Book Title: Kasaypahudam Part 10
Author(s): Gundharacharya, Fulchandra Jain Shastri, Kailashchandra Shastri
Publisher: Mantri Sahitya Vibhag Mathura
Catalog link: https://jainqq.org/explore/090222/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mA0 di0 jainasaMghagranthamAlAyAH prathamapuSpasya dazamodalaH zrIyativRSabhAcAryaracita cUrNisUtrasamantritam zrIbhagavadguNabhadrAcAryapraNItam vi0 saM0 2024 ] kasAya pAhuDaM paM0 phUlacandra siddhAntazAstrI, siddhAntAcArya zrIvIrasenAcAryaviracitA jayadhavalA TIkA [ saptamo'dhikAraH vedaka anuyogadvAram ] sampAdaka mahAvandha sahasampAdaka dhavalA tayozca sampAdakI paM. kailAzacandra siddhAntaratna, siddhAntAcArya, siddhAntazAstrI, nyAyatIrthaM pradhAnAcArya syAdvAda mahAvidyAlaya kAzI prakAzaka maMtrI sAhitya vibhAga mA0 di0 jaina saMgha, caurAsI madhurA vIranirvANAbda 2493 mUlyaM rUpyakadvAdazakam [ I0 saM0 1967 saMzodhita mUlya 30 40) Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 prakAzakakI orase kasA pAhuDe (zrI jayadhavala jI ) kA arpita karate hue hameM prasannatA ho rahI hai / ke bAda ho rahA hai| nauvA~ bhAga cAra varSa pUrva prakAzita huA thA / AcArya zrI suvidhisAsara jI vA isa samaya dezameM ghoSaNavahaMgAI hosa badhAIyAdike vyaya meM bhI vRddhi huI hai aura isa taraha lAgata vyaya pahale se jyor3hA ho gayA hai| phira bhI mUlya purAnA hI rakhA gayA hai| aise mahAna grantha bAra-bAra nahIM chapate / ataH mandiroM ke zAstra bhaNDAroMmeM ina grantharAjoMkI eka-eka prati sarvatra virAjamAna avazya karanA cAhiye / dasavA~ bhAga pAThakoM ke kara-kamaloM meM yadyapi isa bhAgakA prakAzana cAra barSa -- yaha aisA grantha hai jisakA jinavANI se eka tarahase sAkSAt sambandha hai | paM0 AzAdhara jIne kahA hai ye yajante zrutaM bhaktyA te yajante'bjasA jinam / na kicidantaraM prAhurAptA hi zrutadevayoH || jayadhavalA kAryAlaya bhadainI, vArANasI bI0 ni0 saM0 2413 jo zAstrakI pujana karate haiM ve vastutaH jinadevakI hI pUjana karate haiM / kyoMki sarvajJadevane jinavANI meM aura jinadevameM kucha bhI antara nahIM kahA hai / grataH jina mandiroM aura jina mUrtiyoM ke nirmANa meM dravya vyaya karane ke icchuka dAnI janoMko jinavANIke udghArameM bhI apanA dhana lagAkara sukIrti ke sAtha samyajJAnake prasArameM hAtha baTAnA cAhiye / aba isa granthake kevala cAra bhAga zeSa haiN| yadi udAra dhanika eka-eka bhAga apanI orase prakAzita karA deM to yaha mahAna kArya jalda pUrNa ho sakatA hai / antameM hama isa kArya meM sahayoga denevAle sabhI sajjanoMkA prAbhAra mAnate haiM / kailAzacandra zAstrI maMtrI sAhitya vibhAga bhA0 di0 jaina saMgha caurAsI, mathurA Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArgadarzaka viSayApAsavapasAgara jI mahArAja anAdikAlase jaina paramparAmeM jo bhI maGgala kArya kiyA jAtA hai usake maMgalAcaraNa pUrvaka karanekA pradhAta hai| TIkAkAra AcArya ne apane iSTa maMgalakAryako siddhike abhiprAyavaza vedaka mahAdhikArake AdimeM sarva prathama siddhoMko bhAva-dravya namaskAra kiyA hai / jaisA ki isa arthAdhikArake nAmase spaSTa hai isameM yaha maMmArI jIva mohanIya karma aura usake avAntara bhedoMkA kahAM kitane kAla taka sAntara yA nirantara kisa rUpameM vedana karatA hai Adi viSayakA spaSTa nirdeza kiyA gayA hai| isake mukhya adhikAra do haiM--udaya aura udoraNA . yahA~ kaSAyaprAbhUtaka pandraha adhikAroMmero ise chaTA adhikAra kahA gayA hai| isa grandhake prArambhameM AcAryacarya vIrasenane ina adhikAroMkA vicAra tIna prakAra kiyA hai / usake anusAra eka dRSTise yaha sAtavAM adhikAra bhI ThaharatA hai| hamane una dRSTikI mukhyatAse ise sAtavA~ adhikAra gucita kiyA hai| isake lie isa granthakI prathama puratavA para dRSTipAta kiijie| yoM to udIraNA udayavizeSakA hI dUsarA nAma hai| kintu una donoMmeM antara yaha hai ki kokA jo vayAkAla phalavipAka hotA hai unakI udaya saMjJA hai aura jina kArmIkA udayakAla prApta nahIM huA unako umAca vizevaro pacAnA udIrA kahalAtI hai, iza mahAdhikArako AcArya narya guNadharane cAra sUtra gAthAoM meM nibaddha kiyA hai| unameMse prathama mUSa gAthA kadi zrAvaliyaM pavesei ityAdi hai| isakA virecana yahA~ do prakArase kiyA gayA hai| isako prathama vyApAmeM batalAyA hai ki isa dvArA prakRti udIraNA, prakRti udaya aura usakI kAraNabhUta bAhya sAmagrIkA nirdepA kiyA gayA hai / yahA~ batalAyA hai ki isake prathama pAda dvArA udIraNA sUcita kI gaI hai, TUsare pAda dvArA vistAra sahita udaya sUcita kiyA gayA hai| ukta gAthAke dUsare pAdadvArA kyA sUcita kiyA gayA hai isakA prakArAntarase nirdeza karate hue vahA~ batalAyA hai ki athavA udayAvalike bhItara praviSTa huI. udaya prakRtiyoM aura anudaya prakRtiyoMko grahaNa kara praveza saMjJAvAlA arthAdhikAra isa sutravacana dvArA sUcita kiyA gayA hai| yahAM yaha zaMkA honepara ki pahale jaba ki vedanA mahAdhikArameM udaya aura udIraNA ye do adhikAra hI sUcita kiye gaye hai aisI avasthAmeM ukta pAda dvArA tIsare adhikArakA sUjana huA hai yaha kahanA upayukta nahIM hai, samAdhAna karate hue batalAyA hai ki kisI bhI prakArase isa pradeza saMjJAvAle adhikArakA udayake bhItara hI antarbhAva ho jAtA hai, isalie koI doSa nahIM hai| isaprakAra gAyAke pUrvArdhavA spaSTIkaraNa karane ke bAda usake uttarArcakA spaSTIkaraNa karate hue batalAyA hai ki kSetra, bhanna, kAla aura pudgaloMko nimittakara koMkA udaba aura udIraNArUpa phalabipAka hotA hai / yahA~ kSetra pase narakAdi gatiyoMkA kSetra liyA gayA hai, manapadase ekendriya Adi paryAyoMko grahaNa kiyA gayA hai, kAla padase ziSira, vasanta, nIma aura barSAkAla AdikA grahaNa huA hai tathA pudgala pase gandha, vAmbUla, vastra, AbharaNa Adi pudgalaukA grahaNa huA hai / prakRti udIraNAke samagra vivecana ke bAda pravRti udayakA saMketa karate hue ukta gAthAno uttarArdhakA Alambana lekara cUNisUtra aura usakI TIkAmeM puna: isakA vicAra kiyA gayA hai| yahA~ udayakI vyAkhyA karaneke bAda likhA hai ki kokA vaha udava kSetra, bhava, kAla aura pudgaloko nimittakara hotA hai / TIkAke zabda hai-khetta-bhava-kAla-pomAle massiUNa jo dvidikkhayo udieNaphalakammakkhaMdhaparisaDaNalakkhaNo sodayo tti suttsthaavlNbnnaado| Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ isa vivecanase spaSTa hai ki karmazAstra meM karmodaya aura karma udIraNAmeM narakagati Adike yogya kSetra, ekendriyAdi bhava, zipira Adi kAla aura pudgalAMke pariNAmarUpa gRha, vastra, bhojana, dhana Adi bAhya khAmagnIko hAhya nirmitarapameM svIkAra kiyA gayA hai| zrIgommaTasAra karmakANDa karmazAstrakA pramukha grantha hai / isake prathama adhikArameM nAmAdi cAra nikSepoM dvArA varma padakA vyAkhyAna karate hue dravyanikSepake dUsare bheda noAgamayatama ke nirUpaNa ke prasaMgase jarAyo tIna bheda kiye gaye hai-jJAyakadArIra, bhAvi aura tadvaya. lirikt| inameM se jJAyajhadArIrakA eka bheda cyAvita hai / isakI vyArupA karate hue vahA~ para basalAyA hai ki jo mara ga viSavedana, raktakSaya, bhaya, zastra prahAra aura saMklezavaza tathA chvAsocchvAsake nirodhase hotA hai usakI cyAvita saMjJA hai / spaSTa hai ki yahA~para zarIrake tyAgapUrvaka bharaNameM tuddhipUrvaka yA abuddhipUrvaka bAhya saMyogako mukhvatAro yaha saMjJA rakhI gaI hai| yahA~ bAya saMmoga bAdha nimitta hai aura usako nimittakara zarorake tyAgapUrvaka bharaNa honA naimittika kArya hai| isa apekSAkhe ig2akI cyAvita saMjJA rakhI gaI hai| gata zarIrase cyAvita zarIrakA bheda dikhalAnA hI isakA mukhya prayojana hai| isa prakAra isa kathana meM bAhya sAmagrIko jahA~ vyavahAra heturUpase svIkAra kiyA gayA hai vahA~ svata zarIrako vivecana ke pramaMgaro bhI usake prathama bheda iMginImaraNameM gI sva-paropacArarUpa bAhya nimittako svIkAra kiyA gayA hai| samAgiragA kA iMginIbharaNa eka bheda hai yaha buddhi pUrvaka upacArako nimittAra hotA hai yaha isakA tAtparya hai| mArgadarzaka :- AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja isa prakAra gommaTasAra karmakANDake isa vivecanase yaha spaSTa ho jAtA hai ki kisa avasthAmeM vartamAna AyukI udIraNA kisa bAhya sAmagrIko nimittakara hotI hai / kisI bhI varmake udayakA koI na koI bAya nimitta avazya hotA hai aisA karmazAstrakA abhiprAya hai aura isI lie sadayatirikta nobhAgama drabhyanikSepake dvitIya bheda nokarmakA nirUpaNa karate hue isI gommaTamAra karmakANDa meM pratyeka mala va uttara pravRtiyoM ke nokarma ( bAdha nimitta) kA pRthaka pRthak vicAra kiyA gayA hai| pahIM batalAyA hai ki-- iSTa anna-pAnAdi sAtavedanIyake nokarma ( sAtAdIyaka udayameM vAhya nimitta haiM aura aniSTa anna-pAnAdi asAtAvedanIyake nokarma hai (1-73) / chaha Ayatana sambaksya prakRti ke nokarma hai arthAt samyaktva prakRti ke udayameM bAdha nimitta hai, chaha anAyatana mithyAtva pratike nolAma haiM tathA donoM samyamithyAta praRtike nokarma haiM (1-74) / mithyA Ayatana arthAt phudevAdika anancA nuvandhI canuka ke nokarma hai, zeSa kaSAtroM ke apane apane yogya mithyA zAstra Adi nokarma haiM (1-75) / strI zarIra Adi strIveda Adike nokarma hai, vidUSaka Adi hAsya karma ke nokarma hai, suputra Adi ratikarmaka novAma haiM (1-76) / iSTaviyoga aura aniSTa maMyoga Adi aravi karmake nonAma haiM, mUla suputra Adi zoka karmake nokarma hai tathA siMhAdi aura atri Adi dravya bhayayugalane vApase nokarma haiM ( 1-319) Adi / yahA~ para hamane kucha hI vo udA gaura udIraNAkA vAhya gimitta kyA hai hamakA ullekha kiyA hai / karmakANDameM to isakA sabhI karmokI apekSA vistArase vicAra viyA gayA hai, jo kapAyAbhRta ke ukta kRdhanake anurUpa hai| hameM vizvAsa hai ki Agamake abhyAlI g2abhI dharmabandhu isa viSayameM apanA vArmazAstra ke anukula dRSTikoNa banAte samaya ina tathyako dhyAna meM rkheNge| hama yaha acchI taraha se jAnate haiM ki caraNAnuyoga aura prathamAnuyogameM bAhya sAmagnIkA prAyaH puNyapApake phalarUpameM nirdeza dRSTigocara hotA hai, kintu una anupogoMmeM vAhya sAdhanakA phalarUpase pratipAdana karanA hI isakA mukhya kAraNa hai| ye bAhya sAdhana kahIM visranA milate haiM aura kahIM inake milanemeM jIvakA yoga aura vikalpa nimitta hotA hai / ___ yaha 'kadi zrAvaliyaM pavesei' ityAdi gAthAko prathama zyAkhyA hai| isakI dUsare prakArale vyAkhyA karate hue vahA~ batalAyA hai ki isake prathA pAda dvArA udIraNAkI, dvitIya pAda dvArA prakRti pravezakI Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 4 ) aura gAthAke uttarArthaM dvArA makAraNa karmodayakI sUcanA kI gaI hai-padammi gAhrApacchaddhe kammodayo sakAraNa paddhitti ghenvo / vedaka anuyogadvArakI dUsarI sUtragAdhA hai' ko kamAe hiMdI ityAdi / isake pUrvArdha dvArA sthiti udIraNA, anubhAga udIraNA aura pradeza udIraNAkI sucanA kI gaI hai| tathA isI dvArA sthiti, anubhAga aura pradezoM kA praveza sUcita kiyA hai, kyoMki dezamabhAva se isa sUtra kI pravRtti huI hai| tathA isake uttarArthaM dvArA mohanIya karmake sabhI prakAra ke udaya aura udIraNAke sAntarakAla aura nirantara kAla tathA nAnA jIva aura eka jIva viSayaka kAla aura anvarakI sucanA kI gaI hai| gAyAmeM do bAra 'vA' padakA prayoga huA hai, aba dUsare 'vA' pada dvArA gAthAmeM nahIM kahe gaye samutkIrtanA Adi samasta anuyogadvAroM kI sUcanA kI gaI hai / vedaka anuyogadvAra kI tIsarI gAthA hai 'bahugadaraM bahugadaraM se' ityAdi / isa dvArA prakRti, sthiti, anubhAga aura pradezavipayaka bhujagAra anuyogadvAra kA vistAra ke sAtha nirUpaNa kiyA gayA hai / padanikSepa aura vRddhi anuyogadvAroMkA isI meM antarbhAva ho jAtA hai / mArgadarzakoraka anukSeokSAnI sukI jAeM kamedi ya' ityAdi / isa dvArA mohanIya karmake jaghanya aura utkRSTa rUpa prakRti, sthiti, anubhAva aura pradezaviSayaka bandha, saMkrama lakSya, udIraNA aura satkarmake alpabahutvakI sUcanA kI gaI hai| isa prakAra ukta cAroM gAthAoM kA vAdArya paSTa karaneke bAda sarva prathama prakRti udIraNAkA vivecana vistArase kiyA gayA hai / prakRtiudIraNA prakRti udIraNA do prakArakI hai-mUla prakRti udIraNA aura uttara prakRtiudIraNA / uttara prakRtiudoraNA bhI do prakArakI hai-eka uttara prakRtiudIraNA aura prakRtisthAna udIraNA | * yahA~ para zaMkAkArakA kahanA hai ki vedaka anuyogadvArake prathama gAthAsUtra ke prathama pAda dvArA pravRttisthAna udIraNAkA hI saMketa kiyA gayA hai, isalie yahA~ para usIkI prANa karanA yogya hai, mUlaprakRtiudIraNA aura eka uttara prakRtiudIraNAkI prarUpaNA karanA yogya nahIM hai, kyoMki gAthAsUtra dvArA unakA sUcana nahIM huA hai ? samAdhAna yaha hai ki dezAmarSa krabhAvase unakA saMgraha kara liyA gayA hai, isalie janakA yahA~ vistArase kathana karanemeM koI doSa nahIM hai / sAdhAraNataH yahA~ gAthAsUtra ke anusAra prakRtisyAna udIraNA kI prarUpaNA sarvaprathama karanI caahie| kintu jaba taka ekaka prakRtiudIraNAkI prarUpaNA na kI jAtra vatra taka prakRtisthAna udIraNAko prarUpaNA nahIM ho sakatI, isalie vahA~ prakRtisthAna udIraNAkI prarUpaNAko sthagita karake sarva prathama eka prakRtiudIraNA kI prarUpaNA kI gaI hai / vaha do prakArakI hai-- ekaika mUla prakRtiprarUpaNA aura ekaika uttara prakRtiprarUpaNA / mUlaprakRtiudIraNA isa prakAra itane vivecana dvArA mohanIyakarma udIraNAkA prAstAvika vivecana karake Age uccAraNAkA Alambana lekara mUlapravRtiudIraNA aura eka uttara prakRtiudIraNAkA yathAsambhava anuyogadvAroMkA Azraya lekara kathana kiyA gayA hai| usameM bhI sarvaprathama 17 anuyogadvAroMkA Azraya lekara mUlaprakRti udIraNAkA vivecana kiyA gayA hai / ve 17 anuyogadvAra ye haiM- samutkAtanA, svAmitva, sAdi, anAdi, Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhruva, adhruva, eka jIvakI apekSA kAla, antara, nAnA jIvonI apekSA bhaMgavicaya, bhAgAbhAga, parimANa, kSetra, sparzana, kAla, antara, bhAya aura alpaca hutya / isa prakAra ina anuyogadvAroMkA nAma nirdeza kara rAI prathA unake mAdhAmase mUlaprakRti udIraNAkA viSecana kiyA gayA hai| sugama honero yahA~ unakA vistArase spaSTIkaraNa nahIM kareMge / ekaikauttaraprakRtipadIraNA isake bAda evaMka uttarapravRtti udAraNAmA ullekha kara uccAraNAke balale 24 anuyogadvAroMkA Alambana lekara urAkA vicAra kiyA gayA hai / 17 anuyogadvAra to pUrvokta hI haiN| inameM sarva, nosarva, uttRSTa, anutkRSTa, jaghanya, ajaghanya aura sannikarSa ina 7 anuyogadvAroMke milAnepara 24 anuyogadvAra ho jAte haiN| mohanIyakI 28 prakRtiyoMmeMse pratyeka kI udAraNAkA vicAra. ekaka prakRtiudIraNA adhikAra meM vistAra kiyA gayA hai / sugama honese inakA vicAra bhI hama yahAM para alagame nahIM kara rahe haiM / prakRtikAnaudImArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja isa prakAra itanA vivecana karaneke vAda cuNimutra aura uccAraNA donoMkA Alambana lekara pravRtisthAnaudIraNAkA vicAra kiyA gayA hai| prakRtiyAMvo rathAna arthAt pravRtisamUhakA nAma prakRtisthAna hai aura usakI udIraNAko pravRtisthAnaudIraNA kahate haiM / eka kAlameM jitanI pravRtiyoMkI adIraNA eka jIvake sambhava hai utanI prakRtiyoMke mamudAyako pratisthAna udIraNA saMjJA hai yaha ukta kathAkA tAtparya hai| isake 17 anuyogadvAra haiM-~samulkIrtanAne lekara alpabahula taka / pAtha hI bhujagAra, padanikSepa aura bRddhi ye nIna anuyogadvAra aura jAnane cAhie / mohanIya vamakI uttara prakRtiyoM ke udIraNAma kula pravezasthAna 6 haiM--lona prakRtika sthAnako chor3akara eka prakRtika sthAnase lekara dasa pravRtikA sthAna laka, kyoMki tIna pravRttika koI udIraNAsthAna nahIM hai / inakA yahAM mAMgopAMga vicAra kiyA hI hai| ina sthAnobhane pratyeka ke kitane bhaMga haiM aura kauna kisa guNasthAnameM hotA hai iso vizeSa vicArake lie AcArya yativRpabhane tIna mAghAe~ apane cUrNisUtrAma usta kI hai / praznama gAthAmeM pratyeka sthAnake bhaMgoMko saMkhyA dI hai tathA dUsarI aura tIsaro gAthAmeM kisa guNasthAnameM kauna kauna aura kitane udIraNAsthAna hote haiM isakA vivara diyA hai| isaprakAra ina gAthAoM dvArA svAmitvakA vicAra kara tathA Age eka jIkI apekSA kAla Adi zeSa anuyogadvAroMkA nirUpaNakara 17 anuyogadvAra samAma kiye gaye haiN| isake bAda bhujagAra, padanikSepa aura vRddhi ina anuyogadvAroMkA Alambana lekara prakRtisthAna udIraNAkA vicAra kiyA gayA hai| itane vicAra ke bAda isa adhikArake sabhAma honevo sAtha pratuti udIraNA kA kathana samApta hotA hai| prakRtipraveza ___ Age prakRtipraveza prakaraNakA adhikAra hai jisakI sUcanA vedaka anuyogadvArako prazrama gAthAke dUsare pAdase milatI hai| isa prakaraNameM udayAvalimeM praveza vAranevAlo udaya aura anudayarUpa prakRtimAtrakA grahaNa kiyA gayA hai, isIlie isakA prakRtipraveza yaha nAma sArthaka hai / isake do bheda haiM-mUla pravRtipraveza aura uttara prakRtipraveza / uttara prakRtipraveza do prakArakA hai. pAkaka uttara prakRtipraveza aura prakRtisthAna prvesh| sugama honese yahA~ mUla prakRtipraveza aura ekaikaDalara prakRtipraveza adhikArakA vyAkhyAna na kara mAtra pravRtisthAnapravaMza adhikArakA samutkIrtanA Adi 15 ayogadvAroM tathA bhujagAra, padanipa aura vRddhi ina adhikAroM dvArA nirUpaNa kiyA gayA hai| Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 11 ) G 28 prakRtika pravezasthAna se lekara 1 prakRtika pravezasthAna taka kula prazasthAnoM kI saMkhyA 20 hai / madhyake 18, 17, 16, 15 aura 14 prakRtika 5 pravezasthAna, 11 prakRtika 1 pravezasthAna prakRtika 1 pravezasthAna tathA 5 prakRtika 1 pravezasthAna kula pravezasthAna nahIM haiN| inameM se kauna pravezasthAna kisa prakAra ghaTita hotA hai aura pratyeka pravezasthAnameM kina prakRtiyoMkA grahaNa huA hai isakA adhikArI bhedake kathanapUrvaka sAMgopAMga vicAra kiyA gayA hai| Age isI kramase zeSa anuyogadvAroM tathA bhujagAra AdikA vicAra kara yaha adhikAra samApta hotA hai / mArgadarzaka :- AcArya zrI suvidhisAMgara jI mahArAja prakRti udaya yaha to hama pahale hI sUcita kara Aye haiM ki vedaka anuyogadvArako prathama gAthA ke uttarArdhadvArA sAraNa prakRti udayakI sUcanA kI gaI hai, isalie prakRtipraveza adhikArako prarUpaNA ke bAda prakRti udaya adhikArakA kathana avasara prApta hai, kyoMki mohanIya karmakA udaya cAra prakArakA hai-- prakRti udaya sthiti udaya, anubhAga udaya aura pradeza udaya | ataeva prakaraNAnusAra yahA~ sarvaprathama prakRti udayakA kathana karanA cAhie, kintu udIraNAse hI udayakA grahaNa ho jAtA hai, kyoMki kiMcit vizeSatA ko chor3akara udIraNAse udaya sarvathA bhinna nahIM hai| isalie yahA~ udayakA nutrakArane alagase sthAna nahIM kiyA hai / sthiti udIraNA aba vedaka anuyogadvArakI dUsarI gAthAke prathama pAdadvArA sUcita sthitiudIraNAkA kathana avasara prApta hai| sthitiudIraNA do prakArakI hai-- mUla prakRti sthitiudIraNA aura uttara prakRti sthiti udIraNaH / pramANAnugama Adi kula anuyogadvAra 24 haiM / unameM se mUla prakRti sthitiudIraNA kA sannikarSa ke sivAya 23 anuyogadvAroMke dvArA aura uttara prakRti sthitiudIraNAkA sannikarSa sahita 24 anuyogadvAroMke dvArA kathana huA hai| isake zivAya bhujagAra, padanikSepa vRddhi aura sthAna ye cAra adhikAra aura haiN| ina dvArA bhI donoM prakArakI sthitiudIraNAoMkA vicAra kiyA gayA hai / vane vicArake bAda anta meM saMkSepa sthAnako prarUpaNA karake sthitiudIraNAkA prakaraNa samApta kiyA gayA hai / Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya maMgalAcaraNa veda anuyogadvArake do uttara bhedAko sUcanA udayakA lakSaNa viSaya-sUcI udIraNAkA lakSaNa udaya aura udIraNA donoMkI vedaka saMjJA honekA khulAsA isa viSaya meM cAra sUtra gAthAoM kI sUcanA prathama sUtragAthA aura usakA khulAsA pRSTha 1 2 z 2 4 4 61 2 11 ra 12 3 dur prathama sUtra gAthA ke prathama pAvase pravRtiudIraNAyorgadarzantaravArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja sUcanA milatI hai isakA nirdeza 3 nAnA jIvoMkI apekSA bhaMgaviSaya dUsare pAda prakRtiudaya aura prakRtipravezakI sUcanA milatI hai isakA nirdeza kSetra, bhava, kAla aura gadka ye karmodaya aura karaNa ke nimitta haiM isakA ukta gAyA ke uttarArdha dvArA nirdeza kucha parivartana pUrvaka ukta gAthAke ukta arthakA khulAsA dvitIya sUtra gAthA ke pUrvArdhaM dvArA sthiti, anubhAga aura pradezakI sUcanA tathA uttarArdha dvArA kAlAdi anuyogadvAroM kI sUcanA 6 tRtIya sUtra gAthA dvArA bhujagAra anuyogadvAra aura usake kAlAdi uttara anuyogadvAroMkI sUcanA caturtha sUtra gAyA dvArA bandha, saMkrama, udaya, udIraNA aura satya inakI tathA inake alpabahutvakI sUcanA prathama gAthA kisa artha meM nibaddha hai isakA cUrNi sUtroM dvArA khulAsA pravRtiudIraNAke do aura unheM sthagita karanekI sUcanA aikaika prakRti udIraNA ke do bheda aura unake nIma anuyogadvAroM kI sUcanA udIraNAne cAra bhedokI sUcanA 5. 6 7 8 viSaya prakRti udoraNAke do bhedoMkI tathA usake 17 anuyogadvAroMkI sUcanA 1 mUlaprakRtiudIraNA & Duo samutkIrtanAnugama sAdi Adi 4 anuyogadvAra svAmitvAnugama kAlAnugama bhAgAbhAgAnugana parimANAnugama kSetrAnugama sparzanAnugama kAlAnugama antarAnugama bhAvAnugama alpabahutvAnugama utkRSTAnutkRSTa udIraNAnugama jaghanyAjadhanya udIraNAnugama sAdi Adi 4 anuyogadvAra svAmitvAnugama kAlAnupama 10 antarAnugama 11 rAtrikarmAnugama 2 ekaika uttara prakRtiudIraNA uttaraprakRtiudIraNA ke do bhedoMkA nirdeza ekeka uttaraprakRtiudIraNAke 24 anuyoga dvAroMkA nirdeza samutkIrtanAnugama sarva nosarva udIraNAnugama pRSTha 11 13 1. 4 15 15 ?% 16 13 43 18 1 = 18 16 16 20 21 22 26 2 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13 ) 54 NG ONM K ? 42 da ? viSaya pRSTha . viSaya nAnA jIvoMkI apekSA bhaMgavicayAnugama 33 bhAgAbhAga bhAgAbhAgAnugama 35 parimANa parimANAnugama 2en- kSetrAnugama 38 spardhana sparzanAnugama nAnA jIvoMkI apekSA kAla kAlAnugama nAnA jIyoMkI apekSA antara antarAnugama 13 alpabaddhatva bhAvAnugama padanikSepa alpaba hutva 3 anuyogadvAroMkI sUcanA 3 prakRtisthAna udIraNA mAmurakIrtanA svAmitvake do bheda prakRtisthAna udIraNAkA tAtparya utkRSTa svAmitva usake 17 anuyogadvAroMkI tathA bhujagArAdi jaghanya svAmitva padoMkI nucanA alpabahutvake do bheda 106 sthAnasamunkIrtanA utkRSTa alpava hutva rasthAnoM meM prakRtiyoMkA nirdeza 45 jaghanya alpavahatva sAdi Adi 4 anuyogadvAra svAmila mArgadarzaka :- AcArya zrI suvidhAsAgara mahArAja eka jIbakI apemA kAla 13 anuyogahAroMkI sUcanA eka jIvI apekSA antara samutkIrAMnA svAmitva nAnA jIvoMkI apekSA bhaMgavicaya bhAgAbhAgAnugama kAlAnugama 104 parimANAnugama antarAnugama kSebAnugama nAnA jIyoMkI apekSA bhaMgavicaya sparza mAnugama bhAgAbhAgAnugama nAnA jIpoMkI apekSA kAla parimANAnugama nAnA jIvoMkI apekSA antara kSetrAnugama sannikarSa sparza mAnugama 106 bhAvAnugama kAlAnugama alpabahutva antarAnRgama bhujagAra bhAvAnugama arthapada alpabahutya 13 anuyogadvAroMkI sUcanA 4 prakRtipraveza samutkIrtanA svAmila 84 pravRtipraveza adhikArake do bheda 112 eka jIvakI apekSA kAla 85 uttara pravRtipraveza adhikArake do bheda 112 eka jIvako apekSA antara 86 mala prakRtipraveza aura ekaka uttara prakRtipraveza nAnAjIboM kI apekSAbhaMgavicaya 14 adhikAra sugama haiM 111 3 TV Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya prakRtisthAnapradezake 17 anuyogadvAra kIrtana do bheda ina donoM ke eka sAtha kathanakA nirdeza sthAnasamutkIrtanAkA lakSaNa nirdeza prakRti nirdezakA lakSaNakayana ina donoMkA eka sAtha kathana sAdi Adi 4 anuyogadvAra svAmitva eka jIvakI apekSA kAla eka jIvako apekSA antara nAnA jIvoMkI apekSA bhaMgavicaya bhAgAbhAgAnugama parimANAnugama kSetrAnugama sparzanAnugama kAlAnugama antarAnugama bhAvAnugama bahusva bhujagAra isake 13 anuyogadvAra samutkIrtanAnugama svAmitvAnugama kAlAnugama antarAnugama nAnA jIvoMkI apekSA bhaMgavicaya bhAgAbhAgAnugama parimANAnugama kSetrAnugama sparzanAnugama kAlAnugama anvarAnugama bhAvAnugama alpabahutva padanikSepa isake tIna anuyogadvAroMkI sUcanA samutkIrtana ke do bheda mArgadarzaka :- AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja ( 14 ) pRSTha 112 112 113 113 113 113 130 130 131 143 147 146 rAmutkIrtanAnugama 146 svAmitvAnugama 150 15.0 15.3 156 158 158 viSaya utkRSTa samutkIrtanA jaghanyasamutkIrtanA svAmitva ke do bheda utkRSTa svAmitva jaghanya svAmitva alpa do prakAra utkRSTa alpabahutva jaghanya apabahutva 171 171 171 172 174 175 *EUR 176 dy isake 13 anuyogadvAra kSetrAnugama 464 sparzanAnugama 164 kAlAnugama 164 165 165 168 o o kAlAnugama antarAnugama nAnA jIvAMkI apekSA bhaMgavicAnugama bhAgAbhAgAnugama parimANAnugama 5 vRddhipravezaka antarAnugama bhAvAnugama alpabahutvAnugama 'khetta bhatra kAla' ityAdi gAdyAMzakA vizeSa vyAkhyAna karmodaya aura usake bAhma nimittoMkA nirdeza karmodaya cAra prakArakA hai isakA nirdeza udaya aura udIraNAmeM antarakA nirdeza uraNA kathana se hI udayakA kathana ho jAtA hai isakA nirdeza 6 sthitiudIraNA sthitiudIraNAke do bhedoMkA nirdeza sthitiudIraNA ke anuyogadvAroMkA nirdeza 7 mUlaprakRtisthitiudIraNA pRSTha 177 177 177 177 178 232 173 180 180 180 151 182 ? 1 8 2 183 183 184 184 52 185 185 187 187 187 188 188 168 186. 1.77 177 mUlaprakRti sthitiudIraNAmeM 23 tathA uttara Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya prakRti sthitiudIraNA 24 anuyogadvAra hote hai isakA nirdeza sthitiudIraNA ke 2 bhedoM kA nirdeza pramANAnugama do prakArakA hai isakA nidA sarva nosarva sthitiudIraNA utkRSTa anutkRSTa sthitiudIraNA janma ajaghanya sthitiudIraNA sAdiyAdi sthitiudIraNA svAmitvAnugamake do bheda utkRSTa svAmitvAnugama jaghanya svAmitvAnugama kAlAnugamake do bheda utkRSTa kAlAnugama jaya kAlAnugama antarAnugamake do bheda utkRSTa antarAnurAga jaghanya antarAnugama nAnA jIvoM kI apekSA gaMgacitrayAnugamake do bheda utkRSTa bhaMgavicayAnugama jaghanya bhaMgavicayAnugama bhAgAbhAgAnugama ke do bheda utkRSTa bhAgAbhAgAnugama javanya bhAgAbhAgAnugama parimANAnugamake do bheda utkRSTa parimANAnugama jaghanya parimANAnugama kSetrAnugamake do bheda utkRSTa kSetrAnugama jaghanya kSetrAnugama sparthanAnugamake do bheda utkRSTa spardhenAnugama jaghanya sparzanAnugama kAlAnugamane do bheda utkRSTa kAlAnugama jaghanya kAlAnugama antarAnugamake do bheda utkRTa anugama ( 15 ) pRSTha viSaya jaghanya antarAnugama 206 186 donoM prakArake bhAvakA nirdeza 210 160 210 aba do bheda 160 mArga avArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja 161 jaghanya alpabahuttra 210 162 bhujagArasthitiudIraNA 2.1 162 211 162 211 211 212 162 162 193 k&L 164 166 168 = 166 ROD 200 201 201 201 201 202 // w d usake 13 anuyogadvAroMkI sUcanA samutkIrtanAnugama "svAmitvAnugama kAlAnugama antarAnugama nAnA jIvoM kI apekSA bhaMgavicapAnugama bhAgAbhAgAnugama parimANAnugama kSetrAnugama nAnugama kAlAnugama antarAnugama bhAvAnugama bahutvAnugama padanikSepa isake tIna anuyogadvAra samutkIrtanAnugamake do bheda utkRSTa samutkIrtanAnugama jaghanya samutkIrtanAnugama 202 svAmitvAnugama ke do bheda 203 utkRSTa svAmitvAnugama 203 203 204 204 205 206 vRddhiudIraNA 206 usake teraha anuyogadvAra 208 samuskIrtanAnugama 206 svAmitvAnugama 206 kAlAnugama jaghanya svAmitvAMnugama alpabahutva ke do bheda 20 435 utkRSTa alpabahuva jaghanya apabahutva 214 215 216 216 217 217 215 216 216 216 2.20 220 220 220 220 220 220 221 222 212 222 222 222 222 223 223 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ma mmm 265 268 304 viSaya pRSTha viSaya mandarAnugama 226 jaghanya parimANAnugama nAnA jIvoMkI apekSA bhaMgavicavAnugama 228 kSetrAnuga mane do bheda bhAgAbhAmAnugama 228 utkRSTa kSetrAnugama parimANAnugama jaghanya kSetrAnugama kSetrAnugama 226 sparzanAnugamake do bheda garzanAnugama 226 utkRSTa sparzanAnugama kAlAnupama 230 jaghanya sparzanAnugama antarAnugama 230 kAlAnugamake do bheda bhAvAnugama utkRSTa kAlAnugama alpabahutvAnugama jaghanya kAlAnugama antarAnugamake do bheda 8 uttaraprakRtisthiti udIraNA utkRSTa antarAnugama 24 anuyogadvAroM tathA bhujamAvArikirAnAbhAvArya anzuibistAsAmubAra jI mahArAja addhAndredake do bheda 231 do prakAracA bhAva utkRSTa aDAccheda 231 agabahutva ke do bheda jaghanya addhAcchada 232 ucASTa alAbahutva sarvaAdi 4 anuyogadvAra 234 jaghanya alAbahunva sAdiAdi 4 anumogadvAra 234 sthili antyavahutva ke do bheda svAmitvAnugamake do bheda 235 ullaSTa sthiti alpa bahustra unakaTa svAmitvAnugama 235 jaghanya sthiti alpabahula jaghanya svAmityAnugama bhujagAra kAlAnugamake do bheda samulIvanAnumAna utkRSTa kAlAnugama svAmitvAnugama jaghanya kAlAnugama kAlAnugama anta ganugamake do bheda antarAnugama utkRSTa antarAnugama mAnA jopoMkI apekSA bhaMgavivadhAnugama jaghanya antarAnugama bhAgAbhAgAnugama sannikarSaka do bheda parimANAnugama utkRSTa sannivarSa kSetrAnugama jaghanya sannikarpa 275 sparzanAnugama mAnA jInoMkI apekSAbhaMgavicayake do bheda kAlAnugama utkRSTa bhaMgavicaya antarAnugama jaghanya maMgavicaya bhAvAnugama bhAgAbhAgAnugamako do bheda alpabatyAnugama uttara bhAgAbhAgAnugama jaghanya bhAgAbhAgAnugama padanikSepa parimANAnugamake do bheda 260 isake 3 anuyogadvAra utkRSTa parimANAnugama 260 samutkIrtanAmugama 2 bheda 236 318 328 in 267 nx r r 25 321 35.1 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 360 viSaya pRSTha viSaya utkRSTa samuskIrtanAnugama svAmiravAnugama jaghanya samutkIrtanAnugama kAlAnugama antarAnugama svAmitvAnugamake do bheda 351 nAnAjIvoMkI apekSA bhaMgaviSayAnugama utkRSTa svAmitvAnugama bhAgAbhAgAnugama jaghanya svAmitvAnugama 354 parimANAnugama alpabahutva ke do bheda 355 kSetrAnugama utkRSTa atyabahutva 355 sparzanAnugama mArgadarzaka :- AcArya zrI suvidhiAsAgara jI mhAyuja. jaghanya alpabahutva kAlAnugama antarAnugama vRddhi sthitiudIraNA 356 bhAvAnugama usake 13 manuyogadvAra kasabahutvAnugama samutkIrtamAnugama 356 sthAna Mmmmmmmmm 385 tho d d 388 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArgadarzaka :- AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja siri-jaivasahAiriyaviraDya-cuNNisuttasamaNNidaM siri-bhagavaMtaguNaharabhaDArovaiTTa ka sA ya pA hu DaM tassa siri-vIraseNAiriyaviraiyA TIkA jayadhavalA tattha vedago NAma sattamo asthAhiyAro vedagavedagavedagamavedagaM vedagaMthasaMsiddhaM / siddhaM paNamiya sirasA vocchaM vedagamahAhiyArasahaM // 1 / / ___ jo saba bedakoMmeM atizaya vedaka haiM athAn carAcara vizvake jJAtA haiM, jo zubhAzubha karmaphalake vedanase mukta haiM aura vedagranthoM ( jinAgama ) se jinake astitvakI siddhi hotI hai una siddha parameSThIko sirase praNAma karake maiM ( corasena AcArya) vedaka nAmaka mahAdhikArakA vyAkhyAna karatA huuN||1|| Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gata tA jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ vedago vedage ti aNiyogahAre doSiNa aNiyogadArANi / taM jahAudayo ca udoraNA / 6 1. edassa suttassa attho cuccadai / taM jahA--vedage ti aNiyogaddAra kasAyapAhuDassa pAhArasahamatthAhiyArANaM majjhe chaTuM / tasyemANi doeiNa aNiyogahArANi bhavati / kANi tANi tti sissAhippAyamAsaMkiya udayo ca udIraNA ceva tesi gAmaNiddeso katroM / tatthodayo eNAma kammApaM jahAkAlajaNido phalavivAgo / kammodayo udayo tti bhaNidaM hoi / udIraNA puraNa aparipatta kAlANaM ceva kammANamuvAyaviseseNa paripAcanaM 'apakvaparipAcanamudIraNA' iti vacanAt / vuttaM ca kAleNa uvAye paccaMti jA, vAiphalAhArAja - taha kAleNa taveNa ya paccaMti kayAI kammAiM / / 1 // idi :: 2. evaMvihaudayodIraNAo jattha parUvijjaMti tANi vi aNiyogaddArANi taraNAmadheyANi | kadhaM puNa udayodIraNANaM vedagavavaeso 1 Na, vedijamANatta sAmaeNAvekkhAe dopahamedekhi tantravaesasiddhIe virohaabhaavaado| OM tattha cattAri suttgaahaaro|| / 3. tammi vedagasaNiNade mahAhiyAre udayodIraNaviyappide cattAri sutta* vedaka isa anuyogadvArake do anuyogadvAra haiM / yathA-udaya aura udIraNA / 61. aba isa sUtrakA artha kahate haiM / yathA--jo yaha kaSAyaprAbhRtake pandraha arthAdhikAroM meM vedaka nAmakA chaThA anuyogadvAra hai usameM ye do anuyogadvAra haiN| kauna haiM isa prakAra ziSyake abhiprAyake anurUpa aAzaMkA karake udaya aura udIraNA isa prakAra unakA nAmanirdeza kiyaa| prakRttameM karmoMke yathAkAnta utpanna hue phalake viparAkakA nAma udaya hai| karmoM ke udayakA nAma udaya he yaha ukta kathanakA tAtparya hai| parantu jina karmoke udayakA kAla prApta nahIM huA unakA upAya vizeSase pacAnA udIraNA hai, kyoMki mapakvakA paripAcana karanA udIraNA hai pesA vacana hai| kahA bhI hai jisa prakAra banaspatike phala paripAkakAlake dvArA yA upAyake dvArA paripAkako prApta hote haiM usI prakAra kiye gaye karma paripAkakAlake dvArA yA tapake dvArA pacate haiM / / . / / 62. isa prakAra udaya aura udIraNAkA jina anuyogadvAroM meM kathana kiyA jAtA hai ve anuyogadvAra bhI unhIM nAmatrAle hote haiN| zaMkA-udaya aura udIraNAkI vedaka saMjJA kaise hai ? samAdhAna--nahIM, kyoMki udaya aura udoraNA donoM hI sAmAnyase vedyamAna haiM isa apekSA una donoMkI ukta saMjJAke siddha honemeM koI virodha nahIM pAtA / * vedaka nAmake isa anuyogadvArameM cAra sUtragAthAe~ haiN| 33, 3 (va ra u hora NA ina bhe se guru vedaka saMjJAvAle isa mahAdhikArameM guNadhara Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 gA0 59 ] suttagAhANaM viSayavibhAga parUvaNA gAhAo guNaharAhariyamuhakamalaviggiyAo asthi ti bhaNidaM hoi / edekha 'cattAri vedagammi du' icvedassa saMbaMdhagAhAvayavassa parAmaraso kao ti daTTabbo | saMpahi saMdhAnaseAhAniyA suhAzAMtA sarUmAvAdamuvheNa tadaTTavivaraNaM kuNamANo pucchAvakamAha R taM jahA / 4. sugamaM / kada AvaliyaM pavesei kadi ca pavissaMti kassa Avaliye / khetta-bhava-kAla-poggala - dvidivivAgAdayakhayo du // 59 // 5. esa paDhamagAhA / edIe paryADiudIraNA payaDiudayo tadubhayakAraNadavAdiparUvaNA ca kayA | saMpahi edisse gAhAe avayavatthavivaraNaM kassAma / taM jahA - 'kadi AvaliyaM pavesedi' tti edeNa paDhamAvayaveNa payaDiudIraNA parUvidA, kadi payaDIo udayAvalinnaMtara payogaviseseraNa pavesedi ti suttasthAvalaMbaNAdoM / sArA pathaDiudIraNA duvihA- mUlapaya DiudIraNA ca uttarapayADeudIraNA ca / uttarapapaDiudIraNA dubihA- egeguttarapaya DiudIraNA paryADidvANaudIraNA cedi / ettha sesANaM dasAmAsayabhAveNa paya DiDA udIraNA caiva muttakaMThamedeNa suttAvayaveNa piDA / tado paDiudIraNA savdhA caiva edammi bIjapade NilIyA tti davaM / AcArya ke mukha kamala se nikalI huI cAra sUtra gAthAe~ haiM yaha ukta kathanakA tAla hai| isa vacana dvArA sambandha gAthAke 'cattAri vedagammi' isa avayavavacanakA parAmarza kiyA hai. aisA jAnanA cAhie | aba saMkhyAvizeSake dvArA avadhAraNa ko prApta gAthAoMke svarUpa ke anuvAda dvArA unake arthakA vivaraNa karate hue pRcchAvAkyako phahate haiM * yathA / 14. yaha sUtra sugama hai / kitanI prakRtiyoMko udayAvalimeM praveza karAtA hai aura kisa jIva kitanI prakRtiyA~ udayAvalimeM praviSTa hotI haiM, kyoMki kSetra, bhaca, kAla aura pudgalako nimittakara karmoMkA sthitivipAka aura udayacaya hotA hai / / 59 / / 15. yaha prathama gAthA hai / isa dvArA prakRti udIraNA, prakRtiudaya aura ina donoM ke kAraNabhUta dravyAdikA kathana kiyA gayA hai| aba isa gAthAke avayavoMkA arthavivaraNa karate haiN| yathA- 'di zrAvaliyaM paveseda' isa prathama avayava dvArA prakRtiudIrA kahI gaI hai, kyoMki kitanI prakRtiyoMko udadyAvalike bhItara prayoga - vizeSa ke dvArA praveza karatA hai isa prakAra yahA~ ukta gAthAsUtrake arthakA avalambana liyA gayA hai| vaha prakRtiudIraNA do prakAra kI hai - mUlaprakRtiudIraNA aura uttaraprakRtiudIraNA / uttaraprakRtiudIraNA do prakAra kI haiekai uttara prakRtiudIraNA aura prakRtisthAna udIraNA / yahA~ para zeSa udIraNAoMke dezAmakabhAva se isa sUtrAvayava ke dvArA prakRtisthAnaudIraNA hI muktakaNTha hokara nirdiSTa kI gaI hai / ---- Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [vedago 7 6. 'kadi ca pavisaMti kassa zrAvaliyaM' iccedeNa vi vidiyasuttAvayaveNa payaDiudayo sappabhedo smuddiho| kiM kAraNaM ? kadi ca kettiyAno khalu payaDIyo kassa jIvassa prAvaliyamudayAvaliyambhaMtaramudIraNAe viNA dvidikkhaeNa pavisaMti tti pucchaavlNbnnaado| athavA udayAvaliyapaviTThodayANudayapayaDIao ghettUNa pavesasariNado asthAhiyAro edeNa suttAvayaveNa sUcido tti daTThavyo; curiNasuttaNibaddhattaparUvaNAe savittharamuvari samuvalaMbhAdo / jai evaM; vedage ti aNiyogaddAre udayo ca udIraNA cedi doehamatthAhiyArANaM puccamabhuvagarma kAdaNa saMpAhi tadubhayavadirittapavesaparUvaNAvalaMbaNe suttayArassa paiNNAdatthapariccAgadoso pasajjai tti ? e esa doso, keNa vi payAreNa tassa vi udyNtbbhaavdNsnnaado| tado payaDiudayo payaDipaveso cedi ede doriNa aNiyogA 'kadi ca pavissaMti kassa zrAvaliyaM' iccedeNa suttAkyaveNa saMgahidA ti daTThanvaM / 7. evaM gAhApubbaddha paDibaddhANaM payaDiudayodIraNANaM NiraheuttagirAyaraNamuheNa saheuttapaduppAyagaDamArgadasAjhapacchimasamAyasovAsopApAsana poggala-Didi-vivAgodayakhao du / ' etaduktaM bhavati-kheta-bhava-kAla-poggale samassiUNa jo dvidivivAgo udayakkhayo ca so jahAkamamudIraNA udayo ca bhaNNai isalie prakRtibadIraNA samasta hI isa bIjapadame antarnihita hai aisA jAnanA caahie| ....66. 'kadi ca pavisaMti kassa zrAvaliyaM' isa dUsare sUtrAvayavake dvArA bhI apane uttara bhedoMke sAtha prakRtiudayakA kathana kiyA gayA hai, kyoMki isameM kadi ca' arthAt kitanI prakRtiyA~ kisa jIvake 'AraliyaM. arthAta udagAvalike bhItara udIraNAke binA sthitikA kSaya honese praveza karatI haiM isaprakAra pRcchAkA avalambana liyA hai| athavA udayAvalike bhItara viSTa huI udayaprakRtiyoM aura anudayaprakRtiyoMko grahaNa kara praveza saMjJAvAlA adhikAra isa sUtrA. vayavake dvArA sUcita kiyA gayA hai aisA prakRtameM jAnanA cAhie, kyoMki cUrNisUtra meM nibaddha hokara ukta prarUpaNA vistArake sAtha Age upalabdha hotI hai| zaMkA--yadi aisA hai to vedaka isa anuyogadvArameM udaya aura udIraNA ina do anu. yogadvArIko pahale svIkAra karake aba ina donoM arthAdhikAroMse bhinna pravezaprarUpaNAvAle arthAdhikArake kathanakA avalambana lene para sUtrakArako pratikSAta arthakA tyAga karanekA doSa lagatA hai ? samAdhAna---yaha koI doSa nahIM hai, kyoMki kisI bhI prakArase usakA bhI udayake bhItara antarbhAva dekhA jAtA hai| isalie prakRtiudaya aura prakRtipraveza ye do anuyogadvAra 'kadi ca pavisaMti kassa AvaliyaM' isa sUtrAvayavake dvArA saMgrahIta kiye gaye haiM aisA yahA~ jAnanA caahie| 6. isaprakAra gAthAke pUrvAdhameM jo prakRtiudaya aura prakRtiudIraNA pratibaddha haiM unake nirahetukapaneke nirAkaraNadvArA sahetukapanekA kathana karane ke lie gAthAke 'khetta-bhava kAla-poggalahidivivAgodayakhazno du' isa pazcimAkA avatAra huA hai| ukta kathanakA yaha tAtparya hai ki kSetra, bhava, kAla aura puloMkA Azraya lekara jo sthitivipAka aura udayattaya hotA hai use Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 056 ] suttagAhANaM viSayavibhAgaparUNA 1 ti / saMpahi kheAdIrAmastho buccade / taM jahA - khetamidi bhaNide NirayAdikhettassa gahaNaM kAyanvaM / bhava idi bhaNide eiMdiyAdibhavassa gaharaNaM kAyavvaM / kAla idi bhaNide sisira-saMtAdikAlavisesassa gaharaNaM kAyadhvaM / vAla- joctraNayavirAdikAlaaNidapajjAyasa yA / poggala idi bhaNide gaMdha- taMbUla vatthAmaraNa bisesatthakaMdayAdidavyArAmiTTAsirUvANaM [ gaharaNaM ] kAyacvaM / evamede khetta bhava-kAla-poggale par3A kammANamudayodIraNasarUvo phalavidyAgo hodi ti eso edassa sutassa bhAvattho / 5 8. adhavA 'kadi AvaliyaM pavesedi' ti paDiudIraNA 'kadi ca pavisaMti kassa AvaliyaM idi udayodoraNAvadiritto payaDipaveso tti vidiyo atthAhiyAro | evaM gAhA-punyaddhe do caitra atthAhiyArA paDivaddhA / puNo 'khetta bhava-kAla-poggala DidivivAgAdayakhayo du' ti edammi gAhApaccadve kammodayo sakArayo paDibaddho ti vettanbo, cuhiyasutAre muttakaMThasuvari tahA pruuvissmaannttaado| kathaM purA kammodayassa eso gAhAvayavo vAco citte yuccade - khetta-bhatra kAla-poggale assiUNa jo dvidikkhayalakkhaNo kammassa vicAgo so udayo tti vavahidasaMbaMdha se sutatthavakhAraNAdo, eso gAhApamiddho kammodayasta bAcao tti ghettavyaM / - :- AcArya suvidhi kSetrAdikakA kramase udIraNA aura udaya kSetra aisA kahane para narakAdi kSetrakA grahaNa karanA caahie| bhava aisA kahane para ekendriyAdirUpa bhavakA grahaNa karanA cAhie | kAla aisA kahane para zipira aura vasanta Adi kAla vizeSakA grahaNa karanA cAhie athavA cAlakAla, yauvanakAla aura sthavira Adi kAla ke Alambanase utpanna huI pa kA grahaNa karanA cAhie tathA pula aisA kahane para iSTAniSTarUpa gandha, tAmbUla, vastra aura AbharaNa vizeSarUpa skandha zrAdi dravyoMkA mahaNa karanA caahie| isaprakAra ina kSetra, bhava, kAla aura puloMkA Alambana lekara kamakA udaya aura udIraNArUpa phalavipAka hotA hai yaha isa sUtra kA bhAvArtha hai / -- 8. athavA 'kadi AvaliyaM paveseMdi' isa dvArA prakRtiudIraNA nAmavAlA pahalA arthA dhikAra tathA 'kadi ca pavisaMti kassa AvaliyaM' isa dvArA udaya aura udIraNA ke sivA prakRtipraveza nAmatrAlA yaha dUsarA adhikAra kahA gayA hai| isaprakAra gAthA pUrvArdha do hI arthA dhikAra pratibaddha haiN| punaH gAthA ke 'khetta - saba-kAla-moggalAdivivAgAdayakhayo du' isa pazcimArcameM kAraNa sahita karmodaya nAmaka adhikAra pratibaddha haiM aisA yahA~ grahaNa karanA cAhie, kyoMki cUrkhisUtrakAra muktakaNTha hokara Age isIprakAra kathana karanevAle haiN| zaMkA- yaha gAthAkA pazcimArtha karmodayakA vAcaka kaise hai ? -- samAdhAna kSetra, bhava, kAla aura puloMkA Azraya lekara jo sthitikSyalakSaNa karmakA vipAka hotA hai bahu udaya hai isaprakAra vyavahita sambandhavaza sUtra ke artha vyAkhyAna karane se yaha gAthAkA pazcimArtha karmodayakA vAcaka hai aisA yahA~ grahaNa karanA cAhie | - Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ko kadamAe hiMdI sAMtara - NiraMtaraM jayaghavalA sahide kasAya pAhuDe pavesago ko va ke ya aNubhAge / poTI 64 vA kadi vA samayA [ vedago 7 mahArAja 69. esA vidiyagAhA Didi anubhAga-padesudIraNAsu paDibaddhA / taM jahA - 'ko kamAe hiMdI pavesago' icvede paDhamAvayaveNa dvidiudIraNA sUcidA / 'ko va ke abhAge iccedeci vidiyAvayaveNa aNubhAgudIraNA parUvidA / ettheva pade saudIraNA viiiA ci daTThabbA Didi abhAgANaM padesAviNA bhAvitAdo / desAmAyaNAeNa vasseha grahaNaM kAvyavvaM / evamedeNa gAhApuNyadveNa dvidi aNubhAgapadesudIraNAo sAmittamuddeNa puccidAo / edeva vidi-aNubhAga-padesudayo tesiM paveso ca sUcido; desAmAsayabhAveNedasya pyttttttaado| 'sAMtaraNiraMtaraM vA0 boddhavyA' ti udayodIraNANaM paDi-TTidi - aNubhAga-padesa visesidANaM sAMtarakAlo niraMtara kAlo vA ketiyA samayA tti edeNa pucchAcakeNa NANegajIva saMbaMdhikAlaMtarANaM parUvaNA sUcidA / etthatavidiya 'vA' -sadeza aguttasamudvee samukkica NAdisemANiyogaddArA saM paNa sUcidA / tado samukkittaNAdi jAva appAna hue tti caubIsamaNi zrImaddArANaM jahAsaMbhava mudayodIraNAvisayANaM sUcaNamedeNa kadabhidi dhetavyaM / kauna jIva kisa sthiti meM aura kauna jIva kisa anubhAga meM kamakA praveza karAnevAlA hai tathA inakA sAntara aura nirantara kAla aura antara kitane samaya taka hotA hai yaha jAnane yogya hai // 60 // 16. yaha dUsarI gAthA sthitiudIraNA, anubhAgaudIraNA aura pradezaudIraraNAke viSaya meM pratibaddha haiM / yathA - ' --' ko kamAe hiMdIe pavesagI' isaprakAra isa prathama avayava ke dvArA sthitiudIraNA sUcita kI gaI hai| 'ko vA keya abhAge' isaprakAra isa dvitIya avayava ke dvArA bhI anubhAga udIraNA kahI gaI haiN| tathA isI padameM pradezaudIraNA bhI nirdiSTa kI gaI hai aisA jAnanA cAhie, kyoMki sthiti aura anubhAga pradezoM ke avinAbhAvI hote haiN| athavA dezAsaka nyAyase usakA yahA~ para grahaNa karanA caahie| isaprakAra isa gAthA ke pUrvArdhadvArA sthitiudIraNA, anubhAgaraNa aura pradezaudIraNA ke svAmitrakI pramukhatA dvArA pRcchA kI gaI hai| tathA isI dvArA sthiti, anubhAga udaya aura pradeza udaya tathA unakA praveza sUcita kiyA gayA hai, kyoMki dezAbhAva se yaha vacana ( gAthAkA pUrvArdha) pravRta huA hai / 'sAMtara - ziraMtaraM vA0 boddhA / ' arthAt prakRti, sthiti, anubhAga aura pradezase vizeSatAko prApta hue udaya aura urA sAntara aura nirantara kAla kitanA hai isaprakAra isa pRcchAvAkyake dvArA nAnA jIva aura eka jIvasambandhI kAla aura antaraprarUpaNA sUcita kI gaI hai| tathA yahA~ Aye hue anuktakA samujaya karanevAle dUsare 'vA' zabda ke dvArA samutkIrtanA zrAdi zepa anuyogadvArokI prarUpaNA sUcita kI gaI hai| isalie yathAsambhava udaya aura udIraNako viSaya karanevAle samutkIrtanAse lekara alpabahutva taka caubIsa anuyogadvAroMkA sUcana isa vacanake dvArA kiyA gayA hai aisA yahA~ para grahaNa karanA cAhie / 1 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 6.] muttagAhANaM visayavibhAgaparUvaNA bahugadaraM bahugadaraM se kAle ko Nu thovadaragaM vaa| aNusamayamudIrato kadi vA samayaM udIredi // 6 // 10. esA tadiyagAhA ! edIe payaDi-vidi-aNubhAga-padesavisayassa bhujamArANiyogo sappabhedo nnihittttho| taM jahA-NiruddhasamayAdo 'se kAle' samaNaMtarasamae 'bahugadaraM0 ko udIredi' ti edeNa payaDi-Didi-aNubhAga-padesavisayassa bhujagArapadassa giddeso ko| 'ko Nu thotradaragaM vA' ti edeNa ci tabbisayaappadarapadaM jANAvidaM / etthataNa-'vA'-saddeNANuttasamuccayaTeNAvahidAvattavyapadANaM gahaNaM kAyavvaM / tado edeNa gAhApubadreNa payaDi-Didi-aNubhAga-padesudIraNAvisayo bhujagArANiyogo parUvido tti siddhaM / 'aNusamayamudIreMto' aNusamayaM samayaM paDi bhujagArAdisarUveNudIremANo 'kadi vA samae' kettie vA samae piraMtarasudIredi ti edeNa bhujagAra. visayakAlANiyogadAraM suucidN| edeNeva desAmAsayavayaNeNa sesANiyogaddArANaM pi saMgaho kAyayo / edeNeva padaNikkhevo vaDDI ca parUvidA; bhujagAraviseso padaNikkhevo, padANikkhevaviseso baDi ti NAyAdo / .........---~~~-- --~-...---.--...----- * vivakSita samayase tadakSAmAzayamaya meMbara zrIbahasamatA kama kI urdIraNA karatA hai aura kauna jIva alpatara alpatara karmoM kI udIraNA karatA hai tathA prati samA udIraNA karatA huA yaha jIva kitane samaya taka nirantara udIraNA karatA hai||61|| 10. yaha tIsarI gAthA hai| isa dvArA prakRti, sthiti, anubhAga aura pradeza viSayaka apane bhedoMke sAtha bhujagAraanuyogadvAra nirdiSTa kiyA gayA hai| yathA--vivakSita samayase 'se kAle' arthAt tadanantara samayameM bahutara bahutara karmokI kauna udIraNA karatA hai saprakAra isasa vacanadvArA prakRti, sthini, anubhAga aura pradezavipayaka bhujagArapadakA nirdeza kiyA gayA hai / 'koNu thobadahAM vA' isaprakAra isa vacana dvArA bhI tadviSayaka alpatarapadakA jJAna karAyA gayA hai / yahA~ para anuktakA samucatra karane ke lie pAye hue 'vA' zabdake dvArA avasthita aura avaktavya padoMkA grahaNa karanA cAhie / isalie gAthA ke pUrvArdhadvArA prakRti, sthiti, anubhAga aura pradezaviSaya ka bhujagAra anuyogadvArako prarUpaNA kI gaI hai yaha siddha hotA hai| 'aNusamayamudIrato arthAt pratyeka sama yoM bhujagArAdi rUpase udIraNA karatA huA yaha jIva 'kadi vA samae' arthAt kitane samaya taka nirantara udoraNA karatA hai. isaprakAra isa vacanake dvArA bhujagAra viSayaka kAlAnuyogadvAra sUcita kiyA gayA hai| tathA isI dezAmarSaka vacanake dvArA zeSa anuyogadvAroMkA bhI maMgraha kiyA gayA hai| tathA isI banana dvArA padanikSepa aura vRddhi anuyogadvAra kI prarUpaNA kI gaI hai, kyoMki bhujagAra vizeSakA nAma padanikSepa hai aura pradanikSepavizeSakA nAma vRddhi hai| aisA nyAya hai| Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ vedago jo jaM saMkAmedi ya jaM baMdhadi jaM ca jo udiiredi|| taM keNa hoi ahiyaM dvidi aNubhAge padesagge // 6 // 11. esA cautthI mUlagAhA / edisse battavvaM payaDi-vidi-aNubhAga-padesavisayAraNaM baMdha-saMkamodayodIraNA-saMtakammANaM jahaNNukassa-padavisesiyANamappAbahuagavesaNaM / taM jahA--'jo jaM saMkAmedi' tti vutte saMkramo gaheyabyo / so ca payaDi INDIAN vidi-aNubhAga-padepameyabhiNNo jahaNNukassapadavisesido ghettavyo / 'vidi aNubhAge padesagnotikriyaNAdazecAyaDIhAmihAmetya hI hAdi tti NAsaMkiya; payaDiyadirittANaM dvidi-aNubhAga-padesANamabhAveza payaDIe aNuna siddhattAdo / 'jo jaM baMdhadi' tti edeNa baMdho payaDi-dvidi-aNubhAga-padesabheyabhieNo ghettavyo / estheva saMtakammassa vi aMtabbhAvo vakkhANeyabyo / 'jaM ca jo udIredi' ti edeNa viSayaDi-dvidiaNubhAga-padesa meyabhiSaNAe udIraNAe udayasahagadAe gahaeM kAyavyaM / 'taM keNa hoi ahiyaM' idi yutte baMdhasaMkamodayodoraNAsaMtakammaviyapyANaM majjhe katto kadama kettieNAhiyaM hoha ti pucchA kayA hoi / 'hidi aNubhAge padesagge' idi suttAvayako baMdhasaMkamodIraNANaM saMtakammodayasahagayANaM visayapadaMgaNaTTho daTThanyo / Na ca payaDIe etthAsaMbhayo AsaMkaNijo; dttuttrttraado| tamhA baMdho saMkamo udayo udIraNA * jo jIva sthiti, anubhAga aura pradezoM meM se jise saMkramita karatA hai, jise bA~dhatA hai aura jise udIrita karanA hai vaha kisase adhika hotA hai / / 62 / / 11. yaha caurthI mUlagAthA hai / jaghanya aura utkRSTa padoMse vizeSatAko prApta hue prakRti, sthini, anubhAga aura pradezaviSayaka bandha, saMkrama, udaya, udIraNA aura satkarmAke alpabahutvakI gaveSaNA karanA isakA vaktavya hai| yathA-'jo jaM saMkAmedi' aisA kahane para saMkramakA grahaNa karanA caahie| aura vaha jaghanya aura utkRSTa padase vizeSatAko prApta hokara prakRti, sthiti, anubhAga aura pradezabhedase aneka prakArakA grahaNa karanA cAhie / 'dvidi aNubhAge padesa' isa vacana dvArA yahA~ para prakRtikA grahaNa nahIM prApta hotA aisI AzaMkA nahIM karanI cAhie, kyoMki prakRti ke binA sthiti, anubhAga aura pradezoMkA abhAva honese prakRti anuktasiddha hai| 'jo jaM baMdhadi' isaprakAra isa vacanadvArA prakRti, sthiti, anubhAga aura pradezoMke bhedase aneka prakArake bandhakA grahaNa karanA caahie| tathA yahIM para satkarmake antarbhAvakA bhI vyAkhyAna karanA cAhie / tathA 'jaM ca jo udoredi' isaprakAra isa vacanake dvArA bhI prakRti, sthiti, anubhAga aura pradezoMke bhedase aneka prakArakI udayake sAtha udIraNAkA grahaNa karanA caahie| 'ta keya hoi ahiyaM aisA karana para bandha, saMkrama, udaya, udIraNA aura satkarmarUpa vikalpoMke madhya kisase kauna kitanA adhika hotA hai yaha pRcchA kI gaI hai| 'hidi aNubhAge padesagge' yaha sUtrAvayava satkarma aura udaya sahita bandha, saMkrama aura udIraNAke viSayako dikhalAneke liye AyA hai aisA jAnanA caahie| yahA~ para prakRtikA kathana asambhava hai aisI AzaMkA nahIM karanI cAhie, kyoMki isakA uttara pUrva meM hI de Aye haiN| isalie bandha, saMkrama, udaya, udI Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62 ] suttagAhANaM visayavibhAgaparUvaNA saMtakampamidi edesi paMcaehaM viyappANaM jahaeNassa jahaNNaeNa, ukassassa ukkassaeNa payaDIhiM hidIhiM aNubhAgehiM padesehi ya thovabahuttaparUvaNA / edisse cautthasuttagAhAe attho ni siddha / 12. evamedAsiM suttagAhANamatrayAraM kAdaNa saMpAhi ettha paDhamagAhAe vakkhANaM kuNamANo curiNasuttayAro esA gAhA padammi atthavisese paDibaddhA ti jANAvaNahamuttarasutta mAha tastha paDhamillagAhA payaDiudIraNAe payaDiuvae ghabachA / 13 gayatthamedaM suttaM, gAhANamutthANasthaparUvaNAe ceva payadatthassa samasthiyattAdo / evamedeNa sutteNa payaDiudIraNAe payaDiudae ca paDhamagAhAe paDibaddhattaM sAmagaNeNa jANAviya saMpAhi padacchedamuheNa paDhamagAhAe kadamammi pade payaDiudIraNA paDibaddhA, kadamammi cA payaDiudayo tti edassa visesassa jANAvaNaTTamuttaraM suttamAha * kadi AvaliyaM pavesedi tti esa gAhAe paDhamapAdo pyddiudiirnnaae| 14. ettha paDibaddho tti ahiyArasaMbaMdho kAyabyo / sesaM sugamaM / evaM tAva gAhApaDhamAvayave payaDiudIraNAe paDibaddhattaM parUviya puNo bi tattheva visesapAkidamidamArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja raNA aura satkarma isaprakAra ina pA~ca bhedoMke jaghanyakA jaghanyake sAtha aura utkRSTakA utkRSTake sAtha prakRtiyoM, sthitiyoM, anubhAgoM aura pradezoMkA avalambana lekara alpavahusvakI prarUpaNA kI gaI hai| isa prakAra yaha cauthI sUtragAthAkA artha hai. yaha siddha huaa| 12. isa prakAra ina sUtragAthAokA avatAra karake aba yahA~ para prathama gAthAkA vyAkhyAna karate hue cUrNisUtrakAra yaha gAthA isa arthavizeSa pratibaddha hai aisA jatalAne ke liye Ageke sUtrako kahate haiM * unameMse prathama gAthA prakRti udIraNA aura prakRti udayameM pratibaddha hai / 13. yaha sUtra gatArtha hai, kyoMki ukta gAthAoMke utthAnikArUpa artha kI prarUpaNAke dvArA hI prakRta arthakA samarthana kara zrAye haiN| isa prakAra isa sUtrake dvArA prathama gAthA prakRti udIraNA aura prakRti udayameM pratibaddha hai isa vAtakA sAmAnyase jJAna karAke aba padacchedakI pramukhatAse prathama gAthAke kisa padameM prakRtiudIraNA pratibaddha hai tathA kisa padameM prakRtiudaya pratibaddha hai isa prakAra isa vizeSatA jJAna karAneke liye AgekA sUtra kahate haiM * 'kadi AvaliyaM pavesedi' yaha gAthAkA prathama pAda prakRtiudIraNAmeM prati 614. yahA~ pratibaddha hai isa padakA adhikArake sAtha sambandha karanA caahie| zepa kathana sugama hai| isa prakAra gAthAke prathama avayavameM prakRtiudIraNAkI pratibaddhatAkA kathana karake phira bhI usImeM vizeSa arthakA nidhAraNa karane ke lie yaha vacana kahA hai Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 mArgadarzaka :- AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja jayavalAsahide kasA pAhuDe / [ vedago 7 * evaM pue suktaM paDivoraNAe 615. kudo | kadisadassa bhedagaraNaNappayassa arnntthaasNbhvaado| etaduktaM bhavati patha DiudIraNA dubihA-- mUlapayaDiudIraNA uttarapayaDiudIraNA ca / uttaraparyADiudIraNA duvidhA - egeguttarapaya DiudIraNA paryADiGkANaudIraNA cedi / ettha payaDiudIraNAe paDivaddhamedaM sutaM NANNattheti / jai evaM mUlapaya DiudIraNAe egeguttarapaDiudIraNAe va ettha parUvaNA Na juJjade; gAhAsuteNa tAsimasaMgahiyattAdo ? Na esa doso desamAsaNArA tesiM pi tattha saMgahiyattAdo / * evaM tAvadvavaNIyaM / 16. edaM payaDa | pudIraNApaDibaddhaM suttapadaM tAva ivaNIyaM / kiM kAraNaM ? egegapaya DiudIraNAe aparUvidAe tapparUvaNAsaMbhavAdo ! * egegapapaDiudIraNA duvihA--- egegamUla papaDiudIraNA ca egegutarapaya DiudIraNA ca / 17. egegapaya DiudIraNA tAva mUluttarapayaDibheya miragA vihAsinyA ci gi ho / * padApi ve va pattegaM bauvIsamaNiyo gaddArehiM maggiUNa / huA hai| * parantu yaha sUtra prakRtisthAnaudIraNAmeM pratibaddha hai / 15. kyoMki bhedoMkI gaNanA karanevAlA 'kati' zabda anarthaka nahIM ho sakatA / tAtparya yaha hai - prakRti udIraNA do prakArakI hai - mUla prakRti udIraNA aura uttara prakRti udIraNA | uttara prakRti udIraNA do prakArakI hai- ekaikaprakRtiudIraNA aura prakRtisthAnaudIraNA | inameMse yahA~ para prakRtisthAnaudIraNA meM yaha sUtra pratibaddha hai, anyatra nahIM / zaMkA- yadi aisA hai to mUlaprakRtiudIraNA aura ekaikaprakRtiudIraNA inakI prarUpaNA yahA~ para nahIM banatI, kyoMki gAthA sUtra dvArA unakA saMgraha nahIM kiyA gayA hai| samAdhAna-- yaha koI doSa nahIM hai, kyoMki dezAmarSaka nyAyase unakA bhI usameM saMgraha * parantu ise sthagita karanA cAhie / 6 16. prakRtisthAna udIraNAse sambandha rakhanevAle isa sUtra padako sthagita karanA cAhie, kyoMki ekai prakRtiudIraNA kI prarUpaNA kiye binA usakI prarUpaNA nahIM ho sakatI / * ekai prakRtiudIraNA do prakArakI hai-- ekaikamUlaprakRtiudIraNA aura ekaika uttaraprakRtiudIraNA | 17. mUlaprakRtiyoM aura uttaraprakRtiyoMke bhedase bhedako prApta huI ekai prakRtiudIraNA sarvaM prakSama vyAkhyAna karane yogya hai yaha ukta kathanakA tAtparya hai / * ina donoM hI prakArakI udIraNAoM ko pRthak pRthak caubIsa anuyogadvAroM keApase anumArgaNa karake Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA062] pAlamapaDiuTImadhAcapramilAlA mhArAja 11 18. edANi ve vi ahiyAravatthUNi egegapayaDipaDinaddhANi pAdekkaM cauvIsamaNiyogaddArehi aNumaggiUNa tado pacchA 'kadi AvaliyaM pavesedi' ti edassa sutsAyayavassa asthavihAsA kAyabvA, tesu avihAsidesu tassAvasarAbhAvAdo tti eso edasta suttassa bhAvastho / kANi tANi cavIsamaNiyogaddArANi tti vutte samukittaNAdINi appAbahuapajaMtANi / 19. saMpahi jahAsaMbhavamedehi aNiyogaddArehi mulapayaDiudIrathA egeguttarapayaDiudIraNA ca parUSaNadeNa sutteNa samappidamuccAraNAbaleNa vattaissAmo / taM jahA-udIraNA caunvihA--payaDiudIraNA dvidiudIraNA aNubhAgudIraNA padesudIraNA cedi / payaDiudIraNA duvihA--mUlapayaDiudIraNA ca uttarapayaDiudIraNA ca / mUlapavaDiudIraNAe tatthemANi sattArasa aNiyogaddArANi-samukittaNA sAdi0 aNAdi0 dhuva0 adbhuva0 sAmittaM jAva appAbahuge tti / 20. samukittaNANugameNa duviho giddeso-operaNa AdeseNa ya / ogheNa moha0 asthi udIragA ca aNudIragA ca / evaM maNumatie / prAdaseNa Neraiya0 moha0 asthi udiirgaa| evaM sabdaNeraiya-savyatirikkhamaNumsaapaja0-savvadevA ti / evaM jAva0 / 21. sAdi0-aNNAdi0-dhuva0-adbhuvANu0 duviho Ni-aoghe0 zrAdese0 ! wrimar 18. ekaika prakRtima sambandha rakhanevAle ina donoM hI adhikAravastuoMkA puzcak pRthaka caubIsa anuyogadvArAke Azrayase anumAgaMNa karake isake bAda 'kadi prAvaliyaM pavesedi isa sUtrAzvavaka arthakA vyAkhyAna karanA cAhie, kyoMki ukta donoM anuyogadvAroMkA vyAkhyAna kiye binA ukta sUtravacanake vyAkhyAnakA avasara nahIM hai| isa prakAra yaha isa sUtrakA bhAvArtha hai / ve cauvIsa anuyogadvAra kaunase haiM aisA pUchane para samutkIrtanAse lekara alpaba hutva paryanta ye caubIsa anuyogadvAra haiM aisA kahA hai / 16. aba yathAsambhava ina anuyogadvAroMkA zrAzraya lekara mUlaprakRtiudIraNA aura ekaikauttaraprakRtiudIraNAkA kathana isa sUtrase prApta hue puccAraNAke balase batalAte haiM / yathA-udIraNA cAra prakArakI hai-prakRtiudIraNA, sthiti udAraNA anubhAgaudIraNA aura prdeshudiirnnaa| prakRti udIraNA do prakArako hai-mUlaprakRti udIraNA bhaura uttaraprakRti udIraNA ! mUlaprati udIraNAke ye satraha anuyogadvAra hai-samutkIrtanA, sAdi, anAdi, dhruva, adhruva, aura svAmitvase lekara alpabahutva tk| 620. samutkIrtanAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-mogha aura Adeza / bhoprase mohanIyake udIraka aura anudIraka jIva haiM / isI prakAra manuSyatrikameM jAnanA caahie| Adezase nArakiyoMmeM mohanIyake udIraka jIva haiN| isI prakAra saba nArakI, saba tiryaca, manuSya aparyApta aura saba devoM meM jAnanA cAhie / isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / 621. sAdi, anAdi, dhruva aura adhruvAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-oSa Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ vedago zroNa moha0 udIragA kiM sAdi0 4 ? sAdi0 ayAdi0 dhuva0 adbhuvA vA / Ade0 ra 0 moha0 udIra 0 kiM0 sAdi0 41 sAdi0 zraddhvA vA / evaM cadugadIsu | evaM jAva0 / 22. sAmittA0 duviho Nidde0 | oghe0 moha0 udIraNA kassa ? aNadarassa sammAiDi0 micchAiTTissa vA / evaM cadugadIsu / paMciMdiyatirikkhapatra - marapusaapa 0 zraddisAdi / savvaTTA tti moha0 udIraNA kassa0 1 aNNAda0 / evaM jAva0 / '123. kAlA0 duviho zi0 - oghe0 Adese0 | ogheNa moha0 udIraNA kevaciraM kAlAdo ? tiSNi bhaMgA / tattha jo so sAdi-sapaJjavasido tassa jaha0 aMtomuDutaM, uka0 ughaDDhapoggalapariya / AdeseNa raiya0 moha0 udIra0 keva0 1 jahara kassadi / evaM savvaraiya0 savyatiriksa 0 maNusa apaja 0 -saccadevA ti / maraNasatie moha0 udIra0 jaha0 eyasamao ukasse tiriya patlidovamANi puScakoTi kutte mahiyAgivividhAtrI mahArAja aura Adeza / zradhase mohanIya karmake uddAraka jIva kyA sAdi haiM, anAdi haiM, dhruva haiM yA adhruva haiM ? sAdi haiM, anAdi haiM, dhruva haiM aura adhruva haiN| Adeza se nArakiyoM meM mohanIya karmake udIraka jIva kyA sAdi haiM, anAdi haiM, dhruva haiM yA adhruva haiM ? sAdi aura adhruva haiN| isI prakAra cAroM gatiyoMmeM jAnanA caahie| isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka yathAyogya jAna lenA caahie| vizeSArtha -- sUkSmasAmparAya guNasthAna taka mohanIyakarmakI udIraNA anAdi haiM aura samyagdRSTi jIvake upazamazreNise utarane para usakI udIraNA sAdi hai| tathA vaha abhavyoM kI apekSA dhruva aura bhavyoM kI apekSA adhruva haiM, isalie yahA~ para mohanIyake udIraka jIva zroghase anAdi, sAdi, dhruva aura aba kahe gaye haiM / kintu narakagati Adi cAroM gati mArgaNAaiM sAdi aura sAnta haiM, isalie inameM mohanIya karmake udIrakAko sAdi aura sAnta kahA hai| zeSa kathana sugama haiN| 22. svAmitvAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-- ogha aura Adeza / zraghasaM mohanIya karmI udIraNA kisake hotI hai ? anyatara samyagdRSTi aura midhyAdRSTi hotI hai / isIprakAra cAroM gatiyoMmeM jAnanA cAhie / paJcendriya niryana aparyApta manuSya aparyApta aura anudizase lekara sarvArthasiddhi taka ke devoMmeM mohanIya karmakI udIraNA kisake hotI hai ? anyatara hotI haiM / isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| 23. kAlAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai - ogha aura Adeza | o mohanI kI udIraNAkA kisanA kAla hai ? tIna bhaMga haiN| unamese jo sAdi-yAnna bhaMga hai usakI apekSA jaghanya kAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa kAla upArtha pudgalaparivartanapramANa hai| Adeza se nArakiyoM meM mohanIyakI udIraNAkA kitanA kAla hai ? jaghanya aura utkRSTa sthitipramANa haiM / isI prakAra saba nArakI, saba tiryana, manuSya aparyApta aura saba devoMmeM jAnanA caahie| manuSyatrika mohanIyakI udIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla pUrvakoTi pRthaktva adhika tIna palya hai| isI prakAra anAhAraka mArgaNAtaka jAnanA cAhie / Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArgadarzaka :- AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja gAya 62] mUlapayaDiudIraNAe aNiyogaddAraparUvaNA 24. aMtarANu0 duviho Ni0-ogheNa AdeseNa ya / ogheNa moha0 udIra 0 jaha eyasamao, ukka0 aMtomu0 / maNusatie moha. udI0 jahaNNuka0 aMtomu0 | sesagahamaggaraNAsu patthi aMtaraM, khiraMtaraM / evaM jaav| 6 25. NANAjIvabhaMgavicayANu0 duviho. Ni0-oSeNa AdeseNa ya / bhogheNa moha0 siyA savve jIvA udIrayA, siyA udIrayA ca aNudIrago ca / siyA udIragA ca aNudoragA ca 3 / evaM maNusatie / AdeseNa Neraiya0 moha0 asthi vizeSArtha--oghase mohanIya karmakI udIraNAke kAlake tIna bhaMga haiM---anAdi-ananta anAdi-sAnta aura sAdi-sAnta / abhavyoMke aura abhavyasamAna bhavyoMke anAdi-ananta bhaMga hotA hai| jo bhavya jIva upazamazreNi para prathamabAra car3ha kara usake anudIraka hote haiM unake anAdi-sAnta bhaMga hotA hai| aura jo jIva upazamazrerigase utara kara punaH usakI udIramA karane lagate haiM unake sAdi-sAnta bhaMga hotA hai| yataH aisA jIva kamase kama antarmuhUrta kAla taka aura adhikase adhika kucha kama ardhapudgala parivartana kAla taka isakA udoraka ho sakatA hai, ataH isakA jaghanya kAla antarmuhUsaMpramANa aura utkRSTa kAla upAdha pudgala parivartanapramANa kahA hai| prAdezase cAroM gatiyoM meM jo kAla kahA hai vaha spaSTa hI hai| mAtra manuSpatrikameM jaghanya kAla eka samaya upazamaNimeM utarate samaya eka samaya udIraka hokara jo mara kara deva ho jAtA hai usakI apekSA kahA hai| 24. antarAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-ogha aura Adeza 1 prose mohanIya karmakI udIraNAkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara antarmuhUta hai| manuSyatrikameM mohanIyako udIraNAkA jaghanya aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai / zeSa mArgaNAoM meM mohanIyako udIraNAkA antarakAla nahIM hai, vaha nirantara hai| isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| vizeSArtha-jo jIva upazamazreriNa para car3ha kara sumasamparAya guNasthAnameM eka zrAvalI kAlake zeSa rahane para eka samayake lie anudIraka hokara tathA marakara deva ho jAtA hai usake mohanIyakI udIraNAkA antarakAla eka samaya dekhA jAtA hai aura jo jIva upazamazreNi para car3ha kara sUkSmasAmparAyameM car3hate samaya eka AvalI kAla taka tathA upazAntaguNasthAnameM car3hate aura uttarate samaya antarmuhUrta kAla taka usakA anudIraka raha kara punaH usakI udIraNA karane lagatA hai usake usakI udIraNAkA antarakAla antarmuhUrta dekhA jAtA hai / yahI kAraNa hai ki yahA~ para oghase mohanIyakI udIraNAkA jaghanya antara eka samaya aura utkRSTa antara antamuhUrta kahA hai| yataH zrobase jaghanya antara do gatiyoMke Azrayase kahA hai jo manuSyatrikameM nahIM banatA, isalie unameM mohanIyakI udIraNAkA jayanya aura utkRSTa antara antarmuhUrta kahA hai| gatimArgaNAke zeSa bhedoMmeM upazamazreNikI prApti sambhava nahIM hai| isalie unameM mohanIyakI dIraNAke antarakAlakA niSedha kiyA hai| anya mArgaNAoMmeM isa vyAkhyAna ko dhyAnameM rakhakara jahA~ antarakAla sambhava ho use usa prakArase aura jahA~ sambhava na ho use usa prakArase ghaTita kara lenA cAhie / 25. nAnA jIvoM kI apekSA bhaMgavicayAnugamase nirdeza do prakArakA hai-ogha aura shraadesh| oghase mohanIyakramake kadAcit saba jIva udIraka haiN| kadAcit nAnA jIva udIraka haiM aura eka jAya anudIraka hai| kadAcit nAnA jIva dIraka haiM aura nAnA jIva anudIraka Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [vedago7 udIragA, aNudIragA gasthi | evaM savvaNeraiya-savyatiriktra-savvadeyA tti / maNusaapaJja0 moha. siyA udIrago siyA udIragA / evaM jAva0 / 26. bhAgAbhAgANu0 duviho Ni-~oSeNa AdeseNa ya / ogheNa moha0 udI0 sanbajI0 kevaDiyo bhAgo ? aNaMtA bhaagaa| aNudIra0 aNaMtabhAgo / maNusesu udIraMgA asanemabhAgAADI migasAso hAsAghusapaJja -maNusiNI moha. udI0 kevaDi0 ? saMkhejjA bhaagaa| aNudI0 saMkhejadibhAgo / sesagaimAgaNAsu patthi bhAgAbhAgo / evaM jAva0 / haiN| isI prakAra manuSyatrikameM jAnanA caahie| prAdezase nArakiyoMmeM mohanIyake saba jIva udIraka haiM, anudIraka nahIM haiN| isI prakAra saba nArakI, saba tiryazca aura saba devoMmeM jAnanA cAhiye / manuSya aparyAmakoMmeM mohanIyakA kadAcit eka jIva udIraka hai| kadAcit nAnA jIva uddIraka haiM / isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| vizeSArtha-jitane kAla taka eka bhI jIva zreNI para ArohaNa kara eka zrAvali pratriSTa sUkSmasAmparAya nahIM hotA utane kAla taka saba saMsArI chamastha jIva mohanIyake udIraka hI hote haiM, isalie to kadAcit saba jIva mohanIyake jadIraka hote haiM yaha vacana kahA hai / tathA jaba nAnA jIva zreNI para ArohaNa nahIM karate, kintu eka jIva usa para ArohaNa kara eka zrAvali praviSTa sUmasAmparAya yA upazAntakapAya ho jAtA hai, naba nAnA jIva mohanIyake udIraka aura eka jIva anudIraka hotA hai, isalie kadAcin nAnA jIva mohanIyake udIraka aura eka jIva anudIraka hotA hai yaha vacana kahA hai| tathA jaba nAnA jIva zreNI para Aro* haNa kara eka zrAvali praviSTa sUkSmasAmparAya aura upazAntakapAya ho jAte haiM taba nAnA jIva mohanIyake udIraka aura anudAraka donoM prakArake pAye jAte haiM, isalie yahA~ para kadAcit nAnA jIva mohanIyake udIraka aura nAnA jIva mohanIyake andIraka hote haiM yaha vacana kahA hai / yaha auSaprarUpaNA hai jo manuSyatrikameM bhI bana jAtI hai, isalie manuSyatrikameM zrodhake samAna jAnanekI sUcanA kI hai| inake sivA gatimArgaNAke anya jitana bheda haiM unameM saba jIva mohanIyake udIraka hI hote haiM, isalie mohanIyake saba jIva dIraka hote haiM, anudIraka nahIM hote yaha vacana kahA hai / mAtra manuSya aparyApta yaha sAntara mArgaNA hai| isameM kadAcit eka jIva hotA hai aura kadAcita nAnA jIva hote hai, isalie manuSya aparyAprakoMmeM kadAcin eka jIva udIraka hotA hai, aura kadAcit nAnA jIva dIraka hote haiM yaha vacana kahA hai| 26. bhAgAbhAgAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-zroSa ora Adeza / Aghasa mohanIyake udIraka jIva saba jIvoMke kitane bhAgapramANa hai ? ananta bahubhAgapramANa haiN| anudoraka jIva anantameM bhAgapramANa hai| manuSyoM meM udoraka jIva asaMkhyAna bahubhAgapramANa haiM aura anudAraka jIMca asaMkhyAta bhAgapramANa haiM ? manuSya paryApta aura manuSyaniyoMmeM mohanIyake udIraka jIva kitane bhAgapramANa haiM ? saMkhyAta bahubhAgapramANa haiM tathA anudoraka jova saMkhyAtaveM bhAgapramANa haiN| zeSa gati mArgaNAke bhedaoNmeM bhAgAbhAga nahIM hai| isI prakAra anAhAraka .. mAgaNAtaka jAnanA caahie| . vizeSArtha-Age ghise aura gati mArgaNAke avAntara bhedoMmeM mAhanIyake udIrakoM aura anudIrakoMke parimANakA vicAra kiyA hai, usase bhAgAbhAgakA jhAna ho jAtA hai, isalie yahA~ para alagase khulAsA nahIM kiyA hai| Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA062] mUlapayaDiudIragyAe, aNiyogaddAraparUvaNA 27. parimANANu0 duviho Ni0-ogheNa AdezeNa ya / ogheNa moha. udI0 ketti 0 1 aNaMtA / aNudI ketti ? sNkhejaa| AdeseNa airaiya0 moha0 udIra0 keni? asNkhejaa| evaM sacaNeraiya0-savapaMciMdiyatirikkha0-maNusaapaja0-devagaidevA bhavaNAdi jAva abarAidA ti / maNusesu moha0 udI0 ketti ? asaMkhejA / aNudI0 ketti ? sNkhejaa| magusapaja0maNusiNI. moha. udI0 aNudI0 ketti ? saMkhejA / savaDhe moha* udIra0 ketti0 1 sNkhejaa| tirikvesu moha. udIraMgA kettiyA ? arNatA / evaM jaay| 28. khettANa. duviho li.--ogheNa aadese| oveNa moha0 udI. keva0 1 syloge| aNudI0 logassa asaMkhe bhAge / evaM tirikkhA / vari aNudIraMgA Natthi' / sesagaimaggANAsu moha. udIra0 logassa asaMkhe0bhAge / maNusatie aNudI0 oghabhaMgo / evaM jAva0 | 29. posaNANu0 duviho Ni0-oghe0 Adese0 / aogheNa moha 0 udI0 sammalogo / aNudI logassa asaMkhe bhAgo / evaM tirikkhesu / raNavari aNudI. 25. parimANAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-ogha aura prAdeza / zrobase mohanIyake sAdarIkalItra kittAtrI nimiraheMgara amuMdIzAyajIva kitane haiM. 1 saMkhyAna haiN| Adezase nArakiyoMmeM mohanIyake udIraka jIva kitane haiM ? asaMkhyAta haiN| isI prakAra satra nArakI, saba paJcendriya tiryaJca, manuSya aparyApta aura devagatimeM deva tathA bhavanavAsiyoMse lekara aparAjita takake devoMmeM jAnanA cAhie / manuSyoMmeM mohanIyake udIraka jIva kitane haiM ? asaMkhyAta haiN| anudIraka jIva kitane haiM ? saMkhyAta hai| manuSya paryApta aura manuSyaniyoMmeM mohanIyake ladIraka aura anudIraka jIva kitane haiM ? saMkhyAta haiM. sarvArthasiddhimai mohanIyake udIraka jIva kitane haiM ? saMkhyAta hai| tiryaJcAma mohanIyake udIraka jIva kitane haiM ? ananta hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| 28. kSetrAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-aogha aura Adeza / zrodhase mohanIyake udIraka jIvoMkA kitanA kSetra hai ? saba loka kSetra hai| anudIraka jiivoN| lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetra hai| isIprakAra tiryazcoMmeM jAnanA cAhie. 1 itanI vizeSatA hai ki inameM anudIraNA nahIM hai| gatimAgaNAke zeSa bhedoMmeM mohanIyake udIrakoMkA lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetra hai| manuSyatrika anudIrakoMke kSetrakA bhaMga zrodha ke samAna hai| isIprakAra anAharaka mArgaNA taka jAnanA caahie| vizeSArtha-- Adhase jo kSetra batalAyA hai aura gatimArgaNAke avAntara bhedoMkA jo kSetra hai use jAnakara yahA~ para mohanIyake udIrakokA kSetra jAna lenA caahie| anudIraka zreNimeM hote haiM aura unakA kSetra lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hotA hai, isalie yahA~ para vaha probase tatpramANa kahA hai| kintu ye anuvIraka jIva manuSyatrikameM hI hote haiM, isalie. inameM oghake samAna jAnanekI sUcanA kI hai| 26. sparzanAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai. zroSa aura Adeza / oghase mohanIyake uhIraka jovAkA sparzana saba lokapramANa hai| tathA anudIraka jIvoMkA sparzana lokake Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 jayadhavalAsa hide kasAya pAhuDe [ vedago 7 patthi | AdeseNa raiya0 moha0 udIra0 ke0 posida ? logassa asaMkhe0 bhAgo cobhAgA vA deNA / evaM savvaSeraiya0 / vari sagosaNaM / paDhamAe khettaM / savvapaMcidiyatirikkha - saccamasa0 moha0 udIra0 loga0 asaMkhe 0 bhAgo sambalogo vA / vari maNasatie agadI 0 shrdhbhNgo| savvadevesu udIra appappo posa davvaM / evaM jAva0 / mArgadarzaka :- AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja 110 630. kAlA0 duviho gi0- - ogheNa zrAdese0 / kevaciraM ? savvaddhA / amudI0 jaha0 eyasa0, ukka0 aMtomu0 vari maraNusatiyaM mottAsthApudIragA yatthi / marapusaapa khuddAbhavaggahaNaM, ukka0 palido0 asaMkhe0 bhAgo / evaM jAva0 / zragheNa moha - udIra 0 evaM cadusu gadIsu / moha0 udI0 jaha0 / P zrasaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai / isIprakAra tiryoM meM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inameM zranudarika jIva nahIM haiN| Adeza se nArakiyoM meM mohanIyake udIraka jIvoMne kitane kSetrakA sparzana kiyA hai ? lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura trasanAlIke caudaha bhAgoM meM se kama chaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai / isIprakAra saba nArakiyoMmeM jAnanA cAhie / prathama pRthavImeM kSetra ke samAna sparzana hai| saba paJcendriya tiryana aura saba manuSya mohanIyake udIraka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura saba lokakA sparzana kiyA hai| kintu itanI vizeSatA hai ki manuSyatrika anudIrakoM kA sparzana zroghake samAna hai / saba devoMmeM udIkoMkA sparzana apane apane sparzanake samAna le jAnA caahie| isI prakAra anAhAraka mArgaNAtaka jAnanA cAhie | vizeSArtha mohanIyake anudIraka zreNigata jIva hote haiM aura unakA sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hotA hai, isalie yahA~ para se anudIrakoMkA sparzana tatpramANa batalA kara manuSyatrimeM bhI ise zradhake samAna jAnanekI sUcanA kI hai| zroghase aura gatimArgaNa ke avAntara bhedoMmeM jahA~ jo sparzana hai use dhyAna meM rakha kara sarvatra udIrakoM kA sparzana batalAyA hai yaha spaSTa hI hai / 30. kAlAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-- zragha aura Adeza / zravase mohanIyake udIrakoMkA kitanA kAla hai ? sarvadA hai / anudIrakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai| aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| isI prakAra cAroM gatiyoMmeM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki manuSyatriko chor3akara anyatra anudIraNA nahIM hai| manuSya aparyAptakoM meM mohanIyake udIrakoMkA jaghanya kAla tullakabhavagrahaNapramANa hai aura utkRSTa kAla palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa haiM / isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| - vizeSArtha - nAnA jIvoM kI apekSA bhI mohanIkI anudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla antarmuhUrta bana jAtA hai, kyoMki bahutase nAnA jIva eka sAtha upazamazreNi para ArohaNa karake eka samaya ke lie anudIraka hokara udIraka ho jA~ya yaha bhI sambhava hai aura lagAtAra saMkhyAta samaya taka upazamazreNi para ArohaNa karake maraNa ke binA ve upazamazreNa antarmuhUrta kAla taka usake anudIraka bane raheM yaha bhI sambhava hai / yahI kAraNa hai ki yahA~ para gha tathA manuSyatrikakI apekSA mohanIyake anudIrakoMkA jaghanya kAla eka samaya Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 52] mUlapayaDiudIraNAe aNiyogahAraparUvaNA mArgadarzakaaMtarAvA? piho love ThahAbAdese0 / ogheNa moha0 udI0 patthi aMtaraM / aNudI0 jaha0 eyasamao, uka. vAsapudhattaM / evaM cadusu gadIsu / vari maNusatiyaM mottUNaeNattha aNudIragA patthi / maNusaapaja0 moha0 udI. jaha0 eyasamo, uka0 palido0 asaMkhe0bhAgo / evaM jAca0 / 6 32. bhAvo savvattha odaio bhAvo / 633. appAbahugANu0 duviho Ni0-oghe0 Adese0 / ogheNa moha0 sabbatyovA aNudI0 / udIragA aNaMtaguNA | maNusesu sabbattho0 moha. aNudI0 / udIragA asaMkhe0guNA / evaM maNusapaja0-maNusiNI. | Navari saMkhenaguNA kAyaccA / sesagadI patthi appAbahuaM / evaM jAva / aura utkRSTa kAla antarmuhUrta kahA hai| tathA manuSya aparyApta yaha antara mArgaNA hai aura usakA jaghanya kAla kSullakabhavapramANa tathA utkRSTa kAla palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa honese isa mAgegAmeM udIrakoMkA jaghanya aura utkRSTa kAla kramase ukta pramANa kahA hai| zeSa gatimArgaNAke bhedoMmeM udIrakoMkA kAla jo sarvadA kahA hai so vaha una mArgaNAoMke nirantara honese hI kahA hai| 631. antarAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-ogha aura Adeza zroSase mohanIyake udIrakakA antarakAla nahIM hai| anudIrakoMkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara varSavRthaktvapramANa hai| isI prakAra cAroM gatiyoMmeM jAnanA cAhie / kintu itanI vizeSatA hai ki manuSyatrikako chor3akara anyatra anudIraNA nahIM hai| manuSya aparyAptakoM meM mohanIyake udIrakoMkA jaghanya antara eka samaya hai. aura utkRSTa antara palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| isIprakAra anAhAraka mArgaraNA taka jAnanA caahie| vizeSArtha upazamazreNimeM mohanIyake anudIraka jIva hokara tathA eka samayakA antara dekara punaH dUsare jIva anudIraka ho jAveM yaha bhI sambhava hai aura varSapRthaktvake antarase anudIraka hoM yaha bhI sambhava hai| yahI kAraNa hai ki yahA~ zrodha aura manuSyatrikakI apekSA anudIrakoMkA jaghanya antara eka samaya aura utkRSTa antara varSapRthaktva pramANa kahA hai| manuSya aparyAptaka sAntara mArgaNA honese unakA jaghanya antara eka samaya aura utkRSTa antara palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai, isalie inameM monIyake udIrakoMkA jaghanya aura utkRSTa antara kramase ukta kAlapramANa kahA hai| gatimArgaNAke zeSa bhedoMmeM anudIraka na hokara udIraka hI hote haiM, isalie unameM udIrakoMke antarakAlakA niSedha kiyA hai| oghase bhI saba yA nAnA jIva mohanIyake udIraka pAye jAte haiM, isalie isa apekSAse bhI udIrakoMke antarakA nivedha kiyA hai| 5 32. bhAva sarvatra praudayika hotA hai| 633. alpabahutvAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-ogha aura Adeza 1 oghase mohanIyake anudIraka jIva sabase stoka hai| udIraka jIva anantaguNe haiN| manuSyoM meM mohanIyake anudIraka jIva sabase stoka haiN| udIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| isIprakAra manuSya paryApta aura manuSyaniyoM meM jAnanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki saMkhyAtaguNe karane cAhie / zeSa gatiyoMmeM alpabahutva nahIM hai / isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [vedago 7 34. uttarapayaDiudIraNA duvihA-egegauttarapayaDiudIraNA payaDiTThANaudIraNA ca / egegauttarapayaDiudIraNAe tattha imANi cauvIsamaNi progaddArANisamukittaNA jAba appAvahue tti / samukittaNANu0 duviho Ni0-oghe0 Adese0 / ogheNa adyAvIsapayaDINamasthi udIragA aNudIragA ca / zrAdeseNa Neraiya0 itthive.. purisaye. aNudIragA, sesANamudIragANudIraMgA asthi / evari Nabusaya0 aNudI0 Nasthi / evaM sadhaNeraiya0 / tirikkhaannmoghbhNgo| evaM paMcidiyatirikkhatie / Navari paMciM0tiri0pa0 ithive. aNudI0 / joNigI0 purisa0-raNavaMsa0 aNudI0 / isthive. aNudI0 Nasthi / paMciMtiri0 apaJja0-maNusaapaJja0 samma0. sammAmi0-isthi-purisave. aNudI0 / miccha0-Nasa0 asthi udIragA, aNudIragA NasthisilimakavANioMka prAsthAmudArI akhudIra0 / maNusatie ogha / Navari maNusapana0 ithive. aNudI0 / maNusiNI0 purisa0-NavaMsayave0 aNudIra0 / devesu ogha / Navari Nasa0 aNudI0 / evaM bhavaNa0-vANave0-jodisiya-sohammIsANadevANaM | saNakumArAdi jAva NavagevajA si evaM ceva / Navari itthive. aNudI0 / purisake0 aNudI0 Natthi / aNudisAdi savvaTThA ti miccha0-sammAmi0 aNaMtANu04-itthive0Nasa0 aNudI0 / sesANamasthi udIra0 aNudI0 / Navari purisave0 aNudI0 Nasthi / 34. uttaraprakRti udIraNA do prakArakI hai-ekaikaprakRti udIraNA aura prakRtisthAna utIraNA / ekaikaprakRti udAraNAke viSaya meM ye caubIsa anuyogadvAra hote haiM-samutkIrtanAse lekara alpabahutva taka | samuhakIrtanAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-zrodha aura 'prAdeza / oghase aTThAIsa prakRtiyoMke udIraka aura amudIraka jIva haiN| prAdezase nArakiyoMmeM strIveda aura puruSavedakke anudIraka jIva hai| zeSa prakRtiyoMke udIraka aura anudIraka jIva hai| kintu itanI vizeSatA hai ki napuMsakavedakI anudAraNA nahIM hai| isIprakAra saba nArakiyoM meM jAnanA caahie| tiryamcA meM zrotrake samAna bhaMga hai| isIprakAra pazcendriya tiryaJcatrikameM jAnanA cAhie / kintu itanI vizeSatA hai ki pazcendriya tirNaJca paryAptaka strIvedake anudIraka hote haiM tathA yoninI jIva puruSaveda aura napusakavedake anudIraka hote haiN| paJcendriya tiryazca aparyApta aura manuSya aparyApta jIva sAyaktva, samyagmithyAva, strIveda aura puruSavedake anudIraka hote haiN| mithyAtva aura napusakavedake udIraka hote haiM, anudIraka nahIM hote / solaha kapAya aura chaha nokaSAyoMke udIraka aura anudIraka donoM prakArake hote haiN| manuSyadhikameM oghake samAna bhaMga hai| kintu itanI vizeSatA hai ki manuSya paryApta khIvedake anudIraka hote haiM tathA manuSyanI puruSaveda aura nasakavedake anudIraka hote haiN| devoMmeM oghake samAna bhaMga hai| kintu itanI vizeSatA hai ki ye napu'sakavedake anudIraka hote hai| isIprakAra bhavanavAsI, vyantara, jyotiSI, tathA saudharma aura aizAnakalpake deghoMmeM jAnanA cAhie / sanatkumArase lekara nauveyakatakake devoMmeM isIprakAra jAnanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki ye strIvedake anudIraka hote haiN| inameM puruSavedakI anudIraNA nahIM hai| anudizase lekara sarvArthasiddhi takake deva mithyAna, sabhyagmithyAtva, anantAnubandhI catuSka, strIveda aura napusakavedake anudIraka hote haiN| zeSa prakRtiyoMke udIraka bhI hote haiM aura anudIraka bhI hote haiN| itanI vizeSatA hai ki ye puruSavedake anudIraka nahIM hote / Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAvaM 62 ] evaM jAtra0 / 35. savbaudIraNosavva udIraNA0 zroSeNa sayAo payaDIo udIreMtassa evaM jAva0 / uttarapayaDiudIraNAe agiyogAraparUvaNA 16 duviho Ni0 - oghe0 Adese0 / savvudIraNA / tadUNaM NosavyudIra0 / 636 mA karAkara nagara sihe mahArAjyoSeNa sabbukassiyAo paDIo udIrayaMtassa ukka udIraNA / tadraNamaraNuka0 udIraNA / evaM0 jAva0 ! 6 37. jaha0 udI0 - aja0 udIraNArasu0 dubiho Ni0 - ogheNa Adese0 / zroNa evaM paryADamudIrayaMtassa jaharaNaudIraNA / tado uvarimajaha0 udIra0 / evaM maNusatie / deseNa Neraiya0 chappayaDIo udIremANa0 jaha0 udI0 / tado udari zrajaha0 udIra0 / evaM saccaraiya0 saccadevA0 / savyatirikkhesu paMcapayaDIo udIremANasa jahaNaudI0 / tado uyarimajaha0 udIra0 / Navari paMci 0 tirikkhaapaja 0 - masApa 0 aTUpayaDIo udIremANa0 jaha0 udIra0 / tado uvari Q prakAra anAhAraka mArgAtaka jAnanA cAhie / vizeSArtha - kucha apavAdoM ko chor3akara sAdhAraNa niyama yaha hai ki jaba jisa prakRtikA udaya hotA hai taba usakI udIraNA bhI hotI haiM / isa niyamako dhyAna meM rakhakara sarvatra samutkInAkA vicAra kara lenA cAhie / 1 35. sarva aura nosarva udIraNAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai - zragha aura Adeza / zradhase satra prakRtiyoMkI udIraNA karanevAle jIvake sarva udIraNA hotI hai tathA usase kamakI udIraNa karanevAle jIvake nIsarva udIraNA hotI haiN| isIprakAra anAhAraka margaraNA taka jAnanA caahie| 636. utkRSTa aura anutkRSTa udIraNAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai - zroSa aura Adeza / zravase sabase utkRSTa prakRtiyoMkI udIraNA karanevAle jIvake utkRSTa udIraNA hotI hai aura usase kama prakRtiyoMkI udIraNA karanevAle jAMba ke anutkRSTa udIraNA hotI haiM / isIprakAra anAhAraka mArgaraNA taka jAnanA cAhie | 337. jaghanya udIraNA aura ajaghanya udIraNAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-- ogha aura Adeza / zraghase eka prakRtikA udIraNA karanevAle jIvake jaghanya udIraNA hotI hai| tathA isase adhika prakRtiyoMkI udIraNA karanevAle jIvake ajaghanya udIraNA hotI hai| isIprakAra manuSyatrika meM jAnanA caahie| Adezase nArakiyoMmeM chaha prakRtiyoMkI udIraNa karanevAle jIvake jaghanya udIraNA hotI hai aura unase adhika prakRtiyoMkI udIraNA karanevAle jIvake ajaghanya udIraNA hotI hai / isIprakAra saba nArakI aura saba devoMmeM jAnanA caahie| saba tiryazrcoM meM pA~ca prakRtiyoMkI udIraNA karanevAle jIvake jaghanya udIraNA hotI hai aura inase adhika prakRtiyoMkI udIraNA karanevAle jIvake ajaghanya udIraNA hotI haiM / kintu itanI vizeSatA hai ki pazcendriya tiryana aparyApta aura manuSya aparyAtakoM meM ATha prakR tiyoMkI udIraNA karanevAle jIvake jaghanya udIraNA hotI hai aura inase adhika prakRtiyoMkI Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -.-. ..-- - ----- -- - jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [vedago ajaha udIra0 / evaM jaav|| 38. sAdi0-aNAdi-dhuva0-adhuvANu0 duviho Ni-oghe0 AdeseNa / ogheNa miccha. udIra0 kiM sAdi0 4 ? sAdiyA vA aNAdiyA vA dhuvA vA addhavA yA / sesANaM payaDIragaM sAdi-arbuvAudIrakhAcArya disaNAraiyajI sdhpcddiieN| sAdi0 adbhuvA vA / evaM cadugadIsu / evaM jAvaH / udIraNA karanevAle jIvake ajaghanya udIraNA hotI hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| vizeSArtha--oghase kamase kama eka lobha prakRtikI udIraNA hotI hai| yaha jaghanya udIraNA hai| adhikase abaka eka mithyAtva, solaha kapAyoMmeMse krodha, mAna, mAyA aura lobha jAtikI koI cAra kapAya, hAsya aura zokameMse koI eka, rati aura aratimeMse koI eka, sInoM vedoMmeMse koI eka tathA bhaya aura jugupsA ina dasa prakRtiyoMkI udIraNA hotI hai / yaha ajaghanya udIraNA hai| manuSyatrikameM yaha propaprarUpaNA bana jAtI hai, isalie unameM poSake samAna jAnanekI sUcanA kI hai| nArakiyoMmeM kamase kama bAraha kaSAyoMmeMse krodha, mAna, mAyA aura lobha jAtikI koI tIna kaSAya, hAsya aura zokameMse koI eka, rati aura aratimeMse koI eka tathA eka napuMsakaveda ina chaha prakRtiyoMkI udIraNA hotI hai| yaha jaghanya prakRti udIraNA hai| adhikase adhika oghake samAna dasa prakRtiyoMkI udIraNA hotI hai| mAtra inameM tInoM vedoMmeMse eka napuMsaka vedakI hI udIraNA hotI hai| yaha ajaghanya prakRti udIraNA hai / nArakiyoMke samAna sAmAnya devoMmeM aura aizAna kalpa takake devoMmeM vyavasthA bana jAtI hai, isalie unameM nArakiyoMke samAna jAnanekI sUcanA kI hai| mAtra inameM strIveTa aura puruSaveda inameMse koI eka vedakI udIraNA kahanI cAhie, kyoMki devoMmeM napuMsakavedakI udIraNA nahIM hotii| Age nau praiveyakatakake devoMmeM anya saba kathana pUrvokta pramANa hai| mAtra inameM eka puruSavedakI hI udIraNA kahanI caahie| tathA nau anudizAdikameM kamase kama chaha aura adhikase adhika no prakRtiyoMkI udIraNA hotI hai| tiryaJcoMmeM pazcama guNasthAnakI prApti sambhava honese kamase kama pA~ca aura adhikase adhika dasa prakRtiyoMkI udIraNA sambhava hai| tathA pazcendriya tiryaJca aparyApta aura manuSya aparyAptakoM meM eka mithyAtya guNasthAna sambhava honese kamase kama ATha aura adhikase adhika dasa prakRtiyoMkI udIraNA sambhava hai| sarvatra ajavanya udIraNAke jo anya vikalpa sambhava hai ve yathAyogya lagA lenA caahie| yaha jaghanya aura ajaghanyakI apekSA vyAkhyAna hai| yahI vyAkhyAna utkRSTa anutkRSTakI apekSAse bhI jAna lenA caahie| mAtra sarvatra sabase adhika prakRtiyoMkI udAraNA utkRSTa prakRti udIraNA hai aura unase kama prakRtiyoMkI udIraNA anutkRSTa prakRti udAraNA hai isa vyAkhyAnake anusAra yaha kathana karanA caahie| sarvaprakRti udAraNA aura nosarvaprakRti udIraNAkA khulAsA bhI isIprakAra ghaTita kara lenA caahie| 638. sAdi, anAdi, dhruva aura adhruvAnugamakI 'apekSA nirdeza do prakArakA hai-zrodha aura aadesh| ocase midhyAtvake udIraka kyA sAdi, anAdi, dhrava yA adhruva hai ? sAvi, anAdi, dhruva aura adhruva hai| zepa prakRtiyoMkI sAdi aura adhruva udAraNA hai| Adezase nArakiyoMmeM saba prakRtiyoMkI sAdi aura adhruva udIraNA hai| isIprakAra cAroM gatiyoM meM jAnanA cAhie / isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA062] uttarapayaDiudIraNAe aNiogadAraparUvaNA 39. sAmisANu0 duviho Ni-oSe0 Adese0 / zroSeNa miccha.. samma0-sammAmi0 udIra0 karasa arANadAya micchAhAhassara sammAiMTissa sammAmicyAidvissa / aNaMtANu04 udIra0 kassa ? aNNada0 micchAidvi0 sAsaNasammAidvissa vA ! bArasaka0-NavaNoka. udIraNA kassa ? aNNada0 micchAiTThi0 sammAidvissa vaa| AdeseNa Neraiya0 ogha / Navari ithive0-purisave. patthi udIra0 / evaM sandhaNeraDya0 / 'tirikkhesu aoghaM / evaM pNciNdiytirikkhtie| Napari paMciMdiyatirikkhapaJja0 ithiveda udIraNA patthi / joNiNIsu purisave0-Na_saya udIraNA Nasthi / paMciMtiri0apaja.-maNasaapajja. cauvIsaMpayaDIeM udIra0 kassa ? aNNada0 / maNusatie paMciMtirikkhatiyabhaMgo / devesu oghaM / Navari gavaMsa udIra0 Nasthi / evaM bhavaNa-vANaveM0-jodisi0 sohammIsANa | maNakkumArAdi jAva gavagevajjA ti evaM ceva / Navari isthive. udIraNA patthi / aNudisAdi sabaTThA tti cIsaehaM payaDINamudIraNA kassa ? aNNada0 / evaM jaav|| vizeSArtha-mithyAtva prakRtikI udIraNA mithyAtva guNasthAnameM nirantara hotI rahatI hai, isalie oghase bhavya aura abhavya donoMkI apekSA itakI udAraNAke sAdi zrAdi cAroM bhaMga bana jAte haiN| kintu anya prakRtiyoMkI udIraNA apane apane udayAnusAra kAdAcitka hai, isalie unakI udIraNAke sAdi aura adhruva ye do hI bhaMga banate haiN| yaha proghanarUpaNA hai| gati Adi mArgaNAre pratyeka jIvakI apekSA kAhAcitka haiM, isalie inameM saba prakRtiyoMkI udIraNA sAdi aura adhruva hI hai| 39. svAmitvAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai--zrIdha aura Adeza / zroSase mithyAtva, samyaktva aura samyagmithyAtvakI udAraNA kisake hAtI hai ? anyatara mithyASTi, sabhyaSTi aura samyagmiyAdRSTike hotI hai| 'anantAnubandhIcatuSkakI udIraNA kisake hotI hai ? anyatara mithyAdRSTi aura sAsAdanasamyagdRSTike hotI hai| bAraha kayAya aura nau nokapAyoMkI udIraNA kisake hotI hai ? anyatara mithyAdRSTi aura samyagdRSTike hotI hai| Adezase nArakiyoMmeM oghake samAna bhaMga hai| kintu itanI vizeSatA hai ki inake strIveda aura puruSavedakI udAraNA nahIM hotii| isI prakAra saba nArakiyoM meM jAnanA caahie| tiyazcoM meM zrodhake samAna bhaGga hai| isI prakAra paJcendriya tiryaJcatrikameM jAnanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki pazcendriya tiyeca paryAptakoMmeM strIvedakI udAraNA nahIM hotii| tathA yoninI tiryaJcoM meM puruSaveda aura napuMsakavedakI udIraNA nahIM hotii| paJcandriya tiyazca apayApta aura manuSya 'apayAnakA caubIsa prakRtiyoMkI udIraNA kisake hotI hai ? anyatarake hotI hai| manuSyantrikameM paJcendriya tiryAcatrikake samAna bhaGga hai / devoMmeM orake samAna bhaGga hai| kintu itanI vizeSatA hai ki inameM napusakavedakI udIraNA nahIM hai| isI prakAra bhavanavAsI, vyantara, jyotiSI saudharma aura aizAnadevoMmeM jAnanA cAhie / tathA sanatkumArase lekara nau greveyaka takake devAmeM isI prakAra jAnanA cAhie / kintu itanI vizepatA hai ki inameM slovedakI udIraNA nahIM hotii| anudizase lekara sarvArthasiddhi takake devoMmeM bIsa prakRtiyoMkI udIraNA kisake hotI hai ? anyatarake hotI hai| isIprakAra anAhAraka mAgaNAtaka jAnanA cAhie / Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadharalAsahide kasAyapAhure [vedago 40. kAlANu0 duviho Ni0-oSeNa Adese0 / oSeNa miccha0udIra0 phevaciraM ? tiriNa bhaMgA / tattha jo so sAdiyo sapajjavasido tassa imo0-jaha. aMtomu0, uka0 addhapoggala0 desU0 / samma0 udIra0 jahaH aMtomu0, ukka0 chAvahisAgarotamANi prAvalijaNANi / sammAmi0 ja0 ukka. aMtomu0 / solasaka0-bhaya-duguMcha0 jaha* eyasa0, ukka. aMtomu0 | hassa-radi0 jaha. eyasamao, ukka0 chammAsA / aradi-soga0 jaha0 eyasa0, ukka0 tettIsaM sAgaro0 sAdireyANi / isthive. jaha0 eyasa0, ukka0 palidovamasadapudhattaM / purisave. jaha0 aMtomu0, ukka0 sAgarovamasadapudhattaM / NavUsa. jaha, eyasa0, ukka0 aNaMtakAlamasaMkhajjAviggilapariyaIlI suvidhisAgara jI mhArAja 641. zrAdeseNa NeraDya0 miccha. udI. jaha* aMtomu0, Nasa. jaha. dasavassasahassANi, aradi0-soga0jaha eyasa, ukka0 savyasi tettIsaM sAgarovamaM / samma jaha0 epa0, ukka0 tettIsaM sAgaro0 desUNANi / sammAmmi0 zrodhaM / vizepArtha---pazcendriya tiryaMca aparyApta aura manuSya aparyAptakoMmeM samyaktva, samya mithyAtva, strIveda aura puruSavedake binA caubIsa prakRtiyoMkI udIraNA sambhava hai| tathA anudizAdikameM mithyAtva, samyagmithyAtva, anantAnubandhI catuSka napusakaveda aura strIvedake binA bIsa prakRtiyoMkI jadIraNA sambhava hai| zeSa kathana sugama hai| 40. kAlAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-ogha aura Adeza / zrodhase mithyAtvake udIrakakA kitanA kAla hai ? tIna bhaGga haiN| unameMse jo sAdi-sAnta bhaMga hai usakA yaha nirdeza hai-jaghanya kAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa kAla upAdhaM pudgala parivartanapramANa hai| samyaktvake udIrakakA jaghanya kAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa kAla paka pAtrali kama chayAsaTha sAgara hai| samyagmithyAtvake udIrakakA jaghanya aura utkRSTa kAla antarmuhUta hai / solaha kaSAya, bhaya aura jugupsAke udIrakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai / hAsya aura ratike udIrakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla chaha mahInA hai| arati aura zokake udIrakakA jaghanya kAla eka samaya haiM aura utkRSTa kAla sAdhika tetIsa sAgara hai| strIvedake udIrakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla pRthaktva sau palya pramANa hai| puruSavedake udIrakakA jaghanya kAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa kAla pathaktva sau sAgara pramANa hai| napusakavedake udIrakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla ananta kAla hai|| vizeSArtha-pratyeka prakRtikA jo jaghanya aura utkRSTa udaya kAla hai vahIM yahA~ liyA gayA hai| zrarati-zokake udIrakakA utkRSTa kAla antarmuhUrta adhika tetIsa sAgara hai / strIveda aura napuMsakavedakA eka samaya kAla upazama zreNise girakara marane kI apekSA hai / apUrvakaraNake antima samayameM bhaya jugupsAkA eka samayake liye vedaka hokara anantara samayameM anivRttikaraNa guNasthAnake prApta honepara ukta prakRtiyoMkI udIraNA vyucchitti dekhI jAtI hai| 641. zrAdezase nArakiyoMmeM mithyAtvake uddIrakakA jaghanya kAla antamuharta hai, napusakavedake udIrakakA jaghanya kAla daza hAra varSa hai, arati aura zokake unIrakakA janya kAla eka samaya hai tathA sabakA utkRSTa kAla tetIsa sAgara hai| samyaktvake udIrakakA jaghanya kAla Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ K gA062] uttarapayaviudAraNAe aNiyogadAraparUvaNA solasaka0-hassa-radi0-bhaya-duguMchA0 jaha0 eyasa0, ukka0 aMtImu0 / evaM sattamAe / Nayari raNadhusa0 jaha0 cAcIsaM sAgarovamANi sAdireyANi / samma0 jaha* aMtomu0 / paDhamAe jAva chaTTi tti NArayabhaMgo / raNavari sagadidI / aradi-soga. jaha* eyasa0, upaka. aMtomu0 / NabuMsa. jhnnnnukkssdvidii| vidiyAdi jAva chaTTi tti samma jaha0 aMtomu0, ukka0 sagaTidI deraNA / mArgadarza42 atispikhesumichalAmANasaMskaTalaha khuddAbhava0, ukka0 aNaMtakAlamasaMkhejjA poggalapariyaTTA / samma. udIra0 jahA egasa0, ukka. tiSNi palidovamANi dekhaNANi / sammAmi0 oghaM / solasaka paNoka0 jaha0 eyasa0, ukka. aMtImu0 / ithivela-purisake. jaha. aMtomu0, ukka tiziNa palido0 punakoDipudhatteNabbhahiyAriNa | evaM paMciMdiyatirikkhatie / vari miccha0 jaha0 eka samaya hai aura utkRSTa kAla kucha kama tetIsa sAgara hai| samyagmidhyAtvakA bhaMga oghake samAna hai| solaha kaSAya, hAsya, rati, bhaya aura jhugupsAke udIrakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuharta hai| isI prakAra sAtavIM pRthivImeM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki napusakavedake udIrakakA jaghanya kAla sAdhika bAIma sAgara hai tathA samyakta ke udorakakA jaghanya kAla antarmuhUrta hai| pahilI pRthivIse lekara chaThI pRthivI takake nArakiyoMmeM sAmAnya nArakiyoM ke samAna bhaMga hai| kintu itanI vizeSatA hai ki apanI sthiti kahanI caahie| tathA arati aura zokake udIrakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| napusakavedake udIrakakA jaghanya aura utkRSTa kAla jaghanya aura utkRSTa sthitipramANa hai| dUsarIse lekara chaThI pRthivI takake nArakiyoMmeM samyaktvake udIrakakA javanya kAla antarmuharta hai aura utkRSTa kAla kucha kama apanI sthitipramANa hai| vizeSArtha-sAyika samyaktvake sanmukha vedaka samyagdRSTi jIva bhI mara kara prathama narakameM utpanna hotA hai isalie isameM samyaktvakI udIraNAkA eka samaya kAla bana jAtA hai aura isI apekSAse sAmAnya nArakiyomeM samyaktvakI jadIraNAkA eka samaya kAla kahA hai| nArakiyoMmeM hAsya aura ratikI udoraNAkA utkRSTa kAla chaha mahInA devoMmeM hI ghaTita hotA hai| anyatra baha antarmuhUrta hI banatA hai, isalipa nArakiyoMmeM bhI vaha antarmuharta hI kahA hai / parati aura zokakI udIraNAkA utkRSTa kAla tetIsa sAgara sAtaveM narakameM hI banatA hai| anyatra vaha antarmuharta hI prAma hotA hai| yahI kAraNa hai ki sAmAnya nArakiyoMmeM aura sAtave narakameM tetIsa sAgara kahA hai tathA zepa narakoMmeM antarmuhUrta batalAyA hai / zeSa kathana sugama hai / 642. ticoMmeM mithyAtva aura napusakavedake udIrakakA jaghanya kAla tullakabhavagrahaNapramANa hai aura utkRSTa ananta kAlapramANa hai. jo asaMkhyAta pudgala parivartanake barAbara hai| A samyaktvakI udIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla kucha kama tIna palya hai| samyagmithyAtvakA bhaMga oghake samAna hai| solaha kaSAya aura chaha nokapAyoMke udIrakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai / strIveda aura puruSavedake udIrakakA jaghanya kAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa kAla pUrva koTipRthaktva adhika tIna palya hai| isIprakAra paJcendriya tiyacatrikameM jAnanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki inameM mithyAtvake Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [vedago khuddAbhava0 aMtomu0, ukka. sagaDhidI / Nasa0 jaha0 khuddAbhava0 aMtomu0, ukka0 palidovamANi puvyakoDipudhatteNamahiyANi / Nari paMciM tiri panja0 isthiveda0 Natthi / jogiNI0 purisa0-gasa0 gAyi sammaajaha aMtAmukkalI tigNa palido0 desaNANi / paMciMtiri0apajja0-maNusaapajja0 miccha0-Nasa0 jaha khuddAbhava0, ukka aMtImu0 / solasaka0-chaeNoka tirikkhoghaM / 43. maNusesu pNciNtirikkhbhNgo| Navari samma0 jaha0 aMtomu0 / tiNNive0 jaha0 eyasaH / evaM maNusapajja0 / vari samma0 ja0 eyasaH / itthive0 gasthi / miccha0 jaha* aMtomu0 / maNusiNI. maNusoghaM / Navari miccha0 jaha0 aMtomu0 / purisa-Nasa0 Nasthi / udIrakakA jaghanya kAla sAmAnya paJcendriya tirvAJcoMmeM kSullakabhavagrahaNapramANa aura zeSa do meM antarmuhUrta hai tathA utkRSTa kAla apanI apanI kAsthitipramANa hai| napusakavedake udIrakakA jabanya kAla paJcendriya tiyomabAma tumbakamavagrahaNapramANa aura zepameM antarmuhUrtapramANa hai tathA utkRSTa kAla pUrva koTipRthaktya hai| kintu itanI vizeSatA hai ki paJcendriya tiryaJca paryAptakoM meM khIvedakI udIraNA nahIM hai tathA yoninI tiryazloMmeM puruSaveda aura napusakavedakI udIraNA nahIM hai / samyaktvake udIrakakA jaghanya kAla antarmuhUrta haiM aura utkRSTa kAla kucha kama tIna palya hai| paJcendriya tiyAMzca aparyApta aura manuSya aparyAptakAma mithyAtva aura napuMsakavedake udIrakakA jaghanya kAla kSullaka bhavagrahaNapramANa hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai / solaha kapAya aura chaha mokapAyoMkA bhaMga sAmAnya tigeDacoMke samAna hai| vizeSArtha-jJAyikasamyaktvake sanmukha kSAyika samyagdRSTi jIva mara kara yoninI tiryaloMmeM nahIM utpanna hote, isalie unameM samyaktvake udIrakakA jaghanya kAla antarmuhUrta aura utkRSTa kAla kucha kama tIna palya kahA hai / tathA napusakavedakI udIraNA aura udaya bhogabhUmimeM nahIM hotA, isalie isake udIraka tiryazcoMkA utkRSTa kAla pUrvakoTipRthakvapramANa kahA hai| zepa kathana sugama hai| 43. manuSyoM meM pacendriya tiryAmcoMke samAna bhaMga hai| kinta itanI vizeSatA hai ki inameM samyaktvake udorakakA jaghanya kAla antamuhUrta hai / tathA tInoM vedoMke udIrakakA jaghanya kAla eka samaya hai| isIprakAra manuSya paryAptakoMmeM jAnanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki inameM samyaktva ke udIrakakA jaghanya kAla eka samaya hai| inameM strIvedakI udIraNA nahIM hai / tathA mithyAtvake udIrakakA javanya kAla antamuhUrta hai| manuSyaniyoM meM sAmAnya manuSyoMke samAna bhaMga hai| kintu itanI vizeSatA hai ki mithyAtvake udIrakakA jaghanya kAla antamuhUrta hai| tathA inameM puruSaveda aura napusakavedakI utIraNA nahIM hotii| vizeSArtha_pahale paJcendriya tirvAJcoMmeM samyaktvake udarIkakA jaghanya kAla eka samaya kaha pAye haiM, isalie yahA~ sAmAnya manuSyoMmeM usakA niSedha karake vaha antarmuharta batalAyA hai| vaise manuSya paryAptakoMmeM yaha kAla eka samaya bana jAtA hai, kyoMki jisane pahale manuSyAyukA bandha kiyA hai aisA manuyinI jIva yadi kSAyika samyakttrako utpanna karatA huzrA samyaktvakI udIraNA meM eka samaya zeSa rahane para mara kara yadi paryApta manuSyoMmeM utpanna hotA hai to usake samyaktvakI Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62 ] uttarapaDiudIraNA azizrogahAraparUvaNA 25 144. devesu micya0 jaha0 aMtomu0, ukka0 ekkatIsaM sAgarovamaM / samma0 jaha0 eyasa0, ukka tettIsaM sAgarovamaM / sammAmi0 - solasaka0 -aradi-sogamaya dugu0 tirikkhovaM / issarai0 zradhaM / itthave 0 jaha0 dasavassasahassANi, ukka0 paraNavaraNapalido0 / purisa0 jaha0 dasavassasahassA Ni, ukka0 tettIsaM sAgaro0 | bhavaraNAdi jAva vagevA samitIpiThAka0 sagaTTidI | purisa0 jaha0 jaha0 ukka0 hiMdI / sammAmi0 solasaka0 chaSNoka0 tirikkhoghaM / Navari bhavaraNa0 vANaveM jo disi0 samma0 jaha0 aMtomu0, ukka0 sagaTTidI deNA / itthave 0 jaha0 dasavassasahassANi dasavassasaha 0 palido0 aTTamabhAgo, ukka 0 tiriNa palido 0 palidova0 sAdireyANi pattidoba0 sAdire 0 | sohammIsAraya 0 ithive 0 jaha0 palido 0 sAdire0, ukka0 paraNavaNaM palidovamAriNa / sadara - sahassAra0 issa - radda 0 devodhaM / addisAdi sabaDA tti samma0 jaha0 eyasa0, ukka0 sagahidI / bArasaka0 0 udIraNAkA jaghanya kAla eka samaya bana jAtA hai / parantu aisA hone para bhI sAmAnya manuSyoM meM isakI udIraNAkA jaghanya kAla antarmuhUrta hI banatA hai| yahI kAraNa hai ki yahA~ para sAmAnya manuSyoM meM samyaktvake udIrakakA jaghanya kAla antarmuhUrta batalAyA hai / sAmAnya manuSyoM meM tInoM arihaatraar anya kAla eka samaya upazamazreNimeM eka samaya taka usa usa vedakI udIraNA karA kara maraNakI apekSA kahA hai / pIta manuSyoM meM puruSaveda aura napuMsakaveda ke udIrakakA tathA manuSyaniyoM meM strIveda ke udIrakakA javanya kAla eka samaya isIprakAra ghaTita kara lenA caahie| zeSa kathana sugama hai / I $ 44. devoMmeM mithyAtyake udIrakakA jaghanya kAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa kAla ikatIsa sAgara hai / samyaktvake udIrakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla tetIsa sAgara hai / samyagmithyAtva, solaha kapAya, arati, zoka, bhaya aura jugupsAkA bhaMga sAmAnya tiryoM ke samAna hai / hAsya aura ratikA bhaMga oghake samAna hai| strIvedake udIrakakA jaghanya kAla dasa hajAra varSa hai aura utkRSTa kAla pacavana palya hai / puruSavedake udIrakakA jaghanya kAla dasa hajAra varSa hai aura utkRSTa kAla tetIsa sAgara hai / bhavanavAsiyoMse lekara nau praiveyaka taka ke devoMmeM mithyAtva aura samyaktvake udIrakakA jaghanya kAla krasase annamuhUrta aura eka samaya hai| tathA utkRSTa kAla apanI sthitipramANa hai / puruSavedake udIrakakA jaghanya aura utkRSTa kAla jaghanya aura utkRSTa sthitipramANa hai / samyagmithyAtva, solaha kaSAya aura chaha nokaSAyoM ke aatraar bhaMga sAmAnya tiryaMcoMke samAna hai / kintu itanI vizeSatA hai ki bhavanavAsI, vyantara aura jyotiSI devoM meM samyaktvake udIrakakA jaghanya kAla antarmuhUrta haiM aura utkRSTa kAla kucha kama apanI sthitipramANa hai| bIke udarakakA jaghanya kAla kramase dasa hajAra varSa, dasa hajAra varSa aura palke AThaveM bhAgapramANa haiM tathA utkRSTa kAla tIna palya, sAdhika eka palya aura sAdhika eka palya hai| saudharma aura aizAna kalpameM strIvedake udIrakakA jaghanya kAla sAdhika eka palya aura utkRSTa kAla pacavana palya hai / zatAra aura sahasAra kalpa meM hAsya aura ratike udIrakakA kAla sAmAnya devoMke samAna hai| anudizase lekara sarvArthasiddhi taka ke devoM meM samyaktva ke udIrakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla apanI sthitipramANa hai / 4 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vwww.MARA. jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [vedago 7 chaeNoka0 jaha* egasa0, ukka0 aMtomu / purisaveda0 jahaeNukassahidI / evaM jaav| 45. aMtarANu0 duviho Ni--ogheNa zrAdese / ogheNa miccha. udIra0 aMtaraM jaha0 aMtomu0, ukka0 belAbahisAgaro0 dekhaNANi / samma0-sammAmi0 jaha0 aMtomu0, ukka0 addhapoggala0 desUNANi / aNaMtANu0cauka0 jaha0 eyasa0, uka0 vechAvadvisAgaro0 desUNANi / aTTaka. jaha0 eyasamao, uka. puSvakoDI desUNA / cadusaMja-maya-duguMcha, jaha0 eyasa0, uka. aMtomu / hassa-radi0 jaha0 eyasa0, ukka0 tettIsaM sAgaro0 sAdireyANi / aradi-soga. jaha* eyasa0, uka0 chammAsA / ithike-purisave0 jaha* aMtomu0 egasa0, ukka0 aNaMtakAlamasaMkhejA poggalapariyA / NavaMsa0 jaha* aMtomu0, ukka0 sAgarovamasadapudhattaM / ghAraha kaSAya aura chaha nokapAyoMke udIrakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| puruSavedake udIrakakA jaghanya aura utkRSTa kAla apanI jaghanya aura utkRSTa sthitipramANa hai / isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / vizeSArtha---bhavanatrikameM kSAyika samyaktvake sanmukha vedakasamyagdRSTi jIvoMkI utpatti nahIM hotI, isalie unameM samyaktvakai udArakakA jaghanya kAla antarmuhUrta kahA hai / kintu anyatra aise jIvakI utpatti hotI hai, isalie sAmAnya devoMmeM aura saudharma kalpase lekara sarvArthasiddhi takake devoMmeM samyaktvake udIrakakA javanya kAla eka samaya bana jAnese vaha tatpramANa kahA hai| hAsya aura ratike udIrakakA oghase jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla chaha mahInA pahale batalA Aye haiN| yaha kAla sAmAnyase devoMmeM prApta hokara bhI vaha zatAra aura sahasrAra kalpameM hI prApta hotA hai, anyatra nhiiN| isalie yahA~ para sAmAnya devoMmeM baha kAla orake samAna yatalA kara zatAra aura sahasrAra kalpameM ukta arthako phalita karaneke lie. use sAmAnya devoMke samAna jAnanekI sUcanA ko hai| zeSa kathana sugama hai| 45. antarAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-ogha aura aadesh| oghase mithyAtvake udIrakakA jaghanya antara antarmuhUrta hai aura utkRSTa antara kucha kama do chayAsaTha sAgara hai| samyaktva aura samyagmithyAtvake udIrakakA jaghanya antara antarmuhate hai aura utkRSTa antara kucha kama ardhapudgala parivartana pramANa hai| anantAnubandhIcatuSkake udIrakakA jaghanya antara eka samaya hai, aura utkRSTa antara kucha kama do chayAsaTha sAgara haiN| ATha kaSAyoMke udIrakakA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara kucha kama eka pUrvakoTi hai| cAra saMjvalana, bhaya aura jugupsAke udIrakakA jaghanya antara eka samaya hai. aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai| hAsya aura ratike udIrakakA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara sAdhika tetIsa sAgara hai| aravi aura zokake udIrakakA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara chaha mahInA hai| strIveda aura puruSavedake udIrakakA jaghanya antara antarmuhUrta aura eka samaya hai aura utkRSTa antara ananta kAla hai jo asaMkhyAta pudgala parivartana pramANa hai / napuMsakavedake udIrakakA jaghanya antara antarmuharta hai aura utkRSTa antara sau sAgarapRthaktvapramANa hai| Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62 ] uttarapayaDiudIraNAe aNiyogahAra parUvaNA 0-bhaya $ 46. AdeseNa kheraiya0 miccha0 samma0 sammAmi atA 04-issa-radi0 jaha0 aMtomu0, ukka0 tettIsaM sAgaro0 desUraNANi / bArasaka0 - aradi- soga0-3 dudha0 jaha0 uka0 aMtomu0 / sa 0 patthi aMtaraM / evaM sattamAe / evaM paDhamAe rasa | vari sagaTTidI dekhaNA | hassa ra di0 jahaeNuka0 to 0 / 27 2. vizeSArtha - midhyAtva guNasthAnakA jaghanya aura utkRSTa jo antarakAla batalAyA hai vahIM yahA~ midhyAtva udIrakakA jaghanya aura utkRSTa antarakAla liyA gayA hai| tathA samyadarzanakA jaghanya aura utkRSTa jo antarakAla hai vahIM yahA~ samyaktva aura samyagmiyAtyake udIrakakA jaghanya aura utkRSTa antarakAla liyA gayA hai| isIprakAra anantAnubandhIcatuSka Adi kaSAyoM ke udIrakakA yathAyogya urakata kara lenA caahie| mAtra inake aaraar avya antarakAlAsamaya ahavAla yAtyeika kapAyakI tanugata udIraNA kAraNa vizeSase kamase kama eka samaya taka dekhI jAtI hai| kisI jIva ke bhaya aura jugupsAkI udIraNA kamase kama eka samaya taka aura adhika se adhika antarmuhUrta kAla taka na ho yaha sambhava hai, isalie inake udIrakakA jaghanya antara eka samaya aura utkRSTa antara antarmuhUrta kahA hai| Age jo hAsya, rati, arati aura zokake udIrakakA jaghanya antara eka samaya kahA hai vaha apanI sapratipakSa prakRtikI udIraNA kamase kama eka samaya taka sambhava honese kahA hai / mAtra sAtaveM narakameM nirantara arati aura zokakA udaya rahatA hai| tathA vahA~ jAneke pUrva bhI antarmuhUrta kAla taka inakA udaya rahatA haiM, isalie to hAsya aura ratike udIrakakA utkRSTa antara sAdhika tetIsa sAgara kahA hai aura zatAra- sahasrAra kalpameM hAsya aura ratikA utkRSTa udaya chaha mahInA taka sambhava hai, isalie arati aura zokake udIrakakA utkRSTa antara chaha mAha kahA hai| strIveda aura purupavedakA udaya tiryoM meM anantakAla taka na ho yaha sambhava hai| tathA isIprakAra jo jIva sau sAgara pRthaktva kAlataka puruSavedI hai usake utane kAlataka napuMsakavedI udIraNA nahIM hogI yaha bhI sambhava hai. isa lie to strIveda aura puruSavedake udIrakakA utkRSTa antara ananta kAla aura napuMsaka veda ke ur3IrakakA utkRSTa antara sau sAgarapRthaktvayamANa kahA hai| tathA strIveda aura napuMsakavedakI anudIraNA kamase kama antarmuhUrta kAlataka na ho yaha bhI sambhava hai, kyoMki eka to pratipakSa vedakA vedana karanevAle jIvake ina vedoMkI udIraNA nahIM hotii| dUsare upazamazreNi meM bhI inakI udIraNAkA antarakAla antarmuhUrta se kama nahIM banatA, kyoMki jo ina vedoMke udayase upazamazreNi para car3hatA hai usake inakI anudIraNA hokara punaH udIraNA hone meM antarmuhUrtase kama kAla nahIM lagatA, isalie inake udIrakakA jaghanya antara antarmuhUrta kahA hai| kintu puruSavedake viSaya meM yaha bAta nahIM hai, kyoMki upazamazreNi meM isakI anudIraNA honepara eka samaya taka hI vaha isakA adaraka rahe aura dUsare samaya meM mara kara usake deva ho jAnepara punaH puruSavedakA udIraka ho jAya yaha sambhava hai, isalie isake udIrakakA jaghanya antara eka samaya kahA hai / 46. Adeza se nArakiyoMmeM midhyAtva, samyaktva, samyagmidhyAtva anantAnubandhIcatuSka, hAsya aura ratike udIrakakA jaghanya antara antarmuhUrta haiM aura utkRSTa antara kucha kama tetIsa sAgara hai| bAraha kaSAya, arati, zoka, bhaya aura jugupsAke udIrakakA javanya aura utkRSTa antara antarmuhUrta haiN| napuMsakayeda ke udIrakakA antarakAla nahIM hU~ / isIprakAra sAtavIM pRthivI meM jAnanA cAhie / isIprakAra pahalI pRthivIse lekara chaThI pRthivI taka jAnanA caahie| Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArgadarzaka : apAyarI mahArAja D [ vedago 7 47. tirikvesu miccha0 aNaMtApu04 jaha0 tomu0, uka0 tiriNa pakSidoSamANi dekhaNANi / samma0 sammAmi0 oghaM / apaccakkhANaca ukka0 jaha0 aMtonu0, ukka0 puvyakoDI deNA / zradRka0 darANoka0 jaha0 uka0 aMtomu0 / itthave 0 - purisa0 jaha0 khuddAbhava0, uka0 aNaMtakAlamasaMkhejA poggalapariyaTTA / esa0 jaha0 aMtomu0 u0 puJcakoDiSudhattaM / evaM paMciMdiyatirikkhANaM0 / 0 , vari samma0 sammAmi0 jaha0 aMtImu0, uka0 tirie palidovamANi pulcakoDidhatte mahiyANi / itthaveda - purisa0 jaha0 khuddAbhava0, ukka0 puJcakoDiSudhattaM / evaM paMci0 tiri0 pajja0 | gavari isthive0 patthi / purisa0 jaha0 aMtomu0 / jogiNI - paMcidiyatirikkhabhaMgI / evari sarvasa0 purisa0 Natthi / itthave 0 Natthi aMtaraM / paMci0tiri 0 apaja 0 - maraNurAzcapaJja0 micchAdhuMsa0 pasthi aMtaraM / solasaka0chaNNoka0 jaha0 uka0 aMtosu0 / maNusatie paMcidiyatirikkhatiyabhaMgo / vari 28 kintu itanI vizeSatA hai ki kucha kama apanI-apanI sthiti kahanI caahie| tathA ina narakoMmeM hAsya aura ratike udIrakakA jaghanya aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai / vizeSArtha --- naraka meM rati, zoka, bhaya aura jugupsAkA vedaka jIva avedaka hokara punaH antarmuhUrta kAla ke pahale unakA bedaka nahIM hotA, isalie inake udIrakakA jaghanya aura utkRSTa antara antarmuhUrta kahA hai| yahA~ itanA vizeSa samajhanA cAhie ki rati aura zokakA avedaka honepara aisA jIva hAsya aura ratikA antarmuhUrta kAlataka niyamase vedana karatA hai / 47. tiryazvoM meM mithyAtva aura anantAnubandhIcatuSkake udIrakakA jaghanya antara antarmuhUrta hai aura utkRSTa antara kucha kama tIna palya hai / samyaktva aura samyagmithyAtvakA bhaMga ke samAna hai / apratyAkhyAnAvaraNacatuSkake udIrakakA jaghanya zrantara antarmuhUrta hai aura utkRSTa antara kucha kama eka pUrvakoTi hai| ATha kaSAya aura chaha nokaSAyoMke udIrakakA jaghanya aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai / strIveda aura puruSavedake udIrakakA janya antara kSullaka bhava grahaNapramANa haiM aura utkRSTa antara ananta kAla hai jo asaMkhyAta puhala parivartanapramANa haiM / napuMsakavedake udIrakakA anya antara antarmuhUrta hai aura utkRSTa antara pUrvakoTipRthaktvapramANa hai| isIprakAra paJcendriyatiryaJjake jAnanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki inameM samyaktyA aura samyagmithyAtva ke udIrakakA jaghanya antara antarmuhUrta hai aura utkRSTa antara pUrvakoTipRthaktva adhika tIna palya hai / strIveda aura purupaveda ke udIrakakA jaghanya antara tullakabhavagraha pramANa hai aura utkRSTa antara pUrvakoTipRthaktva pramANa hai| isIprakAra pondriyatirthava paryAtakoM ke jAnanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki inameM strIvedakI udIraNA nahIM hai / tathA puruSaveda ke udIrakakA javanya antara antarmuhUrta haiN| yoninI tiryaJcoM meM paJcendriyatiryoMke samAna bhaMga hai / kiMtu itanI vizeSatA hai ki inameM napuMsaka veda aura puruSavedakI udIraNA nahIM hotI / tathA stravedI udIraNAkA antarakAla nahIM haiM / paJcendriya tiryaca aparyApta aura manuSya aparyAptakoM meM midhyAtva aura napuMsakavedake udIrakakA antarakAla nahIM hai / solaha kaSAya aura chaha nokaSAyoM ke udIrakakA jaghanya aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai| manuSya trikameM Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAya 62] uttarapayaDiudIraNAe aNiyogahAraparUvaNA ____ 29 paccakkhANa04 apaJcakkhANabhaMgo / maNusiNI0 ithive. jaha0 ukta * aMtomuhuttaM / 48. devesu miccha0-samma0-sammAmi0-aNaMtANu04 jaha* aMtomu0, ukta ekattIsaM sAgarovamANi desUraNANi / bArasaka0-hassa-radi-bhaya-duguMcha0 jaha0 ukka0 aMtomu0 ! aradi-soga0 jaha0 aMtomu0, ukka0 lammAsA / itthive0-parisa0 sthi aMtaraM / bhavaNAdi jAva NabagevajA ti evaM ceva / vari sagahidI demUNA / aradisoga0 jaha0 uka0 aMtomu / sadara-sahassAra. aradi-soga0 devoghaM / saNakkumArAdi jAva NavamevajA ti isthivedo Nasthi / aNuddisAdi jAva sabaTThA ti samma0-purisa. patthi aMtaraM / bArasaka0-chaeNoka0 jaha, uka0 aMtomuhurta / evaM0 jAva0 / 49. saeiNayAsANu0 duviho Ni.-oghe0 prAdese0 / ogheNa micchattamudIrato solasaka0-NavaNoka0 siyA udIra0 siyA aNudIra0 / sammatta mudIrato vArasaka0-NavaNoka0 so udIra asaryA aNuriSTAlAevaM sammAmiTa / aNaMtANu.. kodhamudIrato tiNhaM kodhANaM Niya0 udIra0 / miccha0-NavaNoka0 siyA udIra0 / evaM tiehaM kasAyANaM / apacakkhANakohamudIreMto doNhaM kohANaM Niya. udIra0 / pajhendriyatiyazcatrikake samAna bhaMga hai| kintu itanI vizeSatA hai ki inameM pratyAkhyAnAvaraNacatuSkakA bhaMga apratyAkhyAnAvaraNacatuSkake samAna hai| tathA manujyiniyA strIvedake udIrakakA jaghanya aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai| 648. devoMmeM mithyAtva, samyaktva, samyagmithyAtva aura anantAnubandhIcatuSkake udIrakakA jaghanya antara antamuhUtaM hai aura utkRSTa antara kucha kama ikatIsa sAgara hai| yAraha kaSAya, hAsya, rati, bhaya aura jugupsAke udIrakakA jaghanya aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai| arati aura zokake udIrakakA jaghanya antara antarmuharta hai aura utkRSTa antara chaha mahInA hai| strIveda aura puruSavedake udIrakakA antarakAla nahIM hai| bhavanavAsiyoMse lekara nau aveyaka taka ke devA meM isIprakAra jAnanA cAhie / kintu itanI vizeSatA hai ki kucha kama apanI sthiti kahanI cAhie / tathA inameM arati aura zokake udIrakakA jaghanya aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai / zatAra aura sahalArameM arati aura zokake udIrakakA antarakAla sAmAnya devoMke samAna hai| sanatkumArase lekara nau preveyaka takrake devoM meM strIvedakI udIraNA nahIM hai| manudizase lekara sarvArthasiddhi takake devoMmeM samyaktva aura puruSavedake udIrakakA antarakAla nahIM haiN| bAraha kapAya aura chaha nokaSAyoMke udIrakakA jaghanya aura utkRSTa antara 'antarmuhUrta hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / 64. sannikarSAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai- zroSa aura Adeza / prodhase mithyAtvakI udIraNA karanevAlA jIva solaha, kaSAya aura nau nokaSAyoMkA kadAcit udIraka hotA hai aura kadAcina anudIraka hotA hai| sampraktvakI udIraNA karanevAlA jIva bAraha kaSAya aura nau nokaSAyoMkA kadAcit udIraka hotA hai aura kadAcit anudIraka hotA hai| isIprakAra samyagmithyAtvakI mukhyattAse jAna lenA caahie| anantAnubandhI krodhakI udIraNA karanevAlA jIva tIna krodhoMkA niyamase udIraka hotA hai| mithyAtva aura nau nokaSAyoMkA kadAcita udIraka hAtA hai| isIprakAra tIna anantAnubandhI kaSAyoMkI mukhyatAse jAna lenA cAhie / apratyAkhayAnAvaraNa krodhakI udIraNA karanevAlA jIva do krodhoMkA niyamase udIraka hotA hai / anantA Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyaparahuDe [ vedago 7 tANu0 koha0 - miccha0 samma0 sammAmi0 eva khoka0 siyA udIra0 / evaM mANamAya - lobhAeM / pazcakkhANakodhamudIraMto ko saMjalaNa0 khiya0 udIra0 / doNya kodha0 - miccha 10 samma0 sammAmi0 NacaNoka0 siyA udIra0 / evaM paccakkhANamANamAyA- lohANaM / kohasaMjayamudIreMto miccha0 samma0 sammAmi0 - tiSNikodha0-evapoka0 siyA udIra0 / evaM tie saMjalaNAraNaM / itthive0 udIreMto micda0 samma 0sammAmi0 solamaka0 eNoka0 siyA udIra | evaM purisave0 esa0 / issamudIraMto miccha0 samma0 sammAmi0 solasaka0 - tiriyave0-bhaya-dugaMca0 siyA udIra0 / radIe khiya0 udIra0 / evaM rdiie| evamaradi-sogANaM / bhayamudIraMto daMsarakhatiya- solasaka0. tiNiveda-hassa-radi-zraradi-soga - durgucha0 siyA udIra0 / evaM duguMbA0 / 30 650. AdeseNa rahaya0 micchattamudIreMto0 solasaka0 chaNoka0 siyA udIra0 / vuMsa0 yi0 udIra0 / sammattamudIreM to 0 bArasaka0 dharaNoka0 siyA udIra0 / vaMsa0 ziyamA udIra0 evaM sammAmi0 / araNaMtAgu0 kodhamudIreMto tievaM kodhAvaM puMsa0 yi0 udIra0 / mAnche loka sevAdAra jIemahArAja bandhI krodha, midhyAtva, samyaktva, samyagmithyAtva aura nau nokaSAyakA kadAcit udIraka hotA hai| isIprakAra apratyAkhyAnAvaraNa mAna, mAyA aura lobhakI mukhyatAle jAna lenA cAhie | pratyAkhyAnAvaraNa krodha kI udIraNA karanevAlA jIva kodhasaMjvalanakA niyamase udIraka hotA hai / do kodha, midhyAtva, samyaktva, samyagmidhyAtva aura nau nokaSAyAMkA kadAcit udIraka hotA hai / isIprakAra pratyAkhyAnAvaraNa mAna, mAyA aura lobhakI mukhyatAse jAna lenA cAhie / krodhasaMjvalanakI udIraNA karanevAlA jIva mithyAtva, samyaktva, samyagmidhyAtva tIna krodha aura nI nokapAyoMkA kadAcit udIraka hotA hai| isIprakAra tIna saMjvalanoMkI mukhyatAse jAnanA caahiye| strIvedakI udIraNA karanevAlA jIva midhyAtva, samyaktva, samyagmithyAtva, solaha kaSAya aura chaha nokaSAyoMkA kadAcit udIraka hotA hai / isIprakAra purupaveda aura napuMsakavedI mukhyatAse jAnanA caahie| hAsyakI udIraNA karanevAlA jIva midhyAtva, samyaktva, sabhyamidhyAtva, solaha kapAya, tIna veda, bhaya aura jugupsAkA kadAcit udIraka hotA hai / ratikA niyamase udIraka hotA hai| isIprakAra ratikI mukhyatAse jAnanA caahie| tathA isIprakAra arati aura zokakI mukhyatAse bhI jAnanA cAhie / bhayakI udIraNA karanevAlA jIva tIna darzanamohanIya, solaha kaSAya, tIna veda, hAsya, rati, arati zoka aura jugupsAkA kadAcit udIraka hotA hai| isIprakAra jugupsAkI mukhyatAse jAnanA cAhie / 50. Adeza se nArakiyoMmeM mithyAtvakI udIraNA karanevAlA jIva solaha kapAya aura chaha nokaSAyoMkA kadAcit udIraka hotA hai| napuMsaka vedakA niyamase udIraka hotA hai / samyaktva kI udIraNA karanevAlA jIva bAraha kapAya aura chaha nokapAyoMkA kadAcit udIraka hotA hai| napuMsakavedakA niyamase udIraka hotA hai| isIprakAra samyagmidhyAtvakI mukhyatA se jAnanA cAhie / anantAnubandhI kodhakI udIraNA karanevAlA jIva tIna krodha aura napuMsakabedakA niyamase udIraka hotA hai| midhyAtva aura chaha nokaSAyoMkA kadAcit udIraka hotA hai / isIprakAra anantAnubandhI mAna Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62 ] uttarapaDiudIraNAe agiyoga hAra parUvaraNA 31 Q tinhaM kasAyA / apaca kkhAekodhamudIreMto miccha0 samma0 sammAmi0 prAMtAgu0 ko0 Noka0 siyA udIra0 | donhaM kodhAraNaM Narvasa0 niya0 udIra0 / evamekArasaka0 | issamudIreMto0 micdra0 samma0 sammAmi0 sola saka0 maya- duguMda0 siyA udIra0 / sa0-radi0 giya0 udIra0 / evaM rdiie| evamaradi-soga0 / bhayamudI - to 0 daMsaNatiya - solasaka0 - issa-radi bharadi-soga0 - durgubA0 siyA udIra0 / Narcusa 0 niya0 udIra0 / evaM dugu dvA0 / evaM sattasu puDhavI | 151. tirikkhesu daMsagatiya-prAMtAsu04- apacca kkhANacaukka0 Nava NokasAya doSa / pAkhanako mudatI misamma sammAmi0 zratA 04 - zrapaJca kkhAekodha0 NatraNoka0 siyA udIra0 / kohasaMja0 piya0 udIra0 / evaM sattakasA0 / evaM paMcidiyatirikkha 3 / Navari paMcidiyatirikkhapattarasu itthivedo gatthi / jokhiNI0 purisa0 sa0 Natthi / itthave0 dhuvaM kAyadhvaM / 8 52. paMcidiyatirikkha apaa 0 -magusa apaja0 micchata mudIreM* solasaka0uSNoka0 siyA udIra | zAsa0 khiyamA udIra0 / evaM buMsa0 / atA- 0 Adi tIna kapAyoMkI mukhyatAse jAnanA caahie| apratyAkhyAnAvaraNa kodhakI udIraNA karanevAlA jIva midhyAtva, samyaktva, samyagmidhyAtva, anantAnubandhI krodha aura chaha nokapAyakA kadAcit udIraka hotA hai / pratyAkhyAnAvaraNa krodha aura saMjvalana krodha ina do krodhokA niyamase udIraka hotA hai / isIprakAra apratyAkhyAnAvaraNa mAna Adi gyAraha kaSAyoMkI mukhyatAse jAnanA caahie| hAsyakI udIraNa karanevAlA jIva midhyAktva, samyaktva, samyagmithyAtva, solaha kaSAya, bhaya aura jugupsAkA kadAcit udIraka hotA hai| napu Msaka veda aura ratikA niyamase udIraka hotA hai / isIprakAra raviko mukhyatAse satrikarSaM jAnanA caahie| tathA isIprakAra arati aura zokakI mukhyatAse bhI sannikarSa jAnanA cAhie | bhayakI udIraNa karanevAlA jIva tIna darzanamohanIya, solaha kaSAya, hAsya, rati, arati zoka aura jugupsAkA kadAcit udIraka hotA hai / napuMsaka vedakA niyamase udoraka hotA hai| isIprakAra jugupsAkI mukhyatAse sannikarSa jAnanA cAhie / isIprakAra sAtoM pRthiviyoM meM sannikarSa jAnanA caahie| 51. tiryazvA darzanamohanIya tIna, anantAnubandhIcatuSka, apavyAkhyAvaraNa catuSka aura nau nokaSAyakA bhaMga zrodhake samAna hai / pratyAkhyAnAvaraNa kodhakI udIraNA karanevAlA jIva midhyAtva, samyaktva, samyagmidhyAtva anantAnubandhIcatuSka, apratyAkhyAnAvaraNa krodha aura nau nokaSAyakA kadAcit udIraka hotA hai| krodhasaMjvalanakA niyamase udIraka hotA hai 1 isIprakAra pratyAkhyAnAvaraNa mAna Adi sAta kaSAyoMkI mukhyatAse sannikarSaM jAnanA cAhie | isIprakAra paJcendriya tiryaJcatrika meM jAnanA caahie| kiMtu itanI vizeSatA hai ki pacendriya 1 tiryazva paryAptakoM meM strIvedI udIraNA nahIM hotI / tathA yoninI tiryoMmeM puruSaveda aura strIvedakI udIraNA nahIM hotI / yoninI tiryoM meM strIvedakI udIraNAko dhruva karanA cAhie / 42. pandriya tiryaJca aparyApta aura manuSya aparyAptakoM meM midhyAtvakI udIraNA karanevAlA jIva solaha kaSAya aura chadda nokapAyakA kadAcit udIraka hotA hai / napuMsakavedakA niyamase udIraka hotA hai| isIprakAra napuMsakavedakI mukhyatAse sannikarSa jAnanA caahie| Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 jayadhavalAsa hide kasAyapAhuDe [ vedago 7 kodhamudIreMto miccha0 sa0 tirAhaM kodhANaM Niya udIra0 / chaNNoka0 siyA radIra0 / evaM paNNArasakasAya | hasamudIreMto miccha0 sa0-radi0 khiya0 udI0 | solasaka0 -bhaya-durgucha0 siyA udIra0 / evaM rdiie| evamaradi-soga0 / bhayamudIraMto micchra0 sa0 liya0 udIra0 / sesANaM siyA udIra0 / evaM ducha0 / 153. maNusatie zroSaM / vari pattarasa isthivedo rAtthi / maNamiNI 0 purisa0 sa0 Natthi / isthive0 mA kAMdAcArya sImA itthaveda0 siyA udIreMto0 / sarjalamudAratI $ 54. devesu miccha0 udIreMto solasaka0 zraNoka0 siyA udIra0 / samma0 udIreM to bArasaka0 aNoka0 siyA udIra0 / evaM sammAni0 / atANu0 koimudireMto miccha zraDa khoka0 siyA udIra0 / tinhaM kohANaM ziya0 / evaM tiNDaM kamAyANaM / apacakkhANa ko hamudI to donhaM kohANaM ziyamA udIra0 / atA0 koha-daMsaspatiya ka0 siyA udIra0 / evamekArasakasAya0 / itthivedamudIreMto daMsaNatiya - solasa anantAnubandhI krodhI udIraNA karanevAlA jIva mithyAtva napuMsakaveda aura tIna krodhoM kA niyamase udIra hotA hai| chaha nokapAyoMkA kadAcit udaraka hotA hai / isIprakAra zeSa pandraha kapAyoMkI mukhyatAse sannikarSa jAnanA caahie| hAsyakI udIraNA karanevAlA jIva midhyAtva, napuMsaka veda aura ratikA niyamase udIraka hotA hai| solaha kaSAya, bhaya aura jugupsAkA kadAcit udIraka hotA hai / isIprakAra ratiko mukhyatAse sannikarSa jAnanA cAhie / tathA isIprakAra arati aura zokakI mukhyatAse bhI sannikarSa jAnanA cAhie / bhayakI udIraNA karanevAlA jIva midhyAla aura napuMsaka vedakA niyamase udIraka hotA hai| zepakA kadAcit udIraka hotA hai| isIprakAra jugupsAkI mukhyatAle sannikarSa jAnanA cAhie / * 53. manuSyatrika meM protrake samAna bhaMga hai| kiMtu itanI vizeSatA hai ki manuSya paryAtakoM meM strIvedaka udIraNA nahIM hotI / tathA manuSyiniyoM meM puruSaveda aura napuMsakavedaka udIrA nahIM hotii| inameM strIvedakI udIraNA dhruva karanI caahie| kiMtu itanI vizeSatA hai ki cAra saMjvalana kI udIraNA karanevAlA jIva strIvedakA kadAcit udIraka hotA haiM / 1 I 654. devoM meM midhyAtvako udIraNA karanevAlA jIva solaha kaSAya aura ATha nokapAyoM kA kadAcit udIraka hotA hai| samyaktvakI udIraNA karanevAlA jIva bAraha rupAya aura ATha nokAyakA kadAcit udIraka hotA hai / isIprakAra samyagmidhyAtva kI mukhyatA se sannikarSa jAnanA caahie| anantAnubandhI koSako udoraNA karanevAlA jIva mithyAtva aura ATha nokaSAyoM kA kadAcit udIraka hotA hai| zeSa tIna krodhoM kA niyamase udIraka hotA hai / isIprakAra anantAnubandhImAna, mAyA aura lobha kapAyoMkI mukhyatAse sannikarSa jAna lenA cAhie / avyAkhyAnAvaraNa kobakI udIraNA karanevAlA jIva pratyAkhyAnAvaraNa aura saMjvalana ina do Water niyama udIraka hotA hai / anantAnubandhI kodha, tIna darzanamohanIya aura ATha nokapAyoMkA kadAcit udIraka hotA hai / isIprakAra apratyAkhyAnAvaraNa mAna yAdi gyAraha kaSAyakI mukhyatA se sannikarSa jAnanA cAhie / zrIvedako udIraNA karanevAlA jIva tIna darzanamohanIya, Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Y 33 gA0 62 ] uttarapayaDiudIraNAe aNiyogaddAraparUvaNA 0. ka0 poka0 siyA udIra0 / evaM purisave / issamudIreMto daMsaNatiya solasapha0isthiye 0 purisa0-maya- ducha0 siyA udIra0 / radi0 NiyamA udIra0 / evaM radIe| evamaradi-soga0 | bhayamudIreMto se siyA udIreMto / evaM duguMchA0 / evaM bhavaraNa 0vANaceM 0 joisi0 - sohammIsA0 / evaM caiva saNakumArAdi jAva NavavagejAti vari ithivedo gatthi / purisa0 dhuvaM kAyavyaM / azuddisAdi savvA ti samma0 udIreMto vArasaka0 chaNNoka0 siyA udIra0 / purisa0 ziya0 udIra0 / apacakkhANakohamudIraMto dohaM kohAgapura sivA udIma caraNaparokta siyA / udIra / evamekArasaka0 | purisa0 udIreMto samma bArasaka0 dvaSNoka0 siyA udIra0 / hastamudIreMvo sampra0 cArasaka0 -bhaya-duguMDa0 siyA udIra0 / purisa0-radi0 yi udIra0 / evaM radIe / evamaradi - soga0 / bhayamudito samma0 bArasaka0 - paMcoka0 siyA udIra | purisatre0 yi0 udIra0 / evaM duguMcha0 / evaM jAva0 | 6 55. NANAjIvehiM bhaMgavicayAzu0 duviho Ni0 - zragheNa AdeseNa ya | 3G+ solaha kapAya aura chaha nokayAyoMkA kadAcit udIraka hotA hai / isIprakAra puruSavedakI muruyatA se sannikarSa jAnanA caahie| hAsyakI udIraNA karanevAlA jIva tIna darzanamohanIya, solaha kapAya, strIveda, puruSaveda, bhaya aura jugupsAkA kadAcita udIraka hotA hai / ratikA niyamase udIraka hotA hai / isIprakAra ratikI mukhyatAse sannikarSa jAnanA caahie| tathA isIprakAra rati aura zokakI mukhyatAse bhI sannikarSa jAnanA caahie| bhayakI udIraNA karanevAlA jIva zeSa prakRtiyoMkA kadAcit udIraka hotA hai| isIprakAra jugupsAkI mukhyatA se sannikarSa jAnanA cAhie / isIprakAra bhavanavAsI, vyantara, jyotipI, saudharma aura aizAna meM jAnanA caahie| sanatkumArase lekara nau preveyaka taka ke devoMmeM bhI isIprakAra jAnanA cAhie / kiMtu itanI vizeSatA hai ki inameM strIvedakI udIraNA nahIM hotI / puruSavedaka udIraNA dhruva karanI caahie| chAnudizase lekara sarvArthasiddhitaka ke devoMmeM samyaktvakI udIraNA karanevAlA jIva bAraha kapAya aura chaha nokapAyoM kA kadAcit udIraka hotA hai / puruSavedakA niyamase udIraka hotA hai / ayAkhyAnAvaraNa krodhako udIraNA karanevAlA jIva pratyAkhyAnAvaraNa aura saMjvalana ina do krodhoM aura puruSavedakA niyamase udIraka hotA hai / samyaktva aura chaha nokapAyoMkA kadAcit udIraka hotA hai| isIprakAra apratyAkhyAnAvaraNa mAna Adi gyAraha kapAyoMkI mukhyatAse sannikarSaM jAnanA caahie| puruSavedakI udIraNA karanevAlA jIva samyaktva, bAraha kAya aura chaha nokapAkA kadAcit udIraka hotA hai / hAsyakI udIraNA karanevAlA jIva samyaktva, bAraha kapAya, bhaya aura jugupsAkA kadAcita udIraka hotA hai / puruSaveda aura ratikA niyamase udIraka hotA hai| isIprakAra ratikI mukhyatAse sannikarSa jAnanA caahie| tathA isIprakAra arati aura zokakI mukhyatAse bhI sannikarSa jAnanA caahie| bhayakI udIraNA karanevAlA jIva samyaktva, vAraha, kapAya aura pA~ca nokaSAyoMkA kadAcita udIraka hotA hai / puruSavedakA niyamase udIraka hotA hai / isIprakAra jugupsAkI mukhyatAse sannikarSaM jAnanA cAhie / isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / $ 55. nAnA jIvoM kI apekSA bhaMgavicayAnugamake Azrayase nirdeza do prakArakA hU~ -- bho Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuhe [vevago. ogheNa miccha0-samma-solasaka0-rAvaNoka. udIra aNudIra0 Niya0 asthi / sammAmi0 siyA savye aNudora0, siyA aNudIragA ca udIrago ca, siyA aNudIragA ca udIragA ca 3 / 56. zrAdeseNa Neraiya0 oghaM | gavari ithive.-purisa0 udIra0 Nasthi / Nasa0 udIra0 NiyamA asthi / evaM savvaNeraiya0 / tirikkhesu oghaM / paMciMdiyatikkhitie oghaM / NavAri pajacaesa isthivedoM Nasthi / joNiNI0 purisa0-Nasa. patthi / ithive. udArIkaNiyAcA prAtya, aNudAragANAvA paMciMdiyatiriksaapana miccha0-rAvUsa. savve udariyA, aNudIrayA Nasthi / solasaka0-chaNNoka0 udIra0 aNudIra0 giya0 asthi / maNusatie ogha | - Navari pajattaesu itthive. Nasthi0 / maNusiNI0 purisa0-Nasa0 ethi / ithive. siyA savve jIvA udIraMgA / evaM tiNNi bhNgaa| maNusaapaja0 miccha0-NaQsa0 siyA udIrago, siyA udIraMgA / solasaka0-chaeNoka0 aTTa bhNgaa| devesu zrodhaM / Navari eesa0 aNudI0 / evaM bhavaNa-vAraNa0-jodisi0-sohammIsANa. / evaM saNakumArAdi jAva NavagevajA tti / Navari isthive. udIragA Nasthi / purisa0 Niya0 udIra0, aNudIra0 patthi / aura shraadesh| oghase mithyAtva, sanyaktva, solaha kapAya aura nau nokaSAyoMke udIraka aura anudIraka jIva niyamase haiN| samyagmithyAtvake kadAcit saba jIva anudIraka hote haiM / kadAcit nAnA jIva anudIrapha hote haiM aura eka jIva udIraka hotA hai| kadAcit nAnA jIva anudIraka hote haiM aura nAnA jIva udIraka hote haiM. 3 / / 656. zrAdezase nArakiyoM meM zrodhake samAna bhaMga hai| kintu itanI vizeSatA hai ki inameM strIveda aura puruSavedake udIraka jIva nahIM haiN| napuMsakavedake udIraka jIva niyamase haiN| isIprakAra saba nArakiyoM meM jAnanA caahie| tiryoMmeM aodhaka samAna bhaMga hai| paJcendriya tiryacatrikameM oSake samAna bhaMga hai| itanI vizeSatA hai ki tiryazca paryAsakoMmeM lIvedakI udAraNA nahIM hotii| yoninI tiryoM meM purupaveda aura napuMsakavedakI udIraNA nahIM hotii| inameM strIvedako udIraNA niyamase hotI hai| isake anudIraka nahIM hai| pazcendriya tiryaca aparyAptakoMmeM mithyAtva aura napuMsakavedake saba jIva udIraka hote haiN| inake anudIraka nahIM haiN| solaha kaSAya aura chaha nokapAyoMke udoraka aura anudIraka nAnA jIva niyamase hote haiN| manuSyatrikameM oghake samAna bhaMga hai| kintu itanI vizeSatA hai ki manuSya paryAptakoM meM novedakI udIraNA nahIM hotii| tathA manuSyiniyoM meM puruSaveda aura napuMsakavedakI udAraNA nahIM hotii| strIvedake kadAcit saba jIva udIraka hote haiN| kadAcit nAnA jIva udIraka aura eka jIva anudIraka hotA hai| kadAcit nAnA jIya udIraka aura nAnA jIva anudoraka hote haiN| isa prakAra tIna bhaMga hote haiN| manuSya aparyAptakoMmeM mithyAtva aura napuMsakavedakA kadAcita eka jIva udIraka hotA hai| kadAcit nAnA jIva udIraka hote haiN| solaha kaSAya aura chaha nokaSAyoMkI apekSA ATha bhaMga haiN| devoMmeM oghake samAna bhaMga hai| kintu itanI vizeSatA hai ki napuMsakavedakI udIraNA nahIM hotii| isIprakAra bhavanavAsI, jyantara, jyotiSI, saudharma aura aizAna devoM meM jAnanA cAhie / sanatkumArase lekara nau praveyaka taphake devoM meM bhI isIprakAra jAnanA caahie| kintu inameM strIvedakI udIraNA nahIM hotii| inameM puruSavedake udIraka niyamase hote Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA. 62] uttarapayaliudIraNAe aNiyogahAraparUvaNA aNuhisAdi jAva samvaTThA tti sammatta. siyA savve udIra0, siyA udIragA ca aNudIrayo ca, siyA udIragA ca aNudIragA ca / bArasaka. chaNNoka. udIra0 aNudIra0 Niya. asthi / purisave. udIra0 Niya. asthi / aNudIragA patthi / evaM jaav| bhAgAyudhAnidhisAgarohAsAnese0 / oyeNa miccha.. Nasa0 udIra0 aNaMtA bhAgA / aNudI0 annNtbhaago| samma0 udIra0 asaMkhejA bhAgA / aNudI. asaMkhe bhaago| sammAmi0 udIra0 asNkhe0bhaago| aNudI0 asaMkheJA bhaagaa| caupahaM lobhANamudIra0 caubhAgo sAdire / aNudI0 saMkhe0mAgA / bArasaka0 udIra0 caubbhAgo desUNA / aNudI0 saMkhejA bhAgA / isthive0purisa0 udIra0 aNaMtamAmo / aNudIra0 aNaMtA bhaagaa| hassa-radi-bhaya-duguMchA. udIra0 sNkhe0bhaagoN| aNudIra0 saMkhejA bhaagaa| aradi-soga. udIra0 saMkhenA mAgA / aNudI0 sNkhe0bhaago| 58. zrAdeseNa NeraDya0 miccha0-samma0 udIra0 asaMkhe0 bhAgA / aNudaura0 asaMkhe0 bhAgo / sammAmi0 oghN| caurAha kodha0 aradi-soga0 udIra0 saMkhe0 ........................................ ... ... ...................... haiN| anudIraka nahIM hote| anudizase lekara sarvArthasiddhi takake devoMmeM samyaktvake kadAcita saba jIva udIraka hote haiN| kadAcit nAnA jIva udIraka hote haiM aura eka jIva anudIraka hotA hai| kadAcin nAnA jIva udIraka hote haiM aura nAnA jIva anudIraka hote haiM / bAraha kaSAya aura chaha nokaSAyoMke udIraka aura anudIraka nAnA jIva niyamase haiN| puruSavedake saba jIva niyamase uvIraka hote haiN| anudIraka nahIM hote| isIprakAra anAhAraka bhArgaraNA taka jAnanA cAhie / 57. bhAgAbhAgAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-ogha aura Adeza / oghase mithyAtva aura napusakavedake udIraka jIca ananta bahubhAgapramANa haiN| tathA anudIraka jIva anantaveM bhAgapramANa haiN| samyaktvake udIraka jIva asaMkhyAta bahubhAgapramANa haiM aura anudIraka jIva asaMkhyAta- bhAgapramANa haiN| samyagmidhyAtvake udIraka jIva asaMkhyAtaveM bhAga pramANa haiM aura anudIraka jIva asaMkhyAta bahubhAgapramANa haiN| cAra lobhoMke udIraka jIva kucha adhika caturtha bhAgapramANa haiM aura anudIraka jIva saMkhyAta bahubhAgapramANa haiN| dhAraha kaSAyoMke udIraka jIva kucha kama caturtha bhAgapramANa haiM aura anudIraka jIva saMkhyAta pahubhAgapramANa haiN| strIveda aura puruSavedake udIraka jIva ananta bhAgapramANa haiM aura anudoraka jIva ananta bahubhAgapramANa hai / hAsya, rati, bhaya aura jugupsAke udIraka jIva saMkhyAtavaM bhAgapramANa haiM aura anudIraka jIva saMkhyAta bahubhAgapramANa hai| zrarati aura zokake udIraka jIva saMkhyAta ghahubhAgapramANa haiM aura anudIraka jIva saMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| 58. prAdezase nArakiyoMmeM mithyAtva aura samyaktvake udIraka jIva asaMkhyAta bahubhAgapramANa haiM aura anudIraka jIva asaMkhyAtaveM bhAgapramANa haiN| samyagmithyAtvakA bhaMga modhake samAna hai| cAra krodha, arati aura zokake udIraka jIva saMkhyAta bahubhAgapramANa haiN| Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArgadarzaka :- AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [vedago bhaagaa| aNudIra0 sNkhe0bhaago| bArasaka0-issa-raha-bhaya-duguMcha. udIra0 sNkhejdibhaago| aNudI0 saMkhejA bhaagaa| evaM satraNeraiya0 / tirikkhANamoghaM / evaM paMciMdiyatirikkhatiya3 / Navari miccha0-NavUsa. udIra0 asaMkhejA bhAgA / aNudI. asNkhe0bhaago| ithive-purisa0 udIra. asaMkhe0bhAgo / aNudI0 asaMkhe0 bhAgA / Nayari paJja0 itthivedo gatthi / Nasa0 udIra0 saMkhejA bhAgA / aNudI0 sNkhe0bhaago| purisave. udIra0 saMkhe bhaago| aNudI0 saMkhejA bhaagaa| joNiNI0 purisa-Nasa. Nasthi / isthiveda0 Nasthi bhaagaabhaago| paMcidiyatirikkhaapaja0maNusaapaJja. miccha0-Navusa0 Nasthi bhaagaabhaago| solasaka0-chaeNoka0 pNciN0tirikkhbhNgo| maNusANaM paMciMdiyatirikkhabhaMgo / Navari samma0 udIra0 asaMkhe0. bhAgo / aNudI0 asaMkhejA mAgA / evaM paJjatta / Navari saMkhelnaM kAyadhvaM / ithive. Natthi / evaM maNusiNI0 / Navari purisa0-NavUsa Nasthi / itthive. udIragA saMkhejA bhAgA / aNudI0 sNkhe0bhaago| 59. devesu miccha0 samma0 sammAmi0 NirayoghaM / cauehaM lobha0 ithive.. hassa-radi0 udIra0 saMkhejjA bhAgA / aNudI0 sNkhe0maago| bArasaka0 aradi-soga aura anuvIraka jIva saMkhyAtave bhAgapramANa hai| bAraha kaSAya, hAsya, rati, bhaya aura jugupsAke judIraka jIva saMkhyAtaveM bhAgapramANa hai aura anudIraka jIva saMkhyAta bahubhAgapramANa haiN| isIprakAra saba nArakiyoMmeM jAnanA caahie| tiryaJcoMmeM oghake samAna bhaMga haiN| isIprakAra pazcendriyatiyaJcatrikarma jAnanA cAhie / kintu itanI vizeSatA hai ki mithyAtva aura napusakavedake udIraka jIva asaMkhyAta bahubhAgapramANa haiM aura anudIraka jIva asaMkhyAtaveM bhAgapramANa haiN| strIveda aura puruSavedake udIraka jIva asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai aura anudIraka jIva asaMkhyAta bahubhAgapramANa haiN| kintu isanI vizeSatA hai ki tiryaJca paryAptakoMmeM strIvedake udIraka jIva nahIM haiN| tathA napusakavedake udIraka jIva saMkhyAta bahubhAgapramANa haiM aura anudIraka jIva saMkhyAtaveM bhAgapramANa haiN| puruSavedaka udIraka jIva saMkhyAta bhAgapramANa haiM aura anudIraka jIva saMkhyAta bahubhAgapramANa haiM / yoninI tiyazloMmeM puruSaveda aura napusakavedake udIraka jIva nahIM haiN| tathA inameM strIvedako apekSA bhAgAbhAga nahIM hai| paJchendriyatiryaJca apayApta aura manuSya apayAta koMmeM mithyAtva aura napuMsakavedakI apekSA bhAgAbhAga nahIM hai| solaha kaSAya aura baha nokaSAyoMke udIraka jIvoMkA bhaMga paJcendriyatiryoMke samAna hai| manuSyAma paJcendriya tiyaJcoMke samAna bhaMga hai| kintu itanI vizeSatA hai ki samyaktvake udIraka jIva asaMkhyAta bhAgapramANa haiM aura anudIraka jIva asaMkhyAta bahubhAgapramANa haiN| isIprakAra manuSya paryAptakoMmeM jAnanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki asaMkhyAtake sthAna meM saMkhyAta karanA caahie| inameM strIvedake udIraka nahIM hote| isIprakAra manuSyaniyoM meM jAnanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki inameM purupaveda aura napusakavedake udIraka nahIM hote| tathA strIvedake udIraka saMkhyAta bahubhAgapramANa hai aura anudIraka jIva saMkhyAtave bhAgapramANa haiN| 656. devoMmeM mithyAtva, samyaktva aura samyagmithyAtvakA bhaMga nArakiyoMke samAna hai| __ . cAra lobha, strIyeda, hAsya aura ratike jadIraka jIva saMkhyAta bahubhAgapramANa haiM aura anudIraka Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62 ] uttarapathavijoraNAe aNi zrogahAra parUvaNA 37 0 maya- duguMchA0 - purisatre0 udIra0 saMkheja dibhA0, ghaNudIra0 saMkhejA bhAgA / evaM bhavaNa0 - bAraveM 0 - jodisi 0 sohammIsA0 / suNakumArAdi sahassArA ti evaM caiva / cari itthave 0 Natthi / purisake0 Natthi bhAgA0 | ANadAdi Natra mevajjA ttimicdra0terasakasAya0 aradi0 soga-bhaya- durgundA0 udIra0 saMkhe0 bhAgo / bhagudI 0 saMkhejA maagaa| samma0 -hassa-ra60 tirahaM lobhANamudIragA saMkhejA bhAgA / agudI0 saMkhe0bhAgo / purisave0 Natthi bhAgAbhAgo / sammAmi zraghaM / adisAdi zravarAjidA ti samma0 udIra0 asaMkhejA bhAgA | akhudIra0 asaMkhe0 bhAgo / tinhaM lobhAraNaM hassa -radi0 udIra0 saMkheja | bhAgA / aNudIra0 saMkhe0 bhAgo / NavakasA0 - aradi-sogabhaya-durguchA0 udIra0 saMkhe 0 bhAgo / aNudIra0 saMkhejA bhAgA / purisane0 Natthi bhAgA0 / evaM savaTTe / Navari saMkhe kAyavyaM / evaM jAva0 / - 60. parimANA0 duviho 0i o0 zrAdese0 / zragheNa micdra0jIva saMkhyAtaveM bhAgapramANa haiN| bAraha kaSAya, rati, zoka, bhaya, jugupsA aura puruSavedake udIraka jIva saMkhyAtaveM bhAgapramANa haiM aura anudIraka jIva saMkhyAta bahubhAgapramANa haiM / isIprakAra bhavanavAsI, vyantara, jyotiSI, saudharma aura aizAna devoMmeM jAnanA caahie| sanatkumArase lekara sahasrAra kalpa takake devoMmeM isIprakAra jAnanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki inameM strI ke nAgAbhAga nahIM hai| Ananase lekara nauka taka devI midhyAtva, teraha kapAya, rati, zoka, bhaya aura jugupsAke udIraka jIva saMkhyAtaveM bhAgapramANa haiM aura anudIraka jIva saMkhyAta bahubhAgapramANa haiM / samyaktva, hAsya, rati aura tIna lobhake udIraka jIva saMkhyAta bahubhAgapramANa haiM aura anudIraka jIva saMkhyAtaveM bhAgapramANa haiM / puruSavedakI apekSA bhAgAbhAga nahIM hai| samyagmithyAtvakA bhaMga oke samAna hai| anu dise lekara aparAjita takake devoMmeM samyaktvake udIraka jIva zrasaMkhyAta bahubhAgapramANa haiM aura anudIraka jIva asaMkhyAtaveM bhAgapramANa haiN| tIna lobha, hAsya aura ravike udIraka jIva saMkhyAta bahubhAgapramANa haiM aura anudAraka jIva saMkhyAta bhAgapramANa haiN| nau kaSAya arati zoka ma aura jugupsA udIraka jIva saMkhyAtaveM bhAgapramANa haiM. anudIraka jIva saMkhyAta bahubhAgapramANa haiM / puruSavedakI apekSA bhAgAbhAga nahIM haiN| isIprakAra sarvArthasiddhike devoMmeM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki saMkhyA ke sthAna meM saMkhyAta karanA caahie| isIprakAra nAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / vizeSArtha - zrava aura Adeza se jahA~ jitanI prakRtiyoMkI udIraNA hotI hai use dhyAna meM rakhakara bhAgAbhAgakA vicAra kiyA hai| itanA avazya hai ki jahA~ sapratipakSa prakRtiyoMkI udIraNA na hokara mAtra eka prakRti kI udIraNA hotI hai vahA~ usako apekSA bhAgAbhAga sambhava na honese usakA niSedha kiyA hai / itanA avazya hai ki anudizAdikameM mAtra samyagdRSTi jIva hote haiM aura vahA~ mAtra samyaktva prakRitiko udIraNA sambhava hai phira bhI vahA~ samyaktva prakRtikI apekSA bhAgAbhAga bana jAtA hai, kyoMki vahA~ para bahuta se vedaka samyagdRSTi jIva usakI udIraNA karanevAle hote haiM aura alpa upazama samyagdRSTi tathA kSAyika samyagdRSTi jIva usakI udIraNA nahIM karate / zeSa kathana sugama hai / 60. parimANAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-progha aura Adeza / zraghase 1 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [vedago solasaka0-sattaNoka0 udIra0 keliyA ? aNaMtA / samma0-sammAmi0-isthive.. parisa0 udIra0 kettiyA ? asNkhejaa| prAdese0 airaiya0 sancapayaDI0 udIra. ketti ? asNkhejaa| evaM savvaNeraDya0 samvapaMciMdiya0tirikkha-maNusaapajjA devA bhavaNAdi jAva avarAjidA ti / tirikkhesu oghaM / maNusesu miccha0-solasaka0. mArgadazajaNokIcandvIprasAgara sammazAlAmmAmi0-isthive0-purisa0 udIra * kettiyA ? sNkhenjaa| maNusapaja maNusiNI0-savvaTThadevA jAno payaDIo udI. tattha sNkhejaa|| evaM jaav| 61. khettAyu0 duviho Ni0-oghe0 Adese / ogheNa miccha-solasakaosattaNoka0 udIra0 keva0 ? sbloge| samma0-sammAmi0-itthiva-parisa. udIra0 loga. asaMkhe0 bhaage| evaM tirikkhANaM / sesagaimaggaNAsu savvapadA0 logassa asaMkha0bhAge / evaM jAva0 / 62. posaNANu0 duviho Ni.---oSeNa Adese0 / zrodhega micch00| mithyAtva, solaha kapAya aura sAta nokapAyake udIraka jIva kitane haiM ? ananta haiN| samyaktva, sabhyagmithyAtva, strIveda aura purupavedake udIraka jIva kitane haiM ? asaMkhyAta haiN| Adezase nArakiyoM meM saba prakRtiyoMke udIraka jIva kitane haiM ? asaMkhyAta haiN| isI prakAra saba nArakI, saba paJcendriya tiryaJca, manuSya aparyApta, sAmAnya deva aura bhavanavAsiyoMse lekara aparAjita takake devoMmeM jAnanA cAhie / tiryaJcoMmeM oghake samAna bhaMga hai / manuSyoMmeM mithyAtva, solaha kaSAya aura sAta nokapAyoMke udIraka jIva asaMkhyAta haiN| samyaktva, samyammithyAtva, strIveda aura puruSavedake udIraka jIva kitane haiM ? saMkhyAta haiM / manuSya paryApta, manuDiyanI aura sarvArthasiddhike devoMmeM jina prakRtiyoMkI udIraNA hotI hai unake udIraka jIva saMkhyAta haiN| isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| 165. kSetrAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-ogha aura aadesh| propase mithyAtva, solaha kapAya aura sAta nokapAyoMke udIraka jIzaMkA kitanA kSetra hai ? sarva loka kSetra hai / samyaktva, samyagmithyAtva, svIyeda aura puruSavedake udIraka jIvoMkA kSetra lokake amaLyAta bhAgapramANa hai| isIprakAra tiryaJcoM meM jAnanA cAhie / zaMpa gati mArgaNAoM meM satra padoMkI apekSA kSetra lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai / isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| vizeSArtha-mithyAtva, solaha kaSAya aura sAta nokapAyoMkI udIraNA ekendriyAdi jIva bhI karate haiM, isalie inakA kSetra saba loka bana jAnese vaha AMghase tathA sAmAnya tiryoM meM sarva lokapramANa kahA hai| parantu zeSa prakRtiyoMkI udIraNA paJcendriya jIvoM meM hI sambhava hai aura aise jIvoMkA kSetra lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hI hotA hai, isalie sarvatra ina prakRtiyoMke udIraka jIvAMkA kSetra ukta pramANa kahA hai / sAmAnya tiyaccoMko chor3a kara gati mArgaNAke anya jitane bheda haiM una sabakA kSetra lokake asaMkhyAtaye bhAgapramANa honese unameM sambhava samra prakRtiyoMke udIrakokA kSetra uktapramANa kahA hai| 662. sparzanAnugamakI apekSA nirdeza do prakAra hai - zrodha aura Adeza / probase Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2062] uttarapayaDiudIraNAe aNiyogadAraparUvaNA solasaka0-sattaNoka0 udIra0 savvalogo / samma-sammAmi0 udIra0 loga0 asaMkhe0bhAgo aTTacoisa bhAgA0 deraNA / itthice-purisa0 udIra0 loga0 asaMkhe bhAgo pahacoisa0 desUNA sabalogo vA / 63. AdeseNa airaiya0 miccha0-solasaka-sattaNoka0 udIra0 loga. asaMkhe0mAgo coisa0 desuunnaa| samma0-sammAmi0 khettaM / evaM vidiyAdi0 jAva sapamA tti / Navari sagaposaNaM / paDhamAe khettaM / 64Atirasu mAmizra-solasikAsagIkArAja udIra0 svvlogo| sammAmi0 khettaM / samma0 udIra0 logassa asaMkhe0 chacco60 / ithive0-purisa. mithyAtva, solaha kaSAya aura sAta nokaSAyoMke udIrakoMne saba lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| samyaktva aura samyagmithyAtvake udIraka jIvAne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura caudaha rAjumase kucha kama ATha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| zrIveda aura puruSavedake udIraka jIvoMne lokake asaMkhyAca bhAgapramANa, caudaha rAjumeMse kucha kama ATha bhAgapramANa aura sarva lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| vizeSArtha----mithyAtva Adi caubIsa prakRtiyoMkI udIraNA ekendriya jIvoMmeM bhI hotI hai aura unakA sparzana sarva lokapramANa hai, isalie yahA~ para ukta caubIsa prakRtiyoMke udIrakoMkA sparzana sarva lokapramANa kahA hai| samyagdRSTi aura samyagmithyAdRSTi jIvoMkA vartamAna sparzana lokake asaMkhyAtace bhAgapramAgA aura atIta sparzana asanAlIke caudaha bhAgomase kucha kama ATha bhAgapramANa batalAyA hai| isI bAta ko dhyAnameM rakha kara yahA~ para samyaktva aura samyagmidhyAtyake udIrakoMkA ukta pramANa sparzana kahA hai| novedakI udIraNA nArakiyoM aura paJcendriya khanthyaparyAtakoMko chor3akara anya pazcendriya jIvoMmeM yathAyogya hotI hai aura unakA vartamAna sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa, vihAra AdikI apekSA atIta sparzana sanAlIke caudaha bhAgoMmeMse kucha kama ATha bhAgapramANa aura mAraNAntika samudghAta yA upapAda padI apekSA sarva lokapramANa batalAyA hai| isIse yahA~ para ina do prakRtiyoMke udIrakoMkA sparzana ukta pramANa kahA hai| 63. Adezase nArakiyoM meM mithyAtva, solaha kapAya aura sAta nokapAyoMke udIrakAne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura trasanAlIke caudaha bhAgoM se kucha kama chaha bhAgapramANa zenakA sparzana kiyA hai| samyaktva aura samyagmithyAtvake udIrakIkA sarzana kSetrake samAna hai| isIprakAra dUsarI pRthivIse lekara sAtavIM pRthivI taka jAnanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki apanA apanA sparzana kahanA cAhie / pahalI pRthivImeM sparzana kSetrake samAna hai| vizeSArtha-naraka aura pratyeka pRthitrIkA jo sparzana hai vahI yahA~ para sAdhAraNataH jAnanA caahie| mAtra samyaktvakI udIraNa samyagdaSTi jIvoMmeM aura samyagmithyAtvakI udAraNA samyagmithyAdRSTi jIvoM meM hotI hai, isalie ina do prakRtiyoMke udIrakoMkA sparzana ukta guNasthAnavAle nArakiyoMke sparzanako bhyAnameM rakhakara kSetrake samAna lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kahA hai| 664. tiryaJcoMmeM mithyAtva, solaha kaSAya aura sAta nokaSAyoMke udIraka jIvoMne saba lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| samyagmithyAtyake udIraka jIvoMkA sparzana kSetrake samAna hai| samyaktyake udIraka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura sanAlIke caudaha bhAgoMmeM Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [vedago loga0 asaMkhe bhAgo sabalogo yaa| ..665. paMciMdiyatirikkhatiya3 miccha0 solasaka0-NavaNoka0 udIra0 logassa asaMkhe0bhAgo sabalogo / samma0-sammAmi0 tirikkhoghaM / Navari paja0 ithive. Nasthi / joNiNI0 purisa0-NabuMsa0 Nasthi / paMcitiri0apaja-maNusaapaja. miccha0-solasaka0-sattaNoka0 udIra0 loga0 asaMkhe0bhAgo sabalogo vA / maNusatie pAMcitirikjaniyabhaMgo nApati samaja khetI 66. devesu mincha0-solasaka0 kADhaNoka0 udIra0 logassa asaMkhe0bhAgo aha-Navacodasa0 / samma0-sammAmi0 loga0 asaMkhe bhAgo aTThacoisa0 / evaM savvadevANaM / Navari appappaNo payaDIo NAdaNa sagaposaNaM NedavyaM / evaM jAvaH / --...------ se kucha kama chaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| strIveda aura purupavedake udIraka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura sarva lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| vizeSArtha--samyagdRSTi tiyana solahaveM kalpa taka mAraNAntika samuddhAta karate haiM, isIlie tiryaJcoMmeM samyaktvake udIraka jIvoMkA atIta sparzana trasanAlIke caudaha mAgoMmeM se kucha kama chaha bhAgapramANa kahA hai / zeSa kathana spaSTa hI hai| 65. paJcandriya tirthazcatri meM mithyAtva, solaha kaSAya aura nau nokapAyoMke udIraka jIbAne lokake asaMkhyAtaveM bhAgatamANa aura sarva lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| samyaktva aura samyagmithyAtvake udIrakoMkA sparzana sAmAnya tiryazcoMke samAna hai| kintu itanI vizeSatA hai ki paJcendriya liyaJca paryAptakoM meM skhaviMdakI udIraNA nahIM hotI aura pazcendriya tiryaJca yoniniyoM meM puruSaveda aura napusakabedakI udIraNA nahIM hotii| paJcendriya tiyeca aparyApta aura manuSya aparyAptakoMmeM mithyAtva, solaha kaSAya aura sAta nokapAyoMke udIraka jIvAne lokake asaMkhyAtA bhAgapramANa aura sarva lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| manuSyatrikarma paJcendriyatiJcatrikake samAna bhaMga hai| itanI vizeSatA hai ki inameM samyaktvakA bhaMga kSetrake samAna hai| vizeSArtha_manuSyatriko saMkhyAta manuSya hI samyaktvake udIraka hote haiM aura aise manuSyoMkA atIta sparzana bhI lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hotA hai, isalie yahA~ para isake udIrakoMkA sparzana kSetrake samAna kahA hai| samyagmidhyAbake udIrakoMkA sparzana bhI isIprakAra prakRtameM kSetrake samAna jAna lenA cAhie / isakA spaSTIkaraNa sAmAnya tiryAmadhImeM sparzanakA kathana karate samaya kara hI Aye haiN| zeSa kathana sugama hai| 666. devoMmeM mithyAtva, solaha kaSAya aura pATha nokaSAyoMke udIraka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa tathA sanAlIke caudaha bhAgamise kucha kama ATha aura kucha kama nau bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| samyaktva aura samyagmithyAtvake udIraka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura basanAlIke caudaha bhAgoMmeMse kucha kama ATha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| isIprakAra saba devoMmeM jAnanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki apanI apanI prakRtiyoM ko jAnakara apanA apanA sparzana jAnanA cAhie / isIprakAra anAhAraka Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ { 41 0 6 ] uttarapayaviudIraNAma aNiyogaddAra parUvaNA 6 67. kAlA0 duriho Ni0 - oghe0 prAdese0 / zragheNa aTThAvIsaMpayaDINaM udIra0 savvaddhA / Navari sammAmi0 jaha0 aMtomu0, uka0 palido0 zrasaMkhe 0. maaNgo| evaM savvara1ya0 / vari itthive0 - purisa0 Natthi / tirikkhesu oSaM / evaM paMci0tirikkhatie / vari paja0 itthivedo gatthi / jogiNI0 purisa0yaMsa0 Natthi / paMci0tirikkha apaja0 micda0 solasaka0 sattaNoka0 udIra 0 / savvaddhA / masatie paMci0tirikkhatithabhaMgo / vari sammAmi0 udIra0 jaha0 upa0 aMtomu0 / mapusaapaa0 miccha0 saya0 jaha0 khuddAbhava0 / solasaka0iNoka0 jaha0 eyasamazra, uka0 do vi palido0 zrasaMkhe0 bhAgo / devesu zroSaM / vari parvasaH yatthi / evaM bhavaNa0 vANa0 jodisi0 sohammIsANa0 / evaM caiva zrI suvidhA iti Natthi / aNuddisAdi saccaThThA sakumArAdi jAva evamevArtti ci samma0 - bArasaka0 - sattaNokaH sacvaddhA / evaM jAna0 / Q 0 mArgaNA taka jAnanA caahie| vizeSArtha -- yahA~ itanA hI vaktavya hai ki samyaktvake udIraka jIva ekendriyoM meM mAraNAntika samuddhAta nahIM karate, isalie isake udIraka jIvoMkA atIta sparzana mAtra prasanAlIke caudaha bhAgoM meM se kucha kama ATha bhAgapramANa kahA hai| zeSa kathana sugama hai / 67. kAlAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-- ogha aura Adeza | oghase aTThAIsa prakRtiyoMke udIraka jIvoMkA kAla sarvadA hai| kintu itanI vizeSatA hai ki samayamithyAtva ke udIraka jIvoMkA jaghanya kAla zrantamuhUrta hai aura utkRSTa kAla palyake zrasaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| isI prakAra saba nArakiyoMmeM jAnanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki inameM strIveda aura puruSavedakI udIraNA nahIM hai / tiryoM meM zodhake samAna kAlakA bhaMga haiM / isI prakAra pacendriya tiryaJcatrika meM jAnanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki pahalendriya tiryaca paryApta strIvedrakI udIraNA nahIM hai aura pacendriya tiryakha yoniniyoM meM puruSaveda aura napuMsakabedI udIraNA nahIM hai / paJcendriya tiryaca aparyAptakAma midhyAtva, solaha kaSAya aura sAta nokaSAyoM ke udIraka jIvoMkA kAla sarvadA hai| manuSyatrimeM pacendriya niryAtrikake samAna bhaMga hai / kintu itanI vizeSatA hai ki inameM samyagmithyAtva ke udIraka jIvoMkA jaghanya aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai / manuSya aparyAptakoM meM midhyAtva aura napuMsakavedake udIraka jIvoMkA jaghanya kAla tullakabhava pramANa hai, solaha kapAya aura chaha nokapAyoMkA jaghanya kAla eka samaya haiM tathA utkRSTa kAla donoM prakAra kI prakRtiyoMke udIrakoM kA palya ke asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| devoMmeM ogha ke samAna bhaMga hai / kintu itanI vizeSatA hai ki inameM napuMsaka veda kI udIraNA nahIM hai| isI prakAra bhavanavAsI, vyantara, jyotiSI, saudharma aura aizAna devoM meM jAnanA cAhie / sanatkumArase lekara nau maiveyaka takake devoMmeM bhI isI prakAra jAnanA cAhie | kintu itanI vizeSatA hai ki inameM strIvedakI udIraNA nahIM hai| anudizase lekara sarvArtha siddhi taka ke devoMmeM samyaktva, bAraha kaSAya aura sAta nokapAyoMke udIraka jIvoMkA kAla sarvadA hai / isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / vizeSArtha -- samyagmithyAtva guNasthAna sAntara mArgaNA hai / use dhyAna meM rakhakara yahA~ mose samyagmithyAtva ke udIraka jIvoMkA jaghanya kAla antarmuhUrta aura utkRSTa kAla palyake 6 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [bego. 68. aMtamArgadu vihamaNi-poSaNAAdaseDI podhiga aTThAvIsapayaDINaM udIraNA Nasthi aMtaraM / Navari sammAmi0 jaha0 eyasa0, ukka palido0 asaMkhe0bhAgo / savvaNeraDya0-savyatirikkha0-sabvamaNussa0-sanvadevesu jAo payaDIo udIrioNti tAsimoghabhaMgo / vari maNusaapaja. sadhyapayaDI. jaha* eyasamamao, ukka palido0 asaMkhe0mAgo / evaM jAva0 / 5 69. bhAvANugameNa samvattha odaio bhAvo / 570. appAbahuve bhAgAbhAgAdo sAhedUNa NedavvaM / evamegegauttarapayaDiudIraNA mamattA / tayo payaTThiANaudIraNA kAyavA / 71. tado egegapaDiudIraNAdo aNaMtaramidANi paDihANaudIraNA vihAsiyacyA tti ahiyAraparAmarasavakramedaM kAUNa payaDihANaudIraNA NAma budhadeasaMkhyAtaveM bhAgaprapANa kahA hai| kintu aise manuSya saMkhyAta hI hote haiM. jo isakI udIraNA karate haiN| ataH inameM isake udIraka jIyoMkA jaghanya aura utkRSTa kAla antarmuhurta bana sakanese utanA hI kahA hai| manuSya aparyApta yaha sAntara mArgaNA hai ataH isa vizeSatAko dhyAnameM rakhakara imameM jinakI udIraNA sambhava hai, unakA kAla kahA hai| zeSa kathana sugama hai| .668. antarAnugamako apekSA nirdeza do prakArakA hai-zrodha aura zrAdeza | oghase aTThAIsa prakRtiyoMke udIrakoMkA antarakAla nahIM hai| kintu itanI vizeSatA hai ki samyagmidhyAtvake udIrakoMkA jaghanya antara eka samaya hai, aura utkRSTa antara palyake asaMruvAtaveM mAgapramANa hai| saba nArakI, samma tiryaca, saba manuSya aura saba devoMmeM jo prakRtiyA~ uvIrita hotI haiM unakA bhaMga poSake samAna hai| kintu itanI vizeSatA hai ki manuSya aparyAptakoMmeM saba prakRtiyoMke udIrakoMkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| vizeSArtha-sabhyagmithyAtva guNasthAna sAntara mArgaNA honese usakA jo jaghanya aura utkRSTa antara hai use dhyAnameM rakhakara hI yahA~ ogha aura Adezase samyagmithyAtvake udIrakoMkA antarakAla kahA hai| tathA labdhyaparyApta manuSyoMmeM saba prakRtiyoMke udIrakoMke antara kAla kathanameM yahI dRSTi mukhya hai| zepa kathana sugama hai| 66. bhAvAnugamako apekSA sarvatra audayika bhAva hai| 670. 'alpabahutvako bhAgAbhAgase sAdhakara le jAnA caahie| isaprakAra ekaika-uttaraprakRti-udIraNA samApta huii| * tadanantara prakRtisthAna udIraNA karanI cAhie / 571. sataH arthAt ekaikaprakRtiudIraNAke bAda isa samaya prakRtisthAna udIraNAkA vyAkhyAna karanA cAhie isaprakAra adhikArakA parAmarza karanevAle isa vAkyako karake prakRti Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2] uttarapayaliudIraNApa aNiyogahAraparUvaraNA epaDINaM vANaM payaDihANaM / payaDi-samUho ti maNidaM hoi / tassa udIraNA SayaDibhaNaudIraNA / payaDINaM ekakAlammi jettiyANabhudIre, saMbhavo teniyamettINaM samudAyo payaDiTThANaudIraNA tti vRttaM bhavadi / tastha imANi sattArasa aNiyogadArANi NAdavvANi bhavaMti-samukttiNA jAva appAbahue ti / bhujagAra-padaNikkhevaghaDDhIo ca / ettha samukittaNA duvihA--TANasamukkicaNA payaDisamuktittaNA cedi / tastha tApa hANasamukittaNaM bhaNAmi tti Aha OM tatya tthaannsmussitnnaa| 72. tammi payaDihANaudIraNAe dvANasamukittaNA tAtra ahikIrade ti butaM hoi| OM asthi ephisse payaDIe pavezAso :- AcArya zrI suvihiAsAgara jI mahArAja / 73. taM jahA-aeNadaraveda-saMjalaNANamudaepa khavagaseDhimuvasamaseTiM vA samArUDhassa vedapaDhamahidIe prAvaliyamettasesAe vedodIraNA phiTTadi ti tado ppahuDi ekisse saMjalaNapayaDIe pavesago hoi / * dorAhaM payaDINaM pvesgo| 74. saM jahA-uvasama-khavagaseThIsu aNiyaTTipaDhamasamayappaTuDi jAva samayAhiyAvaliyamesI vedapaDhamadvidi tti tAva doNhaM payaDINamudIrago hodi, tattha pyaarNtraasNbhvaado| sthAna sadIraNAkA kathana karate haiM- prakRtiyoMkA sthAna prakRtisthAna kahalAtA hai| prakRtisthAna arthAt prakRtisamUha yaha ukta kathanakA tAtparya hai| usakI udIraNA prakRtisthAna udIraNA hai| eka kAlameM jitanI prakRtiyoMkI udIraNA sambhava hai utanI prakRtiyoMkA samudAya prakRtisthAnaladIraNA hai| yaha ukta kathanakA tAtparya hai / usake viSayameM ye satraha anuyogadvAra jJAtavya haiM-samutkIrtanAse lekara alpabahutva taka tathA bhujagAra, padanikSepa aura vRddhi / yahA~ para samutkIrtanA do prakArakI hai--sthAnasamutkIrtanA aura prakRtisamutkIrtanA / 'unameMse sarvaprathama sthAnasamutkIrtanAkA kathana karate haiM, isalie kahate haiM * prakRtameM sthAnasamutkIrtanAkA adhikAra hai| 672. usa prakRtisthAnaudIraNAmeM sarvaprathama sthAnasamutkIrtanAkA adhikAra hai yaha ukta kathanakA tAtparya hai| * eka prakRtikA pravezaka jIva hai / 673. yathA-anyatara veda aura anyatara saMcalanake udayase ApakaNi yA upazamazreNi para car3he hue jIvake vedakI prathama sthitike eka prAvalimAtra zeSa rahane para vevakI udIraNA honA ruka jAtA hai, isalie vahA~se lekara yaha jIva eka saMjvalana prakRtikA pravezaka hotA hai| * do prakRtiyoMkA pravezaka jIva hai| 74. yathA---upazama aura kSapakazreNimeM anivRttikaraNake prathama samayase lekara eka samaya adhika prAvalimAtra vedakI prathama sthiti zeSa rahane taka do prakRtiyoMkA udIraka hotA hai, kyoMki yahA~ para anya prakAra sambhava nahIM hai| Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahiye kasAyapAhuDe [vedago OM timahaM payajINaM pavesago ptthi| 75. kudo puccuttadopayaDINamuvari apuvakaraNapaviTThammi hassaradi-aradisogANamaeNadarajugalassa akkamapavesaNeNa tiennmudiirnntttthaannssaayuppttiido| * cAjhaM prayaDIgAyaveagovAhAsAgara jI mahArAja 76. asthi ti etthAhiyArasaMbaMdho kAyanyo / tado uksama-khaiyasammAidvipamattApamA saMjadesu. apuvvakaraNe ca hassaradi-aradisogANamaeNadarajugaleNa saha aNNadaraveda-saMjalaNapayaDIo ghettaNa cauehaM pavesaggassa asthittaM siddhaM / * etto pAe piraMtaramasthi jAva dasaraha payaDINaM pvesgo| 77. caurAhaM pavesagamAdi kAdaNa jAva dasaNhaM payaDINaM pavesago ti tAva edesi ThANANaM pavesago NiraMtaramasthi ti suttasthasaMbaMdho / etto uvari patthi mohaNIyassa, ukasseNudIrijamANapayaDINaM dssNkhaannikmaado| evaM samukittidANamudIraNAdvANANamesA saMdiTThI 1,2,4,5,6,7,8,9,10 / evamogheNa samukkicaNA gayA / aaaa............................ AAAAA.... * tIna prakRtiyoMkA pravezaka jIva nahIM hai| 75. kyoMki pUrvokta do prakRtiyoM ke Upara apUrvakaraNameM praveza karate samaya hAsya-rati aura arati-zoka inameMse anyatara yugalake yugapat praveza karanepara tIna prakRtikasthAnakI utpatti nahIM hotI hai| * cAra prakRtiyoMkA pravezaka jIva hai| 676. yahA~ para 'asti' isa padakA adhikAravaza sambandha kara lenA caahie| tadanusAra upazamasamyagDaSTi aura kSAyikasamyagdRSTi pramattasaMyata aura apramattasaMyata tathA apUrvapharaNa jIvake hAsya-rati aura arati-zoka ina do yugaloMmeMse anyatara yugalake sAtha anyatara epha veda aura anyatara eka saMjvalana prakRtiko lekara cAra prakRtiyoMkA pravezakarUpase astitva siddha hotA hai| ___ * isase zrAge dasa prakRtiyoMke pravezaka jIvake prApta hone taka ina sthAnoMkA pravezaka jIva nirantara hai| 677. cAra prakRtiyoMke pravezaka jIvase lekara dasa prakRtiyoMke pravezaka jIvake prApta hone taka ina sthAnoMkA pravezaka jIva hai isa prakAra yaha sUtrArthasambandha hai| isake Upara mohanIya karmake udIraNAsthAna nahIM haiM, kyoMki utkRSvarUpase udIraNAko prApta honevAlI prakRtiyA~ dasa saMkhyAko ullaMghana nahIM karatI haiN| isaprakAra samutkIrtanA anuyogadvArake Azrayase kahe gaye udAraNAsthAnoMkI yaha saMdRSTi hai-1, 2, 4, 5, 6,7,8,6, 10 / isa prakAra zroSase samutkIrtanA samApta huI / Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62] uttarapayaDiudAraNAe aNiyogaddAraparUvaNA 78. saMpahi AdeseNa maNusatie ossbhNgo| geraiesu asthi dasaehaM raNavaNhaM aTTarAI sattaNhaM chaNhaM pavesagA 10,9,8,7,6, { evaM sabbaNerahaya. devA bhavaNAdi jAva gavagevajA tti / evaM tirikkha-paMciMdiyatirikkhatie / Navari paMcaehaM pi pasagA asthi 5 / paMciMdiyatirikkhaapajatta-maNusa0appa. asthi dasaraha NavaehamaTThaehaM pave0 10,9,8 / aNuddisAdi jAca savvaTThA tti asthi NavaNhamaTTarAI sattaNhaM chaehaM pavesagA 9,8,7,6 / evaM jAva0 / F79. evaM hANasamukttiNaM samANiya saMpahi edesu dvANesu payaDisamuktittaNaM kuNamANo suttapabaMdhamuttaraM bhaNai OM evesu hANesu payaDiNiso kAyayo bhavati / 80. edesu aNaMtaraNihivaudIraNAhANesu kAao payaDIo ghettRNa kadama TThANamuppaadi ti jANAvaNahametya payaDiNiddeso kAyavyo, aNNahA tavvisayagargadarzamasAjApatipadIdhisAgara jI mahArAja * eyapayarSi pavesevi siyA kohasaMjalaNaM vA siyA mANasaMjalaNaM vA siyA mAyAsaMjalaNaM vA siyA lobhasaMjalaNaM vaa| 181. edassatyo vucade-asthi ekisse payaDIe pavesago tti samukkicidaM / 78. aba Adeza prarUpaNA karate haiN| usakI apekSA manuSyatriko oghake samAna bhaMga hai| nArakiyoMmeM dasa, nau, ATha, sAta aura chaha prakRtiyoMke pravezaka jIva hai--10, 8,87, 6 / isa prakAra saba nArakI, sAmAnya veva, aura bhavanavAsiyoMse lekara nau aveyaka takake devomeM jAnanA caahie| tathA isI prakAra sAmAnya tiryazca aura paJcendriya tiryAzcatrikameM bhI jAnanA, paahie| kintu itanI vizeSatA hai ki inameM pA~ca prakRtiyoMke bhI pravezaka jIva haiM 5 / panendriya tiryaca aparyApta aura manuSya aparyAptakoMmeM dasa, nau aura ATha prakRtiyoMke pravezaka jIva hai10,6,8| anudizase lekara sarvArthasiddhi takake devoMmeM nau, pATha, sAta aura chaha prakRtiyoM ke bhavezaka jIva hai-9, 8, 7, 6 / isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| 6u. isaprakAra sthAnasamutkIrtanAko samApta karake aba ina sthAnoMmeM prakRtiyoMkI samukIrtanA karate hue Ageke sUtraprabandhako kahate haiM--- * ina sthAnoMmeM prakRtiyoMkA nirdeza karanA yogya hai| FED. pUrvameM kahe gaye ina udIraNAsthAnoMmeM kina prakRtiyoko lekara kaunasA sthAna utpatra hotA hai yaha jatalAneke lie yahA~ para prakRtiyoMkA nirdeza karanA cAhie, anyathA tadviSayaka samyamjhAna nahIM utpanna hotA / * eka prakRtikA praveza karanevAlA jIva kadAcit krodhasaMjvalanako, kadAcit mAnasaMjvalanako, kadAcit mAyAsaMjvalanako * aura kadAcit lomasaMjvalanako praviSTa karatA hai| 681. aba isa sUtrakA artha kahate haiM-eka prakRtikA pravezaka jIva hai yaha pahale samu Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhure [vedago tatthegapayaDi pavesamANo kadamaM payaDiM pavesedi ti Asakiya 'siyA kohasaMjalaNaM vA icAdi buttaM / kohodaeNa seDhimArUDhassa vedapaDhamahidIe prAvaliyaM paviTThAe tado paDuDi kodhasaMjalaNamekaM ceva pavesedi teNeva kohapaDhamahidIe AvaliyaM pavesidAra tado pahuDi mANasaMjalaNaM pavasedi / tasseva mANapaDhamavidIe AvaliyapavidvAe tado pahuDi mAyAsaMjalaNaM pasedi / tado mAyAsaMjalaNapaDhamachidIe prAvaliyapaviTThAe tado pahuDi lobhasaMjalaNasseva pasago hoi / ahavA appappaNo udaeNa caDidassa vedapaDhamadvidIe zrAvaliyapavihAe kohasaMjalaNAdINaM pavesago hodi ti vattacca / ettha samvattha 'siyA' sado eyaMtAvahAraNapaDiseiphalo / 'vA' saho 'ca' viyappavAco tti ghettavvaM / evamede cattAri bhaMgA eyapayaDipavesagassa hoi tti upasaMhAravakamAha 8 evaM cattAri bhaMgA'nI suvidhAsAgara jI mahArAja 82. sugama / dopahaM papaDI pavesagassa bArasa bhNgaa| 5.83. kudo ? tiraha vedANamekekasajalaNeNa saha aksaparAvateNa tettiyameta- ' bhaMguppattIe NivvAhamubalabhAdo / taM kadhaM ? siyA purisavedaM kohasaMjalaNaM ca pavesedi / kIrtanA anuyogadvArameM kaha pAye haiM so usa viSayameM eka prakRtikA praveza karanevAlA jIva kisa prakRtikA pravezaka hotA hai aisI AzaMkA karake 'siyA kohasaMjalaNaM vA' ityAdi vacana kahA hai| krodhake udayase zreNi para car3he hue jIvake vedakI prathama sthitike udayAvalike bhItara praveza karane para vahA~se lekara vaha jIva eka krodha saMjvalanako hI udIraNAmeM praveza phAsA hai| usI jovake dvArA krodhakI prathama sthitike udayApalimeM pravezita karane para yahA~se lekara vaha jIva mAnasaMjvalanako udIraNArUpase praveza karAtA hai| usI jIvake mAnakI prathama sthitike udayAvalimeM praveza karane para vahAMse lekara mAyAsaMjvalanako udIraNArUpase praveza karAtA hai| isake bAda mAyAsaMcalanakI prathama sthitike udayAvalimeM praviSTa hone para usase zrAge ekamAtra lobhakA pravezaka hotA hai| athavA apane apane udayase car3he hue jIvake vedakI prathama sthitike udayApalimeM praviSTa hone para krodhasaMjvalana zrAdikA pravezaka hotA hai aisA kahanA caahie| yahAM para sarvatra 'siyA' zabdakA phala ekAntarUpa avadhAraNakA niSedha karanA hai aura 'vA' zabda 'ka' rUpa vikalpakA vAcaka hai aisA grahaNa karanA caahie| isaprakAra ye cAra bhaMga eka prakRti ke pravezakake hote haiM isaprakAra isa arthaka sUcaka upasaMhAra vAkyako kahate haiM * isapakAra cAra bhaMga hote haiN| 682. yaha sUtra sugama hai| * do prakRtiyoMke pravezakake bAraha bhaMga hote haiM / 683. kyoMki tIna vedoMkA eka eka saMjvalanake sAtha akSaparAvartana hokara utane bhaMga nirvAdharUpase upalabdha hote haiN| yathA-kadAcin puruSaveda aura krodhasaMjvalanako pravezita karatA Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mA0hara ] uttrpthhidddor||e aNiyogazaraparUvaNA * siyA purisa0 mANasaM0 ca pave0 / siyA purisa0 mAyAsaMja0 ca pave0 / siyA purisa0 lohasaMja0 ca paye0 / evaM purisavede cattAri bhNgaa| evamitthi NabuMsayavedehiM mi pAdekaM cattAri bhaMgA uccAriya ghettavvA / tado donhaM payaDIeNaM pavesagANaM bArasa bhaMgA ci siddhaM 12 / * cahaM payaDINaM pavesagassa cavIsaM bhaMgA / I 6 84. kiM kAraNaM 9 issara di-zvara disogasaNNidANaM doehaM jugalANaM tiNivedacadusaMjalakhehi saha saMjoge kIramANe tattiyameta bhaMgANamuppattidaMsaNA do / taM jahAsiyA issarI purisaveda - kohasaMjalaNe ca pavesedi / siyA issa- radIo purisamANasaMja0 pave0 / siyA hassa- radIo purisa0 - mAyAsaMja0 pave0 / siyA issa-radIo purisa0 - lohasaMja0 pave0 / evaM hassa radIgaM purisavedeNa saha cadusu saMjalaNesu saMcAridANi cattAri maMgA / evamitthi0 NavaMsa0 vedehiM mi pAdekaM cauNhaM bhaMgAraNamuccAraNA kAyavvA / tadI isa radI vArasa bhNgaa| aradi-sogANaM pi evameva bArasa bhaMgA 12 samuppajaMti mArgadarzaka. AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja cinhaM pavesagassa ubIsa bhaMgArAmuppattI siddhI 24 / * paMcarAhaM payaDI pavesagassa cattAri caDavorsa bhaMgagA / 85 taM jahA -- issaradi-aradisogANaM doeDaM jugalANaM cauraddaM saMjalaggANaM hai / kadAcit puruSaveda aura mAnasaMjvalanako pravezita karatA hai| kadAcita puruSaveda aura mAyAsaMjvalanako pravezita karatA hai tathA kadAcit puruSaveda aura lobhasaMjvalanako pravezita karatA / isaprakAra puruSavedake sAtha cAra bhaMga prApta hote haiM / isIprakAra strIveda aura napuMsakavedake sAtha bhI pratyeka ke cAra bhaMgoM kA uccAraNa kara grahaNa karanA cAhie / isalie do prakRtiyoMke pravezakoM bAraha 12 bhaMga hote haiM yaha siddha huA | * cAra prakRtiyoMke pravezakake caubIsa bhaMga hote haiM / 684, kyoMki hAsya- rati aura arati zoka isa saMjJAvAle do yugaloMke tIna veda aura saMjvalana ke sAtha saMyoga karane para utane bhaMgoM kI utpatti dekhI jAtI hai / yathA-- kadAcit hAsya- rati, purupaveda aura krodhasaMjvalanako pravezita karatA hai / kadAcit hAsya-rati puruSaveda aura mAnasaMjvalanako pravezita karatA hai / kadAcit hAsya- rati, puruSaveda aura mAyAsaMjvalanako pravezita karatA hai tathA kadAcit hAsya- rati, puruSaveda aura lobhasaMjvalanako pravezita karatA hai / isa prakAra hAsya aura ratikA puruSavedake sAtha cAra saMjcalanoMmeM saMcAra karane para cAra bhaMga hote haiN| isIprakAra strIveda aura napuMsaka vedake Azrayase bhI pratyeka ke cAra bhaMgoMkI uccAraNA karanI cAhie | isalie hAsya ratikI apekSA bAraha bhaMga hote haiM / tathA isIprakAra arati zokakI apekSA bAraha 12 bhaMga utpanna hote haiM / isaprakAra cAra prakRtiyoMke pravezaka jIvake caubIsa 24 gokI utpatti siddha huI / * pA~ca prakRtiyoMke pravezaka jIvake cAra caubIsa bhaMga hote haiM / 84. yathA -hAsya rati aura arati zoka ina do yugaloMkA, cAra saMjvalanoMkA, tIna Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ayadhavalAsahide kasAyapAhu [ vedago tiehaM vedANaM bhaya-duguMdANaM ca jahAkama patyAraM kAdaNettha bhaeNa saha ekA cauvIsamArgadarzaka bhagoNAsalIgAhiyadurgularihAsaha aNNA 2 / aNNegA bhaya-duguMlAhi viNA sammattodayAvalaMbaNeNa 3 / evaM saMjadesu tiSiNa cauvIsabhaMgA labhaMti / puNo khaigasammAiDimmi uvasamasammAiDimmi vA saMjadAsaMjadammi bhaya-duguMchAhiM viNA paJcakkhANakasAyappavesaNeNa aNNegA cavIsabhaMgasalAgA lammA 4 / evamede cattAri caduvIsa bhaMgA paMcaNiM pavesagassa laddhA bhavati / etya sambabhaMgasamAso ettio hoi 96 / * chaNhaM payaDINaM pavesagassa satta paughIsa bhNgaa| 86. taM jahA-uvasamasammAiDissa sahayasammAidvissa vA saMjadassa bhayadugaMchAhi saha egA caDacIsa bhaMgasalAgA 1 / saMjadassetra vedayasammAhahissa bhaeNa viraNA dugukAe saha vidiyA 2 / tasseva duguMchAe viNA bhaeNa saha tadiyA 3 / evaM saMjadamassiUNa tiNNa cauvIsabhaMgA laddhA / puNo uvasamasammAiDissa khaiyasammAiTissa vA saMjadAsaMjadassa duguMchAe viNA paJcakkhANakasAeNa saha bhayaM vedayamANassa cautthI cauvIsabhaMgasalAgA 4 / tasseva bhaeNa viNA paJcakkhANa-dugukAhiM saha paMcamI 5 / vedagasammAivisaMjadAsaMjadassa bhaya-duguMchodayavirahiyassa chaTTo cavIsabhaMgaviyappo 6 / uvasaMtadasaNamohaNIyassa khINadasaNamoissa vA asaMjada vedoMkA tathA bhaya aura jugupsAkA kamase prastAra karake yahA~ para bhayake sAtha caubIsa bhaMgoMkI eka zalAkA 1, jugupsAke sAtha usase bhinna dUsarI 2 tathA bhaya aura jugupsAke binA samyaktvaprakRtike udayakA avalambana lekara una donoMse bhinna eka 3 isa prakAra saMyata jIvoMmeM tIna caubIsa bhaMga prApta hote haiN| punaH jhAyikasamyagdRSTi yA upazamasamyagdRSTi saMyatAsaMyata jIvake bhaya aura jugupsA ke binA pratyAkhyAnAvaraNa kaSAyake praveza karanese anya eka caubIsa bhaMgarUpa zalAkA prApta hotI hai 4 / isa prakAra pA~ca prakRtiyoMke pravezaka jIvake cAra caubIsa bhaMga prApta hote haiM / yahA~ para saba bhaMgoMkA yoga itanA hotA hai--96 / * chaha prakRtiyoM ke pravezaka jIvake sAta cauvIsa bhaMga hote haiN| 186. yathA--upazamasamyagdRSTi yA kSAyikasamyagdRSTi saMyata jIvake bhaya aura jugupsAke sAtha eka caubIsa bhaMgazAlAkA hotI hai-5| vedakasamyagdRSTi saMyata jIvake hI bhayake binA jagupsAke sAtha dUsarI caubIsa bhaMgazalAkA hotI hai 2 / usI saMyata jIvake jagupsAke binA bhayake sAtha tIsarI caubIsa bhaMgazalAkA hotI hai / isa prakAra saMyata jIvakA Abhaya kara tIna caubIsa bhaMga prApta hue| punaH upazamasamyagdRSTi yA kSAyikasamyagdRSTi saMyatAsaMyata jIvake jugupsAke binA pratyAkhyAnAvaraNa kapAyake sAtha bhayakA vedana karate hue cauthI caubIsa bhaMgazalAkA hotI hai4| usI jIvake bhayaka binA pratyAkhyAnAvaraNa aura jugupsAke sAtha pA~cavI caubIsa bhaMgazalAkA hotI hai -5 / bhaya aura jugupsAke udayase rahita vedakasamyagdRSTi saMyatAsaMyata jIvake chaThI caubIsa bhaMgazalAkA hotI hai-6| tathA jisane darzanamohanIyakA upazama kiyA hai yA darzana Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 amerk AcArya zrI sAmAzimIrApahAbhiyogahAraparUnaNA sammA dvissa bhaya-duguMgAhiM viNA apacakkhANapaveseNa sattamo cauvIsabhaMgapayAro 7 / samede sara cetra cauvIsa bhaMgA labhaMti / ettha sabbabhaMgasamAso aTThasavisadameto 168 / ___ sattaNhaM payaDoeM pavesagassa dasa cauvosa bhNgaa| 87. taM jahA--saMjadassa vedagasamatta-cadusaMjalaga-tiNNiveda-dojugala-bhayasuMlAoM assiUNa paDhamo caucIsabhaMgapayAro 1 / uvasamasammAiDissa khasyasammApahissa vA saMjadAsaMjadassa paJcarakhANa-bhaya-duguMkAhiM saha vidiyo 2 / saMjadAsajadasseva dagasammatteNa bhaeNa ca tadiyo 3 / bhaeNa viNA dugubAe saha cauttho 4 / puNo khINovasaMtadaMsaNamohaNIyassa asaMjadasammAiDisma bhaya-apaJcakkhANehi saha paMcamo 5 / tasseva bhaeNa viNA duguMchAe saha chaTTo 6 / tasseva akkhINovasaMtadasaNamohassa bhaya-duguMkAhi viNA vedagasammattodaeNa sattamo 7 / sammAmicchAiDissa bhaya-duguMbAhi bigA sammAmicchatteNa saha aTThamo 8 / sAsaNasammAidvimmi bhaya-duguMchAhi viNA aNaMtAguvaMdhipaveseNa evamo 9 / micchAidvissa aNaMtANuyaMdhi-bhaya-duguMbAhi viNA saMjucapaDhamAvaliyAe vaTTamANassa dasamo 10 / evaM dasa cauvIsabhaMgA sattapayaDihANapavesagassa labhaMti / ettha sababhaMgasamAso cAlIsuttaravisadameto 240 / mohakA kSaya kiyA hai aise asaMyatasamyagdRSTi jIvake bhaya aura jugupsAke vinA apratyAkhyAnAparaNake pravezase sAtavA~ caubIsa bhaMgoMkA prakAra hotA hai-7| isaprakAra ye sAta hI caubIsa bhaMga prApta hote haiM / yahA~ para saba bhaMgIkA yoga ekasau arasaThamAna hai.-168|| * sAta prakRtiyoM ke pravezaka jIvake dasa caubIsa bhaMga hote haiN| 8. yathA-saMgrata jIvake vedakasamyaktva, cAra saMcalana, tIna veda, do yugala, bhaya aura jugupsAke Azrayase pahalA caubIsa bhaMgoMkA prakAra hotA hai-1| upazamasamyagdRSTi yA sAyikasamyagraSTi saMyatAsaMyata jIvake pratyAkhyAnAvaraNa, bhaya aura jugupsAke sAtha dUsarA caubIsa bhaMgoMkA prakAra hotA hai-2| saMyatAsaMyata jIvake hI vedakasamyakva aura bhayake sAtha vIsarA caubIsa bhaMgoMkA prakAra hotA hai-3| bhayake binA jugupsAke sAtha cauthA caubIsa bhaMgoMkA prakAra hotA hai.4 / punaH jisane darzanamohanIyakA kSaya yA upazama kiyA hai aise asaMyatasamyamdRSTi jIvake bhaya aura apratyAkhyAnAvaraNake sAtha pAMcavAM caubIsa bhaMgoMkA prakAra hotA hai / usIke bhayake binA jugupsAke sAtha chaThA caubIsa bhaMgoMkA prakAra hotA hai,6| jisane darzanamohanIyakA kSaya yA upazama nahIM kiyA hai, aise usI jIvake bhaya aura jugupsAke vinA vedakasamyaktya (samyaktva prakRti ) ke udayase sAtavA~ caubIsa bhaMgoMkA prakAra hotA hai| samyagmidhyAdRSTi jIvake bhaya aura jugupsAke binA samyagmithyAtvake sAtha pAThavA~ caubIsa bhaMgoMkA prakAra hotA hai.8| sAsAdanasamyagdRSTi jIvake bhaya aura jugupsAke binA anantAnubandhIkA praveza honese nauvA~ caubIsa bhaMgoMkA prakAra hotA hai / anantAnubandhI, bhaya aura jugupsAke vinA anantAnubandhIse saMyukta prathama AvalimeM vidyamAna mithyATi jIvake dasavA~ caubIsa bhaMgoMkA prakAra hotA hai| isa prakAra sAta prakRtiyoMke pravezaka jIvake dasa caubIsa bhaMga prApta hote haiN| yahA~ para saba bhaMgoMkA jor3a dAsau cAlIsa 240 hotA hai / Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Va [vedago jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe khAliI payer3A parvasassiekArasa cauvosa bhNgaa| 88. taM jahA-saMjadAsaMjadassa vedagasammatta-paccakhANa-saMjalaNa-veda-dojugalabhaya-duguMchAhi paDhamo cauvIsabhaMguSpAdo 1 / uvasaMta-vINadasaNamohaNIyassa asaMjadasammAiTissa apaJcavakhANakasAeSa saha tAo ceva sammatta virahidAo ghettaNa bidiyo 2 / tasseva vedayasammAidvissa duguDAe viNA bhaeNa saha tadiyo 3 / maeNa viNA duguMchAe saha cauttho 4 / sammAmicchAiTimmi duguMDAe viNA sammAmi0bhaehiM saha paMcamo 5 / tasseva bhaeNa viNA dugukAe saha chaho 6 / sAsaNasammAidvissa duguchAe viNA bhayamudIremANassa aNaMtANubaMdhipaveseNa sattamo 7 / tasseva bhaeNa viNA duguMcha vedemANassa aTThamo = | micchAidvissa saMjuttapaDhamAvaliyAe bhaeNa saha micchattaM vedemANassa Navamo 9 / bhaeNa viNA dugukAe saha micchattamudIremAraNassa dasamo 10 / bhaya-dugukAhi viNA aNaMtANubaMdhiNA saha micchattaM vedemANassa ekkArasamo 11 / evamaTThaehaM pavesagassa ekArasabhedehiM cavIsa bhaMgA labhaMti / ettha savabhaMgasamAso causaTi-visadameto 264 / varAha payaDINaM pavesagassa cha cavIsa bhNgaa| * ATha prakRtiyoM ke pravezaka jIvake gyAraha caubIsa bhaMga hote haiN| $88. yathA-saMyatAsaMyata jIvake bedakasamyaktva, pratyAkhyAnAvaraNa kaSAya, saMjvalana .. kapAya, veda, do yugala, bhaya aura jugupsAke dvArA prathama caubIsa bhaMgoMkA prakAra utpanna hotA hai / jisane darzanamohanIyakA kSaya aura upazama kiyA hai aise asaMyatasamyagdRSTi jIvake apratyAkhyAnAvaraNa kaSAyake sAdha samyaktvaprakRtike binA unhIM pUrvokta prakRtiyoMko praharaNa karake dUsarA caubIsa bhaMgoMkA prakAra hotA hai / vedakasamyagdRSTi usI jIkke jugupsAke vinA bhayake sAtha tIsarA caubIsa bhaMgoMkA prakAra hotA hai 3 / bhayake vinA jugupsAke sAtha cauthA caubIsa bhaMgoMkA prakAra hotA hai 4 / sabhyagmidhyAdRSTi jIvake jugupsAke vinA samyagmithyAtva aura bhayake sAtha pA~cavA caubIsa bhaMgoMkA prakAra hotA hai 5 / usIke bhayake vinA jugutsAke sAtha chaThA caubIsa bhaMgoMkA prakAra hotA hai 6 / jugupsAke vinA bhayakI udIraNA karanevAle sAsAdanasamyagdRSTi jIvake ananvAnubandhIkA praveza honese sAtavA~ cauSIsa bhaMgoMkA prakAra hotA hai| bhayake vinA jugupsAkA vedana karanevAle usI jIvake AThavA~ caubIsa bhaMgoMkA prakAra hotA hai| saMyukta prathama zrAvalimeM bhayake sAtha mithyAtvakA vedana karanevAle minyAdRSTi jIvake nauvA~ caubIsa bhaMgoMkA prakAra hotA hai. 9 / bhayake vinA jugupsAke sAtha mithyAtyakI udIraNA karanevAle jIvake dasavAM caubIsa bhaMgoMkA prakAra hotA hai. 10 / bhaya aura jugupsAke vinA anantAnubandhIke sAtha mithyAtvakA bedana karanevAle jIvake gyArahavAM caubIsa bhaMgoMkA prakAra hotA hai 11 / isa prakAra ATha prakRtiyoMke pravezaka jIvake gyAraha prakArake caubIsa bhaMga prApta hote haiN| yahAM saba . bhaMgoMkA jor3a do sau causaTha 264 hotA hai| * nau prakRtiyoMke pravezaka jIvake chaha caubIsa bhaMga hote haiM / Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pA2] uttarapayahiudoraNAe aNiogadAraparUvaNA 1689. taM kadhaM ? asaMjadassa vedagasammAidvissa vedagasammatta-paJcakkhANApaJcakkhANasaMjalaNa-vedapaNadarajugala-maya-duguchAo pavesemANassa paDhamo cauvIsabhaMgappatti viyappo 1 / sammAmicchAiDissa samaceNa viNA sammAmicchatta-bhaya-dugulAhi vidiyo 2 / sAsagasammAiTThimmi sammAmicchAtteNa viNA aNaMtANubaMdhiNA saha pubillapayaDIo ghettaNa tadiyo 3 / micchAiDissa saMjuttapaDhamAvaliyAe micchareNa saha bhaya-duguchAvedayassa cauttho 4 / tassevANatANu vedamANassa bhaeNa viNA dugubAe saha paMcamo 5 / zukAe viNA bhaeNa saha laTTho 6 / evamede chacaduvIsabhaMgA evaNhaM pavesagassa lambhati / ettha saccabhaigasamAso caucetAlasadametto 144 / dasarahaM payaSThINaM pavesagassa ekacavIsa bhNgaa| 10. taM jahA-micchatta-aNaMtANu0-pacakkhANApaJcakakhANa-saMjalaNa-vedado ke:-'AcArya zrI sevidhisAgara jI mahArAje 22 jugala-bhaya-duguMchAo evaM Thaviya 111 ! akkhasaMcAraM kAdNa cauyIsabhaMgANa mudhAraNA kAyacyA / evaM payaDisamukittaNAe bhaMgaparUvaNaM kAdUNa saMpAhi yuttANaM bhaMgANa AAR 86. so kaise ? vedaka samyaktva, pratyAkhyAnAvaraNa, apratyAkhyAnAvaraNa, saMjvalana, veda, anyatara yugala, bhaya aura jugupsAkA praveza karanevAle jIvake prathama caubIsa bhaMgoMkI utpattikA vikalpa hotA hai 1 / samyagmithyAdRSTi jIvake samyaktva ke binA sambagmithyAtva, bhaya aura jugupsAke sAtha dUsarA caubIsa bhaMgoMkA prakAra hotA hai / sAsAdanasamyagdRSTi jIvake samyagmithyAtvake binA anantAnubandha ke sAtha pUrvokta prakRtiyoMko grahaNa kara tIsarA caubIsa bhaMgoMkA prakAra hotA hai. 3 / saMyukta prathama zrAvalimeM mithyAtyake sAtha bhaya aura jugupsAkA vedana karanevAle jIvake cauthA caubIsa maMgoMkA prakAra hotA hai 4 / anantAnubandhIkA vedana karanevAle usI jIvake bhayake vinA jugupsAke sAtha pA~cavA~ caubIsa bhaMgoMkA prakAra hotA hai| jugupsAke vinA bhayake sAtha chaThA caubIsa bhaMgoMkA prakAra hotA hai / isa prakAra nau prakRtiyoMke pravezaka jIvake chaha prakArake caubIsa bhaMga prApta hote haiN| yahA~ para saba bhaGgoMkA jor3a eka sau cavAlIsa * dasa prakRtiyoM ke pravezaka jIvake eka caubIsa bhaMga hote haiN| . yathA-mithyAtva, anantAnubandhI, pratyAkhyAnAvaraNa, apratyAkhyAnAvaraNa, saMca 2 lana, veSa, do yugala meM anyatara yugala, bhaya aura jugupsA isa prakAra 1 1 1 sthApita kara bhakSasaMcAra karake caubIsa bhaMgoMkI pazcAraNA karanI caahie| isa prakAra prakRti samutkIrtanAmeM Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [vedago muvasaMhAragAha parUvemANo idamAha cha edekhi bhaMgANaM gAhA vasAhasavIraNaTThANamAdi kAdUNa | : 91. sugamaM / Navari dasaehamudIraNaTThANamAdi kAdUNetti vayaNaM pacchANupubbIe gAhA dhucihidi ti jANAvaNahU~ / taM jahA / 92. sugamaM / ekagachakke kArasa dasa sarta cauvATa pakkana cyn| dosu ca vArasa bhaMgA ekamhi ya hoti catvAri // 2 // 93. sugama cedaM, aNaMtarAdIdapabaMdheNa gysthttaado| Nari ettha gAhAsuttapubaddhe cauvIsaM bhaMgA ti payaraNavasekAhisaMbaMdho kAyanvo / edesi ca bhaMgANabhappappaNo udIraNadANapaDiyadvANameso aMkaviNNAso |20, 9, 8, 7, 6, 5, 4, 2, 1 // "| 1, 6, 11, 10, 7, 4, 1, 12, 4, bhaMgoMkA kathana karake aba ukta bhaMgoMkI upasaMhAra gAthAkA kathana karate hue yaha kahate haiM * dasa prakRtiyoMke udIraNAsthAnase lekara ina pUrvokta bhaMgoMkI gAthA isa prakAra hai| du. 61. yaha sUtra sugama hai| kintu itanI vizeSatA hai ki 'dasa prakRtiyoMke udIraNA. sthAnase lekara' yaha vacana pazcAdAnupUrvIse gAthA kahegI yaha batalAneke lie AyA hai| * yathA6 92. yaha sUtra sugama hai| * dasa prakRtika sthAnake eka caubIsa, nau prakRtika sthAnake chaha cauvIsa, ATha prakRtika sthAnake gyAraha caubIsa, sAta prakRtika sthAnake dasa cauvIsa, chaha prakRtika sthAnake sAta cauvIsa, pA~ca prakRtika sthAnake cAra caubIsa aura cAra prakRtika sthAna ke eka cauvIsa tathA do prakRtika sthAna ke bAraha aura eka prakRtika sthAnake cAra bhaMga hote haiN| 63. yaha gAthAsUtra sugama hai, kyoMki anantara atIta prabandhake dvArA isakA artha kaha diyA gayA hai| kintu itanI vizeSatA hai ki isa gAthAsUtrake pUrvAdhameM 'caubIsa bhaGga' isa padakA prakaraNavaza sambandha kara lenA cAhie / apane apane udIragAthAnase sambandha rakhanevAle ina bhaGgokA yaha aMkavinyAsa hai-- 1 cau. 6 cau0 11 cau0 10 cau0 7 cau0 4 cau0 1 cau0 12 4 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArgadarzaka :- AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja uttarapayaDiudIraNAe aNiyogaddArapatraNA etya savabhaMgasamAso esiyo hoi 976 / evaM payaDisammukittaNAe samasAe hANasakittaNA samattA / 194. ettha sAdi-aNAdi-dhuva-adbhuvANugamo tAva kAyavyo, tammi aparUvide sAmitssAvayArAbhAvAdo / taM jahA-sAdi-aNAdi-dhuva-addhavANugameNa duviho Niddeso bhoSAdesameeNa / ogheNa savvapadANi kiM sAdi. 4 / sAdi-adbhuvANi / evaM jAva0 / (r) sAmittaM / 1695, etto sAmittaM vacAissAmo ci padaNNAvakamedaM / (r) sAmittassa sAhaNahamimAo vo suttagAhAo | 96. sugamaM / taM jahA / 5 97. sugama / sattAdi dasukassA micchatte missae eukkssaa| chAdI Nava ukasA aviradasamme du Adisse // 2 // AAAAAAA" yahA~ para saba maGgokA jor3a itanA 976 hotA hai-- 24 + 144-: 264 1 240+ 168+ 66+24-|- 12 + 4-676 / isa prakAra prakRtisamutkIrtanAke samAna hone para sthAnasamutkIrtamA samApta huii| 564. yahA~ para sarva prathama sAdi, anAdi, dhruva aura adhruvAnugama karanA cAhie, kyoMki isakI prarUpaNA kiye binA svAmitva anuyogadvArakA avatAra nahIM ho sktaa| yathA-sAdi, anAdi, dhUva aura adhruvAnugamakI apekSA ogha aura bhAvezake bhadase nirdeza do prakArakA hai| oghase saba pad kyA sAdi haiM, anAdi haiM, dhruva hai yA adhruva hai ? sAdi aura adhruva hai| isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| vizeSArtha--pUrva meM dasa prakRtikase lekara eka prakRtika taka jitane pada batalAye haiM unameM prakRtiyoMke parivatanase yA anya kAraNase sthAyI koI bhI pada nahIM hai, isalie inheM oghase bhI sAdi aura adhruva kahA hai| zeSa kathana sugama hai| * svAmitva 6 95. isase pAge svAmitvako batalAte haiM isa prakAra yaha pratijJAvAkya hai| * svAmitvakI siddhi karaneke lie ye do sUtramAthAeM haiN| 396. yaha sUtra sugama hai| $67. yaha sUtra sugama hai| * sAtase lekara dasa takake cAra udIraNAsthAna mithyAtva guNasthAnameM hote haiM, sAtase lekara utkRSTarUpase nau takake tIna udIraNA sthAna mizra guNasthAnameM hote * yathA Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAgadara jayadhavalAsahine kasAyapAhuDe [ vedago paMcAdi-aNihaNA viradAvirade udiirnntttthaannaa| egAdI tigarahidA sattukkassA ca viradesu // 3 // 98. ettha tAva paDhamasuttagAhAe astho buJcade / taM kadhaM ? satta Adi kANa / jAba dasa tAva edANi cattAri udIraNaTThANANi micchAidviguNahANe hoti / taM jahAmicchattamaNaMtANubaMdhINamekadaramapaJcakkhANANamekadaraM paJcakkhANANamekadaraM saMjalaNANamekadaraM tiNhaM vedANamekadaraM doNhaM jugalANamekkadaraM bhaya-dugulAbo ca dheSaNa dasaehamudIraNaDDANaM hoi 10 / ettha bhaya-dugukANamaeNadareNa viNA evaNhamudIraNahANaM hoi 9 / dohi mi viNA ahaNhamudIraNA 8 / bhaya-dugukANatANuvaMdhIhi viNA sattAhamudIraNA hoiyA badAmadekhimikAhI khAmI hoi ti bhaavstho| 'missae NabukassA' sattAdiggahaNamihANuvaTTade, teNevaM suttasthasaMbaMdho kAyabo-missae sammAmicchAidviguNavANe satta Adi kAraNa jAva eva tAva edANi tieiNa udIraNATThANANi labhaMti tti / taM jahA-sammAmicchattamapaJcakkhANANamekadaraM, paJcakkhANANamekadaraM, saMjalaNANamekkadaraM, tiehaM vedANamekkadaraM, doNheM jugalANamekkadaraM, bhaya-dugulAzro ghettaNa evamedAo Nava 9 / ettha bhaya-dugukANamaNNadareNa viNA aTTa 8 / dohi mi viNA haiM, chahase lekara utkRSTarUpase nau takake cAra udIraNAsthAna avistasamyagdRSTi guNasthAnameM hote haiM, pA~case lekara pATha takake cAra udIraNAsthAna viratAvirata guNasthAnameM hote haiM tathA tInake sivA ekase lekara utkRSTarUpase sAta taka udIraNAsthAna virata guNasthAnoM meM hotA hai // 2-3 // 8. yahA~ para sarvaprathama pahalI sUtragAthAkA artha kahate haiN| yathA-sAtase lekara dasa takake ye cAra udIraNAsthAna midhyAvaSTi guNasthAnameM hote haiN| yathA-mithyAtva, anantAnubandhiyoMmeMse koI eka, apratyAkhyAnAvaraNacatuka se koI eka, pratyAkhyAnAvaraNacatuSkose koI eka, saMjvalanacatuSkarmase koI eka, tIna vedoMmeMse koI eka, do yugaloMmeMse koI eka yugala tathA bhaya aura jugupsA inako lekara dasaprakRtika 10 udIraNAsthAna hotA hai| yahA~ para bhaya aura jugupsAmeMse kisI ekake vinA nau prakRtika 6 udIraNAsthAna hotA hai| ina donoMke vinA ATha prakRtika 8 udIraNAsthAna hotA hai| tathA bhaya, jugupsA aura anantAnubandhIke vinA sAtaprakRtika 7 udIraNAsthAna hotA hai, isalie inakA mithyASTi jIva svAmI hai yaha ukta kathanakA bhAvArtha hai| 'missae NavukassA' isa padakA vyAkhyAna karate samaya 'sattAdi' isa padako mahaNa kara usakI anuvRtti karanI cAhie / isalie sUtrakA arthake sAtha isa prakAra sambandha karanA cAhie-mizra arthAt samyagmithyAdRSTi guNasthAnameM sAtase lekara nau taka ye tIna udIraNAsthAna prApta hote haiN| yathA -samyagmithyAtva, apratyAkhyAnAvaraNacatuSkose koI eka, pratyAkhyAnAvaraNacatuSkameMse koI eka, saMjvalanacatuSkose koI eka, tIna vedoMmeMse koI eka, do yugalomaise koI eka yugala tathA bhaya aura jugupsA inako grahaNakara isa prakAra ye nau ra prakRtiyA~ hotI haiN| inameM bhaya aura jugupsAmese kisI ekake vinA pATha 8 prakRtiyA~ hotI haiM tathA donoM ke hI vinA Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 062] uttarapayaDiudIraNApa praNiyogaddAraparUSaNA satta 7 / evamedesi hANANaM sammAmicchAiTThI mAmizro hoi / sAsaNasammAiTTimmi vi vANi tiriNa udIraNahANANi hoti, sammAmicchatteNa viNA atANubaMdhINamaNNadareNa saha tduppttidNsnnaado| Na ca edammi suttammi eso attho e saMgahiro tti prAsaMkaNijapAsamAsayabhAyA pracitAsAgara mAlArAna ukkasA aviradasamme du zrAdisse cha Adi kAdUNa jA ukka sseNa eva payaDIo ti tAva edANi cattAri udIraNaTThANANi aviradasamme asaMjadasammAiTimmi hoti ti prAdisse Nidisse / taM kadhaM ? sammatta-apaJcakkhANa-paJcakkhANa-saMjalaga-veda-aeNadarajugala-bhaya-duguMchA tti patramukkasseNa va papaDIo asaMjadasammAiTimmi udIrijamANAo hoti / ettha bhaya-duguMbANaM apaNadareNa viNA agu, dohi mi viNA satta, sammatteNa viNA khINobasaMtadasaNamohaNIyamsa jahaNaNeNa chappayaDIo hoti / tado edesi hANANamasaMjadasammAiTThI sAmiyo hodi / evaM paDhamagAhAe atthaparUvaNA samattA / 99. saMpahi vidiyagAhAe attho buccade-'paMcAdi aNihaNA0' evaM vutte paMca Adi kAraNa jAvukkasseNa aTTANihaNA apaJjavasANA ti evabhede cattAri udIraNadvANANi viradAviradammi saMjadAsaMjadaguNahANe hoti ti maNidaM hoi| tattha jaharaNeNa paMca payaDIyo kadamAo ci bhaNide uvasamasammAiTThissa khayasammAiDissa yA saMjadAsajadassa pacakhANa-saMjalaNa-vedaNNadarajugale ti edAro paMca udIraNasAta 7 prakRtiyAM hotI haiN| isa prakAra ina sthAnoMkA samyasmithyASTi svAmI hotA hai / sAsAdana samyagdRSTi guNasthAnameM bhI ye tIna udIraNAsthAna hote haiM, kyoMki samyagmithyAtva prakRtike vinA anantAnubandhIcatuSkose kisI eka prakRtike sAtha ina sthAnoMkI utpatti dekhI jAtI hai| isa sUtrameM yaha artha saMgRhIta nahIM hai aisI AzaMkA karanA ThIka nahIM hai, kyoMki dezAmarSaka bhAvase yaha artha sUcita hotA hai| 'chAdI eukassA aviradasamme du Adisse' bahase lekara utkRSTa rUpase nau prakRtiyoM taka ye cAra udIraNAsthAna 'aviradasamme' arthAt aviratasamyagdRSTi guNasthAnameM hote haiM aisA nirdeza kiyA hai / aba ve kisa prakAra hote haiM yaha batalAte haiM- samyaktva, apratyAkhyAnAbaraNacatuSkameMse koI eka, pratyAra pAnAvaraNacatuSkameMse koI eka, saMvalanacatuSkameMse koI eka, tIna vedoMmase koI eka, anyatara yugala tathA bhaya aura jugupsA isa prakAra utkRSTarUpase ye nau prakRtiyAM asaMyatasamyagdRSTi guNasthAnameM udIyamANa hotI haiN| yahAM para bhaya aura jugAsAmeMse kisI ekake binA pATha, donoMke binA sAta tathA upazAntadarzanamohanIya aura kSINadarzanamohanIya jIvake samyaktvake binA jaghanyarUpase chaha prakRtiyAM udIryamANa hotI haiN| isalie ina sthAnoMkA asaMyatasamyagdRSTi jIva svAmI hotA hai| isa prakAra prathama gAthAkI arthaprarUpaNA samApta huii| 66. aba dUsarI gAthAkA artha kahate haiM-'paMcAdi aTThaNihaNA' aisA kahane para pA~case lekara utkRSTarUpase aATha paryanta isa prakAra ye cAra udIraNAsthAna viratAvirata arthAt saMyatAsaMyata guNasthAnameM hote haiM yaha ukta kathanakA tAtparya hai| unameMse jaghanyarUpase pA~ca prakRtiyA~ kaunasI hai aisA kahanepara upazamasamyagdRSTi yA kSAyikasamyagdRSTi saMyatAseyatake pratyAkhyAnAvaraNacatuSkameMse koI eka, saMjvalanacatuSkameMse koI eka, tIna vedoMmeMse koI eka aura do yugaloMmeM vvv....... Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 jayadhavalA sahide kasAyapAhuDe [ vedago 7 paDIo hoMti / ettha bhaya-durguDANamaNNadare paveside cha hoMti / dosu vi paTThesu sa bhavaMti / vedgasammAiDammi sammate paDDe zraTTa hoMti / tado edesiM caurahamudIraNahANANaM saMjadAsaMjado sAmI hoi / 'egAdI tigarahidA' edassastho - jahaNNado eyapayaDimAdiM kAraNa jA ukassado satta payaDIo ti tAva edANi dvArANi ciradesu hoMti / Navari tigarahidA kAyavyA / kudo 1 tirAhamudIraNaGkANassa avatAbhAveNa paDisiddhanAdo / tado ekisse dorAhaM cadurAhaM paMcaNDaM daNDaM sattaNDaM ca udIraNaTTANANaM saMjadA sAmiNo hoti tti eso suttasthasaMgaho / tatthANiyadvimmi saMjalaNANamekadaraM hoNekisse udIraNadvArA lagbhai / tasseca aNNadaravedeNa saha dorie / apuvyakaraNa- pamatApattasaMjadesu doehamaNaNadarajugaleNa saha cacAri bhaeNa saha paMca, durguchAe saha ch| kSINadaMsaNamohassa pamattApamattasaMjadassa samma paviTThe satta hoMti / saMpahi edAsiM gAI cihAsaSThurmucariNAmastha pani isAma / taM jahA 100 sAmittA0 duviho Nideso- zroSeNa AdeseNa ya / oSeNa dasahamudIra kassa ? araNada0 micchAiTTi / eva aTTha satta0 udIra0 kassa ? 0 sammAi hissa miccAiTThi0 / 30 paMca0 cattAri0 doeiNa0 ekisse udIra 0 Q 0 se koI eka yugala isa prakAra ye pA~ca udIraNA prakRtiyAM hotI haiN| tathA inameM bhaya aura jugupsA meM se kisI eka prakRtikA praveza karane para chaha udIraNA prakRtiyAM hotI haiM aura donoM hI prakRtiyoM kA praveza karane para sAta udIraNA prakRtiyAM hotI haiN| tathA vedakasamyagdRSTi jIvake samyaktva prakRtikA praveza karane para ATha udIraNAprakRtiyAM hotI haiN| isalie ina cAra udIraNAsthAnoM kA saMyatAsaMyata jIva svAmI hai| aba 'egAdI siMgarahidA' isa padakA artha kahate hai - jaghanyarUpase eka prakRti se lekara utkRSTarUpase sAta prakRtiyoM taka ye sthAna trirata jIvoMke hote haiM / kintu itanI vizeSatA hai ki tInaprakRtika sthAnase rahita karanA cAhie, kyoMki tIna prakRtika udIraNAsthAnakA atyanta abhAva honese usakA niSedha kiyA hai| isalie ekaprakRtika, doprakRtika, cAraprakRtika, pAMcaprakRtika, chahmakRtika aura sAtaprakRtika udIraNAsthAnoMke saMyata jIva svAmI hote haiM isa prakAra yaha sutrArthakA saMgraha hai / unameMse anivRtti guNasthAna meM cAra saMjvalanoM meM se koI ekakI udIraNA hokara ekaprakRtika udIraNAsthAna prApta hotA hai / usI jIvake anyatara vedake sAtha dAprakRtika udIraNAsthAna prApta hotA hai / apUrvakaraNa, pramatta aura apramattasaMyata jIvoMmeM do yugaloM meM se kisI ekake sAtha cAra prakRtika udIraNAsthAna prApta hotA hai / bhaya ke sAtha pAMcaprakRtika aura jugupsAke sAtha prakRtika udIraNAsthAna prApta hotA hai / tathA jisane darzanamohanIyakA kSaya nahIM kiyA hai aise pramattasaMyata aura apramattasaMyata jIvake samyaktva prakRti ke praviSTa hone para sAtaprakRtika udIraNAsthAna hotA hai| aba ina gAthAoMkA vizeSa vyAkhyAna karaneke lie yahAM para uccAraNAkA anugama karake batalAte haiN| yathA 1 100. svAmitvAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai--- ogha aura Adeza / zraghase dazaprakRtika udIraNAsthAna kisake hotA hai ? anyatara midhyAdRSTi jIvake hotA hai| nau, ATha aura sAtaprakRtika udIraNAsthAna kisake hotA hai ? anyatara samyagdRSTi aura midhyAdRSTike hos| Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : mA0 62 ] uttarapayaDiudIraNAe ayogArapavaraNA 57 pharasa 0 1 agada0 sammAi Dissa / evaM maNusatie / deseNa goraiya0 10, ma, 7, 6 moghaM / evaM savvaraiya0 devA bhavaNAdi jAva Navageva ci / tirikkhapaMcidiyatirikkhatie 10, 9, 6, 7, 6, 5 oghaM / paMci0tirikkhApaja0mapa0 10, 9, 8 udIra0 kassa 1 zraeNadarassa / yahisAdi savvaTTA ti 9, 8, 7, 6 udIra0 kassa ? aNNada0 / evaM jAva0 / * edAsu dosu gAhAsu vihAsidAsu sAmittaM samattaM bhavadi / 6101. sugamaM / * eyajIveNa kAlI / 102. sugamameda mahiyArasaMbhAlaNasutaM / * ekisse dohaM cadurA paMcarAhaM chuhaM sattapahaM ahaM NavarahaM dasa pahuM pavesago kevaciraM kAlAdo hodi 1 1103. sugamamedesi dvANamudIragassa jahararamuka ssakA lagiddesa | vekkhaM pucdrAvakaM / mArgadarzaka :- AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja * jahaNaNeNa eyasamo / hai| chaha, pAMca, cAra, do aura eka prakRtika udIraNAsthAna kisake hotA hai ? zranyatara samyagdRSTi ke hotA hai| isI prakAra manuSyatrimeM jAnanA caahie| Adezase nArakiyoMmeM 10,9, 8, 7 aura 6 prakRtika sthAnoMkA bhaMga odhake samAna hai| isI prakAra saba nArakI, sAmAnya deva, aura bhavana vAsiyoMse lekara nau maitreyaka takake devoMmeM jAnanA caahie| sAmAnya tiryaka aura pacendriya sivatrika meM 10, 6, 8, 7, 6 aura 1 prakRtika sthAnoMkA bhaMga oke samAna hai / pazcendriya virya aparyApta aura manuSya aparyAptakoM meM 106 aura prakRtika sthAna kisake hotA hai ? anyatarake hotA hai| anudizase lekara savArtha siddhi taka devoM meM 9, 8, 5 aura 6 prakRtika arity sthAna kisake hotA hai ? anyatarake hotA hai| isa prakAra anAhArakamArgaNA taka jAnanA cAhie / * ina do gAthAoM kA vyAkhyAna karane para svAmitva samApta hotA hai / 6101. yaha sUtra sugama hai / * eka jIvakI apekSA kAla / $ 102. adhikArakI samhAla karanevAlA yaha sUtra sugama hai / * eka, do, cAra, pA~ca, vaha, sAta, ATha, nau aura dasa prakRtiyoMke pradezakakA kitanA kAla hai ? $ 103. ina sthAnoMke udIraka jIvake jaghanya aura utkRSTa kAlake nirdezakI apekSA karanevAlA yaha pRcchAvAkya sugama hai / * jaghanya kAla eka samaya hai / Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe - [pedale // 6104. ekkisse pavesagassa tApa uccade / taM jahA--eko aNNadaraveda-saMjalaNANamudaeNa uvasamaseDhimArUDho vedapaDhamadvidIe prAvaliyapaviTThAe eyasamayamekisse paksago jaado| vidiyasamae kAlaM kAraNa devesuvavaNNo / laddho ekisse pavesagassa jahaNNakAlo eyasamayamevo / adhavA odaramANo utrasaMtakasAyo suhamasAMparAyo hodi ti egasamayame kisse pavesago jAdo / vidiyasamae kAlaM kAdUNa devesuppaNNo, laddho / egsmo| 105. saMpahi dopahaM pavesaga0 ucca de / taM kadhaM ? uvasamaseDhIe aNipaTTikaraNapaDhamasamae doNhaM pavesago hoUNa vidiyasamae kAlaM kariya devesuppaeNassa laddho eyasamayamevo doNhaM pavesa0 jhennkaalo| adhavA odaramANago aNiyaTTivedamokaDiUraNegasamayaM doeha pavesago jAdo, vidiyasamae kAlaM kADhUNa devesukyaNNo, tassa laddho egsmo| mArgadarzaka : zvavAryasapahiyatamahAparvasamai upada-odaramANago uvasAmago apuvakaraNa bhAveNegasamayaM cauNhaM pavesago hodUNa se kAle kAlagado devo jAdo, satthANe ceva vA bhaya-durgachANamudIrago jAdo, laddho cauNDaM pavesagassa jahaNNakAlo eyasamayametto / athavA khINotrasaMnadaMsaNamohaNIyassa saMjadassa paDhamasamae bhaya-dugaMchAhi viNA cauNDa pavesagattaM diTuM / aNaMtararAmae ca bhaya-duguMchAsu paviThThAsu laddho vivakkhiyapadassa eya $ 104. sarva prathama eka prakRti ke pravezakakA jaghanya kAla kahate haiN| yathA--koI eka jIva anyatara veda aura anyatara saMjvalanake udayase upazamaNi para car3hA / anantara vedako prathama sthitike udayAcalimeM praviSTa honepara eka samaya taka eka prakRtikA pravezaka ho gayA aura dUsare samayameM marakara devoMmeM utpanna huA / usake eka prakRtike pravezakakA jaghanya kAla eka samaya prApta huaa| athavA upazAntakaSAya jIva utarane hue sUkSmasAmyarAya hokara eka samaya taka eka prakRtikA pravezaka huA aura dUsare samayameM mara kara devoM meM utpanna huaa| usake eka prakRti ke pravezakakA eka samaya kAz2a bhAma ho gyaa| 6505. aba do prakRtiyoM ke pravezakakA kAla kahate haiN| vaha kaise ? upazamazreNimeM anivRttikaraNake prathama samayameM do prakRtiyoMkA pravezaka hokara aura dUsare samayameM mara kara devoMmeM utpanna hue jIvake ro prakRtiyoMke pravezakakA jaghanya kAla eka samaya prApta huaa| athavA upazamaNise utaranevAlA jIva anivRttikaraNameM vedakA apakarpaNa kara eka samaya taka do prakRtiyoMkA pravezaka huA aura dUsare samayareM mara kara devoMmeM utpanna huaa| usake do prakRtiyoM ke pravezakakA jaghanya kAla eka samaya prApta huaa| 6106. aba cAra prakRtiyoMke pravezakakA jaghanya kAla kahate haiM-upazamaNise utaranevAlA upazAmaka jIva apUrvakaraNabhAvase eka samaya taka cAra prakRtiyoMkA pravezaka hokara tadnantara samayameM mara kara deva ho gayA / athavA svasthAnameM hI bhaya aura jugupsAkA udIraka ho gyaa| usake cAra prakRtiyoMke pravezakakA jaghanya kAla eka samayamAtra prApta huaa| athavA jisane darzanamohanIyakA kSaya yA upazama kiyA hai aise saMyata jIvake prathama samayamai bhaya aura jugupsAke vinA cAra prakRtiyoM kA pravezakapanA dikhalAI diyA aura tadanantara samayameM bhaya aura Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAdyAsAgara jA gA069] uttarapayaDiudIraNAe aNiyogadArapatraNA samayameto jhnnnnkaalo| evaM sesANaM pi padANaM jahaNNakAlo aNumaggiyaco, tasya samvastha payaDiparAbattIe guNaparAvattIe maraNeNa ca jahAsaMbhavamegasamayovalaMbhassa paDisehANuvalaMbhAdo / saMpAhi edesinukassakAlaparUSaNamuttarasuttamoipaNaM-- * ukasseNaMtomuhattaM / tuM kadhaM hisse parAjade-isthi-NasayavedodaeNa kharagaseDhimArUDhassa vedapadamahidIe prAvaliyAviTThAe ekisse pavesago hodi / tado tAva ekisse pavesago jAtra suhumasAMparAiyamsa samayAhiyAvaliyacarimasamayo ti / eso ca kAlo aMtomuhuttapamANo / 108. saMpAhi dopahaM pave. bucade-purisavedodaeNa seDhimArUDho aNiyaTTikaraNapaDhamasamayappahuDi doNhaM pavesago hoto gacchada jAva purisavedapaDhamahidI aNAvaliyapaviThThA ti; natto paramekisse pavesagattadaMsaNAdo / eso ca kAlo [ aMtomuhuttapamANo] / 109. saMpahi caduehaM pavesaga0 buccade--apuvakaraNapaviThThammi khINovasaMta daMsaNamohaNIyapamattApamattasaMjadesa ca bhaya-duguMdANamudaeNa viNA avaTThANakAlo sanyuskRsso cauNhaM pavesagassa ukassakAlo hoi / so ghuNa aMtomuhatta metto| evaM paMcaehaM chahaM .............................. ...... - . .. . . .... ... .... jugupsAke praviSTa ho jAne para vivakSita padakA jaghanya kAla eka samayamAtra prApta ho gyaa| isI prakAra zeSa padAphA bhI jaghanya kAla vicArakara jAna lenA cAhie, kyoMki una saba padoma prakRtike pagavarnana, guNasthAnake pagavarnana aura maraNake dvArA yathAsambhava eka samaya kAlake upalabdha hone meM pratiSedha nahIM hai| aba inake utkRSTa kAlakA kathana karaneke lie AgekA sUtra AyA hai * utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| 107. vaha kaise ? sarva prathama eka prakRti ke pravezakakA kahate hai -strIveda aura napuMsakaveda ke udayase napakaNi para car3he hue jIvake vedakI prathama sthitike udayAvalike bhItara praviSTa hone para vaha eka prakRtikA pravezaka hotA hai| usake bAda vaha sUkSmasAmparAyake eka samaya adhika zrAvalike antima samayake zeSa rahane taka eka prakRtikA pravezaka rahatA hai aura yaha kAla annamuhUrtapramANa hai| 108. aya do prakRttiyoM ke pravezakakA kahate haiM--puruSavedake udayase zreNipara car3hA huA jIya aniyunikaraNake prathA samayase lekara do prakRtiyoM kA pravezaka hokara puruSavedakI prathama sthitike udayAcalimeM praviSTa honeke pUrva taka vo prakRtiyoMkA pravezaka rahA, kyoMki usake bAda eka prakRtikA pravezaka dekhA jAtA hai aura yaha kAla antamuhartapramANa hai| 6106. aba cAra prakRtiyoMke pravezakakA kAla kahate haiM-jo jIva apUrvakaraNameM praviSTa huA hai aise jIvake tathA jinhoMne darzanamAhanIyakA kSaya yA upazama kiyA hai aise pramattasaMyata aura apramattasaMyata jIvoMke bhaya aura jugupsAke binA jo sarvotkRSTa avasthAnakAla hai vaha cAra prakRtiyoMke pravezakakA utkRSTa kAla hai jo ki antarmuhUrtapramANa hai| isIprakAra pA~ca, chaha, _ ( Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsa hide kasAya pAhuDe sapta haM [ vedago 7 haM ca pavesagassa ukassakAlAgugamo kAyavvo, bhaya-durguchAramudaya kAlaM morA esa esa skaoNlarsa vinikSitagarI mahArAja Fruer | evaM caivaM vahaM dasahaM pi ukkassa kAlo agaMtavyo / pAri bhaya - dugudANamaeNadarassAraNudayakAlo NavaNhaM kAyavvo / donhaM pi udayakAlo dasa ehamagaMtacco ti / evamoveNa kAlAgamo samatto / AdeseNa masatie zrodhabhaMgo sesasavvAIsa appappaNI padAsaM jaha0 eyasamao, ukka0 aMto0 / evaM jAva 0 / 1 * egajIveNa aMtaraM / 110. eto egajIva cisayamaMtaraM vattaissAmo ti zrahiyAraparAmarasavakamedaM / * ekisse dohaM ca paraM payar3INaM pavesagaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi 111. sugamaM * jahaNaNeNa aMtomuhuttaM / 6 112. taM jahA - ekisse tAva uccade - suhumasAMparAiyoM ekisse pavesago lohasaMjala paDhamaDidIe avaliyapaviGkAe apavesago hodUAMtarido tado uvasaMtaddhaM bolAviya pariSadamANa sumasAMparAiyapaDhamasamae ekisse pavesago jAdo / laddhamekisse pavesagassa jaharaNaMtaramaMtomuhuttametaM / evaM donhaM pavesagassa vi vattavyaM / sAta aura ATha prakRtiyoMke pravezaka ke utkRSTa kAlakA anugama karanA cAhie, kyoMki bhaya aura jugupsA udayakAlako chor3akara anyake inakA utkRSTa kAla nahIM upalabdha hotA / tathA isIprakAra nau aura dasa prakRtiyoMke pravezakakA utkRSTa kAla jAna lenA caahie| kintu itanI vizepatA hai ki bhaya aura jugupsAmeMse zranyatarakA jo anudayakAla hai vaha nau prakRtiyoMke pravezakakA utkRSTa kAla karanA cAhie aura donoM prakRtiyoMkA jo udaya kAla hai vaha dasa prakRtiyoM ke pravezukakA jAnanA cAhie / isaprakAra oghase kAlAnugama samApta huA / Adeza se manuSyatrika meM oke sAmAna bhaMga hai| zeSa saba mArgaNAoM meM apane-apane padoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai / isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / * eka jIvakI apekSA antara | $ 110. Age eka jIva viSayaka antarako batalAte haiM / isaprakAra adhikArakA parAmarza karanevAlA yaha vacana hai 1 * eka, do aura cAra prakRtiyoMke pravezakakA antarakAla kitanA hai ? $ 111. yaha sUtra sugama hai / * jaghanya antarakAla antarmuhUrta hai / $ 112 yathA - sarvaprathama eka prakRtikA antara kahate haiM - eka prakRtikA pravezaka eka sUkSmasAmparAyika jIva lobhasaMjvalanakI prathama sthitike udadyAvalimeM praviSTa hone para usakA vezaka hokara antara kiyaa| usake bAda upazAntakapAya guNasthAnake kAlako vitA kara girate samaya vaha punaH sUkSmasAmparAya ke prathama samaya meM eka prakRtikA pravezaka ho gyaa| isaprakAra eka prakRtike pravezakakA jaghanya antara antarmuhUrta prApta ho gyaa| isIprakAra do prakRtiyoM ke Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArgadarzaka:- AcArya R] udI rAyabara 61 riekisse pavesagakAlo pavesagakAlo ca tadaMtaraM hoNa puNo odaramANeNa mma vedo prakaTTido tamma aMtarasamatI hodi / evaM caurahaM pavesagassa vi / Navari do pavesagakAlo ekisse pavesagakAlo apavesagakAlo ca tadaMtaraM hoNa puNo modarANA puSyakaraNapaDhamasamae bhaya-duguMDAo agadI remANassa payadaMtara parisamatI hodi savvaM / adhavA strIyo vasaMtadaMsaNa mohamattApamattA puntrakaraNANamaNNadaraguNaDDANe apa-durgAdAhi viNA cattAri udIremANassa bhaya- dugudAya maNNadarapaveseNaMtaridassa puNo hRdayavocchedeNa laddhamaMtaraM kAyavvaM / * ukasseva uvaDapoggalapariyahaM / $ 113. kudo ? zraddhapoggalapariyaTTAdisamae paDhamasammattaM ghettUNa savvalahumuvasamaseDimAruhiya heDA daramANo apyappaNI dvANe Adi kAdarzatariya desuddhapomgalapariyametakAlaM paribhamiya dhovAvasese saMsAre puNo vi sammatamuppAdaya khavagasehimArohaNa paDiladdhata bhAvammi tadubalIdo / * paMcarahaM haM satta pahaM payaDINaM pavesagaMtaraM kevaciraM kAlAdo hoi ? 114. sugamaM / N. praveza kA bhI jaghanya antara kahanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki eka prakRtike pravezakakA kAla aura pravezakakA kAla usakA antara hokara punaH utarate hue jahA~ vedakA apakarSaNa karatA hai vahA~ jAkara usake antara kI samApti hotI hai| isIprakAra cAra prakRtiyoMke pravezakakA bhI jaghanya antara kahanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki do prakRtiyoMke pravezakakA kAla eka prakRtike pravezakakA kAla aura pravezakakA kAla usakA antara hokara punaH utarate hue apUrvakaraNa ke prathama samaya meM bhaya aura jugupsA kI udIraNA nahIM karanevAle jIvake prakRta padake antara kI parisamApti hotI hai aisA yahA~ kahanA cAhie / athavA jisane darzanamohanIyakA kSaya yA upazama kiyA hai aise jIvake pramattasaMyata, apramattasaMyata aura apUrvakaraNa guNasthAnoM meM se kisI eka guNasthAna meM bhaya aura jugupsAke vinA cAra prakRtiyoMkI udIraNA karanevAle jIvake bhaya aura jugupsAmeM se kisI eka prakRtike praveza dvArA antara karAkara punaH una donoM prakRtiyoMkI udayavyucchittike dvArA antarako samAptakara usakA antara prApta karanA caahie| * utkRSTa antara upArdhaSudgalaparivartanapramANa hai / 1913. kyoMki ardhapulaparivartana kAla ke prathama samaya meM prathama samyaktvako grahaNa kara aura atizIghra upazamazreNipara ArohaNakara nIce utarate hue apane-apane sthAnameM ukta padoMkA prArambha kara tathA usake bAda unakA antarakara kucha kama ardhapulaparivartana kAlataka paribhramaNa kara saMsArameM rahanekA kucha kAla zeSa rahane para phira bhI samyaktvako utpanna kara kSapakazreNi para zrArohaNa karanese usa usa padake prApta honepara ukta padakA antarakAla prApta ho jAtA hai / * pA~ca, chaha aura sAta prakRtiyoMke pravezakakA antarakAla kitanA hai ? 114. yaha sUtra sugama hai| Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ vedago * jahaNeNAdhisamobhAcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja 6115. paMcaehaM pavesagassa tAva bucade / taM jahA--khaiyasammAiTThI ucasamasammAiTTI vA saMjado bhaeNa saha paMca udIremANo vido, tassa bhayakAlo egasamao asthi tti duguMchAe pavesago jAdo / tattha chaehamudIraNahANeyeka samayamaMtariya vidiyasamae bhayavocchedeNa puNo vi paMcaehaM pavesago jAdo / laddhamaMtaraM jahaNNado eyasamayamettaM / adhavA eso veva paMcame pavesago saMjado bhayavocchedeNegasamayaM cauNhaM pavesago hodUrNatariya puNo vidiyasamae duguMchApaveseNa paMcaeha pavesago jAdo / laddhamegasamayamettaM jahaNaMtaraM / 116. saMpahi kaNhaM yace. bucade-laehamudIrago hodUNa dvivedagasammAiTThI saMjadarasa bhayavocchedeNegasamayamaMtaridasma puNo vi se kAle duguMchodaeNa pariNadassa laddhamaMtaraM hoi / adhavA tasseva chappavesagassa bhayakAlo egasamayo asthi ti dugaMchAgameNaMtaridassa se kAle bhayavocchedeNa laddhamaMtaraM kAyavvaM / upasama-khaiyasammAidvisaMjadAsaMjadassa vi evaM cetra dohi payArehi jahaNNaMtaramedaM vattavyaM / 6 117. saMpahi sanaNhaM pavesaga0 uccade---vedagasammAivisaMjadAsajadassa tAva * jaghanya antara eka samaya hai| 5 '15. sarvaprathama pA~ca prakRtiyoMke pravezakakA antarakAla kahate haiN| yathA-sAyikasamyagdRSTi yA upazamasamyagdRSTi jo saMyata jIva bhayake sAtha pA~ca prakRtiyoMkI udIraNA karatA huA sthita hai usake bhayakI udIraNAkA eka samaya kAla zeSa rahA ki vaha jugupsAkA pravezaka ho gyaa| vahA~ chaha prakRtika udIraNAsthAnake dvArA eka samaya taka usakA antara karake dUsare samayameM bhayakI udayavyucchittike dvArA phirase pA~ca prakRtiyoM kA pravezaka ho gyaa| isa prakAra pA~ca prakRtiyoMke pravezakakA jaghanya antara eka samayamAtra prApta ho gyaa| athavA yahI pA~ca prakRtiyoM kA pravezaka saMyata jIva bhayakI udayavyucchittidvArA eka samaya taka cAra prakRtiyoMkA pravezaka hokara usa dvArA usakA antara karake punaH dUsare samaya jugupsAke pravezadvArA pA~ca prakRtiyokA pravezaka ho gyaa| isa prakAra pA~ca prakRtiyoMke pravezakakA jaghanya antara eka samaya prApta ho gyaa| 6 116. aba chaha prakRtiyoMke pravezakakA antarakAla kahate haiM-chaha prakRtiyoM kI udAraNA karanevAle jisa vedakasamyagdRSTi saMyata jIvane bhayakI nyujinchatti kara eka samayake lie usakA antara kiyA, usake phirase tadanantara samayameM jugupsAke jadayase pariNata honepara chaha prakRtiyoM ke pravezakakA eka samaya jaghanya antara prApta hotA hai / athavA chaha prakRtiyoM ke pravezaka usI jIvake bhayakA eka samaya kAla zeSa hai, ki usa jIyane jugupsAke pravezadvArA usakA antara kiyA tathA tadanantara samayameM bhayakI udayavyucitti dvArA vaha punaH chaha prakRtiyoM kA pravezaka ho gyaa| isa prakAra bhI isakA eka samaya jaghanya antara prApta karanA cAhie / upazamasamyagdRSTi yA kSAyikasamyagdRSTi saMyatAsaMyata jIvake bhI isIprakAra do prakArase isa padakA yaha jaghanya antara kahanA caahie| 6 117, aba sAta prakRtiyoMke pravezakakA antarakAla kahate haiM--vedakasamyagdRSTi saMyatA Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArgadarzaka:- AcArya zrI savidhisAgara jI / eNAiMgaddAraparUvA yaha maNidavihANeNa payadajahaetarANugamo kAyavyo / adhavA khINovasaMtadasaNaauraNIyassa asaMjadasammAidvissa sattaNDaM jahaehatara bhaya-duguMchApro assiUraNa pubbutteNeva sANeNANugaMtacvaM / 0 uparaseNa uvaDhapoggalapariyahUM / 118. kudo ? addhapoggalapariyAdisamae paDhamasammattagaharaNapucvaM tiNhamedesi samApaM jahAsaMbhavamappaNo visae ukassaMtarAviroheNAdi kAdUrNatariya miccha gaMtUNa cUNamaddhapoggalapariyaTTa pariyaTTidRNa thobAbasese saMsAre puNo vi sammattapaDilaMbheNa hivAetabbhAvammi taduvalaMbhAdo / aTThaNhaM NavaNhaM payaDINaM pavesargataraM kevaciraM kAlAdo hodi / 6119. sugama jahapaNeNa eysmjho| 6 120. taM kadhaM ? asaMjado vedagasammAiTI aguNiM pavesago bhayakAlo egasamayoM asthi tti duguMlodaeNa pariNado tatthegasamayamaMtariya puNo vi tadaNaMtarasamae bhayavocchedeNaTTAhaM pasago jAho / laddhamaMtaraM / adhayA eso ceva bhayavocchedeNegasamayaM satapasago hodaNaMtariya se kAle duguMchodaeNa ladbhUmaMtaraM karedi ti varavyaM / evaM saMyata jIvake jisaprakAra chaSTra prakRtiyoMke pravezakakA jaghanya antara kahA hai. usIprakAra prakRta padake jaznya antarakA anugama karanA caahie| athavA jisane darzanamohanIya karmakA kSaya yA upazama kiyA hai aise asaMyatasamyamdRSTi jIvake sAta prakRtiyoMke pravezakakA jaghanya antara bhaya maura jugupsAkA Azrayakara pUrvokta vidhise hI jAnanA cAhie / * uskRSTa antara upApudgalaparivartanapramANa hai / 198. kyoMki ardhapudgalaparivartanatramANa kAlake prathama samayameM prathama samyaktvake grahaNapUrvaka ina tIna sthAnoMkA yathAsambhava apane viSayameM utkRSTa antarake avirodharUpase prArambha karake aura antara karake anantara mithyAtvameM jAkara kucha kama ardhapudgalaparivartana kAlataka parivartana karake saMsArake stoka zeSa rahane para punaH samyaktvakI prApti ke sAtha una sthAnoM ke prApta hone para unakA antara upalabdha hotA hai| * ATha aura nau prakRtiyoM ke pravezakakA antara kitanA hai| 116. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya antara eka samaya hai| 6520. vaha kaise koI eka ATha prakRtiyoM kA pravezaka asaMyata vedakasamyagdRSTi jIva bhayakI udIraNAmeM eka samaya kAla bacA hai ki vaha jugupsAke udyase pariNata hogayA aura vahA~ eka samaya taka usakA antara karake phirase tadantara samayameM bhayakI udayavyucchitti karake pATha prakRtiyAMkA pravezaka ho gayA / isaprakAra pATha prakRtiyoMke pravezakakA eka samaya antara prApta huaa| athavA yaha jIva bhayakI udayavyucchici karake eka samaya taka sAta prakRtiyoMkA Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArgadarzaka :- AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja jayadhavalAsahide kasAyapAhuse [bedago va sammAmi0-sAsaNasambhAiTThIsu vi aTTaNhaM jahaNNaMtaraM jANiya jojeyavvaM / saMpahi NavaNhaM micchAidvimhi evaM ceva bhaya-duguMlAvalaMbaNeNa jahANaMtaramedamaNugaMtavyaM / OM usaNa puvvakA dai F121. taM jahA-eko maNusso vedagasammAiTTI gambhAdiaduvassANamuvari aTThaNhamAdi kAduNa raNavapavesago hoduurnnNtrido| tado visehi pUriya saMjamaM ghettaNa punyakoDi savvamaMtariya kameNa kAlaM kAdRNa devesukvaNraNo tassa aMtomuhutte bolINe bhaya-durgulANamaNNadaramudIramANassa laddhamaMtaraM hoi / evamaMtomuttambhahiyaahavassehi UNiyA pucakoDI aTThaNhaM paveukkassaMtara hoi / saMpahi evaNhaM pavesagassa bhaNNamANe aTThAvIsasaMtakammiyamicyAidvissa puvyakoDAuasammucchimatirikkhesuppanjiya chahiM paJjanIhiM paJjattayadabhAtreNa vissaMtassa tattheva raNavaNhamAdi kAdRNaMtaridassa sabyavisuddhIe paDivaNNasammattasahidasaMjamAsaMjamassa desUNapurakoDimaMtariya bhavAvasANe devesuppaNNassa aMtomuhutte gade lamaMtaraM hoi ti vattavyaM / 8 dasarAhaM payaDINaM pavegassa aMtara kevacirakAlAdo hodi ? pravezaka hokara aura usakA antara karake anantara samayameM jugupsAke udayase antarako prApta karatA hai. aisA kahanA caahie| isIprakAra samyagmidhyAdRSTi aura sAsAdanasamyagdRSTi jIvoMmeM bhI zrATa prakRtiyoMke pravezakakA jaghanya antara jAnakara usakI yojanA karanI caahie| tathA nau prakRtiyoMke pravezakakA mithyAhaSTi guragrasthAnameM isIprakAra bhaya aura jugupsAke avalambanase yaha jaghanya antara jAna lenA caahie| * utkRSTa antara kucha kama eka pUrvakoTi hai| 6 121. yathA-eka manuSya bedakasamyagdRSTi jIvane garbhase lekara pATha varSake bAda ATha prakRtiyA~dI udIraNAkA prArambha karake anantara nau prakRtiyoMkA pravezaka hokara usakA antara kiyaa| anantara vizuddhiko pUrNa karake aura saMyamako grahaNa kara pUre pUrvakoTi kAlakA antara dekara kamase yaha marA aura deva ho gyaa| phira usake antarmuhUrta kAla jAne para bhaya aura jugupsA inameMse kisI ekakI udIraNA karane para ATha prakRtiyoM ke pravezakakA antara prApta ho jAtA hai| isaprakAra antarmuhUrta adhika ATha varSa kama eka pUrvakodipramANa pATha prakRtiyoMke pravezakakA utkRSTa antara hotA hai| aba nau prakRtiyoMke pravezakakA utkRSTa antara kahane para jo aTThAIsa praRtiyoMkI sattAvAlA mithyA dRSTi jIva pUrvakoTikI zrAyuvAle sammUchima tiryazcoM meM utpanna huzrA aura jisane chaha paryAptayoMse paryApta hokara lasarUpase vinAma kiyaa| punaH vahIM para nau prakRtiyoMke pravezakA prArambha karake antara kiyA / phira sarvavizuddhike sAtha samyaktvasahita saMyamAsaMyamako prApta kara kucha kama eka pUrvakoTikAlakA antara dekara bhavake antameM devoMmeM utpanna huaa| usake vahA~ para antamuhRta kAla jAne para ukta padakA antara prApta ho jAtA hai aisA yahA~ para kahanA caahie| * dasa prakRtiyoMke pravezakakA antarakAla kitanA hai ? Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarapaSidIraNAe [riNayogadAra parUvaNA Jiu 6122. sugamamedaM pucchAsutaM / japaNeaMtomuttaM / 6123. kudo ? dasa ehamudIragassa bhayacocchedeNa sadhvajahaNamaMto mRduttamaNasidapadeNaMtaridassa tadubalaM bhAdo / * ukasse chAvaTTisAgarovamAthi sAdireyANi / 6124. taM jahA -- eko micchAhaDI dasahaM pavesagovidapadeto muhutasaMtariya tado sammataM gheNa bechAbaDisAgaromANi paribhamiya puNo micchataM gaMtaNaMtomuroNa dasarahaM pavesago jAdo / tassa laddhamaMtaraM hoI / evamogheNa sabdhesimudIraNADANANamaMtara parUvaNA kayA / 6125. saMpachi yAdesaparUvaNamuccAraNANugamamettha tassAma / taM jahA-- aMtarApugameNa duviho giddeso - zragheNa Ahesesa ya / oSeNa dasa ehamudIra0 jaha0 'morgadarzaka AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja aMto40, ukka0 belA DisAgarotramAthi deNANi / eva0 a0 jaha0 eyasamai zrI, ukR0 puNyakoDI deNA / sata-paMca0 jaha0 eyasamao, uka0 ucaDhapoggalapariyahaM / cadurA dohame kisse udIra0 jaha0 aMtomu0, ukka0 upoggalapariya | / 6126. deseNa rahaya0 dasa0 haM jaha0 aMtotaM matta0 jaha0 $ 122. yaha pracchAsth sugama hai * jaghanya antara antarmuhUrta hai / 193. kyoMki jo dasa prakRtiyoM kA udIraka jIva maya kI vyucchitti ke sAtha sabase jaghanya antarmuhUrta kAlataka arpita padake dvArA usakA antara karatA hai usake ukta padakA ukta antarakAla upalabdha hotA hai * utkRSTa antara sAdhika do chayAsaTha sAgarapramANa haiM | 124. yathA -- kisI eka dasa prakRtiyoMke pravezaka midhyAdRSTi jIvane arpita padake dvArA antarmuhUrta phAlata usakA antara kiyaa| phira samyaktvako grahaNa kara aura do chayAsaTha sAgara kAlataka garibhramaNakara punaH midhyAtvameM jAkara antarmuhUrta meM jo dasa prakRtiyoM kA pravezaka ho gayA usake ukta kAlapramANa utkRSTa antara prApta hotA hai| isaprakAra se saba udIraNAsthAnoMke antarakI prarUpaNA kii| 6 125. aba AdezakA kathana karaneke lie yahA~ para uccAraNAkA anugama karake batalAte haiM / yathA - antarAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai - zrova aura Adeza / zraghase dasa prakRtiyoM ke udIrakakA jaghanya antara antarmuhUrta hai, aura utkRSTa antara kucha kama do pAsaTha sAgara hai| nau aura ATha prakRtiyoM ke pravezakakA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara kucha kama eka pUrvakoTi hai / sAta, chaha aura pA~ca prakRtiyoMke udIrakakA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara upArthapulaparivartanapramANa hai / cAra, do aura eka prakRtike udIrakakA jaghanya antara antarmuhUrta hai aura utkRSTa antara upArdhapulaparivartanapramANa hai / 3 126 Adeza nArakiyoM meM dasa aura chaha prakRtiyoMke udIrakakA jaghanya antara Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ vedago eyasa0, ukka0 savvesiM tetIsaM sAgarovamANi dekhaNANi / Nava0 a0 jaha0 esa0 ukka0 aMtomu0 / evaM saccaraiya0 / vari sagaTTidI dekhaNA / 9 127. tirikkhesu dasarahaM jaha0 aMtImu0, ukka0 tithiNa paliMdo mANi deNANi ! eva0 jaha0 eyasa0, ukka0 puJcakoDI dekhaNA / zraDDU0 jaha0 eyasa0, antarmuhUrta hai, sAta prakRtiyoMke udIrakakA jaghanya antara eka samaya hai aura sabakA utkRSTa antara kucha kama tetIsa sAgara hai| nau aura ATha prakRtiyoMke udIrakakA jaghanya antara eka samaya haiM aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai / isIprakAra satra nArakiyoM meM jAnanA cAhie | itanI vizeSatA hai ki apanI apanI sthiti kahanI caahie| vizeSArtha - zraghase dasa, nau, ATha aura sAta prakRtiyoM ke udIrakA jo jaghanya antarakAla ghaTita pati karake batulA yA sucimA vaha ghaTita kara lenA caahie| usase isameM koI vizeSatA nahIM hai, isalie yahA~ para usakA alaga se khulAsA nahIM kiyA hai| raha yA mAtra chaha prakRtiyoMke pravezaka ke jaghanya antara kAlakA khulAsA, so jo upazamasamyagdRSTi yA tAki samyagdRSTi jIva bhaya aura jugupsAkA anudIraka hokara chaha prakRtiyoMkA udIraka hotA hai, vaha bhaya aura juelAkI udIraNA dvArA isakA antara karake punaH kamase kama anta muhUrta ke bAda hI unakA anudIraka hokara isa sthAnako prApta kara sakatA hai| yahI kAraNa hai ki nArakiyoM meM chaha prakRtiyoMke udIrakakA jaghanya antara antarmuhUrta kahA hai| yaha to saba padoM ke jaghanya antarakAlakA vicAra hai| utkRSTa antarakAlakA khulAsA isa prakAra hai- jo nArakI ree prArambha aura antameM dasa prakRtiyoM kA udIraka hokara madhyameM kucha kama tetIsa sAgara kAlaka samyagdRSTi ho dasa prakRtiyoMkA anudIraka banA rahatA hai usake dasa prakRtiyoMke udIrakakA utkRSTa antarakAla kucha kama tetIsa sAgara prApta honese tatpramANa kahA haiM tathA jo nArakI jIva rah prArambha aura antameM samyagdRSTi hokara sAta aura chaha prakRtiyoMkA udIraka hotA hai aura madhya meM kucha kama tetIsa sAgara kAla taka midhyAdRSTi banA rahatA hai usake chaha aura sAta prakRtiyoMke udIrakakA utkRSTa antarakAla kucha kama tetIsa sAgara prApta honese tatpramANa kahA hai / aba rahA nau aura ATha prakRtiyoM ke udIrakake utkRSTa antarakAlakA vicAra so inakA utkRSTa antarakAla antarmuhUrta se adhika nahIM prApta ho sakatA, kyoMki jo mithyAdRSTi yA vedakasamyadRSTi nArakI hai usake ATha aura nau prakRtiyoM ke udIrakakA utkaTa antara antarmuhUrta se adhika nahIM prApta hotA aura jo upazamasamyagdaSTi haiM usakA usake sAtha rahanekA kAla hI antarmuhUrta hai, isalie nArakiyoMmeM nau aura ATha prakRtiyoMke udIrakakA utkRSTa antarakAla antarmuhUrta kahA hai / yaha ca prarUpaNa haiM jo sAtaveM narakameM avikala bana jAtI hai, isalie isa prarUparAko to sAtaveM naraka meM isI prakAra jAnanA caahie| mAtra anya narakoMroM jaghanya antara to oSa prarUpaNA ke samAna prApta hone meM koI bAdhA nahIM hai| hA~ dasa, sAta aura chaha prakRtiyoM ke udIrakakA utkRSTa antara prodhake samAna nahIM banatA / so usakA kAraNa kevala usa usa narakakI bhavasthiti hai jisakI sUcanA mUlameM ko hI hai| 6127. tiryoM meM dasa prakRtiyoMke udIrakakA jaghanya antara antarmuhUrta hai aura utkRSTa antara kucha kama tIna palya hai| nau prakRtiyoM ke udIrakakA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara kucha kama eka pUrvakoTi hai / ATha prakRtiyoMke udIrakakA jaghanya antara eka samaya Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArgadarzaka :- AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja ] uttarapayaDiudIraNAe aNiyogaddAraparUvaNA kara aMtomu0 / satta0 charAhaM jaha0 eyasa0, paMca0 jaha. aMtomu0, ukka0 snvesipogglpriy| 128. paMciMdiyatirikkhatie dasa0 Nava0 aDha0 tirikkhoghaM / satta0 cha0 are eyasa0, ukka0 tiNi palido0 puvkoddissudhttennbbhhiyaanni| paMca0 jaharaNuka0 aMtomuH / aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai| sAta aura chaha prakRtiyoMke udIrakakA jaghanya antara kA samaya hai, pA~ca prakRtiyoMke udIrakakA jaghanya antara antarmuhUrta hai aura sabakA utkRSTa antara upApudala parivartanapramANa hai| vizepArtha-tiryanoM meM samyagdRSTikA utkRSTa kAla kucha kama tIna palya prApta honese inameM isa prakRtiyoMke udorakakA utkRSTa antara ukta kAla pramANa kahA hai / inameM saMyamAsaMyamakA utkRSTa J. kAla kucha kama eka pUrvakoTi honese nau prakRkiyoMke udIrakakA utkRSTa antarakAla ukta kAlapramANa kahA hai, kyoMki saMyamAsaMyama jIvake nau prakRtiyoMkI udIraNA sambhava nahIM hai| kintu tiryaJcoMmeM ATha prakRtiyoMkI udIraNAkA utkRSTa antara antarmuhUrtase adhika nahIM bana sakatA yaha spaSTa hI hai, isalie inameM ukta prakRtiyoMke uddIrakako uskRSTa antarakAla antarmuhUrta kahA hai| yaha sambhava hai ki koI tiryAca upArtha pudgalaparivartana kAlake prArambhameM aura antameM sAta, chaha aura pA~ca prakRtiyoMkI udIraNA kare aura madhyake kAla mithyAdRSTi banA rahakara inakA amudIraka rahe yaha bhI sambhava hai, isalie inake tIna sthAnoM ke udIrakakA utkRSTa antara kucha kama upArtha pudgala parivartana pramANa kahA hai / yahA~ para dasa Adi anya saba sthAnoMke udIrakakA jo jaghanya antara batalAyA hai vaha ogha ke samAna honese usakA A~dhanarUpaNAmeM khulAsA kara hI Aye haiM, isalie ise vahA~se jAna lenA cAhie / mAtra niryazvAmeM pA~ca prakRtiyoMkA udIraka aisA upazamasamyagdRSTi saMyamAsaMyamaguNasthAnabAlA jItra hI ho sakatA hai, jo bhaya aura jugupsAkI udAraNA nahIM kara rahA hai| cUMki isa jIvako bhaya yA jugAsAkA udIraka hokara tadanantara punaH pA~ca prakRtiyoMkA udIraka hone ke lie kamase kama antarmuhUrta kAla lagatA hai| yahI kAraNa hai, ki yahA~ para pA~ca prakRtiyoM ke udIrakakA jaghanya antara antamuhUrta kahA hai| 6128, paJcandriya tiryacatrikameM dasa, nau aura ATha prakRtiyoMke udIrakakA bhaMga sAmAnya tisaMJcoMke samAna hai| sAta aura chaha prakRtiyoMke udIrakakA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara pUrvakoTipRthaktva adhika tIna palya hai| pA~ca prakRttiyoM ke udIrakakA jaghanya aura utkRSTa antara antarmuharta hai| vizeSArtha--pazcedriya tiryacatrikakI utkRSTa kAyasthiti pUrvakoTipRthaktva apika tIna palya yatalAI hai, isaliye yahA~ para sAta aura chaha prakRtiyoMke udIrakakA utkRSTa antara ukta kAlapramANa bana jAnese vaha tatpramANa kahA hai| tathA ukta tIna prakArake tiryaJcoMmeM apanI apanI paryAyake rahate hue pA~ca prakRtiyoMke udIrakakA antara upazamasamyaktva sahita saMyamAsaMyamake kAlako dhyAnameM rakhakara prApta kiyA jA sakatA hai aura ukta tInoM prakArake niyakoMmeMse kisI eka tiryazvakI kAyasthitike bhItara do bAra upazamasamyaktvakA prApta honA sambhava nahIM hai, isalie yahA~ para ukta tiyaJcoMmeM pA~ca prakRtiyoMke udIrakakA jaghanya aura utkRSTa antara antarmuhUrta kahA hai| zeSa kathana sugama hai / Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalA sahide kasAyapAhuDe 3 129. paMci0tirikkhaapA0-mAsayapatra 0 aMtonu0 | Nava 0 jaha0 esa0 uka0 to 0 / } mArgadarzaka : $ 130 maNaspatie dUsaha jaha0 aMtomu0, ukka0 tiriya palido 0 AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja dasrNANi / NavaH aDDa0 jaha0 eyasa0, ukka0 puvvakoDI devaNA / satta0 cha0 jaha0 eyasa0, uka0 tiriNa palido0 puthvako DipudhateyamahiyApi paMca0 jaha0 eyasa0, ukka pujnako Dipudha0 / cadurahaM dohame kisse 0 jaha0 aMtosu0, ukka0 putrako Dipudha 0 / 2 68 [ vedago 7 dasa0 aTTha0 jaha0 uka0 126. paJcendriya tiryaJca aparyAptaka aura manuSya aparyAptaka jIvoM meM dasa aura ATha prakRtiyoMke udIraka jAMbakA jaghanya aura utkRSTa antara antarmuhUrta haiN| nau prakRtiyoMke udIraka jIvakA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai / vizeSArtha -- dasa prakRtiyoMke udIraka ukta jIvoM ko unake anudIraka hokara punaH udIra hone meM antarmuhUrta kAla lagatA hai / yahA~ yahI niyama ATha prakRtiyoMke udIrakoM ke viSaya meM bhI jAna lenA cAhie, isalie to ina donoM prakArake jIvomeM dasa aura pATha prakRtiyoMke udIrakakA jaghanya aura utkRSTa antara antarmuhUrta kahA hai| para nau prakRtiyoMke udIrakoMke lie aisI bAta nahIM hai, kyoMki bhayake sAtha jo nI prakRtiyoMkI udIraNA kara rahA hai usake bhayakI udayavyucchitti hone para eka samaya ke antara se jugupsA kI udIraNA hone lage yaha sambhava hai, isalie to yahA~ para nau prakRtiyoMke udIrakakA jaghanya antara eka samaya kahA hai aura bhaya ke sAtha nau prakRtiyoMkA udIraka ukta jIva usakI udayavyucchitti karake antarmuhUrta ke bAda jugupsAkA udIraka ho yaha bhI sambhava hai, isalie nau prakRtiyoMke udIrakakA utkRSTa antara antarmuhUrta kahA hai / $ 130. manuSyatrika meM isa prakRtiyoMke udIrakakA jaghanya antara antarmuhUrta hai aura utkRSTa antara kucha kama tIna palya haiN| nau aura ATha prakRtiyoMke udIrakakA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara kucha kama eka pUrvakoTi hai| sAta aura chaha prakRtiyoMke udIrakakA jaghanya antara eka samaya haiM aura utkRSTa antara pUrvakoTipRthaktva adhika tIna palya hai| pA~ca prakRtiyoMke udIrakakA jaghanya antara eka samaya haiM aura utkRSTa antara pUrvakoTiprathaktvapramANa hai / cAra, do aura eka prakRti ke udIrakakA jaghanya antara antarmuhUrta haiM aura utkRSTa antara pUrvakoTipRthaktva pramANa hai / vizeSArtha - dasa zrAdi prakRtiyoMke udIrakakA jaghanya antara jisa prakAra zroghameM ghaTita karake batalA Aye haiM usIprakAra yahA~ para ghaTita kara lenA caahie| mAtra utkRSTa antara manuSyatrikI kAya sthiti aura anya vizeSatAoMko dhyAna meM rakha kara ghaTita karanA caahie| yathAisa prakRtiyoMkA udoraka mithyAdRSTi hI hotA hai, isalie ina prakRtiyoMke udIrakakA utkRSTa antarakAla kucha kama tIna palya hI prApta hogA, kyoMki jisane uttama bhogabhUmike prArambha aura antameM dasa prakRtiyoMkI udIraNA kI aura madhya meM samyagdRSTi raha kara inakA anudIraka rahA usake yaha antarakAla bana jAtA hai / yuktise vicAra karane para isase adhika antarakAla nahIM banatA, kyoMki kRtakRtyavedaka samyagdRSTi manuSyako chor3a kara anya vedakasamyagdRSTi manuSyakA mara kara manuSyoM utpanna honA sambhava nahIM haiM aura anyatra midhyAdRSTi rahate hue isa padakA utkRSTa antara antarmuhUrta hI prApta hotA hai| nau aura ATha prakRtiyoMke udIrakakA utkRSTa antara kucha Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarapayaDijadIrayAe aNiyogadAraparUvaNA 131. devesu dasa0 cha0 jaha0 aMtImu0, satta0 jaha0 eyasa0, uka0 savvesivittIsasAgaro0 deraNANi / Nava0 aTTha. jaha0 eyasa0, ukka. aMtosu0 / evaM bhavaNAdi jAva gavagevajA ti| egavaridarzamavidA mAtrA azudinAdi jasAhAtti zava cha0 jahaNamukka0 aMtomu0 / aTTa* satta0 jaha0 egasa0, uka * aMtomu0 / evaM jAvaH / ___ NANAjIvehi bhNgvicyo| kama eka pUrvakoTi zrodhagrarUpaNAmeM ghaTita karake batalAyA hI hai| usIprakAra yahA~ para bhI ghaTita kara lenA caahie| anya vizeSatA nahIM honese alagase khulAsA nahIM kiyaa| sAta aura chaha prakRtiyoMkA udIraka koI upazamasamyagdRSTi manuSya mithyAtvameM gayA aura pUrvakoTipRthaktva adhika tIna palya kAla taka vaha usake sAtha rahA / phira antameM usane upazamasamyaktvapUrvaka ina padoMko punaH prApta kiyA yaha sambhava hai, isalie yahA~ para ina do padoMke udIrakakA utkRSTa antara pUrvakoTipRthaktva adhika tIna palya kahA hai| pA~ca prakRtiyoMkA udIraka saMyamAsaMyamI yA saMyamI hI hotA hai, aura manuSya paryAyake rahate hue saMyamAsaMyama yA saMyamakA utkRSTa antara pUrvakoTipRthaktvase adhika nahIM prApta hotaa| yahI kAraNa hai ki pA~ca prakRtiyoMke udIrakakA utkRSTa antara ukta kAlapramANa kahA hai| para itanI vizeSatA hai ki saMyamAsaMyamameM utkRSTa antarake lie prathama bAra upazama samyagdarzanake sAtha saMyamAsaMyama grahaNa karAnA cAhie aura dUsarI bAra jJAyika samyaktvake sAtha saMthamAsaMyama grahaNa karAnA caahie| cAra, do aura eka prakRtike udIrakakA utkRSTa antara pUrvakoTipRthaktvapramANa hai yaha spaSTa hI hai| 6131. devoMmeM dasa aura chaha prakRtiyA~ka udaurakakA jaghanya antara antarmuhUrta hai| sAta prakRtiyoMke udIrakakA jaghanya antara eka samaya hai aura saba padoMkA utkRSTa antara kucha kama ikatIsa sAgara hai / nI aura ATha prakRtiyoMke udIrakakA jayanya antara eka samaya hai, aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai| isIprakAra bhavanavAsiyAse lekara nau graMyakatakake devoM meM jAnanA cAhie / kintu itanI vizeSatA hai ki kucha kama apanI apanI sthiti kahanI caahie| anudizase lekara sarvArthasiddhi takake devoM meM nau aura chaha prakRtiyoMke udIraka jIvakA jaghanya aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai| ATha aura sAta prakRtiyoMke udIraka jIvakA jayanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara 'antarmuhUrta hai / isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| vizeSArtha- sAmAnya devoMmeM sAmAnya nArakiyoMke samAna antarakAla ghaTita kara lenA caahie| mAtra devoMmeM mithyAdRSTi jIva nauveM aveyaka taka hI pAye jAte haiM aura nauveM aveyaphake devakI utkRSTa Ayu ikatIsa sAgara hai| isalie yahA~ para kucha kama tetIsa sAgarake sthAnameM kucha kama ikatIsa sAgara kahA hai| isIprakAra nau graMveyaka takake devAma yaha antarakAla bana jAtA hai, isalie use sAmAnya devoMke samAna jAnane kI sUcanA kI hai| bhAna inameM dasa, sAta aura chaha prakRtiyoM ke udIrakakA utkRSTa antara apanI apanI sthitipramANa hI prAma hogA, isalie isa vizeSatAkI alagase sUcanA kI hai| nau anudizAdimeM samyagdaSTi hI hote haiM, isalie unameM yaha jAnakara vahA~ sambhava padoMkA jaghanya aura utkRSTa antara kahA hai| sugama honese usakA khulAsA nahIM kiyA hai| * nAnA jIvoMkI apekSA bhaMgavicaya ! Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe www. [ vedago 7 $ 132. ahiyArasaMbhAlaNaparamedaM sutaM / OM savvajIvA dasarahaM evaraha maTTahaM sattayahaM daNDaM paMcahaM haM piyamA pavesagA | 3 133. edesi ThANANaM pavesagA khANAjIvA niyamA asthi ra tesiM pavAho voditattaM hoi | moha musli mArga 134. kiM kAraNaM ? uvasama- khavagaseDhipaDiyadvANamaMdesiM niraMtara bhAvAguvalaM bhAdo / evamaSeNa bhaMgavicayo samatto ! 6 135. AdeseNa NeraDya0 savvANANi NiyamA asthi / evaM paDhamAe / vidiyAdi jAva sattamA ci dasa0 Nava0 a0 satta0 yimA zratthi siyA ede ca hamudIgo ca / siyA ede ca daNDamudIragA ca 3 / tirikkha paMcidiyatirikkhatiyadasa0 Nava0 [a0] satta 0 0 yi0 yatthi, siyA ede ca paMcaudIrago ca / siyA ede ca paMcaudIragA ca 3 | paMci0tiri0 apaja 0 10, 9, 8 yi0 asthi / masatie ovaM / masapaja savvANANi bhayaNijANi | maMgA davvIsa 26 / 132. yaha sUtra adhikAra kI samhAla karanevAlA hai / * dasa, nau, ATha, sAta, vaha pA~ca aura cAra prakRtiyoM ke pravezaka saba jIva niyamase haiM / 7 133. ina sthAnoMke pravezaka nAnA jIva niyamase haiN| unake pravAhakA vyuccheda nahIM hotA yaha ukta kathanakA tAtparya hai / * do aura eka prakRtike pravezaka jIva bhajanIya haiM / $ 134. kyoMki upazamazreNi aura kSapakazreNise sambandha rakhanevAle ina jIvoMkA nirantara sadbhAva nahIM pAyA jAtA / isa prakAra se bhaMgavicaya samApta huA / 135. Adeza se nArakiyoM meM saba sthAna niyamase haiN| isI prakAra pahalI pRthivImeM jAnanA caahie| dUsarI se lekara sAtavIM taka ke nArakiyoMmeM dasa, nau, ATha aura sAta prakRtiyoM ke pravezaka jIva niyamase haiN| kadAcita ye haiM aura baha prakRtiyoMkA udIzka eka jIva hai / kadAcit ye haiM aura chaha prakRtiyoMke udIraka nAnA jIva haiM 3 / tiryaJca aura paJcendriya tiryaJcatrika isa, nau, ATha, sAta aura chaha prakRtiyoM ke udIraka jIva niyamase haiM 1 / kadAcit ye haiM aura pA~ca prakRtiyoMkA udIraka eka jIva hai 2 / kadAcita ye haiM aura pA~ca prakRtiyoMke udIraka nAnA jIva haiM 3 / paJcendriya tiryaJca paryAtako 106 aura 8 prakRtiyoM ke udIraka jIva niyamase haiM / manuSyatrika ke samAna bhaMga hai / manuSya aparyAtakoM meM saba sthAna bhajanIya haiN| bhaMga chabbIsa 14 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ] uttarapayaDiudoraNAe aNiyogaddArapavaNA mA sArayabhaMgo / evaM sohammAdi jAva gavagevajA ti / bhavaNa-vANa-jodisi0 viSapuDhadhibhaMgo / aNuddisAdi sabaTThA tti raNava0 a0 satta0 cha* piya0 asthi / jAva0 / pIka ekyuprAtAbhitramucAyAsArUvidANaM bhAgAbhAga-parimANa-kosapANamuJcAraNAvalena parUvaNaM kasmAmo / taM jahA-bhAgAbhAgANu0 duviho -oghe0 prAdese0 / aogheNa aTThaNhamudIra0 savyajIvANaM kevaDi* ? saMkhejA bhaagaa| dasa0 Nava0 udo0 saMkhe bhaago| 7, 6, 5, 4, 2, 1 udIra0 savvajI0 ra ? annNtimbhaago| ... 137. Ade0 Neraiya, aTTha. saMkhejA bhAgA | dama0 Nava0 saMkhe bhAgo / samasaMkhe bhAgo / evaM savvaNera0 paMciMtirika niya0 devA bhavaNAdi jApa sahassAra |si| tirikvesu dasa0 Nava0 aDha0 sana0 cha0 paMtra. oMghaM / paMciMtiri0apaja maNusaapala0 dasa0 patra. aTTa0 oSaM / maNusesu dasa0 ena0 saMkhe bhAgo / anu0 sakheDA bhaagaa| sesamasaMkhe bhaago| evaM mayumapaJjA-maNusiNIsu / Natrari saMkheja hAyacvaM / AgadAdi NavagevajA tti daga0 gAva. a. la. saMkhe bhAgo / satta 0 116 haiN| devoMmeM gArakiyoM ke samAna bhaMga hai| isI prakAra saurma kApasa lekara nau meveyaka kake vimi jAnanA caahie| savanavAlI, vyantara aura yAMnipI devoM meM dUsarI pRthivIke samAna bhaMga n| anudizase lekara sarvArthasiddhi takake devoMmeM nau, ATha, sAna aura chaha prakRtiyoM ke pravezaka 1. zrIdha niyamase haiM / isI prakAra anAhAraka mArgamA taka jAnanA caakssinn| 6136. yahA~ para sugama honese cUrNisUtrakArake dvArA nahIM kahe gaye bhAgAbhAga, parimANa, kSetra aura sparzanakA uccAraNAke balase kathana karate haiN| yathA-bhAgAbhAgAnugamakI apekSA / nirdeza do prakArakA hai-zrodha aura Adeza / oghase pATha prakRtiyoMke udIraka jIva sama jIvoMke kitane bhAgapramANa haiM ? saMkhyAta bahubhAgapramAgA hai| dasa aura nau prakRtiyoMke udIraka jIva / saMkhyAta bhAgapramANa hai| sAta, chaha, pA~ca, cAra, do aura eka prakRtike udIraka jIva saba jIyoMke kitane bhAgapramANa haiM ? ananta bhAgapramANa haiN| 6137. Adezase nArakiyoMmeM ATha prakRniyoMke udIraka jIva saMkhyAta bahubhAgapramANa haiN| isa aura nau prakRtiyoM ke udIraka jItra saMkhyAta bhAgAmAraNa hai| zeSa prakRtiyoMke udIraka jIva " asaMkhyAtA bhAgapramANa hai| isI prakAra saba nArakI, pannendriya niryacatrika, deva aura bhavana vAsiyoMse lekara sahasrAra kalpa takake devoMmeM jAnanA caahie| tiryaJcoMmeM dasa, nI, pATha, sAta, aha aura pA~ca prakRttiyoMke udIrakoMkA bhaMga zroghake samAna hai| paJcendriya tiryaJca aparyApta aura manuSya aparyAptakoMmeM dasa, nau aura ATha prakRtiyoMke udIrakoM kA bhaMga oghake samAna hai| manuSyoMmeM dasa aura nau prakRtiyoMke udIraka jIva saMkhyAtaveM bhAgapramANa haiN| ATha prakRtiyoM ke adIraka jIpa saMkhyAta bahubhAgapramANa haiN| zeSa prakRtiyoM ke udIraka jIva asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| isI prakAra manuSya paryApta aura manuSyiniyoMmeM jAnanA cAhie / kintu itanI vizeSatA hai, ki asaMkhyAtake sthAnameM saMkhyAta karanA cAhie / aAnata kalpase lekara nau aveyaka takake deSoMmeM dasa, nI, pATha aura chaha prakRtiyoMke udIraka jItra saMkhyAtave bhAgapramANa haiN| sAta Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhu 1 [vedago saMkhejA bhAgA | evamaNudisAdi sabaTThA tti / Nabari dasa Nasthi / evaM jAka0 / $ 138. parimANANu0 duviho Ni.-~-love0 prAdese0 ! podhe0 dasa0 eva0 aTTha. udIra0 kettiyA ? ayaMtA / satta0 cha0 paMca0 ke0 ? asaMkhejA / caurAha doNhameki se udI, ke0 ? saMkhejjA / prAdeseNa segiya0 savyapadA ketiyA ? asNkhejaa| evaM sabbaroraiya-pacyapaMciMdiyatirikkha-maNusaapaJja0 devA bhavaNAdi jAva avarAidA . / tirikvesa sayapadANamoghaM / maNasesu dasa0 Nava0 aTTha0 ke0 ? asaMkhejjA / sesaM0 ke? saMkhe / maNusapaJja-masiNI0-savvaTThadevA savvapadA0 ketti ? saMkhejA / evaM jaav| 139. khettANu0 duviho mi0-aogheNa Adese / ogheNa dasa0 Nava0 aTTa sacaloge / sesaM loga0 asNkhe0bhaage| evaM tirikvesu / sesamaggaNAsu savyapadA loga0 asaMkhe0bhAge / evaM jAva / ............. ....... prakRtiyoMke udIraka jIva saMkhyAta bahubhAgapramANa haiN| isI prakAra anudizase lekara sarvArthasiddhi takake devA meM jAnanA cAhie / mAtra inameM dasa pratiyoMke udIraka jIva nahIM hai| isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / 138, parimANAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-zrodha aura zrAdeza / oghase dasa, nI aura ATha prakRtiyA~ke udIraka jIva kitane haiM ? ananta haiN| sAta, chaha aura pA~ca prakRtiyoMke udIraka jIva kitane haiM. ? asaMkhyAta haiN| cAra, do aura eka prakRtike udIraka jIva . kitane haiM ? saMgkhyAta haiN| Adezase nArakiyoMmeM saba padoMke udIraka jIva kitane haiM ? asaMkhyAta haiN| isI prakAra satra nArakI, saba paJcendriya tirganca, manuSya aparyApta, sAmAnya deva tathA bhavanavAsiyoMse lekara aparAjita nakake devoM meM jAnanA caahie| tiryaJcoM meM saba padoMkA bhaMga zrodhake samAna hai| manuSyoM meM dasa, nau aura pATha prakRtiyoMke udIraka jIya kitane haiM ? asaMkhyAta haiN| zeSa padoMke udIraka jIva kitane haiM ? saMkhyAta hai| manuSya paryApta, manujyinI aura sarvArthasiddhike devAme saba padoMke udIraka jIva kitane haiM ? saMkhyAta haiM / isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| 139. kSetrAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-zrodha aura aadesh| oghase dasa, nau aura pATha prakRtiyoke uddIraka jIvoMkA kSetra saya lokapramANa hai| zeSa prakRtiyoMke udIraka jIvakiA kSetra jokake asaMkhyAna bhAgapramANa hai| isI prakAra tiryaJcoMmeM jAnanA caahie| zepa mArgaNAoMmeM saba padoMke udIraka jIvoMkA kSetra lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / vizeSArtha-dasa, nau aura ATha prakRniyoMke udIraka jIva ekendriya bhI hote haiM, isalie inakA saba loka kSetra bana jAtA hai| parantu zeSa prakRtiyoMke udIraka jIva prAyaH saMjJI paJcendriya jIva hI hote haiM aura unakA vartamAna nivAsa lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai, isalie ina padoMke udIraka jIvoMkA kSetra uktapramANa kahA hai| sAmAnya liyazcoMmeM yaha proghaprarUpaNA apane pavAnusAra avikala bana jAtI hai, isalie unameM sagbhava padoMkA kSetra oghake samAna jAnanekI Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 062] uttarapayaSTiudIraNAe aNiyogazaraparUvaNA 1140 posaNA0 duviho ni0 - oSeNa Adese0 / yoSeNa dasa0 Nava0 OM0 samma logo / satta0 loga0 asaMkhe0 bhAgo zraTTa- bArahavoddasa0 / [ chaSNaM logassa sakhe bhaTThoddasa ] | sesaM loga asaMkhe - bhAgo / Q 141. AdeseNa raiya0 dasa0 eva0 a0 loga0 asaMkhe0 bhAgo cha 0udIra0 loga0 asaMkhe 0 / bharaNaM ca sattamAe satta0 . loisa0 / satta0 loga0 asaMkhe0 bhAgo paMcacosa0 / bhAgo / evaM vidiyAdi sattamA tti / vari sagaposaNaM samIra loga0 asaMkhe 0 bhAgo / paDhamAe khettaM / 2 sUcanA kI hai| gatisambandhI zeSa mArgaNAoMkA kSetra hI lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai, isalie unameM saba padakA kSetra loka ke asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kahA hai| AgekI mArgaNAtroM meM isIprakAra kSetra jAna lenA cAhie / 140. sparzanAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai - ogha aura Adeza / zroghase esa, nau aura ATha prakRtiyoMke udIrakoMne saba lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| sAta * makadiyoM ke udIrakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetrakA aura trasanAlIke caudaha bhAgoMmeMse kiyA hai| chaha prakRtiyoMke udIraka jIvoMne lokake masaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura trasanAlIke caudaha bhAga se kucha kama ATha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| zeSa padoMke udIraka jIvoMne lokake asaMkhyAtarve bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| ra vizeSArtha - dasa, nau aura pATha prakRtiyoMke udIraka jIva ekendriya jIva bhI hote haiM, "isalie ina padoMke udIraka jIvoMkA sparzana saba lokapramANa batalAyA hai / sAta prakRtiyoMke sIrakoM meM devoM aura sAsAdana guNasthAnavAle jIvoMkI mukhyatA hai aura inakA sparzana lokake asaMkhyAtakoM bhAga tathA trasanAlIke cauraha bhAgoM meM se kucha kama ATha aura bAraha bhAgapramANa haiM, isalie isa padakI apekSA yaha sparzana batalAyA hai| zeSa padoMko apekSA mUlameM jo sparzana batalAyA hai vaha sugama hai, isalie usakA alaga se khulAsA nahIM kiyA hai| $ 141. Adeza se nArakiyoM meM dasa, nau aura ATha prakRtiyoMke udIraka jIvoMne lokake swaraj bhAga aura trasanAlIke caudaha bhAgoM meM se kucha kama chaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA haiM / sAta prakRtiyoM ke udIraka jIvoMne lokake asaMkhyAtayeM bhAga aura sanAlIke caudaha bhAgoM meM se kucha kama pAMca bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| tathA chaha prakRtiyoMke udIraka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| isI kAra dUsarI pRthivIse brekara sAtavIM pRthivItake nArakiyoMmeM jAnanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki apanA apanA sparzana kahanA caahie| tathA itanI vizeSatA aura hai ki sAtavIM pRthivI meM sAta prakRtiyoM ke aire jIvoMne lokake asaMkhyAta bhAgapramAraNa kSetrakA sparzana kiyA hai| pahalI pRthivI meM sparzana kSetrake samAna hai| -- vizeSArtha dasa, nau aura ATha prakRtiyoMkI udIraNA sabhI mizramAdRSTi nArakI jIvoM ke sambhava hai aura sAmAnyase nArakiyoM kA vartamAna sparzana lokake asaMkhyAtayeM bhAgapramANa aura prIta sparzana sanAlIke caudaha bhAgoMmeMse kucha kama chaha bhAgapramANa hai / yahI kAraNa haiM ki yahA~ para ukta tIna padavAle jIvoMkA yaha sparzana batalAyA hai| sAta prakRtika udIraNAsthAna kI 10 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsa hide kasAya pAhuDe [ vedayo 9 142. tirikkhesu dasa0 eva0 a0 savvalogo / satta0 loga asaMkhe bhAgo satta0 / [ e ] loga0 asaMkhe0 bhAgo dvacoha0 | paMca0 loga0 asaMkhebhAgo / paMci0tirikkhatie dasa0 Nava0 a0 loga0 asaMkhe0 mAgo saccalogo kA sesaM tirikkhabhaMgo / paMci0tirikkha apa 0-marasaprapaJja0 dasa0 Nava0 aTTa0 loga asaMkhe0 bhAgo savvalogo vA / masalie dasa0 Nava0 a0 satta0 paMcidiyatiriktabhaMgo / sesaM loga asaMkhe0 bhAgo / 74 prApti sAsAdanaguNasthAna meM sambhava hai aura sAmAnyase sAsAdana samyagdRSTi nArakiyoMkA vartamAna sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura atIta sparzana asanAlIke caudaha bhAgoM meM se kucha kama pA~ca bhAgapramANa hai / isIse yahA~ para sAta prakRtiyoMkI udIraNA karanevAle nArakiyokA sparzana ukta kSetrapramANa kahA hai| chaha prakRtiyoMkI udIraNA karanevAle nArakI jIva yA to upazamasamyagdRSTi hote haiM yA kSAyika samyagdRSTi hote haiM aura aise nArakiyoM kA sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANahI hotA hai sAnAle nArakiyoMkA sparzana ukta kSetrapramANa kahA hai| zeSa kathana sugama hai / mAtra sAtavIM pRthivIke nArakI midhyAtvaM guNasthAnake sAtha hI maraNa karate haiM, isalie inameM sAta prakRtiyoMke udIraka nArakiyoMkA sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kahA hai| 142 tiryakyoMmeM dasa, nau aura dhATha prakRtiyoMke udIraka jIvoMne sarva lokaprabhAga kSetrakA sparzana kiyA hai / sAta prakRtiyoMke udIraka jIvoMne lokake zrasaMkhyAtaveM bhAgamabhAga aura. sanAlIke caudaha bhAgoM meM se kucha kama sAta bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| chaha prakRtiyoMke uatre jIvoMne lokake zrasaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura trasanAlIke caudaha bhAgoM meM se kucha kama chaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai / pA~ca prakRtiyoMke udIraka jIvoMne lokake asaMkhyAta meM bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| pacacendriya tiryaJcadhikameM dasa, nau aura ATha prakRtiyoMke udIraka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura sarva lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| zeSa bhaMga sAmAnya tiryaJcoMke samAna hai / paJcendriya tiryaJca aparyApta aura manuSya koMmeM dasa, nau aura ATha prakRtiyoMke udIraka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura sarva lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| manuSyatrika dukha, nau, ATha aura sAta prakRtiyoMke udIraka jIvoMkA sparzana pacedriya tiryoMke samAna hai aura zeSa padavAle jIvoMkA sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai / vizeSArtha - ekendriyAdi adhikatara tiryaJca dasa, nau aura ATha prakRtiyoMkI udIraNA karate haiM aura inakA sparzana sarva lokapramANa hai, isalie dasa, nau aura ATha prakRtiyoMke udIraka tinakA sparzana sarva lokapramANa kahA hai| sAsrAvana tiryacca Upara sAta rAju kSetrakA sparzana karate haiM, isalie tiryoM meM sAta prakRtiyoMke udIroMkA sparzana tranAlI ke caudaha bhAgoM se kucha kama sAta bhAgapramANa kahA hai| saMyatAsaMyata ticaukA vartamAna sparzana lokake zrasaMkhyAtaneM bhAgapramANa aura atIta sparzana trasanAlIke caudaha bhArgomeMse kucha kama chaha bhAgapramANa hai / yahIM kAraNa hai ki yahAM para chaha prakRtiyoMke udIraka tiryoMkA ukta sparzana kahA hai| pAMca prakRtiyoMke udIraka tiryaJca upazamasamyagdRSTi viratAvirata hote haiM aura inakA sparzana lokake asaMkhyAtoM bhAga pramANa hone se yaha ukta pramANa kahA hai| zeSa kathana sugama hai / Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * uttarapayaDiudIraNAe aNiyogadAraparUvaNA 3143. devesu dasa0 Nava0 aDha0 satta0 loga. asaMkhe0bhAgo aha-Nava / [chaeNaM loga0 asaMkhe0 aDacoisa0 / ] evaM sohammIsANa | bhavaNa.. zaba-jodisi0 dama0 Nava. aTTha0 satta0 loga. asaMkhe bhAgo adhuTThA vA mA-gavacoisa0 desUNA / chaudIraloga mArgasaMkha0bhAgocAvA hAzivodakA mahArAja kumArAdi jAca sahassAre ti dasa Nava0 aTTha0 satta. cha0 loga0 asaMkhe bhAgo coi0 / ANadAdi acudA tti savvaTThANANi loga0 asaMkhe0bhAgo chacohasaH / bari kheleM / evaM jAva0 / 1 pANAjIvehi kAlo / 6144. sugamamedamahiyArasaMbhAlaNasuttaM / kisse dopahaM pavesagA kevadhiraM kAlAdo hoti ? 1145, sugrm| * jaharaNeNa eyasamo / 143. deyoMmeM dasa, nau, pATha aura sAta prakRtiyoM ke udIraka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa tathA vasanAlIke caudaha bhAgoM se kucha kama pATha aura kucha kama nau bhAgapramANa kSetrakA spazana kiyA hai / chaha prakRtiyoMke udIraka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura asanAloke caudaha bhAgoMmase kucha kama ATha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| isI prakAra saudharma aura aizAna kalpameM jAnanA cAhie / bhavanavAsI, vyantara aura jyotiSI devoMmeM dasa, nau, ATha aura sAta prakRtiyoMke udIraka jIvoMne lokake asaMkhyAtoM bhAgapramANa tathA sanAlIke caudaha bhAgoM se kucha kama sAr3he tIna, kucha kama ATha aura kucha kama nau bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai / chaha prakRtiyoMke udIraka jIvoMne lokake asaMkhyAtA bhAga, asanAloke caudaha bhAgoM meM se kucha kama sAr3he khona aura kucha kama bATa bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| sanatkumArase lekara sahasrAra kalpa takake devoMmeM dasa, nau, ATha, sAta aura chaha prakRtiyoM ke udIraka jIvoMne lokake asaMkhyAta bhAgapramANa aura sanAlIke caudaha bhAgoM meM se kucha kama ATha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| zrAnata kalpase lekara acyuta kalpa takake devoM meM saba sthAnoMka udoraka jIvoMne lokake asaMkhyA-nave bhAgapramANa aura tramanAlIke caudaha bhAgoMmeMsa kucha kama chaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| Age sparzana kSetrake samAna hai| isI prakAra anAhAraka mAgaNA taka jAnanA caahie| vizepAthe--devoMmeM jahAM jo sparzana basalAyA hai usa dhyAna meM rakhakara sparzana le AnA cAhie / * nAnA jIvoMkI apekSA kAla / 6 144, adhikArakI samhAla karanevAlA yaha sUtra sugama hai / * eka aura do prakRtiyoM ke pravezaka jIvoMkA kitanA kAla hai ? 6145. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya kAla eka samaya hai / Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArgadarzaka : atharvavatIsahita visApUra jI mahArAja [ vedago 146. taM jahA - sattaTTha jaNA bahugA vA aNiyaTTivasAmagA ekasamayame kisse pavesagA hoNa bidiyasamae kAlaM kariya pajAyaMtaramuba gayA, laddho ekisse pavesagA jahaNeyasamatho / evaM doNDaM pavesagANaM pi vattavyaM, visesAbhAvAdo / upasseya aMtImuttaM / chuM. 9 147. kudo ? saMkhejavAra marasaM vidadyavAhANa muksAmaga khavagANameka-dopayaDipavesagapAya pariNadAraNa mukassA vaDDANakAlassa tapyamANattadaMsaNAdo / * sesANaM payaDIeM pavesagA savvA / 6148. sugamamedaM / evamogho samato maNusatie evaM ceva / AdeseNa peraiya0 santrapadA0 sacvvaddhA / evaM savvaraiya0 / Navari bidiyAdi sasamA ci cha0udIra0 jaha0 eyasamao, uka0 palido0 asaMkhe0 bhaago| tiriksa-paMciMdiyatirikkhatiya savvapadA sacvaddhA / Navari maMtra jaha0 eyasa0, ukka0 palido0 asaMkhe 0 bhAgo / paMci0tirikkhaprapaJja0 savvapadA savvaddhA / maragusanapatra samvadvANANi jaha0 eyasa0, ukka0 palido0 asaMkhe0 bhAgo / devANaM NAsyamaMgo / evaM sohammAdi jAva evamevajA ci / bhavaNya0 vANatraM0-jodisi0 bidiyapuDhavibhaMgo | aNuddisAdi savvA ti a * 146. yathA - sAta ATha athavA bahuta anivRtti upazAmaka jIva eka samaya taka eka prakRti pravezaka hokara dUsare samayameM marakara dUsarI paryAyako prApta ho gye| isa prakAra eka prakRtike pravezakoM kA jaghanya kAla eka samaya prApta huA / isI prakAra do prakRtiyoMke pravezakoM kA bhI jaghanya kAla eka samaya kahanA cAhie, kyoMki usase isameM koI vizeSatA nahIM hai| * * utkRSTa kAla antarmuhUrta haiM / $ 147. kyoMki jinhoMne saMkhyAta bAra pravAhako milAyA hai aise eka aura do prakRtiyoMkI pravezaka paryAya pariNata hue upazAmaka aura kSapaka jIvoMkA avasthAnakAla tatpramANa dekhA jAtA hai| * zeSa prakRtiyoMke pravezakoMkA kAla sarvadA hai / $ 148. yaha sUtra sugama hai| isaprakAra zraghaprarUpaNA samApta huii| manuSyatrika meM isI prakAra jAnanA cAhie | Adeza se nArakiyoM meM saba padavAle jIvoMkA kAla sarvadA hai| isIprakAra saba nArakiyoM meM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki dUsarIse lekara sAtavIM takake nArakiyoM meM chaha prakRtiyoMke udIraka jIvoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla palyarka asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai / sAmAnya tiryoM aura paJcendriya tiryaJcatrikame saba padoMke udIraka jIvoMkA kAla sarvadA hai / kintu itanI vizeSatA hai ki pA~ca prakRtiyoMke udIraka jIvoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla pratyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai / vendriya tiryaJca paryAkoMmeM saba padoMke udIraka jIvoMkA kAla sarvadA hai| manuSya aparyAptakoM meM saba padoMke udIrakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| devoMmeM nArakiyoMke samAna bhaMga hai / isIprakAra saudharma kalpase lekara nau graiveyaka takake dezoM meM jAnanA caahie| bhavanavAsI, vyantara aura jyotipI devAmeM dUsarI pRthivIke samAna bhaMga hai| anudizase I Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarapayaDiudIraNAe zrazra gaddAra parUvaNA ma ] savvANANi savvaddhA / evaM jAva0 / * yApAjIvehi aMtaraM / 9 149. sugamamedamahiyAraparAmarasavarka / * ekisse doNhaM pavesagaMtaraM kevazciraM kAlAdo hodi ? 6150. sugamaM / mArgadarzaka :- AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja * jahaNaNeNa eyasamabho / 1151. egasamaya taripavAhA Namede simAMtara samae puNo vi saMbhave vippaDi sevAbhAvAdo / * ukassepa lummAsA / 6152. kiM kAraNaM 1 khavagasedisamArohaNa virahakAlassa ukkasseNa tathyamANatovalaM bhAdo / * sesANaM payaDI pavesagANaM patthi aMtaraM / I SAAARI $ 153. sugamaM / evamogho samato / maNusatie evaM caiva / vari marapusiNIsu he sarvArthasiddhi taka devAmeM saba padoMke udIraka jIvoMkA kAla sarvadA hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / vizeSArtha -- dvitIyAdi pRthiviyoMmeM chaha prakRtiyoMke udIraka jItra upazama samyagdRSTihI ho sakate haiM aura upazama samyagvaSTiyoMkA utkRSTa kAla palya ke asaMkhyAta bhAgapramANa hai, isalie ina prabhiSiyoMmeM chaha prakRtiyoMke udIrakoMkA utkRSTa kAla palke asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kahA hai| tathA jaghanya kAla eka samaya prakRti parivartanakI apekSA prApta hotA hai / pA~ca prakRtiyoMke udIrakakA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla palyake asaMsvAsameM bhAgapramANa isIprakAra ghaTita kara lenA caahie| zeSa kathana sugama hai / * nAnA jIrvokI apekSA antarakAta / 6 14. adhikArakA parAmarza karanevAlA yaha vAkya sugama hai / * eka aura do prakRtiyoMke pravezaka jIvoMkA antarakAla kitanA hai ? $ 150. yaha sUtra sugama hai / * adhanya antara eka samaya haiM / 151. kyoMki pravAhakA eka samaya ke lie antara dekara prApta hue ina jIvoMkA zranantara samaya meM phirase sambhava hone meM koI niSedha nahIM hai / * utkRSTa antara chaha mahInA hai / $ 142. kyoMki kSapakazreNike ArohaNakA virahakAla utkRSTarUpase tatpramANa upalabdha hotA hai| * zeSa prakRtiyoMke pravezaka jIvoMkA antarakAla nahIM hai / 0 153. yaha sUtra sugama hai| isa prakAra omaprarUpaNA samApta huii| manuSyatrika meM isI Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavAlAsahida kasAyapADe prI suvidyAsAgara jI mahosa / dopahamekisse ca jaha* eyasa0, ukka vAsapudhattaM / 6154, AdeseNa NeraiyasavvaTThANANaM Nasthi aMtaraM / evaM sabbaNeraiya0 / garvA / vidiyAdi sattamA tti cha0 jaha0 eyasa0, ukka. satta rAdidiyANi | tirikkha-maMdira tirikkhatiya0 samvaTThANANaM rAtthi aMtaraM / Navari paMca udIra0 jaha* eyasamamA ukka0 coisa rAdidiyANi / paMciMtiri0apaja0 sabaDhANANaM Nasthi aNtrN| maNusaapaja0 savvaTThANA. jaha* eyasa0, ukka0 palido0 asaMkhe0bhAgo / devAda NArayabhaMgo / evaM sohammAdi gavagevalA tti / bhavaNa-vANa-jodisi0 ridiyapuDhati bhaMgo / aNuddisAdi jAva samvaTThA ti sadhvaTThANANaM Nasthi aMtaraM / evaM jAva0 / * spinnyaaso| 5 155. etto sariNayAso kAyavyo ti ahiyAra saMbhAlaNavakkamedaM / 6 ekisse pavesago dophmpcesgo| prakAra hai| kintu itanI vizeSatA hai ki manuSyaniyoMmeM do aura eka prakRtiyoM ke pravezaka jiiokaa| jaghanya antara eka samaya hU~ aura utkRSTa antara varSapRthaktva hai| 154. zrAdezase nArakiyoMmeM saba sthAnokA antarakAla nahIM hai| isI prakAra sara nArakiyoMmeM jAnanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki dUsarIse lekara sAtavI pRthivI taka ! nArakiyoMmeM chaha prakRtiyoMke pravezakoMkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara sAva , dina-rAta hai| sAmAnya tiryaJca aura paJcendriya tiryaJcatrikameM saba sthAnoMkA antarakAla nhiiN| hai| kintu itanI vizeSatA hai ki pAMca prakRtiyoMke udIrakoMkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara caudaha dina-rAta hai| paJcendriya tiryavca aparyAptakoMmeM satra sthAnoMkA antarakAla nahIM hai| manuSya aparyAptakoMmeM saba sthAnokA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa ansara palyake asaMkhyAtayeM bhAgapramANa hai| devoMmeM nArakiyoMke samAna bhaMga hai| isIprakAra saudharma ! kalpase lekara nau aveyaka takaphe devoMmeM jAnanA caahie| bhavanavAsI, nyantara aura jyotiSI / devoMmeM DhasarI pRthivIke samAna bhaMga hai / anuvizase lekara sarvArthasiddhi takake devoMmeM saba sthAnoMkA / antarakAla nahIM hai / isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| vizeSArtha- manujyiniyoM meM kSapakazreNikA jaghanya antarakAla paka samaya aura utkRSTa antarakAla varSa pRyaktva pramANa hai, isIse inameM eka aura do prakRtiyoMke udIrakoMkA ukta kAlapramANa antarakAla kahA hai| upazamasamyaktva aura upazamasamyaktvake sAtha saMyamAsaMyama ye sAntara mArgaNA hai| inakA jaghanya antara eka samaya aura utkRSTa antara kramazaH sAta aura caudaha dina-rAta hai| yahI kAraNa hai ki yahAM para dvitIyAdi pRthiviyoMke nArakiyoM meM chaha prakRtiyoMke udIrakoMkA jaghanya antara eka samaya zrIra utkRSTa antara sAta dina-rAta kahA hai| tathA sAmAnya tiryazcoMmeM aura pancendriya tiryacatrikameM pAMca prakRtiyoMke udIrakoMkA jaghanya antara eka samaya aura utkRSTa antara caudaha dina-rAta kahA hai| zeSa kathana sugama hai| * sannikarSa / ( 155. Age sannikarSa karanA cAhie isa prakAra adhikArako samhAla karanevAlA yaha vAkya hai| * jo eka prakRtikA pravezaka hai yaha do prakRniyoMkA apravezaka hai| Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarapayaliudIraNAe aNiyogadAraparUvaNA 156. kudo ? paropparaviruddhasahAvattAdo / cauhaM paMcaNhaM chaNhaM sattaNhaM aTThaNhaM maNDaM dasaNhaM ca apavesago tti edamatthado labbhade, ekkisse pavesagassa sesAsesamAsamapadesayabhAvasma desAmAsayabhAvaNedassa payattAdo / evaM sesANaM / 6157. sugamaM / uccAraNAhippAeNa puNa saNNiyAso patthi, tastha sattAraahamevANiyogaddArANaM parUvaNAdoM / "6158, bhAvo savvattha zrodaiyo bhAvo / 7 appaassaa| 6159. etto appAbahuamahikayaM bahadi bhazcita honA suvidhisAgara jI mahArAja savvatthovA ebisse pvesgaa| 3160. kudo ? suhamasAMparAjhyadvAe aNiyaTTiyadyAsaMkhejadibhAge ca saMcidavagovasAmagajIvANamiha mhaNAdo / dorahaM pavesagA saMkhejjaguNA / 6161. kudo ? aNiyaTTipaDhamasamayappahuDi tadavAe saMkhejesu bhAgesu saMcidakhabagovasAmagajIvANamihAbalaMvaNAdo / * caurAha payajINaM pavesagA saMkhenaguNA / 15.. kyoMki ye paraspara viruddha svabhAvavAle haiN| jo eka prakRtikA pravezaka hai vaha pAra, pA~ca, chaha, sAta, bhATa, nau aura isa prakRtiyoMkA amAvezaka hai yaha pUrvokta kathanase hI phalita ho jAtA hai, kyoMki jo eka prakRtikA pravezaka hai vaha zepa samasta sthAnoMkA apravezaka isa prakAra dezAmarSaka sAbase isa arthako sUcita karanemeM isa sUtrakI pravRtti huI hai| * isI prakAra zeSa sthAnoMke viSayameM jAnanA caahie| 5 157. yaha sUtra sugama hai| kintu uccAraNAke abhiprAyase sannikarSa adhikAra nahIM hai, kyoMki usameM satraha anuyogadvAroMkI hI prarUpaNA kI hai| $ 158. bhAva sarvatra audayika hai| * alpbhutv| 6 156. Age alpavahutva adhikRtarUpase jAnanA cAhie yaha ukta kathanakA tAtparya hai| * eka prakRti ke pravezaka jIva sabase stoka haiM / 6160. kyoMki sUkSmasAmparAyake kAla meM aura anivRttikaraNake saMkhyAtaveM bhAgapramANa kAlameM saJcita hupakSapaka aura upazAmaka jIvoMkA yahA~ para grahaNa kiyA hai / * unase do prakRtiyoM ke pravezaka jIva saMkhyAtaguNe haiN| 161. kyoMki anivRttikaraNake prathama samayase lekara usake phAlake saMkhyAta bahubhAga pramANa kAlameM samcita hue kSapaka aura upazAmaka jIvoMkA yahAM para grahaNa kiyA hai| * unase cAra prakRtiyoMke pravezaka jIva saMkhyAtaguNe haiN| Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhAlAsahide phasAyapAhure [vedago mArgadarzaka- AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja 162. kiM kaarnn| usama-sahayasammAiSTissa pamattApamattasaMjadANamapujana karaNakharagotrasAmagANaM ca bhaya-duguMchodayavirahihANamettha gahaNAdo / paMcAhaM payaDINaM pavesagA asaMkhenaguNA / 163. kudo ? upasama-vajhyasammAiTThisaMjadAsajadarAsissa saMkheANaM mAgAsametya phaannbhaavennaavlNbiynaado| * chapahaM payaDroNaM pasagA asNkhengunnaa| 164. kudo 1 vedagasammAiDisaMjadAsajadArNa saMkhenjehiM bhAgehiM saha utsamakhaDyasammAidviasaMjadarAsissa saMkhejANaM bhAgANamiha phaannbhaavdsnnaado| Nedamasiddha, bhaya-dugulANudayakAlamAhappAvalaMbaNeya siddhsruuvttaado| OM satsakaha payaDIeM pavesagA asaMkhenaguNA / 6165. kudoM ? khaiyasammAiTThINaM saMkhejadibhAgeNa saha vedagasammAiDiasaMjadagasissa saMkheANaM bhAgANamiha pahANattadaMsaNAdo / * dasarAhaM payaDoNaM pavesagA aNaMtaguNA / $ 166. kudo 1 miyAidvirAsissa saMkhejadibhAgapamANasAdo / varAha payaDoNaM pavesagA saMkhenaguNA / / 562. kyoMki bhaya aura jugupsAke udyase rahita jo upazamasamyagdRSTi aura kSAyika samyagdRSTi pramattasaMyata aura apramattasaMyata jIva hai tathA apUrvakaraNa upazAmaka aura kSapaka.. jIva hai janakA yahA~ para grahaNa kiyA hai| * unase pA~ca prakRtiyoMke pravezaka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| 6 163. kyoMki upazamasanyagdRSTi aura kSAyika samyagdRSTi saMgratAsaMyata jIvarAzike saMkhyAta bahumAgapramANa jIva rAzikA yahAM pradhAnabhAvase avalambana liyA hai| * unase chaha prakRtiyoMke pravezaka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| 6164. kyoMki vedakasamyagdRSTi saMyatAsaMyata jIvoMke saMkhyAta bahubhAgake sAtha upazama samyagdRSTi aura kSAyika samyagdRSTi asaMyata jIvarAzike saMkhyAta bahubhAgako pradhAnatA yahAM para dekhI jAtI hai| aura yaha asiddha bhI nahIM hai, kyoMki bhaya aura jugupsAke anudaya kAlake mAhAtmyakA avalambana lenese yaha siddhasvarUpa hai| * unase sAta prakRtiyoMke pravezaka jIva asaMkhyAtaguNe hai / 165. kyoMki tAyikasamyagdRSTiyoMke saMkhyAta bhAgake sAtha vedakasamyagdRSTi asaMyata. rAzike saMkhyAta bahubhAgapramANa jIvoMkI yahAM para pradhAnatA dekhI jAtI hai| * unase dasa prakRtiyoMke pravezaka joca anantaguNe haiN| 5 166. kyoMki ye midhyAdRSTi rAzike saMkhyAta bhAgapramANa haiM / * unase nau prakRtiyoM ke pravezaka jIva saMkhyAtaguNe haiN| Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarapayahiudIraNAe aNiyogahAraparUvaNA 167. kudo mAchApa sihaM zrI samavidyAmAnAlAho aNNadaravirahidasa sNkhejgunnttovesaado| 1 aDaNhaM payaDoNaM pavesagA saMkhenaguNA / 168. kiM kAraNaM ? aeNadaravirahakAlAdo dopahaM pi virahidakAlassa sNkhencaalvnnaado| NedamasiddhaM, edamhAdo veva suttAdo siddhsruuvttaado| evamogheNa jalayugANugamo smtto| 169. saMpAhi prAdesaparUSaNamuvarimaM pabaMdhamAha--- girayagadIe samvatthovA chaehaM payajINaM psgaa| 170. kiM kAraNaM ? upasama-khaiyasammAiTThijIvANaM palidovamAsaMkheja bhAgasAraNamiha mhnnaado| satsAha payaDINaM pavesagA asaMkhenaguNA / / 6 171. kudo ? vedayasammAidvirAsisya pahANabhAveNettha vivkkhiyttaado| vasarahaM papaDoNaM pavesagA asaMkhenaguNA / 5 172. kiM kAraNaM ? bhaya-duguMchodayasahidamicchAidvirAsissa vivakkhiyattAdo / vayaha payaDIeM pavesagA saMkhenaguNA / 6167. kyoMki bhaya aura jugupsA ina donoMke mile hue udayakAlase anyatara virahita mata saMkhyAtaguNA hai aisA upadeza hai| * unase pATha prakRtiyoM ke pravezaka jIva saMkhyAtaguNe haiM / 168. kyoMki anyatara virahita kAlase donoMke hI udayase rahita kAla saMkhyAtaguNA aisA avalambana kiyA gayA hai| aura yaha asiddha nahIM hai, kyoMki isI sUtrase vaha sisvarUpa hai| isa prakAra oghase alpabahutvAnugama samApta huzrA / 6166. aba AdezakA kathana karaneke lie AgekA pradhandha kahate haiM* narakagatimeM chaha prakRtiyoM ke pravezaka jIva sabase stoka haiN| 6170. kyoMki palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa upazamasamyamhASTi aura kSAyikasamyagdRSTi bIyoMkA yahaoN para grahaNa kiyA hai| * unase sAta prakRtiyoM ke pravezaka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| 1171. kyoMki vedakasamyagdRSTi jIvarAzi pradhAnabhAvase yahAM para vivakSita hai| * unase dasa prakRtiyoMke pravezaka jIva asaMkhyAtazuNe haiN| 6 172. kyoMki bhaya aura jugupsAke udayavAlI mithyAraSTi jIvarAzi yahAM para dikSita hai| * unase nau prakRtiyoMke pravezaka jIva saMkhyAtaguNe haiM / -arnawww.vorror E Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chod.... .. as ht... n .. . .. " jayadhavalAzikasAyapAicArya zrI suvidyAsAgara doSoM 6 173. kudo ? bhaya-duguMDANamaeNadarodayavirahidakAlammi doNhamudayakAlA saMkhejaguNammi sNcidttaado| aTThaehaM payaDINaM pasagA saMskhejaguNA / 1 174. kudo ? aNNadaravirahidakAlAdo saMkheJaguNammi dohaM virahidakAlammi sNcidttaado| evaM pirogho samatto / evaM sabbaNeraiya-devA bhavaNAdi jAna sahassArA tti / tirikkhesu sambatthovA paMca. udIra0 / cha. udIra0 asaMkhe0guNA / satta0 udIra asaMkhe guNA / dasa0 udIra0 aNaMtaguNA / Nava udIra0 saMkhe guNA aTTha. udIra0 saMkhe gunnaa| evaM paMci tirikkhitie / Navari dasa0 udI0 asaMkhe0guNA / paMciMtiri0apa0-maNusaapa0 sambattho0 dasa0 udI0 / Nava0 udI0 saMkheja gu0 | aTTa0 udI0 saMkhe0gu0 / maNusesu savyasthovA ekkise udI0 / doeDamudI0 saMkhejaguNA / caduNhaM saMkhe guNA / paMcaNhaM saMkhe.guNA / cha0 udI0 saMkhe0 / guNA / satta0 udI0 saMkhe guNA / dasa0 udI0 asaMkhe0guNA / Nava0 udI0 / saMkhe0 guNA / aTTha0 udI0 saMkheguNA / evaM maNusapaja maNusiNI / savAra saMkhe guNaM kAyacvaM / ANadAdi jAva vagevajA tti savvattho0 dasa0 udIra0 | cha0 udI0 saMkhe 243. kyoMki donoMke udayakAlase saMkhyAtaguNe bhaya aura jugupsAmeM se kisI ekake udayase rahita kAlameM ukta jIvoMkA samcaya huA hai| * unase ATha prakRtiyoMke pravezaka jIva saMkhyAtaguNe haiM / . 174. kyoMki anyatarake udayase rahita kAlase donoM ke udayase rahita saMkhyAtaguNe kAlameM ukta jIvoMkA saJcaya huA hai| isaprakAra sAmAnyase nArakiyoM meM alpabahutva samApta huzrA / isIprakAra saba nArakI, sAmAnya deva aura bhavanavAsiyAMse lekara sahasrAra kalpa takake devoMmeM jAnanA / caahie| niyaccoMmeM pA~ca prakRtiyoMke udIraka jIva sabase stoka hai| unase chaha prakRtiyoMke udIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| unase sAta prakRtiyoMke udIraka jIva asaMkhyAtaguraNe haiN| unase dasa prakRtiyoMke udIraka jIva anantaguNe hai / unase nau prakRtiyoMke udIraka jIpa saMkhyAtaguNe haiN| unase ATha prakRtiyoMke udIraka jIva saMkhyAtagugge haiN| isIprakAra paJcendriya tiryacatrikameM jAnanA cAhie / kintu itanI vizeSatA hai ki inameM dasa prakRtiyoMke udIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| paJcendriya tiryaJca aparyApta aura manuSya aparyAptakoMmeM dasa prakRtiyoMke udIraka jItra sabase stoka hai| unase nau prakRtiyoMke udIraka jIya saMkhyAtaguNe haiN| unase ATha prakRtiyoMke udIraka jIva saMkhyAtaguraNe haiM / manuSyoMmeM eka prakRtike udIraka jIva sabase stoka haiN| use do prakRtiyoMke udoraka jIva saMkhyatAguNa hai| unase cAra prakRtiyoMke uddIraka jIva saMkhyAtaguNe haiN| unase pA~ca prakRtiyoMke udIraka jIva saMkhyAtaguNe haiN| unase chaha prakRtiyoMke udIraka jIva saMkhyAtaguNe haiN| unase sAta prakRtiyoMke ladoraka jIva saMkhyAtaguNe haiN| unase isa prakRtiyoMke udIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| unase nau prakRtiyoMke udIraka jIva saMkhyAtaguNe haiN| unase ATha prakRtiyoMke udIraka jIva saMkhyAtaguNe haiN| isIprakAra manuSya paryApta aura manuSyiniyoM meM jAnanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki asaMkhyAtaguNeke sthAnameM saMkhyAtaguNA karanA cAhie / zrAnata kalpase lekara nau |veyaka takake devoM meM isa prakRtiyoMke udIraka jIva sabase stoka haiN| unase chaha Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarapayaliudoraNAra bhujagAraparUvaNA / gava0 udI0 saMkhe guNA / aDDa. udI0 saMkhenaguNA / satta. udI0 saMkhe.. / eyamaNudisAdi pavvaTThA tti / Navari dama0 udIraNA patthi / evaM jAva0 / evamapyAvahue samatte payaDiTThANaudIraNAe sattArasa :- AcArya zrI suvidhAmogadvArAsamatvANi / ...: 1 epto bhujgaarpdhesgo| 175. etto ubari papaDihANaudIraNAe bhujagArapavesago kAyanyo tti sahavaM paiNNAyaka medaM tattha aTThapadaM kAyacaM / 176. tammi bhujagArapavezagaparUvaNAe puvyameva tAva advapadaparUtraNA kAyavvaM, bhaeNahA bhujagArAdipadavisesavisathagieNayANuppattIdo / taM jahA-aNaMtarAdikaMtasamae thovayarapayaDipavesAdo ehi bahudariyAyo payaDIyo pavesedi ti eso bhujgaarpvesgo| aNaMtaravadikaMtasamae bahudarapayaDipatresAdo emhi thovayarapayaDIo pavesedi si eso appdrptresmo| aNaMtaravidiktasamae ehi ca tattiyAo caiva payaDIo visedi ti eso avvidpvesgo| aNaMtaravidikkatasamae apavesago hodUNa eNiMha posedi tti esa avattavyapavesago / evamaTThapadaparUvaNA gyaa| prakRdhiyoMke udIraka jIva saMkhyAtaguNe haiN| unase nau prakRtiyoM ke udIraka jIva saMkhyAtaguNe haiN| unase pATha prakRtiyoMke udIraka jIva saMkhyAtaguNe haiN| unase sAta prakRtiyoMke udIraka jIva saMkhyAtagaNe haiN| isIprakAra anudizase lekara sarvArthasiddhi takake devoM meM jAnanA cAhie / kintu sanI vizeSatA hai ki inameM dasa prakRnicoMke udIraka jIva nahIM haiN| isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / isaprakAra alpabahutvake samApta hone para prakRtisthAnaudIraNAmeM satraha anuyAMgadvAra samApta hue| * Age bhujagArapravezakakA adhikAra hai| 3 174. isase Age prakRtisthAna udIraNAmeM mujagArapravezaka karanA cAhie isa prakAra yaha pratijJAvacana kahane yogya hai| * usake viSayameM arthapada karanA caahie| 176. usa bhujagArapravezakaprarUpaNAmeM sarvaprathama arthapadakI prarUpaNA karanI cAhie, anyathA bhujagAra Adi padavizeSaviSayaka nirNaya nahIM ho sktaa| yathA-anantara atikrAnta samayamai hue stAkatara prakRtiyoMke pravezase vartamAna samayameM bahunara prakRtiyoMko praveza karAtA hai yaha bhujagArapravezaka hai| anantara atikrAnta samayameM hue bahutara prakRtiyoMke pravezase vartamAna samayamai stoka tara prakRtiyoM ko praveza karAtA hai yaha alpatarapravezaka hai / anantara atikrAnta samayameM aura vanamAna samaya meM utanI hI prakRtiyoM ko praveza karAtA hai yaha avasthitapravezaka hai| anantara atikrAnta samaya meM apravezaka hokara vartamAna sayayameM praveza karAtA hai yaha pravaktavyapravezaka hai| isa prakAra arthapada prarUpaNA samApta huI / . . . . . . . . . . . Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalA sahide kasAyapAhuDe [ vedagare $ 177. saMpadi ettha terasa zrariNayogaddArANi NAdavvANi bhavaMti - samukita sa jAva pAvahue ti / tattha tAva samukki taNaM vattaissAmo / taM jahA - samuciNANuH duviho Niddeso-- yogheNa AdeseNa ya / zragheNa zratthi bhuja0 - appa0-7 - zravadvi0udIra0 / evaM masatie / AdeseNa raiya0 asthi bhuja0 appa0 zravaDi 0 udIra0 / evaM savvaraiya0 - savvatirikkha- marayusApaJja0 savvadevA si / evaM jAva / evaM sugamatAdo appaNIyattAdo ca samuttiNAgama mullaMghiya sAmittavihAsaNaDumidamAha - * tado sAmittaM / 0 avatta00 { 5 178. sugamaM / OM bhujagAra appavara acaTTidapavesago kI hoi ? 6 179. sugamaM / * aNNadaro / 6 180. micchAiDDI sammAhaTTI vA sAmio hodi ti bhaNidaM hoi / avasavvapavesago ko hoi / 3 181. sugamamedaM pucchAvakaM / * araNako sAmAle pratirojI mahArAja $ 177. aba yahA~ para samutkIrtanAse lekara alpabahutva taka teraha anuyogadvAra jJAtavya / unameM se sarva prathama samutkIrtana ko batalAte haiM / yathA - samutkIrtanAnugamakI apekSA nirdeza, do prakArakA hai - zrodha aura Adeza / zroghase bhujagAra, alpatara, avasthita aura vaktavyapadakaM udIraka jIva haiN| isI prakAra manuSyatrika meM jAnanA caahie| zrAdezase nArakiyoM meM bhujagAra, alpatara aura avasthita padake udIraka jIva haiN| isI prakAra saba nArakI, saba tiryakha, manuSya aparyApta aura saba devoMmeM jAnanA caahie| isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| isa prakAra sugama honese aura alpa varNanIya honese samutkIrtanAnugamako ullaMghana kara svAmitvakA vyAkhyAna karaneke lie AgekA sUtra kahate haiM- * usake bAda svAmitvakA adhikAra hai / $ 178. yaha sUtra sugama hai / * bhujagAra, alpatara aura avasthitapadkA pravezaka kauna jIva hai ? $ 178. yaha sUtra sugama hai / * anyatara ukta padakA pravezaka hai / 180. midhyAdRSTi aura samyandraSTi jIva svAmI hai yaha ukta kathanakA tAtparya hai / * avaktavya padakA pravezaka kauna jIva hai ? $ 181 yaha pracchAvAkya sugama hai / * upazamanAse giranevAlA anyatara jIva avaktavyapadakA pravezaka hai / Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Wo ] uttarapaDiudIraNAe bhujagAraparUvaNA 3182. savyovasamaM kAraNa pariSadamANago paDamasamaya muhumasAMparAiyo paDhamadevo vA yavatavyapavesago hoi ci bhaNidaM hoi / evamogho samaco evaM magusa| nAri avacavva0 pave0 paDhamasamayadevo ttiNa vattacvaM / AdeseNa peraiya0 / Navari avatta 0 rAtthi / evaM savvara0 savyatirikkha saccadevA tti | gavari vi0tirikkhacapaJja0 - mAsalapaJja-ahimAdi subbA ti bhuja- apa aTTi0 :- acArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja 1 aNNadarassa / evaM jAva0 / 1 * egajoveNa kAlo / 6183. sAminAta ramegajIvavisayo kAlo bihAsiyantra tti bhaNidaM hoi sa duviho Niso-ovAdesabhedeNa / tatthovaparUvaNamAhabhujagArapavesago kevaciraM kAlAdo hovi ? OM 6184. sugamaM / * jahaNa eyasamazra / 185 taM kathaM ? sattaNDaM pavesago hodya dvido sammAhaDDI mikAhaDDI vA bhayabAmaNadaraM pavesiya bhujagArapavesago jAdo / puNo vidiyasamae tatiyaM ce udIremANassa tassa laddho eyasamayameco bhujagArapavesagajahaNakAlo / evamAttha vi mahAsabhavameya samayo zraNugaMtavyo / 7 182. sarvopazama karake giranevAlA prathama samayavartI sUkSmasAmparAyika jIva athavA prathama samayavartI deva vaktavyapadakA pravezaka hai yaha ukta kathanakA tAtparya hai / isa prakAra rUpama huii| isI prakAra manuSya trikameM jAnanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki inameM avaktavyapadakA pravezaka prathana samayavartI deva haiM yaha nahIM kahanA caahie| Adeza se sArakiyoMmeM prodha ke samAna bhaMga hai| kintu itanI vizeSatA hai ki inameM avakapada nahIM hai / isIprakAra saba nArakI, saba viryazva aura saba devoMmeM jAnanA caahie| kintu itanI vizeSatA hU~ ki pondriya tirthavya aparyApta, manuSya aparyApta aura anudizase lekara sarvArthasiddhi taka ke devA bhujagAra, alpattara aura avasthisapada kisake hote haiM ? anyatarake hote haiN| isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / * eka jIvakI apekSA kAla / 6 183. svAmitva ke bAda eka jIvaviSayaka kAlakA vyAkhyAna karanA cAhie yaha ukta dhanakA tAtparya hai / usakA progha aura Adezake bheda se do prakArakA nirdeza hai| unameMse oghakA kathana karane ke lie kahate haiM * bhujagArapravezakakA kitanA kAla hai ? 6 184. yaha sUtra sugama hai / * jaghanya kAla eka samaya hai / 3185. vaha kaise ? sAta prakRtiyoMkA pravezaka hokara sthita koI eka midhyAdRSTi yA samyagdaSTi jIva bhaya aura jugupsAmeMse kisI ekakA praveza karA kara bhujagAra pravezaka ho gayA / punaH dUsare samaya meM utanI prakRtiyoM kI hI udIraNA karanevAle usake bhujagArapravezakakA jaghanya kAla eka samaya prApta huA / isIprakAra anyatra bhI yathAsambhava eka samaya kAla jAna lenA cAhie 1 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 [ vedA * ukasse sAri samayA / 186. taM jahA -- uvasamasammAidviNo pamatasaMjadA saMjadAsaMjadA asaM sammAiTTiNo ca jahAkamaM cacAri paMca cha payaDIo udIremANA dvidA / puNo ke usamasamma kAlo eksamayameco asthi ti sAsaNaguNaM paDivaNNesu eko bhujagA samaya lo| se kAle micchataM paDivalesu vidio bhujagArasamao lambhade / hai kAle bhaye paveside tadiyo jagArasamayo / tadaNaMvarasamaya duguchAe pavesidAha uttho bhujagArasamayo tti evamukasseNa cattAri samayA ajagArapavesagassa lA bhavati / athavA zradaramAkhago aNivisAmo aNNadara saMjalaraNa mudIre mAyo purisavedokaDDiya eyasamayaM bhujagArapavesago jAdo / tadatarasamae kAlaM kAdRNa devesudhvaNNapadamapamae vidiyo bhujagArasamayo / puNo to atarasamae bhayamudIremANassa tadiyo bhujagArasamayo se kAle dugu chodaeNa pariNadasta uttha samayo ci evaM cacAri samayA / bhujagAra jayabhavalAsahite kasAyapAhuDe * appadarapavesago kevazciraM kAlAdo hodi ? $ 187. sugamamedaM pucchAyArgadarzaka * jagaNeNa eyasamao / : AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja 18. kudo ? eyasamayamapyayaraM kADhUNa tadaNaMtarasamae bhujagAramabaTTidaM vA dastaduvalaMbhAdo | * utkRSTa kAla cAra samaya hai / 186. yathA - upazamasamyagdRSTi pramattasaMgata, saMyatAsaMyata aura asaMyatasamyagdRSTi jIva kramase cAra, pAMca aura chaha prakRtiyoMkI udIraNA karate hue sthita haiN| punaH upazama samyaktvakA kAla eka samayamAtra zeSa hai ki unake sAsAdana guNasthAnako prApta honepara eka bhujagArasamaya prApta huaa| tadanantara samaya meM midhyAtvako prApta honepara dUsarA bhujagAra samaya prApta hotA hai / tadanantara samaya meM bhaya ke praveza karAne para tIsarA bhujagAra samaya prApta hotA hai, aura tadanantara samaya meM jugupsA ke praveza karAne para cauthA bhujagAra samaya prApta hotA hai| isa prakAra bhujagArapravezaka ke utkRSTarUpase cAra samaya prApta hone haiN| athavA utaranevAlA tathA anyatara saMJcAlanakI udIraNA karanevAlA anyatara anivRttiupazAmaka jIva puruSavedakA apakarSaNa karake eka samaya taka bhujagAra pravezaka ho gyaa| punaH tadanantara samaya meM marakara devoM meM utpanna hone ke prathama samaya meM dUsarA bhujagArasamaya prApta huaa| punaH usake bAda anantara samaya meM bhayakI udIraNA karanevAle usake tIsarA bhujagArasamaya prApta huaa| tathA tadanantara samayameM jugupsAke udayase pariNata hue usake cauthA bhujagArasamaya prApta huaa| isa prakAra bhujagArapravezakake cAra samaya prApta hue / * alpatara pravezakakA kitanA kAla hai ? $ 187, yaha pracchAvAkya sugama hai / * jaghanya kAla eka samaya haiM / ----- 988. kyoMki eka samaya taka alpatarapada karake tadanansara samayameM bhujagAra yA avasthita padako prApta hue jIvake ukta kAla upalabdha hotA haiM / Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa uttarapayaDiudIraNAe bhujagAraparUvaNA ukasseNa tipiNa samayA | 189. taM jahAmicchAiTissa dasa payaDIo udIremANassa bhayavocchedeNa jamaNyamudIraNA hodaNeko appadarasamayo 1 se kAle dugu chodayavocchedaNATuM hodaNa yo appayarasamayo / tadaNaMtarasamae samma paDiyaNNAsa micchanANatANubaMdhisAkhadeNa tadiyo appadarasamayo ci| evaM appadarapavesagassa ukkAsakAlo tisamayayo / evaM cetrAsaMjadasammAidvissa saMjamAsaMjama paDibajjamANassa saMjadAsaMjadassa yA ma paDiyajjamANassa tisamayamaMcapadarukkassakAlaparUvaraNA kAyayA / avahidapavesago kevaciraM kAlAdo hodi ? 3190. sugamaM / jaharaNeNa egsmo| 6191. taM kathaM ? gAvasyaka paMvesamAgAsI muvidhAmamayasamayAmajagArapaJcAyaNa pariNamiya se kAle taniyameneNAvadvidassa tadA~tarasamae bhayavocchedeNapadapajjAyamuvagayA laTTho eyasamayamaco avvidjinnnnkaalo| evamaNNattha vi * ukasseNa aMtomuhattaM / hinnan. / * utkRSTa kAla tIna samaya hai| 6181, yathA-dasa prakRtiyoMkI unIragaNa karanevAle midhyAdRSTi jIvake bhayakI vyucchitti ho Anese naukI udIraNA hokara eka alpatara samaya prApta huaa| tadanantara samayameM jugupsAkI udayavyuritti ho jAnese ATha prakRtiyoMkI udIraNA hokara dUsarA alpatara samaya prApta huaa| tadanantara samayameM samyaktvako prApta hue usake mithyAtva aura anantAnubandhIkI vyucchiti ho jAnese tIsarA alpatara samaya prApta huaa| isaprakAra alpatarapravezakakA utkRSTa kAla tIna samaya hotA hai| isI prakAra saMyamAsaMyamako prApta honevAle asaMyatasamyaghaSTi jIvake tathA saMyamako *prApta honevAle saMyatAsaMyata jIvake alpatara pravezaka sambandhI tIna samayamAtra utkRSTa kAlakI prarUpaNA karanI caahie| * avasthitapravezakakA kitanA kAla hai ? 6 180. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya kAla eka samaya hai| 191. vaha kaise ? jo nau prakRtiyoMkA pravezapha jIva jugupsAke zrAnese eka samaya taka mujagAra paryAyase pariNata huA / punaH tadanantara samayameM utanI hI prakRtiyoMkI udIraNAke sAtha avasthita rahA / phira tadanantara samayameM bhayakI vyucchitika dvArA aspataraparyAyako prApta ho gayA usake avasthitapadakA jaghanya kAla eka samayamAtra prApta huA / isI prakAra anyatra bhI jAnanA caahie| * utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapATuDe [vedago / 162. taM jahA-dasapayaDIo udIrebhANasa bhaya-dugu'chANamudayavocchedekha ppadaraM kAdUNAvaTTidassa jAva puNo bhaya-duguMchANamaNudayo tAva aMtomuhunameno avahirI pavesagassa ukassakAlo hoi / avattavyapavesago kevacikAlAdo sAla bhI suvidhisAgara jI mhA 3 193. sugamaM / OM jaharaNakAraseNa eyasamayo / 6 194. kudo ? sabbovasAmagNAdo parivadidapaDhamasamayaM motUNaNNastha tadasama vAdA / evamogheNa kAlANugamo samato / 6 195. evaM maNusatie / prAdese geraiya0 bhuja0-appa0-advi. oSa / / evaM sabboraiya-tirikkha-paMciMdiyatirikkhatiya-devA bhavaNAdi jAva gavagevajjA ci| paMciMdiyatirikkhanapajja0-maNusaapajja. bhuja0 jaha0 egasa0, ukka0 vesmyaa| ecamapadara0 / avaDhi0 oghaM / aNudisAdi saSaTThA ti bhuja-appa0 jaha0 eyasa0, uka0 tiriNa smyaa-| avaTi aoghaM / evaM jAvaH / / 6662. yathA-dasa prakRtiyoM kI udIraNA karanevAlA jo jIva bhaya aura jugupsAko udayavyucchittike dvArA alpatarapada karake avasthita hai / punaH jabataka usake bhaya aura jugupsAkA anudaya banA rahatA hai tabataka usake avasthita pravezakasambandhI anrmuhUrtapramANa utkRSTa kAla prApta ho jAtA hai| * apaktavyapravezakakA kitanA kAla hai ? 6 163. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya aura utkara kAla eka samaya hai| 14. kyoMki sarvopazAmanAse girate hue prathama samayako chor3akara anyatra pravaktavyapada asambhava hai| isa prakAra oghase kAlAnugama samApta hunaa| : 195. isI prakAra manuSyatrikameM jAnanA caahie| zrAdezase nArakiyoM meM bhujagAra, alpatara aura avasthitapravezakakA kAla aodhake samAna hai| isI prakAra saba nArakI, sAmAnya tiryaca, paJcendriya tiryacatrika, sAmAnya deva aura bhavanavAsiyoMse lekara nI aveyaka takake devoMmeM jAnanA cAhie / paJcendriya tiyAMzca aparyApta aura manuSya aparyAtakoMmeM bhujagAra pravezakakA jaghanya kAla eka samaya hai, aura utkRSTa kAla do samaya hai| isI prakAra alpatarapravezakakA kAla hai| avasthitapravezakakA kAla oghake samAna hai| anudizase lekara sarvArthasiddhi takake devoMmeM bhujagAra aura alpatarapravezakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla dIna samaya hai| avasthitapravezakakA kAla oghake samAna hai| isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| vizeSArtha---manuSyatrikameM prathamAdi sarvopazAmanA takake saba guNasthAna sambhava haiM, isalie unameM oghaprarUpaNA aSikala bana jAnese vaha zroghake samAna jAnanekI sUcanA kI hai| parantu saba nArakI, sAmAnya tiryAca, paJcendriya timvatrika, sAmAnya deva aura bhavana Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarapayaDiudIraNagae bhujagAraparUvaNA epajIveNa aNtrN| 196, sugamamedamahiyAraparAmarasavakaM / bhujagAra-appadara-avaDidapadesagaMtaraM kevadhiraM kAlAdo hovi ? 197. sugamaM / japaNe mAMgI AcArya zrI suvihiAsAgara jI mahArAja 168. taM jahA-bhujagArassa tAva uccde| eko zrodaramAgauvasAmago madIremANo parisavedamokaDDiya bhujagArapavesago jAdo / tado se kAle taziyasahido hodaNaMtarido / tadarNatarasamA kAlaM kAdUNa devesuppaeko bhujagArapavesago / lachamaMtaraM / hechimaguNahANesu ci lavbhade / taM kadhaM ? bhaya-duguMchAvirahidamappappaNo bhAvAraNamudIremANo apaNadaraguNaTThAgajIyo bhayAgameNegasamayaM bhujagAraM kAda se lekara nau grevayaka takrake devoM meM sarvopazAmanAkI prApti sambhava nahIM honese unameM tIna kI apekSA kAlakA nirdeza kiyaa| ye tIna pada pavendriya tiryakaca aparyApta, manuSya paryApta aura anudizase lekara sarvArthasiddhike devoMmeM bhI sambhatra haiN| parantu pancendriya tiryakaca paryApta aura manuSya aparyAptakoMmeM eka mithyAtva guNasthAna honese vahA~ bhujagAra aura alpatara kA utkRSTa kAla do samaya hI banatA hai tathA anudizAdika meM jo upazamasamyagdRSTi aura tyodhaka samyagdRSTi utpanna hotA hai, usake yaha kAla tIna samaya bhI bana jAtA hai| rAmasamyagdRSTike prathama samayameM samyaktva prakRtikI, dUsare samayamai bhayakI aura tIsare grama jugupsAko udIraNA karAnese bhujagAra pravezakakA tIna samaya utkRSTa kAla bana jAtA saSA attakRtyavedaka samyagdRSTike prathama samayameM samyaktva prakRtiko, dUsare samayameM bhayako aura vIsare samayameM jugupsAko anudIraNArUpase pariNata karane para alpatara pravezakakA tIna samaya utkRSTa kAla bana jAtA hai| zeSa kathana sugama hai| * eka jIvakI apekSA antara / 5 186. adhikArakA parAmarza karanevAlA yaha vAkya sugama hai / * mujagAra, alpatara aura avasthitapravezakakA antarakAla kitanA hai ? 5 167yaha sUtra sugama hai| jaghanya antarakAla eka samaya hai| FREE. yathA-sarvaprathama bhujagArakA kahate haiM, saMjvalanakI udIraNA karanevAlA uttaratA asA eka upazAmaka jIva purupavedakA apakarSaNa karake bhujagArapravezaka huaa| isake bAda sadanantara samayameM utanI hI prakRtiyoMkI udIraNAke sAtha avasthittapravezaka hokara usane bhujagAra. kA antara kiyaa| punaH tadanantara samayameM marakara aura devoMmeM utpanna hokara vaha bhujagAradezaka ho gyaa| isaprakAra bhujagArapravezakakA jaghanya antara eka samaya prApta ho gyaa| yaha tara nIce ke guNasthAnoM meM bhI prApta hotA hai| . zaMkA-vaha kaise ? samAdhAna-bhaya aura jugupsAkI udIraNAse rahita apane udIraNAsthAnakI udIraNA karanevAlA anyatara guNasthAnavI jIva bhayake Agamana dvArA eka samaya taka bhujagArapada Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zaka:-TIma jayadhavalAsahide kasAyapATuDe gaNaMtarasamae tattiyamettAvadANeNUta rido se kAle sadaramA sAriNado, puNo / bhujagArapavesago jAdo / laddhamaMtaraM hoh| 199. saMyahi appa.pave. uccde| taM jahA- bhaga-dugulAhi saha aNi mudIraNaTThANamudIremANassa aNNadaraguNaTThANajIvassa bhayavocchedeNegasamayamappadarapajjae pariNadassa tadaNaMtarasamae tattiyametteNaMtaraM hodUNa se kAle duguMchodayavocchedeNa bhara darabhAvamunagayassa laddhamaMtara hoi / adhavA micchAiTiNA sammatte gahide tappaDhamasamapani micchatANatANubaMdhivocchedeNappadaraM kAdaNANaMtarasamae taciyametteNAvahidassa egasamAna maMtaraM hodUNa nadiyasamayammi bhaya-dugukANamaNNadaravocchedeNubhayavocchedeNa vA laddhamaMtara, hoi / evamasaMjadasammAidviNA saMjamAsaMjame gahide saMjadAsaMjadeNa vA saMjame gahide appadarassa egasamayamettajahaNNaMtaroklaMbho vttvyo| saMpahi avaTTi-pave. jahaeNaMtara, uccade / taM jahA satta vA aTTa cA payaDIo pavesemANagassa bhayAgameNegasamaya bhujagAreNaMtaraM hodUNa taduvarimasamapammi tattiyametaNAvadvidassa taddhamaMtaraM hoI / / evamappadareNa vi avaTTidassa jahaeNaMtaraM sAheyavyaM / japharaseNa aNtomuttusN|| karake punaH tadanantara samayamai utanI hI prakRtiyoMkI udIramagArUpa avasthita pada dvArA bhujagAra. padako antarita karake sadanantara samayameM jugupsAke udayarUpase parivAta hokara punaH bhujagArapravezaka ho gayA / isaprakAra bhujagArapravezakakA eka samaya jaghanya antara prApta hotA hai| 6 168. aba alpatarapravezakakA kahate haiN| yathA-bhaya aura jugupsAke sAtha vivattika jadIraNAsthAnakI padAraNA karanevAlA anyatara guNasthAnavAlA jo jIva bhayakI udayamyuchitti . dvArA eka samaya taka alpatara paryAyase pariNata huA, punaH tadanantara samayameM utanI ho| prakRtiyoMkI udIraNA dvArA alpatara padakA antara karake tadanantara samayameM jugupsAko udayavyucchitti dvArA alpataraparako prApta huzrA, usake alpatarapadakA jaghanya antara eka samaya prApta hotA hai| athavA jo mithyAiSTi jIva samyaktvako grahaNakara usake prathama samayameM mithyAtva aura anantAnubandhIkI udayavyucchitti dvArA alpatarapadako karatA hai, punaH tadanantara samayameM utanI hI prakRtiyoM kI udIraNA dvArA alpatarapadakA antara karatA hai aura tIsare samayameM bhaya aura jugupsAse kisI eka prakRtikI udayavyucchiti dvArA yA donoMkI udayavyucchitidvArA alpatarapada karatA hai usake alpadarapadakA jaghanya antara eka samaya prApta hotA hai| isIprakAra asaMyatasamyagdRSTike dvArA saMyamAsaMyamake grahaNa karane para yA saMyatAsaMyatake dvArA saMyamake grahaNa karane para alpatarapadakA jaghanya antara eka samayamAtra prApta hotA hai aisA kathana karanA cAhie / aba avasthitapravezakakA jaghanya antara kahate haiN| yathA sAta yA ATha prakRtiyoMkA praveza karanevAlA jo jIva bhayake Agamana dvArA eka samaya taka bhujagArapada karatA huthA usa dvArA avasthita padakA antara karake punaH tadanantara samayameM utanI prakRtiyoMke udaya dvArA avasthita pada karatA hai usake avasthitapadakA jaghanya antara eka samaya prApta hotA hai| isI prakAra alpatarapadakA Azraya lekara bhI avasthitapravezakakA jaghanya antara sAdha lenA caahie| * utkRSTa antara antarmuhUrta hai| Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [R] uttarapaTidIraNAe bhujagAraparUvaNA 61 6200 tattha tAba bhuja0pave0 bucade / taM jahA - eko saMjadAsaM jado mANagI asaMjamaM SaDiyaSNo, padamasamae bhujagArassAdi kAdUtariMdo | vasamato hutamactriya bhaya - durguchodayavaseNa puNo vi bhujagArapavesago jAdo / maMtaraM hoii| aear eko utrasamasammAiDDI pamattApamasasaMjado cadumudIrago aya-dugAgameNa bhujagArassAdi kAraNa puNo satthA caiva tomuttamayikkhiyajIetarido uvasama seDimAruhiya savdhovasamaM kAdRNodaramANamo lobhasaMjalaNamudIred | vidiya jammi itthavedamudIre mANago bhujagArapavaMsago jAdo tammi laddhamaMtaraM hoI / 3 201. padara pravesa zrA buvA mitrA dukha lApayaDIo udIremANassa -chodaya vocchede NappadarajAya pariNadastAvarasamae aMtaraM ho to muhuroNa bhaya-dubAsu udayamAgadAsu puNo vi aMtomuduzamaMtaridassa tadudayavacchedasamakAlamappadarabhASaNa laddhamaMtaraM hoI / pradhavA uvasamasedimArudiya itthivedodaya vocchedeNappadarassAdi kAtAsthi upari vaDhiya heTThA zrodiNNassa bhaya- dugudrANamudIraNA ho to muhuNa asya tadudayavocchedo jAdo tattha ladvamaMtaraM kAyacvaM / 1202. pahi avadipave0 ucade - uvasAmago lohasaMjalaNamudoremANo 'avadasAdi kAraNAdIrago hoto muhutta maMtariya puNo zrodaramANo sumasAMSarAyo 205. usameM sarvaprathama bhujagArapravezakakA kahate haiN| yathA- pA~ca prakRtiyoMkI udIraNA karanevAle eka saMyatAsaMyata jIvane asaMyamako prApta hokara prathama samayameM bhujagArapadakA Arambha"kara usakA antara kiyA / punaH sabase utkRSTa antarmuhUrta kAla taka rahakara antameM bhaya aura jugupsAke udaya dvArA phirase jo bhujagArapravezaka ho gayA usake bhujagArapadakA utkRSTa antara dhamrmuhUrta prAma hotA huuN| athavA cAra prakRtiyoMkI udIraNA karanevAlA eka upazamalabhyagdRSTi pramatta aura apra. saMyata jIva bhaya aura jugupsA Agamana dvArA bhujagArapadakA prArambha karake punaH svasthAna meM hI antarmuhUrta kAlataka avivakSita paryAyake dvArA usakA antara karake upazamameNi para car3hA aura vahA~ sarvApama karake utarate hue lobhasaMjvalanakI udIraNA karake tathA nIce girakara jahA~ jAkara strIvedakI udIraNA karanA huA bhujagArapravezaka huA vahA~ usa jIvake bhujagAraparakA utkRSTa antara prApta hotA hai| 1 201. aba alpatarapravezakakA kahate haiM- no yA isa prakRtiyoMkI udIraNA karanevAlA koI eka jIva bhaya aura jugupsAkI udayavyucchittidvArA alpasara paryAya se pariNata huA / punaH anantara samaya meM usakA antara hokara antarmuhUrta kAla ke bAda bhaya aura jugupsAke udaya meM thAne para phira antarmuhUrta kAla taka usakA antara kiyaa| phira una donoM prakRtiyoM kI udayavyucchitti ke kAla meM hI alpatara paryAyase pariNata huA usake alpatarapadakA utkRSTa antara antarmuhUrta prApta hotA hai| athavA upazamariNa para car3hakara zrIvedakI udayavyucchitti dvArA alpatarapadakA prArambhakara aura avivakSita padadvArA usakA antara kara Upara cddh'aa| phira nIce satarate hue usake bhaya aura jugupsAkI udIraNA hokara antarmuhUrta kAla bAda jahA~ una donoMkI udayatryucchitti hotI hai vahA~ alpatara padakA prApta huA utkRSTa antara karanA cAhie / 202. aba avasthitapravezakakA kahate haiM- lobhasaMjvalanakI udIrakhA karanevAlA upazAmaka jIva avasthita padakA prArambha karake bAdameM usakA anudIraka hokara antarmuhUrta kAla Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gadazava jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe hodaNa bidiyasamae kAlaM kAdaNa devesuppajiya jahAkamamaNNesu dosu samaesusa dugachApro udIriya tado avavidapavesano jAdo, ladbhUmaMtara hoh| * aSasandhapavesagaMtaraM kevaciraM kAlAdo hodi? 203. sugamaM / OM ahaNaNa aMtomuttaM / 204. taM jahA-uvasamaseDimAruhiya sancovasAmaNApaDivAdapaDhamasakA avattabassAdi kAdRNa heTThA Nivadiya aMtarido | puNo vi sabalahumaMtomuhUse uvasamaseDhimArohaNaM kAdRNa sumAiyacaricAlisapasarAvAmAnAmulaka miya tatva kAlaM kAdUNa devesuSaNNa paDhamasamae laddhamaMtara karedi, payAraMtareNa jahaesa, traannuppttiido| OM ukasseNa ubddddpogglpriy| 205. taM kadhaM ? addhapoggalapariyadRpaDhamasamae sammattamuppAiya savvalahumuvasamaseDhisamArohaNapurassarapaDivAdeNAdi kAdaNaMtarido kiMcUragamaddhapoggalapariyaTTa pariyavidA thovAvasese saMsAre pRNo vi sanyavisuddho hodRNa vasamaseDhimArUDho pddivaadpddhmsme| laddhamaMtaraM karedi tti vattavyaM / evamoghaparUvaNA ra taa| taka avasthitapadakA annara karake punaH uttaratA humA sUdamasAmparAyika hokara tathA dUsare samA. marakara aura devoMmeM utpanna hokara kramase anya do samayoM meM bhaya aura jugupsAkI udAraNA karake anantara avasthitapravezaka ho gyaa| isaprakAra avasthitapravezakakA utkRSTa antara prApta ho jAtA hai| * avaktavyapravezakakA antarakAla kitanA hai? 6203. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya antara antarmuharta hai| 204. yathA--upazamazreNipara Agehapa karake nathA sarvopazAmanAse giraneke prathama samayameM pravaktavyapadakA prArambha karake punaH nIce girakara usakA antara kriyA / punaH sabase laghu antarmuharta kAlake dvArA upazamazreNipara zrArohaNa karake sUkSmasAmparAyakI antima zrAvalike prathama samayameM apravezakabhAvako prApta hokara aura vahIM para marakara jo devoM meM utpanna huA vaha vahA~ utpanna hone ke prathama samayameM avaktavyapravezakasambandhI antarako prApta karatA hai, kyoMki prakArAntarase jaghanya antarakI utpatti nahIM ho sktii| * utkRSTa antara upAdhaM pudgala parivartanapramANa hai| (205. zaMkA-- bAha kase ? samAdhAna--- ardhapudgala parivartanake prathama samayameM samyaktyako utpanna karake pratizodha upazamazreNipara ArohaNa pUrvaka girate samaya avaktavyapadakA prArambha karake jo usakA anvara karatA hai| punaH kucha kama ardhapudgalaparivartana kAla naka paribhramaraNakara saMsArameM rahanekA thor3A kAla zaSa raha jAne para phirase jo sarva vizuddha hokara apazamazraNi para ArohaNa karatA hai vaha giraneke prathama samayameM usakA utkRSTa antara prApta karatA hai aisA yahA~ kahanA cAhie / isa prakAra oghaprarUpaNa samAsa huii| . Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [A] uttarapayahi udIraNAe bhujagAraparUpaNA 83 " 206 zrAdesesa raiya0 ja0 appa0 jaha0 eyasamo uka0 tomu0 / 0 jaha0 eyasa0, ukka0 cantAri samayA / evaM savvaNiraya-tirikkha-paMcidiya- devA bhavaraNAdi jAtra khavamevajA ci / paMci 0 tiri0 paJja 0 mazumapaJja0 vi0 [prappa0 zraghaM / zravaTThi0 jaha0 eyasa0, ukka0 vesamayA / magusatie bhuja 0ma0 zravaDi0 zrodhaM / zravaza0 jaha0 aMtosu0, ukka0 puJcakoDiyudhadhaM / disAdi saccaTTA ti bhuja0 pa0 zroSaM / aTTi0 jaha0 eyasamayo, ukka 0 lipi samayA / : AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja OM pANAjIvehi saMga vicayAdiaNiyAMgaddArANi appAbahuzravaJjANi yaSyANi / 1207. khANAjIvehi bhaMgavicaya-bhAgAbhAga - parimANa - kheca-posaraNa - kAlaMtara-bhAvaaNadArAmaNi gaddArANAmedeNa surekha samappidAmucAra gAvalekha parUvaNamiha sAma / taM jar3A 6206. Adeza se nArakiyoM meM bhujagAra aura alpatarapravezakakA jaghanya antara eka -samaya hai aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai| avasthita pravezakakA jaghanya antara eka samaya aura utkRSTa antara cAra samaya hai| isI prakAra saba nArakI, sAmAnya tiryaJca pazlendriya viryazvatrika, sAmAnya deva aura bhavanavAsiyoMsa lekara nau greveyaka takake devoMmeM jAnanA cAhie / paMcendriya tiryava paryApta aura manuSya aparyAtakoMmeM bhujagAra aura alpata pravezakakA antara oke samAna hai / avasthita pradezakakA jaghantha antara eka samaya haiM aura utkRSTa antara samaya hai| manuSyatrika meM bhujagAra, alpatara aura avasthita pravezakakA antarakAla ke mAna hai| pravezakakA jaghanya antara antarmuhUrta hai aura utkRSTa andara pUrvakoTipRthaktvapramANa hai| anudizase lekara savArthasiddhitakake devoMmeM bhujagAra aura anatara pravezakakA antarakAla ke samAna hai| avasthita pravezakakA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa anvara tIna samaya hai| isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / vizeSArtha - manuSya trikako chor3akara anya sama gatiyoM meM aura unake avAntara bhedoM meM jahA~ jo bhujagArapadakA utkRSTa kAla batalAyA hai vahIM vaha avasthitapravezakakA utkRSTa antarakA jAnanA caahie| manuSyatrikakA karmabhUmimeM rahanekA utkRSTa kAla pUrvakoTipRthaktva pramANa hai| yaha sambhava hai ki koI jIva pUrvakoTipRthaktva kAlake prArambhameM aura anta meM kavyapada kare aura madhyameM usakA antarakAla raddA Aye / isIse inameM avaktavya pravezakakA patkula antara pUrvakoTi pRthaktva pramANa kahA hai| tathA avaktavya padakA jadhanya antara atizIghra do bAra upazamazreNa para car3hAkara le AnA caahie| zeSa kathana sugama haiM / * alpabahutvake sivA nAnA jIvoMkI apekSA bhaMgavicaya Adi anuyogadvAra karane caahie| 07. isa sUtra ke dvArA mukhya bhASako prApta hue nAnA jIvoMkI apekSA bhaMgavicaya, bhAgAbhAga, parimANa, kSetra, sparzana, kAla, antara aura bhAva saMjJAvAle anuyogadvAroM kI prarUpaNA rAke base yahA~ para batalAte haiN| yathA--nAnA jIvoMkA zrAzraya lekara bhaMgavicayAsugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai -- ogha aura zrAdeza / zroghase bhujagAra, alpatara aura I Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [vedana 208. NANAjIvahi bhaMgavicayANugameNa duviho Niddeso-proSeNa Ade y| ogheNa bhuja0-appa0-abaDhi udIra0 Niya. asthi, siyA ede avatavvo ca, siyA ede ca avanavvagA ca / bhaMgA tieiNa 3 / A / raiya0 ahi. NiyamA asthi, sesapadA bhynnijaa| bhaMgA 9 / evaM savvaNerahamA savapaMciMdiyatirikkha-savvamaNusa-savvadevA ci / vari maNusa apa savapadA bhayaNijA / bhaMgA 26 / masatie bhaMgA 27 / tirikkhesu suja appa0-avahiNiya0 / evaM jAva0 / 209. bhAgAbhAgANu0 duviho Ni-progheNa AdeseNa ya | ogheNa bhuja asavajIcI savisaramAmahArAzivaTThi. asaMkhejjA bhAgA | avasa avasthita padake udoraka jIva niyamase haiN| kadAcin ye nAnA jIva haiM aura eka avaktavyapara udIraka jIva hai| kadAcit ye nAnA jIva haiM aura pravaktavyapadake udIraka jIva nAnA hai| bhaMga tIna haiM 3 | Adezase nArakiyoMmeM avasthitapadake udIraka jIva niyamase haiN| zeSapada bhajanI / haiN| bhaMga 5 haiN| isI prakAra saba nArakI, saba paJcendriya tiryazca, saba manuSya aura saka devA | jAnanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki manuSya aparyAptakoMmeM saSa pada bhajanIya hai| bhaMga 26 haiN| manuSyatriko bhaMga 27 haiN| tiyozcoMme bhujagAra, alpatara aura avasthitapadaka udIraka jIva niyamase haiN| isI prakAra anAhAraka mArgaNAtaka jAnanA caahie| vizeSArtha saba nArakI, saba pachendriya tirthabca aura saba devoM meM eka dhruva pada hai aura do adhrava pada haiM, isalie eka jIva aura nAnA jIvoMkI apekSA ina padoMke dhruya bhaMga sahita nI bhaMga hote haiN| manuSya aparyAptakoMmeM tIna adhruva pada haiM, isalie inake eka aura nAnA jIvoMkI) apekSA chabbIsa bhaMga hote haiN| manuSyatrikameM eka dhruva pada aura tIna adhruva pada haiM, isalie inameM dhruva bhaMgake sAtha eka aura nAnA jIvoMkI apekSA sattAIsa bhaMga hote haiN| 208 bhAgAbhAgAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai.-prodha aura Adeza / proSase bhujagAra aura alpatarapadake udIraka jIva saba jIvoMke kitane bhAgapramANa haiM ? asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| avasthitapadake udIraka jIva asaMkhyAta bahubhAgapramANa haiN| tathA avaktavya padake udIraka jIva ananta bhAgapramANa haiN| Adezase nArakiyoMmeM oghake samAna bhaMga hai| kintu pravaktavyapadake udIraka jIva nahIM haiN| isI prakAra saba nArakI, saba tiyekaca, manuSya aparyApta, sAmAnya deva aura bhavanavAsiyoMse lekara aparAjita takake devoMmeM jAnanA caahie| manuSyomeM bhujagAra, alpatara aura pravaktavyapadake udIraka jIva saba jIvoMke kitane bhAgapramANa haiM ? asaMkhyAtaveM bhAgapramANa haiN| avasthitapadake udIraka jIva asaMkhyAta bahubhAgapramANa hai| isI prakAra manuSya paryApta aura manuSyaniyoM meM jAnanA cAhie / kintu itanI vizeSatA hai ki asaMkhyAtake sthAnameM saMkhyAta karanA caahie| isI prakAra sarvArthasiddhimeM jAnanA cAhie / kintu itanI vizeSatA hai ki inameM aSaktavyapadake udIraka jIva nahIM haiN| isI prakAra anAhAraka mArgaNAtaka jAnanA caahie| 6206. parimANAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai--proca aura Adeza / zrodhase bhujagAra, alpatara aura avasthitapadake udIraka jIva kitane haiM ? ananta haiN| avaktavyapadake udIraka jIva kitane haiM ? saMkhyAta hai| isI prakAra tiryAlayoM meM jAnanA caahie| kintu itanI Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 61] uttarapaTiudIraNAe bhujagAraparUpaNA bhaag| zradeseNa raiya0 zrodhaM / Navari avata0 Natthi / evaM savvaraiya0tirikta maNumayapajja0 devA bhavaNAdi jAva varAjidA ci / maraNasesu bhuja00 zravaca0 savvajI kevaDi0 1 zrasaMkhe0 bhAgo / aDi0 asaMkhajA bhAgA / Navari saMkhekhaM kAyavvaM / evaM caiva savvaTTe / Navari 0 mANusapaa0 maraNusiNI0 a0 udIra0 Natthi / evaM jAva0 / 65 210. parimANA0 duviho Ni0 - zrodhe0 Adese0 / zroSeNa bhuja0 appa0(vaDi0 udIra0 kettiyA ? agaMtA / avatta0 ketti 0 1 saMkhekhA / evaM tirikkhesu / nirivatta 0 Natthi / AdeseNa raiya0 bhuja0 appa0 avaDi0udI 120 ketti 0 1 asaMkhejA / evaM savvaNeraiya0 - saccapacidiya tirikkha- maNusa zrapatra 0 devA bhavarayAdi se bhuja girI asA / avasa0 ke0 1 saMkhejjA / maraNusapajja0 - madhusiNI -savvadeveSu savvapadA saMkhejjA | evaM jAva 0 | hAti 0 .0 : 211. khenA0 duviho Ni0 - zragheNa AdeseNa ya / zragheNa bhuja0 appa 0vizeSatA hai ki inameM vaktavyapadake udIraka jIva nahIM haiN| Adeza se nArakiyo meM bhujagAra, alpatara aura avasthita padake udIraka jIva kitane haiM ? asaMkhyAta haiM / isI prakAra saba nArakI, saba pacendriya tiryaJca, manuSya aparyApta, sAmAnya deva aura bhavanavAsiyoM se lekara aparAjita taka ke devoM meM jAnanA cAhie / manuSyoM meM bhujagAra, alpatara aura avasthita padake udIraka jIva kisane hai ? asaMkhyAta haiM / zravapta vyapadake udIraka jIva jitane haiM ? saMkhyAta haiN| manuSya paryApta, manuSyanI aura sarvArthasiddhi ke devoMmeM saba padake udIraka jIva saMkhyAta haiN| isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / 6 210. kSetrAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-- zrodha aura pradeza | prose sugAra, zralpatara aura avasthitapakke doraka jIvoMkA kitanA kSetra hai ? sarva loka kSetra hai / avaktavyapadake udIraka jIvoMkA lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetra hai / isI prakAra tiryaJcoM meM jAnanA cAhie | kintu itanI vizeSatA hai ki inameM avaktavyapadake udarika jIva nahIM haiN| zeSa mArgaNAoM meM saba padoMke udIraka jIvoMkA kSetra lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / - vizeSArtha - bhujagAra Adi tIna pada ekendriya Adi jIvoMmeM bhI hote haiM aura unakA kSetra sarva loka hai, isalie yahA~ para oghase ina tIna padoMke udIraka jIvoMkA kSetra sarva loka kahA hai / parantu vaktavya pada upazamazreNise girate samaya hI hotA hai aura aise jIvoMkA kSetra loka ke zrasaMkhyAtaveM bhAgamabhAga hai, isalie ogha se avaktavya padake udIraka jIvoMkA kSetra loka ke asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kahA hai| yaha vyavasthA sAmAnya tiryazcoM meM bana jAtI hai, isalie sambhava padakA bhaMga oke samAna jAnane kI sUcanA kI hai| mAtra tiryoM meM upazamazremikI prApti sambhava nahIM hai, isalie inameM avaktavyapada sambhava na honese usakA niSedha kiyA hai| gatimA ke zeSa bhedoMkA kSetra hI lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai, isalie inameM sambhava saba padoMkA kSetra lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kahA hai| 21. sparzanAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-prodha aura Adeza / zraghase bhujagAra, alpatara aura avasthitapadake udIraka jIvoMne kitane kSetrakA sparzana kriyA hai ? sarva Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalA sahide kasAya pAhuDe 6 [ vedago 7 6 abaDi - kevaDi khete ? sancaloge / zravatta0 udIra0 loga0 zrasaMkhe0 bhAge / evaM tiriktA0 / suvari avatta0 gatthi / sesagadmaggaNa saJcapadA0 loga0 asaMkhe 0 bhAge / evaM jAtra0 / :- AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja 0-5 Q * 212. posaNA0 duviho NiH- yoSeNa zrAdrese oSeNa bhuja a0 aDi0 ke0 posidaM ? savvalogo / avata0 ke0 posidaM 1 loga0 asaMkhe - bhAgo / evaM tirikkhA | vAre avatta0 rAtthi / Adarza raiye.. padehiM loga asaMkhe0 bhAgo cha codasa0 dekhaNA / evaM vidiyAdi sattamA ti / vari sagapomaNaM / paDhAe khetaM savvapaMcidiyatirikkha mANUsa aza0 bhaja - appa0 - zravaTTi0 loga0 asaMkhe0 bhAgo sabalogo vA / evaM masatie / vari avataH loga0 asaMkhe0 bhaago| devesu saccapada0 loga0 asaMkhe 0 bhAgo aDDa yacodasa0 / matraNAdi jAva savvA ca savyapadAraNaM sagaposaNaM kAyantraM / evaM jAya0 / | lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| vaktavya padake udIraka jIvoMne kitane kSetrakA sparzana kiyA hai ? lokake zrasaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetrakA sarzana kiyA hai / isIprakAra ticImeM jAnanA cAhie | kintu itanI vizeSatA hai ki inameM avakapada nahIM hai| zrAdezase nArakiyoMmeM satra patroM ke udIraka jIvAne loke asaMkhyAta bhAgapramANa aura jalanAlIke caudaha bhAgoM meM se kula kama chaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| isIprakAra dUsarI pRthivIse lekara baTI pRthivI taka ke nArakiyoMmeM jAnanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki apanA sparzana kahanA caahie| pahalI pRthivI meM kSetra ke samAna bhaMga hai| saba pacendriya tiryakha aura manuSya aparyAptakoM meM bhujagAra, alpa aura avasthitapadake udaraka jIvoMne lokake asaMkhyAnaveM bhAgapramANa ra sarva lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| isIprakAra manuSyatrika meM jAnanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki inameM vaktavyapadake udIraka jIvoMne lokake zrasaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| devoMmeM saba pake udIraka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura manAlIke caudaha bhAgoM meM se kucha kama ATha aura nau bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| bhavanavAsiyoM se lekara sarvArthasiddhi taka ke devaroMmeM apanA apanA sparzana karanA cAhie / isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / " vizeSArtha - zraghase aura zrAdezase gatimArgalAke saba bhedoMmeM jahA~ jo sparzana hai vaha vahA~ bhujagAra, alpatara aura avasthita padake udIrakoMkA hotA hai, yaha ukta kathanakA tAtparya hai / mAtra avaktavyapadake udIrakoMkA sparzana loka ke asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hI prApta hotA hai / kAraNakA nirdeza hama pUrva meM kara Aye haiM, isalie zroghase aura manuSyatrika meM isa pada ke udIrakoM kA sparzana lokake zrasaMkhyAtaveM bhAgapramANa kahA hai| 1 6 212. kAlAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-- zrodha aura zrAdeza / zraghase bhujagAra, alpatara aura avasthita padake udIraka jIvoM kA kitanA kAla hai ? sarvadA hai | avazya padake udIraka jIvoMkA kitanA kAla hai ? jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya hai / isIprakAra tiryanoMmeM jAnanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki inameM avaktavyapada nahIM hai | Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mA062] uttarapayaDijadIraNAe bhujagAraparUSaNA - kAlANugameNa duviho Ni0 -ogheNa Adese0 / mogheNa bhuja-appa0abahiH keciraM ? sambaddhA / avata0 jaha, egasamo, ukka0 saMkhejA samayA / evaM tiriksAvari amana vihAsAgara jI mahArAja 214. Adesekha airaiya0 bhuja-appa0 jaha* epasa0, ukka0 zrAvali asaMkhe bhAgoM / abaDhi sambaddhA / evaM sandhaNerahaya0 sayapaMciMdiyatirikkha-devA bhavaNAdi jAva avarAjidA ti / 215 maNusesu NArayabhaMgo / Navari ayatta0 oghaM / mAMsapaja0-maNusiNI0 bhuja-appa avaca0 jaha0 eyasa0 ukka0 saMkhejA smyaa| avaDhi mubaddhA / evaM sabaDhe / Nari avatta0 Nasthi / maNusaapaja bhuja-appa0 jaha0 esa0, ukka0 Avali. asaMkhe bhAgo / avaTTi jaha0 egasa0, ukka 0 palido0 asaMkhe0 more ---------------nareneuruna... vizeSArtha- abaktavyapadakI udIraNA upazamazreNise utarate samaya hI hotI hai| aura upazamazreNi para ArohaNakA kAla kamase kama eka samaya aura lagAtAra saMkhyAta samaya hai, isalie avaktavyapadakA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya kahA hai| 214. prAdezase nArakiyoMmeM bhujagAra aura alpatara padake udIraka jIvoM kA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla zrAvalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| avasthitapadake dIraka jIvoMkA kAla sarvadA hai| isIprakAra samma nArakI, saba paJcendriya tiryaJca, sAmAnya deva aura bhavanavAsiyoMse lekara aparAjita vimAna takake devoM meM jAnanA caahie| vizeSArtha- pahale nArakiyoM meM eka jIvakI apekSA bhujagArapadake cudIrakoMkA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla cAra samaya tathA alpatarapadake udIrakAkA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla tIna samaya batalA pAye haiN| isI tathyako dhyAnameM rakhakara yahA~ para nAnA jIvoM kI apekSA bhujagAra aura alpatarapadake udIrakoMkA jayanya kAla eka samaya aura utkRSTa phAla zrAvalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kahA hai, kyoMki aneka nArakI jIva bhI ukta donoM pada eka samaya taka karake dUsare samayameM na kareM yaha bhI sambhava hai, 'pIra nArakiyoMkI saMkhyA asaMkhyAta honese lagAtAra asaMkhyAta jIva bhI kramase yadi ukta donoM pada kareM to bhI saba kAlakA yoga zrAvalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hotA hai| pahale eka jIvakI apekSA avasthita padake udIrakoMkA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla antamuhUrta basalA Aye haiM, isalie yahA~ para nAnA jIvoMkI apekSA isa padake udIrakokA saba kAla bana jAnese vaha ukta pramANa kahA hai| zeSa kathana sugama hai| 215. manuSyoMmeM nArakiyoM ke samAna bhaGga hai| kintu itanI vizeSatA hai ki zravaktavya padake udIrakoMkA bhaMga zrodhake samAna hai| manuSya paryApta aura manuSyaniyoM meM mujagAra, bhalpatara aura zravaktavyapadake udIrakoM kA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya hai| avasthitapadake udIrakoMkA kAla sarvadA hai| isIprakAra sarvArthasiddhimeM jAnanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki inameM avaktavyapada nahIM hai| manuSya aparyAptakoM meM bhujagAra aura alpatarapadake udIrakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla zrAvalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| avasthitapadake udIrakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla palyake Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalA sahide kasAyapAhuDe &8 bhAgo / elA / 0 $ 216. aMtarA0 duviho Ni0 - zraghe0 de0 / zragheNa bhuja0 - apa0aba gatthi aMtaraM / zravatta0 jaha0 eyasamatro, ukka0 vAsapudharAM / evaM tirikvesu | Navari avataH khatthi / AdeseNa kheraiya0 bhuja0 - appa0 jaha0 eyasa 0 uka0 aMtomu0 / zravaTTi 0 patthi aMtaraM / evaM savvaNeraiya-saJcapaMciMdiyatirikkhasavvadevAti / maNusatie khArayabhaMgo / Navari avattaH zradhaM / maNusa apaja0 bhuja0appa 00 ahi0 jaha0 eyasa0, ukka0 palido0 asaMkhe 0 bhAgo / evaM jAva0 / mArgadarzaka - saplArya mAdhodI mAvI / evamede simuccAraNAvaleNa parUvaNaM kADhUNa saMpahi appAcahuaparUvaNadvamuttaraM pabaMdhamodAraislAmo [ vedago 7 **** asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai / isIprakAra anAhAraka mArgeNA taka jAnanA cAhie / vizeSArtha - manuSya paryApta aura manuSyiniyoMkI saMkhyA saMkhyAta hai, isalie inameM bhujagAH, alpatara aura zravavyapadake udIrakoMkA anya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya kahA hai / manuSya aparyApta yaha sAntara mArgaNA hai aura inakI saMkhyA asaMkhyAta hai, isalie inameM bhujagAra aura alpatara padake udIrakoMkA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla zrAvalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa tathA avasthita padake udIrakoMkA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla palya ke asaMkhyAta bhAgapramANa kahA hai| zeSa kathana sugama hai| 0216. antarAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai- zrodha aura Adeza | oghase bhujagAra, alpatara aura avasthita padake udIrakoMkA antarakAla nahIM hai| udIrakoMkA jadhanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara varSa pRthaktva pramANa hai / isIprakAra sAmAnya tiryakvoMmeM jAnanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki inameM avaktavyapada nahIM hai / Adeza se nArakiyoM meM bhujagAra aura alpatarapadake udIrakoMkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai / avasthita padake uddIrakoMkA antarakAla nahIM hai / isIprakAra saba nArakI, saba pacendriya tiryaJca aura saba devoM meM jAnanA caahie| manuSyatrika meM nArakiyoM ke samAna bhaMga hai| kintu itanI vizeSatA hai ki inameM avayapadake udIrakoM kA bhaMga zraSake samAna hai / manuSya aparyAtakoM meM bhujagAra, alpatara aura avasthita par3ake udIrakoMkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara palyake zrasaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai / isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / vizeSArtha - prarUpaNA meM aura manuSyatrika meM avaktavyapadake udIrakoM kA jaghanya aura utkRSTa antara upazAmakoMke jaghanya aura utkRSTa antarako dhyAna meM rakhakara kahA hai / saba nArakI, saba pacendriya tiryaca aura saba devoMmeM sujagAra aura alpatarapada kamase kama eka samaya ke antarase aura adhika se adhika antarmuhUrtake anarase niyamase hote haiN| isase inameM ina udIrA jaghanya antara eka samaya aura utkRSTa antara antarmuhUrta kahA hai| manuSya paryApta yaha sAntara mArgaNA hai| isakA jaghanya ansara eka samaya aura utkRSTa antara palyake zrasaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai / isIse isameM sama padoMke udIrakoMkA jaghanya zrantara eka samaya aura utkRSTa antara palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kahA hai| zeSa kathana sugama hai / 1 217, bhAva sarvatra bhaudadhika hai| isaprakAra inakA uccAraNAke balase kathana karake aba : Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA062] uttarapayadiudIraNAra bhujagAraparUpaNAM appAbahulaM / / 218. sugamamedamahiyAraparAmarasavakkaM / 8 savvasthovA avsvvpcesgaa| 219. ki kAragaM ? ubasamaseDhIe savyovasamaM kAdUga parivadamANajIvesu ceva taduvalaMbhAdo / 9 bhujagArapavesagA apaMtaguNA / : 220. kiM kAraNaM ? dusamayasaMcideiMdiyajIvANamettha pahANabhAveNAvalaMbaNAdo / appavarapavesagA visesAhiyA / mArgadarzavara1. smacyAraNo? sumitaMgapaciyamanAmAvasammAiTavINaM samattaM paDibajamANamicchAiTTINaM ca jahAkama bhujagArappadarapariNadANaM sasthANamicchAiTThINaM ca sanyastha mujagArappadarapavesagANaM samANatta saMte vi sammattamuppAemAraNANAdiyamicchAiTThIhi saha dasaNa cAgnimohakkhavayajIvANaM bhujagAreNa viNA appadarameva kunnmaannaannmesthaahiytrdNsnnaado| abaDhivapavesagA asNkhengunnaa| 5 222. kiM kAraNaM 1 aMtomuhuttasaMcideiMdiyarAsissa pahANattAdo / evamodho smtto| alpabahutvakA kathana karaneke lie bhAgekA prabandha likhate haiM * alpabahutvakA adhikAra hai| 5258. adhikArakA parAmarza karAnevAlA yaha vacana sugama hai| * avaktavyapravezaka jIva sabase stoka haiN| 256. kyoMki upazamazreNimeM sarvopazama karake giranevAle jIvoMmeM hI yaha pada pAyA jAtA hai| * unase bhujagArapravezaka jIva anantaguNe haiM / 6220. kyoMki do samayake bhItara sazcita huSa ekendriya jIvoMkA yahA~ para pradhAnabhAvase abalambana liyA hai| * unase alpatarapravezaka jIva vizeSa adhika hai| 6221 kyoMki kramase bhujagAra aura alpatarapadase pariNata hue mithyAtvako prApta honevAle samyagdRSTi aura samyakvako prApta honevAle mithyAdRSTi tathA bhujagAra aura alpatarapadameM praveza karanevAle svasthAna mizyAiSTi jIva yadyapi sarvatra samAna hai to bhI samyambako utpanna karanevAle anAdi mithyAdRSTi jIvoM ke sAtha bhujagArake binA kevala alpatarapadako hI prApta aise darzanamohanIya aura cAritramohaniya karmakI kSapaNA karanevAle jIvoMkI yahA~ para adhikatA dekhI jAtI hai| * unase avasthitapravezaka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| 6 222. kyoMki antarmuhUrtake bhItara saJcita huI ekendriya jIvarAzikI pradhAnatA hai| isa prakAra oghaprarUpaNA samApta huii| Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 ayadhavalAsahile kasAyapAhuDe [vedago 7 223. AMdeseNa zerahaya0 samvatthovA bhuja pa0 / appa. visesA0 / avahi0 asaMkhe0 guNA / evaM savaNeraiya-tirikkha-paMciMdiyatirikkhatiya-devA bhavaNAdi jAva avarAjidA ti / paMciMtirikkhaapajja0 samvatthovA muja0-appa.. pave0 / avaDi0 asaMkhejjaguNA / maNusesu sabbatthovA avatta0 udIra0 / bhuja0 asaMkhe0guNA / appa0 visesA0 | abaDhi0 asaMkhe0guNA / evaM maNusapajja.. maNumiNI0 / evari saMkhejjaguNA kAyayA / evaM sabaDhe / pari avatta0 udIra0 Nasthi / evaM jAva! evaM bhujagAro smtto| OM padaNikkheSa-vaDInI kAdavAnI / $ 224, edeNa sutteNa samappiyAeM padaNiveva-vaDDhINamuccAraNAvalaMbaNeNa parUvaNaM kssaamo| taM jahA-padaNikve ti tattha imANi tiSNi aNiogaddArANi-samukittaragA sAmittamappAcahue tti / samukittaNA duvihA-jahANA ukkassA ca / ukkasse payadaM / duviho Ni0-odhe0 prAdese0 / ogheNa asthi ukka0 baDDI ukka pahANA ukka abApaTTA sahiSayaduHsu nadImA evaM jAvaH / evaM jahaNNayaM pi NedavvaM / 62.3 AdezameM nArakiyoMmeM bhujagArapravezaka jIva sabase stoka haiN| unase alpatara* pravezaka jIva vizeSa adhika haiN| unase avasthitapravezaka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| isIprakAra / saba nArakI, sAmAnya tiryazca, paJcendriya tiryazcatrika, sAmAnya deva aura bhavanavAsiyoMse lekara .. aparAjita takake devoMmeM jAnanA caahie| paJcendriya tiryaJca aparyApta aura manuSya aparyApta jIvoMmeM bhujagAra aura alpatarapravezaka jIva sabase stoka haiN| unase avasthitapravezaka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| manuSyoM meM pravaktavyaudIrapha jIva sabase stoka haiN| unase bhujagAra udIraka jISa asaMkhyAtaguNe haiN| unase alpataraudIraka jIva vizeSa adhika haiN| unase avasthitaudIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| isIprakAra manuSya paryApta aura manuSyaniyoM meM jAnanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki asaMkhyAtaguNeke sthAnameM saMkhyAtaguNe karane cAhie / isIprakAra sarvArthasiddhimeM jAnanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki inameM avaktavyaudIraka jIva nahIM haiN| isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / isaprakAra bhujagAra samApta huaa| * padanikSepa aura dhRddhi karanI cAhie / 224. isa sUtrake Azrayase mukhyatAko prApta hue pavanikSepa aura buddhikA uccAraNAke avalambana dvArA prarUpaNa karate haiM / yathA-padanikSepakA prakaraNa haiN| usameM ye tIna anuyogadvAra haiM--samuskIrtanA, svAmitva aura alpabahutva / samutkIrtanA do prakArakI hai-jadhanya aura utkaSTa / utkRSTakA prakaraNa hai / nirdeza do prakArakA hai-prodha aura Adeza | oghase utkRSTa vRddhi, utkRSTa hAni aura utkRSTa avasthAna hai| isIprakAra dhArI gatiyoM meM jAnanA caahie| tathA isIprakAra anAhAraka mArgaraNa taka jAnanA cAhie / isIprakAra jaghanya bhI le jAnA caahie| Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 101 gA0 62] uttarapayaliudoraNAe paNikkhavaparUpaNA 225. mAlizaMhicAna ukasse puyada duviho Ni0--oSe0 Adese0 / ogheNa ukka0 veDDI kassa ? aNNadarassa jo egamudIremANo mado devo jAdo tado aTTha udIredi tassa ukka0 cddddii| tasseva se kAle ukassamavaTThANaM / ukka. hANI kassa ? aNNada0 jo Nava udIremANo saMjamaM paDivaNNo tado cattAri udIredi tassa ukkassiyA hANI / 226. AdeseNa NeraDya0 ukka0 baDDI kassa ? aeNada0 cha udIremANo jo dasa udIredi tassa ukka0 vddddii| tasseva se kAle ukaya avaTThANaM / ukka. hANI kassa ? aNNada. jo Naya udIremANo cha udIredi tassa uka0 hANI / evaM sabvaNeraDya-devA0 jAva. NavagevajA ti / tirikkha-paMcitirikkhatie uka0 bar3I kassa ? eNada. jo paMca udIremArago dasa udIredi tassa ukka. uDDI / tasseva se kAle ukassamavahANaM / ukka hANI kassa ? aNNada0 Nava udIre0 paMca udIredi tassa ukka0 hANI / paMcidiyatirikkhaapajja-maNusaapaJja. ukka0 caDDI kassa ? aNNada0 aTTa udIre0 dasa udIredi tassa ukkassiyA caDDI / ukta 0 hANI kassa ? aNNada. dasa udIre0 aTTa udIredi tassa uka0 hANI / egadarastha abaDhANaM / 227. maNusatie ukka0 baDhI kassa ? aNNada0 jo cattAri udIre0 dasa 6225 svAmina do prakArakA hai-jaghanya aura utkRSTa / utkRSTakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai- aura aAdeza / oghase utkRSTa vRddhi kisake hotI hai ? eka prakRtikI udIraNA karanevAlA jA anyatara jIva marakara deva huA aura ATha prakRtiyoMkI udIraNA karane lagA usake utkRSTa vRddhi hotI hai / usIke tadanantara samayameM utkRSTa avasthAna hotA hai| utkaSTa hAni kisake hotI hai ? nau prakRttiyoMkI udIraNA karanevAlA jo anyatara jIya saMyamako prApta ho cAra prakRniyoMkI udIraNA karatA hai usake utkRSTa hAni hotI hai| 226. zrAdezase nArakiyoM meM utkRSTa vRddhi kisake hotI hai / chahakI udIraNA karanevAlA jo anyatara jIva damakI udIraNA karatA hai usake utkRSTa vRddhi hotI hai| usIke tadanantara samayameM utkRSTa avasthAna hotA hai| utkRSTa hAni kisake hotI hai ? naukI udIraNA karanevAlA jo anyatara jIva chahakI udIraNA karatA hai usake utkRSTa hAni hotI hai| isIprakAra saba nArakI, sAmAnya deva aura nau veyaka takake devoM meM jAnanA cAhie / sAmAnya siryazca aura pannendriya tiryatrikameM utkRSTa vRddhi kisake hotI hai ? pA~cakI udIraNA karanevAlA jo anyatara jIva dasakI udAraNA karatA hai usake utkRSTa vRddhi hotI hai| usIke tadanantara samayameM utkRSTa avasthAna hotA hai| utkRSTa hAni kisake hotI hai ? naukI udIraNA karanevAlA jo anyatara jIva pA~cakI udIraNA karatA hai usake utkRSTa hAni hotI hai| paJnendriya niryazca aparyApta aura manuSya aparyApta jIvoM meM utkRSTa vRddhi kisake hotI hai ? aAThakI udIraNA karanevAlA jI anyatara jIva dasakI udIraNA karatA hai usake utkRSTa vRddhi hotI hai| utkRSTa hAni kisake hotI hai ? dasakI udIraNA karanevAlA jo abhyatara jIva AThakI udIraNA karatA hai usake utkRSTa hAni hotI hai| kisI eka jagaha utkRSTa avasthAna hotA hai| 1227. manuSyatrikameM utkRSTa vRddhi kisake hotI hai ? cArakI udIraNA karanevAlA jo Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe vedago 7 udIredi tassa ukka0 baDDI / tasseva se kAle ukka0 avaThThANaM / ukka0 hANI kassa ? aNNada0 Nava udIre0 cattAri udIredi tassa ukka 0 hANI / aNudisAdi sambaTThA tti ukka0 aDDI kassa ? aNNada0 jo cha udIre Nava udIredi tassa ukka0 vaDDI / ukka0 hANI kassa ? aNNada0 Nava udIre0 cha udIredi tassa ukka0 haannii| egadarasthamavaTThANaM / evaM jaav| 228. jahaNaNe mayadaM / dRviho Ni0 -- oghe0 Adese0 / ogheNa jaha0 baDDI kassa ? aNNada0 Nava udIre0 dasa udIredi tassa jaha0 vaDI | jahaH hANI kassa ? aNNada0 dasa udIre0 raNava udIredi tassa jaha0 hANI / egadarastha avaTThANaM | evaM cadusu gadIsu | Nari aNudisAdi sabaTThA tti jaha0 vaDDI kassa ? aNNada0 aTTha udIre0 gAva udIredi tassa jaha0 vaTI / jaha0 hANI kassa ? aNNada0 raNava udIre. aTTha udIredi tassa jaha0 hANI | egadarastha avaThThANaM / evaM jAva0 / 229. appAbahuaAhi-jahAcAkI kissa payada / vihA~ Ni0zroSe0 Adese0 / ogheNa sanmatthovA uka0 hANI / caDDI avaThThANaM ca do tri sarisANi visesA0 / evaM cadusu gadIsu / zavari paMciMtirikSaapaJja0-maNusaapaja0anyatara jIva dasakI udAraNA karatA hai usake utkRSTa vRddhi hotI hai| usIke tadanantara samayameM utkRSTa avasthAna hotA hai| utkRSTa hAni kisake hotI hai ? naukI udIraNA karanevAlA jo anyatara jIva cA udIraNA karatA hai usake utkRSTa hAni hotI hai| anudizase lekara / sarvArthasiddhi takrake2 . utkRSTa vRzi kisake hotI hai ! chahakI udIraNA karanevAlA jo .. anyatara jIva naukI udIraNA karatA hai usake utkRSTa vRddhi hotI hai| utkRSTa hAni kisake hotI hai 1 naukI udAraNA karanevAlA jo anyatara jIva chahakI udIraNA karatA hai usake utkRSTa hAni hotI hai| kisI eka jagaha utkRSTa avasthAna hotA hai| isIprakAra anAhAraka mArgaraNAtaka jAnanA cAhie / 228. jaghanyakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai--ogha aura Adeza / zrodhase jaghanya vRddhi kisake hotI hai ? naukI udIraNA karanevAlA jo anyattara jIva dasakI udIraNA karatA hai, usake jaghanya vRddhi hotI hai| jaghanya hAni kisake hotI hai ? dasakI udIraNA karanevAlA jo anyatara jIva naukI udAraNA karatA hai, usake jaghanya hAni hotI hai| kisI eka jagaha jaghanya avasthAna hotA hai| isIprakAra cAroM gatiyoMmeM jAnanA cAhie / kintu itanI vizeSatA hai ki anudizase lekara sarvArthasiddhi takake devoMmeM jaghanya vRddhi kisake hotI hai ? AThakI udIraNA karanevAlA jo anyatara jIva naukI udIraNA karatA hai usake jaghanya vRddhi hotI hai| jaghanya hAni kisake hotI hai ? naukI udIraNA karanevAlA jo anyatara jIva pAThakI udIraNA karatA hai, usake jaghanya hAni hotI hai| kisI eka jagaha jaghanya avasthAna hotA hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNAtapha jAnanA caahie| 6226. alpabahutva do prakArakA hai-jaghanya aura utkRSTa / utkRSTa kA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai-ogha aura aadesh| zroghase utkRSTa hAni sabase stoka hai| utkRSTa vRddhi aura avasthAna donoM samAna hokara vizeSa adhika hai| isIprakAra cAroM gatiyoM meM jAnanA Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - -- ___ gA062] uttarapayaDiudIraNAe baDDiparUvaNA aNuhisAdi sacaTThA ti ukka0 caDDI hANI abaDhANaM ca tiSNi vi sarimANi / evaM jaavH| 230. jaha0 payadaM / duviho Ni0-proghe0 prAdese0 / ogheraNa jaha0 vaDDI hANI avadvANaM ca tigiNa vi sarisANi / evaM cadusu gadIsu / evaM jAvaH / evaM padaNikkhevo samaco / 1231, vahiudIraNAe tattha imANi terasa aNiyogadArANi--samukittaNA jAva adhyAbahuga tti | samukttiNANu0 duciho Ni0 - odhe0 zrAdese0 / ogheNa asthi saMkheabhAgavaDDI hANI saMkhejaguNavaDDI hANI avaSTi0 avatta / evaM , maNusadie / prAdeseNa rahaya0 asthi saMkhejabhAgavaDDi-hANi-atraTThA0 / eyaM sacaNeraDya0paMcitiri apaja bhaNusaapaja0 madhyadevA ti / tirikkha-paMciMdiyatirikkhatiyammi asthi saMkhe0bhAgavaDDI-hANI saMkhe guNabaDhI hANI abaDhANe / evaM jAba / 232. sAmirmANucha duvihInI zrIvAsapradirsa phAzogheNa saMkhe0bhAgavaSTI hANI saMkhe0guNavaDDI avaTThA0 kassa ? aNNada0 sammAha0 micchAi0 / saMkhe0. guNahANI kassa ? aNNada0 sammAi0 / avarA0 bhujagArabhaMgo / evaM maNusatie / cAhie | kintu itanI vizeSatA hai ki pazcendriya tiryaJca aparyApta, manuSya aparyApta aura anudizase lekara sArthasidritakake devoMmeM utkRSTa vRddhi, hAmi aura avasthAna tInoM hI samAna hai| isIprakAra anAhAraka mArgaraNA taka jAnanA caahie| 6230. jaghanyakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai-zrodha aura Adeza / ghise jaghanya vRddhi, hAni aura avasthAna tInoM hI samAna haiN| isIprakAra cAroM gatiyoMmeM jAnanA cAhie / tathA isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / isaprakAra padanikSepa samApta huaa| F231. bRddhi uddIraNAkA prakaraNa hai| usameM samutkIrtanAse lekara alpabahutva taka ye teraha anuyogadvAra haiN| samutkIrtanAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai--oSa aura shraadesh| bhodhase saMkhyAtabhAgavRddhi, saMkhyAtamAgahAni, saMkhyAtaguNavRddhi, saMkhyAtaguNahAni, avasthita aura avaktavya udIraNA hai| isIprakAra manuSyatrika meM jAnanA caahie| prAdezase nArakiyoM meM saMkhyAtabhAgavRddhi, saMkhyAtabhAgahAni aura avasthita udIraNA hai| isIprakAra satra mArakI, pavendriya tiryazca aparyApta, manudhya aparyApta aura sama devoM meM jAnanA caahie| sAmAnya tiryanca aura pajhendriya tiryacatrikameM saMkhyAtabhAgavRddhi, saMkhyAtabhAgahAni, saMkhyAtaguNavRddhi aura avasthAna hai / isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| 232 svAmitrAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-oSa aura Adeza / oghase saMkhyAtabhAgavRddhi, saMkhyAtabhAgahAni,, saMkhyAtaguNavRddhi aura avasthAna kisake hote hai ? anyatara samyagdRSTi aura mithyASTike hote haiM / saMkhyAtaguNahAni kisake hotI hai ! anyatara samyagdRSTike hotI hai| pravaktavya udIraNAkA bhaMga bhujagArake samAna hai| isI prakAra manuSya 1 A. prato guNacaDDhI hANI prayaTThANa0 iti pAThaH / Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 jayadhacalA sahide kasAyapAhuDe [ vedago 7 savvaNiraya 0 - paMciMdiyati rikkhA pa0 - masApaca 0 savvadevA tti bhujagArabhaMgo / tiri0 paMci0tirikkhatie bhujagAramaMgo / vari saMkhejaguNavaDI kasya ? zraeNada0 micchAiDi0 / evaM jAba 0 | Q1 ukka0 1233. kAlA0 duviho khi -oSeNa zrAdese0 / zragheNa saMkhe0 bhAgavaDI jaha0 esa0 / ukka0 cattAri samayA / saMkhe0 bhAgahANI jaha0 eyama, tiriNa samayA / acaDi0 jaha0 eyasa0, ukka0 eyasa0, ukka0 ve samayA / saMkhe0 guNahANi avata0 masatie | vAre saMkha0 guNavaDi0 jaharapu0 eyasa0 apajja0 - maraNusa apajja0 savvadeva tti bhujagArabhaMgo / bhujagArabhaMgo | vari saMkhe0 guNavaDi0 jaha0 eyasama Q to0 | saMkhe0 guNavaDI jaha0 jaharaNuka0 eyasamazra / evaM sannoraiya0 - paMcitiri0tirikkha paMci0tirikkhatie / evaM jAva0 / / trika meM jAnanA caahie| saba nArakI, pabvendriya tiryaJca aparyApta, manuSya aparyApta aura saba devoMmeM bhujagAra ke samAna bhaMga hai| sAmAnya tiryaJca aura paJcendriya tiryaJcatrika meM sujagAra ke maga hai ava sunizita guNavRddhi kisake hotI hai ? anyatara midhyAdRSTi hotI hai| isI prakAra anAhAraka mArgAtaka jAnanA cAhie / 3233. kAlAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai - ogha aura Adeza | oghase saMkhyAdabhAgavRddhikA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla cAra samaya hai| saMkhyAta bhAgahAnikA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla tIna samaya hai / avasthita udIraNA kA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| saMkhyAtaguNavRddhikA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla do samaya hai / saMkhyAtaguNahAni aura avaktavya udIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / isIprakAra manuSyatrika meM jAnanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki inameM saMkhyAtaguNavRddhikA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / saba nArakI, paJcendriya tiryaJca aparyApta manuSya aparyApta aura saba devoMmeM bhujagAra ke samAna bhaMga hai / sAmAnya tiryakca aura pavedriya tiryacatrika meM bhujagArake samAna bhaMga hai| kintu itanI vizeSatA hai ki saMkhyAttaguNavRddhikA jayanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| vizepArtha- pahale bhujagArAnugamameM bhujagAra udIraNAkA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla cAra samaya, zrayatara udIraNAkA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla tIna samaya tathA avasthitapadakA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla antarmuhUrta ghaTita karake batalA Aye haiN| vahIM yahA~para kramase saMkhyAtta bhAgavRddhi, saMkhyAta bhAgahAni aura avasthita udIraNA kA jaghanya aura utkRSTa kAla jAna lenA caahie| jo upazAmaka utarate samaya zranyatama saMjvalana kI udIraNA karatA huA bhara kara deva hone para AThakI udIraNA karane lagatA hai usake saMkhyAtaguNavRddhikA jaghanya kAla eka samaya prApta hotA hai aura jo upazAmaka utarate samaya anyatama saMjvalanakI udIraNA karatA huA anyatama vedake sAtha dokI udIraNA karatA hai aura tadanantara samaya meM marakara deva honepara zrAThakI udIraNA karane lagatA hai usake saMkhyAta guNavRddhikA utkRSTa kAla do samaya prApta hotA hai| yahI kAraNa hai ki yahA~ para saMkhyAta guNavRddhikA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla do samaya kahA hai| jo midhyAdRSTi jIva nau kI Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 105 gA. 62] uttarapayaDitadIraNAe. vaDiparUSaNA 234. aMtarANu0 duviho Niso-ogheNa Adese0 / propeNa saMkhe0bhAgaravi-hANi-avaTThi-avana. udIra0 bhujagArabhaMgo / saMkhejaguNavaDi-hANI0 jaha. ega* aMto0, ukka0 uvaDhapoggala / sadhaNera-paMci nirikkhaapa0-maNusaapa0sancadevA ti bhujgaarbhNgo| tirikkha-paMcitirikAtie bhuja bhNgo| Navari tirikkhesu saMkhejaguNavaDi0 jaha0 palido0 asaMkhe0 bhAgo, uka. ubaDDapoggalapariyaDheM / paMciMdiyatirikkhatie saMkhenaguNavaDDI0 raNasthi aMtaraM / maNusatie bhuja mNgo| Navari saMkhegaraNavaDi-hANi-avatta0 jaha0 aMtomu0, uka ? pucakoDipuvanaM / evaM jAva0 / udISaNA karatA huA ananta' samayameM saMyata hokara cArakI udIraNA karane lagatA hai usake saMkhyAtaguNahAnikA kAla eka samaya prApta honese yahA~ isakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya kahA hai| jo kisI bhI prakRtiko udIrA nahIM karanevAlA upazAntamoha jIva gira kara pasarve guNasthAnameM ekakI udIraNA karane lagatA hai, usake avatanya udoraNAkA kAla eka samaya mAtra prApta honese isakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya kahA hai| manuSyatrikameM yaha ogha. prarUpaNA bana jAtI hai, isalie unameM aodhake samAna jAnanekI sUcanA kI hai / mAtra saMkhyAtaguNa vRddhi udIraNAkA utkRSTa kAla aodhaprarUpaNAmeM do gatiyAMkI apekSA ghaTina karake banalAyA gayA hai jo manuSyAtriko sambhava nahIM hai, isalie inameM ukta padakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya kahA hai| paJcendriya viryacatrikameM pAMcakI udAraNA karanevAlA jo saMyatAsaMyata jIva mithyAtvama jIkara desakA udAraNA karanAlagatAI pAsamAna saMkhyAtaguNavRddhikA kAla mAtra eka samaya prApta honese yahAM para ina tInoM prakArake tiryaJcoMmeM isa padakA jayanya aura utkRSTa kAla eka samaya kahA hai| zeSa kathana bhujagAra udIraNAke samAna honese use dRSTipathameM lAkara yahAM ghaTita kara lenA cAhie / punaruktaH doSake bhayase yahAM para hamane usakA alagase nirdeza nahIM kiyA hai| 234. antaganugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-ogha aura Adeza / zroghase saMkhyAtabhAgabuddhi, saMkhyAtabhAgahAni, avasthita aura avaktavya udIraNAkA bhaMga bhujagAraudIraNA ke samAna hai| saMkhyAnaguNavRddhi aura saMkhyAtaguNahAnikA jaghanya antara kramase eka samaya aura antarmuhUrta hai tathA donoMkA utkRSTa antara upArtha pudgala parivartanapramANa hai| saba nArakI, pachendriya tiryazca aparyApta, manuSya aparyApta aura saba devoMmeM bhujagAraudIraNAke samAna bhaMga hai| sAmAnya tiyazca aura pavendriya tiryazcatrikameM bhujagAradIraNAke samAna bhaMga hai| kintu itanI vizeSatA hai ki sAmAnya tiryaJcoMmeM saMkhyAtaguNavRddhikA jaghanya antara palyake asaMkhyAta bhAgapramANa hai aura utkRSTa antara sapA pudgalaparivartanapramANa hai / paJcendriya tiryacatrikameM saMkhyAtaguNavRddhikA antarakAla nahIM hai / manuSyatrikoM bhujagAraudIraNAke samAna bhaMga hai| kintu itanI vizaSatA hai ki saMkhyAtaguNavRddhi, saMkhyAtaguNa hAni aura zravaktavya udIraNAkA jaghanya antara antarmuhate hai aura utkRSTa antara pUje-koTipRthaktvapramANa hai| isIprakAra anAhAraka yArgaNAtaka jAnanA caahie| vizeSArtha-jo upazAntamoha jIva girate samaya ekakI udIraNA karatA huA anantara samayameM dokI udIraNA eka samayake antarase marakara devomeM utpanna ho pAThakI udIraNA karane lagatA hai usake saMkhyAtaguNavRddhikA jaghanya antara eka samaya bana jAtA hai| tathA jo mithyA Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ behago 7 6235. pAyAjIvedi bhaMgavicayA0 duviho giddeso-- oveNa AdeseNa ya / zragheNa saMkhe0 bhAgavaDDi-hAriNa-avaDi0 liya0 asthi, sesapadANi bhayaNikhANi / bhaMgA 27 / AdeseNa Neraiya0 avaTTi0 niya0 zratthi, sesapadA bhayariNA / bhaMgA 9 / evaM sabbaNeraiya0 sabjapaMciMdiyatirikkha maraNasatiya savvadevAti / vari bhaMgaviseso jANiyacca / tirikkhesu saMkhe0 bhAgavaDDI hAsI avaDi0 yi0 asthi, siyA ede ca saMkhe0 guNavaDiudIrago ca, siyA ede ca saMkhejagurava DiudIragA ca 3 / mapusa - mArgadarzaka 106 AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja 'jayadhavalAsAhi kasAyapAhuDe dRSTi jIva naukI udIraNA karatA huA saMyata ho cArakI udIraNA karake saMkhyAtaguNahAni karatA hai| punaH vaha antarmuhUrta bAda midhyAtvameM jAkara aura antarmuhUrta ke bhItara saMyata ho naukI udIraNA ke bAda cArakI udIraNA karane lagatA hai usake saMkhyAtagugRhAnikA jadhanya antara antarmuhUrta bana jAtA hai| yahI kAraNa hai ki yahA~ para se saMkhyAtaguNavRddhikA jaghanya antara eka samaya aura saMkhyAta guNahAnikA jaghanya antara antarmuhUrta kahA hai| saMkhyAtaguNahAnikA yaha jaghanya antara do ghAra upazamazra para car3hAne se bhI prApta kiyA jA sakatA hai| yathA koI upazAmaka apUrvakaraNa jIva cArakI udIraNA karatA huA anivRttikaraNa ho dokI udIraNA dvArA saMkhyAtaguNahAni karatA hai / punaH vaha antarmuhUrta ke bhItara saMvedabhAga meM dokI udIraNA karatA huA avedabhAga meM napuMsakayedakI udayavyucchittikara ekakI udIraNA dvArA saMkhyAtaguNahAni karatA hai usake saMkhyAtaguNahAnikA jaghanya antara antarmuhUrta prApta hotA hai| pUrva meM diye gaye udAharaNakI apekSA isa dUsare prakAra meM antara kAlakA samaya kama hai, isalie yahA~ isakI pradhAnatA hai / pichalA udAharaNa kevala antarakA prakAra batalAne ke lie diyA hai| ina donoM padoMkA utkRSTa antara upArdha pudala parivartana pramANa hai yaha spaSTa hI hai| sAmAnya tiryakhoM meM pA~cakI udIraNA karanevAlA jo jIva dasakI udIraNA karatA hai vaha upazamasamyagdRSTi saMyatAsaMyatale cyuta hokara mithyAtvako prApta huA jIva hI ho sakatA hai| aura aise jIvakI yaha avasthA punaH kamase kama palpakA asaMkhyAtavA~ bhAga kAla jAne para aura adhikase adhika upArzvapula parivartana pramANa kAla jAnepara hI prApta ho sakatI hai, isalie yahA~ para ukta jIvoM meM saMkhyAtaguNavRddhikA jaghanya antara palya ke asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura utkRSTa antara upAdha pula parivartanapramANa batalAyA hai| paJcendriya tiryatrikI karmabhUmikI apekSA utkRSTa kAyasthati pUrva koTipU vastrapramANa hI hai, ataH inameM do bAra saMkhyAtaguNavRddhikA prApta honA sambhava na hone se inameM ukta padake antarakAlakA niSedha kiyA hai| manuSyatrika meM antarmuhUrta ke antarase do bAra upazamazreNipara car3hanA aura utaranA sambhava hai tathA pUrvakoTipRthaktva ke antara se bhI yaha sambhava hai isalie inameM saMkhyAtaguNavRddhi aura saMkhyAtaguNahAnikA jadhanya antara antarmuhUrta aura utkRSTa antara pUrvakoTiprathaktva pramAkha kahA hai| zeSa kathana sugama hai / 3 235. nAnA jIvoM kI apekSA bhaMgavicayAnugamakA Azraya lekara nirdeza do prakArakA hailova aura Adeza / zroghase saMkhyAta bhAgavRddhi, saMkhyAta bhAgahAni aura avasthita padake udIraka jIva niyamase haiN| zeSa pada bhajanIya haiN| bhaMga 27 hote haiN| Adeza se nArakiyoMmeM avasthita padake udIraka jIva niyamase haiN| zeSa pada bhajanIya haiN| bhaMga nau hote haiN| isI prakAra saba nArakI, saba pacendriya tiryakha manuSyatrika aura saba devoMmeM jAnanA cAhie / kintu itanI vizeSatA hai ki bhaMgavizeSa jAnane cAhie / tiryaJcamaM saMkhyAta bhAgavRddhi, saMkhyAtabhAgaddAni aura avasthita padake udIraka jIva niyamase haiN| kadAcit ye haiM aura eka saMkhyAtaguNavRddhikA udIraka Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 107 gA0 62 ] sarapayaDiudIraNAe vaDilA apa0 savvapadA bhayazikhA / bhaMgA 26 / evaM jAva0 / $ 236. bhAgAbhAgApu0 duviho Ni0 zroSe0 prAdese0 / zragheNa saMkhe0 bhAgaba-hANa0 savvajI0 ke0 ? asaMkhe0 bhAgo / aDi0 asaMkhejA bhAgA / sesamaraNaMtabhaMgo / evaM tirikkhA0 / AdeseNa Neraiya0 zratruTTi0 asaMkhejA bhAgA | sesamasaMkhe 0mArgadarzaka AcArya zrI deva bhavabhAgo / evaM suvaNeraDya0 savtrapaMci0tirikkha-marapusa-mamapeja rAjidA ti / maNusapaja 0 - madhumiNI- savyadevA0 baDi 0 saMkhejA bhaagaa| sesapadA saMkhe0 bhAgo | evaM jAva0 / 1 237. parimANA0 duriho Ni0 zroSeNa AdeseNa / zragheNa saMkhe0 bhAgavaDDihANi dvi0 kettiyA ? yatA / saMkhe0 guNavaDDi ke ? asaMkhejA / saMkhe0 guNahANiavasa0 ke 0 ? saMkhejA / AdeseNa savyaNeraDya0 paMcidiyatirikakha apaja 0-marapurA capA savvadevA bhujgaarbhNgo| tirikkhesu succapadA oghaM / paMci0tirikkhatie santrapadA ketiyA : asaMkhejA | maNusesu saMkhe0 bhAgavaDi- hAkhi aDi0 keti0 1 asaMkhe / 0 hai| kadAcit ye haiM aura nAnA saMkhyAtaguNavRddhike udIraka haiN| manuSya aparyAptakoM meM saba pada bhajanIya haiN| bhaMga 26 hote haiN| isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / vizeSArtha pacendriya tiryavitrika meM tIna pada bhajanIya haiM, isalie dhruva bhaMgake sAtha 27 bhaMga hote haiN| tathA manuSyatrika meM pA~ca pada bhajanIya haiM, isalie ghuSa bhaMgake sAtha 243 bhaMga hote haiN| zeSa kathana spaSTa hI hai| -- $ 236. bhAgAbhAgAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai - ogha aura Adeza / zraghase saMkhyAta bhAgavRddhi aura saMkhyAta bhAgaddAnike udAraka jIva saba jIvoM ke kitane bhAgapramANa haiM ! asaMkhyAtarve bhAgapramANa haiN| avasthitapadake udIraka jIva asaMkhyAta bahubhAgapramANa haiM / tathA zeSa padoMke udIraka jIva anantaveM bhAgapramANa haiM / isI prakAra tiryoM meM jAnanA cAhie / Adeza se nArakiyoM meM avasthita padake udIraka jIva asaMkhyAta bahubhAgapramANa haiN| zeSa padoMke udIraka jIva asaMkhyAtaveM bhAgapramANa haiM / isI prakAra saba nArakI, saba paJcendriya siryaca, sAmAnya manuSya, manuSya aparyApta sAmAnya deva aura aparAjita vimAnatakake devoM meM jAnanA caahie| manuSya paryApta manuSyitI aura sUryArthasiddhike devoM meM avasthita padake udIraka jIva saMkhyAta bahubhAgapramANa haiM aura zeSa padoMke udIraka jIva saMkhyAsaveM bhAgapramANa haiM / isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / 23. parimANAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai - bhoSa aura Adeza / zravase saMkhyAta bhAgavRddhi, saMkhyAta bhAgahAni aura avasthita padake udIraka jIva kitane hai ? ananta haiM / ( saMkhyAtaguNavRddhi udIraka jIva kitane haiM ? asaMkhyAta haiN| saMkhyAtaguNahAni aura padake udIraka jIva kitane haiM ? saMkhyAta haiN| Adeza se saba nArakI, pacendriya tiryakeca aparyApta, manuSya aparyApta aura saba devoMmeM bhujagAra ke samAna bhaMga hai / tiryaccoMmeM saba padoMke aatekoM kA bhaMga ogha ke samAna hai| pacendriya tiryaJcatrika meM saba padoMke udIraka jIva kitane haiM ? asaMkhyAta haiN| manuSyoM meM saMkhyAta bhAgavRddhi, saMkhyAtabhAgahAni aura avasthita padake udIraka Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 jayadhavalA sahide kasAyapAhuDe mArgadarzaka :- AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja [ vevo 7 sesapadA ke0 sakhekhA / maNusapaJja0 - maNusiNI savvadevA savvapadA ke0 9 saMkheA / evaM jAba0 / 238. khecA0 dubiho Ni0 oSeNa AdeseNa ya / oSeNa saMkhejabhAgavaDDihANi vaDi0 keva0 khete ? savvaloge / sesapadA0 loga0 asaMkhe0 bhAge / evaM tirikkhA | aisagadIsu savvapadA loga0 asaMkhe 0 bhAge / evaM jAva0 / 6 239. posaNA0 duviho Ni0 - zroSeNa Adese0 / zragheNa saMkheja bhAgavahihANi - avadvi0 keva0 khe0 posi0 / savvalogo / sesapadehiM loga asaMkhe0 bhAgo / evaM tirikkhA0 / savvaNeraiya 0 -paMci0tirikkha apaja0 maNusa apaja 0 savvadevA0 bhuja0bhaMgo | paMciMdiyatirikkhatiya 3 manyusa - 3 saMkhea bhAgavaDi- hANi zravaDi 0 loga0 asaMkhe0 bhAgo, sacvalogo vA / sesayadehiM loga asaMkhe - bhAgo / evaM jAna0 | Q jIva kitane haiM ? asaMkhyAta haiN| zeSa padoMke udAraka jIva kitane haiM ? saMkhyAta haiN| manuSya payA~ma, manuSyinI aura sarvArthasiddhi devoMmeM saba padoMke udIraka jIva kitane haiM ? saMkhyAta haiM / isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| 3 238. kSetrAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai - zrodha aura Adeza / zraghase saMkhyAta bhAgavRddhi, saMkhyAta bhAgahAni aura avasthita padake udIrakoMkA kitanA kSetra hai ? sarvaloka kSetra hai| zeSa padoMke udIrakoM kA loka saMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetra hai| isI prakAra sAmAnya tirthayoM meM jAnanA caahie| zeSa gatiyoM meM saba padoMke udIraka jIvoMkA kSetra loka ke zrasaMkhyAta meM bhAgapramANa hai| isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA jaahie| vizeSArtha --- saMkhyAta bhAgavRddhi, saMkhyAvabhAgaddAni aura avasthita udIraNA midhyAtva ananta haiM, isalie guNasthAna meM bahulatAse hotI haiN| ina padoM kI udIraNA karanevAle jIva bhI inakI apekSA sarvalokapramANa kSetra bana jAnese vaha tatpramANa kahA hai| kintu zeSa padakA sambandha guNasthAna pratipanna jIvoMse chAtA hai aura aise jIvAMkA kSetra lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai, isalie vaha tatpramANa kahA hai| sAmAnya tiryoM meM apane sambhava padoMkI apekSA prarUpaNA bana jAne se vaha zradhake samAna batalAI hai| tathA gatisambandhI zeSa mArgaNA zrakA kSetra loka asaMkhyAtaveM bhAgapramANa honese unameM sambhava saba padoMke udIrakoM kA kSetra tatpramANa kahA hai| 6 238. sparzanAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai - zrotra aura Adeza / zraghase saMkhyAta bhAgavRddhi, saMkhyAta bhAgahAni aura avasthitapadake udIrakoM ne kitane kSetrakA sparzana kiyA hai ? sarvaloka kSetrakA sparzana kiyA hai, zeSa padoMke udIrakAMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| isI prakAra sAmAnya tiryaJcoM meM jAnanA caahie| saba nArakI, pacendriya tiryaJca aparyApta, manuSya aparyApta aura saba detroM meM bhujagAra udIraNA ke samAna bhaMga hai | paJcendriya tiryacatrika aura manuSyatrimeM saMkhyAta bhAgavRddhi, saMkhyAtabhAgahAni aura avasthita padake koMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura sarvaloka pramANa kSetrakA sparzana kiyA haiN| zepa padAroMne lokake asaMkhyAta bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarapayariNAe baDDiparUpaNA 106 0 ? vAkAlavA . mahAdyaSeNa AdeseNa / ogheNa saMkhe0 bhAgavaSTihANi vaTTi 0 ke 0 1 savtraddhA | saMkhe0 guNavaDhi jaha0 eyasa0 ukka0 bhAvali0 zrasaMkhe0 bhAgo / saMkhe0 guNahANi avatta0 jaha0 esa0 ukka0 saMkhekhA samayA / AdeseNa savvaNeraDya0-paMciM0 tiri0 pa0 - maragusaapa 0 - savvadevAti bhuja0bhaMgo / dikkhisu savvapANamotraM / paMci0tirikkhatie aTTi0 sabbaddhA | sesapadA0 jaha0 emao, uka0 Avali0 asaMkhe0 bhAgo / maNusesu saMkhe0 bhAgavaSTi hANi jaha0 eyasamao, ukka0 zrAvali0 asaMkhe0 bhAgo | vaDi0 sambaddhA / saMkhe0 guNavaDDi- hANiavatta0 jaha0 eyasa0, ukka0 saMkhe0 samayA / evaM maraNusapaJja0 - marakhusiNI0 / vari mA0 62 ] mArgadarzaka , vizeSArtha - zravase saMkhyAta bhAgavRddhi, saMkhyAta bhAgahAni aura avasthitapadake udIrakoM kA jaba kSetra hI sarva lokapramANa batalAyA hai taba una padoMkI apekSA sparzana sarvalokapramANa hogA isameM sandeha nahIM / rahe zeSa pada so eka to unakA sambandha guNasthAnapratipanna jIvoMke sAtha zrA | dUsare ye pada yathAsambhava jo midhyAdRSTi jIva saMyamAsaMgrama yA saMyamako prApta hote haiM unake hote haiM yA jo upazamazre ris para car3hate yA utarate haiM yA upazamazreNimeM marakara deva hote haiM unake hote haiM / yataH aise jIvoMkA sparzana lokaka asaMkhyAtaveM bhAgapramAraNa hotA hai ataH ina pakI apekSA vaha uttapramANa kahA hai| sAmAnya tiryakvoMmeM yaha sparzana apane sambhava padoMkI apekSA isI prakAra bana jAtA hai, isalie vaha oke samAna kahA hai| saba nArakI, paJcendriya tiryaca aparyApta, manuSya aparyApta aura saba devoM meM bhujagAra udIraNA ke samAna kahane kA kAraNa yaha hai ki inameM sambhava tIna padakA sparzana bhujagAra uraNA meM jaisA bhujagAra, alpatara aura avasthita padakA kahA hai vaisA yahA~ kramase saMkhyAta bhAgavRddhi, saMkhyAta bhAgahAni aura avasthita padakA bana jAtA hai / paJcendriya tiryaJcatrika aura manuSyatrikakA vartamAna sparzana lokake zrasaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura atIta sparzana sarvalokapramANa haiM jo saMkhyAta bhAgavRddhi saMkhyAtabhAgahAni aura avasthitapadakI apekSA inameM ghaTita ho jAtA hai, isalie inameM ina padoMkI apekSA to ukta sparzana kahA hai aura zeSa padoMkI apekSA sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai yaha spaSTa hI hai| 240. kAlAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai - ogha aura Adeza / zragha saMkhyAta bhAgavRddhi, saMkhyAta bhAgahAni aura avasthitapadake udIrakoM kA kAla sarvadA hai / saMkhyAtaguNavRddhike udIrakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla Avalike asaMkhyAta meM bhAgapramANa hai / saMkhyAtaguNahAni aura avaktavya padake udIrakoM kA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya hai| Adeza se saba nArakI, paJcendriya tiryakca aparyApta, manuSya aparyApta aura saba devoM meM bhujagAra udIraNAke samAna bhaMga hai / tiryoM meM saba padoMkA bhaMga oke samAna hai| pakatvendriya niryayatrika meM avasthitapadake udIrakoMkA kAla sarvadA hai| zeSa padoMke udIrakakA jayanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla Avalike asaMkhya / tarSe bhAgapramANa hai| manuSyoM meM saMkhyAta bhAgavRddhi aura saMkhyAta bhAgahAnikA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa phAla zrAvalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| avasthitapadake udIrakoMkA kAla sarvadA hai| saMkhyAtaguNavRddhi, saMkhyAtaguNahAni aura avaktavyapadake udIrakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya hai| isI prakAra manuSya paryApta aura manuSyaniyoM meM Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 jayadhavalAsahide kasrAyapAhuDe [vebago. saMkhe0 samayA / evaM jaav| 241. aMtarANu0 duviho Ni0--zrogheNa zrAdeseNa ya / aodheNa saMkhejjabhAgavaDi-hA-avaDhi0 raNatthi aMtaraM / saMkheguNavADhi0 jaha0 eyasa0, ukka0 coisa rAdidiyANi / saMkhe guNahANi0 jaha0 eyasa0, ukka paNNAsa gadi diyANi / avatta0 jaha. eyasa0, ukka. vAsapudhattaM / zrAdeseNa muvyaNeraDya-paMcitiri0apaja0maNasaapala-mancadevA ti bhuja bhNgo| tirikva-pacitirikkhaniya 0 bhujagAramaMgo / Navari saMkhejaguraNabaDDI0 zropaM / maNasa3 bhuja maMgo / pacari saMkha0 guNavADa-hANi-avaca0 zrodha / evaM jaav| jAnanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki inameM zrAvalike asaMkhyAtaveM bhAgake sthAnameM saMkhyAta samaya karanA caahie| isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| mArgadarzaka :vizeSAyA-prasAmugyatAnAjIlAjhakayAnabhAgavRddhi, saMkhyAtabhAgahAni aura zravasthitapadakI udAraNA karate haiM, isalie oghase inakA kAla sarvadA bana jAnese vaha uktapramANa kahA hai| saMkhyAtaguNavRddhi adhikase adhika asaMkhyAna jIva karate haiM, isalie isa padI .. apekSA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla aAbalike asaMkhyAtavaM bhAgapramANa prApta honese vaha tatpramAraNa kahA hai| saMkhyAtaguNahAni aura zravaktavyapadakI udIraNA adhikase adhika saMkhyAta jIva karate haiM, isalie inakI apekSA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya kahA hai| yaha sAmAnya nyAya hai isI prakAra gatimArgaNAke saba bhedoMmeM unakA parimANa aura pada jAnakara kAla ghaTita kara lenA cAhie / mAtra avasthitta padakA utkRSTa kAla antarmuhUrta honese usakA kAla sarvatra sarvadA bana jAtA hai itanA vizeSa jAnanA cAhie / 241. antaganugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai.--zrodha aura aadesh| oghase saMkhyAtamAgavRddhi, saMkhyAtabhAgahAni aura avasthitapadaka udIradoMkA antarakAla nahIM hai| saMkhyAtaguNavRddhike jadIrakoMkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara caudaha dina-rAta hai / saMkhyAtaguNahAnike udIrakoMkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara pandraha dina-rAta hai| pravaktavyapadake udIrakoMkA jaghanya antara eka samaya hai. aura utkRSTa antara varSa pRthaktva hai| Adezase saba nArakI, paracendriya tiryazca aparyApta, manuSya aparyApta aura saba devoMmeM bhujagAra dIraNAke samAna bhaMga hai| sAmAnya tiyana aura pazcendriya tiryacatrikama bhujagAra udIraNAke samAna bhaMga hai| kintu itanI vizeSatA hai ki inameM saMkhyAtaguNavRddhike udIrakoMkA antara oghake samAna hai| manuSyatrikameM bhujagAra udIraNAke samAna bhaMga hai| kintu itanI vizeSatA hai ki inameM saMkhyAtaguNavRddhi, saMkhyAtaguNahAni aura avaktavyapadake udIrakoMkA antaraphAla oghake samAna hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| vizeSArtha-upazama samyaktvake sAtha jo saMyatAsaMyata mithyAtvamaM pAte haiM unakA jaghanya andara eka samaya aura utkRSTa antara caudaha dina-rAta hai, kyoMki prAyake anusAra hAni hotI hai| aura aise jIvoMke saMkhyAtaguNavRddhi udIraNA sambhava hai, isalie yahA~ saMkhyAtaguNavRddhi udIraNAkA jaghanya antara eka samaya aura utkRSTa antara caudaha dina-rAta kahA hai| tathA jo midhyAdRSTi upazama samyaktva ke sAtha saMyamako svIkAra karate haiM unakA jaghanya antara eka samaya aura utkRSTa antara pandraha dinarAta hotA hai aura aise jAvoMke saMkhyAtaguNahAni uvIraNA Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarapayaviSadIraNA vaDhi parUpaNA $ 242. bhAvAgameNa savvattha oda bhAvo / Q 0 0 9 243. appAtrahuA0 duviho Ni0 - oghe0 Adese 0 / zragheNa savvatthovA bhavatta0 udIra0 | saMkhe0 guNahANiudIra0 saMkhe0 guNA / saMkhe0 guNavaDiudI0 asaMkhe0guNA / saMkhe0 bhAgavaDiudIra apaMtaguNA / saMkhe 0 bhAgahAriNaudIra0 visesAhiyA | a0 udI0 [saM0 guNA / AdeseNa kheraiya0 savvatthovA saMkhe0 bhAgavaDiudIra0 / saMkhe0 bhAgahA0 udIra0 visesA0 | avaDi0 udIra0 zrasaMkhe0 guNA / evaM savvaraiya 0. sayyadeva tti | vari savvaTTe saMjaguNaM kAyavyaM / tirikkhesu savvatthovA saMkhe0 guNabaDiudIra 0 | saMkhe 0 bhArgavAdI0 zrArtaguru jivisesahAcApravahniH asaMkhe guNA / evaM paMciM 0 ti rikkhatie / Navari jammi aAMtagurayA tammi zrasaMkhe0 0 guNA / paMci 0 tiri0pa0- maraNusa pa0 savvatthotrA saMkhe 0 bhAgavaDi0 hANi0 do vi sarisA 1 zravaTTi 0 udIra asaMkhe0 guNA | maraNusesu saccasthocA pravatta 0udI0 | saMkhe 0 guNahANi - udIra0 saMkhe0 guNA saMkheaguNavaDiudI0 saMkhe0 guNA / saMkhe 0 bhAgavaDiudIra0 asaMkhe0 guNA | hANiudI 0 visesA | avaDDi0 udI0 asaMkhe0 guNA / evaM maNusapaJja0 0 O gA0 62 ] 111 hotI hai, isalie yahA~ para saMkhyAtaguNahAni udIraNAkA jadhanya antara eka samaya aura utkRSTa antara pandraha dina-rAta kahA hai| zeSa kathana surAma hai, kyoMki usakA aneka bAra spaSTIkaraNa kara Aye haiN| 3 242. bhAva sarvatra pradayika hotA hai| $ 243. alpabahutvAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai - ogha aura Adeza | ghoghase avaktavyaudIraka jIva sabase stoka haiN| unase saMkhyAtaguNahAniudIraka jIva saMkhyAtaguNe haiN| unase saMkhyAtaguNavRddhi ubIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| unase saMkhyAtabhAgavRddhi udIraka jIva anantaguNe haiM unase saMkhyAta bhAgahAniudIraka jIva vizeSa adhika haiN| unase avasthita udIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| Adeza se nArakiyoM meM saMkhyAta bhAgavRddhiudIraka jIva sabase stoka haiN| unase saMkhyAta bhAgahAniudIraka jIva vizeSa adhika haiN| unase avasthita uraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| isI prakAra sUtra nArakI aura saba devoM meM jAnanA caahie| kintu itanI vizeSatA haiM ki sarvArthasiddhimeM asaMkhyAtaguNeke sthAna meM saMkhyAtaguNe karane caahie| tiryoM meM saMkhyAtaguNavRddhidIraka jIva sabase stoka haiN| unase saMkhyAta bhAgavRddhi udIraka jIva anantaguNe haiN| unase saMkhyAta bhAgahAniudIraka jIva vizeSa adhika haiN| unase avasthita udIraka jIva zrasaMkhyAtaguNe haiN| isI prakAra pazcendriya tiryaJcatrika meM jAnanA caahie| kintu jahA~ para anantaguNe kahe haiM vahA~ asaMkhyAtaguNe karane caahie| paJcendriya tiryantra aparyApta aura manuSya aparyAptakoM meM saMkhyAta bhAmavRddhi aura saMkhyAta bhAgahAnike udIraka donoM prakArake jIva samAna haiN| unase avasthita udIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| manuSyoM meM avaktavya udIraka jIva sabase stoka haiN| unase saMkhyAtaguNahAniudIraka jIva saMkhyAtaguNe haiN| unase saMkhyAta guNavRddhidaraka jIva saMkhyAtaguNe haiN| unase saMkhyAta bhAgavRddhi udIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| unase saMkhyAta bhAgahAni uatre jIva vizeSa adhika haiN| unase avasthita udIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| isI prakAra manuSya paryApta aura manuSyaniyoMmeM jAnanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki inameM Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ vedago maNusibhI0 / raNavari saMkhejaguNaM kAyavvaM / evaM jAva0 / evaM caDDhI samattA / evaM payaDihANaudIraNA samattA | tado 'kadi valiyaM pavesedi' tti padaM samattaM / evaM payaDiudIraNA samattA / 1 kapi ca pavisaMti kassa AyaliyaM ti / mArgadarza44. ahivArasabhAlaNasusamadanI rahatI upari 'kadi ca pavisaMti kassa zrAvaliyamidi bidiyo gAhAsuttAvayatro vihAsiyavyo ti payavRttAdo / gavari edammi suttAvayace payaDipaveso paDibaddho; udayANudayasarUveNudayAvaliyamaMtaraM pavisamANapayaDimetteNetyAhiyArAdo / so vuNa payaDipaveso duviho-mUlapayaDipaveso uttarapaDipaveso cedi / uttarapaDiyaveso ca dutriho-egeguttarapayaDipaveso payaDihANapaveso cedi / tattha mUlapayaDipaveso egeguttarapayaDipaveso ca sugamo ti ha sutte vihAsido / tado pAdekaM cauvI samaNiyogadArehiM tesimettha vihAsA jANiya kAyabdhA / tado payaDiTThANapavese payadaM / tatva imANi sattArasa aNiyogadArANi-samukittaNA sAdi0 aNAdi0 jAva appAcahae ti bhuja0 padaNi0 vaDhIo ca / * 245. tastha samukttiNA duvihA-ThANasamukttiNA payaDisamukittaNA cedi / asaMkhyAtaguNeke sthAnameM sakhyAtagurame karane caahie| isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| isaprakAra vRddhi samApta huii| isaprakAra prakRtisthAna udIraNA samApta huii| isalie 'kadi zrAvaliyaM pavesedi' isa padakA vyAkhyAna samApta huaa| isaprakAra prakRtiudIraNA samApta huii| * kisa jIvake kitanI prakRtiyA~ udayAvalimeM praveza karatI haiN| 6244. adhikArakI samhAla karanevAlA yaha sUtra hai| aba pUrvokta kathanake Age gAthA satrakA kadi ca pavisaMti kassa zrAvaliya' yaha dUsarA pada prakRtameM pravRca honese vyAkhyAna karane yogya hai / itanI vizeSatA hai ki isa sUtrapadameM prakRtipraveza anuyogadvAra pratibaddha hai, kyoMki udaya aura anudayarUpase udayAvalimeM praveza karanevAlI prakRtimAtrakA yahA~ adhikAra hai| vaha prakRtipraveza do prakArakA hai mUlaprakRtipraveza aura uttara prakRtipraveza / uttara prakRtipraveza do prakArakA hai-ekaika uttaraprakRtipraveza aura prakRtisthAnapraveza / unameM mUlaprakRtipraveza aura ekaika uttaraprakRtipraveza sugama haiM, isalie isa sUtrameM unakA vyAkhyAna nahIM kiyaa| isalie alaga alaga caubIsa anuyogadvAroMkA zrAzraya lekara yahAM para unakA vyAkhyAna jAnakara kara lenA caahie| ataeva prakRtisthAnapraveza prakRta hai| usameM samutkIrtanA, sAdi, aura anAdise lekara alpatrahatya taka ye satraha anuyogadvAra tathA bhujagAra, padanikSepa aura vRddhi ye sIna anuyogadvAra haiN| 215. unameM samutkItanA do prakArako hai-sthAnasamutkIrtanA aura prakRtisamutkIrtanA / Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarapayaDiparaNAra ThANasamuttirA payaDipisI ca par3Ava kramAha gA0 62 ] saMpahi tadubhayaparUvaNamudarimasuNAvasaro kIrade-- etha puvaM gamaNijA ThANasamukkintathA paya Dipiso ca / 246. ettha edammi patha DiDANapavese puNvaM paDhamameva gamaNi zraNumaggiyanbbA ThANasamutti paDiNiso ca / tattha dvANasamukkisaNA gAma avIsAe paryADidvANamAdi kADhUNa zradhAdesehiM esiyANi payaDidvANANi udayAvaliyaM pavisamANAriNa asthi tti parUvaNA / pathaDiNiso gAma edAo payaDIo ghetakhedaM pavesANamutpajjara tiruvaNA / edesiM ca doehameyapaghaTTaeNa parUvaNaM kassAmo ci jANAvamuttaraM - * tASi ekado bhaNissaMti / $ 247. sugamaM / * aTThAvIsaM payaDIo udyAvaliyaM pavisaMti / 153 1 248 aTThAvIsa pAyappayamecaMya pacitihAsa jisa mANamasthi ti samukrittidaM hor3a / ettha paDiNiso jara vi muttakaMThaM pa paruvido to vi taNiso ko ceveti daGkavyoH aTThAvIsa saMkhANideseNeva mohapayaDINaM sAmaNisassa jANAvidattAdo / * sattAvIsaM payar3oo udayAvaliyaM pavisaMti sambhante uvvellide / 249. zrAsasaMtakammiyamicchAidviNA puvyutta dvArA do sammatte umbellide aba ina donoMkA kathana karaneke lie Age ke sUtradvArA avasara karate haiM--- * yahA~ para sarva prathama sthAnasamutkIrtanA aura prakRtinirdeza jJAtavya hai / 6 246, yahAM para arthAt isa prakRtisthAnapraveza anuyogadvAra meM 'pu' arthAt prathama hI sthAnasamutkIrtanA aura prakRtinirdeza 'gamaNijjA' arthAt anumArgaNa karane yogya haiN| unameM se mAsaprakRtika sthAna se lekara ghogha aura Adeza se itane prakRtisthAna udadyAvalimeM pravizamAna haiM aisI prarUpaNA karanA sthAnasamutkIrtanA hai| tathA ina prakRtiyoMko grahaNa kara yaha pravezasthAna utpanna hotA hai aisI prarUpaNA karanA prakRtinirdeza hai| ina donoMkA eka prabandhake dvArA kathana kareMge aisA jJAna karAne ke lie AgekA pratijJAnAkya karate haiM - * una donoMko eka sAtha kaheMge / $ 247. yaha sUtra sugama hai / * aTThAIsa prakRtiyA~ udayAvalimeM praveza karatI haiM / $ 248 aTThAIsa prakRtisamudAyakA eka prakRtisthAna udayAvali meM pravizamAna hai yaha isa sUtra dvArA kahA gayA hai| isa sUtrameM yadyapi muktakaNTha hokara prakRtiyoMkA nirdeza nahIM kiyA gayA hai to bhI unakA nirdeza kiyA hI hai aisA jAnanA cAhie, kyoMki baTTAIsa saMkhyAkA nirdeza karanese hI mohanI kI prakRtiyoM kA nAmanirdeza jatA diyA hai| * samyaktrakI udvelanA karane para sattAIsa prakRtiyA~ udayAvalimeM praveza karatI haiN| $ 246. aTThAIsa satkarmika midhyAdRSTike dvArA pUrvokta sthAnameMse samyaktvakI udvelanA 15 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 mArgadarzaka:-Ace jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [vedago sattAvIsapayaDisamudAyappayamaNaNaM pavesaTThANamuppaJjadi ti samukittidaM hoi / estha vi yadiregamuheNa payaDiNiso ko tti dahranyo / chanvIsaM payaDIo udayAyaliya parisaMti sammatta-sammAmicchuttesu uvvelsivesu| 250. puvvuttaaTThAvIsapavesaTANAdo sammatta-sammAmicchattesu jahAkamamumbelli- .. desu thvIsAe pavesavAraNamuppAdi ti bhaNidaM hoi / eNa kevalamunbellidasammattasammAmicchattasseva, kiMtu aNNAdimicchAiDiNoM vi baccIsAe pavesaTThANamatthi ti ghettavvaM / aTThAvIsa-sattAvIsANamaeNadarasaMtakammiyamiccAiTiNA vA uvasamasammattAhimuheNaMtaraM kAdUNa sammatta-sammAmicchatANamAvaliyamettapaDhamahidIe galidAe chabbIsapavesaTThANamuvalabbhai / uvasamasammAiDiyA paNuvIsapavesageNa micchatta-sammatta-sammAmicchatANamaNNadare okaDDide sAsaNasammAiTThiNA vA micchatte paDiyaNNe eyasamayaM chanvIsAe pavesaTThANamuvalabbhai / Navari sutte sammatta-sammAmicchatemu undhellidesu tti Niddeso udAharaNametto, teNedesi pi payArANa saMgaho kAyavyo / OM paNuvIsa payaDIo akyAliga vijhati dasapatiyaM mottaNa / 251. kasAya-NokasAyaphyamaNaM udayAyaliyapavesassa kattha vi samuvalaMbhAdo / karane para sattAIsa prakRnisamudAyAtmaka anya pravezasthAna utpanna hotA hai aisA isa sUtradvArA kahA gayA hai| yahA~ para bhI vyatirekamukhase prakRtinirdeza kiyA hai aisA jAnanA cAhie / * samyaktva aura samyagmithyAtvakI udvelanA karane para chabbIsa prakRtiyA~ udadyAvalimeM praveza karatI haiN| + 250. parvokta aTThAIsa prakRtika pravezasthAnameMse samyaktva aura samyagmidhyAtvakI kramase udvelamA kara dene para chacIsa prakRtika pravezasthAna utpanna hotA hai. yaha ukta kathanakA tAtparya hai / jisane samyaktva aura samyagmithyAtvakI udvelanA kI hai kevala aise jIvake hI nahIM kintu anAdi mithyASTike bhI chabbIsaprakRtika pravezasthAna hotA hai aisA yahA~ prahaNa karanA caahie| athavA aTThAIsaprakRtika aura sattAIsaprakRtika inamese anyatara satkarmavAle upazama. samyaktvake amimukha hue mithyASTike dvArA antarakaraNa karake samyaktva aura samyagmiyyAtvakI zrAvali pramANa prathama sthitike galA dene para chabbIsaprakRtika pradezasthAna prApta hotA hai| paccIsa prakRttiyoM ke pravezaka upazamasamyagdRSTi dvArA mithyAtva samyaktva aura samyagminyAtva inameMse kisI eka prakRtikA apakarSaNa karane para athavA sAsAdanasamyagdRSTike mithyAtvako prApta hone para eka samaya taka chabbIsa prakRtika pravezasthAna upalabdha hotA hai| kintu itanI vizeSatA hai ki sUtra meM 'samyaktva aura samyagmithyAtvakI ujhelanA karane para yaha vacana udAharaNamAtra hai, isalie ina prakAroMkA bhI saMgraha karanA caahie| ___ *darzanamohanIyatrikako chor3akara paccIsa prakRtiyA~ udayAvalimeM praveza karatI haiN| 6251. kyoMki kaSAya aura nokaSAyoMkI prakRtiyoMkA udayAvalimeM praveza kahIM para bhI Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ___gA062] uttarapayaDiudAhiAThiANasavitaNApatrAsahasAccajI mhArAja 115 taM kassa hoi ti AsaMkAe. uttarasuttamAha 6 aNaMtANubaMdhINamavisaMjuttassa uvasaMtadasaNamAhaNIyassa / 252. ki kAraNaM ? uvasaMtadaMsagamohaNIyammi daMsaNatiyaM mottUNa paNucIsacaritamohapayaDINamudayAvaliyapavesassa nnippddiyNdhmuvlNbhaado| etthANatANubaMdhINamavisaMjuttasse ti visesaNaM trisaMjoidANatANubaMdhicaukammi paNuvIsapavesaTANAsaMbhavapappAraNaphalaM; uvasamasammAidviNA aNaMtANabaMdhIsu visaMjoidesu igiviispvestttthaannuppttidsnnaado| sthi aNNassa kassa vi / 6 253. etto aNNassa kassa vi edaM pavesaTThANaM Nathi / kudA ? avisaMjoidAeMtANuvaMdhicaukkamutrasamasammAiTTi mocUNaeNastha pnnuviispvestttthaannaasNbhvaado| cavIsaM payaDIo udayAvaliyaM pavisaMti aNatANubaMdhiNo dhajja / 254. cauvIsasaMtakammiyavedayasammAidvi-sammAmicchAiTThIsu taduvalaMbhAdo / visaMjoyaNApubasaMjogapaDhamasamae baTTamANamicchAiDimmi vi padassa pavesaTThANassa saMbhavo daTThanyo / teSIsaM payaDIo udayAvaliyaM pavisaMti micchattaM khvide| upalabdha hotA hai / yaha sthAna kisake hotA hai aisI AzaMkA honepara bhAgekA sUtra kahata hai ___* yaha sthAna jisane anantAnubandhIcatuSkakI visaMyojanA nahIM kI hai kintu darzanamohanIyakA upazama kiyA hai aise upazamasamyagdRSTike hotA hai| 6252. kyoMki jisane darzanamohanIyakI upazamanA kI hai aisa jIpaka tIna darzanamohanIyako chor3akara cAritramohanIyakI paccIsa prakRtiyoMkA jadayAvalimeM praveza dinA rukAvaTake upalabdha hotA hai| yahA~ para 'jisane anantAnubandhiyoMkA visaMyojamA nahIM kI hai| yaha vizeSApa jisane anantAnuandhIcatukakI visaMyojanA kI hai. usake paccIsa prakRtika pravezasthAna asambhava hai, yaha niSkarSa phalita karane ke lie diyA hai, kyoMki upazamasamyagdRSTike dvArA anantAnubandhiyAMkI visaMyojanA kara dene para ikkIsa prakRtika pravezasthAnakI utpatti dekhI jAsI hai| * yaha sthAna anya kisIke nahIM hotA | hu253. ukta jIvako chor3akara anya kisI jIvake yaha pravezasthAna nahIM hotA, kyoMki jisane anantAnubandhIcatuSkakI visaMyojanA nahIM kI hai aise upazamasamyagdaSTiko chor3akara anyatra paccIsaprakRtika pravezasthAna asambhava hai| * anantAnuvandhiyoMko chor3akara caubIsa prakRtiyA~ udayAvalimeM praveza karatI haiM / 7254. kyoMki caubIsa prakRtiyoMkI sattAvAle vedakasamyASTi aura samyagmithyASTi jIvAMke yaha sthAna upalabdha hotA hai| visaMyojanApUrvaka saMyogake prathama samayameM vidyamAna mithyAdRSTi jIvake bhI isa pravezasthAnakI sambhAvanA jAnanI caahie| * mithyAtvakA kSaya honepara teIsa prakRtiyA~ udayAvalimeM praveza karatI haiN| Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsAhide kasAya pAhuDe 255. te cauccIsapabesa meNa vedagasammAhaTTiNA daMsaNamohakkhavaNAe anyuyi mite khavide igivIsa kasAya sammatta sammAmicchANi ti edAo tevIsaM payaDIo udayAvaliyaM pavisaMtiH tattha payAraMtarAsaMbhavAdo | 116 [ vedago 7 * mAvIsaM payaDIo udayAvaliyaM pavisaMti sammAmicchate gvavide | 9 256. neva tevIsapavesageNa tatto tomuhuttaM gaMtUNa sammAmindra khatride sammateNa saha ekavIsacaritta moha paDImudayAvaliyapavesassa subattamuvalabhAdo eso eko payAro suttayAreNa giTTio ti payAraMtareNa vi edassa saMbhavavisayo aNumariMgayado, atAnubaMdhiNo visaMjoya igivIsapavesayabhAveNAvaTTidassa uvasamasammAiTTissa micchata - vedayasammatta sammAmicchatta sAsaNasammattANamaSNadara guNavaDivattiyaDhamasamae payadaTThAsaMbhava NayamadaMsaNAdo / mArgadarzaka - AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja 9 254. caubIsa prakRtiyAM pravezaka usI vedakasamyagdRSTike dvArA darzanagohanIya kI araj lie aaa sokara mithyAtvakA kSaya kara denepara ikkIsa kaSAya, samyaktva aura samyagmithyAtva ye teSIsa prakRtiyA~ udadyAvalimeM praveza karatI haiM, kyoMki vahA~ para anya prakAra sambhava nahIM hai / * samyagmithyAtvakA kSaya hone para bAIsa prakRtiyA~ udayAvalimeM praveza karatI haiN| 256. taIsa prakRtiyoMki pravezaka usI jIvake dvArA vahA~se antarmuhUrta bitAkara samyamithyAtvakA kSaya karane para samyaktvake sAtha cAritramohanIyakI ikkIsa kRtiyoMkA udyAvali meM praveza subyakta upalabdha hotA hai / sUtrakArane yaha eka prakAra nirdiSTa kiyA hai, isalie prakArAntara se bhI 22 prakRtiyoM kA viSayabhUta sthAna sambhava haiM yaha jAna lenA cAhie, kyoMki zranantAbandhiyoMkI visaMyojanA kara ikkIsa prakRtiyAMce pravezaka bhAvase avasthita upazamasamyagdRSTi jIvake mithyAla, vedakasamyaktva, samyagmithyAtva aura sAsAdanasamyaktva inameM se kisI eka guNasthAna ko prApta honeke prathama samaya meM prakRta sthAnake sambhava honekA niyama dekhA jAtA hai / 1 vizeSArtha -- jisa upazabhasamyagdRSTine zranantAnubandhacatuSkakI visaMyojanA kI hai vaha jaba mithyAtvaprakRti kI apakarSaNa dvArA udIraNA karake midhyAtvabhAvakA anubhava karatA hai taba usake prathama samayameM anantAnubandhIcatuSkakA bandha bhI hotA hai aura apratyAkhyAnAvaraNa Adi rUpa dravyako anantAnubandhIrUpase saMkramita kara usakA udadyAvalike bAhara nikSepa bhI karatA hai| kintu isa samaya anantAnubandhIcatuSkakA udyAvalimeM praveza nahIM honA, isalie aisA mithyAdRSTi jIva prathama samaya meM bAIsa prakRtiyoMkA hI udadyAvalimeM pravezaka hotA hai, kyoMki usa samaya usake cAritramohanIyakI ikkIsa aura eka mithyAtva aisI bAIsa prakRtiyoMkA praveza dekhA jAtA hai| yahI upazamasamyagdRSTi jIva yadi vedakasamyaktvako prApta hotA hai to usake prathama samaya meM cAritramohanIyakI ikkosa aura eka samyaktva isaprakAra bAIsa prakRtiyoMkA udadyAvali meM praveza dekhA jAtA hai / yahI jIva yadi samyagmithyAtvako prApta hotA hai to usake prathama samaya meM cAritramohanIyakI ikkIsa aura eka samyagmidhyAtva isaprakAra bAIsa prakRtiyoM kA udadyAlalimeM praveza dekhA jAtA hai / yahI jIva yAMda sAsAdanaguNasthAnako prApta hotA hai to usake prathama samaya meM anantAnubandhacatuSkakI kisI eka prakRtike sAtha cAritramohanIyakI bAIsa prakRtiyoMkA udyA Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAga 17 gA0 62] uttarapaDiudIraNAe TAsamuSittApayaDidi so ca 117 * ekavIsa payaDIo udayAvaligaM pavisaMti daMsaNamohaNIe khavide / 257. pucAvIsave sayadaMsaNamohakhavaraNa sammatte khavide hagivIsacaritamoha paDaNaM caiva tattha psdNsnnaado| ettha vi trisaMjoidAtANutraM dhicaukkamutrasamasammAiTTimassiUNa pathAraMtareNa vi paryaTTANasaMbhavo samatthaNiyo / / nasAgara jI mahArAja 258. dANi ataraNihiDANi aTThAvIsAdipavesaTTANANi asaMjadapAoggANi saMjadapaDibaddhANi ni vRttaM hoi / Na etthAsaMjadAraNaM ceca pAoggANi asaMjadapAragANi tihAraNaM kAyantraM, sattAvIsavajANamedesi saMjadesu vi saMbhovalaM bhAdo / kiMtu eto uvarimANameyaM tasaM jadapA oggattapadaMsaName desima saMjadapAoggattaM parUvidaM / Naca uvasama seTIe kAlaM kADhUNa devasupparasApaTamasamae kesiM trividvANANabhuvarimANamasaMjadapAoggattasaMbhavamassidRNa paJcavadvANaM kAyacvaM, tesiM sutte vitrakkhAbhAvAdoM, bali meM praveza dekhA jAtA hai, kyoMki jisa samaya aisA jIva sAsAdanasabhya huA hai usa samaya anantAtubantrI catuSkamaMse jisa prakRtiko udIraNA huI haiM usake sivA zeSa tIna prakRtiyoM kA saMkrama hokara udadyAvalike bAhara hI nikSepa hotA hai| isaprakAra sUtrokta prakArake sivA anya kitane prakAra bAIsa prakRtika pravezasthAna sambhava hai isakA vicAra kiyA / * darzana mohamaya kSaya hone para ikkIsa prakRtiyA~ udayAvalimeM praveza karatI haiM / :- AcArya 6257 patraka bAIsa prakRtiyoM ke pravezaka darzanamohanIyake kSapaka jIvake dvArA samyakvakA caya kara dene para cAritramohanIyako ikkIsa prakRtiyoMkA hI vahA~ praveza dekhA jAtA hai| yahA~ para bhI jisane anantAnubandhacaturakako visaMyojanA kI hai aise upazamasamyagdaSTrikA Azraya lekara prakArAntarame bho prakRta sthAnakI sambhAvanAkA samarthana karanA cAhie / vizeSArtha sUtra meM jo ikkIsa prakRtiyoM ke pravezakakA prakAra batalAyA hai vaha to spaSTa hI | dUsarA prakAra yaha sammatra hai ki jo upazamasamyaSTi jIva anantAnubandhIcatuSkakI visaMyojanA kara letA hai usake darzanamohanIyakI tIna aura anantAnubandhacatuSka ina sAta prakRtiyoMke sivAya ikkIsa prakRtiyoMkA udayAvalimeM praveza dekhA jAtA hai| yadyapi yahA~ prakRtiyoMke pradezakI apekSA koI antara nahIM hai, kyoMki kSAyikasamyagdRSTike jina ikkIsa prakRtiyoMkA udayAni meM praveza hotA hai, unhIM prakRtiyoMkA pUrvokta upazamasamyagdRSTi jIvake bhI praveza hotA hai | parantu svAmitvabheda avazya hai / mAtra isalie isa prakArAntara kahA hai / I * ye sthAna asaMyata prAyogya haiM / 258. jo ye aTThAIsa prakRtika Adi pravezasthAna pUrva meM kahe haiM ye asaMyataprAyogya haiN| vaM asaMyatoM se sambandha rakhate haiM yaha ukta kathanakA tAtparya hai / parantu yahA~ para asaMyataprAyogya padakA artha asaMtoMke hI yogya haiM aisA avadhAraNaparaka nahIM karanA cAhie, kyoMki sattAIsa prakRtika pravezasthAnako chor3akara zeSa sthAna saMyatoM meM bhI sambhavarUpase upalabdha hote haiM / kintu isase Age pravezasthAna ekAntase saMgatoM ke yogya hI hote haiM yaha dikhalAne ke lie pUrvokta ke yogya kahA hai| upazamazreNimeM marakara devoMmeM utpanna hue jIvoMke prathama samayameM Age kitane hI sthAna asaMyatoke yogya sambhava haiM, ataH isakA Azraya lekara va bhI Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jathadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ vedago 7 keNa tri gaeNa tesi pi saMjadapAoggattadaMsaNAdo ca / evamasaMjadapAoggANaM hANANametyeva bocchedaM kAdUNa saMpahi saMjadapAoggANametto parUvaNaM kuNamANo paieNAvakamuttaraM bhaNai-- mArgadarzaka :- AcArya zrI suvihiAsAgara jI mhA 1 etto javasAmagapAoggANi tANi bhnnissaamo| 259. etto uvari saMjadapAoggANaM hANANaM parUSaNe kIramANe tattha tAba uvasAmagapAoggANi jANi patrasaTTANANi tANi maNissAmo ti paiNNAvakamedaM, uvasAmaga-khayagapAoggattaNa duvihnA vidvattANaM nesi jugavaM yottumasacIe kmaavlNbnnaado| uvasAmaNAko parivadaMteNa tivihIM loho pokalDivo / tattha lobhasaMjalaNamudae dieNaM, dudhiho loho udayAvaliyabAhire nnikvitto| sAdhe ekA payaDI pssisdi| 260. uvasamaseDhIga saccovasamaM kAdRNa tatto parivadamANaeNa suhamasAMparAiyapaDhamasamayammi jAdhe tiviho loho vidiyavidIdo okaDDiya jahArihaM Nisitto tAdhe ekA payaDI pavisadi, tattha lobhasaMjalaNassa ekasseva udyaavliymbhNtrpvesdsnnaado| se kAle tipiNa payaDIo pavisaMti / 261. puncamudayAvaliyavAhire Nisittassa duvihassa lohassa tadaNaMtarasamae asaMyatoMke yogya haiM aisA nizcaya nahIM karanA cAhie, kyoMki una sthAnoMkI sUtrameM vivakSA nahIM kI haiM aura kisI nayakI apekSA ve bhI saMyatoMke yogya dekhe jAte haiN| isaprakAra asaMyatoMke yogya sthAnoMkA yahIM para viccheda karake aba saMyatoMke yogya pravezasthAnoMkA Age vyAkhyAna karate hue zrAgekA pratijJAvAkya kahate haiM * Age upazAmakoMke yogya jo pravezasthAna haiM unakA kathana kreNge| 1256. isase pAge saMyatoMke yogya sthAnoMkA kathana karate hue usameM sarva prathama upazAmakoMke yogya jo prayezasthAna haiM unakA kathana kareMge isaprakAra yaha pratijJAvAkya hai, kyoMki upazAmaka aura kSa poMke yogyarUpase do bhAgoMmeM baTe hue una pravezasthAnoMkI eka sAtha kahanekI zakti na honese yahA~ para kramakA avalambana liyA hai| __* upazAmanAse girate hue jIvane tIna prakArake lobhakA apakarSaNa kiyA / unameMse lobhasaMjvalanako udayameM diyA aura do prakArake lobhakA udayAvalike bAhara nikSepa kiyaa| taya eka prakRti praveza karatI hai| 260. upazamazreNI meM sozama karake vahAMse giranevAle jIvace sUkSmasAmparAyake prathama samayameM jaba tIna prakArake lobhakA dvisIya sthitimaise apakarSaNakara yathAyogya nikSepa kiyA taSa eka prakRti praveza karatI hai, kyoMki vahAM para eka lobhasaMjvalanakA hI udayAyalimeM praveza dekhA jAtA hai| * tadanantara tIna prakRtiyA~ praveza karatI haiN| 261. kyoMki pUrva samayameM unyAvalike bAhara nikSipta hue do prakArake lobhakA tada. .. Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 129 gA062] uttarapajiudIraNAe ThANasamukittaNA paDiNihe so ca udayAvaliyambhaMtarapaveseNa tiNhaM pavesassa prissphuddmuvlNbhaado| tako aMtomuTutteNa tidhihA mAyA zrokaDidA / tattha mAyAsaMjalaNamudae diNNaM, duvihamAyA udayAvaliyabAhire nnikrivttaa| tAdhe cattAri payaDobhI pavisaMti / se kAle chappayaDozro pavisaMti / tado aMtomuhutteNa tivihI mANo okaDDiyo / tastha mANasaMjalaNamudae diraNaM, dubiho mANo udayAvaliyayAhire nnikigvtto| sAdhe satta payaDIno pavisaMti / se kAle eva payaDIo pavisaMti / OM tado aMtomulutteNa tiviho koho prokaDDido / tattha kohasaMjAlaNamadae dieNaM, duviho koho udayAvaliyabAhire nnitrigvtto| tAdhe dasa payaDoo pavisaMti / 8 se kAle vArasa payaDIyo paviNAryaka - AcArya zrI suvidhAsAgara jI mhArAja tado aMtomahuseNa purisapeda-eNokasAyavevaNIyANi okaSTidANi / tasya purisavedI udae dieNoM, paNokasAyavedaNIyANi udayAnantara samayameM udayAvalike bhItara praveza ho jAnese tIna prakRtiyoMkA praveza spaSTarUpase upalabdha hotA hai| * tadanantara antarmuhUrta bAda tIna prakArako mAyAkA apakarSaNa kiyaa| unameMse mAyAsaMjvalanako udayameM diyA aura do prakArakI mAyAkA udayAvalike bAhara nikSepa kiyA / taba cAra prakRtiyA~ praveza karatI haiN| * tadanantara samayameM chaha prakRtiyA~ praveza karatI haiN| OM tadanantara antarmuhUrta bAda tIna prakArake mAnakA apakarpaNa kiyaa| unameMse mAnasaMjvalanako udaya meM diyA aura do prakArake mAnakA udayAvalike bAhara nikSepa kiyA / taba sAta prakRtiyA~ praveza karatI haiN| * tadanantara samayameM nau prakRtiyA~ praveza karatI haiN| * tadanantara antarmuhUrta bAda tIna prakArake krodhoMkA apakarpaNa kiyaa| unameMse krodhasaMjvalanako udayameM diyA aura do prakArake krodhoMkA udayAvalike bAhara nikSepa kiyA / taba dasa prakRtiyA~ praveza karatI hai| * tadanantara samayameM bAraha prakRtiyA~ praveza karatI haiN| * tadanantara antarmuhUrta bAda puruSaveda aura chaha nokapAya cedanIyakA apakarSaNa kiyA / unameM se puruSavedako udayameM diyA aura chaha nokaSAyavedanIyakA udayApalike Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayabhavalAsahide kasAyarAhuDe valiMgabAhire zikkhittANi / tA sarasa payaDIo pavisaMti / * se kAle eNavIsaM payaDIo pavisaMpti | 6 262. dANi sutAraNa sugamANi / * tado aMtomuroNa irithavedamAkaDiNa udayAvaliyamAhire ziviyadi / 12. [ bego 7 mArgadarzaka :- AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja 9 263. kuDho ? purisavedodaraNa cddhidttaado| Na na sodaeNa viNA udayAdiniksveva saMbhavo viSpaDisehAdo / * se kAle vIsaM payaDIo pavisaMti / i 264. kudo ! udayAbaliyavAhire Nikkhitassa itthavedas tA udayAca liaMtarapasadaMsaNAdo | * nAva jAva aMtaraM e viNassadi ti / 1265. etto pAe jAva aMtaraM paNa viNassadi tAva evaM caiva pavesANamavaDidaM vyamidittaM hoi | * aMtare viNAsijamAye evaM samavedamAkaDiNa udayAvaliyama hira Ni vivAda | * se kAle ekkAvalaM payaDIo pavisaMti | bAhara nikSepa kiyA / tatra teraha prakRtiyA~ praveza karatI haiM / * tadanantara samaya meM unnIsa prakRtiyA~ praveza karatI haiM / 1262. ye sUtra sugama haiM / * tadanantara antarmuhUrta bAda strIvedakA apakarSaNa karake udayAnalike bAhara nikSepa karatA hai / 9 263. kyoMki yaha puruSavedake udayase car3hA hai aura vodaya ke binA udaya samaya se lekara nikSepa honA sambhava nahIM hai, kyoMki isakA niSedha hai| * tadanantara samaya meM bIsa prakRtiyA~ praveza karatI haiM / $ 264. kyoMki udyAvalike bAhara nikSipta hue zrIvedakA taba udadyAvalike bhItara praveza dekhA jAtA hai / * yaha sthAna taba taka rahatA hai jaba taka antarakA nAza nahIM hotA / 6265. isase bhAge jaba taka ansarakA nAza nahIM hotA taba taka isa pravezasthAnako avasthita jAnanA cAhie yaha ukta kathanakA tAtparya hai / * antarakA nAza karane para napuMsakavedako apakarSita kara udayAvalike bAhara nikSepa karatA hai| * tadanantara samaya meM ikkIsa prakRtiyA~ praveza karatI haiM / Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62] uttarapayaDiudIraNAe ThANasamucitta raNA payaDiNi so ca 121 266. garbusayAda okaSTuiMde takAle cevAMtaraviNAso hoi / tadaNaMtarasamae NaQsayavedeNa saha ekavIsa payaDIo udyAvaliyaM pavisaMti tti bhaNidaM hoi / 9 etto pAe jai svIsaNamohalopogaravAyosaekakosaMhAyavaDIyo pavisati jAva akgvacaga-aNuvasAmago tAva / / 267. ettha jaI khINadaMsa gamohaNIyo ti vayaNamakkhINadaMsaNamohaNIyammi viNaTuMtarammi aMtomuhuttAdo upari payAraMtarasaMbhavapadappAyaNahU~ / akkhavagANuvasAmagavisesaNaM khagovasAmagapajAeNa pariNadammi tammi puNo vi aMtarakaraNAdivaseNa igiyIsaposaTThANaviNAso hoi ti jANAyaNaTuM / tado uvasAmaNAdo parivadido khajhyasammAiTThI heTA Nipadiya pamattApamattasaMjada-saMjadAsajada-asaMjadasammAidviguNahAraNesu jettiyaM kAlamacchai tetiyaM kAlamigivIsapavesaTThANamaviNaI hodaNa puNo khavagovasamaseDhimArohaNe viNassadi ti eso edassa bhAvattho / saMpahi uvasaMtadasaNamohaNIyamassiUNa etto heTA aNNANi vi pavesaTThANANi samuppajaMti ti jANAvedumuttarasuttapabaMdhamAha OM ekssa ceva kasAyovasAmaNAdo parivadamANayassa / 268. edassa ceva kasAyovasAmaNAdo parivadamANa yassa uvasaMtadaMsaNamohaNIyassa kiM ci NANattamasthi tamidANi vRttahassAmo ti evaM padasaMbaMdho kAyantro / jaha 266. napuMsakavedakA apakarSaNa hone para usI samaya antarakA vinAza hotA hai| punaH tadanantara samayameM napuMsakavedake sAtha ikrIsa prakRtiyA~ udayAvalimeM praveza karatI haiM yaha ukta kathanakA tAtparya hai| * isake Age yadi vaha kSINadarzanamohanIya hai to ye ikkIsa prakRtiyA~ taba taka praveza karatI haiM jaba taka vaha akSapaka aura anupazAmaka rahatA hai| 6267. yahA~ para banINadarzanamoinIyake antarakA nAza hone para antarmuhUrtake yAda prakArAntara sambhava hai isa bAtakA kathana karane ke lie 'yadi kSINadarzanamohanIya hai| yaha vacana diyA hai| kSapaka aura upazAmaka paryAyase pariNata jasa jIvake phira bhI antarakaraNa Adike zase ikosa prakRttiyoMkA pravezasthAna naSTa hotA hai isa bAtakA zAna karAneke lie 'akSapaka anupazAmaka' vizeSaNa diyA hai| isalie upazAmanAse girA huA kSAyikasamyagdRSTi jIva nIce gira kara pramattasaMyatta, apramattasaMyata, saMyatAsaMyata aura asaMyatasamyagdRSTi guNasthAnoM meM jitane kAla rahatA hai utane kAlataka ikkIsa prakRtiyoMkA pravezasthAna naSTa na hokara punaH kSapaka zreNi aura upazamaNi para. zrArohaNa karane para naSTa hotA hai yaha isa sUtrakA bhAvArtha hai| / aba upazAntadarzanamohanIya jIvakA Azraya kara isase nIce anya bhI pravezasthAna utpanna hote haiM isa bAtakA jJAna karAneke lie bhAgeke sUtraprabandhako kahane haiM * kaSAyoMkI upazAmanAse giranevAle isI jIvake / $ 268. jisane darzanamohanIyakA upazAmanA kI hai aise kaSAyoMkI upazAmanAse giramevAle isI jIvake kucha vibhinnatA hai use isa samaya batalAveMge isaprakAra isa vidhise padasambandha ... . ..... ........ .. .. .... ..... . ..... 16 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 jaya valA sahide kasAya pAhuDe [ vedago 7 fa ettha uvasaMta daMsaNamohaNIyasle ti sutte Na vRttaM to Si pArisesiyaNNAeNa taduvalaMbho duvvo / * jAve aMtaraM vinuM tatto pAe ekavIsaM payaDIo pavisaMti jAva sammattamudIreMto sammasamudae dedi, sammAmicchattaM micchrattaM ca zravaliyabAhire fukvivadi / tAdhe bAvIsa pagaDIo pAvasaMti / duktaviNAmArItarabhava samuvaladdhasarUvarasa igivIsapavedvAssa tAva avadvANaM hoi jAva uvasaMtasammatta kAlaca rimasamayo ti / tatto paramu samasammattaddhAvakharaNa sammattamudIremAgeNa sampatte udaya die micchatta- sammAmicchatemu ca AvaliyabAhire Nikkhite takkAle bAcIsapavesaTTaNamuppattI jAyadi ci / Na kevalaM sammattamudIre mAraNassa esa kamo, kiMtu micchattaM sammAmicchattaM vA udIremANassa vi deNeva kameNa bAbIsapace sadvAgudhyattI vacacyA, suttassedssa desAmAsayattAdo / * 270 saMpahi tasseva vidiyasamae avikkhiyadodasarA mohapaya DipaveseNa cavIsapatrasaGkAgupyattI hodi ti paruvaraNamAha karanA cAhie / yadyapi yahA~ para sUtra meM 'upazAntadarzanamohanIyake' yaha vacana nahIM kahA hai to bhI parizeSanyAya se usakA sadbhAva jAna lenA cAhie / * jaba antara vinaSTa ho jAtA hai, vahA~ se lekara ikkIsa prakRtiyA~ taba taka prave karatI haiM jaba taka samyaktvakI udIraNA karake samyaktvako udayameM detA hai aura samyagmithyAtva tathA midhyAtvako udadyAvalike bAhara nikSepa karatA hai, taba bAIsa prakRtiyA~ praveza karatI haiM / $ 268. tAtparya yaha hai ki antarakA vinAza honeke bAda hI samupalabdhasvarUpa ikkIsa prakRtika pravezasthAnakA taba taka atrasthAna rahatA hai jaba taka upazamasamyaktvake kAlakA antima samaya prApta hotA hai / zrAge upazamasamyaktvake kAlakA nAza honese samyaktvakI udIraNA karate hue samyaktvako udayameM denepara tathA mithyAtva aura samyagmidhyAtvakA Avali ke bAhara nikSepa karane para usa samaya bAIsa prakRtiyoMke pravezasthAnakI utpatti hotI haiN| kevala samyaktyakI udIraNA karanevAlekA hI yaha krama nahIM hai kintu midhyAtva aura samyagmidhyAtvakI udIraNA karanevAle ke bhI isI kamase bAIsa prakRtiyoMke pravezasthAnakI utpatti kahanI cAhie, kyoMki yaha sUtra dezAmarSaka hai / vizeSArtha - upazamasamyagdRSTi jIva apane kAlako samApta kara vedakasamyagdRSTi, midhyAdRSTi aura samyagmidhyAdRSTi inameM se koI bhI ho sakatA hai| jaba jo hogA taba usa guNasthAnake anurUpa mithyAtva zrAdi tIna meMse kisI eka prakRti kI udIraNA hogI aura anya dokA udayAvalike bAhara nikSepa hogaa| yahA~ darzanamohanIyakI tIna prakRtiyoM meM se samyaktva kI apekSA yaha kathana kiyA hai| 0270 aba usI jIvake dUsare samaya meM avivakSita darzanamohanIyakI do prakRtiyoM kA praveza honese caubIsa prakRtiyoMke pravezasthAnakI utpatti hotI hai isa bAtakA kathana karaneke lie kahate haiM Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62 ] uttarapayaviudIraNAe ThAraNasamukti paya Dipiyo zrI suvidhisAgara jI mahArAja _123 * se kAle caDavIsaM payaDIo pavisaMti / 271. sugamaM / jai vi puvyamasaMjadapAoggadvANaparUvaNAe igivIsa-bAvIsacaudIsapavesaDANANaM samuciNA kayA terA uvasAmagapaDivAdasaMbaMdheNa puNo vi payAraMtareNadesivaNNAso kati sa pururAdoso / * jai so phasAyauvasAmaNAdo parivadido daMsa mohoya uvasaMta DAe acarimesu samaesa AsANaM gaccha tado AsAegamapAdo se kAle pazuvIsaM paDIo pavisaMti / 1272. essa ssattho tucca de - kalAyovasAmaNAdo parivadidassa dasarAmohaNIyaJcasaMtA tomuhuttI sesA asthi tisse bAvaliyAvasesAe ppahUDi jAva tadaddhAcarimasamayocitAva sAsaraNaguNeNa pariNAmetuM saMbhavo / tattha carimasamae sAsaNabhAvaM pariNamamANassa aNNA parUvaNA bhavissaditti taM mottUNa dRcarimAdiheDDimasamaesa heTThimabhAvaM paDivamANassa tAva pavesaDANagave sakhamedeNa surekha kIrade | taM jahA -- kamAyo sAmaNAdo parivadido uvasaMtadaMsaNamohaNIyo daMsaNamoiutrasaMtaddhAe durimA dihe ki mamamaesa jar3a zrasAraNaM gacchacha tado tassa sAsaNabhAvaM paDavaNNassa paDhamasamae prAvINa maraNadrassa patreseNa bAvIsapavesaGkAraNaM hoI / kudo tatthAraNaM * tadanantara samaya meM caubIsa prakRtiyA~ praveza karatI haiM 1271. yaha sUtra sugama hai / yadyapi pahale asaMyata jIvoMke yogya sthAnoMkI prarUpaNA karate samaya ikkIsa bAIsa aura caubIsa prakRtika pravezasthAnoMkI samutkIrtanA kara Aye haiM to bhI upazAmaka jIvake pratipAtake sambandhase phira prakArAntarase inakA upanyAsa kiyA hai, isalie punarukta doSa nahIM hai / * yadi vaha kapAyoMkI upazAmanA se giratA huA darzana mohanIya ke upazAmanAkAlake acarama ( carama samaya se pUrva ) samaya meM sAsAdana guNasthAnako prApta hotA hai to usake sAsAdana guNasthAna meM jAneke eka samaya bAda paccIsa prakRtiyAM praveza karatI haiM / $ 272. isa sUtrakA artha kahate haiM - kapAyopazAmanAse gire hue jIvake darzana mohanIyake upazamanAkA kAla antamuhUrta zeSa bacatA hai / usameMse jaba chaha Avali kAla zeSa rahe vahA~se lekara upazAmanA kAlake antima samaya taka sAsAdana guNarUpa se pariNAmana karanA sambhava hai / usameM se antima samaya meM sAsAdanabhAvako prApta honevAle jIvakI anya prarUpaNA hogI, isalie use chor3akara dvivarama Adi zravastana samayoMmeM astana bhAvako prApta honevAle jIvake sarva prathama pravezasthAnakI gvessnn| isa sUtra dvArA karate haiM / yayA--kapAyopazAmanAse giratA huA upazAnta darzanamohanIya jIva darzanamohake upazamanA ke kAlake antargata dvivarama Adi avastana samayoM meM yadi sAsAdanaguNasthAnako prApta hotA hai to sAsAdanabhAvako prApta honevAle usake prathama samayameM anantAnubandhiyoM meM se kisI eka prakRtikA praveza honese bAIsa prakRtiyoMkA pravezasthAna hotA hai| Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mI savidhisAgara jI 124 jayadhavalAsahide kasAyapAchuDe [bego tANubaMdhINamaNNadarapavesariNayamo ? Na, sAsaNaguNassa taduyAviNAbhAvicAdo / kadhaM punbamasaMtassANatANubaMdhikasAyatsa tatdhudayasaMbhavo ? Na, pariNAmapAhammeNa sesakasAyadavyassa takAlameva tadAyAreNa pariNAmiya udydsnnaado| tado AsANagamaNAdo se kAle paNuvIsaM payaDIo SavisaMti / kiM kAraNaM 1 udayAvAliyabAhiradidati vihANaMtANubaMdhINaM tammi samae udyviliymmtrpvsdsainnaado| * jAdhe micchattamudoredi tAdhe chabbIsaM payaDIo pavisaMti | 273. kmee| teNeva micchatte udIrijamANe micchareNa saha chabbIsaM payaDINamudayAvaliyapavesassa paripphuDamuvalaMbhAdo / Navari paDhamasamayamicchAiTTI micchattamudIremANo dasaNatiyamokaDijaNa micchacamudayAdi Nikkhivadi / sammanasammAmicchacANi udayAvaliyabAhire Nikkhiyadi ti ghettavyaM / ado ceva se kAle tesimudayAvaliyaeneso avassaMbhAvi ti paduppAyaNaTThamAha * tado se kAle mahAvIsaM payaDIo pavisaMti / : 274. gayasthamedaM surca | evaM tAva ducarimAdisamaesu sAsaNabhAvaM paDivA* mAyAssa jahAkama cAbIsa-paNuvIsa-chabbIsa-aTThAvIsapavesahArANi hoti ti samukkittiya zaMkA--vahA~ anantAnubandhiyoMkI kisI eka prakRtike pravezakA niyama kyoM hai ? samAdhAna--nahIM, kyoMki sAsAdanaguNa usake udayakA avinAbhAvI hai| zaMkA-pUrvameM sattAse rahita anantAnubandhIkaSAyakA vahAM para udaya kaise sambhava hai ? samAdhAna nahIM, kyoMki pariNAmoMke mAhAtmyavaza zeSa kaSAyoMkA dravya usI samaya usa rUpase pariNamakara usakA udaya dekhA jAtA hai| isalie sAsAdanameM jAneke bAda anantara samaya paccIsa prakRtiyAM praveza karatI haiM, kyoMki udayAvalike bAhara sthita sIna prakArakI anantAnubandhiyoMkA usa samayameM udayAvalike bhItara praveza dekhA jAtA hai| _*jima samaya mithyAtvakI udIraNA karatA hai usa samaya chabbIsa prakRti praveza karatI haiN| 6273. kyoMki usI jIvake dvArA kramase mithyAtvakI udIraNA karane para mithyAtyake sAtha chabbIsa prakRtiyoMkA udayAvalimeM praveza spaSTa upalabdha hotA hai| kintu itanI vizeSatA hai ki prathama samyavartI mithyAdRSTi jIva mithyAttrako udIraNA karatA huzrA tIna darzanamohanIyakA apakarSaNa kara mithyAtvakA udaya samayase lekara nikSepa karatA hai tathA samyaktva aura samya. gmithyAtvakA udayAvalike bAhara nikSepa karatA hai aisA yahA~ grahaNa karanA cAhie / aura isI lie tadanantara samayameM unakA udayAvalimeM praveza avazyaMbhAvI hai isa bAtakA kathana karane ke lie kahate haiM * isake bAda tadanantara samaya meM aTThAIsa prakRtiyA~ praveza karatI hai| 6274. yaha sUtra gatArtha hai| isa prakAra sarva prathama dvicarama Adi samayoM meM sAsAdanabhAvako prApta honevAle jIvake kramase bAIsa, paccIsa, chabbIsa aura aTThAIsa prakRtiyoMke praveza Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . gA0 62 ] uttarapa DiudIragAe ThA samusirA paryADidi so ca simona 125 parivajramANassa kiMci khAcamasthi titappaduSpAyAmAha - * so kasAyauvasAmaNAdo parivadidAM daMsaNamohaNIyassa uvasaMtAe zrarimasamae AsANaM gacchar3a se kAle micchratta mokaDumANayassa chabbIsaM payaDIo pavisaMni / - 275 zraha jara so vedha kasAyaucasAmaNAdo parivadido ubasamasammata ddhAcarimasamae sAsaNaNaM paDivajar3a to tassa tammi samaya puvyuteoba kameNa cAvIsapavesadvANaM hoNa se kAle micchAmo kaDDamANassa paguvIsa pavesaTTA mahodRNa micchatte saha tiNDamaNaMtAvaMdhINamaka mapaveseNa davvIsaM payaDIo udayAvaliyaM pavisaMti ni eso etthato viseso / * tado se kAle aThThAvIsa pagaDIo pavisaMti / 276. sugamamedaM / * ede viyappA kasAyayasAmaNAdo parivadamA rAgAdI / : 277. e anaMtarakhidiTThA viSappA kasAyovasAmakhAdo parimANamastiUNa parUvidA ti payadatyo vasaMhAravakamedaM / Navari aNNe vi viyappA ettha saMbhavati tesi sthAna hote haiM aisI samutkIrtanA karake aba darzanamohake upazAntakAlake antima samaya meM sampAdana guNako prApta honevAle jIvake kucha bheda hai isa bAtakA jJAna karAneke lie kahate haiM-- * yadi vaha kaSAyopazAmanAse giratA huA darzanamohanIya ke upazAmanake kAlake antima samaya meM sAsAdana guNasthAnako prApta hotA hai to tadanantara samaya meM mithyAtva kA apakarSaNa karanevAle usake chabbIsa prakRtiyA~ praveza karatI haiN| 275 yadi Est jaba kaSAyopazAmanA se giratA huA upazamasamyak ke kAla ke antima samaya meM sAsAdanaguNako prApta hotA hai to usake usa samaya meM pUrvokta kramase hI bAIsa prakRtiyoM kA pravezasthAna hokara anantara samaya meM mithyAtvakA apakarSaNa karate hue paccIsa prakRtikA pravezasthAna na hokara mithyAtvake sAtha tIna anantAnubandhiyoM kA yugapat praveza honeke kAraNa chabbIsa prakRtiyA~ udyAvalimeM praveza karatI haiM yaha yahA~ para vizeSa hai / * isake bAda tadanantara samayameM aTThAIsa prakRtiyA~ praveza karatI haiM / 3 276. yaha sUtra sugama haiM / vizeSArtha -- isa midhyAdRSTi jIvake prathama samaya meM samyaktva aura samyagmithyAtvakA apakarSaNa hokara udayAvalike bAhara nikSepa hotA hai aura dUsare samaya meM una sahita hAIsa prakRtiyA~ udadyAvalimeM praveza karatI haiM yaha isa sUtrakA bhAva hai / * ye vikalpa kaSAyopazAmanAse giranevAle jIvakI apekSA hote haiM / $ 270. ye pUrva meM kahe gaye vikalpa kaSAyopazAmanAse giranevAle jIvakA Azraya lekara kahe gaye haiM isa prakAra yaha prakRta arthakA upasaMhAra vacana hai| kintu itanI vizeSatA hai ki Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 jayadhavalAsahide phasAyapAhuDe [vedago parUvaNaM kassAmo / taM jahA---uvasAmaNAdo parivadamAgo tivihaM lobhamokaDDiya tiraha pavesago hodUNa vido kAlaM kAdaNa devesuppaeNo tassa paDhamasamae purisaveda-hassa-radIo dhuvA hodRNa bhaya-duguMchAhiM saha aTTha payaDIao pavisaMti | tahA chappavesagaraNa kArla kAdRNa devesuppaNNapaDhamasamae baTTamANaeNa punyaM va purisaveda-hassa-radi-bhaya dugubAsu akkameNa posidAsu ekkAramapavesadvANamuppaJjadi / puNo Naca posagassa kAla mAgamarika devesuparahinanAsapratiliThThipaMcapayaDImu paciTThAsu coisa pasaTTANaM hoi / nahA tivihaM kohamokaDDiyUNa dvidavArasapabesageNa kAlaM kAdaNa devesuppaNNapaDhamasamae bhaya-duguyAhi viNA hassa-radi-purisavedesu parvasidesu paNNArasa pavaMsaTThANaM hoI / teNeva bArasapavesageNa kAlaM kariya devesuppaNNapaDhamasamae hassa-radi-purisavedasu bhaya-duguchANamaeNadareNa saha pavesidesu solasapavesaThThANamuppajadi / atha teNeka bArasarahamubari purisaveda-hassa-radi-bhaya-dugukA ti edAro paMca payaDIo jugacaM pavesidAo to tassa paDhamasamayadevassa sattArasapavesaTThANaM hoi / evamedANi aThekkArasa-coddasa-paraNArasa solasa-sattArasaparvamaTTANANi devesuppaNNapaDhamasamae yeva lambhaMti / padANi ca suttayAreNa Na parUvidANi, satthANasamukttiNAe ceva sutte vivkkhiyttaado| etto khavagAyo maggiyavyA kadi pavesANANi tti / yahA~ para anya vikalpa bhI sambhava haiM, anaH unakA kathana karate haiN| yathA-upazAmanAse giranevAlA jo jIva tIna prakArake lobhakA apakarSaNa karake tInakA pravezaka hokara sthita hai vaha / marakara devAma utpanna huA, usake prathama samayameM puruSaveda, hAsya aura rati dhruva hokara bhaya aura jugupsAka sAtha ATha prakRtiyA~ praveza karatI haiN| tathA chaha, prakRtiyoMke pravezake sAtha marakara devA meM utpanna honeke prathama samayameM vidyamAna jIvake dvArA pUrvavat puruSaveda, hAsya, rati, bhaya aura jugupsAkA yugapana praveza karAne para gyAraha prakRtiyoMkA pravezasthAna utpanna hotA hai / puna: nau prakRtiyoMke pravezaka jIvake marakara devoMmeM utpanna honeke prathama samayameM pUrvameM kahIM gaI pA~ca prakRtiyoM kA praveza hone para caudaha prakRniyoMkA pravezasthAna hotA hai| tathA tIna prakArake krodhakA apakarSaNa kara bAraha prakRtiyoM ke pravezaka hue jIvake dvArA marakara devoMmeM utpanna honepara bhaya aura jugupsAke binA hAsya, rati aura puruSavedakA praveza honepara pandraha prakRtiyoMkA pravezasthAna hotA hai| usI bAraha prakRtiyoM ke pravezaka jIvake dvArA marakara devoMmeM utpanna hone ke prathama samayameM bhaya aura jugupsAmase kisI ekake sAtha hAsya, rati aura puruSavedake praveza karane para solaha prakRtiyoM kA pravezasthAna utpanna hotA hai| aura yadi usI jIvane bAraha prakRttiyoM ke Upara puruSaveda, hAsya, rati, bhaya aura jugupsA ina pA~ca prakRtiyAMkA ekasAtha praveza karAyA to usa prathama samayavartI devake satraha prakRtiyoM kA pravezasthAna hotA hai| isa prakAra ye ATha, gyAraha, caudaha, pandraha, solaha aura satraha prakRtiyoM ke pravezasthAna devA meM utpanna honeke prathama samayamai hI prApta hote haiN| kintu ye sUtrakArane nahIM kahe haiM, kyoMki sUtra meM svasthAna samutkIrtanAkI hI vivakSA rahI hai| * Age kSapakake Azrayase kitane pravezasthAna hote haiM isakI mArgaNA karanI caahie| NARA. . .. . .. . ... .. . Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 127 gA0 62 ] uttarapaDiudIraNAe ThANa samuttiNA paryAdizidda so ca 1278. upasAgapAtroggapavesadvArA parUvaNANaMtara metto khabagAdo parvasaGkANasamukkittaNA zraNumariMgacyA kadi tattha pasadvANANi hoMti ti jANAvaNahUM- taM jahA / * daMsaNamohaNIe vide ekkAvIsa pagaDIo pavisaMti / 279. jahavi eso zrattho pubvamasaMjadapAzraggadvANaparUvaNAvasare paruvido to vi Na puNaruttadoso, pucchuttassevatthassAvAdaM kADhUNa etto avvatthaSarUvaNaM kassAmoti jANAcaNa medassa suttassAvayArAdo | * aphasAesu khavidesu terA aphisamA (suvidhisAgara jI mahArAja 280 pu0ta givIsapacesageNa khatragaseDhimArUDhe ariyadviguNadvANaM pavisikasAsu khavidesu tatto pahuDi jAva aMtarakaraNaM Na samappai tAca cadusaMjalagNa-raNavaNokasAyasaNNidAo terasa payaDIo tassa khavagassa udayAvaliyaM pavisaMti tti samukkicidaM hor3a | aMtare ko do payaDIo pavisaMti | $ 281. taM jahA - aMtaraM karemANo purisaveda- kohasaMjalaNANamaMtomuttameti paDhamaTTidi Thavedi / seyakasAya NokasAyANamudayAva liyavajjaM savvamaMtaramAgAedi / evamaMtaraM karemANeNa jAdhe aMtaraM samANidaM tAghe purisaveda ko saMjalaNANamaMto muhuttametI 208. upazAmakake yogya pravezasthAnoMkI prarUpaNA karaneke bAda bhAge kSapakake zrAzrayasaM vahA~ kitane pravezasthAna hote haiM isakA jJAna karAneke lie pravezasthAna samutkIrtanAkA vicAra karanA cAhie / * yathA * darzanamohanIyakA kSaya honepara ikkIsa prakRtiyA~ praveza karatI haiM / 276. yadyapi yaha artha pahale asaMyata prAyogya sthAnoMke kathana ke samaya kaha Aye haiM to bhI punaruka doSa nahIM hai, kyoMki pUrvoktaH zrathakA hI anuvAda karake Age apUrva arthakA kathana kareMge isa bAtakA jJAna karAneke lie isa sUtrakA avatAra huA hai| * ATha kaSAyoM kA kSaya honepara teraha prakRtiyA~ praveza karatI haiN| 80. kSapakabhe para car3he hue pUrvokta ikkIsa prakRtiyoMke pravezaka jIvake dvArA anivRttiguNasthAna meM praveza karake ATha kapAyoMkA kSaya kara dene para vahA~se lekara jaba taka antarakaraNa samApta nahIM honA hai taba taka cAra saMjvalana aura nau nokapAya saMjJAvAlI teraha prakRtiyA~ usa kSapakake udadyAvalimeM praveza karatI hai yaha isa sUtra dvArA kahA gayA hai| * antara karanepara do prakRtiyA~ praveza karatI haiN| 6281. yathA -- antara karanevAlA kSapaka jIva puruSaveda aura krodhasaMjvalanakI antamuhUrtamAtra prathama sthiti sthApita karatA hai| zeSa kapAyoM aura nokaSAyoMkI udadyAvaliko chor3akara zeSa saba sthiti antarako prApta ho jAtI hai| isa prakAra antarako karanevAlA jaba antarako Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe / yehago paDhamahidI ciTThadi, sesANamekArasapayaDINamudayAvaliyambhaMtare samayUNAvaliyamenAgoyucchA sesA / puNo tesu ahidIe giravasesaM gAlidasu tAdhe do ceca payaDIo udayAvaliyaM pavisaMti, purisaveda-kohasaMjalaNe mokSaNaNNesiM paDhamadvidIe asaMbhavAdo / purisaghede khavide ekA payaDI pvisdi| 5 282. teNeca doNhaM pavesageNa khavageNa jahAkama Nabusa-ithivede khaviya tatto 4 aMtomuha gaMtUNa purisavedapaDhamadvidicarimasamae chaNNokasAehiM saha purisavedacirANasaMtakamme khavide tado pahuDi ekA ceva payaDI paksidi, tattha kohasaMjalaNaM mottaNa aNNesiM paDhamahidIe annuclNbhaado| Nari paDhame dvidIe saha purisavedacirANasaMtakamme khavide purisavedo kharido ceve tti sune vivakkhiyaM; bidiyavidisamabaDhidaNavakabaMdhassa phaannttaabhaavaado| eso atyo urimasuttesu vi vaktANeyanco / * kodhe khavide mANo pvisdi| mANe kharide mAyA pvisdi| mAyAe svavivAe lobho paSisadi / lobhe svapide apvesgo| 6283. padANi suttANi sugamANiM / Navari kohapaDhamahidIe prAvaliyameta~~~... mAdirzaka AcAryazrI tuvidhisAgara jI hAsasamApta karatA hai taba puruSaveda aura krodhasaMjvalanako antarmuharta mAtra prathama sthiti sthita rahatI hai, zepa gyAraha prakRtiyoMkI eka samaya kama bhAvali bhAtra gopuralA zeSa rahatI hai| punaH adhaHsthitike dvArA unako pUrI tarahase galA denepara taba do prakRtiyA~ hI udayAlimeM praveza karatI haiM, kyoMki puruSaveda aura krodhasaMjvalanako chor3akara anya prakRtiyoMkI prathama sthiti vahA~ sambhava nahIM hai| * purupavedakA kSaya honepara eka prakRti praveza karatI hai / 282. do prakRtiyoMke pravezaka usI capaka jIvake dvArA kramase napusakaveda aura strIvedakA kSaya karake usake bAda antarmuhUta jAkara puruSavedakI prathama sthiti ke antima samayameM chaha nokaSAyoMke sAtha puruSavedake prAcIna satkarmakA kSaya kara dene para unake bhAge eka prakRti hI praveza karatI hai, kyoMki vahA~ para krodhasaMjjalanako chor3akara anya prakRtiyoM kI prathana sthiti nahIM pAI jaatii| kintu itanI vizeSatA hai ki prathama sthitike sAtha puruSavedake prAcIna satkarmakA taya honepara puruSavedakA kSaya kara hI diyA yaha sUtra meM vivakSita hai, kyoMki dvitIya sthiti meM avasthita nazkabandhakI pradhAnatA nahIM hai yaha artha prAgeke sUtroMmeM bhI kahanA cAhie / * krodhakA kSaya karane para mAna praveza karatA hai| * mAnakA kSaya karane para mAyA praveza karatI hai / * mAyAkA kSaya karane para lobha praveza karatA hai| * lobhakA kSaya karane para apravezaka hotA hai| F283. ye sUtra sugama haiN| kintu isanI vizeSatA hai ki krodhasaMcalanako prathama sthiti Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA062] uttarapayaDiudIraNAe ThANasamukittaNA payaDiNi so ca 126 sesAe mANasaMjalaNamokaDDiya paDhamahidi karedi / tatthucliTThAvaliyamettakAlaM doNhaM pavesago hodRNa tado ekisse pavesago hodi tti ghettavyaM / evaM sesasaMjalaNesu vi vattavyaM / lobhe khavide puNa Na kiMci kamma pavisadi, vivakkhiyamohaNIyakammarasa tatto prmsNbhvaado| evamekisse pavesaTThANassa cattAri bhNgaa| doehaM pavesagassa paNNArasa bhaMgANasasaNi pi pavANijihAsamaya bhagadamANANugamo kAyavyo / evamogheNa hANasamukittaNA samattA 284. saMpahi etthe| NipaNayajaNaNagumAdesaparUvaNamuccAraNaM vtthssaamo| taM jahA-samuktittaNANu, duviho Ni-proghe0 prAdese0 / aoSeNa asthi 28, 27, 26, 25, 24, 23, 22, 21, 20, 19, 13, 12, 10, 9, 7, 6, 4, 3, 2, 1 pavesago tti / evaM mnnustie| AdeseNa airaiyaH asthi 28, 27, 26, 25, 24, 22, 21 pavesaH / evaM sabbaNeraiya-tirikkha-paMciMdiyatirikkhatiya-devA bhavaNAdi jAva NavagevajjA tti / paMciMdiyatirikkhaapajja.-maNusaapaja. asthi 28, 27, 26 pvesgaa| apahimAdi sabaDhA tti asthi 28, 24, 22, 21 pavesagA / evaM jAva / ApalimAtra zeSa rahane para mAnasaMjvalanakA apakarSaNa kara prathama sthiti karatA hai| yahA~ para ucchiSTAvalimAtra kAla taka donoMkA pravezaka hokara anantara ekakA pravezaka hotA hai aisA yahA~ para grahaNa karanA caahie| isI prakAra zeSa saMjvalanoM meM bhI kahanA cAhie / parantu nobhakA kSaya hone para koI karma praveza nahIM karatA, kyoMki vivakSita mohakarma usake Age nahIM hai| isa prakAra eka prakRti ke pravezasthAnake cAra bhaMga haiN| do prakRtiyoMke pravezasthAnake pandraha bhaMga hai| zeSa pravezasthAnoM ke bhI bhaMgoMke pramANakA anugama karanA caahie| isa prakAra oghase sthAnasamutkItanA samApta huii| . 284. aba yahIM para nirNaya utpanna karaneke abhiprAyase Adeza prarUpaNA karane ke lie uccAraNAko batalAte haiN| yathA-samutkIrtanAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai ogha aura aadesh| oghase 28, 25, 26, 25, 24, 23, 22, 21, 20, 16, 13, 12, 10, 6, 7,6, 4, 3, 2 aura 1 ina prakRtisthAnoMke pravezaka jIva haiN| isI prakAra manuSyatrikameM jAnanA caahie| prAdezase nArakiyoMmeM 28, 25, 26, 25, 24, 22 aura 21 prakRtisthAnoMke pravezaka jIva haiM / isI prakAra saba nArakI, sAmAnya tiryabdha, panavendriya tiryacatrika, sAmAnya deva aura bhavanavAsiyoMse lekara nau veyaka takake devoMmeM jAnanA cAhie / paJcendriya siryana aparyApta aura manuSya aparyAptakoMmeM 28, 27 aura 26 prakRtisthAnoMke pravezaka jIva haiN| anudizase lekara sarvArthasiddhitakake devoMmeM 28, 24, 22 maura 21 prakRtisthAnoMke pravezaka jIva haiN| isI prakAra anAhAraka mArgagNAtaka jAnanA caahie| vizeSArtha--kaSAyopazAmanAse vyuta honepara cUNisUtroMmeM jina pravezasthAnoMkA nirdeza kiyA hai anya sthAnoMke sAtha ve hI yahA~ ovaprarUpaNAmeM parigaNita kiye gaye haiN| kaSAyopazAmanAse dhyuta hue jIvakI apekSA jo anya prakArase 8, 11, 14, 15, 56 aura 17 prakRtika pravezasthAna jayadhavalA TIkAmeM patalAye haiM unheM yahA~ parigaNita nahIM kiyA hai| zeSa kathana sugama hai| Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayalA sahide kasAyapAhuDe [ vedago 7 3284. sAdi0 - ayyAdi0 dhruva 0 zraddhavANu0 duviho zi0 - 0 Adese 0 | ogheNa labbIsaMpave0 kiM sAdi0 4 1 sAdi0 praNAdi0 dhuva0 adhuvA vA / sesahAkhANi sAdi - adhuvAsa khANANi sAdi zradhuvANi / evaM jAvArgadarzaka AcArya zrI desI 130 * evamamANiya sAmittaM vacvaM / 9286 evamaNaMtarapavidaM samuttiyAgamamaNumANiya NibaMdharaNaM kADhUNa sAmittaM davvaM / kudo ? imANi hANANi asaMjadapAyozgANi imANi ca saMjadapAogNANi tattha vi asaMjadapAoge imANi sammAiDiyA proggANi imANi ca micdAiTThipAoggANi saMjadapAogesu vi edANi ucasAmagapAoggANi edANi ca khagapAoggANi tti evaMvihavisesassa samuttiNAe savittharamuvaNibaddhattAdo / saMpahiedeza suteNa samappidatyassa parUvaNamucAraNAbalekha vacasAmo / taM jahAduviho zi0 - - zraghe0 Adese0 / zragheNa 28, 26, 24, 22 pavesANANi kassa ? aNNada0 sammAiTTi0 micchAiTTi0 sammAmicchA 3287. sAmanA 28. sAdi, anAdi, dhruva aura aghutrAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai - ogha aura Adeza / zraghase 26 prakRtiyoM ke pravezaka jIva kyA sAdi haiM, kyA anAdi haiM, kyA dhruva haiM. yA kyA adhruva haiM ? sAdi, anAdi, dhruva aura adhutra haiN| zeSa sthAna sAdi aura adhruva haiM / Adeza se saba gatiyoM meM saba sthAna sAdi aura aghuSa haiN| isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / vizeSArtha - 26 prakRtika pravezasthAna jIvoMke anAdi kAlase taba taka pAyA jAtA hai jaba taka prathamopazama samyaktvakI prApti nahIM hotI, isalie to yaha anAdi hai| usake bAda puna: isakI prApti samyavatvase cyuta hue midhyAdRSTike samyaktva aura samyagmithyAtva kI udvelanA hone para hI hotI hai, isalie vaha sAdi hai / tathA abhavyoMke vaha dhruva hai aura bhavyoM ke adhruva hai / isa prakAra 26 prakRtika pravezasthAna sAdi Adike bhedase cAroM prakArakA bana jAtA hai / kintu zeSa sthAnoM kI prApti jIvoM ke guNasthAna pratipakSa honeke bAda hI banatI hai, isalie ve sAdi aura dhruva haiN| gatisambandhI sana mArgaNA kAdAcitka haiM, isalie unameM saba sthAna sAdi abhuva haiM yaha ukta kathanakA tAtparya hai / aura * isa prakAra anumAna kara svAmitvako jAna lenA cAhie / 9 286. isa prakAra pUrva meM kahI gaI samutkIrtanAko anumAna kara arthAt use hetu banAkara svAmitvako jAna lenA cAhie, kyoMki ye sthAna asaMyattaprAyogya haiM aura ye sthAna saMyata prAyogya haiN| usameM bhI asaMprAyogya sthAnoM meM ye samyagdRSTiprAyogya haiM aura ye midhyAdRSTiprAyogya haiN| saMyataprAyogyoM meM bhI ye upazAmakaprAyogya haiM aura ye kSapakaprAyogya haiM isa prakArakI jo vizeSatA hai usako vistAra ke sAtha samutkIrtanAmeM upanibaddha kara diyA hai| aba isa sUtrake dvArA sUcita honevAle arthakA kathana uccAraNA ke balase karate haiN| yathA- 87. svAmitvAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai- oSa aura Aveza | moghase 28, 26, 04 aura 22 prakRtika pravezasthAna kisake hote haiM ? anyatara samyagdRSTi, midhyAdRSTi Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62] uttarapayaDiudIraNAe ThANANaM eyajIveNa kAlA iDi0 / Navari bAvIsadasiNasammAsi visthigA isa parisara kassa ? aNNada. micchAidvisma / 25 pavesa0 kassa ? aNNada0 sammAiTTi sAsaNasammA0 } tevIsa. igivIsappahADi jAva ekisse pavesa0 kassa ? aNNada0 sammAiTTi / evaM mapusatie | AdeseNa airaiya0 28, 27, 26, 25, 24, 22, 21 oyaM / evaM mantraNeraDya-tirikkha-paMciMdiyatirikkhatiya-devA bhavaNAdi jAva gavagevajA ti / paMciMdiyatirikkhaapaja-maNusammapanna0-aNudisAdi sabaTTA ti sabaDhANANi kassa ? aNNada0 / evaM jAva0 / 9 eyajIveNa kaalo| 288. ahiyArasaMbhAlaNavakkamedaM / tassa duviho Nihaso moghAdesabhedeNa / tatthodhaparUvaNaTThamAha * ekkisse dogaha tipahaM chapahaM gavAhaM dhArasaraha terasaehaM egUNavIsarAha bosarAhaM payaDoNaM pavesago kevaciraM kAlAdo hoi ? 289. sugarma / * jahaeNNa eysmo| / 290, taM jahA- ekisse pave0 tAva vuccade / uvasamaseDhIdo odaramANago aura samyagmidhyAdRSTike hate haiN| kintu itanI vizeSatA hai ki bAIsaprakRtika pravezasthAna sAsAdanasamyagdaSTike bhI hotA hai| 27 prakRtika pravezasthAna kisake hotA hai ? anyanara mithyASTrika hotA hai| 25 prakRtika pravezasthAna kisake hotA hai ? anyatara samyaghaSTi aura sAsAdanasamyagdRSTike hotA hai| 23 aura 21 se lekara 1 prakRtika pravezasthAna taka saba sthAna kisake hote haiM ? anyatara samyagdaSTike hote haiN| isI prakAra mamujyatrikameM jAnanA cAhie / Adezase nArakiyoM meM 28, 25, 26, 25, 24, 22 aura 21 prakRtika pravezasthAnIkA svAmitva oghake samAna hai| isI prakAra saba nArakI, sAmAnya tiryaca, paJcendriya tiryacatrika, sAmAnya deva aura bhavanavAsiyoM se lekara nau greveyakatakake devoM meM jAnanA caahie| pajhendriya tiryaca aparyApta, manuSya aparyApta aura anudizase lekara sarvArthasiddhitakake devoMmeM yathAsambhava sana pravezasthAna kisake hote haiM ? anyasarake hote haiN| isI prakAra anAhAraka mArgaNAtaka jAnanA caahie| * eka jIvakI apekSA kAlakA adhikAra hai| 28. adhikArakI samhAla karanevAlA yaha vAkya hai| usakA nirdeza do prakArakA hai--prodha aura zrAdeza / unameMse oghakA kathana karane ke lie kahate haiM * eka, do, tIna, chaha, nau, bAraha, teraha, unIsa aura bIma prakRtiyoMke pravezaka jIvakA kitanA kAla hai| 286, yaha sUtra sugama hai| * jaghanya kAla eka samaya hai| $ 260. yathA-sarva prathama eka prakRtike pravezaka kA kahate haiM- upazamazreNise utaranevAlA Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 jayadhaSalAsahide kasAyapAhuDe [dago lohasaMjalaNamokADiya egasamayame kisse pavesago hodaNa se kAle tirAha pavesago jAdo / athavA uvasamaseDiM caDhamANago purisavedapaDhamaTThidi gAliya egasamaya mekisse pavesago hodUNa se kAle kAlaM kAdaNa devesuppaNNo, lado eyasamayametto ekisse pavesagassa jhennkaalo| 6291. saMpahi doNhaM pavesa0 vucade / taM kathaM ? uvasamaseTiM caDhamANo aMtarakaraNaM samANiya tado samayUNAvaliyamettakAlaM bolAviya doNhaM paye jAdo / se kAle kAlagado devesuSpaJjiya paJjAyaMtaraM gado lado doehaM pavesa0 jaha0 eysmyo| evaM mANa-mAyA-lobhesu okaDDidesu ci yayadajahaNNakAlasaMbhavo smyaavirohnnaannugNtvyo| 292. tiNDaM pavesa0 vuzcade-tivihaM lobhamokaDDiya eyasamayaM tiNhaM pavesago hodUNa se kAle kAlagado devesuppaJjiya aNNaM pavesahAraNaM paDivaego laddho egasamayameto tiNhaM pavesagassa jahaeNakAlo / evaM laehaM pavesagassa vi jahaNNakAlo pruuveyvvo| pari tivihaM mAyamokaDDiya egasamayaM chaNhaM pavesago hodUNa kAlagado ti vattavyaM / evaM ceva NavaNhaM bArasaeha pi jahaNNakAlaparUvaNA kAyayA / Navari jahAkama tivihaM mANaM tivihaM ca kohamokaddeUNa se kAle kAlagado tti battanaM / evaM terasaNhaM / Navari purisavedamokaDDiya egasamayaM terasapavesago hodUNa se kAle egUNavIsapavesahAraNa .... ... .. mArgadarzaka :- AcArya zrI suvihimasAgara jI mahArAja. . . jIva lobhasaMjvalanakA apakarpaNa kara eka prakRtikA pravezaka ho tadanantara samayameM tIna prakRtiyoM kA pravezaka ho gyaa| athavA upazamaNi para car3hanevAlA jIva puruSaveda kI prathama sthitikA " galAkara eka samaya taka eka prakRtikA pravezaka ho tadanantara samayameM marakara devAma utpanna / huA / isa prakAra eka prakRtike pravezakkA jaghanya kAla eka samayamAtra prApta huaa| $261. aba ro prakRtiyoMke pravezakakA jayanya kAla kahate haiN| vaha kaise ? upazamazreNi para car3hanevAlA jIva antarakaraNako samApta kara anantara eka samaya kama eka zrArali kAlako bisAphara do prakRtiyoMkA pravezaka ho gayA / phira tadanantara samayameM marakara aura devoMmeM utpanna ho paryAyAntara ( sthAnAntara ) ko prApta huA / isa prakAra do prakRtiyoMke pravezakakA jaghanya kAla eka samaya prApta ho gyaa| isI prakAra mAna, mAyA aura lobhakA apakIraNa karane para bhI prakRpta jaghanya kAlakA sambhava samayake avirodhapUrvaka jAna lenA caahie| 262. aba tIna prakRtiyoMke pravezakakA kahate hai--tIna lobhoMkA apakarSaNa kara eka samaya taka tIna prakRtiyoMkA pravezaka ho tathA mara kara devA meM utpanna ho anya pravezasthAnako prApta ho gayA / isa prakAra sIna prakRtiyoMke pravezakakA jaghanya kAla eka samaya prApta ho gayA / isI prakAra chaha prakRtiyoM ke pravezakakA bho jaghanya kAla eka samaya kar3anA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki tIna prakArakI mAyAkA apakarSaNa kara eka samaya taka chaha prakRtiyoM kA pravezaka ho marA aisA kahanA cAhie / tathA isI prakAra nau aura bAraha prakRtiyoMke pravezakake bhI jaghanya . kAlakA kathana karanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki kramase tIna prakArake mAna aura sIna prakArake krodhakA apakarSaNa kara tadanantara samayameM marA aisA kahanA cAhie / isI prakAra teraha prakRtiyoMke pravezakakA bhI jaghanya kAla kahanA caahie| kintu isanI vizeSatA hai ki puruSavedakA apakarSaNa kara eka samaya taka teraha prakRtiyoM kA pravezapha ho tadanantara samayameM unnIsa prakRtiyoM Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62] uttarapayaDiudIraNAe ThANANaM eyajIveNa kAlo paDivaeNo ci vasavyaM / egUNavIsa-vIsapavesagANaM pi appaNo payaDIyo aokaDDeUNa sakkAle ceva kAlaM kAdaNa devesuppaNNo tti vattavyaM / 8 ukasseNa aMtomuTuttaM / / 293. taM jahA-ekisse pave. tAca uccade / isthivedalohasaMjalaNANamudaeNa khavagaseTiM caDhido avagadavedapaDhamasamayappaDuDi jAva suhumasAMparAiyacarimasamayo tti tAva ekkisse patresago hoi / eso ekisase pavesagassa ukkassakAlo / doehaM pavesagassa vi khavagaseDhIe cetra ukAsakAlo ghettavyo, purisavedodaeza khavagaseDhimArUDhassa aMtarakaraNaM kAdaNa samaUNAvaliyamettakAle gade tado ppahuDi jAba purisavedapaDhamadvidicarimasamayo tAtra doNhaM pavesagattadaMsaraNAdo | tihaM pavesagassa tivihaM lobhamoDDiya heTThA prodagmANago ucasAmago jAva tivihaM mAyaM Na okahadi tAva eso ukassakAlo ghettavyo / evaM sesANaM pi vattavyaM / Navari terasaNhaM pave0 khabagaseDhIe aTThakasAesu savidesu jAva aMtarakaraNaM kAdaNa dorAhe pacesago Na hoi tAva eso kAlo ghetavyo / pyadurAhaM sattaehaM dasarAhaM payahINaM pavesago kevaciraM kAlAdo hoi ? . 294. sugama / mArgadarzaka :- AcArya zrI suvihiAsAgara jI mahArAja jahaNukAssaNa eysmshrii| - ke pravezasthAnako prApta huA aisA phahanA caahie| unnIsa aura bIma prakRniyoM ke pravezakoMke bhI apanI apanI prakRtiyoMkA apakarNaraNa kara usI samaya marakara davAma utpanna ho gayA aisA karanA caahie| * utkRSTa kAla antamuhUrta hai| 23. yathA-eka prakRtike pravezakakA sarva prathama kahate haiM jo jIva strIveda aura lobhasaMjvalamake udayase kSapakaNipara car3hA hai vaha apagatavedake prathama samayase lekara sUkSmasAmyarAya guNasthAnake antima samaya taka eka prakRtikA pravezaka hotA hai| yaha eka prakRtika pravezakakA utkRSTa kAla hai| do prakRtiyoM ke pravezakakA bhI utkRSTa kAla kSapakauNimeM prApta karanA cAhie, kyoMki puruSavedake udayase kSapakazreNipara car3he hue jIvake antarakaraNa karake eka samaya kama eka zrAvali mAtra kAla jAne para vahA~se lekara puruSavedakI prathama sthitike antima samaya taka do prakRtiyAMkA praveza dekhA jAtA hai| tIna prakArake lobhakA apakarSaNa kara utaratA huA upazAmaka jItra jaba taka tIna prakArakI mAyAkA apakarSaNa nahIM karatA tava saka soma pratiyoMke pravezakakA yaha utkRSTa kAla hotA hai aisA grahaNa karanA caahie| isI prakAra zeSa pravezasthAnoMkA bhI utkRSTa kAla kahanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki teraha prakRtiyoMke pravezakake, kSapakavegimeM ATha kaSAyoMkA kSaya kara jaba taka antarakaraNa kara do - prakRtiyoMkA pravezaka nahIM hotA taba takakA kAla lenA caahie| * cAra, sAta aura dasa prakRtiyoM ke pravezakakA kitanA kAla hai ? 5 264. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| - -- - -- Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahine kasAyapAhuDe [ vedago 7 * 295 taM jahA - tinhaM chaNhaM NatrantaM pavesageNa jar3AkamaM mAya-mANa kohajalasuDide yadaGkANANameya samayametto kAlo hoha, tatto uvarimasamaesa jahAkamaM chaNhaM NavaNhaM bArasahaM ca niyameNa pavesadaMsaNAdo / * paMca aDa-ekkArasa-ghodasAdi jAva aTThArasA nti evANi surANahANANi / 296. kudo ? paMca/rasavesANANaM savvattha savvakAlamavalaMbhAdo | sesANaM ca satthANavivakkhAe mArbhavavalAkSAya tadI pradAsa jahaeNukassakAlaparikkhA yatthi tti eso ettha bhAvattho / * ekavIsAe payaDIe pavesago kevaciraM kAlAdo hodi ? 297. sugamaM / jahaeSa caMtAsaM / 3 298. taM kathaM ? caucI sayavesageNa vedagasammAiDiyA daMsaNamohaNIya khaviya igivIpavesagabhAvasuvagaNa saccajaha to muddattamena kAlena khavaNAe anbhuTTiya aTTha kasA khavidesu ziruddha pavesANaviNAseNa terasapavesahAyyamuppajjai / yahavA uvasamasammAdviNo tArabaMdhicakkaM visaMjoiya savvajahaNaMtomuhuttamettakAlamigivIsapavesagabhAvecdriya lAvaliyAvasese sAsaNaM paDivajjiya vAcI sapavesagattamuvagayassa eso 134 : 265. yathA -- tIna, chaha aura nau prakRtiyoMke pravezaka jIvake dvArA kramase mAyA, mAna aura krodhasaMjvalana ke apakarSita karane para usake prakRta sthAnoMkA eka samayamAtra jaghanya kAla hotA hai, kyoMki unase uparima samaya meM kramase chaha, nau aura bAraha prakRtiyoMkA niyamase praveza dekhA jAtA hai / * pA~ca, ATha, gyAraha aura caudahase lekara aThAraha prakRtiyoM taka ke ye zUnyasthAna haiM / 9 266, kyoMki pA~ca aura aThAraha prakRtiyoMke pravezasthAna sarvatra sarvadA upalabdha nahIM hote / tathA zeSa sthAna svasthAna vivakSA meM sambhava nahIM haiM / isalie ina sthAnoMke jaghanya aura utkRSTa kAlakI parIkSA nahIM hai yaha isa sUtrakA bhAvArtha hai 1 * ikkIsa prakRtiyoMke pravezakakA kitanA kAla haiM ? 27. yaha sUtra sugama hai / * jaghanya kAla antarmuhurta hai / 268. vaha kaise ? kyoMki cauSIsa prakRtiyoMkA pravezaka koI vedakasamyagdRSTi jIva darzanamohanIyakA kSayakara ikkosa prakRtiyoMke pravezakabhAvako prApta ho sabase jaghanya antarmuhUrta kAlake dvArA pakhAke lie udyata ho tathA ATha kaSAyakA kSayakara vivakSita pravezasthAnake vinAza dvArA terahaprakRtika pravezasthAna utpanna hotA hai / athavA jo upazamasamyagdRSTi jIva anantAnubandhI catuSkakI trisaMyojanA kara aura sabase jaghanya antarmuhUrta kAla taka ikkIsa prakRtiyoMke pravezaka mAse rahakara chaha zrAvali kAla zeSa rahane para sAsAdana guNasthAnako prApta Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62 ] jahaNakAlo vattacyo / mArgadarzaka :- AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja uttarapayakhidIraNAe ThANA eyajIveNa kAlo 135 * ukkaraseNa tettIsaM sAgarAMvamAthi sAdirANi / 299. taM jahA - eko devo kheraio vA cauvIsasaMtakammizra punakoDAupasu maNussesu uvaSNo / gambhAdiadbhuvassAmaMtomuttambhahiyANamuvari daMsaNamohaNIyaM khaviya ekavIsapavesago horA pubvakoDiM jIviya kAlaM kAraNa tettIsasAgarIvamisu devevavajjiya tatto cudo puJjakoDA uzramaNa se suvavajjiya tomuhUta sese saMsAre kharagaseDhimArUdo akasAe khaviya terasahaM pavesago jAdo / evamaMtomuhuttabhavissehiM parihI dopunnakoDIhiM sAdireyANi tettIsa sAgarovamANi ekavIsapavesagassa ussakAlo hoi / * bAvIsAe paNuvIsAe payaDINaM pavesago kevaciraM kAlAdo hodi ? 300. sugamaM / OM jahaNaNe eyasamazra / 9301. bAvIsa pavesagassa tAtra uccade | aNatANubaMdhi0 trisaMjoedUsarA di uvasamasammAiTThI igivIpavesagI sAsayasammattaM micchattaM sammAmicchataM vedagasammattANi vA paDivaNNo, padamasamae vAsapavesago hodRraNa puNo vidiyasamae jahAkarma paNucIsAe aTTArIsAe caduvImAe pavesago jAdo, laddho bAvIsa pavesagassa ho vA prakRtiyoMkA pravezaka ho gayA usake yaha jaghanya kAla kahanA caahie| * utkRSTa kAla sAdhika tetIsa sAgara haiM / * bAIsa aura paccIsa prakRtiyoMke pravezakakA kitanA kAla hai ? 6300. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya kAla eka samaya hai / - 26. yathA- eka deva yA nArakI caubIsa prakRtiyoM kI sattAvAlA pUrvakAdikI zrAyuvAle manuSyoMmeM utpanna huaa| vaha garbhase lekara ATha varSa aura antarmuhUrta ke bAda darzanamohanIya kA kSaya kara ikkIsa prakRtiyoMkA pravezaka ho tathA pUrvakoTi kAla taka jIvita rahakara marA aura tIsa sAgarakI yuvAle devoMmeM utpanna ho punaH vahA~se cyuta ho tathA pUrvakoTikI zrAyuvAle manuSyoM meM utpanna ho saMsAra meM rahanekA antarmuhUrta kAla zeSa rahanepara kSapakazreNi para car3hakara tathA ATha kaSAyoM kA kSaya kara teraha prakRtiyoMkA pravezaka ho gyaa| isa prakAra sAntarmuhUrta ATha varSa kama do pUrvakoTi adhika tetIsa sAgara pramANa ikkIsa prakRtiyoMke pravezakakA utkRSTa kAla hotA hai / 4 201. sarvaprathama bAIsa prakRtiyoMke pravezakakA kahate haiM-- anantAnubandhacatuSkakI trisaMyojanA kara ikkIsa prakRtiyoMkA pravezaka ho sthita huA upazamasamyagdRSTi jIva sAsAdana samyaktva, mithyAtva samyagmithyAtva yA vevakasamyaktvako prApta karake prathama samaya meM bAIsa prakRtiyoM kA pravezaka ho phira dUsare samaya meM kamase pakcIsa, aTThAIsa aura caubIsa prakRtiyoMkA pravezaka ho gayA / isa prakAra bAIsa prakRtiyoMke pravezakakA jaghanya kAla eka samaya prApta huA / Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 536 jayadhavalAsahiDhe kasAyapAhure [vedago 7 jahaNNakAlo e ysmymetto| saMpahi paNuvIsapave0 uccade-visaMjoidANatANunaMdhicaukkeNa uvamamasammAiTiNA usamasammatta dvAducarimasamae sAsaNabhAve paDivarANe tassa paDhamasamA aNaMtANubaMdhINamaNNadarapatraseNa bAvIsapavesadvANaM hoNa se kAle udayAvaliyabAhirahidasesANaMtANubaMdhitiyasma udayAvaliyapaveseNa eNuvIsaTTANaM jAdaM / evamegasamayaM paNuvIsapacesahANaM hodUNa tadaNaMtarasamae micchattaM paDivaNNasa chabbIsaM pavesaTThANuppattIe NiruddhaM pavesaTThANaM triNaTuM hoi / $ ukasseNa aMtomuttaM / / 302. taM jahA-sammAmicchattaM khaviya jAva sammattaM Na khaveha tAva bAvIsapasesagassa aMtomuhuttametto ukassakAlo hoi / paNuvIsapavesaTThANassa vi aNaMtANubaMdhIhi avisaMjutauvasamasammAiTikAlo sayo ceva hoi / 8 tevIsAe payorNabaksigopacira kAlAkSAhIdi mahArAja 6303, sugarma / OM jahaeNukasseNa aMtomuhattaM / 304. na jahA-sammAmicchattakkhavaNakAlo sanco va tevIsapadesagakAlo hoi| caudhosAe payaDoNaM pavesago kevaciraM kAlAdo hodi ? aba pacIsa prakRtiyoMke pravezakakA kahate haiM jisane bhanantAnubandhIcatumsakI visaMyojanA kI hai aisA upazamasamyagdRSTi jIva upazamasamyaktva ke kAlake dvicarama samayamai sAsAdAnabhAvako prAma duaa| usake prathama samayameM anantAnubandhiyoM meM se kisI eka prakRtikA praveza honese bAIsa prakRtiyoMkA pravezasthAna hokara tad nantara samayameM udayAvalike bAhara sthita zeSa anantAnuSandhIcatuSkake udayAvalimeM praveza karanese paccIsa prakRtiyoMkA pravezasthAna ho gyaa| isa prakAra paka samaya taka paccIsa prakRtiyoM kA pravezasthAna hokara tadanantara samayameM mithyAtvako prAma hue usake chabbIsa prakRtayoMke pravezasthAna kI utpatti hAnese vivakSita pravezasthAna vinaSTa hotA hai| * utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| F302. yathA-samyagmiyAtvakA kSaya karake jaba taka samyaktvaprakRtikA kSaya nahIM karatA hai taba taka bAIsa prakRtiyoMke pravezakakA utkRSTa kAla antarmuhUrta hotA hai| tathA jisane anantAnubandhIcatuSkI visaMyojamA nahIM kI hai aise upazamasamyagdRSTrikA saba kAla pacIsa prakRtiyoM ke pravezakakA utkRSTa kAla hotA hai| * teIsa prakRtiyoM ke pravezakakA kitanA kAla hai ? 5 303, yaha sUtra sugama hai| * jaghanya aura utkRSTa kAla antamuhata hai| 6304. yathA-samyagmithyAtvakA satrakA saba kSapaNAkAla teIsa prakRsiyoMke pravezakakA kAla hotA hai| * caubIsa prakRtiyoMke pravezakakA kitanA kAla hai ? Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62] * uttarapaglidIraNAya ThANANaM eyajIveNa kAlo 305. sumarzika :- AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja jahaNaNeNa aMtomuhurataM / 4306. taM kathaM ? aTThAvIsasaMtakammiyavedayasammAiTThI aNaMtANubaMdhicaukka - visaMjoya cauvIsapavesago hodUNa tado sabajahaNatomuhutteNa micchattaM gado tassa vidiyasamae cauvIsapavesaTTANaM phiTTidahAvIsapavesaTThANa jAdaM,laddho payada jhnnnnkaalo| ukasseNa ghechAvahisAgarocamANi desUNANi / 6307. taM jahAego micchAiTThI usamasammattaM ghettRNa tatkAlabhatare cetra cauvIsasaMtakammitro jAdo vedagasamma paDivaNNavidiyasamayappaoNDi cauvIsapavesagI hodaNa beddhAvahisAgarovamANi paribhamiya tadavasANe desaNamohakkhavaNAe advido micchattaM khatriya tevIsapavesago jAdo / evaM samayAhiyasammAmicchana-sammattakkhavaNa. kAleguNavechAca dvisAgarocamametto payadukassakAlo hodi / bechAvaTThINamavasANe micchana NedUNa payadakAlo kiNNa parUvido ? Na micchattaM gacchamANassa savvajahaNNaMtomuhuttassa vi sammAmicchatta-sammattakkhayaNakAlAdo bahutteNa tahAkAdumasattIdo / chuccAsAe payaDoNaM pavesago kevaSiraM kAlAdo hodi ? 6308, sugama / 6305. yaha sUtra sugama hai| * jaghanya kAla antarmuhUrta hai / 1. 306. vaha kaise ? kyoMki aTThAIsa prakRtiyoMkI sattAvAlA jo vedakasamyagdRSTi jIva anantAnubandhI catuSkakI visaMyojanAkara caudhIsa prakRtiyAMkA pravezaka ho anantara samase jaghanya antarmuhUte kAlake dvArA mithyAtvameM gayA usake dUsare samayameM caubIsa prakRtiyoM kA pravezasthAna naSTa hokara aTThAIsa prakRtiyoM kA pravezasthAna utpanna ho gyaa| isa prakAra prakRta jaghanya kAla upalabdha huaa| * utkRSTa kAla kucha kama do chayAsaTha sAgaropama hai| 6307. yathA--eka mithyAdRSTi jIva upazamasamyaktvako grahaNa kara usake kAlake bhItara hI caubIsa karmokI sattAvAlA ho gyaa| punaH vedakasamyaktvako prApta karaneke dvitIya samayase lekara caubIsa prakRtiyoMkA pravezaka ho kucha kama do kathAsaTha sAgara kAla taka paribhramaNa kara usake mantameM darzanamohakI kSapaNAke lie udyAta huA aura mithyAtvakA saya kara teIsa prakRtiyoMkA pravezaka ho gyaa| isa prakAra eka samaya adhika samyagmithyAtva aura samyaktyake kSapaNA kAlase kama do chayAsaTha sAgara kAlapramANa prakRta utkRSTha kAla hotA hai| zaMkA-do chayAsaTha sAgara kAlake anta meM mithyAtvameM le jAkara prakRta kAlakA kathana kyoM nahIM kiyA ? samAdhAna nahIM, kyoMki mithyAtyameM jAnevAle jIvakA sabase jaghanya anna muhUrta kAla bhI samyagmithyAtva aura samyaktvake kSapaNAkAlase bahuta honeke kAraNa vaisA karane meM prazakti hai| . * chabbIsa prakRtiyoMke pravezakakA kitanA kAla hai? 308. yaha sUtra sugama hai| Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ vedago 7 * tirie bhaMgA | 3 309. kudo ? praNAdivatra paJjavasidAdI tinhaM bhaMgAraNametya nnimbaahmulNmaado| * tattha jo so sAdino sapajjavasido tassa jaNa eyasamao / mArgadarzaka 21bhrAphuddIna miyaupasamasammA dviNA misa sammAmicchattavedagasammattAmaNa daraguNe paDivaNe sAsasammAdaTTiNA yA micchate paDivaNe egasamayaM taduvalaMbhasaMbhavAdI / * ukkasse javaDhapoggala pariyaThThe / $ 311. kudo ? zraddhaSoggala pariyadvAdisamae paDhamasammattamuppAiya savvajahastomuhuttakAlamacdriya micchattaM gaMtUNa savvalahu~ sammata-sammAmicchattANi ubveliya chabbIsa pavesagabhAveNaddhapoggalapariyaGkaM paribhamiya tote sese saMmAre sammattaM paDavaNNassa deNadvapoggala pariyaTTame ttapayadukka ssakAlovalaMbhAdo / * sattavIsAe papaDINaM pavesago ke ciraM kAlAdo hodi ? $ 312. sugamaM / * jaharaNeNa eyasamao / 6 313. taM jahA sammattamubvelamAraNamicchAiTThI sammAhimuha hoNa aMtaraM karemANo aMtaraducarimaphAlIe saha sammattacarimuvelaNaphAli ghattiya takkAle sammatassa 138 jayadhavalAsa hide kasAya pAhuDe * isa kAlake tIna bhaMga haiM / 30. kyoMki anAdi-ananta Adi tIna bhaMga yahA~ para nirvAdharUpase upalabdha hote haiM / * unameM jo sAdi-sAnta bhaMga hai usakA jaghanya kAla eka samaya hai / 310, kyoMki aTThAIsa prakRtiyoMkI sattAvAle upazamasamyagdRSTike midhyAtva, samyagmi dhyAtva aura vedakasamyaktva inameM se kisI eka guNasthAnako prApta hone para athavA sAsAdanasamyagdRSTi ke mithyAtvako prApta hone para eka samaya taka ukta kAlakI upalabdhi hotI hai| * utkRSTa kAla upArtha pudgala parivartanapramANa hai / 6 311. kyoMki ardha pudgala parivartana nAmaka kAlake prathama samaya meM prathama samyaktvako utpanna kara aura sabase jadhanya antarmuhUrta kAlataka rahakara, midhyAtva meM jAkara ati laghukAlake bhItara samyaktva aura samyagmithyAtvakI udvelanA kara phira chabbIsa prakRtiyoM ke pravezakabhAvase kucha kama ardhapula parivartana nAmaka kAlataka paribhramaNa kara saMsAra meM antarmuhUrta kAla zeSa rahanepara samyaktvako prApta hue usake kucha kama ardhapulaparivartana pramANa utkRSTa kAla upalabdha hotA hai / * sattAIsa prakRtiyoMke pravezakakA kitanA kAla hai ? 312. yaha sUtra sugama hai / * jaghanya kAla eka samaya hai / 6 313. yathA - samyaktvakI udvelanA karanevAlA koI midhyAdRSTi jIva samyaktvake abhimukha hokara antara karatA huA anvarakI dvicarama phAlike sAtha samyaktvakI carama Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Da mArgadarzaka :- AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja uttarapaDiudIraNAe ThANA eyajIveNa kAlo gA0 62 ] -136 samapUNAvaliyametadvidIo parisesiya se kAle micchatta sammAmicchasANamaMtara carimaphAli pAdiya sammAmicchattassa va samarAyaNAvaliyametadvidIo Duviya puNo kameNa do pi samayUNAvaliyamettagobucche gAlemANo puntrameva sammatta gobucchAo Nilletriya egasamayaM sattAvIsapavesago jAdo / tadaNaMtarasamae sammAmicchattagovucchaM pi pillevitha bIsavesago hodi / evameso eyasamayametto sattAvIsapavesagassa jahaNNakAlo laDo hoi / * ukasseNa palidoSamassa prasaMkhejjadibhAgo / 314. kudo ? sammattamucvelliya sattAvIsapavesassAdi kAraNa puNo jAba sammAmicchattamuvvelledi tAva edassa kAlassa palidovamA saMkhejabhAgapramANassa payadukassakAlateNa vivakkhiyattAdo / * aTThAvIsaM payaDIeM pavesago ke ciraM kAlAdo hodi ? 315. sugamaM / * jahaNaNe tomuttaM / 1316. taM jahA -- micchAhI uvasamasammattaM ghettUNa vedagabhAvaM paDivaJjiya aTTAsIsasassAdi kADhUNa puNe sambalahumatANubaMdhicakaM visaMjoya caucIsapavesago jAdo, laddho payadajahaNNakAlo / udvelanA phAlikA ghAtakara usa samaya samyaktvakI eka samaya kama AvalimAtra sthitiyoM ko zeSa rAskhakara tadanandara samayameM mithyAtva aura samyagmidhyAtyake antara kI antima phAlikA patana kara samyagmithyAtva kI bhI eka samaya kama AvalimAtra sthitiyoMko sthApitakara punaH kramase donoM kI hI eka samaya kama zrAvalimAtra gopucchAoM ko galAtA huA pahale hI samyaktvakI ko galAkara eka samaya taka sattAIsa prakRtiyoM kA pravezaka ho gyaa| tathA tadanantara samyagmadhyAtvakI gopucchAko bhI galAkara chabbIsa prakRtiyoMkA pravezaka huaa| isa prakAra yaha sattAIsa prakRtiyoMke pravezakakA jaghanya kAla eka samaya prApta hotA hai / go * utkRSTa kAla palpake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai / $ 314. kyoMki samyaktvakI udvelanA kara sattAIsa prakRtiyoMke pradezakA prArambha kara punaH jaba taka samyagmidhyAtyakI udvelanA karatA hai taba takakA yaha palya ke asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kAla prakRta utkRSTa kAlarUpase vivakSita hai / * aTThAIsa prakRtiyoMke pravezakakA kitanA kAla hai ? 6315. yaha sUtra sugama hai / * jaghanya kAla antarmuhUrta hai / 6 316. yathA-- koI mithyAdRSTi jIva upazamasamyaktvako grahaNakara punaH vedakabhAvako prApta ho aTThAIsa prakRtiyoMke pravezakA prArambha kara punaH ati zIghra anantAnubandhacatuSkakI visaMyojanA kara caubIsa prakRtiyoMkA pravezaka ho gayA / prakRta jaghanya kAla prApta huA / Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 jayadhavalA sahide kasAyapAhuDe * ukasse bechAvasiAgarovamANi sAdireyANi / 6 317. ettha tIhiM palidovamassA saMkhe abhAgehiM sAdireyattaM davvaM / evamogheNa kAlANugamo samatto / [ vego 7 6318. saMpahi edeNa sUcidAdesaparUvaNaTTamuccAraNaM vattassAma / taM jahAAdese gya0 28 26 jaha0 eyasamayo, ukka0 tettIsa sAgarovamAriNa saMpurANApi / 27 25 22 zrotraM / 24 jaha0 aMtomuhuttaM, ukka0 tetIsaM sAgaro 0 deNANi | 21 jaha0 aMtonu0, ukka0 sAgarovamaM deNaM / evaM sattasu puDhavIsu / vari sagaTTidI | vidiyAdi jAva sattamA ti 22 jaharANukka0 esa0 / 21 jaharaka0 aMtomu0 / * utkRSTa kAla sAdhika do chyAsaTha _ AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja mArgadarzaka : 6 317. yahA~ para tIna bAra palyake asaMkhyAtaveM bhAgoMse sAdhikapanA jAnanA caahie| isa prakAra se kAlAnugama samApta huaa| 3 318. aba isase sUcita hue AdezakA kathana karaneke lie uccAraNAko batalAte haiM / yathA - Adeza se nArakiyoMmeM 28 aura 26 prakRtiyoM ke pravezakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla pUrA tetIsa sAgara haiM / 27, 65 aura 22 prakRtiyoMke pravezakakA kAla coghake samAna hai / 24 prakRtiyoMke pravezakakA jaghanya kAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa kAla kucha kama tetIsa sAgara hai / 21 prakRtiyoMke pravezakakA jaghanya kAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa kAla kucha kama eka sAgara haiM / isI prakAra sAtoM pRthiviyoM meM jAnanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki apanI apanI sthiti kahanI caahie| dUsarIse lekara sAtavIM taka pratyeka pRthivImaM 22 prakRtiyoM ke pravezakakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai, tathA 21 prakRtiyoMke pravezakakA jaghanya aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai / vizeSArtha - 28 prakRtiyoMkI sattAvAle jIvakA naraka meM utpanna karAve / phira antarmuhUrta meM use vedasamyaktvA karA kara anta meM antarmuhUrta kAla rahane para midhyAtva meM le jAveM / aisA karanese 28 prakRtiyoMke pravezakakA utkRSTa kAla taMtIsa sAgara bana jAtA hai / 28 prakRtiyoMkI sattAvAle jIvako naraka meM utpanna kraaye| phira antarmuhUrta meM vedakasamyaktva pUrvaka anantAnubandhI agrost visaMyojanA karA kara jIvana ke antameM antarmuhUrta kAla rahane para midhyAtvameM le jAve / aisA karanese 24 prakRtiyoMke pravezakakA utkRSTa kAla kucha kama tetIsa sAgara prApta hotA hai / naraka meM upazamasamyaktvake sAtha anantAnubandhIkI viyojanA karAnese ikkIsa prakRtiyoMke pravezakakA jaghanya kAla antarmuhUrta 2rApta hotA hai / tathA kSAyika samyagdRSTriko naraka meM utpanna karAnese isa prakRtiyoMke pravezakakA utkRSTa kAla kucha kama eka sAgara prApta hotA hai| sAmAnya nArakiyoM kI apekSA zeSa kAlakA khulAsA sugama hai| prathamAdi narakoM meM anya saba kAla isI prakAra bana jAtA hai / mAtra eka to jahA~ jI utkRSTa sthiti hai use jAna kara 28, 26 aura 24 prakRtiyoMke pravezakakA utkRSTa kAla kahanA caahie| dUsare 22 aura 21 prakRtiyoMke pravezakakA sAmAnya se naraka meM jo kAla kahA hai vaha pahale naraka meM hI ghaTita hotA hai, isalie dvitIyAdi f Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62 ] uttarapaDiudIraNAe ThANA eyajIveNa kAlo 141 $ 319. tirikkhesu 28 jaha0 eyasa0, ukka0 tiSNi palido0 sAdireyANi palido0 zrasaMkhe0 bhAgeNa / 27 25 22 oghaM / 26 jaha0 eyasa0, uka araNaMtakAlamasaMkhejA poggalapariyaTTA / 24 jaha0 tomu0, ukka0 tiSNi palido 0 deNAni / 21 jaha0 aMtomu mArga tiSNiApalo evaM paMcidiyatirikkhatie | Navari 28 26 jaha0 eyasa0, ukka0 tiriNa palido 0 puvva koDiyudhatte mahiyANi / joNiNi0 22 21 vidiyvibhNgo| paMci0tiri0apaja 0 - maNusa apajja0 28 27 26 jaha0 eyasamatra, ukka0 aMtomu0 / narakoM meM use alaga se jAna lenA caahie| jisakA nirdeza mUla meM kiyA hI hai / bAta yaha hai ki dvitIyAdi narakoM meM samyaktvakI kSapaNA sambhava nahIM haiM, isalie vahA~ bAIsa prakRtiyoM ke pravezakakA jaghanya ra utkRSTa kAla eka samaya hI banatA hai| tathA dvitIyAdi narakoM meM kSAyikasamyaSTikI utpatti sambhava nahIM hai, isalie vahA~ ikkIsa prakRtiyoMke pravezakakA jaghanya aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hI banatA hai| 3316 tiryoM meM 28 prakRtiyoMke pravezakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla palyakA asaMkhyAtavA~ bhAga adhika tIna palya hai / 27, 25 aura 22 prakRtiyoM ke pravezakakA kAla ke samAna hai / 26 prakRtiyoM ke pravezakakA jayanya kAla eka samaya haiM aura utkRSTa kAla ananta kAla hai jo asaMkhyAta pulaparivartanapramANa hai / 24 prakRtiyoMke pravezakakA jaghanya kAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa kAla kucha kama tIna palya hai / 21 prakRtiyoM ke pravezakakA jaghanya kAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa kAla pUre tIna palya hai| isI nakAra pakSendriya tiryavatrika meM jAnanA caahie| kintu itanA vizeSatA hai ki inameM 28 aura 26 prakRtiyoM ke pravezakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura etkRSTa kAla pUrvakoTipRthaktva adhika tIna palya hai / yoninI tiryaJcoM meM 22 aura 21 prakRtiyoMke pravezakakA kAla dUsarI pRthivIke samAna hai| palendriya tiryaJca aparyApta aura manuSya aparyAptakoM meM 28, 27 aura 26 prakRtiyoMka pravezakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| vizeSArthatiryaJcamaM upazamasamyaktvapUrvaka samyaktva aura samyagmithyAtvakI sasA utpanna karAkara tathA tiryaJca paryAya meM rakhate hue ukta prakRttiyoM kI udvelanAdvArA sattA nAza hone ke pUrva hI tIna palkI yuvAle tiryoM meM utpanna karA kara tathA atizIghra vedakasamyaktvako utpanna Free usake sAtha jIvana bhara rakhanese 28 prakRtiyoMke pravezakakA utkRSTa kAla palyakA zrasaMkhyAtavAM bhAga adhika tIna palya bana jAnese ukta pramANa kahA hai| tiryaJca paryAyameM rahanekA utkRSTa kAla ananta kAla haiM aura itane kAla taka vaha jIva 26 prakRtiyoM kA pravezaka banA rahe yaha sambhava hai, isalie inameM 26 prakRtiyoMke pravezakakA utkRSTa kAla ananta kAla kahA hai| anantAnubandhakI visaMyojanA kara vedakasamyaktvake sAtha tiryaJca paryAya meM nirantara rahanekA utkRSTa kAla kucha kama tIna palya hI banatA hai, isalie inameM 24 prakRtiyoM ke pravezakakA utkRSTa phAla kucha kama tIna palya kahA hai| jo kSAyika samyagdRSTi manuSya marakara tiryaccoM meM utpanna hote haiM ve uttama bhogabhUmi meM hI utpanna hote haiM aura uttama bhogabhUmi meM eka jIva kI utkRSTa Ayu tIna palya hai, isalie yahA~ 21 prakRtiyoM ke praveza kakA utkRSTa kAla tIna palya kahA hai / sAmAnya tiryoM meM yaha jo kAla ghaTita karake batalAyA hai vaha paJcendriya tiryazvatrika meM kucha vizeSatAko lie hue hI prApta hotA hai / vaha yaha hai ki paJcendriya tiryazvatrika kI kAya sthiti pUrva Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe / dagA / 320, maNusatie 28 27 26 25 24 pNcidiytirivkhbhNgo| 21 jaha. eyasa0, ukka0 tiNi palido0 punakoDitibhAgeNa sAdireyANi / sesamoghaM / Navari maNusiNI0 21 jAha0 eyasa0, ukka0 puncakoDI desUNA / 321. devesu 28 jaha0 eyasa0, ukka0 tettIsaM sAgarovamANi / 27 25 22 zroghaM / 26 jaha* eyasa0, uka ekattIsaM sAgaro0 / 24 21 jaha0 aMtomu0, ukka. koTi pRthaktva adhika tIna palya hI hai, ataH inameM 28 aura 26 prakRtiyoM ke pravezakakA utkRSTa kAla pUrvakoTipRthaktva adhika tIna palya prApta honese vaha ukta pramANa kahA hai / tathA yoninI siryazcoMmeM na to samyaktva prakRtikI kSapaNA sambhava hai aura na kSAyika samyagdaSTi jIva hI marakara utpanna hote haiM, ataH inameM 22 aura 21 prakRtiyoM ke pravezakakA kAla dUsarI pRthivIke samAna ghaTita honese isakA bhaMga dUsarI pRthivIM ke samAna jAnanekI sUcanA kI hai| yaha sambhava hai ki samyaktvakI udvelanA karanevAlA koI jIva jaba usakI udvelanAmeM eka samaya bAkI rahe taba vaha pazcendriya tiryaca aparyApta aura manuSya aparyAptakoMmeM utpanna ho / yaha bhI sambhava hai ki jaba samyagmithyAtvakI uvelanAmeM eka samaya zeSa rahe taba vaha ukta jIvoM meM utpanna ho aura yaha bhI sambhava hai ki jaba ukta jIvoMkI paryAyameM eka samAzika : radhidhiyAyazikyAvIraullAhoja jaave| aisA karanese ukta jIvoM meM 28, 27 aura 26 prakRtiyoM ke pravezakakA jaghanya kAla eka samaya bana jAnese vaha uktapramANa kahA hai| tathA eka jIvakI apekSA ukta jIvoMkI utkRSTha sthiti antarmuhUrta hai aura itane kAla taka inameM ukta pada bane raheM isameM koI AdhA nahIM pAtI, isalie inameM ukta padoMkA utkRSTa kAla antarmuhUrta kahA hai| zeSa kathana spaSTa hai, kyoMki usakA khulAsA oghaprarUpaNAke samaya mUlameM hI kara diyA hai, isalie vahA~ dekhakara yahA~ usakI saMgati , biThA lenI caahie| 320. manuSyantrika meM 28, 27, 26, 25 aura 24 prakRtiyoMke pravezakakA pancendriyatiryazcoMke samAna bhaMga hai / 21 prakRtiyoM ke pravezakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla pUrvakoTikA nibhAga adhika tIna palya hai| zeSa bhaMga oghake samAna hai| kintu itanI vizeSatA hai ki manuSyaniyoMmeM 21 prakRttiyoM ke pravezakakA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla kucha kama eka pUrvakoTipramANa hai| vizeSArtha-jisa pUrvakoTikI zrAyuvAle manuSyane vibhAga zeSa rahane para Ayubandhaka yAda kSAyika samyaktva utpanna kiyA hai aura jo marakara tIna palyakI AyuvAle manuSyoM meM utpanna hubhA hai usake 21 prakRtiyoMke pravezakakA utkRSTa kAla prApta honese yaha pUryakoTikA tribhAga adhika tIna palya kahA hai| tathA jo manuSya upazamazreNI se utarate samaya 21 prakRtiyoM kA pravezaka hokara aura dUsare samayamai marakara devoMmeM utpanna hotA hai usa manuSyake 25 prakRtiyoMke pravezakakA jaghanya kAla eka samaya mana jAnese vaha ukta pramANa kahA hai| yaha to hama pahale hI batalA Aye hai ki kSAyika samyagdRSTi jIva marakara manuSyaniyoM meM nahIM utpanna hotaa| hA~ manuSyanI kSAyika samyaktvako utpanna kara sakatI hai, ataH manuSyatrikameMse zeSa domai 21 prakRtiyoM ke pravezakakA pUrvokta kAla kahA hai aura manuSyanImeM kucha kama pUrvakoTi kahA hai / zeSa kathana sugama hai| 6321. devoM meM 28 prakRtiyoMke pravezakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura satkRSTa kAla tetIsa sAgara hai| 27, 25 aura 22 prakRtiyoMke pravezakakA kAla poSake samAna hai| 26 Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62 ] uttarapauidIraNAe ThANA eyajIveNa aMtaraM 143 0 tettIsa sAgarI / evaM bhavaraNAdi jAva NavagevajjA ti / khavari sagahidI / bhavaNa0vANayeM 0 - jodisi0 2221 vidiyapuDhavibhaMgo / aNuddisAdi sambaDA ti 2824 21 jaha0 aMtomu0, uka0 sagahidI0 / 22 jaha0 eyasa0, ukka0 aMtomuDuttaM / evaM jAva0 / * aMtaramaNuciMtiyUNa aivavdhaM / $ 322. paNa sUcidatyassa parUvaNamuccAraNAdo kassAmo / taM jahA - aMtarANu0 duviho zi0 - oSeNa AdeseNa ya / zragheNa 28 2524222019 1312 10 9764321 pavesamaMtara jaha0 aMtona0, ukka0 ubaDapoggalapariyahaM / 27 prakRtiyoMke pravezakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla ikatIsa sAgara hai / 24, haiM aura 21 prakRtiyoM ke pravezakakA jaghanya kAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa kAla tIsa sAgara I isI prakAra bhavanavAsiyoMse lekara nau maitreyaka takake dezoM meM jAnanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki apanI apanI sthiti kahanI caahie| bhavanavAsI, vyantara aura jyotiSI devoMmeM 22 aura 21 prakRtiyoMke pravezakakA kAla dUsarI pRthivIke samAna hai| anudiza se lekara sarvArthasiddhi taka ke devAmeM 28 24 aura 21 prakRtiyoMke pravezakakA jaghanya kAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa kAla apanI apanI sthitipramANa hai / 22 prakRtiyoMke pravezakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta sAprAmA harimAna jAnAIe / vizeSArtha - jisane anantAnubandhIkI visaMyojanA nahIM kI hai aisA vedakasamyagdRSTi jIva devoMkI utkRSTa Ayu lekara utpanna hokara anta taka vaha usI prakAra banA rahe yaha sambhava hai, isalie sAmAnya devoMmeM 28 prakRtiyoM ke pravezakakA utkRSTa kAla tevIsa sAgara kahA hai / miSTadeva nau paiveyaka taka hI pAye jAte haiM, isalie inameM 26 prakRtiyoMke pravezakakA utkRSTa kAla ikatIsa sAgara kahA hai| kintu ye aise deva lene cAhie jo samyakva aura samyarimadhyAtvakI sattA se rahita hote haiN| jisane anantAnubandhIkI visaMyojanA kI hai aisA vedakasamyagdRSTi jIva aura tAyikasamyagdRSTi jItra devoMkI utkRSTa zrAyu lekara unameM utpanna ho yaha bhI sambhava hai, isalie sAmAnya devoMmeM 24 aura 21 prakRtiyoM ke pravezaka utkRSTa kAla tetIsa sAgara kahA hai graiveyaka taka ke devoMmeM yaha prarUpaNA bana jAtI hai, isalie unameM sAmanya devoMke sAmAna jAnane kI sUcanA kI haiN| parantu isake do apavAda haiN| eka to ina rint prathaka pRthaka hai, isalie isa vizeSatAko dhyAna meM rakhakara ukta padakA kAla kahanA caahie| dUsare bhavanantrika meM samyagdRSTi jIva marakara utpanna nahIM hote, isalie inameM 22 aura 21 prakRtiyoM ke pravezakakA kAla dUsarI pRthivIke samAna prApta honese usake samAna ghaTita kara lenA cAhie | tathA itanI vizeSatA aura jAnanI cAhie ki inameM 24 prakRtiyoMke pravezakakA utkRSTa kAla kucha kama apanI apanI utkRSTa sthitipramANa hI banatA hai| kAraNa spaSTa hai / anudizAdika meM 28, 24, 22 aura 21 prakRtiyoM ke pravezaka jIva hI upalabdha hote haiM, isalie inameM ina padoM pravezakoMkI apekSA kAla kahA hai| zeSa kathana sugama hai / * antarako vicAra kara jAnanA cAhie / 322 isase sUcita honevAle arthakA kathana uccAraNA ke anusAra karate haiN| yathAantarAnugamako apekSA nirdeza vo prakArakA hai-- zragha aura Adeza / zroSa se 28, 24, 24, 22, 20, 18, 13, 12, 10, 6, 7, 6, 4, 3, 2 aura 1 prakRtiyoMke pravezakakA jaghanya antara Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ vedago jaha0 palido 0 saMkhe 0 bhAgo / 21 jaha0 besamayA, ukka0 doddaM pi ubaDapoggala 0 | 26 jaha0 aMtomu0, uka0 belA vaDDisAgaro0 sAdireyANi / 23 pasthi aMtaraM / antarmuhUrta hai aura utkRSTa antara upArdha pudgala parivartanapramANa hai / 27 prakRtiyoMke pravezaka kA jaghanya antara palyake asaMkhyAta bhAgamagAe hai, 21 prakRtiyoMke pravezakakA jaghanya antara do samaya hai aura donoMkA utkRSTa antara upArthapud gala parivartana pramANa hai / 26 prakRtiyoMke pravezakoMkA jaghanya antara antarmuhUrta sipamAraNa hai / 23 prakRtiyoM ke pravezakakA antarakAla nahIM hai / - vizeSArtha - koI 28 prakRtiyoMkA pravezaka baMdakasamyagdRSTi jIva anantAnubandhI catuSka kI visaMyojanA karake antarmuhUrta meM midhyAtvameM jAkara punaH 28 prakRtiyoM kA pravezaka ho gyaa| isa prakAra 28 prakRtiyoM ke pravezakakA jaghanya antara antarmuhUrta prApta hotA hai| koI jIva upazama samyagdRSTi hokara 25 prakRtiyoM kA pravezaka huaa| phira anantAnubandhIkI trisaMyojanAke dvArA 21 prakRtiyoMkA pravezaka ho antarako prApta hogayA / upazama samyaktvake kAla meM 6 AvalI zeSa rahane para sAsAdanako prApta ho dUsare samaya meM punaH 25 kA pravezaka hogayA, usake 25 prakRtiyoMke pravezakakA jaghanya antara antarmuhUrta prApta hotA hai| jo antarmuhUrta ke antara se do bAra vedakasamyadRSTi ho anantAnubandhI kI visaMyojanA karatA hai usake 24 prakRtiyoMke pravezakakA jaghanya antara antarmuhUrta prApta hotA hai| jo anantAnubandhIkA triyojaka upazamasamyagdRSTi jIva sAsAdana meM jAkara prathama samaya meM 22 prakRtiyoM kA pravezaka hotA hai / punaH mithyAtvameM jAkara va atizIghra vedakasamyaktva pUrvaka midhyAtvava samyagmidhyAsva kI kSapaNAkara 22 prakRtiyoMkA pravezaka hotA hai usake 22 prakRtiyoM ke pravezakakA jaghanya antara antarmuhUrta prApta hotA hai| Age 20, 16, 13, 12, 10, 6, 7, 6, 4, 3, 2 aura 1 prakRtiyoM ke pravezakakA jaghanya antara antarmuhUrta do bAra upazamazreNi para car3hAkara aura utAra kara prApta hotA hai| yaha ukta sthAnoMke jaghanya antarakA vicAra hai / ina sthAnoMkA utkRSTa antara upArdha pudgala parivartanapramANa ina sthAnoMko ardha pudgala parivartana prArambha aura antameM prApta karAnese ghaTita ho jAtA hai| mAtra yaha antara prApta karAte samaya jahA~ jo vizeSatA ho use jAnakara kahanA cAhie / 27 prakRtiyoMkA pravezasthAna sammamidhyAtvakI pahelanA karAnese prApta hotA hai aura isakI udvelanAmeM palyakA asaMkhyAtavA~ bhAgapramANa kAla lagatA hai, ataH yaha kriyA do bAra upazamasamyaktvase girA kara karAnI caahie| aisA karane se isa sthAnakA jaghanya antara palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa prApta ho jAtA hai| koI dvitIyopazama jIva puruSaveda ke udayase upazamazreNi para car3hA | antarakaraNake bAda vaha napuMsaka vedakA upazama kara 21 ke sthAnameM 20 prakRtiyoMkA pravezaka huA aura usI samaya mara kara tathA deva ho deva honeke prathama samaya meM napuMsakavedakA apakarSaNakara usakA udadyAvalike bAhara nikSepa kiyA tathA dUsare samaya meM punaH vaha 21 prakRtiyoM pravezaka ho gayA / isa prakAra 21 prakRtiyoM ke pravezakakA jaghanya antara do samaya prApta hotA hai| anya vedoMke udayase bhI yaha antara prApta kiyA jA sakatA hai so jAnakara kathana kara lenA cAhie / yaha 27 aura 21 prakRtiyoMke pravezakakA anya antara hai / inakA utkRSTa antara upArthapudgalaparivartana pramANa hotA hai jo ina sthAnoMkA ukta kAlake AdimeM aura antameM adhikArI banAne se prApta hotA hai / jo 26 prakRtiyoMkI sattAvAlA jIva upazamasamyaktvako prApta kara anantAnubandhI kI visaMyojanA karatA hai| punaH jaba samyaktvake kAla meM eka samaya zeSa rahane para sAsAdana meM jAkara dUsare samaya meM midhyAtvameM praveza karatA huA 26 prakRtiyoMkA pravezaka hotA hai usake Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA062] uttarapayaDiudIraNAra ThAgANaM eyajIveNa aMtaraM 323. zrAdeseNa Neraiya0 25 26 25 24 jaha* aMtomu0, 27 22 21 jaha. palido0 asaMkhe bhAgo; uka0 savvesi pi tettIsaM sAgage0 desU0 / evaM savaNera0 / Navari sadvidI desU0 / 324. tirikkhesu 28 25 24 jaha0 aMtomu0, 27 22 21 jaha palido0 asaMkhe0 bhAgo, ukka * savvesimuvaDDapoggala0 / 26 jaha0 aMtomu0, ukka. tiriNa palido0 sAdireyANi / evaM paMciMdiyatirikkhatie / Navari santrapadANamukka0 26 prakRtiyoMke pravezakakA jayanya antara antarmuharta upalabdha hotA hai| tathA jo chabbIsa prakRtiyoMkI sattApAlA upazama samyavastra pUrvaka vedaka samyAdaSTi ho aura yathAvidhi antarmuhUrta kama do chayAsaTha sAgara kAla taka bIca meM samyammithyAtvako prApta ho vedakasamyaktvake sAtha raha kara mithyAtvameM jAkara palyake asaMkhyAta bhAgapramANa kAlake dvArA samyaktva aura sabhyagmithyAtvakI udvelanA kara 26 prakRtiyoM kA pravezaka ho jAtA hai usake 26 prakRtiyoMke pravezakakA utkRSTa antara sAdhika do chayAsaTha sAgara prApta hotA hai| teIsa prakRtiyoMkA pravezaka jIva kSapaNAke samaya prApta hotA hai, isalie isakA antarakAla nahIM banatA / isa prakAra omase kima pravezasthAnakA kyA antara kAla hai isakA vicAra kiyaa| 6323. zrAdezase nArakiyoM meM 28, 26, 25 aura 24 prakRtiyoM ke pravezakakA jaghanya mAnavazantarmuharmaka vidhIsAgara pramAviSTAopavezakakA jaghanya antara palyake asaMkhyAtavaM bhAgapramANa hai aura sabakA utkRSTa antara kucha kama tetIsa sAgara hai| isI prakAra saSa nArakiyoMmeM jAnanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki kucha kama apanI apanI sthiti kahanI caahie| vizeSArtha-rama, 26, 25 caura 24 prakRtiyoM ke pravezakakA jaghanya antara antarmuhUrta tathA 27 prakRtiyoM ke pravezakakA jaghanya antara palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa jisa prakAra zroghaprarUpAmeM spaSTa karake batalA Aye haiM usI prakAra yahA~ para bhI jAna lenA cAhie / jo palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aratarase do bAra upazama samyaktva ke sAtha anantAnubandhIkI visaMyojanA pUrvaka samyaktvake sAtha 21 prakRtiyoM kA pravezaka aura samyaktvase cyuta ho sAsAcanameM Akara 22 prakRtiyoMkA pravezaka hotA hai usake 22 aura 21 prakRtiyoMke pravezakakA antara palyake asaMkhyAta bhAgapramANa prApta honese ina sthAnoMkA jaghanya antara ukta kAlapramANa kahA hai| oghase narakameM jo saba pravezasthAnoMkA utkRSTa antara kucha kama tetIsa sAgara kahA hai so yaha prArambhameM aura anta meM usa usa sthAnake prApta karAnese hI prApta hotA hai| prathamAvi narakoMmeM uktaM saba pravezasthAnoMkA jaghanya antara to sAmAnya nArakiyoM ke samAna hI hai| mAtra utkRya antara kucha kama apanI apanI utkRSTa sthitiko dhyAnameM rakha kara ghaTiva karanA cAhie / vizeSa vaktavya na honese yahA~ usakA alaga alaga spaSTIkaraNa nahIM kiyA hai / 324. tiyazcoMmeM 28, 21 aura 24 prakRtiyoM ke pravezakakA jaghanya antara antarmuhUrta hai, 27, 22 aura 21 prakRtiyoMke pravezakakA jaghanya antara palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai tathA ina saSa sthAnoM ke pravezakakA utkRSTa bhantara upAdhe pudgala parivartanapramANa hai| 26 prakRtiyoMke pravezakakA jaghanya antara antarmuhUrta hai aura utkRSTa antara sAdhika tIna palya hai| isI prakAra paJcendriya tiryacatrikameM jAnanA cAhie / kintu itanI vizeSatA hai ki saba padoMkA utkRSTa antara Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [vedago mAgadaza jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe tiSiNa palido0 punakoDipudhatteNamahiyANi / paMci tiri apaja0-maNusaapaja0 28 27 26 Nasthi aMtaraM / ___ 325. maNusatie 28 26 25 24 22 21 jaha0 aMtomu0, 27 jaha0 palido0 asaMkhe bhAgo, ukka0 savvesiM tiSNi palido puvakoDiSudha0 / 23 patthi aMtaraM / 20 19 13 12 10 97 6 4 3 2 1 jaha0 aMtomuhUttaM, uka. . punyakoDipudha0 / pUrvakoTipRthaktva adhika tIna palya hai| pazzendriya tiryazca aparyApta aura manuSya aparyApta jIze meM 28, 27 aura 26 prakRtiyoMke pravezakakA antarakAla nahIM hai| vizeSArtha- yahA~ para sarvatra jaghanya antara saba padoMke pravezakakA jisa prakAra narakameM ghaTita kara batalA Aye haiM usIprakAra ghaTita kara lenA caahie| mAtra utkRSTa antara prApta karate samaya adhikase adhika kitane amaroye pravezAna grAmavAhAsAvitomAnakara utkRSTa antara prApta karanA caahie| yathA-28, 27, 25, 24, 22 aura 21 prakRtika pravezasthAna upArdha pudgala parivartanapramANa antarase prApta kiye jA sakate haiM, kyoMki ye pravezasthAna samyaktva pUrvaka hote haiM aura samyaktvakA utkRSTa antara ardhapudgala parivartana pramANa hai| mAtra 26 prakRtiyoMke pravezasthAnakA utkRSTa antara sAdhika tIna palya hI banatA hai, kyoMki jo 26 prakRtiyoMkI sattAvAlA tiryaca upazama samyaktvako prApta kara kramase yathAyogya avivakSita sthAnoMkA pravezaka ho jAtA hai vaha adhikase adhika sAdhika tIna palya kAla taka hI anya avivakSita padoMke sAtha tiryazca paryAyameM raha sakatA hai| usake bAda yA to tiryazva paryAya adala jAtI hai yA vaha puna: 26 prakRtiyoMkA pravezaka ho jAtA hai| cUM ki yahA~ 26 prakRtiyoM ke pravezakakA tiryaJca paryAya rahate hue utkRSTa antara prApta karanA hai, isalie 26 prakRtiyoMkI sattAvAlA aisA tiryazca jIva lo jo upazama samyaktvako prApta kara mithyAtvameM jAve aura vahA~ samyaktva tathA samyagmithyAtvI udvelanA karatA huA vedaka kAlake bhItara tIna palyakI AyuvAle tiyanoM meM utpanna ho / phira samyagdRSTi ho, jaba isa AyumeM palyakA pasaMkhyAtavA~ bhAga kAla zeSa rahe taba mithyAtvameM jAphara ukta donoM prakRtiyA~kI udvelanA kara puna: chabbIsa prakRtiyoMkA pravezaka ho jAye / paJcandriya tiryazcatrikI utkRSTa kAyasthiti pUrvakoTi pRthaktva adhika tIna palya hai, isalie inameM saba pravezasthAnoMkA utkRSTa antara ukta kAla pramANa kahA hai| jaghanya antarakA spaSTIkaraNa pUrvavat hI hai| paJcendriya tiryaJca aparyApta aura manuSya aparyApta jIvoM meM 28, 27 aura 26 prakRtiyoMke pravezasthAna ina paryAyoMke rahate hue do bAra nahIM prApta hote, isalie inameM ukta pravezasthAnoMke antara kAlakA niSedha kiyA hai| 6325. manuSya triko 28, 26, 25, 24, 22 aura 21 prakRtiyoMke pravezakakA jaghanya antara antarmuhUrta hai, 27 prakRtiyoM ke pravezakakA jaghanya antara palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai aura saba sthAnoMke pravezakakA utkRSTa antara pUrvakoTipRthaktva adhika sIna palya hai| 23 prakRtiyoM ke pravezakakA antarakAla nahIM hai / 20 16, 13, 12, 50, 5, 7, 6, 4,3, 2 bhaura 1 prakRtiyoM ke pravezakakA jaghanya antara antarmuhUrta hai aura utkRSTa antara pUrvakoTi pRthaktva pramANa hai| vizeSArtha-oSaprarUpaNAmeM saba sthAnoMkA jo jaghanya antara ghaTita pharake batalAyA hai vaha yahA~ para bhI usI prakAra ghaTita kara lenA caahie| mAtra vahA~ 21 prakRtiyoMke pravezakakA Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArgadarzaka :- AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja gA0 62] uttarapayariudIraNAe ThANANaM NANAjIvehi bhaMgazciyo 147 326. devesu. 28 26 25 24 jaha0 aMtomu0, 27 22 21 jaha palido0 asaMkhe0mAgo, ukta * savyesimekkattIsaM sAgaro0 desUNANi / evaM bhavaNAdi jAva NavageyajA tti / Navari sagahidI desUNA / aNuddisAdi savaDA tti 28 24 22 21 patthi aMtaraM / evaM jAva0 | pANAjovehi bhNgvicyo| / 327. sugamabhedamahiyAraparAmarasavakkaM / aTThAvIsa-sattAvIsa-chabdhIsa-caduvIsa-ekavIsAe payaDIo NiyamA pvisNti| rom --- - jaghanya antara do samaya do paryAyoMkI apekSA ghaTita hotA hai jo yahA~ sambhava nahIM hai, isalie yahA~ isa pravezasthAnakA jaghanya antara antarmuhUrta prApta karanekA prakAra yaha hai ki pahale upazama samyaktva pUrvaka anantAnubandhIkI visaMyojanA karA kara 21 prakRtiyoMkA pravezaka bnaave| phira vedakasamyaktvapUrvaka kSAyika samyaktva utpanna karAke punaH 21 prakRtiyoM kA pravezaka banAve / antarmuhUrta ke bhItara yaha kriyA karAnese isa pravezasthAnakA jaghanya antara antarmuhUrta A jAtA hai| saba pravezasthAnAkA utkRSTa antara prApta karate samaya yaha vizeSatA dhyAnameM rakhanI cAhie ki bhogabhUmimeM upazamazreNikA prApta honA sambhava nahIM hai, isalie 20 zrAdi jo pravezasthAna upazamazreNise sambandha rakhate haiM unakA utkRSTa antara pUrvakoTipRthaktvapramANa kahA hai jo apanI karma bhUmisambandhI kAgrasthitike prArambhameM aura antameM do bAra upazamaNi para prArohaNa karAnese 4 prApta hotA hai| zeSa pravezasthAnoMkA utkRSTa antara pUrvakoTipRthaktva adhika tIna palya hai yaha spaSTa hI hai| 23 prakRtiyoM ke pravezakakA antarakAla nahIM hai yaha spaSTa hI hai| 6326. devoM meM 28, 26, 25aura 21 prakRtiyoMke pravezakakA jaghanya antara antarmuharta hai, 27, 22 aura 21 prakRttiyoM ke pravezakakA jaghanya antara palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai, tathA sabakA utkRSTa antara kucha kama ikatIsa sAgara hai| isI prakAra bhavanavAsiyoMse lekara nI graMveyaka takake devoM meM jAnanA cAhie / kintu itanI vizeSatA hai ki kucha kama apanI apanI utkRSTa sthiti kahanI caahie| anudizase lekara sarvArthasiddhi takake devoMmeM 28, 24, 22 aura 21 prakRtiyoM ke pravezakakA antarakAla nahIM hai / isIprakAra anAhAraka mArgaNA jAnanA cAhie | vizeSArtha. yahA~ sAmAnya devoMmeM aura nau praiveyaka takake devoM meM saba pravezasthAnoMkA yathAyogya jaghanya antara jisagrakAra narakameM ghaTita karake batalAyA hai usI prakAra yahAM mI ghaTipta kara lene meM koI bAdhA nahIM hai| mAtra sAmAnya devoMmeM utkRSTa antara prApta karate samaya nau maveyakako utkRSTa Ayu hI vivakSita karanI cAhie, kyoMki guNasthAna parivartana vahIM taka sambhava hai| zeSa kathana spaSTa hI hai| * nAnA jIvoMkI apekSA bhaMgavicayakA adhikAra hai| 6327. adhikArakA parAmarza karanevAlA yaha vAkya sugama hai| * aTThAIsa, sattAIsa, chabbIsa, caubIsa aura ikIsa prakRtiyA~ udayAvalimeM niyamase praveza karatI haiN| Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ vedago ___328. do ? NANAjIvAvekkhAe edesi pavesaTThANANaM dhuvabhAveNa savvakAla sasANANa dhucabhAvaNa sacakAlapAbAladasaNAkSarva zrI suvidhisAgara jI mhArAja OM sesANi hANANi bhajiyanvANi | 329. kudo ! paNuvIsAdisesapavesaThThANANamadhuvabhAvadasaNAdo / ettha bhaMga.. pamANamedaM 14348907 / evaM maNusatie / AdeseNa garaiya0 28 27 26 24 .. 21 riNaya asthi / sesapadANi bhayaNijANi / bhaMgA 9 / evaM paDhamAe tirikkhapaMcidiyatirikkha02-devA sohammAdi jAva NavagevajA ti| vidiyAdi sattamA tti 28 27 26 24 riNayamA asthi / sesapadA bhayaNijjA / bhaMgA 27 / evaM joNiNibhavaNa-bANaveM-jodisiyANaM / paMciMtiri0apajja. 28 27 26 NiyamA asthi / maNusaapala0 savvapadA bhayaNijjA | bhaMgA 26 / aNuddimAdi sabvaTThA ti 28 2121 NiyamA asthi / 22 pave0 bhynnijaa| bhaMgA 3 / evaM jApa0 / 6328. kyoMki nAnA jIvAkI apekSA ina pravezasthAnoMkA dhruvarUpase sarvadA avasthAna dekhA jAtA hai| * zeSa pravezasthAna bhajanIya haiN| 6326. kyoMki pacIsa prakRtika zrAdi zeSa pravezasthAna adhUvarUpa dekhe jAte haiN| yahA~ para bhaMgAkA pramANa yaha hai-14348607 / isIprakAra manuSyatrika meM jAnanA cAhie / Adezase ..... nArakiyoMmeM 28, 27, 26, 24 aura 21 prakRtiyoM ke pravezaka jIva niyamase haiM / zeSa pada bhajanIya / haiN| bhaMga 6 haiN| isI prakAra prathama pRthivoke mArakI, sAmAnya tirthaca, paJcendriya tiryazcadvika -.. sAmAnya deva aura saudharma kalpase lekara nau greveyaka takake devoM meM jAnanA caahie| dUsarIsa lekara sAsavIM taka ke nArakiyoM meM 28, 27, 26 aura 24 prakRtiyoMke pravezaka jIva niyamase haiN| zeSa pada bhajanIya haiM ! bhaMga 27 haiN| isIprakAra yoninI tiryana, bhavanavAsI, vyantara aura jyotiSI devAmeM jAnanA cAhie / pazcendriya tirthazca aparyAptakoMmeM 28,7 aura 26 prakRtiyoMke pravezaka jIva niyamase haiN| manuSya aparyAptakAma saba pada bhajanIya hai| bhaMga 26 haiN| anudizase lekara sarvArthasiddhi takake devoMmeM 28, 24 aura 21 prakRtiyoMke pravezaka jIva niyamase haiN| 22 prakRtiyoMke pravezaka jIva bhajanIya haiN| bhaMga tIna haiN| isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| vizeSArtha-probase pA~ca pravezasthAna dhruva haiM bhaura pandraha pravezasthAna adhruva haiM / ataeSa eka jIna aura nAnA jIvoMkI apekSA pandraha bAra tIna saMkhyA rakhakara guNA karane para kula bhaMga 14248607 Ate haiN| inameM eka dhruva bhaMga bhI sammilita hai| yathA-34343434343 x 343434343434343 x 3-14348607 / isI prakAra Age gati mAgaraNAke bhedoMmeM jahA~ jitane adhUva pravezasthAna haiM utanI bAra tIna saMkhyA rakhakara guNA karanese usa usa mAgaNAke saba bhaMga prApta kara lene caahie| koI vizeSatA na honese alaga alaga spaSTIkaraNa nahIM kiyA hai| mAtra manuSya aparyAptakIma 28, 27 aura 26 ye tIna pravezasthAna haiM jo adhruva haiM, isalie inameM eka dhruva bhaMgako chor3akara 26 bhaMga prApta hote haiN| Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 062 ] uttarapatra DiudIraNAe ThANA bhAgAbhAgAdizra NiyAM gaddArANi 146 0 330. saMpahi patthuse sugamatAdo cuNNimuteNArUvidANaM bhAgAbhAga parimANakheta-posaNANaM parUvaNamuccAraNAvataMtraNeNa kssaamo| taM jahA - bhAgAbhAgAnugameNa dubiho videso-- zragheNa deNa ya / oSeNa labjImapatre 0 savyajI 0 kevaDio bhAgo ? atA bhAgA | sesamAMta bhAgo / evaM tirikkhA / AdeseNa kheraiya0 26 pave0 savajI 0 keva0 bhAgo ? asaMkhejA bhAgA / sesapa0 asaMkhe0 bhAgo / evaM saccakheraDya0 savvapaMcidiyatirikkha maNUsa-mAsa yA bhavanAdi Apa saharasAeyaci / maNusapaja 0maNu siNI0 2850 ke0 1 saMkhe bhAgA / sesapadapave0 saMkheja dibhAgo | zrANadAdi evameva tti 28 saMkhejjA bhAgA / 26 24 21 saMkhejadibhAgo / 2725 22 saccajI0 asaMkhe0 bhAgo / aNuddisAdi avarAjidA ti 28 pave0 saMkhejA bhAgA / 24 21 saMkhe0 bhAgo / 22 zrasaMkhe0 bhAgo / evaM savvaTTe / vari saMkhe kAdavvaM / evaM jAva0 / 331. parimANANu0 duviho Niddeso- zragheNa AdeseNa ya / zragheNa 26 parva0 keti 0 1 aAMtA / 28 2724 22 21 pace0 ketti 0 1 asaMkhejjA | sesasaccapadA saMkhejjA / AdeseNa kheraiya0 sampadA ketti ? asaMkhejjA / evaM O 330. aba isa sthAna para sugama honese cUrNasUtrakArake dvArA nahIM kahe gaye bhAgAbhAga, parimANa, kSetra aura sparzanakI prarUpaNA uccAraNAkA avalambana lekara karate haiN| yathA-bhAgAbhAgAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai - ogha aura Adeza | obase mI prakRtiyoM ke pravezaka jIva saba jIvoMke kitane bhAgapramANa haiM ? ananta bahubhAgapramANa haiN| zeSa padoM ke pravezaka jIva anantaveM bhAgapramANa haiN| isI prakAra sAmAnya viryoM meM jAnanA cAhie / Adeza se nArakiyoMmeM 26 prakRtiyoMke pravezaka jIva saba jIvoMke kitane bhAgapramANa haiM ? asaMkhyAta bahubhAga pramANa haiN| zeSa padake pravezaka jIva asaMkhyAta bhAgapramANa haiM ? isI prakAra saba nArakI, saba paMcendriya tiryazva, sAmAnya manuSya, manuSya aparyApta sAmAnya deva aura bhavanavAsiyoMse lekara sahasrAra kalpatakake dayAmaM jAnanA caahie| manuSya paryApta aura manuSyiniyoM meM 26 prakRtiyoM ke pravezaka jIva kitane haiM ? saMkhyAta bahubhAgapramANa haiN| zeSa pada ke pravezaka jIva saMkhyAtaveM bhAgapramANa haiM / zrAnata kalpase lekara nau maiveyaka takake devoM meM 28 prakRtiyoMke pravezaka jIva saMkhyA bahubhAga pramANa haiM / 26, 24 aura 21 prakRtiyoMke pravezaka jIva saMkhyAtaveM bhAgapramANa haiM / 27, 25 aura 22 prakRtiyoMke pravezaka jIva saba jIvoMke asaMkhyAtaveM bhAgapramANa haiM / anudizase lekara aparAjita takake devoMmeM 28 prakRtiyoMke pravezaka jIva saMkhyAta bahubhAgapramANa haiM / 24 aura 21 prakRtiyoMke pravezaka jIva saMkhyAtaveM bhAgapramANa haiM tathaH 22 prakRtiyoMke pravezaka jIva asaMkhyAtaveM bhAgapramANa haiM / isIprakAra sarvArthasiddhi meM jAnanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki asaMkhyAtaveM bhAga ke sthAna meM saMkhyAtaveM bhAga karanA caahie| isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / 1331. parimANAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai - ogha aura Adeza / zraghase 26 prakRtiyoM ke pravezaka jIva kitane haiM ? ananta haiM / 28, 27, 24, 22 aura 21 prakRtiyoM ke pravezaka jIva kitane haiM ? asaMkhyAta haiN| zeSa saba padake pravezaka jIva saMkhyAta haiN| Adeza se Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [vedago savaNeraDya0-savvapaMcidiyatirikkha-maNusaapajja0-devA bhavaNAdi jAna gavagevajjA tti / tirikvesu mavyapadANamoghaM | maNusesu 28 27 26 kesi0 ? asaMkhejjA / sesapadA saMkhejjA / maNusayajja0-maNusiNI-sahadevesu sabapadA saMkhejjA / aNudivasAdiyAnADA suvidhAsamArI zahAtti ? asaMkhejjA / 22 pave0 ke0 ? saMkhejjA / evaM jAra0 / 332. khettANu0 duviho Ni0--ogheNa AdeseNa ya / ogheNa chabbIsayave0 kevaDi khette ? sabaloge / sesapadANi loga0 asaMkhe bhAge / evaM tirikkhaa0| sesadIsu savyapadA loga0 asaMkhe0bhAge / evaM jAva0 | 333. posaNANu0 duviho Ni-aogheNa AdeseNa ya / oghela chabbIsapade0 sblogo| 28 27 loga0 asaMkhe bhAgo aTThacodasa0 dekhaNA sabalogo vA / 25 pave loga. asaMkhe0 bhAgo aha-bArahacodasa0 / 24 22 21 loga0 nArakiyoMmeM saba padoMke pravezaka jIva kitane haiM ? asaMkhyAta haiN| isIprakAra saba nArakI, saba paJcandriya tiryana, manuSya aparyApta, sAmAnya deva aura bhavanavAsiyoMse lekara nau aveyaka takake devoM meM jAnanA caahie| tiyanoMmeM sanya padoM ke pravezaka jIvoMkA parimANa aodhake samAna hai| manuSyoMmeM 28,27 aura 26 prakRtiyoMke pravezaka jIva kitane haiM ? asaMkhyAta hai| zeSa paboke pravezaka jIva saMkhyAta haiN| manuSya paryApta, manuSyanI aura sarvArthasiddhike devAma saba padoMke pravezaka jIva saMkhyAta haiN| anudizase lekara aparAjita takake devA meM 28, 24 aura 21 prakRtiyoM ke pravezaka jIva kitane haiM / asaMkhyAta haiM / 22 prakRtiyoM ke pravezaka jIva kitane haiM ? saMkhyAta hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| 332. kSetrAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai. ghoSa aura Adeza / zrIgha chabbIsa prakRtiyoMke pravezaka jIvoMkA kitanA kSetra hai ? sarva loka kSetra hai| zeSa poMke pravezaka jIvoMkA kSetra lokake asaMkhyAtavaM bhAgapramANa hai| isIprakAra tiryaJcoMmeM jAnanA cAhie / zeSa gatiyoMmeM saba padoMke pravezaka jIgekA kSetra lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / vizeSArtha- yadyapi 26 prakRtika pravezasthAna samyagdazanake honepara bhI hotA hai, parantu samyagdarzana honeke pUrva saba jIva chatrIsa prakRtiyoMke pravezaka hI hote haiM aura ve ananta hai, isalie unakA kSetra sarva loka kahA hai| kintu zeSa sthAnoM ke pravezaka jIva samyagdarzana honeke bAda yathA yogya guNasthAnake prApta honepara hI hote haiM, anaH unakA sarva loka kSetra nahIM bana sa tA, isalie unakA lokakA asaMkhyAtavAM bhAgapramANa kSetra kahA hai| apane sambhava padAMkI apekSA yaha kSetra sAmAnya tiryazcoMmeM bana jAtA hai, isalie unakI prarUpaNA oSaka samAna jAnanekI sUcanA kI hai| tathA gatimArgaNAke zeSa bhedoMkA kSetra hI lokake asaMkhyAtta bhAgapramANa hai, isalie unameM sambhava saya padoMke pravezakoMkA kSetra lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kahA hai| 333, sparzanAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai -ogha aura Adeza / zroSase chabbIsa prakRtiyoM ke pravezakoMne sarva lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai / 28 aura 27 prakRtiyoMke pravezakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga, trasanAlIke caudaha bhAgoMmeMse kucha kama pATha bhAga aura sarva lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai / 25 prakRtiyoMke pravezakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 151 gA062] uttarapayaDiudIraNAe ThANANaM posaNAriNayogaddAraM asaMkhe0 bhAgo anucoDsa0 / sesapade loga asaMkhe bhaago| 334, AdeseNa geraiya0 28 27 26 pave loga. asaMkha0bhAgo cha codasa0 desuunnaa| 25 loga0 asaMkhe bhAgo paMcacoddasa0 / sesaM khetaM / evaM vidiyAdi jAva sattamA tti / gavari sagaposaNaM / sattamAe 25 patre0 khettaM / paDhamAe khenaM / aura trasanAlIke caudaha bhAgAmase kucha kama ATha aura bAraha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| 24, 22 aura 21 prakRtiyoM ke pravezakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura trasanAlI ke cauvaha bhAgoMmeMse kucha kama mATha bhAgAmAraNa kSetrakA sparzana kiyA hai| zeSa padoMke pravezakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| vizeSArtha-obase chabbIsa praRtiyoMke pravezakoMkA jaba kSetra hI sarva loka pramANa kahA hai tagha inakA sparzana sarva lokapramANa honA sunizcita hai| jo samyaktvasecyuta hokara samyaktvakI advelanA hone ke pUrva taka mithyAtyake sAtha rahate haiM yA anantAnubandhIke aviyojaka vedakasamyagdRSTi hote haiM ve hI 28 prakRtiyoMke pravezaka hote haiN| tathA jo 28 prakRtiyoMke pravezaka hote haiM, tathA jI 28 prakRtiyoM kI sattAvAle jIva samyaktva prakRtikI udvelanA kara lete haiM ve 27 prakRtiyoMke pravezaka hote haiM. isalie inakA vartamAna sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa, vihAravasvasthAna zrAdikI apekSA atIzakasanAlokocodA thA zAma agamamANa aura mAraNAntika samudghAta tathA upapAdapadakI apekSA atIna spazana sarva lokapramANa prApta honA sambhava hai| yahI samajhakara ina do padoMke pravezakoMkA uktaH sparzana kahA hai| yaha sAmAnya kathana haiN| vaise anantAnubandho catuSka ke avisaMyojaka 28 prakRtiyoM ke pravezaka samyagdRSTi jIvoMkA sparzana sarvaloka pramANa nahIM banatA hai itanA vizeSa jAnanA cAhie / 25 prakRtiyoM ke pravezakoMmeM sAsA. dana jIvoMkI mukhyatA hai aura inakA sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAga tathA sanAlIke caudaha bhAgoM meM se kucha kama pATha aura kucha kama bAraha bhAgapramANa batalAyA hai, isa lie yahA~ para ukta padake pravezakoMkA yaha sparzana kaddA hai / 24, 22 aura 21 prakRtiyoMke pravezakoM meM samyagdRSTi jIvoMkI mukhyatA hai| aura inakA sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAga tathA sanAlIke caudaha bhAgoMmeMse kucha kama pATha bhAgapramANa kahA hai| yahI kAraNa hai ki yahA~ para ukta padoMke pravezakoM kA yaha sparzana kahA hai| zeSa padoMke pravezakoMkA sambandha upazamaNi aura kSapakaNise hai aura aise jIvoMkA sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa batalAyA hai| yahI kAraNa hai ki ina padoMke pravezakoM kA yaha sparzana kahA hai| 6334. Adezase nArakiyoM meM 28, 27 aura 26 prakRtiyoMke pravezakoMne lokake asaMkhyAtavaM bhAga aura asanAlIke caudaha bhAgoMmeMse kucha kama chaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| 25 prakRtiyoMke pravezakoMne lokake asaMkhyAtayeM bhAga aura basanAlIke caudaha bhAgomase kucha kama pA~ca bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| zeSa padoMke pravezakoMkA sparzana kSetrake samAna hai| isI prakAra dUsarI pRthivIse lekara sAtavIM pRthivI takake nArakriyoM meM jAnanA cAhie / kintu itanI vizeSatA hai ki apanA sparzana kahanA cAhie / sAtavI pRthivImeM 25 prakRtiyoM ke pravezakoMkA sparzana kSetrake samAna hai| pahalI pRthivImeM saba padoMkI apekSA sparzana kSetrake samAna hai| vizeSArtha-.-sAmAnyase nArakiyoMmeM 28, 27 aura 26 prakRtiyoMke pravezaka mithyASTi jIvoMke mAraNAntika samudghAta aura upapAdake samaya bhI sambhava haiM, isalie inakI apekSA vartamAna sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura atIta sparzana samAlIke caudaha bhAgoM meM se kucha kama chaha bhAgapramANa kahA hai| chaTaveM naraka takake sAsAdana jIva hI marakara anya gati meM utpanna Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ayayavalAsahide kasAyapAhuDe [ vedo 7 6335. tirikkhesu 28 27 loga0 zrasaMkhe0 bhAgo savvalogo vA / 26 parva0 saccalogI dichu loga sarva bhAgoM sattacoha0 de0| 24 lo0 zrasaMkhe0 bhAgo suvidhisAgara mahArAja chavosa dekhaNA | sesaM loga asaMkhe0 bhAgo / evaM paMci0tirikkhatie / vari 26 loga0 zrasaMkhe0 bhAgo savvalogo vA / paMci0tirikkhaprapaja 0~ maNusa apaja0 saccapadA0 0 asaMkhejadibhAgo saJcalogo vA / maNusatie 28 2726 25 paMcidiyatirikkhabhaMgo | sesapada0 khettaM / | 152 hote haiM aura 25 prakRtiyoMke pravezakoM meM sAsAdana jIvoM kI mukhyatA hai| yahI kAraNa hai ki inakI apekSA vartamAna sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura nAlIke caudaha bhAgoM meM se pA~ca bhAgamA kahA hai / yahA~ zeSa padoMke pravezakoM meM samyagdRSTi jIvoMkI mukhyatA hai, isalie inake pravezakoM kA lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa sparzana kahA hai| dUsarIse lekara sAtavIM pRthivI taka ke nArakiyoM meM anya saba kathana sAmAnya nArakiyoMke samAna hI hai| mAtra do bAtoMko vizeSatA hai| prathama to yaha ki atIta sparzana kahate samaya apanA apanA sparzana kahanA cAhie / dUsare sAtavIM pRthivIke nArakI midhyAtvake sAtha hI maraNa karate haiM aisA ekAnta niyama hai, isalie unameM 25 prakRtiyoM ke pravezakoM kA sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hI prApta hotA hai| tathA pahalI pRthivIke nArakiyoM kA sparzana hI kSetrake samAna hai, isalie inameM saba poMke pravezakoM ke sparzanako kSetrake samAna jAnanekI sUcanA kI hai| 1335 tiryazvAmeM 28 aura 27 prakRtiyoMke pravezakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura sarvaloka pramANa kSetrakA sparzana kiyA hai / 26 prakRtiyoMki pravezakoMne sarva lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| 25 prakRtiyoM ke pravezakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura nAlIke caudaha bhAgoM meM se kucha kama sAta bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| 24 prakRtiyoMke pravezakoMne lokake asaMkhyAta bhAga aura manAlIke caudaha bhAgoM meM se kucha kama chaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| zeSa padoMke pravezakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| isI prakAra paJcendriya tiryavatrika meM jAnanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki inameM 26 prakRtiyoMke pravezakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura sarva lAkapramANa kSetrakA sparzana kiyA haiN| paMcendriya tiryaca aparyApta aura manuSya apayAtakoM va poMke pravezakoMne lokake asaMearn bhAga aura sarva lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| manuSyatrika meM 28, 25, 26 aura 25 prakRtiyoM ke pravezakakA sparzana paJcendriya tiryaJcoke samAna hai| zeSa padoMke pravezakAMkA sparzana kSetra ke samAna hai / vizeSArtha --tiyaMcA 28 prakRtiyoMke pravezakoM meM 28 prakRtiyoMkI sattAvAle sAdi midhyAdRSTi aura anantAnubandhIke aviyojaka vedaka samyagdRSTiyoMkI mukhyatA hai / 27 prakRtiyoMke pravezaka samyaktvakI udvelanA kara sthita hue midhyAdRSTi haiM aura aise tiyaMcoMkA vartamAna sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura atIta sparzana sarva loka prabhAsa sambhava honese ukta padoM ke pravezakoM kA yaha sparzana kahA hai| parantu anantAnubandhI catuSka ke viyojaka vedakasamyagdRSTiyoM kA sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura prasannAlIke caudaha bhAgoM meM se kucha kama cheda bhAga pramANa hI samajhanA cAhie / yahA~ para 28 prakRtiyoM ke pravezaka kauna jIva haiM yaha dikhalAne ke lie ukta jIvoMkA saMgraha kiyA hai / 26 prakRtiyoMke pravezaka sAmAnya tiyacoMkA Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62 ] uttarapaDiudIraNAe ThANA se sANiyogadAra parUvaNA 153 AcArya zrI savidhisAgara jI mahArAja 81 3336. devesa 28 27 26 25 logassa asaMkhe0 bhAgo aTTa - evacoddasa0 deNA / 24 22 21 loga0 asaMkhe0 bhAgo zraicoisa0 dekhaNA / evaM sohammIsANa | evaM caiva savvadevesu / vari sagaposaNaM padaviseso ca jANiyanyo / evaM jAva0 / * pANAjIvehi kAlo aMtaraM ca aNucitika davvaM / 6 337, edassa davvaTTiyAyamA qi :virathararusattANuggamuccAraNAbaleNa kIrade / taM jahA -- kAlAju0 duviho Ni0. zroSeNa AdeseNa ya / zragheNa 28 27 26 24 21 savvaddhA / 25 jaha0 sarva lokapramANa sparzana hai yaha spaSTa hI hai| samyagdRSTi tiryakSoM kA vartamAna sparzana lokake asaMkhyAta bhAga aura atIta sparzana trasanAlIke caudaha bhAgoM meM se kucha kama chaha bhAgapramANa batalAyA hai / yahI kAraNa hai ki yahA~ 24 prakRtiyoMke pravezakoMkA ukta kSetrapramANa sparzana kahA hai| inameM zeSa poMke pravezakoM kA sparzana lokake asaMkhyAta bhAgapramANa hai yaha spaSTa hI hai| pazcandraya tiryavatrika meM apane saba padoMkI apekSA yaha sparzana bana jAtA hai / mAtra inakA vartamAna sparzana loka asaMkhyAta bhAgapramANa prApta honese inameM 26 prakRtiyoM ke pravezakakA lokaka asaMkhyAtaveM bhAga aura svarva lokaprANa sparzana kahA hai| pacendriya tiryaJca aparyApta aura manuSya paryAtakoM kA jo sparzana hai vaha sparzana unameM sambhava padoMke pravezakoMkA bananemeM koI pratyavAya nahIM hai, isalie unameM sambhava padoMke pravezakoMkA sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura sarvaM lokapramANa kahA hai| isI prakAra manuSyatrimeM jo sparzana kaha / hai va ghaTita kara lenA caahie| 336. deSoM meM 28, 27, 26 aura 25 prakRtiyoM ke pravezakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura samAlIke caudaha bhAgoM meM se kucha kama ATha aura kucha kama nau bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| 24, 22 aura 21 prakRtiyoMke pravazakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura manAlI ke caudaha bhAgoM meM se kucha kama ATha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| isI prakAra saudharma aura aizAna kalpake devoMmeM jAnanA cAhie tathA isI prakAra saba devo meM jAnanA cAhie, kintu sarvatra apanA apanA sparzana aura padavizeSa jAna kara kathana karanA caahie| isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / vizeSArtha - devoMmeM 28, 27, 26 aura 25 prakRtiyoMke pravezaka jIva mAraNAntika pada aura upapAdapadake samaya bhI sambhava haiM, isalie inameM sAmAnya devoMkA jo sparzana sambhava hai vaha bana jAne se vaha ukta pramANa kahA hai| tathA zeSa padoM ke pravezakoM meM samyagdRSTiyoM kI mukhyatA hai, isalie una padoM ke pravezakoM kA sparzana samyagdRSTiyoM kI mukhyatA se kahA hai| saudharma aura aizAnaears aaimeM yaha sparzana bana jAnese use sAmAnya devoMke samAna jAnane kI sUcanA kI haiN| zeSa devoMmeM pUrvokta vizeSatA ke sAtha apanA apanA sparzana jAnakara use ghaTita kara lenA cAhie / vizeSa vaktavya na honese vaha pRthak pRthaka nahIM batalAyA hai / * nAnA jIvoM kI apekSA kAla aura antarakA vicArakara ghaTitakara lenA caahie| 337. dravyArthikanayakA Azraya kara pravRtta hue isa sUtrakI paryAyArthika prarUpaNA bistAra ruci vAle jIvoM kA anugraha karaneke lie uccAraNA ke balase karate haiN| yathA- kAlAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai - zrodha aura Adeza / zraghase 28, 27, 26, 24 aura 21 prakRtiyoM ke pravezakoM kA kAla sarvadA hai / 25 prakRtiyoMke pravezakoMkA jaghanya kAla eka samaya 20 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kA sAvAdyAsAgara jA mahArAja jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe vedago eyasamao, uka0 palido0 asaMkhe bhAgo / 23 jahaSNu0 aMtomu0 / 22 2019 13 1296321 jaha0 egasamao, ukka0 aMtoSu0 / 107 4 jaha egasa0, ukta saMkhezA samayA / 338, AdeseNa gairaiya0 savvapadA0 savvadA / Navari 25 pave. oghaM / 22 jaha0 eyasa0, ukka0 aMtomu0 / evaM paDhamAe / tirikta-paMciM0tiri0 duga0devA sohammAdi jAra NayagevajA ti vidiyAdi jAva sattamA ti evaM caiva / Navari hai aura utkRSTa kAla palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai / 23 prakRtiyoMke pravezakoMkA jaghanya aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| 22, 20, 16, 13, 12, 9, 6, 3, 2 aura 1 prakRtiyoM ke pravezakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta haiM / 10, 7, aura 4 prakRtiyoM ke pravezakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya hai| vizeSArtha-28, 27, 26, 24 aura 21 prakRtiyoMke pravezaka jIva sarvadA pAye jAte haiM, isalie inakI apekSA sarvadA kAla kahA hai| kAraNa spaSTa hai| 25 prakRtiyoMke pravezaka jIva sAsAdana sanyahISTa hote hai aura unakA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai / yahI kAraNa hai ki yahA~ para isa padake pradezakoMphA ukta kAla kahA hai| 23 prakRtiyoMke pravezaka jinhoMne samyagmithyAtvakI kSapaNA kara lI hai ve hAte haiM aura pese jIva lagAtAra antarmuhUrta kAla taka hI pAye jAte haiM, kyoMki mithyAtvakI kSapaNA bAda samyagmithyAtvakI napaNAmeM antarmuhUrta kAla lagatA hai| aba yadi nAnA jIva bhI kramase atruTita paramparAke sAtha samyaktvakI kSapaNA kareM to ve saMkhyAta honese unake kAlakA jor3a antarmuhUrta .. hI hogaa| yahI kAraNa hai ki yahoMpara 23 prakRtiyoMke pravezakoMkA jaghanya aura utkRSTa phAla / antarmuhUrta kahA hai| 22, 20, 16, 13, 12,6, 6, 3, 2 aura 1 prakRtiyoM ke pravezakoMkI pUrvameM jo samutkIrtanA batalAI hai aura usa AdhArase jo svAmitva kahA hai use dekhate hue ina padoMke pravezakoMkA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla antamuhUtaM banane meM koI bAdhA nahIM vAtI, isalie ina padoMke pravezakoMkA ukta kAla kahA hai| tIna prakArake lonameM mAyAsaMjvalanakA praveza karAne para cAra, tIna prakArakI mAyAke Upara bhAnasaMjvalanakA praveza karAne para sAta aura tAna prakArake mAnake Upara krodha saMjvalanakA praveza karAne para 10 prakRtiyoM kA pravezaka hotA hai| cUMki ina pravezasthAnoM kA eka jIvakI apekSA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| aba yadi atruTita santAnake sAtha nAnA jIva ina pravezasthAnoM ko prApta hoM to usa saSa kAlakA jor3a saMkhyAta samaya hI hogA aura eka samaya taka ina pravezasthAnoM ko prApta kara dUsare samayamai santAna bhaMga ho jAya to ina pravezasthAnakA eka samaya kAla prApta hogaa| yahI saba samajhakara yahA~ para ina padoMke pravezakoMkA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya kahA hai| 6338. Adezase nArakiyoM meM saba poMke pravezakoMkA kAla sarvadA hai| kintu itanI vizeSatA hai ki 25 prakRtiyoM ke pravezakoMkA kAla poSake samAna hai| tathA 22 prakRtiyoM ke pravezakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuharta hai| isI prakAra pahalI pRthivIke nArakI, sAmAnya tiryaJca, paJcendriya tiryacadvika, sAmAnya deva aura maudharmakalpase lekara bhau praveyaka takake devoMmeM jAnanA caahie| dUmarau pRthivIse lekara sAtavoM pRthivI taka nArakiyoM meM isI prakAra jAnanA cAhie / kintu itanI vizeSatA hai ki 22 prakRtiyoM ke pravezakoMkA Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " gA0 62 ] uttarapaDiudIraNAe ThANAeM se sAthiyogadAra parUvaNA 155 22 jaha0 esa0 u0 Avali0 asaMkhe0 bhAgo / 21 jaha0 aMtomu0, ukka0 palido0 asaMkhe0 bhAgo / evaM jogiNI0 - bhavaNa0 vANa0 jodisiyANaM / paMci0tirikta apa0 saccapadA sanvaddhA / maNusatie yoghaM / Navari 25 jaha0 eyasamao, uka0 tomu0 / maNusa apaja * 28 2726 ja60 eyasa0, uka0 palido 0 saMbhAgo / aNuddisAdi sambaTTA tti 28 24 21 sannaddhA | 22 jadda0 egama, ukka0 aMtomu0 / evaM jAya / mArgadarzaka AcArya zrI suvidhiyAgara jI mahArAja.. jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla zrAvalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai / 21 prakRtithoMke pravezakoMkaH jaghanya kAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa kAla palya ke asaMkhyAta bhAgapramANa haiM | dasI prakAra yoninI tiryaJca bhavanavAsa, vyantara aura jyotiSI devoMmeM jAnanA cAhie | pazcAndraya tiryana aparyAptakoM meM sama padoMke pravezakoM kA kAla sarvadA hai| manuSyatrika meM zrotrake samAna bhaMga hai / kintu itanI vizeSatA hai ki inameM 24 prakRtiyoMke pravezakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| manuSya aparyApta 28, 27, aura 26 prakRtiyoM ke pravezakoMkA jaghanya kAla eka samaya haiM aura utkRSTa kAla palya ke asaMkhyAtayeM bhAgapramANa hai| anudizase lekara sarvArthasiddhitaka ke devAmeM 28, 24 aura 21 prakRtiyoMke pradezakoM kA kAla sarvadA hai / 22 prakRtiyoMke pravezakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / vizeSArtha - anAnubandhIkA biyojaka jo upazamasamyagdRSTi jIva sAsAdana meM jAtA hai vaha prathama samaya meM 22 prakRtiyoMkA pravezaka hotA hai aura yadi vaha dvitIyAdi samaya meM sAsAdanameM rahatA hai to 25 prakRtiyoMkA pravezaka ho jAtA hai| tathA jo upazamasamyagdRSTi anantAnubandhIkI visaMyojanA kiye binA sAsAdana meM jAtA hai vaha jitane kAla taka sAsAdanameM rahatA hai usane kAla taka paccAsa prakRtiyoMkA hI pravezaka hotA hai| eka samaya taka rahatA hai to utane kAla taka 25 prakRtiyoMkA pravezaka hotA hai aura chaha AvalikAla taka rahatA hai to uttane kAla taka paccIsa prakRtiyoM kA pravezaka hotA hai / aba yadi truTita santAnakI apekSA isa kAlakA vicAra karate haiM to vaha kamase kama eka samaya prApta hotA hai aura atruTita santAnakI apekSA isakA vicAra karate haiM to vaha palya ke asaMkhyAtaveM bhAgapramANa prApta hotA hai / yahI kAraNa hai ki yahA~ para nArakiyoM meM isa pada ke pravezakoM kA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla palya ke asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kahA hai| 22 prakRtiyoM ke pravezakoM kA jaghanya kAla eka samaya hai yaha to hamane pUrva meM batalAyA hI hai| kintu isa padake pravezakoMkA utkRSTa kAla una jIvoMke hotA hai jo samyaktvakI kSapaNA kara rahe haiN| anyathA yaha kAla zrAvastike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hI prApta hotA hai| yahI kAraNa hai ki sAmAnya nArakiyoM meM aura prathama pRthivIke nArakiyoM meM 22 praniyoMke pravezakoM kA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla antarmuhUrta kahA hai| tathA dvitIyAdi pRthiviyAM nArakiyoM meM isa pada ke pravezakoMkA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla Alike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kahA hai| tiryaddhadvika aura saudharma kalpase lekara nau maiveyaka take deva to sAmAnya nArakiyoMke samAna hI kAla bana jAtA hai, kyoMki inameM kRtakRtyacedaka samyagdRSTi jIvoMkI utpatti sambhava haiM / kintu yoninI tiryaJca aura bhavanantrika meM dUsarI pRthivIke mAnaM kAla banatA hai, kyoMki inameM kRtakRtyavedaka samyagTaSTiyoM kI utpatti nahIM hotI / ukta saba mArgaNAoM meM kAlakA zeSa kathana samAna hai| manuSya trika meM saMkhyAsa jIva hI paccIsa prakRtiyoM ke pravezaka hote haiN| isalie inameM isa padake pravezakoM kA jaghanya kAla eka Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [vedago 7 339, aMtarANu0 duvihI Ni..-bhogheNa AdeseNa ya / zroSeNa 28 27 26 24 21 Nasthi aMtaraM / 25 jaha0 egasa0, ukka satta rAdidiyANi / 22 pave. jaha0 eyasamo, uka0 cauvIsamahoratte saadirege| 23 13 2 1 jaha0 egasa0, uka. chamAsA / 20 1912 10 976 4 3 jaha0 egasamo , ukka0 vAsapudhattaM / 5 340. Adesegga Neraiya0 28 27 26 24 21 Nasthi aMtaraM / 25 22 zroghaM / evaM paDhamAe tirikkha-paMciMtiri02-devA sohammAdi NavagevajA ti / samaya aura upkRSTa kAla antarmuhUta kahA hai / manuSya aparyApta sAntara mArgaNA hai, isalie isameM saba padoMkA jaghanya kAla eka sAya aura utkRSTa kAla palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa prApta honese vaha tatpramANa kahA hai| nauanudiza Adi meM jisa kRtakRtyavedaka samyagdRSTiko 21 prakRniyoMke pravezaka hone meM eka samaya kAla zeSa hai aisa eka jIva tathA nAnA jIya bhI utpanna ho sakate haiM aura kRtakRtyavedaka samyagdaSTi jIva lagAtAra bhI utpanna hote hai jo atruTita santAna rUpase antamurta kAla taka bAIsa prakRtiyoM ke pravezaka bane rahate haiM / yahI kAraNa hai ki inameM isa padake pravezakoMkA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla antarmuhUrta kahA hai| zeSa kathana sugama hai / 336. antarAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai--ogha aura Adeza / oghase 28, 21, 25 sAvarimagaramacerApovAkAntarakAla nahIM hai / 25 prakRtiyoM ke pravezakoMko jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara sAta dina rAna hai| 22 prakRtiyoMke pravezakoMkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara sAdhika cauzIsa dina-rAta hai| 23, 13, 2 aura 1 prakRtiyoM ke pravezakoMkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara chaha mahInA hai| 20, 16, 12, 18, 6, 7, 6,4 aura 3 prakRtiyoMke pravezakoM kA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara varSapRthaktvapramANa hai| vizeSArtha-26, 27, 26, 21 aura 21 prakRtiyoMke pravezaka jIva nirantara upalabdha hote haiM, isalie inake antarakAlakA niSedha kiyA hai / 25 prakRtiyoM ke pravezaka anantAnubandhI catuSkake aciyojaka upazamasamyagdRSTi jIva bhI hote haiM aura inakA jaghanya antara eka samaya aura utkRSTa antara sAta dina rAta hAnese yaha ukta pramANa kahA hai| anantAnubandhI catuSkakA biyojaka jo sapazana samyagdRSTi jIva mithyAtva meM jAtA hai vaha prathama samayameM 22 prakRtiyoMkA prayezaka hotA hai, yataH aise jIvoMkA jaghanya antara eka samaya aura utkRSTa antara sAdhika caubIsa dina-rAta hotA hai, isalie yahA~ para isa padake pravezakoMkA ukta ansarakAla kahA hai| darzanamohanIya aura cAritramohanIyakI kSapaNAkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara chaha mahInA hai, isalie yahAM para 23, 13, 2 aura 1 prakRttiyoM ke pravezakoMkA jaghanya antara eka samaya aura utkRSTa antara chaha mahInA kAhA hai, kyoMki 23 prakRtika pravezasthAna darzanamo: nIyakI kSapaNA ke samaya hI hotA hai aura zeSa tIna sthAna cAritramohanIyakI kSapaNA ke samaya niyamase pAye jAte haiM / zepa pravezasthAna upazamazreNimeM hote haiM, isalie usake jaghanya aura utkRSTa antarako dhyAna meM rakha kara una pravezasthAnoMkA jaghanya antara eka samaya aura utkRSTa antara varSapRthaktva pramANa kahA hai| 340. zrAdezase nArakiyoM meM 28, 27, 26, 24 aura 21 prakRtiyoMke pravezakoMkA antarakAla nahIM hai| 25 aura 2 prakRtiyoM ke pravezakoMkA antarakAla odhake samAna hai| isI prakAra pahalI pRthivIke nArakI, sAmAnya tiryana, paJcendriya tiryazvadvika, sAmAnya deva Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : gA0 62 ] uttarapaDiudIraNAra ThANA sesA thiyo gaddAraparUvaraNA 157 0 savva 2 mhorIja evaM caiva vidiyAdi sattamA ci / khabari 21 jaha0 eyasa0, ukka0 cauvIsa mahorate sAdireMge / evaM jogiNI. bhavaNa vANa 0 - jodimi0 / paMcidiyatirikkha zrapaJja padANaM Natthi aMtaraM NiraMtaraM / maNusatie oyaM / Navari maNusiNI0jammilammAsaM, tammi vAsavataM / maNusaapa saccapadara ve0 jaha0 eyasa0 uka0 palido0 asaMkhe0 bhAgo / aNuddimAdi 262421 prAgadeza kasabaDA jaya zrI suvidhA elisa aMtara / 22 jaha0 ema0, ukka0 vAsapudhattaM / sabba palido 0 saMkhe bhAgo / evaM jAve0 / aura saudharma kalpase lekara nau maiveyaka taka ke devoM meM jAnanA caahie| dUsarI pRthivIse lekara ernal prathivI taka isI prakAra jAnanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki 21 prakRtiyoMke pravezakoMkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara sAdhika caubIsa dina-rAta hai / isI prakAra yoni tiryaJja, bhavanavAsI, vyantara aura jyotiSI devoM meM jAnanA caahie| pabvendriya tiryavaparyAtakoM meM saba padoMke pravezakoM kA antara nahIM hai, nirantara haiN| manuSyatrika meM ke samAna bhaMga hai / kintu itanI vizeSatA hai ki manuSyiniyoM meM jahAM chaha mAha kahA hai vahAM varSapRthaktva kahanA cAhie / manuSya aparyAptakoM meM saba padoMke pravezakoM kA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara palya ke asaMkhyAnaveM bhAgapramANa hai| anudizase lekara sarvArthasiddhi taka ke devoM meM 28, 24 aura 21 prakRtiyoM ke pravezakoM kA antara kAla nahIM hai 22 prakRtiyoM ke pravezakA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara varSa pRthakprANa hai tathA sarvArthasiddhimeM utkRSTa antara palyake saMkhyAtaveM bhAga pramANa hai / isIprakAra anAhAraka mAge taka jAnanA cAhie | I m , vizeSArtha - nArakiyoM meM 28, 2 26, 24 aura ikkIsa prakRtiyoMke pravezaka jIva sarva pAye jAte haiM, isalie unake antara kAlakA niSedha kiyA hai / 25 aura 22 prakRtiyoM ke pravezakoM kA antarakAla jaisA zrIghaprarUpaNA meM ghaTita karake batalAyA hai vaisA yahAM bhI bana jAtA hai| pahalI pRthivI nArakI, sAmAnya tiryaJca paJcendriya tiryasya dvika, sAmAnya deva aura saudharma kalpase lekara nau graiveyaka takake devoMmeM yaha prarUpaNA bana jAtI hai, isalie unameM sAmAnya nArakiyoM ke samAna jAnane kI sUcanA kI haiN| dvitIyAdi pRthiviyoMke nArakI, yoninI tiryaca aura manantrika meM aura saba prarUpaNA to sAmAnya nArakiyoMke samAna bana jAtI hai mAtra inameM kSAyika samyagdRSTi jIva utpanna nahIM hote haiM, isalie zranantAnubandhItuSkake viyo jaka upazamasamyagdaSTiyoM kI apekSA 21 prakRtiyoMke pravezakoM ke antarakAlakA kathana kiyA hU~ jo jaghanya eka samaya aura utkRSTa 24 dina-rAta prApta hotA hai| pacendriya tiryaJca aparyA I koMmeM sambhava saba par3hoMkA antarakAla nahIM hai yaha spaSTa hI hai| manuSyatrika meM pradhake samAna hai yaha bhI spaSTa hai / manuSyiniyoM meM kSapaNAkA jaghanya antara eka samaya aura utkRSTa zrAntara varSatpramANa hai, isalie inameM 23, 13, 2 aura 1 prakRtiyoMke pravezakoMkA ukta antara batalAne ke lie yaha sUcanA kI hai ki inameM jahAM chaha mAha antara kahA hai vahAM varSapRthaktva jAnanA cAhie / manuSya aparyApta sAntara mArgaNA hai| isakA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara palyake asaMkhyAttava bhAgapramANa hai, isalie yahAM saba pardoMke pravezakoMkA ukta antara kahA hai| nau anudizase lekara sarvArthasiddhitaka ke devoMmeM 28, 24 aura 21 prakRtiyoM ke pravezakoM kA antarakAla nahIM hai yaha spaSTa hai| sAtha hI inameM kRtakRtyaveka samyaSTi jIva kamase kama eka samaya ke antara se aura atrikase adhika varSapRthaktvake antarase utpanna hote haiM, isalie inameM 22 prakRtiyoMke pravezakoMkA jaghanya antara eka samaya aura utkRSTa antara pRthak pramANa kahA hai| mAtra sarvArthasiddhi meM utkRSTa antara palyake saMkhyAtaveM bhAgapramANa hai / Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ vedago. 6341. bhAvo savvastha odaiyo bhAvo / * appASAhuve / / 342. sugamamedamahiyArasaMbhAlaNasuttaM / upahaM sattaNhaM vasAhaM payaDINaM pasagA tullA thovA / 6343. kudo ? eyasamayasaMcidattAdo / taM jahA-tiNhaM lobhANamuvari mAyAsaMjalaNe paveside eyasamayaM caduhaM pavesago hoi / viNhaM mAyANamuvari mANasaMjalaNaM pavesiya egasamayaM sattaehaM pavesago hoi / tiNhaM mANANamuvari kohasaMjalaNaM pavesayamANo eyasamayaM ceva dasaeha pavesago hodi ti edeNa kAraNeNa edesi tiNhaM pi pavesadvANANaM sAmiNo jIvA aNNoNNeNa sarisA hoguNa uvari bhaNissamANAsesapadesehito thoyA jaadaa| OM tirahaM pavesagA saMkhenaguNA / 344. kiM kAraNaM ? saMcayakAlabahuttAdo | taM jahA-tivihaM lobhamokaDDiUNa dvidamuhumasAMparAiyakAle puNo aNiyaTTiaddhAra saMkhe0 bhAge ca sacido jIvarAsI tiNhaM pavesogahoina :-temAyuvilAdIvihagasamayasa~cayAdA eso atomuhRttasaMcano saMkhejjaguNo tti Nasthi saMdeho / chaehaM pavesagA visesAhiyA / 3341. bhAva sarvatra praudayika hai| * alpavahutvakA adhikAra hai| 6342 adhikArakI samhAla karanevAlA yaha sUtra sugama hai / * cAra, sAta aura dasa prakRtiyoM ke pravezaka jIva paraspara tulya hokara sabase stoka haiN| 343, kyoMki inakA eka samayameM saMcaya hotA hai| yathA-tIna lobhoMke Upara mAyAsaMjvalanakA praveza hone para eka samaya taka cAra prakRtiyoM kA pravezaka hotA hai| tIna prakArakI mAyAke Upara mAna saMjvalanakA praveza kara eka samaya taka sAta prakRtiyoMkA pravezaka hotA hai| tIna mAnoMke upara krodhasaMjvalanakA praveza karatA huA eka samaya taka hI dasa prakRtiyoMkA pravezaka hotA hai| isa kAraNase ina tInoM hI pravezasthAnoMke svAmI jIva paraspara samAna hote hue Age kahe jAnevAle samasta pravezasthAnoMke svAmiyoMkI apekSA ssoka hue| unase tIna prakRtiyoMke pravezaka jIva saMkhyAtaguNe he / 6344. kyoMki inakA saJcayakAla bahuta hai| yathA--- tIna lobhoMkA apakarSaNa kara sUkSma sAmparAyake kAla meM sthita hokara punaH anivRttikaraNake phAlake saMkhyAtaveM bhAgapramANa / kAlameM saJcita huI jIva rAzi tIna prakRtiyoMkI pravezaka hotI hai| isalie pUrvake pravezasthAnoMmeM eka samaya meM hue sAyase yaha antarmuhUrta kAlake bhItara huzrA saJcaya saMkhyAtaguNA hai isameM sandeha nahIM hai| * unase chaha prakRtiyoM ke pravezaka jIva vizeSa adhika haiM / Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62] uttarapayaDiudIraNAe ThANANaM sesANiyogadAraparUSaNA . 156 1345. keNa kAraNeNa ? bisesaahiykaalbhtrsNcidttaado| NedamasiddhaM, zrodaramANayassa lobhavedagakAlAdo tasseba mAyAvedagakAlo visesAhiyo tti paramAgamacakkhUNaM suppasiddhattAdo / vapahaM pavesagA visesAhiyA / 7646. kudo ? mAyAvedagakAlAdo visesAhiyamANavedagakAlammi saMcidajIvarAsissa ghnnaado| bArasarahaM pacesagA visesAhiyA / 347. kiM kAraNaM ? pubdhillasaMcayakAlAdo visesAhiyakohavedagakAlammi agadavedapaDibaddhammi saMcidajIvarAsissa gahaNAho / egaNavIsAe pavesagA visesAhiyA / 1348, kiM kAraNaM ? purisaveda-chaNNokasAe prokaDDiya puNo jAba itthivedaM Na okaDadi tAva edammi kAle pubbilasaMcayakAlAdo visesAhiyammi saMcidajIvarAsissa vivkkhiyttaado| bIsAe pavesagA visesaadiyaa| 349. kudo mArgairikvedamalAhirca apuNyakjiImAgaNabusayavedayAla zrokaDadi tAra edammi kAle pucillasaMcayakAlAdo visesAhiyammi saMcidajIvANamiha mghnnaado| 6345. yoMki, ye vizeSa adhika kAlake bhItara saJcita hue haiN| yaha asiddha bhI nahIM hai, kyoMki utaranevAle jAvake lobhavedaka kAlase usIkA mAyAvedaka kAla vizeSa adhika hai, yaha bAta paramAgamarUpa canuvAloMke lie suprasiddha haiN| * unase nau prakRtiyoMke pravezaka jIva vizeSa adhika haiN| 6346. kyoMki yahA~ para mAyAvedaka kAlase vizeSa adhika mAnavedaka kAlameM sazcita huI ja barAzikA grahaNa kiyA hai| * unase bAraha prakRtiyoM ke pravezaka jIva vizeSa adhika hai| 6346, kyoMki pUrvaka saJcayakAlase vizeSa adhika apagatavedase sambandhita krodhavedaka kAlameM saJcita huI jIvarAzikA grahaNa kiyA hai| * unase unnIsa prakRniyoM ke pravezaka jIva vizeSa adhika haiN| 348. kyoMki puruSaveda aura chaha nokapAyoMkA apakarSaNa kara punaH jaba taka srIvedakA apakarSaNa nahIM karatA taba taka, jo ki pUrvake sazcaya kAlase vizeSa adhika hai aise isa kAlameM sambita huI jIvarAzi yahA~ para vivakSita hai| * unase bosa prakRtiyoM ke pravezaka jIva vizeSa adhika haiN| 34.. kyoMki strIvedakA apakarSaNa kara jaba taka napuMsakavedakA apakarSaNa nahIM karatA hai takra taka pUrvaka saJcayakAlase vizeSa adhika isa sancayakAlameM sahicata hue jIvoMkA yahAM para grahaNa kiyA hai| he--- - - - - Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 jayadhavalAsahide kasAyapAhude [ vedago 7 * dopahaM pavesagA saMkhejaguNA / / 350. keNa kAraNeNa ? purisavedodapaNa khabagaseDhimArUDhassa aMtarakaraNAdo samayUNAvaliyAe gadAe tado pahuDi jAva purisavedapaDhamaTTidicarimamamayo ti tAva padammi kAlavisese purasaMcayAcalaMbagAvATasAda triI bAmaseDhIe ceva payadasaMcayo avalaMviJjade to ci pucillAdo edassa saMcayakAlamAhappeNa saMkhejaguNattaM Na virujjhade / OM pakisse pavesagA sNkhejgunnaa|| 351. kudo ? puvillAdo edasma sNcykaalmaahppdNsnnaado| taM jahAdorAhaM pavesagakAlo NAma purisavedapaDhamaTTidIe Nasaveda-isthiveda-aNNokasAyakkhavaNaddhAmetto / ekisse pavesagakAlo puraNa pugsivedayaDhamaTTidIe gAlidAe tatto ppahuDi assakaeNakaraNakAlo kiTTIkaraNakAlo kodhatiNNisaMgahakiTTivedagakAlo mANavedagakAlo mAyAvedagakAlo lobhavedakAlo tti edAsi chaehamaddhANaM samudAyametto / eso ca pubbillasaMcayakAlAdo kiNcuunndugunnmetto| tado kiMcUNaduguNakAlabhaMtarasaMcidattAdo eso rAsI punvilAdo saMkhenaguNo ti siddhaM / itthiraNasayavedANamaNNadagedaeNa khavagaseDhimArUDhassa sAdireyatiguNametto pathadasaMcayakAlo kiSNAvalaMviJjade ? purisavedodayaM mottaraNa sesavedodaeNa caDhamANa jIvANaM bahuttAsaMbhavAdo / *unase do prakRtiyoMke pravezaka jIva saMkhyAtaguNe haiM / 6350 kyoMki puruSavedake udayase jJapakaveriNa para ArUddha hue jIvake antarakaraNase lekara eka samaya kama eka AvalikAla jAnepara vahAMse lekara purUpavedakI prathama sthitike "ntima samakke prApta hone taka isa kAla ke bhItara hue prakRta saJcayakA aklambana liyA gayA hai| yadyapi upazamaNikA apekSA hai| prakRta samcayakA avalambana liyA jA sakatA hai to bhI pUrvase yaha saJcayakAla bar3A hai, isalie isameM saMkhyAtaguNI jIvarAzike prApta hAne meM koI virodha nahIM paataa| * unase eka prakRti ke pravezaka jIva saMkhyAtaguNe haiN| 351. kamoM ka pUrvake sabcayakAlase yaha saJcayakAla bar3A dekha jAnA hai| yathAdo prakRtiyoM kA pravezakAla purupavedakI prathama sthinike rahate hue napusakaveda, strIvera aura chaha mokaSAyoMkA kSapaNAkAlamAtra hai| parantu eka prakRtikA pravezakAla puruSavedakI prathama sthitike gala jAnepara vahAMse lekara zrazvakarmAkaraNakAla, kRSTikaraNakAla, krodhakI tIna saMgrahakRSTivedakakAla, mAnagharakakAla, mAyAvedaphakAla, aura lobhavedaka kAla isaprakAra ina chaha kAlAke mamudAyapramANa hai| aura yaha pahaleke saJcayakAlase kucha kama dUnA hai, isalie kucha kama dUne kAlake bhItara sahicata honeke kAraNa yaha rAzi pUrvakI rAzise saMkhyAtaguNI hai yaha siddha hupraa| zaMkA-strIveda aura napusakavedameMse kisI eka vedake udayase jJapakazreNI para car3he hupakI apekA sAdhika niguro prakRta saJcayakAlakA avalambana kyoM nahIM liyA jAtA ? mamAdhAna-~-nahIM, kyoMki puruSavedako chor3akara zeSa vedoMke udayase car3he hue jIvoMkA bahuta honA asambhava hai| Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 161 gA0 62] uttarapayaDiudoraNApa ThANANaM sesANiyogadAparUvaNA * terasarahaM pavesagA saMkhenaguNA | 352. kiM kAraNaM ? aTThakasAesu khabidesu tato pahuDi jAva aMtarakaraNaM samANiya samayaNAvaliyametto kAlo mahAdakatAva bhaedAmI kAlATinucillakAlAdona saMkhejaguNe terasapavesagANaM saMcayAvalaMbaraNAdo / nevIsAe pavesagA saMkhejaguNA / I 353. kudo ? daMsaNamohakkhavaNAe anmuTThideNa micchatte khabide tatto pahuDi jAva sammAmicchanakkhavaNacarimasamayo ti tAva edammi kAle pubbillakAlAdo saMkhejaguNe saMcidajIvANaM ghnnaado| vAvIsAe pavesagA asaMkhenaguNA / I.354. kudo ? palidovamassAsaMkhejabhAgapamANagAdo / OM paNuvAsAe pavesagA asaMkheja guNA / I 355. kudo ? aNaMtANuvaMdhivisaMjoyaNAvirahidANamuksamasammAiTThINaM sAsaNasammAiTThINaM ca aMtomuhRttasaMcidANamiha ghnnaado| * sattAdhIsAe pavesagA asaMvenaguNA / 6356. kudo ? sammane uvvellide puNo palidovamAsaMkhejabhAgapamANasammAmi.. chattunvelaNAkAlabhaMtare pydsNcyaavlNbnnaado| ekavIsAe pavesagA asaMkhenaguNA / * unase teraha prakRtigeMke pravezaka jIva saMkhyAtaguNe haiM / 63.2. kyoMki pATha kaSAyokA kSaya karane para vahA~se lekara antarakaraNako samApta kara eka samaya kama zrAvalimAtra kAla jAne taka pahaleke kAlase saMkhyAtaguNe isa kAlake bhItara teraha prakRtiyoM ke pravezakoMke saJcayakA avalambana liyA hai| * unase teIsa prakRtiyoMke pravezaka jIva saMkhyAtaguNe haiN| 6 353. kyoMki darzanamohanIyakI kSapaNAke lie ladyata hue jIvake dvArA mithyAtvakA kSaya kara dene para yahA~se lekara samyagmithyAtvakI kSapaNAke antima samaya taka pahaleke kAlase saMkhyAtaguNe isa kAlake bhItara saJcita hue jIvoMkA yahA~ para prahaNa kiyA hai| * unase bAIsa prakRtiyoMke pravezaka jIva asaMkhyAtagaNe haiM / 3354. kyoMki ye jIva palyake masaMkhyAta bhAgapramANa haiN| * unase paccIsa prakRtiyoM ke pravezaka jIva asaMkhyAtaguNe haiM / 35 . kyoMki antarmuhUrta kAlake bhItara saJcita hue. anantAnubandhI catuSkakI visaMyo. janAse rahita upazamasamyagdRSTi aura sAsAdana samyagdRSTi jIvoMkA yahA~ para grahaNa kiyA hai: * unase sattAIsa prakRtiyoM ke pravezaka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| 356. kyoMki samyaktvakI udvelanA kara lene para punaH palya ke asaMkhyAtave bhAgapramANa samyagmithyAtvake udvelanAkAlake bhItara hue prakRta saJcayakA aklambana liyA gayA hai| 21 Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalA sahide kasAyapAhuDe [ .go 7 357 kiM kAraNaM ? sohammIsAsu sAgarovamamettakAla aMtarasaMvidANaM khaipasAiDijIpANamiha vivAkhayattAdo / OM caDavIsAe pavesagA asaMkhez2aguNA / 162 $ 358. kudo 1 caDavIsasaMtakammiya vedaya sammAhirA sissa gahaNAdo / * aTThAvIsAe pavesagA asaMkhejaguNA | 7359. kiM kAraNaM ? aTThAvIsasaMtakammiya vedagasammAidvirAsissa pahANabhAveNa vivakkhiyacAdo | chavIsAe pavesagA ataguNA / 9360. kudo ? kiMcUNasavyajIvarAsipamANacAdo | evamoghe pAtrahu samantaM / 0 6 361. saMpahi zrAdesarUvamuccAraNaM vataissAma / taM jahA - Adesekha raiya0 savvatthovA 22 pave0 / 25 pavesa asaMkhejaguNA / 27 pave0 asaMkhejjaguNA / 21 pave0 zrasaMkhejjaguNA / 24 pave0 zrasaMkhejjaguNA / 28 pave0 asaMkhejjaguNA | 26 pave0 asaMkhejjaguraNA / evaM padamAe paMcidiyatirikkha0 2.devA sohammAdi sahassAra tti | * unase ikkIsa prakRtiyoMke pravezaka jIva asaMkhyAtaguNe haiM / $ 357. kyoMki saudharma aura aizAnakarUpameM do sAgarapramANa kAla ke bhItara sacita hue kSAyika samyagdRSTi jIvoMkI yahAM para pradhAnabhAvase vivakSA kI gaI hai / * unase cauvIsa prakRtiyoMke pravezaka jIva asaMkhyAtaguye haiM / 6358. kyoMki caubIsa prakRtiyoMkI sattAvAle vedakasamyagdRSTiyoM kA yahAM para maha kiyA gayA hai| * unase zraTTAIsa prakRtiyoMke pravezaka jIva asaMkhyAtaguNe haiM / 3 358. kyoMki aTThAIsa prakRtiyoMkI sattAvAlI vedakasamyagdRSTi jIvarAzi pradhAnabhAse yahAM para vivakSita hai / * unase chabbIsa prakRtiyoMke pravezaka jIva anantaguNe haiM / 360, kyoMki ye kucha kama saba jIva rAzipramANa haiM, isa prakAra proghale alpabahutva samApta huA 6 361. ama AdezakA kathana karaneke lie uccAraNA ko batalAte haiM / yathA - Adeza se nArakiyoMmeM 22 prakRtiyoMke pravezaka jIva sabase sToka haiN| unase 25 prakRtiyoMke pravezaka jIva saMkhyAtaguNe haiN| unase 27 prakRtiyoMke pravezaka jIva zrasaMkhyAtaguNe haiN| unase 21 prakRtiyoM ke pravezaka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| unase 24 prakRtiyoMke pravezaka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| unase 28 prakRtiyoM ke pravezaka jIva zrasaMkhyAtaguNe haiN| unase 26 prakRtiyoMke pravezaka jIva asaMkhyAta - guNe haiN| isI prakAra pahalI pRthivIke nArakI, pacendriya tiryaJcadvika, sAmAnma de aura saudharma kalpa se lekara sahasA rakalpa takake devoM meM jAnanA cAhie / Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArgadarzaka :- AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja gA0 62] uttarapayaSTiudIraNAe ThANANaM sesANiyogaddAraparUvaNA 163 362. vidiyAdi sattamA tti samvatthocA 22 pave0 / 21 pave. asaMkhejjaguNA / 25 pave. asaMkhejaguNA / 27 pave. asaMkheaguNA / 24 pave. asaMkhejjaguNA / 28 pave. asaMkhejjaguNA / 26 pave. asaMkhejjaguNA / tirikkhANaM nnaarymNgo| Navari 26 pave0 annNtgunnaa| joNiNI0 vidiyapuDhavIbhaMgo / evaM bhavaNavANa30-jodisi / paMcitirikkhaapajja0-maNuNaprapajja0 samvatthovA 27 pave / 28 pave. asaMkhejjaguNA / 26 pave. asaMkhejjaguNA / 363. maNussesu savvatthovA 4710 payesagA sarisA / 3 pavesagA saMkhejaguNA / 6 pavesagA visesaahiyaa| 9 pave. visesA0 / 12 pave0 visesA0 / 19 pave0 vise0 / 20 parva visesA0 / 2 pave0 sNkhejgunnaa| 1 pave0 saMkhejaguNA / 13 pave0 saMkhejjaguNA / 23 parva0 saMkhejaguNA / 22 parva0 saMkhejaguNA / 25 pave0 mukhajjaguNA / 21 pake0 saMkhejjagaNA / 24 pave. saMkhejjaguNA / 27 pave. asaMkheJjaguNA / 28 pave. asaMkhejaguNA / 26 parva0 asaMkhejjaguNA / evaM maNusapajja0maNusiNI0 / Navari saMkhejjaguNaM kAdadhvaM / 362. dUsarI pRthivIse lekara sAtavIM pRthivI taphake nArakiyoMmeM 22 prakRtiyoM ke pravezaka jIva sabase stoka haiN| unase 21 prakRtiyoM ke pravezaka jIva asaMkhyAtaguraNe haiN| unase pacIsa prakRtiyoM ke pravezaka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| unase 27 prakRtiyoMke pravezaka jIva asaMkhyAtaguNe hai| unase 24 prakRtiyoM ke pravezaka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| unase 28 prakRtiyoMke pravezaka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| unase 26 pracatiyoM ke pravezaka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| tiryaJcoMmeM sAmAnya nArakiyoM ke samAna bhaMga hai| kintu itanI vizeSatA hai ki 26 prakRtiyoMke pravezaka jIva anantaguNe / yoninI tiryaloMmeM dUsarI pRthivIke samAna bhaMga hai| isI prakAra bhavanavAsI, jyantara aura jyotiSI devoMmeM jAnanA caahie| paJcendriya tiryakaca aparyApta aura manuSya aparyAptakA 27 prakRtiyoM ke pravezaka jIva sabase stoka haiN| unase 28 prakRtiyoMke pravezaka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| unase 26 prakRtiyoMke pravezaka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| 363 manuSyoM meM 4, . aura 10 prakRtiyoM ke pravezaka jIva paraspara samAna ho kara sabase stoka haiN| unase 3 prakRtiyoMke pravezaka jIva saMkhyAtaguNe haiN| unase 6 prakRtiyoM pravezaka jIva vizeSa adhika haiN| unaseha prakRttiyoMke pravezaka jIva vizeSa adhika haiN| unase 12 prakRtitiyoMke pravezaka jIva vizeSa adhika hai| unase 16 prakRtiyoM ke pravezaka jIva vizeSa adhika haiN| unase 20 prakRtiyoMke pravezaka jIva vizeSa adhika hai| unase 2 prakRtiyoM ke pravezaka jIva saMkhyAtaguNe haiN| unase 1 prakRti ke pravezaka jIva saMkhyAtaguNa hai| unase 13 prakRtiyoMke pravezaka jIva saMkhyAtaguNe haiN| unase 23 prakRtiyoM ke pravezaka jItha saMkhyAtaguNe haiN| unase 22 prakRtiyoMke pravezaka jIva ra gnyAtaguraNe haiN| unase 25 prakRtiyoM ke pravezapha jIva saMkhyAtaguNe haiN| unase 21 prakRtiyoMke pravezaka jIva saMkhyAnaguNe haiN| unase 24 prakRtiyoM ke pravezaka jIva saMkhyAtaguNe haiN| unase 27 prakRtiyoMke pravezaka jIba bhasaMkhyAtaguNe haiN| unase 28. prakRtioMke pravezaka jIva asaMkhyAtaguNa haiM / unase 26 prakRtiyoM ke pravezaka jIva asaMkhyAtaguNe hai| isI prakAra manuSya paryApta aura manuyiniyoMmeM jAnanA paahie| kintu itanI vizeSatA hai ki asaMkhyAtaguNeke sthAnameM saMkhyAtaguNA karanA cAhie / Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 jayadhavalAsahide kasAya pAhuDe [ vedago 7 6 364. zradAdi jAva NavagevajjA tti savvatthovA 22 pa0 / 25 patre 0 asaMkhejjaguNA / 27 pavesagA asaMkhejjaguNA / 26 pavesagA asaMkhejjaguNA / 21 yasamA asaMkhejjaguNA / 24 pavesamA saMkhejjaguNA' / 28 parva 0 saMkhejjaguNAH / aNuddisAdi savvA ti savvatthovA 22 pave0 / 21 pave0 asaMkhejjaguNA / 24 pave0 saMkhejjaguNAH | 28 pave0 saMkhejjaguNA / vari sabbar3e saMkhejjaguNaM kAyadhvaM / evaM jAna0 / evamayAba hue samatte payaDiTThApavesassa sattArasa aNiyogaddArANi samattANi $ 365. saMhi ettheva bhujagArAdiparUvaNadumuvarimaM susakalAvamAha-* bhujagAro kAyavvo / * padavikAyacvo / * caDDI vi kAyavvA / 3 366. taM jahA -- bhujagArapavesage tti tattha imANi terasa aNiyogaddArANi samukkittA jAva zradhyAbahue ti / samukkittaNANu0 duviho Ni0 zroSeNa zrAdezrI asaMga evaM maNusa seNa ya / zroSeNa zratthi 0 364. Anata kalpase lekara nauveyaka takake deSoM meM 22 prakRtiyoMke pravezaka jIva sabase stoka haiN| unase 25 prakRtiyoMke pravezaka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| unase 27 prakRtiyo ke pravezaka jI asaMkhyAta haiN| unase 26 prakRtiyoM ke pravezaka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| unase 21 prakRtiyoMke pravezaka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| unase 24 prakRtiyoM ke pravezaka jIva saMkhyAtaguNe haiM / unase 28 prakRtiyoMke pravezaka jIva saMkhyAtaguNe haiN| anudizase lekara sarvArthasiddhitaka ke devoM meM 22 prakRtiyoMke pravezaka jIva sabase stoka haiN| unase 21 prakRtiyoMke pravezaka jIva saMkhyAtaguai haiN| unase 24 prakRtiyoMke pravezaka jIva saMkhyAtaguNe haiN| unase 8 prakRtiyoM ke pravezaka jaba saMkhyAtaguNe haiM / kintu itanI vizeSatA hai ki sarvArthasiddhi meM asaMkhya taguNe ke sthAna meM saMkhyAtaguNA karanA caahie| isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / isa prakAra alpabahutva ke samApta honepara prakRtisthAna pravezaka ke satraha anuyogadvAra samApta hue / 735. aba yahA~ para bhujagArAdikA kathana karane ke lie Age ke sUtrakalApako kahate haiM-* bhujagAra karanA cAhie / * padanikSepa karanA cAhie / * vRddhi karanI cAhie / 6 366. yathA - bhujagAra pravezakakA adhikAra hai| usameM samutkIrtanAse lekara alahuna saka ye teraha anuyogadvAra hote haiN| samutkIrtanAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA haiM-o aura pradeza / zrotrase bhujagAra, alpatara, avasthita aura avaktavyanavezaka jIva haiM | 1. tA0 pratI akhejjagukhA iti pATha: / 2. tAjjaguggA iti pAThaH / 3. tA0 pratI asaMkhejjaguNA iti gATha: / 4 tA pratI prasaMjaguraNa chavi ekaH / Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA062] uttarapayaDiudIraNAe ThANANaM sesANiyogaddAraparUvaNA 165 tie / zrAdeseNa NeraDya0 asthi bhuja0--appa0--advi0pa0 / evaM sambaNeraiya0 tirikkha0-paMciMdiyatirikkhatiya3--savvadevA si | paMciM0niri0apaja 0-maNusaapajja0 asthi appa-avahi0pave0 / evaM jAva0 | 1367. sAmittANu0 duviho Ni0-aogheNa prAdese0 / zrogheNa bhuja0appa0--avavi pavesago ko hodi ? aNNa. sammAdi0 micchAiTTI vA / avatta.. pavesago ko hodi ? aNNa0 maNuso vA maNusiNI vA ucasAmago parivadamANago devo vA paDhamasamayapavesamo / evaM maNamatie / Nari paDhamasamayadevo tti Na bhANiyanvaM / evaM sadhaNeraiya0-savyatirikkha-sacadevA ti| Navari zravatta0 Nasthi / vari paMciM0tiriksaapakSa --maNusaapaJja. apa-apaTTi * kassa ? aNNada0 / aNuddisAdi sabaTThA ti bhuja-appa0-avaDhi0 kassa ? aNNadaH / evaM jAva0 yevikaalaabaadupihotumichaatrovnniiaaiisen| zrogheNa bhuja0 jaha0 eyasa0, uka0 cattAri smyaa| taM kathaM ? aNaMtANubaMdhI visaMjoedaNa dvidauyasamasammAiTThI utrasamasammattaddhAe ve samayA asthi ti sAsaNabhAvaM paDikNNo tassa paDhamasamae bAvIsaisI prakAra manuSyatrikameM jAnanA caahie| Adezase nArakiyoMmeM bhujagAra, alpatara aura avasthita pravezaka jIva haiN| isI prakAra saba nArakI, sAmAnya tiyarUca, pancendriya tiryakacatrika aura saba devoMmeM jAnanA caahie| paJcendriya tiryaca aparyASTa aura manuSya aparyApta jIvoMmeM alpatara aura avasthita pravezaka jIva haiN| isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| 367. svAmitvAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-ogha aura zrAdeza / oghase bhujagAra, alpatara aura avasthita pravezaka kauna hotA hai ? anyatara samyagdRSTi aura mithyAdRSTi honA hai| pravaktavya pravezaka kauna hotA hai ? upazamazreNise giranevAlA manuSya yA manuSyanI athavA prathama samayameM praveza karanevAlA deva hotA hai| manuSyatrikameM isIprakAra jAnanA cAhie / kintu inanI vizepatA hai ki 'prathama samayameM praveza karanevAlA deva' aisA nahIM kahanA caahie| isIprakAra saba nArakI, saba tiryaJca aura saba deboMmeM jAnanA caahie| kintu itanI vizeSatA hU~ ki inameM avaktavyapravezaka nahIM hai| tathA itanI aura vizeSatA hai ki paJcendriya tiryaca aparyApta aura manuSya aparyAptakoM meM alpatara aura avasthita pada kisake hotA hai ? anyatarake hotA hai| anudizase lekara sarvArthasiddhi takake devAmeM bhujagAra, alpatara aura avasthitapada kisake hote haiM ? anyatarake hote haiM ? isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| 6368. kAlAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai.--zrodha aura Adeza / zroSase ( bhujagAra pravezakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla cAra samaya hai| zaMkA-vaha kaise ? samAdhAna-anantAnuvandhIcatumkI visaMyojanA karanevAlA upazamasamyAdaSTi jIva upazamasamyaktvake kAla meM do samaya zeSa rahane para sAsAdanabhAvako prApta huaa| usake prathama samayameM vAIsa prakRtikasthAna hokara eka bhujagAra samaya prApta huaa| usI jIvake TUpare Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ vedago 7 DANaM hoNa ego bhujagArasamayo, tasseva vidiyasamae paNuvIsapavesaGkAluSpattIe vidiyo bhujagArasamayo, se kAle micchattaM paDivagaNassa chabbIsapavesANasaMbhaveNa tadiyo, puNo tadaNaMtarasamae zraddhAbIsapavesaGkANapaDibaddho cautyo samayo ti evaM bhujagArassa cattAri samayA bhavati / apa0 avatta0 jahaNNuka0 esa0 / athavA apa0 uka0 ve samayA / taM kathaM ? sammattamumbellemArayo vedagapAoggakAlaM bolAviya sammasAhimudo hodUrataraM karemANo aMtaraducarimaphAlIe saha sammattavyellaNAcaribhaphAli zivAdiya se kAle aMtarakaraNaM samAtiya kameNa sammattamamayUNAvaliyametta hidI zro gAliya eyasamayaH padarapavesago jAdo, tammi samae sattAvIsapavesulabhAdo / puNo se kAle sammAmicchata paDhamaDidiM Nilleviya vIsapavesago jaado| eso vidiyo appa - darasamayo / evaM ve samayA / vyavaDi0 tiSNi maMgA / tattha jo so sAdizro sapajjavasido tassa jaha0 eyasamatro, ukka0 ubaDDhapoggalapariyahUM / samaya meM paccIsa prakRtika pravezasthAnakI utpatti honese dUsarA bhujagAra samaya huA / punaH tadanantara samagra meM midhyAtvako prApta huA usake jA ji pravezasthAna sambhava hone se tIsarA bhujagAma / punA tadanantare samaya meM mahAIsa prakRtika pravezasthAna se sambandha rakhanevAlA cauthA bhujagArasamaya huA / isa prakAra bhujagArake cAra samaya hote haiM / alpatara aura avaktavya pravezakakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / athavA alpatarapravezakakA utkRSTa kAla do samaya hai / zaMkA- kaise ? samAdhAna - samyaktvakI udvelanA karanevAlA jIva vedaka prAyogya kAlako bisAkara aura samyaktva ke abhimukha hokara antara karatA huA antarakI dvicarama phAlike sAtha samyavatvakI udvelanA sambandhI antima phAlikA pAtakara tathA tadanantara samaya meM antarakaraNako pUrAkara kramale samyaktvakI eka samaya kama AvalipramANa sthitiyoMko galA + ra eka samaya taka alpatara pravezaka huA, kyoMki usa samaya sattAIsa prakRtiyoMkA praveza dekhA jAtA hai / punaH tadanantaraM samaya meM samyagmithyAtva kI prathama sthitikA abhAva kara chabbIsa prakRtiyoM kA pravezaka ho gayA / yaha dUsarA alpatara samaya hai / isataraha alpatara pravezaka ke do samaya prApta hue / avasthita praveza ke tIna bhaMga haiN| unameM jo sAdi- sAnta bhaMga hai usakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla upArtha pudgala parivartanapramANa hai / vizeSArtha - - yahAM moghase bhujagAra aura alpatara pravezakake utkRSTa kAlakA niya erreira svayaM kiyA hai| inake jaghanya kAlakA vicAra sugama hai / udAharaNArtha 16 prakRtiyokA pravezaka jo upazamakhise giranevAlA jIva jaba strIvedakA apakarSaNa ra 20 prakRtiyoM kA pravezaka hotA hai taka usake bhujagAra pravezakakA jaghanya kAla eka samaya dekhA jAtA hai / tathA aThThAIsa prakRtiyoMkA pravezaka jo midhyAdRSTi jIva samyaktvakI udvelanA kara dUsare samaya sattAIsa prakRtiyoMkA pravezaka hotA hai usake alpatara pravezakakA jaghanya kAla eka samaya dekhA jAtA hai| avaktavyapada eka samaya taka hI hotA hai, isalie isakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai yaha spaSTa hI hai / tathA upazama samyaktvake sanmukha ho samyaktvako prApta karane ke do samaya pUrva samyaktvakI udvelanA karake prathama samaya meM 28 se 27 Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62] uttarapayahiudIraNAe ThANAraNaM sesAriNayogahAraparUvaNA 167 . 369. prAdeseNa NeraDya0 bhuja0 jaha0 eyasa0, ukka0 canAri smyaa| appa0 jahaNNuka0 eyasamo, athavA ukka0 ce samayA / abaDhi0 jaha0 e yasa0, ukka0 tettIsaM sAgarovamANi / evaM sattasu puDhavIsu | Nari sgdvidii| tirikkhesu bhuja0appa. NArayamaMgo / avadvi0 jaha0 eyama0, ukka. aNaMtakAlamasaMkhejjA poggalapariyaTTA / evaM paMciMdiyatirikkhatie / Navari abaDhi0 jaha. eyasa0, uka0 tiNNi palido0 puvyakoDipuSartamamahiyAni katatilA jIvahipravatta0 oghaM / paMcitirikkhaapajja0-maNu0pajja. appa0 jahaNNuka0 eymmo| avadvi0 jaharU eyasa0, uka0 aMtomu0 / devANaM NArayabhaMgo / evaM bhavaNAdi jAva gavagevajjA tti / Navari sagaDhidI / aNuhisAdi savvaTThA ti bhuja0 jaha0 eyasa0, uka0 ve samayA / aSpa0 jahaNNuka eyasa0 ! ayahi jaha0 egasa0, ukka0 sagahidI / evaM jAva0 / prakRtiyoM kA pravezaka hokara dUsare samayameM avasthita padakA pravezaka hotA hai usake avasthita par3ake pravezakakA jaghanya kAla eka samaya prApta hotA hai aura jo jIva adhapudgala parivartanakAlaprathama samayameM upazama samyaktvakA utpanna kara kramase atizIghra mithyAtvameM jAkara aura ati svalpa udvelanAkAla ke dvArA samyaktva aura samyagmidhyAttrakI udvelanA kara 26 prakRtiyoMkA pravezaka ko kucha kama adhapudgala parivartanakAla taka isI padakA pravezaka banA rahatA hai / punaH saMsArameM rahane kA antamuhUta kAla zeSa rahane para upazamasamyaktvako prApta kara jo isa padakA / vighaTana karatA hai usake antarmuhUrta adhika palpakA asaMkhyAtavA~ bhAgapramANa kAla kama upAdhaM pudgalaparivartanapramANa avasthita padakA utkRSTa kAla dekhA jAtA hai| 366 zrAdezase nArakiyoMmeM bhujagArapravezakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla cAra samaya hai| alpatarapravezakakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| athavA utkRSTa kAla do samaya hai / avasthita pravezakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla tenIsa sAgara hai / isI prakAra sAtoM pRthiviyA meM jAnanA cAhie / kintu apanI apanI sthiti kahanI caahie| tiryoMmeM bhujagAra aura alpatara pravezakakA bhaMga nArakiyoMke samAna hai| avasthitapravezakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla ananta kAla hai jo bhasaMkhyAta pudgala parivartanapramANa hai| isI prakAra paJcendriya tiryaJcatrikameM jAnanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki avasthitapravezakakA jaghanya kAla epha samaya hai aura utkRSTa kAla pUrvakoTi pRthaktva adhika tIna palya hai| isI prakAra manuSyoM meM jAnanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki inameM pravaktavyapravezakakA kAla oSake samAna hai| paJcendriya tiryazca aparyApta aura manuSya aparyAptakoMmeM 'alpatarapravezakakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| avasthitapravezakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuharta hai / devoMmeM nArakiyoM ke samAna bhaMga hai| isI prakAra bhavanavAsiyoMse lekara nau maiveyaka takake devoMmeM jAnanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki avasthitapravezakakA utkRSTa kAla kahate samaya apanI apanI sthiti kahanI cAhie / anudizase lekara sarvArthasidimeM bhulagArapravezakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla do samaya hai| alpatarapravezakakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| avasthitapravezakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla apanI sthitipramANa hai| isI prakAra apahAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhabalAsa hide kasAya pAluDe [ bedago 7 - 370 aMtarAsu duviho Ni0 zroSeNa AdeseNa ya / zroSeNa bhuja0 adhpa 0 jaha0 esa0 aMtomu0, adhavA appadarassa vi egasamayo / eso attho ucari vi jahAsaMbhavaM jojepavvo / ukka uDDayoggala pariyaTTA / abaDi0 jaha0 esa0 ukka0 aMtosu0, pravatta0 jaha0 aMtomu0, ukka0 2 ubaDDhapo0 pariyaGkaM / mArga 168 mAhiyoM jitanA usakA kAyasthiti yA bhavasthitikI utane kAla taka use 26 prakRtiyoMkA pravezaka banAye rakhanese usa gatimeM asthipravezakA utkRSTa phAla bhA jAtA hai| mAtra paJcendriya tiryazca aparyApta aura manuSya aparyAptakoM meM 28, 27, aura 6 inameMse kisI bhI padakI apekSA avasthita pravezakakA utkRSTa kAla antarmuhUrta prApta kiyA jA sakatA hai| kAraNa spaSTa hai| tathA nau dhanuvizase lekara sarvArthasiddhi taka ke devoM meM 28, 24 aura 21 prakRtiyoMke pravezakakI apekSA apanI apanI sthitipramANa avasthita pravezakakA utkRSTa kAla prApta karanA caahie| ina padoMkI apekSA avasthita pravezakakA utkRSTa kAla saudharmAdikalpoMmeM bhI prApta kiyA jA sakatA hai itanA yahA~ vizeSa samajhanA cAhie / zeSa kathana sugama hai| kintu isa sambandha meM kucha vizeSa vaktavya hai / jo isa prakAra hai- paJcendriya tiryaca aparyApta aura manuSya aparyApta ko jo jIva apanI paryAyake upAntya samayame udvelanA kara 27 yA 26 prakRtiyoMkA pravezaka hotA hai mAtra usI avasthita padakA jaghanya kAla eka samaya kahanA caahie| isI prakAra jo anudizAdikakA upazama samyagdRSTi deva vedaka samyaktvako prApta ho prathama samaya meM 21 se 22 prakRtiyoM kA pravezaka hotA hai aura dUsare samaya meM 24 pravezasthAnako prApta karatA hai usake bhujagArapravezakakA utkRSTa kAla do samaya kahanA caahie| inameM avasthita padakA jaghanya kAla eka samaya spaSTa hI hai jo upazamazreNise mara kara deva hone para prApta hotA hai / baiMka : vizeSa utkRSTa kA 370 antarAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-- zrotha aura mAdeza / zraghase bhujagAra aura alpatarapradhezakakA jaghanya antara eka samaya aura antarmuhUrta hai / athavA alpatarapraveza kA bhI jaghanya antara eka samaya hai| isa ardhakI Age bhI yathAsambhava yojanA karanI cAhie | tathA utkRSTa antara upArtha pudgala parivartanapramANa hai / avasthita pravezakakA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai| avanyapravezakakA jadhanya antara antarmuhUrta hai aura utkRSTa antara upArtha pudgala parivartanapramANa hai / vizeSArtha - anantAnubandhIkA viyojaka kaI upazama samyagdRSTi jIva upazama samyaktvake kAla meM tIna samaya zeSa rahane para sAsAdanabhAvako prApta ho 22 prakRtiyoM kA pravezaka huaa| tathA dUsare samaya meM zeSa anantAnubandhatrika ke udadyAvali meM praveza karane para 25 prakR tiyoMkA pravezaka huaa| isake bAda vaha tIsare samaya meM paccIsa prakRtiyoMkA hI pravezaka bana rakSA aura tadanvara samayameM midhyAtva meM jAkara vaha 26 prakRtiyoMkA pravezaka ho gyaa| isa prakAra bhujagAra pravezakakA jaghanya antara eka samaya prApta huaa| koI chabbIsa prakRtiyoM kA pravezaka midhyAdRSTi joSa upazama samyaktvako prApta kara paccIsa prakRtiyoMkA pravezaka huA, usake bAda vaha anantAnubandhI catuSkakI bisaMyojanA kara ikkIsa prakRtiyoMkA pravezaka ho gayA isa prakAra alpatara pravezakakA jaghanya antara antarmuhUrta prApta huaa| alpatara pravezakakA jaghanya antara antarmuhUrta upazamaNi aura kSapaNAmeM bhI prApta kiyA jA sakatA hai so jAna kara ghaTita kara lenA caahie| ghoSa prarUpaNA meM yadyapi isakI mukhyatA hai| phira bhI cAroM 17 Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62] uttarapayaDiudoragAe ThANANaM sesAriNayogadApAvaNA 169 371. prAdeseNa NeraDya0 bhuja-appa0 jahaH eyasa0 aMtomu0, ukka0 tettIsaM sAgaro0 desUNANi 1 abahi0 jaha0 eyara0, ukka * cattAri samayA / evaM sacaNeraiya0 / Nayari sadvidI desUNA / tirikkhesu bhuja0-appa0 oghaM / avaTTi. nnaarybhNgo| evaM pacitirikkhatie | Navari sagaDhidI desUraNA / paMcitiri0apaja0-maNusaapajja0 appa0 Nasthi aMtaraM / avaDhi0 jahaeNu0 payasa0 / maNusatie paMciM nirikkhabhaMgo / Navari avavi0 jaha0 eyama0, ukka0 aMtomu0 / avatta0 jaha0 atomukha, ukka. puSyakoDipudhaH / gatiyoM meM alpatara padake jaghanya antarakA prakAra batalAneke lie hamane prathama udAharaNa lipipaddha kiyA hai| athavA alpatara padakA jaghanya antara eka samaya jo TIkAmeM kahA hai vaha jo upazama samyaktvako prApta karaneke do samaya pUrva samyaktvakI udvelanA kara letA hai usakI apekSA prApta hotA hemArgadarbhakonoM padokAryapravezikAvadhilASTa sAsvArdha pudgalaparivartanapramANA hai yaha spaSTa hI hai| jo abasthitapravezaka jIva eka samaya taka bhujagAra yA alpatarapravezaka ho eka samayake antarase punaH avasthitapravezaka ho jAtA hai usake avasthitapravezakakA jaghanya antara eka samaya prApta hotA hai| tathA jo eka prakRtika pravezaka sarvopazAmanA karake antarmuharta taka apravezaka banA rahatA hai| punaH upazamazreNise utarate hue prathama samayameM avaruvyapravezaka ho aura dUsare samayameM bhujagAra pravezaka ho avasthitapravezaka ho jAtA hai usake avasthitapravezakakA utkRSTa antara antarmuharta prApta hotA hai| prAntarmuhUrtake antarase do bAra upazamazregi para car3hAnese pravaktavya pravezakakA jaghanya antara antarmuhUrta prApta hotA hai aura meM upArdhapudgalaparivartanake antarase car3hAne para utkRSTa chantara upArdhapudgalaparivartanapramANa prApta hotA hai| yaha zrodhako apekSA saba padoMke antarakAlakA khulAsA hai| Adezase apanI apanI vizeSatAko samajha kara ise ghaTita karanA caahie| jo vizeSa vaktavya hogA mAtra utanekA nirdeza kreNge| 371, Adezase nArakiyoM meM bhujagAra alpatarapravezakoMkA jaghanya antara eka samaya aura antarmuharta hai aura donoMkA utkRSTa antara kucha kama tetIsa sAgara hai| avasthitaprave. zakakA jaghanya antara eka samaya hai aura sutkRSTa antara cAra samaya hai| isI prakAra satra nArakiyoMmeM jAnanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki kucha kama apanI apanI sthitipramANa hai| niyamoM meM bhujagAra aura alpatarapravezakakA antarakAla bhodhake samAna hai| avasthita pravezakakA antarakAla nArakiyoMke samAna hai| isI prakAra pazcendriya tiyazcatrika meM jAnanA raahie| kintu itanI vizeSatA hai ki kucha kama apanI-apanI sthiti kahanI cAhie / paJcendriya tiryazca aparyApta aura manuSya aparyApakoMmeM alpataraprabaMzakakA antarakAla nahIM hai| avasthitapravezakakA jaghanya aura utkRSTa antara eka samaya hai| manuSyatrikameM paMcendriya tiryaJcoMke samAna bhaMga hai| kintu itanI vizeSatA hai ki avasthitapravezakakA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai| avaktavyapravezakakA jaghanya antara antarmuharta hai aura utkRSTa zrantara pUrvakoTi pRthaktvapramANa hai| vizeSArtha--nArakiyoM meM avasthitapravezakakA utkRSTa kAla tetIsa sAgara catalA Aye haiM, isalie yahA~ bhujagAra aura alpatarapravezakakA ukta kAlapramANa utkRSTa antara bana jAtA hai| tathA inameM pahale bhujagArapravezakakA utkRSTa kAla ghAra samaya batalA Aye haiM, isalie 22 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayavabalA sahide kasAya pAhuDe 1 , : 372. devesu bhUja0 - appa0 jaha0 esa0 aMnomu0, ukka0 ekattIsa sAgaro 0 gANi / traDi0 jaha0 esa0 ukka0 cattAri samayA / evaM bhaNAdi jAva NatragevajjAti / vari sagaDidI desUNA / aNuddisAdi sambaTTA ti bhujaH jahaNNu tomu0 | apa0 Natthi aMtaraM / avahni0 jaha0 eyasa0, uka0 ne samayA / evaM 6 170 [ bedago jAva0 / yahAM bAvasthitapravezakakA utkRSTa antara cAra samaya bana jAtA hai / saba nArakiyoM meM yaha antara kAla isI prakAra ghaTita kara lenA caahie| mAtra pratyeka narakakI alaga-alaga bhavasthiti honese use dhyAna meM rakha kara bhujagAra aura alpatarapravezakakA utkRSTa andara kahanA caahie| tiryakhoMmeM kAryasthiti ananta kAla hai| isalie unameM bhujagAra aura alpatara pravezakakA utkRSTa antara upAghra pudgala parivartanapramA ghaTita hone meM koI bAdhA nahIM aatii| yahI kAraNa hai ki inameM ukta donoM padoMkI apekSA antara kAlako oSake samAna jAnanekI sUcanA kI hai| tathA avasthita pravezakakA antarakAla nArakiyoMke samAna bana jAnese unake samAna jAnane kI sUcanA kI hai| yahI bAta paracendriya tiryaJcatrika meM jAnanI caahie| mAtra inakI kAya sthiti pUrva koTimAtha vikAsAsA utkRSTa antara apanI kAryasthitimAsa jAnane kI sUcanA kI haiN| pachendriya tiryaca aparyApta aura inameM bhujagAra aura alpatarapravezakakA manuSya aparyAptakoM meM apanI-apanI kAryasthinike bhItara do cAra alpatarapada sambhava nahIM hai, isalie inake antarakAlakA niSedha kiyA hai| kintu jisake inakI kAya sthiti ke bhItara samyakyA sabhyamidhyAtvakI udvelanA hokara eka samaya taka alpatara pada hotA hai usake va sthita pravezakA antarakAla eka samaya dekhA jAtA hai, isalie inameM avasthita pravezakakA jaghanya aura utkRSTa antara eka samaya kahA hai| manuSyatrika anya saba bhaMga pakavendriya tiryakhoM ke samAna hai yaha spaSTa dI hai| mAtra inameM upazamazreNikI prApti sambhava honese zravasthita pravezakakA jaghanya antara eka samaya aura utkRSTa antara antarmuhUrta tathA avaktavya pravezakakA jaghanya antara antarmuhUrta aura utkRSTa antara pUrvakoTi pRthaktvapramANa bana jAne se use alaga se kahA hai / 6372, deSoM meM bhujagAra aura alpatarapravezakakA jaghanya antara eka samaya aura antarmuhUrta hai aura utkRSTa antara kucha kama ikatIsa sAgara hai / avasthita pravezakakA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara cAra samaya hai| isI prakAra bhavanavAsiyoMse lekara yakoM taka devoM meM jAnanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki kucha kama apanI apanI sthiti kahanI caahie| anudizase lekara sarvArthasiddhi taka ke deva meM bhujagArapravezakakA jaghanya aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai / alpatarapravezakakA antarakAla nahIM hai / avasthita pravezakakA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara do samaya hai / isI prakAra aga dAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / 7 vizeSArtha -- devoM meM jo 26 prakRtiyoMke pravezaka midhyAdRSTi haiM unako apekSA hI bhujagAra aura alpatarapravezakakA utkRSTa antara prApta ho sakatA hai, isalie yaha tatnamANa kA hai| mAtra bhavanavAsI Adi nau maiveyaka takake devoMmeM bhavasthiti alaga-alaga hai, isalie usa usa nikAya devoMmeM apanI apanI bhavasthitiko dhyAna meM rakha kara bhujagAra aura calpatara pravezakA utkRSTa antara lAnA caahie| anudizase lekara sarvArthasiddhi taka ke devoMmeM jo Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62 ] uttarapaDiudIraNAe ThANA se sANiyogadArapaNa 171 373. NANAjIvehiM bhaMgavicayANugameNa duviho Niddeso- oSeNa AdeseNa ya / zroSeNa ava0i savtrajIva0 Niya0 zratthi sesapadA bhayaNijjA / evaM cadusu gadI | gAvari paMci0tikkhipajja0 avaDi Niya asthi, siyA ede ca apa0 apa0- - aDio SyadaravittayA ca maNusaapa vihattio ca, siyA ede ca bhaya NijjA / evaM jAya 0 I 6 374 bhAgAbhAgANu0 duviho khi0 - oSeNa zrAdeseNa ya / omaMga avaDi0 sabjI0 ke0 1 zratA bhAgA | sesamAMta bhAgo / evaM tirikkhA0 / AdeseNa raiya0 zravaDi sabvajI0 zrasaMkhejjA bhaagaa| semamasaMkhe0 bhAgo / evaM savtraNiraya 0-- satrapacidivatirikta maryAdena mahApracarAjidA ti / maNumapajja0masaraNI00 - mavva0 aTTi0 saMkhejjA bhaagaa| sesa saMkhe0 bhAgoM / evaM jAva0 0 9375. parimANANu 0 duviho NiH - zragheNa zrAdese0 / zragheNa bhuja0. apa0 upazAntakaSAyase marakara prathama samayameM 6 kA pravezaka aura dUsare samaya meM 21 kA pravezaka hokara bhujagAra ho gayA ataH antarmuhUrta pazcAt usane vedakasamyaktva prApta karate samaya prathama samaya meM 22 prakRtika pravezasthAna aura dUsare samaya meM 24 prakRtika pravezasthAna prApta kiyaa| isa prakAra ina devoM meM bhujagArapravezakakA jaghanya aura utkRSTa zrantara antarmuhUrta prApta honese vaha tatpramANa kahA hU~ | patarakA antara nahIM hai, kyoMki vahA~ para yA to 22 se 21 vAleke yA 28 se 24 vAle ke eka bAra alpatara hotA hai| pahale inameM bhujagAra pravezakakA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla do samaya batalA Aye haiM, isalie use dhyAna meM rakha kara yahA~ para avasthita pravezakA jaghanya andara eka samaya aura utkRTa antara do samaya kahA hai / zeSa kathana sugama hai / 1303, nAnA jIvoM kI apekSA bhaMgavicayAnugamase nirdeza do prakArakA hai-AMgha aura Adeza | Apase avasthita pravezaka saba jIva niyamase haiN| zeSa pada bhajanIya haiN| isaprakAra cAroM gatiyoM meM jAnanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki paJcendriya tiryacva aparyApta jIvoM meM avasthitapravezaka jIva niyamase haiN| kadAcit ye haiM aura eka alpata ra pravezaka jIva hai / kadAcit ye haiM aura nAnA alpatarapravezaka jIva haiN| manuSya aparyAptakoM meM alpatara aura avasthita pravezaka jIva bhajanIya haiN| isI prakAra anAhAraka mArgeraNA taka jAnanA caahie| 6 374. bhAgAbhAgAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-thogha aura Adeza / ogha avasthitapravezaka jIva saba jIvoMke kitane bhAgapramANa haiN| ananta bahubhAgapramANa haiN| zeSa patroMke pravezaka jIba anantayeM bhAgapramAe haiN| isIprakAra tiryacAmeM jAnanA cAhie / Adeza se nArakiyoM meM avasthita pravezaka jIva saba jIvoMke asaMkhyAta bahutabhAgapramANa haiN| zeSa padoM ke pravezaka jIva asaMkhyAtaveM bhAgapramANa haiN| isI prakAra saba nArakI, saba pacendriya siryana, sAmAnya manuSya, manuSya apayApta, sAmAnya deva aura aparAjita vimAna taka devImeM jAnanA caahie| manuSya paryApta, manuSyinI aura sarvArthasiddhi devoM meM avasthitapravezaka jIva saba jIvoMke saMkhyAta bahubhAgapramANa haiN| zeSa padoM ke pravezaka jIva saMkhyAtaveM bhAgapramANa haiM / isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / 6 375 parimANAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-AM aura Adeza | AMghasa Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 jayathavalAsahide kasAyapAhuDe [ vedago 7 1 O 0 ke0 1 asaMkhejjA | vaDi0 ketti 0 1 atA / zravatta0 kesi0 ? saMkhejjA | evaM tirikkhA | vari avatta0 Natthi / savvaNiraya0- savvapaMci0tirikkha- maNUsa apaja 0devA bhavaNAdi jaba vagevajA tti mAdA asakharjI ase appa avi savidhisAgara mahArAja 01 asaMkhejA / bhuja0 avatta0 ketti0 1 saMkhejA / maNusapaja0 maNusiNI00 sampadA saMkhejA / aNuddisAdi avagaDdA ti appa0 - avadvi0 kesi0 / asaMkhejA / bhuja0 ketti0 1 saMkhejA | evaM jAva0 / keti O 6 376. khenANu 0 duviho Ni - ogherA Adese0 / zragheNa zravadvi0 kevaDi0 khete ? saccaloge / sesapadA0 loga0 asaMkhe0 bhAge / evaM tirikkhA0 | sesagadIsu savapadA0 loga asaMkhe0 bhAge / evaM jAva0 / Q 377. phosabhANu0 duviho zi0 -- zragheNa Adese0 / zragheNa bhuja0 zrasaMkhe0 bhAgo aTTa- bArahacodasa0 desUNA / appa0 loga asaMkhe0 bhAgo codasa loga0 0 bhujagAra aura alpatarapravezaka jIva kitane haiM ? asaMkhyAta haiM / avasthita pravezaka jIva kitane haiM ? ananta haiM / avaktavya pravezaka jIva kitane haiM ? saMkhyAta haiN| isI prakAra tiryakhomeM jAnanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki inameM avaktavya pravezaka jIva nahIM haiN| saba nArakI, saba paccendriya tiryaJja, manuSya aparyApta sAmAnya deva aura bhavanavAsiyoMse lekara aashat saba padoMke pravezaka jIva asaMkhyAta haiN| manuSyoM meM alpatara aura avasthita pravezaka jIva kitane haiM ? zrasaMkhyAna haiN| bhujagara aura avaktavya pravezaka jIva kitane haiM ? saMkhyAta haiN| manuSya paryApta, manuSyanI aura sarvArthasiddhi devoM meM saba padoMke pravezaka jIva saMkhyAta haiN| anudizase lekara aparAjita take detroM meM alpatara aura avasthitapravezaka jIva kitane haiM ? asaMkhyAta haiN| bhujagArapravezaka jIva kitane haiM ? saMkhyAta haiN| isI prakAra anAhAraka mArgamA taka jAnanA cAhie / 36. kSetrAnugamako apekSA nirdeza do prakArakA hai - ogha aura Adeza / zrodhasaM avasthita pravezaka jIvoMkA kitanA kSetra hai ? sarva lokapramANa kSetra haiN| zeSa padoMke pravezaka jIvoMkA lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetra haiM / isIprakAra sAmAnya tiryaJcoMmeM jAnanA caahie| zeSa gatiyoM meM saba padoMke pravezaka jIvoMkA loke zrasaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetra | isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| vizeSArtha se avasthita pravezakoM meM 26 prakRtiyoM ke pravezakoMkI mukhyatA hai aura inakA kSetra sarva lokapramANa pahale ghatalA Aye haiM, isalie yahA~ para avasthitapravezakoM kA kSetra sarva lokapramANa kahA hai| zeSa patrake pravezakokA kSetra lokake zrasaMkhyAtaveM bhAgaprama hai yaha spaSTa hI hai| yaha prarUpa / sAmAnya siryAma bana jAtI hai, isalie unameM moghake samAna jAnekI sUcanA kI hai| zeSa mArgazAoMkA kSetra lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramArA hone se unameM saba padoMke pravezakoM kA lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetra kahA hai / 377. sparzanAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai - ogha aura Adeza / zraghase bhujagArapravezaka jIvAne loke asaMkhyAtaveM bhAgapramANa tathA manAlI ke caudaha bhAgA meM se kucha kama ATha aura kucha kama bAraha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai / alpatarapravezaka T Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA062] uttarapayaDivIraNAe ThANAraNaM se sANiyogadAraparUvaNA mArgadarzaka :- AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja de0 sabalogo vA / abaDhi0 sabalogo / avatta0 loga0 asaMkhe bhAgo / 378. AdeseNaNeraiya0 appa-avaDi0 loga asaMkheja0 chacoisa / bhujA loga0 asaMkhe0bhAgo paMcacodda0 desUNA / paDhamAe khettN| zidiyAdi sattamA ti sabapadAraNaM sagaposaNaM / Nayari sattamAe bhuja0 khettbhNgo| tirikkhesu bhuja0 loga0 asaMkhe0bhAgo sattacodasa0 desUNA / appa0 loga. asaMkhe0bhAgo sabalogo vA / avaTi. sabalogo / evaM paMciMdiyatirikvatiya0 / Nari avavi0 loga0 asaMkhe bhAgo samvalogo vA / paMcitiri0apaja-maNusaapaJja0 appa0advi0 loga0 asaMkhe bhAgo jIvoMne jokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa, trasamAlIke caudaha bhAgoMmeMse kucha kama ATha bhAgapramANa aura sarvaloka pramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| avasthitapravezakAne sarva lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| zravaktavyapravezakoMne lokaphe asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyaa| vizeSArtha-jo guNAsthAna pratipanna jIva yathAyogya adhastana muNasthAnoMko prApta hote haiM unake bhujagArapada hotA hai aise jIva samyagdRSTi aura sAsAdanasamyagdRSTi guNasthAnIko bhI prApta hote haiM, vahIM dekha kara yahA~ para sopase bhujagAra pravezakoMkA sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura trasamAlIke caudaha bhAgomase kucha kama pATha aura kucha kama bAraha bhAgapramANa kahA hai| jo jIva mithyAtvAdi guNasthAnoMse Uparake guNasthAnoM meM jAte haiM ve to alpatarapravezaka hote hI haiN| sAtha hI jo mithyASTi samyaktva aura samyamithyAttrakI laDhela nA karate haiM ve bhI alpatarapravezaka hote haiN| yahI mAtra inameM sAsAdana jIva nahIM hote| yahI dekha kara yahA~ alpatarapravezakoMkA lokake asaMkhyAtaveM bhAga, basanAloke caudaha bhAgAMce kucha kama pATha bhAga aura sarvaloka pramANA kSetra kahA hai| itanA avazya hai ki yahA~ para sarva lokapramANa sparzana una jIvoMke kahanA cAhie jo 28 prakRtiyoM se samyaktvakI udvelanA hone para 27 prakRtiyAma aura. 27 prakRtiyoM se samyagmithyAtyakI udbalanA hone para 26 prakRtiyoM meM praveza kara alpatarapravezaka hote haiM / avasthitapravezakoMkA sparzana sarva lokapramANa tathA avaktavyapravezakoMkA sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai vaha spaSTa hI hai| isI prakAra Ageke sthAnoM meM sparzanakA vicAra kara lenA cAhie / vizeSa vaktavya na honese hama pRthaka pRthaka khulAsA nahIM kreNge| 6378. Adezase nArakiyoMmeM alpatara aura avasthitapravezakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura trasanAlIke caudaha bhAgoMmeMse kucha kama chaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| bhujagArapravezakoMne lokake asaMkhyAta bhAga aura sanAlIke caudaha bhAgoMmeMse kucha kama pA~ca bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| pahalI pRthivIkA kSetrake samAna sparzana hai| dUsarIse lekara sAtavIM pRthivI takake nAkiyAma sama padoM kI apekSA apanA apanA sparzana jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki samama pRthivImeM bhujagArakA sparzana kSetrake samAna hai| tiryakacoMmeM bhujagArapravezakoMne lokake asaMkhyAtayeM bhAga aura basanAlIke caudaha bhAgAma sa kucha kama sAta bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| alpatarapravezakAne lophake asaMkhyAtaveM bhAga aura sarva lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| avasthitapravezakoMne sarva lokapramAnA kSetrakA sparzana kiyA hai| isIprakAra paJcendriya tiryaka vatrikameM jAnanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki inameM avasthita pravezakoMne lokaka asaMkhyAtaveM bhAga aura sarva lokAgA dotrakA sparzana kiyA hai| pancendriya tiryakaca aparyApta aura manuSya aparyAtakAga alpatara aura avasthita Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [vedago sabbalogo vA / maNusatie pNciNdiytiriksbhNgo| gari avatta0 khettaM / devA. bhavaNAdi jAva accudA ti sabapadANaM sagaphosaNaM / uvari khettaM / evaM0 jAva0 / 6379. kAlANu0 duviho Ni-poSeNa zrAdese0 / ogheNa bhuja-apya. jaha0 eyasa0, ukka. zrAvali0 asNkhe0bhaago| avahi0 madhaddhA / avatta0 jahA eyasa0, ukka0 saMkhejA smyaa| evaM sacaNeraDya-tirikkha-paMciMdiyatirikkhatiya-devA bhavaNAdi jAva NayagevajA ti | NavAri avatta0 Nasthi / paMcitirikkhaapajjA appa0-avaSTi oghaM / 380. maNusesu bhuja--pravatta0 jaha0 eyasa0, ukka0 saMkhejanA samayA / appa0avaDhi0 aoghaM / evamaNudimAdi jAva avarAjidA ti / Navari avattaH Nasthi / maNusapajja-maNu siNI-sabaDha0 avaDibhAvakahA- amesarvadAsa bahihiAsyasanA ukAra pravezakoMne lokaka prasaMkhyAtaveM bhAga aura marva lokapramANa kSetrakA srzana kiyA hai| manuSyatriko paJcendriya tiryaka coMke samAna bhaMga hai| kintu itanI vizeSatA hai ki zravaktavyapravezakoMkA sparzana kSetrake samAna hai| sAmAnya deva aura bhavanavAsiyoMse lekara acyuta kalpa takake devoMmeM saba padAkI apekSA apanA apanA sparzana jAnanA caahie| Uparake devoMmeM kSetrake samAna sparzana hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| 6 376. kAlAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-mogha aura zrAdeza / oghase bhujagAra aura alpatarapravaMzakAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla zrAvalike asaMkhyAta bhAgapramANa hai| avasthitapravezakoMkA kAla sarvadA hai| pravaktavyapravezakoMkA . jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya hai| isIprakAra saba nArakI, sAmAnya tiryakaca, paJcendriya tiyaMcatrika aura bhavanavAsiyoMse lekara nau aveyaka takake devoM meM jAnanA caahie| kintu itanI vizeSatA hai ki inameM pravaktavyapada nahIM hai| paJcendriya tiryazca aparyAptakoMmeM alpatara aura avasthitapravezakoMkA kAla Apake samAna hai| vizeSArtha- oghase bhujagArapada aura alpatarapada eka samayataka ho aura dUsare samayameM na ho yaha sambhatra hai| tathA nAnA jIva yadi nirantara ina padokA kareM to usa kAlakA yoga prAvalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hI hogA, isalie oghase bhujagAra aura alpara pravezakoMkA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla zrAvalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kahA hai| avsthitprveshkoNk| kAla sarvadA hai yaha spaSTa hI hai| pravaktavyapravezaka upazamazreNise giranevAle jIva hote haiM, isalie inake pravezakoM kA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya kahA hai| yahA~ kahI gaI mArgaramA proM meM yaha kAla bana jAtA hai, isalie, unameM zrodhake samAna jAnanekI sUcanA kI hai| mAtra inameM upazamazreNIkI prApti sambhava na honese pravaktavyapadakA niSedha kiyA hai| 380. manuSyoM meM bhujagAra aura pravaktavyapravezakoMkA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya hai| alpatara zrIra avasthitapravezakA kA kAla oghake samAna hai| isIprakAra anudizase lekara aparAjita vimAna takake devoMmeM jAnanA cAhie / kintu itanI vizeSatA hai ki inameM pravaktavyapada nahIM hai| manuSyaparyApta, manuSyanI aura sarvArthasiddhike devoM meM avasthitapravezakoMkA kAla sarvadA / / zepha padoke pravezakAkA jaghanya kAla eka samaya Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62 ] uttarapauidIraNAe ThANA sekhAyogahAra parUvaNA uka0 saMkhejjA samayA / maNusacapajja0 appa0 zrodhaM / gravaTTi0 jaha0 esa 0, palido0 asaMkhe0 bhAgo / evaM jAva0 / 175 1381. aMtarA0 duviho Ni0 - proSeNa Adeza ya / zragheNa bhuja0 appa 0 jaha0 eyasa0, ukka0 saca rArdidiyANi / zravaTTi0 Natthi aMtaraM / avatta0 jaha0 eyasa0, uka0 vAsapudhattaM / evaM maNusa nie| evaM savyaNiraya - tirikkha paMci0tikkhitiya devA bhavaNAdi jAva NatravajjA ci / Navari avatta0 Natthi / 6 382. paMcidiyatirikkha apajja0 appa0 jaha0 eyasa0 uka0 cauvIsamahorate sAdirege / avaTTi0 rAtthi aMtaraM / masuma apajja0 appa0 aDi0 jaha0 eksa0, ukka0 palido0 asaMkhe0 bhAgo / azuddisAdi santrA tti avaDi0 patthi aMtaraM / zru0 pa0 jaha0 eyasamatro, ukka0 vAsapudhattaM / sabbaTTe palido0 asaMkhe0 0 hai aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya hai / manuSya aparyAtakoM meM alpatarapravezakoM kA kAla AMdhake samAna haiM / avasthitapravezakoM kA jaghanya kAla eka samaya aura uskRSTa kAla parUyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai / isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / vizeSArtha - sAmAdamuSyoM meM anupasarmavittamavapamukhyaka meM hI hote haiM, isalie inakI apekSA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya kahA hai / zeSa pada aparyApta manuSyoM meM bhI sambhava hai, isalie inameM unakA kAla oghake samAna bana - jAne se vaha tatpramANa kahA hai| zeSa kathana sugama hai / 6 381. antarAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-- ogha aura Adeza / zroghase bhujagAra aura alpata pravezakoM kA jaghanya antara eka samaya haiM aura utkRSTa antara sAta dina-rAta hai / avasthita pravezakoM kA antara kAla nahIM hai| avaktavyapravezakoMkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkaSTa antara varSapRthaktva pramANa hai| isI prakAra manuSyatrika meM jAnanA cAhie tathA isIprakAra saba nArakI, sAmAnya tiryaJca paJcendriya tiryaka patrika sAmAnya deva aura bhavanavAsiyoMse lekara nau maiveyaka takke devoMmeM jAnanA caahie| mAtra itanI vizeSatA hai ki inameM avaktavyapada nahIM hai / vizeSArtha --- yahA~ vizeSa vaktavya itanA hI hai ki upazamasabhya vastrakA utkRSTa antara sAta dina-rAta batalAyA hai| aura upazamasamyaktva ke abhAva meM bhujagAra tathA alpatarapada sambhava nahIM, isalie yahA~ para ghase aura ullikhita mArgaNAzrameM ukta padoM utkRSTa antara sAta dina-rAta kahA hai| yadyapi pAke kAla meM alpatarapada hote hai para usakI apekSA utkRSTa antara chaha mahInA se kama nahIM hai, isalie vaha prakRta meM upayogI nahIM / $ 382. paJca ndriyAMtaryaca aparyApta jIvoM meM alpatarapravezakoMkA jaghanya antara eka samaya hai aura pratkRSTa antara sAdhika caubIsa dina-rAta hai / avasthitamavezakoMkA antarakAla nahIM / manuSya aparyAptakoM meM alpatara aura avasthita pravezakoM kA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| anudizase lekara sarvArthasiddhi taka ke devoM meM avasthinapravezakoM kA antarakAla nahIM hai / bhujagAra aura alpatara pravezakoM kA jaghanya antara eka samaya haiM aura utkaTa antara varSakatva pramANa haiM / sarvArthasiddhi meM utkRSTa antara Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 bhAgo / evaM jAva0 | jayadhavalA sahide kasAyapAhu de [ vedago 7 mahAsAgara jI mahArAja 9383 bhAva so 6384. bahu0 duviho Ni0 - zroSeNa Adese0 / zroSeNa savvatthotrA avatta0 / appa0 asaMkhe0 guNA / bhuja0 pave0 visesA0 / zravadvi0 zraNaMtaguNA / 3385. AdeseNa rahaya0 savvatthorA appa0pave0 | bhuja0pave0 visesA0 / vaDi0 pa0 zrasaMkhe0 guNA / evaM savvaNiratha0 paMciMdiyatirikkhatiya 3 - devA bhavaNAdi jAtra vavajjJAti / paMciMdiyatirikkhayapajja0 - mazusa apajja0 savvatthoza appa0pave0 / zravaDi0pa0 asaMkhe0 guNA / / 6386. tirikkhesu savvatthovA adhya0pa0 / bhuja0pave0 visesA0 / aTTi0pave0 zraNaMtaguNA | maNusesu savvatthovA avatta 0 pave0 / bhuja0 pave0 saMkhe0 guNA / appa0pave0 asaMkhe0 guNA | avaTTi0 pave0 asaMkhe0 guNA evaM maNUsapajja0 - maNusiNI0 / vari saMkhejjaguNaM kAyavyaM / zraNuddisAdi saccaGkA ti savtratthovA bhuja0pave0 / appa0pave0 asaMkhe0 guNA / avaTTi0 pave0 asaMkhe0 guNA / Nari sanya saMkhejjaguNaM kAyavyaM / evaM jAva0 / palya ke asaMkhyAta bhAgapramANa hai / isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / 8 383. bhAva sarvatra audayika bhAva hai / 6384. alpabahutvAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-- ooSa aura Adeza / se vaktavya pravezaka jIva sabase stoka haiN| unase alpatarapravezaka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| unase bhujagArapravezaka jIva vizeSa adhika haiN| unase avasthitapravezaka jIva anantaguNe haiM / $ 384. Adeza se nArakiyoMmeM alpatarapravezaka jIva sabase stoka haiN| unase sunAgara - pravezaka jI vizeSa adhika haiN| unase avasthitapravezaka jIva asaMkhyAtaguNe haiM / isIprakAra saba nArakI, pacendriya tiryaJcatrika, sAmAnya deva tathA bhavanatrikase lekara nau maitreyakatakake devoM meM jAnanA cAhie / paJcendriya tiryaca aparyApta aura manuSya aparyAptakoM meM alpatarapravezaka jIva sabase stoka haiN| unase avasthitapravezaka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| 6 286. tiryoM meM alpasarapravezaka jIva sabase stoka haiN| unase bhujagArapravezaka jIva vizeSa adhika haiN| unase avasthitapravezaka jIva anantaguNe haiN| manuSyoMmeM avaktavya pravezaka jI sabase stoka haiN| unase bhujagArapravezaka jIva saMkhyAtaguNe haiN| unase alpatarapravezaka jIva asaMkhyAtaguNa haiN| unase avasthitapravezaka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| isIprakAra manuSya paryApta aura manuSyaniyoMmeM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inameM zrasaMkhyAtaguNe ke sthAna meM saMkhyAtaguNA karanA caahie| anudizase lekara sarvArthasiddhitaka ke dezoM meM bhujagArapravezaka jItra sabase stoka haiN| unase alpatarapravezaka jIva zrasaMkhyAtaguNe haiN| unase avasthita pravezaka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| itanAM vizeSatA hai ki sarvArthasiddhi meM asaMkhyAtaguNe ke sthAna meM saMkhyAtaguNA karanA cAhie / isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArgadarzaka:- AcArya zrI savihiAsAgara jI mahArAja gA062] uttarapayaDi udAraNAe. ThANA sesAriNayogahAraparUvaNa 177 387. padaNikveve tatva imANi niSiNa aNiogaddArANi- samukttiNA0 sAmittamapyAbahuaM ca / samu0 duvihA-jaha0 ukka0 / ukkasse payadaM / duviho NiogheNa Adese / aogheNa asthi ukta caDDI hANI avaTThANaM ca / evaM cadugadIsu / Navari paMciMdiyatirikkha apajja0maNusaapajja. asthi ukka. hANI avaTThANaM ca / evaM jApa0 / evaM jahANayaM piNedavvaM / 388. sAmittANu0 duvih| Ni jaha* uka0 / ukka0 payadaM / duviho Ni.--ogheNa zrAdeseNa ya / oghega uka* baDDI kassa ! aNNada0 utrasamaseDhimAruhamANo aMtarakaraNaM kAdRNa mado devo jAdo tado chapavesiya igivIsapavesago jAdo, tassa vidiyasamayadevassa uka0 vaDDI / uka0 hANI kassa ? aNNada0 uSasamaseTimAruhamANo ekAvIsaMpaya pavesago aMtare kade samayUNAvaliyamettaM gaMtUNa doNha pavesago jAdo, tassa ukta hANI / tassetra se kAle ukka0 samavaThThANaM / 389. AdeseNa Nera0 uka0 vaDDI kassa ? aeNada. jo cauvIsaM pavesamANo aTThAtrIsaM pavasedi tassa ukka0 vaDhI / ukka0 hANI kassa ? aNNada0 aTThAvIsaM pavesemANeNa arNatANubaMdhica uke NAside tassa uka0 hANI / egadaratthAvadvANaM / evaM satraNeraiya-tirikkha 0-yanidiyatirikAvatiya 3-devA bhavaNAdi jAba vagevajA tti / AA 3387. padanikSepakA adhikAra hai| usameM ye tIna adhikAra haiM-samutkIrtanA, svAmitva aura alpabahutva / samutkIrtanA do prakArako hai-jaghanya aura utkRSTa / utkRSTakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai--odha aura Adeza / prodhako apekSA utkRSTa vRddhi, hAni aura avasthAna hai| isI prakAra thAroM gatiyoM meM jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki paJcendriya tiryaJca aparyApta aura manuSya aparyAptakoMmeM utkRSTa hAni aura avasthAna hai| isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie | tathA isI prakAra jaghanya bhI jAnanA cAhie / 88. svAmistrAnugamakI apekSA nirdeza ke prakAra kA hai-jaghanya aura utkRSTa / utkRSTakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai-ogha aura Adeza / zrobase utkRSTa vRddhikA svAmI kona hai ? jo anyatara upazamazreNipara AgehaNa karanevAlA antarakaraNa karake marA aura deva ho gayA / usake bAda chaha prakRtiyoM kA pravezaka yaha ikkIsa prakRtiyoM kA pravezaka ho gayA / aisA vaha dvitIya samayavartI deva satkRSTa vRddhikA svAmI hai / utkRSTa hAnikA svAmI kauna hai ? anyatara jo upazamaNipara prArohaNa karanevAlA ikkIsa prakRtiyoMkA pravezaka antara karanepara eka samaya kama zrAvalimAtra jAkara dokA pravezaka ho gayA vaha utkRSTa hAnikA svAmI hai / tathA vahIM anantara samayameM utkRSTa avasthAnakA svAmI hai| 5286. Adezase nArakiyoM meM utkRSTa vRddhikA svAmI kauna hai ? anyatara jo caubIsa prakRtiyoM kA pravezaka aTThAIsa prakRtiyoM kA pravezaka hotA hai vaha utkRSTa vRddhi kA svAmI hai / utkRSTa hAnikA svAmI kauna hai ? anyatara jo aTThAIsa prakRtiyoM kA pravezaka hai vaha anantAnubandhIcatukakA nAza honepara utkRSTa hAnikA svAmI hai| inameMse kisI eka sthAnameM utkRSTa avasthAnakA svAmI hai| isI prakAra saba nArakI, sAmAnya tiryanca, paLacendriya tiryampatrika, sAmAnya deva Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidhisAgara jI mahArAja 178 . jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ vedago 7 athavA Adese0 airaiya0 ukka0 vaDDI kassa ? aNNada. jo vAvImaM pavesemANo ubasamasammA0 aThThAvIsaM pavesedi, tassa uka0 baDhI / tasseba se kAle ukka avaTThANaM / evaM jAva0 NavagevajA ti apajattavajaM / paMcitiri0apaja-maNusaapaja0 uka0 dvANI kasma ? aNNada0 jo aTThAvIsa pavesemANo sattAvIsaM pavesedi tassa uka0 hANI / tasseva se kAle ukka0 avaThThANaM / 390. maNusatie ukka0 vaDDI kassa ? aNNada0 upasamaseDhIdo odaramANo pArasa pavesiya puNo sattaNokasAyANaM pavesago jAdo, tassa ukka0 baDI / ukka. hANI avahANaM ca oghaM / devesu ukka* baDDI ogha / tassetra se kAle ukka0 abadvANaM / ukka hANI kassa ! aNNada0 aTThAvIsaM pavesemANo cauvIsapaye jAdo tassa ukka. hANo / evamaNudisAdi jAva savvaTThA ti / evaM jAva0 ! 391. jaha0 payadaM / duviho Ni0-oSeNa Ahese0 | bhogheNa jaha. baDDI kassa ? elardaka paNuvIsa pa.samarmANoM chabbIsapavesago jAdo tassa jaha* vaDhI / jaha0 hANI kassa ? apaNada0 aTThAvIsaM pavesemANo sattAvIsaphvesago jAdo tassa jaha. haannii| tasseva se kAle jaha* avaTThANaM | evaM cadugadIsu / Navari paMci0tirikkhaapaja0-maNusaapaja. jaha0 vaDDI gatthi | aNuddisAdi sabbaDvA ti jaha. aura bhavanavAsiyoM se lekara nau praveyaka takake devoMmeM jAnanA caahie| athavA prAdezase nArakiyoM meM utkRSTa vRddhikA svAmI kauna hai ? anyatara jo bAIsa prakRtiyoM kA pravezaka upazamasamyagdaSTi jIva ahAIsa prakRtiyoM kA pravezaka hotA hai vaha utkRSTa vRddhikA svAmI hai| vahI antara samayameM utkRSTa avasthAnakA svAmI hai| isI prakAra aparyAptakoMko chor3akara nau aveyaka taka jAnanA cAhie / paMcendriya tiyeca aparyApta aura manuSya aparyAptakoMmeM utkRSTa hAnikA svAmI kauna hai ? anyatara jo zrAhAIsa prakRttiyoMkA pravezaka jIva sattAIsa prakRtiyoMkA pravezaka hotA hai vaha utkRSTa hAnikA svAmI hai / tathA vahI anantara samayameM utkRSTa avasthAnakA svAmI hai| 360. manuSyatrikameM utkRSTa vRddhikA svAmI kauna hai ? anyatara upazamazreNise utaranevAlA jo bAraha prakRtiyoM kA praveza kara punaH sAta nokaSAyoMkA pravezaka ho gayA vaha utkRSTa vRddhikA svAmI hai| utkRSTa dAni aura utkRSTa avasthAnakA svAmitva poSake samAna hai| devoM meM utkRSTa vRddhikA svAmI oghake samAna hai| tathA vahI anantara samayamai utkRSTa avasthAnakA svAmI hai / utkRSTa hAnikA svAmI kauna hai ? anyatara jo aTThAIsa prakRtiyoM kA pravezaka cocIsa prakRtiyoMkA pravezaka ho gayA vaha utkRSTa hAnikA svAmI hai| isI prakAra anudizase lekara sarvArthasiddhi taka jAnanA cAhie / isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka le jAnA caahie| 6361. jaghanyakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai-ogha aura Adeza / moghase jaghanya vRddhikA svAmI kauna hai ? anyasara jo paccIsa prakRti yoMkA pravezaka chabbIsa prakRtiyoM kA pravezaka ho gayA vaha jaghanya vRddhikA svAmI hai| jaghanya hAnikA svAmI kIna hai ? anyattara jo aTThAIsa prakRtiyoMkA pravezaka sattAIsa prakRtiyoM kA pravezaka ho gayA vaha jaghanya hAnikA svAmI hai| tathA vahI anantara samayameM jaghanya avasthAnakA szamI hai| isI prakAra cAroM patiyoMmeM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki paMcendriya tiyeca aparyApta maura manuSya aparyApakoMmeM Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62 ] uttarapayaDiudIraNAe ThANA se sAthiyo gaddArapaNA 179 vaDDI kassa ? aNNada0 ekkAvIsaM pavesemANo sammattaM pavesedi tassa jaha0 caSTI / jaha0 hANI kassa ? aNNa0 bAbIsaM pavesemAkheNa sammattaM khavide tasya jaha0 hANI | tasse se kAle jaha0 vANaM | evaM jA0 | | 392. appAhu duvihaM -- jaha0 uka0 | ukasse payadaM / duviho li0zradheAseNa yA cAyogopasuto jaka mhArI / hANI avadvANaM ca do vi sarisANi vise0 | Adese0 zeraiya* ukassava hi- hANi zradvANANi tiNi vi sarisAraNa | vA savvattho0 ukka0 hANI / ukka0 vaDhI avadvANaM ca do visarisANi visesa 0 / evaM savvaraiya0 savyatirikkha- devA bhavaNAdi jAba evamevAti / vari paMci0tirikkhApatra0 maNusaapa 0 ukka0 hANI avadvANaM ca do tri sarisArikha / maNusatie saccattho ukka0 baDhI / hANI aDDANaM ca do tri sarisANi saMkhejaguNANi / devesu savvattho0 uka0 hANI | baDDI avadvANaM ca do vi sarisANi saMkhe0guNANi / evamahisAdi sabbaTTA ti / etra jAva0 / 3 393. jaha0 padaM / duviho giddesI zragheNa Adese0 | baDDI hANI atrANaM tiSNi vi sarisANi / evaM cadugadIsu / 0 1 oSeNa jaha0 gavari paMci jaghanya vRddhi nahIM hai / anudizase lekara sarvArthasiddhi taka ke devAnaM jaghanya vRddhikA svAmI kauna hai ? anyatara jI ikkAMsa prakRtiyoMkA pravezaka samyaktvakA pravezaka hotA hai vaha jaghanya vRddhikA svAmI hai / jaghanya hAnikA svAmI kauna hai ? anyatara jo bAIsa prakRtiyoM kA pravezaka samyaktva prakRtikA kSaya karatA hai vaha jaghanya hAnikA svAmI hai| vahIM anantara samaya meM jaghanya avasthAna kA svAmI hai / isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka le jAnA cAhie / 3 362. alpabahutva do prakArakA hai-- jaghanya aura utkRSTa / utkRSTakA prakaraNa hai / nirdeza do prakArakA hai - o aura Adeza / ghoghase utkRSTa vRddhike pravezaka sabase stoka haiM / utkRSTa hAni aura avasthAnake svAmI donoM hI paraspara samAna hokara vizeSa adhika haiM / dezase nArakiyA meM utkRSTa vRddhi, hAni aura avasthAna ke pravezaka tInoM hI samAna haiM / athavA utkRTa hAnike pravezaka sabase stoka haiN| utkRSTa vRddhi aura avasthAnake pravezaka donoM hI paraspara samAna hokara vizeSa adhika hai| isI prakAra saba nArakI, saba viyaMca, sAmAnya deva aura navAsiyoMse lekara nau maiveyaka takke devoM meM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki paMcendriya tithaMca aparyApta aura manuSya aparyAtakoM meM utkRSTa hAni aura avasthAnake pravezaka donoM hI samAna haiN| manuSyatrimeM utkRSTa vRddhike pravezaka sanase stoka haiN| unase utkRSTa hAni aura sthAnake praveza donoM ho paraspara samAna hokara saMkhyAtaguNe haiN| devAmeM utkRSTa hAnike pravezaka sabase loka haiM / utkRSTa vRddhi aura avasthAnake pravezaka donoM ho paraspara samAna hokara saMkhyAtaguNe hai / isI prakAra anudizase lekara sarvArthasiddhike devoM taka jAnanA caahie| isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka le jAnA cAhie / 6 363. jayantrakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai- mAMdha aura Adeza | ogha javanya vRddhi, hAni aura avasthAnake tInoM hI pravezaka paraspara samAna haiN| isI prakAra cAroM gatiyoM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki paMcendriya niryaca aparyApta aura manuSya Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayabhavalAsahide kasAyapAhuDe [ vedago 7 tirikkhaapaja0 - maNusama paJa0 jaha0 hANI avaDDA0 do vi sarisANi / evaM jAva0 / 6 394. Dipo ti tattha imANi terasa aNiyogaddArANi - samuttiNA jAya pAcahue ti / samukkittaNA0 duviho Ni0 - aghekha Adese0 | ogheNa tha saMkhe0 bhAgavaDDi- hANi saMkhe0 guNavaDi-hANI vaDi0 avatta0 pavesagA evaM maNusatie / 6395. Ade0 Neraiya0 asthi saMkhe bhAgavaDihANi avaDi0 pave0 / evaM samvaNiraya 0-tirikta-paMci0tirikkhatiya 3 bhavaNAdi jAva NavagevajA tti / paMci0tiri0 apaja0 - maNusa apajaH pratthi saMkhe0 bhAgahA0 zravaTTi vaDhi hANi saMkhe0 guNavaddhi aba / devesu asthi saMkhe0 bhAga patra savvA ci / evaM jAva0 | *mArgadarzaka 9 396. samitA0 duviho Ni0 -- zragheNa Adese0 / zragheNa saMkhe0 bhAgavaDi- hANi avaDi0 kassa 1 aNNada0 sammAiDi0 micyAiDi0 | saMkhe0 guNavahihANi0 kassa ? aNNada0 sammAiDi0 / zravatta0 bhujgaarbhNgo| evaM maNusatie / sabbara iya- saccati rikkha- maNusa apajja0 - bhavaNAdi jAtra NavamevajA tti bhujagArabhaMgo / vari saMkheJjabhAgavaDi-hANi zravadvidAlAvesa yedavyaM / devazaNamodhaM / Navari saMkhe0 guNaaparyAptakoM meM jaghanya hAni aura avasthAnake pravezaka donoM hI samAna haiN| isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka le jAnA cAhie / 364. vRddhipravezakA adhikAra hai| usameM ye teraha anuyogadvAra haiM- samutkIrtanAse lekara alpabahutva taka / samutkIrtanA ke anusAra nirdeza do prakArakA hai - zrodha aura Adeza | saMkhyAta bhAgavRddhi, saMkhyAta bhAgahAni, saMkhyAta guNavRddhi, saMkhyAta guNahAni, avasthita aura avaktavya padake pravezaka hai| isI prakAra manuSyatrika meM jAnanA cAhie / 180 365. Adeza se nArakiyoM meM saMkhyAta bhAgavRddhi, saMkhyAta bhAgahAni aura avasthita padake pravezaka haiN| isI prakAra saba nArakI, sAmAnya tiyaMva, paMcendriya tiryacatrika aura bhavanavAsiyoMse lekara nau bezaka takke devoMmeM jAnanA caahie| paMcendriya tiryaJca paryApta aura manuSya aparyAptakoM meM saMkhyAta bhAgahAni aura avasthita padake pravezaka haiN| devoMmeM saMkhyAna bhAgavRddhi, saMkhyAta bhAgahAni, saMkhyAta guNavRddhi aura avasthita padake pravezaka hai| isI prakAra anuvizase lekara sarvArthasiddhi taka ke deva meM jAnanA caahie| isIprakAra anAhAraka mArgaNAtaka le jAnA cAhie / 6. svAmitvAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai - AMdha aura Adeza / zraghase saMkhyAta bhAgavRddhi, saMkhzatabhAgahAni aura avasthita padakA svAmI kauna hai ? anyatara samyadRSTi aura midhyAdRSTi svAmI hai| saMkhyAtaguNavRddhi aura saMkhyAta guNahAnikA svAmI kauna haiM ? anyatara samyagdRSTi svAmI hai / avaktavya padakA bhanna sujagAra ke samAna hai| isI prakAra manuSyatrika meM jAnanA caahie| saba nArakI, saba tiryakca, manuSya aparyApta aura bhavanavAsiyoM lekara bhI maiveyaka taka devoMmeM bhujagAra ke samAna bhaMga hai| itanI vizeSatA hai ki inameM saMkhyAta bhAgavRddhi, saMkhyAta bhAgahAni aura avasthita padake AlApa ke sAtha svAmitva le jAnA cAhie / deva Apake samAna bhaMga hai| itanI vizeSatA hai ki isameM saMkhyAtaguguhAni aura zravavya pada Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62 ] uttarapayaDiudAraNAe ThANANaM sesAriNayogahAraparUvaNA hANi-avatta pasthi / aNuddisAdi sabaTThA ti sabvapadANi kassa ? aNNada. evaM jAvaH / 397. kAlANu0 dutriho Ni0-aogheNa Adese / ogheNa saMkhejabhAgavaDi0 jaha0 eyasa0, ukka. cattAri smyaa| saMkhe0bhAgahANi-saMkhejaguNahANi-avatta0 jahaSNu0 eyasa0 / adhabA saMkhe bhAgahANi0 ukka0 ve mamayA / saMkhe guNavaDhi0 jaha0 eyasamo, ukka0 tieiNa samayA / abaDhi0 bhuja bhaMgo / 398. AdeseNa sacaNeraDya0-savyatirikkha-maNumaapaja. bhavaNAdi jAva raNavageyajA tti, bhujagArabhaMgo / maNusalie saMkhe bhAgavaTi. jaha* eyasa0, ukka0 cattAri smyaa| saMkhe bhAgahANi-sakhe guNavADa-hANi-avatta0 jaha0 ukka0 eyasa0 / saMkhe0 bhAgahA0 ukta vemamayA vA / ahi. bhuja bhaMgo / devANaM nnaarybhNgo| vari saMkhe0guNapaDDi* jaha* ukka 0 eyasa0 / 'aNuhi sAdi sabaTThA tti saMkhe bhAgavaTi 0 jaha* eyasa0, ukka0 bemamayA / saMkhe bhAgahA0 saMkhe0 guNavaDi0 jaha 0 uka0 eys0| nahIM haiN| anudizasa lekara sarvArthasiddhi takake devAMmeM saba padoMkA svAmI kauna hai ? anyatara jIva svAmI hai| isIprakAra anAhAraka mArgaraNA taka le jAnA caahie| 367. kAlAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-ogha aura aadesh| prose . saMkhyAtabhAgavRddhikA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla cAra samaya hai| saMkhyAta bhAgahAni, saMkhyAta guNahAni aura avaca padakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / athavA saMkhyAta bhAgahAnikA utkRSTa kAla do samaya hai| saMkhyAta guNavRddhikA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAma tIna samaya hai / avasthita padakA maMga bhujagAra ke samAna hai| vizeSAtha-pahale bhujagArakA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla cAra samaya yatalA aAye haiM usI prakAra yahA~ saMkhyAna bhAgavRddhikA jabanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla cAra samaya ghaTita kara lenA cAhie | pahale alpatara aura avatavya padakA javanya aura utkRSTa kAla eka samaya banalA Aye hai usI prakAra yahA~ saMkhyAtabhAgahAni, saMkhyAsamuzahAni aura zravaktavyakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya ghaTita kara lenA caahie| vahA~ prakArAntarase alpatara padakA utkRSTa kAla do samaya batalA Aye haiM vahIM yahA~ saMkhyAta bhAgahAnikA utkRSTa kAla dA samaya jAnanA cAhie / zeSa kathana sugama hai| 39. zrAdezase saba nArakI, saba tiryabca, manuSya aparyApta aura bhagnavAmiyoMse lekara nau beyaka takake devA meM bhujagArake samAna bhaMga hai| manuSyatriko saMkhyAtabhAgadhRddhikA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla cAra samaya hai| saMkhyAnabhAgahAni, saMkhyAtaguNavRddhi, saMkhyAtaguNahAni aura pravaktavya padakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| athavA saMkhyAtabhAgahAnikA utkRSTa kAla mo samaya hai| avasthita padakA bhaMga bhujagArake samAna hai| devoMmeM nArakiyoMke samAna bhaMga hai| itanI vizeSatA hai ki saMkhyAtaguNavRddhikA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| anudizasaM lekara mArthamiddhitakake devAma saMkhyAna bhAgavRddhikA ananya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla do samaya hai| maMtryAna bhAgahAni aura saMkhyAta - Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 jayadhaSalA sahide kasAyapAhuDe mArgadarzaka :- AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja aTTi jaha0 eyasamazra, ukka0 sagaTThidI / evaM jAtra0 / 6399. aMtarANu duviho Ni0 oSeNa Adese0 / zragheNa saMkhe0 bhAgasaMkhe0 guNavaDi0 jaha0 esa0 saMkhe0 bhAgahA0 saMkhe 0 guNahA0 avatta0 jaha0 aMtomu0 | athavA saMkhe0 0bhAgahA0 jaha0 evama0 / ukka0 savvesivaDapo0 pariyahaM / aDi0 jaha0 esa0 uka0 aMtomu0 / F [ vedago 7 ? | 400 AdeseNa savvariya 0- savyatirikkha maNusa zrapaJja0 bhavaNAdi jAya evamevajAti ja0bhago / maNusatie bhuja0bhaMgo / vari saMkhe0 guNavaDDi- hANiavata0 jaha0 aMtomu0, uka0 punako DipRdhattaM / devagadidevA aNuddisAdi saccA tti bhuja0bhaMgo / vari saMkheguNavaDi0 Natthi aMtaraM / evaM jAva 1401. lAlAjIvehi bhaMgavicayANu0 duviho Ni zroSeNa prAdese0 / zraveNa ava0i zipa asthi / sesapadA bhayaNiJja / / bhaMgA 243 / evaM cadugadIsu / vari bhaMgA jANiya vaktavyA / maNusa apajja0 savvapadA bhavaNijjA / bhaMgA8 / evaM jAva0 / 0 1402. bhAgAbhAgANu0 duviho zi0 -- ogheNa Adese0 / zragheNa ava0i saccajI0 ke0 ? atA bhaagaa| semAMta bhAgo / evaM tirikkhA0 / savvara0 guNavRddhikA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| zrAvasthita padakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla apanI sthitipramANa hai / isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| $ 366 antamanugamako apekSA nirdeza do prakArakA hai - zroSa aura Adeza / zraghase saMkhyAta bhAgavRddhi aura saMkhyAta guNavRddhikA jadhanya antara eka samaya hai, saMkhyAta bhAgahAni, saMkhyAtagugrAhAni aura avaktavya patrakA jaghanya antara antarmuhUrta haiM athavA saMkhyAta bhAgahAnikA jaghandha antara eka samaya hai aura satrakA utkRSTa antara upArtha pudgala parivartanapramANa hai / avasthita padakA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai| 400. Adeza se saba nArakI, saba vica manuSya aparyApta aura bhavanavAsiyoM se lekara nauve sake deva bhujagArake samAna bhaMga hai| manuSyatrika meM bhujagArake samAna bhaMga hai / itanI vizeSatA hai ki saMkhyAtaguNavRddhi, saMkhyAtaguNahAni aura avaktavya padakA jaghanya antara antarmuhUrta hai aura utkRSTa antara pRvakoTipRthaktva pramANa hai| devagati meM sAmAnya deva tathA anudiza lekara sarvArthasiddhi taka ke devI bhujagArake samAna bhaMga hai / itanI vizeSatA hai ki saMkhyAtaguNavRddhikA antarakAla nahIM hai / isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| 401. nAnAjatroMkA avalambana lekara saMgavicayAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai aura Adeza / zroghase avasthita pada niyamase haiM, zeSa pada bhajanIya haiN| bhaMga 243 haiM / isIprakAra cAroM gatiyoMmeM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki bhaMga jAnakara kahane caahie| manuSya aparyAptakoM meM satra pada bhajanIya haiN| saMga ATha haiN| isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / 402. bhAgAbhAgAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai - oSa aura Adeza | avasthita pacA jIva jaba jIvoM kitane bhAgapramANa haiM ? ananta bahubhAgapramANa haiM | / Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ + gA0 62 ] a uttarapadIraNAe ThAnA yogavidhisAgara jI virAja savyapaMci0tirikta mANusa maNuma paJja0 devA bhatraNAdi jAva avarAjidA ti ai asaMkhejjA bhaagaa| sesamasaMkhe0 bhAgo / maNusapajja0 - maNumaNi0 satra hRdevesu avaTTi saMkhejjA bhaagaa| sesaM saMkhe0 bhAgo / evaM jAva0 / 0 403. parimANANu 0 duviho zi0 - zragheNa Adese0 / zragheNa saMkhe0 bhAgacaDi hANi0 keti0 ? asaMkhejjA / zravaTTi0 ketti0 1 atA / saMkhe0 guNavaDihANi pravatta 0 keti 0 1 saMkhejjA | savvaNiraH savyatirikta maNusa Apajja0 -bhavaNAdi jAba evamevajjA tti bhujabhaMgo | maNusesu saMkhe0 bhAgahA0 avaDi0 ketti0 ? asaMkhejjA | sesapadA saMkhejjA / maNusa pajja0 - maraNu siNI0 saccadudevesu savtrapadA saMkhejjA | devagadidevA aNuddisAdi avarAjidA ti bhuj0bhNgo| Navari saMkhe0 guNabaDDi0 ketti 0 1 saMkhejjA / evaM jAva0 / 1 6404 khetANu0 duviho Ni0 - ogheNa AdeseNa ya / pragheNa a0i sancaloge / sesapadA loga0 asaMkhe0 bhAge / evaM tikkhiA0 / sesagadIsu saccapadA loga asaMkhe0 / evaM jAva0 / zeSa padavAle jIva saba jIvoMke anantayeM bhAgapramANa haiN| isIprakAra tiryakacoMmeM jAnanA cAhie / saba nArakI, saba pacendriya tiryacca sAmAnya manuSya, manuSya aparyApta, sAmAnya deva aura 'bhavanavAsiyoMse lekara aparAjita kalpatakake devoM meM avasthita par3havAle jIva asaMkhyAta bahubhAga 'pramANa haiM tathA zeSa padavAle jIva asaMkhyAtaveM bhAgapramANa haiN| manuSya paryApta, manuSyano aura sarvArthasiddhi meM avasthita padavAle jIva saMkhyAta bahubhAgapramANu haiM tathA zeSa padavAle jIva saMkhyAta bhAgapramANa haiM / isIprakAra anAhAraka mArgaNAtaka jAnanA cAhie / t 6403. parimANAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai - ogha aura Adeza ose saMkhyAta bhAgavRddhi aura saMkhyAta bhAgahAni padavAle jIva kisane haiM ? asaMkhyAta haiM / avasthata padavAle jIva kitane haiM ? ananta haiN| saMkhyAtaguNavRddhi, saMkhyAtaguNahAni aura avya paravAle jIva kitane haiM ? saMkhyAta haiM / saba nArakI, saba tiryaJca, manuSya aparyApta aura bhavanavAsiyoMse lekara nau maiveyaka takake devoMkA bhaMga bhujagArake samAna hai| manuSyoM meM saMkhyAta bhAgahAni aura avasthita padavAle jIva kitane haiM ! asaMkhyAta haiN| zeSa padavAle jIva saMkhyAta haiN| manuSya paryApta, manuSyanI aura sarvArthasiddhike devoMmeM saba padavAle jIva kitane haiM ? saMkhyAta haiM / devagati meM deva aura nau anudizase lekara aparAjita takake devoMmeM bhaMga bhujagAra ke samAna / itanI vizeSatA hai ki saMkhyAta guNavRddhi padavAle jIva kitane haiM ? saMkhyAta haiM / isIprakAra anAhAraka mArgAta jAnanA cAhie / 404. kSetrAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai- bhoSa aura Adeza / zrose avasthita padavAle jIvoMkA kitanA kSetra hai ? sarva loka kSetra hai / zeSa padavAle jIvoMkA kSetra loka asaMkhyAta bhAgapramANa hai| isIprakAra tiryaJcoM meM jAnanA caahie| zeSa gatiyoM meM saba padavAle jIvA kSetra lokake asaMkhyAta bhAgapramANa hai| isIprakAra 'anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalA sahide kasAyapAhuDe [ bego 7 2 9405. pomaNANu duviho Ni0 - pro0 Adese0 / zrayeNa saMkhe0 bhAgavaDi0 loga0 asaMkhe0 bhAgo - bAraha cohasa0 desUNA / saMkhejjabhAgahANi0 loga0 asaMkhe0 bhAgo aTThacosa0 dekhaNA saccalogo vA / zravadvi0 savvalogo / sesapadA loga0 asaMkhe0 bhAgo / savvaNiraya 0 savvatirikkha0 maNusa zrayaJja0 bhavaNAdi jAva vagevajAti bhuja0maMgo maNusavie bhuj0bhNgo| Navari saMkhe0 guNavaDDi- hANi0 loga asaMkhe0 bhAgo | devAdidevA aNuddisAdi sabaTTA ti bhuja0bhaMgo / navari saMkhe0 guNavaDi0 loga0 asaMkhe0 bhAgo / evaM jAna0 / 0 406. kAlA0 duviho 0i -- ogheNa Ahese0 / zraghe0 saMkhe0 bhAgavaDihANi0 jaha0 eyasa0, ukka0 zrAvali0 asaMkhe 0 bhAgo / aDi0 savvaddhA / sesapada0 jaha0 eyasa0, ukka0 saMkhejA samayA / savvariya0 savyatirikkha0 maNusacyapaja 0 bhavaNAdi jAva NavavA ti bhuja0bhaMgI / maNusatie bhuj0bhNgo| Navari saMkhe0guNacaDDi-hi 0 jaha0 esa0 uka0 saMkhejA samayA / devagadidevA aNudisAdi savvA tti bhuja0bhaMgo / vari saMkhe0 guNavaDi0 jaha0 ena0, uka0 saMkhejA samayA / 184 405. sparzanAnugAgara jI mahArAja [ zragha aura Adeza / zroghase saMkhyAta bhAgavRddhi, padavAle jIvoMne kitane kSetrakA sparzana kiyA hai ? lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa tathA nAlIke caudaha bhAgoM meM se kucha kama ATha aura bAraha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA haiM / saMkhyAta bhAgahAni padavAle jIvoMne lokake asaMkhyAta bhAgapramANa tathA manAlI ke caudaha bhAgoM se kucha kama ATha bhAgapramANa aura sarva lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai / avasthita pavAle jIvoMne sarva lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| zeSa padavAle jIvAne lokake asaMkhyAta bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| saba nArakI, saba tiryaJca manuSya aparyApta aura bhavanavAsiyoMse lekara nau maitreyaka taka ke devoM meM bhujagArake samAna bhaMga hai| manuSyatrika meM bhujagAra ke samAna bhaMga hai| itanI vizeSatA hai ki saMkhyAtaguNavRddhi aura saMkhyAtaguNAni padavAle jIvoMne lokake kA saMkhyAtayeM bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| devagati meM sAmAnya deva aura anudizase lekara sarvArthasiddhitakake devoM meM bhujagArake samAna bhaMga hai| itanI vizeSatA haiM ki saMkhyAta guNavRddhi padavAle devoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai / isIprakAra anAhAraka mArgamA taka jAnanA cAhie / $406. kAlAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-- ogha aura Adeza / zroghase saMkhyAta bhAgavRddhi aura saMkhyAta bhAgahAni padakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla zrAvalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai / avasthita padakA kAla sarvadA hai| zeSa padoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya hai / saba nArakI, saba tirthana, manuSya aparyApta aura bhavanavAsiyoMse lekara nau maiveyaka takake devoMmeM sujagArake samAna bhaMga hai / manuSyatrika meM bhujagAra ke samAna bhaMga hai| itanI vizeSatA hai ki saMkhyAta guNavRddhi aura saMkhyAta guNadAna padakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya hai| devagati meM sAmAnya deva tathA anuzise lekara sarvArthasiddhi taka ke devAmeM bhujagAra ke samAna bhaMga hai| itanI vizeSatA hai ki saMkhyAta guNavRddhi patrakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla saMkhyAta -1 Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62 ] uttarapaDi usIraNAra. ThANAgaNaM sesANiyogahAraparUSaNA - evaM jaay| 407. aMtarANa. duviho Ni.---zrogheNa Adese0 | ogheNa saMkheJjabhAgavaDila hANi jaha0 eyasa0, ukka0 sattagardidiyAgi / ahidANi Nasthi aMtaraM / saMkhe guNavaDila-avatta0 jaha0 eyasa0, ukka0 bAsapudhattaM / saMkhe guNahANi. jaha0 eyasa0, uka0 chammAsA / evaM maNusatie / NAri maNumiNI0 saMkhe0guNahANi. jaha. eyasamo, ukka * bAsapudhattaM / sadhaNeraiya-savyatirikkha0-maNusaapaja0 bhavaNAdi jAva gavagevajA ti bhuja bhaMgo / devagaidevA aNudisAdi manbaTThA ti bhuja.. bhNgo| Navari saMkhe0 guNayaSTi jahaeyasa0, ukka0 vAsapudhattaM / Navari sabaDhe palido0 saMkha bhAgo / evaM jAva0 / 408. mAvaNugameNa sancastha odaiyo bhAvo | 1409, adhyAbahugANu0 duviho Ni0--proSeNa Adese0 / ogheNa samvattho0 abatta0pa0 / saMkha0guNavaDipave. akhe0 guNA / saMkhe0guNahANipave. vivesA0 / saMkhe0bhAgahANi0 asaMkhe0guNA / saMkhe0bhAgavaTi trisesA0 / ahi. aNaMtaguNA / 410. AdeseNa NeraDya0 sabatho saMkhe bhAgahA. / saMkhe0bhAgavaDhi0 mArgadarzaka :- AcArya zrI suvidhAsAgara jI mahArAja........ ..... . samaya hai / isI prakAra anAraka mAgeraNA taka jAnanA caahie| 407. antarAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-bodha aura Adeza | zrodhase saMkhyAta bhAgavRddhi aura saMkhyAta bhAgahAnikA jaghanya antara kAla eka samaya hai aura utkRSTa antara mAta dina-rAta hai| avasthita padakA antarakAla nahIM hai| saMkhyAta guNavRddhi aura avaktavya padakA jaghanya antara eka samaya hai, aura utkRSTa antara varSapRthastvapramANa hai / saMkhyAta guNahAnipadakA jaghanya antara eka samaya hai ara utkRSTa antara chaha mahInA hai| isIprakAra manuSyantrikameM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki manuSiyaniyoM meM saMkhyAta gunhAnikA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara varSapRthaktvapramAgA hai / saba nArakI, saba niryaJca manuSya aparyApta aura bhavanavAsiyAMse lekara nau greveyakatakake devoMmeM bhujagArake samAna bhaMga hai| devagatimeM sAmAnya deva tathA anudizase lekara sarvArthasiddhi takake devoMmeM bhujagArake samAna bhaMga hai| inanI vizeSatA hai ki saMkhyAta guNavRddhikA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara varSapRthaktvapramANa hai| itanI vizeSatA aura hai ki sarvArthasiddhimai palyaka saMkhyAtaveM bhAgapramANa hai / isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAganA cAhie / pr. bhAvAnugamako apekSA sarvatra audAyika bhAva hai| ____ 06. alpabahutvAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-prodha aura Adeza / oghase avaktavya padake pravezaka jIva sabase stoka haiN| unase saMkhyAta guNavRddhi padake pravezaka jIva saMkhyAtaguNe haiN| unase saMkhyAta gugAhAni padake pravezaka jIva vizeSa adhika haiN| unase saMkhyAta bhAgahAni padake pravezaka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| unase saMkhyAta bhAgavRddhi padake pradheza ka jIva vizeSa adhika haiN| unase avasthita padake pravezaka jIva anantaguNe haiN| 410. Adezase nArakiyoMmeM saMkhyAta bhAgahAni padake pravezaka jIca sabase thor3e haiN| Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 ..... ..... . .... . .. . .. . .. .... jayadhavalAmahide kasAyapAhuDe [vedago vise0 / avaTi. asaMkha0 guNA / evaM saccaraNeraDya-paMciMdiyatirikkhatiya3-bhavaNAdi jAva gavagevajA ti / tirikkhesu savvattho0 saMkha0 bhAgahANi / saMkhe0bhAgaDDi. visemA | avahipave apaMtaguNA / paMcitirikkhaapaJja-maNupaapaja0 samvattho0 saMkha0bhAgahANipa0 / abaDhi0pa0 asaMkhe0guNA / 411. maNusesu samvattho0 avatta0pa0 / saMkhe guNavaDipave0 saMkheguNA / saMkhe0guNahANipatre visesaa0| saMkhemAsyavipake0saMskhegugAsavisammAnahAvipakSetra asaMkhe0guNA / ahi0pave. asaMkhe guNA / evaM maNusapaja maNu siNI0 / Navari saMkhajaguNaM kAdacvaM / 412. devesu savvattho0 saMkhe0 guNavaddhipave0 / saMkhe bhAgahANipave. asaMkhe0guNA / saMkhe0bhAgavaDipave. visesA / avavi0pa0 asaMkhe guNA / aNudisAdi sabaTTA ti sabathovA saMkhe0 guNavaDiyave0 / saMkhe0 bhAgavaDiyave, bisemA0 / saMkhenabhAmahA0pa0 asaMkhe0 guNA / avavi0pave. asaMkhe guNA / zarari sabya saMkhejaguraNaM kAyavyaM / eva jAtra0 1 evamedesu bhujagArAdiaNiyogaddAresu bihAsideva nado 'kadi ca pavissaMti kamsa prAvaliyaM' ti padaM mamataM / unase saMkhyAta bhAgavRddhi padake pravezaka jIva vizeSa adhika haiN| unase avasthita padake pravezako jIva asaMkhyAtaguNe haiN| isIprakAra saba nArakI, paJcendriya tiryaJcatrika tathA bhavanavAsiyoMse . lekara nau praidheyaka takake devoMmeM jAnanA cAhie / tiryazcoM meM saMkhyAsa bhAgahAni padake pravezaka .." jIva sabase stoka haiN| unase saMkhyAta bhAgavRddhi padake pravezapha jIva vizeSa adhika haiN| unase avasthita padake pravezaka jIva anantaguNe haiN| paMcendriya tiyana aparyApta aura manuSya aparyAptakoM meM saMkhyAta bhAgahAni padake pravezaka jItra sayase stoka haiN| unase avasthita padake pravezaka jIva asaMkhyAtaguraNe haiN| 411. manuSyoM meM pravaktacya padake pravezaka jIva sabase stoka haiN| unase saMkhyAta guNavRddhi padake pravezaka jIva saMkhyAnaguNe haiN| unase saMkhyAta guNahAni padake pravezaka jIva vizeSa adhika haiN| unase saMkhyAta bhAgavRddhi padake pravezaka jIva saMkhyAtaguNe haiN| unase saMkhyAta bhAgahAni padake pravezaka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| unase avasthita padake pravezaka jIva asaMkhyAtaguNe haiM / isIprakAra manuSya paryApta aura manuSyaniyoM meM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki saMkhyAtaguNA karanA cAhie / 6412. devoMmeM saMkhyAta guNavRddhi padake pravezaka jIva sabase stAMka haiN| unase saMkhyAna bhAgahAni padake pravezaka jIva asaMkhyAtaguraNe haiN| unase saMkhapAta bhAgavRddhi padake pravezaka jIva vizepa adhika haiN| unase avasthita padake pravezaka jIva asaMkhyAnaguNe haiN| anudizase lekara sarvArthasiddhi sakake devoMmeM saMkhyAta guNavRddhi padake pravezaka jIva sabase stoka hai| unase saMkhyAta bhAgavRddhi padake pravezaka jIva vizeSa adhika haiN| unase saMkhyAna bhAgahAni padake pravezaka jIya asaMkhyAtaguNe haiN| unase avasthita padake pravezaka jIva asaMkhyAtaguNe hai / itanI vizeSatA hai ki sarvArthasiddhimeM saMkhyAtaguNA karanA cAhie / isa prakAra anAhAraka mArgaraNA naka jAnanA cAhie / isa prakAra ina mujagAra Adi anuyogadvAroMkA vyAkhyAna karane para kAdi va pavissaMti pharasa bhAvaliya' isa padakA vyAkhyAna samAna huaa| Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62] uttarapayaDijadoraNApa ThANANaM sesANiyogamAraparUSaNA 8 'khetta - bhava - kAla - poggala-DividhivAgovyastrayo du' tti ekssa vihaasaa| 413. eto edassa gAhApacchimaddhassa pattAva sarA parUvaNA kAyabvA tti paiNNAyakamedaM / saMpahi padassa gAhApaddhasma samudAyasthe praNayagaye tabdhisayA vihAsA payadi ti tapparUvaNamuttarasuttamAha 8 kammodayoM kheta-bhava-kAla-pAggala vidivivAgodayayakho bhavadi / 6414, kammeNa udayo kammodayo / apakapAcaNAe viNA jahAkAlajaNido kammANaM DidikkharaNa jo vivAgo so kammodayo ti bhaNNade / so cuNa khetta-bhavakAla-poggaladvidivivAgodayakhayo ti edassa gAhApacchaddhassa samudAyattho bhavadi / kudo ? kheta-bhava-kAla-poggale assiUNa jo dvidikkhayo udiNNaphalakammakkhaMdha. parisaDaNalakSaNo sodayo ti sutttthaavlNbnnaado| tado kammodao 'du' saddeNa sUcidAsemavisesaparUvaNo pArmika mAhApachi mAvi sivANilINI svANi vihAsiyavyo tti emo edassa cuNNisuttassa bhAvatyo / so ca kammodayo payaDi-hidi-aNubhAga-padesavisayattegNa caubiho / tattheha tAva payaDiudaeNa payada, payaDiudIraNAeMtaramedassa pruuvnnaajogttaado| jai evaM, kammodayassa atyavihAsA kimaTThamettha suttayAreNa " -............ ~~ ~..................------............ * 'kSetra, bhava, kAla aura pudgalako nimitta kara sthitivipAkase udayakSaya hotA hai| isakA vizeSa vyAkhyAna karanA caahie| 6413. zrAge isa gAthAke uttarArdhakA avasara prApta kathana karanA cAhie isa prakAra yaha pratijJAvAkya hai| aba isa gAthAke uttarArdhakA samudAyArtha avagata hone para tadviSayaka vizeSa vyAkhyAna pravRtta hotA hai, isalie usakA kathana karaneke lie ApakA sUtra kahate haiM ____% kA~kA udaya kSetra, bhava, kAla aura pudgalako nimitta kara sthitivipAkase udayakSArUpa hotA hai| 414. karmarUpase udayakA nAma karmodaya hai tripakvapAcana ke binA kA~kA sthitikSayase jA yA kAlajanita vipAka hotA hai vaha karmAdaya kahA jAtA hai| parantu vaha 'kSetra, bhava, kAla bhaura pudgalako nimitta kara sthitivipAkase udayakSayarUpa hai| isa prakAra gAthAke isa uttArardhakA samudAyArtha hai, kyoMki kSetra, bhaya, kAla aura pudgalako Azraya kara udIrNa phala karma skandhakA parizAnana lakSaNa jo sthitikSaya hotA hai, vaha udaya hai, isa prakAra sUcaka arthakA avalambana liyA hai| isalie mAthAke antama Aye hue. 'tu' zabdasa sUcita prazaMSa vizapAMkA kathama karanerUpa jo karmAdya gAthAke isa uttarArdhameM lIna hai usakA isa samaya vyAkhyAna karanA cAhie isaprakAra yaha isa cUrNisUtrakA bhAvArtha hai| vaha karmodaya prakRti, sthiti, anubhAga aura pradezakA viSaya karanevAlA hAnese cAra prakArakA hai| unamaMse yahA~ para prakRti udaya prakRta hai, kyoMki prakRti udIraNake bAda yaha prarUpaNA yogya hai / - zaMkA-yadi aisA hai to yahAM para sUtrakArane karmodayakI arthaSibhASA kyoM nahIM kI ? Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ vedago 7 kIradi tti NAsaMkaNija, udIraNAdo ceva kammodayassa bi gayasthattAdo / Na ca udayAdo udIraNA eyaMteNa pudhamUdA asthi, udayavisesasseva udiirnnaavvesaado| tado udIraNAe parUvidAe eso vi parUvido ceva | jo ca thovayaro viseso ettha tri vakkhANakAraehi vakkhANeyavyo ti edeNAhippAraNa kammoiyo ettha sutnayAreNa Na visthArido / atyasamappaNAmettaM cetra kAya, tado eMdAca sImAsayayayaNapassidana kammodayo estha vihAsiyavyo / evaM kammodae vihAsie paDhamagAhAe astho samatto hoi| * ko kadamAe Divora pavesagI tti padassa vidiudAraNA kAyavvA / 1415. payaDiudIraNANaMta metto hidiudIraNA kAyabbA, pacAyamarattAdo / sA dhuNa dvidiudIraNA bidiyagAhAe paDhamapAde NibaddhA ti jANAvaNaTThamedaM suttamohaNaM 'ko kadamAe dvidIe pavesago ti / ' :416. edarasa padassa astho dvidiudIraNAe ti tado edaM bIjapadaM dvidiudIraNAsAmittavisayapucchAmuheNa payaTTamassiUNa hidiudIraNA vihAsiyabA tti eso edassa bhAvatyo / sA ca dvidiudIraNA mRluttarapaDivisayabhedeNa duvihA hodi tti jANAkNadvamuttarasutta mAha samAdhAna-aisI aAzaMkA nahIM karanI cAhie, kyoMki udIraNAse hI karmodayake - : arthakA bhI jJAna ho jAtA hai| yadi kahA jAya ki udayase udIraNA ekAntase pRthagbhUta hai sA bhI bAta nahIM hai, kyoMki udayavizeSakI hI udIraNA saMjJA hai| isalie udAraNAkA kathana karane para udayakA bhI kathana ho hI gyaa| aura jo thor3I-sI vizeSatA hai so usakA yahA~ para bhI vyAkhyAnakArakoMkA vyAkhyAna karanA cAhie. isaprakAra isa abhiprAyase karmAdayake vyAkhyAnakA yahAM para sUtrakArane vistAra nahIM kiyA, arthakA samarpaNabhAtra kiyaa| isalie isI dazAmarSaka vacana kA Anaya kara karmAdayakA yahA~ para vyAkhyAna karanA cAhie / isaprakAra karmAdayakA vyAkhyAna karane para prathama gAthAkA artha samApta hotA hai| * 'kauna jIya kisa sthitimeM pravezaka hai| isa padakA Azraya lekara sthiti udIraNA karanI caahie| 415. akRti udAraNAke bAda Age sthitiudIraNA karanI cAhie, kyoMki vaha avasara prApta hai / parantu vaha sthiti uraNA dUsarI gAthA prathama pAdameM nibaddha hai, yaha batalAneke lie yaha sUtra avatIrNa hunA hai-kauna kisa sthitimeM pravezaka hai| 6416. isa padakA artha sthitiudoraNAsa sambandha rakhatA hai, isalie sthiti udAraNAke svAmittraviSayaka pRcchAke dvArA pravRtta hue isa bIjapadakA prAzraya kara sthitijadIraNAkA vyApAna karanA caahie| yaha isakA bhAvArtha hai| aura vaha sthitiudIraNA mUlaprakRti aura uttaraprakRtirUpa viSayake bhedase vA prakArakI , yaha jJAna kaganeke lie bhAgekA sUtra kahate haiM Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62 ] uttarapayaDiudAraNA, ThANANaM sesANiyogadAraparUvaNA 189 ____OM estha vidiudIraNA duvihA-mUlapapaDividiudIraNA uttarapayaddhidvipiudIraNA ca / / 417. estha edammi dvidiudIraNAparUvaNAvasare mUlapayaDividiudIraNA uttarapayArDa hidiudIkA dizAvihaNAyeTidiudharaNA hoi, tadubhayavadiregeNa dvidiudIraNAe pyaarNtraasNbhvaado| evaM dudhiyApAe hidiudIraraNAe aNiyogaddArahi viNA parUvaNA Na saMbhavadi ti tabdhisAgamaNiyogaddArANamuvaNNAso kIrade / OM tattha imANi aNiyogadArANi / taM jahA--pamANApugamo sAmittaM kAlo aMtaraM jANAjovehi bhaMgavicayo kAlo aMtaraM sapiNayAso appApahuaM bhujayAro padaNivevo vaDDI hANANi ca / 48. ettha sugamattAdo aNuvaidvAraNaM sanna-Nosaba-ukassANukasma-jahaNNAjahaNaNa-sAdiaNAdi-dhuva-arddhavANiyogahAgaNamaddhAcchedANaMtaraNimArihANaM bhAgAbhAgaparimANa-khetta-posaNANaM ca bhaMgavicayANaMtaraNideyajogANaM bhASANugamassa ca saMgaho kaayvyo| Na ca edemimaNiyogadAgaNaM mAhAsutte NibaMdhAM Nasthi ti AsaMkaNijaM, 'sAMtara-NiraMtaraM bA0' iccedeNa gAhApacchaddha Na sUcidattAdo / tado mUlapADavidiudIraNAe saeiNayAseNa viNA tevIsamaNiyogaddArANi bhujagAra-padaNikkheva-vaD-iTTANANi ca uttarapayaDiDidiudIraNAe khuNa maNiyAseNa saha cauvIsamaNiyogahArANi saMpuSpANi * yahA~ sthitiudIraNA do prakArakI haiM-mUlanakRti sthiti udIraNA aura uttaraprakRti sthitiudIraNA / 1417. yahA~ isa sthitiuAraNAke kathana ke avasara para mUlaprakRtti sthitiudIraNA aura uttaraprakRti sthiti udIraNA graha do prakArakI hI sthiti udIraNA hai, kyoMki ina donoMse bhinna sthiti udIraNakA prakArAntara asambhava hai| isaprakAra do prakArakI sthitiudIraNAkA anuyogadvAroMke binA kathana sammAna nahIM hai, isalie tadviSayaka anuyogadvAroMkA upanyAsa karate haiM * usameM ye anuyogadvAra haiM / yathA-pramANAnugama, svAmitva, kAla, antara, nAnA jIvoMkI apekSA bhaMgavicaya, kAla, antara, sambhikarSe, alpabahutva, bhujagAra, padanikSepa, vRddhi aura sthAna | 418, yahA~ para sugama honese nahIM kahe gaye tathA addhAcchedake anantara nirdeza yogya aise sarva, bhosarva, utkRSTa, anuskRSTa, jaghanya, zrajaghanya, sAdi, anAdi, dhruva, aura adhruva anunayogadvAroMtA tathA bhaMgavicayake bAda nirdeza yogya bhAgAbhAga, parimANa, kSetra aura sparzana anayogadvAroMkA tathA bhAvAnugamakA saMgraha karanA caahie| ina anuyogadvAroMkA gAthAsUtra meM saMgraha nahIM hai aisI AzaMkA karanA ThIka nahIM hai, kyoMki sAMtara-NiraMtaraM vA' isaprakAra isa gAdhA ke uttarArdhake dvArA inakA sUcana huA hai| isalie mUlaprakRti sthitijadIraNAma sannikaSake binA teIma anuyogadAra nathA bhujagAra, padanikSepa, vRddhi aura sthAna ye anuyogadvAra hote haiM tathA uttaraprakRti sthiti udAraNA meM to sannivapake sAtha pUra caubIsa anuyogadvAra tathA bhujagAra, Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19. ayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ vedagA . bhujagAra-padaNikAlaka-hANAgividhi sammohallassa muktasArabanyo / evesu aNiyogahArasu vihAsidesu 'ko kadamAe dvidoe pavesagoM tti padaM samataM / / 419. saMpahi maMdabuddhijaNANuggahaTThamedeNa samappidatthaparUSaNamuccAraNAiriyovaematraleNa payAsaissAmo / taM jahA--dvidiudIraNA duvihA--mUlapayaDiDidiudIraNA uttarapaDidvidiudIraNA ca / mUlapayaDiDidiudIraNAe tAva payadaM / tastha imANi tevIsamaNiyogaddArANi NAdacyANi bhavaMti pamANANugo jAya appAvahue ti bhuja0 pariNa* baDDIhANANi ca / 420. tattha pamANANa. duvihaM- jaha0 uka0 / uka0 payadaM / duvihI Nihamo--ogheNa Adesega ya | AghaNa moha. ukka dvidiudIraNA saca rimAgarobamakoDAkoDIno dohi zrAvaliyAhiM UNAo / evaM cadugadIsu / Navari paMciMdiyatirikkhaapaja 0-maNusaapana0 moha0 uka0 vidiudIraNA sattarisAgaro0koDAphoDIyo aNtomuhutnnaao| AraNadAdi sabaTThA ti moha. ukka0 dvidiudI aNnokoddaakoddiio| evaM jAva0 / padanikSepa, vRddhi aura sthAna ke anuyogadvAra hote haiM yaha isa sUtrakA bhAvArtha hai| * ina anuyogadvAroMkA vyAkhyAna karane para kauna kisa sthitimeM pravezaka hai| yaha pada samApta huaa| 46. aba mandabuddhi janoMke anugrahake lie isake dvArA samarpita arthakA kathana ucAraNAcAryake upadezake balase prakAzita kreNge| yathA-sthitiudIraNA do prakArako hai mUlaprakRti sthiti udIraNA aura uttaraprakRti sthiti udIraNA / sarva prathama mUlaprakRtisthiti udIraNA prakRta hai| usameM ye teIsa anuyogadvAra nAtavya hai-pramANAnugamase lekara alpabahutva taka tathA bhujagAra, padanikSepa, vRddhi aura sthAna / / 420. usameMse pramANAnagama do prakArakA hai-jaghanya aura utkRSTa / utkRSTakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai.-ogha aura praadesh| aAghase mohanIyakI utkRSTa sthitiudAraNA do zrAvali kama sattara koDAkor3I sAgaropama hotI hai| isIprakAra cAroM gatiyAM meM jAnanA cAhie | itanI vizeSatA hai ki paJcendriya tiryakaca aparyApta aura manuSya aparyAptakoMmeM mohanIya kI utkRSTa sthitiudAramA antarmuhUtakama sattara kADAkAr3I sAgaropama hAtI hai| prAnata kalpase lekara sarvArthasiddhitakake devAma mohanIyakI utkRSTa sthitiudAraNA 'antaHkADAkor3A pramANa hotI hai / isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / vizeSArtha.mohanIyakA utkRSTa sthitibandha hone para dhandhAvalike yAda udayAvalisa uparitana nipakoMkI udIraNA hanipara vaha mo prAvali kama sattara kADAkAr3o sAgarApama prApta hotI hai| zeSa kathana sugama hai| Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62 ] 101 mArgadarzaka jI mahArAja --- 1 421. jahaNae padaM / duviho Ni ogheNa Adese0 / zragheNa moha0 jaha0 hidiudIraNA eyA hiMdI samayAhiyAvaliyakAlaDidiyA / evaM maNusatie / raiya0 moha0 jaha0 dvidiudIraNA sAgarovamasahassassa sattamattabhAgA palido 0 saMkhebhAgeNa UNiyA / evaM paDhamapuDhavi0 devA bhavaNa0 vANavaitara0 / sesamagaNAsu dvidivihanimaMgo / vari udIraNAlAvo kAco / zrAdeseNa 3 9422. sancaudIraNA- gosavbaudIraNANu0 duviho Ni0 zragheNa zrAdese0 / ogheNa vA dvidIo udIremANassa savvATTa diudIraNA / tadUrNa gosavvaTTidiudIraNA | evaM jAva0 / 3423. u0 DidiudI0 zraNuka0 hidiudIraNANu0 duviho Ni0 - ogheNa AdeseNa ya | ogheNa sambukasmiyaM dvidimudIremANassa uka dvidiudI0 tadUNamaNuka0| | DidiudIraNA | evaM jAya0 / 9421. jaghanyakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai-prodha aura Adeza / zradhase mohanIyakI jaghanya sthitiudIraNA eka samaya adhika eka avali kAla sthitivAlI eka sthiti hai / isIprakAra manuSyavikramaM jAnanA caahie| pradeza se nArakiyoM meM mohanIyakI jaghanya sthitiudIraNA eka hajAra sAgara ke sAta bhAgoM se palyakA saMkhyAtavA~ bhAga kama sAta bhAga. pramANa hai / isI prakAra prathama prathitrI, sAmAnya deva, bhavanavAsI aura vyantara devoMmeM jAnanA caahie| zeSa mArgaNAoM meM sthitivibhaktikaM samAna bhaMga hai| itanI vizeSatA hai ki sthitisake svAnameM sthitiudIraNA kahanI cAhie / vizeSArtha - yahA~ para sAmAnyase mohanIyakI jaghanya sthiti udIraNA eka samaya adhika eka pala kAla sthitivAlI eka sthiti kahIM haiM so kSapaka sUkSmasaparAdhika ke saMjvalana sUkSma lobhakI jaba adhastana sthiti eka samaya adhika eka avalipramANa zeSa rahatI hai taba yaha jaghanya sthitiudIraNA prApta hotI hai| manuSyatrimeM progha prarUpaNA abhikala bana jAnese use ghoSa ke samAna jAnane kI sUcanA kI hai| sAmAnya nArakI, prathama pRthivI ke nArakI, sAmAnya deva, bhavanavAsI aura vyantaroMmeM asaMhI paJcendriya paryApta jIva marakara utpanna ho sakate haiM, isalie ina mArgaNAoM meM asaMhI paJcendriya paryApta jIvAMke mohanIya sambandhI jaghanya sthiti ko dhyAna meM rakhakara jaghanya sthitiudIraNAkA pramANa kahA hai| pramANakA ullekha mUla meM kiyA hI hai| zeSa kathana spaSTa hai / 9422. sarva udIraNA aura nAMsarva udIraNAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-- zroSa aura Adeza | oghase saba sthitiyoMkI udIraNA karanevAleke sarvasthitiudIraNA hotI hai aura usase nyUna sthitiyoMkI udIraNA karanevAleke nosarvasthitiudIraNA hotI hai / isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie | 1403. utkRSTa sthitiudIraNA aura anutkRSTa sthitiudIraNAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai - prodha aura Adeza / zroSase sarvotkRSTa sthitikI udIraNA karanevAleke utkRSTa sthitiudIraNA hotI hai aura usase nyUna sthitikI udIraNA karanevAle zraSTasthitihotI hai / isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 jayadhavalAsahide kasAyapAhaDe [baMdago 1424, jaha udIra0-ajaha dvidi0-udIraNANu0 duviho Ni-poSaNa Adese0 / aogheNa savyajaNNiyavidimudIrezANapassa jaha0 vidiudiirnnaa| tado uparimajahahidiudIraNA / evaM jAva0 / 425. sAdi0 praNAdi0-dhuva0-arddhavANu duviho Ni-progheNa shraadese0| aogheNa moha. ukka. aNukka * jaha0 kiM sAdi. 4 ? sAdi-adhuvA / ajaha hidiudIra0 kiM sAdi0 4 ? sAdi0 aNAdi0 dhuvA aduvA vA / sesagadIsu ukka0 aNuka0 jaha 0 ajaha0 sAdi-adhuvA / evaM jaay| 426. sAmittANugamaM duvihaM-jaha0 ukk0| ukkasse payadaM / duvihIM Ni.-- ogheNa Adese0 | oSeNa moha0 uka0 dvidiudI0 kassa ? aNNada0 ukkasahidi mArgadarzaka :- AcArya zrI suvikSisAgara jI dAdarasa, evaM dasa gadIsa hArAvari paMciMtirikApa apaja0-maNuma6424, jaghanya sthiti unINA aura ajavanya sthiti udAraNAnugamakI apekSA nirdeza do prakAra kA hai---zrIdha aura zrAdeza / zrobase sabase ja banya sthinikI udIraNA karanevAle jIvake jaghanya sthitiudIraNA hotI hai| usase Upara ajaghanya sthiti udAraNA hotI hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNA naka jAnanA caahie| 6425. sAdi, anAdi, dhruva aura adhra vAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA haiaova aura Adeza / oghase mohanIyako utkRSTa, anutkRSTa aura jaghanya sthiti udIraNA kyA sAdi hai, anAdi hai, dhra va hai yA adhruva hai ? sAdi aura adhruva hai| ajaghanya sthiti udAraNA kyA sAdi hai, anAdi hai, dhruva hai yA zradhruve hai ? sAdi, anAdi, dhruva aura adhruva hai| zeSa gatiyoMmeM utkRSTa, anutkRSTa, jaghanya aura ajaghanya sthiti udAraNA sAdi aura adhra va hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / vizeSArtha-- utkRSTa sthiti udIraNA punaH punaH prApta ho sakatI hai, isalie utkRSTa aura anutkRSTa sthitiudIranAmeM anAdi aura dhra va ye do vikalpa nahIM bana sakane / yahI kAraNa hai ki ina donoM prakArakI udIraNAoM ko sAdi aura adhrava kahA hai| jaghanya sthitiudIraNA upazAmaka yA kSapaka hotI hai, isalie ise bhI sAdi aura adhra va kahA hai| kintu isake pUrva znajanya sthiti udIraNA anAdi hai, upazAmakake jaghanya sthiti dIraNAke bAda sAdi hai, tathA bhavyoMmeM dhruva aura abhavyomeM dhruva hai, isalie ise cAroM prakArakI kahA hai / yaha odhaprarUpaNA hai| gati mArgAke uttara bheda kAdAcitka haiM, isalie unameM cAroM prakArakI sthiti udAraNA sAdi aura adhruva kahI hai| zeSa mArgaNAoM meM isIprakAra jahA~ jisa prakAra sambhava ho ghaTita kara lenA caahie| 426. svAmitvAnugama do prakArakA hai-jaghanya aura utkRSTa / utkRSThakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai--yogha aura dhyaadesh| aghise mohanIyakI utkRSTa sthitiudIraNAkA svAmI kauna hai ? utkRSTa sthiti pA~dhaneke bAda jise eka prAvali kAla gayA hai aisA anyatara jIva mohanIyakI utkRSTa sthiti udIraNAkA svAmo hai| isIprakAra cAroM gAMtayoM meM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki paJcendriya tiryaca aparyApta aura manuSya aparyAtakoMmeM moha Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 163 gA0 62 ] uttarapayaDiudIraNAma ThANA sesAliyogahArapatra apa0 moha0 ukAsiNI yA paMci0tirikkhajoNizro vA ukassaTTidi baMdhidUNa aMtamuttaTThi dighAdama kAU aja0 ubavaNNo tassa paDhamasamaya ubavaNNallayassa | AraNadAdi navagevajAti moha0 ukka0 vidi0 udIra0 kasma 1 aNNada0 davtraliMgiyo tappA thoggukassaTTidisaMna0 paDhamasamayauSNallayassa | aNudisAdi saTTA ti moha ukka0 DidiudI * kassa 1 aNNada0 jo saMjado tappA oggaka0 dvidisaM0 padamasamayavavaNNo tassa uka0 DidiudIraNA | evaM jAva | 427 jaha0 padaM / duviho NiH - zragheNa zrAdese0 / zragheNa moha 0 jaha0 hidiudI0 kassa ? aNNada0 ubasAmagassa vA khavagassa vA samayAhiyAvaliyaudIremAssa / evaM maNumatie / : 428. deseNa NeraDya0 moha0 jaha0 Didi0udI0 kassa ? aNNada0 saSNipacchAyada dusamayAddiyAvaliucavaNNallayassa | evaM paDhamAe devA bhavana0vAveM / vidiyAdi jAtra TTi ti moha 0 jaha0 dvidivadI0 kassa ? aNNada0 dIhAe uDidIe upavajiUNa aMtomutte sammattaM paDivajjiya anaMta Nu0 caukaM0 visaMjo 0 nIkI utkRSTa sthitiudIraNAkA svAmI kauna hai ? jo manuSya, manuSpinI yA paJcendriya tiryaMca yonivAlA anyatara jIva utkRSTa sthiti bA~dhakara sthitighAta kiye binA antarmuhUrta meM aparyAptakoM meM utpanna huA vaha jIva utpanna honeke prathama samaya meM mohanIyakI utkRSTa sthitiudIraNAkA svAmI hai| Anata kalpase lekara nau maiveyaka takke detroM meM mohanIyakI utkRSTa sthitiudIraNAkA svAmI kauna hai ? tatprAyogya utkRSTa sthiti satkarmatrAlA anyatara jo dravyaliMgI marakara ukta devAmeM utpanna huA vaha utpanna honeke prathama samaya meM mohanIyakI utkRSTa sthitiudIraNAkA svAmI hai| anudizase lekara sarvArthasiddhi taka ke devoMmeM mohanIyakI utkRSTa sthiti udIraNAkA svAmI kauna hai ? satprAyogya utkRSTa sthiti satkarmavAlA jo anyatara saMyata marakara ukta devoMmeM utpanna huA, vaha utpanna honeke prathama samaya meM mohanIyakI utkRSTa sthitiudIraNAkA svAmI | isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / 6 427. jaghanyakkA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai-- ogha aura Adeza / zraghase mohanIyakI jaghanya sthitiudIraNAkA svAmI kauna hai ! upazAmaka yA kSapaka jo anyatara jIca eka samaya adhika AvalipramANa sthitike rahanepara ur3IraNA kara rahA hai vaha mohanIyakI jaghanya sthitiudIraNAkA svAmI hai| isIprakAra manuSyatrika meM jAnanA caahie| 428, pradeza se mohanIyakI jaghanya sthitiudIraNAkA svAmI kauna hai ? zranyatara jo asaMjJI marakara naraka utpanna huA hai aura jise vahA~ utpanna hue do samaya adhika eka bali ho gayA hai vaha mohanIyakI jaghanya sthitiudIraNAkA svAmI hai| isIprakAra prathama pRthivoke nArakI, sAmAnya deva, bhavanavAsI aura vyantara devoMmeM jAnanA caahie| dUsarIse lekara chaThI pRthivI takake nArakiyoM meM mohanIyakI jaghanya sthitiudIraNAkA svAmI kauna hai ? anyatara jo dIrgha zrAyusthiti ke sAtha utpanna hokara, antarmuhUrta meM samyaktvako prApta hokara aura 25 Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 jayadhavalA sahide kasAyapAhuDe [ vedagI 7 eva tattha ya bhavadvidimakhupAliya caribhasamayaNimpiDamANayasva / evaM jodisi0 / sattamAe evaM caiva / Navari tattha bhavadvidimaNupAleUNa thotrAvasese jIvidaccae i micchattaM gar3ho jAtra satAva saMtakammassa heDDA baMdhiUNa samavidiyaM vA baMdhiUNa saMtakammaM boleNa vA zrAvaliyAdIdassa vassa jaha0 hidiudIraNA / zrI. 429. tirikvesu moha0 jaha0 DidiudI kassa ? aNNada0 cAdareiMdriyassa hRdasamutpattiyassa jAva pakaM tAva saMtamarAja saMtakammaM boledUNa vA AvaliyAdIdassa tassa jaha0 TTidiudIraH / savvapaMciMdiyatirikkha maraNasazrapaJja0 moha0 jahaNNaDidiudI0 kassa ? arasada bAdareiMdiya pacchA 0 hRdasamuppatti zrAvaliyaubavaNNo tassa jaha0 vidiudI0 | sohammAdi jAba sacca ci moha0 jaha0 DidiudIra0 kassa ? raNada0 khaDyasammAiDi0 usama se hipacchAya0 dIhAra AuhidIe uvavajiUNa carimasamayaNimpiDamANayassa tassa jaha0 hidiudI0 / evaM jAva0 / o 2 6430. kAlAgamaM duviha jaha0 uka0 | ukasse payadaM / duviho Ni0-ogheNa AdeseNa ya / zroSeNa moha0 uka0 Didi udIra0 jaha0 eyasamatro, ukka0 anantAnubandhacatuSkakI visaMyojanA karake usI avasthAmeM bhavasthitikA pAlana kara jaba antima samaya meM vahA~ se nikalanevAlA hotA hai, taba mohanIyakI jaghanya sthitiudIraNAkA svAmI hai| isIprakAra jyotiSI devoMmeM svAmitva hai| sAtavIM pRthivI meM isIprakAra hai| itanI vizeSatA hai ki vahA~ bhavasthitikA pAlana kara jIvitavya ke stoka zeSa rahanepara mithyAtvako prApta huA aura jaba taka zakya hai taba taka satkarmase kama yA samAna sthitikA bandha kara utkarmako bitAte hue jaba eka Avali kAla calA jAtA hai taba vaha jaghanya sthitiudIraNAkA svAmI hai| 1426 tiryaccoMmeM mohanIyakI jaghanya sthitiudIraNAkA svAmI kauna hai ? jo ita samutpatti anyatara bAvara ekendriya jIva jaba taka zakya hai taba taka satkarma se kama yA samAna sthitiko bA~dhakara satkarmako bitAte hue jaba eka Avali kAla calA jAtA hai taba vaha mohanIyakI jaghanya sthitiudIraNA kA svAmI hai| saba paJcendriya tiryaJcoM aura manuSya aparyAptakoMmeM mohanIyakI javanya sthitiudIraNA kA svAmI kauna hai ? jisa itasamutpattika jIvako bAdara ekendriyoM se Akara yahA~ utpanna hue eka bhAvali huA hai vaha anyatara jIva mohanIyakI jaghanya sthitiudIraNAkA svAmI hai| saudharma kalpase lekara sarvArthasiddhitaka ke devoMmeM mohanIyakI jaghanya sthitiudIraNAkA svAmI kauna hai ? anyatara jo kSAyikasamyagdRSTi jIva upazamazreNise Akara dIrgha AyusthitivAle devoMmeM utpanna hokara jaba vahA~se nikalane ke antima samaya meM sthita hotA hai taba vaha mohanIya kI jaghanya sthitiudIraNA kA svAmI hai| isaprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie | 6430. kAlAnugama do prakArakA hai-- jaghanya aura utkRSTa | utkRSTakA prakaraNa hai / nirdeza do prakArakA hai - zrodha aura Adeza / zraghase mohanIyakI utkRSTa sthitiudIraNAkA Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62] uttarapayaDiudIraNAe ThANANaM sesAriNayogadAraparUvaNA aMtomu0 ! aNukka0 jaha* aMtomu0, uka0 aNaMtakAlamasaMkhejA poggalapariyaTTA / evaM tirikkhANaM / Navari aNukka0 jaha* eyasa0 / 431. AdeseNa garaiya. uka0 dvidiudIra. jaha0 eyasamao, ukka0 aMtomu0 / aNukka. jaha0 eyama0, ukka0 tettIsaM sAgarobamANi 1 evaM sacaNeraiya0 paMciMdiyatirikkhatiya 3 maNusatiya-devA bhavaNAdi jAva sahassAra tti / Navari sagadidI / mArgadarzaka :- AI sI pAcadiyAtarikva avajala-mANusaapajja0 moha, ukka hidi udIraNA jaha0 ukka0 eyasa0 / aNuka0 jaha. khuddAbhavaggaharaNaM samaUNaM, ukka0 aMtomu0 / javanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuharta hai / anutkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya kAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa ananta kAla hai jo asaMkhyAna pugala parivartanapramANa hai| isI prakAra tiryakacA meM hai| itanI vizeSatA hai ki inameM anutkRSTa sthiti udAraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai| vizepArtha-mohanIyakI utkRSTa sthitikA jaghanya bandhakAla eka samaya aura utkRSTa bandhakAla antarmuhUrta honesa usakI udIraNAkA yaha kAla bana jAnese utkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla antarmuhUrta kahA hai| utkRSTa sthitibandhake bAda punaH usakA bandha kamase kama antarmuhUta ke pahale nahIM hotA aura aisA jIva yadi ekendriyoM meM marakara utpanna ho jAtA hai aura sabase adhika kAla taka yahA~ tathA yathAyogya asaMniyoM meM rahakara punaH saMjJI paryApta hotA hai to adhikase adhika ananta kAla bAda hI vahA~ utpanna hotA hai / yahI kAraNa hai ki oghase moinIyakI anutkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya kAla antarmuhUrta aura utkRSTa ananta kAla kahA hai / tiryaJcoMmeM yaha zrIdhaprarUpaNA bana jAtI hai, isalie unameM oSake samAna jAnanekI sUcanA kI hai| mAtra tiryakacoMmeM aisA jIva bhI zrAkara utpanna ho sakatA hai jo anutkRSTa sthitiunIraNA eka samaya taka karake utkRSTa sthitijadIraNA karane lge| yh| kAraNa hai ki inameM anutkRSTa sthiti udIraNAkA jaghanya kAla eka samaya kahA hai| 531. zrAdezase nArakiyoMmeM utkRSTa sthitiudAraNAkA javanya kAla eka samaya hai, aura utkRSTa kAla antamuhUrta hai| anutkRSTa sthitiudIrayAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla tetIsa sAgara hai| isIprakAra saba nArakI, pandendriya tiryacatrika, manuSyatrika, sAmAnya deva aura bhavanavAsiyoMse lekara sahasrAra kalpa sakake devoM meM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki apanI-apanI sthiti kahanI caahie| vizeSArtha--pUrvameM jisa prakAra sAmAnya tiyaMcAmeM spaSTIkaraNa kiyA hai usa prakAra yahA~ kara lenA cAhie / yahA~ sarvatra jo anutkRSTa sthitiudIraNAkA utkRSTa kAla apanI apanI sthitipramANa kahA hai yo usa usa gatimeM yathAyogya samyaktva aura mithyAttra pariNAma ke sAtha isaprakAra rakhe jisase usa usa gatimeM utkRSTa sthitibandha tathA tadanusAra utkRSTa sthiti udAraNA na prApta ho| 6432. pancendriya tiryaca aparyApta aura manuSya aparyAprakoMmeM mohanIyakI utkRSTa sthini udIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / anutkRSTa sthiti udAraNAkA jaghanya kAla eka samaya kama kSullakabhavagrahaNapramANa aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| Anata kalpasa Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [vedago ANadAdi mancaTThA ti moha0 ukka Didi0 udI0 jahaNNuka0 eyasa0 | aNuka0 jaha jahaNahidI samayUNA, uka0 ukkassahidI / evaM jAva0 / 433. jahaNNae payadaM / duviho ,Ni..--oSeNa zrAdeseNa ya / ogheNa moha0 jahadvidiudI. jaha0 uka0 eyasa0 / ajaha0 tiSiNa bhaMgA / jo so sAdizro sapaJjavasido jaha0 aMtomu0, ukka. ubaDDapoggalapariyahU~ / 434. zrAdeseNa gairaiya. moha0 jA0dvidiuddI0 jahaNNuka0 eyama / aja0 jaha0 zrAvaliyA samayAhiyA. uka0 tettIsaM sAgarovamANi / evaM paDhamAe devA bhavaNa0-vANAtara0 / vari sdvidii| lekara sarvArthasiddhi taka ke devAma mohanIya kI utkRSTa sthiti udAraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| anutkRSTa sthitibadIraNAkA jaghanya kAla eka samaya kama jaghanya sthiti pramANa aura utkRSTa kAla utkRSTa sthitipramANa hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAjhiAdarzaka :- AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja vizeSArtha- pUrvokta donoM lamadhyaparyApta jIvoMmeM apane svAmitvake anusAra mohanIyakI utkRSTa sthiti udiirgaa| eka samaya taka hI prApta hotI hai, isalie inameM inakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya kahA hai| tathA isa eka samayakA kSullakabhavake kAla meMse kama kara. dene para inameM mohanIyakI anutkRSTa sthita udIrAkA jaghanya kAla eka samaya kama zullaka bhavapramANa prApta hotA hai, isalie inameM mohanIyakI anuskRSTa sthiti udIraNAkA jaghanya kAla ukta kAlapramANa kahA hai| tathA inameM mohanIyakI anutkRSTa sthiti udIraNAkA utkRSTa kAla ..." antarmuhUrta pramANa hai yaha spaSTa hI hai| isIprakAra AnatAdi devoM meM svAmitvakA vicAra kara kAla prarUpaNA samajha lenI caahie| vizeSa vaktavya na honese alagase spaSTIkaraNa nahIM ... kiyA hai| 433. jaghanyakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai---prodha aura Adeza / otrase mohanIyakI jaghanya sthiti udAraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| ajghn| sthitiudAraNAke tIna bhaMga haiN| unameM jo vaha sAdisaparyavasmita bhaMga hai usakA jaghanya kAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa kAla upAdhaM pudgala parivartanapramANa hai| vizeSArtha---apane svAmitvake anusAra jaghanya sthitiudIraNa eka samaya taka hotI hai, isalie isakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya kahA hai| kintu kisI jIvake ardhapudgalaparAvartake prArambhameM aura ansameM yathAyogya jaghanya sthiti udIraNA ho zrIra madhyameM ajaghanya sthitijadIraNA hotI rahe tathA kisI jIvake antarmuhUrta kAla taka hI yaha hI yaha bhI sambhava hai, isalie proghase ajaghanya sthitijadIraNAkA jaghanya kAla antarmuhUrta aura utkRSTa kAla upAdha pudgalaparAvartapramANa kahA hai| 6434. zrAdezase nArakiyoM meM mohanIyakI jaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| ajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya adhika eka zrAvali zrAra utkRSTa kAla tetIsa sAgara hai / isI prakAra prathama pRthivA nArakI, sAmAnya deva, bhatranavAsI aura vyantara devAma jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki apanI-apanI sthiti kahanI caahie| Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62] uttarapayaDiudIraNApa ThANANaM semANiyogadAraparUvaraNA 435. bidiyAdi chaTTi tti moha, jaha dvidiudI. jahaNNukka0 eyasa0 / aja0 jahaSNukkassahidI / evaM jodisiyAdi jAtra sannaTThA ti / sattamAe moha. jaha DidiudI0 jaha* eyasa0, ukka0 aMtomu0 / aja0 jaha. aMtomu0, ukka0 tetIsaM saagro| 436. tirikvesu moha0 jahaTidiudI0 jaha0 eyasa0, ukka0 aMtomu0 / aja0 jaha0 eyasa0, ukka0 asaMkhelA logaa| paMciMdiyatirikkhatie moha. jaha. TThidiudI0 jahaNNuka0 eyasa0 / ajaha. jaha0 zrAvaliyA samayUNA, uka. vizeSArtha-- nArakiyoMmeM mohanIyakI jaghanya sthiti udIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya jaise pUrvameM ghaTita karake batalA pAye haiM usI prakAra yahA~ aura Age ghaTipta kara lenA cAhie / vizeSatA na honese usakA alagase khulAsA nahIM kreNge| narakameM apane svAmitvake anusAra jaghanya sthiti udIraNA yahA~ utpanna honeke bAda eka prAvalI bhaura eka samaya jAnepara dvitIya samayameM hI prApta hotI hai| isase pUrva ajaghanya sthitiudIraNA hotI rahatI hai, isalie inameM ajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya adhika eka Avali kahA hai| zeSa kathana sugama hai| mArgadarzaka :- AcArya zrI suvihiAsAgara jI mahArAja 435. dUsarI pRthivIse lekara chaThI pRthivI takake nArakiyoM meM mohanIyakI jaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| ajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya kAla jaghanya sthitipramANa aura utkRSTa kAla utkRSTa sthitipramANa hai,| isIprakAra jyotiSiyoMse lekara sarvArthasiddhi ta kake devAma jAnanA cAhie / sAtatrI pRthivIma mohanIyakI jaghanya sthiti'udIraNAkA jayanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuharta hai| ajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya kAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa kAla tetIsa sAgara hai| vizeSArtha----dUsare narakase lekara chaThe naraka taka jaghanya sthiti udIraNA apane-apane svAmitvake anusAra bhavake antima samaya meM prApta hotI hai| ataH inameM jaghanya sthiti udAraNA. kA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya kahA hai| tathA jo ukta naark| ukta prakArase jaghanya sthiti udIraNA nahIM karate unake sarvadA ajaghanya sthitikadIraraNA bana jAnase isa apekSA ajayanya sthitiudIraNAkA jaghanya kAla jaghanya sthitipramANa aura utkRSTa kAla utkRSTa sthitipramANa kahA hai| jyotiSI devoMse lekara sArthasiddhi taka devoM meM yaha kAla apane svAmitvake anusAra ukta paddhatise bana jAtA hai, ataH inameM dvitIyAdi narakoMke samAna kAlake jAnane kI sUcanA kI hai| sAtaveM narakameM apane svAmitvake anusAra jaghanya sthitiudIramAkA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla antamuharta bana jAtA hai, isalie inameM yaha kAla uka pramANa kahA hai| tathA iname ajaghanya sthiti nadIraNAkA jaghanya kAla antarmuhUrta jaghanya sthitiudIraNAke bAda prApta honevAlA liyA hai| utkRSTa kAla utkRSTa bhavasthitipramANa dAtA hai yaha spaSTa hI hai| 6436. niryoMmeM mohanIyako jaghanya sthiti jINAkA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| ajaghanya sthinidhdIrAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla asaMkhyAta lokapamAga hai| paJcendriya nirthaJcatrika mAhanIyako jaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| ajaghanya sthiti udIraNAkA jaghanya kAla Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 jayadhavalAsa hide kasAyapAhuDe mArgadarzaka :- AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja sahidI / evaM paMcidiyatirikkhA paJja0 maNusaca paJca0 / Navari aMtomu0 | maNusatie moha0 jaha0 dvidiudI * jahaNNuka eyasamatra / eyasamao, ukka0 sagaTTidI | evaM jAva0 / 0 5 [ vedago 7 jaha0 uka0 aja0 jaha0 3437. aMtaraM duvihaM - jaha0 Takka0 / ukkasse payadaM / duviho khidesoghe AdeseNa / zragheNa moha0 ukka0 DidiudI0 jaha0 aMtonu0, uka0 atikAlamasaMkhejA poggalapariyaTTA / praNuka0 jaha0 eyasa0, ukka0 aMto0 / evaM tirikkhesu / 438. deseNa raiya0 moha0 ukka0 hidiudI0 jaha0 aMtomuhutaM, uka0 tettIsa sAgaro0 deNANi / aNukka0 oghaM / evaM savva Neraiya0 / Nari sagahidI ...... VINOZY eka samaya kama eka Avati hai aura utkRSTa kAla apanI sthitiprabhAra haiN| isIprakAra pakrendriya niryaca aparyApta aura manuSya aparyAptakoM meM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inameM zrajaghanya sthitiudIraNAkA utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| manuSyatrika meM mohanIyakI jaghanya sthitiudIraNA / javanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai ajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla apanI sthitipramANa hai / isIprakAra anAhAraka mArgazA taka jAnanA caahie| vizeSArtha -- pUrva meM jo khulAsA kara Aye haiM use dhyAna meM rakhakara tathA apane-apane svAmitvako lakSya meM rakhakara ukta viSayakA spaSTIkaraNa ho jAtA hai, isalie yahA~ alagase khulAkhA nahIM kiyA / 6437. antara do prakArakA hai- - jaghanya aura utkRSTa / utkRTakA prakaraNa hai / nirdeza do prakArakA hai - aura Adeza / zravase mohanI kI utkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya antara antarmuhUrta haiM aura utkRSTa antara ananta kAla hai jo asaMkhyAta pudgala parivartanapramANa hai / atkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai / isIprakAra tiryakrama hai| trizeSArtha - mohanIkA utkRSTa sthitibandha hokara punaH usakA utkRSTa sthitibandha kamase kama ke pahale nahIM hotA tathA saMjJI paJcendriya paryApta paryAyakA utkRSTa antara ananta kAla hai| yahI kAraNa hai ki yahA~ mohanIyakI utkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya antara antarmuhUrta aura utkRSTa antara ananta kAla kahA hai| mohanIyakA utkRSTa sthitibandha eka samaya taka ho yaha bhI niyama hai aura antarmuhUrta kAla taka ho yaha bhI niyama haiM / isIse yahAM anutkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya antara eka samaya aura utkRSTa antara antarmuhUrta kahA hai / sAmAnya tiryacAmaM yaha oghaprarUpaNA avikala ghaTita ho jAne se unameM Apake samAna jAnane kI sUcanA kI hai| 6 438. Adeza se nArakiyoM meM mohanIyako utkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya antara antarmuhUrta hai aura utkRSTa antara kucha kama tetIsa sAgara hai| anutkRSTa sthitiudIraNAkA antarakAla oke samAna hai| isIprakAra satra nArakiyoMmeM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai, Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 degA | paMcidiyatirikkhatiya- maNusatie moha0 uka0 DidiudI0 jaha0 aMtImu0, uka0 punakoDitaM / aNuka0 oghaM / pavi0tiri0 apaja 0- maNumapaJja0 ANadAdi savvaDDA ci moha0 ukta0 vidiudI0 RNuka0 DidiudI0 satthi aMtaraM / devesu moha0 uka0 DDi diudI0 jaha0 aMtomu0, ukka0 aTThArasa sAgaro0 sAdireyANi / aNuka0 zrodhaM / evaM bhavaNAdi jAba sahassAra ti / Navari sagahidI / evaM jAva0 / 6439. jahaNe padaM / duviho Ni0 -- zrIveNa Adese0 / zragheNa moha0 jaha0 Di diudI 0 jaha0 aMtomu0, uka0 ubaDapo0 pariyaGkaM / ajaha0 jaha0 yasa0, ukka0 aMtomu0 / $ 440 AdeseNa raiya0 moha0 jaha0 dvidiudI0 Natthi aMtaraM / ja0 " gA0 62 ] mArgadarzaka :- AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja uttarapaDiudIraNAe ThANAeM se sAz2iyogahAraparUvaNA ki kuka kama apanI-apanI sthiti kahanI cAhie / paJcendriya tiryaJcatrika aura manuSyatrika meM mohanI kI utkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya antara antarmuhUrta hai aura utkRSTa antara pUrvakodipRthaktvapramANa hai / anutkRSTa sthitiudIraNAkA antarakAla ogha ke samAna haiM / paJcendriya virya aparyApta, manuSya apayI aura Anata kalpase lekara sarvArthasiddhi taka ke devAma utkRSTa sthitiudIraNA aura anutkRSTa sthitidIrakA antarakAla nahIM hai / devoM mohanI kI utkRSTa sthitirakA jacanya antara annamuhUrta hai aura utkRSTa antara sAdhika aThAraha sAgara hai / anutkRSTa sthitiudIraNAkA antarakAla proghake samAna hai / isoprakAra bhavanavAsiyoMse lekara sahasrArakalpa takake devoMmeM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki apanIapanI sthiti kahanI caahie| isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka antarakAla ghaTita kara jAna lenA cAhie / vizeSArtha -- tiryaJca aparyApta, manuSya aparyApta aura Anata kalpase lekara sarvArthasiddhi ash devoMmeM utkRSTa sthitiudIraNA apane-apane svAmitvake anusAra mAtra bhavake prathama samaya meM prApta hotI hai, isalie inameM mohanI kI utkRSTa aura anutkRSTa sthitiudIraNAke antarakAlakA niSedha kiyA hai| zeSa kathana sugama Xia I 1446. jaghanya prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai- zragha aura Adeza | oghase mohanIyakI jaghanya sthiviudIraNAkA jaghanya antara antarmuhUrta hai aura utkRSTa antara upAdha pudgala parivartanapramANa hai| ajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai / vizeSArtha - upazAmakakA jaghanya antara antarmuhUrta hai aura utkRSTa antara upA pudgala parivartanapramANa hai| yahI kAraNa hai ki yahAM mohanIyakI jaghanya sthitiudIraNAkA janya antara antarmuhUrta aura utkRSTa antara upArtha pudgala parivartanaprabhAraNa kahA hai| tathA jo upazAmaka jaghanya sthitiudIraNA karake dUsare samaya meM marakara deva ho jAtA hai usake mohanI kI jaghanya sthitiudarIyAkA jaghanya antara eka samaya prApta hotA hai aura upazAmakake moeatest ajaghanya sthitiudIraNAkA utkRSTa antarakAla antarmuhUrta hai, isalie yahA~ mohanIyakI ajaghanya sthitiudIraNAkA jadhanya antara eka samaya aura utkRSTa antara anta hA hai 3 440 Adeza se nArakiyoMmeM mohanIyakI jaghanya sthitiudIraNAkA antarakAla nahIM 1 Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayabalAsahite kasAyapAhuDe jahaNNuka0 kRtA kirzaka :esacImA tiriyama apaja0 devA bhavaNa0vaNavaMtagati / vidiyAdi Dici moha0 jaha0 jaha0 Didi 0 udIra0 Natthi aMtaraM / evaM jodisiyAdi jAva savvaDDA ni / satamAe moha0 jaha0 dvidiudI 0 vyasthi aMtaraM / jaha0 jaha0 eyasamao, ukka0 aMtomu0 / tirikkhesu moha0 jaha0DidiudIra0 jaha0 aMtomu0, ukka0 prasaMkheAM logara / aja0 jaha0 eyasa0, ukka0 aMtomu0 | maNusatie moha0 jaha0 Didi 0 udI0 jaha0 aMtomuhataM, uka0 punyakoDipudha0 | aja0 jaha0 esa0 u0 aMtomu0 / evaM jAva0 / 200 [ vedago 7 " Q 6 441. NANAjIvabhaMgavicayANugamaM dubihaM- jaha0 uka0 | ukasse papadaM / duvido Ni0. - zrayeNa Adese / yogheNa udIra gesu paya0 / zraNudIragesu anhAro / edeNa deNa ukassiyAe dvidIe sabve aNudIragA, siyA aNudIragA ca udIrago ca, siyA aNudIragA ca udIragA ca / aNukassa dvidIe siyA sacce udIragA, siyA udIragA ca aNudIrago ca, siyA udIragA ca aNudIraMgA ca evaM cadasu gadIsu / | ajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa antarakAla eka samaya hai / isIprakAra prathama pRthivI, saca paJcaM ndriya tiryaJca, manuSya aparyApta sAmAnya deva, bhavanavAsI aura vyantara devoM meM jAnanA caahie| dUsarI pRthivI se lekara chaTI pRthivI Takake nArakiyoMmeM mohanIyakI aghanya aura ajanya sthitiudIraNAkA antarakAla nahIM hai| isIprakAra jyotiSiyoMse lekara sarvArthasiddhi taka ke devAmeM jAnanA caahie| sAtavIM pRthivI meM mohanIyakI jaghanya sthitiudIraNAkA antarakAla nahIM hai| ajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla antarmuhUrta hai / tiryoM meM mohanIyakI jaghanya sthitiudIraNAkA anya antara antarmuhUrta haiM aura utkRSTa antara asaMkhyAta loka namAraNa hai / zrajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkaTa antara antamuhUrta hai| manuSyatrika meM mohanIyako jaghanya sthitiudIraNAkA jayanya antara annamuhUrta aura utkRSTa antara pUrvakoTipRthaktvapramANa hai / ajaghanya sthitiudIraNAkA anya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara tamuhUrta hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / vizeSArtha - yahAM pratipAdita sabhI mArgaNAoM meM svAmitvako jAnakara antarakAla ghaTita kara lenA cAhie / sugama honese vizeSa spaSTIkaraNa nahIM kiyA / 1441. nAnA jIvoMkI apekSA bhaMgavicayAnugama do prakArakA hai - jaghanya aura utkRSTa / utkRSTakA prakaraNa haiN| nirdeza do prakArakA hai-- ogha aura Adeza / zraghase udIrakoM kA prakaraNa hai, anudIraka vyavahAra yogya nahIM haiN| isa arthapadake anusAra utkRSTa sthiti kadAcit saba anudIraka haiM, kadAcit nAnA jIva anudIraka haiM aura eka jIva udIraka hai, kadAcit nAnA jIva anudIraka haiM aura nAnA jIva udIraka haiN| anutkRSTa sthiti ke kAcit saba jIva udIraka haiM, kadAcit nAnA jIva udIraka haiM aura eka jIva anudAraka hai, kadAcit nAnA jIva udIraka haiM aura nAnA jIva anudAraka haiN| isIprakAra cAroM gatiyoMmeM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' gA0 62 ] uttarapayaSTiudIraNAe ThANA se sAgiyogAraparUvaNA vari maNusa patra moha0 uka0 zraNuka0 Di diudIra0 aTTha gaMgA / evaM jAva Q 6 442. jaha0 padaM / duviho Ni0 ogheNa ghAse0 / proSeNa taM netra apa kADhUNa moha0 jaha0 jaha0 vidiudIragANaM tiriNa bhNgaa| evaM cadusu gadIsu / vari tirikkhesu jaha0 jaha0 DidiudIragA khiya0 granthi / maNusa apajja0 jaha0zrajaha0 zrabhaMgA / evaM jAva0 | n , -1 3443. bhAgAbhAgA duvihaM - jaha0 uka0 | ukasse payadaM / duviho Ni0zroSeNa AdeseNa ya / zroSeNa moha0 ukka0 dvidiudI0 savvajI0 ke0 ? zrAMtabhAgo / aNukka0 atA bhaagaa| evaM tirikkhesu / AdeseNa zorai0 moha0 ukka0vidiudI0 asaMkhe0 bhAgo / aNuka0 asaMkhejA bhAgA / evaM saccaNe raiya0 - savvapaMcidiyatirikkha maNusa maNusa apaja0 devA jAva avarAidA ti / maNusapaa 0masiNI- savvadeve ukassaTTidiudI0 saMkhe0 bhAgo / aNukka0 saMkhejA bhAgA | evaM jAba0 / 0 444. jaha0 padaM / duviho Ni dhyAnacamotreNa Adeza siramoda mahArAja jaha0 DidiudIra0 sabajI0 ke0 bhAgo 1 asaMtabhAgI / zrajaha0 ayaMtA bhAgA / kiraki ki manuSya aparyAptakAme mohanIyakI utkRSTa aura anutkRSTa sthitike udarakoMke ATha bhaMga haiM / isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie | 201 6 442. jananyakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai-- ogha aura Adeza / zrose padako karake mohanIyakI jaghanya aura ajaghanya sthiti ke udIrakoM ke tIna bhaMga jAnane cAhie | isIprakAra cAroM gatiyoM meM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki tiryakhoM meM jaghanya aura anya sthitike udAraka jIva niyamase haiN| manuSya aparyAptakoM meM mohanIyakI jayanya aura ajaghanya sthiti ke udArakoM ke ATha bhaMga haiN| isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie | - 3443. bhAgAbhAgAnugama do prakArakA hai- -- jaghanya aura utkRSTa / utkRSTakA prakaraNa hai / nirdeza do prakArakA hai-- zrova aura Adeza / zraghase mohanIyakI utkRSTa sthiti ke udIraka jIva saba jIvoMke kitane bhAgapramANa haiM ? anantaveM bhAgapramANa haiM / anutkRSTa sthitike udIraka jIva ananta bahubhAgapramANa haiM / isIprakAra viryazcAMmeM jAnanA caahie| Adeza se nArakiyoMmeM mohanIkI udaSTa sthitike udIraka jIva saba joSoMke asaMkhyAtaveM bhAgapramANa haiM tathA anutkRSTa sthiti ke udIraka jIva saca jIvoMke asaMkhyAta bahubhAgapramANa hai / isIprakAra saba nArakI, saba pacendriya tiryaJca sAmAnya manuSya, manuSya aparyApta sAmAnya deva aura aparAjita kalpa taka devoM meM jAnanA caahie| manuSya paryApta, manuSyanI aura sarvArthasiddhike devoMmeM utkRSTa sthiti ke udIraka jIva saba jIvoM ke saMkhyAtaveM bhAgapramANa hai aura anutkRSTa sthiti ke udIraka jIva saba jIvoMke saMkhyAta bahubhAgapramANa haiM / isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie | 1444. jaghanyakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai-- mogha aura Adeza / zropase aisatest janya sthitike udIraka jIva saba jIvoMke kitane bhAgapramANa haiM ? anantarve 26 Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalA sahide kasAyapAhuDe [ 7 0 AdeseNa khera0 moha0 jaha0 DidiudI0 zrasaMkhe 0 bhAgo / ajaha0 asaMkhejA bhAgA / evaM savvaraiya0 samvatirikkha- maNusa - maNusa apaja0 devA jAva avarAjidA ti | madhusavA0 maNusiNI0 sambaThThadevA jaha0 DidiudIra0 saMkhe0 bhAgo / aja0 saMkhekhA bhAgA | evaM jAya0 / 202 --- 0 445. parimANaM duvihUM- -jaha0 ukka0 / ukkasse payadaM / duviho zi0zroSeNa AdeseNa ya | ogheNa mor3a ukka hidiudI0 kesiyA 1 saMkhe / aNukka0 hidiudI0 ketti 0 1 anaMtA0 / evaM tirikkhA0 / bhadese. kherahaya0 moha0 unaka0 aNukka0 DidiudI0 keli ? asaMkhejA / evaM savvagDya0 savyapaMciMdiyatirikkha maNusa apa0 devA bhabaNAdi jAva sahassAra si / maNusesu moha0 ukka0 hidiudI0 ketti 0 1 saMkhejA / aNukka0 dvidi0 udIra0 keti0 ? asaMkhe / evamAdAdi jAva mAdA sA pramijI sacadeva ukka0 mahArAja maraesa 0 aNukka0 Di diu dIra0 ti0 ? saMkhejA / evaM jAya0 / 6446. jaha0 paya0 / dutri0 Niddemo- ogheNa Ade0 / zraghe0 moha0 jaha0 diudI0 ketti0 ? saMkhekhA / ajaha0 -DidiudI0 keti0 / anaMtA / zrade0 bhAgapramANa haiM, ajaghanya sthitike udIraka jIva saba jIvoMke ananta bahubhAgapramANa haiM / Adeza se nArakiyoMmeM mohanIyakI jaghanya sthitike udIraka jIva saba jIvoMke asaMkhAtaveM bhAgapramANa haiM, ajaghanya sthitike udIraka jIva saba jIvoMke asaMkhyAsa bahubhAgapramANa haiM | isIprakAra saca nArakI, saba tiyakaya, sAmAnya manuSya, manuSya aparyApta aura sAmAnya dezasa lekara aparAjita vimAna takake devoMmeM jAnanA caahie| manuSya paryApta, manuSyitI aura sarvArthasiddhike devoMmeM jaghanya sthitike udIraka jIva saba jIvoMke saMkhyAtaveM bhAgapramANa hai tathA ajaghanya sthitike udIraka jIva saba lIdhoMke saMkhyAta bahubhAgapramANa haiN| isIprakAra annAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / 445. parimANa do prakArakA hai-- jaghanya aura utkRSTa / utkRSTakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA haiM - zrodha aura Adeza / zrotrale mohanI kI utkRSTa sthiti udIraka jIva kitane haiM ? asaMkhyAta haiN| anutkRSTa sthitike adaraka jIva kitane haiM ! ananta haiN| isIprakAra sAmAnya tiryoMmeM jAnanA caahie| Adezase nArakiyoMmeM mohanIyakI utkRSTa aura anutkRSTa sthitike udIraka jIva kitane haiM ? zrasaMkhyAta haiM ! isIprakAra satra nArakI, sava pazcendriya tiryakraya, manuSya aparyApta sAmAnya deva aura bhavanavAaiyoM se lekara sahasrAra kalpa taka ke devoM meM jAnanA caahie| manuSyoM meM utkRSTa sthitike udIraka jIva kitane haiM ? saMkhyAta haiN| anutkRSTa sthitike udIraka jIva kitane haiM ? asaMkhyAta hai / isIprakAra zrAta kalpase lekara aparAjita vimAna takake devoMmeM jAnanA caahie| manuSya paryApta, manuSyatI aura sarvArthasiddhike vebameM utkRSTa aura anutkRSTa sthitike urIraka jIva kitane haiM? saMkhyAta haiN| isIprakAra zranAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / 6 446. jaghanyakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA 6 proca aura Adeza / zrayase mohanI kI anya sthitike pradIraka auSa kitane haiM ? saMkhyAta haiM / ajaghanya sthitike udIraka Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa 2 gA0 62 ] uttarapathakhindIraNAe ThANaM se sAgiyAMgadAra parUvaNA 203 0 ra0 moha0 jaha0 - ajaha0 dvidiudIra0 kezi0 ! asaMkhejA / evaM paDhamAe sattamAe savvarSaci0tiriktra- maraNusaapa 0 -devA bhavaNa0 trANa 0 / vidiyAdi vahni ti mohagadarzaka. dvidviradI ke siMha keti0] asaMkhejA / evaM maNusajodisiyAdi jAva varAjidA ti / tirikkhesu moha 0 jaha0 jaha0 keti 0 ? anaMtA / mAsa paJa0 - madhumiNI0 savvadevA moha0 jaha0 aha0 DidiudI0 keni0 1 saMkhejA / evaM jAva0 / 447. nANu0 duviho - jaha0 eka0 | uka0 padaM / dubihA mi0 -- ogheNa Adese0 / zragheNa moha0 ukka0 DidiudIra0 keDi khette 1 logassa asaMkhe0 bhAge / aNuka0 keva0 khette ? sunloge / evaM tirikkhA | AdeseNa sagadIsa moha u0- aNuka0 hidIudI0 loga0 asaMkhe0 bhAge / evaM jAva0 / * 0 0 448. jaha0 pathadaM / dudhiho Ni0 - bhoSeNa AdeseNa ya / oSeNa moha jaha0 DDi diudIra * loga asaMkhe0 bhAge / zraja0 savvaloge / tirikkhasu moha0 jaha0DidiudI0 loga0 saMkhe0 bhAge / zraja0 savvaloge / sesamadIsu jaha0 - ajaha0 loga0 0 jIva kitane haiM ! ananta haiN| Adezase nAgakiyoM meM mohanIyakI jaghanya aura ajaghanya sthiti ke udIraka jIva kitane haiM ? asaMkhyAta haiN| isa prakAra prathama pRthivI aura sAtavIM pRthivIka nArakI tathA saba pazcendriya tiryacca manuSya aparyApta sAmAnya deva, bhavanavAsI aura vyantara devoM meM jAnanA caahie| dUsarI pRthivIse lekara chaThI pRthivI takake nArakiyoM meM mohanIyakI | jaghanya sthitike udIraka jIva kitane haiM ? saMkhyAta hai| ajaghanya sthitike badIraka jIva kitane haiM ? asaMkhyAta haiM / isIprakAra sAmAnya manuSya tathA jyotiSiyoMse lekara aparAjita vimAna taka devoM meM jAnanA caahie| tiryaccoMmeM mohanIyakI jaghanya aura ajaghanya sthitike udIraka jIva kitane haiM ? ananta haiN| manuSya paryApta, manuSyanI aura sarvasiddhikaM devoMmeM mohanIyaka jaghanya aura bhajaghanya sthitike udIraka jIva kitane haiM ? saMkhyAta haiM / isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / 9 447. kSetrAnugama do prakArakA hai - jaghanya aura utkRSTa utkRSTakA prakaraNa hai / usakI apekSA nirdeza do prakArakA hai- zrodha aura Adeza | oghase mohanIyakI utkRSTa sthitike udIraka jIvoM kA kitanA kSetra hai ? lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetra hai / anutkRSTa sthiti uere itaoMkA kitanA kSetra hai ? sarva loka kSetra hai / isIprakAra sAmAnya khiyaMkhoM meM jAnanA caahie| zrAdezase zeSa gatiyoMmeM mohanI kI utkRSTa aura anutkRSTa sthiti ke udIrakoMkA kitanA kSetra hai ? lokake asaMkhyAtaveM bhAgagramANa kSetra hai / isIprakAra anAhAraka mArgamA taka jAnanA caahie| 1448. jaghanyakA prakaraNa hai| nirdeza vAM prakArakA hU~-bhodha aura Adeza / oksa mohanIyakI jaghanya sthitike udIrakoM kA kitanA kSetra hai ? lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetra hai aura ajaghanya sthitike uddArakoM kA sarvaloka kSetra hai| tiryazvAmeM mohanIyakI janya sthitike udIrakoMkA lokake saMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetra hai aura ajaghanya sthitike udIrakoM kA sarva loka kSetra hai| zeSa gatiyoM meM mohanIyakI jaghanya aura ajaghanya sthitike padaroMkA Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 saviAhAsAgara jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ vedago . asaMkhe bhAge / evaM jAvaH / 449. posaNaM duvihaM-jahaH uka0 / ukasse pydN| duviho Ni-- bhogheNa prAdese / ogheNa moha. ukka0 dvidiudI0 loga0 asaMkhe0 bhAgo aTTha-terahacodasa0 | aNukka0 sabalogo / 450. AdeseNa Neraiya0 moha0 ukka 0-aNuka dvidiudI loga0 asaMkhe0. bhAgo chacoisa0 / evaM vidiyAdi sattamA ti / vari sagaposaNaM / paDhamAe khettaM / / tirikvesu moha0 ukka dvidiudIra0 loga asaMkhe0bhAgo chacoddasa0 / aNuka. sblogo| paMciMdiyatirikkhatie moha. ukATidiudI0 loma0 asaMkhe0 mAgo chacodasa0 denaNA / aNuka0 dvidiudIra0 loga asaMkha0bhAgo sabalogo vA / lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetra hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| vizeSArtha-tiryazloMmeM mohanIyako jaghanya sthitike ugrIrapha ve hatasamutpattika bAdara ekendriya jIva hote haiM jo satkarbhase kama yA sama sthitiko bA~dhakara eka zrAvali ke bAda usakI udIraNA karate haiN| yahI kAraNa hai ki yahA~kA kSetra lokake mukhyAta bhAgapramANa kahA hai| mArgadarzavakSetra sambandhI saba kathana sugama hai| 449. sparzana do prakArakA hai--jaghanya aura utkRSTa / utkRSTakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai -zrodha aura aadesh| oghase modanAyakI utkRSTa sthiti ke udIrakAne lokaka asaMkhyAta bhAgapramANa kSetrakA tathA samAlIke caudaha bhAgoM meM se kucha kama aATha ora teraha / bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| anutkRSTa sthitike udIrakoMne marva lokapramAga kSetrakA sdarzana kiyA hai| vizeSArtha-yahA~ trasanAlIke caudaha bhAgoMmeMse kucha kama ATha bhAganamAya sparzana vihAravatsvasthAnakI apekSA aura kucha kama teraha bhAgapramANa sparzana mAraNAntika samudghAtakI apekSA kahA hai| zeSa kathana sugama hai| 450, Adezase nArakiyoM meM mohanAyakI utkRSTa aura anutkRSTa sthitike uddhArakAne lokake asaMkhyAtaveM bhAga tathA sanAlIke caudaha bhAgoMmeM se kucha kama chaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| isIprakAra dUsarIse lekara sAtavIM pRthivI takake nArakiyoM meM jAnanA cAhie / isanI vizeSatA hai ki apanA apanA spazana kahanA caahie| pradhama pRthivI meM kSetrake samAna sparzana hai| tiryakacAmeM mohanIyakI utkRSTa sthitika vIrakoMne lokaka asaMkhyAta bhAga aura asamAlIke caudaha bhAgAmeM se kucha kama chaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai tathA anutkRSTa sthitike udIrakAne sarva loka kSetrakA sparzana kiyA hai ? paJcendriya tiryacatri meM mAhanIyakI utkRSTa sthitike udIrakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura samAlIke caudaha bhAgAme se kucha kama chaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai tathA anutkRSTa sthitike udIrakoMne lokakera asaMkhyAcaveM bhAga aura sarva loka kSetrakA sparzana kiyA hai / vizegArtha-- yahA~ sAmAnya niryaJcoM aura pannendriya tiyaM ca trikameM mohanIyakI utkRSTa sthitike padIrakoMkA basanAlIke caudaha bhAgoM se kucha kama chaha bhAgapramANa sparzana mAraNAntika Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62] uttarapayaDiudoraNAe ThANANaM sesANiyogadAraparUSaNA 205 451. pacitiri0 apaja0-sabvamaNusa0 moha. ukkavidiudI0 log| asaMkhe0bhAgo / aNukka0 loga0 asaMkhe0bhAgo sabalogo vA / .452. devesu moha. ukka0-aNuka0 dvidiudIra0 loga0 asaMkha0bhAgo aTThaNavacodasa desUNA / evaM sohammIsANe / mavaNa0-vANa-jodisi0 moha0 ukka.. aNuka TThidi udIra0 loga. asaMkhe0 bhAgo andhuDhA bA ada-Navacoisa0 / saNakumArAdi sahassAra ti moha0 uka0 aNuka vidi0 udIra0 loga0 asaMkhe bhAgo aduco60 de| ANadAdi accudA ti moha0 uka0 dvidiudI0 loga0 asaMkhe0bhAgo / aNukka0 loga0 asaMkhe bhAgo chacodasa0 / upari khettaM / evaM jAva0 / 453. jaha0 payadaM / duviho Ni-poSeNa Adase0 / ogheNa moha. . . samudghAtakI mukhyatAse batalAyA hai, kyoMki aise jIvoMkA nIce sAtavI pRthivIptakake nArakiyoMmeM mAraNAntika samudghAta karanA bana jAtA hai / zeSa kathana sugama hai / 6451, paMcendriya tiryaca apayazakrioraM manApIptakamimAmAyakI uSTrAsthatike udIrakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai tathA anutkRSTa sthisike udIrakoMne lokake asaMkhyAta bhAga aura sarva lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| vizeSArtha_jo manuSya, manuyinI yA 'cendriya tithaMca utkRSTa sthitikA bandha kara aura usakA ghAsa kiye binA antarmuhartameM vakta donoM prakArake jIvoM meM marakara utpanna hote hai unhIM ke - mAhanIyako utkRSTha sthitikI udIraNA hotI hai| yataH aise jIvoMkA sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai ataH i. meM yaha sparzana uktapramANa kahA hai / zeSa kathana sugama hai| 6442. devImeM mohanIyakI utkRSTa aura anutkRSTa sthitike udIrakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura basanAloke caudaha bhAgoMmeMse kucha kama pATha tathA kucha kama nau bhAgapramANa maMtrakA sparzana kiyA hai| isIprakAra saudharma aura aizAna kalpameM jAnanA cAhie | bhavanavAsI, vyastara aura jyotiSI devoM meM mohanIyako utkRSTa aura anutkRSTa sthitike sadIrakoMne lokake asaMkhyAta bhAga tathA asanAlIke caudaha bhAgAmase kucha kama sAr3he tIna bhAga tathA kucha kama ATha aura nau bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| sanatkumArase sahasrAra kalpa takake devoMmeM mohanIyako utkRSTa aura anutkRSTa sthiti ke udIrakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga tathA basanAlIke caudaha bhAgoM se kucha kama ATha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| pAnatase lekara acyuta kalpatakake devoMmeM mohanIyakI utkRSTa sthiti ke udIrakAne lokake zvasaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai tathA anutkRSTa sthiti ke utIrakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura khanAlIke caudaha bhAgAmase kucha kama chaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| prAgeke devA meM sparzana iMtrake samAna hai| isaprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| vizeSArtha..yahA~ apanI-apanI utkRSTa aura anutkRSTa sthiti kI udIraNAke svAmitva kA vicAra kara sparzana ghaTita kara lenA cAhie / sAmAnya aura avAntara devAMkA jo sparzana batalAyA hai usase yahA~ koI vizeSatA nahIM hai| isalie isakA spaSTIkaraNa nahIM kiyA / OM 453. jaghanyakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai-proca aura bhAdeza / bhodhase Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 jayadhavalAsahide kasAyapAhule [vedago 7 jaha dvidiudIra0 loga. asaMkhe0 bhAgo | aja0 sabalogo / Adese0 perahama0 moha. jaha0 TThidiudI. loga. asaMkhe0 bhaago| aja loga. asaMkhe0bhAgo chacodama0 demaNA / evaM vidiyAdi mattamA tti / Navari sagaposaNaM / paDhamAe khetaM / :454. tirikkhesu moha. jaha dvidiudI. lo0 sNkhe0bhaago| aja. sabalogo / santrapaMciMdiyatirikkha-manamaNussesu moha. jahaH loga0 asaMkhe bhAgo / aja0 loga0 asaMkhe bhAgo sabalogo vA / devA jAca sahassAra ti jaha dvidiudIra logaasikhaMbhogI jahavinigapAsaNa hAraNadAdi accudA ti jaha0 loga0 asale0bhAgo: ajaha loga. asaMkhe0 bhAgo chacohama0 desUNA / uAri vettaM / evaM jAva0 / 455. kAlANu0 dutriha-jaha0 ukka0 / ukasse payadaM / duviho Ni0 - ogheNa Adese0 / oSeNa moha. uka0DidiudI0 jaha0 eyasamao, ukka0 palido0 mohanIyako jaghanya sthinike udIpakaoNna lokaka asaMkhyAsarva bhAgapramANa kSetrakA spazana kiyA hai tathA ajaghanya sthiti ke udAramAne sarva lokakA sparzana kiyA hai| AIzasa nArakiyoM meM mohanIyakI jaghanya sthitike udIra kone nokake asaMkhyAsaveM bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai tathA ajaghanya sthitike udIrakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura prasanAlIke caudaha bhAgoMmeM se kucha kama chaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai / isIprakAra dUsarIse lekara sAtavIM pRthivI taka nArakiyoMmeM jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki apanA-apanA parzana kahanA caahie| pahalI pRthivImeM kSetrake samAna sparzana hai| 454. tiryacoMmeM mohanIyakI jaghanya sthinika udArakAne lAka ke asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai nathA ajaghanya sthiti ke udArakoMne sarva lokakA sparzana kiyA hai| satra pazcendriya tiryaJca aura saba manuSyoM meM mohanIyakI jaghanya sthitike udIrakoMne lokake asaMkhyAtarphe bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai tathA ajaghanya sthitike udIrakoMne lokake asaMkhyAnaveM bhAga aura sarva lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| sAmAnya deva aura sahasrAra kalpatakake dezoM meM mohanIyakI jaghanya sthinika udIrakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai tathA ajaghanya sthitike udIrakoMkA apanA-apanA sparzana hai| pAnasa lekara acyuta kalpa takake devoMmeM bhohana yakI jaghanya sthiti ke udArakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai tathA prajaghanya sthitike udorakoMna lokake asaMkhyAtaveM bhAga tathA basanAloke caudaha bhAgAmase kucha kama chaha bhAgapramANa kSetrakA spazana kiyA hai| Upara ke devoMmeM sparzana kSetra ke samAna hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / vizeSArtha-svAmitra aura apane-apane sparzanakA vicAra kara yaha sparzana ghaTina kara lenA caahie| 455. kAlAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai- jaghanya aura utkRSTa / utkRSTa kA prakaraNa hai / nirdeza do prakArakA hai--ogha aura mAdeza / bhoghase mohanIyako utkRSTa sthitike udIrakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai. aura upakRSTa kAla palyake masaMkhyAta bharagapramANa hai| Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 207 gA0 62] uttarapaDiauraNAe ThANANaM sesAgiyogadAraparUvaraNA asNkhe0bhaago| aNuka0 madhyaddhA / evaM savvaNegya-tirikkhapaMciMdiyatirikkhatiyadevA bhavaraNAdi jAva mahassAra tti / 456. paMcitiri0apaJja0 moha. upaka dvidiudIra0 jaha0 eyasa0, ukka0 Acali0 asaMkhe bhAgo / aNukka0 sambaddhA / enaM maNuma apana0 / gari aekka0 jaha khuhAbhavagmahaNaM samayUrNa, ukka0 palido0 asaMkhe0bhAgo / 6457. maNumatie moha0 ukkATidiudI0 jaha0 eyasa0, ukka0 aMgomu0 / aNuksa0 madhyaddhA / prANadAdi sabaTThA ti moha * ukAssa-dvidiudo0 ja.10 payasa0, ukka0 saMkhemA samayA | akka0 sacaddhA / evaM jAya0 / anutkRSTa sthiti ke udIrakokA kAla sarvA hai| isIprakAra saba nArakI, sAmAnya tiryaMca, paMcendriya tiyacatrika, sAmAnya deva aura bhavanavAsiyoMse lekara sahasAra kalpa takake devoMmeM sAnanA caahie| mArgadarzaka:- AcArya zrI savidhisAgara jI mahArAja vizeSArtha-mohanIyakI utkRSTa sthiti ke udIrakoMkA eka jIva kI apekSA jaghanya kAla eka mamaya aura utkRSTa kAla antarmuhUrta balalA Aye haiN| aba yadi nAnA jIva mohIyako utkRSTa sthitikI udIraNA eka samaya taka kareM aura dvitIyAdi samayameM na kareM to yaha bhI sambhava hai aura santAnameM bhaMga par3e binA lagAnAra karate raheM to yat kAla palyake asaMkhyAta bhAgapramANase adhika nahIM ho sktaa| isI bAtakA vicAra kara yahAM mohanIyakI utkRSTa sthitikI udoraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla uktapramANa kahA hai| zeSa kathana sugama hai| . 456. pacendriya tiyaca aparyAptakoM meM mohanIyako utkRSTa sthitike udIrakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla pAvalike asaMkhyAtave bhAgapramAga hai| anutkaSTa sthitike udIrakoM kA kAla sarvadA hai| isIprakAra manuSya aparyAptakoMmeM jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki inameM anutkRSTa sthitike udIrakokA jaghanya kAla eka samaya kama zullaka bhavagrahaNapramANa hai aura utkRSTa kAla palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| vizeSArtha- ukta jIvoMmeM eka jIvakI apekSA mohanIyako utkRSTa sthiti ke udIrakoM kA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya bavalA pAye haiN| yahI kAraNa hai ki yahA~ nAnA jIvoMkI apekSA mohanIyakI utkRSTa sthitike udIrakoMkA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla zrAvalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kahA hai| zeSa kathana sugama hai| 457. manuSyatri kameM mohanIyako utkRSTa sthitike udIrakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| anutkRSTa sthitike badIrakoMkA kAla sarvadA hai| Anata kalpase lekara sarvArtha siddhi sakake devoMmeM mohanIyakI utkRSTa sthitike AdIrakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya hai| anutkRSTa sthitike udIrakoMkA kAla sarvadA hai| isa prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| vizeSArtha- yahA~ sAmAnya manuSyoMmeM zeSa do prakArake manuSyoM kI mukhyatA hai, isalie inameM mohanIyakI utkRSTa sthitikI khadIraNA yadi nAnA jIva lagAtAra karate raheM to bhI usa kAlakA yoga bhantarmuhUrsa hI hogaa| yahI kAraNa hai ki yahA~ inameM paskRSTa sthitike edArakoMkA utkRSTa Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 jayadhavalAsahine kasAyapAhure [vedago 7 1458. jaha0 padadakiduvijhaNi zrI bocaNasAzrAdesa mhArAoSeNa moha. jaha dvidi0 jai eyasa0, ukka0 maMkhejjA samayA / aja0 sambaddhA / evaM vidiyAdi chaTTi ti maNusatie jodisiyAdi savvaTThA ti / 459. zrAdeseNa rogya moha0 jaha0 dvidiudIra0 jaha. eyasa0, ukka. Avali. asaMkhe0mAgo | aja0 sanaddhA / evaM paDhamAe savapaMciMdiyatirikkha-devA0 bhavaNa-vANa / sattamAe moha, jaha0 DidiudI0 jaha0 eyasa0, ukka0 palido. asaMkhe0bhAgo' / aja0 savvaddhA | tirikkhesu moha0 jaha-aja0 savvaddhA / maNusaapana. moha0 jaha0 vidiudI. jaha* eyasa0, ukka0 Apali. asaMkhe0 bhAgo / aja0 jaha0 ApaliyA samayUNA, ukka0 palido0 asakhe0bhAgo / evaM jAva0 / kAla antarmuharta kahA hai| apane-apane svAmitva ke anusAra AnanAdi kalpoMmeM bhavake prathama samayamai hI mohanIyako utkRSTa sthitikI udIraNA banatI hai| aba yadi aisI nadIraNA karanevAle nAnA jIva lagAtAra ina kalpoM aura kalpAtItoM meM utpanna hoM to saMkhyAta samaya taka hI yaha kA cala sakatA hai| yahI kAraNa hai ki inameM mohanIya kI utkRSTa sthitake udIrakoMkA utkRSTa kAla saMkhyAta samaya kahA hai| zeSa kathana sugama hai / 458. jaghanyakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA dra-ogha aura Adeza / zroSase mohanIyakI jaghanya sthitike udIra koMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya hai| ajaghanya sthitike udIrakoMkA kAla sarvadA hai| isIprakAra dUsarose lekara chaThI ...| pRthivIM taka ke nArakI, manuSyatrika aura jyAnipiyoMse lekara sarvArthasiddhi takake devoM meM jAnanA caahie| vizeSArtha--sva mitvako dhyAnameM lene para spaSTa ho jAtA hai ki mohanIyako jaghanya sthitiko udIrapaNA nAnA jIvoMkI apekSA lagAtAra saMkhyAna samaya taka hI ho sakatI hai| yahI kAraNa hai ki yahA~ mohanIyako jaghanya sthitike udIrakoMkA utkRSTa kAla saMkhyAta samaya kahA hai| zeSa kathana bhugama hai| Age bhI sugama honese alaga-alaga khulAsA nahIM kreNge| 56, Adezase nArakiyoM meM mohanIyakI adhanya sthitike udIrakokA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla zrAvalike 'asaMkhyAtaveM bhAgapramAe hai| ajaghanya sthitike udorakoMkA kAla sarvadA hai| isIprakAra prathama pRthivIke nArakI, saba pancendriya tiryakaca, sAmAnya deva bhavanavAsI aura vyantara devoMmeM jAnanA caahie| sAtI pRthivImeM mAhanIyakI jaghanya sthinike udorakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkara kAja palyaphe asaMkhyAta bhAgapramANa hai| ajadhanya sthitike udIraphokA kAla sarvadA hai| nirdhazcoMmeM mohanIyakI jaghanya aura majaghanya sthiti ke udIrakoMkA kAla sarvadA hai| manuSya aparyAptakoM meM mohanIya kI ayAya sthitike udIrakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla bhAvalike asaMkhyAta + bhAgapramANa hai / ajaghanya sthitike udIrakoMkA jaghanya kAla eka samaya kama eka AvalipramANa hai aura utkRSTa kAla palyake asaMkhyAnave bhAgapramANa hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| 1. prAptau zrAvali asaMkheSabhAgo iti pAThaH / Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62 ] uttarapaDiudIraNAe ThANA se sAgiyo gaddAra parUvaNA 206 - 460. aMtaraM duvihaM jaha0 ukka0 / ukkasse payadaM / duviho sthi0 - o0 Adese0 / zragheNa moha0 uka0 vidiudI0 aMtaraM jaha0 eyasamatro, uka0 aMgulassa asaMkhe0 bhAgo / aNuka0 rAsthi aMtaraM / evaM cadusu gadIsu / yari maNusa apaja0 mohaka davA usakA pati sakhe 0 bhAgo / evaM jAva0 / Q mahArAja - 6 461. jaha0 padaM / duviho Ni0 - oSeNa prAdese0 / zragheNa moha 0 jaha0 hidiudI0 aMtaraM jaha0 eksamao, uka0 chammAsA / yaja0 Natthi aMtaraM / evaM maNusatie / Navari maNusiNI vAsapudhantaM / 462. AdeseNa raiya0 moha 0 jaha0 dvidiudI0 jaha0 eyasa0, ukka0 aMgulassa asaMkhe0 bhAgo / aja0 patthi aMtaraM / evaM savvaraiya0 - saccapaMcidiyatirikkha savvadeza ti / tirikkhesu moha0 jaha0 aja0 Natthi aMtaraM / maNusaapajja0 moha0 6460. antara do prakArakA hai-- jaghanya aura utkRSTa / utkRSTakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai - zrodha aura Adeza / zraghase mohanIyakI utkRSTa sthitike udIrakoM kA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara aMgula ke asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai / anutkRSTa sthitike udIrakoMkA antarakAla nahIM hai / isIprakAra cAroM gatiyoM meM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki manuSya aparyAptakoMmeM mohanIyakI anutkRSTa sthitike udIrakoMkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara pratyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai / isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / vizeSArtha - mohanI kI utkRSTa sthitikI udIraNA koI bhI jIva na kare to aMgulake zrasaMkhyAtaveM bhAga kAla taka vaha nahIM hotI, isake bAda usake udIraka eka yA nAnA jIva zravazya hote haiN| yahI kAraNa hai ki yahA~ mAnA jIvoMkI apekSA usakA utkRSTa antara kAla aMgulake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa batalAyA hai| zeSa kathana sugama haiM / 1 $ 461. jaghanyakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai-- zragha aura Adeza | oghale mohanIyakI jaghanya sthiti ke udIrakoM kA jaghanya zrantara eka samaya hai aura utkRSTa antara char3a maha hai / ajaghanya sthitike udIrakakA antarakAla nahIM hai| isIprakAra manuSyatrika meM jAnanA cAhie | kintu itanI vizeSatA hai ki manuSyaniyoMmeM jaghanya sthitike udIrakoM kA utkRSTa antara pRthaktva pramANa haiM | vizeSArtha - manuSyaniyoM kA upazama aura kSapaka zreNipara zrArohaNakA utkRSTa ara varSapRthaktva pramANa hai isalie inameM mohanIyakI jaghanya sthitike udarakoMkA utkRSTa antara ukta kAlapramANa kahA hai| zeSa kathana sugama hai / 6462. Adeza se nArakiyoM meM mohanIyakI jaghanya sthitike udIrakoMkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara aMgulake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| ajaghanya sthitike aureater antarakAla nahIM haiN| isIprakAra saba nArakI, saba paJcendriya tiryaJca aura saba devoMmeM jAnanA cAhie / tiryoM meM mohanIyakI jaghanya aura ajaghanya sthiti ke urakoM kA antarakAla nahIM hai / manuSya aparyAptakoM meM mohanIyakI jaghanya sthitike pradIrakoMkA jaghanya 27 Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [Sedago 7 jaha vidiudI0 jaha0 eyasamo, uka0 aMgulassa asaMkhe bhaago| aja0 jaha0 eyasa0, ukka0 palido0 asaMkhe0bhAgo / evaM jAva0 / 1463. bhAvo ukka0-aNukka0 jaha* ajaha0 samvattha prodaio bhAvo / 6464. appAhukduvihAcAhanaukAlidAyakassapiyadarAjaduviho NiogheNa Adese0 / aogheNa savvatthovA moha. ukka dvidiudI0 / aNaka dvidiudI aNaMtaguNA / evaM tirikkhA0 / Ade0 Nera0 moha0 samvatthovA ukka dvidiudI0, aNuka dvidiudI0 asaMkhenaguNA / evaM sabbaNeraDya-savyapaMciMdiyanirikkha-maNusamaNusaapaja0-devA avarAjidA si / maNusapaja0-maNa siNI0-subahadevA madhyastho0 moha0 u0DidiudI0, aNukka DidiudI0 saMkhe guNA / evaM jAva0 / 6465. jaha0 payadaM / duviho Ni-poSeNa Adese0 / ogheNa savyastho. mohaka jahahidiudI0, aja0 dvidiudI0 asaMtaguNA / Adese0 raiya0 samvattho0 moha. jaha dvidiudI0, aja vidiudIra0 asaMkhe guNA / evaM suvyaNeraiya0-satraantara eka samaya hai aura utkRSTa antara aMgulake asaMkhyAtave bhAgapramANa hai| majadhanya sthitike udIrakoMkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara palyake asaMkhyAta bhAgapramANa hai| vizeSArtha--manudhya aparyApta yaha sAnsara mArgaNA hai| AgamameM isakA jaghanya antara ... eka samaya aura utkRSTa antara palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa batalAyA hai| use dhyAnameM rakhakara yahA~ mohanIyakI ajaghanya sthitike udIrakoMkA jayanya antara eka samaya aura utkRSTa antara palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kahA hai| zeSa kathana sugama hai| 6463. bhAva-mohanIyakI utkRSTa, anutkRSTa, jaghanya aura ajaghanya sthitike udIrakoMkA sarvatra audayika bhAva hai| 464. alpabahutva do prakArakA hai---jadhanya aura utkRSTa / utkRSTakA prakaraNa hai / nirdeza do prakArakA hai- proSa aura Adeza / zrobase mohanIyakI utkRSTa sthitike udIrapha jIva sabase stoka haiN| unase anutkRSTa sthitike udIraka jIva anantaguNe haiN| isIprakAra niyaMcoMmeM jAnanA cAhie / zrAdezase nArakiyoM meM mohanIyakI utkRSTa sthitike udIraka jIva sabase stoka haiN| unase anutkRSTa sthitike udIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| isIprakAra saba nArakI, saba pancendriya tiryaca, sAmAnya manuSya, manuSya aparyApta aura sAmAnya devoMse lekara aparAjitavimAna takake devoM meM jAnanA caahie| manuSya paryApta, manuSyinI aura sarvArthasiddhike devoMmeM mohanIyako utkRSTa sthitike udIraka jIva sabase stoka haiN| unase anutkRSTa sthitike udIraka jIva saMkhyAtaguNe haiN| isIprakAra anAhAraka mArgaNAtaka jAnamA cAhie / __465. jaghanyakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai-zrodha aura zrAdeza / zroSase mohanIyakI jaghanya sthitike udIraka jIva sabase stoka haiN| unase ajaghanya sthiti ke udIraka jIya anantaguNe haiN| zrAdezase nArakiyoMmeM mohanIyakI jaghanya sthitike udIraka jIva sabase stoka haiN| unase ajaghanya sthitike padIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| isIprakAra saba nArakI, Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62] usarapayaDiudIraNAe ThANArNa bhujagAraparUvaNA 211 tirikkha-maNusa-maNumaapaJja-devA jAva abarAidA ti / maNusapaja maNusiNI0savvaTThadevA0 savvatthovA moha0 jaha0 vidiudI0, aja0 dvidiudIra0 saMkhe0 guNA / evaM jaay| 466. bhujagAradvidiudIraNAe tattha imANi terasa aNiyogaddArANi-samukittaNA jAva appAbahue ni / samukittaNANu0 duviho Ni-ogheNa Adese0 / oghega moha0 adhiArmulAprapAmbhavaddhi-zuknadivsadahamA evaM maNumatie / AdeseNa Neraiya0 moha. asthi bhuja0 appa0 avaTi vidiudI0 / evaM sancaNeraDya00 sadhyatirikkha-maNumaapaja0-devA jAva sahassAra tti / zrANadAdi sabavA ti moha0 asthi appadara udIra0 / evaM jAva0 | :467. sAmittANu0 duviho Niso-ogheNa prAdese0 / zrogheNa bhuja. avavi0 kassa ? aNNada0 micchAiTvi / gari seDhivivakkhAe bhuja0 sammAivissa vi labbhai / edamestha Na vivakkhiyaM / appa0 kasma ? aNNada0 sammAiTThi0 micchAidi0 / avata0 kassa ? aNNada. jo uksAmago parivadamANago maNuso devo vA pddhmsmyudiirgo| evaM maNusatie / Navari devo ti Na bhANidabbo / evaM sabdha saba tiryaJca, sAmAnya manuSya, manuSya aparyApta aura sAmAnya devAse lekara aparAjita vimAna takake devoMmeM jAnanA caahie| manuSya paryApta, manuyinI aura sarvArthasiddhike devoMmeM mohanIyakI jaghanya sthitike udIraka jIva sabase stoka haiN| unase ajaghanya sthiti ke udIraka jIva saMkhyAtaguNe haiM / isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / 466. mujagAra sthiti udIraNAmeM vahA~ ye teraha anuyogadvAra haiM--samutkIrtanAse lekara alpabhahatva taka / samutkIrtanAnugamakI apekSA nirdeza o prakArakA hai--ogha aura bhAdeza / moghase mohanIyaphrI bhujagAra, alpanara, avasthita aura pravaktavya sthiti ke udIraka jIva haiN| isIprakAra manudhyatrikameM jAnanA cAhie / Adezase nArakiyoMmeM mohanIyakI bhujagAra, alpatara aura avasthita sthiti ke udIraka jIva haiN| isIprakAra saba nArakI, saba tiryana, manuSya aparyApta aura sAmAnya devoMse lekara sahasrAra kalpa takake devoMmeM jAnanA cAhie / zrAnata kalpase lekara sarvArthapiddhi takake devoMmeM mohanIyakI alpatara sthitika udIraka jIva haiN| isI prakAra anAhAraka mArgaraNA taka jAnanA cAhie / 467, svAmitvako apekSA nirdeza do prakArakA hai--ogha aura Adeza / 'prose bhujagAra aura avasthita sthitikI udIraNA kisake hotI hai ? anyatara mithyASTika hotI hai| itanI vizeSatA hai ki zreNikI vivakSAmeM bhujagAra sthitiko udIraNA samyagdRSTike bhI prApta hotI hai| kintu isakI yahA~ vivakSA nahIM hai| alpatara sthitikI udAraNA kisake hotI hai ? anyatara samyagdRSTi aura mithyASTike hotI hai / avaktavya sthitikI udIraNA kisake hotI hai ? jo giranevAlA anyatara upazAmaka manuSya yA ( maraNa honepara) deva prathama samayameM mohanIyakI sthitikA udIraka hai. usake mohanIyakI avaktavya sthitikI udAraNA hotI hai| isIprakAra manupyatrikI kahanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki inameM deva padakA pAlApa Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 mArgadarzaka ayadhA zrI savidhisAgara jI mahArAja kasAya pAhuDe 7 [ vedago Neraiya-tirikkha-paMcidiyatirikkhatiya0 deza jAna sahassAra ti / Navari bhavata0 Nasthi / paMci0tiri0 zrapaJja0 - maNusa apaja0 saJcapadANi kassa 1 aNNada0 | zrANadAdi saTTA ti moha0 appa kassa 1 RNaNadarassa / evaM jAva0 / 0 91 1468. kAlAju duviho zi0 - zragheNa Adese0 / zroSeNa moha0 ja0 jaha0 eyasa0, uka0 cattAri samayA / appa0 jaha0 eyasa0, ukka* sadaM tiSNi palido 0 sAdi0 / avaDi0 jaha0 eyasa0, ukka0 aMto0 / avata0 dvisAgarotrama - jaha0 uka0 eyasamajho / 9 469. deseNa Neraiya0 moha0 bhuja0 jaha0 esa0 ukta0 tiSNi samayA / apa0 jaha0 eyasa0, ukka0 tettIsaM sAgaro0 dekhaNANi / avaDi0 ovaM / evaM paDhamAe / gavAre sAgarovamaM dekhaNaM / MAAN nahIM karanA caahie| isIprakAra saba nArakI, sAmAnya tiryaJca paJcendriya tiryavatrika aura sAmAnya devoMse lekara sahasrAra takake devoMmeM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inameM kavya pada nahIM hai / pavendriya tiryaJca aparyApta aura manuSya paryAtakoM meM saba pada kisake hote haiM ? anyatarake hote haiN| Anata kalpase lekara sarvArthasiddhi taka ke devoMmeM mohanIyakI alpatarasthitikI udIraNA kisake hotI hai ? anyatarake hotI hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / 6468. kAlAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-dha aura Adeza / zraghase mohanI kI bhujagArasthitike udIrakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla cAra samaya hai / alpatara sthitike udIrakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta aura tIna palya adhika eka sau tresaTha sAgara hai| avasthita sthitike udIrakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kala antarmuhUrta haiN| zravaktatryasthitike udIrakakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / vizeSArtha ---sthitivibhakti pu0 bhAga 3 0 68 meM bhujagAra Adi tIna padoMkA sthitisattvakI apekSA jaisA khulAsA kiyA hai usI prakAra yahA~ udIraNAkI apekSA khulAsA kara lenA caahie| itanA vizeSa hai ki yaha kAla udIraNAkI apekSA jaise ghaTita ho vaise lAuke sAtha kahanA caahie| avaktavya sthitiudIraNA upazamazreNise girate samaya sUkSmasAMparAya guNasthAnake prathama samaya meM yA maraNa kara deva honeke prathama samaya meM hI hotI hai, isalie isakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya khaa| 46. Adeza se nArakiyoMmeM mohanIyakI bhujagArasthitike udIrakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla tIna samaya hai / alpatarasthitike udIrakakA jaghanya kAla eka samaya haiM aura utkRSTa kAla kucha tIsa sAgara hai / avasthitasthitike udIrakA kAla ke samAna | isIprakAra prathama pRthivImeM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki yahA~ alpatarasthitike udIrakakA utkRSTa kAla kucha kama eka sAgara haiM / vizeSArtha -- naraka meM asaMbI jIvokI marakara utpatti sambhava hai, isa apekSA se yahA~ * para bhujagAra sthinikI udIraNA ke tIna samaya hI bana sakate haiN| yahI kAraNa haiM ki nArakiyoM meM Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ --------------------moran.-. gA0 62] uttarapayaDiutIraNAe ThANANaM bhujagArapatraNA 213 470. vidiyAdi sattamA ti bhuja0 jaha0 eyasa0, ukka0 be samayA / appa0 jaha0 eyasa0, ukkama saMgaTTidI devANA zrIvahidimAyAgara jI mahArAja 471. tirikvesu bhuja-avaTTi. oyaM / appa. jaha0 eyasa0, ukka0 tiSNi palido0 sAdireyANi / evaM paMciMdiyatirikkhatie / paMciMtirikkhaapaja 0. maNusaapaja muja0 jaha0 eyama0, ukka. cattAri samayA / apa0-avaDhi0 jai0 eyasa0, uka0 aMtomu0 / 6472. maNusatie bhuja0 jaha* eyasa0, uka0 cattAri samayA / appaH jaha0 egasa0, uka0 tiNNi palido0 pucakoDitibhAgeNa sAdireyANi / Navari maNusiNI0 aMtomuhutteNa sAdirege / abaDhi0-avatta0 oghaM / / 473. devesu bhuja0 jaha0 eyasa0, ukka0, tiSNi samayA / appa. jaha. egasa0, ukka tettIsa sAgarovamaM / abaDhi0 zrodhaM / evaM bharaNa-bANaveta. / Navari bhujagArasthitike udAra phakA utkRSTa kAla tIna samaya kahA hai| yahA~ zraddhAkSaya, zarIra grahaNa aura saMklezakSayase bhujagArake tIna samaya prApta kara bhujagAra sthiti udIraNAke tIna samaya prApta karane cAhie / zeSa kathana sugama hai| 44. dUsarIse lekara sAtavIM pRthivI takake nArakiyoM meM bhujagArasthitike jadIrakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla do samaya hai / alpatarasthitike udIrakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla kucha kama apanI-apanI sthitipramANa hai| avasthitasthitike udIrakakA kAla oghake samAna hai| vizeSArtha- ina narakoMmeM asaMjJI jIva marakara nahIM utpanna hote, isalie inameM adbhAkSaya aura saMklezakSayase hI bhujagAra sthiti udIrakake do samaya prApta hote haiN| zeSa kathana sugama hai| 6451. tiryacA meM bhujagAra aura avasthitasthitike udIrakakA kAla mAghake samAna hai| alpatarasthitike udIrakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla sAdhika tIna palya hai| isIprakAra paJcendriya tiyaMcatrika meM jAnanA cAhie / paMcendriya tiya va aparyApta aura manuSya aparyAptakoMmeM bhujagArasthitike udIrakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla cAra samaya hai / alpatara aura avasthitasthiti ke udIrakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhurta hai| 452. manuSyatrikameM bhujagArasthitike udIrakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla cAra samaya hai| alpatarasthitike udIrakakA jaghanya kAla eka samaya aura ukRSTa kAla pUrvakoTikA tribhAga adhika tIna patya hai| itanI vizeSatA hai ki manuSyanImeM yaha kAla antarmuhUrta adhika tIna palya hai| avasthita aura avaktavyAsthatike udIrakakA kAla prodhaka samAna hai| 473. devoMmeM mujagArasthitike udorakakA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla tIna samaya hai| alpatarasthiti ke udIraphakA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla tetIsa sAgara hai / avasthitasthitike udIrakakA kAla zrIphake samAna hai| isIprakAra bhavanavAsI aura - Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 jayadhavalAsa hide kasAyapAhuDe [ vedago 7 sagaTTidI | jodisiyAdi sahassAre ci evaM caiva / vari bhuja0 jaha0 eyasa0, ukka 0 besamadhA | ANadAdi savbaTTA tti moha0 appa0 jaha0 uka0 evaM jAva0 / jaNukasahidI / 9 474 aMtarANu0 duviho Ni0 - ogheNa Adese0 / ogheNa moha0 bhuja0avadvi0 jaha0 eyasa0, uka0 tevaTTisAgarovamasadaM niSNi palidoSamaM sAdireyaM / appa 0 jaha0 eyasa", ukka tomu0 / avatta0 jaha0 aMtomu0, ukka0 ubar3apoggala pariyaI / 475. AdeseNa kheraiya0 bhuja0 zravaTThi0 jaha0 esa0 ukka0 tettIsaM sAgarovamaM deNaM / appa0 zravaM / evaM savvaNeraiya0 / Navari sagaTTidI dekhaNA / tirikkhesu ja0 - vaDi0 jaha0 eyasa0, ukka0 palido0 zrasaMkhe0 bhAgo / apa0 vyantara devoM meM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki apanI-apanI sthiti kahanI cAhie | jyotiSiyoM se lekara sahasrAra kalpatakake devoMmeM isI prakAra jAnanA cAhie | itanI vizeSatA hai ki inameM bhujagArasthitike udIrakakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla do samaya hai / nata kalpase lekara sarvArthasiddhitaka ke devo mohUnIkI sthiti ThIkara jaghanya aura utkRSTa kAla apanI-apanI jaghanya aura utkRSTa sthitipramANa hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / ghiseM : vizeSArtha -- kAlakA prArambha meM oghase aura katipayagati mArgaNA ke bhedoM kI apekSA o spaSTIkaraNa kiyA hai use dhyAna meM lenepara zeSa gatimArgaNA ke bheoMmeM spaSTIkaraNa karanemeM kaThinAI nahIM jAtI, isalie alaga se spaSTIkaraNa nahIM kiyA hai| 5 474 antarAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai- zraya aura Adeza / zraghase mohanIyakI bhujagAra aura avasthitasthitike udIrakakA jaghantha antara eka samaya haiM aura utkRSTa antara sAdhika tIna palya adhika eka sau tresaTha sAgara hai / alpatarasthitike udIrakakA jadhanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai / avaktavyasthitike udIrakakA jaghanya antara antarmuhUrta hai aura utkRSTa antara upArdha pulaparivartanapramANa hai / vizeSArtha - pahale apatara sthiti ke udIrakakA utkRSTa kAla sAdhika tIna palya adhika eka sau tresaTha sAgara batalA Aye haiN| vahIM yahA~ sujAgara aura avasthitasthitike udIrakakA utkRSTa antarakAla prApta hotA hai, isalie yaha tatpramANa kahA hai| zeSa kathana sugama hai| 3475. Adeza se nArakiyoMmeM bhujagAra aura avasthitasthitike udIrakakA javanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla kucha kama tetIsa sAgara hai / alpatarasthitike udIrakakA antarakAla ogha ke samAna haiM / isIprakAra saba nArakiyoMmeM jAnanA cAhie | itanI vizeSatA hai ki kucha kama apanI-apanI sthiti kahanI caahie| tiryaJcoMmeM bhujagAra aura avasthita sthiti udIrakakA javanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla palya asaMkhyAta bhAgapramANa hai / alpatarasthitike udIrakakA antarakAla oghake samAna mahArAza HOMAST STREET Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62 ] uttarapaDiudIraNAe ThANAeM bhujagAraparUtrA 215 zradhaM / pacidiyatiriktatie bhuja0 abaDi0 jaha0 eyasamao, ukka0 puctrakoTibudhasaM / paMcididyatirikkha paJja 0 - maNurAzrapaJja0 suja0 appa0 avaDi0 jaha0 eyasa0, ukka0 aMtomu0 / G 1476. maNumatie bhuja0 - zravaTTi jaha0 eyasa0, uka0 punvakoDI dekhaNA / zravatta0 jaha0 aMtomu0, uka0 putrako DipudhattaM / adhya0 o0 / 6477. devesu bhuja0 zravadvi0 jaha0 esa0 ukka0 aGkArasasAgarovamaM sAdireyaM / apa0 zraghaM / evaM bhavaNAdi jAtra sahassAra ti / vari sagahidI deNA / zrANadAdi sabbaTTA ti appa0 Natthi aMtaraM / evaM jAya0 / 478 NANAjIvabhaMgavicayANu0 duviho mi0 zragheNa Adese0 | ogheNa moha0 bhuja0 a0 vaDi0 niya0 asthi, siyA ede va avatago ca, siyA ede hai| paMcendriya tirthacatrikarmai bhujagAra aura avasthitasthitike udIrakakA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla pUrvakoTipRthaktva pramANa hai / paJcendriya tiryaca aparyApta aura manuSya aparyAptoMmeM bhujagAra, alpata sApasthata zikAra urI mahArAja antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla antarmuhUrta hai / vizeSArtha - sAmAnya tirtha boMmeM ekendriya jIva bhI sammilita hai aura unameM alpatara sthitikI mIrAkA utkRSTa kAla palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa prApta hotA hai / use khyAla meM rakhakara hI yahA~ sAmAnya niyaMcoMmeM bhujagAra aura avasthitasthitike udIrakakA utkRSTa antara kAla palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kahA hai| zeSa kathana sugama hai / 6476. manuSyatrika meM bhujagAra aura avasthitasthitike udIrakakA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla kucha kama eka pUrvakoTipramANa hai / avaktavya sthiti ke udIrakakA jaghanya antarakAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa antarakAla pUrvakoTipRthaktva pramANa hai / alpatarasthitike udIrakakA antarakAla oghake samAna hai| vizeSArtha - jo manuSya ATha varSa antarmuhUrta honepara samyaktva upArjita kara bhavake antarmuhUrtaM pUrvaM taka samyagdRSTi rahakara mithyAdRSTi ho jAtA hai usIke bhujagAra aura avasthitasthitike urIrakakA utkRSTa antarakAla kucha kama eka pUrva koTi banatA hai| isI tathyako dhyAna meM rakhakara manuSyatrika meM yaha antarakAla ukta kAlapramANa kahA hai| zeSa kathana sugama haiM / $ 477. devoM meM bhujagAra aura avasthitasthitike udIrakakA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla sAdhika aThAraha sAgara hai| alpatara sthitike udIrakakA antarakAla ghoghake samAna hai| isIprakAra bhavanavAsiyoMse lekara sahasrAra kalpataka ke devoM meM jAnanA cAhie | itanI vizeSatA hai ki apanI-apanI sthiti kahanI caahie| zrAnatakalpase lekara sarvArthasiddhi taka ke devoMmeM alpatara sthitike udIrakakA antarakAla nahIM hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNAtaka jAnA cAhie / S478. nAnA jIvoMkI apekSA bhaMgaviSayAnugamase nirdeza do prakArakA hai - aura Adeza | ose mohanI kI bhujagAra, alpatara aura avasthitasthitike uzeraka jIva niyamase Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 ayadhavalA sahide kalA pAhuDe [ bedago 7 - ca avagA ca / zradeseNa zeraiya0 pa0 aTTi0 NiyamA asthi, siyA ede ca jagAo ca, siyA ede ca bhujagAragA ca / evaM savvaraiya0 savyapaMcidiyati rikkhadevA jAva sahassAra ci / tirikvesu bhuja0 - apa0 dhatraDi0 jiya0 asthi / maNusatie appa0 avaTTi0 Niya0 asthi / semapadA bhayariNA / maNusa paja0 sannapadA maNijA | ANadAdi sabbaDDA ti appa liya0 asthi / evaM jAva0 / 6 480, *1 Ade 1479. bhAgAbhAgANu 0 duviho ji0 - ogheNa Adese0 / zragheNa zravatta0udIra0 savvajI0 ke0 ? atabhAgo / bhuja0 asaMkhe0 bhAgo / avadvi0 saMkhe0 bhAgo / appa saMkhejjA bhAgA / evaM saccaraiya0 satirikkha0 maNusa apaja0 -devA jAtra sahassAra ti / Navari avatta0 Nasthi / maNusesu abaDi0 saMkhe0 bhAgo / apa0 saMkhejA bhaagaa| sesapadA zrasaMkhe0 bhAgo / makhusapajja0 maNusiNI0 appa0 saMkheA bhAgA | sesapadA saMkhe0 bhAgo / ANadAdi saTTA tti Natthi bhAgAbhAgo / evaM jAva0 / Ade0 / zragheNa moha0 mArgadarzaka AcArya zrI suvidhisAgara haiM, kadAcita ye nAnA jIva haiM aura eka avyasthitikA udIraka jIva hai, kaza cit ye nAnA jIva haiM aura nAnA avaktavyasthitike udIraka jIva haiN| Adeza se nArakiyoM meM alpatara aura avasthita sthiti ke udIraka jIva niyamase haiM, kayAcit ye nAnA jIva haiM aura eka bhujagAra sthitikA udIraka jIva hai, kadAcit ye nAnA jIva haiM aura nAnA mujagArasthitike udIraka jIva haiN| isI prakAra sabhI nArakI, saba paJcendriya tiryazca sAmAnya deva aura sahasrAra kalpatakake devoMmeM jAnanA cAhie / tiryakhoM meM bhujagAra, alpatara aura avasthita sthitike udIraka jIva niyamase haiN| manuSyatrika meM alpatara aura avasthitasthitike udIraka jIva niyamase haiN| zeSa pada bhajanIya haiN| manuSya aparyAptakoM meM saba pada bhajanIya haiN| Anata kalpase lekara sarvArthasiddhi taka ke devoM meM alpatarasthitike udIraka jIva niyamase haiM / isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / 1 6 476. bhAgAbhAgAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai- zrodha aura Adeza / zroghase avaktavyasthitike udIraka jIva saba jIvoMke kitane bhAgapramANa haiM ? ananta bhAgapramANa haiM / bhujagArasthitike udIraka jIva asaMkhyAtaveM bhAgapramANa haiM / avasthita sthiti ke udIraka jIva saMkhyAtaveM bhAgapramANa hai aura alpatarasthitike udIraka jIva saMkhyAta bahubhAgapramANa haiM / isIprakAra saba nArakI, saba tiryazva, manuSya aparyApta aura sAmAnya devoMse lekara sahasrAra kalpatake devoM meM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inameM avaktavya pada nahIM | manuSyoM meM avasthitasthitike udIraka jIva saba jIvoMke saMkhyAtaveM bhAgapramANa haiM / alpatara sthitike udIraka jIva saMkhyAta bahubhAgapramANa haiN| zeSa poM urvaraka jIva asaMkhyAtaveM bhAgapramANa haiN| manuSya paryApta aura manuSviniyoM meM alpatara sthitike udIraka jIva saMkhyAta bahubhAgapramANa hai aura zeSa padoMke udIraka jIva saMkhyAtaveM bhAgapramANa haiN| Anata kalpase 11 lekara sarvArthasiddhi taka ke devoMmeM bhAgAbhAga nahIM hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / 480. parimANAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-- zrotra aura Adeza / zrose Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62] uttarapaDijadAraNAe ThANANaM bhujagAraparUSaNA 217 bhuja0-appa-avaSTi0 ketiyA ? aNaMtA / avatta0 keti ? saMkhenI / evaM tirirakhesu / Nakari ayatta0 Nasthi / prAdese sAkSAdhaketikSavijayA mahArAja evaM sacaNeraiya0-sabbapaMciMtirikkha-maNusaapaja-devA bharaNAdi jAva sahassAra tti | maNusesu avatta0 ketti ? sNkhejaa| sesapadA ketti ? asaMkhenA / maNusapana0maNusiNI0 sabyapadA keti ? saMkhejA / ANadAdi sabaTThA ti appa0 ketti ? asaMkhejA / Navari sabaDhe saMkhejA / evaM jAvaH / 481. khettANu0 duviho Ni0-progheNa prAdese0 / aogheNa moha tiSNi padA keva0 ? sbloge| ayatta0 loga0 asaMkhe0 bhAge / evaM tirikkhA0 / vari avatta. patthi / sesagadIsu savvapadA loga0 asaMkhe bhAge / evaM jAva0 / 482. posaNANu, duviho gi0-ogheNa Adese0 / aodheNa moha. tieiNapadehiM sabalogo posa / avatta0 loga0 asaMkhe0bhAgo / evaM tirikkhA / Navari apatta0 Nasthi / 483. Adese Neraiya0 sancapada0 loga. asaMkhejadibhAgo chacoisa0 mohanIyako bhujagAra, alpatara aura avasthitasthitike udIraka jIva kitane haiM ? ananta hai| avaktavyasthitike udIraka jIva kinane hai 1 saMkhyAta haiM / isIprakAra tiryakacoM meM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inameM avatavyapada nahIM hai| Adezase nArakiyoM meM saba padoMke udIraka .. jIva kitane haiM ? asaMkhyAta haiM / isIprakAra satra nArakI, saba pazcendriya tiryaJca, manuSya aparyApta, sAmAnya deva aura bhavanavAsiyoMse lekara sahasrAra kalpatakake devoM meM jAnanA cAhie / manuSyoM meM zravaktavyasthitike udIraka jIva kitane haiM ? saMkhyAta haiM ? zeSa padoMke uvIraka jIva kitane haiM ? asaMkhyAta haiN| manuSya paryApta aura manuSyaniyoM meM saba padoMke udIraka jIva kitane hai ? saMkhyAta haiN| krAnatakalpase lekara sarvArthasiddhi takake devoM meM alpatarasthitike udIraka jIva kitane haiM ! asaMkhyAta haiN| itanI vizeSatA hai ki sarvArthasiddhimeM saMkhyAna hai / isIprakAra anAhAraka mAgaNA taka jAnanA caahie| 481, kSetrAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-zrodha aura aadesh| oghase mohanIyake tIna padoMke udIraka jIvoMkA kitanA kSetra hai ? sarva loka kSetra hai| pravaktavyapadake udIraka jIvoMkA kSetra lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| isIprakAra sAmAnya tiryakacoM meM jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki inameM ayaktavyapada nahIM hai| zeSa gatiyoMmeM saba padoM ke udIraka jIvoMkA kSetra lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| 1482, sparzanAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-prodha aura bhAdeza / zrodhase mohanIyake tIna padoMke udIraka jIvoMne sarva loka kSetrakA sparzana kiyA hai| avaktavyapadake udIraka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| isIprakAra sAmAnya tiryastroMmeM jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki inameM pravaktavyapada nahIM hai| 483. Adezase nArakiyoM meM saba padoMke udIraka jIvoMne lokake asaMkhyAtaH bhAga 1. sApratI asaMjjA iti pAThaH / 2. prA0-tA0prasyoH vasaMkhejjA iti pAThaH / 2. Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [vedago 7 desUNA / evaM vidiyAdi sattamA ti| Navari sagaposaNaM / paDhamAe khena / sabapaMcidiyatirikkha-sambamaNusa sabcapada0 loga0 asaMkhe0 bhAgo sabalogo baa| Navari maNusatie avatta0 loga0 asaMkhe bhaago| devesu moha tiSiNapada0 loga0 asaMkhe.. bhAgo aTTha-Navacoddama0 dekhaa| evaM satryadevANaM / Navari sagapadANaM sagaposaNaM NedavvaM / evaM jAva0 / 6484, kAlANu0 duviho Ni0-ogheNa prAdeseNa ya / ogheNa moha. bhuja0appa0-avaDhi0 sandhaddhA / avatta0 jaha0 eyasa0, ukka0 saMkhenA samayA / AdeseNa NeraDya. bhuja. jaha0 eyasa0, uka0 zrAvali. asaMkhe0 bhAgo / appa0-avaSTi sambaddhA / evaM satraNeraiya0-savvapaMciMdiyatirikkha-devA jAva sahassAra ti / / mArgaza5- vivizvemA samapadasAmadhyama mahAyazusesu NArayabhaMgo / Nabari avatta0 oghaM / maNusapaJja0-mosaNI. appa0-abaDhi0 sambaddhA / bhuja-avatta0 jaha eyasa0, ukka0 saMkhejjA samayA / maNusaapaja0 bhuja. jaha0 eyasa0, ukka0 Avali. . aura manAlIke caudaha bhAgoMmase kucha kama chaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai / isIprakAra dUsarIse lekara sAtavoM pRthivI takake nArakiyoM meM jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki apanA- apanA sparzana dvitIyAdi pRthiviyoMke kahanA caahie| prathama pRthivIke nArakiyoM meM sparzana kSetrake samAna hai| saSa paJcendriya tiryazca aura saba manuSyoMmeM saba padoMke udIraka jIvoMne lokake, asaMkhyAtaveM bhAga aura sarva loka kSetrakA sparzana kiyA hai| itanI vizeSatA hai ki manuSyatriko avaktavyapadake udIraka jIvAne lokake asaMkhyAtave bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| devoM meM mohanIyake tIna padoMke udIraka jIvoMne lokake asaMkhyAtaye bhAga aura sanAlIke caudaha bhAgoMmeMse kucha kama ATha aura nau bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| isIprakAra saba devAmeM jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki apane-apane padoMkA apanA-apanA sparzana le AnA caahie| isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| 484, kAlAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-ogha aura Adeza / oghase mohanIyakI bhujagAra, alpatara aura avasthitasthitike udIrakoMkA kAla sarvadA hai| pravaktavyasthitike udIrakoMkA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya hai| zrAdezase nArakiyoM meM bhujagArasthitike ladIrakoMkA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla zrAvalike asaMkhyAta bhAgapramANa hai| alpatara aura avasthitasthitike udIrakoMkA kAla sarvadA hai| isIprakAra saba nArakI, saba paJcendriya tiryazca, sAmAnya deva aura sahasrAra kalpasakake devoM meM jAnanA caahie| 6485. tiyanoM meM saba padoMke udIrakoMkA kAla sarvadA hai| manuSyoMmeM nArakiyoMke samAna / bhaMga hai| itanI vizeSatA hai ki inameM avaktavyapadake udIrakoMkA kAja oghake samAna hai| manuSya paryAta aura manuSyaniyoM meM alpatara aura avasthitasthitike udIrakoMkA kAla sarvadA hai| bhujagAra aura pravaktavyasthitike udIrakoM kA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya hai| manuSya aparyAptakoMmeM bhujagArasthiti ke udIrakoMkA jaghanya kAla eka samaya Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAvAdyAsAgara jI mahArA y' gA0 62] uttarapayaDiudIraNAe ThANANaM bhujagAraparUvaNA 216 asNkhe0bhaago| appa0-avaDi. jaha0 egasa0, uka0 palido0 asNkhe0bhaago| AyadAdi sanvaTThA ti appa0 savvaddhA / evaM jAva0 / 486. aMtarANu0 duviho Ni-poSeNa Adese0 / ogheNa tiehaM padAraNaM 'yAdazathi zrRMta avatajAH eyasakA uka. vAsapudhattaM / evaM tirikkhesu / Navari avatta0 Nasthi / odeseNa paraiya0 bhuja. jaha0 eyasa0, uka0 aMtomu0 / appa0avaDhi Nasthi aMtaraM / evaM sambaNeraiya0 samvapaMcidiyatirikkha-devA jAva sahassAra tti / maNusatie shaarybhNgo| raNavari avatta0 ogha / maNusaapaJja. savvapadA jaha0 eyasa0, uka0 palido0 asNkhe0bhaago| prANadAdi sabaTTA ti appa0 gasthi aMtaraM / ecaM jAvaH / $ 487. bhAvANugameNa savvastha prodaiyo bhAvo / 6488. appAbahuANu0 duviho Ni0-progheNa Adese0 / ogheNa samvattho0 avattaka / bhuja0 araNaMtaguNA / avadvi0 asaMkhe0guNA | appa0 saMkhe guNA ! 489. zrAdeseNa Negiya. sapattho0 bhuja0 / avaDhi0 asaMkhe0guNA / aura utkRSTa kAla zrAvalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| alpatara aura avasthitasthitike udIrakoM kA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla palya ke asaMkhyAta bhAgapramANa hai / bAnatakalpase lekara sarvArthasiddhitakake devoM meM alpatarasthitike udIrakoMkA kAla sarvadA hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnA caahie| 6486. 'antaganugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-prodha aura Adeza / oghase tIna padoMke udIrakokA antarakAla nahIM hai| pravaktavyasthitike udIrakoMkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla varSapRthaktva hai| isIprakAra tiryazcoMmeM jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki inameM pravaktavyapada nahIM hai| Adezase nArakiyoMmeM bhujagArasthitike udIrakokA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla antarmuharta hai| alpatara aura avasthita sthitike udIrakokA antarakAla nahIM hai| isIprakAra satra nArakI, saba paJcendriya niyaMJca aura sAmAnya devoMse lekara sahasrAra kalpatakake devoMmeM jAnanA cAhie / manuSyatrikameM nArakiyoMke samAna bhaMga hai| itanI vizeSatA hai ki inameM pravaktavyapadakA bhaMga zrodhake samAna hai| manuSya aparyAptakoMmeM saba padoMke uddIrakoMkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara palpake asaMkhyAtabai bhAgapramANa hai| Anatakalpase lekara sarvArthasiddhiThakake devoM meM alpatarasthitike udIrakoM kA antarakAla nahIM hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / 487. bhAvAnugamakI apekSA sarvatra zrIdayika bhAva hai|| 8. alpabahutvAnugamI apekSA nirdeza do prakArakA hai-zrApa aura Adeza / oghase pravaktavyasthitike udIraka jIva sabase stoka haiN| unase bhujagArasthiti ke udIraka jIva anantaguNe haiN| unase ayasthitasthiti ke udIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| unase alpatarasthitike udIraka jIva saMkhyAtaguNe haiN| 1486. Adezase nArakiyoMmeM mujagArasthitike udIraka jIva sabase stoka haiN| unase Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ vedago . appa0 saMkhe0 guNA / evaM sadhyaNaraiya-mavyatirikkha-maNusaapaja0-devA jAva sahassAra tti | maNusesu sabatho0 avatta dvidiudI0 / bhuja. asaMkhe guNA | avavi0 asaMkhe0 guNA / appa0 saMkhe0guNA / evaM maNusapaja0-maNusiNI0 / Navari saMkhe0guNaM kAyavyaM / ANadAdi sacaTThA ti patthi appAbahuaM / evaM jAva0 | 490. padaNikkheve ti tattha imANi / tiSNi aNiogaddArANi-~samukittaNA sAmittaM adhyAtrahuaM cedi / samukki0 duvihaM - jaha0 uka0 | ukkasse payada / / duviho Ni.-aogheNa AdeseNa ya / aogheNa moha0 asthi ukta yaDDi-hANiavaTThA0 / evaM cadugadIsu / gari ANadAdi sacaTThA ti asthi ukkAhANI / evaM jaatr| 491. evaM jahaNNayaM pi NedavvaM / 492. sAmittaM duvihaM-jaha0 ukka0 / uksasse pathadaM / duviho NiogheNa AdeseNa ya / ogheNa moha0 ukabaDDI kassa ? aNNada0 tappAzroggajahaSNadvidimudIremANo ukassadvidi pabaddho tassa prAvaliyAdIdassa tassa ukkbddddii| tasseva se kAle uka0 avaTThANaM / ukka0hANI kasma ? aNNada0 ukkasahidimudIremANo avasthitasthinike udIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| unase alpatarasthiti ke udAraka jIva saMkhyAtaguNe haiN| isIprakAra saba nArakI, saba tiryanca, manuSya aparyApta, aura sAmAnya deyoMse lekara sahasrAra kalpatakake devoMmeM jAnanA cAhie / manuSyoM meM avaktavyasthitike udIraka jIva .. sabase stoka haiN| unase bhujagArasthitike udIraka jIva asaMkhyAtamuNe haiN| unase avasthita sthitike udIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| unase alpatarasthitike udIraka jIva saMkhyAtaguNe hai / isIprakAra manuSya paryApta aura ganumpiniyoM meM jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki inameM asaMkhyAtaguNe ke sthAnameM saMkhyAtaguNA karanA cAhie / Ananakalpase lekara satrArthasiddhitakake devoMmeM alpabahutva nahIM hai| isIprakAra asAhAraka mArgagaNA taka jAnanA caahie| 6460. padanikSepakA adhikAra hai / usameM ye tIna zranuyogadvAra haiM-samutkIrtanA, svAmitva aura alpabahutva / samutkIrtanAkI apekSA nirdeza do prakArakA hai.-anya aura utkRSTa / utkRSTakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai-ogha aura zrAdeza | aodhase mohanIyakI utkRSTa vRddhi, hAni aura avasthAna hai| isIprakAra cAroM gatiyoMmeM jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki zrAnatakalpase lekara sarvArthasiddhitakake devA meM utkRSTa hAni hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| 1491. isIprakAra jayanya padanikSepako bhI jAnanA caahie| 462. svAmitva do prakArakA hai-jaghanya aura utkRSTa / utkRSTa kA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai.-prodha aura Adeza / oyase mohanIyakI utkRSTa vRddhi kisake hotI hai? ? tatyAyogya jaghanya sthitikI udIraNA karanevAlA anyatara jo utkRSTa sthitikA bandha karatA hai, eka prApalike bAda usake utkRSTa vRddhi hotA hai| usIke anantara samayameM utkRSTa avasthAna hAlA hai| utkRSTa hAni kisake hotI hai ? utkRSTa sthitiko udIraNA karanevAlA jo anyatara Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62] uttarapayaDiudIraNApa ThANANaM padaNiklevaparUvaNA 221 ukassayaM dvidikhaMDayaM haNadi, tassa ukahANI / evaM cadugadIsu | gavari pacitirikkhaapaja-maNusaapaja0 ukka0 vaDDI kassa ? aNNada. tapAoggajahaNNahidimudIremAyo tappAogguukassaviddhi patraddho tassa AvaliyAdIdassa ukka0vaDDI / tasseva se kAle ukka0 abaTThA0 / uka0 hANI kassa ? aNNa tirikkho vA maNuso ukkassaTidimudIramANo ukkasmayaM dvidikhaMDayaM pAdayamANo apajattaesu uvayapaNo tassa paDhame dvidikhaMDaye hade tassa ukahANI0 / ANadAdi gavagevajA ti ukka hANI kassa ? aNNada0 tappAoggukkassaTidimudIremANo paDhamasammattAhimuddo jAdo teNa paDhame dvidikhaMDae hade tasma ukka0hANI0 / aNudisAdi sambaTThA ti ukka hANI kassa ? aNNada0 cedayasammAiTissa aNaMtANubaMdhI visaMjoetassa paDhame dvidikhaMDae hade tassa uhANI | evaM jaav| 493. jaha0 payadaM | duviho Ni0-ogheNa AdeseNa ya / zroSeNa moha0 jAhavaDDI kassa ? aNNada0 jo samayUNamukkassavidimudIremANo ukkassavidimudIredi tassa jhcddddii| jahahANI kassa ? aNNada0 jo ukkassadvidimudIramANo samayUNadvidimudIredi tassa jahahANI / egadarasthAvaTThANaM / evaM cadugadIsu / Navari ANadAdi jIva utkRSTa sthitikANDakakA hanana karatA hai usake utkRSTa hAni hotI hai| imIprakAra cAroM gatiyoM meM jAnanA cAhie / isano vizeSatA hai ki paJcendriya tiryaJca aparyApta aura manuSya aparyAptakoM meM utkRSTa vRddhi, kisake hotI hai| tatprAyogya jaghanya sthitikI udIraNA karanevAlA anyatara jo jIva tatprAyogya utkRSTa sthitikA bandha karatA hai, eka zrAvalike bAda usake utkRSTa vRddhi hotI hai / lasIke anantara samayameM utkRSTa avasthAna hotA hai | utkRSTa hAni kisake hotI hai ? utkRSTa sthitikI udAraNA karanevAlA jo anyatara liyaMJca yA manuSya utkRSTa sthitikANDakakA ghAta karatA huzrA aparyApakoMmeM utpanna huA, usake prathama sthitikANDakakA ghAta karane para utkRSTa hAni hotI hai| prAnatakalpase lekara nau aveyaka takake deSAmeM utkRSTa hAni kisake hotI hai / jo tastrAyogya utkRSTa sthinikI udIraNA karanevAlA anyatara jIva prathama samyaktvake abhimukha hai usake prathama sthitikANDakake ghAta karane para utkRSTa hAni hotI hai| anudizase lekara sarvArthasiddhi takake devoM meM utkRSTa hAni kisake hotI hai ! anyatara jo vedakasamyagdRSTi jIva anantAnubandhIcatuSkakI visaMyojanA kara rahA hai usake prathama sthitikANDakake ghAta karane para utkRSTa hAni hotI hai / isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / 463. jaghanyakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai--oSa aura Adeza / oghase mohanIyakI jaghanya vRddhi kisake hotI hai ? anyatarajo eka samaya kama utkRSTa sthitikI udIraNA karanevAlA utkRSTa sthitikI udIraNA karatA hai, usake jaghanya vRddhi hotI hai| jaghanya hAni kisake hotI ? anyatara jo utkRSTa sthitikI udIraNA karanevAlA eka samaya kama sthitikI udIraNA karatA hai usake jaghanya hAni hotI hai| isameMse kisI eka jagaha jayanya avasthAna hotA hai| isIprakAra cAroM gatiyoMmeM jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki Anatalpakase Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 jayacaMbalAsahide kasAyapAhuDe [ vedago savvaTThA ti jahahANI kassa ? aNNada0 adhaDhidi gAlemANassa tassa jahahANI / evaM jAva0 / 494. appabahuaM duvihaM-jaha0 uka0 / ukasse phyadaM / duviho Ni. ogheNa prAdese0 | oSeNa sanmastho0 uka0 hANI | baDDI avaThThANaM ca visemA0 / evaM cadugadIsu / Nakari paMciMtirikkhaapaja -maguma apaJja. savattho0 ukka 0baDDI abaDhANaM ca / hANI saMkheguNA / prANadAdi saccaTThA ti gathi appAbahuaM / evaM jAva | 495. jahadAyada AbihomuikyATAloraNamA mAde / ogheNa moha. jaha0vaSTi-hAriNa-avaThANANi sArimANi / evaM cadugadIsu / Navari ANadAdi sayaTThA tti patthi appAbahuaM / evaM jAva0 / 496. vaDiudIrage ni tattha imANi terasa aNiyogadArANi-samukttiNA jAva appAbahue ti / samukttiNANu0 duviho Ni.- prodheNa AdeseNa ya / ogheNa moha0 asthi asaMkhe bhAgavati-hANI saMmkhe bhAgavaDDi-hANI saMkhe guNavaDi-hANI asaMkhe0guNavaDDi-hANI avaDhi0 avatta / AdeseNa airaiya0 asthi tiNNivaDi-hANIavaDhi0 / evaM savyaraNera0-savyatirikkha0-maNusaapala0-devA jAva sahassAra ti / lekara sarvArthasiddhi takake devoMmeM jaghanya hAni kisake hotI hai ? adhaHsthitikI gAla nA karanevAlA / jo anyatara jIva hai usake aghanya hAni hotI hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| 464. alabahutva do prakArakA haiM-jaghanya aura utkRe / utkRSTakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai-ogha aura pradeza / oghase utkRSTa hAni sabase snoka hai| utkRSTa vRddhi aura avasthAna vizeSa adhika hai| isIprakAra cAroM galiyoM meM jAnanA cAhie. itanI vizeSatA hai ki paJcendriya tiyaM va aparyApta aura manuSya aparyAptakoM meM utkRSTa vRddhi aura avasthAna sabase stoka hai| usase utkRe hAni saMkhyAtaguNI hai| zrAnata kalpase lekara sarvArthasiddhi takake devoMmeM alpabahutva nahIM hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie | 46. jaghanyakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai-ogha aura Adeza / propase mohanIyakI jaghanca vRddhi, hAni aura avasthAna samAna haiN| isIprakAra cAroM gatiyoMmeM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki zrAnatakalpase lekara sarvArthasiddhi taka devoMmeM alpabahutva nahIM hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| 496. vRddhi udIraNAkA prakaraNa hai| usameM ye teraha anayogadvAra haiM-samutkIrtanagase lekara alpabahutya tk| samutkIrtanAkA nirdeza do prakArakA hai-zrIdha aura shraadesh| oghase mohanIyakI asaMkhyAta bhAgavRddhi hAni, saMkhyAta bhAgaddhi hAni, saMkhyAta guNavRddhi hAni, asaMkhyAta guNavRddhi hAni, avasthAna aura pravaktavyapada hai| Adezase nAkiyoMmeM nIna vRddhi, tIna hAni aura avasthAna pada hai / isaprakAra saba nArakI, saya tiyaMca, manuSya aparyApta aura sAmAnya Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA* 62] uttarapaDiudIraNAe ThANANaM vaDipavaNA 223 maNusatie oyaM / prANadAdi saJcaTThA tti asthi asaMkhe0bhAgahANI saMkhe0bhAgahANI / evaM jAva0 / mArgadarzaka sAmilAI prazikSaNaTha-bAoSaNAna prAdese0 | odheNa moha0 tiNNivaDhi0-avaTTi kassa ? aNNada0 micchAiTissa / tieiNahANi0 kassa ? aNNada0 sammAidvi0 micchAiTThi0 / asaMkhe0guNavaDi-hANi. kassa ? aNNada. sammAiDi0 / avatta. bhuja0bhaMgo / evaM maNusatie / 498. AdeseNa Neraiya0 tipiNavaDDi-hANI-avaTThi0 ogha / evaM sabyaNerama-tirikkha-paMciMdiyatirikkhatiya-devA bhavaraNAdi jAva sahassAra ni / paMci0tirikkhaapaJja0maNusaapajja. tiNiyaDDi-hANi-avaddhiH kassa ? aNNada0 / ANadAdi vagevajjA ti asaMkhe0bhAgahANi-saMkhe bhAgahANi kassa ? aNNada. sammAiTi0 micchAidvissa thaa| aNudisAdi sabvaTThA ti asaMkhe0bhAgahA0-saMkhe0. bhAgahA0 kassa ? aNNadarassa / evaM jAva0 / 499, kAlANu0 duviho Nika-zrogheNa zrAdese ya / aogheNa tiNNivaDDI kevaciraM ? jaha0 eyasa0, ukka0 besmyaa| asaMkhe0bhAgahA. jaha0 eyasa0, uka0 tevadvisAgaroyamasadaM palido0 asaMkhe0 bhAgeNa sAdire / saMkhe0 bhAgahANika-saMkha0 devAse lekara sahasAra kalpatakake devoMmeM jAnanA cAhie | manuSyatrika Aghake samAna bhaMga hai| Anata kalpase lekara sArthasiddhi takake devoM meM asaMkhyAta bhAgahAni aura saMkhyAta bhAgahAni hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / * $467. svAmitvAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-ogha aura Adeza | aoghase mohanIyakI tIna bRddhi aura avasthAna kisake hote haiN| anyatara mithyASTike hote haiN| tIna chAni kisake hotI haiM ? anyatara samyamdRSTi aura mithyASTike hotI haiN| asaMkhyAta guNavRddhi aura hAni kisake hotI hai ! anyatara samyagdRSTike hotI haiN| pravaktavyapadakA bhaMga bhujagArake samAna hai| isIprakAra manuSyatrikameM jAnanA cAhie / 468. zrAdezase nArakiyoM meM tIna vRddhi, tIna hAni aura avasthAnakA maMga oghake samAna hai / isIprakAra saba nArakI, sAmAnya tiryaJca, paMcendriya tiryazcatrika, sAmAnya deva aura bhavanavAsiyoMse lekara sahasrAra takake devoMmeM jAnanA cAhie / paMcendriya tiryaJca aparyApta aura manuSya aparyAptakoM meM tIna bRddhi, tIna hAni aura avasthAna kisake hote haiM ? anyatarake hote haiN| prAnatakalpase lekara nau traiveyaka takake devoMmeM asaMkhyAta bhAgahAni aura saMkhyAta bhAgahAni kisake hotI hai ? anyatara samyagdRSTi yA mithyAhaSTike hotI haiN| canudizase lekara sarvArthasiddhitakake devoMmeM pasaMkhyAta bhAgahAni aura saMkhyAta bhAgahAni kisake hotI haiN| anya tarake hotI hai / isIprakAra anAhAraka mArgeraNA taka jAnanA cAhie / F466. kAlAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-zrodha aura Adeza / oghase tIna vRddhiyoMkA kitanA kAla hai ? jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla do samaya hai| asaMkhyAta bhAgahAnikA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla palyakA asaMkhyAtavA~ bhAga adhika Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayabhavAlA sahide kAya pAhuDe [ bego 7 guNahANi asaMkhe jaguNavaDDi0 hANi zravattaH jahaSNukka0 esa0 / avaDi0 jaha0 yasa ukka0 aMtomu0 / saMga bhAgavavidha zrAvadhi 500 AdeseNa NeraDya0 jamarAjesamayA / zrasaMkhe0 bhAgahANi0 jaha0 esa0 ukka0 tetIsAgaro0 deNANi / dona Di hAriNa0 0 jaha0 uka0 eyasamazra / ava0i oSaM / evaM savvaraiya0 / vari sahidI dekhaNA | 224 O eka sau zreSTha sAgara hai| saMkhyAta bhAgahAni, saMkhyAta guNahAni, asaMkhyAta guNavRddhi, asaMkhyAta guNahAni aura avaktavyakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / avasthitakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai / 1 vizeSArtha -- asaMkhyAta bhAgavRddhi, saMkhyAta bhAgavRddhi aura saMkhyAta guNavRddhikA addhAkSaya yA saMklezanayase eka samaya prApta kara usI rUpameM usakI udIraNA honepara inake udIrakakA jaghanya kAla eka samaya kahA hai tathA jo jIva pahale samaya meM zraddhAkSayase aura dUsare samaya meM saMklezataya se asaMkhyAtaveM bhAgapramANa sthitiko bar3hAkara bA~dhatA hai tathA kramase usI rUpa meM unakI udIraNA karatA hai taba asaMkhyAta bhAgavRddhikA utkRSTa kAla do samaya prApta honese vaha tatpramANa kahA hai| tathA jaba koI dvIndriya jIva eka samaya taka saMklezacayase saMkhyAtaveM bhAgapramAga sthitiko bar3hAkara bA~dhatA hai aura dUsare samaya meM marakara tathA trIndriyoMmeM utpanna hokara pUrvIsthati se saMkhyAtaveM bhAga adhika zrIndriya ke yogya sthitiko bar3hAkara bA~dhatA hai aura kramase usI rUpameM unakI udIraNA karatA hai taba saMkhyAta bhAgavRddhikA utkRSTa kAla do samaya prApta hone se vaha pramANa kahA hai| tathA jo ekendriya jIva eka mor3A lekara saMziyoM meM utpanna hotA hai usake pahale samaya meM saMzI ke yogya aura dUsare samaya meM saMjJIke yogya sthitibandha hotA hai / isaprakAra isa jIvake saMkhyAta guNavRddhike do samaya prApta kara kramase usI rUpa meM unakI udIraNA karanepara saMkhyAta guNavRddhikA utkRSTa kAla do samaya kahA hai / zrasaMkhyAta bhAgahAnikA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla patyakA asaMkhyAtavA~ bhAga adhika 163 sAgara spaSTa hI hai| isakA vizeSa khulAsA sthitivibhakti bhAga 3 pR0 142 se jAna lenA cAhie | zeSa hAni aura vRddhiyoM tathA vaktavyapadakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai yaha spaSTa hI hai / atrasthita udIraNA kamase kama eka samajataka aura adhika se adhika antarmuhUrta kAla taka ho yaha sambhava hai, isalie isakA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla antarmuhUrta kahA hai| 1500. Adeza se nArakiyoM meM asaMkhyAta bhAgavRddhikA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla do samaya hai / asaMkhyAta bhAgaddAnikA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla kucha kama tetIsa sAgara hai| do vRddhiyoM aura do hAniyoMkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / avasthitakA bhaMga zroSake samAna hai| isIprakAra saba nArakiyoM meM jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki kucha kama apanI-apanI sthiti kahanI cAhie / vizeSArtha- - yahA~ addhAkSaya aura saMklezakSaya se asaMkhyAta bhAgavRddhike do samaya prApta honA sambhava hai, isalie isakA utkRSTa kAla do samaya kahA hai| zeSa kathana sugama hai / isI prakAra vicArakara Age bhI kAlako ghaTita kara lenA cAhie / I Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 225 gA0 32] uttarapaThiudIraNAe. ThANArNa bhaviparUdharaNA 501. tirikkhesu tiSNivaDi-dohANi-avaTThiaoghaM / asaMkhe0 bhAgahA. jaha* eyasa0, ukka. tiNipalido. sAdireyANi | evaM paMciMdiyatirikkhatie / Navari saMkhe0 bhAgavaDDi0 jahaNNukka0 eyasa0 / paMciMtiri0apaja-maNusaapaja0 asaMkhe0 mAgavaDDi0-saMkhenguNavaDhi0 jaha0 eyasa0, ukka. bsmyaa| asaMkhe0bhAgahANiavaTTi jI darzayama,Aja prAmuhasAgasale mAmatraDDi-dohANi japaNukka eyasa0 / maNusatie paMbiMdiyatirikkhabhaMgo / Navari asaMkhe guNavaDDi-hANi-avattA jaha-ukta eyasaH / 502. devesu asaMkhe bhAgahA0 ja0 eyasamao, ukka0 tettIsa sAgarovamA0 / semapadANaM NArayabhaMgo / evaM bhavaNAdi jAva sahassAra tti | Navari sagadidI / ANadAdi savvaTThA ti / asaMkhe0bhAgahA. jaha* aMtomuhuttaM, ukAsagaDhidI / saMkhe0bhAgahANi jaiNNu0 eyasaH / evaM jaav| . .. ............ ---------- -- - A A A AA 501. tirthaJcoMmeM tIna vRddhiyoM, do hAniyoM aura avasthitapadakA bhaMga zrodhake samAna hai| asaMkhyAta bhAgahAnikA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla sAdhika tIna palya hai| isIprakAra pazcendriya niryazcatrikameM jAnanA caahie| itanI vizeSanA hai ki inameM saMkhyAta bhAgavRddhikA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / paJcendriya niryazca aparyApta aura manuSya aparyAptakoM meM asaMkhyAta bhAgavRddhi aura saMkhyAta guNavRddhikA jaghanya kAla eka samaya aura .. utkRSTa kAla do samaya hai| asaMkhyAta bhAgahAni aura avasthitakA adhanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| saMkhyAta bhAgavRddhi aura do hAniyoMkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| manuSyatrikameM paracendriya niryazcake samAna bhaMga hai / itanI vizeSatA hai ki asaMkhyAta guNavRddhi, asaMkhyAta guNahAni aura avaktavyakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| 502. devoMmeM asaMkhyAta bhAgahAnikA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla tanIsa sAgara hai| zeSa padoMkA bhaMga nArakiyoM ke samAna hai| isIprakAra bhavanavAsiyoMse lekara sahasrAra kalpatakake devoMmeM jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki apanI-apanI sthiti kahanI caahie| zrAnatakalpase lekara sarvArthasiddhinakake devoM meM asaMkhyAta bhAgahAnikA jaghanya kAla antarmuhUrta aura utkRSTa kAla apanI sthitipramANa hai| saMkhyAna bhA gahAnikA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| isI prakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| vizeSArtha-jo aAnatAdikA deva vahA~ utpanna honeke antarmuhartameM anantAnuSandhIkI visaMyojanA karatA hai usake prArambhase lekara usake pUrva asaMkhyAta bhAgahAni hotI rahatI hai, isalie yahA~ isakA jaghanya kAla antarmuhUrta kahA hai| nauveM veyaka takake deva vahA~ utpanna honeke prathama samayase lekara antarmuhUrtameM prathamopazama samyaktvako bhI prApta karate haiM, isalie isa apakSAse inameM asaMkhyAta bhAgahAnikA jaghanya kAla antarmuharta bana jAtA hai| ina pAnatAdi saba devoMmeM visaMyojanAke samaya saMkhyAta bhAgahAni hotI hai tathA nau greyeyapha takake ina devAmeM prathama samyaktvakI utpatti ke samaya bhI saMkhyAta bhAgahAni hotI hai| yataH isakA kAma eka samaya hai, ataH isakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya kahA / zeSa kayana sugama hai| 26 Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 jayadhaklAsahide phasAyapAhuDe [vego 1503. aMtarANu0 duviho Ni0-ogheNa AdeseNa ya / zroSeNa asaMkhejabhAgavaTi abAhi0 jaha0 egasa0, uka0 tevahisAgarovamamadaM tiNi palido. sAdireyANi / asaMkhe0bhAgahA. jaha0 eyasa0, ukka0 aMtomu. / dovavi-hANi jaha egasa0 aMtomu0, ukka0 aNaMtakAlamasaMkhejA poggalapariyaTTA / asaMkhe0guNavaDi-hAavatta0 jaha* aMtomu0, ukka. utrabudhokAstriI AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja 6504. AdeseNa airaiya0 asaMkhe bhAgavaDi-avaDhi0 jaha0 eyasa0, dobaDDIhANi jaha0 aMto0, ukka0 tetIsaM sAgaro0 de0 / asaMkhe0bhAgahA. zrodhaM / evaM savvarora0 / Navari sagahidI desU0 / / 6505. tirikkhesu asaMkhe0bhAgavaDDi-avaDhi0 jaha* eyasa0, uka0 palido0 asNkhe0bhaagii| asaMkhe bhAgahA. jaha0 eyasa0, ukka0 aMtomu 0 / doSaDDi-hANika jaha. egasa0, aMtomu0 ukka0 annNtkaalmsNkhe0| paMciMdiyatirikvatie asaMkhe0bhAgavaSTi-saMkhe0guNavaDDi0 abaDhi0 jaha* eyasa0, saMkhe bhAgavaDDi0-saMkheguNahANika + 503. antarAnugamako apekSA nirdeza do prakArakA hai-zrotra aura zrAdeza | oghase asaMkhyAta bhAgavRddhi aura avasthitapadakA jaghanya antara kAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla sAdhika tIna patya adhika 163 sAgara hai| asaMkhyAta bhAgahAnikA jaghanya antara kAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla antarmuhUrta hai| do vRddhiyoM aura no hAniyoMkA jaghanya antarakAla kramase eka samaya tathA antarmuhUrta aura utkRSTa antarakAla ananta kAla - hai jo asaMkhyAta pudgala parivartanapramANa hai| asaMkhyAta guNavRddhi, asaMkhyAta guNahAni aura pravaktavyakA jaghanya antarakAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa antarakAla upAdhaM pudgala parivartana pramANa hai| vizeSArtha-svAmitva aura kAlako dhyAnameM rakhakara antarakAlakA spaSTIkaraNa sugama hai, isalie alagase khulAsA nahIM kiyaa| Age bhI yahI samajhanA / dizAkA jhAna karane ke lie sthitivibhakti bhAga tIna pR0 150 Adike vizeSArtha dekho| itanA avazya hai ki yahA~ udIraNAkI apekSA yaha antarakAla ghaTiva karanA caahie| 504. Adezase nArakiyoMmeM asaMkhyAta bhAgavRddhi aura avasthitakA aghanya antara kAla eka samaya hai, do vRddhiyoM aura do hAniyoMkA jaghanya antara kAla antarmuhUrta hai tathA sabakA utkRSTa antarakAla kucha kama tetIsa sAgara hai| asaMkhyAta bhAgahAnikA bhaMga odhake samAna hai| isIprakAra saba nArakiyoM meM jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki kucha kama apanIapanI sthiti kahanI caahie| 1505 tiryazcoMmeM asaMkhyAta bhAgavRddhi aura avasthitakA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| asaMkhyAta bhAgahAnikA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla antarmuhUrta hai| do vRddhioM aura do hAniyoMkA jaghanya antarakAla kramase eka samaya aura antarmuhUrta hai tathA utkRSTa antarakAla ananta kAla hai jo asaMkhyAta pudgala parivartanapramAgA hai| paJcendriya tiryacatrikameM asaMkhyAta bhAgavRddhi, saMkhyAta guNavRddhi aura avasthitapadakA jaghanya antarakAla eka samaya hai, saMkhyAta Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62] uttarapayajiudIraNAe ThANANaM baDDiparUvANA 227 jaha0 aMtomu0, ukka0 puvakoDipudhattaM / asaMkhaM bhAgahA. jaha* egasa0, uka. aNtomu0| saMkha0bhAgahA. jaha * aMtomu0, ukka0 tiNi palido0 sAdireyANi | paMciM0tiri0apaja-maNusaapaja. asaMkhe0 bhAgavADDi-hANi - saMkhe guNavaDDi - avaTTi jaha egasa0, ukka. aMtomu0 / saMkhe0bhAgavavi-hAriNa-saMkhe0 guNahANi jaha0 uka0 aMtomu0 / 1506. maNusatie asaMkha0bhAgavavi-saMkhe0guNavaSTi-pravadvi. jaha0 egasa0, saMkhe0 bhAga ha-saMkhe0guNahANi. jaha0 aMtonu0, ukka0 samvesiM puThyakoDI desUNA / asaMkhe0bhAgahA0 jaha0 eyasa0, ukka aMtomu0 / saMkhe0bhAgahANi0 jaha0 aMtomu0, ukka0 tiNi palido0 sAdireyANi / asaMkhe0guNavaDDi-hANi-avatta0 jaha0 aMtomu0, uka0 puccakoDipudhana / mArgadarzaka :- AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja 507. devesu asaMkhe0bhAgavaTi-abaDhi0 jaha0 eyasa0, dovaDi-saMkha-guNahANika jaha0 aMtomu0, uka0 zradvArasa sAgaro0 sAdireyANi / asaMkhe0 bhAgahA0 ogha / saMkhe0bhAgahANi0 jaha0 aMtomu0, ukka0 ekkattIsaM sAgaro0 demaNANi / evaM bhavaNAdi jAba sahassAra ti / Navari samadvidI desUNA / ANadAdi vagevajA ti bhAgavRddhi aura saMkhyAta guNahAnikA jaghanya antarakAla antarmuhUrta hai tathA saSakA utkRSTa antarakAla pUrvakoTipRthaktvapramANa hai| asaMkhyAta bhAgahAnikA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla antarmuharta hai / saMkhyAna bhAgahAnikA jaghanya antarakAla antarmuharta hai aura utkRSTa antarakAla sAdhika tIna palya hai| paJcendriya tithaMca aparyApta aura manuSya aparyApta koMmeM asaMkhyAta bhAgavRddhi, asaMkhyAta bhAgahAni, saMkhyAna guNaddhi aura avasthita. padakA jaghanya antarakAla // samaya hai aura utkRSTa antarakAla antarmuhUrta hai| saMkhyAta mAgavRddhi, saMkhyAta bhAgahAni aura saMkhyAta guNahAnikA jaghanya aura utkRSTa antarakAla antamuhUrta hai| 6506. manuSyatrika asaMkhyAta bhAgavRddhi saMkhyAta guNavRddhi aura avasthitakA jaghanya antarakAla eka samaya hai, saMkhyAta bhAgavRddhi aura saMkhyAta guNahAni kA jaghanya antarakAla antarmuhUrta hai tathA sabakA utkRSTa antarakAla kucha kama eka pUrvakoTi hai| asaMkhyAta bhAgahAnikA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla antarmuharta hai| saMkhyAta bhAgahAnikA jaghanya antarakAla antarmuhUta hai aura utkRSTa antarakAla sAdhika tIna palya hai| asaMkhyAta guNavRddhi, asaMkhyAta guNahAli aura avaktavyakA javanya antarakAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa antarakAla pUrvakoTipRthaktvapramANa hai| 507. devA meM asaMkhyAta bhAgavRddhi aura avasthitapadakA jaghanya antarakAla eka samaya do vRddhiyoM aura saMkhyAta guNahAnikA jaghanya antarakAla antamuhUrta hai tathA sabakA utkRSTa antarakAla sAdhika aThAraha sAgara hai| asaMkhyAta bhAgahAnikA antarakAla oyake samAna hai| saMkhyAta bhAgahAnikA jaghanya antarakAla antarmuhata hai aura utkRSTa antarakAla kucha kama ikatIsa sAgara hai| isIprakAra bhavanavAsiyoMse lekara sahavAra kApanako de meM jAnanA cAhie / Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 jayadhavalAsahide kasAyapAhuSThe [ vedago 7 saMkhe 0 bhAgahA0 jaha0 ukka0 eyasamatra / saMkhe0 bhAgahA0 jaha0 aMtomu0, ukka0 sagahidI devA / aNudisAdi savdhaTTA ti asaMkhe0 bhAgahA0 jahaSNu0 eyasamao / saMkhe0 bhAgahA0 jahaNNukka0 aMtobhu0 / evaM jAva0 / 1508. NANAjIva bhaMgaviSayANu0 duviho zi0 - zragheNa Adese0 | ogheNa asaMkhe0 bhAgavaDDi-hANi anaDi0 thiya0 asthi / sesapadA bhavaNijjA / evaM tirikkhe| AdeseNa raiya0 asaMkhe0 bhAgahA0 abaDi0 niya0 asthi / sesapadA bhaNijA / evaM tirikkhesu / AdeseA kheraDya0 asaMkhe0 bhAgahA 0 zravaTThi0 giya0 asthi / sesapadA bhayaNijA / evaM savvaNeraDya0 sadhvapaMcidiyatirikkha-maNusatiya- devA jAva tahassAra ti / maNusa zrapaJja0 savvapadA bhayaNijA / zrANadAdi saccaDDA ti asaMkhe0 bhAgahA0 giya0 asthi, siyA ede ca saMkhe0 bhAgahANigoca, siyA ede ca saMkhe0 bhAgahANigA ca / evaM jAva0 / I 0 Q 1 509. bhAgAbhAgANu 0 duviho Ni0 - zroSeNa pradese0 | ogheNa asaMkhe 0bhAgahAriNa0 saMkhejA bhAgA / atradvi0 saMkhe0 bhAgo / asaMkhe 0 bhAgavaDDhi asaMkhe 0 bhAgo / padA bhAgo / sesamamgaNAsu vihattI va kAyacyo / variM maNussesu asaMkhe0itanI vizeSatA hai kama anAtha pahanA caahie| atikalpase lekara nau maiveyaka taka devoMmeM asaMkhyAta bhAgahAnikA jaghanya aura utkRSTa antarakAla eka samaya hai| saMkhyAta bhAgaddAnikA jabanya antarakAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa antarakAla kucha kama apanI sthitipramANa hai| anudizase lekara sarvArthasiddhikake deza meM asaMkhyAta bhAgahAnikA jaghanya aura utkRSTa antarakAla eka samaya hai / saMkhyAta bhAgahAnikA jaghanya aura utkRSTa antarakAla zrantarmuhUrta hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| 08. nAnA jI kA Azraya kara bhaMgavicayAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA haizradha aura Adeza | ooghase asaMkhyAta bhAgavRddhi, asaMkhyAta bhAgahAni aura avasthitapada niyamase haiM, zeSa pada bhajanIya haiN| isI prakAra tiryaJcoMmeM jAnanA caahie| Adezase nArakiyoM meM asaMkhyAta bhAgahAni aura avasthitapada niyamase haiM, zeSa pada bhajInaya haiN| isIprakAra saba nArakI, saca paJcendriya tiryaJca manuSyatrika aura sAmAnya devoMse lekara sahasrArakalpa taka ke devoM meM jAnanA caahie| manuSya aparyAptakoM meM saba pada bhajanIya haiN| Anatakalpase lekara sarvArthasiddhitaka ke devAmeM asaMkhyAta bhAgahAni sthitike udIraka jIva niyamase haiM, kadAcit ye nAnA jIva haiM aura eka saMkhyAta bhAgahAni sthitikA udIraka jIva hai, kadAcit ye nAnA jIva haiM aura nAnA saMkhyAta bhAgahAni sthitike udIraka jIva haiN| isIprakAra agaddAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / 1508. bhAgAbhAganugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai o aura Adeza | zrIse asaMkhyAta bhAgahAni sthitike udIraka jIva saMkhyAta bahubhAgapramANa haiN| avasthita sthiti udIraka jIva saMkhyAtaveM bhAgapramANa haiN| asaMkhyAta bhAgavRddhisthitike udaraka jIva zrasaMkhyAtatheM bhAgapramANa haiN| zeSa padoMke udIraka jIva anantaveM bhAgapramANa haiN| zeSa mArgagAbA Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62 ] uttarapayaviudIraNA ThAyANaM vaDilA 226 " guNavaDi- hANi zravatta0 asaMkhe bhAgo / mayupaJja0 -mapusiNI0 asaMkhe0 mAgahA 0 saMkhe bhAgA | semapadA saMkhe0 bhAgo / evaM jAtra0 / 6510. parimANAzu0 duviho0 zi0 zragheNa AdeseNa ya / zragheNa asaMkhe bhAgavaDDi-hANi avaDi0 keti0 ? anaMtA / dovaDi-hAriNa0 asaMkhejA / asaMkhe0 guNavaDDi- hANi avata0 saMkhejA / sesamamgaNAsu vittibhaMgo | maNasalie asaMkhe0 guNavaDDi-hANi avatta0 saMkhejA / evaM jAtra0 / 2. vari s jI 511. khelANu0 mAviko Ni.A oSeNa zrasaMkhe0bhAgavahi-vANi pra0i savcaloge / saMsapadA loga asaMkhe0 bhAge / evaM tirikkhA0 / semagadI saccapadA loga asaMkhe0 bhAge / evaM jAva0 | O ya 512. posaNA0 duviho Ni0 - ogheNa AdaseNa ya / zragheNa asaMkhe0bhAga- vahni hAriNazravaTTi0 savvalogo / doSaDDi-hANi0 loga asaMkhe0 bhAgo aTThaco0 dekhaNA | sesapadA loga asaMkhe0 bhAgo / sesagaimaggaSAsu vihattibhaMgo / vari sthitivibhaktike samAna bhAgAbhAga karanA caahie| itanI vizeSatA hai ki manuSyAmaM zrasaMkhyAta guNavRddhi, asaMkhyAta guNadAni aura avaktavya sthitike udAraka jIva asaMkhyAta sAgamA haiN| manuSya paryApta aura manuSyaniyoM meM asaMkhyAta bhAgahAni sthiti ke udIraka jIva saMkhyAta bahubhAgapramANa haiN| zeSa padoMke udIraka joba saMkhyAtaveM bhAgapramANa haiM / isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / 10. parimANAnugama kI apekSA nirdeza do prakArakA hai-proca aura thAdeza / zroSa se zrasaMkhyAta bhAgavRddhi, asaMkhyAta bhAgadAni aura avasthitasthitike udIraka jIva kitane haiM ? ananta haiM ? do vRddhi aura do hAnirUpa sthitiyoMke udIraka jIva asaMkhyAta haiN| asaMkhyAta guNavRddhi, asaMkhyAta guNahAni aura avaktavya sthitike udAraka jIva saMkhyAta haiN| zeSa mArgaNAoM meM sthitivibhaktike samAna bhaMga hai / itanI vizeSatA hai ki manuSyatrimeM asaMkhyAta guNavRddhi, asaMkhyAta guNadAni aura avaktavyasthitike udIraka jIva saMkhyAta haiM / isIprakAra nAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie | 511. kSetrAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-- ogha aura Adeza | asaMkhyAta bhAgavRddhi, asaMkhyAta bhAgahAni aura avasthitasthitike udIraka jIvoMkA kSetra sarva loka hai| zeSa padoM ke udIraka jIvoMkA kSetra lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramAraNa hai| isIprakAra tiryacoMmeM jAnanA cAhie / zeSa gatiyoM meM sagha padake udIraka jIvIkA kSetra lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai / isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| 1 512. sparzanAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai - zrI aura Adeza | bhole - asaMkhyAta bhAgavRddhi, asaMkhyAta bhAgahAni aura avasthitasthitike udIraka jIvone sarva lokakA sparzana kiyA hai| do vRddhi aura do hAnirUpa sthittiyoMke udIraka jIvoMne lokake asaMkhyAtava bhAga aura nAlIke caudaha bhAgoM meM se kucha kama ATha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| zeSa padoMke udIraka jIvoMne lokake asaMkhyAta bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| zeSa gatimArgAzramaM sthitivibhaktikaM samAna maMga hai| itanI vizeSatA hai ki manuSyatrikameM Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 ayadhavalAsa hide kasAyapAhuDe [ vedago 7 maNusatie asaMkhe0 guNavaDDi-hANi avatta0 loga0 asaMkhe 0 bhAgo / evaM jAva0 | - 1513. kAlAnu0 duviho Ni0 - zroNa deseNa ya / zragheNa asaMkhe0bhAgatraDi hANi zravaDi0 savvaddhA / dovaDi- hANi0 jaha0 eyasa0, ukka0 Abali0 asaMkhe0 bhAgo / asaMkhe0 guNavaDDi- hANi avata0 jaha0 eyasa0 uka0 saMkheA samayA / maNusatie asaMkhe0 guNavaDDi-hANi prayata0 jaha0 egasamao, uka0 saMkhe0 samayA / semapadA se samaggaNAo ca vihattibhaMgo | evaM jAva0 / " $ 514. aMtarA0 duviho Ni0 - ogheNa madese0 / zragheNa vihasibhaMgo / vara asaMkhe0 guNavaDa avata0 jaha0 eyasa0 uka0 vAsa dhattaM / maNusatie vittibhaMgo saraha esa0 u0 vAsapudhataM / sesagaisuvidhisAgara jI mahArAja maggaNAsu vittibhaMgo / evaM jAva0 / 1 : 515. bhAvANu0 savtrattha modao bhAvo / $ 516. appAca huA Nu0 duviho khi0 - oSeNa Adese0 / zragheNa savvattho 0 1 / asaMkhyAta guNavRddhi, asaMkhyAta guNahAni aura avaktavyasthitike udIraka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai / isIprakAra anAhAraka mArgaraNA taka jAnanA caahie| 6513. kAlAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai --- odha aura Adeza / zrose asaMkhyAsa bhAgavRddhi, asaMkhyAta bhAgahAni aura avasthitasthitike udIraka jIvoMkA kAla sarvadA hai| do vRddhi aura do hAnirUpa sthitiyoMka udIraka jIvoMkA jayanya kAla eka samaya haiM aura utkRSTa kAla Avalike asaMkhyAta bhAgapramANa hai| asaMkhyAta guNavRddhi, asaMkhyAta guNahAni aura avyasthitike udIraka jIvoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya hai / manuSyatrika meM asaMkhyAta guNavRddhi, asaMkhyAta guNahAni aura ratosthitike udIraka jIvoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya hai| zeSa pada aura mArgaraNAoMkA bhaMga sthitivibhaktike samAna hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / $ 514. antarAnugama kI apekSA nirdeza do prakArakA hai- AMdha aura Adeza | oSase sthitivibhaktike samAna bhaMga hai / itanI vizepatA hai ki asaMkhyAta guNavRddhi aura bhavaktavyasthiti ke udIraka jIvoMkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla varSapRthaktvapramANa hai | manuSyatrimeM sthitivibhaktike samAna bhaMga hai / itanI vizeSatA hai ki asaMkhyAta guNavRddhi aura avaktavyasthitike udIraka jIvoMkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla varSapRthaktvapramANa hai| zeSa gatimArgaNAoM meM sthitivibhaktike samAna bhaMga hai / isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / 1515. bhAvAnugamakI apekSA sarvatra audayika bhAva hai / $ 516. alpabahutvAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-prodha aura Adeza / -- Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 231 gA0 62] uttarapaDiudahAraNAe ThANANaM bhujagAraparUSaNA avatta udIra0 / asaMkhe guNavaDiudIra0 saMkheguNA / asaMkhe0 guNahANiudI0 maMkhe0guNA / saMgve guNahA0 asNkhegunnaa| saMkhe0bhAgahA0 saMkhe0guNA / saMkhe0 guNavaDi. asaMkhe0guNA / saMkhe bhAgavaDi0 saMkhe guNA / asaMkhe bhAgavaDi0 aNaMtaguNA / avaDi0 asaMkhe guNA / asaMkhe0bhAgahA0 saMkhe0guNA / sesamaggaNAsu vittibhaMgo / Navari maNumatie sabatho0 avatta0 / asaMkhe0guNavavi0 saMkhe guNA / asaMkhe0guNahANi0 saMkhe guNA / sesapadAsAMdavihattimaMgocArya zrI suvidhAsAgara jI mahArAja evaM baDDI smttaa| 3517. estha dvANapatraNe krIramANe dvidisaMkramabhaMgo / ___ evaM mUlapayaDiTidiudIraNA samattA / 6518. etto uttarapayaDividiudIraNA / tattha imANi cauvIsamaNiogadArANi addhAcchedo jAva appAbahue ti bhujagAra-padaNikkheva-vaDiudIraNA ca / zraddhAchedo duviho-jaha0 uka0 / ukasse payadaM / duviho Ni-ogheNa zrAdeseNa y| oSeNa miccha0 ukkassiyA TidiudIraNA sattarisAgarovamakoDAkoDIno dohiM oghase pravaktavyasthitike udIraka jIva sabase stoka hai| unase asaMkhyAta guNavRddhisthitike ne udIraka jIva saMkhyAtaguNe haiN| unase asaMkhyAta guNahAnisthitike udIraka jIva saMkhyAtaguNe haiN| unase saMkhyAta guNahAnisthitike udIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| janase saMkhyAta bhAgahAnisthitike udIraka jIva saMkhyAtaguNe haiN| unase saMkhyAta guNaddhisthitike udIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| unase saMkhyAta bhAgavRddhisthitike udIraka jIva saMkhyAtaguNe haiN| punase asaMkhyAta bhAgavRddhisthitike udIraka jIva anantaguNe haiN| unase avasthitasthitike udIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| unase asaMkhyAta bhAgahAnisthitike udIraka jIva saMkhyAtaguraNe haiN| zeSa mArgaNAoMmeM sthitivibhaktike samAna bhaMga hai| itanI vizeSatA hai ki manuSyatrikameM pravaktavyasthitike udIraka jIva sabase stoka haiN| unase asaMkhyAta guNavRddhisthitike udIraka jItra saMkhyAtaguNe hai| unase asaMkhyAta guNahAnisthitike udIraka jIva saMkhyAtaguNe haiN| zeSa padoMkA bhaMga sthitivibhaktike samAna hai / isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| isaprakAra vRddhi samApta huii| 6517. yahA~ para sthAnaprarUpaNA karanepara usakA bhaMga sthitisaMkramake samAna hai| isaprakAra mUlaprakRtisthitiudIraNA samApta huii| 58. Age uttaraprakRtisthiti udIraNAkA prakaraNa hai| usameM ye caubIsa anubogadvAra I-addhAcchedase lekara alpabahutva saka tathA bhujagAra, padanikSepa aura vRddhiudIraNA / akSAccheda do prakArakA hai-jaghanya aura utkRSTa / utkRSTakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai-oMgha aura Adeza / oghase mithyAtvakI utkRSTa sthitiudIraNA do zrAvali phama saptara Xn. Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 jayaghaSalAsahiye kamAyapAhuDe [ vedago zrAvaliyAhi uunnaao| mamma0-sammAmi0 ukka 0 dvidiudI. sattarisAgarovamakoDAkoDIo aNtiimuhttRnnaashro| solasaka0 ukka * dvidiudI. cattAlIsaMsAgaro0 kor3AkoDIao dohiM AvaliyAhi UgAo ! sosAyaSTivividhIlAvatAlImasAja koDA. tIhiM prAvaliyAhi UNAo / evaM sabbaNeraiya0 / Navari ithiveda-purisaveda0 dIraNA gasthi / 519. tirikkha-paMciMdiyatirikkhatie oghaM / Navari pana0 ithiveda udI0 Nasthi | joNiNIsu purisa0-Nagma. udI0 Nasthi / paMciMtiri0 aeja0 maNasaapaja0 miccha.solamaka0-sattaNoka. uka0 dvidiudI0 mattari-cattAlIsaMsAgarokoDA0 aMtomuhRttaNAo / masatie paMciMdiyatirikkhaniyabhaMgo / devANamoghaM / pavari Nayusa0 udIraNA gasthi / evaM bhavaNa-vANa-0-jodisi0-sohammIsANA tti / saNakumArAdi sahassArA ti evaM ceva / Navari isthiveda. udI0 ptthi| prANadAdi vagaivajjA ti chuvvIsaM payaDINaM uka0 dvidiudIra0 aMnokoDAkoDI | aNudisAdi sancaTThA ti samma0-vArasaka0-sattaNoka0 uka0 TidiudIraNA aMtokoDAkoDI | evaM jAva0 / 520. jahaNNAe payadaM / duviho Ni-ogheNa AdeseNa ya | oghaNa - kor3Akor3I sAgarapramANa hai| samyaktra aura samyasmithyAtvakI utkRSTa sthiti udIraNA anta- ....51 muhUrta kama sattara kor3Aphor3I sAgara hai| solaha kapAyakI utkRSTa sthitiudIpaNA do zrAvali kama cAlIsa koDAkor3I sAgara hai| mI nokaSAyoMkI utkRSTa sthiti udoraNA tIna zrAvali kama cAlIsa kor3Akor3I sAgara hai| isIprakAra saba nArakiyoMmeM jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki inameM strIveda aura puruSavedakI udIraNA nahIM hai| 6516. tiryazca aura paJcendriya tiryaJcatriko poSake samAna bhaMga hai| itanI vizeSatA hai ki pacendriya tiryaJca paryApta kAmeM strIveda kI udAraNA nahIM hai| tathA paJcendriya tiryaJca yoniniyoM meM puruSaveda aura strIvedakI jadIraNA nahIM hai| paJcendriya tiryaca aparyApta aura manuSya aparyApta kAmeM mithyAtva, solaha kaSAya aura sAta nokaSAyoMko utkRSTa sthitiudIraNA annamuhUrta kama sattara aura cAlIsa kor3Aphor3I sAgara hai| manuSyatriko paJcendriya tiryacatrikake samAna bhaMga hai| devoMmeM opake samAna bhaMga hai| itanI vizeSatA hai ki devImeM napuMsakavedakI udIraNA nahIM hai| isIprakAra bhavanavAsI, vAnavyantara, jyotiSI tathA saudharma aura aizAna kalpake devoM meM jAnanA caahie| sanatkumArase lekara sahasrAra kalpatakake devoMmeM isIprakAra jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inameM strIvedakI udIraNA nahIM hai| prAnatakalpase lekara nau aveyaka takake devoMmeM 26 prakRtiyoMkI utkRSTa sthitiudIraNA antaHkADAkADopramANa hai| anudizase lekara sarvArthasiddhitakake devoMmeM samyaktva, bAraha kaSAya aura sAta nokaSAyoMkI utkRSTa sthitiudIraNA antaHkor3Akor3IpramANa hai| isIprakAra amAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| 1520, jaghanyakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai-prodha aura praadesh| oghase Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ... mA0 62 ] uttarapayaDiTTidIraNAe zraddhAcchedaparUvaNA miccha0 samma0 basaMjala0 - tiriNaveda0 jaha0 DidiudI0 eyA hiMdI samayAhiyAcaliyadi / sammAmi0 jaha0 hidiudI0 sAgarotramavataM / bArasaka0 - kRSNoka0 jar3a 0 DidiudI 0 sAgaros cattAri sattabhAgA palido 0 zrasaMkhe0 bhAgegA | 1521. zrAdeseNa raiya0 miccha0 samma0 sammAmi0 zroSaM / solasaka0sattaNoka0 60 jaha0 DidiudI0 sAgarovamasahassassa cattAri satabhAgA palido0 saMkhe 0bhAgegA | evaM paDhamAe / vidiyAdi sattamA timiccha0 zroSaM / samma0 sammAmi0 jaha0 DidiudIra0 sAgarodamapudhanaM / solasaka0 sattaNoka0 jaha0 DidiudI0 aMtokoDA0 / 9522. tirikkheSu miccha0 samma0 sammAmi0 caSaM / solasaka0 NavaNoka 0 jaha0 DidiudI0 sAgaro0 cattAri sattabhAgA palido0 zrasaMkhe0 bhAgeNa UNA / evaM paMcidiyatirikkhatie / Navari paja0 itthivedo Natthi / jogiNI0 purisa0 sa0 Natthi / samma0 sammAmi0 bhaMgo | paMcidiyatirikkha apaja0 - maNuma apaja0 mila0solasaka0 sattaNoka0 jaha0 dvidiudI 0 sAgarokma0 satta sattabhAgA cattAri sattabhAgA palidovamassA saMkhe0 bhAgeNa darzaka : :- AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja 3523. manusatie oghaM / Navari paJja0 isthive0 Natthi / mapusiNI 0 mithyAtva, samyaktva, cAra saMjvalana aura tIna vedako jaghanya sthitiudIraNA eka samaya adhika 'eka avalipramANa sthitike rahanepara eka sthiti hai / samyagmidhyAtvakI jaghanya sthitiudIraNA sAgarapRthaktva pramANa hai / dhAraha kaSAya aura chaha nokaSAyakI jaghanya sthitiudIraNA eka sAgarakI cAra bar3he sAta bhAgapramANa hai jo ki palyakA asaMkhyAtavAM bhAga kama hai / 6521. Adeza se nArakiyoM meM midhyAtva, samyaktva aura samyagmithyAtvakA bhaMga zradhake samAna hai | solaha kaSAya aura sAta nokaSAyoMkI jaghanya sthitiudIraNA eka sAgarakI cAra baTe sAta bhAgapramANa haiM jo ki palyakA asaMkhyAtavA~ bhAga kama hai| isIprakAra prathama pRthivImeM jAnanA caahie| dUsarIse lekara sAtavIM pRthivI takake nArakiyoMmeM mithyAtvakA bhaMga ke samAna hai / samyaktva aura samyagmiyAtvakI jaghanya sthitiudIraNA sAgarapRthaktva pramANa hai / solaha kaSAya aura sAta nokaSAyoMkI jaghanya sthitiudIraNA antaHkodAkor3I hai| 9422 tiryazcoM meM midhyAtva, samyaktva aura samyagmidhyAtvakA bhaMga zrotrake samAna hai / solaha kaSAya aura nau nokapAyoMkI jaghanya sthitiudIraNA eka sAgarakI cAra bar3he sAta bhAgapramANa hai jo ki palyA asaMkhyAtavA~ bhAga kama hai| isIprakAra paMcendriya tiryavatrika meM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki paryAptakoM meM strIvedakI sthitiudIraNA nahIM hai tathA yoninI tiryoM meM puruSaveda aura napuMsakave kI sthitiudIraNA nahIM hai / samyaktvaka bhaMga samyagmi dhyAtva ke samAna hai / paJcendriya tiryakha aparyApta aura manuSya aparyAptakoM meM mithyAtva, solaha kaSAya aura sAta nokaSAyoMkI jaghanya sthitiudIraNA eka sAgarakI krama se palyakA zrasaMkhyAtavA~ bhAga kama sAta baTe sAta bhAgapramANa aura palyakA asaMkhyAtavA~ bhAga kama cAra baTe sAva bhAgapramANa hai| 233 - 6523. manuSyatrika meM zroghake samAna hai| itanI vizeSatA hai ki paryApta kaumeM strIvedakI 30 Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [vevago. purisa0-Nasa. tthi / devANaM NArayabhaMgo / Navari NavUma. Nasthi / evaM bhavaNAvANa30 / raNavari samma0 sammAmi bhNgo| jodisi0 miccha-samma0 sammAmi0 vidiypuddhvibhNgo| solasaka-ahaNoka. jaha0 dvidiudI. aMtokoDAkoDI / evaM sohammIsANe / Navari samma0 ogha / saNakkumArAdi jAva NavagevajA ti evaM ceva / pavari siyadi parivAdI savidhAdisAdi saghaTTA ti samma0 ogha / bArasaka0. sattaNoka0 jaha0 vidiudI0 aMtokoDAkoDi ti / evaM jAva0 | 3 524. sanyudIra0-gosabbudIra0-uka0-aNuka-jaha0-ajaha udIra0 muulpyddimNgo| 525. sAdi-zraNAdi0-dhuvaka-arddhavANu0 miccha. ukkala-aNuka0-jaha* kiM sAdi04 1 sAdi-adhuvA / aja0 kiM sAdi041 sAdI aNAdI dhuvA adhuvA vA | sesapayaDINamukka0 aNuka0 jaha0 ajaha. kiM sAdi0 4 1 sAdi-adhuvA / sesagadIsu santrapaya0 ukka0 aNukka, jaha* ajaha. sAdi-adhuvA0 / sthitiudIraNA nahIM hai| manuSyamiyoMmeM purupaveda aura namusakavedakI sthitiudIraNA nahIM hai| devoMmeM nArakiyoMke samAna bhaMga hai| itanI vizeSatA hai ki inameM napusakavedakI sthititadIraNA nahIM hai / isIprakAra bhavanavAsI aura vyantaroMmeM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inameM samyaktvakA bhaMga samyagmithyAtvake samAna hai| jyotiSiyoM meM mithyAtva, samyaktva aura samyagmithyAtvakA bhaMga dUsarI pRthivIke samAna haiN| solaha kaSAya aura ATha nokaSAyoMkI jaghanya sthitiudIraNA antaHkor3Akor3I hai| isIprakAra saudharma aura aizAnakalpameM jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki samyaktvakA bhaMga zrodhake samAna hai| isIprakAra sanatkumAra kalpase lekara nauveM praveyaka sakake deyoM meM jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki inameM strIvedakI nadIraNA nahIM hai / anudizase lekara sarvArthasiddhitaphake devoMmeM samyaktvakA bhaMga oghake samAna hai| bAraha kaSAya aura sAta nokaSAyoMkI jaghanya sthitiudIraNA antaHkodAkohIpramANa hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| 1524. sarva sthitijadIraNA, nosarva sthiti udAraNA, utkRSTa sthitiudIraNA, manutkRSTa sthiti udIraNA, jaghanya sthitiudIraNA aura ajaghanya sthitiudIraNAkA bhaMga mUlaprakRtike samAna hai| 525. sAdi, anAdi dhruva aura adhuvAnugamakI apekSA mithyAtvakI utkRSTa, anutkRSTa aura jaghanya sthiti udIraNA kyA sAdi hai, anAdi hai, dhruva hai yA zradhruva hai ! sAdi aura adhruva hai| ajaghanya sthitiudIramA kyA sAdi hai, anAdi hai, dhruva hai yA adhruva hai ? sAdi, anAdi dhruva aura adhruva hai| zeSa prakRtiyoMkI utkRSTa, anutkRSTa, jaghanya aura majaghanya sthitiudIraNA kyA sAdi hai, anAdi hai, dhruya hai yA adhruva hai ? sAdi aura adhruva hai| zeSa gatiyoM meM saba prakRsiyoMkI utkRSTa, anutkRSTa, jaghanya aura ajaghanya sthitiudIraNA sAdi aura adhra va hai|| vizeSArtha- oghase mithyAtvakI utkRSTa aura anutkRSTa sthitiudIraNA kAdAcitka hai tathA isakI jaghanya sthitiudIraNA aise jIvake hotI hai jo upazamasamyaktrake sanmukha hokara eka samaya adhika eka zrAvalipramANa sthitike zeSa rahanepara pAvalikI uparivanapartI prathama Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 062 ] uttarapaTTi viSadIraNAe sAmitaM 235 1526. sAmittaM duhiM- jaha0 uka0 | ukasse payadaM / duviho Ni0- - zragheNa AdeseNa ya / zroSeNa micchatta-solasaka0 uka0 DidiudI0 kassa 1 aNada0 mArga siddhi hi []trika pAvaliyAdvIdassa / rAvaNoka0 uka0 DidiudI0 kassa ? aNNada0 micchAiDi0 uka0 Didi paDi cchidUgA liyAdIdassa | samma0 uka0 DidiudI0 kassa0 1 aNNada0 jo puNyavedago micchatta0 uka0 hidiM baMdhiUNa aMtomu0 divAdakA sammataM paDivaNNo tassa vidiyasamayasammAsmi / sammAmi0 karasaDidiudI0 kassa ? aNNada0 sa eva vedayasammAiTThI aMtamuttama ciU paDhamasamayasammamAiko jAdo, tassa ukka hidiudI0 / evaM saccaraNegDya0tirikkhapaMci0tirikakhatiya saNusatiya devA jAva sahassAra ti / vara appappaNI paDIzro jANidavAo / ne , 0 - maNusa apaja0 1527. paMci0tiri0 apaja 0miccha0 solasaka0 sattaNoka0 uka0 DidiudI0 kassa 1 agada0 magussassa vA maNusiNIe vA paMci0tirikkha Q - sthitikI udaraNA karatA hai, isalie ye tInoM sthitiudIraNA sAdi aura adhruva kI hai / kintu jaghanya sthitiudIraNA jaghanya sthitiudIraNA ke pUrva bhI hotI hai aura bAdameM bhI mithyAtva guNasthAnake prApta honepara hotI hai, isalie ise sAdi Adi cAroM prakArakA kahA hai / zeSa prakRtiyoMkI cAroM prakArakI sthitiudIraNA apane-apane svAmitva ke anusAra kadAcit hI hotI hai, isalie inheM sAdi aura adhruva kahA hai| gatimArgaNA ke saba bheda sAdi aura dhruva haiM, isalie inameM sthitiudIraNAke utkRSTAdi cAroM bhedoMko sAdi aura adhruva kahA hai| isIprakAra anya mArgaNAzrameM vicAra kara ghaTita kara lenA cAhie / 6526. svAmitva do prakArakA hai - jaghanya aura utkRSTa | utkRTakA prakaraNa hai / nirdeza do prakArakA hai - aura Adeza / zraghase midhyAtva aura solaha kapAyako utkRSTa sthitiudIraNA kisake hotI hai ? jisa anyatara midhyAdRSTiko utkRSTa sthiti bA~dhakara eka Avali kAla vyatIta huA hai usake hotI hai| nau nokavAyoMkI utkRSTa sthitiudIraNA kisake hotI hai ? jisa midhyAdRSTiko kaSAyakI utkRSTa sthitikA nau nokapAyoMmeM saMkramaNa karaneke bAda eka Avali kAla gayA hai usake hotI hai| samyaktvaka utkRSTa sthitiudIraNA kisake hotI hai ? pUrva meM vedakasamyaktva prApta kara cuke hue jisa midhyAdRSTi jIvane midhyAtvakI utkRSTa sthiti bAMdhakara aura sthitighAta kiye binA antarmuhUrta meM vedakasamyaktvako prApta kiyA hai usa dvitIya samagravartI vedakasamyagdRSTike samyaktvakI utkRSTa sthitiudIraNA hotI hai / samyagmithyAtva kI utkRSTa sthitiudIraNA kisake hotI hai ? abhyaMtara bar3I vedakasamyagdRSTi jIva antarmuhUrta rahakara samyagmidhyAdRSTi ho gayA, prathama samayavartI usa samyagmithyAdRSTi jIvake utkRSTa sthitiudIraNA hotI haiM / isIprakAra saba nArakI, sAmAnya tiryaJja, paJcendriya tiryaJcatrika, manuSyatrika aura sAmAnya devoMse lekara sahacAra kalpatakake devamiM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki apanI-apanI prakRtiyAM jAnanA cAhie / 1527 paJcendriya tiryaJca aparyApta aura manuSya aparyAptakAma midhyAtva, solaha kaSAya aura sAta nokapAyoMko utkRSTa sthitiudIraNA kisake honI hai ? anyatara jo manuSya Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsa hide kasAyapAhuDe [ vedago 7 joNiNIyassa vA ukkassaTThidi baMdhiUNa aMtomuhutaM dvididhAdamakAdUNa apakSa esu utravaNNallayassa tassa paDhamasamaya ubavaNNalla yassa ukka0 dvidiudI0 / 6528. ANadAdi evamevajA ci mi0 molasaka0-sana goka0 uka0 DidiudI0 kassa ? aNNa0 davyaliMgI tappA yoggukassaTTi disaMtakammizra padamasamayauvavaraNalago tassa | vari aradi- soga0 to muhutta uvaNNallago tassa uka0 dvidiudI0 | samma ukka0 hiMdiudI0 kassa 1 aNNada0 tappAcaggukarasaDidisaMtakammi0 vedayasamma iDi0 paDhamasamayaubavaNNallayastha / tassevatomuhutteNa sammAmicchataM paDivaraNassa paDhamasamayasamma micchAiTThissa sammAmi0 uka0 dvidiudI0 / adisAdi saTTA ci samma0 bArasaka0 - sattaloka0 uka0 iiMdiudI0 kassa ? aNNada0 vedayasammAiTThI tappAzraggaka0 dvidisaMtakambhi0 padamasamayaubavaNNallago tassa ukka0 DidiudI0 | vari aradi-soga0 aMtomuhuttovavaraNallayassa / evaM jAtra0 | 529 jaNa padaM / duvi| sAIsI ASaNa zrI zrIrAja miccha0 jaha0 DidiudI0 karama 1 RNada0 micchAiTThissa uvasamasammattA himuhassa samayAhiyAvaliyagaDhamahidiudIggassa tassa jaha0 DidiudI * G samma0 jaha0 hidiyA manuSyanI yA pacendriya tiryaJca yonivAlA jIva utkRSTa sthiti bAMdhakara sthitighAta kiye binA antarmuhUrta meM ukta aparyAptakoM meM marakara utpanna huA hai usake vahA~ utpanna honeke prathama samaya meM ukta prakRtiyoMkI utkRSTa sthitiudIraNA hotI hai / sAga 6528. nata kalpase lekara nI maiveyaka takake devoMmeM midhyAtva, solaha kaSAya aura sAta nAkaSAyoM kI utkRSTa sthitiudIraNA kisake hotI hai ? anyatara tatmAyogya utkRSTa sthiti satkarmavAlA jo dravyaliMgI marakara ukta devoMmeM utpanna huA hai usake vahA~ utpanna honeke prathama samaya meM ukta prakRtiyoMkI utkRSTa sthitiudIraNA hotI hai| itanI vizeSatA hai ki jise vahAM utpanna hue antarmuhUrta huA hai usake bharati aura zokakI utkRSTa sthitiudIraNA hotI hai | samyaktvakA utkRSTa sthitiudIraNA kisake hotI hai ? tatprAyogya utkRSTa sthitisatkarmavAlA jo vedakasamyandraSTi jIva marakara vahAM utpanna huA hai usake vahAM utpanna honeke prathama samaya meM samyaktvaka utkRSTa sthitiudIraNA hotI hai / usIke antarmuhUrta meM samyagmidhyAtvako prApta hone para prathama samayavartI usa samyagmidhyAdRSTi jIvake samyagmidhyAtvakI utkRSTa sthitiudIraNA hotI hai| anudizase lekara sarvArthasiddhina ke devo meM samyaktva, bAraha kaSAya aura sAta nokaSAyoMkI utkRSTa sthitidIraNA kisake hotI hai ? tatprAyogya utkRSTa sthiti satkarmavAlA anyatara jo vedakasamyagdRSTi jIva marakara ukta devoMmeM utpanna huA hai usake yahA~ utpanna honeke prathama samaya meM ukta prakRtiyoMkI utkRSTa sthitiudIraNA hotI haiN| itanI vizeSatA hai ki jisa ukta jIvako vahA~ utpanna hue antarmuhUrta kAla gayA hai usake arati aura zokakI utkRSTa sthitiudIraNA hotI hai / isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| 6526. jaghanyakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai-- zrodha aura Adeza | ogha mithyAtvakI jaghanya sthitiudIraNA kisake hotI hai ? upazamasamyaktvake zrabhimukha zranyatara jo midhyAdRSTi jIva midhyAtvakI prathama sthitikI eka samaya adhika eka Avali sthiti zeSa 236 Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62] attarapaDidviviuvIraNAe sAmittaM 237 udI0 kassa ? aNNada0 dasaNamohakkhavayassa samayAhiyAvaliyaudIragassa / sammAmi0 jaha. dvidiudI0 kasma ? aNNada0 jo micchAiTThI vedagapAoggajahaNNavidisaMtaRmmizro sammAmi0 paDivapaNo aMtImuhattaM vigaI sammAmicchattaddhamaNupAliya carimasamayasammAmicchAidvisva tassa jaha0 dvidiudI0 / vArasaka0 jaha0 didiudI0 kassa ? aNNad0 bAdareiMdiyassa hadasamuppattiyassa jAvadi sakaM tAva saMtakammassa heTThA baMdhidNa samadvidi vA vaMdhidaraga saMtakamma bolega vA prAvaliyAdIdassa / evaM bhaya-duguMchA0 / Navari veApalipAdIdassa tassa jaha0 / hassa-radi-aradi-soga0 jaha0 dvidiudI0 kassa ? aNNada0 jo bAdareiMdiyapacchAyado hadasamuppattiyo saNNipaMciMdigapaJjattaesu ubavaNNo tassa aMtoSabulukavaSNalAvasamAjavinididI hAtiNhaM vedANaM jahara dvidiudI0 kassa ? aNNada0 upasAmago khabago vA appappaNo vedeNa seDhimArUDho samayAhiyAvaliyaM udIremANayassa tassa jaha0 / cadusaMja0 jaha0 DidiudIra0 kassa ? aNNada0 uksAmagarasa vA khavagassa vA appappaNoM kasAehiM seDhimArUDhassa samayAhiyAvaliyaudI tassa jahaH / / rahanepara prathama uparitana ) sthitikI udIraNA karatA hai usake jaghanya sthitiudIraNA hotI hai| samyaktvakI jaghanya sthitiudIraNA kisake hotI hai ? darzanamohanIyako kSapaNA karanevAlA jo anyasara kRtakRtyavedaka samyagdRSTi jIva samyaktvakI eka samaya adhika eka Avali sthiti zeSa rahanepara uparitana eka sthitikI udIraNA karatA hai usake jaghanya sthiti udIraNA hotI hai| samyasmithyAtvI jaghanya sthiti udAraNA kisake hotI hai ? vedakaprAyogya jaghanya sthitisatkarmavAle jisa anyatara mithyAdRSTi jIvako sabhyagmithyAtvako prApta hue utkRSTa antarmuhUrta kAla gayA hai, samyagmidhyAtvake kAlakA pAlana karanevAle usa samyagmidhyASTri jIvake antima samayameM utkRSTa sthiti utaraNA hAtI hai| bAraha pAyakI jaghanya sthiti udIraNA kisake hotI hai ? itasamutpattika jisa anyatara pAdara ekendriya jIvane jamataka zakya hai tabataka satkarmase kama sthitikA bandha kiyA hai yA samAna sthitikA bandha kiyA hai, yA satkarmako bitAkara jise eka zrAvali gayA hai usake jaghanya sthiti udIraNA hotI hai| isIprakAra bhaya aura jugupsAke vipameM jAnanA cAhie / itanA vizeSatA hai ki jise do pAvali kAla gayA hai usake bhaya aura juguptAkI jayanya sthitijadIraNA hotI hai| hAsya, rati, arati aura zokakI jaghanya sthitiudAraNA kisake hotI hai ? jo anyatara itasamutpattika bAdara ekendriyoM se Akara saMjJI paJcendriyoMmeM utpanna huyA hai usake vahA~ utpanna honeke antarmuhUrtake antameM ukta prakRtiyoMkI jaghanya sthitiudIraNA hotI hai| tIna vedoMkI jaghanya sthiti udIraNA kisake hotI hai ? jo upazAmaka yA kSapaka apane-apane vedasaM zreNipara ArUr3ha huA hai, prathama sthiti meM eka samaya adhika eka prAvali sthitike zeSa rahanepara uparitana sthitikI udIraNA karanevAle usake ukta vedoMkI jaghanya sthiti udAraNA hotI hai| cAra saMjvalanakI jaghanya sthitiudIraNA kisake hotI hai ? jo upazAmaka yA jJapaka apanI-apanI kaSAyase zreNipara zrArUr3ha huA hai, prathama sthiti meM eka samaya adhika eka pAvali sthitike zeSa rahanepara uparitana sthitikI udAraNA karanevAle usake cAra saMjvalanakI jaghanya sthiti udIraNA hotI hai| Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 jApahI ayadhavalAsahide kasAyapAhuI [ vedago 530. prAdese. airaiya. miccha0-samma0-sammAmi. oghaM / solasaka0bhaya-duguMcha0 jaha0 TThidiudI0 kasma ? aeNada0 asaNNipacchAyadahadasamutpatti yassa dusamayAhiyAvaliyauvavaSNanlayasma tasma jaha0 / paMcokA jaha0 TThidiudI0 kasma ? aNNada0 asaNiNapacchAyada hadasamuppattiyasma aMtomuhattAdIdasma tasma jaha0 dvidiudI0 / evaM paDhamAe / tridiyAdi jAca sattamA ti dvidisaMkamabhaMgo / gari micchasammAmi paDhamapuDhavibhaMgo / samma0 jaha0 DidiudI0 kasma ? aNNada. vedagasammattapAoggajakA diddhisaMtarikSa ammAriNo tasya paDhamasamayavedayasammAiDisma / aNaMtANu04 jaha0 DidiudI0 kassa ? aNNada dIhAuDhidigasu uvavajiUNa aMnomahattaNa samma paDivaNNo aNaMtANu0 cauka visaMjoe daNa thobAyasese jIvidambae ti micchattaM gado jAya sakaM manakammasma heTThA baMdhidaraNa samadvidi vA baMdhidaNa saMtakamma thA boledNa zrAvaliyAdIdassa tamsa jaha0 / 531. savyatirikkhesu appappaNo dvidisaMkamabhaMgI / Navari dasaNaniya-aNaMtANu04 aoghaM / paMciMdiyanirikkhatie aNaMnANu04 apanakhANabhaMgo / gavari joNiNAsu samma* vidiypuddhvibhNgo| paMci tiri apaja maNusaapaja. jAo 6530. Adezase nArakiyAma mithyAtva, samyaktva aura samyagmithyAtvakA bhaMga zrodhaphe samAna hai| solaha kayAya, bhaya aura jugupsAkA jaghanya sthiti udAraNA kisake honI hai ! jisa hatasamutpattika jIvako asaMjJiyAMmase Akara do samaya adhika eka zrAvali kAla gayA hai usake jaghanya sthiti dAraNAtI hai| pAMca nokapAyoMkI jaghanya sthitiudIraNA kisake hotI hai? jisa hatasamutpattika jIvakA prasaMjhiyAse zrAkara antamuhata kAla atIna chapA hai usake jaghanya sthiti udAraNa hotI hai| isIprakAra prathama pRthivImeM jAnanA caahie| dUsarIse lekara sAnavIM pRthivItakake nArakiyoMmeM sthitisaMkamake samAna bhaMga hai| inanI vizaMpatA hai ki inameM mithyAva aura samyagmiAkA bhaMga prathama pRthivIM ke samAna hai| samyaktvakI jaghanya sthitiudoraNA kisake hotI hai ? vedakasamyaktvake yogya jaghanya sthitisatkarmavAlA jo anyatara jIva samyaktyako prApta huzrA usa prathama samayavartI vedakasamyagdRSTi jIvake jaghanya sthitiudIraNA hotI hai| anantAnubandhIcatuSkakI jaghanya sthiti udiirnn| kisake hAnI hai ? jo anyattara dIrgha zrAyusthitibAle jAboMmeM utpanna hokara antarmuhartameM samyaktvako prApta huaa| phira anantAnubandhI catuSphI visayojanA kara jIvitake thor3A zeSa rahane para mithyAtvako prApta huzrA aura javataka zakya hai tabataka satkarmase nIce sthitikA bandha kara yA samAna sthitikA bandha kara yA satkarmako bitAkara eka zrAvali atIta hue usa jIvake jaghanya sthitiudIraNa hotI hai| 6521. saba tiryamcA meM apane-apane sthitisaMkramaka samAna bhaMga hai| itanI vizeSanA hai ki darzanamahinIyakI nIna zrI anannAnuvandhI vanuSkakA bhaMga mAyake mamAna hai| paJcendriya niyaJcatrisame anAnundhIyatulka kA bhaMga zrapratyAkhyAnaka samAna hai| inanI vizeSatA hai ki yAniniyAma samyaktva kA bhaMga dumarI pRthivIke samAna hai| pandriya nigazca paryAma bhIra Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ go0 62 ] uttarapaDaNAra sAmittaM 238 paDIo asthi nAsi dvidisaMkramabhaMgo / maNusatie jAo payaDIo asthi tArimoghaM / evari bArasaka0 maya- duguMdra0 jaha0 hidiudI - karama ? aNNada0 bAdareiMdiyapacchAyadahadasamuSpattiyassa AvaliyauvaNNallayasya tassa jaha0 / hasta-radi- aradisoga0 tasseva para anomuttuvavallayasya / 532. devAM NArayabhaMgo / vari itthave0 - purisave0 - hassanai zrarai soga0 asaSNipacchAyadahadasamutpattiyassa aMto muhuttu vavaSNallayamsa / evaM bhavaNa0 - trANaveM / vari samma0 vidiyapuDhavibhaMgo / jodisi bidiyapuDhavibhaMgo | Navari evaM sayaM chaMDeUNa itthavede purisavede bhAriNadayaM / C $ 533. sohamma0 jAva sahassAra ci daMsaNatiyamoghaM / arAMtA 04 vidiyapuDhavibhaMgo | vArasaka0 sattaNoka0 jaha0 DidiudI0 kassa ? aNNada0 jo khar3ayasammADI usama seDhipadrApado dIhAe AuTThadIe ubavaNNo tassa carimasamayaNiSpidamANasa jaha0 hidiudI0 / vari sohammIsArakhe itthice0 jaha0 DidiudI0 kassa ? jo paNavaNaM palidovamisu upAya aMtomutra ziMbANu 0caTakaM visaMjoedRNa carimasamayaNippidamArAyassa tassa jaha0 / uvari ithive 0 manuSya paryAtakoM meM jo prakRtiyA~ haiM unakA bhaMga sthitisaMkramake samAna hai| manuSyatrika meM jo prakRtiyA~ haiM unakA bhaMga oke samAna hai| itanI vizeSatA hai ki bAraha kapAya, bhaya aura jugupsAkI jaghanya sthitiudIraNA kisake hotI hai ? jise anyatara hRtasamutpattika bAdara ekendriyoMmeM se Akara utpanna hue eka Avali kAla huA hai usake jaghanya sthitiudIraNA hotI hai| tathA usake paryAptakoM meM utpanna hue antarmuhUrta honepara hAsya, rati, bhaya aura jugupsAkI jaghanya sthitiudIraNA hotI hai / 6532. devoMkA bhaMga nArakiyoMke samAna hai / itanI vizeSatA hai ki strIveda, puruSaveda, hAsya rati, arati aura zokakI jaghanya sthitiudIraNA jise inasamutpattika asaMjJiyoMmeMse Akara utpanna hue antarmuhUrta huA hai usake hAtI hai| isIprakAra Hai aura vyantara devoM meM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inameM samyaktvakA bhaMga dvitIya pRthivIke samAna hai / jyotiSI devoM meM dUsarI pRthivI ke samAna bhaMga hai| itanI vizeSatA hai ki napuMsakacedako chor3akara stroveda aura puruSaveda kahalAnA cAhie / 533. saudharmakalpa se lekara sahasrAra kalpatakake devoM meM darzanamohanIyakI tIna prakRtiyoM kA bhaMga zroghake samAna hai / anantAnubandhIcatuSkakA bhaMga dUsarI pRthivIke samAna hai / bAraha kaSAya aura sAta nokaSAyoMkI jaghanya sthitiudIraNA kisake hotI hai ? jo anyatara kSAyika samyamdraSTi jIva upazamazreNile pIche Akara dIrgha cAsthitivAle ukta devoM meM utpanna huA usake vahA~se nikalate hue antima samayameM jaghanya sthitiudIraNA hotI hai| itanI vizeSatA hai ki saudharma aura aizAnakalpameM strIvedakI jaghanya sthitiudIraNA kisake hotI hai ? jo pacavana panyAle strIvediyoM meM utpanna huA, punaH antarmuhUrta meM samyaktvako prApta huA, punaH anantAnubandhacatuSka kI visaMyojanA karake vahA~ se nikalaneke antima samayameM sthita hai usake Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ vedago 7 gasthi / aAgadAdi NavagevalA tti snnkumaarbhNgo| Nayari aNaMtANu04 jaha0 hidiudI0 kassa ? aNNada. jo vedayasammAiTThI cauvIsasaMtakammio ukassAudvidIe ubavaNNo micchattaM gaMtUNa aNaMtANu04 saMjojittA carimasamayaNippidamANayassa tassa jaha0 dvidiudI0 / aNudisAdi savvaTThA tti samma bArasaka-mattaNoka0 ANadabhaMgo / evaM jAva0 / 534. kAlANu0 duviho Ni0--jaha0 ukka0 / ukasse payadaM / duviho Ni-ogheNa AdeseNa ya / aogheNa miccha0 ukka0 dvidiudI0 jaha0 egasa0, maryAnaMtomubhAnAmachijieTa atomuhAna ukka. aNaMtakAlamasaMkhejA poggalapariyaTTA / samma0 ukka0 dvidiudI0 jaha0 ukka0 eyasa0 / aNukka0 jaha0 eyasa0, ukka0 chAvahisAgarovamANi desUNANi / sammAmi0 uka0 vidiudI0 jaha. ukka0 eyasa0 / aNuka0 jaha0 uka0 aMtomu0 / solasaka0-bhaya-duguMcha 0 ukka0 aNukka0 jaha0 egasamo, ukka0 aMtomu0 / itthiveda-parisaveda0 ukka0 hidiudo0 jaha0 esa0, ukka0 zrAvaliyA0 / aNukka0 jaha0 eyasa0, ukka0 palidoyamasadapudhattaM sAgarovamasadapudhattaM / hassa-radi0 u0 dvidiudI0 jaha* eyasa0, ukka0 jaghanya sthiti udIraNA hotI hai| ina donoM phalpoMke Upara slovedakI udIraNA nahIM hai| zrAnata kalpase lekara nau ceyaka takake devAmeM sanatkumAra kalpake samAna bhaMga hai| itanI vizeSatA hai ki anantAnubandhIcatuSkaphI jaghanya sthiti udAraNA kisake hotI hai ? jo anyatara caubIsa karmoM kI sattAvAlA vedakasamyagdRSTi jIva utkRSTa mAsthitivAloMmeM utpanna ho aura mithyAstrameM jAkara tathA anantAnubandhIcatuSkakA saMyojana kara vahAMse nikalaneke antima samayameM sthita hotA hai usake jaghanya sthiti udIraNA hotI hai| anudizase lekara sarvArthasiddhitakake devA meM samyaktva, bAraha kaSAya aura sAta nokapAyoMkA bhaMga Anata kalpake samAna hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| 54. kAlAnugama do prakArakA hai-jaghanya aura utkRSTa / utkRSTakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai-ogha aura Adeza / zroghase mithyAtvI utkRSTa sthiti udIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antamuhUrta hai| anutkRSTa sthiti udIraNAkA jaghanya kAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa kAla ananta kAla hai jo asaMkhyAta pudgalaparivartanapramANa hai| samyaktvakI utkRSTa sthiniudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samara hai| anutkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla kucha kama chayAsaTha sAgarapramANa hai| samyagmithyAtvakI utkRSTa sthiti udIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| anutkRSTa sthitiudoraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| solaha kaSAya, bhaya aura juguptAkI utkRSTa aura anutkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhata hai| strIveda aura puruSavedakI utkRSTa sthiti nadIraNA kA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla eka prAvali hai| anutkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya haiM aura utkRSTa kAla kramase sau pRthaktta palyapramANa aura sau pRthata sAgarapramANa hai| hAsya aura ratikI utkRSTa sthiti udAra|kA jaghanya kAla eka samaya hai aura Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArgadarzaka :- AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja uttarapayaDihidiudIraNAe eyajIveNa kAlo AvaliyA0 / aNukka0 jaha0 eyasa, ukka0 chammAsaM / aradi-soga0-Namaya. uka0 hididI0 jaha* eyasa0, uka0 aMtomu0 / aNukka0 jaha0 eyasa0, ukka0 tettIsaM sAgaro0 sAdireyANi / vari pasa0 aNaMtakAlamasaMkhenpo pariyaTTa / -------...-...----- -- ----- utkRSTa kAla eka pAvali hai| anuskRSTa sthiti udIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla chaha mahInA hai| arani, zoka aura napusakavedakI utkRSTa sthitiudIraNAkA jayanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antamuharta hai| anuraskRSTa sthitiutIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla sAdhika tetIsa sAgara hai| itanI vizeSatA hai ki napusakavedakI amutkRSTa sthitiudAraNAkA utkRSTa kAla ananta kAla hai jo asaMkhyAta pudgala parivartanapramANa hai| vizeSArtha...mithyAtvI utkRSTa sthitikA bandha kamase kama eka samaya taka aura adhikase adhika antarmuharta taka hotA hai| isIprakAra isakI anutkRSTa sthitakA bandha kamase kama antarmuhUrta taka aura adhikase adhika ananta kAla taka hotA hai| isIse isakI utkRSTa sthitibadIra zAkA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla antarmuhUrta tathA anutkRSTa sthitidIraNAkA jaghanya kAla antarmuhUrta aura utkRSTa kAla asaMkhyAta pudgalaparivarsanapramANa ananta kAla kahA hai| jo mithyAtyakI utkRSTa sthiti bA~dhakara antarmuhUrtameM sthitighAta kiye binA veda phasamyagdRSTi huA hai usake saMkramavidhAnase dUsare samayameM samyaktvako utkRSTa sthiti nadIraNA hotI hai, isalie isakI utkRSTa sthiti dIraraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya kahA hai| tathA aise jIvake prathama samayamai anutkRSTa sthiti udIraNA hotI hai isalie isakI anutkRSTa sthiti dIraNAkA jaghanya kAla eka samaya kahA hai aura vedakasamyaktvakA utkRSTa kAla kucha kama chayAsaTha sAgara hai, isalie isakI anutkRSTa sthiti udIraNAkA utkRSTa kAla kucha kama chayAsaTha sAgara kahA hai ? sabhyagmidhyAtvakI utkRSTa sthitiudIgaNa apane svAmitvake anusAra samyagmithyAtva guNasthAna ke prApta hone ke prathama samayameM hotI hai, isalie isakI utkRSTa sthiti udIraNAkA janya aura utkRSTa kAla eka samaya kahA hai| anutkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya aura utpRSTa kAla antamuharta hai yaha spaSTa hI hai| solaha kaSAyakI utkRSTa sthitikA jaghanya bandha kAla eka samaya aura utkRSTa bandha kAla antamuhUrta hai, isalie to inakI utkRSTa sthiti udIraNAkA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla antamuhUrta kahA hai| bhaya, jugupsA ye saMkramase utkRSTa sthitivAlI prakRtiyAM haiM, isalie inakI utkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla ukta pramANa bana jAnese yaha bhI ukta pramANa kahA hai| kintu solaha kaSAya tathA bhava aura jugupsAko udaya udIraNAkA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hone se inakA anutkRSTa sthiti udAraNAkA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla antarmuhUrta kahA hai| yaha jaghanya kAla aise ki kisI jIvane eka samaya taka kAdhakI anutkRSTa sthiti udIraNA kI aura dUsare samaya meM mAnakI anutkRSTa sthitiudAraNA karane lgaa| isIprakAra bhaya aura jugupsAkA ukta kAla bhI ghaTita kara lenA cAhie / inake nirantara udaya-nadIraNAkA niyama bhI nahIM hai, isalie bhI yaha kAla bana jAtA hai / kaSAyoMke utkRSTa sthitibandhake samaya strIveda aura purupavedakA bandha nahIM hotA, isalie inakI utkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla eka Avali bana jAnese yaha tatpramANa kahA hai| isIprakAra hAsya aura ratikI utkRSTa udIraNAkA kAla ghadita kara Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [vedayo 535. prAdeseNa gairaiya0 miccha0-Navusa0-aradi-soga0 ukka0 vidiudI0 jaha0 eyasa0, ukka0 aMtomu0 / aNukka0 jaha0 eyasa0, ukka0 tettIsaM sAgarovamANi / samma0 ukka0 dvidiudI0 jaha0 Takka0 eyasa0 | aNuka0 jaha* eyasa0, . ukka0 tettIsaM sAgarovamaM deNaM / sammAmi0-solasaka0-maya-duguMchA0 aogha / hassa-radi. ukka dvidiudI0 jaha0 eyasa0, uka. AvaliyA / aNukka0 jaha* egasa0, ukka0 aMtomu / evaM sattamAe / evaM paDhamAe jAva chaTTi tti | pari samadvidI / aradi. soga0 Dakka0 aNuka0 dvidiudI. jaha0 eyasa0, ukka0 aNtomu0| lenA caahie| ina cAroM prakRtiyoMkI anutkRSTa sthitiudIraNAke jaghanya aura utkRSTa kAlakA kathana sugama hai| mAtra strIveda aura puruSavedakA anutkRSTa sthitiudIraNAke jaghanya kAlake phathanameM jo vizeSatAsikAgeacAnezAlevidhimAsiezokapIramapusakavedakI utkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla bhaya-jugupsAke samAna ghadita kara lenA cAhie | arati aura zokakI anutkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya bhI yathA sambhava usI prakAra ghaTita kara lenA cAhie / arati aura zokakI anutkRSTa udoraNAkA utkRSTa kAla jo sAdhika tetIsa sAgara batalAyA hai usakA kAraNa yaha hai ki narakameM gamanake pUrva inakI udIraNA hone lagI aura vahAM tetIsa sAgara kAlataka inakI cadIraNA hotI rhii| isaprakAra yaha kAla bana jAtA hai / jo jIva napusakavedase upazamazreNipara ArohaNa kara utarate samaya / eka samaya taka napuMsakavedakA udIraka huA aura dUsare samayameM marakara deva ho gayA usake / napusakavedakI anutkRSTa sthiti udIraNAkA japanya kAla eka samaya prApta honese vaha ukta pramANa kahA hai| isIprakAra strIvedakI apekSA anutkRSTa sthitiudIraNAkA eka samaya jaghanya kAla ghaTita kara lenA cAhie / mAtra puruSavedakA bhavake antima samayameM eka samayake lie anutkRSTa sthitikI udIraNA karAkara yaha kAla lAnA caahie| napusakaveda aura strIvedakA yaha kAla isaprakAra bhI prApta kiyA jA sakatA hai| ekendriyoMkI utkRSTa kAyasthiti ananta kAla hai, isalie isakI mukhyatAse napusakavedakI anutkRSTa sthitiudIraNAkA utkRSTa kAla satpramANa 1535. Adezase nArakiyoM meM mithyAtva, napusakaveda, arati aura zokakI utkRSTa sthitiudauraNAkA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| anutkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla tetIsa sAgara hai| samyaktvakI utkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| anutkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla kucha kama tetIsa sAgara hai| samyagmithyAtva, solaha kaSAya, bhaya aura jugupsAkA bhaMga oghake samAna hai| hAsya aura ratiko utkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla eka zrAvali hai| anuskRSTa sthiti udIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antamuhUte hai| isIprakAra sAtavIM pRthivImeM jAnanA caahie| isIprakAra pahalI pRthivIse lekara chaThI pRthivI takake nArakiyoMmeM jAnanA / cAhie / itanI vizeSatA hai ki apanI-apanI sthiti kahanI caahie| arati aura zokakI utkRSTa aura anutkRSTa sthitiudIraNAkA japanya phAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarapaTTi dikhAe eyajIveNa kAlo 243 536. tirikkhesu miccha0 sa0] ukka0 Didiur3I0 0 jaha0 eyasa0, ukka0 tomu0 1 aNuka0 jaha0 eyasa0, ukka0 anaMtakAlamasaMkheA poggalapariyaTTA / samma0 uka0 DidiudI jaha0 uka0 eyasa0 / aka0 jaha0 eyasa0, ukka0 viNi palido0 desUraNANi / sammAmmi0 solasaka0 - loka0 padamAe bhaMgo / irithave0purisave0 uka0 hidiudI0 zrAdhaM / aNuka0 jaha0 eyasa0, uka0 tiSNi palido 0 morgadarzaka AcArya zrI suvidhiyAmara jI mahArAja puNvako DiputtaM / evaM pacidiyatirikkhanie / gavAra micche0 ke0 jaha0 eyasa0, ukka0 sagaTTidI | Nava saM0 aNukka0 jaha0 eyasa0, ukka0 punnakoDi dhattaM / vari pa0 itthaveda0 udI0 Natthi / joNiNIsu purisa0- saudI0 patthi | gA0 62 ] vizeSArtha - inake svAmitva meM oghase koI vizeSatA nahIM haiM, isalie ogha prarUpaNA ke spaSTIkaraNako dhyAna meM rakhakara tathA grahAMkI avasthitiko khyAla meM rakhakara yahA~ spaSTIkaraNa kara lenA caahie| mAtra mithyAtva aura napuMsakavedakA anutkRSTa sthitiudIraNA bhavake antima samayameM karAne para inakI anutkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya prApta karanA cAhie | prathamAdi chaha pRthiviyoMmeM arati aura zokakI udaya udIraNA adhika se adhika antarmuhUrta kAla taka hotI hai, isalie yahAM inakI anutkRSTa sthitiudIraNAkA utkRSTa kAla antarmuhUrta kahA hai| isIprakAra Age bhI kAlako ghaTita kara lenA caahie| yadi kahIM koI vizeSatA hogI to usakA alaga se spaSTIkaraNa kareMge / $536 tiryoMmeM midhyAtva aura napuMsakabaMdakI utkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai / anutkRSTa sthiti udIraNAkA jaghanya kAla eka samaya haiM aura utkRSTa kAla ananta kAla hai jo asaMkhyAta pulaparivartanapramANa hai / samyaktvaka utkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / anutkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla kucha kama tIna palya hai / samyagmidhyAtva, solaha kaSAya aura chaha nokaSAyoM kA bhaMga prathama pRthivIke samAna hai| strIveda aura puruSavedakI utkRSTa sthitiudIraNAkA bhaMga zrodha ke samAna hai| anutkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya haiM aura utkRSTa kAla tIna palya adhika pUrvakoTithaktva pramANa hai| isI prakAra paracendriya tiryaJcatrika meM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inameM mithyAtvakI anutkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla apanI-apanI sthitipramANa hai / napuMsaka anutkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura kaSTa kAla pUrvakoTipRthaktva pramANa hai| itanI vizeSatA hai ki paryAptakoM meM strIcedakI udIraNA nahIM hai / tathA yoniniyoM meM puruSaveda aura napuMsakavedako udIraNA nahIM hai / vizeSArtha - bhogabhUmimeM napuMsakavedI tiryazva aura manuSya nahIM hote, ataH paMcendriya tiryaJca paryAtakoM meM napuMsakavedako anutkRSTa sthitiudIraNAkA utkRSTa kAla mAtra pUrva koTipRthaktvapramANa kahA hai| yaha vizeSatA Age bhI yathAyogya jAna lenI caahie| zeSa kathana spaSTa hI hai / 1. tA0tI ukka punako ripudhattaM iti pAThaH / 2. tAbhyakka0 napusa0 iti pAThaH / 3. tApratI ukka0 tiriepalido 0 pugvako dipudhattaM iti pAThaH / Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsa hide kasAyapAhuDe [ vedago 7 1537. paMciM0 tiri0patra0 maNusa zrapaJa0 miccha0 sa0] ukka0 jahaSNuka 0 eyasa0 | zraNuka0 jaha0 khuddAbhava0 samaUNaM, ukka0 aMtomu0 / solasaka0 chaNNoka0 ukka0 hidiudI0 jaha0 ukka0 eyasa0 / aNukka0 jaha0 eyasa0, uka0 aMto0 / mANusatie paMcidiyatirikvatiyabhaMgo / 244 6538. devesu miccha0 ukka0 DidiudI0 jaha0 esa0 uka0 aMtomu0 / aNuka0 jaha0 eyasa0, ukka0 ekatIsa sAgaro0 / samma0 uka0 DidiudI0 jaha0 ukka0 esa0 / aNuka0 jaha0 eyasa0, ukka0 tetIsaM sAgarovamANi / sammAmi0solasaka0 - aradi-soga-bhaya-durguchA0 paDhamapuDhavibhaMgo isthive0 uka0 jaha0 eyasa0, ukka0 AvaliyA | aNukka0 jaha0 eyasa0, ukka0 paNavaraNapalido0 / purisaveda0 uka0 oSaM / aNukka0 jaha0 eyasa0, ukka0 tettIsa sAgaro0 / hassa-radi0 ukka bha hidiudI0 zroSaM / aNuka0 jaha0 eyasamatra, ukka0 chammAsA | evaM bhavaNAdi jAtra sahassAra tti | Navari sagahidI / hassa~radi0 NArayabhaMgo / sahassAre hassa -radi0 odhaM / bhavaNa0 trANa jodisi0 isthive0 ukka0 zrodhaM / zuka0 jaha0 eyasa0, uka 1537. paJcendriya tiryaJca zraparyApta aura manuSya aparyAptakoM meM midhyAtva aura napuMsaka bekI utkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| anutkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya kama samayamA zrImahArAja zrantarmuhUrta hai | solaha kaSAya aura chaha nokapAyoMkI utkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / anutkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| manuSyatrika pazcendriya tiryazvatrika ke samAna bhaMga hU~ / I 6538. devoMmeM mithyAtva kI utkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta haiM / anutkRSTa sthitiudIraNAkA jayanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla ikatIsa sAgara hai / samyaktvakI utkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / anutkRSTa sthita udIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla tetIsa khAgara hai / samyagmidhyAtva, solaha kapAya, rati, zoka, bhaya aura jugupsAkA bhaMga prathama pRthivIke samAna hai| strIvedI utkaSTa sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla eka zravali hai / anutkRSTa sthiti uddharaNakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla pacavana palya haiM / puruSavedakI utkRSTa sthitiudIraNAkA bhaMga ke samAna hai / anutkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla tIsa sAgara hai / hAsya aura ravikI utkRSTa sthitidIraNAkA bhaMga yodhake samAna hai / anutkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla chaha mahInA hai / isIprakAra bhavanavAsiyoM se lekara sahasrAra kalpataka jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki apanI-apanI sthiti kahanI caahie| tathA inameM hAsya aura ratikA bhaMga nArakiyoMke samAna hai| sahasrArameM hAsya aura ratikA bhaMga ke samAna hai / bhavanavAsI, vyantara aura jyotipI devAmeM strIvedaka utkRSTa sthitiudIraNAkA bhaMga zradhake samAna haiM / anutkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA062] uttarapachiDidiudIraNAMe eyajIveNa kAlo 245 tiSNi palidovamANi palidovamasAdireyANi palidovamasAdire / sohammIsANe itthiveda 0 devoghaM / uvari isthive0 Nasthi / 539, ANadAdi gavagevajA ti miccha0 uka0 dvidiudI. jaha* ukka0 eyasa0 / aNu0 jaha0 aMtomu0, uka0 samaTTidI / samma0 uka0 dvidiudI0 jahaNNu0 eyasa0 / aNuka0 jaha* eyasamao, uka0 sagaTTidI | sammAmi0 ogha / solasaka0chaNNoka0 uka0 dvidiudI0 japaNuka0 eyasa0 / aNuka0 jaha* eyasa0, uka0 aNtomu0| purimaveda0 uka0 dvidiladI0 jahaNNuka eyasa0 | aNuka0 jhennuk0dvidii| mArgadarzaka :- AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja 6540. aNudisAdi savvaTThA tti samma0 uka0 dvidiudI0 jaha0 ukka. eyasa0 / aNuka0 jaha0 eyasa0, ukka * magadidI / bArasaka0-charANoka ukka0 hidiudI0 jaha0 ukka0 eyasa0 / aNuka0 jaha* eyasa0, ukka 0 aMtomu / purisave. uka0 TidiudI0 jahaNNuka0 eyasa0 | ANuka0 jahaNNuka * jahaeNukassahidI / evaM jaav0| hai aura utkRSTa kAla kramase tIna patya, sAdhika eka palya aura sAdhika eka palya hai| saudharma aura aizAnakalpameM strI vedakA bhaMga sAmAnya devoMke samAna hai| zAge strIvedakI udAraNA nahIM hai| 3536. aAnatakalpase lekara nau praveyakatakake devAmeM mithyAtvI utkRSTa sthiti udAraNAkA jaghanga aura utkRSTa kAla eka samaya hai| anutkRSTa sthiti udIraNAkA jaghanya kAla antamuhUrta hai aura utkRSTa kAla apanI-apanI sthitipramANa hai| samyaktvakI utkRpa sthiviudoraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| anutkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla apanI-apanI sthitipramANa hai| samyagmadhyAtvakA bhaMga Apake samAna hai| solaha kapAya aura chaha nokaSAyoMkI utkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / anutkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| puruSavedakI utkRSTa sthitiudIra gaNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / anutkRSTa sthiti udIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla apanI-apanI jaghanya aura utkRSTa sthitiprazAraNa hai| 6548, anudizasaM lekara sarvArthasiddhitakake devoMmeM samyaktvakA utkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| anutkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla apanI-apanI sthitipramANa hai| bAraha phaSAya aura chaha nokaSAyoMkI utkRSTa sthiti dIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| anutkRSTa sthiti udArapAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antamuhUrta hai| purupavedakI utkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| anutkRSTa sthitiradAraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla apanI-apanI jaghanya aura utkRSTa sthitipramANa hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maargdeshekvlaasmvaaysaayaahve| vidhisAgara jI mahArAja [ vedago 7 6541. jaha0 padaM / dubiho Ni0 ogheNa AdeseNa ya / zroSeNa miccha0 jaha0 DidiudI0 jaha0 ukka0 eyasa0 / aja0 tiSNi bhaMgA / tattha jo so sAdizro sapajjavasido tassa jaha0 aMtosu0, ukka0 zraddhapoggalapariyahaM dekhaNaM / samma0 jaha0 DidiudI * jahaNNu0 eyasa0 / aja0 jaha0 aMto0 uka0 chAvaTTisAgarovamANi deNANi / sammAmi0 jaha0 DidiudI0 jaha0 ukka0 eyasa0 / zraja60 jaha0 uka0 aMtonu0 [0 | bArasaka0 -bhaya-durgucha0 jaha0 aja0 hiMdiudI0 jaha0 eyasamayo, uka0 0 , tomu0 / cadusaMja0 jaha0 hidiudI0 jaha0 uka0 eyasa0 / aja0 jaha0 esa 0, ukka0 aMtomuDutaM / isthive 0 purisave0 sa0 jaha0 DidiudI0 jaha0 uka0 eyasa0 / aja0 jaha0 eyasa0, purisave0 aMto0 / ukka0 palidova masadapudhattaM sAgarotramasadapudhasaM aAMtakAlamasaMkhe0 poggala pariyahaM / issa nadi0 jaha0 DidiudI 0 jaha0 ukka0 esa0 / zraja0 jaha0 eyasa0, uka0 dhammAsaM / aradi-soga0 jaha0 jaha0 uka0 eyasamatro / aja0 jaha0 eyasa0, ukka0 tecIsaM sAgaro0 sAdireyANi / 246 9541. jaghanyakkA prakaraNa hai / nirdeza do prakArakA hai -- ogha aura Adeza / zroSase midhyAtvakI jaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / ajaghanya sthitiudIraNA ke tIna bhaMga hai| unameM se jo sAdi- saparyati bhaMga hai usakA jaghanya kAla antarmuhUrta haiM aura utkRSTa kAla kucha kama ardhapulaparivartanapramANa hai| samyaktvA jaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| ajaghanya sthitiudIraNA kA jadhanya kAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa kAla kucha kama chayAsaTha sAgara hai / samyagmithyAtvakI jaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / ajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla antarmuhUrva hai| bAraha kaSAya, bhaya aura jugupsAkI javanya aura ajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| cAra saMjvalana kI jaghanya sthitiudIraNakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / ajaghanya sthitiudIraNAkA javanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta haiM / strIveda, puruSaveda aura napuMsaka. bedI jaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / ajaghanya sthitiudIraNAkA anya kAla eka samaya hai, puruSavedakA antarmuhUrta hai aura utkRSTa kAla kramase sau pRthaktva, sau sAgarapRthaktva tathA asaMkhyAta pudala parivartanapramANa ananta kAla hai | hAsya aura ratikI jaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / zrajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla chaha mahInA hai| rati aura zokakI jaghanya sthiti udIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / ajayanya sthitiudIraNA kA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla sAdhika tetIsa sAgara haiN| vizeSArtha -- jo midhyAdRSTi jIva upazamasamyaktva ke abhimukha ho eka samaya adhika eka avalipramANa prathama sthitike rahanepara uparitana eka sthitikI udIraNA karatA hai usake midhyAtvakI jaghanya sthitiudIraNA mAtra eka samaya taka prApta honeke kAraNa isakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya kahA hai| isakI anya sthitiudIraNAke tIna saMga prApta hote haiManAdi-ananta, anAdi sAnta aura sAdi- sAnta | unameM se khAdi- sAnta bhaMgakA jo jaghanya aura Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62] utaraphyavidvidikhadIraNAe eyajIveNa kAlo 247 542. AdeseNa NeraDya0 micchaNasa0-aradi-moga0 jaha0 vidiudI0 jaha uka * eyasa0 | aja0 jaha0 aMtomu0, aradi-soge0 jaha* eyasamo , ukka. tettIsaMdaryAmazeSamANiva sammatimihAmara TridikhADAmaha0 uka0 eyasa0 / aja0 jaha0 eyasamao, ukka0 tettIsaM sAgaro0 desUNANi / sammAmi0 oghaM / solasaka0-hassaradi-bhaya-duguMchA. jaha* dvidiudI. jaha0 ukka0 eysmjho| aja0 jaha0 eyasa0, utkRSTa kAla mUlameM batalAyA hai vaha sugama hai, kyoMki jo samyagdRSTi jIva mithyAtva meM jAkara antamuhUrta kAlataka mithyASTri banA rahakara punaH samyagdRSTi ho jAtA hai usake mithyAtvakI ajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya kAla antarmuhUrta prApta hotA hai aura jo ardhapudgalaparivartanapramANa kAla ke zeSa rahane para samyagdRSTi hokara punaH antarmuhUrtameM mithyAdRSTi ho jAtA hai aura mukti lAbha karaneke kucha kAla pUrva samyagdRSTi hotA hai usake mithyAtvakI ajaghanya sthitiudIraNAkA utkRSTa kAla kucha kama ardhapudgalaparivartanapramANa prApta hotA hai| samyaktvakI jaghanya sthitiudIraNA apane svAmitvake anusAra kSAyika samyaktvako prApta karate samaya eka samaya adhika eka zrAvalipramANa sthitike zeSa rahanepara eka samaya taka uparitana sthitikI hotI hai, isalie isakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya kahA hai| tathA vedakasamyastvaka jaghanya aura utkRSTa kAlako dhyAnameM rakhakara isakI ajaghanya sthiti udIraNAkA jaghanya kAla antarmuharta aura utkRSTa kAla kucha kama chayAsaTha sAgara kahA hai| apane svAmitvake anusAra samyagmi. bhayAvakrI jaghanya sthiti udIraNA samyagmithyAtva guNasthAnake antima samayameM prApta hotI hai, isalie isakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya kahA hai| tathA isa guNasthAnake jaghanya aura utkRSTa kAla antarmuhartako dhyAnameM rakhakara isakI ajadhanya sthitiudIraNAkA jaghanya aura uskRSTa kAla antarmuhUrta kahA hai| bAraha kaSAya, bhaya aura jugupsAkI jaghanya sthiti udAraNAkA jo svAmitva batalAyA hai usa dhyAnameM rakhakara inakI jaghanya sthitiudAraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla ghaTita kara lenA cAhie / ajaghanya sthiti udIraNAkA kAla sugama hai| kAlakA nirdeza mUlameM kiyA hI hai| cAra saMjvalanoMkI jaghanya sthiti donoM zreNiyoM meM vivakSita kaSAyase car3he hue jIvake eka samayataka honI hai, isalie inakI jaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya kahA hai| inakI ajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai yaha spaSTa hI hai| isIprakAra Age bhI svAmitvakA vicArakara kAla ghaTita kara lenA cAhie / sugama honese pRthaka pRthaka spaSTIkaraNa nahIM kiyaa| yahI bAta gatimArgaNAke saba uttara bhedoMmeM jAnanI cAhie / jahA~ kucha vizeSatA hogI usakA spaSTIkaraNa alagase kreNge| 6542. zrAdezase nArakiyoM meM mithyAtva, napusakaveda, arati aura zokakI jaghanya sthitiunIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla paka samaya hai| ajaghanya sthiti utIraNAkA mithyAtva aura napusakavedakI apekSA jaghanya kAla antarmuhUrta, bharati aura zokakI apekSA jaghanya kAla eka samaya tathA sabakA utkRSTa kAla tetIsa sAgara hai / samyatvako jaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| ajaghanya sthiti udIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla kucha kama tetIsa sAgara hai| sabhyagmidhyAtvakA bhaMga prodhake samAna hai / solaha kaSAya. hAsya, rati, bhaya aura jugupsAkI jaghanya sthiti udIraNAkA jaghanya aura utkRSTa 1. tA0prasau aNtomu.| .."aradi-soga iti pAThaH / Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayaghavalA sahide kasAyapAhuDe [ vedago mArgadarzaka aMtosukArya zrI ragaDidI / aradi-soga0 jaha0 vidiudI 0 jaha0 ukka0 eyasa0 / aja0 jaha0 esa0 uka0 aMto0 / 9 543. bidiyAdi jAva chaDi tti miccha0 jaha0 DidiudI0 jaha0 ukka0 esa0 / zraja0 jaha0 aMtomu0, ukka0 sgtttthidii| samma0 jaha0 jaha0 ukka0 eyasamo / aja0 jaha0 to, ukka0 sagahidI dekhalA / sammAmi0 zroSaM / vArasaka0chaSNoka0 jaha0 dvidiudI0 jaha0 ukka0 eyasa0 / aja0 jaha0 esa 0, ukka0 aMtomu0 / zratANu04 jaha0 jaha0 DidiudI0 jaha0 eyasa0, ukka0 aMtomu0 / ga sa0 jaha0 dvidiu0 jaha0 ukka0 esa0 / aja0 jahaSNukka0 jahaSNukkassahidI bhANiyantrA / 248 $ 544. sattamAe micchatta-esa0 - aradi soga- sammAmi0 - hassa-radi0 NirayogaM / samma0 jaha0 bidiudI0 jaha0 ukka0 esa0 / aja0 jaha0 aMtAmu0, ukka0 ". kAla eka samaya hai / zrajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| isIprakAra prathama pRthivI meM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki apanI sthiti kahanI caahie| arati aura zokakI jaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / ajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai vizeSArtha - arati aura zokakI ajaghantha sthitiudIraNA prathamAdi chaha pRthiviyoMmeM adhika se adhika antarmuhUrta kAlataka hI hotI hai| yahI kAraNa hai ki prathama pRthivI meM ukta prakRtiyoMkI ajaghanya sthitiudIraNAkA utkRSTa kAla antarmuhUrta kahA hai / : 443. dUsarIse lekara chaThI pRthivI takake nArakiyoMmeM midhyAtvako jaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / ajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya kAla antarmuhUrta aura utkRSTa kAla apanI-apanI sthitipramANa hai / samyaktvakI jaghanya sthitikA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / ajaghanya sthitiudIraNAkA javanya kAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa kAla kucha kama apanI-apanI sthitipramANa hai / samyagmithyAtvakA bhaMga zrodha ke samAna hai / bAraha kapAya aura chaha nokavAyoMkI jaghanya sthitiurAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / ajaghanya sthitiudaH raNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai / anantAnubandhIcatuSkakAM jaghanya aura ajaghanya sthitiudIraNa kA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| napuMsakavedakI jaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| ajaghanya sthitiudAraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla apanI-apanI jaghanya aura utkRSTa sthitipramANa kahanA cAhie / vizeSArtha - ina nArakiyoMmeM anantAnubandhI catuSkake svAmitvako dhyAnameM lenepara inakI jaghanya sthitiudIraNAkA utkRSTa kAla antarmuhUrta bana jAtA hai, isalie yaha ukta kAlapramANa kahA hai| 544. sAtavIM pRthivImai midhyAtva, napuMsakaveda, arati, zoka, samyagmithyAtva hAsya aura ratikA bhaMga sAmAnya nArakiyoMke samAna hai / samyaktvakI jaghanya sthiti kA Cop Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .. .. .. . .. u u u u .. .. . . .. .. .... ...., gA0 62] uttarapayadhiSTiviudAraNAe eya jIveNa kAlo tetIsaM mAga0 desUpANi / solasaka0-bhaya-duguMcha0 jaha. ajaha. vidiudI0 jaha yasa, uka0 aMtomu / 545, tirikkhesu miccha 0-Naghusa jaha, hidiudI0 jaha0 uka0 eyasa0 / aja0 jaha. khuddAbhava0, ukka0 aNaMtakAlamasaMkhe0poggalapariyaTTA / samma0 jaha0 hidiudI0 jaha* ukka0 eyasa0 / aja0 jaha. eyasa0, ukka0 tipiNa palido. desaNANi / sammAmi0-solasaka0-bhaya-duguMchANaM sattamapuDhavibhaMgo / ityive0-purisave. jaha0 dvidiudIyAka ukAzayama sAvajAga jAgratAmu0 palido puvakoDiputteNabbhahiyANi / hassa-radi-aradi-soga. jaha0 TidiudI0 jaha. ukka0 eyasa0 / aja0 jaha0 eyasa0, uka0 aMtomu0 / 1546. paMciMdiyatirikkhatiya0 miccha0 jaha0 dvidiudI0 jaha* ukka0 eyasa0, aja0 jaha0 khuddAbhava. aMtomu0, itthiveda-purisave. jaha0 dvidiudI0 jaha* ukka0 eyasa0, aja0 jaha0 aMtomu0, ukka0 tirAI pi sagahidI / samma0jadhanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / ajaghanya sthiti udIraNAkA jayanya kAla antarmuharta aura utkRSTa kAla kucha kama tetIsa sAgara hai| solaha kaSAya, bhaya aura jugupsAkI jaghanya aura ajaghanya sthiticIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| vizeSArtha yahA~ solaha phaSAya, bhaya aura jugupsAkI jaghanya aura ajaghanya sthitiudIraNAke jaghanya aura utkRSTa kAlakA khulAsA oghako dhyAna meM rakhakara lenA caahie| 6545, tirthaJcoMmeM mithyAtva aura napusakavedakI janya sthitiudAraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / ajadhanya sthiti udIraNakA jaghanya kAla hullaka bhavagrahaNapramANa hai aura utkRSTa kAla anantakAla hai jo asaMkhyAta pudgalaparivartanapramANa hai| samyaktvako jaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| ajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla kucha kama tIna palyapramANa hai| samyagmithyAtva, solaha kaSAya, bhaya aura jugupsAkA bhaMga sAtavIM pRthivI ke samAna hai| strIveda aura puruSavedakI jaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| ajaghanya sthiti udAraNAkA jaghanya kAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa kAla pUrvakATipRthaktva adhika tIna palya hai| hAsya, rati, arani aura zokako jaghanya sthitiudAraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| ajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| vizepArthatiyoM meM kutyakRtyavedaka samyagdRSTi jIva bhI marakara utpanna hote haiM, isalie inameM samyaktvakI ajaghanya sthiti udIraNAkA jaghanya kAla eka samaya bana jAtA hai| isIprakAra sAmAnyase nArakiyoM meM aura prathama pRthivImeM bhI jAna lenA caahie| Age bhI yaha vizeSatA yathAyogya samajha lenI caahie| 546. paJcendriya tiryacatrikarma midhyAtvakI jaghanya sthiti udIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai, ajaghanya sthiniudIraNAkA jaghanya kAla sAmAnya paMcendriya siyoM meM surakSA bhavaprANapramANa aura zeSa ghomeM antamuharsa hai, strIveda aura aura puruSavedakI jaghanya sthitiudAraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla epha samaya hai, ajaghanya 32 Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 jayazvavAsahide kasAyapAhuDe [ bego 7 , sammAbhi0 tirikkhoghaM / solasaka0 roka0 jaha0 DidiudI0 jaha0 uka0 esa0 / aja0 jaha0 esa0 uka0 aMto0 / zatru sa0 jaha0 TThidiudI0 jaha0 ukka0 eyasa0 / aja0 jaha0 aMtomuhutaM, ukka0 puntrako DipradhattaM / Navari paJja0 ithive0 khatthi / joNiNIsu purisave 0 sa0 Natthi / joNiNI0 samma0 bhaja0 jaha0 aMtomu0 / 547. paMci0tirikkhaapaja0 maNusa apaja0 miccha0 jaha0 DidiudI0 jaha0 uka0 esa0 / aja0 jaha0 cavaliyA samaghRNA, uka0 aMtomu0 / solasaka0doka0 jaha0 DidiudI0 jaha0 uka0 eyasa0 / zraja0 jaha0 eyasa0, ukka0 aMtomuhUtaM / sa0 jaha0 dvidiudI0 jaha0 uka0 eyasa0 / aja0 jaha0 uka0 tomu0 / 548. manusatiya0 paMcidiyatirikkhabhaMgo / Navari samma0 zraja0 jaha0 aMtomu / tiSNiSeka jAcArya sA suvidhisAgara paJa0 itthivedI Natthi / samma0 0 sthitiudIraNAkA jaghanya kAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa kAla mithyAtva Adi tInoMkA hI apanI-apanI sthitipramANa hai / samyaktva aura samyagmidhyAtvakA bhaMga sAmAnya tiryakhoM ke samAna hai | solaha kaSAya aura chaha nokaSAyoMkI jaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| ajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| napuMsaka veda kI jaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kA eka samaya hai / ajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya kAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa kAla pUrvakoTiprathasttrapramANa hai / itanI vizeSatA hai ki paMcendriya niryazva paryAtakoMmeM strIkI raNa nahIM hai tathA yoniniyoM meM puruSaveda aura napuMsakavedakI udIraNA nahIM hai| tathA yoninI tiryazcoM meM samyaktvakI bhajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya kAla antarmuhUrta hai / vizeSArtha - kRtakRtyavedaka samyagTraSTi manuSya marakara yoninItiyoMmeM nahIM utpanna hote, ataH inameM samyaktvakI jaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya na bana sakane ke kAraNa vaha antarmuhUrta kahA hai jo vedakasamyaktvakI apekSA bana jAtA hai| 6547 paJcendriya tiryaMca aparyApta aura manuSya aparyAptakoM meM midhyAtvakI jaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| ajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya kama eka Avali hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| solaha kaSAya aura chaD nokaSAyakI jaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / ajadhanya sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta 6 / napuMsaka veda kI jaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| ajaghanya sthiti udIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai / 548. manuSyatrimeM paMcendriya tiryacAMke samAna bhaGga hai| itanI vizeSatA hai ki inameM samyaktvakI ajaghanya sthitiudAraNakA jaghanya kAla antarmuhUrta 6 / tAnoM vedoMkI ajaghanya sthitiudIraNA kA jaghanya kAla eka samaya hai / manuSya paryAptakoM meM strIvedakI udIraNA nahIM hai / 3 Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62) uttarapayaDihidiuvAraNAe eyajISeNa kAlo 251 aja0 jaha* eyasamayo / maNusiNIsu purisaSeda0-Nasa0 etthi / 6549. devesu miccha0 jaha0 dvidiudI. jaha0 ukka0 eyasa0 / aja. jaha0 aMtomu0, uka. ekattIsaM sAgarotramaM / sampa-purisave0 jaha* dvidiu0 jaha0 ukka0 eyasaH / aja0 jaha0 esa0, purisave0 aMtomu0, ukka0 dohaM pi tettIsaM sAgaro. vamaM / sammAmi0-solasa kAnchaNNoka0 paDhamapuDhavibhaMgo / Navari hassa-radi0 jaha0 hidiudI jahAM ukaThApigamamojI rAjaha0 eyasa0, ukka0 chammAsa / inthive. jaha dvidiudI. jaha. uka0 egsH| aja0 jaha0 aMtomu0, ukka. paNavaeNaM palidoSamaM0 / evaM bhatraNa-ghANaveM / Navari sagadvidI / sammatta aja0 jaha, aMtosu0, ukka. sagahidI desUNA / ithive. aja0 jaha* aMtomu0, ukka0 niNi palido0 palido0 sAdireyANi / hassa-radi0 jaha0 dvidiudI0 jaha* uka0 eyasa0 / aja0 jaha0 eyasamao, ukka0 aMtomuhurta / mAga tathA inameM samyaktvakI ajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai| manuSyaniyoM meM puruSaveda aura napusakavedakI udIraNA nahIM hai| vizeSArtha--manuSyoM meM kSAyika samyaktvakI utpatti ukta tInoM prakArake manuSyoM meM ho sakatI hai| isalie kSAyika samyaktvako utpanna karanevAlI jo kRtakRtyavedaka samyagdRSTi manudhyinI marakara uttama bhogabhUmimeM utpanna hotI hai vaha bhI manuSya paryAptakoMmeM hI utpanna hotI hai| isI bAtako dhyAnameM rakhakara yahA~ manuSya payAnako samyaktvakI ajaghanya sthiti udIraNAkA jadhanya kAla eka samaya bana jAnese vaha tatpramANa kahA hai| zeSa kathana sugama hai| 546. devoMmeM mithyAtyakI jaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| ajaghanya sthiniudIraNAkA jaghanya kAla antamuhUrta hai aura utkRSTa kAla ikatIsa sAgara hai| samyaktta aura purupaveda kI jaghanya sthittiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / ajaghanya sthiti udIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai, puruSavedakA antamuharta hai aura donoMkA utkRSTa kAla tetIsa sAgara hai| samyagmithyAtva, solaha kaSAya aura chaha nokapAyoMkA bhaMga prathama pRthivIke samAna hai| isanI vizeSatA hai ki hAsya aura ratikI jaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| ajaghanya sthiti udIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla chaha mahInA hai| strIvedakI jaghanya sthitibadIraNakA jadhanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| ajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya kAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa kAla pacavana palya hai| isIprakAra bhavanavAsI aura vyantaradevoM meM jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki apanI-apanI sthiti kahanI caahie| samyaktvakI ajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya kAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa kAla kucha kama apanI-apanI sthiti pramANa hai / strIvedakI ajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya kAla ansamuhate hai aura utkRSTa kAla kramase tIna palya aura sAdhika eka palya hai| hAsya-ratikI jaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| ajaghanya sthitiudIraNAkA aghanya kAla eka samaya hai, aura utkRSTa kAla bhantarmuhata hai| Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ vedagI 7 1550. jodisiyAdi jAva sahassAra ti miccha0 jaha0 dvidiudI0 jaha0 uka0 eyasa0 / aja0 jaha0 aMtomuddattaM uka0 sagahidI / samma0 jaha0 hidIudI 0 jaha0 ukka0 eyasa0 / ajaha0 jaha0 esa0 uka sagaDidI / sammAmi0 polasaka0kavi hiMdIudI0 jaha0 uka0 eyasa0 / aja0 jaha0 patrido0 anubhAgo palido0 sAdireyaM ukka0 palido0 sAdireyaM paNavaNaM palidovamANi / purisave0 jaha0 DidiudI0 jaha0 esa0 / ajaM0 jahaSNuka0 jahaSNukassadi / vari jodisi0 samma0 a0 jaha0 aMtomu0, ukka0 palido0 sAdireyaM / sahassAre issa-radi zroSaM AmadAdi bagevajA ni saNakumArabhaMgo ! vari sagahidI / atANu04 jaha0 dvidiudI0 jaha0 uka0 eyasamatro / aja0 f 252 vizeSArtha - sAmAnyakI apekSA devoM meM bhI kRtakRtyavedaka samyaktvakI apekSA samyaktvaka anya sthitiudIraraNAkA jaghanya kAla eka samaya bana jAnese yaha kAla tavyamANa kahA hai / kintu bhavanatrika meM samyagdRSTi jIva marakara nahIM utpanna hote, isalie inameM samyaktvakI ajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya kAla antarmuhUrta se kama nahIM prApta honese yaha antarmuhUrta kahA hai / puruSaveda aura strIvedakI javanya sthitiudIragA jo hatasamutpattika asaMjJI jIva marakara devoM meM utpanna hotA hai usake utpanna hone ke antarmuhUrta honepara hotI hai, isalie sAmAnya devoMmeM puruSaveda aura strIvedaka ajaghanya sthitiudIraNA kA jaghanya kAla antarmuhUrta kahA hai| isIprakAra svAmitva aura bhavasthiti Adiko jAnakara anya saba prakRtiyoMkI jaghanya aura ajaghanya sthitiudIraNAkA kAla ghaTita kara lenA cAhie / 1540. jyotiSI devoMse lekara sahasrAra kalpatakake devoMmeM midhyAtva kI jaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| ajaghanya sthitiudIra kA javanya kAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa kAla apanI-apanI sthitipramANa hai| samyaktvakI jaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / ajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla apanI-apanI sthitipramANa haiM / samyagmithyAtva, solaha kamAya aura chaha nokaSAyakA bhaMga dUsarI pRthivIke samAna hai| strIvedakI jaghanya sthitiudIraNAkara jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / ajaghabhya sthitiudIraNA kA jaghanya kAla jyotiSiyoM meM ekapatyakA bhAThavA~ bhAgapramANa aura saudharma- pezAna kalpa meM sAdhika eka patyapramANa hai tathA utkRSTa kAla jyotiSiyoM meM sAdhika eka palyapramANa aura saudharma- aizAnakalpa meM pacavana palyapramANa hai / puruSavedakI jaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai / zrajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla apanI-apanI jaghanya aura utkRSTa sthitipramANa hai / itanI vizeSatA hai ki jyotiSiyoM meM samyaktvakI jaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya kAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa kAla sAdhika eka palya haiM / sahasrAra kalpameM hAsya aura ravikA bhaMga oke samAna hai / nata kalpase lekara nI maiveyaka taka ke devoMmeM sanatkumArakalpa ke samAna bhaMga hai | itanI vizeSatA hai ki apanI-apanI sthiti kahanI caahie| anantAnubandhIcatuSkakI jaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| ajaghanya sthitiudIraNAkA 1. yAmI esa0 0 iti pAThaH / 1 - Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 253 gA0 32] uttarapayavidviviudAraNAe eyajIzreNa kAlo jaha eyasa0, uka0 aMtomu0 / 551. aNudisAdi sayaTThA ti samma0 jaha* dvidIudI0 jaha* uka. eyasa0 | aja. jaha* eyasa0, ukka. sagahidI / purisaveda0 jaha0 hidiudI0 jaha. uka0 eyasa0 / ajaha0 jahaNNuka0 jhennukssdvidii| bArasaka0-chapaNoka0 jaha0 dvidiudI0 jaha0 uka0 eyasa0 / aja jaha0 eyasa0, ukka. aMtomu0 / evaM jAva0 / jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| vizeSArtha-jyosirviyomamsambaSTriAtImitvamahAhAhe, isalie mameM samyaktvakI ajaghanya sthitiuriNAkA jaghanya kAla antarmuharta se kama nahIM prApta hotA, isalie vaha antarmuhUrta kahA hai| tathA jyotiSiyoM kI utkRSTa sthiti sAdhika eka palya hai, ise dhyAnameM rakhakara inameM samyaktvakI ajaghanya sthiti nadIraNAkA utkRSTa kAla tatpramANa kahA hai| kintu ise kucha kama hI jAnanA cAhie / kAraNa spaSTa hai / sahasrAra kalpameM hAsya aura ratikI jaghanya aura bhajaghanya sthitiudIraNA ovake samAna bana jAtI hai isa bAtako dhyAnameM rakhakara isa kalpameM hAsya aura ratikA bhaMga zrodhake samAna kahA hai| Amatakalpase lekara nau maveyaka takake devA meM svAmitvake anusAra saya prakRtiyoM kI jaghanya aura ajaghanya sthiti udIraraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla sanatkumArakalpake devoMke samAna bana jAtA hai| mAtra yahA~ apanI-apanI sthiti jAnanI caahie| sAtha hI inameM anantAnubandhIcatuSkakI jaghanya sthitimadIraNA apane svAmitvake anusAra bhavake antima samayameM hotI hai, isalie inameM anantAnubandhI catukakI jaghanya sthiti udIraNAkA jaghanya. aura utkRSTa kAla eka samaya kahA hai| inameM anantAnubandhIcatuSkakI ajanya sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla antamuhUrta spaSTa hI hai| zeSa kathana sugama hai| mAtra apane-apane svAmitvako jAnakara kAla ghaTita karanA caahie| 6551. anudizase lekara sArthasiddhitaka ke devAma samyaktvakI jaghanya sthitivadIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| ajadhanya sthiti udAraNA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla apanI-apanI sthitipramANa hai| puruSaveda kI jaghanya sthitiudAraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| ajaghanya sthitiudIraNA kA jaghanya aura atkRSTa kAla apanI-apanI jaghanya aura utkRSTa sthitipramANa hai| bAraha pAya aura chaha nokaSArthIkI jaghanya sthiniudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| ajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuharta hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNAtaka jAnanA caahie| vizeSArtha--ina devaoNmeM kRtakRtyavedakasamyagdRSTi jIva bhI utpanna hotA hai, isalie inameM samyaktvakI jaghanya sthiti udIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya tathA ajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya bana jAnese vaha unapramANa kahA hai / isameM samyaktva. kI ajaghanya sthitiudIraNAkA utkRSTa kAla apanI-apanI utkRSTa bhavasthitipramANa hai yaha spaSTa hI hai| apane svAmitvake anusAra inameM purupavedakI jaghanya sthiti udAraNA bhavake antima samayamaM prApta hotI hai, isalie inameM puruSavedakI jaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya bhIra utkRSTa kAlA eka samaya kahA hai| inameM gurupavedakI ajaghanya sthitiudIraNAkA vanya Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayazvalAsahiye kasAyapAhuDe [ vedago 7 ? 1 1552. aMtaraM duvihaM jaha0 ukka0 / ukasse payadaM / duviho Ni0 - zroSeNa AdeseNa ya / oSeNa miccha0 zraNaMvA 04 uka0 dvidIudI0 jaha0 aMtomu0, uka0 araNaMtakAlamasaMkhelA poggalapariyaTTA / aNuka0 jaha0 eyasa0, uka0 veLA hisAgaro0 dekhaNANi | samma0 sammAmi0 u0 aNuka0 dvididI jI to bahuttaM Navari samma0 aNukka0 jaha0 eyasa darzaka AcArya zrI suvihiAsAgara u0 uvaDapo0 pariyaI / aTThaka0 uka0 vidiudI * jaha0 aMtomu0, uka0 atakAlamasaMkhe 0 poggala pariyaI / aNuka0 jaha0 eyasamao, ukka0 puntrakoDI desUraNA / evaM cadusaMjala0 / Navari aNuka0 jaha0 eyasa0, uka0 aMto0 | ithive0 - purisave0 uka0 aNuka0 DidiudI0 jaha0 eyasamatro, ukka0 atakAlamasaMkhejA poggalapariyaDDA / evaM buMsa0 / vari aNuka0 jaha0 eyasa0, ukka0 sAgarovamasadapRdhattaM / evaM issa- radIrNaM / NavAre aNuka0 jaha0 eyasamao, ukka0 tettIsa sAgarotramaM sAdireyaM / evamaradi-soga0 / Navari RNuka0 jaha0 eyasa0, 254 aura utkRSTa kAla apanI-apanI jaghanya aura utkRSTa bhavasthitipramANa hai yaha spaSTa hI hai / inameM bAraha kaSAya aura baha nokapAyoMkI jaghanya sthitiudIraNA apane svAmitva ke anusAra bhavake antima samaya meM hI prApta hotI haiM, isalie yahA~ inakI jaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya kahA hai| zeSa kathana spaSTa hI hai / $ 552. antara do prakArakA hai - jaghanya aura utkRSTa | utkRSTakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai - ogha aura Adeza / oghase midhyAtva aura anantAnubandhI catuSka kI utkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya antara kAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa antarakAla ananta kAla hai jo zrasaMkhyAta pulaparivartanapramANa hai / anutkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla kucha kama do chayAsaTha sAgarapramANa hai / samyaktva aura samyagmidhyAsvako utkRSTa aura anutkRSTa sthitiudIraNAkA jadhanya antara kAla antarmuhUrta hai| itanI vizeSatA hai ki samyaktvakI anutkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla eka samaya hai tathA utkRSTa antarakAla upArdha pudgala parivartanapramANa hai / pATha kaSAyoMkI utkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa antarakAla ananta kAla hai jo asaMkhyAta pudgala parivartanapramANa hai / anutkRSTa sthitiudIraNAkA janya antarakAla eka samaya hU~ aura utkRSTa antarakAla kucha kama eka pUrvakoTipramANa hai| isIprakAra cAra saMjvalanoMkA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inakI anutkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla antarmuhUrta hai| zrIveda aura puruSaveda. kI utkRSTa aura anutkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla eka samaya haiM aura utkRSTa antarakAla ananta kAla hai jo asaMkhyAta pudgala parivartanapramANa hai / isIprakAra napuMsaka ke viSaya meM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki isakI anutkRSTa sthitiudIraNakA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla sau sAgara pRthaktvapramANu haiM / isIprakAra hAsya aura ratike viSaya meM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki isakI anutkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla sAdhika tetIsa sAgara hai| isIprakAra arati aura zokake viSaya meM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inakI anutkRSTa sthitiudAsa jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA.12] uttarapazihidiporaNAe eyajIveNa aMtaraM 255 ukka chammAmA { evaM bhaya-duguMchANaM / Navari aNuka0 jaha* eyasa0, ukka0 aMtomu0 / chaha mahInA hai| isIprakAra bhaya aura jugupsAke viSayameM jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki inakI anutkRSTa sthitiudIrAkA jaghanya ansarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla antarmuhUrta hai| cizepArtha-mithyAtva aura anantAnubandhIcatuSkakI utkRSTa sthisike dhandhake yogya utkRSTa saMkleza pariNAma jaghanyase antarmuhartake antarase aura utkRSTase ananta kAlake antarase hote haiM, kyoMki saMjJI pagnendriya paryAptakA utkRSTa antarakAla ananta kAla zrAgamameM batalAyA hai aura aise pariNAma ukta jIvake hI hote haiN| yahI kAraNa hai ki yahA~ ukta prakRtiyoMkI utkRSTa sthiti udIraNAkA jaghanya antaraphAla antamuhUrta aura utkRSTa antarakAla ananta kAlapramANa kahA hai| yahA~ ananta kAlase asaMkhyAta pudgalaparivartanapramANa kAlakA grahaNa huA hai| isalie usake spaSTIkaraNa ke rUpa meM ananta kAlako asaMkhyAta pudgalaparivartanapramANa kahA hai| ukta prakRtiyoMkA utkRSTa sthitibandha kamamAjika samarasa hogasalie hAlaja prakRtiyoM kI anutkRSTa sthiti udIraNAkA jaghanya antarakAla eka samaya bana jAtA hai| tathA jo samyagdRSTi jIva bIcameM antarmuhUrva kAla taka samyagmithyAtvako prApta kara samyaktvake sAtha kucha kama do chayAsaTha sAgara kAla taka rahakara puna: mithyASTi ho jAtA hai usake ukta kAlataka ukta prakRtiyoMkI udIraNA nahIM hotI, isalie inakI anutkRSTa sthiti udAraNAkA utkRSTa antarakAla kucha kama do yAsaTha sAgarapramAe kahA hai| jo mithyAdRSTi jIva mithyAtvako utkRSTa sthitikA bandha kara usakA sthitighAta kiye binA vedakasamyagdRSTi banatA hai usa vedakasamyagdRSTike dUsare samayameM samyaktvako utkRSTa sthiti udIraNA hotI hai tathA Age anutkRSTa sthitiudAraNA hotI hai| tathA antarmuhUrtameM usIke kadAcit mizraguNasthAnako prApta honepara usake prathama samayamai samyagmithyAtva prakRtiko utkRSTa sthitiudIraNA hotI hai aura Age usIkI anutkRSTa sthitiudIraNA hotI hai| isake bAda antarmuhUrtameM usake mithyAdRSTi ho jAnepara tathA usI prakAra punaH antarmuhUrta meM yahI saba kriyA karanepara samyaktva aura samyagmidhyAtvakI utkRSTa aura anuskRSTa sthitiudIraraNAkA jaghanya antarakAla ansamuharta prApta honese vaha satpramANa kahA hai| itanI vizeSatA hai ki aisA jIva vedakasamyaktvako prApta kara prathama samaya aura tRtIya zrAdi samayoMmeM samyaktvakI anutkRSTa sthitiudIraNA karatA hai aura dUsare samayameM usakI utkRSTa sthitivIpaNA karatA hai, isalie isakI bhanutkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla eka samaya hai| inakI ukta donoM udIraNAoMkA utkRSTa antarakAla upArdha pudgalaparivartanapramANa hai yaha spaSTa hI hai| ATha kaSAyoMkI udAraNA kramase pA~caveM aura chaThe Adi guNAsthAnoM meM nahIM hotI aura pA~cayeM tathA chaThe Adi guNAsthAnoMkA judA-judA utkRSTa kAla kucha kama eka pUrvakoTi hai, isalie inakI anutkRSTa sthitiudIraNAkA utkRSTa ansarakAla kucha kama eka pUrvakoTi kahA hai| yahA~ aisA samajhanA cAhie ki inakI utkRSTa sthiti nadIraNAkA jo utkRSTa antarakAla batalAyA hai vaha inakI anutkRSTa sthiniudIraNAkA nahIM ghaTitA hotA, kyoMki mithyAtvameM inakI anutkRSTa sthitinuDhIraNA utkRSTa sthitiuddogNAke kAlako chor3akara yathAsambhava hotI rahatI hai| cAra saMjvalanakI udIraNA upazamazreNimeM udAraNA vyujhichatti ke bAda punaH usa sthAna prApta honetaka madhyakAlameM nahIM hotii| yadi aisA jIva eka samayatA anuhIraka hokara dUsare samayameM bharakara deva ho jAya to eka samayake Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ bedI 7 " 553. dese raiya0 mindra0 sammAmi0 zratANu04 uka0 hidiudI0 jaha0 aMtImR0 azuka0 jaha0 esa0 sammAmi0 uka0 aNuka0 jaha0 zraMto, hassa - radi0 10 uka0 aNuka0 jaha0 eyasaM0, uka0 sacce itettIsa sAgarovamANi dekhaNANi / vArasaka0 uka0 hidiudI0 jaha0 aMtImu0, ukka0 tevIsa sAgaro0 deNANi / zraNukka0 jaha0 10, mukka0 aMtosu0 evaM evaM sa0-aradi-soga-bhayadurguchA0 / vari uka0 dvidiudI0 jaha0 eyasa / evaM samAe | evaM paDhamAe jAva cha iti / Navari sagahidI dekhA | hassa-radi0 aNuka0 jaha0 esa0 u0 aMtosu0 | AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja 1 256 6554. tirikkhesu miccha0 - arAMtA 04 zroSaM / 0 vari aNuka0 jaha0 antara ke bAda bhI inakI udIraNA hone lagatI hai| yahI kAraNa hai ki yahA~ inakI anutkRSTa sthitiudIraNA kA jaghanya antarakAla eka samaya aura utkRSTa antarakAla antarmuhUrta kahA hai| zeSa kathana sugama hai| nau nokapAyoMkI utkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai, isalie inakI anutkRSTa sthitiudIraNAkA jayanya antarakAla eka samaya kahA hai| ina at arepAyoMmeM bhaya aura jugupsAko chor3akara zeSa sAta sapratipakSa prakRtiyAM hai aura inakA jaghanya bandhakAla eka samaya hai, isalie inakI utkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla eka samaya bana jAnese vaha ukta kAlapramANa kahA hai| zeSa kathana spaSTa hI hai| Age gati mArga ke saba bhedoM meM svAmitva aura ukta vizeSArtha tathA apanI-apanI sthiti Adiko dhyAna meM rakhakara spaSTokarA kara lenA caahie| yadi kahIM koI vizeSatA hogI to usakA saMketa kareMge / 6553, Adeza se nArakiyoM meM midhyAtva, samyamidhyAtva aura anantAnubandhI catuSkakI utkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla antarmuhUrta haiM, anutkRSTa sthita udAra kA jaghanya antara kAla eka samaya hai, samyagmidhyAtvakI utkRSTa aura anutkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla antarmuhUrta hai, hAsya aura ravikI utkRSTa aura anutkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla eka samaya hai tathA utkRSTa antaraphAla sabakA kucha kama tetIsa sAgara hai| bAraha kaSAyakI utkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa antarakAla kucha kama tetIsa sAgara hai| anutkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla antarmuhUrta hai| isIprakAra napuMsakaveda, aravi, zAMka, bhaya aura jugupsAke sambandha meM jAna lenA caahie| itanI vizeSatA hai ki inakI utkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla eka samaya hai / isIprakAra sAtavIM pRthivI meM jAna lenA cAhie / isIprakAra prathama pRthivIse lekara chaThI pRthivI taka jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki kucha kama apanIapanI sthiti kahanI caahie| ina pRthiviyoMmeM hAsya para ratikI anutkRSTa sthitiudIraNA kA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla antarmuhUrta hai| 6554. tiyevoMmeM midhyAtva aura anantAnubandhIcatuSkakA bhaMga aMghake samAna hai| 1. tA0 pratI harasa-raMtri0 a0 ja0 60 iti pAThaH / 2. tA0pratau samahidI sUyaNA / uSaka0 aMtomu0 / tiriklesu iti pAThaH / Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 257 gA0 62 ] uttarapaya DiDidiudIraNAe eyajIveNa aMtaraM eyasa0, uka0 tiSNi patidocAma cikakhAna 04ithive 0 - purisave0 zraghaM / zraka0 zrodhaM / Navari aNuka0 jaha0 eyasa0, ukka0 aMno | vasave0 grodhaM / Navari aNuka0 jaha0 eyasa0, ukka0 puntrako DipudhataM / iNNoka0 uka0 zroSaM / aNuka0 jaha0 eyasa0, ukka0 aMtonuH / evaM paMciMdiya. tirikkhatiya0 / vari sacapapaDI0 uka0 dvidiudI0 uka0 puccakoDipudhattaM / samma0 samzami0 a0 jaha0 eyasa0 aMtomu0, ukka0 niSNi palido0 puntrakoDiputra0 / tiNiveda ukka0 aNuka0 jaha0 esa0 u0 pu0nakoDipudha0 | paja0 isthi0 khanthi / joNiNIsu purisa0 ithive0 aNuka0 jaha0 0 , sa0 pratthi ema0, ukka0 AvaligA / 6554, paMcidiyatirikkhA paJja0 maNusakA paJja0 miccha0 NavaMsa0 ukka 0 aNuka0 DidiudI0 Natthi aMtaraM / sesapayaDI0 uka0 DidiudI0 Natthi aMtaraM / aNuka0 DidiudI0 jaha0Nuka0 aMtomu0 / - itanI vizeSatA hai ki anutkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla kucha kama tIna palya hai| samyaktva, samyagmidhyAtva apratyAkhyAnAvaraNa cAra, strIveda aura puruSavedakA bhaMga odhake samAna hai| ATha kaSAyakA bhaMga zrodha ke samAna hai / itanI vizeSatA hai ki inakI anutkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla antarmuhUrta hai| napuMsaka vedakA bhaMga oke samAna haiN| itanI ' vizeSatA hai ki isakI anutkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla pUrvakoTiprathaktva pramANa haiM / char3a nokaSAyoMkI utkRSTa sthitiudIraNAkA bhaMga ke samAna hai / anutkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla antarmuhUrta hai| isIprakAra paJcendriya tiryaJcanikameM jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki saba prakRtiyoM ko utkRSTa sthitiudIraNAkA utkRSTa antarakAla pUrvakoTipRthakpramANa hai / samyaktva aura samyagmithyAtva kI anutkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla kramase eka samaya aura antarmuhUrta hai tathA utkRSTa antarakAla pUrvakoTiprayaktva fedia palya hai| tIna vedoMkI utkRSTa aura anutkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla pUrvakoTipRthaktvapramANa hai| paryAptakoM meM arathi udIraNA nahIM hai tathA yoninItiryoMmeM puruSaveda aura napuMsakavedakI udIraNA nahIM hai| strIvedI anutkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla eka avalipramANa hai| vizeSArtha yahA~ yoninItiryaJcoMmeM strIvedaka anutkRSTa sthitiudIraNAkA jo utkRSTa antarakAla eka Avali batalAyA hai usa sthitivibhakti bhAga 3, pR0 320 ko dekhakara ghAMTata kara lenA caahie| tathA isIprakAra anya vizeSatA bhI jAnanI cAhie / A 6555. paMcendriya tiryaJca aparyApta aura manuSya aparyAptakoM meM mithyAtva aura napuMsaka veda kI uSkRSTa aura anutkRSTa sthitiudIraNAkA antarakAla nahIM hai / zeSa prakRtiyoMkI utkRSTa sthitiudIraNAkA antarakAla nahIM hai| anutkRSTa sthiti udIraNAkA jaghanya aura utkRSTa antarakAla antarmuhUrta haiM / 33 Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . .... ...v v v ...... ... . ....." V v 258 jayadhavalAsahide kasAyapAhuI [ vedago 7 3 556. maNumatie paMciMdiyatirikkhabhaMgo / Navari maNusiNI0 isthiveda0 mArgadazaka AcAcaNyAsa virAga saMjomahArAja ___ 557. devagadIe devesu miccha0-samma-aNaMtANu 04-sammAmi0 ukka0 vidiudI0 jaha0 aMtomu0, ukka0 aTThArasa sAgaro0 saadireyaanni| aNukka0 jaha0 eyasa0, sammAmi0 aNukka0 jaha0 aMtomu0, ukka0 samvesimekkattIsaM sAgaro. desUNANi / bArasaka0 uka0 dvidiudI0 jaha0 aMtomu0, ukka0 aTThArasamAgaro0 sAdireyANi | aNukka0 jaha0 egama0, ukka0 aMtomu0 / evaM chaNNoka0 | Navari ukka0 jaha0 eyasa0, aradi-soga0 aNukka0 jaha* egasa0, ukka. bammAsaM / ithive. uka. hidiudI0 jaha* eyasa0, ukka0 paNavaNNaM palido0 devaNaM / aNukka0 jaha0 eyama0, ukka0 zrAvaliyA / evaM purisave | Navari ukka DidiudI0 jaha0 eyasa0, ukka. aTThArasa sAgarovamANi sAdireyANi / evaM bhavaNAdi jAva sahassAra tti | Nabari sagaDhidI bhANiyayA / Navari bhavaNa-bANaveM-jodisi0-sohammIsANesu isthive. ukka. vidiudI0 jaha0 eyasa0, ukka0 tiNi palido0 dekha 6556. manuSyantrika paJcendriyatiyazcoMke samAna bhaMga hai| itanI vizeSatA hai ki manuSyiniyoMmeM nIvedakI anutkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla antarmuhUrta hai| vizeSarSArtha--upazamazreNikI apekSA manuSyiniyoM meM vIvedakI anutkRSTa sthitiudIraNAkA utkRSTa antarakAla antarmuhUrta bana jAnese vaha ukta kAlapramANa kahA hai| 6557. devagatimeM devoM meM mithyAtva, samyaktva, anantAnubandhIcatuSka aura samyagmidhyAtvakI utkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla antamuhUte hai aura utkRSTa antarakAla sAdhika aThAraha sAgara hai| anutkRSTa sthiti udIraNAkA jaghanya antarakAla eka samaya hai, samyagmithyAtvakI anutkRSTa sthiti udIraNAkA jaghanya antarakAla antarmuhUrta hai aura sabakA utkRSTa antarakAla kucha kama ikatIsa sAgara hai| bAraha kaSAyoMkI utkRSTa sthitiudIraNAkA jadhanya antarakAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa antarakAla sAdhika aThAraha sAgara hai / anutkRSTa sthitijadIraNA kA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla antarmuhUrta hai| isIprakAra chaha nokaSAyoMke viSayameM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inakI utkRSTa sthiti udIraNAkA jaghanya antarakAla eka samaya hai| prArati aura zokakI anutkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla chaha mahInA hai| strIvedakI utkRSTa sthitijadIraNAkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla kucha kama pacavana palya hai| anutkRSTa sthitijadIraNAkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla eka Avali hai| isIprakAra puruSavedake viSayameM jAnanA caahie| itanI vizeSatA / hai ki isakI utkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla sAdhika aThAraha sAgara hai| isIprakAra bhavanavAsiyoMse lekara sahasAra kalpatakaka devoM meM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki apanI-apanI sthiti kahanI caahie| itanI vizeSatA hai ki bhavanavAsI, vyantara, jyotiSI tathA saudharma-aizAnakalpa ke devoMmeM strIvedakI utkRSTa sthiti Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62 ] uttarapayaSTiDidiudIraNAe eyajIdeza aMtaraM 256 NANi, palido 0 sAdire0, palido0 sAdire0, paNavaNNaM palido0 dekhaNaM / aNukka0 jaha0 eyasa0, ukka0 AvaliyA / uvari itthiveda0 aNudIragA / sanvesimaradisoga0 aNukka0 jaha0 eyasamao, ukka0 aMtomu0 | yavari sahassAre aradi-soma 0 aNukka0 jaha0 eyasa0, ukka0 immAsA | 1558, ANadAdi uparimavajA ci savvapayaDImukka0 dvidiudIraNA Natthi aMtaraM miccha0 samma0 sambhAbhi0 arAMtA04 aNukka0 jaha0 aMtomu0, 0 sagahidI dekhaNA / bArasaka0 chaNNoka0 aNukka0 jaha0 ukka0 aMtomu0 / purisave0 ukka0 aNukka0 rAsthi aMtaraM / aNuddisAdi sabaTTA tti mamma0 - 7 - purisake0 ukka0 aNukka0 DidiudI0 gatthi aMtaraM / bArasaka0 chaNNoka0 ukka0 DidiudI0 yatthi aMtaraM / aNuka0 jahaNNukka0 aMtomu0 / evaM jAna0 / 559. jaha0 padaM / duviho Ni0 - progheNa AdeseNa ya / zragheNa miccha0 jaha0 dvidiudI0 jaha0 palido0 asaMkhe0 bhAgo, ukka0 uvaDapomgalapariyahaM / zrajaha0 jaha0 aMtomu0, uka0 veLA sAgaro0 desuNANi / evaM sammAmi0 / yavari ajaha0 udIraNAkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla kramase kucha kama tIna palya, sAdhika eka palya, sAdhikA aura lIvara anutkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla eka Avati hai / zrAgeke deva strIvedake anudIraka haiN| sabameM arati aura zokakI anutkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla antarmuhUrta hai / itanI vizeSatA hai ki sahasrAra kalpa meM arati aura zokakI anutkRSTa sthiticadIraNAkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla chaha mahInA hai / $ 558. anatakalpase lekara uparima maiveyaRtakake devoMmeM saca prakRtiyoMkI utkRSTa sthitiudIraNAkA antarakAla nahIM hai| midhyAtva, samyaktva, samyagmithyAtva aura anandAnubandhI catuSkakI anutkRSTa sthiti udIraNAkA jaghanya antarakAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa antarakAla kucha kama apanI-apanI sthitipramANa hai| bAraha kaSAya aura chaha nokaSAyakI anutkRSTa sthitiudIraNAkA jaghandha aura utkRSTa antarakAla antarmuhUrta hai / puruSavedakI utkRSTa aura sthita dorA kA antarakAla nahIM hai| anudizase lekara sarvArthasiddhitaka ke devoMmeM samyaktva aura puruSavedakI utkRSTa aura anutkRSTa sthitiudIraNAkA antarakAla nahIM haiM / bAraha kaSAya aura chaha nokaSAyoMkI utkRSTa sthitiudIraNa kA antarakAla nahIM hai / anutkRSTa sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa antarakAla antarmuhUrta hai / isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / 546 jaghanya prakRta haiN| nirdeza do prakArakA hai-- ogha aura Adeza / prose mithyAtva kI jaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai aura utkRSTa antarakAla upAdhayudala parivartanapramANa hai| ajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa antarakAla kucha kama do bAsaTha sAgarapramANa hai / isIprakAra samyagmithyAtva ke viSaya meM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki isakI ajaghanya Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ devago 7 , jaha0 aMtomu0, ukka0 upopari / evaM samma0 / Navari jaha0 hidiudI 0 Natthi aMtaraM / athavA samma jaha0 DidiudI0 jaha0 aMtomu0, ukka0 ubar3apoggala pariyahaM / zratANu04 jaha0 hidiudI0 jaha0 aMtomu0 Takka0 asaMkhejA logA / jaha0 jaha0 eyasa0, uka0 chAvadvisAgaro0 dekhaNANi / evamadruka0 | vari ja 0 jaha0 esa0 ukka0 puvvakoDI dekhaNA / evaM bhaya-durgubA0 / Navari ja0 jaha0 eyasa0, ukka0 aMtomu0 / cadusaMjala0 jaha0 DidiudI 0 jaha0 aMtomu0, uka0 ubaDDUpoggala parithaGkaM / aja0 jaha0 eyasa0, ukka0 aMtonu0 / itthave0 - purisabe0 jaha0 dvidiudI0 jaha0 aMtomu0, uka0 ucaDhapoggalapariyahUM / ja0 jaha0 aMtomu0, purisave eyasa0 u0 atakAlamasaMkhejA poggala - saraka0 sAgarovamasadapudhattaM / hassa -radi0 jaha0 vidiudI 0 jaha0 palido0 asaMkhe0 bhAgo, uka0 atakAlamasaMkhe0 poggala pariyaTTA / aja0 jaha0 eyasa0, ukka0 tettIsa sAgaro0 0 , pariSaDDA AAM sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla antarmuhurta hai aura utkRSTa antarakAla upAdhapudgala parivartanapramANa hai / isIprakAra samyaktvake viSaya meM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki jaghanya sthitiudIraNAkA antarakAla nahIM hai| athavA samyaktvakI jaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa antarakAla pApudgala parivartanapramANa hai| anantAnubandhI catuSkakI jaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla antarmuhUrta haiM aura utkara antarakAla asaMkhyAta lokapramANa hai / ajaghanya sthitiudIraNAkA javanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla kucha kama do bAsaTha sAgarapramANa hai| isIprakAra ATha kapAyoMke viSaya meM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki ajavanya sthitiudIraNA kA jaghanya antarakAla eka samaya hai, aura utkRSTa antarakAla kucha kama eka pUrvakoTipramANa hai / isIprakAra bhaya aura jugupsA ke viSaya meM jAnanA cAhie | itanI vizeSatA hai ki ajaghanya sthiti vIrA kA jaghanya antarakAla eka samaya haiM aura utkRSTa antarakAla antarmuhUrta hai| cAra saMjvajanakI jaghanya sthitiudIraNA kA jaghanya antarakAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa antarakAla upArthapulaparivartanapramANa hU~ / ajaghanya sthitiudIraNAkA jadhanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla antarmuhUrta hai| strIveda aura puruSavedakI jaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla antarmuhUrta haiM aura utkRSTa antarakAla urdhapud gala parivartanapramANa hai / ajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla antarmuhUrta haiM aura puruSavedakA eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla donoMkA anantakAla hai jo asaMkhyAta mudgala parivartanapramANa hai / isIprakAra napuMsakavedake viSaya meM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki ajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa antarakAla sau sAgara pRthaktva pramANa hai| hAsya aura ratikI jaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai aura utkRSTa antarakAla anantakAla hai jo asaMkhyAta pudala parivartanapramANa hai| ajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla eka samaya haiM aura utkRSTa antarakAla khAdhika tAsa sAgara Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArgadarzaka :- AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja gA0 62 ] uttarapayaliDidiudIraNAe eyajIveNa aMtara 261 sAdireyANi / evamaradi-soga0 / Navari aja0 jaha0 eyasa0, ukka0 chammAsaM / hai| isIprakAra arati aura zokake viSayameM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki ajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla chaha mahInA hai / vizeSArtha---prathamopazama samyaktvakI dvitIya bAra prApti kamase kama palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kAlake antarake pUrva nahIM hotI, isIlie mithyAtvakI jaghanya sthiti udIraNAkA jananya antarakAla apane svAmitvake anusAra ukta kAlapramANa kahA hai / isakI jaghanya sthitiundIraNAkA utkRSTa antarakAla upApudgalaparivartanapramANa hai| mithyAtva guNasthAnake jaghanya aura utkRSTa antarakAlako dhyAna meM rakhakara isakI ajanya sthiti udIraNAkA jaganya antarakAla antarmuhUrta aura utkRSTa antarakAla kucha kama dA chayAsaTha sAgara mAraNa kahA hai / mizra guNasthAnake antarakAlako dhyAnameM rakhakara samyarimathyAtvakI ajaghanya sthiti udAraNAkA jaghanya antarakAla antamuhUrta aura utkRSTa prAntarakAla upAdhaMyudgalaparivartanapramANa kahA hai / satyaktvakI jaghanya sthiti dIraNA darzana mAhanIyako kSapaNAke samaya eka samaya adhika eka zrAvalipraptANa sthitike zeSa rahane para hotI hai, isalie isake antarakAlakA niSedha kiyA hai| kintu dvitIyopazama samyaktvake antarakAlakI apekSA isakA jaghanya antarakAla antamuhUrta aura utkRSTa antarakAla upArdhapudgala parivartanapramANa kahA hai| bAdara ekendriyoM ke antarakAlako dhyAnameM rakhakara anantAnucandhIcatuSkakI jaghanya sthitiudAraNAkA javanya aura utkRSTa antarakAla kahA hai| antarakAla kA nirdeza mUlameM hai hii| jaghanya sthinitIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai, isalie to isakI ajaghanya sthiti udIraNAkA jananya antarakAla eka samagra kahA hai tathA mithyAvake utkRSTa antarakAlako dhyAna meM rakhakara isakI ajaghanya sthiti udIra zAkA utkRSTa antarakAla kucha kama do chayAsaTha sAgarapramAe kahA hai| saMyamAsaMyama aura saMyamakA utkRSTa kAla kucha kama eka pUrvakoTi hai| aura inake kramazaH apratyAkhyAnAvaraNacatuSkakI tathA pratyAkhyAnAvaraNacatukakI udIraNA nahIM hotI, isalie inakI ajaghanya sthitiudIraNAkA utkRSTa antarakAla ukta kAlapramANa kahA hai| cAra saMjvalanakI upazama zreNike jaghanya aura utkRSTa antara kAlako dhzanameM rastrakara jaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya andarakAla antamuhUrta aura utkRSTa antarakAla upAdhayudgala parivartanapramANa kahA hai| tathA upazamazezi meM car3hate samaya apanI-apanI udAraNAvyucchittise lekara uttarate samaya punaH udIraNA prApta honephe kAlataka isakI anudIraNA hai| yaha kAla anta muhUrta hai, isalie isakI ajaghanya sthiti udIraNAkA utkRSTa antarakAla antamuhUrta kahA hai| bhaya aura juguplAkA anya saba vicAra ATha kaSAyake samAna hI hai| mAtra inakI kamase kama eka samaya taka aura adhikasa adhika antamuharta kAlataka udIraNA nahIM hotI, kyoMki ye sAntara udaya prakRtiyA~ haiM, isalie inakI ajaghanya sthininadIraNAkA jaghanya antarakAla eka samaya aura utkRSTa antarakAla antamuhUrta kahA hai| apazAmaka aura capakake apane-apane svAmitvake anusAra hI strIveda aura puruSavedakI jaghanya sthitiudIraNA honI hai, isalie upazAmakakI apekSA inakI jaghanya sthiti udIraNAkA jaghanya antarakAla antamuhUrta prApta honese vaha ukta kAlapramANa kahA hai / spaSTIkaraNa sugama hai| upazamazrezimeM strIvedI marakara deva hotA hai para usakA veda badalakara puruSaveda ho jAtA hai, isalie to isakI ajaghanya sthinijadIra zAkA janya antarakAla antamuhUrta kahA hai| mAtra purupavedakA maraNakI apekSA yaha antarakAla eka samaya bana jAtA hai, isalie vaha eka samaya kahA hai| ina donoM kI ajaghanya sthiti udAraNAkA utkRSTa Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhamalAsahide kamAtrapAhuDe [ vedago 7 6560. AdeseNa Neraiya0 miccha.-sammAmi0 jaha* vidiudI0 jaha0 palido0 asaMkhe0 bhAgo, aja0 jaha0 aMtImu0, ukka. doNhaM pi netIsaM sAgage. desUNANi | evaM samma0 / Navari jaha0 Nasthi aMtaraM / aNaMtANu04-hassa-di0 jaha0 dvidiudI0 Natthi aMtaraM / aja0 jaha0 eyasa0, ukka0 tettIsaM sAgaro. desUNANi | yArasaka0-adi-soga0-bhaya-duguMchA jaha* dvidiudI0 Natthi aMtaraM / ajaha0 jaha eyasa0, uka. aMtomu | 'sa0 jaha0 Natthi aMtaraM / aja. jaha0 ukka0 eyasabhanI / evaM paDhamAe | Navari samarzidasaNAhasa kSividhijAgajahI hArAja antarakAla sugama hai| napusakavedakI ajaghanya sthitiudIraNAke jaghanya antarakAlakA spaSTIkaraNa strIvedake samAna kara lenA cAhie / sau sAgarapRthakva kAlataka napusakavedakA udaya na ho yaha sambhava hai, isalie isakI ajaghanya sthiti udAraNAkA utkRSTa antarakAla sau sAgara. pRthaktvapramANa kahA hai| hAsyAdi cArakI jaghanya sthitiudIraNA apane svAmitvako dekhate hue dUsarI bAra vaha kamase kama palyake masaMkhyAtaveM bhAgapramANa kAlake pUrva nahIM prApta ho sakatI hai, isalie inakI ajaghanya sthiti udIraNAkA jaghanya antarakAla palyake 'asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kahA hai / tathA jo bAdara ekendriya jIva hunatamutpattika hokara saMjJI pazcendriyoM meM utpanna hone ke antamuhUrta bAda inakI jaghanya sthitidIraNA karatA hai vaha punaH isa avasthAko adhikase adhika kAla bAda yadi prApta kare to ananta kAla bAda hI prApta kara sakatA hai, kyoMki saMkSI paJcendriyakA utkRSTa antarakAla anantakAla hai, isalie. inakI ajanya sthiti udAraNAkA utkRSTa antarakAla ukta kAla pramANa kahA hai| inakI ajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya . antarakAla eka samaya hai yaha to spaSTa ho hai| mAtra utkRSTa antarakAla judA-judA hai| kAraNa ki hAsya-ratikA utkRSTa anudIraNAkAla sAdhika tetIsa sAgara hai aura arati-zokakA utkRSTa anudIraNAkAla chaha mahInA hai| yahI kAraNa hai ki hAsya-ratikI ajavanya sthiti udAraNAkA utkRSTa antarakAla sAdhika tetIsa sAgara kahA hai tathA arati-zokakI ajaghanya sthitiudIraNAkA utkRSTa antarakAla chaha mahInA kahA hai / zeSa kathana sugama hai| Age gatimArgagAke bhedoMmeM apane-apane svAmitvake anusAra ise samajhakara antaraprarUpaNA ghaTita kara lenI caahie| 6568. Adezase nArakiyoM meM mithyAtva aura sampamithyAtvakI jaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla palpake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai, ajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla antarmuhUrta hai aura donoMkA utkRSTa antarakAla kucha kama tetIsa sAgara hai| isIprakAra samyaktvake sambandhameM jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki isakI jaghanya sthitiudIraNAkA antarakAla nahIM hai| anantAnubandhI cAra, hAsya aura ratikI jaghanya sthitiudIraNAkA antarakAla nahIM hai / ajaghanya sthiti udIraNAkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla kucha kama tetIsa sAgara hai| bAraha kaSAya, arati, zoka, bhaya aura jugupsAkI jaghanya sthiti udIraraNAkA antarakAla nahIM hai| ajavanya sthiti udIraNAkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla antamuhUrta hai / napusakAvedakI jaghanya sthitiudIraNAkA antarakAla nahIM hai| ajayanya sthiti udIragAkA javanya aura utkRSTa antarakAla eka samaya hai| isIprakAra prathama pRthivImeM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki kucha kama apanI sthiti kahanI cAhie | hAsya aura ratikI majaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarapaTTididIraNAma eyajIveNa aMtaraM 263 gA0 62 ] uka0 aMto0 / 561. bidiyAdi jAna laTThi tti miccha0 sampra0 - sammAmi0 jaha0 hiMdI udI0 jaha0 palido0 asaMkhe0 bhAgo, aja0 jaha0 aMtomu0, uka0 do pisa dekhA / bArasaka0 chaNNoka0 jaha0 pAsthi aMtaraM / ajaha0 jaha0 eyasa0, uke0 tomu0 | anaMtApu04 jaha0 zAtthi aMtaraM / aja0 jaha0 eyasa0, ukka0 sagaTTidI deNA / Natru sa0 ja0 jaha0 dvidIudI0 patthi aMtaraM / sattamAe riyodhaM / Navari samma0 sammAmicchattabhaMgo' / 1 mA:-tiriktrAizraNaMtA 04 zraghaM vari zratANu04 ajaha0 jaha0 esa0 miccha0 jaha0 jaha0 aMtomu0, uka0 doha pi tiSNi palido0 deNANi | apaJcakakhANa 04 ovaM / aTThaka0 bhaya- duguMdrA0 jaha0 dvidiudI0 jaha0 aMtomu0, uka0 asaMkhe logA / aja0 jaha0 eyasa0, ukka0 aMtomu0 / itthiye0 - purisave0 jaha0 DidiudI0 jaha0 palido0 zrasaMkhe0 bhAgo, antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla antarmuhUrta hai / 9561. dUsarI se lekara chaThI pRthavItakake nArakiyoM meM mithyAla, samyaktva aura samyamidhyAtva kI jayanya sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla pathake asaMkhyAtaveM bhAga mArA haiM, aMjaghanya sthitaudIraNAkA javanya antarakAla anmamuhUrta hai aura donoMkA utkRSTa antarakAla kucha kama apanI-apanI sthitipramANa hai / bAraha kapAya aura chadda nokaSAyoMkI jaghanya sthitiudIraNAkA antarakAla nahIM hai| ajaghanya sthitiudAraraNAkA jananya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhU haiN| anantAnubandhacatuSkakI javanya sthitiudIraNAkA antarakAla nahIM hai / ajavanya sthitiudIraNAkA jaghanya anvara kAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla kucha kama apanI sthitipramANa hai / napuMsakavedakI jaghanya aura ajayanya sthitiudIraNAkA antarakAla nahIM hai| sAtavIM pRthivI meM sAmAnya nArakiyoM ke samAna bhaMga hai / itanI vizeSatA hai ki samyaktvakA bhaMga samyagnidhyAtvake samAna hai / 562 tiryaJcoM meM midhyAtva, samyaktva, samyagmidhyAtva aura anantAnubandhI cArakA bhaMga zrodha ke samAna haiN| itanI vizeSatA hai ki anantAnubandhI cArakI ajaghanya sthitiudIraNAkA jananya antarakAla eka samaya hai, midhyAtvakI ajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla antarmuhUrta hai aura donoMkA atkRSTa antarakAla kucha kama tIna palya hai / apratyAkhyAnAvarazcatuSkakA bhaMga ke samAna hai / ATha kaSAya, bhaya aura jugupsAkI jaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa antarakAla asaMkhyAta lokapramANa hai / jaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla antarmuhUrta hai| jIveda aura puruSavedakI jaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya antara 1 tA0 a0 pratyoH jaha0 ukka0 iti pAThaH / 2 0 0 pratyo vari sammAmicchubhaMgo iti pAThaH / Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 ayadhavalAsahide kasAyapAhuDhe [vedago 7 uka0 aNatakAlamasaMkhe. po0 / aja0 jaha0 eyasa0, uka0 araNanakAlamasaMkhejA poggalapasthiTTA / evaM hassa-radi-aradi-soga0 / Navari aja. jaha0 eyasa0 uka0 aMtomu0 / evaM gavusa / pavAra aja0 jaha0 eyasa0, uka0 putrakoDipudhattaM | 1563. paMciMdiyatirikkhatie miccha. jaha0 TThidiudI0 jaha0 palido0 asaMkhe0bhAgo, ukka0 samadvidI desUraNA / aja. jaha. aMtomu0, ukka0 tieiNa palido0 demRNANi / evaM smmaami0| Navari aja0 jaha0 aMtomu0, ukka0 sagahidI / evaM samma | Navari jaha0 Nasthi aMtaraM / aNatANu 04 jaha0 dvidiudI0 Nasthi aMtaraM / aja0 jaha0 eyasa0, ukka0 tiriNa palido0 desUNANi / apaccakkhANa04 jaha0 Natthi aMtaraM | aja. jaha0 eyama0, uka0 pucakoDI desUraNA / aTThaka-baNNoka. jahadvidiudI Nasthi aMtaraM | aja0 jaha0 epama0, ukka. aMtImu0 / tirAhaM vedANaM jaha0 dvidiudI0 ethi aMtaraM | aja0 jaha0 eyasa0, ukka. puvyakoDiSudhattaM / raNavari paJja0 isthive. esthi / joNiNI0 purisave- / ITHIH. rANa hai| kAla palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai aura utkRSTa antarakAla anantakAla hai jo . asaMkhyAta pudgala parivartanapramANa hai| ajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanyU akAla pahArAja .. samaya hai aura utkRSTa antarakAla ananta kAla hajI "aMsavyati' pudgalaparivartanapramANa hai| isIprakAra hAsya, rati, arati bhaura zokake viSayameM jAna lenA cAhie / itanI vizeSatA hai . ki inakI ajaghanya sthiti udIraNAkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antara. kAla antarmuhUrta hai| isI prakAra napusAvedake viSayamaM jAna lenA caahie| itanI vizeSatA - hai ki inakI ajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla eka samaya hai, aura utkRSTa antarakAla pUrvakoTipRthaktvapramANa hai| 1563. paJcendriya tiryaJcatrikameM mithyAtvakI jaghanya sthiti udIraNAkA jaghanya antarakAla palyake asaMkhyAna bhAgapramAsa hai aura utkRSTa antaraka.la kucha kama apanI sthitipramANa hai| ajaghanya sthiti udIraNAkA jaghanya antarakAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa antarakAla kucha kama tIna palya hai| isI prakAra sambagmithyAtvake viSaya meM jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki ajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa antarakAla apanI sthitipramANa hai| isIprakAra samyamatvake viSaya meM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki isakI jaghanya sthitiudIraNAkA antaraphAla nahIM hai| anantAnubandhIcatuSkakI jaghanya sthiti dIrapAkA antarakAla nahIM hai| ajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla eka samaya hai. aura utkRSTa antarakAla kucha kama sIna palya hai| apratyAkhyAnAvaraNacatuSkakI jaghanya sthiti udIraNAkA antarakAla nahIM hai| ajaghanya sthiti dIraNAkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkaSTa antarakAla kucha kama eka pUrvakodi hai| ATha kaSAya aura chaha nokapAyakI jaghanya sthitiudIraNAkA antarakAla nahIM hai| ajaghanya sthiti udIraNAkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla antarmuhUrta hai| tIna vedoMkI jaghanya sthiti udIraNAkA antarakAla nahIM hai| ajayanya sthiniudIraNAkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla pUrvakoTivRthaktvapramANa hai| itanI vizeSatA hai ki paryAptakoMmeM Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 T mArgadarzaka :- AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja gA0 62 ] uttarapayaDiTTi diudIraNAe eya jIveNa aMtara 265 Na sa0 Natthi / itthave0 ja0 japaNuka0 esa0 samma sammAmicchattabhaMgo / 564. paMci0tirikkha apaja 0 - maNusa apaja0 miccha0-kusa0 jaha0 rAtthi aMtaraM / aja0 jaha0 uka0 esa0 / solasaka0 chaNNoka0 jaha0 patthi aMtaraM / aja0 jaha0 eyasa0, ukka0 aMtomu0 / 0 $ 565. maNusatie miccha0 samma0 sammAmi0 zratANu04 - roka paMci0tirikkhabhaMgo | adhavA samma0 jaha0 jaha0 aMtomu0, ukka0 punnakoDipudhattaM / aka0 jaha0 rAtthi aMtaraM / aja0 jaha0 eyasa0, uka0 putrakoDI dekhaNA / cadusaMja0 jaha0 jaha0 aMtosu0, ukka0 puncako DipubhrataM / aja0 jaha0 eyasamao kiDIvedayasya, uka0 aMtomu0 / tiSNiveda0 jaha0 jaha0 jaha0 aMtomu0, uka0 putrako DipudhattaM / Navari pa 0 itthaveda0 Natthi / maNusiNI0 purisa0 Navu sa0 Natthi | ithiveda0 a0 jaha0 uka0 aMtomu0 | - 3 566. devesu micchra0 sammAmi0 jaha0 dvidiudI0 jaha0 palido0 asaMkhe 0 bhAgo / aja0 jaha0 aMtomuddattaM uka0 donhaM pi ekatIsaM sAgaro0 dekhaNANi / strIvedaka udIraNA nahIM hai aura yoninItiyoMmeM puruSaveda aura napuMsakavedako udIraNA nahIM hai| veda jaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa antarakAla eka samaya hai / samyaktvakA bhaMga samyagmidhyAtva ke samAna hai / - 6564. pazcendriya tiryana aparyApta aura manuSya aparyAptakoM meM midhyAtva aura napuMsakavedI jaghanya sthitiudIraNAkA antarakAla nahIM hai / ajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa antarakAla eka samaya hai / solaha kaSAya aura chaha nokapAyoMkI jaghanya sthitiudIraNAkA antarakAla nahIM hai / ajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla antarmuhUrta hai| 6565. manuSyatrika meM midhyAtva, samyaktva, samyagmidhyAtstra, anantAnubandhI cAra aura a nokaSAyakA maMga paJcendriya tiryakSoM ke samAna hai| athavA samyaktvakI jaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa antarakAla pUrvakoTi pRthaktva pramANa hai| ATha kaSAyoMkI jaghanya sthitiudIraNAkA antarakAla nahIM hai| ajaghanya sthitiudIraNAkA adhanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla kucha kama eka pUrvakoTipramANa haiM / cAra saMjvalanoMkI jaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa antarakAla pUrvakoTipRthaktva pramANa hai / ajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla kRSTivedaka ke eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla antarmuhUrta hai| tIna vedoMkI jaghanya aura ajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa antarakAla pUrvakoTipRthaktva pramANa hai | itanI vizeSatA hai ki paryAptakoMmeM strIvedakI udIraNA nahIM hai tathA manuSyaniyoMmeM puruSaveda aura napuMsakavedakI udIraNA nahIM hai / tathA strIvedI ajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa antarakAla antarmuhUrta hai / 6566. devoMmeM midhyAtva aura samyagmithyAtvakI jaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai, ajaghanya sthitiudIraNAkA anya antarakAla 34 Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 266 jayadhaklAsahide kasAyapAhu [vedago evaM samma0 / Navari jaha. Nasthi aMtaraM / aNatANu04 jahaNasthi aMtaraM / aja0 jaha eyasa0, ukka0 ekattIsaM sAgaro0 desUNANi / bArasaka0-apaNoka0 jaha0 Nasthi aMtaraM / ajaha* jaha0 eyasa0, uka0 aMtomu hutaM / Navari aradi-soga0 aja0 jaha0 eyasa0, ukka0 chammAsaM / isthive.-purisa0 jaha* gasthi aMtaraM / aja. jahaNNukka0 eyasaH / evaM bhavaNa-bANa / vari sagadidI / Navari samma. sammAmi bhaMgo / aradi-soga. aja0 jaha0 eyasa0, ukka0 aNtomu0| 567, jodisi0 dasaNatiya - aNaMtANu04 vANavetarabhaMgo / bArasaka0chaNNoka0 jahapatthi aMtaraM / aja0 jahaNNuka0 aMtomu0 / ithive0-purisave. jaha* ajaha Nasthi aMtaraM / 6568. sohammAdi jAva NavagevajA tti daMsaNatiya-aNaMtANu04 devopaM / epabari sagadvidI desUNA | bArasaka0-chaeNoka0 jaha0 Nasthi aMtaraM / aja0 jaha ukka0 aMtomu0 / gari sahassAre agadi-soga. ja. jaha* aMtomu0, uka0 antarmuhUrta hai aura utkRSTa antarakAla donoMkA kucha kama ikatIsa sAgara hai| isIprakAra samyaktvake viSayameM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki isakI jaghanya sthitiudIraNAkA antarakAla nahIM hai| anantAnuyAdhIvakakakI akhabArca sthitividharimhAkA antaraphAla nahIM hai| ajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla kucha kama ikatIsa sAgara hai| bAraha kaSAya aura chaha nokaSAyoMkI jaghanya sthiti udIraNAkA antarakAla . nahIM hai| ajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAlaM antarmuhUrta hai| itanI vizeSatA hai ki arati aura zokakI ajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla chaha mahInA hai| strIveda aura puruSavedakI jaghanya sthitiudIraNAkA antarakAla nahIM hai| ajaghanya sthitiuraNAkA jaghanya aura utkRSTa antarakAla eka samaya hai| isIprakAra bhavanavAsI aura vyantara devoMmeM jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki apanI-apanI sthiti kahanI cAhie / itanI aura vizeSatA hai ki samyaktvakA bhaMga samyammithyAtvake samAna hai| arati aura zokakI ajaghanya sthitiudIraNA kA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla antarmuharta hai| 1567, jyotiSI devAma tIna darzanamohanIya aura antAnubandhIcatuSkakA bhaMga nyantara devoMke samAna hai| bAraha kaSAya aura chaha nokaSAyoMkI jaghanya sthitiudIraNAkA antarakAla nahIM hai| ajadhanya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa antarakAla antarmuhUrta hai| strIved aura puruSavedakI jaghanya aura ajaghanya sthiti udIraNAkA antaraphAla nahIM hai| 6568. saudharma kalpase lekara nau maiveyaka takake devoMmeM tIna darzanamohanIya aura bhanantAnubandhIcatuSkakA bhaMga sAmAnya devoMke samAna hai| itanI vizeSatA hai ki kucha kama / apanI-apanI sthiti kahanI caahie| bAraha kaSAya aura chaha nokaSAyoMkI jaghanya sthitiudIraNAkA antarakAla nahIM hai| ajaghanya sthiti dIraNAkA jaghanya aura utkRSTa bhantarakAla antarmuhUrta hai| itanI vizeSatA hai ki sahasrAra kalpameM parati aura zokakI ajaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla antarmuharta hai aura utkRSTa antarakAla baha mahInA hai / strIveda Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62] utsarapayavihidiudoraNAe saeiNayAso radda chammAsaM / isthiveda-purisave0 jaha0 ajaha0 Nasthi aMtaraM / sohammIsANa. ithive.. purisave. asthi / uvari purisavedo ceva asthi / Navari prANadAdi gavagevajA ti aNaMnANu04 aja0 jaha0 aMtomu0, uka. sagahidI deraNA / 569. aNudisAdi sadhvaTThA tti samma0-purisave. jaha0 aja. Nasthi aMtaraM / bArasaka0-chapaNokasAya0 jaha* Nasthi aMtaraM / aja0 jaha0 ukka0 aNtomu0| evaM jaav0| / 570. sapiNayAso duviho--jaha - uka0 / ukasse payadaM / duviho gi. ogheNa AdeseNa ya / ogheNa miccha0 ukka0 dvidimudIrato solasaka0 siyA udIra0 siyA aNudIra0 / jadi udIra0 ukkassA vA aNukassA vA / ukassAdo aNukkastA samayUNamAdi kAdaNa jAva palidovamasma asaMkheJjadimAgeNUNA ti / itthiveda0purisake0-hassa-radi0 miyA udIra0 siyA aNudIra0 / jadi udIra0 NiyamA aNukassA aMtomuhuttaNamAdi kAdRNa jAva aMtokoDAkoDi ci / Nasa0 aradisoga0-bhaya-dugukA0 siyA udIra0 siyA aNudIra0 / jadi udIra0 ukkassA vA aNukkassA vA / ukkassAdo aNukkassA samayaNamAdi kAdUNa jAva vIsaM sAgarovamamArgadarzaka :-"AcArya sa viDasAgara . ... ... ... ... ... ... .... ...... .. . . . .. ... ... ... ... aura puruSavedakI jaghanya aura ajavanya sthitiudIraNAkA antara kAla nahIM hai| saudharma aura aizAnakalpameM strIveda aura puruSavedakI udIraNA donoM haiN| Age puruSavedakI hI udAraNA hai| itanI vizeSatA hai ki Anatakalpase lekara nau graMveyaka takake devoMmeM ananvAnubandhIcatuSkakI ajaghanya sthiti udIraNA jaghanya antarakAla antamuhUrta hai aura utkRSTa antarakAla kucha kama apanI-apanI sthitipramANa hai| 6569. anudizase lekara sarvArthasiddhitakake devoM meM samyakta aura puruSavedakI jaghanya aura ajavanya sthiti udIraNAkA antarakAla nahIM hai| bAraha kapAya aura chaha nokaSAyAMkI jayanya sthiti udoraNAkA antarakAla nahIM hai| ajayanya sthiti udAraNAkA jayanya aura utkRSTa antarakAla antamuhUrta hai / isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA caahie| 570, sannikarSa do prakArakA hai-jaghanya aura utkRSTa / utkRSTakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai-proca aura Adeza / oghase mithyAtvakI utkRSTa sthitikI udIraNA karanevAlA jIpa solaha kapAyakA kAcit udIraka hotA hai aura kadAcit anudIraka hotA hai| yadi udIraka hotA hai to utkRSTa yA anutkRSTa sthitikA udIraka hotA hai| yadi anutkRSTa sthitikA udIraka hotA hai to uskRSTase eka samaya kamase lekara palyake asaMkhyAtaveM bhAga kama taka anutkRSTa sthiti kA udIraka hotA hai| strIveda, puruSaveda, hAsya, aura ratikA kadAcit udIraka hotA hai aura kadAcit anudIraka hotA hai| yadi udIraka hotA hai to niyamase antarmuhUrta kama sthitise lekara antaHkor3Ikor3IpramANa sthiti taka anutkRSTa sthitikA cudIraka hotA hai| napuMsakaveda, bharati, zoka, bhaya, aura jugupsAkA kadAcit uhIraka hotA hai aura kadAcit anudIraka hotA hai| yadi udIrapha hotA hai to utkRSTa yA anutkRSTa sthitikA udIraka hotA hai| yadi anutkRSTa sthitikA uhIraka hotA hai to utkRSTasa eka samaya kamase lekara palyakA Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GIRI 268 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [vedago 7 koDAkoDIyo palido0 asaMkhe bhAgeNa uunnaao| 571. samma0 ukka dvidiudI0 vArasaka0 chaSNoka. siyA udI0 / jadi udI0 NiyamA aNukassA aMtomuhattaNamAdi, kAdaNa jAva palido0 asaMkhe0bhAgeNUyA maargdrt| evaM samAmi suvidhAtA 6572. aNatANu-kodha0 ukka0 vidiudo0 miccha0 tiNhaM kohANaM NiyamA udI0, ukka0 aNuka / ukassAdo aNukkassA samaguNamAdi kAdaNa jAra palido0 asaMkhe0bhAgeNUNA | raNavaNoka0 jahA micchattaNa gIdaM tahA raNeddhvaM / evaM paNNArasakasAya0 / 6573. isthiveda0 uka0 vidimudI0 miccha0 pipa0 udI. Niya. aNukassA samayUNamAdi kAdUNa jAba palido0 asaMkhe0bhAgeNUNA ti / solasaka0 siyA udI0 / Niya0 aNuka0 samayUNamAdi kAdaNa jAva AvaliyaNA ti / hassa-radi0 siyA udI0 / jadi udI0 ukka0 aNukka0 vA / ukka * aNu0 samayUNamAdi kAdUNa jAya aMtokoDAkoDi ti / aradi-soga0 siyA udI / jadi udI0 ukka0 aNuka0 vA / ukkassAdo aNukkassA samayaNamAdi kAdaNa jAva vIsaM sAgage0 koDAkoDIno palido0 asaMkhyAtavA~ bhAga kama bIsa kodAkar3I sAgarapramANa anutkRSTa sthitikA udIraka hotA hai / / 571, samyaktvako utkRSTa sthitikA udIraka jIva bAraha kapAya aura chaha nokaSAyakA kadAcit nadIraka hotA hai| yadi jadIraka hotA hai to niyamase antamuhUrta kamase lekara palyake.' asaMkhyAtaveM bhAga kA taka anutkRSTa sthitikA udIraka hotA hai / isIprakAra samyagmithyAtvako utkRSTa sthitike udIrakakA vivakSita kara sannikarpa jAnanA caahie| 1572. anantAnubandhI krodhI utkRSTa sthitikA udIraka jIva mithyAtva aura tIna krodhakA niyamase udAraka hotA hai jo utkRSTa yA anutkRSTa sthitikA udAraka hovA hai / yadi anutkRSTa sthitikA udIraka hotA hai to utkRSTakI apekSA eka samaya kamase lekara palyake asaMkhyAtaveM bhAga kama takakI anutkRSTa sthitikA udIrapha hotA hai| nau nokapAyoMkA sannikarSa jaise mithyAtvake sAtha le gaye haiM vaise le jAnA caahie| isIprakAra pandraha kaSAyoMkI utkRSTa sthiti ke udIrakakI mukhyatAse sannikarSa jAnanA caahie| 573. strIdhedakI utkRSTa sthitikA udIraka jIva mithyAtvakA niyamase udIraka hotA hai jo niyamase utkRSTa kI apekSA eka samaya kamase lekara palyakA asaMkhyAtavA~ bhAga kama takakI anutkRSTa sthitikA udIraka hotA hai| solaha kaSAyoMkA kadAcit udIraka hotA hai| yadi udIraka hotA hai to niyamase utkRSTakI apekSA eka samaya kamase lekara eka pAvali kama takakI anutkRSTa sthitikA udIraka hotA hai / hAsya aura ratikA kadAcit jahIraka hotA hai / yadi udIraka hotA hai to utkRSTa yA anutkRSTa sthitikA udIraka hotA hai / yadi anutkRSTa sthitikA / udIraka hotA hai to utkRSTa kI apekSA eka samaya kamase lekara anta:koDAkoDI takako anutkRSTa . sthitikA udIraka hotA hai / ati aura zokakA kadAcit udIraka hotA hai / yadi nadIraka hotA hai to utkRSTa yA anutkRSTa sthitikA udIraka hotA hai| yadi anutkRSTa sthitikA udIraka hotA hai to utkRSTa kI apekSA eka samaya kamase lekara palyakA asaMkhyAtavA~ bhAga kama pIsa kor3AkAr3I Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 269 gA0 62] uttarapayalihidiudIraNApa sariNayAso asaMkhe0 bhAgeNNAzro / bhaya-duguMcha. siyA udii0| jadi udI0 NiyamA ukkassA / evaM purisaveda / evaM hassa0 / Navari aradi-soga0 Nasthi / ithive-purisave. siyA udI0 / jadi udIra0 ukka0 aNukka 0 vaa| ukka0 aNu* aMtomuhuttaNamAdi kAdaNa jAtra aMtokoDAkoDi si / gasa0 siyA udI0 / jadi udI. uka0 aNukassA vA / ukkassAdo aNukassA samayUNamAdi kAdga jAva trIsaM sAgarovamakoDAkoDIo palido0 asaMkhe bhAgeNUNAmro / radi0 NiyamA ukkassA / evaM radIe / 1574. Nasa0 ukka hidimudIreMto0 miccha. Niya. udIra0, ukka0 aNukka0 cA / ukka0 aNukka0 samayaNamAdi kAdaNa jAva palido0 asaMkhe0 bhAgeNUNA / solasaka0 siyA udIra0 / jadi udIre0 uka0 aNuka0 kaa| ukkassAdo aNukassA samayaNamAdi kAdaNa jAva AvaliyuNA si / hassa-radi-aradi-soga-bhaya-duguMchA. jahA isthivedeNa NIdaM tahA NedavyaM / evamaradIe / Navari hassa-dI0 gasthi / tiNi veda0 sAgarapramANa takakI anupasthitikSAcArya kI homAIlAgyauhAnuSapsAkA kadAcit udIraka hotA hai| yadi udIraka hotA hai to niyamase utkRSTa sthitikA udIraka hotA hai| isIprakAra purupavedakI utkRSTa sthitike udIrakako vivakSita kara sannikarSa jAnanA cAhie / isIprakAra hAsyakI utkRSTa sthiti ke udIraka jIvako vivakSita kara sannikarSa jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki isake ati aura zora kI udIraNA nahIM hotii| vaha strIveda aura puruSavedakA kadAcita udIraka hotA hai / yadi udIraka hotA hai to utkRSTa yA anuskRSTa sthitikA udIraka hotA hai| yadi anutkRSTa sthitikA udIraka hotA hai to utkRSTa kI apekSA antarmuhUrta kamase lekara antaH kor3Aphor3I sAgara takakI anutkRSTa sthitikA udIraka hotA hai| napusakavedakA kadAcit udIraka hotA hai| yadi dIraka hotA hai to utkRSTa yA anutkRSTa sthitikA udIraka hotA hai| yadi anutkRSTa sthitikA udIraka hotA hai to utkRSTakI apekSA eka samaya kamase lekara palyakA asaMkhyAtavA~ bhAga kama bIsa koDAkor3I sAgara takakI anutkRSTa sthitikA udIraka hotA hai| ratiko niyamase utkRSTa sthitikA udIraka hotA hai| isIprakAra ratikI utkRSTa sthitikI udIraNAko vivakSita kara sannikarSa jAnanA caahie| 6574. napusakavedakI utkRSTa sthitikA udIraka jIva mithyAtvakA niyamase udIraka hotA hai jo utkRSTa yA anutkRSTa sthitikA udIraka hotA hai| yadi anutkRSTa sthitikA udIraka hotA hai to utkRSTakI apekSA eka samaya kamase lekara palyakA bhasaMkhyAtavA~ bhAga kama takakI anutkRSTa sthitikA udIraka hotA hai| solaha kaSAyakA kadAcit udIraka hotA hai| yadi udIraka hotA hai to utkRSTa yA anutkRSTa sthitikA udIraka hotA hai| yadi anuskRSTa sthitikA udIraka hotA hai to utkRSTakI apekSA eka samaya kamase lekara eka prAvali kama takakI anutkRSTa sthitikA udIraka hotA hai| yahA~ hAsya, rati, arati, zoka, bhaya aura jugupsAkA bhaMga jisa prakAra strIvedake sAtha le gaye usa prakAra le jAnA cAhie / isIprakAra aratikI utkRSTa sthitikI udIraNAko vivakSipta kara sannikarSa jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki isake hAsya aura ratikI udIraNA nahIM hai| isake tIna vedokA bhaMga jisa prakAra hAsya aura ratike sAtha le gaye Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArgacarmaka :- AcArya zrI suvidhilayamavalIsahidakasAyapAhuDe [bedago jahA hassa-radIhiM tahA NeyavyaM / soga Niya0 udI0, Niya0 ukassaM / evaM sogaH / / 575. bhaya0 ukka0 dvidimudI0 miccha 0-solamakala hamsa-radi-aradi-soga. Nasa0 bhNgo| tiSiNaveda0 hssmNgo| duguMcha siyA udI0 / jadi udI Niya. ukka / evaM duguMcha / evaM sabvaNeraDya0 | Navari Navu'sa dhuvaM kAdavyaM / 576. tiriksa-paMciMdiyatirikkhatiye oghaM / Navari paJja. ithive. Nasthi / joNiNIsu isthivedaM dhuba kAdavvaM / maNusatiya0 paMciM0tirikkhatiyabhaMgo / devANamoghaM / Navari Nasa0 gasthi / evaM bhavaNa0-dANaveM-jodisi 0-sohammIsANA tti / evaM saNakumAgadi jAva sahassAre tti / Navari purisake0 dhuvaM kAyabvaM / ___577. paMciM0tiri0 apaja0 miccha0 ukka0 dvidi udI0 solasaka00 chaNNoka0 siyA udI0 / jadi udI* ukka0 aNuka0 vaa| ukkassAdo aNukkassA samayaNamAdi kAdUNa jAva palido0 asaMkhe bhAgeNUNA ti / evaM Navusa0 | Napari .............AAAAAAy.. usa prakAra le jAnA caahie| graha zokakA niyamase udIraka hotA hai jo niyamase utkRSTa sthitikA udIraka hotA hai| isIprakAra zokakI utkRSTa sthitikI udIraNAko vivakSita kara sannikarSa jAnanA caahie| 1.571. bhayakI utkRSTa sthitike udIraka jIvakA mithyAtya, solaha kaSAya, hAsya, rasi, . arati aura zokake sAtha sannikarSakA bhaMga napusakavedakI utkRSTa sthiti ke udIraka jIvako vivakSita kara ina prakRtiyoMke sAtha kahe gaye bhaMgake samAna hai| tIna vedakA bhaMga hAsya prakRtikI utkRSTa sthitike udIraka jIvako vivakSita kara ina prakRtiyoM ke sAtha kahe gaye bhaMgake samAna hai| yaha jugupsAkA kadAcit udIraka hotA hai| yadi udIraka hotA hai to niyamase utkRSTa sthitikA udIraka hotA hai| isIprakAra jugupsAkI utkRSTa sthitikI udIraNAko vivakSita kara sannikarSa kahanA caahie| isIprakAra saba nArakiyoMmeM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inameM napusakavedakI jadIraNAko dhruva karanA caahie| 6576. niryakaca aura pazcendriya tiryazcatriko AMgha ke samAna bhaMga hai| itanI vizeSatA hai ki paryAptakoM meM bIvedakI udIraNA nahIM hai tathA yoniniyoM meM strIvedakI udIraNAko dhruva karanA ghaahie| manuSyatrika paJcendriya tiryatrikake samAna bhaMga hai / deSoMmeM zrodhake samAna bhaMga hai| itanI vizeSatA hai ki inameM napusakavedakI udIraNA nahIM haiN| isIprakAra bhavanavAsI, vyantara, jyotiSI tathA saudharma aura aizAnakalpake devoMmeM jAnanA cAhie / isIprakAra sanatkumArakalpase lekara sahAsnArakalpa takake devoMmeM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki puruSavedakI udIraNAko dhruva karanA caahie| 6577. paJcendriya tiryaJca aparyAptakoM meM mithyAtvakI utkRSTa sthitikA udIraka jIva solaha kaSAya aura chaha nokapAyoMkA kadAcit udIraka hotA hai| yadi udIraka hotA hai to utkRSTa yA anutkRSTa sthitikA udIraka hotA hai / yadi anukRSTa sthitikA udIraka hotA hai to utkRSTakI apekSA eka samaya kama sthitise lekara palyake asaMkhyAta bhAga kama takakI anutkRSTa sthitikA udIraka hotA hai| isIprakAra napusakavedakI apekSA bhaMga jAna lenA caahie| Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAmahArAja gA0 62] sattarapayacidvidiudIraNAe sariNayAso 271 Niya. udii| ___6578. arNatANu0kodha0 ukka0 dvidimudIreM0 tiNhaM kodhaM sa0 Niya. udI0 Niya0 ukasaM ziNokasiyA dIdi judIH NiyamA ukkassaM / miccha0 Niya0 udI0 uka0 aNukka0 cA / ukka0 aNukka * samayUNamAdi kAdaNa jAva palido0 asaMkhe bhAgeNUNA / evaM paNNArasaka0 / 579. hassa0 uka0 hidimudIreM solasaka0-bhaya-duguMcha* siyA udIre0 / jadi udI0 Niya0 ukkassaM / miccha0 aNatANu0caukkabhaMgo / radi-Navuma0 Niya0 udI0 Niya0 uka0 / evaM radIe ! evamaradi-sogANaM / 580. bhaya-uka0 vidimudIra0 miccha0-NavUsa. hassabhaMgo / solasaka0paMcaNoka0 siyA udI0 / jadi udI, Niya0 ukka0 / evaM dugubAe / 6581. gavusa0 uka. vidimudrI0 micchatta0 hassabhaMgo / solasaka.. chapaNoka0 siyA udI0 / jadi udI0, Niya0 uka0 / evaM mnnusapjj| itanI vizeSatA hai ki vaha isakA niyamase udIraka hotA hai| 6578. anantAnubandhI krodhakI utkRSTa sthitiphA udIraka jIva tIna krodha aura napuMsamavedakA niyamase udIraka hotA hai jo niyamase utkRSTha sthitikA udIraka hotA hai| chaha nokaSAyoMkA kadAcit udIraka hotA hai / yadi udIraka hotA hai to niyamase utkRSTa sthitikA udIraka hotA hai / mithyAlakA niyama udIraka hotA hai jo utkRSTa yA anutkRSTa sthitikA jadIraka hotA hai| yadi anutkRSTa sthitikA udIraka hotA hai to utkRSTakI apekSA eka samaya kama sthitise lekara palya kA asaMkhyAtavA~ bhAga kama takakI anutkRSTa sthitikA udIraka hotA hai| isIprakAra pandraha kapAyakI utkRSTa sthitikI udIraNAko mukhya kara sannikarSa jAnanA caahie| 6576. hAsyakI utkRSTa sthitikA udIraka jIva solaha kapAya, bhaya aura jugupsAkA kadAcit udIraka hotA hai / yadi udIraka hotA hai to niyamase utkRSTa sthitikA udIraka hotA hai| mithyAtvakA bhaMga anantAnubandhIcatuSkake samAna hai| rati aura napuMsakavedakA niyamase udIraka hotA hai jo niyamase utkRSTa sthitikA uhIraka hotA hai| isIprakAra ratikI utkRSTa sthitikI udIraNAko mukhya kara sannikarSa jAnanA cAhie / tathA isIprakAra bharatti aura zokakI utkRSTa sthitiko mukhya kara sannikarSa jAnanA cAhie / F580. bhayakI utkRSTa sthitike uddIraka jIvake midhyAtva aura napuMsakavedakA bhaMga hAsyake samAna hai| mAlai kapAya aura pA~ca nokaSAyakA kadAcit udIraka hai / yadi udIraka hai to niyamase utkRSTa sthitikA udIraka hai| isIprakAra jugupsAkI utkRSTa sthitikI udIraNAko mukhya kara sannikarSa jAnanA cAhie / 581. napusakavedakI utkRSTa sthiThike udIraka jIvake mithyAtvakA bhaMga hAsyake samAna hai| solaha kaSAya aura chaha nokaSAyakI utkRSTa sthitikA kadAcit udIraka hai| yadi udIraka hai. to niyagase utkRSTa sthitikA udIraka hai| isIprakAra manuSya aparyAptakoMmeM jAnanA caahie| Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 jayadhavalAsahide kasAyapAhudde [vedago 582. ANadAdi raNavatrA ti miccha0 uka. dvidimudI0 solasaka0bhaya-dugukA siyA udI / jadi udI0, NiyamA ukka0 / hassa-radi-purisaveda. NiyamA udIredi, Niya0 ukka0 / evaM samma0 | Nari arNatANu caukkaM Nasthi / 583. sammAmi0 uka0 TThidimudIra0 bArasaka0-chaNNoka0 siyA udIra0 / jadi udI0, Niya. aNuka0 asaMkhe0bhAgahINaM / purisave0 Niya0 udI0, Niya. aNukka0 asaMkhe0 bhAgahI / 6.584. aNUtANUkodhAva sAvaddhivirudIramhAmicha0-tiSNikodha-hassaradi-purisake0 miya0 udI0, Niya0 uka0 / bhaya-dugucha* micchattabhaMgo / evaM viNhaM ksaayaannN| 6585. apaccakkhANakodha0 uka0 dvidimudI0 miccha0-samma0-aNaMtAgu0kodha-bhaya-dugucha* siyA udI0 / jadi udI0 NiyamA ukassA | doehaM kodhAeM hassa-radi-purisave0 Niya0 udI0, Niya0 uktaH / evamekkArasaka0 / 6586. hassassa ukka0 dvidimudI. miccha0-samma0-solasaka0-bhaya-duguka0 pAgadazaka (582. mAnatakalpase lekara nau aveyaka takake devoM meM mithyAtvako utkRSTa sthitikA / udIraka jIva solaha kaSAya, bhaya aura jugupsAkA kadAcit udIraka hai| yadi udIraka hai to niyama se utkRSTa sthitikA badIraka hai| hAsya, rati aura puruSavedakA niyamase udIraka hai jo niyamase utkRSTa sthitikA udIraka hai| isIprakAra samyaktvakI utkRSTa sthitikI udAraNAko mukhpa kara sannikarSa jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki isake anantAnubandhIcatuSkakI udIraNA nahIM hai| 6583. samyagmidhyAtyakI utkaSTa sthitikA udIraka jIva bAraha kaSAya aura chaha nokaSAyakA kadAcit udIraka hai| yadi udIraka hai to niyamase asaMkhyAtaveM bhAgahI anutkRSTa sthitikA udIraka hai| puruSavedakA niyamase unIraka hai jo niyamase asaMkhyAta bhArahIna anutkRSTa sthitikA udIraka hai| 6584. anantAnubandhI krodhakI utkRSTha sthitikA udIraka jIva mithyAtva, tIna krodha, hAsya, rati aura puruSavedakA niyamase udIraka hai jo niyamase utkRSTa sthitikA udoraka hai| isake bhaya aura jugupsAkA bhaMga mithyAtvake samAna hai| isIprakAra mAna prAdi tIna kaSAyoM kI utkRSTa sthitikI udIraNAko mukhya kara sannikarSa jAnanA caahie| 1. apratyAkhyAnAvaraNa krodhakI utkRSTa sthitikA udIraka jIva mithyAtva, samyaktva, anantAnubandhI krodha, bhaya aura jugupsAkA kadAcit udIraka hai| yadi badIraka hai to niyamase utkRSTa sthitikA udIraka hai| do krodha, hAsya, rati aura puruSavedakA niyamase udIraka hai jo niyamase utkRSTa sthitikA udIraka hai| isIprakAra gyAraha kaSAyakI utkRSTa sthitikI udIraNAko mukhya kara sannikarSa jAnanA caahie| 586. hAsyakI utkRSTa sthitikA sadIraka jIva mithyAtva, samyaktva, solaha kaSAya, Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62] uttarapaDiTidiudoraNAe sariNayAso 273 siyA udI0 / jadi udI0 Niya0 ukka0 / radi-purisave0 Niya. udI0, Niya0 ukAssaM / evaM rdiie| 587. aradi0 ukka0 dvidimudI0 miccha 0-sammA0-solasaka0-bhaya-dugu0 siyA udI / jadi. udI, Niya. aNuka0 asaMkhe0bhAgahI / purisave0 piya. udI0, Niya0 * aNukka * asaMkhe0bhAgahI / sogaM Niya. udI0, Niya0 uka0 / evaM sog| mArgadarzaka :- AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja 588. bhaya ukka0 dvidimudI0 miccha0 - samma0 - solasaka0 -hassa-radipuribhave0 apnyckkhaannbhNgo| dugu'chA0 siyA udI0 / jadi udI0, giya0 ukasa / evaM dugukAe / 581. purisaveda0 ukka0 hidimudI0 miccha0-samma0-solasaka0-bhaya-duguhA0 siyA radI / jadi udI0, Niya0 ukkassaM / hassa-radi0 Niya udI0, Niya0 ukassaM / 1590. aNuddimAdi sabvaTThA ti samma ukka0 dvidimudIre0 bArasaka-bhayaduguMchA0 siyA udI0 1 jadi udI. giya0 uka0 / hassa-radi-purisave. Niya. udI0, Niya0 ukkassaM / bhaya aura jugupsAkA kadAcit badIraka hai| yadi udorapha hai to niyamase utkRSTa sthitikA udIraka hai| rati aura puruSavedakA niyamase udIraka hai jo niyamase utkRSTa sthitikA udIraka hai| isIprakAra ratikI utkRSTa sthitikI jadIraNAko mukhya kara sannikarSa jAnanA caahie| 6587. aratikI utkRSTa sthitikA udIraka jIva mithyAtva, samyaktva, solaha kapAya, bhaya aura jugupsAkA kadAcit udIraka hai| yadi adIraka hai to niyamase asaMkhyAtaveM bhAgahIna anutkRSTa sthitikA udIraka hai| purupayedakA niyamase udIraka hai jo niyamase 'asaMkhyAtaveM bhAgahIna anutkRSTa sthitikA udIraka hai| zokakA niyamase udIraka hai jo niyamase utkRSTa sthitikA udIraka hai| isI prakAra zokakI utkRSTa sthitikI udAraNAko mukhya kara sannikarSa jAnanA caahie| F588. bhayakI utkRSTa sthitike udIraka jIvake mithyAtva, samyaktra, solaha kaSAya, hAsya, rati aura puruSavevakA bhaMga apratyAkhyAnAvaraNake samAna hai| jugupsAkA kada cita udIraka hai| yadi udIraka hai to niyamase utkRSTa sthitikA udIraka hai| isIprakAra jugupsAkI utkRSTa sthitikI udIraNAko mukhya kara sannikarSa jAnanA caahie| 6589, puruSavedakI utkRSTa sthitikA udIraka jIva mithyAtva, samyaktva, solaha kapAya, bhaya aura jugupsAkA kadAcit udoraka hai| yadi udIraka hai to niyamase utkRSTa sthitikA udIrapha hai / hAsya aura ratikA niyamase udIraka hai jo niyamase utkRSTa sthitikA udIraka hai| 560. anudizase lekara sarvArthasiddhi takake devoMmeM samyaktvakI utkRSTa sthitikA udIraka jIva bAraha phapAya, bhaya aura jugupsAkA kadAcit udIraka hai| yadi unIraka hai to niyamase utkRSTa sthitikA udIraka hai| hAsya, rati aura puruSavedakA niyamase udIraka hai jo niyamase utkRSTa sthitikA udIraka hai| Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArgadarzaka :- AcArya vaSasiMhaye kasAyA parAja [ vedago 7 + 1591. apaccakkha. koha ukkatsa0 DidimudI0 samma0 - dokodha-hassa-radipurimaveda0 NiyaH udI0, Niya0 ukassaM / bhaya-duguM za0 sammattabhaMgo / evamekArasaka0 / 24 9 592. hassassa ukaH DidimudI0 samma0 ra dipurisaveda0 niya0 udIra0, siya0 ukarUpaM / bArasaka0 -bhaya-dugu chA0 sammattamaMgo | evaM radIe / 2 O 6593. aradi uka0 DidimudI0 samma0 purisa ve khiya0 udIra, jiya0 ka0 asaMkhe0 bhAgahI | vArasaka0 -bhaya-dugu 0 siyA udI0 / jadi udI0 Niya0 aNukka0 asaMkhe0 bhAgahINaM / sogaM jaya0 udI0, niya0 ukassaM / evaM soga0 / 1594. bhaya0 ukka0 vidimudIre0 sammA0-hassa~radi- purisake0 riNaya0 udI0 niya0 ukkarasaM / bArsaka0 - dugu chA0 siyA0 udI0 / jadi udI0, niya0 uka0 / evaM dugu chA0 / 3595. purisa0 uka0 DidimudI0 samma 0~hassa-radi0 niya0 udI0, Niya0 ukkarasaM0 / cArasaka0-bhaya-dugu chA0 siyA udI0 / jadi0 udI0, giya0 uka0 / 1531. apratyAkhyAnAvaraNa krodhakI utkRSTa sthitikA udIraka jIna samyaktva, do krodha, hAsya, rati aura puruSavedakA niyamase udIraka hai jo niyamase utkRSTa sthitikA udIraka hai / isake bhaya aura jugupsAkA bhaMga samyaktvake samAna hai / isIprakAra gyAraha kapAyakI utkRSTa ferfast udIraNAko mukhya kara sannikarSa jAnanA cAhie / 6562. hAsyakI utkRSTa sthitikA udIraka jIva samyaktva, ravi aura puruSavedakA niyamase udIraka haiM jo niyamase utkRSTa sthitikA udIraka haiN| isake bAraha kaSAya, bhaya aura jugupsAkA bhaMga samyaktvake samAna hai| isIprakAra ratikI utkRSTa sthitikI udIraNAko mukhya kara sannikarSa jAnanA cAhie / 6 563, arati kI utkRSTa sthitikA udIraka jIva samyaktva aura puruSavedakA niyamase daraka hai jo niyamase asaMkhyAtaveM bhAgahIna anutkRSTa sthitikA udIraka hai| bAraha kapAya, bhaya aura jugupsAkA kadAcit udaraka hai| yadi udIraka hai to niyamase zrasaMkhyAtaveM bhAgahIna anutkRTa sthitikA udIraka hai| zokakA niyamase udIraka hai jo niyamase utkRSTa sthitikA aairs hai / isIprakAra zokakI utkRSTa sthitikI udIraNAko mukhya kara sannikarSa kahanA cAhie / $ 564. bhayakI utkRSTa sthitikA udIraka jIva samyaktva, hAsya, rati aura puruSavedakA niyama udIraka haiM jo niyamase utkRSTa sthitikA uddAraka hai| bAraha kaSAya aura jugupsAkA kadAcit udIraka hai| yadi udIraka hai to niyamase utkRSTa sthitikA udIraka hai| isIprakAra jugupsAkI utkRSTa sthitikI udIraNAko mukhya kara sannikarSa jAnanA caahie| 1565. puruSavedaka utkRSTa sthitikA udIraka jIva samyaktva, hAsya aura ratikA niyamase uraka hai jo niyamase utkRSTa sthitikA udIraka hai| bAraha kaSAya, bhaya aura jugupsAkA kadAcit udIraka hai| yadi udIraka hai to niyamase utkRSTa sthitikA udoraka hai I 1 Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- uttarapayaDidvidi udIraNAe saviNyAso * 0 62. ] evaM jAva0 / miccha0 0 $ 596. jaNNae padaM / duviho 0i zraSeNa AdeseNa ya / ogheNa 10 jaha0 DidiudI0 bArasaka-SNoka0 siyA udI0 / jadi udI0, khiya ajaha0 saMkhe0 guNa mahiyaM / cadusaMjala0 - tiNNive0 miyA udI0, jadi udI0, Niya0 ja0 asaMkhe0guNanmahiyaM / evaM samma0 sammAmi0 / vari anaMtAgu cakaM Natthi / 275 $ 597 anaMtANu 0 koca0 jaha0 DidiudI0 miccha0 ko saMjala0 esa0 zitha0 udI0 mArganiyA : ajJAta doSa ko dhAraNaM ziya0 udI0, jahaNNA vA zrajahaNNA vA / jahaNNAdo aNNA samayuttaramAdi kADhUNa jAya palido 0 asaMkhe0 bhAgamahiyaM | hasma-radi-aradi-soga0 siyA udI0 / jadi udI0, yi 0 ajaH asaMkhe0 bhAgambhahiyaM / bhaya-durguchA0 siyA udI0 / jadi udI0, jaddaNNA aharaNa vA / jahaNAdo ajaharuNA samayuttaramAdi kADhUNa jAya Avaliyan mahiyaM / evamekArasaka0 / ... 0 9598. kohamaMja0 jaha0 hidiudI0 sesANamaNudIrago / evaM tinhaM saMjalagANaM / isIprakAra anAhAraka mArgaNA taka jAnanA cAhie / $ 516. jaghanyakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai-- ogha aura Adeza / gha mithyAtkI anya sthitikA udIraka jIva bAraha kapAya aura chaha nokaSAyakA kadAcit udIraka hai| yadi udIraka hai to niyamase saMkhyAnaguNI adhika ajadhanya sthitikA udIraka hai| cAra saMkalana aura tIna vedakA kAcit udIraka hai| yadi udIraka hai to niyamase asaMkhyAtaguNI adhika anya sthitikA udIraka hai / isIprakAra samyaktva aura samyagmithyAtva kI jaghanya sthitikI udIraNAko mukhya kara sannikarSaM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inake udIrakake anantAnubandhI catuSkakI udIraNA nahIM hai / 6. 567. anantAnubandhI kodhakI jaghanya sthitikA udIraka jIva midhyAtva, kodhasaMjvalana aura saMvedakA niyamase udIraka hai jo niyamase asaMkhyAtaguNI adhika anya sthitikA udIraka hai / do dhAMkA niyamase udaraka hai jo jaghanya vA zrajaghanya sthitikA udarika hai / yadi anya sthitikA udIraka haiM to jaghanyakI apekSA eka samaya adhika se lekara palyakA asaMkhyAtavA~ bhAga adhika takakI anya sthitikA udIraka hai| hAsya, rati, arati aura zokakA kadAcit udIraka hai| yadi udAraka hai to niyamase asaMkhyAtavA~ bhAga adhika ajaghanya sthitikA pradIraka haiN| bhaya aura jugupsAkA kadAcit udIraka hai| yadi udIraka hai to jaghanya yA ajaghanya sthitikA udIraka hai| yadi ajaghanya sthitikA udIraka hai to jaghanyakI apekSA eka samaya adhika sthitise lekara eka prAvali adhika takakI zrajaghanya sthitikA udIraka hai| isIprakAra gyAraha kaSAyakI jaghanya sthitiko udIraNAko mukhya kara sannikarSa jAnanA cAhie | 3568. kopasaMjvalanakI anya sthitikA udIraka jIva zeSa prakRtiyoMkA anudIraka Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAvadhAsAgara jAmahArAja HTHHTHHALEE 276 - jayadhavalAsahide kasAyapAhuDhe [vedago 599, ithive. jaha0 dvidiudI0 cadusaMja0 siyA udI0 | jadi0 udI0, Niya0 aja0 asaMkhe guNabha0 / evaM puriske| 600. hassaisa jaha0 dvidimudI0 micchattaM Niya0 udI0, Niya. ajaha. asaMkhe0guNabbha0 / bArasaka0-bhaya-dugulA0 siyA udI0 / jadi udI0, Niya 0 ajaha saMkhenguNabhahiyaM / cadusaMjalaNa-tieiNave. siyA udii| jadi udI0, Niya0 ajana , asaMkheguNabha0 / radi0 Niya. udI0, Niya0 jaharaNaM / evaM radIe / evama.di-soga0 | 6601. bhaya0 jaha0 dvidiudI0 miccha0-Nama0 Niya0 udii| Niya0 ajahaeNA asaMkhe0guNabha0 / bArasamasayA udo di udI, jaha0 ajahaNNA thaa| jahaNNAdo ajahaNNA samayuttaramAdi kAdaNa jAya palido0 asaMkhe bhAgabha0 / cadusaMjala0 miNa udI0 / jadi0 udI0, giya0 prajaha0 asaMkhe guNa bha0 / hassaradi-aradi-soga0 miyA udI0 / jadi udI, Niya. aja. asaMkhe bhAgabhaH / dugulA0 siyA udI0 / jadi0 udI0, Niya0 jahaNNA / evaM dugulAe / hai| isIprakAra tIna saMjvalanakI janya sthitiudIraNAko mukhya kara sannikarSa jAnanA cAhie / 566. strIvedakI jaghanya sthitikA udIraka jIva cAra saMjvalanoMkA kadAcit jIraka hai| yadi udIrapha hai to niyamase asaMkhyAtaguNI adhika ajaghanya sthitikA uddIraka hai| isIprakAra puruSavedakI jaghanya sthisiudIraNAko mukhya kara sannikarSa jAnanA cAhie / 600, hAsyakI jaghanya sthitikA udIraka jIva mithyAtvakA niyamase udIraka hai jo niyamase asaMkhyAtaguNI adhika ajaghanya sthitikA udIraka hai| bAraha ka.pAya, bhaya aura jugupsAkA kadAcit udIraka hai| yadi udIraka hai to niyamase saMkhyAtaguNI adhika ajaghanya sthitikA jadIraka hai| cAra saMjvalana aura tIna vedakA kadAcit udIraka hai| yadi udIraka hai tA niyamase asaMkhyAtaguNI adhika 'ajaghanya sthitikA udIraka hai| ratikA niyamase udIraka haiM jA niyamase jaghanya sthitikA udoraka hai| isI prakAra rasikI jaghanya sthiti udAraNAko mukhya kara sannikarSa jAnanA caahie| tathA isIprakAra arati aura zokakI jacanya sthitiudAraNAko mukhya kara sannikarSa jAnanA caahie| 601. bhayakI jaghanya sthitikA udIraka jIva mithyAtva aura napuMsakabedakA niyamase udIraka hai jo niyamase asaMkhyAta guNI adhika ajayanya sthitikA udAraka hai / yAraha kapAyakA kadAcit dIraka hai| yadi udIraka hai to jaghanya yA ajaghanya sthitikA udIraka hai| yadi ajaghanya sthitikA unIraka hai to jaghanyakI apekSA eka samaya adhikase lekara palyakA asaMkhyAtavA bhAga adhika takakI ajayanya sthitikA jadIpaka hai| cAra saMjvalanakA kadAcit udAraka hai| yadi uhIraka hai to niyamase asaMkhyAtaguNI adhika ajaghanya sthitikA udIraka hai| hAsya, rati, bharati aura zokakA kadAcina udIraka hai| yadi udIraka hai to niyamase asaMkhyAtavA~ bhAga adhika ajaghanya sthitikA udIraka hai| jugupsAkA kadAcit udIraka hai / yadi udIra ka hai to niyamase jaghanya sthitikA udoraka hai / isIprakAra jugupsAkI jayanya sthiti 1. ApratI saMkhe guNabha0 ini pAraH / Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62] uttarapayazcidvidiudIraNAe sariNayAso 247 1602, AdeseNa NeraDya0 miccha0 jaha0 dvidiudI0 solasaka0-chaNNoka0 siyA udI0 / jadi udI0, Niya0 aja0 saMkhe guNabbha | Nasa0 Niya0 udI0, Niya0 ajaha. saMkhenguNabbha0 / evaM samma0 | Navari aNaMtANu04 Nasthi / evaM sammAmi / 603. aNatANu0 kodha0 jaha0 dvidiudI0 miccha0 Niya. udI0, Niya0 ajaha0 asaMkhe guNabbha / tiNDaM kodhANaM jahaNNA bA ajahaeNA vA / jahaNNAdo ajaharaNA samayuttaramAdi kAdaNa jAva palido0 asaMkhe bhAgabha0 / aradi-sogaNavUsa0 Niya0 udI0, Niya0 ajaha0 asaMkhe bhAgabha0 / bhaya-duguMchA0 miyA udI | jadi udI, Niya0 jahaNNA / evaM paNNArasakasAyANamaNNamaNNasma / 604. NabuMsayaveda0 jaha. dvidiudI0 miccha0 Niya0 udI0, Niya. ajaha0 asaMkheguNabbha0 / solasaka0-bhaya-durgulA0 siyA udI0 / jadi udI0, Niya0 ajaha0 saMkhegaNama / hassa-radi-aradi-soga0 siyA udI / jadi udI0, Niya. ajaha0 viTThANapadidA asaMkha bhAgabhaH sakhAjaguzI mahivayAha jI mahArAja udIraNAko mukhya kara sannikarSa jAnanA cAhie / 1602. Adezase nArakiyoMmeM mithyAtvako jaghanya sthitikA udIraka jIva solaha kaSAya aura chaha nokaSAyokA kadAcit udIraka hai| yadi udIraka hai to niyamase saMkhyAtaguNI adhika ajaghanya sthitikA udIraka hai| napusakavedakA niyamase udIraka hai jo niyamase saMkhyAtaguNI adhika ajaghanya sthitikA udIraka hai / isIprakAra samyaktvakI jaghanya sthitikI udIraNAko mukhyakara sannikarSa jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki isake ananlAnubandhIcatuSkakI udAraNA nahIM hotii| isIprakAra samyagmithyAtvakI jaghanya sthitiko udIraNAko mukhya kara sannikarpa jAnanA caahie| 603. anantAnubandhI kodhakI javandha sthitikA padoraka jIva mithyAtvakA niyamase udIraka hai jAM niyamase asaMkhyAtaguNI adhika ajaghanya sthitikA udIraka hai| tIna krodhoMkI jaghanya yA ajadhanya sthitikA udIraka hai| yadi ajaghanya sthitikA udIraka hai to jaghanyakI apekSA eka samaya adhikase lekara palyake asaMkhyAtavaM bhAga adhika takakI ajaghanya sthitikA udIraka hai / arati, zoka aura napusakavedakA niyamase udIraka hai jo niyamase asaMkhyAtaveM bhAga adhika ajaghanya sthiti kA udIraka hai| bhaya aura jugupsAkA kadAcit dIraka hai| yadi udIraka hai to niyamase jaghanya sthitikA udIraka hai| isIprakAra pandraha kapAyakI jaghanya sthitiudIraNAko mukhya kara paraspara sannikarpa kahanA cAhie / 6.4. napusakavedakI jaghanya sthitikA udIraka jIva mithyAtvakA niyamase udIraka hai jo niyamase asaMkhyAtaguNI adhika ajaghanya sthitikA udIraka hai| solaha kapAya, bhaya aura jugupsAkA kadAcit udIraka hai| yadi udIraka hai nA niyamase saMkhyAtaguNI adhika ajaghanya sthitikA udIraka hai / hAsya, rani, arati aura zokakA kadAcit udIraka hai| yadi udIraka hai to niyamase amanyAta bhAga adhika yA saMkhyAtaguNI adhika isaprakAra visthAnapatita bhajaghanya sthitikA uddIpaka hai| Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ vedago 7 1605. hassassa jaha0 dvidimudI0 miccha0 solasaka0-bhaya-duguMcha0 giisybhNgo| Nasa0 Niya udI0 Niya. aja0 saMkhe0guNabbha0 / radi Niya udI0 Niya0 jahaNNA / evaM radIe / evamaradi-mogANaM ! 606. bhaya. jaha0 DidiudI0 solasaka0 siyA udI0 | jadi0 udI, jahaNNA ajahaNNA thaa| jahaNNAdo ajahaNNA biTTANapadidA asaMkhe0bhAgama0 saMkhe0bhAgabha0 vA / miccha0 aradi-soga-gasa0 aNaMtANubaMdhibhaMgo / dugubA0 siyA udI0 / jadi udI0, Niya0 jahaNNA | evaM duguMlAe / evaM paDhamAe puDhavIe dacha / 607. vidiyAdi jAya chaTTi ci miccha0-samma0-sammAmi0 riNarayoghabhaMgo / aNatANukodha0 jaha. dvidiudI0 miccha0 Niya udI. Niya 0 aja0 asaMkhe0. guNabbha0 / tiNDa kodhANaM NavaMsaya0 Niya 0 udI Niya. ajaha. asNkhecbhaagmbh| chaeNoka0 siyA udI0 / jadi udI0, Niya0 ajaha. asaMkha0 bhAgabha / evaM tiNI kasAyANaM / mArgadarzaka :- AcArya zrI suvidhisAgara jI mhAroja" | eSa tiNha 608. apacakkhANakoSa0 jaha0 dvidiudI. doNhaM kodhANaM evaMsa0 Niya0 6605. hAsyakI jaghanya sthitike udIraka jIvake mithyAtva, solaha kapAya, bhaya aura jugupsAkA bhaMga napusakatredake samAna hai| napusakavedakA niyamase udIraka hai jo niyamase saMkhyAtaguNI adhika ajavanya sthitikA nadIraka hai| ratikA niyamase udIraka hai jo niyamase. jayanya sthitikA udIraka hai| isI prakAra ratikI jaghanya sthitikI udIraNAko mukhya ke. sannikarpa jAnanA caahie| isIprakAra arati aura zokakI jaghanya sthitikI udIraNAko mukhya kara sannikarSa jAnanA caahie| 1606. bhayakI jaghanya sthitikA udIraka jIva solaha kapAyakA kadAcit udIraka hai| yadi udAraka hai. to jaghanya yA ajaghanya sthitikA udIraka hai| yadi ajaghanya sthitikA udIraka hai tA javanyakI apekSA asaralyAta. bhAga adhika yA saMkhyAtaveM bhAga adhika dvisthAnapatita ajavanya sthiti kA udIraka hai| mithyAtva, arati, zoka aura napusakavedakA bhaMga anantAnubandhIka samAna hai| jugupsAkA kadAcita udIraka hai| yadi udIraka hai to niyamase jaghanya sthiti kA udhAraka hai / isIprakAra jugupsAkI jaghanya sthitikI uIdaraNAko mukhya kara sannikarSa jAnanA cAhie | isIprakAra prathama pRthivImeM sannikarSa jAnanA caahie| 6607. dUsarose lekara chaTI pRthivI takake bhArakiyoma mithyAtva, samyaktva aura samyagmithyAtvakA bhaMga sAmAnya nArakiyoMke samAna hai| anantAnubandhI krodhako jaghanya sthitikA udIraka jIva mithyAtvakA niyamase udIraka hai jo niyamase asaMkhyAtaguNI adhika ajavanya sthitikA udIraka hai| tIna krodha aura napuMsakavaMdakA niyamasaM udIraka hai, jo niyamase prasaMnyAta bhAga adhika ajaghanya sthitikA udIraka hai| chaha nokapAyAMkA kadAcit udIraka hai| yadi udIraka hai tA niyamasaM asaMkhyAnaveM bhAga adhika ajaghanya sthitikA udAraka hai| isIprakAra tIna kapAyoMkI javanya sthiti udAraNAko mukhya kara sannikarSa jAnanA cAhie / 3608, apratyAkhyAna kAdhakI janya sthitikA udIraka jIva do krodha aura napusakaveda Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA062] uttarapaDiSTividhAraNAe sariNayAso 274 udI0 Niya jahaNNA / chaNNoka0 siyA udI / jadi udI, Niya0 jahaNNA | samma0 riNaya0 udI0 Niya0 ajJa saMkha-guNabhaH / evamekArasakamA / 609. hassassa jaha. vidiudI. bArasaka0-bhaya-duguMlA. siyA udI / jadi udI0, Niya0 jahaNNA / radi-Nabusa0 Niya. udI0 miya * jahaSNA / sammA0 apacakkhANabhaMgo / evaM radIe / evamaradi-sogANaM / :610. bhaya jaha0 dvidimudI0 sammA0-Nasa0 hrsbhNgo| bArasaka0paMcaNoka. siyA udI0 / jadi udI0, Niya0 jahaNNA / evaM duguMchAe / 611. esa. jaha. vidiudI0 samma hassabhaMgo / cArasaka eNokala siyA udI0 / jadi udI0, Niya0 jahaNNA / 1612. sattamAe midama-samamAkSi zrI zilavedhAMgara aNaMDAzubhakodha0 jaha0 dvidiudI0 miccha0-paNNArasaka0 sattaNoka. pirayo / Navari bhaya-duguMchA. siyA udI0 / jadi udI. jaNNA cA ajahaNNA vA | jahaNNAdo ajahaNNA kA niyamase udIraka hai jo niyamase jaghanya sthitikA udIraka hai| chaha nokaSAyoMkA kadAcit udIraka hai / yadi udIraka hai to niyamase jaghanya sthitikA udIraka hai| samyaktakA niyamase udIraka jo niyamase saMkhyAtaguNI adhika prajaghanya sthitikA udIraka hai| isIprakAra gyAraha . kaSAyoMkI jaghanya sthiti udAraNAko mukhya kara sannipa jAnanA caahie| 6606. hAsyakI jaghanya sthitikA udoraka jIva mAraha kapAya, bhaya aura jugupsAkA kadAcin udIraka hai| yadi udIraka hai no niyamase jaghanya sthitikA udIraka hai| rAta aura napusakAvedakA niyamase udIraka hai jo niyamase jaghanya sthitikA udIraka hai| samyaktvakA bhaMga apratyAkhyAnake samAna hai| isIprakAra ratikI jaghanya sthitiudIraNAko mukhya kara sannikarSa jAnanA caahie| isIprakAra arati aura zokako jaghanya sthitiudAraNAko mukhya kara sannikarSa jAnanA caahie| 5610. bhayakI jaghanya sthitike udIraka jIvake samyaktva aura napusakavadakA bhaMga hAsyake samAna hai| vaha bAraha kaSAya aura pA~ca nokaSAyakA kadAcit udIraka hai| yadi udIraka hai to niyamase jaghanya sthitikA udIraka hai| isIprakAra jugupsAkI jaghanya sthitiudIraNAko mukhya kara sannikarSa jAnanA cAhie / 611. napusakavedakI jaghanya sthitike udIraka jIvaka samyaktvakA bhaMga hAsyake samAna hai| yaha bAraha kaSAya aura chaha nokaSAyakA kadAcita udIraka hai| yadi udIraka hai to niyamase jaghanya sthitikA udIraka hai| 612. sAtavIM pRthivImeM mithyAtva, samyaktva aura samyagmithyAtvakA bhaMga sAmAnya nArakiyoMke samAna hai| anantAnubandhI krodhakI jaghanya sthitike udIrakake mithyAtva, pandraha kapAya aura sAta mokapAyakA bhaMga sAmAnya nArakiyoMke samAna hai / itanI vizeSatA hai ki bhaya aura jugupsAkA kadAcit udIraka hai| yadi udIraka hai to jaghanya yA ajaghanya sthitikA udIraka hai| yadi ajaghanya sthitikA udIraka hai to jaghanyakI apekSA eka samaya adhikase lekara eka Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 ayadhavalAsahide kasAyazAhuDe [ vedago samayuttaramAdi kAdaraNa jAba AliyambhahiyA / issa-radi-aradi-soga ziyA udI0 / jadi udI0, Niya. ajaha "asakha bhAgamaH / evaM yaNNArasaka0 / Namayavedahassa radi-aradi-soga0 pirayoghaM / bhaya-duguMchA riNarayodhaM | Navari solasaka0 siyA udI0 | jadi udI0, jahaNNA vA ajahaNNA vA / jaharaNAdo ajaharaNA tihAraNapadidA asaMkhe0bhAgabha0 saMkhe0 bhAgabbha0 saMkhenguNabbhahiyA vaa| 613. tirikkhesu miccha0 jaha0 dvidiudI0 solasaka0-NavaNoka0 siyA - udI0 | jadi udI0, Niya. ajaha. saMkhe guNambhaH / evaM sammAmi0 / Navari aNaMtANu0 caukaM Nasthi / evaM sammattaM / gavari purisavedaM dhuvaM kAyabvaM / solamaka0 sattamAe bhNgo| 3614. ithiveda. jaha. hidiudI0 miccha0 Niya udI0 Niya0 'ajaha. asaMkhe guNabbha0 / solasaka0-bhaya-duguMchA0 siyA udo0 / jadi udI0, NiyamA ajaha0 saMkhejaguNambha / hassa-radi-aradi-sogaH siyA udI0 / jadi udI0, Niya0 ajahaNNA saMkhe0guNabbhahiyA | evaM purisake / mAvali adhika takakI ajaghanya sthitikA badIraka hai| hAsya, rati, arati aura zokakA kadAcit udIraka hai / yadi udIraka hai to niyamase asaMkhyA bhAga adhika ajaghanya sthitikA udAraka hai| isIprakAra pandraha kaSAyakI jaghanya sthitiudIraNAko mukhya kara sannikarSa jAnanA cAhie / napusakaveda, hAsya, rati, arati aura zokakI jaghanya sthitiudIraNAko mukhya kara ... sannikarSakA bhaMga sAmAnya nArakiyoM ke samAna hai| bhaya aura jugupsAkI jayanya sthitisadIraNAko mukhya kara sannikarSakA bhaMga sAmAnya nArakiyoMke samAna hai| itanI vizeSatA hai ki solaha kaSAyakA kadAcit udIraka haiN| yadi udIraka hai to jaghanya yA ajaghanya sthitikA udIraka hai / yadi ajaghanya sthitikA badIraka hai to jabanyakI apekSA asaMkhyAtaveM bhAga adhika, saMkhyAtaveM bhAga adhika yA saMkhyAtaguNA adhika tristhAnapatita ajanya sthitikA udIraka hai| 6613. tiryaJcoMmeM midhyAtva kI janya sthitikA udoraka jIva solaha kaSAya aura nau nokaSAyoMkA kadAcit udoraka hai| yadi udoraka hai to niyamase saMkhyAtaguNI adhika ajaghanya sthitikA udIraka hai| isIprakAra samyagmidhyAtlakI jaghanya sthiti udIraNAko mukhya kara sannikarSa jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki isake anantAnubandhIcatuSkakI udIraNA nahIM hai| isIprakAra samyaktvakI jaghanya sthitiudIraNAko mukhya kara sannikarpa jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki isake puruSavedakI udIraNAko dhruva karanA cAhie / solaha kaSAyakI jayanya sthitikI udIraNAko mukhya kara bhaMga sAtavIM pRthivIke samAna jAnanA caahie| 6614. strIvedakI jaghanya sthitikA udIraka jIva mithyAtvakA niyamase udIraka hai jo niyamase asaMkhyAtaguNI adhika ajaghanya sthitikA udIraka hai| solaha kaSAya, bhaya aura : jugupsAkA kadAcit udIraka hai| yadi udIraka hai to niyamase saMkhyAtaguNI adhika ajaghanya sthitikA udIraka hai| hAsya, ravi, arati aura zokakA kadAcit udIraka hai| yadi udIraka hai so niyamase saMkhyAtaguNI adhika ajadhanya sthitikA udIraka hai| isIprakAra puruSavedakI jaghanya sthisiudIraNAko mukhya kara sannikarpa jAnanA cAhie / Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAdarzaka :- AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja gA0 62] uttarapayadidvidivatIraNAe saeiNyAsoM 615. hassa0 jaha0 DhidiudI0 miccha0 ithivedabhaMgo / solasaka0-Nasa.. bhaya-dugaMchA0 siyA udI0 / jadi udI0, Niya. ajaha* saMkhe guNabbha0 / ithive.. purisave0 sipA udI / jadi udI0, Niya0 ajaha viTThANapadidA asaMkhe0bhAgabbha0 saMskhe guNamahiyA vA / radi NiyamA jahaNNA / evaM radIe / ekmaradi-sogANaM / bhaya-duguMchA0 agatANu0bhaMgo / Navari solasaka0 siyA udI / jadi udI, jaha0 anaha0 / jaha* ajahaNNA samayuttaramAdi kAdUNa jAva palido0 asaMkhe0bhAgabha0 / Navusave0 sttmpuddhvibhNgo| 616. pacitirikkhatiye miccha-samma0-sammAmi sanaNoka0 tirikkhoghaM / ayaMtANu0 kodha0 jaha0 hidiudI0 miccha0 Niya0 udI0 Niya. ajaha 0 asaMkhe0guNabha / tiNhaM kodhANaM Niya0 udI0, jaha0 ajaha / jaha0 ajaha. samayuttaramAdi kAdaNa jAva palido0 asaMkhe0mAgama0 / bhaya-duguMDA0 siyA uddI0 / jadi udI0, Niya. jahaNNA / sattaNoka0 siyA udI0 / jadi udI0, Niya aja0 asaMkhe bhAgabha0 / evaM paNNArasaka0 / bhaya-duguMchA0tirikkhoghaM / gavari sattaNoka0 615. hAsyakI jaghanya sthitike udIraka jIvake mithyAtvakA bhaMga strIvedake samAna hai / vaha solaha kaSAya, napuMsakayeda, bhaya aura jugupsAkA kadAcit udIraka hai| yadi udIraka hai to niyamase saMkhyAtaguNI adhika ajaghanya sthitikA udIraka hai| strIveda aura puruSavedakA kadAcit 'udIraka hai / yadi udIraka hai to niyamase asaMkhyAtaveM bhAga adhika yA saMkhyAtaguNI adhika dvisthAnapasita ajaghanya sthitikA udIraka hai| ratikA niyamase udIraka hai jo niyamase jaghanya sthitikA udIraka hai| isIprakAra ratikI jaghanya sthitiudIraNAko mukhya kara sannikarSa jAnanA caahie| isIprakAra arati aura zokakI jaghanya sthiti udIraNAko mukhya kara sagnikarSa jAnanA cAhie / bhaya aura jugupsAkA bhaMga anantAnubandhIke samAna hai| itanI vizeSatA hai ki vaha solaha kapAyakA kadAcit udIraka hai| yadi udIraka hai to jaghanya yA ajaghanya sthitikA udIraka hai| yadi ajaghanya sthitikA udIraka hai to jaghanyakI apekSA eka samaya adhika sthitise lekara palyake asaMkhyAtaveM bhAga adhika takakI ajaghanya sthitikA udIraka hai| napusakavedakA bhaMga sAtavIM pRthivI ke samAna hai| 1616. paJcendriya tiryacatrikameM mithyAtva, samyaktva, samyagmibhyAtva aura sAta nokapAyakA bhaMga sAmAnya tiyazcoMke samAna hai| anantAnubandhI krodhakI jaghanya sthitikA dIraka jIva mithyAtvakA niyamase udIraka hai jo niyamase asaMkhyAtaguNI adhika ajaghanya sthitikA udIraka hai| vaha tIna krodhakA niyamase udIraka hai jo niyamase jaghanya yA ajaghanya sthitikA udIraka hai| yadi ajadhanya sthitikA udIraka hai to niyamase jaghanyakI apekSA eka samaya adhika sthitise lekara palyake asaMkhyAtaveM bhAga adhika takakI ajaghanya sthitikA udIraka hai| bhaya aura jugupsAkA kadAcit udIraka hai| yadi udIraka haiM to niyamase jaghanya sthitikA udIraka hai| sAta nokaSAyoMkA kadAcit udIraka hai| yadi udIraka hai to niyamase asaMkhyAtaveM bhAga adhika ajaghanya sthitikA udIraka hai| isIprakAra pandraha kaSAyakI jaghanya sthitiudIraNAko mukhya kara sannikarSa jAnanA caahie| bhaya aura jugupsAkA bhaMga sAmAnya Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 jayadhavalA sahide kasAya pAhuDe [ bedago 7 siyA udI0 / jadi udI0, niya0 jaha0 asaMkhe0 bhAgavya0 | Navari paJja0 itthaveda0 Natthi / jogiNIsu itthivedo dhruvo kAyavvo / 6 617. paMcidiyatirikkhazrapaja 0 - maNusa prapaJja0 miccha0 jaha0 DidiudI - solasaka0 -bhaya-durguchA0 siyA udI0 / jadi udI0, jahaNNA vA ajahaNNA vA / jaha0 jaha0 samayuttaramAdi kADhUNa jAva palido0 zrasaMkhe0 bhAga0bha0 / irUsa-radiaradi-soga0 siyA udI0 / jadi udI0, ziya0 jaha0 asaMkhe0 bhAga0ma0 / evaM Na sa0 | vari Niya0 udI0 / O $618. aNatANu kodha0 jaha0 vidipradI0 miccha0 tinhaM kodhANaM Niya udI0, jaha0 jaha0 | jaha0 jaha0 samayuttaramAdi kADhUNa jAva palido0 asaMkhe0bhAgabha0 / bhaya-dugu chA0 siyA udI0 / jadi udI0, niya0 jahaNNA / caduNoka 0sa0 [micchattamaMgo | evaM paNNArasaka0 / 9619. issassa jaha0 hidiudI0 miccha0-Na sa0 Niya0 udI0 niya0 ajaha0 saMkhe0 guNa ma0 / evaM solasaka0 -bhaya-dugu bA0 | Navari siyA udI / radiM tiryakhoM ke samAna hai / itanI vizeSatA hai ki vaha sAta nokaSAyoM kA kadAcit udIraka hai| yadi udIrako kama cAsaMgIta meM miliyasa dhAnya sthitikA udIraka haiN| itanI vizeSatA hai ki paryAtakoM meM strIvedakI udIraNA nahIM hai / yoniniyoMmeM strIvedakI udIraNA dhruva karanA cAhie / 3617. pazcendriya tiryaca aparyApta aura manuSya aparyAptakoM meM midhyAtvakI jaghanya sthitikA udIraka jIva solaha kapAya, bhaya aura jugupsAkA kadAcit udIraka hai| yadi udIraka hai to jaghanya yA ajaghanya sthitikA udIraka hai| yadi ajaghanya sthitikA udIraka hai to jaghanya kI apekSA eka samaya adhika se lekara palya ke asaMkhyAtaveM bhAga adhika takakI bhajaghanya sthitikA udIraka haiM / hAsya, rati, arati aura zokakA kadAcit udIraka hai| yadi udIraka haiM to niyamase asaMkhyAtaveM bhAga adhika ajaghanya sthitikA udIraka hai / isIprakAra napuMsakakI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki isakA niyamase udIraka hai / 618. anantAnubandhI kodhakI jaghanya sthivikA udIraka jIva midhyAtva aura tIna krodhoM kI niyamase jaghanya yA ajaghanya sthitikA udIraka haiN| yadi bhajaghanya sthitikA uddIraka hai to javanyakI apekSA eka samaya adhikase lekara patya ke asaMkhyAtaveM bhAga adhika takakI ajaghanya sthitikA udIraka hai| bhaya aura jugupsAkA kadAcit udIraka hai| yadi udIraka hai to niyamase jaghanya sthitikA udIraka hai / cAra nokaSAya aura napuMsakavedakA bhaMga midhyAtvake samAna hai / isIprakAra pandraha kaSAyakI jaghanya sthitiudIraNAko mukhya kara sannikarSaM kahanA cAhie | 6616. hAsyakI jaghanya sthitikA udIraka jIva mithyAva aura napuMsakavedakA niyamase udIraka hai jo niyamase saMkhyAtaveM bhAga adhika ajaghanya sthitikA udIraka hai| isIprakAra solaha kaSAya, bhaya aura jugupsAkI apekSA kahanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inakA kadAcita udIraka hai| ratikA niyamase udIraka hai jo niyamase jaghanya sthitikA udIraka hai / Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 283 gA0 62] uttarapayadidvidiudIraNAe sariNayAso Niya0 udI0 Niya0 jahaNNA / evaM radIe / evamaradi-soga0 / 6620. bhayassa jaha* DidisadImicchAmpahuMepha sumdhushaayrmnntaahyNdhiibhNgo| solasaka0 micchattabhaMgo / dugulA0 siyA udI / jadi udI0, Niya0 jahaNNA / evaM duguNchaae| 1621. gavasajaha. vidiu0 miccha0-sola saka0-bhaya-dugukA0 hassabhaMgo / hassa-radi-aAdi-soga0 siyA0 udI0 / jadi udI0, Niya0 ajaha biTThANapadidA asaMkhe0 bhAgambha0 saMkhe guNabbha0 vA / 622. maNumatie oghaM / vari bArasaka0-chaNNoka0-paMciMtirikkhabhaMgo / panja0 ityive. Nasthi / maNusiNIsu isthivedo dhuvo kAyavyo / 623. devesu miccha* jaha. vidiu0 solasaka0 aTThayoka. siyA udii| jadi udI0, Niya. aja0 saMkhe0guNA / evaM sammAmi0 | Navari aNatANu04 pasthi / samma0 paMcidiyatirikkhabhaMgo / 6624. avaMtANu0kodha0 jaha. vidiudI0 miccha. Niya. udI0 Niya0 ajaha saMkha0guNabha0 / tiNhaM kodhArA Niya udI0, jaha, ajaha / jaha0 ajaha isIprakAra ratiko jaghanya sthitiudIraNAko mukhya kara sannikarSa kahanA cAhie / tathA isIprakAra arati aura zokako jaghanya sthitikI udIraNAko mukhya kara sannikarSa kahanA caahie| 6620. bhayakI jaghanya sthitike udIraka jIvake mithyAtva, cAra nokaSAya aura napusakavedakA bhaMga anantAnubandhI ke samAna hai| solaha, kaSAyakA bhaMga mithyAtvake samAna hai / juguHsAkA kadAcim sadIraka hai yadi udIraka hai to niyamase jaghanya sthitikA jadIraka hai| isIprakAra jugupsAkI jaghanya sthitiudIraNAko mukhya kara sannikarSa jAnanA caahie| 6625. napusakavedakI jaghanya sthitike udIraka jIke mithyAtva, solaha kaSAya, bhaya aura jugupsAkA bhaMga hAsyake samAna hai| hAsya, rati, aravi aura zokakA kadAcit udIraka hai| yadi udIraka hai to niyamase asaMkhyAtaveM bhAga adhika yA saMkhyAtaguNI adhika ajaghanya sthitikA udIraka hai| 622. manuSyatrikameM oghake samAna bhaMga hai / itanI vizeSatA hai ki bAraha kaSAya aura chaha nokapAyakA bhaMga pachendriya tiryaJcoMke samAna hai| paryAptakoMmeM strIvedakI udIraNA nahIM hai aura manudhyiniyoMmeM strIvedako dhruva karanA caahie| 623. devoMmeM mithyAtvakI jaghanya sthitikA udIraka jIva solaha kaSAya aura pATha nokaSAyoMkA kadAcit udIraka hai| yadi udIraka hai. to niyamase saMkhyAtaguNI adhika ajaghanya sthitikA udIraka hai| isIprakAra samyagmidhyAtvakI jaghanya sthitiudIraNAko mukhya kara jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki isake anantAnubandhIcatuSkakI udIraNA nahIM hai| samyaktvakA bhaMga paJcendriya tiryaJcoMke samAna hai| 624. anantAnubandhI krodhakI jaghanya sthitikA udIraka jIva mithyAtvakA niyamase udIraka hai jo niyamase saMkhyAtaguNI adhika ajaghanya sthitikA udIraka hai| tIna krodhoMkI Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalA sahide kasAyapAhuDe [ vedago 7 01 samayuttaramAdi kAraNa jAna palido0 zrasaMkhe0 bhAganbha0 / bhaya-duguMDA0 siyA udI0 / jadi udI0, niya0 jahaNA itthave purivezamiyA udI0 / jadi udI0, mArgadarzaka :- aracArya zrI suvAsIgara zrI mahArAja niya 0 jaha0 yasa0 bhAgamaH / hassa-radi niya0 udI0 liya0 jaha0 zrasaMkhe0bhAga bha0 / evaM paNNArasaka0 / 284 3625. isthive0 jaha0 DidiudI0 miccha0 praNatANu0 maMgo | solasaka0bhaya-dugu chA0 caduyoka0 siyA udI0 / jadi udI0, giya0 jaha0 saMkhe0 guNabha0 / evaM purisaveda0 / $626. hassassa jaha0 DidiudI0 vedabhaMgo / itthaveda0 - purisave0 siyA udI padidA asaMkhe0 bhAganbha0 saMkhe0 guNa0ma0 / evaM rdiie| evamaradi-soga0 / miccha0 solasaka0 -bhaya-dugu chA0 isthi| jadi0 udI0, niya0 ajaha0 ciTThANa - radi0 zi0 udI0 vi0 jahaNNA / 6627. bhaya0 jaha0 vidiudI0 mictra0 - itthiveda0 - purisave 0 - hassa-radi0 zratANu0 maMgo | solasaka0 siyA udI0 / jadi udI0, jahaNNA vA zrajaha0 vA / janya yA ajaghanya sthitikA udIraka hai / yadi ajaghanya sthitikA udIraka hai to niyamase jaghanyakI apekSA eka samaya adhika se lekara palyake asaMkhyAtaveM bhAga adhika takakI ajayanyasthitikA udIraka hai| bhaya aura jugupsAkA kadAcit udIraka hai| yadi udIraka hai to niyamase jaghanya sthitikA udIraka hai| strIveda aura puruSavedakA kadAcit udIraka hai| yadi udIra hai to niyamase asaMkhyAta bhAga adhika jaghanya sthitikA udIraka hai| hAsya aura ratikA niyamase udIraka hai jo niyamase zrasaMkhyAtaveM bhAga adhika ajaghanya sthitikA udIraka hai / isIprakAra pandraha kaSAyakI jaghanya sthitiudIraNAko mukhya kara sannikarSa jAnanA caahie| 3625. strIvedakI jaghanya sthitike udIraka jIvake mithyAtvakA saMga anantAnubandhI ke samAna | solaha kaSAya, bhaya, jugupsA aura cAra nokaSAyakA kadAcit udIraka hai| yadi udoraka hai to niyamase saMkhyAtaguNI adhika ajayanya sthitikA udIraka hai| isIprakAra puruSavedakI jaghanya sthitiudIraNAko mukhya kara sannikarSa jAnanA cAhie / 1 626. hAsyakI jaghanya sthitike udIraka jIvake midhyAtva, solaha kaSAya, bhaya aura jugupsAkA maMga strIvedake samAna hai| strIveda aura puruSavedakA kadAcit udIraka hai| yadi udIraka hai to niyamase asaMkhyAtaveM bhAga adhika yA saMkhyAtaguNI adhika dvisthAnapatita jaghanya sthitikA udIraka hai| ratikA niyamase udIraka hai jo niyamase jaghanya sthitikA udIraka hai / isIprakAra ratikI jaghanya sthitiudIraNA ko mukhya kara sannikarSa jAnanA cAhie tathA isIprakAra arati aura zokakI jaghanya sthitiudIraNAko mukhya kara sannikarSa jAnanA cAhie / 6627. bhayakI jaghanya sthiti ke udarIka jIvake midhyAtva, strIveda, puruSaveda, hAsya aura aratikA bhaMga anantAnubandhI ke samAna hai | solaha kaSAyakA kadAcit udaraka hai| yadi udIraka hai to jaghanya yA anya sthitikA udIraka hai| yadi zrajavanya sthitikA udIraka hai to niyamase . " Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - . ....vvm-vvvv gA* 62] uttarapaDidvidivadIraNAe sariNayAso 25 jahaNNAdo ajahaNNA miTThANapadidA asaMkhe bhAgabha0 saMkhe bhAganbhahiyA vA / dugu'chA0 siyA udI / jadi udI, Niya0 jahapaNA / evaM dugunA0 / 6628. evaM bhavaNa-vANa NavAra samma sammAmicchattamojA mahArAja 629. jodisi0 miccha0-sammatta-sammAmi0bhavaNavAsiyabhaMgo / aNaMtAgu0kodha0 jaha0 hidiudI0 miccha0 Niya udI. Niya. ajahaasaMkhe guNabhahiyaM / tiNhaM kodhANaM Niya. udI. Niya. ajaha. asaMkhe0bhAgabbha / aTThaNoka0 siyA udI0 / jadi udI0, Niya0 aja0 asaMkhenabhAgabbha0 / evaM tiehaM kasAyANaM | 630. apazcakkhAzakoha0 jaharU vidiudI0 doNhaM kodhANaM Niya0 udI. Niya0 jahaNNA / ahaNoka siyA udI0 / jadi udI0, Niya. jahaeNA / samma0 Niya0 udI0 Niya0 aja0 saMkhe guNabbha / evamekArasaka0 / 1631. hassassa.jaha. dvidiudI. bArasaka-bhaya-duguMchA0-ithive0-purisake0 siyA udI0 / jadi udI0, thiya0 jahaNNA | samma0 apaJcakkhANabhaMgo / radi Niya. udI Niya. jahaNNA / evaM radIe / evamaradi-soga / asaMkhyAta bhAga adhika yA saMdhyAtaveM bhAga adhika dvisthAnapatita ajaghanya sthitikA udIraka hai / jugupsAkA kadAcit udIraka hai / yadi udIraka haiM to niyanase jaghanya sthitikA udIraka hai| isIprakAra jugupsAkI jaghanya sthiti udIraNAko mukhya kara sannikarpa jAnanA caahie| 6628. isIprakAra bhavanavAsI aura vyantara devoM meM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inameM samyaktvakA bhaMga samyagmidhyAttrake samAna hai| 6626. jyotiSI devoM meM mithyAtva, samyaktva aura samyagmidhyAtvakA bhaMga bhavanavAsiyoMke samAna hai| inameM anantAnubandhI krodhakI aghanya sthitikA udIraka jIva mithyAtvakA niyamase udIraka hai jo niyamase asaMkhyAtaguNI adhika ajaghanya sthitikA udIraka hai| tIna krodhIkA niyamase udAraka hai jo niyamase asaMkhyAtaveM bhAga adhika ajaghanya sthitikA udIrapha hai| ATha nokaSAyoMkA kadAcit udIraka hai| yadi udIraka hai to niyamase asaMkhyAtaveM bhAga adhika ajadhanya sthitikA udIraka hai| isIprakAra tIna kaSAyoMkI jaghanya sthitiudIraNAko mukhya kara sanikarSa jAnanA caahie| 1630. apratyAkhyAna krodhakI jaghanya sthitikA udIraka jIva vo krodhoM kA niyayase dIraka hai jo niyamase jaghanya sthitikA udIraka hai| pATha nokaSAyoMkA kadAcina udIraka hai| yadi unIraka hai to niyamase jaghanya sthitikA udIraka hai| samyaktvakA niyamase udIraka hai jo niyamase saMkhyAnaguNI azvika ajaghanya sthitikA udIraka hai| isIprakAra gyAraha kapAyoMkI jaghanya sthitiudIraNAko mukhya kara santrikapa jAnanA cAhie / 6631. hAsyakI jaghanya sthitikA udIraka jIva bAraha kapAya, bhaya, jugupsA, strIveda aura purupavedakA kadAcita udIraka hai| yadi cIraka hai to niyamase jaghanya sthitikA udIraka hai| isake samyaktvakA bhaMga apratyAkhyAnake samAna hai| ratikA niyamase nadIraka hai jo niyamase janya sthitikA udIraka hai| isIprakAra ratikI jayanya sthitiudIraNAko mukhya kara sannikarSa Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 . jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ vedago. 6632. bhaya0 jaha* hidiudI. bArasaka0-sattaNoka0 siyA udI / jadi udI, Niya0 jahaNNA / sammattaM hassoMgo / evaM dugukAe / 6633. isthive. jaha. dvidiudI. bArasaka0 chaNNoka0 siyA udii| jadi udI0, Niya0 jahaNNA / samma0 hassabhaMgo / evaM purisave / 634. sohammIlANesu miccha0-sammAmi0 devoghaM / samma0 jaha0 dvidiudI bArasaka0-chaSNoka. siyA udI / jadi. udI0, Niya. ajaha* biTThANapadidA saMkhe0bhAgabbha0 saMkhe0guNanmahiyA vA / evaM purisave / Navari Niya0 udI0 / 1635. aNaMtANukodha0 jaha0 TThidiu0 miccha0 NiyaH udI0 Niya0 ajaha. asaMkheguNabbha0 / tiNhaM kodhANaM purisave. Niya0 udI0 Niya0 aja0 saMkhe guNabha0 / chaNNoka0 siyA udI. / jadi udI0, Niya0 ajaha* sNkhengunnbh0| evaM tiNhaM kasAyA - AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja 636. apaccakkhANakoha0 jaha0 dvidiudI0 doNhaM kodhANaM purisave0 Niya. jAnanA caahie| isIprakAra arati aura zokakI jaghanya sthiti udIraNAko mukhya kara sannikarSa jAnanA caahie| 6632, bhayakI jaghanya sthitikA udIraka jIva bAraha kaSAya aura sAta nokaSAyakA kadAcit udIraka hai| yadi udIraka hai to niyamase jaghanya sthitikA udIraka hai| isake samyaktvakA bhaMga hAsyake samAna hai| isIprakAra jugupsAkI jaghanya sthitiudIraNAko mukhya kara sannikarSa jAnanA caahie| 6633. slIvedakI jaghanya sthitikA udIraka jIva bAraha kaSAya aura chaha nokaSAyakA kadAcit badIraka hai| yadi udIraka hai to niyamase jaghanya sthitikA udIraka hai| isake samyaktvakA bhaMga hAsya ke samAna hai| isI prakAra puruSavedakI jaghanya sthitiudIraNAko mukhya kara sannikarSa jAnanA caahie| 6634. saudharma aura aizAnakalpameM mithyAtva aura samyagmithyAtvakA bhaMga sAmAnya devaki samAna hai| samyaktvakI jaghanya sthitikA udIraka jIva bAraha kaSAya aura chaha nokaSAyakA kadAcin udIraka hai| yadi udIraka hai to niyamase saMkhyAtaveM bhAga adhika yA saMkhyAtaguNI adhika dvisthAnapatita ajaghanya sthitikA udIraka hai / isIprakAra puruSavedakI apekSA jAnanA vAhie / itanI vizeSatA hai ki isakA niyamase udIraka hai| 635. anantAnubandhI krodhakI jaghanya sthitikA udIraka jIva mithyAtvakA niyamase udIraka hai jo niyamase asaMkhyAtaguNI adhika ajaghanya sthitikA udIraka hai| tIna krodha aura puruSavedakA niyamase udIraka hai jo niyamase saMkhyAtaguNI adhika ajaghanya sthitikA dIraka hai| chaha nokaSAyakA kadAcit udIraka hai| yadi udIraka hai to niyamase saMkhyAtaguNI adhika ajaghanya sthitikA udIraka hai| isIprakAra tIna kaSAyoMkI jaghanya sthitiudIraNAko pukhya kara sannikarpa jAnanA cAhie / s636, apratyAkhyAna krodhakI jaghanya sthitikA udIraka jIva do krodha aura puruSavedakA Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 -. gA0 62 ] uttarapayaDiDidiudIraNAe sakhNyiAso udI 0 vi0 jahaNNA / chaSNIka0 siyA udI0 / jadi udI0, ziya0 jahaNNA | evamekArasaka0 / 287 1637. purisave0 jaha0 dvidiudI0 cArasaka0 daNNoka0 siyA udI0 / jadi udI0, niya0 jahaNNA | 3638. itthave0 jaha0 GkidiudI0 samma0 liya0 udI0 liya0 zraja0 zrasaMkhe0 guNa bha0 / cArasaka0 chaNoka0 siyA udI0 / jadi udI0, niya0 ja0 saMkhe0 guNanma0 / 3639. issassa jaha0 dvidiu0 bArasaka0 -bhaya-durguchA 0 siyA udI0 / jadi udI0, yi0 jahaNNA / purisave0 -radi0 khiya0 udI0 liya0 jahaeNA | evaM radIe| evamaradi- soga0 / jI 6 640. bhaya0 jaha0 DidiudI0 bArasaka0 paMcaNoka0 siyA udI0 / jadi udI0, niya0 jahaNNA / puri piNDa pAhaNArA duvAe / 3641. sarakakumArAdi jAva NatramevajA ci evaM ceva / khavari itthi vedo Natthi / purisave0 dhuvo kAyacyo / azuddisAdi jAva saccaTThA tti samma0 cArasaka0 - 0 niyamase uraka hai jo niyamase jaghanya sthitikA udIraka hai| chaha nokaSAyoM kA kadAcit uates hai| yadi afteka hai to niyamase jaghanya sthitikA udIraka hai| isIprakAra gyAraha - kaSAyoMkI jaghanya sthitiudIraNAko mukhya kara sannikarSa jAnanA cAhie / 6637. puruSavedakI jaghanya sthitikA udIraka jIva bAraha kaSAya aura chaha nokaSAyakA kadAcit udIraka hai| yadi udIraka hai to niyamase jaghanya sthitikA udIraka hai / 9638. strIvedakI jacanya sthitikA udIraka jIva samyaktvakA niyamase nadIraka hai jo niyamase asaMkhyAtaguNI adhika jaghanya sthitikA udIraka haiN| cAraha kaSAya aura chaha nokaSAyakA kadAcit udIraka hai| yadi udIraka hai to niyamase saMkhyAtaguNI adhika ajaghanya sthitikA udIraka haiM / 63. hAsyakI jaghanya sthitikA udIraka jIva bAraha kapAya, bhaya aura jugupsAkA kadAcit cadIraka hai| yadi udIraka hai to niyamase jaghanya sthitikA udIraka hai / puruSaveda aura ratikA niyamase udIraka hai jo niyamase jaghanya sthitikA ur3Iraka hai| isIprakAra ratikI jaghanya sthitiudIraNA ko mukhya kara sannikarSa jAnanA cAhie tathA isIprakAra arati aura zokakI jaghanya sthitiudIraNAko mukhya kara sannikarSa jAnanA caahie| I 6 640. bhayakI jaghanya sthitikA udIraka jIva bAraha kaSAya aura pA~ca nokaSAyakA kadAcit udIraka hai / yadi udIraka hai to niyamase jayanya sthitikA udIraka hai / puruSavedakA niyamasre udIraka hai jo niyamase jaghanya sthitikA udIraka hai| isIprakAra jugupsAkI jaghanya sthitiudIraNako mukhya kara sannikarSa jAnanA cAhie / 3641. sanatkumAra kalpase lekara nau maiveyaka lakake devoMmeM isIprakAra sannikarSa hai / itanI vizeSatA hai ki inameM zrIvedakI udIraNA nahIM hai / puruSavedako dhruva karanA cAhie / Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ athadhavalA bahide kasAyapAhuDe 288 sattaloka evagevajabhaMgo / evaM jAva / 6 642. NANAjIvehi bhaMgavicao duviho jaha0 uka0 | ukasse pathadaM / doSeNa sumahIsAgara eka duviho Ni0 - zroSeNa Adese DidinadI0 tiSNi bhNgaa| sammAmi0 uka0 aNukka0 dvidiudI0 bhaTTa maMgA / santrarakSya savyatirikta satrAmaNusa - saccadevA tti jAo paDIo udIriti tAsimodhaM / raft maNusaapa caDavIsapaya0 ukka0 aNuka0 hidiudI0 aDDa bhNgaa| evaM jAva0 / $ 643. jaharAe payadaM / duvihoM Ni0- - oveNa zrAdeseNa ya / zragheNa miccha0 samma0 cadusaMjala0 tiSNive 0 caduNoka0 jaha0 ajaha0 DididI0 tiSNi bhNgaa| sammAmi0 ja0 jaha0 vidiudI0 aTTa bhNgaa| vArasaka0 -bhaya-durguchA jaha0 ajaha0 hidiudI0 Nipa0 asthi / savtrarahaya-savtrapaMcidiyatirikkha-santra maNusasaccadevA tti ukkarasabhaMgo / 01 [ vedago -- 9 0 6 644, tirikkhemu solasaka0 bhapa durgubA0 jaha0 jaha0 hidiudI0 jiya0 asthi / daMsaNatiya sattaroka0 zraghaM / evaM jAva0 / | 645. bhAgAbhAgANu0 duviho- jaha0 uka0 / ukkasse payadaM / duviho anudizase lekara sarvArthasiddhi taka ke devoMmeM samyaktva, bAraha rUpAya aura sAta nokaSAyakA ke samAna hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNAtaka jAnanA cAhie / I 1642. nAnA jIvoM kI apekSA saMgavicaya do prakArakA hai -- jaghanya aura utkRSTa / utkRTakA prakaraNa hai / nirdeza do prakArakA hai - AMgha aura Adeza / zroghase sattAIsa prakRtiyoM kI patra aura anutkRSTa sthitiyoMke udIraka jIvoMke tIna bhaMga haiM / samyagmidhyAtvakI utkRSTa aura anu sthiti udIra jIvoMke ATha bhaMga haiN| saba nArakI, saba tiryaJca, saba manuSya aura saba deva jina prakRtiyoMkI udIraNA karate haiM unakA bhaMga zrodha ke samAna hai| itanI vizeSatA hai ki manuSya aparyAptakoM meM caubIsa prakRtiyAMkI utkRSTa anutkRSTa sthitirakoM ke pATha aMga haiN| isIprakAra anAhAraka mArgAtaka jAnanA caahie| 1643. jaghanyakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai- prova aura Adeza / zraghase midhyAtva, samyaktva, cAra saMjvalana, tIna veda aura cAra mokaSAyake jaghanya aura ajaghanya sthitike udIrakoM ke tIna bhaMga haiN| samyagmidhyAtvakI jaghanya aura ajaghanya sthitiudIrakoM ke ATha bhaMga haiN| bAraha kapAya, bhaya aura jugupkhAkI jaghanya aura ajaghanya sthitike udIraka jIva niyamase haiM / saba nArakI, saba paJcendriya tiryaJca, saba manuSya aura saba devoMmeM utkRSTake samAna bhaMga hai / $ 644. tirthoMmeM solaha kaSAya, bhaya aura jugupsAkI jaghanya aura ajaghanya sthiti uraka jIva niyamase haiN| tIna darzanamohanIya aura sAta nokapAyakA bhaMga proghake samAna hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNAtaka jAnanA cAhie / 6645, bhAgAbhAgAnugama do prakArakA hai jaghanya aura saskRSTa / utkRSTakA prakaraNa hai / Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- - -- gA062] uttarapaDiviviudIraNAe bhAgAbhAgo 289 Ni.-ogheNa AdeseNa ya / ogheNa cavIsAe payaDI0 ukassavidiudI0 savvajI0 keva ? aNatabhAgo / aNuka. aNatA bhAgA / samma0-sammAmi0-ithiva-purisake. ukka0 dvidiudI0 sabbI0 keva0 ? asaMkhe0bhAgo | aNuka0 dvidiudI asaMkhejA bhAgA / evaM tirikkhA0 / .646. sadhaNeraDya-savyapaMcitirikkha-maNusa apaja0-devagadidevA bhavaNAdi jAva avarAjidA ti sabaSayaH uka0 vidiudI0 manyajI. keva0 ? asaMkhe0. bhAgo / aNuka0 asaMkhejA bhAgA / 647. maNusesu cauvIsapaya0 ukka0 dvidiu0 asaMkhe0 bhaago| aNuka 0dvidiudI. asaMkhejA bhaagaa| samma0-sammAmi0-isthiveda-purisaveda0 uka0 dvidiudI. saMkhe0bhAgo / aNuka0 saMkhejA bhaagaa| evaM maNusapanaH / gavari saMkhenaM kAyacha / isthivedo Nasthi mAvika maNusiNI mI sAMpariNadurisake pagabuMta Nasthi / sabaDhe vIsaM paya0 ukta dvidiudI0 saMkhe0 bhAgo / aNuka0 maMkhejA bhAgA / evaM jaav| 1648, jahaNNae payadaM / duviho Ni0-ogheNa AdeseNa ya / zrodheNa nirdeza do prakArakA hai-ogha aura aadesh| oghase caubIsa prakRtiyoMkI utkRSTa sthitike udIraka jIva saba jIvoM ke kitane bhAgapramANa haiM ? anantaveM bhAgapramANa haiN| anuskRSTa sthiti ke 'udIraka jIva ananta bahubhAgapramANa haiN| samyaktva, samyagmidhyAtva, strIveda aura puruSavedakI utkRSTa sthitike padIraka jIva saba jIvoMke kitane bhAgapramANa haiM ? asaMkhyAta bhAgapramANa haiN| anutkRSTa sthitike udIraka jIva asaMkhyAta bahubhAgapramANa haiN| isIprakAra tiryaJcoM meM jAnanA caahie| 646. saba nArakI, saba paJcendriya tiryakaca, manuSya aparyApta, devagatike deva aura bhavanavAsiyoMse lekara aparAjita kalpatakake deza meM saba prakRtiyoMkI utkRSTa sthitike udIraka jIva saba jIvoMke kitane bhAgapramANa haiM ? asaMkhyAnaveM bhAgapramANa haiM 1 anutkRSTa sthitike udIraka jIva asaMkhyAta bahubhAgapramANa haiM / 647, manuSyoMmeM cauvIsa prakRtiyoMkI utkRSTa sthitike uddIraka jIva asaMkhyAtaveM bhAgapramANa haiM / anuskRSTa sthitike udIraka jIva asaMkhyAta bahubhAgapramANa haiN| samyaktva, samyagmidhyAtva, strIveda aura puruSavedakI utkRSTa sthiti ke udoraka jIva saMkhyAsaveM bhAgapramANa haiN| manuskRSTa sthitike udIraka jIva saMkhyAta bahubhAgapramANa hai| isIprakAra manuSya paryAptakaoNmeM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki asaMkhyAtake sthAnameM saMkhyAta karanA caahie| inake strIvedakI udIraNA nahIM hai| isIprakAra manuSyaniyoM meM jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki inameM puruSaveda aura strIvedakI udIraNA nahIM hai| sarvArthasiddhi meM bIsa prakRtiyoMkI utkRSTa sthinike jadIraka jIva saMkhyAtaveM bhAgapramANa haiM tathA anutkRSTa sthilike udIraka jIva saMkhyAta bahubhAgapramANa haiM / isIprakAra anAhAraka mArgaNAtaka jAnanA cAhie / 5648. jaghanyakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai-mogha aura aadesh| oghase Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2.60 jayadhavalA sahide kasAyapAhuDe [ bevago 7 mahArAja micdra0 cadusaMja0 - buMsa 0 caduNoka0 jaha0 Didiu0 savvajI0 aAMtabhAgo / aja0 anaMtA bhAgA | samma sammAmi0 iSThirasa ke uccAra ke saMbhAgo / ajaha0 zrasaMkhejA bhAgA / savvaNera0 savvapaMci0tirikkha0 savtra maNuma sacadevA tti ukarasabhaMgo / 9649. tirikkhesu miccha0 saya 0 caduNoka0 jaha0 zrAMtabhAgo / ajaha arAMtA bhAgA / samma0 sammAmi0 solasaka0 - itthiveda - purisaveda-bhaya- dugu chA0 jaha0 zrasaMkhe0 bhAgo / ajaha0 zrasaMkhejA bhAgA / evaM jAba0 / 41 6 650 parimANaM duvihaM jaha0 ukka0 | ukasse payadaM / duviho NiH zroSeNa AdeseNa ya / oSeNa miccha0-solasaka0 sattaNoka0 ukka0 hidiudI0 ketiyA ? saMkhejA / zraNuka0 ketti 0 1 arAMtA / samma0 sammAmi0 - itthive 0 - purisave0 ukka0 aNukka0 dvidiudI0 ti0 ? asaMkhejA / - $ 651. saccaraiya savvapaMcidiyatirikkha-maNusaapa 0 devAdidevA bhavaNAdi jAva sahassAre ci saccapaghaDI 0 uka0 aNuka0 keciyA ? zrasaMkhejjA / maNusesu causa pagaDINaM uka0 dvidiudI0 saMkhejjA / aNukka0 ketti 0 1 asaMkhejjA | mithyAtva, cAra saMjvalana, napuMsakaveda aura cAra nokaSAyakI jaghanya sthitike urIraka jIva saba jIvoMke ananta bhAgapramANa hai| ajaghanya sthitike udIraka jIva ananta bahubhAgapramANa haiM / samyaktva, samyagmadhyAtya, strIveda, puruSaveda, bAraha kapAya, bhaya aura jugupsAkI jaghanya sthitike udIraka jIva zrasaMkhyAtaveM bhAgapramANa haiN| ajaghanya sthitike udIraka jIva asaMkhyAta bahubhAgapramANa haiM / saba nArakI, saba paJcendriya tiryakraca, saba manuSya aura saba devoMmeM bhaMga utkRSTa samAna hai / 1 1646 tiryaJcoM meM midhyAtva, napuMsakaveda aura cAra nokaSAyakI jaghanya sthiti ke hIraka jIva ananta bhAgapramANa hai| ajaghanya sthitike udIraka jIva ananta bahubhAgapramANa haiM / samyaktva, samyagmidhyAtva, solaha kaSAya, strIveda, puruSaveda, bhaya aura jugupsAkI jaghanya sthitike udIraka jIva zrasaMkhyAtaveM bhAgapramANa haiM / ajaghanya sthitike udIraka jIva asaMkhyAta bahubhAgapramANa haiM / isIprakAra anAhAraka mArgaNAtaka jAnanA cAhie / 6 650 parimANa do prakArakA hai - jaghanya aura utkRSTa / utkRSTakA prakaraNa hai / nirdeza do prakArakA hai - gha aura Adeza / zroghase midhyAtva, solaha kaSAya aura sAta nokaSAyakI utkRSTa sthiti udIraka jIva kitane haiM ? asaMkhyAta haiM / anutkRSTa sthitike udIraka jIva kitane haiM ? ananta haiM / samyaktva, samyargamedhyAtya, strIveda aura puruSaveda kI utkRSTa aura anutkRSTa sthitike udIraka jIva kitane haiM ? asaMkhyAta haiM / 6 651. saba nArakI, saba paJcendriya tiryaJca manuSya aparyApta, devagatike deva aura 1 bhavanavAsiyoMse lekara sahasrAra phalpatakake devoM meM saba prakRtiyoMkI utkRSTa aura anutkRSTa sthitike aatee jIva kitane haiM ? asaMkhyAta haiN| manuSyoM meM caubIsa prakRtiyoMkI utkRSTa sthitike udIraka jotra saMkhyAta haiM / anutkRSTa sthiti ke udIraka jIva kitane haiM ? asaMkhyAta hai / samyaktva, Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 261 upasarapayaDividiudIraNAe parimAraNaM samma0-sammAmi0 isthi-purisa0 ukka0 aNuka0 ketti 0 1 saMkhejjA / maNusapajjAmaNusiNI-sabaDhadevesu sadhapaya0 uka0 aNukka0 ketti ? saMkhejjA / ANadAdi jAva aparAjidA ti savvaphya0 uka0 ketti ? saMkhejjA / aNuka0 ketti ? asaMkhejA / evaM jAva0 / 5652. jahaNNae payadaM / duviho Ni--zrogheNa AdeseNa ya / zrogheNa miccha0-cadugoka0, jaha, dvidiudI0 ketti ? asNkhejaa| ajaha0 dvidiudI0 ketti. aNaMtA / NavUma-cadusaMjala0 jaha. vidiudI0 ketti0 1 sNkhejaa| ajaha ketti ? atIka sammAna vidhaye lilAgatahako pahisiladI0 ketiyA ? saMkhejA / ajaha0 asNkhejaa| sammAmi0 jaha0 ajaha0 ketti ? asaMkhejA / bArasaka0bhaya-duguMchA0 jaha0 ajaha* hidiudI0 ketti ? aNaMtA / 653. AdeseNa NeraDya0 savapaya0 jaha0 ajaha. ketti ? asaMkhejA / Navari samma0 jaha* ketti ? sNkhejaa| evaM par3hamAe / vidiyAdi jAva chaDi ti daMgaNatiya0 jaha0 ajaha0 asaMkhejA / sesapayaDI jaha0 keniyA ? saMkheo / ajaha. ke ? asaMkhejA / sattamAe santrapaya. jaha0 ajaha. asNkhejaa| samyagmithyAtva, strIveda aura puruSavedakI utkRSTa aura anutkRSTa sthitike udIraka jIva kitane haiM ? saMkhyAta haiN| manuSya paryApta, manuyinI aura sarvArthasiddhike devoMmeM saba prakRtiyoMkI utkRSTa .aura anutkRSTa sthitike udIraka jIva kitane haiM ? saMkhyAta haiN| zrAnatakalpase lekara aparAjita vimAnatakaphe devoMmeM saba prakRtiyoMkI utkRSTa sthitike udIraka jIva kitane haiM ? asaMkhyAta hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNAtaka jAnanA caahie| 6652. jaghanyakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai-zrodha aura bhaadesh| oghase mithyAtva aura cAra mokaSAyakI jaghanya sthitike udIraka jIva kitane haiM ? asaMkhyAta hai / ajaghanya sthiti ke nadIraka jIva kitane haiM ? ananta haiN| napusakaveda aura cAra saMjvalanakI jaghanya sthitike udIraka jIva kitane haiM ? saMkhyAta hai| ajavanya sthitike udIraka jIva kitane haiM ? ananta haiN| samyaktva, strIveda aura puruSavedakI jaghanya sthiti ke udIraka jIva kitane haiN| saMkhyAta haiN| ajayanya sthitike udIraka jIva asaMkhyAta haiN| samyagmidhyAtvakI jaghanya aura ajaghanya sthiti ke udIraka jIva kitane haiM ? asaMkhyAta haiM / bAraha kaSAya, bhaya aura jugupsAkI jaghanya aura majaghanya sthitike udIraka jIva kitane haiM. 1 ananta haiN| 5.653. prAdezase nArakiyoM meM saba prakRtiyoMkI jaghanya aura ajadhanya sthiti ke udIraka jIva kitane haiM ? asaMkhyAta haiN| itanI vizeSatA hai ki samyaktvakI jaghanya sthitike udIraka joka kitane haiM ? saMkhyAta haiN| isIprakAra prathama pRthivImeM jAnanA caahie| dUsarIse lekara chaTI pRthivI taka nArakiyoM meM tIna darzanamohanIyakI jaghanya aura ajaghanya sthitike udIraka jIva asaMkhyAta hai| zeSa prakRtiyoMkI jayanya sthitike udIraka jIva kitane hai ? saMkhyAta / / ajavanya sthiti ke udIraka jIva kitane haiM ? asaMkhyAta haiN| sAtavIM pRthivIke nArakiyoMmeM saba 1, zrA0pratI asaMkhenjA iti pAThaH / Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhaklAsahide kasAyapAhure [dago 6654. nirikkhetu solamaka-bhaya-duguMchA. jaha* ajaha0 ketti ? aNaMtA 1 mijhAraNatru sacama lokvishilyaakemi0phaarnsNkhejaa| ajaha0 ketti ? aNaMtA / samma0 ogha / sammAmidasthive0-purisave. jaha0 ajaha0 ketti ? amkhelaa| paMciMdiyatirikkhatiya0 samma0 ogha / semapayaDI. jaha0 ajaha / ketti ? asaMkhejA / Navari patta0 ithive Nasthi / joNiNIsu purima-garbusa0 Nasthi / samma0 sammAmi0 bhaMgo / paMciMditirikkha apaJja-maNusaapaja-savaNavANave0 sabapayaDI0 jaha* ajaha, saMkhecA / 6655. maraNusesu micchaNabusa-cadusaMja0-caduNoka0 jaha0 makhejA / aja. katti ? asaMgvejA / samma0-samAmi0-isthive-purisave0 jaha* ajaha0 sNkhejaa| pArasaka-bhaya-duguchA0 jaha0 ajaha0 asaMkhejA / maNubhapaja0-maNusiNI-savvadevasu saapaya0 jaha0 ajaha0 sNgvejaa| 6656. devesu mamma0 ogha / sesapaya0 jaha. ajahara kettiyA ? asNkhejaa| jodimiyAdi jAva gavagevajjA ti dasaNatiyassa devopaM / sesapaya.. prakRtiyoMkI jagandha aura ajaghanya sthitike udIraka jIva asaMkhyAta haiN| 654. tiryoM meM solaha kaSAya, bhaya aura jugupsAkI jaghanya aura ajaghanya sthitiphe uhIraka jIva kitane haiM ? ananna haiM 1 mithyAttra, napusakaveda aura cAra nokapAyakI jaghanya sthiniphe uhIraka jIva kitane haiM ? asaMkhyAta haiN| ajaghanya sthiti ke udIraka jIva kitane haiM ..." ananta haiN| samyaktvakA bhaMga ovaka samAna hai| samyAgnicyAtva, strIcaMda aura puruSavedakI jaghanya aura ajayanya sthitika udIpaka jIva phitana haiM ? asaMkhyAta haiN| paJcendriya niryakacatrikameM samyaktvakA bhaMga bhopana mamAna hai| zaMpa prakRtiyAMkI jaghanya aura majaghanya sthinika udIraka jIva kitane haiM ! asamyAna hai| itanI vizeSatA hai ki paryAptakA meM strIvedakI udAraNA nahIM hai| tathA yoninItiryacauma puruSaveda aura, napuMsakaveSakI unIgaNA nahIM hai| tathA inameM samyaktvakA bhaMga samyagmithyAtvaka samAna hai| paJcendriya niryaJca aparyApta, manuSya aparyAta, bhavanavAsI aura vyantara devImeM saba prakRniyoMkI jaghanya aura prajaghanya sthitike vIraka jIva makhyAta haiN| 655. manuSyoM meM mithyAtva, napusakaveda, cAra maMjvalana aura cAra nokapAyI jaghanya sthitike udIraka jIva saMkhyAta haiN| ajaghanya sthitike vIraka jIva kitane haiM ? asaMkhyAta haiN| samyaktva, samyagmidhyAtva, strIveda aura purupayedI jaghanya aura ajaghanya sthitika udAraka jIva saMkhyAna haiN| ghAraha kapAya, bhaya aura jugupmAkI jananya aura ajaghanya sthinike udIrapha jIva asaMkhyAta hai| manuSya paryAna, manudhyinI aura sarvArthasiddhike devAmeM saba prakRtiyAMkI jaghanya aura ajaghanya sthitike udIraka jIva saMkhyAta haiN| 656. davAma samyakAlakA bhaMga protrake samAna hai| zeSa prakRniyoM kI jaghanya aura ajaghanya sthitike padIraka jAya kitane hai ? asaMkhyAta hai| jyotipiyAra lekara nau prabeyaka naka vAma tIna darzanamohanIyakA bhaMga sAmAnya devAke samAna hai| zaMpa prakRtiyoMkI jaghanya Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62] uttarapayachiTidiudIraNAra kheta jaha0 ketti ? sNkhjjaa| ajaha0 ketti0 asNkhejjaa| Navari jodisi0 samma0 jaha0 ajaha0 dvidiudI0 kettiyA ? asaMkhejjA / aNudisAdi avarAjidA tti samma0-bArasaka0-sattaNoka0 jaha0 saMkhejjA / ajaha0 asaMkhajjA / evaM jAva0 / 657. khettaM duvihaM-jaha0 ukka0 / ukkasse payadaM / duviho Ni0-ogheza AdeseNa ya / oSeNa micchatta-solasaka0-sattaNoka0 ukka0 dvidiudI0 logassa asaMkhe0 bhAge | aNuka0 svvloge| samma0-sammAmi0-ithive0-purisave0 ukka0 aNuka loga0 asaM0bhAge / evaM tirikkhA / sesagadIsu savvapaya0 ukka0 aNukka . loga0 asaMkhe0 bhAge / evaM jAtra / 6658. jahaeNAdAyadaM / avikazivihAogheNA zAiseNa ya / ogheNa sthiti ke udIraka jIva kitane haiM ? saMkhyAta haiN| ajadhanya sthitike udIraka jIva kitane haiM ? asaMkhyAta haiN| itanI vizeSatA hai ki jyotipiyoM meM samyaktyakI jaghanya aura ajaghanya sthitike udIraka jIva kitane haiM ? asaMkhyAta haiN| anudizase lekara aparAjita vimAnatakake devAma samyaktva, bAraha kapAya aura sAta nokaSAyakI jaghanya sthitike udIraka jIva saMkhyAta haiN| ajadhanya sthitike udIraka jIva asaMkhyAta haiN| isIprakAra anAhAraka mArgaNAtaka jAnanA cAhie / 6657. kSetra do prakArakA hai--jaghanya aura utkRSTa / utkRSTakA prakaraNA hai / nirdeza do prakArakA hai--zrIdha aura zrAdeza / mobase mithyAtva, solaha kapAya aura sAta nokaSAyoMkI utkRSTa sthiti ke udIpaka jIyAkA kSetra lokake asaMkhyAta bhAgapramANa hai| anuskRSTa sthitike udIraka jIvoMkA kSetra sarva lokapramANa hai| samyaktva, samyagmidhyAtva, strIveda aura puruSavedakI utkRSTa aura anutkRSTa sthitike udIraka jIvoMkA kSetra lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| isIprakAra tiryakacoMmeM jAnanA cAhie / zeSa gatiyoMmeM saba prakRtiyoMkI utkRSTa aura anutkRSTa sthitike udIrakokA kSetra lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai / isIprakAra anAhAraka mArgagaNAtaka jAnanA caahie| vizepArtha-jo saMjhI pancendriya mithyAdRSTi paryApta jIva utkRSTa sthitikA bandha karate hai ve hI apane-apane svAmitvake anusAra midhyAtvAdi prakRtiyoMkI utkRSTa sthitikI udIraNA karate haiN| yataH inakA kSetra lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai, ataH vaha ukta pramANa kahA hai| ina prakRtiyoMkI anutkRSTa sthitiudIraNA ekendriyAni jIvoM meM bhI hotI hai aura unakA kSetra sarva loka hai, ataH inakI anutkRSTa sthiti ke udIrakoMkA kSetra sarva lokapramANa kahA hai| rahI samyaktva, samyagmithyAtva, strIveda aura puruSaveda ye cAra prakRtiyA~ sA inakI udIraNA yathAyogya paJcendriya jIvoM meM hI sambhava hai, yataH ina jIvoMkA kSetra lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai, ataH ukta prakRtiyoMkI utkRSTa aura anutkRSTa sthitike udIrakoMkA kSetra lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kahA hai| zepa kathana sugama hai| 658. jaghanya kA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai-Adha aura Adeza / oghase 1. tAsa-prA0prAyoH misa iti pAThaH nAsti / Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hamArgadarzaka :- AcArya zrI suvidhavalAsa jI mahArAjAle [vedago 7 ogheNa miccha0-cadusaMja0-gavusa0 caduNoka0 jaha0 dvidiudI0 loga0 asaMkhe0. bhAge / ajaha sabaloge / samma0-sammAmi0 isthiSe0-purisave. jaha0 ajaha0 logassa asaMkhe0 / bArasaka0-bhaya-duguM0 jaha* logassa sNkhejdibhaage| ajaha. sbloge| 6659. tirikkhesu miccha0-Navusa0-caduNoka. jaha0 logassa asaMkhe0bhAge / ajaha sabaloge | samma0 sammAmi0-itthive purisave0 jaha ajaha / loga. asaMkhe0 bhaage| solasaka0-bhaya-dugukA. jahA loga0 saMkhe0bhAge / ajaha. mithyAtva, cAra saMjvalana, napusakaveda aura cAra nokapAyoMkI jaghanya sthitike uddIrakoMkA kSetra lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| ajaghanya sthitike udIrakoM kA kSetra sarva lokapramANa hai| samyaktva, sambagmithyAtva, strIveda aura puruSavedakI jaghanya aura ajanya sthitike udIrakoMkA kSetra lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramAgA hai| bAraha kaSAya, bhaya aura jugupsAkI jaghanya sthitike udIrakokA kSetra lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| ajaghanya sthitike uddIrakokA kSetra sarva lokapramANa hai| vizeSArtha--mithyAtvakI upazamasamyaktvake abhimukha jIvaka, cAra saMjvalana aura napusakavedakI guNasthAna pratipanna jIvake tathA cAra nokaSAyoMkI jo itasamutpattika bAdara ekendriya jIva saMjJI paJcandriyoMmeM upanna hotA hai usake yathAsthAna apane-apane svAmitvake anusAra jaghanya sthiti udIraNA hotI hai, yataH aise jIvokA kSetra lokake asaMkhyAtaveM bhAga- * ra pramANa hai, ataH ukta prakRtiyoMkI jaghanya sthiti ke udIraka jIvIkA kSetra lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramAga kahA hai| inakI ajaghanya sthiti ke udIraka jIvoMkA kSetra sarva lokapramANa hai yaha spaSTa hI hai / samyaktva Adi cAra prakRtiyoM kI jaghanya aura ajaghanya sthitikI udIraNA apane-apane svAmitvake anusAra paJcendriya jIva hI karate haiM, yataH inakA kSetra lokake asaMkhyAtave bhAgapramANa hai, ataH ukta prakRttiyoM kI janya aura ajaghanya sthitike udIrakoMkA kSetra bhI uktapramANa kahA hai| bAraha kaSAya, bhaya aura jugupsAkI jaghanya sthiti udIraNA bAdara ekendriya jIva karate haiM aura ina jIvoMkA kSetra lokake saMkhyAtaveM bhAgapramANa haiM, ataH ukta prakRtiyoM kI jaghanya sthiti ke udIrakokA kSetra uktapramANa kahA hai| inakI ajaghanya sthinike udIrakokA kSetra sarva lokapramANa hai yaha spaSTa hI hai| isIprakAra gatimArgaNAke saba bhedoMmeM apane-apane svAmitvako jAnakara kSetra ghaTita kara lenA cAhie / sugama honese yahA~ nirdeza nahIM kara rahe haiN| 656, niyaMtroM meM mithyAtva, napusakaveda aura cAra nokaSAyoMkI jaghanya sthitike udIraka jIvAkA kSetra lokake asaMkhyAta bhAgapramANa hai| ajaghanya sthitike udAraka jIvoM kA kSetra sarva lokapramANa hai| samyaktva, samyagmithyAtva, vIveda aura puruSavedakI jaghanya aura ajaghanya sthitike udIraka jIvAkA kSetra lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa haiN| solaha kaSAya, bhaya aura jugupsAkI jaghanya sthiti ke udIraka jIvIkA kSetra loka saMkhyAta bhAgapramANa hai| ajaghanya 1. mAnatI asaMkhejadibhAge iti pAThaH / Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62] uttarapayaDidvidiudIraNApa posaNaM savvaloge / semagadIsu sannapaya0 jaha0 ajaha loga0 asaMkhe0bhAge / evaM jAva0 / 660. pomaNaM duvihaM-jaha0 ukka0 / uksse payadaM ! duviho Ni0zrogheNa AdeseNa ya / oSeNa miccha0-solasaka0-chapaNoka0 uka0 dvidiudI. loga0 asaMkhe0bhAgo aTTha-terahacodasa0 / aNuka0 savvalogo / samma0 sammAmi0 uka0 aNuka0 loga0 asaMkhe0bhAgo aTThacoddasa0 / ityive0-purisave. uka0 logassa asaMkhe0 aDhacoisa0 | aNuka0 loga0 asaMkhe bhAgo aTThayoH sabalogo vA / Navusaya0 ukka0 hidiudI0 loga0 asaMkhe0 bhAgo terahacoisa0 / aNuka sblogo| sthitike udIraka jIvoMkA kSetra sarva lokapramANa hai| zeSa gatiyoMmeM saba prakRtiyoMkI jaghanya aura ajaghanya sthitike udIrakoMkA kSetra lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNAtaka jAnanA caahie| 3660. sparzana do prakArakA hai-jaghanya aura utkRSTa / utkRSTa kA prakaraNa hai| usakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-ogha aura Adeza / oghase mithyAtya solaha, kapAya aura chaha nokaSAyakI utkRSTa sthitiyAdiko jovecavisaMgrAmAsAsAmanarAzAjathA trasanAlI ke caudaha bhAgoM meM se kucha kama ATha aura kucha kama teraha bhAgapramAga kSetrakA sparzana kiyA hai| anutkRSTa sthitikaM udIrakAne sarva lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| samyaktva aura samyammithyAtyakI utkRSTa aura anutkRSTa sthitika udIrakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura sanAlI ke caudaha bhAgoM se kucha kama ATha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| strIveda aura puruSavedakI utkRSTa sthiti ke udIrakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura trasanAlI ke caudaha bhAgoM se kucha kama ATha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| anutkRSTa sthitike udIrakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga tathA prasanAlIke caudaha bhAgoMmeMse kucha kama pATha bhAga aura sarva lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| napusakavedakI utkRSTa sthitike udIrakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura vasanAlIke caudaha bhAgoMmeMse kucha kama teraha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai / anutkRSTa sthiti ke udIrakoMne sarva lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| vizeSArtha--jo saMjJI paJcendriya paryApta mithyAdRSTi jIva mithyAtva aura solaha kaSAyakA utkRSTa sthiti bandhakara paka zrAvali kAla bAda ukta karmoM kI udIraNA karate haiM unake ukta karmoMkI utkRSTa sthitiudIraNA hotI hai| yataH aise jIvoMkA vartamAna sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura atIta sparzana asanAlIke caudaha bhAgoMmeMse kucha kama ATha aura kucha kama teraha bhAgapramANa pAyA jAtA hai, ata: ukta pratiyoMkI utkRSTa sthitike udIrakoMkA sparzana ukta pramANa kahA hai| inakI anutkRSTa sthiti udAraNA ekendriyAdi jIva bhI karate haiM aura unakA sparzana sarva lokapramANa hai, ataH inakI anutkRSTa sthitiudIrakoMkA sparzana sarva lokapramANa kahA hai| chaha nokaSAyoMkI utkRSTa aura anutkRSTa sthitike udArakoM kI apekSA bhI sparzana ukta prakArase ghaTita kara lenA caahie| svAmitva sambandhI vizeSatA svAmitva anuyogadvArase jAna lenI cAhie / yataH vedakasamyagdRSTi aura samyagmidhyASTikA vartamAna sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura atIta sparzana sanAlIke caudaha bhAgoMmeMse kucha kama ATha bhAgapramANa hai, ataH samyaktva aura samyagmithyAtyakI utkRSTa aura anutkRSTa sthiti udIrakokA sparzana uktapramANa kahA Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 266 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [vedago 7 661. AdeseNe NeraDya0 miccha0-solasaka0 sattaNoka0 uka0 aNuka. loga0 asaMkhe0bhAgo chacodasa0 / muma-sammAmi0 uka0 aNuka0 khettaM / evaM bidiyAdi sattamA ti / vari sagaposaNaM kAyavvaM / paDhamAe khetaM / 6662. tirikkhesu miccha0-solasaka0-raNavusa-aradi-soga0-bhaya-duguchA0 ukka DidiudI0 loga0 asaMkhe0bhAgo chacodasa0 / aNuka0 savyalogo / hassa-radi0 ukka0 TThidiudI0 loga0 saMbhAmo bhvnnukshvaasnliigiievmiaasy-purisve0| Navari aNuka0 loga. asaMkha0 bhAgo sabalogo vA | samma0 uka0 DidiudI / hai| strIveda aura puruSavedakI utkRSTa sthitiudIraNA apane svAmitvake anusAra manuSya, tiryaJca aura devagatike jIva karate haiM / yataH inakA vartamAna sparzana lokake asaMkhyAta bhAgapramANa aura pratIta sparzana trasanAlIke caudaha bhAgoM meM se kucha pATha bhAgapramANa hI banasA hai, ataH inakI utkRSTa sthitike udIrakoMkA ukta pramANa sparzana kahA hai| kintu ina kokI anutkRSTa sthiti udIraNAko apekSA vicAra kiyA jAtA hai to ukta sparzanake sAtha sarva lokapramANa sparzana bhI bana jAtA hai, ataH ina karmoM kI anutkRSTa sthitike udIrakoMkA sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAga tathA trasanAlIke caudaha bhAgoM se kucha kama ATha bhAga aura sarva lokapramANa kahA hai| napusakavedakI utkRSTa sthitiudIraNA apane svAmitvake anusAra yataH cAroM gati ke jIva karate haiM, ataH isa prakRtike utkRSTa sthitiudIrakoM kA vartamAna sparzana lokaka asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura atIta sparzana sanAlIke caudaha bhAgoMmeMse madhyalokase nIce chaha aura Upara sAta isaprakAra kucha kama teraha bhAgapramANa ghananese vaha uktapramANa kahA hai| napusAvedakI anutkRSTa sthitike udIraka jIva sarva lokameM pAye jAte haiM, isalie vaha sarca lokapramANa kahA hai| bhAge cAroM gatiyoM aura unake bhavAntara bhedAmeM sparzanakA vicAra apane-apane svAmitva aura sparzanako jAna kara ghaTita kara lenA cAhie / sugama honese usakA hamane alagase nirdeza nahIM kiyA hai| 1661. 'prAdezase nArakiyoM meM mithyAtva, solaha kapAya aura sAta nokaSAyoMkI utkRSTa aura anutkRSTha sthitike udIraka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura sanAlI ke caudaha bhAgoM meM kucha kama chaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai / samyaktva aura samyagmidhyAtvakI utkRSTa aura anutkRSTa sthitike udIraka jIvoMkA sparzana kSetrake samAna hai / isIprakAra dUsarI pRthivIse lekara sAtavI pRthivItaka jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki apanA-apanA sparzana kahanA cAhie / pahilI pRthivImeM kSetrake samAna bhaMga hai| 6662. tiryazcoM meM mithyAtva, solaha kaSAya, napusakaveda, arati, zoka, bhaya aura jugupsAkI utkRSTa sthitike udIrakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura usanAlIke caudaha bhAgoMmeMse kucha kama chaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| anutkRSTa sthitike udIrakoMne sarva lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| hAsya aura ratiko utkRSTa sthitike udIrakoMne lokake asaMkhyAta bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai aura anutkRSTa sthiti ke udIrakoMne sarva lokapramANa kSetrakA sparzaca kiyA hai| isIprakAra strIveda aura puruSavedakI apekSA sparzana jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inakI anutkRSTa sthiti ke udIrakoMne lokake asaMkhyAtarphe 1. tA0pratI sampancogo |.....'aaysevaa isi pAThaH / Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA062] uttarapayaDividiudAraNAe posaNaMkhetaM / aNuka0 loga. asaMkhe0bhAgo chacoisa0 / sammAmi0 khetaM / evaM paMciMdiyatirikkhatie / Navari jamhi sabalogo tamhi loga0 asaMkhe bhAgo savyalogo vA / pajatta0 ithivedo Nasthi / joNiNIsu purisavela-Nabusa0 Nasthi / paMciMdiyatirikkhaapaja-maNusanapajja0 saJapaya0 ukka0 hidiudI* loga0 asaMkhe0bhAgo / aNukka. loga0 asaMkhe0 bhAgo macalogo vA / 663. maNusatie samma0-sammAmi0 khetaM / sesapaya0 ukka0 khettaM / zraNa loga asaMkhe bhAgo sabalogo vA / 1664. devesumicha-solasaka-chapaNAka0 uka0 aNukka0 dvidiudI0 loga0 asaMkhe0bhAgo aha-Navacoda0 / samma0-sammAmi0 uka0 aNukka0 hidiudI. loga0 asaMkhe bhAgo aDhacodda0 / isthive0-purisave. ukka0 loga. asaMkhe0bhAgo aTTacoddama0 de0 / aNukka0 loga0 asaMkhe bhAgo aTTha-Navacoddasa0 de0 / evaM sohammIsANe / bhatraNa-vANa-jodisi evaM ceva / vari sagaposaNaM / bhAgapramANa aura sarva lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| samyaktvakI utkRSTa sthitike udIrakoM kA spazena kSetrake samAna hai / anutkRSTa sthiti ke udIrakoMne lokake asaMkhyAta bhAga aura samAlIke caudaha bhAgomeMse kucha kama chaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai / samyagimathyAtvako utkRSTa aura anutkRSTa sthitike udIrakoMkA sparzana kSetrake samAna hai / isIprakAra * paccendriya tiryazcatrikameM jAnanA caahie| itanI vizepanA hai ki jahA~ sarva loka kahA hai vahA~ zokakA asaMkhyAtaSAM bhAga aura sarva loka kahanA caahie| paryAptakoM meM strIvedakI udIraNA nahIM hai tathA yoniniyoM meM puruSaveda aura napusakavedakI udIraNA nahIM hai| pancendriya tiryazca aparyApta aura manuSya aparyAptakoMmeM saba prakRtiyoMkI utkRSTa sthiti ke udIrakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| tathA anutkRSTa sthiti ke udIrakoMne lokake asaMkhyAta bhAga aura sarva lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| 6663. manuSyatrikameM samyaktva aura samyagmithyAtva kI utkRSTa aura anutkRSTa sthitike padIrakoMkA sparzana kSetrake samAna hai| zeSa prakRtiyoMkI utkRSTa sthiti ke udIrakoM kA sparzana kSetrake samAna hai| anutkRSTa sthitike udIrakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura sarva lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| 5664. devoMmeM mithyAtva, solaha kaSAya aura chaha nokaSAyoMkI utkRSTa aura ajutkRSTa sthitike udIrakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura trasanAlIke caudaha bhAgoM meM se kucha kama ATha aura nau bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| samyaktva aura samyagmidhyAtvako utkRSTa aura anutkRSTa sthitike udIrakoMne lokake asaMkhyAtave mAga aura asanAlIke caudaha bhAgoM se kucha kama ATha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| strIveda aura puruSavedakI utkRSTa sthitike udIrakAne lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura manAlIke caudaha bhAgoMmeMse kucha kama pATha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| anutkRSTa sthitike udIrakoMne lokake bhasaMkhyAtaveM bhAga aura vasanAlIke cauvaha bhAgArmese kucha kama mATha aura nau bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| isIprakAra saudharma aura aizAnakarUpameM jAnanA cAhie / bhavanavAsI, vyantara aura jyotiSI devoMmeM isIprakAra jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki apanA-apanA sparzana kahanA cAhie / Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PEE jayadhamalAsahine kasAyapAhure [ vedo 665. saNakumAgadi sahassAra tti savyapayaDI0 uka. 'aNuka DidiudI. loga asaMkha0 bhAgo aDacIda / ANadAdi accudA ti sabaSayaDI0 uka0 dvidiudI* khetaM / aNukka0 loga0 asaMkhe bhAgo chacodasaH / uvari khesaM / evaM jAra0 / 6666. jahaNNae papadaM / duviho Ni--proNa prAdeseNa ya / zrIdheNa micchacadusaMjala0-NavaMsa0-caduNoka0 jaha* ajaha0 khettaM / gari miccha0 jaha* loga. ( asaMkhe0bhAgo aDhacoisa0 / bArasaka-bhaya-duguMchA0 jaha0 logassa saMkhe bhaago| ajaha svvlogo| samma0 jaha0 khettaM / ajaha loga0 asaMkhe0bhAgo aTThayoisa0 / sammAmi0 jaha0 ajaha loga0 asaMkhe0bhAgo shrddhvaads0| ithive0-purisa0 jaha0 khettaM | ajaha. loga0 asaMkhe0bhAgo aTucoisa0 de0 sabalogo vA / 5665. sanatkumArakalpase lekara sAkalpatarobodhAnAstavikRtiyoMkImAskahAna aura anutkRSTa sthitike udIrakoMne lokake asaMkhyAta bhAga aura pramanAlIke caudaha bhAgamese kucha kama pATha bhAgatramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| Ananakalpase lekara acyuna kalpatakake devoM meM saya prakRtiyoMkI utkRSTa sthiti ke badIrakoMkA sparzana kSetrake samAna hai| anutyUnISTa sthitike nadIrakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura amanAlIke caudaha bhAgoMmeMse kucha kAma chaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| Upara sparzana kSetrake samAna hai| isIprakAra avagAhAraka mArgaNAtaka jAnanA caahie| 6666, jaghanyakA prakaraNa hai / nirdeza do prakArakA hai-mogha aura praadesh| oghasera mithyAtva cAra saMcalana, napusakaveda aura cAra nokapAyoMkI jaghanya aura ajaghanya mpitike udIrakoMkA sparzana kSetrake samAna hai| itanI vizaMpanA hai ki mi adhyAtyakI jaghanya sthiti ke radIrakoMne lokake asaMkhyAsarva bhAga aura asanAlIke caudaha bhAgAMmase kucha kama pATha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| pAraha kaSAya, bhaya aura jugupsAkI jaghanya sthitika udIraphoMne lokake saMkhyAna bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| ajaya sthinike udIrakoMne sarva lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| samyaktvakI jaghanya sthiti ke uzIrakakA sparzana kSetrake samAna hai| ajaghanya sthitike udIrakoMne lokake asaMkhyAta bhAga zrI sanAlIke caudaha bhAgoM se kucha kama ATha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| sabhyagmidhyAtvAkI jaghanya aura ajaghanya sthitike padIrakoMne lokake asaMkhyAta bhAga aura samAlIke cIdAra bhAgomese kucha kama pATha bhAgapramAgA kSetrakA svarzana kiyA hai| khIvada aura puruSavedakI jaghanya / sthitike badIrakoMkA sparzana kSetrake samAna hai| ajayanya sthitike udIrakAne lokake sakhyAtaveM bhAga, asanAlIke caudaha bhAgoMmeMse kucha kama ATha bhAga aura sarva pramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| vizeSArtha-cAra saMjvalana aura napusakavepakI jAnya sthitijadIraNA upazamaNi yA kSapazreNimeM apane-apane svAmitvake anusAra hotI hai pave tathA hAsyAdi cArakI jaghanya sthiti padAraNA apane svAmitvake anusAra saMzI pancendriya doparyAtakoMke hotI hai| yataH inakI 1. prA0pratI asaMkhe0 bhAgo iti pAThaH / Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62] uttarapayavidvidigdoraNAe posaNaM 29 6667. AdeseNa rahaya0 miccha-solasaka0-sattaNoka. jaha0 ajaha. loga0 asaMkhe0 bhAgo chacoisa0 / samma0-sammAmi0 jaha0 ajaha0 khettaM / evaM jaghanya sthitike udIrakoMkA sparzana mAtra lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa prApta hotA hai / tathA inakI ajaghanya sthiti udIraNA ekendriyAdi jIvoM ke bhI hotI hai, isalie inakI ajaghanya sthitike udIrakoM kA sarva lokapramANa sparzana prApta hotA hai| inakI jaghanya aura ajaghanya sthiti ke udorakoM kA, kSetra bhI kramasaM lokake asaMkhyAta* bhAgapramANa aura sarva loka hai, ataH yahA~ inakI jaghanya aura ajayanya sthiti udArakAkA spazanAkSAtraka samAna kahA hai / mithyAtvakI ajaghanya sthiti ke udIrakoMkA sparzana to unake kSetrake samAna sarva loka hI hai| mAtra jaghanya sthiti ke udIrakoMke sparzanameM pharaka hai| bAta yaha hai ki mithyAtvakI jaghanya sthiti udIraNA upazamasamyaktvake sanmukha huzrA jIva prathama sthiti meM eka samaya adhika eka prAvalipramANa sthinike zeSa rahanepara karatA hai, yataH aise jIvoMkA atIta sparzana trasanAlIke caudaha bhAgomase kucha kama ATha bhAgapramANa prApta hotA hai ataH mithyAtvakI jaghanya sthitike udIrakoM kA vartamAna sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura atIta sparzana trasnAlIke caudaha bhAgoM meM se kucha kama ATha bhAgapramANa kahA hai| bAraha kaSAya, bhaya aura jugupsAkI jaghanya sthitiudAraNA apane svAmitvake anusAra bAdara ekendriya jIva karate haiM, yataH inakA sparzana lokake saMkhyAtaveM mAgapramANa hai, ataH ukta prakRtiyoM kI jaghanya sthitike udIrakoMkA sparzana lokake saMkhyAtaveM bhAgapramANa kahA hai| inakI ajaghanya sthiti ke udIrakokA sparzana sarva lokapramANa hai yaha spaSTa hI hai| samyaksyakI jaghanya sthiti udIraNA darzanamohanIyakA kSapaka jIva samyaktvakI sthitike eka samaya adhika eka Avali zepa rahanepara karatA hai| yataH aise jIvoMkA sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hI prApta hotA hai, kSetra bhI itanA hI hai, ataH ise kSetrake samAna kahA hai| vedakasamyagdRSTiyoM ke sparzanako dekhate hue samyaktvakI ajaghanya sthitike udIrakoM kA vartamAna sparzana lokake asaMkhyAtace bhAgapramANa aura atIta sparzana asanAlIke caudaha bhAgoMmase kucha kama ATha bhAgapramANa kahA hai| samyagmithyAtvakI udiirnn| samyagmithyAdRSTi jI karate haiM, ataH unake sparzanake anusAra samyagmithyAtvakI jaghanya aura ajaghanya sthitike udIra koMkA vartamAna sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura atIta sparzana vasanAlIke caudaha bhAgoM se kucha kama ATha bhAgapramANa kahA hai| strIveda aura puruSavedakI jaghanya sthiti udIraNA upazAmapha yA jJapakake yathAsambhava hotI hai| yataH aise jIvoMkA sparzana kSetrake samAna hI hotA hai, ata: inakI jaghanya sthitike udIrakoMkA sparzana kSetrake samAna kahA hai| tathA inakI ajaghanya sthitijadIraNA tiryaJcAdi tIna gatimeM bhI sambhava hai| isI tathyako dhyAnameM rakhakara inakI ajaghanya sthilike udIrakoMkA vartamAna sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura atIta sparzana trasanAlIke caudaha bhAgoM se kucha kama pATha bhAga aura sarva lokapramANa kahA hai| Age cAroM gatiyoMmeM aura unake avAntara bhedoMmeM apane-apane svAmitvako aura sparzanako jAnakara prakRtamai sparzana ghaTita kara lenA caahie| koI vizeSa na honese yahA~ usakA alagase nirdeza nahIM kiyA hai| 667. prAdezase nArakiyoM meM mithyAtva, solaha kapAya aura sAta nokaSAyoMkI jayanya aura ajaghanya sthitika udIrakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura sanAlIke caudaha bhAgoM se kucha kama chaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai / samyaktva aura samyagmithyAtvakI jaghanya aura ajaghanya sthitike udIrakokA sparzana kSetrake samAna hai| isIprakAra dUsarI pRthivIse lekara Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ayadhavalAsahide kasAyapAhude [SedagI vidiyAdi jAva sattamA ci / Navari sagaposaNaM / paDhamAe khettaM / 668. tirikkhesu micchan-solasaka0-sattaNoka0-sammAmi0 jaha0 ajaha. khettaM / isthive0-purisave. jaha0 khettaM / ajaha0 loga0 asaMkhe0bhAgo sacalogo vA / samma0 jaha0 khettaM / ajaha0 loga asaMkha0 bhAgo chacohasaH / / 669. paMciMdiyatirikkhatie samma0-sammAmi0 tirikkhopaM / sesapaya0 jaha0 khettaM / aja0 loga0 asaMkhe bhAgo sabalogo vA / paMciMdiyatirikkhaapajjAmaNusaapajja. sadhapayaDI0 jaha0 khettaM / ajaha0 loga. asaMkhe0bhAgo sabalogo vaa| masatiya0 pNcidiytirikkhtiybhNgo| cari samma0 jaha* ajaha * loga asNkhe0bhaago| 6670. bemezsalasakAThamANokA dimAgavattI mjaha 0 loga. asaMkhe0. bhAgo aha-paracoddasa0 | evaM miccha / gavari jaha* aducaudasa | samma0 jaha0 khettaM / ajaha loga0 asaMkhe bhAgo aducoddasa0 / sammAmi0 jaha0 ajaha0 loga0 sAtavI pRthivItaka jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki apanA apanA sparzana kahanA cAhie / pahalI pRthivImeM sparzana kSetrake samAna hai| 6668. tiryoMmeM mithyAtva, solaha kaSAya, sAla nokaSAya aura samyagmithyAtvakI jaghanya aura ajaghanya sthitike udIrakoMkA sparzana kSetrake samAna hai / strIveda aura puruSavedakI jaghanya sthitike udIrakoMkA sparzana kSetrake samAna hai| ajaghanya sthitike udIrakoMne lokaveM asaMkhyAtaveM bhAga aura sarva lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| samyaktvA jaghanya sthitike udIrakokA sparzana kSetrake samAna hai| ajaghanya sthitike udIrakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura prasanAlIke caudaha bhAgoMmeMse kucha kama chaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| 666. pancendriya tiryacatrikameM samyaktva aura sabhyagmidhyAtvako jaghanya aura ajaghanya sthitike udIrakoMkA maMga sAmAnya tiryazAMke samAna hai| zeSa prakRtiyoMkI jayanya sthitike udArakIkA sparzana kSetrake samAna hai| ajaghanya sthitike udIrakAne lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura sarva lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| paJcendriya tiryantra aparyApta aura manuSya aparyAptakoMmeM saba prakRtiyoMkI jaghanya sthiti ke udIrakoMkA sparzana kSetrake samAna hai| ajaghanya sthitike udIrakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura sarva lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| manuSyatriko paJcandriya tiryacatrikake samAna bhaMga hai| itanI vizeSatA hai ki samyaktvakI jaghanya aura ajayanya sthitike udIrakAne lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| 1670. devoMmeM solaha kapAya aura ATha nokapAyoMkI jaghanya sthiti ke udIrakoMkA sparzana kSetrake samAna hai| ajanya sthitike udIrakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga tathA asanAlIke caudaha bhAgaoNmase kucha kama pATha aura nau bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| isIprakAra mithyAtva- . kI apekSA sparzana jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki isakI jaghanya sthitike udIrakoMne prasanAlIke caudaha bhAgAmase kucha kama ATha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| samyaktvakI jayanya sthitike udIrakoMkA sparzana kSetrake samAna hai| ajaghanya sthitike udIrakAMne loka Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAdAsAgara jI mahArAja gA062] uttarapayaDihidiudIraNAe posaNaM asaMkhe0 bhAgo aDhacoisa0 / evaM bhavaNavANaveM / Navari sagaposaNaM / samma sammAmi0 bhNgo| jodisi0 bhvnnbhNgo| Navari aNaMtANu04 jaha* achuTTa-aTThacoddasa0 / ajaha0 loga0 asaMkhe0bhAgo adhuTTha-aTTa-Navacoisa0 / 671. sohammIsANe devoghaM / Navari aNaMtANu0caukka0 jaha* aTThacoisa0 desUNA / ajaha* aTTha-Navacoisa0 desUNA ! 672. saNakumArAdi jAva sahassAra tti miccha0-sammAmi0-aNaMtANukacaukka0 jaha0 aja0 loga0 asaMkhe0 bhAgo aDhacohama0 desnnaa| samma0 bArasaka.. sattaNoka. jaha0 khetaM / ajaha0 loga0 asaMkhe0bhAgo aTucoddasaH / mArgadarzaka :- AcAI saNAdi jAva accudA ti samma0-solasaka0-sattaNoka0 jaha. khettaM / ajaha loga asaMkhe bhAgo chacoddasa / miccha0-sammAmi0 jaha. ajahaH asaMkhyAta bhAga aura manAlIke caudaha bhAgoMmeMse kucha kama pATha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| sabhyammithyAtvakI jaghanya aura ajaghanya sthitike udIrakAne lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura basanAlIke caudaha bhAgoMmase kucha kama pATha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| isIprakAra bhavanavAsI aura vyantara devoMmeM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki apanAapanA sparzana kahanA cAhie | tathA inameM samyaktvakA bhaMga samyagmithyAtvake samAna hai| jyotiSI devoMmeM bhavanavAsiyoMke samAna bhaMga hai| itanI vizeSatA hai ki inameM anantAnubandhIcatuDakakI jaghanya sthitike udIrakoMne samAlIke caudaha bhAgamise kucha kama sAhe tIna bhAga aura ATha bhAgapramANa kSetrakA sparzata kiyA hai / ajaghanya sthitike udArakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga, trsanAlIke caudaha bhAgoM se kucha kama sAr3he tIna bhAga, pATha bhAga aura nau bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai / 6671. saudharma aura aizAmakalpameM sAmAnya devoMke samAna bhaMga hai| itanI vizeSatA hai ki anantAnubandhI catuSkI jaghanya sthitike udIrakoMne ghasanAlIke caudaha bhAgoMmeMse kucha kama ATha mAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| ajaghanya sthiti ke udIrakoMne trasanAlIke caudaha bhAgoM meM se kucha kama ATha bhAga aura nau bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| 1672. sanatkumAra kalpase lekara sahasrAra kalpatakake devoMmeM mithyAtva, samyagmidhyAtva aura atantAnubandhImatuSkakI jaghanya aura ajaghanya sthitike udIrakoMne lokake pasaMkhyAtaveM bhAga aura asamAlIke caudaha bhAgoM meM se kucha kama pATha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai / samyaktva, bAraSTra kaSa ya aura sAta nokapAyoMkI jaghanya sthitike udIrakoMkA sparzana kSetrake samAna hai| ajaghanya sthitike udIrakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura prasanAlIke caudaha bhAgaoNmase kucha kama ATha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| 673. aAnatakalpase lekara acyuta kalpatakake devA meM samyaktva, solaha kaSAya aura sAta nokaSAyoMkI jaghanya sthitike udIrakoMkA sparzana kSetrake samAna hai| ajaghanya sthiti ke udIrakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura basanAlIke caudaha bhAgoM se kucha kama chaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| mithyAtva aura samyagmithyAtvakI jaghanya aura ajaghanya sthitike udIrakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura bamanAlIphe caudaha bhAgoMmeMse kucha kama chaha Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 [ vedago . zrI savidhisAgara jI jayadhavalAsahide kasAyapAhur3e loga0 asaMkhe0bhAgo chacoisa0 / upari khettabhaMgo / evaM jAvaH / 674. gANAjIvehi kAlo duviho-jaha0 ukka / ukkase yayadaM / duviho Ni0-ogheNa AdeseNa ya / zrogheNa chabbIsaM payaDINaM uka0 jaha* egasa ku. palido0 asaMkhe maago| aNuka0 smvrddh|smmaa-smmaami uka. jaha. egasamo, ukka0 Avali. asaMkhe bhAgo / aNukka0 samvaddhA | Navari sammAmi0 aNukka0 jaha0 aMtomu0, ukka0 palido0 asaMkhe bhaago| 1675, sanbaNeraiya0-savyatirikkha-devA sahassAre ti jAo payaDIo udIrijaMti nAsimoghaM / Navari paMciMdiyatirikkha apajjaH savapaya0 uka0 jaha0 bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| Upara kSetrake samAna bhaMga hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNAtaka jAnanA caahie| 6674. nAnA jIvoMkI apekSA kAla do prakArakA hai-jaghanya aura utkRSTa / utkRSTakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai.-zrodha aura Adeza / mobase chabbIsa prakRtiko utkRSTa sthitike udIrakAMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla palyake asaMkhyAta bhAgapramANa hai| anutkRSTa sthitike udIrakoMkA kAla sarvadA hai| samyaktva aura samyagmidhyAtvakI utkRSTa sthitike udIrakoMkA jaghanya kAla eka samarA hai aura utkRSTa kAla zrAvalike asaMkhyAtaveM bhAgapramAgA hai| anutkRSTa sthitike udIrakokA kAla sarvadA hai| itanI vizeSatA hai ki samyagmithyAtvakI anutkRSTa sthitike udIrakoMkA jaghanya kAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa kAla palyaphe asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| vizeSArtha- pahale eka jIvI apekSA kAla batalA Aye haiN| usameM saba prakRtiyoMkI utkRSTa sthiti ke udIrakAkA jaghanya kAla batalAyA hai| vaha yahA~ nAnA jIvoMkI apekSA bhI bana jAtA hai, ataH usakA alagase khulAsA nahIM kiyaa| aba rahI utkRSTa kAlakI bAta so yadi nAnA jIya atruTan santAnarUpase ukta prakRtiyoMkI utkRSTa sthiti udIraNA kareM to chabbIsa prakRtiyoMkI patyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kAlatA aura samyaktva-samyagmidhvAtyakI zrAvalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kAlataka hI utkRSTa sthiti udIraNA banatI hai| yahI kAraNa hai ki yahA~ para chabbIsa prakRtiyoMkI utkRSTa sthitike udIrakokA utkRSTha kAla palya ke asaMkhyAtaveM bhAgapramANa tathA samyaktva aura samyagmithyAtvako utkRSTha sthiti ke udIrakoMkA utkRSTa pAvalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kAla kahA hai| aba rahA inakI anutkRSTa sthitike udIrakoMke kAlakA vicAra mI sattAIsa prakRtiyoMkI nirantara udIraNA sarvadA sambhava hai, isalie so inakI anutkRSTa sthiti ke udIrakoM kA kAla sarvadA kahA hai| aba rahA samyagmithyAghakI anutkRSTa sthitike udIrakoM ke kAla kA vicAra so nAnA jIvoM kI apekSA sabhyagmithyAtva guNasthAnakA hI utkRSTa kAla palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa haiN| yahI kAraNa hai ki yahA~ samyagmithyAttrakI anutkRSTa sthitike udIrakokA utkRSTa kAla palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kahA hai / jaghanya kAla antarmuhUrta hai yaha spaSTa hI hai| 6675. sagha nArakI, saba tiryaca aura sAmAnya devAse lekara sahasrAra kalpatakake devAma jina prakRtiyoMkI udIraNA hotI hai, unakA kAla zrodha ke samAna hai| itanI vizeSatA hai. Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62] uttarapayaDihidiunIraNApa NANAjIohi kAlo 303 eyasa0, ukka0 Avali0 asaMkhe bhAgo / aNuka0 santraddhA / 1676. maNusatie samma0 u0 dvidiudI0 jaha0 egama0, uka0 saMkhejA samayA / aNukka0 savvaddhA / evaM sammAmi0 / Navari aNukka0 jaha0 ukka0 aMtomu0 / sesapaya * ukka0 dvidiudI0 jaha* eyasa0, ukka0 aMtomu0 / aNukka sacaddhA / mArgadarzaka : 9 mAgasamapathAukadvidiudI0 jaha0 eyasamao, ukka0 zrAvali. asaMkha0 bhaago| aNuka0 jaha0 eyasa0, uka0 palido0 asaMkhe bhaago| Navari miccha0-Nasa. aNuka0 jaha0 khudAbhavagaharaNaM samayUNaM, ukka palido. asNkhe0bhaago| ki paMcendriya tiryazca aparyApakoMmeM saba prakRtiyoMkI utkRSTa sthiti ke udIpakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla Avalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| anutkRSTa sthitike jadIrakoMkA kAla sarvadA hai| vizeSArtha-paMcendriya tiryaca aparyAptakoMkA pramANa yadyapi asaMkhyAta hai, phira bhI inameM saba prakRtiyoMkI utkRSTa sthitiudIraNA mAtra eka samayapramANa banatI hai, isalie aTata santAnakI apekSA nAnA jIvoMke ukta kAlakA yoga Avalike asaMkhyAta bhAgapramAga hI banatA hai| yahI kAraNa hai ki unameM saba prakRtiyoMkI utkRSTa sthiti ke udIrakoMkA utkRSTa kAla Abalike asaMkhyAta bhAgapramANa kahA hai| zepa kathana sugama hai| 6676. manuSyatrikameM samyaktvakI utkRSTa sthiti ke udIrakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya hai| anutkRSTa sthitike udIrakoMkA kAla sarpadA hai| isIprakAra samyagmidhyAtya prakRtikI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki sabhyarisadhyAtvakI anutkRSTa sthitike udIrakoMkA jaghanya aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| zeSa prakRtiyoMkI utkRSTa sthitike udIrakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| anutkRSTa sthitike udIrakokA kAla sarvadhA hai| vizeSArtha- manuSyantrikakA pramANa saMkhyAta hai isa tathyako dhyAgameM rakhakara yahA~ samyaktra prakRtikI utkRSTa sthiti ke udIrakoMkA utkRSTa kAla vahA hai / zeSa kathana mugama hai| 7677. manuSya aparyAptakoM meM saba prakRtiyoMkI utkRSTa sthitike udIrakokA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla zrAvalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai | anutkRSTa sthitike udIrakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla palya ke asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| tanI vizeSatA hai ki mithyAtva aura napuMsakavedakI anutkRSTa sthitike udIrakoMkA jaghanya kAla eka samaya kama tulla kabhavagrahaNapramANa hai aura utkRSTa kAla palke asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| vizeSArtha--manuSya aparyAptakoMkA pramANa yadyapi asaMkhyAta hai, phira bhI inameM saba prakRtiyoM kI utkRSTa sthitiudIraNAkA utkRSTa kAla bhI eka samayamAtra hai| yadi atruTat santAna rUpase aise jIva inameM utpanna ho to bhAvalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kAla taka hI ve utpanna hoNge| yahI kAraNa hai ki inameM saba prakRtiyoMkI utkRSTa sthitike udIrakoMkA utkRSTa kAla bhAvalike asaMkhsAtaveM bhAgapramANa kahA hai| zeSa kathana sugama hai| Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayaMdhavalAsa hide kasAyapAhuDe [ vedago 7 : 3678. zrANadAdi jAya rAvavajjA tti savvapaya0 uka0 jaha0 eyasa0, uka0 saMkhejjA samayA / azukaH savvaddhA / Navari sammAmi0 aNuka0 jaha0 aMtomu0, uka0 palido0 zrasaMkhe bhAgo / adisAdi saccA ti savyapaya0 uka0 jaha0 eyasa0, ukka0 saMkhejjA samayA / ka 6679. jahaNa pada / duviho Ni0-mArgadarzakaNAryA mahArAja miccha0 caduNoka0 jaha0 hidiudI0 jaha0 esa0 ukta0 Avali0 asaMkhe 0 bhAgo, - oSeNa AdeseNa ya / zroNa aja0 savvaddhA / evaM sammAmi0 / vari ajaha0 jaha0 aMtomu0, ukka0 palido 0 zrasaMkhe0 bhAgo / samma0 cadusaMjala0 - tiSNiveda0 jaha0 hidiudI0 jaha0 esa 0, saMkhejjA samayA / jaha0 saccaddhA / bArasaka0 bhaya-durguchA0 jaha0 ajaha0 savvaddhA / 1 + ukka0 304 6678, mAnavakalpase lekara nau maiveyakataka ke devoMmeM saba prakRtiyoMkI utkRSTa sthiti ke udIrakoM kA jaghanya kAla eka samaya haiM aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya udIrakoMkA kAla sarvadA hai| itanI vizeSatA hai ki samyagmithyAtvakI anutkRSTa sthitike | anutkRSTa sthiti ke udIrakoM kA jaghanya kAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa kAla palyake zrasaMkhyAtaveM bhAgapramAA hai | anudizase lekara sarvArthasiddhitaka ke devoM meM saba prakRtiyoMkI utkRSTa sthitike udIrakoM kA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya hai / anutkRSTa sthitike udIrakoMkA kAla sadA hai / isIprakAra zramAhAraka mArgaNAtaka jAnanA cAhie / vizeSArtha - nau maiveyakase lekara ukta saba devoM meM manuSyatrika hI marakara janma lete haiM aura unakA pramANa saMkhyAta hai| yahI kAraNa hai ki inameM apanI-apanI udIraNA prakRtiyoM kI utkRSTa sthitike udIrakoMkA utkRSTa kAla saMkhyAta samaya prApta honese vaha uktapramANa kahA hai| zeSa kathana sugama hai / 67. jaghanya kA prakaraNa haiN| nirdeza do prakArakA hai - zroSa aura Adeza / zroghase mithyAtva aura cAra nokapAyoMkI jaghanya sthiti ke udIrakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla Avalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa haiM / ajaghanya sthitike udIrakoMkA kAla sarvadA hai| isIprakAra samyagmadhyAtya prakRtikI zapekSAse jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki isakI ajaghanya sthiti ke udIrakoM kA jaghanya kAla antarmuhUrta haiM aura utkRSTa kAla palya ke asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai / samyaktva, cAra saMjvalana aura tIna vedakI jaghanya sthitike dIrakoMkA jayanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya haiM / jaghanya sthitike atraint kAla sarvadA hai| bAraha kaSAya, bhaya aura jugupsAkI jaghanya aura ajaghanya sthiti udIrakoM kA kAla sarvadA hai / vizeSArtha - mithyAtva aura cAra nokaSAyokI jaghanya sthitiudIraNAke svAmitvako dhyAnameM lenepara aise nAnA jIva lagAtAra yadi inakI jaghanya sthitiudIraNA kareM to usa kAlakA yoga bhAvalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hI prApta hotA hai| yahIM kAraNa hai ki inakI jaghanya sthitike udIrakoM kA utkRSTa kAla uktapramANa kahA hai| isIprakAra samyagmidhyAstra prakRti ke viSaya meM jAna lenA caahie| samyaktva, cAra saMjvalana aura tIna vedoM kI jaghanya sthitiudIraNA karanevAle jIva hI adhika-se-adhika saMkhyAta ho sakate haiM / yadi trudat Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62] satarapayaDidvidivadIraNAe NANAjIdehi kAlo 205 680. AdeseNa Neraiya0 miccha0 golamaka0-sattaNokA jaha0 dvidiudI. jaha0 eyasa0, uka0 Avali0 asaMkhe bhAgo / ajaha savvaddhA / samma0-sammAmi0 propaM / evaM paDhamAe / 681. vidiyAdi jAva laTThi ti samma0-miccha jaha jaha0 eyasa0, ukka0 zrAvali0 asaMkhe0bhAgo / ajaha0 sambaddhA / sammAmi0 zrIdhaM / aNaMtAgu04 jaha0 dvidiudI. jaha* eyasa0, ukka0 aMtomu0 / aja0 smbddhaa| bArasaka0-sattaNoka0 jaha vidiudI0 jaha0 esa0, ukta saMkhejA samaza / ajaha savvaddhA / sattamAe solasaka0-bhaya-duguMDA0 jaha0 dvidiudI0 jaha0 eyasa0, ukka paMlido0 asaMkhe.. bhAgo / aja0 sambaddhA / sammA0-miccha0-paMcaNoka0 jaha0 dvidIudIra0 jaha0 eyasa0, uka0 zrAvali. asaMkhe0bhAgo / aja0 sambaddhA / sammAmi0 zrodhaM / santAnakI apekSAmavicAra kiyA jAya tAvilAsAgala kA yAnAmA saMkhyApta samaya hogA yahI kAraNa hai ki ina prakRtiyoMkI jaghanya sthitike udIrakoMkA utkRSTa kAla saMkhyAta samaya kahA hai / zeSa kathana sugama hai| 680. Adezase nArakiyoMmeM mithyAtva, solaha kapAya aura sAta nokaSAyoM kI jaghanya sthitike udIrakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla zrAvalike asaMkhyAtave __ bhAgapramANa hai / ajaghanya sthiti ke udIrakoMkA kAla sarvadA hai| samyaktva aura samyagmithyAtvakA bhaMga prodhake samAna hai / isIprakAra prathama pRthivImeM jAnanA cAhie / vizeSArtha_sAmAnyase nArakiyoMmeM midhyAtva, solaha kapAya aura sAta nokaSAyoMkI jaghanya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| yadi mAnA jIvoMkI apekSA atruTat saMtAnakI apekSA yaha kAla liyA jAya to vaha Avalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hI hotA hai| yahI kAraNa hai ki yahA~ ukta prakRtiyoMkI jaghanya sthiti ke udIrakoMkA utkRSTa kAla ukta pramANa kahA hai / zeSa kathana sugama hai / 681. dUsarI pRthivIse lekara chaTI pRthivI takake nArakiyoM meM samyaktva aura mithyAtvakI jaghanya sthitike udIrakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla Avali. ke asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| ajaghanya sthiti ke udIrakoMkA kAla sarvadA hai| samyagmidhyAtvakA bhaMga oghake samAna hai| anantAnubandhI cArakA jaghanya sthitike udIrakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| ajaghanya sthitike udIrakoMkA kAla sarvadA hai| bAraha kapAya aura sAta nokaSAyoMkI jaghanya sthitike udorakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya hai| ajaghanya sthitike udIrakoMkA kAla sarvadA hai / sAtavIM pRthivI meM gholaha kaSAya, bhaya aura jugupsAko jaghanya sthitike udIrakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai pIra atkRSTa kAla palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| ajaghanya sthiti ke udIrakoMkA kAla sarvadA hai| samyaktva, mithyAtva aura pA~ca nokaSAyoMkI jaghanya sthitike udIraphoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla pAvalike asaMkhyAsave bhAgapramANa hai| ajaghanya sthitike udIrakoM kA kAla sarvadA hai| samyagmithyAtvakA bhaMga Apake samAna hai| 1. pA pratI usa saMkhemA samayA palido0 iti pAuH / Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gadarzaka :- AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja 306 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe 1 [vedago / 682. tirikkhesu piccha0-sattaNoka0 jaha* TidiudI0 jaha0 eyasa0, ukka 0 zrAvali. asNkhe0bhaago| ajaha sabbaddhA / solasaka0-bhaya-dugulA0 jaha. ajaha. dvidiudI. snddhaa| samma-sammAmi0 zrodhaM / paMci0nirikkhatiyaH dasaNatiyamoghaM / sesapaya0 jaha. jaha0 eyasa0, ukka, Avali0 asaMkhe bhAgo / ajaha sbbddhaa| Navari joNiNIsu sammatta0 micchttbhNgo| paMciMtiri0apana0 ...' sacapaya0 jaha. dvidiudI. jaha0 eyasamao, ukka, Avali. asaMkhe0 bhAgo / ajaha svvddhaa| 6683. maNusesu miccha 0-samma0-cadusaMjala-sattaNoka. jahavidiudI0 jaha0 eyasa0, ukka0 asaMkhejA samayA / ajaha savvadbhA / bArasaka0-bhaya-duguMDA0 jaha0 hidiudI jaha0 epasamayo, ukta Avali asaM0 bhAgo / ajaha savvaddhA / sammAmi0 jaha. jaha* eyasa0, uka0 saMkhejA samayA / aja0 jaha* uka0 aMtomuhukhaM / maNusapajja 0-maNusiNI0 sayapayaDI0 jaha* vidiudI. jaha* egasamo, uka0 saMkhejjA samayA / ajaha0 sambaddhA / Navari sammAmi0 maNumoghaM / maNusa vizeSArtha-isake pUrva jo spaSTIkaraNa kiyA hai use aura sAtha hI apane-apane svAmitvako dhyAnameM lenepara saba prakRtiyoMkI jaghanya aura ajadhanya sthitibadIraNAkA mAnA jIvoMkI jo apekSA kAla kahA hai vaha samajhameM A jAtA hai, isalie yahA~ aura Age alagase khulAsA nahIM kiyaa| 682, tiryazcoMmeM mithyAtva aura sAta nokaSAyoMkI jaghanya sthitike udIrakoMkA jaznya kAla eka samaya hai, aura utkRSTa kAla pAvalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| ajaghanya sthitike dIrakoMkA kAla sarvadA hai| solaha kapAya, bhaya aura jugupsAkI jaghanya aura ajaghanya sthitike udIrakoMkA kAla sarvadA hai / samyaktva aura samyagmithyAtvakA bhaMga oSake samAna hai| pancendriya niryaJcatrikarma darzanamohanIyatrikakA bhaMga oghake samAna hai| zeSa prakRtiyoMkI jaghanya sthitike udIrakokA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla pAlike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| ajaghanya sthitike udIrakoMkA kAla sarvadA hai| itanI vizeSatA hai ki yoliniyoM meM samyaktyakA bhaMga mithyAtvake samAna hai| paJcendriya tiryaJca aparyAptakoM meM saba prakRtiyoM kI jaghanya sthitike udIrakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla prAlike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai / ajaghanya sthitike udIrakoMkA kAla sarcadA hai| 6683. manuSyoM meM mithyAtva, samyaktva, pAra saMjvalana aura sAta nokaSAyoMkI jaghanya sthitike udIrakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla asaMkhyAta samaya hai| bhajadhanya sthitike udIrakoMkA kAla sarvadA hai| bAraha kaSAya, bhaya aura jugupsAkI jaghanya sthitike udIrakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla pAvali ke asaMkhyAtaya bhAgapramANa hai| ajaghanya sthitike udIrakoMkA kAla sarvadA hai| samyagmithyAtyakI jaghanya sthitike udIrakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSNa kAla saMkhyAta samaya hai| ajaghanya sthiti ke udIrakoMkA jaghanya aura utkRSTa kAla antarmuhUrsa hai| manuSya paryApta aura manudhyiniyoMmeM saba prakRtiyoMkI jaghanya sthiti ke udIrakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mA0 62 ] uttarapayaDiDidiudIraNAe NANAjIvehiM kAlo 307 "hArda udI suvidhihAgara mArgadarzaka :- AhArya sahArA ka apaja0 miccha0 esa0 jaha0 0 Avali0 zrasaMkhe0 bhAgo / aja0 jaha0 zrAvaliyA samayuNA, vuMsa0 aMtomuhutta, uka0 palido0 zrasaMkhe0 bhAgo | solasaka0 eNoka0 evaM caitra / Navari jaha0 dvidiudI0 jaha0 esa0, ukka palido 0 asaMkhe0 bhAgo 5 684. deve daMsaNatiyamoghaM / sesapaya0 jaha0 dvidiudI0 jaha0 eyasamatro, uka0 zrAvali0 asaMkhe0 bhAgo / ajaha0 savvaddhA / evaM bhavaNa0 vANaveM0 / Navari samma mictabhaMgo | jodisiyAdi jAva vagevajjA ci sakhatiyamoghaM / sesapaya jaha0 dvidiudI0 jaha0 eyasamatro, ukka0 saMkhejjA samayA / zrajaha0 savvaddhA / vari aNatANucakka0 jaha0 DidiudI0 jaha0 eyasamaya, ukka0 aMtosu0 1 Navari jodimi0 samma0 micchattabhaMgo | ANadAdi NavagevatrA ti aNatANu 04 jaha0 DidiudI0 jaha0 esa0 uka0 saMkheJja samayA / zrajaha0 savvaddhA / aNuddisAdi sambaDA ti savvapapa0 jaha0 GkidiudI0 jaha0 esa0 uka0 saMkhejA samayA / ajaha0 savvaddhA / evaM jAva0 / , , saMkhyAta samaya hai| ajaghanya sthitike udIrakoM kA kAla sarvadA hai| itanI vizeSatA hai ki inameM samyagmidhyAtvakA bhaMga sAmAnya manuSyoM ke samAna hai| manuSya aparyAptakoM meM midhyAtva aura napuMsaka veda kI jaghanya sthitike udIrakoM kA janya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla dhAvalike asaMkhyAta bhAgapramANa hai| ajaghanya sthitike udIrakoM kA jaghanya kAla midhyAtvakA eka samaya kama eka bhAvalipramANa hai, napuMsakavedakA antarmuhUrta hai aura utkRSTa kAla palke asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| solaha kapAya aura chaha nokapAyoMkA isIprakAra hai| itanI vizeSatA hai ki ajaghanya sthiti urakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla palke saMkhyAta bhAgapramANa hai / 684. devoMmeM darzanamohanIyatrikakA bhaMga odhake samAna hai| zeSa prakRtiyoM kI jaghanya sthiti straint jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla Avalike asaMkhyAta veM bhAgapramANa hai / ajaghanya sthiti ke udorakoM kA kAla sarvadA hai / isIprakAra bhavanavAsI aura vyantara devoM meM jAnanA caahie| isanI vizeSatA hai ki inameM samyaktvakA bhaMga mithyAtva ke samAna hai| jyotiSI devoMse lekara nau graiveyaka takake devoMmeM darzana mohanI yatrikA bhaMga oke samAna hai| zeSa prakRtiyoMkI jaghanya sthitike udIrakoMkA javanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya hai / ajavanya sthitike udIrakoMkA kAla sarvadA hai| itanI vizeSatA hai ki anantAnubandhacatuSkakI javanya sthitike udIrakoM kA jayanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| itanI vizeSatA hai ki jyotiSI devoMmeM samyaktvakA bhaMga midhyAtva ke samAna hai| tathA Anatakalpase lekara nau graiveyaka taka ke devoMmeM anantAnubandhI catuSkakI jaghanya sthiti udIrakoM kA jaghanya kAla eka samaya haiM aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya hai / ajaghanya sthiti ke udIrakoM kA kAla sarvadA hai| anudizase lekara sarvArthasiddhisakake devoMmeM saba prakRtiyoMkI jaghanya sthiti udIrakIkA jayamya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya hai / anya sthitike udIrakoMkA kAla sarvadA hai| isIprakAra anAhAraka mArgAtaka Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306mArgadarzaka :- AcArya zrI suvidhAsahi kasAyavADe 1685. aMtaraM duvihaM -- jaha0 ukka0 / ukkasse pathadaM / duviho Ni0 zroSeNa zrAdeseNa ya | ogheNa sabvapaya0 ukka0 hidiudI0 jaha0 eyasa0, ukka0 aMgulassa asaMkhe0 bhAgo / aNuka0 Natthi aMtaraM / vari sammAmi0 aNuka0 jaha0 ema0, uka0 palido0 asaMkhe 0 bhAgo / AdeseNa savvaraiya0 savyatirikkha - sacca maNussa saccadevA si jAo payaDIo udIriti tAsimoghaM / Navari maNusa0 apaja0 saccAmimaNuka 0 jaha0 eyasa0, ukka0 palido0 asaMkhe0 bhAgo / evaM jAba 0 | 686. jahaNae padaM / duviho Ni0 - zroSeNa AdeseNa ya | ogheNa miccha0 0 jaha0 DidiudI0 jaha0 eyasa0, ukka0 satta rArdidiyANi / ajaha0 Natthi aMtaraM / samma0 lobhasaMjala0 jaha0 DidiudI0 jaha0 eyasa0, uka0 chammAsaM / jAnanA cAhie | 6 685. antara do prakArakA hai- jaghanya aura utkRSTa / utkRSTakA prakaraNA hai| nirdeza do prakArakA hai - ogha aura Adeza / zroghase saba prakRtiyoMkI utkRSTa sthitike udIrakoMkA jaghanya antara kAla eka samaya hai aura utkRSTa antara kAla aMgulake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai / anutkRSTa sthiti udIrakoMkA antarakAla nahIM hai / itanI vizeSatA hai kiM samyagmithyAtva kI anutkRSTa sthiti ke udIrakoM kA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla palya ke asaMkhyAta bhAgapramANa hai / Adeza se saba nArakI, saba tirthana, saba manuSya aura saba detroM meM jina prakRtiyoMkI udIraNA hotI hai unakA bhaMga zrodha ke samAna hai| itanI vizeSatA hai ki manuSya paryAtakoM meM saba prakRtiyAMkI anutkRSTa sthitike udIrakoMkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| isIprakAra anAhAraka mArgAta jAnanA caahie| vedagI [ 7 vizeSArtha - nAnA jIva yadi samyagmithyAtva prakRtike sivA zeSa satra prakRtiyoM kI utkRSTa sthitiudIraNA na kareM to kamase kama eka samayataka aura adhika se adhika aMgula ke asaMkhyAtaveM bhAgapramAraNa kAlataka nahIM karate / yahI kAraNa hai ki yahA~ proghase ukta saba prakRtiyoM kI utkRSTa sthitike udIrakoM kA jaghanya antarakAla eka samaya aura utkRSTa antarakAla gula ke asaMkhyAta bhAgapramANa kahA hai| mAtra samyagmidhyAtva guNasthAnakA jaghanya antarakAla eka samaya aura utkRSTa antarakAla palyake zrasaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| isalie samyagmithyAtva prakRtikI apekSA ukta prakArase antarakAlakA nirdeza alaga se kiyA hai| cAroM gatiyoM meM yaha antarakAla bana jAtA hai, isalie use ogha ke samAna jAnane kI sUcanA kI hai| mAtra manuSya aparyApta yaha samyagvidhyAtva guNasthAnake samAna sAndara mArgaNA hai, isalie isa bAtako dhyAna meM rakhakara inameM saba prakRtiyoMkI anutkRSTa sthitike udIrakoMkA jaghanya antarakAla eka samaya aura utkRSTa antarakAla palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kahA hai| 1686. jaghanyakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai - prodha aura Adeza / bhodhase midhyAtvakI jaghanya sthitike udIrakoM kA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antara kAla sAta rAtri-divasa hai / ajaghanya sthitike udIrakoM kA antarakAla nahIM hai / samyaktva aura lobhasaMjvalanakI jaghanya sthitike udIrakoM kA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62 ] uttarapaTTivIraNAe sAraNA jIvehiM aMtaraM 306 7. aja0 Natthi aMtaraM / sammAmi0 jaha0 DidiudI0 jaha0 eyasa0, ukka0 aMgulassa asaMkhe0 bhAgo / ajaha0 jaha0 eksa0, ukka0 palido0 zrasaMkhe0 bhAgo / cArasaka0bhaya-durguhA0 jaha0 ajaha0 Natthi aMtaraMgatA saMjalai risa veda Didi udAharAja ja0 yasa0, ukka0 vAsaM sAdireyaM / ajaha0 pasthi aMtaraM / itthiveda - esa0 jaha0 vidiudI0 jaha0 eyasamatro, ukka0 vAsupudhattaM / ajaha0 Natthi aMtaraM / caduNoka0 jaha0 dvidiudI0 jaha0 egasamao, ukka0 aMgulassa asaMkhe0 bhAgo / aja0 Natthi aMtaraM / antarakAla chaha mahInA hai| ajaghanya sthitike udIrakoMkA antarakAla nahIM haiM / samyagmibhAvakI jaghanya sthiti ke udIrakoM kA jaghanya antarakAla eka samaya haiM aura utkRSTa antarakAla aMgula asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai / ajaghanya sthitike udIrakoMkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai / bAraha kaSAya, bhaya aura jugupsAkI jaghanya aura ajaghanya sthitike udIrakoMkA antarakAla nahIM hai| tIna saMjvalana aura puruSavedI jaghanya sthitike udIrakoMkA jaghanya antarakAla eka samaya haiM aura utkRSTa antarakAla sAdhika eka varSapramANa hai| ajaghanya sthitika uddIrakoMkA antarakAla nahIM hai / strIveda aura napuMsaka veda kI jaghanya sthiti ke udIrakoMkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla varSapRthaktvapramANa hai| ajaghanya sthiti ke udIrakoM kA antarakAla nahIM hai / cAra kI jaghanya sthiti ke udIrakoMkA jaghanya antarakAla eka samaya hai, aura utkRSTa antarakAla aMgula ke asaMkhyAta bhAgapramANa hai| ajaghanya sthitike udIrakoM kA antarakAla nahIM hai| vizeSArtha - upazamasamyaktvakI prAptikA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla sAta dina-rAta hai| isalie yahA~ mithyAtvakI jaghanya sthiti ke udIrakoMkA jaghanya antarakAla eka samaya aura utkRSTa antarakAla sAta dina-rAta kahA hai / samyaktvakI kSapaNA aura kSapakazreNikA jaghanya antarakAla eka samaya aura utkRSTa antarakAla chaha mahInA hai, isalie yahA~ samyaktva aura lobhasaMjvalanakI jaghanya sthiti ke udIrakoMkA jaghantha antarakAla eka samaya aura utkRSTa antarakAla chaha mahInA kahA haiM / aise jIva jo samyagmithyAtva kI jaghanya sthitikI udIraNA karate haiM unakA aghanya antarakAla eka samaya aura utkRSTa antarakAla aMgulake asaMkhyAta bhAgapramAraNa bana jAtA hai, isalie yahA~ samyagmidhyAtva prakRtikI apekSA yaha antarakAla ukta kAlapramANa kahA hai| bAraha kaSAya, bhaya aura jugupsAkI jaghanya sthitikI udIraNA karanevAle jIva nirantara pAye jAte haiM, isalie inakI apekSA jaghanya sthitike udIrakoM ke antarakAlakA niSedha kiyA hai| tIna saMjvalana aura puruSavedake udIraka jIva kSapakazreNipara na car3heM to adhika se adhika sAdhika eka varSataka nahIM car3hate, isalie yahA~ inakI jaghanya sthiti udokoMkA jaghanya antarakAla eka samaya aura utkRSTa antarakAla sAdhika eka varSa kahA hai| strIvedI aura napuMsakavedI jIvoM kI apekSA kSapakabhegikA utkRSTa antarakAla agespramANa hai, isalie yahA~ strIveda aura napuMsakavedaka jaghanya sthiti ke udIrakoM kA jaghanya antarakAla eka samaya aura utkRSTa antarakAla varSe prathaktva kahA hai| cAra nokaSAyoMkI javanya sthitike udIrakoMke jaghanya aura utkRSTa antarakAlakA spaSTIkaraNa samyagmidhyAtvakI Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ayadhavalAsahide katrAyapAhuDe [ vedago 7 :- suvidhisAgara 687. AdeseNa NeraDya0 miccha0 sammAmi0 zradhaM / samma0 jaha0 hidiudI0 jaha0 eyasamao, ukka0 vAsapudhattaM / ajaha0 Natthi aMtaraM / sesapayaDI0 jaha0 DidiudI0 jaha0 esa0 uka0 aMgula amaMkhe bhAgoja - Natthi aMtaraM / evaM padamAe / bidiyArdA satamA ti evaM cetra / rAvari samma0 atA0 bhNgo| 688 tirikkhesu miccha0 samma0 sammAmi0 rioghaM / solasaka0 -bhayadurguchA0 jaha0 jaha0 Natthi aMtaraM / sattaNoka0 jaha0 dvidiudI0 jaha0 eyasamao, ukka0 aMgulassa asaMkhe 0 bhAgo / ajaha0 Natthi aMtaraM / paMcidiyatirikkhatiya0 daMsaNatiya0 NAyamaMgo | sesapayaDI0 jaha0 dvidiudI0 jaha0 esa0 uka0 aMgulamsa asaMkhe0 bhAgo / ajaha0 Natthi aMtaraM / vari joNiNIsu sammaM0 bidiya puDha vibhaMgo / paMci0tiri0 apaja0 saccapaya0 jaha0 DidiudI0 jaha0 eyasa0, ukka0 aMgulamsa asaMkhe0 bhAgo / jaha0 eritha aMtaraM / evaM maNusapa0 / Navari ajaha0 jaha0 310 jaghanya sthitike uddIrakoMke jaghanya aura utkRSTa antarakAla ke samAna hai| zeSa kathana sugama hai / 6687 zrAdezase nArakiyoMmeM midhyAtva aura samyagmidhyAtvakA bhaMga bAMdhake samAna hai| samyaktvakI jaghanya sthitike udIrakoMkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla varSathaktva pramANa hai| ajaghanya sthitike udIrakoMkA antarakAla nahIM hai / zeSa prakRtiyoMkI jaghanya sthiti udIrakoM kA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla aMgula asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai / ajaghanya sthiti ke udIrakoM kA antarakAla nahIM haiM / isIprakAra prathama pRthivI meM jAnanA caahie| dUsarIse lekara sAtavIM pRthivItaka isoprakAra jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inameM samyaktvakA bhaMga anantAnucandhI catuSka ke samAna hai / 1 vizeSArtha - prarUpaNA meM jo khulAsA kiyA hai use aura apane-apane svAmitra ko samajhakara yahA~ spaSTIkaraNa kara lenA cAhie / Age bhI isIprakAra khulAsA kara lenA caahie| $ 688. tiryoM meM midhyAtva, samyaktva aura samyamidhyAtvakA saMga sAmAnya nArakiyoM ke samAna hai | solaha kaSAya, bhaya aura jugupsAkI jaghanya aura ajavanya sthiti uatesoMkA antarakAla nahIM hai / sAta nokaSAyoMkI jaghanya sthitike uddIrakoM kA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRTa antarakAla aMgula ke zrasaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| ajayanya sthiti ke udIrakoM kA antarakAla nahIM hai / paJcendriya tiryaJcatrika darzana mohanIyatrikakA saMga nArakiyoM ke samAna hai| zeSa prakRtiyoMkI jaghanya sthitike udorakoM kA janya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla aMgula ke asaMkhyAtaveM bhAgapramArA hai / ajaghanya sthiti ke udIrakoM kA antarakAla nahIM hai / itanI vizeSatA hai ki yoninItiyoMmeM samyaktvA maMga dUsarI pRthivIke samAna haiM / paJcendriya tiryaJca aparyAptakoM meM saba prakRtiyoMkI javanya sthitike udIrakoM kA jaghanyaH antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla aMgula ke zrasaMkhyAtaveM bhAga mArA hai| ajaghanya sthiti udIrakoMkA antarakAla nahIM hai / isIprakAra manuSya paryAptakoM meM jAnanA caahie| itanI 1. tara pratau aMtaraM / evaM jogiNIsu evari samma0 iti pAThaH / su Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA062] uttarapayaDiDidiudIraNAe. jIvappAbahudha eyasamo, uka0 palido0 asNkhe0bhaago| 686. maNusalie zroghaM / gaNavari bAramaka-bhaya-duguMcha0 pNciNdiyniriksbhNgo| Navari paJjattaemu isthivedo ki maNuminI sihAlasakhussaGa patharikA / amhi chammAsaM vAsaM sAdireyaM tamhi vAsapudhattaM / 690. devesu daMsaNatithaM NArayabhaMgo / seyapaya0 jaha. dvidiudI0 jaha. eyasamazro, uka0 aMgulassa asNkhe0bhaago| ajaha 0 Nasthi aMtaraM / evaM bhavaNAdi jAva NavagevajA ti / Navari bhavaNA-yANave-jodisi0 samma vidiypuddhvibhgo| aNudisAdi mubaTThA ti samma0-bArasaka0-mattaNoka. prANabhaMgo / NAri sabaDhe samma0 jaha* 'dvidiudI0 jaha0 eyasa0, ukka0 palido0 sNkhe0bhaago| ajaha0 Nasthi aMtaraM / evaM jaav| 1691. bhAvANu0 samvattha aodaio bhAvo / 6692. appAbahuaM duvihaM-jIvappAbahuaM dvidiappAbahuaM cedi / jIvaappAbahudhe duvihaM-jaha. ukka / ukkasse payadaM / dutriho Ni0-ogheNa AdeseNa ya / oSeNa miccha0-solasaka0-pattaNoka0 samvatthovA ukka0 dvidiudI0 jIvA | aNuka0 vizeSatA hai ki inameM ajaanya sthitike udIrakoMkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| 1686. manuSyatrika proghake samAna bhaMga hai| itanI vizeSatA hai ki bAraha kapAya, bhaya aura juguplAkA bhaMga paJcendriya niyaMcoMke samAna hai| itanI vizeSatA hai ki paryAptakAmeM strIyedakI udIramA nahIM hai tathA manupiyaniyoM meM puruSaveda aura napusakavedakI udIramA nahIM hai| jahA~ chaha mAha aura sAdhika eka varSa kahA hai. vahA~ varSapRthaktva kahanA caahie| 6660. devoMmeM darzanamohanIyatrikakA bhaMga mArakiyoMke samAna hai| zeSa prakRtiyoM jaghanya sthitike udIrakoMkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla aMgara ke asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| ajaghanya sthitike udIrakoMkA antarakAla nahIM hai| isIprakAra bhavanavAsiyoMse lekara nau predheyaka takake devoM meM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki bhavanavAsI, vyantara aura jyotiSI devoMmeM samyaktvakA bhaMga dUsarI pRthivI ke samAna hai| anudizase lekara sarvArthasiddhitakake devoM meM samyaktva, bAraha kaSAya aura sAta nokaSAyoMkA bhaMga prAnatakalpake samAna hai| itanI vizeSatA hai ki sarvArthasiddhimeM samyaktvakI jaghanya sthitike udIrakoMkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| ajaghanya sthitike udIrakoMkA antarakAla nahIM hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNAtaka jAnanA caahie| 1661. bhAvAnugamakI apekSA sarvatra audayika bhAva hai| 7692. alpabahutva do prakArakA hai-jIva alpabahutva aura sthitialpabahutva 1 jIva alpabahutva do prakArakA hai-jaghanya aura utkRSTa / utkRSTakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai-ogha aura Adeza / oghase mithyAtva, solaha kaSAya aura sAta nokaSAyoMkI utkRSTa Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312 ayaghavalAsahiye kasAyapAhuDe [ vedago 7 DidiudI0 jIvA anaMtaguNAmAjika-sambhAvita DidiudI0 jIvA / aNuka0 DidiudI0 jIvA zrasaMkheaguNA / evaM tirikkhA0 / * purisave0 savtrattho0 uka0 6 693. sabbaNeraDya0 sanvapaMcidiyatirikkha manusaprapaJja0- devA jAva avarAjidA ti savvapaya0 savvatthovA uka0 hidiudI0 jIvA / RNuka0 hidiudI0 jIvA zrasaMkhe0 guNA | maNusesu samma0 sammAmi0 ithive 0 purisake0 savvatthocA uka0 DidiudI0 jIvara | aNukka0 hidiudI0 jIvA saMkhe0 guNA / sesapayaDINaM savvatthovA ukka0 DidiudI0 jIvA / aNuka0 DidiudI0 jIvA yasaMkhe0 guNA / maNusapaja0masipI- savvadeve savtrapaya0 savvatthovA ukka0 hidiudI0 / aNuka0 Didiu dI0 jIvA saMkhe0 guNA / evaM jAva0 / 1694, jaha0 padaM duviho Ni0 - pragheNa AdeseNa ya / zragheNa miccha0cadusaMjala 0 - cuMsa0 - caduNokasAya0 savvatthovA jaha0 dvidiudI0 jIvA / ajaha0 hidiudI0 jIvA asaMtaguNA / samma0 sammAmi0 bArasaka- 0 itthave 0 purisa0-bhayadurgA0 savtratthoza jaha0 hidiudI0 jIvA / ajaha0 DidiudI0 zrasaMkheja guNa | tirikkhesu miccha0 - saya 0 caduNoka0 savvatthovA jaha0 DidiudI0 jIvA / zraja0 DidiudI0 jIvA praNataguNA / samma sammAmi0 solasaka0 - maya dugu0 - itthi veda0 - sthiti udIraka jIva sabase stoka haiN| unase anutkRSTa sthitike udIraka jIva anantaguNe haiM / samyaktya, samyagmidhyAstra, strIveda aura puruSavedakI utkRSTa sthitike udIraka jIva sabase stoka haiM | unase anukRSTa sthitike udIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| isIprakAra tiryaJcoM meM jAnanA caahie| 6 663. saba nArakI, satra paJcendriya tiryana, manuSya aparyApta aura sAmAnya devoMse lekara aparAjita vimAnataka ke devoMmeM saba prakRtiyoMkI utkRSTa sthitike udIraka jIva sabase svoka haiN| nase anutkRSTa sthiti pradIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| manuSyoM meM samyaktva, samyagmidhyAtva, veda aura puruSavedakI utkRSTa sthitike udIraka jIva sabase stoka haiN| unase anutkRSTa sthiti ke udIraka jIva saMkhyAtaguNe haiN| zeSa prakRtiyoMkI utkRSTa sthiti ke udIraka jIva sabase thor3e haiN| unase anutkRSTa sthitike udIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| manuSya paryApta, manuSyanI aura sarvArthasiddhi devoMmeM saba prakRtiyoMkI utkRSTa sthitike udIraka jIva sabase stoka haiM / unase anutkRSTa sthiti ke udIraka jIva saMkhyAtaguNe haiN| isIprakAra anAhAraka mArgazAsaka jAnanA cAhie / SS 664. jaghanyakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai - ogha aura Adeza / zrose midhyAtva, cAra saMjvalana, napuMsakaveda aura cAra nokaSAyoMkI jaghanya sthitike udIraka jIva sabase stoka haiN| unase ajaghanya sthiti ke udIraka jIva anantaguNe haiN| samyaktva, samyagmidhyAtva, bAraha kaSAya, strIveda, puruSaveda, bhaya aura jugupsAkI jaghanya sthitike udIraka jIva sabase stoka haiN| unase ajaghanya sthitike badIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| tiryakhoM meM midhyAtva napuMsakaveda aura cAra nokaSAyakI jaghanya sthitike udIraka jIva sabase stoka haiN| unase jaghanya sthitike udIraka jIva anantaguNe haiN| samyaktva, samyagmidhyAtva, solaha kaSAya, Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArgadarzaka :- AcArya zrI suvidhiAsAgara jI mahArAja gA062] uttarapayalihidiudAraNAe dvidimappAbahudha purisave. savyasthovA jaha0 dvidiudI0 [ ajaha* chidiudI0 jIvA asaMkheguNA / semagadIsu sadhyapayaDINaM jaha* ajaha0 ukkarasabhaMgo / evaM jAva0 / 695. vidiappAbahuaM duvihaM----jaha 0 ukka0 / ukasse payada / duviho Ni-zrogheNa prAdeseNa ya / zrogheNa sambatthovA eNavaNoka0 ukka0 dvidiudI / solasaka0 uka. dvidiudI. visesA0 / sammAmi0 ukka0 dvidiudI visemA0 / samma0 ukka0 dvidiudI. visesA0 / miccha, ukka0 DidiudI0 visesA0 / evaM samba rahaya0 / pari itthive0-purisa0 Nasthi / tirikkha-paMciMdiyatirikkhatie propaM / pavari paJjataesu isthive0 Nasthi / joNisIsu.purisa0-Navuma0 Nasthi / paMbiMdiyatirikkhaapaja maNusa apaJja0 savvatthovA solasaka.. sattaNoka0 uka0 vidiudI0 / miccha0 ukka0 dvidiudI. visesA0 | maNusatie paMciMdiyatirikkhatiyabhaMgo / 696. devANamoghaM / Navari Nasa0 Natthi ! evaM bhavaNa-vANa-jodisi0sohammIsANe ti / saNakumArAdi sahassAre ci evaM ceva / Navari itthive. patthi / ANadAdi jAva NacagevA ti samvatthotrA aradi-soga0 uka0 dvidiudii| ".AAIAPr-i __ bhaya, jugupsA, strIveda aura puruSavedako jaghanya sthitike udIraka jIva sabase stoka haiN| unase ajaghanya sthitike udIraka jIva asaMkhyAtaguNe hai| zeSa gatiyoM meM saba prakRtiyoMkI utkRSTa aura anutkRSTa sthiti ke udIrakoM kA bhaMga utkRSTake samAna hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNAtaka jAnanA caahie| 6665. sthiti alpabahutya do prakArakA hai-jaghanya aura utkRSTa / utkRSTakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai-zrotra aura Adeza / moghase nau mokapAyoMkI utkRSTa sthitiudIraNA sabase stoka hai| usase solaha kaSAyoMkI utkRSTa sthitiudIraNA vizeSa adhika hai| usase samyagmithyAtvakI utkRSTa sthiti udIraNA vizeSa adhika hai| usase samyaktvakI utkRSTa sthitiudIraNA vizeSa adhika hai| usase midhyAtvako utkRSTa sthitiudIraNA vizeSa adhika hai| isIprakAra saba nArakiyoMmeM jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki inameM strIveda aura puruSavedakI udAraNA nahIM hai| tiryaJca aura pazcendriya tiryacatriko aodhake samAna bhaMga hai / itanI vizeSatA hai ki siryazca paryAptakoM meM strIvedakI udIraNA nahIM hai tathA yoninI tiryacchoMmeM puruSaveda aura napuMsaka bedakI udIraNA nahIM hai| paJcandriya tiryakaca aparyApta aura manuSya aparyAptakoM meM solaha kaSAyeM aura sAta nokaSAyoMkI utkRSTa sthitiudoraNA sabase stoka hai| usase mithyAtvako utkRSTa sthitijadIraNA vizeSa adhika hai| manuSyatrikameM paJcendriya tiryazvatrikake samAna bhaMga hai| 66. devoM meM Apake samAna bhaMga hai| itanI vizeSatA hai ki inameM napusakavedakI udIraNA nahIM hotii| isIprakAra bhavanavAsI, vyantara, jyotiSI tathA saudharma aura aizAnakalpatakake devoM meM jAnanA caahie| sanatkumArakalpase lekara sAhasAra kalpatakake devoMmeM isIprakAra jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inameM strIvedakI udIraNA nahIM hotii| pAnata. kalpase lekara nau aveyaka taphake devoMmeM arati aura zokakI utkRSTa sthitiudoraNA sabase stoka 40 Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ r 314 jayadhavalA sahide kasAyapAhuDe [ vedago 7 solasaka0 - paMcaNoka0 uka DidiudI0 visemA0 / sammAmi0 ukka0 DidiudI0 visesA0 | samma0 - miccha0 uka0 hidiudI0 trisesA | aNuddisAdi saccaDDA tti savvattho0 aradi-soga0 ukka0 DidiudI0 / bArasaka0 - paMcaraNoka0 ukka0 hidiudI 0 vise0 | samma0 ukka0 DidiudI0 visesA0 / evaM jAva0 / 10 zrI 0 697. jaNNae payadaM / duviho zi0 - zrIveNa AdeseNa ya / zroSeNa sanvatthovA misAudA0 / jaDidiudIra asaMkhe0 guNA / issa-radi0 jaha0 dvidiudI0 asaMkhe0 guNA / gharadi-soga0 jaha0 DidiudI 0 visesA0 / bhaya-durguchA0 jaha0 vidiudI0 vise0 / bArasaka0 jaha0 DidiudI0 visesA0 / sammAmi0 jaha0 DidiudI0 saMkhe0 guNA / Q 1698. deseNa kheraiya0 savvatthovA miccha0 samma0 jaha0 hidiudI0 / jaTTidiudI0 asaMkhe0 guNA sammAmi0 jaha0 DidiudI0 asaMkhe0 guNA | issa-radi0 jaha0 DidiudI0 saMkhe0 guNA / aradi-soga0 jaha0 DridiudI0 visesA0 / sa 0 *** una 50.. isronA evaM paDhamAe / Site hai| usase solaha kapAya aura pA~ca nokaSAyakI utkRSTa sthitiudIraNA vizeSa adhika hai / usase samyagmidhyAtvakI utkRSTa sthitidIra vizeSa adhika hai| usase samyaktva aura midhyAtvakI utkRSTa sthitiudIraNA vizeSa adhika hai| anudizase lekara sarvArthasiddhitaka ke devoM meM parati aura zokakI utkRSTa sthitiudIraNA sabase stoka hai| usase bAraha kapAya aura pA~ca nokapAyakI utkRSTa sthitiudIraNA vizeSa adhika haiN| usase samyaktvakI utkRSTa sthitiudIraNA vizeSa adhika hai / isIprakAra anAhAraka mArgaNAtaka jAnanA cAhie / $ 667, jaghanyakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA haiM-- zragha aura Adeza / zraghase i midhyAtva, samyaktva, cAra saMjvalana aura tIna bedako jaghanya sthitiudIraNA sabase sthi stoka hai| usase sthitiudIraNA asaMkhyAtaguNI hai| usase hAsya aura ratiko jaghanya thor3e sthitiudIraNA asaMkhyAtaguNI hai| usase ati aura zokakI adhanya sthitiudIraNA vizeSa aura hai| usase bhaya aura jugupsAkI jaghanya sthitiudIraNA vizeSa adhika hai| usase bAraha kaSAyakI jaghanya sthiti udIraNA vizeSa adhika hai| usase samyagmidhyAtvakI jaghanya sthitiudIraNA saMkhyAtaguNI hai / 68. dezase nArakiyoMmeM midhyAtva aura samyaktvakI jaghanya sthitiudIraNA sabase stoka hai| usase sthitiudIraNA asaMkhyAtaguNI hai / usase samyagmidhyAtvakI jaghanya sthitiudIraNA asaMkhyAtaguNI hai| usase hAsya aura ratikI jaghanya sthitiudIraNA saMkhyAtaguNI hai| usase arati aura zokakI jaghanya sthitiudIraNA vizeSa adhika hai| usase napuMsakavedI jaghanya sthitiudIraNA vizeSa adhika hai| usase solaha kaSAya, bhaya aura jugupsAkI jaghanya sthitiudIraNA vizeSa adhika hai| isIprakAra pahalI pRthivI meM jAnanA cAhie / Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArgadarzaka :- AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja uttarapaya DiDidiudIraNAe hiMdippAbahu gA0 62 ] 315 O 1699 vidiyAdi jAva chaDi ti savvatthovA miccha0 jaha0 vidiudI0 / diudI asaMkhe0 guNA sammAmi0 jaha0 DidiudI0 asaMkhe0 guNA samma0 jaha0 dvidiu0 bisesA0 / bArasaka0 sattaroka0 jaha0 DidiudI0 saMkhe0 guNA / anaMtAzu0 caukka0 jaha0 Gkidiudo vise0 / 6700. sattamA savvatthovA miccha0 jaha0 DidiudI0 / jaDidi0 asaMkhe 0guNA / sammAmi0 jaha0 vidiudI0 zrasaMkhe0 guNA / samma0 jaha0 vidiudI0 visesA0 | harUsa-radi0 jaha0 DidiudI0 saMkhe0 guNA | aradi-soga0 jaha0 DidiudI0 vise0 | vaMsa0 jaha0 vidipadI0 trise0 maga duguMchA0 jaha0 DidiudI0 visesA | solasaka0 jaha0 vidiudI0 visesA0 / | 1701. tirikkhesu savvatthovA miccha0 samma0 jaha0 DidiudI0 | jaTThidi 0 asaMkhe0 guNA / purisave0 jaha0 Di diudI0 asaMkhe0guNA / itthiveda0 jaha0 hidiudo0 visemA0 / hassa-radi0 jaha0 dvidiudI0 visesA0 / zraradi-soga0 jaha0 dvidiudI 0 visesA0 / sa0 jaha0 dvidiudI 0 visesA0 / bhaya-dugu chA0 jaha0 hidiudI 0 visesA0 | solasaka0 jaha0 dvidiudI 0 visaMsA0 | sammAmi0 jaha0 6. dUsarIse lekara chaThI pRthivI takake nArakiyoMmeM midhyAtvakI jaghanya sthitiudIraNA sabase stoka haiN| usase yatsthitiudIraNA asaMkhyAtaguNI hai| usase samyagmidhyAtva kI dhanya sthitiudIraNA asaMkhyAtaguNI hai| usase samyaktvakI jaghanya sthitiudIraNA vizeSa adhika hai| usase bAraha kaSAya aura sAta nokaSAyoMkI jaghanya sthitiudIraNA saMkhyAtaguNI hai| usase anantAnuvandhI catuSkakI jaghanya sthitiudIraNA vizeSa adhika hai / 3700 sAtavIM pRthivImeM midhyAtvakI jaghanya sthitiudIraNA sabase stoka hai| usase yasthitiudIraNA asaMkhyAtaguNI hai| umra se samyagmidhyAtvakI jaghanya sthitiudIraNA asaMkhyAtaguNI hai| usase samyaktvakI jaghanya sthitiudIraNA vizeSa adhika hai| usase hAsya aura rati jaghanya sthitiudIraNA saMkhyAtaguNI hai| usase arati aura zokakI jaghanya sthitiudIraNA vizeSa adhika hai| usase napuMsakavedakI jaghanya sthitiudIraNA vizeSa adhika hai| usase bhaya aura jugupsAkI jaghanya sthitiudIraNA vizeSa adhika hai| usase solaha kaSAyakI jaghanya sthitiudIraNA vizeSa adhika haiM / 1 6701 tiryoM meM midhyAtva aura samyaktvakI jaghanya sthitiudIraNA sabase stoka hai / use sthitiudIraNA asaMkhyAtaguNI hai| usase puruSavedako jayanya sthitiudIraNA saMkhyAtaguNI haiN| usase strIvedakI jaghanya sthitiudIraNA vizeSa adhika hai| usase hAsya aura ratikI jaghanya sthitiudIraNA vizeSa adhika hai| usase arati aura zokakI jaghanya sthira vizeSa adhika hai| usase napuMsakavedakI jaghanya sthitiudIraNA vizeSa adhika hai| usase bhaya aura jugupsAkI jaghanya sthitiudIraNA vizeSa adhika hai| usase solaha kaSAyakI jaghanya sthitiudIraNA vizeSa adhika hai| usase samyagmithyAtvakI jaghanya sthiti Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ vedago 'mArgadarzaka :- AcArya prA sudhAlasAhiAsAjhAzakaDe dvidiudI. saMkhe guNA / evaM paMciMdiyatirikkhesu / Navari molamaka0-bhaya-dugukA0 jaha0 dvidiudI. sarisA visasAhiyA / evaM paMcidiyatirikkhapaja0 / Navari isthivedo gasthi / 702. joNiNIsu savyasthovA miccha0 jaha0 dvidiudI0 / jaTTi udI0 asaMkhe0gaNA / isthiveda0 jaha0 dvidiudI0 asaMkhe guNA / hassa-radi0 jaha0 hidi. udI0 visesA0 / aradi-soga0 jaha* vidiudI. visesA0 / solasaka0-bhaya-dugaMlA0 jaha dvidiudI. visesA0 | sammAmi0 jaha0 vidiudI0 saMkhe0guNA / sammaH jaha0 dvidiudI0 bisesA0 / 6703. paMciMdiyatirikkhaapaja 0-maNusaapajja. savvasthovA hassa-radi0 jaha0 dvidiudI0 / aradi-soga. jaha0 dvidiudI. vise0 / Navusa0 jaha* dvidiudI. trisesA0 / solapaka0-bhaya-durgulA0 jaha0 dvidiudI. visesA0 / miccha0 jaha. hidiudI. visesA0 / maNusatie oghaM / vari pArasaka0 - bhaya - dugu chA0 jaha 0 hidiudI0 sarisA / pajattaitthi vedo Nasthi | maNusiNI. purisaveNama0 esthi / 704. devesu savvatthovA miccha 0-samma0 jaha0 dvidiudI0 / jahidi udI0 udIraNA saMkhyAtaguNoM hai| isIprakAra paJcendriya niryazcoMmeM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki solaha kaSAya, bhaya aura jugupsAkI jaghanya sthiti udIraNA sahaza hokara vizeSa adhika hai| isIprakAra paracendriya tiryazca paryAptakoMmeM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inameM strIvedakI udIraNA nahIM hai| 6702. yoninI tiryaJcoM meM mithyAtvakI jaghanya sthitiudIraNA sabase stoka hai / usase yasthitikhadIraNA asaMkhyAtaguNI hai| usase strIvedakI jaghanya sthitiudIraNA asaMkhyAtaguNI hai| usase hAsya aura ratiko jaghanya sthitijdiirnn| vizeSa adhika hai| usase arati aura zokakI jaghanya sthitiutoraNA vizeSa adhika hai| usase solaha kaSAya, bhaya aura jugupsAkI jaghanya sthitiudIraNA vizeSa adhika hai| usase samyagmithyAtyakI jaghanya sthitiudAraNA saMkhyAtaguNI hai / usase samyaktvako jaghanya sthiti udIraNA vizeSa adhika hai| 6703. pancendriya tiryaca aparyApta aura manuSya aparyAptakoMmeM hAsya aura ranikI jaghanya sthitijadIraNA sabase stoka hai| unase arati aura zokakI jaghanya sthitiudIraNA vizepa adhika hai| usase napusakavedako jaghanya sthiti udIraNA vizeSa adhika hai| usase solaha kaSAya, bhaya aura jugupsAkI jayanya sthitiudIraNA vizeSa adhika haiN| usase mithyAtvakI jaghanya sthitiudIraNA vizeSa adhika hai| manuSyatrikameM Apake samAna bhaMga hai| itanI vizeSatA hai ki bAraha kaSAya, bhaya aura jugupsAkI jaghanya sthitiudIraNA sadRza hai| paryAptakoMmeM strIvedakI udAraNA nahIM hai. tathA manudhyimiyoMmeM puruSaveda aura napusakavedakI udIraNA nahIM hai| { 704. deSoM meM mithyAtva aura samyaktvako jaghanya sthitiudIraNA sabase stoka hai| Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62] puttarapayaDichidiudIraNApa hidiappAbahu asNkhe0gunnaa| sammAmi0 jaha0 dvidiudI0 asaMkhe0 guNA ! purisave0 jaha0 vidiudI0 saMkhe0guNA / itthi veda0 jaha* hidiudI. visesA0 / hassa-radi0 jaha0 dvidiudI0 bisesA0 / aradi-soga jaha0 vidiudI. visesA0 / solasaka0-bhayaduguMchA0 jaha* hidiudI0 visesA0 / 705. bhavaNa-bANaveM0 samvatthoyA miccha0 jaha0 dvidiudI0 1 jadvidi070 . asaMkheguNA 1 sammAmi0 jaha* dvidiudI. asaMkhe0guNA / samma0 jaha* hidiudI. vise0 / purimaveda0 jaha0 dvidiudI0 saMkhevaguNA / upari devoghaM / 706. jodisi sabyasthovA miccha0 jaha0 TidiudI0 / jaTTi030 asaMkhe0guNA / sammAmi0 jaha0 hidiudI. asaMkhe0guNA / samma0 ja0 TidiudI. visemA0 / bArasaka0-aTThaNoka0 jaha0 dvidiudI0 saMkhe.guNA / aNaMtANu04 jaha0 vidiudIdhAnika / AcArya zrI suvihiAsAgara jI mahArAja 707. mohammIsANa saccatyovA miccha0 samma jaha0 dvidiudii| jaTTi0 u0 asaMkhenguNA / sammAmi0 ja0 dvidiudI asaMkhe0 guNA / bArasaka-pattaNoka0 jaha dvidiudI0 saMkhe0guNA / aNaMtANu04 jaha0 dvidiudI0 saMkhe0 guNA / isthiveda0 usase yasthiti udiirshaa| asaMkhyAtaguNI hai| umase sampagmithyAtvakI jaghanya sthiti udImA asaMkhyAtagugI hai 1 usase purupadakI jaghanya sthiti udIraNA saMkhyAtaguNI hai| usase strIvedakI jaghanya sthitijadIraNA vizeSa adhika hai| usase hAsya aura ratiko jaghanya sthiti udIrA vizeSa adhika hai| usase arati aura zokakI jaghanya sthiti udIramA vizeSa adhika hai| usase solaha kaSAya, bhaya aura jugupsAkI jaghanya sthiti udIraNA vizeSa adhika hai| 5 05. bhavanavAsI aura vyantara deyoMmeM mithyAtvakI jaghanya sthitiudIraNA sabase stoka hai| usase yasthiti udIraNA asaMkhyAtaguNI hai| usase samyarimadhyAtyakI jaghanya sthitiudAraNA asaMkhyAtaguNI hai| usase samyaktvakI jaghanya sthitiudIraNA vizeSa adhika hai| usase puruSavedakI jaghanya sthitiudIraNA saMkhyAtaguNI hai| isase zrAge sAmAnya devoMke samAna bhaMga hai| 06. jyotiSI devoM meM mithyAtvakI jaghanya sthitiudIraNA sabase stoka hai| usase yasthitiudIraNA asaMkhyAtaguNI hai| usase sampagyithyAtvakI jaghanya sthitiudIraNa asaMkhyAtaguNI hai| usase samyaktvakI jaghanya sthiti uvAraNa vizeSa adhika hai| usase bAraha kaSAya aura pATha nokadhAyakI jaghanya sthiti udIraNA saMkhyAtaguNI hai| usase anantAnuSandhIcatuSkakI jaghanya sthitijadIraNA vizeSa adhika hai| 5707. saudharma aura aizAnakalpameM mithyAtva aura samyaktvakI jaghanya sthiti udIraNA sabase stoka hai / usase yasthitiudIraNA asaMkhyAtaguNI hai / usase samyagmidhyAtvakI jaghanya sthitikadIraNA asaMkhyAtAgaNI hai| usase bAraha kaSAya aura sAta nokaSAyakI jaghanya sthitiudIraNA saMraLyAtaguNoM hai| usase anantAnubandhIcatuSkakI jaghanya sthitiudAraNA saMkhyAtaguNI Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 318 jayadhavalAsa hide kasAyapAhuDe [ vedago 7 ja0Didiu dI 0 visesA0 / evaM saNakkumArAdi jAva NavagevajjA ti / Navari itthavedo gatthi / aNuddisAdi savvA tti samvatthovA samma0 jaha0 dvidiudI0 / jahi0 u0 zrasaMkhe0 guNA | vArasaka0 sattaNoka0 jaha0 bidiudI0 asaMkhejaguNA evaM jAva0 / 708 bhujagAraDidiudIraNA tti tattha imANi terasa ANi ogaddArANi -- samuttiNAdi jAva appA bahue ti / samukkittaNANu0 duviho Ni0 progheNa AdeseNa ya | ogheNa miccha0 samma0 solasaka0 NavaNoka0 zratthi bhuja0 zrappa0 > avadvi0avata0 udI0 | sammAmi0 zratthi appa0 avatta 0 vidiudI 0 / 1709. AdeseNa Neraiya0 miccha0 samma0 solasaka0 chaNNoka0 asthi bhuja0 - apya0 - abaTTi0 - avata0udI0 / dhuMsa0 asthi bhuja0 appa0 aDi0 DDidiudI0 / sammAmi zraghaM / evaM sattasu puDhavIsu / tirikakhANamovaM / evaM paMcidiyatirikkhatie / vari pajataesa itthavedo Natthi / joNiNIsa purisaveda-Na sa0 Natthi / inthive0 avatta0 khatthi | paMcidiyatirikkha prapatra - pazupa0 miccha0 esa0 asthi bhuja0 appa 0 aDDi 0udI0 | solasaka0 RNoka0 zraghaM / maNusa 2 - - hai| usase strIvedI javanya sthitiudIraNA vizeSa adhika hai| isIprakAra sanatkumArakalpase lekara nau maiveyaka deveMjikA zivAvedaka udIraNA nahIM hai| anudiza lekara sarvArthasiddhitaka ke devoM meM samyaktvakI jaghanya sthitiudIraNA sabase stoka hai| usase yatsthitiudIraNA asaMkhyAtaguNI hai| usase bAraha kaSAya aura sAta nokaSAyakI jaghanya sthitiudIraNA asaMkhyAtaguNI hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNAtaka jAnanA cAhie / 1708. bhujagAra sthittiudIraNAkA prakaraNa hai / usameM samutkIrtanAse lekara alpabahutaka ye teraha anuyogadvAra haiM / samutkIrtanAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai -- zro aura Adeza / zradhase mithyAtva samyaktva, solaha kaSAya aura nau nokapAyakI bhujagAra, alpatara, avasthita aura avaktavyasthitike udIraka jIva haiM / samyagmithyAtvakI alpatara aura avavyasthitike udIraka jIva haiN| 4 706. Adeza se nArakiyoMmeM midhyAtva, samyaktva, solaha kaSAya aura hada nokaSAyakI bhujagAra, alpatara, avasthita aura avaktavyasthitike udIraka jIva haiN| napuMsakavedakI bhujagAra, alpatara aura avasthita sthiti ke udIraka jIva haiM / samyagmidhyAtvakA bhaMga ke samAna hai / isIprakAra sAtoM pRthiviyoMmeM jAnanA caahie| sAmAnya tiryoM kA bhaMga zradhake samAna haiM / isIprakAra pacendriya tiryaJcatrikarma jAnananA caahie| itanI vizeSatA hai ki paryAsa koma udIraNA nahIM hai, yoniniyoM meM puruSaveda aura napuMsakavedakI udIraNA nahIM hai tathA strIvedaka avaktavya sthiti ke udaraka nahIM haiM / paJcendriya tiryaJca aparyApta aura manuSya aparyAptakoM meM mithyAtva aura napuMsakabedakI bhujagAra, alpatara aura avasthitasthitike udIraka jIva haiM | solaha kaSAya aura chaha nokaSAyakA bhaMga AMgha ke samAna hai| manuSyatrika oke Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 316 gA0 62 ] uttarapatha DiDididIraNAe bhujagAraaNi bhagaddAraM tie zraghaM / vari paJja0 isthive tthi / maNusiNIsu purisave0 esa0 patthi / $ 710. devesu miccha0 samma0 sammAmi0 solasakaH-zoka 0 zroSaM / vari itthave 0 - purisa0 avatta0 Natthi / evaM bhavaraNa0 vANaye 0 - jodisi 0 - lohammI5 sANe ti / sakkumArAdi sahassAra ci evaM veva / vari isthive 0 patthi | ANadAdi vavajA timiccha0-sammAmi0 solasaka0 chaNNoka0 asthi apa0avatta0 | purisave0 asthi appa0DDi diudI0 | samma asthi bhuja0 appa0 zravatta 0DidiudI 10 | aNuddisAdi vA ti samma bArasakaH chaNNoka0 zratthi abhya0mArgadarzaka :- AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja attaH / purisave0 asthi appa * DiDiudI0 / evaM jAva 0 0 50 a Teza t 6 711. sAmittANu0 duviho Ni0- - ogheNa AdeseNa ya / zragheNa miccha0zratANu04 bhuja0 zrappa0 dvi0 avatta0 kassa ? aNNada0 micyAiTTis | sammattassa bhuja0 - apa0 atra Di0 0 avatta0 kassa 1 aNNada0 sammAiTTi / sammAmi0 apa0 zravatta0 kassa 1 aNNada0 sammAmicchAdiTThi0 / bArasaka0 NavaNoka0 bhuja:avaTTi 0 kassa ? aNNada0 micchAiDi0 / appa0 zravatta0 kassa ? zraNNada0 micchA O samAna bhaMga hai| itanI vizeSatA hai ki paryAptakA meM strIvedaka udIraNA nahIM hai aura manuSyaniyoMmeM puruSaveda aura napuMsakavedakI udIraNA nahIM hai / 710. devoM meM midhyAtva, samyaktva, samyagmithyAtva, solaha kaSAya aura ATha nokaSAyakA bhaMga ke samAna hai| itanI vizeSatA hai ki inameM bIveda aura puruSavedakI avaktavyasthiti ke udIraka jIva nahIM haiN| isIprakAra bhavanavAsI, vyantara, jyotiSI aura saudharma aizAnakalpake devoM meM jAnanA caahie| sanatkumArakalpa se lekara sahasrAra kalpatakake devA isIprakAra jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inameM zrIvedaka udIraNA nahIM hai / zrAnantakalpa se lekara nau maiveya taka devoMmeM midhyAtva, samyagmidhyAtva, solaha kaSAya aura chaha nokaSAyakI antara aura avakvavyasthitike udIraka jIva haiM / puruSavedakI alpatarasthitike udIraka joSa haiN| samyaktvakI bhujagAra, alpatara aura avaktavyasthitike udIraka jIva haiN| anudizase lekara sarvArthasiddhitaka ke devoMmeM samyaktva, bAraha kaSAya aura chaha nokaSAyakI alpatara aura vaktavya sthiti udIraka jIva hai / puruSaberakI zralpatarasthitike udIraka jIva haiN| isIprakAra anAhAraka bhArgavaka jAnanA cAhie / 3711. svAmitvAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai - ogha aura Adeza / ghoghase midhyAtva aura anantAnubandhI catuSkakI bhujagAra, alpayara, avasthita aura avaktavya sthiti ke udIraka jIva kauna haiM ? alpatara mithyAdRSTi jIva udIraka haiN| samyaktvakI bhujagAra, alpatara, sattra aura avaktavyasthitike udIraka jIva kauna haiM ? zranyatara samyagdRSTi jIva udoraka haiN| samyagmadhyAtyakI alpatara aura avaktavya sthitike udIraka jIva kauna haiM ? anyatara samyagmadhyAdRSTi jIva udIraka haiN| bAraha kaSAya aura nau nokaSAyakI bhujagAra aura avasthitasthiti uatre jIva kauna haiM ? anyatara midhyAdRSTi jIva udIraka haiN| alpatara aura Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 320 jayadhavAlAsahide kasAyapAhuDe [vedago. mAga idvissa sammAiTissa bA . AcArya zrI suvihiAsAgara jI mahArAja 712. zrAdeseNa Neraiya0 miccha0-samma0-sammAmi0-solasaka0-sattaNoka0 oyaM / Navari Nasa0 avatta0 Nasthi / tirikkhesu bho / Navari tiNNive. avata0 micchAidvimsa / evaM paMcidiyatirikkhatie / Navari pajattaesu isthivedo yatthi | joNiNIsu purisave0-Nasa0 Nasthi / itthive. avattavyaM ca gasthi / paMciMtiri0apaja0-maNusaapaja. sadhapayaDI. savvapadA kassa ? aNNada0 / maNusatie oghaM / Navari paJjattaesa isthivedo Nasthi / maNusiNI0 purisave0-gasa0 sthi / ithive. avatta0 kassa ? aNNada0 sammAivissa / / 713. devesu sattAvIsapayaDI0 oghaM / Nacari isthive0-purisake0 avattA Nasthi / evaM bhavaNa-vANa-0-jodisi0-sohammIsANA ti| evaM saNakumArAdi sahassArA ti / Nabari ithive. Nasthi / prANadAdi gavagevajjA ti miccha0aNaMtANu04 appa0-avatta0 kassa ? aNNada0 micchAidvi0 | samma0 bhuja0-appa.. avasa0 kassa01 aNNada0 sammA0 / sammAmi0 othaM / vArasaka0-chapaNoka0 appA pravaktavyasthitike udIraka jIva kauna haiM ? anyatara mithyAdRSTi aura samyagdRSTi jIva nadIraka haiN| 6712. prAdezase nArakiyAmeM mithyAtva, samyaktva, samyagmidhyAtva, solaha kaSAya aura sAta nokaSAyakA bhaMga bhodhake samAna hai| itanI vizeSatA hai ki inameM napuMsakavedakI zravaktavya sthitike udIraka jIva nahIM hai / tiryakacAmeM orake samAna bhaMga hai| itanI vizeSatA hai ki inameM tIna ghedakI zravaktavyasthitike udIraka jIva mithyA dRSTi haiN| isIprakAra paJcendriya tiyazcatrikameM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki paryAptakoM meM strIvedakI udAraNA nahIM hai aura yoniniyoM meM puruSaveda tathA napusakavedakI udIraNA nahIM hai| sathA inameM strIvedake udIrakovA pravaktavyapada nahIM hai| paJcendriya tiryazca aparyApta aura manuSya aparyAptakoMmeM saba prakRniyoMke saba padoMke udIraka jIva kauna haiM ? anyatara jIva udIraka haiN| manuSyatriko odhake samAna bhaMga hai| itanI vizeSatA hai ki paryAptakoMmeM strIvedakI udIraNA nahIM hai tathA manuSyiniyoM meM puruSaveda aura napusakavedakI udIraNA nahIM hai| manuSyaniyoM meM khovedakI pravaktavyasthitike udIraka jIva kauna haiM ? bhanyatara samyagdRSTi jIva udIraka haiN| 723. devoMmeM sattAIsa prakRtiyoMkA bhaMga aodhake samAna hai| itanI vizeSatA hai ki inameM strIveda aura puruSavedako abaktavyasthitike udIraka jIva nahIM haiN| isIprakAra bhavanavAsI, nyantara, jyotiSI tathA saudharma aura aizAnakalpake devoMmeM jAnanA caahie| isIprakAra sanatkumArase lekara sahasrArakalpatakake devoM meM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inameM strIvedakI udAraNA nahIM hai| pAnata kalpase lekara nau aveyakatakake devoMmeM mithyAtva aura anansAnubandhopasuSkakI alpatara aura pravaktadhyasthitike unIraka jIva kauna haiM ? anyavara midhyAdRSTi jIva udAraka haiN| samyaktvako bhujagAra, alpatara aura zravaktavya sthisike udIraka jIva kauna haiM anyatara samyagdRSTi jIva udIraka haiM / samyagmithyAtvakA bhaMga oghake samAna hai| Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nA0 62 ] uttarapaTTiudIraNAra bhujagArANiyogAraM 321 G avatta0] kassa ? aNNada0 mintrAiTTi0 sammAiTTissa vA / evaM purisave0 | gavari avatta0 rAtthi / zraNuhisAdi sabbaDDA tti vIsa paya0 saccapadA kassa ? aNNa60 / etthoghaparUvaNAe purisave0 cadusaMja lagbhanagAro sammAhi sulaha jo mahArAja maNusatie cadusaMjalaNabhujagAro battavvo / vari esa saMbhavo ettha Na vivakkhiyo / evaM jAva0 / 6714. kAlAnugameNa duviho Ni0 - oSeya zrAdeseNa ya / zroSeNa micla0 bhuja0 jaha0 eyasa0, ukka0 cattAri samayA / appa0DidiudI0 jaha0 eyasamazra, uka0 ekatIsaM sAgaro0 sAdireyANi / avaDi0 DidiudI0 jaha0 egasamao, uka0 aMtomuddattaM / avata >DidiudIraNA0 jaha0 uka0 esa0 / samma0 ja0 abaDi0 avata0 DidiudI0 jaha0 uka0 esa0 / zradhya0 Di diudI 0 jaha0 aMtomu0, uka0 chAtra hisAgaro desUNANi / sammAmi0 appa 0DidiudI* jaha0 ukU0 aMtomu0 / avatta0 jaha0 uka0 esa0 / solasaka0 -bhaya-dugu chA0 bhuja0 TThidiudI 0 jaha0 esa0 uka0 egUNavIsaM samayA / apa0 aTTi0 TThidiudI 0 jaha0 eyasa0, ukka0 aMtomu0 / gravatta0 jaha0 uka0 esa0 evaM hassa -radi0 / bAraha kaSAya aura chaha nokaSAyakI alpatara aura avaktavya sthitike udIraka jIva kauna hai ? anyatara mithyAdRSTi aura samyagdRSTi jIva udIraka haiN| isIprakAra puruSavedake viSaya meM samajhanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inameM puruSavedakI avaktavya sthitiudIraNA nahIM hai| anuvizase lekara sarvArthasiddhitaka ke devoMmeM bIsa prakRtiyoMke saba padoMke udIraka jIva kauna hai| anyatara atraon haiM / yahA~para oghArUpaNA ke anusAra puruSaveda aura cAra saMjvalanakA bhujagArapada yaSTi bhI upalabdha hotA hai / isIprakAra manuSyatrimeM cAra saMjvalanakA bhujagArapada kahanA caahie| itanI vizeSatA hai ki yaha sammatra hai isakI yahA~ vivakSA nahIM hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNAvaka jAnanA cAhie / 3714. kAlAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai - ogha aura Aveza | prose midhyAtvako bhujagAra sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla cAra samaya hai / alpatara sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla sAdhika ikatIsa sAgara hai / avasthita sthitiudIraNAkA jayanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta .' zravaktavya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / samyaktvakI bhujagAra, avasthita aura avaktavya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / alpatara sthitiudIraNAkA jaghanya kAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa kAla kucha kama chyAsaTha sAgara hai / samyagmithyAtva kI alpatara sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hU~ / zravaktavyasthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / solaha kaSAya, bhaya aura jugupsAkI bhujagAra sthitiudIraNAkA javanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla unnIsa samaya hai / alpatara aura avasthita sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| tatrya sthitirakA jayasya aura utkuSTakAla eka samaya hai| isIprakAra 41 Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 jayadhavalAsa hide kasAyapAhuDe [ bedago 7 + vari apada0 jaha0 esa0 uka0 kammAmA / evamaradi-soga0 | Navari apa0 jaha0 esa0 uka0 patido0 asaMkhe0 bhAgo / evamisthive0 : Navari apa0 jaha0 1 esa0 uka paNavaNNapalido0 deNAyi / evaM purisave0 / Navari apa0 jaha0 O " esa0 uka0 tevadvisAgarovamasadaM tIhi pattidoSamehi sAdireyaM / evaM sa 0 / vari appada0 jaha0 esa0 uka0 tettIsa sAgaro dekhalAkhi / Q ? hAsya aura ratikI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inakI alpatara sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya haiM aura utkRSTa kAla chaha mahInA hai / isIprakAra arati aura zokakI apekSA ArthanAhie isa vizeSa sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramAsa hai / isIprakAra strIvedakI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki isakI alpatara sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla kucha kama pacavana paldha hai / isIprakAra puruSavedI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki isakI alpatara sthitiudIraraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla tIna palya adhika ekasau tresaTha sAgara hai| isIprakAra napuMsakavedakI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki isakI alpatara sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla kucha kama tetIsa sAgara hai I vizeSArtha - jisa jIvane midhyAtvakA kamase kama eka samayataka bhujagArasthitibandha kiyA hai usake tadanusAra eka samayataka bhujagAra sthitiudIraNA honepara midhyAtvakI bhujagAra sthitiudIraNakA jaghanya kAla eka samaya kahA hai| tathA jisa jIvane zraddhAkSaya aura saMklezakSaya Adi ke krama se adhika se adhika cAra samayataka midhyAtvakI bhujagAra sthitikA bandha kiyA hai usake cAra samayataka bhujagAra sthitiudIraNA sambhava honese mithyAtvakI bhujagAra sthitiudIraNAkA utkRSTa kAla cAra samaya kahA hai| jisa jIvane kamase kama eka samayataka alpatara sthitikA banca kiyA hai usake midhyAtva kI eka samaya taka atara sthitiudIraNA sambhava honese usakA jaghanya kAla eka samaya kahA hai| tathA nauveM maiveyaka meM mithyASTrike midhyAtkI nirantara alpatara sthitiudIraNA honese usakA utkRSTa kAla ikatIsa sAgara kahA hai| jisa jIvane satkarmake samAna midhyAtvakI avasthita sthitikA eka samayataka bandha kiyA hai usake eka samayataka usakI avasthita sthitiudIraNA sambhava honese usakA jaghanya kAla eka samaya kahA hai | tathA jisane satkarma ke samAna zrantarmuhUrtaM kAlataka usakA avasthita sthitibandha kiyA hai usake utane kAlataka midhyAtvakI avasthita sthitiudIraNA sambhava honese usakA utkRSTa kAla antarmuhUrta kahA hai| isakI avaktavya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai yaha spaSTa hI hai, kyoMki jo samyagdRSTi jIva midhyAtvakA anudAraka hokara midhyAdRSTi honepara prathama samaya meM isakI udIraNA karatA hai usakI avaktavya saMjJA hai / vedakasamyaktvakA jaghanya kAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa kAla kucha kama chayAsaTha sAgara hai, isalie samyaktvakI alpatara sthitirAkA jaghanya kAla antarmuhUrta aura utkRSTa kAla kucha kama chayAsaTha sAgara kahA hai / jo midhyAdRSTi jItra samyaktva satkarma se do samaya adhika Adi midhyAtvakI sthiti bA~dhakara vedakasamyagdRSTi hotA hai usake samyaktvakI bhujagAra sthitivibhakti eka samaya taka pAI jAne se usakA jatrandha aura utkaTa kA eka samaya kahA hai| jo nivAra ijAMca 1 Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62] uttarapayaDividiudIraNA: bhujagAraariNazrogahAraM 323 715. AdeseNa rahaya0 miccha0-solamaka-ThUSaNoka0 bhujadvidiudI. jaha0 eyasa0, ukka0 niNi samayA aTThArama samayA / appa0 avaDhi0 jaha eyasa0, ukka0 aMtomu0 / apatta0 jaharU ukta0 eysH| pari aradi-soga appada0 jaha0 eyasa0, ukka0 palido0 amaMkhe bhAgo / hassa-radi-bhujadvidiudI. svAdAsAgara jA pahArA samyaktva satkarmase mithyAtva kI eka samagra adhika sthiti bA~dhakara vedakasamyagdRSTa hotA hai usake samyaktvakI avasthita sthitivibhakti eka samayataka pAI jAnese usakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya kahA hai| tathA jo mithyAdaSTi yA upazamasamyagdRSTi jIva vedakasamyagdaSTi hotA hai, usake prathama samayameM eka samayatA pravaktavya sthitiudIramA honese usakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya kahA hai| samyamithyAsva guNasthAnakA kAla antamuhUrta hai, isalie samyagmithyAtvakI alpatara sthitigdIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla antarmuhUrta kahA hai / tathA isa guNasthAnake prathyAgasameM samyupiyA talaya sthiti judIraNA hotI hai, isalie isakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya kahA~ haiN| solaha kaSAya aura nI nokaSAyoMkI bhujagAra, alpatara aura avasthita sthiti udIraNAkA jaghanya kAla eka samaya mithyAtvakI bhujagArAdi sthiniudIraNAke jaghanya kAlake samAna ghaTita kara lenA cAhie / ina saba prakRtiyoMkI bhujagAra sthitibdIraNAkA jo utkRSTa kAla unnIsa samaya batalAyA hai usakA khulAsA isa prakAra hai --jisa ekendriyakI satraha samaya adhika eka zrAvali prAyu zeSa hai vaha vivakSita kaSAyake sivAya zeSa pandraha kaSAyoMkA kramase addhAkSaya honese sthiti bar3hAkara bandha kare. phira bandhakramase eka zrAvali kAla jAnepara ubhI kramase pandraha samayoMke bhItara vivakSita -kaSAyameM unakA saMkrama kreN| isaprakAra bhujagArake ye pandraha samaya hue / punaH solahaveM samayameM zraddhAkSayase vivakSita kapAyakA sthiti bar3hAkara bandha kare, punaH satrahaveM samayameM saMklezakSayase vikSita kapAyake sAtha saba kaSAyoMkA sthiti bar3hAkara bandha phare, puna: aThArahaveM samaya meM marakara eka vimaise saMkSiyoM meM utpanna hokara asaMjhI ke yogya bhujagAra sthitikA bandha kare, punaH unnIsavai samayameM saMjJI ke yogya sthiti bar3hAkara bandha kare / isa prakAra pratyeka kapAyake bhujagArake unnIsa samatra hokara isI kramase udIraNA honepara pratyeka kaSAyakI bhujagAra sthitiudIraNAkA utkRSTa kAla unnIsa samaya kahA hai| isIprakAra nau nokaSAyoMkI bhujagAra sthitiudIraNAkA kAla yathAsambhava jAna lenA caahie| ina saba prakRtiyoMko pravaktavya sthitiudIraNAkA jayanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai yaha spaSTa hI hai| ina saba prakRtiyoMkI avisthita sthitiudIraNAkA utkRSTa kAla antamuharta hai yaha bhI spaSTa hai / mAtra inako alpatara sthitiudAraNAkA kAna 18 kA antarmuhUrta aura zeSakA judA-judA hai so jAnakara ghaTita kara lenA caahie| koI kAThanAI na honesa yahAM alagase spaSTIkaraNa nahIM kiyaa| 715. zrAdezasaM nArakiyoM meM mithyAtva, solaha kaSAya aura chaha nokaSAyakI bhujagAra sthiti udAraNAkA avanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla tIna samaya tathA aThAraha samaya hai| alpatara aura avasthita sthiti udIraNAkA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| pravaktavya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| itanI vizaSatA hai ki arati aura zokakI alpatara sthitiutAraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| hAsya aura ratikI bhujagAra Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324 ayaghavalA sahide kasAyapAhuDe [ vedago 79 1 , jaha0 eyasa0, ukka0 sattArasa samayA / samma0 bhuja0 abaDi0 0 pravatta0 jaha0 uka0 egasa0 / appa0 * vidiudI 0 0 jaha0 esa0 uka0 tettIsa sAgaro0 desUraNANi / sammAmi0 zraghaM / vuMma0 ja0 DDi diudI0 jaha0 esa0 uka0 aTThArasa samayA / apa0 jaha0 egasa0, ukka0 tettIsa sAgaro0 desUNANi / avaDi0 jaha0 eyasa0, ukka aMtomu0 / evaM padamAe / vari sagaTTidI | aradi-soga0 appa0 jaha0 esa0, uka0 aMtImu0 / O 3 716. bidiyAdi sattamA ci miccha0 - solasaka0 daNNoka0 bhuja0 jaha0 eyasamatro, ukka0 besamayA sattArasa samayA / appada0 aDi0 zravatta 0 paDhamAe gaMgo / samma0 oghaM / Navari appada0 jaha0 aMtomu0, uka0 sagahidI dekhaNA / sammA0 zravaM / NavuMsa0 bhuja0 DidiudI0 jaha0 eyasa0, ukka0 sattArasa samayA / apada0 jaha0 esa0 ukadama kaTTidI asUna zrI soca ra matamAe sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla satraha samaya hai / samyaktvakI bhujagAra avasthita aura avaktavya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / alpatara sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai, aura utkuTa kAla kucha kama tetIsa sAgara hai / samyagmithyAtvakA bhaMga ogha ke samAna hai| napuMsakavedakI bhujagAra sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla aThAraha samaya hai / alpatara sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla kucha kama tetIsa sAgara hai / avasthita sthiti " udIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai / isIprakAra prathama pRthivI meM jAnanA caahie| inanI vizeSatA hai, ki apanI sthiti kahanI caahie| arati aura zokakI alpattara sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai / vizeSArtha -- ekendriya jIva marakara narakameM nahIM utpanna hotA, isalie yahA~ midhyAtvakI bhujagAra sthitiudIraNAke tIna samaya aura solaha kapAya tathA arati zoka aura bhayajugupsAkI bhujagAra sthitiudIraNAke aThAraha samaya kahe haiN| mAtra bhujagAra sthitiudIraNA ke aThAraha samaya hAsya aura ratike nahIM prApta hote, isalie inakI apekSA satra samaya kahe haiN| zeSa kathana sugama hai / 6716. dUsarI pRthivI se lekara sAtavIM pRthivItakake nArakiyoMmeM mithyAtva, solaha kaSAya aura chaha nokaSAyakI bhujagAra sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai dhara utkRSTa kAla do samaya tathA satraha samaya hai / alpatara avasthita aura avaktavya sthitiudIraNAkA bhaMga prathama pRthivIke samAna haiN| samyaktvakA bhaMga zroghake samAna hai- itanI vizeSatA hai ki alpatara sthitiudIraNAkA jaghanya kAla antarmuhUrta haiM aura utkRSTa kAla kucha kama apanI sthitipramANa hai / samyagmidhyAtvakA bhaMga oghake samAna hai / napuMsakave dakI bhujagAra sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla satraha samaya hai / alpatara sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya haiM aura utkRSTa kAla kucha kama apanI sthitipramANa hai| avasthita sthitiudIraNAkA bhaMga ogha ke samAna hai| itanI vizeSatA hai ki vIM pRthivI meM 1 Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62] uttarapaDihidiudIraNAe bhujagAraNiyogahAra 325 aAdi-soga0 appa0 jaha0 eyama0, ukka palido. asNkhe0bhaago| 717. tirikkhesu miccha0 aoghaM / Navari appa0 jaha* eyasa0, ukka0 tiNi palido0 sAdireyANi / evamitthiveda-purisavedANaM / solasaka0-chaNNoka0 proghaM / Navari aradi-soga0-hassa-radi0 appa0 jaha* eyasa0, ukka0 aMtomu0 / samma0 ogha / vari appa0 jaha0 eyasa0, uka0 tiSiNa palido0 desUraNANi / sammAmi0 oghaM / Nama0 aoghaM / Navari appa0 jaha* egasa0, ukka0 palido0 asaMkhezaka evaM aMjiniatimilizAca jAhIrAmasa0 appa0 jaha0 eyasa0, uka0 puccakoDi pudhattaM / pajatta0 ityive0 patthi | jogiNIsu purisaveda-Navusa0 raNasthi / ithive0 avattavyaM ca patthi / samma0 apa0 jaha0 aMtomu0, ukka0 tiSiNa palido0 desUNANi / arati aura zokakI alpatara sthiti udIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| vizeSArtha-dvitIyAdi narakoMmeM asaMjJI jIva marakara nahIM utpanna hotA, isalie inameM mithyAtvakI bhujagAra sthitiudIraNAkA utkRSTa kAla do samaya tathA solaha kaSAya aura sAta nokaSAyoMkI bhujagAra sthitiudIraNAkA utkRSTa pAta satraha samaya bacatA hai| parati aura zokakI alpatara sthiti udAraNAkA utkRSTa kAla palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa sAtaveM narakama hI prApta hotA hai| zeSa kathana sugama hai| 8 717. tiryanImeM mithyAtvakA bhaMga odhake samAna hai| itanI vizeSatA hai ki alpatara sthiti udIraraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla sAdhika tIna palya hai / isIprakAra strIveda aura puruSavedakI apekSA jAnanA caahie| solaha kaSAya aura chaha nokaSAyakA bhaMga oSake samAna hai| itanI vizeSatA hUM ki arati-zoka tathA hAsya-tikI alpatara sthitiudIraNAkA jadhanya kAla eka samaya hai aura uskRSTa kAla antarmuharta hai| samyaktvakA bhaMga yodhake samAna hai| itanI vizeSatA hai ki isakI alpatara sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla kucha kama tIna palya hai| samyammithyAtvakA bhaMga oSake samAna hai| napuMsakavedakA bhaMga bodhake samAna hai| itanI vizeSatA hai ki alpatara sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| isIprakAra paJcendriyattiryazcatrikameM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inameM napusakavedakI alpatara sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla pUrvakoTipRthaktvapramANa hai| paryAptakoMmeM strIvedakI udIraNA nahIM hai aura yoniniyoMmeM purupavaMda tathA napusakavedakI udIraNA nahIM hai / yoniniyoM meM strIvedakI pravaktavya sthitiudIraNA nahIM hai| samyaktvakI alpatara sthiti udIraNAkA jayanya kAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa kAla kucha kama tIna palya hai| vizeSArtha-napusakavedakI alpatara sthiti udIraNAkA utkRSTa kAla palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa sAmAnya tiyaJcoM hI banatA hai| zeSa kathana sugama hai| '-: ---- Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ayadhavAsahide kAyapAhuDe miccha0 bhuja0 DidiudI0 eyasa0, ukka 0 $ 718. paMcidiyatirikkha apaja0 - maNusa apaja0 jaha0 esa0 uka0 cattAri samayA / appa0 - zravaTTi0 jaha0 tomu0 | evaM puMsa0 / Navari bhuja0 jaha0 esa0 uka0 egUNatrIsaM samayA / evaM solasaka0 chaNNokaH / Nari avatta0 jaha0 uka0 eyasamatro | * 6719. maNumatie pNcidiytirikkhtiybhNgo| Navari samma0 appa0 jaha0 aMtomu0 / paJjata0 samma0 appa0 jaha0 esa0 / masiraNI0 isthive0 zravatta0 jadda0 uka0 esa0 / 326 [ vedago 55 , 1720. devadeve piDhamaDhavigo / vari miccha0 pa0 jaha0 esa0 ukka0 ekatIsaM sAgaromANi | issa-radi0 bhuja0 jaha0 eyasa0, ukka0 aTThArasa samayA / adhya0 jaha0 ema0, ukka0 chammAsaM / zraradi-sogAe~ bhuja0 jaha0 yasa0, ukka0 sattAisa smyaa| samma0 zrargha / vari 718. pacendriya tiryakha aparyApta aura manuSya aparyAptakoM meM mithyAtvakI bhujagAra udIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai, aura utkRSTa kAla cAra samaya hai / avatara aura avasthita sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| isIprakAra napuMsakavedakI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki isake bhujagAra sthitiudIraNakA anamya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla unnIsa samaya hai / isIprakAra solaha kA aura vaha nokaSAyakI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inakI avaktavya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / 3716. manuSyatrika paJcendriya tiryaJcatrika ke samAna bhaMga hai / itanI vizeSatA hai ki samyaktvakI alpatara sthitiudIraNAkA jaghanya kAla antarmuhUrta hai / manuSya paryAptakoM meM samyaktva kI alpatara sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai / manuSyiniyoMmeM strIdakI avaktavya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / vizeSArtha uttama bhogabhUmikI apekSA manuSya paryAptakoM meM samyaktvakI alpatara sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya bana jAtA hai, kyoMki jo manuSyanI kSAyika samyaktvako utpanna kara rahI haiM usake samyaktvakI udIraNAmeM eka samaya zeSa rahane para marakara vahA~ ke manuSya paryAptakoM meM utpanna honepara yaha kAla prApta hotA hai tathA upazamazreNikI apekSA manuSyiniyoMmeM strIvedakI avaktavya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya cana jAtA hai| zeSa kathana sugama hai / 1720. devagati meM devoM meM midhyAtva, solaha kaSAya aura chaha nokapAyakA bhaMga prathama pRthivIke samAna hai| itanI vizeSatA hai ki mithyAtva kI alpattara sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya haiM aura utkRSTa kAla ikatIsa sAgara haiN| hAsya aura ratikI bhujagAra sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya haiM aura utkRSTa kAla aThAraha samaya hai / alpatara sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla chaha mahInA hai / arati aura zokakI 1. tA00mA0 pratyoH ukta0 devamadIpa iti pAThaH / -1 Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA062] uttarapayaDidvidiudImAe bhujagAramaNiyogadAraM appa0 jaha0 eyasa0, uka0 tettIsaM sAgarovamANi / mammAmi0 othaM / itthive0purisabe0 hsybhNgo| Nacari zrappa0 jaha0 eyasa0, ukka. paNavapaNaM palidovamaM deNaM tettIsaM sAgagevamaM / avatta0 Nasthi / evaM bhavaNa-vANayeM / Nacari sagaTTidI / miccha0 apa0 jaha0 eyasa0, ukka0 aMtomu0 / samma0 appa0 jaha0 aMtomu0 / itthiva zradhdha maharya yasaviDibATa tasmiAjapalido0 desUNANi palido0 sAdireyANi / hassa-radi0 appa0 jaha0 egama0, ukka0 aMtomu0 / jodisi0 vaannvaitrbhNgo| Navari miccha0-solasaka. ahaNoka. bhuja. jaha0 egasa0, uka0 be samayA sattArama samayA / sohammAdi jAva sahassAre ti evaM cetra / gavari magahidI / samma0 appa0 jaha0 esa0. ukka, sghidii| isthiveda0 appa0 jaha0 eyasa0, ukka. paNavaNNaM palidovamaM desUgaLaM / saNakumArAdisu ityivedo Nasthi / mahamAre hasma-di0 appa0 zroghaM / bhujagAra sthiti udIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla satraha samaya hai| samyaktvakA bhaMga oNpake samAna hai| itanI vizeSatA hai ki alpatara sthiti dIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla tetIsa sAgara hai| samyagmithyAttrakA bhaMga grAghake samAna hai| strIceda aura puruSavedakA bhaMga hAsyake samAna hai| itanI vizeSatA hai ki alpatara sthitiudIgAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla kamase kucha kama pacavana palya aura pUMga letIsa sAgara hai| inakI pravaktavya sthiti udAraNA nahIM hai| isIprakAra bhavanavAsI aura vyantara deyoMmeM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki apanI sthiti kahanI caahie| mithyAstra kI kalpatara sthiti dIraNAkA jayanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| samyaktvakI alpatara sthitiladIraNAkA jaghanya kAla antamuhUrta hai| strIvedakI alpatara sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla kucha kama tIna palya aura sAdhika eka palpa hai| hAsya-ranikI alpatara sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuharta hai| jyotiSI devoM meM vyantaradevoMka samAna bhaMga hai / itanI vizeSatA hai ki mithyAtva, solaha kaSAya aura ATha nokaSAyakI bhujagAra sthiti udIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla do samaya aura satraha samaya hai| saudharma Adise lekara sahasrAra kalpanakake devoMmeM isIprakAra jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki apanI sthiti kahanI caahie| samyaktvakI alpasara sthiti udIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla apanI sthitipramANa hai| strIvedakI alpatara sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla kucha kama pacavana palya hai| sanatkumAdimeM strIvedakI udAraNA nahIM hai| sahasrArameM hAsya aura ratikI alpatara sthitiudIraNAkA bhaMga praSike samAna hai| vizeSArtha jo jIva marakara devoMmeM utpanna hotA hai usake maraNake pUrva arati maura zokakA bandha nahIM hotA, isalie devoMmeM arati aura zokakI bhujagAra sthitiudIraNAkA utkRSTa kAla satraha samaya kahA hai| isIprakAra nArakiyoMmeM maraphara jo jIva utpanna hotA hai usake maraNake pUrva hAsya aura ratikA bandha nahIM hotA, isalie nArakiyoM meM hAsya aura ratikI bhujagAra sthiti udIraNAkA utkRSTa kAla satraha samaya kaha pAye haiN| zeSa kathana sugama hai| Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ayadhavalA sahide kasAyapAhuDe [ bedago 7 1721. zradAdi jAva NavamevajA tti miccha0 appaM0 jaha0 aMtomuhutaM, uka0 sagahidI / zravatta0 jaha0 ukka0 esa0 samma0 bhuja0- avata0 jaha0 uka0 esa0 / apa0 jaha0 esa0 u0 smddidii| sammApi0 oghaM / solasaka0kRSNoka0 0 appa0 jaha0 esa0 ukka0 aMtomu0 / avatta0 jaha0 uka0 esa0 / 1 " purisave0 appa0 jahaNNuka0 jaNukarasaGkidI | 328 2 3 722. aNuddisAdi sabaDA si samma0 appa0 jaha0 egasa0, ukka0 sagaTTidI | avata0 jaha0 eyasa0 uka0 egasamagra / purisave0 a0 jaddaNNuka0 jaNukassadi / cArasaka0 daNNoka0 appa0 jaha0 esa0 uka0 aMto0 / avatta0 jaha0 ukka0 esa0 / evaM jAva0 / , 6723. aMtarA0 duviho Ni0 - ogheNa pradeseNa ya / ogheNa miccha ja0 aTTi0 jaha0 eyasa0, ukka0 tevadvisAgaropamasadaM tIhiM palido mehiM sAdireyaM / appa0 jaha0 eyasa0, uka0 belA hisAgaro0 desUNANi / avatta0 jaha0 aMtomu0, 1721. navakalpa se lekara nau maiveyaka takake devoMmeM midhyAtva kI alpatara sthitiudIraNA jaghanya kAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa kAla apanI-apanI sthitipramANa hai / avaktavya sthikiMkIekA viziSTAkAlI ekA samaya hai| samyaktvakI sujagAra aura avaktavya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / alpatara sthitiudIrAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla apanI-apanI sthitipramANa hai / samyagmadhyAtvakA bhaMga ke samAna hai / solaha kaSAya aura chaha nokaSAyakI bhalpatara sthitiudIraNA kA janya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai / avaktavya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / puruSavedakA alpatara sthitirAkA jaghanya ra utkRSTa kAla jaghanya aura utkRSTa sthitipramANa hai / 6722. anudizase lekara sarvArthasiddhitakake devoMmeM samyaktvakI alpatara sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya deM aura utkRSTa kAla apanI-apanI sthitipramANa hai / avaktavya sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla eka samaya hai / puruSavedI alpatara sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla jaghanya aura utkRSTa sthitipramANa hai| bAraha kaSAya aura chaha nokaSAyakI alpatara sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| avaktavya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / isIprakAra anAhAraka mArgaNAtaka jAnanA caahie| 1 723. antarAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-- o aura Adeza | oghase midhyAtvakI bhujagAra aura avasthita sthitiudIraNAkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa anvara tIna palya adhika ekasau tresaTha sAgara hai / alpacara sthitiudIraNAkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara kucha kama do chayAsaTha sAgarapramANa hai / avaktavya (bhu) iti pAThaH / 1. pratI miccha0 jaha0 __.. Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62] uttarapayaDihidiunIraNA bhujagArapraNiogahAraM 326 uka0 ubaDDapongalapariyaDheM / evamaNaMtANu04 / vari avatta0 jaha0 aMtomu0, ukka0 velAyaDisAgaro0 desUNANi / evamaTTakasAya0 / Navari appa0-avatta0 jaha* eyasa0 aMtomu0, ukka0 pugyakoDI dekhuNA / evaM cadusaMjalaNa-bhaya-duguMchA0 / Navari appa0avata0 jaha0 egasa0, ukka0 aMtomu0 / evaM hassa-radi0 / Navari appa-avatta0 jaha0 egama0 aMtomu0, ukka0 tettIsaM sAgaro0 sAdireyANi / evamaradi-soga / gari appa0 jaha* egasa0, ukka. chammAsaM / samma0 bhuja0-appa0-avaDhi0-avatta0 sampAmika appa0 avatta0 jaha0 aMtomuhattaM, ukka0 upayoggalapariyaTTaM ! isthive. purisave. bhuja-sampadavaSTui0 asaharSa zrIpasamAsayamA pAhAba aMtomu0, ukka0 samvesimaraNatakAlamasaMkhejA poggalapariyaTTA / gamave. bhuja-appa0-abaDhi0 jaha0 egama, ukka0 sAgarovamasadapudhattaM / abatta0 ithivedabhaMgo / sthinina doraNa kA javanya antara anna muhata hai aura utkRSTa antara kucha kama ardhapudgala. parivartanapramANa hai| isIprakAra anantAnubandhIcatuSkakI apekSA jAna lenA caahie| itanI vizeSatA hai ki avaktavya sthitiudIraNAkA jaghanya antara antarmuhUrta hai aura utkRSTa antara kucha kama do chayAsaTha sAgarapramANa hai| isIprakAra pATha kaSAyoMkI apekSA jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki alpatara aura avaktavya sthiti udIraNAkA jaghanya antara kramase eka samaya aura antarmuhUrta hai aura utkRSTa antara kucha kama eka pUrvakoTipramANa hai| isIprakAra cAra saMjvalana, bhaya aura jugupsAkI apekSA jAna lenA caahie| itanI vizeSatA hai ki alpatara aura pravaktavya sthitiudiirnn|kaa jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara antamuhUrta hai / isIprakAra hAsya aura ratikI apekSA jAna lenA cAhie / itanI vizeSatA hai ki alpatara aura pravaktavya sthitiudIraNAkA jaghanya antara kramase eka samaya aura antamuhUrta hai aura utkRSTa antara sAdhika tetIsa sAgara hai 1 isIprakAra arati aura zokakI apekSA jAnanA cAhie | itanI vizeSatA hai ki alpatara spiti udAraNAkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara chaha mahInA hai| samyaktvakI bhujagAra, 'alpatara, avasthita aura avaktavya sthitiudIraNAkA tathA samyagmidhyAtvakI alpatara aura pravaktavya sthitiudAraNAkA jaghanya antara antarmuhUrta hai aura utkRSTa antara kucha kama artha pudgalaparivartanapramANa hai| strIveda aura puruSavedakI bhujagAra, pAlpatara aura avasthina sthitiudIraNAkA jaghanya antara eka samaya hai. zravaktavya sthiti udAraNAkA jaghanya antara antarmuhUte hai aura sabakA utkRSTa antara ananta phAla hai jo asaMkhyAta pudgala parivartanapramANa hai| napuMsakavedakI bhujagAra, aspatara aura avasthita sthiti udIraNAkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara sau sAgara pRthaktvapramANa hai / avaktavya sthiti udIraNAkA bhaMga AMgha ke samAna hai| vizeSArtha-jinhoMne manuSyoM aura tiyazcoMmeM bhidhyAtvako bhujagAra aura avasthita sthitikA udIraNA prArambha kiyaa| punaH vahIMpara antarmuhUrta kAlataka alpatara sthitiudAraNAsa unheM antarita kiyaa| punaH ve tIna palyakI AyuvAle jIvoMmeM utpanna hokara aura ephasI vesaTha sAgara phAlataka paribhramaNa karake manuSyoMmeM utpanna hue aura vahA~para unhoMne antarmuhUrta 1. tA0pratI pravatta-apa iti paarH| Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArgadarzaka :- AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja 330 jayadhavalAsahide kasAyapAhuhe [vedago 1725. AdeseNa NeraDya0 miccha0-aNatANu04-hassa-radi. bhuja-appa0bhavaDi* jaha0 eyasa0, avatta0 jaha. aMtomu0, ukka0 anvesi tettIsaM sAgaro. . kAla ke bAda saMklezakI pUrti karake bhujagAra aura avasthita sthitikA bandha kara unakI udIraNA kI / isaprakAra mithyAtvakI ina donoM sthitiudIraNAoMkA tIna palya adhika ekasau besaTha sAgarapramANa utkRSTa antara kAla prApta honese vaha uktapramANa kahA hai / jo jIva bIca meM samyagmithyAtva. ko prApta kara kucha kama do chayAsaTha sAgara kAlataka samyaktvake sAtha rahakara mithyAtvameM / bhAkara mithyAtva kI alpatara sthitiudIraNA karatA hai usake mithyAtvakI aspatara sthiti udIraNAkA utkRSTa antara kAla kucha kama do chayAsaTha sAgarapramANa prApta honese vaha uktapramANa kahA hai| kisI jIvake samyaktvakI kamase kama antarmuharta ke antarase aura adhikase adhika kucha kama ardhapudgalaparivartana kAlake antarase udIraraNA hotI hai, isalie isakI avaktavya sthitidhadIraNAkA jaghanya antara antarmuhUrta aura utkRSTa antara kucha kama ardhapudgalaparivartana. pramANa kahA hai| koI jIva kamase kama antarmuhUrta kAla ke antarase aura adhikase adhika kucha kama do chayAsaTha sAgara kAlake antarase puna: mithyA dRSTi ho sakatA hai, isalie anantAnuSandhIcatuSkakI avaktavya sthitiudIraNAkA jaghanya antara antarmuhUrta aura utkRSTa antara kucha kama do chayAsaTha sAgara kahA hai| kramase dezasaMyama aura sakala saMyamakA jaghanya antara antarmuhUrta aura utkRSTa antara kucha kama eka pUrvakATi hai, isalie pATha kaSAyoMkI zravaktavya sthitiudIraNAkA jaghanya antara antarmuharta aura alpatara va avaktavya sthitiadIraNAkA utkRSTa antara kucha kama eka pUrvakoTi bana jAnese tatpramANa kahA hai| upazamazreNimeM / cAra saMjvalana, bhaya, jugupsAkI udoraNA antarmuhUrta kAlake antarase hotI hai, isalie inakI + malpatara aura pravaktavya sthitiudIraNAkA utkRSTa antarakAla antarmuhUrta kahA hai| sAtaveM narakameM tathA usameM utpanna honeke pUrva aura vahA~se nikalane ke bAda antarmuhUrta kAlataka hAsya aura ratiko udAraNA na ho yaha sambhava hai, isalie hAsya aura ratikI alpatara aura avaktavya sthitiudIraNAkA utkRSTa antara kAla sAdhika tetIsa sAgara kahA hai| sahasrAra kalrameM parati aura zokakI chaha mAhataka udIraNA na ho yaha sambhava hai, isalie inakI alpatara sthiti udIraNAkA utkRSTa andara phAla chaha mahInA kahA hai| yaha jIva ananta kAla arthAta asaMkhyAta pudalaparivartana phAlataka napusakayedI banA rahe yaha sambhava hai, isalie strIveda aura puruSavedakI bhujagArAdi cAroM sthitiudIraNAoMkA utkaSTa antarakAla ukta kAlapramANa kahA hai| yaha jIva sau sAgara pRthaktva kAlataka punaH napusakavedI na ho yaha sambhava hai, isalie napusakavedakI bhujagAra, alpadara aura avasthita sthitiudIraNAkA utkRSTa antara ukta kAlapramANa kahA hai / koI jIva napuMsakavevakI pravaktavya sthitiudIraNA karake ananta kAla arthAt asaMkhyAta pudgalaparivartana kAlataka napuMsakavedI rahA, punaH maraNapUrvaka anya vedI hokara antarmuhUrta kAla pAda maraNapUrvaka punaH napuMsakavedI ho gayA usake strIvedake samAna napusakavedakI pravaktavya sthividIraNAkA utkRSTa antara kAla bana jAnese vaha uktapramANa kahA hai| zeSa kathana sugama hai| 6724. bhAdezase nArakiyoMmeM mithyAtva, anantAnusandhIcatuSka, hAsya aura ratikI mujagAra, malpatara aura avasthita sthitiudIraNAkA jaghanya bhansara eka samaya hai, pravaktavya sthitiuchoraNAkA jaghanya antara mantarmuhUrta hai aura sabakA utkRSTa antara kucha kama tetosa sAgara hai| Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62] " uttarapaDividiutIraNAe bhujagAraaNiyogaddAraM 331 " mArgadarzaka :- AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja demUNANi / evamaradi-moga0 / cari appa0 jaha0 eyasa0, ukka0 aMtomu0 / evaM bArasaka0-bhaya-duguMchA0 / vari avatta0 jaha0 uka0 aMtomu0 / evaM Nava'saH / gari pravatta0 Nasthi ! samma0 bhuja0-apa-abaDhi0-avatta0 sammAmi0 appa0avatta0 jaha. aMtomu0, ukka0 tettIsaM sAgaro0 demUNANi / evaM sattamAe / evaM paDhamAdi jAva chaDi si / Navari sagahidI desUNA / Navari hassa-radi. appa.. avatta * aradi-soga0 avatta0 jaha* egasa0 aMtomu0, uka. aMtomu0 / 725. tirikkhesu miccha0 bhuja0-avaDhi jaha0 epasa0, ukka0 palido. asNkhe0bhaago| appa. jaha0 egasa0, ukka tiriNa palidovamANi desUpANi / avatta. oghaM / evamaNatANu04 / Navari zravatta0 jaha* aMtomu0, ukka0 tiriNa palido0 desUNANi / evamapaJcakkhANa caukka0 / Navari appada-avatta0 jaha0 egasa0 aMtomu0, ukka0 puSakoDI desUNA / evamaTTakasA0-chapaNoka0 / vari appa0-avattA isIprakAra arati aura zokakI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inakI alpatara sthitiudIraNAkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara antamuharta hai| isIprakAra bAraha kaSAya, bhaya aura jugupsAkI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inakI pravaktavya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai| isIprakAra napusakavedakI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki isakI abaktavya sthiti udIraNA nahIM hai| samyaktvakI bhujagAra, alpatara, avasthita aura avaktavya sthiti udIraNAkA tathA samyagmidhyAtvakI alpasara aura pravaktavya sthiti udIraNAkA jaghanya antara antarmuhUrta aura utkRSTa antara kucha kama tetIsa sAgara hai| isIprakAra sAtavIM pRthivImeM jAnanA caahie| isIprakAra prathama pRthitrIse lekara chaThI pRthivItaka jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki kucha kama apanIapanI sthiti kahanI caahie| itanI aura vizeSatA hai ki hAsya aura ratikI alpatara aura zravaktavya sthitiudIraNAkA tathA arati aura zokakI avaktavya sthitiudIraNAkA jaghanya antara eka samaya aura antarmuhUrta hai tathA utkRSTa antara antarmuhUrta hai| 6725. tiryaJcoMmeM mithyAtvakI bhujagAra aura avasthita sthiti udAraNAkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara patyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| alpatara sthitiudIraNAkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara kucha kama tIna palya hai| avaktavyakA bhaMga aodhake samAna hai| isIprakAra anantAnubandhIcatuSkakI apekSA jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki avaktavya sthitiudIraNAkA jaghanya antara antamuhUrta hai aura utkRSTa antara kucha kama tIna palya hai| isIprakAra apratyAkhyAnAvaraNa catuSkakI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inakI alpatara aura pravaktavya sthitiudIraNAkA jaghanya antara eka samaya aura antarmuhUrta hai tathA utkRSTa antara kucha kama eka pUrvakoTipramANa hai| isIprakAra ATha kapAya aura chaha nokapAyakI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inakI alpatara aura pravaktavya sthiti udIrayAkA jaghanya antara kramase eka samaya aura antarmuhUrta hai tathA utkRSTa antara antarmuhUrta hai| isoprakAra napusakavedakI apekSA AnanA cAhie / itanI Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 335 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDhe [ vedago mArgadarzaka :- AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja jaha. egasa0 aMtomu0, ukka0 aMtomu0 / evaM Nacusa0 / Navari appa0 jaha0 eyasa0, uka. punakoDipudhattaM / avatta0 ogha / samma-sammAmi0-isthive.-purisaveda0 sodhaM / 726. paMcidiyatirikvatiya0 miccha0 bhuja0-avavi0 jaha* eyasamo, ukka0 puccakoDipudhattaM | appa0 tirikkhoghaM / abatta0 jaha* aMtImu0, ukka0 sgdvidii| evamaNaMtANu04 / Navari avatta0 tirikkhoghaM / evaM bArasaka-daNNoka0 / vari appa0-avattatirikkhoghaM / samma0 maja-appa0-avatta0 sammAmi0 a0-pravatta. jaha. aMtomu0, ukka. sagadvidI desUNA / samma0 avaTi. jaha* aMtosu0, ukka putrakoDipudhattaM / tiriNaveda0 bhuja. appa0-avaDhi jaha0 eyasa0, avatta0 aMtomu0, ukka0 pugyakoDipudhattaM / Navari pajattAsu itthivedo Nasthi / joNiNosu purisa.. Navusa0 tthi / isthive0 avatta0 Nasthi / appa0 jaha0 eyasa0, ukka0 aMtImu0 / 6727. paMciMdiyatirikkhaapaja0-maNusaapajja0 miccha0-Nabusa0 bhuja.. appa-abAhi0 jaha* eyasa0, uka0 aMtomu0 / evaM solasaka0-charANoka0 / Navari vizeSatA hai ki isakI alpatara sthitiudIraNAkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara pUrvakoTipRthaktvapramANa hai / avaktavya sthitiudIraNAkA bhaMga zrocake samAna hai / samyaktva, samyasmithyAtva, strIveda aura puruSavedakA bhaMga odhake samAna hai| 726. paJchendriya tiryazcatrikameM mithyAtvakI mujagAra aura avasthita sthitiudIraNAkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara pUrvakodipRthaktva pramANa haiN| alpatara sthitiudIraNAkA bhaMga sAmAnya tiryoM ke samAna hai| zravaktavya sthitiudiirgaa|kaa jaghanya antara antarmuhUrta hai aura utkRSTa antara apanI sthitipramANa hai| isIprakAra anantAnubandhIcatuSkakI apekSA jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki inakI zravaktavya sthiti udAraNAkA bhaMga sAmAnya tiryazcoMke samAna jAnanA caahie| isIprakAra bAraha kapAya aura chaha nokaSAyI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inakI alpatara aura avaktavya sthitiutIraNAkA bhaMga sAmAnya tiyazcoMke samAna hai| samyatvI bhujagAra, alpatara aura zravaktavya sthitiudIraNAkA tathA samyagmithyAtvakI alpatara aura avaktavya sthiti dIraNAkA jaghanya antara antarmuhUrta hai aura utkRSTa antara kucha kama apanI sthitipramANa hai| samyaktvakI avasthita sthitiudAraNAkA jaghanya antara antarmuharta hai aura utkRSTa antara pUrvakoTipRthaktvapramANa hai| tIna vedoMkI bhujagAra, alpatara aura avasthita sthiti udAraNAkA jayanya antara eka samaya hai aura pravaktavya sthitiudIraNAkA jaghanya antara antarmuharta hai tathA utkRSTa antara pUrvakoTipRthaktvapramANa hai| itanI vizeSatA hai ki paryAptakomestrIvedako udIraNA nahIM hai aura yoniniyoM meM puruSaveda aura napuMsakavedakI udIraNA nahIM hai| tathA inameM strIvedakI pravaktavya sthitiudIraNA nahIM hai| tathA alpatara sthiti udIraNAkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai| 727. paJcendriya tiryazca aparyApta aura manuSya aparyAptakoMmeM mithyAtva aura napusakavedakI bhujagAra, alpatara aura avasthita sthitiudIraNAkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai| isIprakAra solaha kaSAya aura chaha nokaSAyakI apekSA jAnanA Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | uttarapaya DiDidiudIraNAe bhujagAraaNi zrogahAraM gA0 62 ] zravata0 jaha0 ukka0 aMtonu0 / siMgo 0 1728. maNusatie miccha0 atA 04 - cadusaMjalaNa-darapoka0 bhuja0avadvi0 jaha0 eyasamao, ukka0 punnakoDI desUNA / apa0 zravatta0 paMciMdiyavizena jaha0 eyasa0, avatta0 aMtomu0, uka0 savvesiM puvtrakoDI dekhaNA / samma0 sammAmi0 - tiSNi veda0 paMcidiyatirikkhabhaMgo | vari pajattara isthivedo Natthi / maNusiNI0 purisa0 sa0 Natthi / itthave0 bhuja0 ki0 jaha0 esa0 ukka0 puntrakoDI dekhaNA | appa0 jaha0 eyasa0, uka0 aMtomu0 / avata0 jaha0 aMtomu, ukka0 puNvakoDipucataM / 1729. devesu miccha0 - anaMtApu04 bhuja0 - zravaTTi0 jaha0 eyasa, ukka0 hArasa sAgaro0 sAdireyANi / zrappa0 zravatta0 jaha0 egasamao aMtomu0, ukka0 ekatIsaM sAgaro dekhnupANi / evaM bArasaka0-bhaya-durmuhA0 / khavari apa0-3 - avatta0 jaha0 eyasa0, ukka0 aMtomu0 / evamaradi- soga0 / Navari appa0 avatta 0 esa0 [aMtIma], uka0 lammAsaM / evaM hasya-radi0 | Navari adhya0 jaha0 caahie| itanI vizeSatA hai ki inakI vaktavya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai| jaha0 333 1728. manuSyatrika meM mithyAtva anantAnubandhIcatuSka aura chaha nokaSAyakI bhujagAra aura avasthita sthitiudIraNAsa jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara kucha kama eka pUrvakoTipramANa hai| alpatara aura avaktavya sthitiudIraNAkA bhaMga paJcendriya tiryoM ke mAna hai| ATha kaSAyakI bhujagAra, alpatara aura avasthita sthitiudIraNAkA javanya antara eka samaya hai, avaktavya sthitiudIraNAkA jaghanya antara antarmuhUrta haiM aura sabakA utkRSTa antara kucha kama eka pUrvakoTipramANa hai| samyaktva, samyagmidhyAtva aura tIna vedoMkA maMga pazcendriya tiryoM ke samAna hai| itanI vizeSatA hai ki paryAptakoM meM zrIvedakI udIraNA nahIM hai aura manuSyaniyoM meM puruSaveda tathA napuMsakavedakI udIraNA nahIM hai| tathA inameM strIvedako bhujagAra aura avasthita sthitiudIraNAkA jayantra antara eka samaya hai aura utkRSTa antara kucha kama eka pUrvakoTipramANa hai| alpatara sthitiudIraNAkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai / avaktavya sthitiudIraNAkA jaghanya antara antarmuhUrta hai aura utkRSTa antara pUrvakoTipramANa haiM / 6726. devoM meM midhyAtva aura anantAnubandhI catuSkakI bhujagAra aura avasthita sthitiudIraNAkA jananya antara eka samaya hai aura utkRTa antara sAdhika aThAraha sAgara hai| alpatara aura avaktavya sthitiudIraNAkA janya antara eka samaya aura antarmuhUrta hai tathA utkRSTa antara kucha kama ikatIsa sAgara hai| isIprakAra bAraha kaSAya, bhaya aura jugupsAkI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inakI alpatara aura avaktavya sthitiudIraNAkA jaghanya antara eka samaya haiM aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai| isIprakAra ati aura zokakI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inakI alpatara aura avaktavya sthitiudIraNAkA jaghanya antara eka samaya aura antarmuhUrta hai tathA utkRSTa antara chaha mahInA hai / isIprakAra Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ vedago. eyasa0, upha. aMtomu | evaM purisa0 / Napari avatta0 Nasthi / samma0 bhuja0-. appa0-avata0 sammAmi0 appa0-avatta. jaha0 aMtosu0, ukka0 ekatIsaM sAgaro0 desUNANi / samma0 avaDhi jaha. aMtomu0, ukka avArasa sAgaro sAdireyANi / isthive. bhUjala-avaDhi0 jaha0 eyasa, ukka paNavaNNaM palido0 desUNANi / appA jaha0 egasa0, ukka * aMtomu0 / evaM bhavaNAdi jAba sahassAra ti / Navari sagahidIo bhAriNadabAo / hasma-radi aradi-soga0 appa0-avatta0 jaha0 egasa0 aMtImu0, uka0 aMtomu0 / sahassAre hassa-radi-aradi-soga0 appa0-pravatta0 devoghaM / vari bhavaNa.. vAraNave-jodisi0-sohammIsANa0 itthiveda0 bhuja0-avaDi* jaha0 egasa0, ukka. pAhiriyA paliodha zuzihAlidoSAsAdiyANi-pali. sAdire. paNavaeNaM palido0 desUNANi / appa0 jaha0 eyasa0, ukka0 aMtomu0 / uvari itthivedo gasthi / 6730. ANadAdi pavagevajA ti miccha0-sammAmi0-aNaMtANu04 appa0avatta0 samma0 bhuja0-appa0 avatta0 jaha. aMtomu0, ukka. sagaDhidI demaNA / bArasaka-chapaNoka0 appa-avatta0 jaha0 uka0 aMtomu0 / purisave. appa0 sthi hAsya aura ratikI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki isakI alpatara sthitiudIraNAkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara antamahate hai| isIprakAra puruSavedakI apekSA jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki isakI pravaktavya sthitiudIraNA nahIM hai| samyaktvakI bhujagAra, alpatara aura avaktavya sthitiudIraraNAkA tathA samyagmithyAtvakI alpatara aura pravaktavya sthiti nadIraNAkA jaghanya antara antarmahUrta hai aura utkRSTa antara kucha kama ikatIsa sAgara hai / samyaktvakI avasthita sthiti nadIraNAkA jaghanya antara antarmahUrta hai aura utkRSTa antara sAdhika aThAraha sAgara hai| strIvedakI bhujagAra aura avasthita sthitijadIraNAkA javanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara kucha kama pacavana palya hai| alpatara sthitiudIraNAkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai| isIprakAra bhavanavAsiyoMse lekara sahastrAra kalpataka jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki apanI apanI sthiti kahanI caahie| hAsya-ti aura arani-zokakI alpatara aura pravaktavya sthitiudIraNAphA jaghanya antara eka samaya aura antarmuharta hai tathA utkRSTa antara antarmuharta hai| sahasrAra kalpameM hAsya rati tathA ati-zokakI alpatara aura avaktavya sthiti udIraNAkA bhaMga sAmAnya devoMke samAna hai| itanI vizeSatA hai ki bhavanavAsI, vyantara, jyotiSI tathA saudharma aura aizAnakalpameM strIvedakI bhujagAra aura avasthita sthitiudIraNAkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara kucha kama sIna palya, sAdhika eka palya, sAdhika eka palya aura kucha kama pacavana phlya hai| alpatara sthiti radIraNAkA jayanya antara paka samaya hai aura utkRSTa antara antarmubUta hai| Age strIvedakI udIraNA nahIM hai| 6730. pAnatakalpase lekara nau greveyakatakake devoMmeM mithyAtva, samyagmidhyAtva aura anantAnubandhIcatuSkakI alpatara aura avaktavya sthiti udAraNAkA tathA samyaktvakI bhujagAra, alpatara aura pravaktavya sthitiudIraNAkA jaghanya antara antarmuhUrta hai aura utkRSTa antara kucha kama apanI apanI sthitipramANa hai| bAraha kaSAya aura chaha nokapAyako alpatara aura Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA062] uttarapayaDivivivadIraNAe bhujagArapraNiyogadAra 235 aNtrN| aNuddisAdi sabaTThA ti samma0 appa0-avatta0 purisave0 appa0 Nasthi aMtaraM / vArasaka0 -chapaNoka0 appada0-avatta0 jaha0 uka0 aMtomu0 / evaM jAva | 731. NANAjIvehi bhaMgavicayANu0 duviho Ni-mogheNa AdeseNa ya / ogheNa miccha0-Nasa0 bhuja-appa0 abaDhi0 Niya0 asthi, siyA ede ya acattavago ya, siyA padazaka avatacA asA apANiH asthi / sesapadANi bhayaNijANi / sammAmi0 appada-avatta0 bhynninyjaa| solasaka0chaNNoka0 sayapadA Niya0 asthi / ithive0-purisave appa0 avadvi0 Niya0 asthi / sesapadA0 bhayaNijA0 / evaM nirikkhA0 / 6. 732. zrAdeseNa NeraDya0 miccha0-solasaka0-chaNNoka0 appa avaTTi Niya. asthi / sesapadA0 bhayaNijANi / mumma-sammAmi0 aoghaM / Nasa0 appAavaTThi* piya. asthi, siyA ede ya bhujagArahidiudIrago ya, siyA ede ca suja0-vidiudIragA ca / evaM satraNeraiya0 / 733. paMciMdiyatirikvatie miccha0-solasaka0-NavaNoka0 appa0-avaTTi Niya0 asthi / sesapadA bhayaNijjA / samma0 sammAmi0 zroghaM / Nayari paJja0 isthivedo avaktavya sthiti udIramAkA jaghanya aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai| puruSavedakI alpatara sthiti udIraNAkA antarakAla nahIM hai| anudizase lekara sarvArthasiddhisakake devoM meM samyaktvakI alpatara aura pravaktavya sthiti udIraNAkA tathA puruSavedakI alpatara sthitiudIraNAkA antarakAla nahIM hai| bAraha kapAya aura chaha nokaSAyakI alpatara aura pravaktavya sthiti udIraNAkA jaghanya aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNAtaka jAnanA caahie| 731. nAnA jIvoM kA avalambana lekara bhaMgavicayAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai--progha aura aadesh| probase mithyAtva aura napusakavedakI bhujagAra, alpatara aura avasthita sthitike udIraka jIva niyamase haiM, kadAcit ye jIva haiM aura pravaktavya sthitikA udIraka eka jIva hai, kadAcit ye jIva haiM aura avaktavya sthitike udIraka nAnA jIva haiN| samyaktvakI alpatara sthiti ke udIraka jIva niyamase haiN| zeSa pada bhajanIya haiM / samyagmithyAtvake alpatara aura pravaktavya pada bhajanIya haiN| solaha kaSAya aura chaha nokaSAyake saba padaka udIraka jIva niyamase haiN| strIveda aura puruSavedakI alpatara aura avasthita sthitike udIraka jIva niyamase haiN| zeSa pada bhajanIya haiM / isIprakAra tiryaJcoMmeM jAnanA caahie| 732. Adezase mArakiyoM meM mithyAtva, solaha kapAya aura chaha nokapAyakI alpatara aura bhaya sthita sthitike ladIraka jIva niyamase haiN| zeSa pada bhajanIya haiN| samyaktva aura samyagmithyAtvakA bhaMga oghake samAna hai| napusakavedakI alpatara aura avasthita sthitike uddIraka jIva niyamase haiM, kadAcit ye jIva haiM aura bhujagAra sthitikA udIraka eka jIva hai, kadAcit ye jIva haiM aura bhujagAra sthitike udIraka nAnA jIva hai| isIprakAra saSa nArakiyoM meM jAnanA caahie| 6733. paMcendriya tiryacatrikarme mithyAtva, solaha kaSAya aura nau nokaSAyakI alpatara caura bhavasthita sthitike udIraka jIva niyamase haiM / zeSa pada bhajanIya hai| samyaktva aura samyagmi Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 336 jayadhavalAhine kasAyapAhuDe sa0 patthi / itthave0 avatta0 sthi0 | paMcidiya yi / jolI purisave0 tirikkha apaja0 micda0 e0 adhya0 aTTi0 niya0 bhuja0 DidiudIrago cusiyA paDhDe ca bhUja hididI appa0 - avaTTi Niya0 asthi / sesaMpadANi bhaNijANi / maNusatie paMci 0tirikkhtiybhNgo| evari maNusiNI 0 isthive0 pravatta asthi / maNusa apaja0 sadhyapayaDINaM saccapadA0 bhavaNijANi / zratthi, siyA ede ca solasaka0 aSNoka0 :- zrI 0 [ bedago 0 1734. devesu miccha0- solasaka0 kRSNoka0 samma0 sammAmi0 pNcidiytirikkhbhNgo| itthide0 - purisave0 appa0 zravaTTi0 niya0 asthi, siyA ede ca bhujagArI ca, siyA ede ca bhujagArA ca / evaM bhavaNa0 trANa 0 - jodisi 0sohammIsANa0 / evaM saNakumArAdi jAva sahassAra ti / Navara inthivedo Natthi | 1735. RNadAdi evagevajA ci miccha0- solasaka0 chaNNoka0 appa0 niya0 asthi, siyA ede ca avattannago ca, siyA ede ca zravaM / vari ava0 Natthi / sammAmi0 oSaM / purisave0 I tavvagA ca / samma0 appa0 niya0 zratthi / dhyAtvakA bhaMga ogha ke samAna hai| itanI vizeSatA hai ki paryAptakoM meM strIvedako udIraNA nahIM hai tathA yAniniyoM meM puruSaveda aura napuMsakavedako udIraNA nahIM hai| inameM strIvedakI avaktavya sthitiudIraNA nahIM hai / paJcendriya niyaMca aparyAptakoM meM midhyAstra aura napuMsakavedaka alpatara aura avasthita sthitike udIraka jIva niyamase haiM, kadAcit ye jIva haiM aura bhujagAra sthitikA udIraka eka jIva hai, kadAcit ye jIva haiM aura bhujagAra sthitike udIraka nAnA jIva haiM / solaha kaSAya aura chaha nAkaSAyakI alavara aura avasthita sthitike udIraka jIva niyamase haiN| zeSa pada bhajanIya haiN| manuSyatrika meM paMcendriya tiryaMcatrika ke samAna bhaMga haiM / itanI vizeSatA hai ki manuSyaniyoMmeM strIvedrakI pravakavya sthitiudIraNA hai| manuSya aparyAptakoM meM saba prakRtiyoM ke saba pada bhajanIya haiN| 734. devoM meM mithyAtva, solaha kapAya, chaha nokaSAya, samyaktva aura samyagmithyAtvakA bhaMga paMcendriya tirthacoke samAna hai| strIveda aura puruSavedakI alpatara aura avasthita sthiti ke udIraka jIva niyamase haiM, kadAcit ye jIva haiM aura bhujagAra sthitikA udIraka eka jIva hai, kadAcit ye jIva haiM aura bhujagAra sthitike udIraka nAnA jIva haiM / isIprakAra bhavanavAsI, vyantara, jyotiSI tathA saudharma- aizAnakalpake devAmeM jAnanA caahie| isIprakAra sanatkumAra kalpase lekara sahasrAra kalpataka devoMmeM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inameM strIvedakI sthitiudIraNA nahIM hai / 7 3 735, Anatakalpase lekara nau graiveyakatakake devoM meM midhyAtya, solaha kaSAya aura chaha nokaSAya kI alpatara sthitike udIraka jIva niyamase haiM, kadAcit ye jIva haiM aura avaktavya sthitikA udIraka eka jIva hai, kadAcit ye jIva haiM aura avaktavya sthitike udIraka nAnA jIva haiN| samyaktvakA bhaMga oke samAna hai / itanI vizeSatA hai ki avasthita pada nahIM hai / samyagmithyAtvakA bhaMga ogha ke samAna hai / puruSavedakI alpatara sthitike udIraka jIva niyamase Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 mA0 62 ] uttarapayaDiDidiudIraNAe bhujagAraagiddAraM 337 aNuddisAdi saccA tti bAmaNogamA hA bhaMgo | evaM jAva0 / 3 736. bhAgAbhAgAnu0 duviho Ni0 - zroSeNa AdeseNa ya / zroSeNa miccha0 - buMsa0 bhuja0 sannajI0 ke0 bhAgo ? asaMkhe 0 bhAgo / apa0 saMkhejjA bhAgA | avaSTi0 saMkhe0 bhAgo / zravatta0 zraNaMtabhAgo / sammAmi0 appa0 dvidiudI0 asaMkhejA bhaagaa| semapadA asaMkhe0 bhAgo / solasaka0 - azoka0 cappa0 saMkhejA bhAgA | avaDi0 saMkhe0 bhAgo / sesapadA0 zrasaMkhe bhAgo / evaM tirikkhA | 6737. Adesekha raiya0 miccha0-solasaka0 sattayokaMda appa0DidiuddI saMkhejA bhAgA / zravadi0 saMkhe0 bhAgo semapadA0 zrasaMkhe0 bhAgo / samma0 - sammAmi0 zrodhaM / evaM savvaraiya0 / 5 C i 6738. paMci0tirikkhatiya0 miccha0- solasaka0 - vokai0 appa >DidiudI0 saMkhejA bhAgA / zravaTTi 0 saMkhe - bhAgo / sesapa0 saM0 bhAgo / samma0 - sammAmi0 zroghaM / Navari paJja0 isthi vedo patthi / joNiNIsa purisave0 - cuMsa0 Natthi / itthiye0 J 1 haiN| anudizase lekara sarvArthasiddhitaka ke devoMmeM bAraha kaSAya aura zranavakalpa ke samAna hai | samyaktvakA bhaMga hAsya ke samAna hai / mArgAtaka jAnanA cAhie / O mAta nokaSAyakA bhaMga isIprakAra anAhAraka 6 736. bhAgAbhAgAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai - ogha aura zrAdeza / zraghase midhyAtva aura napuMsakavedakI bhujagAra sthitike udIraka jIva saba jIvoMke kitane bhAgapramANa haiM ? asaMkhyAtaveM bhAgapramANa haiM / alpatara sthitike udIraka jIva saMkhyAta bahubhAgapramANa haiM / avasthita sthitike udIraka jIva saMkhyAtaveM bhAgamA haiM / avaktavya sthitike udIraka jIva anantayeM bhAganA haiN| samyamidhyAtvakI alpatara sthitike udIraka jaoNba asaMkhyAta bhAgapramANa haiN| zeSa padoMke udIraka jIva asaMkhyAtaveM bhAgapramANa haiM / solaha kaSAya aura ATha lokapAkI alpatara sthitike udIraka jIva saMkhyAta bahubhAgapramANa haiM / avasthita sthitike udIraka jIva saMkhyAtaveM bhAgapramANa haiN| zeSa padoMke udIraka jIva asaMkhyAtaveM bhAgapramANa haiM / isIprakAra tiryoM meM jAnanA cAhie / 6737. Adeza se nArakiyoM meM midhyAtva, solaha kaSAya aura sAta nokapAyakI alpatara sthiti ke udIraka jIva saMkhyAta bahubhAgapramANa haiM / avasthita sthitike udIraka jIva saMkhyAta bhAgapramANa haiN| zeSa padoMke udIraka jIva asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai / samyaktva aura samyamidhyAtvakA bhaMga odhake samAna hai / isIprakAra saba nArakiyoM meM jAnanA cAhie / 38. paMcendriya tiryaJcanikameM midhyAtva, solaha kaSAya aura nauM sokaSAyakI alpatara sthitike udIraka jIva saMkhyAta bahubhAgapramANa haiM / avasthita sthitike udIraka jIva saMkhyA sarve bhAgapramANa haiN| zeSa padoMke udIraka jIva asaMkhyAtaveM bhAgapramAyA haiN| samyaktva aura sambagmidhyAtvakA bhaMga oghake samAna hai| itanI vizeSatA hai ki paryAptakoM meM strIveda nahIM hai / yoniniyAmeM 1. tA0 pratI yava (sapta) goka0 iti pAThaH / 2 tA0pratau santoka iti pAThaH / 43 Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ vedago avatta0 Nasthi / paMcitirikkhaapaja0-maNusaapaja0 miccha0-solasaka0-sattaNoka0 appada0 saMkhejA bhAgA / avaDi0 saMkhe0bhAgo / sesapadA0 asNkhe0bhaago|| 3. 739. maNusesu micchatta-solayaka0-sattaNoka0 pNciNdiytirikkhbhNgo|| samma0-sammAmi0-itthive.-purisake0 appa0 saMkheA bhaagaa| semapadA saMkhe bhaago|| maNusapanja-masiNI. savvaSaya0 appada0 saMkhejA bhAgA / sesapadA saMkhe bhaago| 740. devesu miccha0-solasaka0-aTThaNoka0 appa saMkhejA bhaagaa| avaDhi0 saMkhe0bhAgo / sesapa0 asaMkhe0bhAgo / samma0-sammAmi0 zroghaM / evaM bhavaNa-ghANaveMjodisi0-sohammIsANe ti / evaM saNakumArAdi sahassAra tti / Navari hasthivedo nnsthi| 5 741. prANadAdi NavagevajA tti miccha0-sammAmi0-solasaka0-chaNNoka0 appa0 asaMkhejA bhaagaa| sesapa0 asNkhe0bhaago| purimabe0 Natthi bhaagaabhaago| aNuddisAdi sabaTThA ti samma0-bArasaka-paNoka. appa. asaMkhe0bhAgA / avatta. asNkhe0bhaago| purisave. esthi bhaagaabhaago| ebari sabaDhe saMkhaijhaM kAdadhvaM / evaM jAva0 / mArgadarzaka: zaucAvAsAvadhisAgara jI mahArAja puruSaveda aura na sakaveda nahIM hai| isameM strIvedakI avaktavya sthitijadIraNA nahIM hai| paMcendriya tiryazca aparyApta aura manuSya aparyAptakoMmeM mithyAtva, solaha kaSAya aura sAta . nokaSAyakI alpatara sthitike udIraka jIva saMkhyAta bahubhAgapramANa haiN| avasthita sthittike udIraka jIva saMkhyAta bhAgapramANa haiN| zeSa padoMke udIraka jIva asaMkhyAtaveM bhAganamANa haiM ! :--. $739. manuSyoMmeM mithyAtva, solaha kaSAya aura sAta nokaSAyakA bhaMga paJcendriya tiryaJcoMke samAna hai| samyaktva, samyagmithyAtva, strIveda aura puruSavedakI alpatara sthitike udIraka jIva saMkhyAta bahubhAgapramANa haiN| zeSa padoMke udIraka jIva saMkhyAtaveM bhAgapramANa haiN| manuSya paryApta aura manuSyaniyoM meM saba prakRtiyoMkI alpatara sthitike udIraka jIva saMkhyAta bahubhAgapramANa haiM / zeSa padoMke udIraka jIva saMkhyAtaveM bhAgapramANa haiN| 740. devoMma mithyAtva, solaha kaSAya aura ATha nokapAyakI alpatara sthisike udIraka jIva saMkhyAta bahubhAgapramANa hai / avasthita sthitike udIraka jIva saMkhyAtave bhAgapramANa haiN| zeSa padoMke udIraka jIva asaMkhyAtave bhAgapramANa haiN| samyaktva aura samyagmithyAtvakA bhaMga poSake samAna hai| isIprakAra bhavanavAsI, vyantara, jyotiSI devoM tathA saudharma aura aizAna kalpake devoM meM jAnanA cAhie / isIprakAra sanatkumAra kalpase lekara sahasrAra kalpatakake devoMmeM jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki inameM strIveda nahIM hai| 6741. mAnatakalpase lekara nau aveyakatakake devoMmeM mithyAtva, samyagmithyAtva, solaha kaSAya aura chaha nokaSAyakI 'alpatara sthitike udIraka jIva asaMkhyAta bahubhAgapramANa hai| zeSa padoMke udIraka jIva asaMkhyAta bhAgapramANa haiN| puruSavedakI apekSA bhAgAbhAga nahIM hai| anudizase lekara sarvArthasiddhitakake devoMmeM samyaktva, bAraha kaSAya aura chaha nokaSAyakI alpatara sthiti ke udIraka jIva asaMkhyAta bahubhAgapramANa haiN| avaktavya sthiti ke udIraka jIva asaMkhyAtave bhAgapramANa haiN| puruSavedakI apekSA bhAgAbhAga nahIM hai| itanI vizeSatA hai ki sArthasiddhi meM asaMkhyAtake sthAnameM saMkhyAta karanA caahie| isIprakAra anAhAra ka. mArgaNA Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62] uttarapayaDidviviudIraNAe bhujagAraaNimogahAraM 236 742. parimANANu0 duviho Ni-ogheNa AdeseNa ya / bhogheNa miccha0Nadhusa0 bhuja0 appa0-avaTi kettiyA ? aNaMtA / avatta0 ketti0 1 asaMkhejA / solasaka0-chaNNoka0 sayapadA ke0 1 aNatA | samma0-sammAmi0-isthive0-purisa0 savyapadA ke0 ? asaMkhesA / evaM tirikakhA0 / 743. sabbaNera-savvapacitirikkha-maNusaapaJja-gabadevA ti sabapaya0 "disinapadI kArsayA~ sunisikhAna jI kAriaNudisAdi avarAjidA ti samma0 avattaka ketti ? saMkhejA / sabaDhe sayapayaDIraNaM savapadA ketti yA ? saMkhenA / 744. maNusesu miccha0 molamaka0-sattaNoka. sanapadA ke0 ? asNkhejaa| Navari miccha0-Nabusa0 avatta0 ke0 ? sNkhejaa| samma-sammAmi-isthive0purisave. sadhapadA ke0 ? sNkhejaa| maNusa paja-maNusiNI0 samvapayaDINaM sabapadA ke ? saMkhejA / evaM jAva0 1 745. khettANugameNa duviho Ni0-ogheNa AdeseNa ya / ogheNa miccha0solasaka0 sattaNoka. sadhapadA kevaDi khette ? sncloge| Navari micchan-evaMsaka taka jAnanA caahie| 742. parimANAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai--ogha aura Adeza / zrodhake - mithyAtva aura napuMsakavedakI bhujagAra, alpatara aura avasthita sthitike udIraka jIva kitane haiM ? ananta hai| avasavya sthiti ke udIraka jIva kitane haiM ? asaMkhyAta haiN| solaha kapAya aura chaha nokaSAyake saba padoMke udIraka jIva kitane haiM ? ananta haiN| samyaktva. samyagmidhyAtva, jIveda aura puruSavedake saba padoMke udIraka jIva kitane haiM ? asaMkhyAta haiN| isIprakAra tiyacoMmeM jAna lenA caahie| 43. saba nArakI, saba paMcendriya siyaca, manuSya aparyApta aura saba devoM meM saba prakRtiyoMke saba padoMke udIraka jIva kitane haiM ? asaMkhyAta hai / itanI vizeSatA hai ki anudizase lekara aparAjitatakake devoMmeM avaktavya padake udIraka jIva kitane haiM ? saMkhyAta haiM / sarvArthasiddhimeM saba prakRtiyoMke saba padoMke udIraka jIva kitane haiM ? saMkhyAta haiM / 6744. manuSyoMmeM mithyAtva, solaha kaSAya aura sAta nokaSAyake saba padoMke udIraka jIva kitane haiM ? asaMkhyAta haiN| itanI vizeSatA hai ki mithyAtva aura napuMsakavedakI pravaktavya sthitike unIraka jIva kitane haiM ? saMkhyAta haiN| samyaktva, samyagmithyAtva, strIveda aura puruSavedake saba padoMke udIraka jIva kitane haiM ! saMkhyAta haiN| manuSya paryApta aura manuSyiniyoM meM saba prakRtiyoMke saba padoM ke udIraka jIva kitane haiM ? saMkhyAta haiN| isIprakAra anAhAraka mArgaNA saka jAnanA caahie| F745. kSetrAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-prodha aura aadesh| oghase mithyAtva, solaha kaSAya aura sAta nokaSAyake saba padoMke udIraka jIvoMkA kitanA kSetra hai ? sarvaloka kSetra hai| itanI vizeSatA hai ki mithyAtva aura napusakavedakI pravaktavya sthitike Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ darzaka:- AcAya 340 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [vedago avatta0 samma0-sammAmi0-hasthidhe0-purisave0 saJcapadA logassa asaMkhe bhAge / evaM tirikkhA0 / sesagadIsu sampayaDINaM savvapadA loga0 asaMkhe0mAge / evaM jAva0 / 5746. posaNANu0 duviho Nika-progheNa zrAdeseNa ya / zrogheNa miccha.. solasaka0 sattaNoka0 sambapadehi kevaDiyaM khettaM posidaM ? sabalogo / Navari miccha. avatta0 loga0 asaMkhe0bhAgo, aha-bArahacoisa bhAgA vA desUNA / Nasa0 avatta0 loga0 asaMkhe bhAgo, sabalogo vA / samma0-sammAmi sabbapadA loga0 asaMkhe0. bhAgo, aTThacodasa0 dekhaNA | isthive-purisave0 sabapa. loga. asaMkhe0 bhAgo, aDacoisa0 de0 sabalogo vA / Navari pravatta loga. asaMkhe0bhAgo, sabalogovA / jadIraka jIvoMkA tathA samyaktva, samyagmithyAtva, strIveda aura puruSavedake saSa padoMke udIraka jIvAMkA kSetra lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| isIprakAra sAmAnya tithaMcAmeM jAnanA caahie| zeSa gatiyoM meM saba prakRtiyoM ke saba padoMke udIraka jIvoMkAva bokahI asaMkhyAtaye bhAgapramANa hai| isIprakAra anAhauraka mArgaNAtaka jAnanA cAhie""" 46. sparzanAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-- ogha aura bhAdeza 1 oghase midhyAtva, solaha kaSAya aura sAsa nokaSAyake saba padoMke udIrakoMne kitane kSetrakA sparzana kiyA hai ? sarva lokakSetrakA sparzana kiyA hai| mithyAtvakI zravaktavya sthitike udIrakoMne lokake asaMkhyAtaye bhAga tathA trasanAlI ke caudaha bhAgoMmeMse kucha kama ATha aura bAraha bhAgapramA kSetrakA sparzana kiyA hai / napusakavedakI pravaktavya sthiti ke udIraka jISoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura sarva lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| samyaktva aura samyagmithyAtvake saba.. padoMke vadIraka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga tathA vasanAlIke caudaha bhAgoM se kucha kama ATha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| strIveda aura puruSabadake saba padoMke udIraka jIvoMne lokake asaMkhyAsaveM bhAga tathA sanAlI ke caudaha bhAgoMmase kucha kama ATha bhAga aura sarva lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| itanI vizeSatA hai ki isakI pravaktavya sthiti ke udIraka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura sarva lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| vizeSArtha--jo deva vihArayatsvasthAnake samaya samyaktvase cyuta hokara mithyAtvako prApta hote haiM unake mithyAtvakI avaktavya sthiti ke udIra kokA basanAlIke caudaha bhAgoM meM se kucha kama ATha bhAgapramANa sparzana pAyA jAtA hai 1 tathA nIce kucha kama pA~ca rAju aura Upara cha kama sAta rAju isaprakAra mithyAtvakI pravaktavya sthinike udIrakoMkA basanAloke caudaha bhAgoM meM se kucha kama bAraha bhAgapramANa sparzana bhI bana jAtA hai| yahA~ mithyAtvakI zravaktavya sthitike undIrakoMkA jo sparzana kahA hai usameMse spaSTIkaraNa yogya sparzana yaha khulAsA hai / vedakasamyagdRSTi aura samyagmithyAiSTi jIvoMke sparzanako dhyAnameM rakhakara yahA~ samyaktta aura samyagmithyAtvake saba padoMke udIrakoMkA sparzana kahA hai| usase anya koI vizeSatA na honese yahA~ alagase khulAsA nahIM kiyA hai| paJcendriya aura paMcendriya paryApta jIvoMke sparzanako / dhyAna meM rakhakara yahA~ strIyeda aura puruSavedake saba padoMke udIrakoMkA sparzana lokake asaMkhyAtave bhAga tathA vasanAlIke caudaha bhAgoM meM se kucha kama pATha bhAga aura sarva lokapramANa kahA hai| mAtra Agamase ina jIvoMke lokakA asaMkhyAna bahubhAga sparzana pratarasamudghAtakI apekSA kahA gayA hai, kintu strIveda aura puruSavedakI udAraNA karanevAle jIvoMke pratarasamudghAta nahIM hotA, Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 341 gA0 62] uttarapayasidviviudAraNAe mujagArapraNiyogahAra 6747. AdeseNa NeraDyanvargamichala-laparka pramANIkAyagAvapAraloga0 asaMkhe0bhAgo, chacodasa0 / Navari miccha0 aktta. loga0 asaMkhe bhAgo, paMcacodasa0 / samma0-sammAmi0 khettaM / evaM vidiyAdi sattamA tti / Navari sagaposaNaM / sattamAe miccha0 avatta0 khettaM / paDhamAe khettbhNgo| 1848. tirikkhesu miccha* odhaM / gavari avatta. loga0 asaMkhe0 bhAgo, sattacodasa0 / samma0 appa0 chacohamaH / sesapadANaM khettaM / sammAmi0 khettaM / solasaka0-sattaNoka0 aoghaM / isthive0-purisave0 saccapadA loga0 asaMkhe0 bhAgo sabalogo vA / ataH ukta sparzanakA ullekha yahA nahIM kiyA gayA hai| inanA vizeSa yahA~ aura samajhanA cAhie ki strIyeda aura puruSavedakI avaktavya sthitike udIramAke samaya trasanAlIke caudaha bhAmoM meM se kucha kama ATha bhAgapramaraNa sparzana nahIM ghaTita hotA, isalie yahA~ khIved aura puruSavedakI avaktavya sthitike udIrakoMkA parzana mAtra lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura sarva lokapamANa batalAyA gayA hai| zeSa kathana sugama hai| 6747, prAdezase nArakiyoMmeM midhyAstra, solaha kapAya aura sAta nokaSAyake saba padoMke udIrakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura usanAlIke caudaha bhAmi se kucha kama chaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| itanI vizeSatA hai ki mithya tvakI abaktavya sthiti ke udIrakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura basanAlIke caudaha bhAgoM se kucha kama pA~ca bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| samyaktva aura samyagmithyAtvakA bhaMga kSetrake samAna hai| isIprakAra dUsarI pRthivI se lekara sAtavIM pRthivIvaka jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki apanA-apanA sparzana kahanA cAhie / sAtavIM pRdhivImeM mithyAtvakI ayaktavya sthitike udIrakoMkA sparzana kSetrake samAna hai| prathama pRthivImeM sparzana kSetrake samAna haiN| vizeSArtha-mithyAtvako avaktavya sthitiradAraNA hotI to sAtoM pRzriviyoM meM hai, kintu sAta narakameM mAraNAntika samudghAtake samaya aura vahA~ utpanna hAneke prathama samaya meM mithyAtvakI zravaktavya sthitiudIraNA sambhava nahIM hai, isalie mithyAtvakI zravaktavya sthiti ke udIrakAkA sparzana sAmAnyase nArakiyoM meM sanAlI ke caudaha bhAgoMmase kucha kama pA~ca bhAgapramANa aura sAtave narakameM lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kahA hai / zeSa kathana sugama hai| 8. tiryoMmeM mithyAtvakA bhaMga proghake samAna hai| itanI vizeSatA hai ki isakI avaktavya sthiti ke udIrakAMne lokake bhasaMkhyAtaveM bhAga aura trasanAlIke caudaha bhAgoMmeMse kucha kama sAna bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| samyaktvakI alpatara sthitike udIrakoMne vasanAlIke caudaha bhAgoM se kucha kama chaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| zepa padoMkA bhaMga kSetrake samAna hai| samyagmidhyAtvakA bhaMga kSetrake samAna hai| solaha kaSAya aura sAta nokaSAyakA bhaMga ogha ke samAna hai| strIveda aura puruSavedake satra padoMke jadIrakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura sarva lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| vizeSArtha--jo tiryazca yA manuSya maraNake bAda prathama samayamai mithyAdRSTi hokara ekendriyoM meM utpanna hote haiM ve Upara manAlIke caudaha bhAgoM se kucha kama sAta bhAgapramANa Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 342 ayadhavalAsahide kasAyapAhure [ vedago 749. paMciMdiyatirikkhatie miccha0-solasaka0-NavaNoka0 savyapadA loga asaMkhe0bhAgo savvalogo caa| Navari miccha0 avatta0 sattacoddasa0 | NavaMsa0 zravatta0 isthive0-purisave. bhuja-avaDhi0-avatta0 khettaM / samma-sammAmi0 tirikkhoghaM / vari pajatta0 itthivedo gasthi / joNiNIsu purisave0-gaIMsa0 Nasthi / isthive. avatta0 Nasthi / paMciMtirikkhaapaja-maNusaapaja0 savapayaDINaM savapadA loga. asaMkhe bhAgo sabalogo kA / maNusatie miccha -solasaka0-NavaNoka0 paMcitirikkhatiyabhaMgo / samma0 sammAmi0 khettaM / pari pajja0 itthive. gasthi / maNusiNI0 purisave0-Nasa0 Nasthi / isthive. ayatta0 khettaM / / 750. devesu sabvapayaDINaM sadhapadA loga0 asaMkhe bhAgo aTTha-Navacoisa0 / Navari ithive0-purisave. bhuja0-avaDhi0 samma0-sammAmi0 madhyapadA loga0 asaMkhe0. bhAgo anucoddasa0 / evaM sohammIsANe / evaM bhavaNa bANaveM0-jodisi0 / Navari kSetrakA sparzana karate haiM, isalie yahA~ para mithyAtvakI avaktavya sthiti ke udIrakoM kA sparzana ukta kSetrapramANa kahA zoSa kathana sagama suvidyAsAgara jI mahArAja 6746. pazcendriya tiyazcatrika meM mithyAtva, solaha kaSAya aura nau nokaSAyake sama padoM ke udIrakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura sarva lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| itanI vizeSatA hai ki midhyAtvakI pravaktavya sthitike udIrakoMne basanAlIke caudaha bhaagaamse| kucha kama sAta bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| napusakavedakI zravaktavya sthiti ke udIrakA .. kA tathA strIveda aura puruSavedakI bhujagAra, avasthita aura avaktavya sthitiphe udIrakoMkA sparzana kSetrake samAna hai / samyaktva aura samyagmidhyAtvakA bhaMga sAmAnya tiyacoMke samAna hai| itanI vizeSatA hai ki paryAptakoMmeM strIveda nahIM hai tathA yoniniyAM meM purupaveda aura napusakaveda nahIM hai| inameM strIvedakI pravaktavya sthiti udAraNA nahIM hai| paJcendriya tiryaJca aparyApta aura manuSya aparyAptakoM meM saba prakRtiyoMke saba padavAloMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura sarva lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| manuSyadhikameM miyAtya, solaha kaSAya aura nau nokapAya kA bhaMga paJcendriya tiryajyatrikake samAna hai| samyaktva aura samyagmidhyAtvakA bhaMga kSetrake samAna hai| itanI vizeSatA hai ki paryAptakoM meM strIveda nahIM hai tathA manuSyaniyoM meM puruSaveda aura napusakAveda nahIM hai / inameM strIcedakI pravaktavya sthiti ke udIrakoMphA bhaMga kSetrake samAna hai| vizeSArtha-paJcendriya tiryacatrikake Upara ekendriyoM meM mAraNAntika samudghAta karate samaya mithyAtvakI zravaktavya sthitibdIraNA bana jAtI hai, isalie mithyAtvakI pravaktavya sthiti ke uddIrakoMkA sparzana vasanAlIke caudaha bhAgoMmeMse kucha kama sAna bhAgapramANa kahA hai| zeSa kathana sugama hai| 50. devoMmeM saba prakRtiyoMke saba pavAloMne lokake asaMkhyAnave bhAga tathA ghasanAlIke caudaha bhAgoMmeMse kucha kama ATha aura nau bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| itanI vizeSatA hai ki strIveda aura puruSavedakI bhujagAra aura avasthita sthiti ke udIrakoMne tathA samyaktva aura samyagmithyAtvake saba padavAloMne lokake asaMkhyAtave bhAga tathA prasanAlIke caudaha bhAgoM se kucha kama ATha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| isIprakAra saudharma aura aizAna Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ $ - gA0 62 ] uttarapaTTididIraNAe bhujagAramaNizcagAraM 343 sagaposaNaM | saNakumArAdi jAva sahassAra tti savvapayaDINaM savvapadA loga0 asaMkhe 0bhAgo acosa0 / zrANadAdi accudA ti savvathaDIkhaM savvapadA loga0 zrasaMkhaM0 bhAgo, chodasa0 / uvari khettaM / evaM jAva0 / 1 $ 751. NANAjIvehiM kAlANu0 duviho Ni0 - zroSeNa zrAdeseNa ya / zroSeNa miccha0 - solasaka0 sattaNoka0 samyadarza savyadvAra suchi kuMjaya hAlakha0 jaha0 eyasa0, ukka0 zrAvali0 zrasaMkhe 0 bhAgo / itthaveda- purisaveda0 zra0zrabaDi0 savvaddhA / sesapadArtha jaha0 eyasa0, ukka0 Avali0 asaMkhe 0 bhAgo / samma0 a0 savvaddhA / sesapadA jaha0 esa0 uka0 Avali0 asaMkhe0 sammAmi0 apa0 jaha0 aMtImu0, ukka0 palido0 asaMkhe0 bhAgo / avata0 micchattabhaMgo | evaM tirikkhA | kalpa meM jAnanA cAhie | isIprakAra bhavanavAsI, vyantara aura jyotiSI devoM meM jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki apanA apanA sparzana kahanA caahie| sanatkumArase lekara sahasrAra arrass devoM meM saba prakRtiyoMke saba padavAloMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura sanAlIke caudaha bhAgamise kucha kama ATha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| AnatakarUpase lekara ayuta kalpataka ke devoM meM saba prakRtiyoM ke saba padavAloMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura sanAlIke caudaha bhAgoM meM se kucha kama chaha bhAgapramANu kSetrakA sparzana kiyA hai / Upara kSetrake samAna sparzana hai / isIprakAra anAhAraka mArgagAtaka jAnanA caahie| vizeSArtha -- devoMke ekendriyoM meM mAraNAntika samudghAta karate samaya strIveda aura puruSavedakI bhujagAra aura avasthita udIraNA sambhava nahIM hai aura na hI inake samyaktva aura samyagmithyAtyakI udaya udIraNa sambhava hai, isalie strIveda aura puruSavedake ukta do padavAloM kA tathA samyaktva aura samyagmithyAtva ke saba padavAloMkA sparzana lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura zrasanAlIke caudaha bhAgamiMse kucha kama ATha bhAgapramAA kahA hai| zeSa kathana sugama hai| 1751. nAnA jInoMkA Alambana lekara kAlAnugama kI apekSA nirdeza do prakArakA haio aura Adeza | oghase midhyAtva, solaha kaSAya aura sAta nokaSAyake saba padavAloM kA kAla sarvadA haiN| itanI vizeSatA hai ki midhyAtva aura napuMsakavedakI avaktavya sthitike udIrakoMkA javanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla Avalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai / sveda aura puruSavedI alpatara aura avasthita sthitike udIrakoMkA kAla sarvadA hai| zeSa padake vIroMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla Avalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai / samyaktvakI alpatara sthitike udIraphoMkA kAla sarvadA hai| zeSa padake udIrakoMkA adhanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla Avalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai / samyagmidhyAtva kI alpatara sthitike udIrakoMkA jaghanyakAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa kAla saMkhyAtaveM bhAgapramANa hai / avaktavya sthitike udIrakoMkA bhaMga midhyAtvake samAna hai| I isI prakAra sAmAnya tiryakhoMmeM jAnanA cAhie | vizeSArtha - yahA~ jina prakRtiyoMke jina padake udIrakoMkA jaghanya kAla eka samaya prApta hotA hai unhIM kA utkRSTa kAla Avalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kahA hai| samyagmidhyAtva Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayaghavalA khahide kasAyapAhuDe 3752. AdeseNa NeraDya0 miccha0-solasaka0 sattaNoka0 appa0 zravaDi 0 savvaddhA / sesapadA0 jaha0 ema0, ukka0 Avali0 asaMkhe0 bhAgo / samma0sammAmi0 zraghaM / evaM savvaNeraiya0 / 344 [ vedagI .. , - miccha0 - solasaka0 753. paMktikAra aDi0 saccadvA / sesapA0 jaha0 esa0 u0 grAvali asaMkhe0 bhAgo / vari samma0 sammAmi0 zrodhaM / paMci0tirikkha0 apaja0 saccapayaDINaM apa0 zravadvi0 savvaddhA / semapadA jaha0 egasa0, ukka0 Avali0 asaMkhe0 bhAgo / maNusesu sataloka paMcidiyatirikkhabhaMgo | Navari miccha0 ukka0 saMkhejA samayA / itthive 0 purisave0 appa0-abaDDi 0 sesapadA0 jaha0 ema0, ukka0 saMkhejA samayA / sammAmi0 appa0 jaha0 ukka0 to0 | avatta0 sammatabhaMgo | I sa0 sa0 jaha0 esa 0, 0 samma0 adhya0 sacvaddhA / guNakA eka jIvako apekSA bhI utkRSTa kAla antarmuhUrta haiM, isalie yahA~ samyagmithyAtvakI para sthiti urakoMkA utkRSTa kAla palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa kahA hai| zeSa kathana sugama hai / 752. Adeza se nArakiyoMmeM midhyAtva, solaha kaSAya aura sAta nokaSAyakI alpatara aura avasthita sthiti ke udIrakoM kA kAla sarvadA hai| zeSa padoMke udIrakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla zrAvalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai / samyaktva aura samyagmidhyAtvakA bhaMga prodha ke samAna hai / isIprakAra saba nArakiyoMmeM jAnanA cAhie / 9 753. pacendriya tiryazvatrika meM saba prakRtiyoM kI alpatara aura avasthita sthiti ke udIrakoM kA kAla sarvadA hai| zeSa padoMke udIrakoM kA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla zrAvali asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai / itanI vizeSatA hai ki samyaktva aura samyagmithyAtvakA maMga Apake samAna hai / pacendriya tiryazva paryata jIvoM meM saba prakRtiyoMkI alpatara aura avasthita sthiti udIrakoMkA kAla sarvadA hai| zeSa par3hoMke udIrakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla bhAvalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| manuSyoM meM midhyAtva, solaha kaSAya aura sAta nokaSAyakA bhaMga pazcendriya tiryakhAM ke samAna hai| itanI vizeSatA hai ki mithyAtva aura napuMsaka vedakI avaktavya sthitike udarakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya hai / strIveda aura puruSavedakI alpatara aura avasthita sthitike udokoMkA tathA samyaktvakI alpatara sthitike udIrakoMkA kAla sarvadA hai| zeSa padoM ke udIrakoM kA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya hai / samyagmithyAtva kI alpatara sthiti udIrakoMkA jaghanya aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai / avaktavya sthitike udIrakoMkA bhaMga samyaktva ke samAna hai / vizeSArtha - manuSyoM meM midhyAtva, napusakaveda, aura puruSavedako avaktavya sthitikI udIraNA manuSya paryApta tathA midhyAtva aura strIvedakI avaktavya sthitikI udIraNA manuSyanI jIva hI karate haiM / yataH inakI saMkhyA saMkhyAta hai ataH manuSyoM meM ukta prakRtiyoM kI avaktavya sthitikI dIraNA karanevAloM kA utkRSTa kAla saMkhyAta samaya kahA hai| zeSa kathana sugama hai / + Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 32] attarapaDidvidiudIrAe bhujagAraaNiogahAraM 345 6754. maNusapaja-maNamiNI sadhapayaDI0 appa.-avaDi. sannaddhA / sesapadA jaha* eyasa0, uka0 saMkhenA samayA | Navari samma0-sammAmi0 maNusabhaMgo / aNusaapama0 sancapayaDI. appa.-avaSTi jaha0 esa0, usa palido0 asaMkhe0bhAgo / sesapadA0 jaha0 eyasa0, ukka, Avali0 asaMkhe0bhAgo / 6755. devesu sambapada0 appa0-pravadvi0 sambaddha | semapadA0 jaha0 eyama, uka. AvaliM, asaMkhe0bhAgo / Navari samma sammAmi proghaM / evaM mavaNAdi jAtra sahassAra tti | ANadAdi NavamevajA ti miccha0-mamma0-solasaka0-chaNNoka0 appa sambaddhA / sesa padA0 jaha0 egasa0, ukra0 prAyali. asaMkhe0 bhAgo / purisake. apa0 sancaddhA / sammAmi0 oghaM | aNuddimAdi avarAjidA ti samma0 appa. sambaddhA / avatta0 jaha. gagamamo, ukka saMkhejA samayA / bAramaka chaSNoka. appa sambaddhA / avatta * jaha0 epama0, ukka, Avali. asaMkha0 mAgo / purisave0 appamAsayA / vasansaviNavAra avatArajaha0 eyasamayo, ukka0 saMkhejA 54. manuSya paryAta aura manuSyaniyoMmeM saba prakRtiyoMkI alpatara aura avasthita sthiti ke badIrakokA kAla sarvadA hai| zeSa pAke udIrakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya hai| inanI vizeSatA hai ki samyaktva aura samyagminyAtvakA bhaMga manuSyoM ke samAna hai| manuSya aparyAptakoMmeM saba prakRtiyoMko alpatara aura avasthita sthiti ke udIrakokA jayanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| zeSa padoMke udIrakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla mAvalike asaMkhyAtaveM bhAyapramANa hai| 5755. deyaoNmeM saba prakRtiyoMkI alpatara aura avasthita sthinike udIrakAkA kAla sarvadA hai 1 zeSa padoMke udIrakoMphA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla prApalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| itanI vizeSatA hai ki samyaktta aura sabhyagmithyAlakA bhaMga oghake samAna hai / isIprakAra bhavanavAsiyoMse lekara sahanAra kalpatakake devoM meM jAnanA cAhie / Anata kalpase lekara nI dheyakatakake devImeM mithyAtva, samyagmidhyAtva, solaha kaSAya aura chaha nokapAyakI alpatara sthitike udIrakoM kA kAla sarvadA hai| zeSa padoMke unIrakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla zrAvalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| puruSavedako alpatara sthitike umIrakoMkA kAla sarvadA hai| samyAgmithyAtvakA bhaMga oghake samAna hai| anudizase lekara aparAjitatakake devAmeM samyaktrako alpatara sthiti ke udIraka jIvoMkA kAla sarvayA hai| zravaktavya sthitike udIraka jIvAMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya hai| bAraha kaSAya aura chaha nokapAyakI alpatara sthitike badIraka jIvoMkA phAna sarvadA hai| zravaktavya sthitike badIraka jIyoMkA jaghanya phAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla zrAvalike asaMkhyAtace bhAgapramANa hai| puruSavedakI alpatara sthitike udIraka jIvoMkA kAla sarvadA hai| isIprakAra sarvArthasiddhi meM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki aSaktavya sthitike udIrakokA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRya kAla saMkhyAta samaya hai| isIprakAra .. tara0pratI palido0 iti pATha / Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - --.-Nann. 346 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [vedago . samayA / evaM jAva0 / 756. aMtarANu0 duviho Ni0-~ogheNa zrAdeseNa ya / ogheNa micchasolasaka0-sattaNoka0 savapadANaM Natthi aMtaraM / Navari mila0 avatta0 jaha0 eyasa0, ukka0 satta rAdidiyANi / esa. acatta0 jaha0 eyasa0, ukka0 cauvIsamuhun / samma0 bhuja0 jaha0 eyasa0, uka0 cauvIsamahoratte sAdirege / appa0 gasthi aMtaraM / avatta0 jaha0 eyasa0, ukka0 satta rAdidiyANi / abaDhi jaha0 egasamo , u0 aMgulassa asaMkhe bhaago| sammAnitI apahAsAttI mahArAja egasa0, ukka0 palido0 asaMkhe0bhAgI / isthiveda-purisaveda. bhuja0 jaha0 eyasa0, uka0 aMtomu0 / appa0-pravadri patthi aMtaraM / avatta0 Nasa bhaMgo / evaM tirikkhA0 / / manAhAraka mArgaNAtaka jAnanA caahie| 56. antarAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-progha aura aadesh| proSase mithyAtva, solaha kaSAya aura sAta nokapAyake saba padoMke udIrakoMkA antarakAla nahIM hai / itanI vizeSatA hai ki mithyAtvako pravaktavya sthitike udIrakoMkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla sAta dina-rAta hai| napusakavedakI abaktavya sthitike udIrakoMkA jaghanya antarakAla eka sagaya hai aura utkRSTa antarakAla caubIsa muhUrta hai| samyaktvakI bhujagAra sthitike udIrakokA jaghanya antaraphAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla sAdhika caubIsa dina rAta hai| alpatara sthitike udIrakoMkA antarakAla nahIM hai / pravaktavya sthitike udIrakoMkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla sAta dina-rAma hai| avasthita sthitike udIrakIkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla zrAvalike asaMkhyAtace bhAgapramANa hai| samyagmithyAtvakI alpatara aura avaktavya sthitike cadIrakoMkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla palya ke asaMkhyAsarve bhAgapramANa hai| strIveda aura puruSavedakI bhujagAra sthitike udIrakoMkA jaghanya antarakAla eka samaya hai aura utkRSTa antarakAla antarmuhUrta hai| alpatara aura avasthita sthitike udIrakokA antarakAla nahIM hai| pravaktavya sthiti ke udIrakoMkA bhaMga napusakavedake samAna hai| isIprakAra sAmAnya tiyaMJcAmeM jAnanA cAhie / vizeSArtha-Ayake anusAra vyaya hotA hai isa niyamake anusAra upazamasabhyaktvakI pravaktavya sthitike badIrakoMke utkRSTa antarakAlake samAna yahA~ mithyAtyakI pravaktavya sthitike udIrakoMkA utkRSTa antara sAna dina-rAta kahA hai| napusakavedakI pravaktavya sthiti ke udIraka jIva sAmAnyase yadi adhikase adhika kAla taka na hoM to caubIsa muhUrta taka nahIM hote / isIse yahA~ isakI avaktavya sthiti ke udIrakoMkA utkRSTa antarakAla caubIsa muhUrta kahA hai| strIveda aura puruSavedakI avaktavya sthitike udIrakoMkA antarakAla itanA hI hai, isalie use napuMsakavedake samAna jAnane kI sUcanA kI hai| jo mithyASTi jIva samyaktvake satkarmase adhika midhyAtvako sthiti bA~dhakara sthitighAta kiye binA vedakasamyagdRSTi hote haiM unake samyaktvakI bhujagAra sthitiudIraNA banatI hai| yataH yaha utkRSTarUpase sAdhika caubIsa dinarAtake antarase prApta hotI hai, isalie samyaktvakI bhujagAra sthiti ke udIrakoMkA utkRSTa antara. Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ } mArgadarzaka :- AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja uttarapayaDidvidiudIraNAe bhujagauramaNiya gareM 347 gA0 62 ] 3757 AdeseNa yeraiya0 solasaka0 - doka0 bhuja0 - zravatta0 jaha0 egasa0, uka0 aMtonu0 / sesaM Natthi aMtaraM / evaM miccha0 / Navari avatta0 zraghaM / evaM sa0 / vari avatta0 Nasthi / samma0 sammAmi0 zraghaM / evaM savvaNeraiya0 / miccha0 samma0 sammAmi0 - solasaka03758 paMcidipatiriva khatiya0 RNoka sArayabhaMgo | tiripaveda0 bhuja0 jaha0 egasa0, ukka0 aMtomu0 | jhavatta0 zradhaM / evaM padANaM pasthi aMtaraM / Navari paja0 itthavedo Natthi / jogiNIsu purisake0 esa0 rAtthi / itthave avata0 Natthi / paMcidiyatirikkha apaja0 miccha0 - solasaka0 sattaNoka0 nnaarybhNgo| rAvari miccha0 avata0 Natthi / maNusa die paMci0tirikkhatiyabhaMgo | evara maNusiNI0 itthibe0 avatta0 jaha0 esa0 u0 bAsapRdhattaM / maNusa apaja0 sacatrapaga0 savyapadA0 jaha0 eyasa0, ukka0 palido 0 zrasaMkhe0 bhAgo / O m - kAla sAdhika caubIsa dina-rAta kahA hai| samyaktvakI zravaktavya sthitike udIrakoMkA utkRSTa antarakAla sAta dina-rAta upazamasamyaktvake utkRSTa antarakAlako dhyAna meM rakhakara kahA hai / zeSa kathana sugama haiN| Age gatimArgaNA ke uttara bhedoM meM yaha antarakAla isa antarakAlako dhyAna meM rakhakara yathAyogya jAna lenA caahie| 1757. Adeza nArakiyoM meM solaha kaSAya aura chaha nokaSAyakI bhujagAra aura vaktavya sthiti ke uddIrakoMkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara antarmuhUrta haiM / zeSa padoMke udIrakA antarakAla nahIM haiM / isIprakAra midhyAtvakI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki isakI avaktavya sthiti ke udIrakoM kA antarakAla oghake samAna hai / isIprakAra napuMsakavedakI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki yahA~ isakA avaktavya pada nahIM hai| samyaktva aura samyagmidhyAtvakA bhaMga zrodhake samAna hai| isIprakAra saja nArakiyoM meM jAnanA cAhie / 78. paJcendriya tiryaJcatrika meM mithyAtva samyaktva, samyagpridhyAtva, solaha kapAya aura chaha nokaSAyakA bhaMga nArakiyoMke samAna hai| tIna vedoMkI bhujagAra sthitike udIrakoM kA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai / avaktavya padakA bhaMga zroSa 1 samAna hai / isIprakAra zeSa padoMke uddIrakoMkA antara nahIM hai / itanI vizeSatA hai ki tiryaJca paryAptakoM meM strIveda nahIM haiM tathA yoniniyoM meM puruSaveda aura napuMsakaveda nahIM hai| inameM strIvedakI avaktavya sthitiudIraNA nahIM hai / pazcendriya tiryakha aparyAptakoM meM midhyAtva, solaha kaSAya aura sAta nokaSAyakA bhaMga nArakiyoMke samAna hai| itanI vizeSatA hai ki inameM mithyAtvako avaktavya sthitiudIraNA nahIM hai| manuSyatrika meM paJcendriya tiryaJcatrika ke samAna bhaMga hai / itanI vizeSatA hai ki manuSyiniyoM meM strIvedakI avaktavya sthitike udIrakoM kA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara varSapRthaktva hai| manuSya aparyAptakoM meM saba prakRtiyoM ke saba padake udarakA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai / * Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ vevago. 759. devesu miccha0-solasaka-aTThaNoka0-samma0-sammAmi0 pNciNdiytirikkhbhNgo| Navari ithive garimaH azvattAparihAsAmacaM AyAzivANa 0. jodisi0-sohammIsANe tti / evaM samakamArAdi sahassAra tti / Navari isthivedo Nasthi / 760. ANadAdi jAva NavagevajA tti miccha0-sammAmi0-solasaka.. chaNNoka0 appa0-avatta0 NArayabhaMgo / purisaveda0 appa0 Natthi aMtaraM / samma0 zroghaM / Navari avaDhi Nasthi / aNuddimAdi sabaTThA ti samma0 appa0 Nasthi aMtaraM / avatta0 jaha0 eyasa0, uka0 cAmapudhattaM palido saMkhe bhAgo / bAramaka.. aNNoka0-purisaveda ANadabhaMgo / evaM jAva0 / 6 761. bhAvANu0 madhyastha prodaio bhAvo / 3762. appAbahuANu0 duviho Ni0-oNa AdeseNa y| ogheNa miccha0-gavUsa. savvatthovA avatta / bhuja.dvidiudI. aNaMtaguNA / avaTTi asNkhegunnaa| appa0 saMkheguNA / samma0 samvatthotrA avaTTi udI0 / bhuja. asaMkhe0guNA / avatta0 asNkhe0gunnaa| appa. asaMkhe0guNA / sammAmi. sanattho0 6 756. devA meM mithyAtva, solaha kaSAya, ATha nokaSAya, samyaktva aura samyagmithyAtvakA bhaMga paJcendriya tiryaJcoMke samAna hai| itanI vizeSatA hai ki inameM strIveda aura puruSavedakI avaktavya sthitiudIraNA nahIM hai| isIprakAra bhavanavAsI, vyantara, jyotiSI tathA saudharma aura aizAnakalpake devoMmeM jAnanA cAhie / isIprakAra sanatkumAra kalpase lekara sahasrAra kalpatakake devoMmeM jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki inameM strIveda nahIM hai| 6760, Anatakalpase lekara nau avayakataka devoMmeM mithyAtva, samyagmidhyAtva, solai kaSAya aura chaha nokapAyakI alpatara aura pravaktavya sthitike udArakoMkA bhaMga nArakiyoMke samAna hai| puruSavedakI alpatara sthiti ke udIrakAkA antarakAla nahIM hai| samyaktvakA bhaMga zrocake samAna hai| itanI vizeSatA hai ki yahA~ isakI avasthita sthiti udAraNA nahIM hai| anudizase lekara sarvArthasiddhittakake devoMmeM samyaktvakI alpatara sthitike udorakAkA antarakAla nahIM hai| isakI avaktavya sthitike udIrakoMkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara kramase varSapRthaktva aura patyake saMkhyAta bhAgapramANa hai| bAraha kaSAya, chaha nokaSAya aura puruSavedakA bhaMga Anatakalpake samAna hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNAtaka jAnanA caahie| 6761. bhAvAnugamakI apekSA sarvatra audayika bhAva hai| 1762. alpabahutvAnugamako apekSA nirdeza do prakArakA hai-ogha aura Adeza / zroSase mithyAtva aura napusakacedakI avaktavya sthitike udIraka jIva sabase stoka haiN| inase bhujagAra sthitike udIraka jIva anantaguNe haiN| inase avasthita sthitike udIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| inase alpatara sthitike udIrapha jIva saMkhyAtaguNe hai| samyaktvakI avasthita sthitike udIraka jIva sabase stoka haiN| inase mujagAra sthitike udIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| inase pravaktavya sthiti ke udoraka jIva asaMkhyAtaguNe haiM / inase malpatara Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A uttara paryADadvididIraNAe bhujagAraaNiyogAraM gA0 62 ] 346 saMkhe0 guNA / solasaka0 - irANoka0 avatta 0DidiudI0 / appa0DidiudI0 dvivido zraca dviddhiudI 0 saMkhe0 guNA / pratraTTi0 dvidiudI0 mArga tyo 0 mArgadarza Pin saMkhe0 guNA / apa0DidiudI0 saMkhe0 guNA / itthive0 - purisave0 sactrasthovA avata0 / aDi0 DidiudI0 zrasaMkhe0 guNA / appa0 DDi diudI 0 bhuja 0 dvidiudI0 saMkhe0 guNA / saMkhe0 guNA / evaM tirikkhA0 / Q 9 763. AdeseNa Neraiya0 solasaka0 chaNNoka0 samma0 sammAmi0 zroSaM0 / miccha0 savvatthovA zravatta 0 DDi diudI0 | bhuja0 asaMkhe0 guNA / aDi0 asaMkhe0 guNA / * DidiudI0 saMkhe0 guNA / evaM rAsa0 / vari pravatta0 rAtthi / evaM savvaNeraiya0 / apa0 0 1764. paMcidiyatirikkhatie oghaM / Navari micca0 zatrusa0 savyatthovA avasa0DidiudI0 / bhuja0 DidiudI0 asaMkhe0 guNA / avaDi0 udI0 asaMkhe0 guNA | apa0 vidiudI saMkhe0 guNA / evari pajattaesa isthivedo gatthi / saya0 sa0 patthi / itthave avatta0 Natthi / ya purisabhaMgo | jokhilI purisa0 9765. paMci0tiri0 paJja0 - maNusa Apaja0 miccha0 Navu saya0 savtratthovA sthitike udIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiM / samyagmithyAtva kI avaktavya sthitike udIraka jIva sabase stoka haiM / inase altara sthitike vIraka va asaMkhyAtaguNe haiN| solaha kaSAya aura nokaSAyakI bhujagAra sthitike vIraka jIva sabase stoka haiN| inase avaktavya sthiti ke udIraka jIva saMkhyAtaguNe haiN| inase avasthita sthitike udIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiM / inase alpara sthitike udIraka jIva saMkhyAtaguNe haiN| strIveda aura puruSavedI pravaktavya sthiti udIra jI sabase stoka haiN| inase bhujagAra sthitike udIraka jIva saMkhyAtaguNe haiN| ise sthita sthitike udIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| inase alpatara sthitike udoka jIva saMkhyAtaguNe haiN| isIprakAra sAmAnya tiryoM meM jAnanA cAhie / 9763. Adeza se nArakiyoM meM solaha kaSAya, chaha nokaSAya, samyaktva aura samyagmi dhyAtvA bhaMga zroghake samAna hai / midhyAtvakI avaktavya sthitike udoraka jIva sabase stoka haiM / inase bhujagAra sthiti ke udIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| inase avasthita sthitike udIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| inase alpattara sthitike udIraka jIva saMkhyAtaguNe haiM / isIprakAra napuMsaka veda kI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki yahA~ isakI avaktavya sthiti ke udIraka jIva nahIM hai / isIprakAra saba nArakiyoMmeM jAnanA cAhie / 64. pacendriya tiryaJcatrika meM oke samAna bhaMga hai / itanI vizeSatA hai ki ference aura napuMsakavedakI avaktavya sthitike udIraka jIva sabase stoka haiN| unase bhujagAra sthitike udIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| unase avasthita sthitike udIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| unase alpatara sthinike udIraka jIva saMkhyAtaguNe haiN| itanI vizeSatA hai ki paryAptakoM meM veda nahIM hai / napuMsakavedakA bhaMga puruSavedake samAna hai| yAninI tiryoM meM puruSaveda aura napuMsaka veda nahIM hai| inameM zrIvedakI avaktavya sthitiudIraNA nahIM hai| 3765 pacendriya tiryaca aparyApta aura manuSya aparyAptakoM meM midhyAtva aura napuMsaka. Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 350 ayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ vedago va saMkhe a ja0 / zravaTTi0 zrasaMkhe0 guNA | adhpada0 saMkhe0 guNA / solasaka0 chaNNoka0 zrodhaM / 9766. maNusesu miccha0-solasaka0 sattaNoka0 paMcidiyatirikkhabhaMgo / samma0 sabvasthovA avadviH / bhujaH saMkhe0 guNA | gaNarAja sammAmi0 savvatthovA avata0 | appaH saMkhe0 guNA / itthave 0 - purisave0 savvatthovA avatta0 / bhuja0 saMkhe0 guNA / avadvi saMkhe0 guNA / zrappaH saMkhe0 guNA / evaM maNusapa0 / vari saMkhejaguNaM kAdavvaM / itthavedo rAsthi / nuMsa0 purisabhaMgo | sasiNI0 evaM cetra / vari purisave 0 napuMsa0 Natthi / itthaveda 0 maNusodhaM / 3767. devesu micchra0-solasaka0 chaNNoka0 samma0 sammAmi0 NAzyabhaMgo / isthiveda- purisaveda0 micchattabhaMgo | Navari avatta0 Natthi / evaM bhavaNAdi jAba sohammIsANeti / evaM saNakkumArAdi jAva sahassAra ti / khavari itthivedo Natthi / ANadAdi NavagevajA ci miccha0 sammAmi solasaka0 irANoka0 saccatthovA zravatta0 / appada0 asaMkhe0 guNA / samma0 saccasthovA bhuja0 / zravatta0 zrasaMkhe0 guNA / vedakI bhujagAra sthitike udIraka jIva sabase stoka haiM / inase avasthita sthiti udIraka jIva asaMkhyAtaguNa haiM / inase alpatara sthitike udIska jIva saMkhyAtaguNe haiN| solaha kaSAya aura chaha nokapAkA bhaMga odhake samAna hai / 9766. manuSyoM meM midhyAtva, solaha kapAya aura sAta nokapAyakA bhaMga paJcendriya tiryoM ke samAna hai| samyaktvakI avasthita sthitike udIraka jIva sabase stoka haiN| unase bhujagAra sthitike udaraka jIva saMkhyAtaguNe haiN| unase avaktavya sthitike udIraka jIva saMkhyAtaguNe haiN| unase alpatara sthitike udoraka jIva saMkhyAtaguNe haiM / samyamidhyAtva kI avaktavya sthitike udIraka jIva sabase stoka haiN| unase alpatara sthitike udIraka jIva saMkhyAtaguNe haiN| strIveda aura puruSavedaka avaktavya sthitike udIraka jIva sabase stoka haiM / unase bhujagAra sthiti ke udIraka jIva saMkhyAtaguNe haiN| unase avasthita sthitike udIraka jIva saMkhyAtaguNe haiN| unase zralpatara sthitike hIraka jIva saMkhyAtaguNe haiN| isIprakAra manuSya paryAtakoM meM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki saMkhyAtaguNa karanA caahie| strIveda nahIM hai / napuMsaka vedakA bhaMga puruSaveda ke samAna hai / manuSviniyoMmeM isIprakAra jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki inameM puruSaveda aura napuMsakaveda nahIM hai / vavedakA bhaMga sAmAnya manuSyoM ke samAna hai / O $ 767, dezoM meM midhyAtva, solaha kaSAya, chaha nokaSAya, samyaktva aura samyagmidhyAtvakA bhaMga nArakiyoMke samAna hai| strIveda aura puruSavedakA bhaMga midhyAtva ke samAna hai / itanI vizeSatA hai ki inakI avaktavya sthitiudIraNA nahIM hai / isIprakAra bhavanavAsiyoMse lekara saudharma aura aizAna kalpatakake devoMmeM jAnanA caahie| isIprakAra sanatkumAra kalpase lekara sahasrAra kalpatakake devoMmeM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inameM strIveda nahIM hai| zrama kalpase lekara nau maitreyakatakake devoM meM midhyAtva, samyarimadhyAtva, solaha kaSAya aura chaha nokapAyakI avaktavya sthitike udarika jIva sabase stoka haiN| inase alpatara sthiti ke udIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| samyaktvakI bhujagAra sthitike udIraka jIva sabase stoka haiN| } F Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 gA0 62] uttarapauidvidiudIraNAe padaNikkhevamaNimogaddAraM appa0 asaMkhe guNA / purisaveda patthi appAbahuaM / adisAdi samvaTThA tti samma0bArasaka0-chaeNoka0 samvatthovA avatta / zrappa. asaMkhe guNA / purisa0 Nasthi appAbahuaM / Navari sabaDhe saMkhejaguNaM kAdabbaM / evaM jAka0 / / ___ mArgadarzaka AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja bhujagArASTrAdaudAraNA smttaa| 1768. padaNikhece tattha imANi tiSiNa aNiyogaddArANi-samukttiNA sAmittamappAbahuraM ca / samukittaNANu0 duvihaM-jahaNNukkassabheeNa | ukasse payarda / duviho wio---zrogheNa AdeseNa ya / zrogheNa miccha0 samma0-solasaka0-NavaNoka0 asthi ukka0 vaDDI0 hANI abaDhANaM ca ! sammAmi0 asthi ukka. hANI | AdeseNa sadhaNeraiya-sabbatirikkha-savyamaNussa-savvadecA tti jAo payaDIo udIrijjati tAsimoghaM / Navari prANadAdi NavagevajA ti samma0 asthi ukka0 vaDDI hANI ca | avaTThANaM Nasthi / sesaSayaDINapasthi uka0 hANI / aNuhisAdi sannahA. tti samma0bArasaka sattayoka0 asthi uka0 hANI / evaM jAya0 / 769, evaM jahaNNayaM piNedavvaM / / 770. sAmittaM duvihaM-jaha 0 uka0 / ukkasse payadaM / duviho Ni--- ogheNa AdeseNa ya / aogheNa miccha0-solasaka0 ukka vahihidiudI0 kassa ? - inase pravaktavya sthitike udIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| inase alpatara sthitike udIraka jIva asaMkhyAtaguraNe haiM / puruSavedakI apekSA alpabahutva nahIM hai / anudizase lekara sarvArthasiddhi takake devoMmeM samyaktva, bAraha kaSAya aura chaha nokaSAyakI zravaktavya sthitike udIraka jIva sabase stoka haiN| unase alpatara sthitike udIraka jIva asaMkhyAsaguNe haiN| puruSavedakI apekSA alpabahutva nahIM hai| itanI vizeSatA hai ki sArthasiddhi meM saMkhyAtaguNA karanA caahie| isIprakAra anAhAraka mArgaNAtaka jAnanA caahie| isaprakAra bhujagAra sthitiudIraNA samApta huii| 768. padanikSepameM ye tIna anuyogadvAra haiM-samutkIrtanA, svAmitva aura alpabahutva / samutkIrtanAnugama do prakArakA hai--jaghanya aura utkRSTa / utkRSTakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai--ogha aura shraadesh| orase mithyAtva, samyaktva, solaha kaSAya aura nau nokapAyakI utkRSTa vRddhi, hAni aura avasthAna hai / samyagmithyAtvako utkRSTa hAni hai / Adezase saba nArakI, saba tiryacha, satra manuSya aura saba deva jina prakRsiyoMkI udIraNA karate haiM unakA bhaMga oghake samAna hai| itanI vizeSatA hai ki mAnatakalpase lekara nau aveyakatakake devoMmeM samyaktvakI utkRSTa vRddhi aura hAni hai| prasthAna nahIM hai| zeSa prakRtiyoMkI utkRSTa hAni hai| anudizase lekara sarvArthasiddhitakake devoMmeM samyaktva, bAraha kaSAya aura sAta nokapAyakI utkRSTa hAni hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNAtaka jAnanA caahie| F766. isIprakAra jaghanyakA bhI kathana karanA cAhie / 6770. svAmitva do prakArakA hai-jadhanya aura utkRSTa / utkRSTakA prakaraNa hai| nirdeza Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ayathavAlAsahide kasAyapAhuDe [bego . aNNada. jo tappAgogga-jahaNNadvidimudIremANo ukassavidi pabaMdho tassa AraliyAdIdassa tassa ukka0 baliudI | tasseva se kAle uka0 avaThThANaM / ukka0 hANI kassa ? aNadUrasma jo karasaddizidImAge uhAsaDidikhaMDayaM haNadi tassa uka0 hANI / evaM NavaNoka / Navari uka0 vaDDI kassa ? aNNada. jo tappAaoggajahaNNadvidimudIremANo ukassahidi paDicchido tassa AvaliyAdIdassa ukka0 vaDDI | tassetra se kAle ukka0 avaTThANaM / samma0 ukka. caDDI kassa ? agada0 micchattassa ukassadidi baMdhiUNa aMtomutteNa DidighAdamakANa sammattaM paDivaNNo tassa vidiyasamayavedagamammAidvissa ukka0 vaDDI / uka0 hANI kassa ? aNNada0 jo ukassa hidimudIremANo ukka DidikhaMDayaM haNadi tassa ukka hAsI / uka. yahANaM kassa ? aNNada. jo puvvuppaegAdo sammattAdo micchattassa sayayuttaradvidi baMdhiUNa sammattaM paDivapaNo tassa bidiyasamaya vedagasambhAiDissa uka0 abaDhANaM / sammAmi0 ukka. hANI kassa ? aNNada0 jo ukassadvidimudIremANo uka* DidikhaMDayaM haNadi tasma uka. hANI / sabbaNeraiya-nirikkha-paMciMdiya-tirikkhatiya-maNumatiya-devA bharaNAdi jAva sahasmAra tti jAo papaDIyo udI rajjati tAsimoghaM / do prakArakA hai-zrodha aura aadesh| oghase mithyAtva aura solaha kaSAyakI utkRSTa vRddhi sthitiudIraNA kisake hotI hai ! jo tatprAyogya jaghanya sthitikI udAraNA karanevAlA utkRSTa / sthitikA bandha karatA hai, eka Avalike bAda anyatara usa jIvake utkRSTa vRddhi sthitiudIraNA' hotI hai| tathA usIke anantara samayameM utkRSTa avasthAna hotA hai| utkRSTa hAni sthitiudIraNA kisake hotI hai ? jo utkRSTa sthiti kI udIraNA karanevAlA jIva utkRSTa sthitikANDakakA bAta karatA hai anyatara usa jIvake utkRSTa hAni sthiti udIraNA hotI hai| isIprakAra nau nokaSAyoMkI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inakI utkRSTa vRddhi sthiti udIraNA kisake hotI hai ? jo natyAyogya jaghanya sthitikI udAraNA karanevAlA jIva uskRSTa sthitikA nau nokapAyarUpa saMkrama karatA hai, anyatara usake eka prAvalike bAda utkRSTa vRddhi sthitiudIraNA hotI hai| usIke tadanantara samayameM utkRSTa avasthAna hotA hai| samyaktvako utkRSTa vRddhi sthitiudIraNA kisake hotI hai ? jA midhyAtvako utkRSTa sthiti bA~dhakara sthitighAta kiye binA antarmuhUrta meM samyaktvako prApta huA anyatara dvitIya samayavartI usa vedaka samyandraSTike utkRSTa vRddhi sthitiudIraraNA hotI hai| utkRSTa hAni sthiti udAraNA kisake hotI hai. ? jo utkRSTa sthitikI badaurA karanevAlA utkRSTa sthitikANDakakA ghAta karatA hai anyatara usake utkRSTa hAni sthiti udIraNA hotI hai / utkRSTa bhavasthAna kisake hotA hai ? jo pUrvama utpanna hue samyaktvase ( pUrvameM utpanna huI samyaktvakI sthitise) mithyAtvakI eka samaya adhika sthitikA bandhakara samyaktvako prApta huA dUsare samaya meM sthita hue anyatara usa vedakasamyAdi jIvake utkRSTa avasthAna hotA hai / sabhyamithyAtvakI utkRSTa hAni sthiti udoraNA kisake hotI hai ? jo utkRSTa sthitikI udIraNA karanevAlA jIva utkRSTa sthitikArakakA ghAta karatA hai anyatara usake utkRSTa hAni sthiti udIraNA hotI hai / saba nArakI, sAmAnya tiryazca, paJcendriya tiryazcatrika, manuSyatrika, deva tathA bhavanavAsiyoMse lekara sahasrAra kalpatakake deSa jina prakRtiyoM ko udIraNA Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarapayaDiDidiudIraNAe padaviyogAraM 353 paMvidiSatirikta miccha0 - solasaka0 sattaNoka0 uka0 vaDDI kassa ? agada0 jo tappA oggajahaNaTThidimudIre mANo tappA oggaukka0dvidamudIredi tassa ukka0 baDhI / tasse se kAle ukka0 zravANaM / ukka hANI kassa ? aNNadarassa maNussa - maNussiNIe vA paMcidiyatirikkhajoNiNIyassa vA ussaTTidi vAdayamANo apajatapasu uvavaraNo tastra ukka0 DidikhaMDage hade tassa uka0 hANI / gA0 62] 1772. zrANadAdi gAvavajA tti miccha0-solasaka0 sattaNoka0 uka0 hANI kassa ? aNNada0 tappAzroggauka0 DidimudIremANo paDhamasammattAdimuheNa paDhame dvidikhaMDae hade tassa uka0 hANI | samma0 uka0 vaDDI0 kassa 1 praNada0 jo vedagasammattapAzroggajahaNNaDidisaMtakammi0 sammattaM paDitraNo tasya vidivasamayavedasammAiTTissa uka vahI / uka0 dANI kassa 1 aNNada0 jo tappA yoggauka0dvidisaMtakami0 zraNaMtANurvadhi visaMjojayassa paDhame TThidikhaMDae hRde tassa ukka0 hANI | sammAmi0 u0 hANI kassa 1 aNNada0 aTThidiM gAlemANamassa tassa uka0 hANI | 6 Ame hain. 0 karate haiM unameM unakA bhaMga ogha ke samAna hai / 6 771. pacendriya tiryana aparyApta aura manuSya aparyAtakoM meM midhyAtva, solaha kapAya aura sAta nokapAyakI utkRSTa vRddhi sthitiudIraNA kisake hotI hai ? jo tatrAyogya jaghanya sthitikI udIraNA karanevAlA jIva tatprAyogya utkuSTa sthitikI udIraNA karatA hai anyatara usake utkRSTa sthitiudIraNA hotI hai / usIke tadanantara samaya meM utkRSTa avasthAna hotA hai / utkRSTa dAni sthitiudIraNA kisake hotI hai ? jo manuSya yA manuSyitI yA paJcendriya tiryakhayoni jIva utkRSTa sthitikA ghAta karatA huA apayazako utpanna huA anyatara usa jIvake utkRSTa sthitikADakakA ghAta karanepara utkRSTa hAni sthitiudIraNA hotI hai / 7 772. anatakalpase lekara nau maitreyaka taka ke davA meM mithyAtya, solaha kaSAya aura sAta nokaSAyakI utkRSTa hAni sthitiudIraNA kisake hotI hai ? tatprAyogya utkRSTa sthitiko udIraNA karanevAlA jo jIva prathama samyaktva ke abhimukha hokara prathama sthitikA eDakakA ghAta karatA hai anyatara usake utkRSTa hAni sthitiudIraNA hotI haiN| samyaktvakI utkRSTa vRddhi sthitiudIraNA kisake hotI hai ? vedakasamyaktvake prAyogya samyaktvakI jaghanya sthitisatkarmavAlA jo jIva samyaktvako prApta huA dUsare samaya meM sthita anyatara umra vedakasamyagdRSTi jIvake utkRSTa vRddhi sthitiudIraNA hotI hai / utkRSTa hAni sthitiudIraNA kisake hotI hai ? tatprAyogya utkRSTa sthitisatkarmavAle jisa jIvane anantAnubandhIkI trisaMyojanA karate hue prathama sthitikANDakakA ghAta kiyA hai usake utkRSTa hAni sthitiudIraNA hotI hai| samyagmidhyAtvakI utkRSTa hAni sthitizvadoraNA kisake hotI hai ? adhaHsthitiko galAnevAle anyatara jIvake usakI utkRSTa hAni sthitiudIraNA hotI hai / 45 Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayaghaSalAsahide kasAyapAhuDe [vedago. 6773. aNuddisAdi savvaTThA tti samma0-bArasaka0-sattaNoka0 ukka * hANI kamsa ? apaNada0 arNatANubaMdhi visaMjojayassa paDhame chidikhaMDae hade tassa uka. hANI / evaM jAva0 / 774, jahaNNae pydN| duviho Ni-podheNa zrAdeseNa ya / oSeNa miccha0-solasaka0-NavaNoka0 jaha0 vaDDI kassa ? aeNada. jo samayaNahidimudIremANo ukassadvidisudIredi tassa jaha0 vddddii| jaha0 hANo kasma ? aNNada. jo uka0 dvidimudIremAraNo samaUNahidimudIredi tassa jaha0 hANI / egadarasthAvadvANaM | sambha0 jai. baDDI kassa 1 aNNada0 jo puccuppaNNAdo sammattAdo micchattassa dusamayuttaraM marilikviMdhivAsammatapaDivaNNI tassa vidiyasamaya vedagasammAihissa jaha0 vaDDI | jaba0 avhaarnnmukksmbhNgo| jaha0 hANI kassa ! aNNada0 adhahidi gAlemANayassa tassa jaha* hANI / sammAmi0 jaha0 hANI kassa ? aNNa adhadidi gAlemANagassa / 5775. prAdeseNa satraNeraiya-savyatirikkha-sabvamaNussa-devA bhavaNAdi jAva sahassAra tti jAo payaDIo udIrijaMti tAsimoghaM | zrANadAdi pavagevajA si 773. anudizase lekara sarvArthasiddhitakake devoM samyaktva, bAraha kaSAya aura sAta mokaSAyakI utkRSTa hAni sthiti udIraNA kisake hotI hai ? anantAnubandhIkI visaMyojanA karanevAleke prathama sthitikANDakakA ghAta karanepara unakI utkRSTa hAni sthitiudIraNA hotI hai / isIprakAra anAhAraka mArgaNAcaka jAnanA caahie| 6774. jaghanyakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai-mogha aura bhAdeza / bhorase mithyAtva, solaha kaSAya aura nau nokaSAyakI jaghanya vRddhi sthitijadIraNA kisake hotI hai jo eka samaya kama sthitikI udIraNA karanevAlA jIva utkRSTa sthitikI udIraNA karatA hai anyatara usake jana prakRtiyoMkI jaghanya vRddhi sthitiudIraNA hotI hai / jaghanya hAni sthitiudIraNA kisake hotI hai jo utkRSTa sthitikI udIraNA karanevAlA jIva eka samaya kama sthitikI udIraNA karatA hai anyatara usake una prakRtiyoMkI jaghanya hAni sthitiudIraNA hotI hai| tathA kisI eka sthAnapara jaghanya avasthAna hotA hai| samyaktvakI jaghanya vRddhi sthitiudIraNA kisake hotI hai ? jo pUrvameM utpanna hue samyaktvakI sthitise mithyAtvakI do samaya adhika sthitikA bandha kara samyaktvako prApta huA, dUsare samayavartI vedakasamyagdRSTi anyatara usa sabhyagdRSTike usakI jaghanya vRddhi sthitiudIraNA hotI hai| jaghanya avasthAnakA bhaMga utkRSTake samAna hai| jaghanya hAni sthiti udIraNA kisake hotI hai ? adhaHsthitiko galAnevAle anyatara usa jIvake usakI jaghanya hAni sthiti udIraNA hotI hai| sabhyagmidhyAtvakI jaghanya hAni sthiti udIraNA kisake hotI hai ? adhaHsthitiko galAnevAle anyatara jIvake usakI jaghanya hAni sthitiudIraNA hotI hai| 9775. Adezase saca nArakI, saba tiryaJca, saba manuSya, deva, bhavanavAsiyoMse lekara sahasrAra kalpatakake deva jina prakRtiyoMkI pradIraNA karate haiM unakA bhaMga propake samAna hai| Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taM Jud " gA0 62 ] uttarapayaDihi diudIraNAe padaNikkhevamaNiogAraM samma0 jaha0 vaDDI kassa 1 aNNada0 jo sammAiTThI micchataM gaMtarA emamucvellaNakaMdayamubvelleUNa sammataM paDivaNNo tassa bidiyasamayavedayasampAdaTThissa jaha0 baDhI | jaha0 hANI kassa0 1 RNada0 zraghaTTidi gAlemANagassa tassa jaha0 dANI | miccha0sammAmi0 solasaka0 - sattaroka0 jaha0 hANI kassa ? aNNadarassa adhavidi gAlemANagassa / aNuddisAdi savvA ti samma0-vArasaka0 sattaNoka0 jaha0 hANI kassa 1 0 vidiM gAlemANayassa tassa jaha0 hAraNI / evaM jAva0 / 355 11 776. appA vahu duvihaM jaha0 uka0 | ukasse payadaM / duviho zi0 - ghe Adeya / zraSeNa miccha0 solasaka0 NavaNoka0 savvatthovA uka0 hANI | caDDI aDANaM ca visesAhiyaM / samma0 savvatthovamukkassamavadvANaM / ukka0 hANI akhera uphALI disenAsamAjAsthi appAbahUaM / - O 777 AdeseNa suvaNerayatirikkha-paMcidiyati rikvatiya maNusatiya- devA bhavaNAdi jAva sahassAra tti jAo payaDIo udIrijaMti vAsimoghaM / paMciMdiyatirikkhazrapaJja0 - maNusa pala0 miccha0 solasaka0 - suttoka0 savvatthovA uka0 caDDI zravadvANaM ca / ukka0 hANI saMkhe0 guNA / zrANadAdi bagevajA tti khatthi adhyAbahuaM / zrAntakalpase lekara nau maiveyaka takke devoM meM samyaktvako jaghanya vRddhi sthitiudIraNA kisake hotI hai ? jo samyagdRSTi mithyAtvako prApta hokara eka udvelanA kANDakkI udvelanA kara samyaktva ko prApta huA, dUsare samaya meM sthita anyatara usa vedakasamyamdraSTi jIvake usakI janya vRddhi sthitiudIraNA hotI hai / jayanya hAni sthitiudIraNA kisake hotI hai 1 adhaHsthitiko galAnevAle anyatara jIvake usakI jaghanya hAni sthitiudIraNA hotI hai | midhyAtva, samyagmidhyAtva, solaha kaSAya aura sAta nokapAyakI jaghanya hAni sthitiudIraNA kisake hotI hai ? adhaHsthitiko galAnevAle anyatara jIvake unakI jaghanya hAni sthitiudIraNA hotI hai / zise lekara sarvArthasiddhitake devoMmeM samyaktva, bAraha kaSAya aura sAta nokaSAyakI jaghanya hAni sthitiudIraNA kisake hotI haiM ? adhaHsthitiko galAnevAle anyatara jIvake unakI jaghanya hAni sthitiudIraNA hotI hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNAtaka jAnanA caahie| 9776. alpamatva do prakArakA hai- jaghanya aura utkRSTa / utkRSTakA prakaraNa hai / nirdeza do prakArakA hai-- zrodha aura Adeza / zraghase midhyAtva, solaha kaSAya aura nau nokaSAyakI utkRSTa hAni sabase stoka hai| usase utkRSTa vRddhi aura avasthAna vizeSa adhika hai / samyaktvakA utkRSTa avasthAna sabase stoka hai| usase utkRSTa hAni zrasaMkhyAtaguNI haiN| usase utkRSTa vRddhi vizeSa adhika hai| samyagmithyAtvakA alpabahutva nahIM hai / 1777 Adeza se saba nArakI, tiryakha paJcendriya tiryavatrika, manuSyatrika, deva aura bhavanavAsiyoM se lekara sahasrAra kalpatakake devoMmeM jina prakRtiyoM kI udIraNA hotI hai unakA bhaMga oke samAna haiM / paJcendriya tiryA aparyApta aura manuSya aparyAptakoM meM midhyAtva solaha kapAya aura sAta nokaSAyakI utkRSTa vRddhi aura avasthAna sabase stoka hai| usase utkRTa hAni saMkhyAtaguNI hai| zrAmatakalpase lekara nau maitreyakatakake devoMmeM alpabahutva nahIM Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 356 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ vedago 7 Navari samma savyasthovA ukka0 haannii| baDDI saMkhe guNA | aNuddisAdi savvaTThA tti Nasthi appaabhuaN| evaM jAva0 / 778, jahaH payada / duviho Ni.--ogheNa zrAdeseNa ya / zrogheNa miccha.. solasaka0-NavaNoka-samma0 jaha0 baDDI hANI avaTThANANi sarisANi / sammAmi0 Nasthi appaabhuaN| 779. zrAdeseNa sadhaNegiya0-saccatirikkha-sandhamaNusa-devA bhavaNAdi jAva sahassArA tti jAo payaDIo udIrijati tAsimoghaM / ANadAdi NayagevajA tti Natthi appAbahuaM / gari samma0 sancathovA jahaNiyA haannii| jahariNayA baDDI asaMkhejaguNA / aNuddisApilA timayi zrIppavitrANAcI jAgAna 780. baDDiSTidiudIraNAe tattha imANi terasa aNiyogaddArANisamRktittaNA jAva apAyahue ti / samukivaNANu0 duviho gi-aogheNa AdeseNa ya / zrogheNa miccha0-samma0 isthive0-Nasa0 atthi tieiNavavi-cattArihANiavadvidANi-avatta0 / sammAmi0 asthi tiNihANi-avatta0 / bArasaka0 chaNNoka0 asthi tiNNivavi-hANi-avaDhi0-ayatta / cadusaMja0-purisave0 asthi cattArikhaDDihANi-avaThThANamavattavyayaM ca / evaM maNusatie / raNavari purisave. asaMkheguNabaDDI0 hai| itanI vizeSatA hai ki samyaktvakI utkRSTa hAni sayase stoka hai| usase utkRSTa vRddhi / saMkhyAtaguNI hai / anudizase lekara sarvArthasiddhinakake devoM meM alpabahutva nahIM hai| isIprakAra . anAhAraka mAgeraNAtaka jAnanA caahie| 78. jaghanyakA prakaraNa hai| nirdeza do prakArakA hai.-ogha aura Adeza / moghase midhyAtva, solaha kaSAya, nau nokaSAya aura samyaktvakI jaghanya vRddhi, hAni aura avasthAna samAna haiN| samyagmithyAtvakA alpabahutva nahIM hai| 6776. zrAdezase saba nArakI, saba tiryaJca, saba manuSya, deva aura bhavanavAsiyoMse lekara sahasrAra kalpatakaka devoM meM jina prakRtiyAkI udIraMgA hotI hai unakA bhaMga oghake samAna hai| Anatakalpase lekara nau aveyakatakake devoM meM alpabahutva nahIM hai| itanI vizeSatA hai ki samyaktvakI jaghanya hAni sabase stoka hai| usase jaghanya vRddhi asaMkhyAtaguNI hai| anudizase lekara sarvArthasiddhilakake devoMmeM alpabahutva nahIM hai / isIprakAra anAhAraka mArgaNAtaka jAnanA caahie| 6780. vRddhi sthitiudIraNAkA prakaraNa hai| usameM ye teraha anuyogadvAra haiMsamutkIrtanAse lekara alpabahutva taka / samutkIrtanAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA haiaura aura praadesh| oghase mithyAtva, samyaktva, strIveda aura napusakavedakI tIna vRddhi, cAra hAni, avasthAna aura avaktavya sthiti udAraNA hai| samyagmidhyAtvakI tIna hAni aura avaktavya sthitiudIraNA hai| bAraha kaSAya aura chaha nokapAyakI tIna vRddhi, tIna hAni, avasthita aura abaktavya sthitiudIraNA hai| cAra saMjvalana aura puruSavedakI cAra vRddhi, cAra hAni, avasthAna aura pravaktavya sthiti udIraNA hai| isIprakAra manudhyatrikameM jAnanA Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ j mArgadarzaka :- AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja uttarapayaDidvidiudIraNAe vaDiDididIrA 357 mA0 62 ] gAraM tthi / paJjae itthavedo gatthi / maNusiNI0 purisa0 esa0 Natthi | 6 781. zrAdeseNa NeraDya0 miccha0 sammAmi0 zroSaM / samma0 - solasaka0sattaNoka0 asthi tiSNivaDDi- hANi vaDi0 avatta0 / khabari buMsa0 avata0 sthi / evaM savvaraiya0 / 9 782 tirikkhesu miccha0 samma0 sammAmi0 solasaka0 chaNNoka0 NArayabhaMgo | tiNiveda asthi tiSNivaDDi hAriNa- zravaTTi0 - avatta0 / evaM paMcidiyatirikkhatira / vari pajjatae itthivedo Natthi / joNiNIsu purisaveda - NavuMsa0 Natthi / itthaveda0 avattaH Natthi / paMcidiyatirikkhaJcapaja 0 - maNusa paja0 miccha5- Natru sa0 asthi viSNivaDitiSNihANi vaDi0 | solasaka0 RNoka0 pArayabhaMgo | 3783. devesu daMsaNatiya - solasaka0 aNoka0 tirikkhabhaMgo / Navari itthaveda - purisaveda0 avatta0 Natthi / evaM bhaNAdi jAva sohammIsArakhA ti / evaM saNakumArAdi jAva sahassArA tti / Navari itthavedo sthi / 9 784. ANadAdi etramevajAti miccha0 asthi asaMkhe0 bhAgahAriNa-saMkhe0 bhAgahANi saMkhe0 guNahANi avatta0 udIra0 / samma0 tiNNivaDDi- dohANi avatta0cAhie | itanI vizeSatA hai ki puruSavedaka asaMkhyAta guNavRddhi nahIM hai| paryATakoM meM strIveda nahIM hai tathA manuSyaniyoMmeM puruSaveda aura napuMsakaveda nahIM hai / } 6581. Adeza nArakiyA meM mithyAtva aura samyagmidhyAstrakA bhaMga zradhake samAna hai| samyaktva, solaha kaSAya aura sAta nokapAyakI tIna vRddhi, tIna hAni, avasthita aura avaktavya sthitiudIraNA hai| itanI vizeSatA hai ki napuMsakavedako avaktavya sthitiudIraNA nahIM hai / isIprakAra saba nArakiyoM meM jAnanA cAhie / 7 6782 tiryaJcA meM midhyAtva, samyaktva, samyagmithyAtva, solaha kaSAya aura chaha nokAyA bhaMga nArakiyoMke samAna hai| tIna vedoMkI tIna vRddhi, tIna hAni, avasthita aura avaktavya sthitiudIraNA hai| isIprakAra paJcendriya tiryaJcatrika meM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki paryAptakoMmeM strIveda nahIM hai / yoniniyoMmeM puruSaveda aura napuMsakaveda nahIM hai / inameM strIvedakI avaktavya sthitiudIraNA nahIM hai / paJcendriya tiryakraca aparyApta aura manuSya paryAtakoM meM midhyAtva aura napuMsaka vedakI tIna vRddhi, tIna hAni aura avasthita sthitiudIraNA hai | solaha kapAya aura chaha nokaSAyakA bhaMga nArakiyoM ke samAna hai / 6783. devoM meM tIna darzanamohanIya, solaha kaSAya aura ATha mokaSAyakA bhaMga sAmAnya tiryoM ke samAna hai / itanI vizeSatA hai ki strIveda aura puruSavedakI avaktavya sthitiudIraNA nahIM hai / isIprakAra bhavanavAsiyoMse lekara saudharma aura pezAna kalpatakake devoM meM jAnanA cAhie tathA isIprakAra sanatkumAra kalpase lekara sasAra kalpatakake devoM meM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inameM strIveda nahIM hai / 74. natakalpase lekara nau praveyakatakake devoMmeM mithyAtva kI asaMkhyAta bhAgahAni, saMkhyAta bhAgahAni, asaMkhyAta guNahAni aura avaktavya sthitiudIraNA hai / samyaktvakI tIna Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArgadarzaka- pracArya zrI sAMvadhisAgara jI maha 358 ayadhavalAsahide kasAyapAhuDe 1 [vedago udI0 / sammAmi0 asthi asaMkhe bhAgahANi-avataH / solasaka0-chaNNoka asthi asaMkhe bhANahANi saMkhe bhAgahANa avataralA evaM purisaveda / Navari avasa0 sthi / aNuhisA~di sabvaTThA ti samma0pArasaka-eNoka0 asthi dohANi-avatta / evaM purisaveda0 / Navari avatta0 pasthi / evaM jaav|| 6785. sAmittANu0 duviho Ni-aogheNa AdeseNa ya / ogheNa miccha0. aNaMtANu0 caukka. sabapadA kassa ! aNNada0 micchAidvissa | samma savapadA kassa ! aNNada0 sammAidvissa | sammAmi. sadhapadA kassa ! aNNa sammAmicchAidissa / bArasa0-gavaNoka0 tiNNivaDDi-ayahi kassa ? aNNada micchAidvissa / tiSNihANi-avatta0 kamma ? aNNada0 sammAi dru0 micchAidvissa vA / Navari cadusaM jala-purisave. asaMkhe0guNavaDDi-hANi0 itthive0-Navusa0 asaMkhe0guNavaDDi-hANi kassa ? aNNada0 sammAidvissa / evaM maNusatie / Navari purisave0cadusaMjala0 asaMkhejaguNavaDDi0 Nasthi / NiseyapahANatte cadusaMjala0 asaMkhe guNavaDi. maNusatie vi saMbhavai, khabagaseDhIe kiTTIvedagammi saMgahakiTTINaM saMdhIsu taducalaMbhAdo / lobhasaMjalaNassa puNa kAlapahANase vi asaMkhejaguNavAhi. asthi, utrasamaseDhIe suhuma vRddhi, do hAni aura pravaktavya sthitiudIraNA hai| samyagmidhyAtyakI asaMkhyAta bhAgahAni aura avaktavya sthiti udIraNA hai| solaha kaSAya aura chaha nokapAyakI asaMkhyAna bhAgahAni, . saMkhyAta bhAgahAni aura avaktavya sthiti udIraNA hai| isIprakAra puruSavedakI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki isakI pravaktavya sthiti usIraNA nahIM hai| anudizase lekara sarvArthasiddhilakake devoM meM samyaktta, bAraha kaSAya aura chaha mokapAyakI dA hAni aura pravaktavya sthiti udIraNA hai / isIprakAra puruSavedakI apekSA jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki isakI pravaktavya sthitiudIraNA nahIM haiM / isIprakAra anAhAraka mArgaNAtaka jAnanA caahie| fu65. svAmitvAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-prodha aura Adeza / oghase midhyAtva aura anantAnubandhIcatuSkake saba pada kisake hote haiM ? anyatara midhyAdaSTike hote haiM / samyaktvake saba pada kisake hote haiM / anyatara samyagdRSTike hote haiM / samyagmidhyAtvake saba pada kisake hote haiN| anyatara sabhyagmitha yASTike hote haiN| bAraha kavAya aura nI nokaSAyakI tIna vRddhi aura avasthita sthitiudIraNA kisake hotI hai ? anyatara mithyASTike hotI hai| tIna hAni aura avaktavya sthitiudoraNA kisake hotI hai ? anyatara samyagdRSTi yA mithyATike hotI hai| itanI vizeSatA hai ki cAra saMjvalana aura puruSavedako asaMkhyAta guNavRddhi aura asaMkhyAta guNahAni tathA khIveda aura napuMsakavedakI asaMkhyAta guNavRddhi aura asaMkhyAta guNahAni sthitiudIraNA kisake hotI haiM ? anyatara samyagdRSTika hotI hai| isIprakAra manuSyatrikameM jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki puruSaveda aura cAra saMsala nako asaMkhpAsa guNavRddhi sthiti udAraNA nahIM hai| niSekoMkI pradhAnatAmeM cAra saMcalanako asaMkhpAta guNavRddhi sthiti udIraNA manuSyatriko bhI sambhava hai, kyoMki kSapakauNimeM kRSTiredakake saMprahakRSTiyoM ko sandhiyoMmeM baha pAI jAtI hai| parantu lobhasaMjvalanako kAlakI pradhAnatAmeM bhI prasaMkhyAta Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA* 62] sattarapayaDiTidiudIraNAe va idviviudIraNANiyogahAraM 356 kiTTIvedagayaDhamasamae paripphuDameva tadutralaMbhAdo / Navari evaMvihasaMbhavo uccAraNAkAreNa Na vivakkhiyo / paJjattaesu isthivedo Nasthi / maNusiNIsu purisaveda-NavaMsa0 Nasthi / ithiveda0 avasa0 sammAiDissa ! 786. prAdeseNa Nerahaya0 miccha0-sammAmi0 aNaMtANu04 zroghaM / samma0 o / pari asaMkhe0guNa hANi0 Nasthi / bArasaka0-chaNNoka0 oghaM / Navari cadusaMja0 asaMkhe0guNavaDi-hANi gasthi / evaM Navusa / Nayari avatta sthi / evaM savaNeraiya / tirikkhesu pddhmpuddhvibhNgii| vari tiNNave. tiNNivaDi-hANi-adviH ogha / avattakasI agNa misAiTisa kampAdiyatirikkha tie / gavari paja0 isthivedo Nasthi / joNiNIsu purisavela-gabusa0 Nathi / ithive. avatta0 pathi / paMciMtirikkhaapaja0-maNusaapaja. aNuddisAdi savvaTThA ti sabapayaDINaM savapadA kassa ? aNNadarassa / 787. devesu miccha0-sammAmi0-samma0-solasaka0-atuNoka0 tirikkhbhNgo| Navari isthive0-purisave0 pravatta0 Nasthi / evaM bhavaNAdi jAva sohammIsANA guNadhRddhi sthitiudIraNA hai, kyoMki upazama zreNimeM sUkSma kRSTivedakake prathama samaya meM spaSTa rUpase baha upalabdha hotI hai| itanI vizeSatA hai ki isaprakArakA sambhava uccAraNAkArane vivakSita nahIM kiyA / paryAptakoMmeM strIveda nahIM hai tathA manujyiniyoM meM puruSaveda aura nasakavaMda nahIM hai| inameM strIvedakI zravaktavya sthiti udIraNA samyagdRSTike hotI hai| 786. zrAdezase nArakiyoM meM mithyAtva, samyammithyAtva aura anantAnubandhIcaturukakA bhaMga poSake samAna hai / samyaktvakA bhaMga oghake samAna hai| itanI vizeSatA hai ki asaMkhyAta guNahAni sthitiudIraNA nahIM hai| dhAraha kaSAya aura chaha nokaSAyakA bhaMga oghake samAna hai| itanI vizeSatA hai ki cAra saMjvalanakI asaMkhyAta guNavRddhi aura asaMkhyAta guNahAni sthitiudIraNA nahIM hai| isIprakAra napusakavedakI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki avaktavya sthitibdIraNA nahIM hai| isIprakAra saba nArakiyoMmeM jAnanA caahie| tiryaJcoM meM prathama pRthivIke samAna bhaMga hai| itanI vizeSatA hai ki tIna vedoMkI tIna vRddhi, tIna hAni aura avasthita sthiti udIraNAkA bhaMga oghake samAna hai| pravaktavya sthitiudIraNA kisake hotI hai ? bhanyatara mithyAdRSTike hotI hai| isIprakAra paJcendriya tiryazcatrikameM jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki paryAptakoMmeM strIveda nahIM hai| yoniniyoM meM puruSaveda aura na sakaveda nahIM hai| inameM strIvedakI pravaktavya sthitiudAraNA nahIM hai| paJcendriya tiryazca aparyApta, manuSya aparyApta aura anudizase lekara sarvArthasiddhitakake devoMmeM saba prakRtiyoMke saba pada kisake hote hai ? anyatarake hote haiN| 6787. devoMmeM mithyAtva, samyagmithyAtva, samyaktva,solaha kaSAya aura ATha nokaSAyakA bhaMga tiryoMke samAna hai| itanI vizeSatA hai ki inameM strIveda aura puruSavedakI pravaktavya sthitiudAraNA nahIM hai / isIprakAra bhavanavAsiyoMse lekara saudharma aura aizAna kalpatakake devoM meM Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jagavalAsahiye kasAyapAhuDe 360 ti / evaM saraNakumArAdi sahassAra ti / Navari isthivedo Natthi | Q 1788 ANadAdi NacagevaJjA ttimiccha0- prAMtA04 savvapadA kassa 1 aNNada0 micchAiTTi0 | samma0 sampadA sammAiTTissa | sammAmicdra0 sagapadA sammAmicchAiTTissa | bArasaka0 sattaNoka0 sagapadA kassa ? aNNada0 sammAiDi0 micchAiDi0 vA / evaM jAva0 / [ vedago < 1789. kAlAnu0 duviho Ni0 - zradheNa Adesela ya / zragheNa miccha0 tiSNivaDi0 jaha0 ema0, uka0 ve samayA / zrasaMkhe0 bhAgahANi0 jaha0 eyasa0, uka0 ekatIsaM sAgarovamANi sAdireyANi / tiriNahANi zravatta0 jahaNNuka0 eyasamao / zrahi0 jaha0 egamamazra, uka0 aMtomu0 | samma0 asaMkhe 0 bhAgahANi 0 jaha0 aMto0, ukka0 yAvadvisAgaro0 dekhUNANi / sesapadA0 jaha0 uka0 egasamao | sammAmi0 asaMkhe 0 bhAgahAriNa0 jaha0 uka0 aMtomu0 | dohANi avata0 jaha0 ukka0 egamaH | solasaka--bhaya-durgucha0 asaMkhe0 bhAgavaDi0 jaha0 esa0 uka0 sattArasa samayA bhAgahANi zrama, utImu0 | sesapadANaM micchattabhaMgI / vari cadusaMjala0 asaMkhejaguNavaDi-hANi0 jaha0 uka0 esa0 / purisave0 asaMkhe0jAnanA caahie| isIprakAra sanatkumArase lekara sahasrAra kalpatakake kSetroM meM jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki inameM strIved nahIM hai| 7 788. navakalpa se lekara nI maitreyakataka ke dezoM meM midhyAtva aura anantAnubandhIare saba ke hote haiM ? zranyatara midhyAdRSTike hote haiN| samyake apane pada samyagdapike hote haiM / samyagmithyAstra ke apane pada samyagmidhyAdRSTike hote haiN| bAraha kaSAya aura sAta nokarAke apane pada kisake hote haiM ? anyatara samyagdRSTi yA midhyAdRTike hote haiM / isIprakAra anAhAraka mArgaNAtaka jAnanA cAhie | 9 78. kAlAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-- zragha aura Adeza / zroSase midhyAtvakI dIna vRddhi sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla do samaya hai / asaMkhyAta bhAgahAni sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya haiM aura utkRSTa kAla sAdhika ikatIsa sAgara hai| tIna hAni aura avaktavya sthitiudIrakhAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / avasthita sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya haiM aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| samyaktvakI asaMkhyAta bhAgahAni sthitiudIraNAkA jaghanya kAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa kAla kucha kama chAsaTha sAgara haiN| zeSa pada sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / samyagmithyAtvakI asaMkhyAta bhAgaddAni sthitiudIraNAkA jananya aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| do hAni aura avaktavya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkR kAla eka samaya hai | solaha kaSAya, bhaya aura jugupsAkI asaMkhyAta bhAgavRddhi sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla satraha samaya hai / asaMkhyAta bhAgaddAni sthitikA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| zeSa padoMkA bhaMga mithyAtva ke samAna hai / itanI vizeSatA hai ki cAra saMjvalanakI asaMkhyAta guNavRddhi aura Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62] uttarapaDiviviudIraraNAe paDDiDidijadIraNANiprogahAra 361 bhAgahANi jaha0 egasa0, ukka0 tevadvisAgarovamasadaM / saMkhe0bhAgavaDi0 jaha0 uka0 egasa0 / sesapadA saMjalaNabhaMgo / evamisthiveda / Navari asaMkhe guNavaTI patthi / asaMkhe0bhAgahANika jaha0 egasa0, uka0 paNavaNNapalido0 desUNANi / evaMsa0 saMjalaNabhaMgo / Navari asaMkhe0guNavaDDi. Nasthi / asaMkhe0bhAgahANi0 jaha0 egasa0, uka0 tesIsaM sAgaro0 desUNANi / hassa-radi0 asaMkhe0bhAgahA. jaha0 egasa0, ukka0 lammAsaM / sesapadANaM bhybhNgo| aradi-soga. asaMkhe0 bhAgahA0 jaha0 egasa0, ukka0 palido. asaMkha0 bhAgo / sesapadANaM bhayAnagazIka :- AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja asaMkhyAta guNahAni sthiti udAraNAkA javanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| puruSavedakI asaMkhyAna bhAgahAni sthiti udIrakhAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla ekaso tresaTha sAgara hai / saMkhyAna bhAgavRddhi sthiti udIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| zeSa padoMkA bhaMga saMcalanake samAna hai| isIprakAra strIvedakI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki asaMkhyAta guNavRddhi sthitiudIraNA nahIM hai| asaMkhyAta bhAgahAni sthiti udIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla kucha kama pacavana palya hai / napusaka. vedakA bhaMga saMjvalanake samAna hai| itanI vizeSatA hai ki asaMkhyAta guNavRddhi sthiti udAraNA nhii| asaMkhyAta bhAgahAli sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla kokama tetIsa sAgara hai| hAsya aura ratikI asaMkhyAta bhAgahAni sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai bhIra utkRSTa kAla chaha mahInA hai / zeSa padIkA bhaMga bhayake samAna hai| arati aura zokakI asaMkhyAta bhAgahAni sthiti udIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai bhaura utkRSTa kAla palyake asaMkhyAta bhAgapramANa hai| zeSa padoMkA bhaMga bhayake samAna hai| vizeSArtha jo jIva acAkSaya yA saMklezakSayase eka samayatA mithyAtvakI sthitiko bar3hAkara bA~dhatA hai aura eka zrAvali ke bAda usI rUpameM usakI udIraNA karatA hai| usake mithyAtvakI vRddhi sthitiudIraNA pAI jAtI hai jo asaMkhyAta bhAgavRddhi, saMkhyAta bhAgavRddhi aura saMkhyAta guNavRddhi ina tInoM rUpa sambhava hai| isalie mithyAtvakI ina tIna vRddhi sthiti udAraNAoMkA jaghanya kAla eka samaya kahA hai| inakA utkRSTa kAla do samaya hai| khulAsA isa prakAra hai-prathama samayameM addhAkSayase aura dUsare samayameM saMklezakSayase mithyAtvakA asaMkhyAta vRddhirUpa sthiti bandha karAke eka mAvalike bAda usI rUpameM udIraNA honepara mithyAtvakI saMkhyAta vRddhi sthitiudIraNAkA utkRSTa kAla do samaya prApta ho jAtA hai| kisI hIndriya jIvane saMkleza kSayase eka samayataka mithyAtvakA saMkhyAtavRddhi rUpa sthitibandha kiyaa| isake bAda dUsare samayameM vaha marA aura bIndriyoM meM utpanna hokara vahA~ prathama samayameM punaH saMkhyAta bhAgavRddhiko liye hue tatprAyogya sthitibandha kiyA / anantara eka bhAvalike bAda unakI usI kramase udIraNA huii| isaprakAra mithyAtvakI saMkhyAta bhAgavRddhi sthitiudIraNAkA utkRSTa kAla do samaya prApta hotA hai| tathA kisI eka ekendriya jIvane eka vigrahase saMjhI paJcendriyoM meM utpanna hokara asaMjhIke yogya mithyAtvakA sthitibandha karake saMkhyAta guNavRddhi kI tathA dUsare samayameM zarIrako grahaNa karake saMntrI ke yogya mithyAtvakA sthitibandha karake saMkhyAta guNavRddhi kii| anantara eka pAvalike bAda unakI usI kamase udIraNA kii| isaprakAra mithyAtyakI saMkhyAta guNavRddhi sthitiudIraNAkA utkRSTa kAla do samaya prApta hotA hai / jo jIva eka samayataka mithyAtvake sthitisaravase eka samaya kama sthitikA bandha kara bandhAvalike bAda Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArgadarzaka :- AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [pedago 790 zrAdeseNa Neraiya0 miccha0-solasapha0-hassa-radi-bhaya-duguMchANaM asaMkhe0bhAgavaDDI jaha0 eyasa0, ukka0 besamayA sasArasa smyaa| asaMkhe0 bhAgahAriNa-avahi. jaha0 eyasa0, ukka0 aMtosu0 / sesapadANaM jaha0 ukka0 egasa0 / samma0 asaMkhebhAgahA0 jaha0 egasa0, ukka0 tettIsaM sAgaro0 desUNANi / sesapadANaM baha0 uka0 egasa0 / aradi-sogANaM issbhNgo| Navari asaMkhe0 bhAgahA. jaha* eyasa0, ukkara palido0 asaMkhe bhAgo / evaM raNavusa0 | Navari asaMkhe0 bhAgahANI oghaM | sammAmi0 zrodhaM / evaM sattamAe / Navari samma0 asaMkhe0bhAgahANI aha. aMtomu0, ukka. usI kramase usakI udIraNA karatA hai usake mithyAtvakI asaMkhyAta bhAgahAni sthisimIraNAkA jaghanya kAla eka samaya prApta hotA hai| tathA jo jIva nIva praveyakameM ikatIsa sAgara kAlataka mithyAtvakI asaMkhyAta bhAgahAni sthitiudIraNA karake manuSyoM meM utpanna ho tatprAyogya kAla taka prasaMkhyAta bhAgahAni sthitiudIraNA karatA rahatA hai usake mithyAtyakI asaMkhyAda bhAgahAni sthitiudIraNAkA utkRSTa kAla sAdhika ikatIsa sAgara prApta hotA hai| yahA~ itanA vizeSa jAnanA cAhie ki nauveM aveyakameM jAneke pUrva bhI tatprAyogya kAla taka masaMkhyAta bhAgahAni sthitijadIraNA bana jAtI hai| mithyAtvako saMkhyAta bhAgahAni aura saMkhyAta guNahAni sthitiudIraNA apane-apane yogya kANDakaghAtakI antima kAlike patanake samaya eka samayataka hI hotI hai tathA asaMkhyAta guNahAni sthitibadIramA mithyAtvakI upazamanAke kAlameM eka samaya taka hotI hai, isalie ina tIna hAniyoMkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hI prApta hotA hai| avaktavya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya tathA avasthita sthiti| udIraNAkA jaghanya kAla eka samaya aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai yaha spaSTa hI hai| yahA~ mithyAtva karmakI asaMkhyAta bhAgavRddhi sthitiudIraNA Adike jaghanya aura utkRSTa kAlakA jisa prakAra khulAsA kiyA usIprakAra anya prakRtiyoMke yathAyogya padoMkA khulAsA kara le caahie| tathA gatimArgaNAke bheda-prabhedoMmeM bhI isIprakAra vicAra kara kAlaprarUpaNA Ana lenI caahie| 60. zrAdezase nArakiyoMmeM mithyAtva, solaha kaSAya, hAsya, rati, bhaya aura jugupsAkI asaMkhyAta bhAgavRddhi sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla midhyAtvakA do samaya tathA zeSakA satraha samaya hai| asaMkhyAta bhAgahAni aura avasthita sthitiSadoraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| zeSa padoMkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / samyaktvakI asaMkhyAta bhAgahAni sthiti ucAraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla kucha kama tetIsa sAgara hai| zeSa padoMkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| arati aura zokakA bhaMga hAsyake samAna hai| itanI vizeSatA hai ki inakI asaMkhyAta bhAgahAni sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla palyake asaMkhyAta bhAgapramANa hai / isIprakAra napuMsakavedakI apekSA jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki asaMkhyAta bhAgahAni sthitiudIraNAkA kAla oghake samAna hai| samyagmidhyAtvakA bhaMga bocake samAna hai| isIprakAra sAtavIM pRthivImeM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki samyaktvakI asaMkhyAta bhAgahAni sthitiudIraNAkA jaghanya kAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " gA* zarmadarzaka : uttarapayavihidiudIraNApa DiDidiudIraNANi zragAraM : 363 1 tettIsaM sAgaro0 deNANi / evaM padamAe jAva chaTTi ti / trari sagahidI devaNA / aradi- soga0 hastabhaMgo / khavari paDhamAe samma0 zrasaMkhe0 bhAgahA0 jaha0 eyasa0, uka0 sAgarovamaM deNaM / I 6791. tirikhakhe micdra0 zrodhaM / vari asaMkhe0 bhAgahAriNa0 jaha0 esa 0, uka0 tirie palido0 nAdireyANi / samma0 saMkhe0 bhAgahAriNa 10 jaha0 eyasa0, uka0 tiSNi palido0 deNANi / sesapadANaM jaha0 uka0 eyama0 / sammAmi0 zrodhaM | solamaka0 choka0 asaMkhe0 bhAgavaDi0 zrodhaM / asaMkhe0 bhAgahA0 jaha0 eyasa0, ukka0 aMtomu0 | sesapadA micchattabhaMgI / itthiSe0 - purisaveda0 aSpaSpaNo padANamocaM / vara asaMkhe0 bhAgahANi0 micchattabhaMgo | sa0 issamaMgo / gavari asaMkhe 0 bhAgahA0 jaha0 esa0 uka0 palido 0 zrasaMkhe0 bhAgo / evaM paMcidiyatirikkhatie / vari miccha0 - solasaka0 sattaNoka0 saMkhe0 bhAgavaDi0 jaha0 u0 esa0 | sa0 asaMkhe0 bhAgahA0 jaha0 esa 0 uka0 puntrakoDiSudhattaM / vari pajata isthivedo gatthi / jogiNI0 purisa0 sa0 Natthi / isthive0 pravattanvaM ca Natthi / samma0 asaMkhe0 bhAgahANi0 jaha0 aMtImu0, uka0 tirie palido 0 t kAla kucha kama taitIsa lAgara hai / isIprakAra pahalI pRthivIse lekara chaThI pRthivItakake nArakiyoMmaiM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki kucha kama apanI-apanI sthiti kahanI cAhie / arati aura zokakA bhaMga hAsya ke samAna hai / itanI vizeSatA hai ki pahalI pRthivI meM samyaktvakI saMkhyA bhAgAni sthitiudIrakhAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla kucha kama eka sAgara hai| 71. tiryoM meM midhyAtvakA bhaMga ghoghake samAna hai| itanI vizeSatA hai ki asaMkhyAta bhAgahAni sthitiudIraNakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla sAdhika tIna palya hai / samyaktvakI asaMkhyAta bhAgahAni sthitiudIraNA kA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla kucha kama tIna palya hai| zeSa padoMkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / samyagnidhyAtvA bhaMga ke samAna hai| solaha kaSAya aura chaha nokapAyoMkI asaMkhyAta bhAgavRddhi sthitiudIraNAkA bhaMga zrodha ke samAna hai| asaMkhyAta bhAgahAni sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura carakRSTa kAla antarmuhUrta haiN| zeSa padoMkA bhaMga mithyAtva ke samAna hai| strIveda aura puruSavedake apane-apane padoMkA bhaMga bhodhake samAna haiN| itanI vizeSatA hai ki asaMkhyAta bhAgahAni sthitiudIraNAkA bhaMga midhyAtvake samAna hai| napuMsaka vedakA bhaMga hAsyake samAna hai / itanI vizeSatA hai ki asaMkhyAta bhAgaddAni sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla palyake zrasaMkhyAtaveM bhAga mA hai / isIprakAra pacendriya tiryavatrika meM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki midhyAtva, solaha kaSAya aura sAta lokaSAyakI saMkhyAta bhAgavRddhi sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / napuMsaka veda kI asaMkhyAta bhAgahAni sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla pUrvakoTipRthaktva prabhAraNa Dian / itanI vizeSatA hai ki paryAtakoM meM strIveda nahIM hai tathA yoniniyoMmeM puruSaveda aura napuMsakaveda nahIM haiM aura yoniniyoMmeM khovedaka avaktavya sthitiudIraNA nahIM hai| tathA inameM kI Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ayathabalAsahide kasAyapAhuDe 364 desUNANi / 1792. paMci0tirikkhaprapatra 0- maNusa apaja0 miccha0 - solasaka0 - sattaNoka0 asaMkhe0 bhAgavaDi0 jaha0 eyasa0, ukka0 besamayA sattArasa samayA / asaMkhe 0 bhAgahANiavaDi0 jaha0 eyasa0, ukka0 tomu0 | saMkhe0 guNavaSTi0 jaha0 eyasa0 uka0 besamayA / sepadANaM jaha0 ukka0 esa0 / ; 6 793. maNusatiya0 paMcidiyatirikkhatiyabhaMgo / vari jAsi payaDI asaMkhe0 guNahAriNaH sthi tAmi jaha0 ukka0 esa0 / Navari samma0 zrasaMkhe0 bhAgahA 0 jaha0 aMtomu0, ukka0 tiSNi palido0 dekhaNANi / pajatta0 ithive0 Natthi / samma0 asaMkhe 0 bhAgahANi0 jaha0 eyasa0, ukka0 taM caiva / maNusiNI purisave 0 - rpusa 0 tthi | ithive avatta0 jahaNNukka0 egasa0 / 0 1 794. deveSu miccha0 solasaka0 chaNNoka0 sammAmi0 paDhama puDha vigo | vari miccha0 asaMkhe0 bhAgaddA0 jaha0 eyasa0 u0 ekatIsaM sAgaro0 / hassa-radiasaMkhe0 bhAgahANi0 zradhaM / itthaveda - purisave 0 hastabhaMgo / vari avata0 rAtthi / asaMkhe0 bhAgahANi0 jaha0 esa0 ukka0 palavara palido0 deNANi tettIsaM asaMkhyAta bhAgahAni sthitiudIraNAkA jaghanya kAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa kAla kucha kama tIna palya hai / mArgadarzaka :- AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja 1 [ beho 6722. pazcendriya tiryana aparyApta aura manuSya aryAmakAmeM midhyAtva, solaha kaSAya aura sAta nokaSAyakI asaMkhyAta bhAgavRddhi sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya haiM aura utkRSTa kAla mithyAtvakA do samaya tathA zeSa kA satraha samaya hai / asaMkhyAta bhAgahAni aura avasthita sthitiudIraNAkA javanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antarmuhUrta haiM / saMkhyAta bhAgavRddhi sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla do samaya hai / zeSa padakA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / 1783. manuSyatrika meM pazcendriya tiryavatrika ke samAna bhaMga hai| itanI vizeSatA hai ki jina prakRtiyoMkI asaMkhyAta guNahAnei sthitiudIraNA hai unakA jaghanya aura utkRSTa phAla eka samaya hai / itanI vizeSatA hai ki samyaktvakI asaMkhyAta bhAgahAni sthitiudIraNAkA jaghanya kAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa kAla kucha kama dIna palya hai| paryAptakoMmeM lIveda nahIM hai / inameM samyaktvakI asaMkhyAta bhAgaddAni sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla bar3I haiN| manuSyiniyama puruSaveda aura napuMsakaveda nahIM haiN| inameM strIvedakI avaktavya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai / 74. devoM meM midhyAtva, solaha kaSAya, vaha nokaSAya aura samyagmithyAtvakA bhaMga prathama pRthivIke samAna hai| itanI vizeSatA hai ki midhyAtvakI asaMkhyAta bhAgahAni sthiti udIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla ikatIsa sAgara haiN| hAsya aura ratikI asaMkhyAta bhAgahAni sthitiudIraNAkA kAla oodhake samAna hai| strIveda aura puruSavedakA bhaMga hAsya ke samAna hai| itanI vizeSatA hai ki inakI avaktavya sthitiudIraNA nahIM hai / asaMkhyAta bhAgahAni sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla kramazaH Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA062] uttarapayachidvidiudIraNApa. babliDidiudIraNANimogadAra 365 sAgarocamANi / samma0 asaMkhe bhAgahANi jaha* egasa0, uka0 tettIsaM sAgaro / sesapadArga jaha-ukA egaisamAdhAecha sAhamAdi jAva sahassAra tti | Navari sagahidI / hassa-radi0 ardi-sogbhNgo| miccha0 asaMkhe bhAgahANi0 jahaH emasa0, uka0 aMtopnuhutaM / Navari sahassAre hassa-radi devopaM / sohammIsAraNe isthiveda0 devoghaM / uvari Nasthi / 795. bhavaNa vANaveM0-jodisi0 sohammabhaMgo / Navari sagahidI / samma asaMkhe0 bhAgahANi0 jaha* aMtomu0, uka0 sagadvidI desUNA / itthiveda0 asaMkhe0bhAgahANi0 jaha0 eyasa0, ukka tiSNi palido0 desUNANi palido0 sAdireyANi 2 / 796. prANadAdi jAva vagevajA ni miccha0-purisave. asaMkhe bhAgahANika jaha0 aMtomu0, ukka. sagadvidIo nnaadvaao| sesapadANaM jaha* ukka0 eyasa0 / samma0 asaMkhe0bhAgahANi jaha* eyasa0, uka0 sagadvidI desUNA / sesapadANaM jaha. ukka0 eys0| sammAmi0 asaMkhe0bhAgahANika jaha0 uka0 aMtomu0 / avatta. jaha 0 ukka0 eyama0 | solasaka0-iNNoka0 asaMkhe0bhAgahANi jaha* egasa0, ukka0 kucha kama pacavana palya aura tetIsa sAgara haiN| samyakvakI asaMkhyAta bhAgahAni sthitidIraNAkA aghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla te tIsa sAgara hai| zepa padAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| isIprakAra saudharma kalpase lekara sahasrAra kalpataka jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki apanI-apanI sthiti kahanI caahie| hAsya aura ratikA bhaMga zrarati aura zokake samAna hai| mithyAtvakI asaMkhyAta bhAgahAni sthiti udIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla antamuhUrta hai| itanI vizeSatA hai ki sahastrAra kalpameM hAsya-ratikA bhaMga sAmAnya devoMke samAna hai| saudharma aura aizAnakalpameM strIvedakA bhaMga sAmAnya devoMke samAna hai| Upara strIveda nahIM hai| 765. bhavanavAsI, vyantara aura jyotipI devoMmeM saudharma kalpake samAna bhaMga hai| itanI vizepatA hai ki apanI sthiti kahanI caahie| samyaktvakI asaMkhyAta bhAgahAni sthitiudAraNAkA jaghanya kAla anta muhUrta hai aura utkRSTa kAla kucha kama apanI sthitipramANa hai| strIvedakI asaMkhyAta bhAgahAni sthiti udIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla kucha kama tIna palpa, sAdhika eka palya aura sAdhika eka palya hai| 66. Anatakalpase lekara nau aveyakatakake devoM meM mithyAtna aura puruSavedako asaMkhyAta bhAgahAni sthitiudIraNAkA jaghanya kAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa kAla apanIapanI sthitipramANa jAnanA caahie| zeSa padoMkA japanya aura utkRSTa phAla eka samaya hai| samyaktvakI asaMkhyAta bhAgahAni sthitijadIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla kucha kama apanI sthitipramANa hai| zeSa padoMkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| samyagmidhyAtyakI asaMkhyAta bhAgahAni sthiti udIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla antarmuhUrta hai| avatavya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| solaha kaSAya aura chaha nokaSAyakI asaMkhyAta bhAgahAni sthitijadIraNAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 366 ayapabalAsahide kasAyapAhur3e mArgadarzaka :- AcArya zrI suvidhisAgara jI mhArogA . -n ... ... ...... ..mara. aMtonu / sesapadANaM jahaNNukka0 egasa0 / 797. aNuddisAdi sabaTThA ti samma0-purisaveda0 asaMkhe0bhAgahANi. jaha. eyasa0 aMtomu0, ukka0 sghidii| sesapadA jaha* ukka0 egasa | bArasaka0chaNNoka. ANadabhaMgo / evaM jAvaH / 1798, aMtarANu0 duviho Ni0-ogheNa AdeseNa ya / aogheNa miccha. asaMkhe0bhAgavaDi-avaDhi jaha0 egasa0, ukka0 tevadvisAgarovamasadaM tIhi palidovamehiM sAdireyaM / asaMkhe0 bhAgahANi jaha0 eyasa0, ukka bechAvaddhisAgarovamAriNa desUNANi / dopaDi-hANi0 jaha0 ema0 aMtomu0, uka0 aNaMtakAlamasaMkhejA0 / asaMkhe0 guNahANi jaha0 palido0 asaMkha0 bhAgo, avatta0 jaha* aMtomu0, ukka. doehaM pi uvaThThaporAlapariyaTTa / evmnnNtaannu04| Navari asaMkha-guNahANi Nasthi / avattA jaha aMtomu0, ukka0 vechAvahisAgaro0 desaNANi / evamaTTakaH / vari asaMkhe0bhAgahANi-avatta0 jaha0 eyasa0 aMtomu0, uka0 pucakoDI desUramA / evaM hassa-radi0 / vari asaMkhe0bhAgahANi-ayatta0 jaha. eyasa. aMtomu0, uka0 tettIsaM sAgarovamaM antarmuhUrta hai| zeSa padoMkA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| 9767. anudizase lekara sarvArthasiddhitakake devoMmeM samyaktva aura puruSavedakI saMkhyAsa bhAgahAni sthitiudIraNAkA jaghanya kAla eka samaya aura antarmuhUrta hai tathA utkRSTa kAla apanI-apanI sthitipramANa hai| zeSa padoM kA jaghanya aura utkRSTa kAla eka samaya hai| bAraha kaSAya aura chaha nokaSAyakA bhaMga pAnatakalpake samAna hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNAtaka jAnanA caahie| 668. antarAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-prova aura Adeza | bhoSase midhyAtyakI asaMkhyAta bhAgavRddhi aura avasthita sthitiudIraNAkA javanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara tIna palya adhika sAdhika ekasau tresaTha sAgara hai| asaMkhyAta bhAgahAni sthitiudIraNAkA jaghanya antara eka samaya hai. aura utkRSTa antara kucha kama do chayAsaTha sAgara hai| do vRddhi aura do sthitiudIraNAkA jaghanya antara eka samaya aura antarmuhUrta hai aura utkRSTa antara ananta kAla hai jo asaMkhyAta pudalaparivartanapramANa hai| asaMkhyAta guNahAnikA jaghanya antara palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai aura pravaktavya sthitiudIraNAkA jaghanya antara antamuhUrta hai aura donoMkA utkRSTa antara kucha kama ardhapulaparivartanapramANa hai| isIprakAra anantAnubandhIcatuSkako apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki isakI asaMkhyAta guNahAni sthiti udAraNA nahIM hai| avaktavya sthitiuhIraNA kA jaghanya antara antarmuhUrta hai aura uskRSTa ansara kucha kama do chayAsaTha sAgarapramANa hai| isIprakAra pATha kavAyakI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki asaMkhyAta bhAgahAni aura avaktavya sthisiudIraNAkA aghanya antara eka samaya aura antarmuhUrta hai tathA utkRSTa antara kucha kama eka pUrvakoTi hai| isIprakAra hAsya aura ramikI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki asaMkhyAta bhAgahAni aura pravaktavya sthitiucIraNAkA jaghanya antara eka samaya aura antamuhUrsa hai tathA Page #380 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 367 gA0 62] uttarapayachidvidiunIraNAe vaDiDidilavIraNANiogahAraM sAdireyaM / evamaradi-soga / vari asaMkhe0bhAgahANi0 jaha0 eyasa0, ukka0 chammAsa / evaM cdusNjl-bhy-duguNchaa| Navari asaMkhe bhAgahANi-avatta0 jaha* eyasa0 aMtonu0 / uka0 aMtomu0 / vari cadusaMjalaNa0 asaMkhe0 guNavati Nathi aMtaraM / asaMkhe0guNahANi0 jaha* aMtomu0, ukka0 uvalapoggalapariyaI / isthiveda0 asaMkhe0bhAgavaDi-hANi-avaTi saMkhe0 guNavaDi0 jaha0 eyasa0, saMkhe0bhAgavaTi hANi-saMkhe0guNahANi-avataH jaha* aMtomu0, uka0 samvesimaNaMtakAlamasaMkhejA poggalapariyaTTA / asaMkhenguNahANi saMjalaNabhaMgo / evaM purisaveda / Nayari asaMkhe0 guNavaDi0 sthi aMtaraM / esa0 asaMkhe bhAgavaDi-hANi-avaDhi0 jaha* eyasamao, ukka * sAgarovamasadapudhattaM / sesapadANAmasthivadarbhagauzavANavAra sakhabhAgavaDI ahAja eyama0, ukka0 taM ghetra 1 samma0 sammAmi0 asaMkhe0 bhAgahANi0 jaha0 eyasamazro, semapa0 jaha0 aMtImu0, ukka0 savvesi mubaDDapoggalapariyaI / utkRSTa antara sAdhika tetIsa sAgara hai| isIprakAra arati aura zokakI apekSA jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki asaMkhyAta bhAgahAni sthiti udIraNAkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara chaha mahInA hai| isIprakAra cAra saMjvalana tathA bhava aura jugupsAkI apekSA jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki asaMkhyAta bhAgahAni aura pravaktavya sthitiudIraNAkA jaghanya antara eka samaya aura antarmuhUrta hai tathA utkRSTa antara antarmuhUrta hai| itanI vizeSatA hai ki cAra saMjvalanI asaMkhyAta guNavRddhi udIraNAkA antarakAla nahIM hai| masaMkhyAta gumazahAni sthiti udIraNAkA jaghanya antara antamuhUrta hai aura utkRSTa antara kucha kama ardhapudgala parivartanapramANa hai| strIvedakI asaMkhyAta bhAgavRddhi, asaMkhyAta bhAgahAni, avasthita aura saMkhyAta guNavRddhi sthitiudIraNAkA jaghanya antara eka samaya hai. saMkhyAta bhAgavRddhi, saMkhyAta bhAgahAni, saMkhyAta guNahAni aura avaktavya sthitiudIrayAkA jaghanya antara antarmuhUrta hai, aura sabakA utkRSTa antara ananta kAla hai jo asaMkhyAta pugalaparivartanapramANa hai| asaMkhyAta guNahAni sthitiudIraNAkA bhaMga saMjvalanake samAna hai| isIprakAra puruSavedakI apekSA jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki asaMkhyAta guNavRddhi sthitiudIraNAkA antarakAla nahIM hai| napusakavedakI asaMkhyAta bhAgavRddhi, asaMkhyAta bhAgahAni aura avasthita sthitiudIraNAkA javanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara sau sAgara pRthaktvapramANa hai| zeSa padoMkA bhaMga strIvedake samAna hai| itanI vizeSatA hai ki saMkhyAva bhAgavRddhi sthitiudIraNAkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara vahI hai| samyaktva aura samyagmithyAtvakI asaMkhyAta bhAgahAni sthiti udIraNAkA jaghanya antara eka samaya hai, zeSa padokA jaghanya antara antarmuhUrta hai, aura saSakA utkRSTa antara kucha kama ardhapudgalaparivartanapramANa hai| vizeSArtha-bhujagAraprarUpaNAmeM mithyAvakI bhujagAra aura avasthita sthisiudIraNAkA utkRSTa antarakAla tIna palya adhika ekasau bresaTha sAgara ghaTita karake batalA Aye haiM vahI yahA~ mithyAtvakI asaMkhyAta bhAgavRddhi aura avasthita sthiti udIraNAkA prApta honese ukta pramANa kahA hai / mithyAtvakA utkRSTa antarakAla kucha kama do chayAsaTha sAgarapramANa hai use dhyAnameM rakhakara yahA~ mithyAtyakI asaMkhyAta bhAgahAni sthitiudIraNAkA utkRSTa antarakAla ukta kAlA Page #381 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 368 jayadhavalAsAhine kasAyapAhure [ vedago . 6799. AdeseNa gairaiya0 miccha. asaMkhe0bhAgavaTi-hANi-avaDhi0 jaha. eyasa0, dopaDi-hANi-avatta0 jaha* aMtomu0, asaMkhe0 guNahANi0 jaha0 palido0 asaMkhe bhAgo, ukka. savvesi tettIsaM sAgaro0 desUraNANi | evmnnNtaannu04-hssrdiieN| Navari asaMkheguNahANi Nasthi / evmaadi-sog| Nayari prasaMkhe0 . . . ... ... .. . .. . tpAdazI pramANa kahA hai| nirantara ekendriyoM meM rahanekA utkRSTa kAla ananta kAla hai| isa kAlake madhya midhyAtvakI do vRddhi aura do hAni sthiti udIraNA nahIM hotI, isalie inakA utkRSTa antarakAla uktakAlapramANa kahA hai| eka jIvakI apekSA prathamopazama samyaktvakA jayanya antarakAla palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai aura mithyAtva guNasthAnakA jayanya antarakAla antamuharta hai, isalie to mithyAtvakI asaMkhyAta guNahAni sthitiudIraNAkA jaghanya antara palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura usakI pravaktavya sthitiudiirnn|kaa jaghanya antarakAla antarmuhUrta kahA hai tathA sAmAnyase samyakSakA umAla kisAgahamatImAlAlaparivartanapramANa hai| itane kAlataka koI jAva'prathamopazama samyagdRSTi na ho aura mithyAdRSTi banA rahe yaha sambhava hai, isalie mithyAtvake ukta donoM padoMkA utkRSTa antarakAla kucha kama ardhapudgalaparivartanapramANa kahA hai| isIprakAra anantAnubandhIcatuSkake saba padoMkA antarakAla bana jAnese ule mithyAtvake samAna jAnanekI sUcanA kii| mAtra anantAnubandhIcatuSkakI asaMkhyAta guNahAni sthiti udAraNA nahIM hotI, isalie usakA niSedha kiyA hai| yahA~ itanA aura vizeSa samajhanA cAhie ki anantAnubandhIcatuSkakA zravaktavya pada mithyASTike hotA hai, isalie mithyAtvake utkRSTa antarakAlako dhyAna meM rakhakara yahA~ usakA utkRSTa antarakAla kucha kama do.chayAsaTha sAgarapramANa kahA hai| jaghanya antarakAla antamuhUrta hai yaha sugama hai| isIprakAra pATha kaSAyokI apekSA jAnanA cAhie mAtra inakI udIraNA kramase pA~caveM aura chaThe guNasthAnameM nahIM hotI, isalie una guNasthAnoMke utkRSTa kAlako dhyAna meM rakhakara yahA~ inakI asaMkhyAta bhAgadAni aura zravaktavya sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla kucha kama eka pUrvakoTi kahA hai| inakA jaghanya antarakAla kramase eka samaya aura antarmuharta sugama hai| hAsya aura ratikI kisI jIvake sAtaveM narakameM udIraNA hI na ho yaha sambhava hai, isalie inakI asaMkhyAta bhAgahAni aura avaktavya sthitiudIraNAkA utkRSTa antarakAla sAdhika tetIsa sAgara kahA hai| prArati aura zokakI kisI jIvaka bArahaveM kalpameM chaha mAha taka uThIraNA na ho yaha bhI sambhava hai. isalie inakI asaMkhyAta bhAgahAni sthitiudIraNAkA utkRSTa antarakAla chaha mAha kahA hai| cAra saMjvalanako udIraNA upazamazreNima antamuharta kAlataka nahIM hotI, tathA bhaya aura jugupsAkI nirantara udIraNAkA niyama nahIM / hA~ saMsAra avasthAmeM adhikase adhika antarmuharta kAla ke bAda inakI udIraNA avazya hotI hai, isalie inakI asaMkhyAta bhAgahAni aura ayaktavya sthitijadIraNAkA utkRSTa antarakAla antarmuhataM kahA hai| zeSa kathana sugama hai| 6766. mAdezase nArakiyoMmeM mithyAtvakI asaMkhyAta bhAgavRddhi, asaMkhyAta bhAgahAni aura avasthita sthitiudIraNAkA jaghanya antara eka samaya hai, do vRddhi, do hAni aura pravaktavya sthitijadIraNAkA jaghanya ansara antamuhUrta hai aura asaMkhyAta guNahAni sthiti udIraNAkA jaghanya antara palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai tathA sabhIkA utkRSTa antara kucha kama tetIsa sAgara haiM / isIprakAra anantAnubandhIcatuSka, hAsya aura rasikI apekSA jAna lenA caahie| isanI vizeSatA hai ki inakI asaMkhyAta guNahAni sthitiudIraNa nahIM hai| isIprakAra arati Page #382 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArgadarzaka :- AcArya bhI suvidhisAgara jI mahArAja uttarapayaDiTTi diudIragAe baDiDidiudIraNAri gaddA 368 gA* 62 ] 0 bhAgahANi0 jaha0 egan2amazra, ukka0 aMtImu0 / evaM bArasaka0 - bhaya- duguM / vari acatta0 jaha0 ukka0 aMtomu0 / evaM puMsa0 / vari avatta0 Natthi / samma0sammAmi zrasaMkhe0 bhAgahANi0 jaha0 ema0, semapadAeM jaha0 aMtosu0, uka0 1 sanvesi tettIsa sAgaro0 debhrUNANi / evaM sattamAe / paDhamAdi jAva chaTTi tti evaM caiva / vari sagaTTidI debhrUNA / Navari hassa~radi- aradi- soga0 bhayabhaMgo | s I 6 800. tirikkhesu miccha0 asaMkhe0 bhAgavaDDi-aDi0 jaha0 esa0 uka0 palido 0 asaMkhe0 bhAgo / asaMkhe bhAgahAriNa0 jaha0 egasamao, ukka0 tiSNi palido0 deNANi / sesamoghaM / evamaNaMtANu04 / Navari asaMkhe0 guNahAriNa0 patthi / zravatta0 jahara aMtomu, uka0 tirie palido0 deNAriNa / evamapaJcakakhANa04 | vari asaMkhe0 bhAgahANi zravatta0 jaha0 esa0 aMtomu, ukka0 puccakoDI deNA / evamaTuka chaSNoH / vara asaMkhe0 bhAgahANi pravatta0 jaha0 esa0 ukka0 aMtomu0 | samma0 sammAmi0 itthave 0 - purisave0 savyapadANamodhaM / raNabuMsa0 hassabhaMgo / 0 O 2 aura zokakI apekSA jAna lenA caahie| itanI vizeSatA hai ki inakI asaMkhyAta bhAgahAni sthitirakA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara antarmuhUrta haiM / isIprakAra bArada kaSAya, bhaya aura jugupsAkI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inakI avaktavya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa antarakAla antarmuhUrta haiM / isIprakAra pusakokI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki isakI avaktavya sthitiudIraNA nahIM hai / samyaktva aura samyammidhyAtvakI asaMkhyAta bhAgaddAni sthitiudIraNAkA jaghanya antarakAla eka samaya haiM, zeSa padakA jaghanya antarakAla antamuhUrta haiM tathA sabakA utkRSTa antarakAla kucha kama tetIsa khAgara hai| isIprakAra sAtavIM pRthivI meM jAnanA caahie| prathama pRthivI se lekara chaThI pRthivItaka isIprakAra jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki kucha kama apanI-apanI sthiti kahanI caahie| itanI vizeSatA hai ki hAsya, rati, arati aura zokakA bhaMga bhayake samAna hai / 1800 tiryoM meM midhyAtvakI asaMkhyAta bhAgavRddhi aura avasthita sthitiudIraNAkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara palya ke asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai / zrasaMkhyAta bhAgahAni sthitiudIraNAkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara kucha kama tIna patya hai / zeSa bhaMga ke samAna hai| isIprakAra anantAnubandhI catuSkakI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki asaMkhyAta guNahAni sthitiudIraNA nahIM hai| avaktavya sthitiudIraNAkA jaghanya antara antarmuhUrta hai aura utkRSTa antara kucha kama tIna palya hai / isIprakAra apratyAkhyAna varaNa catuSkakI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki asaMkhyAta bhAgAta aura rano sthitiudIraNAkA jaghanya antara eka samaya aura antarmuhUrta hai tathA utkRSTa antara kucha kama eka pUrvakoTi hai| isIprakAra ATha kapAya aura chaha nokaSAyakI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki asaMkhyAta bhAgahAni aura avaktavya sthitiudIraNAkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai| samyaktva, samyagmidhyAtva, strIveda aura puruSaveda ke saba padoMkA maMga ogha ke samAna hai / napuMsakabaMdukA maMga hAsyake samAna 47 Page #383 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 370 jayabhavAkhahide kasA pAhuDe [ bego 7 vara asaMkhe0 bhAgahANi0 jaha0 esa0 uka0 putrako DipudhattaM / bhavatta0 oghaM / 6 80 1. paMcidiyatirikkhatiya0 miccha0 asaMkhe 0 bhAgavaDDi-saMkhe0 guNabaDDivaDi0 jaha0 eyasamayo, saMkhe0 bhAgacaDDi-saMkhe0 guNahANi0 jaha0 aMtomu0, ukka 0 savvesiM putrako DipudhattaM / zrasaMkhe0 bhAgahAriNa0 tirikkhoghaM / zrasaMkhe0 guNahANi avatta0 jaha0 palido 0 asaMkhe0 bhAgo aMtomu0, ukka0 sagahidI / saMkhe0 bhAgahAriNa0 jaha0 aMtImu0, ukka0 tiSNi yalido0 sAdireyANi / evaM solasaka0 chaNNoka | vari asaMkhe0 guNahAriNa0 Natthi / asaMkhe0 bhAgahANi avatta0 tirikkhodhaM / sampa0 tiSNi baDDi-saMkhe - bhAgahANi - avatta0 jaha0 aMtomu0, asaMkhe0 bhAgahANi0 jaha0 esa 0, ukka0 savvesiM sagahidI / saMkhe0 guNahANi zravadvi0 jaha0 aMtImu0, ukka0 puvyakoDipudhataM / sammAmi0 saMkhe 0 bhAgahANi0 jaha0 esa0 avatta0 jaha0 aMto, ukka0 donhaM pi samahiMdIo | dohANi0 jaha0 aMtomu0, uka0 puctrako DipRdhattaM / isthive 0 - pUrima veda0 hastabhaMgI zrI pAvakaH hasabhI zrI suvANi zravata0 jaha0 esa0 aMtomuddattaM, ukka0 puStrako DipudhataM / evaM sa0 / Navari saMkhe 0 bhAgahA0 jaha0 $ I hai / itanI vizeSatA hai ki asaMkhyAta bhAgahAni sthitiudIraNAkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara pUrvakoTiprathama pramANa hai / avaktavya sthitiudIraNAkA bhaMga zroke samAna hai / 1801. paJcendriya tiryaJcatrika meM midhyAtvako asaMkhyAta bhAgavRddhi, saMkhyAta guNavRddhi aura avasthita sthitiudIraNAkA javanya antara eka samaya hai, saMkhyAta bhAgavRddhi aura saMkhyAta guNavRddhi sthitiudIraNAkA jaghanya antara antarmuhUrta hai tathA sabakA utkRSTa antara pUrvakoTipRthaktva pramANa hai| asaMkhyAta bhAgahAni sthitiudIraNA kA bhaMga sAmAnya tiryaJcoMke samAna haiN| asaMkhyAta guNahAni aura avaktavya sthitiudIraNAkA jaghanya antara patyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa aura antarmuhUrta hai tathA utkRSTa antara apanI sthitipramANa hai| saMkhyAta bhAgaddAni sthitiudIraNAkA jaghanya antara antarmuhUrta hai aura utkRSTa antara sAdhika tIna palya hai / isIprakAra solaha kapAya aura chaha nokaSAyakI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki zrasaMkhyAta gugAhAni sthitiudIraNA nahIM hai| asaMkhyAta bhAgahAni aura bhavaktavya sthitiudIraNAkA bhaMga sAmAnya tiryakhoM ke samAna hai / samyaktvakI tIna vRddhi, saMkhyAta bhAgahAni aura avaktavya sthitiudIraNAkA jaghanya antara antarmuhUrta hai, asaMkhyAta mAgahAni sthitiudIraNAkA jaghanya antara eka samaya hai aura sabakA utkRSTa antara apanI sthitipramANa hai / saMkhyAta guNahAni aura avasthita sthitiudIraNAkA javanya antara antarmuhUrta hai aura utkRSTa antara pUrvakoTipRthaktva pramANa hai / samyagmidhyAtvakI asaMkhyAta bhAgahAni sthitiudIraNAkA jaghanya antara eka samaya hai, avaktavya sthitiudIraNAkA jaghanya antara antarmuhUrta hai aura donoM kA hI stkRSTa antara apanI sthitipramANa hai / do hAni sthitiudIraNAkA jaghanya antara antarmuhUrta hai aura utkRSTa antarapUrvakoTipRthaktvapramANa hai| strIveda aura puruSavedakA bhaMga hAsya ke samAna haiN| itanI vizeSatA hai ki asaMkhyAta bhAgahAni aura avaktavya sthitiudIraNAkA jaghanya antara eka samaya aura antarmuhUrta hai tathA utkRSTa antara pUrva koTipRthaktva pramANa hai / isIprakAra Page #384 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. gA0 62 ] antarapayaDiDidiudIraNAe baDidiudI rAkhiyo gaddAraM 371 aMtomu0, ukka0 puvyako DipudhattaM / gavAre paJjatta0 - itthivedo Natthi / joNiNIsu purisa0 sa0sthi / itthave0 zravattavyaM pi Natthi / asaMkhe0 bhAgahANi0 jaha0 eyasamatro, ukka0 aMtomu0 / 0 802. paMcidiyatirikkha paJja0 - maNusa apaja0 miccha0 - solasaka0 sattaNoka0 zrasaMkhe0 bhAgavaDDi hANi saMkheja guNavaDDi- aDi0 jaha0 ema0 uka0 aMtomu0 / aMtImu0 / 1 padANaM jahara o , I 3803. maNusesu miccha0 zrasaMkhe0 bhAgacaDDi-saMkhejaguNavaSDi yatraDi0 jaha0 esa0 saMkhe0 bhAgavaDhi saMkhe0 guNahANi0 jaha0 aMtomu0, ukka0 maccesiM puJcakoDI deNA / sapadANaM paMcidiyatiriktabhaMgo | sUtramatA04 / Navari asaMkhe0 guNahANi sthizrAcAdAtara maTuka / vari asaMkhe0 bhAgahA0atratta0 zroSaM / evaM cadusaMjalaNa0 chaNNoka | rAvara asaMkhe0 bhAgavaDi-vaDi0 jaha0 eyasa, ukka0 aMtomuhUrtta / vari cadumaMja0 asaMkhe0 guNahANi0 jaha0 aMtomu0, 2 * napuMsaka vedakI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki saMkhyAta bhAgahAni sthitiudIraNAkA jaghanya antara antarmuhUrta hai aura utkRSTa antara pUrvakoTipRthaktvapramANa hai / itanI vizeSatA hai ki paryAptakoM meM strIveda nahIM hai| tathA yoniniyoMmeM purupaveda aura napuMsakaveda nahIM hai / tathA yoginiyoM meM strIvedakI avaktavya sthitiudIraNA bhI nahIM hai| asaMkhyAta bhAgahAni sthitiudIraNAkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai / 9802. pacendriya tiryaddha aparyApta aura manuSya aparyAptakoM meM mithyAtva, solaha kaSAya aura sAva tokaSAyakI asaMkhyAta bhAgavRddhi, asaMkhyAta bhAgaddAni saMkhyAta guNavRddhi aura avasthita sthitiudIraNAkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara antamuhUrta hai / zeSa padoMkA jaghanya aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai / 6803. manuSyoM meM midhyAtva asaMkhyAta bhAgavRddhi, saMkhyAta guNavRddhi aura avasthita sthitiudIraNAkA jaghanya antara eka samaya hai, saMkhyAta bhAgavRddhi aura saMkhyAta guNahAni sthitiudIraNAkA jaghanya antara antarmuhUrta hai aura sabakA utkRSTa antara kucha kama eka pUrvakoTipramANa hai| zeSa padoMkA bhaMga pazcendriya tiryakhoM ke samAna hai / isIprakAra anantAnubandhIcatuSkakI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki asaMkhyAta guNahAni sthitiudIraNA nahIM hai | avaktavya sthitiudIraNAkA bhaMga pazcendriya tirthayoMke samAna hai / isIprakAra ATha kaSAyakI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki asaMkhyAta bhAgahAni aura avaktavya sthitirakA bhaMga oghake samAna hai / isIprakAra cAra saMjvalana aura chaha nokaSAyakI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki asaMkhyAta bhAgavRddhi aura avasthita sthiti - udIraNAkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai / itanI vizeSatA hai ki cAra saMjvalanakI asaMkhyAta guNahAni sthitiudIraNAkA jaghanya antara antarmuhUrta hai aura 1 zra0prasau loka0 1 zrasaMkhebhAgavati jaha0 iti pAThaH / 10 Page #385 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 372 jayadhaklAsahide kasAyapAhuDe [vedago ukka pubdhakoDipuvaraM / samma0-sammAmi0-tipiNavedANaM paMcitirikkhabhago / Navari tirAhaM vedANaM samma0 asaMkhe guNahANi saMjalaNabhaMgo / bari paJjana0 ithivedo Nasthi / maNusiNI0 purisa0 Nabusa0 Nasthi / ithive. sNjlnnbhNgo| Navari avaca0 jaha0 aMtomu0, ukka0 pucakoDipudhattaM / 6.804. devesu miccha. asaMkhe0bhAgavaDDi0 avaTTi0 jaha0 eyasa0, ukka0 aTThArasa sAgaro0 sAdireyANi asaMkhe0bhAgahANi jaha0 eyasa0, saMkhe0 bhAgahANiavatta0 jaha0 aMtomu0, asaMkhe0 guNahANi jaha. palido. asaMkhe0 bhAgo, uka0 cadurahaM pi ekattIsaM sAgaro0 desUNANi / sesapadANaM jaha0 aMtomu0, ukka0 aTThArasa sAgaro0 sAdireyANi / evamayaMtAgu04 / Navari asaMkhe guNahANi raNathi / evaM bArasaka0-chaeNoka0 | pari asaMkhe0bhAgahANi-avatta0 jaha0 egasa0 aMtomu0, ukka. aMtomu0 / vari hassa-radi0 avatta0 jaha0 aMtomu0, uka0 chammAsaM / aradisoga0 asaMkhe bhAgahANi-avatta0 jaha0 eyasa aMtomu0, ukka0 ammAsaM / sammaka tiSNiyavibhAgamANigrAma hAnihalApratI hAsakhe bhAgahA. jaha0 eyasa0, uka0 samvesimekattIsaM sAgage desUNANi / saMkheguNahANi-avaTTi sammAmi0 utkRSTa antara pUrvakoTipRthaktvapramANa hai| samyaktva, samyasmithyAtya aura tIna vedoMkA bhaMga ' paMcendriya tiyacoMke samAna hai| itanI vizeSatA hai ki tIna veda aura samyaktvakI saMkhyAta guNahAni sthitibadIraNAkA bhaMga saMjvalanake samAna hai| itanI vizeSatA hai ki paryAptakoM meM..... strIveda nahIM hai, manuyiniyoM meM puruSaveda aura napusakaveda nahIM hai| strIvedakA bhaMga saMjvalanake samAna hai| itanI vizeSatA hai ki zravaktavya sthitiudIraNAkA jaghanya antara antamuhUrta hai aura utkRSTa antara pUrvakoTipRthaka pramANa hai| 804. devoMmeM mithyAtvakI asaMkhyAta bhAgavRddhi aura avasthita sthiti udIraNAkA jaghanya antara eka samaya hai aura uskRSTa antara sAdhika aThAraha sAgara hai| saMkhyAta bhAgahAni sthitivIraNAkA jaghanya antara eka samaya hai. saMkhyAta bhAgahAni aura pravaktavya sthitiudIraNAkA jaghanya antara antamuhUrta hai, asaMkhyAta guNahAni sthiti udIraNAkA jaghanya antara palyake asaMkhyAta mAgapramANa hai tathA cAroMkA hI utkRSTa antara kucha kama ikatIsa sAgara hai| zeSa padokA jaghanya antara antamuhUrta hai aura utkRSTa antara sAdhika aThAraha sAgara hai| isIprakAra anantAnubandhI catuSkako apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki asaMkhyAta guNahAni sthitibdIraNA nahIM hai| isIprakAra bAraha kaSAva aura chaha nokaSAyakI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki asaMkhyAta bhAgahAni aura avaktavya sthitiudIraNakA jaghanya antara eka samaya aura antamuhUrta hai tathA utkRSTa antara antamuhUrta haiM / itanI vizeSatA hai ki hAsya aura ratikI pravaktavya sthitiudIraNAkA jaghanya antara antamuhUrta hai aura utkRSTa antara chaha mahInA hai| arati aura zokakI asaMkhyAta bhAgahAni aura avaktavya sthitiudIraNAkA jaghanya antara eka samaya aura antamuhUrta hai tathA utkRSTa antara chaha mahInA hai| samyaktvakI tIna vRddhi, saMkhyAta bhAgahAni aura pravaktavya sthitiudIraNAkA jaghanya antara antamuharta hai, prAsaMkhyAta bhAgahAmi sthitiudIraNAkA jaghanya antara eka samaya hai Page #386 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62] uttarapayaDidvidiudIraNAe baDhihiSiudIraNANiprogahAra dohANi0 jaha0 aMnomu0, uka0 zradvArasa sAgaro0 sAdireyANi / asaMkhe0 bhAmahANiavatta0 jaha* eyasa0 aMtomu0, ukka0 ekattIsaM sAgaro0 demUNArikha / itthiveda0 asaMkhe0bhAgavaDi-avavi0 jaha0 eyasa0, dovaDi-hANi. jaha0 aMtomu0, uka. samvesi paNavaNNaM palido0 desUNANi / asaMkhe0bhAgahANi0 jaha0 eyasa0, uka0 aNtomu0| purisaveda0 bhy-duguNchbhNgo| gari avattabya0 Nasthi / evaM mavaNAdi jAva sahassArA tti / Nabari sagahidIo / hassa-radi-aradi-soga0 bhayamaMgo / bari sahassAre hassa-radi-aradi-soga0 asaMkhe0 bhAgahANi-avasa0 devoghaM / gavari bhavaNabANa-jodisi0 ithive. asaMkhe0bhAgavaDDi-avaDhi jaha0 eyasa0, dovalDi-hANi. jaha aMtomu0, uka0 savvesi tiNi palido0 desUraNANi palido. sAdireyANi pali. sAdire / asaMkhe0 bhAgahANi jaha0 egasa0, ukka0 aMtomu0 / sohammIsANe isthiveda. devoghaM / uvari isthivedo Nasyi / 805. ANadAdi jAva evagevajA ti miccha0 asaMkhe0bhAgahANi jaha epasa0, sahamanihAriNanavarsa chIjAvinitImujI asakha guNahANi jaha0 palido0 aura sabakA utkRSTa antara kucha kama ikatIsa sAgara hai| saMkhyAta guNahAni aura avasthita sthitiudIraNAkA tathA samyagmiNyAtyakI do hAni sthitiudIraNAkA jaghanya bhansara antarmuhUrsa hai aura utkRSTa antara sAdhika aThAraha sAgara hai / asaMkhyAta bhAgahAni aura zravaktavya sthitidIraNAkA jayanya antara eka samaya aura antarmuhUrta hai tathA utkRSTa antara kucha kama ikasIsa sAgara hai| strIvedakI asaMkhyAta bhAgavRddhi aura avasthita sthiti udIraNAkA jaghanya antara eka samaya hai, do vRddhi aura do hAni sthitiudIraNAkA javanya antara mantamuhUrta hai tathA sabakA utkRSTa antara kucha kama pacavana palya hai| asaMkhyAta bhAgahAni sthitiudIraNAkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai| puruSavedakA bhaMga bhaya aura jugupsAke samAna hai| itanI vizeSatA hai ki avaktavya sthitibadIraNA nahIM hai| isIprakAra bhavanavAsiyoMse lekara sahasrAra phalpatakake devA meM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki apanI-apanI sthiti kahanI caahie| hAsya, rati, arati aura zokakA bhaMga bhayake samAna hai| itanI vizeSatA hai ki sahasrAra kalpameM hAsya, rati, arati aura zokakI asaMkhyAta bhAgahAni aura bhavaktavya sthiti udIraNAkA bhaMga sAmAnya devoMke samAna hai| itanI vizeSatA hai ki bhavanavAsI, vyansara aura jyotiSI devoM meM strIvedakI asaMkhyAta bhAgavRddhi aura avasthita sthitiudIraNAkA javanya antara eka samaya hai, do vRddhi aura do hAni sthiti udAraNAkA jaghanya antara antarmuhUrta hai aura sabakA utkRSTa antara kucha kama tIna palya, sAdhika eka palya aura sAdhika eka palyapramAraNa hai| asaMkhyAta bhAgahAni sthitiudIraNAkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa andara antarmuhUrta hai| saudharma aura aizAnakalpameM strIvedakA bhaMga sAmAnya devoMke samAna hai| bhAge strIveda nahIM hai| Sear, Anatakalpase lekara nau yetheyakatakake devoMmeM mithyAtvakI pasaMkhyAta bhAgahAni sthitibdIraNAkA jaghanya antara eka samaya hai, saMkhyAta bhAgahAni aura avaktavya sthiti udIraNAkA jaghanya antara antarmuhUrta hai, asaMkhyAta guNahAni sthitiudAraNAkA jaghanya antara Page #387 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 374 jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [ vedago asaMkha0 bhAgo, ukka0 samvesiM sagadvidI desUNA / evamaNaMtANu04 / Navari asaMkhe0. guNahANi Nasthi / evaM bArasaka0-chaNNoka0 / pari asaMkha0bhAgahANi avatta0 jaha: eyasa0 aMtomu0, uka0 aMtomu0 / samma0 asaMkhe bhAgahANi jaha0 eyasa0, asaMkhe bhAgavaDi-saMkhe0 bhAgahANi-avatta0 jaha0 aMtomu0, dopaDDi0 jaha. palido. asaMkhe0 bhAgo, ukka0 sanvesi sagahidI desUraNA / sammAmi0 asaMkhe0bhAgahANi-avatta. jaha0 aMtomu0, uka0 sagahidI desUNA / purisave. asaMkhe bhAgahANika jaha0 uka. eyasa0 / saMkhe0bhAgahANi micchttbhNgo| 5806. aNudisAdi savvaTThA tti samma0 asaMkhe0bhAgahANi. jaha0 ukka0 eyasa0 1 saMkhe0 bhAgahANi jahaNuka 0 aMtomu0 / avatta0 Nasthi aMtaraM / evaM purisave / pavari avatta0 Nasthi / bArasaka0-chaNNoka0 asaMkhe0bhAgahANi0 jaha0 egasa0, ukka chu / saMsojamagatInimittAhI mahakkAca aMtomuhuttaM / evaM jAva0 / 807. NANAjIvehi bhaMgavicayANu0 duviho Ni0-ogheNa AdeseNa ya / bhoSeNa miccha0-Nasa0 asaMkhe0bhAgavaDDi-hANi-avaDhi0 Niya0 asthi / sesapadA bhynnijaa| solasaka0-chapaNoka0 asaMkhe bhAgavaDDi-hANi-avaDhi0 avatta Niya0 palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai tathA sabakA utkRSTa antara kucha kama apanI sthitipramANa hai| isIprakAra anantAnubandhIcatuSkakI apekSA jAnanA cAhie / itanI vizepatA hai ki bhasaMkhyAta guNahAni sthiti udIraNA nahIM hai| isIprakAra bAraha kapAya aura chaha nokaSAyakI apezA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki asaMkhyAta bhAgahAni aura avaktavya sthitiudoraNAMkA jaghanya antara eka samaya aura antarmuhata hai tathA utkRSTa antara antarmuhUrta hai| samyaktvakI asaMkhyAta bhAgahAni sthiti udIraNAkA jaghanya antara eka samaya hai, asaMkhyAta bhAgavRddhi, saMkhyAta bhAgahAni aura avaktavya sthitiudIraNAkA jaghanya antara antamuhUta hai, do vRddhiyoMkA jaghanya antara palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai tathA saSakA utkRSTa antara kucha kama apanI sthitipramANa hai| samyagmidhyAtvakI asaMkhyAta bhAgahAni aura avaktavya sthitijavIraNAkA jaghanya antara antarmuhUrta hai aura uskRSTa antara kucha kama apanI sthitipramANa hai / puruparedakI asaMkhyAta bhAgahAni sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa antara eka samaya hai| saMkhyAta bhAgahAni sthiti dIraNAkA bhaMga mithyAtvake smaa|hai| 806. anudizase lekara sarvArthasiddhitaphake devoMmeM samyaktvakI asaMkhyAna bhAgahAni sthiviudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa antara eka samaya hai| saMkhyAta bhAgahAni sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai| pravaktavya sthiti udIraNA nahIM hai| yAraha kaSAya aura chaha nokapAyakI asaMkhyAta bhAgahAni sthitipadIraNAkA jaghanya antara epha samaya hai aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai| saMkhyAta bhAgahAni aura pravaktavya sthitiudIraNAkA jaghanya aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai / isIprakAra anAhAraka mArgaNAtaka jAnanA cAhie / 6807. nAnA jIvoM kA avalambana kara bhaMgavicayAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-zrodha aura prAdeza / probase mithyAtva aura napusakavedakI asaMkhyAta bhAgavRddhi, bhasaMkhyAta bhAgahAni aura avasthita sthiti udIraNA niyamase hai| zeSa pada bhajanIya haiN| solaha kalAya Page #388 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62 ] uttara paryADaTTidi udIraNAe vaDiTTi diudI rANi gAraM 375 asthi / sesapadA bhayaNiJjA samma asaMkhe 0 bhAgahANiH NiyamA asthi / sesapadA mArgadarzaka :- AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja bhaNijA / sammAmi0 saccapadA bhayaNikA / itthaveda- purisaveda asaM bhAgihAi vaDi0 niyamA asthi / sesapadANi bhayaNiJjAriNa / evaM tirikkhA 0 / 1808. deseNa raiya0 miccha0 - solasaka0 sattaNoka0 zrasaMkhe0 bhAgajhaNi0 ziyamA asthi / sesapadA bhayazijjA | samma0 sammAmi0 saccapadAraNa moghaM / evaM savvaraya savvapacidiyatirikkha-maraNusatiya devA bhavaNAdi jAva sahassAra ti savvathaDINamasaMkhe0 bhAgahAriNa avaDi0 ziyamA asthi / sesapadA bhayakhikhA / Navari samma0 - sammAmi0 zradhaM / mapusaapa santrapayaDI0 sacca0 bhayaNiJjA / 1809. ANadAdi NavagevajA ci savvapaya0 asaMkhe0 bhAgahANi0 niyamA zratthi / sapadA bhaNiJjA / vari sammAmi0 savvapadANi bhayaNijANi / aNuddisAdi savvA ci savyapayaDI0 asaMkhe0 bhAgahANi0 NiyamA atthi / sesapadA0 bhayaNijjA / evaM jAva0 / 6810. bhAgAbhAgANu0 duviho Ni0 - odhera zrAdeseNa ya / zroSeNa miccha0 esa0 asaMkhe0 bhAgavaDiudI0 sampajI0 ke0 ? asaMkhe0 bhAgo / asaMkhe0 - zrIra chaha nokaSAyakI asaMkhyAta bhAgavRddhi, asaMkhyAta bhAgahAni, avasthita aura avaktavya sthitiudIraNA niyamase hai / zeSa pada bhajanIya hai| samyaktvakI asaMkhyAta bhAgaddAni sthitiudIraNA niyamase hai| zeSa pada bhajanIya haiN| samyagmidhyAtvake saba pada bhajanIya haiN| strIveda aura puruSavedI asaMkhyAta bhAgahAni aura avasthita sthitiudIraNA niyamase hai / zeSa pada bhajanIya haiN| isIprakAra tiryoM meM jAnanA cAhie / 1808 Adeza se nArakiyoM meM mithyAtva, solaha kaSAya aura khAta nokaSAyakI asaMkhyAta bhAgahAni aura avasthita sthitiudIraNA niyamase haiN| zeSa pada bhajanIya haiN| samyaktA aura samyagmithyAtva ke srama padoMkA bhaMga ogha ke samAna haiM / isIprakAra saba nArakiyoM meM jAnanA cAhie | saba paJcendriya tiryaJca, manuSyatrika, sAmAnya deva tathA bhavanavAsiyoMse lekara sahasrAra kalpatake devoMmeM saba prakRtiyoMkI asaMkhyAta bhAgahAni aura avasthita sthitiudIraNAM niyamase hai| zeSa pada bhajanIya haiN| itanI vizeSatA hai ki samyaktva samyagmidhyAtvakA bhaMga zroghake samAna hai / manuSya aparyAptakoM meM saba prakRtiyoMke saba pada bhajanIya haiN| 9806. Ajatakalpase lekara nau graiveyakatakake devAmaM saba prakRtiyoMkI asaMkhyAta bhAgahAni sthitiudIraNA niyamase hai| zeSa pada bhajanIya haiN| itanI vizeSatA hai ki samyagnidhyAtva ke saba par3ha bhajanIya haiN| anudizase lekara sarvArthasiddhitakake devoMmeM saba prakRtiyoM kI asaMkhyAta bhAgahAni sthitiudIraNA niyamase hai / zeSa pada bhajanIya haiN| isIprakAra anAhAraka mArgAta jAnanA caahie| 1 3810. bhAgAbhAgAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-- zrotra aura Adeza / zroSase midhyAtva aura napuMsakavedakI asaMkhyAta bhAgavRddhi sthitike uIraka jIva saba jIvoMke kitane Page #389 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ vedago jayaghavalAsahide kasAyapAhuDe mAgahA0 saMkheA bhaagaa| avaDi0 sNkhe0bhaago| sesapadA0 aNaMtabhAgo / evaM sokhsk0-chaannok0| Navari avatta. asaMkhe0bhAgo | samma0-sammAmi0 asaMkhemAgahA. asaMkhejA bhaagaa| sesapadA0 asNkhe0bhaago| ithive.-pRrisave. atrahi. saM0 bhaago| asaMkhe bhAgahANi0 saMkhejA bhAgA / sesapadA0 asaMkhe bhAgo / evaM lirikkhaa| 6811. sapaNeraDya-savvaciMdiyatirikkha-maNusaapaja. devA bhavaNAdi jAba sahassArA ti savapayaDI avaDhi0 saMkhe0bhAgo / asaMkhe0bhAgahANi saMkhejA bhaagaa| khesapadA0 asaMkhe bhAgo / Navari jammi samma0-sammAmi0 asthi tammi sancapadANamoghaM / 6.812. maNusesu samma0-sammAbhi0-isthiveda-purisaveda0 asaMkhe0bhAgahANika saMkhemA bhaagaa| sesapadA0 saMkhe bhaago| sesapayaDINaM NArayabhaMgo / pajatta-maNusiNIsambahudevesu satrapayaDIemasaMkhe0bhAgahANi saMkhejjA bhAgA | sesapadA0 saMkhe bhaago| mANadAdi avarAjidA ti appappaNo payaDINamasaMkhe0bhAgahANi. asaMkhejA bhAyA / sesapadA0 asaMkhe0 bhAgo / evaM jAva0 / bhAgapramANa hai ? asaMkhyAtaveM bhAgapramANa haiN| asaMkhyAta bhAgahAni sthinike udIraka jIva saMkhyAta bahubhAgapramANa haiN| avasthita sthisike udIraka jIva saMkhyAta bhAgamA hotA mhArAja . padoMke ucIrapha jIva ananta bhAgapramANa haiN| isIprakAra sIlaha kaiMpAya aura chahai nokaSAyakI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inakI zravaktavya sthiti ke udIraka jIva asaMkhyAtave bhAgapramANa haiN| samyaktva aura samyagmidhyAtvakI asaMkhyAta bhAgahAni sthitike vahIraka jIva asaMkhyAta bahubhAgapramANa haiN| zeSa padoMke udIraka jIva asaMkhyAtaveM bhAgapramANa haiN| strIveda aura puruSavedakI avasthita sthitike udIraka jIva saMkhyAta bhAgapramANa hai| masaMkhyAta bhAgahAni sthitike udIraka jIva saMkhyAta bahubhAgapramANa haiN| zeSa padoMke udoraka jIva asaMkhyAtaveM bhAgapramANa haiM / isIprakAra viryaJcoMmeM jAnanA caahie| 6.11. saba nArakI, saba paMcendriya tiyaMca, manuSya aparyApta, sAmAnya deva aura bhavanavAsiyoMse lekara sahastrAra kalpatakake devoMmeM saba prakRtiyoMkI avasthita sthitike udIraka jIva saMkhyAtaveM bhAgapramANa haiN| asaMkhyAta bhAgahAni sthitike udIraka jIva saMkhyAta bahubhAgapramANa hai| zeSa padoMke udIraka jIva asaMkhyAtaveM bhAgapramANa haiN| itanI vizeSatA hai ki jahA~ samyaktva aura samyagmithyAtva hai vahA~ saba pokA bhaMga zrodhake samAna hai| 6812. manuSyoM meM samyaktva, samyagmithyAttra, strIveda aura puruSavedakI asaMkhyAta bhAgahAni sthitike udIraka jIva saMkhyAta bahubhAgapramANa haiN| zeSa padoMke udIraka jIva saMkhyAtaveM bhAgapramANa haiM / zeSa prakRviyoM kI apekSA bhaMga nArakiyoMke samAna hai| manuSya paryApta, manuSyanI aura sarvArthasiddhike devoMmeM saba prakRtiyoMkI asaMkhyAta bhAgahAni sthitike udoraka jIva saMkhyAta bahubhAgapramANa haiN| zeSa padoMke udIraka jIva saMkhyAtaveM bhAgapramANa hai / Anatakalpase lekara bhaparAjita kalpatakake devoMmeM apanI-apanI prakRtiyoMkI asaMkhyAta bhAgahAni sthitike zrIraka jISa asaMkhyAta bahubhAgapramANa haiN| zeSa padoMke udIraka jIva asaMkhyAtaveM bhAgapramANa haiN| isIprakAra banAhAraka mArgaNAtaka jAnanA cAhie / Page #390 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA062] uttarapayaDiTidinadIraNAe. vaDividijadIraNANiyogadAraM 377 4 813. parimANANu0 duviho Nika-poSeNa AdeseNa ya | ogheNa miccha0"puMsa0 asaMkhejabhAgavaDi-hANi-avaDhi0 kesi0 ? arnntaa| sesapadA0 kesi ? asaMkhejA / Navari NabuMsaka asaMkhe0guNahANi keni0 ? saMkhejA / samma0 asaMkheguNahANi0 ke0 ? saMkhejA / sesapadA0 ke0 1 asaMkheJjA / evamisthiveda-purisaveda0 / Navari purisave0 asaMkhe0guNavaDi0 ke0 1 serkhA solasaka0-chaNNoka0 micchattamaMgo / vari ayatta0 anntaa| cadusaMjala0 asaMkhe guNavavi-hANi ketti ? saMkhejA / 814. savyaNeraiya0-savyapaMcidiyatirikkha-maNusaapajAvizidavAra bhavaNAda jAva evarIvajA tti appappaNo payaDINaM sancapadA0 ke0 ? asaMkhenA / 3815. tirikkhesu savyapayaDI0 savapadA0 aoghaM / maNusesu miccha0-NabuMsaka asaMkhe guNahANi-avatta0 ke0 ? saMkhejA / sesapadA0 ketti ? asaMkhejA / evaM csNjlnn| raNavari avatta0 ketti ? asaMkhejA / samma-sammAmi0-isthivepurisave. mukhapadA0 ke0 1 saMkhejA / bArasaka0-daNNoka savapadA0 ke0? asNkhejaa| maNusapajatta-maNusiNI-savvadevA0 appappaNo payaDI0 savapadA0 ke0 1 saMkhaA / 6813. parimANAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-prodha aura Adeza / oSase mithyAtva aura napusakavedakI asaMkhyAta bhAgavRddhi, asaMkhyAta bhAgahAni aura avasthita sthitike udIraka jIva kitane haiM ? ananta haiN| zeSa padoMke udIraka jIva kitane haiM ? asaMkhyAta hai| itanI vizeSatA hai ki napusakavedakI asaMkhyAta gugAhAni sthitike udIraka jIva kitane hai / saMkhyAta haiM / samyakasvakI asaMkhyAta guNahAni sthitike udIraka jIva kitane hai ? saMkhyAta haiN| zeSa pada kI sthitike udIraka jIva kitane haiM ? asaMkhyAta haiN| isIprakAra strIdheda aura purupavedakI apekSA jJAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki purupavedI asaMkhyAta guNavRddhike caMdIraka jIva kitane haiM ? saMkhyAta haiN| solaha kaSAya aura chaha nAkapAyakA bhaMga bhidhyAtvake samAna hai| itanI vizeSatA hai ki inakI pravaktavya sthitike udoraka jova ananta haiN| cAra saMjvalanakI asaMkhyAta gugNabRddhi aura asaMkhyAta guNahA ke udIraka jItra kitane haiM ? saMkhyAta haiN| 814. saba nArakI, sagha paMcendriya tiyaMca, manuSya aparyApta sAmAnya deva tathA bhavanavAsiyoMse lekara nau graiveyaka takake devoMmeM apanI-apanI prakRtiyoM ke saba padoMke udIraka jIva kitane haiM ? asaMkhyAta haiN| 6815. tiryacauma saba prakRtiyoMke satra padoMke udIraka jIvoMkA bhaMga zrodhake samAna hai / manuSyoM meM mithyAtva aura napusakavedakI asaMkhyAta guNahAni aura avaktavya sthitike dIraka jIva kitane haiM ? saMkhyApta haiN| zeSa padoM ke udIraka jIva kitane haiM! asaMkhyAta haiN| isIprakAra cAra saMjvalanakI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki pravaktavya sthitike udIraka jIva kitane haiM ? asaMkhyAta haiN| samyaktva, samyagmithyAtva, strIveda aura puruSavedake sana padoM kI sthiti ke padIraka jIva kitane haiM ? saMkhyAta haiN| bAraha kaSAya aura chaha nokaSAyake saba par3oM kI sthiti ke udIraka jIva kitane hai ? asaMkhyAta hai| manuSya paryApta, manuSyanI aura Page #391 -------------------------------------------------------------------------- ________________ or-....--------- 358 ayadhavalAsahide kasAyapAhube [ vego. aNudisAdi avarAjidA ti sabaparaDINaM sadhapadA0 ke0 1 asNkhejaa| Navari mamma0 avatta0 keti ? saMkhejA / evaM jAva0 / / 6816. khettANu0 duviho Niddeso-ogheNa prAdeseNa ya | oSeNa miccha0patrusa asaMkhe0bhAgavavi-hAriNa-avaTTi0 kevaDikhette ? sabaloge / sesapadA0 loga0 asaMkhe bhaage| evaM solamA zaraNodhArtha prAvatAra aalopon| samma0sammAmi0-isthiveda-purisaveda. savvapadA0 loga. asaMkhe0 bhAge / evaM tirikkhaa| sesagadIsu sancapayaDI0 savvapadA0 loga0 asaMkhe0bhAge / evaM jAva0 / 817. phosaNANu0 duviho Ni-zrogheNa zrAdeseNa ya / aogheNa miccha0 asaMkhe0bhAgavaDi-hAgi-abaDhi0 ke0 phosidaM ? sabalogo / doraDDi-hANi. loga0 asaMkhe0bhAgo aTThacodasa0 sabalogo vaa| asaMkhe0guNahANi0 loga0 asaMkhe bhAgo aDhacodasa0 / avatta loga. asaMkhe0 mAgo aTTha-bArahacoddasa0 / evaM solasaka-chaNNoka0 / Navari avatta sblogo| cadusaMja. asaMkhe guNavaDisarvArthasiddhike devoMmeM apanI-apanI prakRliyoMke saba padoMkI sthitike udIraka jIva kitane haiM ? saMkhyAta hai| anudizase lekara aparAjita takake devami saba prakRtiyoMke saba padokI sthitike uddIraka jIva kitane haiM ? asaMkhyAta haiN| itanI vizeSatA hai ki samyaktvakI pravaktavya sthitika udIraka jIva kitane haiM ? saMkhyAta haiN| isIprakAra anAhAraka mArgaNAtaka jAnanA cAhie / 816. kSetrAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai- prodha aura Adeza | oghase mithyAtva aura napusakavedakI asaMkhyAta bhAgavRddhi, asaMkhyAta bhAgahAni aura avasthita sthitike udIraka jIvoMkA kitanA kSetra hai ? sarva lokakSetra hai| zeSa pada sthitike udIraka jIvoMkA kSetra lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| isIprakAra solaha kaSAya bhaura chaha nokapAyakI apekSA jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki inakI pravaktavya sthiti ke udIraka jIvoMkA kSetra sarva lokapramANa hai| samyaktva, samyagmithyAtva, khIveda aura puruSavedake saba padoMkI sthiti ke udIraka jIvoM kA kSetra lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| isIprakAra sAmAnya niyaMtroMmeM jAnanA cAhie / zepa gatiyoM meM saba prakRtiyoMke saba pacoMko sthitike udIraka jIvoMkA kSetra loko asaMkhyAta bhAgapramANa hai / isIprakAra anAhAraka mArgaNAtaka jAnanA cAhie / 8.. sparzanAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-ogha aura praadesh| oghase mithyAtyakI asaMkhyAta bhAgavRddhi, asaMkhyAta bhAgahAni aura avasthita sthiti ke udIraka jIvoMne kitane kSetrakA sparzana kiyA hai ? saba lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| do vRddhi aura do hAni sthitike udIraka jIvAne lokake asaMkhyAtave bhAga tathA prasanAlIke caudaha bhAgoM se kucha kama ATha bhAga aura sarva lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| asaMkhyAta guNahAni sthitike udIraka jIvoMne lokake asaMkhyAtava bhAga aura prasanAlIke caudaha bhAgImeMse kucha kama ATha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai / abaktavya sthitike udIraka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga tathA sanAlIke caudaha bhAgoMmese kucha kama ATha aura bAraha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| isIprakAra solaha kaSAya aura chaha nokaSAyakI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inakI zravaktavya sthitike udIraka jIvoMne sarva lokapramANa kSetrakA Page #392 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62] uttarapayaddhidviviudIraNAe vaviDidiudIraNANizrogahAra 376 hANi kena0 phosidaM ? loga asaMkhe bhaago| sammasammAmi0 savyapada0 keva0 posidaM ? loga0 asaMkhe0bhAgo / anucoisa0 / Navari samma0 asaMkhejaguNahANi. khettaM / ithive0-purisave. tiNNivaDi-apaTTi0 ke0 phosiddha ? loga0 asaMkhe0bhAgo aTTacoddasa / tipiNahANi keva0 posidaM ? loga0 asaM0bhAgo aTTacoisa0 desUramA sabalogo vaa| avatta0 loga asaMkhe bhAgo sabalogo baa| asaMkhe0guNahANi khettaM / purisa0 asaMkhe guNavaDi-hANi khettaM / Nasa0 micchattamaMgo / Navari dobaDi-hANi-avatta. loga asaMbhAgo sabalogoM vA / asaMkheguNahANi khettaM / 18. AIseNa NeraDaya0 miccha-solasaka-sanaNoka0 madhyapadA0 keva0 mArgapareko lagavA saMkhesammaNIboisa hAyavari miccha0 asaMkhe0 guNahANi0 khettaM / avatta0 loga0 asaMkhe0bhAgo paMcacodasa0 / samma0-sammAmi0 settaM / evaM vidiyAdi sparzana kiyA hai| cAra saMjvalanakI asaMkhyAta guNavRddhi aura asaMkhyAta guggAhAni sthitike jadIraka jIvoMne kitane kSetrakA sparzana kiyA hai ? lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramAgama kSetrakA sparzana kiyA hai| samyaktva aura samyagmithyAtvake saca padIkI sthiti ke udIraka jIvoMne kitane kSetrakA sparzana kiyA hai ? lokake asaMkhyAtaveM bhAga tathA trasanAlIke caudaha bhAgoMmeMse kucha kama bhATha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| itanI vizeSatA hai ki samyaktvakI asaMkhyAta guNahAni sthitike udIraka jIvoMkA sparzana kSetraka samAna hai| strIveda aura puruSavedakA tIna vRddhi aura avasthita sthitike udIraka jIvAne kitane kSetrakA sparzana kiyA hai ? lokake asaMkhyAtA bhAga aura trasanAlI ke caudaha bhAgoM meM se kucha kama ATha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| tIna hAni sthitike udIraka jIvone kitane kSetrakA sparzana kiyA hai ? lokake asaMkhyAnaveM bhAga, manAlIke caudaha bhAgoMmeMse ATha bhAga aura sarva lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| avaktavya sthitike udIraka jIvAne lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura sarva lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| asaMkhyAta guNa hAni sthitika udIraka jIvAkA sparzana kSetra ke samAna hai| puruSavedakI asaMkhyAna guNavRddhi aura asaMkhyAta gugAhAni sthiti ke udIraka jIvoMkA sparzana kSetraka samAna hai| napuMsakavedakA bhaMga mithyAlke samAna hai| itanI vizeSatA hai ki do ghRddhi, do hAni aura pravaktavya sthiti ke udIraka jIvoMne lokake asaMkhyAna mAga aura sarva lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| asaMkhyAta guraNahAni sthiti ke udIraka jIvAkA sparzana kSetrake samAna hai| vizeSArthamithyAtvAdi kisa prakRtike kauna kauna pada haiM aura unakA svAmI kauna-kauna jIva hai. isakA svAmitvAnugamase vicAra kara sparzana jAna lenA caahie| isIprakAra cArga gatiyoM aura unake avAntara bhedoMmeM bhI sparzana jJAna lenA cAhie / 818. Adezase nArakiyoMmeM mithyAtva, solaha kapAya aura sAna nokapAyake saba padoMkI sthitike udIraka jIvoMne kitane kSetrakA sparzana kiyA hai ! lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura trasanAlIke caudaha bhAgoMse chaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| itanI vizeSatA hai ki mithyAtvakI asaMkhyAta gugAhAni sthiti ke udIraka jIvoMkA sparzana kSetrake samAna hai| bhavaktavya sthiti ke udIraka jIvoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura basanAlI ke caudaha bhAgAmase Page #393 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 380 jayadhavalAsahide kasAyapAhuGa / vedago . jAva sattamA tti / bari sagayosaNaM / evari sattamAe miccha0 abatta0 khettaM / par3hamAe khettbhNgo| 819. tirikkhesu miccha0 asaMkhe0bhAgavaTi-hANi-avaSTi sabalogo / dovaDi-hANi loga0 asaMkhe bhAgo sabbalogo vaa| avatta0 loga0 asaMkhe bhAgo sattacodasa0 | asaMkhe0guNahANi0 khettaM / evaM gabusa / Navari asaMmkhe guNahANi. Nathi / avatta0 loga. asaM bhAgo sabdalogo vA / evaM solasaka0-chaNNoka0 | Navari avatta0 ke0 po. ? sannalogo / samma0-sammAmi0 khetaM / Navari samma0 asaMkhe0bhAgahANika loga asaMkhe bhAgo lcodsH| isthiveda-purisaveda0 tiNNibaDDi0-avavi0 khettbhNgo| tiNihANi ayatta loga asaMkhe0bhAgo sabalogo vA / 820, paMciMtirikkhatiya0 miccha0-solasaka0-NavaNoka0 savyapada0 loga0 asaMkhe0bhAgo mughalogo bA / Navari miccha0 avatta0 loga. asaMkhe0bhAgo " kucha kama pA~ca bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| samyaktva aura samyammithyAtvakA bhaMga kSetrake samAna hai| isIprakAyAbhUpavidhivazeorvarIsAdhIkviInakA mahApakiyoMmeM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki apanA-apanA sparzana kahanA caahie| itanI aura vizeSatA hai ki sAtavIM pRthivImeM mithyAtvakI pravaktavya sthiti ke udIraka jIvoMkA sparzana kSetrake samAna hai| pahilI pRthivIma sparzana kSetrake samAna hai| 6816. ttiyazcoMmeM mithyAtvakI asaMkhyAta bhAgavRddhi, asaMkhyAta bhAgahAni aura avasthita sthitike udIrakAne sarva lokapramANa kSetrakA parzana kiyA hai| do vRddhi aura do hAni sthitike udIrakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura sarva lokapramAga kSetrakA sparzana kiyA hai| avaktavya sthiti ke udIrakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura vasamAlIke caudaha bhAgoMmeMse kucha kama sAta bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| asaMkhyAta guNahAni sthitike udIrakoMkA sparzana kSetrake samAna hai| isIprakAra napu'samavedakI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki isakI asaMkhyAta guNahAni sthiti nadImA nahIM hai| pravaktavya sthitike udIrakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura sarva lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| isIprakAra solaha kaSAya aura chaha nokaSAyakI apekSA jAnanA cAhie / itanI vizepatA hai ki inakI pravaktavya sthitike udArAMne kitane kSetrakA sparzana kiyA hai ? sarva lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| samyakrama aura samyagmithyAtvakA bhaMga kSetrake samAna hai| itanI vizeSatA hai ki samyaktvakI asaMkhyAta bhAgahAni sthitike udIrakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura basanAlAka caudaha bhAgAMmase kucha kama chaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kriyA hai| strIveda aura puruSavedakI tIna vRddhi aura avasthita sthitika udIrakokA sarzana kSetrake samAna hai| tIna hAni aura avaktavya sthitike udIrakoMne lokake asaMkhyAta bhAga aura sarva lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| 6820, paJcendriya tiryacatrikameM mithyAtva, solaha kapAya aura nau nokapAyake saba padoMkI sthitike udIrakoMne lokake asaMkhyAnave bhAga aura sarva lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| itanI vizeSatA hai ki mithyAtvI pravaktavya sthiti ke udIrakoMne lokake asaMkhyAtaveM Page #394 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArgadarzaka :- AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja gA0 62] uttarapayaDividiudIraNAe vaDhividiudIraNANiyogAraM 381 sattacodasa0 / asaMkhe0 guNahANi0 isthiveda-purisaveda tigNivAhi-avaDhi0-avattA patrusa0-avatta0 keva0 po0 ? loga0 asNkhe0bhaago| samma0 sammAmi0 tirikkhopaM / Navari paja0 isthivedo patthi / joNiNIsu purisa0-NavUsa. Nasthi / ithiveda0 avatta0 Nasthi / paMvi0tirikkhaapaJja-magusaapaja0 miccha0-solasaka0-sattaNoka. sayapada keva0 khettaM pomidaM ? loga0 asaMkhe0 bhAgo sabalogo vaa| maNusatie pNciNdiytirikkhtiybhNgo| Navari samma0-sammAmi0 khettaM / miccha0-cadusaMjala.. tiNNiveda. asaMkheguNahANika khettaM / vari paja. isthive. patthi / maNusiNI. purisave0-Nabusa0 Nasthi / 821. devesu appaNo paDi0 savvapada0 loga0 asaMkhe0bhAgo aTTha. coisa0 / Navari miccha0 asaMkhe guNahANi0 samma-sammAmi0 samvapadA0 ithivekapurisave0 tiriNavaDi-avaTThi. aTTacoddama0 / evaM sohammIsANa0 | evaM bharaNabAgave 0-jodisi0 / pari jamhi aTTacodasa0 tamhi adhuTThA yA anoisa0 / bhAga aura tramanAlIke caudaha bhAgAmeM kucha kama sAta bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| isakI asaMkhyAta guNahAni sthiti, strIveda aura puruSavedakI tIna bRddhi, avasthita aura avaktavya sthiti tathA napusakabaMdakI zravaktavya sthiti ke udIrakoMne kitane kSetrakA sparzana kiyA hai ? lokake asaMkhyAtaveM bhAgapramAga kSetrakA sparzana kiyA hai| samyaktva aura samyagminyAtvakA bhaMga sAmAnya niryoMke samAna hai| itanI vizeSatA hai ki paryAtakoMmeM strIveda nahIM hai / yoniniyoM meM puruSaveda aura napusakaveda nahIM hai tathA strAvedakI zravaktavya sthitiudIraNA nahIM hai| paJcendriya tiryana aparyAma aura manuSya aparyAptakoM meM mithyAtva, solaha kaSAya bhora sAta nokaSAyake saba padoMkI sthiti ke udIrakoMne kitane kSetrakA sparzana kiyA hai ? lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura sarva lokapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| manuSyatrika paJcendriya tiryaJcatrike samAna bhaMga hai| itanI vizeSatA hai ki samyaktva zrIra sabhyagmithyAtvakA bhaMga kSetrake samAna hai| mithyAtva, cAra saMjvalana aura tIna vedakI asaMkhyAta guNahAni sthitike udorakoM kA sparzana kSetrake samAna hai| itanI vizeSatA hai ki paryAptakoMmeM strIveda nahIM hai tathA manupiyamiyoM meM purupaveTa aura napusakaveda nahIM hai| 6821. devoM meM apanI-apanI prakRtiyoMke saba padoMkI sthiti ke udIrakoMne lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura trasanAlIke cauvaha bhAgoM se kucha kama pATha bhAgamamANa kSetrakA sparzana kiyA hai| itanI vizeSatA hai ki mithyAtvakI asaMkhyAta guNahAni sthiti, samyaktva aura samyagmidhyAtvake satra padoMkI sthiti tathA strIveda aura purupavedakI sIna vRddhi aura avasthita sthitike nadIrakoMne brasanAlIke caudaha bhAgoMmeMse kucha kama ATha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| isIprakAra saudharma aura aizAnakalpa meM jAnanA cAhie | sathA isIprakAra bhavanavAsI, vyantara aura jyotiSI devoMmeM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki jahA~ 'vasanAlIke caudaha bhAgoM meM se kucha kama pATha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai|' yaha kahA hai vahA~ 'sanAtIke caudaha bhAgoMmeMse kucha kama sAr3he tIna aura ATha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| yaha kahanA caahie| Page #395 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArgadarzaka :- AcArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja jayadhatralAsahide kasAyapAhuDe 382 [ vedago 7 O 91 6822. saNakumArAdi sahassAra ti saccapayaDI0 saJcapadA0 ke0 phosida ? loga asaMkhe0 bhAgo cosa0 / AsadAdi accudAti savyapayaDi0 savtrapada0 keva0 posidaM ? loga0 zrasaMkhe- bhAgo chacodasa0 / uvari khettbhNgo| evaM jAva0 / 9823. kAlA0 duviho Ni0 - pragheNa AdeseNa ya / zragheNa miccha0 asaMkhe0 bhAgavaDDhi - hANi avadvi0 kevaciraM savvaddhA / sesapada0 jaha0 eyasa0, ukka0 Avali0 asaMkhe0 bhAgo / evaM sa0 / Navara asaMkhe0 guNahANi0 jaha0 ema0, ukka0 saMkhejA samayA / evaM ca saMjala0 / Nari avatta0 savvaddhA / zrasaMkhe 0 guNatraDi 0 jaha0 eyasa0, ukka0 saMkhejjA samayA / evaM bArasaka0 kRNNoka0 | Navari asaMkhe 0guNavaDa- hANi0 Natthi / samma0 zrasaMkhe 0 bhAgahANi sabvaddhA / semapadA0 jaha0 eyasa0, ukka0 Avali0 asaMkhe0 bhAgo / asaMkhe0 guNahAriNa0 jaha0 esa0 uka0 saMkhejjA samayA / sammAmi0 asaMkhe0 bhAgahA 0 jaha0 aMtomu0, ukka0 palido0 zrasaMkhe0 bhAgo / sapadA0 jaha0 esa0 ka0 Avali0 asaMkhe0 bhAgo / itthaveda J 1 3822. sanatkumAra kalpase lekara sahasrAra valpataka ke devoM meM saba prakRtiyoMke saba padoM kI sthiti pradIrakAMne kitane kSetrakA sparzana kiyA hai ? lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura sanAlIke caudaha bhAgoM se kucha kama ATha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| Anatakalpa se lekara acyuta kalpatakake devAmeM saba prakRtiyoMke saba padoMkI sthiti ke udIrakoMne kitane kSetrakA sparzana kiyA hai ? lokake asaMkhyAtaveM bhAga aura sanAlIke caudaha bhAga meM se kucha kama chaha bhAgapramANa kSetrakA sparzana kiyA hai| Upara sparzana kSetra ke samAna hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNAtaka jAnanA caahie| 6823. kAlAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai - ogha aura Adeza | oghase mithyAtva kI asaMkhyAta bhAgavRddhi, asaMkhyAta bhAgahAni aura avasthita sthitike udIrakoM kA kitanA kAla haiM / sarvadA kAla hai| zeSa padakI sthiti ke udIrakoM kA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla Avalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| isIprakAra napuMsakavedakI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki asaMkhyAta guNahAni sthitike udIrakoM kA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya hai| isIprakAra cAra lokI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki avaktavya sthitike udIrakoMkA kAla sarvadA haiM / asaMkhyAta guNavRddhi sthiti udIrakoM kA jayanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya hai / isIprakAra bAraha kaSAya aura chaha nokapAyoM kI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inakI asaMkhyAta guNavRddhi aura asaMkhyAta guguhAni sthitiudIraNA nahIM hai| samyaktvakI asaMkhyAta bhAgahAni sthiti ke udIrakoMkA kAla sarvadA hai| zeSa padoM kI sthiti ke udIrakaoNkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla Avalike zrasaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai / asaMkhyAta guNAni sthitike udIrakoM kA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya hai / samyarimadhyAtva kI asaMkhyAta bhAgahAniko sthitike udIrakoMkA jaghanya kAla antarmuhUrta hai aura utkRSTa kAla palke asaMkhyAta bhAgapramANa hai / zeSa padoM kI sthiti ke urakA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla Abalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| Page #396 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA. 62] pasarapathacidvidiudIraNAe vaDividiudIraNAriogahAra 83 purisaveda0 asaMkhe0 bhAgahANi-avaSTi sambaddhA / sesapadA0 sammattabhaMgo / Navari purisave. asaMkhe0 guNavaDDi* jaha* egasa0, uka0 saMkhenA samayA / 824. zrAdeseNa savvaNegiya0 -paMciMdiyatiriksaniya-devA bhavaNAdi jAva sahassArA ti appappaNo payaDi0 asaMkhe0 mAgahANi-abaDhi0 savvaddhA / sesapadA0 jaha0 emAsavarthaka ukAzAvadhi suravAtamAgAhAri sammAmi0 oghaM / samma0 asaMkhe0 bhAgahANi savvaddhA / sesapadA0 jaha0 egasa0, ukka0 zrAvali asaMkhe bhaago| 825. tirikkhesu savapayaDI0 sayapadA0 ogha / paMciMdiyatirikkhaapa0 sabbaSayaDI0 asaMkhejabhAgahA0 abahiH manbaddhA / semapadA0 jaha* ega0, ukka. Avali. asNkhe0bhaago| * 826. maNusesu miccha0-gavUma0 pNciNdiytiriktbhNgo| Navari asaMkhe0guNahANi-avatta0 jaha0 egasa, uka0 saMkhejA smyaa| samma0 asaMkhe bhAgahANi. isthive0-purisa0 asaMkhe0bhAgahA.-avavi0 savyaddhA / sesapadA0 jaha0 egama, khIyeda aura puruSavedakI asaMkhyAta bhAgahAni aura avasthita sthinike udhIra kokA kAla sarvadA hai| zeSa padoMkI sthiti ke udIrakokA bhaMga samyaktvake samAna hai| itanI vizeSatA hai ki puruSavedakI asaMkhyAta guNavRddhikI sthitike udArakokA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya hai| 825. Adezase saba nArakI, paJcendriya tiryacatrika, sAmAnya deva aura bhavanavAsiyoMse lekara sahasrAra kalpatakake devoM meM apanI-apanI prakRtiyoMkI asaMkhyAta bhAgahAni aura avasthita sthitike udIrakoMkA kAla sarvadA hai| zeSa padoMko sthitike udIrakokA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla sAlike AsaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| isanI vizeSatA hai ki samyagmithyAtvakA bhaMga aodhake samAna hai| samyaktvakI asaMkhyAta bhAgahAni sthitike udIrakoMkA kAla sarvadA hai| zeSa padoMkI sthiti ke udIrakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla zrAvalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| 1825. tiryazvoMmeM saba prakRtiyoMke saba padoMkI sthitike udIrakoMkA bhaMga oSake samAna hai| pachendriya tiryazca aparyAptakoMmeM saba prakRtiyokI asaMkhyAta bhAgahAni aura avasthita sthiti ke udIrakokA kAla sarvadA hai| zeSa padoMkI sthiti ke upIrakokA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla bhAvalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| 826. manuSyAma mithyAtva aura napusakavedakA bhaMga paJcendriya tiryaJcoMke samAna hai| itanI vizeSatA hai ki asaMkhyAta guNahAni aura avaktavya sthitike udIrakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai. aura utkRSTa kAla saMkhyAsa samaya hai| samyaktvakI asaMkhyAta bhAgahAni sthiti tathA strIveda aura puruSaver3akI asaMkhyAta bhAgahAni aura avasthita sthiti ke udIrakoMkA kAla sarvadA hai| zeSa padoMkI sthitike udIrakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla Page #397 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahida kasAyapAhuDhe [vedago. uka0 saMkhelA samayA | sammAmi0 asaMkhe0bhAgahA. jaha0 ukka0 aMtomu0 / sesapadA0 jaha. egasa0, ukka0 saMgvekhA smyaa| solasaka. paNoka. paMcidiyatirikkhabhaMgo / Nabari cadusaMja. asaMkheJaguNahANi oSaM / 827. maNusapajjA-maNusiNIsu savyapayaDI. asaMkhe0bhAgahANi-aghaTi. sambaddhA / sesapadA0 jaha0 eyasa0, ukka0 saMkhejjA samayA / NakAra samma0-sammAmi0 maNusoghaM / maNusaapajja0 sayapayaDI0 asaMkhe0bhAgahANi-avahiH jaha0 egasa0, palido0 asaMkhe bhAgo / sesapadA0 jaha0 egasa0, ukka0 zrAvali. asNkhe0bhaago| 1828. raNadAdi jAva raNavagevAjA ti micchatta-samma0-solamaka.. sattaNoka0 asaMkhe bhAgahANi0 savyaddhA / semapadA0 jaha0 egasa0, uka0 Abalika asaMkhe0bhAgo / sammAmi0 asaMkhe0bhAgahANi-avatta0 oghN| 829. aNudimAdi sabaTThA tti savyapaDi0 asaMkhe0 bhAgahANi sambaddhA / sesapadA0 jadda0 egasa0, uka0 Avali. asaMkhe0bhAgo / gari samma0 avatta jaha0 eyasa0, uka0 saMkhejjA smyaa| gavAri sabaDhe saMkhejjamamayA kAdayA / saMkhyAta samaya hai| samyagmidhyAtyakI asaMkhyAta bhAgahAni sthiti ke udIrakoM kA jaghanya aura utkRSTa mAlizava-tamuhasAva zeSa padako sthitika udArakAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utmaya kAla saMkhyAta samaya hai| solaha kaSAya aura chaha nokaSAyakA bhaMga paJcendriya tiryazcoMke .. samAna hai| isanI vizeSatA hai ki cAra saMcalanakI asaMkhyAta guNahAni sthiti ke udIrakoMkA . bhaMga zroghake samAna hai| 1827. manuSya paryApta aura manuSyaniyA meM saba prakRtiyoMkI asaMkhyAta bhAgahAni aura avasthita sthiti ke udIrakoMkA kAla sabaMdA hai| zeSa padoMkI sthiti ke adIrakAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRe kAla saMkhyAta samaya hai| inanI vizeSatA hai ki samyaktva aura samyagmithyAtvakA bhaMga sAmAnya manuSyoMke samAna hai| manuSya aparyAptakoMmeM saba prakRtiyoMkI asaMkhyAta bhAgahAni aura avasthita sthiti ke uArakokA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla palyake asaMkhyAta bhAgapramANa hai| zeSa padoM kI sthitike udIrakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai. aura utkRSTa kAla palyake asaMkhyAtave bhAgapramANa hai| 6828. mAnatakalpase lekara nau graiveyakatakake devoMmeM mithyAla, samyaktva, solaha kapAya aura sAta nokaSAyakI asaMkhyAta bhAgahAni sthitike udorakAkA kAla sarpadA hai| zeSa padophI sthittike dIrakAkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla prAvalike asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| samyagmidhyAtvakI asaMkhyAta bhAgahAni aura pravaktavya sthitike udIraphoMkA bhaMga oghake samAna hai| 1826. anudizase lekara sarvArthasiddhitakake devoMmeM saba prakRtiyoM ko asaMkhyAta bhAgahAni sthitike udIrakoMkA kAla sarvadA hai| zeSa padoM kI sthiti ke udIrakoMkA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla mAvalike asaMkhyAta bhAgapramANa hai| itanI vizeSatA hai ki samyaktva kI pravaktavya sthitike udIrakokA jaghanya kAla eka samaya hai aura utkRSTa kAla saMkhyAta samaya hai| itanI vizeSatA hai ki satrArthasiddhimeM bAvalike asaMkhyAsarve bhAgake sthAnameM Page #398 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarapaTTididIrA vaDiTTi diudIrANagaddAraM 385 062 ] evaM jAya0 / 1 1830. aMtarA0 duviho zi0 - zragheNa AdeseNa ya / zragheNa miccha0'sazrasaMkhe0 bhAgavaDi-hANi vaDi0 Natthi aMtaraM / sesapadA0 jaha0 eyasa0, ukka0 aMtomu0 / vari saMkhe0 guNahAriNa atratta0 jaha0 esa0 uka0 satta rArdidiyANi / sa0 [a0 ja0bhaMgo / asaMkhe0 guNahANi0 jaha0 esa0 uka0 cAsapudhattaM / samma asaMkhe0 bhAgahAzi0 Natthi aMtaraM / zravaDi zravattaH bhujamaMgo / sesapadA0 jaha0 ema0, ukka0 caDavIsamora te sAdirege / asaMkhe0 guNahANi0 jaha0 esa 0, I t 0 dammAsaM / sammAmi0 saccapadA0 jaha0 esa0 uka0 palido0 asaMkhe 0 bhAgo / mArgadAvosa kI suvikri bhAgamaNi zrava DDi0 - zravatta0 patthi aMtaraM / sesapadA0 jaha0 esa0 uka0 tomu0 / Navari cadusaMja0 asaMkhe0 guNacaDDi0 jaha0 eyasa0, ukka0 vAsapudhattaM / zrasaMkhe guNahANi0 jaha0 eyasa0, ukka0 vAsaM sAdireya / " 8 vari losaMbhajala0 asaMkhaM0 guNahAriNa0 jaha0 egasa0, ukka0 chammAsaM / itthave 0 purisake0 asaMkhe0 bhAgahAriNa-avaTTi0 Natthi aMtaraM / sesapa0 jaha0 esa0 uka0 saMkhyAta samaya kahanA cAhie / isIprakAra anAhAraka mArgAtaka jAnanA caahie| 1 $ 830 antarAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai--bodha aura Adeza / zraghase midhyAtva aura napuMsaka veda kI asaMkhyAta bhAgavRddhi, asaMkhyAta bhAgahAni aura avasthita sthiti udIrako antarakAla nahIM hai / zeSa padoMkI sthitike udIrakoMkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai / itanI vizeSatA hai ki saMkhyAta guNahAni aura avaktavya sthitike udIrakoMkA jaghanya antara eka samaya haiM aura utkRSTa antara sAta dina-rAta haiN| napuMsakavedI vaktavya sthitike udIrakoM kA bhaMga bhujagArake samAna hai / asaMkhyAta guNahAni sthiti udIrakoMkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara varNapRthaktvapramANa hai / samyaktvakI asaMkhyAta bhAgahAni sthitiudIraNAkA antarakAla nahIM hai / avasthita aura avaktavya sthiti ke udIrakoM kA bhaMga bhujagAra ke samAna haiM / zeSa padoMkI sthiti ke udorakoM kA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara sAdhika caubIsa dina-rAta pramANa hai / asaMkhyAta guNahAni sthiti ke uddIrakoMkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara chaha mahInA pramANa haiM / samyagmidhyAtva ke saba padoM kI sthiti ke udIrakoMkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara palyake prasaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| solaha kapAya aura chaha nokapAyakI asaMkhyAta bhAgavRddhi, asaMkhyAta bhAgahAni, avasthita aura avaktavya sthiti ke udIrakoM kA antarakAla nahIM hai / zeSa par3akI sthiti ke udIrakoMkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai / itanI vizeSatA hai ki cAra saMjvalanakI asaMkhyAta guNavRddhi sthiti ke I rator jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara varSapRthaktvapramANa hai| asaMkhyAta guNahAni sthitike udIrakoMkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa anvara sAdhika eka varSa hai| itanI vizeSatA hai ki lobhasaMjvalanakI asaMkhyAta guNaddAni sthitike udIrakoMkA antara eka samaya hai aura utkRSTa antara chaha mahInA hai| strIveda aura puruSavedakI khyAta bhAgahAni aura avasthita sthitike udIrakoMkA antarakAla nahIM hai| zeSa pakI 1 46 Page #399 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalA sahide kasAyapAhuDe [ vedago sayabhaMgo / asaMkhe0 guNahANi jaha0 eyasa0, uka0 2 386 tomu0 / cari vatta0 vAsapucataM / purimave asaMkhe0 guNapaTTi hANi0 kohasaMjalaNabhaMgo / 0 * 831. AdeseNa Neraiya micchatta- solasaka0 sattaNoka0 asaMkhe0 bhAgahAriNaava0i patthi aMtaraM / semapadA0 jaha0 esa0 uka0 aMtomu0 | Navari miccha0 asaMkhe0 guNahANi pravatta0 zradhaM / samma0 - sammAmi0 savyapadA0 zroSaM / evaM savaNeraiya0 / : 1832. tiriksa paMciMdiya tirikkhati NArayabhaMgo | Navari tiriNaveda0 zrasaMkhe bhAgar3A0 - zravaTTi0 Natthi aMtaraM / sapadA0 jaha0 esa0 uka0 aMtomu0 / zravatta0 zraghaM / Navari pajjatta0 itthavedo gatthi / joNiNImu purisave 0 NavuMsa0 Natthi / isthive avatta 0 Nasthi / paMci0tiri0 apajja0 savvapaya0 zrasaMkhe0 bhAgahANi anaGki0 rAtthi aMtaraM / sesapadA0 jaha0 eyasa0, ukka0 aMtomu0 / 0 3833. maNusatie paMcidiyatirikkhamaMgo | NAri samma0 sammAmi0 zroSaM / pIvAya pArA' 10 D sthitike udIrakoMkA adhanya antara eka samaya hai aura utkRSTa zrantara antarmuhUrta hai| itanI vizeSatA hai ki inakI avaktavya sthitike udIrakoM kA bhaMga napuMsakaveda ke samAna hai / zrasaMkhyAta guNahAni sthitike udIrakoM kA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara varSepRthaksvapramANa hai | purupavedakI asaMkhyAta gugguNavRddhi aura asaMkhyAta guNahAni sthitike udIrakoMkA bhaMga krodhasaMjvalana ke samAna hai / 1831. Adeza se nArakiyoM meM midhyAtva, solaha kapAya aura sAta nokapAyakI asaMkhyAta bhAgahAni aura avasthita sthitike udIrakoM kA antarakAla nahIM hai| zeSa padoMkI sthitike udIrakoM kA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai / itanI vizeSatA hai ki mithyAtvakI asaMkhyAta guNahAni aura avaktavya sthitike udIrakoM kA bhaMga oke samAna haiM / samyaktva aura samyanmithyAtva ke saba padakI sthiti ke udIrakoM kA bhaMga oke samAna haiM / isIprakAra saba nArakiyoM meM jAnanA cAhie / 1 1832. niryanoM meM saba prakRtiyoM ke apane-apane padoM kI sthitike udIrakoM kA bhaMga zrodhake samAna haiM / paJcendriya tiryazvatrika meM nArakiyoM ke samAna bhaMga hai| itanI vizeSatA hai ki tIna vedoMkI asaMkhyAta bhAgahAni aura avasthita sthitike udIrakoMkA antarakAla nahIM hai / zeSa padoMkIsthitike udIrakoMkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara mantarmuhUrta hai| avaktavya sthitike udIrakakA bhaMga oodhake samAna hai / itanI vizeSatA hai paryAtakoM meM strIveda nahIM haiM | yoginiyo purupaveda aura napuMsaka veda nahIM hai| strIvedakI avaktavya sthitiudIraNA nahIM hai / pazcendriya tiryaJca aparyAptakoM meM saba prakRtiyoMkI asaMkhyAta bhAgahAni aura avasthita sthitike udIrakoM kA antarakAla nahIM hai / zeSa pakI sthiti ke udIrakoMkA jayanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai / I 1833. manuSyatrika paJcendriya tiryoM ke samAna bhaMga hai / itanI vizeSatA hai ki 17 Page #400 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62 ] uttarapaTTidiudIraNAevaDhaDididI rogAraM cadasaMjala0 - tiNiveda0 asaMkhe0 guNahANi0 oSaM / Navari pajja0 itthavedo Natthi / maNusiNI0 purisa0 sa0 khatthi / isthive0 zravata0 jaha0 esa0 uka0 vAsapudhattaM / jahi lammAsaM vAsaM sAdireyaM tamhi vAsapudhattaM / maNusa apajja0 savyapaDINaM saccapadA0 jaha0 esa0 uka0 palido0 prasaMkhe0 bhAgo / 9834. devANaM paMcidiyatirikkhamaMgo | Navari ghusa0 patthi / irithave 0purisave0 avatta Natthi / evaM bhavaNAdi sohammA ti / evaM saNakumArAdi jAva sahassArA ti / Nari itthiye 0 patthi / , 1835. ANadAdi NavagevajjA tti miccha0 asaMkhe0 bhAgahANi0 Natthi aMtaraM / sesapa0 jaha0 esa0 ukka0 satta rArdidiyANi / samma0 tiSNivaDDidohAriNa avata0 zroSaM / sammAmi0 zrasaMkhe0 bhAgahANi pravatta0 oghaM / solasaka0mArgadarzaRNNozvAzasaMvedI pahiaMtaraM / saMkhe0 bhAgahANi0 jaha0 ema0, uka0 satta rAdidiyANi / avatta0 jaha0 esa0 uka0 aMnomu0 / evaM purisa0 / vari avata0 rAtthi | 387 0 samyaktva aura samyamidhyAtvakA bhaMga ogha ke samAna hai / cAra saMjvalana aura tIna vedakI saMkhyAtaguNAnike sthiti kA bhaMga ke samAna hai / itanI vizeSatA hai ki paryApta strIda nahIM hai / manuSyiniyoMmeM puruSaveda aura napuMsakaveda nahIM hai| strIvedakI avaktavya sthiti ke udIrakoM kA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara varSa prathaktva pramANa hai / jahA~ baha mAha aura sAdhika eka varSa antara kahA hai vahA~ varSapRthaktva kahanA cAhie / manuSya aparyAptakoM meM saba prakRtiyoMke saba padoM kI sthiti udIrakoM kA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara palyake asaMkhyAtaveM bhAgapramANa hai / 9 834. devoMmeM pacendriya tiryakhoMke samAna bhaMga hai| itanI vizeSatA hai ki inameM napuMsaka veda nahIM hai / tathA strIveda aura puruSavedakI avaktavya sthitiudIraNA nahIM hai| isI prakAra bhavanavAsiyoMse lekara saudharma- pezAna kalpatakake devoMmeM jAnanA caahie| tathA isIprakAra sanatkumAra kalpase lekara sahasrAra kalpanakake devoMmeM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki strIveda nahIM hai / 1835. Anata kalpase lekara nau maiveyakataka ke devI meM midhyAtvakI asaMkhyAta bhAgahAni sthiti udaichter antarakAla nahIM hai| zeSa pakI sthiti ke udIrakoMkA javanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara sAta dina-rAta hai / samyaktvakI tIna vRddhi, do hAni aura zrayaktavya sthiti udIrakoMkA bhaMga zradhake samAna hai | samyagmidhyAtvakI asaMkhyAta bhAgahAni aura vaktavya sthiti ke udIrakoM kA bhaMga ogha ke samAna hai| solaha kaSAya aura chaha nokaSAyakI asaMkhyAta bhAgahAnikI sthitike udIrakoMkA antarakAla nahIM hai / saMkhyAta bhAgahAni sthiti ke udIrakoM kA janya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara sAta dina-rAta hai | bhavakanya sthiti udIrakoM kA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai / isIprakAra puruSavedakI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki isakI avaktavya sthitiudIraNA nahIM hai / Page #401 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayadhavalAsahide kasAyapAhuDe [behagAM - 836. aNudisAdi savvaTThA tti samma0 asaMkha0bhAgahA. patdhi aMtaraM ! saMkhe0bhAgahANi-avatta0 jaha0 egasa0, uka0 vAsapudhattaM / sabaDhe palido0 saMkhe0bhAgo / evaM purisave0 / Navari pravatta0 patthi / evaM bArasaka0-laNNoka0 | pari acatta0 jaha0 eyasa0, uka0 aMtomu0 / evaM jAva0 / 6837. bhAvANugameNa savvastha odaio bhAvo / 1838, appAbahuANu0 duviho Ni0-ogheNa AdeseNa ya / zrogheNa miccha0-cuMsa0 samvattho0 asaMkhe guNahANi / avatta0 udIra0 asaMkheguNA / saMkhe.guNahANi0 asaMkhe0guNA / saMkhe0bhAgahANi0 saMkhe0guNA | saMkheguNavahi asNkhe0gunnaa| saMkhe bhAgavaSTi* saMkhe0 gunnaa| asaMkhe bhAgavaDDi. aNaMtaguNA / acaTThi0 asaMkhe0 guNA | asaMkhe0 bhAgahAriNa0 saMkhe0guNA / 839. sammatta0 savayovA asaMkhenguNahAriNaH / avaDhi0 asaMkhe0 guNA / asaMkhe0 bhAgavaDi. asaMkhe.guNA | saMkhejaguNavaDDi0 asaMkhe0guNA / saMkhe0bhAgaDDi. saMkhe guNA / saMkhe guNahANi. asaMkheguNA / saMkhe0 bhAgahANi0 asaMkhe0guNA / 836. anudizase lekara sarvArthasiddhitakake devoMmeM samyaktvakI asaMkhyAta bhAgahAni sthitike udIrakokA antarakAla nahIM hai / saMkhyAta bhAgahAni aura avaktavya sthitike udIrakoM kA jaghanya antargadarSasamaya bhArabhitaravaSayamApramANa hai| sarvArthasiddhimeM palya ke saMkhyAtaveM bhAgapramANa hai| isIprakAra purupavedakI apekSA jAnanA cAhie | itanI vizeSatA hai ki isakI pravaktavya sthitiDadIraNA nahIM hai| isIprakAra bAraha kaSAya aura chaha nokaSAyakI apekSA jAnanA cAhie / itanI vizeSatA hai ki inakI zravaktavya sthiti ke udIrakoMkA jaghanya antara eka samaya hai aura utkRSTa antara antarmuhUrta hai| isIprakAra anAhAraka mArgaNAtaka jAnanA caahie| 6837. bhAvAnugamakI apekSA sarvatra audayika bhAva hai| FE38. alpabahutvAnugamakI apekSA nirdeza do prakArakA hai-ogha aura aadesh| oghase mithyAtva aura napuMsakavedakI asaMkhyAta guNahAni sthitike udIraka jIva sabase stAka hai| unase avaktavya sthitika udIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| unase saMkhyAta guNahAni sthitika ucAraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| unase saMkhyAta bhAgahAbhi sthitike vIraka jIva saMkhyAtaguNe haiN| unase saMkhyAta guNavRddhi sthitike udIraka jIva asaMkhyAtagugga haiN| unase saMkhyAta bhAgavRddhi sthitike udIraka jIva saMkhyAtaguNe haiN| unase asaMkhyAta bhAgavRddhi sthitike urika jIva anantaguNe haiN| unase avasthita sthitike udIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| unase asaMkhyAta bhAgahAni sthiti ke udIraka jIva saMkhyAtaguNe haiN| 1839. samyaktvakI asaMkhyAta guNahAni sthitike udIraka jIva sabase stoka haiN| unase avasthita sthitike udIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| unase asaMkhyAta bhAgavRddhi sthisika udIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| unase saMkhyAta guNavRddhi sthitike udIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| unase saMkhyAta bhAgavRddhi sthiti ke udIraka jIva saMkhyAtaguNe haiN| unase saMszata guNahAni sthitika udIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| unasa saMkhyAta bhAgahAni sthiti ke udIraka jIva Page #402 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA8 62 ] uttarapayaDiTidiudIraNAe vaDividiudIraNANiyogadAraM 386 avatta0 asaMkhe0guNA / asaMkhe0bhAgahA. asaMkhe guNA / 40. sammAmi0 samvattho0 saMkhe guNahANi / saMkhe bhAgahANi0 saMkhe0guNA | avata0 asaMkhe guNA / asaMkhe0bhAgahANi0 asaMkhe0guNA / 11. bArasaka-kRSNopha0 sambatyo saMkhe0guNahANi0 / saMkhe0bhAgahANika saMkhe-guNA / saMkhenaguNavaDDi asakhe0 guNA / saMkhe bhAgavaSTi0 saMkhe guNA / asaMkhe0bhAgavaDhi0 aNaMtaguNA / pravatta0 saMkhe0 guNA / avavi0 asaMkhe0 guNA / asaMkhe0bhAgahANi saMkhe0 gunnaa| E42. cadusaMjalaNa0 samvatthotrA asaMkhe guNavaDi0 / asaMkhe guNahANika saMkheguNA / saMkhe guNahANi asaMkhe0 guNA / sesaM ksaaybhNgo|| 843. ityiveda0 sabathovA asaMkhe0guNahANi | saMkheguNahANika asaMkhe0 guNA ! saMkhe0 bhAgahANi0 saMkhe0 guNA / saMkhe guNavaDi* asaMkhe0 guNA / saMkhe0bhAgavavi0 saMkhe0guNA | asaMkhe0bhAgavaDi0 asaMkhe0 guNA / abatta0 saM0guNA / avadi0 asaMkhe guNA / asaMkha0 bhAgahANi0 saMkhe-guNA / / asaMkhyAtaguNe haiM / unase abaktavya sthitike udIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiM / unase asaMkhyAta bhAgahAni sthitike udIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiM / 5840. samyamithyAtvakI saMkhyAta guNahAni sthitika udIraka jIva sabase stoka haiN| unase saMkhyAta bhAgahAni sthiti ke bahIraka jIva saMkhyAna purakhe haiN| unase avaktavya sthitike udaraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| unase asaMkhyAta mAgahAni sthitike udIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| 841. bAraha kapAya aura chaha nokaSAyakI saMkhyAta guNahAni sthitika udIraka jIva sabase stoka haiN| unase saMkhyAta bhAgahAni sthitike udIraka jIva saMkhyAtaguNe haiN| unase saMkhyAta guNavRddhi sthitike udIraka jIva asaMkhyAtaguNa hai| unase saMkhyAta bhAgavRddhi sthiti ke uddIraka jIva saMkhyAtagupe haiN| unase asaMkhyAta bhAgavRddhi sthiti ke udIraka jotra anantaguNe haiN| unase avaktavya sthiti ke udIraka jIva saMkhyAtaguNe haiN| unase avasthita sthiti ke udIraka jIva asaMkhyAtagugaNe haiN| unase asaMkhyAta bhAgahAni sthittike udAraka jIva saMkhyAtaguNe haiN| 1. 842. cAra saMjvalanako asaMkhyAta guNA vRddhi sthitike udIraka jIva sabase stoka haiN| unase asaMkhyAta guNahAni sthiti ke udAraka jIva saMkhyAtaguNa haiN| unase saMkhyAta guNahAni sthiti ke udIraka jIva asaMkhyAtaguTho haiN| zeSa bhaMga kapAyoMke samAna hai| 6843. strIvedakI asaMkhyAta guNahAni sthitike udIraka jIva sabase stoka haiN| unase saMkhyAta guNahAni sthitike vadIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| unase saMkhyAta bhAgahAmi sthitike udIraka jIva saMkhyAtaguNe haiN| unase saMkhyAta guNavRddhi sthiti ke udIraka jIva asaMkhyAtaguNa haiN| unase saMkhyAta bhAgavRddhi sthiti ke udIraka jIva saMspAtaguNe haiN| unase asaMkhyAta bhAgavRddhi sthitike udIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| unase avaktavya sthiti ke dIraka jIva saMkhyAtaguraNe haiN| unase avasthita sthiti ke udIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| unase asaMkhyAta bhAgahAni sthitike padIraka jIya saMkhyAtaguNe haiN| Page #403 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ki:- AcAryazrI savidhiAra TURUT D 360 jayadhavalAsahide kasAyapAiDa [ baMdagI 44. purisaveda0 sambatthorA asaMkhe0 gunnvaaddddi| asaMkhe0 guNahANi saMkheguNA | sesamisthivedabhaMgo / evaM tirikkhA0 / Navari cadusaMjalaNa-tiSNivedasamma0 asaMkhe0guNavavi-hANi paathi| 845. prAdeseNa NeraDya0 mi. subatyobA asaMkhe guNahANi / avatta. asaMkhe0guNAsikha guNahANi asakhe guNA / saMkhe guNavADDi. visesAhiyA | saMkhe0. bhAgaraDDi-hANi* do vi sarisA sNkhe0gunnaa| asaMkhe0bhAgavaDDi0 asaMkhe0guNA / avatta0 saMkhe gunnaa| abaDhi0 asaMkhe guNA | asaMkhe bhAgahANi saMkhenguNA / samma odhaM / Nari asaMkhejaguNahA0 Nasthi / sammAmi0 zroghaM / 1846. sola saka0-chaNNoka0 samvatthovA saMkhaMjaguNahA0 / saMkhe0 guNavaTTi0 visesA / saMkhejabhAgavaDi-hA. do vi sarisA saMkhe0 guNA | asaMkha0bhAgavaDDi. asaMkhejaguNA / akta0 saMkhe guNA / avaDDi0 asNkhejgunnaa| asaMkhe0 bhAgahA. saMkhe0 guNA / evaM Naqsa0 / vari avatta0 Nasthi / evaM paDhamAe / bidiyAdi sattamA 845. purupabaMdakI asaMkhyAta gaNavRddhi sthitike udIraka jIva sabase stoka haiN| unase asaMkhyAta guNahAni sthiti ke udIraka jIva saMkhyAtaguNe haiN| zeSa bhaMga strIvedake samAna hai| isIprakAra sAmAnya tiryagnAmeM jAnanA caahie| isanI vizepatA hai ki inameM cAra saMjvalana, tIna veda aura samyaktvakI agakhyAta guNavRddhi aura asaMkhyAta guNAni sthitiudIraNA nahIM hai| 1845. Adezase nArakiyoM meM mithyAtvakI asaMkhyAta guNahAni sthitika udIraka jIva sabase stoka hai| unase pravaktavya sthitike udIraka jIva asaMkhyAtaguraNe haiN| unase saMkhyAta guNahAni sthiti ke udIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| unase saMkhyAta guNavRddhi sthiti ke mAraka jIva vizeSa adhika haiN| unase saMkhyAta bhAgavRddhi aura saMkhyAta mAnahAni ina donoM hI sthitiyoMka udIraka jIva samAna hokara saMkhyAtaguNe haiN| unase asaMkhyAta bhAgavRddhi sthitike udIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| unase avaktavya sthiti ke udIraka jAMdha rAkhyAtaguNe haiN| unase avasthita sthitike udIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| unase asaMkhyAta bhAgahAni sthitike udIraka jIva saMkhyAta guNe haiN| samyaktyakA bhaMga ovake samAna hai| itanI vizeSatA hai ki isakI saMkhyAta guNahAni sthiti udIraNA nahIM hai / samyagmithyAtvakA bhaMga opake samAna hai| 846. solaha kaSAya aura chaha nokaSAyakI saMkhyAta guNahAni sthitike udIraka jIva sabase stoka haiN| unase rAkhyAta guNavRddhi sthitike udIraka jIva vizeSa adhika haiN| unase saMkhyAta bhAgavRddhi aura saMkhyAta bhAgahAni ina donoM sthitiyoM ke udIraka jIva paraspara samAna hokara saMnyAtagaNe haiN| unase asaMkhyAta bhAgavRddhi sthiti ke jadIraka jIva asaMkhyAtagaNe haiN| unase avaktavya sthiti ke udIraka jIva saMkhyAtaguNe haiN| unase avasthita sthiti ke nadIraka jIva asaMkhyAtagaNe haiN| janasa asaMkhyAta bhAgahAni sthiti ke uddIraka jIva saMkhyAtamuraNe haiN| isIprakAra napusakavedako apekSA jAnanA caahie| isI vizeSatA hai ki isakI avAcya sthisiudIraNA nahIM hai| isImakAra pahilo pRthivA meM jAnanA caahie| dUsarase lekara sAtavIM pRthivItakI Page #404 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62] uttarapayaridvidiudIraNApa baDhivididIraNANiyogahAra 691 tti evaM ceva / Navari miccha-solamaka0-sattaNoka0 saMkhe guNavATi-hANi do vi sarisA | paMciMdiyatirikkhatie paarybhNgo| Navari isthidhe0-purisave0 kapAyabhaMgo / gasa0 micchattabhaMgo / Navari asaMkhe0guNahANi0 patthi / paJjatta0 isthivedo gasthi / NabuMsaya0 purimvedbhNgo| joNiNIsu purisa0-Nasa0 patthi / isthive0 avata. Nasthi / paMciMdiyatirikkhaapaJja-maNusaapajja. solasaka0-chaNNoka. paMciMtirikkhabhaMgo | evaM miccha0-Nadhuma0 / Navari avatta0 Nasthi / ...847. maNusesa miLU-Nabusa0 samvatthovA asaMkhe guNahANi0 / atratta. saMkhAguNA / sesa pA~cadiyatirikkhabhagA / sammAsammAmi0 oghaM / Nayari saMkhejaguNaM kAyavyaM / vArasaka0-chaNNoka0 pNcidiytirikkhbhNgo| cadusaMjala0 samvattho0 asaMkhe guNahANi / saMkhe0guNahANi asaMkhe0 guNA / saMkhenaguNavaDi. visesaahiyaa| sesaM paMcitirikkhabhaMgo / ithive0-purisa0 evaM ceca / pari saMkhe0guNaM kAyavyaM / evaM maNusapaja0 / gari saMkhe guraNaM kAyavyaM / Navari ithivedo Nasthi / Nadhusa0 purisa bhaMgo / maNamiNI0 evaM ceva | Navari purisa-Nasa0 Nasthi / ithiveda. isIprakAra jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki mithyAtva, solaha kapAya aura sAta nokaSAyakI saMkhyAta gaNAdhuddhi aura saMkhyAta guNahAni ina donoM sthitiyoMke judIraka jIva samAna haiM / paJcendriya tiryazcatrika, nArakiyoMke samAna bhaMga hai| itanI vizeSatA hai ki strIveda aura puruSa badakA bhaMga kapAyake samAna hai| napusakavedakA bhaMga mithyAtSake samAna hai| itanI vizeSatA hai ki asaMkhyAta guNahAni sthiti udoraNA nahIM hai| paryAptakoM meM strIveda nahIM hai| napusakavedakA bhaMga purupayedake samAna hai| yoniniyoM meM puruSaveda aura napusakaveda nahIM hai / strIvedakA pravaktavya sthiti udAraNA nahIM hai| paJcandriya tirthazca aparyApta aura manuSya aparyAptakoMmeM solaha kaSAya aura chaha nokaSAyakA bhaMga paJcendriya tiryaJcoMke samAna hai| isIprakAra mithyAtva aura nasakavedakI apekSA jAnanA cAhie / itanI vizepatA hai ki avaktavya sthiti udIraNA nahIM hai| 6847. manuSyoMmeM mithyAtva aura napusakavedakI asaMkhyAta guNahAni sthiti ke madIraka jIva sabasa stoka hai / unase zravaktavya sthitike udIraka jIva saMkhyAtaguNe haiN| zeSa bhaMga paMcendriya tiryazcAMka samAna hai / samyaktva aura sambagmithyAtvakA bhaMga oghake samAna hai| itanI vizeSatA hai ki saMkhyAtaguNA karanA cAhie / ghAraha kapAya aura chaha nokapAyakA bhaMga paJcendriya tiryoMke samAna hai| cAra saMjvalanakI asaMkhyAta guNahAni sthitike udIraka jIva sabase stoka haiN| unase saMkhyAta guNahAmi sthitika udIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| unase saMrUyAta gugaNavRddhi sthitike udIraka jIva vizeSa adhika haiN| zeSa bhaMga paMcendriya tiyaMvoMke samAna hai| strIveda aura puruSavedakA bhaMga isIprakAra hai| itanI vizeSatA hai ki saMkhyAsaguNA karanA caahie| isIprakAra manuSya paryAptakoMmeM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki saMkhyAtaguNA karanA caahie| itanI vizeSatA hai ki inameM strIveda nahIM hai| napusakavedakA bhaMga puruSavedake samAna hai / manuSyiniyoM meM isIprakAra jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki purupaveda aura napusaka tApratI evaM cena / evaM iti pAThaH / Page #405 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 jayadhaklA sahide kasAyapAhuDe [ bedago santrasthovA avatta / zrasaMkhe0 ' guNahANi0 saMkhe0 guNA / sesaM taM caiva / 1848. devANaM paMcidatiriktabhogItikathane 0purisave0 zravatta patthi / evaM bhavaNa0 vANarce0 - jodisi0 / sohammIsAla 0 vidiyaDhatribhaMgo | vari isthive0 - purisaveda0 kasAyabhaMgo / zravatta0 Natthi / sa0 [pasthi / evaM sanakumArAdi jAva sahassArA ti / vari itthavedo patthi / 9849, ANadAdi navamevajAti miccha0 savvathotrA asaMkhe0 guNahANi0 1 saMkhe - bhAgahAriNa0 saMkhe 0 0 guNA / vatta0 zrasaMkhe0 guNA / zrasaMkhe 0 bhAgahA0 zrasaMkhe0 guNA / samma0 savvatthovA zrasaMkhe0 bhAgavaDi0 | saMkhe0 guNavaDi0 zrasaMkhe0 guNA / saMkhe0 bhAgavaDi0 saMkhe0 guNA / saMkhe0 bhAgahANi0 zrasaMkhe0 guNA / zravatta0 zrasaMkhe0 guNA | zrasaMkhe0 bhAgahANi0 asaMkhe0 guNA / sammAmi0 savvatthovA zravatta0 / asaMkhe 0 bhAga hA 0 asaMkhe0 guNA / solasaka0 chaNNoka0 samvatthovA saMkhe 0 bhAgahAriNa0 | avatta0 zrasaMkhe0 guNA | asaMkhe0 bhAgahANi0 asaMkhe0 guNA / evaM purisa0 | dari avatta0 Natthi / veda nahIM hai| inameM strIvedaka avaktavya sthitike udIraka jIva sabase stoka haiN| unase asaMkhyAta guNahAni sthiti udIraka jIva saMkhyAtaguNe haiN| zeSa usI prakAra hai / Ow 14. devoM meM paMcendriya tiryazvoM ke samAna bhaMga hai| itanI vizeSatA hai ki napuMsakaveda nahIM hai| strIveda aura puruSavedakI avaktavya sthitiudIraNA nahIM hai / isIprakAra bhavanavAsI, vyantara aura jyotipI devoMmeM jAnanA caahie| saudharma aura aizAna kalpameM dUsarI pRthivIke samAna bhaMga hai / itanI vizeSatA hai ki strIveda aura puruSavedakA bhaMga kaSAya ke samAna hai| inakI avaktavya sthitiudIraNA nahIM hai / napuMsakaveda nahIM hai / isIprakAra sanatkumAra kalpase lekara sahasrAra kalpataka ke devoM meM jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki strIveda nahIM hai / 9848. zrAnta kalpase lekara nau maitreyakatakake devoMmeM midhyAtvakI asaMkhyAta guNahAni sthitike udIraka jIva sabase stoka haiN| unase saMkhyAta guNahAni sthitike udIraka jIva saMkhyAtaguNe haiN| unase avaktavya sthitika udIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| unase zrasaMkhyAta bhAgahAni sthitike udIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| samyaktvakI asaMkhyAta bhAgavRddhi sthiti ke udIraka jIva sabase stoka haiN| unase saMkhyAta guNavRddhi sthitike udIraka jIva saMsthAna guNe haiM / unase saMkhyAta bhAgavRddhi sthitike udIraka jIva saMkhyAtaguNe haiN| unase saMkhyAta bhAgahAni sthiti ke udIraka jIva zrasaMkhyAtaguNa haiN| unase avaktavya sthiti ke udAraka jIva saMkhyAtaguNe haiN| unase asaMkhyAta bhAgadAni sthitike udIraka jIva zrasaMkhyAtaguNe deN| samyagmidhyAtva kI vaktavya sthitike udaraka jIva sabase stoka haiN| unase asaMkhyAta bhAgaddAni sthitike udoraka jIva zrasaMkhyAtaguNe haiN| solaha kapAya aura chaha nokapAyakI saMkhyAta bhAgahAni sthiti udIraka jIva sabase svoka haiN| unase avaktavya sthitike udIraka jIva zrasaMkhyAtaguNe haiM / unase asaMkhyAta bhAgaddAni sthitike udIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| isIprakAra puruSaveda kI apekSA jAnanA caahie| itanI vizeSatA hai ki isakI vyavaktavya sthitiudIraNA nahIM hai / 1 bhA0pratau saMkhe iti pAThaH / Page #406 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gA0 62] asarapayaDidvidiudIraNAe vaDhiviviudIraNANiyogadAraM 850. aNudisAdi sabaTThA ti samma0 samvatthovA avattaH / saMkhe0. bhAgahANi asaMkhe0guNA / asaMkhe0 bhAgahANi asaMkha0 guNA / vArasaka-sattaNoka0 zrANadabhaMgo / Navari sabaDhe jamhi asaMkhe guNA tamhi saMkhenaguNaM kAdabbaM / evaM jAva0 / ___ evaM vaDiudIraNA smttaa| 851. pattha hANaparUyaNe kIramANe dvidi-sNkmbhNgo| Navari appappaNo ukassavidiudIraNamAdi kAdUNa jAva appuppaNo udIraNA-pAnaggajahaNNaDhidisaMtakamme ti prodAriya / tado ko kadamAe hidIe pacesago ti padassa attho samatto / geNhyibvaM evaM dvidiudIraNA samattA / 850. anudizase lekara sArthasiddhitaka devoMmeM samyaktvakI zravaktavya sthiti ke udIraka jIva sabase stoka haiN| unase saMkhyAta bhAgahAni sthitike udIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| unase asaMkhyAta bhAgahAni sthitike sadIraka jIva asaMkhyAtaguNe haiN| bAraha kaSAya aura sAta nokaSAyakA bhaMga pAnatakalpake samAna hai| itanI vizeSatA hai ki sarvArthasiddhi meM jahA~ asaMkhyAta guNA hai vahA~ saMkhyAtaguNA karanA caahie| isIprakAra anAhAraka mArgaNAtaka jAnanA caahie| isaprakAra vRddhijadIraNA samApta huii| F851. yahA~para sthAnaprarUpaNA pharanepara sthitisaMkramake samAna bhaMga hai| itanI vizeSatA hai ki apanI-apanI utkRSTa sthitibadIraNAse lekara apane-apane udIraNA prAyogya jaghanya satkarmataka utArakara grahaNa karanA cAhie / isake bAda 'ko kadamAe hidIe pavesago' isa padakA artha samAna hushraa| isaprakAra sthividIraNA samApta huii| Page #407 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddhi-patra azuddhi zuddhi pRSTha paM. jAnanA cAhie / prathama naratAmeM jAnanA caahie| kintu itanI vizegatA hai ki inameM apanA-apanA sparzana bAhanA cAhie / prathama naraka meM anudIraka hote haiN| paJcendriya anudAraka hote haiN| yoninI tiryoMmeM strIvedayI anudIraNA nahIM hai| paJcendriya palidovamagi puccakohiyuvatamahiyANi ? puvakojiYdhattaM ? manmukha kSAyika gampagdaSTi mAmumakika malArya zrI suvidhisAgara jI mahArAja rahatA hai| gambhava hai| do krodhoMkA niyamase do propoMkA tathA naparavedakA niyama strovedakI nagaMgakrayedastI siyA / udIra khiyA udIra. bhItara do bAra bhItara maMthamAgabamama nAtha ko cAra 16 sUcanA mahApara hamane prakRta gAgake kucha upayukta saMzodhana diye haiN| isameM yadi viSama-sambandhI kucha saMzodhana svAdhyAyapremiyoM ke vyAnameM Ave to unakI sUcanA milanepara parAmarza karake unheM agale gAgameM de diyA jaaygaa| jayadhavalAke pUre gudraNake anameM isa grantha ke viSaya-gambanpI pava saMzodhanoMko denekA bhI hamArA vicAra hai|