lauM chuM.' je divase dehatyAga thavAno hato te divase sAMjanA traNa vAgyAnA sumAre pU. munideva zrI mohanalAlajInuM javuM thayuM. te vakhate temanI AMkha mIMcAyelI hatI. thoDI vAre AMkha ughADI ke beThA thaI darzana karyAM. sAme tAkAmAM paramakRpALu devanuM citrapaTa hatuM tenA uparano paDado kADhI nakhAvyo ane parama kRpALudevane namaskAra karyA." eka paramakRpALudevanI ja zraddhA ane zaraNathI kalyANa "pachI pU.munidevazrIe jaNAvyuM ke eka A ja puruSanuM zaraNuM sAcuM grahaNa karI rAkhavA yogya che. te puruSanA pratye ja sAcI zraddhA rahye A jIvanuM kalyANa che, ema jaNAvI saMthArA saMbaMdhI gAthAo bolI cAra zaraNAM ApyAM. pachI pU.zrI sobhAgabhAI upara parama kRpALudeve lakhelA Akhara vakhatanA patranuM vAMcana karyuM. te vakhate teonI barobara jAgRti hatI. maraNa saMbaMdhI kAMI cihna bahAra AvyuM nahIM. te patramAM temaNe barobara upayoga rAkhyo hato. te patra (kIcasau kanaka jAke, nIcasau narezapada) pUrNa thatAmAM bhAvadayAsAgara parama pUjya prabhuzrI padhAryA. tethI temano AtmA ekadama ullAsamAM Avyo ane parama kRpALudevanI sAme AMgaLI karI tathA parama pUjya prabhuzrIjInI sAme AMgaLI karI nizAnIthI jaNAvyuM ke Ape jaNAvyA pramANe mAro lakSa che, e sivAya bIjuM mAre kaMI nathI."
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ 144 samAdhimaraNa mArA hRdayamAM eka paramakRpALudeva ja che "eTale mArA hRdayamAM dhyAna eka kRpALudevanuM che. parama pUjya prabhuzrIe jaNAvyuM ke te ja rAkhavA yogya che. pachI adhUro patra pUro vaMcAI rahyA pachI parama pUjya prabhuzrIjIe samAdhizataka'nI gAthA uparathI aMta vakhatane yogya deha ane AtmAnA bhinnapaNA viSe tathA sahanazIlatA rAkhI himmata nahIM hAravA viSe puruSArtha ane dhIraja preraka apUrva bodha varasAvyo. Ama AtmAne apUrva jAgRti ApIne UThyA eTale zrI ravajIbhAIe temanA dharmapatnIne jaNAvyuM ke kAMI ajabagajaba thayuM che! eTale chelle bolI pAMca miniTanI aMdara dehano tyAga karyo. AvuM e samAdhimaraNa je thayuM te mahatpaSyano udaya samajavo. tenA dekhanAranuM tathA te samAgamamAM rahenAra jIvonuM paNa mahA bhAgya gaNAya. temanA samAdhimaraNanI chApa AzramavAsI sarva mumukSu bhAIbahenone kAMI apUrva paDI hatI. ane sarva jaNAvatAM hatAM ke Avo apUrva dekhAva to ame pahelavahelo ja joyo. ahIM vizeSa zuM lakhAya? A samAdhimaraNa saMbaMdhI jenA hRdayamAM A dekhAvanI chApa paDI hatI te tAdraza chApa dIrghakALa sudhI rahe tema che. A saMbaMdhI atre je kaMI lakhANa thayuM che te yatkiMcita lakhAyuM che. kAraNa ke te apUrva bhAvo lakhANamAM AvI zake nahIM. mUMgAe khAdhelA goLanI peThe te vedana samIpavAsI bhAgyavaMta jIvone thayuM hatuM. ane temanA hRdayamAM apUrva bhAve te rahyuM hatuM. (u.pR.71])
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa.pU.prabhuzrIjIe karAvela aneka mumukSuonA samAdhimaraNa 145 pa.pU.prabhuzrIjIe munizrI mohanalAlajI mahArAjanuM karAvela samAdhimaraNa ane temanI aMtara AtmadazAnuM karela Alekhana 'saM. 1988nA bhAdrapada mAsamAM munideva zrI mohanalAlajIne maraNAMta vyAdhino udaya Avyo. pa.pU.prabhuzrI vakhatovakhata temanI pAse jatA ane apUrva jAgRti Ave tevo bodha varasAvatA. temane vedanI atyaMta hatI chatAM bodhanA aMtarapariNamanathI aMtaramAM zAMtinuM vedana hatuM." munizrInI dazA ora thaI, deha Take to ghaNAne adbhuta lAbha thAya "pa.pU.prabhuzrIe eka divasa temane jAgRti ApIne bahAra AvI kahyuM ke Aje muninI aMtaradazA koI ora thaI che. have jo temanuM jIvana Take to ghaNA jIvone temanAthI adbhuta lAbha thAya tema thayuM che. tyAra pachI ATha divase eTale bhAdrapada suda 6nA roja teozrI samAdhistha thayA." "munideva zrI mohanalAlajInI saraLatA sahita prajJA prazasya hatI. mumukSuone Atmazreya sanmukha karavA temaNe lakhelA patromAMthI nIceno eka patra prabhuzrIe keTalAka mumukSuone mukhapAThe karI vicAravA bhalAmaNa karI hatI.'' (u.pR.[72]) te patra A pramANe che :--
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ 146 samAdhimaraNa cAragatimAM anaMta duHkha bhogavavAnuM mULa kAraNa dehamAM Atmabuddhi "pavitra AtmA bhAIzrI.... anaMta kALathI A AtmA cAra gatine viSe paribhramaNa karyA kare che. temAM mukhyapaNe azAtA A jIve bhogavI che. te bhogavatAM dehAtmabuddhinAM kAraNathI tene vizeSa kleza thayA kare che, athavA te duHkha pratye dveSabhAva utpanna thayA kare che. ane je azAtA atyAre bhogave che tethI anaMtagaNI navIna azAtA utpanna kare evA pariNAma A jIva ajJAnapaNe karyA kare che. anaMtakALathI mahA mohanIya karmanA udayathI sukhazAtAno A jIva bhikhArI che. e icche che sukhazAtA ane pariNAma mAThAM kare che. eTale pAMca indriyanA viSayane viSe Asakta buddhi, dhanAdine viSe lobha ane mamatvabuddhi karI anaMta anaMta evI A jIva mAThI karmavargaNAo utpanna kare che. paNa koI vakhate ene sAcA sadguruno saMyoga thayo nathI. athavA thayo haze to tenI rUDA prakAre niHzaMkatAthI AjJA ArAdhI nathI. jo ArAdhI hota to AvI azAtAnuM kAraNa thAta nahIM." vedanAne samatAe bhogavI eka "sahajAtmAsvarUpa paramaguru'nuM ja dhyAna karavA yogya "haju paNa jo A jIva samaje ane udaya AvelA karmane viSe samabhAva rAkhI niraMtara sapuruSanuM ApeluM smaraNa "sahajAtmasvarUpa paramaguru'nuM utkRSTA preme jo dhyAna kare athavA smaraNa kare to tene sarvakarmano abhAva thaI parama zAMta thavAno vakhata che. A jIvane je je karmo baMdhAya che te potAnA pariNAmanuM phaLa che. pUrve je je nimitta pAmI jevAM jevAM pariNAma karyA che te pariNAmanuM phaLa kALa pAmI udayamAM Ave che. te potAnA karelAM karma jANI vicAravAnuM ke mumukSu jIva udaya AvelA karmomAM samatA rAkhe che. ane te samatA e ja parama zAMtinuM kAraNa che athavA sarva karmanA nAzanuM kAraNa che. mATe have TUMkAmAM vALIe kAraNa ke Apa vicAravAna cho eTale ApanA mATe vizeSa lakhavAnuM hoya nahIM." jagatamAM sau svArthanA saMbaMdha che mATe AtmabhAvanA bhAvavI jema bane tema azarIrapaNe AtmabhAvanA bhAvI, udaya AvelI duHkhasthiti bhogavI, zarIranuM bhAna bhUlI jaI, jagata che ja nahIM evuM draDhatva karI, sagAM, kuTuMbI, strI, mitra sau svArthI saMbaMdha che evo nizcaya karI AkhuM jagata strIrUpe, putrarUpe ke bhAIrUpe anaMtavAra thaI cUkyuM che; konA upara strIbhAva, putrabhAva ke bhAIbhAva karuM? evuM vizeSa vizeSa draDhatva karIne sarva jIvo pratye samaye samaye vRtti e ja upayogamAM rAkhI, prabhu-sahajAtmasvarUpa prabhunuM dhyAna ahorAta dhyAvana karo to tamAruM Atmahita thaze ane sarva karmano upazama thaI athavA kSaya thaI parama zAMtine anubhavazo. mane ema samajAya che ane sarva jJAnI, sadaguru Adikane paNa ema bhAsyuM che. ane tethI A apAra saMsArathI rahita thayA che, thAya che ane thaze."
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa.pU.prabhuzrIjIe karAvela aneka mumukSuonA samAdhimaraNa 147 vyavahAramAM sarva mohabhAvane mUkI daI eka zuddha caitanya svarUpanA ja dhyAnamAM rahevuM "sarva jJAnIpuruSo A ja raste taryA che. ane ApaNe te ja raste taravAnuM che. jene pavitra jJAnI puruSanuM darzana thayuM hoya athavA to temano bodha thayo hoya te jIvoe to sarva mohabhAvano abhAva karI sarva saMyogI bhAvamAM udAsIna thaI, jANe jagata che ja nahIM evA bhAvathI vartavuM joIe. koI vyAvahArika prasaMgamAM bolavuM paDe to sarvanA mananuM eka ja vakhata samAdhAna karI nAkhI ApaNe ApaNA mULa zuddha caitanya svarUpanA dhyAnamAM paDI javuM. ane sarva jagata svapnavat che ema mAnavuM ane joyA karavuM. AvA deho pUrve anaMtavAra dhAraNa karyA che. te vakhate bhrAntipaNe parane potAnuM mAnI, saMyoga bhAvamAM tanmaya thaI, meM anaMta saMsAra utpanna karyo che ema jANI, sarva anya bhAvathI rahita AtmasvarUpa che, ema ciMtavana karavuM. AtmA asaMga zuddha caitanyasvarUpa sarva anya bhAvano jJAtAdraSTA-sAkSI che. koI kALe para dravya potAnAM thayAM nathI. bhrAntipaNe meM potAnA mAnyAM hatAM. have sadgurunA Azraye para te para ane mAruM svarUpa sarva para dravyathI juduM evuM anaMtajJAna anaMta darzana anaMta cAritra ane anaMta vIrya svarUpa che ema anaMta catuTya zuddha caitanyasvarUpanuM dhyAna akhaMDa rAkhavuM. paravRttimAM paDavuM nahi, ke anya saMkalpa-vikalpa karavA nahIM. ane saMkalpa-vikalpa UThe ke tarata ja tene zamAvI devA. ane upara jaNAvelA sahajAtmasvarUpanA dhyAnamAM paDI javuM." strIputramAM tIvra rAga karI anaMta saMsAra vadhAryo mATe have te moha mUkavo "saMsAra bhrAntisvarUpa che. jhAMjhavAnA nIranI peThe dekhAva mAtra che. A jIve anaMta anaMta bhavo, cAra gati ane corAzI lAkha jIvayonimAM paribhramaNa karyA karyuM che. te je je deha dhAraNa karyA te sarva dehamAM eNe tadAkAra thaI ane potApaNuM mAnI tIvra rAga karyo che. paraMtu te deho koI potAnA thayA nathI. tema A deha paNa potAno che ja nahIM. anAdikALano A jIva karmavazAt ekalo Avyo che, ekalo javAno che ane potAnA karelAM karmanuM phaLa pote ekalo bhogavavAno che. chatAM anya saMyogomAM eTale strI putrAdikamAM potApaNuM mAnI tIvra rAga karI anaMta saMsAra utpanna karyo che, ane bhaviSyamAM bhogavavAM paDe evAM mAThA karmo te nimitte utpanna karyA che. have A deha vaDe karIne niraMtara AtmabhAvanA bhAvavI. anityAdika bAra bhAvanAonuM ciMtavana vizeSa rAkhavuM. jo potAthI vAMcI zakAya to ThIka, nahIM to bIjA pAse tevuM pustaka vaMcAvavuM ke jenI aMdara bAra bhAvanAnuM svarUpa hoya. chatAM koI vAMcanArano joga na maLe ane potAthI paNa vaMcAya tevuM na hoya to bIjA kazAyamAM vRtti na mUtAM maMtrano jApa ahoniza karyA karavo. ane vRttine maMtramAM-jApamAM TharAvI, sarve vAta bhUlI jaI sarve svapnavata jANI te maMtramAM ja niraMtara rahevuM. sarva jIvo bodha bIjane pAme e ja AziSa. OM zAMtiH zAMtiH zAMtiH" (u.pR.72])
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148 samAdhimaraNa viSayathI aMdha banI A jIva corAzI lAkha jIvayonimAM pharyA ja kare che "ApadAM prathitaH paMthA iMdriyANAmasaMyamaH / tajjayaH saMpadAM mArgo yeneSTaM tena gamyatAma" // artha :-iMdriyone saMyamamAM na rAkhavI, te ja duHkhano prasiddha mArga che. ane teno jaya karavo te ja sukhano sAco mArga che. tArI je icchA hoya tema kara. eka AMgaLAnuM draSTAMta- eka AMdhaLo hato. te eka nagaramAM Avyo. tyAM ghaNI aDacaNo paDavAthI te mUMjhAyo, tethI nagara bahAra javAno teNe vicAra karyo. sau koI tene dhakkA mAre paNa koI rasto batAve nahi. temAM eka dayALu mANasa maLyo, teNe killo batAvIne kahyuM ke, A nagaranI bahAra nIkaLavAno eka ja daravAjo che, mATe A killAne hAtha lagADI cAlyo jA, eTale daravAjo Avaze." | | | | | | | | | | | - IS 1-1 - AMdhaLAe te pramANe cAlavA mAMDyuM. rastAmAM gaMdA nALAM Ave, khADATekarA Ave, tyAM paDI jAya, paNa pAcho jaladI UThI dIvAle hAtha lagADI cAlavA mAMDe. ema cAlatAM cAlatAM daravAjo samIpa Avyo paNa karmasaMyoge mAthAmAM khUjalI thavAthI bahu ceLa AvI. tethI te beya hAthe khaMjavALavA lAgyo ane cAlato rahyo. tethI te daravAjo jato rahyo, pachI dIvAle pAcho hAtha mUkyo. Ama AkhuM nagara pharyo paNa te daravAjAmAMthI bahAra nIkaLI zakyo nahIM.
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa.pU.prabhuzrIjIe karAvela aneka mumukSuonA samAdhimaraNa 149 A pramANe ajJAnI jIva A saMsArarUpI nagaramAM AMdhaLo thaIne phare che. tene A janmamaraNanA pherAmAMthI bacavA mATe mAtra eka A manuSya deha ja che. paNa A lakSacorAzImAMthI pharato pharato jyAre A manuSya deharUpa daravAjA pAse Ave che tyAre viSayabhogarUpI khUjalI tene satAve che; AthI tene maLelo durlabha manuSyajanma paNa nirarthaka cAlyo jAya che. ane pAcho corAzI lAkha jIvAyonimAM mohavaza pharyA kare che. paNa have vairAgyanI mAtA samAna evI bArabhAvanAonuM ciMtana karyA kare ane maMtrano jApa rAtadivasa rAkhe to jarUra A jIvanI viSayavRtti chUTI jaI samAdhimaraNa thAya." (subodha kathAsAgaramAMthI) pa.pU.prabhuzrIjIe ghoDanadI nAmanA gAmamAM eka sAthvIne apUrva Atmabogha ApI karAvela samAdhimaraNa "comAsuM pUruM karI zrI lallujI dakSiNamAM vicaratA vicaratA ghoranadI nAmanA gAmamAM thoDo kALa rahyA hatA. te ja gAmanI eka bAI ane tenI dIkarIe sthAnakavAsI saMpradAyamAM dIkSA lIdhelI. te bIjI ArjAo sAthe comAsAmAM tyAM rahelI. paNa te bAInI mAMdagI bahu hovAthI comAsA pachI paNa tyAM rokAvuM thayeluM. temanA saMghADAnA sAdhuone te ArjAoe patra lakhI jaNAveluM ke eka ArjA mAMdI che tene saMthAro (maraNa pahelAMnuM tapa) karAvavA mATe zuM karavuM? te sAdhuoe zrI lallujI ghoDanadImAM gayA che ema sAMbhaLeluM ane khaMbhAtanA saMghADA pratye temane mAna hovAthI temaNe AryAne jaNAvyuM ke zrI lallujInI AjJA pramANe vartajo. ArjAone samAcAra maLyA te ja rAtre te bAIne maMdavADa vadhI javAthI bezuddha thaI gaI. tethI have deha chUTI jaze ema jANI gorANIe (moTAM sAdhvIe) tene jIvatA sudhI cAre prakAranA AhAranA tyAganA pacakhANa ApI sUtrapATha bhaNI saMthAro karAvyo. kAraNa ke e saMpradAyamAM koI saMthArA sivAya marI jAya to tenI ane upara saMbhALa rAkhanAranI apakIrti thatI." cAra prakAranA AhArano tyAga kAvyo paNa sAdhvIe pANI mAgyuM jema jema rAta vItatI gaI ane prabhAta thavA AvyuM tema tema bAI zuddhimAM AvatI gaI ane savAre pANI pIvA mAgyuM. gorANI to gabharAI--cAre prakAranA AhAranAM pacakhANa ApyAM che ane pANI mAge che te kema apAya? gabharAtI gabharAtI gorANI zrI lallujI UtaryA hatA tyAM gaI ane badhI vAta temane jaNAvI; temanA sAdhuone samAcAra paNa jaNAvyA. "paNa rAtre pUchavA avAya nahIM ane deha chUTI jAya ema lAgavAthI pacakhANa ApI dIdhA che. have kema karavuM? sUDI vacce sopArI jevI sthiti thaI che. kRpA karIne koI rasto batAvo." evI vinaMtI gorANIe karI. tene zAMta karIne pAchI mokalI ane pote AryAonA upAzraye padhAryA. sarvee vinaya sAcavyo. pachI zrI lallujI te mAMdI bAIne joIne bolyA, "bAI, kaMI gabharAvavAnuM kAraNa
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ 150 samAdhimaraNa nathI. khuzIthI je AhArapANInI jarUra paDe te vAparaje." te bAI bolI, "nA, mahArAja, mane pacakhANa karAvyAM che ema kahe che; paNa pANI vinA mAre nahIM cAle ema lAge che." pote mAgyA vagaranA pacakhANa te dupacakhANa che "zrI lallujIe himmata ApatAM kahyuM, "jo, bAI, tArI mAgaNI sivAya je pacakhANa ApyAM che te dupacakhANa che; supacakhANa nathI. e pacakhANa toDavAthI tane je pApa lAge ema lAgatuM hoya te huM mAre mAthe vahorI lauM chuM. tArI marajImAM Ave tevAM zuddha AhAra-pANI vAparavAmAM have harakata mAnIza nahIM." badhAM sAMbhaLanArAne bahu navAI lAgI. paNa te mAMdI bAIe kahyuM : "mAre pANI sivAya traNe prakAranA AhArano tyAga karavo che. mAruM maraNa sudhAravA kRpA karajo." te bAInI samAdhi-maraNanI bhAvanA temaja vinaMtine laIne zrI lallujI roja temane upAzraya jatA ane tene samajAya tevAM sapuruSonA vacanonuM vivecana karatA, upadeza ApatA. temanA vacano bIjAM sAMbhaLanArane bahu bhAre lAgatAM paNa mahApuruSanA yogabaLa AgaLa koI kaMI bolI zakatuM nahIM. A prasaMganuM varNana poNe ghaNI vakhata zrotAone rasaprada ane vairAgyavAhaka vANImAM kahetA."
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ 151 pa.pU.prabhuzrIjIe karAvela aneka mumukSuonA samAdhimaraNa 151 tuM deha, strI, sAdhvI, celI nathI; tuM to zuddha caitanyamaya AtmA chuM te bAIne te upadezatA ke "AtmA bhinna che; deha bhinna che; tuM A deha nathI, tuM A rogarUpa nathI, te vRddha nathI, yuvAna nathI, bALa nathI, tuM strI nathI, sAdhvI nathI, gorANI nathI, celI nathI; tuM zuddha, buddha, caitanyamaya AtmA che. tArA A kapaDAM nathI, tArAM A pustaka nathI, tArAM upakaraNa nathI, tArI pATa nathI, tArI dIkarI nathI, tArI gorANI nathI, tAro A deha paNa nathI, sarvane vosarAvI che. jyAM jyAM A jIva baMdhAyo che tyAM tyAMthI vicAra, vairAgya vaDe chUTavAnuM che; traNe lokamAM koI paNa padArtha pratye Asakti, prIti karavA yogya nathI. niraMtara udAsInatA upAsavA yogya che. haratAM, pharatAM, besatAM, UThatAM, pANI pItAM, bolatAM, sUtAM, jAgatAM sarva avasthAmAM bhAna hoya tyAM sudhI eka AtmA ThAma ThAma jovA puruSArtha karavo. AtmA sivAya halAya nahIM, calAya nahIM, bolAya nahIM, vicArAya nahIM, sukhaduHkha jaNAya nahIM; AtmAnI hAjarImAM badhuM khabara paDe che. to AtmA sivAya bIjAmAM lakSa rAkhavo nahIM, koImAM mamatAbhAva karavo nahIM; thayo hoya to tajI devo. jIva ekalo Avyo che, ekalo javAno che. koI koInuM duHkha laI zake tema nathI; koI koIne sukhI paNa kare tema nathI. tema potAnA bAMdhelA karma koI bhogavavAnuM nathI. potAnA karelAM ja karmanuM phaLa potAne bhogavavuM paDe che to pachI temAM harSazoka zo karavo? samabhAva, sahanazIlatA ane dhIraja dhAraNa karIne jJAnI puruSe jANelo AtmA mAre mAnya che evA zaraNabhAvathI udaya AvelA karma vedI levAya to navAM karma baMdhAya nahIM, ane jUnA bAMdhelA karma chuTatAM jAya che. dehane rAkhavo hoya topaNa AyuSya pUruM thaye rahe tema nathI to pachI evA nAzavaMta dehamAM moha rAkhI AtmAnuM ahita koNa kare ?" eka AtmA sivAya mAruM kAMI nathI, ATalI pakaDa rAkhIza to tAruM kAma thaI jaze "jema thAvuM hoya tema thAjo; paNa have to eka AtmA sivAya bIje citta devuM nathI. bIje bIje citta rAkhIne anaMta kALa A jIva saMsAramAM bhamyo. paNa have satparuSanA samAgame je bodha sAMbhaLyo, AtmAnuM mAhAsya sAMbhaLyuM, "Atmasiddhi' samajAvI temAM mArI ruci raho; te ja svarUpa mane prApta ho, tenuM niraMtara bhAna raho e ja bhAvanA kartavya che. ATalI pakaDa karI laIza to tAruM kAma thaI jaze, samAdhimaraNa thaze."
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ 152 samAdhimaraNa pa.pU.prabhuzrIjInA vizvAsathI AtmabhAva TakI rahyo ane samAdhimaraNa sAdhya karyuM "te bAIne paNa vizvAsa beThelo ke A mahAtmA puruSa kahe che te sAcuM che, te ja kartavya che; te kahe che te ja chUTavAno mArga che. ane temanI gerahAjarImAM paNa temaNe upadezelA bodhane te vicAratI, bhAvanA karatI ane vAraMvAra kahetI paNa kharI ke "A mArI pATa nahIM, A mArAM vastra nahIM; A deha mArI nathI, mAruM kaMI thavAnuM nathI. badhuM paDyuM rahevAnuM che. jJAnI puruSe jANelo ane anubhavelo AtmA satya che, nitya che, sukhasvarUpa che; zaraNa karavA yogya che." Ama ekavIsa divasa sudhI pANInA AdhAre tenA prANa TakyA. dararoja zrI lallujIsvAmI darzana-samAgamano lAbha ApatA, ane saupadezathI dhIraja, sahanazIlatA tathA AtmabhAvanA poSatA,-chapadano patra, Atmasiddhi zAstra, apUrva avasara Adi tene saMbhaLAvatA ane satparuSa pratye zaraNabhAva ane AtmabhAva TakAvI rAkhavA jaNAvatA rahetA. zAMti-samAdhithI tenuM maraNa thayuM hatuM, tathA tenI gati sudharI gaI hatI; ema pote ghaNI vakhata jaNAveluM hatuM." (u.pR[32]) - zrI choTAbhAI khaMbhAtavALAnA samAdhimaraNamAM nimittabhUta banela pa.pU.prabhuzrIjI "prabhuzrIjI "bahu puNyakerAnI vAta kahetA ke khaMbhAtamAM eka choTAbhAI karIne hatA, te aMbAlAlabhAInI dukAnamAM bhegA hatA. aMbAlAlabhAI temane kahetA ke muMbaImAM eka mahApuruSa che, tyAM huM jAuM chuM. tame paNa temanA kahyA pramANe karo to kalyANa thAya tevuM che. ema vAraMvAra Toka Toka karatA, paNa pelAne kaMI garaja nahIM paNa manamAM to ene ema rahetuM ke e vAraMvAra kahe-kahe kare che to eka divasa jAuM. eka vakhate prabhuzrIjI emanA ghare AvelA. ene ema thayuM ke A ApaNA sthAnakavAsI sAdhu AvyA che, to pUchuM to kharo ke A aMbAlAla kahe che te sAcuM che ke kema? pachI prabhuzrIjIne pUchyuM ke mahArAja, A aMbAlAla che te mane vAraMvAra kahe che ke muMbaImAM eka sapuruSa che, temanA kahyA pramANe karavAthI kalyANa thAya evuM che, e kharuM che?" pa.pU.prabhuzrIjIe emanA kalyANa mATe "bahu puca kerA'nuM pada ApyuM prabhuzrIjIe kahyuM e kharuM kahe che. bhAI, ApaNe bhUlyA chIe. teNe kahyuM, kema mahArAja, tame to sAdhu cho ne, kema bhUlyA kahevAo? tame to parameSThI cho. pachI tene paNa lAgyuM ke ApaNe bhUlyA chIe. tethI prabhuzrIjIne kahyuM ke, to have zuM karavuM?
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa.pU.prabhuzrIjIe karAvela aneka mumukSuonA samAdhimaraNa 153 prabhuzrIjIe kRpALudevane pahelAM pUcheluM ke koIne mokSane mATe pUche to mokSamALAmAMthI batAvuM? kRpALudeve kahyuM hatuM ke mokSamALAmAM mokSanuM ja kahevuM che. pachI prabhuzrIjIe ene "bahu puNya kerA pada ApyuM. te roja bolato, abhyAsa karato. eTalo abhyAsa karyo ke game te vakhate bahu puNyakerA' pada bolato ja hoya. ethI ene samAdhi-maraNa karavAnA bhAva thayA. vicAra Avyo ke ApaNe have maraNa sudhAravAnuM che, to koNa sudhAraze? ahIM A aMbAlAla vagere mumukSuo satsaMga kare che, to temanI pAse samAdhimaraNa karAvavAnuM vacana mAgI lauM. pachI savAramAM badhA satsaMgI beThA hatA, tyAM te gayA ane badhAne traNa pradakSiNA karI namaskAra karI beThA." mane samAdhimaraNa karAvazo? vacana mAgyuM aMbAlAlabhAIe kahyuM, choTAlAlabhAI Aje Ama kema karo cho. temaNe kahyuM, mane pahelAM vacana Apo to huM kahuM. huM aMbAlAlabhAIe kahyuM hatuM, kaho. pachI temaNe kahyuM ke mane samAdhimaraNa karAvazo? aMbAlAlabhAIe kahyuM ke amArAthI banaze teTaluM karIzuM. emAM to amane tamane badhAne lAbha che. cAra-pAMca divasamAM ja ene ! pleganI gAMTha nIkaLI. aMbAlAlabhAI tyAM emanI pAse jaI besatA. roja bhakti, smaraNa, vAMcana karatA. aMbAlAlabhAIe kahyuM hA, kaho. A / kahyuM ke
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ 154 samAdhimaraNa cAra jaNa nakkI karyA hatA. eka jaNa khAvA mATe jAya to bIjo bese. bIjo jAya to, game te eka tyAM beTho rahe; ema niraMtara rAtadivasa pAse besI rahetA. cAra-pAMca divasamAM eno deha chUTI gayo. samAdhimaraNa thayuM. mahA-puruSanuM eka vacana laIne ghasI nAkhyuM to kAma thaI gayuM. cAra jaNa je sevAmAM hatA te emane bALavA gayA. te cAre jaNane te ja divase gAMTha nIkaLI tethI deha teono paNa chUTI gayo." AvuM dehanuM kSaNabhaMgurapaNuM aMbAlAlabhAI pahelAM prabhuzrIjIne kahI AvyA hatA ke tame vaTAmaNa jAo. kRpALudeve mane je vAta tamane kahevA kahyuM che, te kahevA mATe huM vaTAmaNa eka be divasamAM AvuM chuM. eTalAmAM aMbAlAlabhAInA deha chUTavAnA khabara maLyA, tethI prabhuzrIjIne ema thayuM ke zuM! mane kAle to kahetA hatA ke huM AvuM chuM, tame jAo, vAta manAI nahIM." (bo.1 pR.527)
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU.zrI brahmacArIjIe 'samAdhimaraNa' mATe boghAmRta bhAga-1, 2, 3,mAM Apela spaSTa mArgadarzana 155 anizcita evA A dehavaDe zIghra Atmahita karI levuM "saMdezaranA eka mumukSu hatA. temane becAra divasa upara koI duzmane Azrama ane saMdezaranI vacamAM mAra mArI mArI nAkhyA. Ama acAnaka mRtyu kyAre ApaNane upADI jaze? te kahevAya nahIM. karoDo rUpiyA kharcatAM paNa manuSyabhava na maLe. te Ama jotajotAmAM cAlyo jAya che ane dharmanAM karavAnAM kAryamAM vighra AvI paDe che. paNa abhAgiyo jIva vicArato nathI ke jyAM sudhI zarIra sAruM che, yuvAvasthA che, iMdriyo hAni pAmI nathI tyAM sudhI dharma ArAdhI zakAze. pachI vRddhAvasthAmAM aneka roga, azakti, parAdhInatAne vaza paDaze tyAre zuM banavAnuM che? ke maraNa pAmI kAgaDA kUtarAnA ke narakanA halakA avatAramAM jIva zuM karI zakavAno che ? mAthe maraNa che, jotAM jhera che, paga mUkatAM pApa che ema vicArI AjanA divasamAM praveza karavAnI parama
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ 156 samAdhimaraNa kRpALudevanI smRti bhUlI javA yogya nathI. je jIva pApathI Darato nathI, janmajarAmaraNathI trAsa pAmato nathI, te je je kriyA dharmane nAme kare che te badhA DhoMga ja che. sapuruSa pAse koI dharma pAmavAnI mAgaNI kare athavA tenI pAse rahI pagamAM paDIne sevA karato hoya ane te jo sapuruSe AjJA karI hoya tethI UlaTuM cAlato hoya to te jIva mahApuruSanA vacanarUpa jIbha upara paga daI cAlyo jAya che ema kahIe to khoTuM nathI. "AjJA e dharma ane AjJA e tapa che." tenuM ullaMghana kare ane game teTalA moMDhe kAlAvAlA kare te zA kAmanA ?" (bo.3 pR.57) vedanAne dehano gharma jANI samatAe bhogavI samAdhimaraNa karavuM. samaye samaye jIva marI ja rahyo che to jIvanI vRtti e vacanonA AzayamAM jeTalI jAya teTalI samAdhimaraNanI ja taiyArI che. bAkI to kaMI ne kaMI zAtA-azAtA vedatA jIva A lokanI alpa paNa sukhecchA rAkhe che tyAM sudhI AtaMrIdradhyAnarUpI durgAnanI ja paraMparA poLe jAya che. dehane vedanAnI mUrti gaNI, vedanAne dehano dharma ane pUrvanAM karmanuM phaLa jANI samatA bhAve khamI khUMdavAno jeTalo abhyAsa paDaze teTalI samAdhimaraNanI taiyArI thAya che." (bo.3 pR.58) saMsAranI alpa paNa sukhecchA rAkhe to ArtadhyAnathI maraNa pAmI pazu paNa thAya rAjakumArI sudarzanAnuM dRSTAMta-"gaganavallabha nAmanA nagaramAM amitagati vidyAdhara rAjAne vijayA nAme eka putrI hatI. te ekavAra zrI zAMtinAtha prabhunA maMdiramAM gaI tyAM zAMtarasathI bharapUra jinamUrtinA darzana karatAM tenI bhAvavRddhi thaI ane paramAtmAnA darzanamAM layalIna banatAM tenA romeroma vikasvara thaI gayA. e pariNAmanI vRddhi thatAM teNe tyAM zraddhArUpa samakita prApta karyuM. supAtramAM dIgheluM dAna anaMta puya ApanAruM thAya che pachI rastAmAM cAlatAM tene sAdhvIono samUha dekhAyo. vihAra karIne AvI rahyAM che. gocarIno samaya thayelo che. AvA supAtramAM dIdheluM dAna anaMta puNya ApanAruM thAya che. ema mAnI vijayAe potAnA bhAtAmAMthI nirdoSa AhAra bhaktibhAvapUrvaka vahorAvyo. pachI sAdhvIjIonI vaiyAvacca karI. vaiyAvaccano guNa zAstramAM apratipAti kahyo che. vijayA vaiyAvacca karI AgaLa vadhI tyAM najIkamAM zrI AdinAtha prabhunA bhavya maMdiramAM indra potAnI indrANIo sahita nATya karI rahyo hato. indrANInA paganuM jhAMjhara joI vijayAnuM mana lobhAyuM vijayAe AvuM apUrva nRtya kadI joyuM na hatuM. te maMdiramAM yogya sthaLe besI ekacitte nRtya nihALavA lAgI. tevAmAM asarAnA caraNamAMthI jhAMjhara UchaLIne vijayAnA khoLAmAM AvI paDyuM. apsarA bhaktimAM lIna hatI. tene lezamAtra bhAna na hatuM. vijayAnuM mana jhAMjhara joI lalacAyuM. pArakI karoDonI milakatane paNa DhephAM samAna samajanAra vyakti to koI viralA ja haze. vijayA jhAMjhara laIne bahAra nIkaLI ane utAvaLe potAnA nagaramAM AvI.
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU.zrI brahmacArIjIe 'bodhAmRta 3'mAM Apela spaSTa mArgadarzana 157 vijayA aMte ArtadhyAnathI maraNa pAmI samaLIrUpe utpanna thaI vidyAdharI vijayA aMte ArtadhyAnathI maraNa pAmI bharUcanA koraMTa nAmanA udyAnamAM vaTavRkSa upara samaLIrUpe utpanna thaI. ArtadhyAnathI jIva kevuM khoI bese che te vicAraNIya che. samaLI baccAM mATe khorAka levA jatAM bANathI vIMghANI ekavAra samaLI garbhiNI thaI ane atikaSTa be baccAMne janma Apyo. pachI bhUkhanI pIDA zarU thaI. teno pati bedarakAra banI kyAMya cAlyo gayo hato. strIo parAdhIna hoya che. bhojanano vicAra kare che tyAM to mUzaLadhAra varasAda zarU thayo. te sAta divasa sudhI cAlyo. tethI samaLI azakta thayelI, chatAM bhojana mATe svecchanA pADA tarapha jyAM mAMsa hatuM tyAM gaI. mAMsano TukaDo cAMcamAM upADyo ke pADAnA mAlike tene bANathI vIMdhI nAkhI. samaLI vedanAthI pRthvI para paDI. mahAmahenate thoDI UDIne ane cAlatI cAlatI tenA vRkSa nIce AvIne paDI. uparathI baccA AjhaMda kare che. enuM mana paNa baccAmAM che tethI mALA tarapha jovA lAgI. paNa eka divasa ane rAta tyAM ja paDI rahI. manioe upadezamAM kahyuM-maMtra smaraNa kare to tAruM tiryacapaNuM maTI jaze bhAgyayoge tyAM be munivaro AvI caDhyA. temanI najara te samaLI upara paDI. munie najIka AvI samaLIne kahyuM ke "he bhadra! bhaya pAmIza nahIM, zoka karIza nahIM. A bhayaMkara saMsAramAM sukhaduHkhanI ghaTamALa cAlyA ja kare che. aneka janmomAM duHkha ApanAra krodha, mAna, mAyA ane lobhano tyAga kara. dharmane viSe ekAgra mana kara. Ama kahI munioe arihaMtAdinA cAra zaraNa ApyA. punaH kahyuM ke arihaMta paramAtmAne ekavAra bhAvapUrvaka karela namaskAra aneka janma-maraNanI pIDAne hare che. to vAraMvAra smaraNa karanArane zuM ja icchita na Ape! mATe tuM A navakAra maMtranuM smaraNa kara. cAra prakAranA AhArano tyAga kara. zuddha manathI tuM paramAtmAnuM dhyAna dharIza to AvatA bhavamAM tAruM tiryacapaNuM nAza pAmaze ane sarva sukha AvI maLaze. mahAmuninA upadezathI maMtramAM lIna rahevAthI silonanA rAjAnI putrI thaI mahAmuninA AvA vairAgyamaya ane asarakAraka vacano sAMbhaLI, samaLIno baccAMo pratyeno rahelo moha nAza pAmyo, dharma upara zraddhA utpanna thaI ane maMtranA ciMtavanamAM layalIna banI uttama bhAvanAthI marIne te silonamAM rAjAne tyAM rAjaputrI tarIke utpanna thaI.
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 samAdhimaraNa vidyAgharanI putrImAMthI maLI ane samaLImAMthI rAjakumArI banI silonanA zrIpura nagaramAM caMdragupta rAjAne sAta putro hatA, paNa putrI na hatI. rAtrie zAsanadevIe pratyakSa thaIne jaNAvyuM ke rANIne putrI thaze. tenI nizAnI tarIke Aje rAtre sonAnI samaLI cAMcamAM puSpahAra laIne rANInA kaMThamAM AropaNa kare che evuM svapna Avaze." te svapna AvyA pachI rANI potAno samaya dharmadhyAnamAM vyatIta karavA lAgI. amuka divaso bAda garbhanA cihno dekhAyA ane rANIe amArI paLAvI. supAtre dAna ApavA lAgI. jinamaMdiromAM prabhAvanAnA aneka kAryo karavA lAgI. zubha divase putrIno janma thayo. rAjAe puSkaLa dAna ApyuM. putrInuM nAma sudarzanA rAkhavAmAM AvyuM. abhyAsa karI te buddhizALI banI. maMtranA nimitte sudarzanAne jAtismaraNazAna upaDyuM ekadA rAjA sabhAmAM beThA che. RSabhadatta nAmanA sArthavAha rAjAne najarANuM karI sabhAmAM AvyA. rAjAe kuzaLa samAcAra pUchyA. rAjakumArI sudarzanA rAjasabhAmAM AvI che. tevAmAM eka AzcaryakAraka banAva banyo. sArthavAhane acAnaka chIMka AvI. haMmezanI Teva mujaba zeThe "namo rihaMtA' e padano uccAra karyo. A sAMbhaLatAnI sAthe ja rAjakumArI ciMtavavA lAgI ke pUrve meM A nAma sAMbhaLyuM che. vicAramAM garakAva banatA ja tene jAtismaraNajJAna thayuM. potAno samaLIno bhava joyo. tarata ja pRthvI upara paDI gaI. namAja I[.
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU.zrI brahmacArIjIe 'bodhAmRta 3'mAM Apela spaSTa mArgadarzana 159 acAnaka rAjakumArIne mUrchA AvatAM sabhAmAM viSAda chavAI gayo. rAjAe zItopacAra zarU karAvyA. keTalIka vAre saceta thaI sudarzanA vAraMvAra RSabhadatta sAmuM jovA lAgI. rAjA manamAM vikalpa kare che tevAmAM to sudarzanAe sArthavAha sAthe vArtAlApa zarU karyo. "he dharmabaMdhu tame bharUcathI Avo cho? to tyAM munivaro sukhazAtAmAM che ne ?'' sArthavAha Azcarya to pAmyo, paNa javAba ApatA kahyuM ke "tyAM sarva munivaro zAtAmAM che. ane vividha zAsana prabhAvanAnA kAryo kare che.'' rAjAne AmAM kaMI samajAyuM nahi, eTale putrIne pUchyuM :-'tuM A sArthavAhane oLakhe che? A vAtamAM amane kazI samajaNa paDatI nathI, mATe tuM sarva hakIkata vistArathI jaNAva.' sudarzanAe potAno pUrvabhava kahI batAvyo sudarzanAe potAno pUrvabhava saMbhaLAvyo. munivaranA pratApe tiryaMcapaNuM tyajI rAjakumA2I thaI te upakAra yAda karyo ane munivarone bhAvapUrvaka tyAM ja vaMdana karyuM. have tene bharUca javAnI tAlAvelI lAgI. pitA samakSa icchA jaNAvI. rAjA tathA rANIe vividha prakAre manAvI paNa sudarzanA makkama rahI. chevaTe mahAmusIbate RSabhadattane bhalAmaNa karI. sarva prakAranI sagavaDapUrvaka ane bhavya sAmagrI tathA vizALa parivAra sAthe sudarzanAne prayANa karavAnI rAjAe anumati ApI. sudarzanAnuM mana munivarone temaja potAnA samaLInA bhavanA nivAsasthAnane nihALavA talapApaDa banyuM hatuM. tarata ja te nIkaLI. pUrvanA badhAM ja smaraNo najara samakSa khaDA thavA lAgyA. samaLIno mALo, baccAM, mlecchano pADo, bANathI viMdhAIne pRthvI para patana, muzkelIe vaTavRkSa najIka Agamana, munirAjonuM AzvAsana ane navakAra maMtranuM smaraNa. sudarzanA AgaLa cAlatAM munirAjonA AvAsa pAse AvI. munivarone vaMdana karyuM. munivaroe dharmanuM svarUpa samajAvyuM. A dharmanA svarUpane sAMbhaLIne sudarzanAe jiMdagImAM kadI na anubhaveluM sukha prApta karyuM. munivaronA upadezathI sudarzanAe bhavya jinAlaya baMdhAvyuM sabhaLI vivAra jita maMdira, bhara munivaroe A sthAnano mahimA samajAvatA jaNAvyuM ke :-atre vIzamA tIrthaMkara munisuvrata- svAmIe pUrva bhavanA mitra azvane pratibodha pamADyo hato, tethI A 'azvAvabodha tIrtha' prasiddha thayuM che. ahIM bhavya jinAlaya hoya to tenA darzana pUjanathI prANIo potAnA karma paMkane dhoI nirmala bane.
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ 160 samAdhimaraNa sudarzanAe tarata ja tyAM jinaprAsAda karAvyo. potAnA pUrvabhavanI smRti jALavavA "zakunikA vihAra' evuM nAma rAkhyuM. maMdiramAM zrI munisuvrata svAmInI marakata maNimaya mUrti sthApI. niraMtara bhAvapUrvaka trikAla prabhupUjA karavA lAgI. - sAdhu samAgamathI sudarzanAnA jIvanamAM palTo Avyo. eka sAdhvInI jema jIvana gALavA lAgI. zrAvakanA bAra vrato laI pAlana zarU karyuM. acAnaka tene lAgyuM ke mAruM AyuSya ati alpa che, pachI to mukta haste dAna ApavA mAMDyuM. badhAnI sAthe kSamApanA karI, arihaMtAdi cAra zaraNa svIkAryA ane phAgaNa suda pUnamanA divase anazana karyuM. samAdhipUrvaka vaizAkha suda paMcamIe svargavAsa thayo. samAdhipUrvaka mRtyu pAmavAthI IzAna devalokamAM maharbika devapaNe utpanna thaI." Ama sAdhusaMtonA samAgamathI ArtadhyAna tyajI samaLImAMthI rAjakumArI banI, saMsAranI alpa paNa sukhecchAne tyAgI, eka sAdhvInI jema jIvana gALI, potAnA AtmAnuM kalyANa karyuM. ('caMdrarAjAno rAsa'nA AdhAre) bhagavatu darzana, satsaMganI bhAvanA sadeva rAkhavI "ApanA bhAva satsaMga samAgama arthe varte che te sAruM che. te ja kartavya che. naMda maNikArano jIva deDako lazkarathI vaTAI gayo hato paNa darzananI bhAvanA rAkhI hatI to tenI sadgati thaI hatI, tema jevA bhAva tevA prabhu phaLe tathA vedanIya karma to jJAnI ke ajJAnI sarvene bhogavyA vinA chUTako nathI." (bo.3 pR.58). naMda maNikAra deDako thayo paNa bhAvanA darzananI to devagati pAmyo naMda maNikAranuM dRSTAMta-rAjagRhI nagarImAM zrI vIraprabhunA samavasaraNamAM prathama devalokano nivAsI dudrAMka nAme deva sUryAbhadevanI jema prabhunI bhakti karIne svarge gayo. te vakhate zrI gautamasvAmIe prabhune pUchyuM ke "A devatAe kayA puNyathI AvI samRddhi prApta karI? prabhu bolyA-"rAjagRhI nagarImAM naMda maNikAra nAme zreSThI hato. teNe amArI pAse zrAvakadharma grahaNa karyo. eka vakhate grISmaRtumAM teNe aSTamapayukta pauSadhavrata grahaNa karyuM. jaLarahita karelA te traNa upavAsamAM te zreSThIne tRSA lAgI. eTale teNe ciMtavyuM ke "jeo potAnA
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU.zrI brahmacArIjIe "bodhAmRta 3'mAM Apela spaSTa mArgadarzana 161 dravyathI vAvo ke kUvAo karAve che teone dhanya che.' posaha pAryA pachI te zreSThIe rAjAnI AjJA laIne nagaranI bahAra naMdavApikA nAmanI cAra mukhavALI eka vAva karAvI. tenI cAre dizAomAM cAra upavana karAvyAM. ghaNA loko tenA sauMdaryanI prazaMsA karavA lAgyA. te sAMbhaLIne zreSThIne sahaja harSa thaI Avyo. anukrame bhAvathI mithyAtvarUpa roga ane dravyathI soLa prakAranA roga te zreSThIne lAgu paDyA. aneka vaidyoe vyAdhinA pratikAra mATe upacAra karyA, paNa te badhA niSphaLa gayA. chevaTe te niMdazreSThI mRtyu pAmyo ane te naMdavArikAmAM ja garbhaja deDako thayo. temAM krIDA karatAM te dardIne ghaNA lokonA mukhathI te vApikAnuM varNana sAMbhaLatAM jAtismaraNajJAna utpanna thayuM, tethI te AtmaniMdA karavA lAgyo. are! mane dhikkAra che! meM sarva vratonI virAdhanA karI. have te vrata pAchAM A bhavamAM svIkAruM." Avo vicAra karI teNe potAnI buddhithI abhigraha lIdho ke "AjathI niraMtara chaThTha chaThThanI tapasyA karI pAraNuM karavuM ane pANI paNa naMdApuSkaraNImAM nAhavAthI ghaNA lokonA pasInA vagere mela paDavAne lIdhe kaluSita thaIne prAsuka thayeluM hoya te ja vAparavuM. A pramANe vartavAno teNe nizcaya karyo, tevAmAM lokonA mukhathI zrI vIraprabhunuM Agamana sAMbhaLI pote vaMdanA karavA mATe cAlyo. mArgamAM zreNikarAjAnA azvanA DAbA paga nIce dabAyo.
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ 162 samAdhimaraNa tethI tarata ja ekAMte jaI namutthaNe ityAdi stuti vaDe dharmAcAryane namI, sarva pApane AlocI mRtyu pAmI saudharma devalokamAM dakrAMka nAme devatA thayo, te deva ahIM Avyo hato. he gautama! teNe pUrvabhavamAM karelA zubhadhyAnAdithI AvI saMpatti prApta karI che. have te cAra palmopamanuM AyuSya pUrNa karI mahAvidehakSetramAM manuSya thaI, bhavano kSaya karIne mokSe jaze." -u.prA.bhA.3 mahA bhAgyazALI hoya teno deha AzramamAM chUTaze "sarva nimittomAM sarvottama nimitta A AzramanuM sthaLa che.
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU.zrI brahmacArIjIe "bodhAmRta 3'mAM Apela spaSTa mArgadarzana 163 pU. sva. trikamabhAI daMtAlIvALAno AzramamAM deha chUTI gayo te prasaMge 5. u. pa. pU. prabhuzrIjIe jaNAvyuM hatuM ke paramakRpALudevanuM alaukika yogabaLa ahIM varte che. jemano deha A AzramamAM chUTyo che te sarvanI devagati thaI che. paramakRpALudevanI zraddhA vadhe ane Atmahita thAya tevuM alaukika ATaluM sthaLa banyuM che. mahAbhAgyazALI haze teno deha ahIM chUTaze. jo AjIvikAnI aDacaNa na hoya to ahIM ja AyuSya gALavA yogya che. dharma, dharma ane dharmanA ja saMskAra rAtadivasa paDyA kare ema ahIM badhuM vartana che. nimittAdhIna jIvanI vRtti che tethI sArAM nimitta meLavavA puruSArtha kartavya che. kSaNa lAkheNI jAya che. Avo joga pharI maLavo durlabha che." (bo.3 pR.77) AtmakalyANano lakSa rAkhI dehatyAga kare teno kheda karavo nahIM "pU. akhecaMdabhAIe deha choDyAnA khedakAraka samAcAra ApanA kArDathI jANyA. atre teo muzkelI veThI AvI gayA to pa. pU. prabhuzrIjInAM darzanano lAbha, samAgamano lAbha chelle chelle laI zakyA ane chevaTanA saMskAro temanI zubha lezyA tathA sadgati thayAnI sAbitI che jI. e sadgata vayovRddha mumukSu to potAnI dharmabhAvanA vadhArI AtmakalyANanA lakSasahita paralokavAsI thayA che, tethI khedanuM kAraNa nathI. mAtra ApaNane temanA samAgamano yoga na rahyo e lAgI Ave te svAbhAvika che. paNa jyAM nirUpAyatA che tyAM sahanazIlatA e uttama mArga jJAnI puruSoe jaNAvyo che. e thatAM khedane vairAgyamAM pariNamAvavo ghaTe che." (bo.3 pR.91) kuTuMbamAM vaghArelo moha, maraNa vakhate ADo AvI adhogatimAM laI jAya eka dharmazALAmAM jema aneka gAmathI musApharo AvIne rAta rahe che ane savAra thatAM potapotAne raste cAlyA jAya che tema aneka gatimAMthI jIvo AvI eka kuTuMbamAM thoDo kALa sAthe rahe che teTalAmAM to eTalo badho moha vadhArI de che ke maraNakALe te pratibaMdha ADA AvI jIvane adhogatie laI jAya che. e vicArI jema bane tema AjathI sagAM, mitra, maLatiyA ke pADozInA pratibaMdha ochA karI jema bane tema vAsanA, moha, mamatA ke dehAdhyAsa ghaTe tevA vairAgyamAM vRtti rAkhI, satparuSe je AjJA karI che evA vIsa doharA, kSamApanAno pATha, yamaniyama, AtmasiddhizAstra, cha padano patra, apUrva avasara, mahAmaMtra, AlocanA, sAmAyika, ATha dRSTinI sakjhAya Adi uttama sAdhanomAM manane joDI rAkhavA udyama kartavya chejI.
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ 164 samAdhimaraNa dararoja maraNa saMbhArI tenI vATa joIne beThA hoIe tema pratibaMdha TALI asaMgabhAvanI vRddhi karatA rahevA vinaMtI chejI. je karaze tenA lAbhanuM chejI." (bo.3 pR.91) sanatkumAre anitya evI kAyAne nityapada prAptimAM lagADI "acAnaka vyAdhi utpanna thayAnuM ApanA patrathI jANI ghaNo vicAra Avyo ke aho ! A zarIra kevo dago de tevuM che ? eka ghaDIvArano teno vizvAsa rakhAya tevuM nathI. eka zvAsa UMco lIdho hoya te nIco levAze ke nahIM teno bharoso nathI. AvI asthira vastu-sthiti A dehanI che. zrI sanakumAra cakravartI jevAe utkRSTa puNya upArjana karI devonA iMdra paNa vakhANe tevI kAyAnI suMdaratA prApta karI hatI, te paNa eka kSaNavAramAM soLa moTA roga utpanna karI sAtaso varSa sudhI te mahAbhAgyane upasarga karavA tatpara thaI, paraMtu te samyakudraSTivaMta bhagavaMte to tenI darakAra rAkhyA vinA cha khaMDanuM rAjya choDI bhIkhanA TukaDA upara teno nirvAha karavAnuM nakkI karyuM ane te anitya ane azucibharI kAyAne nitya ane mahApavitra paramapada prApta karavAnA kAmamAM lagADI dIdhI. dhanya che te mahA dhIra zUravIra saMtapuruSone ke je dehanI darakAra choDI AtmAne unnata karavA ja jIve che, jIvatA hatA ane jIvaze." (bo.3 pR.97) dehane potAno mAnavAthI ja badhA duHkha janma pAme deha e karmano ja saMco che, karmavaza tenI avasthA palaTAtI rahe che. temAM purAyelo AtmA tene potAnuM ghara mAnI, are ! potAnuM rUpa mAnI temAM mAna kare che ke huM kevo rUpALo chuM, huM kevo baLavALo chuM, huM kevuM boluM chuM, huM kevuM lakhuM chuM, paNa tenI dazA paravaza che tevI pragaTa dekhAya che tyAre vaLI kheda kare che ke huM nirbaLa thaI gayo, mArAthI uThAtuM nathI, calAtuM nathI, bolAtuM nathI, lakhAtuM nathI, huM phIko paDI gayo, huM rogI chuM, huM strI chuM, huM puruSa chuM, huM abhaNa chuM, mane sarata rahetI nathI, bhUlI javAya che Ama rodaNAM raDavA lAge che ane pAcho sAjo thayo eTale pAcho ahaMkAra karavA lAge che ke mArA jevuM koI kamAtuM nathI, mAro vepAra badhA karatAM sAro cAle che, mArI barobarI kare evo koNa che, A varSamAM to ATaluM jarUra kamAvAno. Ama ne Ama ATalAM badhAM varSo dehane ja potAno mAnI tenA duHkhe duHkhI ane tenA sukhe sukhI thavAnI tenI anAdinI Teva jIva upAsato Avyo che. have koI paramakRpALunI kRpAthI jo jAge to avazya tenuM kalyANa thAya." (bo.3 (pR.97) je samabhAve sukha duHkha vede to tapa karavA samAna "maraNa Avaze to zuM thaze? bahu lAMbA vakhata sudhI mAMdagI laMbAze to kema khamAze ? vagere vicAro aNasamajaNathI Ave che ane tene lIdhe ArtadhyAna thAya che, eTale vedanAmAM ja vRtti coMTelI rahe che. paNa samaju mANasane, ke satparuSanA samAgame kaMI bodha sAMbhaLI draDha vicAra karyo hoya ke vedanA karatAM AtmAnuM vadhAre bagADanAra to mohanIya karma che, tene vicAra Ave ke karma bAMdhyAM hatAM te have jAya che, gayelAM pharI pAchAM AvavAno nathI. devuM patAvI devuM che ema jeNe
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU.zrI brahmacArIjIe 'bodhAmRta 3'mAM Apela spaSTa mArgadarzana vicAra karyo hoya tenI pAse ugharANI karavAvALA Ave tyAre te gabharAya nahIM; game tema karI te devuM patAvI de che. tema mumukSune to karmathI chUTA thavuM che ane karma javA mATe AvyAM che, to jevo teno sukhaduHkharUpa svabhAva haze te dekhADI cAlyAM jaze. ApaNe temAM harSakheda na karavo, ATaluM sAcavavAnuM che. jo samabhAve udaya AvelAM karma veThI levAya to te tapa karavA samAna che. tapa karIne munio jema karma choDe che tema vedanA vakhate paNa samabhAva rahe to karma chUTe ja che." (bo.3 pR.99) 165 bahu premathI maMtranuM raTaNa kare to bhavobhavamAM satpuruSano yoga thAya "dehanA roga mATe davA laIe te karatAM, ghaNA ghaNA premathI te AjJAo uThAvavA bhAvanA kartavya che. eka to smaraNamaMtra che tenI upAsanA ullAsabhAve, duHkhanA vakhatamAM ane pachI paNa vAraMvAra karatA rahevAnuM na cUkavuM. haratAM, pharatAM, besatAM, UThatAM maMtramAM vRtti rahe tevI Teva pADI mUkavA yogya che. te maraNa vakhate jIvane mitranI garaja sAraze. eTaluM ja nahIM, paNa sadgurunuM ApeluM e amUlya vacana sadguru samAna ja che, jANe sa guru samIpa ja che ema gaNI evA prasaMgamAM maMtranuM smaraNa bahu premathI karavuM ane citrapaTa parama kRpALudevano hoya to tenAM darzana vAraMvAra premapUrvaka karavAM. e bhAvanA jIvane sArI gatimAM laI janAra che ane satpuruSano bhavo bhavamAM yoga karAve tevuM baLa bhaktimAM raheluM che. mATe bhaktibhAvamAM citta rAkhavuM. rogamAM citta rokavuM nahIM, kAraNa ke roga to karma che, te jAya che. paNa tyAM navAM karma na baMdhAya ke pApakarma na baMdhAya, mATe AtmabhAvanA arthe nIce jaNAvelI zikhAmaNa moDhe karI roja bolavAno niyama rAkhazo to kalyANa thaze. na "zrI sadgurue kahyo che evo nirprantha mArgano sadAya Azraya raho. huM dehAdi svarUpa nathI, ane deha strI putrAdi koI paNa mArAM nathI, zuddha caitanyasvarUpa avinAzI evo huM AtmA chuM, ema AtmabhAvanA karatAM rAgadveSano kSaya thAya.'' (692) zrImad rAjacaMdra. (bo.3 pR.103)
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ 166 samAdhimaraNa amane A davAonI zraddhA hoya? zuddha AtmAnI ja zraddhA aTala rahe che "jene jJAnIno Azraya maLyo che te siMhanA saMtAna jevA che. moTA girizikharavat hAthInA zarIrane dekhIne paNa siMhanA bALaka DarI na jAya tema "jo jina tuM che pAMgaro re lola, karma taNo zo Azaro re lola" ema bhaktAtmAo bolI UThyA che. karma ane dharmanI laDAImAM dharmano jaya thAya che kAraNa ke te sat che ane satno ja jaya sadAya thAya che. 5.u.pa.pU. prabhuzrIjInI davAmAM moTA dAktaro sevAbhAve tatpara hatA. pU. ratilAla jatA-AvatA ane pU. zAradAbahena to tyAM ja rahelAM, paNa karma AgaLa koInuM cAlyuM nahIM. paNa teozrIjIe eka divase kaheluM ke amane A davAo game teTalI uttama hoya paNa tenI zraddhA hoya? zraddhA to eka jJAnIe nirNaya karelo, anubhavelo, upadezelo zuddha AtmA tenI ja aTala rahe che. te eka AMgaLI UMcI karI vAraMvAra pradarzita karatA hatA. eka jJAnIe jANelo zuddha AtmA ja jANavA yogya, mAnavA yogya, bhAvanA karavA yogya che, bIjAM badhuM karma che, karmanA cALA che tethI ThagAvA jevuM nathI, bhulAvo khAvA yogya nathI." (bo.3 pR.111) gharmecchakanI sevA karavAnI bhagavAnanI AjJA che; na kare to AjJAno bhaMga che Apano patra prApta thayo chejI. ApanA pitAzrInI tabiyata bahu bImAra rahe che ema ApanA patramAM che. temane zarIrasevA uparAMta smaraNa saMbhaLAvavAnI bhAvasevAmAM paNa tatpara rahevA vinaMtI chejI. koI paNa dharmecchaka vRddha, glAna, tapasvI, rogI hoya tenI sevA, bhakti, dharmasahAya ApavA bhagavAnanI AjJA che. tevA prasaMge potAthI bane teTalI sevA na kare, zakti gopave athavA bIjA kAmane agatyanAM gaNI sevAnA kAmane je tajI de che, te bhagavAnanI AjJAno bhaMga kare che ema zrI bhagavatI ArAdhanA Adi dharmagraMthomAM spaSTa ullekha che. tevA prasaMgo ApaNA AtmAne paNa hitakArI che ema jANI temAM kALajI rAkhavI ghaTe che. zrI rAmacaMdra eka baLadane maraNaprasaMge kAnamAM maMtra saMbhaLAvyo hato tethI tenI devagati thaI hatI. (bo.3 pR.110) kaMI na bane to maMtra vAraMvAra kAnamAM paDe to paNa hitakArI mAMdagInA prasaMgomAM mAMdA mANasanI vRtti ghara-kuTuMba AdimAM na rahe tevI vairAgyanI vAta potAthI thAya to te, nahIM to samAdhisopAna AdimAMthI anityAdi bAra bhAvanA vAMcI saMbhaLAvavAthI deha, saMsAra ane bhoga pratye vairAgya Upaje ane paramakapALadevanuM zaraNa draDha thAya tema kartavya che. ApaNane paNa te prasaMga vairAgyapreraka bane che. mATe bane teTalA sArA saMskAromAM temanuM citta rahe tema karavA bhalAmaNa chejI. bIjuM kaMI na bane to maMtra vAraMvAra kAnamAM paDaze
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU.zrI brahmacArIjIe "bodhAmRta 3'mAM Apela spaSTa mArgadarzana 167 topaNa mahA hitakArI che. zivabhUti munie mAtra "mA ruSa, mA tuSa" maMtrathI kevaLajJAna utpanna karyuM hatuM. satparuSanA ekeke vAkyamAM, ekeka zabdamAM anaMta Agama rahyAM che, to vizvAsa rAkhI bhAvapUrvaka svaparanuM hita temAM che ema gaNI sevAcAkarImAM tatpara rahevAthI sarva sevA karanArAone lAbha thaze. (bo.3 pR.116) vedanAnI mUrti evA dehanI ciMtA mUkI AtmAnI ciMtA karI maMtramAM mana rAkhazo jemaNe AtmA pragaTa karI niraMtara AtmAmAM rahI karmano ghANa kADhI nAkhyo te mahApuruSanuM avalaMbana, teno Azraya maraNanI chellI paLa paryata TakAvI rAkhavA yogya che. patrAMka 692 ane 843 koI pAse vaMcAvI sAMbhaLyA karazojI. dehanI ciMtA rAkhavA yogya nathI. dehane to paramakRpALudeve vedanAnI mUrti kahI che te satya che. zAtA ke azAtA banne vedanA che. te sivAya trIjI vastu deha ApI zake tema nathI. mATe dehanI darakAra rAkhIe chIe tenA karatAM dehamAM rahenAra je cetana jANanAra tattva che tenI saMbhALa levI ghaTe chejI. ghara bahu baLI javA AvyuM hoya tyAre jema gharamAMthI ratna, jaNaso ke copaDA kADhI laI pachI olAya tema na hoya ne baLavAnuM hoya te baLI javA de che, tema samyagdarzana eTale jJAnIe joyo che tevA zuddha AtmAnI zraddhA, tenuM jJAna ane temAM ramaNatArUpa cAritranI bhAvanA rAkhI bIjI badhI ciMtAo tajI devA yogya che. thoDA divasa pachI baLavAnuM che tene badale jANe atyArathI marI gayA chIe ema mAnI have jeTalI kSaNo maLI che te maphatIA che, mAtra satparuSe ApelA maMtramAM citta rAkhavA mATe che, ema gaNI maMtramAM bahu bhAva rAkhazo. "dhiMga dhaNI mAthe kIyA re, kuNa gaMje nara eTa; vimalajina dIThAM loyaNa Aja." paramakRpALudeva jevA dhaNI jene mAthe che, tene kazo bhaya nathI. gabharAvuM nahIM, AtmA maravAno nathI." (bo.3 pR.119) dehane kSaNika jANI kuTuMba arthe pApa karatA aTakavuM "ronA kahA vicArake, hasanA kahA vicAra; gaye so Avanake nahIM, rahe so jAvanahAra." "vi. ApanuM kArDa maLyuM. ApanA pitAnA dehatyAganA samAcAra jANyA. tame banatI sadgurunI smRti ApavA je prayatna karyo tethI tamane ane temane bannene lAbhanuM kAraNa che. maraNa acAnaka AvI upADI jAya che e jANI bhaya ke zoka karavA yogya nathI, paNa cetavA jevuM che. vairAgyanAM nimitto najare jovA chatAM jIva jAgato nathI, e mohanuM jora che. manuSyabhava vizeSa Takyo hota to vRddhAvasthA ke vedanA bhogavatAM paNa sadgurunI AjJA upAsI dharmamAM dRDha thavAno yoga banata. te yoga temane chUTI gayo e khedanuM kAraNa che. Ama eka divase ApaNe sarvene cAlI javAnuM che ema vicArI deha uparano moha, dhana uparano moha tajI sagAMsaMbaMdhI, kuTuMba, ghara, khetara, kapaDAM, ghareNAM sarvano saMbaMdha anitya ane para jANI tene arthe pApa karatAM aTakavuM ghaTe che. sadguruno yoga thayo che, bodha sAMbhaLyo che, temanI AjJA, smaraNa vagere prApta thayela che
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ 168 samAdhimaraNa evA jIve vizeSa kALa Atmahita thAya tema gALavA nizcaya karI te pramANe pravartavA puruSArtha kartavya che." (bo.3 pR.122) maraNarUpI ajagaranA moDhAmAM bALaka, yuvAna, vRddha badhA che, mo bIDe teTalI vAra sadgata pU. manasukhabhAI devazIbhAInA dehotsarganA samAcAra jANI A kaLikALa zubha nimittone saMkelI levAnuM kAma karI rahyo che evI cetavaNInI vicAraNA jAgI hatI. mAthe maraNa che, lIdho che ke leze ema thaI rahyuM che, kALa gaTakA khAI rahyo che, maraNanA mukhamAM bALa, yuvAna, vRddha sarva orAyelA che, mAtra moM bIDe teTalI vAra che to A jIva kalyANa karavAnA kayA kALane bhaje che e vicAravA jevuM che, ema pa.u.pa.pU. sadgata svAmI prabhuzrIjI pAsethI vAraMvAra
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU.zrI brahmacArIjIe "bodhAmRta 3'mAM Apela spaSTa mArgadarzana 169 sAMbhaLyuM che, chatAM A jIva kuMbhakarNanA karatAM paNa prabaLa anAdinI ghora nidrAmAMthI jAgato nathI e keTaluM Azcarya ane kheda upajAvanAra che? A jIva vAto DAhI DAhI kare ane vartanamAM pramAda ke pola, e kyAM sudhI nabhaze? maraNanA vicArathI, kaLikALanA vicArathI, anityatAnA vicArathI ke mohanI chetarAmaNInA vicArathI aneka jIvo cetI gayA che." (bo.3 pR.129) sazIla sevyA nathI ane maraNa Avaze to mArI zI gati thaze? maMdavADa Ave tyAre jIva gabharAI jAya che ke koNa jANe have keTaluM jIvavAnuM haze? vakhate maraNa AvI pahoMce to ekAeka cAlI nIkaLavuM paDaze. kaMI dharmasAdhana to meM karyuM nathI, sazIla AdinI prApti thaI nathI, have zI gati thaze? jo maMdavADa maTI jAya to have jarUra kaMIka dharmaArAdhana karI levuM evo nizcaya karI rAkhe che ane prArabdhayoge roga maTI jAya, pachI taddana bhUlI jAya che. jANe kadI maMdavADa Avyo ja na hoya tema mohamAM ne mohamAM pAchuM AyuSya vyatIta thayA kare che. Ama jIvanA nirNayo anirNayarUpa hoya che tethI koI kAma makkamatAthI te karI zakato nathI. paramakRpALudeve kahyuM che ke "mukhya aMtarAya hoya to te jIvano anizcaya che." (826) (bo.3 pR.136) saSNuprasAdanA darzanathI avazya samAdhimaraNa thAya "pU. maNibhAI kalyANajI muMbaIvALA TrasTInAM mAtuzrIno deha saM. 1995 poSa vada 3 ne ravivAre zAMti samAdhithI chUTI gayo. tenA samAcAra sahita patra che. temAM temanA chevaTanA bhAva ApaNe bahu vicAravA yogya che, samAdhimaraNanI icchAvALAne kAmanA che tethI te patramAMthI thoDuM Apane vicAravA lakhuM chuM. pU. maNibhAI lakhe che : "paramakRpALu prabhuzrIjIe je "sad guruprasAda'nAM darzananI AjJA karela che te yathArtha rIte jo pALavAmAM Ave to samAdhimaraNa avazya thAya tema pratyakSa joyuM. amArA mAtuzrIno kSayopazama (bahu vicAra) nahoto, paraMtu je AsthA hatI ane bIjA dharma saMbaMdhamAM koI locA nahotA tethI aMta samaye eka ja draSTi rahI hatI, je pratyakSa joI AnaMda thayo che. chellA eka mahinAthI haMmezAM savAranA "sadguruprasAdanuM pustaka laI darzana karatAM ane tene samakSa rAkhI maMtrasmaraNa karatAM. ..vyAdhi vakhate pote zAMtimAM che, AnaMdabhuvanamAM che zrImadguru-jasAda
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ 170 samAdhimaraNa ema kahetAM chelle pote maMtrano uccAra karI traNa DacakAM khAdhAM ane kSaNabhaMgura dehano tyAga karyo. uparanI vigata Apane jANavA lakhela che. paramakRpALunI kRpA zuM kAma kare che te joI atyaMta AnaMda thayela." (bo. 3 pR.148) jeTalo prema paramakRpALudeva upara thaze, teTaluM AtmakalyANa najIka A TUMkAmAM lakhavAnuM kAraNa e che ke ApaNe badhAne mAthe maraNa che, kayA divase te nakkI nathI paNa "janme te jarUra mare che' e to nakkI ja che. mATe maratA pahelAM samAdhimaraNanI taiyArI je sapuruSanI AjJAmAM vartavAno bhAva, jeNe jAgrata rAkhyo hoya che tene chelle te kAma Ave che, zAMti pamADe che ane dharmabhAva sAthe te laI jAya che. ApanI pAse "sadguruprasAda' pustaka ghaNuMkharuM nahIM hoya paNa ahIM AvavAnuM banaze tyAre te saMbaMdhI saMbhArazo to vAta thaze. dareka AtmArthIe te sad gurunI kRpArUpa prasAdI potAnI pAse potAnA hRdayamAM rAkhavA arthe saMgharavA yogya che. jeTalo prema paramakRpALudeva upara thaze, teTaluM AtmakalyANa najIka che ema draDha zraddhA rAkhI saMsAraprema ocho karI dharmaprema poSavo." (bo.3 pR.148) maraNa sudhI Azraya TakAvI rAkhe te mahAbhAgyazALI "Apano patra maLyo. vaDAlIvALA pU. mAdhavajI zeThano gaI bIjane divase zAMtipUrvaka deha chUTI gayo che. chevaTa sudhI AzramamAM AvavAnI temanI bhAvanA vartatI hatI ane smaraNa bolatAM bolatAM deha chUTI gayo. te jANI paramakRpALudevanA yogabaLanI dRDhatA vizeSa thAya chejI. "je AzrayanA baLe jIva te bhave athavA bhAvi evA thoDA kALe paNa svasvarUpamAM sthiti kare." (692) evuM AzrayanuM baLa paramakRpALudeve jaNAvyuM che ane "AzrayapUrvaka deha chUTe e ja sArthaka che" ema kahyuM che tene hRdayamAM utArI maraNa sudhI Azrayane TakAvI rAkhe che te mahAbhAgyazALI mahA nararatnone namaskAra che." "caraNa zaraNa dhIraja nathI maraNa sudhInI cheka." (bo.3 pR.151) smaraNamaMtrano tAra tUTe nahIM to samAdhimaraNa avazya thAya manane vIluM mUkavA jevuM nathI. navaro beTho nakhoda vALe tema navaruM mana rahe to khoTA khoTA vicAromAM taNAI jAya, mATe smaraNamaMtrano tAra tUTavA devo nathI evuM nakkI karI have to maMDI paDavuM ane maraNa sudhI te avalaMbana choDavuM nahIM. tethI samAdhimaraNa thAya che ema pa. pU. prabhuzrIjI pAsethI sAMbhaLyuM chejI. maMtra che te AtmA ja che. tethI AtmArthIe te bhUlavA yogya nathIjI. vadhAre zuM lakhuM ? OM zAMtiH zAMtiH zAMtiH' (bo.3 pR.158)
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU.zrI brahmacArIjIe 'bodhAmRta 3'mAM Apela spaSTa mArgadarzana 171. maraNa samaye saguru prasAdanA citrapaTa, patranA darzana karAvavA "tA. ka.- "sadguruprasAda' pa.u.pa.pU.prabhuzrIjIe samAdhimaraNanuM kAraNa jaNAvyuM che to temAMnAM citrapaTa, patro vagere pratye khAsa lakSa rAkhazojI ane maraNa prasaMge te citrapaTanAM darzana bhAvika mumukSune karAvavA bhalAmaNa chey." (bo.3 pR.160) sapuruSanA batAvelA mArga pramANe cAlavAthI samAdhimaraNa "tA. ka. - tamane samAdhimaraNanI bhAvanA che te jANI harSa thayo che. satparuSe batAvelo mArga, tenuM smaraNa te samAdhimaraNanuM kAraNa che ane tenuM ArAdhana karanArane aMta vakhate paNa tevA zubha saMyogo maLI rahe che. mATe nirbhaya rahetAM zIkhavuM e ja vinaMti." (bo.3 pR.161) svarUpa-sukha anubhave te adabhuta samatA rAkhI zake AcArAMgamAM 'vimokSa' nAmanA AThamA adhyayanamAM samAdhimaraNanI vAtano vistAra che, temAM TIkAkAra lakhe che ke muni cAre prakAranA AhArano tyAga karI, gAma, zahera, bajAra, khetara, paruM, nagara, pATaNa vagere sthaLe pharIne saMthArAne yogya nirjIva ghAsa mAgI lAvI, jaMgalamAM nirjIva ke alpa jIvAkula jamIna joI, caMDila vagere tapAsI, saMstara upara besI, siddha bhagavAnane namaskAra karI, pharI paMcamahAvrata vagere niyamonuM uccAraNa karI bhaktapratyAkhyAna kare. pachI ziyALa, kIDIo, vIMchI, pakSI, gIdha vagere upasarga kare temane khaseDe nahIM, mAkhI vagere urADe nahIM ane sarva duHkhane saMtoSathI, sahanazIlatAthI khame. vizeSamAM lakhe che ke amRtano AhAra karatAM AnaMda kevo thAya tevo AnaMda mAne; maraNane icche nahIM, jIvavAnI paNa vAMchA rAkhe nahI. kaho kevI samatA! tene paramAnaMda svarUpanuM pratyakSa bhAna thayeluM hovAthI AtmAnuM nirAkuLa svarUpa-sukha te anubhave che. (bo.3 pR.143) bhaktimAM citta rokavAthI ArtadhyAna maTI jaI zAMtinuM vedanA thAya "roja rAta paDe che tyAre aMdhAruM thAya che tethI moTA samaju mANaso gabharAtA nathI, dIvA vagerethI kAma calAvI le che; aNasamaju nAnAM chokarAM jevAM hoya te kaMI bhayanuM kAraNa na hoya chatAM aMdhAruM bhALIne Dare che tema mumukSue duHkhanA prasaMge na joItI ciMtAo karIne, nakAmI raDakakaLa karIne AtmAne zlezita karavo ghaTato nathI. paNa have sArI rIte kema jIvI zakAya tenA vicAra karI gaI gujarI vAta bhUlI javAno abhyAsa kartavya chejI. ApaNe mAthe paNa maraNanI DAMga ugAmIne yamarAjA UbhA che. te AvI paDI nathI tyAM sudhI anaMta kALathI rakhaDatA rajhaLatA A AtmAne janmamaraNanA asahya duHkhamAMthI ugArI levAno upAya veLAsara karI levAnI peravI karatA rahevuM. lokalAjane vaza thaIne vahelA UThIne mUelAne saMbhArIne kakaLATa karavAno rivAja
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ 172 samAdhimaraNa hoya to temAM bhaLavA karatAM sapuruSe ApelAM satsAdhana, vIsa doharA, yamaniyama, kSamApanAno pATha, cha padano patra, Atmasiddhi, maMtra AdimAM citta vAraMvAra baLa karIne rokavAthI ArtadhyAna eTale "huM duHkhI chuM, duHkhI chuM' evo bhAva maTI jaI bhaktimAM AnaMda Avaze." (bo.3 pR.174) pArakI paMcAta mUkI, maLelI takano pUro lAbha levo A joga acAnaka lUMTAI jatA pahelAM 'jhabake motI parovI le vIjaLInA jhabakAre motImAM doro parovI le tema atyAranI maLelI sAmagrI nakAmI vahI javA na devI ghaTe. potAnA AtmAno vicAra karavAnuM jarUranuM kAma cUkIne jIva pArakI paMcAtamAM khoTI thAya che temAMthI tene potAnA bhaNI vALI AtmAnuM hita thAya tema vartavA lakSa rAkhavo ghaTe chejI. "paga taLe relo to pArakI vAta paDI melo tema darekane mAthe maraNa che, samAdhimaraNa thAya tevI taiyArI karavAnuM kAma darekane mAthe che; tene mATe jIva roja zuM kare che ane zuM zuM karavA yogya che teno hisAba rAkhIne manane nakAmA harSazokamAM jatuM rokavuM." (bo.3 pR.178) "traNa saMbaMdhe AvI maLyAM suta vitta dArA ne deha; levA devA jyAM miTe, mAraga lAgaze teha. nizce jANo rahevuM nathI, jUTho jagata vizvAsa; ethI raheje tuM aLago, AThe pahora udAsa. phogaTa phaMda saMsArano, svArathano che sneha; aMte koI koInuM nathI, tuM to tehano teha. khoLe khoTuM sarve paDe, na jaDe nAma ne rUpa; bAMdhI phudhI UbhuM karyuM, jevuM kASTha svarUpa. vItarAgatA sUcaka, vItarAga mahAparva; vItarAgatA kAraNe, ArAdho niHgarva. vedanImAM ArtadhyAna kare to Dhora pazunI gati thAya. "pU...nAM dharmapatnInI mAMdagI saMbaMdhI patra Aje maLyo chejI. temane jaNAvazo ke pUrve jIve je pApa karelAM tenA phaLarUpe A duHkha dekhavuM paDe che. te thAya che dehamAM ane ajJAnathI mane thAya che ema jIva mAnI le che. sukha ane duHkha banne mananI kalpanA che ane te karavA yogya nathI ema jJAnI puruSoe jaNAvyuM che, te bhUlIne huM duHkhI
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU.zrI brahmacArIjIe 'bodhAmRta 3'mAM Apela spaSTa mArgadarzana chuM, mArAthI rahevAtuM nathI, have marI javAze, chokarAMnuM have zuM thaze ? mArI cAkarI koI karatuM nathI, mAruM ghara, dhana, sagAM badhAM mUkavAM paDaze, Adi prakAre phikaramAM jIva paDe che te ArttadhyAna kahevAya che, te pAparUpa che. teve vakhate jIva AyuSya bAMdhe to tiryaMcagati eTale Dhora-pazumAM javuM paDe tevuM AyuSya bAMdhe che eTale tenuM phaLa duHkha ja Ave che.'" (bo.3 pR.209) ArtadhyAnathI tiryaMcagatino baMgha jinadharma ane sAgaradattanuM dRSTAMta- "jinadharmano jIva A bhave zrI munisuvrata bhagavAna banyA. ane sAgaradatta je pUrvabhavamAM emano mitra hato te A bhavamAM rAjAno paTTa azva eTale ghoDo banyo che. tenuM bhagavAne A bhavamAM samAdhimaraNa karAvyuM tenI A kathA che. padminI nagaramAM jinadharma nAmano eka zrAvaka hato ane sAgaradatta nAmano zivadharmI eka zeTha hato. te bannene mitrAcArI hatI. sAgaradatte upadezamAM sAMbhaLyuM ke je jina pratimA karAve te sahelAIthI dharma pAme. e vAta enA kumaLA hRdayamAM hADohADa UtarI gaI. ane mitra jinadharmanA anumodanathI teNe jinamaMdira karAvyuM ane pratiSThA karAvI. 173 paNa sAgaradatta zivadharmI hovAthI teNe ziva maMdira paNa baMdhAveluM hatuM. tethI hajI kuLadharma tyAgyo nahoto. te ziva maMdiramAM utsava hovAthI ene AmaMtraNa AvyuM tethI tyAM gayo. tyAM pujArIo ghInA ghaDA nIce thayela seMkaDo ghImelone mArI nAkhatA hatA. te sAgaradattathI jovAyuM nahIM. tethI pUjArIone kahyuM ke tame jayaNAthI kAma karo. te sAMbhaLI pUjArIoe ane zaivAcArye paNa zeThanuM apamAna karyuM. tethI ghare AvI vicAravA lAgyo ke zivadharma sAco haze ke jainadharma sAco haze, evI zaMkAmAM gaLakA khAto ArtadhyAnathI akALe mRtyu pAmI tiryaMca gatimAM utpanna thayo aneka prakAranA bhavo karI, pUrva puNyanA saMcayathI bharUcamAM jitazatru rAjAno paTaazva thayo. jinadharmano jIva ArAdhanA karI banela munisuvrata bhagavAna sAgaradattanA akALa mRtyuthI vairAgya pAmI jinadharma zrAvakane paNa vairAga thayo ane teNe dIkSA grahaNa karI. samAdhipUrvaka deha tyAga karI te deva thayo. tyAMthI cyavI surazreSTha nAmano rAjA thayo. rAjAnA bhavamAM vairAgya pAmI dIkSA laI vIsasthAnakanI ArAdhanA karI prANata devaloke jaI tyAMthI cyavI munisuvrata bhagavAna thayA. ekadA potAnA pUrvabhavanA mitra sAgaradattane paTTa azva tarIke joyo. tenuM AyuSya ati alpa jaNAyuM. tIrthaMkara bhagavAna jagatabharanA jIvonA niSkAraNabaMdhu banI temano upakAra karI jIvone sanmArge caDhAve che. tema potAnA pUrvabhavanA mitranA uddhAra mATe sATha yojana jeTalo dIrgha vihAra karIne teo bharUca pahoMcyA. devoe samavasaraNa racyuM. jitazatru rAjA potAnA paTTa azva upara ArUDha thaIne ADaMbarapUrvaka prabhune vaMdana karavA Avyo.
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 samAdhimaraNa bhagavAnanI dezanA sarva pazuo paNa samajI zake che pay che para paramAtmAnA samavasaraNamAM sarpa, noLiyo, vAgha, bakarI, billI, uMdara ityAdi jAti vairavALA prANIo eka ja sthAne sAthe besI prabhunI vANI rUpa amRtadhArAnuM AsvAdana karatA hatA. paramAtmAe dezanAmAM zrI jina-maMdiranI mahattA, tenA nirmANathI thato apUrva lAbha vigere jaNAvatAM paTTaazvanA kAna camakyA. 'jina-maMdira ane tenuM nirmANa e zabdono vicAra karatA tene jAtismaraNa jJAna thayuM. potAno "sAgaradatta' no pUrva bhava yAda Avyo. teNe vicAryuM ke "te bhavamAM
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU.zrI brahmacArIjIe "bodhAmRta 3'mAM Apela spaSTa mArgadarzana 175 jinamaMdira to karAvyuM paNa saMzaya-bhAvane kAraNe pUrNa phaLa maLyuM nahIM. have sAkSAt jinezvara bhagavaMta maLyA che to mAre have jIvana sArthaka karI levuM." ethI azva heSArava karavA lAgyo. avayavo ullAsa pAmyA, netro vikasita banyA, ane kaNa uMcAnIcA thavA lAgyA. potAno harSa jaNAvavA te jamIna khaNavA lAgyo ane AgaLanA be caraNo bhUmi sudhI namAvI vAraMvAra namaskAra karavA lAgyo. A drazya joI samagra parSadA Azcaryayukta banI gaI. tevAmAM azva tIrthakara bhagavAnanI sAme Avyo ane "zrI munisuvrata svAmIne traNavAra pradakSiNA ApI temanI samakSa nata mastake Ubho rahyo. C All jitazatru rAjAe prabhune AnuM kAraNa pUchyuM : paramAtmAe teno pUrvabhava saMbhaLAvyo ane jaNAvyuM ke "pUrvabhavanA mitrasnehathI AkarSAI huM atre tene pratibodha karavA mATe Avela chuM. ane tenuM AyuSya paNa have alpa che." A sAMbhaLI jitazatru rAjAe paNa tene mukta karyo. azve paNa paramAtmA pAse anazana svIkAryuM ane AtmabhAvamAM lIna thayo. paMdara divasa paryata zubha dhyAnamAM rakta rahI prAMte te azva kALadharma pAmI AThamA sahastrAra nAmanA devalokamAM deva thayo. deva thayA pachI potAno pUrvabhava
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ 176 samAdhimaraNa vicArI munisuvrata bhagavAna pAse Avyo, ane vINA, veNu ane mRdaMga sAthe bhaktipUrvaka nRtya karyuM. te sthAna Aje "azvAvabodha' tIrtha tarIke prasiddhi pAmyuM. te ja sthaLe siMhaladvIpanI rAjakumArI sudarzanAe "zakunikAvihAra' nAmanuM devAlaya baMdhAvela che." ('caMdarAjAnA rAsa'mAMthI) maMtramAM mana roke to du:kha maTI sukhanI kamANI thAya "Ama jIva duHkha ke asAtA vakhate zarIramAM vRtti rAkhIne duHkhI thavAno vepAra karI duHkhanI kamANI kare che tene jJAnI puruSo vAre che ke koI paNa kAraNe mumukSujIne ArtadhyAna na thavA devuM ane tema thAya to pazcAttApa karI jJAnIe ApeluM sAdhana, maMtra, vIsa doharA, kSamApanA, Atmasiddhi Adi je mukhapATha kareluM hoya temAM cittane rokavA puruSArtha karavo to bacI zakAya tema che. kUvAmAM paDelA mANasane taratAM na AvaDatuM hoya paNa bhAgyayoge doraDuM laTakatuM upara caDhAya tevuM hAtha lAgI jAya to te bacI zake tema te prasaMge maMtranuM smaraNa bahu upayogI chey." (bo.3 pR.209) zraddhArUpI doraDuM pakaDI rAkhe to saMsArarUpI kuvAmAMthI bahAra nIkaLI zakAya eka zeThaputranuM draSTAMta- "eka zeTha hato. teNe potAnA dIkarAnA lagna bIjA gAmanI zrImaMtanI dIkarI sAthe karyA hatA. ekavAra te piyara gaI hatI. tene levA zeThano dIkaro Avyo. sAsu, sasarA dIkarIne sAsare mokalavA taiyAra hatA paNa have dIkarI sAsare javA taiyAra nahotI. kemake azubha karmanA udaye pati pAse dhana khalAsa thaI gayuM hatuM, chatAM mAtApitAnA Agrahe te pati sAthe javA taiyAra thaI.
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU.zrI brahmacArIjIe 'bodhAmRta 3'mAM Apela spaSTa mArgadarzana 177 rastAmAM eka kUvo Avyo. tyAre patnI bolI, mane tarasa bahu lAgI che mATe A kUvA mAMthI pANI kADhI Apo. teno pati pANI kADhavA gayo ane jevo te vaLyo ke teNIe dhakko mArI kUvAmAM nAkhI dIdho. pote pAchI ghare AvI mAtApitAne kahyuM : tamArA jamAIne to coroe jhADe bAMdhI dIdhA che. huM to mahAmuzkelIe ahIM AvI chuM ema kahI raDavA lAgI. badhAe tene AzvAsana ApI zAMta karI. sadguru kRpA karI saMsArarUpI kUvAmAMthI jIvane kheMcIne bahAra kADhe che have teno pati jyAre kUvAmAM paDyo tyAre aMdara eka jhADa hatuM tenI DALane teNe pakaDI lIdhI. vaTemArgu tyAM pANI bharavA Avyo tyAre teNe bUma pADI. tethI vaTemArgue dayA lAvI, doraDuM nAkhI kheMcIne bahAra kADhyo, te vaTemArguno teNe ghaNo ghaNo AbhAra mAnyo. tema ApaNe dhana, strInA mohane kAraNe saMsArarUpI kUvAmAM paDelA chIe. vaTemArgunI jema sadguru niSkAraNa karuNA karI zraddhArUpI doraDuM nAkhI saMsArarUpI kUvAmAMthI bahAra kADhavA icche che. have te zraddhArUpI doraDuM cheka bahAra nIkaLe tyAM sudhI arthAt chellI ghaDI sudhI jIva pakaDI rAkhe to saMsArarUpI kUvAmAMthI jarUra bahAra nIkaLI zake." (satsaMganI suvAsamAMthI) pANI pahelA pALa bAMghavI, nahIMto Akhare pastAvuM paDaze "rAgadveSane zatrurUpe jANuM to ja te chUTe. jo temAM AnaMda raMga ke sukha lAge to kadI na chUTAya ! mATe he prabhu! temAM raMgAI javAya che te bhAvathI mane bacAvo. tevA vairAgya mATe maraNa
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ 178 samAdhimaraNa vAraMvAra vicArI samAdhimaraNa mATe Aje zuM karyuM? evuM roja sUtI vakhate vicAra karavAnI Teka rAkhavA yogya chejI. pANI pahelAM pALa bAMdhI nahIM mUkIe to Akhare pastAvuM paDaze." (bo.3 pR.231) duHkha uparathI dekhAya paNa aMtaraMgabhAva pramANe tenI dazA kahevAya "vidyuta lakSmI prabhutA pataMga, AyuSya te to jaLanA taraMga, puraMdarI cApa anaMga raMga, zuM rAcIe tyAM kSaNano prasaMga ?" sadgata bhAI jugarAjajI bAvaranA dehatyAganA samAcAra jANyA. temaNe je dharmabhAvanA karI lIdhI hatI te temanI sAthe gaI. duHkha ApaNI najare dekhAya che tenI te vakhatanI avasthA mAnI levA yogya nathI; kAraNa ke te to pUrve karelAM karmanuM phaLa che, paNa te bhogavatAM jevA tenA vartamAnamAM bhAva rahetA hoya te tenI dazA gaNavA yogya chejI. - parama kRpALudeve lakhyuM che : "vizeSa roganA udayathI athavA zArIrika maMda baLathI jJAnInuM zarIra kaMpAya, nirbaLa thAya, plAna thAya, maMda thAya, raudra lAge, tene bhramAdino udaya paNa varte tathApi je pramANe jIvane viSe bodha ane vairAgyanI vAsanA thaI hoya che te pramANe te rogane jIva te te prasaMgamAM ghaNuM karI vede che." (568) aMta vakhate "bodha ane vairAgyanI vAsanA" kAma Ave che mATe ApaNe tevo prasaMga AvavAno che te pahelAM bodha ane vairAgyanI vRddhi thAya te arthe satsaMga, sallAstra dvArA banato puruSArtha karI levo. (bo.3 pR.232) A bhavamAM sapuruSano yoga maLyo mATe avazya kalyANa karavuM "manuSyabhavamAM atyAre kharo avasara AtmAnuM kalyANa karavAno Avyo che, te vakhate pramAda karI deha ke dhaMdhAnA kAryo pAchaLa bhava gALI nAkhIzuM to Akhare pastAvuM paDaze. mATe lUMTamalTa levAya teTalo lahAvo laI levo. lakhacorAzInA pherAmAM pachI zuM banavAnuM che ? moharUpI UMghamAM jagata AkhuM paDyuM che temAMthI pUrvanA puNya saruno yoga ane satsAdhana prApta thaI gayAM, to have laI maMDavuM. ghaNAM varSo bhAna vagaranI dazAmAM gayA. have sasturuSano yoga thayA pachI tevA ne tevA rahI jaIzuM to A yoga maLyo te na maLyA jevo aphaLa gaNAze. tema thaI na jAya mATe cetavAnuM che." (bo.3 pR.232)
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU.zrI brahmacArIjIe "bodhAmRta 3'mAM Apela spaSTa mArgadarzana 179 dehanI saMbhALa kare paNa AtmAnI nahIM kare to jIva pazugatimAM jAya kSullaka ziSyanuM dRSTAMta- "vasaMta-puramAM devapriya nAme zreSThI raheto hato. yuvAvasthAmAM tenI bhAryA maraNa pAmavAthI tene vairAgya thayo. tethI potAnA ATha varSanA putra sahita teNe dIkSA grahaNa karI. kSullaka ziSya pariSahone sahana karI zakto nahIM, tethI pitAne kahyuM ke he pitA! mArAthI joDA vinA cAlI zakAya nahIM; chatrI vagara paNa mAre nahIM cAle, vaLI he tAta! bhikSA mATe huM ghare ghare pharuM nahIM. tethI pitA bhikSA lAvI Ape che. suvA mATe palaMga mAgyo, snAna vagara nahIM cAle, locane sahana nahIM karI zakuM. badhI icchA pitAe pUrI karI tyAre chelluM kahe he pitA! huM brahmacarya pALI zakuM ema nathI; e sAMbhaLI pitAe tene ayogya jANI gacchanI bahAra karyo. anukrame te mRtyu pAmI pADo thayo ane tenA pitA svargalokamAM devatA thayA. devalokathI AvI pUrvabhavanI smRti ApI putrane ThekANe lAvyo te devatAe avadhijJAna vaDe putrane pADo thayelo jANIne sArthavAhanuM rUpa dhAraNa karyuM ane te pADAne pote kharIda karyo. tenA upara ghaNuM pANI bharIne tene calAve. uparathI koraDAno mAra mAre tethI te pADo barADA pADavA lAgyo.
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ 180 samAdhimaraNa deve kahyuM ke "are! kema barADA pADe che? pUrva janmamAM karelA karmanuM A phaLa che. pUrvabhavamAM "he pitA! huM Ama karavA zaktimAna nathI, tema karavA zaktimAna nathI" vagere pUrvajanmamAM kahelAM vacano vAraMvAra tene saMbhaLAvavA lAgyo. tethI pADAne jAtismaraNajJAna thayuM ane AMkhamAMthI AMsu paDavA lAgyA. pUrvabhave cAritra na pALI zakyo tethI mAre ahIM pADA thavuM paDyuM che. pachI devatAe kahyuM-zubha gatinI icchA hoya to anazana grahaNa kara. te sAMbhaLIne pADAe anazana grahaNa karyuM. tyAMthI marIne vaimAnika devatA thayo. mATe ApaNe paNa samAdhimaraNa karavuM hoya to badhA prakAranI sAMsArika icchAo choDavI paDaze to ja samAdhimaraNa thaze. nahIM to manuSya marIne pazuyoni ke narakagatimAM jAya; tene koNa bacAve." -upadezaprAsAda bhA.bhA.4nA AdhAre sAcA hRdayathI chUTavAnI bhAvanA kare to janmamaraNathI jarUra chUTAya "sagata....... je kAmo karatA ane potAnuM mAnI je bhAra bojo vahetA te jovA paNa have AvanAra che ? ema keTalAya ThekANe A jIva jabhyo, moTo thayo, mArAM mAnI maratAM sudhI kAma karyA, tyAM ne tyAM adhUrAM mUkI cAlI nIkaLyo paNa janmamaraNanA cakkaramAMthI chuTAya tevuM kAMI karyuM nahIM. tethI A bhavamAM hajI jIva bhame che. have tevuM kaMI karI zakAya tevo yoga AvI maLyo che to bIjI bAbatomAMthI mana uThAvI laI A AtmAnI parabhavamAM zI vale thaze ? AtmA mATe
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU.zrI brahmacArIjIe 'bodhAmRta 3'mAM Apela spaSTa mArgadarzana 181 mahApuruSo keTaluM badhuM rAtadivasa mathe che ? ane huM kyAre AtmAnI dayA lAvI te mahApuruSone paMthe vicarIza ? evI bhAvanA roja karyA karavI ghaTe chejI. sAcA dilathI karelI bhAvanAo saphaLa thAya chejI. atyAre je bhogavIe chIe, te pUrve karelI bhAvanAnuM phaLa che. 3OM zAMtiH zAMtiH zAMtiH " (bo.3 pR.232) AzramamAM deha chUTe evI ja bhAvanA rAkhavA yogya "sva. pU. mANekajI zeTha (kacchanA umadA satsaMgapremI bAhoza gRhastha hatA) iMdora mAMdA thayA, temaNe eka mumukSu temane maLavA Avyo tene potAnI Akhara sthiti jANI rokI lIdho ane 5.u.pa.pU. prabhuzrIjIne tAra karyo ke mArA chellA namaskAra svIkAravA kRpA karazojI. 5.u.pa. pU.prabhuzrIjIe badhA TrasTIo je hAjara hatA temane bolAvI salAha lIdhI ke zuM karavuM ? mane mokalavAnuM nakkI thayuM. pachI teozrIe mane pUchyuM ke AThamano upavAsa che ne rastAmAM pAraNA vagerenI aDacaNa paDaze. meM kahyuM ke mane harakta kaMI nathI. vaLI kahyuM ke na javAya to cAlaze. paNa mane to tevI bhAvanA hatI ke game te bhoge paNa AjJA uThAvavI, eTale pote rajA ApI. aDadhe raste godharA jatAM temanAM bahena muMbaIthI AvatAM hatAM temanA upara tAra Avyo ke temano deha chUTI gayo che." (bo.3 pR.269), AzramamAM jene de chUTaze tenuM samAdhimaraNa thaze "pa.u.pa.pU.prabhuzrIjIe kahyuM che ke AzramamAM jeno deha chUTaze tenuM samAdhimaraNa thaze. A ApanA lakSamAM rahevA jaNAvyuM che. bhAvanA to te ja rAkhavA yogya che, pachI jevo prArabdhano udaya. paNa puruSArtha dharmane pradhAna rAkhI varyA javA vinaMti cheja." -bo.3 (pR.270) satsAghananA abhyAsa vinA maraNa prasaMge TakI zakAya nahIM "anaMtakALathI iMdriyonAM sukhanI jhUraNA karI, paNa janmamaraNa TaLyAM nahIM. have satpaSanA yoge to kaMIka AMTA Ukale evo mArga levo che, evo nirNaya vicAravAna jIve jarUra kartavya che'. manane agharuM paDe topaNa AMkho mIMcIne paNa satparuSe jaNAvelA satsAdhanamAM vizeSa kALajI rAkhI kaMIka teno abhyAsa paDI jAya, sahelAIthI temAM ja vRtti rahyA kare evo upAya karI mUkyA vinA bhAre vedanI ke maraNa prasaMge TakI zakAya tema nathI. mATe samAdhimaraNanI bhAvanA rAkhanAra dareka mumukSu jIve satsAdhananuM avalaMbana karmanA dhakkAthI chUTI jAya ke tvarAthI tenuM anusaMdhAna karI temAM ja ghaNo kALa gALavA prayatna karatA rahevAnI jarUra chejI. vAraMvAra mana kyAM kare che tenI tapAsa rAkhatA rahevAnI Teva pADI mUkavA yogya chejI. OM zAMtiH zAMtiH zAMtiH. (bo.3 pR.271)
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ 182 samAdhimaraNa jIva ! tuM zIda zocanA kare, kRSNane karavuM hoya te kare; tAruM dhAryuM thAtuM hota to, sukha saMcI duHkha hare. kRSNane" "mohaghelachA jaga AkhAmAM, vyApI rahI apAra aho ! janmamaraNanAM duHkha keTalAM, teno nahIM vicAra aho ! mohamadirAnA chAke jIva, jANe na ThIka aThIka aho ! dina upara dina cAlyA jAtAM, Ave maraNa najIka aho ! najare maratAM jana jagamAM bahu, dekhe toye aMdha aho ! viparItatA koI evI UMDI, lAMbI kALa anaMta aho ! vAta kare "maravAnuM saune" le nahi nija saMbhALa aho ! khaTako uramAM rahe na kAMI, vade bahu vAcALa aho ! verajheramAM kALa gumAve, svArtha viSe mazagUla aho ! durlabha mAnavabhavanI kiMmata, gaNI na e mahA bhUla aho ! deva, guru, dharmAdi sAcA, satsaMge samajAya aho ! dayA, dAna, tapa, bhaktiyoge, narabhava saphaLo thAya aho !" (prajJAvabodha-86) rokakaLa mUkI anitya, azaraNa Adi bhAvanAomAM rahevAthI svapara hitA "bananAra te pharanAra nahIM ane pharanAra te bananAra nahIM." AyuSya alpa laIne AvelA mahemAnane koNa vadhAre vAra rAkhavA samartha che ? tenI pAchaLa kheda karavAmAM kaMI sAra nathI. je banI gayuM te anyathA thavAnuM nathI. UlaTuM ArtadhyAna karI karma bAMdhavAthI ApaNuM eTaluM bhakti karavA yogya AyuSya eLe jAya ane tevA vakhatamAM AyuSya baMdhAI jAya to rokakaLa karanArane DhorapazunI gatimAM javuM paDe. evuM kAma pote paNa na karavuM ane bIjAne paNa samajAvI raDavAkuTavAthI pAchA vALI kaMI vAMcI saMbhaLAvavuM. "samAdhisopAna'mAMthI anitya, azaraNa, saMsAra Adi bhAvanAo je koI rovA ke sAMbhaLavA Ave temane te divasomAM saMbhaLAvavAthI tamAro tema ja sAMbhaLanArAono vakhata dharmakAryamAM javAthI svaparahita thazejI." (bo.3 pR.274) maraNa bagADe evo, baghA uparano moha pahelA choDavo sammadraSTi jIva savaLuM kare evuM pa. pU. prabhuzrIjI kahetA hatA. zoka thato hoya tene tapAse ke dIkarA upara bahu moha karyo hato to have A viyoga vadhAre sAle che. jemane vadhAre moha tenA upara nahIM hoya temane eTaluM badhuM lAgatuM nathI. to have e zikhAmaNa levI ke nAzavaMta vastuo upara moha karavo. temAM AnaMda mAnavo te klezakArI Akhare nIvaDe che. mATe have viSayabhoga, sagAMvahAlAM, dhana, khetara, kuTuMba Adino vicAra karI, UMDAM mULa mohe nAkhyAM hoya tene kheMcI kADhavAno, tene vicArIne kSaya karavAno avasara Avyo che. to have zAnA vinA mAre
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU.zrI brahmacArIjIe 'bodhAmRta 3'mAM Apela spaSTa mArgadarzana cAle evuM nathI ? maratI vakhate mane zuM ADuM Ave evuM che ? zAmAM mAruM mana vAraMvAra bhamyA kare che ? enA vicAra karI maraNa AvyA pahelAM, maraNa bagADI adhogati karAve evI vRttione zodhI zodhIne have dUra nahIM karuM to acAnaka maraNa AvI pahoMcaze tyAre mArAthI ekAeka eTalo badho puruSArtha nahIM thAya ke temAM mAruM mana na ja javA dauM. mATe pahelethI vicArI vicArI doSone oLakhI te doSo dUra karavA sadguruzaraNathI Aje ja keDa bAMdhavI che evo nirNaya karI jIvana saphaLa thAya te mATe puruSArtha karavAno krama AraMbhazo to putraviyoganI vAta visAre paDaze, ane A jIvanI zI vale thaze ? e vAta mukhya thaze, ane e ja have to kartavya chejI.'' (bo.3 pR.274) 183 bIjAnuM joI ApaNuM maraNa sudhAravA jarUra cetavuM "bIjAnuM bhaluM karavA ApaNe samartha nathI, paNa ApaNA jIvane adhogatinA mahAduHkhomAMthI bacAvI levA sadvicAra karI sadAcAramAM AvI ApaNuM hita karavuM te to ApaNA ja hAthanI vAta che. suputre to pote marIne zikhAmaNa ApI ke Ama sarvane vahelA-moDA javAnuM che, mATe jarUra jarUra jarUra cetajo. jAte joyelI vAta bhUlI na jatAM ApaNe mAthe maraNanI DAMga ugAmelI jotAM rahI satkAryomAM vadhAre citta daI pApathI bItA rahevA vinaMtI chejI." (bo.3 pR.274) ,, potAnA karelA karmathI duHkha Ave, bIjA to nimitta mAtra che "jagatamAM koI koInuM nathI. koI koInuM duHkha laI zakatuM nathI. koI koIne sukha ApI zakatuM nathI. jIva ekalo ja Ave che ane ekalo ja potAnAM karelAM karma bhogavavA paraloka jAya che. mATe ANe mAruM bagADyuM ke A mAro zatru che, A mane hitakArI che ke AnuM to moM mane Akhare avagati karAvaze evA rAgadveSanAM bhAvo jIvana ane maraNane bagADanArA che. mATe pUrve karelAM karmathI sukhaduHkha Ave che temAM koIno doSa nathI; mAtra aNasamajathI bIjAnA nimittane lakSamAM rAkhI jIva AkulavyAkula thAya che. bhale koI cAkarI karanAra hoya ke na hoya; koI ApaNAM kAma calAvanAra pAchaLa hoya ke na hoya; koI niMdA kare ke koI vakhANa kare te tarapha lakSa na rAkhatAM A jIve karelAM karma tene avazya bhogavyA vagara chUTako nathI. temAM koIno vAMka nathI. hAthanAM karyAM haiye vAge che; mATe samatA rAkhI, sadgurunuM zaraNuM maLyuM che te mahAbhAgya mAnI, tene Azare have deha choDavo che evo pAko nirNaya karI, roja te nirNaya pramANe vartAya che ke bIjo Azaro zodhavA jIva mohavaza bhaTake che te tapAsatA rahevA vinaMtI chejI. A puruSArtha jarUra jIvane UMco ANe evo che. mATe have bAhya vastuonuM, bIjA jIvonuM avalaMbana choDI smaraNa niraMtara rahe ane samabhAva rAkhI sarva pratye maitrIbhAvanA ane sadgurupadamAM abhedabhAvanA jema
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ 184 samAdhimaraNa vizeSa rahe tema karatA rahevA sarva Atmahitecchuone vinaMtI chejI. thoDuM lakhyuM ghaNuM mAnajo; vizeSa vicAra karajo; ane kaMI paNa AcaraNa thAya che ke nahIM tenI tapAsa rAkhazojI. OM zAMtiH zAMtiH zAMtiH" (bo.3 pR.275) jJAna upara AvaraNathI mUDha banela AtmA jANI zake nahIM "prazna-mANasa marI jAya che te kevI rIte aMdarathI AtmA jato rahe che ? kaMI khabara kema paDatI nathI ? uttara-uparanA praznamAM uttara ghaNokharo AvI gayo che paNa pharI spaSTa thavA lakhyuM che. AyuSyakarmane AdhAre A deha Takato hato te jema dIvAmAM divela ke ghAsatela thaI rahe eTale dIvo bujhAI jAya che ane jyoti vagaranuM phAnasa ke koDiyuM paDyuM rahe che tema dehamAMthI arUpI (AMkhe na dekhAya tevo) AtmA karma jyAM laI jAya tyAM cAlyo jAya che eTale tenA AdhAre zvAsocchavAsa, lohInuM pharavuM, garamI vagere nizAnIothI jIva jaNAto hato te na dekhAvAthI AtmA cAlyo gayo evuM nakkI thAya che. pavana vAto hoya tyAre jema jhADanAM pAna hAlatAM jaNAya che, paNa sthira pAna jaNAya to pavana paDI gayo che evuM lAge che tema AtmA AMkhe dekhAya tevo padArtha nathI ane karmo je sAthe jAya che te paNa pavananI peThe dekhAya tevAM nathI. eTale jato kema karIne bhaLAya ? paNa jeno AtmA nirmaLa hoya che te to maratAM pahelAM paNa jANe che ke cha mahinA pachI Ano deha chUTI jaze. paramakRpALudeva ghaNAne kahetA ke amukanuM ATaluM AyuSya che. jJAna upara AvaraNa hovAthI te zakti DhaMkAI gaI che, tene khabara nathI paDatI. arIsA upara kacaro bahu Tharyo hoya to mukha aMdara dekhI zakAtuM nathI; tema jJAnAvaraNIya karmanA tharathI badhuM jANI zake tevo AtmA mUDha jevo banI kiMI jANI zakato nathI." (bo.3 pR.289) jiMdagIno chello bhAga sughAre to anaMtakALanA doSonuM sATuM vaLI rahe pa.u.5.pU.prabhuzrIjI vAraMvAra kahetA hatA ke "bhUlyo tyAMthI pharI gaNa, jAgyA tyAMthI, samajyo tyAMthI savAra" gaNIne have jeTaluM thoDuM jIvavAnuM bAkI rahyuM che te evuM jIvavuM ke jethI sarvane saMtoSa thAya ane ApaNuM kalyANa thAya. vaLI kahetA ke pAghaDIne cheDe kasaba Ave che temAM badhI pAghaDInI kiMmata AvI jAya che; tema jiMdagIno chello bhAga je sadgurune zaraNe sudhArI samAdhimaraNa karavA keDa bAMdhI puruSArtha kare ane samAdhimaraNa kare to jiMdagInA badhA doSonuM ane anaMtakALamAM thayelA doSonuM sATuM vaLI rahe tema chejI. AzramamAM jeno deha chUTaze tene samAdhimaraNa thaze ema paNa temane bolatA sAMbhaLela chejI. ane Apane to have sarva prakAre tevI anukULatA maLI che ke koInI ciMtA-phikara karavAnuM rahyuM nathI. chokarA chokarAnuM karI le che. eka tamAre to phakata satsaMga ane sadgurunI AjJAmAM have pAchalA divaso dharmadhyAnamAM gaLAya tevI bhAvanA hoya to saheje bane tevuM che te karI levA vinaMtI chejI. 3OM zAMtiH zAMtiH zAMtiH" (bo.3 pR.289),
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU.zrI brahmacArIjIe "bodhAmRta 3'mAM Apela spaSTa mArgadarzana 185 kuTuMbarUpa paMkhInA meLAmAMthI vikharAI kaI gatimAM javuM che? tenI vicAraNA jarUra karavI Apano patra maLyo. aneka prakAranI AphatomAM paramapuruSanAM vacano Apane dhIrajanuM kAraNa banyAM che ema jANI saMtoSa thayo che. ApaNI sAthe eka ja kuTuMbamAM vasanAra maraNane zaraNa thAya tyAre svAbhAvika rIte kheda ane zokanuM kAraNa bane; topaNa vicAravAna jIva te kheda ane zokane vairAgyabhAvamAM palaTAvI de che ane vicAre che ke moTA puruSo paMkhInA meLA jevAM sagAMsaMbaMdhIonuM varNana kare che te pratyakSa satya dekhAya che. pUrva, pazcima Adi dizAmAMthI AvI eka vRkSa upara rAtri gALavA pakSIo ekaThAM thAya che, paNa prAtaHkALa thatAM pAchAM judI judI dizAmAM UDI jAya che; tema cAra gatimAMnI koI koI gatimAMthI kuTuMbIo ekaThAM kuTuMbamAM maLe che ane AyuSya pUrNa thatAM karma pramANe judI judI gatiomAM vIkharAI jAya che. ApaNe paNa AyuSya pUrNa thaye ahIMthI avazya cAlyA javAnuM che, ane parabhavane viSe kevA hAla thaze teno AdhAra, A bhava je prakAre gaLAya che tenA upara che. mATe bahu vicArapUrvaka vartana A bhavamAM rAkhyuM haze to parabhavamAM tenuM phaLa sAruM Avaze. hajI ApaNA hAthamAM A manuSyabhavanA AyuSyanAM je varSa bAkI che teno uttama upayoga thAya tema gaLAya tevI vicAraNA mAre jarUra karI levI evI preraNA A prasaMga karI rahyo che. patrAMka 689 vAraMvAra vicAravA bhalAmaNa che'." (bo.3 pR.295) Aje moMghA mahemAnane vaLAvyo paMDitajInuM draSTAMta- "eka sthaLe zrIrAma jevA zrotA ane vasiSTha jevA vaktA tathA yogavAsiSTha jevA graMthanI kathA thatI hatI. tyAM koI moDuM AvatuM nahotuM. badhA kathAne mukhya jIvana mAnatA hatA. khAvAnuM bhUle paNa kathAmAM javAno samaya na bhUle. te vaktA 'pothImAMnAM rIMgaNAM" jevA nahotA; tema ja zrotAo paNa 'tuma bakate ho aura hama sunate haiM!" jevA nahotA. te sthaLa vaikuMTha Adine vIsarAvI de evuM sAttvika hatuM. game tevo tapta thayelo manuSya tyAM AvI zAMta thAya. koI moDuM Ave to paMDitajI sArI rIte Toke. jene Toke te potAnA hitanuM mAnI rAjI thAya.
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ 186 samAdhimaraNa eka divasa paMDitajI pote ja ardhA kalAka moDA AvyA. eTale badhA zrotA kahevA lAgyA ke, "Aje paMDitajIne ApaNe TokIzuM; ghaNe divase vAro Avyo che. evAmAM paMDitajI AvyA ane ghaNAe moDuM thavAnuM kAraNa pUchyuM, tyAre paMDitajIe kahyuM : "Aje eka moMgho mahemAna vaLAvyo eTale jarA moDuM thayuM. e mATe huM sabhA pAse kSamA mAguM chuM. jeno kathAkAra ATalo vinayavALo hoya, tenA zrotA keTalA vinayavALA haze? kyA gAmano mahemAna hato?" ema sau koIe pUchyuM tyAre praphullita cahere te bolyA : "ApaNA ciraMjIvano Aje deha chUTI gayo. te mahemAna ja gaNAyane; kAraNa ke meM gRhasthAzrama mAMDyo tyAra pachI te mAre tyAM Avyo ane Aje gayo. badhA ja saMbaMdho evA che." zrotAjano Azcarya pAmyA. AvA vaktA hoya tyAM zrotAone asara thayA vinA kema rahe?" (subodha kathAsAgaramAMthI) saMsAranI Asakti ghaTADe to samAdhimaraNanI taiyArI kare saMsAra-Asakti ochI thavAno krama aMgIkAra karazo. te samAdhimaraNanI taiyArIrUpa chejI. pavitrAtmA pU. nirmaLA eka asahAya parAdhIna bALA chatAM saMsArathI chUTavA keTalo badho puruSArtha aneka muzkelIomAM kare che! chatAM ApaNe svataMtrapaNe bIjI upAdhio saMkocI zakIe tema chIe, chatAM vadhAryA jaIe chIe; to upara uparathI chUTavuM che, chUTavuM che ema kahevuM che ke kharekhara
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ 187 pU.zrI brahmacArIjIe 'bodhAmRta 3'mAM Apela spaSTa mArgadarzana chUTavuM ja che ema lAgyuM che? jo lAgyuM hoya to te pavitra bahena nirmaLAnuM draSTAMta laIne paNa jema bane tema bIjA vikalpo ochA thAya tevo koI krama zodhI te prakAre nizciMta thaI javAno yathArtha mArga ArAdhavo ane A mAyAjALamAM AgaLa ne AgaLa vadhatA na javuM. eka dhyeya nizcaya karI tene anusaravAno nizcaya karI devo eTale vahelemoDe te amalamAM mukAya. ema karyA vinA mAtra ghara baLatuM dekhI koI gabharAI jAya ne chUTavAno mArga na le to te bUmo pADato pADato aMdara baLI mare." (bo.3 pR.324) maraNa Aje Avo ke lAkha varSe Avo, mAre trividha tApa zamAvavo ja che "jJAnI puruSoe kahyuM che ke Akho loka trividha tApathI baLato che, te tApa jo samajAto hoya to maraNa Aje Avo ke lAkho varSe Avo paNa mAre to mokSano mArga nakkI karI te raste game teTalI muzkelIo Ave chatAM jarUra javuM ja che, eTalo nizcaya eka vAra thaI jAya to pachI tene tenA ja vicAro mukhyapaNe Ave, chApAM vAMcavAno vakhata paNa na maLe. saphuruSonAM vacana sivAya tene kaMI ruce nahIM. je puruSa anaMta zrImad rAjacaMdra kRpA karI mokSamArgamAM ja jIvyA che, ane teno upadeza karyo che evA paramakRpALu zrImad rAjacaMdra prabhunAM vacanonuM pAna karatAM te thAke nahIM. rAta-divasa te ja lata lAge ane temAM ene eTalo AnaMda Ave ke dhananA DhagalA kamAvavAnA choDI te tenI sAthe ja jIve. e rasa lagADavo ApaNA hAthanI vAta che. ghaNI vakhata zrImad paramakRpALudevanAM vacana vAMcavAmAM jo gALazo to te taparUpa nIvaDaze. ane zuM karavuM te ApoApa sadgurunI kRpAe sUjhI AvazejI." (bo.3 pR.324) vedanA vakhate khAmIo jaNAya te dUra kare to samAdhimaraNa thAya " "dhIrajanAM phaLa mIThAM che' evI kahevata che. e lakSa rAkhI je je karmanA phaLarUpe bhogavavAnuM AvI paDe te samatApUrvaka sadgurumAM lakSa rAkhI bhogavI levAnI zuravIratA zIkhI rAkhelI maraNa vakhate kAma lAge chejI. samAdhimaraNa karavuM hoya teNe keTalI badhI taiyArI karI rAkhI hoya to te prasaMgane pahoMcI vaLAya teno kaMIka khyAla, vedanA sahana karavAnA avAranavAra zrImad rAjacaMdra khAMpamAM RAsa
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 samAdhimaraNa prasaMga AvI paDe che tyAre samajAya che, ane je je khAmIo tevA prasaMge lAge te vedanAno kALa pUro thaye ke te daramyAna te te khAmIo dUra karavAnA upAya zodhIne AdaratA rahevAnI jarUra jaNAya che. AtmAno uddhAra karavAnI UMDI dAjha jenA hRdayamAM jAgI che teNe tevA prasaMge maLelI zikhAmaNa visaravA yogya nathI. kacAza jeTalI che te dUra karye ja chUTako che. mATe vizeSa puruSArtha skurAvavAnI jarUra che. pramAdamAM te pramAdamAM anaMtakALa vahI gayo." (bo.3 pR.326) samAdhimaraNanI taiyArI cUkAya nahIM e mumukSunuM paheluM kartavya "pU. maMgaLabhAIno deha acAnaka chUTI gayo. AvuM asthira AyuSya pratyakSa joyA chatAM jIva pramAda tajavA kema tatpara nahIM thato hoya? Akhare dharma sivAya kaMI jIvane AdhArabhUta nathI, ema jeTaluM vaheluM jIva jANe, pratIta kare ane tenI jAgRti rAkhyA kare teTaluM vizeSa baLa dharmaArAdhanamAM avazya maLe tema che. vimAnamAM muMbaIthI dAktaro bolAvI temanI salAha pramANe davA sAravAra karavAmAM AvyA chatAM AyuSya jenuM pUrNa thayuM hoya tene koI bacAvI zakatuM nathI. A prasaMga pragaTa upadezarUpa jANI sarva mumukSajIvoe cetavA jevuM che. Asakti ochI karatA rahI, samAdhimaraNa thAya tevA abhyAsamAM vartI jJAnInI AjJAmAM apUrva prIti, zaraNabhAva ane ananya niSThAnI draDhatA karI levA jevuM chejI. bIjI badhI taiyArIo karatAM samAdhimaraNanI taiyArIno lakSa na cukAya e dareka taravAnA kAmInuM prathama kAma chejI. anAdino paravastuono, dehAdino adhyAsa ekadama chUTe evo nathI, paNa te chUTyA vinA mokSamArge calAya tevuM nathI; mATe mumukSujIve to e vikaTa kArya mATe puruSArtha karavAno lakSa satata rAkhavo ghaTe chejI. OM zAMtiH zAMtiH zAMtiH" (bo.3 pR.332) je thavAnuM hoya te jarUra thAya, zoka karyuM kAMI vaLe nahIM brahmacArI pU. sUrajabahenanA mA jyAre vidhavA thayA tyAre 5.u.pa.pU. prabhuzrIjI pAse AvelAM. tene duHkhI dekhIne karuNAmUrti pU. prabhuzrIjIe 'hiMmata na hAravI, bananAra che te pharanAra nathI, hiMmata maradA to madade khudA' vagere vacano kahI kahyuM ke AmAM zuM gabharAI jAya che? moTA puruSone kevAM kevAM duHkha AvI paDelAMrAmane vanavAsa, pAMDavone vanavAsa tathA duryodhananI pajavaNI, gajasukumAranI kSamA vagere zabdothI dhIraja baMdhAvI kahyuM ke
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU.zrI brahmacArIjIe 'bodhAmRta 3'mAM Apela spaSTa mArgadarzana AthI vadhAre AvI paDaze tyAre zuM karIza ? te vakhate temane lAgeluM ke AthI vadhAre duHkha vaLI kevuM AvI zake? pachI te potAne gAme gayAM. thoDAM divasamAM temanAM ghara lAgyAM eTale te to citrapaTa tathA pustako vagere laIne bahAra nIkaLI gayAM ane pU. prabhuzrIjIe kaheluM te saMbhAravA lAgyAM ke thavAnuM hoya te jarUra thAya che, zoka karye kaMI lAbha nathI. dUra rahye rahye ghara lAgatAM joyA karyuM paNa hiMmata choDI daI gabharAI na gayAM. patino deha chUTI gayo, ghara baLI gayAM, chokarAM nAnA hatAM; chatAM je thavAnuM che te mithyA kema thAya ? ema vicArI hiMmata rAkhI. tema tamAre paNa gaMbhIratAthI sarvanuM sAMbhaLyA karavuM. bhale loko kahe ke ene chokarA upara bhAva nahIM tethI raDatI nathI ke kaMI gaNatI nathI, paNa tethI nukasAna nathI. paNa jo ArttadhyAnamAM citta raheze ane rovA-kakaLavAmAM jeTalo kALa gALazo, te vakhate karma baMdhAze te bhogavatI vakhate AkarAM lAgaze. ane loko sArAM sArAM kaheze tethI kaMI karma ochAM nahIM baMdhAya. mATe jJAnIpuruSanI AjJAmAM citta rAkhI sadAcAra ane nItipUrvaka vartavAnuM rAkhavuM. koInA upara dveSabuddhi na Ave tema ja koI pratye kiMcitmAtra paNa rAgavaDe pratibaMdha na thAya tevuM vartana rAkhavAno avasara Avyo che. teno vAraMvAra vicAra karI jeTalI samatA sevAze teTalI samAdhimaraNanI taiyArI thAya che ema jarUra mAnazo. je bhAva maraNa vakhate Akhare rAkhavAnA che te atyArathI ja sevavA je keDa bAMdhI puruSArtha karaze tene samAdhimaraNa mahotsavarUpe lAgaze. maraNaprasaMga vikaTa du:khadAyI nahIM lAge. mATe zAMti svasthatA AtmAmAM varte te arthe maMtrasmaraNa, bhakti, satsaMganI upAsanA karavI.'' (bo.3 pR.347) 189 marI gayA pachI gharma thAya nahIM mATe jIvatA bhakti satsaMgavaDe Atmadharma jANI levo eka vaNikanuM dRSTAMta-"eka vaNika dhana kamAvAmAM kuzaLa hato, paNa vAparatAM tenuM citta cAle nahIM. tenI strI vicAravaMta hatI. te vAraMvAra kahyA karatI ke ApaNe jema dhana vaDe kapaDAM, khorAka Adi anukULatA meLavI sukhI thaIe chIe tema bIjA jemane jarUra hoya temane mATe ApaNuM dhana vaparAya to ThIka tathA ApaNuM khAsa dhana ke mUDI to manuSyabhava che te divase divase khUTI jatuM rahe che teno satsaMga, satzAsrazravaNa, satyamAgama tathA satyavrata Adi arthe upayoga thAya to uttama gaNAya. paNa bairInuM kaheluM koNa mAne? te kahe, "ThIka, ThIka, eno vakhata Avaze tyAre e karIzuM. enI zI utAvaLa che?'' te sAMbhaLI te strIe vicAryuM ke prayoga-yukti vinA te mAnaze nahIM, paNa tevo prasaMga Avye teno amala karavA teNe vicAra karI rAkhyo. thoDA divaso pachI te bhAI bahu mAMdA thaI gayA eTale dAktarane bolAvI davA lakhAvI tathA davAkhAnAmAMthI davA maMgAvI kabATamAM rAkhI mUkI, paNa daradIne ApI nahIM. eTale te vaNike utAvaLa karatAM kahyuM ke davA ANI che ke nahIM? te bAIe kahyuM ke hA, ANI che. to kema pAvI nathI? ema teNe kahyuM. eTale bAI bAlI, "hamaNAM ne hamaNAM zI utAvaLa che ?'" tethI teNe kahyuM, "kema marI gayA pachIthI pIvAnI davA che?''
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ 190 samAdhimaraNa bAIe kahyuM ke, "dharma karavAnI ApaNe utAvaLa nathI to davAnI utAvaLa karavAnI zI jarUra che? zuM marI gayA pachI dharma karavA yogya che ?" A vAta sAMbhaLI tene vicAra Avyo ke AnI zikhAmaNa uttama hatI chatAM meM lakSamAM lIdhI nahIM. kAraNa ke "so rUpiye aDhI zera kepha' kahevAya che tema te vakhate tenI salAhano vicAra karavAno mane avakAza paNa nahoto. A mAMdagIe te vakhata Apyo ane tenI salAha vicAratAM uttama lAge che. kAraNa ke AyuSya kSaNabhaMgura che to prathama dharmakartavya samajI levuM ghaTe che ane dharmaprema pragaTyA pachI yathAzakti karatA rahevAnI jarUra che. mATe A mAMdagImAMthI UThIne paheluM kArya mATe dharma samajavA satsaMga, sallAstra, sadaguruno samAgama vagere AdaravA ghaTe che. ema vicArI te bAInI yuktine dhanyavAda Apyo. pachI davA vAparatAM roga dUra thayo ane banne bAI bhAI satsaMgapremI banI potAnI yathAyogya pharajo adA karavA lAgyA." (bo.3 pR.374) paramakRpALudevanI AjJA ArAdhe to game te gatimAMthI AvI mokSe jAya paramapuruSanI ananya zraddhA draDha karatA rahezojI. e ja jIvanadorI che. zvAsocchavAsa dhamaNanI peThe levA e jIvana nathI. paNa zraddhAmAM, paramapuruSanA upakAranI smRtimAM, tenI AjJA sahajAtmasvarUpa paramaguru" che temAM vRtti rAkhavI e samAdhimaraNanuM kAraNa ane kharI mumukSutA
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU.zrI brahmacArIjIe 'bodhAmRta 3'mAM Apela spaSTa mArgadarzana chejI. paramakRpALudevanI AjJA jene zirasAvaMdya che, mAthe rAkhI che teno vAMko vALa thAya tema nathI. game te gatimAMthI tene mokSamArge caDhAvI AgaLa vadhArI mokSe laI jAya tevuM tenuM yogabaLa varte chejI.'' (bo.3 pR.389) bIjAno puruSArtha joI ApaNe puruSArtha vadhe tema karavuM "pU. khuzAlabhAI 5.u.pa.pU.prabhuzrIjInI sevAmAM ane AzramamAM AtmArthe rahela. temaNe pAMca-sAta divasathI khAvuM, pIvuM, bolavuM choDI smaraNamAM rahevAnuM kaMI aMtaraMga pacakhANa jevuM lIdhuM lAge che. vAtacIta karatA nathI eTale temano abhiprAya spaSTa jaNAto nathI, paNa kaSAyAdinuM kAraNa nathI. ekAda mAsathI AhAra, anyano prasaMga ocho karI dIdho hato. A bInA sahaja jANavA lakhI chejI. ApaNe to koIne puruSArtha karato jANI ApaNo puruSArtha vadhe tema lakSa rAkhavo ghaTe chejI. temaNe khAvuM-pIvuM choDI bhaktibhAvano lakSa rAkhyo che to ApaNe khAIne paNa tema na karI zakIe to keTaluM zaramAvA jevuM chejI ? Atmahita vadhe tevI vicAraNAmAM rahevA vinaMtI chejI." (bo.3 pR.419) ghana karatA AyuSya anaMtagaNuM kImatI, te gharmamAM jAya to jIvana dhanya banI jAya "aSADha suda 13nA sAMjanA chaeka vAgye pavitra AtmA pU. khuzAlabhAIe dehatyAga AzramamAM karyo chejI. cheka chevaTa sudhI te bhAInI lezyA sArI hatI. smaraNamAM tenuM citta hatuM. chevaTe saMyogo paNa sArA maLyA. 5.u.pa.pU.prabhuzrIjInI temaNe ghaNI sevA karelI, temanI AjJA uThAvelI ane niHspRhapaNe sAdhu jevuM jIvana gALeluM. tenA prabhAve te A kSaNika deha tyAgI karelAM zubha karma bhogavavA anyatra gayA chejI. ApaNe badhAne evo eka divasa jarUra AvavAno che tenI taiyArI karatA rahIe to satpuruSanA Azrita yathArtha gaNAIe ane jo pramAdamAM, kSaNika vastuonI levaDa-devaDamAM je taiyArI karavAno vakhata maLyo che te gumAvI besIzuM ane ekAeka tevo divasa AvI caDhaze to gabharAmaNano pAra nahIM rahe, pastAvo vAraMvAra thaze chatAM kaMI vaLaze nahIM. mATe bane teTalI paLo mokSa-upAyamAM gALavAno lobha rAkhavA yogya chejI. dhana karatAM A bhavanuM AyuSya anaMtagaNuM kImatI che, ema gaNI jatA divasanI jeTalI kSaNo dharmadhyAnamAM jAya teTalI saMpatti, sAcI kamANI gaNI te tarapha vizeSa vRtti vaLagI rahe tevo abhyAsa pADI devAnI jarUra chejI." (bo.3 pR.420) dehadRSTi tajI, AtmAne potAno mAnI zUravIra thaI samAdhimaraNa karavuM "saMgrAma A zUravIrano, Avyo apUrva dIpAvajo; karatA na pAchI pAnI, tyAM gururAja paDakhe bhAvajo. (vIrahAka) 191 bhAvArtha : samAdhimaraNa karavA keDa bAMdhI taiyAra thayelA zUravIra bhagavad-bhaktane cetAvyA che ke vyAdhi Adi vibhAva-preraka prasaMgo sAme laDavAno zUravIrano saMgrAma(yuddha)no kALa Avyo che; te
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa prasaMge bhaktajIvane zobhe tevI sahanazIlatA, samyadRSTi, samabhAva rAkhI te prasaMga zobhAvajo; paNa kAyaranI peThe laDatAM laDatAM pAchA haThI jazo nahIM, pAchI pAnI pheravI gharabhaNI doDI jazo nahIM, anAdi dehadRSTirUpI ghara tarapha pAchA pharazo nahIM. sabhyaSTi dehane para gaNe che ane AtmAne potAnuM svarUpa mAne che ane sAkSIrUpe je thAya te joyA kare che.'" (bo.3 pR.421) maraNa vakhate himmata hAre to aghogatimAM jAya 192 "paraMtu sahanazIlatA khUTI paDe tyAre sAmAnya mANasonI peThe sadguruno sevaka paNa ema vicAre ke have nahIM khamAya, have to huM marI jaIza, mane koI bacAvo ! ema thAya to samyakdarzana ke sadguruno Azraya khoI bese che ane dehane mukhya mAnI, dehanI sevA karanAra ke darada maTADanArano moTo upakAra mAne che. Ama karanAra mahAyuddhamAM pAchI pAnI karI, bhAgI javA icchanAra kAyara samAna che, te satpuruSanA upakArane oLave che, potAnA AtmAnuM hita gumAve che te ane samAdhimaraNa karavAno avasara ArttadhyAnamAM gALI tiryaMca Adi AyuSya bAMdhI adhogatimAM bhramaNa karavAnAM kAraNo UbhAM kare che. te nahIM karavA A kaDImAM hiMmata ApI che ke eve prasaMge hiMmata hAryA vinA, paramakRpALudeva jANe samAdhimaraNa karAvavA pAse ja padhAryA che, jANe potAnI sAthe laI javA ApaNane teDavA jAte AvyA che, evI bhAvanA bhAvajo.'' (bo.3 pR.421) jevA bhAva tevA prabhu phaLe "A mAsamAM aSADha vada 9 ravivAre bhAdaraNanA eka bhAInuM kaeNnsaranA daradathI maraNa thayuM. temaNe kaheluM 'bhagavAna AvyA che, darzana karo, darzana karo." AvI zubha lezyA temanI vartatI hatI. tevI bhAvanA karavA A kaDI lakhelI chejI. Akhare e bhaktibhAva anekane pragaTarUpe jaNAyo chejI. zrImad sadguru rAjacaMdra pAse ja che, paDakhe che, samIpa che ema bhAvanA karajo evo e kaDIno artha chejI.' (bo.3 pR.421) zuddha svarUpane bhajavAthI samAdhimaraNa "vi. divALI upara samAdhi-maraNa vratanI 36-36 mALA cAra divasa pheravI hazejI. japa, tapa, kriyA, kamANI badhuM karIne chevaTe samAdhimaraNa karavuM che, e lakSa mumukSunA aMtaramAM hoya che. eka vAra samAdhimaraNa thAya tene koI bhavamAM pachI asamAdhimaraNa thAya nahIM evo niyama che, to e keTalI badhI sAcI kamANI gaNAya ? tene mATe 5.u.pa.pU.prabhuzrIjIe anaMta karuNA karI acUka phaLa Ape evuM vrata yojyuM che, paNa pramAdane laIne jIvo lAbha laI zakatA nathI. samajyA tyArathI savA2 gaNIne pramAdathI mukta thaI svarUpane bhajavAnI AjJA 5.u.pa.pU.prabhuzrIjInI che, te roja prasaMge prasaMge lakSamAM levA yogya chejI.'' (bo.3 pR.441)
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU.zrI brahmacArIjIe 'bodhAmRta 3'mAM Apela spaSTa mArgadarzana 193 vaMcAya to vAMcazo, nahIM to maMtramAM ekatAra thazo (maMdAkrAMtA) "maMtre maMcyo smaraNa karato, kALa kAThuM have A, jyAM tyAM jovuM parabhaNI baeNlI, bola bhUluM parAyA; AtmA mATe oNvana jIMvavuM, lakSa rAkhI sadA e, pAmuM sAco jIMvana-palaTo, mokSamArgI thavAne. (prajJAvabodha-74) Ape patranI icchA darzAvI, tenA uttaramAM samAdhimaraNa arthe lakSamAM levA jevI keTalIka kaDIorUpa A patra lakhyo che, te pustaka hAthamAM na levAtuM hoya topaNa sUtAM sUtAM vAMcavA kAma lAge ema gaNI lakhI mokalela che). eTaluM badhuM vAMcavAnI zakti na hoya to pU... gAI saMbhaLAvaze. temAM vRtti rAkhavAnuM ThIka lAge to karazo ke eka vAra vAMcI rahyA pachI amuka amuka kaDI nizAnI karI laI bolatA rahevAthI mukhapATha paNa thaI javA saMbhava che. evI zakti na hoya to mAtra smaraNamAM ekatAra thavAno puruSArtha karyA karazojI. amuka nityaniyama vagere na bane to teno kheda kartavya nathI. badhuM karIne paramakRpALudevanA salcaraNamAM arpaNatA thAya, tene ja Azare A deha choDavo che, chellA zvAse paNa "sahajAtmasvarUpa paramaguru" maMtranI bhAvanA hRdayamAM rahe; tenA uttama svarUpamAM tanmayatA, niHzaMkatA, nirbhayatA ane niHsaMgatA abhedabhAve rahe e ja aMtima kartavya chejI. paramakRpALu paramapuruSanuM svarUpa e ja mAruM svarUpa, ethI je kaMI bhinna vyAdhirUpa, sneharUpa, smaraNarUpa, khedarUpa ke anyathA ho teno mana, vacana, kAyAthI trikALa tyAga ho ! "Uhi tehi"nI laya lagADavAnI che. "prabhu prabhu laya lAgI nahIM, paDyo na sadguru pAya; dIThA nahi nija doSa to, tarIe koNa upAya ?" samAdhisopAnamAM chelle samAdhi-maraNanuM prakaraNa che te avakAza hoya ne banI zake to vAMcavA yogya che. teno ja sAra prajJAvabodhanA upara jaNAvelA padyamAM che. temAM paramakRpALudevanAM vacanono Azaya che te hitakArI chejI. OM zAMtiH zAMtiH zAMtiH" (bo.3 pR.445) mAthe maraNano jhapATo chatAM jIva nirAMte UMghe e kevuM mUDhapaNuM? "deha iMdriya saMbaMdhInA sukhanI jIvane jhaMkhanA lAgI che, te meLavavA, sAcavavA ke teno nAza thatAM tenI jhUraNA karavAmAM jIvanI badhI vRttio rokAI rahI che, eTale paramArthano vicAra ke bhava-paribhramaNano trAsa tene sAMbharato nathI. eka mAkhI AMkha AgaLa bamaNatI hoya ke kAna AgaLa macchara gaNagaNato hoya to tenI tarata kALajI rAkhI urADI mUke che; paNa mAthe maraNa
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa jhapATA daI rahyuM che te kyAre jhaDapI leze teno nirNaya nathI, chatAM jIva nirAMte UMghe che e keTaluM mUDhapaNuM che ? sApanA mukhamAM pakaDAyelo deDako pAse UDatA maccharane pakaDavA moM pahoLuM kare che, tema A jIva maraNanA vicAra bhUlI bhogamAM vRtti ramADyA kare che eno vAraMvAra vicAra karI jJAnIpuruSoe Adarelo puruSArtha, sahana karelA pariSaho ane ApelA upadezo tathA satsAdhano, tenuM mAhAtmya vAraMvAra hRdayamAM lAvI, temane pagale pagale cAlavAnI bhAvanAthI temaNe bodhele mArge have to niraMtara vRtti rahe ane te lakSa cukAtAM mUMjhavaNa Ave, na game tevuM vartana karavuM ghaTe chejI. have to iMdriyonAM tuccha sukhomAM vRtti jatAM mana glAni pAme, jANe zaramAvuM paDe tevuM manamAM thAya tema kartavya chejI.'' (bo.3 pR.484) 194 devalokanA sukha bhogavyA chatAM tRpti thaI nahIM mATe saMtoSa eja sukhano sAco upAya "anaMta bhavomAM bhamatAM A jIve eTaluM badhuM anAja khAdhuM che ke dareka bhavanA bhogavelA dANAmAMthI eka eka dANo laIe to moTo parvata jevaDo Dhagalo thAya. dareka bhavamAM je pANI pIdhuM che temAMthI dareka bhavanuM eka eka TIpuM bheguM karIe topaNa dariyo bharAya. eTalA badhA bhava sudhI jIve khA khA ane pANI pI pI karyuM che topaNa hajI tene tRpti thaI nathI to A manuSyabhavamAM game teTaluM khAya, pIe ke bhoga bhogave topaNa tenI tRSNA maTe tema nathI ema vicArI, saMtoSa sivAya have tRSNA TALavAno bIjo koI upAya nathI. mATe have to khAvA, pIvA, bhoga bhogavavAthI vRtti pAchI vALI, je sukha anaMta bhava thayAM chatAM jANyuM nathI, bhogavyuM nathI evuM AtmAnuM sukha prApta karavA jJAnInI AjJA ArAdhavI che, ATalo lakSa rahyA kare to jIvane vairAgyanI vRtti poSAya ane jJAnIpuruSanI AjJAnA ArAdhanamAM utsAha rahe tathA satsukhane yogya jIva thAya. OM zAMtiH zAMtiH zAMtiH" (bo.3 pR.484) huM sahajAtmasvarUpI AtmA chuM e bhAva sAthe maraNa te samAdhimaraNa "saMyoga saMbaMdha, strI, putra, mAtA, pitA, bhAI Adi sarva paryAya che; karmajanya vibhAvika paryAya che ane nAzavaMta che, mATe te koI mArAM nathI. mArA to eka satsvarUpI paramakRpALudeva che ane temaNe je AjJA karI che ane kahyo che tevo sahajAtmasvarUpI eka AtmA ja che. te AtmasvarUpa--AtmA che, nitya che e Adi chapadane paramakRpALudeve kahyA che, te svarUpavaMta che-- e mAro che ema mAnavuM. atyArathI taiyArI karI rAkhavI ane bhAvanA rAkhavI ke huM maraNa samaye A AjJA ja mAnIza, bIjuM kaMI nahIM mAnuM. ane ema mAnavAthI ja, e mAnyatA 2hevAthI--te sAthe je maraNa che te--samAdhimaraNa che.'' (prabhuzrIjIno bodha) -bo.3 (pR.485)
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU.zrI brahmacArIjIe 'bodhAmRta 3'mAM Apela spaSTa mArgadarzana aMta samaye svarUpa prApti mATe paramakRpALudevanuM zaraNa choDavuM nahIM "zrI gajasukumArane asahya vedanImAM paNa mokSamArgarUpa zuddha upayoga rahevAthI kevaLajJAnanI prApti thaI mokSa thayo hato. zrI devakaraNajI munine klaoNrophorma sUMghADyA vinA sAta vAra paganuM oNparezana karyuM ane chellI vakhate deha chUTI gayo paNa paramakRpALudevanuM zaraNa na choDyuM, te mahApuruSane Azraye deha choDI svarUpaprApti karI lIdhI. ApaNe mATe paNa e ja mArga che. samAdhimaraNa karavuM hoya tene to vedanIyakarma AvakAradAyaka che. samAdhimaraNa vakhate kevA bhAva rAkhavA ? te zIkhavAnI nizALarUpa azAtAvedanIya che. zAtAvedanIyamAM deha ne AtmA bhinna che ema sAMbhaLeluM duHkha Avye khasI jAya che, paNa vedanA bhogavatAM bhogavatAM dehanA dharma ane AtmAnA dharma bhinna vicArIne bhAvanA karI hoya to te taiyArI Akhare samAdhimaraNa karAve chejI.'' (bo3 pR.491) 195 joSInuM mAne paNa satpuruSa kahe tane maraNa jhaDapI leze paNa te manAtuM nathI "jo koI joSIe hAtha joIne kahyuM hoya ke A mahinAmAM tamArI ghAta che to keTalI badhI cetavaNI jIva rAkhe che ! devuM kare nahIM; koI moTAM kAma hAthamAM le nahIM; kaMIka nivRtti meLavI dAna, puNya, japa, tapa, sArA kAmamAM bhAva rAkhe; pApa karatAM Dare ke pApa karIne have marI javuM nathI. ATalo vizvAsa ajJAnI evA joSIno jIvane Ave che; paNa satpuruSo pokArI pokArIne kahe che te ja mAnavA yogya che ke A anitya asAra saMsAramAM jIva mahemAna jevo che; be dahADA rahyo na rahyo tyAM to maraNa jhaDapIne upADI jaze, koI tene aMta vakhate bacAvanAra ke duHkhamAM bhAga paDAvanAra nathI. ekalo Avyo che ane nahIM cete to khAlI hAthe ekalo cAlyo jaze. mATe A nAzavaMta duHkhanI mUrti jevA dehamAM moha rAkhIne AtmAne ghaNA kALa sudhI ribAvuM paDe tevAM kAmamAM, mohamAM citta rAkhavA jevuM nathI. AkhA lokamAM corAzI lAkha jIvAyonimAM jIva rajhaLyo, anaMta duHkha bhogavyAM paNa potAno AtmA samIpa chatAM tenuM oLakhANa thayuM nahIM, AtmAnA samAdhisukhanuM bhAna thayuM nahIM, durlabha manuSyadeha, uttama kuLa, satsaMga ane satsAdhana pAmyA chatAM jIva pramAda choDe nahIM to koI kALe kalyANa thAya nahIM." (bo.3 pR.510) samAdhimaraNa mATe vAMcana bhaktinI jarUra "vi. zubhecchAsaMpanna sAdhvIjI...no patra maLyo. temAM tamArA samAgamathI temane samAdhimaraNanA sAdhananI jijJAsA jAgI che ema jaNAve che. je jijJAsA jAgI che te vardhamAna thAya tevuM vAMcana, bhakti, satsamAgamanI temane jarUra chejI. (bo.3 pR.515) je bhAvo atyAre karIzuM tevI mati maraNa vakhate Avaze "mAMdagI karatAM mAMdagI pUrI thavA Ave tyAre vizeSa kALajI dAktaro rAkhe che, tema mumukSujIva paNa mAMdagIne prasaMge jema maraNa samIpa lAgatuM tema tyAra pachI paNa maraNane samIpa ja
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ 196 samAdhimaraNa samajIne dharmamAM vRtti rAkhavAno jJAnIno mArga ArAdhe che ane ApaNe badhAe te ja aMgIkAra kartavya chejI. samAdhimaraNa karavAnI bhAvanAvALA sarvee kSaNekSaNa samAdhibhAvane poSe tema vartavAno puruSArtha kartavya che, kAraNa ke maraNa vakhate atyAre je bhAvo karIe chIe tenI rahasyabhUta mati Ave che, to jyArathI jAgyA tyArathI savAra gaNI chevaTanI ghaDInI atyArathI ja taiyArI karatA rahenAra vivekI gaNavA yogya chejI. paramakRpALudevanAM vacano vAMcavA, sAMbhaLavA, vicAravA ane smRtimAM rAkhI temAM upayoga rAkhatA rahevA vinaya vinaMtI chey." (bo.3 pR.543) jIvane pakaDa thAya to bALAbhoLAnuM paNa kAma thAya "verA gAmanAM pU. jIlA nAmanAM eka DosI AzramamAM ghaNA vakhatathI rahetAM, vaLI temanA gAme paNa jatAM; paNa maMdavADa thAya tyAre jarUra AzramamAM ja AvatAM. ema be vAra sakhata mAMdagI AzramamAM temaNe bhogavI hatI ane trIjI vakhata ghaNAM mAMdAM thayA tyAre paNa AzramamAM AvI gayAM ane bhAdaravA suda bIjanI rAtre temano deha chUTyo hato. 5.pU.prabhuzrIjI kahetA ke bAlAbhoLAnAM kAma thaI jAya tevo A mArga che. jIvane pakaDa thavI joIe. temaNe sAMbhaLeluM ke A AzramamAM deha chUTe tene samAdhimaraNa thAya ema pa.pU.prabhuzrIjIe kaheluM; tethI tevI ja temanI bhAvanA rahyA karatI hatI ane aMte temanI bhAvanA saphaLa thaI chejI. game tyAM rahyA chatAM bhAvanA to thaI zake che ane bhAvanA pramANe ja baMdhana ke nirjarA thAya chejI." (bo.3 pR.553) je gharmanI saMbhALa le tenI gharma saMbhALa le ane parabhavamAM paNa sAthe Ave "muMbaIvALA pU. maNibhAI kalyANajInAM bahena pU. maNibahene paryuSaNa pahelAM thoDA divasa upara dehatyAga karyotemanI moTI uMmara hatI chatAM mALA pheravavAno emaNe eTalo badho abhyAsa rAkhelo ke emane pathArImAM sUtAM hoya topaNa hAtha mALA pheravatA hoya tema hAlyA karato. pUche ke zuM karo cho, to mALA pheravuM chuM ema javAba ApatAM. bIjuM mAre have zuM karavAnuM che ? ATaluMya nahIM karuM ? ema kahetAM. zuM bolo cho ema pUche to maMtra bolI batAvatAM. A vAta gaI kAle sAMbhaLI, te uparathI vizeSa dRDhatA thaI ke jeNe dharmanI saMbhALa jiMdagI paryata lIdhI hoya tenI saMbhALa dharma jarUra Akhara sudhI le che ne parabhavamAM paNa te sAthe Ave che. AvI agatyanI vAta jeNe visArI mUkI che ane dhaMdhA tathA vyavahAramAM je gUMcAI rahelA hoya te Akhare pastAya che, temaNe kaMI karyuM hotuM nathI, kaMI vizvAsanuM baLa hotuM nathI tethI maraNa vakhate nArakI jIvonI peThe pokAra karyA kare che; duHkhI thaI, zokasahita, vAsanA sahita marI adhogatie jAya che." (bo.3 pR.554)
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU.zrI brahmacArIjIe 'bodhAmRta 3'mAM Apela spaSTa mArgadarzana 197 huM ane mAruM" e moha rAjAnA maMtrathI AkhuM jagata gAMDuM "sarvajJano dharma suzarNa jANI, ArAdhya ArAdhya prabhAva ANI; anAtha ekAMta sanAtha thAze, enA vinA koI na bAMhya svAze." zrImad rAjacaMdra vi. Apano patra maLyo. pU....ne nikaTanA sagAnA maraNane kAraNe zoka rahyA kare che ema lakhyuM te jANyuM. eka mahAtmA lakhe che : "mohAdhIna jIvoe jyAM jyAM vizvAsa karyo che, tethI bIjuM koI bhayabharyuM sthAna tene mATe nathI ane jyAMthI tene bhayanI zaMkAo thayA kare che tethI bIjuM tene nirbhaya thavAnuM sthAna nathI." eTale jIve mohavaze A mArA bhAI, A mArI mA, A mArA pati, A mArAM saMtAna ema mAnyuM che, te badhAM sukhanAM kAraNa che ema mAnyuM che, tyAM ja duHkha AvIne vase che ane viyogAdi kAraNe te potAnuM pota prakAze che. amadAvAdamAM hullaDa thayuM ke paradezamAM baoNmbathI honArata thaI temAM keTalA badhA mANasonAM prANa gayA, keTalIya bahenonA bhAI, keTalIya mAtAnAM saMtAna, keTalIya bahenonA bhANeja ane keTalIya patnIonA pationo viyoga thayo, chatAM jyAM mArApaNuM mAnyuM nathI tyAM duHkha thatuM nathI. tethI 'huM ne mAruM" e mohano maMtra che. tethI jagata AkhuM gAMDuM thaI rahyuM che. temAMthI jemaNe sapuruSano Azraya grahI te maMtrane bhUlavAno prayatna karyo ane "sahajAtmasvarUpa paramaguru" e maMtranuM ArAdhana karyuM tene moha satAvato nathI." (bo.3 pR.588) sahajAtmasvarUpa ane sahajAtmasvarUpa e mAruM svarUpa jemane moha satAve che temaNe hajI joIe tevuM ArAdhana karyuM nathI, kharo Azraya-bhaktimArga grahyo nathI, hajI samajaNamAM khAmI che. samajAya to to huM AtmA chuM, nitya chuM, kartA chuM, bhoktA chuM, mokSa che ane mokSano upAya che te mAre A bhavamAM Adaravo che ema lAge. potA saMbaMdhI bhUla cAlI AvI che tethI huM deha chuM, huM marI jaIza, huM zuM karuM ? zuM bhogavuM ? mokSa thAya tema nathI. mokSano upAya zuM haze ?' ema rahyA kare che tethI saphuruSArtha thato nathI. te bhUlane laIne bIjAne paNa "A mAro bhAI che, te marI gayo, te zuM karaze ? zuM bhogavato haze ? teno mokSa nathI; tene have koI upAya nathI' vagere kalpanAo kare che." (bo.3 pR.589) pote moharUpI jhera pIe che ane bIjAne paNa pAya che. paNa kharI rIte vicArIe to te hato tyAre teNe zuM tamAruM hita karyuM ? te vadhAre jIvata to tamAruM zuM bhaluM karata ? mAtra jIve tene nimitte pote moha popyo che ane tene paNa mohanA kAraNarUpa pote thayela che. Ama jIva pote moharUpI jhera pIe che ane bIjAne pAya che. ema bannenuM mAThuM karavAmAM jIve maNA rAkhI nathI. jagatamAM koI ApaNuM che nahIM, ane thavAnuM nathI. mAtra eka sapuruSo niSkAraNa karuNA karanAra jagatanA sAcA mitra, sAcA bhAI Adi che. te
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ 198 samAdhimaraNa mahApuruSo ApaNane tArI zake tema che. temano viyoga jIvane sAlaze tyAre jIvanuM kalyANa thavuM saMbhave che. A vAta haiye besavI agharI che. tene mATe satsaMganI jarUra che. A vAta saune cetavA jevI che. draSTi pheravavAnI che eTaluM paNa ATalA uparathI samajAze topaNa ghaNuM che. je karavuM che tene mATe puruSArtha karavo ghaTe. je Akhare ApaNane rovarAve tenA taraphathI vRtti haThAvI ApaNA uddhAra tarapha lakSa levA yogya chejI. tenI bhAvanA rAkhI haze to anukULatA AvyuM te kAma thaI zakaze. OM zAMtiH zAMtiH zAMtiH" (bo.3 pR.589) maMtranA abhyAsathI vikalpo zekAya; zAMtinuM kAraNa thAya ane samAdhimaraNa Ave samAdhimaraNa thAya to A manuSyabhavanI saphaLatA gaNAya. te arthe atyArathI taiyArI karavI ghaTe che. potAnAthI banatuM sadguru Azraye jIva karI chUTe to tene eTalo to saMtoSa Akhare rahe ke mArAthI banatuM meM karyuM che. AgaLa karI mUkeluM Akhare kAma Ave che. mATe maMtrano vizeSa abhyAsa rAkhyo haze to te samAdhimaraNanuM kAraNa bane tema chejI. jAgRtinA vakhatamAM vAraMvAra tene yAda karavAmAM kALa gaLAya to abhyAsa paDI jAya, ghaNA vikalpo tethI rokAya ane zAMtinuM kAraNa bane. icchAono pravAha karmabaMdhanuM kAraNa che. te rokavA paNa maMtrasmaraNa atyaMta Avazyaka che'." (bo.3 pR.596) atyAre akasmAta maraNa Ave to zuM karavuM? te prathama vicAravuM. zarIranI azakti, pramAda, mAnapUjAnI preraNA Adi aneka saMkaTo oLaMgI sagurunA caraNanuM zaraNa maraNa sudhI TakAvI rAkhavAnuM che. hajI to evI bhAre kasoTI AvI nathI, chatAM tene mATe taiyArI rAkhI haze to tevA prasaMge pahoMcI vaLAze. mATe roja maraNanA prasaMgane vicArI "mAre maraNanI taiyArI roja karatA rahevuM che. atyAre dhAro ke evo prasaMga ekAeka AvI paDe to paheluM mane zuM sAMbhare ke zuM saMbhAravA yogya che ? zAmAM baLa karIne paNa mAre vRtti rokI rAkhavI ? atyaMta duHkha vadhatuM jatuM hoya tyAre kevI AtmabhAvanA pratye kheMca rAkhavI ? kema upayoga nAzavaMta vastuo pratyethI pAcho vALI zAzvata, saccidAnaMda, anaMtasukhamaya AtmA pratye vALavo ? A bAbatono vicAra, nirNaya karI tevA abhyAsanI kALajI rAkhI haze to Akhare gabharAmaNa nahIM thAya, paNa joyele raste nirbhayapaNe musApharI thAya, tema sahajasvabhAve AtmabhAvamAM vRtti rahe ane samAdhimaraNa thAya; mATe bIjI bAbato bane teTalI gauNa karI paramakRpALu zrImad rAjacaMdranAM
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU.zrI brahmacArIjIe 'bodhAmRta 3'mAM Apela spaSTa mArgadarzana vacanono vicAra bane to badhA ekaThA maLIne ke tevo joga na hoya to saue ekAMte potAne mATe kartavya chejI. temAM gALelo kALa alekhe nahIM jAya, balake e ja kharuM jIvana che." (bo.3 pR.608) sAcI bhakti hoya to paramakRpALudevanuM yogabaLa Akhara vakhate hAjara thAya "doharo- pitA-putra pati-patnastvanI sAMsArika sagAI; satpuruSa sAcA sagA, Atmika sukha kamAI. pU. sadgata jezaMgabhAInA Ape guNagrAma lakhyA te yathArtha che. pa. pU. prabhuzrIjInA yoge temano AtmA paramArthapremI banyo hato. ghaNI dRSTAMta levA jevI laghutA temaNe ArAdhI hatI. TUMkAmAM pAchaluM jIvana temaNe sudhArI lIdhuM. karma to pUrve bAMdhelAM game tevAM udaya Ave. zrI zreNika jevAne Akhare mUMjhavyA hatA. huM amadAvAda gayo tyAre temanuM citta ThekANe nahIM rahetuM hovAthI eka divasa rokAI pAcho agAsa gayelo. paNa pachI patra hato temAM temanI Akhara avasthA 199 viSe pU. devazIbhAIe lakheluM ke tamArA gayA pachI cittanI asthiratA ochI thayelI ane chellA be traNa divaso to zAMtimAM gayA. AhAra, pANIno chellA traNa divasa temaNe tyAga rAkhelo. bIjAM sagAMvahAlAM Agraha kare to hAtha joDI nA pADe. bolAtuM nahIM, kaMI lakhatA paNa pachI lITA thaI jatA. pote bhAnamAM TheTha sudhI hatA. mALA vagere pheravatA. bhaktimAM dhyAna rAkhatA. chevaTanA bhAgamAM AMkhe vadhAre dekhAtuM hatuM. be divasa upara eka mumukSubhAI 85 varSanI uMmare khoja-pAraDImAM gujarI gayAnA samAcAra hatA. temane ghaNo thoDo samAgama chatAM eka aThavADiyuM bebhAna (cittabhrama) jevuM raheluM ane chelle divase Akho divasa citta ThekANe AvyuM. bhaktibhAvamAM vRtti rAkhatA ane zAMtabhAve deha choDyo. Ama paramakRpALudevanuM yogabaLa Akhara vakhate hAjara thAya che ane zaraNarUpa bane che to pU. zeThajIne to ghaNA kALanuM ArAdhana hatuM te kema chUTe ? ApaNe jyAM sudhI hajI manuSyabhavano joga che tyAM sudhI maraNanI taiyArI vizeSa vizeSa jAgRtipUrvaka karI levI ghaTe chejI. OM zAMtiH zAMtiH zAMtiH'" (bo.3 pR.613) maMtra ke gharmanI vAta temanA kAnamAM paDyA kare tema karavuM "pU...nAM mAtuzrInI mAMdagI saMbaMdhano tAra maLyo chejI. temanA (mAjInA) kAnamAM maMtranuM sAdhana paDyA ja kare ema kartavya chejI. bhale bhAnamAM na hoya topaNa maMtra temanA AgaLa cAlu rahe ema kalAka kalAka vArApharatI mAthe lenAra thAya to smaraNa karanArane to lAbha ja che. samAdhimaraNa karAvanArane paNa ghaNo lAbha thAya chejI. AyuSya hoya to bace, paNa A dharmaprema potAne ane sAMbhaLanArane lAbhakAraka che ema mAnI, jenAthI bane te kalAka be kalAka divase rAtre temanA AgaLa jApa karavAnuM rAkhaze tene e nimitte lAbha thavA yogya chejI. emAM kaMI bhaNataranuM ke
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ 200 samAdhimaraNa samajAvAnuM kAma nathI. mAtra tyAM jaI maMtra bolavAno che te bAI-bhAI badhAMthI bane tevuM chejI. laukika rivAjamAM mAMdAne jovA jAya che, tene badale "dharma ArAdhavA jAuM chuM e bhAva karI potAnA AtmAne eTalI vAra saMsArabhAvathI dUra karI dharmabhAvanA vAtAvaraNamAM rAkhavA tulya chejI. mAMdAne, vRddhane joIne sAmAnya rIte maraNa sAMbhare, saMsAra pratyethI vairAgya thAya; to A to sAdharmika, vayovRddha chevaTanI sevAne yogya che. jenAthI jeTalo bane teTalo lAbha levA yogya chejI. gharanA mANasoe paNa temanI banatI sevA, khAsa karIne dharmanI vAta temanA kAnamAM haraghaDIe paDyA kare tema kartavya chejI. lagnanA prasaMgamAM jIva rajAo laIne nokarI-dhaMdhAmAMthI vakhata meLavI khoTI thAya che; tethI vadhAre agatyano A prasaMga che te jaNAvavA A lakhyuM che, te lakSamAM laI dareke potAthI banatI madada mAjInA nimitte kartavya chejI. pa.pU.prabhuzrIjI kahetA-bALA bhoLAnAM kAma thaI jAya tevo A mArga che. ane mAjI paNa tevA jUnA jamAnAnAM bhoLAM che. temanI sevA te ApaNA AtmAnI ja sevA che." OM zAMtiH zAMtiH zAMtiH (bo.3 pR.619) sAthe kaMI Ave nahIM ema jANI maraNanI taiyArI kare te ja kharA vicAravAnA "cakravartI jevA atulya puNya saMcayavALA ane saMsArabharamAM mahAna manAtA paNa khAlI hAthe cAlI nIkaLyA, koI to narake gayA, to A pAmara jIva A saMsAramAMthI zuM sAthe laI javA vicAra karI temAM ja tallIna thaI rahyo che ? te bahu bahu vicAravA jevuM chejI. maraNanI taiyArI je samaju puruSo yathAzakti karI rahyA che te ja vicAravAna gaNavA yogya che..... jene jeTalI paramakRpALudeva pratye zaraNabhAvanA che tenuM maraNa te pramANamAM sudhare che. pU. kuMdanamalajInI zraddhA sArI hatI ane pahelAM karatAM puruSArtha vadhAratA jatA hatA. tenuM phaLa te laI gayA. ApaNe paNa cetatA rahevAnI jarUra chejI. sAthe Ave tevI bAbatono vizeSa lakSa rAkhavo ghaTe che. A nAzavaMta vastuono moha ocho karI AtmahitamAM vizeSa vizeSa puruSArtha kartavya chejI. OM zAMtiH zAMtiH zAMtiH" (bo.3 pR.621) sapuruSa maLyA mATe A bhave kAgaDA, kUtarAnI mote maravuM nathI ApaNe paNa maraNano prasaMga mAthe che, tenI taiyArI karavI che. A bhavamAM satparuSano yoga thayo che, to have kAgaDA-kUtarAnA mote maravuM nathI, paNa samAdhimaraNa karavAno draDha nizcaya kartavya che. te arthe satsaMga, sallAstra, sadvicAra ane sadvartananuM baLa bane teTaluM saMgharavuM che. laukika vicAromAM mana taNAtuM rokIne sadgurunI AjJAe jIvavuM che ane sadgurune Azraye ja deha choDavo che. ATalo nirNaya karI levAya to bAkInuM jIvana sukharUpa lAge ane samAdhimaraNanuM kAraNa bane." (bo.3 pR.623)
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU.zrI brahmacArIjIe "bodhAmRta 3'mAM Apela spaSTa mArgadarzana 201 paramakRpALudevanA zaraNe ja jIvavuM ane zaraNe ja deha tyAga karavo paramakRpALudeva pratye jenI aTaLa zraddhA che tene kaMI paNa gabharAvAnuM kAraNa nathI. saMyogo to sarva chUTavAnA ja che. je javA beThuM che, rAkhyuM rahe tema nathI, tenI phikara koNa vicAravAna kare ? jyAM sudhI narabhavanI kAyAno joga che tyAM sudhI paramakRpALudevane zaraNe jIvavuM che ane aMte tene ja Azraye deha choDavo che ema jeno nizcaya che tene pachI vedanA ke muzkelIo game te Avo paNa tenI sAme paDI te samAdhimaraNa karI zake che. kSaNekSaNa satsAdhanamAM gALavA kALajI rAkhe che tene dhanya che. AtmavicAra AtmabhAvanA aparva cheche." (bo.3 5.6ra4). jIvanI jeTalI yogyatA teTalI sadgurunI kRpA "pU...nA moTA bhAInA dehatyAga saMbaMdhe kheda kartavya nathI. khedane vairAgyamAM palaTAvavA yogya che. jenA hAthamAM hajI manuSyabhavano durlabha yoga che teNe teno uttama rIte upayoga karavA yogya che. 'hiMmate maradA to madade khudA" e kahevata yAda rAkhI sad guruzaraNe AtmahitamAM yathAzakti puruSArtha kartavya che. jIvanI yogyatA pramANe sagurukRpA thAya che mATe yogyatA lAvo, yogyatA lAvo ema pa. pU. prabhuzrIjI kahetA; tenuM vismaraNa na thAya tema kartavya che. AjIvikA pUratuM khoTI thavuM paDe te bAda karatAM bAkIno vakhata parabhavane arthe kamANI karavAmAM gALavo che evo mumukSajIvane nizcaya kartavya che. samAdhimaraNanI bhAvanA dareke roja kartavya che. te arthe potAnAthI zuM zuM banI zake ema che eno paNa vicAra kartavya che. OM zAMtiH zAMtiH zAMtiH" (bo.3 pR.630) maMtra daradInA kAnamAM rAtadivasa pascA kare tevI goThavaNa jarUra karavI "pU. nI mAMdagI gaMbhIra che ema jANyuM. khamI khamAvI paramakRpALudevanA zaraNamAM rahevAnI bhAvanA karI te ja AdhAre jIvana hoya tyAM sudhI bhAva dRDha rAkhI aMte jJAnIne zaraNe paramakRpALudevane Azare deha choDavAnI bhalAmaNa chejI. maMtramAM mana ahorAtra rahe tevI chevaTe goThavaNa thAya to jarUra kartavya chejI. potAnAthI na bolAya to je sevAmAM hoya teNe 'sahajAtmasvarUpa paramaguru"e maMtra daradInA kAnamAM paDyA kare teTalA utAvaLA avAje bolyA karavA yogya che ane sAMbhaLanAre A mArI samAdhimaraNanI kharI davA che ema jANI vedanAmAMthI mana khaseDI paramakRpALu paramAtmAnA svarUpamAM manane sthApavA prayatna kartavya che). ema maMtranI | .
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ 202 samAdhimaraNa bhAvanAmAM deha chUTe to tenuM samAdhimaraNa thayuM gaNAya evuM 5.u.pa.pU. prabhuzrIjIe upadezya chejI. A patra maLe tyArathI tevI goThavaNa karavA vinaMtI chejI. jyAM bane tyAM jAte ke koI mumukSu dvArA tema kartavya che. OM zAMtiH zAMtiH zAMtiH" (bo.3 pR.936) manane smaraNamAM bhaktimAM, vAMcanamAM rokavuM paNa navaruM kadI na rAkhavuM smaraNa niraMtara rahe evI Teva pADI mUkI hoya to te duHkhanA vakhatamAM ArtadhyAna na thavA de ane sukhanA vakhatamAM mAna, lobha, zAtAnI icchA vadhavA na de. mATe manane rokavA mATe 5. u.pa.pU.prabhuzrIjIe ApeluM smaraNarUpa hathiyAra sarva anukULa-pratikULa prasaMge kAma Ave tevuM che. mATe manane vIluM na mUkavuM. kaMI ne kaMI tene kAma soMpavuM. kAM to smaraNamAM, bhaktimAM, gokhavAmAM, pheravavAmAM, vAMcavAmAM, vicAravAmAM, koIne kaMI jJAnI puruSanI vAta kahevA-carcavAmAM, kiMI AtmA saMbaMdhI praznAdi pUchavAmAM ke sadbhAvanA karavAmAM manane jarUra rokyA ja karavuM. nahIM to navaruM paDyuM nakhkhoda vALe, tevo eno anAdino abhyAsa che. te pheravavA asatsaMganA geralAbha vicAravA ane satparuSanA yoge, saddhodhanA prasaMge, parama satsaMganA mahAbhAgyakALe kevA chUTavAnA bhAva niraMtara vardhamAna thatA te saMbhArI, maMda paDatA bhAvone uttejana maLe, vairAgyanI vRddhi thAya tathA satsaMganI bhUkha jAge tema prayatna karyA karavo ghaTe cheja. manuSyabhavamAM je kaMI have jIvavAnuM bAkI rahyuM hoya te mAtra AtmahitanI vRddhimAM ja vaparAya ane zAtAnI bhIkha TaLe tevI bhAvanA ciMtavavI. "lAkha bAtakI bAta yaha, tokuM deI batAya / paramAtama pada jo cahai, rAgadveSa taja, bhAI ||"-shrii cidAnandajI OM zAMtiH zAMtiH zAMtiH" (bo.3 pR.970) samAdhimaraNanI ArAghanA zAMta, asaMga vAtAvaraNamAM thAya to vadhAre yogya "divALInA divaso samAdhimaraNa arthe sAdhanA karavAnA che. te AvA zAMta asaMga vAtAvaraNamAM gALavAnuM bhAgya prApta thAya to sAruM, nahIM to yathAprArabdha jyAM rahevuM thAya tyAM mALA vagere krama samAdhimaraNa arthe kartavya cheja." (bo.3 pR.972) jagatane bhUlavuM ane je thAya te yogya mAnavuM to samAdhimaraNa thAya manane paramakRpALudevanAM vacanonA vicAramAM rokI jagatane bhUlI javAnuM zIkhavAnuM chejI. samAdhi-maraNa karavuM hoya teNe to je thAya te bhaluM mAnavAno nirNaya karavo ghaTe che. aMtaravRttio kema varte che tenI tapAsa rAkhavAno ane teno paNa saMkSepa karavAno abhyAsa kartavya chejI." (bo. 3 pR.972)
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU.zrI brahmacArIjIe 'bodhAmRta 3'mAM Apela spaSTa mArgadarzana 203 jJAnIpuruSanA vacanabaLe khedane vistRta karavo e ja yogya "vi. ApanA taraphathI kArDa azubha AvyuM te vAMcyuM. sadgata bhAI...nA viyoge AghAta lAgavA yogya che, paraMtu te kheda ane lAgaNI palaTAvI vairAgyamAM vRtti Apa sarva samaju janoe vALavA yogya che, kAraNa ke je ApaNA hAthanI vAta nathI ane avazya bananAra tema ja banyuM che. kleza karI koI ApaghAta kare topaNa te viyoga TaLI saMyogano yoga bane tema rahyuM nathI, to samaju jIve to koI jJAnIpuruSanAM vacananuM avalaMbana grahI, vAraMvAra thatA khedane vistRta karavo yogya chejI. Apa to samaju cho, chatAM nAnAM moTAM sarva ApanAM kuTuMbIjanone samajAya ane vAraMvAra yAda Ave evI eka nirmohI kuTuMbanI kathA prAtaHsmaraNIya pUjya svAmI zrI laghurAja mahArAjanA mukhathI sAMbhaLelI atre lakhI jaNAvuM chuM, te vAraMvAra vAMcI, vaMcAvI teno paramArtha sarvanA hRdayamAM ghara kare to bhaviSyamAM paNa AvA prasaMgo jIvane jovAmAM Ave to kaMI paNa kleza thavAne badale paramakRpALudevanuM zaraNa baLavAnapaNe grahaNa karavAnuM banazejI. rAjA, rANI, putra, putravadhU, sadgurunA saMgathI nirmohI banI gayA nirmohI kuTuMbanI kathA --'eka rAjA moTuM rAjya saMbhALato hato, chatAM tene sadguruno apUrva yoga thayelo tethI tenuM citta to Atmahita thAya tevuM jJAnIe jaNAveluM temAM ja magna rahetuM. tenA AtmAne zAMti rahetI. te lAbha rANIjIne prApta thAya te arthe teNe rANI AgaLa te mahAtmAnA guNagrAma karyA ane potAne temano yoga thayo tyArathI te bhava pharI gayA jevuM thayuM, te kahyuM. tethI rANIjIne paNa te sadgurunuM smaraNa grahaNa karavA bhAvanA thavAthI te sadguruno yoga meLavI temaNe te jaNAveluM sAdhana te karavA lAgyAM. temane paNa te sAdhanano pragaTa anubhava thayo eTale kuMvara yuvAna hato chatAM tene sadguruno samAgama karAvyo ane tene paNa dharmanI laganI lAgI. kuMvare tenI strIne samajAvI tethI teNe paNa sadgurunI upAsanA karI zAMti meLavI. A pramANe AtmArthe badhAM satsAdhana ArAdhatAM ane pUrvakarmanA yoge sukhaduHkha bhogavavAnA prasaMgo Ave temAM udAsIna rahetA, tenuM mAhAtmya koIne lAgatuM nahIM." devalokathI deve AvI rAjAnI parIkSA karI 'devalokamAM indre eka vakhata A rAjAnA AkhA kuTuMbanA vakhANa karyA. te sAMbhaLI eka devane thayuM ke iMdranuM kahevuM kharuM lAgatuM nathI. puruSo to kaMI samaje, paNa bairAMmAM dharma samajavAnI buddhi kyAMthI hoya ! te to mohamAM ja Akho bhava gALe che. tethI parIkSA karavA te rAjAnI rAjadhAnIne daravAje AvI Ubho rahyo. thoDI vAramAM rAjakumAra vanakrIDA karavA eka TukaDI
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ 204 samAdhimaraNa lazkaranI laI jaMgalamAM jato hato, te joI deve bAvA-yogInuM rUpa dhAraNa karyuM ne rAjasabhAmAM gayo. AMkhomAM AMsu lAvI, gaLAmAM DUmo bharAyo hoya tevo dekhAva karI teNe kahyuM : he rAjAjI ! moTI ummare Apane eka kuMvaranI prApti thaI, te rAjya calAve tevA thayA tyAre zikAra karavA AvyA haze te mArI jhUMpaDI pAse vAdhe mArI nAkhelA meM joyA, tyArathI mArI AMkhomAM AMsu sukAtAM nathI. rAjyanuM have zuM thaze ? rAjAe yogIne Asana para besADI pUchyuM : yogIrAja ! Apa keTalAM varSathI jaMgala sevo cho ? yogI bolyA, paccIsa varSathI. tyAM zuM karo cho ? to kahe, Izvarabhajana." paccIsa varSathI Izvarabhajana chatAM ATalo kaleza! rAjAne Azcarya rAjAe kahyuM : bAvAjI ! Apa ATalo kleza karo cho, to tamane sAcA guru maLyA nathI ema lAge che. nahIM to potAno dIkaro marI jAya topaNa kleza karavo nakAmo samajAvo joIe. jo tamane pArakA chokarAnuM ATaluM badhuM lAgI Ave che, to vairAgya vinA Izvarabhajana kevuM karatA hazo ? mATe have sadu guru zodhI sAco vairAgya pAmI Izvarane oLakhI manuSyabhava saphaLa karo. ema kahI rajA ApI. tyAMthI rANI pAse te gayo. bairAM AgaLa vaLI vadhAre phela devamAyAthI te karavA lAgyo. hAMphato hAMphato chAtI kUTato te kahevA lAgyo : rANIjI ! satyAnAza vaLI gayuM, kuMvarajIne vAghe mArI nAkhelA mArI jhUMpaDI pAse ja meM joyA. tethI doDato doDato tamane khabara kahevA Avyo chuM. rANIjIe temane besADI pANI pAyuM. moM-mAthuM sApha karI svastha thavA kahyuM eTale te beTho, pANI pIdhuM."
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU.zrI brahmacArIjIe 'bodhAmRta 3'mAM Apela spaSTa mArgadarzana 205 | rANI kahe amane sadaguruyoge bhakti maLavAthI zAMti anubhavIe chIe rANIjIe kahyuM : bAvAjI, A cogAnamAM A AMbo che. tenA upara ghaNI kerIo bese che. temAMthI ghaNI to garI jAya che. koI vadhe te bIjA toDI le che. tema mane ghaNAM saMtAna thayAM ane marI gayAM. AyuSyabaLe yuvAvasthA A kuMvara pAmyo tyAM vaLI kALe teno prabhAva jaNAvyo. bananAra che te pharanAra nathI. amane sadguruno yoga thayo che tethI amane bhakti e ja A bhavamAM atyaMta priya che, teTalI prIti kuMvara pratye paNa nathI. have jiMdagI Takaze tyAM sudhI bhakti karI A AtmAnuM hita karIzuM. paNa Apane ATalo kleza thAya che te jANI navAI lAge che. tyAMthI UThI te deva kuMvaranI paTarANI pAse gayo. tyAM jaI vALa toDavA lAgyo, chAtI kUTavA lAgyo. te joI paTarANIe pUchyuM : bAvAjI! Ama kema karo cho ? teNe kahyuM : tamAruM nasIba phuTI gayuM. kuMvarajIne vAghe mArI nAkhelA mArI jhUMpaDI pAse jaMgalamAM joyA tyArathI mane cena paDatuM nathI. tamane khabara kahevA ATale dUra Avyo chuM. te bAI bolIH bAvAjI ! AvyA te sAruM karyuM. paNa mArI vAta sAMbhaLo." kuMvaranI paTarANI kaheH amane bhagavAna sivAya bIjuM kazuM gamatuM nathI huM kyAM janmelI, kyAM UcharelI ane pUrvanA saMskAre A kuTuMbamAM AvI caDhI, paNa moTo lAbha to amane sadguruno yoga thayo ane sAcI bhakti prApta thaI tyArathI ame badhAM kuTuMbanAM jANe marI gayAM hoIe ane ahIM mAtra rAjyane jovA mATe AvyAM hoIe tema mahemAna tarIke rahIe chIe. bhagavAna sivAya
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ 206 samAdhimaraNa amane kazuM gamatuM nathI. tenI badhI icchA sukhakArI ame mAnIe chIe. Apa have kleza karazo nahIM. sad gurukRpAe ame sukhI thayAM chIe ane sukhI ja rahIzuM. tyAM rAjA rANI AvyA eTale te deva bAvAnuM rUpa tajI deva thayo. te kuMvara marI nathI gayo. mAtra tamArI parIkSA karavAne Avyo hato ema kahI temane namaskAra karI te pAcho devaloke gayo. OM zAMtiH zAMtiH zAMtiH" (bo.3 pR.685) samabhAvathI sahana karatAM junA karma jAya ane navA na baMdhAya "rAjA rANA chatrapati, hAthiyanake asavAra / maranA sabako eka dina, sapanA sapanI vAra " bhUdhara va "dilagIrI bharelo prasaMga banyo che. paraMtu paramakRpALudevanuM zaraNa jeNe grahaNa karyuM che, jene paramakRpALudeva upara prIti, pratIti ane bhakti jAgI che tene AvA prasaMge dhIraja vizeSa rahe che. je duHkha AvI paDe te dhIrajathI, bane teTalA samabhAvathI sahana karavAthI jUnAM karma jAya che ane navAM karma baMdhAtAM aTake che. divasa pachI rAta Ave che tyAre aNasamaju jano akaLAya che, paNa rAtanI rAta haMmezAM rahetI nathI. tema sukhanA dahADA badalAtAM duHkhanA dahADA jovAnA Ave che, paNa haMmezAM duHkha paNa TakatuM nathI. sukhamAM paNa bhakti karavI ghaTe che ne duHkhamAM to vizeSa vizeSa bhAvathI bhakti karavI ghaTe chejI. jIva sukhanA samayamAM bhagavAnane bhUlI jAya che, te vicAratAM duHkhanA prasaMgo bhagavAnanI bhakti karavA preranAra gaNAya che. ghaNA bhaktoe bhagavAna pAse duHkha ja mAgyuM che. A atyAre tamane samajAze nahIM, paNa thoDAM varSa pachI lAgaze ke paramakRpALudeve nIce pramANe lakhyuM che te sAcuM che-"jagata AtmarUpa mAnavAmAM Ave; je thAya te yogya ja mAnavAmAM Ave; paranA doSa jovAmAM na Ave; potAnA guNanuM utkRSTapaNuM sahana karavAmAM Ave to ja A saMsAramAM rahevuM yogya che." (301). atyAre to smaraNamAM, vAMcanamAM, bhaktimAM bane teTalo vakhata gALavAnuM karazo. tame badhA samaju cho. rovA-kakaLavAthI marI gayela pAchuM Ave nahIM ane ronArane karma baMdhAya. marI gayelAne
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU.zrI brahmacArIjIe "bodhAmRta 3'mAM Apela spaSTa mArgadarzana 207 koI rIte te madada kare ema nathI; to rovuM, zoka karavo, pAchaLanI vAto saMbhAravI e mAtra jIvane duHkhI karavAnuM kAma che; mATe zokane saMbhAravo nahIM. je thAya te sahana karavuM e ja dharma che." (bo.3 pR.723) AjathI samAdhimaraNanI taiyArI karanArane mRtyu mahotsavarUpa lAgaze "samAdhimaraNano lakSa rAkhI kALa gALavo ghaTe chejI. eka iSTamAM vRtti tanmaya thAya, tanmaya rahe ema karyAno abhyAsa Akhare upayogI nIvaDe chejI. je vidyArthI bAre mAsa abhyAsa karyA kare che te varSa Akhare sahelAIthI parIkSA nirbhayapaNe pasAra kare che; tema AjathI samAdhimaraNanI taiyArI karanAra Akhare mRtyune mahotsavarUpe gaNI nirbhayapaNe parabhavamAM ke mokSe jAya che. mATe pramAdamAM, anya ciMtAmAM AtmAne jato aTakAvI paramazAMtipadanI bhAvanA karyAthI te pada prApta thAya tema chejI. bhaktimAM AtmAne AnaMdanI vRddhi thatI rahe, sapuruSanA apAra upakAranuM bhAna thAya, tenI dazA samajAtI jAya ane zuddha AtmAnI uttamatA AtmAmAM sthAna pAme tevuM vAMcana, bhakti, japa, tapa, vicAra, dhyAna Adi satsAdhana kartavya chejI." (bo.3 pR.747) haratA pharatA jIbhe maMtra japAto rahe to Akhare samAdhimaraNa Apano patra maLyo. ApanA pitAne chevaTe paramakRpALudeva upara zraddhA thaI ane maraNaparyata rahI te AnaMdanI vAta che. mAtApitAne dharmano bodha karavo ema paramakRpALudeve kahyuM che, tema temane sAcA dharmanI prApti tamArA nimitte thaI te tamArI putra tarIkenI pharaja ke temanuM devuM vALyuM gaNAya. ApaNe badhAne e mArge javAnuM che. samAdhimaraNanI taiyArI AjathI ApaNe karatA rahevAnI jarUra che. maMtranuM smaraNa karavAnI Teva pADI mUkI hoya to te Akhare smRtimAM AvI samAdhimaraNanuM kAraNa bane che. mATe haratAM, pharatAM, kAma karatAM jIbhe maMtra ja japAto rahe tevI Teva pADavA puruSArtha kartavya chejI. keTaluM jIvavAnuM che tenI kone khabara che? mATe A manuSyabhavano lahAvo laI levAnuM cUkavuM nahIM. OM zAMtiH zAMtiH zAMtiH" (bo.3 pR.750) vedanA vedatA dehathI bhinnatA rahe to samAdhimaraNanuM kAraNa thAya thavuM hoya te thAo, rUDA rAjane bhajIe'- e sAcA dilanI bhakti bhava tAranAra chejI. maraNa sudhI te bhAvanA TakAvI rAkhanAranI balihArI chejI. vedanA e samajanI kasoTI che. vedanA vedatAM dehathI bhinnatA rahe to samAdhimaraNanuM kAraNa chejI." (bo.3 pR.751) jiMdagIno pAchalo bhAga gharmadhyAnamAM jAya to kalyANa thAya jiMdagIno pAchaLano bhAga to jJAnIpuruSanAM vacano kAnamAM paDa paDa thAya ane tenA ja vicAra spharyA kare tema gALavA yogya che, te samAdhimaraNanuM kAraNa bane tema chejI. OM zAMtiH zAMtiH zAMtiH" (bo.3 pR.751)
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ 208 samAdhimaraNa ghaNI muzkelIo veThI pAra utare tyAre uttama gatine yogya thAya eka ghaDAnuM draSTAMta-"muzkelIo ja jIvane ghaDe chejI. ghaDAnI utpattinuM dRSTAMta tame sAMbhaLyuM haze. eka nirAza thayelA ziSyane ghaDe kahyuM-"mane mArA sthAnamAMthI tIkSNa hathiyArathI ukheDI, gadheDe caDhAvI prArabdha kuMbhArane tyAM nAkhyo. teNe pANI tathA gadheDAnAM lIMDAthI mArI kadarthanA karI, pagathI gUMdyo, hAthathI masaLyo, pachI eka piMDa banAvI cAka para caDhAvI bhamAvyo, aneka AkAro karI karI bhAMgI nAkhI aMte ghaDAnA AkAre karI cAka uparathI gaLuM chede tema dorAthI kApI taDake mUkyo. 2) : kaMIka huM Tharyo ke pAchA TapalA mArA upara paDavA maMDyA ane atyAranuM rUpa thayuM. eTale mane tApe sUkavyo. tethI saMtoSa na pAmatAM vaLI agninA nibhADAmAM mane mUkI ghaNA divasa tApamAM
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU.zrI brahmacArIjIe 'bodhAmRta 3'mAM Apela spaSTa mArgadarzana rAkhyo. Akhare temAMthI kADhI TakorA mArI, sAjo rahyo chuM evI parIkSA karI mane judo rAkhyo ane gadheDe caDhAvI bajAramAM ANyo. 209 tyAMthI A saMtanA hAthamAM Avyo tyArathI amRta (pANI) bharI rAkhavAnuM bhAjana banyo chuM. tethI muzkelIothI he bhAI ! gabharAvA jevuM nathI. muzkelImAM mAruM vRttAMta yAda karaje to tuM uttama gatine yogya thaIza.' (bo.3 pR.752) jIvanamAM zraddhAnA je bhAvo karyA haze te Akhare samAdhimaraNa karAvaze "cAra-pAMca divasanI mAMdagI bhogavI pU. guNacaMdrajI mahArAje bhAdaravA suda 7ne rAtre lA vAgye deha choDyo chejI. acAnaka Ama maraNa AvI pahoMce che te joI vairAgya pAmI cetavA jevuM chejI. zAMtipUrvaka temaNe AkharanI vedanI sahana karI che ane pa. pU. prabhuzrIjIe kaheluM ke AzramamAM deha chUTe tenuM samAdhimaraNa thaze te temaNe sAbita karI batAvyuM chejI. AkhI jiMdagInA bhAvonI rahasyabhUta mati maraNa vakhate varte che. tethI pahelAM je je sArA zraddhAnA bhAvo karyA hoya te Akhare upara AvI jIvane bacAvI le chejI. ApaNe paNa samAdhimaraNa arthe pramAda tajI vizeSa kALajI rAkhavI ghaTe che. te mATe jeTalo zrama veThyo haze te lekhe Avaze. mATe jagatane rUDuM dekhADavA karatAM potAmAM sahanazIlatA, kSamA, vairAgya, bhakti tathA samAdhibhAva vardhamAnatAne pAme tevo puruSArtha A dehe kartavya chejI. AvA prasaMgo ApaNane cetavaNI Ape che, jAgRti prere che ane zithilatA tajI dRDha AzrayabhaktinI vRddhi karI kalyANa tarapha dore che.'" (bo.3 pR.754)
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ 210 samAdhimaraNa maMtramAM pUrNa AtmasvarUpano marma rahyo che e lakSa chellA zvAsa sudhI rAkhavo "sarva duHkhathI mukta karAvanAra samAdhimaraNa che, tevA avasare AnaMdita rahevuM. "duHkha dohaga dUre TaLyAM re, sukha saMpadazuM bheTa; dhIMga dhaNI mAthe kiyA re, kuNa gaMje nara eTa-vimala jina" manuSyabhava ratnaciMtAmaNi jevo maLyo che, temAM jJAnIpuruSane zaraNe lUMTamalTa levAya tevo Atmahitano lAbha laI samAdhimaraNa karavAno mahotsava Avya koNa hiMmata hAre ? koIka durbhAgI. jeTalI AtmAmAM zakti hoya teTalI badhI zaktithI sAcA puruSa paramakRpALu zrImad rAjacaMdranI adbhuta dazAnuM ciMtana karavuM, tenI videhI dazAnI bhAvanA karavI ane tenA parama upakAramAM lIna thavuM. tenA abheda saMpUrNa svarUpanuM dhyAna kartavya che ane tenuM sAdhana kevaLajJAna svarUpa evuM sahajAtmasvarUpanuM ciMtana, tanmayatA, tenI sAdhanA yathAzakti kartavya chejI. sapuruSanA ekeka vAkyamAM, ekeka zabdamAM anaMta Agama samAyAM che evI zraddhA rAkhI maMtramAM pUrNa AtmasvarUpano marma rahyo che te lakSa chellA zvAsa sudhI TakAvI rAkhavo ghaTe chejI. OM zAMtiH zAMtiH zAMti (bo.3 pR.772) cha padanI zraddhA draDha karazo to ghAtiyAkarma nAza pAmI jIvano mokSa thaze. vrata niyamamAM taNAyA karatAM zraddhA draDha karI AtmalAbha thAya tema karazo to ghAtiyA karma maMda thatAM ghaNI nirjarA thaze. vrataniyamathI puNya baMdhAya te aghAtiyA karmanI prakRtirUpa che. tevuM to jIve ghaNI vAra karyuM che paNa ghAtiyA karmano nAza karavA tIrthakara jevAe lakSa rAkhyo che, te jIva cUkI, gaNatarI thaI zake tevI kriyAmAM rAcI, sAcI samajaNa karavAnuM cUke che, te lakSamAM lezo." (bo.3 pR.776) umara pUrI thavA AvI chatAM AtmajJAna pragaTa na karyuM? vairAgya hoya to tuccha vastu paNa upakArI nIvaDe chejI. "sAMja paDI ane hajI dIvo nathI karyo? evA eka kanyAnA zabdo sAMbhaLI eka vairAgI amaladArane thayuM ke dhoLA vALa thaI gayA topaNa meM Atmajyoti pragaTAvI nahIM! dhikkAra che mArA DahApaNane! Ama vicArI te sadgurune zodhavA yAtrA karavA nIkaLI paDyo ane tenA sadbhAgye saguru maLyA ane potAnuM kalyANa teNe karI lIdhuM." (bo.3 pR.780) ahaM mamatva TALI eka paramakRpALudeva ja mArA che ema dRDha rAkhavuM "ApanA patro pahelAMnA pahoMcyA chejI. ApanI bhAvanA satsaMganI rahe che tathA bhAdrapada vadamAM AvavA dhAro cho te jANyuM. zarIrano pratibaMdha ocho karI game te bhoge AzramamAM deha chUTe
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU.zrI brahmacArIjIe "bodhAmRta 3'mAM Apela spaSTa mArgadarzana 211 to mAruM samAdhimaraNa thaze evI zraddhA kRDha karI jo Avazo to hitakArI chejI. tame to samaju cho paNa je draDhatA joIe te rahetI nathI. maraNathI paNa DaravuM nahIM evI aDaga zraddhA ane sahanazIlatA jIva dhAraNa kare to duHkhanA DuMgara paNa dUra thaI jAya. zrI gajasukumAra jeTaluM to ApaNane duHkha nathI AvyuM chatAM mAruM mAruM mAnuM hoya tyAM jIva taNAI jAya che. te ahaMbhAva-mamatvabhAvane zatru samajI, eka paramakRpALudeva ja mArA che, tene zaraNe mArA AtmAnuM kalyANa ja thaze; bhale dehanA daMDa deha bhogave te to nA kahyuM aTake tema nathI, paNa ATalo bhava sahanazIlatA keLavavA ane samAdhimaraNa sAdhavA gALavo che ema dRDhatA kartavya chejI." (bo.3 pR.791) dehane gharmArthe jALavavo che ema vicArI davA karavI paDe to karavI "dehane lAbha thaze ema jANI ane zarIra sAruM thaze to mojazokha karIzuM ema gaNI davA karavAnI nathI, paNa manuSyabhava durlabha che, tene dharmArthe jALavavo che, ema vicArI davA karavI paDe to karavI. deha mane madadarUpa che, tethI upacAra karuM chuM. deha AtmAne kAma Ave tethI upacAra karuM chuM." (bo.2 pR.139) bahAranA padArthomAM vRtti na jAya te ja kharI samAdhi loko zvAsa roke tyAre samAdhi kahe che, paNa e samAdhi nathI. bhagavAne samAdhi zAne kahI che? te kRpALudeva kahe che ke "AtmapariNAmanI svasthatA eTale AtmAmAM rahe, bahAranA padArthomAM vRtti na jAya te samAdhi che. nahIM to jIva ThagAI jAya. AtmapariNAmanI svasthatA AtmA oLakhAyA vagara kyAMthI thAya? rAgadveSathI AtmAnAM pariNAma caMcaLa thAya che. e rAgadveSa na thAya tyAre samAdhi kahevAya. samyagadarzana thayA pachI ene sahaja samAdhi rahe che." (bo.2 pR.213) upAdhino tyAga thAya tyAre samAdhisukha pragaTe jIvane duHkha Adhi-vyAdhi-upAdhinuM che. manamAM ciMtA thAya te Adhi, zarIra saMbaMdhI duHkha te vyAdhi ane bahAranI kaDAkUTa te upAdhi che. ethI navaro thAya to vicAra jAge. jene upAdhi na hoya tene eTalI ciMtA ochI che ane avakAza maLe che. te avakAza jJAnInI AjJA ArAdhavAmAM gALe to tethI samAdhisukha pragaTe. "jema jema upAdhino tyAga thAya tema tema samAdhisukha pragaTe che." e vAta jo hRdayamAM coMTI jAya to kAma thAya evuM che. upAdhi to pUrvakarma che, paNa samAdhi rAkhavI ApaNe hAtha che. jeTalI upAdhi che teTalI anAthatA che. jeTalI upAdhi teTalI asamAdhi. upAdhino tyAga thAya teTalI samAdhi thAya. upAdhi choDI nivRtti levI ene gamatI
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ 212 samAdhimaraNa nathI. kaMI kAma na hoya, navarAza maLI hoya to paNa kaMIne kaMI laI bese che. jeTalo upAdhino tyAga thAya teTaluM samAdhinuM kAraNa thAya che. upavAsano ane pAraNAno e beya divasa tapAse to khabara paDe ke upavAsanA divase kaMI phikara ciMtA nathI ane pAraNAne divase upAdhi che. jene AjJA maLI che, tene nivRtti bahu sArI che. samajIne nivRtti le to pravRttimAM hoya to paNa nivRttino svAda na bhUle. AtmAno svabhAva upAdhi karavAno nathI. e to karmane laIne AvI paDyuM che. sAdhune paNa manavacanakAyAnI pravRtti rokavAnI kahI che. pravRtti karavI paDe to samitipUrvaka varte ane pAchA gutimAM AvavAno lakSa rAkhe." (bo.2 pR.233). jIvano vadhAremAM vadhAre prema zarIramAM, tenA mATe sarvasva ApavA taiyAra "A deha kSaNabhaMgura che. pANInA parapoTAnI jema phUTI jAya evo A deha che. je phUla savAramAM khIleluM hoya te tApa paDatAM karamAI jAya che, tema game tevuM suMdara zarIra dekhAtuM hoya ane jo vyAdhi AvI to bIjAM thaI jAya, UlaTI ane jhADA thatA hoya to pAse paNa UbhuM na rahevAya evuM thaI jAya. dehamAM prIti karavAthI kaMI nIkaLe evuM nathI. AkhuM jagata mohamAM paDyuM che. jJAnI ene bojo gaNe che. veThiyAne mAthe bojo mUkyo hoya tema jJAnIne A zarIra lAge che. vadhAremAM vadhAre prIti dehamAM che e sukhanuM kAraNa nathI, to pachI dhana, strI vagere bIjA padArtho kema karI sukha Ape? jIva vicAra kare to ene dehanA karatAM kaMI caDhiyAtuM lAgatuM nathI. kRpALudeve "munisamAgama'no pATha lakhyo che, temAM lakhyuM che ke je vakhate rAjAne sApa karaDavA Avyo te vakhate rAjAne thayuM ke have mane koNa bacAve? koI AvI bacAve to huM ene mAruM AkhuM rAjya ApI dauM, rANIo badhI ApI dauM, dhana vagere badhuM ApI dauM ane AkhI jiMdagI sudhI eno dAsa thaIne rahuM ema thayuM. jIvane A deha pratye atyaMta prIti che, teya jIvane sukhI karI zakato nathI, to pachI bIjI vastuo zuM sukhI karI zake?" (bo.2 pR.247) mArApaNuM maratI vakhate AvyuM to samAdhimaraNa na thAya pUjyazrI-maraNanA prasaMge eTale koI yuvAna marI jAya tyAre lAge ke saMsAra asAra che, anitya che, azaraNa che. khedanA prasaMgamAM kheda kare to karma baMdhAya. mATe eno bIjo rasto levo. mohathI kheda kare to karma bAMdhe. e ja kheda jo vairAgyasahita hoya to chUTe. moha sahita kheda hoya to karma baMdhAya che. mArApaNuM jene thatuM hoya te vicAravAna hoya to vicAre ke mAruM zAnuM? mAruM karIne koI mokSe gayA nathI. vicAravAna hoya to vAraMvAra e prasaMga saMbhAre, tethI vairAgya bhaNI vRtti te karI nAkhe che. mAre kazAmAM mArApaNuM mAnavuM nathI. mArApaNuM jo aMtaraMgamAM lAgatuM hoya to tyAga kara. AnuM phaLa khoTuM Avaze.
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU.zrI brahmacArIjIe "bodhAmRta 2'mAM Apela spaSTa mArgadarzana 213 jo evA bhAvo maratI vakhate AvyA to samAdhimaraNa na thAya. maraNa Avaze tyAre koI bacAve ema nathI. A badhA saMga che te tuccha che. "AtmAthI sau hIna" A anitya padArtho AtmAthI bhinna che. mAruM mAruM manAtuM hoya to tuM ene maraNa pahelAM choDa. AkhI jiMdagI mAruM mAruM karIza, toya tAruM thavAnuM nathI. mAruM mAruM karavAthI mAruM thavAnuM nathI, ema vicAravAnuM vicAre che. koI koIne zaraNe rAkhe ema nathI. mAthe maraNa che. jeTalo moha vastuomAM thAya che teTalo avicAra che." (bo.2 pR.295) jagatamAM uttamamAM uttama vastu AtmA, "AtmAthI sau hIna' "uttamamAM uttama vastu AtmA che. ene mUkI bIjAne levA jAya che. e ja enuM mithyAtva che, gAMDapaNa che. moha gayA vinA mokSa thAya nahIM. anaMtakALa sudhI bhramaNa karAve evo moha che. duHkhI thavuM hoya to moha karavo. samajIne moha choDI devo. koI paNa prakAre mohathI dUra thavuM. enA jevo eke sukhano rasto nathI. evA vicArathI vicAravAna vairAgyabhAva kare che. vicAra kare to badhAne evuM ja lAge." (bo.2 pR.296) mAthe maraNa che toya jIva mohane choDato nathI "maraNa e vairAgyanuM kAraNa che. mAthe maraNa che toya jIva mohamAM phasAI rahyo che, to maraNa na hota to to dharmane koI saMbhArata paNa nahIM. bhogabhUminA manuSyone maraNano vicAra Avato nathI. ApaNe koIne maratAM dekhIe, tyAre lAge ke mAthe maraNa che. evA vakhate paNa viralA cete che. cetavAnA prasaMge thoDIka vAra smazAnavairAgya prApta thaI nAza pAmI jAya che. haLukarmIne dharma sAMbhare che, nahIM to evA prasaMgo bhUlI jAya che. maraNano Dara lAge to adharmane raste jIva caDe nahIM. nahIM to sAdhu thAya ane mAgI khAto hoya to paNa kaMkAsa karyA vinA rahe nahIM. udara bharaNAdi nija kAja karatA thakA, moha naDiyA kalikAla rAje." (A014) koIno maraNaprasaMga Ave tyAre AtmAnuM kalyANa thAya evo nizcaya karavo. koI ghaDapaNamAM, koI bAlaavasthAmAM, koI yuvAvayamAM, koI pAMca varSe, koI paccIsa varSe ema marI jAya che. game tyAre maraNa Ave che. ethI cetavAnuM che. ghaNA mahApuruSo evA thaI gayA che ke vahelo deha choDI gayA paNa AtmAnuM kAma karIne gayA che. tIrthakara jevA traNa jJAnanA dhartA trIsa varSanI yuvAvayamAM saMsAra choDI cAlI nIkaLyA.
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ 214 samAdhimaraNa manuSyabhava che tyAM sudhI AtmakalyANa karI levuM, e sukhanuM kAraNa che. mAruM koI nathI ema vicAravuM. maraNanA prasaMgamAM khedane palaTAvI jJAnInA vacanomAM vRtti rAkhavI. jJAnInAM vacano vicAravAM." (bo.2 pR.296) bhale mAMdo hoya paNa Atmahita thatuM hoya to sAruM che "mAtra eka AtmAnuM kalyANa karavA deha maLyo che, e mumukSu jIve lakSamAM rAkhavuM. bhale mAMdo hoya, paNa AtmAnuM hita thatuM hoya to sAruM che. yogyatA vinA Atmasiddhi dhyAnamAM AvatI nathI." (bo. 2 pR.309) zarIra choDatA pahelA zarIra, kuTuMba vagereno moha choDavo pUjyazrI-zarIramAM azAtA thaI hoya paNa koI sagAMvahAlAM duHkha le? koI na le. sagAMvahAlAMno ane zarIrano moha choDavAno che. e azAtA vakhate jhaTa chUTe. zarIrano to saDana paDana ane vidhvaMsana svabhAva che mATe eno vizvAsa karavA jevuM nathI. koNa jANe kyAre paDI jaze! AtmA mare nahIM. ghaDIkamAM vedanA vadhI jAya to deha chUTI jAya. moha sAthe laIne parabhave javuM nathI. badhuM manamAMthI kADhI nAkhavuM. mahAvIra bhagavAne dIkSA lIdhI tyAra pachIthI zuM karatA? mohane kSaya karavAno puruSArtha karatA hatA. ene mATe rAtadivasa jhUratA. mAMdagImAM vedanA vakhate moha maMda karavAno vicAra karavo. thoDIghaNI vedanA to darekane hoya. vedanArahita zarIra nathI. jyAre zarIra choDavAnuM nakkI ja che to pachI te pahelAM zarIra, kuTuMba vagere uparano moha choDavo. vedanA vakhate vicAra kare to sahaje vairAgya thAya. vairAgyasahita vicAra thAya to mohamaMda thAya. mohathI dUra thavuM. jJAnIpuruSanAM vacano jIvane cetAve che. vedanAmAM navarAza hoya te sadvicAramAM vApare to samakita pAme. anAthImuni jevAne samakti thayuM." (bo.2 pR.310) AtmA kadI janmato nathI marato nathI "prazna-aTaLa anubhava svarUpa eTale zuM? pUjyazrI-aTaLa eTale badhAne bAda karatAM karatAM ja rahe che athavA aTaLa eTale je TaLe nahIM te. prabhuzrIjI kahetA ke AtmAne mUkIne ahIM Avo! to avAze? AtmA na mUkAya. jyArathI
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU.zrI brahmacArIjIe "bodhAmRta 2'mAM Apela spaSTa mArgadarzana 215 potAnuM svarUpa bhinna bhAsyuM tyArathI samyagdarzana che. samyagdarzananuM svarUpa samajAvavA mATe jJAnIoe ghaNuM samajAvyuM che. bhUla thaI te thaI. paNa have na thavA devI. nizcayathI AtmA zuddha ja che. kalpanAthI jIva mAne che ke huM jabhyo, huM mUo, paNa AtmA kadI janmatoya nathI ane maratoya nathI. jIvanuM kharuM svarUpa asaMgapaNuM che." (bo.2 pR.336) manuSyadehamAM sanduruSanA boghe vimoMhIpaNuM karI levuM "RSabhadeva vagere tIrthakaroe kahyuM ke A deha kSaNabhaMgura che, mATe ethI Atmahita thAya evuM karI levuM. deha to badhAne choDavA paDyA che. lakSa e rAkhavo ke asaMga thavAnuM che. zuddha svarUpano lakSa karavAno che te A manuSyadeha che tyAM sudhI thaI zake. narakagatimAM jAya to tyAM duHkha che, tethI kaMI karavAnuM sAMbhare nahIM, tiryaMcamAM jAya tyAM paNa kaMI bhAna nathI, devagatimAM jAya to tyAM ghaNuM sukha che tethI karyuM hoya te paNa bhUlI jAya che. tyAM paNa kaMI thaI zake nahIM. mATe manuSyadeha che tyAM sudhI asaMga chuM, sarva parabhAvathI mukta chuM ema vAraMvAra asaMgapaNAnI bhAvanA karavAnI che. koIno parigraha ke saMga thayo hoya te mUkavAno che. moha dUra karI nirmohIpaNuM karavAnuM che. moha jIvane bhAna bhUlave che. moha javA satparuSanA bodhanI jarUra che. AtmA che te ja deva che. sAca vastu ene aDI, to pArasane loDhuM aDe to sonuM thaI jAya tevuM thAya." (bo.2 pR.340) kalyANa karavuM hoya to koI pratye rAga dveSa na karavA "kRpALudeve chellI kSamApanA mAgI che ke tamane kaMI khoTuM lAgyuM hoya athavA kaMI aparAdha thayo hoya te badhuM namrabhAvathI kSamAvuM chuM. AkhA patrano sAra chevaTe kahI dIdho che. koI pratye rAga na rahe evuM karavuM. rAga e cIkAzavALo che. mAMDa mAMDa, keTalAM tapa kare tyAre e chUTe! rAgamAM mIThAza che. te DAgha jevI che. game teTalAM zAstro vAMce toya e jAya nahIM. koI pratye dveSa kiMcit paNa na rahe evuM karavAnuM che. koI pratye rAgadveSa karavAnA nathI. kalyANa karavuM hoya to A nizcaya vartAvavo ghaTe che. "sarva jIva che siddhasama", evI draSTi rAkhavI to rAgadveSa na thAya. tema vartavA puruSArtha karavo to AtmAnuM kalyANa, mokSa thaze." (bo.2 pR.341)
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ 216 samAdhimaraNa sapuruSano nizcaya karI teno Azraya kadI choDavo nahIM pUjyazrI-jyAM sudhI bhAna hoya tyAM sudhI bhagavAnano Azraya karavo. maraNanI chellI aNI sudhI paNa choDavA jevuM nathI. mahApuruSanuM eka vacana paNa grahaNa karyuM to teno mokSa thAya evuM che. pote aNasamajaNavALo hoya paNa jeNe AtmA jAmyo che tenuM vacana mane mAnya che eTaluM thayuM to kalyANa thAya. jJAnInuM eka vacana grahaNa karyuM to sAcA mArge eTale mokSamArga caDhI jAya. ghaNo lAbha che. jIvane satparuSano nizcaya thAya ane pachI tenA Azraye cAle to kalyANa thAya. abudha ane azakta jIvono paNa eka vacanathI mokSa thaI jAya. saMsAra duHkhano dariyo che temAM A jIvane jJAnI puruSano Azraya maLe to pAra thAya. jJAnI puruSano Azraya maLyo to mokSa ja maLaze, evuM draDha rAkhavuM. maratI vakhate paNa jJAnI puruSano Azraya choDavo nahIM." (bo.2 pR.350) deha chUTe paNa huM kadI maruM nahIM "dvAdazAMgIno sAra e che ke dehAdibhAva choDIne, je thAya tenI jANanAra huM chuM, deha chUTe paNa huM nahIM karuM, ema dehAdhyAsa choDavo. ethI kalyANa che. zarIranI zobhA kare che ane mAne che ke "huM sAruM karuM chuM. zarIra chUTI jAya to mokSa thAya. dehane aMge harSazoka thAya che. mithyAbhAva che te "deha te huM ema manAve tethI rAgadveSa thayA kare che. badhAMya zAstrono sAra e che ke dehAdi saMbaMdhI harSaviSAda na karavo. potAnuM zuddha svarUpa AtmA che, evI bhAvanA karavAnI che. e to zAstro na bhaNyo hoya to paNa karI zake. kheda karavAnI jarUra nathI. huM nathI bhaNyo, huM dharma nathI pAmyo, ema na karatAM vItarAga bhagavAnano kahelo dharma sAco che, ATalo bhava ene Azraye ja gALavo che. eTaluM thayuM to badhuM karI cUkyo. vedanA vakhate vRtti maMda paDe tyAre jeNe akhaMDa nizcaya rAkhyo hoya evA mahApuruSonA caritro vicAravAM. vRtti bhagavAnamAM rahe to puruSArtha thAya. mAthe maraNa che mATe jeTaluM thAya teTaluM karI levuM." (bo.2 pR.350) maraNa anizcita mATe samAdhimaraNanI taiyArI karI rAkhavI AkhI jiMdagI sudhI je satsaMgAdi sAdhano karavAM che, te eka samAdhimaraNa thAya te mATe karavAM che. jema koI bhaNIne bAra mahine parIkSA Ape che, temAM pAsa thAya to tenuM bhaNeluM saphaLa che. tema AkhI jiMdagI sudhI satsaMga Adi sAdhanA karI samAdhimaraNa karavAnI jarUra che. ane tene mATe ja badhAM sAdhano che. jema badhAM kAmo che tema samAdhimaraNa paNa eka jarUranuM kAma che. bIjAM kAma to na kare to paNa cAle, paNa maraNa to avazya AvavAnuM che. ApaNe koI gAma javuM
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU.zrI brahmacArIjIe 'bodhAmRta 1'mAM Apela spaSTa mArgadarzana hoya tyAre eka-be divasa rokAIne paNa jaIe chIe;, paNa maraNa kaMI rokI zakAtuM nathI; mATe samAdhimaraNanI taiyArI karI rAkhavI.'' (bo.1 pR.123) AlocanA karavAthI ghaNA pApo nAza pAme 217 "pUjyazrI-manuSyabhavamAM chelluM kAma samAdhimaraNa karavAnuM che. game teTaluM karyuM hoya paNa samAdhimaraNa na thAya to kaMI nathI. enI paNa taiyArI karavAnI che. AlocanA karavAthI ghaNAM pApo jAya che. guru na hoya to AtmAnI sAkSIe bhAvanA karavAnI ke he bhagavAna! mAre pApano tyAga che. sAkSI na hoya to paNa AtmAnI sAkSIe tyAga karavo. maratAM sudhI moha chUTato nathI. pahelAMthI taiyArI karI hoya, vairAgya hoya to (samAdhimaraNa) thAya. game tevA pariSaha Ave, topaNa sahana karavA che, evI bhAvanA hoya to vrata levuM. badhAne taiyArI karavAnI che. dehanA sukhanI icchA choDavI. pariSa-sahanazakti hoya to have mAre kazuMye na joIe, evI bhAvanA karavI. koI joga na hoya to bhagavAna pAse bhAvanA karavI. divALI Ave tyAre loko saravaiyuM kADhe che, tema samAdhimaraNa vakhate saravaiyuM kADhavAnuM che. maraNa Ave to bhale Avo. game teTaluM duHkha thAya, duHkha to javAnuM che, paNa AtmAne kaMI thavAnuM nathI. samAdhimaraNanuM kAraNa samabhAva che. bIjA manamAM vikalpa Ave nahIM evuM karavAnuM che. samAdhimaraNa vakhate bIjAne du:khI karyA hoya tene saMtoSa pamADe ane potAnA doSonI niMdA kare." (bo.1 pR.196) thayelA pApanI mAphI mAgI mana zuddha kare to samAdhimaraNa thAya eka munImanuM dRSTAMta- eka satsaMgamaMDaLa pratidina niyamasara ekaThuM thAya ane izvara saMbaMdhI vAto kare tathA AnaMdAzru sAthe dhyAna-bhajana kare. A badhuM pAse rahenAro eka zeThano munIma roja jue. jevo saMga tevo raMga lAge. hamezAM jevA vAtAvaraNamAM rahIe tevA thaI jaIe. e niyama anusAra te munIma paNa satsaMgamAM bhaLyo.
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa te badhAMnI joDe bhajana karavA bese, paNa citta ekAgra thAya nahi. te sAcAbolo hato. manano saraLa hato, bhadrika hato, AvA sAcA bolAne ja sAcI vastu prApta thAya che, bIjA phAMphA mAre che. tethI munIme maMDaLInA AgevAnane kahyuM : 'mAruM citta bhajanamAM lAgatuM nathI.' tyAre maMDaLIno AgevAna bolyo : 'tamArA hRdayamAM pApa haze, nahi to evuM bane nahIM. tyAre munIma bolyo : 'hA, meM mArA zeThanA be hajAra rUpiyA corIne lIdhA che. te koI jANatuM nathI; paNa Aje huM te pAchA mUkI daIza.' thoDA divasa pachI te bolyo : 'have bhajanamAM thoDuM thoDuM citta lAge che, paNa barobara lAgatuM nathI, tyAre AgevAne kahyuM : 'tame te pApanI mAphI nahi mAgI hoya.' te bolyo : 'huM mAphI kevI rIte mAguM? huM to zeThane tyAM zAhukAra gaNAuM, tethI meM te rUpiyA chAnAmAnA pAchA mUkI dIdhA che. A badhuM jANe to mArI kiMmata koDInI thAya.' tyAre AgevAna bolyo : 'mArA vahAlA, laukika AbarU mATe hRdayamAM pAparUpI sApa saMgharI rAkhIza nahi. cAla, huM tArI sAthe AvuM.' te baMne zeTha pAse gayA. 218 pelAe mAphI mAgI. zeTha to A hakIkata sAMbhaLI Azcarya pAmI gayo, paNa munImanI saccAIthI prasanna thaI tene bheTI paDyo ane tene kharA dilathI mAphI ApI ane munIma upara pahelA karatAM vizeSa vizvAsa dRDha thayo. tema samAdhimaraNa karanAre paNa manamAMthI badhA zalyo kADhI nAkhI jene duHkhI karyA hoya tene saMtoSa pamADe ane potAnA doSonI niMdA kare to jarUra maraNa sudhArI kalyANa kare.' (zrI subodha kathAsAgaramAMthI)
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU.zrI brahmacArIjIe "bodhAmRta 1'mAM Apela spaSTa mArgadarzana 219 A zarIra na hota to AtmA siddha bhagavAna jevo ja che "samyajJAna, samyagdarzana, samyakracAritra e traNa sAthe AvavAnAM che. 'huM dehano nahIM deha mAro nahIM evo nizcaya karavAno che. deha na hoya to siddha bhagavAna jevo ja che. AkhA saMsArano AdhAra deha che, zatru jevo che." (bo.1 pR.196) dehanA mohane laIne jIva game tevuM pApa kare, tethI adhogatimAM jAya deha kedakhAnuM che. e chUTatAM AtmAnuM kaMI na bagaDe. paramANuo vikharAI jAya, paNa AtmA to avinAzI che. dehano nAza che. mRtyu to mahotsava che. maraNanA prasaMgamAM AnaMda thAya evuM rAkhavAnuM che. rAjA hoya te bIjA zaheramAM jAya tethI tene kheda thato nathI. tema A zarIrane choDI bIjA zarIramAM javAnuM che temAM utsava mAnavo. dehamAM moha karavA jevuM nathI. dehanA mamatvane laIne game tevuM pApa kare che, tethI adhogatimAM jAya che. deha to badhAno chUTe che. bhrAMti-cittabhrama Adi thAya, pIDA, duHkha thAya. je thAya te sahana karavuM. devagati bAMdhI hoya to deha mUke tyAre tyAM javAya temAM kheda kema kare che? jeNe sArI rIte jiMdagI gALI che tene maraNano bhaya kema hoya? maraNa to devalokamAM laI janAra mitra che. divase divase zarIra gharaDuM thAya ane maraNa nA Ave to keTalA vakhata sudhI ghasaDAya ? dhIraja rAkhavI joIe. maraNa sudhAravuM e mArI pharaja che. maraNa chetarAya evuM nathI. jeTalA sArA bhAva karyA hoya teTaluM sAruM thAya. pahelAMthI lakSa rAkhavAno che, paNa maraNa vakhate to khAsa vadhAre lakSa rAkhavAnI jarUra che." -bodhAmRta dehathI bhinna AtmA sadA jANa jANa kare paNa kadI mare nahIM "kameM jIvane kedamAM nAkhyo che. tene mRtyu na choDAve to koNa choDAve? maraNa sAMbhaLIne DaravA jevuM nathI. maraNa badhAya duHkhathI choDAvanAra che. garbhamAM Ave tyArathI dehanI saMbhALa jIva le che, paNa te jIvane apakArI nIvaDe che. dehathI huM bhinna chuM, ema thAya to ja dehano moha ocho thAya. samAdhimaraNa thAya to moha na lAge. huM deha nathI, ema thAya tyAre thAya. nahIM to lakSa corAzI khaDI che. pharI manuSyabhava kyAre maLe? paMcamahAvrata kyAre dhArIza? samAdhimaraNa kyAre karIza? paNa samAdhimaraNano vakhata Ave che tyAre Dare che. mRtyu te kalpavRkSa jevuM che. evuM mAge tevuM maLe. mokSa meLavavo hoya to mokSa maLe. pharIthI nathI janmavuM evuM draDha karI levuM. jANanAra che te maranAra nathI, te to jANa jANa ja kare che." (bo.1 pR.197) mohI jIvane deha choDatA duHkharUpa lAge kyAre jJAnIne sukharUpa lAge. pUjyazrI-"zarIrane AtmA mAnanAra bahirAtmA che. aMtarAtmA dehane duHkharUpa mAne che ane bahirAtmA sukharUpa mAne che. AtmA jyAre dehamAMthI jAya che tyAre tene koI rokanAra nathI. samyagdarzana, samyakajJAna, samyakyAritra ane samyaktapa e cAra ArAdhanA sahita maraNa karavuM. bahirAtmAne deha chUTe tyAre duHkha lAge che ane aMtarAtmAne sukha lAge che. AtmAthI deha bhinna che
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ 220 samAdhimaraNa ema jANyA pachI moha na thAya. cAre gatimAM bhamavAnuM mULa dehamAM moha che. roganuM kAraNa deha che, rAganuM dhAma che, duHkha ja che, evuM samajAyuM hoya to duHkha na thAya. "maMtra taMtra auSadha nahIM, jethI pApa palAya; vItarAga vANI vinA, avara na koI upAya." pahelAM pApa bAMdhyuM hoya te maMtrathI na jAya. vItarAganA vacano evAM che ke enA bhAva pharI jAya to ghaNo lAbha thaI jAya. moTo roga maraNa che. pharI maravuM na paDe evuM karavAnuM che. jJAnI puruSane badhuM savaLuM che. teo rogathI lAbha mAne che. zarIrano dharma roga che. AtmAno dharma avinAzI che. kAyarane jarAka duHkha toya vadhAre duHkha lAge che ane A bhava parabhavamAM duHkhI thAya che. jeTalI sahanazIlatA hoya teTalA karma ochA baMdhAya. eka vAra samAdhimaraNa kare to phikara nathI." (bo.1 pR.197) jJAnIno dRDha vizvAsa e ja samAdhimaraNanuM kAraNa che "prazna-samAdhimaraNa kema thAya? jyAM sudhI zvAsocchavAsa hoya tyAM sudhI smaraNa karavuM. jJAnIno vizvAsa te ja samAdhimaraNanuM kAraNa che. kaMIka sAMbhaLyuM hoya to lakSa rahe. dhIraja rAkhI "sarva prakAre jJAnInA zaraNamAM buddhi rAkhI nirbhayapaNAne, niHkhedapaNAne bhajavAnI zikSA zrI tIrthakara jevAe kahI che ane ame paNa eja kahIe chIe."..."koI paNa kAraNe A saMsAramAM klezita thavA yogya nathI." (460) eTaluM thayuM hoya to samAdhimaraNa thAya. ekanuM eka kapaDuM hoya teno bahu paricaya thAya tyAre tenA upara abhAva Ave che, paNa A deha to ghaNA kALa sudhI bhogavatAM abhAva Avato nathI! (bo.1 pR.198) devalokamAM sAgaropamanA sukhathI vRti nahIM, paNa vicArathI tRpti thAya ('samAdhisopAnamAMthI sallekhanAnA vAMcana prasaMge) pUjyazrI-"zarIrane kRSa karavuM te sallekhanA. zarIranuM lAlanapAlana kare to doSanuM ghara thaI jAya. jene kAyA parathI vizvAsa UThI gayo hoya tene sallekhanA che. kaSAya ochA thAya te aMtarasallekhanA che. kAyAmAM vRtti rahI to AtmAnuM hita thavAnuM nathI. khUba khAya ane pramAda kare to mana bIje jatuM rahe. kAyasallekhanA anukrame thAya che. manane jevuM keLavyuM hoya tevuM thAya. jyAre samajaNa Ave tyAre phare. RSabhadeva bhagavAne potAnA aThThANuM putrone bodha karyo hato ke devalokamAM sAgaropamanAM sukho bhogavyA. chatAM tRpti nathI thaI. vicArathI tRpti thAya che. (bo.1 pR.198)
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU.zrI brahmacArIjIe 'bodhAmRta 1'mAM Apela spaSTa mArgadarzana 221 zarIra to ghaNAya sukave paNa kaSAya sukave te kharuM tapa "kAyasallekhanAmAM bhagavAnane zaraNe citta rAkhavuM. dharma sadhAto hoya to dehane poSavo. jenAthI dharma thAya tevAne sallekhanA karavA nathI kahyuM. syAdvAda mArga che. zarIrane nAkhI devuM nathI, paNa tenAthI dharmanuM kAma levuM che. manuSyadeha vinA dharmanuM kArya na thAya. dharmamAM jenI kAyA madada na ApatI hoya teNe tene kRSa karavI. upavAsa Adi, kaSAyano jaya karavA mATe che. upavAsa karIne kaSAya kare, ema nathI karavAnuM. je kaMI karavuM teno upayoga rAkhavo ke te zA arthe che! upayoga tyAM dharma che. zarIra to ghaNA sUkave paNa kaSAya sUkave te kharuM tapa che. A loka, paralokanI icchA rahita tapa karavuM. janmamaraNa TALavAM hoya to icchA na karavI. pAMca indriyanA viSayo, kaSAya, nokaSAya badhAne jItavAnA che. kaSAyane laIne badhAM duHkha UbhAM thAya che." (bo.1 pR.198) bhAvathI baMdhAya ane bhAvathI chuTe. "samAdhimaraNa vakhate ghaNA upadezanI jarUra che, nahIM to narakamAM jAya. jene samAdhimaraNa karavuM hoya teNe, potAthI je vizeSa vairAgya ane jJAnavALA hoya teno yoga meLavavo. viSamakALamAM sAro saMga maLavo bahu muzkela che. tema chatAM bane teTalA satsaMgano yoga meLavavo. karma bAMdhatAM vAra nathI lAgatI. eka kSaNavAramAM sittera koDAkoDI sAgaropamanI sthiti baMdhAI jAya che, chatAM ene bhAna nathI. cetIne cAlavAnuM che. "paga mUkatAM pApa che; jotAM jhera che ane mAthe maraNa rahyuM che, ema vicArI AjanA divasamAM praveza kara." (2-35) bhAvathI chUTe che. sittera koDAkoDInuM baMdhAyuM hoya ane udayamAM na AvyuM hoya to chUTI jAya. pAcho phare to thAya. AtmAmAM anaMta zakti che. manuSyabhavamAM satsaMge jIva kaMIka kUNo thAya to tene potAnA karmono Dara lAge che." (bo.1 pR.198) pApanuM phaLa dukha, te udayamAM lAvI sahana kare to samAdhimaraNa thAya "zarIranuM tenuM svarUpa jANI levuM enAthI kAma laI levuM. moha na karavo. zarIramAM vRtti rahI to kumaraNa thAya. paNa enAthI dharma thaI zake che. dharmane mATe dehanuM poSaNa karavuM, dehane puSTa na karavo. bhagavAne kahyuM che tevuM tapa karavA jevuM che. tapa eTale icchAno nirodha. vRtti upara saMyama karavAnI jarUra che. manathI tyAga karavo agharo che. je agharuM hoya te ja karavAnuM che. kAmano nAza karavo hoya to tapanI jarUra che. tapathI indriyo vaza thAya. khUba khAvAthI nidrA bahu Ave. tapa kare to nidrA ochI thAya. zarIrane vaza rAkhyuM hoya to ThaMDImAM, garamImAM badhe kAmamAM Ave. tapamAM jIva svAdhIna che. jeTaluM karavuM hoya teTaluM thAya. tapamAM je duHkha Ave che te jAya che. pApanuM phaLa duHkha che te tapathI udayamAM jaladI Ave che. pahelAMthI duHkha sahana karavuM, jethI samAdhimaraNa thAya. zaktine gopavyA vagara svacchedarahita tapa karavuM. AjJA vagara kare to lAMghaNa kahevAya. mithyAtva hoya tyAM sudhI ene hitakArI hoya te na game. Akhare ene tapa sukhakArI che." (bo.1 pR.199)
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ 222 samAdhimaraNa tapathI jIvane ghaNo lAbha che. tapa AgaLa viSayakaSAyanuM baLa na cAle "AtmAnA daza dharma che ene lUMTI lenAra viSayakaSAya che. tapa hoya to enuM baLa na cAle. viSayakaSAyamAM manuSyabhava chUTI jAya to ekendriyAdikamAM bhaTake. je tapa karavAthI roga thAya; indriyo maMda paDe, indriyone hAni pahoMce, evuM tapa na karavuM. tapa kalyANa bhagavAnanuM kahevAya che. mokSe javA mATe kaThaNAI veThavI paDe che. potAnuM svarUpa bhUlIne paramAM rAjI thAya che. tapathI ghaNo lAbha che. sarvasaMgaparityAga e tapa che. pariSaha jItavA e tapa che. koI vastu na icchavI te tapa che. icchAno abhAva e tapa che. bAhya atyaMtara e banne prakAranA parigrahamAM mamatA na rAkhe te tapa che... samabhAva rAkhavo e tapa che. duHkha Ave che temAM koIno vAMka nathI. potAno ja vAMka che. pArzvanAtha bhagavAnane kamaThe eka bAjA upasarga karyA ne bIjI bAjA dharaNendra ane padmAvatIe AvIne pUjA karI. e bannemAM bhagavAne samabhAva rAkhyo, tethI kevaLajJAna thayuM. jyAM tyAMthI chUTavuM che. puNya sAruM ane pApa khoTuM, ema na karavuM. badhuMya choDavAnuM che." (bo.1 pR.199) maMtra maraNa vakhate yAda rahe to samAdhimaraNa karAve pUjyazrI-"sahajAtmasvarUpa paramaguru" e maMtra samAdhimaraNa karAve tevo che. haratAM, pharatAM, game tyAre yAda Ave evo abhyAsa pADI levAno che. maraNa vakhate yAda raheze to samAdhimaraNa karAve tevo che." (bo.1 pR.201) AtmAnI Adi nathI, aMta nathI; e to cetanya svarUpe che. "AtmA janmato nathI, marato nathI; saMyogane laIne janmyo ane maryo kahevAya che. paNa AtmA to jIvato ja che. game teTaluM kare paNa maravuM eka vAra che paNa samajaNa nathI tethI ghaNIvAra Dare che. sApane dekhe to Dare ke marI javAze. maraNathI bacavA koI koI killA banAve che paNa teya marI gayA. indra moTo kahevAya che, tene paNa koI bacAvI zake nahIM; maraNa AvyA pachI eka samaya paNa na jivAya ane AyuSya pUrNa na thAya tyAM sudhI jhera khAya toya na mare. deha to paDavAno che, kaMI amara nathI. AtmA nitya che, deha anitya che; dehane deha ane AtmAne AtmA jANe to bhaya na lAge. AtmA deha nathI, manuSya nathI, deva nathI, nArakI nathI, tiryaMca nathI, brAhmaNa nathI, vANiyo nathI, kAMI nathI. huM to AtmA chuM mAro Adi. aMta nathI. caitanya dravya chuM. paryAya palaTAya che. manuSyadeha kapaDAM jevo che. e chUTe paNa AtmAne nukasAna na thAya. ema thAya to bhaya na lAge." "dehAdika saMyogano, AtyaMtika viyoga; siddha mokSa zAzvata pade, nija anaMta sukhabhoga." (bo.1pR.240)
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU.zrI brahmacArIjIe "bodhAmRta 1'mAM Apela spaSTa mArgadarzana 223 sahajatmasvarUpa e ja sagurunuM kharuM svarUpa, ene ja icchavuM (sAMjanA pUjyazrI brahmacArIjI eka bhAIne tyAM temanA bA mAMdA hatA; tethI gayA hatA. tyAM thayelo bodhasAra-) pUjyazrI-"smaraNa karavuM. "sahajAtmasvarUpa paramaguru, sahajAtmasvarUpa paramaguru" ema bolyA karavuM. pahelAM je kAma nathI thayuM te karavAno vakhata Avyo che. prabhuzrIjIe chelle e ja kahyuM che ke jyAM sudhI bhAna hoya tyAM sudhI "sahajAtmasvarUpa paramaguru" maMtranuM smaraNa karavuM. ghaNA bhavomAM samAdhimaraNa thayuM nathI, te A bhavamAM thAya evuM che. prabhuzrIjIe kahyuM hatuM, A AzramamAM jeno deha chUTaze tenuM samAdhimaraNa thAya evuM che." (bo.1 pR.311) kRpALudevanA darzana karatAM karatAM AMkho sthira thaI gaI zrI kuMvarabenanuM hRSTAMta- kuMvarabenane pU. zrI brahmacArIjIe kahyuM ke kuMvarabena pANI pIne AzramamAM paDyA rahejo paNa Azrama choDazo nahIM. pU.zrI brahmacArIjI upara vRDha vizvAsa hovAthI emaNe chevaTa sudhI Azrama choDyo nahIM. aMte ekAda mahino bImAra rahyAM haze. paNa jAgRti TheTha sudhI evI ne evI hatI. emanI pAse eka bene sAMje pAMca sADA pAMce jaI joyuM to emanI chellI sthiti jevuM lAgyuM. pote te benane hAthanA IzArAthI jaNAvyuM ke mane citrapaTanAM darzana karAva. prabhuzrIjInA upadezAmRtamAMthI teNe darzana karAvyAM. pachI huM saguruprasAda laIne gayo ane kRpALudevanI badhI avasthAnA darzana karAvyA. TITLTLT
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa pote hAtha uMcA karI darzana karatA hatA. dhIme dhIme hAtha uMcA thatAM dhImA paDI gayA. chelle sadguruprasAdamAMthI kRpALudevanI padmAsanavALI aMtima mudrAnA darzana karatAM emanA AMkhanI kIkIo sthira thaI gaI. ane dehamAMthI jIva nIkaLyo tyAM sudhI te AMkhanI kIkIo ema ja sthira rahI. AvuM samAdhimaraNa temaNe AzramamAM sAdhya karyuM. 224 "sahajAtmasvarUpa" e ja sadgurunuM kharuM svarUpa che "ApaNe citrapaTanAM darzana karI vIza doharA, yamaniyama, kSamApanA vAraMvAra bolavAM ane 'sahajAtmasvarUpa paramaguru'nuM vAraMvAra smaraNa karavuM. jagatane to ghaNuM joyuM che. have A jagata bhaNI na jovuM. bhAvanA pramANe badhuM thAya che. ATalo bhava saMbhALIne smaraNamAM gALavo. ''sahajAtmasvarUpa'" e ja sadgurunuM kharuM svarUpa che, e ja icchavuM. bIjuM kazuM icchavuM nahIM. manuSyabhavamAM ghaNuM kAma thAya evuM che. motanI icchA na karavI ane jIvavAnI icchA paNa na karavI. je thavAnuM hoya te thAo, ApaNe to smaraNa karyA karavuM. bIjA bhavamAM e na thAya. A to manuSyadeha che. AmAM badhuM thAya. maravuM to badhAne che ja, paNa 'jIvIzuM tyAM sudhI bhakti karIzuM' ema rAkhavuM. je thavAnuM hoya te thAo. ApaNe to je vedanA Ave, duHkha Ave te badhuM khamI khUMdavAnuM che, sahana karavAnuM che.'' (bo.1 pR.312) aMta samaye citrapaTa maMgAvI eka dhyAnathI darzana karI dehatyAga karyo zrI sAkarabenanuM dRSTAMta- bALa brahmacArI zrI sAkarabena bhakti svAdhyAya arthe kAyama AzramamAM ja rahetA hatA. temaNe 'samayasAra', 'dharmAmRta' Adi graMthonA anuvAda paNa karyAM hatA. jemane pa.pU.prabhuzrIjIe sati thaze evA AzIrvAda ApyA hatA ane pU.zrI brahmacArIjIe mArga pAmelA bahena kahyAM hatA. aMta samayamAM teo 2-3 mahInA bImAra rahyA hatA. temaNe bAra mahInA pahelAthI ja potAnA garama kapaDAM, vAsaNa vagere badhuM ApavA mAMDyuM hatuM. tyAre bhAvanAbene kahyuM ke AvatA varSe garama kapaDAM to joIzene. tyAre sAkarabene kahyuM--AvatA varSe kapaDAMnI jarUra nahIM paDe; huM tyAM sudhI jIvavAnI nathI.
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU.zrI brahmacArIjIe "bodhAmRta 1'mAM Apela spaSTa mArgadarzana 225 je divase deha chUTavAno che te divase rAtanA 2 vAge pote paramakRpALudevano citrapaTa maMgAvI potAnA hAthamAM laI ekacittathI vItarAgamudrAne dhyAnamAM utArI, darzana karI citrapaTa pAcho ApI be miniTamAM ja dehatyAga karyo hato. AvI rIte samAdhimaraNa jAgRtipUrvaka temaNe AzramamAM karyuM hatuM. paramakRpALunuM zaraNa rAkhI smaraNa karyA karavuM to kalyANa ja thAya "koIno bhAva Azrama pratye thAya ema karIe to ApaNane paNa lAbha thAya. kRpALudeva upara jene zraddhA hoya tenI sevA ApaNane maLe to ghaNo lAbha thAya. ApaNe paNa samAdhimaraNa thAya, evuM thAya. jeTaluM thAya teTaluM bhakti, smaraNa karavuM. prabhuzrIjIne yAda karavA. jyAM ApaNane maMtra maLyo hoya, prabhuzrIjIne jyAM dIThA hoya. te badhuM sUtAM sUtAM yAda karIe. manuSyabhavanI eka eka kSaNa bahu durlabha che. koIka kSaNamAM samakita thaI jAya. koI samaye kevaLajJAna thaI jAya, AvI AvI manuSyabhavanI amUlya kSaNo che. ApaNe to smaraNamAM citta rAkhavuM. duHkhathI gabharAvuM nahIM. je thavAnuM haze te thaze, huM to kRpALudevane zaraNe chuM, ema rAkhavuM. pahelAM je bhakti karI hatI, bhAvanA karI hatI, tethI A vakhate AzramamAM avAyuM. bhaktinuM phaLa maLyuM che. Akhare A ja kAmanuM che. jeTaluM dharmamAM citta raheze teTalo lAbha thaze. darzana karavAnI bhAvanA karavI. bhAvanAthI
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ 226 samAdhimaraNa ja phaLa che. je ApaNane maMtra maLyo che, prabhuzrIjIe AjJA karI che emAM ahIM sUtAM sUtAM paNa vRtti rahe to e satsaMga ja che, AtmAne hitakArI che. maMtramAM vRtti rahe to hitakArI thAya. AtmAmAM zAMti rAkhavI. ApaNuM dhAryuM thAya ke na thAya, temAM zAMti rAkhavI. manamAM kRpALudevanuM zaraNuM hoya to kalyANa thAya. sArA bhAva karyA hoya to sArA saMyoga maLI Ave. manamAM ApaNe bhAvanA karavI. jeTalI bhAvanA thAya che, te badhuM kRpALudeva jANe che. bhAva pramANe phaLa thAya che." sahajAtmasvarUpa paramaguru, sahajAtmasvarUpa paramaguru, sahajAtmasvarUpa paramaguru." (ema traNa vAra bolI UThI gayA hatA.) (bo.1 pR.176) jiMdagImAM je bhAva vaghAre sevAya te maraNa vakhate hAjara thAya "samAdhimaraNa karavAnuM hoya to atyArathI ja taiyArI karavAnI che. agiyArame guNasthAnake sparzIne deha chUTe to sarvArthasiddhimAM jAya. ATalo puruSArtha karyo hovA chatAM devalokamAM jAya. AkhI jiMdagImAM je karyuM hoya che, te maraNa vakhate AvIne UbhuM rahe che. chevaTe jevI mati tevI gati. kevaLajJAna thatAM sudhI bhaya che. paramArthabhAva samajAvo muzkela che. samyagdarzana thaye paNa nitya e bhAva rahe evuM nathI. e emano ema Avato nathI. AtmavicAre, sadvicAre, udAsapaNe je bhAva thAya che te koI viralAne ja thAya che. rUDhi AdhIna dharma karavAvALA ghaNA che paNa paramArthadharma to koI samyavruSTine ja dekhAya che. je bhAva vadhAre sevAyo hoya te maraNa vakhate AvIne Ubho rahe che. jyAre maraNa Avaze tyAre paramArthabhAva karIzuM ema nirAMta karIne besI javAnuM nathI. atyAre ja maraNa pAse che ema vicArIne atyArathI ja karavA mAMDavuM. deha saMbaMdhI vicAro atyAre choDI daI vicAra kare ke AtmAnuM kharuM svarUpa zuM che? teno vicAra karavAno che. rUDhibhAva mUkI paramArthabhAvamAM AvavuM." (bo.1 pR.177) jeNe AtmA jAyo temAM vRtti rAkhe to samAdhimaraNa "jeNe AtmAno uddhAra karavAno nizcaya karyo che, tene to jyAM deha chUTe tyAM samAdhimaraNa thaze. A jIvane jyAre AtmabhAvanA TakI rahe, tyAre samAdhimaraNa thAya. AtmapariNAma sudhare to AtmajJAna thAya. ApaNane AtmAnI khabara nathI, paNa jeNe jANyo che temAM vRtti rAkhe to samAdhimaraNa thAya evuM che. samati thavAno e ja mArga che. jyAM dIvo che tyAM dIveTa maLe to dIvo thAya. lokonA kahyAthI ApaNuM kalyANa thavAnuM nathI. lokoe chApa ApI te kAma na Ave. aMtarmukhavRtti karI potAnuM jIvana palaTAvavAnuM che. aMtarmukhavRtti na thAya tyAM sudhI game teTalI bAhyakriyA kare, tethI AtmAnuM kalyANa thavAnuM nathI. samyagdarzana vagara game teTaluM kare to paNa pAra na Ave. ApaNI aMtarUpariNati phare evuM karavAnuM che. eka AtmAnuM kalyANa game tyAMthI karavuM che
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU.zrI brahmacArIjIe 'bodhAmRta 1'mAM Apela spaSTa mArgadarzana evo ekAMta nizcaya karavAno che. paramArthabhAvanAnI jene garaja che tene samAdhimaraNa thAya evuM che. samAdhimaraNa e moTI vAta che, jevI tevI vAta nathI. 'bhagavatI ArAdhanA' e samAdhimaraNa karavA mATe zAstra che. enAM hajAreka pAnAM che. maraNa pAse che ema gaNI bhAva sudhAravA.' (bo.1 pR.177) 227 sahanazIlatAnI samAdhimaraNamAM khAsa jarUra "nathI AjJA gurudevanI, acaLa karI uramAMhI" roja bolIe chIe to lakSa rAkhavo. kyAre deha chUTI jaze? khabara nathI. zvAsa lIdhelo mukAze ke nahIM? mATe AtmAne tvarAthI ArAdhavo. sahanazIlatAnI samAdhimaraNamAM khAsa jarUra che. e hoya to samAdhimaraNa thAya. e na hoya to maraNa bagADI nAkhe. koI sevA karatuM nathI, pANI ApatA nathI, koI pUchavAya AvatuM nathI, evuM thaI jAya tethI adhogati thAya. mATe sahanazIlatAnI jarUra che. (bo.1 pR.450) dharma arthe prANa choDI devA; paNa dharma nahIM pUjyazrI--"parigraha che te pApa che. dharma vastu che te prANa jatAM paNa na choDavI. niyama lIdho hoya to jIvatAM sudhI pALavo. jIvatA sudhI pALe to ghaNo lAbha thAya. haratAM-pharatAM, gADImAM ke game tyAM maMtramAM citta rAkhavuM. paNa jene sAdhana maLyuM che te na vApare to mUrkhA gaNAya. jene sAdhana nathI maLyuM te to zuM kare ? jJAnInI AjJA maLI to enI pAchaLa maMDI paDavuM. dharma arthe prANa paNa choDI devA. deha to ghaNI vakhata maLyo, paNa dharma na maLe, evI dRDhatA Ave tyAre samyagdarzana thAya. tyAgamAM AnaMda che evo grahaNamAM nathI. tyAga karIne AnaMda meLavatAM zIkhavAnuM che.'' (bo.1 pR.451) eka bhavamAM samAdhimaraNa to sarva bhavamAM samAdhimaraNa pUjyazrI'badhAne mAthe maraNa che. kyAre deha chUTaze enI khabara nathI. maraNa pAse ja che ema samajIne jJAnIpuruSe kahyuM te smaraNa karavuM. smaraNa karatAM deha chUTe to samAdhimaraNa thAya. eka bhava samAdhimaraNa thAya to badhA bhave samAdhimaraNa thAya. haratAM-pharatAM, kAma karatAM paNa smaraNamAM citta rAkhavuM. AtmAne e kAmanuM che. bIjuM sAthe na Ave. garaja rAkhavI. eTaluM kare to manuSyabhava saphaLa thAya. prabhuzrIjIe chelluM e ja kahyuM che ke jyAM sudhI bhAna hoya tyAM sudhI smaraNamAM citta rAkhavuM. evo lAga pharI maLavo muzkela che, durlabha che. e TakAvI rAkhe to samAdhimaraNa thAya. "caraNa zaraNa dhIraja nathI, maraNa sudhInI cheka." nizcaya lakSamAM rAkhIne sAdhano karavAM. je karavuM che te AtmArthe karavuM. manamAM kacaro bharyo che te badho kADhI nAkhavAno che. bhUlyA vinA chUTako nathI.'' (bo.1 pR.643)
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ 228 maMtranuM smaraNa karatAM sAMbhaLatA deha chUTe to samAdhimaraNa thAya padmaruci zeThanuM dRSTAMta- "merU zeThano padmaruci nAme parama zrAvaka putra hato. eka vakhate te padmaruci azvArUDha thaI gokulamAM jato hato. tyAM mArgamAM eka vRSabhane paDelo maraNa pAmato teNe joyo. eTale te kRpALu zeThe azva uparathI UtarI tenI najIka AvIne tenA kAnamAM paMca parameSThI namaskAra mahAmaMtra saMbhaLAvyo. Ver. samAdhimaraNa hu tenA prabhAvathI mRtyu pAmIne te, teja nagaramAM chAcchAya rAjAnI zrIdattA rANInA udarathI vRSabhadhvaja nAme putra thayo. te kumAra svecchAe pharato pharato eka vakhate te vRddha vRSabhanI mRtyubhUmi pAse Avyo. tyAM pUrvajanmanA sthAnanA darzanathI tene jAtismaraNajJAna utpanna thayuM, tethI tyAM teNe eka caitya karAvyuM ane caityanI eka taraphanI bhIMta upara teNe maraNasthiti para AvelA vRddha vRSabhanuM citra AlekhyuM; temaja tenI pAse tenA kAnamAM namaskAra maMtra ApatA te puruSane ane tenI pAse palANa sahita tenA azvane Alekhyo. pachI caityanA rakSakone AjJA karI ke-je koI puruSa A citranA rahasyane jANe te puruSanI mane tatkALa khabara ApavI.' A pramANe kahI kumAra vRSabhadhvaja potAnA maMdire gayo. padmaruci zeThe citra joI kahyuM-A to badhuM mane lAgu paDe che eka vakhate pelo padmaruci zeTha te maMdiramAM vaMdana karavAne mATe Avyo. tyAM ahaMtane vaMdanA karIne teNe te bhIMta para kareluM A citra joyuM tethI vismaya pAmIne bolyo ke A citranuM vRttAMta to badhuM mane ja lAgu paDe che.' rakSakoe jaIne tatkALa rAjukamAra vRSabhadhvajane te khabara ApyA,
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU.zrI brahmacArIjIe "bodhAmRta 1'mAM Apela spaSTa mArgadarzana 229 eTale tarata ja te tyAM Avyo. ane teNe padharucine pUchyuM ke-"zuM tame A citrano vRttAMta jANo cho?" teNe kahyuM ke-"A maraNa pAmatA vRSabhane namaskAra maMtra ApatA evA mane koI jANItA puruSe oLakhyo che.' G te sAMbhaLI vRSabhadhvaja tene namaskAra karIne bolyo- he bhadra! je A vRddha vRSabha hato te namaskAra maMtranA prabhAvathI huM A rAjaputra thayo chuM. jo tame kRpALue te samaye mane namaskAra maMtra na saMbhaLAvyo hota to huM tiryaMca yonimAM athavA koI adhama yonimAM gayo hota. mATe tame ja mArA guru, svAmI ane deva cho; tamArI kRpAe maLeluM A vizALa rAjya tame ja bhogavo." e pramANe kahIne vRSabhadhvaja zrAvakavratane pALato saMto padharucinI sAthe abhedapaNe rahevA lAgyo. pachI cirakALaparyata samyak prakAre zrAvakapaNuM pALI mRtyu pAmIne te banne IzAnakalpamAM parama mahardika devatA thayA." (triSaSTizalAkA puruSa caritra parva-7 pR.149). janmamaraNa choDavA mATe cAra divasamAM 144 mALA gaNavAnI yojanA (sAMjanA upara 4-45 vAge) pUjyazrI-"divALIne divase mahAvIra bhagavAne samAdhimaraNa kareluM tethI e parva kahevAya che. A AzramanA sthApanArA je mahArAja hatA temaNe A chatrIsa mALA divALInA divasomAM pheravavAno krama rAkhyo. te ahIM cAra divasa (mALA) pheravAya che. janmamaraNa choDavA mATe koI pUche, tene mATe A yojanA karI che.
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ 230 samAdhimaraNa (eka navA bhAI AvelA hatA temane saMbodhIne). Aja to dharma-terasano divasa che. Aje jo tame bhakti karavAno niyama lo to ghaNo lAbha thAya evuM che. kALanI paNa keTalIka asara thAya che. jo tamAre niyama levo hoya to nIce ophisamAMthI tattvajJAna ane citrapaTa laI Avo. (te bhAI tatvajJAna tathA citrapaTa levA nIce gayA te vakhate) pUjyazrI-jIvonuM keTaluM puNya caDhyuM hoya tyAre A daravAjAmAM paga mukAya che. ahIM Ave ane sadbhAvanA thaI jAya to kAma thaI jAya. kyAMthI kyAMthI jIvo AvI caDhe che! huM to hamaNAM dizAe ja javAno hato, paNa manamAM ema thayuM ke upara jaIne darzana karI pachI dizAe jauM. ATalAmAM A jIva AvI caDhyo. puNya caDhe tyAre evo yoga banI Ave che." (bo.1 pR.990) maraNa game tyAre Ave mATe parabhavanuM bhAthuM bAMghI taiyAra rahevuM mumukSu-eka cauda-paMdara varSano yuvAna chokaro madrAsa hato tyAM tenuM maraNa thayuM che. akasmAta maraNa thayuM che. kaMI roga vyAdhi jevuM na hatuM. pUjyazrI-maraNa to game tyAre Ave che. ene kyAM evuM che ke vyAdhi hoya to ja AvavuM, nIrogI hoya to na Ave? koIno cAlatAM cAlatAM deha chUTI jAya che, khAtAM khAtAM deha chUTI jAya che. koIne roganA nimittathI deha chUTI jAya che. mAthe maraNa che e vAraMvAra saMbhAravuM. (bo.1 pR.990) samyakajJAnadarzanacAritra ane tapa e samAdhimaraNanI cAra ArAghanA pUjyazrI-"maraNa vakhate bahu sAcavavAnuM che. cAra divasamAM jeTalI mALA pherave teTaluM samAdhi khAte jame thayuM kahevAya. bhagavAne samAdhimaraNa karyuM tethI A divALI parva thayuM, paNa pachI laukika thaI gayuM; paNa prabhuzrIjIe pAchuM tAjuM karAvyuM. mumukSu jIvane cetavAnuM che. eka AtmArthe ja jIvavuM che. ema karatAM koIka vakhate samyakatva thaI jAya. ekano eka bhAva ekatAra rahe evuM karavAnuM che. jIva jo vicAra kare to ghaNo lAbha thAya. Atmasiddhino divasa, divALIparva e divaso evA che ke jIva raMgAI jAya. jJAna, darzana, cAritra ane tapa e samAdhimaraNanI cAra ArAdhanA kahevAya che. karma to chUTavA Ave che. karma to "amane choDo amane choDo' ema kahe che, paNa jIva karmanA udaye gabharAI jAya che. pahelAM kaMI karI mUkyuM hoya to vedanA samabhAve vedAya. upazama eTale kaSAyano abhAva. vairAgya eTale pAMca indriyanA viSayomAM rAga na thAya. mAruM tAruM vagere kleza samAya tyAre upazamabhAva thAya. vairAgya upazama hoya to jIvanI buddhi nirmaLa thAya. e thAya to pachI jema che tema samajAya. kaSAya vadhAravA hoya to vadhe ane ghaTADavA hoya to ghaTe." (bo.1 pR.691)
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU.zrI brahmacArIjIe "bodhAmRta 1'mAM Apela spaSTa mArgadarzana 231 gADImAM javuM hoya to taiyArI kare tema samAdhimaraNa mATe taiyArI karavI deha che te eka dharmazALA jevo che. vairAgyamAM vRtti vALavI. vairAgyane keLavavAno che. dehamAM moha karavo nahIM. bIjAno deha chUTI javAthI huM kheda karI rahyo chuM, paNa meM to kazI taiyArI karI nathI. mAre mAthe paNa maraNa to che. mATe huM dehathI bhinna chuM, evuM mane karavA de. ema te vakhate vicAra karavo. maraNanA prasaMge jIvane kheda thAya te bhulI jaIne huM kaI sthitimAM chuM e vicAravuM. koI amarapaTTo laIne AvyuM nathI. maraNanI taiyArI karI besavuM. gADImAM javuM hoya to pahelAM taiyArI karavAnI jarUra che. samAdhi maraNane mATe kema karavuM te mATe "bhagavatI-ArAdhanA" vagere pustako che. je AcArya hoya te bAra varSa maraNa pahelAM tIrthayAtrA karavA jAya che. tyAre puruSonI zodha kare che ane pachI temanI pAse rahI samAdhimaraNa kare che." (bo.179) kaSAya ochA thAya tyAre samAdhimaraNa thAya' "kaSAyo ochA karavAnA che. kaSAya ochA thAya tyAre samAdhimaraNa thAya. samAdhimaraNa karAve evA puruSano samAgama thavo bahu durlabha che. samakitanuM keTaluM mAhAbhya che te jIvanA
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ 232 samAdhimaraNa khyAlamAM nathI. samakitI vadhAre puruSArtha kare to ATha samayamAM mokSe jAya. jIvane sAcI vastu prApta thaI to mokSa dUra nathI. "tuM cho mokSasvarUpa" jJAnadarzanAdi badhA guNo potAnI pAse ja che. mokSa ahIMthI sAta rAja aLago che ema kahe che te kalpanA che. mahApuruSone te mRtyu - mahotsava jevuM lAge che. davA jema kare che, evI samAdhimaraNa mATe kharI davA karavAnI che. taiyArI karI rAkhavI. dehanuM mamatva ochuM thAya evuM karavAnuM che. samajaNa karavAnI che. potAnuM nahIM te nahIM. deha potAnI sAthe Avato nathI. avaLI samajaNa che te ja mithyAtva che. ene pahelAM khaseDavAnuM che. klezamAM vartavA jevuM nathI. cetatA rahevuM. manuSyabhava maLyo che, mATe moha na karavo. dehano moha chUTe to badhuMya chUTe." (bo.1 pR.179) jIvane mohane laIne maraNano vicAra ja Avato nathI - pUjyazrI-"saMsAranuM svarUpa vicAre to vairAgya thAya evuM che. saMsAramAM jeTalI Asakti che teTalo jIvathI mokSa dUra che. jema koI mANasane koI rAjAe phAMsIe caDhAvavAno hukama Apyo hoya ke amuka divase tane phAMsIe caDhAvavAmAM Avaze ane pachI te mANasane sArA mahelamAM rAkhe, sAruM bhojana Ape, sAruM paheravA Ape, to tene e game? na game; kemake te jANe che ke mAre have maravAnuM che, evo bhaya rahe che; tethI tene kaMI na game. evuM A badhAne mAthe maraNa che. te phAMsI caDhAvavA jevuM che. koNa jANe kyAre maraNa Avaze. phAMsIe caDhAve tyAre to amuka divasa nakkI karelo hoya ane A maraNa to rAta-divasa mAthe ja bhamI rahyuM che. chatAM mohane laIne ene vicAra nathI Avato. ekaluM maraNa hoya toya kaMI nahIM, paNa pAchaLa pAchuM janmavuM, pharI maravuM; ema anAdi kALathI thaI rahyuM che." (bo.1 pR.162) saMsAra kedakhAnA jevo hovA chatAM sukha mAne, kevI mUDhatA! "saMsAra kedakhAnA jevo che. emAM sukha mAne che te mUrkhatA che. huM sukhI chuM ke duHkhI? eno vicAra karavAno avakAza ja nathI maLato. zuM karavAthI huM sukhI thauM? eno vicAra avakAza hoya to thAya. vicAra nathI. jo vicAra kare to saMsAra jAjarA jevo che, chatAM ene game che. rAjAne najara-keda Ape tyAre khAvAnuM, pIvAnuM badhuMya Ape, ane mahelamAM javA de, paNa rAjagAdI upara na besavA de. jo kharo kSatriya hoya to ene najarakeda na game ane koI nIca jAtivALo rAjA
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU.zrI brahmacArIjIe "bodhAmRta 1'mAM Apela spaSTa mArgadarzana 233 hoya to tene lAge ke sAruM sAruM khAvAnuM, pIvAnuM, paheravAnuM maLe che ne? rAjagAdI upara na besavA de, to zuM? ApaNe ghera kyAM evuM khAvA-pIvAnuM maLatuM hatuM? tema A jIvanI pAse kevaLajJAna che, tene karme DhAMkI dIdhuM che ane thoDuM dekhavAnuM, suMghavAnuM, sAMbhaLavAnuM, sparza karavAnuM, cAkhavAnuM maLyuM che, temAM sukha mAnI rahyo che. pAMca indriyonA viSayomAM paDyo che tethI AtmAmAM sukha che evo khyAla Avato nathI. viralA puruSo jAgyA che. saMsAra duHkharUpa che ema nathI lAgyuM. vairAgya haze tyAre samajAze." (bo.1 pR.162) "maMtranuM bhAtuM sAthe laI gayo' mumukSu-huM ahIM ApanI pAse eka bAra varSanA chokarAne maMtra apAvI gayo hato. te chokarAe Aje deha choDyo che. te roja traNa pATha karato hato. game tevuM kAma AvI paDe to paNa tene eTalI Teka hatI ke mAre traNa pATha karavA ja ane pachI ja te UMghato. maraNanA divase tene tAva hato chatAM te savAranA UThIne sagaDI pAse Avyo ane bhakti karavA lAgyo, tyAre tenI mA bolI ke Aje hamaNAM bhakti kema kare che? roja to sAMje kare che. chokarAe kahyuM-hamaNAM ja mAre karavI che. pachI bhakti karIne te sUI gayo ane maMtra bolatAM bolatAM deha choDyo. pUjyazrI-AyuSya jeTaluM thavAnuM hoya teTaluM thAya. paNa ATaluM bhAtuM sAthe laI gayo. | (bo.1 pR.232) "huM to nahIM ja ma" ema hRDha karavAnuM che" "eka eka vacana jema jema dRDha thAya tema kAma Ave. maMtra maLyo che, te gADImAM ke game tyAM pheravavo, zuci-azuci gaNavAnI nathI. badhI vakhata bolAya evo maMtra che. koI sAcI vastu kahe che, te sAthe laI javAnI che. janma thayo tethI sukhaduHkha thayAM che, paNa badhAthI snAnasUtaka karIne cAlI javAnuM che. avinAzI AtmA che. mare evo nathI. huM to nahIM ja maruM', ema dRDha karavAnuM che. A pakaDavAnuM kahyuM che ke jyAM sudhI bhAna hoya, zvAsa hoya, tyAM sudhI sahajAtmasvarUpa paramaguru japavuM. game teTaluM duHkha hoya paNa emAM vRtti rAkhavI. bhAna hoya tyAM sudhI emAM ja citta rAkhavuM. paisA-TakA koImAM citta nahIM rAkhavuM. kharekharI upayogI vastu che. maratAM sudhI yAda rAkhavAnuM che. mAre e ja karavuM che. atyAre bhAna che to AtmAnuM kalyANa thAya temAM vRtti rAkhavI. samAdhimaraNa thAya evuM che. jJAnInuM kaheluM kAnamAM paDe to paNa mahAbhAgya che. sAMbhaLatA paNa jIvane bhAva thAya che. jJAnIe kahyuM te sAMbhaLavuM. 'sahajAtmasvarUpa' e oLakhavuM che. bIjuM to ghaNuMya joyuM, oLakhyuM. ATalI vastu mAnya karI to samAdhimaraNa thAya. maratI vakhate eka smaraNamAM citta rAkhavuM e nakkI karI devuM. zraddhA haze teTaluM raheze. badhAno AdhAra zraddhA che. eka kRpALudevane mAnavA. sAcI vastu mAnya thaI to kalyANa thaI jAya." (bo.1 pR.321)
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ 234 samAdhimaraNa pUjyazrI brahAcArIjIe karAvela mumukSuonA samAdhimaraNa (pU.zrI brahmacArIjI sacitra jIvanadarzanamAMthI udbhUta) pUjyazrI brahAcArIjIe gAma suNAva AvI zrI kAbhAInuM karAvela samAdhimaraNa "eka divasa ociMtA pU.zrI brahmacArIjI agAsa AzramamAMthI suNAva upAzraye AvI pahoMcyA, ane kahe : "kAbhAI munadAsane tyAM javuM che." ame badhA pUjyazrI sAthe kAbhAI ne tyAM gayA. kAbhAI mAMdA hatA. tyAM bhakti karI temane maMtranI smRti ApI bodhavaDe jAgRta karI pUjyazrI tyAMthI pAchA vaLyA. thoDI ja vAre kAbhAIe dehatyAga karyo. kAbhAI mAMdA hatA te ame gAmamAM hovA chatAM jANatA nahotA, paNa kAbhAInA jIvanano Aje chello divasa che ema potAnA aMtarajJAnathI jANI pUjyazrI suNAva AvI pahoMcyA hatA." (pR.81) pU.zrI brahAcArIjIe bhoLA jIvanA samAdhimaraNa arthe Apela smaraNamaMtra "prabhuzrI kahe-bhoLAbALAnuM kAma thaze, DAhyA DahApaNa karanArA rahI jaze "amArA suNAva gAmamAM eka jesaMga nAmano mumukSuno chokaro jarA gAMDA jevo paNa bhoLo hato. teNe potAne maMtra ApavA khUba Agraha karyo tyAre pUjyazrI tene maMtra ApavA UbhA thayA. te
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ pU.zrI brahmacArIjIe karAvela mumukSuonA samAdhimaraNa 235 vakhate eka bhAIe kahyuM : "e to gAMDo che" tyAre pUjyazrI brahmacArIjI bolyA : "tevA gAMDA kAma kADhI jaze ane DAhyA rahI jaze." ane kharekhara ema ja banyuM ke jyAre jesaMga khetaramAM cAra levA jAya ke kaMI kAma karato hoya tyAre paNa tenA moDhe maMtra to hoya ja. aMte tenA maraNa vakhate paNa jyAM sudhI zuddhi hatI tyAM sudhI maMtranuM smaraNa cAlu hatuM ane maMtra smaraNa karatAM karatAM ja teNe dehatyAga karyo hato ema tenA mAtuzrI kahetA hatA." (pR.62) bhAI viThThalanuM maraNa najIka jANI pUjyazrIe Apela smaraNamaMtra "sImaraDA nivAsa daramyAna ekavAra pU.zrI brahmacArIjI savAranA pahoramAM ekAda gAu dUra khetaramAM dizAe gayA hatA. tyAMthI pAchA vaLatAM, khetaramAM eka mumukSubhAIno chokaro (viThThala somo) kaMIka kAme gayo haze te sAme maLyo. tene pUjyazrIe bolAvyo ane eka rAyaNanA jhADa nIce tene maMtra smaraNa tathA traNa pAThanI AjJA ApI, ane kahyuM ke dehano bharoso karavA jevo nathI. te chokaro 15-20 divasa pachI TUMkI mAMdagI bhogavI marI gayo hato." (pR.74) sa,
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ 236 samAdhimaraNa pU.zrI brahAcArIjIe sAmA jIvanA bhAva jANI vinA AmaMtraNe ghare padArI smaraNamaMtra Apyo "pUjyazrI brahmacArIjI svayaM saMgha sAthe kucedanA lallubhAI vagerenA AmaMtraNathI pUjA nimitte tyAM padhArelA. tyAre pU. zaMkara bhagata sAthe amo mArA mAsIne maMtra apAvavA mATe mAsAnI rajA levA mATe gayA, paNa temaNe mAnyuM nahIM. tyAre zaMkara bhagata vagere, pUjA cAlu thaI eTale pUjAmAM jatA rahyA. huM besI rahelo. mAsI ane huM banne A saMbaMdhI vimAsaNamAM hatA ke have kema karavuM? teTalAmAM pUjyazrI vagara AmaMtraNe mAsIne smaraNa maMtra ApavA padhAryA. pU.zrI brahmacArIjIne koIe paNa A vAtanI jANa karI nahotI. chatAM teo nivAsasthAnethI nIce UtarI saDodarAnA zrI haribhAI tathA potAnI sAthe je AzramanA bhAIo hatA temane sAthe laI koInA paNa AmaMtraNa vinA mAsI pAse AvI pahoMcyA. temane nityaniyama saMbaMdhI vAta karI ane maMtra smaraNa ApyuM. darzanamAtrathI bhAvamAM palaTo pUjyazrIe jyAre gharamAM praveza karyo te vakhate temanA darzana mAtrathI ja mAsAne temanA pratyeno anAdara bhAva maTI jaI AdarabhAva thayo, ane pote jAte ja khurazI lAvI teozrIne besADyA hatA. thoDIvAra pachI pUjyazrIe mAtAne pUchyuM : "tame bhaNelA cho?" temaNe hA kahI. tyAre pUjyazrIe kahyuM: "A bAI bhaNelA nathI mATe tame A bhaktinA pATho temane vAMcI saMbhaLAvazo?" javAbamAM temaNe kahyuM : "mahArAja, tame kahyuM eTale to mAre e karavuM ja paDaze." pachI mAsInA maraNa vakhate paNa mAsAe temane smaraNa karAvyuM, citrapaTanA darzana karAvyA ane nitya niyamanA pATha vAMcI saMbhaLAvyA hatA. aMte temano dehatyAga paNa smaraNa karatAM karatAM thayo hato." (pR.79) * * *
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ 237 samAdhimaraNanI ArAghanA mATe divALInA cAra divasomAM gaNavA yogya 36 mALAono krama ane tenA viSenA dRSTAMto chatrIsa mALAno krama Aso, 1985 divALI upara traNa divasa thaIne 108 mALA gaNavI joIe. eka vakhate 108 gaNavI hoya te tema kare-traNa pahora jAgIne kare. tema na karI zake teNe pAkhIne divase eTale caudazane divase 3 mALA "sahajAtmasvarUpa paramaguru" maMtranI, 28 mALA 'paramaguru nigraMtha sarvajJadeva' maMtranI ane pa mALA' AtamabhAvane bhAvatAM jIva lahe kevaLajJAna re' maMtranI ema chatrIsa mALA pheravavI. teTalI ja 36 mALA divALIne divase sAMje ane chatrIsa ekamanI sAMje. ema 108 mALA traNa divasa thaIne pheravavI. mAtra samAdhimaraNa karavAnI icchAthI mALA pherave te chatrIsa mALA sudhI paNa je sAmAyikamAM beThA hoya tema na besI zake te savAra-sAMja thaIne 36 mALA pheravI le. ema 108 mALA mAtra samAdhimaraNanI icchAthI pherave. koIpaNa prakAranI A loka paralokanI vAMcchA-niyANuM na kare; traNa divasa yathAzakti tapa kare; upavAsa, ekaTANuM ke nIrasa AhArathI calAve tathA brahmacarya pALe. zubha bhAvanAmAM traNa divasa gALe to te samAdhimaraNanI taiyArI che. | (saM.1986mAM pa.pU.prabhuzrIe traNa divasane badale cAra divasa eTale teraza, caudaza, divALI ane ekamanA divase rAtre chatrIsa chatrIsa mALAo pheravavAno krama jaNAvyo hato.) (u. pR.336) samAdhimaraNa karI AtmakalyANa sAghavAna batA ""jainavratakathA'mAM jema ghaNA duHkhiyAoe duHkhathI mukta thavA upAya pUchelA che ane sAdhumunioe jaNAvelAM vratathI lAbha meLavI jema kalyANa temaNe sAdhyuM che, tema A vrata paNa tevuM ja che. dararoja-traNeya divasa "Atmasiddhi' vagereno nityakrama paNa cAlu rAkhavo." (u.pR.337) divALI upara cAra divasa mALA gaNavAthI jarUra samAdhimaraNa thAya "pUjyazrI-pa.u.pa.pU.prabhuzrIjIe divALI para cAra divasa mALA gaNavAnI AjJA karI che. tema karavAthI samAdhimaraNa jarUra thAya tema che. A eka samAdhimaraNa thavAne mATe vrata che. jema koDha dUra karavA mATe zrIpALa rAjAe AMbelanuM vrata karyuM hatuM, tema koI mahAtmA puruSa hoya ane AzIrvAda
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ 238 samAdhimaraNa Ape ke jA, amuka prakAre vrata karaje tenuM phaLa amuka maLaze ane te jema maLe che tema samAdhimaraNa thavAne mATe prabhuzrIjIe vratarUpe mALA gaNavA AjJA karI che, te badhAM mumukSuoe bhegA maLIne jarUra gaNavI. koI na hoya to ekalAe paNa gaNavI." (bo.1 pR.12) kevA kramathI ane kevA bhAvathI mALA pheravavI "mALAono kramaH3mALA sahajAnmasvarUpa paramagurunI, 3 mALA paramaguru nigraMtha sarvajJadeva, 16 mALA paNa e ja gaNavI. 9 mALA paNa paramaguru nigraMtha sarvajJadevanI gaNavI, 5 mALA Atama bhAvanA bhAvatAM jIva lahe kevaLajJAna re. kevI bhAvanAthI pheravavI tenI vidhiH 1. lAyaka samyakatva thavAne mATe, kevaLajJAna thavA mATe, 1 yathAkhyAta cAritra thavA mATe ema traNa mALA sahajAtmasvarUpa paramagurunI gaNavI. 3 mALA mithyAtva mohanIya, mizra mohanIya, samakita mohanIyanA kSaya mATe paramaguru nigraMtha sarvajJadevanI gaNavI. 4 mALA anaMtAnubaMdhI kaSAya krodha, mAna, mAyA, lobha kSaya karavA;4 mALA apratyAkhyAnI kaSAya krodha, mAna, mAyA, lobha javA mATe; 4 mALA pratyAkhyAna kaSAya krodha, mAna, mAyA, lobha javA mATe; 4 mALA saMjavalana kaSAya krodha, mAna, mAyA, lobha javA mATe ema 16 kaSAya javA mATe pheravavI. 9mALA nokaSAya hAsya, rati, arati, bhaya, zoka, durgacchA, strIveda, puruSaveda, napuMsakavedanA kSaya mATe pheravavI. jJAnAvaraNIyanA kSaya mATe (1) mati jJAnAvaraNIya, (2) zruta-jJAnAvaraNIya, (3) avadhi jJAnAvaraNIya, (4) mana:paryava jJAnAvaraNIya, (5) kevala jJAnAvaraNIya javA mATe pa mALA Atama bhAvanA bhAvamAM jIva lahe kevaLajJAna re. A pramANe kula 36 mALA pheravavI. mALA gaNatAM pahelAM upara pramANe bhAvanA karavI. mana jo sthira rahe to sAruM che, paNa tema na thAya to upara pramANe bhAvanAmAM rokavuM; paNa bahAra javA devuM nahIM." (bo.1 pR.12) ekavAranA samAdhimaraNathI UMce caDhI TUMka samayamAM jIvano mokSa pUjyazrI-Aso vada 13-14-0))ne kArataka suda 1 cAra divasa roja 36 mALA gaNavAnI prabhuzrIjIe koI aMtaranI preraNA thavAthI AjJA karI che. jevI rIte bAra mAsano hisAba ApaNe e divasomAM karavAno hoya che, tevI rIte AkhI jiMdagInI AkharamAM samAdhimaraNa thavAne mATe A mALA dara varSe gaNavI. eka vakhata samAdhimaraNa thAya to te jIva pachI UMce caDhato jAya che, tyAra pachI nIce Avato nathI ane pAMca ke daza bhave mokSe jAya che. jeTalA mumukSa bhegA thAya teTalAe maLIne mALA gaNavI. koI na hoya to ekalAe gaNavI. 36 mALA bhegI na bane to savAra sAMja maLI teTalI mALA pUrI karavI. dararoja nityaniyamanI mALA che temAM vadhAro karatA rahevuM." (bo.1 pR.4) smaraNamAM mana rAkhI mALA pherave to jIvanuM kalyANa thaI jAya. "sAMje mALA pheravAze, temAM lakSa rAkhI maraNa sudhAravAno lakSa rAkhavo. UMgha Ave, thAka
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNanI ArAdhanA mATe 36 mALAono krama 239 lAge, paNa pramAda na karavo. mAthe maraNa ja che ema jANI jJAnIe kaheluM te karavuM. jJAna-darzanacAritra samajavA traNamALA kahI che. aThThAvIza prakRti mohanIyanI kSaya karavA aThThAvIza mALA pheravavAnI che. pAMca mALA jJAnAvaraNIyanI pAMca prakRti javA mATe che. temAM e ja lakSa rAkhavuM. smaraNamAM ja mana rAkhavuM. kALajI rAkhI e mALA pherave to kalyANa thaI jAya evuM che. be traNa kalAka dharmadhyAna thAya. paNa mAthe maraNano Dara hoya to thAya. kaMIka kaMIka jIvane duHkha rahe to te hitakArI che. bhogavAya teTaluM jAya che. vedanI che te kalyANakArI che, paNa ArtadhyAna thAya to AvaraNa karanArI che." (bo.1 pR.689) sahajAnmasvarUpamAM anaMtaguNa che, tenA mukhya traNa guNa meLavavA traNa mALA pheravAze ahIM rAtre chatrIsa mALA pheravAze. pahelI traNa mALA "sahajAtmasvarUpa paramaguru" maMtranI pheravAze. pahelI mALA samyagdarzana prApta karavA mATe pheravAze. sahajAtmasvarUpamAM anaMta guNa che, paNa temAMthI eka samyagdarzana prApta karavA mATe A eka mALA pheravuM chuM evo lakSa rAkhI pheravavI. pachI bIjI mALA samyajJAna prApti arthe pheravAze. he bhagavAna! samyajJAna arthe A mALA pheravuM chuM, ema bhAvanA rAkhI pheravavI. pachI samyakSyAritra prApti arthe trIjI mALA pheravAze. A mALA sthiratA thavA mATe svarUpamAM sthira thavA mATe A mALA pheravuM chuM, evo lakSa rAkhI pheravavI. roja mALA to ahIM pheravAya che paNa ekamAMne ekamAM mana rahetuM nathI tethI jJAnI puruSoe A yojanA karI che." darzanamohanIsakarmanI traNa prakRti kSaya thavA mATe traNa mALA pheravAze "pachI aThThAvIza mALA mohanIya karmanI aThThAvIza prakRti kSaya karavA mATe "paramaguru nigraMtha sarvajJadeva"e maMtranI pheravAze. temAM pahelI mALA mithyAtvamohanIya kSaya karavA mATe pheravAze. mithyAtva kSaya thavA mATe A mALA pheravuM chuM, e lakSa rAkhIne pheravavI. pachI bIjI mALA mizramohanIya kSaya thavA mATe pheravAze. trIjI mALA samyatva mohanIya kSaya thavA mATe pheravAze." cAritramohanIya karmanA 16 kaSAya kSaya thavA mATe 4-4 mALA cAra vAra pheravAze pachI cothI mALA anaMtAnubaMdhI krodha kSaya karavA mATe pheravAze. pAMcamI mALA anaMtAnubaMdhI mAna kSaya thavA mATe pheravAze. chaThThI mALA anaMtAnubaMdhI mAyA kSaya thavA mATe pheravAze. sAtamI mALA anaMtAnubaMdhI lobha kSaya thavA mATe pheravAze. pachI apratyAkhyAnAvaraNIya kaSAya kSaya thavA mATe cAra mALA pheravAze. apratyAkhyAnAvaraNIya eTale alpa paNa vrata AvavA na de. pachI cAra mALA pratyAkhyAnAvaraNIya kaSAya kSaya thavA arthe pheravAze. pratyAkhyAnAvaraNIya
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ 240 samAdhimaraNa eTale munipaNuM na AvavA de. pachI cAra mALA saMjvalana kaSAya kSaya thavA mATe pheravAze. saMjvalana kaSAya hoya tyAM sudhI saMpUrNa cAritra (yathAkhyAta cAritra) na AvavA de." cAritramohanIsakarmanA nava no kaSAya kSaya thavA mATe 3-3 mALA gaNavAra pheravAze "nokaSAya kSaya thavA mATe nava mALA pheravAze. pahelI mALA hAsya nokaSAya kSaya thavA mATe pheravAze. bIjI mALA rati nokaSAya kSaya thavA mATe pheravAze. trIjI mALA arati nokaSAya kSaya thavA mATe pheravAze. cothI mALA bhaya nokaSAya kSaya thavA mATe pheravAze. pAMcamI mALA zoka nokaSAya kSaya thavA mATe pheravAze. chaThThI mALA jugupsA nokaSAya kSaya thavA mATe pheravAze. chellI traNa mALA puruSa veda, strI veda ane napuMsaka vedano kSaya thavA mATe pheravAze. e nava nokaSAya, kaSAya thavAnAM kAraNo che. jene lIdhe kaSAya utpanna thAya te nokaSAya che. dareka mALA pheravatI vakhate tenA pratipakSI guNanI bhAvanA rAkhavI. hAsya kSaya thavA mATe mALA pherave te vakhate gaMbhIra thavA mATe A mALA pheravuM chuM; rati kSaya thavA mATe mALA pheravatI vakhate vairAgya thavA mATe A mALA pheravuM chuM, ema dareka mALA pheravavAmAM Ave tyAre guNa pragaTAvavA mATe mALA pheravuM chuM e lakSa rAkhavo." (bo.1 pR.427) aMtamAM jJAnAvaraNIyakarmanI pAMca prakRti kSaya thavA mATe pAMca mALA pheravAze "pachI pAMca jJAnAvaraNIya kSaya karavA pAMca mALA-"Atama bhAvanA bhAvamAM jIva lahe kevaLajJAna re" e maMtranI pheravAze. pahelI mALA matijJAnAvaraNIya kSaya karavA mATe pheravAze, bIjI mALA zrutajJAnAvaraNIya kSaya karavA mATe pheravAze, trIjI mALA avadhijJAnAvaraNIya kSaya thavA mATe pheravAze, cothI mALA mana:paryavajJAnAvaraNIya kSaya karavA mATe pheravAze. pAMcamI mALA kevaLajJAnAvaraNIya kSaya karavA mATe pheravAze. (3, 28 ne 5, maLI 36 mALAo roja rAte pheravAze.) roja lakSa rAkhIne mALAo pheravavI. jANe mAthe maraNa ja rahyuM che, ema jANIne samAdhimaraNa karavA taiyArI karavI. pachI maraNa thAya to bhale thAya. jivAya toya bhale jivAya." (bo.1 pR.428) anaMtAnubaMdhI kaSAya ane mithyAtvanuM svarUpa anaMtAnubaMdhI krodha eTale sAcA dharma pratye abhAva. ame samajIe chIe evA bhAva te anaMtAnubaMdhI mAna che. te dharma pAmavA na de. anaMtAnubaMdhI mAyA eTale kaMI samajyo na hoya ne kahe ke hA, tame kaho cho te ja huM mAnuM chuM. e Adi bhAva te mAyA che. aMdara doSo hoya ane uparathI sAruM dekhADe te mAyA che. je dharmathI mokSa maLe te dharmathI putra, devalokAdinI icchA kare, tethI sAcI vastu prApta na thAya. te anaMtAnubaMdhI lobha che. mithyAtvamohanIya sAva UMdhuM che. saMsAramAM nAhavuM-dhovuM karatA hoya tene ja dharma mAne che. sAcuM ene samajAya nahIM. kalyANa hoya te ene game nahIM, paNa jethI kalyANa na thAya te kare, e Adi mithyAtvamohanIya che. A ya guru sArA che ane A ya sArA che. thoDuM sAcuM ane thoDuM khoTuM, te mizra mohanIya che. samyatvamohanIya eTale covIsa tIrthakaromAM pArzvanAtha upara
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNanI ArAdhanA mATe 36 mALAono krama 241 vadhAre bhAva rAkhe, bIjA tIrthakaro upara ocho bhAva rahe. pote maMdira banAvyuM hoya temAM vadhAre AnaMda Ave, bIjA maMdiramAM eTalo na Ave. evA prakAranA je bhAvo, te samyatva mohanIya che. jJAnI puruSanI zraddhA thaye anaMtAnubaMghI moLA paDe sAco dharma na pAmavA de te anaMtAnubaMdhI kaSAya che. satparuSo kahe ke tane khAvAnuM game te sAruM nathI, paNa jIvane Agraha hovAthI jJAnInuM vacana na mAne. e paNa anaMtAnubaMdhI che. tethI sAco mArga pAme nahIM. pote karato hoya teno Agraha te anaMtAnubaMdhI kaSAya che. jema mahApuruSo mokSe gayA te rasto ApaNo nahIM ema mAne. bIjA mArgane mokSano rasto mAne, te mithyAtva mohanIya che. khoTAne khoTuM mAne ane sAcAnI icchA rahe te mizramohanIya che. samyakatvamohanIya eTale A AtmA haze ke A? jANe te AtmA che? ema zaMkA rahe te samyatvamohanIya che. A ja ghara che evuM ene nathI thayuM. kaMIka khAmI che. sadguruno yoga thayA vinA nizcaya thato nathI. AtmAno nirNaya thAya te samyakradarzana che. jJAnI sAcA che tenI pratIti thAya che. "jIvane jJAnI puruSanuM oLakhANa thaye tathA prakAre anaMtAnubaMdhI krodha, mAna, mAyA, lobha moLAM paDavAno prakAra banavA yogya che, ke jema banI anukrame te parikSINapaNAne pAme che." (para2) eka vAra paNa jJAnIno yoga thayo hoya to paNa rAtadivasa sAMbharyA kare te kharI bhakti che. AtmAne vicAravo hoya, sAdhavo hoya, to jANavo joIe. (bo.1 pR.235) krodhAdi cAre kaSAyo bhayaMkara che "krodha manamAM Ave tyAre Ane mArI nAkhuM, AnuM bUruM karuM, AvA vicAra kare che. krodha bahu vadhI jAya tyAre bIjAne mArI paNa nAkhe ke pote ja kUvAmAM paDI marI jAya. AvuM AvuM krodha thAya tyAre thAya che. krodha thAya tyAre mahA pApa bAMdhe che. karavuM, karAvavuM ane anumodavuM tenuM phaLa eka che. krodha bahu kharAba che. jhera pIne marI jAya che. huM moTo chuM ane bIjA badhAM nAnAM che, e mAnathI thAya che. potAno mahimA gAya. bIjAnI niMdA kare. mAnane laIne jIva bIjAnuM bhUMDuM icche che. mAnanI icchA hoya tethI paisA kharacIne paNa mAna meLave. mAnane laIne paNa jIva marI jAya che. mAyAthI bIjAne chetaravAnI icchA thAya che. gurune paNa chetarI jAya che. pote marI paNa jAya che. lobhane lIdhe jIva laDAImAM marI paNa jAya che. lobhI game tene chetare che. keTalAka bahu dUra kamAvA jAya che paNa prArabdha hoya to maLe, na maLe to keTalAka marI paNa jAya che. hAsya kaSAyathI jIva hasanahasa kare che, roga hoya to paNa hase. karmathI jIva pIDAya che paNa harSa mAne che. hasavuM e nokaSAya che. jeTalo kaSAya ocho thAya teTalo sukhI thAya. zoka karIne keTalAka marI jAya che. mAre krodha na ja karavo ema rAkhavuM. to duHkhI na thAya. maraNAdikathI paNa krodhAdikanuM duHkha vizeSa che. koI game te bole te sahana karavuM. mAre gALa bhAMDavI nathI, bIjA bhale bhAMDe; ema karatAM karatAM krodha maTI jAya che. kalpanAthI karIne paNa jIva duHkhI thAya che. kaSAya bhAvathI jIva karma bAMdhe che." (bo.1 pR.240)
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ 242 samAdhimaraNa pU.zrI brahmacArIjIe rAtre pharI mALAo viSe jaNAvyuM te A pramANeH(sabhAmAM rAtanA) "pUjyazrI--Aje savAre kahyuM hatuM ane have pharI kahuM chuM. prabhuzrIjIe A kALanA jIvone mATe A chatrIsa mALAnI goThavaNa karI che. samAdhimaraNa kema thAya? te mATe A divasomAM chatrIsa chatrIsa mALAo pheravavAnI che. ApaNuM kalyANa thavAnuM che mATe ApaNe rahyA ane A chatrIza mALA gaNavAnuM maLyuM, nahIM to AyuSya pUruM thaI gayuM hota.'" (bo.1 pR.429) prabhuzrIjI kahetA ke A divALInA divasomAM lUMTamalUMTa levAno lAga Avyo che "dareka mALA gaNatAM guNaprAptinI bhAvanA karavI. pramAda na karavo. jAgRti rAkhavI. pramAdathI kaMI sukha nathI. pramAda to maraNa che. manuSyabhava maLyo che ane satpuruSano yoga thayo che, mATe pramAda na karavo; jAgRti rAkhavI. prabhuzrIjI kahetA, ke lUMTamalUMTa levA jevuM che. evuM A divALInA divasomAM lUMTamalUMTa levAno lAga Avyo che. (pachI pUjyazrIe 'mahAdevyAH.....tattvalocanadAyakam thI 'tIna bhuvana.... baMdha nazAya.' gAthA sudhI maMgaLAcaraNa karyuM.) sAcI zraddhA, samyajJAna, sAcuM vartana karavA traNa mALA pheravuM chuM "have samyagdarzana, samyajJAna ane sabhyazcAritranI prApti mATe traNa mALA 'sahajAtmasvarUpa paramaguru' e maMtranI gaNavAnI che. dareke mALA bolAvanAre jyAre aradhI mALA thAya tyAre utAvaLuM bolavuM. pahelI mALA samyagdarzana prApti arthe gaNavAnI che. samyagdarzana prApti arthe A mALA gaNuM chuM e lakSa rAkhavo. (pote ja eka mALA gaNI rahyA pachI bolyA) samyagdarzana prAptinI eka mALA pUrI thaI. have samyajJAna prApti arthe bIjI mALA gaNavAnI che. A mALA gaNatI vakhate samyajJAna prApti arthe A mALA gaNuM chuM evo lakSa rAkhavo. (bIjI mALA pheravIne bolyA) samyajJAna prAptinI bIjI mALA pUrI thaI. have svarUpamAM sthira thavA "tevo sthira svabhAva te Upaje re." mATe trIjI mALA gaNavAnI che. samyakcAritra arthe A mALA pheravuM chuM evo lakSa rAkhavo." (mALA pheravyA pachI)
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNanI ArAdhanA mATe 36 mALAono krama 243 mithyAtvamohanIya, mizramohanIya, samyakumohanIya, samakita thavA na de "mithyAmohanIya, mizramohanIya ane samyakatvamohanIya kSaya thavA arthe traNa mALA "paramaguru nigraMtha sarvajJadeva' e maMtranI pheravavAnI che. mithyAtvamohanIya eTale viparIta mAnyatA. mizra mohanIya eTale ajavALuM nahIM ane aMdhAya nahIM evuM ane sabhyatvamohanIya e bahu sUkSma che. e samyatvane jarA malina kare che." (e traNa mALAo pheravAyA pachI pUjyazrI bolyA). anaMtAnubaMdhI kaSAya paNa samakita na thavA de have anaMtAnubaMdhI krodha, mAna, mAyA, lobha kSaya thavA arthe "paramaguru nigraMtha sarvajJadeva' e maMtranI cAra mALA pheravAze. anaMtAnubaMdhI krodha eTale puruSa pratye, satpuruSanA mArga pratye, temanA vacana pratye kaSAyabhAva te anaMtAnubaMdhI krodha che. anaMtAnubaMdhI mAna eTale huM dharmI chuM, dharma karuM chuM, bhakti karuM chuM, loko mane vakhANe che ema mAne; ane loko to kazuMya vakhANatA na hoya. te anaMtAnubaMdhI mAne che. anaMtAnubaMdhI mAyA eTale mane samyagdarzana thayuM, huM moTo chuM, ema mAne ane hoya kazuM nahIM. bahArathI DoLa kare te anaMtAnubaMdhI mAyA che. ane anaMtAnubaMdhI lobha eTale huM bhagavAnanI bhakti karuM chuM, ethI mane paisA maLo, dIkarA maLo ema icche, bAdhA rAkhe, temaja alaukika mArgamAM laukikanI icchA te badho anaMtAnubaMdhI lobha che. anaMtAnubaMdhI kaSAya samakita na thavA de. thayuM hoya tene ghAta kare. dareka mALA pheravatI vakhate tenA pratipakSIguNanI bhAvanA karavI. krodha javA kSamAnI bhAvanA karavI. mAna javA mArdava eTale vinayanI bhAvanA karavI. mAyA javA Arjava eTale saraLapaNAnI bhAvanA karavI. ane lobha javA zauca eTale saMtoSanI bhAvanA karavI." (uparokta cAra mALA bolI rahyA pachI pUjyazrI bolyA-). apratyAkhyAnI kaSAya, vrata niyama vagere na AvavA de "have apratyAkhyAnI krodha-mAna-mAyA-lobha-kSaya thavA arthe cAra mALA gaNavAnI che. apratyAkhyAnI eTale alpa paNa vrata, niyama vagere na AvavA de athavA vrata AvyuM hoya to pADI nAkhe." pratyAkhyAnAvaraNIya kaSAya, munipaNuM na AvavA de (apratyAkhyAna kaSAya kSaya thavA arthe cAra mALA gaNyA pachI) pUjyazrI--have pratyAkhyAnI krodha-mAna-mAyA-lobha-kSaya thavA arthe cAra mALA gaNavAnI che. pratyAkhyAnI eTale sarva viratipaNuM na AvavA de che." (pratyAkhyAna kaSAya kSaya thavA arthe cAra mALA gaNI rahyA pachI) saMjavalana kaSAya kevaLajJAna na thavA de pUjyazrI-"ALasa na karazo. jAgatA cora mAthe phare che ema jANIne sAvacetI rAkhavI, jAgRti rAkhavI. have cAra mALA saMjvalana krodha, mAna, mAyA, lobha, kSaya thavA arthe pheravavAnI
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ 244 samAdhimaraNa che. saMjavalana kaSAya eTale ene kevaLajJAna na thavA de. e sUkSma kaSAya che." (upara pramANe bAvIsa mALA gaNI rahyA pachI badhA laghuzaMkA nivAraNArthe UThyA. dasa miniTa pachI pAchA AvyA tyAre)" dareka nokaSAyanA pratipakSI guNa meLavavAnI bhAvanA karavI pUjyazrI-"have hAsya, rati, arati, bhaya, zoka, jugupsA e che nokaSAya kSaya thavA arthe cha mALA gaNavAnI che. hAsya kSaya karavAnI mALA Ave tyAre gaMbhIratAnI bhAvanA karavI. ratinI mALA Ave tyAre vairAgyanI bhAvanA karavI. aratinI mALA Ave tyAre madhyasthatAnI bhAvanA karavI. ema darekanA pratipakSI guNanI bhAvanA karavI." (cha mALA gaNI rahyA pachI). traNeya veda kSaya thavA mATe traNa mALA gaNavI pUjyazrI-"have strIveda, puruSaveda, napuMsakaveda kSaya thavA arthe traNa mALA gaNavAnI che." (traNa mALA gaNI rahyA pachI). pAMceya jJAnanA AvaraNa kSaya thavA mATe pAMca mALA gaNavI. pUjyazrI-"have matijJAnAvaraNIya, zrutajJAnAvaraNIya, avadhijJAnAvaraNIya, mana:paryavajJAnAvaraNIya ane kevaLajJAnAvaraNIya kSaya thavA arthe pAMca mALA "Atama bhAvanA bhAvamAM jIva lahe kevaLajJAna re.' e maMtranI gaNavAnI che." (36 mALA gaNI rahyA pachI badhA UThyA)" (bo.1 pR.431) 36 mALAonA krama viSenuM vizeSa spaSTIkaraNa A 36 mALAno krama pa.pU.prabhuzrIjIe divALInA divasomAM samAdhimaraNanI prApti karAvA mATe yojela che. je AtmArthIne paramakalyANanuM kAraNa banela che. te 36 mALAno krama A pramANe cheH - 36 mALAmAM pahelI traNa mALA "sahajAtmasvarUpa paramaguru' maMtranI pheravAze. "sahajAtmasvarUpa" eTale zuddha AtmAmAM anaMtaguNa che, temAMthI eka guNa samyagdarzana prApta karavA mATe pahelI mALA pheravAze. jema che tema AtmA ke jaDavastunA vAstavika svarUpanI sAcI zraddhA jIvane thAya te vyavahAra samyagdarzana che. "tattvArtha zraddhAnam sacaddarzanam'. je nizcaya samyagdarzananuM kAraNa che. pachI bIjI mALA samyajJAna eTale vastu svarUpanuM sAcuM jJAna athavA sAcI samajaNa prApta karavA mATe pheravAze. mAruM jANeluM te badhuM ajJAna che. te ajJAnane dUra karavA ane jJAnI puruSa pAsenuM sAcuM jJAna meLavavA mATe bIjI mALA pheravAze. pachI trIjI mALA samyakracAritra prApta karavA mATe pheravAze. samyakSyAritra eTale AtmasvarUpamAM sthiratA athavA ramaNatA karavA mATe ane parabhAvanI ramaNatA TALI nirvikalpadazA pAmavA mATe A trIjI mALA pheravAze.
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa mATe 'prajJAvabodha'mAM Apela adbhuta samajaNa ATheya karmomAM mohanIya karma te sahajAtmasvarUpane saMpUrNa pragaTavAmAM bAdhaka have AtmAnA mukhya guNa je samyakdarzana, samyajJAna ane samyakcAritrarUpa ratnatraya che. tenI prAptine rokanAra ATheya karmomAM mukhya evuM mohanIya karma che. te potAnA 'sahajAtmasvarUpa'ne saMpUrNa pragaTavAmAM bAdhA upajAve che. mATe sarva karmomAM rAjA samAna evA A mohanIyakarmano jo sarvathA nAza karavAmAM Ave to anaMta zAzvata sukhasvarUpa evo potAno AtmasvabhAva pragaTa thAya. 245 mohanIya karmanI 28 prakRtione mokSa meLavavA mATe haNavI jarUrI A mohanIyakarmanI kula 28 prakRtio che. te 28 prakRtio raNasenAnA mahAna yoddhAo samAna che. e aThThAvIsa durdhara yoddhAone kSaya karavA mATe "paramaguru nigraMtha sarvajJadeva" maMtranI 28 mALA pheravAze. e 28 mohanIyakarmanI prakRtio jema jema kSaya thatI jaze tema tema ApaNo AtmA 'paramaguru' eTale arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya ane sAdhu evA paMca parameSThi padane pAmato jaze. temAM kramazaH AgaLa vadhatA anaMtAnubaMdhI, apratyAkhyAnI ane pratyAkhyAnI kaSAya kSaya thaye ApaNo AtmA nigraMtha eTale munipadane pAmaze. pachI upAdhyAya ane AcArya padavIne paNa pAmI zakaze. muni, upAdhyAya ane AcArya e badhA sAdhaka nigraMtha kahevAya che. e nigraMtho potAnA AtmAnA jJAnaghyAnanA baLe karmamaLanI zuddhi karatA karatA kevaLajJAna athavA arihaMtapadane pAmaze. pachI dehanuM AyuSya pUruM thaye te saMpUrNa zuddhasvarUpane pAmelA paramAtmAo siddha padane pAmaze athavA siddhagati evA mokSapadane pAmaze. te pharI mokSamAMthI kadI pAchA A cAragatimAM janmamaraNanA pherA pharavA Avaze nahIM. pAMceya paramagurumAM traNa nigraMtha ane be sarvajJadeva che A trIjA maMtranuM nAma 'paramaguru nigraMtha sarvajJadeva' che. paramaguru evA paMcaparameSThi te arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya ane sAdhu che. e paMcaparameSThimAM sAdhu, upAdhyAya ane AcArya bhagavaMta e nigraMtha kahevAya che ane arihaMta ane siddha te sarvajJanI koTImAM gaNAya che. have A mohanIyakarmanI 28 prakRtione kSaya karavA mATe 28 mALA A 'paramaguru nigraMtha sarvajJadeva' maMtranI pheravAze. mohanIyakarmanA mULa be bheda-darzanamoha ane cAritramoha A mohanIyakarmanA be bheda che--eka darzanamohanIya karma ane bIjuM cAritramohanIya karma. "darzanamohanIyakarma jIvane, jJAnIe jema kahyuM che tema, samajavA detuM nathI, viparItatA karAve che ane cAritramohanIyakarma jJAnIe jaNAvyA pramANe vartavA detuM nathI. darzanamohanIyanA traNa bheda che.'' (bo.3 pR.731) darzanamohanA 3 bheda mithyAtvamohanIya, mizramohanIya, cAritramohanIya darzanamohanIyakarmanI 3 prakRti che ane cAritramohanIyakarmanI 25 prakRti che. temAMthI prathama darzanamohanIya karmanI traNa prakRtio kSaya thavA mATe traNa mALA gaNAze. temAMthI prathama mALA
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ 246 samAdhimaraNa mithyAtvamohanIya karma kSaya thavA mATe pheravAze. mithyAtva mohanIya eTale viparIta mAnyatA. dehamAM Atmabuddhi ane AtmAmAM dehabuddhi. e mAnyatAthI nAzavaMta dehane hamezAM rahenAra mAne che ane maLamUtrathI bharelI evI kAyAne suMdara ane bhogavavA yogya mAne che ane arUpI evA AtmAne je A dehathI bhinna che, "che dehAdithI bhinna AtamA re, upayogI sadA avinAza' chatAM tema mAnato nathI. e mithyAtvamohanIyakarmanuM baLa che. e mithyAtva sarva karmomAM mahAna ane sarva karma utpanna thavAnuM mULabhUta kAraNa che. pahelI mALA mithyAtva mohanIya kSaya karavA mATe gaNAze "(1) mithyAtva mohanIya- eTale "zarIra te ja huM evI anAdinI bhUla cAlI AvI che tathA zarIranA duHkhe duHkhI ane zarIranA sukhe sukhI evI mAnyatA; sadeva, sadguru, sad dharmamAM ruci na thavA de; dehane laIne rUpa, kuLa, AdirUpa potAnuM svarUpa manAya, paNa jJAnIe kahyo che evo arUpI AtmA dehanI bhinna ane avinAzI che ema na manAya." (bo.3 pR.731) bIjI mALA mizramohanIya kSaya karavA mATe gaNAze pachI mizramohanIyakarmane kSaya karavA mATe bIjImALA gaNAze. mizramohanIya eTale mizrabhAva. A karmanA prabhAve jIva sAcAne sAcuM ane khoTAne paNa sAcuM mAne che. (2) mizramohanIya-jJAnIe kahyuM che te paNa ThIka che ane ApaNe Aja sudhI karatA AvIe chIe te paNa ThIka che. sadguru sArA che ane ApaNA kuLaguru ajJAnI hoya to paNa te sAdhu che, AcArya che, sArA pUjavA lAyaka che evI mAnyatA. te mithyAtvamohanIya karatAM ochAM jheravALI paNa samakita na thavA de tevI che. bIjI rIte paNa tenuM varNana upadezachAyA (pR.709)mAM che- "unmArgathI mokSa thAya nahIM. mATe mArga bIjo hovo joIe evo je bhAva te mizramohanIya." (bo.3 pR.731) trIjI mALA samyaktvamohanIya kSaya karavA mATe gaNAze pachI samyatvamohanIya karmane kSaya karavA mATe trIjI mALA gaNAze. samyakatva mohanIya eTale jene jJAnI pratye zraddhA hoya che chatAM manamAM kiMcita paNa viparItatA rahyA kare che te A pramANe (3) sAtvimohanIya-"jene vizeSa bodhano yoga prApta thayo hoya che tene jJAnIe kahelI vAta mAnya thaI hoya che chatAM kaMIka viparItapaNuM alpa darzanamohanA udaye rahyA kare che je tene paNa khyAlamAM AvavuM muzkela che, paNa samyatvano nAza thato nathI, mokSa-upAyamAM pravartavA de che tene samakitamohanIya kahI che. te vakhate pote derAsara karAvyuM hoya tyAM tene bahu zAMti jaNAya ke covIza tIrthakara samAna zuddha svabhAvanA chatAM zAMtinAtha, pArzvanAtha AdimAMthI koInA pratye vizeSa rAga ane hitakartA mAnI temAM kaMIka bheda samajamAM rahyA kare, Adi doSo zraddhAmAM malinatA kare che." (bo.3 pR.286)
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNanI ArAdhanA mATe 36 mALAono krama 247 '(3) samyaktvamohanIya--AtmA A haze ?" tevuM jJAna thAya te 'samyaktvamohanIya', 'AtmA A che' evo nizcayabhAva te 'samyaktva'. (bo.3 pR.731) have cAritramohanIyakarmanI 25 prakRtio kSaya thavA mATe mALAo gaNAze upa2nI darzanamohanIyakarmanI traNa prakRtione bAda karatAM have cAritra-mohanIyakarmanI 25 prakRtio bAkI rahI; temAM anaMtAnubaMdhI kaSAyanI 4, apratyAkhyAnAvaraNIya kaSAyanI 4, pratyAkhyAnAvaraNIya kaSAyanI 4 ane saMjvalana kaSAyanI 4 maLIne kula 16 prakRti thaI ane hAsya, rati, arati, bhaya, zoka, jugupsA, strIveda, puruSaveda ane napuMsakavedanI maLIne nokaSAyanI kula 9 prakRti thaI. e badhI nIce pramANenA kramathI kSaya karavA mATe 25 mALA gaNAze. prathama anaMtAnubaMdhI cAra kaSAya kSaya thavA mATe cAra mALA gaNAze anaMtAnubaMghI kaSAya- temAM prathama anaMtAnubaMdhI krodha, mAna, mAyA, lobha je anaMta saMsArane vadhAranAra che ane samyakdarzana prApta karavAmAM bAdhaka che, tene kSaya karavA mATe 4 mALA gaNAze. enA viSe paramakRpALudeva jaNAve che ke-- je kaSAyabhAvothI jIvanano anaMta saMsAra vadhe te anaMtAnubaMdhI kaSAya "je kaSAya pariNAmathI anaMta saMsArano saMbaMdha thAya te kaSAya pariNAmane jinapravacanamAM 'anaMtAnubaMdhI' saMjJA kahI che. je kaSAyamAM tanmayapaNe aprazasta (mAThA) bhAve tIvropayoge AtmAnI pravRtti che, tyAM 'anaMtAnubaMdhI'no saMbhava che. mukhya karIne ahIM kahyAM che, te sthAna ke te kaSAyano vizeSa saMbhava che. (zrImad rAjacaMdra patrAMka 613) satvagurudharmanI avajJA, strI putrAdine maryAdA pachI icchavA te anaMtAnubaMdhI "sadeva, sadguru ane sadgharmano je prakAre droha thAya, avajJA thAya, tathA vimukhabhAva thAya, e Adi pravRttithI temaja asandeva, asadguru tathA asat dharmano je prakAre Agraha thAya, te saMbaMdhI kRtakRtyatA mAnya thAya e Adi pravRttithI pravartatAM 'anaMtAnubaMdhI' kaSAya saMbhave che, athavA jJAnInA vacanamAM strIputrAdi bhAvone je maryAdA pachI icchatAM nirdhvasa pariNAma kahyAM che te pariNAme pravartatA paNa 'anaMtAnubaMdhI' hovA yogya che. saMkSepamAM 'anaMtAnubaMdhI kaSAya'nI vyAkhyA e pramANe jaNAya che.'" (zrImad rAjacaMdra patrAMka 613) jJAnI maLye te je karavAnI nA kahe te ja kare te anaMtAnubaMdhI ', "satpuruSo maLye, jIvane te batAve ke 'tuM je vicAra karyA vinA karye jAya che te kalyANa nathI, chatAM te karavA mATe durAgraha rAkhe, te anaMtAnubaMdhI krodha, mAna, mAyA, lobharUpa kaSAya che.' Ama upadezachAyAmAM pRSTha 709 upara che te vAMcI samajI levA bhalAmaNa chejI.'' (bo.3 pR.731)
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ 248 samAdhimaraNa krodha, mAna, mAyA, lobhamAMthI eka paNa haze to narake laI jaze krodha, mAna, mAyA, lobha vagere thI potAnA svarUpanI ghAta thAya che. krodha, mAna, mAyA, lobha lUMTI jaze, mATe ApaNe paNa cetavAnuM che ke manuSyabhava lUMTAI na jAya. krodha, mAna, mAyA, lobhamAMthI eka paNa haze to narake laI jaze. saMsAramAM bebhAnapaNe pravartavA jevuM nathI." (bo.2 pR.24) "anaMtAnubaMdhI krodha- krodhathI bhinna thayelAM mana parvatamAM paDelI phATanI samAna eka thavA azakya che. (dharmAmRta pR.249) anaMtAnubaMdhI mAna- te paththaranA thAMbhalA samAna che te kadI name nahIM. anaMtAnubaMdhI mAyA- te vAMsa nA mULa jevI vakra che temaja anaMtAnubaMdhI lobha- te kIramajInA raMga jevo che. kapaDuM phATe paNa A raMga phITe nahIM. e cAre anaMtAnubaMdhI kaSAyonuM phaLa narakagati che. cAra kaSAyone haNavA tenA pratipakSI guNanI bhAvanA karavI A cAra anaMtAnubaMdhI kaSAyane kSaya karavA mATe 4 mALA pheravatI vakhate krodhane jItavA kSamA, mAnane dabAvavA vinaya, mAyAne mAravA saraLatA ane lobha kaSAyane haNavA saMtoSa bhAvano vicAra karavo yogya che. A pramANe apratyAkhyAnAvaraNIya ke pratyAkhyAnAvaraNIya athavA saMjvalana kaSAyone kADhavA mALA gaNatI vakhate A uparanA ja krama pramANe kSamA, vinaya, saraLatA ane saMtoSabhAvano vicAra karavo yogya che.
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNanI ArAdhanA mATe 36 mALAono krama 249 apratyAkhyAnAvaraNIya kaSAya kSaya thavA mATe cAra mALA gaNAze apratyAkhyAnAvaraNIya kaSAya- apratyAkhyAnAvaraNIya krodha, mAna, mAyA, lobhane haNavA 4 mALA gaNAze. apratyAkhyAnAvaraNIya joga- krodhathI bhinna thayelAM mana, pRthvInI tarADanI samAna ghaNI muzkelIthI saMdhAya che." (dharmAmRta pR.249) apratyAkhyAvaraNIya mAna- te asthi eTale hADakA samAna kaThaNa che. tene vALatA tUTI jAya paNa vaLe nahIM. apratyAkhyAnAvaraNIya mAyA- te meDhAnA ziMgaDA samAna vakra che. apratyAkhyAnAvaraNIya lobha- te gADAnA paiDAnI vacce grIjhathI yukta kALA mela samAna che. teno DAgha kADhavo ghaNo agharo che. A cAreya kaSAyonuM phaLa tiryaMcagati che. A apratyAkhyAnAvaraNIya kaSAya te jIvane alpa paNa vrata na AvavA de tevo che. A kaSAya javAthI zrAvakanA vrata Ave che. pratyAkhyAnavaraNIya kaSAya kSaya thavA mATe cAra mALA gaNAze pratyAkhyAnAvaraNIya kaSAya-- have pratyAkhyAnAvaraNIya krodha, mAna, mAyA, lobhano nAza karavA 4 mALA gaNAze. "pratyAkhyAnAvaraNIya krogha- krodhathI bhinna thayelAM mana dhULamAM dorelI lITI samAna ochI muzkelIthI saMdhAya che." (dharmAmRta pR.249) "pratyAkhyAnAvaraNIya mAna- kASTha samAna che. tene ochI mahenate dUra karI zakAya che. "pratyAkhyAnAvaraNIya mAyA- te baLadanA mUtra samAna vAMkI dhAravALI che. "pratyAkhyAnAvaraNIya lobha- te zarIranA mela samAna che. e cAreya pratyAkhyAnAvaraNa krodha, mAna, mAyA, lobhanuM phaLa manuSyagati che. A pratyAkhyAnAvaraNIya kaSAya hoya tyAM sudhI sarva virati athavA munipaNuM na AvavA de evo A kaSAya che. te dezavirati zrAvaka hovAthI koI maMdira toDavA Ave to teno sAmano kare athavA devagurudharmanI avajJA thatI hoya to tene paNa dUra karavA prayatna kare. jema ke rAjAe cAlIsa corono sAmano karI muninI rakSA karI pratyAkhyAnIkaSAya upara cAlIsa cora ane rAjAnuM vrata- "eka jaMgalamAM 40 lUMTArAo rahetA hatA. teo krapariNAmI ane mAMsAhArI hatA. jaMgalamAM zikAranI zodhamAM teo pharatA hatA. evAmAM eka dharmAtmA-saMta te jaMgalamAMthI pasAra thatA hatA; AtmAne jANanArA ane vItarAga bhAvamAM mahAlanArA te saMta, duSTa lUMTArAonI najare paDyA. eTale temane mArI nAkhavA ane temanuM mAMsa khAvA te lUMTArAo temanI pAchaLa paDyA.
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ 250 samAdhimaraNa dharmAtmA saMta-muni to upasarga Avyo jANIne zAMtithI dhyAnamAM UbhA rahI gayA. lUMTArAo temane mAravAnI taiyArImAM hatA paNa te ja vakhate tyAM eka rAjA AvI caDyo; rAjA sajjana hato ne bahAdura hato. muni ane lUMTArAone dekhI te tarata paristhiti samajI gayo. duSTa lUMTArAonA paMjAmAMthI muninI rakSA karavA teNe lUMTArAone ghaNA samajAvyA ke A nirdoSa dharmAtmAne herAna na karo. paNa mAMsanA lobhI lUMTArAo koI rIte mAnyA nahi, ne temaNe to munine mAravAnI taiyArI karI. lUMTArAone munine mAravAnA bhAva ane rAjAne munine bacAvavAnA bhAva tyAre rAjAthI rahevAyuM nahIM, teNe muninI rakSA karavA lUMTArAono sAmano karyo, cAlIsa lUMTArAo paNa eka sAthe rAjA upara tUTI paDyA. paNa bahAdura rAjAe te badhA lUMTArAone mArIne muninI rakSA karI. lUMTArAo na munine - mArI zakyA, ke na rAjAne mArI zakyA. have ApaNe ahIM be vAta vicAravAnI che : (1) rAjA dvArA te cAlIsa lUMTArA haNAyA. (2) lUMTArAo vaDe eka paNa mANasa maryo nahi. to have bemAMthI vadhAre hiMsaka kone kahIzuM? rAjAne vadhu [ hasaka kahIzuM ke lUMTArAone? 2 // D ( cokkasapaNe lUMTArAo ne ja vadhu hiMsaka kahIzuM. ane rAjAne hiMsaka nahIM kahIne tenA kAryanI prazaMsA T karIzuM. (1) cAlIsa corone mAryA chatAM rAjAnI hiMsA kema gaNI nahIM?
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNanI ArAdhanA mATe 36 mALAono krama kemake rAjAne corone mAravAno bhAva na hato. paNa muninI rakSA karavAno bhAva hato. jyAre lUMTArAone munine mAravAnA bhAva hovAthI teo marIne narakamAM gayA. rAjAne munine bacAvavAnA bhAva hovAthI te svargamAM gayo. ane muni mahAtmAne banne pratye samabhAva hovAthI teo mokSe padhAryA." (jainadharmanI vArtAomAMthI) saMjvalana kaSAya kSaya thavA mATe cAra mALA gaNAze saMjvalana kaSAya-have saMjvalana krodha, mAna, mAyA, lobhane kSaya karavA 4 mALA gaNAze. "saMjvalana krogha krodhathI bhinna thayelAM mana pANImAM dorelI lITI jema tarata maLI jAya tema saheje pAchAM eka thaI jAya che.'' (dharmAmRta pR.249) 251 saMjvalana mAna- te netaranI soTI samAna che. te vALIe to tarata vaLI jAya. saMjvalana mAyA- te cAmaranA vALanI vakratA jevI che. je vALavAthI saheje vaLI jAya. saMjvalana lobha- te haLadarIyA raMga jevo che tene UDI jatAM vAra lAge nahIM. saMjvalana krodha, mAna, mAyA ane lobha e cAreyanuM phaLa devagati che. saMjvalana kaSAya hoya tyAM sudhI saMpUrNa (yathAkhyAta) cAritra athavA kevaLajJAna pragaTe nahIM. AtmajJAnI guru ziSyane kaDavA vacanathI upadeza Ape paNa temanA manamAM ziSyanA doSo kaDhAvI tenuM bhaluM karavAnA bhAva hovAthI te saMjvalana kaSAya che. nava nokaSAya kSaya thavA mATe nava mALA gaNAze nava nokaSAya-e nava nokaSAya, te kaSAyabhAva utpanna thavAnA kAraNo che. hAsya, rati, ati, bhaya, zoka, jugupsA, strIveda, puruSaveda, napuMsakaveda e nava nokaSAya kSaya karavA mATe anukrame nava mALA pheravAze. te mALAo pheravatI vakhate darekanA pratipakSI guNanI bhAvanA karavI. jemake hAsya nokaSAya kSaya thavA mATe mALA pheravatI vakhate mane gaMbhIratAno guNa prApta thAo e bhAvanAthI pheravavI. ema dareka mALA pheravatI vakhate kayo guNa pragaTAvavo che teno lakSa rAkhI mALAo pheravavI. hAsya e mohinI che ane mohabhAva aneka upadravonuM kAraNa bane che. jemake
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ 252 samAdhimaraNa (1) hAsya- nokaSAya che. kaSAya utpanna thavAnuM kAraNa che. jenA udayathI hasavuM Ave. 1. dropadInuM hRSTAMta- hastinApuramAM pAMDavoe potAnA mahelamAM evI racanA karI hatI ke jyAM pANI hoya tyAM jamIna dekhAya ane jyAM jamIna hoya tyAM pANI dekhAya. duryodhana hastinApura Avyo tyAre jyAM jamIna hatI tyAM kapaDAM uMcA lIdhA ane jyAM pANI hatuM tyAM emane ema cAlyo, tethI kapaDAM palaLI gayA. te joI dropadIe mahela uparathI duryodhanane uddezIne hAsyamAM kahyuM ke AMdhaLAnA putro AMdhaLA. bApa AMdhaLA ane beTA paNa AMdhaLA. tenuM pariNAma zuM AvyuM? AkhuM mahAbhAratanuM yuddha racAyuM ane hajAro mANasonI hatyA thaI. tethI gaMbhIratA guNa meLavavA A mALA gaNuM chuM. hAsyano viparIta guNa gaMbhIratA che. satparuSo sAgara jevA gaMbhIra hoya che. je mANasa gaMbhIra hoya tene loko paNa vakhANe che. kAraNa ke e moTo guNa che. hAsya upara bIjAM draSTAMta che te nIce mujaba che -
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNanI ArAdhanA mATe 36 mALAono krama 253 guNasena, azirmAne raMjADe tethI kaMTALIne tApasI dIkSA lIdhI 2. guNasenakumAra ane agnizarmAnuM dRSTAMta-guNasenakumAra rAjAno putra hato ane agnizarmA purohita putra hato. te pUrvanA azubha karmanA udayathI kadarUpo hato. peTa moTuM tethI rAjakumArane tenI mazkarI karavI bahu gamatI. tene roja bolAve ane badhA chokarA bhegA thaI tene gadheDA upara besADe. tenA mAthA upara supaDAnuM chatra karI tenuM hAsya karatA hatA. tethI agnizarmAne manamAM bahu duHkha thatuM; paNa rAjAno putra tethI te kaMI karI zakato nahIM aMte rAjaputrathI kaMTALIne teNe tApasI dIkSA lIdhI. tApasI dIkSAmAM paNa herAna kare mATe bhavobhava ene mAranAro thAuM guNasena rAjA thayo. yogAnuyoge te tApasonA AzramamAM gayo. tyAM agnizarmA mahinA mahinAnA upavAsa karato hato. rAjAe tene pAraNA karavA mATe potAne ghera AvavA AmaMtraNa ApyuM.
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ 254 samAdhimaraNa mahinAnA aMte agnizarmA rAjAne tyAM pAraNAM mATe gayo, paNa rAjAnuM mAthuM duHkhavA AveluM hovAthI gharamAM badhA mANaso tenI sevAmAM rokAyelA hatA. tethI tApasane koIe AvakAra Apyo nahIM. jethI pAcho Azrama mAM AvI bIjA mahinAnA upavAsanA paccakhANa lIdhA. have bIjIvAra putrano janma, trIjI vAra bIjo rAjA caDhAI karI Avyo tenA vicAra mAM rAjAe traNavAra pAraNA mATe AmaM traNa ApyuM paNa kaMIne kaMI kAraNa banavAthI te tApasa ne pAraNuM karAvI zakyo nahIM.
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNanI ArAdhanA mATe 36 mALAono krama 255 tethI agnizarmA tApasane bahu krodha Avyo ke huM gharamAM hato tyAre paNa mane A herAna karato hato. ane have tApasa thayo to paNa e mane herAna kare che. mATe bhavobhava tene huM mAranAro thAuM. nava bhava sudhI agnizarmAnA jIve strIrUpe, putrarUpe, mAtArUpe, bhAIrUpe thaIne vera lIdhuM. Ama hAsyamAM mazkarI karavAthI kevA duHkha jIvane bhogavavA paDe che tenuM A draSTAMta che. guNasenano jIva aMte samarAditya kevaLI banIne mokSe jAya che. (samarAditya kevaLI caritramAMthI) hAsyanA phaLamAM ziyALaNIe bIjA bhavamAM vera lIdhuM 3. eka rAjakumAranuM dRSTAMta- eka rAjakumAra hato. teNe rAtanA eka ziyALaNIno avAja sAMbhaLyo. te ene bahu gamyo. sainikone mokalI te ziyALaNIne pakaDI maMgAvI. pachI rAjakumAra tene mAre tyAre te khI khI avAja kare. te sAMbhaLIne rAjakumAra hase ane tAlIo pADI AnaMda mANe. ema karatA te bicArI marI gaI. akAma nirjarA thavAthI te vyaMtarI thaI. rAjakumAra pachI rAjA thayo. ane aMte ' vairAgya pAmI dIkSA laIne zuM dhyAnamAM UbhA hatA. tyAre pUrve bAMdhelA karmano udaya Avyo. te vyaMtarI ziyALaNInuM rUpa karIne khI khI zabda karatI tene khAvA lAgI. paNa muni samatA rAkhIne badhuM sahana karI uttama gatine pAmyA. Ama hAsyanA phaLamAM kevuM duHkha bhogavavuM paDyuM. mATe gaMbhIra thavAno abhyAsa karavo yogya che. (2) rati - eTale rAga, prema, prIti= gamavApaNuM. ApaNo anaMto prema saMsAramAM paDyo che. tene tyAMthI uThAvI sapuruSa upara lagAve to rAga nAmano moTo doSa kSaya thAya. rAgano pratipakSI guNa vairAgya che. te lAvavA A mALA pheravuM chuM. paramakRpALudeva "vacanAmRta" pAna 156 upara jaNAve che kerAga karavo nahIM, karavo to satparuSa para karavo." mohanA kAraNe ema thAya ke enA vinA eka paLa paNa na jIvI zakuM paramakRpALudeva patrAMka 128mAM rAga viSe jaNAve che-"vaLI smaraNa thAya che ke jenA vinA eka paLa paNa huM nahIM jIvI zakuM evA keTalAka padArtho (strIAdika) te anaMta vAra choDatAM, teno viyoga thayAM anaMta kALa thaI gayo; tathApi tenA vinA jivAyuM, e kaMI thoDuM AzcaryakAraka nathI.
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ 256 samAdhimaraNa arthAt je je veLA tevo pratibhAva karyo hato te te veLA te kalpita hato. evo prItibhAva kAM thayo? e pharI pharI vairAgya Ape che." koInA marI javAthI koI maratuM nathI' puruSa ema icche ke mArI strI pahelAM huM marI jauM to sAruM. strI ema icche ke huM pahelAM maruM to sAruM. ema mohane laIne thAya che. enA vinA huM nahIM ja jIvI zakuM ema mAne, paNa koInA marI javAthI koI maratuM nathI. mohano kevo prabhAva che! moha kevo kharAba che! tema chatAM jIva tyAMne tyAM mAthAM mAre che. ema lAge che ke enA vinA mArAthI jivAze nahIM. evuM mohane laIne lAge che, paNa marI gayA pachI bIjI paraNe che. e badhuM kalpita che. kRpALudeva kahe che ke have jJAna thayuM tyAre lAgyuM ke A kalpita hatuM. keTalI vAra duHkha bhogavyAM che, chatAM tenuM te ja kare che. jIve koI kALe have emAM javA jevuM nathI." (bo.2 pR.24) neminAthe rAga choDyo to rAjulano paNa rAga gayo 1. zrI neminAtha ane rAjulanuM dRSTAMta-neminAtha bhagavAna ane rAjulane nava bhava sudhI rAganA saMskAra cAlyA. A bhavamAM zrI neminAthanA lagnano varaghoDo rAjulanA mahelanA toraNa sudhI jaIne pazuonA baMdhana joI teo vairAgya pAmI pAchA pharyA. ane A bhavamAM rAgabaMdhanano temaNe aMta ANyo. ' |||IIIBIRD.E
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNanI ArAdhanA mATe 36 mALAono krama 257 | neminAthano Avo vairAgya joIne rAjula satIe paNa A bhavamAM rAgabaMdhanano nAza karI mokSe padhAryA. rAgathI potAnI putrInA peTe ja avataravuM paDyuM 2. mANekajI zeThanuM draSTAMta- mANekajI zeTha pUrvabhavamAM trikamajI zeTha hatA. temane eka ja dikarI khetabAI hatI. temAM temane ghaNo rAga hato. tenA kAraNe potAnI dikarInA peTe ja avataravuM paDyuM. rAgano pratipakSI vairAgya che. te lAvavA mATe A mALA pheravuM chuM. rAga che te Aga jevo che. te ApaNA AtmAne bALe che. jyAre vItarAgatAmAM zAMti che. karela rAganuM bhAna AvavAthI pazcAttApa karyo 3. zrI ratnAkarasUrinuM dRSTAMta-zrI ratnAkarasUrine ratnomAM rAga thayo. rAjA temanI vikatA joI ratno ApatA. te badhAM saMgraha karI rAkhyA hatA. pAlakhImAM besI rAjasabhAmAM jatA kuMDalIyA zrAvake temane joyA. emane ThekANe lAvavA mATe cha mahinA sudhI eka gAthAno artha pUchI chevaTe zrAvake sUrino ratno pratyeno moha choDAvI vairAgya pamADyo. tyAMthI sUri vihAra karI bIje sthAne padhAryA. pachI zrI ratnAkarasUrie potAnA doSo joI pazcAttApa mATe "ratnAkara paccIsI' lakhI che. temAM jaNAve
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ 258 samAdhimaraNa meM bhoga sArA ciMtavyA, paNa roga sama ciMtyA nahIM, Agamana icchayuM dhanataNuM paNa maraNane proDyuM nahIM; nahIM ciMtavyuM meM narka kArAgraha samI che nArIo, madhu bindunI AzA mahIM, bhaya mAtra huM bhUlI gayo." parastrImAM rAga karazo nahIM, kare tene potAno gulAma banAve 4. muMjarAjAnuM dRSTAMta muMja rAjA tailaMga dezanA rAjA sAthe yuddha karavA gayo. telaMga dezanA rAjAe tene jItI laI kArAgRhamAM nAkhyo. tyAM mRNAlavatI te rAjAnI bahena hatI, te muMjarAjA pAse jatI. tenA rAgamAM te rAjA paDI gayo. aai ij che bhojarAjAe muMjarAjAne choDAvavA mATe kArAgRha sudhI suraMga karAvI potAnA makAne suraMga dvArA AvavA jaNAvyuM. tyAre muMjarAjAe te mRNAlavatIne kahyuM ke tuM mArI sAthe cAla. te kahe vicAra karIne kahIza. pachI eNe vicAryuM ke tyAM jaIne mane choDI deze enA karatAM e ahIM rahe te ja sAruM. ema vicArI gupta rIte potAnA bhAIne samAcAra ApyA ke A muMjarAjA suraMga dvArA potAnA dezamAM cAlyo jAya che. te jANI tailaMga rAjAe tene zaheramAM ghara ghara bhIkha maMgAvavA
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNanI ArAdhanA mATe 36 mALAono krama 259 mAMDI. tyAre muMjarAjA kaheto phare che ke strImAM koI rAga karazo nahIM. meM strImAM rAga karyo tethI mane vAMdarAnI jema A ghara ghara nacAve che. rAganA saMskAra kevA bhayaMkara che ke te bhalabhalAne bhulAve ane maraNa paNa karAve. moha jIvane maraNa karAve che 5. zrI rAma ane lakSmaNanuM draSTAMta-"zrI rAmacaMdra ane lakSmaNa banne bhAI baLadeva ane vAsudeva hatA. bannene paraspara apAra sneha hato. eka vAra indrasabhAmAM te bannenA paraspara snehanI prazaMsA thatAM be devo tenI parIkSA karavA AvyA ane lakSmaNanA mahelanI AsapAsa rAmacaMdranA maraNanuM kRtrima vAtAvaraNa UbhuM karI lakSmaNane kahyuM ke zrI rAma svargavAsa pAmyA" e zabdo kAne paDatA ja "hA! rA...ma! kahetAM ja lakSmaNa tyAMne tyAM siMhAsana upara ja DhaLI paDyA ane maraNa pAmyA. juo A saMsAranI vicitratA! hajI zrI rAma to jIvita hatA chatAM tenA maraNanI vAta sAMbhaLatA ja tIvra snehane lIdhe lakSmaNa mRtyu pAmyA.
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ 260 samAdhimaraNa zrI rAma lakSmaNane khabhe upADIne phare che lakSmaNanA svargavAsa pachI jyAre zrI rAma te vAta sAMbhaLe che tyAre tarata ja tyAM Ave che ane lakSmaNanA mRta dehane nihALI jANe ke te jIvatA ja hoya ema mAnIne tenI sAthe vAtacIta kare che. snehIjano ghaNA ghaNA prakAre lakSmaNanA dehano agnisaMskAra karavA mATe samajAve che paNa zrI rAma koInI vAta sAMbhaLatA nathI ane lakSmaNanA mRta zarIrane khabhe upADI sAthe ne sAthe pherave che. tene khavarAvavAnI, navarAvavAnI, suvaDAvavAnI ne bolAvavAnI aneka ceSTAo kare che. jo ke zrI rAmane AtmAnuM bhAna che paNa cAritramohane lIdhe A badhI ceSTAo thAya che. e rIte ceSTAo karatAM divasonA divaso vItI gayA. zrI rAmanuM AvuM svarUpa joI lava ane kuza vairAgya pAmyA potAnA kAkAnuM mRtyu ne pitAnI AvI dazA nihALIne zrI rAmacaMdrajInA putro lava ane kuza bannene saMsArathI vairAgya thayo. banne rAjakumAro nAnI uMmaranA hovA chatAM paNa Atmatattvane jANanArA che ane mahAvairAgyavAna che. are, saMsAranI AvI sthiti! traNa khaMDanA dhaNInI AvI dazA!! ema vicArI vairAgyathI banne kumAro dIkSA levA taiyAra thayA. pitA zrI rAma pAse rajA mAgavA AvyA. zrI rAmanA khabhe lakSmaNano deha paDyo che ne banne rAjakumAroe AvI ati vinayapUrvaka hAtha joDIne vairAgyabharelI vANIthI rajA mAMgI. he pitAjI! A kSaNabhaMgura asAra saMsArane choDI
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNanI ArAdhanA mATe 36 mALAono krama 261 have ame dIkSA levA mAgIe chIe.Ama kahIne jemanA rome rome pradeza pradeze vairAgyanI dhArA ullasI rahI che evA te banne rAjakumAro munidIkSA levA mATe rAmacaMdrajIne namana karI vanamAM cAlyA gayA. banne kumAro ArAdhanA karIne pAvAgaDhathI muktine pAmyA." (akhaMDa ArAdhanAmAMthI) (3) arati--jenA udayathI aNagamatI vastuomAM kheda thAya, aNagamo thAya athavA deSa thAya. dveSano pratipakSI guNa samabhAva che. e meLavavA mATe A mALA gaNuM chuM. koInA pratye dveSa karIza to mane karma baMdhAze mATe samabhAva rAkhavAno abhyAsa karuM. paramakRpALudeve vacanAmRta pAna 156 upara kahyuM che ke'Sa karavo nahIM, karavo to kuzala para karavo.' patrAMka 128 mAM paramakRpALudeva dveSanA phaLa jaNAve che ke enuM moTuM huM nahIM jouM tene ja ghera zreSathI janmavuM paDyuM "vaLI jenuM mukha koI kALe paNa nahIM jou, jene koI kALe huM grahaNa nahIM ja karuM, tene ghera putrapaNe, strIpaNe, dAsapaNe, dAsIpaNe, nAnA jaMtupaNe zA mATe janmyo? arthAt evA SathI evA rUpe janmavuM paDyuM." zreSanA saMskAra parabhavamAM paNa sAthe jAya che. 1. eka kheDUtanuM dRSTAMta-dveSanA saMskAra kevA kAma kare che te jaNAve che - mahAvIra bhagavAna jyAre tripuSTa vAsudeva hatA tyAre te bhavamAM temaNe siMhane mAryo. tenA prANa jatI vakhate bzautamasvAmIno jIva te vakhate temano sArathi hato teNe siMha pAse jaIne kahyuM he siMharAja! tane mAranAra sAmAnya manuSya nathI, te nRsiMha che. te sAMbhaLI tenA prANa gayA.
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ 262 samAdhimaraNa tripuSTa vAsudevano jIva jyAre bhagavAna mahAvIra svAmI thayA, tyAre te siMhano jIva kheDUta thayo. bhagavAne gautamasvAmIne mokalIne te kheDUtane pratibodha pamADI dIkSA apAvI. gautamasvAmI tene bhagavAna pAse laI AvyA. paNa pUrvabhavanA zreSanA saMskAra hovAthI bhagavAnane jotAM ja te gautamasvAmI pratye bolI UThyo ke AvA guru mAre nahIM joIe. ema kahI dIkSA choDIne cAlyo gayo. chatAM ' bhagavAne gautama svAmI dvArA temAM samatinuM bIjAropaNa karAvI dIdhuM. pUrvabhavanA veranA kAraNe A bhavamAM khIlA ThokyA 2. tripuSTa vAsudevanuM - uSNata - mahAvIra bhagavAna jyAre tripuSTa vAsudevanA bhavamAM hatA tyAre tripuSTa rAjAe zayyApALakane pote uMghI gayA pachI saMgIta baMdha karavAnI AjJA karI; paNa zayyApAlakane saMgItamAM rasa paDavAthI baMdha karAvyuM nahIM. tripuSTa rAjA jyAre uThyA tyAre saMgIta cAlu hatuM te joI rAjA kahe tane saMgIta bahu priya che? ema kahI tenA kAnamAM garamAgarama zIzu reDAvyuM. te karmano udaya bhagavAna
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNanI ArAdhanA mATe 36 mALAono krama 263 mahAvIranA bhavamAM Avyo tyAre racyApAlakanA jIve bhagavAnanA kAnamAM khIlA ThokyA. dveSanA bhAvathI A bhavamAM laDyA ane parabhavamAM paNa laDe che 3. be bhAInuM draSTAMta- be bhAI kamAvA gayA. tyAM eka bhAIe bahu kiMmatI hIro lIdho. bIjo bhAI kahe mAre paNa A ja joIe. rastAmAM be jaNA taLAvanA kAMThA upara laDAI karavA lAgyA. laDAI karatA banne jaNa taLAvamAM paDI gayA. tyAM paththara vAgavAthI banne marI gayA, ane kUkaDA thayA. tyAM paNa draSanA pariNAmathI laDavA lAgyA. * sI evuM dveSanuM svarUpa che. ema jANI aratino pratipakSI guNa samabhAva che. te rAkhavAnI zakti meLavavA mATe A mALA pheravuM chuM. | arati eTale aNagamo athavA TheSabhAva.
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ 264 samAdhimaraNa dveSabhAvanA saMskAra paNa bhavobhava cAle 4. suMdara zeTha ane tenA putranuM dRSTAMta- susamApuramAM caMdrarAjAnI rAjadhAnImAM eka suMdarazeTha nAmano vaNika raheto hato. tene surapriya nAmano eka putra hato. paNa pUrvanA saMskAra pitAnA hRdayane bALanAra hato. ekavAra pitAe kahyuM cAlo paradeza kamAvA jaIe. nagara bahAra AvatAM vaDa nIce AMkaDAnuM jhADa joI pitA bolyo-putra! A AkaDAnA mULamAM koIe dhana aI dATeluM lAge che. che! putre kahyuM to kADhI laIe. pitA kahe sAro divasa joI kADhIzuM. rAtre pitAne vicAra Avyo ke A dhana putra laI leze ane uDADI deze. tethI rAtre tyAM jaI dhana kADhI bIjI jagyAe dATI ghare AvI suI gayo. putrane vicAra Avyo ke pitA sutA che tyAM sudhI huM jaI te dhanane kADhI lauM. tyAM jaI joyuM to kaMI maLyuM nahIM. tethI pitA pAse AvI kahyuM - tame ja dhana laI gayA cho. te dhana batAvo nahIM to mArI nAkhIza. pitA kahe tuM laI gayo che. ema rakajhakamAM putre pitAne mArI nAkhyo. pachI pastAvo thayo ke bApane gumAvyA ane dhana paNa gumAvyuM.
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNanI ArAdhanA mATe 36 mALAono krama have suMdara zeTha marI jyAM dhana dATyuM hatuM tyAM ja dhananI Asaktine lIdhe gho thaI moDhAmAM ratna mALA rAkhI te eka vAra beThI hatI. tene joI tenA ja putra surapriye tene mArIne te ratnamALA laI ghara tarapha cAlyo. 265 rastAmAM jJAnIpuruSano yoga thayo rastAmAM muni mahAtmAne joI te bolyo ke huM pUchuM tenA javAba Apa, nahIM to tArI burI dazA thaze. tyAre te avadhijJAnI muni bolyA--he surapriya ! tArA bApane teM mAryo te huM jANuM chuM ane tAro pUrvabhava paNa jANuM chuM. te sAMbhaLI surapriya tenA pagamAM paDyo. ane mAro pUrvabhava zuM che te kRpA karI jaNAvo. muni mahAtmA kahe--sAMbhaLa. vidhyAMcaLa parvatanI aTavImAM eka madajharato hAthIono pati raheto hato. te ghaNo julmI hato. tene eka divasa siMhe pakaDyo ane mArI nAkhyo. te siMhane aSTApade mArI nAkhyo. te siMha marIne pahelI narake gayo. narakamAMthI nIkaLI A nagaramAM tAro pitA suMdara nAme thayo. tuM pUrvabhavamAM hAthI hato. tane tArA pitAnA jIva siMhe pUrvabhavamAM mAryo mATe A bhavamAM teM tArA pitA suMdarazeThane mAryo ane tAro pitA dhananI AsaktithI gho thaI dhana TelI jagyA upara ratnamALA sAthe beTho hato, tene joI meM mArI nAkhI.
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ 266 samAdhimaraNa prathama jeNe te dhana dATyuM hatuM, teno mAlika sApa thaIne te dhana upara dara karIne rahyo. tyAMthI marI AkaDAnuM jhADa thaI te dhana dATelI jamIna upara ja Ugyo. A badhuM sAMbhaLI surapriyane jAtismaraNajJAna thayuM. tethI pazcAttApa karavA lAgyo. pApathI chUTavA have huM AtmahatyA muni bhagavaMte kahyuM--AtmahatyA karavAthI pApathI chUTAya nahIM paNa adhika pApa thAya che. krodha ne mAyA para vijaya meLavIne have saMvara ane saMvega rasamAM jhIlI sugatine prApta kara." munirAjanI A vANI surapriyanA hRdayamAM UtarI gaI. jyAM dhana dATeluM hatuM tyAMthI badhuM dhana kADhI tenuM dAna karI, ratnamALA rAjAne ApI pote dIkSA laI lIdhI. zreSathI navA navA bhava gharI ekabIjAne mAravAnA bhAva surapriyamuni vihAra karatA karatA susamApuramAM AvyA. suMdarazeThano jIva gho marIne have siMcANo pakSI thayo hato. muni pratyenA dveSathI teNe, rAjAnI rANIe ratnamALA kADhIne mukI hatI te laI muni AgaLa jaIne nAkhI. rAjAe tapAsa karAvatAM muni AgaLathI ratnamALA maLI. rAjAe kahyuM : munine phAMsIe caDhAvo. phAMsIe caDhAvyA pachI dorI kheMcavA lAgyA ke dorI tuTI gaI ane phAMsI tuTIne siMhAsana banI gayuM. munirAja to dhyAnAvasthAmAM ja rahyAM hatA. tenA pariNAme kevaLajJAnanI prApti thaI. devoe suvarNanuM kamaLa racyuM. rAjA vagere badhA darzana karavA AvyA. rAjAe muninI kSamA mAgI. sAme beThelo siMcANo pakSI muni pratye dveSa bhAva rAkhato hato tene uddezIne kevaLI bhagavaMta bolyA-tArA ghaNA duSkarmo nAza pAmI gayA che. te sAMbhaLI siMcANo paNa jAtismaraNajJAna pAmyo. AvA dveSathI bhavobhava eka bIjAne mAre ane durgatimAM jAya che. mATe koI pratye dveSa karavo nahIM.
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNanI ArAdhanA mATe 36 mALAono krama 5. zrI pArzvanAtha ane kamaThanuM dRSTAMta zrI pArzvanAtha bhagavAna pratye kamaThe deza bhava sudhI vera lIdhuM. dasamA bhavamAM dveSathI prabhu upara khuba jaLa varasAvI temane DubADavAno prayatna karyo; paNa dharaNendranuM Asana kaMpAyamAna thavAthI tyAM AvI dharaNendra padmAvatIe temane upara uThAvI lIdhA ane prabhunA zira upara chatrarUpe nAganI phaNAo karI. tethI kamaThano jIva je saMvara nAme deva hato te dharaNendra nI dRSTi paDatA ja tyAMthI DarIne bhAgI gayo. -1{{N AN 267 koI pratye dveSa rAkhe to tenA ja ghera janme "dveSa thAya tyAre thAya che ke AnuM moDhuM paNa na jouM, saMbaMdha na rAkhuM; paNa pAchuM jIvane tyAM ja janmavuM paDe che. prabhuzrIjI eka dRSTAMta ApatA ke eka muni gRhasthane tyAM bhikSA mATe gayA, vakhate gRhastha ane tenI strI potAnA chokarAne ramADatA hatA te joI muni hasyA. gRhasthe pUchyuM kema hasyA ? munie kahyuM, "tamane khoTuM na lAge to kahuM. tamArI strIthI je puruSa krIDA karato hato tene tame mAryo hato, te ja marIne A tamAro chokaro thayo che.'' (bo.2 pR.24)
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ 268 samAdhimaraNa AtmAne kadI maraNa che ja nahIM ema mAnI sadA nirbhaya rahuM (4) bhaya-je karmanA udayathI amuka sthAno ke padArtha dekhI bhaya lAge te bhayasaMjJA. koI paNa prANI pratye ApaNA vatI bhaya lAge nahIM ema vartavA jaNAvyuM. nahIM to bIjA bhavamAM te Darapoka thAya. mATe bhayasaMjJAne nivArI niDara thavA mATe A mALA gaNuM chuM, ema bhAvanA bhAvavI. AtmA ajara amara avinAzI che ema jANI nirbhaya rahuM. tenA mATe bhayabhaMjana evA bhagavAnane saMbhArI nirbhaya rahuM. "dharma dharaNa tAraNataraNa, zaraNacaraNa sanmAna; vijJaharaNa pAvanakaraNa, bhayabhaMjana bhagavAna." -zrImad rAjacaMdra (pR.2) 1. pa. pU. prabhuzrIjInuM hRta-pa.pU.prabhuzrIjI giranAra parvata uparanI guphAmAM zrI mohanalAlajI mahArAja sAthe nirbhayapaNe traNa divasa rahyAM hatA. tyAM rAtre vyaMtaro vagere devoe vijaLInA camakArA sAthe aneka upasargo karyA chatAM pote niDara rahI tyAM ja rahyA. 2. kAmadeva zrAvakanuM uSNata-kAmadeva zrAvaka nirbhayapaNe rAtre smazAnamAM dhyAna dharatA. te vakhate deve temane calAyamAna karavA AkhI rAta upasarga karyA chatAM te nirbhaya rahyA. tethI deve pragaTa thaI temanI mAphI mAgI. temanuM draSTAMta bhagavAna mahAvIra sAdhu sAdhvIone ApatA hatA.
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNanI ArAdhanA mATe 36 mALAono krama 269 3. ajunamALInuM dRSTAMta- arjunamALI 6 jaNane roja mArato hato. kAraNake tenA zArIramAM yakSe praveza karyo hato. 6 jaNane mAryA pachI e dizA tarapha loko jatA hatA. e dizA tarapha ja bhagavAna mahAvIra padhAryA. zeThaputra sudarzane vicAryuM ke mAre to bhagavAnanA darzana karyA vagara AhArapANI levA nathI. tethI te bhagavAnanA darzana karavA mATe gharathI ravAnA thayo. gharanA badhAe nA pADI chatAM paNa zeThaputra bhagavAnanA darzana karavA gayo. rastAmAM arjuna mALI mAravA mATe Avyo paNa e to nirbhaya rahyo ane sAgAra anazana laIne tyAMja dhyAnamAM Ubho rahI gayo. yakSa paNa dhyAnanA prabhAve arjuna mALImAMthI nAsI gayo. ema maraNanA ke roganA ke koI duHkhanA prasaMge paNa huM nirbhaya rahuM, e guNa meLavavA mATe A mALA pheravuM chuM ema bhAvanA karavI. (5) zoka-jenA udayathI iSTano viyoga ane aniSTano saMyoga thAya che tyAre jIvane zoka thAya che, aphasosa thAya che. enAthI navIna karmano baMdha thAya che. zoka e ArtadhyAna che. enAthI tiryaMcagatimAM javuM paDe che. ema vicArI zokarahita thavA athavA zAMtabhAvamAM rahevA mATe A mALA pheravuM chuM. 1. sukauzalakumAranI mAtAnuM dRSTAMta-sukauzalakumAre dIkSA lIdhI. tethI tenI mAtA atyaMta zokAtura thaI mahela uparathI paDatuM mUkyuM. Ama ArtadhyAnathI maraNa karIne te vAghaNa thaI
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ 270 samAdhimaraNa che mATe azoka dazA prApta karavA A mALA pheravuM chuM. 2. eka zeThanuM dRSTAMtazeTha apAsarAmAM moDA AvyA tyAre eka jaNe pUchyuM ke kema Aje moDuM thayuM? tyAre zeThe kahyuM ke gharanA mahemAnane vaLAvavA gayo hato. potAno ja putra marI gayo hato chatAM tene mahemAna samajI zoka na karyo. paNa zAMti rAkhI. (6) jugupsA-jenA udayathI durgadhavALA padArtho dekhI dhRNA thAya; tiraskAra thAya che. evI dhRNA athavA vicikitsA mane thAya nahIM, tenA mATe A mALA pheravuM chuM. 1. prabhAvatI rANInuM dRSTAMta-prabhAvatI rANIne tyAM deva sAdhuveSe parIkSA karavA mATe Avyo. prabhAvatI rANIe bhAvathI AhAra pANI ApyA. paNa deve mAyAthI tyAM durgadhamaya UlaTI karI. tethI gharanA nokara cAkara paNa tyAMthI khasI gayA.
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNanI ArAdhanA mATe 36 mALAono krama 271 prabhAvatI rANI ane rAjA potAno doSa kADhatAM emane sApha kare che. teTalAmAM temanA uparI ja durgadhamaya UlaTI karI. tyAre rAjA rANI vicAre che ke amArAthI AhAramAM bhUlathI kaMI bIju apAI gayuM haze ema mAnyuM. paNa samyadraSTinuM nirvicikitsaka aMga pragaTeluM tethI emaNe jugupsA karI nahIM. mumukSu vagerenA maLamUtra, kapha vagere joI durgacchA karavI nahIM. paNa temanI sevA cAkarI karavI. durgacchA karavAthI kevuM phaLa Ave tenuM draSTAMta nIce pramANe che : 2. eka zeTha putrInuM draSTAMta-eka zeThanI putrI hatI. zeThane tyAM grISma RtumAM muni bhagavaMta vahoravA padhAryA. zeThe putrIne vahorAvavA kahyuM. te vahorAvatI vakhate muninA zarIramAMthI pasInAnI vAsa AvavAthI teNe moDhuM macakoryuM. ane vicAravA lAgI ke A kevo dharma ke nAhavAnuM paNa nahIM. ema dharma pratye ane muni pratye jugupsA karavAthI te vaizyAnA peTe avatarI, ane tenuM zArIra paNa atyaMta dudhavALuM thayuM. | mATe mArAmAM nirvicikitsaka guNa pragaTe, tenA mATe A mALA pheravuM chuM.
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ 272 samAdhimaraNa 3. zrIkRSNa mahArAjanuM kRSNata-zuddha samyatva pAmelA evA zrIkRSNa mahArAjAe gaMdhAtA kUtarAmAM paNa guNa joyo. tenA dAMta joIne AnaMda pAmI bolI UThyA ke enA dAMta kevA suMdara che, paNa durgadha joI jugupsA karI nahIM. 4. rAjA ane maMtrInuM dRSTAMtarAjA ane maMtrI vagere ghaNA loko bahAra pharavA gayA hatA. tyAM AkhA gAmanuM pANI AvatuM hovAthI gaTaramAM durgadha AvatI hatI. rAjA vagere badhAe nAka upara kapaDuM mUkyuM. paNa maMtrIe nAka baMdha karyuM nahIM. rAjAe kahyuM ke kevI bhayaMkara durgadha Ave che. maMtrI kahe mahArAja pANI to nirmaLa ja che. rAjA kahe, nA A pANI to gaMdhAtuM che. maMtrI kahe Apane koI vakhata batAvIza. pachI maMtrIe ekavAra te
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNanI ArAdhanA mATe 36 mALAono krama gaTaranuM pANI maMgAvI tene prakriyAvaDe zuddha karyuM. rAjAne potAnA ghera jamavA bolAvyA. pIvAne pelA gaTaranuM zuddha karela pANI ApyuM. rAjA kahe AvuM sarasa pANI kyAMthI lAvyA? maMtrI kahe mahArAja! A te gaTaranuM pANI che temAM have koI durgaMdha nathI. tene A pramANe aneka ghaDAomAMthI nitArIne zuddha karavAmAM Avela che. FEARED 273 IT Ama vastunA vAsta vika svarUpane vicArI ghRNA karavAnuM mUkavA mATe ane eno pratipakSI nirvi cikitsaka guNa pragaTavA mATe A mALA pheravuM chuM.
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa (7) strIveda- eTale puruSa sAthe samAgamanI bhAvanA thavI te strIvedano udaya che. strIe puruSamAM moha na karavo. moha karavAthI pharI tenA sAthe bhava karavA paDe che. mATe strIveda kSaya thavA ane huM AtmA chuM e bhAvane dRDha karavA A mALA pheravuM chuM. 1. eka strInuM dRSTAMta- eka strI paraba upara pANI pAtI hatI. tyAM eka rAjA jaMgalamAM bhUlo paDavAthI AvI caDhyo. rAjAne tarasa lAgavAthI te strIe pANI ApyuM. pachI rAjA javA maMDyA. te vakhate strIe tene javAnI nA pADI. 274 tenA upara tene atyaMta rAga thayo tethI javAnI nA pADI chatAM rAjA gayo. jyAM sudhI rAjA dekhAyo tyAM sudhI tenI sAme te joI rahI, pachI te rAjA adRzya thayo ke te strI maraNa pAmI. strIvedajanya vAsanA te chANanA agni jevI che. te aMdara baLyA kare paNa bahAra dekhAya nahIM. (8) puruSaveda- eTale puruSane strI sAthe samAgamanI icchA thAya te puruSavedano udaya che. puruSavedanI vAsanA ghAsanA bhaDakA samAna che. te joramAM bhaDako thaI olavAI jAya che. puruSa strImAM rAga na karavo. nahIM to tenA peTe avataravuM paDaze.
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNanI ArAdhanA mATe 36 mALAono krama 275 1. vezyAmAM rAganuM vrata- eka vezyAmAM 22 jaNane rAga hato. teo bagIcAmAM kAmalatA vezyA sAthe krIDA karatA hatA. tyAM soma munine joI dveSathI temane mAravA doDyA. dveSamAM bhAna bhUlI rastAmAM jaLarahita kUvAmAM paDI gayA. eka bIjAnA zastra vAgavAthI bAvIseya marI pyA. te joI munie gurune pUchyuM : bIcArA badhA ja sukRta karyA vinA mRtyu pAmyA to emanI zI gati thaI haze? gurue kahyuM teo marIne vezyAnA stanamAM kRmipaNe utpanna thayA che. tyAMthI - I SI CII III ITT III I II ] marI tenA peTamAM karamiyArUpe, tenI viSTAmAM, mUtramAM, ghUMkamAM, baLakhAmAM, nAkanI lIMTamAM utpanna dhaze. tathA tenA gharanA khALamAM saMmUrNima deDakArUpe janma leze. vaLI tenA gharamAM uMdara thaze. te vezyAnA AMgaNAmAM viSTA vagereno AhAra karanArA bhUMDa thaze. pRthvI Adi aneka bhavomAM paribhramaNa karaze ane jainadharmanI niMdAnA kAraNathI temane bodhiratnanI prApti atyaMta dularbha thaze. (u.prA.bhA.bhA.4nA AdhAre) tethI he jIva strImAM moha karIza nahIM. jyAM jyAM rAga karIza tyAM tyAM pharI pharI anekavAra janmavuM paDaze. ema vicArI vairAgyabhAva lAvI puruSavedano kSaya karavA ane huM AtmA chuM paNa deha nathI e bhAva draDha karavA A mALA pheravuM chuM. mAyA kapaTathI mANasa puruSaveda chedI bIjA bhave strI banI jAya; ane saraLabhAvathI strIve chedI puruSa bane e para eka draSTAMta che te A pramANe
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ 276 samAdhimaraNa strI mArIne puruSa zAthI thAya? 2. nAgila ane nAgilAnuM uSNata-"zrI gautamasvAmIe bhagavAna mahAvIrane pUchyuM ke he bhagavAna! strI marIne puruSa zAthI thAya? prabhu kahe H he gautama! je strI saMtoSI hoya, vinayavALI hoya, saraLa cittavALI hoya ane sthira svabhAvavALI hoya, vaLI je strI haMmezA satya bole te strIveda chedIne puruSa thAya, jemake nAgilA marIne padma zeTharUpe avatarI. puruSa marIne strI zuM karavAthI thAya? zrI gautamasvAmIe pUchyuM ke he dayALu prabhu! puruSa marIne strI kyAre thAya? prabhue kahyuM : he gautama! je puruSa capaLa svabhAvavALo, mUrkha, kadAgrahI hoya, vaLI mAyA ane kUDakapaTa vaDe svajanane Thagato hoya, koIno vizvAsa na kare ane vizvAsaghAta kare te puruSa marIne strI thAya che. jema ke nAgila zeTha marIne padma zeThanI strI padhinIrUpe janmI. te A pramANe che : svastimatI nagarImAM nayasAra nAme rAjA rAjya karato hato. nAma pramANe rAjAmAM guNo hatA. te nagarImAM palpa nAmano zeTha raheto hato. te satya vaktA ane saMtoSI hato. tene padminI nAmanI patnI hatI. te padminI jo ke svarUpavatI hatI paraMtu mukhamAM rogavALI, karkaza svaravALI, asatya bolanArI ane mAyAvI hatI. pAzeThe teno mukharoga dUra karavA ghaNA upacAra karyA paraMtu tenA roganI zAMti koI rIte thaI nahIM. te vakhate padminIe manamAM kapaTa rAkhIne potAnA patine kahyuM: 'tame bIjI strI paraNo." zeThe kahyuM: mArA manamAM saMtoSa rahelo che. mATe tArA sivAya bIjI strInI mane icchA nathI, have pharIvAra A vAta tuM mArI AgaLa karIza nahIM." AthI te padminI manamAM rAjI thaI. zeThe jaMgalamAM ghanano nidhi joyo ekavAra te padma zeTha nagaranI bahAra AvelA junA udyAnamAM deha ciMtA - jaMgala javA mATe gayA. te vakhate ghaNo varasAda paDyo tethI dhuLa dhovAI javAthI eka dhanano nidhI carU tyAM ughADo thayo. padhazeThe te dhanathI bharelo carU joyo. chatAM tene grahaNa karyo nahIM. te zeTha to nidhAnane te ja sthitimAM joIne ghera AvyA. A vakhate koI rAjapuruSa te udyAnamAM Avelo hato. teNe paNa te nidhAna tathA padma zeThane tyAM joyA. padma zeTha te nidhAna lIdhA sivAya cAlyA gayA tyAre te rAjapuruSe rAjasabhAmAM AvIne rAjAne vAta karI ke "mahArAja! Aje padma zeThe vanamAM eka
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNanI ArAdhanA mATe 36 mALAono krama 277 nidhAna joyuM che, te nidhAnane tyAM ja rahevA daI te potAnA ghera gayA che. paraMtu mane lAge che ke kadAca rAtrie te nidhAnane potAnA ghare laI jaze." rAjAe kahyuM : "tuM te vanamAM jA, ane sAvadhAna rahIne tapAsa rAkha ke zeTha rAtre AvIne zuM kare che? pachI AvIne mane sarva hakIkata jaNAvaje." jevI ApanI AjJA. ema kahIne te rAjapuruSa vanamAM AvI chupAIne rahyo. - rAtre te rAjapuruSa te vanamAM padma zeThanA AvavAnI rAha jovA lAgyo. paNa padma zeTha to te dizA tarapha na ja AvyA. AkhI rAta purI thaI gaI, tyAre te rAjapuruSa nirAza thaIne rAjA pAse AvIne kahevA lAgyo : mahArAja! rAtrimAM paNa te zeTha tyAM AvyA nathI." rAjapuruSanuM vacana sAMbhaLI rAjAne ghaNo acaMbo thayo, kAraNake teNe AzA rAkhI hatI ke te padhazeTha nidhAna levAne rAtrie jarUra Avaze. rAjAne Azcarya thayuM, tethI khulAso meLavavAne rAjasabhAmAM padhazeThane bolAvI tenuM rahasya pUchyuM : "he zeTha! tame te nidhAna kema grahaNa karyuM nahIM?" zeTha kahe mArI pAse saMtoSa nAmano akSayanidhi che zeThe kahyuM: "he mahArAjA! mArI pAse akSayanidhi che, tethI mAre te nidhAnanI jarUra nathI." 'tamArI pAse evo kayo akSayanidhi che ke tame dhana bharelA te nidhine joyA chatAM lIdho nahi?" mArI pAse "saMtoSa" nAmano akSayanidhi hovAthI mane bIjA koI nidhine levAnI icchA thatI nathI, kAraNa ke jenI pAse A nidhi che te parama sukhI che. kahyuM che ke "saMtoSaH parama sukha'." saMtoSI nara sadA sukhI. zeThano saMtoSa jANIne rAjA ghaNo khuzI thayo. zeThane lobharahita jANIne rAjAe zeThane nagarazeTha" banAvyA. A pramANe te padma zeTha sukhe potAno kALa pasAra karavA lAgyA. ekavAra te vanamAM koIka zrutakevalI bhagavAna padhAryA. temane vaMdana karavA mATe padmazeTha te vanamAM gayA. nayasAra rAjA paNa gurune vaMdana karavA mATe tyAM AvyA. gurune vaMdana karI temanI AgaLa dharmopadeza sAMbhaLyo. dezanAne aMte padma zeThe UThIne be hAtha joDI vinayapUrvaka vinaMtI karI gurune pUchyuM : mArAmAM kayA kAraNathI saMtoSa utpanna thayo? ane mArI patnI aspaSTa svaravALI zAthI thaI te kRpA karIne jaNAvo. bhagavaMte beyanA pUrvabhava jaNAvyA zeThano prazna sAMbhaLI guru bhagavaMte kahyuM ke pUrva bhavamAM tame banne nAgIla zeTha ane nAgilA zeThANI nAme patipatnI hatA. tamAro mitra paradeza kamAvA mATe gayo, tyAre tamAre tyAM teNe thApaNa mUkI hatI. te zeTha kamAIne ghera AvatAM rastAmAM coroe tenuM dhana laI lIdhuM ane zeThane
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ 278 samAdhimaraNa mArI nAkhyA. te samAcAra jANI tamArA mitranI patnI ane putra tamArI pAse potAnI mUkelI thApaNa levA AvyA. tyAre nAgIla zeThe kahyuM ke kone thApaNa ApI che. amArI pAse thApaNa mUkI nathI. pachI te mAtA ane putre rAjA pAse phariyAda karI. rAjAe te nAgila zeThane bolAvyo. tyAre kahe ke mane thApaNa ApI nathI. rAjAe kahyuM ke koI sAkSImAM hatuM. tyAre mAtA ane putre jaNAvyuM ke emanI patnI sAkSImAM hatI. tethI nAgilAne bolAvI. je satya hoya te ja kahevuM rAjAe nAgilAne pUchyuM ke tamAre tyAM thApaNa emaNe mUkI che. te vicAramAM paDI gaI ke eka bAju nadI ane bIjI bAju vAgha che. paNa je satya hoya te ja kahevuM. ema vicArI teNe kahyuM ke amAre tyAM thApaNa mUkI che. rAjAe te thApaNa pAchI apAvI ane nAgilAno rAjAe satkAra karyo. zeThane zikSA karavAnuM kahyuM
Page #283
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNanI ArAdhanA mATe 36 mALAono krama 279 tyAre nAgilAe tene choDAvyo. nAgilAe te bhavamAM muni bhagavaMtane dAna ApyuM hatuM. ane satya bolI tethI dAna ane satyanA prabhAve te marIne potAno strIveda chedI puruSa thaI ane nAgila zeThe mAyA karI thApaNa oLavI hatI tene lIdhe te marIne aspaSTa svaravALI A tArI strI thaI che. te sAMbhaLIne banne jaNAe dIkSA lIdhI ane te ja bhave strIveda ane puruSavedano kSaya karI mokSe padhAryA. (gautamapRcchAnA AdhAre) (9) napuMsaka veda- eTale strI puruSa banne sAthe samAgamanI kAmanA thavI te napuMsaka vedano udaya che. napuMsakavedajanya vAsanA te nagaramAM lAgelA pracaMDa agni samAna che. ema jJAnI puruSoe zAstromAM varNavela che. he jIva! vAsanAmAM ghaNI vRtti rAkhIza to napuMsakaveda prApta thaze, bhAvonI sthiti ghaNI kharAba raheze ane tethI adhogati thaze. mATe saMpUrNa vAsanA rahita thavA A mALA pheravuM chuM. evI bhAvanA, mALA pheravatA sudhI bhAvavI. napuMsaka veda zAthI baMdhAya? to ke bhogo bhogavavAnI atyaMta vAsanA hoya to napuMsakapaNuM prApta thAya. athavA prANIonA puruSa cihna, kAna, hoTha vagere aMgo kApavAthI paNa napuMsakavedano baMdha paDe che. A viSe draSTAMta nIce pramANe : kayA karmathI napuMsaka-hijaDo thAya? 1. gotrAsanuM dRSTAMta- zrI gautamasvAmIe prabhune sAtamo prazna A pramANe pUchyo : "he dayALu prabhu! A jIva kayA karmathI napuMsaka-hijaDo thAya che? zrImahAvIra paramAtmAe kahyuM : "gautama! je puruSa ghoDAne, vRSabhane, bakarA vagere pazune chedana karI nilaMchana (puruSacihnathI rahita) kare che, teonA galakaMbala vagere chede che, kAna vagere avayavone kApe che, jIvahiMsA kare che, te jIva sarva aMgo vaDe hIna thAya che, ane napuMsakapaNAne pAme che. jemake mahApApI gotrAsa napuMsakapaNAne pAmyo te sAMbhaLa-" hastinApura nAmanuM eka nagara hatuM. tyAM sunaMda nAmano rAjA da. raheto hato, te gAmamAM gAyono eka vADo hato. (A- A che _ S , te vADAmAM saMdhyA samaya pachI gAyo sukhe rahetI raheto hato, te gAmamAM pIvAnA ja che ke hatI.
Page #284
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa te vADAmAM bhIma nAmano eka mANasa raheto hato. tene utpalA nAmanI bhAryA hatI, tene gotrAsa nAmano eka putra hato. A gotrAsa duSTa buddhivALo, nirdayI, pApI ane jIvono ghAta karanAro hato. 280 ekavAra rAtrimAM jyAre vADAnA cokIdAro UMghI gayA tyAre te gotrAsa UThyo teNe eka charI hAthamAM lIdhI. vADAmAM jaIne te koIka gAyanA pUchaDAM, koIka gAyanA nAka, koIka gAyanA hoTha, koIkanI jIbha vagere kApI nAkhyAM. A pramANe teNe pApa karatA karatA potAnuM pAMcaso varSanuM W80424 AyuSya pUruM karyuM, te mahApApane lIdhe marIne bIjI narakamAM nArakIpaNe utpanna thayo. te bIjI nArakImAM upajelo gotrAsano jIva ghaNAM duHkhe nArakInuM AyuSya pUruM karIne A ja nagaramAM subhadra nAme zeThanI sumitrA nAmanI bhAryAnI kUkhe putrapaNe utpanna thayo. tenuM nAma ujjIita rAkhavAmAM AvyuM. te ujjita moTo thayo tyAre mahApApI ane durAcArI thayo, tethI tenA kuTuMbIjanoe tene gharamAMthI kADhI mUkyo. divaso jatA te ujjita sAta vyasanane sevanAro mahA anarthane karanAro thayo. have te nagaramAM eka kAmadhvajA nAmanI ati rUpavALI vezyA hatI. te kAmadhvajA ghaNA dezanI bhASA jANanArI ane catura hatI. sunaMda rAjAnI te premapAtra hatI. eka vAra te kAmajAne joI tenA rUpathI mohita thaI tenA gharamAM peTho. rAjAnA mANasoe tene kAmadhvajAnA gharamAM praveza karato joyo. tethI teo te gharamAM peThA. pachI tene bAMdhIne rAjAnI AgaLa laI gayA. tene joIne rAjA ghaNo gusse thayo. rAjAnA AdezathI rAjapuruSoe ene khUba rIbAvI rIbAvIne mArI nAkhyo. maraNa pAmIne te ujgita ratnaprabhA nAmanI pahelI nArakImAM utpanna thayo. tyAM duHkhapUrvaka potAnuM AyuSya pUruM karIne te gotrAsano jIva ahIM napuMsakapaNe utpanna thayo che. pUrvabhavamAM teNe gAyonA avayavo chedIne ghaNAM pApakarmo bAMdhyA hatAM tethI A bhavamAM tenA hAthapaga kapAyA che. A kAraNathI lokoe kadI nirvAMchana karma karavuM nahi. (gautamapRcchAmAMthI)
Page #285
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNanI ArAdhanA mATe 36 mALAono krama 281 samAdhimaraNa parva ujavavAnI rUparekhA "divALIparva ahIM nIce pramANe UjavAya che, te yathAzakti tamAre bhAva pramANe UjavI zakAya te arthe lakhyuM che. jene samAdhimaraNa sahita deha choDavAnI bhAvanA che tene AcaravA arthe varSamAM cAra divasa pa.u.pa.pU. prabhuzrIjIe kRpA karI jaNAvela che - dhanaterasa, kALIcaudaza, divALI ane navo paDavo. A cAra divasa dharmadhyAnamAM eTale bhaktibhAvamAM gALavA; brahmacarya teTalA divasa pALavuM; sAdo khorAka ke eka vakhata jamavAno niyama, upavAsa Adi bane teTalo tyAga-vairAgya rAkhavo. nitya niyamamAM bhakti karatA hoIe te uparAMta nIce jaNAvyA pramANe roja 36 mALA gaNavI. kula 144 mALA cAra divase maLIne thAya. eka sAthe 36 mALA na gaNAya to 18 mALA gaNI kaMI ArAma laI pharI 18 mALA gaNavI. teno krama ane mALA pheravatAM je bhAvanA rAkhavAnI te have lakhuM chuM - chatrIsa mALAno krama "sahajAtmasvarUpa paramaguru" e maMtranI traNa mALA prathama gaNavI. pahelI mALAmAM samyaka darzana pAmavAnI bhAvanA, bIjImAM samyakajJAna ane trIjImAM samyakSyAritranI bhAvanA karavI. 28 mALA "paramaguru nigraMtha sarvajJadeva" e maMtranI nIcenI bhAvanA saha pheravavI. pahelI traNa mALA mithyAtvamohanIya, mizramohanIya ane samakitamohanIya kSaya thavA eTale lAyaka samakita thavA e traNa mALA pheravavI. pachI anaMtAnubaMdhI krodha, mAna, mAyA, lobha javA cAra mALA, ane apratyAkhyAnI krodha, mAna, mAyA, lobha javA bIjI cAra mALA ane pratyAkhyAnI krodha, mAna,
Page #286
--------------------------------------------------------------------------
________________ 282 samAdhimaraNa mAyA, lobha javA trIjI cAra mALA ane saMjvalana krodha, mAna, mAyA, lobha javA cothI cAra mALA; eTale samaktine rokanAra anaMtAnubaMdhI kaSAya, dezavratane rokanAra apratyAkhyAna kaSAya ane munipaNAne rokanAra, pratyAkhyAna kaSAya tathA paramazAMti ke kevaLajJAnane na pragaTavA de tevA saMjavalana kaSAya TALavA e 16 mALA thaI. have 9 mALA nava doSa javA pheravavAnI che. hAsya, rati, arati, bhaya, zoka, dugaMchA, (jugupsA), strIveda, puruSaveda, napuMsakaveda e traNa malina bhAva kSaya thavA nava mALA gaNavI. pAMca mALA rahI te jJAna upara AvaraNa karanAra pAMca kama TALavA bhAvanA karavAnI che. 1. matijJAna nirmaLa thavA, 2. zrutajJAna pragaTavA, 3. avadhijJAna thavA, 4. mana:paryavajJAna UpajavA. 5. kevaLajJAna prakAzavA, pAMca mALA "Atama bhAvanA bhAvamAM jIva lahe kevaLajJAna re."nI pheravavI. banne maLI bhakti cAra divasa karazo to ghaNo AnaMda ane uttama bhAva pharazejI. roja na bane to pahelo divasa bhegA maLI mALA pheravazo. 3OM zAMtiH zAMtiH zAMtiH" (bo.3 pR.605) have cAritra mohanIya karmanI prakRtione samajavA mATe nIce thoDA draSTAMto ApyA che : anaMtAnubaMdhI kaSAya anaMtakALa sudhI jIvane saMsAramAM rajhaLAve che anaMtAnubaMdhI kaSAya upara gaMdarya ane nAgadattanuM dRSTAMta - "je mANasa sarpa tulya krodha, mAna vagere kaSAyone jarA paNa vaza thato nathI, te nAgadattakumAranI peThe muktipadane pAme che. te nAgadattanuM draSTAMta A pramANe che : pUrve koI be sAdhuo tapa karavAthI svarge gayA. tyAM rahyA paNa te bannee mAMhomATe nakkI karyuM ke "ApaNAmAMthI je pahelo eNvIne mRtyulokamAM jAya tene, bIjAe AvIne pratibodha karavo. - have lakSIpura nagaramAM datta nAme zeTha hato. tene ghera svargamAMthI eka sAdhuno jIva AvIne putrarUpe avataryo. tenuM nAgadatta nAma pADyuM. te boMtera kaLAomAM kuzaLa thayo ane sarpane ramADavAnI krIDAmAM vyasanavALo thayo. tethI tenuM nAma gaMdharva nAgadatta pADyuM. have svargamAM rahelA bIjA deve avadhijJAnathI potAnA mitrane gAnatAna ane sarpa ramADavAno vyasanI jANI, jyAM nAgadatta sarpo sAthe udyAnamAM krIDA karato hato tyAM te deva gAruDI banI sarpo laIne Avyo. tenA mitroe kahyuM A koI navo gAruDI jaNAya che.
Page #287
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNanI ArAdhanA mATe 36 mALAono krama 283 tuM mArA sapane khelAva huM tArA sarpone khelAvuM nAgadatte pUchyuM : "A karaMDIyAmAM zuM che?" deve kahyuM : "sarpo che." tyAre nAgadatte kahyuM-'tuM mArA sapone khelAva ane huM tArA sapoMne khelAvuM." deva gADika nAgadattanA sarpo sAthe khelyo. sarpoe DaMsa mAryo chatAM te mRtyu pAmyo nahIM. tyAre nAgadatta IrSyAthI kahevA lAgyo-"have lAva tArA sarpone. tenI sAthe huM krIDA karuM." gAruDI veSadhArI deve kahyuM-mArA sarpo tane Dasaze ane tAruM mRtyu thaze. tyAre nAgadatte abhimAnathI kahyuM-'mUka tArA sapane." tyAre gADika deve kahyuM- mArA sapa karaDe to koIe mane doSa devo nahIM gaMdharva nAgadatta mArA sarpa sAthe khelavAnuM kahe che, to te sarpa jo tene DaMsa de to koIe mane doSa devo nahIM, kAraNa ke A pahelo sarpa sUrya samAna rakta netravALo ane tyAkRtyanuM bhAna bhUlI jAya evo che. tenuM roSa athavA krodha nAma che. bIjo sarpa meruparvatanA UMcA zikhara jevo, ATha phaNAvALo, be jIbhavALo che, tenuM nAma mAna che. trIjI kapaTa karIne ThagavAmAM kuzaLa evI mAyA nAme nAgiNI che, jeNe ghaNA kALathI viSano saMcaya karela che. ane cotho sarpa jeNe sarva jagatane parAbhava pamADyo che evo megha sarakhA phUMphADAvALo lobha nAmano che. tenuM baLa sarva sarpa karatA
Page #288
--------------------------------------------------------------------------
________________ 284 samAdhimaraNa adhika che. te je prANIne karaDe che tenuM mana mahAsamudranI peThe icchAothI kadI purAtuM ja nathI. ene viSe sarva prakAranuM viSa ekaThuM maLeluM che. AkhuM jagata krogha mAna mAyA lobharUpa sapanA DaMkhathI kakaLyA kare che pharI deva bolyo ke-"A anaMtAnubaMdhI krodha, mAna, mAyA ane lobha nAmanA pApa sarpo che. tenA DaMsavaDe AkhuM jagata jvaravALA manuSyanI peThe kakaLyA kare che ane tenA phaLamAM te narakane viSe jaIne paDe che. evuM varNana karIne te gADikadeve sarpone chUTA mUkyA. tarata ja te nAgadattane karaDyAM, tethI te mUcchita thaI gayo. pATa nAgadattanA sevako gADikadevane kahevA lAgyA ke A teM zuM karyuM? deve kahyuM. tene vAryo chatAM teNe mAnyuM nahIM. tyAre mitroe page lAgIne kahyuM ke bhAI! ene jaldI jivADo. kroimAnamAyA lobhArUpa mahAviSavALA A pApa sarpo che. tyAre gADikadeve kahyuM-mane paNa pUrve e nAgo vasyA hatA. tene maTADavAnI kriyA karavAthI huM jIvato rahyo chuM. krodha, mAna, mAyA ane lobharUpI A cAra prakAranA AzIviSa pApasarpo mane DasyA tyArathI huM tenuM viSa dUra karavA mATe aneka prakAranA tapakarma AcaruM chuM. parvata, smazAna, jaMgala vagere sevuM chuM. ocho AhAra ane nIrasa bhojana karuM chuM. thoDuM bolavuM, thoDI nidrA, thoDI upAdhi vagere dhAraNa karuM chuM. e karanArane devatAo paNa name che.
Page #289
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNanI ArAdhanA mATe 36 mALAono krama 285 have huM A krodyAdi cAra sarpone kadI vaza thaIza nahIM siddhabhagavAnane namaskAra karIne saMsAramAM mana vacana kAyArUpa traNa daMDa vage2e viSane nivAraNa karanArI evI moTI vidyA che te huM kahuM chuM. A pramANe kahIne teNe prANAtipAta, mRSAvAda, adattAdAna, maithuna ane parigrahanAM paccakhANa uccAryA. kumAra UThIne beTho thayo. tyAre tenA mAtApitA kahe e to enI meLe beTho thayo. tyAre gAruDie kahyuM zuM thAya che te juo? eTale te pAcho paDyo. pachI devatAe tene sAvadhAna karI teno pUrvabhava kahI saMbhaLAvyo. tethI jAtismaraNajJAna utpanna thavAthI nAgadatte tarata dIkSA grahaNa karI ane kahyuM ke have huM krodhAdika cAra sarpone kadI vaza nahIM thAuM.' enA phaLasvarUpe cAre zatruo upara vijaya meLavI niraticArapaNe cAritra pALI teNe mokSa prApta karyo." (cosaTha prakAranI pUjAne AdhAre) saraLa sAdhuno mokSa, mAyAvI sAthu vidvAna chatAM saMsAramAM ja rajhaLe anaMtAnubaMdhI mAyA kaSAya upara sAdhunuM dRSTAMta "kusumapura nAmanA nagaramAM eka zeThane tyAM be sAdhu UtaryA hatA. temAMthI eka muni bhoLA, sAdhAraNa buddhinA saraLa, guNagrAhI ane bhadrika hatA; jyAre bIjA muni bahu vidvAna hatA, paNa kapaTI ane niMdA karanAra hatA.
Page #290
--------------------------------------------------------------------------
________________ 286 samAdhimaraNa jJAnI guru kahe che ke loko joke bIjA sAdhunI ja vAhavAha bolatA hatA; paNa saraLa sAdhu thoDA kALamAM mokSe jaze, jyAre bIjo sAdhu ghaNA kALa sudhI saMsAramAM paribhramaNa karaze. kAraNake mAyAyukta jJAna hoya paNa te nakAmuM che, athavA vadhAre nukasAna karanAruM che. jema mAyAthI A bhavamAM lAbha thato nathI, tema parabhavamAM paNa lAbha thato nathI." (adhyAtmakalpadruma pR.120) gharmamAM zraddhA hovAthI anItipuramAM ThagothI ThagAyo nahIM. apratyAkhyAna kaSAya upara ratnacUka vaNikanuM hRSTAMta - "A bharatakSetramAM Avela tAmralipi nAme nagarImAM ratnAkara zeThane ratnacUDa nAme eka putra hato. te dharmamAM zraddhAvALo hato. te anukrame yuvAvasthAne pAmyo; zeThane ekano eka putra hovAthI tenuM mana na dubhAya tema zeTha vartatA hatA; tethI te pitAnI saMpattinA madamAM ekavAra cAlato hato. rastAmAM saubhAgyamaMjarI nAmanI vezyA sAthe te athaDAyo. tyAre vezyA gusse thaIne bolI-pitAnI lakSmIno mada karavo ucita nathI. pote lakSmI upArjana karIne vilAsa kare to ja prazaMsanIya gaNAya. te sAMbhaLI putrane kheda thayo. putrane khedayukta joI ratnAkara zeThe khedanuM kAraNa pUchyuM-he vatsa! Aje tArA mukha para ciMtAnI chAyA kema chavAI rahI che?
Page #291
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNanI ArAdhanA mATe 36 mALAono krama 287 ? che e - ratnacUDa kahe-huM bhUjabaLathI bhAgyanI parIkSA karavA mATe dezAMtara javA icchuM chuM. mATe Apa mane dezAMtara javAnI AjJA Apo. ApanI saMpattinuM sukha Aje mane dInatAnA duHkha jevuM lAge che. A vacano sAMbhaLI zeThanuM mana kSobhAyamAna thayuM chatAM chevaTe dezAMtara javAnI tene AjJA ApavI paDI. he putra! tuM anItipura nagaramAM jyAM baghA vyasanIo che tyAM jaIza nahIM he vatsa! tuM pote cAlAka che. chatAM mAre tane kaMIka zikhAmaNa ApavAnI jarUra che. tuM anItipuramAM kadI jaIza nahIM. kAraNa ke tyAM anyAyapriya nAme rAjA che. tene avicArI nAme maMtrI che. tyAM gRhita bhakSaka nAme nagarazeTha che. yamaghaMTA nAme tyAM vezyA che. temaja bIjA jugArIo, cora, parastrIlaMpaTa vagere aneka Thagaloko tyAM vase che. paNa devanI gati vicitra che. bhavitavyAnA yoge te anItipuramAM ja AvI caDyo. dhU loko ratnacUDanI sanmukha AvyA. temanA lakSaNo jotAM ratnacUDane zaMkA thaI. tethI eka puruSane pUchyuM ke-he bhadra! A dvIpanuM nAma zuM che? te puruSe kahyuM A citrakUTa nAme dvIpa che ane A anItipura nAmanuM nagara che. ratnacUDa vicAravA lAgyo ke-pitAe jeno niSedha karyo te ja sthAne huM AvI caDyo. bahu anucita thayuM che. cAra pUrva vANiyAo AvI zarta karIne badho mAla laI gayA ratnacUDa vahANamAMthI UtarI tyAM baMdara kinAre beTho. tevAmAM cAra vANiyA tyAM AvyA ane kuzaLa samAcAra pUchI kahyuM-tamAro badho mAla ame laIzuM ane tame kahezo te vastu tamArA
Page #292
--------------------------------------------------------------------------
________________ 288 samAdhimaraNa vahANamAM bharI ApIzuM. A zarata ratnacUDe kabUla rAkhI. tethI dhUrta vANiyA tenAM vahANamAMthI badho mAla laI gayA. rastAmAM kArIgare eka sonAnI ane eka cAMdInI mojaDI ApI mArgamAM jatAM eka kArIgare suvarNa ane cAMdInI be mojaDI ratnacUDane bheTa ApI. tyAre ratnacUDe kahyuM ke huM tane khuzI karIza. tyAM vaLI kANA pUrve kahyuM: mAruM giravI mUkeluM netra pAchuM Apa eka kANA dhU AvIne ratnacUDane kahyuM : he zreSThIputra! eka hajAra sonAmahoramAM meM mAruM eka netra tArA pitAnI pAse gIravI mUkela che. te A dravya laIne mAruM netra pAchuM Apa. A aghaTita vAta sAMbhaLI ratnacUDa vicAravAmAM paDI gayo. paNa dravya Ape che te laI levA de. dhana laI tene kahyuM mAre utAre Avaje. pachI ratnacaMDa AgaLa cAlyo. tyAM bIjA cAra ThagArA tenI sAme AvyA. bIjA cAra ThagArAe kahyuM H mahAsAgaranA jaLanuM mApa karI Apo teoe kahyuM-mahAsAgaranA jaLanuM mApa karI Apo to tame amArI lakSmInA mAlika thAo; ane jo tame na karI Apo to ame cAre tamArI tamAma lakSmI laI laIzuM. e vAta paNa kabUla karIne ratnacaMDa AgaLa cAlyo. badhA praznonA javAba mATe 2tracUDa vezyAnA ghera gayo. jatAM jatAM te ciMtavavA lAgyo ke-A badhA kAryone huM zI rIte karI zakIza? mATe vezyAnA ghare jAuM ke jethI tyAM yogya salAha maLaze. ema dhArIne ratnacUDa raNaghaMTA vezyAnA ghera gayo. avasara joIne ratnacUDa kahevA lAgyo he priye! tuM tArA nagaranI badhI ceSTA jANatI ja hoIza. mAre Aje mArgamAM anekanI sAthe vAdavivAda thayo che. teno yogya uttara mane kahe ke jethI huM ciMtAmukta thAuM. vezyA kahe ahIMnA badhA loko anAcArI ja che AvI ratnacUDanI vAta sAMbhaLIne raNaghaMTA kahevA lAgI-he priya! sAMbhaLo : ahIMnI hakIkata badhI vicitra che. devayoge ahIM koI gRhastha AvI caDe to ahIMnA dhUrta loko tenuM sarvasva chetarIne laI le che. te dhanano eka bhAga rAjAne, bIjo maMtrIne, trIjo nagarazeThane, cotho koTavALane, pAMcamo purohitane ane chaThTho mArI mAtA yamaghaMTAne maLe che. ahIMnA badhA loko anAcArI ja che. topaNa tamane mArI mAtA pAse laI jaIza. tyAM tamArA badhA praznonA uttara sAMbhaLI lejo. catura raNaghaMTA tene strIno veSa paherAvI potAnI akkA pAse laI gaI. akkA bolI he vatsa! A konI putrI che? te bolI zrIdatta zeThanI rUpavatI putrI che. te mane maLavA AvI che.
Page #293
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNanI ArAdhanA mATe 36 mALAono krama 289 dhUrta vepArIoe yamaghaMTA pAse AvI carcA karI, ratnacUDane javAba maLI gayo te vakhate dhU vepArIo yamaghaMTAnI pAse AvyA ane badho vRttAMta kahI saMbhaLAvyo. tyAre akkA bolI-tame teno badho mAla laI tenI ISTa vastuthI tenA vahANa bharI ApavAnuM kabUla karyuM che paNa te kaheze ke maccharanA asthithI badhuM vahANa bharI Apo to tame zuM karazo? teo bolyA : tenAmAM evI buddhi kyAMthI hoya? bALaka jevo lAge che. akkA bolI : bALaka chatAM bhAre buddhizALI hoya zake. vRddha chatAM mUrkha hoya zake. rAjAne putra janmyo to tuM rAjI thayo ke nArAja thayo? evAmAM pelo sonAcAMdIno mojaDIvALo hasato hasato Avyo. teNe kahyuM-vyApArIe kahyuM che ke huM tane rAjI karIza. te sAMbhaLI akkA bolI-are kArIgara! te ema kaheze ke rAjAne tyAM putrano janma thayo. tethI tuM rAjI thayo ke nArAja thayo? tyAre tArI zI gati thaze? akkAnuM kathana sAMbhaLI te cAlato thayo. tAruM bIjuM netra mane Apa to huM tenA barobara paheluM netra huM A pachI pelA kANA pUrve AvIne potAnI badhI vAta karI. tyAre yamaghaMTA bolI ke-he dhU! teM AMkha pAchI levA dhana ApyuM te sAruM na karyuM. te vaNikaputra eka kaheze ke-tenI joDenuM bIjuM netra tArI pAse che te mane Apa, eTale huM tenA barobara kAMTAmAM tola karIne te netra tane pAchuM ApuM. to tuM zuM karIza? kANo dhUrta kahe-enAmAM tamArA jevI buddhi kyAMthI hoya? ema kahI cAlato thayo. pahelA nadIonuM samudramAM AvatuM jaLa baMdha karo to huM samudranA jaLanuM mApa ApuM thoDIvAra pachI cAra dhUrto AvyA. potAnI hakIkata jaNAvI. akkA bolI-te kadAca ema bolaze ke-huM samudranA jaLanuM pramANa to karI ApuM paNa te pahelA tamAre nadIonuM samudramAM AvatuM jaLa baMdha karI ApavuM paDaze. to tame zuM karazo? tamAruM sarvasva gumAvI besazo. A badhI hakIkata sAMbhaLIne ratnacUDanA pramodano pAra na rahyo. je je sAMbhaLyuM hatuM te vAraMvAra hRdayamAM ThasAvavA lAgyo. zUnta pAsethI cAra lAkhanuM ghana levAthI tyAMno rAjA Azcarya pAmyo samudrajaLanuM pramANa karAvanArA dhUta pAsethI baLAtkAre cAra lAkhanuM dhana lIdhuM. A vAta sAMbhaLI, tyAMno rAjA Azcarya pAmyo. e pramANe lAbha meLavI kariyANAthI vahANo bharIne ratnacaMDa potAnI nagarIe pAcho Avyo. zeThane AnaMda thayo. pachI ratnacUDa saMsArasukha bhogavI dIkSA laI. ArAdhanA karIne svarge gayo. anukrame mokSane pAmaze. upanaya-A kathAno upanaya A pramANe che :-vaNikaputra ratnacUDa te apratyAkhyAnI kaSAyavALo bhavya jIva samajavo. tenA pitA te dharmadAyaka guru samajavA. saubhAgyamaMjarI vezyAnA vacana te sAdharmikanA vacano jANavA. jethI utsAha vRddhi pAmatAM bhavya jIva puNyarUpa lakSmIno saMcaya karavAmAM udyamavaMta thAya che. tenA pitAe je mULa dravya ApyuM te gurue Apela cAritra
Page #294
--------------------------------------------------------------------------
________________ 290. samAdhimaraNa samajavuM. anItipura javAno tenA pitAe je niSedha karyo te anyAya mArge javAno niSedha samajavo. vahANa te saMyama samajavuM ke jethI A bhavasAgara tarI zakAya che. bhavitavyatAnA yoge athavA pramAdathI anItipure gamana te anAcAramAM pravRtti samajavI. anyAyapriya rAjA te moharAjA samajavo. kariyANAne kharIdanAra cAra dhUrta te cAra kaSAya jANavA. prANIne sumati ApanArI pUrvokta karmanI pariNati te yamaghaMTA samajavI. jethI tathA prakAranI yuktiovaDe sarva azubhane oLaMgIne ratnacUDa potAnI janmabhUmie pAcho Avyo. tema jIva saMsAramAMthI pAcho dharmamArgamAM Ave che ema samajavuM. ane dharmamArgamAM AvavAthI pote potAnA manuSyajanmane saphaLa karI mokSane pAmI zake che. (cosaThaprakArI pUjAmAMthI) bhaMDe zrAvakanA vrata grahaNa karI munionI rakSA karI pratyAkhyAnI kaSAya upara bhUMDa ane vAghanuM draSTAMta - "dharmila nAmanA nAIne, devala nAmanA kuMbhAra sAthe gADha mitratA hatI. bannee maLI eka dharmazALA baMdhAvI. devala eka muni mahArAjane dharmazALAmAM utArI potAnA ghare gayo. thoDIvAra pachI dharmila tyAM Avyo ane muni mahArAjane bahAra kADhI mUkyA. savAramAM A hakIkta jANIne banne vacce bahu laDAI thaI. - temAM banne marI gayA. azubha pariNAmathI banne marIne dharmilano jIva jaMgalamAM vAgha thayo, ane e ja jaMgalamAM devalano jIva bhUMDa thayo. je guphAmAM bhUMDa raheto hato, tyAM eka divasa muni ke mahArAja AvyA. temane joIne bhUMDane jAti smaraNajJAna thayuM. tethI munine namaskAra karI bhUMDe zrAvakanA vrata grahaNa karyA. dharmilano jIva te ja jaMgalamAM vAgha thayelo che tene manuSyonI gaMdha AvI tethI khAvA mATe te ja guphA tarapha Avyo. tene Avato joI bhUMDa te guphAnA dvAra upara Ubho rahI gayo ane vAghane aMdara jatAM rokyo. tethI beu jaNane laDAI thaI ane banne marI gayA. bhUMDanA bhAva muninI rakSA karavAnA hovAthI te marIne deva thayo. ane vAghanA A bhAva munine mAravAnA hovAthI te marIne narake gayo. ane munibhAva zuddha samabhAvavALA hovAthI te mokSe padhAryA." (mokSamArganI kathAmAMthI) jAma jAma,
Page #295
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNanI ArAdhanA mATe 36 mALAono krama 291 saMjvalana mAyAthI paNa puruSaveda maTIne strIvedanI prApti thaI saMvalana mAyA upara zrI mallinAthanuM dRSyata :- "videhakSetrane viSe salilAvatI vijayamAM vItazokA nagarIne viSe mahAbala nAme rAjA rAjya karato hato. tene vaizramaNa, caMdra, dharaNa, pUraNa, vasu ane acala nAme cha mitro hatA. anyadA rAjAe te bAlamitro sAthe dIkSA lIdhI ane temanI sAthe mAsakSamaNa vagere tapasyA karavA lAgyo; paraMtu temanAthI tapamAM vadhavA mATe roganuM bahAnuM kADhI tapane aMte te pAraNuM karato nahIM ane tapovRddhi karato hato. AvI rIte mAyAthI adhika tapa karavAvaDe potAnA mitra sAdhunI vaMcanA karavAthI teNe strIveda bAMdhyo, ane vIza sthAnakanI ArAdhanA nimitte ugra tapa karavAthI tIrthakara nAmakarma paNa saMpAdana karyuM. aMte te cha mitro sAthe cAritra pALI mRtyu pAmIne jayaMta vimAnamAM badhA devatA thayA. tyAMthI cyavIne cha mitro saraLapariNAmavALA hovAthI jAdA jAdA dezamAM rAjakumAro thayA ane mahAbaLarAjAno jIva mAyA karavAthI mallikumArI nAme strI avatAra pAmyA. temanI karelI mAyA te saMjvalana mAyA hatI. jyAre ApaNI mAyA to anaMtAnubaMdhI kaSAyanI mAyA che. te kADhavA mATe keTalo badho prayatna karavo paDaze. te mAyAne kSaya karavA mATe A mALA gaNuM chuM." (u.prA.bhA.bhA.2nA AdhAre) parigraha pratyenA rAgathI garoLIno hiMsaka avatAra rati nokaSAya upara garoLI thayela sAdhvInuM dRSTAMta - "eka zrAvikAe dIkSA letI vakhate potAnA gharamAMthI cAra mUlyavAna ratno laI eka lAkaDAnI polI pATalImAM goThavI pAse rAkhyA hatA. tenA uparanA mohathI te maraNa pAmIne garoLI thaI. parigrahanI mohamUrchAthI te tiryacapaNuM ane temAM paNa hiMsakapaNuM pAmI. te garoLI niraMtara pelI pATalI upara AvI AvIne bese. pUrvabhavanA pari-graha pratyenI mUrchAnA avyaktapaNe paNa darzana thAya che. Ama vAraMvAra thavAthI anyadA koI jJAnI guru tyAM padhAryA. temane anya sAdhvI oe tenuM kAraNa pUchyuM eTale jJAnano upayoga daI te garoLI no pUrvabhava jANIne jJAnIe kahI batAvyo. te sAMbhaLI garoLIne jAtismaraNajJAna thayuM. eTale teNe anazana
Page #296
--------------------------------------------------------------------------
________________ 292 samAdhimaraNa karyuM ane maraNa pAmIne te devagatimAM utpanna thaI. Ama parigrahano rAga athavA mUrchA jIvane tiryaMcagatimAM ghasaDI jAya che, ane saMsAramAM paribhramaNa karAve che." (cosaThaprakAranI pUjAmAMthI) pUrvabhavamAM mukipaNAmAM mela joI durgachA karI to caMDAlanA ghare janma huAMchA' upara metAraka muninA pUrvabhavanuM dRSTAMta - "avaMtI nagarImAM municaMdra rAjA rAjya karato hato. te rAjAno putra sauvastika ane purohitano putra sutayuga e banne maLIne jaina sAdhuone bahu raMjADatA hatA. ekadA temane pratibodha karavA mATe temanA saMsArI kAkA sAgaracaMdra RSi vihAra karatA karatA avaMtI nagarImAM padhAryA. ane rAjagRhamAM gayA. banne putroe munine kahyuM tame amArI sAthe ramazo? munie hA kahI. eTale cokamAM jaI krIDA karavA lAgyA ane dharmanI helanA karavA lAgyA. te joI munie yuddhano prapaMca karI temanA zarIranA sAMdhA utArI nAkhI, teo udyAnamAM jaI dhyAnamAM UbhA rahyA. gharmanI helanA karanAra putro dIkSA le to ja ThIka karuM rAjA putrone rotA sAMbhaLI temanI pAse Avyo. A muninuM kRtya che ema jANI te muni pAse gayo. munie kahyuM-jo saMyama le to ja temane huM ThIka karIza. teo kabula thayA tyAre temane che ke ka - svastha karI dIkSA ApI. paNa purohita putra brAhmaNa hovAthI sAdhunA dharmamAM pavitratA nathI ema kahI, te mela vagere joI duzaMkA karato tyAMthI mRtyu pAmI, banne devatA thayA. tyAM nirNaya karyo ke ApaNA bemAMthI je pahelo avIne manuSya thAya tene, bIjAe devalokathI AvIne dharmabodha Apavo.
Page #297
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNanI ArAdhanA mATe 36 mALAono krama 293 purohitaputra dugaMchAnA kAraNe metarANInA garbhamAM Avyo have rAjagRha nagarImAM dhanadatta zeTha ane zeThANI rahetA hatA. garbhadoSathI saMtAna jIvatuM nahIM. tene metarANI sAthe benapaNA hatA. bannene sAthe garbha rahyo. eka bIjA vacce garbha badalavAnI vAta thaI. e purohitano jIva devalokamAMthI cyavI metarANInA garbhamAM Avyo. eno janma thatAM teNIe zeThANIne tyAM putra mokalyo, ane zeThANIe potAnI putrIne metarANIne tyAM mokalI. putrI to thoDA vakhatamAM maraNa pAmI. metAryanA ATha kanyAo sAthe vevizALa have zeThe metArya evuM tenuM nAma pADyuM. metArya zeThane tyAM moTo thayo. te sukhamAM DUbelo hovAthI vairAgya pAmyo nahIM. zreNika rAjAnI kuMvarI ane bIjI sAta kanyAo sAthe tenA vevizALa nakkI thayA. paraNavA mATe rAjamArge jatA tene pratibodha karavA caMDAlanA pitAnA zarIramAM deve praveza karyo ane sarva loka dekhatA te caMDAla kahe ke e to mAro putra che. ema kahI tene potAne ghera laI gayo. metArthe devane kahyuM mAro kalaMka utAra to 12 varSa pachI dIkSA laIza. pachI deve pragaTa thaI metAryane kahyuM ke- devalokamAM ApaNe vAta thaI te mujaba have tuM dIkSA laIne janma saphaLa kara. tyAre metArya kahe teM mane viSayathI nivAryo te to sAruM karyuM. paNa lokomAM mane te vagovyo che, te kalaMka utArIza to bAra varSa sudhI bhoga bhogavI pachI dIkSA laIza. tethI have tene ratno Ape evo eka bokaDo ane amuka vidyAo ApI." roja bokaDo lIMDInI jagyAe ratno Apato. metAryanA pitA roja ratnono thALa bharIne rAjAne Ape metAryanA pitA roja te divya ratnono thALa bharI rAjAne tyAM bheTa Apato ane putrane mATe kanyAnI mAgaNI karato hato. tethI abhayakumAre vicAryuM ke A koI devatAnuM kRtya jaNAya che. tenI parIkSA karavA mATe vaibhAragirithI rAjagRhI sudhI saDaka mArga banAvavA kahyuM te paNa karI Avyo. vaLI rAjAnA AdezathI nagarIne suvarNanA kAMgarA karAvyAM. tyAre khuza thaI abhayakumAre rAjAne kahI rAjaputrI metAryane paraNAvI ane bIjI sAte kanyAo paNa pachI tene paraNI. rAjAe rahevA mATe mahela Apyo. temAM rahetA bAra varSa vyatIta thaI gayA. have deve pharI tene pratibodhavA mATe upAyo zarU karyA tethI te vairAgya pAmyo. ane potAnA putrane sarva soMpI guru pAse jaI dIkSA grahaNa karI potAnA AtmAnuM kalyANa karyuM." strIvedanA udaye doSa karyo paNa kabUla na karyo to traNa lAkha bhava karavA paDyA. strIvedanA udaya upara rUpI sAthvInuM dRSTAMta - "kSitipratiSThita nagaranA rAjAne rUpI nAmanI eka ja putrI hatI. tene paraNAvI hatI paNa pUrvakarmanA yoge teno pati tarata maraNa pAmyo ane rUpI vidhavA thaI. teNIe citAmAM praveza karavA pitAnI AjJA mAgI tyAre pitAe
Page #298
--------------------------------------------------------------------------
________________ 294 samAdhimaraNa kahyuM : he vatsa! baLI maravAthI A manuSya jIvana niSphaLa jAya che. mATe tuM jainadharmamAM rakta thaI zIlatanuM barAbara pAlana kara. teNIe pitAnI vAta mAnya rAkhI. have ekadA te rAjA paNa maraNa pAmyo. tene putra nahIM hovAthI lokoe rUpIno rAjyAbhiSeka karyo.tethI rUpI kumArI have rUpI rAjA banyo. dho //\| | | | | | | | | | eka vakhata zIlasannAha nAmanA maMtrI rAjasabhAmAM beThA hatA tyAre rUpI rAjAe tenI tarapha vikAra draSTithI joyuM. maMtrI tenA bhAva samajI gayA ane vicAryuM ke jo rAjA anyAya kare to tene koNa aTakAvI zake? tethI zIlabhaMganA bhayathI te maMtrI gupta rIte nagaranI bahAra nIkaLI gayA ane bIjA nagaramAM jaI tyAMnA vicArasAra nAmanA rAjAnA sevaka thaIne rahyA. pahelAnA rAjAnuM nAma bhojana pahelA na levuM, nahIM to bhojana vinAnA rahe koI prasaMge rAjAe maMtrIne pUchyuM-prathama teM je rAjAnI sevA karI tenuM nAma zuM che? maMtrI kahe-tenuM nAma bhojana karyA pahelA levuM nahIM. nahIM to te divasa bhojana vinAno vyatIta thAya. e sAMbhaLI rAjA paNa Azcarya pAmyo. paNa te vacananI khAtarI karavA mATe bhojananI sAmagrI taiyAra karI hAthamAM koLiyo laIne maMtrIne kahyuM ke-have rAjAnuM nAma kahe. eTale maMtrIe kahyuM "rUpI rAjA" evuM nAma jaNAvyuM ke te ja samaye rAjapuruSe AvIne kahyuM ke-mahArAja! zatrurAjAe nagarIne ghero
Page #299
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNanI ArAdhanA mATe 36 mALAono krama 295 ghAlyo che. e sAMbhaLatAM koLIyo hAthamAMthI mUkI te yuddha karavA cAlyo. banne vacce moTuM yuddha thayuM. yuddhanuM nivAraNa karavA mATe zIlasannAha maMtrI tyAM gayo. tene mAravA subhaTo AvyA. eTale zAsanadevIe temane khaMbhita karI dIdhA. tyAM AkAzavANI thaI ke-akhaMDa brahmacArI evA zIlasannAhane namaskAra thAo. maMtrIne jAtismaraNajJAna thayuM, sAthe ja avadhijJAna paNa utpanna thayuM. tethI paMcamuSTi loca karIne temaNe dIkSA lIdhI. te vihAra karatA ekavAra rUpIrAjAnA nagare AvyA. temane vaMdana karavA rUpI rAjA potAnA sAmaMto sAthe tyAM AvI, guruno upadeza sAMbhaLI vairAgya pAmI temanI pAse dIkSA grahaNa karI. have zIlasannAha muni saMlekhanA karavA taiyAra thayA, te vakhate rUpI sAdhvIe paNa guru mahArAjane kahyuM ke he bhagavAna! mane paNa saMlekhanA karAvo. sarva pApanI AlocanA karI zalyarahita thaI pachI saMlekhanA karo. guru bolyA-A bhava saMbaMdhI sarva pApanI AlocanA karI zalya rahita thaI pachI icchita kArya karo. draSTAMtathI paNa vAta samajAvI tethI rUpI sAdhvIe mAtra eka vikAra draSTi maMtrI upara karela te sivAya bIjA sarva pApanI AlocanA karI. tyAre guru mahArAje jaNAvyuM ke rAjasabhAmAM teM mArI sAme sarAgadraSTithI joyuM hatuM tenI paNa AlocanA kara. to te kahe temAM koI prakArano mane
Page #300
--------------------------------------------------------------------------
________________ 296 samAdhimaraNa vikArabhAva na hato. tene pratibodha karavA gurue rAjaputrI lakSmaNAnuM paNa draSTAMta ApyuM; chatAM te rUpI sAdhvI bolI ke-he bhagavAna! mArAmAM evuM kAMI paNa zalya nathI. ema kahevAthI teNe mAyAthI pharI strIpaNuM upArjana karyuM. gurue tene saMlekhanA karAvI nahIM. zIlasannAha muni eka mAsanI saMlekhanA karIne kevaLajJAna pAmI mokSe padhAryA. mAyA zalya na choDavAthI rUpI sAdhvI virAghabhAvane pAmI. rUpI sAdhvI virAdhakabhAve maraNa pAmIne te devI thaI. tyAMthI cyavIne kAmavAsanAthI vihaLa evI brAhmaNanI putrI thaI ane tyAMthI te narake gaI. narakamAMthI nIkaLIne tiryaMca thaI. e pramANe traNa UNA lAkha bhava sudhI paribhramaNa karIne pachI manuSyabhava pAmI te bhavamAM sAdhupaNAnA guNane pAmI, paNa mAyAne lIdhe indranI indrANI thaI. tyAMthI cyavIne te goviMdanI strI thaI te bhavamAM cAritra laI, niraticArapaNe tene pALIne te mokSe gaI." (cosaThaprakAranI pUjAnA AdhAre) samAdhimaraNa mATe dehAdhyAsa na ghaTADyo to maLelo Avo yoga vyartha jaze "mohanIya karmanI 28 prakRti ane pAMca jJAna tathA traNa ratna maLI 36 mALAno je krama pa.u.pa.pU.prabhuzrIjIe goThavyo che teno vicAra thavA tathA samAdhimaraNanI taiyArIrUpa e krama ArAdhavA icchA ane anukULatA hoya to harakta nathI. roja na bane to pUrNimA ke tevo koI divasa nakkI karI aThavADiye-pakhavADiye bhAvapUrvaka krama sevavAthI te te prakRtionuM oLakhANa ane karmarahita thavAnA upAyanI jhAMkhI thAya tevuM baLa maLavA yogya chejI. jeTalI jAgRti AtmahitamAM raheze, temAM vizeSa puruSArtha thaze teTalI samAdhi maraNanI taiyArI thAya che. dehAdhyAsa ghaTADavA to jarUra puruSArtha kartavya chejI. Ama ne Ama dehAdi padArtho pratye vRtti rahyA kare to Avo yoga A bhavamAM maLelo vyartha vahI javA devA jevuM thAya. ekAMta jagyA ane avakAza hoya to badhe javA-AvavAnuM ochuM karI paramakRpALudevanA vacanAmRtanA abhyAsamAM vizeSa kALa jAya tema kartavya chejI. aMtaramAM zItalIbhUta rahevAno abhyAsa vizeSa vizeSa kartavya chejI." (bo.3 pR.621) * * *
Page #301
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAvAda pUjyazrI brahmacArIjIe prajJAvabodha'mAM Apela samAdhimaraNa' viSenI adbhuta samajaNanA be pATha 52 ane 53 (vivecana sahita) samAdhi-maraNa bhAga-1 (sadguru zrotriya brahmaniSTha pada sevAthI zuddha jJAna thaze--e rAga) * zrImad sadguru rAjacaMdra-pada vaMduM sahaja samAdhi cahI, sadgurucaraNe citta vaso muja, e ja bhAvanA hRdaya rahI. deha chatAM jenI nitya varte dehAtIta apUrva dazA, te bhagavaMta niraMtara bhajatAM, doSa rahe kaho kema kazA? 1 297 artha = zrImad sadguru bhagavaMta rAjacaMdra prabhunA caraNakamaLamAM sahaja samAdhi eTale nirvikalpa samAdhine pAmavAnI icchA rAkhI praNAma karuM chuM. te sadgurunA caraNakamaLamAM mAruM citta vAsa karIne raho, e ja bhAvanA mArA hRdayamAM sadA jAgRta rahI che. kemake deha hovA chatAM paramakRpALudevanI dehAtIta eTale dehathI judI evI apUrva AtmadazA nitya varte che. "ame dehadhArI chIe ke kema te saMbhArIe tyAre mAMDa jANIe chIe; amAre zuM karavAnuM che te koIthI kaLAya tevuM nathI." (va.pR.290) evA sadguru bhagavaMta paramakRpALudevane niraMtara bhajatAM koIpaNa prakAranA doSa kema rahI zake ? / / 1 / / sadguru-bodhe, aMtarzodhe zuddha svarUpa je oLakhaze, temAM tallIna rahevAne te satpuruSArtha karyA karaze. sthiratA vIrya vinA na Take tyAM vratAdithI zubha bhAva kare; samAdhi sahita maraNa, phaLa vratanuM, nizcaya e umAMhi dhare. 2 artha = * evA sadguru paramakRpALudevanA bodhe aMtarrAtmAmAM zodha karIne je potAnA zuddha AtmasvarUpane oLakhaze, te sadA temAM ja tallIna rahevAno puruSArtha karyA karaze. kemake AtmAmAM nirAkuLa sukhano svAda cAkhyA pachI bahAranA indriya sukho tene tuccha bhAsaze. te AtmasvarUpamAM sthiratA AtmavIrya vinA ke cAritramohanIya karmanA gayA vinA Takaze nahIM; tyAre vrata niyama svAdhyAya bhakti Adi zubha bhAvamAM manane rokaze. tathA vratanuM phaLa paNa samAdhimaraNa AvavuM joIe; e nizcayane manamAM rAkhI parapadArtho pratyeno moha ghaTADavA te puruSArtha karyA karaze. 2aa
Page #302
--------------------------------------------------------------------------
________________ 298 samAdhimaraNa suvarNa maMdira upara zobhe ratnakalaza suMdara jevo, tema samAdhi-maraNa yoga paNa vratamaMDana mAnI levo. jo na samAdhi-maraNa sAcave vrata-abhyAsa na saphaLa tha ya ; zastronI tAlIma nakAmI, raNakSetre jo cUkI gayo. 3 artha :- sonAnuM maMdira banAvyuM hoya tenA zikhara upara ratnano suMdara kalaza jema zobhe tema samAdhimaraNano yoga paNa vrata maMDana eTale karelA vratone zobhAvanAra arthAt dIpAvanAra mAnavo. jIvana paryata ArAdhanA karIne aMtakALe samAdhimaraNane na sAcave to teno karelo vratano abhyAsa saphaLa thayo nahIM. jemake zastro calAvavAnI tAlIma lIdhI hoya paNa raNakSetre eTale yuddhanA medAnamAM ja zastro calAvavAnuM bhUlI jAya to te lIdhelI tAlIma vyartha che. athavA bALaka bAra mahinA bhaNIne paNa parIkSAmAM nApAsa thAya to tenuM bhaNatara na bhaNyA barAbara che. kAraNa tenuM AkhuM varSa vyartha jAya che. AvA jema varSa aMte saravaiyuM rahasyarRpa vyApAra taNuM, tema ghaNuM karI kRta, karmAnusAra mati aMtima gaNuM; vicAravAno kSaNa kSaNa cete maraNa samIpa sadAya gaNI, "samajyA tyAMthI savAra" gaNI mana vALe AtmasvarUpa bha Na 1 artha :- jema varSanA aMte vyApAranuM saravaiyuM tenA rahasyane batAve che ke A varSe keTalI kamANI thaI. tema jIvanaparyata karelA karmonI rahasyabhUta mati ghaNuM karI aMta vakhate Ave che. jema zreNika mahArAjA kSAyika samakitI hovA chatAM pUrve haraNane mAratAM hiMsAnaMdI raudradhyAna thavAthI narakagatino baMdha pADela, te bhAvo aMta samaye AvI hAjara thayA. athavA zrIkRSNa paNa kSAyika samakitI hovA chatAM narakAyu baMdhanA kAraNe maraNa vakhate raudra pariNAmavALA thayA. mATe vicAravAna puruSo maraNane sadAya samIpa gaNI kSaNe kSaNe cetatA rahe che. "vicAravAna puruSo to kevalyadazA thatAM sudhI mRtyune nitya samIpa ja samajIne pravarte che. (va.pR.510) rAtmatattva viSe samajaNa maLI tyArathI ja savAra gaNI potAnA manane AtmasvarUpa bhaNI vALe che; arthAt rAgadveSano tyAga karI potAnA zuddha svarUpane meLavavA puruSArthazIla bane che. pAkA. janma mahotsava sama saMto to mRtyumahotsava parva gaNe, satkAryo niSkAma karelAM de saMtoSa apUrva-paNe;
Page #303
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa mATe "prajJAvabodha'mAM Apela abhuta samajaNa 299 AtmA nitya pratIta thayo to maraNa kaho kone mAre? je utpanna thayuM te maraze, deha nahIM huM, suvicAre. 5 artha - saMta puruSo to janma mahotsavanI jema mRtyu mahotsavane parva gaNe che. kemake zuddhanA lakSe zubha kAryo nispRhabhAve jIvanamAM je karelA hoya te aMta vakhate temane apUrva saMtoSa Ape che. vaLI jene AtmA ajara amara avinAzIne dehAtIta svarUpa" manAyo tene maraNa kaho kevI rIte mArI zake? A deha utpanna thayo mATe e maraze, eno nAza thaze; jyAre huM dehAdi svarUpa nathI paNa avinAzI evo huM AtmA chuM ema samyaka vicAraNA karavAthI samAdhimaraNanA vakhate paNa cittamAM zAMti rahe che. tethI temane mana mRtyu mahotsava che. A mRtyu mahotsava tamane ucca padavI ApanAra che. huM cetana avinAzI judo, deha vinAzI viSe vasato, vagara kahyuM vahele-moDe jaDa kAyayoga dIse khasato; karoDa upAya karyo nahi Takaze, kAyA amara na koI te Na 1 , anaMta deha AvA to mUkyA; huM ratnatrayano ja dhaNI. 6 artha - teo vicAre che ke huM caitanya AtmA avinAzI hovA chatAM karmAdhIna A vinAzI evA zarIramAM vAsa karIne rahelo chuM. vagara kahyuM vaheluM ke moDe badhAno jaDa evo A kAyAno saMyoga nAza pAmato dekhAya che. karoDo upAya karavA chatAM paNa A dehano saMyoga TakI rahe ema nathI. kAraNake koInI kAyA A jagatamAM amara nathI. AvA anaMta deha dhAraNa karIne choDyA che. jyAre huM to sadA teno te samyagdarzanajJAnacAritrano ja dhaNI AtmA chuM. dekhavuM, jANavuM, sthira thavuM e mAro svabhAva che. te koI kALe nAza pAme ema nathI. kA. ratnatrayIrUpa dharma ja durlabha, deha jatAM paNa te na tajuM, saMsAra-paribhramathI bacavuM che, bacAvanAra sudharma bhajuM; deha uparanI mamatA tarjI, paMDitamaraNa puruSArtha karuM, saphaLa samAdhi-maraNa sAdhavA mahat mArgane anusaruM. 7 artha :- samyagdarzanajJAnacAritramaya e mAro dharma eTale svabhAva che. tene deha chUTI jatAM paNa tajuM nahIM. kemake mAre caturgatirUpa saMsAra paribhramaNathI have bacavuM che. mATe paribhramaNathI bacAvanAra sarvajJanA dharmane ja suzaraNarUpa mAnI niraMtara bhajuM. chUTe dehAdhyAsa to nahIM kartA tuM karma ema jANI deha pratyenA mamatvano tyAga karuM. tathA bAhya temaja aMtaraMga parigrahano tyAga karI paMDita maraNa sAdhavAno puruSArtha karuM. gommadasAramAM pAMca prakAranA maraNa kahyA che. mithyAvRSTinuM maraNa te bALabALamaraNa,
Page #304
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa avirata samyadRSTinuM maraNa te bALamaraNa, dezavirati zrAvakanuM maraNa te bALapaMDitamaraNa, sarva virati muninuM maraNa te paMDita maraNa ane kevaLI bhagavAnanA dehatyAganI sthitine paMDitapaMDita maraNa jaNAvela che. emAM uttama prakAranA samAdhimaraNane sAdhavA moTA puruSo je mArge gayA te mArgane huM paNa anusaruM. / / aa 300 sneha sagAM-saMbaMdhI paranA tajI tajAvuM Ama kahI :dehaSTie sneha Take che, svarUpa-vicAre sneha nahIM. dehadAna denArI mAtA, dIkarA-dIkarI deha taNAM, strI sukha deha taNAM denArI, dehasagAM sarve ya gaNyAM. 8 artha :- strIputrAdi sagAM saMbaMdhIo uparanA snehane huM tajI temane paNa tajAvuM. temane A pramANe kahyuM ke dehadRSTi rAkhavAthI A paraspara moha Take che, paNa AtmAnA avinAzI zuddha svarUpano vicAra karavAthI eka bIjA pratyeno A moha vilaya pAme che. mAtA paNa A dehane ja janma ApanArI che. dIkarA ke dIkarI paNa A dehanA ja saMbaMdhI che. strI paNa A dehanA ja sukhane denArI che. sarvane A dehanA kAraNe sagAM gaNelA che. jo deha na hoya to AmAMnuM ekke saguM gaNAtuM nathI. / / 8 / / he! deha taNAM saMbaMdhI sarve, Aja sudhI saMbaMdha rahyo; deha vinAzika nAza thavAno avasara meM ati nikaTa lahyo. AyuSa-AdhIna deha rahe, nahi sneha ghaTe e deha taNo; rAkhyo rahe nahi deha, bhale sau sneha deha para dho ghaNo. 9 artha he dehataNA sagAM saMbaMdhIo ! tamArA sarveno Aja sudhI saMbaMdha rahyo. have nAzavaMta evA A dehane nAza thavAno avasara nikaTa AvI gayo che. AyuSyane AdhIna A deha rahe che. mATe A dehano sneha rAkhavo yogya nathI. bhagavAna mahAvIra paNa je dehane rAkhI zakyA nahIM tevA dehane ApaNe kevI rIte rAkhI zakIzuM? bhale tame badhA A deha upara ghaNo sneha dhArI rAkho to paNa tene koI rAkhI zake ema nathI. II9lA agnimAM baLI bhasma thaze, 52mANu banI vIkharAI jaze, patto pachI lAge nahi eno, deha-sneha kyAMthI Takaze? jJAna-svarUpa AtmA avinAzI mane mArnI sau sukhI tha jA " deha nathI huM, AtmA chuM to, deha-sneha sau bhUlI jajo. 10 artha :- A deha to agnimAM baLI bhasma thaI jaze, ane tenA paramANu banI cAre dizAomAM vikharAI jaze. pachI eno kaMI patto lAgaze nahIM. pa.pU.prabhuzrIjI kahe - A deha to rAkhanA paDIkAM che, nAkhI devA jevA che. AvA nAzavaMta dehano sneha kyAM sudhI TakI zakaze?
Page #305
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa mATe 'prajJAvabodha'mAM Apela adbhuta samajaNa mATe jJAnasvarUpa evo huM avinAzI AtmA chuM ema mane mAnI sau sukhI thajo. huM deha nathI paNa AtmA chuM, to A deha pratyeno sneha tame sau bhulI jajo. 10nA jJAna-svarUpa muja ujjavaLa karavA, vItarAgatA prApta tha va shi " satpuruSArtha karIza have huM rAgAdika doSo haNavA. viparItatAvaza bahu bhaTakyo huM cAra gatimAM deha dharI, samyagdarzana-jJAna-ca2NarUpa svarUpa mAnyatA have karI. 11 artha : H- mArA AtmAnuM jJAnasvarUpa nirmaLa karavA temaja vItarAgatA prApta karavA mATe have huM sarva rAga dveSAdi kaSAyabhAvone haNavAno satpuruSArtha karIza. dehamAM Atmabuddhi karIne viparItatAvaza huM cAra gatimAM navA navA deha dhAraNa karIne bahu bhaTakyo, paNa have samyakdarzana, jJAna, caraNarUpa eTale dekhavuM, jANavuM ane sthira thavuM e mArA AtmAno svabhAva che ema jANI tevI ja mAnyatA have hRdayamAM dhAraNa karI che. / / 11 / / kyAM mArI sarvajJa dazA ne kyAM ekendriya kSudra bhavo! karmabhAvathI huM kaMTALyo, sarva karmano kSaya karavo; vItarAga-vacane huM jAgyo, svajano sarva, sahAya karo, rAga-dveSathI jIva haNAto bacAvavA vairAgya dharo.' 12 301 artha :- kyAM mArA AtmAnI mULa svarUpe sarvajJa dazA ane kyAM jhADapAna jevA ekendriya kSudra eTale halakA bhavomAM janma levo. have AvA karma baMdhAya tevA bhAvathI huM kaMTALyo chuM. have to sarva prakAranA karmano kSaya karavo che. vItarAga puruSonA vacanathI mane A jAgRti AvI che. mATe he svajana kahevAtA kuTuMbIo! tame mane mArI sarvajJadazA prApta karavAmAM badhA sahAya karo. rAgadveSanA bhAvone laIne anAdithI A jIva haNAto Avyo che, mATe tene duHkhathI bacAvavA sarve vairAgyane dhAraNa karo. / / 12 / / vagara hake dhana-dharatI ko'nA hoya dabAvyAM kapaTa karI, to mAlikane pAchA soMpI kare khuzI bahu vinaya dharI; vera-virodhe vimukha rahelA prati paNa prema sahita kahe : "bhAI, bhUlathI hU~bhavyA tamane, kSamA ApanI pArSI " ca 3 " ha 1 artha H- haka vagaranuM koInuM dhana ke jamIna kapaTa karIne dabAvyA hoya to mAlikane te vinayasahita pAchA soMpIne khuzI kare. vera virodhathI koI vimukha rahelA hoya temanA prati paNa premasahita kahe ke bhAI, meM tamane mArI bhulathI dubhavyA che mATe A pApI ApanI pAse tenI kSamA
Page #306
--------------------------------------------------------------------------
________________ 302 mAge che. / / 13 / / sAMsArika cintA tarjI zodhe sadguru, maraNa-sudhAraka je, mahAbhAgyathI maLI Ave to vinaye turta upAsI le. ekAMte gurunikaTa kapaTa vaNa he aparAdha badhA bhavanA, prAyazcitta laI zuddha thavAnI pare bhAvanA ekamanA. 14 artha :-- have sAMsArika badhI ciMtAo tajI daI maraNa sudhAranAra evA sadgurunI zodha kare. jema zrI anupacaMda malukacaMda bharUcavALAe paramakRpALudeva pratye samAdhimaraNamAM sahAyaka thavAnI bhAvanA darzAvI hatI. temanA bhAva pramANe pAlItANA upara caDhatA hArTaeTeka AvavAthI beThA hatA. tyAM 5.pU. prabhuzrIjI uparathI nIce UtaratA maLI gayA. pa.pU.prabhuzrIjIe temane he prabhu ! he prabhu ! nI gAthA vAraMvAra bolavA jaNAvyuM. te bolatA bolatA ja temanA prANapaMkheru UDI gayA. temanA bhAva pramANe yoga paNa maLI Avyo. mahAbhAgyathI Avo yoga maLI Ave to vinayapUrvaka tenI tarata upAsanA karavI. sadguruno yoga hoya to temanI pAse ekAMtamAM AkhA bhavamAM je je aparAdha thayA hoya te kapaTa vagara badhA kahI devA. teo je prAyazcitta Ape te ekamanA eTale kharAbhAvathI laIne zuddha thavAnI bhAvanA rAkhavI. / / 14 / / sadguruyoge zakti pekhI aMtaparyaMta mahAvrata le, athavA tyAga yathAzakti parauM mahAvrata bhAve ura khIle; roga-vedanA vakhate dhIraja dharI samabhAve sahana kare, zatru-mitra, saMyoga-viyoge nahIM alpa paNa citta dhare. 15 samAdhimaraNa artha :-- sadguruno yoga prApta thaye potAnI zakti joI maraNaparyaMta mahAvratane aMgIkAra = kare. athavA yathAzakti tyAga grahaNa karIne hRdayamAM mahAvratanI bhAvanA jAgRta rAkhe. roganI vedanA vakhate dhIraja dharI samabhAvathI te sahana kare. zatru mitra pratye ke je saMyoga che teno viyoga thaI jaze evA koI vikalpane alpa paNa manamAM dhAraNa kare nahIM. / 15 / / maraNa anaMtAnaMta karyAM, nathI paMDita-maraNa karyuM ja kadA, thayuM hota samAdhi-maraNa kI hota na A mRtyu-vipadA. bhava-aTavImAM rAgAdi vaza bhaTakAvAnuM kema TaLe? e abhilASA ura pare, vaLI ciMte lAga pharI na maLe. 16 artha - vaLI vicAre che ke meM pUrve anaMtAnaMta maraNa karyAM paNa AtmajJAna sahita muninuM maraNa je paMDita maraNa kahevAya che evuM maraNa meM kadI karyuM nathI. jo mAruM pUrve kadI samAdhimaraNa thayuM hota to A mRtyunI vipadA kahetA vipatti athavA pIDA mane hota nahIM. saMsArarUpI aTavI kahetA jaMgalamAM rAgAdi mohavaza bhaTakavAnuM kevI rIte TaLe? e
Page #307
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa mATe 'prajJAvabodha'mAM Apela adbhuta samajaNa abhilASA hRdayamAM rahe che. vaLI ciMtana karavAthI ema lAge che ke Avo lAga eTale AvI rUDI jogavAI pharI pharI maLavAnI nathI. / / 16 / deha prati vairAgya rahe, ati kheda bhIti dukha zoka TaLe, satya zaraNanA grahaNa taNuM baLa aMtima kALe nakkI 1. n ma ; te arthe suvicAra thavAne mRtyu-mahotsava graMtha bhalo, satpuruSe ja kahyo upakAraka, sAra suNo teno vimalo : 17 -- ke artha H-- je jIvane A deha pratye vairAgya rahe ane atyaMta kheda, bhaya, duHkha ke zoka TaLI jAya to sAcuM vItarAganuM zaraNa grahaNa karavAnuM baLa aMta kALe tene jarUra prApta thAya. AvI suvicAraNA utpanna karavAne mATe 'mRtyu mahotsava' nAmano eka bhalo graMtha che. te satpuruSe upakAra karavA mATe kahyo che. teno vimalo eTale pavitra sAra atre jaNAvuM chuM te tame sAMbhaLo. / / 17 / muktipura lagI cAle tevuM bodhi-samAdhi-subhAtuM caDhuM, te devA vItarAga prabhune vInavI sattha2Ne ja rahyuM. tana-piMjara muja jIrNa thayuM che kRmikula-jAle khadabadatuM, bhasma thavAnuM, teno bhaya zo? jJAnatanuM huM, abhaya 2hyuM. 18 303 - artha :- he prabhu! muktipura eTale mokSanagara sudhI cAle evA bodhi samAdhirUpa samyak bhAtAne huM icchuM chuM. samyak darzanajJAnacAritra e ratnatraya che ene bodhi paNa kahevAya che. te sAthe maraNa te samAdhimaraNa che. evA bodhi sahita samAdhimaraNane huM cAhuM chuM. te ApavA mATe vItarAgaprabhune vinaMtI karI temanA ja satzaraNamAM sthira rahyuM. have mAruM A zarIrarUpI hADapiMjara jIrNa thaI gayuM che ane kRmionA jALathI khadabade che. te zarIra have bhasma thavAnuM che. to teno mane bhaya zo? huM to jJAnatanu kahetA jJAnarUpI zarIravALo AtmA chuM; mATe hamezAM abhaya rahuM. 119211 mRtyumahotsava prApta thaye, bhaya kema ghaTe? paTa jema tajuM, deha-deza mUkI dezAMtaramAM jatAM samAdhibhAva bhajuM. satkarmonuM phaLa de svarge laI jaI mRtyu mitra kharo, to Dara koNa maraNano rAkhe? sarva maLI satkAra karo. 19 artha :- mRtyu mahotsava prApta thayo che to teno bhaya rAkhavo kema ghaTe ? jema jUnuM vastra mUkI navuM paheratA zoka zo ? tema jIrNa zarIra mUkI daI navuM dhAraNa karavAmAM zoka zo karavo? deharUpI deza mUkI navA dezamAM jatAM svasthabhAva rAkhuM. samAdhibhAva sahita maraNa karuM to A mRtyu mitra mane svarge laI jaI zubha karmonuM phaLa
Page #308
--------------------------------------------------------------------------
________________ 304 samAdhimaraNa Apaze. to A maraNano Dara koNa rAkhe? mATe badhA bhegA maLI maraNarUpI A mitrano satkAra karo. I19aaaa tana-piMjaramAM pUrI paDe che garbha-kALathI karma-ari, koNa mane tyAMthI choDAve? mRtyurAjanI madada kharI. deha mAtra gaNI bIja sau dukhanuM deha-vAsanA dUra kare, AtamajJAnI, mRtyu mitranI kRpA vaDe mukti ya vare. 20 artha - zarIrarUpI pAMjarAmAM garbhakALathI pUrIne A karmarUpI zatru mane pIDA Ape che. tyAMthI mane koNa choDAvI zake? temAM mRtyurAjanI madada kAma lAge ema che. sarva duHkhanuM bIja mAtra A deha che, ema gaNI dehanI vAsanA eTale mUrchAne dUra kare to AtmajJAna pAme. AtmajJAnI puruSo to A mRtyurUpI mitranI kRpAvaDe muktine paNa meLavI le che. ||20NI. kalpataruM sama mRtyu-yoge jo AtmArtha na siddha karyo, to AvI taka kyAMthI maLaze? bhava bhava bhamaze bha ma Na ta bha ya che . ' dehAdika sI jIrNa harI laI de mRtyu sau navuM navuM, puNyodaya sama maraNa gaNAya; tethI mudita na kema thavuM? 21 artha :- kalpavRkSa samAna mRtyuno yoga prApta thayA chatAM jo samAdhimaraNa karIne AtmArtha siddha na karyo to pharI AvI taka kyAMthI maLaze? bhavobhava trasa sthAvara yonimAM bhayano mAryo jIva bhaTakyA ja karaze. zarIra Adi je sarva jIrNa thaI gayA tene harI laI mRtyu mitra sau navA navA padArthone Ape che. tethI puNyodaya samAna A maraNano yoga gaNAya. to te vaDe mudita eTale AnaMdita kema na thavuM? arthAt harSa kema na mAnavo? sAravA deha viSe paNa sukha-dukha vade, svayaM dehathI dura thato. jIva maraNa konuM mAne che? kema maraNathI rhe Darato? Asakti saMsAra taNI ura rAkhe jIMva maratAM Daraze, jJAna ane vairAgya dharyo ullAsa ure aMte khuraze. 22 artha :- A jIva dehamAM rahIne paNa sukhaduHkhane vede che. temAM paNa mukhyatve azAtA ja vede che. vaLI A dehamAMthI jIva pote ja bahAra nIkaLIne zarIrathI dUra thAya che, to pachI A jIva maraNa konuM mAne che? ane maraNathI kema Darato rahe che? saMsAranI Asakti jyAM sudhI hRdayamAM haze tyAM sudhI A jIva maraNathI Darato raheze. paNa jJAna ane vairAgya kahetA sAcI samajaNa ane anAsaktabhAva dhAraNa karaze to maraNanA aMta
Page #309
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa mATe "prajJAvabodha'mAM Apela adbhuta samajaNa 305 samaye hRdayamAM ullAsabhAva skurAyamAna thaze ane uttama samAdhimaraNane pAmaze. rA. purapati sukata-phaLa bhogavavA jyAM pote taiyAra thayo. paMcabhUta-prapaMca na khALe, koNa kahe : oNva kema gayo? sapuruSone mRtyuMkALe vyAdhi-vedanA je Ave, deha-moha te pUrNa sajAve svarUpa-sukhamAM mana lAve. 23 artha :- zarIrarUpI nagarIno rAjA evo A AtmA potAnA ja karelA sukRta eTale sArA karmonA puNyaphaLa bhogavavA jyAre devAdika gatimAM javA taiyAra thayo, tyAre paMcabhUtanuM baneluM A prapaMcamaya zarIra tene khALI eTale rokI zake nahIM. kemake te to jaDa che. jaDa evuM zarIra to kahI zake nahIM ke he AtmA! tuM mArI pAsethI kema gayo? sapuruSone mRtyu samaye vyAdhi vedanA Ave te deha uparanA mohane pUrNa tajavAmAM nimittabhUta bane che. teo potAnA manane te vakhate svarUpa sukhamAM lIna kare che. "mahAvyAdhinA utpattikALe to dehanuM mamatva jIve jarUra tyAgI jJAnIpuruSanA mArganI vicAraNAe vartavuM, e rUDo upAya che." (pR.379) 23. saMtApa sahana mRtyuno karIne amRtalIlA jJAnI lahe. jema ghaDo kAco agnimAM tApa sahI ziva-zIrSa rahe. kaSTa sahI vrata-phaLa oNva pAme; te ja samAdhi-maraNa sukhe sukhe pAme chaMva, aMte jo zubha dhyAne citta caDhe. 24 artha :- mRtyuno saMtApa sahana karIne amRtalIlA eTale avinAzI lIlAsvarUpa evA mokSane jJAnI puruSo pAme che. jema kAco ghaDo agnimAM paripakva thaIne zivaliMga upara birAjamAna thAya che, tema zuddha AtmAne prApta evA jJAnI puruSa mokSanA zikhara upara jaIne birAjamAna thAya che. aneka prakAranA kaSTa sahIne vratanuM phaLa jIvo pAme che te ja phaLa samAdhimaraNa vaDe jIvo sukhe sukhe pAmI zake che, jo aMta vakhate zubhadhyAnamAM citta rahe to; arthAt aMta vakhate dehakuTuMba pratye citta na rAkhatAM sadguru zaraNamAM citta rahyuM to uttama phaLa saheje prApta thavA yogya che. 24. ArtadhyAna tajIM zAMtipUrvaka deha taje je sadharmI, pazu, naraka, nIca gati nava pAme, thAya surezvara sa ta ka ma ii . tapanA tApa sahIne aMte ke vrata pALI, suzAstra bhaNI, karavA yogya samAdhi-mRtyu; te thayuM to thaI vAta ghaNI. 25
Page #310
--------------------------------------------------------------------------
________________ 306 samAdhimaraNa artha :- ArtadhyAnano tyAga karI zAMtipUrvaka je saddharmI A dehano tyAga karaze te pazu, naraka ke nIca gati pAmaze nahIM. paNa te satkarmI surezvara kahetA surano Izvara arthAt indranI padavI paNa pAmI zake. tapanA tApa sahana karIne ke vrata pALIne ke suzAstra bhaNIne je karavA yogya aMtamAM samAdhimaraNa che te jo thaI gayuM to ghaNI moTI vAta thaI gaI. kemake anAdikALamAM anaMta janmamaraNa karatAM chatAM paNa te haju sudhI prApta thayuM nathI mATe. /pA. "ati paricita prati thAya avajJA', "prIti navIna para jhaTa pragaTa 5 ' , ema kahe jana; to paricita A deha badalatAM Dara na ghaTe. samAdhimaraNa karI, amaragati varI, pharI narabhava uttama 5 | ma 1 , naTa sama jaga-jana-mana raMjanathI jIMva banaze zivapada-svAmI. 26 artha:- lokomAM ema kahevAya che ke ati paricita pratye avajJA thAya, ane navI vastu upara jhaTa prema Ave che. to pachI ati paricita evA dehane badalatA Dara lAgavo na joIe. sukhe sukhe tenuM mamatva tyAgavuM joIe. have samAdhimaraNa sAdhavAthI, amaragati kahetA devagati pAmI, pharI tyAMthI cyavI uttama manuSya avatAra laI, karmavazAt naTanI jema jagatamAM janamanaraMjana karato Aja sudhI pharato hato te maTI jaI A jIva zivapada eTale mokSapadano svAmI banaze. 2kA. samAdhi-maraNanI taiyArI to kRzatA kAya-kaSAya taNI kahI saltAtre jJAnI janoe Atmahitano hetu gaNI; raho poSatA kAyAne to viSaya-vAsanA tIvra thaze, nirmaLatA AtmAnI TaLaze, kAma-krodha ari-baLa va dha za . . 2 7 artha :- samAdhimaraNa mATe zuM zuM karavuM te have jaNAve che : samAdhimaraNanI taiyArI mATe tapazcaryA vaDe kAyAne kRza karavI ane rAgadveSa mohane ghaTADI kaSAyone kRza karavA. kaSAyone kRza karyA vagara ekalI kAyAnI kRzatA karavI te vRthA che. ema jJAnIjanoe AtmahitanuM kAraNa jANI zAstromAM A vAta kahI che. kAyAne jo poSatA rahIzuM to viSayavAsanA tIvra thaze. tethI AtmAnI nirmaLatA TaLaze ane kAma krodhAdi zatruonuM paNa baLa vadhI jaze. /2zI. vAta-pitta-AdithI rogo vadhatAM ati durbAna thaze, jIva pariSaha sahavAnuM nahi sAhasa ura dharI zakaze. ALasa, nidrA, pramAda vadhatAM bhavabhramaNa-kAraNa vadhaze,
Page #311
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa mATe "prajJAvabodha'mAM Apela adbhuta samajaNa 307 mATe anazana Adi kramathI zarIra kRza karavuM paDaze. 28 artha :- kAyAne vizeSa khavaDAvI puSTa karavAthI vAta-pitta-kaphanA rogonI vRddhi thaze. tenA vaDe ati durbAna thaze. pachI bhUkha tarasanA pariSaha sahana karavAnuM sAhasa paNa jIva karI zakaze nahIM. vizeSa khAvAthI ALasa, nidrA, pramAda Adi vadhatAM saMsAra paribhramaNanuM kAraNa vadhaze. mATe upavAsa, uNodarI, kAyakleza, vRttisaMkSepa AdinA abhyAsakramathI zarIra kRza karavuM paDaze. 28 dehendriya Adi uparathI mamatA tarjI vairAgya dharo, AhAra taNA svAdo prati aruci dharI nija jIMvane bodha karo: "he! jIMva, teM saMsArabhramaNamAM bhamatAM ati AhAra karyA, dareka bhava dITha kaNa kaNa letAM anaMta meruM-jja bharyA. 29 artha:- deha ane indriyo Adi uparathI mamatA tajI vairAgya dhAraNa karo, AhAranA svAdo pratye aruci dharI potAnA AtmAne bodha karo. he jIva! teM saMsArabhramaNamAM bhamatA ghaNo AhAra karyo che. dareka bhava dITha eka eka kaNa laIe to paNa anaMta meruparvata jeTalA DhagalA thaI jAya. //rA . anaMta bhavamAM pANI pIdhuM, biMdu biMdu bhavadITha letAM, anaMta samudra bharAI jAya; to ya na tRmi te detAM. maraNa samIpa have to bhAse, te zuM tRmi daI zakaze? udara-poSaNe pApa karyo te parabhava bhogavavAM paDaze. 30 artha - anaMtabhavamAM eTaluM pANI pIdhuM che ke eka eka janmanuM eka eka TIpuM laIe to paNa anaMta samudra bharAI jAya. ATalA AhArapANIthI paNa jIvane tRmi thaI nahIM. have to roga vRddhAvasthAnA kAraNe maraNa samIpa jaNAya che. to te alpa AhAra zuM tRmi daI zakaze? paNa A peTa bharavA mATe je je prakAranA asatya ke AraMbha AdinA pApa sevyA haze tenA phaLa parabhavamAM bhogavavA paDaze. 30nA pApI peTa taNI veThe tuM dIna, parAdhIna, nIca thayo, rAta-divasa ke bhakSya-abhakSya zuddhi taNo nA lakSa lahyo; rasa-laMpaTatA hajuM ya na chUTe, to vrata, saMyama, yaza nAze, maraNa bagADI durgatidukhamAM jIva parAdhIna banI, jAze." 31 artha :- A pApI peTa mATe tuM dIna banI parAdhIna thayo, nIca vRttio paNa sevI. svAdano laMpaTI banI rAtadivasa bhakSya abhakSyanI zuddhino paNa lakSa rAkhyo nahIM. rasanI laMpaTatA hajI paNa chUTatI nathI. to te vrata, saMyama, yazano nAza karaze ane aMte maraNa bagADI durgatinA duHkhamAM paDI jIva parAdhIna banI jaze. ll31
Page #312
--------------------------------------------------------------------------
________________ 308 samAdhimaraNa ema vicArI upavAsAdika tapa-abhyAsa karyA karavo, alpa ane nIrasa AhAre udara-khADo kadI bharavo; zarIra, zakti, AyuSyasthiti nIrakhI jaLa ne dUdha levAM, pachI chAza jaLa, prAsuka jaLa le, aMte te paNa tarjI devAM. 32 artha :- ema vicArIne upavAsa Adi tapano abhyAsa karavo. alpa ane nIrasa AhArathI A udara eTale peTano khADo kadI bharavo. zarIranI zakti ane AyuSya sthitine joI arthAt rogAdinA kAraNe zarIra TakI zake ema na lAgatuM hoya to jaLa ane dUdha ja levA. pachI chAsa tathA ukALeluM pANI pIne rahe. pachI kevaLa pANI ja pIe. ema krame karIne samasta AhArano tyAga karI aMte te paNa tajI devA. Ama dharmadhyAna sahita bhAre puruSArthathI dehano tyAga kare te kAya sallekhanA kahevAya che. 3rA masA samA A dehanI vRddhi Akhara sudhI kaho koNa ca have ? krame krame karI kUza kAyA paNa tajavA tatpara sarva rahe. ApaghAtanI kahe kriyA A aNasamajuM upalakabuddhi; Atamahita samajI, sadgurunI AjJAe anupama zuddhi. 33 artha :- masAnI samAna A dehanI vRddhi mRtyunA Akhara samaya sudhI kaho koNa cahe? krame krame karIne paNa A kAyAne kaza karI, tajavA mATe samAdhimaraNanA ArAdhaka sarva icche che. sallekhanA eTale saMthAro karI dehatyAganI kriyAne aNasamaju upalaka buddhivALA jIvo ApaghAtanI kriyA kahe che. paNa emAM potAnA AtmAnuM hita samajI sadguru AjJAe jo karavAmAM Ave to te anupama zuddhinuM kAraNa che. 33 mahAvrata, aNuvrata, saMyama, zIla, tapa, dharma-dhyAna jyAM sudhI thAye, duSkALAdika AphatathI nA dharma-niyama jo lUMTAye, tyAM sudhI auSadha-AhAre A deha taNI rakSA karavI, mAnava deha ja uttama sAdhana, dharmavRddhi-buddhi dharavI. 34 artha :- mahAvrata, aNuvrata, saMyama, zIla, tapa, dharmadhyAna jyAM sudhI A dehathI sadhAtA hoya, duSkALathI ke asAdhya rogathI paNa dharmanA niyamo lUMTAtA na hoya arthAt barAbara dharma ArAdhanA thatI hoya tyAM sudhI auSadha ke AhArathI A dehanI rakSA karavI. kAraNake eka mAnavadeha ja dharmanI vRddhi karavA mATe uttama sAdhana che ema buddhimAM dhAravuM. 34 anya gatimAM saMyama-sAdhana uttama rIte nahi ja bane, dharma-sAdhanA thatI hoya to karI levI ja ananya mane. laukika kIrti kAje kriyA kare karAve mUDhamati;
Page #313
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa mATe "prajJAvabodha'mAM Apela adbhuta samajaNa 309 Atmahita cUke te jIvo "AtamaghAtI" ke "kumati'. 35 artha - anya deva, nArakI ke tiryaMcanA dehamAM uttama rIte saMyamanI sAdhanA nahi ja banI zake. mATe A manuSyadehamAM dharmanI sAdhanA thatI hoya to ananya mane te karI ja levI. laukika kIrti mATe koI kriyA kare ke karAve te mUDha mativALo che. AvA manuSyabhavamAM je potAnuM Atmahita cUke te jIvo potAnA AtmAnI ghAta kSaNa kSaNa bhayaMkara bhAvamaraNathI kare che. athavA te kumatine dhAraNa karanAra che. rUpA have 'bhagavatI ArAdhanA'nA AdhAre AgaLanI gAthAo jaNAve che : kAma, krodha, mohAdi kaSAyo kRza karavAnA mukhya kahyA, rogI garIba kuza kAyA saha paNa samAdhimaraNa ayogya la hya che . kSamA khagathI krodha haNo, dharI laghutA, nirmULa mAna karo, saraLa banI mAyA-maeNLa bALo, saMtoSe sau lobha haro. 36 artha :- samAdhimaraNa mATe kAma, krodha, mohAdi kaSAyone mukhya kuza karavA kahyuM che. rogI, garIba, kuza kAyAvALA hoya, paNa temanA kaSAyo kuza na hovAthI te samAdhimaraNane mATe ayogya kahyAM che. kSamArUpa khaDjha eTale taravArathI krodhane haNo, laghutA dhAraNa karIne mAnane nirmULa karo, saraLa banI mAyAne mULathI bALI nAkho ane saMtoSa dhAraNa karIne sarva lobhano nAza karo, to samAdhimaraNanI prApti thaze. 31aaaa kaSAya doSa vicArI vicArI zamAvavA abhyAsa karo, agni pare paga jema na detA. tema kaSAyo pariharo. kadarUpuM mukha thAya kaSAye, rakta nayana thaI tana kaMpe, pizAca sama ceSTA pragaTAvI, rahevA de nahi sukha-saMpe. 37 artha - kaSAyanA durguNone vicArI vicArIne zamAvavAno abhyAsa karo. jema agni upara ApaNe paga detA nathI tema kaSAyone paNa agni jevA gaNI teno tyAga karo. krodha kaSAyavaDe moTuM kadarUpuM thAya che. ane AMkho lAla thaI zarIra kaMpavA lAge che. vaLI rAkSasa samAna ceSTAo karAvI sukha zAMtithI rahevA detA nathI. //3aaaa tapasaeNpa pallava bhasma karI de, zuMbhakarma-jala zoSI le, kAdava khAI bane mana-saritA, kaThoratA vyApe dile; prANIghAta karAve, jUThI vacana-pravRtti prere che, AjJA pUjya puruSanI bhelave, yaza-dhanane saMhAre che. 38
Page #314
--------------------------------------------------------------------------
________________ 310 samAdhimaraNa artha :- krodha che te taparUpa pallava eTale kUMpaLa arthAt navAM ugelAM kaparUpa pAMdaDAne bhasma karI de, zubhakarmarUpI jaLane zoSI le che. krodhAdi kaSAyathI manarUpI nadI te kAdavanI khAI banI jAya che ane manamAM kaThoratA vyApe che. krodha potAnA ke parano prANa ghAta paNa karAve ane jUTha bolavAmAM preraNA Ape che. krodha sapuruSanI AjJAne bhulAve che ane potAnA yazarUpI dhanano paNa nAza kare che. 38aaaa paraniMdA prere, guNa DhAMke, maitrI-mULa ukhADe che, vIsarAve upakAra karelA, apakAro vaLagADe che; aneka pApa karAvI jIvane kaSAya narake nAkhe che, tethI sujJa eNvo to nitye upazama-rasa ura rAkhe che. 39 artha - krodhAdi kaSAyo jIvane paraniMdAmAM prere che, bIjAnA guNone DhAMke che ane krodha karI maitrInA mULane UkheDI nAkhe che. karelA upakArone bhulAvI apakAra karavAmAM preraNA Ape che. A pramANe aneka pApo karAvI kaSAya bhAvo jIvane narakamAM nAkhe che. tethI sujJa eTale vicAravAna jIvo to nitye upazamarasa athavA kaSAyone zamAvArUpa zAMtarasane hRdayamAM rAkhe che. //39aaaa para vastumAM mamatA karatAM kaSAya-kAraNa jAge che, tethI tyAga parigrahano karI, nija hitamAM jIMva lAge vacana sahana nA thayuM" pavana te krodha-anala uzkere che, prativacana kaeNpa iMdhana nAkhI sadvartana khaMkhere che. 40 artha :- have kaSAya udbhavavAnA kAraNa zuM che te jaNAve che :- jagatanA para padArthomAM mamatA eTale mArApaNuM karavuM te kaSAya janmavAnuM kAraNa che. tethI parigrahano tyAga karIne sAdhaka potAnA AtmahitamAM lAge che. jo vacana koInuM sahana na thayuM to te vacana pavana samAna banI krodharUpI agnine uzkere che. temAM sAmA vacana bolavArUpa lAkaDA nAkhI krodhAgnine vadhArI potAnuM sadvartana khaMkhere che arthAt potAnuM pota batAvI Ape che ke mArA kaSAyo ghaTyA nathI. 40nA sAthe samyak darzana khove, pApabIja oNva vAve che, bhava-bhramaNe kAraNa e jANI, samaju krodha zamAve che; sajjananI zikhAmaNa suNe, thayela doSa khamAve che, doSo tajavA karI pratijJA, mastaka nija namAve che. 41 artha - kaSAyanA pravartanathI jIva samyadarzanane paNa khoI nAkhI pApanA bIja vAve
Page #315
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa mATe 'prajJAvabodha'mAM Apela adbhuta samajaNa 311 che. saMsAra bhramaNanuM kAraNa paNa kaSAya che ema jANIne samaju puruSo krodhane zamAve che. te sajjana puruSonI zikhAmaNa sAMbhaLI potAnA thayelA doSone khamAve che. ane navA doSo na thavA mATe pratijJA karIne potAnuM mastaka namAvI kSamA mAge che. I41aaaa hAsya, arati, rati, zoka, jugupsA, bhaya, traNa veda, vaLI saMjJA bhaya, maithuna, AhAra, parigraha-kuza karavA dharajo prajJA. rasa, Rddhi, zAtA gArava traNa, vezyA azubha, vibhAva ta jA re ; vadhatA tyAre kaSAyatanane kRza karI zuddha svarUpa bhajo. 42 artha:- have kaSAyanA kAraNa evA nava nokaSAya vagerene dUra karavA jaNAve che : hAsya, arati, rati, zoka, jugupsA, bhaya, strIveda, puruSaveda, napuMsakaveda A nava nokaSAya, vaLI bhaya, maithuna, AhAra, parigraha e cAra saMjJAne pAtaLI pADavA mATe tamArI prajJAno upayoga karajo. pachI traNa gArava. gArava eTale garva. rasa gArava eTale ame to be zAka sivAya khAIe nahIM vagere, Rddhi gArava eTale mArA jevI riddhi konI pAse che ane zAtA gArava eTale mAre to nakhamAya roga nathI, mAre mAthuM paNa koI divasa duHkhe nahIM vagere bhAvo tyAgavA yogya che. tathA lezyA cha che. kRSNa, nIla, kapota, pIta, padma ane zukla. temAM prathamanI traNa azubha lezyA tyAgavA yogya che. A badhA vibhAva bhAvo samAdhimaraNamAM bAdhaka che. mATe tyAgabhAvane vadhArI kaSAyarUpI zarIrane prathama kRza karI zuddha sahajAtmasvarUpanI bhajanA karyA karo to samAdhimaraNanI prApti thaze. I4rA. viSaya-kaSAya prabaLa zatrusama durjaya paNa eNva jIte to; sulabha samAdhi-maraNa bane che, kharekharo zUravIra e to; vAsudeva vA cakravartI paNa kaSAya vaza narake jAtA, viSaya-kaSAyo jItyA tenAM yazagIta gaMdharvo gAtA. 43 artha - viSayakaSAya e jIvanA prakRSTa baLavAna zatru samAna durjaya che. chatAM tene jIva jo jIte to samAdhimaraNa karavuM sulabha bane che. ene jItanAra kharekharo zUravIra che. vAsudeva athavA cakravartIo paNa kaSAyane vaza banI narake jAya che. mATe viSayakaSAya jeNe jItyA tenA yazagIto gaMdharvo eTale devalokamAM saMgIta karanAra devo paNa gAya che. 43nA sAdhaka saMgha kare vaiyAvaca de upadeza su-saMghapati, vaLI nirdhAmaka vAcaka muni de sAdhaka munine madada ati;
Page #316
--------------------------------------------------------------------------
________________ 312 samAdhimaraNa ArAdhaka suzraddhAvALA hoya gRhastha, susaMga cahe, tyAgI, virAgI, suzruta, sudharmA zodhI zikSA nitya artha :- samAdhimaraNanA sAdhakanI, caturvidha saMgha je sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikA kahevAya te badhA vaiyAvacca eTale sevA kare che. susaMghapati kahetA AcArya bhagavaMta sAdhakane upadeza Ape che. vaLI nirdhAmaka eTale sevA karanAra sAdhu ane vAcaka eTale upAdhyAya sAdhaka munine samAdhimaraNa karavAmAM ghaNI madada Ape che. samAdhimaraNa karanAra jo zraddhAvaMta gRhastha hoya to te hamezAM satsaMgane icche che. tyAgI, vairAgI, bahuzrata ane dharmAtmAne zodhI temanI pAsethI roja zikSA grahaNa kare che. 44. sadArAdhanA samyak darzana-jJAna-caraNa-tapa rUpa gaNI kaLikALamAM asatyasaMge virala gRhAzramamAMhi bhaNI; topaNa uttama janane yoge satparuSArtha saphala thAze, sneha, mohano pAza tajI ArAdhaka zAMta sthaLe jAze. 45 artha - mahApuruSoe samyagdarzana-jJAna-cAritra - tapane sad ArAdhanA gaNI che. paNa A kaLikALamAM AraMbha parigrahanA asata prasaMgo gRhasthAzramamAM hovAthI A ArAdhanA tyAM karavI virala che. topaNa uttama puruSonA yogamAM sasturuSArtha karavAmAM Ave to saphaLa thaI zake ema che. te mATe samAdhimaraNano ArAdhaka kuTuMba vagerenA mohanA pAza eTale jALane tajI daI zAMta sthaLe ArAdhanA karavA mATe jaze to saphaLatA pAmaze. I4panA zAMti-sthaLa ekAnta viSe paNa paravaza saMga-prasaMga paDe, to karI tyAga ja vAtacItano, mauna rahyuM nahi kAMI naDe; zuddha svarRpanuM smaraNa, zravaNa, sajjanasaMge oNva jo karaze, to kaLikALa viSe paNa saMyama sAdhI ura hitathI bharaze. 46 artha :- samAdhimaraNanA ArAdhakane ekAMta evA zAMti sthaLamAM paNa jo paravaza kare evA saMgaprasaMga AvI paDe to vAtacItano ja tyAga karI devo. mauna dhAraNa karavAthI te vikSepa naDaze nahIM. zuddha sahajAtmasvarUpanuM smaraNa ke jJAnI puruSanA bodhanuM
Page #317
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa mATe 'prajJAvabodha'mAM Apela adbhuta samajaNa 313 zravaNa, jo jJAnIpuruSanA AzritanA saMge jIva karaze to A kaLikALamAM paNa saMyamanI ArAdhanA karIne te bhavyAtmA potAnA AtmAnuM hita karI zakaze. 46aaaa sva-paradharma poSe paramArthI upadezaka karuNA-silyuM, saMyama, tyAga, vrata, zubha dhyAne ArAdhaka mana joDI dIdhuMprabhAvanA to uttama kIdhI; tarjI ALasa sevA sAdhe, karmavaze ArAdhaka varte viparIta, paNa nA rIsa vAdhe. 47 artha - sva-para dharmane poSaNa ApanAra evA pAramArthika karuNAsiMdhu upadezaka gurue samAdhimaraNanA ArAdhakanuM mana, saMyama, tyAga, vrata ke zubhadhyAnamAM joDavAmAM madada karIne uttama prabhAvanA karI tathA ALasa tajIne sevA karI chatAM karmavazAt ArAdhaka viparIta rIte varte to paNa te krodhane vaza thatAM nathI. //4zA. tiraskAra karI kare avajJA, bhUkha-tarasa nA sahI zake, vrata toDe ArAdhaka, toye niryApaka nA pharaja cUke; dhIraja rAkhI snehabharyA hRdayaMgama vacane te siMce dharmabhAvarRpa latA manohara, ArAdhaka-ura le UMce. 48 artha :- samAdhimaraNano ArAdhaka bhUkha tarasanuM duHkha sahana na thavAthI AcArya ke upAdhyAyanI avajJA kare, tiraskAra kare, vrata toDe to paNa niryApaka eTale saMthAro karelo hoya tene sadupadezathI draDha karanAra sAdhu, cutaguru ke zikSAguru te potAnI pharaja cUktA nathI. paNa dhIraja rAkhIne snehabharyA hRdayaMgama eTale hRdayasparzI vacanarUpa jaLavaDe dharmabhAvarUpa suMdara latAne poSe che. jethI ArAdhakanuM mana zAMta banIne pharIthI samAdhimaraNane sArI rIte sAdhe che. 48aaaa . (53) samAja-smaraNa bhAga-2 upadezaka karuNArasa-vacane ArAdhaka-dukha dUra kare - "he! AtmArthI, kAyaratA tajIM, kharI zUravIratA dhAra,
Page #318
--------------------------------------------------------------------------
________________ 314 samAdhimaraNa a 2 1 sAvadhAna thA, avasara Avyo, rjIvana saphaLa karavA kAje, dharI dInatA rudana kare paNa karma nahIM tethI lAje. 1 artha :- upadezaka evA AcArya bhagavaMta dayAthI bharapUra vacana kahI samAdhimaraNa mATe tatpara thayela ArAdhakanA duHkhane dUra kare che. teo kahe che ke he AtmArthI! tuM kAyaratA tajIne kharI zUravIratAne dhAraNa kara. are! have to sAvadhAna thA. tAruM jIvana saphaLa karavAno A avasara Avyo che. tuM dInatAne dhAraNa karI rudana kare che paNa tethI kaMI karmane lAja AvavAnI nathI. I1aaaa. koI samartha nathI duHkha levA ke sukha devA vizva viSe, karma-udayane koI na roke, loka badho baLato dIse; dharma-vimukha karI kAyaratA, banne loka bagADI de, apayaza, durgati denArI A kAyaratA jhaTa choDI de. 2 artha - A vizvamAM koI ApaNuM duHkha levA ke sukha ApavA mATe samartha nathI. potAnA karma udayane koI rokI zake ema nathI. Akho loka badho trividha tApathI baLato jaNAya che. kAyaratA e jIvane dharmathI vimukha banAvI A loka, paraloka banne bagADI de evI che. te apayaza ane durgatine denArI che. mATe evI kAyaratAne tuM zIdhra choDI de. //rA dhIraja dhArI, klezarahita thaI, sahanazIlatA jo dharazo, to karmo jUnAM ghUMTI jAze, navAM nahIM saMcaya karazo. "Apa upAsaka AtmadharmanA, dharmAtmA" jaga-jIbha kahe, zraddhAvaMta-ziromaNi, tyAgI', lokavAyakA ema lahe. 3 artha :- dhIraja dhAraNa karIne, klezarahita bhAvavALA thaI sahanazIlatAne jo dhAraNa karazo to jUnA karmo badhA chUTI jaze ane navA karmono paNa saMcaya karazo nahIM. Apa to AtmadharmanA upAsaka cho, jagatajIvonA moDhe dharmAtmA kahevAo cho. tamane loko zraddhAnaMtamAM ziromaNi samAna ane tyAgI gaNe che. temAM yathAzaktie saMyama, vratanI grahI pratijJA hitakArI, have zithilatA kema karo cho, apayaza, durgati denArI ? dharmAtmA sau niMdAze, baga-Thaga rRpanuM draSTAnna thazo, bhoLA oNvane daI dAkhalo zithilatAmAM dorI jazo. 4 artha :- yathAzaktie tame saMyamavratanI AtmahitakArI pratijJA grahaNa karI che, to have apayaza ane durgatine denArI evI zithilatAne kema Acaro cho?
Page #319
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa mATe "prajJAvabodha'mAM Apela adbhuta samajaNa 315 tamArA kRtyathI badhA dharmAtmA jIvonI niMdA thaze. tathA tame bagalA jevA Thaga cho, evA dRSTAMtarUpa banazo. bhoLA jIvone tame dAkhalArUpa banI temane paNa zithilatAmAM dorI jazo. I4o. jema subhaTa agresara koI, bhujA bajAvI khaDo thayo, paNa zatru sAme laDatAM jo bhaya pAmIne nAsI gayo; to nAnA nokara zuM laDaze? maraNa bhIti paNa nahIM jaze; tiraskAra sahI jagamAM jIvavuM lajjAyukta ayukta thaze. 5 artha:- jema koI agresara kahetA AgevAna subhaTa bhujA bajAvI eTale hAtha UMcA karI laDavA mATe Ubho thayo, paNa zatru sAme laDatAM jo bhaya pAmIne nAsI gayo, to nAnA nokara zuM laDI zakaze? kAyara thavAthI temanA maraNano bhaya paNa jaze nahIM; ane vaLI tiraskArane sahana karI jagatamAM jIvavuM te lajjAyukta ane ayogya banI jaze. pA. tema tyAga, vrata, saMyamanI laI mahA pratijJA saMgha viSe, dukha dekhIne DarI jatAM ke zithila thaye zuM lAbha dIse? niMdApAtra thavAze jagamAM, karma azubha nahi choDI de, karma AkarAM, lAMbI mudatanAM AvI bhAvi bagADI de. 6 artha :- tema tame tyAga vrata saMyamanI mahA pratijJA caturvidha saMgha samakSa laIne have duHkha dekhI DarI javAthI ke zithila pariNAmI thavAthI tamane zuM lAbha thaze? jagatamAM tame niMdAnA pAtra banazo. azubha karmo paNa tamane choDaze nahIM. paNa AkarAM karma lAMbI mudatanA bAMdhI tame tamAruM bhAvi eTale bhaviSya paNa bagADI dezo. kA tame mAnatA : "bhakta huM prabhuno, AjJA prabhunI pALuM chuM; vrata, zIla, saMyama prabhu-prItyarthe dharI, bodhe mana vALuM chuM; anaMta bhavamAM durlabha zraddhA, jJAna, caraNa te pragaTAvyAM, mithyA darzana-jJAna, avirati gurukRpAe aTakAvyAM."7 artha :- tame ema mAno cho ke huM prabhuno bhakta chuM. prabhunI AjJA pALuM chuM. vrata, zIla, saMyamane prabhu pratye prema pragaTe te arthe dhAraNa karIne, prabhunA bodhamAM manane vALuM chuM. tathA anaMtabhavomAM durlabha evI zraddhA, jJAna, cAritra te meM pragaTAvyA che. ane gurukRpAe mithyAdarzana, jJAna tathA aviratine aTakAvI huM cAritra dharmane pAmyo chuM evI tamArI mAnyatA mithyA Tharaze. AzA. evo nirNaya chatAM have kaMI vyAdhi-vedanA AvI ke pariSaha-kALe bhaya pAmo to kAyaratA haMphAvI de.
Page #320
--------------------------------------------------------------------------
________________ 316 samAdhimaraNa dukhano Dara nA ghaTe ATalo, bahu to deha tajAvI de, deha jarUra javAno che A, Atmahite taka AvI che. 8 artha :- evo nirNaya tame karelo chatAM have zarIramAM vyAdhi vedanA AvavAthI AvA pariSadakALe tame bhaya pAmo to e kAyaratA AtmaguNone haMphAvI eTale hacamacAvI deze. duHkhano Dara tamane ATalo ghaTato nathI. bahu to A duHkha deha choDAvI deze. A deha to badhAno jarUra javAno che. paNa AtmAnuM hita karavAnI A amUlya taka tamArA mATe AvI che te have javA dezo nahIM. pATA vItarAga gurue upadezyAM vrata, tapa, saMyama ArAdho, karI ArAdhana viSe acaLa mana, maraNa thaye nijahita sa . dha ! ) ; saMpatti traNa lokanI saghaLI nAzavaMta, tRNasama, paranI; anaMta sukha denArI A to avinAzI, vaLI nija gharanI. 9 artha - vItarAga guru bhagavaMte upadezelA A vrata, tapa, saMyamanI ArAdhanA karo. temAM manane acaLa sthira karo ane samAdhimaraNa karI tamArA AtmAnuM hita sAdho. traNe lokanI bhautika saMpatti to badhI nAzavaMta, nRNa sama ane AtmAthI badhI para che. jyAre vrata, tapa, saMyamanI saMpatti te anaMta sukha denArI, avinAzI ane vaLI potAnA gharanI che; mATe sarvakALa sthira rahe evI che. pAlAA samyavruSTi vratavALA gRhI, muni, vAcaka, AcArya mahA, nirbhayatA dharI pairyasahita cahe maravAno lAbha, ahA! tame ya niraMtara karI bhAvanA, have samAdhimaraNa varo, manavAMchita A utsava Avyo, samatA dharI, AnaMda ka 2 | ne . 1 artha :- aho! mahAna evA avirata samyakadraSTi, vratavALA dezavratI zrAvaka, sarva virati muni, vAcaka eTale upAdhyAya ane AcArya bhagavaMta sarva nirbhayatAne dhAraNa karI pairyasahita samAdhimaraNa karavAnA ja lAbhane icche che. tame paNa niraMtara e ja bhAvanAne bhAvI che, to have samAdhimaraNane prasanna citte prApta karo. A tamArA manavAMchitane pUrNa karavAno utsava Avyo che. mATe samatA dhArI samAdhimaraNane pAmI AtmasvarUpamAM sadA AnaMda karo. 10aa vadhe vedanA te upakAraka, samajuM janane zoka nahIM, moha deha parathI chUTe to ghaNI nirjarA thatI, kahI. viSayabhoga aNagamatA lAge, udAsInatA sahaja rahe, para-dravyonI mamatA maTaze, mRtyu-bhaya nahi jIva lahe. 11
Page #321
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa mATe 'prajJAvabodha'mAM Apela adbhuta samajaNa 317 artha :- samaju puruSo vedanA vadhe tene upakAraka mAnIne zoka karatA nathI. vyAdhi vedanAnA kAraNe deha uparathI moha chUTe to ghaNI nirjarA thAya ema mahApuruSoe kahyuM che. pAMca indriyonA viSayabhoga te samaye aNagamatA lAge che ane sahaje bIjA padArtho upara udAsInatA eTale vairAgyabhAva rahe che. evA samaye para dravyonI mamatA mUrchA maTI jaI mRtyuno bhaya paNa jIvane raheto nathI. kAraNake jIvIta rahe to paNa vedanAnA duHkha jIve bhogavavA paDe che. 11aaaa. kAyara thaI himmata nA hAro, Daryo na karma-udaya TaLaze; avasara A dhIraja dharavAno zUravIra thAtAM jaya ma La za . . rudana karI taraphaDazo topaNa krUra karma nahi dayA dhare, Arta dhyAna karI durgati kAje karma kamANI koNa kare? 12 artha :- have kAyara thaI himmatane hAro nahIM. kemake DaravAthI kaMI karmaudaya TaLaze nahIM. A dhIraja dharavAno avasara che. zUravIra thAo tethI samAdhimaraNa thaI vijaya prApta thaze. rudana karI tame taraphaDazo to paNa krUra evA karmo tamArA para dayA karaze nahIM. to ArtadhyAna karI durgatine Ape evA karmonI kamANI koNa samaju jana kare? 1rA kSatriya kuLanA saccA baccA sAme moDhe zastra sahe, zatrune nahi pUTha batAve, kesariyAM karI maraNa cahe; tema vIra vItarAga zaraNa laI azubha karma-prahAra sahe, dehatyAga kare paNa dInatA ke kAyaratA kema cahe? 13 artha :- kSatriyakuLanA saccA baccA eTale kharA putro to laDAImAM sAme jaI zastranA prahAro sahana kare. te zatrune kadI pUTha batAvI bhAgI jAya nahIM. bhale kesariyAM karI maraNane zaraNa thavuM paDe to thAya paNa pAchIpAnI kare nahIM. tema zUravIra evo AtmArthI paNa vItarAga bhagavaMtanuM zaraNa laI azubha karmonA prahArane samabhAve sahana kare che. te dehatyAga kare paNa dInatA ke kAyaratAne kadI icche nahIM. 13ii koI mahAmunine duSToe iMdhana khaDakIne bALyA, vacana-agocara sahI vedanA deha daMDa munie TALyApUrva karmanuM devuM jhAjhuM turta patAvyuM dhairya dharI, UbhA UbhA te baLI gayA nija svarRpa akhaMDita sAdhya artha - koI sudarzana zeTha jevA mahAmuni mahAtmAone duSToe lAkaDA khaDakIne bALI nAkhyA. vacanathI kahI zakAya nahIM evI ghora vedanAne sahana karI munie karmonA phaLathI paDatA
Page #322
--------------------------------------------------------------------------
________________ 318 samAdhimaraNa dehanA daMDane samatAe bhogavI TALI dIdhA. pUrvakamoMnuM ghaNuM devuM hatuM. te dhairya dhAraNa karIne gajasukumAra jevAe turta patAvI dIdhuM. UbhA UbhA baLI jaI potAnA zuddha AtmasvarUpane akhaMDapaNe sAdhya karI kevaLajJAna pragaTAvI lIdhuM. 14o. AtmajJAna ne parama zaraNano koNa prabhAva kahI za ka za ne ? dehAdithI bhinna anubhava AtmAno e ajaba dIse. akaMpapaNuM anubhavI munivaranuM nirbhayatA uramAM bharaze, bhavadukha-dAvAnaLathI baLatA pAmarane paNa uddharaze. 15 artha - sudarzana zeTha ane gajasukumAra jevA munivaroe je asahya pariSaho sahana karyA tenuM kAraNa AtmajJAna ane parama zaraNabhAva che. teno prabhAva vANIthI koNa kahI zakaze? dehAdithI bhinna AtmAno anubhava e ja ajaba gajaba che. jenA baLe AvA pariSaho sahana karI zakAya che. AtmaanubhavI evA munivaronuM akaMpapaNuM vicArIne je bhavya nirbhayatAne hRdayamAM dhAraNa karaze te saMsAra duHkha dAvAnalathI baLatA evA pAmara jIvo paNa uddhArane pAmI jaze. 1panA parama dharmanuM zaraNa grahIne sarva vedanA have saho, karma-kasoTI kase zarIrane, jJAtA-draSTA tame raho. nathI anaMta bhavamAM Avyo avasara Avo hitakArI, oNtI javA AvyA cho bAjI, have nahIM jAo hArI. 16 artha - paramadharma jemAM pragaTa che evA zuddha AtmAnuM zaraNa grahaNa karIne sarva vedanAne have sahana karo. karmarUpI kasoTI zarIrane kase che paNa tame tenA mAtra jJAtA draSTA raho arthAt ArtadhyAnano tyAga karo. bhUtakALanA anaMtabhavomAM Avo AtmAne hitakArI avasara Avyo nathI. tame dehAdhyAsa choDavAnI bAjIne jItI javA AvyA cho to have ArtadhyAna karI bAjIne hArI jAo nahIM. 16aaaa. AkhA bhavamAM bhaNI bhaNIne jJAna upArjana je kIdhuM, zraddhA ujvaLa karI sadA che, tapa tyAgAdi vrata lIdhuM; te sau A avasarane kAje sadavartana saMcita karyuM, zithila thatAM jo bhraSTa thayA to pUrvapravartana kapaTa TharyuM. 17 artha :- AkhA bhavamAM bhaNI bhaNIne tame je jJAna upArjana karyuM, ke hamezAM zraddhAne ujvala karavAno prayatna karI tapa tyAgAdi vrata lIdhA, te sarva A samAdhimaraNanA avasarane
Page #323
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa mATe "prajJAvabodha'mAM Apela adbhuta samajaNa 319 mATe. tenA mATe tame puruSArtha karIne Aja sudhI sadvartanano saMcaya karyo che, to have jo zithila thaIne bhraSTa thayA to pUrve kareluM tamAruM badhuM pravartana kapaTa Tharaze. I/17thI samatA, dhIraja tajavAthI nahi vyAdhi, vedanA maraNa AtmAne ajJAna bhAvathI durgati duHkho mAtra maLe. bhelI bhayAnaka vanamAM bhamatAM, ke duSkALa kaDaka paDatAM pakSAghAta, marakI, plege, vA gaDa-gUmaDe tana saDatAM. 18 artha :- AtmAne uddhAraka evI samatA ke dhIrajano tyAga karavAthI tamArI vyAdhi, vedanA ke maraNa TaLI jaze nahIM. paNa AvA ajJAna bhAva karavAthI AtmAne mAtra durgatinA duHkho bhogavavA paDaze. mArgamAM bhUlI bhayaMkara vanamAM bhamatA chatAM ke kaDaka duSkALa AvI paDe, ke pakSAghAta arthAt lakavo thaI Ave, ke marakI, pleganA roga phATI nIkaLe athavA gaDagUmaDe zarIra AkhuM saDavA mAMDe to paNa uttama ArAdhaka hoya te lIdhelA niyamane toDI dharmano tyAga kare nahIM. 18 uttama kuLamAM janmelA jana niMdya na koI kArya kare; madirA, mAMsa, abhakSya phaLo, maMdAdika khAI na rjIvana dha 2 hiMsAdika kukarma kare nA, maraNa taNo svIkAra kare, paNa lIdhelA niyama na toDe, samyak zraddhA, jJAna dhare. 19 artha:- uttamakuLamAM janmelA bhavyo game tevI Apatti AvI paDe to paNa nIMdanIya evuM koI kArya kare nahIM. dArU, mAMsa, abhakSya phaLo ke kaMdamULAdi khAIne jIvana rAkhavA icche nahIM. hiMsAdika koI kArya kare nahIM. maraNano svIkAra kare paNa lIdhelA niyamane toDe nahIM. sapuruSe kahelA vacano upara samyak zraddhA rAkhI temanA ja bodhelA samyakajJAnanuM anusaraNa kare. ./19o tenuM ja jIvana saphaLa
Page #324
--------------------------------------------------------------------------
________________ 320 samAdhimaraNa samajavuM; vrata, tapa, dha ma " sa pha La tenA; jagamAM te prazaMsAlAyaka svarga-sukhe paNa dharma mAnava thaI uttama pada pAme, meruM sama pariSaha-kALe; samudra sama gaMbhIra rahIne, bhavanAM bIja badhAM bALe. 20 artha - evA uttama jIvonuM ja jIvana saphaLa samajavuM. vrata, tapa, dharma paNa tenA saphaLa che. jagatamAM te ja prazaMsavAlAyaka che ke je svarganA sukhamAM paNa dharmane choDatA nathI. evA jIvo svargathI cyavI mAnava thaI uttamapada pAme ane pariSaha kALe paNa meru samAna sthira rahI zake ane samudra jevA
Page #325
--------------------------------------------------------------------------
________________ 321 samAdhimaraNa mATe 'prajJAvabodha'mAM Apela adbhuta samajaNa gaMbhIra rahI saMsAranA bIja je rAgadveSa che tene bALIne bhasma karI zake. 20. ghora vedanA ghaNI Ave paNa AkuLa vyAkuLa nA thAo, deha bhinna nija jJAyaka bhAve akhaMDa anubhavamAM jAo. pUrva puruSonI tallInatA evA TANe acaLa rahI, tenI saMskRti karatA uramAM dhIraja-dhArA rahe vahIH- 21 artha - potAnI je pUrve bAMdhelI ghora vedanA ghaNI Ave to paNa AkuLa vyAkuLa thAo nahIM. paNa potAnA AtmAne dehathI bhinna bhAvI jJAyakabhAve eTale mAtra jJAtA draSTA rahI potAnA akhaMDa Atma anubhavamAM javAno puruSArtha karo. ghora vedanAnA samaye pUrve thaI gayelA mahApuruSonI AtmAmAM tallInatA kevI acaLa rahI hatI tenI sArI rIte smRti karatAM ApaNA hRdayamAM paNa dhIrajanI dhArA pragaTapaNe vahetI rahe che. 21 [lr[ mAne UbhA mAtA vAghaNa tyAM AvI, paMjo mArI; pakaDI, phADI khAya aMga saghaLAM cAvI; duSTa-dADhamAM cavAya paNa uttama AtmArtha nahIM tajatA, ArAdhakatA acaLa karI te samyak ratnatrayI sajatA. 22
Page #326
--------------------------------------------------------------------------
________________ 322 samAdhimaraNa artha :zrI sukozalamuni dhyAnamAM UbhA che. temanI A bhavanI ja mAtA je vAghaNa banelI te tyAM AvI. munine paMjo mArI, pakaDI, phADI temanA saghaLA aMga cAvI cAvIne khAvA lAgI. duSTa evI vAghaNanA dADhamAM cavAtAM chatAM uttama AtmArthano lakSa bhUlatA nathI. muninI ArAdhakatA tyAM paNa acaLa rahI. te samaye paNa samya darzanajJAnacAritrarUpa ratnatrayanI ArAdhanA ja teo karatA hatA. sukozala muninuM draSTAMta :- sAketapura nagaramAM rAjA kIrtidhara, rANI sahadevI ane temano A putra sakozala hato. kIrtidhara rAjAe vairAgya pAmI dIkSA lIdhI. ekavAra gocarI mATe nagaramAM AvatA hatA tyAre rANI sahadevIe temane joI mANasa mokalI nagara bahAra kaDhAvyA. kAraNa temano upadeza sAMbhaLI kadAca mAro putra paNa temanI sAthe dIkSA laI cAlyo jAya. rAjAne nagara bahAra kaDhAvatA dhAvamAtAe joI lIdhuM. tethI tenI AMkhamAM AMsu joI sukozala- kumAre kAraNa pUchyuM. teNe rAjAne nagara bahAra kaDhAvyAnI vAta kahI. te sAMbhaLI sukozalakumArane paNa vairAgya AvI gayo ane pitA pAse jaI dIkSA laI lIdhI. tethI mAtA putranA viyoge ArtadhyAna karI maraNa pAmIne vAghaNa thaI. jaMgalamAM sukozala muninA aMgane cAvatA putranI dADha sonAnI joI jAtismaraNajJAna thayuM ke o ho! A to mAro putra hato. te vakhate pAse ja rahelA kIrtidhara munie vAghaNane bodha Apyo. tethI teNIe pazcAttApa vaDe AtmaniMdA karI. pachI vrata grahaNa karI anazana laIne AThamA devaloke gaI. ane kIrtidhara muni tathA sukozala muni beya kevaLajJAna pAmI mokSe padhAryA. rarA navadIkSita sukumAla munine khAya ziyALa baccA sAthe,
Page #327
--------------------------------------------------------------------------
________________ 323 paga pUro karI, peTa phADatAM thAya maraNa trIjI rAte. rAI khUMce tevA komaLa nara ghora vedanA sahe, aho! to tamane zuM bhUkhatarasanuM duHkha asahya jaNAya, kaho! 23 artha:- AkhI avanti eTale ujjainamAM sukumALa evA sukumAle dIkSA lIdhI. ekavAra A navadIkSita muni jaMgalamAM kAusagga dhyAnamAM UbhA hatA. tyAM eka ziyALa tenA baccA sAthe AvI temane khAvA lAgyuM. paga pUro karI peTa phADatA trIjI rAte temanuM maraNa thayuM. rAI khUMce tevA komaLa te nara hatA chatAM ghora vedanAne sahana karI. to aho! tamane A bhUkha tarasanuM duHkha paNa asahya jaNAya che? AnA karatAM temane keTaluM duHkha haze chatAM samatAe sahana karI uttama gatine pAmyA. avanti sukumAlanuM dRSTAMta - ujjayanI nagarI mAM bhadrA zeThANIno putra avanti sukumAla hato. batrIsa kanyAo paraNyo hato. eka vAra Arya suhasti-sUrino svAdhyAya sAMbhaLI potAne jAtismaraNa-jJAna uparyuM. pUrvabhavamAM nalinI gulma vimAnamAMthI huM ahIM Avyo chuM. te jANatAM ahInAM bhoga, devatAI bhoga AgaLa tuccha jaNAyA. tethI koIne jANa na thAya tema mahelamAMthI rAtre nIce UtarI muni pAse jaI dIkSA laI lIdhI. tyAMthI muni sAthe vihAra karI, aMte anazana karI kAu- saga dhyAnamAM UbhA rahyA. tyAM pUrvabhava mAM apamAnita karela bhAbhIno jIva ziyA- LaNI thayela, te potAnA baccA sAthe tyAM AvI temano paga khAI peTa phADatAM trIjI rAte samAdhimaraNa sAdhI pAchA nalinI gulma vimAnamAM jaI utpanna thayA. samatAbhAve duHkha sahana karavAthI kamoMnI baLavAna nirjarA thaI. 23 pUrvabhavamAM avanti sukumALanA moTA bhAIe dIkSA lIdhelI. temane pAchA ghare lAvavA mATe bhAbhI vAraMvAra diyarane kahyA kare. diyare kahyuM ke dikSita munine pAchA ghare AvavA mATe kema kahevAya? chatAM vAraMvAra ghare lAvavAnI vAta bhAbhI kahetA, ekavAra gusso AvavAthI bhAbhIne lAta mArI. tyAre bhAbhIe paNa evo bhAva karyo ke hamaNAM to huM abaLA chuM paNa AvatA bhavamAM enA pagane khAnArI thAuM. tethI marIne ziyALaNI thaI. paravaza cAra gatimAM veThyAM duHkha, have khuzIthI sahavAM, maravAnI ya na icchA karavI, bhaya tarjI saltaraNAM grahavAM. svajana-mitranI smRti tajo; nahi bhoga nidAna kadI ka 2 za ! ) e aticAro rahita samAdhi-maraNa karo to bhava tarazo." 24 artha :- cAre gatimAM ApaNA AtmAe paravazapaNe anaMta duHkho veThyA chatAM have je
Page #328
--------------------------------------------------------------------------
________________ 324 samAdhimaraNa duHkha Ave tene svecchAe khuzIthI sahana karavA joIe. duHkha dekhI maravAnI paNa icchA karavI nahIM. paNa maraNano bhaya tyAgI salharaNAM grahavA arthAt sadevagurudharmanuM zaraNa aMgIkAra karavuM. sajjana eTale potAnA kuTuMbIo ke mitranI smRtino paNa tyAga karavo ane bhoga nidAna eTale bhogane arthe koI paNa prakAranuM niyANuM karavuM nahIM. ema aticArarahita zuddhabhAvathI samAdhimaraNa karazo to tame bhavasAgarane jarUra tarI jazo. 24 vIra hAka "vArasa aho! mahAvIranA zUravIratA relAvajo, kAyara bano nA koI dI kaSTo sadA kaMpAvajo; re! siMhanA saMtAnane ziyALa zuM karanAra che? maraNAMta saMkaTamAM Take, te TekanA dharanAra che. 1 artha - aho! zabda Azcarya sUcaka che, ke tame konA vArasadAra cho! bhagavAna mahAvIranA. mahAbhAgya yoge AvA huMDAavasarpiNI kALamAM paNa tamane bhagavAna mahAvIra dvArA upadiSTa vItarAgamArganI paramakRpALudeva dvArA prApti thaI, tenI zraddhA AvI ane te vItarAgamArganA tame anuyAyI banyA - vArasadAra banyA. to have vyAdhiprasaMge ke maraNa prasaMge zUravIratA ja batAvajo. koI divasa kAyaratAnuM pradarzana karazo nahIM. paNa tamArA zUravIrapaNAthI Avela kaSTone paNa kaMpAvajo arthAta Avela vyAdhine potAnI na mAnatA AtmabhAvanAmAM manane laI jaI sadA smaraNamAM rahI ke paramakRpALudevanA vacananA vicAramAM rahI zUravIrapaNuM ja batAvajo ke A vyAdhi mane nathI ke huM kadI marato nathI. ' are! jaMgalamAM siMhanA baccAne ziyALa zuM karanAra che? tema narasiMha jevA bhagavAna mahAvIranA saMtAnane arthAt sAcA anuyAyIne ziyALa jevA karmo zuM karavAnA hatA? e to javA Ave che, tethI AtmA halako thAya che. maraNAMta saMkaTamAM paNa je TakI rahe arthAt huM AtmA chuM. mane maraNa che ja nahIM, to mane bhaya zAno? evI draDha zraddhAthI je AtmabhAvamAM TakI rahe te ja kharekharA TekanA dharanAra che arthAt kharI zraddhAnA dhAraka che. 1 kAyA taNI darakAra zI? jo zatruvaTa samajAya to, kuLavaMta kuLavaTa nA taje, zuM siMha taraNAM khAya jo? sarvajJanI samajaNa grahe te maraNane zAne gaNe? kSatriya jo vIra-hAka suNe to caDhe jhaTa te raNe. 2 artha - kAyA eTale zarIra. e mArA AtmA mATe zatrunuM kAma kare che. mArA AtmAne zarIramAM moha karAvI, tene potAnuM manAvI, ahaMbhAvane dRDha karAve che. dehamAM Atmabuddhi karAvI
Page #329
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMta samaya upakArI vhelA Avajo 325 mane anaMta saMsAramAM rajhaLAvanAra A kAyA hovAthI te mArA zatru jevI che, verI che. jo A kAyA zatru samAna samajAya to tenI darakAra-tenI saMbhALa koNa kare? samaju puruSa to na kare.. jema uttama kuLavAna puruSa potAnA kuLanI rItine taje nahIM athavA siMha te vaLI ghAsanA taraNAno bhakSa kare? na ja kare. tema sarvajJa evA bhagavAna mahAvIranA bodhanI je sAcI samajaNa dharAve che, te AtmAne mRtyu che ema kadI mAnato nathI. paNa tethI viparIta mRtyune to te mahotsava mAnI samAdhimaraNa karavA vadhAre utsAhita bane che. jema kSatriya puruSa vIra-hAka eTale yuddha prasaMge yoddhAnI bhayaMkara cIsa sAMbhaLI ke raNabherIno avAja sAMbhaLI, zIdhra yuddha karavA taiyAra thaI jAya; tema bhagavAna mahAvIrano vArasadAra maraNa jevA yuddha prasaMge puruSanA bodhabaLe mahAna AtmabaLa vAparIne kamane haNavA taiyAra thaI jAya. ane temAM jIta meLavI samAdhimaraNane sAdhe che paNa kadI kAyara thato nathI. 2 khaMdhaka muninA ziSya so ghANI viSe pilAIne, saMkaTa sahI sarvoparI pAmyA parama pada bhAI te; nija amara AtmAne smarIne amaratA varatA gha Na che , e mokSagAmI sapuruSanA caraNamAM ho vaMdanA! 3 artha :- khaMdhakamuninA pAMcaso ziSyone ghANImAM ghAlI pIlI nAkhyA. evA sarvoparI saMkaTane samatAbhAve sahana karI teo uttama mokSapadane pAmyA. AvA mahAna saMkaTane teoe samatA bhAve kevI rIte sahana karyo? to ke samyakudraSTithI. teo ema mAnatA ke potAno AtmA amara che, te kadI jabhyo nathI to tene maraNa kyAMthI hoya. koI pudgalanA saMyogathI AtmAne utpanna karI zakAya nahIM; mATe teno kadI nAza paNa hoya nahIM; tethI AtmA sadaiva nitya ja che ema mAnIne ghaNA jIvo potAnI amaratA eTale amara evA zuddha Atmapadane pAmI mokSasukhane varyA che. evA mokSagAmI badhA saTuruSonA caraNakamaLamAM mArI bhAvabhakti sahita anaMtavAra vaMdanA ho. 3 saMgrAma A zUravIrano Avyo apUrva dIpAvajo, karatA na pAchI pAnI tyAM gururAja paDakhe bhAvajo; samatA, sahanazIlatA, kSamA, dhIraja, sa ma ] [ dha ma 2 Na ma ' , mitro samAna sahAya karaze mana dharo prabhu caraNamAM. 4 artha:- have tamAro A maraNa prasaMga Avyo che te saMgrAma eTale yuddhanA prasaMga jevo che. tene zuravIrono prasaMga mAnI tame paNa karmo sAme zuravIrapaNuM batAvI A prasaMgane apUrva rIte dIpAvajo arthAt satparuSanA bodhabaLe ke maMtrabaLe AtmabhAva TakAvI rAkhI dehabhAvane gauNa karajo. jema paramakRpALudeve kahyuM tema - "huM dehAdisvarUpa nathI. deha strI putrAdi koI paNa mArA
Page #330
--------------------------------------------------------------------------
________________ 326 samAdhimaraNa nathI. zuddha caitanyasvarUpa avinAzI evo huM AtmA chuM, ema AtmabhAvanA karatAM rAgadveSano kSaya thAya." e bhAva TakAvI rAkhajo. e bhAvane bhUlI, dehabhAva ke vedanAnA bhAvamAM jaI, ke kuTuMbanA mohamAM taNAI jaIne pAchI pAnI karazo nahIM; paNa jarUra paDye gururAja paramakRpALudeva potAnI pAse ja che ema bhAvanA bhAvajo. maMtra che te paramakRpALudevanuM ja svarUpa che. ane mULa svarUpe jotAM potAnuM paNa e ja svarUpa che. ema mAnI samatAne dhAraNa karajo. jo vedanAnA samayamAM samatA, sahanazIlatA, kSamA ane dhIraja rAkhazo to samAdhimaraNa karAvavAmAM te mitro samAna tamane sahAya karaze. ane tamAruM mana to paramakRpALudevanA caraNamAM ke smaraNamAM ja rAkhazo. 4 kevaLa asaMga dazA varo, pratibaMdha sarve TALajo, svacchaMda choDI zuddha bhAve sarvamAM prabhu bhALajo; duzmana pramAda haNI have jAgRta raho, jAgRta raho! sadguruzaraNe hRdaya rAkhI, abhaya AnaMdIta ho! pa" artha - A saMsAramAM koI koInuM nathI. badhA RNa saMbaMdhe AvI maLyA che. leNAdeNI pUrI thaye badhA saMbaMdha chUTI jaze. badhA mArA AtmAne pratibaMdharUpa che. mane saMsAramAM khALI rAkha- nAra che, karma baMdhAvanAra che. jyAre huM to nizcayanaye asaMga chuM, karmonA baMdhanathI rahita chuM. to have sarva pratibaMdhane TALI, mArI asaMga dazAne ja prApta karuM jethI pharI janmamaraNano phero rahe nahIM. - have asaMgadazAne pAmavA svacchaMda choDI zuddhabhAve guru AjJAnuM pAlana karuM ane sarva AtmAmAM samavRSTi daI, badhA AtmAo prabhu jevA che, zuddha AtmA che ema mAnI rAgadveSanA bhAvono tyAga karuM. anAdikALathI pramAde jIvanuM bhUMDuM karyuM che. mATe have upayogane AtmabhAvamAM rAkhI, smaraNamAM rAkhI duzmana evA pramAdane haNI, sadA jAgRta rahuM. tathA mArA hRdayamAM sadguru paramakRpALudevanuM zaraNa rAkhI, maraNa prasaMge paNa nirbhaya rahuM ane sadA AnaMdamAM rahuM. kemake maraNa mane che ja nahIM, huM to paramakRpALudeve jevo AtmA joyo, jANyo, anubhavyo tevo AtmA chuM, sahajAtmasvarUpa chuM; to mAre have phikara zAnI? phikaranA phAMkA mArI have to sadA "sahajAtmasvarUpa paramaguru' maMtranA raTaNamAM ja nizadina rahuM jethI samAdhimaraNane pAmI A bhave mArA AtmAnuM kalyANa thAya. aMta samaya upakArI vhelA Avaje amane aMta samaya upakArI vhelA Avajo re- zrImad sadguru nAma tamAruM, prANa jatAM paNa na karuM nyAruM; manahara maMgaLa mUrti mane batAvajo reamane.
Page #331
--------------------------------------------------------------------------
________________ 327 artha :- he prabhu! Apa amArA aMta samaye eTale dehatyAganA samaye jarUra vahelA vahelA padhArajo. ApanuM zrImad sadguru nAma che, tene huM mArA prANa cAlyA jAya to paNa mArA hRdayamAMthI nyAruM karIza nahIM; ane sahajAtmasvarUpI evA Apa prabhunA dhyAnamAM ke AjJAmAM ja rahIza. mATe mArA aMtasamaye to he nAtha! ApanI manane haraNa karanAra evI zuddha caitanyamaya maMgaLamUrtinA mane sAkSAt darzana karAvajo, arthAt mane aMta samaye zuddha AtmAnuM bhAna ApI sammadarzananI prApti karAvajo; evI mArI Apa prabhu pratye prArthanA che. vikaTa samaya sAcavajo vhAlA, kahuM koTi karI kAlAvAlA; AvI dInadayALa dayA darazAvajo re -amane. artha :- maraNano samaya ghaNo vikaTa hoya che. mATe te samaye mArI Apa jarUra saMbhALa lejo. enA mATe huM koTi eTale aneka prakAre kAlAvAlA karIne Apane A vinaMtI karuM chuM. mATe he dIna upara dayA karanAra evA dInadayALa prabhu! Apa mArA maraNa samaye AvIne, mArA upara dayA darzAvI, mAruM maraNa sudhAravAnI avazya kRpA karajo. vasamI aMta samayanI velA, hAre dhAjo vhAlA vhelA; praNatapALanuM pahelA paNa parakhAvajo re-amane artha - he nAtha! aMtasamayanI veLA ghaNI vasamI hoya che. bhalabhalA bhAna bhUlI jAya che. te Apa jANo ja cho. mATe mAruM maraNa sudhAravA Apa vahelA vahelA mArI hAre dhAjo - eTale mArI saMbhALa levA Apa ghaNI ja tAkIdathI AvI rahejo. kemake Apa praNatapALa cho arthAt bhaktajananI pahelI rakSA karavI evo Apano paNa eTale praNa arthAt pratijJA che. te mane paNa parakhAvajo arthAt mane paNa te batAvI ApI mAruM paNa kalyANa karajo. Apa mArA paramopakArI prabhu cho, mATe aMta samaye Apa jarUra vahelA vahelA padhArajo. marakaTa jevuM mana amAruM, tattvataH toDe tAna tamAruM; aMtaranuM aMdhAruM sadya samAvajo re-amane artha - he nAtha! amAruM mana to marakaTa eTale vAMdarA jevuM atyaMta caMcala che. te hamezAM A saMsAramAM pAMca indriyanA viSayo ane tene laIne kaSAyanA ja vicAro karyA kare che. temAM ja mana Asakta thaIne rahe che. te viSayakaSAyanI tAna eTale tallInatAne ApanuM bAMdheluM tattva eTale vastunA vAstavika svarUpane batAvanAruM evuM ApanuM jJAna, toDI nAkhe che. arthAt saMsAra pratye rahelI Asaktine toDI nAkhI AtmajJAna pratyenI rUcine vadhAre che. mATe have sadya eTale jaldIthI ApanA jJAnabaLe amArA aMtaramAM rahelA ajJAnarUpI aMdhakArane zamAvI mane AtmajJAnanI prApti karAvajo. ane enA mATe ja Apa amArA aMta samaye jarUra vahelA vahelA padhArajo. dejo darzana janamanahArI, paramakRpALu biruda vicArI;
Page #332
--------------------------------------------------------------------------
________________ 328 samAdhimaraNa ratnatraya balihArI bApa bacAvajo re-amane artha :- he prabhu! Apa amArA aMta samaye darzana ApI samyakradarzananI prApti karAvajo. e samyadarzana sakaLa ArAdhaka jIvonA manane haraNa karanAruM che. vaLI he nAtha! ApanuM paramakRpALu evuM biruda eTale nAma athavA padavI che. te vicArIne he ratnatraya balihArI eTale ratnatrayano khAsa guNa jenAmAM che evA baLavAna Apa amArA bApa cho; mATe putra upara dayA lAvIne mane aMta samaye AdhyAnathI bacAvI samAdhimaraNa karAvajo. ane enA mATe ja Apa upakArI prabhu amArA aMta samaye vahelA vahelA padhArajo; evI amArI Apa prabhu pratye hRdayanI bhAvabhInI prArthanA che. samAdhimaraNamAM sahAyaka thAya evI aneka zAstromAMthI uddhata boghA upadezAmRta'mAMthI - " "manane laIne A badhuM che." mATe cittavRtti koI satparuSe kahelA vacana upara prerI kALa vyatIta karavA jevuM chejI te A - 1 cattAri paramaMgANi dullahANIha jNtunno| mAsanaM su saddha saMgamami ya variyaM | (uttarAdhyayana 3,1) 1. cAre aMgo ya duSmApya jIvone jagamAM ghaNAM; manuSyatva, zruti, zraddhA, saMyame vIrya-phuraNA. bhAvArtha - mokSa pAmavAnAM utkRSTa cAra aMga che : (1) manuSyapaNuM, (2) zruta (satparuSanA mukhanI vANI) nuM zravaNa, (3) saddharma upara zraddhA, (4) saMyamane viSe baLa-vIrya phoravavuM. e cAra moTAM kAraNo A saMsAramAM maLavAM durlabha che. 2 ahamikko khalu suddho, nimmamao NANadaMsaNasamaggo / tafhma Tio tatto, sarve ravayaM mi | (samayasAra0 73) bhAvArtha - huM eka chuM, parapugalathI nyAro chuM, nizcayanaye karIne zuddha chuM, ajJAna-melathI vAro chuM, mamatAthI rahita chuM, jJAna-darzanathI pUrNa chuM, huM mArA jJAna-svabhAva sahita chuM, cetanA guNa mArI sattA che, huM mArA AtmasvarUpane dhyAto sarva karmano kSaya karuM chuM. 3 jhAi jhAi paramappA, appasamANo gaNijjai paro vi / Ujjhai rAga ya doso chijjai teNa sNsaaro|| bhAvArtha - paramAtmasvarUpanuM dhyAna dharo, dhyAna dharo. anyane paNa potAnA AtmA samAna gaNo. rAga ane dveSa tyajo. to tethI saMsAranuM baMdhana chedAya che. 4 mA mujjhaha, mA rajjaha, mA dusaha iTTaNiTThaatthesu / -
Page #333
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'pratikramaNa sUtra', "bhagavatIArAdhanA bhAga-2' mAMthI 329 thimicchada naTTu vitta vivittajJANaprasiddhi II(dravyasaMgraha048) bhAvArtha :- he ! bhavyajano, jo tame nAnA prakAranAM dhyAna-dharma, zuklAdi ke nirvikalpa dhyAnane arthe cittane sthira karavA icchA rAkhatA ho to iSTa-aniSTarUpa indriyonA viSayomAM rAga na karo, dveSa na karo ane moha na karo. 5 mA ciTThaha, mA jaMpaha, mA ciMtaha kiM vi jeNa hoi thiro| __ appA appammi rao iNameva paraM have jhANaM // bhAvArtha - he jJAnI jano ! tame kaMI paNa ceSTA na karo athavA kAyAnI pravRtti na karo, kaMI paNa bolo nahIM, kaMI paNa vicAro nahIM. eTale tamAro AtmA AtmAmAM sthira thAya; kemake AtmAmAM tallIna thavuM e ja parama dhyAna che. 6. khAmemi savva jIve, savve jIvA khamantu me / mitti me savva bhUesu, veraM majhaM na keNai // bhAvArtha :- sarva jIva pratye huM namAvuM chuM, sarva jIva mArA aparAdhanI kSamA Apo. sarva jIvo pratye mAre maitrIbhAva che, koI pratye paNa mAre verabhAva nathI. A patramAMnI chaye gAthAo moDhe karavI ane temAM A artha che teno vicAra karavo. eTalo lakSa rAkhazo." (upadezAmRta pR.115) "egohaM naththi me koi, nAhamaNNassa kassai / evaM adINamaNaso appANamaNusAsai // artha -huM eka chuM. mAruM koI nathI. huM anya koIno nathI. e pramANe adIna manavALo thaIne huM pote potAne zikhAmaNa ApuM chuM." "ego me sassado appA NANadaMsaNalakkhaNo / selA che vahirA mAvA, sarve saMnogavavaUTI || (saMthArA porisI) artha-eka jJAnadarzanavALo zAzvata AtmA te ja mAro che; bAkInA sarva saMyogajanya vinAzI padArtho mArAthI para che." "saMjogamUlA jIveNa pattA dukkhaparaMparA / tamAM saMDo saMvaMyaM savaeN tivirena vosire ! (mUlAcAra 49) artha-A jIvane paradravyanA saMyogathI duHkhaparaMparA prApta thaI che. mATe mana-vacana-kAyAthI sarva saMyoga-saMbaMdhone huM choDuM chuM. arihaMto mahadevo jAvajjIvaM susAhuNo guruNo / jiNapannattaM tattaM ia sammattaM mae gahiaM // artha-jIvana paryata arihaMta mArA deva che, sAcA sAdhu mArA guru che ane kevaLI bhagavAne
Page #334
--------------------------------------------------------------------------
________________ 330 kahelAM tattva te dharma che. A prakAre meM samyaktvane grahaNa karyuM che.'" -upadezAmRta (pR.165) * 'pratikramaNa sUtra'mAMthI * sarva jIvone huM khamAvuM chuM; sarva jIvo mane kSamA karo "khamia-khamAvie maI khamaha, savvaha jIva-nikAya * * 1 siddhaha sAkha AloyaNa, mujhjhaha vaIra na bhAva. / / 15 / / artha :--he jIva-samUha ! tame khamata-khAmaNA karIne sarve mArA para kSamA karo. huM siddhonI sAkSIe AlocanA karuM chuM ke mAre koI paNa jIva sAthe vaira-bhAva nathI. / / 15 / savva jIvA kamma-vasa, caudaha-rAja-bhamaMta / te me savva khamAviA, mujsa vi teha khamaMta // 16 // artha :--sarve jIvo karma-vaza hoIne cauda rAjalokamAM bhramaNa kare che, te sarvane meM khamAvyA che, teo mane paNa kSamA karo. / / 16 / / ruM maNeNa baddha, je je vAyAI bhAsirUM pAva I kAeNa karyAM, micchA midukkaDaM tassa / / 17 / / artha :--je je pApa manathI bAMdhyuM hoya, je je pApa vacanathI kahyuM hoya, je je pApa kAyAthI karyuM hoya, te saMbaMdhI mAruM duSkRta mithyA thAo." / / 17|| (saMthArApArasI) * 'bhagavatI ArAdhanA bhAga-2' mAMthI - * samAdhimaraNa zarIra Take tyAM sudhI mokSa upAya sAdhavo "ki puNa avasesANaM dukkhakkhayakAraNAya sAhUNaM / hor na ummivanvaM sapannavAmmi hommi || gAthA 303 artha :-zarIra che tyAM sudhI duHkhano kSaya karavA mATe, mokSa prApti mATe, bIjA munioe A duHkhadAyaka-vighnathI bharapUra evA lokamAM tapamAM udyama kema na karavo ? avazya karavo joIe. mRtyu saMbaMghI vivecana A jagatamAM manuSyanA AyuSya, zarIra, baLa ane Arogyano nAza kyAre thaze te kaMI kahI zakAtuM nathI ke samajI zakAtuM nathI. mRtyu dAvAnaLa samAna che, te A saMpUrNa jagatarUpI vanane kyAre bALI nAkhaze te ApaNe jANatA nathI, kaLI zakatA nathI.
Page #335
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'bhagavatIArAdhanA bhAga-2' mAMthI 331 mRtyu AvyuM nathI tyAM sudhImAM ArAdhanA karI levI joIe. mRtyu Aja nathI AvyuM to eka pakhavADiyAmAM, eka mAsa bAda, be mAsa, cha mAsa ke eka varSa sudhI Avaze ja nahi ema nizcayapUrvaka kahI zakatA nathI. eka kSaNamAM paNa mRtyu potAnuM svarUpa batAvI zake che. eTale jyAM sudhI AyuSya pUruM thatuM nathI ane mRtyu AvatuM nathI tyAM sudhI tapazcaryAmAM potAnuM vIrya-parAkrama batAvavuM joIe, udyama karI levo joIe. mRtyu amuka sthAne rahe che evo pradeza paNa teno nizcita nathI. gADI, moTara, vi. jamIna upara ja cAle che, gamana kare che. nakSatra-gaNa AkAzamAM ja gamana kare che, magaramaccha, anya mAchalAM vi. jaLacara prANIo pANImAM ja phare che paraMtu atyaMta duHkhadAyaka A mRtyu to sthaLamAM, jaLamAM ane AkAzamAM sarvatra bhramaNa karatuM vicare che. evA aneka sthaLo ane pradezo che ke jyAM agni, caMdra, sUrya, indra, ThaMDo ke garama pavana ane barapha praveza karI zakatAM nathI; evA pradezomAM paNa mRtyuno to apratihata-rokaToka vagara saMcAra thAya che. mRtyuthI bacAvanAra A jagatamAM koI vyakti ke padArtha nathI vAta, pitta ane kapha A traNanI nyUnAdhikatA roga utpanna thavAmAM kAraNabhUta che paraMtu apamRtyu mATe to sarva padArtho kAraNa banI zake che. vAta, pitta, kapha, ThaMDI, garamI, varasAda, taDako, chAMyo vi.nA pratikAranA, nivAravAnA sAdhano paNa che, paraMtu A saMsAramAM mRtyune nivAranAra, pratikAra karanAra koI paNa evA padArtha nathI ke tene dUra karI zake. ziyALo, unALo, comAsuM A Rtuo samaye samaye Ave che enuM jJAna jagatanA lokone hoya che paraMtu mRtyunA AvavAnA kALane koI jANatuM nathI ke kyAre te Avaze? jyAre rAhunA moDhAmAM caMdrano praveza thAya che tyAre tene temAMthI choDAvanAra koI hitakArI padArtha ke sAdhana hotuM nathI. tevI ja rIte mRtyu jyAre jIvane pakaDI le che tyAre tene tenAthI bacAvanAra ke choDAvanAra A jagatamAM koI vyakti ke padArtha nathI. mRtyu prANIne acAnaka ja AvI pakaDI le che mRtyu sivAya bIjA paNa evA padArtho che ke jenAthI prANIone bhaya utpanna thAya che. jemake-duSTa roga, vajapAta vi. thI bhaya utpanna thAya che, vajapAta AkAzamAMthI acAnaka ja paDe che, tevI ja rIte mRtyu paNa prANIone aNadhAryuM pakaDI le che. rogathI gherAyelA zarIramAM baLa, rUpa vigere TakI zakatA nathI? AyuSya, baLa, rUpa vigere tyAM sudhI ja sthira rahI zake che ke jyAM sudhI temAM rogo utpanna thatA nathI. rogathI gherAyelA zarIramAM baLa, rUpa vigere TakI zakatA nathI. jyAM sudhI pavana phUMkAto nathI, vAyu susavATA karato vaheto nathI tyAM sudhI phaLa vRkSamAM sthira rahI zake che, paDatuM nathI. tevI ja rIte zarIranI sthiti che. zarIra jyAre vyAdhigrasta bane che tyAre sukhapUrvaka Atmahita thaI zakatuM nathI. jema agnithI ghara cAre tarapha gherAI gayuM hoya ane teno upAya karavo khUba
Page #336
--------------------------------------------------------------------------
________________ 332 samAdhimaraNa azakya banI jAya che tema zarIra upara kAbU rahI zakato nathI. rAga ane mohane ugatA ja dAbavA zarIramAM roga na hoya to paNa jyAre mitra samAna dekhAto rAgazatru A manuSyanA cittane udvega pamADe che tyAre A mANasanA gheryanI, samatAnI pALa TaTI jAya che. te dhIraja rAkhI zakato nathI. vaidya, DaoNkTaranA kuzaLatAbharyA upacArathI pittAdino prakopa zAMta thaI zake che paraMtu prANIonuM ahita karanAra rAgabhAva zAMta thavo bahu muzkela che. jyAM sudhI mRtyu, roga ane rAga vizeSa vadhe nahIM tyAM sudhI gharma karI lo vAta, pittano prakopa zAMta thatAM prANI jema potAnuM kArya dattacitta thaIne kare che, kArya karavAmAM tenuM mana coMTe che tevI rIte pUrvakama zAMta thatAM, rAgabhAva upazamatAM, mANasa AtmakalyANa karavAmAM samartha thAya che. A pramANe jagatamAM mRtyu, roga ane rAga e traNeya tapa karavAmAM vidhdha pADe che. Ama vicAra karIne jyAM sudhI A traNa mRtyu, roga ane rAgano vizeSa udbhava na thAya tyAM sudhImAM tamane viSe puruSArtha-udyoga karI levo joIe. samAdhi maraNanuM phaLa egammi bhavaggahaNe samAdhimaraNeNa jo mado jIvo / e hu so hiMDadi bahuso sastaTThabhave pamottUNa / artha -je jIvo eka bhavamAM samAdhimaraNathI mare che tene aneka bhavo dhAraNa karI saMsAramAM paribhramaNa karavuM paDatuM nathI. tene sAta ATha bhavo dhAraNa karyA bAda avazya mokSanI prApti thAya che. (gAthA 682) kSApaka pAse nahi janAra bhavAna nathI sodUNa uttamaThThassa, sAdhaNaM tivvabhattisaMjutto / jadi NovayAdi kA uttamaTThamaraNammi se mattI // artha :-uttamArtha-mokSaprApti mATe koI muni samAdhimaraNa sAdhI rahyo che evuM sAMbhaLIne paNa je muni tIvrabhakti ane khUba AdarapUrvaka tenA darzana mATe jatA nathI tenI uttamArtha maraNamAM bhakti nathI ema samajavuM. (gAthA 683) samAdhimaraNanA bhaktinA abhAvathI doSa jattha puNa uttaTThamaraNammi bhatti Na vijjade tassa / kiha uttamaThThamaraNaM saMpajjadi maraNakAlammi //
Page #337
--------------------------------------------------------------------------
________________ AtmAnuzAsana'mAMthI 333 artha :-jenI uttamArthamaraNamAM-samAdhimaraNamAM bhakti nathI tene maraNa samaye uttamArtha maraNanI prApti kevI rIte thaze? te to ArtadhyAnAdi azubhadhyAnamAM mRtyu pAmaze." (gAthA 684) kalakala karanArane kSapaka pAse javA na devo. saddavadINaM pAsaM, alliyadu asaMvuDANa dAdavvaM / tesiM asaMvuDagirAhiM hojja khavayassa asamAdhI // artha -je loko vacanaguti ane bhASAsamitinuM pAlana karatA nathI, jeo Agama viruddha bole che, khUba baDabaDATa-kalakala kare che evA lokone kSapaka(samAdhimaraNa karanAra)nI pAse javA na devA joIe. kAraNa ke temanI asaMbaddha bhASA sAMbhaLI lapakanuM citta vikSubdha thaze ane ratnatrayamAM sthira thaze nahi, ane zarIre kSINa banelo te kSepaka krodhayukta saMkaleza pariNAmI banI jaze tethI Agamaviruddha ane anargaLa bhASaNa karanArane kSepakanI pAse javA devAnuM niSedhavAmAM AvyuM che." (gAthA 685) ratnakaraMda zrAvakAcAra'mAMthI - savicAra samAdhimaraNa "saMyamanuM pAlana na thaI zake tevuM jIrNa zarIra thaI gayuM hoya, tevuM ghaDapaNa AvI jAya, draSTi ati maMda thaI jAya, page cAlI zakAya nahi, asAdhya roga thaI jAya, maraNa-kALa ati nikaTa Ave-AvI dazAmAM potAnA zarIrane pAkAM pAna samAna athavA telarahita dIpaka samAna svayaM vinAzasabhUkha jANI kAya-kaSAyanI kaSatA mATe aMtamAM cAra prakAranA AhArano tyAga karI dharmadhyAna sahita maraNa karavuM te savicAra samAdhimaraNa che. jo maraNamAM koI saMdeha hoya to maryAdApUrvaka evI pratijJA karavAmAM Ave ke "jo A upasargamAM mAruM maraNa thaI jaze to mAre AhArAdino sarvathA tyAga che ane kadAcit jIvana bAkI raheze to AhArAdikane grahaNa karIza." 122 samAdhimaraNanI AvazyakatA rogAdika thatAM yathAzakti auSadha kare, paNa jyAre asAdhya roga thaI jAya, koI rIte upacArathI lAbha na thAya tyAre A zarIra duSTa samAna sarvathA tyAga karavA yogya kahyuM che ane icchita phaLadAtA dharmane vizeSatAthI pAlana karavA yogya kahela che. maraNa bAda bIjuM zarIra paNa maLe che, paraMtu dharmapAlana karavAnI yogyatA maLavI atizaya durlabha che. AthI vidhipUrvaka dehanA tyAgamAM duHkhI na thatAM saMyamapUrvaka mana-vacana-kAyano upayoga AtmAmAM ekatrita karavo joIe
Page #338
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhimaraNa 334 ane "janma, jarA ane mRtyu zarIra saMbaMdhI che, mane nathI.''--evuM ciMtavana karI, nirmamatvI thaI vidhipUrvaka AhAra ghaTADI, potAnI trikALI akaSAya jJAtAmAtra svarUpanA lakSe kAyA kRSa karavI joIe ane zAstrAmRtanA pAnathI kaSAyo pAtaLA pADavA joIe. pachI cAra prakAranA saMghanI (muni, ArthikA, zrAvaka, zrAvikAnI) sAkSI vaDe samAdhimaraNamAM sAvadhAna-udyamavaMta thavuM." "......je jIva potAnI pUrvAvasthAmAM dharmathI vimukha rahe che arthAt jeNe tattvajJAnapUrvaka vrata-niyamAdi dharmArAdhanA nathI karI te jIva aMtakALamAM dharmasanmukha arthAt saMnyAsayukta kadI thaI zakato nathI; kema ke caMdraprabhacaritranA prathama sargamAM kahyuM che ke-- "virattanAmyAsanivandhaneritA guLepu oSeSu ca nAyate matiH / " arthAt cirakALanA abhyAsathI prerita buddhi, guNomAM yA doSomAM utpanna thAya che..... mATe samAdhimaraNa te ja dhAraNa karI zake che ke je prathama avasthAthI ja dharmanI ArAdhanAmAM barAbara sAvadhAna rahelo hoya.'' * "AtmAnuzAsana'mAMthI - - * * "paLiyAM miSe tuja buddhi zuddhi bahAra nIkaLavA kare; zI rIta bicAro vRddha tyAM paraloka arthe kaMI smare ! 8 6 he bhavya ! sapheda vALane bhAne tArI buddhinI zuddhatA zarIramAMthI bahAra nIkaLI rahI hoya che, evI vRddhAvasthAmAM zaktihIna thayelo tuM paralokane arthe ke potAnA saMbaMdhIno kAMI paNa vicAra zuM karI zakIza? tuM ema samaje che ke yauvana avasthAmAM dhana, strI Adi sAmagrI meLavI prathama A lokanuM sukha bhogavuM. pachI vRddhAvasthAmAM dharmasevana karI paralokane arthe yatna karIza. paNa bhAI! vRddhAvasthAmAM to dhavala kezane bahAne tArI buddhinI zuddhatA cAlI jaze. ane buddhinI zuddhatA vinA, vicArazakti cAlI jatAM A loka saMbaMdhI kAryono paNa vicAra yathArthapaNe thavo muzkela che to pachI paralokane mATe vicAra ke puruSArtha kyAMthI thaze? vRddhAvasthAmAM to jIva ardhuM baLeluM maDaduM ja jANo. vRddhAvasthAmAM indriyo zithila ane buddhi bhraSTa thaI jAya che. tyAM dharmasAdhanAnuM sAmarthya rahetuM nathI. mATe atyAre yuvAvasthAmAM ja dharmasAdhanAmAM pramAda na karatAM jAgRta thA, jAgRta thA. 868 tuM bALakALe vikala aMge hitAhita na jANato, tyama yauvane kAmAMdha kAminI taruvanamAM rajhaLato; vaya madhyamAM dhananI tRSAthI khinna pazu! kRSyAdithI,
Page #339
--------------------------------------------------------------------------
________________ samAdhisopAna", "paramAtmaprakAza'mAMthI 335 vRddhatvamAM tuM ardhamRta! kyAM bhavasaphaLatA dharmathI? 89 A jIva bAlyAvasthAmAM zarIra paripuSTa nahi hovAthI ahitane jANato nathI. yuvAvasthAmAM kAmathI aMdha banIne strIorUpa vRkSathI saghana yauvanarUpa vanamAM viSayasAmagrInI khojamAM vicare che. tethI temAM paNa hitAhitane jANato nathI. madhyama vayamAM pazu samAna ajJAnI thaIne tRSNAnA pUramAM taNAIne kRSi Adi eTale khetI, vepAra Adi dvArA dhana kamAvAmAM tatpara rahI khedakhinna thayA kare che. tethI A avasthAmAM paNa hitAhitane jANato nathI. vRddhAvasthAmAM artho marelA jevo zarIrathI zithila thaI jAya che. tethI temAM paNa hitAhitano viveka raheto nathI. AvI dazAmAM he bhavya! kaI avasthAmAM tuM dharmanuM AcaraNa karIne A janma saphaLa karI zakIza? te mahApuruSone dhanya che ke jemaNe yuvAvasthAmAM ja bhuktabhogI thaIne athavA prathamathI ja prApta bhogone tyAgIne, mohanI jALane toDIne AtmAne svataMtra mukta sahajAtma-pade sthApana karavA durdhara puruSArtha karI AtmadazA pragaTAvI, aMtamAM muktipurI pahoMcavA bhAgyazALI banyA, sahajAtmasvarUpamAM magna thaI tArtha thayA. namana ho te paramapuruSone! 89 jananI udara viSThAgRhe cira karmavaza duHkhamAM rahI, bhUkha tarasathI moM phADI khAvA eMTha mAtAnI sahI; tyAM halana-calana rahita sthira rahI, bhayabharyo kRmi saha rahyo, janmit! thayo bhayabhIta maraNe, mAnuM te kAraNa aho! 99 A jIva garbhAvasthAmAM karma AdhIna thaI, paravazapaNe, cirakALa sudhI mAtAnA peTarUpa viSTAgRhamAM rahe che. tyAM bhUkha-tarasathI pIDA pAmato tRSNA vadhI javAthI mAtA dvArA khAvAmAM Avela bhojana (eMTha)nI moM kholIne pratIkSA karyA kare che, rAha joyA kare che. tyAM jagA sAMkaDI hovAthI hAtha paganuM halana-calana karI zakato nathI. tathA peTamAM rahelA kIDAo sAthe rahIne janma veLAnAM duHkhathI bhayabhIta thAya che. he janma levAvALA janminuM, tuM je maraNathI Dare che tenuM kAraNa ema samajAya che ke AgalA janmanAM duHkhathI bhayabhIta tuM A maraNa pachI pharI janmavuM ja paDaze ema jANI thanAra janmanAM asahya duHkhathI ja Dare che. kAraNa ke janmanAM duHkha tArA anubhavamAM AvI cUkyA che. ahI ubhelA alaMkArathI kavie DaravAnuM kAraNa kalpanAdvArA siddha karI batAvyuM je paramaraNa anivArya tyAM nija mAnI karatA nija mRtyukALe tema karatA je ati AkraMdane; jaDabuddhi nirbhaya thaI, samAdhimaraNa sAdhe zuM are ! parabhava ane yaza te bagADe, prAjJa zoka na kaMI kare. 185
Page #340
--------------------------------------------------------------------------
________________ 336 samAdhimaraNa je jaDabuddhi jIva, potAthI anya evAM strI, putra, mitra, AdinAM na nivArI zakAya tevAM maraNa joI te prasaMge, potAnAM samajIne mamatAbhAvathI atizaya vilApa kare che, te jaDabuddhine, nirbhayatApUrvaka samAdhimaraNa karavAthI je mahAna kIrti ane paralokanI siddhi prApta thaI zake che te kevI rIte thaI zake ? na ja thaI zake. mATe buddhimAna manuSya maraNa prApta thatAM koI prakArano zoka nahi karavo joIe. je je janmyA che te te avazya maraNa pAmaze ja. tenA maraNane koI rokI zakanAra nathI ja. Ama jyAM siddhAMta che, tyAM pachI strI, putra, mitra pratyakSa ApaNAthI bhinna che-potAnAM nathI-tene potAnAM mAnIne A jIva tenA maraNa thatAM kema raDe che, ke zoka kare che? e zocanIya che. e ja prakAre jyAre potAnuM maraNa sanmukha Ave che tyAre paNa vilApa kare che, tethI tenI apakIrti thAya che ane paralokamAM gati paNa bagaDe che. tethI te jo nirbhayatApUrvaka mamatA tyAgIne samAdhi maraNane svIkAre che to tenI kIrti prasare che ane paralokamAM svargAdi abhyadayanI siddhi paNa avazya thAya che. mATe vivekI AtmArthI manuSyonuM kartavya che ke maraNa potAnuM ke paranuM jyAre anivArya che tyAre tevA prasaMge teNe zoka tajIne, mamatA tajIne, samAdhimaraNa sAdhavA ja zUravIra thavuM." (185) samAdhisopAnamAMthI - samAdhimaraNa karavA arthe sallekhanAnA prakAra "sallekhanA be prakAranI che. eka kAyasallekhanA; bIjI kaSAyasallekhanA. ahIM sallekhanAno artha samyakTrakAre kuza karavuM evo che. kAyasallekhanA- kAyAne kUza karavI te kAyasallekhanA che. A kAyAne jema jema puSTa karo, sukhazIliyA rAkho tema tema iMdriyanA viSayonI tIvra lAlasA upajAve che, AtmAnI nirmaLatAno nAza kare che; kAma-lobhAdikane vadhAre che; nidrA, pramAda, ALasa Adine vadhAre che. pariSaha sahana karavAmAM asamartha thAya che, tyAga saMyama mATe taiyAra thatI nathI. AtmAne durgatimAM vAta-pitta-kapha Adi aneka rogo utpanna karI mahA durgAna karAvI saMsAraparibhramaNa karAve che. tethI anazana Adi tapazcaryA karIne A zarIrane kRza karavuM, jethI rogAdi vedanA UpajatI nathI, pariNAma maMda, puruSArthahIna, jaDa jevAM thatAM nathI"....(pR. 348) kaSAyasallekhanA- "jevI rIte kAyAne tapazcaraNa vaDe kRza karavI, tevI ja rIte rAga, dveSa, moha Adi kaSAyone paNa sAthe sAthe kRza karavA te kaSAyasallekhanA che. kaSAyonI sallekhanA vagara kAyAnI sallekhanA vRthA che. kAyAnuM kRSapaNuM to paravazapaNe rogI garIba mithyAvRSTine paNa hoya che.
Page #341
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'dharmAmRta'mAMthI 337 dehanI sAthe rAga, dveSa, mohAdikane kRza karI A loka paraloka saMbaMdhI samasta vAMchAno abhAva karI, deha, jIvana, maraNa, kuTuMba, parigraha Adi sarva paradravya uparathI mamatA choDI parama vItarAgatA sahita, saMyama sahita maraNa karavuM te kaSAyasallekhanA che. viSaya, kaSAyane jItanAranI ja samAdhimaraNa mATe yogyatA gaNAya che. viSaya kaSAyane vaza hoya tene samAdhimaraNa thAya nahIM." (pR.351) * paramAtmaprakAza'mAMthI * * "je samAdhi karatA nathI, chedI viSaya kaSAya; yogin, te paramAtmanA ArAdhaka na ja thAya. 192 viSaya ane kaSAyone mULamAMthI dUra karIne je traNa gutirUpa parama samAdhine dhAraNa karatA nathI te he yogI ! paramAtmAnA ArAdhaka thatA nathI. viSayakaSAya zuddhAtmatattvanA zatruo che. jyAM sudhI teone TALavAmAM na Ave tyAM sudhI AtmA paramAtmAno ArAdhaka na thaI zake. viSaya kaSAyanA prasaMgothI atyaMta dUra rahenAra pavitra AtmA ja zuddhAtmAno ArAdhaka hoI zake che, AkaMTha viSayakaSAyomAM DUbelA jIva paramAtma tattvathI atyaMta dUra che. samAdhi-dhyAnathI paramAtmAnI ArAdhanA thAya che. te dhyAnanA mukhya pAMca kAraNo che. "vairAgyaM tattvavijJAnaM nairgranthyaM vazacittatA / jitaparISahatvaM ca paJcaite dhyAnahetavaH // " arthAt vairAgya, tattvajJAna, nirpranthatA (parigraha rahitapaNuM), manojaya, ane AvelA upasarga tathA pariSahono jaya A pAMca dhyAnanAM kAraNo che. viSayakaSAyanI nivRttirUpa ane zuddhAtmAnubhUti svabhAvavALo vairAgya che, zuddhAtmAnI upalabdhi rUpa tattvavijJAna che, bAhya ane atyaMtara parigrahanA tyAgayukta nigranthatA che, nizrcitapaNe AtmAnubhUtirUpa manojaya che, ane vItarAga nirvikalpa samAdhimAM bAhya sahAyaka--AvelA upasargone jItIne AtmAmAM sthira rahevArUpa--pariSahajaya che. A kAraNonI prAptithI dhyAna saMpUrNapaNe thAya che ane tethI paramAnaMdarUpa paramAtmAno anubhava thAya che. 192 parama samAdhi dharIya je 52mAtmA na laheta; te munio bahuvidha sahe, bhavaduHkhakALa anaMta. 193 je munio parama samAdhine dhAraNa karIne paNa AtmAne jANatA nathI, te aneka prakAranAM saMsAra saMbaMdhI du:khone anaMta kALa sudhI bhogave che ane paribhramaNa karyA kare che. mAnasika pIDAne Adhi kahe che, ane deha saMbaMdhI duHkhone vyAdhi kahevAmAM Ave che. parabrahma jANyA vinA A jIva
Page #342
--------------------------------------------------------------------------
________________ 338 samAdhimaraNa Adhi-vyAdhi uparAMta aneka kaSTo sahana karI rahyo che. tathA vItarAga parama AhalAdarUpa Atmika sukhathI sadeva vimukha rahe che. mATe duHkhathI mukta thavAnI icchAvALAe rAgAdi vikAro tajI AtmAmAM sthira thaI nija zuddha sahajAtma svarUpanI bhAvanA karavI joIe. 193 bhAva zubhAzubha jyAMsudhI, sarva tUTI nahi jAya ; parama samAdhi na tyAM ure, kahe jJAnI jinarAya. 194 jyAM sudhI samasta zubhAzubha bhAvo vikalpo chUTatA nathI tyAM sudhI manamAM parama samAdhi nathI, ema kevalI bhagavAna kahe che." (paramAtmaprakAza pR.333) "gharmAmRta'mAMthI - samAdhimaraNa arthe karavAnI sallekhanAnI vidhine varNavavA mATe prathama sAdhakanA lakSaNane kahe che "dehAhArehitatyAgAt dhyAnazuddhayA''tmazodhanam yo jIvitAnte samprItaH sAdhayatyeSa sAdhakaH // 1 // je sarvAMgamAM dhyAnanA AnaMdathI yukta prasanna thayelo, jIvanane aMte arthAt prANono nAza thatI vakhate, zarIranA mamatvano tyAga, cAra prakAranA AhArano tyAga ane manavacanakAyAnA vyApArarUpa IhitanA tyAgathI, ArtaraudradhyAnane choDIne AtmAmAM rahevArUpa nirvikalpa samAdhivaDe, moharAgadveSane dUra karIne ratnatrayamAM pariNati karavArUpa Atmazuddhine sAdhe che te sAdhaka che." (pR.573) "vaphAya: svacchoDanuvarya cAtu prativaryaca rogita: | upakAraM viparyasyaM-styAjyaH sadbhiH khalo yathA // 6 // svastha nIrogI kAyAne pathya AhAra-vihAravaDe svasthatAmAM ja jALavI rAkhavAyogya che, temAM roga UpajatAM nirdoSa auSadhAdivaDe upacAra karavAyogya che ane e prakAre upakAra karavA chatAM paNa adharma, rogavRddhi Adi viparIta pariNAma AvatuM hoya tyAre sarjanoe te dehane duSTajana jevo gaNIne tyAgavAyogya che. zarIrane arthe dharmanAzano atyaMta niSedha che te kahe che "nAvazyaM nAzine hiMsyo dharmo dehAya kAmadaH / deho naSTo punarlabhyo dharmastvatyantadurlabhaH // 7 // avazya nAza pAmavAyogya evA dehane arthe icchitane ApanAra evA dharmano nAza karavo yogya nathI, kAraNake dehano nAza thatAM pharIthI bIjo deha prApta thavA yogya che, paraMtu dharmano nAza 1 che.
Page #343
--------------------------------------------------------------------------
________________ sahaja sukhasAdhana"mAMthI 339 thatAM te pharIthI prApta thavo atyaMta durlabha che." (pR.574) "upasargathI acAnaka maraNa AvI paDatAM saMkSipta prAyopagamana-vidhi kare ema kahe che ___ bhRzApavartakavazAt kadalIghAtavatsakRt / viramityAyuSi prAyamavicAraM samAcaret // 11 // kadalIghAta eTale keLanA staMbhane kApatAM badhAM paDa eka sAthe kapAI jAya che tevI rIte tIvra mRtyunA kAraNathI AyuSa ekAeka gaLI jaI pUruM thavA mAMDe tyAre zIdhra avicAra prAyopagamanavidhine mumukSu sAvadhAnIthI Acare. jemake : "AhAra zarIra ne upadhi, pacakhuM pApa aDhAra; maraNa Ave to vasIre, jIvuM to AgAra." (pR.576) "AstAM steyamabhidhyA'pi vidhyApyA'gniriva tvayA / haran parasvaM tadasUn jihIrSan svaM hinasti hi // 85 // aho samAdhimaraNanA arthI! corI to zuM paNa paradhananI icchAne paNa tAre agni samAna bujhAvI nAkhavI joIe. paradhanane haranAra paranA prANa haNavAnI icchA karato avazya potAne haNe che. arthAt paradhana coranArane paranA prANa haNavAnI icchA paNa thAya che. evI bhAvahiMsAthI karma bAMdhI duHkha pAmavArUpa svAtmAnI hiMsA avazya thAya che. brahmacaryanI draDhatA karAvavA kahe che- pUrve'pi bahavo yatrassakhalitvA nodgatAH punaH / tatparaM brahma carituM brahmacaryaM paraM cara // 87 // je vratamAM pUrve ghaNA moTA munivaro paNa jarA alana pAmatAM bhraSTa thavAthI pharI UMcA AvyA nathI, te brahmacaryavratane tuM dehathI bhinna ane nirvikalpa evA tArA zuddhAtmasvarUpa parabrahmano anubhava karavAne arthe utkRSTapaNe-jarA paNa aticAra lagAvyA vinA dhAraNa kara." (pR.597) "zrutaskandhasya vAkyaM vA padaM vA'kSarameva vA / yatkiAdriocate tatrAlambya cittalayaM naya // 91 // aho vyavahAra ArAdhanAmAM pariNamelA ArAdhakarAja! AcArAMga Adi dvAdazAMga tathA tethI bhinna prakIrNaka Adi aMgabAhya maLI je zrutaskaMdha che temAMthI tane je ruce te eka vAkya jema ke namo arihaMtANaM" athavA eka pada jemake "arTa athavA eka akSara jemake A si 3 sA mAMthI koI ekanuM avalaMbana laIne temAM cittane lIna kara. arthAt zrutaskaMdhamAMthI game te vAkya, pada ke akSara hoya paraMtu temAM jIvanI ruci ane cittanI lInatA thavI e mukhya prayojana che. zuddhaM zrutena svAtmAnaM gRhItvA''rya svasaMvidA /
Page #344
--------------------------------------------------------------------------
________________ 340 samAdhimaraNa bhAvayaMstallayApAstacinto mRtvaihi nirvRtim // 12 // he ArAdhanAmAM tatpara Arya! 'o ne sAsaro vA' ityAdi zrutajJAnavaDe rAgadveSanoharahita potAnA zuddha AtmAnuM grahaNa karIne svasaMvedanavaDe bhAvanA karato temAM cittanI lInatA karavAthI vikmarahita thayelo tuM maraNa karIne mukti pratye jA. arthAt upara mujaba zuddhAtmAmAM sthira thaIne samAdhimaraNa karanAra utkRSTa trIje bhave mokSa pAme." (pR.599) "duHkhaM saMkalpayante sve samAropya vapurjaDAH / svato vapuH pRthakkakRtya bhedajJAH sukhamAsate // 97 // jaDa jevA bahirAtmA jIvo zarIrane AtmAmAM ekapaNe AropaNa karIne "huM duHkhI chuM" ema mAne che ane AtmA ane zarIranA bhedane jANanArA jJAnIo to zarIrane AtmAthI bhinnapaNe avalokIne potAnA AtmAnA darzanathI udbhavatA sukhapUrvaka rahe che. parAyattena duHkhAni bADhaM soDhAni saMsRtau / tvayA'dya svavazaH kiti sahecchannirjarAM parAm // 98|| he sAdhaka! anAdisaMsAramAM parAdhInapaNe teM bahu duHkha sahyAM che. have atyAre A samAdhimaraNanA avasare utkRSTa saMvarayukta nirjarAne icchato evo tuM svAdhInapaNe kaMIka duHkha sahana kara." (pR.601) sahajasukhasAdana' mAMthI - manuSya mare tyAre tarata ja bIjA utpatti sthAne pahoMcI jAya. "eka manuSya jyAre mare che tyAre tarata ja bIjA utpatti sthAna upara pahoMcI jAya che. vacamAM jatI vakhate eka samaya, be samaya, ke traNa samaya lAge che tyAM sudhI pUrva zarIranI mAphaka AtmAno AkAra banI rahe che. jyAre utpatti sthAna para pahoMce che tyAre tyAM jevA pudgalane grahaNa kare che tenA samAna AkAra nAno ke moTo thaI jAya che. pachI jema jema zarIra vadhe che tema tema AkAra phelAto jAya che. zarIramAM ja AtmA phelAyo che bahAra nahIM, e vAtano anubhava vicAravAnane thaI zake che. ApaNane duHkha ke sukhano anubhava zarIramAM ja thAya che, zarIrathI bahAra nahIM. jo koI mAnavanA AkhA zarIramAM Aga lAge ane zarIranI bahAra paNa Aga hoya to te mAnavane AkhA zarIramAMnI AganI vedanAnuM duHkha thaze, zarIranI bahAranI AganI vedanA thaze nahIM. jo AtmA zarIranA koI sthAnamAM hoya, sarva sthAnamAM vyApaka na hoya to je sthAnamAM jIva hoya tyAM ja sukhaduHkhano anubhava thAya, sarvAge na thAya; paraMtu thAya che sarvAge, tethI jIva zarIrapramANa AkAradhArI che. koI paNa indriya dvArA manojJa padArthano rAgasahita bhoga karavAmAM
Page #345
--------------------------------------------------------------------------
________________ lekhasaMgraha', "mUlAcAra'mAMthI 341 Ave to sarvAge sukhano anubhava thAya che. zarIrapramANa rahevA chatAM nIce lakhelAM sAta prakAranA kAraNathI AtmA phelAIne zarIrathI bahAra jAya che ane pAcho zarIra pramANa thaI jAya che. A avasthAne samughAta kahe che. sAta prakAranA samudyAta 1. vedanA :-zarIramAM duHkhanA nimittathI Atmapradeza kAMIka bahAra nIkaLe che. 2. kaSAya krodhAdi kaSAyanA nimittathI pradeza bahAra nIkaLe che. 3. mAraNAMtika H-maraNanI thoDIvAra pahelAM koIka jIvanA pradeza phelAIne jyAM janma levAno che tyAM sudhI pahoMce che, sparza karIne pAchA Ave che, pachI maraNa thAya che. 4. phiyika :-vaikriyika zarIradhArI potAnA zarIrathI bhinna bIjAM zarIra banAve che, temAM AtmAne phelAvIne tenAthI kAma le che. pa. tejasa :-(1) zubha tejasa-koIka tapasvI munine kyAMka durbhikSa ke rogano saMcAra dekhIne dayA AvI jAya tyAre tenA jamaNA aMdhamAMthI taijasa zarIranI sAthe AtmA phelAIne nIkaLe che. tenAthI kaSTa dUra thaI jAya che. (2) azubha taijasa-koI tapasvIne upasarga paDavAthI krodha AvI jAya, tyAre tenA DAbA skaMdhamAMthI azubha taijasa zarIranI sAthe AtmA phelAya che ane te zarIra kopanA pAtrane (jenA pratye munine krodha Upajyo hoya tene) bhasma karI de che tathA tapasvI paNa bhasma thaI jAya che. 6. AhAraka -koI RddhidhArI muninA mastakathI AhAraka zarIra bahu suMdara puruSAkAre nIkaLe che, tenI sAthe AtmA phelAne jyAM kevalI ke zrutakevaLI hoya che tyAM sudhI jAya che. darzana karIne pAchuM Ave che, tethI muninA saMzaya maTI jAya che. 7. kevaLa :-koI arihaMta, kevaLInuM AyuSya alpa hoya che, ane bIjA karmonI sthiti adhika hoya che, tyAre AyunI barAbara badhAM karmonI sthiti karavA mATe AtmAnA pradezo lokavyApI thaI jAya che." (sahaja sukha sAdhana pR.351) lekha saMgraha' mAMthI - 1. "dharmanA prabhAve je sukhasaMpatti pAmyA chatAM je koI dharmanI ja avagaNanA kare te svaupakArI dharmano droha karanAra potAnuM bhaviSya zI rIte sudhArI zakaze? tenuM aMta samaye samAdhimaraNa kevI rIte thaze? 2. koI rIte pUrva puNyayoge AvI sAmagrI pAmyA chatAM je pramAdathI dharmanuM sevana karato nathI tene pAchaLathI avasAna vakhate bahu bahu jhUravuM paDe che, arthAt atyaMta duHkhI thavuM paDe che. 3. kAdavamAM khUMcelo hAthI, galagrahita maccha, jALamAM phasAyeluM mRga ane pAzamAM paDeluM paMkhI
Page #346
--------------------------------------------------------------------------
________________ 342 samAdhimaraNa jema jhUre che tema sukRtakamANI vagaranA jIvane maraNa samaye jhUravuM paDe che. 4. lakSmI, yauvana ane AyuSya vagere badhuM asthira hovAthI dharmasevanamAM je pramAda kare che te kAyara puruSa che, satyuSa nathI. je mANasa dharmasAdhana karavAmAM vAyadA kare che ane A dekhAtI kSaNika vastuomAM Asakta banI jAya che te ja temanI durbhavyatA batAve che. bhavabhIruM satno to bhavanuM svarUpa vicArI dharmasevanamAM zIdhra sajja thaI jAya che - lagAre pramAda karatA nathI. 5. jo tuM aciMtya evAM uttama phaLarUpa samAdhimaraNanI icchA karato hoya to dharma viSe dRDha Adara kara. dharmane ja apUrva ciMtAmaNi, kAmadhenu, kAmaghaTa ane kalpavRkSa samajI tenI prApti mATe vRDha Adara kara." (pR.30) 1. "jema dAMta vagarano hAthI, vega vagarano ghoDo, caMdra vagaranI rAtri, sugaMdha vagaranuM phUla, jaLa vagaranuM sarovara, chAyA vagaranuM vRkSa, mIThA vagaranuM bhojana, guNa vagarano putra, cAritra vagarano sAdhu ane dravya vagaranuM ghara e badhAM zobhatA nathI tema dharmakaLA vagarano mAnava paNa zobhA pAmato nathI - zobhI zakato nathI. 2. sukRta karavAmAM tatpara rahenArA puruSo puNyabaLavaDe sau karatA caDI jAya che, ane jema vRkSone velaDIo vIMTAI jAya che tema temane saMpadAo vIMTI vaLe che. 3. uttama janonAM hadayamAM A cAra vAnAM vasI rahe che - (1) sapAtradAna. (2) madharI vANI. (3) vItarAga-pUjAbhakti ane (4) sadaguru sevA. enAthI jIva svaunnati sAdhe che. samAdhimaraNanI yogyatA pAme che. 4. saMtoSI, vinayI, dayA-dAna rucivALo ane prasanna hRdayavALo manuSya mAnavagatimAMthI AvIne avatarelo samajavo ane tene ja mAnavadharmanI yogyatAvALo jANavo. 5. je dravya uttama kSetramAM vivekathI vaparAya che te ja dravya prazaMsavAyogya che. 6. badhA kuLamAM zrAvaka kuLapradhAna che, badhA devomAM jinezvara deva pradhAna che, badhA dAnamAM abhayadAna pradhAna che ane badhA maraNamAM samAdhimaraNa pradhAna che. 7. parabhavatamAM jatAM dharmarUpI bhAtuM sAthe hoya to ja mANasane aMtasamaye kharo dilAso maLe che. tethI sukRta karaNI karI levAmAM eka kSaNamAtra paNa vilaMba na karavo; kemake paLe paLe AyuSya khUTatuM jAya che. 8. he bhavyajano! dharmakArya karavAnA vAyadA na karo. je dharmakRtya AvatI kAle karavA dhAratA ho te hamaNAM ja karo, kemake kSaNa kSaNa jatAM AyuSya pUruM thaI jAya che ane maraNa najIka Ave che. mATe samAdhimaraNanI taiyArI karI levI. (pR.23). *
Page #347
--------------------------------------------------------------------------
________________ mUlAcAra"mAMthI 343 'bhUlAyAra'mAMthI"Age maraNake samaya pIDA ho to kaunasI auSadhi karanA use kahate haiM; jinavacanamauSadhamidaM viSayasukhavirecanaM amRtabhUtaM / jarAmaraNavyAdhivedanAnAM kSayakaraNaM sarvaduHkhAnAm // 15 // artha-yaha jinavacana hI auSadha hai / jo ki iMdriya janita viSayasukhoMkA virecana karanevAlI (dUra karanevAlI) hai, amRtasvarUpa hai aura jarA maraNa vyAdhi vedanA Adi saba duHkhoMkA nAza karanevAlI hai| bhAvArtha-jaise auSadhi rogoMko miTA detI hai usI taraha jinavANI bhI janmamaraNa Adi duHkhoko miTAke amara padako prApta karadetI hai / isaliye amRtaauSadhi jinavacana hI hai // 15 // Age usa samaya zaraNa kyA hai yaha batalAte haiM; jJAnaM zaraNaM mama darzanazaraNaM ca cAritrazaraNaM ca / tapaH saMyamazca zaraNaM bhagavAn zaraNo mahAvIraH // 16 // artha-he kSapaka tujhe aisI bhAvanA karanI cAhiye ki, mere yathArtha jJAna hI zaraNa (sahAyaka) hai, prazama saMvega anukaMpA AstikyakI pragaTatArUpa samyagdarzana hI zaraNa hai, Asrava baMdhakI nivRttirUpa cAritra hI mere zaraNa hai, bArahaprakAra tapa aura iMdriya prANa saMyama hI zaraNa hai tathA anaMta jJAna sukhAdi sahita zrI mahAvIrasvAmI hitopadezI hI zaraNa haiM / inake sivAya anya kudevAdikA zaraNa mere nahIM hai / // 16 // Age ArAdhanAke phalako kahate haiM; __ ArAdhanopayuktaH kAlaM kRtvA suvihitaH samyak / utkRSTaM trIn bhavAn gatvA ca labhate nirvANam // 17 // artha-samyagdarzana Adi cAra ArAdhanAkara upayukta huA aticAra rahita AcaraNavAlA jo muni vaha acchItaraha maraNakara utkRSTa tIna bhava pAkara nirvANa (mokSa) ko pAtA hai // 97 // aisA sunakara kSapaka kAraNapUrvaka pariNAma karanekA abhilASI huA kahatA hai zramaNo mama iti ca prathamaH dvitIyaH sarvatra saMyato mameti / sarva ca vyutsRjAmi ca etadU bhaNitaM samAsena // 98 // artha-kSapaka vicAratA hai ki maiM prathama to zramaNa arthAt samarasIbhAvakara sahita hUM aura dUsare saba bhAvomeM saMyamI hUM isakAraNa saba ayogya bhAvoMko choDatA hUM / isataraha saMkSepase AlocanA kahA // 98 // Age phira dRDha pariNAmoMko dikhalAte haiM: labdhamalabdhapUrva jinavacanasubhASitaM amRtabhUtaM /
Page #348
--------------------------------------------------------------------------
________________ 344 samAdhimaraNa gRhItaH sugatimArgaH nAhaM maraNAvibhemi // 19 // artha-kSapaka vicAratA hai ki maiMne pramANanayase aviruddha sukhakA kAraNa jo pUrvameM nahIM pAyA aise jinavacanako prApta kiyA aura mokSamArga bhI grahaNa kiyA / aba maiM maraNase nahIM DaratA // bhAvArtha-jabataka ajJAna thA tabataka yathArthasvarUpa nahIM jAnA isaliye maraNakA Dara thA, aba jinavacanase yathArtha svarUpakA grahaNa huA, mokSamArgameM pravRtti huI taba maraNakA bhaya jAtA rahA // 99 // dhIreNApi martavyaM nirdheryeNApi avazyaM martavyaM / yadi dvAbhyAmapi martavyaM varaM hi dhIratvena martavyam // 10 // artha-kSapaka vicAratA hai ki dhIra (dRDhacitta) bhI maregA aura dhairyarahita bhI avazya maregA / yadi donoM tarahase hI maranA hai to dhIra (klezarahita)panase hI maranA zreSTha hai, kAyarapanase pApabaMdha vizeSa karatA hai isaliye maraNasamaya kAyara nahIM honA cAhiye // 100 // zIlenApi martavyaM niHzIlenApi avazyaM martavyam / yadi bAbhyAmapi martavyaM varaM hi zIlatvena martavyam // 101 // artha-jo zIla (vratakI rakSA) vAle haiM ve bhI mareMge aura jo bhUkhapyAsa AdikI pIr3Ase maraNa honeke bhayase vrata zIla chor3a dete haiM ve bhI kAla Anepara avazya mareMge / yadi donoM taraha se hI maranA hai to zIlasahita hI maranA acchA hai / vratazIla choDa denese pApabaMdha adhika hogA aura maranA to par3egA hI // 101 // isaliye zIlasahita hI maranA zreSTha hai aisA kahate haiM; ciropitabrahmacArI prasphoTya zeSaM karma / AnupUrvyA vizuddhaH zuddhaH siddhiM gatiM yAti // 102 / / artha-jisane bahutakAlataka brahmacaryavrata sevana kiyA hai aisA muni zeSa jJAnAvaraNAdi karmoMkI nirjarAkara kramase apUrva apUrva vizuddha pariNAmoMkara athavA guNasthAnake kramase asaMkhyAtaguNazreNI nirjarAkara karmakalaMkase rahita huA kevalajJAnAdi zuddha bhAvoMkara yukta hoke paramasthAna mokSako prApta hotA hai / aise ArAdhanAkA upAya jAnanA // 102 // Age ArAdhakakA svarUpa kahate hai nirmamaH nirahaMkAraH niSkaSAyaH jiteMdriyaH dhIraH / anidAnaH dRSTisaMpannaH priyamANa ArAdhako bhavati // 103 // artha-jo maraNakaranevAlA aisA ho-cetana acetana paravastumeM mamatA (moha) nahIM ho, abhimAna rahita ho, krodhAdikaSAya rahita ho, jiteMdriya ho arthAt viSayasukhoMse udAsIna tathA atIMdriyasukhameM lIna ho, parAkrama sahita ho, zithila na ho, bhogokI vAchAMkara rahita ho aura
Page #349
--------------------------------------------------------------------------
________________ mUlAcAra'mAMthI 345 samyagdarzanako acchI taraha prApta huA ho / aisA jIva ArAdhaka ho sakatA hai // 103 // Age isI bAtakA samarthana karate haiM niSkaSAyasya dAMtasya zUrasya vyavasAyinaH / saMsArabhayabhItasya pratyAkhyAnaM sukhaM bhavet // 104 // artha-aise munirAjakI ArAdhanA sukhakA nimitta hotI hai jo kaSAya rahita ho, iMdriyoMko vaza karanevAlA ho, zUra ho kAyara na ho, cAritrameM udyamI lIna ho aura saMsArake bhayase DaratA ho, caturgatike duHkhoke svarUpako jAnatA ho / aisA maraNa karanevAlA ArAdhanAkA ArAdhaka ho sakatA hai // 104 // aba kathanako saMkocate hue ArAdhanAkA phala kahate haiM etat pratyAkhyAnaM yaH kuryAt maraNadezakAle / dhIro amUDhasaMjJaH sa gacchati uttamaM sthAnam // 105 // artha-jo muni maraNake dezakAlameM dhairya sahita, AhArAdisaMjJAmeM alubdha huA (AhArAdiko nahIM cAhatA huA) isa pratyAkhyAnako karatA hai vaha mokSasthAnako prApta hotA hai / ArAdhanAkA phala nirvANa hai yaha tAtparya jAnanA // 105 / / Age aMtamaMgalapUrvaka prArthanA karate haiM vIro jarAmaraNaripuH vIro vijJAnajJAnasaMpannaH / lokasya udyotakaro jinavaracaMdro dizatu bodhim // 106 // artha-buDhApA tathA maraNake zatruko dUra karanevAle, vizeSa lakSmIko denevAle, cAritra aura jJAnakara sahita, bhavyajIvoMke mithyAtva aMdhakArako miTAke jJAnarUpa prakAzakA karanevAle aura sAmAnya kevaliyoMmeM pradhAna caMdramAke samAna AnaMda karanevAle aise mahAvIra prabhu caubIsaveM tIrthaMkara hameM samAdhikI prApti karAve / isa prakAra aMtamaMgalakara kSapakako samAdhikI prAptike kAraNa mahAvIra svAmIkA smaraNa dikhalAyA // 106 // yA gatiH arhatAM niSThitArthAnAM yA gatiH / yA gatiH vItamohAnAM sA me bhavatu sarvadA // 116 // artha-jo arahaMtokI gati hai, jo siddhoMkI gati hai, jo vItarAgachadmasthoMkI gati hai vahI gati sarvadA (hamezA) merI bhI ho / yahI ArAdhanAkA phala cAhatA hUM anya nahIM // 116 // Age uttamArtha tyAgakA phala kahate haiM ekaM paMDitamaraNaM chinatti jAtizatAni bahUni / tanmaraNena martavyaM yena mRtaM sumRtaM bhavati // 117 // artha-eka bhI paMDitamaraNa saikaDoM janmoMkA chedanevAlA hai, isaliye aisA maraNa karanA cAhiye jisase maranA acchA kahalAye arthAt phira janma nahIM dhAraNa karanA paDe // 117 / / Age maraNakAlameM samAdhidhAraNakA phala kahate hai ekasmina bhavagrahaNe samAdhimaraNaM labhate yadi jIvaH / saptASTabhavagrahaNe nirvANamanuttaraM labhate // 118 // artha-jo yaha jIva eka hI paryAyameM saMnyAsa maraNako prApta ho jAya to sAta ATha paryAyeM bIta jAnepara avazya mokSako pAtA hai // 118 // yahAM bhAvaliMgIke liye hI kahA gayA hai|
Page #350
--------------------------------------------------------------------------
________________ 346 samAdhimaraNa 217 223 224 228 249 2para ra53 255 25 ) 257 257 258 259 261 26ra 0 263 264 267 268 graMthamAM Avela hRSTAMtonI sUci 1. eka sAdhu labdhivALAnuM draSTAMta 3 | 40. eka munImanuM draSTAMta 2. zrI pAnabenanuM draSTAMta 41. zrI kuMvarabenanuM draSTAMta 3. vaNAga naTavara rAjA 42. zrI sAkarabenanuM draSTAMta ane tenA sArathinuM draSTAMta 43. padmaruci zeThanuM draSTAMta 4. eka daridra brAhmaNanuM draSTAMta 44. cAlIsa cora ane rAjAnuM draSTAMta 5. zrI bhAIlAlabhAInuM draSTAMta | 45. draupadInuM draSTAMta 6. zrI phulacaMdajInuM draSTAMta 46. guNasenakumAra ane agnizarmAnuM draSTAMta 7. zrI chItubhAInAM bAnuM draSTAMta 22 47. eka rAjakumAranuM draSTAMta 8. mANeka DosInuM draSTAMta 48. zrI neminAtha ane rAjulanuM draSTAMta 9. zrI arjunanuM draSTAMta 49, mANekajIzeThanuM draSTAMta 10. kuMtalArANInuM draSTAMta 28 50. zrI ratnAkarasUrinuM draSTAMta 11. zrI jIraNazeThanuM draSTAMta | 51. muMjarAjAnuM draSTAMta 12. bharavADa ane nAradajInuM draSTAMta | para. zrI rAma ane lakSmaNanuM draSTAMta 13. eka rAjAnuM draSTAMta 53. eka kheDUtanuM draSTAMta 14. zivabhUtinuM draSTAMta 54. tripuSTa vAsudevanuM draSTAMta 15. janaka videhInuM draSTAMta 55. be bhAInuM draSTAMta 16. zrI dhIrajalAlanuM draSTAMta 56. suMdara zeTha ane tenA putranuM draSTAMta 17. naMdana rAjakumAranuM draSTAMta 57. zrI pArzvanAtha ane kamaThanuM draSTAMta 18. rAkSasI vidyAdharanuM draSTAMta 94 58. pa.pU.prabhuzrIjInuM dRSTAMta 19, eka coranuM draSTAMta 59. kAmadeva zrAvakanuM draSTAMta 20. eka nirAdhAra DosInuM draSTAMta | 60. arjunamALInuM draSTAMta 21. eka satsaMgInuM draSTAMta 61. eka zeThanuM draSTAMta 22. eka mullAnuM draSTAMta 100 62. prabhAvatI rANInuM draSTAMta 23. zrImaMta vaNikanuM draSTAMta 101 63. eka zeTha putrInuM draSTAMta 24. huMDika coranuM draSTAMta 106 64. zrI kRSNa mahArAjanuM draSTAMta 25. vasiSThamuninuM draSTAMta 107 65. rAjA ane maMtrInuM draSTAMta 26. putravadhUnuM draSTAMta 112 66. eka strInuM draSTAMta 27. eka kUtarAnuM draSTAMta 114 67. vezyAmAM rAganuM draSTAMta 28. bhojarAjAnuM draSTAMta 122 | 68. nAgila ane nAgilAnuM draSTAMta 29. dharmarAjA yudhiSThiranuM draSTAMta 69. gotrAsanuM draSTAMta 30. suvrata zeThanuM draSTAMta 13ra 70. gaMdharva ane nAgadattanuM draSTAMta 31. eka AMdhaLAnuM draSTAMta 148 71. sAdhunuM draSTAMta 32. naMda maNikAranuM draSTAMta 72. ratnacUDa vaNikanuM draSTAMta 33. jinadharma ane sAgaradattanuM draSTAMta 73. bhUMDa ane vAghanuM draSTAMta 34. eka zeThaputranuM draSTAMta 176 74. zrI mallinAthanuM draSTAMta 35. kSullaka ziSyanuM draSTAMta 179 75. sAdhvInuM draSTAMta 36. paMDitajInuM draSTAMta 185 76. metAraka muninA pUrvabhavanuM draSTAMta 37. eka vaNikanuM draSTAMta 189 77. rUpI sAdhvInuM draSTAMta 38. nirmohI kuTuMbanI kathA 203 78. sukozala muninuM draSTAMta 39. eka ghaDAnuM draSTAMta 208 | 79. avanti sukumAlanuM dRSTAMta 268 96 ! 98 269 270 270 272 272 274 275 276 125 279 282 285 286 290 160 173 291 ra92 293 319 321
Page #351
--------------------------------------------------------------------------
________________ 622