________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
सूत्रकृताङ्गसूत्रे
हितात् खण्ड यते येन स आत्मदण्डः एतादृशः आचारः अनुष्ठानं येषां ते तथा 'मिच्छासंठियभाषणा' मिथ्यासंस्थितभावना मिथ्यात्वोपहतदृष्टयः' (हरिसपभोसमावन्ना) हपंपद्वेषमान्नाः रागद्वेष समाकुलाः (केइ) केपि (प्रणारिया) अनार्याः (लूमंति) लूपयन्ति कर्थियति दण्डादिभिः ताडयंति साधूनिति ॥१४॥
टीका--'भायदंडसमाचारे' आत्मदण्डसमाचारः, दण्डयते खण्डयते मोक्षादधः पात्यते आस्मा येन स आत्मदण्डः साधुनिन्दाताडनादिप्राणातिपातादि. लक्षणः । समाचारः अनुष्ठानम् , एतादृश आचारो विद्यते .येषां ते आत्मदण्डसमाचाराः। तथा-'मिच्छासंठियभाषणा' मिथ्यासंस्थितभावनाः, मिथ्या-विपरीता संस्थिता कदाग्रहाभिरूढा भावना येषां ते मिथ्यासंस्थितभावनाः मिथ्यात्वोपहतबुद्धयः हिंसादिपरायणाः इति यावत् । 'हरिसप्पोसमावन्ना' इपद्वेषसमापन्नाः= हर्षश्व प्रद्वेषश्चेति हर्षपद्वेषं तदापन्नाः पापाचरणे हर्षवन्तः धर्माचरणे द्वेष वन्तः है, ऐमा आचार कहलाता है । जिनका ऐसा आचार है और जिनकी दृष्टि मिथ्यात्व के कारण उपहत हो गई है, जो हर्ष और द्वेष अर्थात् रागद्वेष से युक्त है, ऐसे कोई कोई अनार्य पुरुष साधुओं को दण्ड आदि से ताडन करते हैं ॥१४॥
टोकार्थ--साधु की निन्दा, ताडना या हत्या करना आदि कार्य, जो आत्मा को दण्डित करने वाले हैं, 'आत्मदण्ड समाचार' कहे गए हैं। मिथ्या अर्थात् विपरीत कदाग्रह रूप भावना वाले को मिथ्या संस्थित भावना' कहते हैं अर्थात् जिनकी बुद्धि मिथ्यात्व के कारण नष्ट हो गई है, जो हिंसादिपापों में तत्पर रहते हैं। जो हर्ष और હિતનું જેના દ્વારા ખંડન થાય છે, એવા આચારને “આત્મદંડ સમાચાર' કહે છે. જેમને એ અચાર છે અને જેમની દષ્ટિ મિથ્યાવને કારણે ઉપહત થઈ ગઈ છે, જેઓ રાગ અને દ્વેષથી યુક્ત છે, એવા કેઈ કેઈ અનાર્ય सो साधुमान ass 8 मारे है. ।।१४। ।
ટીકાથ–- સાધુ ની નિંદા, સાધુને મારપીટ, સાધુની હત્યા આદિ કૃત્ય આત્માને દંડિત કરનાર–આત્માના હિતનું ખંડન કરનાર છે. તેથી એવાં કૃત્યને “આત્મદંડ સમાચાર' કહે છે. મિદષ્ટિ જીવોને, એટલે કે વિપરીત કદાગ્રહ રૂપ ભાવનાવાળા માણસે ને મિથ્યા સંસ્થિત ભાવનાવાળા' કહે છે. આ બન્ને વિશેષથી યુક્ત લે-એટલે કે જેમની બુદ્ધિ મિથ્યાત્વને કારણે નષ્ટ થઈ ગઈ છે, જેઓ હિંસાદિ પાપમાં પ્રવૃત્ત રહે છે, જેઓ રાગ અને દ્વેષથી યુક્ત છે-એટલે કે જે એ પાપનું આચરણ કરવામાં હર્ષને અનુભવ
For Private And Personal Use Only
