Book Title: Trishashtishalakapurushcharitammahakavyam Parva 5 6 7
Author(s): Hemchandracharya, Ramnikvijay Gani
Publisher: Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad
Catalog link: https://jainqq.org/explore/001457/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJa zrIhemacandrAcAryaviracitaM triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam (paJcama-SaSTha-saptamaparvANi) sampAdaka : sva. paM. zrIramaNIkavijayajI gaNi vijayazIlacandrasUri zrI hemacandrAcArya prakAzaka : kalikAlasarvajJa zrIhemacandrAcArya navama janmazatAbdI smRti zikSaNa-saMskAranidhi, amadAvAda. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJa zrIhemacandrAcAryaviracitaM triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam (paJcama-SaSTha-saptamaparvANi) sampAdakau: sva. paM.zrIramaNIkavijayajI gaNi vijayazIlacandrasUri MORE zrIhemacandrAcArya prakAzaka: kalikAlasarvajJa zrIhemacandrAcArya navama janmazatAbdI smRti zikSaNa saMskAranidhi, amadAvAda I.2001 vi.saM. 2057 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacaritamahAkAvyam (paJcama-SaSTha-saptamaparvAtmakaH tRtIyo vibhAgaH) sampAdakau: sva. paM.zrIramaNIkavijayajI gaNi vijayazIlacandrasUri prakAzaka : kalikAlasarvajJa zrIhemacandrAcArya navama janmazatAbdI smRti zikSaNa saMskAranidhi, amadAvAda prataya: 500 vi.saM. 2057 I. 2001 sarve'dhikArA: prakAzakAyattA: prAptisthAna : (1) A. zrIvijayanemisUri-jainasvAdhyAyamandira 12, bhagatabAga, jainanagara zeTha ANaMdajI kalyANajI peDhInI joDe amadAvAda - 380007 (2) sarasvatI pustaka bhaNDAra 112, hAthIkhAnA, ratanapoLa amadAvAda - 380001 mUlya : rU. mudraka : manana TAIpa seTarsa dilIpa AI, paTela 876, trIjo vAsa, nAraNapurA gAma, amadAvAda. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarpaNa jaina zvetAmbara mUrtipUjaka saMghanA samartha sukAnI, vAtsalya ane karuNAnA mahAsAgara, paramadayAlu AcArya bhagavaMta zrIvijayanandanasUrIzvarajI - mahArAjanI mahAmaMgalarUpa puNyasmRtimAM...... -zIlacandravijaya Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakanuM nivedana kalikAlasarvajJa zrIhemacandrAcAryanI navamI janmazatAbdI ( saMvat 2045) nA punita upalakSyamAM, pUjya AcArya zrIvijayasUryodayasUrIzvarajI mahArAjanI zubha bhAvanA tathA preraNA anusAra AvelA A TrasTa taraphathI zrIhemacandrAcArye racelA triSaSTizalAkApuruSacarita -mahAkAvyano trIjo bhAga pragaTa karatAM amo anahada AnaMda anubhavIe chIe. agAu, saM.2046mAM A granthanA prathama tathA dvitIya bhAgonuM prakAzana A saMsthAe kartuM hatuM. tyAra pachInA bhAgonuM saMpAdana pU. AcArya zrIvijayazIlacandrasUrijI karI rahyA hatA. te paikI paMcama SaSTha ane saptama parvAtmaka trIjA bhAganuM prakAzana Aje thaI rahyuM che. AgranthanuM saMpAdana karI ApavA badala tathA tenA prakAzanano lAbha amane ApavA badala pU. AcAryazrInA amo RNI chIe. AzA che ke bAkInA bhAgonuM paNa teozrI satvare saMpAdana karI Ape, jethI tenuM paNa prakAzana amo karIe . A granthanuM sarasa mudraNa karAvI ApavA badala amadAvAdanA zrIsarasvatI pustaka bhaNDAranA saMcAlakonA amo khUba AbhArI chIe. A granthanA prakAzana mATe amadAvAdanI zrIjaina zvetAmbara mUrtipUjaka borDiMga - saMsthA taraphathI ghaNo Arthika sahayoga prApta thayo che, je mATe te saMsthAnA amo RNI rahIzuM. li. kalikAlasarvajJa zrIhemacandrAcArya navama janmazatAbdI smRti zikSaNa saMskAranidhino TrasTIgaNa For Private Personal Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpAdakIya 'triSaSTizalAkApuruSacarita' e zrIhemacandrAcArya, eka uttama kakSAnuM mahAkAvya che, je lagabhaga chatrIza hajAra zlokomA patharAyeluMche. A mahAkAvya- adhyayana saikAothI jaina saMghamAM aviratapaNe cAlI rahyaM che. Aje paNa sAdhu-sAdhvIsamudAyamAM tenuM paThana-pAThana cAlu ja che. A mahAkAvyanI aneka AvRttio agAupragaTa thaI cukI che, eTaluMja nahi, paNa tenA gujarAtI, hindI temaja aMgrejI anuvAdo paNa thayA che ane chapAyA che.. Ama chatAM, A mahAkAvyanI samIkSita ane saMzodhita vAcanA adyAvadhi chapAI nathI. A dizAmAM sauthI prathama kAma sva. muni zrIcaraNavijayajIe AdarekheM, ane A mahAkAvyanA prathama parvanI zuddha vAcanA taiyAra karelI. te pachI dvitIya-tRtIyacatartha ematraNa parvonI vAcanA sva. AgamaprabhAkara muni zrIpuNyavijayajIe taiyAra karI hatI. A pachInAM parvonI vAcanA taiyAra karavAnuM kArya sva. paMnyAsa zrIramaNIkavijayajI gaNie kareluM, je adyAvadhi aprakAzita hatuM. A aprakAzita phAilo pratye mAruM dhyAna jatAM mane thayu ke A kArya karavU joIe. tarata ja te kArya hAtha para lIdhuM. avalokana karatAM lAgyuM ke paM.zrIramaNIkavijayajIe je hastaprationA AdhAre vAcanA taiyAra karI che, te uparAMta paNa keTalIka mahattvapUrNa pratioche, jeno upayoga thAya to vAcanA vadhAre samIkSita thaI zake. eTale erIte meM prayatna AraMbhyo, jenuM pariNAma prastuta pustaka che. prastuta pustakamAM pAMcamuM, chaTuM ane sAtamu ema traNa parvono samAveza thayo che. A parvonA saMpAdanamAM paM. zrIramaNIkavijayajIe nimnanirdiSTa saMjJAvALI prationo upayoga karyo jaNAya che. parva 5, saM., chA., vA.1-2, de., tA. parva 6, pra., he., pA. parva 7, kAM., mo., chA., he., tA., pA. AnI sAme mArA dvArA upayogamA levAyelI pratonI saMjJA A pramANe che: khaMtA.1-2(khaMbhAta tADapatra bhaMDAra), pAtA.(pATaNa-hemacandrAcArya bhaMDAranI tADapatra prati), lA.(lA.da.vidyAmandira, amadAvAdanI kAgaLanI prati) uparAMta mudrita prati to kharIja (ma.saMjJA). AmAM khaMtA. saMjJaka pratio vizeSa prAcIna ane zuddha hovAthI temAthI ghaNA zreSTha tathA zuddha pATha maLI zakyA che. Ama A pustaka, be hAthe raMdhAyelI rasoI jevU thayuM che. te keTaluM uttama che athavA nathI, teno nirNaya to sujJajano para ja choDavo hitAvaha gaNAya. AsaMpAdana mATeje-tebhaNDAronA kAryavAhakoe potAnA tyAMnI pratio ke tenI jheroksa kaoNpIno upayoga karavAnI saMmati ApI che, te badala temano AbhAra mAnu chu. prastuta granthanA kAryamAM munizrIkalyANakIrtivijayajIe khUba sahAya karI che, je anumodanIya che. bAkInA bhAgonuM saMpAdana paNa hAtha para lIdheluMja che. zrI deva-guru-dharmanA pasAye te velAsara paripUrNa thAya tevI bhAvanA. -zIlacandravijaya jJAnapaMcamI,2057 bhAvanagara Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacaritasya paJcama-SaSTha-saptamaparvaNAM vissyaanukrmnnikaa|| paJcamaM parva prathama: sarga: 29 viSayaH pRSTham zrIzAntinAthabhagavaMta: pUrvabhaveSu prathamabhave zrISeNarAjasya varNanam 1 zrISeNapatnyo: abhinanditA-zikhinanditayoH putrayozca induSeNabinduSeNayorvarNanam kapila-satyabhAmAvRttAntaH zrISeNaputrayorinduSeNa-binduSeNayorvezyAkRte yuddham putrayuddhanivAraNe'zaktasya zrISeNarAjasya tatpatnyo: satyabhAmAyAzcA''tmaghAta: yugalitvena cotpatti: maNikuNDalividyAdhareNa yuddhavAraNaM pUrvabhavakathanaM ca induSeNa-binduSeNayoH pratibodha: dIkSA mokSazca yugmadharmiNAM zrISeNAdInAM devatvaprApti: arkakIrtirAjagRhe zrISaNajIvasya amitatejastvena satyabhAmAjIvasya ca sutArAtvenotpattiH / tripRSThavAsudevagRhe'bhinanditAjIvasya zrIvijayatvena zikhinanditAjIvasya ca jyotiSprabhAtvenotpatti: kapilasya camaracaJcAyAM azanighoSanAmavidyAdhararAjatvenotpatti:6 amitatejo-jyotiSprabhayoH zrIvijaya-sutArayozca vivAhaH 6 dezanAzravaNena viraktasyA'rkakIrterdIkSA'mitatejasazca rAjyAbhiSeka: amitatejasa: zrIvijayadarzanAya potanapure AgamanaM zrIvijayena naimittikasaMdarzitApAya-tannivAraNAdivRttAntakathanaM ca azanighoSeNa sutArAharaNam amitatejasa: sAhAyyena azanighoSaparAjayaH 10-12 baladevamuneracalasya kevalajJAnaM, dezanA, pUrvajanmAdikathanaM ca 12-14 azanighoSasya dIkSA zrIvijayAmitatejasorvividhadharmAnuSThAnAni 15-16 nandanavanaM gatayoH zrIvijayAmitatejasozcAraNamuniyugalasakAzAt dezanAzravaNaM, dIkSAgrahaNaM, prANatavimAne utpAtazca dvitIyaH sargaH viSayaH pRSTham ceTyornATakaM prekSamANAbhyAM viSNu-balAbhyAM nAradAvajJA tena ca damitArinRpapreraNam damitArinRpeNa ceTImArgaNaM, viSNu-balayozca prajJaptyAdividyA: svayaMsiddhA: 19-20 ceTIrUpAbhyAM viSNu-balAbhyAM damitAraye nATakadarzanaM tatkanyAyA: kanakazriyazca haraNam 20-23 damitAriNA yuddhaM tadvadhazca 23-24 meruparvate kIrtidharamunerdezanAzravaNaM kanakazrIpRcchAyAM ca pUrvabhavakathanaM ca 24-26 kanakazriyo vairAgyaM svayamprabhajinAnte dIkSA mokSazca 27 baladevaputryA: sumatervRttAnta: 27-29 Ayu:kSaye viSNoH prathamanarake utpatti: baladevasya dIkSA acyutendratvaM ca narakAniHsRtasyA'nantavIryajIvasya vidyAdharatvaM acyutendreNa pratibodha: dIkSA acyute utpAtazca 29-30 tRtIyaH sargaH ratnasaJcayAyAM kSemaGkaranRpagRhe balajIvasya vajrAyudhatvena janma viSNujIvasya tatputratvena janma sahasrAyudha iti nAma ca / IzAnendrazlAghAmasahamAnena devena vajrAyudhasya parIkSA tataH pratibodhazca 31-32 damitArijIvadevena vajrAyudhasyopasargakaraNaM, tadanu indreNA'rcA ca 32-33 vajrAyudhasya rAjyAbhiSekaH,kSemaGkarasya dIkSA kevalajJAnaM tIrthakRttvaM ca vajrAyudhasya cakritvam 33 vajrAyudhasabhAyAM vidyAdharatrayavRttAnta: 33-35 sahasrAyudhaputrakanakazaktivRttAnta: 35-37 vajrAyudhasya jinAntike dIkSA siddhiparvate vArSikI pratimA ca 37 azvagrIvasutajIvadevAbhyAM kRta upasarga: indrANIbhizca vAraNam sahasrAyudhadIkSA, vajrAyudha-sahasrAyudhayormelanaM ca ISatprAgbhAre tayoranazanaM graiveyake utpattizca caturthaH sargaH 8 33 ramaNIyavijaye zubhAnagaryAM stimitasAgaranRpagRhe amitatejasa: baladevatvena zrIvijayasya ca vAsudevatvena utpattiH, aparAjita: anantavIrya iti tayo manI stimitasAgaranRpadIkSA camarendratvenotpAtazca viSNu-balayorvidyAsAdhanam puNDarIkiNyAM ghanaratharAjagRhe vajrAyudha-sahasrAyudhayorjanma tayormegharatha-dRDharatha iti nAmasthApanA Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTham 52 52-53 53-54 54 54 54-55 55-59 viSayaH pRSTham vivAhArthaM gatayo: surendradattena yuddhaM jayazca 39-40 pariNayanaM putrAdiparivArazca 40-41 kukkuTayuddhaM ghanarathena tatpUrvajanmakathanaM ca 41-42 megharathena tayovidyAdharAdhiSThitatvakathanaM tatpUrvajanmavarNanaM c| 42-44 kukkuTayoranazanaM bhUtanAyakatvenotpattirmegharathAya ca pRthvIdarzanam 44 megharathasya rAjye dRDharathasya ca yauvarAjye'bhiSeka: dhanarathasya dIkSA kaivalyaM tIrthakRttvaM ca megharathasya udyAnagamanaM, tatra bhUtaiH saGgItakaraNaM tatsambandhinI kathA ca 45-46 pauSadhavratina: megharathasya dayApAlane zyena-pArApatavRttAntaH pUrvabhavavarNanaM ca 46-48 pratimAsthasya megharathasya IzAnendramahiSIkRtA parIkSA parAjayazca 49 megharathasya dRDharathasya ca dhanarathajinAnte dIkSA sarvArthasiddhagamanaM ca 49-50 paJcamaH sargaH hastinApure vizvasenanRpagRhe acirAdevIkukSau megharathajIvasya samavatAraH caturdaza mahAsvapnAH 51-52 viSayaH prabhorjanma dikkumArIbhiH sUtikAkarmakaraNam indrAdibhiH kRto janmotsavaH rAjJA prabhoH zAntiriti nAma sthApanam yauvane pariNaya: rAjyaprAptizca prabhoH paTTamahiSyA yazomatyAH kukSau dRDharathajIvasya avataraNaM cakrAyudha iti ca tannAmakaraNam cakraratnasyotpatti: SaTkhaNDasAdhanA ca lokAntikadevakRtA vijJapti: prabhorvArSikadAnaM dIkSA kevalajJAnaM ca prathamasamavasaraNe kRtA dezanA cakrAyudhasya dIkSA gaNadharatvena ca sthApanA prabhoryakSa-yakSiNyovarNanaM pRthvyAM viharaNaM ca hastinApure AgamanaM rAjapRcchAyAM ca tadvRttAntakathanam prabhoH parivAravarNanam sammetAdrAvanazanaM nirvANaM ca cakrAyudhasyA'pi koTizilAyAM nirvANam 63-68 SaSThaM parva prathamaH sargaH pRSTham 76 pRSTham 71 76-77 viSayaH zrIkunthunAthaprabhoH pUrvajanmacaritam hAstinapure zUranRpagRhe zrIkukSau prabhoravataraNam caturdazasvapnAvalokanam prabhorjanma dikkumArIbhiH sUtikarmakaraNaM indrAdibhizca janmotsavakaraNam prabhoH kunthu iti nAmasthApanam yauvane pariNaya: rAjyaprAptizca cakraratnotpatti: SaTkhaNDasAdhanaM cakritvAbhiSekazca vArSikadAnaM dIkSA mana:paryayajJAnotpattizca ca pAraNaM sahasrAmravaNe kaivalyaprAptizca samavasaraNaracanA stutiH prathamadezanA gaNadharasthApanA ca yakSa-yakSiNyo: parivArasya ca varNanam sammetAcale'nazanaM nirvANaM ca viSaya: prabho: ara iti nAmasthApanam yauvane pariNaya: rAjyaprAptizca cakraratnotpattiH SaTkhaNDasAdhanaM ca vArSikadAnaM dIkSA mana:paryayajJAnotpattizca ca pAraNaM sahasrAmravaNe kaivalyaprAptizca samavasaraNaracanA stutiH prathamadezanA gaNadharasthApanA ca yakSa-yakSiNyorvarNanam vihAre padminIkhaNDapattane Agamanam prabhudezanA tadanu gaNadharadezanA ca sAgaradattazreSThinA kumbhagaNadharAya nijaduhitRkathAkathanaM tatpativIrabhadraviSayakapRcchanaM ca gaNadharabhagavatA kathito'khilo'pi vIrabhadravRttAnta: suvratAgaNinyA arajinezvarAya vIrabhadrasya pUrvabhavapRcchA bhagavatA tatkathanaM ca vIrabhadrasya dIkSA devatvaprAptizca prabho: parivAravarNanam sammetAcale'nazanaM nirvANaM ca tRtIyaH sargaH . bala-viSNo: Ananda-puruSapuNDarIkayoH prativiSNozca bale: pUrvabhavavarNanam vaitADhye'riJjayapure balerjanmAdi 72-73 78-79 79-86 74 86-87 dvitIyaH sargaH 87 zrIaranAthaprabhoH pUrvajanmacaritam hAstinapure sudarzananRpagRhe devIkukSau prabhoravataraNam caturdazasvapnAvalokanam prabhorjanma dikumArIbhiH sUtikarmakaraNaM indrAdibhizca janmotsavakaraNam 76 88 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayaH dakSiNArdhabharate cakrapure Ananda- puruSapuNDarIkayorjanmAdi padmAvatIkanyAkRte viSNu prativiSNoryuddhaM balazca maraNam puNDarIkasya digjayaH mRtvA SaSTha narakapRthvIgamanam Anandasya vairAgyeNa dIkSA mokSazca subhUmacakravartinaH pUrvabhavasambandhaH jamadagnivRttAnta: parazurAmasyotpattiH pitRmAtareNa pRthvyAH sakRtvo niH triyAyAHkaraNam tApasAzrame subhUmasya janmAdi subhUmakRta: parazurAmavadha: vaireNa ca ekaviMzativAraM pRthvyA nirbrAhmaNatvakaraNam SaTkhaNDasAdhanA mRtvA saptamanarakagamanam caturthaH sargaH paJcamaH sargaH nandana datta-prahlAdAnAM bala-viSNu prativiSNunAM pUrvajanmakathanam vaitADhye siMhapure prahlAdasya janmAdi vArANasyAM datta - nandanayorjanmAdi gajahetukaM viSNu prativiSyoryuddhaM prahlAdadhaca dattasya digjayaH mRtvA paJcamanarakagamanam nandanasya dIkSA mokSazca SaSThaH sargaH mallyA kAritA nijasuvarNapratimA tasyAM cAhAraprakSepaH pabhirnijanRpANAM varNanaM kanyAyAcanaM ca kumbharAjena sarveSAM satiraskAra niSkAsanam kruddhaH pathilAropaH haimapratimApidhAnApanayanadvArA mallyA SaNNAmapi pratibodhakaraNaM pUrvabhavakathanAdi ca lokAntikadevaprArthanayA vArSikadAnaM dIkSA ca mana:paryayotpattistatraiva ca dine kaivalyotpattica samavasaraNaM] indra kumbhakRtA stutirdezanA ca pRSTham 88 89 89 89 89 90 90-91 92 92 92 93 93 93 mallinAthaprabhoH pUrvajanmasambandhaH mithilApuryAM kumbhanRpatigRhe prabhAvatIkukSI prabhoH strIgarbhatayA'vataraNam prabhojanma devakRtyAni ca nAmasthApanA SaNNAM pUrvabhavamitrajIvarAjJAM purataH vividhaprasaGgeSu malikumAryA varNanaM taizca tasyAH varaNAya dUtapreSaNam 94 94 94 94-95 95 95 95 96 9 99 97-100 100 100 - 101 101 101 101-102 102 102 102-103 III viSaya: SaNNAM nRpANAM dIkSA zAsanadevatayoH prabhoH parivArasyavarNanam sammetAdrAvanazanaM nirvANaM ca saptamaH sargaH munisuvrataprabhoH pUrvajanmasambandhaH harivaMzotpattiH rAjagRhe nagare sumitranRpagRhe padmAvatIkukSau prabhoravataraNam pradhorjanma devakRtyAni ca nAmasthApanA yauvane prabhAvatIprabhRtibhiH pariNayaH suvratanAmnaH putrasya utpattiH prabho rAjyAbhiSekaH lokAntikadevaprArthanayA vArSikadAnaM suvratAya ca rAjyadAnam dIkSA brahmadattanRpagehe pAraNaM ca nIlaguhodyAne kaivalyaM samavasaraNaM ca zakra - suvratakRtAstutiH prathamadezanA gaNadharasthApanA ca zAsanadevatayorvarNanam bhRgukacche gamanaM acapratibodhaH tatpUrvabhavakathanaM ca kArtikazreSThivRttAntaH prabhoH parivArasya varNanam sammetazaile'nazanaM nirvANaM ca aSTamaH sargaH namucinA prAknikSiptavarayAcanaM muniparAbhavakaraNaM ca viSNukumArAhvAnaM tena ca namucibodhanam viphale bodhane kruddhena viSNukumAreNa zarIravardhanam devAdibhiH sacena mahApadyena ca tasya kopopazamanam tripadyA trivikramanAmotpattiH viSNukumArasya mokSaH mahApadyacakriNaH pUrvabhavasambandhaH 113 113 113-114 114 114 hAstinapure padmottaranRgRhe viSNukumAra mahApadyayorjanmAdi ujjayinyAM suvratAcAryaziSyakRto namuciparAbhavaH namucerhastinApuragamanaM mahApadyena ca tasya svasacivakaraNam namuciparAkramaM dRSTvA mahApadmapradatto varaH mAtRduHkhena mahApadasya nagarAniSkramaNam vividhakanyakAbhiH pariNayaH cakritvaM ca hastinApure pratinivartanaM tadA ca suvratAcAryasyA''gamanam dezanAzravaNena padmottaranRpratibodha: viSNukumAreNa saha dIkSA ca 116-117 114 114-116 116 padmottaramuneH kaivalyotpariyakSaca viSNukumArasya labdhimattA suvratAcAryasya hastinApure cAturmAsIsthiratA mahApadmasya dIkSA mokSazca asmin parvaNi varNitAnAM caturdazazalAkApuruSANAM gaNanA pRSTham 103 104 104 105 105 - 108 109 109 109 109 109 109 109 109 110 110 110-111 111 111 112 112 112 117 117 117 117 118 118 118-119 119 119 119 119 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IV saptamaM parva 142 126 prathamaH sargaH viSayaH pRSTham viSayaH pRSTham vAlikRtAM zikSAmanubhUya rAvaNena kSamAyAcanaM vAlistavanaM ca 134-135 rakSa:kulavarNanam 121 aSTApadopari rAvaNasya bhaktiH vAnarakulasyotpattiH 121-122 tuSTena dharaNendreNa dattA'moghavijayAzaktI rUpavikAriNIvidyA ca 135 vAnara-rAkSasAnAM vairaM muninA tatkAraNakathanaM ca 122-123 vAlimuneH kaivalyaM mokSazca 135 svayaMvare zrImAlayA kiSkindhivaraNaM tatazca kruddhenA'zanivegaputreNa / sugrIvasya tArayA vivAha: agada-jayAnandayorjanma ca 135 vijayasiMhena yuddhakaraNaM andhakena tadbadhazca 123 IIyA sAhasagate: zemuSIvidyAsAdhanam 135-136 azanivega-kiSkindhyoryuddhaM parAjayena ca sukeza-kiSkindhyo: rAvaNasya digyAtrA pAtAlalaGkAyAM palAyanam 123-124 revAtIre jalakrIDayA krIDatA sahasrAMzunA yuddhaM jayazca 136-137 azanivegena laGkArAjye nirghAtasya sthApanam 124 sahasrAMzordIkSA tajjJAtvA ca anaraNyanRpasyA'pi dIkSA 138 sukezasya mAlyAdayastraya: kiSkindhezca AdityarajaH nAradavijJaptena rAvaNena kRtaH kratuniSedha: 138 RkSaraja iti dvau putrau 124 pazuvadhAtmakayajJasambhavavRttAntaprasaGge nAradakathitaM nijavRttaM 138-140 kiSkindhinA madhuparvate kiSkindhapuravAsanam 124 mahAkAlAsurakathA 141 mAlyAdibhiH laGkArAjyasya punargrahaNam 124 zANDilyarUpadhAriNA mahAkAlAsureNa parvatasya sahAyatA. indrajanma vidyAdharasAdhanaM dikpAlasthApanaM ca 124 sarvatra hiMsAmayayajJakAritA ca 141-142 indra-mAlyoryuddhaM mAlivadhaH sumAlinazca pAtAlalaGkAyAM rAvaNakathito nAradaparicayaH palAyanam 124-125 rAvaNasya mathurAgamanaM harivAhana-madhvoH paricaya: sambandhazca 142-143 indreNa laGkArAjyasya vaizravaNAya dAnam 125 nalakUbareNa yuddhaM jayazca 143-144 sumAliputrasya ratnazravasa: kaikasyA vivAha: 125 indreNa yuddhaM jayazca 144-146 kaikasIkukSe rAvaNajanma hAraprasaGgena ca dazamukhaitinAmakaraNam 125-126 nirvANasaGgamamunikathita pUrvabhavavRttAnta: indrasya dIkSA ca 146 kumbhakarNa-candraNakhA-bibhISaNAnAM janma rAvaNasya anantavIryamunivandanAya gamanaM dezanAzravaNaM ca / 146 dvitIyaH sargaH dezanAnte parastrInimittakaM nijamRtyuM jJAtvA'bhigrahagrahaNam 146-147 vimAnArUDhavaizravaNadarzanena mAtrA jJAtavRttAntAnAM tRtIyaH sargaH dazamukhAdInAM vidyAsAdhanam 127 vaitADhye prahlAda-mahendranRpAbhyAM nijaputra-putryo: anAdRtadevakRtopasarge'pi teSAM nizcalatvaM vidyAprAptizca 128-129 pavanaJjayAJjanayorvivAhanirNayanam anAdRtadevena kSamAyAcanaM svayamprabhanagaranirmANaM ca 129 rAtrau sakhIbhiH sahA'JjanAyA vArtAlApasya zravaNAt kruddhana svajanAnAmAgamanaM rAvaNasya candrahAsakhAsAdhanA ca 129 pavanaJjayenA'JjanAyAstiraskAraH 148-149 rAvaNasya mandodaryA anyAbhizca kanyAbhiH pariNaya: 129 varuNena saha yudhyamAnena rAvaNena sahAyArtha prahlAdAya dUtapreSaNam 149 kumbhakarNa-bibhISaNayorvivAhaH pitaraM niSidhya pavanaJjayasya tatra gamanAya patnyAstiraskArapUrva indrajinmeghavAhanayorjanma 130 prayANam 149-150 vaizravaNena saha yuddhaM, tasya parAjaya: dIkSA ca 130 rAtrau mAnasatIre viyoginI cakravAkI dRSTvA pratyAgatasya sammetAdrAvarhatpratimAvandanArthaM gatasya rAvaNasya pavanasyA'JjanayA saha samAgamo'GgulIyakadAnaM ca 150-151 bhuvanAlaGkArahastina: prAptiH 131 zvazrvA ketumatyA garbhavatyA aJjanAyA niSkAsanam 151 yamena Adityaraja:-RkSarajaso: kArAnikSepaM zrutvA rAvaNasya pitRgRhAdapi sakhyanvitAyAstasyA niSkAsanam 152 tena saha yuddhaM tasya palAyanaM ca 131 araNye cAraNamunidarzanaM tasmai ca sakhyA vRttAntakathanaM pRcchA ca 152 yamasya indrazaraNagamanaM tena ca tasmai surasundarapuradAnam 131-132 muninA garbhasthajIvasyAuJjanAyAzca pUrvabhavasya kathanamAzvAsanaM Adityarajasa: vAli-sugrIvau putrau zrIprabheti putrI ca jinadharme ca sthApanam 152-153 RkSarajasazca nala-nIlau putrau 132 maNicUlagandharveNa siMhAt tayostrANam 153 vAline rAjyaM dattvA Adirajasa: dIkSA 132 parvataguhAyAM sutajanma aJjanAyAzca rudanaM zrutvA khareNa kRtaM candraNakhA haraNaM pAtAlalakAsAdhanaM ca 132 pratisUryavidyAdharAgamanaM tena ca teSAM svanagare nayanam 153-154 virAdhotpattiH 132 vimAnAd bAlasya patanaM tena ca parvatacUrNanam 154 vAlinA rAvaNasevakatve niSiddhe tayoryuddhaM vAlijayo dIkSA ca 132-134 / / hanupure hanumAn iti nAmasthApanam 154 aSTApade pratimAsthasya vAlina: rAvaNakRtopasargaH 134 pavanasAhAyyena varuNasya rAvaNena saha sandhiH 148 154 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 161 viSayaH pRSTham viSayaH pRSTham gRhAgatasya pavanasyA'JjanAvRttazravaNena lakSmaNenA'pi tayoranusaraNam 171-172 tacchodhanamagnipravezapratijJA ca 154-155 nRpa-sAmanta-nagarajanairbahu prArthitasyA'pi rAmasyA'nivartanam 172 prahlAdena pavanasyA'gnipravezavAraNaM sevakaizcA'JjanAnveSaNam ___ kaikeyyA zocanam 173 prahlAdasevakaiH pavanapratijJA jJAtvA samAtulAyA aJjanAyA sabharatAyA kaikeyyA rAmAnayane vanagamanaM tatra ca rAmeNa tatra gamanaM pavanena saha melanaM ca / 155-156 sItAnItajalaistasya rAjyAbhiSeka: 173 hanUmato yauvanaprApti: varuNasAdhane rAvaNasahAyatayA ca gamanam 156 satyabhUtimuneH pArzve dazarathasya dIkSA 173 yuddhe hanumatsAhAyyena rAvaNajaya: vividhakanyAbhizca pariNayaH 156 _paJcamaH sargaH caturthaH sargaH udvasadezadarzanena rAmapRcchAyAM narakathitaH vajrabAhu-udayasundaravRttAntaH 158 siMhodara-vajrakarNavRttAnta: 174-175 sukozalavRttAntaH 159-160 rAmAdezaprAptena lakSmaNena siMhodarasAdhanam naghuSavRttAnta: 160 siMhodarasya vajrakarNena saha sandhiH sodAsavRttAntaH 160-161 kUbarapure kalyANamAlAkhyAto vAlikhilyavRttAnta: 176 raghuparyantA siMharathaparamparA 161 strIveSadhAritvahetukathanaM lakSmaNena saha vivAhanirNayanaM ca 176 tadanu anaraNyo rAjA anantaratha-dazarathau putrau 161 mlecchebhyo vAlikhilyamocanaM mleccharAjasya vRttAntazca 177 sahasrAMzudIkSAM jJAtvA'nantarathasahitasyA'naraNyasya dIkSA 161 aruNagrAme brAhmaNavRttAntaH 177 bAlasya dazarathasya rAjyAbhiSeka: 161 varSAkAle nivAsArtha yakSeNa rAmapurInirmANam 178 yauvane'parAjitA-sumitrA-suprabhAbhiH pariNaya: 161 brAhmaNAya dAnaM tasya dIkSA ca 178 jAnakInimittaM dazarathaputreNa rAvaNamRtyuriti jJAtvA bibhISaNasya vijayapure vanamAlAvRttAnta: 179 dazaratha-janakamAraNAya prasthAnam ativIryanRpeNa strIveSadhAriNAM rAmAdInAM yuddhaM tatsAdhanaM ca 179-180 nAradadvAraitajjJAtvA mantribhiyuktyA tayostrANam 162 vanamAlayA lakSmaNasya zapathagrAhaNam 180-181 kaikeyyA saha vivAhaprasaGge pravRtte yuddhe dazarathena tasyai varadAnaM kSemAJjalipuryAM zatrudamanaparIkSAM pArayiturlakSmaNasya tayA ca tannyAsa: 162-163 jitapadyayA vivAha: 181 rAma-lakSmaNa-bharata-zatrughnAnAM janmAdi 163-164 vaMzasthale janAnAM bhayavAraNaM munidvayasya ca kaivalyotpattiH 181 bhAmaNDala-sItayo: pUrvajanmAni 164-165 rAmapRSTe upasargakAraNe munikathito nijavRttAntaH 181-183 mithilAyAM janakagRhe videhAkukSerbhAmaNDala-sItayoryugapajanma 165 mahAlocanadevasya upakArakaraNecchA 183 jAtamAtrasya bAlasya pUrvavairidevenA'pahAra: nandanavane mocanaM ca 165 daNDakAraNye jaTAyurvRttAntastatsambandhe ca suguptarSikathitaH candragatividyAdhareNa tasya nayanaM bhAmaNDala iti nAmasthApanA ca 165 skandakamunivRttAntaH 183-184 mithilAyAM hAhAkAro rAjJA putrazodhanaM putryAzca sIteti nAma 165 sUryahAsasAdhanAvyApRte khara-candraNakhAputre zambUke sItAyA yauvanaprApti: rAjJA varAnveSaNaM ca 165 lakSmaNenA'jJAnAt taddhaH 185 mithilopari mlecchAkramaNaM dUtadvArA dazarathasahAyayAcanaM ca 165-166 candraNakhAyA AgamanaM rAma-lakSmaNayorvivAhaprArthanaM tAbhyAM sAnujasya rAmasya yuddhAya gamanaM jayaH janakena sItAdAnaM ca 166 kRto niSedhazca 185 sItArUpaM draSTumAgatasya nAradasya bhItayA sItayA niSkAsanam 166 ruSTayA tayA kharAdibhyaH putravadhakathanaM teSAM ca yuddhArthamAgamanam 185-186 ruSTena nAradena tatpratikArAya yuktyA bhAmaNDalapreraNam 166-167 rAvaNAne candraNakhayA kRtaM sItArUpavarNanam 186 candragatinA janakAt sItAyAcanaM dhanurAropaNaparIkSA ca 167 rAvaNasya daNDakAraNyagamanaM vidyayA siMhanAdakaraNena sItApaharaNaM dhanuSaM sajyaM kRtvA rAmasya parIkSApAragamanaM sItayA vivAhazca 168 tanivArakajaTAyu:pakSacchedazca lakSmaNa-bharatayovividhakanyAbhiH saha vivAha: 168 sItAvilApazravaNena tattrANAyA''gatasya ratnajaTino vRddhakaJcukinaM dRSTvA dazarathasya vairAgyam 168-169 vidyAnAzanaM tasya kambuzaile'vasthAnaM ca 187 satyabhUtimuninA bhAmaNDala-sItayoH sambandhakathanaM rAvaNena sItAprArthanaM sItAyA Akrozo'nazanAbhigrahazca bhAmaNDalabodhanaM ca candragaterdIkSA SaSThaH sargaH dazarathapRSTena muninA tatpUrvabhavakathanam 169-170 sahAyArthamAgatasya rAmasya lakSmaNena puna: preSaNam dazarathasya dIkSecchA tacchrutvA bharatasyA pravivrajiSA 170 svasthAne sItAyA adarzanena rAmasya mUrchA 188 kaikeyyA nyAsIkRtasya varasya yAcane bharatAya rAjyasya yAcanam 170 labdhacetanena rAmeNa mumUrSujaTAyurdarzanaM tasmai namaskAradAnaM ca 188 bharatena rAjyAdAnAya niSedhanam 170-171 mRtasya jaTAyuSo devatvam 188 rAmasya vanavAsArthaM nirgamanaM sItAyAzcA'pi patyanuyAnam 171 sItAzuddhyai rAmasyA'TavyAmaTanam 186 187 169 169 188 188 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayaH yuddhe lakSmaNakRtatriziraso yathaH virAdhasya lakSmaNasahAyArthamAgamanaM lakSmaNena ca tasya pAtAlalaGkArAjye sthApanam yuddhe khara-dUSaNayorvadhaH vilapato rAmasya mUrcchanaM lakSmaNAgamena zuddhizca virAdhasevakaiH sItAzodhanaM niSphalatA ca pAtAlalaGkAyAM sundena saha virAdhayuddhaM, rAme Agate sundapalAyanaM, virAdhasya ca rAjyAbhiSekaH sAhasagatinA pratAraNIvidyAsAdhanaM sugrIvarUpaM dhRtvA tadantaHpurapravezanaM ca 189 satya-viTasugrIvayoryuddhe viTasugrIveNa satyasugrIvasya kuTTanam 190 sugrIveNa rAmasAhAyyayAcanam rAmakRtadhanuSTaGkAreNa rUpAntarakarI vidyApalAyanaM, sAhasagate hI kena 190-191 bANena vadhaH 191 191 pRSTham 188 rAvaNasutA'kSakumAreNa yuddhaM tapazca indrajitA yuddhaM hanUmato bandhanaM ca rAvaNapArzve gamanaM dvayoH saMvAdazca 188 189 189 189 rAvaNapArzve candraNakhAvilApaH rAvaNadattamAzvAsanaM ca rAvaNapretiyA mandodaya sItAnunayanaM sItAkRtastatiraskArazca 191-192 rAvaNakRteyupasargeSvapi sItAyA nizcalatvam vibhISaNayA sItayA nijaparicayadAnam rAvaNapratibodhane bibhISaNasya naiSphalyam mantribhirbibhISaNasya mantraNA yuddhArthaM praguNanA ca sItAzuddhyarthaM kambudvIpamAgatasya sugrIvasya ratnajaTidvArA sItAzuddhiH lAM gatvA rAvaNena saha yuyutsorlakSmaNasya sAmarthyaparIkSaNaM pAragamanaM ca sAbhijJAnadAnaM hanUmato dUtatvena laGkApreSaNam rAvaNavacasA kuddhena hanUmatA nAgapAzatroTanaM pAdaghAtena rAvaNamukuTabhaJjanaM pAdaprahAre 189 194 194 gacchatA hanUmatA mahendrapuri mAtAmaha mAtulAbhyAM yuddhaM jayazca 195 dadhimukhadvIpe kanyApravRtAntaH hanUmatA AzAlikAvidyAparAbhavanaM laGkAprAkArabhaJjanaM ca vaprArakSavajramukhasya nAzanaM tatkanyayA laGkAsundaryA ca yuddham lasundaryA kathito nijavRtAntastayA ca saha hanumato vivAha 196 bibhISaNAsadanaM gatvA hanUmatA tasmai nijAgamanakathanam sItApAce gatvA rAmAGgulIyakapAtanam prasannAM sItAM rAvaNena mandodarIpreSaNaM sItAkRtatiraskAra 198 hanUmatA sItAyai rAmasandezakathanamabhijJAnarUpeNa ca taccUDAmaNerAdAnam 197 197 hanUmatA kRtaM devaramaNodyAnabhavAditumulam 192 192 192-193 193 193-194 195 195-196 196 198 198-199 199 199 199 200 saptamaH sargaH rAmAdInAM laGkAvijayAya prayANaM mArge vividhanRpANAM parAbhavazca 201 laGkAsamIpasthe haMsadvIpe teSAmaSTau dinAni vAsa: 201 rAmAgamanaM jJAtvA laGkAyAM rAvaNAdInAM yuddhAya sajjIbhavanam 201 VI viSayaH bibhISaNena sItAmokSAya rAvaNasya bodhanaM kruddhena ca rAvaNena tasya nirvAsanam bibhISaNasya rAmazaraNagamanam rAvaNasainyavarNanam dvayoH sainyAnAM yuddham yuddharvaNanam rAvaNasya raNapravezaH hanumato raNakuzalatA cintAturAbhyAM rAma-lakSmaNAbhyAM mahAlocanadevasmaraNam devadatAni vividhAyudhAni sugrIvatADitasya kumbhakarNasya mUrcchanam 205 indrajanmeghavAhanAbhyAM nAgapAzena sugrIva bhAmaNDalayorbandhanam 205 kumbhakarNatADitasya hanumato mUcca 205 bibhISaNasyA''gamanena "pUjyaiH sAkaM na yoddhavya" miti vicArya indrajinmeghavAhanayoH palAyanam lakSmaNasya vAhanaM garuDaM prekSya nAgapAzataH pannagAnAM palAyanam sItAmocanArthaM bibhISaNasya rAvaNAya nivedanaM kruddhena rAvaNena kutastatiraskArazca rAmAdiSTairbhAmaNDalAdyairbharatadvArA vizalyAnayanam vizalyAsparzena lakSmaNadehataH zaktinirgamanaM dvayorvivAha lakSmaNojjIvanavRttaM zrutvA rAvaNena bandhuvargavimocanArthaM dUtapreSaNaM rAmeNa kRtA tadavajJA ca rAvaNasya zAntinAthacaitye bahurUpAvidyAsAdhanam aGgadakRtopasarge'pi rAvaNasya nizcalatvam rAvaNena sItAnunayanaM tayA cA'nazanAbhigrahaNaM rAvaNasya pazcAttApazca yuddhe bahurUpAvidyAyAH sahAye'pi vidhuratAyAM rAvaNena cakramocanam tenaiva cakreNa lakSmaNakRto rAvaNavadhaH rAvaNasya caturthanarakagamanam pRSTham dvayoryuddham lakSmaNenendrajito rAmeNa ca kumbhakarNasya nAgapAzadvArA bandhanaM svazibire nayanaM ca krodha-zokAkulena rAvaNena zaktiprakSepaNaM tena ca lakSmaNasya mUrcchanam kruddhasya rAmasya rAvaNena saha yuddhaM rAvaNasya ca laGkAgamanam rAmasya vilApaH sugrIvAdibhizca pratibodhanam saumitreH pratijAgaraNopAyasya cintanam lakSmaNavyatikarazravaNena sItAyA vilApaH vidyAdharyA AzvAsanaM ca 208 rAvaNasya harSa zokasamAkulatA 208 vidyAdharokko vizalyAsnapanodakasecanarUpo lakSmaNatrANopAyaH 208 209 209 209-210 aSTamaH sargaH rAkSasAnAM rAmazaraNagamanam bibhISaNa- mandodaryAdInAM vilApo rAmAdibhizca tadbodhanam 201-202 202 202 203 203 203 204 206 206 206 206 206 206 207 207 207 207 207 210 210-211 211 211 211-212 212 212 213 213 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ VII 214 215 226 217 viSayaH pRSTham kumbhakarNAdInAM mocanaM taizca rAvaNAsaMskaraNam 213 aprameyabalamunerindrajidAdInAM pUrvabhavavyatikarazravaNam 213-214 kumbhakarNAdInAM dIkSA 214 sItAmelanam 214 bibhISaNasya rAjyAbhiSeka: rAma-lakSmaNAbhyAM pUrvapratipannakanyAnAM pANigrahaNam 214 indrajinmeghavAhanakumbhakarNAnAM mokSaH 214-215 duHkhArtAbhyAM rAma-lakSmaNamAtRbhyAM nAradAya svaduHkhanivedanam 215 laGkAM gatena nAradena rAmAya mAtRduHkhasya kathanam 215 rAmasyA'yodhyAgamanotsAhaH 215 bibhISaNenA'yodhyAyA navIkaraNam nAradena rAmamAtRbhyo rAmAgamanakathanam 215 rAmAdInAM puSpakadvArA'yodhyAgamanaM mAtR-bhrAtrAdibhizca melanam 215-216 ayodhyAyAM mahotsava: 216 bharatasya dIkSecchA bhuvanAlaGkArahastivRttAntazca 216 munikathito bharatasya hastinazca pUrvavRttAnta: 216-217 bharatasya kaikeyyAzca dIkSA mokSazca 217 rAma-lakSmaNayorbaladevatva-vAsudevatvAbhiSeka: rAmeNa bibhISaNAdibhyo rAjyavitaraNam 217 zatrughnasya mathurArAjyecchA yuktipUrva ca mathurezasya madhoH parAbhavo vadhazca 217-218 mitravadhaM zrutvA camarendreNa zatrughnaprajAnAM pIDanam 218 zatrughnasya mathurAyA Agrahitve munikathito pUrvabhavavRttAnta: 218-219 jaGghAcAraNamaharSINAM vRttaM camarendrakRtapIDAzamanopAyazca maharSINAM prabhAvato devakRtarogAdInAM zAntiH 219 rAma-lakSmaNayo: paTTamahiSyAdi: parivAra: sItAyAH svapnadarzanaM garbhadhAraNaM ca sapatnIbhirIjyA sItAvaJcanapUrvaM sarvatra taddoSaprakAzanam 220 vasantau sItAdohadaH pUraNaM ca 220 dakSiNacakSuHsphuraNamazubhakalpanA ca 220 pradhAnanAgarikai rAmAya sItAdUSitatvanivedanaM rAmasya svIkRtizca 221 rAmasya nizAbhramaNaM janavAdazravaNaM ca 221 rAmeNa kRtAntavadanasenAnyai kRtA sItAtyAgasyA''jJA 221 kRtAntavadanena yAtrAvyAjena nItAyAH sItAyA araNye mocanam 222 araNyamocanakAraNaM zrutvA sItAyA mUrchA 222 kRtAntavadanAya rAmakRte sItApradatta: sandeza: navamaH sargaH 227 viSayaH pRSTham yauvane lavaNasya vividhakanyAbhiH pariNaya: 224 aGkuzavivAhanimittaM pRthunRpeNa yuddhaM tatparAbhavastatputryA'Gkuzasya vivAhazca 224 vajrajajena nAradadvArA lavaNAGkuzayovaMzajJApanam 224 lavaNAGkuzAbhyAM vividhadezasAdhanam lavaNAGkuzayorayodhyAM prati prayANam 225 senAbhirayodhyApurIrodhanam rAmalakSmaNayoH sAzcaryaM yuddhArtha gamanam 225 jJAtasItAvRttAntasya bhAmaNDalasya sItApAca~ gamanam 225 sItAto yAmeyadvayapravRttiM jJAtvA sasItaM skandhAvAragamanam 226 bhAmaNDalena sugrIvAdibhya: sItAvRttAntakathanaM teSAM ca sItApArthe Agamanam 226 lavaNAGkuzAbhyAM rAmasainyavidrAvaNaM rAmalakSmaNayoryuddhAyA''hvAnaM ca 226 yuddhe rAmasya vaidhuryam aGkuzabANAhatasya lakSmaNasya mUrchA 227 lakSmaNenA'Gkuzopari cakramocanaM cakrasya ca sapradakSiNaM pratinivarttanam 227 rAmalakSmaNayorviSAdo nAradena ca putradvayavRttAntakathanam 227 lavaNAGkuzayo rAmalakSmaNAbhyAM saGgamaH praNatizca 227 sItAyAH puNDarIkapuragamanaM saputrasya ca rAmasyA'yodhyApraveza: 227 sugrIvAdyai rAmAya sItAyA AnayanAtha nivedanam rAmasya sItAzuddhyarthaM divyakaraNasyA''grahaH 227 nagarAd bahirmaNDaparacanA 228 sugrIvAdyaiH sItAnayanam 228 sItayA divyapaJcakasvIkaraNaM rAmasya cA'gnipravezAjJA 228 ayodhyAbahirbhAge jayabhUSaNamuneH kaivalyotpattirindrAdInAM cA''gamanam 228 sItAsAnnidhyArthaM indrasya svasenApataye AjJA 228 rAmapazcAttApa: satyApanApUrvaM ca sItAyA agnipraveza: 228-229 sItAzIlaprabhAvAdagnividhyApanaM gartasya jalApUrNavApItvam / rAmeNa nagaNavezAya sItAnunayanaM tasyA niSedha: dIkSecchA ca 229 sItAkRto svakezaloca: rAmasya ca mUrchA kevalihastena sItAyA dIkSA 229 dazamaH sargaH rAmasya sItAsambandhinI vihvalatA lakSmaNenA''zvAsanaM ca 230 kevalino dezanAnte rAmasya nijabhavyatve prazna: 230 kevalinA tasya tadbhavamokSagAmitva kathanam 230 bibhISaNena svasya rAvaNAdInAM ca pUrvabhavavRttAntapRcchanaM kevalinA kathanaM ca 230-232 kRtAntavadanasya dIkSA rAmAdInAM sItAyai vandanam 232 kRtAntavadanasya brahmaloke utpatti: sItAyAzca acyutendratvam 232 vaitADhye vivAhaprasane lakSmaNaputrANAM lavaNAGkuzayorupari dveSaH lavaNAGkuzAbhyAM tadbodhanaM lajjitAnAM ca teSAM dIkSA 232-233 219 220 220 0 0 229 222 223 223 223 232 araNye sItayA mahAsainyadarzanam vajrajaGghanRpAya nijavRttAntakathanam nRpeNa tasyAH savagRhe nayanam kRtAntavadanamukhAt sItAsandezaM zrutvA rAmasya vilApa: sItAgaveSaNaM ca sItAyA aprAptau tAM mRtAM matvA tatpretakAryakaraNam sItAkukSeranAlavaNa-madanAGkuzayorjanma siddhArthasiddhaputrakadvArA lavaNAGkuzayo: kalAgrAhaNam 223 223-224 224 224 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayaH bhAmaNDalasya maraNaM yugmitvena janma ca hanUmato dIkSA mokSazca 233 233 saudharmendreNa rAmasyA'dhyavasitasya bhrAtRsnehasya cA''locanam 233 devadvayena snehaviSaye lakSmaNasya parIkSaNaM lakSmaNamRtizca mRte lakSmaNe lavanAzayodazA mokSa rAmasyA'samaJjasaceSTitam 233-234 234 indrajitputrANAmayodhyAvaskando devAnAM rAmagRhyatvaM dRSTvA bhayaM saMvego dIkSA ca jaTAyuH kRtAntavadanadevAbhyAM rAmapratibodhanam lakSmaNadehasya mRtakAryakaraNam rAma- zatrughnayordIkSA - rAmasyaikAkivihAritve'vadhijJAnotpattiH nijasya lakSmaNasya ca pUrvabhavasya cintanam spandanasthalapure bhikSArthaM praviSTena rAmeNa purakSobhaM rA vanavAsAbhigrahagrahaNama ekAdaza: sarga: naminAtha bhagavataH pUrvajanmasambandhaH mithilAyA vijayanRpasya vaprArAjJayAzca varNanam vaprAkukSI prabhoravataraNam pRSTham 233 sItendrakRta upasargoM rAmasya ca nizcalatvam rAmasya kevalajJAnotpattiH sItendrAdibhiH kRto mahimA ca dezanAnte sItendreNa rAvaNa-lakSmaNayorgativiSayake prazne pRSTe rAmeNa tayoH sItAyAzca mokSaparyantAnAM gatInAM kathanam sItendreNa narakabhUmiM gatvA rAvaNa-lakSmaNa zambUkAnAM pratibodhanaM devakurau ca gatvA bhAmaNDalajIvasya pratibodhanam 237 rAmasya mokSaH 237 234 234-235 235 235 235 235 235 236 236 VIII 236-237 238 238 238 viSaya: prabhorjanma dikkumArIbhiH sUtikarmakaraNam indrAdikRto janmotsava: indakRtA stutizca vijayanRpakRto janmotsava: nAmasthApanam yauvane pANigrahaNaM rAjyAbhiSekazca lokAntikadevavijJaptasya prabhorvArSikadAnaM dIkSA ca mana:paryayajJAnotpattiH pAraNaM ca navamAsAnantaraM sahasrAmravaNe kaivalyotpattiH samavasaraNaracanA indrakRtA stutizca prabhoH prathamadezanA gaNadharasthApanA ca zAsanadevatayoH prabhoH parivArasya ca varNanam sammetAdrAvanazanaM nirvANaM ca dvAdazaH sargaH hariSeNacakriNaH pUrvabhavasambandhaH kAmpIyanagare mahAharinRpagRhe merA hariSeNajanma yauvane rAjyaM cakraratnotpattiH SaTkhaNDasAdhanA ca vairAgyaM dIkSA mokSazca trayodazaH sargaH jayacakriNaH pUrvabhavasambandhaH rAjagRhe vijayanRpagRhe vaprAkukSerjayasya janma yauvane rAjyaM cakraratnotpattiH SaTkhaNDasAdhanA ca vairAgyaM dIkSA mokSazca asmin parvaNi varNitAnAM SaTzatAkApuruSANAM gaNanA pRtham 238 238 238-239 239 239 239 239 239 239 239-240 240 241 242 242 242 242-243 244 244 244 244- 245 245 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||arhm|| ||AUM bhagavate'rhate zAntijinAya namo nmH|| ||nm: prathamAnuyogapraNetRbhyaH shriikaalkaaryebhyH|| kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryavinirmitaM triSaSTizalAkApuruSacaritam ||shriishaantinaathcritprtibddhN paJcamaM parva // ||prthm: srgH|| namaH zrIzAntinAthAya kRtvishvaaghshaantye| SoDazAya jinendrAya paJcamAya ca ckrinne||1|| mohAndhakArasandohakartanakavikartanam / kIrtayiSyAmi tasyAhaM caritramatipAvanam // 2 // asyaiva jambUdvIpasya maNDalAkAradhAriNe / indoriva saptamo'za: kSetraM bharatamastyadaH // 3 // ardhe ca dakSiNe tasya madhyakhaNDavibhUSaNam / asti ratnapuraM nAma puraM surapuropamam // 4 // tatra zrISeNa ityAsIdrAjA rAjIvalocanaH / rAjIvamiva vAsAya zriyo devyA vikasvaram // 5 // jyeSThaM bandhumivA'jasraM sa dharmaM bahvapUjayat / artha-kAmau kanIyAMsAvivAbAdhamapAlayat // 6 // prArthanAmarthilokasya pUrayAmAsa so'nizam / smarAturaparastrINAM na punardharmakarmaThaH // 7 // tathA rUpamabhUt tasya sarvopamyavilakSaNam / AlekhyasyA'pyaviSayo yathA hyAlekhyakAriNAm // 8 // daNDapradhAnaM sAmrAjyamapi sa pratipAlayan / dayAmArAdhayAmAsa devatAmiva kAmadAm // 9 // pavizuddhazIlA tadbhAryA naamnaa'bhuudbhinnditaa| hRdayAnandinI vAcA netrakairavacandrikA // 10 // manasA'pi na sA zIlaM khaNDayAmAsa jAtucit / maNDayAmAsa tena svaM phalgu bAhyaM hi maNDanam // 11 // bhUSaNAnyapya'bhUSyanta nivezya svatanau tayA / tasyA nisargasundaryA bhArabhUtAni tAni tu // 12 // taraGgAyitalAvaNyapuNyAvayavazAlinaH / tadrUpasya praticchando darpaNeSveva naanytH||13|| mAtA-pitR-zvazurANAM yugapat sA kulatrayam / ekA'pyanekarUpaivA'bhUSayad guNabhUSaNA // 14 // dvitIyA'pyabhavat tasya rAjJo ha~cchikhinandikA / meghamAleva dayitA nAmata: zikhinanditA // 15 // sukhaM vaiSayikaM patyA'nubhavantyA akhaNDitam / jajJe'bhinanditAdevyA garbha: kAlena gacchatA // 16 // sUryA-candramasau svapne svotsaGgasthau dadarza saa| putradvayaM tavotkRSTaM bhAvItyAkhyacca ttptiH||17|| sampUrNe samaye sUnuyugmaM devybhinnditaa| asUta tejasA'nUnaM ravezcandramaso'pi ca // 18 // induSeNo binduSeNazcetyAkhye putrayordvayoH / zrISeNapArthivo'kArSIdutsavena mahIyasA // 19 // dhAtrIbhirlAlyamAnau tAvatiyatnena puSpavat / vavRdhAte kramAdanyau bhujAviva mahIbhujaH // 20 // 1.* vaa.1-2||2. sUryaH / / 3. tasyaiva khNtaa.||4.0ttmm vA. 1-2 // 5. rAjIvaM-kamalam // 6. nirantaram / / 7. dharmakuzalaH // 8.0mabhUdasya mu.pr|| 9. citrasya / / 10. citrakArANAm // 11. pradhAnasAmrAjya0 khaMtA. paataa.|| 12. kumuda // 13. zIlena // 14. tuccham / / 15. hi khaMtA. // 16. tarajavadAcaritaM lAvaNyaM tena puNyaiH pavitraiH avayavai: zAlate ityevaMzIlasya / / 17. pratibimbam / / 18. hRdayarUpamayUrasya aannddaayinii||19. anyUnam / / Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (paJcamaM parva atha vyAkaraNAdIni zAstrANi pRthivIpatiH / tAvadhyajIgapadupAdhyAyena nijanAmavat // 21 // zAstre zAstre ca niSNAtAvaparAsu kalAsvapi / vyUhapravezaniSkAzakuzalau tau bbhuuvtuH||22|| manobhavavikArAMbjavikAsanadivAmukham / ubhau tau pratipedAte yauvanaM rUpapAvanam // 23 // pAitazcAstIha bharate magadheSu maharddhikaH / grAmANAM grAmaNIAmo'calagrAma itIritaH // 24 // tatra sAGgacaturvedavedI dvijaziromaNiH / dharaNijaTa ityabhUnnAmnA dharaNivizrutaH // 25 // tasya cA'sId yazobhadrA bhadrAbhaktiH kulodbhavA / sadharmacAriNI gehalakSmIriva vihAriNI // 26 // tasya: krameNa jajJAte dvau putrau kuladIpakau / jyeSTho nAmnA nandibhUti: zrIbhUtiriti cA'paraH // 27 // tasya ca brAhmaNasyA''sIt kapilA nAma dAsikA / tayA'pi sa ciraM reme durjayA viSayA: khalu / / 28 / / svacchandaM ramamANasya kramayogeNa tasya c| ajaniSTa kapilAyAM kapilo nAma nandanaH // 29 // sa tu dvijo yazobhadrAkukSijAtAvubhau sutau / sAGgAn vedAn sarahasyAn prahvaH svayamapAThayat / / 30 / / kapilo'pyatimedhAvI tUSNIko'pyavadhArayan / vedAbdhe: pArago jajJe prajJAyA: kiM na gocara: ? // 31 // sa prAduSSadvaiduSIko nirgatya pitRvezmataH / yajJopavItadvitayaM kaNThadeze nidhAya ca // 32 // dvijottamo'smIti girA dhvanayanniva DiNDimam / dezAntareSu babhrAma videzo viduSAM hi ka: ? ||33||yugmm|| bhraman krameNa sa prApa tadratnapurapattanam / pANDityaM darzayaMstatra jagarja prAvRDabdavat // 34 // tatra cA'zeSapaurANAmupAdhyAya: kalAnidhiH / avAtsIt satyakirnAma dhIpAtracchAtrazobhitaH // 35 // -kapila: satyake: pAThazAlAM gatvA dine dine / pRcchatAM khaNDikAnAM ca saMzayAnantarA'cchidat // 36 / / 'vismita: satyakirapi taM papraccha kutUhalAt / durjJAnAni rahasyAni zAstrANAM mantrajAtavit / / 37 // Acakhyau kapilastasmai savizeSANi tAni tu / upAdhyAyadhiyA chAtraiH zraddadhAnairnirIkSitaH // 38 // zAlAyAM satyakizcakre taM svakarmadhurandharam / yuvarAjamiva rAjA kva nA'rghantyujjvalA guNA: ? // 39 // vyAkhyAM samastaziSyANAM cakAra kapilo'nvaham / nizcinta: satyakistasthau tena sveneva sUnunA // 40 // bhaktiM piturivA'tyantaM satyake: kapilo'karot / kimetasmai karomIti prIto dadhyau ca stykiH||41|| satyakerjambukA nAma tadA bhAryedamabravIt / yadyapyarvahito'si tvaM tathApi smAryase mayA // 42 // devakanyeva ni:siim-ruuplaavnnyshaalinii| vinItA hrImatI kSAnti-mArdavA-''rjavamAlinI // 43 // matkukSisambhavA te'sau satyabhAmeti knykaa| samprAptA yauvanaM bhaTTa! varaM mRgayase na kim ? // 44 / / kanyakA vardhate yasya RNaM vairaM rujApi ca / tasya nidrA kathaM nAmA'cinta: zete bhavAn punH||45|| Uce satyakirapyevaM satyaM satyamidaM priye! / iyatkAlamahaM nA''paM satyabhAmocitaM varam // 46 // ayaM tu rUpasampanno gunninaamgrnniiryuvaa| vinIta: kapilo vipraH satyabhAmocito varaH // 47 / / Ametyukte jambukayA zubhe lagne'tha satyakiH / satyabhAmA-kapilayorvivAhaM vidhivad vyadhAt // 48 // bhogAni mayA satyabhAmayA bubhuje'nvaham / pUjyamAna: satyakivat sa pauraiH sakale pure // 49 / / satyakerapi pUjyo'yamiti tasmai dadau janaH / viziSTaM dhana-dhAnyAdi sarveSvapi hi parvasu // 50 // evaM ca vartamAnaH sa vartamAnadvijottamaH / samRddha: kapilo jajJe guNairiva dhanairapi // 51 // 1. pAraGgatau // 2. nirgamana / / 3. kAmavikAra eva kamalaM tasya vikAsane prAta:kAlasamAnam / / 4. 0rAjavikAzAya divAmukham tA.,rAjavikAsAya divAmukham chA. ||5.graamnniigraamo'cl0 saM.de.lA., mukhya ityrthH|| 6. iti saMjJitaH // 7. bhdraashkti:laa.sN.|| 8. namraH // 9. vedAndhipArago de.mu.|| 10.gocare saM. lA. chA.; khaMtA., pAtA. / gocaram de. tA. mupra. / / 11. prAduHSyadvai0 khaMtA. pAtA. vA.1-2 mupra. / prAduSyatI vaiduSI yasya saH, prakaTIbhavatpANDitya ityarthaH / / 12. abdo meghaH,varSameghavat // 13.dhiyAM pAtraiH sthAnaiH dhIpAtrai:-chAtraiH zobhitaH / / 14. chAtrANAm / / 15. madhye // 16. sAvadhAnaH // 17. lajjAvatI // 18. zAlinI pAtA., vA.1-2 vinA sarvatra / / 19. 'samprAptayauvanaM tasyA' mupra. / samprAptayauvana bhaTTa! khaMtA., pAtA., vA.1-2, lA, tA., saM. vinA // 20. tathetyukte // 21. krodhrhityaa| nirdhAntyA iti mupra.TippaNyAm / / 22. kutracit 'dvijottara:0' iti pAThaH / / 23. dhanairiva guNairapi khaMtA. / dharairapi guNairapi mupr.|| Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamaH sargaH ) triSaSTizalAkApuruSacaritam / I // anyadA prAvRSi nizi 'prekSaNIyekSaNAya saH / bahirjagAma sadanAcciraM tatra tvavAsthita e // 52 // nivRttasyA'rdhamArge'pi vezmane tasya gacchataH / sUcibhedyaM tamaH kurvan vavarSA'tyantamambudaH // 53 // vijanatvAt tadAnIM sa nagnIbhUya svavAsasI / prakSipya kakSAntaragAd vezmadvAre ca paryadhAt // 54 // vRSTyA vastrANi madbhartustImitAnIti mAninI / satyabhAmA'nyavastrANi gRhItvA samupasthitA // 55 // mugdhe vidyAprabhAveNa stItei me na vAsasI / kRtaM tadanyairvAsobhirityUce kapilaH priyAm // 56 // tasya vAsAMsyanArdrANi vapurArdraM ca sarvataH / satyabhAmA nirdadhyau ca dadhyau cedaM svacetaMsi // 57 // vidyAzaktyA svavAsAMsi yadyarakSadasau jalAt / nA'rakSat tat kathaM svAGgaM? nUnaM nagno'yamAyayau // 58 // akulInastato manye vRttenA'nena matpatiH / medhAbalAdadhyagISTa karNazrutyA zrutIrapi // 59 // evaM ca manyamAnA sA tadAprabhRti tatra ca / mandAnurAgA samabhUd vRndAnIteva khedinI // 60 // ||tadA ca dharaNijaTo daivAt kSINadhano'bhavat / ADhyaM ca kapilaM zrutvA svaM samuddhartumAyayau // 61 // pAdyasnAnAdinA taM ca saccakre kapilaH svayam / ArAdhyo'tithimAtro'pi kiM punaH sa pitA'tithiH ? // 62 // atha pitrA kRte snAne nirmite nityakarmaNi / bhojanAvasare prApte provAca kapilaH priyAm // 63 // zarIrakAraNaM me'sti tat priye ! pitRhetave / vibhinnaM bhojanasthAnamuttamaM praguNIkuru // 64 // pituH putrasya ca tayordRSTvA''caraNamanyathA / AzazaGke'dhikaM satyA kulInA sA yataH svayam // 65 // kulInaM zvazuraM jJAtvA caritairatinirmalaiH / ArAdhayajjanakavad guruvaddevavacca sA // 66 // datvA'nyadA brahmahatyAzapathaM rahasi svayam / zvazuraM paripapraccha mahatA vinayena sA // 67 // yuSmAkaM kimasau sUnuH zuddhapakSadvayodbhavaH ? / avairuddhodbhavaH kiM vA ? satyaM brUte prasIdata // 68 // tatazca dharaNijaTa: samAcakhyau yathAtatham / mahAtmAnaH prakRtyA'pi zapathacchedakAtarAH // 69 // visRSTaH kapilenA'tha brAhmaNo dharaNijaTaH / punareva nijaM grAmamacalagrAmamabhyagAt // 70 // "satyabhAmA'pi gatvaivaM zrI zrISeNaM vyajijJapat / akulIno'bhavad bhartA mama daivavazAdayam // 71 // zArdUlAdiva surabhiM rAho : zazikalAmiva / caTakAmiva ca zyenAnmocayA'smAt tadadya mAmam // 72 // AcariSyAmi sukRtaM muktA'nena satI stii| duSkarmaNA prAktanena vaJcitAsmi kiyacciram // 73 // zrISeNo'pyabhyadhattaivamAhUya kapilaM svayam / mucyatAM satyabhAmeyaM dharmAcaraNahetave // 74 // viraktAyAM tavaitasyAM kIdRg vaiSayikaM sukham / bhaviSyati balAtkArApahRtAnyastriyAmiva ? // 75 // kapilo'pi jagAdaivaM kSaNamapyanayA vinA / prANAn dhartuM nAlamAsme jIvaturiyameva me // 76 // imAM pauNigRhItIM svAM na tyajAmi kthnycn| tyajanaM tyAjanaM vApi gaNikAsveva yujyate // 77 // uddhAmA satyabhAmoce tyajatyeSa na mAM yadi / jale vA jvalane vA'pi pravekSyAmi tadA " nvaham // 78 // rAjA'pi vyAjahAraivaM mA sma tyAkSIdasUnasau / dinAni katicit tiSThatvasmadvezmani te priyA // 79 // evamastviti tenokte rAjJA rAjJyo: samarpitA / samAcarantI vividhaM tapaH sA samavAsthitA // 80 // " tadA ca rAjA kauzAmbya balo nAma mahAbalaH / zrIkAntAM zrImatIdevIprasUtAM nijakanyakAm // 81 // udyauvanAM rUpavatIM praiSIdRddhyA prabhUtayA / zrISeNanRpaputrasyenduSeNasya svayaMvarAm // 82 // tayA sahA''gatAM vezyAmanantamatikAbhidhAm / induSeNa- binduSeNau rUpotkRSTAmapazyatAm // 83 // 1. nATyavilokanAya // / 2. tvavAsthitaH vA. 1 - 2 | tathA sthita: mu. // / 3. gADham // 4. madbhartu stimitAnIti mupra / ArdrANi // / 5. tImite saM. lA. pA., stimite mu. // 6. dadarza / / 7. vedAn / / 8. kapile / 9. vandAnIteva0 khaMtA. pAtA / 0 vandAnanteva0 vA. 1 - 2, samudAyAt pRthakkRteva / / 10. samRddham // 11. snAna0 mupra / / 12. viparItodbhavaH // 13. brUhi // 14. vyAghrAt // 15. dhenum / / 16 0tena0 pAtA / / 17. balAtkAreNA'pahatAyAmanyastriyAmiva / / 18. jIvanauSadham / / 19. pANigRhItAm tA. lA. de. mu. // 20. atikruddhA // 21. 0 tadA hyaham pA. vinA // 22. prANAn // 23. 0 rAjyai de. lA. mu., 0 rAjyostena samarpitA pAtA. // 24. 0 kauzAmbyAH 0 khaMtA pAtA. // 25. samRddhayA // 26. 0 svayaMvare tA. de. mu. // For Private Personal Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (paJcamaM parva eSA mama mamaiSeti prajalpantAvubhAvapi / sAmarSoM devaramaNAbhidhAnodyAnamIyatuH // 84 // tatrobhAvapi sannaddhAvekakAntAriraMsayA / vRSabhAviva durdAntau yuyudhAte mahAbhujau // 85 / / niSedhituM tayoryuddhaM nA'lamAsInmahIpatiH / priyasAmA sa hi sadA daNDasAdhyAstu durmadAH / / 86 / / tAM pravRttiM tayordraSTuM niroddhaM cA'kSamo nRpaH / sahA'bhinanditA-zikhinanditAbhyAM vicArya ca // 87 // prAptakAlamidamiti bruvANaH sarasIruham / AMdhrAt tAlapuTAviddhaM vipede ca kSaNAdapi ||88||yugmm|| devyAvapi tadAghrAya tamevA'dhvAnamIyatuH / na manAgapi jIvanti kulanAryaH patiM vinA // 89 // satyabhAmA'pi kapilAdanarthaM cintayantyatha / tatpadmamAghrAya yayau tatpathaM shrnnojjhitaa||9|| atyantamArdavAnmRtvA te catvAro'pi jajJire / jambUdvIpottarakurukSetre yugaladharmiNaH // 91 / / abhUtAM puM-striyau tatra zrISeNo'thAbhinanditA / te zikhinanditA-satyabhAme api tathaiva hi // 92 / / te ca palyatrayAyuSkA gavyUtatritayocchritA: / anubhUtasukhAdvaitA: sukhaM kAlamalaGghayan / / 13 / / tayozcenduSeNa-binduSeNayoryudhyamAnayoH / AgAdeko vimAnastha: ko'pi vidyAdharAgraNIH // 94 / / daivasyevA'nukUlasya pratIhAro nivArakaH / sa tayorantare sthitvA nijagAdaivarmudbhujaH // 95 // ajJAtvA bhaginImetAM bhArgIyantau kumArakau! kiM yudhyethe? vistareNa zrUyatAM vacanaM mama // 16 // pajambUdvIpasyA'sya mahAvidehe'sti suvistRtaH / sItAnadyuttarataTe vijaya: puSkalAvatI // 97 // abhraMliho'sti medinyA: kirITa iva rojataH / tatra vidyAdharAvAso vaitADhyo nAma parvataH // 98 / / tatrAdAvuttarazreNyAmAdityAbhAbhidhe pure / rAjA sukuNDalItyasti kuNDalIndra iva zriyA / / 99 / / tasyA'styajitaseneti dayitA shiilshaalinii| ahamasti tayoH putro nAmato maNikuNDalI // 10 // aparedhustata: sthAnAnnabhasA paMkSirADiva / jinendraM vanditumagAM nagarI puNDarIkiNIm // 101 // tatra cA'mitayazasaM bhagavantaM jinezvaram / vanditvA sAJjalipuTamazrauSaM dharmadezanAm // 102 / / mayA ca dezanAprAnte bhagavan! kena krmnnaa| vidyAdharo'hamabhava miti pRSTo'bravIt prbhuH||103|| papazcime puSkaravaradvIpasyA'rdhe maharddhike / zItodAyA mahAnadyA vizAle dakSiNe ttte||104|| vijaye salilAvatyAM vItazokajanAkulA / vItazokAbhidhAnA pUrasti svastikavadbhuvaH ||105||yugmm|| mInadhvajo rUpadheyenaujasA kulizadhvajaH / tatra ratnadhvajo nAma cakravartyabhavat purA // 106 / / pradhAnabhArye tasyobhe abhUtAM zIlabhUSaNe / ekA tatra kanakazrIdvitIyA hemamAlinI // 107 / / angksthklpltikaadvitysvpnsuucite| kanakazrIrduhitarau suSuve dhI-zriyAviva // 108 // tayozca kanakalatetyAkhyAM pAlateti ca / cakraturmAtA-pitarau janmotsavasamotsavam // 109 // svapne padmalatAlokasUcitAM hemmaalinii| padmAM nAma prasuSuve nandanAM kulanandanIm // 110 // prAptA: kalAkalApaM tA yauvanaM cA'tha pAvanam / vidhAtrA zriya ekatra trailokyasyA''hRtA iva // 111 / / padmA'pyajitasenAryAsAnnidhyena viraaginnii| tatpAdAnte parivrajyAmupAdatta yathAvidhi // 112 / / ekadA'nujJayA''ryAyAstapaHkarma caturthakam / cakre trisUtre dve SaSTizcaturthAni syuratra tu // 113 / / yathAvat pAlayitvA ca dastapaM tttpo'nydaa| bahiH zarIracintArthaM gacchantI rAjavarmani // 114 / / kRte madanamaJjaryA vezyAyA: kaamlmpttau| yudhyamAnau mahAbAha rAjaputrau dadarza sA ||115||yugmm|| 1. mamaiveti tA. // 2. ekayA kAntayA rantumicchayA // 3. zAntipriyaH / / 4. aghrAt khaMtA // 5. tAlapuTaviSavyAptam // 6. 0tatkSaNA0 khaMtA / / 7. pativanya: tA. // 8. zaraNAzritA de. / zaraNarahitA / / 9. nR-striyau de. pA. chA. mu.|| 10. udbhuja:-bhujau UrvIkRtya sthitaH / / 11. Atmana: bhAryAmicchantau, bhaginIM bhAryAtvena icchantau // 12. yudhyethAm tA. // 13. suvistRtAlA. chA. pA. // 14. abhraMlihaH - gaganacumbI // 15. rUpyamayaH // 16. zeSanAgaH, kuNDalendra de. mu.|| 17. garuDaH // 18. tannAmAnam / / 19. vIta: zoko yebhyastAdRzajanairAkulA vyAptA, vItazokabhayAkulA pAtA. saM. lA. / / 20. rUpeNa kAmadevaH // 21. indraH / / 22. nandinIM0 vaa.1-2| nandanIM 0 mupra. / / 23. caturthabhaktam // 24. trirAtre (dinatrayeNa) ekaM caturthakaM, etAdRzAni dvASaSTizcaturthAni jAtAnItyevamartha: sambhAvyate / / Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamaH sargaH ) triSaSTizalAkApuruSacaritam / tau dRSTvA'cintayat padmA'pyasyAH kimapi subhruvaH / aho ! saubhAgyametau yadyudhyete hanta tatkRte // 116 // tanmamA'pyasya tapasaH prabhAveNa bhavAntare / saubhAgyamIdRzaM bhUyAnnidAnamiti sA'karot // 117 // ante sA'nazanaM kRtvA'nAlocitanidAnikA / mRtvA saudharma kalpe'bhUdamarI vipularddhikA // 118 // kanakazrIrbhavaM bhrAntvA bhave dAnAdyanantare / kRtvA vidyAdharendra ! tvaM nAmnA'bhUrmaNikuNDalI // 119 // bhavaM bhrAntvA ca kanakalatA - padmalate api / dAnAdidharmaM bahudhA vidhAya prAgbhaveSu ca // 120 // jambUdvIpasya bharate'bhUtAM ratnapure pure / induSeNa-binduSeNau zrISeNanRpateH sutau // 121 // yugmam // padmAjIvo'pi saudharmAccyutvA tatraiva bhArate / vezyA babhUva kauzAmbyAmanantamatikAbhidhA // 122 // induSeNa- binduSeNAvanantamatikAkRte / adhunA yudhyamAnau stastau devaramaNe vane // 123 // zrutapUrvabhavaH so'haM snehAdiha samAgamam / vinivArayituM yuddhAt prAgjanmajJApanena vAm // 124 // ahaM vAM prAgbhave mAtA gaNikeyaM punaH svasA / budhyethAM sarvamapyevaM saMsAre mohajRmbhitam // 125 // na jJAyate pitA mAtA svasA bhrAtA paeNro'pi vA / hahA! janmAntaratiraskariNyantaritairjanaiH // 126 // yAvajjIvamasau jIvaH svaM veSTayati dehajaiH / rAga-dveSAdibhirlolAjAlakairiva jAlikaH // 127 // rAgaM dveSaM ca mohaM ca tatparityajya dUrataH / nirvANanagaradvAraM pravrajyAM zrayataM drutam // 128 // atha tAvUcaturmohAdasmAbhiH zvApadairiva / dhig dhik kimidamArabdhaM bhaginIbhogahetave ? // 129 // tvaM nau pUrvabhave mAtA gururasmin bhave punaH / AvAM yenotpathAdasmAt prabodhya vinirvairtitau // 130 // ityuktvA muktasannAhau gurordharmaruceH puraH / rAjJAM caturbhiH sahasraiH samaM jagRhaturvratam // 131 // tau tapo-dhyAnavahnibhyAM pluSTakarmAdhvakaNTakau / lokAgraM jagmaturdurgaM saralenaiva vartmanA // 132 // zrISeNapramukhAste'pi catvAro yugmadharmiNaH / vipadya prathame kalpe deveMbhUyaM prapedire // 133 // ' ||itazcA'traiva bharate vaitADhye'sti nagottame / nagaraM rathanUpuracakravAlamabhikhyayA // 134 // tatrA'bhUjjvalanajaTI nAma vidyAdharezvaraH / purandarAnuja iva sanAtho vividharddhibhiH // 135 // tasyA'rkakIrtistanayaH prauDhArka iva tejasA / yuvarAjo'bhavad vairirAjyalakSmIsvayaMvaraH // 136 // anvarkakIrti 'samabhUt putrI tasya svayamprabhA / prabheva zazino vizvanayanAnandadAyinI // 137 // prathamo vAsudevAnAM prAjApatyo'cailAnujaH / tripRSTha: potanapurezvaraH pariNinAya tAm // 138 / / tadA ca vahnijaTine sa hRSTaH prathamo hariH / dadau vidyAdharazreNidvayarAjyamakhaNDitam // 139 // arkakIrterabhUt patnI jyotirmAleti nAmataH / duhitA meghavanasya vidyAdharanarezituH // 140 // cyutvA zrISeNajIvo'pi tadA saudharma kalpataH / jyotirmAlodare haMsa ivA'bje samavAtarat // 149 // dadarza ca tadA svapne pravizantaM nije mukhe / sahasrarazmimamitatejasaM dyotitAmbaram // 142 // samaye'sUta sA sUnuM puNyalakSaNalakSitam / sAmrAjyabhavanAdhArasudRDhastambhamuccakaiH // 143 // dRSTasvapnAnumAnena pitarau tasya cakratuH / nAmA'mitatejA iti mUrtyA'pyamitatejasaH // 144 // nyasyA'rkakIrtau svaM rAjyaM prAvrAjId vahnijaTyatha / cAraNarSijagannandanA -'bhinandanayoH puraH || 145|| || jIvo'pi satyabhAmAyAzcyutvA saudharma kalpataH / jyotirmAlA - sUryakIrtyoH putrItvenodapadyata // 146 // garbhasthAyAmihA'pazyat sutArAM jananI nizAm / iti tasyAH sutAreti pitarau nAma cakratuH // 147 // 21 1. anAlocitaM nidAnaM yayA sA // / 2. pUrvasmin bhave dAnAdi kRtvA // 3. vidyAdharendrastvam tA.pA.mu. // 4. khaMtA. pAtA. vA. 1 - 2 pratiSu nAsti / / 5. yuvAm / / 6. mohavilasitam / / 7. pare'pi saM. lA.; 0'paro0 khaMtA.; 0'pare0 pAtA. // 8. janmAntarameva tiraskariNI javanikA tayA antaritaiH channaiH // 9. saMveSTayati mu. // 10. 0 dibhirlA lAjAlikairiva pA. // 11. lUtA (karoLiyo) / / 12. AvayoH // 13. unmArgAt // 14. nivAritau / / 15. mukta: sannAha:- kavacaprabhRti yAbhyAM tau / / 16. pluSTAH dagdhA: karmANi eva adhvakaNTakA mokSamArgakaNTakA yAbhyAM tau // 17. durgaM durgamam // 18. zrISeNA'bhinanditA - zikhinanditAsatyabhAmAH // 19. yugalikAH // 20. devatvam // 21. khaMtA. pratau atraivaM TippaNI '3 bhave' / / 22. vividharddhibhiH sahito viSNuriva / / 23. arkakIrteH pazcAt // 24. prajApateH apatyam / / 25. balAnujaH chA. de. // 26. vAsudevaH tripRSThaH // 27. mahAsvapne tA. // For Private Personal Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (paJcamaM parva pAsa cA'bhinanditAjIvazcyutvA saudharmakalpataH / tripRSTha-svayamprabhayoH putratvenodapadyata // 148 // yat svapne sAbhiSekA shriirgrbhsthe'traambyekssitaa| tena zrIvijaya iti tasya nAma pitA vyadhAt // 149 // svayamprabhAyAstanayo dvaitIyIko'pyajAyata / nAmato vijayabhadro jayabhadraniketanam // 150 // sa zikhinanditAjIvazcyutvA prathamakalpataH / tripRSTha-svayamprabhayoH putrI jyotiSprabhetyabhUt / / 151 // satyabhAmApati: pUrvaM kapilo nAma yo'bhavat / saMsAra se ciraM bhrAntvA tiryagAdiSu yoniSu // 152 / / puryAM camaracaJcAyAM vidyAdharanarezvaraH / ajAyatA'zanighoSa iti nAmneha vizrutaH ||153||yugmm|| arkakIrtirduhitaraM sutArAM tAralocanAm / traipRSThinA zrIvijayanAmnA svAM paryaNAyayat // 154 // jyotiSprabhAM tripRSTho'pi svaputrImatisundarIm / vyavAhayadarkakIrtiputreNA'mitatejasA // 155 // sutArayA zrIvijayo bhuGkte vaiSayikaM sukham / samaM ca jyotiSprabhayA'mitatejA mahAbhujaH // 156 / / nAanyadA rathanUpuracakravAlAbhidhe pure| vizAle bahirudyAne zriyA saumanasopame // 157 / / trayo'bhinandana-jagannandanAvagnijaTyapi / jJAnAdInIva ratnAni mUrttAni samavAsarat ||158||yugmm|| jJAtvA'rkakIrtirAyAtaM guruM gurugurU api / etyA'vandiSTa notkaNThA vilambaM sahate kvacita // 159 / / athAbhinandanamunirvidadhe dharmadezanAm / mahAmohahimastomavidrAvaNaraviprabhAm // 160 // tayA dezanayA caa'rkkiirtirvairaagybhaagbhve| racitAJjalirityUce'bhinandanamahAmunim // 161 // tAvadAgamayasveha yAvatA'mitatejasam / nije rAjya nivezyA'hamAyAmi vratahetave // 162 // na pramAdo vidhAtavya iti ziSTo maharSiNA / arkakIrtiryayau dhAma praagnusyuutmaansH||163|| bhUyo bhUyaH sanirbandhamabhyarthyA'mitatejasam / rAjyamagrAhayadayaM kramo janakaputrayoH // 164 // kRtaniSkramaNa: so'tha nRpeNA'mitatejasA / parivrajyAmupAdattA'bhinandanamuneH puraH // 165 / / samaM gurujanenA'tha vijahAra vasundharAm / arkakIrtI rAjamuni: zamarAjyaM prapAlayan // 166 // vidyAdharendramukuToddhRSTapAdAmbujAsanaH / tejasvI so'mitatejA: pitryAM rAjyadhurAM dadhau // 167 // itazcAnte tripRSThasya zucA vairAgyamudvahan / rAjye zrIvijayaM nyasya pravrAjA'calo balaH // 168 / / narezvarairaz2amAno vijayazrIsvayaMvaraH / tata: zrIvijayo vizvaM pitryaM rAjyamapAlayat // 169 // anyadA cA'mitatejAstatpotanapuraM puram / sutArA-zrIvijayayordarzanotkaNThito yayau // 170 / / nagaraM tadapazyaccotpatAkA-maJca-toraNam / saJjAtAnandasAmrAjyamanuttaravimAnavat // 171 // vizeSato rAjakulaM sa hRSTaM vIkSya vismita: / vyomato'vAtarat tatra samudra iva bhaaskrH||172|| abhyuttasthau dUratastaM dRSTvA zrIvijayo nRpH| pUjA'rhA'tithimAtre'pi kiM punastAdRze'tithau? // 173 / / parasparaM zvazuryau tau mitha: svasRpatI ca tau| sasvajAte mitho gADhaM prauprItisudhAhradau // 174 / / mahAya'siMhAsanayorniSedaturubhAvapi / pUrvapazcimayoradrayoH sUryA-candramasAviva // 175 / / tatazcA'mitatejAstaM papraccha svacchamAnasa: / nA'dhunA kaumudI nA''grahAyaNI grISmako na ca // 176 / / vasanto nA'pi no putrajanmA'pi tava bhUpate! / puraM kenotsavenedamudyadAnandamIkSyate ? ||177||yugmm|| tata: zrIvijayo'zaMsaditaH prAgaSTame dine / eko naimittikaH kshcidaagaadiigaamivedkH||178|| yAcituM kimihA''yAsI:? samAkhyAtuM kimapyatha? / mayaivaM sAdaraM pRSTa ityabhASiSTa sa sphuTam // 179 / / jIvAmo yAcitenaiva vayaM yadyapi pArthiva! / tathA'pi yAcituM tvatta: sAmprataM na hi sAmpratam // 180 // 1. siMhananditAjIvazcyutvA khaMtA. pAtA. vA.1-2, saM. pA. tA. // 2. suciram lA. // 3. nAmnA hi mu.|| 4. zrIvijayo'bhukta chA.mu. vinA / / 5. guruM-pitaraM, gurugurU-piturgurU / / 6. mahAmoha eva himastomaH, tasya vidrAvaNe nAzane sUryaprabhAsadRzIm / / 7. pratIkSasva / / 8. gRham / / 9. sAgraham / / 10. 0mabhyAmitatejasA pAtA. vA.1-2 saM. tA. pA. chA. ||11.munijnenaath paa.|| 12. arkakIrtirAja rsNpaa.||13. zamarAjyamapAlayat de. / / 14. zokena // 15. pravavrAjA'calo'cala: lA. pA. // 16. baladevaH / / 17. samagraM paitRkam / / 18. sAmAnyAtithAvapi pUjA yogyA // 19. zyAlau / 20. 0hi tau khaMtA. pAtA. vaa.1-2|| 21. prauDhA prIti: eva sudhA tasyA hRdau / / 22. bhaviSyavettA / / 23. yogyam // 24. adhunA / / Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAM Tana prathamaH sargaH) triSaSTizalAkApuruSacaritam / zakyate na yadAkhyAtuM tadAkhyAtumihA''gamam / AkhyAte hi pratIkAro bhaveddharmAdinA'pi hi // 181 / / asmAdahnaH saptame'hni madhyAhnasamaye dhvanan / azani: potanapurezvaropari patiSyati // 182 / / tayA kaTukayA vAcA viSeNevA'tighUrNitaH / patiSyati tvayi kimityuvAca sacivAgraNI: // 183 // naimittiko'pyabhASiSTa mahyaM saciva! mA kupa: / zAstradRSTaM vaco vacmi bhAvadoSo'tra me na hi // 184 // tasmin dine mayi punarvasudhArAsahodarA / vastrA-bharaNa-mANikya-svarNavRSTiH patiSyati // 185 // mayA'pyabhihito mantrI mA'smai kupya mahAmate! / upakArI praNidhivad yathArthakathanAdayam // 186 / / naimittika! paraM brUhi nimittaM zikSitaM kuta:? | nirAmnAyasya vacasi zraddhA na pratyayaM vinA // 187 / / naimittiko'pyabhASiSTa kSamAdhava! zrUyatAM tdaa| baladevena devena pravrajyAM gRhNatA saha // 188 // upAdatta parivrajyAM zANDilyo nAma me pitaa| tadanu prAvrajamahaM pitRvAtsalyamohitaH // 189 // nimittajAtamakhilaM tededaM zikSitaM myaa| jJAnamavyabhicAri syAnnAnyato jinazAsanAt // 190 // lAbhA-'lAbhau sukhaM du:khaM jIvitaM maraNaM jayaH / parAjayazceti vedmi nimittmhmssttdhaa||191|| samprAptayauvanazcA'haM vihrnnpre'hni| agamaM padminIkhaNDaM nAma pattanamuttamam // 192 // hiraNyalomikA nAma tatra mama pitRssvsaa| vasatyudyauvanA candrayazAstaduhitA'pi ca // 193 // NI sA me bAlAyA'pi hi bAlikAm / dIkSAlakSaNavighnena vivAhastvabhavanna hi||194|| tAM dRSTvA sAnurAgo'haM hitvA bhAramiva vratam / paryaNaiSaM viveko hi smarAtanAM kiyacciram? // 195 / / jJAtvA svArtha nimittena mahAnarthamimaM ca te| atrA''gamamahaM rAjan! yajjAnAsi kuruSva tat // 196 / / ityuditvA sthite tasmiMstatkSaNaM rAjarakSaNe / abhUvan buddhimanto'pi vyAkulA: kulamantriNaH // 197 // pAtatraika: sacivo'vocadvidyutpAto'rNave na hi / saptAhaM tatra tat svAmI nAvamAruhya tiSThatu // 198 / / dvitIyo'pyabravInmantrI nedaM me prtibhaaste| patantIM vidyutaM tatra hanta ko vArayiSyati? // 199 // vaitADhye nA'vasarpiNyAM vidyatpAto ytsttH| tasyopari guhAM gatvA saptAhaM vasatu prabhuH // 20 // mantryavocata tatIyo'pi mahyaM nA'do'pi rocte| avazyabhAvI yo Artho yatra tatra sanA'nyathA // 201 / / tathA hyatraiva bharate pure vijayanAmani / avAtsId brAhmaNavaro rudrasomo'bhidhAnataH // 202 // anapatyasya tasyAtha mahadbhipayAcitaiH / patnyAM jvalanazikhAyAM zikhI nAma suto'bhavat // 203 // ekadA rAkSasastatra kazcidapyatidAruNaH / adhiSThita: krUradaivenA''gAnmartyapalapriyaH // 204|| mAnuSANyanvahaM tatra bahUni praNihanti sH| alpaM tu grasate zeSaM phelAmiva samujjhati // 205 / / rAjA jajalpa taM sAmnA kiM mudhA haMsi nRn bahUn? / ghnanti vyAghrAdayo'pyajJA jantumekaM kSudauSadham // 206 // dine dine tvayA'pyekaM grAhyaM grAsAya mAnuSam / manniItena vAreNa tattatra svymessyti||207|| tenA'bhyupagate'rthe'sminnRpaH svapuravezmasu / mAnuSANAM nAmagolAMzcakre vArakahetave // 208 // kRSyamANa: kare golo yadA yasya caTet tadA / prayAti purarakSAyai bhakSyabhUta: sa rakSase // 209 / / tasya brAhmaNaputrasya niryayau golko'nydaa| tannAma vAcitaM cAntarantakeneva patrakam // 210 // tacchrutvA tasya mAtA tu rodayantI pshuunpi| hA putra! nA'si nA'sIti ruroda karuNasvaram // 211 / / AsIcca tadgRhAsannamekaM bhUtagRhaM mahat / tadbhUtaiH kranditaM tasyAH zuzruve karNaduHzravam // 212 // utpannakaruNaistaizca jagade brAhmaNIti saa| mA rodIrbhava susthA tvaM tvat putro yAtu rakSase // 213 / / 1. vidyut // 2. viSeNeva sa cUrNita: taa.| atibhrAntaH / / 3. bhAva! dveSo'tra me na hi mupr.||4. caravad / / 5. tadidam khaMtA. pA. laa.||6. ananyathA // 7. dattapUrviNIm saM. lA., pUrvaM dattavatI / / 8. kAmapIDitAnAm / / 9. babhUvurbuddhimanto'pi tA. // 10. samudre / / 11. saptAhI khaMtA. // 12. avasat / / 13. 'bAdhA-mAnatA' iti bhASAyAm // 14. krUradeva0 mu. pA. chA. // 15. martyapalaM manuSyamAMsaM priyaM yasya saH // 16. ucchiSTamiva / / 17. sAntvanena / / 18. kSudhAzamanauSadham // 19. yamena // 20. naamaavlii|| Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (paJcamaM parva rAkSasasyA'grato'pyenamAneSyAmo tvaa'ntike| laGghiSyate na vyavasthA na cA'pyeSa mariSyati // 214 // sAdhu he devatA:! sAdhu yAvadevaM jajalpa saa| ArakSAstAvadejavanninyurAkRSya tatsutam // 215 // taddattaM yAvadAdatte rAkSasastaM dvijAtmajam / apahRtyA'nayan bhUtAstAvat tanmAturantike // 216 / / bhItA bhayAni pazyantI brAhmaNyapi tamAtmajam / antargiriguhaM rakSAkRte cikSepa tatkSaNam // 217 / / tatrasthena janase ca jAgratA'jagareNa sH| tadvadanyadapi bhavenna bhAvi kvacidanyathA // 218 // idamauyikaM tasmAt sarvairAcaryatAM tapaH / nikAcitAnAmapi yat karmaNAM tapasA kSayaH // 219 // pAmantrI turyo'pyabhASiSTopariSTAt potanaprabhoH / khyAto'nena taDitpAto na zrIzrIvijayasya tu // 220 // tat saptAhaM pure'muSmin ko'pyanyaH kriyatAM pati: / patiSyatyazanistatra duritaM tena yAtu vaH // 221 // pAatha naimittiko hRSTaH prAzaMsaditi mantriNam / mannimittajJAnato'pi matijJAnaM tavA'dhikam // 222 // anarthaparihArAya kurvarthamamumAzu tat / jinapUjAratazcaityasthito rAjA'pi tiSThatu // 223 // maiyA'pyavAdi yo'pyadya naro raajye'bhissicyte| cintayAmi kathaM tasya prANanAzaM nirAgasaH? // 224 // A zakrAdAkRmeH prANA: prANinAmatidustyajAH / kathaM varAka: ghumAtra: pazyato me vinAzyate? // 225 // pareSAM prANinAM prANatrANaikapuruSavratAH / vayaM hi ghAtayAmo'nyaM svaprANitakRte katham? // 226 // nAmantriNo'thA'bruvan deva! kAryadvayamidaM hi naH / yAsyati svAmino'narthaH prANI ca na vipatsyate // 227 // vaizravaNasya pratimA deva! rAjye'bhiSicyatAm / tAM ca tvAmiva saptAhaM sarva: seviSyate janaH / / 228 / / divyazaktyopasargazcenna bhavettadapi sundaram / syAccet tadapi na prANivadhapApaM bhaviSyati // 229 / / yuktametaditi procya gato'smi jinamandiram / darbhasaMstArake tasminnasthAM ca kRtapauSadhaH // 230 // narendravadavarttanta mUtau vaizravaNasya te| svAmyudarkAya dhImanto yAnti svAmyantare'pi hi // 231 // pAsaptame ca dine prApte madhyAhne'tyUrjigarjita: / divyunnanAma parjanyaH pralayAmbudadAruNaH // 232 / / tasmAdambhodharAd ghorAd brahmANDaM sphottynniv| nipapAtA'zanistasmin yakSe rAjyadharIkRte // 233 / / yathA yakSe taDitpAtastatra naimittike tthaa| ratnAdivRSTirabhavadvihitA'ntaHpurAdibhiH // 234 // pattanaM padminIkhaNDamakhaNDitamaharddhikam / datvA naimittikavaro vyasRjyata mayA'pi hi // 235 / / mUrtiM vaizravaNasyA'pi divyaratnamayIM navAm / akArayamahaM sadyo vipadvandhuH sa me ytH||236|| madvighnazAntyA tadamI paurA'mAtyAdayo mudA / mahotsavaM vidadhate sarvotsavaziromaNim // 237 / / iti zrutvA'mitatejAH sutArAM bhaginI nijAm / vastrAlaGkAradAnena pUjayAmAsa sammadAt / / 238 // sutArA-zrIvijayayo: pArzve kAlaM kmpyth| ativAhyA'mitatejA: svameva nagaraM yayau // 239 / / pAatha zrIvijayo rAjA devyA saha sutArayA / vanaM jyotirvanaM nAma yayau krIDAkutUhalAt // 240 / / tadA ca kapilajIvo'zanighoSo vihaaysaa| vipratAraNikAM vidyA sAdhayitvA samApatan // 241 // ramamANAM samaM patyA paMtivatnIM sulocanAm / devIM sutArAmaikSiSTa prAgjanmagRhamedhinIm ||242||yugmm|| tata: prAgjanmasaMskArAt sambandhamavidannapi / cakre'nurAgAdutkaNThAM tasyAM svasyAmiva striyAm / / 243 // vidyAbalAdvicakre ca plavamAnaM tayo: purH| divyakandukavaddhaima hariNaM netrahAriNam // 244 / / 1. vyavasthAM pAtA. vinA sarvatra / / 2. chAgavat / / 3. gireH guhA giriguhA, giriguhAyAM iti antargiriguham // 4. upAyaH // 5. avazyabhogyaphalAnAm // 6. tenAlyAtastaDitpAto tA. // 7. vidyut / / 8. yAtu tena vaH mupra. // 9. prazazaMseti tA. // 10. yanimittajJAnato'pi khaMtA. vA.1-2 tA. pA. // 11. kurudhvamamu0 mu. / / 12. rAjA'pyuvAca tA. // 13. niraparAdhinaH // 14. indrAdArabhya kITaparyantam // 15. krimeH mu.,'kriminA' kRmivat kITe' (medinIkoSe) // 16. kArya dvaya0 khaMtA. pAtA. vaa.1-2||17. kuberasya // 18. taM ca0 vaa.1-2||19. kuzAsane // 20. kRtapoSadha: khaMtA. pAtA. / / 21. svAmihitAya // 22. sphUrjigarjita: de. // 23. rAjyadhurI0 khaMtA. vA.1-2 // 24. arAjyadharo rAjyadharaH kRtaH rAjyadharIkRtaH, tasmin / / 25. vaizravaNasyA'sya tA. // 26. harSAt , sanmudA tA. // 27. ulladhya / / 28. svakIyam / / 29. Agacchan / / 30. patirasti asyAH sA, tAm / / 31. pUrvajanmapatnIm // 32. sauvarNam // Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamaH sargaH) triSaSTizalAkApuruSacaritam / khurairatha viSANAbhyAmindranIlamayairiva / nIlotpalavilAsibhyAM locanAbhyAM virAjitam // 245 // pItadhAtumivojjhantaM dehabhAsA'tipItayA / maNDayantaM nabha: phAlaiH pAdapAtaizca bhUtalam // 246 // dRSTvA sutArAdevI tamiti bhartAramabravIt / asau krIDanakaM me syAt svAminnAnIyatAM mRgaH ||247||tribhirvishesskm|| ityuktaH kAntayA rAjA'nvadhAvata tameNakam / vizliSTaM vAhanamiva vAyorvAyusamasyadam // 248 / / kvacid vakra: kvacidRjurmaMga: sa saridoghavat / manAgapyaskhalan dUraM ninAya jagatIpatim / / 249 / / kvA'pi dRzya: kvA'pyadRzya: kadA'pyul kadA'pi khe / sa mAyAdaivatamiva grahItuM na hyazakyata // 250 / / pAraMgate zrIvijaye'zanighoSaH zanaistataH / abhisRtyA'harad devIM vanadevImivaikikAm // 251 / / tataH pratAraNI vidyA tenA''yuktA durAtmanA / sutArIbhUya pUccakre daSTA'haM kukkuTAhinA // 252 // tacchrutvA hariNaM muktvA vavale sa ilApatiH / abhiyogo hi yogAya kSeme sati vizcitAm / / 253 / / bhUmau ca laThitAM dRSTvA tAM ni:sehaMzarIrikAm / maNi-mantrauSadhivarairupAcArInarezvaraH // 254 / / prAgdRSTapratyayamapi sarvamapyadAdikam / upakAra: khala iva tasyAmaphalatAM yayau // 255 // nimIlanetranalinA vicchAyavadanacchavi: / kampamAnoruyugalA vepaimAnapayodharA // 256 / / shithiliibhtsrvaanggopaanggsndhysthibndhnaa| napate: pazyato'pyAza kAladharmamiyAya sA ||257||yugmm|| pairAsuriva ni:sajJa: pairAsumavalokya tAm / papAta mUrcchita: pRthvyAM sa pRthivIpatipuGgavaH / / 258 // punAvRttacaitanyo'bhiSiktazcandanadravaiH / mUrdhAbhiSiktamUrdhanyo vilalApaivamuccakaiH // 259 // hahA! daivena muSito nayatA tvAM manorame! / tvadrUpaireva hi prANaiH prANitavyaM mamA'bhavat // 260 // tvAM vinaiSa janaH kAnte! zokasambhArabhArata: / jIrNaM gRhamivA''dhArastambhahInaM patiSyati // 261 // maballabhAM lobhayatA vallabhAdezatatparaH / kAJcanena kuraGgeNa vaJcito'smi hahA! jaDaH // 262 / / pratyakSaM me priyAM dRSTuM takSako'pi hi na kSamaH / kukkuTAhistu dUre'stu daivaM hi balavat param // 263 // tato'nugantuM dayitAM tyajan prANAn hutAzane / UnaM prapUrayAmyadya durdaivasyA'bhisarpataH // 264 // tayA saha mahInAtha: sadyo viracitAM citAm / alaJcakre svayaM dhIro ratimandiratalpavat // 265 / / yAvajjvalitumArebhe kSaNAdapyAzuzukSaNiH / tAvadAjagmatustatra dvau vidyAdharapUruSau // 266 / / abhimantrya tayorekaH siSeca payasA citAm / pratAraNyapi tatkAlaM palAyiSTA'TTahAsakRt // 267 / / kva sa jvalana: ujjvAla:? parAsuH preyasI kva me? / kRtATTahAsA keyaM ca? kimidaM daivanATakam? // 268 / / iti saJcintayan svasthaH puraHsthau tau ca puurusso| saumyAkRtI kimidamityapRcchat pRthivIpatiH // 269 / / tau ca praNamya rAjAnamUcaturvinayocitam / vidyAdharapaterAvAM pattI amitatejasaH // 270 / / pitA-putrau ca smbhinnshroto-diipshikhaabhidhau| nirgatau svecchayA tIrthajinabimbAni vanditum // 271 / / atrA''pa'tadbhyAmAvAbhyAmazrAvi zrutiduHzravA / pazUnapyutkaMrNayantI vAgiyaM karuNAkSarA // 272 // hA! zrIvijaya! matprANanAtha! bhUnAthasevita! / hA! bAndhavA'mitatejastejastulitabhAskara! // 273 / / hA! vatsa! vijayabhadra! blbhdrsmaujsaa| hA! sarvadA sannihitAstripRSThakuladevatA:! // 274 / / daSTavidyAdharAdasmAda kAdiva kuraGgikAm / imAM sutArAMtrAyadhvaM trAyadhvamavilambitam ||275||tribhirvishesskm|| 1. mRgam // 2. vAyutulyavegam / / 3. nRpatim / / 4. AkAze // 5. dUre gate mu.||6. 0vImivaikakAm vaa.1-2||7. tena yuktA de. / / 8. prayuktA // 9. sutArArUpaM kRtvA / / 10. paraparAbhavaH // 11. viduSAm / / 12. nirbalazarIrAM nisteja:zarIrAM vA // 13. upacAramakarot // 14. auSadhAdikam / / 15. upacAra: tA. mu.||16. nimIlantI netre naline iva yasyAH sA / / 17. vigatA chAyA yasyA: vicchAyA, tAdRzI vadanacchaviryasyAH saa||18. kampamAnaM UrvoryugalaM yasyAH sA // 19. vepamAnau.payodharau yasyAH sA // 20. zithilIbhUtAni sarvAGgopAGgasandhyasthibandhanAni yasyAH sA / / 21. mRtyumagacchat / / 22. mRta iva // 23. gataprANAm // 24. mUrdhAbhiSiktAnAM rAjJAM mUrdhanya: mukhyaH // 25. tvameva mama prANA:, taireva prANaizca mama jIvanamabhavat // 26. draSTuM0 khaMtA. pAtA. // 27. sarpavizeSaH, 'takSakastu lohitAGga: svastikAGkitamastaka:' abhi.ciM. tiryakkANDa - zlo.1309 / / 28. vRddhiM gacchataH / / 29. talpaM zayyA / / 30. kSaNAderA0 khaMtA. // 31-32. agniH / / 33. prajvalita: / / 34. AgacchadbhyAm / / 35. karNaduHzravA / / 36. utkarNAn kurvantI / / 37. bhUpatisevitaH / / Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (paJcamaM parva svasAraM svAmino jJAtvA hriyamANAM draatmnaa| tAM vAcamanvagacchAva 'zabdapAtizarAviva // 276 / / acirAdapyapazyAva sutArAM taralekSaNAm / AttAmazanighoSeNa padminImiva dentinA // 277 / / hriyamANAM svAmijAmi tAmupekSitumakSamau / AbaddhabhrakuTI vAcamavocAva ca vairiNam / / 278 // re vidyAdharahatakA'zanighoSa! kva yAsyasi? / hRtvA sutArAM caNDAlo devatApratimAmiva / / 279 // are! re! na bhavasyeSa hanvastvAmudvahAyudham / AvAM vidyAdharapateH pattI hyamitatejasaH // 280|| evamAkSipya kRSTAsI kRSNAhI ivavArtikau / AvAM narajaghanyaM taM jighAMsantAvupasthitau // 281 / / tata: sutArAdevyoktaM yuddhena yuvayoralam / vanaM jyotirvanaM yAtaM tatra zrIvijayaH prabhuH // 282 / / pratAraNyA vaJcayitvA tyAjyamAnamasUnapi / niSedhataM zrIvijayaM tasmin jIvAmi jIvati // 283 // drutamAvAM tadAdezAdiha tvAM smupsthitau| vidhyApitazcitAvahnirAvAbhyAM mantritodakaiH / / 284 / / iyaM pratAraNI vidyA sutaaraaruupdhaarinnii| vetAlavat samuttAlA sATTahAsA palAyata // 285 / / hRtAM sutArAM vijJAya viSasAda mhiiptiH| citAnalAdapyadhikaM prejvaladvirahAnalaH // 286 // taM tAvityUcatuH svAmin! mA tAmya kuzalI na sa: / yato na dUre bhavata: daivasyeva kva yAsyati? / / 287 / / tau praNamyA'tha rAjAnaM jAnuspRSTamahItalau / gADhamabhyarthya vaitADhyamAtmanA saha ninyatuH / / 288 / / patata: sarvAbhisAreNA'mitatejA: kssnnaadpi| abhyuttasthau zrIvijayaM vijayo mUrttimAniva // 289 // mahatyA pratipattyA tamAsayitvocitAsane / sasambhramo'mitatejA: papracchA''gamakAraNam // 290 / / tau ca vidyAdharavarau tasmai zrIvirjaye ritau / sutArAharaNodantamAcakhyaturazeSataH // 291 // athA'rkakIrtitanayo bhRkuTIkuTilAlikaH / ruSA'ruNakapolAkSo nijagAdeti bhUpatim // 292 // kaNDUyitvA tuNDamiva takSakasya phnnaabhRtH| seMTAmuSTimivotpATya zayAnasya mRgadviSaH // 293 // tava bhAryAM svasAraM me sutArAmapahRtya sa: / jIviSyati kiyannAmA'zanighoSo narAdhamaH? ||294||yugmm|| pAtatazca zastrAvaraNIM bandhanI mocniimpi| vidyAM zrIvijayAyA'dAdarkakIrtisutaH svayam / / 295 // razmivegA-'mitavega-ravivegA-'rkakIrtayaH / bhAnuvegA-''dityayazo-bhAnu-citrarathA api // 296 // arkaprabho'thA'rkaratho ravitejA:prabhAkaraH / tathA kiraNavego'pi sahasrakiraNo'pi ca // 297 / / ityAdInAM svaputrANAM se nu paJcazatImatha / samaM traipRSThinA vIrapraSThena pRtanAvRtAm // 298 // puryAM camaracaJcAyAM tasmAdazanighoSataH / sadya: sutArAmAhartuM prAhiNodaihitAntakaH ||299||cturbhi: klaapkm|| tato vidyAdharabalacchannAzeSanabhastalaH / divi ketuzatAnIvodbhAvayan subhaTAyudhaiH // 300 // prabhUtahayaheSAbhirheSayan bhAsvato hayAn / vitanvAno gajairkomni meghamAlAmivA'parAm // 301 / / vimAnairdarzayan dIprairAnautpAtikAniva / jagAma camaracaJcAM tripRSThatanayaH kSaNAt ||302||tribhirvishesskm|| taM cA'dhividyamazanighoSaM jJAtvA'rkakIrtisUH / sahasrarazminA sArdhaM sunUnA'nUnazaktinA // 303 / / paravidyAcchedakarI mahAjvAlAbhidhAyikAm / vidyAM svayaM sAdhayituM himavantaM giriM yayau ||304||yugmm|| sa tatra ca jayantasya maharSeH pratimAjuSaH / tathaiva dharaNendrasya pAdamUle'tipAvane // 305 / / sthito mAsikabhaktena pratimAM sAptarAtrikIm / samudvahan pravavRte vidyAsAdhanakarmaNi ||306aayugmm|| 1. zabdAnusAriNau zarau iva // 2. gajena / 3. svAmibhaginIm / / 4. AbaddhabhrakuTIvAvAM tamavocAva vairiNam saM. tA. de. lA. / AbaddhabhrakuTI vAcaM tamavocAva vairiNam khaMtA. pAtA. vaa.1-2||5.he duSTavidyAdhara! / / 6.cANDAlo paa.||7. gAruDikau / / 8. narAdhamam / / 9. hntumicchntau||10. unmttaa| 11. palAyitA pAtA. vA. 1-2 saM. laa.||12. prajvalan viraha eva anala: yasya sH||13. jAnubhyAM spRSTaM mahItalaM yAbhyAM tau // 14. sarvasAmagryA // 15. satkAreNa // 16. zrIvijayena preritau // 17. bhRkuTIvat kuTilaM alikaM lalATaM yasya saH / / 18. ruSA aruNe kapolo akSiNI ca yasya saH / / 19. kapolAkSirnija0 khaMtA. pAtA. vA.1-2 saM. chA. lA. de. pA. // 20. mastakam / / 21. kesarANAM muSTim / / 22. siMhasya / / 23. catupaJcAzatI0 khaMtA., zatapaJcazatI0 mu. // 24. vIrAgrasareNa / / 25. senAnvitAm // 26. zatrunAzakaH // 27. khaMtA. pAtA. vA.1-2 pratiSu nAsti // 28. vidyAdharANAM balena channamazeSa nabhastalaM yena saH / / 29. utpAtajanitAn // 30. tripRSThitanayaH de. mu. // 31. adhikavidyAvantam // 32. lAbhidhAnikAm saM. mu. vinA, khaMtA. pAtA. vaa.1-2|| 33. saptasu rAtriSu bhavA tAm / / Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamaH sargaH) triSaSTizalAkApuruSacaritam / sahasrarazmiH pitaraM rarakSa ca tathAsthitam / evaM ca tiSThatormAsa: kiJcidUnastayorabhUt // 307 / / pAitazca camaracaJcAbahirdeze kRtasthiti: / preSIdazanighoSAya dUtaM zrIvijayo nRpaH // 308 / / dUto gatvA'tha ni:zaGko'zanighoSamabhASata / dhig hIkaramidaM karma kAkeneva tvayA kRtam // 309 // dhairya-vIryavihInAnAM chalameva hi pauruSam / tadvatAmadya dhuryo'si devImapaharaMstathA // 310 // pratAraNI zrIvijaye vidyAM sphorayatastadA / prekSApUrvakakAritvamaho te zmazrudhAriNaH // 311 // jJAtastvayA zrIvijaya: pratApatapano na kim? / niSpratApe tvAdRzAnAM chalAni prabhavanti hi // 312 // sa moghIkRtya tAM vidyAmihA''yAsId yathA tathA / sutArAM neSyati balAt taddhIman! svayamarpaya // 313 / / svayamarpayato devIM praNipAtapuraHsaram / tvajjIvitasya kuzalaM kInAza: praguNo'nyathA // 314 // babhASe'zanighoSo'pi ghananirghoSaghoragI: / sAdhvaho! dUta! dhRSTo'si dRSTo nehak kvacinmayA // 315 // yadyatrA'gAcchrIvijayastat kiM tena tapasvinA? / sumerumapi gacchanti khagA: kiM teSu pauruSam? // 316 / / mamaikayatnalezena naSTazaktiH sa yAsyati / na vAlukAdevakulaM sahate sarito rayam // 317 / / pathA yathAgatenaiva sa prayAtu nijaukasi / sutArAM yAcamAnastu prayAsyati yamaukasi // 318 // iti dvayaM samAlocya yAtu tiSThatu vA'dya sa: / gaccha tvamapi madvAcaM samAkhyAhi tadagrataH // 319 // evamuktastena dUto drutaM nirgatya tatpurAt / AkhyatraipRSThaye tasya vAcikaM vaJcakAtmanaH / / 320 // kopAnalAnilaprAyaM zrutvA tat tasya vAcikam / rAjA zrIvijaya: senAM sajjitAmapyasajjayat // 321 // jJAtvA shriivijyaaniikaanyniikotknntthitaanyth| AdidezA'zanighoSo yuddhAtithyakRte sutAn // 322 // azvaghoSa: zataghoSa: sahasraghoSa eva c| mahoghoSo bhImaghoSo ghanaghoSastathA'pare // 323 / / tatputrA meghaghoSAdyAH sarve sarvAbhisArataH / yuddhAya camaracaJcApuryA dvAre viniryayuH ||324||yugmm|| raNatUryANyavAdyanta sainyayorubhayorapi / dhvaninA zaradambhodasodarANi garIyasA // 325 // zaracchinnocchalacchatraiH zatendUbhavadambaram / kRntotpatacchirobhizca saMmUrcchadruhurAhviva // 326 // patadbhistejiteM: zalyaiH patadulkAmivoccakaiH / AsphalatparvatamivA''sphaladbhirgandhasindhuraiH // 327 // bhuvi vizrAntasandhyAbhramiva kIlAlakardamaiH / madyasyevA'sRjaH pAnAnmAdyadvetAlapeTakam // 328 // mahAbhaTai pyamAnamantrAstramiva hukRtaiH / zalyAhatebhakumbhotthamuktAtArakitAmbaram // 329 // sainyareNubhirudbhUtapradoSamiva sarvata: / mahat pravavRte yuddhamubhayorapi sainyayoH ||330||pnycbhi: kulkm|| ghorairgadApraharaNaprahArairatimUrcchitA: / aJcalAn vyajanIkRtya ke'pyavIjyanta bandhubhiH // 331 / / vallabhAbhiH payaskumbhahAriNIbhiH pipiisitaaH| ke'pyambho'nupadinIbhirapAyyanta muhurmuhuH // 332 // pazyantInAM preyasInAmapi ke'pyamarIjanaiH / ayaM me'yaM mamezastAn sotkaNThamiti vavrire // 333 // AdAya ko'pyareauliM nRtyati sma mhaabhujH| tatspardhayeva tadvairikabandho'pi nanarta ca // 334 // prathamasyandanAd bhagnAt ko'pi ca syandanAntaram / samutpatya yayau vRkSAdiva vRkSAntaraM kpiH||335|| ko'pi yuddhvA cirataraM niSThitAstro mahAbhaTaH / svakenaiva zirastreNa prahatyA'mArayat param // 336 // parikSINeSu zastreSu nikhileSvapi kecana / dordaNDAbhyAM yuyudhire dantAbhyAmiva dantinaH // 337|| astraiH zastrairmAyayA ca sainyayoryudhyamAnayoH / kiJcadUnA vyatIyAya mAsa eko dvayorapi // 338 // 1. dhig zrIkara0 mu. // 2. chalavatAm / / 3. pratAriNI mu. // 4. niSphalIkRtya // 5. ymH|| 6. dRSTo'si pRSTo0 mu.|| 7. vegam // 8. sandezam // 9. kopAgnivAyusadRzam / / 10. yuddhotkaNThitAni / / 11. yuddhasatkArAya / / 12. khaMtA. pAtA. vA.1-2 na // 13. zatacandrIbhavat ambaraM yatra tt||14. kRntAni utpatanti ca tAni zirAMsi ca taiH ; kRtotpatacchirobhizca tA. de. pA. chA., kRtvotpatacchirobhizca lA. // 15. saMmUrcchanto bahavo rAhavo yatra // 16. tIkSNaiH // 17. zoNitakardamaiH // 18. samUhaH / / 19. zastrairAhatA ye gajAsteSAM kumbhebhya utthitAbhirmuktAbhistArakitamAkAzaM yatra tat // 20. tRSitAH // 21. padAnusAraM gacchantIbhiH / / 22. zirorahito dehaH / / 23. zastravihInaH / / 24. zirastrANenetyarthaH; ziraskena de. chA. mu.|| Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (paJcamaM parva sainyaiH zrIvijayasyA'tha pavanairiva paadpaaH| abhajyantA'zanighoSakumArA maarpiidditaa:||339|| athA'zanimivodyamyA'zanighoSo mahAgadAm / kumArAMstarjayan bhagnAn bhajhyannapi ca vidviSaH // 340 // varAhaH palvalamiva samudramiva mndrH| viziSTavidyAdorvIryo'gAhiSTa dviSatAM balam // 341 // maGgu tenA'pyabhajyanta sUnavo'mitatejasaH / kRte pratikRtaM sadyo kurvanti hi manasvinaH // 342 // sutArAbhrAtRjAn bhagnAn vIkSya zrIvijayo nRpaH / yuddhe svayamaDhaukiSTa tiSTha tiSThetyariM bruvan // 343 // atha dvAvapi garjantau tarjantau ca parasparam / zastrazaktiM darzayantau vidyAzaktiM ca tAdRzIm // 344 // prahArAn vaJcayamAnAvanyonyasyA'tilAghavAt / surA-'surairvIkSyamANau yuyudhAte mahAbhujau ||345||yugmm|| pAatha zrIvijayaH kruddhaH khaDgenA''hatya vikrmii| vyadhAd dvidhA'zanighoSa kdliikaannddliilyaa||346|| vaTapAdAviva vaTau te ca khaNDe ubhe api / abhUtAmazanighoSau ghoSabheSitasainikau // 347 // tAvapyazanighoSau sa yAvaccakre dvidhA dvidhA / sNjjnyire'shnighossaashctvaarstaavduddhtaaH||348|| caturo'pi dvidhA cakre tAn yAvadavanIpatiH / tAvadaSTA'zanighoSA jajJire semarAjire // 349 // khaNDitairazanighoSairevaM tena muhurmuhuH / sahasrazo'zanighoSA: zAlistambA ivA'bhavan // 350 // bahuzo'zanighoSaistairyugapat potanezvaraH / alakSi veSTyamAna: san vindhyAdririva vAridaiH / / 351 // cheda chedaM ca tAn zrAnto yAvacchrIvijayo'bhavat / tAvat siddhamahAjvAlo'mitatejA: samAyayau // 352 // Agacchata: prtaapossnntejso'mittejsH| praNezurazanighoSasainyA: siMhAnmRgA iva / / 353 / / na naMSTumapi dAtavyaM dviSAmeSAM durAtmanAm / iti vidyAM mahAjvAlAM vinyayuktA'rkakIrtisUH / / 354 // ahitA mohitA: sadyaste mahAvidyayA tyaa| zaraNyaM zaraNAyeyustamevA'mitatejasam // 355 // gandhebhagandhamAghrAya karIvA'mitatejasam / avalokyA'zanighoSa: palAyiSTa nirargalam // 356 // dUrAdapi durAtmA'yamAnetavyastvayeti saa| mahAjvAlA mahAvidyA'bhidadhe'mitatejasA // 357 / / tatazcA'zanighoSasya pRSThato ruSTakAlavat / paryadhAviSTa sA vidyA srvvidyaantkaarinnii||358|| tasyA: palAyamAna: so'nApnuvan zaraNaM kvacit / apAgbharatavarSArdhaM prAvizaccharaNecchayA // 359 / / tatazca tatra sImAdrau caitye shriiRssbhprbhoH| samavasaraNasthAne sthApito'sti gajadhvajaH // 360 // baladevamunistatrA'cala: pUrvAbdhipAragaH / zukladhyAnI pratyapAdi pratimAmekarAtrikIm // 361 / / karmaNAM ghAtinAM chedAt tadA tasya mahAmuneH / utpede kevalajJAnaM vizvasaGkrAntidarpaNa: / / 362 / / tasyA'tha kevalajJAnamahimAnaM vidhisaMvaH / surA-'surA: samAjagmurAMyuktA iva satvaram / / 363 // tau cA'bhinandana-jaganandanau vhijttypi| vijeTI cA'rkakIrtizca puSpaketurathA'pare // 364 / / vimalamatyAdayo'pi sameyuzcAraNarSayaH / balaM pradakSiNIkRtya natvA ca samupAvizan ||365||yugmm|| mahAjvAlApAtabhIto'zanighoSo'pi tatkSaNam / yayau zaraNamacalaM prazamaikasudhAhradam / / 366 / / sA'pi muktvA'zanighoSaM mahAjvAlA nyavartata / na hIndrakulizasyA'pi sphUrtiH kevaliparSadi // 367 / / azeSaM taM ca vRttAntamupetyA'mitatejase / kathayAmAsa sA vidyA nirjamoghatvalajjitA // 368 // taM ca vRttAntamAkarNya kalApIva ghanadhvanim / amodatA'mitatejA rAjA zrIvijayo'pi ca // 369 / / ita: puryA: samAdAya sutArAM drutamApateH / evaM mArIcimAdizyotkaNThApUritamAnasaH // 370 / / sasainyo'pyamitatejA: sa ca zrIvijayo nRpaH / vAyuvadvayomayAnena sImAdi drutamIyatuH // 371 / / 1. pratIkAram / / 2. yudhi saM. lA. / / 3. vaTapAdAdiva de. chA. mu. // 4. ghoSeNa bheSitAH sainikA: yAbhyAM tau, garjanAkSobhitasainikau / / 5. raNAGgaNe // 6. chittvA chittvA // 7. pratApena sUryasamAnasya / / 8. zatravaH // 9. ayantritam / / 10. dakSiNabharatakSetrArdham // 11. caturdaza pUrvANi eva abdhaya: teSAM paargH||12. kartumicchukAH / / 13. sevakA iva // 14. trijaTI mu.||15. acalamunim // 16. indravajrasya // 17. prabhAvaH // 18. svavaiphalyena lajjitA / / 19. mayUraH / / 20. Anaye: mu.||21. rAjA pA. de. // Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamaH sargaH ) triSaSTizalAkApuruSacaritam / tatra carSabhanAthasya vanditvA bimbamAditaH / baladevaM vavandAte tadagre ca niSedatuH // 372 // ||itshc camaracaJcAM mArIciravizat purIm / gRhe cA'zanighoSasya mAtuH pArzvamupAyayau // 373 // himArttAmiva nalinIM paGkamagnAmivA'rjunIm / davaprAptAmiva latAM vAgurAsthAM mRgImiva // 374 // indulekhAmivAshaHsthAM taTasthAM zepharImiva / vArIbaddhAmiva vazAM haMsI marugatAmiva // 375 // sutArAmupavAsasthAM tatra cA'tyantaduHkhitAm / mantravat patinAmaiva smarantIM sa udaita || 376 // tribhirvizeSakam // tataH sa AkhyadazanighoSamAturazeSataH / yat sutArA''nayanAyA''diSTo'smyamitatejasA ||377|| sutArAM samupAdAyA'zanighoSajananyapi / AyayAvacalasvAmisabhAyAM yatra tatpatiH // 378 // sA tatkAlamapi hi zrIvijayA-'mitatejasoH / sutArAmarpayAmAsA'naghAM nyAsIkRtAmiva // 379 // baladevaM bhagavantaM kevalajJAninaM tataH / sA vanditvA yathAsthAnaM niSasAda prasAdabhAk // 380 // tadA cA'zanighoSo'pi kSamayAmAsa sAmavAk / naravidyAdharendrau zrIvijayA - 'mitatejasau // 381 // zAntavairAstataH sarve'pyabhavaMstatra parSadi / dezanAM cA'calasvAmI vidadhe zuddhidAyinIm // 382 // * dezanAnte'zanighoSo balabhadramahAmunim / iti vijJapayAmAsa lailATaghaTitAJjaliH // 383 // svasthAne tasthuSI seyaM dantinevA'ravindinI / na hi duSTena manasA sutArA'pahRtA mayA // 384 // kintvahaM camaracaJcAnagaryAM gatavAn purA / Ayatane bhagavato jayantasya mahAmuneH || 385|| tatra ca bhrAmarIM vidyAM kiJcid bhramaravad gRNan / asAdhayamahaM svAmin! saptarAtramu~poSitaH // 386 // tataH pratinivRttaH san vane jyotirvanAbhidhe / imAM sutArAmadrAkSaM sthitAM zrIvijayAntike // 387 // kenApi hetunA'muSyAM ko'pi vAcAmagocaraH / mamA''lokitamAtrAyAM snehaH samudapadyata // 388 / / tatazcA'cintayamahaM nA'laM gantuM vinA'nayA / mano mama protsahate saindAnitamivoccakaiH // 389 // rAjJaH zrIvijayasyA'sya doSmataH pArzvavartinI / na caiSA zakyate hartuM zeSasyeva ziromaNiH // 390 // pratAraNyA vidyayA tanmohayitvA mahIpatim / etAmahamapAhArSaM cillI " hAralatAmiva / / 391 / / svajananyAH samIpe cA'muJcametAmaninditAm / candrasyA'pi kalaGko'sti na tvetasyA manAgapi // 392 // na coktaM vacasA'pyasyAM mayA kiJcidazobhanam / paramAkhyAhi bhagavan! kiM me'syAM snehakAraNam ? // 393 // [athA''khyad bhagavAn satyabhAmA - kapilayoH kathAm / zrISeNasya zikhirnanditA - 'bhinanditayorapi / / 394 // sa muniH punarapyAkhyacchrISeNo'thA'bhinanditA / sA zikhinainditA satyA mRtvA yugalino'bhavat // 395 // tato'pi mRtvA saudharme catvAro'pyabhavan surAH / tato'pi cyutvA zrISeNo'mitatejA abhUdayam // 396 // zikhinainditAjIvastatpatnI jyotiH prabhetyabhUt / tathA'bhinanditAjIvaH so'yaM zrIvijayo'bhavat // 397 // jIvastu satyabhAmAyA: sutAreyamajAyata / mRtvA''rttadhyAnI kapilo babhrAmA'nekayoniSu // 398 // ArttadhyAnodbhavaM karmA'kAmanirjarayA tu saH / utpadyotpadyA'kSapayat tiryag-narakavAsiSu // 399 // bhUtaratnAbhidhATavyAmairAvatyAzca rodhasi / tApasAgryasya jaTilakauzikasya tapasvinaH || 400 || patnyAM pavanavegAyAM dhairmilo nAma dArakaH / utpede kapilajIvaH zaimilAyugayogavat // 401 // lAlyamAnastApasIbhirAzramAGgaNavRkSavat / kramAdAsAdayAmAsa vRddhiM dhairmiladArakaH / / 402 / / dIkSAM nijapituH pArzve gRhItvA sa jaTAdharaH / samArebhe bAlatapa: prakartuM paitRkaM hi tat // 403|| 1. marIciravi0 de. lA. // 2. dhenum // 3. pAzabaddhAm // 4. divasasthAm // 5. mInam // 6. vArI gajabandhanI tasyAM baddhAM vazAM hastinIm // 7. marudharadezagatAM haMsIm // 8.0mapi khaMtA / / 9. nirdoSAm // 10. pratyarpaNAya sthApitAmiva // 11. lalATe ghaTito'JjaliH yena saH / / 12. tatsthAne mu. // / 13. upavAsakArI // 14. lokitamAtrAyAH lA. pA. chA // 15. baddham // 16. zeSanAgasya // 17. zakuniH // 18. cAmucametA0 tA. // / 19. siMhananditA khaMtA. pAtA. vA. 1-2, saM. tA.lA. // 20. siMhananditA khaMtA. pAtA. vA. 1-2 saM. tA. lA // 21. mRtA0 vA. 1-2 // 22. siMhananditA khaMtA. pAtA. vA. 1-2 saM. tA. lA. / / 23. utpAdyotpAdyA0 khaMtA // 24. dharmillo0 pAtA. // 25. zamilA (zamillA pAtA. ) bhASAyAM 'samola' ityucyate; yugaM ca bhASAyAM 'dhUMsarI'; tayoryogastadvat // 26. dharmilla0 pAtA // 27. paitRkaM mAtRkaM khaMtA. pAtA. vA. 1-2 lA chA. vinA // 13 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM 1 adhisehe sa hemante himabhImAsu rAtriSu / galantyA vArisampAtaM zailAzmA nirjharAdiva // 404 // mArttaNDo mUrdhni pArzveSu jvalantyazca haMsantikAH / sahate smeti paJcAgnIn grISmamadhyandineSu saH // 405 // yodavRSTipUrNeSu svayaM khAtasarassu ca / aghoramantrAdyajapadAkaNThaM payasi sthitaH // 406 // vApI: kUpAn sarasIzca cakhAnA'khanayacca saH / apkAyapRthivIkAyajIvabAdhAnirargalaH // 407|4/ AdAya dAtra- parazU kRSIvala iva svayam / ciccheda samidho darbhAn so'rbhavad debhrabuddhikaH // 408 // sa cakre dharmazakaTIrmArgadIpAnadatta ca / ghuNadAha-pataGgAdipAtapAtakanirbhayaH // 409 // atithInAmiva sadA kAkAdInAM durAtmanAm / piNDadAnaM sa vidadhe bhojanasyA''dito'pi hi // 410 // Anarca ca vavande ca devavad gAH sa gonibhaH / nyagrodha-pippalA- 'riSTaprabhRtInaMhripAnapi // 411 // saMpUtaraizca pAnIyaiH siSeca sa mahIruhAn / pAnIyazAlA bibharAJcakAra sa pade pade ||412 / / ityAdikaM dharmabuddhyA vidadhAna sa mugdhadhIH / kAlaM lalaGke bhUyAMsamAyAsaphalajIvitaH // 413 // aparedyurvimAnasthaM sa gacchantaM vihAyasA / vidyAdharaM dadarzaikaM maharddhikeMmivA'maram // 414 // phalena tapaso'muSyedRg bhUyAsaM bhavAntare / ityakArSInnidAnaM sa krameNA''pa ca paJcatAm / / 415 / / tatazcamaracaJcAyAM puryAM vidyAdharaprabhoH / indrAzane: sa AsuryAM patnyAM tvamudabhUH sutaH ||416|| tataH prAgjanmasambandhAt sutArAyAM tavA'bhavat / sneho'yaM pUrvasaMskAro yAti janmazatAnyapi // 417 // sutArA-'mitatejAzca tathA zrIvijayo'zaniH / saMvegaM vismayaM ceyuH prAgbhavAkarNanAt tataH / / 418 / / ||bhavyaH kimasmi yadi vA nA'smItyamitatejasA / pRSTo'bhASiSTa bhagavAn balabhadramahAmuniH // 419 // ato bhavAt tvaM navame bhave kSetre'tra bhArate / dvAtriMzadbaddhamukuTanRpasahasrasevitaH // 420 // caturdazamahAratnanAtho navanidhIzvaraH / samudra-kSudrahimavanmekhalAyAH patirbhuvaH // 421 // sevyamAno mAgadhAdyairapi devakumArakaiH / paJcamazcakravartI tvaM mahAbhuja! bhaviSyasi // 422 // bhave tatra catuHSaSTisurendrapraNatakramaH / zAntinAtha iti khyAtaH SoDazo'rhan bhaviSyasi // 423 // rAjA zrIvijayo'yaM tu tasminneva bhave tava / prathamastanayo bhAvI prathamo gaNabhRt tathA // 424 / / tato muniM praNamya zrIvijayA - 'mitatejasA / narendrau dvAdazavidhaM bhejatuH zrAvakavratam // 425 // || praNamyA'zanighoSastu balabhadraM mahAmunim / evaM vijJapayAmAsa sumanA bhaktivAmanaH // 426 // sarvajJa ! tvanmukhAcchrutvA svaduHkhaM prAgbhavodbhavam / mano mama tadAvezAdidAnImapi kampate // 427 // bhagavan! bhavadAkhyAte purA kapilajanmani / ArttadhyAnaM cakArA'haM yat priyAviprayogataH // 428 // nAnAvidhavadha-ccheda-bhedabhImAsu yoniSu / utpadyotpadya bahuza: prAptavAnasmi tatphalam // 429 // akAmayA nirjarayA jIrNaduSkarmakastataH / kathaJcit prAptavAnasmi mAnuSyaM pUrvajanmani // 430 // tatrA'pyabhAgyAdaprAptajinadharmastapasvyaham / bahukaSTaM svalpaphalaM hahA! bAlatapo vyadhAm // 431 // kRtvA nidAnaM tasyA'pi tapaso'hamihA'bhavam / puryAM camaracaJcAyAM vidyAdharapati: prabho ! // 432 // nidAnino'pi tapasaH parastrIharaNasya ca / mahAjvAlAmahAvidyAprabhavasya bhayasya ca // 433 // pariNAmaH zuMbhodarko mamA'jani jagadguro ! / zaraNaM yadavApto'si sarvaduHkhavimocaina ! // 434 // yugmm|| 1 1. aGgArazakaTikA / / 2. payodavRSTipUrteSu de. chA. mu. // 3. dAtraparazUn pAtA. vA. 1-2 // 4. zizuvat // 5. svalpabuddhikaH lA. mu. // 6. dharmazakaTImArgadIpA0 lA. de. chA. / mRtAnAM janmAntare tattallAbhArthaM zakaTI dIyate tathA tannimittaM dIpadAnaM kurvanti / / 7. kASThakITaH // 8. dhenUH // 9. vRSabhasadRzaH / / 10. ariSTeti bhASAyAM 'arITho' / / 11. pUtarA jalajantava: 'porA' iti bhASAyAm / sapUtaraiH sa pAnIyai: mu. // 12. kamivAparam lA. chA. mu. / / 13. mRtyum / / 14. prAgbhava0 mu. / / 15. vairAgyam // 16. vismitam de. mu. // 17. 0 nRpasahasraizca sevitaH mu. / dvAtriMzata: baddhamukuTAnAM nRpANAM sahasreNa sevitaH / / 18. catuHSaSTyA surendraiH praNatau kramau caraNau yasya // 19. bhaktyA namraH // 20. nAnAvidhaiH vadhacchedabhedairbhImAH tAsu // 21. zubha uttarakAlo yasya saH / / 22. vimocana: mu. // (paJcamaM parva For Private Personal Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamaH sargaH) triSaSTizalAkApuruSacaritam / vastvivAndhaH purovarti jinadharmamasaMvidan / iyato'haM bhavAn bhrAnto rakSa rakSA'dhunA'pi mAm // 435 / / ata: paraM kSaNo'pyeko yatidharmojjhitasya me| mA gAditi vibho'dyaiva dIkSAM zaikSAya dehi me // 436 / / yuktametaditi procyA'nugRhIto'calena saH / prazrayaM saMzrayannevamuvAcA'mitatejasam // 437 / / jvalanaH karmakakSANAM pUjyo jvalanajaTyayam / dharma: sAkSAdiva jayI tava yasya pitAmahaH / / 438 / / ayaM ca bhagavAn dhanyastRNavat tyaktavaibhavaH / tapastejobhirarko'rkakIrtiryasya ca te pitA // 439 / / bhAvinazcakriNastasya bhaavinshcaa'rhtstv| praNipAtaM kurvato me na lajjA mAnino'pi hi||440|| idaM camaracaJcAyAM mama rAjyamamI sutAH / azvaghoSAdayo'nyacca tvadIyaM viddhi mA'nyathA // 441 / / ityuditvA so'zvaghoSaM jyAyAMsaM nijamAtmajam / kSIrakaNThamivA'psIdutsaGge'mitatejasaH // 442 // tato narendrairbhUyobhiH sahendrAzaninandanaH / upAdatta parivrajyAmacalasvAmisannidhau // 443 // mAtA zrIvijayasyA'pi tatrA''gatya svymprbhaa| acalasvAmipAdAnte parivrajyAmupAdade // 444 // balaM natvA'mitatejA rAjA zrIvijayo'pi ca / azvaghoSAdayazceyu: sthAnaM nijanijaM ttH||445|| AyataneSvArhateSu prakRSTASTAhikotsavAn / kurvANAvaNuzrIkau zakrezAnAvivA'nizam // 446 // eSaNIyakalpanIyaprAsukairvastubhiH sdaa| kRtArthayantau svAmRddhiM sAdhUnAmupaDhaukitaiH // 447 / / anekacintAsantAnagrISmasantApitAtmanAm / arti harantAvArttAnAM pUrvAnilavanAviva // 448 // zrutaskandharahasyAni zrutAni gurusannidhau / bhAvayantau sudhIpraSThAvAtmagoSThyA divAnizam // 449 // kutIrthigoSThImujjhantau chAyAM baibhiitkiimiv| kupathyavat tyajantau ca vyasanAnyakhilAnyapi // 450 // sukhAnyanubhavantau ca kSaNe vaissyikaannypi| rAjyacintAmapyanaghAM vidadhAnau yathAkSaNam // 451 // sve sve pure'vatiSThantAvekatra manasA punaH / kAlaM vyatIyatustau zrIvijayA-'mitatejasau ||452||sptbhi: kulkm|| anyedhuramitatejAzcaityAnte paussdhauksi| pauSadhI vidyAdharANAmAcakhyau dharmamArhatam / / 453 / / tadA ca cAraNamunI dharmasyeva bhujAvubhau / Ajagmatustatra caitye jinabimbaM vivandiSU // 454 / / tAvApatantAvAlokyA'mitatejA mhiiptiH| abhyutthAyA'vandiSTa hRSTo'bhISTAvalokanAt / / 455 / tau tri:pradakSiNIkRtya jinendraM munipuGgavau / vavandAte babhASAte iti caa'mittejsm||456|| 'marAvivA'mbha: saMsAre mAnuSyamatidurlabham / tatprAptaM na mudhA neyamavivekena jAtucit // 457|| jaine dharme vidhAtavyo na pramAdo mnaagpi| jinadharma vinA nA'nyaduttarottarakAmadam // 458 // ityuditvA jagmatustau punareva vihaaysaa| vizveSTadarzanau vRSTvA prAvRSeNyAvivA'mbudau // 459 // gavarSe varSe ckrtuHshriivijyaa-'mittejsau| zrImatAmarhatAM caityeSUccakairmahimatrayam // 460 // tatra caitre cA''zvine caa'ssttaahikaamhimotsvau| devA nandIzvare'nye te svasvacaityeSa karvate // 46 // tatazcaitrA-''zvinayostau traipRsstthymittejsau| svasvacaityeSu cakrAte paramaSTAhikotsavam // 462 // mahimAnaM tRtIyaM tu sImAdrau tAvazAzvatam / nAbheyacaitye cA'cala-jJAnabhUmau ca cakratuH // 463|| [anyedhuramitatejAH sumerau bhaanumaaniv| sthita: svaharmya prakRtipuruSaiH privaaritH||464|| tapasA zoSitAzeSamAMsa-zoNitasaJcayama / grISmartuneva saMzuSkapaGkavArisarovaram // 465 / / 1. jinadharmo0 tA. // 2. ziSyAya / / 3. praNayam / / 4. karmANi eva kakSANi -tRNAniteSAm / / 5. nA'nyathAkhaMtA. vaa.1-2|| 6. kSIraM kaNThe yasya kSIrakaNTho bAla: tamiva // 7. ashnighossH||8. zrIvijayasyA'sya paa.||9. anlplkssmiiko||10. anekAsAM cintAnAM santAnaH eva grISmaH, tena santApita: AtmA yeSAM teSAm // 11. pUrvasyA dizAyA anilo-vAyuH, ghano-meghaH, tatsadRzau tau dvau // 12. sudhiishresstthau||13. bibhItakavRkSasambandhinIm // 14. avasare // 15. cintAmapyanavadyAm pA., cintAmapyanAm chA., cintAmapyanardhAm lA. // 16. poSadhaukasi khaMtA. pAtA. // 17. poSadhI khaMtA. pAtA. / pauSadhavAn / / 18. Agacchantau / / 19. varSAkAlasambandhinau // 20. cASTAhiko mahi0 mu. // 21. nyeAH pAtA. / / 22. zrIvijayaH // 23. vaitADhyaparvate / / 24. ca balajJAnabhUmau khaMtA. pAtA. vA.1-2, saM.lA. vinA / / 25. pradhAnapuruSaiH / / Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 kalikAlasarvajJa zrI hemacandrAcAryapraNItaM dRzyamAna 'zirAjAlamudvelamiva sAgaram / 'jIrNavaMzakaTamiva kiTatkiTitasandhikam ||466 // vyaktaparzumapi kSAmakukSimapyabibhISaNam / dIpyamAnaM tapastejaH sampadA niravadyayA // 467 // mAsakSapaNakaM kaJcinmuniM bhikSArthamAgatam / dharmAdarzaM dadarzekaM priyaikajinadarzanaH // 468 // paJcabhiH kulakam || abhyutthAyA'mitatejAH kRtvA ca triH pradakSiNam / vanditvA zuddhairannAdyaistaM muniM pratyalAbhayat // 469 / / tadA ca tatra satpAtrAnnAdidAnaprabhAvataH / vasudhArAprabhRtIni paJca divyAni jajJire ||470 // dharmyayA ceSTayaivaM zrIvijayA 'mitatejasoH / jagmurvarSasahasrANi bhUyAMsi sukhamanayoH || 471 || ||anyadA nandanavane vandituM zAzvatArhataH / sambhUyA'mitatejaH -zrIvijayAvIyaturnRpau // 472 // zAzvatArhadvandanAM tau kRtvA yAvat kutUhalAt / bhrAntvA nirIkSAJcakrAte nandanodyAnabhUmikAm // 473 // tAvad dadRzatuH svarNazilAsthau cAraNottamau / maharSI vipulamati- mahAmatyabhidhAnakau // 474 // munI pradakSiNIkRtya vanditvA ca nRpottamau / zrAddhau zuzruvaturdharmadezanAM puratastayoH // 475 // 'sadA sevidhavartyeva mRtyusteneha dehinAm / pazUnAM saunikagRheSviva syAjjIvitaM kiyat ? // 476 // kSaNikaM kSaNikAvat tajjAnanto'pi na kurvate / dharmodyamaM mAnavA yat tadaho! mohajRmbhitam // 477|| mohaH khalu mahAzatrurjanmato maraNAvadhi / AtmanInaM nRNAM dharmaM mUlAdapi nikRntati // 478 / / hitvA mohaM sarvathA tanmartyajanmaphalecchayA / kAryo dharmaH kathaJciddhi bhUyaH syAjjanma mAnuSam ' // 479 // ityAkarNya svamAyustAvavaziSTamapRcchatAm / SaDviMzatiM dinAnyAyuH zeSaM cA''cakhyaturmunI // 480 // amoghaM tadvaco jJAtvA nara- vidyAdharezvarau / mahAnutApanirvedagarbhamevamathocatuH // 481 // sadA nidrAlubhiriva sadA''pItamadairiva / sadA bAlyavadbhiriva sadA mUMcha gatairiva // 482 // sadA'pasmAribhiriva hahA'smAbhiH pramAdibhiH / viphalaM kSapitaM janmA'raNyajAtIprasUnavat // 483 // yugmm|| ||atha tau cAraNamunI pratyabodhayatAmiti / viSAdenA'lamadyA'pi pravrajyA yujyate hi vAm // 484 // ante'pyAttA parivrajyA zubhavrajyAnibandhanam / kaumudI hi nizAnte'pi kumudAmodakAraNam ||485 // evaM tAbhyAM bodhitau zrIvijayA 'mitatejasA / upeyaturnirjanijaM harmyaM dharmyakriyotsukau // 486 // tatra caityeSu cakrAte paramaSTAhikotsavam / dInA - 'nAthAdijantUnAM dadatuzca yathAruci // 487|| rAjyaM svaputrayornyasyopAdadAte narezvarau / tato'bhinandana- jaigannandanartho: puro vratam // 488 // pAdapopagamaM nAmA'nazanaM tau ca cakratuH / tadAnIM ca zrIvijayaH sasmAra pitaraM nijam // 489 // tadRddhimadhikAM svAM tu RddhiM hInAM vicintya ca / bhUyAsaM tAdRgevA'haM nidAnamiti so'karot // 490 // kRtA - SkRtanidAnau zrIvijayA -'mitatejasA / vipadya prANate kalpe babhUvaturathA'marau // 499 // vimAne susthitAvarte nanditAvartake ca tau / maNircUla - divyacUlanAmAnau tasthatuH sukham / / 492 / / amarau ratisAgarAvagADhAvAyurviMzatisAgaropamIM tau / I 1 I ativAhayataH sma saukhyamagnau manasA siddhasamIhitArthalAbhau // 493 // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye paJcame parvaNi zrIzAntinAthadevasya zrISeNAdibhaivapaJcakavarNano nAma prathamaH sargaH // Wan 1. snAyusamUhaH // 2. jIrNavaMzasamUha iva // 3. kiTat kiTitA evaM dhvaniM kurvantaH sandhayo yasya tam // 4. priye ca nijadarzanAt de. // 5. samIpavartI / / 6. cANDAlagRheSu / / 7. vidyut // 8. Atmahitam // 9. chinatti // 10. mUrcchAgamairiva de., mUrcchAgatairiva lA. vinA, khaMtA. pAtA. vA. 1-2 // 11. araNye udgatajAti(jAi)puSpavat // 12. zubhagatikAraNam // 13. rnijaM nijaM khaMtA. / / 14. dadatazca mu. // 15. jagannandanayo: de. pA. mu. khaMtA. pAtA. vA. 1-2 // 16. tasya piturRddhim / / 17. vicintayan de. // 18. cA'karot mu.; kArayet de. // / 19. maNIcUla0 khaMtA. pAtA. vA. 1-2 // 20. sAgarIdhUmaM tau mupra // 21. zrISeNAdikabhavavarNano nAma tA. chA. de. mu. // (paJcamaM parva For Private Personal Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya: srgH|| itazca jambUdvIpe'smin prAgvidehavibhUSaNe / vijaye ramaNIyAkhye 'sItAyA dakSiNe taTe // 1 // zubhavyUhakarI bhUmeH zubhA ca paramarddhibhiH / zubhAbhidhA'sti nagarI zubhalakSmIniketanam // 2 // sthairyeNA'tyamaragirirgAmbhIryeNA'tisAgaraH / tasyAmAsInnarapati mnA stimitasAgaraH // 3 // tasyA'bhUtAmabhibhUtApsara:saubhAgyasampadau / vasundharA'nuddharA ca patnyau zIladhurandhare // 4 // cyutvA ca nanditAvartAt sa jIvo'mitatejasaH / zrImadvasundharAdevyA udare samavAtarat / / 5 / / caturazca mahAsvapnAn sukhasuptA vasundharA / svamukhe vizato'drAkSId balajanmAbhisUcakAn // 6 // tadaiva paramAnandajanitAbhibhavAdiva / dUraM gatAyAM nidrAyAM rAjJI rAjJe vyajijJapat / / 7 / / dantAvalazcaturdanta: sphaTikAdrinibho mayA / dRSTo vizan svavaktrAntarabhrAntariva candramA: // 8 // zaradabhramivAvartya nirmito nirmldyutiH| kakudyAnuccakakudo'tha garjanRjuvAladhiH // 9 // nizAkara: karAGkarairdUradUraM prasAribhiH / karNAvataMsaracanAM cinvanniva dizAmatha // 10 // tatazca padyairunnidrairma guJjanmadhuvrataiH / pUrNaM sara: zatamukhIbhUya gAyadivoccakaiH // 11 // svAminnamISAM svapnAnAM phalaM kimiti zaMsa me / praSTumarho na sAmAnyajano hi svapnamuttamam // 12 // rAjA'pi vyAjahArAtha devi! deva iva shriyaa| lokottarabalo bhAvI blbhdrstvaa''tmjH||13|| nidhAnaM ratnagarbheva muktAM vaMzalateva ca / taM garbha dhArayAmAsa tato devI vasundharA // 14 // .. zrIvatsAkaM zvetavarNaM pUrNAvayavalakSaNam / samaye suSuve sUnuM mahAdevI vasundharA // 15 // putrasya janmanA tena rAjA stimitasAgaraH / mumude pArvarNasyendorudayeneva sAgaraH // 16 // divase dvAdaze prApte dvAdazAdityatejasa: / aparAjita ityAkhyA tasya sUnoLadhAt pitA // 17 // pazyaMzcamban samAzliSyannake cA''ropayan sutam / na vyaraMsInnRpo jAtu prAptaM dhnmivaa'dhnH||18|| pAitazca susthitAva"jjIva: zrIvijayasya tu| pracyutyA'nuddharAdevyA: kukSAvavatatAra sH||19|| zayAnayA nizAzeSe vizanto vadane nije / devyA'nuddharayA sapta svapnA dadRzire tadA // 20 // tatrA''dau kezariyuvA kuGkumAruNakesaraH / indulekhAnibhanakhazcamaropamavAladhiH // 21 // kuJjarAbhyAM pUrNakumbhahastAbhyAM kssiirvaaribhiH| kriyamANAbhiSekA ca padmA padmAsanasthitA // 22 // dhvaMsamAno mahAdhvAntaM doSA'pi janayannahaH / uddaNDateja:prasarastviSAmadhipa~tistataH // 23 // svacchasvAdupaya:pUrNaH puNDarIkArcitAnanaH / suvarNaghaMTita: puSpamAlI kumbhastato'pi ca // 24 // nAnAjalacarAkIrNo ratnasambhArabhAsuraH / gaganodaJcikallolastata: kallolinItiH // 25 // paJcavarNamaNijyoti:prasarairgaganAGgaNe / viJcitendracApazrI ratnAnAM snycystt:||26|| dharmadhvajazca nidhUmo jvaalaapllvitaambrH| dRzo: sukhakarAlokaH saptamazceti sapta te // 27 // suptotthitA ca sA devI svapnAn patye zazaMsa tAn / viSNuste tanayo bhAvItyAkhyat svapnaphalaM ca saH // 28 // samaye suSuve sA'tha tanayaM nayanotsavam / nIlotpaladalazyAmaM devI dyauriva vAridam // 29 // anantavIrya ityAkhyAM mahAvIryasya bhUpati: / mahotsavena vidadhe'nuddharAtanujanmanaH // 30 // 1.zItAyA mupr.||2.amrgiri merumatikrAntaH // 3. sAgaramatikrAntaH;ryeNAtha sAgara: de. mu.||4. gajaH // 5. meghAntaH / / 6. vRSabhaH / / 7. saralapucchaH / / 8. dUra dUra khaMtA. pAtA. vA. 1-2 // 9. pUrNasara: khaMtA. // 10 divi pAtA. vaa.1-2||11. cihnam / / 12. pUrNimAsambandhinazcandrasya / / 13. dvAdazAnAM AdityAnAM tejo yasmin sa: - tasya // 14. utsaGge // 15. kesariyuvA khaMtA. // 16. vAladhiH puccham // 17. rAtrimapi // 18. sUryaH // 19. suvarNapaNTika: chA. de. // 20. puSpANAM mAlAH santi asya saH / / 21. samudraH // 22. vistAritA indradhanuSa: zobhA yena saH // 23. agniH / / 24. jvAlAbhiH pallavitamaGkuritamambaraM yena saH / / 25. bhAvItyAkhyAt mu. // 26. mahAvIryazca lA. // 23 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (paJcamaM parva padmAt padme haMsa iva so'GkAdake divAnizam / dhAtrINAM saJcaran vRddhimAsasAda zanaiH zanaiH // 31 // sa vardhiSNuH kramAd bhrAtrA jyAyasA savayA iva / ramaNIyAkRtI reme ramaNIjanavIkSita: // 32 // zvetazyAmazarIrau tau bhejAte bhrAtarAvubhau / ekatra militau daivAt zaratprAvRdhanAviva // 33 // lIlayaiva hi zAstrANi tau srvaaydhijgmtuH| vidyA hi prAgbhavAbhyastA svayamAyAnti tAdRzAm // 34 // abhyasyataH sma zastrANi tathA tau gurusannidhau / yathopajIvyavijJAnau gurorapi babhUvatuH // 35 // mantra-tantrAdirahitaM kAminIjanakArmaNam / prapedAte yauvanaM tau zriyo vAsagRhopamau // 36 // anyedyuzcA''yayau tatra munirnAmnA svayamprabhaH / nAnAtizayasampannastasthau copavane kvacit // 37 / / itazca niryayau puryA rAjA stimitasAgaraH / vAhAn vAhayituM vAhakelyAM tatkelikovidaH // 38 // azUkalAn zUkalAMzca vAhayitvA turaGgamAn / sa vAhakelirevanta: zrAntastadvanamabhyagAt // 39 / / vizrAntajImUtamiva bahulaistaruNAMhipaiH / kulyAbhirnirjharogArigiriprasthAnuhArakam // 40 // tAlavRntadharamivA'dhvagAnAM kadalIdalaiH / sarvatra zAdvalobhakaM baddhaM marakatairiva // 41 // elA-lavaGga-kakkola-lavalIgandhavAhibhiH / marudbhiH kRtasairandhrIkarmakaM zarmahAribhiH // 42 // praviveza tadudyAnaM bhUmiSThamiva nandanam / rAjA premodastimitekSaNa: stimitasAgaraH |43||cturbhi: klaapkm|| sa vyazrAmyat kSaNaM yAvadapazyat tAvadagrataH / azokamUle dhyAnasthaM taM muni pratimAdharam // 44 // bhaktayollasitaromAJco'tizaityAdiva tatkSaNam / taM pradakSiNayAmAsa vavande ca muniM nRpH||45|| pArayitvA munirvyAnaM dharmalAbhAziSaM dadau / svakAryamArabdhamapi santo'nyArthe tyajanti hi // 46 // tataH svayamprabhamunirvidadhe dharmadezanAm / taistairnidarzanaiH zrotuH pratyakSAnubhavAmiva // 47 // zrutvA tAM dezanAM rAjA pratibuddhaH kSaNAdapi / dhAmni gatvA'nantavIryaM nijarAjye nyavIvizat // 48 // kRtaniSkramaNo'nantavIryeNa ca balena ca / upasvayamprabhaM paryavrAjIt stimitasAgaraH // 49 / / parISahAn sahamAno mahAtmA duHsahAnapi / sa samyak pAlayAmAsa mUlottaraguNAMzciram // 50 // paryantakAle manasA zrImaNyaM sa virAddhavAn / vipadya ca samutpede camarendro'surAdhipaH // 51 // anantavIryo'pyaziSan medinIM sauparAjitaH / niHsImapauruSadhana: surairapyaparAjitaH // 52 // anyedyuH kenacid vidyAdhareNa samabhUt tayoH / maitrI pavitrA saMsargaH sadbhireva satAM ytH||53|| tAbhyAM so'tha mahAvidyAM vidyAdharavaro dadau / sAdhayethAmiti copadizya vaitADhyamabhyagAt // 54 / / barbarIti kirAtIti nAmnobhe ceTike tayoH / abhUtAM gItanATyAdikalAkauzalazobhite // 55 / / gAyantyAvatha nRtyantyau rambhAdibhyo'pi zobhanam / raJjayAmAsatuzcittaM te viSNu-balabhadrayoH // 56 / / AsthAnImanyadA''sthAya tAlAGka-garuDadhvajau / prAvartetAM kArayituM tAbhyAM nATakamuttamam // 57 / / tadAnIM ca cala~ccUlo vRSIpANi-stridaNDabhRt / sAkSasUtra-brahmasUtra: kaupInI pInakukSikaH // 58 // zvetavarNo rAjahaMsa iva yAyI vihaaysaa| sauvarNapAdukAnyastapAdo dhRtakamaNDaluH // 59 // saJcarannakhile loke klhaalokkautukii| AsthAnyAmAyayau tasyAM nArado'sthairyapAradaH ||60||tribhirvishesskm|| 1.so'havAdaLe0 khaMtA. vaa.1-2||2. zaraddhana-prAvRdhanA0 chA. de. mu.||3. prApatuH // 4. zAstrANi pA. vinA / / 5. gurorapi upajIvyaM jJAnaM yayostau // 6.muni ma mu.||7.jnyaanaatishys sN.||8.ashvaan ||9.vipriitaan ||10.ashvkriiddaayaaN revanta: sUryaputra iva // 11. vizrAntA jImUtA meghA yasmiMstadiva // 12.bahalaistaru0 khaMtA.pAtA. saM. tA. pA. // 13. nirjharodgAravad girikhasthaM girizikharamanuharati iti // 14. vyajanam // 15. zAdvalA haritatRNavatI urvI yasya tat / / 16.0 lavalIkSodavAhibhiH saM. tA. lA. pA. // 17. kRtaM sairandhyA: dAsyA: karma yasya tat / / 18. zriyo vAsagRhopamam pA. // 19. pramodena stimite nizcale IkSaNe netre yasya saH // 20. 'paJcabhiH kulakam ' khaMtA. pAtA. vaa.1-2|| 21. aparAjitena // 22. gatvA paryavrAjInarezvaraH chA. de. mu. // 23. sahamAno'ti-mahAduHsa0 mu.|| 24.cAritram / / 25. aparAjitena bhrAtrA sahitaH // 26. anantavIryAparAjitayoH, balA'nantavIryayoH chA. de. mu. / / 27. aparAjitA-'nantavIryo / / 28. calacchikhaH / / 29. RSINAmAsanaM vRSI / / 30. japamAlopavItasahitaH // 31. guhyAcchAdanavastrakhaNDavAn // 32. zvetavastro pA. // 33. sabhAyAm // 34. tasya khaMtA. tA. lA. pA. // 35. asthiratAyAM pArada iva caJcala iti yAvat / / Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya: sarga:) triSaSTizalAkApuruSacaritam / 'rAma-viSNU brbrikaa-kiraatiinaattkekssnne| vyAkSiptamanasau taM ca nA'sabhAjayatAmRSim // 61 // pAkupito nArado'pyevaM cintayAmAsa cetasi / mAmapyabhyAgataM nA'bhyudasthAtAM durmadAvimau // 62 // nATakaM bhvmNsaataamaashcettiimaatryorime| AyAtamitarajanavan mAM puna: pazyato'pi na // 63 // preSThaceTikayozceTapraSThayoriva tad drutam / avajJAyA: phalamahaM darzayiSyAmi samprati // 64 // cintayitveti sahasA nAradaH pavamAnavat / / jagAma vaitADhyagirau damitArinRpAntike // 65 // vidyAdharendro damitArirapIndra iva shriyaa| vidyAdharadharAdhIzaiH zataza: parivAritaH // 66 / / siMhAsanaM pAduke ca tyaktvA sadya: sasambhramaH / abhyuttasthau samAyAte nArade dUrato'pi hi ||67||[yugmm] tattu siMhAsanaM tasmai damitAriradApayat / pratipattistAdRzAnAmRSINAM kiyatIyatI ? // 68 // tattu siMhAsanaM tyaktvA svavRSyAM sa upaavisht| bhaktimeva hi kAGkSanti na hi vastUni tAdRzAH // 69 // taM nArado jagAdevaM trikhaNDavijayezvara! / vidyAdharAdhinAthAya svasti tubhyaM mahaujase // 70 // rAjye rASTre pure gotre sambandhiSu prigrhe| anyatrApi bhavadgRhye sarvatra kuzalaM nRpa! ? // 71 // damitArirado'vAdIt sarvatra kuzalaM mm| vizeSato'taH paraM tu mune! bhavadanugrahAt // 72 // bhavantaM kiM tu pRcchAmi svacchandaM vyomyaayinaa| adRSTapUrvaM kiM dRSTamAzcaryaM bhavatA kvacit? // 73 // siddho manoratho me'sau cintayanniti nAradaH / harSotphullakapolAkSo damitArimado'vadat // 74 / adyaiva dRSTamasmAbhiH surloke'pysmbhvi| AzcaryamekaM dharaNIparibhramaNajaM phalam / / 75 / / zubhA''khyAyAM mahApuryAM krIDayA'dya gato'smyaham / AsthAnasthamapazyaM cA'nantavIrya mahIpatim // 76 // tasyA'grato barbarikA-kirAtIbhyAM ca naattkm| tatrA'bhinIyamAnaM sma pazyAmyAzcaryakAraNam // 77 // . ubhau lokau saJcarAmi dyAM bhuvaM ca kutUhalAt / na ca kvacin mayA dRSTamIdRgnATakamadbhutam / / 78 // zakro yathA hi saudharme vijayArdhe'tra bhuupte!| AzcaryabhUtavastUnAM tathA tvamasi bhaajnm||79|| kiM vidyAbhi:? kimojobhi:? kiM tejobhi:? kimAjJayA? / kiMrAjyena? na yadyatra tadAnayasi nATakam // 80 // ityuktvA nAradamuniruptabIja ivA'vanau / tatra svArthaM saGkramayya nabhasA rabhasA yayau // 81 // patrikhaNDavijayaizvaryagarvita: prAhiNodatha / damitArinRpo dUtamaparAjitabandhave // 82 // zubhAkhyAM sa purIM gatvA'nantavIryaM sahAgrajam / namaskRtyetyabhASiSTa viziSTavacanakramaH // 83 // vijayArdhe'tra yatkiJcidadbhutaM vastu jaayte| tatsarvaM rAjarAjasya damitArerasaMzayam / / 84 / / ubhe nATakakAriNyau prasiddha tava cettike| barbarI ca kirAtI ca preSyetAM damitAraye // 85 // svAdhInaM tasya ceTyAdi sarvarAjyasya ya: pati: / dIyamAne hi sadane kiM bhavatyazvaka: pRthak? // 86 / / jagAdA'nantavIryo'pi gaccha tvaM dUta! smprti| Alocya kiJcidacirAt preSayiSyAmi ceTike // 87 / / ityukto viSNunA dUto mudito'bhyetya satvaram / prayojanaM kRtaprAyaM zazaMsa damitAraye // 88|| kuNDAviva cchannavahI gUDhAmarSAvitazca tau| mantrayAmAsaturubhAvaparAjita-zAGgiNau // 89 // asmAnAkAzayAnena vidyAsiddhibalena ca / evamAjJApayati sa nA'smat tasyA'dhikaM param // 10 // vidyAdhareNa suhRdA vidyA dattA: purA hi yaa:| sAmprataM sAdhayAvastAstata: ko nau tapasvyasau? // 91 // ityacintayatAM yAvadubhau tau bhrAtarau rahaH / prajJaptyAdyAstAvadAgurvidyA: saGketitA iva // 12 // 1. aparAjitA'nantavIryo / / 2. satkAraM nA'kurutAm ; nAusambhASayatAmRSim khaMtA. // 3. naivAbhyudasthAtAM madAdimau de. chA. mu. // 4. AyAta hInajanavat lA. chA. mu.||5. preSThe atipriye ceTyau dAsyau yayoH // 6. dAsAgresarayoH // 7. pavana iva / / 8. svazriyA mu.||9. tatra tA. vinA / / 10. tatra tA. chA. de. mu.||11. bhvtpksse||12. harSeNa utphullo kapolau akSiNI ca ysy||13. bhUmi saM. mu. // 14. ityuditvA mu.||15. uptaM bIjaM kalirUpaM yena / / 16. namazcakre cAbhASiSTa tA. de. mu. / / 17. preSyatAM khaMtA. pAtA. vA.1-2 vinA / / 18. *turaparAjitAnantazaktiko saM. tA. pA. lA. khaMtA. pAtA. vaa.1-2||19. rahasi-ekAnte / 20. kRtasaGketA iva / / Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (paJcamaM parva taDitteja:samodyotA naanaalngkaarbhuussitaaH| vicitradivyavasanA jajalpuH prAJjalIti taaH||93|| tA etA: smo vayaM vidyA yA: siSAdhayiSU yuvAm / pUrvajanmani siddhatvAdidAnImapyupasthitAH // 14 // yuSmadvapuSi saGkrAntiM mantrAstra iva devatAH / kariSyAmo mahAbhAgau! samAdizatamadya naH // 95 / / evamastviti tadvAcA tadAtmatvaM tadaGgayoH / vidyA. prapedire pUrvAparAbdhyoriva nimngaaH||96|| nisargato'pi balinau vidyAsiddhyA tayA puna: / tAvabhUtAmabhyadhikaM siMhau saMvarmitAviva // 17 // pUjAM tAsAM ca vidyAnAM gandhairmAlyairmanoramaiH / cakratustau na laGghante pUjyapUjAM vivekinH||98|| atrA'ntare punardUto nirdiSTo damitAriNA / vegAdupetya sAkSepaM paryabhASiSTa tAviti // 19 // bho bho! yuvAbhyAM yuvabhyAM khaMgibhyAmiva smprti| ajJAnatvAt samArabdhaH ko'yaM svAmini viplava:? // 10 // ceTike preSayiSyAva ityuktvA preSite na yat / mumUrSu kiM yuvAM mUrjI! ? jJAta: so'marSaNo na kim? // 10 // kRtyAdvayamidaM vAM hi ceTivyAjAdupasthitam / samUlau vAmanunmUlya manye na khalu yAsyati // 102 / / mA yuvAM bahudau bhUtaM dattamadyaiva ceTike / grahISyatyanyathA svAmI te ca rAjyazriyaM ca vAm // 103 / / gUDhakopa: prabhaviSNurapi viSNustata: sudhIH / smitajyotsnAstabakitAdhara: saumnetyuvAca tam // 104 // ratnairmahA(viNaiH pracuraiH kuJjarairhayaiH / prAbhRtIkRtya santoSyo damitArinarezvaraH // 105 // damitAriH sa cedAbhyAM ceTIbhyAmapi tuSyati / te gRhItvA tadadyaiva gaccha tvamapare'hani // 106 / / ityukto viSNunA dattAvAse dUto jagAma sa: / manyamAno dUtyakalAM kRtakRtyAmivA''tmanaH // 107 / / pAgRhabhAramiva stmbhessvnobhaarmivoksssu| AropayAmAsatustau rAjyabhAraM svamantriSu // 108 // kIdRkSo damitAri:? sa draSTavya iti kautukAt / tau vidyayA barbarikA-kirItyabhavatAM tataH // 109 // adyA'parAjitA-'nantavIryAbhyAM dmitaarye| prahite sva iti gatvA puMzceTyau duutmuuctuH||110|| ceTikAbhyAM samaM tAbhyAM dUta: pramudito yayau / upetya vaitADhyagirau damitAriM vyajijJapat // 111 / / asurAzcamarasyeva zakrasyeva divaukasaH / pannagA dharaNasyeva garuDasyeva pakSiNa: // 112 // ramaNIgrasya vijayasyA'rdhe'tra vasudhAbhujaH / na lazyanti bhavata: zAsanaM duSTazAsana! ||113||gmm|| vizeSato'parAjitA-'nantavIroM natau tvayi / sadA dhattastavaivAjJAM kirITamiva mUrdhani // 114 // ime ca te barbarikA-kirAtyau nAma cettike| naTIratne prAbhRte te tAbhyAM sadyo mamA'rpite // 115 // damitArizca te ceTyAvapazyat saumyayA dRzA / guNa: zruto janazrutyA'pyanurAgAya tadvidAm // 116 / / dmitaarirthaa''dikssnnaattkaabhinyaay-te| apUrvasya didRkSA hi kAlakSepaM kSameta na // 117 / / pAtatazca te naTIpAtre raGge vivizatuH kSaNAt / pratyAhArAdikairaGgaiH pUrvaraGgaM ca cakratuH // 118 // raGgAcAryo raGgapUjAM kusumAJjalibhirvyadhAt / yathAdizaM nyaSIdacca goyanyAdiparicchadaH // 119 // nAndIpAThaM naTazcakre nAndIvAdanapUrvakam / prastAvanAmaGgayuktAM nAndyante'bhininAya ca // 120 // vicitranepathyadharo nepathye gAyanIjanaH / jagau ca jAtirAgADhyAM pAtraprAvezikI dhruvAm // 121 // prakRtyavasthA-sandhyaGgasandhisambandhabandhuram / pracakrame'thA'bhinetuM nATakaM rasasAgaram / / 122 // samprayogairathaikAntasukhapIyUSasindhubhiH / viprayogairapi tttdduHkhaavsthaanibndhnaiH||123|| tattatsaGgharTenopAyairapAyaparihArata: / kvA'pyabhUt smarasAmrAjyasandhivigrahakalpanam ||124||yugmm // 1. sAdhayitumicchU // 2. siddhAstadidAnI0 mu.||3. yathA mantrAstre devatA: saGkramaNaM kurvanti tathA // 4. ndyH||5. varmaNA-kavacena sambaddhau / / 6. satiraskAra yathA tathA // 7. yuvabhyAM yuvAbhyAM pAtA., khaDgibhyAM khaDgibhyAmiva de. / / 8. gaNDaka: 'geNDo' iti bhASAyAm // 9. avamAnaH / / 10. ruSTaH / / 11. rAkSasI // 12. bhUtAM0 khaMtA. pAtA. vaa.1-2||13. ceTyau / / 14. samartho'pi // 15. sAmavAkyena // 16. dhanaiH / / 17. dattAvAso de. // 18. dUtakalAM de. mu. // 19. vRSabheSu zakaTabhAramiva / / 20. sumantriSu de. mu. // 21. barbarikA ca kirAtI ca barbarikAkirAtyau abarbarikAkirAtyau barbarikA-kirAtyau abhavatAmiti barbarikAkirAtyabhavatAm // 22. sta iti muM. // 23. dharaNendrasya / / 24. khaMtA. pAtA. vA.1-2 pratiSu nAsti / / 25. raGgabhUmau // 26. gAyikAdiparivAraH // 27. jAtirAgAdyAM pAtraprAvezikAM de. tA. chA. mu.|| 28. gItim / / 29. sabaTanopAyai0 khaMtA. pAtA. vaa.1-2|| Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaH sargaH ). triSaSTizalAkApuruSacaritam / 'tundilairdanturaiH khaGgaiH kubjaizcipiTanAsikaiH / vikIrNakezaiH 'khalvATaiH kANairvyaGgairathA'paraiH // 125 // apAnaghaNTairbhasmAGgaiH kakSA-nAsikavAdakaiH / karNa-bhrUnartakairanyajanabhASAnuvAdakaiH // 126 // vidUSaka - viTaprAyaiH sadyaH kapaTamugdhakaiH / grAmINavadahAsyanta chekAH paurA api kvacit // 127 // tribhirvizeSakam // AkAzabhASaNairdaivopAlambhairazrumokSaNaiH / asthAnayAcanairbhUmiluThanai rodanairapi // 128 // `bhRgupAta-tairUdbandha-jala-vahnipravezanaiH / viSAdibhakSaNaiH shstrghaatairhRttaaddnairpi||129|| RddhipraNAzeSTavadhAdijanmabhiranekazaH / ArdrIkRtA nRzaMsA apyamuJcantA'zru kutracit // 130 // tribhirvizeSakam / / dantauSThapIDanairnetrarAgairbhRkuTibandhanaiH / gaNDasphuraNa-hastAgraniSpeSairbhUmipATanaiH // 131 // AyudhAkarSaNai raktAkarSaNairvegadhAvanaiH / samprahAraiH prahAraizca gAtrakampA -'zrumokSaNaiH // 132 // dArApahAra-bhRtyAdhikSepaprabhRtijanmabhiH / kvA'pi kampamavApyanta narA dhIratarA api // 133 // tribhirvishesskm|| gAmbhIrya dhairya-zauNDIrya-vaizAradyaistathA'paraiH / avadAtataraistaistaistyAgaprabhRtibhirguNaiH // 134 // dvivartivikrama- nayAdhyavasAyAdijanmabhiH / nisargabhIravo'pyAsan sadyaH saJjAtapauruSAH // 135 // yugmam|| tAlukaNThoSThazoSeNa calanetranirIkSaNaiH / karakampaiH svrbhedairvairvnnryairRjulekssnnaiH||136|| pretAdivikRtAloka-tatsvarazravaNAdijaiH / anIyata trAsadazAM kSaNaM vA'pi sabhAjanaH // 137 // yugmam || aGgasaGkoca-ha~llAsa-nAsA-mukhavikUNanaiH / niSThIvanairoSThadalamoTanapramukhairapi // 138 // pU~ti-vAnti-vraNa-kRmiprekSaNazravaNAdijaiH / nitAntamahRNIyanta kSaNaM sAmAjikA api // 139 // yugmm|| vistAraNairlocanAnAM nirnimeSanirIkSaNaiH / svedA 'zru-pulakodbhedaiH sAdhuvAdAdikairapi // 140 // divyAlokepsitaprAptIndrajAlaprekSaNAdijaiH / vismAyyante sma sahasA kvacanA'pi sabhAsadaH ||149||yugmm|| mUlottaragurNairdhyAnairadhyAtmagranthacintanaiH / sadgurUpAsanairdevapUjAdyairitarairapi // 142 // vairAgya-saMsArabhaya-tattvajJAnAdijanmabhiH / zamamIyuH kvacidapi viSaiyAsvAdagRdhnavaH // 143 // yugmm|| yathA yathA'bhyanIyanta rasAH sarve kuzIlavaiH / sAmAjikajanaH sarvastanmayo'bhUt tathA tathA // 144 // vAcikAdyairabhinayairyathAvadu'papAditaiH / alakSyantA'bhinetAro'pyabhineyA ivA''gatAH // 145 // taM nATakavidhiM prekSya nRpaH prekSAvadagraNIH / saMsAraratnabhUtaM tacceTIdvayamamanyata // 146 // atha nATakazikSAyai mAyAnaTyostayornRpaH / putrIM samarpayAmAsa nAmataH kanakazriyam // 147 // rAkAzazAGkavadanAM traisyadeNIvilocanAm / pakvabimbAdharAM kambukaNThIM bisalatAbhujAm || 148 / / svarNakumbhopamakucAM vajramadhyakRzodarIm / vApIgambhIranAbhIkAM pulinAbhakaTItaTAm // 149 // karabhorUM mRgIjaGghAM padmopamakarakramAm / lAvaNyajalamagnAGgIM madhurAlApazAlinIm // 150 // zirISaisukumArAGgIM kumArIM prAptayauvanAm / dRSTvA kapaTaceTyau te madhurAlApapUrvakam // 151 // bhUyo bhUyo darzayitvA zikSayAmAsaturbhRzam / tannATakaM sAbhinayaM sarvaM nirvaNAvadhi // 152 // paJcabhiH kulakam / madhye madhye nATakasyA'nantavIryaM mahAbhujam / te ceTyau jagatuH kAmaM rUpa-zauryAdibhirguNaiH // 153 // kanakazrIrathA'pRcchat ka eSa puruSottama: ? / he yuvatyau ! yuvAbhyAM yo gIyate'tra kSaNe kSaNe // 154 // // athA'parAjito mAyAceTI smitvedamabravIt / zubhAnane! zubhetyasti vijaye'smin mahApurI // 155 // 21 1. bRhatkukSibhiH // 2. akezamastakaiH // 3. vikalAGgaiH // 4. caturAH // 5. girizikharAt patanam // 6. pAzabandhaH / / 7. dantoSThapIDanairnetra0 tA. de. chA. pA. // 8. karatalapeSaNaiH / / 9. zoNitakarSaNaiH // 10. yuddhaiH // 11. tiraskAra // / 12. sthairya0 khaMtA. pAtA. vA. 1-2 // 13. zauryam // 14. pANDityaiH / / 15. zatruvarttiparAkramanayAdhyavasAyAdijanmabhiH || 16. tAlukaNThauSThazoSeNa pA. chA. saM. de. pAtA. // 17. svarabhedairvaivarNyoSmajalokSaNai: tA. chA. mu.; * vaivaNyairnRjulo kSaNaiH khaMtA.; 0 vaivaNyairnRjalokSaNaiH pAtA. vA. 1-2 // 18. nistejobhiH || 19. hRdayasya khedaH / 20. durgandhiH // 21. nitAntamaghRNIyanta mu.; nitAntamagarhaNIyanta lA; ghRNAmanvabhUvan // 22. guNadhyAnai0 mu. // 23. viSayAsvAdalolupAH // 24. naTaiH / / 25. 0dupapAtitai: mu. // 26. buddhimatsu agraNIH / / 27. mAyAceTyosta0 pA. de. mu. // 28. trasyantI yA mRgI tatsadRze locane yasyAH sA / / 29. zirISasukumArAM tAM khaMtA. pAtA. vA. 1 - 2, de. mu. vinA ca // 30. nirvahaNaH nATakasya sandhiH sa avadhiryasmin // For Private Personal Use Only Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 kalikAlasarvajJazrI hemacandrAcAryapraNItaM tasyAM ca nAmnA stimitasAgaro guNasAgaraH / divAkaraH pratApena babhUva vasudhAdhavaH // 156 // jajJe mahAtmanastasya tanayo vinayaikabhUH / jyeSTho'parAjito nAma vipakSairaparAjitaH // 157 // kaniSTho'nantavIryo'bhUdakaniSTho'malairguNaiH / rUpeNa jitakandarpo dviDdarpagranthidAraNaH / / 158 / / sa vedAnyaH satyasandhaH zaraNAgatavatsalaH / nAgarAjAyatabhujaH zilApRthubhujAntaraH // 159 // vAsAgAraM zriya iva bhuvo'pyAdhArabhUriva / AzritAmbhojamArtaNDo dAkSiNyakSIrasAgaraH // 160 // kiyadvA varNyate'smAbhiH sa mahAtmA'lpabuddhibhiH / tattulyo nA'paraH ko'pi surAsuranareSvapi // 169 // tribhirvishesskm|| kanakazrIstamAkarNya dRSTveva purataH sthitam / vAtAhateva sarasI babhUvotkalikAvatI // 162 // romAJca vyAjato bhinnA sAkSAt smarazarairiva / pAJcAlikeva niHspandA sA dadhyAviti cetasi // 163 // dhanyaH sa viSayo dhanyA sA pU~rdhanyA ca sA prajA / dhanyaH sa strIjano'nantavIryo yeSAM sa nAyakaH // 164 // kumudvatIrmodayate dUrastho'pi karaiH zazI / zikhaNDinIstANDavayatyambarastho'pi vAridaH || 165 // upapannamidaM teSAM 'rhanta daivAnukUlyataH / anantavIrye mayi ca kIdRg daivaM bhaviSyati? // 166 // dUre tasya paiMtIbhAvo draSTavyo'pi kathaM nu saH ? / siddhau manorathasyA'sya sakhA'pi khalu durlabhaH // 167 // cintAprapannAM tAmevaM vilokya kanakazriyam / iGgitAkAravidura evamUce'parAjitaH // 168 // zrutvA'parAjitasyA'nujanmAnaM manmukhAdapi / kiM tAmyasi sazalyeva ? mugdhe ! kiM tvaM (taM) didRkSase ? // 169 // kanakazrIrazrumukhI padminIva tuSAriNI / dInadInaivamavadat svarabhedakSatAkSaram // 170 // 'AdityaM kareNendau padbhyAM jigamiSA divi / dorbhyAM titIrSA jaladhau didRkSA tatra me khalu // 171 // bhAdhinAthaH subhagaH sa mayA mandabhAgyayA / kathaM dRggocarIkArya : kaSTaM ko me manoratha: ? // 172 // jyeSThA puMnaiTyuvAcaivaM bhadre ! taM ceddidRkSase / tanmugdhe'laM viSAdena darzayAmyadya taM tava // 173 // vidyAzaktyA'nantavIryaM taM ca taM cA'parAjitam / atrA''naye vana iva vasanta-malayAnilau // 174 // kanakazrIrbabhASe'tha sarvaM sambhavati tvayi / pAripArzvikyasi yatastayorguNasamudrayoH / / 175 / / manye'nukUlaM me daivamevaM yadabhibhASase / tvanmukhe'vAtarannUnaM kA'pi me kuladevatA // 176 // atiSThA''tmano vAcamadhunaiva kalAvati! / tAdRzAM parivAro'pi mithyA na khalu bhASate // 177 // ||athaa''vishckrtuH svaM svaM rUpaM rUpamanobhavau / sadyo'parAjitA'nantavIryau tuSTAvivA'marau // 178 // Uce'parAjito bhadre! kIrtito yo mayA'dya saH / madbhrAtA'nantavIryo'yaM saMrvedatyeSa vA na hi ? / / 179 / / stokameva mayA''khyAtamasya rUpAdivaibhavam / vAcAmagocarastattu gocarIkuru cakSuSoH // 180 // Avega-vismaya-vrIDA-pramoda-mada- cApalaiH / taddarzanAd damitArikanyA yugapadAnaze // 189 // aparAjitapAdAnAM sadyaH zvazuramAninI / uttarIyeNa nIreMGgI tanvaGgI vidadhe'tha sA // 182 // || AsIdanantavIryo'pi smarameghamahodayAt / romAJcadanturavapuH kadamba iva puSpitaH // 183 // utsRjya sahajaM mAnaM maindAkSaM ca mRgekSaNA / svayaM dvaititvamAlambyA'nantavIryamado'vadat // 184 / / vaitADhyaparvataH kva'yaM? sA zubhAkhyA purI kva ca ? / nAradAcca kva tAtasya tacceTInATakazrutiH ? // 185 // yuSmatpArzve ca tAtena tacceTIyAcanaM kva ca ? / ceTikArUpadharayoryuvayoH kveha vArDe'gatiH ? // 186 // kva vA nATakazikSAyai yuvayorarpitA'smyaham? / Aryaputra! tavA''ryeNa kva vA tvadguNaikIrtanam ? // 187 // 1. zatrubhiH // 2. dAnazIlaH / 3. satyapratijJaH // 4. utkaNThitA // 5. puttalikA (pUtalIti bhASAyAm) / / 6. deza: / / 7. purI / / 8. kumudvatIM moda0 mu. // 9. mayUrI: tANDavavatI karoti, nartayatItyarthaH // 10. hitadaivA0 pAtA. vA. 1-2 // 11. patibhAvo mu. // / 12. cintAM prapannAM mu. // 13. AdAtumicchA / / 14. kareNendoH chA. // / 15. jyeSThA tu naTyu0 pAtA / / 16. sevikA / / 17. pAlaya / / 18. rUpeNa kAmadevau / / 19. saMvadatyathavA tA. pA. khaMtA., saMvadatyanyathA chA. de. / milati / / 20. 'lAja' iti bhASAyAm // 21. lajjAm // 22. dUtItva0 khaMtA. pAtA. vA. 1-2 / / 23. kvA''rya! de. mu. // 24. Agamanam / / 25. varNanam // For Private Personal Use Only (paJcamaM parva Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya: sarga:) triSaSTizalAkApuruSacaritam / kva vA yuvAbhyAM sadyo'pi sAkSAtkaraNamAtmanaH? / etatsarvamasambhAvyaM madbhAgyopacayAdabhUt // 188 / / nATyAcAryo yathA tvaM me tvameva hi patistathA ! ata: paraM te maddhatyA na cet pAsi manobhavAt // 189 // gRhItaM zrutamAtreNa tvayA me hRdayaM purA / gRhANa pANimadhunA prasIdA'nugRhANa mAm // 190 // vaitADhyaparvate'muSmin dakSiNottarayorapi / zreNyorvidyAdharendrANAM kumAreSu yuvsvpi||191|| bhavAdRzavarAbhAvAdabhAvo me bhaved dhruvam / diSTyA prApto'si jIvAturjIvalokaikacandramAH ||192||yugmm|| anantavIryo vyAhArSIt subhra! ydyevmicchsi| uttiSTha tarhi gacchAmaH subhage! nagarI zubhAm // 193 // kanakazrIrapyavocat tvaM praannaanaampiishisse| mama kiM tu pitA duSTo vidyAsAmarthyadurmadaH // 194 / / kariSyati mahAnarthamanarthanilayo hyayam / ekAkinau bhavantau tu nirastrau balinAvapi ||195||yugmm|| smitvoce'nantavIryo'pi mA bhaiSIrayi kAtare! / kataraste pitA sarvAbhisAryapyA''ryasaGgare? // 196 // anyo vA pRSThataH ko'pi yuyutsuryaH smessyti| taM mRtyu prApayiSyAma: priye! niHzaGkamehi tat / / 197 / / pAityuktA'nantavIryeNa nijadorvIryazAlinA / pratasthe kanakazrI: zrIriva sAkSAt svayaMvarA // 198 // anantavIryo'pyudbAhuH prAsAda iva sadhvajaH / ityUce'tyuccakairmeghaghoSagambhIrayA girA // 199 / / bho! bhAH sarve purAdhyakSA:! senAdhipatayazca bhoH! / bho! mantriNa:! kumArA bho! bhAsAmantA! bhaTAzca bhoH! // 200 // apare'pi damitArerye kecit pakSapAtinaH / te sarve'vahitIbhUya zRNvantu vacanaM mama ||201||[yugmm] asAvanantavIryo'hamaparAjitarAjitaH / damitArevuhitaraM svavezmani nayAmyamUm // 202 / / apavAdona dAtavyo nItA caurikayetyaho! nopekSadhvaM nirIkSadhvaM svazaktiM zastradhAriNaH // 203 / / evamuddhoSaNAM kRtvA sapriya: saapraajitH| vaikriyeNa vimAnenA'nantavIryazcacAla khe||204|| pAdamitAristu tacchrutvA ko'sAvavanigocaraH / martukAmastapasvIti vadannityAdizadbhaTAn // 205 / / sabhrAtaramamuM kSudraM hatvA dhRtvA'thavA drutam / samAnayadhvaM tanayAmasmin phalatu durnayaH // 206 // tenaivamuktAH subhaTA: sphuTamuTavRttayaH / adhAvantodastazastrA uddantA iva dantinaH // 207 // tadA'parAjitA-'nantavIryayorvIryazAlinoH / sIra-zArGgaprabhRtIni divyaratnAni jajJire // 208 // damitAribhaTAste prAga naikazo damitArayaH / pa~jahuryugapacchastrairdhArAbhiriva vAridAH // 209 // tato'calitayoH krodhAt purussvyaaghryostyoH| anAyAsaraNenApi tresuste hariNA iva // 210 // zrutvA palAyitAMstAMstu damitAriramarSaNaH / acAlId gaganaM kurvan zastrairvanamivodrumam / / 211 // are! yudhyasva yudhyasva tiSTha tisstthaa''ptaa''pt| muJca muJcA''yudhamidaM mariSyasi mariSyasi // 212 // eSa rakSAmi te prANAn muJcemAM svAmikanyakAm / ityAdi subhaTAlApAn vikaTATopabhISaNAn / / 213 // AkarNya karNakaTukAn kanakazrIrajAyata / AryaputrA''ryaputreti jalpantI mohavihvalA ||214||tribhirvishesskm|| smA''hetyanantavIryastAmambare pitRRDambarAt / kiM muhyasi mudhA mugdhe! maNDUkaraTitAdiva? // 215 / / damitAriM sasainyaM tvaM mainaukamiva vjrinnaa| trAsyamAnaM mayA pazya hanyamAnamathA'pi vA // 216 / / evamAzvAsya kanakazriyaM zArGgadharo yudhi / paJcAsyastarjita iva vavale sAparAjitaH // 217 // pAkoTizo vairikuTTIkA damitArermahAbhaTA: / zArjiNaM veSTayAmAsuH pradIpaM zalabhA iva // 218|| tatazcA'nantavIryo'pi sthairyameruramarSaNaH / sasarja vidyayA sadyastaccamUdviguNAM camUm // 219 // 1. vRddhaH // 2. mama hatyApApam / / 3. bhave dhruvam mu.||4.bhaagyen / / 5. jIvanauSadham // 6. ayi iti komalAmantraNe // 7. sarvasainyasameto'pi aparAjitayuddhe // 8.prApayiSyAmi paa.||9. bAhU UrvIkRtya ||10.0'nucckai0 khaMtA. // 11. sAmantabhaTAzca bho! mu.||12. sAvadhAnIbhUya // 13. aparAjitena rAjitaH sahitaH / / 14. raGkaH / / 15. udbhaTA uddhatA vRttiryeSAM te||16. zastrANyudasyantaH-ucchAlayantaH / / 17. prAganekazo tA. mu. vinA / / 18. prahAraM cakruH / / 19. tato valitayoH saM. chA. pA. lA. // 20. udadhikA uccA vA drumA yasmin tat, drumavihInamityarthaH / / 21. aagcchaa''gcch|| 22. Aha sma ityanvayaH / / 23. piturADambarAt // 24. bhekarudanamiva // 25. mainAkanAmAnaM parvatam / / 26. yudhe khaMtA.,lA. mu. vinA // 27. siMhaH / / 28. vairinAzakAH / / 29. 0mAsuranantA zalabhA iva saM. tA. pA. lA. khaMtA. pAtA. vaa.1-2|| Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (paJcamaM parva prAvarttanta tayA yoddhaM damitArestato bhaTAH / asRkpArdravapuSa: sadhAtava ivA'drayaH // 220 / / mama preyAnayaM bhUyAt kabandho yasya taannddvii| kuntaprota: sarati yastasmai patye'hamutsukA // 221 / / yo'yaM varNayati ghnantaM sa kadA raMsyate myaa| mukhe vizantaM ya: kuntaM dantairdhatte pati: sa me // 222 // ya eSa kariNa: skandhamArohati sa me dhavaH / bhagnAstro ya: ziraskena yoddhA tasyA'smi kiGkarI // 223 // utkhAtadantidantena ya: zastrI so'stu me priyaH / ityambare surastrINAmanurAgoktayo'bhavan ||224||cturbhiH klaapkm|| damitArerapi sainyA vidyAzaktyA'tidurmadA: / na manAgapyabhajyanta samare bhadradantivat // 225 / / pAJcajanyaM tato janyanATakAbhinaye naTaH / vAdayAmAsa nAdena roda:kukSimbhari hariH / / 226 // tena viSNorjagajjiSNo: zaGkhanAdena mUrchitA: / phenAyamAnA nyapatana sApasmArA iva dviSaH // 227|| tatazca rathamAruhya damitArinRpaH svayam / yuyudhe'nantavIryeNa zastrairastraizca daivataiH // 228 // zAGgiNaM durjayaM jJAtvA janakaH kanakazriyaH / sasmAra cakraM vidhure priyamitramivorddharam / / 229 / / damitAre: kare tacca jvAlAzatasamAkulam / samApapAta rabhasAdaurvAnala ivA'rNave // 230 // damitArirathA'vAdIdare! tiSThan mariSyasi / adyApi gaccha matputrIM muktvA mukto'si durmate! // 231 / / anantavIryo'pItyUce tvaccakraM tvdsnpi| tvatkanyakAmivA''dAya vrajiSyAmyanyathA na tu // 232 / / evamukto damitArivalan jvaleMnavadruSA / bhramayitvA'mucaccakramaparAjitabandhave // 233 // cakratumbAgraghAtena nyapatanmUrcchito hariH / drAk supta iva cottasthAvaparAjitavIjitaH // 234 // tadeva cakraM pArzvasthamAdade shaannpaanninaa| zatAramapi tatpANau sahasrAramabhUcca tat // 235 / / so'rdhacakradhara: smitvetyUce pratyardhacakriNam / kanakazrIpiteti tvaM mukto'syadyA'pi gaccha bhoH! // 236 / / avada damitAristaM madastreNa kimastryasi? / uttamarNadhanenevA'dhamarNo dhanavAnare! // 237 / / cakraM tanmuJca muJcedaM muJca cA'dyA'pi pauruSam / anantavIrya! madvIryavAauM vA loSTuMtAM vraja // 238 // ityukto'nantavIryastaM cakraM kuddhAntakopamaH / mumoca damitArezca ba~kartA'mbujavacchiraH / / 239 / / uparyanantavIryasya tadvIryamuditAH surAH / paJcavarNAni kusumAnyavarSanniti cocire // 240 // pabho bho vidyAdharanRpAH! sarve zRNvantu tatparAH / viSNureSo'nantavIryo balo'yamaparAjitaH // 241 / / etatpAdAnupAdhvaM tannivartadhvaM raNAjirAt / yasyodaya: sa vandyo hi yathA hInduryathA raviH // 242 / / tato vidyAdharendrAste sarve namitamaulayaH / baladeva-vAsudevau zaraNyau zaraNaM yayuH // 243 / / saha vidyAdharendraistai: sAgrajaH sapriyo hriH| pracacAla vimAnastha: zubhAM varapurIM prti||244|| gacchannupaMkanakagiyUMce vidyAdharairhariH / AzAtanAM mA sma kArSIH zrImatAmarhatAmiha // 245 / / santyatra kanakagirau jinacaityAnyanekazaH / yathAvat tAni vanditvA vandyapAdA vrajantvitaH / / 246 // vimAnAdavatIryA'tha zAGgabhRt saparicchadaH / dRzAM janitazaityAni tAni caityAnyavandata // 247 // kautukAt saM giriM pazyan so'pazyadatha caikata: / varSopavAsapratimAsthitaM kIrtidharaM munim / / 248 / / karmaNAM ghAtinAM ghAtAt tadaivotpannakevalam / devArabdhamahimAnaM taM dRSTvA mumude hariH // 249 // trizca pradakSiNIkRtya vanditvA'gre niSadya ca / zuzrAva dezanAM tasmAt prAJjali: saparicchadaH / / 250 // 1. nRtyavAn / / 2. kuntaprota: 'bhAlA' ityabhidhe zastre protaH // 3. ziraSkeNa khaMtA. pAtA. vA.1-2 // 4. khaMtA. pAtA. vA.1-2 pratiSu na / / 5. vidyAzaktyA'pi mu.||6. janyaM yuddhaM tadeva nATakaM tasyAbhinaye // 7. rodaso: svarga-pRthvyoH kukSi madhyabhAgaM bibharti tam / / 8. anantavIryaH / / 9. phenaM(phINa) niSkAsayantaH / / 10. duHkhe // 11. sahAyakam / / 12. vaDavAnalaH / / 13. agnivat // 14. drAk ca supta ivottasthA0 khaMtA. pAtA. vA.1-2 // 15. anantavIryeNa // 16. vAsudevAnantavIryaH // 17. prativAsudevadamitArim / / 18. damitAristvam saM. lA. pA. // 19. astrI-asavAn asi // 20. uttamarNa: 'leNadAra' iti // 21. adhamarNaH 'devAdAra' iti / / 22. loSThatAm lA. mu. / 'Dhephu' iti bhaassaa||23. kruddhayamopamaH / / 24. ciccheda / / 25. sevadhvam // 26. raNAGgaNAt / / 27. zaraNyaM zaraNaM mu. // 28. anantavIryaH // 29. merusamIpe // 30. anantavIryaH // 31. jJAnAvaraNIya-darzanAvaraNIya-mohanIyAnsarAyakarmaNAm-Atmano jJAnAdi-mUlaguNaghAtakAnAm // 32. anntviiryH|| Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaH sargaH) triSaSTizalAkApuruSacaritam / dezanAnte kanakazrInatvA prapaccha taM munim / kutaH pitRvadho bandhuvirahazca mamedRza:? // 251 // Akhyana muniriti dvIpe dhaatkiikhnnddnaamni| asti prAgbharate zaGkhapuragrAmo maharddhikaH // 252 // zrIdattAnAma tatrA''sInnArI dAridrayavidrutA / paraukaHkarmakaraNajIvikAdhRtajIvitA / / 253 / / kaNDanaM peSaNaM vArivahanaM gRhamArjanam / gRhalepanamityAdi sakalaM divasaM vyadhAt // 254 / / lacite sakale'pyahi samapadyata bhojanam / AlokanamivolUkyAstasyA hI mandabhAgyatA / / 255 / / aparedhurdhamantI sA''sAdayAmAsa parvatam / suparvaparvatamiva zriyA zrIparvatAbhidham // 256 // tatrA'malazilAsInaM guptitrayapavitritam / du:sahairaparAbhUtaM bhUtairiva parISahaiH / / 257 / / akhaNDapaJcasamitiM mitetaratapa:zriyam / ni:saGga nirmamaM zAntaM samakAJanaleSTukam / / 258 / / zukladhyAne vartamAnaM zailazRGgamiva sthiram / nAmata: satyayazasaM sekSAJcakre mahAmunim ||259||tribhirvishesskm|| kalpadrumamiva prekSya sA prItA praNanAma tam / dharmalAbhaM dadau tasyai so'pi zreyodrudohadam // 260 // zrIdattA'pyabhyadhattaivamIhagdauHsthyAnumAnataH / pUrvajanmanyahaM dharmaM na hyakASa manAgapi / / 261 / / nityaM duSkarmadagdhAyA mama tvaddharmalAbhagI: / meghavRSTiriva grISmataptAyA: sAnumadbhuvaH // 262 / / yadyapyasminnayogyA'haM mandabhAgyA tathA'pi hi / amoghaM te vaca iti zreyase kiJcidAdiza // 263 // yathA bhavAntare bhUyo nedRzI syAM tathA kuru / tvAdRze trAtaritrAta:! kiM kiM na syAna manISitam? // 264 // [ityAkarNya vacastasyA yogyatAM ca vicArya sa: / dharmacakravAlaM nAma tapo'nuSThAnamAdizat / / 265 / / dve trirAtre caturthAni saptatriMzadiha tvyaa| vidhAtavyAni gurvarhadArAdhananilInayA // 266 / / prabhAvAt tapaso'muSya na hi bhUyo bhaviSyati / apatyamiva vAyasyAstavedRkSaM bhavAntaram // 267 / / tadA''dRtya vaco vAcaMyamAgryaM taM praNamya ca / sA jagAma nijaM grAmaM tapastaccopacakrame // 268 // tatprabhAvAt pAraNake svapne'pyaprAptapUrvakam / sA prApa bhojanaM svAdu sudazAnATakAmukham // 269 / / tata: prabhRti sA karmavetanaM cA'Dhyavezmasu / dviguNaM triguNaM cA''pa vastrANi pravarANi ca // 270 / / evaM saMkiJcanA kiJcicchrIdattA samajAyata / pUjAM deva-gurUNAM ca yathAzakti tato'kRta // 271 // tatsadmano'paredhuzca jIrNo vAtAditADitaH / kuMDyaikadezo nyapatallebhe svarNAdikaM ca sA // 272 / / tapa:samAptau ca tayodyApanaM vidadhe mahat / caityapUjA-sAdhu-sAdhvIpratilAbhAdipUrvakam / / 273 / / tapo'ntapAraNadine yAvaddigvIkSaNaM vyadhAt / mAsakSapaNakaM tAvat suvratarSi dadarza sA // 274 / / dhanyaMmanyA tata: sA ca prosukAnnAdinA svayam / taM pratyalAbhayannatvA dharmaM prapaccha cA''rhatam // 275 / / munirapyabravIdevameSa kelpo na na: zubhe! / yadbhikSArthaM gataiH kvA'pi kriyate dharmadezanA // 276 / / yadi te dharmazuzrUSA tadvasatau gatasya me| Agacche: samaye bhadre! jalpitveti jagAma sA // 277 / / kRtvA ca pAraNaM tasya svAdhyAyaM kurvato muneH / vandanArthaM pauraloka: zrIdattA ca samAyayau // 278 // vanditvA ca yathAsthAnamupaviSTeSu teSu saH / evaM prasannayA vAcA vidadhe dharmadezanAm // 279 // 'saMsAre caturazItiyonilakSamaTan bhvii| daivAdApnoti mAnuSyamandha: sthAnamivepsitam / / 280 / / tatrA'pi sarvadharmeSu jyotiSkeSviva candramA: / pradhAna: khalu sarvajJopajJadharma: sudurlabhaH // 281 / / tasmAt tatraiva kartavyo yatnaH samyaktvapUrvakam / saMsArI yena saMsAravAdhUi tarati lIlayA' // 282 // 1. pUrvabharate // 2. paragRhasya karmakaraNena yA AjIvikA, tayA dhRtaM jIvitaM yayA saa||3.khnnddnm / / 4. devaparvata merumiva / / 5. amitA tapa:zrIryasya tam // 6. samau kAJcanaleSTuko yasya tam / / 7. loSTakam lA. de. mu. / / 8. vIkSAJcakre khaMtA. pAtA. vA.1-2 saM. lA. pA. // 9. zreya eva durvRkSastasya dohadam / / 10. parvatabhuvaH // 11. he rakSaka! // 12. iSTam / / 13. tapo'nuSThadhAtumA0 mu. // 14. munizreSTham // 15. sudazAnATikAmukham khaMtA.; sudazA zobhanAvasthA eva nATakaM tasya AmukhaM prstaavnaam||16. karmANi kRtvA yA'vApyate vRttiH pagAra' iti bhaassaayaam||17. cApad khaMtA. lA. pA. de. chA., cApi pAtA. // 18. kiJcana-dravyasahitA / / 19. bhittibhAgaH / / 20. mAsopavAsinam / / 21. nirdoSAnnAdinA / / 22. AcAraH / / 23. dharmazravaNecchA / / 24. upAzraye / / 25. lakSAmaTan mu.||26. saMsArijIvaH; bhavAn mu.||27. pradhAnam lA. pA. chA. // 28. dharma sudurlabham tA. lA. pA. chA. sarvajJapravartito dhrmH|| Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (paJcamaM parva zrIdattA'pi namaskRtya puraH suvratapAdayoH / sarvajJoktaM pratyapAdi dharmaM samyaktvapUrvakam // 283 / / vanditvA suvratamuniM pauraloko'khilo'pi saH / zrIdattA ca pramuditA yayau nijaniketanam / / 284 // kiyantamapi kAlaM sA taM dharmaM pratyapAlayat / tasyAH karmaparINAmAdvikalpazcetyajAyata / / 285 / / yadidaM jinadharmasya paramaM kIrtyate phalam / tat kiM bhaviSyati na vA mameti na hi vemyaham / / 286 / / tAdRggurUpadeze'pi vicikitsAM yadIdRzIm / zrIdattA'kalpayata tad durvArA bhavitavyatA // 287 / / anyadA satyayazasaM vandituM presthitA'ntare / sA vidyAdharayugalaM vimAnasthitamaikSata // 288 / / tadrUpamohitA sA tu sametya nijavezmani / vicikitsAmanAlocyA'pratikramya vyapadyata / / 289 / / "itazca jambUdvIpe'smin prAgvidehasya mnnddne| vijaye ramaNIye'sti vaitADhyo nAma parvataH // 290 / / tatrA'sti nagaraM zakranagaryA iva sodrm| zivAnAM mandirIbhUtaM nAmata: zivamandiram // 291 / / tatra cA''sInmaharDInAM vidyAdharamahIbhujAm / pU~jyAMhiH kanakapUjya iti nAmnA mahIpatiH // 292 / / vAyuvegAbhidhAnAyAM tasya patnyAmasAvaham / abhUvaM tanaya: kIrtidhara ityabhidhAnataH // 293 // abhUdanilavegeti patnI me'ntaHpurAgraNI: / tayaikadA suptayA tu trisvapnI dadRze nizi // 294 // kailAsadhavalo hastI garjan megha ivokSarAT / nidhikumbhopamaH kumbhaH svapnAste'mI trayaH kramAt / / 295 / / tatkAlotphullavadanA padminIva nishaatyye| mahAdevI mahAsvapnAnAkhyAti sma mmaa'grtH||296|| trikhaNDavijayasvAmI cakravartyarddhavaibhava: / bhAvI bhavatyAstanaya iti vyAkhyAtavAnaham / / 297 / / kAle ca suSuve sUnuM sA devI devasannibham / sarvalakSaNasampUrNa ratnAkarabhUriva // 298 // garbhasthe'smin vizeSeNa damitA vidviSo myaa| tena tasya damitArirityabhikhyAmahaM vyadhAt / / 299 / / krameNa vavRdhe so'tha jagrAha ca kalA: kramAt / krameNa ca pratyapAdi yauvanaM rUpapAvanam // 300 // anyadA'nyatra vijaye vijayI viharan vibhuH| mahAtmA samavAsArSIcchAnti: zAntikaro jinaH / / 301 // taM vanditvA niSaNNo'hamazrauSaM dharmadezanAm / sadyo virakto rAjye ca damitAriM nyavIvizam / / 302 / / zrIzAntipAdamUle ca prAvAjiSamahaM tata: / grahaNA''sevanArUpe zikSecA'grAhiSaM tadA // 303 / / akArSaM vArSikImatra parvate prtimaamhm| ghAtikarmakSayAdasmi cA'dyaivotpannakevalaH // 304 // utpannacakro vijitatrikhaNDavijaya: sa ca / damitArirabhUdrAjA prativiSNurmahAbalaH // 305 / / priyAyAM madirAnAmnyAM damitArermahIbhujaH / zrIdattAjIva eMva tvaM kanakezrI: sutA'bhavaH // 306 // vicikitsAmanAlocyA pratikramya ca ynmRtaa| tadoSAdvandhuviraha: IdRk pitRvadhazca te||307|| kalaGkaH khalu dharmasya stoko'pytyntduHkhdH| viSamalpamapi psAMtaM prANanAzAya jAyate // 308 // IdRgbhUyo na tatkAryamIdRgbhUyo yathA bhavet / kintu samyaktvamAdeyaM paJcadoSIvivarjitam // 309 // kanakazrIstata: sadyo vairaagyaavegdhaarinnii| itthaM vijJapayAmAsa cakra-lAGgaladhAriNau // 310 // duSkRtenA'lpakenA'pi yadyevaM duHkhmaapyte| tadalaM kAmabhogairme duSkRtotpattikhAnibhiH // 311 / / stokenA'pi hi randhreNa yathA majjati nau le| duSkarmaNA'lpakenA'pi tathA duHkheSu hI janaH // 312 // tadA dAridyabhItAyAH kurvatyAstAdRzaM tpH| vicikitsA kuto'pyAsIdaho! me mandabhAgyatA! / / 313 / / sampratyaizvaryamattAyA mama bhogejuSaH khalu / kiyatI vicikitsaikA yat syurdoSAntarANyapi // 314 / / 1. zrIdattA'tha khaMtA. pAtA. vaa.1-2||2. karmapariNAmAd vikalpaH svamanasyabhUt mu.|| 3. sandeham / / 4. zrIdattAkalpayat tadA durvArA tA. de. mu.|| 5. prasthitAmbare de. chA. mu.||6. kalyANAnAm / / 7. pUjyAGghripadya: kanakapUjya iti mahIpatiH pA. // 8. vRSabhaH // 9. cA''khyAtavAnaham mu.||10. khane miriva / 11. mahArya: pA. // 12. eSa tvaM0 vaa.1-2|| 13. kanakazrIsutA'bhava: khaMtA. vinA // 14. bhakSitam // 15. kalpate vaa.1-2|| 16. paJcadoSaivi0 pA. vA.1-2 / zaGkA-kAGkSA-vicikitsA-kuliGgaprazaMsA-mithyAdRSTisaMstavarUpadoSapaJcakavivarjitam / / 17. anantavIyA-'parAjitau / / 18. sampratyaizvaryamagnAyA lA. ||19.bhogaan sevamAnAyAH / / Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaH sargaH) trissssttishlaakaapurusscritm| tat prasadyA'numanyethAM pravrajyAgrahaNAya maam| IdRkchalaparAdasmAdrItA'smi bhavarAkSasAt / / 315 / / vismayasmeranayanau tatastAvityavocatAm / bhavatvidamavighnaM te gurupAdaprasAdataH // 316 / / kintvidAnIM zubhAM yAmo nagarI dhIgarIyasi! / yathA tatra mahaddharcA te kurmo niSkramaNotsavam / / 317 / / svayamprabhajinedrAnte gRhNIyAstatra cA'naghe! / saMsAravAritaraNe tarakANDopamaM vratam // 318 / / tatheti pratipedAnAM tAmAdAyA'tha bhaktita: / taM ca natvA maharSi tau jagmaturnagarI zubhAm // 319 // tatrA''dau preSitairvIra raNAya dmitaarinnaa| anantasenaM putraM taM yudhyamAnamapazyatAm // 320 // anantavIryaputraM taM kroDaM zvabhirivA''vRtam / nirIkSya bhramayan sIraM sIrI kopAdadhAvata // 321 / / damitAribhaTAste'pi balavAtAsahiSNavaH / tUlapUlA iva yayuH kAndizIkA dizodizam / / 322 // prAvizat saparIvAra: svapurI tAM janArdanaH / zubhe'hanyardhacakritve'bhyaSicyata narezvaraiH // 323 / / imAM dharitrI viharan svAmI tatrA'pare dine / upetya samavAsArSIt svayamprabhajinezvaraH // 324 // zrIsvayamprabhanAthasyA''gatyA diSTyA'dya vardhase / ityUcire'nantavIryaM tatazca dvArapAlakAH // 325 // sArdhA dvAdaza rUMpyasya koTIstebhya: pradAya sH| sAgraja: sakanakazrI: svAminaM vandituM yyau||326|| svayamprabho'pi bhagavAn bhvyaanugrhkaamyyaa| sarvabhASAnugAminyA vidadhe dezanAM girA // 327|| kanakazrIjagAdaivaM vezmanyA''pRcchaya zAGgiNam / AgamiSyAmi dIkSArthaM kRpAM kuru jagadro! // 328 // na pramAdo vidhAtavya iti tiirthkRtoditaa| kanakazrIhariH sIrI jagmurnijaniketanam // 329 / / sA'nujJApya hariM tena kRtnisskrmnnotsvaa| RddhayA mahatyA tatraitya prAvAjIdantike prabhoH // 330 // tapa ekAvaliM muktAvaliM ca kanakAvalim / bhadraM ca sarvatobhadramityAdyAcarati sma saa||331|| shukldhyaanaagninirdgdhghaatikrmedhso'nydaa| amlAnaM kevalajJAnaM tasyA: samudapadyata // 332 // bhevopagrAhikarmANi kSapayitvA krameNa ca / kanakazrIrAsasAda padaM tadapunarbhavam // 333 // bhuJjAnau vividhAn bhogAn zArGgasIradharAvapi / gamayAmAsatuH kAlaM sukhamagnau surAviva // 334 / / AsIcca beladevasya dayitA virtaa''hvyaa| tasyAH kukSau samutpede sumati ma kanyakA // 335 / / bAlyato'pi hi srvjnyopjnydhrmaanuraaginnii| jIvA-'jIvAditattvajJA taponuSThAnazAlinI // 336|| akhnndddvaadshvidhshraavkvrtdhaarinnii| arhatpUjA-gurUpAstitatparA sA sadA'pyabhUta ||337/yugmm| anyadA tUpavAsAnte pAraNAya nissedussii| sA yAvad dvAramaikSiSTa ko'pyaSistAvadAgamat // 338 // triguptiM paJcasamitiM dharmaM sAkSAdivA''gatam / taM sthAlasthApitAnnena pratilAbhayati sma sA // 339 / / tatrA'bhUcca tadA divyaM vasudhArAdipaJcakam / mahAtmabhya: pradattaM hi koTikoTiguNaM bhavet // 340 // tata: sthAnAdRSirapi viharannanyato yyau| sthAnaM naikatra sAdhUnAM ni:saGgAnAM samIravat // 341 / / AkarNya ratnavRSTiM tAmeyaturbala-zAGgiNau / dRSTvA ca vismayotkarNau babhUvaturubhAvapi // 342 / / AzcaryabhUtametasyAzcaritramiti vaadinau| ko'nurUpo varo'muSyA? ityacintayatAM ca tau // 343 / / tatazca mantrayitvA tAvIhAnandena mantriNA / draDhayAmAsatustasyAH svayaMvaramahotsavam // 344 / / pAvAsudevAjJayA vidyAdharendrA bhUbhujo'pi ca / tatra svayaMvarAyeyurvijayAnivAsinaH // 345 / / 1. ikbalaparAda0 lA. pA. // 2. kintvadya subhagAm khaMtA. tA. pA. / / 3. dhiyA-buddhyA garIyasi! / 0dhIgarIyasIm khaMtA. // 4. nausadRzam // 5. svIkurvantIm / / 6. dhIra khaMtA. pAtA. ||7.rnnaadau taa.||8.yodhymaan0 khaMtA. pAtA. vaa.1-2|| 8. zUkaram / / 10. aparAjitaH / / 11. bala: aparAjita eva vAtaH, tasya asahiSNavaH; balavAto'sahiSNava: pA. // 12. tUlapuJjA iva tA. de. // 13. anantavIryaH // 14. vAsudevatve / / 15. AgatyAAgamanena // 16. bhAgyena / / 17. sArghadvAdaza mu.|| 18.raupyasya saM. laa.||19. anantavIryeNa / / 20. zukladhyAnAminA nirdagdhAni ghAtikarmANi - jJAnAvaraNIya-darzanAvaraNIya-mohanIyA-'ntarAyakarmANi eva edhAMsi kASThAni yayA tasyAH // 21. nAma-gotra-vedanIyA-''yuSyakarmANi / / 22. mokSam / / 23. aparAjitasya / / 24. anyeArupavAsAnte lA. / / 25. ko'pi RSirityarthaH / / 26.vAyuvat / / 27. aajgmtuH|| Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (paJcamaM parva sabhAgRhamivendrasyopendrAyuktAstato vyadhAt / ratnastambhasahasrAkaM maNDapaM kSitimaNDanam // 346 // phaNIndraphaNamANikyazreNibhrAntipradAnyatha / tatra prakalpayAmAsU ratnasiMhAsanAni te // 347 / / vAsudevAjJayA teSUpAvikSannavanIbhujaH / vidyAdharakumArAzca mAratulyA vapuHzriyA // 348 // saMvItadivyavasanA rtnaalngkaardhaarinnii| vicitrakalpitAkalpA'nalpAmodavilepanA // 349 / / mUrdhni zvetAtapatreNa shshibimbaanukaarinnaa| zobhamAnA savayobhi: sakhIbhiH parivAritA // 350 // pratIhAryA darzyamAnapathA kaanycndnnddyaa| varamAlAmudvahantI balabhadrasya kanyakA // 351 // sureSvivopasthiteSu vidyAdharanRpeSvatha / taM maNDapamalaJcakre sumati: zrIrivodadhim / / 352 // caturbhiH klaapkm|| nIlotpalamrajamiva sRjantI mugdhayA dRshaa| IkSAJcakre kuraGgAkSI sA svayaMvaramaNDapam / / 353 // pAatrAntare ratnamayaM mANikyastambhazobhitam / lambamAnaM nabhomadhye mArtaNDasyeva maNDalam / / 354 / / adhiSThitaM devatayA rtnsiNhaasnsthyaa| akasmAdAvirabhavadvimAnamadhimaNDapam ||355||yugmm|| sA kanyA te ca rAjAnaste ca vidyAdharezvarAH / tadIkSAJcakrire'tyantavismayasmeracakSuSaH // 356 // teSAM sampazyamAnAnAM vimAnAdavatIrya saa| adhisiMhAsanaM devI maNDapAntarupAvizat / / 357 / / sotkSipya dakSiNaM pANimUce sumatikanyakAm / mugdhe! dhanazrIrbudhyasva budhyasva prAgbhavaM smara // 358 / / puSkaravaradvIpArdhe'sti pUrvabharatasya ca / madhyakhaNDe vizAlarddhi zrInandanapuraM puram / / 359 / / zaraNArthijanatrANeSvatandrAlurdivAnizam / mahendra iva tatrA''sIn mahendra iti bhUpatiH / / 360 // rAjJastasya mahAdevI prANebhyo'pyativallabhA / anantamatirityAsIdanantaguNabhAjanam // 361 // ekadA sA nizAzeSe suSuptA svapnamaikSata / nijotsaGgasthite puSpamAle surabhinirmale // 362 / / AkhyAte ca tayA svapne rAjA vyaakhyaatvaaniti| bhaviSyatyanavadyaM te nizcitaM duhitadvayam // 363 / / jajJAte samaye tasyA: putryau tatrA'hamAdimA / kanakazrIriti tvaM tu dhanazrIriti nAmataH // 364 / / samaM parasparaprItyA vavRdhAte ubhe api / samaM kalAkalApena prApaturyauvanaM ca te // 365 // pAitastatazca krIDantyau svecchayA'nyedhurIyatuH / suparvavizrAmabhuvaM parvataM giriparvatam // 366 / / phalAni tatra svAdUni puSpANi surabhINi ca / vicinvantyau bhramatuste vainAdrayoriva devate // 367 / / raha:pradeze caikasminnekAntazamazAlinam / te nandanagiri nAmA''lokayAmAsaturmunim // 368 // vilokya mudite te ca taM muni tri: pradakSiNam / kRtvA bhaktyA vavandAte avadAte ubhe api // 369 // dharmalAbhAziSaM datvA sa nandanamahAmuniH / hRdayAnandanIM (nAM) dharmadezanAM vidadhe tayoH // 370 // tAM dharmadezanAM zrutvetyUcatuH prAJjalI ubhe / yadi nau yogyatA kAciddharmAdezaM prayaccha tat / / 371 / / vicArya yogyatAM so'pi bhgvaanubhyorpi| dideza dvAdazavidhaM dharmaM jagRhatuzca te // 372 / / taM vanditvA munIndraM te jagmaturnijavezmani / sadA'pyavahite dharmaM paryapAlayatAM ca tam // 373 // pakrIDAgiri-saridvApI-vividhadrumasaGkulAm / ekadA'zokavanikAM jagmatuste kutUhalAt / / 374 / / vividhakrIDayA tatra krIDantyau te ndiittte| ahArSIt khecarayuvA vIrAGgastripurAdhipaH // 375 // vajrazyAmalikA nAma tasya bhAryA shubhaashyaa| tyAjayAmAsa te tasmAnmRgyAviva mRgAdhipAt / / 376 // bhImATavyAM nadItIre vaMzajAlopari kSaNAt / vyomnaste petaturbAle zApabhraSTAmarInibhe // 377 // ApadaM maraNAntAM tAM jJAtvA te shubhbhaavne| vidadhAte anazanaM namaskAraparAyaNe // 378 // 1. vaasudevsevkaaH||2. racayAmAsuH / / 3.0mAsa ratna0 mu. // 4. kAmasadRzAH // 5. saMvItAni dhRtAni divyavastrANi yayA sA / / 6. vicitrANi kalpitAni AkalpAni bhUSaNAni yayA sA / / 7. khaMtA. pAtA. na / / 8.0ratnamayamANikya0 mupra. // 9. akasmAdAvirabhUd khaMtA. pAtA. vA.1-2 // 10. 'samo gamRcchipracchizruvitsvaratyartidRzaH' (si.he. 3/3/84) iti Atmanepadam / / 11. devAnAM vizrAntisthAnam / / 12. banAnyoriva khaMtA., khaMtA.pratau atra sthAne TippitamevaM tatra vndevtev'||13. zvetavarNe // 14. azokavATikAm // 15. dhanazrI-kanakapriyau // 16. manorame tA. // 17.jJAtvA ca mu.|| Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaH sargaH) triSaSTizalAkApuruSacaritam / kanakazrIvipadyA'haM 'saudharmasvargazAsituH / abhUvamagramahiSI nAmnA navamikA svasa:! // 379 / / vipadya ca dhanazrIstvaM dhanadasya mahiSyabhUH / cyutvA tato'tra sumati: sIriNastvaM sutA'bhavaH // 380 // AsIt tadA nau saGketazcyavate prathamaM hi yaa| sA'rhaddharmaM bodhanIyA samupetya dvitIyayA // 381 // tvAM bodhayitumeSA'hamAgatA'smi tava svsaa| jainaM budhyasva dharmaM tvaM saMsArodadhitAraNam / / 382 / / nandIzvaramahAdvIpe'STAhikA: zAzvatArhatAm / yathAsthAnaM janma-snAtrAdyutsavAn jaGgamArhatAm // 383 / / tAzca taddezanAvAca: svAnubhUtAH purA bhave / smarA'nayA vismarasi kiM janmAntaranidrayA? ||384||yugmm|| devAnAmapyasulabhAM martyajanmataro: phalam / tadAdatsva parivrajyAM siddheH priyasakhImiva // 385 / / ityuktvA zakramahiSI vimAnamadhiruhya sA / dyutibhiryotayantI dyAM yayau vidyudivopari // 386 / / pAsaJjAtajAtismaraNA tagirA samatistataH / papAta mUrchitA bhUmau sadyo bhavabhayAdiva // 387 / / saMsiktA candanAmbhobhirvIjitA vyajanAnilaiH / labdhasaJjJA samuttasthau nizAtyaya ivA'tha saa||388|| sA kRtAJjalirityUce bho bho: sarve kulodbhavA:! / prArthaye pRthivInAthA! jAtismaraNavatyaham // 389 // madarthaM yUyamAhUtA anujAnIta tena mAm / upAdAsye parivrajyAM bhavabhramirugoSadhim ||390||yugmm|| abhyadhurbhUbhujo'pyevamevamastu tavA'naghe! / anujJAtA tvamasmAbhirnirvighnaM stAttavepsitam / / 391 // sarvotsavaziroratnaM tasyA niSkramaNotsavam / cakratuH parayA RddhayA muditau sIri-zAGgiNau // 392 / / mahiSyo devarAjasya yakSarAjasya caitya tAm / AnarcuH pUjanIyA hi vAsavasyA'pi tAdRzaH // 393 / / suvratAyAhipadyAnte kanyAnAM saptabhiH zataiH / sahA''dade sA pravrajyAM mokSapAdapasAraNim / / 394 / / sA'grahIda dvividhAM zikSA tepe ca vividhaM tapaH / saMvegabhAvitA tasthAvAtmAbjadhyAnaSaTpadI // 395 / / kAlAntareNa kSapakazreNimArUDhavatyasau / kevalajJAnamutpede mokSazrIdUtasannibham // 396 / / prabodhya bhavyabhavino bhavopagrAhikarmaNAm / kSayaM kRtvA ca sumati: prapede padamavyayam // 397 / / pAtau cA'parAjitA-'nantavIryo smyktvshaalinau| paryapAlayatAM rAjyaM sampRktAvazvinAviva // 398 // pUrvalakSacaturazItyAyurante janArdanaH / nikAcitaiH karmabhistairyayau narakamAdimam / / 399 / / dvicatvAriMzatsahasravarSAyustatra nArakaH / vividhA vedanA lebhe nAzo nArjitakarmaNAm // 400 // Agatya camarastatra pitA prAgviSNujanmani / vedanopazamaM cakre'patyasneho balI khalu // 401 / / anantavIryajIvo'pi saMvigna: samyageva tAH / vedanA: samadhisehe svaM karmA'vadhinA smaran // 402 / / bhrAtRzokAdbalabhadro'pyAtmaje nyasya medinIm / jayandharagaNadharapAdAnte vratamAdade // 403 // tamanuprAvrajan rAjJAM sahasrANi ca SoDaza / mahatAmanulagnairhi mahadAsAdyate phalam / / 404 / / suciraM sa tapastepe sahamAnaH parISahAn / ante cA'nazanaM kRtvA vipadyendro'cyute'bhavat // 405 // pAanantavIryajIvo'pi bhuktvA duSakarmaNAM phalam / niryayau narakAcchuddhaH svrnndhaaturivaa'nlaat||406|| so'syaiva jambUdvIpasya kSetre bharatanAmani / vaitATyasyottarazreNyAM pure gaganavallabhe // 407 // vidyAdharapatermeghavAhanasya mahAtmanaH / jAyAyAM meghamAlinyAM meghanAdaH suto'bhavat ||408||yugmm|| krameNa yauvanaM prAptaM taM rAjye meghavAhanaH / nivezya paralokAya nijakAryamasAdhayat // 409 / / ubhayorapi vaitAdayazreNyoradhipatiH kramAta / sa babhavaikatejasvI dyaavaabhmyorivaa'rymaa||410|| 1. indrasya // 2. jainaM budhyasva budhyasva dharma saMsAratAraNam tA. pA. chA. khaMtA. vaa.1-2||3. tAMzca taddezanA0 mu.||4. na khaMtA. pAtA. vA.1-2 pratiSu / / 5. gRhANa // 6. bhave saMsAre bhramiH bhramaNaM tadeva rug rogaH, tasyauSadham / / 7. indrasya / / 8. kuberasya / / 9.Anarca mu. // 10.0parivrajyAm0 pA. // 11. mokSavRkSasya kulyAtulyAm // 12. saMvegena vairAgyeNa bhAvitA yuktA // 13. AtmA eva abje kamalaM tasya dhyAne SaTpadI bhramarI tayA tulyA; vAtmAbjAdhyAna0 khaMtA., 0vAtmAbjavyomaSaTpadI0 tA. ||14.kevljnyaanmaapede de. vinA // 15. militau azvinIkumArau // 16. karmabhiH svairyayo pA. / / 17. stimitasAgaraH // 18. jayadhara0 khaMtA. pAtA. // 19. tadanu0 khaMtA. // 20. khaMtA. pAtA. vA.1-2 pratiSu nAsti / / 21. yauvanaprAptaM0 khaMtA. pAtA. // 22. AkAza-pRthivyoH sUrya iva // Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (paJcamaM parva kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM dazottaraM 'dezazataM vibhajya tanujanmanAM / dattvA'nyedhurmandarAdriM so'gAt prajJaptividyayA // 411 / / tatrA'ntarnandanavanaM siddhacaitye'rcanaM vyadhAt / tadA tatrA'vateruzca tridazA: kalpavAsinaH // 412 / / prAgbhavabhrAtRsauhArdAdacyutendro vilokya tam / prAbodhayadgururiva saMsArastyajyatAmiti // 413 / / tadA'maragururnAma munIndraH samupAyayau / vidyAdharapatestasya svArthasiddhirivA'GgabhAk // 414 // tatpAdamUle jagrAha meghanAdastato vratam / apAlayaccA'pramattastapo-niyamapUrvakam // 415 // so'paredhurathA''ruhya giriM nandanaparvatam / dhyAnI tasthau samAlambya pratimAmekarAtrikIm // 416 / / tathAsthitaM ca prAgjanmavairyazvagrIvanandanaH / bhavaM bhrAntvA ciraM daityajanma prApto dadarza tam / / 417 // prAgvairAdupasargAn sa kruddhastasya mahAmuneH / cakre nisargadhIrasya mahAdroriva kAsaraH / / 418 // taM ca cAlayituM dhyAnAnnA'zakat sa mnaagpi| kiM kampate kvacicchailo dantaghAtena dantina:? // 419 / / vIkSApanno jagAmA'tha so'suro malinAnanaH / dhyAnaM ca pArayAmAsa meghanAdamahAmuniH // 420 / / upasargaparISahairaprakampra: sa tapastIvrataraM ciraM critvaa| ante'nazanaM vidhAya mRtvA'cyutasAmAnikadevabhUyamApa // 421 / / ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye paJcame parvaNi zrIzAntinAthadevIya SaSThasaptamabhavavarNano nAma dvitIya: srg:|| 1.purazataM pA. / / 2. putrANAm / / 3. 0rivAGgavAn mu.|| 4. pUrvajanmazatruH / / 5. mahAvRkSasyeva mahiSaH // 6. vilakSaH / / 7. devatvam / / 8. paJcamaparvaNi khaMtA. pAtA. vaa.1-2|| 9.0devIyaSaSThasaptamabhava: samAptaH iti vaa.1-2|| 10. sargaH sampUrNa: mu.|| 1paramAta / putraannaam| vinAkAbAla manA / muhAvarova tiSaH // 6. cittaka 7 devalyam // 8. pakSamaparvani Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||tRtiiyH srgH|| asyaivajambUdvIpasya prAgvideheSu vidyte|siitaayaa dakSiNataTe vijayo maalaavtii||1|| tatrA'sti nagarI ratnasaJcayA nAma vistRtaa| ratnasaJcayavattvena rtnaakrvdhuuriv||2|| tatra kSemakaro nAma yoga-kSemakaraH shriyH| samIraNa ivaujasvI babhUva vasudhAdhavaH // 3 // nirmalA ratnamAlevaratnamAleti nAmataH / puSpamAleva mRdvaGgI tasyA'bhUt shcaarinnii||4|| aparAjitajIva: so'cyutendraH prcyuto'cyutaat| zauktikeyamiva zuktau ttkukssaavudpdyt||5|| caturdaza mahAsvapnAn vajraM paJcadazaM tthaa| sukhasuptA mahAdevI nizAzeSe dadarza saa||6|| patye prabuddhA sA''cakhyau vyAcakhyau so'pi yat tv| vajrIva vIrastanayazcakravartI bhvissyti||7|| kAle sA suSuve putraM pavitraM madhurAkRtim / SaSThamiva lokapAlaM lokottaraparAkramam // 8 // garbhasthite'smin yaM svapne devI vajaM vylokyt| tena vajrAyudha iti tasya nAma dadau pitaa||9|| lokottaravapurlokacakSurdoSAd dine dine| sphuTallalantikAriSTo vyavardhiSTa krameNa sH||10|| surA-'sura-narastrINAmekaM hRdayamohanam / saprApa yauvanaM srvklaajldhipaargH||11|| so'tha lakSmIvatIM nAma lakSmImiva vpussmtiim| rAjaputrImupAyaMsta hastavinyastakaGkaNa: // 12 // anntviiryjiivo'piprcyutyaa'cyutklptH| AgAlakSmIvatIkukSiM khAdivA'bdajalaM mhiim||13|| susvapnasUcitaM sUnumasUta samaye'tha saa| sarvalakSaNasampUrNamAdityamiva tejsaa||14|| janmotsavAdapyadhikenotsavena zubhe'hani / sahasrAyudha ityAkhyAM pitarau tasya ckrtuH||15|| pIyUSadIdhitiriva so'pi cA'vardhata krmaat| kalAkalApasampUrNaH pratipede ca yauvanam // 16 // sa rAjakanyAMkanakazriyaM nAma vpu:shriyaa| atizriyaM paryaNaiSId ruupshriimkrdhvjH||17|| tasyA'pi tasyAM saJjajJe smpuurnnnrlkssnnH| sUnuH zatabalirnAma mahAbala ivaujsaa||18|| athaikadA putr-pautr-prpautrairmitr-mntribhiH| sAmantaizca sahA'dhyAsta rAjA kSemaGkaraH sbhaam||19|| tadA caizAnakalpe'bhUditi carcA divauksaam| anuvajrAyudhaM dhAtryAM dRDhasamyaktvadhAriNaH // 20 // azraddadhAnastAM vAcaM citracUlAbhidha: surH| vicitrrtnmukuttshcltkunnddlmnnddlH||21|| mithyAtvamohitamanA nAstikIbhUya durmtiH| samAyayau virvadiSustAM kSemaGkaraparSadam ||22||[yugmm] tatrA''lApeSu citreSu jAyamAneSu so'mrH| AstikyodghAtamAkSipya sAvaSTambhamado'vadat // 23 // nA'sti puNyaM na pApaM na jIvo loka: paro na c| AstikyabuddhyA tveteSAM mudhA klizyanti dehinH||24|| nirvyAjasamyaktvadharastato vjraayudho'bhydhaat| bho:! pratyakSaviruddhaM te vacasvin! kimidaM vaca: ? // 25 // tvaM prayujyA'vadhiM tAvat samyak pazyA''tmano'pi hi| prAgjanmadharmAnuSThAnaphalametaddhi vaibhavam // 26 // pUrvajanmani martyastvamamartyastvadhunA'bhavaH / na cedbhavati jIvastadbrUhIdaM ghaTate katham ? // 27 // iha martyatvamAptasya devatvaM ca prtrte| pratyakSa: paraloko'pi tddhiimnnihlokvt||28|| kSemakarakumAreNetthaMkAra se prabodhitaH / citracUlo'pyuvAcaivaMsAdhu sAdhu kRtaM tvyaa||29|| 1. atha tRtIya: mu.||2. sAgarapatnIva / / 3. pavanaH / / 4. nRptiH| vasudhAdhara: mu.||5. sukomlaanggii||6. mauktikam / / 7. indra iva / / 8. vIratanaya0 mu.||9. sAmu., yat khaMtA. vA.1-2, chA. // 10. sphuTantI vikasantI lalantikA mAlA tayA'riSTaH zubhaH / / ayamarthaH zrIramaNIkavijayaiH kRtH| kintu , sphuTat- nazyat lalantikArUpaM riSTaM yasya saH , athavA sphuTantI-bhindantI yA lalantikA tayA'riSTaM zubhaM yasya saH- ityartha: syAt // 11. lakSmIvatIkukSau saM. tA. pA. lA. / / 12. AkAzAd iva meghjlm||13. cndrH||14. kalAkalApasampUrNam lA. de. // 15. lkssmiimtikraantaam||16. vajrAyudhAd hiinaaH||17. dRDhasamyaktvazAlina: mu. // 18. vivAdaM kartumicchuH // 19. Astikyasya upari prahAro yathA syAt tathA AkSipya; AstikyodyotamAkSipya mu. de. tA. pA. saM. chA. // 20. jIvaloka: tA. pA. / / 21. puNyAdInAm / / 22. zuddhasamyaktvadharaH // 23. prazastavacanavAn / / 24. avadhijJAnam / / 25. devaH / / 26. pratibodhita: lA. mu.|| Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (paJcamaM parva saMsAre nipatanneSa uddhRto'smi kRpaalunaa| kimucyate'thavA yasya sAkSAt tIrthakara: pitaa||30|| ciraM mithyAtvavAnasmi dRSTo dissttyeiiyaa'pysi| samyaktvaratnaM me dehi navandhyaM darzanaM satAm // 31 // vajrAyudho'pi tadbhAvaM jJAtvA matimatAM varaH / dideza tasmai samyaktvaM savIryasya sutaH sa hi||32|| bhUyo'pyUce citracUla: kumArA'dyaprabhRtyaham |aadeshkaarysmi tava yAcasvA'dyaiva kinycn||33|| kumAro'pi jagAdaivaM tvatto'do yAcitaM myaa| ata: paraM tvayA bhAvyaM dRddhsmyktvshaalinaa||34|| devo'pyavocat keyaM te prArthanA ? svArtha eSa me| tad brUhi kiJcit kAryaM tvaM yathA syaamnRnnstv||35|| matkAryamidameveti vektre vajrAyudhAya saH / devAyeva nirIhAya divyaalngkrnnaanydaat||36|| IzAnendrasabhAM gatvA citrcuulo'bhydhaaditi|sthaane vajrAyudho'zlAghi dRddhsmyktvvaaNstvyaa||37|| ayaM mahAtmA bhagavAnarhan bhAvIti sNgRnnn| iishaanptirstaaviidvjraayudhmnaayudhH||38|| evaM vicitragoSThIbhiH krIDAbhirapi cArubhiH / vajrAyudhaH saukhyamagnastasthau sura ivarddhimAn // 39 / / gavasantasamaye'nyedyustatpuSpapaTalIdharA / vezyA sudarzanAvajrAyudhamevaM vyajijJapat // 40 // yUnAM krIDAsakho mInaketorjayasakha: para: / svAminnadya vasanto'yamekacchatro vijRmbhte||41|| dolAndolanasaMsaktA yoSito'trA'rddhayauvanA: / patinAmAni pRcchyante skhiibhiryssttipaannibhiH||42|| svayaM cinvanti puSpANi graMthnanti svayameva ca / svayamarcanti puSpAstraM svayaM mAnaM tyajanti c||43|| svayaM dUtIbhavantIha manasvinyo'pi smprti| anubhAvo vijayate RturAjasya ko'pyym||44||yugmm|| pikInA kUjitairatra bhRGgINAM virutairpi| suptsmrnRpodbodhbndikolaahlaayitm||45|| puSpottaMsA: puSpahArA: pusspkeyuurkngknnaaH| pAkhaNDamiva puSpeSoryuvAna iha bibhrti||46|| vsntskhsngkaashvsnte'sminnupsthite| vijJApayati deva! tvAM devI lakSmIvatI myaa||47|| adya sUranipAtAkhyamudyAnaM nandanopamam / gatvA madhuzriyaM navyAM draSTuM na: kautukaM prabho! // 48 // astuGkArastadvacasa: kumAra: saparicchadaH / tadaiva hi tadudyAnaM jagAmA'naGgadhAma sH||49|| lakSmIvatIprabhRtIni sapta devIzatAni c| kumAramanuyAnti sma tArA iva nizAkaram // 50 // ekacchatramiva cchaayaapaadpairtivistRtaiH| advaitAmodasAmrAjyamiva pusspitshaakhibhiH||51|| gailtpraagknnikaapngkilaabaalmnnddlm| phlbhaarnmcchaakhishaakhaanuspRssttbhuutlm||52|| kvA'pyunnamannaman kvA'pi yogIva vivaraM vishn| sAnta:purastadudyAnaM kumAro vijahAra sH||53||tribhirvishesskm|| pAtenodyAnavihAreNa zrAnta: zrAntavadhUjanaH / jalakrIDAkRte vApI sa yayau priyadarzanAm // 54 // nandIzvaradvIpavApImiva vApI mnormaam| kumAra: zramanAzAya sapriyaH praviveza taam||55|| preyasIbhiH samaM tatra giriNadyAmiva dvipa: / prAvartiSTa jalakrIDAM kartuM vjraayudhsttH||56|| jlkriiddaakraaghaatairutkssiptaanaamlkssyt| hAramuktAkaNAnAM ca zIkarANAM ca naa'ntrm||57|| anta:purastrImukhAnAM haimaanaaNcaa'mbujnmnaam| vayasyAnAmiva ciraadbhuudnyonysnggmH||58|| aJjalibhiH zRGgikAbhirgaNDUSaizca mRgiidRshaam| vAripaharaNo jajJe manyepuSpAyudhastadA // 59 // 1. diSTyeya'yApi hi saM. tA. pA. laa.||2. niSphalam / / 3. jinasya 'savIrya ityapi jine' [haima. ziloJcha. pra. kA. zlo. 2] // 4. AdezavartI / / 5. vadate, vaktRzabdasya cturyekvcnm|| 6.sa gRNan mu., kathayan / / 7. vasantapuSpagucchadharA / / 8. nAma vajrAyudhamajijJapat de. mu.||9. mInaketo: kAmasya / / 10. utrA''rdrayauvanAH iti mu. paatthH| anyAsvapyupayuktAsu pratiSvayaM pAThaH smbhaavyte| tatra Ardra - navInaM yauvanaM yAsAM tAH' ityarthaH / / 11. jighranti laa.|| 12. kAmadevam / / 13. prabhAvaH / / 14. vsntsy||15. pikAnAm lA. pA. // 16. supto ya: kAmanRpastasyodbodhe kolAhalamivA''caritam // 17. kaamdevsy||18. kAmadevasadRzavasante // 19. 'astu' iti kAraka: - tadvacaso'numodakaH // 20. AmodAdvaitasya sAmrAjyamiva, AmodaH surabhigandhaH // 21. galantyo yAH parAgakaNikAstAbhiH paGkilAni abAlAni-mahAnti maNDalAni // 22. uccarnIcairbhavan / / 23. khaMtA. pAtA. vA.1-2 pratiSu n||24. priyadarzana: chA. laa.||25. sa viveza tAm mu.|| 26. girinadyAmiva chA. mu.|| 27. sIkarANAM mu.| jalakaNAnAm / / 28. strImukhANAM khaMtA. pAtA. vaa.1-2||29. kamalAnAm / / 30. vAriyantraiH, picakArI' itibhASAyAm / / 31. kogaLo' iti bhASAyAm / / 32. vAryeva praharaNamAyudhaM yasya sH||33. kaamdevH|| Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 tRtIyaH sargaH) triSaSTizalAkApuruSacaritam / lulantya: samalakSyanta kabaryo vryossitaam| mInA mInadhvajenevadhvajArthaM prgunniikRtaaH||60|| jalakeliparizrAntA vizrAmyantya: pysttte| gaurAGgya: samalakSyanta jaladevya iva sthitAH // 61 // sapatnAmbhojasaGgharSeNeva netrANi subhruvaam| vAricchaTAcchoTanena tAmratAM prtipedire||62|| mRgIdRzAmaGgarAgairmArgAbhairabhUt pyH| sugandhigandhebhamadairiva vnyndiijlm||63|| itthaMca nirbhara vArikrIDayA vygrmaans:| vjraayudhkumaaro'sthaadsthaanmesuhRdriyaam||64|| pAprAgjanmArerdamitArerjIvobhrAntvA bhave cirm| devatvaM prAptavAnAgA vidyudNssttraabhidhstdaa||65|| dRSTvA vajrAyudhaM vidyudaMSTro daMSTrA: kaSan mithH| A: kva yAsyatyasau jIvaniti snycintynssaa||66|| kumAraM saparivAra peSTuM cnnkmussttivt| vApyAstasyA upariSTAccikSepotkSipya parvatam ||67||[yugmm pAzipAzopamairnAgapAzai: so'surapAMsanaH / vajrAyudhaM babandhA'dha: paMdormeNTha iva dvipm||68|| giriM vajrIva vajreNa muSTyA vajrAyudho'pi tm| pipeSA'troTayaccA'tha tAn pAzAn bistntuvt||69|| zeSAhiriva pAtAlAdakSatAGgo mhaabhujH| tasyA: sAnta:puro vApyA: kumAro niryayau ttH||70|| tadA nandIzvare yAtrAM kartuM zakro videhejAn / jinAn natvA vrajan vApyA nirgacchantaM dadarza tm||71|| bhave'tracatryasaubhAvinyarhanniti purandaraH / tamAna!pacAraH syAdbhAvinyapi hi bhuutvt||72|| dhanyo'si jambUdvIpasya kSetre bhrtsnyke| tIrthakRt SoDaza: zAntirbhAvItyuktvA yayau hriH||73|| vajrAyudho'pi vividhA: krIDA: kRtvA ydRcchyaa| sAnta:puraparIvAra: praviveza nijaMpuram // 74 // pAathakSemakaro lokAntikadevaiH prbodhit:| vivrajiSurAtmIye rAjye vajrAyudhaM nydhaat||75|| pradAya vArSikaM dAnaM pravrajyAmAdade prbhuH| vividhaabhigrhprstpstepecdustpm||76|| karmaNAMghAtinAM ghAtAdbharturjajJeca kevlm| kevalajJAnamahimA vidadhe caa'mreshvraiH||77|| yathAsthAnaM niSaNNeSu vjri-vjraayudhaadissu| sthita: samavasaraNe sarvajJo dezanAM vydhaat||78|| zrutvA tAM dezanAM lokA: prAjyA: pryvrjnnth|svNsvN sthAnaM yyurvjrdhr-vjraayudhaadyH||79|| astrAgAre cakraratnamutpannamiti taarvaak| tadA'strAgAriko vajrAyudhasyA'kathayan mudaa||8|| vajrAyudhastatazcakre cakrapUjAM mhiiysiim| anyAnyapi mhaartnaanysyaa'bhuuvNstryodsh||81|| cakraratnAnuga: so'tha svaitaaddhymhiidhrm| apivyajeSTa SaTkhaNDaM vijayaM maGgalAvatIm // 82 // sahasrAyudhakumAraM yauvarAjye nyadhatta c| dharitrIdharaNasahaM mUrtyantaramivA''tmanaH // 83 // pAekadA raaj-saamntaa-'maaty-senaadhipairvRtH|saamaanikairiv hari: so'dhyaastaa''sthaanmnnddpm||84|| tadAnIMcA'mbaratalAdApattannavanItalam / vepamAnAkhilavapurdvipAhata iva drumH||85|| eko vidyAdharayuvA vjraayudhmhiibhujm| zaraNyaM zaraNAyA''gAn mainIka iva saagrm||86||yugmm|| tatpRSThe khaDga-phalakadharA vidyaadhraanggnaa| AgAtsurekhA cArvaGgI vidyAdevIva mUrtibhAk // 87 / / sA'pyUce cakriNaM deva! durAtmA'yaM visRjytaam| yathA'sya durnayaphalaM drshyaamyciraadhm||88|| ttpRsstthtshcoruNgdaapaannibhRkuttibhiissnnH| yamadUta ivaika: ko'pyAgAd vidyAdharaH krudhaa||89|| vaijrAyudhaM so'pyavocat zrUyatAmasya durnayaH / yeneheyamahaM caa''gaametdvdhvidhisyaa||90|| pAastyasya jambUdvIpasya videhkssetrbhuussnne|sukcchnaamni vijaye vaitADhyo nAma parvataH // 91 // tasyopari purazreNiziromaNitayA sthitam / puraMzulkapuraM nAma zulkaM kalpazriyA iva // 12 // 1. kezapAzAH / / 2. kndrpnnev|| 3. sApatnAmbhojasaM0 saM. chA. de. mu.; sapatnyAmbhojasaM0 lA., sApalyAmbhojasaM0 pA.; zatrubhUtAnAM paGkajAnAM spardhayA / / 4. kstuuriismbndhibhiH||5. zatrubhayAnAmasthAnam // 6.krodhena // 7. vrunnpaashopmaiH||8. asurAdhamaH // 9. padormeNDa iva lA. mu.||10. hstipkH||11. troTayitvA lA. de. // 12. mahAvidehajAtAn // 13. indrH||14. pravrajyAmAditsuH ||15.0sthaanni0 khaMtA. pAtA. // 16. prabhUtAH / / 17. indrH||18. uccairvaak||19. indraH // 20. sbhaamnnddpm||21. parvataH / / 22. mahatI gadA pANau yasya sH||23. vidyAdharaM mu.||24. vidhaatumicchyaa||25. jambadrIpe'sya mu.||26. mUlyam // 27. devlokshriyaaH|| Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJazrI hemacandrAcAryapraNItaM 1 zukladanto'bhavattatra vidyAdharanarezvaraH / patnI yazodharA 'tasya kuladvayayazodharA // 93 || tayorabhUvaM pavanavego nAmA'hamAtmajaH / kramAt kalAkalApaM ca yauvanaM ca prapannavAn // 94 // tatraiva vaitADhya girAvuttarazreNimaNDane / pure kinnarapure'bhUd dIptacUlo mahIpatiH // 95 // 34 T tasya patnyAM candrakIrtau sukAntA nAma putryabhUt / sarvalakSaNasampUrNA sA mayA paryaNIyata // 96 // athA''vayoH samabhavad rUpazIlavirAjinI / putrI zAntimatI nAma purastAdasti yA tava // 97 // iyaM hi sAdhayantyAsInmahAvidyAM yathAvidhi / prajJaptikAM bhagavatIM parvate maNisAgare // 98 // vidyAdhareNA'muneyaM vidyAsAdhanatatparA / vyomanyuccikSepe'thA'syA vidyA'sidhyat tadaiva ca // 99 // asyAH palAyitaH sadyaH zaraNaM kvA'pyanApnuvan / tvatpAdamUlaM prApto'yaM durAtmA khecarAdhamaH // 100 // prajJaptividyApUjArthaM gRhItvA blimaagmm| na cA'pazyamahaM tatra girau duhitaraM nijam // 101 // AbhoginyA tato jJAtvA svaaminnhmihaa''gtH| doSANAmAkaraH so'yaM tyajyatAM duSTazAsaka! // 102 // nAlikerIphalamiva yathainaM gadayA'nayA / dalayitvA prApayAmi pretarAjaniketanam // 103 // atha jJAtvA'vadhijJAnAccakrI vajrAyudho'vadat / bho! bhoH ! prAgbhavasambandha eteSAM zrUyatAmayam // 104 // asyaiva jambUdvIpasya kSetra airAvatAbhidhe / pure vindhyapure vindhyadatto nAmA'bhavannRpaH // 105 // patnyAM sulakSaNAkhyAyAM sampUrNanaralakSaNaH / babhUva tasya nalinake tu rityAkhyayA sutaH // 106 // AsIt tatraiva nagare sArthavAhaziromaNiH / mitrAbjAnAM mitra iva dharmamitro'bhidhAnataH // 107 // zrIdattAyAM tasya patnyAM datto nAmA'bhavat sutaH / dattasyA'pyabhavat patnI divyarUpA prabhaGkarA // 108 // ekadA sa vasantartI samaM dayitayA tayA / jagAma rantumudyAne ratyeva makaradhvajaH // 109 // rAjJazca sUnurnaniketuH so'pi tadA''gataH / prabhaGkarAmapazyat tAM jaghne ca smarapatribhiH // 110 // zlAghyamasyA aho! rUpaM zlAghyaH so'pi ca yo'nayA / rameteti vicintyA'ntastAM so'hArSIt smarAturaH // 111 // krIDodyAna-saridvApyAdiSu nityaM tayA saha / svacchandaM nalinaketurakrIDan miinketuvt||112|| // unmatta iva datto'pi tadviyogAnalArditaH / udyAne tatra babhrAma dhyAyan viSvak prabhaGkarAm // 113 // tatra paryaTatA tena 'haiksudhAJjanadarzanaH / IkSAJcakre varamuniH sumanA iti nAmataH // 114 // muneH sumanasastasya ghAtikarmakSayAttadA / utpede kevalajJAna maijJAnadhvAntavAsaraH // 115 // * cakrire kevalajJAnamahimAnaM divaukasaH / munestasya padAmbhojadvandvaM datto'pyavandata // 116 // pItvA tasmAnmunerdharmaderzenArUpiNIM sudhAm / dattaH prAktApavaidhuryamujjhati sma kSaNAdapi // 117 // upazAnto dAnadharmarato'nAratameva saH / ativAhya zubhadhyAnI prakRSTaM puruSAyuSam // 118 // jambUdvIpe prAgvidehe sukacche vijayottame / vaitADhyaparvate svarNatilake pravare pure // 119 // mahendravikramAkhyasya vidyAdharamahIpateH / patnyAmanilavegAyAM sutatvenodapadyata // 120 // tribhirvizeSakam || tasyA'jitasena iti nAmadheyaM pitA vyadhAt / dadau vidyAzca vidhivat teSAM mUladhanaM hi tAH // 121 // udyauvana: paryaNaiSIt sa vidyAdharakanyakAH / reme ca tAbhirviharan vyomnA giri-vanAdiSu // 122 // ||vindhyadatte vipanne tu pure vindhyapure'bhavat / rAjA nalinaketuH saH tArkSyaketurivodbhaTaH // 123 // sa prabhakGkarayA sArdhaM daittapatnyA'rpaMnItayA / kAndarpikaH sura i~vA'bhuGkta vaiSayikaM sukhm||124|| prAsAdamanyadA''rohat sa prabhaGkarayA samam / vaimAnikaH samaM devyA vimAnamiva bhAsuram // 125 // (paJcamaM parva 1. cA'sya tA. pA. lA. // / 2. vidyA siddhA tadaiva ca saM. pA. tA. lA. chA. // 3. khecaro'dhunA pA. // / 4. tannAmnyA vidyayA // 5. 0 hamihAgamaH tA. / / 6. duSTazAsaka: mu. vinA / duSTAn zAstIti duSTazAsakaH, tasya sambodhanam // 7. yamarAjagRham // 8. airavatAbhidhe tA. khaMtA / / 9. mitrANyeva kamalAni teSAM vikAze mitraH sUrya iva // 10. kAmabANaiH / 11. kAmadevavat // 12. dRzo : netrayoH sudhAJjanamiva darzanaM yasya saH // 13. ajJAnameva dhvAntaM tamastasya nAzane divasatulyam // 14.0 dezanAM rUpiNIM mu.; rUpiNIM mUrtimatIM sudhAmityatrA'rthaH // 15.0 vikramArkasya mu. // 16. viSNuriva // 17. dattapatnyopanItayA tA // 18. apahRtayA // 19. vyantaranikAyikaH / / 20. ivA'bhukta saM. lA. pA. khaMtA. pAtA. vA. 1-2 / / 21. sadevIko saM. tA. lA. pA. // Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIyaH sargaH) triSaSTizalAkApuruSacaritam / girIndrazikharAkArAnaJjana dyutitskraan| garjitarjitadikcakrAnubhrAntAniva diggjaan||126|| vidyududyotitavyomna RjurohitadhAriNaH / akasmAdunnatAn meghAn dadarza mumude csH||127||yugmm|| tAMzca pracaNDavAtena potAniva dishodishm| adrAkSInnIyamAnAMzca kuhkotpaaditaaniv||128|| ityutpattiM vipattiM cakSaNArdhe'pi payomucAm / nirIkSya nlinketurvairaagyaaditycintyt||129|| yathA'mI vAridA vyomni kssnnaadudymaasdn|kssnnaadstmpi tathA saMsAre srvmiidRshm||130|| yuvA vRddho dhanI roreM: pati: pattirviruk sruk| ekajanmanyapi jano dhik sarvaM kSaNikaM bhve||131|| evaM vimRzya putraM svaM rAjye nyasya ca ttkssnnaat| pravrajyAmAdade kssemkrtiirthngkraantike||132|| ugraistapobhirdhyAnena ghAtato ghaatikrmnnaam| kevalajJAnamutpede tasya kAlakrameNa tu||133|| bhavopagrAhikarmANi hatvA catvAryapi kssnnaat| jagAma nalinaketurmaharSiH padamavyayam // 134 // Rju-bhadrasvabhAvA casA'pi rAjJI prbhngkraa|suvrtaagnniniipaarshve'crccaandraaynnN tpH||135|| phalena tapasastasya samyaktvAdi vinA'pi hi| vipadya duhitA jajJe seyaMzAntimatI tv||136|| dattajIvo'jitasenastveSa vidyaadhro'bhvt| pUrvasnehAdaneneyamutkSiptA tena mA kupH||137|| ainaM kSamayataM tyaktvA'rnubandhaM bandhuvat prm| kaSAyA narakAyaiva yato'nantAnubandhinaH // 138 // evaM vajrAyudhagirA muktavairAstrayo'pi hi| anyonyaM kSamayAmAsuH 'sNvegaavegbhaajinH||139|| cakrabhRt punarAcakhyau kssemkrjinaantike| trayo'pi yUyamacirAt parivrajyAM grhiissyth||140|| kariSyati taporatnAvalI zAntimatI puna: / mRtvA cA'nazanenA'sAvIzAnendro bhvissyti||141|| tadaiva kevalajJAnaM ghaatikrmprikssyaat| yuvayo: pavanavegA'jitasenau! bhvissyti||142|| yuvayo: kevalajJAnamahimAnaM mhotsvaat| etya svadehapUjAMca sa IzAnaH krissyti||143|| kAlena ca tatazcyutvezAnendraH prApya martyatAm / utpannakevalajJAna: siddhimaasaadyissyti||144|| trikAlajJAnaviSayaM tacchrutvA cakriNo vcH| vyasmayanta smeradRza: sarve tatra sbhaasdH||145|| parAjA pavanavegastatsutA zAntimatI csaa| vidyAdharo'jitasenastaM prnnmyaivmuucire||146|| pitA svAmI gururdevastvamasmAkaM jagatpate! / mitho'pAyaprasaktAnAM ko nstraataa'probhvet||147|| AhatyA'nyonyamadyaivA'yAsyAma narake vayam / asmAkaM nA'bhaviSyaccettaddvAre tvdvco'rglaa||148|| tat svAminnanumanyasvA'dyaiva saMsArabhIravaH / zaraNAya vrajiSyAma: kssemkrjineshvrm||149|| iti vijnypyntste'nujnyaataashckrvrtinaa| upetya prAvrajan kssemkrtiirthngkraantike||150|| te tpstepire'tyugrmnugrmnsshcirm| kRzIbhavadbhiH zarIraiH prihaarbhyaadiv||151|| tatra zAntimatI mRtvezAnakalpAdhipo'bhavat / tadaiva kevalajJAnamabhUdaditarayo: punH||152|| tayozca kevalajJAnamahimAnamupetya sH| IzAnendro'karot tasya nijadehasya cA'rcanam // 153 // tatazcyutvA sa IzAno janmanyanyatra siddhavAn / Ayu:kSaye'parau tau ca tadbhave'pIyatuH shivm||154|| pAsa tu vajrAyudhazcakrI sasahasrAyudho bhuvm| sahasrAkSa: sajayanta iva dyAM prypaalyt||155|| sahasrAyudhapatnI tujayanetyanyadA nishi| svapne dadarza kenakazaktiM kirnndnturaam||156|| tayA ca prAtarAkhyAte ptirvyaakhyaatvaaniti| tava patro mahAzaktirnanaM devi! bhvissyti||157|| tadaiva devI sA garbhamuduvAha sudurvaham / kAle'janiSTa tanayaratnaM ssymivorvraa||158|| 1.dyutibhAskarAn pA. // 2. vyomni pAtA. vaa.1-2||3. indradhanuH / / 4. nAva iva // 5. mAyayotpAditAniva / / 6. nAzam / / 7. meghAnAm / / 8. sukhamIdRzam de. mu.||9. nirdhanaH / / 10. nAzAt / / 11. kramAt saM. de. lA. chA. // 12. etaM khaMtA. pAtA. vaa.1-2||13. Agraham / / 14. vairAgyAvezavantaH / / 15. svamRtadehasaMskAram / / 16. praphulladRSTayaH // 17. dhAtakaraNe AsaktAnAm // 18. narakadvAre // 19. anugraM komalaM mano yeSAM te // 20. nAzabhayAt // 21. jayantAbhidhanijaputrasahita indraH / / 22. kanakavarNAM kiraNairbhAsurAM zaktim // 23. pRthvI dhAnyamiva / / Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM pitA ca jayanAdevIdRSTasvapnAnusArataH / tasya bAlasya kanakazaktirityabhidhAM vyadhAt // 159 // sa kramAt samatikrAntazaizavo navayauvanaH / sumandirapurezasya tanayAM merumAlinaH // 160 // mallAdevIkukSibhavAM rUpalAvaNyazAlinIm / nAmataH kanakamAlAmupayeme yathAvidhi // 161 // yugmm|| ||itazca mazakyasAre zrIsAre pravare pure / samabhUdajitasena iti nAmnA mhiiptiH||162|| tasya cA'sIt priyasenA devIkukSibhavA sutA / vasantasenA kanakamAlAyAH sA sakhI varA // 163 // pitA vasantasenAyA apazyannucitaM varam / praiSIt svayaMvarAM tAM tu putrIM kanakazaktaye / / 164 // tataH kanakazaktistAmupAyaMsta yathAvidhi / tasyAzca paitRSvasrIyo ruroSodvAhatastataH // 165 // udyAne kanakazaktirviharannekadaikakam / utpatantaM patantaM cA'pazyat kurkuTavannaram // 166 // Uce kanakazaktistaM kiM tvamutpAta-pAtakRt ? / pataGga iva bhoH! zaMsa rahasyaM bhavato na cet / / 167 / / so'pyuvAca pumAnevaM tvAdRzAnAM mhaatmnaam| rahasyamapyAkhyAtavyaM tadAkhyAtaM guNAya hi // 168 // vidyAdharo'smi vaitADhyazailAdarthena kenacit / agrato'gAM vailitaH sannihodyAne samApatam // 169 // kSaNamasthAmahamiha pazyannudyAnaramyatAm / asmArSaM yAvadutpitsurvidyAmAkAzagAminIm // 170 // vidyAyA: padamekaM me vismRtaM tAvadeva me / AbaddhapakSa: pakSIvotpatAmi nipatAmi ca // 171 // yugmm|| vyAjahAra kumAro'pi purastAdaparasya cet / yujyate paThituM vidyA mahApuruSa ! tat paTha // 172 // so'pyUce sAmAnyapuMsAM puro vidyA na ptthyte| mahAtmanAM tvAdRzAM sA deyA pAThe tu kA kathA ? // 173 // so'tha vidyAdharo vidyAM padahInAM papATha tAm / paidAnusAridhIrAkhyat kumAro'pi hi tatpadam // 174 // vidyAdharaH punarbhUtavidyAzaktistatazca saH / kumArAya dadau vidyAH kRtajJA hi vivekinaH // 175 // yayau vidyAdharaH so'tha kumAro'pi yathAvidhi / vidyAstAH sAdhayitvA ca mahAvidyAdharo'bhavat // 176 // ||paitRSvaseyo rvaisantasenAyAH sa ca roSabhAk / akSamaH kanakazakte rapakartuM manAgapi // 177 // lajjayA bhaktapAnAdi parihRtya vipadya c| himacUla iti nAmnA tridazaH samajAyata // 178 // yugmm|| vasantasenA - kanakamAlAbhyAM sahito mahIm / babhrAma kanakazaktirvidyAzaktyA samIravat // 179 // sa jagAmaikadA svairI himavantaM mahAgirim / tatrA'pazyacca vipulamatyAkhyaM cAraNaM munim // 180 // uttaptasvarNavarNaM taM tapasteja ivA'Ggaivat / kRzAGgaM vijitanaGgamavandiSTa sa bhaktitaH // 189 // dharmalAbhaM tataH prApya devIbhyAM samameva saH / azrauSId bhavadAvAgniprAvRSaM dharmadezanAm // 182 // tataH prabuddhaH kanakazaktirdevyAvubhe api / rAjyazrIvad gRhe muktvA pravavrAja mahAmatiH // 183 // devyau te api saMvigne vivekinyau zubhAzaye / AryAyA vimalamateH pArzve jagRhaturvratam // 184 // | viharan kanakazaktirgatvA siddhipade girau / zilAyAmekarAtrikyA tasthau pratimayA sthiraH // 185 // tathA ca taM stambhamiva sthiraM dRSTvA durAzayaH / himacUlasuraH kartumupasargAn pracakrame // 186 // tasyopasargAn kurvANaM taM ca gIrvANapAMsanam / krudhA nyatrAsayan vidyAdharAH pakSe satAM janaH // 187 // pratimAM pArayitvA tAM viharannagamat tataH / sa tapaH saJcayagirirnagarIM ratnasaJcayAm // 188 // atha sUranipAtAkhye tatraivopavane muniH / cakre giririvA'kampraH pratimAmekarAtrikIm // 189 // tasya ca kSapakazreNimArUDhasya kSaNAdapi / ghAtikarmakSayAjjajJe kevalajJAnamujjvalam // 190 // 1. sumandirapure tasya mu. // 2. mazakAsAre mu.; mazakyasAra iti vizeSanAma (nagarasya ) syAt / yadvA mazakin - udumbaravRkSaH tadvadasAre - mazakyasAre // / 3. prauSIt mu. // 4. pituH svasA ('phoI' iti bhASAyAm ) tasyA apatyam // 5. kukkuTavannaram tA. de. pA. khaMtA. vA. 1-2 // 6. pakSI // 7. agrato'gA mu. // 8. calitaH lA. / / 9. samApadam mu. // 10. utpatitumicchuH // 11. ISadbaddhau pakSau yasya saH // 12. padasyA'nusAriNI buddhiryasya saH // 13. paitRSvasreyo de. mu. lA. chA. pA. // / 14. vasantasenAyAM mu. // 15. mUrtimat / / 16. vijitaH anaGgaH kAmo yena // 17. adhamadevam // 18. tapasAM saJcayasya samUhasya giririva giri: sa munirityarthaH // (paJcamaM parva For Private Personal Use Only Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIyaH sargaH ) triSaSTizalAkApuruSacaritam / 1 tasya kevalamahimAmupetya vidadhuH surAH / himacUlastu taddRSTvA bhItastaM zaraNaM yayau // 191 // vajrAyudho'pi tasyarSeryathAvanmahimAM vydhaat| zrutvA ca dezanAM tasmAjjagAma svapurIM punH||192|| * anyadA samavAsArSIt tatra kSemaGkaraH prabhuH / koTisaGkhyaiH sevyamAnaH surA - 'sura-narezvaraiH / / 193 / / vajrAyudhAya cA''cakhyurupetyA''yuktapUruSAH / svAminaM samavasRtaM kSemaGkarajinezvaram // 194 // svarNasya dvAdaza sArdhA: koTIstebhyaH pradAya saH / kSemaGkaraM tIrthakaraM jagAma saparicchadaH // 195 // taM triH pradakSiNIkRtya namaskRtya ca bhaktitaH / upavizyA'nuzakraM ca so'zrauSId dharmadezanAm // 196 // dezanAnte prabhuM natvA cakrI vajrAyudho'vadat / svAmin ! bhIto'smi saMsArArNavAdasmAd duruttarAt // 197 // sve sahasrAyudhaM rAjye yAvannyasyA''paitAmyaham / tAvadAgamayasveha dIkSAM dAtuM mama prabho! // / 198 / / na pramAdo vidhAtavya ityuktaH svAminA nRpaH / gatvA purIM nije rAjye sahasrAyudhamAdadhau // 199 // sa sahasrAyudhe nA'tha kRtaniSkramaNotsavaH / Aruhya zibikAM gatvA kSemaGkarajinAntike // 200 // catuH sahasrayA rAjJInAM bhUbhujAM ca kiriittinaam| sutAnAM saptazatyA ca sahito vratamAdade // 209 // yugmam // vividhAbhigrahapara: sahamAna: parISahAn / vajrAyudharSirviharannagamat siddhiparvatam // 202 // upasargAn sahiSye'hamiti buddhayA sa zuddhadhIH / stambhe vairocane tatra pratimAM vArSikIM dadhau // 203 // itazcA'zvagrIvasutau ciraM bhrAntvA bhavATavIm / maNikumbho maNiketuH kRtvA bAlatapo'nyadA // 204 // utpannAvasuratvena prArabdhasvairacaryayA / tadA tatra samAyAtau taM maharSimapazyatAm / / 205 / / tatastAvamitatejobhavavaireNa taM munim / prArebhAte upadrotuM mahAdru mahiSAviva // 206 // siMhIbhUyobhayostasya pArzvayostAvubhAvapi / nakharaizcakhnaturdehaM kharairvajrAGkurairiva // 207 // atha taM kuJjarIbhUyA'ntarvedimiva jaghnatuH / karaghAtairdantaghAtaiH pAdaghAtaizca duHsahaiH // 208 // bhUyazca bhujagIbhUya tasyarSeH pArzvayordvayoH / dRDhabandhaM lalambAte yoktrapAzAvivA'nasaH // 209 // dhAna kartikA tIkSNAM nijdNssttraashodraam| upadudruvaturatha rAkSasIbhUya taM munim // 210 // itthaM ca nAnA tau yAvat tamupAdravatAM munim / tAvad vanditumarhantaM 'celuH patnyau biDaujaisa: // 211 // rambhA-tilottamAdyAstAstatastridazayoSitaH / munau tatropasargAMstau kurvANau dadRzuH surau // 212 // AH! pApau! kimihA''rabdhaM yuvAbhyAM munipuGgave ? / iti bruvANA vegAt tA avaterurnabhastalAt // 213 // tatra cA'vatarantIstAH prekSya tau kSubhitau surau / tresatuH sUryabhAloke kiyat tiSThanti kauzirke : ? // 214 // indrasyeva munIndrasya purastAt tasya bhaktitaH / nATyaM prapaJcayAmAsU rambhAdyAH surayoSitaH // 215 // tataH paivitramAninyastaM vanditvA mahAmunim / devyastAH saparIvArAH svaM svaM sthAnaM punaryayuH // 216 // pratimAM pArayitvA tAM maharSiH so'pi vaarssikiim| atulyayama-niyamo vijahAra vasundharAm // 217 // sahasrAyudharAjo'pi rAjazreNivirAjitaH / rAjaputrImivordUDhAM rAjyazriyamabhukta saH / / 218 / / ekadA samavAsArSInnAnAmunigaNAvRtaH / tasya puryAM gaNadharo nAmataH pihitAsravaH // 219 // taM sahasrAyudho'bhyetya vavande bhaktibhAvitaH / azrauSIt karNapIyUSavRSTiM tasya ca dezanAm // 220 // indrajAlamivA'sAraM saMsAraM tatkSaNAdvidan / sadyaH sa rAjA sve rAjye putraM zatabaliM nyadhAt // 229 // pihitAmravapAdAnte pravrajyAM svayamAdade / AdAya dvividhAM zikSAM vijahAra vasundharAm // 222 // viharannaparedyuzca sa sahasrAyudho muniH / vajrAyudhasya rAjarSeH 'somasyeva budho'milt||223|| I 1. 0mahima khaMtA. pAtA. / / 2. AgacchAmi // 3. pratIkSasva // 4. mukuTabaddhAnAm // 5. virocane pA. lA. mu. / vairocananAmake zikhare / / 6. prArabdhA yA svairacaryA svecchAgamanaM tayA / / 7. yoktram ' jotara' iti bhASAyAm // 8. zakaTasya // 9. tanvAnau lA. // 10. kartrikAm mu. // / 11. vividhaprakAreNa // 12. ceyuH khaMtA. // 13. indrasya / / 14. ghUkAH // 15. AtmAnaM pavitraM manyante tAH // 16. pariNItAm // 17. rAjazriyaH khaMtA. pAtA. vA. 1-2 // 18. vyadhAt de. mu. vinA // / 19. candrasyeva // 37 For Private Personal Use Only Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 (paJcamaM parva kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM saMyuktau tau pitA-putrau tapo-dhyAnaparau sdaa| parISahasahau svAGge'pyanapekSau kssmaadhvau||224|| viharantau pur-graamaa-'rnnyaadissvnvsthitau| gamayAmAsatuH prAjyaM kAlamekAhavat sukham / / 225 // tata ISatprAgbhArAkhyaM girimAruhya tau munii| prapedAte anazanaM paadpopgmaabhidhm||226|| Ayu:kSaye vapurapAsya mahAmunIndrau greveyake'tha paramarddhipade tRtiiye| sadyo'hamindrapadamadbhutamApya paJcaviMzatyapAMpatimitasthiti tsthtustau||227|| ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye paJcame parvaNi zrIzAntinAthadevIyASTama-navamabhavavarNano nAma tRtIyaH srgH|| 1. ekadinavat / / 2. 25 sAgaropamamitA sthitistayostotyAzayaH / paJcaviMzyarNavopamamitasthiti chA. mu., paJcaviMzArNavopamamitasthiti de. // 3. jagmatustau saM.tA. lA. pA. khaMtA. pAtA. vaa.1-2||4. paJcamaparvaNi pAtA. vaa.1-2||5.0srg:smaas: khaMtA. / / Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||cturthH srgH|| athA'sya jambUdvIpasya prAgvideheSu vistRte| vijaye puSkalAvatyAM sItAyAH sarito'ntike // 1 // madhyakhaNDasya madhye'sti nagarI punnddriikinnii| zriyo nidhAnamadvaitaM saro'ntaHpuNDarIkavat ||2||yugmm|| tasyAM ghanaratho rAjA khaNDitArimanorathaH / abhUna mahArathapraSTho bhUmiSTha iva vAsavaH // 3 // tasyA'bhUtAmubhe patnyau gaGgA-sindhU ivA'mbudheH / ekA priyamatirnAma dvitIyA tu manoramA // 4 // vajrAyudhasya jIvo'pi cyutvA graiveyakAdatha / priyamatyA mahAdevyA udare samavAtarat // 5 // tadA ca rajanIzeSe svapnAntardadRze tyaa| varSan garjastaDinmAlI megho'ntarvadanaM vizan // 6 // tayA taM prAtarAkhyAtaM svapnaM vyAkhyan mahIpatiH / pRthvIsantApahRn megha iva bhAvI tavA''tmajaH // 7 // sahasrAyudhajIvo'pi cyutvA graiveyakAt tataH / manoramAmahAdevyAH kukSau samavatIrNavAn // 8 // tayA'pi dadRze svapne svamukhAntarvizan rthH| sauvarNakiGkiNImAlI patAkI lauhanemikaH / / 9 / / tayA'pi svapnamAkhyAtaM vyAcakhyAviti bhUpatiH / sUnurmahArathapraSThastava devi! bhaviSyati // 10 // samaye suSuvAte te krameNa tanayAvubhau / mUrtyantaramiva prAptau divaakr-nishaakrau||11|| atha priyamatisUno: zubhe'hani mhiiptiH| svapnAnusArato megharatha ityabhidhAM vyadhAt / / 12 / / rAjJIsvapnAnusAreNa dvitIyasyA'pi bhUpati: / sUnoIDharatha iti nAmadheyamakalpayat / / 13 / / megharatha-dRDharathau dRDhasaubhrAtrazAlinau / krameNa vavRdhAte to sIri-zArGgadharAviva // 14 // rAjyasthAnamanaGgasya kAminIjanakArmaNam / tau rUpotkarSajanakaM yauvanaM prApatuH kSaNAt / / 15 / / parAjJo'tha nihatazatroH sumandirapurezituH / etyA'mAtyo ghanarathaM praNamyaivaM vyajijJapat / / 16 / / taistairguNairudyatA va: kIrti: kundojjvalA prabho! / prabheva hariNAGkasya pramodayati kaM nahi? // 17 / / dUrasthito'pi nihatazatruryuSmAsu 'sauhRdii| sambandhAt sannidhIbhUya vishesssnehmicchti||18|| tiSThanti kanyA nihatazatrostasya mahIpateH / pRthag jagattrayastrINAM svAmitAyAmiva sthitAH // 19 // tatra megharathasya dve ekA dRDharathasya ca / ditsate nihatazatrurbhUyAstaM suhRdau yuvAm // 20 // rAjA ghanaratho'pyUce ghenadhvanitadhIravAk / ghanIbhavatu nau snehaH sambandhenA'munA'dhunA // 21 // pravAhairiva sambandherA~patadbhiH pura: purH| satAM snehA: pravardhante nadyaH sAnumatAmiva // 22 // so'pyamAtyo jagAdevaM deva! daivajJapuGgavam / AhUyA''diza lagnaM me kalyaM klyaannkrmsu||23|| prasthApaya kumArau tanmauratulyau vapuHzriyA / kanyodvAhamiSAt svAminnasmatsvAmyanugRhyatAm // 24 // jJAninA lagnamAsUtryA''gamanaM ca kumArayoH / pratipadya narendro'tha sacivaM visasarja tam // 25 // se hRSTaH saciva: zIghraM sumandirapuraM yayau / nRpaM nihatazatru ca tadAkhyAnAdaharSayat // 26 // praiSI ghanaratho megharathaM dRDharathAnvitam / saMvasantaM smaramiva sumandirapuraM prati // 27 // sAmantA-'mAtya-senAnI-senAparivRtau tataH / saridoghAvivA'vighnaM kumArau tau pracelatuH // 28 / / gatvA pryaannairvygrairmryaadaapaalnaarnnvau| surendrdttnRpterdeshsiimnythosstuH||29|| 1. zreyo0 pAtA. vaa.1-2||2. anta:-madhye puNDarIkANi yasya tat , tasyeva / / 3. khaMtA. pAtA. vA.1-2 pratiSu na / 4. agraNI / / 5. 01ze'nayA tA. khaMtA. // 6. vidyutAM mAlA santyasya // 7. dhvajayuktaH / / 8. loha0 mu. khaMtA. pAtA. vA.1-2 / nemiH-cakradhArA // 9. subhrAturbhAva: saubhrAtram / / 10. baladevavAsudevAviva // 11. taistairguNairucyatA va: de.; taistairguNairupetA mu.|| 12. kiirtilokmpRnnaa saM. tA. lA. pA. khaMtA. pAtA. vaa.1-2||13. candrasya / / 14. suhRdo bhAva: sauhRdaM, tadasti yasya saH; samprati taa.khNtaa.||15.daatumicchti // 16. meghagarjitagambhIravAk / / 17. AgacchadbhiH / / 18. parvatAnAm / / 19. jyautiSikam // 20. zubham / kalyakalyANa khaMtA.pAtA. vA.1-2 // 21. maGgalakAryeSu / / 22. kAmadevasamAnau // 23. suhRSTaH de. mu. // 24. savasantasmara0 khaMtA. vA.1 // 25. ravyagraM0 pAtA. vA.1-2 // Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (paJcamaM parva pArAjJA surendradattena dattazikSo'bhyupetya tam / Uce megharathaM dUta: 'sAvaSTambhamidaM vacaH // 30 // surendradatto na: svAmI surendra iva vikrmii| asmaddezasya madhyena mA gAstvamiti vakti sH||31|| asmatsImAnamutsRjya gaccha tvamanyena vartmanA / samRgendre gatirmArge mRgasya kuzalAya na // 32 / / smitvA megharatho'pyevamaivAdId vadatAM vrH| asmAkamayamevA'dhvA RjaH satyajyatAM katham? // 33 // pUrayantyaveTAn vRkSAnutkhananti khananti ca / sthalIstuGgA na cA'dhvAnaM tyajanti sarito'pi hi||34|| ete vayamanenaiva yAsyAmo vrtmnrjunaa| anRjuH sa tu te svAmI svazaktiM darzayatvaho! // 35 // iti megharathenoktamazeSamapi tatkSaNAt / gatvA surendradattAya rAjJe dUto nyavedayat / / 36 // zrutvA surendradattastacchUtahakka iva dvipH| AdhmAtatAmratAmrAsyo raNabhambhAmavIvadat / / 37 / / niSa/dinAM sAdinAM ca pattInAM rathinAmapi / tasyA''petuH semIkA nyathA'nIkAnyanekaza: // 38 // bhttodbhttkraasphottairdhnussttngkaarddmbraiH| azva-syandana-mAtaGga-heSA-cItkAra-bRMhitaiH // 39 // uSTAGkArarAvaizca vesarANAM khurasvanaiH / nAdaizca raNatUryANAM jagadadhirayan kSaNAt // 40 // surendradattanRpatiH sadya: sarvAbhisArataH / upatasthe megharathaM rnnaatithyvidhitsyaa||41||tribhirvishesskm|| jaitraM rathaM megharatho'pyatho dRDharathazca saH / Aruroha yudhe dhvAntadhvaMsAyeva divAkaraH // 42 // zaGkan zalyAni cakrANi prAsAn daNDAn gadA api / tIrI-tadbala-nArAcaprabhRtIn vizikhAnapi // 43 // pASANa-lohagolAMzca karairyantraizca sainikAH / astrameghA ivonnamya sainyayorvavRSurdvayoH // 44 // nIrandhra: zastrasampAta: sainyayorubhayorapi / tadA'bhUt khecarastrINAM yuddhadarzanavighnakRt // 45 / / astrairastrANyakhaNDyantA'bhajyanta ca rathai rathAH / samare tatra yAdAMsi yAdobhiriva vAridhau // 46 // askhalyamAnapresaraiH kSaNAdapi 'parairatha / prabhaJjanairvanamivA'bhaJji sainyaM kumaaryoH||47|| kruddhAvatha kumArau taavdvaitbhujvikrmau| parasainyaM jagAhAte mahAsara iva dvipau||48|| udbhrAntayorivA'mbhodhyostayorastrormimAlino: / skhalanAya na ke'pyagre tasthuH pratyarthisainikAH // 49 / / mathyamAne bale tAbhyAM kiribhyAmikSuvATavat / surendradatto'dhAviSTa yuvarAjAnvito yudhe // 50 // surendradatta: zrImegharathena yuyudhe samam / yuvarAjo yuvA tasya samaM dRDharathena tu // 51 // anyo'nyaM cicchiduH zastrANyastrANi ca babAdhire / reNAjire rejire te catvAro lokapAlavat // 52 // te kurvANA: karAsphoTaM tarjayanta: parasparam / doryuddhenA'bhyayudhyanta bandhajJA iva pannagAH // 53 / / te catvAraH kSaNaM rejuyuddhe tasmin mahaujasaH / tiryagutkSiptado:zRGgA gajadantA ivA'drayaH // 54 // megharatha-dRDharathakumArAbhyAmatha kSaNAt / khedayitvA babandhAte vanyebhAviva tAvubhau // 55 // deze tasminnijAmAjJAM bhramayitvA svadezavat / kumArAvIyatuH prItau sumandirapuraM ttH||56|| pAabhyAjagAma nihatazatrU rAjakumArayoH / anyatrA'pyatithAvabhyuttheyaM tAdRkSuH kiM puna: ? // 57 / / tAvAliliGga nRpatizcacumba ca shirstle| sukhAdvaitamanubhavannahamindra ivA'maraH // 58 // sulagne megharathena priyamitrA-manorame / jyAyasyau kanyake rAjA vidhinA paryaNAyayat // 59 // kanyAM sumatinAmAnaM tRtIyAM tu kanIyasIm / upayeme dRDharatho rAjJA dhautapadAmbujaH // 60 // 1. sagarvam / / 2. siMhasahite mArge // 3. pyevamavadad pA. de. chA.mu., khaMtA. pAtA. vaa.1-2||4. saMtyajyatAm de. chA. // 5. gartAn / / 6. vartmanA RjunAsaralamArgeNa / / 7. kuTilaH // 8. gajAhvAnazabdaH // 9. taptatAmravad raktamukhaH / / 10. hastyArohiNAm // 11. azvArohiNAm // 12. yuddhArthIni / / 13. azvAnAM heSAravaH, syandanAnAM(rathAnAM) cItkAraH, gajAnAM bRMhitam / / 14. grAGkAraH uSTrANAM zabdaH / / 15. azvatarANAM khaccara' iti bhASAyAm // 16. kharasvanaiH mu.|| 17. yudhi saM. chA. lA. pAtA. / yuddhaay||18. sarvANi zastravizeSANi, zaGka:-bANavizeSaH, zalyaM-bANaprakAraH, prAsa:-kunta: (bhAlo), tIrI-bANaprakAra:, talaM-mUSakapucchAkAro bANavizeSaH, nArAca:-bANaH // 19. sainyakA: de. mu.||20. avaM meghA chA. // 21. jalajantavaH / / 22. vegaiH / / 23. shtrubhiH|| 24. pavanaiH // 25. kSubdhayoriva // 26. shtrusainikaaH| 0rthisainyakA: de. mu.|| 27. karibhyA0 mu.||28.0 yudhi pAtA. vaa.1-2||29. raNAGgaNe // 30. tiryak utkSiptA doSo-bAhava eva zRGgANi yaistaiH // 31. nihatazatrurAja0 tA. chA. lA.,nihatazatrurAjA pA. de. // 32. rAjadhautapadAmbujaH de. mu.|| Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturthaH sargaH ) triSaSTizalAkApuruSacaritam / RddhyA mahatyA 'vIvAhe yathAvadvihite'tha tau / visRSTau gauravAd rAjJA celatuH svAM purIM prati // 61 // "surendradattaM sve rAjye yuvarAjasamanvitam / tathaiva sthApayitvA tau jagmaturnagarIM nijAm // 62 // saha priyAbhistau bhogAn bubhujAte mahAbhujau / indropendrAvivaikatra militau prItiyogataH ||63|| priyamitrA nandiSeNaM meghasenaM manoramA / suSuvAte megharathapatnyau putradvayaM kramAt // 64 // patnI dRDharathasyA'pi prAsUta sumatiH sutam / rathasenAbhidhaM cAruguNaratnaikarohaNam // 65 // rAjA ghanaratho'nyedyuraintarantaHpuraM sukham / kalatraiH putra-pautraizca yUthadvipa ivA''vRtaH // 66 // vinodairvividhairasthAd yAvat tAvat susenayA / vyajJapyevaM gaNikayA caraNAyudhahastayA ||67||yugmam|| devA'yaM tAmracUDo me cUDAratnaM svajAtiSu / kasyA'pi tAmracUDena jIyate jAtucinna hi // 68 // jIyate yadi kasyA'pi kukkuTenaiSa kukkuTaH / dInArANAM tadA lakSaM paNe tasya dadAmyaham // 69 // aparasyA'pi kasyA'pi yadyasti caraNAyudhaH / matpratijJApaNamamuM sa utkSipatu tat prabho! // 70 // devI manoramA'thoce paNitenA'munaiva me / tAmracUDastAmracUDenA'munA yudhyatAmiha // 71 // evamastviti rAjJokte rAjJI sadyo manoramA / AnAyayacceTikayA vajratuNDAkhyakukkuTam // 72 // dvAvapyuttAritau bhUmAvaGkepattI ivA'tha tau / vicitrapAdagatikau pranRtyantau prajahatuH // 73 // utpetatuH petatuzca samratuzcA'pasamratuH / dadatuH pratISatuzca tau prahArAn parasparam // 74 // pracaNDacaJcu-caraNaprahArodbhUtazoNitaiH / tAmrA'pi tAmrA'bhUccUDA tAmracUDAgryayostayoH // 75 // pakSirUpAviva 'nairau sAyudhau caraNAyudhau / nakhAn parasparasyA'Gge tIkSNAMzcikSipaturmuhuH // 76 // jayatyayaM mahAdevyAH susenAyA jayatyayam / iti kSaNaM jayabhrAntirabhUnno kasyacijjayaH // 77 // AyudhyamAnayoritthaM tayordhanaratho'vadat / dvayorapyanayormadhyAnnaiko'pyekerne jeSyate // 78 // Uce megharatho'pyevamanayoryudhyamAnayoH / kimityekasya na jayo naikasya ca parAjayaH ? // 79 // tato jJAnatrayadharo rAjA ghanaratho'bravIt / zrUyatAmanayoH pUrvabhavavRttamazeSataH // 80 // asminneva jambUdvIpe kSetreM airAvatAbhidhe / asti ratnapuraM nAma nAnAratnotkaraM puram // 81 // abhUtAM vaNijau tatra dvau mitho maitryazAlinau / eko dhanavasurnAma datto nAmA'paraH punaH // 82 // anivRttadhanAzau tau tRSitau cAtakAviva / bhANDairnAnAvidhairbhRtvA zakaTI zakaTAdikam // 83 // grAmA-''kara-pura-drorNaimukhAdiSu sadA yutau / bhramaturvyavahArAya dAridyapitarAviva // 4 // [ yugmm]|| tRSitAn kSudhitAn zrAntAn maindAn vyaGgAn kRzAnapi / zItArleSNAlu-tRSNAlUnatibhArAdhiropaNaiH // 85 // pretodairyaSTighAtaizca lAGgUlonmoTanairapi / vAhayAmAsaturgestau paramAdhArmikAviva ||86||[yugmm] kSuraistaitakSatuH pRSThAyu'cchUnAni ca tau gavAm / prAgvedhe truTite nAsAtvacaM vividhatuH punaH || 87|| kAle'pyamuJcatAM nokSNo maiGkSvIpsitayiyAsayA / bubhujAte ca gacchantau vilambasyA'sahau svayam // 88 // kUTatulA- kUTamAna-kUTanANakakarmabhiH / kUTArghakathanaizcA'pi tAvamohayatAM janam // 89 // avaJcayetAM tau vizvaM gomayU iva mAyinau / ekadravyAbhilASAcca yudhyete sma parasparam // 90 // mithyAtvamohitamatI nirdayau paruSau sadA / lobhAghrAtau na dharmasya tau vArttAmapi cakratuH // 91 // 41 1. 0 vivAhe mu. // 2. indra- kRSNAviva // 3. cAruguNA eva ratnAni teSAmekarohaNAcalam // 4. antaH purasya madhye // 5. kukkuTaH haste yasyAH sA tayA // 6. kukkuTaH // 7. lakSamekam tA // 8. kukkuTaH // 9 aGkazcitrayuddhaM tasmin pattisamau // / 10. 0prabhISatu0 khaMtA. vA. 1 2, jagRhatuH // 11. nAmnA'pi khaMtA. // 12. zreSThakurkuTayoH // 13. nakhAyudhau tau saM. tA. de. pA. khaMtA. pAtA. vA. 1-2 // 14. anyena // 15. jeSyati khaMtA. / / 16. kSetra airavatAbhidhe saM. // / 17. dhanuvasurnAma lA. pA. // 18. anirvRttadhanAzau lA / na nivRttA dhanAzA yayostau // 19. jala-sthalapathau / 20. ayaM zlokaH vA. 1 - 2 pratyorna vidyate // 21. rogiNaH / / 22. vikalAGgAn // 23. zItoSNatRSNArttAn // 24.0lUSNAlutRprAlUnatibhArA0 saM. tA. lA. chA. khaMtA.; 0tRptAlU0 pAtA. vA.1-2 // 25. 'cAbUka' // 26. vRSabhAn // 27. tanUcakratuH / / 28. sazophAni // 29. pahelAMno vIMdha // 30. cicchidatuH // 31. vRSabhAn // 32. maGkSu-zIghraM Ipsite-abhISTe (sthAne) yiyAsayA - gantumicchayA / / 33. kUTArtha0 vA. 1-2 mu. // 34. zRgAlI / / 35. puruSau de. chA; niSThurau // Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (paJcamaM parva itthaM prapannA-dhyAnau tau gajAyurbabandhatuH / ArtadhyAnasya hi phalaM tiryagyoniSu sambhavaH // 92 // paanyadA zrInadItIrthe rAga-dveSavazaMvadau / tau mitho jAtakalahau yuddhvA paJcatvamApatuH // 93 // tatraivairavate svarNakUlAkUle babhUvatuH / tau gajau tAmrakalaza-kAJcanakalazAbhidhau // 14 // kramAdudyauvanau tau ca saptadhA prakSaranmadau / taTIdrumAMzca nighnantau nadItIre vijahratuH // 95 / / ekadA paryaTantau tau pRthagyUthena yuuthpau| anyo'nyadarzanaM bimba-pratibimbe iveyatuH // 96 // prAgjanmaroSAdudroSAvuddavAgnI ivAJcalau / parasparavadhAyobhau savegAvabhyadhAvatAm / / 97 / / ciraM tau dantinau kRtvA dantAdanti karAkari / janmAntare'pi yuddhArthamivobhau yugapanmRtau // 98 // pAathA'sya jambUdvIpasya kSetre bharatanAmani / ayodhyAyAM nandimitro'bhUd bhUrimahiSIdhanaH // 99 / / tasyA'tivallabhe yUthe'bhUtAM tau mahiSau varau / yauvanaM ca prapedAte pInAGgau klbhaaviv||100|| devAnandAkukSibhavau zatruJjayanRpAtmajau / dhanasena-nandiSeNau mahiSau tAvapazyatAm // 101 // ayodhyArAjaputrAbhyAmayodhyetAM kutUhalAt / ubhau tau mahiSau dRptau kRtAntamahiSopamau // 102 / / ciraM yuddhvA vipedAte puryAM tau tatra meNDhakau / nAmnA kAla-mahAkAlAvutpedAte dRDhAGgakau // 103 / / daivAdekatra militau prAgvairAdabhiyudhya tau| vipadya kukkuTAvetAvutpannau smvikrmau||104|| naiko'pyekena vijita: purA'pyetau smaujsau| idAnImapi prAgvadeko naikena jessyte||105|| Uce megharathaH pUrvavairAviSTau na kevalam / vidyAdharAdhiSThitau ca yudhyete kukkuTAvimau // 106 / / rAjJA ghnrthenaa'thonnmitaikbhuveritH| kRtAJjalirmegharatha: savistaramado'vadat / / 107 // asyaiva jambUdvIpasya kSetre bharatanAmani / vaitADhyasyottarazreNyAM svarNanAbhAbhidhe pure // 108 // nAmnA garuDavego'bhUdu rAjA garuDavikramaH / sadharmacAriNI tasya dhRtiSeNeti cA'naghA // 109 // svotsaGgasthitacandrArka-svapnadarzanasUcitau / sA candratilaka-sUryatilakau suSuve sutau // 110 / / udyauvanAvekadA tau jagmaturmerumUrdhani / pratimAzca vavandAte zrImatAM zAzvatArhatAm // 111 // bhramantau kautukAt tau tu tatra svarNazilAsthitam / nandane sAgaracandraM cAraNarSimapazyatAm // 112 / / pradakSiNApUrvakaM tau taM namazcakraturmunim / kRtAJjalI zuzruvatuH purobhUya ca dezanAm // 113 / / dezanAnte namaskRtya muni tAvevamUcatuH / ajJAnatimirArtAbhyAM diSTyA prApto'si dIpavat // 114 / / AvayoH prAktanAn samyagAkhyAhi bhagavan! bhavAn / sUryodaya ivA'nyopakRtyai jJAnaM bhavAdRzAm // 115 / / bAAkhyana manirapi dvIpe dhaatkiikhnnddnaamni| varSe parvairavate'sti nAmnA vaz2aparaM parama // 116 / tasminnA bhyghosso'bhyghosso'bhvnnpH| savarNatilakA nAma preyasI tasya cA'bhavata // 117 // vijayo vaijayantazca saJjajJAte tayoH sutau / kramAt kalAkalApaM ca prApaturyauvanaM ca tau // 118 // pAitazca tatrairavate pure svarNadrume'bhavat / zaGkhojjvalaguNaH zaGkha iti nAmnA mahIpatiH // 119 / / utsaGgasthitapuSpamraksvapnadarzanasUcitA / pRthvIdevyAM tasya putrI pRthvIsenetyajAyata // 120 // ruupprkrss-vaidgdhyvishesspriposskau| krameNa yauvana-kalAkalApAvAsasAda saa||121|| anurUpo varo'muSyA ayameveti cintayan / kanyAmabhayaghoSAya zaGkharAjo'tha tAM dadau // 122 // pRthivIsenayA sArdhaM sa pRthvInAthapuGgavaH / navoDhayA tayA reme ramayeva rmaaptiH||123|| 1. svarNakUlAnadItIre // 2. vizva-prativice pAtA. vaa.1-2|| 3. adhikakrodhau // 4. udgtvnaanii| vudvAntAnI0 pAtA., vuddhatAgnI0 vaa.1-2|| 5. prvtau||6. gjddimbhaaviv||7. gharasena0 khaMtA. pAtA. vaa.1-2|| 8. ymmhissopmau||9. meSau // 10. tulyblau||11. tulyblau||12. vakrIkRtaikabhrakuTyA preritaH // 13. dhRtiseneti0 khaMtA. pAtA. vaa.1-2|| 14. sUra0 khaMtA. pAtA. vaa.1-2|| 15. bhAgyena / / 16. anyeSAmupakArAya / / 17. kSetre / / 18. dInAnAM prANinAmabhayaM ghoSayatIti tathA // 19. saJjajJAte'nayoH de. mu. // 20. lakSmyA // 21. kRssnnH|| Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturthaH sargaH ) triSaSTizalAkApuruSacaritam / aparedyurvasantartau 'vasantasumanodharA / kA'pyAgAcceTikA rAjJo'bhayaghoSasya sannidhau // 124 // tAM prekSya svarNatilakA devyevaM nRpmbhydhaat| amaNDyata vasantenodyAnaM SaDRtukAbhidham // 125 // idAnImanubhavituM medhulakSmIM navAgamAm / yathocitaparIvArA gacchAmaH prANavallabha ! // 126 // atrAntare ca pRthivIsenA nRpamupAsthita / dadhAnA koTimUlyAni yuktipuSpANi pANinA // 127 // vIkSyA''dAya ca tAnyAzu smerAkSaH sa kSitIzvaraH / yathocitaparIvAro yayau cikrIDa tatra ca // 128 // yugmam / / | pRthvIsenA tvanujJAtA bhramantI tatra caikataH / dadarza dantamathanaM viziSTajJAninaM munim // 129 // vavande muditA taM ca muniM nirbharabhaktibhAk / bhavanirvedajananIM dezanAM cA'zRNot tataH // 130 // tatkAlamapi rAjAnamApRcchya bhavakAtarA / pravrajyAM sA''dade dantamathanasya muneH puraH // 131 // prazaMsan pRthivIsenAdevyAzcAritramadbhutam / svaM dhAmA'bhayaghoSo'pi jagAma jagatIpatiH // 132 // ||anyedyurabhayaghoSaH svamandirazirobhuvi / ratnasiMhAsanAsIno vizrAnta iva bhAskaraH // 133 // dadarza tIrthakRlliGgaM chadmasthatvavihAriNam / dvAradeze pravizantamanantaM jinapuGgavam // 134 // yugmam|| sasambhramaM samutthAya bhojyamAdAya cocitam / upatasthe bhagavantaM sa praNAmapura : saram // 135 // pArayAmAsa bhagavAnapi taddattabhikSayA / devaizca vidadhe tatra vasudhArAdipaJcakam // 136 // kRtapAraNako'nyatra jagAma bhagavAnapi / chadmasthA hi jinA nA'nyamunivat kvacidAsate // 137 // viharannanyadotpannakevalo'nantatIrthakRt / etya vajrapure tatra nagare samavAsarat // 138 // etya bhaktyA'bhayaghoSaH kRtvA trizca pradakSiNAm / taM vavande'zRNod dharmadezanAM ca bhavacchidam // 139 // dezanAnte bhagavantaM natvA rAjaivamabravIt / tvamatra bhavinAM puNyaiH kalpadruma ivA''gamaH // 140 // pravRttiste parArthaiva svAmin! vijJapyase tataH / pratIkSasva kSaNaM vizvapratIkSya! karuNAnidhe! // 149 // vizva vizvambharAbhAraM nidhAya tanaye nije / yAvadAyAmi dIkSAyai tvatpAdakamalAntike // 142 // yugmam // naiva pramAdinA bhAvyamityuktaH svAminA nRpaH / gatvA sutAvevamabhASiSTa pRthak pRthak / / 143 / / || he vatsa! vijayA''datsva rAjyametat kramAgatam || yauvarAjyaM vaijayanta! tvamasya paripAlaya // 144 // ahaM tu pravrajiSyAmi vrajiSyAmi jinAntike / AvrajeyaM na hi yathA bhUyo'pi bhavagahvare // 145 // tAvapItyUcatustAta! bhavabhIto yathA bhavAn / bhavabhItau tathaivA''vAM tvadIyau nanu nandanau // 146 // apyAvAM pravrajiSyAvaH pravrajyAyA hyubhe phale / iha tvatpAdazuzrUSA mokSaprAptiH paratra ca // 147 // sAdhu vatsAviti vadan vadAnyo medinIpatiH / dadau kasmaicidanyasmai rAjyaM prAjyamapi svayam // 148 // tAbhyAM saha tanUjAbhyAM gatvA'nantajinAntike / prAvrAjIdabhayaghoSaH zrImatsaGghasya pazyataH || 149 // yo'pi tepire'tyugraM te tapo bhUpatistu saH / viMzatyA sthAnakairarhannAmagotramupAjayet // 150 // trayo'pi kAle te kAlaM kRtvA prayayuracyute / devA babhUvurdvAviMzatyarNavopamajIvitAH // 151 // ||itazca jambUdvIpe'smin prAgividehavibhUSaNe / vijaye puSkalAvatyAmasti pU~: puNDarIkiNI // 152 // tasyAM hemAGgado nAma babhUva vasudhAdhavaH / zaicIva 'vaijriNo vajramAlinI tasya ca priyA // 153 // cyutvA tato'bhayaghoSastasyAH kukSAvavAtarat / caturdazamahAsvapnasUcitArhatavaibhavaH // 154 // pUrNe ca samaye sUnuM suSuve vajramAlinI / 'vaijriprabhRtayo janmAbhiSekaM tasya ca vyadhuH // 155 // 1.vasantapuSpadharA / / 2. vasantalakSmIm // 3. kRtrimapuSpANi, yatastAnyeva ratnAdighaTitatvAdikAraNai: koTimUlyAni syuriti jJAyate / 'yUthipuSpANi' vA syAt // 4. sasambhramaH khaMtA. pAtA. vA. 1 - 2, mu. vinA // 5. vizvapUjya ! / / 6. samagram / / 7. pRthvIbhAram // 8. Agaccheyam // 9. pravrajyAyAm mu. vinA, pAtA. / / 10. dvAviMzatisAgaropamAyuSaH / / 11. nagarI / / 12. indrANIva // 13. indrasya // 14. indrAdayaH // 43 For Private Personal Use Only Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (paJcamaM parva nAmnA ghanarathaH so'dyA'pyavanI pAti tIrthakRt / vijaya-vaijayantau tu jAtau vidyAdharau yuvAm // 156|| iti pUrvabhavAn zrutvA prItau natvA ca taM munim / prAgjanmapitaraM bhaktyA tvAM draSTuM tAvihA''gatau // 157|| pracakratuH saGkramaNamanayostAmracUDayoH / tau tu tvadarzanopAyabhUtaM svAmin! kutUhalAt // 158 // itazca gatvaitau bhogavardhanasyAntike guroH / pravrajya kSINakarmANau prApsyata: padamavyayam // 159 // zrutveti prakaTIbhUya pUrvavat sutmaaninau| vidyAdharau ghanarathaM tau natvA jagmaturgRham // 160 // pAetat tu kukkuTau zrutvA tAvacintayatAmiti / aho! IdRgasAro'yaM saMsAra: klezakAraNam // 161 / / nRjanmani vaNigbhyAmapyAvAbhyAM kimupArjitam ? / dUre'stvanyad yena bhUyo nRjanmA'pi hi durlabham // 162 / / tadAnIM grAsalubdhAbhyAM lubdhakAbhyAmivA'nvaham / taistairupAyairAvAbhyAM vaJcitA: prANino hahA! // 163 // vaJcayitvA ciraM lokaM kUTamAna-tulAdibhiH / asantuSTau mitho'pyAvAM dhik tadA kelahAyitau // 164 // ArttadhyAnaM prapannau ca nihatyA''vAM mitho mRtau / prAptavantau tatphalaM ca tiryagyonimanekazaH // 165 // vimRzyaivaM nRpaM natvA procatustau svbhaassyaa| devA''diza kimadyA''vAM kurvahe hitamAtmana: ? // 166 / / vijJAya cA'vadhijJAnAd rAjA ghanaratho'vadat / arhan devo guru: sAdhurdharmo jIvadayA'stu vAm // 167 / / evaM dhanarathenokte kukkuTau tau zubhAzayau / prapedAte anazanaM vipedAte ubhAvapi // 168 // pamRtvA'bhUtAM bhUtaratnAmahATavyAM mhrddhikau| tAmracUla-svarNacUlasajhau tau bhUtanAyakau // 169 // prAgjanmA'vadhinA jJAtvA tau vimAnaM vikRtya c| upeyaturmegharathaM pUrvajanmopakAriNam / / 170 // bhaktibhAjau megharathaM tau prnnmyaivmuuctuH| adyaivA''vAM tvatprasAdAdabhUva vyantarezvarau // 171 / / mAvibhau sairibhau ca meSau tadanu kukkuTau / etatprakarSajanmAnAvabhUvA''vAM svakarmabhiH // 172 / / kukkuTatve tvaharahani:saGkhyakRmibhojanau / ApsyAva: kAM gatiM nAthA'bhaviSyaH zaraNaM na cet ? // 173 // prasIdA'nugRhANaitadvimAnamadhiruhya c| vizvAM vizvambharAM pazya jJAnena jJAtapUrvyapi // 174 / / itthamabhyarthitastAbhyAM dAkSiNyakSIrasAgaraH / tadA''rohan megharatho vimAnaM saparicchadaH // 175 / / utpapAta vimAnaM taccacAla ca manogati / aGgulyA darzayantau tau dRzyAnyenamazaMsatAm / / 176 / / vaiDUryamayyasau bhAbhirdUvAGkuritadiGmukhAH / catvAriMzadyojanoccA cUlA merumahAgireH // 177 / / asyA: pratidizaM cA'rdhacandrAkArA: zilA imAH / arhajanmAbhiSekAmbha:puNyA: siMhAsanAGkitAH // 178 // imAnyAyatanAnyuccaiH svAminAM zAzvatArhatAm / tadarcAcaritArthadrupuSpametacca pANDakam // 179 // amI varSadharA: zailA: SaDeSu SaDamI hradAH / caturdazamahAsindhusImantitamahItalAH / / 180 // adrayo'mI ca vaitADhyA ADhyA vidyAdharaddhibhiH / svasvakSetrArdhamaryAdAzilAbhittisahodarA: // 181 // amISAmapi kUTeSu siddhacaityAnyamUni c| pratimAbhi: sanAthAni zrImatAM zAzvatArhatAm // 182 // iyaM ca jaMgatI jambUdvIpasya vlyaakRtiH| uttuGgajAlakaTakairvidyAdharavilAsabhUH // 183 // udadhirlavaNodo'yaM naikracakraniketanam / ayaM ca dhAtakIkhaNDa: dvIpa: kAlodaveSTitaH // 184 // kSudramerugirI caitAvarhatsnAtrazilAGkitau / ISvAkArau girI caitau zAzvatArhatpavitritau // 185 // ado'rdhapuSkaradvIpaM dhAtakIkhaNDasannibham / mAnuSottarazailo'yaM martyabhUna hyataH param // 186 // itthamAkhyAnapUrvaM tau darzayitvA vasundharAm / AninyaturmegharathaM nagarI puNDarIkiNIm // 187 / / 1.tava darzane upAyabhUtamiti saGkramaNavizeSaNam ||2.itstu khNtaa.paataa.vaa.1-2||3. idAnIM mu.||4. mRgavadhAjIvI lubdhakaH // 5. kaliM kRtavantau // 6. ghanarathenoktaM mu.||7.kurkuttau pratipadya tau mu.||8. mriyete sma // 9. gjau||10. mahiSau // 11. etad vyantarezvararUpaM prakRSTaM janma yayostau // 12. nau tA. lA. chaa.||13. samagram // 14. pRthvIm // 15. pUrvaM jJAtaM yena sa jJAtapUrvI // 16. sprivaarH||17. manovad gamanaM yasya tat // 18. dRzyAnyevamazaM0 saM. lA. khaMtA. pAtA. vaa.1-2||19. kAntibhiH / / 20. sahitAni // 21. durgaH // 22. uttuGgagavAkSavalayaH / parikariteti zeSaH / / 23. nakrANAM makarANAM cakra samUhastasya sthAnam / / 24. dhnurvdaakaarau|| Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturthaH sargaH) triSaSTizalAkApuruSacaritam / rAjaukasi kamAraM 'taM maktvA ca praNipatya c| vidhAya ratnavaSTiM ca jagmatarnijamAzrayama // 188 // pAathaikadA ghanaratho'bhyetya lokaantikaamraiH| tIrthaM pravartayetyuccaiH svyNbddho'pybodhyt||189|| rAjye megharathaM yauvarAjye dRDharathaM tthaa| nyasya dattvA''bdikaM dAnaM dIkSAM ghanaratho'grahIt // 190 // utpannakevalajJAno bhavikAn pratibodhayan / tIrthaGkaro ghanaratho vijahAra vasundharAm // 19 // pAnarendravRndamukuToddhRSTapAdAmbujAsanaH / rAjA megharathastUrvImazAd dRDharathAnvitaH // 192 // anyadA devaramaNanAmnyudyAne riraMsayA / yayau janoparodhena rAjA megharathaH svayam // 193 // tatrA'zokatale sArdhaM priyayA priymitryaa| sa kArayitumArebhe saGgItamavigItakam // 194 // atrAntare tasya puraH prAdurAsan mahIpateH / bhUtA: sahasrazo'pUrvasaGgItakacikIrSayA // 195 / / vizAlairudaraiH ke'pi lambodarasahodarA: / kSAmaistaireva kecicca pAtAlAnIva bibhrataH // 196 / / pralambai: karkazaiH pAdaistaulArUDhA ivA'pare / kecidapyAyatairdobhirdumA: sAjagarA iva // 197 / / bhujaGgabhUSaNA: kecit kecinnakulabhUSaNA: / 'dvIpitvagvasanA ke'pi vyAghratvagvAsaso'pare // 198 // bhasmAGgarAgA: kecicca kecida raktavilepanAH / ulUkottaMsinaH kecit kecid gRdhrAvataMsinaH // 199 / / AkhumragmAlina: kecit kecit sairaTamAlinaH / muNDamAlAdharA: ke'pi ke'pi kaGkAlapANayaH // 200 // kRtATTahAsA: kecicca kecittumulakAriNaH / heSAvidhAyinaH kecit kecid bRMhitakAriNaH // 201 // karAsphoTakarA: ke'pi ke'pi tAlapradAyinaH / muMkhAtodyaparA: ke'pi kakSAvAdyakRto'pare // 202 / / dalayanta iva kSoNiM sphoTayanta ivA'mbaram / cArIpracArairuddaNDaM prArabhantA'tha tANDavam ||203||assttbhiH kulkm|| evaM narendratoSAya yAvat te tANDavaM vyadhuH / prAdurAsIt tAvadekaM vimAnavaramambare // 204 / / ratyA manobhava iva yuvatyA yuta ekyaa| antastasya pumAneko dadRze sundarAkRtiH // 205 // priyamitrA tato devI jagAdaivaM mahIpatim / ko'yaM ? keyaM ? kuto hetoriha cA''patataH prabho! ? // 206 // pAatha megharatho'zaMsajjambUdvIpe'tra bhArate / vaitADhyasyottarazreNyAmalaketyasti pUrvarA // 207 // tatra vidyudratho nAma vidyAdharanarezvaraH / tasya mAnasavegeti priyA cA'sIt priyaMvadA // 208 // siMharathyarathasvapnAt kRtasiMharathAbhidhaH / tasyAM tasyA'bhavat sUnurvikramotphulladordumaH // 209 / / kanyAM vegavatIM nAma prakRSTakulasambhavAm / svAnurUpAmupAyaMsta sa candra iva rohiNIm // 210 // yauvarAjye nije rAjA taM ca vidyudratho vyadhAt / putre hi kavacahare yuktametat mahIbhujAm // 211 // lIlopavana-vApyAdisthAneSu lalanAsakhaH / vane siMha iva svairaM reme siMhastha: sukham // 212 // vidhudratho'paredhuzca vidyullolasvabhAvakam / saMsAre sakalaM jJAtvA paraM vairAgyamAsadat // 213 // rAjye siMharathaM nyasya sadyo vidyudratho nRpaH / sarvasAvadyaviratiM gurupAdAntike'grahIt // 214 / / saMvegAtizayApanna: saMyamairniyamairapi / dhyAnena ca vidhAyA'STakarmakSayamagAcchivam // 215 // pArAjA siMharatho'pyudyatpratApatapanopamaH / sa vidyAdharacakritvamAsasAda durAsadam // 216 // nizAyAM so'nyadA dadhyau vinidra iva yogavit / araNye mAlatIpuSpasyeva janma mudhA mm||217|| arhataH samavasRtAna kevalajJAnina: prabhUn / bhavAmbhodhimahApotAnA'pazyaM nA'namaMca yat // 218 // 1. tau saM. lA. // 2. svayaMbuddho'pi bodhita: de. chA. mu.||3. vArSikaM dAnam // 4. sa prabodhya ca tA., pratibodhya ca saM. pA. lA., khaMtA. pAtA. vaa.12||5. kSINASTakarmA kAlena mokSaM dhanaratho yayau de. mu. vinA, khaMtA. pAtA. vaa.1-2||6. rantumicchayA // 7. lokasyA''graheNa / / 8. sundaram / / 9. gaNapatisadRzAH // 10. kRzaiH // 11. tAlavRkSArUDhAH // 12. citrakacarmavastrAH // 13. rudhiravilepanAH // 14. kRklaas(srddo)maalaavntH|| 15. kaGkAlamasthipaJjaraH / / 16. 0bRMhitamAnasaH (sAH) khaMtA. vA.1-2 // 17. mukhameva vAdinaM tasya karA: // 18. cArI-nRtyaprakAra: / / 19. siMhA eva rathyAstadyukto rathastasya svapnAt / / 20. lalanAsahacaraH / / 21. sUryopamaH / / 22. tAnna cA'rcayam mu., nAnanarca yat pAtA. // Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (paJcamaM parva pAvayAmi tadAtmAnaM dRSTvA sAkSAgjinezvaram / taddarzanaM hyekadA'pi susvapna iva kAmadhuk // 219 // itthaM vicintya sa dvIpe dhAtakIkhaNDanAmani / pazcimeSu videheSu sItodottararodhasi // 220 // sUtrAbhidhAne vijaye pure khaDgapurAbhidhe / gatvA'rhantaM samaM patnyA dadarzA'mitavAhanam ||221||yugmm|| praNamya bhagavantaM taM so'zrauSIn mediniiptiH| bhavAmbhodhitarIkalpAmanalpAM dharmadezanAm // 222 // AkarNya dezanAM tAM ca du:khAnalajalacchaTAm / natvA cA'rhantamacalat sa nijAM nagarI prti||223|| atrordhvaM gacchatazcA'sya babhUva skhalanaM gate: / dRDhavetravanAkIrNe potasyeva pyonidhau||224|| gatirme skhalitA kenetyatha jJAtumadho dRzam / nyadhAna yAvadasau tAvadadrAkSIn mAmiha sthitam / / 225 // sakopATopameSo'tha maamutksseptmupaasrt| Akramyata mayA cA'yaM vAmo vAmena pANinA // 226 // rerAsa virasaM caiSa siMhAkrAnta iva dvipaH / tadbhAryA saparIvArA prapannA zaraNaM ca mAm // 227 / / tato mayA'mucyatA'yaM muktazca purato mama / vikRtya nAnA rUpANi saGgItamakarodidam // 228 // bhUyo'pi priyamitroce priya! puurvbhve'munaa| kiM kRtaM karma yenaiSA Rddhirasya mahIyasI ? // 229 // Akhyan megharatho'pyevaM puSkarArdhasya bhArate / pUrvasmin vidyate saGghapuraM nAma mahApuram // 230 // rAjyagupto'bhidhAnena tatrA''sIt kulaputrakaH / du:stha: sadA parakarmakaraNotpannabhojanaH // 231 // zajikA nAma tasyA'nuraktA bhaktA ca patnyabhUt / ubhAvapi hi cakrAte karmANi paravezmasu // 232 // anyedhuzca phalArthaM dvAvapi nAnAdrumAkulam / sambhUya jagmatuH savagiri nAma mahAgirim // 233 / / tasmin vanaphalArthaM tau paryaTantAvapazyatAm / kurvANaM dezanAM sarvaguptaM nAma mhaamunim||234|| vidyAdharasabhAmadhyamadhyAsInamupetya tam / tau namazcakraturbhaktyA puratazca niSedatuH // 235 // tayorvizeSato dharmaM dideza sa munIzvaraH / duHsthiteSu hi mahatAM vaatslymtiricyte||236|| dezanAnte maharSiM taM tau prnnmyaivmuuctuH| pApayorapi nau puNyametad dRSTo'si yatprabho! // 237|| svayaM vizvajanIno'si tthaa'pyott'stvmrthyse| asmadarthaM tapaH kiJcijjagadaha! samAdiza // 238 // tadyogyatAnusAreNa sarvagupto mahAmuniH / dvAtriMzatkalyANakAkhyamAdideza tapastayoH // 239 // pAtatheti pratipadyobhau gatvA svaukasi cakratuH / dve trirAtre caturthAni dvAtriMzaditi tattapaH // 240 // pAraNasya ca samaye dvAre prakSipya ckssussi| gaveSayAmAsatustau kaJcidapyatithiM munim // 241 / / sAdhuM dhRtidharaM nAma pravizantamapazyatAm / pratyalAbhayatAM cobhau bhaktyA bhaktodakAdinA // 242 / / anyadA viharaMstatra sarvaguptamuniH puna: / sa AjagAma tatpArzve dharmaM zuzruvatuzca tau||243|| AdadAte parivrajyAM sarvaguptamuneH purH| phalaM mAnuSajanmadrostau vivekaparAyaNau // 244 // tatazca rAjyaguptarSirvidadhe gurvnujnyyaa| AcAmAmlavardhamAnAbhidhAnaM dustapaM tpH||245|| ante cA'nazanaM cakre catu:zaraNamAzritaH / vipadya brahmaloke'bhUdu dezasAgarajIvitaH // 246 / / brahmalokAt paricyutya vidyudrathanRpAtmajaH / ayaM siMharatho nAma jajJe vidyAdharezvaraH // 247 / / zakhikA sA'pi tadbhAryA vidhAya vividhaM tapaH / brahmaloke suro jajJe cyutvA'sAvasya patnyabhUt // 248 // ita: svanagaraM gatvA putraM rAjye nidhAya c| pAdAnte matpiturdIkSAmayamAdAsyate sudhIH // 249 // tapo-dhyAnAdibhiH kRtvA karmASTakaparikSayam / utpannakevalajJAna: siddhimeSa vrajiSyati // 250 // zrutvA tadvacanaM megharathaM ca natvA bhaktitaH / gatvA ca svapure putraM rAjye siMharatho nyadhAt // 251 // 1.khaMtA. pAtA. vA.1-2 pratiSu naasti||2. bhavasAgare nausadRzIm // 3. Acakrame saM. pA. tA. lA. khaMtA. pAtA. vaa.1-2|| 4. adhamaH / / 5. arasat de. chaa.|| 6.prapede saM.pA. taa.laa.||7. mayA'yaM mumuce saM.pA. tA.lA. / / 8. 0tamupacakrame saM. pA. tA. lA. khaMtA. pAtA. vaa.1-2||9. duravasthaH // 10. vishvhitH||11. duHkhitaiH||12. jgtpuujy!||13. dve aSTamatapasI dvAtriMzacca caturthabhaktAnIti jJAyate ||14.anvessyaamaastuH saM. tA. lA. pA. khaMtA. pAtA. vaa.1-2||15. mAnuSajanmavRkSasya / 0mAnuSakalpadro0 mu.||16. dazasAgaropamAyuH // 17. vidhAya de. mu.||18. vyadhAt de. chA. // Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturthaH sargaH ) triSaSTizalAkApuruSacaritam / zrImaddhanarathasvAmipAdAnte 'dAntamAnasaH / parivrajya caritvA ca tapaH siddhimiyAya saH // 252 // ||rAjA megharatho devaramaNodyAnatastataH / prAvizat saparIvAro nagarIM puNDarIkiNIm // 253 // aparedyurmegharathaH pauSedhaukasi pauSadhI / dharmamAkhyAtumArebhe jinAkhyAtaM vipazcitAm // 254 // tasyotsaGge tadAnIM ca saJjAtabhayavepathuH / pArApataH papAtaiko mumUrSuriva dInadRk // 255 // abhayaM yAcamAnaM taM khagaM mAnuSabhASayA / mA sma bhaiSIrmA sma bhaiSIrityabhASiSTa bhUpatiH // 256 // evamAbhASitastasthau sustha: pArApatastataH / bAlaH piturivotsaGge rAjJaH kAruNyavAridheH // 257 // bhakSyaM mamedaM muJcA''zu rAjanniti vadannatha / tasyA'numArgamevA''gAcchyeno'heriva pakSirAT // 258 // zyenamUce nRpo'pyevaM nA'rpayiSyAmyamuM tava / kSatriyANAM na dharmo'yaM zaraNArthI yadarpyate // 259 // aparaM ca tavA'pIdaM yujyate na hi dhImataH / paraprANApahAreNa svaprANaparipoSaNam // 260 // T utkhanyamAne picche'pi yathA te bhavati vyathA / anyasyA'pi bhavatyevaM mAryamANasya kA kathA ? // 261 // jagdhenA'pyamunA tRptirbhAvinI kSaNameva te / sarvajanmApahArastu pakSiNo'sya bhaviSyati // 262 // paJcendriyaprANavadhAt tanmAMsasya ca bhakSaNAt / narake jantavo yAnti sahante duHsahA vyathAH // 263 // paiMratrA'nantaduHkhAya kSaNamatra sukhAya ca / vivekavAn kathaM hanyAt prANinaM kSudhito'pi hi // 264 // apareNA'pi bhojyena kSutpIDA hanta zAmyati / pittAgniH zarkarAzamyaH payasA kiM na zAmyati ? // 265 // na ca prANivadhaprAptanarakaprabhavA vyathAH / kenA'pi hi prakAreNa zAmyanti sahanaM vinA // 266 // tataH prANivadhaM muJca dharmameva samAcara / bhave bhave yena sukhaM prApnoSi vimRza svayam // 267 // // manuSyabhASayA zyeno'pyabhASata mahIpatim / bhavantaM madbhayAdeSa kapotaH zaraNaM yayau || 268 // kSutpIDayA'rdito'haM tu kaM yAmi zaraNaM ? vada / sarveSvapyanukUlA hi mahAntaH karuNAdhanAH // 269 // yathainaM trAyase rAjaMstathA trAyasva mAmapi / ime gacchanti hI prANA bubhukSAbAdhitasya me // 270 // dharmArdharmavimarzo hi susthitAnAM zarIriNAm / dharmapriyo'pi kiM pApaM na karoti bubhukSitaH ? // 271 // tarddharmavArtayA'laM me rbhaikSyabhUto'yamarpyatAm / ka eSa dharmastrAtavya eko mAryastathA'paraH ? // 272 // tRptirbhaven mahIpAla! na ca bhojyAntarairmama / sadyaH svayaMhataprANisphuranmAMsAzano hyaham // 273 // rAjA'pyevamavocat taM svamAMsaM te dadAmyaham / tulayitvA kapotena suhitIbhava mA mRthAH // 274 // Ametyuktavati zyene tulAyAmekato nRpaH / kapotaM nidadhe'nyatra chittvA chittvA svamAmiSam / / 275 / / utkRttyotkRttya mAMsaM svaM rAjA'kSaipsId yathA yathA / tathA tathA kapotaH sa bhAreNa vavRdhetarAm // 276 // bhAreNa vardhamAnaM taM kapotaM prekSya bhUpatiH / svayamevA'dhyAruroha tulAmatulasAhasaH // 277 // tulAdhirUDhaM rAjAnaM prekSya hAhAravAkula: / sarvo'pi saMzayatulAmAruroha paricchadaH // 278 // sAmantAmAtyamukhyAzcA'bhyadhurevaM mahIpatim / etadasmadabhAgyena kimArabdhaM tvayA prabho! ? // 279 // anena hi zarIreNa trAtavyA sakalA mahI / ekasya pakSimAtrasya trANe tyajasi tat katham ? // 280 // kiJca ko'pyeSa mAyAvI tridazo dAnavo'thavA / na hIdRk pakSimAtrasya bhAraH sambhavati kvacit // 281 // jagaduryAvadevaM te tAvadAvirabhavat puraH / kirITI kuNDalI mragvI tejorAzirivA'maraH // 282 // I " nRdevaM deva ityUce tvamekaH puruSeSvasi / na cAlyase pauruSAdyat svasthAnAdiva mandaraH // 283 // 1. zuddhamAnasaH // 2. 0 poSadhaukasi poSadhI khaMtA. pAtA. vA. 1-2 // 3. viduSAm // 4. kampamAnaH // 5. martumicchuH // 6. pakSivizeSa:, 'bAja' iti bhASAyAm / / 7. garuDaH / / 8. khAditena / / 9. maraNam / / 10. duHsahAM vyathAm mu. // 11. paraloke / paratrAtyanta0 mu. // / 12. zarkarayA zamyate yaH pittAgniH dugdhenA'pi zamyate // 13. 0dharmavicintA saM. pA. tA. lA. khaMtA. pAtA. vA. 1-2 // 14. bhojyarUpaH // 15. tRpto bhava / / 16. svamAMsam / / 17. nareSu devaH, tam // 47 For Private Personal Use Only Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 kalikAlasarvajJazrI hemacandrAcAryapraNItaM I sabhAyAM varNayAmAsa tvAmIzAnadivaspatiH / ahaM tvasahamAnastat tvatparIkSArthamAgamam // 284 // prAgjanmavairAd yuddhAyopasthitau pakSiNAvimau / apazyaM cA'dhyatiSThaM cA'kArSaM caitat sahasva tat // 285 // ityuditvA nRpaM kRtvA sajjaM devo divaM yayau / sAmantAdyAzca rAjAnaM papracchuriti vismayAt // 286 // zyena-pArApatAvetau kIdRzau pUrvajanmani ? / kiMhetu vA'nayorvairaM ? devo'yaM prAgbhave ca kaH ? // 287 // | rAjA'pyAkhyajjambUdvIpairavata kSetramaNDanam / padminIkhaNDamityasti puraM zrIpadmakhaNDavat // 288 // tatra sAgaradatto'bhUt sampadA sAgaropamaH / bhAryA vijayaseneti tasya cA'sIdaininditA // 289 // saJjajJAte tayoH putrau nAmato dhana-nandanau / yauvanaM ca prapedAte vardhamAnau krameNa tau // 290 // krIDAbhirvividhAbhistau viharantAvubhAvapi / gamayAmAsatuH kAlaM pitRRddhisamunnatau // 299 // // anyadA sAgaradattaM tau praNamyaivamUcatuH / dezAntare vaNijyArthamAvAM tAta ! samAdiza // 292 // pitrA samanujajJAte muditena tadaiva tau / sUnoH puruSakAro hi harSAya prathamaM pituH // 293 // AdAya vividhaM bhANDaM tau sArthena pracelatuH / prApatuzca kramAnnAgapuraM nAma mahApuram // 294 // tatra vyavaharantau tau zvAnau bhakSyamivaikakam / kiJcidekaM mahAmUlyaM mahAratnamavApatuH || 295 / / tau ca zaGkhanadItIre tasya ratnasya hetunA / yuyudhAte mitho kruddhau durdAntau vRSabhAviva // 296 // yudhyamAnau petatustAvagAdhe tanmahAhade / vipedAte ca sadyo'pi lobhaH kasya na mRtyave ? // 297 // vipadya tAvubhau bandhU utpedAte imau khagau / prAgjanmavairAdevaM ca vairAyete ihA'pi hi // 298 // // anyacca jambUdvIpe'smin praagvidehvibhuussnne| sItAyA dakSiNataTe vijaye ramaNIyake // 299 // zuMbhAkhyAyAM puri nRpo'bhavat stimitasAgaraH / tasyetaiH paJcamabhave'bhUvaM putro'parAjitaH || 300||[yugmam] tadA hi baladevo'haM vAsudevo'pi me'nujaH / anantavIrya ityAsIdayaM dRDharatho'sti yaH // 301 // prativiSNustadAnIM ca damitArirmahAbhujaH / kanakazrIkanyakArthe'smAbhiryudhi nipatitaH // 302|| sa bhrAntvA bhaivakAntAre jambUdvIpasya bhArate / aSTApadagirermUle nikRtyAH saritastaTe // 303 // somaprabhAbhidhAnasya tApasasya suto'bhavat / bAlaM tapazcaritvA'bhUt surUpo nAmataH suraH || 304|| yugmam|| so'yaM suro'smatprazaMsAmIzAnendreNa nirmitAm / asahiSNuH samArgacchaccakre caitat parIkSaNam // 305 // 'tacchrutvA vacanaM rAjJo jAtajAtismRtI ubhau / zyena - pArApatau sadyo mUrcchayA petaturbhuvi // 306 // rAjalokakRtaistAlavRntAnila- jailokSaNaiH / bhUyo'pi saJjJAM lebhAte tau prasuptotthitAviva // 307 // tau svavAcocaturbhUpaM sAdhvAvAM jJApitau tvayA / prAgjanmaduSkRtaM svAminnIdRgyoninibandhanam // 308 // svAmin! yuddhvA tadA''vAbhyAM ratnaM nAma na kevalam / atilobhAbhibhUtAbhyAM martyajanmA'pi hAritam // 309 // idAnIM nArakaM janmA'bhavannikaTamAvayoH / niSiddhAvandhavat kUpAt paramAvAM tatastvayA // 310 // ataH paramapi svAminnunmArgAd rakSa rakSa nau / sanmArgamAdiza zubhaM sthAnaM yena labhAmahe // 319 // tayozca yogyatAM jJAtvA'vadhijJAnormivAridhiH / samAdidezA'nazanaM prAptakAlaM mahIpatiH // 312 // prapadya tAvanazanaM zubhacittau vipadya ca / utpedAte suravarau madhye bhaivanavAsinAm // 313 // I 1. IzAnendraH / IzAnasya divaspatiH khaMtA // 2. vyadhAm // 3. ko heturyasya tad, vairavizeSaNam // 4. lakSmIsarovat // 5. zuddhA // 6. 0 samuddhatau mu. // 7 pitrA'pi samanujJAte mu. // 8. 0 mahAkruddhau vA. 1-2 // 9. zyena - pArApatau // 10. subhagAyAm saM. tA. pA. khaMtA. pAtA // 11. ito'smAd bhavAt pUrvaM paJcame bhave / / 12. hataH / / 13. bhavakAntAram de. mu. vinA / saMsArAraNye / / 14. nikRtInAmnI nadI, tasyAstaTe / / 15. samAgacchad vyadhAccaitat0 mu. // 16. jalasecanaiH // 17. kAraNam / / 18. nArakAt // 19. 0 zubhasthAnam0 mu. // 20. kAlaprAptaM khaMtA. pAtA. vA. 1-2 mu. // 21. bhuvana0 mu. // (paJcamaM parva For Private Personal Use Only Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturthaH sargaH) triSaSTizalAkApuruSacaritam / pApauSadhaM pArayitvA taM rAjA megharatho'pi hi| yathAvat pAlayannurvI tasthau nyAya ivA'GgavAn // 314 / / kapota-zyenavRttAntamanyadA'nusmaranRpaH / paraM vairAgyamApede bIjaM prazamazAkhinaH // 315 // kRtvA'STamatapa: soDhumapasarga-parISahAn / tasthau pratimayA zaila iva sarvAGganizcalaH // 316 // IzAnendrastadAnIM ca madhyezuddhAntamAsita: / 'namo bhagavate tubhyaM' iti jalpannamo'karot // 317 / / mahiSyastasya papracchu: kasmai svaaminnmskriyaa| tvayA jagannamasyena vidadhe'tyantabhaktita: ? // 318 // IzAnendraH zazaMsaivamarhadghanarathAtmajaH / nagaryAM puNDarIkiNyAM sarasyAM puNDarIkavat // 319 / / ayaM megharatho nAma kRtASTamatapo nRpaH / vizuddhadhyAnamApanno mahApratimayA sthitaH // 320 // bhAvI tIrthakarazcaiSa bharatakSetramaNDanam / dRSTvA tadenametasmai namo'kArSamiha sthitaH ||321||tribhirvishesskm|| dhyAnAdasmAdamuM dhIraM na hi cAlayituM kssmaaH| surA-'suragaNA: sendrA api mAdayastu ke? // 322 / / IzAnendramahiSyau ca surUpA caa'tiruupikaa| asahiSNU prazaMsAM tAM rAjJaH kSobhArthamIyatuH // 323 // pAyuvatIste vicakrAte laavnnyaambhstrngginnii| durgaM vA jaGgamaM jaitramastraM vA mInalakSmaNaH // 324 // vikArairvividhaistaistaiH smarojjIvanabheSajaiH / anukUlAnupasargAnupacakramire'tha tAH // 325 // kA'pi mithyAparikSiptadhammillodvandhanacchalAt / Avizcakre bhujAmUlaM smaramUlaniketanam // 326 / / ardha sitasaMvyAnaM jaghanaM kA'pyadarzayat / pidhAnapaTaniryAtamiva darpaNamaNDalam // 327 // kAcidAlIjanAlApavyapadezAn muhurmuhuH / bhrUlatotkSepamakarot smarAstrotkSepasannibham // 328 // smaretivRttaM sandRbdhaM gAndhAragrAmabandhuram / mukhadRSTivikArADhyaM jagau kA'pyanurAgiNI // 329 // kAmazAstrakathAlApaM kA'pi lIlAvatI muhuH / svAnubhUtaratakrIDAprastAvanaparA'karot // 330 / / pittAdInAM prakRtInAmanurUpANi dhaatunaa| retopajJAni karaNAnyAlilekhA'parA puna: // 331 / / yayAce kAcidAlApaM karasparzaM ca kAcana / dRSTiprasAdaM kAcicca kAcidAliGganaM puna: // 332 // kalAprakArAn vividhAn vyadhurevaM mhiipteH| vibhAvaryAmAvibhAtaM vikRtya suryossitH||333|| TaGkaprahAravad vajre moghIbhUtAni bhUbhujaH / tAni vaikriyarUpANi devyau saJjahatustataH / / 334 / / kSamayitvA megharathaM natvA cA'nuzayAnvite / IzAnendramahiSyau te nijadhAmani jagmatuH // 335 // pArAjA'pyapArayat prIta: pratimAmatha pauSadham / smAraM smAraM nizAvRttaM paraM saMvegamAsadat // 336 // mahAdevI priyamitrA priyamAlokya tAdRzam / sA'pi saMvegamApede satyo hi pativama'gAH // 337|| athA'paredhurviharannarhan ghanarathaH svayam / tatraitya samavAsArSIt pUrvottaradizi prabhuH // 338 // svAmyAgamanamAcakhyU rAjJe cA''yuktapUruSAH / sa pAritoSikaM tebhyo datvA'gAt sAnujaH prabhum // 339 / / AyojanavisarpiNyA srvbhaassaanuyaatyaa| sagrAmarAgayA vAcA dezanAM vidadhe prabhuH // 340 // padezanAnte jinapatiM natvA bhptirbrviit| vizvatrANodyato'si tvaM nAtha! trAyasva maampi||34|| sarvaM jAnAsi sarvasya hito'si ca jagatpate! / tathA'pi prArthaye svAmin! svArthe ka iva notsukaH ? // 342 / / yAvat kumAraM sve rAjye nidhAyehAu~paMtAmyaham / dIkSAdAnAya me tAvat tvayA nAtha! pratIkSyatAm // 343 // na pramAdo vidhAtavya iti ziSTo'rhatA svayam / yayau megharatho vezmA'varajaM cetyavocata // 344 // 1. poSadhaM0 khaMtA. paataa.vaa.1-2||2.0mnydaa tu smaranRpaH khaMtA. pAtA. vaa.1-2||3. antaHpuramadhye ||4.khNtaa. pAtA. vA.1-2 mu. na // 5. ivArthe vA zabdaH ||6.jynshiilm / / 7. kAmadevasya ||8.keshpaashH||9. vastram // 10. sakhIjanAlApa // 11. kAmadevavRttAntagrathitam / smaretivRttasanhabdhaM pA. mu.|| 12.ratasya kAmakrIDAyA upajJA prAthamyamIdRzAni krnnaanicitraanni||13. vibhAvarImAvi0 saM. taa.paa.laa.khNtaa.paataa.vaa.1-2||14. prAta:kAlaparyantam / / 15.vaikRtya khaMtA. pAtA. vaa.1-2||16. nutvA chA. // 17. pshcaattaapaanvite||18.0possdhm khaMtA. pAtA. vaa.1-2||19. ptimaargaanusaarinnyH||20. IzAnakoNe // 21. AgacchAmi / / 22. maharSiNA tA. // 23. anujaM dRDharatham // Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 Adatsva vatsa! bhUbhAraM yathA hi pravrajyAmyaham / bhavabhramaNato'muSmAnnirviNNo'smyeSa pAnthavat // 345 // "tato dRDharatho'pyevaM jagAda racitAJjaliH / duHkhaH khalveSa saMsArastyAjya eva vivekibhiH // 346 // asminnevaMvidhe'pAre'kUpAra iva dustare / Aropya dharaNIbhAraM kathaM muJcasi mAM prabho ! ? // 347 // AtmA'bhedena mAmadya yAvad dRSTvA'dhunA pRthak / kiM karoSi ? prasIdeza ! mAmapyAtmavaduddhara / / 348|| adyaiva tAtapAdAnte bhavatpAdaiH sahaiva hi / pravrajiSyAmyahaM svAminnanyasmai dIyatAM mahI // 349 // tato megharatho rAjyaM meghasene nijAtmaje / yauvarAjyaM rathasene nyadhAd dRDharathAtmaje // 350 // kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM tatazca meghasenena kRtaniSkramaNotsavaH / samaM dRDharathenA''tmajanmanAM saptabhiH zataiH // 351 // rAjJAM catuHsahasryA ca gatvA bhagavato'ntike / sarvasAvadyaviratiM rAjA megharatho'grahIt // 352 // yugmam // parISahAnupasargAn sahamAno'tiduHsahAn / triguptiH paJcasamitirnirAkAGkSo vapuSyapi // 353 // vividhAbhigrahatapaH paro dRDharathAnvitaH / ekAdazAGgIdharaNo dharaNIM vijahAra saH || 354 || yugmam / / viMzatyA sthAnakairarhadbhaktiprabhRtibhiH zubhaiH / karmA'rhannAmagotraM sa durupArjamupArjayat // 355 // siMhaniSkrIDitaM nAma sa kRtvA dustapaM tapaH / zrAmaNyaM pAlayitvA ca pUrvalakSamakhaNDitam // 356 // AruhyA'mbaratilakaM giriM giririva sthiraH / bhrAtrA sahaivA'nazanaM cakre megharatho muniH || 357|| [yugmam] pUrNAyurApadatha megharatho vimAnaM sarvArthasiddhamanujena samanvito'pi / tatrA'mitAnyanubabhUvatarAM trayastriM"zAbdhyAyuravyayapadopapade sukhAni // 358 / / Jain Educatio ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye paJcame parvaNi zrIzAntinAthadevIyadazamaikAdazabhavavarNana nAma caturthaH srgH"|| (paJcamaM parva 1. duHkharUpaH // 2. samudraH // 3. AtmasadRzena // 4. putrANAm // 5.0 vapuSyati pAtA. vA. 1-2 // 6. mahAtmA vidhivat prAyaM mu. // 7. khaMtA. pAtA. vA. 12 pratiSu na // 8. sarvArthasiddhamatha tasya sahodaro'piM / kAle kiyatyapi gate'nazanaM prapadya, zuddhAzayo'vyayapadopapadaM tadeva / / iti ra. svIkRtapAThaH / / 9. tatrA'mitAmanu0 lA. mu. // 10. 0 zyadyAyu0 tA. pA. saM., zadyAyu0 lA. mu., zaccAyu0 vA. 1-2 // 11. paJcamaparvaNi khaMtA. pAtA. vA. 1-2 // 12. sargaH samAptaH mu. // For Private Personal Use Only Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||pnycmH srgH|| athA'sya jambUdvIpasya varSe bhrtnaamni| maharddhi kurudeze'sti nagaraM hastinApuram // 1 // zAtakumbhamayA: kumbhAstatra praasaadmuurdhsu| kalayanti sdodbhuutsthlaambhojvnshriym||2|| tasmiMzca parito bhAti dIrghikA vlyaakRtiH| vimalasvacchasalilAprAkArasyeva darpaNa: // 3 // tatrodyAneSu rAjante sAraNInAM taTe ttte| snigdhadrumA jalAdAnAvatIrNA iva vaaridaaH||4|| nizi tatraukasAM ratnavalabhISu nishaakrH| lihyate pratibimbastho ddhipinndddhiyautubhiH||5|| taccaityeSu plussymaannaagrudhuumltaasttaa:| khecarINAM prayacchanti pttvaasmytnjm||6|| tatrA'dRpaGktau lakSyante ratnamAlA: pralambitAH / ratnasarvasvamAnItaM sarvaM rtnaakraadiv||7|| tatra caityeSu bhUmiSThA dhvjcchaayaashclaaclaa:| bhAnti dharmanidhAnasya rakSAviSadharA iva // 8 // indranIlAvanIkAni vAsavezmAni tatra c| darzayanti paya:pUrNakrIDAvApIsamAnatAm // 9 // tasminnikSvAkuvaMzAbdhisudhAMzurnayanotsava: / yazojyotsnAdhautavizvo vishvseno'bhvnnRpH||10|| vajrAgAraM zaraNyAnAmarthinAM klppaadpH| sakhyasaGketabhUH zrI-vAgdevyorapi bbhuuvsH||11|| tasyA'pAro yazorAzi: pyoraashirivaa'prH| jagrase vidviSAM kIrtINurvIrapi ndiiriv||12|| prabhAvasAdhitAzeSadviSastasyaikabhUpateH / astraannyvyaapRtaanyaasnnidhaaniikRtvittvt||13|| galeSu yudhyamAnAnAM pRSTheSuzaraNArthinAm / pA~daM pANiM casa dadau nirvizeSa iva dvayoH // 14 // tena kozAdapAkRSTastaravArI rnnaanggnne| kozIbabhUva svayamapyAgatAyA jyshriyH||15|| bandhuryAya: priyA kIrtiH suhRdo vimalA gunnaaH| pattiH pratApa ityAsIt tasyA'GgotthaH pricchdH||16|| samunnatijuSastasya jgdaannddaayinH| jImUtasyevA'cirAMzuracirA nAma ptnybhuut||17|| pAyathA babhUva sA devI strIjaneSu ziromaNiH / tasyAH zIlamapi tathA guNeSu vinyaadissu||18|| saMtImatallikA sA'dhAddhRdayasya vibhuussnnm| bahirmuktAhAramiva madhye ptimhrnishm||19|| tannirmANabahirbhUtaiH prmaannuutkrairiv| sRSTAH surastriyo'pyAbhAMstadrUpAlokane sti||20|| vicarantI jagadvandyA pAdacaGkramaNena saa| pRthivIM pAvayAmAsa prvaahennevjaahnvii||21|| hInamatkandharA nityamapazyadbhuvameva saa| matpaterapi pAlyeyamiti priitivshaadiv||22|| srve'pistriigunnaastsyaamvNdaataashckaashire| yathA saumanasodyAnavIthyAM kusumjaatyH||23|| vizvasenA-'cirAdevyo: saamraajysukhliinyoH| kAla: kiyAnapi yyaavindrendraannyorivonmudoH||24|| pAitazca sarvArthasiddhe vimaane'nuttrottme| sukhamano megharathajIva: svaayurpuuryt||25|| nabhasyakRSNasaptamyAMbharaNIsthe nishaakre| tatazcyutvA'cirAdevyA: sa kukSau smvaatrt||26|| sukhaprasuptayA devyA nishaashessekrmaadmii| mukhe vizanto'dRzyanta mhaasvpnaashcturdsh||27|| 1. suvrnnmyaaH||2.sdaa udbhUtAni-udgatAni sthalakamalAni,teSAM vanaM,tasya zrI:, tAm // 3. parikhA // 4. nIkAnAm nIkA tu saarnnau'(shessnaa.shlo.169)||5. snigdhA gumAHkhaMtA. pAtA. vaa.1-2||6. ratnakhacitachadirAdhAreSu valabhI chadirAdhAraH'(abhi.cintA.kAM.4,zlo.1011) chata'iti bhaassaayaam||7. biddaalaiH|| 8. dhymaanaagru| puSpamAlAgarudhUma0 paataa.||9. vyAptAH // 10. haTTapaGktau // 11. sarvaratnAkarAdiva saM.lA. chA. mu.||12. rakSAkAriNa: sarpA iva // 13. indranIlakhacitA avanI-bhUmiH yeSu taani||14. cndrH||15. lkssmii-srsvtyoH||16. zatrUNAm // 17. apryuktaani||18. yudhyamAnAnAM galeSu pAdaM, zaraNArthinAM pRSTheSu hastamiti krmaat||19. samadarzI ||20.asiH|| 21. parivAraH / / 22. meghasya vidyudiv||23. satISu zreSThA // 24. bahirmuktAhAra iva lA. pA. chA. de. khaMtA. pAtA. vA.1-2 // 25. paramANukaNairiva pA. chA. de. mu.||26. lajjAvanatagrIvA / / 27. vizadAH / / 28. devodyaanmaarge|| 29. bhAdrapadamAse / / Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (paJcamaM parva 'kSaranmadajalAmodamAdyanmadhulihAM svanaiH / 'mukhapravezanAnujJAM yAcamAna iva dvipaH / / 28 / / trasatvamApta: kailAsagaNDazaila ivA'malaH / uddaNDapuNDarIkarddhiluNTAko'GgatviSA vRSaH / / 29 / / unnAlamukulIbhUtaraktarAjIvabandhunA / utkSiptavAlahastena zobhamAnazca kezarI // 30 // kriyamANAbhiSekA ca karibhyAM pArzvayordvayoH / mahAlakSmIrdivyarUpA rUpAntaramivA''tmanaH // 31 // paJcavarNairdivyapuSpairdAmagraMthitamAyatam / RjurohitasaGkAzamAkAzazrIvibhUSaNam // 32 // akhaNDamaNDalodyotI pArvaNo rajanIpatiH / nairmalyabhUmiH kakubhAmAdarza iva rAjataH // 33 // satyAmapi vibhAvaryAM darzayan vAsarazriyam / karIGkuraprarohaikamahAkando dinezvaraH // 34 / / patAkAyA lAsikAyA iva lAsyaikamandiram / dRzAM vizrAmasadanamAyatazca mahAdhvajaH // 35 // AmodamedurasmerasarojapihitAnanaH / vizAla: pUrNakumbhazca zrIdevyA iva viSTaraH // 36 / / vikasvaraiH surabhibhiH sundaraM sairasIruhaiH / sarovaraM payaHpUrNaM padmahada ivA'paraH // 37 // samAliliGgiSurivA'bhremAlAmambarasthitAm / udaJcayanvIcihastAnapAro makarAkaraH // 38 // vicitraratnakalazaM patAkAmAlabhAri ca / vimAnaM cA'pratimAnaM vyomna: prAsAdasannibham // 39 // sUryAdijyotiSAM sRSTipudgalAnAmivoccayaH / ratnapuJjo'mbaratalaM limpannUrumarIcibhiH // 40 // abhraMlihAbhiH kIlAbhirjihvAbhiriva bhUribhiH / tama:pUraM kaeNvalayannidhUmazca vibhAvasuH // 41 / / suptotthitA tu sA devI vizvasenAya bhUbhuje / tAn svapnAn kathayAmAsa vyAcakhyAviti so'pi hi||42|| 'lokottaraguNaH zrImAMstrailokyatrANakarmaThaH / ebhiH svapnairmahAdevi! tava sUnurbhaviSyati // 43 // naimittikairapi prAta: pRSTairUce tavA''tmajaH / cakrI vA dharmacakrI vA svapnairebhirbhaviSyati // 44 // svapnArthavedakAn rAjA satkRtya visasarja tAn / devI ca ratnagarbheva garbharatnaM babhAra saa||45|| prAgutpannAnyazivAni tadA cA''sannanekazaH / udvega-roga-mAryAdikArINi kurumaNDale // 46|| tatprazAntyai janazcakre nAnopAyAnupAyavit / tAnISadapi nA'zAmyannambhobhirvADavAgnivat // 47|| bhagavatyacirAdevyAH prAptamAtre'pi garbhatAm / azAmyannazivAnyarhatprabhAvasyA'vadhirna hi // 48 // pAtato navasu mAseSu dineSvardhASTameSu ca / jyeSThakRSNatrayodazyAM bharaNIsthe nizAkare // 49 // graheSu coccasaMstheSu mRgAGkamiva pUrvadik / mRgAta kAJcanarucimacirA suSuve sutam ||50||[yugmm] tadA ca kSaNamudyotastrijagatyapyajAyata / api nArakajantUnAM sukhaM cA'bhUtapUrvyabhUt // 51 / / pAtatazca dikkumArINAmAsanAni cakampire / arhajanmA'vadhijJAnAdajAnan jahaSuzca tAH // 52 // adholokAdA'STaiyurdikkumAryo'rhadokasi / nemurjinendraM vidhivajinendrajananIM ca tAH // 53 // devyai svaM jJApayitvA tA mA bhaiSIrityudIrya c| saMvartakAnilenA'paninyurAyojanaM rajaH // 54 // 1.kSaranmadajalasyA''modena mattAnAM bhramarANAm // 2. mukhe praveza mu.|| 3. jaGgamatvaM praaptH||4. uccadaNDavat kmlsmRddhicaurH||5. puNDarIkarddhilumpAko laa.|| 6. UrdhvanAlena mukulIbhUtena raktakamalena sadRzena / uttAla khaMtA. pAtA. vA.1-2 / / 7. UrvIkRtapucchena // 8. kesarI mu. // 9. acirAdevyAH pratikRtiriva // 10. granthita0 pAtA. vaa.1-2|| 11. indradhanuHsadRzam // 12. pUrNimAyAH // 13. dizAM darpaNaH // 14.rUpyamayaH // 15. karA: kiraNA eva aGkurA: teSAM prarohe'dvitIyo mhaakndsmaanH||16.ptaakaabhirlaasi0 paa.||17.ptaakaaruupnrtkyaa nRtyaikamandiram / / 18.Amodena vyAptAni yAni praphullakamalAni taizchannamukhaH / / 19. vizAlapUrNa0 mu.AdiSu / / 20.Asanam / / 21. kmlaiH|| 22.0rivA'bhramAlA mandarasthitA: pA. | meghamAlAm / / 23.kallolA eva hastA: tAn udazcayan uu/kurvn||24. patAkAnAM mAlA:-zreNayaH, tA bibhartIti patAkAmAlabhAri ||25.vyomni de. mu.khatA.pAtA. vA.1-2 vinA // 26. vistIrNakiraNaiH / / 27. jvAlAbhiH // 28. grasan / / 29. agniH / / 30. kuzalaH / / 31. vasundharA / / 32. azubhAni, upadravAH / / 33. kurudeshe|| 34. mryaadaa|| 35. hariNa: cihaM yasya saH tam / / 36. suvarNasya iva kAnti: yasya saH tam / / 37. agholokAdayo'STeyu0 vA. 1-2, 0dathA'STe yu0 mu. / / 38. tAm saM. laa.chaa.|| Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcama: sarga:) triSaSTizalAkApuruSacaritam / jinendr-jinjnnyorntyaasnnduurtH| gAyantyastadguNAMstasthurgAyanya iva taastt:||55|| aSTordhvalokAdI(de)yurdigdevya: praavidhipuurvkm| vikRtyA'bdAn siSicuHkSmAM gAyantyo'sthustathaiva taaH||56|| aSTe(STai)yu: pUrvarucakA devyo drpnnpaannyH| jinaM jinAmbAM natvA'sthurgAyantya: puurvdishyth||57|| devyo'pAgrucakAdeyuraSTau bhRGgArapANayaH / natvA'rhantaM tadambAMca gaayntyo'sthurpaagdishi||58|| pratyarucakato'STe(STai)yurdevyo natvA jinA'cire / gAyantyastadguNAMstasthuH pratIcyAM vyjnaanycitaaH||59|| udagrucakato'pyetya devyo'STau tau praNamya c|uNdiicyaaN caamrbhRtststhustdgunngaayikaaH||60|| vidigrucakato'pyetya catamro dikkumaarikaaH| prAgvannatvA vidikSvasthurgAyantyo dIpapANayaH // 6 // catamro rucakadvIpAnta:sthA etya praNamya tau| nAlaM jinendrasya caturaGgulotkarSamacchidan // 62 // khanitvA vivaraM dravyanidhAyaM tatra tNnydhuH| ratnairvabraistadA''pUryA''badhnan pIThaM ca duurvyaa||63|| satikAvezmanastasya pUrvodagdakSiNAsu taa:| sacatuHzAlAni rambhAsadanAni vickrire||64|| nItvA'rhadacirAdevyau dakSiNe kdliigRhe| ratnasiMhAsane madhyecatuHzAlaM nivezya c||65|| divyaiH surbhibhistailairbhyaannyjurubhaavpi| tatazcodvartayAmAsurgandhadravyaiH sugndhibhiH||66||[yugmm] prArambhAsadane nItvA nyasya siMhAsane ca tau| tA devyo'snapayan gndh-pussp-shuddhodkaisttH||67|| dvAvapyAmocya divyAni vastrAlaGkaraNAni taa:| udarambhAgRhe nItvA ratnasiMhAsane nydhuH||68|| gozIrSacandanaM kssudrhimaadreraabhiyogikaiH| AnAyyA''pluSya cA'badhnan rakSAgranthiM dvyorpi||69|| parvatAyarbhavetyuccairvadantyo jinakarNayoH / taa:smaasphaalyaamaasuurtnpaassaanngolkau||70|| jinendra-jinajananyau ninyustA: suutikaagRhe| paryaGke nyasya tasthuzca gAyantyobhagavadguNAn // 71 / / tadA cA''sanakampena jJAtvA'rhajjanma vjrbhRt| pAlakena vimAnena tatrA''gAt saparicchadaH // 72 // namastubhyaM ratnakukSidhAriNIti vdnnydhaat| zakro'vasvApanI devyA ruupaantrmthaa'rhtH||73|| paJcarUpastato bhUtvA caturbhiriva drpnnaiH| tatra caikena rUpeNa pANibhyAM prbhumudddhe||74|| dadhAnazcAmare dvAbhyAM chatramekena cojjvlm| ekena ca puro vailgan vajramullAlayan yyau||75|| kSaNAd gatvA meruzaile'tipANDukambalAM shilaam| siMhAsane nisssaadrshkro'ngkaaropitprbhuH||76|| tadaivA''sanakampenA'cyutAdyA api vAsavA: / triSaSTirapi tatrA'drau sasaGketA ivaa''yyuH||77|| hadinInAtha-hadinI-hRdAdibhya:samAhRtaiH / payobhiH pUritai: kumbhairacyuto'snapayat prbhum||78|| taM SoDazaM tIrthakara tiirthaambhskumbhpaannyH| anye'pisnpyaamaasubhssssttirpivaasvaaH||79|| paJcamUrtirathezAno dadhau mUtyaikayA prbhum| tisRbhizcAmarAdyagre tasthau shuulbhRdnyyaa||80|| bhartuzcaturpA pArzveSu sphATikAMzcaturo vRSAn / zakro vicakre sapadi kkubbhaasaanivaa'mlaan||81|| tadviSANAgraniryAtairvAribhi: svAminaM hriH| snapayAmAsa vimlairdhaaraayntrotthitairiv||82|| mamArja devdssyenngoshiivililepc| divyAlaGkAramAlAbhirAnacaMca hariH prbhm||83|| ArAtrikamathottArya svAmino vidhipuurvkm| pavitraM stotramArebhe harSagadgadayA giraa||84|| "bhagavan! bhavate vishvjniinaayaa'dbhutrddhye| saMsAramarumArgakacchAyAviTapine nmH||85|| saJcitainastamasvinyA: prabhAtasamayo myaa| tvadIyaM darzanaM diSTyAdhigataM prmeshvr!||86|| locanAnyapidhanyAniyairdRSTo'si jgtpte!| tebhyo'pipaannyodhnyaastvtsNsprsho'nvbhaaviyaiH||87|| 1. gaankaarinnyH||2. meghaan|| 3. bhuumim||4. dkssinnruckaat||5. pshcimruckaat||6. jinaM caacirAMca ntvaa||7. uttrruckaat|| 8. uttrdishi||9. gartam / / 10. dravya(dhana)vat nihitvA / dravyaM nidhAya mu.||11. abhyaGgaM cakruH / / 12. pridhaapy||13. dagdhvA // 14. valgu mu.plvmaanH||15. zakrAkAropita: mu.||16. samudraH // 17. ndii|| 18. tIrthAmbhaM kumbhapANaya: mu.||19. Adizabdena chatram / / 20. IzAnendraH // 21. dikprakAzAniva // 22. indraH // 23. vizvajanahitAya / / 24.vRkSAya // 25. saJcitapApAnyeva raatristsyaaH||26. bhaagyen|| Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (paJcamaM parva vidyAdharANAM mhrddhishckr'vryekdaa'pysi| prakRSTo'syekadA devo baladevo'si caikdaa||88|| ekadA'pyacyutendro'si jJAnI ckrbhRdekdaa| ekadA tvahamindro'sigraiveyakavibhUSaNam / / 89 // mahAsattvo'vadhijJAnadharorAjA'si caikdaa| sarvArthasiddhAlaGkAro'hamindraH punrekdaa||90|| kvakva janmani nA'bhUstvamutkRSTaH prmeshvr!?| tIrthakRjjanmanA tvadya paryAptA varNanA girH||91|| nezo'smi tvadguNAn vaktuM svamarthaM kintu vcmyhm| bhavebhave bhavatu me bhktistvtpaadpdmyoH"||92|| iti stutvezamIzAnAt punarAdAya vjrbhRt| Azu gatvA'cirAdevyA: pArzve'muJcad ythaasthiti||93|| svAmino dRgvinodAyopari zrIdAma-gaNDakam / devadUSye kuNDale cocchIrSake tunydhaaddhriH||94|| athetthaM ghoSayAmAsA'moghavAg maghavA'maraiH / amareSvatha daityeSu mAnaveSvapi durmtiH||95|| arhato'rhajjananyAzca yo'zubhaM cintyissyti| tasyA'rjakamaJjarIva bhetsyate saptadhA shirH||96||yugmm|| ratna-svarNamahAvRSTiM nagare hstinaapure| tatrA'karodvaizravaNa: paakshaasnshaasnaat||97|| tAMcA'vasvApanI devyA: padminyA iva bhAskara: / harirjahAra taccA'rhatpratibimbaM kssnnaadpi||98|| athA'rhata: paJcadhAtrIrAdizyA'psaraso hriH| tato nandIzvare'gacchan meroranye tu vaasvaaH||99|| zAzvatArhatpratimAnAM tatra caa'ssttaahikotsvm| vidhAya vidhivat prItA: sarve svaM svaM padaM yyuH||10|| aMpanidrA tato devI divyaalngkaar-vaassm| divyAGgarAgamutteja:prasaraM suunumaiksst||101|| AnandarabhasodbhAnto gatvA devyA: paricchadaH / rAjJe'zaMsatsUnujanma dikkumaaryaadikrmc||102|| tatazca mudito rAjA'dAt tasmai paaritossikm| RddhyA cakre mahatyA casUnujanmamahotsavam // 103 // azAmyannazivAnyasmin garbhastha iti bhuuptiH| tasya nAmA'karot priit:shaantirityaatmjnmnH||104|| zakrasaGkramitasudhaM nijAGguSThaM kSudhA pibn| dhAtrIbhirlAlyamAnazca krameNa vavRdhe prbhuH||105|| Ajanma jJAnavRddho'pi bAlalIlAyitAni sH| vividhAni vyadhAt sarvaMzobhate samayocitam // 106 / / AzAtanAbhItabhItA dhusado'ramayan prbhum| svAminA pAMzukhelAbhi: svaM mahAghu cikIrSavaH // 107|| ni:zakaM tAMzca pAdAdi krIDAyAM na nyahan prabhuH / dayAvIrA mahAtmAnaH prasRte'nyarase'pi hi||108|| evaM ca nAnAkrIDAbhi: krIDan krIDAgRhaM zriyaH / catvAriMzaddhanustuGgaH prapede yauvanaM prbhuH||109|| rAjakanyA narapati: zAntinA prynnaayyt| putrodvAhotsavAnAM hi na tRpyanti mhrddhyH||110|| paJcaviMzatyabdasahasrAnte zAntiM mahIpatiH / rAjye nyadhAnnijaM kAryamanvatiSThat svayaM punH||111|| yathAvat pAlayAmAsa vasudhAM vishvsensuuH| mahatAmavatAro hi vishvpaalnhetve||112|| reme pANigRhItIbhiracirAnandano'pi hi| nikAcitaMbhogaphalaM bhogyaM krmaa'rhtaampi||113|| pasarvAnta:puramUrdhanyA tasya patnI yshomtii| svapne'pazyan mukhe cakraM vishdbhraantrrkvt||114|| tadA vimAnAt sarvArthAt pUrayitvA''yurAtmanaH / jIvo dRDharathasyarSestasyAH kukssaavvaatrt||115|| tadAnImeva sA suptotthitA devI yshomtii| nAthAya zAntinAthAya tamAkhyat svpnmaatmnH||116|| jJAnatrayadhara: zAntisvAmI vyAkhyAdidaM ttH| AsIddRDharatho nAma mama janmAntare'nujaH // 117 / / cyutvA vimAnAt sarvArthAt sa idAnIM tvodre| avAtArIt tenUjaM taM samaye prsvissyse||118|| tadamoghaM vaca: patyuHprage'bdasyeva grjitm| zrutvA pramuditA devI sadyo garbha babhAra tm||119|| 1.0vartI kadApyasi mu.||2.tvN mahendro'si mu.||3. iishaanendraat||4.0sthiti: mu.||5.yossyaamaas mogha0 mu.||6. indrH||7. arjako vRkssvishessH|| 8.dhanadaH // 9. indraajnyyaa||10.svsvpdN mu.||11. apagatA nidrA yasyA: saa||12. eva mu.||13.0naamaa'krocchaantinaath ityA0 khaMtA. pAtA. vA.12, chA. de. mu. vinA // 14. dhUlikrIDAbhiH / / 15. mUlyavantam // 16. vyahan mu.||17. prastute khaMtA. pAtA. vA.1-2 tA. mu. vinA // 18. vizvasenabhUH laa.|| 19. bhAryAbhiH / / 20. meghAnta: sUryavat pravizat / / 21. laghubhrAtA / / 22. putram // 23. satyam / / 24. praat:kaale| Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamaH sargaH) triSaSTizalAkApuruSacaritam / kAle casuSuve putraM pavitraM pUrNalakSaNam / devA yazomatI patyuH pratibimbamivA'dbhutam // 120 // garbhasthe'smin yazomatyA svapne yaccakramIkSitam / tena cakrAyudha iti tasya nAmA'karot pitaa||121|| cakrAyudho'pi vavRdhe karipota iva krmaat| dhAtrIbhiAlyamAna: san nRloktilkopmH||122|| yauvanaM yuvtiivrgvilocnvimohnm| anaGgalIlopavanaM prApacakrAyudhaH krmaat||123|| svayaMvarA: zriya iva ruup-laavnnyshaalinii:| anekazorAjaputrI: pitA tenodvaahyt||124|| bAzrImata: zAntinAthasya rAjyaM pAlayata: stH| vyatiyAnti sma varSANAMsahasrA: pnycviNshtiH||125|| zAnterathA'strazAlAyAM vishaaljyotiraacitm| abhUccakramupapAdazayyAyAmiva nirjrH||126|| tasya cA'kArayatsvAmI ckrsyaa'ssttaahikotsvm| pUjAmAcArapUjyasya pUjyA api hi kurvte||127|| pataccakramastrazAlAyA: pyoraasherivaa'rymaa| cacAla pUrvAbhimukhaM mukhaM digvijyshriyH||128|| arairiva sahasreNa ykssaisttsmdhisstthitm| anvacAlIn mahIpAla: sainycchnnmhiitlH||129|| dine dine yojanaM tad gatvA ckrmvaasthit| dvAdazayojanAyAmaM kRtvA ca zibiraM prbhuH||130|| evaM dine dine gacchannacchinnaM vishvsensuu:| Asadan mAgadhaM tIrthaM puurvaabdhimukhmnnddnm||131|| skandhAvAraM dRDhaskandhaH zrIzAntistasya rodhsi| alabdhamadhyamambhodhimiva sadyo nyviivisht||132|| tato mAgadhatIrthAbhimukhaM siNhaasnottme| jigISurapyanAbaddhavikAro nyaSadat prbhuH||133|| tato dvAdazayojanyAM tasthuSo mAgadhezituH / siMhAsanaM tadA sadya: khnyjpaadmivaa'clt||134|| atha saJcintayAmAsa manasA maagdheshvrH| kimapUrvamidamaho! calitaM yanmamA''sanam ? // 135 / / kiM nu cyavanakAlo me sampratyayamupasthita:? | RddhiM mamA'sahiSNuH kiM ko'pyacAlayadAsanam ? // 136|| evamutpannasandehaH prayuktAvadhinA'tha sH| ajJAsIdAgataMzAntiM cakriNaM dhrmckrinnm||137|| bhuuyomaagdhtiirthaadhiptirevmcintyt| ajJAnacintitamidaM dhigaho! me shishoriv||138|| ayaM hi SoDazastIrthakarazcakrIca paJcamaH / mAMpratyastyevamAsIno'nukampArgalita: prabhuH // 139 // trijagattrANa-saMhArakSamadoSNo jgtpteH| purastAdasya ko'smyeSa khadyota iva bhaasvt:?||140|| acyutendrAdayo yaM ca pdaativdupaaste| tasmin bhaktiM kariSyAmi kIdRzImahamIdRza: ? // 141 // tathA'pi hi jgnnaathmmuNsvymihaa''gtm| vAsaso dezayevendumarcayAmi svsmpdaa||142|| iti nizcitya manasA gRhItvopAyanaM mht| nAtho mAgadhatIrthasya shaantinaathmupsthitH||143|| so'ntarikSasthito nAthaM prnnmyaivmvoct| diSTyA mAM trijagannAthA'nvagrahI: pttimaatrkm||144|| eSo'smi zAsanadhara: puurvdikpaalkstv| durgapAla ivA''dezyastvayA svaaminnhrnishm||145|| evamuktvA namaskRtya so'rpayAmAsa bhktit:| divyAlaGkAra-vastrANizayyApAla iva prbhoH||146|| zrIzAntirapi satkRtya gIrvANaM visasarja tm| pratasthe cakraratnaMca dakSiNAbhimukhaM ttH||147|| pAdakSiNAmbhonidherodhasyaruddhaprasaraH prbhuH| ckrmaargaanugo'thaa'gaadgaadhbhujvikrmH||148|| uddizya varadAmAnamanAkSepo jgtptiH| tIre nIranidhe ratnasiMhAsana upaavisht||149|| jJAtvA cA'vadhinA''yAtaMvaradAmapati: prbhum| gRhiitopaaynopaayo'paayrkssaarthmaayyau||150|| so'pi nAthaM namaskRtya tasya sevAM pretISya c| upAyanamupAnaSIda divyaalngkrnnaadikm||151|| 1. trilokati0 chA. // 2. jyotiSA-tejasA anvitam / vizAlajyotirocitam lA., vizAlajyotirAjitam mu.||3. devaH // 4. sUryaH / / 5. satataprayANenetyarthaH // 6. vizvasenabhUH lA. de.||7. nirvikAraH / / 8.0mAsIno'nukampAgalita: mu.| dayAruddha:-anargaladayAvAn / / 9. trijagatAM rakSaNe nAze ca samarthabAhoH // 10. sUryasya // 11. vastrasyobhayaprAntatanturdazetyucyate // 12. mupAsthita mu.||13. zAntinAtham / / 14. bhAgyena // 15. askhalitagamanaH / / 16. anAkulaH // 17. apAyAt nAzAd rakSAyai svasyeti yAvat , gRhItamupAyanaM tadrUpa upAyo yena saH / / 18. tasyAsevAM mu.||19. pratIkSya tA. pA. vinaa| svIkRtya // 20. adaat|| Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (paJcamaM parva saprasAdaM tamAlambya visasarja jagatpatiH / cakraratnamacAlIcca prati prAcetasI dizam // 152 // paanaagvlliivnaabddhpuugdrumsmaakule| kUle pratIcyajaladhe: skandhAvAraM nyadhAd vibhuH||153|| calitAsana: prabhAsapati: siMhAsanasthitam / etya zrIzAntimAnapa~tIyeSa cshaasnm||154|| pAsindhudevImathoddizya pshcimottrvrtmnaa| cakraM pratasthe tanmArgAnuga: zAntirapi prbhuH||155|| nikaSA sindhusadanaM dakSiNe sindhurodhsi| svAmI nyadhatta zibiraM calannagarasannibham // 156 / / siMhAsanamathA'dhyAsya sindhuM manasikRtya c| tasthau tatsanmukha: svAmI yogIvA''kRSTitatparaH // 157 / / AyAtaMsvAminaM jJAtvA'vadhinA sindhudevypi| upAttopAyanA sadyo bhktitstmupaayyau||158|| sA zAntisvAminaM natvA jagAdaivaM kRtaanyjliH| AdezakAriNI deze'sminnasmi pRtaneva te||159|| ityuktvA sA'rpayAmAsa bhaktiprahvA jagatpateH / ratnasvarNasnAnapITha-kalazAn bhUSaNAdi c||160|| pAtatazcacAla taccakraM sAnIkaH shaanticypi| dizordakpUrvayA''pacca vaitaaddhyoptykaabhuvm||161|| zrIzAntisvAminastatra vaitADhyAdrikumArakaH / prAbhRtAnyarpayAmAsa babhUva ca vshNvdH||162|| cakramArgAnuga: svAmI tamisrAM nikaSA guhaam| jagAma vidadhe cA''zu kRrtamAlAmaraM vshe||163|| pAzrIzAntizAsanAt sindhunadImuttIrya crmnnaa| senAnI: sAdhayAmAsa sindhodakSiNaniSkuTam // 164 // tatazcodghATayAmAsa tamimAM pRtanApati: / kapATau tADayan dnnddrtnenaa'moghshktinaa||165|| gajaratnaM samArUDhaH prruuddhprauddhvikrmH| tasyAM guhAyAM saMbala: svAmI siMha ivaa'visht||166|| dakSiNe kuMmbhina: kumbhemaNiratnaM tmshchide| udayAdrAvivA''dityaM vidadhe vishvsensuuH||167|| kAkiNIratnamAdAya pANinobhayataH prbhuH| kramAdekonapaJcAzanmaNDalAnyAlikhan yyau||168|| tatovardhakiratnena guhArathyAntarasthayoH / svAmyunmanA-nimagnAkhyanadyo: pNdyaambndhyt||169|| uttatAra taraGgiNyau dustare api pdyyaa|shaantinaath: sasainyo'pi sarvamapya'ju doSmatAm // 170 // guhAyA uttaradvAraM svayamujjaghaTe kssnnaat| prabhAvAt svAminaH prAta: pdminiikoshvdrveH||171|| tasyA guhAyA dvAreNa sasainyastena niryyau| sarvatrA'skhalito mArga: prabhUNAM srotsaamiv||172|| guhAyA niHsRtaM tasyA: sasainyaM prekSya ckrinnm| mlecchAH sambhUya sambhUya sopahAsamado'vadan // 173 / / arere! ko'ymaayaato'praarthitpraarthko'dhnaa| asmaddeze siMhayathAkrAntAraNya iva dvipa: ?||174|| yatheSTamuTTIkamAnA bhaTaMmanyA pdaatyH| dhUlIdhUsarasarvAGgA: ke nvamI rAsabhA iva ? // 175 / / ArUDhakariNa: ke'mI vRkSasthA: plavagA iva ? / ke'mI caturagArUDhAstaraGgasthA ivA''Taya: ? // 17 // amI kiM paGgava ivA'dhirUDhA: syandaneSu c?| aGgArazakaTIprAyamaya:khaNDamidaM ca kim ? // 177 // aho! eSAmanAlocyakAritvamasumedhasAm / sambhUyaibhiryadArebhezRgAlairiva jaagrH||178|| athavaitAnupekSyA'laM viSaM vairI hyupekSitaH / vayametAn haniSyAma: kAkolA: shlbhaaniv||179|| evamanyonyamuktvA te vividhaayudhpaannyH| prAvartantA'grasainyena yoddhaM shriishaantickrinnH||180|| 1. tamAlapya0 mu. khaMtA. ityAdiSu // 2. pshcimaam||3. tiire| pratIcyajaladhe: skandhe skandhA0 mu.||4. aGgIcakAra // 5. vAyavyadikmArgeNa // 6. samIpe // 7.sindhu sadanaM mu.||8.aakrssnnttprH|| 9. senA // 10. bhaktinamrA // 11. ratna-svarNasnAnapIThaM kalazAn laa.||12. ssainyH||13. IzAnadizA // 14. kRtamAlaM vazaMvadam paa.||15. carmaratnena // 16. dezavizeSam / / 17. senApatiH / / 18. sabalasvAmI mu.||19. gjsy||20. tamasazchedArtham / / 21. nidadhe tA. paa.||22. kAkaNI0 khaMtA. pAtA. vaa.1-2||23. guhAmArgamadhyasthitayoH / / 24. setum / / 25. saralam // 26. svAmino vAsaramukhe de. mu. vinA,khaMtA. paataa.vaa.1-2||27. aprArthitasya mRtyoH praarthyitaa||28. utplutymaanaaH||29. ke tvamI mu.||30. vAnarAH // 31. ivAtaya: tA.pA.lA. khaMtA. vA.1-2; ATaya: matsyAH , AtayaH zarAripakSivizeSAH, "ATirAti: zarAri: syAt" [abhi. ciM. kA. 4.zlo.1338] // 32. zloko'yaM pAtA. pratau nAsti / / 33. maNumedhasAm pA. / azobhanA buddhiryeSAM te 'mUrkhA' ityarthaH // 34. vAyasavizeSAH / / Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcama: sargaH) triSaSTizalAkApuruSacaritam / nijaghnuH parighai: ke'pi valmIkAniva kunyjraan| gadAbhi: 'syandanAneke'piSan ghttkpaalvt||181|| zara-zUlai: ke'pi viddhvA'zvAn zvAvidha iva vyadhuH / zalyairakIlayan pattIn ke'pi mantraiH pretvt||182|| itthaM vicitraM nighnantastanvantastumulaM mht| vAraMvAraM karAsphoTaM kurvANA: siNhnaadinH||183|| ullalanto durlalitA kirAtA: plavagA iv| agrasainyaM vanamivA'bhAmuste ckrvrtinH||184|| sainyAnAM jAtabhaGgena zrIzAnteH pRtnaaptiH| hatAzana ivA''hatyA diipymaano'tibhiissnnH||185|| kRtAnta iva sannaddhaHkhaDgaratnaM kre'ddht|ashvrtnN samAruhya kirAtAn prtydhaavt||186||yugmm|| senAnI-vAji-nistriMzAstrINi ratnAni taanitu| saMyuktAsemalakSyanta trayo'gnaya ivaiktH||187|| garuDa: pAdacArIva pATayanniva bhUtalam / senAnyo manasA tulyaM prasasAra savAjirAT // 188 // sAdinaH pattayo vA'pi kirAtA: sthaatumgrtH| na hylmbhuussnnvo'bhuuvnndyoghsyevshaakhinH||189|| randhreSu ke'pyadurjhampAM ke'pi kuJjeSu lilyire| giriSu prAvizan ke'pi bubruDu: ke'pivaarissu||190|| tatyajuH kecidatrANi svavastrANyapare jahuH / mRtIbhUyeva ke'pyasthurnizceSTaM luThitA bhuvi||191|| keSAJcid bAhava: petuH zAkhA iva mhiiruhaam| zirAMsi ca phalAnIva dalAnIva karA api||192|| dantA nipetuH keSAJcit keSAJciccaraNA punaH / keSAJcit pusphuTuMstumbapAtravacca krottyH||193|| senAnyAmazvaratnena gAhamAne rnnaarnnvm| kiM kiM vipattaye nA''sId vidviSAM yAdasAmiva ? // 194 / / evamAloDitAstena te kirAtA: kssnnaadpi| jagmurdizo dizaM sarve pvnodbhuuttuulvt||195|| te yojanAni bhUyAMsi gtvaiktraa'milnnth| mantrayAJcakrire caivmmrss-vriiddpiidditaaH||196|| aho! kimidamasmAkamAkasmikamupasthitam ? / yat kazcideSa vaitADhyaM laGghitveha smaayyau||197|| tatrA'pi cA'timAtreNa sainyenaa'nnysnnibhH| chAdayAmAsa na: pRthvImudvela iva vAridhiH // 198 // padAtimAtraM tasyA'pi ko'pyekAGgo'yamudbhaTaH / bhaTo'smAn kuTTayAmAsa ciraM subhttmaaninH||199|| anyo'nyasyA'pi jihIma: prAkzauryocchUnabAhavaH / ata: paraM mukhamapi na svaM darzayituM kssmaaH||200|| adhunA pravizAma: kiM dIpyamAnaM hutAzanam ? / jhampAdayo'thavA martuM girizRGgAd garIyasaH ? // 201 // svayaM kaivalayAma: kiM kAlakUTaM samutkaTam ? / dolAvallambayAma: kiM baddhvA svNshaakhimuurdhsu?||202|| svodaraM dArayAma: kiM zastrIbhirjIrNacIravat ? / dazanaiH khaNDayAma: kiM jihvAmArukhaNDavat ? // 203 // yena tena prakAreNa maraNaM zaraNaM hi naH / evaM parAbhavAkrAnta: ko mAnI jIvituM kSama: ? // 204 // yadi vaika upAyo'sti pareSAMsAdhanAya naH AhvayAmo vayaM meghamukhAn svkuldevtaaH||205|| kSINopAyavizeSANAMkSINapauruSasampadAm / parairAkramyamANAnAMzaraNaM kuldevtaaH||206|| iti nizcitya sarve'pi sindho rodhasi te yayuH / cakripratApasantaptA mimasava ivaa'mbhsi||207|| dInA digvAsasa: sarve te tatrottAnazAyinaH / tasthureritasarvasvA dyUtakAranarA iv||208|| evaM sthitAste sambhUya prasAdAya pyomucaam| akArpuraSTamatapo bhaktigrAhyA hi devtaaH||209|| tapo'nte'bdamukhA devA : prAdurbhUtA divi sthitAH / UcurmA bhaiSTa mA bhaiSTa vatsA:! kA vo'tirucytaam||210|| mlecchA apyUcire cakrI kazcideSa nihanti naH / tadbhayAdiha naSTA: sma: kAkanAzamime vym||211|| trAyadhvaM bhagavanto'bdAstrAtAro yUyameva nH| unmUDhe hi kSute prAyeNaikaH shrnnmrymaa||212|| 1.syandanAneke'piMSan chA.de. mu.,syandanAn ke'pyapiSan lA. tA.,syandanAn ke'pyapiSan pA. sN.||2.bhaassaayaaN 'zAhuDI' iti // 3. pretavat // 4. bibhISaNaM sN.de.laa.||5.0smlkssynte pAtA. vaa.1-2||6. 'dakSiNAgnirhapatyAhavanIyau trayo'gnayaH' [amarakoza brahmavarga zlo.19] dakSiNAgni: gArhapatyAgniH AhavanIyAgniH ete trayo'nayaH syuH / / 7.nadIpUrasyeva // 8. lInA babhUvuH // 9. duhavuH tA. pA. mu.||10.0ttustucchpaatr. mu. // 11. zirosthi // 12. evamAlokitAstena de. mu.||13. krodha-lajjApIDitAH / / 14. zauryeNa UrdhvabAhavaH / / 15. adyaH / / 16. churikAbhiH / / 17. jIrNavastravat / / 18. ervAru: bhASAyAM 'kAkaDI' iti khyAtaH; omairui0 mu.||19. maGktumicchavaH, Tumasjot shuddhau(si.1352)||20. nagnAH // 21. kSutaM chikkA, kSute ruddhe sUryaH zaraNam // Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 kalikAlasarvajJazrI hemacandrAcAryapraNItaM mlecchA' nathA''dizan devA 'meghAsyA adya vo ripUn / AplAvyA'dbhirhaniSyAmaH zItalenA'pi mRtyunA // 213 // shaantisainye'mbudhaaraabhiraaysairmuslairiv| kartumArebhire'thA'bdA mahImekArNavAmiva // 214 // " AplAvyamAnaM salilenA''lokya zibiraM nijam / cakrabhRt paJcamazcarmaratnaM pasparza pANinA // 215 // taccarmaratnaM vavRdhe sadyo dvAdazayojanIm / sevAlajAla- DiNDIrapiNDavaccA'tarattarAm // 216 // zrIzAntizAsanAt tatra carmaratne'khilaM balam / ArurohoDupa iva niSkIlita iva sthire // 217 // carmavat pANinA spRSTvA kRtvA dvAdazayojanIm / sainyopari chatraratnamatanocchAnticakrabhRt // 218 // chatrasya daNDamUle ca gavAkSa iva dIpakam / maNiratnaM nyadhAd dhvAntadhvaMsAya nRziromaNiH // 219 // uptA: prabhAte madhyAhne niSpannAstatra zAlayaH / sainyairbubhujire gehiratnasya mahimA hyayam // 220 // tasthAvahAni saptaivaM sasainyaH zAnticakrabhRt / sAMyAtrika ivA'mbhodhau tasminnekajale'pi hi // 229 // tasyA'tha kiGkarasurAH kupitA: za~strapANayaH / ityUcire meghmukhkumaaraaNstridivauksH||222|| are! kimetadArabdhamavimRzyavidhAyinaH ! ? / svazaktiM parazaktiM ca na jAnItha hatAzayAH ! ? / / 223 // abhraMlihAgrazikharaH suvarNazikharI kva ca / jAnudaghnA vAmalUrAH kva ca mRdvAlukAmayAH ? // 224 // jagaddyotI kva mArtaNDa: ? kva ca khadyotapotakA : ? / kva sthAmadhAma garuDo ? niHsArAH zalabhAH kva ca ? // 225 // / kva nAgarAjo bhUdhartA ? varAkAH kva ca 'jilA: ? / svayambhUramaNaH kvA'bdhi: ? kva ca srotAMsi vezmanAm? // 226 // kvaiSa cakradharastIrthakRcca trailokyavandita: ? / varAkAH kva bhavantazca jayyA asmAdRzAmapi // 227 // caturbhiH klaapkm|| yAta yAta drutaM tasmAdaparAdhamataH param / na sahiSyAmahe hanta vayaM zrIzAntikiGkarAH // 228 // iti sATopamuktAstairyayurmeghamukhAH surAH / mlecchAnabodhayaMstAMzca zaraNaM zAntireva vaH // 229 // ziSTA meghamukhaiste'pi mlecchA niHzvasya kiJcana / paryazAmyan gatAmarSA dvipA gatamadA iva // 230 // vAhanAni vicitrANi citrANyAbharaNAni ca / vAsAMsi ca mahArghANi rUpya svarNotkarAnapi // 231 // prabhorupAyanIkRtya kirAtA: zaraNArthinaH / sarvAGgaluThanairbhUmiM mRjantaste samAyayuH // 232 // yugmam|| samarpyapAyanaM zAnteste praNamyaivamabruvan / sadA'pyadantAH smaH svAminnaraNyavRSabhA iva // 233 // tato'smAbhirajAnadbhistvAM svAminamihA''gatam / rabhasAdaparAddhaM yat tatsahasva prasIda naH // 234 // svAmyasyataH paraM tvaM na: zAdhi sAdhitabhUtala ! / sthAsyAmastAvakIbhUya bhUyaH kiM brUmahe vayam ? // 235 // evamuktvA sthitAn mlecchAn svIkRtyA'nvagrahIt prabhuH / asAdhayacca senAnyA sindhoruttaraniSkuTam // 236 // chAdayannantaraM gaGgA-sindhvoH sainyairniraintaraiH / so'kSudrapRtanaH kSudrahimAdrimagamattataH // 237 // gozIrSacandanaiH padmahadAmbhobhirathA'paraiH / ratnairAnarca himavatkumAraH zAnticakriNam // 238 // gatvA RSabhakUTAdrau samAdAya ca kAkiNIm / zAntizcakrItyakSarANi kaeNlpa ityalikhat prabhuH // 239 // tato rathastho vavale zAntiH zAntAripauruSaH / prApa krameNa vaitADhyaparvatopatyakAbhuvam // 240 // vidyAdharanRpaistatra zreNidvitayavartibhiH / saccakre cakravartI sa ihAmutra ca zarmaNe // 249 // ||ath gaGgAtaTe gatvA gaGgAM svayamasAdhayat / senAnyA sAdhayAmAsa gAGgaM cottaraniSkuTam // 242 // hAM khaNDaprapAtAkhyAmApapAta tataH prabhuH / nATyamAlAmaraM tatra cakAra ca vazaMvadam // 243 // senAnIrdaNDaratnenodghATayAmAsa tAM guhaam| cakra ratnAnugaH zAnticakrabhRt praviveza ca // 244 // 1. mlecchAnapyA0 mu.prabhRtiSu // 2. meghamukhAH // 3. lohamayaiH / / 4. samudraphenavat // 5.0 piNDavaccAntarambhasAm pA., 0 piNDavaccAntarantaram saM. chA.lA. // 6. niSkIlita(nAMgarelI) naukAyAm // 7.0 zastradhAriNaH mu.prabhRtiSu, pAtA. vA. 1-2 // 8. meruH / / 9. valmIkA / / 10. nirviSasarpAH // 11. zrIzAntinAthakiGkarAH khaMtA. / / 12.0 mahArghyANi khaMtA. pAtA. vA. 1-2 / / 13. uddhatAH // 14. 0 sAdhitabhUtala: mu.prabhRtiSu, pAtA. vA. 1 - 2 / 15. antararahitaiH / / 16. bRhatsainyaH // 17. kAkaNIm khaMtA. pAtA. vA. 1-2 / / 18. AcAra: / / (paJcamaM parva For Private Personal Use Only Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcama: sargaH) triSaSTizalAkApuruSacaritam / pUrvavanmaNiratnena kaakinniimnnddlairpi| guhAgRhe dhvAntazAntiM zAntirdIpairiva vydhaat||245|| lIlayonmagna-nimagnajalenadyausa pdyyaa| uttatAra sasainyo'pi daSkaraM nAsti dossmtaam||246|| svayamudghATitenA'pAradvAreNa pRtanAnvitaH / guhAyA niragAt tasyAH paJcAnana iva prbhuH||247|| nyadhatta vipule gaGgApuline zibiraM prabhuH / gaGgAtaraGgataralaisturaGgaiH smlngkRtm||248|| naisarpapramukhAstatra gaGgAmukhanivAsinaH / navA'pi nidhayaH zAnteretyA'bhUvan vazaMvadAH / / 249 // svacchandaMmlecchabhUmiSThaM gAGgaM dkssinnnisskuttm|saadhyaamaas senAnyA pallimAtramiva prbhuH||250|| itthaMbharataSaTkhaNDamariSaDvargavatprabhuH / sAdhayitvA'STabhirvarSazatairnivavRte tataH // 251 // prayANairanavacchinnaizchindana mArga dine dine| AjagAma zriyAM dhAma nahastI hastinApuram // 252 / / pauraiyAmyaizca sotkaNThainirnimeSaiH srairiv| vIkSyamANozAntinAtho yayau nijaniketanam // 253 / / amrairbddhmukuttainrendrrprairpi| vidadhe cakravartitvAbhiSekaH shaantickrinnH||254|| abhiSekotsavazcA'bhUnnagare hstinaapure| apadaNDa-zulka-bhaTapravezo dvAdazAbdikaH // 255 / / tata: pRthak pRthgykssshsraadhisstthitaatmbhiH| sacaturdazabhI ratnairnidhibhirnavabhiH shritH||256|| catuHSaSTyA shsraishcaa''vRto'nt:puryossitaam| lakSaizcaturazItyebhe-rathAzvasya ca bhuussitH||257|| grAmANAM paidikAnAM ca koTiSaNNavate: prbhuH| dvAtriMzata: sahasrANAM bhUbhujAM niivRtaamiv||258|| sevita: sUpakArANAM triSaSTyagraistribhiH shtaiH| zreNi-prazreNibhizcA'STAdazabhiH shobhmaanbhuuH||259|| mahApurasahasrANAM pAtA dvaaspttestthaa| ekasahasronadroNamukhalakSasya shaasitaa||260|| pttnaassttaactvaariNshtshsraannaamdhiishvrH| caturviMzasahasrANAM karbaTAnAM maiddmbvt||261|| rtnaadyaakrshsrviNshterpydhiishitaa| SoDazAnAM tathA kheTesahasrANAM ca shaaskH||262|| caturdazAnAM sambAdhasahasrANAmapi prabhuH / paJcAzataM dddhikaaNstraaymaanno'ntrodkaan||263|| paJcAzata: kuMrAjyAnAmekonAyAzca naaykH| kimanyadupabhuJjAna: ssttkhnnddmpibhaartm||264|| gItaisyaiistANDavaizca naattkaabhinyairpi| puSpoccaya-jalakrIDAdibhizcA'nubhavan sukhm||265|| Arabhya cakravartitvAccakravartI sa paJcamaH / gamayAmAsa varSANAMsahasrAn pnycviNshtim||266|| pAbrahmaloke tdaaniiNclokaantikdivauksaam| AsanAnismakampante dolitAnIva kencit||267|| kimetaditi sambhrAntA devaa:saarsvtaadyH| prAyuJjatA'vadhiM samyagjJAtvA caivaM mitho'vdn||268|| ayi! dvIpe jambadvIpe bhrtaardhecdkssinne| arhata:zAntinAthasya diikssaakaalo'ymaagtH||269|| 1.kAkaNI0 khaMtA. pAtA. vaa.1-2||2. dakSiNadvAreNa // 3. vibhuH saM. tA. de. chaa.||4. 1.naisarpaH, 2.pANDukaH, 3.piGgalaH, 4.sarvaratnakaH, 5.mahApadya:, 6.kAla:, 7.mahAkAla:, 8.mANava:,9.zaGkhaH // 5. jitvA tato nivavRte bhittvA meghamiva dvipaHsaM. tA. lA. pA. khaMtA. pAtA. vaa.1-2||6. daNDakarabhaTapravezai rahitaH // 7. dvAdazavArSika: / / 8. 1.cakraratna, 2.daNDaratna, 3.vAjiratna, 4.senAnIratna, 5.purodhoratna, 6.gRhiratna, 7.vardhakiratna, 8.carmaratna, 9.chatraratna,10.maNiratna, 11.kAkiNIratna, 12.khaDgaratna, 13.gajaratna, 14.strIratna etAni caturdazaratnAni ||9.0shcaa'ntHpuriibhiraavRtH saM. tA. lA. pA.khaMtA. pAtA. vaa.1-2||10. anta:purastrINAM saGkhyA 64shsrmitaa||11. lakSaizcaturazItyebhai rathairazcaizca saM. tA. lA. pA.khaMtA. pAtA. vaa.1-2||12. hastinAM saGkhyA 84lakSamitA, rathAnAM saGkhyA 84lakSamitA, azvAnAM saGkhyA 84lkssmitaa||13. grAmANAM saGkhyA 96kottimitaa||14.pdaatiinaaN saGkhyA 96kottimitaa||15.nRpaannaaN saGkhyA 32sahasramitA / / 16. dezAnAM saGkhyA 32shsrmitaa||17.suupkaaraannaaN saGkhyA 363mitaa||18. mahAnagarANAM saGkhyA 72shsrmitaa||19.rksskH||20. droNamukhAnAM saGkhyA 99sahasramitA, droNamukhAni yatra jala-sthalapathAvubhAvapibhavataH // 21. pattanAnAM saGkhyA 48sahasramitA, pattanAni jala-sthalamArgayoranyatareNa mArgeNa yuktAni // 22. catvAriMzatsahasrANAM tA. laa.|| 23. karbaTAnAM saGkhyA 24sahasramitA, karbaTAni kungraanni| karpaTAnAM mu.||24. maDambAnAM saGkhyA 24sahasramitA, maDambAni sarvato'rdhayojanAt parato'vasthitagrAmANi / / 25.ratnAdyAkarANAM saGkhyA 20shsrmitaa|| 26.kheTAnAM saGkhyA 16sahasramitA,kheTAni dhUliprAkAropetAni / / 27. sambAdhAnAM saGkhyA 14sahasramitA, sambAdhA: samabhUmau kRSi kRtvA kRSIvalA yatra dhAnyaM rakSArthaM sthApayanti // 28. SaDadhikaM trAya0 pAtA. vaa.1-2|| 29. dvIpAnAM saGkhyA 56mitA / / 30. kurAjyAnAM saGkhyA 49mitA / / 31. nRtyaiH / / 32. tvAdaSTavarSazatonitAm chaa.mu.||33. so'bdAnAM de. mu.||34. kampante'ndolitAnIva0 khaMtA. // 35. ayi sambodhane / Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (paJcamaM parva tatprabhAveNa saJjAtacetanAnIva smprti| jJApayantyAsanAnyasmAn dIkSAkAlocitAM kriyaam||270|| jJAnatrayeNa jAnAti bhagavAn yadyapi svym| tathA'pi kalpa iti taM smArayAmo vratakSaNam // 271 / / evamanyo'nyamAlapya vimAnAnyadhiruhya c|shaantinaathmupaajgmurdevaa:saarsvtaadyH||272|| te tri: pradakSiNIkRtya zAntinAthaM praNamya c| "tIrthaM pravartaya" svAminniti prAJjalayo'vadan / 273 / / ityuditvA namaskRtya yyulokaantikaa divam / pUrNArtho jRmbhikaiH svAmI dadau dAnaM ca vArSikam // 274 / / AtmAnurUpe tanaye rAjyaM cakrAyudhe nydhaat| svayaM saMyamasAmrAjyamupAditsurjagatpatiH // 275 / / athendrapramukhairdevairnRpaizcakrAyudhAdibhiH / cakre'bhiSeko dIkSAyAM cakritAyAmiva prbhoH||276||[yugmm] sarvArthAM nAma zibikAM rtnsiNhaasnaanvitaam| Aruroha jagannAthastAmUhuH prathamaM nraaH||277|| tato'pyudUhuH pUrvatra surA dkssinnto'suraaH| sauparNeyAzcA'parato nAgA uttaratazca taam||278|| sandhyAbhravat pATalAbhi: pATalIkRtadiGmukham / zirISaiH zobhitaM grISmazrIsaGgAt pulakairiva // 279 / / dharmodabindubhiriva mallikAbhiH smaakulm| suvarNaketakIkozaiH smressvaasairivaa'ngkitm||280|| prtygrmukuloddhaantgunyjnmdhukraalibhiH| dhAtakIbhiISmalakSmyA gaayniibhirivaa''citm||281|| vnshriistnsngkaashpusspstbksmpdaa| khajUrairjajarIbhUtAM madhohasadiva shriym||282|| pcelimphlodbhaantkiirpicchairnirntraiH| dvigunniibhuutmaaknddlRddhyaa'tibndhurm||283|| adhivaapijlkriiddaarsvyaakulnaagrm| yayau sahasrAmravaNamacirAnandanaH prbhuH||28||ssddbhi: kulkm|| zibikAyAstatastasyA: samuttIrya jgtptiH| ujjhAJcakAra rtnaalngkaar-maalyaadiraajyvt||285|| jyeSThakRSNacaturdazyAM bhairaNyAM pshcime'hni| kRtasiddhanamaskAra: kRtaSThatapAH prbhuH||286|| samaM nRpasahasreNa privrjyaamupaadde| tadaiva cA''sadajjJAnaM mn:pryysnykm||287|| tatazca mandirapure sumitrnRpmndire| pAraNaM paramAnnena dvitIye'hni vydhaadvibhuH||288|| vidadhe vibudhaistatra vasudhArAdipaJcakam / ratnapIThaMsumitreNa svAmipAdapade punH||289|| anAsIno'zayAnazca niHsaGgo nirmama: prbhuH| mUlottaraguNAdhAro vijahAra vsundhraam||290|| pAatha dvAdazamAsAnte viharan prmeshvrH| AgAt sahasrAmravaNaM nagare hstinaapure||29|| nandivRkSatale tatra SaSThena tapasA prabhoH / zukladhyAnAntarasthasya ghAtikarmANi tutruTuH / / 292 // pauSasya zuddhanavamyAM candre ca bhrnniisthite| utpedezAntinAthasya kevljnyaanmujjvlm||293|| jJAtvA cA''sanakampena kevalajJAnamIzituH / eyurindrAdayo devAstaM deshNsvaamipaavitm||294|| sammArjanIbhRta iva devA:saMvartakAnilaiH / aayojnmpaanaissuurj:-kaasstth-tRnnaadikm||295|| gandhodakaM ca vvRssuurjHshmnhetve| paJcavarNA jAnudaghnIdivyA: sumanasazca te||296|| bhuvaM svarNazilAbhistAM babandhuH sndhibndhurm| toraNAni caramyANi cakruH pUrvAdidikSu te||297|| madhyekRtvA maNIpIThaM cturgopursundraan| prAkArAMstrIn krmaadruupy-svrnn-rtnairvickrire||298|| tatroparitane ratnavapre madhyAvanau vyadhuH / te'zItyagracaturdhanvazatocvaM caitypaadpm||299|| tasyA'dhazchandakaM cakrurapraticchandakaM surAH / chandakAnta: pUrvadizi rtnsiNhaasnNcte||30|| ctustriNshdtishyairdhaajissnnurbhgvaanpi| pUrvadvAreNa samavasaraNaM praviveza tt||301|| tatra pradakSiNIkRtya caityavRkSaM jagadguruH / "tIrthAya nama" ityUce jinendrANAM sthiti sau||302|| 1. AcAraH / / 2. dIkSAvasaram / / 3.0mAlambya0 vaa.1-2||4.0laukaantikaa0 mu.||5. dIkSAbhiSeko vidaghe lA. pA. tA. chA.khaMtA. pAtA. vaa.1-2|| 6. suparNakumAradevAH / / 7. pshcimtH|| 8. nAgakumAradevAH / / 9. kAmabANaiH // 10. gAyanIbhirivA''zcitam mu.prbhRtissu||11. vasantasya // 12. vApyAm // 13. nndnprbhu:mu.||14.khNtaa.paataa.vaa.1-2 pratiSu naasti||15. bhrnniinksstre||16.mnHpryv0 mu.||17. jJAnAvaraNIyakarma, darzanAvaraNIyakarma, mohanIyakarma, antarAyakarma-etAni ghAtikarmANi // 18. pusspaanni|| Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamaH sargaH ) triSaSTizalAkApuruSacaritam / 1 pUrvasiMhAsane tatra prAGmukho nyaSadat prabhuH / dikSvanyAsu vicakruzca tadrUpatritayaM surAH // 303 // yathAdvAraM pravizyA'tha zrImAn saGghazcaturvidhaH / avatasthe yathAsthAnaM svAmyAsyamavalokayan // 304 // virodhino'pi tiryaJco madhyavapre'vatasthire / prAkAre'dhastane tvNsthurvaahnaanykhilaanypi||305|| tadA cakrAyudhanRpaM harSotphullavilocanAH / sahasrAmravaNodyAnapAlA etya vyajijJapat // 306 // diSTyA'dya vardhase deva! yacchAntisvAmino'dhunA / utpede kevalajJAnaM sahasrAmravaNasthiteH // 307 // ityAkarNya giraM hRSTaH sadyazcakrAyudho nRpaH / pAritoSikametebhyo dattvA svAminamAyayau // 308 // tatra pradakSiNIkRtya zAntinAthaM praNamya ca / vinayI niSasAdA'nuzakraM cakrAyudho nRpaH // 309 // bhUyazca svAminaM natvA zakrazcakrAyudho'pi ca / pracakrame stotumevaM harSagadgadayA girA // 310 // "zreyodazApravezo'dya jagato'pi jagatpate! / jJAnAdityena bhavatA sudinotsavakAriNA // 311 // puNyairasmAdRzAmete tava kalyANakotsavAH / kalyANacintAmaNayaH prabhavanti jagadguro ! // 312 || kaSAyAdimalAlIDhaM manaH sarvazarIriNAm / kSAlayanti jagannAtha! tvaddarzanajalormayaH // 313 // karmacchide baddhayatnastIrthakRtkarma yat purA / Arjayastat tava svArthAnapekSAnyopakAritA // 314 // ghorasaMsArabhItAnAM mahAdurgamiva prabho! / jagatyadaste samavasaraNaM zaraNaM nRNAm / / 315 / / jAnAsi sarvaM sarveSAM bhAvaM sarvahito'si ca / prArthanIyaM na tat kiJcit tathA'pi prArthyase mayA // 316 // yathA hi viharan grAmAkara- purAdikam / kSaNe kSaNe tvaM tyajasi mA tyAkSIrmanmanastathA // 317|| tvatpAdapaGkajadhyAnaSaTpadIbhUtacetasaH / vyatikrAmatu me kAlo bhagavaMstvatprasAdataH " // 318 // stutveti sati tUSNIke zakre cakrAyudhe'pi ca / zrIzAntinAtho bhagavAnArebhe dezanAmiti // 319 // "anekaduHkhasantAnanidAnaM dvvhnivt| aho! khalveSa saMsArazcaturgatyAtmakaH sadA // 320 // krodha-mAna-mAyA-lobhAH kaSAyAstasya coccakaiH / AdhArabhUtAzcatvAraH stambhA iva mahaukasaH // 321 // tatkSINeSu kaSAyeSu saMsAraH kSIyate svayam / mUleSu hi vizuSkeSu zuSka eva mahIruhaH // 322 // vinendriyajayaM naiva kaSAyAn jetumIzvaraH / hanyate haimanaM jADyaM na vinA jvalitAnalam // 323 // adAntairindriyahayaizcalairapathagAmibhiH / AkRSya narakAraNye jantuH sapadi nIyate // 324 // indriyairvijito jantuH kaSAyairabhibhUyate / vIraiH kRSTeSTakaH pUrvaM vapraH kai: kairna khaNDyate ? // 325 // kulaghAtAya pAtAya bandhAya ca vadhAya ca / anirjitAni jAyante karaNAni zarIriNAm // 326 // indriyaiH svArthavivazaiH kasko naiva viDambyate ? / api vijJAtazAstrArthAzceSTante bAlakA iva // 327 // kimato'pi rghRNAsthAnamindriyANAM prakAzyate ? / yad bandhau bAhubalini bhrto'pystrmkssipt||328|| jayo yadbAhubalini bharate ca parAjayaH / jitAjitAnAM tatsarvamindriyANAM vijRmbhitam // 329 // yacchastrAzastri yudhyante carame'pi bhave sthitAH / durantAnAmindriyANAM maihimA'nena lkssyte||330|| daNDyantAM caNDacaritairindriyaiH pazavo janAH / zAntamohAH pUrvavido daNDyante yat tadadbhutam // 331 // jitA haiSIkairatyantaM deva-dAnava-mAnavAH / jugupsitAni karmANi "hI tanvanti tapasvinaH // 332 // akhAdyamapi khAdanti cA'pyapeyaM pibanti ca / agamyaM cA'pi gacchanti hRSIkavazagA narAH // 333 // vezyAnAM nIcakarmANi dAsyAnyapi ca kurvate / kula-zIlojjhitAstyaktakaruNaiH karaNairhatAH // 334 // paradravye parastrISu mohAndhamanasAM nRNAm / yA pravRttiH sendriyANAmartendrANAM vijRmbhitam // 335 // 1. surAsura-nRNAM gaNaH chA. de. mu. // 2 tasthuH lA // / 3. kalyANadazAyAM pravezaH // 4. jayatyadaste lA. pA. tA. saM. // 5. yathA kSaNe0 pAtA. // 6. suvarNasambandhi jADyaM malam / / 7. adamitaiH // 8. dhIraiH tA. // 9. kRSTA iSTakA yasya vaprasya / / 10. indriyANi // 11. lajjAsthAnam / / 12. vilAsaH / / 13. mahimA'nena labhyate mu.; mahimnA'nena labhyate lA. prabhRtiSu // 14. upazAntamohanAmni guNasthAne vartamAnAH / 15. indriyaiH / / 16. hI iti khede // 17. indriyavazagAH // 18. kulAcArabAhyAH // 19. jAgarUkANAm // 61 For Private Personal Use Only Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (paJcamaM parva pANi-pAdendriyaccheda-maraNAni zarIribhiH / prApyante yadvazAt teSAM karaNAnAM kimucyate? // 336 // vinayaM grAhayantyanyairye svayaM krnnairjitaaH| pidhAya pANinA vaktraMtAna hasanti vivekinH||337|| A devendrAdA ca kITAdye kecidiha jntvH| vimucyaikaM vItarAgaM te sarve'pIndriyairjitAH // 338 // vazAsparzasukhAsvAdaprasAritakara: krii|aalaanbndhnkleshmaasaadyti ttkssnnm||339|| payasyagAdhe vicarana gilana glgtaamissm| mainikasya kare dInomIna: patati nishcitm||340|| nipatanmattamAtaGgakapole gandhalolupaH / krnntaaltlaaghaataanmRtyumaapnotissttpdH||341|| knkcchedsngkaashshikhaalokvimohitH| rabhasena patan dIpezalabholabhate mRtim||342|| hariNo hAriNIM giitimaakrnnyitumuddhrH| AkarNAkRSTacApasya yAti vyAdhasya vedhytaam||343|| evaM viSaya ekaikaH paJcatvAya niSevitaH / kathaM hi yugapat paJca paJcatvAya bhavanti na ? // 344 // tadindriyajayaM kuryAn mana:zuddhyA mhaamtiH| yAM vinA yama-niyamai: kAyaklezo vRthA nRNAm // 345 // anirjitendriyagrAmo yato duHkhaiH prbaadhyte| tasmAjjayedindriyANi srvduHkhvimuktye||346|| nacendriyANAM vijaya: sarvathaivA'pravartanam / rAga-dveSavimuktAnAMpravRttirapi tjjyH||347|| azakyo viSayo'spaSTumindriyaiH svasamIpagaH / rAga-dveSau punastatra matimAn privrjyet||348|| hatAhatAnIndriyANi sdaasNymyoginaam|ahtaani hitArtheSu htaanyhitvstussu||349|| jitAnyakSANi mokSAya saMsArAyA'jitAni tu| tadetadantaraM jJAtvA yadyuktaM tat samAcaret // 350 // sparze mRdau ca tUMlyAderupalAdezca krkshe| bhavedratyaratI hitvA jetA sprshnmindriym||351|| rase svAdau ca bhakSyAderitarasminnathA'pi vaa| prItyaprItI vimucyoccairjihvendriyajayI bhvet||352|| ghrANadezamanuprApte zubhe gandhe pairatra vaa| jJAtvA vastuparINAmaM jetavyaM ghraannmindriym||353|| manojJaM rUMpamAlokya yadi vA tdvilkssnnm| tyajan harSaM jugupsAM ca nirjyecckssurindriym||354|| svare zravye ca vINAdeH kharoSTrAdezca duHshrve| ratiM jugupsAM ca jayan zrotrendriyajayI bhvet||355|| ko'pi nAstIha viSayo manojJa itaro'pi vaa| ya indriyairnopabhuktastat svAsthyaM kiM na sevyate ? // 356 // zubhA apyazubhAyante zubhAyante'zubhA api| viSayAstat kva rajyeta virajyeta kvacendriyaiH / / 357 // sa eva rucyo dveSyo vA viSayo yadi hetutaH / zubhAzubhatvaMbhAvAnAM tanna tattvena jaatucit||358|| jitendriyo mana:zuddhyA tata: kSINakaSAyakaH / acirAnmokSamApnoti janturakSINazarmakam"||359|| AkarNya karNapIyUSavRSTimevaM ca dezanAm / cakrAyudhaH saMsaMvego bhagavantaM vyajijJapat // 360 // pAsvAmin! bhIto'smi saMsArAdasmAt klezaikavezmanaH / na pauruSAbhimAno'tra doSmato'pi vivekinaH // 361 / / dIpyamAne yathA gehe pote sphuTati vA ythaa| tannetA kiJcidAdAya sAravastvanyato vrajet // 362 // tathA bhave jnm-jraa-mrnnaadikraalite| ekamAtmAnamAdAya tvAM shrnnyaa''shrito'smyhm||363|| svAmin! mA mAmupekSasva nipatantaM bhvaarnnve| tasyottaraNanAvaM me dIkSAmadyaiva dehi tt||364|| yuktaM vivekinaste'da ityukta: svAminA ttH| tanaye kavacahare rAjyaM cakrAyudho nydhaat||365|| sahitorAjabhiH paJcatriMzatA svaamino'ntike|svaamisuunurupaadtt pravrajyAM sngghsaakssikm||366|| cakrAyudhAdigaNabhRtSaTtriMzata upaadisht| utpAda-vigama-dhrauvyalakSaNAM tripadI prbhuH||367|| 1. krinnii||2.dhiivrsy||3. karNatAlatalApAtAn laa.||4. manoharAm // 5. mRtyve||6. manaHzuddhim / / 7.0yo'spaSTumi0 saM. tA. lA. paa.||8. sadA saMyamadhAriNAM yoginAm ||9.indriyaanni // 10. tUlAde0 mu.||11. svAde mu.||12. ashubhgndhe||13. rUpa-lAvaNyamAlokya pA. // 14. amnojnyH||15. vairAgyasahitaH / / 16. nAvi truTantyAM sati // 17. 0zaraNyaM zrito0 mu.prabhRtiSu / / 8 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamaH sargaH) triSaSTizalAkApuruSacaritam / tatripadyanusArAt te dvAdazAGgImasUtrayan / 'anuyoga-gaNAnujJe svAmI teSAmadatta c||368|| narA nAryazca bhUyAMsa: svAmyante praavrjstdaa| jagRhuH zrAvakatvaM ca samyak smyktvpuurvkm||369|| pUrNAyAmAdipauruSyAmutthAya paramezvaraH / devacchande vizazrAma mdhypraakaarmnnddne||370|| svAmyaMhipIThAdhyAsIna: sa tatraiva tsthussi| vidadhe dezanAM cakrAyudho gnndhraagrnniiH||371|| pUrNadvitIyapauruSyAM vyasRjat so'pi deshnaam| natvA'tha svAminaM jagmuH svaM svaM sthAnaM suraadyH||372|| pAtattIrthajanmAgaruDayakSo gajaratho'sita: / kroDAsyo biijpuuraabjbhRddkssinnkrdvyH||373|| vAmau dadhAno nakulAkSasUtrasahito krau| zrIzAntisvAmipAdAnAM jajJe shaasndevtaa||374|| tattIrthajanmA nirvANI gaurAgI kmlaasnaa| pustakotpalasaMyuktau bibhratI dakSiNI bhujau||375|| sakamaNDalu-kamalau vAmau ca dadhatI krau| ajAyata jagadbhastithA shaasndevtaa||376|| amaktasannidhistAbhyAM bhgvaannytsttH| bodhAya bhavyabhavinAM vijahAra vsundhraam||377|| gAviharannanyadA tatra nagare hstinaapure| upetya samavAsArSI bhagavAn karuNAnidhiH // 378 // paurajAnapadopeta: svAminaM ttpureshvrH| upatasthe kurucandrazcandro'rkamiva prvnni||379|| yathAsthAnamathA''sIne zrImatsa cturvidhe| saMsAravairAgyakarI vidadhe dezanAM vibhuH||380|| dezanAnte prabhuMnatvA kurucndro'brviididm| prAgjanmakarmaNA kena svAmin! rAjyamihA''sadam ? // 381 // Dhaukane mama Dhauka(kya?)nte'dbhutAni prtivaasrm| paJcavastu-phalAdIni kena praagjnmkrmnnaa?||382|| iSTebhyastAni dAsyAmItyupabhuJjena hi svym| na cA'nyasmai prayacchAmi bhagavan! kena karmaNA ? // 383 // pAprabhurapyAkhyadetaddhi saadhvedaantstv| rAjyazrIranvahaM cedaM DhaukanaM pnycvstunH||384|| aMdAnAbhogyate caiSAM puNyasAdhAraNatvata: / vastvadhInaM bahUnAM hi na khalvekena bhujyte||385|| abhISTebhya: pradAsye'hamiti cintA'pi te ttH| pUrvakarmAnusAreNa jAyate janminAM hi dhIH // 386 // asyaiva jambUdvIpasya kSetre caa'traivbhaarte| kosalAkhye janapade nagare zrIpure'bhavat / / 387 / / sudhano dhanapatizca dhanadazca dhanezvaraH / vaNikputrAH savayasazcatvAra: sodarA iv||388|| anyadA'rthopArjanArthaM te catvAro'pi saMhitAH / ratnadvIpaM pratyacalan dronnkoduuddhshmblaa:||389|| mahATavIM prAvizaMste tIrNaprAyA kRtA ca saa| kSINaprAyaM ca pAtheyaM teSAmajani bhvpi||390|| tadA caikaM dadRzuste muniM pratimayA sthitm| asmai kiJcit prayacchAma iti cA'cintayan kSaNam // 391 / / taMca droNakanAmAnamUcuH shmblvaahinm| bho! bhadra! kiJcidapyasmai droNa! dehi mhrssye||392|| tebhyo'dhikazraddhayA sa taM muniM prtylaabhyt| mahAbhogaphalaM karma tena nirvartitaM tdaa||393|| ratnadvIpaM ca te'pIyurvyavahAraM ca ckrire| upAyA''rthaM samAjagmurbhUyo'pi nagaraM nijam // 394 / / tenaiva puNyabIjena nananduH sarvadA'pi te| jIvantyapyekadA''ptena dhAnyAni svaativaarinnaa||395|| dhanezvara-dhanapatI kintu mAyAparau manAk / adhikaM zuddhavRttistu teSu ca dronnko'bhvt||396|| Ayu:kSaye ca prathamaM vipadya droNaka: stu|daanprbhaavaat putro'bhUstvaM haastinpureshituH||397|| jananyA ca muNkhvishccndrsvpnaavloknaat| pitRbhyAM nAmadheyaM te kurucandra itiiritm||398|| sudhano dhanadazcobhau mRtvA'bhUtAM vnniksutau| kAmpIlyanagare pUrvo dvitIya: kRttikApure // 399 // 1. anuyogAnujJAM gaNAnujJA ca / / 2. kecit samyaktva0 mu.prabhRtiSu / / 3. kRSNavarNaH / / 4. varAhamukha: / / 5. karau de. mu.|| 6. 0nanyatatpara: de. mu. // 7. amAvAsyAyAm // 8. yathAsthAnaM sthite cA'tha mu.||9.prbhuH mu.||10. vibhum mu.||11. uphaare||12. paJcavastra-phalAdIni tA. lA. chA. saM. khaMtA. pAtA. vaa.1-2||13. adAnatvamabhogyatAM ca // 14. pUrvakAmAnusAreNa tA. // 15. saMhatA: mu.||16. droNakanAmakena puruSeNa udUDhaM pAtheyaM yeSAM te / / 17. tIrNaprAyIkRtA saM. tA. pA. chA. // 18. arjitam // 19. hastinApurezituH pAtA. vaa.1-2||20. jananyA ca mukhe viza0 mu.prabhRtiSu / / Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (paJcamaM parva vasantadevo 'nAmnA''dya: kAmapAlo'paraH punH| vipedAtedhanapati: kAlAt sa cadhanezvaraH // 400 // madirA-kesarAnAmnyau vaNikputryau babhUvatuH / ekA zaGkhapure'nyA tujayantyAM taavubhaavpi||401||[tribhirvishesskm] krameNa vardhamAnAste samatikramya zaizavam / navyamAsAdayAmAsuzcatvAro'pi hi yauvnm||402|| vasantadeva: kAmpIlyA vyavahAreNa so'nydaa| jayantyAM prayayau puryAMmarthaM ca samupArjayat / / 403 // anyadA so'STamIcandrotsave'gacchad ydRcchyaa| ratinandanamudyAnaM tatrA'drAkSIcca kesraam||404|| tayA vasantadevo'pi dadRze snigdhayA dRshaa| tayoH prAgjanmabhU: snehaH prAdurAsIt parasparam // 405 / / jayantIvAsinaM tatra vaNikputraM priyaGkaram / vasantadeva: papraccha keyaM ? kasya sutA'pi vA ? // 406 / / so'pyAkhyadeSA dahitA zreSThina: pnycnndinH| svasAjayantidevasya kesarA nAma knykaa||407|| vasantadevo jayantidevenasaha sauhRdam / samArebhe mitho veshmgtaagtnibndhnm||408|| vasantadevo jayantidevena svgRhe'nydaa| nyamantryata prakAro hi maitryadroreSa dohadaH // 409 / / arcantIM kesarAMtatra kusumaiH kusumaayudhm| vasantadeva: praikSiSTa netrkairvkaumudiim||410|| jayantidevahastAbjAt pratIcchan kusumsrjm| tayA vasantadevo'pi dadRze saanuraagyaa||411|| ado'nukUlaM zakunamiti harSo'tyabhUt tayoH / anyo'nyazubhaceSTA hi zubhodarkA dvyorpi||412|| dvayozcA'lakSayadbhAvaMdhAtrIputrI priyngkraa| sulakSaM hi prsvaantminggitaakaarvedibhiH||413|| vasanta iva vasantasakhasya suhRdo'karot / pUjAMvasantadevasya kesarAsodaro'tha sH||414|| Uce priyaGkarA tAM cakesare! tava sodrH| karotyarcAmasAvasya tvmpyucitkRdbhv||415|| kesarA yugapadapi vriiddaa-bhii-hrssdhaarinnii| Uce tvameva jAnAsi kuruSvA'sya ythocitm||416|| priyaGkarA'pyaGgaNasthapriyaGgutarumaJjarIm / kakkolAdIni cA''dAya vsntmidmbrviit||417|| svAminI me svahastAgroccitAnyetAni sundara! / iSTadeyAni te datte puSpANi ca phalAni c||418|| abhISTo'smyahametasyA iti hRSTaH svpaanninaa| vasantadevo jagrAha puSpANi ca phalAni c||419|| nAmamudrAMsa dattvoce tvayedaM zobhanaM kRtm| vartitavyaM sadA'pISTAnurUpamiti tAM vdeH||420|| gatvA ca tadvaco'zaMsat kesarAyai priyaGkarA / dRDhAnurAgakandasyodbhedane vaarisekvt||421|| pApazcime yAminIyAme suptA svapne'tha kesraa| vasantadevenI''tmAnaM vyuhymaanmudaiksst||422|| tadA vasantadevo'pisvapne pariNinAya taam| svapnadarzanamapyAsId vivAhAdadhikaM tyoH||423|| priyaGkarAyaitaM svapnaM kathayAmAsa kesraa| sadyo romAJcitavapu: paitIyantI tameva hi||424|| bhaviSyatyevamevedamiti svaarthprsaadhkm| purodhasA nijagade tdaa'ntidaiviiysaa||425|| vasantadevastebhartA svapnena zakunena c| badhyatAM zakunagranthirityUce tAM priyaGkarA // 426 // gatvA vasantadevasyA'pyAkhyat svapnaM priyaGkarA / so'pi svasvapnasaMvAdAt siddhmrthmmnyt||427|| priyaGkarocesvAminyA tubhyamAtmA prakalpitaH / kalpyatAM nirvikalpaM tatsarvaM vaivAhikaM tvayA // 428 / / vasantadevo'pyavadad vyadhAyi vidhinaiva tt| prAyo manuSyaghaTitaM kAryaM vighaTate kvcit||429|| evaM vasantadevastAM niyaMtiM rUpiNImiva / Alapya ca satkRtya cavyasRjat kRtyakovidaH // 430 / / itthaM prtyhmnyo'nyodntpiiyuusspaayinH| kiyAnapyagamata kAlastayo: vrssshtopmH||431|| 1. nAmAdya: mu.||2. nyamantri tatprakAro0 mu.prabhRtiSu // 3. kAmadevam // 4. gRhNan // 5. aho'nukUlam paa.||6. shubhprinnaamaa||7. sulakSyam de. mu.; sujJeyam / / 8. kaamdevsy||9.0dttvoccstvyedN0 mu. khaMtA. pAtA. vaa.1-2||10.0dde mu.||11. vAridodakam chA. de. ||12.0naatmaanmuhymaanmu0 de.mu. // 13. pratIyantI mu.prabhRtiSu / taM patitvenecchantI / / 14. smiipsthenetyrthH||15. paraM daivaghaTitaM kArya kadApi na vighaTata iti tAtparyam // 16. sAkSAt bhvitvytaam|| Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcama: sarga:) triSaSTizalAkApuruSacaritam / vasantadevenA'nyedyu: svagRhe tasthuSA staa| maGgalyatUryamazrAvi sadane paJcanandinaH / / 432 // sudattazreSThiputrAya knykubjnivaasine| pradattA varadattAya kesarA pnycnndinaa||433|| vardhApanakRte tena tUryametaddhi vaadyte| iti pravRttiM saprApapreSitaiH puruSairnijaiH ||434||yugmm|| evamAkarNya so'mUrcchan mudreNeva taadditH| evamAzvAsayAJcakre drAk priyaGkarayA ttH||435|| tvAM kesarA saMdizati kheda: kAryastvayA na hi| gurUpakrAntamAkarNya vivaahmimmpriym||436|| guravo madabhiprAyAnabhijJA kinycidiidRshm| vidhitsanti vidhitsantu na vidhAsyAmyahaM tvidm||437|| tvameva bhartA bhAvI me bhAvi vA maraNaM dhruvm| boddhavyaM nA'nyathA nAtha! na hi mithyA kuliinvaak||438|| prIto vasanto'pItyUce tAdRzaM svapnadarzanam / pratijJA ca kulInAnAM na mudhA jAtu jaayte||439|| pratijJA'smAkamapyeSA kesarAmudvahAmi vaa| yena kenA'pyupAyena yAmi vA yamamandiram // 440 // evamuktvA visRSTA sA prayayAvupakesaram / taduktadayitodantAn mumude kesraa'pyth||441|| tayoranyo'nyasambandhopAyacintAjuSoryayau / kAla: kiyAnapyasukhaM rjniivrthaanggyoH||442|| arthe tayorasampanna evopaaykRtorpi| janyayAtrA''yayau prAta: kesrodvaahhetve||443|| pAvasantadevastacchrutvA nirgatya nagarAbahiH / udyAnamekamagamat tvaramANa: smiirvt||444|| vasantadevo dadhyau ca sA'nyodvAhena nishcitm| aGgulIdarzaneneva kUSmANDaM hA viptsyte||445|| yathArhayogAvijJAbhyAM pitRbhyAM kheditA cirm| madudvAhanirAzA sA'nUDhA'pi hi mrissyti||446|| tasyAH purastAt tanmRtvA zAntaduHkho bhvaamyhm| kaH zroSyati priyAmRtyuM dagdhe piTakasannibham ? // 447 / / vsntshcintyitvaivmshoktrumuurdhni| pAzagranthiM gale dattvodbabandha svaM nissnggvt||448|| ISadbaddhe ca tatpAze nikuJjAt ko'pi pUruSaH / mA mA bhoH! sAhasaM kArSIriti jalpan smaayyau||449|| AruhyA'zokavRkSaMsa ttpaashgrnthimcchidt| viruddhamAkRterasyA: kRtaM kimiti ? caa'brviit||450|| vasanto'pi jagAdaivaM daivadagdhasya me'nyaa| kimindravAruNasyaivA''kRtyA bhrAnto'si sundara! // 451 // priyAvirahaduHkhAntahetuM mRtyu mamepsataH / kiM tvayA vihito vighna: pAzagranthiM nikRntatA? // 452 // tatazca dayitodantaM vasantastasya pRcchtH| zazaMsa zasyamAnaM hi duHkhaM prAya: prshaamyti||453|| isa pumAnapyuvAcaivaM yadyapyevamupasthitam / tathA'pi yujyate netthaM prANatyAgo vivekinaH // 454 // upAyA eva yujynte'bhiissttaarthpraaptihetvH| upeye tvatra te santi pazuvan mA mRthaasttH||455|| yasminnupeye nopIyo martuM tatrA'pi nocitm| mRto na tadavApnoti yAti karmocitAM gtim||456|| upAyAbhAvato'prApye'bhISTe vastuni paryaTan / eSa jIvAmi jIvan hi narobhadrANi pshyti||457|| kRttikApuravAstavya: kAmapAlo'smi naamt:| niragAM yauvanonmatto deshaantrdidRkssyaa||458|| paryaTazcA''sadaMzaGkhapuraM nAma mahApuram / tatrekSituMzaGkhapAlayakSotsavamagAmaham // 459 / / tatra cUtanikuJjAnta: smraant:purikopmaam| apazyaM knykaamekaamekaantshubhdrshnaam||460|| sAnurAga: sAnurAgaM tyaa'pyhmudiikssit:| tadRkpAzairbaddha iva ciraMtatra sthito'smi c||461|| sakhIhastena me'datta sA taambuulmninditaa| oSTharAgasyeva manorAgasyA'pi nibndhnm||462|| tAmbUlamAdadAnastadyujyate mama kintvih| kRtapratikRticikIriti yAvadacintayam // 463 // 1. vArtAm / / 2.0 pUrupairnijaiH khaMtA. pAtA. vA.1-2 vinA / / 3. guruNA pitrAdinopakrAntamArabdham / / 4. vivAhamevamapriyam tA., vivAhAmi mama priyam mu.|| 5. vidhaatuN-krtumicchnti||6. evamuktA0 mu.||7. ckrvaakyoH||8. arthastayorasampanna0 mu.prbhRtissu| arth-pryojne||9. lagnayAtrA 'jAna' iti bhASAyAm / / 10. vinkssyti||11.ythaayogysmbndhkrnne'jnyaabhyaam / / 12. gumaDuM' iti bhASAyAm // 13. tuunniirvt||14. indradhanuSa ivabhArayA AkRtyA-kAyena // 15. hetu mRtyu mu.||16. vidadhe tA. pA. lA.saM. ||17.0rthpraaptihetve pA. de. // 18. prApye vstuni||19. nopAyA martum pA.chA. tA.saM. / / 20. tAhakpAzai0 mu.||21. kiM nviha khaMtA. // 22. kRtasya pratyupakartumicchan / / Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (paJcamaM parva tAvadAlAnamunmUlya paritastroTitAndukaH / prasasAra mahAsAra: ko'pyeko 'vyAlakuJjaraH ||464||yugmm|| pratIkArAsahai`rAt pratikAraiH samujjhita: atimAtrAkulairdhAvan mhaamaatrairudiikssitH||465|| ArAhastAn hastipakAn vihstaanphstyn| hastI cUtanikuJjataM kSaNAdapyAsasAda sH||466||yugmm|| tasyA: sarva: palAyiSTa kanyakAyA: pricchdH| Atmaivopari sarvasya praayennopsthitebhye||467|| Apatatyapi tatrebhesA plaayitumkssmaa| hariNArau hariNIva tasthau ttraivvepinii||468|| yAvadAdatta hastena tAM kanyAM sAmi saamjH| lakuTena mayA tAvat pecake snyhnyt||469|| kanyAM muktvA se vavale pucchaspRSTa ivorg:| taMgajaMvaJcayitvA ca tAMcA''dAyA'nyato'gamam // 470 // mumucesA mayaikasmin pradeze nirupdrve| sA tu vAritavAmeva hRdayAnna mumoca mAm // 471 // tasyA: parijanastatra bhUyo'pi hi smaayyau| trAtAM ca madirAMjJAtvA bandIva prazazaMsa maam||472|| punazcUtavane tasmin sA skhiibhirniiyt| daivAdApeturanilAkRSTAzca krishiikraaH||473|| bhItA dizo dizaM jagmustata: sarve'pi sA punH| gatA kvA'pItyajAnAna: paryATaM tddidRkssyaa||474|| tAmadRSTvA cireNA'pi zUnyasvAnta ihaa''gmm| na mriye nirupAyo'pi kintu jIvAmi pazya maam||475|| kesarAyAstu samprAptAvupAyA api santyaho! / tattulyadu:khaM mitraM tvAM vacmyajJAnena mA mRthAH // 476 / / pAprAtarvivAha ityadya smaraM ratisamanvitam / kalpo'yamiti saikaiva pUjayiSyati kesraa||477|| tato'nAgatamevA''vAM smaradevakulAntare / sakhe! pravizya tiSThAvo nibhRtaM sAdhakAviva // 478 / / tasyAM tatra praviSTAyAM tadveSagrahaNAdaham / servaM yAsyAmi tadnehaM mohyNsttpricchdm||479|| mayi dUramapakrAnte tAmAdAya tvmnytH| gacche: svacchandamicchA te setsytyevmkhnndditaa||480|| vacasA muditastena vasanto'pyevamabravIt / mamA'tra yoga: kSemaM ca pazyAmi vyasanaM tu te||481|| tadA ca vRddhabrAhmaNyeSTadevyeva kRtaM kSutam / Uce ca kAmapAlena mameha vyasanaM na hi||482|| tvatkArye'smin prasaktasya pratyutA'bhyudayo mama / prayAti sAttvikAnAM hi daivmpynukuultaam||483|| atrA'ntare brAhmaNena vRddhena svArthasaGgatam / evametanna sandeha ityUce hRssttcetsaa||484|| nibadhya zakunagranthiM pratipadya ca tdvcH| vasantadeva: suhRdA saha tenA'vizat purIm // 485 // tatrA'zanAdi kRtvA tau sAyaM nirgatya vezmanaH / smaradevakulaM gatvA tasthatuH smarapRSThataH // 486 // patatra sthitAbhyAM tAbhyAM tu mngglystuuryni:svnH| AyAti kesarA nUnamiti harSeNa shushruve||487|| sA'pi smaraNamAtreNa sAdhyaM mantraM muhurmuhuH / preya:samAgamaM nAma smarantI tatra caa''yyau||488|| yApyayAnAt samuttIrya vimAnAdiva naakinii| priyaGkarAkarAt svarNamayIM puujaamupaadde||489|| ekAkinI prAvizatsA smaradevakulaM tataH / AcAra ityapidhe taddvAraM nijapANinA // 490 // bhUtale puSpapatrAghu prakSipyoddizya mnmthm| manmathAkrAntahRdayA prAJjali: saivmbrviit||491|| citte bhavasi sarveSAM sadA vasasi tatra c| tena jAnAsi tadbhAvaM bhagavan! makaradhvaja! // 492 // sarvabhAvavidastatkimetadyuktaM tava prbho!| anabhISTena yatpatyA niyojayasimAM blaat||493|| 1.andukH-paadshRngkhlaa||2.mtto gajaH // 3. atyntaakulaiH||4. hastipakaiH / / 5. ArA zastravizeSo kare yeSAM tAn // 6. vihastAn vyAkulAn hastipakAn apasAraNArthe hastaM zuNDAdaNDaM U/kurvan / / 7. sarvasyopari-sarvasmAdadhika: sarvasyA''tmaiva // 8. hariNAnAM zatru siMhastasmin Agacchati satItyarthaH // 9. yAvajjagrAha sN.taa.paa.laa.||10.ardhaam // 11. gjH||12. pucchaagrbhaage||13. so'valiSTa mu.prbhRtissu||14.0yaa'nyto yayau vaa.1-2|| 15. vimuktA mu.prabhRtiSu ||16.vaaritaani vAmAni dUSaNAni yayA saa||17.bndiivaa'vrnnycc saM.tA.pA. lA.; khaMtA. pAtA. vA.1-2 vinA // 18. daivAdApatannanilA0 de. mu.||19. kariNazcItkArA: 'ciMghADa' iti // 20. yAtAstata:mu.prabhRtiSu / / 21. paryaTaM mu.||22. tattulyaduHkhamitraM0khaMtA. pAtA. vA.1-2 / / 23. guptaM yathA tathA / / 24.sevayiSyAmi khaMtA. pAtA. vaa.1-2||25. tava mu.prabhRtiSu / / 26. vezmata: chA. / / 27. sAdhyamantraM mu.prabhRtiSu, pAtA. // 28. pinaddhavatI // 29. puSpapatrArtha mu.prabhRtiSu / / 30. tatsarva taa.|| Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcama: sarga:) triSaSTizalAkApuruSacaritam / vinA vasantadevaM me nA'nyatra ramate manaH / viSakanyA patyurivA'nyaH patirmaraNAya me||494|| vasantadevo me bhartA bhUyAjanmAntare'pi hi| namaskRto'si suciraM nmskaaro'ymntimH||495|| ityuktvA yAvadAtmAnaM toraNe prodbabandha saa| tAvadvasanto dhAvitvA pAzagranthiM vysuutryt||496|| kuto'yamiti sAzcaryA savrIDA sabhayA csaa| evaM vasantadevena jagade kumudekssnnaa||497|| asau vasantadevo'smi priye! praannpriystv| manobhavAdyAcase yaM paraloke'pyadhIzvaram // 498 // niSkAraNavayasyasyA'muSya buddhyA mhaatmnH| anAgatAM praviSTo'smi tvAM jihIrSuH kRzodari! // 499 / / tadarpayasva nepathyaM yena tvdvessdhaarysau| mohayaMste parijanaM tvadvat tvadvezma gcchti||500|| samaMtvatparivAreNa kinycidsminnupeyussi| dezAntaramabhipretaM yAsyAma: zyAmakuntale! // 501 / / ityuktA nijanepathyaM kAmapAlAya sA'paryat / pRSThe ca kAmadevasya sa vasanto'pyavAsthita // 502 // kAmadevaM kAmapAlo'pyarcitvA kusumaadinaa| cakAra kesarAveSaM nIraGgIpihitAnanaH // 503 / / svayamuddhATya tadvAramavalambya priyngkraam|yaapyyaanN smaarohdvaahiikaistdauhyt||504|| so'lakSita: parijanaiH paJcanandigRhaM yyau| suprayuktasya dambhasya brahmA'pyantaM na gcchti||505|| sa priyaGkarayA yAnAdavatArya vadhUgRham / anAyyupAvezyata casvarNavetrAsane tyaa||506|| smarantI kesare! tiSTha mantraM priysmaagmm| puditvA nirjagAma sA priyAkRt priyngkraa||507|| so'thtdvaakybhaavaarthmupaadaayaa'smrnmuhH| mantraM kAma-ratisamAgamaM nAma mhaamtiH||508|| kesarAmAtulasutA jnyyaatraanimntritaa| sAzavapuravAstavyA madirA ttrcaa''yyau||509|| tasyopavizya purata: kiJciniHzvasya caa'brviit| kesare! kiM sakhedA'si vidhyadhInAsu siddhiSu? // 510 // samaMvasantadevena saGgamaM te vraanggne!| abhISTamahamazrauSamapizaGkhapure sthitA // 511 // ahmaatmaanubhuuttvaatpreyovirhvednaam| jAnAmi tena vacmi tvAM samAzvAsayituM sakhi! // 512 // anabhISTaM karotyeSa pratikUlo yathA vidhiH / dazAvazenA'nukUlo'bhISTaM kartA tathaiva sH||513|| sakhi! kiJcA'si dhanyA tvaM yasyAste preyasA samam / abhUvan darzanAlApaprabhRtIni muhurmuhuH // 514 // vRttAnto dAruNo me tu duHzravaH zrUyatAM sakhi! / zaGkhapAlotsave'haM hi samaM prijnairgaam||515|| tatrA'zokadrumasyA'dho mn:srvsvtskrm| yuvAnamekamadrAkSapratyakSamiva mnmthm||516|| sakhIhastena tAmbUlaM tasmaica preSitaM myaa| rakSitA'smi ca tenA'haM vyaalebhaadntkaadiv||517|| punazca hastizaGkAyAM trastA'haM sskhiijnaa| bhUyo'picA'nveSayantI nA'pazyaM taM kvcidgtm||518|| alidaSTA markaTIva sarvatrA'ratibhAjanam / tadAprabhRti jIvAmi varAkyeSA kathaJcana // 519 // adyayAvattamadrAkSaM svapna eva manoramam / yadi daivaprasAdena sapratyakSo bhvissyti||520|| tava du:khaM laghUkartuM rahasyaM zasyate myaa|anyN hi duHkhitaM dRSTvA samAzvasanti duHkhinaH // 521 // tadalaM sakhi! khedenA'nukUle hi vidhau svym| preya:samAgamo bhAvI kAtare! dhairybhaagbhv||522|| athA'pasArya niirnggiikaampaalo'brviididm| tvayA yakSotsave dRSTapUrvo'smyeSa sate priyH||523|| daivAnukUlyAdadhunaivA''vayoriva snggmH| abhavat kAnte! vsntdev-kesryorpi||524|| alamAlApavighnena vimuJca bhynighntaam| kiJcinnirgamanadvAraM drshyaa'nindydrshne!||525|| evamuktvA gRhodyAne pshcimdvaarvrtmnaa| madirAdarzitenA'gAt samaM madirayaiva sH||526|| pUrvaM pure'smin vsntdev-kesryostyoH| AyAtayo: saMyuyuje kAmapAlo'tha spriyH||527|| 1. veSam / / 2. yAsyAva: chA. mu.||3. pAlakhI' // 4. varAnane paa.||5. ca vimArgantI mu.prbhRtissu||6. vRzcikadaSTA // 7. taMca mu.||8. samAzvasiti duHkhitaH mu.||9. babhUva tA. pA.lA. sN.||10. bhyaadhiintvm|| Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (paJcamaM parva 68 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM pUrvasnehena te nityaM DhaukanaM paJcavastukam / adbhutaM vidadhAte tau rAjan! jAnIhi te tvmii||528|| amIbhiH saha tadbhoktuM tvamiSTairIziSe nRpa! / neyatkAlamabhukyAstvamabhISTAnavidannamUn // 529 // zrute prabhorvacasyevaM rAjJasteSAM ca ttkssnnm| jAtismaraNamutpede praaksnehodyotdiipkH||530|| bhagavantaM tato natvA kurucandramahIpatiH / tAn sodaryAniva snehAdanaiSInnijavezmani // 531 // devA api prabhuM natvA sthAnaM nijanijaM yayuH / bhagavAnapyanyato'gAdanugRhNan mahItalam // 532 // zramaNAnAM sahasrANi dvaassssttinaisstthikaatmnaam| sAdhvInAmekaSaSTistu sahasrA: SaT zatAni c||533|| caturdazapUrvabhRtAMzatAnyaSTau mahAtmanAm / tathA shsrtritymvdhijnyaandhaarinnaam||534|| catvAri ca sahasrANi mana:paryayazAlinAm / kevalajJAnabhAjAM tricatvAriMzacchatAni tu||535|| jAtavaikriyalabdhInAM sahasrANi SaDeva hi| vAdalabdhimatAM dve tu sahasre sctuHshte||536|| zrIvakANAmubhe lakSesahasrA nvtistthaa| sahasratrinavatyagrA zrAvikANAM trilkssypi||537|| Arabhya kevalAdvarSasahasrAn paJcaviMzatim / ekAbdonAM viharata: parivAro'bhavat prabhoH // 538 / / nirvANakAlaM jnyaatvaacsmmetaadiprbhuryyau| prapede'nazanaM sArdhaM munInAM navabhi: shtaiH||539|| mAsAnte ca jyeSThakRSNatrayodazyAM nishaakre| bharaNIsthe yayau svAmI mokSaM tairmunibhiH saha // 540 // kaumAre maNDalIkatve cakrabhRttve vrate'pi c| pratyekaM lakSaturyAMzo'bdalakSAyuriti prabhuH // 541 // zrIdharmanAthanirvANAcchrIzAntisvAminirvRti: / pAdonapalyanyUneSu saagressvbhvtrissu||542|| cakre zAntijinasya mokSamahimA tatrendramukhyaiH suraiH kAlenA'rjitakevalo gaNadharazcakrAyudhaH so'pi c| bhavyodbodhakRte vihatya suciraM saMnyasya cA''yu:kSaye tIrthe koTizilAbhidhe zivamagAt prAjyaiH samaM saadhubhiH||543|| SaTkhaNDorvItalajayavidhAvapyanAyAsabhAjastyaktvA lakSmI tRNamiva ctaampyupaattvrtsy| cakritvena prathitayazasastIrthakRtvena coccai(rodAttaM jayati caritaM dhiirshaantNcshaanteH||544|| ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye paJcame parvaNi zrIzAntinAthacarama bhavavarNano nAma paJcama: srgH|| // iti zrIzAntinAthacaritapratibaddhaM paJcamaM parva smaaptm|| 1. zrutvA prabhorvacAMsyevaM mu. / / 2. 0napyato'thAgAdanu0 mu. / / 3. zramaNAnAM saGkhyA 62sahasramitA / / 4. vrataniSThAtmanAm / / 5. sAdhvInAM saGkhyA 61600mitaa||6. caturdazapUrviNAM saGkhyA 800mitaa||7. avadhijJAnadhAriNAM saGkhyA 3shsrmitaa||8. mana:paryayajJAninAM saGkhyA 4shsrmitaa| mana:paryAya vA.1-2,manaHparyava0 mu.||9. kevalajJAninAM saGkhyA 4300mitA // 10. ca mu.||11. vaikriyalabdhInAM saGkhyA 6sahasramitA / / 12. vAdalabdhInAM saGkhyA 2400mitaa||13. zrAvakANAM saGkhyA 2lkss-90shsrmitaa||14. zrAvikANAM saGkhyA 3lkss-93shsrmitaa||15. kaumAre varSasaGkhyA 25shsmitaa| 16. maNDalIkatve varSasaGkhyA 25sahasramitA // 17. cakritve varSasaGkhyA 25sahasramitA // 18. dIkSAyAM varSasaGkhyA 25 sahasramitA / / 19. AyurvarSa 1lakSamitamAsIt / / 20. dIkSAM pAlayitvA / / 21. sargaH samApta: vaa.1-2|| Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||arhm|| ||shriikunthunaathaay nmH|| ||klikaalsrvjnyshriihemcndraacaaryvinirmitN triSaSTizalAkApuruSacaritam // ||shriikunthunaath-arnaathaadicritprtibddhN SaSThaM parva / / ||prthm: srgH|| ||shriikunthunaathcritm|| jayanti jayinaH kunthusvAmino dezanAgiraH / mahAmohadRSadbhedasaritpUrasahodarA: // 1 // trailokyasvAmina: kunthozcaritraM vacmi pAvanam / saMsArAmbhodhimathane manthAnAcalasannibham // 2 // asyaiva jambUdvIpasya prAgvideheSu sundare / AvartanAmni vijaye kRtasvarvijaye zriyA // 3 // mahApuryAM khaDginAmnyAM ni:sImaguNabhAjanam / sImA dharmadhurINAnAM rAjA siMhAvaho'bhavat / / 4 // AdhAra iva dharmasya kuThAra iva pApmanaH / nyAyasya kulavezmeva sudhiyAM janmabhUriva // 5 / / tasya mantro mana iva durlakSo vidussaampi| zakrasyeva prabhutvaM cotsaahshcaa'bhuuddhreriv||6|| anullaGghitamaryAda: samudra iva sa svayam / maryAdAyAM jagadapi dhArayAmAsa zaktimAn // 7 // kRSTimantra iva zrINAM bhedamantra iva dviSAm / rakSAmantra ivA'vanyAstasya reje dhanurdhvaniH // 8 // dharmAyaiva zazAsorvI na punaviNAya saH / sarvadA dharmaniSThAnAM phalaM taddhyAnuSaGgikam // 9 // anAsaktyopabhuJjAno bhogAn yogIva bhojanam / kaJcidapyaticakrAma kAlaM tattvavidagraNIH // 10 // velAmabdhirivA'nyedhurvairAgyamadhikaM dadhan / saMvarAcAryapAdAnte gatvA dIkSAM sa Adade // 11 / / vrataM prapAlayastIvramarhadArAdhanAdibhiH / sthAnakairarjayAmAsa tIrthakRnnAmakarma saH // 12 // se mRtvA kAlayogena samadRSTiH smaahitH| devo vimAne srvaarthsiddhnaamnyjaayt||13|| pAitazca jambUdvIpasya dvIpasyA'traiva bhArate / kSetre'sti hAstinapuramiti khyAtaM mahApuram // 14 // tatra caityeSu vizedapatAkAvyapadezata: / nityaM pramudito dharma iva nRtyati nirbharam // 15 // tadgRheSvabhito ratnabaddhaprAGgaNabhUmiSu / nAmA'pyabhUt kardamasya kevalaM yekSakardame // 16 // tadvapre ratnaghaTite svaireva pratibimbitaiH / pare buddhyA gandhebhA dantaghAtAn vitanvate // 17 // nRpaukassu janaukassu gopureSvaparatra ca / tatsarvamArhatairbimbairvyAptaM vyoma grahairiva // 18 // tejasA'bhinava: zUraH zUro nAma mahIpatiH / babhUva tasminnalakApuryAmiva dhanezvaraH / / 19 / / 1. jayazIlasya // 2. mahAmoha eva dRSat-pASANastasya bhede nadIpUrasamAnAH // 3. pavitram / / 4. manthanAcalasa0 mu. / mandarAcalasadRzam // 5. kRta: svargasya jayo yena tasmin // 6. zriyaH khaMtA, / / 7. 0sa dhiyAM khaMtA. // 8. mantrazaktiH // 9. prabhutvazaktiH // 10. utsAhazaktiH // 11. kRSNasya iva / / 12. anullavitamaryAdasamudra iva lA. pA. // 13. vazIkaraNamantraH / / 14. draviNam ||15.avaantrphlm / / 16. anAzaktyopa0 lA. pA. chA. he. // 17. kizcida0 mu.prabhRtiSu, pAtA. vaa.1-2||18. vrataM sa pAlayaM0 he.,vrataM ca pAlayaM0 lA. chA. / / 19. vipadya he. // 20. samyagdRSTi: mu. khaMtA. // 21. ujjvalapatAkAvyAjAt // 22. "krpuuraagru-kkkol-kstuurii-cndndrvaiH| syAd yksskrdmoN"(abhi.ciN.tR.kaa.shlo.638-639)||23.anygjshngkyaa / 24. 0reSvapareSu chA. pA. // 25. sUryarUpa ityarthaH // 26. kuberH| Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama: sarga:) triSaSTizalAkApuruSacaritam / dvaitIyIko'ntarAtmeva hRdi tasyA'vasat sadA / dharma evA'rtha-kAmau tu bahiHsthau 'bahirAtmavat // 20 // pratApAkrAntadikkasya tasya zastrANi jjnyire| doSNorvibhUSaNAyaiva keyUra-kaTakAdivat // 21 // na cukopa se kasmaicijjugopa ca mahImimAm / vinA'pi tIvratAM vizvaM prakAzayati candramAH // 22 // rUpa-lAvaNyapuNyAGgI shiilnairmlyshaalinii| zrIdevIva harestasya nAmnA zrIriti patnyabhUt // 23 // kiM sudhAsAraNi: ? kiM vA sudhAMzoradhidevatA ? / sudhAM kSarantI vacasA zuzubhe sA zubhAnanA // 24 / / mandamevA'navadyAGgI jagAma ca jagAda ca / haMsIva rAjahaMsasya tasya sA prANavallabhA / / 25 / / tayA devyA samaM bhogAn bubhuje sUrapArthivaH / nirvighnasukhanirmagno vaimAnika ivA'maraH // 26 // pAitazca sarvArthasiddhe vimAne'pUrayannijam / jIva: siMhAvahasyA''yustrayastriMzArNavapramam // 27 / / zrAvaNAsitanavamyAM kRttikAsthe nizAkare / cyutvA tatastasya jIva: zriya: kukSAvavAtarat ||28||[yugmm] caturdanto gaja: zveta: kakudyAn kumudadyutiH / kesayutkesaro lakSmIrabhiSekamanoramA // 29 // paJcavarNaM puSpadAma pArvaNo rajanIkaraH / pradyotana: kRtadyota: sapatAko mahAdhvajaH // 30 // zAtakaumbha: pUrNakumbha: padmapUrNa srovrm| saritAM patirudvIcirvimAnaM ratnanirmitam // 31 // ratnapuJjo'bhraMliharug nighUmazca vibhAvasuH / ete caturdaza svapnAstadA dadRzire tayA // 32 // devyA ca kathitAn svapnAn vyAcakhyau nRpatiH prege| svapnairebhiH suto bhAvI cakrabhRt tIrthakRcca te // 33 // tato navasu mAseSu dineSvardhASTameSu c| rA~dhakRSNacaturdazyAM kRttikAsthe nizAkare // 34 // graheSu coccasaMstheSu chAgAkaM kaanycncchvim| sarvalakSaNasampUrNa zrIdevI suSuve sutam / / 35 / / nArakANAM kSaNaM saukhyamudyotazca jgttrye| abhUttadA cA''sanAni zakrAdInAM cakampire // 36 // upetyA''sanakampena karmakarya iva kSaNAt / SaTpaJcAzaddikkumArya: sUtikarmANi cakrire // 37 // zakraH paJcavapurbhUtvA meruzaile'nayat prabhum / indrAzca snapayAmAsustriSaSTistIrthavAribhiH // 38 // IzAnAGke nivezyezaM zakro'pyasnapayat tata: / kRtvA pUjAdikaM coccairiti stotuM pracakrame // 39 / / "adya nIrANi kSIrodaprabhRtInAmudanvatAm / padmaprabhRtihradAnAM padmAni ca payAMsi ca // 40 // auSadhya: kSudrahimavatprabhRtInAM mahIbhRtAm / bhadrazAlaprabhRtInAM vanAnAM kusumAnyapi // 41 / / malayAdhityakAdInAM bhUmInAM candanAni ca / yuSmatsnAtropayogena kRtArthAni jagatpate! ||42||tribhirvishesskm|| kRtArthamidamaizvaryamakhilAnAM divaukasAm / deva! tvajjanmakalyANamahotsavavidhAnataH // 43 / / utkRSTo bhUbhRtAmadya tIrthabhUto'yamadya c| prAsAda iva bimbena tvayA merurlngktH||44|| adya caDhUMSi caDhUMSi pANayazcA'dya pANayaH / darzanena sparzanena bhavato bhuvanezvara! // 45 // adya na: saphalaM nAthA'vadhijJAnaM nisargajam / yenaM te janma vijJAya janmotsavamakRSmahi / / 46 / / yathA'dya hRdayadvAre snAtrakAle mamA'bhavaH / tathaiva hRdayasyA'ntarapi bhUyAzciraM prabho!" ||47 / / jagannAthamiti stutvA gRhItvA ca purandaraH / gatvA ca hAstinapuraM zrIdevyA: pArzvato'mucat // 48 / / pacakre janmotsavaH sUno: zUreNA'pi mahIbhujA / yadvotpanne tIrthanAthe sadotsavamayaM jagat // 49 / / dRSTo devyA garbhage'smin kunthvAkhyo ratnasaJcayaH / kunthurityabhidhAM tena svAmino vidadhe pitA // 50 // 1. bahirAtmakRt khaMtA. // 2. sarvazastrANi chA. pA. / / 3. ca sa kA'pi ju0 he. // 4. trayastriMzyarNavapramam khaMtA. / trayastriMzatsAgarapramANam // 5. zrAvaNakRSNanavamyAm // 6. vRssbhH||7. puurnnimaasmbndhii||8. sUryaH / / 9. sauvrnnH||10. smudrH||11. agniH||12. praat:kaale||13. svapnairebhirjagadvandyo bhAvI te tIrthakRt suta: he. // 14. vaizAkhakRSNacaturdazyAm / / 15. aja: lAJchanaM yasya saH, tam // 16. kAJcanasya suvarNasya iva chavi: kAntiryasya saH, tam // 17. paJcatriMzaddhanustuGgam he. // 18. kiDkayaH;karmakArya ivlaa.||19. sAgarANAm / / 20. oSadhya: mu.||21. parvatAnAm // 22. parvatasyoparitano bhUbhAgaH / / 23. parvatAnAm / / 24. jina! mu. // 25. gRhItvA''zu chA. pA. mu.|| Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (SaSThaM parva zakrasaGkramitAGguSThapIyUSaM bhagavAn piban / krameNa 'vardhamAno'bhUt paJcatriMzaddhanUnataH // 51 // pitrAjJayA paryaNaiSIt sa kAle rAjakanyakA: / karma bhogaphalaM chettuM cA'nyathA zakyate na hi||52|| trayoviMzyabdasahasreSvardhASTamazateSu ca / gateSu janmato rAjyaM prabhuH pitrAjJayA'grahIt // 53 // gateSvabdeSu tAvatsu bharturmaNDalikasthitau / madhye'svasadane cakraratnaM smudpdyt||54|| cakre'rcA cakraratnasya jagadaryo'pi sUrasUH / mahAtmAno hi kurvanti sevakeSvapi satkRtim / / 55 / / mAgadhezaM varadAma-prabhAsAdhipatI api / krameNa sAdhayAmAsa cakraratnAnugaH prabhuH // 56 / / sindhudevIM vaitADhyAdrikumAraM kRtamAlakam / svayaM so'sAdhayadatha senAnyA sindhuniSkuTam / / 57/ senAnyodghATitadvArA pravizya ca tmisryaa| nirgatya cA''pAtanAmno mlecchAn prabhurasAdhayat // 58 / / senAnyA ca vazIcakre dvitIyaM sindhuniSkuTam / gatvA ca kSudrahimavatkumAraM svAmyasAdhayat // 59 / / kalpa ityRSabhakUTe nijaM nAma lilekha ca / vavale ca tata: sthAnAccakraratnAnuga: prabhuH // 60 // AgatazcopavaitADhyaM tacchreNidvayavartibhiH / vidyAdharendrarAnarce vividhopAyanaiH prbhuH||61|| gaGgAdevIM nATyamAlaM svayaM prabhurasAdhayat / gAGgaM tu niSkuTaM sainyapatinA mlecchasaGkulam // 62 / / senAnyodghATitakhaNDaprapAtaguhayA prabhuH / pravizya vaitAdayagirerniryayau saparicchadaH // 63 // naisarpapramukhAstatra navA'pi nidhaya: prabhoH / sidhyanti sma svayamapi gaGgAmukhanivAsinaH // 64 // dvitIyaM niSkuTaM gAGgaM senAnyA'sAdhayat prbhuH| vijigye bharatakSetraM SaDbhirvarSarzatairiti // 65 // sampUrNacakrabhRtsampan narAmaraniSevitaH / tato nivRtta: zrIkunthurAyayau hastinApuram // 66 // cakre cakritvAbhiSeka: prabhordevairnarairapi / utsavazca dvAdazAbdI pure tasminnajAyata // 67 / / trayoviMzyabdasahasrA: sArdhASTamazatA yayuH / zrIkunthusvAminazcakravartivaibhavadhAriNaH // 68 // tIrthaM pravartaya svAminniti lokAntikaiH prabhuH / vijJapto vArSikadAnaM dadau rAjyaM ca sUnave // 69 / / svAmI napaizca devaizca kRtaniSkramaNotsavaH / vijayAzibikArUDhaH sahasrAmravaNaM yyau||70|| cumbatA campakalatAcUtayaSTIvidhunvatA / vAsantikA nartayatA nirguNDIrabhimRdnatA // 71 // AliGgatA ca lavalI: spRzatA nvmaalikaaH| pATalIzca pATayatA padminIzcA'bhisarpatA // 72 // AkramatA'zokalatA: kdliirnugRhnntaa| yUneva pavamAnena dakSiNena manoramam // 73 // dolAndolanasaMsaktalalanAlaTabhIkRtam / kusumAvacayakrIDAvyagrapaurebhyadArakam / / 74 / / unmattakokilAlApairmadhuraizcA'lakUjitaiH / vihitasvAgatamivodyAnaM tat prAvizat prabhuH ||75||pnycbhi: kulkm|| zibikAyA: samuttIrya tyaktvA'slaGkaraNAdikam / vaizAkhakRSNapaJcamyAM kRttikAsvahni pazcime // 76 / / samaM rAjasahasreNa SaSThena prAvrajat prabhuH / caturthaM prApa ca jJAnaM mana:paryayasaJakam ||77||[yugmm] pure cakrapure vyAghrasiMhapArthivavezmani / dvitIye'hni vyadhAt svAmI paramAnnena pAraNam / / 78 / / vidadhe vasudhArAdipaJcakaM tatra nAkibhiH / ratnapIThaM vyAghrasiMhenAM'hristhAne puna: prabhoH // 79 / / ni:saGgo'pratibaddhazca samIraNa iva prabhuH / chadyastha: SoDazAbdAni vijahAra vasundharAm / / 80 / / anyedhurviharannAgAt sahasrAmravaNaM prbhuH| kRtaSaSThastilakadrau tasthau ca pratimAdharaH // 81 / / 1. vRddhimApede kalpadruma ivA'vanau he.||2.shstraagaare // 3. sUrasya rAjJaH sutaH-kunthurityarthaH // 4. senAnyA-senApatinA udghATitaM dvAraM yasyA: sA, tyaa||5. cApAtanAmno mu.prabhRtiSu // 6. AcAra iti hetoH||7. vaitADhyasamIpam // 8.0gharendrarAnarci laa.||9. asidhyanta he. // 10. senAnyA'sAdhayat ttH| itthaM bharataSaTkhaNDImakhaNDAjJo'jayat prbhuH||he. ||11.0vrssshtairpi khaMtA. // 12.0vartivaibhavazAlina: khaMtA. mu.|| 13. lokAntikAmaraiH he. // 14. dadau dIkSotsukaH prabhuH he.||15. AmralatAH // 16. sinduvArAn , bhASAyAM 'nagoDavRkSa' // 17. vAyunA // 18. dolAndolane saMsaktAzca tA lalanAca, tAbhi: laTabhIkRtaM sundarIkRtam / kusumAvacayo vasantaH, tasya krIDAyAM vyagrA: paurA ibhyA dArakAzca yatra tat / / 19. kRttikAnakSatre // 20. devaiH // 21. tilkvRksstle|| Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamaH sargaH ) triSaSTizalAkApuruSacaritam / caitrazuddha tRtIyAyAM kRttikAsthe nizAkare / ghAtikarmakSayAttatra saJjajJe kevalaM prabhoH // 82 // sendraizcaturvidhairdevanikAyairetya tatkSaNam / cakre samavasaraNaM prAkAratrayamaNDitam // 83 // surai: saJcAryamANeSu svarNAbjeSu dadat kramau / pUrvadvAreNa samavasaraNaM prAvizadvibhuH // 84 // viMzatyagracaturdhanvazatoccaM caityapAdapam / tatra pradakSiNIcakre dharmacakrI jagadguruH // 85 // tasyA'dhazchandake jalpan "tIrthAya nama" ityatha / pUrvasiMhAsane pUrvAbhimukha: svAmyupAvizat // 86 // svAmina: pratirUpANi dikSvanyAsvapi tatkSaNam / tAdRzi tatprabhAveNa vicakrurvyantarAmarAH // 87 // avatasthe yathAsthAnaM zrImAn saGghazcaturvidhaH / madhyavapre tu tiryaJco'dhastane vAhanAni tu // 88 // jJAtvA ca samavasRtaM prabhumAgAt kurUdvahaH / namaskRtyA'nuzakraM ca niSasAda kRtAJjaliH // 89 // bhUyo'pi svAminaM natvA saudharmendra - kurUdvahau / udvahantau hRdi mudaM prArebhAte iti stutim // 90 // "caturdhA dharmadeSTAraM caturgAtraM caturmukham / caturthapuruSArthezaM tvAM stumaH paramezvaram // 91 // caturdazamahAratnIM ni:saGgatvAt tvamatyajaH / ratnatrayIM tvanavadyAM dadhAsi jagadIzvara ! // 92 // mano harasi vizvasya nirmanaskastathA'pyasi / uttaptasvarNavarNastvaM dhyAyase cendusannibhaH // 93 // niHsaGgo'pi maharddhistvaM dhyeyo'pi dhyAtRtAspadam / koTizo'pyAvRto devAdibhiH kaivalyabhAgasi ||14|| vizvasya rAgaM tanuSe vItarAgo'si ca svayam / akiJcano'pi bhavasi jagataH paramarddhaye // 95 // avijJeyaprabhAvAyA'jJeyarUpAya tAyine / namo bhagavate saptadazAya bhavate'rhate // 96 // I praNAmo'pi tvayi vibho'cintyacintAmaNirnRNAm / kiM punarmanasA dhyAnaM stavanaM vacasA'pi vA ? || 97 / / praNAme stavane dhyAne prabho! tvadviSaye mama / pravRtti: sarvadA'pyastu kRtamanyairmanorathaiH" // 98 // stutvaivaM diviSannAthe kururAje ca tasthuSi / zrIkunthunAtho bhagavAn vidadhe dharmadezanAm // 99 // "yonilakSacaturazItyAvartApAtabhISaNaH / ayaM khalu bhavAmbhodhirmahAduHkhanibandhanam // 100 // taraNe ca bhavAmbhodheralaiMmbhUSNurvivekinAm / yAnapAtraM manaH zuddhirindriyormirjayorjitA // 101 // dIpikA khalvainirvANA nirvANapathadarzinI / ekaiva manasaH zuddhiH samAmnAtA manISibhiH // 102 // satyAM hi manasaH zuddhau santyasanto'pi yadguNAH / santo'pyasatyAM no santi, saiva kAryA budhaistataH // 103 // manaH zuddhimabibhrANA ye tapasyanti muktaye / tyaktvA nAvaM bhujAbhyAM te titIrSanti mahArNavam // 104 // tapasvino manaHzuddhiM vinAbhUtasya sarvathA / dhyAnaM khalu mudhA cakSurvikalasyeva darpaNaH // 105 // tapyamAnAMstapo muktau gantukAmAn zarIriNaH / vAtyeva taralaM cetaH kSipatyanyatra kutracit // 106 // maiMna:kSapAcaro bhrAmyannapaizaGkaM niraGkuzaH / prapAtayanti saMsArAvartagarte jagattrayIm // 107 // aniruddhamanaskaH san yogazraddhAM dadhAti yaH / padbhyAM jigamiSurgrAmaM sa paGguriva hasyate // 108 // manorodhe nirudhyante karmANyapi samantataH / aniruddhamanaskasya prasaranti hi tAnyapi // 109 // manaHkapirayaM vizvaparibhramaNalampaTaH / niyantraNIyo yatnena muktimicchubhirAtmanaH // 110 // tadavazyaM manaH zuddhiH kartavyA siddhimicchatA / tapaH zruta-yamaprAyaiH kimanyaiH kAyadaNDanaiH ? // 111 // manaH zuddhyaiva kartavyo rAga-dveSavinirjayaH / kAluSyaM yena hitvA''tmA svasvarUpe'vatiSThate " // 112 // zrutveti dezanAM bharturbahava: prAvrajan janAH / svayambhUpramukhAH paJcatriMzadgaNabhRto'bhavan // 113 // " 1. kurudezasya rAjA / / 2. zakrasya pazcAt // 3. bhUyo bhUyo'pi taM he. // 4. mokSasvAminam // 5. tvAM numaH khaMtA // / 6. caturdazAnAM mahAratnAnAM samAhAraH / / 7. jJAnadarzanacAritrarUpAM ratnatrayIm // 8. dhyAtA / / 9. kaivalyaM ekAkitvamiti virodha: kevalajJAnamiti tatparihAraH // 10. vizvAnurAgam / / 11. rakSitre / / 12. indre // 13.smrthaa||14.indriyormijyen UrjitA tejasvinI // 15. anapAyinI // 16. mokSamArgaprakAzinI / / 17. kathitA / / 18. yad yasmAt kAraNAt manasaH zuddhau satyAmavidyamAnA api guNA bhavanti, manaH zuddhau cA'satyAM vidyamAnA api guNA na bhavanti // 19. mahAvAyuH // 20. mana eva kSapAcaro rAkSasaH // 21. niHzaGkam / / 22. paJcamahAvratapradhAnaiH // 73 For Private Personal Use Only Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (SaSThaM parva kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM pUrNAyAmAdipauruSyAM dezanAvirate prabhau / svayambhUrdezanAM svAmipAdapIThasthito'karot / / 114 // pUrNadvitIyapauruSyAM vyasrAkSIt so'pi dezanAm / natvA zrIkunthumIyuzca svaM svaM sthAnaM surAdayaH // 115 // tattIrthabhUzca gandharvayakSo hNsrtho'sit:| dadhAno dakSiNI bAhudaNDau varada-pAzinau // 116 / / mAtuliGgAGkuzadharau dhArayan dakSiNetarau / zrImata: kunthunAthasya jajJe zAsanadevatA // 117 / / tattIrthabhUrbalAdevI gaurAGgI kekivaahnaa| bibhrANA dakSiNau bAhU bIjapUraka-zUlinau // 118 / / muSa(Su)NDhI-paGkajabhRtau bibhratI dakSiNetarau / sadA sannihitA jajJe prabhoH zAsanadevatA // 119 // tAbhyAmamuktasAnnidhyastata: sthAnAdathA'nyataH / bhavyajantUpakArAya vijahAra jagadguruH // 120 // paSaSTisahasrI sAdhUnAM sA sAdhvInAM sssttshtaa| caturdazapUrvabhRtAM saptatyadhikaSaTzatI // 121 // sahasradvitayaM sArdhamavadhijJAnazAlinAm / catvAriMzattrayastriMzacchatI cA'pi manovidAm // 122 // kevalajJAninAM trINi sahasrANi zatadvayam / zatAni caikapaJcAzadvaikriyalabdhizAlinAm // 123 / / saJjAtavAdalabdhInAM sahasradvitayaM punaH / zrIvakANAM lakSamekanyUnAzItisahasrayuk // 124 / / zrIvikANAM trINi lakSANyekAzItisahasyapi / AkevalAdviharata: parivAro'bhavat prabhoH // 125 / / gateSvabdasahasreSu trayoviMzeSu kevalAt / catustriMzatsahiteSu zateSvapi ca saptasu // 126 // nirvANasamayaM jJAtvA sammetAdriM yayau prabhuH / samaM munisahasreNa zizriye'nazanaM tataH // 127 // [yugmam] mAsAnte rA~dhakRSNAditithau bhe kRttikAsu ca / samaM tairmunibhiH svAmI prapede padamavyayam // 128 // kaumAra-rAjya-cakritva-vrateSu samabhAgakam / Ayu: paJcanavatyabdasahasramabhavat prabhoH / / 129 / / zrIzAntinAthanirvANAdardhapalyopame gate / kunthunAthajinendrasya nirvANaM samajAyata // 130 / / nirvANaparvamahimA vidadhe suparvanAthaiH suparvasahitai: prmeshvrsy| daMSTrA-radAdi paripUjayituM yathAvan ninye ca tairnijanijeSu niketaneSu // 131 / / ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye SaSThe parvaNi zrIkunthunAthacarita varNano nAma prathama: srgH|| 1. visarjitavAn / / 2. kRSNavarNaH // 3. vAmahastau / / 4. muSuNDhI syAd dArumayI vRttAya:kIlasaJcitA (zeSanAmamAlA zlo.151) / / 5. sAdhUnAM saGkhyA 60 sahasramitA // 6. sAdhvInAM saGkhyA 60600mitaa||7. caturdazapUrviNAM saGkhyA 670mitA // 8. avadhijJAninAM saGkhyA 2500mitaa||9. mana:paryayajJAninAM saGkhyA 3340mitaa||10.kevljnyaaninaaN saGkhyA 3200mitaa||11.vaikriylbdhiinaaN saGkhyA 5100mitA // 12. vAdalabdhInAM saGkhyA 2sahasramitA / / 13. zrAvakANAM saGkhyA 1lakSa-79sahasramitA // 14. lakSamekaMnyUnA khNtaa.paa.he.chaa.mu.||15. zrAvikANAM saGkhyA 3lakSa-81sahasramitA // 16. gateSu 23734varSeSu / / 17. puna: mu. // 18. vaishaakhkRssnnprtipdi||19. nakSatre // 20. kaumAre 23750varSANi, rAjye 23750varSANi, cakritve 23750varSANi, vrate 23750varSANi // 21. AyurvarSANi 95shsrmitaani|| Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||dvitiiy: srgH|| ||shriiarnaathcritm|| ikSvAkuvaMzatilakazcArugorocanAruci: / caturthArasarohaMsa: pAyAdarajinezvaraH // 1 // trijagatkumudAnandacandrasya parameSThinaH / zrImato'rajinendrasya vakSye caritamujjvalam / / 2 / / asyaiva jambUdvIpasya prAgvideheSu vistRte / sItAnadyuttarataTe vijaye vatsanAmani // 3 // susImAyAM mahApuryAM ni:sImA zauryasampadAm / nRpo dhanapati mA'bhavad dharma-yazodhanaH // 4 // bandhanaM tADanaM cA'GgakhaNDanaM daNDanAdi c| nA'bhata kasyA'pi tatrA''jJAsAre zAsati medinIma // 5 // mitho'saJjAtakalahairvatsalaizca mitho janaiH / sakalA'pi mahI tasmin yatyAzrama ivaa'bhvt||6|| mana:sarovare tasya dyaavaaritrnggite| cikrIDa nirbhara haMsa iva dharmo jinoditaH / / 7 / / virakta: so'tha saMsArAdasArAd vizvasAradhIH / antike saMvaramuneH prAvAjIdA~ttasaMvaraH // 8 // sa vrataM pAlayastIvaM tapyamAnastapAMsi c| vijahAra mahImAttavividhAbhigrahaH sudhIH // 9 // caturmAsopavAsAntapAraNe pratyalAbhayat / zreSThiputro jinadAsa: zraddhayA taM mahAmunim // 10 // arhadArAdhanAdyaizca sthAnairdhanapatirmuniH / Ajaryat tIrthakRnnAmakarma karmadviSannapi // 11 // vipadya kAlayogena samAhitamanA: sa tu / navamagraiveyake'bhUdamara: paramarddhikaH // 12 // [itazca jambUdvIpasyA'syaiva kSetre ca bhArate / samasti hAstinapuraM puraM paramaRddhikam // 13 // rAjAno'pi prajAyante tatra sevArthamAgatAH / divyavAhana-nepathyA rojAyante prajA: punaH // 14 // vibhAti tatra parikhA parito valayAkRtiH / zriyaH sthairyakRte dattA svAjJAlekheva vedhasA // 15 // haima-sphATika-nailAni tatra caityAnyanekazaH / zRGgANi meru-kailAsAJjanAdrINAmivA''babhuH // 16 // sudarzanazcandra iva tatra nAmnA sudarzanaH / abhUdbhUmibhujAM preSThaH surANAmiva vatrahA // 17 // tasyA''sane vA talpe vA gRhe vA bahireva vaa| dharmo'nujjhitasAnnidhya: priyamitramivA'bhavat // 18 // siddhamantropame tasya pratApe prisrpti| prakriyAmAtramevA''sIccaturdhA sainyasaGgrahaH / / 19 / / gRhAGgaNarajastasya zamayAmAsuranvaham / ghanairmadejalAsArairnRpopAyanadantinaH // 20 // devI nAma mahAdevI kA'pi devIva gAM gatA / anta:puraziroratnamabhavat tasya vallabhA // 21 // nakopaM praNayenA'pi patyau jAtu cakAra saa| sapatnISvapi mAtsaryaM prakRtyA''ryA dadhAra n||22|| patiprasAda-saubhAgyAdIni tasyA madAya na / sA tathA'pi hi saJjajJe premadAsu ziromaNiH // 23 // tasyAzca niravadyAGgyA lAvaNyasaritaH khalu / adRzyata preticchando darpaNeSveva nA'nyataH // 24 // tayA ca bhogAn bhuJjAna: subhujo bhUbhujAM varaH / sudarzano vyatIyAya kAlaM kamapi naukivat / / 25 / / [itazca graiveyakastho jIvo dhanapate: sa tu / ekAntasukhanirmagno nijamAyurapUrayat // 26 / / 1. cAru: sundarA gorocanAyA iva pItavarNA kAntiryasya sH||2.0gorocnaadyuti: mu.|| 3. caturthAra eva sarastasmin haMsasadRzaH // 4. nitarAM sImArUpaH // 5. Ajaiva sAro yasya tasmin tatra rAjJi // 6. vizvasya sArabhUtA dhIrbuddhiryasya sH|| 7. gRhItasaMvaraH // 8. karmazatrurapi // 9. navame graive0 he. pA. lA. // 10. prajA iva Acaranti // 11. rAjAna iva Acaranti ||12.0sphaattikniilaani chA.pA. laa.||13. nIlamaNimayAni // 14. meruzRGgasAdRzyaM haimacaityAnAmevamanukrameNa jJeyam // 15. zobhanaM darzanaM yasya saH / / 16. agresaraH / / 17. indraH // 18. zayyAyAm / / 19. AcAramAtram / / 20.madajalasya AsAro dhArAvarSaNaM taiH / / 21. pRthvI avatIrNA; cAgatA mu.||22. prakRSTo mado yAsAM tAsu ziromaNiriti virodha:, yuvatiSviti tatparihAraH / / 23. prtikRtiH|| 24. zobhanapANiH / / 25. devavat / / sphATiindraH // 28. zavyAyAma, yuvatiSviti tat Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (SaSThaM parva sa cyutvA phAlgunazukladvitIyAyAM nizAkare / revatIsthe mahAdevyA: devyAH kukSAvavAtarat / / 27 / / caturdaza mahAsvapnAMstIrthakRjjanmasUcakAn / sukhasuptA nizAzeSe mahAdevI dadarza sA // 28 // tasyA: pIDAmatanvAnastanvAnazca tenuzriyam / jJAnatritayasaMyukto garbho gUDhamavardhata // 29 // sA mArgazuddhadazamyAM revatyAM kanakadyutim / sampUrNalakSaNaM nendyAvartAta suSuve sutam / / 30 / / SaTpaJcAzaddikkumAryaH sUtikarmANi ckrire| abhiSekazcatuHSaSTyA merau cakre ca vAsavaiH // 31 // vilipya pUjayitvA ca kRtvA cA''rAtrikAdikam / svAminaM tamiti stotuM saudharmendraH pracakrame / / 32 / / "naSTASTAdazadoSAyA'STAdazAyA'rhate prabho! / aSTAdazavidhabrahmabhRtAM dhyeyAya te nmH||33|| jJAnatrayaM garbhato'pi yathaivA''yaMtane tava / tathaivA'khilamapyetat tIrthanAtha! jagattrayam / / 34 // mohAvasvApinIM datvA rAga-dveSAdidasyubhiH / ciraM jagadavaskannaM svAmiMstrAyasva samprati // 35 // pathi zrAntairiva rthstRssnnaakraantairivaa''pgaa| taptairiva tarucchAyA nimajjadbhirivoDupaH // 36 / / rogilairiva bhaiSajyaM dhvAntAndhairiva dIpakaH / himAttairiva mArtaNDo mArgamUrivA'graMgaH // 37 // vyAghrabhItairivA'rciSmAnnaithyavidhuraizcirAt / tIrthanAtha! tvamasmAbhirnAtha! prApto'si samprati ||38||tribhirvishesskm|| bhavantaM nAthamAsAdya surAsura-narA amii| svasvasthAnebhya AgacchantyamAMnta iva harSataH // 39 // bhavato nAtha! nAthAmi na khalvanyat kimapyaham / nAthAmi kintvidaM meM tvaM nAtho bhUyA bhave bhave" // 40 // stutvetIzaM gRhItvA ca gatvA cebhapure pure / saudharmavAsavo devIsvAminyA: pArzvato'mucat // 41 / / pArAjA sudarzano'kArSIt sUnorjanmamahotsavam / ara ityabhidhAnaM ca devyAH svapne'radarzanAt // 42 // surAGganAbhirdhAtrIbhi: saivayobhUya cA'maraiH / krIDyamAnaH krIDanakaiH krameNa vavRdhe prabhuH // 43 / / samaye rAjakanyAzca triMzaddhanvasamunnataH / aranAtha upAyaMsta pitRzAsanagauravAt // 44 // janmato'bdasahasrANAM gtaayaamekviNshtau| pitrAjJayA rAjyadhurAM dadhAra paramezvaraH // 45 // prabhormaNDalikatve'pi kAle taavtytiiyussi| astrAgAre samutpede cakraratnaM nabhazcaram // 46 // trayodazabhiranyaizca yuto ratnairaraprabhuH / cakrAnugazcaturvarSazatyA bharatamanvazAt // 47 // tAvatyeva gate kAle svAminazcakriNa: stH| tIrthaM pravartayetyUce'bhyetya lokAntikAmaraiH / / 48 / / dAnaM datvA''bdikaM rAjyaM tvaravindasutAya saH / vaijayantyA zibikayA sahasrAmravaNaM yyau||49|| vAcaMyamairiva pikaistUSNIkairAzritadrumam / kRSNekSuvATagopInAM gItibhi: skhalitAdhvagam // 50 // krIDannAgaranArINAM kezapAzAvalokanAt / hrItairivonmuktabahairbarhiNaiH zaraNIkRtam // 51 // punnAgakusumAmodapramoditamadhuvratam / karkandhU-nAgaraGgINAM phalaiH piJjaritAmbaram // 52 // lavalI-phalinI-kunda-mucukundAgrakuDmalaiH / samantata: zobhamAnaM hemantahasitairiva // 53 // rajobhI ro puSpANAM nirmalIkRtadiGmukham / praviveza tadudyAnaM nandyAvartadhvajo jinaH ||54||pnycbhi: kulkm|| 1. revatInakSatrasthe // 2. zarIrazobhA vistArayan / / 3. mArgazIrSa / / 4. triMzaddhanUnnataM he.||5. nandyAvartasya-svastikasya lAJchanaM yasya saH, tam / / 6. sUtikarmAsya he.laa.||7. naSTA aSTAdaza doSA yasya saH,tasmai / / 8. hRdayarUpe bhavane ||9.aakraantm ||10.brudddbhiH samudre iti shessH||11. taraNDa: -'traapo'||12. rogibhiriva mu.||13. dhvAntena-andhakAreNa andhaiH||14. maargdrshkH||15. agniM dRSTvA vyAghra: palAyata iti prsiddhiH||16. nAtharAhityena vidhuraiH // 17. harSodrekAdityarthaH / / 18. yAce ||19.tvN me khNtaa.|| 20. haastinpure|| 21. arazcakradhArA, tasya darzanAt / / 22. mitrIbhUya / / 23. krIDAsAdhanaiH khelnkaiH|| 24. rUpalAvaNyazAlinI: he. // 25. 21000varSeSu gateSu satsu; tAvatyapIyuSi mu.||26. AyudhazAlAyAm / / 27. mahAratnaiH samanvitaH / SaTkhaNDaM bharataM cakrAnugo'rasvAmyasAdhayat ||he. / / 28. vArSikam / / 29. svAmI surAsuranarADhyayA he. // 30. munibhiriva / / 31. kRSNA yA ikSuvATA: (zeraDInA kALA vADha) teSu yA gopyastAsAm // 32. skhalitA adhvagA:-pAnthA yasmiMstat / / 33. lajjitairiva IdRzairmuktapicchairmayUraiH zaraNIkRtaM vanaM, hemantau mayUrA: picchAni tyajantIti svabhAvoktiH // 34. madhuvratA:-bhramarAH // 35. badarI // 36. hemnttohsyaiiriv // 37. lodhra / / 38. 0NAmadhivAsitadiGmukham he. // 39. nandyAvarta: dhvaja: lAJchanaM yasya saH / / 40. aranAthaH / / Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaH sargaH ) triSaSTizalAkApuruSacaritam / vaijayantyAH samuttIrya 'mArgasyaikAdazIdine / zukle pauSNagate cendAvahno bhAge ca pazcime // 55 // samaM rAjasahasreNa SaSThena prAvrajat prabhuH / manaH paryayasaJjJaM ca taidaiva jJAnamAsadat ||56||[yugmm ] pure rAjapure sadmanyaparAjitabhUpateH / cakre svAmI dvitIye'hni paramAnnena pAraNam ||57|| amarairvidadhe tatra vasudhArAdipaJcakam / ratnapIThaM tena rAjJA svAmipAdapade punaH || 58 // anAsIno'zayAnazca vividhAbhigrahaH prabhuH / chadmasthastrINi varSANi vijahAra vasundharAm // 59 // 1 anyedyurviharannA''gAt sahasrAmravaNaM punaH / sahakAratarormUle cA'sthAt pratimayA prabhuH ||60 // kArtikazukladvAdazyAM zazAGke revatIgate / utpede kevalaM tatra ghAtikarmakSayAt prabhoH // 61 // sadyazca devaiH samavasaraNaM tatra nirmame / tatra dvAreNa pUrveNa praviveza jagadguruH // 62 // caityaddhuM tatra ssssttygrkaarmuktrishtonntm| pradakSiNIkRtya "namastIrthAye" tyavadad vibhuH ||63|| pUrvasiMhAsane tatropAvizat prAGmukhaH prabhuH / vyantarAstatpraticchandAn dikSvanyAsvapi cakrire // 64 // avAsthita yathAsthAnaM saGgho'pi bhagavAnatha / jJAtvezaM samavasRtaM tatrA''gAcca kurUdvahaH ||65|| bhagavantaM namaskRtya so'rnuzakramupAvizat / prArebhAte iti stotumatha zakra - kurUdvahau ||66|| "jaya tribhuvanAdhIza ! jaya vizvaikavatsala ! / jaya kAruNyajaladhe! jayA'tizayazobhita! ||67 || vizvaprakAzanaM bhAnoramoghairbhAnubhiH sadA / vizvasantApaharaNaM jyotsnayA ca himadyuteH // 68 // jagajjIvanamambhobhiH prAvRDambhodharasya ca / jagadAzvAsanaM vAyorgatyA santatayA'pi ca // 69 // yathA niSkAraNamiha tathA te paramezvara ! / jagattrayopakArAya pravRttirjayati prabho! // 70 // andhakAramayaM cA''sIdandhaM vA jagadapyadaH / saprakAzaM sekSaNaM vA tvayA jajJe'dhunA puna: // 71 // narakANAM khileH panthA bhavitA'taH paraM prabho ! / tiryagyonAvapi gatiH stokastokA bhaviSyati // 72 // sImagrAmAntarANIva svargAzca prANinAmamI / pratyAsannA bhaviSyanti muktirapyadaivIyasI // 73 // tvayi vizvopakArAya viharatyavanImimAm / bhAvi kiM kiM na kalyANamasambhAvyamapi prabho! ?" // 74 // iti stutvA saudharmendre kururAje ca tasthuSi / aranAthaH sa bhagavAn vidadhe dharmadezanAm // 75 // "caturvargAgraNIrmokSa ekAntasukhasAgaraH / tatsAdhakatamaM dhyAnamadhInaM manasazca tat // 76 // AtmAyattamapi svAntaM kurvatAmatra yoginAm / rAgAdibhiH samAkramya parAyattaM vidhIyate // 77 // rakSyamANamapi svAntaM samAdAya manAmiSam / pizAcA iva rAgAdyAzchalayanti muhurmuhuH // 78 // rA~gAditimiradhvastajJAnena manasA jana: / andhenA'ndha ivA''kRSTaH pAtyate narakAvaTe // 79 // dravyAdiSu rati-prItI rAga ityabhidhIyate / teSvevA'ratimaprItiM cA''hudveSaM manISiNaH // 80 // ubhAvetau dRDhatarau bandhanaM sarvajanminAm / sarvaduHkhAnorkehAnAM mUla - kandau prakIrtitau // 81 // kaH sukhe vismayasmero ? duHkhe kaH kRpaNo bhavet ? / mokSaM ko nA''pnuyAd ? rAga-dveSau syAtAM na cediha // 82 // rogeNa hyavinAbhAvI dveSo dveSeNa cetaraH / tayorekataratyAge parityaktAvubhAvapi // 83 // doSAH smaraprabhRtayo rAgasya pairicArakAH / mithyAbhimAnapramukhA dveSasya tu paiMricchadaH // 84 // tayormoha: pitA bIjaM nAyakaH paramezvaraH / tAbhyAmabhinnastadrkSya: sarvadoSapitAmahaH // 85 // evamete trayo doSA nA'to doSAntaraM kvacit / tairamI jantavaH sarve bhrAmyante bhavavAridhau // 86 // 1. mArgazIrSasya / / 2. revatIM gate / 3. jJAnaM tadaivamAsadat he // 4. candre // 5. 360dhanurunnatamityarthaH // 6. pUjyaH // 7 kurudezasya rAjA // 8. indrasya pazcAt // 9. kiraNaiH // 10. candrasya // 11. netrasahitam / / 12. zUnyaH / / 13. nAtidUrA // 14. caturvarge'graNI0 khaMtA / / 15. manaH / / 16. chidraM, 'bahAnuM ' iti bhASAyAm / / 17. rAgAdaya evA'ndhakArastena dhvastaM jJAnaM yasya tat, tena // 18. yathA'ndhenA''kRSTo'ndho'vaTe kUpe pAtyate tadvat // 19. narakakUpe / / 20. sarva doSAno kahAnAM he. / / 21. vRkSANAm // 22. rAgaM vinA dveSo na bhavet, dveSaM ca vinA rAgo'pi na bhavedityarthaH // 23. sevakAH; paricArikA: lA. mu. // 24. parivAraH / / 25. rAga-dveSAbhyAm // 26. stadrakSaH khaMtA; tAbhyAM rakSya:- rakSaNIyaH // 27. sarvadoSANAM pitarau rAga-dveSau tayorapi pitA moha ityarthaH // 28. bhramyante he. mu. // 77 For Private Personal Use Only Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (SaSThaM parva svabhAvena hi jIvo'yaM sphaTikopalanirmala: / upAdhibhUtairetaistu taadaatmyenaa'vbhaaste||87|| arAjakamaho vizvaM yadebhiH pazyatoharaiH / hiyate jJAnasarvasvaM svarUpamapi janminAmantan ye jantavo nigodeSa ye'pi cA''sannamaktayaH / sarvatrA'spaSTakaruNA patatyeSAM paitaakinii||8|| muktyA vairaM kimeteSAM ? muktikAmaiH sahA'thavA ? / yenobhayasamAyogastairbhavan prtissidhyte||10|| vyAghra-vyAla-jalAgnibhyo na bibheti tathA muniH / lokadvayApakAribhyo rAgAdibhyo bhRzaM yathA // 91 // varmA'tisaGkaTamaho! yogibhi: samapAzritam / rAga-dveSau vyAghra-siMhau pArzvato yasya tiSThataH // 92 // astatandrairata: puMbhirnirvANapadakAGkSibhiH / vidhAtavyaH samatvena raag-dvessdvissjjyH"||93|| bhUyAMsa: prAvrajan bhavyA: prbhordeshnyaa'nyaa| kumbhAdayo gaNabhRtastrayastriMzacca jajJire // 94 / / pUrNAyAmAdipauruSyAM vyasAkSIddezanAM prabhuH / kumbhastatpAdapIThastho gaNabhRddezanAM vyadhAt // 15 // dvitIyasyAM tu pauruSyAM vyasRjat so'pi dezanAm / zakrAdyAzca prabhuM natvA jagmurnijanijaM paidam / / 16 / / yakSendraH SaNmukhastryakSa: zyAmaH zaGkharatho bhujaiH / mAtuliGgi-bANi-khaDgi-muMgari-pAzyabhIpa~daiH // 97 / / dakSiNaiH SaDbhiranyaizca nakulISvAsi-carmibhiH / zUlAGkuzAkSasUtrIkSairyuktastattIrthabhUstathA // 98 / / devI ca dhAriNI nAma nIlAGgI kamalAsanA / mAtuliGgotpaladharadakSiNobhayabAhukA // 99 // padmAkSasUtrabhRd vAmobhayabAhuraraprabhoH / sannidhisthe sadA'bhUtAmubhe shaasndevte||100|| tAbhyAmadhiSThitAbhyo bhagavAn viharan mahIm / anyedyuH samavAsArSIt padminIkhaNDapattane // 101 // tatrA'pi dezanAM kRtvA virate satyare prabhau / svAmIva vidadhe kumbho dezanAM saMzayaccheidam // 102 // pAtatraiko vAmano'bhyetya dharmaM zrotumupAvizat / zreSThI sAgaradatto'tha kumbhaM natvaivamabravIt // 103 / / bhavaprakRtyA bhagavan! du:khino bhavino'khilA: / vizeSaduHkhitazcA'smi sukhalezo'pi nA'sti yat // 104 // bhAryAyAM jinamatyAM me nAmata: priyadarzanA / utpannA duhitA rUpAdharIkRtasurAGganA // 105 // prApa cA'nanyasAmAnyaM sA kalAsvatikauzalam / dvitIyaM ca vayo rUpa-vaidagdhya-zrIvizeSakam / / 106 / / anurUpaM varaM tasyA apazyan duHkhito'bhavam / ukto'smi jinamatyA ca cintAmApto'si nAtha! kim ? // 107 / / anurUpaM tvaduhiturvaramanveSayannapi / na prApnomi kvacidapi tena tAmyAmi sundari! // 108 // ityuktaM jinamatyA'pi zreSThin! zreSThastvayA varaH / grAhyaH sa ko'pi yena syAnnA'nutApa: priyA''vayoH // 109 / / avocamahamapyevaM pramANaM daivamatra hi| AtmanIno hi sarvo'pi stokecchuH ko'pi nAtmanaH / / 110 // ityuktvA vipaNau gacchaMstAmraliptyA: samAgatam / adrAkSamRSabhadattaM sArthavAhaM maharddhikam / / 111 // sAdharmikatvAt sasnehA vANijyodantagarbhitA: / abhUvan pUrvasuhRdevA''lApA: saha tena me // 112 // anyadA sa mamA'gAramAgAt kenA'pi hetunA / IkSate sma ca suciraM matputrI priyadarzanAm / / 113 / / kasya kanyeyamiti tu tena pRSTo'hamabruvam / mameyaM hetunA kena suciraM vIkSyate tvayA ? // 114 // Aha smarSabhadatto'pi viirbhdro'bhidhaantH| samprAptayauvana: zreSThinnasti me tanayo nayI // 115 / / sa rUpeNA'tikandapo'tikaviH kaavyshktitH| ativAcaspatirvAcA vijJAnenA'tivardhakiH / / 117|| atihahazca gItena vINAyA cA'titumbaruH / nATyeSu cA'tibharato vinodeSvatinAradaH // 118 // 1. tadrUpeNa / / 2. cauraiH|| 3. nirdayA / / 4. senAH / / 5. mumukSubhiH / / 6. atisaGkIrNo maargH||7. aprmaadaiH||8. prAvrajan janA: mu.prabhRtiSu / / 9. 0rdezanayA tayA khaMtA. // 10. visarjitavAn / / 11. dvitIyAyAm he. laa.||12. samApayat // 13. sthAnam / / 14. trinetraH / / 15. zikhiratho mu. he. vinA / / 16. mAtuliGgamasyA'stItyevaM sarvatrAstyarthe in / / 17. abhayapradaiH / / 18. nakulavat-iSvAsavat-carmavat / / 19. phalakavadbhiH / / 20.0sUtrAhavai0 khaMtA. pAtA. // 21. adhiSThitaM abhyarNa-samIpaM yasya saH / / 22.0cchidAm mu.pr.||23. saMsArasvabhAvena / / 24. jIvAH / / 25. utpede he. // 26. yauvanAkhyam // 27. rUpacAturyazobhAvizeSakam // 28. khinno bhavAmi / / 29. ityUce he.|| 30. Atmane hita AtmanIna:, AtmahitecchurityarthaH / / 31. vipaNi: paNyavIthikA 'bajAra'iti // 32. pUrvamitreNa saha yathA''lApA bhavanti tthetyrthH||33.iikssaanyckre he.||34.kndpN-kaammtikraantH|| 35. kaviM zukrAcAryamatikrAntaH / / 36. vAcaspatimatikrAnta: / / 37. vardhakiratnamatikrAntaH / / 38. hUhU:-gandharvavizeSaH / / 39. tumbaru:-devagAyakaH // Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaH sargaH ) triSaSTizalAkApuruSacaritam / kAmarUpa: sura iva guTikAdiprayogataH / kiM cA'nyat ? sA kalA nA'sti yAM 'sraSTeva na vetti saH // 118 // kanyAM tasyA'nurUpAM tu nA'pazyaM kvacidapyaham / iyaM tu kanyakA dRSTA cirAt taducitA mayA // 119 // maiyA'pyuktaM mamA'pyeSA kalAkauzalazalinI / anurUpavarArthe'syAzciraM grasto'smi cintayA // 120 // daivAnukUlyAt tadayaM saGgamaH sAdhurAvayoH / cirAd vadhU-varatvena ghaTetAM tanayau dvayoH // 121 // anurUpasnuSAlAbhAd gatvA hRSTo nijAM purIm / sa prAhiNod vIrabhadraM mahatyA jainyayAtrayA // 122 // vIrabhadraM varaM prekSyA'mandamAnandamAsadam / tatpitrAkhyAtatadrUpa- guNasaMvAdadarzanAt // 123 // zubhe dine pairyaNaiSIt kanyAM me priyadarzanAm / vIrabhadraH kulastraiNabhadramaGgalapUrvakam / / 124 // katyapyahAni sa sthitvA sadAraH svAM purIM yayau / tiSThanti na ciraM jAtu mAninaH zvazuraukasi // 125 // azrauSaM cA'nyadA vIrabhadro yAme nizAntime / muktvA me tanayAM suptAmekAkI kvacidapyagAt // 126 // AnaiSIt tatpra'vRttiM ca vAmanaH ko'pi samprati / paraM na vyaktamAkhyAti sphuTamAkhyAhi tatprabho! // 127 // iti sAgaradattena vijJapto bhagavAnapi / kumbho gaNadhara zreSTho jagAdaivaM kRpAnidhiH // 128 // 1 1 "tasyAM nizAyAM jAmAtA sa taMvaivamacintayat / kalAnAM pAradRzvA'smi mantrAH siddhAzca bhUrizaH // 129 // jJAtAzca divyaguTikAprayogA vismayAspadam / vijJAneSu ca sarveSu bhRzaM prAptaM ca pauTavam // 130 // sarvaM nirarthakaM tacca manAgapyaprakAzanAt / niyantrito'smi yadiha gurusAnnidhyalajjayA // 131 // kUpamaNDUkavat tiSThannaho! kApuruSo'smyaham / prakAzayAmi tadgatvA'nyadezeSu nijAn guNAn // 132 || vicintyeti samutthAya bhUyo'pyevamacintayat / priyA kRtakasuptA ceMdratervighnAya tadbhavet // 133 // tata: krIDAkRte tAM sa samudasthApayat priyAm / sA'pyuvAca ziro'rtirme kiM kadarthayasi priya ! ? // 134 // ziro'rtiH kasya doSeNa taveti teMdudIritA / tvaddoSeNeti sA'vAdIt kIdRzeneti so'vadat // 135 / / sA'pyUce samaye'trA'pi yatte vaidagdhyavAgiyam / so'vocan mA kupaH kAnte! kariSye nedRzaM punaH // 136 // tAM sAbhiprAyamityuktvA ramayAmAsa so'dhikam / sA'pyasvApsId ratizrAntA tAM vakroktimajAnatI // 137 // satyasupteti tAM muktvA haiMDhAmuktAntarIyakaH / vIravad vIrabhadro'tha nirjagAma nijAd gRhAt // 138 // svaM zyAmavarNaM guTikAprayogeNa cakAra saH / yAti vaiMrNaparAvRttyA rUpaM kAvyavadanyatAm // 139 // kalAkalApa-vijJAnAtizayaM darzayazca saH / vidyAdhara ivA'bhrAmyat svairaM grAma - purAdiSu // 140 // sA''pRcchya zvasurau tAtagRhe'gAt priyadarzanA / vinA patiM kulastrINAM vAso hyanyatra nocitaH // 141 // ||ekadA siMhaladvIpe raitnAkaranRpAsthitam / puraM ratnapuraM nAma vIrabhadro yayAvaTan // 142 // sa haTTe zreSThizaGkhasya zRGkhojjvalaguNazriyaH / nyaSIdat tena pRSTazca kuto bhadra! tvamAgamaH ? // 143 // babhASe vIrabhadro'pi tAmraliptyAH svavezmataH / ruSitvA niHsRto bhrAmyanniha tAtA'hamAgamam // 144 // zaGkhazreSThyapyabhASiSTa na suSThu bhavatA kRtA / kumAra! sukumAreNa videzagatirIdRzI / / 145 / / karmedaM vakramapi te daivena saralIkRtam / akSatAGgo yadatrA''gAstvaM vatsa! mama sannidhau // 146 // ityuktvA taM gRhe nItvA zaGkhazreSThI svaputravat / snapayitvA bhojayitvA sasnehamidamabhyadhAt // 147 // mamA'nutpannaputrasya putra! putrastvameva hi / svAmI bhUtvA madvibhavamupabhuGkSva ca dehi ca // 148 // kuruSva maiMdRzoH prItiM vilasannamarairddhikaH / dhanaM hi sulabhaM vatsa! tadbhoktA durlabhaH sutaH // 149 // I 1. brahmeva // 2. mayA'pyUce he // 3. snuSA-putravadhUH // 4. bhASAyAM 'jAna' / / 5. copayeme he. / / 6. kulastrINAM bhadramaGgala (gIta) pUrvakam / / 7. patnIsahitaH / / 8. sa he. khaMtA.mu. / / 9. pravRtti: - vRttAntaH // 10. tathaivamaci0 he. // / 11. pAragAmI // / 12. cAturyam // 13. tattu khaMtA. mu. // / 14. kupuruSaH // 15. samutthApya mu. / / 16. kRtrimatayA suptA // 17. cedgatirvi0 lA. he // 18. utthApitavAn // 19. tena preritA / / 20. dRDhaM AmuktaM baddhamAntarIyaM adhoM'zukaM vastraM yena saH / / 21. kAvyapakSe varNAnAmakArAdInAM parAvartanena anyArthatAM prApnoti // 22. darzayannasau hai. // 23. ratnAkaranAmnA nRpeNA''zritam // 24. zaGkha ivojjvalA guNAH zrIzca yasya saH // 25. dAnaM dehi // 26. mannetrayoH // 27. vilasannasamarddhika: he. pA. lA. // 28. amarasyeva Rddhiryasya saH // For Private Personal Use Only Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (SaSThaM parva Azrayan 'prazrayaM vIrabhadro'pyevamavocata / niSkrAnto'pi piturgehAt piturgehe'hamAgamam // 150 // tavA''jJAvazavartyasmi ziSyo'smi tava sarvadA / auraso hi pApaputro dharmaputro'smyahaM punaH // 151 / / tata: sa sukhamevA'sthAcchaGkhasya zreSThino gRhe| paurAna vismApayannAvi:kalAvijJAnakauzalaiH // 152 / / patatra ratnAkaranRpasyA''sIdvizvakasundarI / anaGgasundarI nAma puruSadveSiNI sutA // 153 / / tasyA: pArzva pratidinaM zreSThizavasutA yyau| nAmato vinayavatI vinayaikaniketanam // 154 / / svasa:! kva yAsIti pRSTA vIrabhadreNa sA'nyadA / bhrAtRsnehAd vinayavatyAcacakSe yathAtatham // 155 / / sA sakhI te vinodai: kaiH kAlaM gamayati svasa:! ? / ityuktA vIrabhadreNa vINAdyairiti sA'vadat // 156 // tAyAsyAmyahamapItyuktA tena tu sA'vadat / na puMso bAlakasyA'pi pravezastatra te kuta: ? // 157 / / vidhAsyAmi vadharUpaM samyagityabhidhAya saH / tatsammato naTa iva sadya: strIveSamodade // 158 // so'gAt tayA samaM tatra sakhi! keyaM tvayA saha ? / pRSTetyanaGgasundaryA matsvaseti jagAda saa||159|| tadA cA'naGgasundaryA sundarairvarNakairnavai: / phalake likhituM haMsI virahArmopacakrame // 160 // tAM vIrabhadra ityUce tvayA virahapIDitA / iyaM likhitumArebhe paraM dRSTyAdi nedRzam // 161 // tarhi tvamAlikhetyuktvA phalakaM varNakaiH saha / anaGgasundarI vIrabhadrAyA'rpayati sma sA // 162 // likhitvA tAdRzIM haMsI vIrabhadro'pi tatkSaNam / tasyai samarpayAmAsa sA nirUpyaivamabravIt // 163 // aho! AlekhyanaipuNyamantarbhAvaprakAzakam / tathAhi dRSTiretasyA bASpAmbukaNavarSiNI // 164 / / pramlAnaM vadanaM caJcUH zlathopAttamRNAlikA / grIvA ca zithilA pakSAvuphtanAsahAvimau // 165 // zUnyaM cedamavasthAnabhavasthAM virahAkulAm / AkhyAti vyaktametasyA anAkhyAtAmapi svayam // 166 / / kalAvidIdRzI kasmAdiyatkAlaM sakhi! tvayA / nA''nIteyaM gRhe kSiptvA rahasyamiva kiM dhRtA ? ||167 / / vIrabhadro'pyuvAcaivaM guruunnaambhishngkyaa| nA''nItA'hamiha svamrA nA'nyat kimapi kAraNam // 168 / / anaGgasundarItyUce'taH paraM pratyahaM tvyaa| AgantavyaM saha svamrA kiM cA'syA nAma sundari! ? // 169 // vIrabhadro jhagityUce nAma vIramatIti me / bhUyo'pyUce rAjaputryA vetsyanyA api kiM kalA: ? // 170 / / Uce vinayavatyaivamacirAjjJAsyasi svayam / na pratyaya: parAkhyAteSvatyadbhutaguNeSvapi // 171 // evamastvityuditvA'ya muditaa'nnggsundrii| satkRtya vinayavatIM visasarja tadanvitAm / / 172 // vIrabhadro vadhUveSaM gRhe muktvA yayau puna: / ApaNe zreSThina: pArzve pitRbhaktiniyantritaH // 173 / / zreSThI tamUce sasnehaM vatsa! kvA''sthA iyacciram ? / iha tvAM pRcchatAM nRNAM nirviNNo'smyuttaraM dadat / / 174 / / babhASe vIrabhadro'pi tAtodyAne gato'smyaham / zreSThyapyabhASataivaM ca yadyevaM zobhanaM kRtam // 175 / / tathaivA'hri dvitIye'pi tatra so'gAt kalAnidhiH / anaGgasundarI vINAM vAdayantIM dadarza c||176|| ityUce vIrabhadrastAM tantrIreSA na susvarA / manuSyavAlo'muSyAM yadarnusyUto'sti sundari! // 177 / / kathaM nu jJAyata ? iti tayoktaH so'bravIdidam / jJAyate tvadupakrAntarAganirvAhadarzanAt // 178 / / tatazca sA'rpayAmAsa vIrabhadrasya vallakIm / tadvidutkIlayAmAsa tattantrIM so'pi tatkSaNAt // 179 / / manuSyavAlaM tanmadhyAt sa zalyaM hRdyaadiv| AkRSya darzayAmAsa tasyA vismayamAdadhat / / 180 / / tattantrI saMjjayitvA sa bhUyo daNDe nibadhya ca / vAdayAmAsa tAM vINAM prAvINyajitatumbaruH // 181 / / svarAnutpAdayAmAsa sAraNyA susphuTazrutIn / tAnAMzca kUTatAnAMzca vyktvynyjndhaatukaan||182|| 1. praNayam // 2. svaputraH / / 3. Avi: prakaTaM yathA syAt tthaa||4. tayA smmtH||5.0maaddau khNtaa.|| 6. varNakai:varNa: (raMgo vdde)||7. citrkaushlym|| 8. rbhAvaprakAzanam lA. // 9. bASpAcakaNa0 he. // 10. mRNAlikA-kamaladaNDaH, zithilaM upAttA-gRhItA mRNAlikA yayA sA / / 11. uDDayane'kSamau // 12.zramitaH // 13. tantryeSA susvarA na hi he. // 14. saMlagnaH // 15. tvayA Arabdhasya rAgasya nirvAhadarzanAt // 16. vINAm / / 17. voTitavAn // 18. vismAyayan mana: he. // 19. sajjayitvA'tha mu.|| Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaH sargaH ) triSaSTizalAkApuruSacaritam / vAdyaprakAramAzritya sakalaM niSkalaM ca saH / rAgaM prapaJcayAmAsa vipaJcyAM' zravaNAmRtam // 183 // sA'naGgasundarI sA ca parSadutkarSaharSabhAk / AlekhyalikhitevA'sthAd gItahAryA mRgA api // 184 // tadvINAgItamAkarNya dadhyau sA rAjakanyakA / IdRzaM guNavat pAtraM devAnAmapi durlabham // 185 // nirarthakaM kiM ca mama janmA'pi hyanayA vinA / zobhate puSpadAmnaiva pratimA sakalA'pi hi / / 186 | tasyA avasaraprAptamanyAsvapi kalAsu saH / prAvINyaM darzayAmAsa tanmanovittataskaraH ||187|| vIrabhadraH svAnuraktAM vijJAyA'naGgasundarIm / anyadA zreSThinaM zaGkhaM rahasyevamavocata // 188 // pRSThato vinayavatyAstAta ! pratyahamapyaham / gacchAmyanaGgasundaryAH pArzve yuvativeSabhRt // 189 // tadyuSmAbhirna bhetavyaM kariSye'haM yathA tathA / na ko'pyanartho bhAvI vo bhAvi pratyuta gauravam // 190 // mahyaM dAtuM nijAM kanyAM cedvaH prArthayate nRpaH / tadAdau nA'numantavyaM mAnyamatyAgrahe sati // 199 // zreSThyapi vyAjahAraivaM tvaM vetsyabhyadhiko dhiyA / ekaM tu brUmahe vatsa! kAryaM kuzalamAtmanaH // 192 // vIrabhadraH pratyuvAca vimanAstAta! mA sma bhUH / pazyA'cirAcchubhodakaM svasUnoH karma zobhanam // 193 // vatsa!vetsi tvamityuktvA sa zreSThI maunamAzrayat / ratnAkararnRpAsthAne vArteti ca tadA'bhavat // 194 // "tAmraliptyAH kazcidAgAcchaGkhazreSThigRhe yuvA / pure kalAbhizcitrAbhiracitrIyata so'nvaham // 195 // tasya vaidezikatvAcca jJAtirvijJAyate na hi / mahAkulotpanna iti vyAcaSTe tu tadAkRtiH // 196 // athetthaM nRpatirdadhyau yuvA'yaM rUpamanmathaH / sadAcAraH sadAkAra: kalAratnAkaraH sudhIH // 197 // anurUpo madduhitre yadyayaM rocate varaH / na hyavadyaM tadA dhAturyuktasambandhakAriNaH / / 198 / / 'vIrabhadrastadA'vocad vijane'naGgasundarIm / iyatyAmapi sAmagryAM kiM bhogavimukhA sakhi ! ? // 199 // anaGgasundarItyUce bhogAH kasya na vallabhAH ? / vallabho durlabhaH kintu svAnurUpa: kulodbhavaH // 200 // varaM maNiH kevalaiva na tu kAcAGgulIyagA / varaM sairijjalariktA na tu yAdaH samAkulA // 201 // zUnyaiva varaM zAlA na tu taskarapUritA / adrumaiva varaM vATI viSadrumamayI na tu // 202 // anudUDhA varaM nArI rUpayauvanavatyapi / niSkelenA'kulInena na tu patyA viDambitA // 203 // tribhirvishesskm| na hIyatkAlamadrAkSamanurUpaM varaM sakhi ! / varamalpaguNaM vRtvA kathaM syAM hAsyabhAjanam ? || 204 || vIrabhadro'bravIdevamanurUpo varo varaH / mama nAstIti mA vAdI' bahuratnA hi bhUriyam // 205 // anurUpaM varaM kiM te'dyaiva sampAdayAmyaham ? / arocakini ! bhogAste rociSyante paraM na hi // 206 // jagade'naGgasundaryA'pyevamAzApradAnataH / kiM karSayasi me jihvAmatha mithyA vadasyadaH ? // 207 // yadyaimithyA darzaya tvamanurUpaM varaM tataH / kalA -yauvana-rUpAdi kRtArthaM me yathA bhavet // 208 // vIrabhadrastayetyukto nijarUpamadIdRzat / sA'pyUce tvadadhInA'smi tarhyahaM tvaM patirmama // 209 // atha so'vocadastvevaM mA'pavAdaH sma bhUditi / eSyAmyataH paraM neha vijJapyastattvayA nRpaH // 210 // yathA'yaM zreSThinaM zaGkha sopairodhaM vadatyadaH / anaGgasundarI vIrabhadrAya pratigRhyatAm // 211 // Amityukte tayA vIrabhadro nijagRhaM yayau / AhUya jananIM sadyaH sA'pi caivamavocata // 212 // [anurUpavarAbhAvAt pitroH khedAya kevalam / abhUvamahamambeyatkAlaM zalyamivorasi // 213 // kalA-rUpAdibhiH svasyA'nurUpo'sti nirUpitaH / vIrabhadrAbhidhaH zaGkhazreSThisUnurmayA varaH // 214 // adyaiva dehi mAM tasmai tato vijJapyatAM svayam / taiMt tAtaH zreSThinaM zaGkha madarthe'rthayate yathA / / 215 / / 1. vINAyAm / / 2. citrasthA iva // 3. cedvaH sutAM lA. // / 4. zubhapariNAmam // 5. kAryam / / 6. nRpasabhAyAm // 7. Azcaryamakarot // 8. doSaH / / 9. brahmaNaH // 10. kAcasyA'GgulIye vartinIti maNivizeSaNam // 11. sarit riktajalA he // 12. jalajantuvyAptA // 13. upavanam / / 14. apariNItA / / 15. kalArahitena // 16. vRttA lA. // / 17. zreSThaH // 18. nADavAdI he. lA. vinA sarvatra // 19. vasundharA lA // 20. he arucimati! 'arocaka' rogagraste ! // 21. satyam / / 22. nRpaH // 23. sAgraham // 24. taM mu. // 81 For Private Personal Use Only Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (SaSThaM parva ityuktvA muditA rAjJI nRpaM gatvaivamabhyadhAt / diSTyA'dya vardhase vatsAnurUpavaralAbhataH / / 216 // svayaM hyanaGgasundaryA svAnurUpa: parIkSitaH / zaGkhazreSThisuto vIrabhadro nAma varo yuvA // 217 / / rAjA'pyUce cintayato mamedamiti vaadinii| cintAmaNirivA''gAstvaM kAmadhenurivA'thavA // 218 // sthairya dAkSyaM ca vatsAyA aho! vrpriikssnne| iyatkAlamapi sthitvA yad vave vara iidRshH||219|| sadyo'pyAhvAyito rAjJA bahvIzvaravaNigvRtaH / zaGkhazreSThyAyayau tatra rAjAnaM praNanAma ca // 220 // tatazca zreSThinaM zaGkhamityabhASiSTa bhUpati: / ko'pyAyAtastAmraliptyA yuvA'sti tava vezmani // 221 // sa zrUyate ca sklklaajldhipaargH| advaitarUpasaundaryo vo guNagaNena ca // 222 // zaGkho'pyuvAca devaivaM guNAn vetti jana: puna: / rAjA'pi vyAjahArA'tha sa tvadAjJAvaze na vA ? // 223 / / zaGkhazreSThyapyabhASiSTa svAmin! kimidamucyate ? / tasyaiva hi guNakrIto vazavartI jano'khilaH // 224 / / abhyadhAd bhUpatirbhUyastatkRte'naGgasundarI / adyaiva gRhyatAM zreSThizcirAdyogo'stu yogyayoH // 225 / / zreSThyUce tvaM hi na: svAmI pAlyAstava vayaM prajA: / sambandhazca sakhitvaM ca samayoreva zobhate // 226 / / rAjA'pItyAdizat kiM mAM pratyAdizasi bhaGgita: ? / kurvAjJAM me nirvicAraM gatvA sajjIbhava drutam / / 227 / / AdRtya zaGkho rAjAjJAmupetya ca nije gRhe / Acakhyau vIrabhadrAya tatsarvaM rAjazAsanam / / 228 // anaGgasundarI-vIrabhadrayorvavRte tata: / mahAvibhUtyA vIvAha: zubhe lagne zubhe dine / / 229 // parasparaM tayo prItiravardhata dine dine / sA syAt svayaMvaravadhU-varayortuttarottarA // 230 // jainaM dharmaM dizan vIrabhadrastAM zrAvikAM vyadhAt / AstAmatra satAM saGga: paraloke'pi zarmaNe // 231 // paTe'rhatpratimAM saGgha caturvidhamapi svayam / sa likhitvA''paryat tasyai samyagajJApayacca tAm // 232 // vIrabhadro'nyadA dadhyau mayi snigdheymiikssyte| strINAM prakRtilolAnAM paraM sthairye na nizcayaH // 233 / / bhavatvAzayametasyA jJAsyAmIti vimRzya sa: / vaidagdhyasundaro''naGgasundarImityabhASata / / 234 // tvatta: priyatame! kiJcidanyat priyatamaM na me / svadezagamanAyA'haM tvAmApRcche tathA'pi hi||235|| yatazciraM matpitarau madviyogakadarthitau / atIva duHkhamAsAte tadgatvA''zvAsayAmi tau||236|| ihaiva tiSTheH subhra! tvaM bhUyo'pyeSyAmyahaM drutam / na khalu tvAM vinA'nyatrA'hamapi sthAtumIzvaraH // 237 / / sA'pyuvAca mlAnamukhI tvayedaM sAdhu jalpitam / yatrA''karNitamAtre'pi yiyAsantIva me'savaH // 238 / / jJAtaM kaThinacitto'si ya evaM vaktumIzvaraH / tvAdRzI yadyahamapi tadA syAM zrotumIzvarA // 239 // vIrabhadrastayetyukto'bravInmA sma kupa: priye! / sahaiva nayanopAyazcintito'yaM mayA tava // 240 / / Apapracche sanirbandhaM vIrabhadrastato nRpam / sahaivA''naGgasundaryA svadezagamanaM prati // 241 / / kathaJcid vyasRjad rAjA vIrabhadraM priyAnvitam / putrI-jAmAtRvirahaH prAyaH kasya na duHsaha: ? // 242 // potArUDhau tatastau tu celaturjalavama'nA / gati: sAhasikAnAM hi samA sthala-jalAdhvanoH // 243 // patrIva kArmukonmukto nIDotthita ivA'NDaja: / prasasAra tata: poto'rnukUlamarudIritaH // 244 / / kiyantamapi cA'dhvAnaM sa poto yAvadabhyagAt / tAvadvavau mahAvAyu: kalpAntAnilasannibhaH // 245 // kalpAnta iva pAthodhirudbhamannatibhISaNa: / potamucchAlayAmAsa tRNapUlamiva dvipaH // 246 // muhurucchAlyamAnaH san bhrAmaM bhrAmaM trivAsarIm / grIvopari paribhraSTANDajANDamiva cA'sphuTat / / 247 // pote sphaTitamAtre'pi smpraapaa'nnggsndrii| ekaM tadIyaphalakaM matyarnA'traTitAyuSaH // 248 / / 1.0maNirivAsi tvaM lA. // 2. bhubhiriishvraiH-smRddhairvnnigbhirvRtH||3. vcnrcnyaa||4. anggiikRty||5. vivAha: mu.||6.priitiH / / 7. bodhayAmAsa / / 8. vaidagdhyaM-pANDityaM tena sundrH||9. yAtumicchanti // 10. prANAH // 11. bANa iva // 12. pakSI / / 13. anukUlavAyupreritaH // 14. trayANAM vAsarANAM dinAnAM samAhArastAm / / 15. dRSadupari / / 16. paribhraSTaM yadaNDajasya-pakSiNo'NDaM tdiv|| Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaH sargaH ) triSaSTizalAkApuruSacaritam / ullAlyamAnA kallolairhaMsIvA'naGgasundarI / prapede paJcarAtreNa taTamekaM vanAkulam // 249 // svabAndhavaviyogena videzagamanena ca / priyasya viprayogeNa bhaGgena vahanasya ca // 250 // dhanakSayeNa kallolAsphAlanena kSudhA'pi ca / tRSA ca vidhurA vArimAnuSIva jalAdbahiH / / 251 // apasajJeva patitA nisargakaruNAjuSA / sA tApasakumAreNa dadRze'tyArdrayA dRzA // 252 // tribhirvishesskm|| tAmutthApyA''zramapade so'naiSIdbhaginImiva / vizrabdhA putri ! tiSThehetyUce kulapatizca tAm // 253 // pAlyamAnA tApasIbhirdinaiH katipayairapi / samajAyata sA svasthA sthitA piturivaukasi // 254 // tasyAH kulapatI rUpAtizayAdityacintayat / atrastheyaM tApasAnAM syAt samAdhicchide dhruvam // 255 // tatastApasavRddhastAmityUce'naGgasundarIm / ito'styadUrato vatse ! padminIkhaNDa pattanam // 256 // vasanti santaH prAyeNa janAstatra mahAdhanAH / bhavatyAstatra tiSThantyAH svAsthyamutpatsyatetamAm // 257 // avazyaM tatra bhAvI te bhartrA ca saha saGgamaH / tat tatra gaccha vatse ! tvaM jairadbhistApasaiH samam // 258 // ityAjJayA kulapate: sA jarattApasairvRtA / haMsIva padminIkhaNDaM padminIkhaNDamabhyagAt // 259 // pure pravezo nA'smAkamarha ityabhidhAya tAm / purAdbahirapi tyaktvA jagmurvyAvRttya tApasAH // 260 // vidadhAnA divaM dRSTipAtaiH sakumudAmiva / vIkSamANA dizo yUthaparibhraSTaiNikeva sA // 261 / / kAyacintArthamAyAntIM vratinIbhiH samAvRtAm / gaNinIM suvratAnAmnIM dadarzA'mbAM nijAmiva // 262 // yugmam || sasmAra ca yadetAstA: patyA me nijapANinA / anavadyA jagadvandyA likhitvA darzitAH paTe // 263 // iti saMsmRtya sA pUrvAbhyastena vidhinA drutam / upetya suvratApAdAn vavande vratinIzca tAH // 264 // siMhaladvIpa caityAni mAtarvandasva madirA / racitAJjalirityUce suvratAM tAM mahAvratAm // 265 // suvratA'pyabhyadhattaivaM siMhalAdAgatA'si kim ? / kathamekAkinI ? naiSA hyAkRtirniSparicchadA // 266 // sarvaM susthA kathayiSyAmyevamuktA tayA saha / suvratAgaNinI zIghraM jagAma svaM pratizrayam // 267 // vandamAnA sA'tha sAdhvIrasAdhAraNabhaktitaH / priyadarzanayA tatra dRSTA ca sutayA tava // 268 // pRSTA ca sA suvratayA priyadarzanayA'pi ca / suvratAdarzanaprAntamAkhyad vRttAntamAtmanaH || 269 // priyadarzanayA soce vIrabhadrasya sundari ! / sarvaM kalAdi saiMvAdi varNena sa tu kIdRza: ? // 270 // tayA cokte zyAma iti jagAda priyadarzanA / visaMvadati madbhartureko varNastu 'vairNini ! // 271 // gaNinyuvAca te dharmasvaseyaM priyadarzanA / vatse ! sahA'nayA tiSTha dharmAnuSThAnatatparA // 272 // evaM suvratayA coktA priyadarzanayA'pi ca / dairzitAtyantavAtsalyA'sthAt tatrA'naGgasundarI // 273 // // itazca vIrabhadro'pi bhagne pravahaNe tadA / ekasmin phalake lagnastADyamAno mahormibhiH // 274 // rativallabhasajJena vidyAdharavareNa saH / saptame divase'darzi ninye vaitADhyamUrdhni ca // 275 // svavallabhAyA madanamaJjukAyAzca so'rpitaH / putratvena svayaM tenA'putreNa parayA mudA // 276 // tAbhyAM pRSTazca so'mbhodhipAtavRttAntamAditaH / AtmanaH sakalatrasya kathayitvaivamabravIt // 277 // ahaM tAta! tvayA''kRSTo yaimAsyAdiva sAgarAt / kathaM sA vartate'naGgasundarIti na vedmi tu / / 278 / / AbhoginyA vidyayA ca jJAtvA''khyad rativallabhaH / vallabhe bhavato'naGgasundarI - priyadarzane // 279 // pattane padminIkhaNDe suvratAyAH pratizraye / dharmAnuSThAnanirate bhaginyAviva tiSThataH || 280 || yugmam || ubhayorapi patnyostu tayA kalyANavArtayA / sarvAGgINaM sikta iva sudhayA zvasiti sma saH // 289 // 1. yAnapAtrasya / / 2. jalasundarIva // / 3. mUrcchitA / / 4. vRddhaiH // 5. mRgIva // 6. sthaNDilArtham // 7. suvratAM nAma lA. he. / / 8. nirdoSA: / / 9. eSA parivArarahitA na syAdityevaM tava AkRtiH sUcayati // 10. upAzrayam // 11. suvratAdarzanaparyantam / / 12. yathArtham / / 13. he rUpavarti ! // 14. darzanAtyanta0 mu. / / 15. yamamukhAt // 83 For Private Personal Use Only Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (SaSThaM parva abdheruttIrNamAtro'pi guTikAM zyAmakAriNIm / so'panIyA''dade varNaM sahajaM gauralakSaNam // 282 // vajravegavatIkukSibhavAM duhitaraM nijAm / ratnaprabhAkhyAM tenodavAyada rativallabhaH // 283 / / buddhadAsa iti nAmA''tmIyaM tatra zazaMsa saH / samaM ca ratnaprabhayA'nvabhUdvaiSayikaM sukham / / 284 // sambhUya gacchato vidyAdharAna so'nyedhuraikSata / kvaite vegena gacchantItyapRcchacca nijAM priyAm // 285 / / Akhyad ratnaprabhA'pyevamatrA'drau zAzvatArhatAm / yAtrAM kA prayAntyete vegAdvidyAdharA: priya! / / 286 / / evamAkarNya sa zrAddho buddhadAsAbhidha: sudhI: / vaitADhyazailazikharamAruroha tayA saha // 287 / / vavande tatra caityAni sa bhaktyA zAzvatArhatAm / devAgre gIta-nRttAdi cakre ratnaprabhA'pi ca // 288 / / so'thA'bravIdapUrvo'yaM devo mama yata: priye! / siMhaladvIpavAsyasmi buddho'smatkuladevatA / / 289 / / sA'pyUce nAtha! tenaiva hetunA nigadasyadaH / apUrvo mama devo'yaM devadevo hyayaM prabhuH / / 290 / / sarvajJo jitarAgAdidoSastrailokyapUjitaH / yathAsthitArthavAdI ca devo'rhan paramezvaraH // 291 // devA na buddha-brahmAdyAH saMsArAvartapAtinaH / svasya mohAdipizunamakSasUtrAdi bibhrataH // 292 / / tato vicitrakrIDAbhi: krIDatoranvahaM tyoH| kiyAnapi yayau kAla: ratisAgaramagnayoH // 293 // pAso'nyadoce nizAzeSe priye! ratnaprabhe'cirAt / dakSiNe bharatArdhe'dya gacchAmaH krIDituM sukham / / 294 // AmetyuktavatI sA ca sa ca dvAvapi vidyayA / jagmatuH padminIkhaNDe suvratAyA: pratizrayam / / 295 // sthitvA pratizrayadvAre vIrabhadro jagAda tAm / Acamya yAvadAyAmi tiSThestAvadihaiva hi // 296 / / ityuktvA'lpAM bhuvaM gatvA tadrakSaNakRte punaH / tasthau nilIya tatraiva rAjakIya iva spazaH // 297 / / sA'pyekikA kSaNAdUrdhvaM cakravAkIva nisspriyaa| tAraM roditumArebhe strIsvabhAvo'yamIdRzaH // 298 / / zrutvA ca karuNaM zabdaM gaNinI karuNAsarit / svayamudghATayAmAsa.kapATau tAM dadarza ca // 299 / / ityabhyadhAcca gaNinI vatse! kA tvaM ? kuto'bhyagA: ? / kathamekAkinI cA'si ? kuto hetozca rodiSi ? // 300 // natvA sovAca vaitADhyAt patyA smmihaa''gmm| AcAntyai so gato'dyA'pi cirayatyeva me ptiH||301|| muhUrtamapi sa sthAtuM sahate mAM vinA na hi / AzaGke kAraNaM tena sumahan mAtarIturA // 302 // manmAnasamavetaptenakulasthitavat tata: / asmi dhArayituM prANAnapi sampratyalaM na hi // 30 // sAnukampaM suvratoce mA sma bhaiSI: pativrate! / svasthA pratizraye tiSTha yAvadAyAti te patiH // 304 // gaNinyA bodhitA saivaM praviveza pratizrayam / jAyAM sthAne gatAM dRSTvA vIrabhadro'pyapAsarat // 305 // svecchAvAmanarUpa: sa krIDayA paryaTan pure / mano jahAra paurANAM vicitrA darzayan kalAH // 306 / / baso'tha rAjAnamIzAnacandramapyatyaraJjayat / ekA'pi hi hareccittaM kiM puna: sakalA: kalA: ? ||307 / / sA'pi cA'naGgasandaryA priyadarzanayA'pi ca / ratnaprabhaivaM jagade kIdRzaH kazca te pati: ? ||308 / / sA''khyat siMhalavAstavyo gauro'khilakalAnidhiH / buddhadAsAbhidhAnazca bhartA rUpasmaro mama // 309 / / priyadarzanayA'thoce saMvadatyeva me ptiH| na tu siMhalavAsitvaM buddhadAsAbhidhA na ca // 310 // Uce cA'naGgasundaryA varNa: siNhlvaasitaa| buddhadAsAbhidhA ceti visaMrvadati matpateH // 311 // bhaginya iva timro'pi tapa:svAdhyAyatatparAH / puMvArtAmapyakurvantya: santi tAstatpratizraye // 312 // timro'pi preyasIstatra sa mAyAvAmano'nvaham / nirIkSate modate ca tAsAM zIlena haoNriNA // 313 // nAanyadezAnacandrasya rAjJaH parSadyabhUt kathA / pure yadasminnAryAyA: suvratAyA: pratizraye // 314 // 1. buddhidAsa iti he. lA. / / 2. tatrA''zazaMsa mu.|| 3. caityAnta: mu. pA. khaMtA. vinA / / 4. zAzvatArhata: mu. khaMtA. vinA / / 5. mohAdisUcakam / / 6. jalapAnaM kRtvA prakSAlya vaa||7. guuddhcrH|| 8. ekaiva ekikA // 9. kSaNAnantaram / / 10. aacmnaay||11. vilamba karoti / / 12. cintitA // 13. avatapte atyuSNe bhAjane nakulasya sthitaM-sthiti: iva / / 14. sA''khyAt khaMtA. / / 15. rUpeNa kaamdevH||16. etAvadbhinnatvamanyat sarvaM kalAdikaM samAnamityarthaH / / 17. mAyayA vAmanarUpadhara: ityarthaH / / 18. manohAriNA // Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaH sargaH) triSaSTizalAkApuruSacaritam / rUpavatyo yuvatayastisraH santi mahAtmikA: / tasyAstrINIva ratnAni 'dhAtrIpAvitryakAraNam // 315 // yugmam] saMtImatallikAstAzca satI: pathi kulocite| na hi kazcidalambhUSNurapi bhASayituM pumAn // 316 // sa mAyAvAmano'thoce bhASayiSyAmyahaM kramAt / mama pazyata sAmarthya karmaNyatrA'pi duSkare // 317 / / pradhAnai rAjapuruSairvRtaH katipayairapi / paurairanvIyamAno'gAt sa gaNinyA: pratizrayam // 318 // sthitvA pratizrayadvAre so'zAt sahacarAniti / praSTavyaM tatra yuSmAbhiH kathAM kathaya kAmapi // 319 / / sa viviktaparIvAra: prAvizat taM pratizrayam / vavande suvratAmanyA vatinIzcA'malavratAH // 320 // nirgatyopAvizad dvAramaNDape kUTavAmanaH / timro'pyeyuH savatinyastAstaddarzanakautukAt // 321 // athoce vAmano yAvad rAjJo'navasaraH kila / sthAsyAmastAvadatraiva vinodAkSiptacetasaH // 322 // smA''ha rAjapumAn kAJcit kathAM zaMsa sakautukAm / kiM kathAM vRttakamatha vacmItyUce ca vAmanaH // 323 // kathA-vRttakabhedaM tu pRSTaH provAca vAmanaH / vRttakaM syAdanubhUtaM prAkpuMsAM caritaM kthaa||324|| vRttakaM kathyatAM tItyukte vAmanako'vadat / astIha bharate nAmnA tAmraliptI mahApurI // 325 / / tasyAmRSabhadatto'sti zreSThI zreSThataro guNaiH / vANijyayA so'nyadA'gAt padminIkhaNDapattanam // 326 // tatra sAgaradattasya kanyakA priyadarzanAm / dRSTvodavAhayat svena vIrabhadreNa sUnunA // 327 // sArdhaM tayA vIrabhadro'nvabhavaiSayikaM skhm| nizIthe'lIkasuptAM taamdsthaapydnydaa||328|| mA kadarthaya mAM jAtaziro'timiti saa'vdt| kiMdoSeNeti tenokte tvaddoSeNeti sA'vadat // 329 // svaM doSaM tena sA pRSTA jagAda priydrshnaa| kimIze'pi samaye vidagdhoktistava priya! ? // 330 // bhUyo naiva kariSyAmItyuktvA so'ramayacca tAm / sadbhAvasuptAM muktvA'tha videzaM tatpatiryayau // 331 / / AkhyAyaivaM vAmanastu mama rAjakule'dhunA / sevAkSaNo'tiyAtIti samuttasthau sasaMbhramaH // 332 / / priyadarzanayottiSThan sa bhUyo'bhASi sAdaram / kva gato vIrabhadro'sti ? brUhi vetsyeva vAmana! // 333 / / vyAharad vAmano'pyevaM nA'haM prmhelyaa| sahA''lapAmi svakulakalaGkacakita: sadA // 334 / / sA'pyuvAca kulAha~ hi tava zIlaM kimucyate ? / dAkSiNyAcchaMsatastaddhi kulInasyA''dimo guNaH // 335 / / tarhi zva: zaMsitA'smIti gaditvA vAmano yyau| svairAkhyAte tadudante narendro'pi visiSmiye // 336 // pAdvitIye'hni tathaivA'gAt sa gaNinyA: pratizrayam / atyAdRtAnAM tAsAM ca bhUyo'pyAkhyat kathAmiti // 337 // puryA niryAya bhUtvA ca kRSNo guTikayA'tha saH / paryaTana vividhAn dezAn siMhaladvIpamAsadat // 338 / / tatra ratnapure zreSThizaGkhahaTTe niSedivAn / zreSThinA jJAtavRttAnto ninye ca nijavezmani // 339 / / putratvena pratyapAdi zreSThizreSThena tena saH / sukhaM cA'sthAt pure tatra kalAbhiH kRtvismyH||340|| samaM vinayavatyA ca zreSThiputryA jagAma sa: / strIveSo'naGgasundaryA rAjaputryA niketane // 341 / / kalAbhirhatacittAM tAM jJApitAtmA krameNa sa: / pitRdattAmupAyaMsta ciraM bhogAnabhuGkta ca // 342 / / tAM gRhItvA gacchatazca tAmraliptI purIM prati / bhagnaM pravahaNaM tasya daivaudAzeva vAridhau // 343 // sampratyahaM vrajiSyAmi rAjasevAkSaNo hyayam / sevakAnAM vinA sevAM bhajyate khalu jIvikA / / 344 / / tatazcA'naGgasundaryA soparodhamabhANi sa: / bhadra! kva vIrabhadro'sti so'dhunA''khyAhi sarvathA // 345 / / AkhyAtA'smi zva ityuktvA rAjavezma jagAma sa: / rAjJe tamapi vRttAntaM zazaMsU rAjapUruSAH // 346 / / bAtRtIye'pyahni tatraitya zazaMseti sa vAmanaH / vIrabhadrastatra daivAdekaM phalakamAsadat // 347 // 1. dhAtrI-pRthvI // 2. pativratAsu shresstthaaH|| 3. vrtmaanaaH|| 4. upAdizat // 5. alpprivaarH|| 6. sasAdhvIkAstAsta0 he. // 7. yAvadrAjJo nAvasaraM mu., yAvadrAjJo'navasaraM pAtA.lA.he.prabhRtiSu / / 8. kasya doSa: kiMdoSastena // 9. parastriyA; paramahilayA mu.||10. kthytH||11. AptapuruSaiH // 12. daivAdatraiva pA. chA., daivAttatraiva mu.prabhRtiSu // Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (SaSThaM parva tato vidyAdharazcA''gAnAmato rativallabhaH / taM dadarza ca ninye'tha vaitADhyAdrau svavezmani // 348 // abdherudvRttamAtro'pi guTikAM zyAmikAkarIm / apakRSyA'bhavad gaurastAmraliptyAmiva sthitaH // 349 / / svaM ca siMhalavAstavyaM buddhadAsaM ca nAmata: / pRSTaH zazaMsa sa rativallabhasyA'tivallabhaH // 350 // putrI ratnaprabhAkhyAM sa tenokta: pariNItavAn / ramayaMzca sukhaM tasthau vilAsopavanAdiSu // 351 / / tayA saha krIDituM ca so'nyadA'tra samAyayau / muktveha tAmAcamanavyAjAccA'gamadanyataH / / 352 / / yAsyAmyahamapIdAnImityuktvA sa samutthitaH / Uce ca ratnaprabhayA buddhadAsa: kva so'dhunA ? // 353 / / AkhyAsyAmyaparaM prAtarityutthAya jagAma saH / tAzcaikapatisaMvAdAt timro'pyuccairudazvasan / / 354 / / sa eSa tava jAmAtA vAmanaH zreSThisAgara! / ramaNastisaNAM tAsAM krIDayA virahaM dadau // 355|| vAmano'pi jagAdaivaM vanditvA gaNabhRdvaram / yuSmajjJAnadRzA dRSTamevametaddhi nA'nyathA // 356 // pUrNadvitIyapauruSyAM kumbho gaNadharAgraNI: / vyasRjaddezanAM teSAM tAvatkAlaiva dezanA // 357 / / natvA gaNadharaM kumbhaM vAmanena sahaiva sa: / zreSThI sAgaradatto'gAn muditastaM pratizrayam // 358 // patAstaM vAmanamAyAntaM timro'pi prekSya tatkSaNam / upAjagmuH priyodantAharaH kasya na vallabha: ? // 359 / / Uce sAgaradatto'pi ptirvstisRnnaamsau| tAbhizca kathamityuktastadAkhyadakhilaM ca sH||360|| timro'pi vismayaM prApurgaNinyA samameva tAH / pravizyA'ntarvAmano'pi vAmanatvaM mumoca tat // 361 / / yAdRzo'naGgasundaryA dRSTastAdRgabhUt puraH / puna: zyAmatvamutsRjya gauratvaM pratyapadyata // 362 / / sarvAbhiH pretyabhijJAta: sotkaNThAbhiH samAdRtaH / gaNinyA'bhidadhe caivaM kimetadbhavatA kRtam ? // 363 / / so'pyabhyadhAd bhagavati! krIDayA niragAM gRhAt / krIDayopekSitastAsAmihA'pi viraho mayA // 364 // suvratAgaNinI caivamavocat tAttvikaM vacaH / dUre dezAntare'raNye parvate vaaridhaavpi||365|| anyatra vA duHkhapade yAnti yatrA'pi dharmiNaH / tatrA'pi saukhyamatulaM labhante nijavezmavat ||366||[yugmm / / bhogA: satpAtradAnAnubhAvAdityArhataM vacaH / kasmai dattamaneneti pRcchAmo'rajinezvaram // 367 // gaNinI sAgaradatto vIrabhadraH priyAnvita: / arasvAminamabhyeyuH praNemuzca yathAvidhi // 368 // karma bhogaphalaM vIrabhadraH kiM prAgbhave vyadhAt ? / iti suvratayA pRSTo jagAda paramezvaraH // 369 // pAito bhave tRtIye me prAgvideheSu puSkalam / rAjyaM tyaktvA vratabhRta: pRthvyAM viharata: sata: / / 370 / / caturmAsopavAsAnte pure rtnpuraabhidhe| zreSThisUrjinadAsAkhyo bhaktyA bhikSAM dadAvasau ||371||[yugmm]| tena puNyena devo'bhUdu brahmaloke tatazcyutaH / jambUdvIpasyairavate kAmpIlye'bhUna mahebhyatuk // 372 // tatrA'pi paramarddhiH san zrAvakatvaM prapAlya c| mRtvA'cyute'bhavaddevastatazcyutvA tvabhUdasau // 373 / / puNyAnubandhinA tena puNyeneha bhave'pyayam / bhuGkte bhogAn yatra tatra puNyaM hyanucaraM nRNAm / / 374 // bhagavAnevamAkhyAya pratibodhya bahUn janAn / jaganmohamapaharan viharannanyato yayau // 375 / / bhuktvA bhogAMzciraM vIrabhadraH pravrajya ca kramAt / dRDhapuNyarathArUDho devalokaM jagAma saH // 376 / / pAsahasrANyatha paJcAzacchramaNAnAM mahAtmanAm / tIvravratAnAM sAdhvInAM puna: SaSTisahasyapi // 377 / / caturdazapUrvabhRtAM dazAgrANi zatAni SaT / avadhijJAnabhAjAM tu dve sahasre saSaTzate // 378 / / sArdhe sahasre dve ekapaJcAzacca manovidAm / dve sahasre sASTazate kevalajJAnadhAriNAm // 379 // jAtavaikriyalabdhInAM trisaptatizatI panaH / saJjAtavAdalabdhInAM sahasaM SaTa zatAni ca // 380 // 1. priyasya udantaM-vRttAntaM Aharati-Anayati // 2. avalakSitaH, sa evA'yamiti jJAtaH / / 3. vrataM bibharti, tasya // 4. mahebhyabhuk mu.; mahebhyasya putrH||5. zramaNAnAM saGkhyA 50sahasramitA / / 6. sAdhvInAM saGkhyA 60sahasramitA / / 7. caturdazapUrviNAM saGkhyA 610mitA // 8. avadhijJAninAM saGkhyA 2600 mitA // 9. mana:paryayajJAninAM saGkhyA 2551mitA // 10. kevalajJAninAM saGkhyA 2800mitA / / 11. vaikriyalabdhInAM saGkhyA 7300mitA // 12. vAdalabdhInAM saGkhyA 1600mitaa|| Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaH sargaH) triSaSTizalAkApuruSacaritam / 'zrAvakalakSe SoDazasahasrone ubhe punaH / timro lakSA: 'zrAvikANAM dvAsaptatisahasyapi // 381 // A kevalAtrivarSonAbdasahasrakaviMzatim / vasundharAM viharata: parivAro'bhavat prabhoH // 382 / / nirvANakAlaM jJAtvA ca svAmI sammetamabhyagAt / samaM munisahasreNA'nazanaM pratyapAdi c||383|| mAsAnte ca mArgazuddhadazamyAM pauSNage vidhau| samaM tairmunibhiH svAmI jagAma padamavyayam / / 384 // kaumAra-rAjya-cakritva-vrateSu samabhAgakam / AyuzcaturazItyabdasahasrANyabhavat prabhoH // 385 / / varSakoTisahasrone palyaturyAMzake gate / zrIkunthumokSAn mokSo'bhUcchImato'rajinezituH // 386 / / tatrA'ranAthasya munIzvaraistaiH zivaM sahopayuSa etya bhktyaa| zarIrasaMskArapurassaraM te nirvANakalyANamakArSurindrAH // 387 / / ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye SaSThe parvaNi zrIaranAthacarita kIrtano nAma dvitIya: srg:|| 1. zrAvakANAM saGkhyA 1lakSa84sahasramitA / / 2. zrAvikANAM saGkhyA 3lakSa72sahasramitA / / 3. revatIM gate / / 4. kaumAre 21sahasramitAni varSANi, rAjye 21sahasramitAni varSANi, cakritve 21sahasramitAni varSANi, vrate 21sahasramitAni varSANi // 5. AyurvarSANi 84sahasramitAni / / 6. palyopamacaturbhAge varSakoTyUnite gate / he.||7. palyopamasya caturthAMze gate sati // 8. prAptasya // 9. zrIaranAthavarNano mu.prabhRtiSu / / Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||tRtiiyH srgH|| ||aannd-purusspunnddriik-blicritrm|| atha tIrthe'ranAthasya SaSThayorbala-zAhmiNoH / prativiSNorbalezcA'bhUdyaccaritraM tducyte||1|| pure'bhUdu vijayapure nRpo nAmnA sudarzanaH / sudarzanazcandra iva jagadAnandadAyakaH // 2 // munerdamadharAjjainaM zrutvA dharmaM viraktadhIH / sa pravrajya tapastaptvA sahasrAre'bhavat suraH // 3 // tatheha bharatakSetre potane nagare nRpaH / priyamitro'bhavan mitrAbjeSu mitrodayopamaH // 4 // suketustatpriyAM jahe viraktastatparAbhavAt / vasubhUtimune: pArzve sa pravrajyAmupAdade // 5 // priyAharaNaduHkhArtaH sa tepe dustapaM tpH| nidAnaM cA'karot patnIhArakasya vadhaM prati // 6 / / sa nidAnamanAlocya vihitAnazano mRtaH / samajAyata mAhendre kalpe devo maharddhikaH // 7 // iMtazca vaitADhyagirau pure'riJjayanAmani / sa suketurbhavaM bhrAntvA prativiSNurabhUdu baliH // 8 // sa paJcAzadvarSasahasrAyuH zvetetaradyutiH / SaDviMzatidhanUttuGgastrikhaNDakSmAdharo'bhavat // 9 // athA'sya jambUdvIpasya bharatArdhe'tra dkssinne| puramasti cakrapuraM mahImaNDalamaNDanam // 10 // nAmnA mahAzirA namrIkRtarAjamahAzirAH / tatrA'bhUdavanIpAlo lokapAla ivA'paraH // 11 / / tasyA'dbhutacaritrasya dhAtrIpatiziromaNe: / dhiSaNA vikrameNeva zrIvivekena bhUSitA // 12 // sA kA'pi hi kalA nA'sti yA tasminna hyadRzyata / jIvajAtirivA'mbhodhau svayambhUramaNAbhidhe // 13 / / nA'bhUdvArtA'pi caurANAM tasmin zAsati medinIm / kevalaM corayAmAsa sa svayaM tu satAM manaH // 14 // ekeSAM janayan prItimapareSAM punarbhayam / na hyuttatAra hRdayAt sa satAmasatAmapi // 15 // vaijayantItyabhUd rUpAjayantI svarvadhUrapi / tasya patnyaparA lakSmIriva lakSmIvatIti ca // 16 // sahasrArAt paricyutya sudarzanavara: suraH / vaijayantyA mahAdevyA udare samavAtarat // 17 // mahAsvapnacatuSkeNa balajanmAbhisUcinA / hRSTA devI vaijayantI dadhau garbhamanuttaram / / 18 // kAle ca suSuve pUrNe pUrNacandra ivaa'mlm| sarvalakSaNasampUrNamAnanda iti nandanam // 19 / / jIvo'tha priyamitrasya turyakalpAt paricyutaH / lakSmIvatyA mahAdevyAH kukSau samavatIrNavAn // 20 // saptabhizca mahAsvapnaiH sUcitopendrajanmabhiH / hRSTA lakSmIvatI garbha dhArayAmAsa devyatha // 21 // kAle'sUta sutaM sA ca daivI devasamAkRtim / abhidhAnena puruSapuNDarIkaM zitidyutim // 22 // bhrAtarau vavRdhAte to pitro: saha manorathaiH / tArkSya-tauladhvajau nIla-pItAmbaradharau sadA / / 23 / / kampayantAviva mahIM celaturlIlayA'pi tau| bAlAvapi na codvoDhumalaM tau baoNladhArakAH // 24 // 1. baladeva-vAsudevayoH / / 2. suSTu darzanaM yasya saH // 3. mitrANyeva abjAni-kamalAni teSu / / 4. sUryaH / / 5. itazca vaitAdayagirau pure'riJjayanAmani / sUbhUmacakriNA dattazreNidvitayavaibhavaH // he. mu. // tasyaiva cakrabhRtpatlyA nAmnA padmazriyaH pitA / meghanAda iti khyAto vidyAdharanRpo'bhavat // mu., tasyaiva ca cakrabhRta: patnyA padyazriyaH pitA / meghanAda iti khyAto vidyAdharanRpo'bhavat // he.||6. pure vijayanAmani lA.,pure'rijayanAmani khNtaa.|| 7. sa suketurbhavaM bhrAntvA jIvastatraiva pattane / anvaye meghanAdasya prativiSNurabhUd baliH // mu., suketujIvo'pi bhavaM bhrAntvA tatraiva pattane / anvaye meghanAdasya prativiSNurabhUd baliH // he. // 8. zyAmakAntiH / / 9. namrIkRtAni nAmitAni rAjJAM mahAnti zirAMsi yena saH / / 10. buddhiH / / 11. ekonatriMzadhanvoccamAnanda iti0 lA.khaMtA. vinA / / 12. suucitvaasudevjnmbhiH||13.0caikontriNshddhnuuntm lA. khaMtA. vinA ||14.0triNshddhnuunntim khaMtA. lA. mu. vinA / / 15. zvetakAntiH // 16. tADadhvajau khaMtA.; tA_dhvajo vAsudevaH, tAladhvajo baladevaH // 17. baalrksskaaH|| Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya: sargaH) trissssttishlaakaapurusscritm| 'ekonatriMzidhanvoccau prApaturyauvanaM kramAt / tAvazeSakalAmbhodhipAragau ca babhUvatuH // 25 // upendraseno rAjendrapurezo'tha svakanyakAm / dadau padmAvatIM nAma puNDarIkAya viSNave // 26 / / pAzrutvA rUpazriyA dAsIkRtAnaGgAGganAM ca tAm / prativiSNubali ma hartuM tatra samAyayau // 27 / / baliM bhujabalAdhmAtamavajJAtajagadbalam / Ananda-puNDarIkAvapyabhyaSeNayatAM ttH||28|| zA:-lAGgalamukhyAni tayoH zastrANi nAkibhiH / arpayAJcakrire zastrAgArAyuktairiva kSaNAt / / 29 / / balebalairbalIyobhirabhajyata tayorbalam / cakrire siMhanAdAMzca svasvAmijayazaMsinaH // 30 // AnandaH puNDarIkazca rathasthau rnnkrmnne| DuDhaukAte pramuditau vIrANAM hi raNo mude // 31 / / pAJcajanyaM puNDarIkastAramApUrayat tataH / yAdazcakramivA'mbhodhe raNAnnaSTaM dviSadbalam // 32 // zArGga cA''sphAlayacchAI zaGkhasyevA'nuvAdakam / hatazeSadviSo'nazyaMstanninAdena bhuuysaa||33|| upatasthe baliryorddha svayamulbaNavikrama: / nirantaraiH zarairvarSan dhArAsAramivA'mbudaiH // 34 // ciccheda tadiSUn viSNurviSNo: so'pi tathA'cchidat / evaM bhUya: zeracchedakruddhazcakraM balirdadhau / / 35 / / are! na hi bhavasyeSa iti jalpan blirblii| bhramayitvA'mucaccakraM puNDarIkAya viSNave // 36 / / capeTAlagnatattumbaprahArAn mUrcchita: kSaNam / labdhasaJaH kSaNAdviSNustaccakraM svymaadde||37|| are! na hi bhavasyeSa iti jalpaJjanArdanaH / bhramayitvA'mucaccakraM ciccheda ca bale: ziraH // 38|| pAtatazcA'nandasahito mathnannahitabhUbhujaH / viSNuzcakAra digyAtrAmardhacakrI babhUva ca // 39 // viSNurutpATayAmAsa magadhAntaravasthitAm / mahAzilAM koTizilAM tAM tulAkoTilIlayA // 40 // paJcaSaSTisahasrANi varSANAmAyurAtmanaH / so'tivAhya yayau SaSThaM narakaM svograkarmabhiH // 41 // puNDarIkasya kaumAre sArdhaM varSazatadvayam / tadeva maNDalitve'pi dijaye SaSTivatsarI // 42 // rojye saMvatsarANAM ca ctuHssssttishsygaat| zatAnyapi ca catvAri catvAriMzacca vatsarA: / / 43 / / paJcAzItivarSasahasrAyareko'nuja vinaa| Anando'tha nirAnanda: kathaJcita kAlamatyagAta // 44 // so'tha svasya bhrAturuccairviyogAt vairAgyeNopAttadIkSa: sumitraat| AtmArAma: kevalajJAnamApya prApa sthAnaM zAzvataM zarmadhAma // 45 // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye SaSThe parvaNi zrIAnanda-puruSapuNDarIka balicaritakIrtano nAma tRtIya: srgH|| 1.krameNa ca prapedAte yauvanaM netrapAvanam / khaMtA.lA. vinA / / 2.ekonatriMza0lA.; 'ddin'(si.7/1|147)iti sUtreNa siddho'yaM prayogaH / / 3. dAsIkRtAnaGgasya kAmasya aGganA ratiryayA tAm // 4. bhujabaloddhatam // 5. tiraskRtaM jagato balaM yena tam / / 6. yuddhAya abhyagamatAm / / 7. zastrazAlAdhikAribhiH / / 8. balavadbhiH sainyaiH / / 9. yuddham / / 10. jalacarasamUhaH / / 11. prabalaparAkramaH // 12. svazarANAM chedena kruddhaH / / 13. arerena bhavasyeSa khaMtA. he. mu. vinaa|| 14. balavAn / / 15. puNDarIkaH / / 16. puNDarIkaH / / 17. nupUralIlayA / / 18. kaumAre varSANi 250mitaani||19. maNDalikatve varSANi 250mitAni / / 20. digvijaye varSANi 60mitAni / / 21. rAjye varSANi 64440mitAni / / 22. AyurvarSANi 85000mitAni / / 23. puNDarIkam / / Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||cturthH srgH|| ||subhuumckrvrticritrm|| aratIrthakRtastIrthe subhUmasyA'tha cakriNaH / aSTamasya kramAyAtaM caritaM kIrtayiSyate // 1 // ihaiva bharatakSetre vizAlanagare'bhavat / bhUpAlo nAma bhUpAla: pAlayan kSatriyavratam / / 2 / / so'nyadaikatra saGgrAme bahubhiH paripanthibhiH / ekIbhUya parAjigye vRndaM hi balavattaram // 3 // sa vairibhiH parAbhUto'pamAnamalinAnanaH / sambhUtamunipAdAnte parivrajyAmupAdade // 4 // prabhutvabhogaviSayaM nidAnaM tapaso'tha saH / kRtvA'vasAnaM cA''sAdya mahAzukre suro'bhavat // 5 / / pAiMtazcarSabhanAthasya kururityabhavat sutaH / yasya nAmnA kurudezo hastI nAmnA ca tatsutaH // 6 // yannAmnA hAstinapuraM tIrthakRccakrijanmabhUH / tadvaMzyo'nantavIryo'bhUt tatra rAjA mahAbhujaH // 7 // itazca bharatakSetre vasantapurapattane / ucchinnavaMza eko'bhUdagniko nAma dArakaH / / 8 / / so'nyadA calitastasmAt sthAnAddezAntaraM prti| sArthAddhIna: paribhrAmyannagamat tApasAzramam // 9 // tamagniM tanayatvenA'grahIt kulapatirjamaH / jamadagniriti khyAtiM sa lokeSu tato'gamat // 10 // tapyamAnastapastIvra pratyakSa iva pAvakaH / tejasA du:sahenA'sau paprathe pRthiviitle||11|| pAtadA ca zrAddha: prAgjanmanAmnA vaizvAnaraH suraH / dhanvantarizca tApasabhakto vyavadatAmiti // 12 / / eka AhA'rhatAM dharmaH pramANamitara: puna: / tApasAnAM; vivAde'smin vyadhAtAmiti nirNayaH // 13 // ArhateSu jaghanyo ya: prakRSTastApaseSu yaH / parIkSaNIyAvAvAbhyAM ko guNairaitiricyate ? // 14 // patadAnIM mithilApuryA navadharmapariSkRtaH / zrImAn padmaratho nAma prasthito pRthivItale // 15 // dIkSAM se vAsupUjyAnte grahItuM bhAvato yatiH / gacchaMzcampApurIM tAbhyAM devAbhyAM dadRze pathi // 16 / / parIkSAkAGkSayA tAbhyAM pAnAnne Dhaukite nRpaH / taSitaH kSudhito'pyaujjhadvIrA: sattvAccalanti na // 17 // kacairiva cakrAte krUraiH karkara-kaNTakaiH / pIDAM devau nRdevasya mRdunoH pAdapadmayoH // 18 // pAdAbhyAM prakSaradraktadhArAbhyAM tAdRze'dhvani / tUMlikAtalavaccAru saJcacAra tathA'pi saH // 19 / / nirmame gIta-nRttAdi tAbhyAM kSobhAya bhUpateH / tanmoghamabhavat tatra divyAstramiva gotrje||20|| tau siddhaputrarUpeNa purobhUyedamUcatuH / tavA'dyA'pi mahAbhAga! mahadAyuyuvA'si ca // 21 // svacchandaM bhukSva tadbhogAn kA dhIryadyauvane tapa: ? / nizIthakRtyaM kaH prAta: kuryAdudyogavAnapi ? // 22 // yauvane tadatikrAnte dehadaurbalyakAraNam / gRhNIyAstvaM tapastAta! dvitIyamiva vArdhakam // 23 // rAjoce yadi bahvAyurbahu puNyaM bhvissyti| jailamAnena nalinInAlaM hi parivardhate // 24 // lolendriye yauvane hi yat tapastat tapo nanu / dAruNAstre raNe yo hi zUra: zUra: sa ucyate // 25 / / pAtasminnacalite sattvAt sAdhu sAdhviti vaadinau| tau gatau tApasotkRSTaM jamadagniM parIkSitum // 26 // 1. pRthviipaalH||2. zatrubhiH / / 3.6-7' imau dvau zlokau lAsajhaka-hesajJakapratyorna stH||4. hastinAmnA mu.||5. tu khaMtA. // 6. ucchanna0 khaMtA. / / 7. sArtharahita: // 8. kulapatirjana: khaMtA. he.vinA // 9. 0mAnastapastIkSNaM mu.vinA, khaMtA. // 10. agniH / / 11. pUrvajanmano'bhidhAnena / / 12. vivAdamakurutAm / / 13. adhiko bhvti||14. nUtanadharmeNa saMskRta: // 15. pRthivIpatiH lA. he. // 16. 0zrIvAsu0 khaMtA. // 17. 0pyaujjhaddhIrA mu.; aujjhat-tyaktavAn // 18. karapatraiH, karavata' // 19. karkarAzca(kAMkarA) kaNTakAzca taiH||20. 0talasaJcAraM he. / tUlikA-'taLAI' iti bhASAyAm / / 21. kriyaavishessnnmett||22. samastRtIyayA'(si.3/3/32) iti prApte'pyAtmanepade Atmanepadamanityam'(nyAyasaM02/37) iti nyAyamAhAtmyAdatra parasmaipadam / / 23. gotrIye jane yathA divyamastraM prayuktamapi na prabhavati tadvanniSphalam / / 24. buddhiH / / 25. ardharAtrakRtyam / / 26. vAriNaH pramANena yAvajjalaM tAvannalinyA nAlaM vardhate ityrthH|| Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturthaH sargaH ) triSaSTizalAkApuruSacaritam / 'nyagrodhamiva vistArijaTAsaMspRSTabhUtalam / 'valmIkAkIrNapAdAntaM dAntaM tau tamapazyatAm // 27 // tasya zmazrulatAjAle nIDaM nirmAya mAyayA / tadaiva devau caTakamithunIbhUya tasthatuH // 28 // caTakazcaTakAmUce yAsyAmi himavadgirau / anyAsakto naiSyasi tvamiti taM nA'nvamaMsta sA // 29 // goghAtapAtakenA'haM gRhye nA''yAmi cet priye! / ityuktazapathaM bhUyazcaTakaM caTakA'bravIt // 30 // RSerasyaina~sA gRhye zapethA iti cet priya ! / visRjAmi tadaiva tvAM " panthAnaH santu te zivAH" // 31 // ityAkarNya vacaH kruddho jamadagnimunistataH / ubhAbhyAmapi hastAbhyAmubhau jagrAha pakSiNI // 32 // AcacakSe tataH so'pi kurvANe duSkaraM tapaH / uSNarazmAviva dhvAntamAH pApaM mayi kIdRzam ? ||33|| atharSi caTakovAca mA kupaste mudhA tapaH / "aputrasya gatirnA'stI" tyazrauSIstvaM na kiM zrutim ? ||34|| tatheti manyamAnastu munirevamacintayat / mamA'kalatraputrasya pravAhemUtritaM tapaH // 35 // taM dRSTvA kSubhitaM dhyAyan "bhramitastApasai" riti / jajJe dhanvantariH zrAddha: pratyeti pratyayAnna kaH ? // 36 // babhUvaturadRzyau ca tAvapi tridazau tadA / jamadagnizca samprApa puraM nemikakoSTakam ||37|| jitazatruM mahIpAlaM tatra bhUyiSThakanyakam / sa prepsuH kanyakAmekAM 'daikSaM hara ivA'gamat // 38 // kRtvA'bhyutthAnamurvIzaH prAJjalistamabhASata / kimarthamAgatA yUyaM ? brUta kiM karavANyaham ? ||39|| kanyArthamAgato'smIti muninokte'bravInnRpaH / madhye zatasya kanyAnAM tvAM yecchati gRhANa tAm // 40 // sa kanyAntaHpure gatvA jagAda nRpakanyakAH / dharmapatnI mama kAcidbhavatIbhyo bhavatviti // 41 // jaTila : palitaH kSAmo bhikSAjIvI vadannidam / na lajjase tvamiti tAH kRtathUtkAramUcire // 42 // samIraNa iva kruddho jamadagnirmunistataH / adhijyeSvAsayaSTyAbhAH kanyAH kubjIcakAra tAH // 43 // ||athaanggnne reNupuGkhai ramamANAM nRpAtmajAm / ekAmAlokayAmAsa reNuketyabravIcca tAm // 44 // sa tasyA icchasItyuktvA mAtuliGgamadarzayat / tayA prasArita: pANi: pANigrahaNasUcakaH // 45 // tAM muniH parijagrAha roro dhanamivorasA / sArdhaM gavAdibhistasya dadau ca vidhivannRpaH / / 46 / / sa zyAlIsnehasambandhAdekonaM kanyakAzatam / sajjIcakre tapaH zaktyA dhiG mUDhAnAM tapovyayam // 47 // [[nItvA''zramapadaM tAM ca sumugdhamadhurAkRtim / hariNImiva lolAkSIM premNA muniravardhayat // 48 // aGgulIbhirgaNayato dinAnyasya tapasvinaH / yauvanaM cArukandarpalIlAvanamavApa sA // 49 // saukSIkRtya jvaladagniM jamadagnimunistataH / yathAvadupayeme tAM bhUteza iva pArvatIm // 50 // RtukAle sa Uce tAM caruM te sAdhayAmyaham / yathA brAhmaNamUrdhanya dhanya utpadyate sutaH // 51 // sovAca hAstinapure'nantavIryasya bhUpateH / patnyasti matsvasA tasyai caruH kSAtro'pi sAdhyatAm // 52 // brAhmaM sadharmacAriNyai kSAtraM tajjAmaye'param / sa caruM sAdhayAmAsa putrIyamupajIvitum // 53 // sA'cintayadahaM tAvadabhUvamacvImRgI / mA bhUnmAdRk suto'pIti kSAtraM carumabhakSayat / / 54 / / sA'dAd brAhmaM caruM svasre jAtau ca tanayau tayoH / tatra rAmo reNukAyAH kRtavIryazca tatsvasuH // 65 // 1. vaTamiva // 2. valmIkena vyAptaM pAdaprAntaM yasya tam // 3. caTaka:-pakSivizeSa: ( cakalI) tasya yugalaM bhUtvA // 4. anyastriyAmAsaktaH // 5. nA'pyamaMsta sA mu. / / 6. uktaH zapatho yena tam / / 7. pApena / / 8. andhakAra: / / 9. vyarthamityarthaH ; 0 sUtritaM mu. // 10. kSubhitastaM parijJAya dhig bhrAntastApasairiti / he. // 11. tApasairahaM bhrAnta iti dhyAyan dhanvantariH zrAvako jAtaH ityanvayaH // 12. prakarSeNAmicchuH // 13. gaurIM chA. pA.; dakSanRpaM prati // 14. "bhavatInAM" iti pAThaH syAdatreti sambhAvyate / 15. jaTAdhArI // 16. zvetavAla : - vRddhaH / / 17. kSINakAyaH // 18. bhikSAjIvo mu. vinA // / 19. sajjIkRtadhanuryaSTisadRzIH // 20. bIjapUram "bIjorUM" / / 21. nirdhanaH // 22. sa zyAlI: sneha0 mu. prabhRtiSu / zyAlI - patnyAH bhaginI // 23. sAkSIkRtajvala0 khaMtA // 24. jvaladagnirjamada0 khaMtA. mu. vinA // 24. mahAdevaH // 25. brAhmaNazreSThaH // 26. reNukAyA bhaginyai // 27. putrasyedaM putrIyaM putrotpAdakam // 28. araNye hariNI / / 29. yogazAstre dvitIyaprakAze (patrAGka 203 - 211) idameva sUbhumacaritaM prAyo dRzyate / tatra 55 tamazlokAdanantaraM " krameNa vavRdhe rAma RSitve paitRke'pi saH / kSAtraM pradarzayaMstejo hutAzanamivA'mbhasi // " ityayaM zloko'dhikaH // 91 For Private Personal Use Only Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJazrI hemacandrAcAryapraNItaM "vidyAdharo'nyadA tatra ko'pyAgAdatisArakI' / vidyA tasyA'tisArArtyA vismRtA''kAzagAminI // 56 // rAmeNa preticarito bheSajAdyaiH svabandhuvat / rAmAya sevamAnAya vidyAM pArazavIM dadau // 57 // madhyezaravaNaM gatvA tAM ca vidyAmasAdhayat / rAmaH parazurAmo'bhUt tataH prabhRti vizrutaH // 58 // anyedyuH patimApRcchya reNukotkaNThitA svasuH / jagAma hAstinapure premNo dUre na kiJcana // 59 // zyAlIti lAlayan lolalocanAM tatra reNukAm / anantavIryo 'ramayat kAmaH kAmaM niraGkuzaH // 60 // RSipatnyA tayA rAjA'halyayeva purandaraH / anvabhUcca yathAkAmaM sambhogasukhasampadam // 61 // anantavIryAt tanayo reNukAyAmajAyata / mamatAyAmivortathyasadharmiNyAM bRhaspatiH ||62 // tenA'pi saha putreNa reNukAmAnayan muniH / strINAM lubdho janaH prAyo doSaM na khalu vIkSate // 63 // tAM putrasahitAM vallImakAlaphalitAmiva / saJjAtakopa: parazurAmaH parazunA'cchidat // 64 // ||tadbhaginyA sa vRttAnto'nantavIryasya zaMsitaH / kopamuddIpayAmAsa kRzAnumiva mArutaH // 65 // tatazcA'vAryadorvIryo'nantavIryo mahIpatiH / jamadagnyAzramaM gatvA'bhAGgIn matta iva dvipaH // 66 // tApasAnAM kRtatrAsaH samAdAya gavAdi saH / mandaM mandaM parikrAman kesarIva nyavartata // 67 // trasyattapasvitumulaM zrutvA jJAtvA ca tAM kathAm / kruddhaH parazurAmo'thA'dhAvat sAkSAdivA'ntakaH // 68 // subhaTagrAmasaGgrAmakautukI jamadagnijaH / parzunA khaNDazazcakre dauruvaddAruNena tam // 69 // rAjye nivezayAJcakre tasya prakRtipUruSaiH / kRtavIryo mahAvIryaH sa eva tu vayolaghuH // 70 // tasyA'bhavacca mahiSI tArA tAravilocanA / bubhujAte ca tau bhogAnavighnamamarAviva // 71 // bhUpAlarAjajIvo'pi svamAyuH paripUrya saH / mahAzukrAt paricyutya tArAkukSAvavAtarat // 72 // kRtavIryo'nyadA mAturmukhAcchrutvA pituH kathAm / AdiSTAhirivA''gatya jamadagnimamArayat // 73 // rAmaH pitRvadhakruddho drAg gatvA hastinApure / amArayat kRtavIryaM kiM yamasya 'daivIyasi ? ||74 || jAmadagnyastatastasya rAjye nyavizata svayam / rAjyaM hi vikramAdhInaM na pramANaM kramAkramau // 75 // ||rAmAkrAntapurAd rAjJI kRtavIryasya gurviNI / vyAghrAghrAtavanAdeMNIvA'gamat tApasAzramam // 76 // kRpAdhanairbhUrgRhAntaH sA nidhAya nidhAnavat / tapasvibhirgopyate sma krUrAt parazurAmataH // 77 // caturdazamahAsvapnasUcito'syAH suto'jani / gRhNan bhUmiM mukhenA'bhUt subhUmo nAmatastataH // 78 // kSatriyo yatra yatrA''sIt tatra tatrA'pyadIpyata / parzuH parazurAmasya kopAgniriva mUrtimAn // 79 // rAmo'gAdanyadA tatrA''zrame parzuzca so'jvalat / kSetraM cA'sUcayaddhUma iva dhUmadhvajaM tadA // 80 // kimatra kSatriyo'stIti pRSTAstena tapasvinaH / ityUcustApasIbhUtAH kSatriyA vayamAsmahe // 81 // rAmo'pyamarSAnniH kSatrAM saMptakRtvo vasundharAm / nirmame nistRNAM zailataTImiva davAnalaH // 82 // kSuNNakSatriyadaMSTrAbhI rAmaH sthAlamapUrayat / yamasya pUrNakAmasya pUrNapAtrazriyaM dadhat // 83 // rAmaH papraccha naimittAnanyedyurme kuto vadha: ? / sadA vairAyamANA hi zaGkante parato mRtim // 84 // yo daMSTrAH pAyasIbhUtAH siMhAsana iha sthitaH / bhokSyate'mUstatastyaste vadho bhAvIti te'bruvan // 85 // rAmo'tha kArayAmAsa satrAgAramavAritam / dhuri siMhAsanaM tatrA'sthApayat sthAlamagrataH // 86 // 92 (SaSThaM parva athA''zrame svarNavarNo'STAviMzatidhanUnnatiH / gato'GgaNadruma iva subhUmo vRddhimadbhutAm // 87 // vidyAdharo meghanAdo'nyedyurnaimittikAniti / paripapraccha padmazrIH kanyA me kasya dIyatAm ? // 88 // 1. atisAravAn / / 2. sevitaH // 3. sa bandhuvat he. lA. // 4. parazusambandhinIm // 5. indraH / 6. bRhaspatistasya bhrAturutathyasya bhAryAM mamatAM bhuktavAMstatastasyAH putro'jAyateti purANakathAnakaM zrUyate; 0tathyaH sadharmiNyAM bRhaspateH khaMtA. vinA // 7. 0zunA'cchinat khaMtA. lA. mu. vinA // 8. agnimiva // 9. pavanaH / / 10. yamaH / / 11. subhaTasamUha // 12. kASThavat // 13. pradhAnapuruSaiH // 14. AdiSTazcA'sau ahiH sarpazca / / 15. atidUre / / 16. garbhiNI / / 17. mRgIva // 18. bhuvi gRhaM bhUgRhaM tasyA'ntaH // 19. bhUmImukhena he // 20. kSatriyam // 21. agnim // 22. saptavArAn / / 23. mRtAnAM kSatriyANAM daMSTrAbhirityarthaH // 24. tata AgatastatastyaH // For Private Personal Use Only Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturthaH sargaH) triSaSTizalAkApuruSacaritam / tasyA varaM varIyAMsaM subhUmaM te'pyupAdizan / dattvA kanyAM tatastasmai tasyaivA'bhUt sa sevakaH / / 89 / / pakRpabheka ivA'nanyago'tha papraccha mAtaram / subhUma: kimiyAneva loko'yamadhiko'pi kim ? ||9|| mAtA'pyacIkathadatho loko'nanto hi vatsaka! | makSikApadamAtraM hi lokamadhye'yamAzramaH // 9 // asmiMlloke'sti vikhyAtaM nagaraM hastinApuram / pitA te kRtavIryo'bhUt tatra rAjA mahAbhujaH // 12 // hatvA te pitaraM rAmo rAjyaM svayamazizriyat / kSitiM ni:kSatriyAM cakre tiSThAmastadbhayAdiha // 13 // tatkAlaM hAstinapure subhUmo bhaumavajjvalan / jagAma vairiNe kruddhaH kSAtraM tejo hi durdharam // 14 // tatra satre yayau siMha iva siMhAsane'vizat / daMSTrAstA: pAyasIbhUtA: subhUmo bubhuje ca sH||95|| uttiSThamAnA yuddhAya brAhmaNAstatra rakSakAH / jaghnire meghanAdena vyAgheNa hariNA iva // 96 // prasphuradaMSTrikAkezo dazanairadharaM dazan / tato rAmaH krudhA kAlapAzAkRSTa ivA''yayau / / 97 / / rAmeNa mumuce roSAt subhUmAya parazvadhaH / vidhyAtastatkSaNaM tasmin sphuliGga iva vAriNi // 98 / / zastrAbhAvAt subhUmo'pi daMSTrAsthAlamudakSipat / cakrIbabhUva tatsadya: kiM na syAt puNyasampadA ? // 99 // cakravartyaSTamaH so'tha tena cakreNa bhaasvtaa| zira: parazurAmasya paGkajacchedamacchidat // 10 // kSitiM ni:kSatriyAM rAmaH saptakRtvo yathA vyadhAt / ekaviMzatikRtvastAM tathA nirbraahmnnaamsau||101|| pAkSuNNakSitipa-hastyazva-padAtivyUhalohitaiH / vAhayan vAhinInavyA: sa prAk prAcImasAdhayat // 102 / / sacchinnAnekasubhaTamuNDamaNDitabhUtala: / AkrAmuddakSiNAM dakSiNAzApatirivA'paraH // 103 // bhaTAsthibhirdanturayan zukti-zakhairivA'bhitaH / rodho nIranidhe: so'tha pratIcImajayaddizam // 104 // helodghATitavaitADhyakandaraM sthAmamandaraH / mlecchAn vijetuM bharatottarakhaNDaM viveza sH||105|| ucchalacchoNitarasacchaTAcchuritabhUtalaH / mlecchAMstatrA'tha so'bhAGkSIdizUniva mahAkarI // 106 // meghanAdAya vaitaaddhygirishrennyordvyorpi| vidyAdharendrapadavIM subhUmazcakrabhRddadau // 107 / / pASaSTivarSasahasrAyuzcaturdizamiti bhraman / nihatya subhaTAnurvI sa SaTkhaNDAmasAdhayat // 108 // ujjAsayannasumatAmiti nityaraudradhyAnAnalena satataM jvldntraatmaa| AsAdya kAlapariNAmavazena mRtyu tAM saptamI narakabhUmimagAt subhUmaH // 109 / / kumArabhAve'bdasahasrapaJcakaM tanmaNDalitve'tha zatAni pnyc| ye'rdhalakSaM punarabdapaJcazatyUnamasyA'jani cakrabhRttve // 110 // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye SaSThe parvaNi subhUmacaritavarNano nAma caturthaH srgH|| 1. anyatra na gacchati saH; ivA'nanyagopa: mu.prabhRtiSu // 2. mngglvt||3.vairinno lA. mu.||4.subhujo0 mu.||5. subhaumAya0 khaMtA. / / 6. parazuH / / 7. agnikaNa iva / / 8.puNyasampadaH mu.||9. kSuNNA-mRtA ye kSitipA-rAjAnasteSAM hastino'zvA: padAtayo'pi mRtAH, teSAM sarveSAM vyUhaH-samUhaH,tasya lohitaiHraktaiH / / 10. senA: nadIzca / / 11. yamaH / / 12. danturaM-dantayuktaM kurvan / / 13. tIram / / 14. sthAma-balaM, tena mandaro meruriva ||15.0rscchddaa0 khaMtA. // 16. mahAkiriH he. paa.chaa.||17.aayurvrssaanni 60sahasramitAni / / 18. hiNsn||19. kaumAre varSANi 5shsrmitaani||20.mnnddlitve varSANi 5sahasramitAni / / 21. digvijaye varSANi 500mitAni / / 22. cakritve varSANi 50sahasramitAni paJcazatavarSonAni / / 23. subhUmacakravartivarNano mu.|| Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||pnycm: srgH|| ||dtt-nndn-prhlaadcritm|| aratIrthe'thA''san viSNu-bala-pratyardhacakriNaH / datta-nandana-prahlAdAsteSAM critmucyte||1|| asyaiva jambUdvIpasya prAgvidehavibhUSaNam / pU: susImA'sti tatrA'bhUt pRthvInAtho vasundharaH // 2 // sa ciraM pAlayitvA kSmAM sudharmamunisannidhau / vratamAdAya mRtvA ca brahmalokamupAyayau // 3 // pAIto'sya jambUdvIpasya bharatArdhe'tra dakSiNe / nAmnA mandaradhIro'bhUt pure zIlapure nRpH||4|| guNaratnArNavastasya mahAvIryo mahAbhujaH / sUnurlalitamitro'bhUnmitro mitrAmbujanmanAm / / 5 / / jJApayitvA dRpta iti taM pratyAkhyAya bhUpate: / bhrAtaraM yuvarAjatve khalo mantrI nyavezayat // 6 // tato lalitamitro'pi viraktaH san parAbhavAt / ghoSasenamune: pArzve parivrajyAmupAdadau / / 7 / / tapyamAnaH sa vidadhe nidAnamiti durmanA: / vadhAya tapasA'nena tasya syAM khalamantriNaH / / 8 / / sa nidAnamanAlocya kAladharmamupAgataH / saudharme devaloke'bhUt tridaza: paramarddhikaH / / 9 / / bAkhalAkhya: saciva: so'pi ciraM bhrAntvA bhavATavIm / asyaiva jambUdvIpasya girau vaitADhyanAmani // 10 // uttarazreNitilake pure siNhpuraabhidhe| vidyAdharendraH prahlAdaH prativiSNurajAyata ||11||[yugmm] mAitazca jambUdvIpe'smin bharatArdhe ca dkssinne| purI vArANasItyasti zritA sakhyeva gaGgayA // 12 // agnivat tejasA tatra siMhavacca parAkramAt / agnisiMha itIkSvAkuvaMze'bhUd vasudhAdhavaH // 13 // tasya sthairyAbhiyogAbhyAM pakSAbhyAmiva vissttNpe| nirantaraM yazohaMso na vyaraMsIt paribhraman // 14 // salIlaM samarArambhe dRSTvA tenamitaM dhanuH / tadvelAmiva bibhrANA nemuH pratyarthipArthivAH // 15 // baliSThe tasya do:stambhe dRDherAlAnitA guNaiH / sthiratAM kalayAmAsa zrIrvAraNavadhUriva // 16 / / tasyA'bhUtAmubhe patnyau jayantI shessvtypi| azeSabhuvanastrINAM jayantyau rUpasampadam // 17|| vasundharavaro devazcyutvA paJcamakalpataH / sa jayantyA mahAdevyA udare semavAtarat // 18 // catu:svapnAkhyAtaraoNmAvatAro nandanAbhidha: / jagadAnandanastasyA: samaye samabhUt sutaH / / 19 / / saudharmAllalitazcyutvA zeSavatyAmabhUt sutaH / saptasvapnAkhyAtakRSNAvatAro dattasaJjayA // 20 // tau SaDviMzatidhanvoccau zveta-zyAmAvubhAvapi / abdhI kSIroda-kAlodAviva puMstvamupeyatuH // 21 // nIla-pItAmbaradharau tAla-tA_dhvajau ca tau| sevayaskAviva jyeSTha-kaniSThAvapi ceratuH // 22 / / bharatArdhaprabhaviSNu: prtivissnnurthaa'nydaa| zrutvairAvaNasaMkAzaM gajendraM tAvayAcata // 23 // tasmina nandana-dattAbhyAmadatte kuJjarottame / sadyazcakopa prahlAdaH paJcAsya iva terjitaH // 24 // sarvAbhisArato dvAvapyabhyaSeNayatAM mitha: / viSNuzca prativiSNuzca kruddhau vanagajAviva // 25 // sainye prahlAdasainyena nIte dainyadazAM kSaNAt / yudhe celaturArUDhasyandanau sIri-zAGgiNau // 26 // dadhmau dattaH pAJcajanyaM dviSadbalaharasvaram / zArGga cA''sphAlayAmAsa jayakuJjaraDiNDimam // 27 / / 1. pRthvI // 2. itazca mu.||3. sUryaH // 4. mitrANyeva ambujanmAni kamalAni teSAm / / 5. garviSThaH / / 6. niSidhya // 7. duSTaM mano yasya sH|| 8. iti nAmnA babhUva vasudhA0he. / / 9. nRpaH / / 10. tatsthai rya-vyavasAyAbhyAm he. // 11. abhiyogo vyavasAya udyoga iti yAvat // 12. jagati / / 13. tenA''kRSTam / / 14. tanmaryAdAmiva / / 15. zatrunRpAH / / 16. baddhAH // 17. zrInirvANavadhUriva he. / / 18. hastinIva / / 19. samavAsarat chA. pA. / / 20. bldevaavtaarH|| 21. vAsudevAvatAraH / / 22. kSIrodadhi-kAlodadhisamudrau puMstvaM-manuSyatvaM upeyatuH-prApaturiva / / 23. samAnavayasAviva / / 24. prabhuH / / 25. siMhaH // 26. tiraskRtaH // 27. samagrasainyena / / 28. yuddhAya abhyagamatAm / / 29. yudhi mu. khaMtA. // 30. nandana-dattau // 31. dviSadalaharaM varam mu.|| Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamaH sargaH) triSaSTizalAkApuruSacaritam / prahlAdo'pi dhanurhAdaihardiyannabhito dizaH / DuDhauke dRDhadordaNDo daNDapANirivotkaTaH // 28 // ubhau mumucaturbANAn hari-pratiharI ruSA / mithazcicchidatuzcobhAvanyo'nyajayakAGkSiNau // 29 // gdaa-mudgr-dnnddaadiinyaayudhaanypraannypi| parasparaM cicchidatuzchedecchekAvubhAvapi // 30 // ulkAkulaM yugAntArkamiva jvAlAzatAkulam / prahlAdo bhramayitvA khe'mucaccakraM hariM prati // 31 // moghIbhUtaM samIpasthaM harizcakraM tadeva hi| upAdAya prahlAdAya muktvA ciccheda tcchir:||32|| tathaiva kRtvA digyAtrAM bharatArdhamasAdhayat / athoddadhe koTizilAmardhacakrI ca so'bhavat // 33 // kaumAre dve varSazate maNDalitve dizAM jye| pratyekamabdapaJcAzadabhUdu dattasya zAGgiNaH // 34 // SaTpaJcAzatamabdAnAM sahasrANyativAhya sa: / yayau karmavazAd datta: paJcamI narakAvanim / / 35 / / dattasya zAGgiNo jAte'vasAne kAlamatyagAt / kathaJcit paJcaSaSTyabdasahasrAyurhalAyudhaH // 36 / / bhrAtRvyayena bhavabhAvanayA ca bhUrivairAgyabhAg bhuvanazobhita AttadIkSaH / tIvra vrataM niraticAramapAlayaccA'gAn nandanastadanu siddhipadapratiSThAm // 37|| ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye SaSThe parvaNi nandana-datta-prahAda caritavarNano nAma paJcamaH srgH|| 1.dhnuHshbdaiH||2. garjayan / / 3. ymH||4. dtt-prhlaadau||5. chede chekau-cturau||6.nissphliibhuutm ||7.vaasudevH|| 8. nandanabaladevaH // 9. bhraatRmrnnen||10. sNsaarbhaavnyaa||11.bhuurivairaagyvaan mu.|| Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||sssstthH srgH|| ||shriimllinaathcritrm|| jayanti mallinAthasya mallImAlyAmalA giraH / ApIyamAnA sotkaNThaM bhavyajantumadhuvrataiH // 1 // zrotRzrotreSu pIyUSasrota:sannibhamadbhutam / uMdIrayAmazcaritaM zrImallisvAmino'dhunA // 2 // dvIpe'traiva jambUdvIpe videheSvapareSu c| vijaye salilAvatyAM vItazokAbhidhA'sti pUH // 3 // balenoccairbala iva balastatra nRpo'bhavat / dviSadbalavanonmAthakuJjaro nirjarAkRtiH / / 4 / / rAjJo'sya rdhAriNIpatnyAM kesrisvpnsuucitH| jajJe mahAbalo nAma sUnuranyUnavikramaH / / 5 / / udyauvana: kamalazrIprabhRtI rAjakanyakA: / zatAni paJcaikadine paryaNaiSIn mahAbalaH // 6 // tasyA''san bAlasuhRdo'calo dharaNa-pUraNau / vasurvaizravaNazcA'bhicandra ityabhidhAnataH / / 7 / / aparedhurbalo rAjA tasyA puryA bahirbhuvi / aizAnyAmindrakubjAkhya udyAne samupeyuSAm / / 8 / / munInAmantike dharmaM zrutvA vairAgyavAsitaH / rAjye mahAbalaM nyasya pravrajya ca zivaM yayau ||9||yugmm|| pakamalazrImahAdevyAM siMhasvapnena sUcitaH / sUnurmahAbalasyA'bhUdu balabhadrAbhidhAnataH // 10 // kramAdudyauvanaM taM ca yauvarAjye mahAbalaH / nije nivezayAmAsa mUrtyantaramivA''tmanaH // 11 // SaDbhirbAlasuhRdbhistaiH samaM rAjA mahAbalaH / azrauSIdArhataM dharmaM sauhArdAdekabhAvanaH // 12 // vayasyAn so'nyadetyUce bho! bho! bhIto'smyahaM bhvaat| tatazca pravrajiSyAmi panthAH ko'ta: paraM tu vaH ? // 13 // te'pyUcuH sambhUya bhuktaM yathA sAMsArikaM sukham / bhokSyAmahe zivasukhaM sambhUyA'taH paraM tathA / / 14 / / tato nyavezayad rAjye balabhadraM mahAbalaH / sve sve rAjye sutaM svaM svaM tatazca suhRdo'pi te||15|| varadharmamunIndrasya pAdamUle mahAtmanaH / taiH suhRdbhiH samaM SaDbhi: pravavrAja mhaablH||16|| tapo yadekaH kartA nastatkAryamaparairapi / saptAnAmapyabhUt teSAM pratijJeyaM mahAtmanAm // 17 / / evaM te kRtasaGketAzcaturthAditapa: samam / caturthapuruSArthAya tulyotkaNThA: pracakrire // 18 // adya me duSyati ziro duSyatyudaramadya ca / adya nA'sti kSudityAdi vyapadizya mahAbalaH // 19 // nA'bhuGkta pAraNAhe'pi svsyaa'dhikphlecchyaa| mAyayA vaJcayitvA tAnadhikaM vidadhe tapaH ||20||yugmm|| mAyAmizreNa tapasA'badhnAt strIvedakarma sH| arhadbhaktyAdibhiH sthAnaistIrthakRnnAmakarma ca // 21 // pUrvalakSacaturazItyAyuSkA: sapta te vratam / pAtvA caturazItyabdasahasrImAyuSaH kSaye / / 22 / / dvidhA saMlekhanAM kRtvA gRhItvA'nazanavratam / vipadya vaijayantAkhye vimAne jajJire suraaH||23|| pAitazca jambUdvIpe'smin bharatArdhe'tra dkssinne| nagarI mithiletyasti dharmAzithilanAgarA // 24 // zAtakumbhamayaiH kumbhaiH prAsAdAstatra bibhrti| uparyuditamArtaNDodayaparvatavibhramam // 25 // sarvaratnamayIM dRSTvA tAM purI"maparA: purI: / alakAdyA ratnamayI:" kathAsu zraddadhe janaH // 26 // kSaNaM divi kSaNaM tasyAM kSaNaM tasyAM kSaNaM divi| teMdrAmaNIyakatRptAstasthurdiviSado'nizam // 27 / / 1. mallIkusumavanirmalA // 2. bhavyajIvA eva madhukarA:, taiH / / 3. amRtanirjharasadRzam // 4. kathayAmaH / / 5. baladevaH / / 6. zatrUNAM senA eva vanaM, tasya mathane gjsdRshH||7. devaakRtiH|| 8. dhAraNI0 khaMtA. paataa.||9. puurnnpraakrmii||10. bAlamitrANi // 11. 0dekabhAvata: mu.||12. saMsArAt // 13. tadaham he. // 14. upvaasaaditpH||15. mokSAya / / 16. pIDAmanubhavati / / 17. pAraNAdivase // 18. vaJcayasyeSA nA'dhikaM lA. // 19. vaijayantyAkhye pA. chA. mu.|| 20. dharme'zithilAstatparA nAgarA: paurA yasyAM sA // 21. suvarNamayaiH // 22. tadrAmaNIyakAtRSNA he. // 23. devAH / / Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSThaH sargaH) triSaSTizalAkApuruSacaritam / ikSvAkuvaMzakSIrAbdhisudhAkumbho bhuvaH patiH / kumbha ityabhavallakSmInivAso nidhikumbhavat / / 28 / / Azraya: sa zriyAmeka: sravantInAmivA'rNavaH / utpattibhUmirnItInAM maNi(NI)nAmiva rohaNa: / / 29 / / vidAJcakAra zastrANi zAstrANi ca mahAmatiH / medinyA: karamAdatta duHsthitebhyo dadau ca saH // 30 // lobho yazasi no lakSmyAM tyAgo dravye na sImani / dharme ca vyasanaM nA'kSAdiSvabhUt tasya dhImataH // 31 / / AsyaprabhAparAbhUtacandrA nAmnA prbhaavtii| abhUt tasya mahAdevI zacI devIva vajriNaH // 32 // pRthivyA maNDanaM saikA tasyAH zIlaM ca maNDanam / prakriyAmAtramabhavat keyUrakaTakAdi tu // 33 / / pAvayantI satItvenA'malena sakalaM jagat / kalyANahetuH zuzubhe sA tIrthamiva jaGgamam // 34 // bhogAn saha tayA devyA bubhuje kumbhabhUpatiH / sadA hRdayahAriNyA dAkSAyaNyeva candramAH / / 35 / / jIvo mahAbalasyA'tha pUrNAyurvaijayantata: / pracyutya phAlgunazvetacaturthyAM bhe'zvayujyapi // 36 // caturdazamahAsvapnasUcitArhatavaibhavaH / prabhAvatImahAdevyAH kukSAvavatatAra sH||37|| tasmin garbhasthite devyAstRtIye mAsi dohadaH / mAlyeSu zayituM jajJe devatAbhizca pUritaH // 38 / / pUrNe kAle mArgazuklaikAdazyAM bhe'zvayujyatha / prAgjanmamAyAjanitastrIkarmatvena kanyakAm // 39 // ekonaviMzamarhantamAzcaryaM kumbhalAJchanAm / nIlatviSaM sarvazubhalakSaNAM suSuve ca sA ||40||yugmm|| upetya dikkumAryo'syA: sUtikarmANi cakrire / merumUrdhni ca nItvA tAmindrAzcA'snapayan kramAt // 41 // snapanAnantaraM zakrastAM vilipyA''ya' ca svayam / uttAryA''rAtrikaM ceti bhaktinirbharamastavIta // 42 / / "jJAnatrayanidhAnAya pradhAnAya jgttrye| ekonaviMzatitamAyA'rhate te namo namaH // 43 / / diSTyA tvaddarzanenA'nugRhIto'smi cirAdaham / sAmAnyapuNyairna hyarhan deva: sAkSAnnirIkSyate // 44 / / devAnAmadya devatvaM caritArthaM cirAdabhUt / tava devAdhidevasya janmotsavanirIkSaNAt // 45 / / ekato'cyutanAthasya prANimAtrasya cA'nyata: / samAnugrahabuddhe! tvaM pAhi naH patato bhave // 46 / / asmin merugirI dhAtryAM suvarNamukuTAyite / indranIla iva nyastA(sta:) tvamatIva virAjase // 47 / / smaraNenA'pi mokSAyA'nIhamAnasya jAyase / dRSTvA stutvA yAcyase kiM tato'pyabhyadhikaM phalam // 48 / / dharmANyekatra sarvANi tava caikatra darzanam / phalAtisAdhakatamaM dvitIyamatiricyate // 49 // nendratve nA'hamindratve manye mokSe'pi no tathA / yathA sukhaM syAlluThataH purastvatpAdapadmayoH // 50 // stutvaivaM zakra ekonaviMzamarhantamuccakaiH / nItvA ca mithilApuryAmamucan mAtRsannidhau // 51 // garbhasthAyAM tatra mAturyanmAlyasvApadohadaH / jajJe tadakarot tasyA nAma mallIti bhUpatiH // 52 // dhAtrIbhirindrAyuktAbhiH paJcabhiH prativAsaram / puSpamiva lAlyamAnA vRddhimApa krameNa sA // 53 // itazcA'calajIvo'pi vaijayantAt pricyutH| abhUdu bharatasAkete pratibuddhyabhidho nRpaH // 54 // tasya padAvatI nAma sAkSAt paiN|v rUpataH / babhUva preyasI sarvAntaHpurastrIziromaNiH // 55 / / itazca nagare tasminnaizAnyAM nAgavezmani / atiSThanAgapratimA upayAcitapUrikA: // 56 / / devI padmAvatI tAsAM yAtrAyai sA'nyadA nRpam / Apapracche pratibuddhiM so'pi tAmanvamanyata // 57|| tasyAH puSpAdi sampAdya pratibuddhirapi svayam / jagAma yAtrAdivase'dhinAgapratimAgRham / / 58 // puSpamaNDapikAM puSpamudgaraM svAM priyAmapi / prekSyetyUce pratibuddhiH subuddhiM sacivottamam / / 59 // 1. nadInAm / / 2. daridrebhyaH / / 3. dAnam / / 4. raajyvistaare|| 5. dhUtapAzakAdiSu // 6. mukhakAntyA parAbhUtazcandraH yayA sA // 7. indrANI // 8. indrasya / / 9. dakSaputryA rohinnyaa||10. nakSatre azvinyA-azvinInakSatre / / 11. asmin mu.khaMtA. paataa.||12. kumbhalAJchanam khaMtA. // 13. pRthivyAH suvarNamukuTIbhUte / / 14. suvarNamukuTAyate khaMtA. pAtA. he. saM. vinA / / 15. anicchoH||16. karmANyekatra pA. chA. / dharmazabdaH puMklIbaliGgaH // 17. phalAtisAdhakatvena pAtA., phalAptisAdhakatvena mu.||18. tava darzanam // 19. 0ryanmAlyatalpadohadaH he. // 20. lakSmIriva // 21. icchitapUrikAH; upayAcitapUrakA: mu.|| 22. tayA mu. // 23. puSpagucchakam / / 24. svabuddhim mu.|| Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (SaSThaM parva tvamasmatpreSaNe rAjJAmagA vezmasvanekaza: / strIratnamIdRk kusumamudrazca kimIkSita: ? // 60 // subuddhirabhyadhAdevaM tvadAdezAn mayeyuSA / antike kumbhabhUpasya dRSTA mallIti tatsutA // 6 // tasyA: strIratnamukhyAyA Ayurgranthau vidhiiyte| sa puSpamudraH ko'pi yAdRk svarge'pyasambhavI // 62 / / strIratnaM cakriNo yacca smarapatnI ca yA ratiH / zacyAdyA: sva:striyo yAzca tadane tAstRNopamAH // 63 // apyekavAraM dadRze yena sA kumbharAjasUH / sudhArasAsvAdamiva tadrUpaM vismarenna sa: // 64 // malleH pratikRtiArI na maryeSu sureSu vA / tasyA hi rUpamadvaitaM vAcAmapi na gocaraH // 65|| pratibuddhirapi sadya: pUrvajanmAnurAgataH / dUtaM preSIt tAM varItuM kumbharAjAntike nijam / / 66 / / [ito dharaNajIvo'pi vaijayantAt paricyutaH / campApuryAmabhUccandracchAyo nAma mahIpatiH // 67 / / tasyAM puryAM ca vAstavya: shraavko'rhnnyaabhidhH| ambhodhiyAtrAmakarot potArUDho vnnijyyaa||68|| arhannayasamo nA'sti zrAvakaH kazcidapyaho! / iti prazaMsAM vidadhe zakro madhyesabhaM tadA // 69 / / tato mAtsaryavAneko devaH ko'pyetya saagre| autpAtikamarunmeghADambaraM vidadhe kSaNAt // 70|| potabhaGgabhayAt sadyo kSubhyatsAMyAtrikA bhRzam / aicchannabhISTadevebhya upayAcitakAni ca // 71 / / ito vighnAnmRtizcenme tadA'nazanamastviti / pratyAkhyAya samAdhisthastasthAvarhannayaH punH||72|| rakSorUpaM vikRtyoce sa devo nabhasi sthita: / arhannayA''rhataM dharmaM jahIhi kuru madvacaH // 73 // no cedamuM sphoTayitvA potaM ghaTakapAlavat / tvAM yAdasAM bhojanasAt kariSye saparicchadam / / 74 / / tathA'pyacalite dharmAt tasmin deva: sa vismitaH / cakAra kSamaNAM zakraprazaMsAM taM jagAda ca // 75 / / tasmai ca kuNDaladvandve divye dattvA manorame / ghoraM ca megha-vAtAdi saMhRtya sa tiroddhe||76|| kSemeNA'rhanayo'pyabdhestIroyA'muttatAra sH| azeSa bhANDamAdAya yayau ca mithilApurIm // 77 / / ekaM ca kumbharAjasyopIyane kuNDaladvayam / arhannayo yathArhajJazcakArodAramAnasaH // 78 / / tadaiva kumbharAjo'pi duhitre mallaye dadau / arhannayaM nayajJastaM satkRtya visasarja ca // 79 / / vikrIta-krItabhANDo'tha so'gAccampAmakampadhI: / dadau ca candracchAyAya dvitIyaM kuNDaladvayam // 80 // rAjA papraccha bhoH zreSThin! kuto'daH kuNDaladvayam / so'pyAkhyat kuNDalaprAptikathAmavitathAM tathA // 81 / / tAdRkSA'paratADaGkadvayadAnaprasaGgataH / sa ityavarNayan mallyA rUpotkarSa vizeSataH // 82 // tasyAzcedudyutaM vaktraM tadastaM yAtu candramA: / yadi dyutistadaGgasya kRtaM marakatena tat // 83 // tasyA lAvaNyapUrazcet tadalaM jAhnavIjalaiH / tasyAzca yadi rUpazrIstadre surayoSitaH / / 84 / / vRthaiva netrANi nRNAM na yaiH sA deva! dRzyate / kiM haMsai: padminI smerAM ye na pazyanti jAtucit ? // 85 / / candracchAyanarendro'pi prAgjanmasnehayogataH / malliM varItuM kumbhAya prAhiNod dUtamuttamam // 86 // pAitazca pUraNAtmA'pi vaijayantAt paricyutaH / babhUva puryAM zrAvastyAM rukmI nAma mahIpatiH / / 87 / / tasyA''sId dhAraNIpatnyAM subAhu ma kanyakA / rUpAtizayasampannA pannagendravadhUriva // 88 / / bhUpateH sA'tivAllabhyAt parivAreNa sAdaram / vizeSamajjanavidhiM caturmAsyAmakAryata // 89 // anta:pureNA'pareyuH snapitA sA vishesstH| AmuktadivyAlaGkArA praNantuM pitaraM yayau / / 9 / / tAM pitotsaGgamAropya sauvidallamabhASata / kanyAyA majjanavidhi: kimIhak kvacidIkSita: ? // 91 // 1.svabuddhi0 mu.||2. gatena // 3. Ayu:sUcikAyAM granthirUparekhAyAM-varSagranthau, bhASAyAM varSagAMTha' // 4. mallikumArI // 5. ca mu. / / 6. gocaram pAtA. // 7. sabhAyAm // 8. IrSyAvAn / / 9. ghaTakhaNDavat // 10. jalajantUnAM bhojanam / / 11. tAM lA.vinA / / 12. krameNAhannayo he. saM. mu. // 13. prAbhRte / 14. yathArha yathAyogyaM jAnAtIti tthaa||15. pUrvaM vikrItAni pazcAt krItAni ca bhANDAni yena saH / / 16. satyAm / / 17. dvitIyakuNDaladvayadAnaprasaGgAt / / 18. uditam / / 19. alam / / 20. gaGgAjalaiH / / 21. praphullAm / / 22. nAgendravadhUriva / / 23. ativallabhatvAt / / 24. AmuktA dhRtA divyAlaGkArA yayA sA / / 25. anta:puracaraM napuMsakapuruSaM-kaJcukinam / / Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSThaH sargaH) trissssttishlaakaapurusscritm| so'pyAkhyad bhavadAdezAd gatena mithilAM myaa| Ayurgranthau kumbhaputryA malleradhikamIkSitaH // 92 / / adRSTapratirUpaM ca tasyA rUpamapi prabho! / kathyamAnamasambhAvyaM pratyetavyaM tu madgirA // 93 // adRSTapUrvaM strIratnaM mama taddaSTapUrviNaH / anyastrIvarNane jihvA maunavratamazizriyat // 14 // tasyA hyagre vibhAntyanyAstannirmAlyopamA: striyaH / pura: kalpalatAyA hi sahakAralatA: kiyat ? // 95 / / zrutvA jAtAnurAgeNa sadyo rAjJA'pi rukmiNA / dUta: preSyata kumbhAya mallimArgaNahetave // 96 / / "itazca vasujIvo'pi vaijayantAt paricyutaH / jajJe vArANasIpuryAM zaGkho nAmA'vanIpatiH // 97 // mallestatkuNDaladvandvaM divyaM vijghtte'nydaa| rAjJA''diSTA: svarNakArAstasya saGghaTanAya ca // 98|| vayaM divyamidaM deva! na saGghaTTayituM kSamAH / ityuktavantaste puryA rAjJA nirvAsitA: krudhA / / 99 // te ca vArANasImeyuH zaGkhAya ca mahIbhuje / tadazeSa samAcakhyurAtmanirvAsakAraNam // 10 // kuNDalaprakramAyAtaM malle rUpaM tadadbhutam / rAjJo'gre varNayAmAsudRSTAdUnataraM tu te // 101 / / tasyA mukhasya zazabhRdoSThayorbimbikAphalam / kaNThadezasya kambuzca doSNorbisalatA'pi ca // 102 // madhyasya pavimadhyaM ca tathorvo: kariNa: kara: / nAbhezca saritAvarto jaghanasya ca darpaNam // 103 / / jaGghayozca mRgIjaGghA pANi-pAdasya paGkajam / upameyatayA jajJe yadanyatropamAnabhAk ||104||tribhirvishesskm|| pUrvasnehAnubandhena tadrUpAkarNanena ca / kumbhAdarthayituM mallIM zaGkho dUtamathA''dizat // 105 / / pAjIvo vaizravaNasyA'pi vaijayantAt pricyutH| adInazatrurnAmnA'bhUnRpatirhastinApure // 106|| itazca malleranujo mallo nAma kutUhalAt / akArayaccitrakaraizcitritAM citrazAlikAm // 107 / / citrIyamANazcitreNa tatraikazcitrakRdvaraH / ekAGgadarzanAt tAdRk sarvAGgAlekhyalabdhimAn // 108 / / antarjavanikaM malle: pAdAGguSThaM nirIkSya sH| sarvAGgopAGgasahitaM yathAvadrUpamAlikhat // 109 // tatra ca krIDituM mallo gata: prekSya ca citragAm / mallIM sAkSAn manyamAno lajjayA'pAsarad drutam / / 110 / / dhAtryA kimetadityukte kumAro'pyabravIditi / svasA mallI puro'styeSA tato'tra krIDyate katham ? // 111 / / samyag nirUpya dhAtrI sA'pyAcakhyau paribhAvyatAm / na sAkSAn mallyasau kintu citrasthA mA'pasarpa tat // 112 / / kruddho mallakumAro'pi tasya citrasya lekhakam / nikartya dakSiNakarasandaMzaM niravAsayat // 113 / / so'bhyetya hAstinapure'dInazatrormahIpateH / taM vRttAntaM samAcakhyau mallIM caivamavarNayat // 114 // azeSajagadAkAzazazilekhA vraanggnaa| malliM vinA kvacit kvA'pi nA'sti nA'bhUnna bhAvinI // 115 / / yastAM kanyAM samAlokyA''lokayedaparAmapi / mahAnIlamaNiM dRSTvA kAcakhaNDaM sa pazyati // 116 / / rUpeNa levaNimnA ca gatyA cA'nyaizca ceSTitaiH / saivaikA yoSitAM dhuryA saritAmiva jAhnavI // 117 / / iti tadvarNanaM kRtvA sa citrkrpunggvH| AkRSya citraphalakaM citrasthAM tAmadarzayat // 118 // dRSTvA tAM vismita: pUrvasnehAdutkaNThitazca sH| preSIt tadyAcanAyopakumbharAjaM svapUruSam // 119 // "ito'bhicandrajIvo'pi vaijayantAt paricyutaH / kAmpIlyanagare nAmnA jitazatrupo'bhavat / / 120 / / dhAriNIpramukhaM rAjJIsahasraM tasya cA'bhavat / puNyAkRSTaM devalokAd vRndamapsarasAmiva // 121 // itazca mithilApuryAM cokSA nAma vicakSaNA / ekA parivrAjikA''khyad raujezvaragRheSviti // 122 // 1. adRSTaM pratirUpaM pratikRti: yasya tat / / 2. vizvasanIyam / / 3. dRSTaM pUrvaM yena saH, tasmai // 4. visamaghaTyata he. / babha / / 5. rAjAdiSTA: khaMtA. // 6. saGghaTTanAya mu.|| 7. samarthAH / / 8. niSkAsitAH // 9. vANArasI0 pAtA. // 10. dRSTvAdUnataraM mu.; yathA taidRSTamAsIt tathA varNayitumasamarthatvAd dRSTAd UnataraM-alpataraM varNayAmAsurityarthaH // 11. kaNThabhAgasya / / 12. madhyadeza: kaTibhAgaH // 13. pavirvajaM, vajramadhyam / / 14. anyastrISu pUrvoktAzcandrAdaya upamAnatAM prApnuvanti asyAM tu upameyatAmityarthaH // 15. mallIzabdo dIrghAnto'pi prayukta: sajJAtvAt // 16. AzcaryakArakaH // 17. tatraikacitrakRdvaraH saM., teSvekazcitrakRdvaraH mu.|| 18. sarvAGgAlekhye0 lA. chA. |19. chittvA / / 20. dakSiNakaraM sandaMzaM lA. mu.; tarjanI aguSThaM ca anayoH sammIlanena sandaMzAkRtirbhavati, 'sandaMza: syAt kaGkamukha' (abhi.cintA.) cIpiyo' iti bhASAyAm / / 21. malleH pratikRti: kA'pi he. / / 22. lAvaNyena / / 23. niSkAsya // 24. dhAraNI0 khaMtA. // 25. rAjJAM IzvarANAM dhanikAnAM ca gRheSu / / visamaghaTyata hai. mAsIt tathA varNAyasAdhu pUrvoktAbhandA Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (SaSThaM parva dAnamUla: sadA dharmastathA tIrthAbhiSekajaH / svargApavargayorheturiti nastattvato vcH||123|| dharme pravartayantyasmin paurAn jAnapadAnapi / viharantyanyadA'bhyAgAt sadane mllydhisstthite||124|| tridaNDapANi: kASAyavasanA kuNDikAjalaiH / sadarbha vamabhyukSya svavRSyAM niSasAda saa||125|| mallerapyanyajanavat sA dharmaM taM tathA jgau| jJAnatritayabhRnmallirapyevamavadat ttH||126|| dAnamAtraM na dharmAya taddhi dharmAya ced bhavet / totu-kurkuTAdInAM poSaNAnyapi ttkRte||127|| tIrthAbhiSekaiH prANAtipAtamUlaiH kathaM zuci: ? / asRjA kSAlyamAnaM kimasRgdigdhaM vizudhyati ? // 128 / / dharmo vivekamUlastannirvivekasya nA'sti sa: / klezAya kevalaM tasya tapAMsyapi na saMzayaH // 129 / / mallyaivamuktA sA cokSA vilakSA'bhUdadhomukhI / kenezvaravaco yuktiyuktaM bAdhitumIzyate ? // 130 // kiyacciramidaM vizvamA: pAkhaNDini! vaJcitam / tvayA kuzAsaneneti dAsyAdibhirabharsi saa||131|| cokSetyacintayad rAjyasampadunmattayA'nayA / etatparicchadenA'pi svAmicchandAnuvartinA // 132 // yadasmi tarjitA svairaM tdvairaanRnnyhetve| kSepsyAmyenAM sapatnISu bahvISu nijabuddhitaH ||133||[yugmm] evaM vicintya nirgatya sA'marSAdhmAtamAnasA / jagAma kAmpIlyapure jitazatrunRpAntike // 134 // pratipattyA mahatyA sA dRSTA tena mhiibhujaa| kRtAzIrvAdakalyANA svasyAM vRSyAmupAvizat // 135 // sA rAjJo'nta:pureNA'pi vavande bhaktipUrvakam / dharmaM tatrA'pi cA'zaMsad dAna-tIrthAbhiSekajam // 136 / / bhUpatistAmuvAcaivaM bhagavatyakhilAM mahIm / etAmaparatantratvAdabhrAmyastena pRcchyase // 137 // varamanta:purastraiNaM cokSe! yAdRgidaM mama / anyatro'pi hi kutrA'pi kiM tAdRAdRSTapUrviNI ? // 138 // cokSA smeramukhItyUce rAjannantaHpuraM nijam / kUpabheka: kUpamiva kimidaM bahu manyase ? // 139 // yasti mithilApuryAM kumbhasya pRthivIpateH / mallIti kanyakAratnaM cUDAratnaM mRgIdRzAm / / 140 / / aGguSThamAtrakasyA'pi zrIstadIyasya kA'pi yaa| na sA tridazakanyAsu nAgakanyAsu cekSyate // 141 / / saMsthAnalakSmIranyaiva rUpamapyanyadeva hi| lAvaNyasampadanyaiva tasyAH kiM vA'nyaducyate ? // 142 / / jitazatrustaduktyaiva pUrvasnehena ca kSaNAt / tatprArthanakRte praiSId dUtaM kumbhanRpAntike // 143 / / prAgjanmasuhRdAM teSAM SaNNAM mallimahIbhujAm / pazyantyavadhinA bodhamazokavanikAntare / / 144 / / maMdhyesaudhApavarakaM ratnapIThe manohare / AtmanaH pratimAM haimI padmarAgakRtAdharAm // 145 // nIlakezImindranIla-sphaTikopalalocanAm / pravAlamayahastAMhrimAtAluzuSirodarAm // 146 / / sacchidrAM tAluni tatra svarNAmbhojapidhAnikAm / nitAntaramyAvayavAM kArayitvA nyavezayat ||147||cturbhi: klaapkm|| pratimApavarakasya puro bhittaavkaaryt| saMjAlakakapATAni SaD dvArANi ca kumbhasUH // 148 // dvArANAM ca purasteSAM hrasvApavarAkAMzca SaT / pratimApRSThabhittau ca saikadvAramakArayat // 149 / / tata: sarvAhArapiNDI pratimAyAstu tAluni / kSiptvA svarNAmbujenA'tha pidhAya bubhuje'nvaham // 150 / / pAitazca teSAM yugapat SaNNAmapyavanIbhujAm / AyayurdUtapuruSA mithilAnAthasannidhau // 151 / / Uce tatrA''dyadUtena yat sAketapurezvaraH / aneksaamntshiromaarjitaaNhrisroruhH||152|| mahAbhujo mahotsAho rUpeNa makaradhvajaH / nizAkaraH saumyatayA pratApena divAkaraH // 153 // bRhaspatirdhiSaNayA pratibuddhimahIpatiH / kanyAM te yAcate mallI pariNetumaninditAm ||154||[tribhirvishesskm] 1. kamaNDalujalaiH / / 2. prakSAlya-pavitrIkRtya // 3. svadarbhAsane / 4. dharmakRte / / 5. asRjA zoNitena digdhaM liptam // 6. vivekamUlastu ni. mu. // 7. samarthIbhUyate / / 8. kutsitena zAsanena-darzanena / / 9. svAmIcchAnuvartinA // 10. vairazuddhihetave / / 11. krodhajvalitamAnasA // 12. gauraveNa // 13. rAjJA'ntaHpureNA'pi chA. pA. mu.||14. strINAM samUhaH straiNam // 15. anyatrA'pyasti mu.prabhRtiSu // 16. dehazobhA // 17. cA'nyaducyate mu.||18. saudhaM nRpamandira, tasya apavarakasya garbhagRhasya madhye // 19. tAluparyantaM zuSiraM randhrasahitamudaraM yasyAstAm // 20.jAlaka-kapATasahitAni // 21. mahA utsAhaHutsAhazaktiH yasya saH / / 22. kAmadevaH / / 23. buddhyA / / Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSThaH sargaH) triSaSTizalAkApuruSacaritam / kanyA hyavazyaM dAtavyA pitrA'nyasyA'pi kasyacit / tadenaM 'tatpradAnena svajanaM kartumarhasi // 155 // Uce dvitIyadUtena yaccampAnagarIpatiH / yuvA yugAyatabhuja: pInaskandha: sulocanaH // 156 / / kulInazcatura: satyasaGgara: saGgarorjitaH / adhItI sarvazAstreSu zastreSu ca kRtazramaH // 157 // candravacchAyayA candracchAyo nAma mahIpatiH / mallI mArgayati tvattastAM tasmai dAtumarhasi ||158||[tribhirvishesskm patRtIyenA'pi jagade ycchaavstiipuriishvrH| cintAmaNiH praNayinAM kSatriyANAM ziromaNiH // 159 / / zaraNyaH zaraNecchUnAM vareNyo vIryazAlinAm / krIDAgAraM jayazrINAmudyAnaM guNazAkhinAm / / 160 / / rukmI nAma mahIpAlastava kanyAmabhIpsati / vidheAcitayoryogamucitajJo'si pArthiva! ||161||[tribhirvishesskm] pAturyeNA'pyabhyadhAyyevaM yat kaashiingriishvrH| adbhutenezvaratvena jitapuNyajanezvaraH // 162 // vAgmI saundaryakandarpo darpacchit paripanthinAm / sadAcArapathe pAntha: zAsane pAkazAsanaH / / 163 / / zaGkhacchedojjvalayazAH zaGkho nAma mahIpatiH / tvatta: prArthate kanyAM pratipadyasva tannRpa! ||164||[tribhirvishesskm] ityUce paJcamenA'pi yaddhAstinapurAdhipaH / hastimallo mahAsthAmnA laghuhasto mhaabhujH||165|| anekaraNaniyUMDho vyUDhoraskaH sudhiiryuvaa| prarohaNa: kIrtivallerguNaratnaikarohaNaH // 166 // dInAnAthasamuddhAro'dInazatrurmahIpatiH / kanyAM mArgati mallI te videhAdhIza! dehi tAm ||167|[tribhirvishesskm] aSaSThenA'pItyabhidadhe yat kAmpIlyapurAdhipaH / akampanIyo ripubhiH kuJjarairiva parvata: // 168 // zobhito'nalpasenAbhirnadIbhiriva sAgaraH / senAnIbhiH (nAsIra ivaa'prtighshktibhiH||169|| jitazatrurjitAzeSazatrurmadvacasA nepa! / tava kanyAmarthayate dIyatAmavilambitam ||170||[tribhirvishesskm] pAkumbharAjo jagAdaivaM ke nu te bahumAninaH / aprArthitaprArthakA re mUDhA: pArthivapAMzanA: ? // 171 // jagattrayaziroratnaM kanyAratnamidaM hi naH / api zakrAdidevAnAM pariNetuM na yogytaa||172|| manoratho bhavannAthairvRthA cakre durAzayaiH / dUtA! varAkAstadyAta niryAta nagarAnmama // 173 / / evaM te nyakkRtA rAjJA gatvA svasvAminAM drutam / tadvAcikamavocanta krodhAnalasamIraNam / / 174 / / tata: SaDapi rAjAnaste samAnaparAbhavA: / dUtAn parasparaM preSya nizcikyuH kumbhavigraham // 175 // celuH SaDapi te varSadharAdraya ivaujsaa| sthagayanto mahIM sainyaiH prApuzca mithilApurIm / / 176 / / praveza-nirgamadvAranivAraNavicakSaNAH / te'rundhan veSTayitvA tAM candanadrumivA'hayaH // 177 / / pakumbho'pi tena rodhena khinno katipayairdinaiH / cintApanno yAvadasthAt tAvanmalliH samAyayau // 178 / / udvigna iva kiM tAta! tiSThasIti tayoditaH / udvegakAraNaM sarvamAcakhyau kumbhabhUpatiH // 179 // mallirapyAlapat tAta! pratyekaM gUDhapUruSaiH / tubhyaM dAsyAmi mallImityuktvA SaDapi bodhaya // 180 // tasyA mama pratimAyA: puro'pavarakeSu te| krameNa sAyamAneyA: pracchannA: zvetavAsasA // 181 / / tathaiva vidadhe rAjA te'pyAjagmustathaiva hi / kapATajAlakairmallIpratimAM dadRzuzca tAm // 182 / / aho! puNyairiyaM prApi surUpA cArulocanA / iti mallIdhiyA dadhyuste'nurAgeNa pArthivAH // 183 / / pratimApRSThadvAreNa prAvizat tatra mllypi| pratimAntaritA tAlupidhAnAbjamapAnayat / / 184 / / prokkSiptakuthitAhAragandhaH sadyazca niryyau| zakRdgandha ivA'sahya: prasahya ghrANabAdhakaH // 185 / / kapATajAlaistadapavarakeSvapi so'vizat / SaNNAmapi narendrANAM dArayanniva nAsikAH // 186 // 1. kanyApradAnena // 2. yugavadAyatau bhujau yasya saH // 3. satyaH saGgaraH pratijJA yasya saH // 4. raNe balavAn // 5. adhiitmneneti|| 6. kAntyA candrasamaH / / 7. zreSThaH / / 8. guNA eva zAkhina: vRkSAH, teSAm / / 9. jita: puNyajanAnAM yakSANAM IzvaraH kubera: yena saH // 10. zatrUNAm // 11. indraH / / 12. zaGkhacchedaH zaGkhakhaNDavad ujjvalaM yazo yasya saH // 13. mahAbalena // 14. laghuH zIghrakArI hasto yasya saH, zIghravedhI laghuhasta:'(abhi.cintA.zlo.772) // 15. anekayuddheSu jitavAn / / 16. unnatavakSasthalaH // 17. aGkuraH / / 18. indraH // 19. nRpa: mu.prabhRtiSu // 20.ke tu te mu.||21. garviSThAH / / 22. aprArthyasya prArthayitAraH // 23. nRpAdhamAH / / 24. asmAkam // 25. tiraskRtAH / nikRtA: mu. // 26. tatsandezam / / 27. yuddham / / 28. varSadharaparvatAH / / 29. AcchAdayantaH / / 30. tasyA Acakhyau mu. / / 31. udaghATayat / / 32. prakSipta0 mu. / / 33. zakRd viSThA, tadvad gandho yasya saH / / 34. haThAt / / 35. so'bhavat he.|| Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (SaSThaM parva pidhAya nAsikAM te'pi vAsasA gandhatastataH / parAGmukhA ajAyanta vairibhya iva kAtarAH // 187|| bhoH! kiM parAGmukhA yUyamiti mallyA'bhibhASitAH / amuM na zaknuma: soDhuM durgandhamiti te'bhyadhuH // 188 / / mallistAn pratyuvAcaivaM sauvarNI pratimA hysau| atrA'pyanvahamAhArakSepAd gandho'yamIdRzaH / / 189 / / kiM brUmastasya yadgarbhe pitroH zukrAsRgudbhavam / pazcAcca kalalIbhUtaM mAMsapezItvabhAk tataH // 190 / / tato mAtRkRtAhAraniryAsarasapoSitam / jarAyurnarakamagnaM vapurviNamUtravAsitam ||191||yugmm|| evaMvidhasamutpatterviSThAkoSThasya varmaNaH / rasAsRga-mAMsa-medo-'sthi-majja-zukracitAtmanaH // 192 // mUtraikasrotasaH zleSmadRterdurgandhadhAriNaH / kiM purasrotasa iva sAramasti manAgapi ? ||193||yugmm|| atra saMskArahetuzca karpUrAdisugandhyapi / malasAt syAllavaNasAt sudhAvRSTirivoSare // 194 / / bahirantazca bIbhatse kathaGkAramihA'Ggake / aGgAnurAgaM kurvantu manAgapi vivekinaH // 195 / / ito bhave tRtIyasmin yadbhavadbhirmayA saha / tapaH pravrajitaizcakre mugdhA:! smarata tanna kim ? // 196 / / mallIvaco vimRzatAM tat teSAM pRthivIbhujAm / jAtismaraNamutpede kiM syAnnA'rhadanugrahAt ? // 197 / / tato jAlakapATAni zrImallirudaghATayat / te cA'bhyupetya SaDapi prabuddhA evamabruvan // 198 / / smarAmo yadbhave pUrve saptA'pi suhRdo vayam / sambhUya kRtasaGketAstapastIvramakRSmahi // 199 // bodhitA: smastvayA sAdhu narakAt sAdhu rakSitAH / AdizA'ta: paraM kRtyaM gurustvamasi naH prabho! / / 200 // pravrajyA samaye grAhyetyudIrya visasarja tAn / SaDapi kSamApatIn mallirjagmuH svaM svaM puraM ca te // 201 // pAtIrthaM pravartayetyukte tadA laukAntikaiH suraiH / mallyadAd vArSikaM dAnaM pUrNArthaM jRmbhakAmaraiH // 202 // janmato'bdazate pUrNe paJcaviMzadhanUnnatiH / kumbharAja-surendrAdyaiH kRtaniSkraMmaNotsavA // 203 / / jayantInAmazibikAratnamAruhya mallyatha / sahasrAmravaNaM nAma jagAmopavanottamam ||204||[yugmm] kRSNekSuvATairabhyudyat kRSNapakSamiva kvacit / ucchuklapakSamiva ca kvacit puNDrekSavATakaiH // 205 / / nAMgaraGgaiH pakkaphalaiH zoNAzmabhirivAcitam / rAjamAnaM merubakairnIlabaddhamivA'bhitaH // 206 / / nArIkucavaduSNatvAt pathikai: zItapIDitaiH / AcamyamAnakUpAmbu sevyamAnavadrumam // 207 / / hemantalakSmIhasitairiva kundairvikasvaraiH / zobhamAnaM tadudyAnaM praviveza jagadguruH ||208||cturbhi: klaapkm|| bahi:paricchadArhANAM tribhiNAM zataiH samam / strINAmayAntaraparIvArArhANAM tribhiH zataiH // 209 // mArgasya zuklaikAdazyAM pUrvAhna bhe'shvyujyth| yathAvidhi prabhumalliH pravavrAja kRtASTama:(mA) ||210||[yugmm] mana:paryayamutpede mallerjJAnaM tadaiva hi / tasminneva dine'zokamUle kevalamapyabhUt / / 211 // zakrAdibhizca samavasaraNaM vidadhe'maraiH / dhanuHzatatrayottuGgacaityapAdapazobhitam // 212 // tatra pravizya prAradvArA mallistrizcaityapAdapam / pradakSiNIkRtya "namastIrthAye"tyabhidhAya ca / / 213 // prAksiMhAsanamadhyAsta prAGmukhA'thA'nyadikSvapi / sadyastatpratirUpANi vicakrurvyantarAmarAH ||214||[yugmm] avatasthe yathAsthAnaM zrImAn saGghazcaturvidhaH / kumbhaste SaT ca rAjAno'nuzakraM samupAvizan / / 215 / / devarAja-kumbharAjau namaskRtya jagadgurum / zraddhAdhautAntarAtmAnAviti tuSTuvaturmudA // 216 // "diSTyA praNamatAM bhAle tvatpAdanakharazmayaH / bhavanti bhavabhItAnAM rakSAtilakasannibhAH // 217 // 1. suvrnnmyii||2.mstddhi hai. // 3. vpussH||4. vIrya-zoNitAbhyAmudbhUtam // 5. kalalaM garbhaveSTanacarma, tadvadbhUtam // 6. mAMsapezI garbhasthaprANyavayavavizeSaH / / 7. niryAsarasa:-sattvarasaH / / 8. garbhAzaya: / / 9. dehasya ||10.0shukraanycitaatmn: mu.||11. dRti:-carmamayI, pAtravizeSaH / / 12. pura:srotasa: chA. pA.he. khaMtA, pAtA.; 'khALa-gaTara' iti bhASAyAm / / 13. tRtIye'smin mu.||14. vicArayatAm / / 15. laukAntikAmaraiH mu.||16. jumbhakadevaiH pUrNa: arthodhanaM yasmin tad-dAnam / / 17. niSkramaNotsavaH pAtA. / / 18. jaratInAma0 mu.|| 19. zveteJjavATaiH / / 20. nAgaraGgIpakkaphalaiH lA. mu.|| 21. zoNAzmakhacitairiva he., zoNAzmabhirivAzcitam mu.; zoNamaNibhiH / / 22. marucakairnIla0 mu. // 23. nRNAM dazazataiH samam mu. khaMtA. pAtA. // 24. strINAmapyantara0 mu. // 25. prAta:kAle // 26. pUrvadvAreNa / / 27. mallistaM caitya0 lA. mu. // 28. prAGmukho0 mu.|| 29. zakraH // 30. zraddhayA dhauta: nirmalIkRta: antarAtmA yayoH tau| Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSThaH sargaH) triSaSTizalAkApuruSacaritam / / 103 AjanmabrahmacAritvAddIkSA te janmato'pi hi| 'vrataparyAyadezIyaM manye janmA'pi tat tava // 218 // kiM devasadmanA yena na yatra tava darzanam ? / idaM tu bhUtalaM zreyastvadAlokapavitritam // 219 // nR-deva-tiryagjantUnAM bhItAnAM bhavavairitaH / durgaM tvadIyaM samavasaraNaM zaraNaM prabho! // 220 // kakarmANyanyakarmANi tvatpAdapraNatiM vinaa| yaiH karmANyeva sUyante saMsArasthitikAraNam / / 22 / / durdhyAnAnyanyadhyAnAni bhavaddhyAnaM vinA khalu / yairAtmA badhyate bADhaM nijaitUMteva tantubhiH / / 222 // kathAzca du:kathA eva bhavadgaNakathAM vinA / yakAbhistittiririva vAgbhirvipadamaznute // 223 // tvatpAdapadmasevAyA: prabhAveNa jagadguro! / bhavacchedo'stu me yadvA tvayi bhaktirbhave bhave" // 224 // evaM stutvA viratayoramarendra-narendrayoH / zrotuM cotkaNThite saGgha zrImallirdezanAM vyadhat // 225 / / "svato'pyapAra: saMsAro vardhate ca vishesstH| rAgAdinA pUrNamAsIdineneva saritpatiH / / 226 / / amandAnandajanane sAmyavAriNi majjatAm / jAyate sahasA puMsAM rAga-dveSamalakSayaH // 227 / / praNihanti kSaNArdhana sAmyamAlambya karma tat / yanna hanyAnnarastIvratapasA janmakoTibhiH // 228 / / karma jIvazca saMzliSTaM parijJAtAtmanizcayaH / nirbhinnIkurute sAdhuH sAmAyikazalAkayA // 229 / / rAgAdidhvAntavidhvaMse kRte sAmAyikAMzunA / svasmin svarUpaM pazyanti yogina: paramAtmanaH / / 230 // snihyanti jantavo nityavairiNo'pi parasparam / api svArthakRte saumyabhAja: sAdho: prbhaavt:||231|| cetanAcetanairbhAvariSTAniSTatayA sthitaiH / na muhyati mano yasya tasya sAmyaM prckssyte||232|| gozIrSacandanAlepe vAsicchede ca vaahyoH| abhinnA cittavRttizcet tadA sAmyamanuttamam / / 233 / / abhiSTotari ca prIte roSAndhe cA'bhizaptari / yasyA'vizeSaNaM ceta: sa saamymvgaahte||234|| hyate na japyate na dIyate vA na kiJcana / aho! amUlyakrItIyaM sAmyamAtreNa nirvRtiH // 235 // prayatnakRSTaiH kliSTaizca rAgAdyaiH kimupAsitaiH ? / ayatnalabhyaM hRdyaM ca dhAryaM sAmyaM sukhAvaham / / 236 / / parokSArthapratikSepAt svarga-mokSAvapadbhutAm / sAmyazarma svasaMvedyaM nAstiko'pi na nidbhute||237|| kavipralAparUDhe'sminnamRte kiM vimuhyate ? / svasaMvedyarasaM hanta peyaM sAmyarasAyanam / / 238 // svAdya-lehya-cUSya-peyarasebhyo vimukhA api| pibanti yatayaH svairaM sAmyAmRtarasaM muhuH // 239 / / kaNThapIThe luThan bhogibhogo mandAradAma ca / yasyA'prItyai na vA no vA prItyai sa smtaaptiH||240|| na gUDhaM kiJcanA''cAryamuSTiH kAcinna vA'parA / bAlAnAM sudhiyAM caikaM sAmyaM bhavarujauSadham // 241 / / atikrUrataraM karma zAntAnAmapi yoginAm / yad ghnanti sAmyazastreNa rAgAdInAM kulAni te // 242 / / ayaM prabhAva: paramaH samatvasya pratIyatAm / yat pApina: kSaNArdhana pardemiyati zAzvatam // 243 / / yasmin sati saphalatAmasatyaphalatAM vrajet / ratnatrayaM svasti tasmai samatvAya mahaujase // 244 / / saMsarge'pyupasargANAmapi mRtyAvupasthite / na tatkAlocitaM kiJcit sAmyAdauyikaM varam / / 245 / / ekaM moksstro|jmihaaN'pydbhutshrmdm / tasmAt sAmyaM vidhAtavyaM rAga-dveSajayaiSiNA" // 246 / / tayA dezanayA bhUpA: SaT te'nye'pi pravavrajuH / saJjajJire zrAvakAstu kumbhaprabhRtayastadA // 247 / / 1. dIkSAsadRzam / / 2. te tata: he. // 3. devalokena / / 4. anyAni karmANi-kRtyAni kukarmANi // 5. bAdhyate chA. pA. lA., vaJcyate he. // 6. prabhAvena. khaMtA. paataa.||7.0cchedo'stu yadvA'stu tvayi0 mu.||8.amndaanndjnko mu.||9. smtaajle||10.prtihnti0 mu.|| 11. parijJAta Atmano nizcayo yena saH, AtmajJAnItyarthaH; parijJAnAtma. mu., tatra tu parijJAnena Atmano nizcayo yena saH, aatmjnyaaniityrthH|| 12. sAmAyikasUryeNa / / 13. svAmya0 pAtA. // 14. pracakSate0 khaMtA. pAtA. / / 15. takSaNyA chede sati // 16. hastavAcI vAhAzabdo'pyasti / / 17. abhinnacittavRttizcet lA. // 18. stuti kurvati // 19. cAtizaptari mu., vAvizastari he.; nindAM kurvati / / 20. vinA mUlyena krItA // 21. pratyakSam // 22. khAdyalehyabhUSya0 mu. // 23. sarpadehaH // 24. kalpavRkSapuSpamAlA // 25. AcAryamuSTiH-AcAryeNa gopyaM rahasyam ; kiJcanAvAryamuSTiH mu.|| 26.0padamicchati0 mu. // 27. vara: pradhAna: upAya ityarthaH / / 28. 0mihAtya0 khaMtA. mu. // 29. 0jayeSiNA mu.|| Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 (SaSThaM parva kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM bhiSagAdyA gaNabhRto'STAviMzatirathA'bhavan / bhagavaddezanAnte ca gaNabhRddezanAM vyadhAt / / 248 // dvitIyasmin dine malliprabhostatraiva kAnane / vizvasenanRpAjjajJe paramAnnena pAraNam // 249 / / mallipAdAnnamaskRtya devarAjAdaya: surA: / kumbharAjAdayo bhUpAH sthAnaM nijanijaM yayuH // 250 // patattIrthajanmA kuberayakSa indrAyudhadhutiH / caturmukho gajarathazcaturbhirdakSiNairbhujaiH // 251 // varadena pazuzUlabhRdbhyAmabhayadena c| vAmairbIjapUra-zakti-mudgarakAkSasUtribhiH // 252 // tattIrthabhUzca vairoTyA kRSNAGgI kamalAsanA / bhAntI do* dakSiNAbhyAM varadenA'kSasUtriNA // 253 / / mAtuliGga-zaktibhRdbhyAM vAmadorthyAM ca zobhitA / zrImallerarhato'bhUtAmubhe zAsanadevate / / 254 // pAtata: sthAnAdathA'nyatra grAmAkara-purAdiSu / bhavyalokAvabodhAya vijahAra mahIM prabhuH // 255 / / catvAriMzatsahasrANi zramaNAnAM mahAtmanAm / sahasrA paJcapaJcAzoryikANAM tapojuSAm / / 256 // caturdazapUrvabhRtAM sASTaSaSTizca ssttshtii| avadhijJAnayuktAnAM dvAviMzatizatI punaH // 257 / / manovidAM saptadazazatI pnycaashdnvitaa| kevalajJAnadharANAM dvAviMzatizatI punaH // 258 // jAtavaikriyalabdhInAM trisahasI shaitonitaa| utpannavAdalabdhInAM catardaza zatAni ca // 25 // zrIvakANAM lakSamekaM satryazItisahasrakam / zrIvikANAM trilakSI ca sasaptatisahasrikA / / 260 // saMvatsarazatanyUnAM paJcapaJcAzataM prabhoH / samAsahasrAn vihartuH parivAro hyasAvabhUt // 261 / / sammetAdi malliragAccakre cA'nazanaM samama / sAdhvInAmatha sAdhUnAM paJcazatyA pRthaka pRthaka // 262 // mAsAnte phAlgunazuddhadvAdazyAM yAmyabhe vibhuH / nirvANamAsadat sArdhaM sAdhvIbhiH sAdhubhizca taiH // 263 / / kaumAre vrataparyAye cAyumallijinezituH / varSANAM paJcapaJcAzatsahasrANyabhavan vibhoH // 264 / / aranAthasya nirvANAcchrImallijinanirvRtiH / koTIsahasre varSANAM samatikrAntavatyabhUt / / 265 / / tatkAlamupetya sarvato'pyamarendrairamaraizca kottishH| nirvANamahotsava: prabhoH zrImallervidadhe yathAvidhi // 266 / / ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye SaSThe parvaNi zrImallinAthacarita varNano nAma SaSThaH srgH|| 1. mallipAdau nama0 mu.|| 2. indradhanuriva kAntiryasya saH / / 3.zobhamAnA // 4. mAtuluGga0 khaMtA. pAtA. / / 5.zramaNAnAM saGkhyA 40sahasramitA / / 6. sAdhvInAM saGkhyA 55sahasramitA / / 7. caturdazapUrviNAM saGkhyA 668mitA / / 8. avadhijJAninAM saGkhyA 2200mitA / / 9. mana:paryayajJAninAM saGkhyA 17 50mitA / / 10. kevalajJAninAM saGkhyA 2200mitA // 11. vaikriyalabdhInAM saGkhyA 2900mitA / / 12. zatena nyUnA / / 13. vAdalabdhInAM saGkhyA 400 mitA / / 14. 0zatAni tu khaMtA. pAtA. // 15. zrAvakANAM saGkhyA 1lakSa83sahasramitA / / 16. zrAvikANAM saGkhyA 3lakSa70 sahasramitA / / 17. phAlgunazuddhadazamyAM mu.|| 18. bhrnniinksstre| Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // saptamaH sargaH // // shriimunisuvrtnaathcritm| I munisuvratanAthasya dezanAyAM raidatviSaH / jayanti jJAnadugdhAbdhervelAH paavitbhuutlaaH||1|| viduSAM pratibhollAse sArasvatamivA'malam / munisuvratadevasya caritaM kIrtayiSyate // 2 // athA'traiva jambUdvIpe videheSvapareSu tu / vijaye bharatAkhye'sti campe ti viSailA purI // 3 // tasyAmAsInmahAbAhurlokottaraparAkramaH / surazreSTha iva surazreSTho nAma mahIpatiH // 4 // caturdhA'pyabhUdvIro dInatrAtA raNotkaTaH / prArthanAkalpaviTapI jinadharmadhurandharaH ||5|| khuralIsamayeSveva so'stravidyAmadarzayat / na pu~nA raNaraGgeSu sAdhayannAjJayA nRpAn // 6 // vinayAdIn guNAMstasya varNayanto divAnizam / vAcaMyamatvaM munayo jaihurvAcaMyamA api // 7 // so'nyadA nandanaM nAma muniM hRdynndnm| udyAne samavasRtaM vavande bhaktitaH sudhIH // 8 // taddezanAvacaH zrutvA mohpngkjlplvm| sa samAsAdayAmAsa bhavavairAgyabhAvanAm // 9 // munestasyaiva pAdAnte pravrajyAM pratyapAdi saH / apAlayad yathAvacca sAttvikAnAM ziromaNiH // 10 // arhadbhaktyAdibhiH sthAnaistIrthakRnnAmakarma saH / arjayitvA vipadyA'bhUt prANate tridazottamaH // 11 // // itazcyutvA hyasAvarhan harivaMze 'bhavat kila / tasya vaMzasya teneyamutpattiH pUrvamucyate // 12 // tathAhi jambUdvIpasyA'muSya kSetre'tra bhArate / kauzAmbInAma puryasti vaitsamaNDalamaNDanam // 13 // tasyAM yazobhiH zrIkhaNDadravairiva sugandhibhiH / maiNDitAzAmukho jajJe sumukho nAma bhUpatiH // 14 // nRpairalaGghyA tasyA''jJA jAGgulIva bhujaGgamaiH / aizvaryamadvitIyaM ca vajrapANerivA'bhavat // 15 // sAmakRt sAmayogeSu piteva mRdulAzayaH / dAnakRddAnasAdhyeSu pareteSviva mAntrikaH // 16 // ayaskAnta ivA'yaHsu mAyAviSu vibhedkRt| sa daNDabhRcca daNDyeSu deNDapANirivA'paraH / / 17 / / aparedyurvasantartau prApte madanabAndhave / cacAla gantumudyAne rantukAmaH sa bhUpatiH // 18 // sa gacchan kuJjarArUDho vanamAlAmabhikhyayA / bhAryAM vIrakuvindasyA'ravindAkSImudaikSata // 19 // pInonnatakucadvandvAM mRNAlamRdudorlatAm / vajrAlpamadhyAM pulinavipulazroNimaNDalAm // 20 // saridAvartagambhIranAbhiM keNrikrorukaam| naivyakokanadatAmrapANipAdAM natabhruvam // 21 // zroNyA vipraMsi bibhrANAM vAso vAmena pANinA / kucasthalAduttarIyaM nipataddakSiNena tu // 22 // tAM pazyannavanIbhartA kAmArtividhuraH kSaNAt / mndiikRtdvipgtirmnsyevmcintyt||23|| [caturbhiH kalApakam ] iyaM kasyApi zApena divo bhraSTA kimapsarAH ? / vanalakSmIH svayamatha vasantazrIratha svayam ? || 24|| ratiH smaraviyuktA vA ? nA~gI vA bhuvamAgatA ? / strIratnaM vA kimapyetat kautukAd vedhasA kRtam ? // 25 // evaM vicintayan rAjA tatraivA'bhramayad gjm| pratIkSamANaH kamapIvA'grataH prayayau na hi // 26 // 1. dantakAntayaH / / 2. jJAnakSIrasamudrasya UrmayaH / 3. pavitritaM bhUtalaM yAbhistAH // 4. buddhervikAsakaraNe // 5. munisuvratanAthasya lA. / / 6. asminneva lA. saM. pAtA. // 7. vizAlA // 8. indraH // 9. catvAro vIrA:- trANavIra, raNavIraH, dAnavIraH, dharmavIraH // 10. prArthanAsu kalpavRkSasadRza: / / 11. zastrAbhyAsasamaye // 12. punaH / / 13. maunavratam / / 14.0jahru0 mu. khaMtA / / 15. mauninaH / / 16. mohapaGka - jalataraNDam / / 17. vatsadezasya bhUSaNam / / 18. candanarasaiH // 19. bhUSitaM dizAM mukhaM yena saH // 20. indrasya // 21. preteSu // 22. yamaH // 23. pulinaM jalojjhitaM nadItIram, tadvad vipulaM vistIrNaM zroNimaNDalaM kaTItaTaM yasyAH sA, tAm / / 24. karikara: hastizuNDadaNDa iva UrU yasyAH sA, tAm // 25. navyaM nUtanaM kokanadaM raktakamalaM tadvad A ISad tAmraM raktaM pANipAdaM yasyAH sA, tAm // 26. kaTyAH, kaTItaTAtU patad vastraM vAmena hastena, stanasthalAcca patad vastraM dakSiNena hastena dhArayantIm // 27. nAgavadhUH // For Private Personal Use Only Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (SaSThaM parva svAmin! sarvaM balaM prAptaM kimadyA'pi vilambyate ? / bhAvaM jijJAsurityUce sacivastaM narezvaram // 27 // amAtyavacasA ceta: saMsthApya kthmpyth| jagAma yamunodvartaM mahodyAnaM mhiiptiH||28|| na hi cUtavane mnyjmnyjriipunyjmnnddle| nA'pyazokavane nRtynnvpllvshaalini||29|| navA bakulaSaNDe'pi mdhuvrtkulaakule| tAlavRntAyitadale kdliivipine'pin||30|| madhuzrIkarNikAbhUte karNikAravane na c| nA'nyatrA'pi ratiMprApa tayA hRtamanA: nRpH||31||[tribhirvishesskm] pasacivaHsumati mataM tthodvignmaansm| evamajJa ivovAca bhAvajJo'pi mhiiptim||32|| vikAro mAnaso vA'tha bhayaM vA zatrusambhavam / mohAya kSitipAlAnAM tRtIyaM sambhavenna hi||33|| na tAvad vikramAkrAntajagataste dviSadbhayam / manovikAro yadyasti yadyagopyazca tdvd||34|| rAjA'pi vyAjahAraivaM tvayA nirvyaajshktinaa| vazIkRtA vidviSanta:sAkSiNau tu bhujau mm||35|| bhavAn manovikAre'pipratIkArakara: khlu| iti me nizcayastena kathayAmi kathaM na te?||36|| ihA'dhunaivA''patatA mayA pathi niriikssitaa| sarvasvIrUpasarvasvaluNTAkI kAcidaGganA // 37 // madIyamapyapahRtaM tayA ceta: smarAturam / tena tAmyAmi saciva! kurUpAyamihocitam / / 38 / / uvAca sacivo'pyevaM sA hi jJAtA mayA prabho! | bhAryA vIrakuvindasya vanamAleti naamtH||39|| eSa sampAdayiSyAmi zIghrameva tava prbho!| paraMsahaparIvAro yAtu svAmI svmaalym||40|| ityaktaH zibikArUDho vimanA rogvaaniv| cintayan vanamAlAM tAM svaM sthaanmgmnnpH||41|| AtreyikAM nAma privraajikaaNsumtisttH| prAhiNodvanamAlAyai vicitropaaypnndditaam||42|| jagAma vanamAlAyA vezmA''treyyapi ttkssnnm| tayA ca vanditA saa''shii:puurvmevmvoct||43|| vatse! kuto'dya vicchAyA padminIva himAgame? / divA zazikalAkArau kuto gaNDau ca pANDurau ? // 44 // zUnyaprakSiptadRSTizcadhyAyantI kiM nu tiSThasi ? / AkhyAtapUrviNI sarvaM duHkhamAkhyAsi kiM na hi ? // 45 / / niHzvasya vanamAlA'pilalApaivaM kRtaanyjliH| duSprApArthaprArthakatAmAtmIyAM kathayAmi kAm ? // 46 // kva rAsabhI ? vAjirAja uccairuccaiHzravAH kva ca ? / kvA'sau zRMgAlayuvati: ? kka kezarikizorakaH ? // 47 / / kva vA varAkI caTakA? pakSiNAmadhipa: kva ca ? / kvA'haM kuvindI ? tAdRk kva durlabha: prANavallabha: ? // 48 / / apyeteSAM bhavedyoga: kathaJcana vidhervshaat| hInajAtermama tu tatsaGga: svpne'pysmbhvii||49|| AtreyikA'pyevamUce'rthaM te sampAdayAmyaham / asAdhanIyaM puNyAnAM mantra-tantravidAM ca kim ? // 50 // pratyUce vanamAlaivaM mayA'dya pathi vIkSita: / nRpati: kuJjarArUDhaH pratyakSa iva mnmthH||51|| api candanani:syandasodarAt tasya drshnaat| dehe madIye prodbhUtaH prabhUto manmathajvaraH // 52 // jvarahattakSakacUDAmaNivat tasya saGgamaH / durlabho hi varAkyA me kiM kI bhagavatyata: ? // 53 / / AtreyyapyabhyadhAdevaM devaM daityaM vidhuM rvim| vidyAdharaM vA karSAmi mantrairatra tu kathA? // 54|| rAjJA saha prege yogaM kariSyAmi tavA'naghe! / jvalantaM jvalanamatha pravekSyAmyAzvasidyayi! // 55 // AzvAsyaivaM vanamAlAM sA privraajikaa'vrjt| siddhaprAyaM nRpArthaM taM caa''khytsumtimntrinne||56|| so'pyamAtyastadAkhyAyA''zvAsayat pRthivIpatim / prAyeNa preyasIprAptipratyAzA'pi hi shrmnne||57|| prAtargatvA''treyikA'pi vanamAlAmavocata / mayA kRto'sti te premAbhimukhaHsumukho nRpaH / / 58|| 1. bhUtavane khaMtA. pAtA. mu.vinA // 2. makSu maJjarI0 lA. mu.; manoharamaJjarINAM samUhena sundare / / 3. tAlavRntAyatadale lA. mu.; tAlavRntavadAcaritaM dalaiH parNairyatra / / 4. vsntshriikrnnbhuussnnsdRshe||5. ripavaH / / 6. tavAtmano0 mu.||7. AgacchatA ||8.lunntttiityevN zIlA lunnttaakii||9. nistejaaH||10. gaNDaukapolau(gAla) zvetau(phikkA) katham? ityarthaH // 11. pUrvamAkhyAtavatI / / 12.duSprApArthakatAmAtmIyAM kathAM mu.,aprArthitaprArthakatAmAtmIyAM saM. // 13. karAsabhI ka ca vAjirAja uccaiHzravA ka ca laa.||14. kavA zRgAlayuvati: pAtA.,kaca gAlayuvati: mu.||15. garuDaH / / 16. tntuvaayptnii||17. mAnmatho jvara: mu.||18. takSaka: sarparAjastasya mastakamaNiH, sa jvaraM haratIti shruuyte||19. praat:kaale||20. agnim / / 21. ayi! iti sambodhane; 0zvasihyapi mu.|| tavaH // 12.duSprApAlakaca bhagAlayuvati: maH / / 29. ayiH iti sa Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptamaH sargaH ) triSaSTizalAkApuruSacaritam / uttiSTha vatse! gacchAvastadadya nRpsdmni| ramasva rAjapatnIva rAjJA saha yathAsukham // 59 // vanamAlA tayA sArdhaM nRpavezma yayau tataH / avarodhe sA nidadhe sAnurAgeNa bhUbhujA // 60 // krIDodyAna-sarid-vApI-zailAdiSu tayA saha / viharannanvabhUd bhogasukhaM sumukhabhUpatiH // 61 // ito vIrakuvindo'pi viyukto vanamAlayA / bhUtAviSTa ivonmatta iva matta ivA'bhramat // 62 // dhUla dhUsarasarvAGgo jiirnnkrpttkhnnddbhRt| visaMsthUlazira: kezo dIrgharomanakhAvaliH // 63 // uttAlatumulaiH pauradArakaiH parivAritaH / vanamAle ! vanamAle ! kvA'si ? me dehi darzanam // 64|| niraugasaM kimatyAkSIrekamekapade hi maam| athavA narmaNA'tyAkSI : ? suciraM yujyate na tat // 65 // rUpalubdhena vA rakSo-yakSa-vidyAdharAdinA / kenA'pyapahRtA'si tvaM ? dhi dhiG mAM gatabhAgyakam // 66 // ityAdi pralapan puryAM catvareSu trikeSu ca / varAko raGkavat kAlamativAhayati sma saH || 67 || paJcabhiH kulakam || tathaiva pralapannuccairanyedyU rAjavezmanaH / prayayAvaGgaNe DimbhagaNaiH kapivadAvRtaH // 68 // kautukAlokanotkena rAjalokena tatkSaNam / nirmAlyamAlyasaMvItaH so'veSTyata pishaackii||69|| uttAlatAlikAnAdamizrakolAhaladhvanim / tasyA'nugAmipaurANAM zuzrAva sumukho nRpaH // 70 // kimetaditi jijJAsuH sahaiva vanamAlayA / nijavezmAGgaNe'bhyAgAt sumukhaH pRthiviiptiH||71|| taM tathA vikRtAkAraM kezmalaM zUnyamAnasam / AkruzyamAnaM lokena snapyamAnaM ca reNubhiH // 72 // vanamAle! vanamAle! kvA'sItyAdi pralApinam / nirIkSya vanamAlA ca nRpatizceti dadhyatuH // 73 // karmaitannirghRNamaho! asmAbhiH saunikairiva / duHzIlairvidadhe hanta vizvasto hyeSa vaJcitaH // 74 // manye nA'taH paraM pApaM kiJcidanyat prakRSyate / prakRSTapApinAM madhye dhaureryau vayameva hi // 75 / / vizvAsaghAtakebhyo'pi nirdRSTA vayamAsmahe / itthaM jIvanmRtamimaM yad varAkamakRSmahi // 76 // dhig dhig vissylaampttymvivekaiNpttiiysaam| narake'pi hi na sthAnaM pApmanA'nena naH khalu // 77 // dhanyAste hi mahAtmAnaH sarvadA ye jitendriyAH / jahurvaiSayikaM saukhyaM vipAke duHkhakAraNam // 78 // jinadharmamahorAtraM ye zRNvantyAcaranti ca / vandyAste svavivekena vizvavizvopakAriNaH // 79 // iti svaM nindatordharmaprasaktAMzcA'bhinandatoH / tayoH papAta khAd vidyut prANAnapajahAra ca // 80 // mitha: snehaparINAmAcchubhadhyAnAcca tau mRtau / utpedAte harivarSe varSe mithunarUpiNau // 81 // harizca hariNI ceti pitRbhyAM kalpitAbhidhau / prAgjanmavaddampatI tAvaviyuktau divAnizam // 82 // kalpadrumairdazavidhaiH sampAditasamIhitau / sukhena tasthatustatra vilasantau surAviva // 83 // 'vidyutpAtena hatayorvanamAlA-narendrayoH / cakre bAlatapo vIrakuvindo'pi sudustpm||84|| mRtvA ca kalpe saudharme so'bhUt kilbiSikaH suraH / prAgjanmA'vadhinA'pazyat svaM tathA hariNI - harI // 85 // roSAruNekSaNa: sadyo bhR(bhru)kuTIbhaGgabhISaNaH / sajihIrSuryama iva harivarSaM jagAma saH // 86 // evaM ca sasuro dadhyAvihA'vadhyAvimau khalu / mRtau ca yAsyataH svarge'vazyaM kSetraprabhAvataH // 87 // nirbaMndhane durgatInAmakAle'pi mRtiprde| nayAmyanyatra taiMtsthAne pUrvajanmadvirSaivimau // 88 // iti nizcitya sa surastau kalpatarubhiH saha / AnaiSIdatra bharate cmpaapuryaamubhaavpi||89|| tatra puryAM tadAnIM ca nRpa ikSvAkuvaMzajaH / candrakIrtirnAmadheyenA'putraH "paJcatAM yayau // 90 // tataH prakRtayastasya rAjyArhamaparaM naram / prAvartantA'bhito'nveSTumAtmAnamiva yoginaH // 91 // 1. antHpurmdhye|| 2. 0TakhaNDavat khaMtA. pAtA hai. saM. vinA // 3. niraparAdhinam // / 4. hAsyena // 5. nirbhAgyam / / 6. utkena-utkaNThitena / / 7. nirmAlyapuSpamAlAsahitaH / / 8.pizAcAdhiSThitaH // 9. malinam // / 10. 0 tapyamAnaM0 mu. // / 11. cANDAlairiva / / 12. 0 lairvihitam lA. saM. pAtA. // / 13. adhikaM bhavati // 14. agresarAH // 15. adhamAH // 16. avivekinAm // 17. tatyajuH / / 18. pariNAme / / 19. ye ca vizvopa0 chA. pA. mu. // 20. AkAzAt // 21. kSetre yugmadharmau // 22. nirbandhena0 mu. / / 23. taM sthAne lA. saM. // 24. zatrU // 25. anaiSIdatra mu. // 26. mRtyum // 27. pradhAnapuruSAH / / 107 For Private Personal Use Only Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (SaSThaM parva so'tha devo devaRddhyA sarvAn vismApayan jnaan| teja:puJja ivA''kAzasthita evmvoct||12|| bhobhoH! saciva-sAmantapramukhA! rAjacintakA:! asUnurvo mRto rAjA yUyaM raajecchvsttH||93|| yuSmatpuNyairivA'dyaiva prerito'hmihaa''nym| harivarSAddhariM nAma rAjyAha~ yugmarUpiNam // 14 // asyeyaM hariNI nAma sahajA shcaarinnii| AhArArthamanayozcA''nItA: kalpadrumA amii||95|| zrIvatsa-matsya-kalaza-kulizAGkuzalAJchitaH / tadayaM vo bhavatvadya rAjA raajiivlocnH||96|| kelpadrumaphalAviddhaM pizitaM pshu-pkssinnaam| madyaM ca deya aahaaro'nyomithunruupinnoH||97|| evamastviti te procya gIrvANaM taM praNamya c| mithunaM rathamAropya taM ninyU rAjavezmani / / 98 // brhm-maagdh-gndhrvmngglodgiitipuurvkm| hariM rAjye'bhiSiSicuste saamntaadystdaa||19|| sasvazaktyA tayordevo hrasvamAyuH sthitervydhaat| dhanu:zataM ca tuGgatve kRtArtho'tha tiroddhe||100|| zItalasvAminastIrthe harI rAjA babhUva saH / tata: prabhRti tannAmnA hrivNsho'bhvdbhuvi||101|| asAdhayad harI rAjA vasudhAmabdhimekhalAm / rAjJAM kanyA: zriya ivopayeme'nekazazca sH||102|| harehariNyAmajani gate kAle kiytypi| paMthalora:sthala: pathvIpatirityAkhyayA sataH // 10 // hari: samaMhariNyA ca vipede'rjitapAtakaH / pRthvIpatistayo'sana: pRthviiptirthaa'bhvt||104|| pAlayitvA ciraM rAjyaM rAjye sUnuM mhaagirim| so'bhiSicya tapastaptvA tridivaM prtypdyt||105|| mahAgirinarendro'pi kramAddhimagiri sutm| rAjye nyasya tapastaptvA jagAma pdmvyym||106|| tato himagirijyeSThaM sutaM vasugiriM nije| rAjye'bhiSicya praavaajiidvaajiiccaa'punrbhvm||107|| sutaM giriM nAma vasugirirapyAtmana: pde| nidhAyA''ttaparivrajya: kSINakarmA yayau shivm||108|| sutaM mitragirirAjye nidhAya girirpyth| parivrajyAmupAdatta svargalokaM jagAma c||109|| evaM krameNA'saGkhyAtA hrivNshe'bhvnnRpaaH| tapasA ke'pi nirvANaM yayuH svargaM ca ke'cn||110|| pAitazcA'traivabharatakSetre mgdhmnnddnm| nAmnA puraMrAjagRhamasti svstikvdbhuvH||111|| tatra yUnAM ratabhraSTahAramuktAkaNotkarA: / vardhanIbhirapohyante prAta: pratiniketanam // 112 / / gRhe gRhe tatra cA'zvA dayA dAnaM gRhe gRhe| gRhe gRhe citrazAlA raGgazAlA gRhe gRhe||113|| marAlAnAmiva sara: puSpamAlyamivA'linAm / mahAmunInAmapi tatsevanIyamabhUt tdaa||114|| babhUva harivaMzasya muktAmaNirivA'malaH / tatrogratejasA mitra: sumitro nAma bhuuptiH||115|| vinetA durvinItAnAM pariNetA jayaMzriyAm / unnetA nijavaMzasya sa netA sarvabhUbhujAm // 116|| navamo diggaja iva kulAcala ivA'STama: / dvitIya iva zeSAhirmahIbhAraM babhAra sH||117|| audArya-dhairya-gAmbhIryAdayo ye ye guNA: kil| te te tasminnadRzyanta jJeyAnIva jinaagme||118|| padmAvatItyabhidhayA padyAdevI hreriv| sadharmacAriNI tasyA'bhavad bhuutlpaavnii||119|| tayA'zeSasya jagato nynaanndhetunaa| alaJcake nrendrshrii?rivodduplekhyaa||120|| guNaiH zIlAdibhistaistaiH svakIyaiH sA sugndhibhiH| rAjJo'dhyavAsayaccittaM gndhcuurnnairivaaN'shukm||121|| tasyA guNagaNaM tArAgaNaM diva ivocckaiH| na saGkhyAtumalambhUSNurabhUdapi ptirgiraam||122|| bhogAMstayA sahA'bhuGkta sumitraH pRthiviiptiH| pRthivyevA'nurAgeNa jainggmiibhaavmaaptyaa||123|| pAitazca prANate kalpe surazreSThasuro'pi saH / sukhasAgaranirmagno nijmaayurpuuryt||124|| 1.0etadavocata paataa.||2. sahotpannA / / 3. patnI // 4. kamalalocanaH / / 5. kalpadrumaphalamidaM mAMsam / / 6. deyamAhAre mu., deya AhAre0 khaMtA. // 7. svazaktyA ca mu.||8. vizAlavakSaHsthala: / / 9. mokSam / / 10. zivam / / 11. AttA gRhItA parivrajyA yena saH / / 12. ratena suratena bhraSTA: patitA: hArasya muktAkaNAnAM utkarA nivahAH; ratabhraSTA hAra0 mu.||13. sammArjanIbhiH;vardhinI0 mu.||14. dUrI kriynte||15. haMsAnAmiva // 16. bhramarANAmiva // 17. sUryaH / / 18. daNDakaraH // 19. jayazriyam khaMtA. pAtA. // 20. jJeyavastUni, yathA sarve eva jJeyabhAvAH jinAgame pratipAditA dRzyante tathA samagrasadguNAstasmin adRzyanta / / 21. lkssmiidevii||22. viSNoH // 23. cndrrekhyaa||24. vastram // 25. bRhsptiH||26. jaGgamatvaM prAptayA // // 10. zivam // 1.1.14. dUrakriyante / / 15. sAnAsA dRzyante tathA Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptamaH sargaH ) triSaSTizalAkApuruSacaritam / cyutvA 'zrAvaNarAkAyAM zravaNasthe nizAkare / 'padmAvatyA mahAdevyAH kukSAvavatatAra saH // 125 // caturdaza mahAsvapnAMstIrthakRjjanmasUcakAn / sukhasuptA nizAzeSe tadA devI dadarza sA // 126 // jyeSThasya kRSNASTamyAM bhaizravaNe kUrmalAJchanam / tamAlazyAmalacchAyaM samaye'sUta sA sutam // 127 // vihite dikkumArIbhiH sUtikarmaNi bhaktitaH / arhan sa viMzatitamo ninye merau biDaujasA // 128 // zakrotsaGge niSaNNasya triSaSTyendrairjagadguroH / janmAbhiSeko vidadhe pAvanaistIrthavAribhiH // 129 // IzAnAGkaniSaNNasya zakro'pi jagadIzituH / snAtrapUjAdikaM kRtvA stotumityupacakrame // 130 // "adyA'vaisarpiNIkAlasarovarasaroruha! / diSTyA prApto'si bhagavannasmAbhirbhramaraizcirAt // 131 // ajAyata tava stotradhyAnAt pUjAdikAdapi / vAG-mano-vapuSAM zreyaH phalamadyaiva dehi me // 132 // yathA yathA nAtha! bhaktirgurU~bhavati me tvayi / laghUbhavanti karmANi prAktanAni tathA tathA // 133 // svAminnaviratAnAM naH syaajjnmaitnnirrthkm| yadi tvaddarzanaM na syAdidaM punnynibndhnm||134|| tavAGgasparzana-stotra-nirmAlyAghrANa- darzanaiH / guNagItAkarNanaizca kRtArthAnIndriyANi naH // 135 // merumaulirayaM bhAti nIlaratnatviSA tvayA / prAvRSeNyAmbudeneva nayanAnandadAyinA // 136 // sthito bharatavarSe'pi sarvagaH pratibhAsi naH / yatra tatra sthitAnAM yad bhavasyarticchide smRtH||137|| astu cyavanakAle'pi tvatpAdasmaraNaM mama / yathA prAgjanmasaMskArAt tadeva syAd bhavAntare" // 138 // evaM "teM viMzamarhantaM stutvA'dAya ca vajrabhRt / nItvA padmAvatIdevIpArzve'muJcad yathAsthiti // 139 // " cakre janmotsavaM sUnoH sumitro'pi nRpaH prage / kArAmokSairarthadAnAdyaizca loka'mpRNIbhavan // 140 // asmin garbhasthite mAtA munivat suvrtaa'bhvt| munisuvrata ityAkhyAM tenA'sya vidadhe pitA // 149 // ajJAnanATitaM bAlye krIDayA nATayan jane / jJAnatrayapavitrAtmA krameNa vavRdhe prabhuH // 142 // samprAptayauvana: svAmI viMzadhanvasamunnatiH / prabhAvatIprabhRtikA rAjaputrIrupAyata // 143 // munisuvratanAthasya suvrato nAma nandanaH / jajJe prabhAvatIdevyAM prAcyAmiva nizAkaraH // 144 // ardhASTameSu varSANAM sahasreSu gateSvatha / pitrA'dhyAropitaM rAjyabhAraM prabhurupAdade / / 145 / / kSmAM pAlayan paJcadazAbdasahasrImalaGghayat / prakSINaM bhogakarmeti prabhurjJAnAd viveda ca // 146 // tIrthaM pravatarya svAminniti lokAntikAmaraiH / vijJapto vArSikaM dAnaM dadau ca paramezvaraH // 147 // kSatravrataikadraviNaM nyAyAmbhojamadhuvratam / rAjye nyavezayat putraM suvrataM munisuvrataH // 148 // kRta niSkramaNo devaiH suvratena ca bhUbhujA / sahasravAhyAM zibikAM so'dhyaSThAdaparAjitAm // 149 // maukandairnavyamukulaprodbhedAddanturairiva / udgacchatpallavatayA jihvAlairiva shobhitm||150|| itastato marutkIrNajIrNaparNatayA muhuH / ma~rmarairAhvayadivA''gAminIM mdhusmpdm||151|| durvArAM sirduvArANAmIkSituM kusumazriyam / asahairiva virmaMdIbhUya kundairnissevitm||152|| udyaddamanakAmodapramodi zirzirairddhikam / yayau nIlaguhAM nAmodyAnaM trijagadIzvaraH // 153 // caturbhiH klaapkm|| phAlgunazvetadvAdazyAM zravaNe pazcime'hani / samaM nRpasahasreNa SaSThena prAvrajat prabhuH // 154 // dvitIye'hni rAjagRhe brahmadattanRpaukasi / apArayat pAyasena bhagavAn munisuvrataH // 155 // amarairvasudhArAdipaJcakaM tatra nirmame / ratnapIThaM svAmipAdasthAne brahmanRpeNa tu // 156 // 1. zrAvaNapUrNimAyAm // 2. padmAvatImahA0 mu. // 3. nakSatre // / 4. tamAla iva zyAmalA chAyA kAntiH yasya saH // 5. indreNa // 6. avasarpiNIkAla eva sarovara:, tasmin saroruhaH kamalasamAna: / / 7. 0gururbhavati mu. // 8. asmAkam // 9. prAvRSi varSAkAle bhava prAvRSeNyaH, sa cA'sau meghazca tena // / 10. sarvatra sthitaH; sarvataH pAtA. / / 11.evaM ca viMza0 khaMtA // / 12. lokaM jagat prINAti prINayatIti lokampRNastataH cci: // 13. ajJAnanATakam / / 14. 0 bAlyakrIDayA0 mu.|| 15. navInamukulodgamAt sadantairiva mAkandairAmravRkSaiH zobhitam // 16. udyannavapallavatayA sajihvairiva AmraiH zobhitam / / 17. marmaradhvanibhiH (parNAnAm ) / / 18. sinduvAro loke nagoDa iti prasiddhaH vRkSavizeSaH // 19. madarahitairbhUtvA // 20. udyad - vikasad damanakapuSpANAM Amodena - gandhena pramodi -AnandadAyi // 21. zizirasya samRddhiryasmin tat // 22. 0lInaguhAM0 pAtA. // For Private Personal Use Only 109 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (SaSThaM parva ni:saGgo nirmama: sarvAn sahamAna: priisshaan| tato mAsAnekAdaza chadmastho vyaharat prbhuH||157|| viharannAyayau nIlaguhodyAnaM punaH prabhuH / tasthau cacampakataroradhastAt pratimAdharaH // 158 // phAlgunakRSNadvAdazyAMzravaNasthe nishaakre| ghAtikarmakSayAt tatrotpede kevlmiishituH||159|| zakrAdibhizca samavasaraNaM viddhe'mraiH| ctvaariNshessvaasshtdvyoccaashokpaadpm||160|| tatra pravizya caityadro: svAmI kRtvA prdkssinnm| "namastIrthAye"tyuktvA prAksiMhAsana upaavisht||161|| vyantarAstatpraticchandAnanyadikSvapi cakrire / tasthivAMzca yathAsthAnaM zrImAn sngghshcturvidhH||162|| svAminaM samavasataM tadA jJAtvA ca svrtH| etya natvA svaamipaadaannushkrmpaavisht||163|| bhUyo'pisvAminaM natvA llaattghttitaanyjlii| bhaktigarbhI stutimimAM cakrAte shkr-suvrtau||164|| "tvatpAdadarzanasyaiva prabhAvo'yaM jagatpate! / yat tvadguNAn varNayituM mAdRzo'pi prglbhte||165|| dezanAsamaye puNyAM tava gAM paramezvara! / vandAmahe shrutskndhvtsprsviniimih||166|| tvadguNagrahaNAt sadyo bhavanti guNino jnaaH| snigdhadravyasya yogAddhi snigdhIbhavati bhaajnm||167|| ye hi tyaktAnyakarmANa: zRNvanti tava dezanAm / tyaktaprAktanakarmANaste bhavanti kssnnaadpi||168|| tvannAmarakSAmantreNa saMvarmitamidaM jgt| aMha:pizAcairphavA'ta: paraM deva! grsissyte||169|| kasyA'pina bhayaM nAtha! tvayi vishvaabhyprde| svasthAnayAyino me tu tvadviyogabhavaM bhym||170|| apizAzvatavairAndhA bahiraGgAna kevalam / zAmyanti te'ntike svAminnantaraGgA api dvissH||171|| aihikAmuSmikAbhISTadAnakAmagavI prabho! / tvannAmasmRtirevA'stu yatra tatra sthitasya meM" // 172 / / zakra-suvratayorevaM stutvA viratayo: sto:| svAmI vizvAvabodhAya viddhedhrmdeshnaam||173|| pA"kSArodAdiva saMsArAdasArAt sAramuttamam / upAdadIta sadratnamiva dharmaM mhaamtiH||174|| saMyamaH saMnataM zaucaM brahmA'kiJcanetA tapaH / kSAntimardivamRjutA 'muktizca dazadhA sa tu||175|| nirIho nijadehe'pi svasminnapi hi nirmamaH / samAzayo namaskurvatyapakurvati caa'nishm||176|| nitAntamIzvara: soddhumupsrg-priisshaan| maitryaadibhirbhaavnaabhinityNbhaavitmaansH||177|| kSamAvAn vinayI dAntaH shrddhaalurgurushaasne| jAtyAdiguNasampanno yatidharmAya klpte||178||[tribhirvishesskm] samyaktvamUlAni paJcA'NuvratAni guNnnaastryH| zikSApadAni catvAri dharmo'yaM gRhmedhinaam||179|| nyAyasampannavibhava: ziSTAcAraprazaMsakaH / kulazIlasamaiH sArdhaM kRtodvaaho'nygotrjaiH||180|| pApabhIru: prasiddhaM ca dezAcAraM smaacrn| avarNavAdI na kvA'pi rAjAdiSu vishesstH||181|| anativyaktagupte casthAne supraativeshmike| aneknirgmdvaarvivrjitniketnH||182|| kRtasaGga: sadAcArairmAtApitrozca pUjakaH / tyajannupaplutaM sthAnamapravRttazca grhite||183|| vyayamAyocitaM kurvan veSaM vittAnusArataH / aSTabhirdhIguNairyuktaH zRNvAno dhrmmnvhm||184|| ajIrNe bhojanatyAgI kAle bhoktA ca sAtmyataH / anyo'nyApratibandhena trivargamapi sAdhayan // 185 / / yathAvadatithau sAdhau dIne ca prtipttikRt| sadA'nabhiniviSTazca pakSapAtI guNeSu c||186|| adeza-kAlayozcaryAM tyajan jAnan blaablm| vRttastha-jJAnavRddhAnAM pU~jaka: possyposskH||187|| 1. iSvAsa:-dhanuH / / 2. vANIm / / 3. zrutaskandha eva vatsastajjanayitrIm // 4. pApAnyeva pizAcAstaiH / / 5. krodhAdayo'ntaraGgA: zatravaH / / 6. ihalokaparalokayoricchitadAne kaamdhenusmaanaa||7. smudraat|| 8. gRhNIyAt / / 9. stym||10. mana:zuddhiH-pavitratA // 11. brahmacaryam / / 12. parigraharAhityam / / 13. kSamA / / 14. nirlobhatA / / 15. icchArahitaH // 16. namaskAramapakAraM ca kurvANe samacittaH ; samAzayo jinAdhIzaM namaskurvati cAnizam pAtA. // 17. sthUlaprANAtipAtaviramaNaM, sthUlamRSAvAdaviramaNaM, sthUlaadattAdAnaviramaNaM, svadArAsantoSaH,sthUlaparigrahaviramaNaM // 18. dikparimANavrataM,bhogopabhogavrataM, anarthadaNDavrataM; etAni gunnvrtaani||19. sAmAyikavrataM, dezavakAzikavrataM, poSadhavrataM, atithisaMvibhAgavataM; etAni zikSAvratAni // 20. vratAni mudrite tti.|| 21. gRhasthAnAm / / 22. prAtivezmika:-'paDozI' iti bhaassaayaam||23. upadrutam // 24. ananyacitto bhUtvA / / 25. dharma-artha-kAmAn / / 26. anaagrhii|| Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptamaH sargaH ) triSaSTizalAkApuruSacaritam / T " dIrghadarzI vizeSajJa: " " kRtajJo "lokavallabhaH / " salajja : "sadayaH "saumyaH " paropakRtikarmaThaH ' // 188 // antaraGgAriSaDvargaparihAraparAyaNaH / vaizIkRtendriyagrAmo gRhidharmAya kalpate // 189 // saMsAre'smin manuSyeNa caitanyaphalamicchunA / sevyaH zrAvakadharmo'pi yatidharmAkSameNa tu // 190 // zrutvA'muM dezanAM bharturbahavaH prAvrajan janAH / zrAvakyabhUvanneke ca na moghA dezanA'rhatAm // 191 // indrAdayo gaNadharAH svAmino'STAdazA'bhavan / dezanAvirate nAthe cakArendro'pi dezanAm // 192 // dezanAvirate tatrA'pyabhivandya jinezvaram / svaM svaM sthAnaM yayuH sarve vajrabhRt-suvratAdayaH // 193 // // tattIrthajanmA varuNo yakSastryakSazcaturmukhaH / zveto jaTI vRssrthshcturbhirdkssinnairbhujaiH||194|| mAtuliGga-gadA-bANa-zaktibhRdbhistathA'paraiH / nakulAkSa-dhanuH- parzudhAribhiH prishobhitH||195|| tathotpannA naradattA gaurI bhadrAsanasthitA / bhAntI dakSiNabAhubhyAM varadenA'kSasUtriNA // 196 // samAtuliGga-zUlAbhyAM vAmadorbhyAM ca zobhitA / suvratasvAmino'bhUtAmubhe shaasndevte||197|| PtAbhyAmadhiSThitAbhyarNaH pRthivIM viharan vibhuH / anyadA samavAsArSId bhRgukacche mahApure // / 198 / / tatra rAjA jitazatrurjAtyamAruhya vAjinam / prabhuM vanditumabhyAgAdatha zuzrAva dezanAm // 199 // romAJcitAGgo niHspanda utkarNa: svAmidezanAm / azrauSIt turagaH so'pi jitazatrumahIpateH // 200 // papraccha samaye caivaM gaNabhRt paramezvaram / svAmin! prapede samavasaraNe dharmamatra kaH ? // 209 // svAmyapyUce dharmamatra na ko'pi pratyapadyata / jitazatrunarendrasya vinaikaM jAtyavAjinam // 202 // savismayo jitazatrurapyapRcchajjagadgurum / ko'yamazvo vizvanAtha ! yo dharmaM pratyapadyata ? // 203 // "Acakhyau bhagavAnevaM padminISaNDapattane / purA''sIcchrAvaikaH zreSThI jinadharmo'bhidhAnataH // 204 // mitraM sAgaradatto'sya samastanagarAgraNIH / bhadrakatvAt samaM tena yayau caityeSu so'nvaham // 205 // sAdhubhyaH so'nyadA'zrauSId yo'rhadvimbAni kArayet / saMsAramathanaM so'nyabhave dharmamavApnuyAt // 206 // zrutvA sAgaradattastat sauvarNaM bimbamArhatam / kArayitvA mahARddhyA sAdhubhiH prtytisstthpt||207|| | nagarasya bahistasya tenA''sIt kAritaM puraa| zivAyatanamuttuGgaM so'gAt tatrottarAyaNe // 208 // tatra prAksaJcitastyAnasarpisku(Sku)mbhA: zivArcakaiH / kraiSTumArebhire sarpiH kavalAya kRtatvaraiH // 209 // adhasteSAM ghaTAnAM ca piNDIbhUyopadehikAH / lagnA babhUvurbhUyasyo nipetustAzca vartmani // 210 // saJcaradbhiH pUjakaizca cUryamANAH samIkSya tAH / sAgaraH kRpayA vastreNA'panetuM pracakrame // 211 // kiM zvetaM bhikSubhirare! zikSito'sIti jalpatA / tatastA: pUjakenaikenAM'hrighAtena cUrNitAH // 212 // zreSThI sAgaradatto'pi vilakSIbhUya tatkSaNam / tadA tadAcAryamukhaM tacchikSArthamudaikSata // 213 // upekSamANe tatpApaM tasminnapi hi sAgaraH / evaM vicintayAmAsa dhigaho ! nirghRNA amI // 294 // gurubuddhyA kathamamI pUjyante dAruNAzayAH / AtmAnaM yajamAnaM ca durgatau pAtayanti ye ? // 215 // vicintyetyarpurodhAcca kRtvA taitkarma sAgaraH / anAsAditasamyaktvo dAna- zIlasvabhAvataH // 216 // mahArambhArjitadhanatrANaniSTho vipadya saH / jAtyastavA'zvo'yamabhUt tadbodhAyA'hamAgamam // 217||[yugmam ] prAgjanmakAritajinapratimAyAH prabhAvataH / dharmopadezaM naH zrutvA sambuddho'yaM kSaNAdapi // 218 // 111 evaM bhagavatA''khyAte stUyamAno janairmuhuH / svairacArI kRtaH so'zvaH kSamayitvA kSamAbhujA // 219 // tataH prabhRti talloke prakhyAtamatipAvanam / tIrthamazvAvabodhAkhyaM bhRgukacchamabhUt puram // 220 // 1. paropakAre kuzalaH / / 2. antaraGgAriSaDvarga:-kAma-krodha-lobha-moha-mada-matsarAH, teSAM parihAre tyAge parAyaNaH tatparaH / / 3. 0phalamicchatA he. pA.; khaMtA. pAtA. vinA // 4. zrAddhadharmavanto'bhUvan // 5. niSphalA na bhavati // 6. 0 varuNayakSa0 mu. // 7. trinetraH // 8. mAtuluGga0 khaMtA. pAtA / 9. gaurAGgI // 10. prabhuH mu. // 11. nizcalaH // 12.0cchrAvakazreSThI mu. // 13. mahaRddhyA lA. mu. // / 14. styAnaM zInaM ghanIbhUtamityarthaH // 15. kaSTuM0 khaMtA. pAtA. / / 16. sarpiH kambalAya sarvapratiSu // 17. upadehikA 'udhaI' iti loke prasiddhA // 18. dUrIkartum // 19. jainasAdhubhiH // 20. nirdayAH // 21. AgrahAt pUjakAcAryasyeti zeSaH / / 22. pUjAdikaM kAryam // 23. mahArambheNa arjitasya dhanasya trANe rakSaNe niSThA yasya saH // For Private Personal Use Only Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (SaSThaM parva 112 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM padezanAM pArayitvA tu bhuvanopacikI: prbhuH| viharan samavAsArSIdanyadA hastinApure // 221 // tasmiMzca nagare nAmnA jitshtrurbhuunnRpH| zreSThI vaNiksahasreza: kArtikaH zrAvako'pi c||222|| tasmin kaSAyavasana: pure bhaagvtvrtH| mAsaM mAsaM copavAsI porai shmpuujyt||223|| pAraNe pAraNe pauraiH so'tibhaktyA nymntryt| na samyaktvaikavasunA zreSThinA kArtikena tu||224|| bhUtavacchreSThinastasya chidraanvessnnttprH| so'nyadA pAraNe rAjJA nyamantri jitshtrunnaa||225|| sa parivrAjako'pyUce yadi me pariveSaNam / karoti kArtiko rAjan! bhuJje tava gRhe tadA // 226 / / AmetyuktvA narendro'pi gatvA tadvezma kaartikm| yayAce bhagavato'sya pariveSyaM tvayA'nagha! // 227 / / svAminna yujyate'smAkamidaM paakhnndddhaarissu| tavA''jJayA kAryametadapIti prtypaadisH||228|| purA'pi cet prAvrajiSyaM nA'kariSyamidaM tdaa| evaM vicintayan khedAcchreSThI rAjakulaM yayau // 229 // pariveSayatastasya parivrAT kArtikasya sH| nikAraM darzayAmAsa trjniidshnairmuhuH||230|| pariveSyA'nicchayA'pi zreSThI nirvedabhAvitaH / samaM vaNiksahasreNa svAmyante prAvrajat tadA // 231 // dvAdazAGgadharaH kRtvA dvAdazAbdI paraM vratam / mRtvAsaudharmakalpendraH kArtika: smjaayt||232|| parivrADapi mRtvA sa Abhiyogyena krmnnaa| tasyaiva vAhanamabhUdairAvaNa iti dvipH||233|| taMzakraM prekSya sAmarSaH sa prArebhe palAyitum / prasahya dhRtvA zakrastamAruroha prabhurhi sH||234|| dve zIrSesa cakArA'tha dvimuurtirvaasvo'pybhuut| evaMsa yAvacchIrSo'bhUt tAvadvAn vAsavo'pi hi||235|| bhUya: palAyamAna: sa vajreNA''hatya vjrinnaa| progjanmamatsarI maGkSa vyadhIyata vshNvdH||236|| AkevalAdviharata: suvratasvAmino'pi hi| ekaadshmaasnyuunaardhaassttmaabdshsygaat||237|| prabhostriMzatsahasrANi zramaNAnAM mhaatmnaam| sahasrANi tu paJcAzadAryikANAM tpojussaam||238|| caturdazapUrvabhRtAM sahasrArdhaM mhaadhiyaam|avdhijnyaanyuktaanaamssttaadsh zatAni tu||239|| zatAni paJcadaza tu mn:pryyshaalinaam| kevalajJAnayuktAnAmaSTAdaza zatAni tu||240|| jAtavaikriyalabdhInAM sahasradvitayaM punaH / utpannavAdalabdhInAM sahasraM dvezate tthaa||241|| zrIvakANAMlakSamekaM dvaaspttishsypi| zrAvikANAM trilakSI casArdhA vihrto'bhvt||242|| nirvANakAle sammetaM yayau shriimunisuvrtH| samaM munisahasreNA'nazanaM prtypaadic||243|| mAsasyA'nte jyeSThakRSNanavamyAM zravaNe ca bhe| samaM tairmunibhiH svAmI yayau padamanazvaram // 244 // sArdhA: saptAbdasahasrA: kaumAra-vratayo: pRthak / rAjye paJcadaza triMzadityAyuH suvrtprbhoH||245|| zrImallisvAminirvANAnmunisuvratanirvRti: / catuHpaJcAzati smaalkssessvtigtessvbhuut||246|| munisuvratasya munibhiH sahaiva taiH padamavyayaM gatavata: sureshvraaH| samupetya mokSamahimAnamuccakairvidhivavyadhu: savibudhA: ssNbhrmaa:||247|| ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye SaSThe parvaNi zrImunisuvratasvAmi caritavarNano nAma saptamaH srgH|| 1. jagadupakAraM kartumicchuH / / 2. sahasravaNijAM svAmI // 3. hi paataa.||4. samyaktvamevaikaM vasu dhanaM yasya sa tena // 5. aGgIcakAra // 6. tirskaarH||7. tarjanIdarzanai0 mu.; tarjanyA dantaizca ityarthaH / / 8. pariveSyA'pamAnena sadA nirvedabhAvita: paataa.||9. vihRtya svAminA sArdhaM pAlayitvA ciraMvratam he. || 10. tAvanti santi asyeti tAvadvAn ||11.praagjnmdvessii||12. sAdhUnAM saGkhyA 30sahasramitA // 13. sAdhvInAM saGkhyA 50shsrmitaa||14. caturdazapUrviNAM saGkhyA 500mitaa||15. avadhijJAninAM saGkhyA 1800mitaa||16. mana:paryayajJAninAM saGkhyA 1500mitA / / 17. kevalajJAninAM saGkhyA 1800mitaa||18. vaikriyalabdhInAM saGkhyA 2shsrmitaa||19. vAdalabdhInAM saGkhyA 1200mitA / / 20. zrAvakANAM saGkhyA 1lakSa72sahasramitA / / 21. zrAvikANAM saGkhyA 3lakSa50sahasramitA // 22. kaumAre 7500varSANi // 23. vrate 7500varSANi // 24. rAjye 15000varSANi,evaM 30saha-srANi varSANi jAtAni / / Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||assttmH srgH|| ||shriimhaapdmckrvrticritm|| itazca viharatyeva jinendre munisuvrate / jajJe cakrI mahApadmazcaritaM tasya kIrtyate // 1 // jambUdvIpasyA'sya puurvvidehaavnibhuussnne| sukacchavijaye khyAtamasti zrInagaraM puram // 2 // tatra rAjA prajApAla: prajApAlanatatparaH / pararAjayazohaMsanAzanAmbudharo'bhavat // 3 // so'nyadA''kasmikaM vidyutpAtaM dRSTvA viraktadhI: / samAdhiguptasya mune: samIpe vratamAdade // 4 // sa ciraM pAlayAmAsa khaDgadhAropamaM vratam / vipadya cA'cyutendro'bhUt tapolezo'pi nA'phala: / / 5 / / pAItazca jambUdvIpasya kSetre bharatanAmani / samasti hAstinapuraM puraM surapuropamam // 6 // ikSvAkuvaMzyastatrA'bhUnnAmnA padmottaro nRpaH / padyAniketanaM padmamiva padmamahAhade // 7 // tasyojjvalaguNA jvAlA nAmA'ntaHpurabhUSaNam / babhUva mahiSI rUpeNA'bhibhUtAmarAGganA // 8 // tasyAM ca kesarisvapnasUcita: prathamaH sutaH / jajJe viSNukumArAkhya: zriyA surakumAravat // 9 // sa prajApAlajIvo'pi pUrayitvA''yuracyutAt / cyutvA jvAlAmahAdevyA udare samavAtarat // 10 // caturdazamahAsvapnasUcito'tha suto'bhavat / jvAlAdevyA mahApadyo nAma dhAmA'khilazriyAm // 11 // krameNa vavRdhAte tAvubhAvapi shodrau| nimittIkRtya cA''cAryaM sarvA jagRhatu: kalAH // 12 // sa jigISuriti jJAtvA padmottaramahIbhujA / yauvarAjye mahApadmakumAro nidadhe sudhIH // 13 // pAitazcojayinIpuryAM zrIvarmA nAma bhUpatiH / babhUva tadamAtyastu namucirnAma vizrutaH // 14 // viharannanyadA tasyAM nagaryAM samavAsarat / AcArya: suvrato nAma munisuvratadIkSitaH // 15 // tadvandanAya sarvA gacchato nagarAjjanAn / prAsAdazikharArUDho'pazyacchrIvarmabhUpatiH // 16 // amI akAlayAtrAyAM sarvA kutra nAgarAH / gacchantIti sa papraccha svacchadhInamuciM npH||17|| so'pyAkhyad bahirudyAne zramaNA: kecidAgatAH / tadvandanAya tadbhaktyA ete gacchanti stvraaH||18|| yAmo vayamapItyukte rAjJA namucirabravIt / yadi vo dharmazuzrUSA dharmaM vakSye'hameva tt||19|| tatrA'vazyaM gamiSyAmItyukte bhUyo'pi bhUbhujA / mantryUce svAminA tarhi stheyaM mdhysthvRttinaa||20|| sarvAnniruttarIkRtya vAde jeSyAmi tAnaham / pAkhaNDinAM hi pANDityaM prAkRteSveva jRmbhate // 21 // ityukte nRpatirmantrI rAjaloko'khilo'pi ca / prayayuH suvratAcAryasannidhau vividhAzayAH // 22 // papracchustatra te dharmaM munibhya: svairavAdinaH / maunena munayo'pyasthusteSAmuccAvacoktibhiH // 23 // patatazca namuciH kruddho nindan zAsanamArhatam / sUriM prati jagAdevaM kimaho vetti gaurayam ? // 24 // ityUcuH suvratAcAryA anAryamapi mantriNam / jihvA kaNDUyate te cet kimapi brUmahe tadA / / 25 / / athaikaH suvratAcAryapAdAn kSullo'bhyadhAdidam / svayaM vo yujyate vaktuM na vidvenmAninA'munA / / 26 / / amuM vAde vijeSye'haM sabhyIbhUyaiva pshyth| bheTTo vadatvasau pakSaM dUSayAmi yathA'dya tam // 27 // 1. zatrubhUtarAjAnAM yaza eva haMsastasya nAzane meghasamAnaH, meghAgame hi haMsA: sarovarANi vihAya palAyante iti sthitiH||2. amuSya he. / / 3. jambUdvIpe'smin lA. saM. // 4. purandarapuropamam lA. // 5. sthAnam // 6. jetumicchu: jayanazIla iti yAvat // 7. itazcojjayanI0 khaMtA. pAtA. / / 8. pAmarajaneSusAdhAraNajaneSu ||9.uccniicvcnaiH ||10.vetsi gauravam mu.; ayaM gauH-vRSabhaH kiM vetti ? // 11. laghusAdhuH // 12. AtmAnaM vidvAMsaM manyate iti vidvanmAnI tena / / 13. bhadro pAtA. // 14. yathAtatham mu.|| Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM sadya: Uce namucibhaTTo'pi krodhakarkazavAgiti / azaucAH pAkhaNDinazca 'trayIbAhyAzca sarvathA // 28 // tat saMvAsayituM yUyaM na yuktA nijamaNDale / ityeSa khalu me pakSo yuSmAsvanyat kimucyate ? // 29 // pratyUce kSullako'pyevamazaucaM surataM khalu / tatsevakazca pAkhaNDI trayIbAhyaH sa eva hi // 30 // trayyAmartho'yamapkumbhaH kaNDanI peSaNI tathA / cullI pramArjanI paJca sUnAH pApAya gehinAm // 31 // sevante ya imAH sUnAstrayIbAhyA hi te khalu / sUnApaJcakahInAstu trayIbAhyAH kathaM vayam ? ||32|| asmAkamapadoSANAM doSavatsu janeSu bhoH ! / mleccheSUttamajAtInAmiva vAsazca nocitaH // 33 // itthaGkAraM kSullakena suyuktibhiraMpoditaH / svasthAnaM so'gaman mantrI rAjA rAjajano'pi ca // 34 // sa mantrI nizi cotthAya nizAcara ivotkaTaH / jvalannivA'tikrodhena tadvadhAya samAyayau // 35 // zAsanadevyA ca vArtikeneva pannagaH / sa stambhitaH prabhAte ca dadRze vismitairjanaiH // 36 // AzcaryaM prekSya tad rAjA lokAzca bahavastadA / zrutvA dharmamupAzAmyan vimadA iva dantinaH ||37|| tathA'pamAnAnnamucirnagaraM hastinApuram / yayau sthAnaM videzo hi mAninAmapamAninAm ||38|| yuvarAjo mahApadmaH svasAcivye cakAra tam / abhyAgate'nyanRpatipradhAne hyarthino nRpAH // 39 // 1 itazca prAntavAstavyo nAmnA siMhabalo nRpaH / durgastha ityatibalI nabhaHstha iva rAkSasaH // 40 // avaskandamavaskandaM mahApadyasya maiNDalam / prAvizat svaM punardurgaM na dhartuM ko'pi taM kSamaH // 41 // ruSito'tha mahApadmo'vocannamucimantriNam / kvacit kiJcidihopAyaM vetsi siMhabalagrahe ? // 42 // so'pyUce deva! vedmIti vaco vacmi kathaM hyaham ? / gehernairdItyapavAda: sulabhaH garjatAM gRhe // 43 // kRtvopAyaM phalenaiva svAmino darzayAmyaham / upAyaM vacasA vaktuM kAtarA api paNDitAH // 44 // ityuktvA hRSTacittena mahApadyena tatkSaNam / sa AdiSTo yayau tasya durgaM vAyurivA'skhalan // 45 // tIkSNopAyaH sa taddurgaM bhaGktvA siMhabalaM ca tam / mRgaM siMha ivA''dAya mahApadmamupAyayau // 46 // varaM vRNISveti mahApadyenA'bhihito mudA / Uce namucimantryevamAdAsye samaye varam // 47 // evaM ca pratipannArtho yauvarAjyamapAlayat / mahApadmo namucinA kRtasAcivyamuccakaiH // 48 // "jvAlayA'tha mahApadmamAtrA'rhatpratimArathaH / kairNIratha ivA''kAri bhavasAgaratAraNe // 49 // mithyAdRSTyA ca sapatnImAtrA lakSmyabhidhAnayA / akAryata brahmarathastarpratIpavidhitsayA // 50 // ayaM brahmarathaH pUrvaM paribhramatu pattane / pazcAdarhadratha iti lakSmyA'yAcyata bhUpatiH // 51 // Uce jvAlA'pi rAjAnaM na prAg jainaratho yadi / yAtrAM kariSyati pure tadA hyanazanaM mama // 52 // tatazca saMzathApanno rathayorubhayorapi / yAtrAM rAjA'ruNat kA hi madhyasthasyA'parA gatiH ? // 53 // tatazca mAtRduHkhena mahApadmo'tipIDitaH / nizi supteSu lokeSu niryayau hastinApurAt // 54 // sa gacchannunmukhaH svairaM prApadekAM mahATavIm / tatrA'pi paryaTannekamapazyat tApasAzramam // 55 // tApasaiH kRtasatkAraH priyautithisamAgamaiH / prAvarttata mahApadmastatra sthAtuM svavezmavat // 56 // T itazca puryAM campAyAM nRpatirjanamejayaH / ruddhaH kAlanarendreNa yuyudhe ca nanAza ca // 57 // bhajyamAne pure tatra nezurantaHpurastriyaH / kuraGgya iva diGmUDhA dIpyamAne davAnale // 58 / / campesya nAgavatI priyA svasutayA saha / praNaSTA madanAvalyA tatrA'gAt tApasAzrame // 59 // padmasya madanAvalyAzcA'nyo'nyamadanAstrayoH / jajJe darzanamanyo'nyamanurAgazca tatkSaNam // 60 // 1. RgvedAdivedatrayIbAhyAH // 2. asmaddeze nivAsayituM yUyaM na yuktAH // / 3. jalasthAnam // 4. jIvAnAM vadhasthAnaM sUnocyate, 'sUnA sthAnaM vadhasya yat ' (abhi. cintA zlo. 13) // 5. sayukti0 khaMtA pAtA / 6. nirasta: / / 7. gAruDikena / 8. tiraskRtAnAm ; mAninAmapamAnataH pAtA. // 9. upadrutyopadrutya // 10. dezam / / 11. gehezUraH / / 12. vAyurivA'skhalat mu. // 13. pravahaNam // 14. pratIpaM pratikUlam // 15. priyo'tithisamAgamo yeSAM te / / 16. hariNyaH // 17. anyo'nyaM prati madamAtratulyayoH // (SaSThaM parva For Private Personal Use Only Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSTamaH sargaH) triSaSTizalAkApuruSacaritam / jAtAnurAgAM tAM jJAtvA jananyevamavocata / putri! mA cApalaM kArSI mittikavaca: smara // 6 // tvaM hi naimittikenaivamAkhyAtA'si bhaviSyasi / pradhAnapatnI SaTkhaNDabharatakSetrazAsituH // 62 / / puruSe yatra tatrA'pi mA'nurAgaM tata: kRthAH / saMyatA tiSTha samaye cakrI tvAM pariNeSyati // 63 // tadviplavabhayAt padmamUce kulapatistataH / yatrA'cAlIstatra vatsa! gaccha svastyastu te'nagha! // 64 // zrutvA dadhyau kumAro'pi yugapad dvau na cakriNau / cakrI bhAvyahameveha tanmamaiva hi patnyasau // 65 // nizcityaivaM mahApadmo nirgatastApasAzramAt / paryaTannAsadat sindhusadanaM nAma pattanam // 66 // tadA ca bahirudyAne pauranAryo mdhtsve| cikrIDarvividhaM tatra sthitA: kandarpazAsane // 67 / / tatkelitumulaM zrutvA mahAsenamahIpateH / stambhamunmUlayAmAsa kadalIkANDavat krii||68|| nipAtyA''rohako sadyaH zayyAsaMsaktareNuvat / aGge vAyorapi sparzAsaha uttabdharomakaH // 69 / / pratikAraiH pratikArAkSamairmukto'tidUrataH / tA: pauranArIrnikaSA jhagityeva sa Ayayau ||70||yugmm|| palAyituM na zekustAstasthustatraiva sAdhvasAt / nakrAkrAntamarAlIvat tAratAraM ca cukruzuH // 71 // krozantI: prekSya tA: sAnukrozaM padmo'bhidhAvya tam / itthaM tatarja re vyAla! pazyA'rvAg madadurmada! / / 72 / / kumArAbhimukhaM roSAd vavale vyAlakuJjaraH / kampayan kAzyapI pAdanyAsaiH zuSiriNImiva // 73 // asmadrakSAkRte ko'pi mahAtmA''tmAnamakSipat / yamAsyasyeva kariNa: pura ityavadan striyaH // 74 / / / kSaNenA'bhyeyuSo'bhyarNaM tasya vyAlasya sanmukham / UrdhvaM vAso'kSipat padmazchadmA'pi kvA'pi zobhate // 75 // kumArabuddhyA tadvAso muhurvivyAdha sindhurH| AndhyAya krodha eko'pi ki punarmadamUrcchita: ? // 76 // tadA ca tumulenoccairamilannAgaro janaH / samaM sAmantasenezairmahAsenazca bhUpatiH // 77 / / mahAseno'vadat padmaM doSmannapasara drutam / akAlamRtyunA'nena kariNA roSitena kim ? // 78 / / padmo'pi nijagAdaivaM yuktamuktaM tvayA nRpa! / paraM na me yuktamidaM yadArabdhasya mokSaNam / / 79 / / vazIkRtamimaM vyAlamavyAlamiva janmataH / vAhyamAnaM mayA pazya mA bhUH saujanyakAtaraH / / 80 // evamuktvA kumAreNa muSTivajreNa tADita: / pracchAdanapaTIvedhanyagmukha: sa mahAkarI // 81 // grahaNAya kumArasyottasthau yAvadibhaH sa tu / sa tAvad vidhudutkSiptakaraNenA''ruroha tam / / 82 // Asanaizca navanavaiH sa maNDUkAsanAdibhiH / agrata: pArzvatazcA'pi vicaraMstamakhedayat / / 83 / / kumbhadeze capeTAbhiH kaNThe cA'GguSThapIDanaiH / pAdanyAsena pRSThe ca sa paJanA''kulIkRtaH // 84 // savismayairvIkSyamANa: pauraiH sAdhvitivAdibhiH / nRpeNa bandhubuddhyA ca varNyamAnaparAkramaH // 85 / / bhramayAmAsa taM nAgamArohakapurandaraH / kumAra: kArayan krIDAM svairaM kalabhalIlayA ||86||[yugmm] ArohakAyA'parasmai taM samarpya ca sindhuram / kakSAM gRhItvA'vArohadaMparAyAM padaM dadat // 87 / / taM ca vikrama-rUpAbhyAM pradhAnakulabhUriti / rAjA vitarkayAmAsa ninye ca nijavezmani // 88 // nijaM kanyAzataM tena bhUpati:paryaNAyayat / gRhAgato varastAdRk puNyaireva hyavApyate // 89 / / tAbhirbhogAn kumArasya bhuJjAnasyA'pyaharnizam / smaraNaM madanAvalyA nityazalyamivA'bhavat // 10 // paso'nyadA nizi paryaGke supto haMsa ivA'mbuje / vidyAdharyA vegavatyA'pajahe vAyuvegayA // 91 / / nidrAcchede ca kiM kSudre! harase mAmiti bruvan / muSTimutpATayAmAsa kumAro vajragolavat / / 12 / / sA'pyUce mA kupa: sthAmazAlinnavahitaH shRnnu| asti sUrodayaM nAma puraM vaitADhyaparvate / / 93 // 1. vasantotsave // 2. hastipakau // 3. pratI0 mu. // 4.0rmukto vidUrata: mu.||5. bhayAt / / 6. sadayaM yathA syAt tathA // 7. he duSTagaja! / / 8. pRthvIm / / 9. chidrasahitAmiva / / 10. yamamukhasya // 11. AgacchataH / / 12. andhatvAya; AdhyAya: mu. // 13. paraM vrIDAkaraM tanme mu.|| 14. mattamimaM gajaM janmata: zAntamiva // 15. bAdhyamAnaM mu.||16. saujanyena kAtara:-'kAyara' bhIruH // 17. AcchAdanavastrasya vedhe adhomukhaH // 18. vidyudvadutplutagatyA // 19. ArohakeSu hastipakeSu purandara:-indraH zreSTha iti yAvat // 20.kArayAmAsa tam lA. pA. chA. // 21. hastibandhanarajjum / / 22. avAtarat / / 23. pRthivyAm // 24. dadhat mu. / / 25. sthAmnA tejasA zobhamAna! / / Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (SaSThaM parva tatrA'stIndradhanurnAma vidyAdharanarezvaraH / zrIkAntA nAma tadbhAryA jayacandrA tayoH sutA / / 94 // anurUpavarAprAptyA jayacandrA ca sA'bhavat / puruSadveSiNI jIvanmRtA hInavarA: striyaH // 95 // paTeSvAlekhya rUpANi bharatakSetrabhUbhujAm / darzitAni mayA tasyai na kiJcidarucat param / / 16 / / paTe tvadrUpamanyedhurlikhitvA darzitaM myaa| drAk tasyA hadi kAmena kAmaM ca nidadhe padam // 97 / / puruSadveSiNI sA prAg jIvitadveSiNI taMta: / babhUva manyamAnA tvAM durlabhaM prANavallabham / / 98|| patirbhavati vA me'sau padma: padmottarAtmajaH / maraNaM zaraNaM vA me pratijJAmiti sA'karot // 99 / / tasyAstvayyanurAgaM taM pitrorahamacIkatham / anurUpavarecchAtastatkSaNAnmodamAnayoH // 100 // ahaM vegavatI nAma mahAvidyAdharI prabho! / tAbhyAmasmi samAdiSTA tvadAnayanahetave // 101 // tavAnurAgiNIM caitAmAzvAsayitumabruvam / subhru! svasthA bhavA'dyaiva tatra yAsyAmi nanvaham / / 102 / / AneSyAmi mahApadmaM tava hRtpadmabhAskaram / no vA vahniM pravekSyAmi kSAmIkuru manorujam / / 103 / / evaM tAmahamAzvAsya tadAzvAsasudhAkaram / ihopetya nayAmi tvAmupakAryasi mA kupH||104|| sA'tha taM tadanujJAtA sUrodayapure'nayat / AbhiyogyadhusadyAnaprAyAnalpena raMhasA / / 105 / / prabhAte sUravat sUrodayanAthena pUjitaH / jayacandrAmupAyaMsta sa candra iva rohiNIm // 106 / / jayacandrAmAtulajau gaGgAdhara-mahIdharau / mahAvidyAdharau vidyAmadadormadadurdharau / / 107 / / tadvivAhaM samAkarNya sadyazcakupatustarAm / ekadravyAbhilASo hi mahadvairasya kAraNam // 108 / / tau ca sarvAbhisAreNa zUrau sUrodaye pure / samayaturyodhayituM jayacandrApatiM yutau // 109 // vidyAdharaparIvAro durvArabhujavikramaH / nagarAnniragAt pdmo'pycchdmrnnkautukii||110|| sa kAMzcitrAsayan kAMzcinnighnan kAMzcicca mArayan / lIlayA'yodhayad vairisainyAn haririva dvipAn // 111 / / vidyAdharapatI tau ca gaGgAdhara-mahIdharau / svasainyabhaGgamAlokya jIvagrAhaM praNezatuH // 112 / / pAtatazcotpannacakrAdiratna: padmottarAtmajaH / SaTkhaNDabharatakSetravijayaM vidadhe balI // 113 // strIratnena vinA tasya cakriRddhirapUryata / indo: sitacaturdazyAM pUrNateva kalAM vinA // 114 / / pUrvadRSTAM smaraMstAM ca strIratnaM madanAvalIm / tadAzramapadaM padmaH krIDayaiva yayau punH||115|| AtithyaM tApasAzcakrustasmai tatra bhraman gataH / janamejayarAjastu dadau tAM madanAvalIm // 116 / / pUrNacakradhararddhi: sa prayayau hastinApuram / nanAma pitarau prAgvanmuditau mudito'dhikam // 117 // svasUnozcaritaM taccA''karNya karNarasAyanam / socchvAsau pitarau tatrA'bhUtAM siktAviva drumau // 118 / / pAtadA ca suvrato nAma munisuvratadIkSitaH / AcAryo viharaMstatra sametya samavAsarat // 119 // taM gatvA saparIvAro rAjA padmottaro'namat / taddezanAM ca zuzrAva bhavavairAgyamAtaram // 120 // saMsthApya tanayaM rAjye dIkSAyai yAvademyaham / svAmiMstAvadiha stheyamityAcAryaM nRpo'vadat / / 12 / / na pramAdo vidhAtavya ityuktaH sUriNA tu sH| tatpAdAnabhivandya svaM prAvizannagaraM nRpaH // 122 // AhUyA'mAtya-sAmantaprabhRtI: prakRtIrnijA: / sutaM viSNukumAraM cetyUce padmottaro nRpaH / / 123 / / duHkhAbdhireSa saMsArastapoSAya ca dehinaH / pravRttI rogitasyevA'pathyecchA rogavRddhaye / / 124 / / bhave me patata: puNyairihA''gAt suvrataH prabhuH / upakUpaM gatasyevA'ndhasya bAhuprado naraH // 125 / / adya viSNukumArastadrAjye saMsthApyatAmayam / vrataM suvratapAdAnte grahISyAmi dhruvaM tvaham / / 126 // 1.0kiJcid ruruce param khaMtA. // 2. atyantam / / 3. tava khaMtA. pAtA. // 4. tAM ca vizvAsayitumabruvam he., mabravam mu.||5. susthA he. pAtA. // 6. mana:pIDAM alpAM kuru // 7. AbhiyogikadevavimAnatulyenA'nalpena vegena / / 8. sUryavat / / 9. sainikAn // 10. jIvaM gRhItvA // 11. hRSTaH, padmavizeSaNam / / 12. emi-AgacchAmi / / 13. duHkhapoSaNAya / / 14. kUpasamIpam / / Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 117 aSTamaH sargaH) triSaSTizalAkApuruSacaritam / viSNurapyabhyadhattaivaM kRtaM rAjyena tAta! me| tvAmanu pravrajiSyAmi vrajiSyAmi tvadadhvanA // 127 // rAjA'tha padmamAhUya soparodhamabhASata / vatsopAdatsva rAjyaM naH pravrajAmo yathA vayam // 128 // abhyadhAt prAJjali: padmastAta! tAtasame mm| Arye viSNukumAre satyetanna khalu yujyate // 129 / / rAjye'bhiSicyatAM viSNuralambhUSNurjagatyapi / bhavAmi yuvarAjo'sya padAtivadahaM punaH // 130 // Uce rAjJA'bhyarthito'pi naiSa rAjyaM jighRkssti| jighRkSati parivrajyAM kintu sArdhaM mayaiva hi // 131 // Attamaunastata: padma: pdmottrmhiibhujaa| rAjye'bhiSicye cakritvAbhiSekeNa sahaiva hi // 132 // kRtaniSkramaNastena suvratAMhitale vratam / padmottaranRpo viSNukumAreNa sahA''dade // 133 / / svapure'bhramayat padmo'pyArhataM mAtRkaM ratham / pUjyamAnaM janaiH sarvaiH svazAsanamivA'vanau // 134 / / rathabhramaNakAlaM tu te'pi suvratasUrayaH / tasthustatraiva nagare samaM padmottarAdibhiH // 135 // cakre jinapravacanasyonnati: padmacakriNA / svakIyasyeva vaMzasya caritrAdbhutazAlinA // 136 / / grAmAkara-pura-droNamukhAdiSu sa ucckaiH| koTizo'kArayaccaityAnyadrIniva navotthitAn // 137|| vihRtya gurubhiH sArdhaM pAlayitvottamaM vratam / utpannakevala: siddhiM padyottaramunistvagAt // 138 // munirviSNukumAro'pi tapyamAno'dbhutaM tapaH / tapomahimnA samabhUt saJjAtAnekalabdhikaH // 139 // uttuGgo meruvad vyomacArI vihaMgarAjavat / gIrvANavat kAmarUpo rUpavAn mInaketuvat // 140 / / ityAdi vividhAvastho bhavituM prababhUva saH / babhUva na tu sAdhUnAM labdhibhogo'pade na hi // 141 // te'nyadA suvratAcAryAH sAdhubhiH parivAritAH / prAvRSo'tikramAyaitya nyavasan hastinApure // 142 / / AcAryAgamanaM jJAtvA prAgvairapratiyAtanAm / cikIrSurnamucirmantrI mahApadmaM vyajijJapat / / 143 / / vara: prAkpratipanno me narendravara! dIyatAm / nyAsavat pratipannasya nA'sti nAzo mahAtmasu // 144 // yAcasveti sa rAjJokte'bravId yakSyAmyahaM tum / tadantAvadhi me rAjyaM dehi vAcaM nijAM smaran // 145 // satyapratijJo nidadhe rAjye namucimantriNam / antaranta:puraM rAjA praviveza svayaM punH||146|| purAnnirgatya namuci: kapaTAt kratuvATake / abhavadIkSita: pApo duSTadhyAyI baiMkoTavat // 147 / / tasyA'bhiSekakalyANaM kartuM prakRtayo'khilA: / zvetabhikSUna vinA sarve liGginazca samAyayuH // 148 // eyurmI liGgina: sarve na tvamI zvetabhikSavaH / mAtsaryAditi tacchidramagre cakre sa durmatiH // 149 / / gatvA ca suvratAcAryAniti sAkSepamabravIt / yo yadA syAnnapastaM hi zrayante liGginastadA // 150 // rAjarakSyANi hi tapovanAnIti tapodhanaiH / rAjA'bhigamyaH kriyate tapaHSaSThAMzabhAk tthaa||151|| mannindakA: punarpUyaM stabdhA: pAkhaNDipAMsanA: / nirmaryAdA vidhAtAro loka-rAjaviruddhayoH // 152 // tadyaSmAbhirna me rAjye sthAtavyaM gacchatA'nyataH / yo'tra vaH sthAsyati sa me vadhyaH khalu khlaashyH||153|| yugmam babhASe sUrirapyevaM na na: kalpa iti tvayi / abhiSikte na samprAptA nindAmazca na kaJcana // 154 // pratyUce sa puna: kruddhaH kRtamAcArya! vistaraiH / saptAhAdiha tiSThanto nigrAhyA dasyuvanmayA // 155 / / pAityuktvA sa yayau svaukaH sUrirapyabravInmunIn / kiM kartavyamiha brUta yathAzakti yathAmati // 156 / / tatraika: sAdhurityUce SaSTivarSazatIM tapaH / taptavAn viSNukumAro mandare so'sti samprati // 157 // so'graja: padmarAjasya tena tdvcnaadsau| zAntiM yAsyati namuci: svAmI so'pyasya padmavata // 158 // yo vidyAlabdhimAn sAdhustamAnetuM prayAtu sa: / upayogo'pi labdhInAM saGghakArye na duSyati // 159 // 1. tava mArgeNa // 2. Agrahasahitam / / 3. pitRsdRshe|| 4. grahItumicchati // 5. parivrajyAM kintu sAdhu gR(gra)hISyati mayaiva hi| he. // 6. garuDavat // 7. kAmadevavat / / 8. samartho babhUva, paraM na kRtavAnupayogamityarthaH / / 9. asthAne // 10. pratiyAtanA-pratikriyA // 11. nyAsa:-'thApaNa' // 12. yajJam / / 13. yajJamaNDape // 14. bakavat // 15. asyAbhi0 pAtA. // 16. nAgarikAH // 17. AcAraH // 18. kicana mu.||19. nigrahapAtrANi // 20. svagRham / / Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (SaSThaM parva athaika: sAdhurityUce gantuM tatra vihAyasA / zaknomi na samAgantuM brUta yatkRtyamatra me // 160 // tvAM samAneSyate viSNureveti guruNodite / utpatya tA_vad vyomnA kSaNAt padmAgrajaM yayau // 161 / / dRSTvA viSNukumArastaM cintayAmAsivAniti / saGghakAryaM mahadvegAd vadatyasyA''gamo punH||162|| prAvRTkAle hi sAdhUnAM vihAro nA'nyathA bhavet / labdhInAmupayogo hi na te kuryuryathA tathA // 163 / / evaM vicintayantaM taM sa munirmunipuGgavam / abhivandya samAcakhyau tannijAgamakAraNam // 164 // kSaNAd viSNukumArastaM gRhItvarSi vihAyasA / Ayayau hAstinapure vavande cA''tmano gurUn // 165 // tataH sAdhuparIvAro viSNurnamucimabhyagAt / sarvainamucivarjaM ca vavande pArthivAdibhiH // 166 // viSNudharmakathApUrvaM sasAntvamidamabhyadhAt / yAvat prAvRDihaivA'mI tiSThantu munayaH pure // 167 // ekatra svayamapyete cirakAlaM vasanti na / varSAsu jantubAhulyAd vihArastu na kalpate // 168 / / garIyasi pure'muSmin bhikSubhirbhekSavRttibhiH / asmAdRzairvasadbhiste hAni: kA nAma buddhiman! ? // 169 / / bharatAdityasomAdyairvanditA: sAdhavo nRpaiH / tathA na cet karoSi tvaM sthAtuM dehi tathA'pi bhoH! // 170 / / ityukto viSNunA mantrI pratyUce kopadAruNam / alamAcArya! vacanairvastuM neha dadAmi vaH // 171 // punarapyabhyadhAd viSNu: prabhaviSNurapi kssmii| vasantUdyAnamevA'mI nagarasya bahi: sthitAH // 172 / / jAtAmarSo maharSi taM vyabravIt sacivabruvaH / na sahe gandhamapi va: saMvAsaprArthanairalam // 173 // purasyA'ntarbahirvA'pi nivAsa: zvetavAMsasAm / dasyUnAmiva maryAdAhInAnAM na bhaviSyati // 174 / / yadi va: prANitaM preyastadA'pasarata drutam / anyathA vo haniSyAmi tAryo viSadharAniva // 175 / / ityuktyoddIpito viSNurAhatyeva hatAzanaH / Uce tathA'pyaho! dehi sthAtuM nastripadImiha // 176 / / tato namucirityUce dattA vatripadI mayA / yastripadyA bahirva: syAnnihaniSyAmi taM khalu // 177 // evamastviti dehIti coktvA pravavRdhe muniH / kirITI kuNDalI sragvI dhanu-rvajra-kRpANabhRt // 178 // khecarAn sphAraphUtkArai zayan jiirnnprnnvt| padminIpatravat pAdadardaraiH kampayan mahIm // 179 / / ullAlayan jalanidhIn kalpAntapavamAnavat / pratIpagA ApagAzca kurvANa: setubandhavat // 180 / / jyotizcakrANi paryasyan karkaraprakarAniva / dArayan parvatavarAnapi valmIkapuJjavat / / 181 // sa mahaujA mahAtejA: surAsurabhayaGkaraH / vardhamAnaH kramAnnAnArUpo merusamo'bhavat ||182||cturbhi: klaapkm|| trijagatkSobhamAlokya prasAdanakRte'sya tu| sahasrAkSa: samAdikSad gAyanI: surayoSitaH / / 183 / / karNamUle jagustasya gAndhAragrAmabandhuram / sarvajJopajJazAstrAnurUpametannirantaram // 184 "kopAdihA'pi dahyante svArthe muhyanti cA'sakRt / vipadya cA'nantadu:khaM prayAnti narakaM narA:" // 185 / / iti kopaM zamayituM kinnarAdistriyo'pi hi / jaguzca nanRtuzcA'gre tasya viSNumahAmuneH // 186 // dharaNyAM namuciM kSiptvA madhyepUrvAparAmbudhi / dadau pAdaM jagadvandyapAda: padmAgrajo muniH // 187 // bApo'pi jJAtavattAnta: samapetya ssNbhrmH| cakita: svapramAdena mantridoSeNa tena ca // 188 // svamagrajaM maharSiM taM namaskatyA'tibhaktitaH / katAJjalirnetrajalakSAlitAMhirado'vadata // 189 / / tAta: padmottaro'dyA'pi cetasA mama tiSThati / svAmin! vijayini sati lokottaraguNe tvayi // 190 // zrIsaGghAzAtanAM mantripAMsanenA'manA vahama / kriyamANAM na jAnAmi jJApito'smina kenacita // 19 // aparAdhI tathA'pyasmi bhRtya: pApo hyasau mama / svAmino bhRtyadoSeNa gRhyante iti nItivAk // 192 / / 1. garuDavat / / 2. gRhItvArSi mu.|| 3. sAdhukumAro'pi he. // 4. nivAsaM kartum / / 5. AtmAnaM sacivaM brUte saH, duSTasacivaH / / 6. jIvitaM priyam / / 7. pAdakuTTanaiH / / 8. pratIpaM-pratilomaM gacchanti tAH // 9. setubandhuvat khaMtA. pAtA. // 10. indraH / / 11. punaH punaH / / 12. pUrvAparayorambudhyo:-samudrayormadhye / / 13.0tvaham mu.|| Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSTamaH sargaH) trissssttishlaakaapurusscritm| tathA'hamapi te bhRtyastvaM svAmI paramo mama / gRhyase mama doSeNa tat kopamupasaMhara / / 193 / / pApasyA'syA'parAdhena trailokyaM praannsNshye| mahAtmannidamArUDhaM trAyasva karuNAnidhe! // 194 // evamanye'pi vividhaM surAsura-narezvarAH / tamRSi sAntvayAmAsuH zrIsaGghazca cturvidhH||195|| atizabdapathAM vRddhi prApto yAvanna so'zRNot / pAdasparza vyadhustasya tAvat sarve'pi bhaktita: // 196 / / pAdasparzena so'dhastAdapazyad bhrAtaraM puraH / caturvidhaM tathA saGgha surAsura-nRpAnapi // 197 / / itthaM ca dadhyau sa muniH zrIsaGgho'yaM kRpAparaH / ayaM ca dIno me bhrAtA bhItAzcaite suraadyH||198|| kopopasaMhArakRte yugapat sAntvayanti mAm / mAnya: saGgho'nukampyAzca padmaprabhRtayo mama // 199 / / vimRzyaivaM vapurvRddhiM saMhRtya sa mahAmuniH / tasthau prakRtyavasthAyAM gatavela ivA'rNavaH // 200 // saGghAnurodhAnnamuciM mumoca sa mahAmuniH / taM mantripAMsanaM sadya: padmastu nirravAsayat // 201 / / tayA tripadyA sa munistata: prabhRti pAvanIm / trivikrama iti khyAtimAsasAda jagattraye // 202 / / saGghakAryaM sa tatkRtvA zAntastaptvA tapa: param / utpannakevalo viSNukumAraH prayayau zivam // 203 / / padmo'pi hi bhavodvignastyaktvA rAjyaM palAlavat / sadguroH pAdapadmAnte parivrajyAmupAdade // 204 / / kaumAre'bdapaJcazatI maNDalitve'pi saiva hi| jaye tryabdazatI cakrabhRttve saptazatIyutA / / 205 / / aSTAdazasahasyabdasahasrAstu vrate daza / triMzadvarSasahasrAyurityabhUt padmacakrabhRt(cakriNa:) ||206||yugmm|| nAnAvidhAbhigrahasundarANi pratapya tIvrANi tapAMsi pdmH| ghAtikSayAsAditakevalarddhiH padaM yayau zAzvatazarmadhAma // 207 / / atra dvau jina-caikriNau jinapatI cobhAvubhau cakriNau raumau dvau ca hairI ubhau tiharI cobhAvamI kIrtitAH / kIrtivyAptadizazcaturdaza mahAtmAnaH zalAkAnarAsteSAM vRttamudAramastu tadidaM lokasya karNAtithiH // 208 / / ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye SaSThe parvaNi zrIpadmacakravarti varNano nAmA'STama: srg:|| // samAptaM cedaM SaSThaM parva // 1. zloko'yaM khaMtA.pratau naa'sti||2. zabdamArgamatikrAntAM zabdAtItAmityarthaH / / 3. dezAd bahiSkRtavAn // 4. tRnnvt||5. kaumAre varSANi 500mitAni / / 6.maNDalitve varSANi 500mitAni // 7. digvijaye varSANi 300mitAni / / 8. cakritve varSANi 18sahasra700mitAni / / 9. vrate varSANi 10sahasramitAni / / 10. AyurvarSANi 30sahasamitAni / / 11. kunthunAtha-aranAthau jinau // 12. kunthunAtha-aranAthau cakriNau // 13. jinapatI mallinAtha-munisuvratau / / 14. cakriNau subhUma-mahApadyau // 15. baladevau Ananda-nandanau ||16.vaasudevau purusspunnddriik-dttau||17. prativAsudevau bli-prhlaadau|| ete caturdazazalAkApuruSAH / / 18. karNAtithi mu.|| 19. 0 SaSThe parvaNi aSTama:0 khNtaa.|| Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||arhm / / kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryavinirmitaM triSaSTizalAkApuruSacaritam rAma-lakSmaNa-rAvaNa-caritapratibaddhaM saptamaM parva // ||raaksssvNsh-vaanrvNshotptti-raavnnjnmvrnnn: prathama: srgH|| atha zrIsuvratasvAmijinendrasyA'JjanadyuteH / harivaMzamRgAGkasya tIrthe saJjAtajanmanaH // 1 // baladevasya padmasya viSNorAyaNasya ca / prativiSNo rAvaNasya caritaM prikiirtyte||2|| bharate'tra rakSodvIpe laGkAyAM ghanavAhanaH / AsId rakSovaMzakando viharatyajite'rhati // 3 / / sa mahArakSase rAjyaM sudhIrdattvA svsuunve| ajitasvAmipAdAnte parivrajya yayau zivam // 4 // mahArakSA api ciraM rAjyaM bhuktvA svanandane / devarakSasi saMsthApya pravrajya ca zivaM yayau // 5 // rakSodvIpAdhipeSvevamasaGkhyeSu gateSu tu / zreyAMsatIrthe'bhUt kIrtidhavalo rAkSasezvaraH // 6 // tadA ca vaitADhyagirau pure meghpuraabhidhe| vidyAdharanarendro'bhUdatIndro nAma vizrutaH // 7 // zrImatyAM tasya kAntAyAM zrIkaNTho nAma nandanaH / devIti nAmnA dahitA cA'bhUd devIva rUpataH / / 8 / / vidyAdharendrastAM puSpottaro ratnapurezvaraH / sUno: padmottarasyA'rthe yayAce cArulocanAm // 9 // guNine zrImate'pyasmai tAmatIndro dadau na hi / dadau kIrtidhavalAya kintu daivaniyogataH // 10 // tAM kIrtidhavaloDhAM tu zrutvA puSpottaro nRpaH / vairAyate smA'tIndreNa zrIkaNThena ca mAnadaH // 11 // pAzrIkaNThenaikadA merornivRttena vyudaikSyata / puSpottarasya duhitA padmA padyeva rUpataH // 12 // manobhavavikArAbdhisamullAsanadurdinam / anyo'nyamanurAgo'bhUt sadya: zrIkaNTha-padmayoH // 13 / / tiSThate sma kumArI sA zrIkaNThAyonmukhAmbujA / svayaMvaramrajamiva kSipantI snigdhayA dRzA // 14 // vijJAya tadabhiprAyaM zrIkaNThastAM smarAturaH / AdAya vyomamArgeNa gantuM pravavRte drutam // 15 // padmAM harati ko'pIti pUtkurvanti sma ceTikAH / puSpottaro'pi sannahyA'nvadhAvat seMbalo blii||16|| zrIkaNTho'pi drutaM kIrtidhavalaM zaraNaM yayau / padmAharaNavRttAntaM kathayAmAsa cA'khilam // 17 // 1. ah| namaH sarvajJAya khaMtA.2; arha, namo vItarAgAya, sakalArhat nAmAkRti0 pAtA./namaH zrIsarvajJAya lA. // 2. aJjanasyeva dyuti: kAntiryasya tasya / / 3. harivaMze candrasamAnasya / / 4. rAmasya / / 5. lakSmaNasya / / 6. lA.pratau tRtIyazlokasthAne 77saGkhyA: zlokAH santi / teSu ca AdyazlokadvayIM aSTAtriMzattamaM ekonAzItitamaM ca zlokaM muktvA zeSA: sarve'pi zlokAH triSaSTizalAkAgatazrIajitasvAmicarite caturthe paJcame ca sarge kramaza:303ta: 335, 1 ta: 40 zlokatvena prApyante // tatrA'prAptazlokacatuSTayI tvevam - "astyasya jambUdvIpasya, dvIpasya bharate purii| nAmnA khyAtA vinIteti, ziromaNirivA'vaneH / / 3 / / asyAmikSvAkuvaMzasya, vitatacchatrasannibha: / vizvasantApaharaNa-zcakrabhRt sagaro'jani // 4 // saGgItakairnATakaizca, vinodairaparairapi / tatazcA'raMsta sagaraH, sAmrAjyazrIlatAphalaiH // 38 // visUtritA'mitrabala:, sutrAmevaikavikramaH / vyadhatta laGkayo rAjyaM, suciraM dhanavAhanaH // 79 // " 7. yayau zivam khaMtA.1-2,pAtA. lA. // 8. ca khaMtA. / / 9. kintu kIrtidhavalAya, dadau vidhiniyogata: khaMtA.1-2,pAtA. mo. // 10. daivAdezAt / / 11. kIrtidhavalena UDhAM pariNItAm / kIrtidhavalodUDhAM zrutvA0 mo. // 12. vairaM kRtavAn / / 13. mAnaM dyati-khaNDayati mAnadaH // 14. kAmavikAra eva sAgarastasya samullAsane durdinam, anurAgavizeSaNam / / 15. unnataM mukhameva ambujaM kamalaM yasyAH sA // 16. sainyshitH|| Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (saptamaM parva puSpottaro'pi tatrA''zu prApa sainyairnirantaraiH / AzA: pracchAdayannadbhiryugAnta iva sAgaraH // 18 / / dUtena kIrtidhavala: puSpottaramabhASata / avimRzya prayAso'yaM mudhA va: sAmparAyikaH // 19 / / kanyA hyavazyaM dAtavyA kasmaicana tayA ydi| svayaM vRto'sau zrIkaNThastadA'sau nA'parAdhyati // 20 // na tadvo yujyate yoddhaM buddhvA svaduhiturmanaH / kartuM vadhUvarodvAhakRtyameva tu sAmpratam // 21 / / dUtImukhena padmA'pi tadaiveti vyjijnypt| vRto mayA svayamayaM hRtA'haM nA'munA punaH // 22 // iti puSpottaraH zrutvA zAntakopo'bhavat kSaNAt / prAyo vicAracaJcUnAM kopa: suprazama: khala // 23 // zrIkaNTha-padmayostatraivotsavena mahIyasA / kRtvA vivAhaM prayayau nijaM puSpottaraH puram // 24 // pazrIkaNThaM kIrtidhavalo'bravIdatraiva tiSTha yat / vaitADhyazaile yuSmAkaM bhUyAMso vidviSo'dhunA // 25 // asyaiva rAkSasadvIpasyA'dUreNa mruddishi| vidyate vAnaradvIpo yojanatrizatImitaH // 26 // anye'pi barbarakula-siMhalapramukhA: sakhe! / dvIpA madIyAstiSThanti bhrssttsv:khnnddsnnibhaaH||27|| teSAmekatame kvA'pi rAjadhAnI nidhAya bhoH! / sukhamAssvA'vidUratvAdaviyukto mayA samam // 28 // na yadyapi dviSadbhyaste bhayamasti manAgapi / tathA'pyasmadviprayogabhayAnna gantumarhasi // 29 // sasnehamiti tenoktastadviyogAtikAtaraH / zrIkaNTho vAnaradvIpanivAsaM pratyapadyata // 30 // kRtvA'dhivAnaradvIpaM kiSkindhAdrau mahApurIm / kiSkindhAM nAma tadrAjye taM kIrtidhavalo nyadhAt / / 31 / / paadrAkSId bhrAmyatastatra mahAdehAn phalAzinaH / bhUyaso vAnarAn ramyAn zrIkaNThapRthivIpatiH // 32 / / teSAmamArimAghoSya so'nnpaanaadydaapyt| sa~ccakustAnathA'nye'pi yathA rAjA tathA prajAH // 33 // cakruzcitre ca lepye ca dhvaja-chatrAdilakSmasu / vidyAdharA vAnarAMste tadA prabhRti kautukAt // 34 // vAnaradvIparAjyena vAnarairlakSmabhistathA / vAnarA iti kIrtyante tatsthA vidyAdharA api // 35 / / zrIkaNThasya suto jajJe vajrakaNTho'bhidhAnataH / sotkaNTho raNalIlAsu sarvatrA'kuNThavikramaH / / 36 / / nandIzvare'tha zrIkaNTho yAtrAyai zAzvatArhatAm / amarAn gacchato'drAkSIdAsthAnImAsthito nijAm // 37 // vAjIva grAmapadrastho vAjinAM mArgayAyinAm / teSAM diviSadAM so'thA'nvacAlId bhaktitaddhanaH // 38 // vimAnaM gacchatastasya skhalitaM maanussottre| taraGgiNIvega iva mArgavartini parvate // 39 // prAgjanmani mayA tepe tapo'lpaM khalu tena me / nandIzvarArhadyAtrAyAM nA'pUryata manorathaH // 40 // iti nirvedamApannaH prAvrAjIt sadya eva saH / tapastIvrataraM taptvA siddhikSetramiyAya ca // 41 // pAzrIkaNThato vajrakaNThAdiSvatIteSvanekaza: |munisuvrttiirthe'bhuud ghanodadhiravo nRpaH // 42 / / laGkApuryAmapi tadA samabhUd rAkSasezvaraH / taDitkeza iti nAmnA jajJe snehastayorapi / / 43 / / apareAstaDitkeza: sAnta:puravadhUjanaH / yayau krIDitumudyAne vare nandananAmani // 44 // krIDAsakte taDitkeze ko'pyuttIrya kapirdumAt / zrIcandrAyAstanmahiSyA vililekha nakhaiH kucau / / 45|| roSocchvasitakezastaM taDitkeza: plavaGgamam / jaghAnaikena bANenA'sahyo hi strIparAbhava: // 46 / / bANaprahAravidhuraH kiJcid gatvA plavaGgamaH / ekasya pratimAsthasya sAdhoragre papAta saH // 47 // so'dAt tasmai namaskAraM paralokAdhvazambalam / mRtvA ca tatprabhAveNA'bdhikumAro babhUva sH||48|| prAgjanma so'vadhetviA'bhyetyA'vandiSTa taM munim / vandanIya: satAM sAdhuryupakArI vizeSataH / / 49 / / anyAnapi taDitkezabhaTaistatra plavaGgamAn / hanyamAnAn sa aikSiSTa sadya: kopena cA'jvalat // 50 // 1. nirantaram laa.||2. diza: / / 3. AcchAdayannadbhiryu0 mo. // 4. jalaiH // 5. yuddhasambandhI prayAso ytnH||6. yuktam // 7. ayaM svayaM mayA vavre khaMtA.12,pAtA. mo. tA. // 8. vicAracaturANAm / / 9. vAyavyakoNe // 10. patitasvargakhaNDasadRzAH // 11. teSAmekatra kutrA'pi lA. mu.||12. sukhamAtsvA0 khNtaa.1-2| sukhaM tiSTha / / 13. vAnaradvIpe lA. // 14, saccakustAMstathA'nye'pi mo. // 15.prajA khaMtA.2,lA. // 16. lakSma-cihnam / / 17. vAnarA iti kIrtitAH / tato vAnaralakSmANa khaMtA. 1-2, vAnarA iti kiirtitaaH| tato vAnaralakSmANastasthurvidyA0 mo. // 18. sabhAm // 19. yathA grAmasya padre(pAdaramAM) sthito'zva: mArgayAyinaM vAjinaM dRSTvA calati tathA / / 20. bhktisNyutHmu.||21. nadIvegaH / / 22. mokSam // 23.0ghanodadhiratho0 mu.|| 24. Jain Education roSeNa ucchasitA-UrvIbhUtA: kezA yasya saH // 25. bANaprahAreNa vihvalaH // 26. pAtheyam / / 27. sthita: mo. // Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 123 prathamaH sargaH) trissssttishlaakaapurusscritm| mahAplavaGgarUpANi vikRtyA'nekazazca saH / varSastaru-'zilAjAlairupadudrAva rAkSasAn // 51 // jJAtvA divyaprayogaM taM taDitkezastamuccakaiH / Ana!vAca ko'sIti kimupadravasIti ca // 52 // tata: so'bdhikumAro'pi shaantkopstdrcyaa| svavadhaM ca namaskAraprabhAvaM ca zazaMsa tam / / 53 // lakezastena devena sahaivopetya taM munim / ityapRcchat prabho! vairahetuH kaH kapinA mama ? // 54 // 'Acakhyau munirapyevaM zrAvastyAM mantrinandanaH / datto nAma purA'bhUstvaM kAzyAmeSa tu lubdhakaH // 55 // tvamupAttaparivrajyo'nyedhurvArANasImagA: / dRSTo'nenA'pazakunamityAhatya nipaatitH||56|| mAhendrakalpe devo'bhUzcyutvA cedRgihA'bhavaH / bhrAntvA narakameSo'bhUt kapistadvairakAraNam // 57 / / vanditvA taM mahAsAdhumasAmAnyopakAriNam / anujJApya ca laGkezaM so'tha devastirodadhe / / 58 // tadAkarNya taDitkeza: sukeze tanaye nije| rAjyaM nyasya pravavrAja vavrAja ca paraM padam // 59 / / kiSkindhArAjyamAdhAya putre kiSkindhinAmani / dIkSAM ghanodadhiravo'pyAdAyeyAya nirvRtim // 60 // itazca vaitADhyagirau nagare rathanUpure / abhUt tadAnImazanivego vidyAdharezvaraH // 6 // tasyA'pi sUnurvijayasiMha itybhvjyii| vidyudvego dvitIyastu tddordnnddaavivaa'prau||62|| girau tatraiva cA''dityapure mandaramAlyabhUt / vidyAdharanRpastasya zrImAleti ca kanyakA // 63 // tasyA: svayaMvare tenA''hUtA vidyAdharezvarAH / jyotISIvA'dhivimAnamadhimaJcamupAvizan / / 64 // kathyamAnAn pratIhAryA tAn vidyAdharapuGgavAn / pasparza dRSTyA zrImAlA kulyA vRkSAnivA'mbhasA // 65 // anyavidyAdharAn sarvAnatikramya krameNa saa| gatvA'vatasthe kiSkindhau jAhnavIva payonidhau // 66 // tasya kaNThe nicikSepa zrImAlA varamAlikAm / bhaviSyaddolatAzleSasatyaGkAramivA'nagham // 67|| uccairvijayasiMho'tha siMhavat priyasAhasaH / bhRkuTIbhISaNamukha: saroSamidamabhyadhAt // 68 / / nirvAsitA: purA'pyete sadA durnayakAriNaH / vaitADhyarAjadhAnIta: surAjyAdiva dasyavaH // 69 / / tat kenA'mI ihA''nItA durnItA: kulapAMzanA: / tadadyA'punarAvRttyai nihanmyetAn pazUniva // 70 // ityudIrya mahAvIryaH saM utthAya yamopamaH / cacAla kiSkindhinRpavadhAyA''yudhamutkSipan / / 71 / / kiSkindhita: sukezAdyA anye vijysiNhtH| raNAyottasthire vidyAdharA pauruSadurdharAH // 72 // dantAdantipravRttebhairutsphuliGgIkRtAmbaraH / kuntAkuntimilatsAdI zarAzarimiladrathI // 73 // kheDgAkhajhyApatatpattirasRkpaGkilabhUtalaH / raNastata: pravavRte kalpAnta iva dAruNaH ||74||yugmm|| ciraM yuddhvA'tha bANena kiSkindhyavarajo'ndhakaH / ziro vijayasiMhasyA'pAtayat phalavat taroH // 75 / / tresuzca vijayasiMhagRhyA vidyAdharezvarAH / nirmAthAnAM kuta: zauryaM ? hataM sainyaM hyanAyakam // 76 / / zrImAlAM samupAdAya jayazriyamivA'GginIm / yayAvutpatya kiSkindhiH kiSkindhAM saparicchadaH // 77 // zrutvA putravadhodantamakANDAzanipAtavat / vegenA'zanivego'gAdadhikiSkindhiparvatam / / 78 // kiSkindhAM nagarI sainyaiH so'vaveSTadanekazaH / mahAdvIpasthalI dvIpavatIpUra ivA'mbubhiH // 79 // gahAyA iva paJcAsyau yoddhakAmau sahA'ndhakau / vIrau sakeza-kiSkindhI kiSkindhAyA nirIyataH // 8 // tata: sarvAbhisAreNA'zanivego'tyamarSaNaH / yoddhaM pravavate vIrastaNavada gaNayana pairAna // 8 // tato vijayasiMhebhasiMhasyA''jimukhe'cchidat / ziro'ndhakasya roSAndho'zanivego mahAbhujaH // 82 // 1.0zikhAjAlai0 mo. // 2. upadravaM karoSi // 3. svasambandhaM mo. // 4. vANArasI0 khaMtA.2, laa.||5. dRSTo'nenA'pazakunamityAhatya nipAtitaH mu.|| 6. mArita: / / 7. kiSkindha0 lA. // 8. mahodadhiravo0 khaMtA.1-2, ghanodadhiratho0 mu.||9. zivam / / 10. mandiramAlyabhUt pAtA. lA. mu. // 11. vimAneSu / / 12. maJceSu / / 13. 'nIka' iti bhASAyAm / / 14. bhAvI yo dolatAyA AzleSastasya satyaGkAra-zapatham // 15. niSkAsitAH / / 16. svarAjyA0 paataa.|| 17. caurA: / / 18. kulAdhamAH / / 19. samutthAya kAM. mo. // 20. dantAdantiyuddhe pravRttairgajaiH / / 21. sAdI azvavAraH / / 22. khaDgAkhaDgiyuddhena Apatanta: pattayo yasmin saH // 23. asRjA zoNitena paGkilaM bhUtalaM yasmin saH / / 24. anujo bhrAtA / / 25. vijayasiMhasyA'pAtayanmastakaM phalavat taro: lA. // 26. vijayasiMhasya pakSasthAH / / 27. kiSkindha0 khaMtA.1-2, pAtA. // 28. so'veSTayadanekaza: lA. pA. chA. mo., sa cA'veSTadanekaza: mu. // 29. nadIpUraH / / 30. siMhau / / 31. kiSkindhau0 khaMtA.1-2, pAtA. // 32. nirjagmuH // 33. sarvabalena / / 34. zatrUn / / 35. Jain Education Int vijayasiMha eva gajastasmin siMhasadRzasyA'ndhakasya / / 36. raNamukhe 11 & Personal use Only Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM tato vAnarasainyAni sadaityAni dizodizam / pavanAsphAlitAmbhodapaTalAnIva 'dudruvuH // 83 // sAntaHpuraparIvArau laGkA-kiSkindhanAyakau / pAtAlalaGkAM yayatuH kvA'pyupAyo'parsarpaNam // 84 // nihatya sutahantAramArAdharamiva dvipaH / prazAntakopa: samabhUd rathanUpurapArthivaH // 85 // mudito vairinirghAtAnnirghAtaM nAma khecaram / sa rAjasthApanAcAryo laGkArAjye nyavezayat // 86 // tato nivRtya vaitADhye svapure rathanUpure / amarendro'marAvatyAmivA'gAdazanirnRpaH // 87 // anyedyurjAtasaMvego'zaniveganRpaH svayam / sahasrAre sute rAjyaM nyasya dIkSAmupAdade // 88 // puryAM pAtAlalaGkAyAM sukezasyA'pi sUnavaH / indrANyAmabhavan mAlI sumAlI mAlyavAnapi // 89 // zrImAlAyAM ca kiSkindherdo bbhuuvturaatmjau| nAmnA''dityarajA rukSarajAzceti mahAbhujau // 90 // aparedyuzca kiSkindhiH sumerau zAzvatArhatAm / yAtrAM kRtvA nivRttaH sannapazyan madhuparvatam // 91 // kiSkindherviSvagudyAne tatra merAvivA'pare / manorame mano rantuM vizazrAmA'dhikAdhikam // 92 // nidhAya kiSkindhapuraM taisyopari parAkramI / nyavAtsIt saparIvAraH kailAsa iva yakSarAT // 93 // putrAste tu sukezasya rAjyaM zrutvA'ribhirhatam / krudhA tryo'gnaya iva jajvalurvIryazAlinaH // 94 // te samAgatya laGkAyAM nirghAtaM khecaraM raNe / nyagRhNan mRtyave hi syAd vIrairvairaM cirAdapi / / 95 / / tatazca puryAM laGkAyAM rAjA mAlI tadA'bhavat / rAkSasadvIpamukhyAnAM dvIpAnAmekazAsitA // 96 // 'itazca vaitADhyagirau nagare rathanUpure / sahamrAranarendrasyA'zanivegAGgajanmanaH // 97 // bhAryAyAzcitrasundaryA garbhe kaizcit surottamaH / pracyutyA'vAtarat sadyo dRSTe susvapnamaGgale // 98 // yugmam || kAle ca dohadastasyAH zakrasambhogalakSaNaH / duSpUro durvacazcA'bhUd dehadaurbalyakAraNam // 99 // nirbandhena tu sA pRSTA kathaJcidapi dohadam / kathayAmAsa taM patye lajjAvanamadAnanA // 100 // sahasrAraH sahasrAkSarUpaM nirmAya vidyayA / tayA zakra iti jJataH pUrayAmAsa dohadam // 101 // asUta samaye sUnumannabhujavikramam / indra ityuktanAmAnamindrasambhogadohadAt // 102 // samprAptayauvanAyA'smai vidyAdorvIryazAline / dadau rAjyaM sahasrAraH svayaM dharmarato'bhavat // 103 // ||sa sarvAn sAdhayAmAsa vidyAdharanarezvarAn / indraMmanyazca saimabhUdindradohadajainmataH // 104 // dikpAlAMzcaturazcakre sa~ptA'nIkAnyanIkapAn / tisraH pariSado vajramastramairAvaNaM dvipam // 105 // rambhAdikA vAravadhUrmantriNaM ca bRhaspatim / naigameSisamAkhyaM ca pattyanIkasya nAyakam ||106||yugmm|| evaM vidyAdharairindraparivArAbhidhAdharaiH / indro'hameveti dhiyA so'khaNDaM rAjyamanvazAt // 107 // makaradhvajirAdityakIrtikukSisamudbhavaH / tatrA'bhUt somadikpAlaH prAcyAM jyotiSpurezvaraH // 108 // varuNA-megharathayoH putraH pazcimadikpatiH / babhUva varuNo vidyAdharo meghapurezvaraH // 109 // tanayaH sUra-kanakAvalyoruttaradikpatiH / kubera iti vikhyAto'bhUt kAJcanapurezvaraH // 110 // kAlAgni-zrIprabhAsUnuH kiSkindhanagarAdhipaH / abhUdapaucyAM dikpAlo yama ityabhidhAnataH // 111 // 1 - vidyAdharendramindraM tamindro'hamiti mAninam / gandhebho'nyamibhamiva na sehe mAlibhUpatiH // 112 // bhrAtRbhizca mantribhizca mitraizcA'tulavikramaiH / sa cacAlendrayuddhAya nA'nyo mantro hi doSmatAm // 113 // siMha-dvipAzva-mahiSa-varAha-vRSabhAdibhiH / yAnaiH praceluH khe'nye'pi rakSovIrAH savAnarAH ||114 || (saptamaM parva 1. nezuH / / 2. palAyanam // 3. hastipakam // 4. RkSarajA0 khaMtA. 1-2, pAtA.; UkSarajA0 tA. // 5. madhuparvatasyopari // 6. kubera: / / 7. ( 1 ) dakSiNAgni:, (2) gArhapatya:, (3) AhavanIyaH ete trayo'gnayaH / / 8. syAd vairaM vIraizci0 chA. pA. // 9. kiSkindhAyAM tu kiSkindhigirA''dityarajA nRpaH mu. // 10. azanivegaputrasya // 11. saudharmavAsavaH mo. // 12. AgraheNa // 13. indrarUpam / / 14. khyAtaH khaMtA. 1 / / 15. 0sa punaH prAgjanmasaMskArato'bhavat khaMtA. 1 - 2, he. mo. tA. / / 16. 0janmanaH lA. / / 17. sapta sainyAni sapta senApatIn ca / / 18. naigameSiNA tulyA abhidhA yasya tam / / 19. makaradhvajasya putraH // 20. "pUrvadizi jyotiSapure mAkaradhvajiH somadikpAlaH" Ti. he pratau // 21. " pazcimadizi meghapure varuNavidyAdhara : dikpAla " Ti. he. pratau // 22. "uttaradizi kAJcanapure kuberavidyAdharaH dikpAla " Ti. he pratau // 23. "dakSiNadizi kiSkindhAnagare yamavidyAdharaH dikpAla " Ti. he. pratau // 24. etaccihnAntargataH pAThaH khaMtA. 1 pratau na dRzyate / / 25. AkAze / / For Private Personal Use Only Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathamaH sargaH ) triSaSTizalAkApuruSacaritam / I riSTAH kharAH pheravazca sArasAzca vavAzire / dakSiNasthA api phale 'teSAM vAmatvadhAriNaH // 115 // anyAnyapyazakunAni dunirmittAni cA'bhavan / mAlI sumAlinA vAri prayANAcca sumedhasA // 116 // avajJAya vacastasya mAlI dorbalagarvitaH / jagAma vaitADhyagirAvindramAhvAsta cA''jaye // 117 // indro'pyairAvaNArUDho pANinollAlayan pavim / senAnAthairnaigameSipramukhaiH parivAritaH // 118 // somAdyairlokapAlaizca vividhAyudhadhAribhiH / vidyAdharabhaTaizcA'nyai raNakSetramupAyayau // 119 // yugmam // indra-rAkSasasainyAnAM sempheTo'bhUt parasparam / taDinnibhAstrabhISmANAmambhodAnAmivA'mbare // 120 // nipetuH syandanA: kvA'pi zikharANIva bhUbhRtAm / palAyanta gajA: kvA'pi vAtodbhUtA ivAmbudAH // 121 // peturbhaTAnAM mUrdhAno rAhuzaGkApradAH kvacit / kRMttaikapAdAH kvA'pyazvAzceluH saindAnitA iva // 122 // amarSAdindrasainyena mAlisainyamabhajyata / balavAnapi kiM kuryAt prAptaH kaiMsairiNA karI ? // 123 // atha rakSa:patirmAlI sumAlipramukhairvRtaH / sayUtha iva vanyebhaH saMsaMrambho'bhyadhAvata // 124 // gadA-mudgara-nArAcaiH karakairiva vAridaH / upadudrAvendracamUM sa vIryadraviNezvaraH // 125 // salokapAlaH sAnIkaH sAnIkapatiruccakaiH / indro'pyairAvaNArUDho DuDhauke raNakarmaNe // 126 // sa indro mAlinA lokapAlaprabhRtayaH punaH / sumAlipramukhaiH sArdhaM yoddhumArebhire bhaTAH // 127 // teSAM ciramabhUd yuddhaM prANasaMzayakRnmithaH / jaiyAbhiprAyiNAM prAya: prANA hi tRNasannibhAH // 128 / / indro drAgatha nirdembharaNo dambholinA'vadhIt / vidyutevA'mbudo godhAM mAlinaM vIryamAlinam // 129 // hate mAlini vitresU rAkSasA vAnarAzca te / sumAlyadhiSThitAzceyurlaGkAM pAtAlavartinIm // 130 // vizravaHsUnave sadya: kauzikAkukSijanmane / laGkAM vaizramaNAyA'dAdindraH svaM ca puraM yayau // 131 // puryAM pAtAlalaGkAyAM tiSThatazca sumAlinaH / prItimatyAM sadharmiNyAM jajJe ratnazravAH sutaH // 132 // samprAptayauvano ratnazravo ramyamathA'nyadA / jagAma kusumodyAnaM vidyAsAdhanahetave // 133 // tatraikatra raha:sthAne so'kSamAlAdharo japan / nAsAgranyastadRk tasthAvalekhita iva sthiraH // 134 // itthaM ca tasthuSe tasmai kA'pi tasthau samIpataH / vidyAdharyanavadyAGgI kumArI pitRzAsanAt // 135 // tadAnIM ca mahAvidyA nAmnA mAnavasundarI / asmi siddhA tavetyuccai ratnazravasamabhyadhAt // 136 // ratnazravAH siddhavidyo japamAlAM mumoca ca / dadarza ca purestAt tAM vidyAdharakumArikAm // 137 // ihAgA hetunA kena ? kasya ? vA kA'si ? veti ca / ratnazravA babhASe tAM sA'pyevaM pratyabhASata // 138 // "anekakautukAgAre pure kautukamaGgale / vidyAdharapatirvyomabindurnAmA'sti vizruta: // 139 // tasyA'sti jyAyasI putrI kauzikA nAma me svasA / UDhA yakSapurezena rAjJA vizravasA tu sA // 140 // yA vaizravaNo nAma babhUva tanayo nyii| rAjyaM karoti laGkAyAM yo'dhunA zakrazAsanAt // 141 // ahaM tu kaisI nAma kauzikAyA: kanIyasI / naimittikagirA pitrA dattA tubhyamihA''gamam // 142 // AhUtabandhustatraivopayeme tAM su~mAlisaH / puSpAntakaM puraM nyasya cA'sthAt krIDaMstayA saha // 143 // 'anyadA kaikasI svapne vizantaM svamukhe nizi / kumbhikumbhasthalIbhedaprasaktaM siMhamaikSata // 144 // tayA taM svapnamAkhyAtaM vyAkhyAd ratnazravAH preNge| sUnuste vizvazauNDIro bhaviSyati mahAbhujaH || 145 / / svapnAdanantaraM tasmAccaityapUjAM cakAra sA / babhAra ca mahAsAraM garbhaM ratnazravaH priyA // 146 // 1 125 1. pakSivizeSA: / / 2. gardabhA: / 3. zRgAlAH // / 4. vavAsire mu. vinA; zabdaM cakruH // 5. vIrANAm // 6. nyaSedhi / / 7. yuddhAya // 8. sura rAkSasa0 khaMtA. 12, tA. he. mo. // 9. yuddham / / 10. chinna ekaH pAdo yeSAM te / / 11. baddhAH // 12. kezariNA mu. / / 13. Avezena saha // 14. 'karA' iti bhASAyAm / / 15. vIryaM balameva draviNaM dhanaM, tasya svAmI 16. jayecchUnAm // 17. nirdambhaM raNe pAtA. / / 18. vajreNa // 19. 'gho' iti bhASAyAm // 20. dhanadAya dadau laGkAmindraH he. mo. // 21. ratnaM ratnAkarasyeva khaMtA. 1 - 2, he. tA. // 22. ratnazravo'nyedyurmanoramam khaMtA. 1 - 2, mo. // 23. citrita iva // 24.0rUce ratnazravaM prati khaMtA. 1 - 2, mo. // 25. purasthAM mu. // 26. AgatA'si // 27. ratnazravo khaMtA. 1-2, he. // 28. tasyAzca dhanado0 khaMtA 1 - 2, tasyA vizravaNo0 kA. lA. tA. // 29. AhUtA bandhavo yena saH // 30. sumAlibhUH lA // 31. kusumAntaM khaMtA. 1 -2, he. tA. // 32. kumbhino gajasya kumbhasthalabhedane prasaktastatparastam // 33. prAta: kAle // 34. tasmAdanantaraM svapnA0 kAM // 35. mahIsAraM kAM. // Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (saptamaM parva tasya garbhasya sambhUte: prabhRtyatyantaniSThurA / vANI babhUva kaikasyA dRDhaM cA'GgaM jitazramam // 147 / / darpaNe vidyamAne'pi sA khaDge'pazyadAnanam / AjJAM dAtumabhipraiSIt surarAjye'pyazaGkitam // 148 / / vinA'pi hetuM huGkAramukharaM sA dadhau mukham / anAmayacca mUrdhAnaM kathaJcinna guruSvapi // 149 // vidviSAM mUrdhasu ciraM pAdaM dAtumiyeSa sA / ityAdidAruNAn bhAvAn dadhe garbhaprabhAvataH // 150 // pratipakSAsanotkampaM kurvaannstnystyaa| sAdhikadvAdazasamA-sahasrAyurajanyata / / 151 // ullalansUtikAtalpe'nalpaujA: kampayan mahIm / uttAnazaya uddAmapAdakokanado'tha saH // 152 // bhImendreNa purA dattaM nevamANikyanirmitam / cakarSa pANinA hAraM pArzvasthitakaraNDakAt ||153||yugmm|| kaNThe cikSepa taM hAraM bAla: sahajacApalAt / jagAma vismayaM tena kaikasI spricchdaa||154|| ratnazravase sA''cakhyau rAkSasendreNa ya: purA / meghavAhanarAjAya dattastvatpUrvajanmane // 155 // adya yAvad devatAvad yo'pUji tava pUrvajaiH / na zakyo voDhamanyairyo navamANikyanirmitaH // 156 / yazca nAgasahasreNa nidhAnamiva rkssyte| hAra AkRSya kaNThe'sau so'kSepi zizunA tava ||157||tribhirvishesskm|| navamANikyasaGkAntamukhatvAt tasya tatkSaNam / nAmadheyaM 'dazamukha' iti ratnazravA vyadhAt // 158 // zazaMsa caiva yanmerau caityvndnhetve| sumAlinA gatavatA pRSTastAtena ko'pyaSiH / / 159 / / caturjJAnabhRdityAkhyaddhAraM tvatpUrvajanmanAm / yo voDhA navamANikyaM so'rdhacakrI bhaviSyati // 160 // pakaikasI suSuve cA'nyaM bhAnusvapnena sUcitam / bhAnukarNa iti sUnuM kumbhakarNAparAbhidham // 161 // candratulyanakhatvena nAmnA candraNakhAM punaH / khyAtAM sUrpaNakhAM loke kaikasI suSuve sutAm // 162 // kiyatyapi gate kAle punazcA'sUta kaiksii| putraM bibhISaNaM nAmnA zazAGkasvapnasUcitam / / 163 / / sAgraSoDazadhanu:samunnatAste trayo'pyaharahaH shodraa:| remire gatabhayA yathAsukhaM krIDayA''dyavayaso'nurUpayA // 164 / / ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye saptame parvaNi rAkSasavaMza-vAnaravaMzotpatti-rAvaNajanma varNano nAma prathama: srg:|| 1. kurvANa: samaye tayA / sUnuzcaturdazasamA-sahasrAyu0 khaMtA.1-2, he. tA. // 2. sa ullalat sUtitalpe'nalpojA: khaMtA.1-2, lA. mo. kA. tA. // 3. DimbhaH // 4. raktakamalam // 5. navabhirmANikyairnirmitam / / 6. tava pUrvajAya / / 7. lIlayA''kRSya kaNThe'sau khaMtA.1-2, he. tA. / / 8. kumbhakarNa parAbhidham zatakamalam // 5. navanirmANiERIT0 khaMtA.1-2, he. tA. Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||dvitiiyH srgH|| athA'nyedhurdazamukhaH saanujo'pshydmbre| vimAnArUDhamAyAntamRddhaM vaizravaNaM nRpm||1|| ko'yamityanuyuktA tu tena maataa'brviiditi| kauzikAyA mama jyeSThabhaginyA hyeSa nandanaH / / 2 / / vizravonAmadheyasya vidyAdharapateH sutaH / sarvavidyAdharendrasyendrasyA'grasubhaTo hyym||3|| bhavatpitAmahajyeSThaM hatvendro mAlinaM raNe / laGkA sarAkSasadvIpAM dadAvasmai ca naH purIm // 4 // tataH prabhRti laGkAyA: prAptyai kRtamanorathaH / ihA'sti te pitA vatsa! yuktaM zakte dviSi hyadaH // 5 // laGkAM sarAkSasadvIpAM saha paataallngkyaa| vidyAM carAkSasI nAma puurvjnmaatmjnmne||6|| rakSovaMzAdikandAya meghvaahnbhuubhuje| rAkSasendro dadau bhImaH pratIkArAya vidviSAm ||7||yugmm|| tasyAM htaayaamaamnaayraajdhaanyaamraatibhiH| pitAmahastiSThati te pitA'pi ca prsuvt||8|| arakSake kSetra ivokssaarnnstsyaamraatyH| svairaM carantIti sadA jIvacchalyaM pitustv||9|| kadA nu sAnujastatra gatvA paitaamhaasne| AsIno drakSyase vatsa! mayakA mandabhAgyayA? // 10 // vilokya laGkAluNTAkAMstvatkArAyAM niyntritaan| ziromaNirbhaviSyAmi kadA putravatISvaham ? // 11 // evaM manorathairvatsa! khapuSpIvacayopamaiH / kSAmIbhavAmyaharaharmaraoNlIvamarau gtaa||12|| pAathaivamavadada roSabhISaNAkSo vibhiissnnH| alaM maatrvissaadennvetsisutvikrmm||13|| Aryasya dazakaNThasya purastAd devi! dossmt:| ka indro ? vaizravaNa: kaH? ke'nye vidyAdharA api?||14|| ajJAtapUrviNA laGkArAjyaM soDhaM dviSAmidam / dazAsyena prasuptena siNhenevebhgrjitm||15|| AstAmAryo dazagrIvaH praantibhttaanpi| apyArya: kumbhakarNo'yaM ni:shessiikrtumiishvrH||16|| astvArya: kumbhakarNo'pi tadAdezAt kromyhm| dviSAmakANDe saMhAraM mAta:! pAta: paveriva // 17 // athoce rAvaNo'pyevaM dazanairadharaM dazan / tvaM vajrakaThinA'syamba! yadduHzalyamAzciram // 18 // apyekabAhusthAmnA tAn hanyAmindrAdikAn dviSaH / zastrAzastrikathA'pyastu vastutaste tRNaM hi me||19|| dorvIryeNA'pi nirjetuM yadyapyalamahaM parAn / tathA'pi hi prayoktavyA vidyAzaktiH krmaagtaa||20|| tadvidyA: sAdhayiSyAmi niravadyA: samantataH / anujAnIhi yAsyAmi tatsiddhyai saanujo'pyhm||21|| evamuktvA namaskRtya pitarau sAnujo'pi sH| tAbhyAM ca cumbito muurdhnibhiimaarnnymupaayyau||22|| zayAnazayuni:zvAsakampamAnAntikadrumam / dRptazArdUlalAphUlAcchoTasphoTitabhUtalam // 23 // astokghuukghuutkaarghorbhuuruhghvrm| nRtydbhuutpdaaghaatptgiritttoplm||24|| bhayaGkaraM diviSadAmapyekaM pdmaapdaam|bhraatRbhyaaN sahitastAbhyAM tadaraNyaM viveza sH||25||tribhirvishesskm|| pate jaTAmukuTAn mUrdhni dhArayantastapasvinaH / akSasUtradharA naasaavNshaagrnystdRssttyH||26|| zvetAMzukabhRto yAmadvitayena trayo'pi hi| sarvakAmapradAmaSTAkSarI vidyAmasAdhayan // 27|| dazakoTIsahasrANi japato ya: phlprdH| Arebhire te japituMtaM mantraM SoDazAkSaram // 28 // tadA tvanAhato nAma jambUdvIpapati: suraH / sAnta:pura:krIDanAya tatrA''yAto dadarza tAn // 29 / / 1. 0mAyAntaM dhanadaM pravararddhikam khaMtA.1-2, he. tA.; mAyAntamRddhavaizravaNaM0 mu. // 2. pRSTA // 3. eSa0 mo. // 4. tava pitAmahasya jyeSThabhrAtaram // 5. pUrvajanmAtmajanmaje mu.|| 6. rAkSasavaMzasyA''dyAGkurAya / / 7. AmnAyena - pAramparyeNA''gatAyAM rAjadhAnyAm / / 8. zatrubhiH / / 9. mRtvt||10. vRssbhaaH|| 11. dUjhato ghA' iti bhASAyAm // 12. tvatkArAgAre baddhAn / / 13. aakaashkusumsnycyopmaiH||14. marudezegatA haMsIva ||15.dhndH ko vA? khaMtA.1-2, tA. he.||16. pUrvamajJAtena // 17. vajrasya pAta: prahAra iva // 18. dhRtvtii||19. ekahastabalena / / 20. suptAjagarasya ni:zvAsena kampamAnA: samIpasthA drumA yatra tt|| 21.0 ghUtkArabhUruhacchannagahvaram tA. / / 22. japamAlAdharAH / / 23. zvetavastrabhRtaH / / 24. sarvakAmAnadAmaSTA0 khaMtA.1-2, pAtA.; kAmapradA-maSTAkSarI mu.; 0pradAmaSTAkSarIvidyAma0 chA. pA. // 25. japito ya: khaMtA.1-2, kAM.tA.; japo yasya chA. pA. tA. mu.|| . Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM vidyAsAdhanavighnAya teSAM yakSAdhipaH sa tu / 'anukUlopasargArthaM 'prajighAya svayoSitaH // 30 // teSAM kSobhArthamAyAtAstadrUpairatisundaraiH / tAH kSobhaM svayameveyurvismRtasvAmizAsanAH // 31 // nirvikArAn sthirAkArAMstUSNIkAnavalokya tAn / akRtrimasmarAvezavivazAstA babhASire // 32 // bho bho dhyAnajaDA! yUyaM yatnataH paizyatA'grataH / devIrapi vazIbhUtAH kA vaH siddhirataH parA ? // 33 // kiM vidyAsiddhaye yatnastat klezenA'munA kRtam / kiM kariSyatha vidyAbhirdevyaH siddhA veyaM hi vaH // 34 // ramadhvaM svairamasmAbhistrayANAM jagatAmapi / ramyaramyapradezeSu suMradezyA yathAruci // 35 // sakAmamiti jalpantyo'nalpadhairyeSu teSu tAH / vilakSA jajJire yakSyastAlikA naikhstikaaH||36|| jambUdvIpapatiryakSastatastAnabravIditi / mugdhaiH kimetadArabdhaM yuSmAbhiH kaSTaceSTitam ? // 37 // manye pAkhaNDinA kenA'pyakANDe mRtyuhetave / pAkhaNDaM zikSitA yUyamanIptena durAtmanA // 38 // yAtayAtA'dhunA'pyetaM muktvA dhyAnadurAgraham / brUtA'hamapi yacchAmi vAJchitaM vaH kRpaaprH||39|| ityukte'pi hi tUSNIkAMstAn kruddhaH so'bravIditi / muktvA pratyakSadevaM mAM kimanyaM dhyAyathA'rare ? // 40 // iti sa krUravAg yakSastatparikSobhahetave / bhrUsaJjJayA samAdizat kiGkarAn vAnamantarAn // 41 // tataH kilakilArAvakAriNo bahurUpiNaH / utpATya girizRGgANi tadagre kespi cikSipuH // 42 // candanadrumavat sarpIbhUya tAn ke'pyaveSTayan / siMhIbhUya purasteSAM bUMccakruH ke'pi daarunnm||43|| accha-bhalla-vRka-vyAghra- biDAlAdivapurbhRtaH / cakrurbibhISikAM kecinnA'kSubhyaMste tathA'pi hi // 44 // kaikasIM ratnazravasaM jaumiM candraNakhAM ca te| vikRtya baddhvA ca purasteSAM sapadi cikSipuH // 45 // ratnazravaHprabhRtayaste ca mauyAmayAstadA / udazrunayanA evaM cakranduH krunnsvrm||46|| vayaM hanyAmahe baddhvA tiryaJco lubdhakairiva / ebhirgarteghRNaiH kaizcid yuSmAkaM pazyatAmapi // 47 // uttiSThottiSTha vatsa! tvaM trAyasva dazakandhara! / ekAntabhaktastAdRk tvamasmAn kathamupekSase ? // 48 // yo bAlo'pi mahAhAraM taM kaNThe vinyaidhAH svayam / tasya bAhubalaM kvA'dya ? kvA'haGkArazca te gataH ? // 49 // kumbhakarNa! tvamapi no nA''karNayasi kiM vacaH ? / yadevamasmAn dInasyAnudAsIna ivekSase ? // 50 // bibhISaNa! kSaNamapi na bhaktivimukho'bhavaH / kiM parAvartita iva duSTadaivena samprati ? // 51 // vilapatsvapi teSvevaM na celuste samAdhitaH / tatastadagre tanmaulIzcicchiduryakSakiGkarAH // 52 // apazyanta ivA'grasthamapi tatkarma dAruNam / na manAgapyayuH kSobhaM te dhyAnAdhInacetasaH // 53 // rAvaNAgre'pAtayaMste maulI tardainujanmanoH / dazagrIvasya mUrdhAnaM tayoragre tu mAyayA // 54 // kiJciccukSubhatuH kopAt kumbhakarNa - bibhISaNau // gurubhaktistatra heturna punaH svalpasattvatA // 55 // rAvaNaH paramArthajJastamanarthamacintayan / viziSTadhyAnaniSTho'bhUd girIndra iva nizcalaH // 56 // sAdhu sAdhvityabhUd vANI gIrveNAnAmathA'mbare / te ca drutamapAseMrpaMzcakitA yakSakiGkarAH // 57 // " tava smo vazavartinya iti jalpantya uccakaiH / vidyA: sahasramabhyeyurdazAsyaM dyotitAmbarAH // 58 // prajJaptI rohiNI gaurI gAndhArI ca tathA parA / nabhaH saJcAriNI kAmadAyinI kAmagAminI // 59 // aNimA laghimA'kSobhyA manaH stambhanakAriNI / suvidhAnA taporUpA dahanI vipulodarI // 60 // zubhapradA rajorUpA dinarAtrividhAyinI / vajrodarI samAkRSTiradarzanyajarAmarA // 61 // analastambhanI toyastambhanI giridIraNI / avalokanI tu vahnirghorA dhIroM bhujaGginI // 62 // 1 1. anukUlopasargAya khaMtA. 1 - 2, pAtA. mu. // / 2. preSitavAn / 3. pazyathA'grataH iti pATha: zrIramaNIkavijayairAdRtaH, asmAkaM tvayameva pATho yogya: pratibhAti / / 4. devyo'pi ca mu.; devIrapi ca vazI0 mu. rasaM. // 5. smo vo yataH khaMtA. 1-2, he. // / 6. devasadRzA: / / 7. yakSA: mu. // 8. ekahastena tAlikA na bhavediti yAvat // 9. ahitena // 10. dhyAyathA'param mu. // / 11. pUccakruH he. kAM. mu. // / 12. bhaginIm // 13. kapaTayuktAH // 14. nirdayaiH / / 15. vinyadhAt0 kAM . / / 16. dInamukhAn / / 17. Apnuvan // 18. tasya laghubhrAtroH / / 19. devAnAm // 20. anazyan // 21. 0radarzinya0 lA // 22. giridAruNI kAM. khaM. 2, pAtA.; girihAraNI lA. // 23. vIrA tA. he. mo. // (saptamaM parva For Private Personal Use Only Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaH sargaH) triSaSTizalAkApuruSacaritam / 'vAruNI bhuvanA'vandhyA dAruNI 'mdnaashinii| bhAskarI rUpasampannA rozanI vijayA jyaa||63|| vardhanI mocanI caiva vArAhI kuTilAkRtiH / cittodbhavakarI zAnti: kauberI vazakAriNI // 64 / / yogezvarI balotsAdA caNDo bhIti: prdhrssinnii| durnivArA jagatkampakAriNI bhaanumaalinii||65|| evamAdyA mahAvidyA: purA sukRtkrmnnaa| svalpaireva dinaiH siddhA dazAsyasya mahAtmanaH ||66||assttbhi: kulkm|| saMvRddhighumbhaNI sarvAhAriNI vyomgaaminii| indrANIti paJca vidyA: kumbhakarNasya cA'sidhan // 67 // siddhArthA zatrudamanI nirvyaaghaataakhgaaminii| vidyAzcatasraH saMsiddhA: kumbhakarNAnujanmanaH // 68 / / jambUdvIpapati: so'pi kSamayAmAsa rAvaNam / mahatAmaparAddhe hi praNipAta: prtikriyaa||69|| sa yakSo'kRta tatraivarAvaNasya kRte kRtii| puraM svayamprabhaM vighnpraayshcittcikiiriv||70|| vidyAsiddhiM tu tAM teSAM zrutvA tau pitarau svsaa| bandhavazcA''yayustatra pratipattizca taiH kRtaa||71|| pitrodRzAM sudhAvRSTiM bandhUnAmekamutsavam / janayantaH sukhaM tasthurdhAtaraste trayo'pi hi||72|| upavAsairatho SaDbhizcandrahAsamasiM vrm| dazAsya: sAdhayAmAsaupayikaM sAdhane dishaam||73|| pAitazca vaitADhyagirau dkssinnshrennibhuussnne| pure'bhUt surasaGgIte mayo vidyaadhreshvrH||74|| tasya hemavatI nAma guNAnAM dhAma gehinii| tatkukSijanmA duhitA nAmnA mandodarItyabhUt / / 75 / / tAM prAptayauvanAM prekSya tadvarArthI vycintyt| vidyAdharakumArANAM mayarAjo guNAguNAn / / 76 / / anurUpamapazyaMzca varaM mynreshvrH| yAvad viSAdamagno'sthAt tAvanmantryevamabravIt // 77|| svAmin! mA viSIdai kiJcidastyasyA ucito vara: / ratnazravaHsuto doSmAn rUpavAMzca dazAnanaH / / 78 // siddhavidyAsahasrasyA'kampitasya surairpi| vidyAdhareSu nA'syA'sti tulyo merorivaa'drissu||79|| evametaditi procya mayo harSamayAtmakaH / sabAndhava: sasainyazca sAnta:puraparicchadaH / / 80 // mandodarImupAdAya pradAtuM dazamaulaye / puruSaipiyitvA svaMsvayamprabhapuraM yyau||81||yugmm|| sumAlipramukhAstatra gotravRddhA mhaashyaa:| mandodarI dazAsyasya grahItuM prtipedire||82|| vivAhaM kArayAmAsustayoratha zubhe dine| vaivAhikA: sumAlyAdyA myprbhRtyshcte||83|| yayurmayAdyA: svapuraM kRtodvaahmhotsvaaH| rAvaNo'pi ciraM reme ramaNIvarayA tayA // 84 // rAvaNa: krIDayA'nyedyaryayau megharavaM girim| utpakSamiva paavilmbibhirmeghmnnddlaiH||85|| sairasyapazyana majjantIstatra khecarakanyakA: / SaTa sahasrAna so'psarasa iva kssiirsrsvti||86|| padminya iva mArtaNDaM smeralocanapaGkajA: / nA~thIyantyaH sAnurAgAstamIkSAJcakrire'rthaM taaH||87|| sadyo'pyapAsya mndaakssmmndsmrpiidditaaH| bhartA nastvaM bhavaivaM tA: prArthayAJcakrire svym||88|| tatra padmAvatI srvshrii-sursundrodbhvaa| manovegA-budhasutA caa'nyaa'shokltaabhidhaa||89|| anyA vidyutprabhA nAma sutA kanaka-sandhyayoH / evamanyA api jgtprkhyaataanvysmbhvaaH||90|| tA: sarAgA: sarAgeNa dazagrIveNa kanyakA: / gAndharveNa vivAhena sarvA apyupayemire / / 9 / / tatsauvidostatpitRRNAmidametya vyajijJapan / ko'pyeSa kanyA yauSmAkI: pariNIyA'dya gcchti||92|| samaMtatpitRbhirvidyAdharairamarasundaraH / kruddho'nvadhAvad rabhasA jighAMsurdazakandharam // 13 // navoDhAstA dazagrIvamUcuH prakRtikAtarA: / tvaritaM preraya svAmin! vimAnaM mA vilmby||94|| 1. vAriNI pA. mu. // 2. bhuvanA'vaSyA khaM.2, pAtA.; bhuvanA'madhyA khN.1||3. nAzanI khaMtA.1-2, pAtA. / / 4. rUpasampattI pAtA. khaM.2,pA. kAM. chA.; rUpasampannI khaM.1, laa.||5. rozAnI sarvapratiSu / / 6. varAhI laa.||7. yogIzvarI laa.||8. balotsAdI khaMtA.2,lA. he. kAM. chA. tA.; balotsahA lA. mo. / / 9. caNDabhIti: pAtA. / / 10. pradharSaNI khaMtA.1-2, lA. ||11.0rjumbhinnii khaM.2, lA. / / 12. vidyAhAriNI khNtaa.1|| 13. bibhISaNasya / / 14. mahatAmaparAdhe pAtA. // 15. nivAraNam / / 16. vighnasya prAyazcittaM kartumicchuriva // 17. upAyabhUtam / / 18. mantrIdamabravIt he.;mantryevamabhyadhAt mo. // 19. viSAdaH pAtA. khaM.1; viSadaHkhaM.2; viSIdaH laa.||20. harSamahAmanAH mu.||21. sasenAka: khNtaa.1-2||22. sAntaHpuranivApidaH khNtaa.1||23. meghavaraM khaMtA.2; megharaviM khaMtA.1; megharathaM pAtA. // 24. UrvIkRtapakSam / / 25. sarovare / / 26. kSIrasamudre // 27. nAthamicchantyaH / / 28. 0 cakrire tathA lA. // 29. lajjAm // 30, nAmA'marasundaranandanA khaMtA.2, he. tA. // 31. kaJcukinaH / / 32. hantumicchuH / / Jain Education Internator Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (saptamaM parva eko'pya jayyo'yaM vidyaadhrendro'mrsundrH| kiM puna: kanaka-budhapramukhaiH privaaritH||95|| dazAsyastadgirA smitvA vyAjahAreti sundarI: / pazyatA''jiM mmaa'miibhirgruddsyorgairiv||96|| iti bruvANameyustaM kurvANA: zastradurdinam / ghanA iva mahAzailaM vidyaadhrmhaabhttaaH||97|| astrANyastraiH khaNDayitvA rAvaNo vIryadAruNaH / sadya: presvApanAstreNA'jighAMsustAnamohayat / / 98|| nAgapAzairabadhnAcca pazUniva dazAnanaH / preyasIbhiH pitRbhikSAM yAcitastAn mumoca ca / / 99 // tataste svapuraM jagma: samaMtAbhizca rAvaNaH / svayamprabhapuraM prApa dattA? muditairjanaiH // 100 / atha kumbhapurezasya mhodrmhiipteH| surUpanayanAdevIkukSijAM nvyauvnaam||101|| sutAM nAmnA taDinmAlAM tddinmaalopmdyutim| pUrNakumbhastanAbhogAMkumbhakarNa upaayt||102||yugmm|| vaitaaddhydkssinnshrennyaaNjyotisspurpureshituH| vIranAmno nndvtiideviikukssismudbhvaam||103|| paGkajazrIdasyudRzaM nAmata: paGkajazriyam / kanyAM surastriyamiva paryaNaiSId bibhiissnnH||104||yugmm|| athamandodarI devI devendrasamatejasam / putramindrajitaMnAma sussuve'dbhutvikrmm||105|| kiyatyapi gate kAle dvitIyamapi nndnm| meghavannayanAnandaM suSuve meghvaahnm||106|| pAAkarNya pitRvairaM tat kumbhakarNa-bibhISaNaiH / vaizravaNAzritAM laGkAmupadudruvatuH sdaa||107|| vaizravaNo'tha dUtenetyavocata sumaalinm| nijau zAdhi zizU hanta raavnnaavrjaavimau||108|| svAnyazaktI na jAnIto durmadau viirmaaninau| etau pAtAlalaGkAsthau bhekau kUpodbhavAviva // 109 // asmatpuryAmavaskandaM dadAte chalakarmaNA / jitakAzitayA mattau mayA cirmupekssitau||110|| nacecchikSayasi kSudra! tadimau maalivmnaa| tvayA sahaiva neSyAmi tvaM vetsyasmadbalaM ne tu||111|| ityuktyA rAvaNa: kruddho'bhyadhAditi mahAmanAH / re! ka eSa vaizravaNa:? karado ya: parasya hi||112|| anyasya zAsanAllaGkAM ya: zAstyevaM vadan sa kim / na lajjate? svAtmano'pi tasya dhA_maho! mahat / / 113 / / dUto'sIti na hanmi tvAM yAhIti dazamaulinA / ukto vaizravaNaM gatvA dUto'zaMsad yathAtatham // 114 // dUtAnupadamevA'tha dazakaNTha: ssodrH| sasainya: prayayau laGkAmamarSeNa griiysaa||115|| agre gatena tena tenaa''khyaatprvRttikH| saMsainyo niryayau laGkApuryA vaizravaNo yudhe||116|| vanyAmiva mahAvAta: prasarannanivAritam / kSaNAdabhAzIcca tasyA'kSauhiNIM dshkndhrH||117|| rAvaNena bale bhagne bhagnaMmanya: svayaM ttH| evaM vaizravaNo dadhyau vidhyaatkrodhpaavkH||118|| saraso lUnapadmasya bhagnadantasya dantina: / zAkhinazchinnazAkhasyA'laGkArasya ca nirmnneH||119|| naSTajyotsnasya zazinastoryadasya gatAmbhasa: / paraizca bhagnamAnasya mAnino dhigavasthitim ||120||yugmm|| tasyA'thavA'stvavasthAnaM yatamAnasya muktye| stokaM vihAya bahvicchurna hi lajjAspadaM pumAn / / 121 / / tadalaM mama raajyenaa'nekaanrthprdaayinaa| upAdAsye parivrajyAMdvAraM nirvANavezmanaH / / 122 / / apyetAvapakartArau kumbhakarNa-bibhISaNau / jAtau mmopkrtaaraaviidRkpthnidrshnaat||123|| rAvaNo'gre'pi me bandhurbandhuH samprati krmt:| vinA'syopaikramamimaM na hi syAnmama dhiiriym||124|| evaMdhyAtvA vaizravaNastyaktvA zastrAdi sarvata: / tattvaniSThaH parivrajyAM svayameva smaadde||125|| taM natvA rAvaNo'pyevamuvAca rcitaanyjliH| jyeSTho bhrAtA tvamasi me sahasvA''go'nujanmanaH // 126 // rAjyaM kuruSva ni:zaGko laGkAyAmapi bAndhava! vayamanyatra yAsyAmo nahIyatyeva medinii||127|| 1. jetumazakyaH / / 2. zastravRSTim // 3. prasvApanAstreNa jighAMsu0 lA. mo. kAM. chA. // 4. hantumanicchuH / / 5. kamalalakSmyAzcorayitryau dRzau-netre yasyAstAm / / 6. dhanadAdhiSThitAM khaMtA.1-2, lA. he. kAM. / / 7. dUtena dhanado'thaivamavocata khaMtA.1-2, lA. he. kAM. // 8. zikSaya / / 9. dhATIm(dhADa) // 10. jitakAmitayA mu.; jitena kAzate // 11. nanu rasaMpA. // 12. are ka eSa dhanadaH? khaMtA. 1-2, lA, he. kAM. // 13. visRSTo dhanadaM khaMtA.1-2, lA. he. kaa.||14. krodhena // 15. yAtena he. ||16.dhndo lakAnagaryA niryayau khaMtA.1-2,lA.he. kaaN.||17. yudhi khaMtA.1-2, pAtA. mu.||18. vanAnAM samUho vanyA, tAm / / 19. kSaNAdabhAGkSId dhanadAkSauhiNIM lA. he. kAM. / / 20. vidhmAta0 mu.|| 21. meghasya // 22. dhigavasthiti: lA., mu.vinA ca / / 23. Arambham // 24. evaM vimRzya dhanada0 khaMtA.1-2,lA. he. // 25. aparAdham // 26. laghubandhoH / / Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya: sargaH) triSaSTizalAkApuruSacaritam / tasminnevaM bravANe'pi mahAtmA prtimaasthitH| kiJcinnoce vaizravaNastadbhave'pi shivnggmii||128|| jJAtvA'nIhaM vaizravaNaM kSamayitvA praNamya c| vimAnaM puSpakaM tasya so'grahIt shlngkyaa||129|| jayalakSmIlatApuSpaM so'dhiruhyA'tha puSpakam / sammetazailazRGge'rhatpratimA vandituM yyau||130|| vanditvA pratimA: zailAdrAvaNasyA'varohata: / senAkalakalenaiko jgrjvnkunyjrH||131|| atha prahasta ityUce pratihAro dazAnanam / hastiratnamasau deva! devasyA'rhati yAnatAm // 132 / / tata: piGgottuGgadantaM madhupiGgalalocanam / udagrakumbhazikaraM mdnirjhrnniigirim||133|| saptahastasamucchrAyaM navahastAyataM ca tm| krIDApUrvaM vazIkRtyA'dhyAruroha dazAnanaH ||134||yugmm|| cakAra tasyAbhuvanAlaGkAra iti nAma saH / airAvaNagajArUDhazakralakSmI viddmbyn||135|| gajamAlAnitaM kRtvA tatraivovAsa tAM nishaam| dazAsya: prAtaradhyaSThAdAsthAnI spricchdH||136|| tatropetya pratIhAravijJapto ghAtajarjara: / vidyAdharastaM pavanavego ntvaivmbrviit||137|| deva!pAtAlalaGkAyA: kisskindhinRpnndnau| kiSkindhAyAM gatau sUryarajA RkSarajA api||138|| abhUdu yuddhaM tayostatra yamena saha bhuubhujaa| yamenevA'tighoreNa praannsNshydaayinaa||139|| ciraM yuddhvA yamenoccairbaddhvA kaaraaniketne| kSiptau sUryarajA RkSarajA: sapadi dasyuvat // 140 / / vidhAya narakAvAsAMstena vaitaraNIyutAn / chedabhedAdidu:khaM tau prApyete spricchdau||141|| tau tvadIyau kramAyAtau sevakau dazakandhara! / mocaya tvamalayAjJa! tavaivasa praabhvH||142|| rAvaNo'pi jgaadaivmevmetdsNshym| Azrayasya hi daurbalyAdAzrita: pribhuuyte||143|| parokSata: pattayo'mI yadbaddhAstena durdhiyaa| kArAyAM yacca nikSiptA eSa yacchAmi tatphalam / / 144 / / pAityudIryodagravIryaH sAnIko'nIkalAlasa: / purI jagAma kiSkindhA yamadikpAlapAlitAm // 145 / / trapupAna-zilAsphAla-pazucchedAdidAruNAn / dadarza narakAMstatra saptA'pi dazakandharaH / / 146 / / klizyamAnAn nijAn pattIn dRSTvA ruSTo dazAnanaH / paramAdhArmikAMstatrA'trAsayad gruddo'hivt||147|| svapattIn mocayAmAsa tatrasthAnaparAnapi! mahatAmAgamo hyAzu klezacchedAya kasya na ? // 148 / / yamAya narakArakSAstattu nArakamokSaNam / kSaNAd gatvA samAcakhyu: sapUtkArova'bAhavaH // 149 // krodhAruNAkSa: sadyo'pi yamo yama ivaa'prH| nagaryA niryayau yoddhaM yuddhuunaattksuutrbhRt||150|| sainyA: sainyaiH samaM senAnIbhi: senAnya aahvm| cakruryama: puna: kruddhaH kruddhena dazamaulinA // 151 / / zarAzari ciraM kRtvA yamo'dhAviSTa vegt:| zuNDAdaNDamiva vyAlo daNDamutpATya dAruNam // 152 / / khaNDaza: khaNDayAmAsa naulakANDamivA'tha tm| (rapreNa dazagrIva: klIbavad gaNayan parAn // 153 / / yama: pRSatkairbhUyo'pi cchAdayAmAsa rAvaNam / avArayadrAvaNastA~llobha: srvgunnaaniv||154|| yugapad bhUyaso bANAn varSannatha dazAnanaH / yamaM jarjarayAJcakre jareva blnaashkRt||155|| atha praNazya saGgrAmAdyamastvaritamabhyagAt / rathanUpuranetAramindraM vidyaadhreshvrm||156|| yamaH zakraM namaskRtya jagAdeti kRtAJjali: / jalAJjalirmayA'dAyi yamatvAya prbho'dhunaa||157|| ruSya vA tuSya vA nAtha! kariSye yamatAM hin| utthito hi dazagrIvo yamasyA'pi ymo'dhunaa||158|| vidrAvya narakArakSAnnArakAstena mocitA: / kSatravratadhanenoccairjIvanmukto'smi caa''hvaat||159|| jitvA vaizravaNaM tena laGkA'pi jagRhe yudhi| tadvimAnaM puSpakaM ca jitazca surasundaraH // 160 // 1. na kiJcidUce dhanada0 khaMtA.1-2,lA. he. kAM. tA. / / 2. zivaM mokSaM gamiSyatIti / / 3. nirIhaM dhanadaM jJAtvA khaMtA.1-2, lA. kAM.; jJAtvA nirIhaM dhanadaM he. tA. // 4. icchArahitam // 5. jayalakSmIreva latA, tasyA: puSpam // 6. avatarataH / / 7. athAgrahasta0 khNtaa.1|| 8. vAhanatAm / / 9. madanadyA utpAdakatvena girisamam / / 10. anukurvan // 11. baddham / / 12. kArAgRhe / / 13. kSiptAvRkSarajAdityarajau sapadi khaMtA.1-2, lA. he. kAM. taa.||14. rukSarajA: mu.||15. tvamalacyAjJastavaiva mu.||16. yuddhalAlasaH / / 17.0statra laa.||18. yuddhanATake sUtradhAraH ||19.senaadhipaiH mu. // 20. bANayuddham / / 21. hastI / / 22. nalakANDa0 lA.chA.pA., kamaladaNDam // 23. bANavizeSeNa // 24. pazuvad laa.||25. baannaiH||26. jarjarayAmAsa lA. chA. pA. mo. // 27. tilAJjaliH / / 28. nirvAsya // 29. raNasaGgrAmAt / / 30. nirjitya dhanadam khaMtA 1-2, lA he. kAM. tA. / / 31. amarasundaraH / / Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (saptamaM parva kruddho'thazakro yuddhecchurniSiddhaH kulamantribhiH / taistairupAyairbalinA saha vigrhbhiirubhiH||161|| yamAya surasaGgItaM puramindro'tha dattavAn / svayaM tathaiva tasthau ca vilasan rathanUpure // 162 / / itazcA''dityarajase kiSkindhAM nagarI dadau / dazAsya RkSarajase puramRkSapuraM punH||163|| jagAma tu svayaM lngkaamlngkrmiinnvikrmH| stUyamAno devateva bandhubhirnAgaraizca sH||164|| amarendro'marAvatyAmiva tsyaamvsthitH| dazAsya: prazazAsA'tha rAjyaM paitAmahaM mht||165|| pAitazcA''dityarajasa: kapirAjasya nandanaH / mahiSyAmindamAlinyAM vAlI nAmA'bhavad blii||166|| jambUdvIpaM samudrAntaM vAlI bAhubalolbaNaH / nityaM pradakSiNIkurvan srvcaityaanyvndt||167|| sugrIva iti cA'nyo'bhUdAdityarajasaH sutaH / kanyA kanIyasI tasya zrIprabheti ca naamtH168|| abhUtAmRkSarajaso'pyubhau bhuvnvishrutau| bhAryAyAM harikAntAyAM nala-nIlAbhidhau sutau||169|| narendra AdityarajAvAline blshaaline| datvA rAjyaM pravavrAja tapastaptvA yayau shivm||170|| samyagdRSTiM nyAyavantaM dayAvantaM mhaujsm| svAnurUpaM yauvarAjye sugrIvaM vAlyapi nydhaat||171|| paanyadA tu dshgriivshcaityvndnhetve| sakalatro gajArUDhaH prayayau meruprvte||172|| atrAntare candraNakhAmapazyat kharakhecaraH / jAtarAgo jAtarAgAM jahe meghaprabhAtmajaH // 173 / / yayau pAtAlalakAM ca tatra candrodaraM nRpm| AdityarajasaH sUnuM nirvAsyA''datta tAM svym||174|| kSaNenA'pyAyayau merorlaGkAyAM dazakandharaH / AkarNya taccandraNakhAharaNaM pracukopa c||175|| kharakhecaraghAtAya cacAlA'tha dazAnanaH / paJcAnana iva kruddho gjaakhettkkrmnne||176|| atha mandodarI devI nijagAdeti rAvaNam / saMrambha: ko'yamasthAne manAga vimRza mAnada! // 177 // kanyA hyavazyaM kasmaicid dAtavyA yadi sA svayam / varaM vRNIte rucitamabhijAtaM ca sAdhu tt||178|| anurUpo varazcandraNakhAyA dUSaNAgrajaH / adUSaNazca te pattirbhaviSyatyeSa vikrmii||179|| preSya pradhAnapuruSAMstadudvAhaya taM tyaa| asmai pAtAlalaGkAM ca dehi dhehi prsnntaam||18|| evaM so'varajAbhyAmapyukto yuktavicArakRt / prasthApya maya-mArIcau tena tAM prynnaayyt||181|| tata: pAtAlalaGkAyAM sacandraNakhayA smm| nirvighnaM bubhuje bhogAn dadhadrAvaNazAsanam // 182 // nirvAsite tadA tena kAlAccandrodare mRte| anurAdheti tatpatnI naMSTvA'gAd garbhiNI vane // 183 // sA'sUta ca vane tasmin siMhI siNhmivolbnnm| virAdhaM nAma tanayaM nyaadigunnbhaajnm||184|| se prAptayauvanaH srvklaajldhipaargH| askhalatprasara: pRthvIM vijahAra mhaabhujH||185|| pAita: kathAprasaGgena sabhAyAM raavnno'shRnnot| prauDhapratApaM balinaM vAlinaM vAnarezvaram // 186 // rAvaNo'nyapratApasyA'sahano bhaanumaaniv| prejighAyA'nuziSyaikaM duutNvaalimhiibhuje||187|| sa gatvA vAlinaM natvA vyAjahAreti dhIravAk / dUto'haM dazakaNThasya rAjaMstadvAcikaM zRNu // 188 // asmAkaM pUrvajaM kIrtidhavalaM puurvjstv| zaraNyaM zaraNAyA'gAcchrIkaNTho vairividrutaH // 189 / / trAtvA'ribhya: zvazuryaM taM tadviyogaikakAtaraH / ihaiva vAnaradvIpe zrIkIrtidhavalo nydhaat||190|| tadAdi cA''vayorbhartR-bhRtyasambandhato mitha: / bhUyAMsa: kSmAbhujo jagmuH pkssyorubhyorpi||191|| athA'bhavat kSitipa'tiH kiSkindhiste pitaamhH| sukeza ityabhidhayA mama tuprpitaamhH||192|| tayorapi hi niyU~Dha: sa sambandhastathaiva hi| tato nRpaH sUryarajAstvadIyastvabhavat pitaa||193|| 1. rukSarajase mu.||2. alaM- samarthaH karmaNe-kAryAya vikramo yasya sH||3. utkttbaahublH||4. suprabheti mu.||5. hatvA rAjyamupAdade khNtaa.1-2|| 6. niraakRty||7. gajAkheTakakarmaNA mo. he.; gjmRgyaakrmnne||8. krodhaH // 9. sA yadi taa.||10. kuliinm||11. nirdossH||12. anujAbhyAm // 13. hanyamAne tadAtena candrodaranarezcare khaMtA.1-2, he.||14.blaa0 kaa.||15. nRpe kA.lA.; tena khareNa nirvAsite candrodare kAlAnmRte stiitynvyH||16. samprApta0 mu.|| 17. akunntthitgmnH||18. pressyaamaas||19. zikSayitvA / / 20. sndeshm|| 21. vairanirvAsitaH / / 22. zyAlakam-zvazuraputram / / 23. jagmuH SoDaza bhUpAlA: khaMtA.1-2, lA. he. kaaN.||24. saptadaza: he. kAM. // 25. nirvAhitaH / / 26. aSTAdaza: sUrya0 khaMtA.1-2,lA. he. kAMtA. // Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIya: sargaH) triSaSTizalAkApuruSacaritam / 'yamaguptestamAkarSaM yathA'haM vetti tjjnH| yathA ca kiSkindhArAjye nyadhAM tadapi vishrutm||194|| nayavAMstanayastasya vAliMstvamadhunA'bhava: / prAgvatsvasvAmisambandhAdasmatsevAM kuruSva tt||195|| kruddho'pyavikRtAkArogarvavahnizamItaruH / evaM gambhIragIlI vyAjahAra mhaamnaaH||196|| anyo'nyaM snehasambandhaM jAnAmi kulyordvyoH| rakSo-vAnararAjAnAmadya yaavdkhnndditm||197|| sampadyApadi cA'nyo'nyaM pUrve sAhAyakaM vydhuH| sneho nibandhanaM tatra sevya-sevakatA tun||198|| devaM sarvajJamarhantaM sAdhuM ca suguruM vinA / sevyamanyaM na jAnImo moha: ka: svAminastava ? // 199 // manyamAnena sevyaM svamasmAnapi ca sevakAn / kulakramAgata: snehaguNastenA'dya khaNDitaH / / 200 // tasya mitrkulotptternijaaNshktimjaantH| na karomisvayaM kinycidpvaadaikkaatrH||201|| vipriyaM kurvatastasya kariSyAmi prtikriyaam| aMgregUrna bhaviSyAmi pUrvasnehadrukartane / / 202 // yathAzakti tava svAmI sa karotu jA'rare! / vAlinaivaM visRSTaH sa gatvA''khyad dshmaulye||203|| tagiroddIpitakrodhapAvako'tha dazAnanaH / sasainyo'pyuddharaskandhaH kiSkindhAmAyayau drutam // 204 / / sannahya vAlirAjo'pi rAjamAno bhujaujsaa| tamabhyagAd doSmatAM hi priyo yuddhAtithi: khlu||205|| tata: pravavRte yuddhamubhayorapi sainyayoH / gaNDazailAgaNDazaili drumAdrumi gdaagdi||206|| tatrA'cUryanta rzatazo bhRSTaparpaTavadrathA: / mRtpiNDavadabhidyanta mahAnto'pi mtnggjaa:||207|| kUSmANDavadakhaNDyanta sthAne sthAne turnggmaa:| caMJcApuruSavad bhUmAvapAtyanta ca pttyH||208|| taM prekSya prANisaMhAraM sAnukroza: plavaGgarAT / vIraH satvaramabhyetya jagAdeti dshaannm||209|| yujyate na vadha: prANimAtrasyA'pi vivekinaam| paJcendriyANAM hastyAdijIvAnAM bata kA kathA? // 210 / / dviSajjayAya yadyeSa tathA'pyo na doSmatAm / doSmanto hi nijaireva dobhirvijayakAGkSiNaH / / 211 / / tvaM doSmAn zrAvakazcA'si sainyayuddhaM vimuJca tt| anekaprANisaMhArAccirAya narakAya yt||212|| evaM sambodhitastena dazAsyo'pi hi dhrmvit| aGgena yoddhamArebhe srvyuddhvishaardH||213|| yadyadastraM dazagrIvo'kSipat tattat kapIzvaraH / svAstraiH pratijaghAnoccairvahniteja ivaa'rymaa||214|| sArpa-vAruNamukhyAni mantrAstrANyapirAvaNa: / mumoca tAni tAAdyairastrairvAlI jaghAna c||215|| zastra-mantrAstravaiphalyakruddho dazamukhastata: / cakarSacandrahAsAsiM mahAhimiva daarunnm||216|| ekazRGgo giririvaikadanta iva kunyjrH| uccandrahAso'dhAviSTa vAline dazakandharaH // 217 / / sacandrahAsaM laGkezaMsazAkhamiva shaakhinm| vAmena bAhunAvAlI lIlayaiva smaadde||218|| taM kandukamivanyasyA'vihasto hstkottre| catu:samudrIM babhrAma kSaNenA'pi kapIzvaraH // 219 // tadAnImeva tatraitya trapAvanatakandharam / dshkndhrmujjhitvaavaaliraajo'brviiditi||220|| vItarAgaM sarvavidamAptaM trailokypuujitm| vinA'rhantaM na me kazcinnamasyo'sti kadAcana / / 221 // aGgotthitaM dviSantaM taM dhiGmAnaM yena mohitaH / imAmavasthAM prApto'si mtprnnaamkutuuhlii||222|| pUrvopakArAn smaratA mayA mukto'si smprti| dattaM ca pRthivIrAjyamakhaNDAjJa: prazAdhi tat // 223 / / vijigISau mayi sati taveyaM pRthivI kutaH? / kva hastinAmavasthAnaM vane siMhaniSevite ? // 224 / / tadAdAsye parivrajyAM shivsaamraajykaarnnm| kiSkindhAyAM tu sugrIvo rAjA'stvAjJAdharastava // 225 // 1. yamasya bndhnaat||2. sthApitavAn // 3. ekonaviMzatitamo0 khaMtA.1-2, lA. tA. he. kAM. // 4. pUrvavat sevya-sevakasambandhAt / / 5. garva eva vahniH, tasya svodare-svamanasi zamIvRkSa iva rakSaka ityrthH|| 6. pUrvajAH / / 7. kAraNam / / 8. sevyamAnaM pAtA. / / 9. prathamaM0 khaMtA.1-2, tA. / / 10. kariSye'tha pAtA. / / 11. prtikaarm||12. agresaraH / / 13. pUrvasneha eva vRkSastasya cchedane // 14, 'arare' iti kSudrasambodhane'vyayam // 15. sasainya uddhara0 mu.; dRDhaskandhaH / / 16. atha taa.||17. gaNDazailai: gaNDazaile: mitha: prahRtya kRtaM yuddham ; gaNDazailA: parvatIyazilAkhaNDAH // 18. tilazo0 taa.||19. agninA bhRSTA ye parpaTA:(pApaDa) tadvat :bhraSTaparpaTa0 mu.||20. tuNamaya: pumAna ,bhASAyAM cADiyo' iti, tadvat // 21.sakaruNaH / / 22. vaanrraajH||23.dhiirH khNtaa.1|| 24. eSa prANivadhaH / / 25. zrAvakazcA'pi lA. // 26. yadyacchatraM pAtA. / / 27. pratijighAnograirvahniH mo. / / 28. gAruDArispaiH / / 29. avyAkulaH sa taM rAvaNaM hastakoTare-kakSAyAM nikSipya / / 30.vijetumicchati mayi // Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (saptamaM parva evamuktvA nije rAjye sugrIvaM nyasya ttkssnnaat| svayaM gaganacandrarSipAdamUle'grahI vrtm||226|| vividhAbhigrahatapastatpara: pratimAdharaH / dhyAnavAn nirmamo vAlI munirvyhrtaa'vnau||227|| vAlibhaTTArakasyA'thotpedire labdhaya: kramAt / sampada: pAdapasyeva puSpa-patra-phalAdayaH / / 228 / / aSTApadAdrau gatvA ca kAyotsargamadatta sH| lambamAnabhujo baddhadolAdaNDa iva drumH||229|| kAyotsarga samutsRjya mAsAnte pAraNaM vydhaat| utsargapAraNAnyevaM bhUyo bhUyazcakAra sH||230|| pAitazca dazakaNThAya sugrIva: zrIprabhAM dadau / saMzuSyatprAktanasnehataro: sAraNisannibhAm / / 231 / / yauvarAjye tu sugrIvo vAliputraM mahaujasam / candrarazmyujjvalayazAzcandrarazmiM nyviivisht||232|| sugrIvapratipannAjJa: zrIprabhAM ttshodraam| upayamya gRhItvA ca yayau laGkAM dazAnanaH / / 233 // vidyAdharanarendrANAmanyeSAmapi kanyakA: / upayeme rUpavatIrbalAdapi hirAvaNaH // 234 // nityAlokapure nityAlokavidyAdharezituH / kanyAratnAvalI nAmnA'nyadodvoDhuM cacAla sH||235|| aSTApadAtarupari gacchatastasya puSpakam / vimAnaM skhalitaM sadyo vapro balamiva dviSAm / / 236 / / nyagnAgaraM mahApotamiva baddhamiva dvipm| vimAnaM ruddhagatikaM prekSyA'kupya dshaannH||237|| ko madvimAnaskhalanAd vivikSati yamAnanam ? / evaM vadan samuttIrya so'drimUrdhAnamaikSata // 238 / / adhastAt sa vimAnasya dadarza pratimAsthitam / vAlinaM tasya zailasya navaM zRGgamivotthitam / / 239 / / Uce carAvaNa: kruddho viruddho'dyA'pi mayyasi / vrataM vahasi dambhena jagadetad didambhiSuH // 240 / / kayA'pi mAyayA'gre'pi mAM vAhIka ivA'vahaH / prAvrAjI: zaiGkamAno'smatkRtapratikRtaM khalu // 241 // nanvadyA'pi sa evA'smi ta eva mama bAhava: / kRtapratikRtaM tat te prAptakAlaM karomyaham / / 242 // sacandrahAsaM mAmUDhvA ythaa'bhraamystvmbdhissu| tathA tvAM sAdimutpATya kSepsyAmi lvnnaarnnve||243|| evamuktvA vidArya kssmaamssttaapdgirestle| praviveza dazagrIvazcyuto diva ivA'zaniH / / 244 // vidyAsahasraM smRtvA ca yugapad dazakandharaH / dherai durdharamuddadhe taM dorbalamadoddharaH // 245 / / taDattaDitinirghoSavitrastavyantarAmaram / jhljjhlitilolaabdhipuurymaannrsaatlm||246|| khaMDatkhaDitibibhrazyadgrAvakSuNNavanadvipam / keDatkaDitinirbhagnanitambopavanadrumam // 247 / / giriM tenoddhRtaM jJAtvA'vadhinA sa mhaamuniH| anekalabdhinadyabdhiriti dadhyau vishuddhdhiiH||248||tribhirvishesskm|| A:! kathaM mayi mAtsaryAdayamadyA'pi durmatiH / anekaprANisaMhAramakANDe tanutetarAm ? // 249 / / bharatezvaracaityaM ca bhraMzayitvaiSa smprti| yatate tIrthamucchettuM bharatakSetrabhUSaNam // 250 // ahaM catyaktasaGgo'smi svazarIre'pi ni:spRhaH / rAga-dveSavinirmukto nimagna: sAmyavAriNi // 251 / / tathA'pi caityatrANAya prANinAM rakSaNAya c| rAga-dveSau vinaivainaM zikSayAmi mnaaghm||252|| evaM vimRzya bhagavAn pAdAGguSThena liilyaa| aSTApadAdrermUrdhAnaM vAlI kinycidpiiddyt||253|| madhyAhnadehecchAyAvat pyobaahysthkuurmvt| abhitaH saGkucadgAtro dazAsyastatkSaNAdabhUt // 254 // atibhaGguradordaNDo mukhena rudhiraM vaman / arAvId rAvayannurvI rAvaNastena so'bhvt||255|| tasya cA''raTanaM dInaM zrutvA vAlI kRpaaprH| taM mumocA''zu tatkarma zikSAmAtrAya na krudhaa||256|| niHsRtya dazakaNTho'tha ni:prtaapo'nutaapvaan| upetya vAlinaM natvA vyaajhaaretyudnyjliH||257|| 1. 0vividhAbhigrahastapa0 mu.||2. vAlimuni00 rasaMpA. / / 3. 0AharatA0 mu.|| 4. 'hIMcako' / / 5. kAyotsarga-pAraNAni / / 6. 'nIka' // 7. sugrIveNa pratipannA AjJA yasya saH / / 8. nAmnA tado0 mu.|| 9. 'nAMgarela vahANa' // 10. prvessttumicchti||11. vaJcayitumicchuH // 12. bhAravAhakaH / / 13. zaGkamAno'smatkRte he. mo.; asmAkaM kRtasya pratikriyAm // 14. mAM baddhvA he. mo. // 15. parvatam // 16. taDattaDitini?SaM vi0 mu.||17. jhalat jhalat iti zabdaM kurvANena lolena abdhinA pUryamANaM rasAtalaM yena tam / / 18.khaDat khaDat iti zabdena patadbhiH azmabhiH kSuNNA vanagajA yasmin tam / / 19. kaDat kaDat iti zabdaM kurvanto nirmagnA nitambopavanAnAM drumA yasya tam / / 20. bhaJjayitvaiSa tA. / / 21. samatAjale / / 22. madhyAhnadehacchAyeva tA. // 23. anutApa: pazcAttApastadvAn // 24. 257 tamazlokAdanantaraM he.saGghakapratau zloko'yamadhiko dRzyate "svazaktiM ye na jAnanti ye cA'nyAyaM prakurvate / jIyante ye ca lobhena, teSAmasmi dhurandharaH / / " Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 135 dvitIya: sargaH ) triSaSTizalAkApuruSacaritam / bhUyo bhUyo'parAdhAnAM kartA'haM tvayi 'nistrapaH / utkRpastvaM ca soDhA'si mahAtman! shktimaanpi||258|| manye mayi kRpAM kurvannurvI prAgatyaja: prabho! / na tvasAmarthyatastattu nA'jJAsiSamahaM purA // 259 // ajJAnAnnAtha! teneyaM svazaktistolitA myaa| adriparyasane yatnaM kalabheneva kurvtaa||260|| jJAtamantaramadyedaM bhavatazcA''tmano'pi c| zaila-valmIkayoryAdRg yAdRggeruDa-bhAsayoH / / 261 / / dattA: prANAstvayA svAmin! bhRtyakoTiMgatasya me| apakAriNi yasyeyaM matistasmai namo'stu te||262|| dRDhabhaktyeti bhASitvA kSamayitvA cvaalinm| trizca pradakSiNIkRtya namazcakre dazAnanaH / / 263 / / tAdRGmAhAtmyamuditA: sAdhu sAdhviti bhASiNaH / upariSTAdvAlimuneH puSpavRSTiM vyadhuH suraaH||264|| praNamya vAlinaM bhuuystcchailmukuttopme| jagAma rAvaNazcaitye bhrteshvrnirmite||265|| candrahAsAdizastrANi muktvA sAnta:pura: svayam / arhatAmRSabhAdInAM pUjAM so'STavidhAM vydhaat||266|| samAkRSya snasAM tantrI pramRjya ca dazAnanaH / mahAsAhasiko bhaktyA bhujviinnmvaadyt||267|| (pavINayati grAmarAgaramyaM dazAnane / gAyatyanta:pure cA'sya saptasvaramanoramam // 268 // caityavandanayAtrAyai dharaNa: pannagezvaraH / tatrA''yayAvarhatazca puujaapuurvmvndt||269||yugmm|| arhadguNamayairgItai: krnn-dhruvkaadibhiH| gAyantaM vINayA prekSya rAvaNaM dhrnno'brviit||270|| arhadguNastutimayaM sAdhugItamidaM nnu| nijabhAvAnurUpaM te tena tuSTo'smirAvaNa! // 271 / / arhadguNastutermukhyaM phalaM mokSastathA'pyaham / aMjIrNavAsanastubhyaM kiM yacchAmi vRNISva bhoH! // 272 / / rAvaNo'pyabhyadhAdevaM devdevgunnstvaiH| yuktaM tuSTo'si nAgendra! svAmibhaktirhi sA tv||273|| yathA tava dadAnasya svAmibhakti: prkRssyte| tathA mamA''dadAnasya sA kaammpkRssyte||274|| bhUyo'pyuvAca nAgendraH sAdhu mAnada! rAvaNa! / vizeSato'smi tuSTaste niraakaangksstyaa'nyaa||275|| uktvetyamoghavijayAM zaktiM ruupvikaarinniim| so'dAd vidyAMrAvaNAya jaigAma ca nijAzrayam / / 276 / / tIrthanAthAnnamaskRtya nityAlokapure'gamat / vyUhya ratnAvalI laGkAmAjagAma dazAnanaH // 377 // vAlino'pi tadotpede kevljnyaanmujjvlm| kevalajJAnamahimA vidadhe ca suraasuraiH||278|| krameNa karmaNAM so'tha bhavopagrAhiNAM kssyaat| siddhAnantacatuSko'gAt padaM tdpunrbhvm||279|| itazca vaitADhyagirau pure jyoti:puraabhidhe| babhUva nAmnA jvalanazikho vidyAdharezvaraH // 280 / / tasyA'bhUcchrImatI devI zrImatI ruupsmpdaa| tasyAM ca duhitA jajJe tArA tauravilocanA // 281 / / tAmekadA tu cakrAkavidyAdharanRpAtmajaH / dadarzasAhasagati: smarAta: sahasA'pyabhUt / / 282 / / jvalanaM yAcayAJcakre tAMsAhasagatirnaraiH / vAnarendrazca sugrIvo ratne hi bahavo'rthinaH // 283 / / dvAvapyetAvabhijAtau rUpavantau mhaujsau| tat kasmai dIyatAM kanyetyapRcchajjJAninaM pitaa||284|| alpAyu: sAhasagatirdIrghAyuzca kapIzvaraH / iti naimittikenokte sugrIvAya dadau sa~ tAm / / 285 / / abhilASavipralambhAt sAhaso'pi dine dine| aGgAracumbita iveMna prApa kvA'pi nirvRtim // 286 / / tArAyAM ramamANasya sugrIvasya babhUvatuH / dvAvaGgada-jayAnandAvaGgajau diggjorjitau||287|| scaa'pisaahsgtistaaraayaamnuraagvaan| manmathonmathyamAnAtmA cintyaamaasivaanidm||288|| cumbiSyAmi kadA tasyA mRgazAvakacakSuSaH / pakvabimbAdharadalacchadanaM vadanAmbujam ? // 289 / / 1. nirljjH||2. adhikadayAvAn / / 3. parvatanAzane / / 4. madyaivaM paataa.||5. garuDa-nAgayo: lA. kAM.; garuDa-kAkayo: mo. tA.; bhAsa: gRdhrpkssii|| 6. dRDhA bhaktIti khaMtA.1-2, pAtA. he.kAM.chA. tA. pA. laa.||7. snasAtantrI khaMtA.1-2, paataa.laa.|| 8. vINAM vAdayati sati / / 9. karaNaM dhruvaka: (dhruvakA vA) saGgItazAstrasya prasiddhau kriyA-gAnaprakAravizeSau // 10. nakSINA vAsanA yasya saH / / 11. grahItRtvatrapAjuSe tA. he. khNtaa.1-2||12. caturviMzatimapyatha / nagarI jagmatuH svAM svAM, nAgarAja-dazAnanau ||khNtaa.1-2|| 13. 277tamazlokAdanantaraM he.pratAvadhikaH zloko yathA"pariNayitvA sa kanyA-caturviMzatimapyatha / nagarI jagmatuH svAM svAM nAgarAja-dazAnanau / " 14.nAma-gotra-vedanIyA-''yuSAm / / 15. diirghlocnaa|| 16. abhijAtau dvAvapImau mu.|| 17. dIyate kanyA papraccha mu. khaMtA.1-2, pAtA. lA. // 18. sutAm pAtA. // 19. abhilASavirahAt / / 20. aGgAreNa dagdhaH / Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (saptamaM parva kadA sprakSyAmyahaM tasyAH kucakumbhau svpaanninaa?| kadAcatau kariSyAmi gADhAliGganavAmanau? // 290 // balenA'pi cchalenA'pi tAM hartA'smIti cintyn| sasmAra zemuSI vidyAM rUpasya parivartinIm / / 29 / / gatvA ca kSudrahimavagirau sthitvA guhaantre| tAM sAdhayitumArebhecakrAGkanRpanandanaH // 292 / / pAitazca puryA laGkAyA digyAtrAyai dazAnanaH / vikartana: pUrvazailataTAdiva viniryyau||293|| vidyAdharanarendrAMzca dvIpAntaranivAsinaH / vazIkRtya sa pAtAlalaGkAM nAma purIM yyau||294|| tatra candraNakhAbhaLa khrennaa'khrbhaassinnaa| prAbhRtairbhUtakeneva nibhRtaM so'bhypuujyt||295|| rAvaNena sahA'cAlItkhara indraM jigiisstaa| vidyAdharANAM sahasraizcaturdazabhirAvRtaH / / 296 / / tatra sugrIvarAjo'pi rakSorAjasya dossmtH| anvacAlIta sasainyo'pivAyoriva vibhaavsH||297|| anekapRtanAcchannarodasIko dazAnanaH / payorAzirivodbhrAnta: prayayAvaskhaladgatiH / / 298 / / kuujnmraalmaalaabhiraabddhrsnaamiv| pulinoLa vipulayA nitambeneva zobhitAm // 299 / / alakAniva bibhrANAM taraGgairatibhaGguraiH / kaTAkSAniva muJcantI zepharodvartanairmuhuH // 300 // kAminImiva caturAM revAM nAma trngginniim| vindhyazailAduttarantIM dadarzA'tha dazAnanaH ||301||tribhirvishesskm|| rodhesyuvAsarevAyA: sasainyo dshkndhrH| sindhuragrAmaNI!thasamAvRta ivoddhrH||302|| so'tha tasyAM kRtasnAno vasAno dhautvaassii| arhadvimbaM ratnamayaM nyasya paTTe mnniimye||303|| revAmbhobhi: snapayitvA tdmbhojairvikaasibhiH| samArebhe puujyituNsmaadhisudRddhaasnH||304||yugmm|| tatazca pUjAvyagrasya dazagrIvasya tasthuSaH / akasmAdabdhiveleva mahApUra: smaayyau||305|| unmUlayanmUlato'pi gulmAniva mhiiruhaan| taTInAmunnatAnAmapyupari prAsarat pyH||306|| aasphottyNstaittiighaataistriistttniyntritaa:| viSvakchuktipuTAnIvA'bhraMlihA viicipngktyH||307|| rodhogartAn mahato'pi pAtAlakuharopamAn / sa pUra: pUrayAmAsa bhakSyaM kukssimbhriiniv||308||[tribhirvishesskm] samantAdantarIpANi sthaMgayAmAsa sA ndii| jyotizcakravimAnAni candrajyotsneva paarvnnii||309|| matsyAnucchAlayAmAsa procchaladbhirmahormibhiH / pUro mahAvAta iva vegAvarta?pallavAn // 310 // tatphenilaM sArvakaraM pUravAri ryaagtm| arhatpUjAmapAnaiSId dazakaNThasya kurvtH||311|| tena pUjApahAreNa zirazchedAdhikena sH| jAtakopo dazagrIva: saakssepmidmbhydhaat||312|| arere! kena vArIdaM durvaarmtivegtH| arhtpuujaantraayaayaa'mucytaa'kaarnnaarinnaa||313|| parastAdasti kiM ko'pi mithyaadRssttirnraadhip:?| kiM vA vidyAdhara:? kazcidasuro vA suro'thavA ? // 314 // atha vidyAdhara: kazcidAcakhyau dshmaulye| ita: purastAdastyuccairdeva! mAhiSmatI purii||315|| tasyAM nAmnA sahasrAMzuH shsraaNshurivaa'prH| sahasrazo nRpaiH sevya: pArthivo'sti mhaabhujH||316|| setubandhenarevAyAM vAribandhaM vydhaadsau| jalakrIDotsavakRte kimasAdhyaM mahaujasAm ? // 317 / / samaM rAjJIsahasreNa sahasrAMzurasAvita: / vaMzAbhirvaradantIva sukhaM krIDati vaaribhiH||318|| AtmarakSA lakSasaGkhyA dvayorapi hi tIrayoH / saMvarmito udastrAzca tiSThantyasya hareriva / / 319 // adRSTapUrvo'vaSTambha: ko'pyasyA'pratimaujasaH / zobhAmAtraM yathA te'pi yadi vA karmasAkSiNaH // 320 // kSubhitaM jaladevIbhiryAdobhizca palAyitam / jalakrIDAkarAghAtairUrjitaistasya dossmt:||321|| 1. nijaiH karaiH taa.||2. sUryaH / / 3. mRdubhASiNA / / 4.bhRtyena // 5. indrajigISayA khaMtA.1-2, pAtA. mu.||6. tata: mu.||7. agniH / / 8. pRtanA-senA, rodasI-AkAza-pRthivyau // 9. kSubdhaH / / 10. kUjanmarAlI0 lA.; kUjanto ye marAlA:-haMsAsteSAM mAlAstAbhiH parihitamekhalAm / / 11. matsyabhramaNaiH / / 12. tiire|| 13. gjnaaykH|| 14. samudrobhiriva / / 15. tRNagucchAn , vRkSAn // 16. 0 taTAghAtai0 mu. kAM. khaMtA.1-2, pAtA. lA. / / 17. naavH|| 18. zuktiH - 'chiip'|| 19.bhakSyaiH khaMtA.1-2, lA. tA. ||20.dviipaan / / 21. chAdayAmAsa / / 22. matsyAnucchAdayA0 mu.|| 23. vegavAn drumapallavAn mu.|| 24. vRkSapatrANi / / 25. tato'tiphenilaM sAvakaraM vAri rayAgatam lA. / / 26. sapaGkam / / 27. akAraNazatruNA / / 28.purastAdasti khaMtA.1, lA. mo. tA. / / 29. narAdhama: lA. rasaMpA. // 30. parastAdastyu0 he. lA. // 31. hastinIbhiH / / 32. kavacadhAriNaH UrdhvazastrAzca / / 33. zakrasya // 34. mAnaH / / Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 137 dvitIyaH sargaH) triSaSTizalAkApuruSacaritam / idamatyantaruddhatvAt strIsahasrayutena c| tena 'paryasyamANatvAt kAmamullaThitaM pyH||322|| rodhasI plAvayitvobhe vegAdvArIdamuddhatam / iha teplAvayAmAsa devapUjAM dazAnanaH / / 323 // pazyaitAni ca tatstrINAM nirmAlyAni dazAnana! / revAtIre tarantyuccaistadabhijJAnamAdimam // 324 / / tadaGganAjanasyA'GgarAgairmRgamadAdijaiH / idamatyAvilaM vAri durvAraM vIravAraNa! // 325 / / iti tadviramAkarNya praapyaa''htimivaa'nl:| uddidIpe'dhikaM caivamuvAca cadazAnanaH // 326 / / are mumUrSuNA tena vAribhi: svAGgadUSitaiH / dUSitA devapUjeyaM devadUSyamivA'JjanaiH // 327 / / tadyAta rAkSasabhaTAstaM pApaM bhaTamAninam / baddhvA samAnayata bho! matsyamAnAyikA iv||328|| uccastenaivamAdiSTA anurevaM ddhaavire| lakSazo rAkSasabhaTA revormaya ivodbhttaaH||329|| tIrasthitaiH sahasrAMzusainikai: saha te raNam / gajA vanAntaragajairiva ckrurnishaacraaH||330|| vidyAbhirmohayantaste bhUmiSThAMstAn nabha:sthitAH / upadudruvurambhodA: zarabhAn krkairiv||331|| svAnupadrayamANAMstu prekSya krodhdhutaadhrH|cltptaakhstenaa''shvaasyn preyasInijAH // 332 // airAvaNa: surasindhorivarevAta uccakaiH / nirjagAma sahasrAMzuradhijyaM cdhnurvydhaat||333||(yugmm) bANairvidrAvayAmAsa rakSovIrAn nbh:sthitaan| shsraaNshurmhaabaahustuuNlpuulaanivaa'nilH||334|| vyAvRttAMstAn raNAt prekSya saGghaddhorAvaNaH svayam / upatasthesahasrAMzumabhi varSaJchilImukhAn // 335 / / dvAvapyamarSaNau dvAvapyUrjitau dvAvapi sthirau| vividhairAyudhairyuddhaM vidadhAte cirAya tau||336|| dorvIryeNA'vijayyaM taM jJAtvA jagrAha rAvaNaH / vidyayA mohayitvebhamiva maahissmtiiptim||337|| taM prazaMsan mahAvIryaM jitvA'pi jitmaanyth| anutsikto dazagrIvaH skandhAvAre'nayat svym||338|| pasabhAyAM yAvadAsInastasthau hRSTo dazAnanaH / cAraNazramaNastAvacchatabAhuH samAyayau // 339 // siMhAsanAt samutthAya tyaktvA ca mnnipaaduke| abhyuttasthau dazAsyastaM payodamiva barhiNaH // 340 / / papAta pAdayostasya pnycaanggspRssttbhuutlH| rAvaNo mnymaanstmrhdgnndhropmm||341|| Asane cA''sa~yAmAsa taM muni svymrpite| praNamya ca dazagrIvaH svayamurtyAmupAvizat / / 342 // vizvAsa iva mUrtistho vizvAzvAsanabAndhavaH / dharmalAbhAziSaM tasmai so'dAt kalyANamAtaram / / 343 / / baddhvA'JjaliM rAvaNena samAgamanakAraNam / muniSThaH paripRSTo'bhASiSTA'duSTayA giraa||344|| zatabAhurahaM nAmnA mAhiSmatyAM nRpo'bhavam / bhavavAsAdito bhIta: zArdUla: paavkaadiv||345|| sahasrakiraNe rAjyamAropya nijanandane / mokSAdhvasyandanaprAyamahaM vrtmshishriym||346|| ityokte dazagrIvo nmdgriivo'brviiditi| kimasau pUjyapAdAnAmaGgajanmA mahAbhujaH ? // 347|| Amityukte munIndreNa nijagAda dazAnanaH / dirjayaprakrameNA'hamihA''gacchaM ndiittte||348|| dattAvAsastaTe'muSmiJjinA! vikacAmbujaiH / arcitvA yaavdekaagrmaansstnmyo'bhvm||349|| amunA tAvadunmuktairnijasnAnamalImasaiH / vAribhi: plAvitA pUjA tenA'kArSamidaM krudhaa||350||(yugmm) ajJAnAdamunA'pyetat kRtaM manye mhaatmnaa| tvatsUnureSa kiM kuryAdarhadAzAtanAM kvacit ? // 351 // evamuktvA sahasrAMzuM tatrI''naiSId dazAnanaH / lajjAnamrAnana: so'pi nanAma pitaraM munim||352|| rAvaNastaM babhANaivaM bhrAtA me tvamata: param / taveva yanmamA'pyeSazatabAhamuniH pitaa||353||| gaccha zAdhi nijaM rAjyaM gRhANA'nyAmapi kSitim / asmAkaM hi trayANAM tvaM caturtho'syaMzabhAk shriyH||354|| evamuktazca muktazca sahasrAMzurado'vadat / na hi rAjyena me kRtyaM vapuSA vA'pyata: prm||355|| 1. prikssipymaanntvaat||2. zIghratayA'vahat / / 3. cihnam / / 4. atipaGkilam // 5. dhiivraaH||6.assttaapdaan||7. 0zvAsayat iti pAThaH pAtA. vinA sarvatra mudrite ca / / 8. gaGgAyAH / / 9. na kutrA'pi pratau mudrite vA / / 10. 0stRNa0 mu. // 11. bANAn / / 12. kruddhau / / 13. tejasvinI / / 14. vijetumazakyam // 15. jitvA'pyajita0 tA.; AtmAnaM jitaM manyate iti||16. grvrhitH||17. mayUraH / / 18. cA''sayAJcakre khaMtA.1-2, he. mo. tA. // 19. vizvamAzvAsayatIti vizvAzvAsanaH, sa cA'sau bAndhavazceti vigrahaH / / 20. muniSu praSThaH zreSThaH / / 21. mokSamArgarathaprAyam // 22. putraH / / 23. omi0 mu. / / 24. digjayAya krameNA0 kAM. mu.khaMtA.1-2, pAtA. lA. // 25. natvA0 khaMtA.1-2, pAtA. lA. mu.||26. tavevA'yaM mamA0 mu. / / 27. bhaagii|| Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (saptamaM parva pitrA''zritaM zrayiSyAmi vrataM saMsAranAzanam / ayaM hi panthA: sAdhUnAM nirvaannmuptisstthte||356|| ityudIrya dazAsyAya samarpya tanayaM nijm| vrataM caramadehaH sa pitRpaadaantike'grhiit||357|| anaraNyanarendrAya vAcikena tadaivasa: / svayamAttAM parivrajyAM kathayAmAsa sauhRdaat||358|| so'pyayodhyAdhipo dadhyau priyamitreNa tena me| saGketa evamabhavadAdeyaM yugapad vratam // 359 / / svapratijJAmiti smRtvA rAjyaM dazarathAya sH| dattvA svasUnave satyadhano vrtmupaadde||360|| zatabAha-sahasrAMzU vanditvarSI dazAnanaH / sahasrAMzoH sutaM rAjye nyasya cA'caladambare / / 361 / / pAtadA canAradamuniryaSTighAtAdijarjaraH / anyAya iti pUtkurvannetyA''bhASiSTa raavnnm||362|| rAjan! rAjapure'muSmin marutto nAma bhuuptiH| mithyAdRgasti kurvANaH krtuNdurdvijvaasitH||363|| yajJe vadhAya cA''nItAna saunikairiva tadidvajaiH / pazUnAraTato'pazyaM paashbddhaannaagsH||364|| tato vyomno'vatIyo'haMmaruttaM braahmnnaavtm| aho! kimidamArabdhamityapRcchaM kRpaaprH||365|| athovAca marutto'pi yajJo'yaM braahmnnoditH| antarvedIha hotavyAH pazavo devtRptye||366|| ayaM khala mahAdharma: kIrtita: svrghetve| yakSyAmi pazubhiryajJaM tadebhirahamadya bhoH!||367|| tatastasyA'hamityAkhyaM vpurvediirudiiritaa| A~tmA yeSTA tapo vahnirjJAnaM sarpiH prakIrtitam // 368 / / karmANi samidha: krodhAdayastu pazavo mtaa:| satyaM yUpa: sarvaprANirakSaNaM dakSiNA punH||369|| triratnI tu trivedIyamiti vedoditaH krtuH| kRto yogavizeSeNa mukterbhavati sAdhanam / / 370 // kravyAdatulyA ye kuryuryajJaM chaagvdhaadinaa| te mRtvA narake ghore tiSTheyurdu:khinazciram // 371 // utpanno'syuttame vaMze buddhimaanRddhimaansi| rAjan! vyAdhocitAdasmAnivartasva tdnsH||372|| yadi prANivadhenA'pi svargo jAyeta dehinAm / tacchUnyo jIvaloko'yamalpaireva dinairbhvet||373|| idaM mama vaca: zrutvA yajJAgnaya iva dvijA: / krudhA jvalanta: prottsthurdnndd-pttttkpaannyH||374|| tatastaistADyamAnena mayA prApto'si nshytaa| ndiipuraabhibhuutenaa'ntriipmivraavnn!||375|| nirAgaso vadhyamAnAMstat tairnRpazubhiH pazUn / trAyasva trAta evA'haM punstvdvloknaat||376|| tato vimAnArduttIrNo dshaasystddidRkssyaa| Anarce bhUbhujA tena pA~dyasiMhAsanAdinA // 377 / / kruddho maruttabhUpAlaM jagAdaivaM dazAnanaH / are! kimeSa kriyate narakAbhimukhaimakha:? // 378 // dharma: prokto hyahiMsAta: sarva strijagaddhitaiH / pazuhiMsAtmakAdyajJAt sa kathaM nAma jAyatAm ? // 379 / / lokadvayAriM tad yajJaM mA kArSIzcet krissysi| maguptAviha te vAsa: paratra narake punH||380|| visasarja makhaM sadyo mruttnRptisttH| alayA hirAvaNAjJA vizvasyA'pi bhayaGkarA // 381 / / amI pazuvadhAtmAna: kuta: saJjajJire'dhvarA:? / iti pRSTo dazAsyena nijagAdeti naardH||382|| pAasti cediSu vikhyAtA nAmnA zuktimatI purii|shuktimtyaakhyyaa nadyA narmasakhyeva shobhitaa||383|| gateSvanekabhUpeSu suvratAnmaunisuvrateH |abhicndro'bhvt tasyAM rAjA rAjyabhRtAM vrH||384|| abhicandrasya tanayo vsuritybhidhaantH| ajAyata mahAbuddhi: prasiddhaH styvaaktyaa||385|| pArzve kSIrakadambakasya guro: parvatakaH sutH| rAjaputro vasuzcA'haM cA'paThAma trayo'pi hi||386|| supteSvasmAsu sadanopari paatthshrmaanishi| cAraNazramaNau vyomni yontAvityUcaturmithaH // 387 / / eSAmekatama: svargaM gamiSyatyaparaupunaH / narakaM yAsyatastaccA'zrauSIt kssiirkdmbkH||388|| tacchrutvA cintayAmAsa khinna: kSIrakadambakaH / mayyapyadhyApake ziSyau yAsyato narakaM hahA! // 389 // 1. dazarathasya pitA / / 2. sandezena // 3. nyasyA'thA'cala0 tA. // 4. pUtkurvanityabhA0 mu.||5. yajJam // 6. cANDAlaiH / / 7. niraparAdhinaH / / 8. tallInaM ca mano vahni-niM sarpiHpradIpitam he. // 9. yajJakartA / / 10.ghRtam / / 11. kSamA satyamahiMsA ca dAtavyA dakSiNA punaH he.; yUpa: satyamahiMsA ca dAtavyA0 taa.||12. jJAna-darzana-cAritrANi ||13.krvyaadaa api khaMtA.1-2, tA. he. mo.; rAkSasatulyAH / / 14. tatpApAt / / 15. dvIpaH ||16.0duttiiry mu.|| 17. arghyam / / 18. yajJaH / / 19. mama kArAgRhe / / 20. yajJAH / / 21. ca dikSu mu.|| 22. zaktimatyA mu.||23. munisuvratAt mu.; munisuvratasya putrAt // 24. Jain Educatio-mahAbAhuH tA. // 25. satyavAditvena // 26. gcchntau| Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaH sargaH) triSaSTizalAkApuruSacaritam / ebhya: ko yAsyati svarga ? narakaM kau ca yAsyata:? / jijJAsurityupAdhyAyo'smAMstrIn yugapadAhvayat // 390 // samarpya gururasmAkamekaikaM piSTakukkuTam / uvAcA'mI tatra vadhyA yatra ko'pi na pshyti||391|| vasu-parvatako tatra gatvA zUnyapradezayoH / AtmanInAM gatimiva jaghnatu: pissttkukkuttau||392|| davIyasi pradeze tu gatvA'haM nagarAna bhiH| sthitvA ca vijane deze diza: prekssyetytrkym||393|| gurupAdairadastAvadAdiSTaM vatsa! yat tvyaa| vadhyo'yaM kukkuTastatra yatra ko'pi na pshyti||394|| asau pazyatyahaM pazyAmyamI pazyanti khecarA: / lokapAlAzca pazyanti pazyanti jJAnino'pi hi||395|| nA'styeva sthAnamapi tad yatra ko'pi na pshyti| tAtparyaM tad gurugirAMna vadhyaH khalu kukkuttH||396|| gurupAdA: dayAvanta: sadA hiNsaapraangmukhaaH| asmatprajJAM parijJAtumetanniyatamAdizan // 397 / / vimRzyaivamahatvaiva kukkuTaM cA'hamAgamam / kukkuTAhanane hetuM gurorvyajJapayaM ca tm||398|| svargaM yAsyatyasau tAvaditi nizcitya gaurvaat| AliGgito'haM gurubhiH sAdhusAdhvitibhASibhiH // 399 / / vasu-parvatako pazcAdAgatyaivaM shshNstuH| nihatau kukkuTau tatra yatra ko'pi na pshyti||400|| apazyataM yuvAmAdAvapazyan khecraadyH| kathaM hatau kukkuTau re! pApAvityazapad guruH||401|| tata: khedAdupAdhyAyo dadhyau vidhyAtapAThadhI: / mudhA me'dhyApanaklezo vsu-prvtyorbhuut||402|| gurUpadezo hi yathApAtraM prinnmedih| abhrAmbha: sthAnabhedena muktA-lavaNatAM vrajet // 403 / / priya: parvatakaH putraH putrAdapyadhiko vasuH / narakaM yAsyatastasmAd gRhavAsena kiM mama? // 404 / / nirvedAdityapAdhyAya: pravrajyAmagrahIta tdaa| ttpdNprvto'dhyaastvyaakhyaakssnnvickssnnH||405|| bhUtvA guroH prasAdena srvshaastrvishaardH| punareva nijaM sthAnamahaM tu gatavAMstadA // 406 // nipacandro'bhicandro'pijagrAha samaye vrtm| tatazcA'bhUdu vasU rAjA vAsudevasama: shriyaa||407| satyavAdIti sa prApa prasiddhiM pRthiviitle| tAM prasiddhimapi trAtuMsatyameva jagAda sH||408|| athaikadA mRgayuNA mRgAya mRgyaajussaa| cikSipe vizikho vindhyanitambe so'ntraa'skhlt||409|| iSuskhalanahetuM sa jJAtuM tatra yayau ttH| AkAzasphaTikazilAmajJAsIt pANinA spRshn||410|| sadadhyAviti manye'syAM saGkrAnta: paratazcaran / bhUmicchAyeva zItAMzAvadarzi hariNo myaa||411|| pANisparzaM vinA neyaM srvthaa'pyuplkssyte| avazyaM tadasau yogyA vsovsNmtiipteH||412|| raho vyajJapayad rAjJe gatvA tAM mRgayu: zilAm / hRSTo jagrAha rAjA'pi dadau cAsmai mahaddhanam // 413 // sa tayA ghaTayAmAsa cchannaM svAsanavedikAm / tacchilpino'ghAtayacca nA''tmIyA: ksycinnRpaaH||414|| tasyAM siMhAsanaM vedau cedIzasya nivezitam / styprbhaavaadaakaashsthitmitybudhjjnH||415|| satyena tuSTA: sAnnidhyamasya kurvanti devatA: / evamUrjasvinI tasya prasiddhiAnaze diza: // 416 / / tayA prasiddhyA rAjAno bhItAstasya vazaM yayuH / satyA vA yadi vA mithyA prasiddhirjayinI nRNAm // 417 // patatrA'nyadA'hamabhyAgAmadrAkSamatha prvtm| vyAkhyAnayantamRgvedaM ziSyANAM zemuSIjuSAm // 418 // ajairyaSTavyamityatra messairityupdeshkm| tamavocamahaM bhrAtardhAntyA kimidmucyte?||419|| trivArSikANi dhAnyAnina hijAyanta ityjaaH| vyAkhyAtA guruNA'smAkaM vyasmArSI: kena hetunaa?||420|| tata: parvatako'vAdIdidaM tAtena noditam / uditA: kiM tvajA meSAstathaivoktA nirghaNTuSu // 421 / / avocamahamapyevaM shbdaanaamrthklpnaa| mukhyA gauNI ca tatreha gauNI gururciikthet||422|| gururdharmopadeSTaiva zrutidharmAtmikaiva c| dvayamapyanyathA kurvan mitra! mA paapmrjy||423|| 1. dAta khaMtA.1, pAtA. lA. // 2. Atmane hitAm / / 3. atidUravartini // 4. kukkuTaH / / 5. yAsyatyayaM mu.||6. vidhyAtA-zAntA pAThasya-adhyApanasya dhIryasya / / 7. vyAkhyAyAM vicakSaNaH / / 8. vyAdhena / / 9. mRgayAyujA khaMtA.1-2; mRgayAM kurvatA // 10. bANaH // 11. anyataH // 12. tasmai mo. // 13. cchannasvAsana0 khaMtA.1; pracchannaM yathA syAt tthaa||14. tasya paataa.||15. vasunRpasya / / 16. mhtii||17. buddhimatAm / / 18. kozeSu / / 19. siddhahemamatena 'acakathat' eva bhavitumarhati, anyamatAzrayaNenA'trA'nyatrA'pica 'acIkathat' iti ||20.0dhrmaatmkaiv mu.|| Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (saptamaM parva sAkSepaM parvato'jalpadajAn meSAn gururjgau| gurUpadezazabdArtho laGghanAddharmamarjasi ? // 424 // mithyAbhimAnavAco hi na syudaNDabhayAnRNAm / svapakSasthApane tena jihvAccheda: paNo'stu nH||425|| pramANamubhayoratra sahAdhyAyI vsunRpH| pratyazrauSamahaM tacca na kSobha: satyabhASiNAm // 426 // raha: parvatamUce'mbA gRhkrmrtaa'pyhm| ajAstrivArSikaM dhAnyamityazrauSaM bhavatpituH // 427 // jihvAcchedaM paNe'kArSIrya darpAt tadasAmpratam / avimRzya vidhAtAro bhavanti vipadAM padam // 428 // avadat parvato'pyevaM kRtaM tAvadidaM myaa| yathA tathA kRtasyA'mba! karaNaM na hi vidyte||429|| sA'tha parvatakApAyapIDayA hRdishlyitaa| vasurAjamupeyAya putrArthe kriyate na kim ? // 430 // dRSTaH kSIrakadambo'dya yadamba! tvmsiikssitaa| kiM karomi ? prayacchAmi kiM vetybhiddhevsuH||431|| sA'vAdIddIyatAM putrabhikSAM mahyaM mahIpate! / dhana-dhAnyaiH kimanyairme vinA putreNa putraka! // 432 // vasurUce tato me'mba! pAlya: pUjyazca parvataH / guruvad guruputre'pi vartitavyamiti shruteH||433|| kasyA'dya patramutkSiptaM kAlenA'kAlaroSiNA ? / ko jighAMsurdhAtaraM me ? brUhi mAta:! kimAturA ? // 434 / / ajavyAkhyAnavRttAntaM svaputrasya paNaM ca tam / tvaM pramANaM kRtazcA'sItyAkhyAyA'rthayate sma saa||435|| kurvANo rakSaNaM bhrAturajAn messaanudiiry| prANairapyupakurvanti mahAnta: kiM punargirA ? // 436 / / avocata vesurmAtarmithyA vacmi vaca: katham ? / prANAtyaye'pi na zaMsanti nA'satyaM stybhaassinnH||437|| anyadapyabhidhAtavyaM nA'satyaM paapbhiirunnaa| guruvAganyathAkAre kUTasAkSye ca kA kathA ? // 438 // bahakuru guroH sUnuM yadvA satyavratAgraham / tayA saroSamityuktastadvaco'masta pArthivaH / / 439 / / pAtataH pramuditA kSIrakadambagRhiNI yayau / ayAva parvato'haM ca vasurAjasya prssdi||440|| sabhAyAmamilana sabhyA mAdhyasthyaguNazAlinaH / vAdinAMsadarsadvAdakSIra-nIrasitacchadAH / / 441|| AkAzasphaTikazilAvedisiMhAsanaM vasuH / sabhApatiralaJcakre nabhastalamivoDupaH // 442 / / tata: parvatako'haM ca vyAkhyApakSaM nijaM nijam / azaMsAva narendrAya satyaM brUhIti bhaassinnau||443|| vipravRddhairathocesa vivAdastvayi tisstthte| pramANamanayo: sAkSI tvaM rodasyorivA'ryamA // 444 / / ghaTaprabhRtidivyAni vartante hanta satyataH / satyAd varSati parjanya: satyAt sidhyanti devtaaH||445|| tvayaiva satye loko'yaM sthApyate pRthivIpate! / tvAmihA'rthe brUmahe kiM ? brUhi satyavratocitam // 446 / / vaico'zrutveva tatsatyaprasiddhiM svAM nirasya c| ajAn meSAn gururvyAkhyaditi sAkSyaM vsurvydhaat||447|| asatyavacasA tasya kruddhAstatraiva devatA: / delayAmAsurAkAzasphaTikAsanavedikAm // 448 // vasurvasumatInAthastato vsumtiitle| paMpAta sadyo narakapAtaM prstaavynniv||449|| devtaabhirstyoktikupitaabhirnipaatitH| jagAma narakaM ghoraM naranAtho vsusttH||450|| vasoH sutA: pRthuvasuzcitravasuzca vAsavaH / zakro vibhAvasurvizvAvasuH sUrazca saptamaH / / 451 / / aSTamazca mahAzUro niSaNNA: paitRke pde| devatAbhirahanyanta tatkAlamapi kopataH / / 452 // suvasurnavamaH sUnurnaMSTvA nAgapuraM yayau / bRhaddhvajo vaiso: sUnurdazamo mathurAM punH||453|| hasitvA bahudhA pauraistasyA: puryAzca prvt:| nirvAsita: saJjagRhe mahAkAlAsureNa sH||454|| 1. sAkSepa: khaMtA.2, rasaMpA. ||2.0lngghnaadhrmmrjsi khaMtA.1, pAtA. lA. // 3. jihvAcchedapaNo0 khaMtA.1-2, pAtA. lA. kAM. mo. mu. tA. // 4. anggiickre||5. sadA gRharatA'pyaham khaMtA.1 / / 6. upAya: / / 7. zruti: he. kAM. mo.; vedavacanAt / / 8. pramANIkRta0 rasaMpA. / / 9. vasuriti mithyA0 pAtA. / / 10. bahuM kuru0 lA.; baha mAnaya / / 11. vAdinaH rasaMpA. // 12. san ca asan ca sadasantau, tau ca tau vAdo ca sadasadvAdI, tAveva kSIra-nIre - dugdha-jale, tayoH pRthakkaraNe sitcchdaa-hNsaaH||13. siMhAsane lA. chA. pA. mo. // 14. sabhApatirupAvikSannabhastala ivoDupa: lA. chA. pA.; sabhApatirupAvikSannabha:sthala. mo. // 15. nabhaHsthala0 he. // 16. vipravRddhairathokta: pAtA. // 17. 444tamazlokAdanantaraM he.-mo.pratyoreka: zloko'dhika: prApyate - "jala1magnirarghaTa:3 kozo4, viSa5 mASAzca tndulaa:7| phAlaM8dharma:9 sutasparzo10, divyAnAM dazakaM jaguH // " 18. tvayA ca khNtaa.1-2|| 19. vaco'zrutvA'tha pAtA.; vaco'zrutveti rasaMpA.; vacaH zrutveti mu. mo. // 20. asatyavacanAt kAM. // 21. dalayanti sma cAkAza0 lA. chA. pA. mo. / / 22. patita: pA. chA. mo. / / 23. vasusUnu0 rasaMpA. / / Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 141 dvitIyaH sargaH) triSaSTizalAkApuruSacaritam / pAko'yaM mahAkAla iti pRSTo dazamukhena tu| uvAca nArado'trA'sti cAraNayugalaM puram // 455 / / rAjA tatrA'yoghano'bhUdu ditirnAmnAM ca ttpriyaa| tayozcasulasA nAma duhitA ruupshaalinii||456|| pitrA svayaMvare tasyA AhUtA: smupaayyuH| sarve'pi pArthivAsteSu pArthiva: sgro'dhikH||457|| sagarasyA''jJayA dvA:sthA mndodrybhidhaantH| ayodhananRpAvAse jagAma prtivaasrm||458|| ekadA ca gRhodyaankdliisdne'visht| ditiH samaMsulasayA mandodaryapi caa''yyau||459|| latAntaraMnilInA'tha zrotukAmA tyorvcH| tasthau mandodarI proce ditizca sulsaamiti||460|| vatse! mama mana:zalyamasti te'smin svayaMvare / tvadadhInastaduddhArastat samyak zRNu muultH||461|| RSabhasvAmino'bhUtAmubhau vaMzadharau sutau| bharato bAhubalizcasUrya-somau yayoH sutau||462|| somavaMze mama bhrAtA tRnnbindurjaayt|suuryvNshe te pitaa'saavyoghnmhiiptiH||463|| ayodhanasvasA satyayazA nAma mahIpateH / tRNabindorabhUdbhAryA madhupiGgastayoH sutH||464|| tasmai pradIyamAnAM tvAmahamicchAmi sundari! / praditsate tvatpitA tvAM svayaMvaravarAya tu||465|| na jAne kaM vRNoSi tvaM? mana:zalyamidaM mm| varaNIyastvayA rAjamadhye mdbhraatRjstt:||466|| sulasA'pi hi tacchikSAM tathaiva prtypdyt| mandodaryapi tacchrutvA''cakhyau sagarabhUpateH / / 467 / / sagaro'pyAdizad vizvabhUtiM nijpurodhsm| sadya: kavi: so'pi cakre raajlkssnnsNhitaam||468|| tatroce sa tathA yena samastai rAjalakSaNaiH / sagaro jAyate yukto hInastu mdhupingglH||469|| tatpustakaM tu peTAyAM sa cikSepa puraannvt| rAjAjJayA'nyadA''kRSTaM tena tdraajprssdi||470|| tatrA''dau sagaro'vocad vAcyamAne'tra pustke| bhavellakSaNahIno yo vadhyastyAjyazca so'khilaiH||471|| yathA yathA'vAcayat tatpustakaM sa purohitH| tathA tathA sa jihrAya mdhupinggo'plkssnnH||472|| niryayau madhupiGgo'thasagaraM sulasA'vRNot / jajJe vivAha: sadyo'pi sarve svaM sthAnamabhyayuH // 473 / / pAmadhupiGgo'pyapamAnAt kRtvA bAlatapo mRta: / mahAkAlAbhidha: SaSTisahasraMzo'suro'bhavat // 474 // ajJAsIdevadhe: so'tha sagarasya vijRmbhitam / svayaMvare sulasAyA nijaM nyakkArakAraNam / / 475 // rAjAnaM sagaraM rAjJo'nyAMzca hanmIti so'surH| chidrAnveSI zuktimatInadyAM prvtmaiksst||476|| vipraveSastato bhUtvA gatvA prvtmbhydhaat| zANDilyo nAma mitraM tvatpiturasmi mahAmate! // 477 / / dhImato gautamAkhyasyopAdhyAyasya pura: puraa| ahaM kssiirkdmbshcaa'ptthaavshitaavubhau||478|| nAradena janaizca tvAM zrutvA dharSitamAgamam / tvatpakSaM pUrayiSyAmi mantrairvizvaM vimohyn||479|| ityuktvA parvatayuta: kudharmeNA'khilaM jnm| asuro mohayAmAsa durgatau pAtanAya sH||480|| vyAdhi-bhUtAdidoSAMzca sarvatrA'janayan jne| prapannaparvatamataM nirdoSaMcacakAra sH||481|| zANDilyasyA''jJayA so'pi rukchAntiM parvato vydhaat| upakRtyopakRtya svamate caa'sthaapyjjnm||482|| sagarasyA'pi nagare'nta:pure'tha pricchde| vicakre so'suro rogAn daarunnaantibhuuysH||483|| lokapratyayato bheje parvataM sagaro'pi hi| cakAra zANDilyayuto rukchAntiM so'pi sarvataH // 484 / / sautrImaNyAM vidhAnena surApANaM na dussyti| agamyAgamanaM kAryaM yajJe gosarvanAmani // 485 // mAtRmedhe vadho mAtuH pitRmedhe vadhaH pituH| antarvedi vidhAtavyo doSastatra na vidyte||486|| AzuzukSaNimAdhAya pRSThe kUrmasya trpyet| haviSA juhvakAkhyAya svAhetyuktvA prytntH||487|| 1. mi ca khaMtA.1-2 // 2. dvArapAlikA / / 3. latAntaravilInA0 khaMtA.1-2, pAtA. mu. / / 4. tayoH kAM. chA. pA. // 5. pradAtumicchati / / 6. tadgatvA''cakhyau mo. / / 7. bhUbhuje tA. / / 8. nRpa0 mu. / / 9. tatra pustake sa vizvabhUtipurohita: tathA racayAmAsetyarthaH / / 10. 0lakSaNanyUno tA. // 11. 0stADyazca pAtA. // 12. lajjAM praap||13. "SaSTivarSasahasrAyurasuro'bhavat" Ti.he.pratau // 14. avadhijJAnAt / / 15. tiraskArakAraNam / / 16. gotamA0 taa.|| 17. tiraskRtam / / 18. aGgIkRtaM parvatasya mataM yena taM naram / / 19. rogazAntim ||20.prvt: khaMtA.1, pAtA. // 21. yajJasya nAma tatra / / 22. surApAnam mu.|| 23. agamyAyAH khiyA: gamanaM-saGgaH / / 24. govadha0 khNtaa.1||25. agnim|| parukchAnti samaparvatamataMritA pAtanAya Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (saptamaM parva yadA na prApnuyAt kUrmaM tadA zuddhadvijanmanaH / 'khalate: 'piGgalAbhasya 'vikriyasya zucau jle||488|| Asyadaghne'vatIrNasya mastake kuurmsnnibhe| prajvAlya jvalanaM dIptamAhutiM nikSiped dvijH||489||yugmm|| sarvaM puruSa evedaM yad bhUtaM yad bhaviSyati / IzAno yo'mRtatvasya yadannenA'tirohati // 490 / / evamekatra puruSe kiM kenA'tra vipAdyate ? / kurutA'to yathAbhISTaM yajJe praannnipaatnm||491|| mAMsasya bhakSaNaM teSAM kartavyaM yajJakarmaNi / yAyajUkena pUtaM hi devoddezena ttkRtm||492|| ityAdi samupadizya sagare svmtsthite| antarvedi kurukSetrAdiSu so'kArayanmakhAn / / 493 // salabdhaprasaro'kArSI raajsuuyaadikaanpi| asuro'pyadhvarahatAn vimaansthaandrshyt||494|| tataH sapratyayo loka: prANihiMsAtmakAn makhAn / niHzaGkamakarot tasya parvatasya mate sthitH||495|| tatprekSyA'haM tadA vidyAdharaM nAmnA divaakrm| avocaM yat tvayA yajJe hartavyA: pshvo'khilaaH||496|| pratipadya sa me vAcaMjahe yAvat pazUna mkhe| paramAdhArmikastAvat tadajJAsIt suraadhmH||497|| RSabhapratimAMtatra tadvidyAghAtanAya sH| asthApayanmahAkAla upAraMsIcca khecrH||498|| tato'hamapi tUSNIka: kssiinnopaayo'nyto'bhygaat| yajJeSubhAvayAmAsa sagaraM so'tha maayyaa||499|| sagaraM sulasAyuktaM sa juhaavaa'dhvraanle| kRtakRtyo jagAmA'tha mahAkAla: svmaashrym||500|| evaM caparvatAt pApaparvatAdadhvarA dvijaiH / hiMsAtmakA akriyanta te niSedhyAstvayaiva hi||501|| tadvAcamurarIkRtya praNipatya ca nAradam / maruttAt kSamayitvA ca visasarja dshaannH||502|| marutto rAvaNaM natvovAca ko'yaM kRpaanidhiH| pApAdamuSmAdyo hyasmAMstvayA svAmin! nyavArayat ? / / 503 / / Acakhyau rAvaNo'pyAsInnAmnA brahmarucirdvijaH / tApasasya satastasya bhAryA kUrmIti guLabhUt / / 504 / / tatreyuH sAdhavo'nyedyusteSvekaH saadhurbrviit| bhavabhItyA gRhavAsastyakto yat sAdhu sAdhu tat // 505 // bhUya: svadArasaGgasya viSayairluptacetasaH / gRhavAsAd vanavAsa: kathaM nAma viziSyate ? // 506 // zrutvA brahmarucistat tu prapannajinazAsana: / tadaiva prAvrajat sA cakUyaMbhUcchrAvikA praa||507|| mithyAtvavarjitA tatra sA vasantyAzrame sutm| suSuve nAradaM nAma rodanAdivivarjitam / / 508 // gatAyAzcA'nyatastasyAstaM jhurjumbhkaamraaH| putrazokAdindumAlAryAntike prAvrajacca saa||509|| te'marA: pAlayAmAsuH zAstrANyadhyApayaMzca tm| AkAzagAminI vidyAM dadustasmai krameNa c||510|| aNuvratadharaH prApa yauvanaM ca mnohrm| sa zikhAdhAraNAnnityaM na gRhastho na sNytH||511|| kalahaprekSaNAkAGkSI giit-nRtykutuuhlii| sadA kndrp-kautkucy-maukhryaatyntvtslH||512|| vIrANAM kAmukAnAM ca sandhi-vigrahakArakaH / chatrikA-'kSa-vRSIpANirArUDha: paadukaasuc||513|| devai: saMvardhitvAcca devarSiH prathito bhuvi| prAyeNa brahmacArI casvecchAcAryeSa nAradaH // 514 // ityuktavantaMlakezamajJAnakRtamAtmanaH / maruttaH kSamayAmAsA'parAdhaM makhasambhavam / / 515 / / maruttarAja: svAM kanyAM nAmata: kanakaprabhAm / tadA dadau dazAsyAya dazAsyopyuduvAha taam||516|| paprebhaJjana ivaujsviimruttmkhbhnyjnH| tato jagAma mathurAM ngriiguruvikrmH||517|| upatasthe dazagrIvaM tannRpo hrivohnnH| putreNa madhunA sArdhamIzAneneva shuulinaa||518|| taMbhaktyopasthitaM prIto vArtayan dazakandharaH / papracchaiva bhavatsUno: kuto'daH zUlamAyudham ? // 519 / / 1. 'khalvATasya,TAliyute zirasi' Ti. he.pratau // 2. 'piGgalA AbhA yasya'Ti. he.prtau||3. viziSTA kriyA yasya' Ti. he.pratau // 4.mukhprmaanne||5. prakSiped mu.||6."amRttvN ajarAmarapadam" Ti. he.prtau||5."annen-aahaarenn atirohati-vardhate" Ti. he.pratau / / 8."ekatra sarva-vastumaye puruSe sati kiM vastu kena puruSeNa atra vizve vinAzyate'pi tu kenA'pi kimapi na vinAzyate, kasyA'pi hiMsAjanitaM pApaM na lagatItyarthaH'' Ti. he.pratau ||9.k: kenA'tra tA. // 10. vipadyate lA. mu.,khaMtA.1-2, paataa.laa.||11. puna: punaryajatIti yAyajUkastena // 12. samupAdizya mu.|| 13. taM satkRtya rasaMpA. // 14. garbhavatI // 15. sadAra0 he. kAM.lA. mo.||16. putrazokAdindumAlAsavidhe mu.||17. 0nRtta0 rsNpaa.||18. kaamcessttit-vaacaaltvyortyntvtslH||19. 0kaukucya0 mu.||20. darbhAsanavizeSo vRssii|| 21. mahAvAyuH // 22. harivAhana: mu.laa.||23. zaGkareNa trizUladhAriNA // 24. prIto'vArtayaddaza0 mu. khaMtA.1-2 prbhRtissu|| Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaH sargaH ) triSaSTizalAkApuruSacaritam / pitrA saJjJayA''diSTo 'mdhurmdhurmbhydhaat| idaM me camarendreNa prAgjanmasuhRdA'rpitam // 520 // ||avocaccamarazcaivaM dhAtakIkhaNDa nAmani / dvIpa airAvata kSetre zatadvAre mahApure // 521 // sumitro rAjaputro'bhUt prabhavaH kulaputrakaH / ubhAvabhUtAM te mitre vasanta- madanAviva // 522 // yugmm|| gurorekasya pArzve tau bAlye jagRhatuH kalAH / saha cikrIDatuzcA'viprayuktAvazvinAviva // 523 // udyauvanaH sumitro'tha tatrA'bhUnnagare nRpaH / maharddhirvidadhe tena prabhavo'pyAtmasannibhaH // 524 // rAjaikadA turaGgeNa hataH prApa mahATavIm / pallIpatisutAM tatra vanamAlAmupAyata // 525 // tAmAdAya samAyAtaH sa rAjA svapure punaH / prabhaveNa ca sA prekSi rUpa-yauvanazAlinI // 526 // taddarzanAt prabhRtyeva sa mainobhavapIDitaH / dine dine kRzo jajJe kRSNapakSa ivoDupaH // 527 // asAdhyaM mantra-tantrANAM taM jJAtvA'tikRzaM nRpaH / ityUce bAdhate kiM te ? samyagAkhyAhi bAndhava! // 528 // abhyadhAt prabhavo'pyevaM vaktumetanna zakyate / alaM kulakalaGkAya yanmanaH sthamapi prabho! / / 529 / / nirbandhAd bhUbhujA pRSTaH sa Akhyat kulaputrakaH / vanamAlAnurAgo me dehadaurbalyakAraNam // 530 // rAjA'pyUce rAjyamapi tvadarthe sntyjaamyhm| kiM punarmahilAmAtramiyamadyaiva gRhyatAm // 531 // ityuktvA taM visRjyA'tha tasyA'nupadameva tAm / svayaM dUtImiva praiSIt tadokasi nizAmukhe // 532 // ityUce sA'pi rAjJA'haM tubhyaM dattA'smi sIdate / jIvAturiva tacchAdhi patyAjJA me balIyasI // 533 // mama bhartA tvadarthe hi prANAnapi vimuJcati / kiM punarmAdRzIM dAsImudAsIna: kimIkSase ? // 534|| babhASe prabhavo'pyevaM dhigdhiG mAM nirapatrapam / aho ! sa tu mahAsattvo yasyedRk sauhRdaM mayi // 535 // prANA api hi dIyante parasmai na punaH priyA / iti duSkarametaddhi kRtaM tenA'dya matkRte // 536|| pizunAnAmivA'vAcyaM nA'yAcyaM bata mAdRzAm / kalpadrUNAmivA'deyaM nA'sti kiJcittu tAdRzAm // 537 // sarvathA gaccha mAtA'si mAMDataH paramimaM janam / pazya bhASasva vA pAparAziM patyAjJayA'pi hi // 538 // tatra ca cchannamAgatya rAjA zuzrAva tadvacaH / suhRdaH sattvamAlokya prakarSeNa jaharSa ca // 539 // vanamAlAM namaskRtya visRjya prabhavo'pi hi / svazirazchettumArebhe khaDgamAkRSya pANinA / 540 // AvirbhUya sumitro'pi mitra! mA sAhasaM kRthAH / iti jalpannapAhArSIt kRpANaM tasya pANitaH // 541 // vivikSenniva vasudhAM prabhavo'dhomukho hiyA / kathaJcana sumitreNa svasthAvasthAmainIyata // 542 // cakratustau ciraM rAjyaM prAgvanmaitrIparAyaNau / sumitrastu parivrajya mRtvezAnasuro'bha 'bhavat // 543 // tatazcyutvA mathurezaharivahaNanandanaH / tvaM subAhurmadhunImA mAdhavI kukSibhUrabhUH // 544 // prabhavo'pi bhavaM bhrAntvA ciraM vizvAvasorabhUt / jyotirmatyAM zrIkumAra iti nAmnA tainUruhaH / / 545 / / sanidAnaM tapaH kRtvA kAlayogAd vipadya ca / abhavaM camarendro 'haM pUrvajanmasuhRt tava // 546 // ityAkhyAya sa me'datta zUlametadupetya yat / AyojanadvisahasyAH kRtvA kAryaM nivartate // 547 // iti zrutvA dazagrIvo bhakti-zaktivirAjine / dadau madhukumArAya kanyAM nAma manoramAm // 548 / / ||ath laGkAprayANAhAd varSeSvaSTAdazasvagAt / svarNAdrau pA~NDake caityAnyarcituM dazakandharaH // 549 / / sotkaNThastatra caityAni dazakaNTho'bhyavandata / RddhyA mahatyA saGgIta-pUjotsavapuraHsaram // 550 // durlaccanagare'thendradikpAlaM nalakUbaram / grahItuM kumbhakarNAdyA dazagrIvAjJayA yayuH // 551 // AzAlI vidyayA vahnimayaM vapramatha vyadhAt / svapure yojanazatapramANaM nalakUbaraH / / 552 // hutAzanamayAnyeva cakre yantrANi tatra ca / preMdIpanamiva vyomni kurvANAni zikhotkaraiH // 553 // 143 1. madhuraM madhuramabhyadhAt mu.|| 2. dazadvAre pAtA. // 3. aviyoginau devavaidyAviva // 4. kAmapIDitaH // 5. candraH // 6. AgrahAt / / 7. duHkhine / / 8. Adiza / / 9. nirlajjam // 10. nA'taH mu. // / 11. sA mu. // / 12. praveSTumicchan / 13. 0 manAyi saH lA. kAM. tA. mu. // 14. 0 harivAhana0 lA. tA. / / 15. 0rmadhurnAma0 lA. / / 16. putraH / / 17. 0pANDakacaityA0 lA // 18. durlaGghapure'thendraprAgdikpAlaM0 lA. he. kAM. lA. // 19. AzAlA0 tA. // 20. 'tApaNuM ' iti bhASAyAm, agnim // 21. zarotkaraiH khaMtA. 1; jvAlAsamUhaiH // For Private Personal Use Only Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (saptamaM parva taM ca vaprama'vaSTabhyA'vatasthe nalakUbaraH / bhaTaiH parivRta: kopAjjvalan vahrikumAravat // 554 / / te'pyetya kumbhakarNAdyAstaM draSTumapi nA'zakan / grISmamadhyAhnamArtaNDamiva suptotthitA narAH / / 555 / / durlaGghametad durlaGghapuramityapasRtya te| bhagnotsAhA: kathamapi dazAsyAya vyjijnypn||556|| svayaM dazAsyastatrA'gAttaM vapraM prekSya taadRshm| apazyaMstadgrahopAyaM ciraM dadhyau sbaandhvH||557|| anuraktA dazAsyasya nlkuubrptnyth| praiSId dUtImuparambhA sA tmetyaivmbrviit||558|| jayazrIriva mUrtoparambhA tvayi rirNste| sA tvadguNairhatamanAstatra mUtyaiva tisstthti||559|| imAMca vidyAmAzAlImasya vaprasya rkssikaam| kariSyati tavA''yattAmAtmAnamiva mAnada! // 560 // grahISyati tayA cedaM puraM sanalakUbaram / setsyatyatra ca te cakraM deva! nAmnA sudrshnm||561|| saprahAsaMdazAsyena vIkSito'tha bibhiissnnH| evamastviti bhASitvA dUtikAM visasarja taam||562|| atha kruddho dazagrIva AbabhASe bibhiissnnm| are! kulaviruddhaM kiM pratipannamidaM tvyaa?||563|| hRdayaM jAtucid dattaM parastrINAM na kairpi| asmatkulabhavairmUDha! raNe pRSThaM dvissaamiv||564|| nava: kulakalaGko'yaM vacasA'pi kRtastvayA / rebibhISaNa! keyaM te matiryenedamabravI: ? // 565 // bibhISaNo'pyuvAcaivaM prasIdA''rya! mahAbhuja! / na vAgmAtraM kalaGkAya vizuddhamanasAM nRnnaam||566|| sA samAyAtu vidyAM te prayacchatu sa ca dviSan / vazyo'stu mA bhajethAstAM vAcoyuktyA parityajeH / / 567 // yAvad bibhISaNavaco'numene taddazAnanaH / tAvadAgAduparambhA ttpriireNmbhlmpttaa||568|| dadau cA''zAlikAM vidyAM patyA vaprIkRtAM pure| moghetarANi zastrANi vyantarAdhiSThitAni c||569|| dazAsya: saJjahArA'gniprAkAraM vidyayA tyaa| praviveza ca durlaGghapuraM sabalavAhana: // 570 // uttasthe cA'tha sannA raNAya nalakUbaraH / bibhISaNena cA'grAhi carmabhastreva dntinaa||571|| devAsurairapyajayyaM zakrasambandhi durdharam / cakraMsudarzanaM nAma tatra prApa carAvaNaH / / 572 / / praNatAya tatastasmai dazAsyastatpuraM ddau| arthino'rtheSu na tathA doSmanto vijaye ythaa||573|| uparambhAmapyuvAca dazAsyaH svkulocitaam| bhadre! bhajA''tmabhartAraM kartAraM vinayaM myi||574|| vidyAdAnAd gurusthAne mama tvamasi smprti| svasR-mAtRpade pazyAmyanyA api prstriyH||575|| putrI kAmaMdhvajasyA'si sundryudrsmbhvaa| kuladvayavizuddhAyA: kalaGko mA sma bhUt tv||576|| taamityuktvaa'pryaamaasnlkbrbhbhuje| adaSitAM piturgeheruSitveva smaagtaam||577| nalakUbararAjena kumbhakarNAgrajo'rcita: / cacAla saha cA'bhirathanUpurapattanam // 578 // AyAntaMrAvaNaM zrutvA sahasrAro mahAmatiH / sutamindraM sutasnehAt snehpuurvmbhaasst||579|| bhavatA vatsa! jAtena vaMzo'smAkaM mhaujsaa| anyavaMzonnatiM hatvA prApita: pronnatiM praam||580|| ekena vikrameNaiva tvayA hiidmnusstthitm| nItInAmapyavakAzo dAtavya: samprati tvyaa||581|| ekAntavikrama: kvA'pi vipade'pi prjaayte| ekAntavikramAnnAzaM zarabhAdyA: prayAnti hi||582|| balIyaso balibhyo'pi prasUte hi vsundhraa| sarvebhyo'pyahamojasvItyahaGkAraM sma mA kRthaaH||583|| utthito'styadhunA vIra: srvviirtvtskrH| pratApena sahasrAMzuH shsraaNshuniyntrkH||584|| helotpATitakailAso maruttamakhabhaJjanaH / jambUdvIpezayakSendreNA'pyakSobhitamAnasaH / / 585 // upaarhnnijdorviinnaagiittossitcetsH| dharaNendrAdamoghAptazakti: zaktitrayorjitaH // 586 // 1. avalambya / / 2. durladhya0 tA. lA. mu., khaMtA.2 // 3. dazAnanaH khaMtA.2, pAtA. tA. // 4. svagRhe kevalaM zarIreNaiva tiSThati, manastu tasyAstvayi vartata iti / / 5. 0mAzAlA0 tA. // 6. daivaM mu. mo. taa.||7. asmatkulabhaTai0 taa.|| 8. tadAliGganotsukA / / 9. amoghAni // 10. kAsadhvaja0 rasaMpA. // 11. 0viruddhAyA: mu.||12. camUbhI0 khaMtA.1-2, pAtA. tA.; senAbhI0 mo. mu. // 13. hitvA he.; hitvA kA. / / 14. vIra! tA. // 15. sarveSAM vIratvaM luNTatinAzayatItyetAdRzastaskaraH / / 16. sUryaH / / 17. sahasrAMzu ma rAjA, tanniyantrakaH / / 18. aSTApadaparvataH / / 19. arhatsamIpe nijadorvINAyA gItena prasAditaM cittaM yasya tasmAt / / 20.0damoghAstrazaktiH pAtA. // 21. prabhAva-utsAha-mantrajAstisraH zaktaya:, tAbhirUrjito balavAn / / Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaH sargaH ) triSaSTizalAkApuruSacaritam / 145 T bhrAtRbhyAM svAnurUpAbhyAM svabhujAbhyAmivotkaTaH / rAvaNo nAma laGkezaH sukezakulabhAskaraH // 587 // [ caturbhiH kalApakam ] sa yamaM helayA'bhAGgIt paMttiM vaizravaNaM ca te| pattIcakre vAnarendraM sugrIvaM vAlisodaram // 588|| durlaGghavahniprAkAraM durlaGghyapuramasya c| praviSTasyA'nujo baddhvA jagrAha nalakUbaram // 589|| sa tvAM pratyApatannasti yugAntAgnirivoddhataH / praNipAtasudhAvRSTyA zamanIyo'nyathA na tu // 590 // rUpiNIM ca sutAmasmai yaccha rUpavatImimAm / evaM hyuttamasandhAnaM sambandhAt te bhaviSyati / / 591 / / evaM pitRvacaH zrutvA kupyannevamuvAca saH / kanyakA svA kathaGkAramasmai vadhyAya dIyate ? / / 592 / / kiM ca nA'dhunikaM vairamamunA kiM tu vaMzajam / tAtaM vijayasiMhaM prAgetadgRhyairhataM smara / / 593 / / etatpitAmahasyA'pi mAlino yanmayA kRtam / tadasyA'pi kariSyAmi samAyAtveSa ko yam ? 594 // snehataH kAtaro mA bhUH sahajaM dhairyamAzraya / svasUnoH sarvadA dRSTaM kiM na vetsi parAkramam ? / / 595 // " tasyaivaM vadato'bhyetya nagaraM rathanUpuram / camUbhirveSTayAmAsa durdharo dazakandharaH ||596 || pUrvameva dazAsyena prahito mahitaujasA / atha dUto'bhyupetyendramityuvAca sasauSThavaH // 597|| ye kecidiha rAjAno vidyA-dorvIryadarpiNaH / tairupetyopAyanAdyaiH pUjito dazakandharaH / / 598 / / dazakaNThasya vismRtyA bhavatazcA''rjavAdayam / iyAn kAlo yayau tasmin bhaktikAlastavA'dhunA / / 599 / / bhaktiM darzaya tat tasmin zaktiM vA darzayA'dhunA / bhakti-zaktivihInazcedevameva vinaGkSyasi // 600 // indro'pi nijagAdaivaM varAkaiH pUjito nRpaiH / rAvaNastadayaM mattaH pUjAM matto'pi vAJchati // 601 || yathA tathA gataH kAlo rAvaNasya sukhAya saH / kAlarUpastvayaM kAlastasyedAnImupasthitaH // 602 // gatvA svasvAmino bhaktiM zaktiM vA mayi darzaya / sa bhakti-zaktihInazcedevameva vinaGkSyati // 603 || dUtenA''gatya vijJapto rAvaNo kopadAruNaH / samanahyanmahotsAhaH samaM sklsainikaiH||604|| drutamindro'pi sannahya niryayau rathanUpurAt / 'vIrA hi na sahante'nyavIrAhaGkAraDambaram / / 605 / / [ sAmantAH saha sAmantaiH sainikA: sainikaiH punaH / senAnIbhizca senAnyo dvayoryuyudhire tayoH || 606 // tayorbalAnAmanyo'nyaM saeNmpheTaH zastravarSiNAm / saMvartta- puSkarAvarttavAridAnAmivA'bhavat // 607 // varAkaiH sainikairebhiH kiM hatairmazakairiva ? / iti bruvANo bhuvanAlaGkArakaripuGgavam // 608 // svayamAruhya yuddhAyA'dhijyIkRtazarAsanaH / aDhaukatairAvaNasthenendreNa saha rAvaNaH // 609 // yugmm|| nAgapAzamivA'nyo'nyaM mukhayoH kairaveSTanam / vitanvAnau mimilatuH kariNau rAvaNendrayoH // 610 // dvAvapIbhau mahAprANau dantairdantAn prajaghnatuH / utthApayantau sphulinggaanrnnyunmthnaadiv||611|| mithoghAtairviSaNebhya: sauvarNavalayAvaliH / papAtorvyAM virahiNIbAhubhya iva tatkSaNAt // 612 // taddantaghAtakSuNNebhyaH zarIrebhyo nirantaram / gaNDebhyo madadhArAvad raktadhArAH prasubhruvuH // 613 // kSaNAcchalyai: kSaNAd bANai: kSaNAdapi ca mudgaraiH / gajAviveM dvitIyau tau rAvaNendrau prajahatuH ||614 // mahAbalau pipiSeMturastrairastrANi tau mithaH / naiko'pyahIyataikasmAdabdhI pUrvAparAviva // 615 // bAdhya-bAdhakatAbhAgbhirdrAgutsargA-'pavAdavat / mantrAstrairapyayudhyetAM tau raNakretudIkSitau // 616 / / gADhaM militayorekavRntasthaphalayoriva / airAvaNa bhuvanAlaGkArayoH kariNoratha // 617|| chalajJo rAvaNaH svebhAdutpatyairAvaNaM yayau / hatvA ca tanmahAmatraM babandhendraM karIndravat // 618 // yugmm|| sa hastI parito'dhastAd rakSovIrairaveSTyata / harSAduttAlatumulairmadhumaiNDa ivA'libhiH // 619 // 1. dikpAlaM dhanadaM khaMtA. 1 - 2, lA.; dikpAladhanadaM he. kAM. lA. tA. // / 2. durlaGghya0 khaMtA. 1, mu. // 3. abhyAgacchan / 4. vividhAt te tA. // 5. kupyannidamuvAca rasaMpA. / / 6. tAvad lA // 7 etatpakSyaiH // 8. samAyAtveSako hyayam mu. // 9. vadato'pyetya lA. // 10. 0 dovIryadarpitA: mu.; 0 dovIryadarpaNA: kAM. lA. // 11. matpArzvAt // 12. vijJapte rasaMpA. // 13. dhIrA lA // 14. yuddham // 15. karaH zuNDA // 16. prajahatuH lA. rasaMpA. // / 17. dantebhyaH // 18. virahAkulatvena kRzAyAH striyo bAhubhyaH // 19. karIrIbhyo0 he. tA.; karIrIbhyAM0 lA.; karIbhyo'pi chA. pA. // 20. gajAvivAdvi0 mu., tA. pAtA. prabhRtiSu // 21. prajaghnatuH mu. // 22. saJcUrNayAmAsatuH / / 23. raNa eva kratuH yajJaH, tatra dIkSitau // 24. hastipakam (mahAvata ) // 25. 'madhapUDo' iti bhASAyAm // Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 kalikAlasarvajJa zrI hemacandrAcAryapraNItaM rAvaNena dhRte zakre tatsainyamapi sarvataH / vidudrAva jite nAthe jitA eva padAtayaH // 620 // sahaivairAvaNenendraM rAvaNa: zibire nije / ninAya nAyaikyabhavat svayaM zreNidvaye'pyatha // 621 // tato nivRtya laGkAyAM jagAma dazakandharaH / kArAyAM cA'kSipacchakraM kIravat kASThapaJjare // 622 // "sahasrAraH sadikpAlo laGkAyAmetya rAvaNam / namaskRtyetyabhASiSTa pattivad racitAJjaliH // 623 // kailAsamudadhArSId yo lIlayA grAvaikhaNDavat / doSmatA tena bhavatA vijitA na trapAmahe // 624 // tAdRze tvayi yAcJA'pi na trapAyai manAgapi / ted yAce'haM muJca zakraM putrabhikSAM prayaccha me // 625 // uvAca rAvaNo 'pyevaM zakraM muJcAmi yadyasau / sadikpAlaparIvAraH karma kuryAt sadedRzam // 626 // parito'pi purIM laGkAM karotveSa kSaNe kSaNe / tRNakASThAdirahitAM vAsAgAramahImiva // 627|| prAta: prAtardivyagandhairambuvAha ivA'mbubhiH / celarvanopaM purImetAmabhito'pyabhiSiJcatu // 628 / / mAlAkAra ivoccitya grathitvA ca sadA svayam / puSpANi pUrayatveSa devatAvasarAdiSu // 629 // evaMvidhAni karmANi kurvanneSa sutastava / punargRhNAtu rAjyaM svaM matprasAdAcca nandatu // 630 // evaM kariSyatItyukte sahasrAreNa rAvaNaH / mumoca zakraM kArAyAH satkRtya nijbndhuvt||631|| rathanUpurametyendrastasthAvudvigna uccakaiH / tejasvinAM hi nistejo mRtyuto'pyatiduHsaham // 632 // nirvANasaGgamo nAma jJAnI tatrA'nyadA muniH / samavAsaradindro'pi taM vanditumupAyayau // 633 // bhagavan! karmaNA kena rAvaNAdidamAsadam / nyakkAramiti zakreNa pRSTaH sa munirabravIt // 634 // zrImatyariJjayapure purA vidyAdharAgraNIH / nAmnA jvalanasiMho'bhUd vegavatyasya tu priyA // 635 // . ahalyA nAma duhitA rUpavatyabhavat tayoH / tasyA: svayaMvare'bhyeyuH sarve vidyAdharezvarAH // 636 || AnandamAlI tatrA''gAccandrAvartapurezvaraH / sUryAvartapure zastvamAgAnnAmnA taDitprabhaH // 637 // sahA''yAtamapi tyaktvA tvAmahalyA nijecchayA / AnandamAlinaM vavre tavA'bhUcca parAbhavaH // 638 // AnandamAlinIrSyAlustvamabhUstatprabhRtyapi / mayi satyapyasAvetAmahalyAmUDhavAniti // 639 // AnandamAlI nirvedAdanyadA vrtmgrhiit| tapyamAnastapastIvraM vyahArSIcca saharSibhiH // 640 // viharan sa rathAvartaM jagAma girimekadA / tvayA ca dadRze'smAri cA'halyAyA: svayaMvaraH // 641|| dhyAnArUDhastvayA baddhastADito'nekazazca saH / manAgapi na ca dhyAnAdacAlIdacalAcalaH // 642 // kalyANaguNadharastu teMdUbhrAtA zramaNAgraNIH / prekSya tvayyamucat tejolezyAM zampAmiva drume // 643 // satyazriyA ca tvatpetyA zamito bhaktijaiMlpitaiH / tejolezyAM sa saJjahe na dagdho'sti tadaiva tat // 644 // muniryaitkArajAt pApAt tvaM bhrAntvA katicid bhavAn / zubhaM karma vidhAyendraH sahasrArasuto'bhavaH // 645 // mahAmunitiraskAraprahArodbhavakarmaNaH / upasthitaM phalamidaM rAvaNAdyaH parAbhavaH // 646 // karmANyavazyaM sarvasya phalantyeva cirAdapi / ApurandaramAkITaM saMsArasthitirIdRzI // 647 // tacchrutvA darttavIryAya rAjyaM dattvA'Ggarjanmane / indraH paryavrajat taptogratapAzca yayau zivam // 648 // rAvaNo'pi yayau svarNatuGgazaile'pare'hani / anantavIryaM nAmarSiM vandituM jAtakevalam // 649 // taM vanditvA yathAsthAnaM niSaNNo dazakandharaH / zuzrAva ca zrotrasudhAsAraNiM dharmadezanAm // 650 // dezanAnte dazAsyena kutaH syAnmaraNaM mama ? / iti pRSTo maharSiH sa bhagavAnevamabhyadhAt // 651 // pAradArikadoSeNa vAsudevAd bha~viSyataH / bhaviSyati vipattiste prativiSNordazAnana! // 652 // (saptamaM parva 1. nAyako'bhavat he. kAM. // / 2. aSTApadam // 3. pASANakhaNDavat // 4. yAJcAdi lA // 5. tad yAcyase he. kAM. pA. chA. lA. // 6. celotkSepaM mu.; 'calatkopaM' iti pAThAntare iti Ti. lA. pratau; yAvatA celaM (vastraM) knUyate ArdrIbhavati tAvat (si.he. 5-4-58) / / 7. 'cUMTIne' iti bhASA // 8. granthitvA mu. // 9. acala (parvata) vad acalA (bhUmi) vad vA acalaH / 10. 'AnandamAlibhrAtA' itilA. Ti. / / 11. 'vidyutamiva' itilA. Ti. // / 12. 'taDitprabhApatnyA ' itilA. Ti. / / 13. bhaktivacanaiH / 14. muninyakkAra0 mu., munitiraskArajAtAt / / 15. dattavIryasya pAtA. vinA // 16. 0janmanaH pAtA. vinA / / 17. bhaviSyati mu., bhAvinaH ityarthaH // Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvitIyaH sargaH ) triSaSTizalAkApuruSacaritam / 'parastriyamanicchantIM ramayiSyAmi na hyhm| jagrAhA'bhigrahamimaM sa tasyaiva muneH puraH // 653 // munivaramatha natvA jJAnaratnAmbudhiM taM, dazavadana iyAya svAM purIM puSpakasthaH / nikhilanagaranArInetranIlotpalAnAM, pramadavibhavadAnAd yAMminIjAnikalpaH // 654 // ityAcArya zrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye saptame parvaNi rAvaNadigvijayo nAma dvitIyaH srgH| Fa 1. 653tamazlokasyopari lA. saJjJakapratau TippaNIyam - 'jai vi hu surUvavaMtA paramahilA to vi haM na patthemi / niyA vi appasannA vilayA evaM vayaM majjha // 1 // vRddhapadmacaritre // " 2. yAminIjAni: candrastattulya ityarthaH // 3. sargaH samAptaH lA. // For Private Personal Use Only 147 Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||tRtiiyH srgH|| atheha vaitADhyagirAvAdityapurapattane / prahlAdo nAma rAjA'bhUt ketumatyasya tu priyA // 1 // tayorbabhUva tanayo nAmata: pavanaJjayaH / jayI pavanavat sthAmnA gagane gamanena ca // 2 // pAitazca bharate'traivopArNavaM dantiparvate / vidyAdharendro mahendro mahendranagare'bhavat / / 3 / / patnyAM hRdayasundayA~ tasya cA'JjanasundarI / arindamAdiputrANAM zatasyoparyabhUta sutA // 4 // udyauvanAyAstasyAzca varaM cintayataH pituH / zazaMsurmantriNo vidyAdharayUnaH sahasrazaH // 5 // mahendrasyA''jJayA'mAtyAstadrUpANi pRthak pRthak / yathAvadAlekhyapaTeSvAnAyya samadarzayan / / 6 / / tatra vidyAdharAdhIzahiraNyAbhAGgajanmanaH / rUpaM vidyutprabhAkhyasya sumana:kukSijanmanaH // 7 / / prahlAdasUno: pavanaJjayasya ca manoramam / citrasthaM sacivo'nyedhurmahendrasyA'bhyaDhaukayat ||8||yugmm|| rUpavantau kulInau ca dvAvapyetau tadetayoH / vatsAyA: ko vara ? iti rAjJoktaH sacivo'bravIt / / 9 / / eSo'STAdazavarSAyurmokSaM vidyutprabho gmii| iti naimittikA: svAmin! vyaktamAkhyAtapUrviNaH // 10 // prahlAdatanayastveSa cirAyu: pavanaJjayaH / yogyo varastadetasmai prayacchA'JjanasundarIm // 11 / / atrA'ntare tu yAtrAyai dvIpaM nandIzvaraM yayuH / vidyAdharendrAH sarve'pi sarvA spricchdaaH||12|| prahAdastatre yAn prekSya mahendramidamabhyadhAt / dIyatAM matsutAyaiSA svasutA'JjanasundarI // 13 / / mahendraH pratipede tadagre'pi hRdayasthitam / nimittamAtramevA''sIt prahlAdaprArthanA tu sA // 14 // itastRtIye divase mAnasAkhye sarovare / kAryo vivAha ityuktvA tau yathAsthAnamIyatuH // 15 / / tato mahendra-prahlAdau sAhlAdau svajanaiH samam / jagmaturmAnasasarasyAvAsaM cakratuzca tau // 16 / / pamitraM prahasitaM nAmovAceti pavanaJjayaH / dRSTA'sti kiM tvayA ? brUhi kIdRzyaJjanasundarI ? // 17 / / hasitveSat prahasito'pyevamUce mayekSitA / sA hi rambhAdikAbhyo'pi sundaryaJjanasundarI // 18 // tasyA nirupamaM rUpaM yAdRzaM dRzyate dRshaa| tAdRzaM vacasA vaktuM vAgminA'pi na shkyte||19|| pavanaJjaya ityUce dUre hyudvAhavAsaraH / sA dRggocaramadyaiva kathaM neyA mayA sakhe! ? // 20 // vallabhotkaNThitAnAM hi ghaTikA'pi dinAyate / mAsAyate dinamapi kiM punastaddinatrayam ? // 21 // tata: prahasito'pyevaM vyAjahAra sthiriibhv| nizi tatraitya tAM kAntAM drakSasyanupalakSitaH // 22 // utpatya sAhasito nizyagAt pvnnyjyH| Asthite'JjanasundaryA prAsAde saptabhUmike // 23 // rojaspaza iva cchannIbhUya so'JjanasundarIm / samyagIkSitumArebhe samitra: pavanaJjayaH // 24 // dhanyA'si yA hi prApastvaM taM patiM pavanaJjayam / sakhI vasantatilaketyuvAcA'JjanasundarIm // 25 / / hale! muktvA varaM vidyutprabhaM caramavigraham / ko varaH zlAghyate ? iti mizrakezyavadat sakhI // 26 / / prathamA pratyuvAcaivaM mugdhe! vetsi na kinycn| vidyutprabho hi svalpAyuH svAminyA yujyate katham ? ||27|| dvitIyA'pItyabhASiSTa vayasye! mandadhIrasi / stokamapyamRtaM zreyo bhAro'pi na viSasya tu / / 28 / / ityAlApaM tayoH zrutvA'cintayat pavanaJjayaH / asyAH priyamidaM nUnaM tena naiSA niSedhati // 29 / / iti kruddho'simAkRSyA''virosIt pavanaJjayaH / nizAcara ivA'kasmAdandhakArAt samutthitaH // 30 // 1. tica pAtA. / / 2. balena / / 3. samudrasamIpe / / 4. 0 paTTe0; citrapaTeSu / / 5.0hariNAbhAga0 khaMtA.1-2, lA. // 6. tadenayoH he. mo. // 7. kanyAyA: mu.||8. sacivo'bhyadhAt mu.||9. eko'STA0 pAtA. lA. mo. // 10. gamiSyati / / 11. pUrvamAkhyAtavantaH / / 12. prahAdastanayAM mu.|| 13. gacchan / / 14. rAjAnau tA. // 15. prazastA vAgasyeti vaagmii||16. ajJAtaH // 17. niragAt mu. // 18. AsthitAJjana0 lA.; adhiSThite // 19. "caraH" iti lA.Ti. // 20. caramazarIriNam / / 21. samUhaH / / 22. kruddhaH samAkRSyA''vi0 lA. // 23. prakaTo'bhavat // Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIyaH sargaH) triSaSTizalAkApuruSacaritam / vidyutprabho hRdi yayordvayorapi tayoH ziraH / chinadhIti vadan roSAccacAla pavanaJjayaH // 31 // bAhadaNDe dhArayaMstamiti prahasito'vadan / sAparAdhA'pyavadhyaiva strI gauriva na vetsi kim ? // 32 / / kiM punrnirpraadhaiveymnyjnsundrii| tathA'pavAdinIM naiSA niSedhati punarhiyA // 33 // iti prahasite noccairniSiddha: pavanaJjayaH / utpatyA''gAt svamAvAsaM jAgrat tasthau ca duHkhitaH / / 34 / / prAtazcoce prahasitaM sakhe! kimanayoDhayA ? / bhRtyo'pi hi viraktaH syAdApade kiM punaH priyA ? // 35 / / tadehi yAma: svapurImUrIkRtya paraM rayam / kiM svAdunA'pi bhojyena rocate na yadAtmane ? // 36 // ityudIryoccakairyAvaccacAla pavanaJjayaH / dhRtvA tAvat prahasitastaM somnaivamabodhayat // 37 // na yuktaM mahatAM yat svapratipannasya laGghanam / anullaGghayaistu gurubhiH pratipannasya tu kA kathA ? // 38|| vikrINate vA mUlyena dadate vA prasAdataH / guravo hItyapi satAM pramANaM nA'parA gatiH // 39 // kiM cehA'JjanasundaryAmasti doSalavo'pi na / dUSyate daivadoSeNa suhRdo hRdayaM punaH // 40 // mahAtmAnau ca pitarau svasya tasyAzca vizrutau / kiM na lajjayasi bhrAtargacchan svacchandavRttitaH // 41 // ukta: prahasitenaivaM vimRzya pvnnyjyH| tathaiva kathamapyasthAt sazalya iva cetasi // 42 // pavanAJjanasundaryornirNIte ca dine'bhavat / pitRnetrotpalazazI pANigrahamahotsavaH // 43 // tadvadhUvaramAdAya sadAyAda: pramodabhAk / mahendreNA'rcita: snehAt prahlAdaH svAM purIM yayau // 44 // prahlAdo'JjanasundaryAH prAsAdaM saptabhUmikam / arpayAmAsa vAsAya vimAnamiva bhUsthitam / / 45 / / tAM na sambhAvayAmAsa vAcA'pi pavanaJjayaH / mAnino hyavalepaM na vismaranti ytsttH||46|| vinA zazAGka zyAmeva sA vinA pvnnyjym| bASpAndhakAravadanA tasthAvasvAsthyabhAjanam // 47 pArzvadvitayamAnatyA paryaGkasya muhurmuhuH / tasyAzca saMvatsaravad drAdhIyasyo'bhavan nizA: // 48 // ananyamAnasA jaanumdhynystmukhaambujaa| bharturIlekhanaireva vyatIyAya dinAni saa||49|| muhurAlApyamAnA'pi sakhIbhizcATupUrvakam / parapuSTeva hemante na sA tUSNIkatAM jhau||50|| evaM ca kAle vrajati prhlaadnRpmnydaa| dUto rAkSasarAjasya samupetyaivamabravIt // 51 // samaM rAkSasanAthena yAdonAtha: sa durmtiH| vairAyate'dya nitarAM praNipAtamamAnayan // 52 // yAcita: sa namaskAramahaGkAramahAgiriH / dordaNDo cakSuSA pazyannidaM vadati kadvadaH // 53 / / are! ko rAvaNo nAma ? tena kiM nana sidhyati ? | nA'hamindraH kubero vA na cA'smi nalakUbaraH // 54 // sahasrarazmirnA'pyasmi na marutto na vA yamaH / na ca kailAsazailo'smi kiM tvasmi varuNo nanu // 55 / / devatAdhiSThitairasthairyadi darpo'sya durmate: / tadAyAtu hariSyAmi taddae~ cirasaJcitam // 56 / / ityuktyA rAvaNaH kruddhaH samarAyA'bhyaSeNayat / arautsIt tatpuraM cA'bdhiveleva taTaparvatam // 57 / / purAnniHsRtya varuNo raNAyA'ruNalocanaH / rAjIva-puNDarIkAdyairvRta: putrairayudhyata // 58 // tasmin mahati saGgrAme vIrairvaruNasUnubhiH / yodhayitvA ca baddhvA ca ninyAte khara-dUSaNau // 59 // abhajyata tata: sainyaM raaksssaanaamshesstH| kRtArthamAnI varuNo'pyavizannagarI nijaam||60|| vidyAdharendrAnAhvAtuM prAhiNodrAvaNo'pi hi| dUtAn pratyekamapyadya bhavate preSitastvaham // 61 / / paprahlAdo'tha dazAsyAya sAhAyakakRte svayam / yAvaccacAla tAvat tamuvAca pavanaJjayaH // 62 // ihaiva tiSTha tAta! tvaM dazagrIvamanoratham / pUrayiSyAmyahamapi tavA'smi tanayo nanu // 63|| ityudIrya sanirbandhaM pitaraM cA'numAnya saH / lokaM cA'zeSamAbhASya cacAla pvnnyjyH||64|| 1. kutsitavAdinIm / / 2.duHsthita: khaMtA.1 // 3. yAva: lA. mu.prabhRtikAgadapratiSu / / 4. vegam / / 5. shaantyaa||6. skuttumbH||7. sambhASayAmAsa laa.|| 8. garvam / / 9. rAtririva / / 10. vinA sA taa.||11. puSTAndhakAra0 he. // 12. pArzvayoH parAvartanaM kurvtyaaH||13. dIrghAH // 14. bharturAlekhanaireva kAgadapratiSu mu. ca / / 15. kokilA // 16. maunam // 17. rAkSasarAjena khaM.1 // 18. "varuNaH" iti lA. Ti. // 19. kutsitavAdI // 20. devatAdhiSThitai ratne0 pAtA. lA. vinaa|| Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (saptamaM parva 150 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM zrutvA'JjanA janamukhAt patyuryAtrAmathotsukA / devIva vyomazikharAt prAsAdAdavaruhya' ca // 65 // tamIkSitumavaSTabhya stambhaM pAJcAlikeva sA / nirnimeSekSaNA tasthAvasvAsthyamathitAzayA // 66 // yugmm|| dvArastambhaniSaNNAGgIM pratipaccandravat kRzAm / lulitAlakasaJchannalalATAM nirvilepanAm // 67 // nitambanyastavimrastazlathalambibhujAlatAm / tAmbUlarAgarahitadhUsarAdharapallavAm ||68 / / bASpAmbukSAlitamukhAmunmukhAM purataH sthitAm / aJjanAM vyaJjanadRzaM dadarza pavano vrajan ||69||tribhirvishesskm|| tAM nidhyAyannidaM dadhyau sadyaH prahlAdanandanaH / aho nirhItvametasyA nirbhItvamapi durdhiyaH // 70 // athavA jJAtametasyA daurmanasyaM purA'pi hi / udUDhA tu mayA pitrorAjJAlaGghanabhIruNA // 71 // patitvA pAdayostasya sA'pyUce racitAJjaliH / tvayA sambhASitaH sarvo'pyahaM tu na manAgapi // 72 // vijJapyase tathA'pi tvaM vismAryA na hyahaM tvayA / punarAgamanenA''zu panthAnaH santu te zivAH // 73 // iti bruvANAM tAM dInAmahInacaritAmapi / yayAvavagaNayyaiva jayAya pavanaJjayaH // 74 // patyavajJAviyogArtA gatvA'ntarvezma bhUtale / vAribhinnatalA sindhutaTIva nipapAta sA // 75 // pavamAnavadutpatya tadA prahlAdanandanaH / jagAma mAnasasarasyuvAsa ca nizAmukhe // 76 // vikRtya tatra prAsAdamadhyAsta pavanaJjayaH / vidyAdharANAM vidyaiva sarvasiddhiSu kAmadhuk // 77 // tatra paryaGkamArUDhaH saraH parisarAvanau / ArtAM priyaviyogena cakravAkIM dadarza saH // 78 // pUrvopAttAmabhuJjAnAM mRNAlalatikAmapi / tapyamAnAM himenA'pi kathiteneva vAriNA // 79 // dUyamAnAM jyotsnayA'pi vahnyarcizchaTayeva tAm / krandantIM karuNaM prekSya sa evaM paryacintayat // 80 // sakalaM vAsaraM patyA ramante cakravAkikAH / na soDhumIzate naktamapi tadvirahaM punaH // 81 // udvAto'pi yA tyaktA bhASitA yA na jAtucit / AgacchatA'pyavajJAtA paranArIva yA mayA // 82 // AkrAntA du:khabhAreNa parvateneva mUlataH / adRSTamatsaGgasukhA sA kathaM ho ! bhaviSyati ? // 83 // yugmm|| dhigdhiG mamA'vivekena mriyate sA tapasvinI / taddhatyApAtakenA'haM kva gamiSyAmi durmukhaH ? // 84 // iti cintitamAtmIyamAkhyat prahasitAya saH / svaduH khAkhyAnapAtraM hi nA'paraH suhRdaM vinA // 85 // proce prahasito'pyevaM sAdhvajJAsIzcirAdapi / nUnaM vipadyate sA'dya sArasIva viyogataH // 86 // AzvAsayitumadyA'pi sakhe! sA tava yujyate / priyoktyA tAmanujJApya svArthAya punarIpateH // 87 // hRdeva suhRdA tena bhAvasaMvAdineritaH / yayAvaJjanasundaryA vezmanyutpatya mArrutaH // 88 // kiJcittirohitastasthau dvAryeva pavanaJjayaH / agre bhUtvA prahasitaH prAvizacca tadokasi // 89 // ventImadhiparyaGkaM toye'lpe zapharImiva / pIDyamAnAM jyotsnayA'pi himeneva sarojinIm // 90 // antrhRrdeysntaapprsphuttddhaarmauktikaam| unmuktadIrghaniHzvAsatairalAlakamAlikAm // 91 // adhISaM niHsahasraistadorbhagnamaNikaGkaNAm / vasantatilakAsakhyA''zvAsyamAnA muhurmuhuH // 92 // zUnyadattadRzaM zUnyacittAM kASThamayImiva / IkSAJcakre prahasitastatra cA'JjanasundarIm ||93||cturbhiH klaapkm|| akasmAd vyantara iva ko nAmeha samAyayau ? / iti bhItA'pi sA dhairyamavalambyedamabravIt // 94 // aho! kastvamihA''yAsIH ? parapuMsA'thavA tvayA / alaM jJAtena mehaiM sthA: paranArIniketane // 95 // 1. avatIrya // 2. asvAsthyena mathitaH AzayaH (cittavRttiH ) yasyAH sA // / 3. 0 niSaNNAM tAM tA. lA. // / 4. nitambe nyastA-dhAritA vimrastA-zlathA lambinI bhujalatA yayA sA / / 5. aJjanarahitanetrAm / / 6. pazyan / / 7. 72tamazlokasyopari TippitaM gAthAdvayaM lA. pratAvevam "jIvaM maraNaMmi tume AyaNNaM natthi ettha saMdeho / jai vi hu jAsi pavAsaM taha vi na amhaM sarijAsu // 1 // evaM palavaMtIe pavaNagaI mattakarivarArUDho / niggaMtUNa purAo avaDio mANasasarammi ||2|| iti vRddhapadmacaritre || " 8. patyuravajJayA viyogena ca pIDitA / / 9. pavanavat // 10. niSpakkena // 11. amizikhAtejasA / / 12. nu pAtA / / 13. 86tamazlokasyopari TippiteyaM gAthA lA. pratau- "pavaNaMjaeNa bhaNio saddAveUNa moggarAmacco / ThaviUNa seNarakkho bhaNio merummi vaccAmo // 1 // iti vRddhapadmacarite // " 14. "AgaccheH" lA.Ti. / / 15. bhAvo manogatAbhiprAyastena preritaH / / 16. pavanaJjayaH // 17. pravizatu tA. lA. // 18. tasmin gRhe ityarthaH // 19. luThantIm // 20. hRdayasantApena prasphuTanti hArasya mauktikAni yasyAstAm // 21. taralakezapaGktim // 22. asahyatayA bAhvoH khaTvAGge AsphAlanAtU Jain Education | bhagnamaNikaGkaNAm // 23. zUnye- AkAze dattA dRg yayA sA, tAm // 24 mA iha || Use Only Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIyaH sargaH) trissssttishlaakaapurusscritm| vasantatilake! doSNA vidhRtyainaM bahiH kSipa / kSapAkaravizuddhA'smi nainaM draSTumapi kssmaa||96|| pavanaJjayamujjhitvA'muSmin mama niketne| na pravezAdhikAro'sti kasyA'pi kimudIkSase ? // 97 / / natvA prahasito'vAdId diSTyA svAmini! vrdhse| cirAdAyAtasotkaNThapavanaJjayasaGgamAt // 98 // tasya mitraM prahasito manmathasyeva mAdhavaH / agresaro'hamAyAto'nvAyAtaM viddhi ca priyama // 19 // aJjanA'pi jagAdaivaM hasitAM vidhinaiva maam| mA hasIstvaM prahasita! kSaNo'yaM na hi narmaNaH // 100 / / athavA naiSa doSaste doSo matpUrvakarmaNAm / kulInastAdRzo bhartA tyajenmAM kathamanyathA ? ||101 / / pANigrahAt prabhUtyeva muktAyA: svAminA mama / dvAviMzati: samA jagmarjIvAmyadyA'pi paapinii||102|| atha saGkrAntatadduHkhaprAgbhAra: pvnnyjyH| antaH pravizya vyAhArSId bASpagadgadavAgidam // 103 / / nirdoSA doSamAropya tvamudvAhAt prbhRtypi| avajJAtA'syavijJena mayakA vijJamAninA // 104 / / maddoSAdIdRzImAgA duHsahAM durdazAM priye! / mRtyuM prAptA'pi madbhAgyaiH stokAnmuktA'si mRtyunA // 105 / / ityuktavantaM sA nAthamupalakSya trpaavtii| paryaGkeSAmavaSTabhyA'bhyuttasthau vinamanmukhI // 106 // latAM hastIva hastena doSNA valayitena tAm / AdadAno'dhiparyata nyaSadat pavanaJjayaH // 107 // bhUyastAM pavano'vocanmayA'tikSudrabuddhinA / nirogA: kheditA'si tvaM tat sahasva priye! mama // 108 / / avocadaJjanA'pyevaM nAtha! mA sma bravIridam / sadaiva tava dAsyasmi kSArmaNA'nucitA mayi // 109 / / nirjagAma prahasito vasantatilakA'pyatha / rahaHsthayorhi dampatyorna cchekA: pArzvavartinaH // 110 / / remAte tatra ca svairmnyjnaa-pvnnyjyau| virarAma rasAvezAccaikayAmeva yAminI // 111 // prabhAtaprAyamAlokya tAmUce pavanaJjayaH / jayAya kAnte! yAsyAmi jJAsyanti guravo'nyathA // 112 // khedaM mA'taH paraM kArSIH sukhaM tiSTha sakhIvRtA / dazAsyakRtyaM sampAdya yAvadAyAmi sundari! / / 113 / / sA'pyuvAceti tatkRtyaM doSmata: siddhameva te / kRtArthaH zIghramAgaccherjIvantIM mAM yadIcchasi // 114 / / aparaM ca RtusnAtA'smyadyaiva yadi me bhavet / garbhastat tvatparokSe'vadeyuH pizunA mayi // 115 / / pavano'pyAlalApaivaM zIghrameSyAmi mAnini! / mayyAyAte kathaM kSudrAvakAzo bhavitA tvayi ? // 116 // athavA gRhyatAmetanmadAgamanasUcakam / mannAmAGkamaGgulIyaM samaye tat prkaashyeH||117|| arpayitvA'GgulIyaM svamutpatya pavanaJjayaH / jagAma mAnasasarastIrasthe zibire nije||118|| tato'pi saha sainyena nAkIva vyomvrtmnaa| jagAma lekAM nagarI rAvaNaM praNanAma ca // 119 // rAvaNo'pi pravizyA'tha pAtAlaM pRtnaanvitH| prayayau prati varuNaM taruNArka iva tviSA // 120 // pAitazca taddine garbha bbhaaraa'nyjnsundrii| vizeSasundarIbhUtasarvAvayavazAlinI // 121 / / mukhamApANDugaNDazri zyAmavaktrau payodharau / gatiM nitAntamalasAM netre ca presRtojjvale // 122 / / garbhalakSmANi cA'nyAni tasyA vyaktAni varmaNi / dRSTvA ketumatI zvazrUH sAdhikSepamado'vadat ||123||yugmm|| hale! kimidamAcArI: kuladvayakalaGkakRt / dezAntaragate patyau pApe yduNdrinnybhuuH||124|| svaputre tvdvjnyaayaamjnyaayyjnyaandossitaa| iyacciraM tvamasmAbhirna hi jJAtA'si pAMsulA // 125 / / evaM nirbhartsatA zvazrvA saashrurnyjnsundrii| patyurAgamanacihna tadaGgulIyamadarzayat // 126 / / sA lajjAnamramukhyevaM zvazvA bhUyo'pyabhayaMta / yaste'grahInna nAmA'pi kathaM te tena saGgama: ? // 127 / / aGgulIyakamAtreNa pratArayasi naH katham ? | pratAraNAprakArAn hi bahUn jAnanti pAMsulA: // 128 / / madgRhAdadya nirgaccha gaccha svacchandacAriNi! / pitRvezmani mA'tra sthA: sthAnametat na hIdRzAm // 129 / / 1. vasantaH / / 2. tvaM mayA vijJa0 khaMtA.1-2, lA.; he. kAM. lA. // 3. paryaGkasyA'vayavavizeSa ISA // 4. valayamivA''caritena // 5. niraparAdhA / / 6. kSamaNA0 khaMtA.1-2, pAtA. // 7. "nipuNA:" iti lA.Ti. // 8. prabhAtAM rAtrimAlokya pAtA. mu.||9. siddhArthaH tA. // 10. apavAdaM dadhuH / / 11. laGkAnagarI mu.||12. "camUH" iti lA.Ti.; senA / / 13. dIptyA / / 14. gallatri mo. // 15. prasRte ca te ujjva le c||16. shriire||17. kimidamArabdhaM khNtaa.1|| 18. grbhinnii||19. svaputre-pavanaJjaye tvadavajJAyAM-tava viSaye tiraskAre tasyaiva ajJAnadoSo'dyaparyantaM ajJAyi-jJAto'smAbhiH / matputrasyA'jJAnameva tava tiraskArakaraNe kAraNamiti mama mAnyatA''sIdityarthaH // 20. iyacciraM na tvasmAbhirnanu jJAtA'si pAMsulA tA. // 21. piturvezmani mu.||22. hIdRzam laa.mu.|| Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM tarjayitvA'JjanAmevaM netuM pitRniketane / AdikSadArakSanarAn niSkRpA rAkSasIva sA // 130 // tAM ca te yAnamAropya vasantatilakAnvitAm / mahendranagaropAnte nItvA'muJcannudazravaH // 131 // tAM mAtRvannamaskRtya kSamayitvA ca te yayuH / svAmivat svAmyapatye'pi sevakAH samavRttayaH // 132 // tadduHkhaduHkhita iva tadA cA'stamagAd raviH / santaH satAM na vipadaM vilokayitumIzvarAH || 133 || ghUkAnAM ghoraghUtkAraiH phetkAraiH pherruyoSitAm / kranditairvRkavRndAnAM zvAvidhAM vividhaiH svanaiH // 134 // tumulaiH piGgalAnAM ca saGgItairiva rakSasAm / sphuTatkarNeva sA kaSTaM tAM jAgratyanayannizAm // 135||yugmm|| prAtarutthAya sA dInA zAlIneva hiyA zanaiH / yayau pitRgRhadvAre bhikSukIvA'paricchadA // 136 // dRSTvA sasambhramastAM ca pratIhAro'nuyujya ca / avasthAM tAdRzIM sakhyAkhyAtAM rAjJe vyajijJapat // 137 // lajjAtazyAmamukho rAjA'pyevamacintayat / acintyaM caritaM strINAM hi ( hI ) vipAko vidheriva // 138 // iyaM kulakalaGkAya kulaTA gRhamAgatA / aJjanA'Jjanalezo'pi dUSayatyaMzukaM zuci // 139 // iti cintAprapannaM tamaprasannIbhavanmukhaH / prasannakIrti stanayo nayaniSTho'bravIditi // 140 // drutaM nirvAsyatAmeSA dUSitaM hyanayA kulam / ahidaSTAGguliH kiM na chidyate dhIrmatA nRNA ? // 141 // athA'vocanmahotsAho nAma mantrIti bhUpatim / zvazrUduHkhe duhitRNAM zaraNaM zaraNaM pituH // 142 // kiM ca ketumatI zvazrUrnirdoSAmapyamUM prabho ! / nirvAsayedapi krUrA doSamutpAdya kaJcana // 143 // vyaktiryAvad bhaved doSA'doSayostAvadatra hi / pracchannaM pAlyatAmeSA svaputrIti kRpAM kuru // 144 // rAjA'pItyavadacchvazrUH sarvatra bhavatIdRzI / IdRzaM caritaM tu syAd vadhUnAM na hi kutracit // 145 // kiM ca saMzRNmahe'gre'pi dveSyeyaM pavanasya yat / garbhaH sambhAvyate'muSyAH pavanAdeva tat katham ? // 146 // sarvathA doSavatyeSA sAdhu nirvAsitA tayA / nirvAsyatAmito'pi drAk pazyAmastanmukhaM na hi // 147 // itthaM rAjAjJayA dvAHstho niravAsayadaJjanAm / janairapi kRtAkrandairdInAsyaiH kaSTamIkSitAm // 148 // tAniHzvasantyazruvarSiNI / darbhaviddhepadAsRgbhI raJjayantI mahItalam // 149 // 1 152 pade pade praskhalantI vizrAmyantI tarau tarau / saha sakhyA'JjanA'cAlId rodayantI dizo'pi hi // 150 // yatra yatra pure grAme sA'gacchat tatra tatra ca / pUrvAyAtanRpapumbhirniSedhAnnA''sadat sthitim // 151 // paryantI tu sAprApa kAmapyekAM mahATavIm / girikuJje tarormUle niSadya vilalApa ca // 152 // || aho ! me mandabhAgyAyA gurUNAmavicArataH / agre daNDo'bhavat pazcAdaparAdhavivecanam // 153 // sAdhu ketumati! kulakalaGko rakSitastvayA / tvayA'pi sambandhibhayAt tAta ! sAdhu vicAritam // 154 // duHkhitAnAM hi nArINAM mAtA''zvAsanakAraNam / paticchandajuSA mAtastvayA'pyahamupekSitA / / 155 / / bhrAtardoSo'pi nA'styeva tAte jIvati te nanu / nAtha! tvayi ca dUrasthe jaijJe sarvo'pyarirmama // 156 // sarvathA strI vinA nAthaM maikArhamapi jIvatu / yathA'hameSA jIvAmi mandabhAgyaziromaNiH // 157 // vilapantyaJjanA sakhyA ninye sambodhya cA'grataH / dadarzA'ntarguhaM dhyAnasthaM cA'mitagatiM munim // 158 // cAraNazramaNaM taM ca praNamya vinayena te / niSedatuH puro bhUmau so'pi dhyAnamapArayat // 159 // manazcintitakalyANamahArAmaikasAraNim / dharmalAbhAziSaM so'dAt karamunnamya dakSiNam // 160 // namaskRtya punarbhaktyA vasantatilakA tu sA / sarvamapyaJjanAduHkhamAcakhyau mUlato'pi hi // 169 // kossyA garbhe'bhavat ? kena karmaNA cedRzIM dazAm / samprAptaiSeti ? tatsakhyA pRSTaH sa munirabravIt // 162 // "asyaiva jambUdvIpasya kSetre bharatanAmani / mandare nagare nAmnA priyanandItyabhUd vaNik / / 163 / / jayAnAmnyAM ca jAyAyAM tasyA'jAyata nandanaH / damayantaH priyadamaH kalAnAM nidhirinduvat // 164 // (saptamaM parva 1. zRgAlInAm // 2. zAhuDI' iti bhASAyAm ; zvApadAM lA. kAM. // 3. nakulAnAm // 4. saMlIneva bhiyA lA.; "adhRSTeva" lA. Ti. // 5. piturgRha0 tA. // 6. " pRSTvA " iti lA. Ti. // 7. lajjAnataH pAtA. lA // / 8. vastram // 9. buddhizAlinA mu. // 10. gRham // 11. ca bhoH ! lA. // / 12. darbhairviddhayoH pAdayoH zoNitaiH / / 13. patIcchAnuvartinI / 14. vidUrasthe kAM / / 15. jAtaH pAtA. chA. pA. / / 16. naikAhamapi pAtA.; ekadinamapi na / 17. yathAhamekA mu. Jain EducatiokhatApAtA sarvatra // Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 153 tRtIya: sarga:) triSaSTizalAkApuruSacaritam / krIDan so'nyedhurudyAne svAdhyAya-dhyAnatatparAn / dadarza sAdhUMstebhyazca dharmaM zuzrAva zuddhadhI: // 165 // samyaktvaM niyamAMzcA'tha jagrAha vividhaansau| yathocitaM ca sAdhubhyo dadau dAnamaninditam // 166 // tapaHsaMyamaniSTho'sau vipadya kramayogataH / abhUt kalpe dvitIyasminnamaraH paramarddhikaH // 167 // cyutvA tato jambUdvIpe mRgAGkanagarezituH / priyaGgulakSamyAM putro'bhUddharicandramahIpateH // 168 // siMhacandra iti khyAto jaina dharmaM prapadya sa: / vipadya kramayogAcca devabhUyamupeyivAn // 169 // cyutvA cA'traiva vaitADhye nagare vAruNe'bhavat / sukaNTharAja-kanakodaryostuk siMhavAhanaH // 170 / / bhuktvA sa suciraM rAjyaM tIrthe zrIvimalaprabhoH / lakSmIdharamuneH pAdamUle vratamupAdade // 171 / / dustapaM sa tapastaptvA mRtvA'bhUllAntake suraH / cyutvA tato'syAstvatsakhyA udare samavAtarat // 172 / / guNAnAmAlayazcA'yaM doSmAn vidyAdharezvaraH / putrazcaramadeho'syA anavadyo bhaviSyati // 173 // paanyacca kanakapure nagare'bhUnnarezvaraH / nAmata: kanakaratho mahArathaziromaNiH // 174 / / patnyau tasya ca kanakodarI lakSmIvatIti ca / atyantazrAvikA tatra lakSmIvatyabhavat sadA // 175 // gRhacaitye ratnamayaM jinabimbaM vidhAya saa| apUjayadavandiSTa pratyahaM kAlayordvayoH // 176 // mAtsaryAta kanakodaryA hRtvA'rhatpratimA tu saa| cikSipe'vakarasyA'ntarapavitre htaashyaa||177|| jayazrI ma gaNinI viharantyAgatA tdaa| tad dRSTvA tAmuvAcaivamakArSIH kimidaM zubhe! ? // 178 // bhagavatpratimAmatra prakSipantyA tvayA kRtaH / anekabhavaduHkhAnAmAtmA'yaM hanta bhAjanam // 179 // ityuktA sAnutApA sA gRhItvA pratimAM ttH| pramRjya kSamayitvA ca yathAsthAnaM nyveshyt||180|| tadAdi samyaktvadharA jainaM dharmaM prapAlya c| kAle vipadya saudharme kalpe sA devyajAyata // 181 / / cyutvA tato mahendrasyA'bhUt suteyaM sakhI tava / asyAstadarhadaircAyA duHsthAnakSepajaM phalam // 182 // asyAstasmin bhave jAmistvamabhUstasya karmaNaH / anumantrI ca tatpAkamanubhujhe sahA'nayA // 183 / / bhuktaprAyamidaM cA'syAstasya duSkarmaNaH phalam / gRhyatAM jinadharmastacchubhodarko bhave bhave // 184 / / AyAto mAtulo'kasmAdetAM netA svavezmani / melakazcA'cirAt patyA sahaitasyA bhaviSyati // 185 / / evamuktvA''rhate dharme sthApayitvA ca te ubhe| samutpapAta nabhasA sa munIndraH kheMgendravat // 186 // pAatha pucchacchaTAcchoTaiH sphoTayantamivA'vanim / bUtkArapUrNadikkuJja kuJjarAsRkkarAlitam // 187 / / dIpAyamAnanayanaM vajrakandAbhadaMSTrikam / krakacakrUradazanaM jvAlAsodarakesaram // 188 // lohAGkuzopamanakhaM zilAsaguraHsthalam / paJcAnanayuvAnaM te samAyAntamapazyatAm ||189||tribhirvishesskm|| tato vepathumatyau tau vivijhU iva bhUtalam / kAndizIke hariNike iva yAvadatiSThatAm // 190 // maNicUlAbhidhastAvad gandharvastadguhAdhipaH / vikRtya zArabhaM rUpaM taM paJcAsyamanAzayat // 191 // saMhRtya zArabhaM rUpaM svaM rUpaM pratipadya ca / tayoH pramodAya jagau sapriyo'rhadguNastutim // 192 / / tena cA'muktasAnnidhye guhAyAM tatra susthite / munisuvratadevArcI sthApayitvA'rcata: sma te // 193 // paanyedyu: suSuve tatra siMhI siMhamivotkaTam / kulizA-'Gkuza-cakrAGkapAdaM tanayamaJjanA // 194 // tasyAzca sUtikarmANi vasantatilakA'karot / svayaM samAhRtairharSavazAdedhojalAdibhiH // 195 // Aropya sutamutsaGge duHkhitA'JjanasundarI / udazruvadanAurodId rodayantIva tAM guhAm // 196 // mahAtmannatra vipine tava jAtasya kIdRzam / janmotsavaM karomyeSA varAkI puNyavarjitA ? // 197 / / evaM tAM rudatIM prekSya samupetya ca khecaraH / pratisUryo madhuragIrapRcchad duHkhakAraNam / / 198 // 1. sa mRgApurezituH chA. paa.||2.0ddhrishcndr0 khaMtA.1, pAtA. // 3. devatvam / / 4. putrH||5.tu ciraM taa.||6."dhnurvedsy tattvajJaH, srvyodhgunnaanvitH| . sahasraM yodhayatyekaH,sa mahAratha ucyate // " iti laa.tti.||7.atyntN paataa.||8.'ukrddo' iti bhASA // 9. hatacittA ||10.arhtprtimaayaaH // 11. bhginii|| 12."anumodayitrI" iti lA.Ti. // 13. tadvipAkam // 14. zubhapariNAmaH // 15. garuDavat // 16. chUtkAra0 pAtA. // 17. gajazoNitena bhayaGkaram / / 18. zilAsaddhyapuraHsthalaM rasaMpA. ||19.tN taa.||20. kmpmaane||21. praveSTumicchuke / / 22. bhytrste||23. aSTApadarUpam // 24. 0mapAnayat mo. // 25 svarUpaM tA. / / 26. evaM rudatImazrAntamudaQ prekSya khecaraH khaMtA.1-2, lA. mo. // Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJazrI hemacandrAcAryapraNItaM athA''vivAhAdAputrajanmA''cakhyAvazeSataH / aJjanAyA du:khahetuM bASpAyitamukhI sakhI // 199 // sadyo rudan so'pyavAdIdahaM hanupurezvaraH / eSo'smi sundarImAlAkukSibhUzcitrabhAnujaH // 200 // bhrAtA mAnasavegAkhyastvajjananyAzca bAlike ! / diSTyA tvAM dRSTavAnasmi jIvantImAzvasihyataH // 209 // yugmam // taM mAtulaM viditvA sA'pyarodIdadhikAdhikam / punarnavIbhavet prAyo duHkhamiSTAvalokanAt // 202 // rudantIM vArayitvA tAM pratisUrya: sahAgatam / sUnorjanmAdi papraccha daivajJamatha so'vadat // 203 // bhAvyavazyaM mahArAjo bhave cA'traiva setsyati / zubhagrahabale lagne jAto'yaM puNyabhAk zizuH // 204 // tathAhi tithirradyeyaM caitrasya bahulASTamI / nakSatraM zravaNaM svAmI vAsarasya vibhaavsuH||205|| Adityo vartate meSe bhuvanaM tuGgamAzritaH / candramA makare madhye bhavane samavasthitaH // 206 // lohitAGgo vRSe'madhye madhye mIne vidhoH sutaH / kulIre dhiSeNo'tyuccairadhyAsya bhavanaM sthitaH // 207 // mIne daityaigurustuGgastasminneva zanaizcaraH / mInalagnodaye brahmayoge sarvamidaM zubham // 208 // caturbhiH klaapkm|| || pratisUryo'tha jaumeyIM sasakhIM sAtmajAM ca tAm / vimAnavaramAropya pratasthe svapuraM prati // 209 // vimAne lambamAnoccaratnaprAlambakiGkiNIH / jighRkSurmAturutsaGgAdutpapAtA'tha bAlakaH // 210 // papAta ca girermUrdhni vyomnaH paviriva cyutaH / tatpAtanirghAtavazAt sa giriH kaNazo'bhavat // 211 // Ajaghne hRdayaM sadyaH pANinA'JjanasundarI / dairIrapi pratiravai rodayantI ruroda ca // 212 // pratisUryo'nupatyA''zu bhAgineyyAstamarbhakam / akSatAGgamupAdAyA'rpayannaSTanidhAnavat // 213 // pratisUryo vimAnena manovegena tadyutaH / yayau pure hanuruhe sadyaH kRtamahotsave // 214 // nItvA cottArayAmAsa svavezmanyaJjanAM mudA / kuladevImivA''yAtAM tacchuddhAnto'pyapUjayat // 215 // pure hanuruhe yasmAjjAtamAtro'yamAyayau / tat sUnormAtulazcakre'bhidhAnaM hanumAniti // 216 // yacchailazcUrNito'nena patitena vimAnataH / tataH zrIzaila ityAkhyAM tasyA'nyAmapi so'karot // 217 // hanumAnapyavardhiSTa tatra krIDan yathAsukham / rAjahaMsArbhaka iva mAnasAmbhojinIvane // 298 // doSo'dhyAropitaH zvazrvA kathaM nAmottariSyati ? / sadaivaM cintayA'tAmyadanta: zalyeva cA'JjanA // 219 // itazca pavanaH sandhiM vidhAya khara-dUSaNau / varuNAnmocayAmAsa toSayAmAsa rAvaNam // 220 // tatazca rAvaNo laGkAM jagAma saparicchadaH / pavano'pi tamApRcchya svameva puramAyayau // 221 // praNamya pitarau tatrA'JjanAvAsagRhaM yayau / taccA'naiJjanamadrAkSId gatajyotsnamivoDupam // 222 // kvA'JjanA sA nayanayoramRtAJjanadarzanA / matpreyasIti tatrasthAmekAM papraccha cai striyam // 223 // sA'pyAkhyat tvayi yAtrAyAM gate'hassu kiyatsvapi / nirvAsitA ketumatyA garbhasambhavadoSataH // 224 // mahendranagarAsanne sA nItvA''rakSapUruSaiH / araNye mumuce pApairhariNIva bhayAkulA // 225 // iti zrutvA ca pavano yayau pavanaraMhasA / pArApata iva preryaisyutkaH zvazurapattanam // 226 // 154 priyAmapazyaMstatrA'pi papracchaikAM sa yoSitam / ihA'JjanA preyasI me kimAyAtA'thavA na hi ? // 227 // sA''cakhyAviha sA''yAsId vasantatilakAnvitA / paraM nirvAsitA pitrotpannadauHzIlyadoSataH // 228 // pavinevA''hatastena vacasA pavanaJjayaH / priyAmanveSTumabhrAmyad bhRzaM zaila-vanAdiSu // 229 // tatpravRttiM ca na prApa zApabhraSTa ivA'maraH / viSaNNaH sa jagAdaivaM mitraM prahasitaM nijam // 230 // (saptamaM parva sakhe! gatvA zaMsa pitrorbhrAmyatA'pi mahImimAm / mayA'dya yAvadAloki na kvA'pyaJjanasundarI // 231 // punargaveSayiSyAmi tAmaraNye tapasvinIm / drakSyAmi cet sAdhu tarhi no ced vekSyAmi pAvakam // 232 // 1. sutithirayaM lA.; sutithiriyaM mu. // 2. sUryaH // 3. "sarve'pi grahA ardha-bhuktA vartante " lA. Ti. // 4. maGgalaH // 5. 0 vRSe kanyAmadhyAsIno vidho0 tA. // 6. madhyo madhya iti rasaMpA. // 7. budhaH // 8. karkarAzau / 9. guruH / 10. 0'bhyuccai0 tA. // 11. mIne sthito daitya0 lA // / 12. zukraH // 13. bhaginIputrIm // 14. grahItumicchuH // 15. guhAH // 16. pratighoSaiH // 17. dhAvitvA // 18. 0nniSTa0 mo. // / 19. "antaHpuraM" lA. Ti. // 20. sadaivaM tA. // 21. aJjanArahitam / / 22. vetriNIm mo. // 23. zrutvA'tha mu. khaMtA. pAtA. prabhRtiSu // 24. priyAyAmutsukaH / / 25. pravezaM kariSyAmi // Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya: sargaH) triSaSTizalAkApuruSacaritam / evamukta: prahasito gatvA''dityapure drutam / prahlAda-ketumatyostat kathayAmAsa 'vAcikam // 233 / / zrutvA ketumatI tacca grAvNeva hRdaye htaa| mUrchitA nyapatad bhUmau saJjJAM labdhvetyuvAca ca / / 234 // sa kiM tvayA prahasita! vyApattau kRtanizcayaH / priyamitraM vane mukta ekAkI kaThinAzaya! // 235 / / athavA kiM mayA sA'pi nirdoSA paramArthataH / avimRzya vidhAyinyA pApinyA nirvaasyt||236|| labdhaM mayA'traiva sAdhvyA doSAropaNajaM phalam / atyugrapuNya-pApAnAmihaiva hyApyate phalam // 237 / / evaM rudantIM prahlAdastAM nivArya kathaJcana / cacAla sabala: sUnumanveSTuM sa ivA'JjanAm // 238 // sarvavidyAdharendrANAmAptAnAM cA'ntike narAn / aJjanA-pavanAnveSahetave prajighAya saH // 239 // saha vidyAdharaiH sUnuM snuSAM cA''lokayan svayam / prAdurbhUtatvaro bhrAmyan so'gAd bhUtavanaM vanam // 240 / / pavano'trA'ntare tatra viracayya citAM vane / jvalanaM jvAlayAmAsa prahAdastaM dadarza c||24|| sthitvopacitaM pavana: proce he vanadevatA:! / vidyAdharendraprahlAda-ketumatyoH suto'smyaham / / 242 / / mahAsatyaJjanA nAma patnI me sA ca durdhiyaa| nirdoSA'pi mayodvAhAt prabhRtyapi hi kheditA // 243 / / tAM parityajya yAtrAyAM calita: svAmikAryataH / daivAjjJAtvA tAmadoSAmutpatya punarAgamam // 244|| ramayitvA ca tAM svairamabhijJAnaM samarpya c| pitRbhyAmaparijJAta: puna: kaTakamApatam // 245 // jAtagarbhA ca sA kAntA maddoSAd doSazaGkibhiH / nirvAsitA me gurubhi: kvA'pyastIti na budhyate // 246 / / sA'gre'dhunA ca nirdoSA samprAptA dAruNAM dazAm / mamaivA'jJAnadoSeNa dhigdhik patimapaNDitam // 247 / / mayA bhrAntvA'khilAM pRthvI samyaG mArgayatA'pi hi / ne sA''ptA mandabhAgyena ratnaM ratnAkare yathA // 248 // tadadya svAM tanumimAM juhomyatra hutAzane / jIvato me yAvajjIvaM du:saho virahAnalaH // 249 // yadi pazyatha me kAntAM jJApayadhvaM tadA hyadaH / tvadviyogAt tava pati: praviveza hutAzane // 250 // ityuktvA tatra cityAyAM dIpyamAne hvirbhuji| jhampAM pradAtuM pavana: protpapAta nabhastale / / 251|| zrutatadvacano vegAt prhlaado'pytismbhrmii| vakSaHsthalopapIDaM taM svabAhubhyAmadhArayat / / 252 / / mRtyoH priyaviyogArtipratikArasya samprati / ko vighno'yaM mametyuccairuvAca pavanaJjayaH // 253|| prahlAdo'pyabravIt sAzrureSa pApo'smi te pitaa| nirdoSa yA ya: snuSAyA nirvAsanamupaikSata / / 254 // avimRzya kRtaM tAvat tvanmAtraivaikamAdita: / dvitIyaM mA kRthAstvaM tu sthirIbhava sudhIrasi // 255 // snuSAnveSaNahetozcA''diSTAH santi sahasrazaH / vidyAdharA mayA vatsA''gemayasva tadAgamam / / 256 / / atrA'ntare tatprahitA: ke'pi vidyAdharottamAH / gaveSayanta: pavanAJjane hanupuraM yayuH // 257 / / pratisUryAJjanayoste'JjanAvirahaduHkhataH / pavanasyA'gnipravezapratijJAmAcacakSire // 258 // duHzravaM tadvacaH zrutvA pItvA viSamivA'JjanA / hA hatA'smIti jalpantI papAta bhuvi mUrcchitA // 259 / / AsiktA candanAmbhobhistAlavRntaizca vIjitA / labdhasaJjJA samutthAya sA rurodeti dInagIH // 260 / / pativratA: patizokAt pravizanti hutaashne| tAsAM vinA hi bhartAraM du:khAya khalu jIvitam // 26 // nArIsahasrabhoktRNAM bhartRNAM zrImatAM punaH / kSaNika: preysiishoksttkuto'gniprveshnm||262|| viparItamidaM jajJe tvayi vahnipravezini / virahe'pi mayi punare jIvantyAmiyacciram // 263 // mahAsattvasya tasyA'lpasattvAyAzca mmaa'ntrm| upalabdhamidaM nIla-kAcayoriva samprati // 264 // na me zvazurayordoSo doSa: pitrorna cA'pyayam / mamaiva mandabhAgyAyA: krmdosso'ymiidRshH||265|| rudantI bodhayitvA tAM pratisUryaH sanandanAm / vimAnavaramAropya pavanAnveSaNe yayau // 266 // sa bhrAmyan prApa tatraiva vane bhuutvnaabhidhe| dUrAdapi prahasitenekSAJcakre ca saashrunnaa||267|| 1. sandezavAcam / / 2. pASANakhaNDena / / 3. maraNAya / / 4. pavanaJjaya iva // 5. citAsamIpam ; sthitvopacityaM rasaMpA. // 6. cihnam / / 7. samyam mArgayitA'pi he.laa.mo.||8.n paataa.||9. sAprAmA pAtA.na prAptA mo.||10. citAyAm // 11. zrutvA tadvacano mo. // 12. vakSaHsthale upapIDya / / 13. pratIkArasya mu. / / 14. vighno hyayaM lA. // 15. nirdoSAyAM ya: snuSAyAM lA. // 16. "pratIkSasva tadAgamanaM" lA.Ti. // 17. nIlamaNe: kAcasya Jain Education in Iktional Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (saptamaM parva sAJjanaM taM samAyAntamArAt prahasita: sa tu / Akhyat prahlAda-pavanaJjayayorjayapUrvakam // 268 / / tato vimAnAduttIrya pratisUryo'JjanA'pi ca / prahlAdaM nematurdUrAd bhaktyA bhUnyastamastakau // 269 / / pratisUryaM pariSvajya pautramaGke nivezya ca / prahlAdo jAtasaMhlAdo jagAdaivaM sasambhramaH // 270 // majjantaM vyasanAmbhodhau mAmadya sakuTumbakam / samuddharaMstvamevA'si bandhuH sambandhinAM dhuri // 271 / / madvaMzaparvabhUteyaM zAkhAsantAnakAraNam / snuSA tyaktA vinA doSaM sAdhviyaM rakSitA tvayA // 272 // sadyo vyasanavelAyA nyavartata payodhivat / prazAntazokajvalano mudita: pavano'pi hi||273|| vidyAsAmarthyatastatra sarve vidyaadhreshvraaH| mahAntamutsavaM cakrurAnandAbdhinizAkaram / / 274 / / puraM henuruhaM jagmustata: sarve'pi te mudaa| vimAnairvidadhAnA: svairdivaM jyotiSmatImiva // 275 / / mahendro'pyAyayau tatra samaM maansvegyaa| sA ca ketumatI devI sarve'pyanye ca baandhvaaH||276|| vidyAdharendrairvidadhe mitha: sambandhibandhubhiH / pUrvotsavAdapyadhikastatrA'pi hi mahotsavaH // 277 / / tatazcA'nyo'nyamApRcchya sarve svaM svaM puraM yayuH / tatraiva pavanastasthAvaJjanA-hanumadyutaH // 278 / / hanumAn vavRdhe tatra pituH saha manorathaiH / kalAzca jagRhe sarvA vidyAzca samasAdhayat // 279 / / nAgarAjAyatabhujaH zastra-zAstravicakSaNaH / kramAcca yauvanaM prApahanumAn bhaanumaaNstvissaa||280|| pAitazcA'marSaNapraSTho rAvaNa: sandhidUSaNam / utpAdya varuNaM jetuM pratasthe sthemaparvataH // 281 / / dUtAhutAstatazceyu: sarve vidyaadhreshvraaH| kaTakaM tasya kurvanto vaitADhyakaTakopamam // 282 // pavana-pratisUryau tau tatra yAvat pracelatuH / ityUce hanumAMstAvadavaSTambhaikasAnumAn / / 283 // ihaiva tiSThataM tAtau jeSyAmyahamapi dviSaH / prahared bAhunA ko hi tIkSNe praharaNe sati ? // 284 / / bAlatvAnnA'nukampyo'smi yadyuSmatkulajanmanAm / pauruSAvasare prApte na pramANaM vaya: khalu // 285 / / evaM tAvatinirbandhAt pratIkSyA''pRcchya coccakaiH / tAbhyAM ca cumbito mUrdhni kRtaprasthAnamaGgalaH / / 286 / / mahAsAmantasenAnIsenAzatasamAvRtaH / prayayau rAvaNaskandhAvAre durvAravikramaH ||287||yugmm|| hanUmantaM samAyAtaM dRSTvA jayamiva svayam / praNamantaM mudA svAGke nidadhe dazakandharaH // 288 / / abhyarNe varuNapuryAstasthau yuddhAya rAvaNaH / varuNo vAruNayazca doSmanto niryayu: zatam / / 289 / / abhyetya yodhayAmAsU rAvaNaM varuNAtmajA: / sugrIvAdyaiH samaM vIrairyuyudhe varuNo'pi hi||290|| mahaujaso vAruNayo'ruNAkSA dazakandharam / jAtyazvAna iva kroDaM khedayAmAsurAhave // 291 // atrA'ntare ca hanumAn dAruNo varuNAtmajAn / kuJjarAn kezarIvaityA'yodhayat krodhadurdharaH // 292 / / vidyAsAmarthyato'stabhnAdvAruNIMstAn babandha c| pazUniva krudhA raktahanuko hanumAnatha // 293 / / tAn dRSTvA varuNaH kruddho'bhyadhAviSTa hanUmate / sugrIvaprabhRtIn dhunvan dantI maargtruuniv||294|| rAvaNo'pyApatantaM taM nadIrayamivA'cala: / antarA skhalayAmAsa varSan vizikhadhoraNIm // 295 / / vRSabho vRSabheNeva kuJjareNeva kuJjaraH / varuNo rAvaNenoccaiH krodhAndho yuyudhe ciram // 296 / / sarvaujasA''kulIkRtya varuNaM raavnnshchlii| utpatyendramivA'badhnAt sarvatra balavacchalam // 297 / / tato jayajayArAvairmukharIkRtadiGmukhaH / skandhAvAraM pRthuskandho jagAma dazakandharaH // 298 / / rAvaNo varuNaM tatra saha moca praNipAtAnta: prakopo hi mahAtmanAm // 299 / / putrI satyavatIM nAma varuNo'dAddhanUmate / dRSTasAra: svayaM hIdRg jAmAtA khalu: durlabhaH // 300 / / laGkAyAM rAvaNo'thAgAdAdatta ca hanUmate / hRSTazcandraNakhAputrImanaGgakusumAbhidhAm // 301 // sagrIveNa padmarAgA nalena hrimaalinii| anyaiH sahasrasaGkhyAzca tasmai dattA: svakA: sutAH // 302 // 1. madaMzapUrva0 tA. // 2. sarvavidyA0 mu., khaMtA.1prabhRtiSu // 3. hanupuraM pAtA. // 4. krodhakAriSu dhuryaH / / 5. sthairyaparvataH // 6. girimadhyabhAgaH / / 7. mAnaparvataH / / 8. tiSThatAM tAto he. kAM. mo. // 9. pUjayitvA // 10. samAyAntaM tA. // 11. varuNaputrAH; vAruNeyAzca mu.||12. jAtyA: zvAna:-sArameyAH iva zUkaram / / 13. sAmarthyato yatnAd kAM. mo. // 14. nadIpUramivA. kAM. // 15. vizikhaghoraNI: chA. mo. pA. tA.; bANazreNim / / 16. vazIbhUtam / / Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIyaH sargaH ) 1. mukhaM khaMtA. 1 / 2. saptamaparvaNi khaMtA. 1 // triSaSTizalAkApuruSacaritam / zliSTvA dRDhaM dazamukhena mudA visRSTo doSmAnatho hanupure hanumAn jagAma / anye'pi vAnarapatipramukhAH prajagmuvidyAdharA nijanijaM nagaraM prahRSTAH // 303 // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye saptame parvaNi hanumadutpatti-varuNasAdhano nAma tRtIyaH sargaH // OM For Private Personal Use Only 157 Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||cturthH srgH|| itazca mithilApuryAM harivaMze mahIpatiH / AsId vAsavaketvAkhyo vipulA tasya ca priyA // 1 // tayoH sUnuranUnazrIrbabhUva bhuvi vizrutaH / prajAnAM janaka iva janako nAma pArthivaH // 2 // itazca puryayodhyAyAmRSabhasvAmirAjyata: / ikSvAkuvaMzAntarbhUtA''dityavaMzeSu raajsu||3|| yAteSu keSucinmokSaM svarga yAteSu keSucit / saGkhyAtIteSu viMzasyA'rhatastIrthe prasarpati // 4 // babhUva vijayo rAjA himacUlA ca ttpriyaa| tayorabhUtAM dvau putrau vjrbaahu-purndrau||5||tribhirvishesskm|| pAitazcA'bhUnAgapure pure rAjebhavAhana: / cUDAmaNizca tatpatnI tatputrI ca manoramA // 6 // gatvodyadyauvanAM vajrabAhuH pariNinAya tAm / mahena mahatA zvetamarIciriva rohiNIm // 7 // bhaktyA ca zyAlenodayasundareNA'nugAminA / manoramAmathA''dAya pratasthe svapurAya sH||8|| sa gacchannantarA'pazyat tapastejobhirIzvaram / vasantAdristhamudayAcalasthamiva bhAskaram / / 9 / / mokSAdhvavIkSakamivotpazyamAtApanAparam / guNasAgaranAmAnaM tapasyantaM mahAmunim ||10||yugmm|| mayUra iva jImUtaM taM dRSTvA jAtasammadaH / kumAra idamAha sma dhRtvA sapadi vAhanam // 11 // aho! mahAtmA ko'pyeSa vandya eva mahAmuniH / cintAmaNiriva mayA dRSTaH puNyena bhUyasA // 12 // uvAca caivamudayasundaro'tha kumAra! kim / Aditsase parivrajyAM? so'vadaccittamasti me // 13 // udayo narmaNA bhUya: proce yadyasti te manaH / tadadya mA vilambasva sahAyo'hamapIha te||14|| kumAro vyAjahAraivaM maryAdAmiva vAribhiH / mA tyAkSI: svAmimAM sandhAM so'pyAmetyabhyabhASata // 15 // kumAro vAhanAnmohAdivottIryA''ruroha tam / vasantazailamudayasundarAdibhirAvRtaH // 16 // vajrabAhumathA'vAdIdibhavAhananandanaH / svAmin! mA pravrAjIradya dhirga mAM narmAbhibhASiNam // 17 // narmoktirAvayorAsIt ko dossstvytikrme| narmoktirna hi satyaiva prAyo dhavalagItavat // 18 // bhaviSyasi sahAyastvaM vyasaneSvakhileSvapi / ityakANDe'pi mA bhAGkSIrasmatkulamanorathAn // 19 / / idamadyA'pi maGgalyaM tava haste'sti kaGkaNam / tad vivAhaphalaM bhogAn sahasA kathamujjhasi ? // 20 // sAMsArikasukhAsvAdevaJciteyaM manoramA / jIviSyati kathaM nAtha! tvayA tRNavadujjhitA ? // 21 // vajrabAhukumAro'tha jagAdodayasundaram / sundaraM martyajanmadro: phalaM cAritralakSaNam // 22 // narmoktirapi te'smAsu babhUva paramArthasAt / zuktiSu svAtijImUtavAri mauktikasAdiva // 23 // tvatsvasA ca kulInA cet tat pravrajyAM grahISyati / no cedasyA: ziva: panthA bhogaiH punaralaM mama / / 24 / / tad vratAyA'numanyasva mAM tvamapyanuyAhi ca / kuladharma: kSatriyANAM svasandhApAlanaM khalu // 25 / / udayaM pratibodhyaivaM vajrabAhurupAyayau / sAgaraM guNaratnAnAM maharSi guNasAgaram / / 26 / / tatpAdAnte vajrabAhuH parivrajyAmupAdade / udayo manoramA'tha kumArA: paJcaviMzatiH // 27 // vajrabAhuM pravrajitaM zrutvA vijayabhUpatiH / varaM bAlo'pyasau nA'hamiti vairAgyamAsadat // 28 // tatazca vijaya: putra rAjye nyasya purandaram / nirvANamohasya mune: pArzve vratamupAdade // 29 // purandaro'pi sve rAjye pRthivIkukSijaM sutam / nyasya kIrtidharaM kSemakararNyante'bhavad yatiH // 30 // 1.mahotsavena / / 2. candraH / / 3. mokSAdhvamIkSaka0 mu.||4. UrdhvaM draSTAram / / 5. jAtaharSaH // 6. hyeSa khaMtA. laa.||7. AdAtumicchasi / / 8. pratijJAm / / 9. so'pyAmetyanvabhASata tA.;so'pyAmevetyabhASata lA. he. kAM. mo.prabhRtiSu, mu.||10.dhig me nAtibhASaNaM lA.; dhig me narmAbhikAraNaM khaMtA.1; dhig me narmAbhibhASaNaM mu. // 11. mAgalyaM mu.||12. vandhiteyaM khNtaa.1||13. paramArtharUpA // 14. na: mu.|| Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturthaH sargaH ) triSaSTizalAkApuruSacaritam / atha kIrtidharo 'rAjA'bhukta vaiSayikaM sukham / sahadevyA samaM patnyA paulomyeva purandaraH // 31 // pravivrajiSuranyedyuH sa mantribhirabhaNyata / tavA'nutpannaputrasya na vratAdAnaMmarhati // 32 // tvayyaputre vratabhAji nirnaitheyaM vasundharA / tat pratIkSasva yAvat te svAminnutpadyate sutaH ||33|| tata: kIrtidharasyA'pi tathaiva gRhavAsinaH / kAle gacchatyabhUt putraH sahadevyAM sukozalaH // 34 // jJAtvA jAtamimaM bAlaM patirme pravrajiSyati / sahadevIti buddhyA taM jAtamAtramagopayat // 35 // viveda medinInAthastaM guptamapi bAlakam / prAptodayaM hi taraNiM tirodhAtuM ka IzvaraH ? ||36|| rAjA'tha svArthakuzalo rAjye nyasya sukozalam / sUrervijayasenasya pAdAnte vratamAdade ||37|| tapyamAnastapastIvraM sahamAna: parISahAn / sa gurvanujJayaikAkivihAreNA'nyato yayau // 38 // sAketamanyadA mAsopavAsI pAraNecchayA / sa AjagAma bhikSArthaM madhyAhne tatra cA'bhramat // 39 // saudhAgrastha sahadevI taM ca dRSTvetyacintayat / patyau pravrajite'muSmin patihInA purA'bhavam // 40 // vatsaH sukozalo' 'pyadya dRSTvainaM pravrajedyadi / tadA putro'pi me na syAnnirvIrau syAM tataH param // 41 // tasmAnniraparAdho'pi bhartA'pi vratadhAryapi / nirvAsyo nagarAt sUno rAjyasthemacikIrSayA // 42 // ityanyaliGgibhiH sArdhaM taM rAjJI niravAsayat / lobhAbhibhUtamanasAM vivekaH syAt kiyacciram // 43 // 1 dhAtrI sukozalasyA'tha svAminaM vratadhAriNam / purAnnirvAsitaM jJAtvA roditi sma nirargalam // 44 // kiM rodiSIti papraccha sukozailanRpo'pi tAm / kathayAmAsa sA'pyevamakSaraiH zokagadgadaiH // 45 // rAjye tvAM bAlakaM nyasya tava kIrtidharaH pitA / prAvrAjIt so'dya bhikSArthaM prAvikSadiha pattane // 46 // taddarzanAt tavA'pyadya vratagrahaNazaGkayA / nirvAsitaH sa te mAtrA duHkhenA'nena rodimi // 47 // sukorzelo'pi tacchrutvA gatvA ca piturantike / baddhAJjalirviraktAtmA tasmAd vratamayAcata // 48 // citrAla' ca tatpatnI gurvyetya saha mantribhiH / uvAcA'svAmikaM svAmin! na rAjyaM tyaktumarhasi // 49 // rAjA'pyavocad garbhastho'pi hi sUnurmayA tava / rAjye'bhiSikto bhAvinyapyupacAro hi bhUtavat // 50 // ityuktvA sakalaM lokaM sambhASya piturantike / sukozala: pravavrAja tapastepe ca dustapam // 51 // nirmamau niH kaSAyau tau pitA-putrau mahAmunI / vijahaturyutAveva pAvayantau mahItalam // 52 // tanayasya viyogena khedabhAk sahadevyapi / ArtadhyAnaparA mRtvA vyAghyabhUd girigahvare // 53|| itazca tau kIrtidhara-sukozailamahAmunI / prAvRTkAlacaturmAsImatyetuM dAntamAnasau // 54 // niHspRhau svazarIre'pi svAdhyAya- dhyAnatatparau / girerguhAyAmekasya tasthatuH susthitAkRtI // 55 // yugmm|| prApte ca kArtike mausi prayAntau pAraNAya tau / dRSTau mArge tayA vyAghyA yamadUtyeva duSTayA // 56 // sA vyAghrI zIghrarmeMbhi tau dadhAve sphAritAnanA / dUrAdabhyAgamastulyo durhRdAM suhRdAmapi / / 57 // ApatantyAmapi vyAghyAM tau kSamAzramaNottamau / dharmadhyAnaM prapedAnau kAyotsargeNa tasthatuH // 58 // sA tu vyAghrI vidyudiva papAtA''dau sukozale / dUrApAtaprahAreNa pRthvyAM ca tamapAtayat // 59 // caTaccaTiti taccarma dauraM dAraM nakhAGkuzaiH / pApA sA'paudatRptA'zraM vArIva marupAnthikA // 60 // troTayitvA troTayitvA traTattraTiti sAradaiH / jagrase mAMsamapi hi vAluGkamiva raGkikA // 69 // dantayantrAtithIcakre kakarzA kIkasAnyapi / kaTatkaTiti kurvantI sekSUniva maiMtajI // 62 // karmakSayasahAyeyamiti mamlau munirna saH / vizeSatastvabhUduccAvacaromAJcakaJcukaH // 63 // 1 1 1. rAjA'bhuGkta mu. // 2. 0 marhasi lA // 3. apyaputre lA. // 4. nirnAthA te mo. // 5. sukosalaH khaMtA. 2, pAtA. // 6. 0 nAthaH suguptamapi mo. // 7. sukosalaM khaMtA. 2, pAtA. // 8. svagurva0 mu. // 9. sukosalo khaMtA. 2, pAtA. // 10. tataH pAtA. // / 11. aputrA / / 12-13-14. sukosala0 khaMtA. 2, pAtA. // / 15. citramAlA'pi tA // 16-17. sukosala0 khaMtA. 2, pAtA. // 18. samprApte mu. // / 19. mAse tA. // 20. zIghramabhito mu.; "tau abhi tayoH sammukhaM" iti lA. Ti // 21. Agamanam // 22. dharmyaM dhyAnaM tA // 23. sukosale khaMtA. 2, pAtA / / 24. dArayitvA dArayitvA / / 25. atRptA sA artharudhiraM apAd-apibadityanvayaH ; 0 datRptA'sRk pAtA // 26. dantaiH // 27. karkaTIm // 28. asthIni // 29. kurvANA khaMtA. 2, pAtA. tA. chA. pA. lA. mo. // / 30. hastinI // 31. 0 duccairvara0 lA ; bahuvidha // 159 Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (saptamaM parva vyAghyaivaM khAdyamAno'pi zukladhyAnamupeyivAn / tatkAlotkevalo mokSaM sukozalamuniryayau // 64 // muniH kIrtidharaH so'pi samutpAditakevalaH / kramAdAsAdayAmAsa sukhAdvaitAspadaM padam // 65 // itazca citramAlA'pi sukoshlnRppriyaa| hiraNyagarbha suSuve nandanaM kulanandanam // 66 / / AgarbhavAsanRpatestasya prAptasya yauvnm| sadharmacAriNyabhavanmRganetrA mRgAvatI // 67 / / rAjJo hiraNyagarbhasya mRgAvatyAmajAyata / tanayo naghuSo nAma vapuSA sa ivA'paraH // 68 // hiraNyagarbhaH sve'pazyanmaulau plitmnydaa| tRtIyavayasaH satyaGkArAbhamupasarpataH // 69 / / tadaiva jAtavairAgya: sa rAjA naghuSaM sutam / sve rAjye nyasya vimalamunyante vratamagrahIt // 70 / / pAnaghuSasya nRsiMhasya siMhikA nAma patnyabhUt / tayA ca ramamANa: sa paitRkaM rAjyamanvazAt / / 71 / / uttarApathabhUpAlAn naghuSo jetumnydaa| jagAma siMhikAdevIM nije rAjye mumoca ca // 72 // nA'stIha naghuSa iti dakSiNApathabhUbhujaH / tadaityA'yodhyAM rurudhuH chalaniSThA hi vairiNaH // 73 / / tadA ca siMhikA devI puMvat tAnabhyaSeNayat / jigAyA'nAzayaccA''zu kiM siMhI hanti na dvipAn ? // 74 / / jitvottarApathaM rAjA naghuSazcA''gato'nyadA / zuzrAva ca jayodantaM patnyA dadhyAvidaM ca saH // 75 / / spaSTadhArthyamidaM karma duSkaraM maadRshaampi| mahAkulaprasUtAnAM mahilAnAM na yujyate // 76 // tannamasatI seyaM satyo hi ptidevtaaH| patisevAM vinA nA'nyajAnate kvezaM punaH // 77 // iti cetasi nizcitya siMhikAM preyasImapi / rAjA parijahArA''zu nyajitapratimAmiva // 78 / / pAnaghuSasyA'nyadA dAhajvaraH samudapadyata / duSTArivanna cA'zAmyadupacArazatairapi // 79 // svasatItvajJApanAya bharturartticchide'pi hi| tatsamIpaM tadeyAya toyamAdAya siMhikA // 8 // sA satyazrAvaNAM cakre tvAM vinA nAtha! cenmyaa| pumAnnaiSi kadA'pyanyo jvarastadapayAtu te||81|| tatazca sA'mbhasA tenA'bhiSiSeca nijaM patim / tadaiva ca jvaronmukta: sudhAdhauta ivA'bhavat / / 82 / / siMhikAyA upariSTAt puSpavRSTiM surA vyadhuH / rAjA'pi bahu mene tAM tataH prabhRti pUrvavat // 83 // kAle gacchati jajJe ca naghuSasya mahIpateH / siMhikAyAM mahAdevyAM sodAso nAma nandanaH // 84 / / sodAse rAjyamAropyA'paredhunaghuSo nRpaH / ekamaupayikaM siddheH parivrajyAmupAdade // 85 / / pasodAsanRpate rAjye'rhatAmaSTAhnikotsave / mantriNo ghoSayAmAsuramAriM pUrvarAjyavat / / 86 / / sodAsamapi te procurhdssttaahnikotsve| nA'khAdi mAMsaM tvatpUrvaiH khAdIstvamapi mA sma tat // 87 / / sodAso'pyavadat sUdaM sadA mAMsAdanapriyaH / pracchannaM mAMsamAneyaM tvayA'vazyamata: param / / 88|| sUdo'pyamAryAM ghuSTAyAM mAMsaM prApana kutracit / na hyasat prApyate kvA'pi kenA'pyAkAzapuSpavat / / 89 / / mAMsAprAptirita ito rAjAjJA bAdhate ca mAm / kiM karomIti vimRzan sUdo'pazyanmRtArbhakam / / 90 // mRtArbhakasya tasyaivA''dAya mAMsaM sa vallava: / saMskRtya taistairvijJAnaiH sodAsAya dadau tadA // 11 // sodAso'pi hi tanmAMsamaznannevamavarNayat / aho! amuSya mAMsasya ko'pyatiprINako rasaH // 12 // sUpakAraM ca papraccha janmApUrvamidaM mama / kasya jIvavizeSasya mAMsamAkhyAhi sarvathA // 13 // nRmAMsamiti so'pyAkhyad rAjA'vocadataH param / adyeva dadyA: saMskRtya pratyahaM nRpelaM mama // 14 // DimbhAn sUdo'pyathA'hArSIt tadarthaM pratyahaM pure / na hi bhIrAjJayA rAjJAmanyAyakaraNe'pi hi // 95 / / iti dAruNakarmANaM nRpaM vijJAya mantriNaH / dhRtvA'tyajannaraNyAntargRhotpannamivoragam // 96 / / pataizca sodAsasU: siMharatho rAjye'bhiSicyata / sodAso'pyATa vasudhAM mAMsaM khAdan nirargalam // 97 / / sodAsenA'pi cA'nyedhurdhamatA dkssinnaapthe| maharSiH ko'pi dadRze so'tha dharmamapRcchyata // 98 / / 1. tatkAlamutpannaM kevalaM yasya saH // 2-3. sukosala0 khaMtA.2, pAtA. // 4. "AgacchataH" iti lA.Ti / / 5. siMhikAM devIM nijarAjye mu.|| 6. tadA'yodhyAM rurudhire mu. // 7. va punarIdRzam rasaMpA. // 8. nyaGgitAM0 lA.; nyagita0 mu.; khaNDitapratimAmiva / / 9. pumAnnaikSi mu.||10. sUdaH / / 11. saMskRtastairavijJAtaiH lA. // 12. naramAMsam / / 13. maharSireko taa.|| Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 161 caturthaH sargaH) triSaSTizalAkApuruSacaritam / bodhArha iti taM jJAtvA jagau tasmai mahAmuniH / madya-mAMsaparIhArapradhAnaM dharmamArhatam // 99 / / sodAso'pi hi taM dharmamAkarNya cakito'bhavat / prasannahRdayo bhUtvA zrAvakaH paramo'bhavat // 100 // pAito mahApurapure ko'pyaputro nRpo'mRta / paJcadivyAbhiSikto'tha sodAsastatra rADabhUt // 101 / / sodAsa: prAhiNod dUtamatha siMharathaM prati / sodAsasya kuruSvA''jJAmiti dUto'pyuvAca tam // 102 // dUta: siMharathenoccaistiraskRtya vyasRjyata / AgatyA''khyacca sodAsabhUbhuje sa yathAtatham // 103 / / sodAso'tha siMharathaM so'pi sodAsapArthivam / abhyaSeNayatAM yoddhaM yuyudhAte ca tau pathi // 104 / / sodAso'pi siMharathaM jitvA jagrAha paanninaa| tasmai rAjyadvayaM cA'dAt pravavrAja svayaM punaH // 105 / / pasUnuH siMharathasyA'bhUdu rAjA brahmarathastataH / caturmukhastato hemarathaH shtrthsttH||106|| athodayapRthu-rvAriratha indurathastataH / Adityaratha-mAndhAtR-vIrasenAstata: kramAt // 107 / / pratimanyunRpastasmAt padmabandhunRpastataH / ravimanyunRpastasmAd vasantatilakastataH // 108 / / kuberadatto'tha kunthu-zarabha-dviradA: kramAt / tatazca siMhadazano hiraNyakazipustataH // 109 / / puJjasthalaH kakutstho'tha raghurevaM nRpeSu tu / keSucinmokSamApteSu svargamApteSu keSucit / / 110 // anaraNyo nAma rAjA zaraNya: zaraNArthinAm / AnRNyakRt praNayinAmabhUt sAketapattane // 111 // tasyA'bhUtAmubhau putrau pRthvIdevyAzca kukssijau| eko'nantaratho nAmnA tathA dazaratho'paraH // 112 // ito'naraNyasya suhRt sahasrakiraNo nRpaH / rAvaNena jito yuddhe vairAgyAd vratamAdade // 113 // tatsakhyAdanaraNyo'pi zriyaM nyasya laghau sute / mAsajAte'nantarathasahito vratamAdade // 114 // anaraNyo'gamanmokSamathA'nantaratho muniH / tapyamAnastapastIvra vijahAra vasundharAm // 115 / / rAjyabhRt kSIraMkaNTho'pi rAjA dazarathaH punaH / vayasA vikrameNeva vRddhimAsAdayat kramAt // 116 / / rAjA rAjasu so'rAjad dvijarAja ivoDuSu / graheSviva graharAja: sumeru: parvateSviva // 117 // tatra svAmini lokasya paracakrAdisambhavaH / adRSTapUrva evA''sIt khapuSpavadupadravaH // 118 / / sa vittAbharaNAdIni yathecchaM dadadarthinAm / kalpadrumANAM madyAGgAdInAmekAdazo'bhavat / / 119 / / nijaM vaMzakramAyAtaM tatsAmrAjyamivA'nagham / sa dadhAvArhataM dharmaM sarvadA'pyapramadvaraH // 120 // dabhrasthalapurezasya sukozalamahIpateH / kanyAM pavitrAmamRtaprabhAkukSisamudbhavAm // 121 / / nAmnA'parAjitAM cArurUpa-lAvaNyazAlinIm / uduvAha sa bhUpAlo jayazriyamivA''have ||122||yugmm|| subandhutilakasyA'tha pure kmlsngkule| mitrAdevIkukSijAtAM kekyiimaadinaamtH||123|| sumitrAmanyanAmnA ca svakIrtimiva nirmalAm / paryaNaiSId dazaratha: zazAGka iva rohiNIm ||124||yugmm|| puNyalAvaNya-saundaryavaryAGgI suprabhAbhidhAm / anyAmapyupayeme sa rAjaputrImaninditAm / / 125 // sukhaM vaiSayikaM tAbhirbubhuje bhUbhujAM varaH / abAdhamAno dharmArthau sa vivekiziromaNiH // 126 / / pAitazca bharatasyA'rdhaM bhuJjAno dazakandharaH / sabhAyAmAsthito'pRcchaditi naimittikottamam // 127 / / amarA api nAmnaivA'marAna paramArthataH / bhAvyavazyaM tu sarvasya mRtyuH saMsAravartinaH // 128|| tatkiM me svaparINAmAd vipatti: parato'thavA ? / tanmamA''cakSva ni:zaGkamAptA hi sphuTabhASiNaH / / 129 / / so'pyAcakhyau bhaviSyantyA jAnakyA: kAraNena te / bhaviSyato dazarathaputrAnmRtyubhaviSyati // 130 // bibhISaNo babhASe'tha yadyapyasya sadA Rtam / vacastathA'pi hyanRtIkariSyAmyetadAzvaham / / 131 / / janakaM dazarathaM ca knyaa-tnyyostyoH| anarthayorbIjabhUtaM haniSyAmyastu naH zivam / / 132 / / 1. cakito'bhavat mu.||2. nRpo mRta: mu. // 3. visRjya ca khNtaa.1|4. tad khaMtA.1, pAtA. laa.||5. mitha: khaMtA.2, mu. / / 6. siMharathasyA'tha rAjA brahmaratho'bhavat khaMtA.1, lA. / / 7. pratibandhunRpa0 mu.|| 8. stanyapa: / / 9. candraH / / 10. sUryaH / / 11. kalpadrumebhyo madyAGgAdibhya ekA0 khaMtA.1, pAtA. lA. // 12. nijavaMza. khaMtA.1-2, pAtA. mu.prabhRtiSu / / 13. kaikeyI0 mu.; sumitrAyA nAmA'pi kekayI', iti tu mahadAzcaryakArakam / / 14. mitrAbhUH suzIlA ceti sumitretyaparAbhidhAm khaMtA.2, pAtA. mu. // 15. 0varyAGgIsuprabhA0 mu.||16. vivekaziromaNi: mu.|| 17. satyam / / 18. kariSyAmi tadAzvaham mu.|| Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (saptamaM parva utpattireva hi tayoniSiddhA bIjanAzataH / vaco naimittikasyA'to mithyaiva hi bhaviSyati // 133 // paAmetyukto rAvaNena svavezmA'gAd bibhISaNaH / tatrastho nAradastacca zrutvA dazarathaM yayau / / 134 / / taM devarSi dazaratho'bhyuttasthau dUrato'pi hi / namaskRtyA''sayAmAsa guruvad gauraveNa ca // 135 / / tvamAyAsI: kuta: sthAnAt pRSTasteneti nAradaH / Akhyat pUrvavideheSu gato'haM puNDarIkiNIm // 136 / / zrIsImandharanAthasya draSTuM niSkramaNotsavam / surAsurakRtaM taM ca dRSTvA merumagAmaham // 137 / / tatrA'bhivandya tIrthezAna laGkAyAM gatavAnahama / tasyAM zAntigahe zAntiM natvA'gAM raavnnaalym||13. rAvaNasya vadhastatra jAnakyarthe tvadAtmajAt / naimittikena kenA'pi kathyamAnaH zruto mayA // 139 / / zrutvA bibhISaNastattu hantuM tvAM janakaM tathA / kRtapratijJo nacirAdihaiSyati mahAbhujaH // 140 // etat sarvaM parijJAya laGkApuryA: sasambhramaH / sAdharmika iti prItyA tava zaMsitumAgamam // 141 / / tacchutvA bhUbhujA'bhyarcya visRSTo nArado drutam / tathaiva kathayAmAsa janakAyA'pi bhuubhuje||142|| mantriNAM tat samAkhyAya rAjA rAjyaM samarpya c| niryayau yogavidiva cikIrSuH kAlavaJcanAm // 143 / / mUrti dAzarathIM lepyamayImantapAlayam / nyadhuzca mantriNo dhvAnte vidviSanmohahetave // 144 / / janako'pi tathA cakre tathA tanmantriNo'pi hi| tau tvalakSau dazaratha-janako bhramaturmahIm // 145|| bibhISaNazca saMrambhAdetya saintamase'sinA / lepyamayyA dazarathamUrtezciccheda mastakam / / 146 / / jajJe kalakalastatra nagare sakale'pi hi| AkrandadhvaniruttasthAvantaranta:puraM mahAn // 147 / / sannahya samadhAvanta sAmantA: saanggrksskaaH| vidadhurmatakAryANi gUDhamantrAzca mantriNaH // 148 // mRtaM dazarathaM jJAtvA yayau laGkAM bibhISaNaH / akiJcitkaramekaM tu nA'vadhInmithilezvaram // 149 / / mithazca maithilaikSvAko bhrAmyantau militAvubhau / ekAvasthAsuhRdau tAvuttarApathamIyatuH // 150 / / pArAjJaH zubhamatestatra pure kautukamajale / duhitu: kaikeyInAmnyAH pRthvIzrIkukSijanmanaH // 151 / / droNameghasahoryA dvAsaptatikalAnidheH / tau svayaMvaramAkarNya tanmaNDapamupeyatuH ||152||yugmm|| harivAhaNamukhyAnAM tau madhye pRthivIbhujAm / haMsAvivA'dhipAthojamadhimaJcamupeyatuH // 153 // kaikeyI kanyakAratnaM rtnaalngkaarbhuussitaa| sAkSAllakSmIrivA'bhyAgAt taM svayaMvaramaNDapam // 154|| dattahastA pratIhAryA pazyantI sA nRpAn kramAt / nakSatrANIndulekheva vyaticakrAma bhUyasaH // 155 / / krameNa sA dazarathaM prApa gaGgeva sAgaram / tasthau tatraiva nirmuktanAGgarA naurivA'mbhasi // 156 // sadyo romAJcitatanu: kaikeyytenusmmdaa| tatrA'kSipad varamAlAM nijAM bhujalatAmiva // 157 / / harivAhaNamukhyAzca nRpA nyakRtamAnina: / mAnino jajvaluH krodhaajjvljjvlnsnnibhaaH||158|| ayaM varAka ekAkI vRta: kaarpttiko'nyaa| AcchidyamAnAmasmAbhirimikoM trAsyate katham ? // 159 / / sATopamiti jalpanto'nalpaM svazibireSu te / gatvA saMvarmayAmAsuH sarve sarvAtmanA'pi hi||160|| mahIpati: zubhamati: pakSe dazarathasya sa: / sannanAha mahotsAhaH senayA caturaGgayA / / 161 // kuru priye! sArathitvaM yathA mathnAmyamUn dviSaH / ityavocata kaikeyIM tadaikAkI hi rAghavaH // 162 / / kaikeyI razmimAdAyA'dhyAruroha mahAratham / dvAsaptatAvapi kalAsvabhijJA sA hi dhiimtii||163|| dhanvI niSaGgI sannAhI rAjA dazaratho'pi tam / adhyAsta rathameko'pi tRNavad gaNayan parAn / / 164 / / 1. jIvanAzata: pAtA. // 2. stacca khaMtA.1, lA. mu.||3. gADhatamasi / / 4. janaka-dazarathau // 5. ekAvasthau suhRdau mu.||6. kaikayI0 tA. / / 7. droNameghasodarAyA mu. / / 8. paGkaje // 9. nirmuktanAgarAH khaMtA.1-2, pAtA. / / 10. atanuharSA / / 11. nyakRtimAnina: lA.; tiraskRtaM AtmAnaM mnymaanaaH||12. vane mu.||13. imAM kaikeyIm / / 14. sajjIbabhUvuH // 15. badhnAmyaman kaaN.||16. dshrthH||17. niSaGgI-asidharaH,sannAhI-kavacadharaH / / * khaMtA.1-pratau 136ta: 139 zlokAH 141tamazlokazca na dRzyante / lA. pratau 136ta: 139 zlokA: pArzvabhAge likhitAH, tadante ca 'pAThAntaraM' iti TippitaM vartate / etacchalokacatuSkasthAne ca lA.sajJakapratAvime zlokA: santi - "dattvA''zIrNA( )rado'vAdId RSabhasvAminaH prabhoH / ikSvAkusajJe vaMze tvaM mahAtman! yadajAyathAH // 136 / / paramaH zrAvakazcA'si tena zaMsAmi te hitam / santa: satAmupekSante na jAtu vipadAgamam // 137 / / jAnakyarthe bhavatputrAd rAvaNasya vdho'dhunaa| naimittikena kenA'pi kathitastathyabhASiNA // 138 // " Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturthaH sarga:) triSaSTizalAkApuruSacaritam / harivAhaNamukhyAnAM rathairnijarathaM rayAt / pratyekaM yugapadiva 'chekA kaikeyyayojayat // 165 // zIghravedhI dazaratho'pyekaikamapi tAn rathAn / akhaNDayadakhaNDaujA AkhaNDala ivA'paraH // 166 / / itthaM vidrAvayAmAsa sarvAnapi sa bhUpatIn / upayeme ca kaikeyIM jagatImiva jaGgamAm // 167 / / uvAca ca navoDhAM tAM rAjA dazaratho rthii| varaM yAcasva devi! tvatsArathyenA'smi raJjitaH // 168 / / yAciSye samaye svAmin! nyAsIbhUto'stu me varaH / ityabhASata kaikeyI rAjA'pi pratyapAdi tat // 169 / / samaM zriyeva kaikeyyA parasainyairhaThAhRta / asaGkhyAtaparIvAro rAjA rAjagRhaM yayau // 170 / / jagAma rAjA janako'pyAtmIyAM nagarImatha / samayajJA hi dhImanto na tiSThanti yathA tthaa||171|| parAjA dazarathastatra vijitya magadhezvaram / tatraivA'sthAnna tu yayAvayodhyAM zaGkayA tayA // 172 / / tatrA'parAjitAmukhyamanta:puramilApatiH / nijamAnAyayAmAsa rAjyaM sarvatra doSmatAm // 173 / / rAjJIbhI ramamANo'sthAt pure tatra ciraM nRpaH / vizeSata: prItaye hi rAjJAM bhUH svayamarjitA / / 174 // SEAparAjitA'nyedhurgaja-siMhendu-bhAskarAn / svapne'pazyannizAzeSe balajanmAbhisUcakAn / / 175 / / brahmalokAt paricyutya tadA devo maharddhikaH / kukSAvavAtarat tasyA: puSkariNyAM marAlavat // 176 / / nRpuNDarIkaM varNena puNDarIkaviDambanam / sampUrNalakSaNaM sUnuM suSuve'thA'parAjitA // 177 / / prathamApatyaratnasya tsyaa''sykmlekssnnaat| rAkendadarzanAdabdhirivA'timumude nRpH||178|| nRpazcintAmaNiriva dadau dAnaM tadA'rthinAm / lokasthitiriyaM jAte nandane dAnamakSayam // 179 / / mahAntamutsavaM cakrustadA lokAstathA svayam / yathA'bhUvannatimudo rAjJo dazarathAdapi // 180 // nRpaukasi senAthAni dUrvA-puSpa-phalAdibhiH / ninyuH kalyANapAtrANi pUrNapAtrANi nAgarAH // 181 / / sarvatra kalagItAni sarvatra ghusRNacchaTAH / sarvatra toraNazreNyo vyadhIyante tadA puri // 182 / / acintitopanItAni prAbhRtAni mahIbhRtAm / tadA rAjJe samAjagmustasya sUno: prabhAvataH // 183 // padyAnivAsapadmasya padma ityabhidhAM napaH / sanostasyA'karota so'bhata prathito rAma ityapi // 184 // gaja-siMhaoNrka-candrAgni -zrI-samudrAn nishaatyye| svapne'pazyat sumitrA'pi viSNujanmAbhisUcakAn // 185 / / devalokAt paricyutya tridazaH paramarddhikaH / tadA devyA: sumitrAyA udare samavAtarat // 186 / / samaye prAvUDambhodavarNaM sampUrNalakSaNam / sumitrA'pi jaganmitraM putraratnamajIjanat // 187 / / puracaityeSu sarveSu zrImatAmarhatAM tdaa| vizeSeNA'STadhA pUjAM snAtrapUrvaM vydhaannRpH||188|| nRpatirmocayAmAsa dhRtAn bndiripuunpi| ko vA na jIvati sukhaM puruSottamajanmani // 189 / / socchvAsa: saprajo rAjA na kevalamabhUt tadA / vasumatyapi devI drAgucchvAsaM pratyapadyata // 190 // rAmajanmani bhUpAlo yathA'kRta mahotsavam / tathA tamadhikaM cakre harSe ko nAma tRpyati ? // 191 / / nAma nArAyaNa iti vidadhe tasya pArthivaH / sa lakSmaNa iti khyAtAparanAmA ca bhuvyabhUt // 192 // patau dvAvapi pituH kUrca-kacAkarSaNazikSakam / viziSTaM prApaturbAlyaM krameNa kSIrapAyiNau // 193 // dhAtrIbhirlAlyamAnau tAvapazyat parayA mudA / muhurmuhurmahIpAla: svadordaNDAvivA'parau // 194 / / saMJceratuH sadasyAnAmaGkAdakaM mahIbhujAm / te maGgeSu varSantau tau sparzena sudhAmiva // 195 / / krameNa tau vardhamAnau nIla-pItAmbarau sdaa| vijahratuH pAdapAtai: kampayantau mahItalam // 196 / / kalayAmAsatustau tu krameNa sakalA: kalAH / sAkSIkRtakalAcAryo puNyarAzI ivA'Gginau // 197 / / lIlAmuSTiprahAreNa himkrprliilyaa| dalayAmAsatustau ca girInapi mahaujasau // 198|| 1. ekakAlamivaikaikaM lA. khaMtA.1 // 2. tvekA mu. // 3. indraH // 4. pRthvIm / / 5. balAdAnItaiH / / 6. baladevajanmasUcakAn / / 7. pUrNimAcandradarzanAt / / 8. loke sthiti tA. he.; lokamaryAdA // 9. sahitAni // 10. suvarNapAtrANi / / 11. kuGkumacchaTAH / / 12. nyadhIyanta he. // 13. mahIbhRtAM mu.|| 14. lakSmyA nivAse kamalasamasya / / 15. vaasudevjnmsuuckaan||16. vrssaameghsm(shyaam)vrnnm||17. bhaktyA vizeSeNa mo. // 18. mhii||19. khyAto'paranAma ca bhuvyadhAt tA.; khyAto'paranAmnA ca bhuvyabhUt mu.||20. zmazru-kezAkarSaNe zikSakam / / 21. saJceraturanekeSA0 khaMtA.1, lA. / / 22. muhuraGgeSu rasaMpA. / / 23. caraNaghAtaiH / / 24. himapAtrasya liilyaa| Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 kalikAlasarvajJazrI hemacandrAcAryapraNItaM zramasthAne'pi hi tayoradhijyakRtacApayoH / cakampe 'tapano'pyuccaiH svasya vedhAbhizaGkayA // 199 // tRNAya manyamAnau tau do: sthAmnA'pi dviSAM balam / kautukAyaiva menAte zastrakauzalamAtmanaH // 200 // zastrAstrakauzalenoccairdo: sthAmnA ca tayornRpaH / api devAsurAdInAM svamajayyamamanyata // 209 // 1 anyadA dhairyamAlambya vikrameNa kumArayoH / ikSvAkUNAM rAjadhAnImayodhyAM nRpatiryayau // 202 / / abhrAtya ivA''dityo durdazAtikrame bhRzam / dyotamAnaH pratApena mahIM dazaratho'nvazAt // 203 // tatrA'paredyuH kaikeyI zubhasvapnAbhisUcitam / asUta bharataM nAma sutaM bharatabhUSaNam // 204 // zatrughnamabhidhAnena zatrughnabhujavikramam / ajIjanat suprabhA'pi nandanaM kulanandanam // 205 // snehAd bharata zatrughnAvaviyuktau divAnizam / baladeva-vAsudevAvabhAtAmaparAviva // 206 // reje rAjA dazarathazcaturbhirapi taiH sutaiH / gajadantAkRtinagairiva~ merumahIdharaH // 207 // * itazca jambUdvIpe'smin kSetre cA'traiva bhArate / dArugrAme vasubhUtiriti nAmnA'bhavad dvijaH // 208 // patnyAM tasyA'nukozAyAmatibhUtirabhUt suta: / atibhUte rapi patnI babhUva sarasAbhidhA // 209 kAnanAmnA vipreNa jAtarAgeNa saikadA / apajahe cchalenA''zu kiM na kuryAt smarAturaH ? || 210 // tAmanveSTuM mahImATA'tibhUtirbhUtavad bhRshm| suta- snuSArthe'nukozA-vasubhUtI ca ceratuH // 211|| suta - snuSe apazyantau paryaTantAvathA'nyadA / ekaM dadRzatuH sAdhu vavandAte ca bhaktitaH // 212 // zrutadharmau ca tatpArzvetau dvau jagRhaturvratam / gurvAdiSTA'nukozA'gAdAyikAM kamalazriyam // 213 // tau vipadya ca saudharme kalpe devau babhUvatuH / vrate hyekAhamAtre'pi na svargAdanyato gatiH // 214 // // vasubhUtistatazcyutvA'traiva vaitADhyaparvate / rathanUpuranAtho'bhUnnAmnA candragatirnRpaH / / 215 / / tatazcyutvA'rnukozA'pi tasya vidyAdharaprabhoH / abhUt puSpavatI nAma bhAryA''ryacaritA satI // 216 // tadA ca sA'pi sarasA kAmapi prekSya saMyatAm / pravrajya mRtvA cezAne devI samudapadyata // 217|| sarasAvirahAdArto'tibhUtizca vipadya saH / ciraM bhrAntvA ca saMsAraM haMsapotaH kadA'pyabhUt // 218 // bhakSyamANo'nyadA zyenenopasAdhu papAta saH / kaiNThasthAsornamaskAraM tasya sAdhurdadau ca saH // 219 // vipannaH sa namaskAraprabhAveNA'tibhUyasA / dazavarSasahasrAyuH kinnareSu suro'bhavat // 220 // cyutvA pure vidagdhe ca prakAzasiMhabhUpateH / suto'bhUt pravarAvalyAM patnyAM kuNDalamaNDitaH // 229 // bhogAsakta: kayAno'pi ciraM bhrAntvA bhavATavIm / pure cakrapure cakradhvajarAjapurodhasaH // 222 // dhUmakezAbhidhAnasya svAhAnAmnyAmajAyata / sUnuH sadharmacAriNyAM nAmadheyena piGgalaH || 223 // yugmam || || rAjJazcakradhvajasyA'tisundarInAmayA saha / putryA papAThaikagurorantike sa tu piGgalaH // 224 // kAlena gacchatA jAte tvanurAge parasparam / tAM chalAt piGgalo hatvA vidagdhanagare yayau // 225 // vijJAnarahitastatra tRnn-kaasstthaadivikryaat| AtmAnamarjijIvat sa nirguNasyocitaM hyadaH // 226 // tAM cA'tisundarIM tatrA'drAkSIt kuNDalamaNDitaH / anyo'nyamanurAgazca tatkAlamabhavat tayoH // 227 // apajahre ca tAM rAjaputraH kuNDalamaNDitaH / piturbhiyA durgadeze pallIM kRtvA ca 'saMsthitaH // 228 // virahAccA'tisundaryA unmatta iva piGgalaH / kSmAM bhramannekadA''cAryamAryaguptAkhyamaikSata // 229 // zrutvA dharmaM ca tatpArzve vrataM jagrAha piGgalaH / paraM premA'tisundaryAM na mumoca kadAcana // 230 // pallIsthito dazarathabhuvaM kuNDalamaNDitaH / sarvadA luNTayAmAsa sArameya iva cchalAt // 231 // sAmanto bAlacandrAkhyastato dazarathAjJayA / pradAya sauptikaM baddhvA tamAnaiSIt tadantike // 232 // kAlena taM dazaratho'mucat kuNDalamaNDitam / kopa: zAmyati mahatAM dIne kSINe hyarAvapi // 233 // (saptamaM parva 1. tapano'pyuccaistasthau mu. // 2. meghAtyaye // 3. gajadantAkAraparvataiH // 4. 0 rivAmaramahIdharaH tA. / / 5.6.7.8. anukezA pAtA / / 9. saMgatIM lA. chA. pA.; sAdhvIm // 10. kaNThagataprANasya // 11. AjIvikAmakarot // 12. piturbhayAd he / / 13. sa sthitaH khaMtA. 2, pAtA / / 14. rAtriyuddham / / 15. dazaratho'muJcat0 khaMtA. 1 // For Private Personal Use Only Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturthaH sargaH) trissssttishlaakaapurusscritm| 165 pitRrAjyAya sa bhrAmyan mahIM kuNDalamaNDitaH / municandrAnmunedharmamAkarNya zrAvako'bhavat / / 234 / / cchureva mRtvA sa mithilAyAM mahApuri / garbhe janakabhAryAyA videhAyA: suto'bhavat // 235 // sarasA'pi bhavaM bhrAntvA purohitasutA'bhavat / nAmnA vegavatI tatra pravrajya ca vipadya ca // 236 / / brahmaloke'gamaccyutvA videhaayaastdodre| kuNDalamaNDitajIvayugmatvena sutA'bhavat / / 237 / / videhA samaye'sUta yugapat putra-kanyake / mRtvA tadA piGgalarSi: saudharme tridazo'bhavat // 238 / / prAgjanmA'vadhinA'pazyad dviSaM kuNDalamaNDitam / tadA janakaputratvenotpannaM sa udaikSata // 239 // sa prAgvairAjjAtaroSo jAtamAtraM jahAra tam / dadhyau ca kiM nihanmyenamAsphAlyA''zu zilAtale ? // 240 // athavA yad bhave pUrve duSkarmA''caritaM mayA / phalaM tasyA'pi bhUyassu bhaveSvanvabhavaM ciram / / 241 // daivAcchAmaNyamAsAdya prApto'hamiyatI bhuvam / hatvA bhrUNamamuM bhUya: syAmanantabhava: katham ? // 242 / / itthaM vimRzya sa suro bhUSaNaiH kuNDalAdibhiH / bhUSayitvA ca taM bAlaM patajjyotibhraMmapradam / / 243 / / vaitADhyadakSiNazreNau rathanUpurapattane / zanakainandanodyAne tUlikAyAmivA'mucat ||244||yugmm|| kimetaditi sambhrAnto dRSTvA candragatizca tam / tannipAtAnusAreNa nandanopavanaM yayau // 245 / / dadarza tatra taM bAlaM divyAlaGkArabhUSitam / vidyAdharendra: so'putraH putrIyannAdade svayam // 246 / / preyasyA: puSpavatyAzcA'rpayAmAsa tamarbhakam / devyadya suSuve putramiti cA'ghoSayat puri / / 247 / / uccairjanmotsavaM tasya rAjA paurAzca cakrire / prabhAmaNDalasambandhAnnAmnA bhAmaNDalo'bhavat // 248 // puSpavatI-candragatyornetrakairavacandramAH / sa vardhitaM pravavate khecriikrlaalitH||249| pAitazcA'pahate putre videhA karuNasvarA / rudatI pAtayAmAsa bandhUna zokamahArNave // 250 // janako'nveSayAmAsa preSya pratidizaM narAn / tatpravRttiM puna: kvA'pi na prApa sucirAdapi // 251 // anekaguNasasyAnAM praroho'treti maithilaH / duhituryugmajAtAyA: sIteti vidadhe'bhidhAm // 252 / / kAlena gacchatA zokastayormandIbabhUva ca / zoko harSazca saMsAre naramAyAti yAti ca // 253 / / sItA ca vavRdhe sArdhaM rUpa-lAvaNyasampadA / indulekheva zanakaiH kalApUrNA babhUva ca // 254 // kramAdudyauvanA puNyalAvaNyalaharI sarit / saritpatitanUjeva sA'lakSi kamalekSaNA // 255 // anurUpo vara: ko'syA bhaviteti divAnizam / acintayat tajjanako janakaH pRthivIpatiH // 256 / / rAjJAM kumArAn pratyekaM sa vIkSya caracakSuSA / vyacArayan mahAmAtyairna ko'pi ruruce puna: / / 257 / / ptdaa'rdhbrbrairaatrnggtmaadipaarthivaiH| daityakalpairanalpairbhUrjanakasyopadudruve / / 258 // teSAM rodhAya kalpAntavArdhiArAmivA'kSamaH / dUtaM dazarathAhUtyai prAhiNonmithilezvaraH / / 259 / / aikSvAko dUtamAyAtaM tamAhUya sasambhrama: / saprasAdaM niSAdyA'gre jagAdaivaM mahAmanAH // 260 // tasyA'smatsuhRdo dUrasthitasyA'pi tvadAgamAt / manye sauhArdamadvaitaM mayIndAviva vAridheH // 261 / / kaccid rASTre pure gotre sainye svAGge'nyato'pi c| kuzalaM mithilAbharturbrahyAgamanakAraNam / / 262 / / dUto'pyavAdInmadbhartuH stsvpyaaptessvnekshH| suhRddhRdayamAtmA vA tvamevA'si mahAbhuja! // 263 // janakasya sukhairdu:khairyat sadA gRhyase yataH / vidhure'dya smRtastena tvaM yathA kuldevtaa||264|| vaitADhyAdrerdakSiNata: kailAsasyottareNa ca / santyanAryA janapadA bhUyAMso bhISaNaprajAH // 265 / / teSvardhabarbaro nAma dezo barbarakUlavat / vidyate dAruNAcArairnarairatyantadAruNaH // 266 // mayUramAlanagare tasya dezasya bhuussnne| Ataragatamo nAma mleccharAjo'sti dAruNaH / / 267 / / zuka-maGkana-kAmbojaprabhatIna viSayAnapi / bhaJjate tanayAstasya napIbhaya sahasrazaH // 268 / / 1. rAjyepsureva laa.||2. mahApure khaMtA.1-2, pAtA. // 3. bAlam / / 4. shnaiH||5. zayyAyAm / / 6. putramicchan // 7. sa bhAmaNDala0 khaMtA.1-2, lA. mu.prabhRtiSu / / 8. aGkuraH / / 9. samudraputrI-lakSmIriva ||10.vicaaryn tA. // 11. Agatya daityakalpairbhUrjanaka0 lA. // 12. pralayakAlasamudrajalAnAm / / 13. sukhe duHkhe yat khaMtA.1 / / 14. dezAn / / Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (saptamaM parva 'idAnImAtaraGgastaiH paritaH privaaritH| akSayyAkSauhiNInAthairabhAzrIjanakakSitim // 269 // pratisthAnaM ca caityAni babhaJjuste durAzayAH / teSAM hyAjanma sampadbhyo'pyabhISTo dharmaviplavaH // 270 / / anAratamabhISTasya dharmasya janakasya c| tat kuruSva paritrANaM prANabhUtastayorasi // 271 / / AkaryaivaM dazaratho yaatraabheriimvaadyt| santaH satAM paritrANe vilambante na jAtucit // 272 / / rAmo'thoce dazarathaM mlecchocchedAya cet svayam / tAto yAsyati tadu rAma: sAnujaH kiM kariSyati ? // 273 / / patrasnehAcca tAtenA'kSamo vA tarkito'smyaham / A bharatAjjanmasiddhaM nanvikSvAkuSu pauruSam / / 274 // prasIda virama mlecchAnucchettuM mAM smaadish| acirAcchroSyasi svAmin! jayavArtA svajanmanaH // 275 / / pAitthaM kathaJcid rAjAnamanujJApya sahAnujaH / senAparivRto rAmo jagAma mithilAM purIm / / 276 // camUru-dvIpi-zArdUla-siMhAniva mahAvane / purIparisare'drAkSId rAmo mlecchamahAbhaTAn / / 277 / / raNakaNDUladordaNDA mlecchAste jitakAzinaH / rAmaM drutamupadrotuM prAvartanta mahaujasaH / / 278 // yugapad rAmasainyaM tairastrairandhIkRtaM kssnnaat| mahAvAtairivodbhrAntairjagadutkSiptareNubhiH // 279 / / jitamAniSu sainyeSu pareSu jayamAniSu / mRtamAnini janake loke saMhRtamAnini // 280 // rAmo hasitamAnI svamadhijyaM vidadhe dhanuH / avAdayacca tanmaurvI raNanATakaDiNDimam ||281||yugmm|| bhrUbhaGgamapyakurvANo gIrvANa iva bhUgata: / rAmastAn koTizo'pyasvairvivyAdha vyAdhavanmRgAn / / 282 / / ayaM varAko janakastatsainyaM mazakopamam / tatsAhAyyAgataM sainyaM dainyamAgAdito'pyabhUt // 283 // are! kuta ime bANAzchAdayanto nabhastalam / pakSirAjA ivA''yAntItyanyo'nyamabhibhASiNaH / / 284 / / AtaraGgAdayo mlecchAdhipA: kupitavismitAH / varSanto'strANi yugapat pratirAmaM DuDhaukire ||285|yugmm|| dUrApAtI dRDhAghAtI zIghravedhI ca rAghavaH / tAn mlecchAn helayA'bhAkIccharabha: kuJjarAniva // 286 / / mlecchA: praNazya te jagmuH kAkA iva dizodizam / babhUva svastho janako janairjAnapadaiH samam / / 287 / / hRSTo'tha svasutAM sItAM rAmAya janako dadau / dvayaM rAmAgamAt tasya varaprAptirjayo'pyabhUt // 288 / / tadA ca jAnakIrUpaM janAdAkarNya nAradaH / tatrA'gAt kautukAd draSTuM kanyAvezma viveza ca / / 289 / / piGgakezaM piGganetraM tundilaM chatrikAdharam / daNDapANiM sakaupInamapInAGgaM sphuracchikham // 290 / / bhISaNaM nAradaM prekSya bhItA sItA sevepathuH / hA mAtarityAraTantI garbhAgArAntare'vizat ||291||yugmm|| kaNThe zikhAyAM bAhvozca dhutvA tumulakAribhiH / dAsikA-dvArapAlAdyai rurudhe nAradastataH // 292 / / teSAM kalakalAdeyuH zastriNo rAjapUruSAH / yamadUtA iva kruddhA hatainamiti bhASiNaH // 293 // kSabhito nAradastebhya: svaM vimocya kathaJcana / yayAvutpatya vaitADhyaM tatra caivamacintayat // 294 // vyAghrIbhya iva gaurjIvan dAsIbhyo niragAmaham / diSTyA prApto'smi vaitADhyaM bahuvidyAdharezvaram // 295 / / astIha dakSiNazreNau candragatyAtmajo yuvA / bhAmaNDalo nAma doSmAnAkhaNDalaparAkramaH // 296 / / paTe likhitvA tat sItAM darzayAmyasya yena tAm / haThAdapaharatyeSa kRte pratikaromyadaH / / 297 / / tathaiva nAradaH kRtvA sItArUpamadarzayat / bhAmaNDalakumArasyA'dRSTapUrvaM jagattraye // 298 // sadyo bhAmaNDalo bhUtenevA''krAmi manobhuvA / lebhe na jAtucinnidrAM vindhyAkRSTa iva dvipaH // 299 // bubhuje na hi bhojyAni peyAnyapi papau na sa: / avatasthe ca maunena yogIva dhyAnatatparaH // 300 / / taM tathA vidhuraM prekSyA'vocaccandragatipaH / kimAdhirbAdhate ko'pi tvAmatha vyAdhiruddhata: // 30 // kimAjJAkhaNDanaM kenA'pyakAri bhavato'thavA ? / anyadvA brUhi he vatsa! yat te duHkhasya kAraNam // 302 / / bhAmaNDalakumAro'bhUdbhiyA dvedhA'pyavAGmukhaH / gurUNAM tAdRgAkhyAtuM kulInA: kathamIzate ? // 303 / / 1. idAnImAtarajAdyo khNtaa.1||2. "mRgabhedaH" lA.Ti. / / 3. "jitasaGgrAmAH" lA.Ti. // 4. AtmAnaM jitaM manyante teSu / / 5. zatruSu / / 6. AtmAnaM mRtaM manyamAne / / 7. AtmAnaM saMhRtaM(hataM) manyamAne / / 8. AtmAnaM hasitaM (jayAzayA) manyamAnaH / / 9. dUrAdApatatIti // 10. dRDhApAtI khaMtA.2, pAtA. / / 11. sustho rasaMpA. / / 12. bRhadudaram / / 13. sakampA / / 14. apavarakAntare / / Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturtha: sargaH) triSaSTizalAkApuruSacaritam / UcarvayasyA atha bhAmaNDalasyA'rtikAraNam / kAmanAM nAradAnItapaTAlikhitayoSiti / / 304 / / vezmanyAnIya bhaktyA''zu nAradaM rAjapuGgavaH / kA sA kasyAtmajetyAdi papraccha paittyossitH||305|| Acakhyau nArado'pyevaM videhaa-jnkaatmjaa| nAmadheyena sItA sA yA mayA darzitA paTe // 306 / / yAdRzI sA'sti rUpeNa likhituM tAdRzIM puna: / nA'bhijJo'haM na cA'nyo vA mUrtyA lokottaraiva saa||307|| nA'marISu na nAgISu na gandharvISu tAdRzam / sItAyA yAdRzaM rUpaM kA kathA mAnuSISu tu ? // 308 // tAdRg rUpaM yathAvasthaM vikartuM nezvarAH surAH / nA'nukartuM suranaTA na ca kartuM prajApatiH // 309 / / tasyA madhuratA kAcidAkRtau vacane'pi ca / kaNThe ca pANipAde ca raktatA kAciduccakaiH // 310 // athavA tAM yathAvasthAM yathA nA''lekhituM kSamaH / nA'laM tathA vaktumapi vacmyata: paramArthataH // 311 // yogyA bhAmaNDalasyeti vicArya manasA myaa| yathAprajJaM samAlikhya darziteyaM paTe nRpa! // 312 / / bhaviSyati tavaivaiSA patnI khidyasva mA tataH / ityAzvAsya sutaM rAjA vyasRjannArada munim // 313 / / pAtatazca capalagatiM nAma vidyAdharaM nRpaH / ityAdideza janakamapahatyA''naya drutam // 314 // rajanyAM janakaM hRtvA'nupalakSita eva saH / samAnIyA'rpayAmAsa rAjJazcandragateratha // 315 / / janakaM bandhuvat snehAd rathanUpurapArthivaH / samAzliSyA''sayitvA sa sasauhArdamado'vadat // 316 / / lokottaraguNA putrI tava sIteti vidyate / bhAmaNDalazca me sUnuranUno rUpasampadA // 317 / / dvayorvadhU-varatvena sNyogo'stuucito'dhunaa| sambandhAdAvayozcA'pi mitho bhavatu sauhRdam // 318 // ityUce janako dattA rAmAya svasutA mayA / kathamanyasya yacchAmi dIyante kanyakA: sakRt // 319 / / atha candragatiH proce snehavRddhikRte myaa| AnIya yAcito'si tvaM tAM kSamo hartumapyaham / / 320 // yadyapi svasutA sItA tvayA rAmAya kalpitA / tathA'pi na: parAjitya rAmastAM pariNeSyati // 321 // vajrAvartA-'rNavAvarte dhanuSI devtaajnyyaa| sadA yakSasahasrAdhiSThite du:sahatejasI // 322 // pUjye te na: sadA gotrdevtaavniketne| kRte bhaviSyato rAma-zAhmiNostad gRhANa te // 323 // AbhyAmAropayatyekamapi dAzarathiH saceta / vayaM jitAstadA tena se udvahatu te sutAm // 324 / / pratijJAmityanugrAhya balAdapi hi maithilam / mithilAyAmanaiSIcca cApe te ca sanandanaH // 325 / / mumoca janakaM rAjaukasi candragatirnRpaH / svayaM tu saparIvAro'vAtsIt puryA bahirbhuvi / / 326 / / paAcakhyau janakastacca vRttaM nizi tadaiva hi / mahAdevyA videhAyA: sadyo hRdayazalyadam // 327 / / videhA'pi rurodaivaM re daivA'tyantanighRNa! / putraM hRtvA na me tRpta: putrImapi hariSyasi ? // 328 // svecchayaiva varAdAnaM loke na hi precchyaa| parecchayA varAdAnaM daivAdApatitaM mama // 329|| parecchayA pratijJAtaM kodaNDAropaNaM yadi / kuryAnna rAmo'nyaH kuryAt tadA'niSTo varo bhavet // 330 / / athetthaM janako'vocamA bhaiSIreSa rAghavaH / dRSTasAro mayA devi! latAvat tasya tad dhanuH // 331 / / videhAmiti sambodhya prabhAte janako'mucata / arcitvA cAparatne te maNDape maJcamaNDite // 332 // sItAsvayaMvarAyA'tha vidyAdhara-narezvarAH / tatraitya janakAhUtA adhimaJcamupAvizan // 333 / / tata: sakhIparivRtA divyaalngkaardhaarinnii| bhUcAriNIva tridezI tatropeyAya jaankii||334|| tatra kRtvA dhanu:pUjAM rAmaM manasikRtya ca / atiSThajjAnakI tatra jananetrasudhAsarit / / 335 // nAradoditasaMvAdisItArUpekSaNAt tdaa| bhAmaNDalakumArasya mAro'bhUnmAraNAtmakaH // 336 / / athoce janakadvA:stho bho bho: sarve'pi khecarA:! / mahIcarAzca rAjAno! janako'yaM vadatyadaH // 337 / / 1. paTayoSiti lA. mo. // 2. sarvapratiSu mAnavISu iti pAThaH samasti / / 3. nA''likhituM khaMtA.1, lA. / / 4. sItAm / / 5. samudbahatu he. lA. / / 6. pratijJAmiti saGgrAhya pAtA. he. mo.; pratijJAmityanujJApya khaMtA.1-2, rasaMpA. // 7. sasUnuka: khaMtA.1, lA.; saputraH / / 8. tatraiyuH pAtA. // 9. devAGganA // 10. mArakAtmakaH mu.prabhRtiSu / / 11. janako vo0 khaMtA.1-2, lA.; janako'vocadityadaH lA. pA. chA. / / Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (saptamaM parva Aropayati yaH kazcidanayozcApadaNDayoH / apyekataramadyaiva sa udvahatu naH sutAm / / 338 // ekaikazo'tha doSmanta: khecarA bhUbhujo'pi ca / upadhanvaM samAjagmustadAropaNakAmyayA // 339 / / veSTite pannagai raudraizcApe te tiivrtejsii| nA'laM babhUvuste spraSTumapyAdAtuM tu kA kathA ? // 340 // dhanu:sphuliGgajvAlAbhirniryAntIbhiranekazaH / pluSyamANA nivRttyeyuste'nyato'dhomukhA hriyA // 341 / / atha dAzarathI rAmazcalatkAJcanakuNDalaH / gajendralIlAgamanazcApopAntamupAsarat // 342 // vIkSyamANaH sopahAsaM candragatyAdibhirnRpaH / janakena ca sAzata niHzaGko lakSmaNAgrajaH // 343 / / vajramiva vajrapANirvajrAvartaM mahAdhanaH / zAntoragAnalaM sadyaH paripasparza pANinA ||344||yugmm|| sthApayitvA'dhyaya:pIThaM nAmayitvA ca vetravat / adhijyaM vidadhe dhanva tad rAmo dhanvinAM varaH / / 345 / / AkarNAntaM tadAkRSya rod:kukssimbhridhvni| dhanurAsphAlayAmAsa svayaza:paTahopamam // 346 / / svayaMvaramajaM rAme svayaM cikSepa maithilii| cApAccottArayAmAsa rAmabhadro'pi ziJjinIm // 347 / / lakSmaNo'pyarNavAvarta kArmukaM raamshaasnaat| adhijyaM vidadhe sadya: prekSito vismitairjanaiH // 348 / / AsphAlayacca tannAdabadhirIkRtadiGmukham / uttArya maurvI saumitriH puna: sthAne mumoca ca // 349 / / daduH saumitraye vidyAdharAzcakitavismitA: / aSTAdaza nijA: kanyA: surakanyA ivA'dbhutAH / / 350 / / vilakSAzcandragatyAdyAstAmyadbhAmaNDalAnvitAH / vidyAdharendrAH prayayuH puraM nijanijaM tataH // 351 / / atha maithilasandezAdAgAd dazaratho drutam / mahotsavena jajJe ca vivAho rAma-sItayoH // 352 // tadA ca janakabhrAtA kanako'pi nijAM sutAm / bharatAya dadau bhadrAM suprabhAkukSisambhavAm // 353 / / samaM sutaiH snuSAbhizca rAjA dazaratho'pi hi| yayAvayodhyAM nagarI nAgaraiH prakRtotsavAm // 354 / / pAaparedhurdazaratho rAjA caityamahotsavam / RddhyA mahatyA vidadhe zAntisnAtraM cakAra ca / / 355 / / snAtrAmbha: sauvidallena mahiSyai prathamaM tdaa| pazcAt tvaparapatnIbhyo dAsIbhiH praahinnonnRpH||356|| yauvanAcchIghragAminyo dAsyaH prathamameva tA: / rAjInAmArpayan snAtrapayastAzca vavandire // 357 / / vRddhatvAt sauvidale tu shnivnmndgaamini| asamprAptasnAtrajalA mhaadeviitycintyt||358|| sarvAsAmeva rAjJInAM jinendrasnAtravAriNA / prasAdo vidadhe rAjJA mahiSyA api me na hi||359|| tat kRtaM mandabhAgyAyA jIvitenA'pyato mama / dhvaste mAne hi du:khAya jIvitaM maraNAdapi // 360 / / vimRzyeti pravizyA'ntarmaraNe kRtnishcyaa| vastreNodvanddhamAtmAnamArebhe sA manasvinI // 361 / / tadaivA''gAnnarendrastAM tadavasthAM dadarza ca / tanmRtyubhIta: svotsaGge nivezyaivamuvAca ca // 362 / / kuto'pamAnAdArabdhaM duHsAhasamidaM tvayA ? / kiM nAma daivAd vidadhe mayA kA'pyavamAnanA ? // 363 / / sA'pi gadgadavAgUce jinasnAtrapaya: pRthak / sarvAsAM praiSi rAjInAM bhavatA na punarmama // 364 / / ityavocata sA yAvat tAvadAgAcca knycukii| rAjJA'rhatsnAtravArIdaM prasthApitamiti bruvan // 365 / so'bhyaSiJcacca tAM mUrdhni tena puNyena vaarinnaa| vilambena kimAgAstvaM ? rAjJA caivamapRcchyata // 366 / / kaJcukyapi jagAdaiva vArddhakaM me'praadhyti| sarvakAryAkSamaM svAmin! mAM pazya svayamapyamum // 367 / / tato mumUrSumiva taM praskhalantaM pade pade / ghaNTAntAlikAloladazanaM vailibhaajnm||368|| zvetasarvAGgaromANaM dhUlomacchannalocanam / zuSkamAMsAsRjaM produHsnasaM sarvAGgavepathum // 369 / / vilokyA'cintaya rAjA smo yAvannedRzA vayam / caturthapuruSArthAya tAvaddhi prayatAmahe ||370||tribhirvishesskm|| 1. upadhanva khaMtA.1-2, pAtA. tA.; "napuMsakAd vA"(si.7/3/89) iti sUtreNa sidhyati dvayamapi // 2.0spaSTuM mapyAdAtuM rasaMpA.; "spRzAdisRpo vA" (si.4/4/112) iti dvitayamapi sAdhyam / / 3. "dahyamAnAH" lA.Ti. ||4.0shclkaashcn0 khNtaa.1||5. sthApayitvA'dhyapIThaM ca khaMtA.1; lohapIThopari / / 6. "dhanvan" lA.Ti. // 7. bhUmyantarIkSayo: madhyabhAgapUrako dhvaniryasya tat / / 8. dhanurAsphAlayad rAma: lA. pA. chA. he. mo. / / 9. pratyaJcAm (dorii)||10. putrI: he. // 11. 0dyA bhrAmyadbhAmaNDalA lA. chA. pA. // 12. putravadhUbhiH / / 13. snAtrAmbu pAtA. // 14. knycukinaa||15. patnInAmaparAsAMtu lA, lA. // 16. vihito khaMtA.1, pAtA. he. mo. tA. / / 17. vastreNa bandhu0 tA.; vastreNodbaddhu0 kAM. lA. mu.; vastreNa baddha0 mo. / / 18. pavitreNa // 19. vRddhAvasthA / / 20. ghaNTAyA antaryA lAlikA-lolakaM tadvat lolAzcapalA dazanA-dantA yasya saH, tam // 21. vali:-'karacalI' iti bhASA / / 22. prAdurbhUtasarvA0 mu. // 23. khaMtA. pAtA. lA. pratiSu na / / Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturthaH sargaH) triSaSTizalAkApuruSacaritam / evaMmanoratho rAjA viSayebhya: parAGmukhaH / kamapyanaiSIt samayaM bhavavairAgyatanmayaH // 371 / / pAtasyAM nagaryAmanyeAzcaturjJAnI mahAmuniH / satyabhUtiriti saGghaprAvRta: samavAsarat // 372 / / saputrAdiparIvAro rAjA dazaratho'pi tam / gatvA vavande zuzrUSurdezanAM niSasAda ca // 373 / / tadAnImeva vaitADhyagirezcandragatirnupa: / sItAbhilASasantaptabhAmaNDalasamanvitaH // 374 // vidyAdharendrairanvIto rathAvartAcale'rhataH / vanditvA vinivRtta: saMstatrA''yAto nabha:sthitaH ||375||yugmm|| taM muniM samavasRtaM vIkSAJcakre'vatIrya ca / vavande'thAgrato dharmaM zuzrUSurniSasAda ca // 376 / / sItAbhilASajaM tApaM jJAtvA bhAmaNDalasya tu / satyabhUti: satyavAdI sUriH prastutya dezanAm // 377 / / candragati-puSpavatyo: sabhAmaNDala-sItayoH / samAcakhyau pUrvabhavAMsteSAM pApAnivRttaye ||378||yugmm|| sItA-bhAmaNDalayozca bhave'smin yugmajAtatAm / bhAmaNDalApahAraM ca yathAvadavadanmuniH / / 379 / / bhAmaNDalakumAro'pi tadAkarNya munervaca: / saJjAtajAtismaraNo mUrcchito nyapatad bhuvi||380|| bhAmaNDalo labdhasaJa: kathitaM satyabhUtinA / svapUrvabhavavRttAntaM zazaMsa svayamapyatha // 381 // yayuH paramasaMvegaM candragatyAdayo'pyatha / svaseti sItAM ca namazcakre bhAmaNDala: sudhIH // 382 / / jAtamAtro yo'pajahe so'yaM mama sahodaraH / iti hRSTA''ziSaM tasmai dadau sItA mahAsatI // 383 / / namazcakAra rAmaM ca lalATaspRSTabhUtala: / bhAmaNDalo vinayavAn sadyaH saJjAtasauhRdaH / / 384 / / samaM videhayA devyA janakaM bhUpatiM ttH| tatrA''naiSIccandragatiH preSya vidyAdharottamAn / / 385 / / jAtamAtrApahArAdivRttAntAkhyAnapUrvakam / bhAmaNDala: sutaste'sAviti tasmai zazaMsa ca // 386 // jaharSa vacasA tena staniteneva barhiNaH / janako jananI sA ca videhA stanyamakSarat // 387 / / bhAmaNDalo namazcakre pitarAvupalakSya tau| cumbyamAno mUrdhni tAbhyAM snapyamAno'zruvAribhiH // 388 // atha candragatI rAjyaM nyasya bhAmaNDale sute / bhavodvignaH pravavrAja satyabhUtimuneH purH||389|| satyabhUtiM candragatiM pitarAvarnaraNyajam / sItA-rAmau ca natvA'gAnijaM bhAmaNDala: puram / / 390 // satyabhUtiM maharSiM taM natvA dazaratho nRpaH / apRcchadAtmana: pUrvabhavAnAkhyan munizca sH||391|| senApure tvaM vaNijo bhAvanasya mahAtmanaH / patnyAmabhUddIpikAyAmupAstirnAma kanyakA // 392 // sAdhUnAM pratyanIkA sA bhUtvA tatra bhave ciram / paribabhrAma kaSTAsu tiryagAdiSu yoniSu // 393 // tajjIvastvaM bhavaM bhrAntvA pure candrapure tata: / dhanasyA'bhUt suta: patnyAM sundayA~ varuNAbhidhaH // 394 / / tadodAra: prakRtyA tvaM sAdhubhya: zraddhayA'dhikam / nirantaramadA dAnaM kAladharmamathA''sadaH // 395 / / dvIpe'tha dhAtakIkhaNDe yugmyuttrkurussvbhuuH| mRtvA cA'gA devabhUyaM paricyutya tato'pi hi // 396 / / vijaye puSkalAvatyAM puSkalAyAM ca puryabhUH / nandighoSanRpa-pRthvIdevyostuGnandivardhanaH ||397||yugmm|| nandighoSaH sutaM rAjye nyasya tvAM nandivardhanam / yazodharAnmunerAttadIkSo graiveyake yayau // 398 // zrAvakatvaM pAlayitvA tvaM mRtvA nandivardhanaH / tridazo brahmaloke'bhUH paricyutya tato'pi hi // 399 // pratyagvidehe vaitADhye cottarazreNibhUSaNe / pure zazipure ratnamAlina: khecarezituH / / 400 / vidyullatAbhidhAnAyAM sadharmiNyAM mahAbhujaH / sUnuH sUryaJjaya iti nAmnA tvaM tanayo'bhavaH ||401||tribhirvishesskm|| pAanyadA ratnamAlI sa dRptaM vidyAdharezvaram / vijetuM vajranayanaM puraM siMhapuraM yyau||402|| sa jvAlayitumArebhe puraM siMhapuraM ttH| sabAlavRddhaM sastraiNaM sapazUpavanaM haThAt / / 403 // abhidhAnenopamanyoH puurvjnmpurodhsH| jIvo devaH sahasrArAt taM tadaityaivamabravIt // 404 / / bho bho! mahAnubhAvaivaM mA kRthA: pApamutkaTam / tvaM bhUrinandano nAma rAjA'bhUH pUrvajanmani // 405 / / 1. bhave vai0 mu. chA. pA. mo. kAM.prabhRtiSu // 2. khaMtA. lA. pAtA. pratiSu na / / 3. 376samanantaraM " tribhirvizeSakam" iti khaMtA. pAtA. lA. pratiSu // 4. kathita: paataa.||5.0mpydH khN.2|| 6. jImUteneva khaM.2; meghagarjiteneva mayUrAH // 7. stanamaNDalAd dugdham / / 8. lakSitau chA. pA. mo. // 9. snApya0 mu.|| 10.0bhUtemune: tA. // 11. pitarau-janaka-videhe / / 12. dazaratham // 13. ApRcchatAtmana: tA. / / 14. pUrva bhavamA0 tA. // 15. dveSiNI // 16. kaSTAttu mu.||17. draGgapure lA. chA. pA. / / 18. devatvam / / 19. putraH / / 20. yazodharamune0 mu. / / 21. pazcimavidehe / / 22. khaMtA. lA. pAtA.pratiSu na / / Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 kalikAlasarvajJazrI hemacandrAcAryapraNItaM tadA mAMsanivRttiM tvaM pratyajJAsIrvivekataH / purohitena tenopamanyunoktazca bhagnavAn ||406|| purodhAH so'nyadA puMsA skandanAmnA nipAtitaH / gajazcA'bhUd gRhItazca bhUrinandanabhUbhujA // 407 // tazcebharaNe so'tha bhUrinandanabhUpateH / gandhArAyAmabhUt patnyAM sUnurnAmnA'risUdanaH // 408 // saJjAtajAtismaraNaH pravrajya ca vipadya ca / so'haM devaH sahasrAre kalpe jAto'smi viddhi mAm // 409 // bhUrinandanarAjo'bhUd vipadyA'jagaro vane / dagdho dAvena so'yAsId dvitIyaM narakAvanim ||410 / / narake'pi mayA gatvA sa prAksnehAt prabodhitaH / tasmAduddhRtya so'bhUstvaM ratnamAlIha pArthivaH // 411 // mAMsapratyAkhyAnabhaGgaM tadAnImiva samprati / anantaduHkhodarkaM tat puradAhaM sma mA kRthAH // 412 // tedAkarNya vaco yuddhAd ratnamAlI nyavartata / rAjye nyadhatta ca kulanandanaM sUrya nandanam // 413 // sUryaJjayena putreNa sahaiva vratamAdade / tatkAlameva tilakasundarAcArya sannidhau // 414 // dvAvapyabhUtAM tau mRtvA mahAzukre'marottamau / sUryaJjayastatazcyutvA bhostvaM dazaratho'bhavaH // 415 // pracyutya ratnamAlI tu janako'yamajAyata / abhUccyutvopamanyustu kanako janakAnujaH // 416 // nandighoSaH pitA yaste nandivardhanajanmani / so'haM graiveyakAccyutvA satyabhUtirihA'bhavam // 417 // tacchrutvA jAtasaMvegastaM vanditvA'naraNyajaH / pravivrajiSurAdhAtuM rAme rAjyaM gRhaM yayau // 418 // ||ath rAjJIH sutAn mantrimukhyAnAhUya pArthivaH / Apapracche yathaucityaM daittAlApasudhArasaH // 419 // natvA babhASe bharato'haM sarvaviratiM prabho! / tvayA samamupAdAsye'vasthAsye tvAM vinA na hi // 420 // mamA'nyathA hi dve kaSTe svAminnatyantarduH sahe / ekaM tvatpAdaviraho'paraM saMsauratarpaNam // 421 // 'tacchrutvA cA'tha kaikeyI nizcitaM bhAvyataH param / na patirna ca me sUnuriti bhIrtI'bravIdidam // 422 / / svAmin! smarasi yo dattastvayA mahyaM svayaM varaH / svayaMvarotsave tatra tena saurathyakarmaNA ? // 423 // taM prayacchA'rdhunA mahyaM nAtha! satyapratizrava! / prastarotkIrNarekheva pratijJA hi mahAtmanAm // 424 // athA'vadad dazarathaH pratipannaM smarAmyaham / yAcasva yanmamA'dhInaM vinA vrataniSedhanam // 425 // tato yayAce kaikeyI tvaM cet pravrajasi svayam / svAmin! vizvambharAmetAM bharatAya prayaccha tat // 426 // adyaiva gRhyatAmeSA madbhUrityabhidhAya tAm / salakSmaNaM samAyAtaM rAmaM dazaratho'vadat // 427 // asyAH sArathyatuSTena dattaH pUrvaM mayA varaH / so'yaM bharatarAjyena kaikeyyA yAcito'dhunA // 428 // rAmo'pi hRSTo'bhASiSTa mAtredaM sAdhu yAcitam / yanmadbhrAtre bharatAya rAjyadAnaM mahaujase ||429 // Apapracche prasAdAnmAmidaM tAtastathA'pyadaH / dunoti mAmavinayasUcanAkAraNaM jane // 430 // apyekabandine rAjyaM tuSTastAto dadAtvadaH / niSedhe'numatau vA me na svAmyaM pattimAninaH || 431|| bharato'pyahamevA'smi nirvizeSAvubhau tava / ato'bhiSicyatAM rAjye bharataH parayA mudA // 432 // (saptamaM parva iti rAmavacaH zrutvA bhUpatiH prItivismitaH / AdikSan mantriNo yAvad bharatastAvadabravIt // 433 // svAmin! saha vratAdAnamAdAvapyarthitaM mayA / tAta! tannA'nyathA kartuM kasyA'pi vacasA'rhasi // 434 // rAjA'pyuvAca mA vatsa! matpratijJAM mudhA kuru / varo mayA hi tvanmAturdatto nyAsIkRtazciram // 435 // so'dya te rAjyadAnena kaikeyyA yAcito'nagha ! / AjJAM mama ca mAtuzca nA'nyathA kartumarhasi // 436|| rAmo bharatamityUce na te gairddhA'sti yadyapi / tathA'pi satyApayituM tAtaM tvaM rAjyamudvaha // 437 // 1. 0 rAjA'bhU0 tA. // 2. 0 snehAvabo0 tA. // 3.0 duddhRtya lA. vinA // / 4. anantaduHkhAni eva udarkaH pariNAmaH yasya tam // 5. ityAkarNya khaM. 1 / / 6. kulanandanaM kulanandanaM tA.; sUryaJjayasya putraM kulanandananAmAnam / / 7. dazarathaH // 8. pravivrajiSurutthAya jagAma nijamAlayam he. chA. pA. mo. tA. khaM. 2, pAtA. // 9. gRhe khaM. 1 / / 10. rAjA rAjJI - sutA 'mAtyAnatha dIkSotsukaH svayam khaM. 1, lA. kAM. lA // 11. datta AlApa eva sudhAraso yena saH / / 12. 0duHkhade kAM. lA. khaM. 1, lA. // / 13. saMsAravRddhiH // 14. dhyAtvA'bravI0 mu. khaM. 2, pAtA. he mo. prabhRtiSu // 15. sArathitvasya karmaNA - kAryeNa / / 16. 0 cchAnunA nityaM khaM. 1 / / 17. satyapratijJa ! // 18. prastara: - pASANa: / / 19. pRthvIM rAjyamityarthaH // 20. samAhUya mu. khaM. 1, lA.prabhRtiSu // 21. tAto mAM prasAdAt pRcchati, kintu loke iyaM tAtakRtA pRcchA mamA'vinayasya sUcanAM kariSyati, yad rAmo na vinayI, atastAtastaM pRSTvA bharatAya dadAti, etacca na yuktamato mAM dunoti ityarthaH // 22. apyekanandane pAtA. // 23. svAmyaM svAmitvaM, AtmAnaM pattiM sAmAnyasevakaM manyate yaH so'haM tasya (mama) // 24. garddha: - Asakti:; garvo'sti mu. prabhRtiSu // For Private Personal Use Only Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturthaH sargaH) triSaSTizalAkApuruSacaritam / 171 athA'zrubharitadRSTirbharato gadgadAkSaram / patitvA pAdayo rAmamityuvAca kRtAJjaliH // 438 // tAtapAdAryapAdAnAM mahecchAnAmada: khalu / ucitaM dadatAM rAjyamAdadAnasya me na tu // 439 / / tAtasya sUnuH kiM nA'haM ? kiM vA nA''ryasya cA'nuja: ? / satyaM mAtRmukho'smyeSa garddhameva karomi cet // 440 / rAmo rAjAnamityUce bharato mayi stysau| rAjyaM nA''dAsyate tasmAd vanavAsAya yAmyaham // 44 // ityanujJApya rAjAnaM rAmo natvA ca bhktitH| bharate ca rudatyuccairniryayau cApa-tUNabhRt / / 442 // vanavAsAya gacchantaM dRSTvA dazarathaH sutam / bhUyo bhUyo yayau mUrchAmatucchAM snehakAtaraH // 443 / / athA'parAjitAM devIM natvA rAmo'bhyadhAditi / mAtaryathA'haM tanayo bharato'pi tathaiva te||444|| svAM satyApayituM sandhAM tasmai rAjyamadAt pitaa| mayi satyeSa nA''datte tad gantavyaM mayA vane // 445 / / tad dRzA bharataM pazye: svishessprsaadyaa| kadAcidapi mA bhUstvaM madviyogena kAtarA // 446 / / tAmAkarNya giraM devI papAta bhuvi muurcchitaa| ceTIbhizcandanAmbhobhiH siktottasthAvuvAca ca // 447 // A:! kena jIvitA'smyeSA ? mUrchA hi sukhmRtyve| sahiSye rAmavirahaduHkhaM jIvantyahaM katham ? // 448 // vanaM vrajiSyati suta: patizca pravrajiSyati / zrutvA'pyetanna yaddIrNA kauzalye! vajramayyasi // 449 / / rAmo jagAda bhUyo'pi mAta:! patnyasi matpituH / tata: kimidamArabdhaM kAtarastrIjanocitam ? // 450 // vanAnyaTitumekAkI yAti kesariNIsutaH / svasthA tu kesariNyasti na tAmyati manAgapi // 451 // tAtasya RNamastyuccaiH pratipannavaro hyayam / atra sthite ca mayyamba! tasyA''nRNyaM bhavet katham ? // 452 // ityAdiyuktivacanairbodhayitvA'parAjitAm / tAM natvA'nyAzca jananIrniryayau lakSmaNAgrajaH // 453 // pAdUrAd dazarathaM natvA sItopetyA'parAjitAm / natvA cA'yAcatA''dezaM rAmAnugamana prati // 454 / / Uce'parAjitA devI kroDamAropya jAnakIm / bAlAmiva snapayantI kevoSNairnayanodakaiH / / 455 / / vatse! vatso rAmabhadro vinayI pitrnujnyyaa| vanaM prayAti tasyaitannRsiMhasya na duSkaram // 456 / / devIva lAlitA'si tvamAjanmottamavAhanaiH / sahiSyase kathaM vatse! pAdacaGkamaNavyathAm ? // 457 / / tavA'GgaM saukumAryeNa kmlodrsodrm| kliSTaM tApAdinA kuryAt klezaM daashrtherpi||458|| svabharturanuyAnenA'niSTakaSTAgamanena ca / na niSedhaM na cA'nujJAM yAntyAste krtumutshe||459|| sItA'pyuvAca ni:zokA namaskRtyA'parAjitAm / dadhatI protarutphullasaroruhamivA''nanam // 460 // a~dhitvadastu me bhaktirnityaM kSemaGkarA pathi / eSA'hamanuyAsyAmi rAmaM vidyudivA'mbudam // 461 // ityuktvA tAM punarnatvA niryayau janakAtmajA / AtmAnamAtmarAmeva dhyAyantI lakSmaNAgrajam // 462 / / aho! atyantamanayA patibhaktyA'dya jAnakI / AdyodAharaNaM jajJe patidaivatayoSitAm // 463 // kaSTAdabhItA sIteyaM stiijnmtllikaa| aho zIlena mahatA panAti svaM kuladvayama // 464 // iti vyAvarNayantIbhi: zokagadgadayA giraa| paurIbhiH kathamapyaikSi sItA yAntI vanaM prati ||465||tribhirvishesskm|| parAmaM vanAya niryAntaM dRSTvA sapadi lakSmaNa: / sadya: sendhukSitakrodhavahnirdadhyAvidaM hRdi // 466 // RjustAta: prakRtyA'pi prakRtyA'nRjava: striyaH / iyacciraM varaM dhRtvA yocate sA'nyathA katham ? // 467|| dattametAvatA rAjyaM bharatAya mhiibhujaa| apanItamRNaM svasya gatA nazca pitRRNabhIH / / 468 / / nirbhaya: sAmprataM hRtvA bharatAt kulapAMsanAt / nyasyAmi rAjyaM kiM rAme virA~mAya nijakrudhaH ? // 469 // athavA'sau mahAsattvastRNavad rAjyamujjhitam / rAmo nA''dAsyate du:khaM tAtasya tu bhaviSyati // 470|| 1.mahAzayAnAm / / 2. 'mAvaDiyo' iti bhASAyAM, ya: sarvakAryeSu mAtarameva prekSate'nusarati ca / / 3. garvamevaM mu.prabhRtiSu / / 4. cApatUNavAn mu.||5. pratijJAm / / 6. rAjyaM dadau pitA khaM.1, lA. // 7. vane mayA khN.1-2|| 8. bhUzca tA. // 9. jIvAmyahaM khaM.1 // 10. siMhIputraH / / 11. kesariNyAste mu.|| 12. RNamatyuccaiH taa.||13. avasthite mo. // 14. aGkam / / 15. ISaduSNaiH / / 16. prAta:kAle vikasvaraM kamalamiva / / 17. tvayi adhi iti adhitvat, tava uparItyarthaH / / 18. AtmasvarUpe eva ArAmo yasyAH sA AtmArAmA-AtmadhyAnaM kurvantI yoginI tadvat / / 19. jAtA he. mo. tA. // 20. patireva daivataM-devaH yAsAM, tAsAM nArINAm / / 21. satIsamUhe prshsyaa|| 22. zrutvA mudrite; chA. pA. mo. vinA sarvapratiSvapi / / 23.sandhukSita:-dIpta: krodhavahiryasya saH // 24. kuTilAH / / 25. yayAce khaMtA.1-2, lA. // 26. pitvRNa0 pAtA.; pituH RNaM, tasya bhI:-bhayam ("Rto vA tau ca"si.1/2/4) // 27. kulAGgArAt / / Jain EducationR.M. zamanAya" iti laa.tti.|| Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM namaskRtya tAtasya mA sma bhUd duHkhaM rAjA'stu bharato'pi hi / ahaM tvanugamiSyAmi rAmapAdAn padAtivat // 471 // evaM vicintya saumitrirnatvA''pRcchya ca bhUpatim / yayau sumitrAmApraSTuM natvA caivamavocata ||472 // gamiSyati vanaM rAmo'nugamiSyAmi taM tvhm| maryAdAbdhiM vinA hyAryaM na sthAtuM lakSmaNaH kSamaH // 473 || kathaJcid dhairyamAlambya sumitrA'pyabravIdidam / sAdhu vatsA'si me vatso jyeSThaM yadanugacchasi // 474 // mAM vatso'dya rAmabhadrazciraM gataH / atidUre bhavati te mA vilambasva vatsa! tat // 475 // idaM sAdhvamba! sAdhvamba! madambA'sItyudIrya tAm / natvA ca lakSmaNo'gacchat praNantumaparAjitAm // 476 // tAM natvovAca saumitrirArya ekaakygaaccirm| tvAmApraSTumahaM tvAgAmAryAnugamanotsukaH // 477 // udazrurUce kauzalyA mandabhAgyA'smi hA ! hatA / vatsa! tvamapi mAM muktvA prasthito'si vanAya yat // 478 // tvameko'trA'vatiSThasva mA pratiSThasva lakSmaNa ! / mamA''zvAsakRte rAmavirahArditacetasaH ||479|| pratyUce lakSmaNo'pyevaM mAtA rAmasya nanvasi / mAtaH! kRtamadhairyeNA'rheNa sAmAnyayoSitAm // 480 // dUre gacchati me bandhuranuyAsyAmi taM drutam / tad vighnaM mA kRthA devi! rAMmanighnaH sadA'pyaham // 481 // tAmityuktvA ca natvA ca saumitriratha satvaram / anudhAvyA'gamat sItA-rAmau kArmuka-tUNabhRt // 482 // yospi niryayuH puryA vikasvaramukhAmbujAH / vilAsopavanAyeva vanavAsAya sodyamAH // 483 // prANairiva viniryadbhirmaithilI- rAma-lakSmaNaiH / kaSTAM narAzca nAryazca nagaryAM lebhire dazAm // 484 // vegAt tAnvadhAvantA'nurAgeNa garIyasA / nAgarAH krUrakaikeyIvidhyorAkrozadAyinaH // 485|| bASpAyamANo rAjA'pi sAntaHpuraparicchadaH / drutamanvasarad rAmamAkRSTaH sneharajjubhiH // 486|| drutaM rAjJi jane cA'pi rAmabhadrAnugAmini / nagaryayodhyA samabhUdvaseva samantataH // 487 // athA'vasthAya kAkutsthaH pitaraM jananIrapi / nyavartayat kathamapi girA vinayasArayA // 488 / / tathA yathocitAlApai: paurAnapi visRjya saH / sItA - saumitrisahitastvaritatvaritaM yayau // 489 // grAme grAme grAmavRddhairmahebhyaizca pure pure / prArthyamAno'pyavasthAtuM kAkutstho na hyavAsthita // 490 // itazca bharato rAjye nA''dade kiM tu pratyuta / kaikeyIM svaM ca cukroza svabhrAtRvirahAsahaH // 491 // parivrajyotsuko rAjA sAmantAn sacivAnapi / prAhiNod rAmamAnetuM rAjyAya saMhalakSmaNam / / 492 // paMzcimAyAyinaM rAmaM prAputvaritaMmeva te / nirvRttyai cA'bhyadhurbhaktyA rAjAjJAkhyAnapUrvakam // 493 / / tairdAnaiH prArthyamAno'pi na nyavartata rAghavaH / mahatAM hi pratijJAtaM na calatyadripAdavat // 494 // visRjyamAnA api te rAghaveNa muhurmuhuH / sahaiva celuH sarve'pi kRtAzAstannivartane // 495 / / athograzvApadapadaM nirmAnuSyAM ghanadrumAm / pariyAtrATavIM prApurjAnakI - rAma-lakSmaNAH ||496 // abhidhAnena gambhIrAM gambhIrAvartabhISaNAm / pRthupravAhAM pathi te samIkSAJcakrire nadIm ||497|| tatra sthitvA'vadad rAmaH sAmantAdInidaM vacaH / itaH sthAnAnnivartadhvamadhvA kaSTo hyataH param // 498 // asmAkaM kuzalodantaM gatvA tAtasya zaMsata / upAdhvaM bharataM dvait tAtavad vA'pyataH param // 499 / / dhigasmAn rAmapAdAnAmayogyAniti bhUrizaH / te rudanto nyavartanta bauSpAmbhaH stimitAMzukAH // 500 // uttatAra tato rAmo dustarAM tAM taraGgiNIm / sasItA-lakSmaNaH sAgraiH prekSitastaistaTasthitaiH // 501 // rAme'tha dRkpathAtIte sAmantAdyAH kathaJcana / ayodhyAnagarImIyustad rAjJe cA''cacakSire // 502 // rAjA'pyuvAca bharataM nA''yAtau rAma-lakSmaNau / rAjyaM gRhANa mama tad dIkSAvighnAya mA sma bhUH ||503 || bharato 'pyavadad rAjyaM nA''dAsye'haM kathaJcana / AneSye tu svayaM gatvA prasAdya nijamagrajam ||504 || (saptamaM parva 1. nanvaham // 2. "rAmavaza: " iti lA. Ti. // / 3. anudhAvyA'bhyagAt khaM. 1, lA. kA. // / 4. krUrAyA: kaikeyyAH vidheH - vidhAtuzca // 5. udvasA nirjanA 'ujjaDa' iti bhASAyAm // 6. rAmaH // 7. 0 tastvaritaM0 tA. // 8. samalakSmaNam khaM. 1 / / 9. pazcimadizAgAminam // / 10. 0 metya te tA. // / 11. nivartanAya / / 12. pratijJA tu mu. // 13. pAriyAtro nAma kulAcalastasyA'TavIm / kecit saurASTradeze prasiddhaM 'baraDA' ityAkhyaM giriM pAriyAtraM vadanti (mudrite Ti.) / / 14. sevadhvam / / 15. madvattAtavaccApyataH pAtA. // / 16. bASpAmbhasA - azrujalena stimitAni - ArdrANi aMzukAni - vastrANi yeSAM te / / 17. sAzrubhiH / / 18. vyAca0 mu. // Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 173 caturthaH sargaH) triSaSTizalAkApuruSacaritam / AgAt tadA ca kaikeyI rAjAnamiti caa'brviit|bhrtaay tvayA rAjyaM dattaM satyapratizrava! // 505 // parameSa na gRhNAti rAjyaM te vinayI sutaH / anyAsAM cA'sya mAtRRNAM mahad duHkhaM mamA'pi ca // 506 / / avimRzyavidhAyinyA pApIyasyA mayA kRtam / sati tvayi saputre'pi hahA! rAjyamarAjakam // 507 // kauzalyAyA: sumitrAyA: suprabhAyAzca duHzravam / ruditaM mama zRNvantyA hRdayaM bhavati dvidhA // 508 // bharatena samaM gatvA tau vatsau rAma-lakSmaNau / anunIya samAneSyAmyanujAnIhi nAtha! mAm // 509|| athA''diSTA prahRSTena rAjJA dazarathena saa| yayau sabharatAmAtyA prati rAmaM kRtatvarA // 510 // kaikeyI-bharatau SaDbhiH prApatustad vanaM dinaiH / apazyatAM drumUle ca jAnakI-rAma-lakSmaNAn // 511 / / rathAduttIrya kaikeyI vatsa! vatseti bhaassinnii| praNamantaM rAmabhadraM cucumbopari mUrdhani / / 512 // pAdAbjayoH praNamantau vaidehI-lakSmaNAvapi / Akramyopari bAhubhyAM tAratAraM ruroda saa||513|| bharato'pi namazcakre rAmapAdAvudazrudRk / pratyapadyata mUrchA ca mUrcchatkhedamahAviSaH // 514 // bodhito rAmabhadreNa vinayI bharato'vadat / abhaktamiva mAM tyaktvA kathamatra tvamAgama: ? // 515 / / rAjyArthI bharata iti mAtRdoSeNa yo'bhavat / mamA'pavAdo hara tamAtmanA saha mAM nayan // 516 / / nivRtya yad vA'yodhyAyAM gatvA rAjyazriyaM zraya / kaulInazalyaM me bhrAtarevamapyapayAsyati // 517|| jaganmitraM hi saumitristavA'mAtyo bhaviSyati / ayaM janaH pratIhAra: zatrughnastvAtapatrabhRt / / 518 // evaM bruvANe bharate kaikeyyapyabravIdidam / kuru bhrAtRvaco vatsa! sadA'si bhrAtRvatsalaH // 519 / / atra na tvatpiturdoSo na doSo bharatasya c| kaikeyyA eva doSo'yaM sulabha: striisvbhaavtH||520|| kaulaTyavarjA ye ke'pi doSA: strINAM pRthak pRthak / te sarve kRtasaMsthAnA mayi doSakhanAviva // 521 / / patyuH sutAnAM tanmAtRjanasya ca mayA kRtam / idaM du:khAkaraM karma tat sahasva suto'si yat // 522 / / ityAdi sAzru jalpantIM tAmUce lakSmaNAgrajaH / tAtasya sUnurbhUtvA'haM pratijJAtaM tyajAmi kim ? // 523 / / tAtena dattametasmai rAjyaM hyanumataM myaa| astvanyathA kathaGkAraM vAg dvayorjIvatorapi ? // 524 / / tadastu bharato rAjA dvayorapi nidezata: / asyA'smyahamanullaGghayo mama tAta ivA'mbike! // 525 // ityuktvotthAya kAkutstha: sItAnItajalaiH svayam / rAjye'bhiSiJca bharataM sarvasAmantasAkSikam // 526 / / rAma: praNamya kaikeyI sambhASya bharataM tthaa| visasarja pratasthe ca kekubhaM dakSiNAM prati / / 527|| yayAvayodhyAM bharatastatra cA'khaNDazAsanaH / UrIcakre rAjyabhAraM piturdhAtuzca zAsanAt // 528 // "mahAmuneH satyabhUte: pArzve dshrtho'pyth| bhUyasA parivAreNa samaM dIkSAmupAdade // 529|| svabhrAtRvanavAsena bharata: zalyito hRdi / arhatpUjodyato'rakSad rAjyaM yAmikavat sudhIH / / 530 // saumitri-maithilasutAsahito'tha rAmo gacchannatItya girimadhvani citrakUTam / AsAdayat katipayairdivasairavantidezaikadezamarvanisthitadevadezyaH // 531 / / ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye saptame parvaNi rAma-lakSmaNotpatti-pariNayana-vanavAsagamano nAma caturthaH srgH|| 1. cA'pi tA. / / 2. mUrcchat vyAptIbhavat kheda eva mahAviSaM yasya saH; "prasarat" iti lA.Ti. // 3. tvamAgataH khaM.1, tA. / / 4. mamA'pavAdaM paataa.||5. kaulInaM-lokApavAdaH, tadeva zalyam / / 6. bharataH // 7. mAtRvatsalaH mu.|| 8. "asatItva" iti lA.Ti.; asatItvaM muktvA'nye sarve'pi strIsulabhA doSA: mayi santItyAzayaH / / 9. doSANAM khani:-Akarastatreva // 10. anyathA syAt he. // 11. dizAm // 12. subhrAtR0 he. mo. pA. chA. lA.prabhRtiSu / / 13. avanyAM sthito deva iva // 14. saptamaparvaNi khN.1-2||15. vanagamano tA. // 16. caturthasargaH pAtA. // Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||pnycmH srgH|| rAmo'tha vizramayituM zrAntAmadhvani jaankiim| vaTasya mUle nyssddguhykaanaamiveshvrH||1|| taM dezaM sarvato vIkSya rAmaH saumitrimabhyadhAt / deza: kasyA'pi bhItyA'yamadhunaivodveso'bhavat / / 2 / / azuSkakulyAnyudyAnAnIkSuvATAzca sekSavaH / sAnnAni ca khalAnyAhunUtanodvasatAmiha / / 3 / / tadA ca rAma: papraccha gacchantaM janamekakam / kimuccacAla dezo'yaM ? kva cA'si calito'nagha! / // 4 // so'pyUce'vantideze'smin puryavantyAM narezvaraH / asti siMhodaro nAma siMhavad duHsaho dviSAm // 5 // tasya ca pratibaddho'sti viSaye'smin mhaamtiH| sAmanto vajrakarNAkhyo dshaanggpurnaaykH||6|| sa pApardhAM gato'nyedhurvanamadhye mahAmunim / kAyotsargasthamaikSiSTa nAmata: prItivardhanam // 7 / / kiM tiSThasi druma ivA'raNye'mutreti tena tu / anuyukto munirAtmahitArthamiti so'vadat / / 8 // bhUyo'pyUce vajrakarNa: khAdya-peyAdivarjite / atra sampadyate'raNye kiM nAmA''tmahitaM tava ? // 9 // taM ca yogyaM muniqhatvA dharmamAtmahitaM jgau| zrAvakatvaM so'pi sadya: prapede tatpura: sudhIH // 10 // vinA ca devamarhantaM vinA sAdhUMzca nA'param / nasyAmIti tadagre sa jagrAhA'bhigrahaM dRDham // 11 / / tatazca taM sa vanditvA'gAd dazAGgapuraM puram / pAlayan zrAvakatvaM ca cintayAmAsivAnidam // 12 // namaskAryo mayA nA'nya iti tAvadabhigrahaH / siMhodarazca me vairI bhvissytynmskRtH||13|| evaM vimuzyotpratibhaH svAGgalIye maNImayIm / munisuvratanAthasya pratimA sanyavIvizat // 14 // tad bimbaM svAGgulIyasthaM naman vaJcayate sma sa: / siMhodaraM narapatiM mAyopAyo balIyasi // 15 // taM vajrakarNavRttAntaM siMhodaramahIpateH / AcacakSe khalaH ko'pi khalA: sarvakaSA: khalu // 16 / / sadya: siMhodaro'kupyanmahAhiriva niHzvasan / vajrakarNAya tatkopaM ko'pyAgatya zazaMsa ca // 17 / / tasya kopo mayi kathaM tvayA jJAta ? iti sphuTam / vajrakarNena pRSTaH sannAcakhyau sa pumAniti // 18 // [pure kundapure zrAddhaH samudrasaGgamo vaNik / yamunA nAma tatpatnI vidyudaGgo'smi tatsutaH // 19 // kramAcca yauvanaM prApto bhANDamAdAya cA'gamam / ujjayinyAmahaM puryAM kraya-vikrayahetave // 20 // tatra kAmalatAM nAmo'pazyaM vezyAM mRgIdRzam / sadyazca kAmabANAnAmabhUvamahamAspadam // 21 // nizAmekAM vasAmIti tayA kRtasamAgamaH / dRDhaM rAgeNa baddho'haM mRgo vAgurayA yathA // 22 // Ajanma kaSTena dhanaM yanmatpitrA'rjitaM bahu / tadvazena mayA tat tu SaDbhirmAsairvinAzitam // 23 // siMhodaramahiSyAH zrIdharAyA ye hi kunnddle| tAdRze dehi mahyaM tvamityUce sA'nyadA tu mAm // 24 // na me'rthaH kazcidapyasti te evA'paharAmyaham / iti rAtrau sAhasikaH khAtreNA'gAM nRpaukasi // 25 // siMhodaraM zrIdhareti pRcchantI zuzruve myaa| nAthodvigna ivedAnIM nidrAM na labhase katham ? // 26 // siMhodaro'vadad devi! tAvannidrA kuto mama / praNAmavimukho yAvad vajrakarNo na mAryate ? // 27 // amuM prAtarhaniSyAmi sasuhRtputrabAndhavam / yAtviyaM rajanI tAvad vinidrasyA'pi me priye! / / 28 / / tadAkarNya tavA''khyAtuM tyaktakuNDalacaurikaH / tvAM sAdharmikavAtsalyAdiha tvaritamAgamam // 29 / / pAvajrakarNastadAkarNya purIM tRnn-knnaadhikaam| sadyo vyadhattA'pazyacca prckrrjo'mbre||30|| 1. yakSANAmIzvara: kubera iva // 2. nirjanaH / / 3. azuSkA:-ArdrAH kulyA: ('nIka' iti bhASAyAm ) - kRtrimanadyaH yeSu taani||4. adhiinH||5. 0baddho'smin viSaye'sti mahA0 rasaMpA. // 6. mRgayAyAm // 7. saMjagrAhA0 lA. // 8. utpannA pratibhA-buddhiryasya sH||9. saMnyavI0 mu.||10. mAyA evopAyaH // 11. sarvaM kaSanti-nAzayantIti sarvakaSAH / / 12. nAmnA'0 khaM.1-2, pAtA.; nAma pazyan lA. // 13. mRgIdRzIm tA. / / 14. pAzena / / 15. ca lA. // 16. 'khAtara pADIne' iti bhASA // 17. 0 corika: tA. // 18. kaNa-tRNA0 tA. // 19. sadyazcakArA'pa0 khaM.1-2,lA. tA. kAM. mo. lA. / / Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamaH sargaH) ___ trissssttishlaakaapurusscritm| kSaNAccA'veSTyata siMhodareNa prblairblaiH| taddazAGgapuraM viSvak candanadurivA'hibhiH // 31 // siMhodaro'tha dUtena vajrakarNamado'vadat / praNAmamAyayA mAyin! vaJcito'smi tvayA cirm||32|| vinA tenA'GgulIyena mAmAgatya nmskuru| anyathA sakuTumbastvaM yamavezmA'dya yAsyasi // 33 // pratyUce vajrakarNo'pi mama hyayamabhigrahaH / vinA'rhantaM vinA sAdhuM praNamAmyaparaM na hi // 34 // na pauruSAbhimAno'tra kiM tu dharmAbhimAnitA / namaskAraM vinA sarvaM mamA''datsva yathAruci // 35 / / dharmadvAraM dehi mahyaM yathA dharmAya kutracit / ahamanyatra gacchAmi dharma evA'stu me dhanam // 36 // ityukte vajrakarNena na hi tat pretyapAdi sa: / jAtu dharmamadharma vA na gaNayanti mAninaH // 37 // puraM savajrakarNaM tad ruddhvA siMhodaro bahiH / sthito'sti muSNan dezaM ca tadbhayAdayamudvasaH // 38 // ahaM ca sakuTumbo'pi naSTo'smi rAjaviDvare / dagdhAnyatrA'dya saudhAni jIrNA sA ca kuTI mama // 39 / / zUnyebhya ibhyavezmabhyo vezmopakaraNAnyaham |aanetuN krUragehinyA preSito yAmi tanmukhaH // 40 // tasyA durvacaso'pyetat phalaM zubhamabhUnmama / yanmayA devakalpastvaM dRSTo daivavAdasi // 41 // evamuktavatastasya daridrasya raghUdvahaH / ratnasvarNamayaM sUtramadatta karuNAnidhiH // 42 // pataM visRjya tato rAmo dazAGgapuramIyivAn / candraprabhaM bahizcaitye natvA tatrA'pyavAsthita // 43 // rAmAdezena saumitristat pravizya kSaNAt purm| vajrakarNAntike'gacchadalakSyANAM hyasau sthitiH||44|| vajrakarNa: sadAkAraM jJAtvA taM naramuttamam / Uce mahAbhAga! bhava bhojanAtithyabhAga mama // 45 // rAmAnujo'pyabhidadhe sakalatro mama prabhuH / sthito'sti bahirudyAne tamAdau bhojayAmyaham // 46 // tata: saumitriNA sArdhaM vajrakarNo mhiiptiH| bhUyiSThavyaJjanaM bhojyamuparAmamanAyayat // 47 // bhuktottare cA'nuziSya rAmeNa preSito yyau|lkssmnno'vntinRptiN jagAdeti ca sausstthvii||48|| rAjA daashrthirdaasiikRtaashessmhiiptiH| virodhaM vajrakarNena bharataste nissedhti||49|| siMhodaro'pi pratyUce bhRtyAnAM bharato'pi hi| bhaktAnAmeva kurute prasAdaM nA'nyathA punH||50|| ayaM punarvajrakarNo matsAmanto duraashyH| na mAM namati tenA'sya prasIdAmi kathaM ? vada // 51 // bhUyo'pi lakSmaNo'vocannA'sAvavinayI tvayi / asyA'praNAmasandhA hi jajJe dharmAnuparodhataH // 52 / / mA kupo vajrakarNAya mAnyaM bharatazAsanam / AsamudrAntamedinyA bharataH zAsitA yataH // 53 / / kruddhaH siMhodaro smA''ha ko nAma bharato nRpaH / yo vajrakarNagRhyaH san vAtUlo mAM vadatyadaH // 54 // kopAruNAkSa: saumitri: sphuradoSThadalo'vadat / re na jAnAsi bharataM ? jJApayAmyeSa maGgu tam // 55 / / uttiSThasva yudhe sarvAtmanA saMvarmito bhv| na bhavasyeSa godheva maidbhujAzanitADitaH // 56 // siMhodara: sasainyo'tha saumitriM hantumudyataH / bAla: parispreSTumiva bhasmacchannaM hutAzanam // 57 / / lakSmaNo'pi gajAlAnaM bhujenonmUlya nAlavat / vidviSastADayAmAsodestadaNDa ivA'ntakaH // 58 / / atha saumitrirutpatya siMhodaramabhi sthitam / tadvAsasA pazumivA'badhnAt kaNThe mahAbhujaH / / 59|| sA~zcaryaM pazyatAM tatra dazAGgapuravAsinAm / taM ninye gAmivA''kRSya lakSmaNo rAmasannidhau // 60 / / dRSTvA siMhodaro rAmaM natvA cedamabhASata / na jJAtastvamihA''yAto mayA raghukulodvaha! // 61 // athavA kimidaM deva! matparIkSAkRte kRtam ? / kRtaM na: prANitenA'pi yUyaM chalaparA yadi // 62 // kSamasvA'jJAnadoSaM me yat kartavyaM tadAdiza / bhRtye kopa: zikSAmAtrakRte ziSye garoriva // 63 // 1. kSaNAcca rurudhe khaM.1-2, lA., kAM. lA. / / 2. cumbito'smi khN.1||3. mayA khN.1|| 4. gRhANa // 5. svIkRtavAn // 6. dezazca mu. khaM.1-2, pAtA. lA.prabhRtiSu / / 7. naSTo'smin rAjavigrahe mu.||8. viDvara:-viplavaH // 9. devatulyaH // 10. daivavazAdapi pAtA. / / 11. rAmaH / / 13. hAram / / 14. sthita: rasaMpA. // 14. svairavihAriNAmiyaM sthiti:-maryAdA prakR tirvA // 15. bhUyiSThAni-bahutarANi vyaJjanAni zAkAdIni yasmiMstat / / 16. sauSThavaMbhadratvamasyA'sti // 17. niSedhate laa.||18. bhaktAnAmevabhRtyAnAM upari bharataH prasAdaM kurute ityrthH||19. praNAmAkaraNapratijJA // 20. mA kupyo vajrako'yaM kAM.lA. mu.||21. yata: tA. // 22. vajrakarNasya pakSapAtI; vajrakarNahRdyaH khN.1-2||23. mama bhujA eva azanivajaM, tena tADitaH / / 24. 0spaSTuM rasaMpA, // 25. gajabandhanastambham / / 26. U/kRtadaNDaH / / 27. Azcarya mu.|| 28. jiivitenaa'pi|| Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (saptamaM parva sandhehi vajrakarNenetyAdizat taM raghUdvahaH / siMhodaro'pi tAM vAcaM tatheti pratyapadyata // 64 // pAtatrA''gAd vajrakarNo'pi rAmabhadrasya zAsanAt / vinayena purobhUya kRtAJjaliruvAca ca // 65 // svAminau vRSabhasvAmivaMzajau rAma-lakSmaNau / yuvAM dRSTau mayA diSTyA kintu jJAtau cirAdiha // 66 / / bharatArdhasya sarvasya yuvAM nAthau mhaabhujau| ahamanye ca rAjAno yuvayoreva kiGkarAH // 67 / / maJcainaM matprabhaM nAtha! zAdhi cainamata: parama / yathA'sau sahate me'nyA'praNAmAbhigrahaM sdaa||18|| vinA'rhantaM vinA sAdhuM namasyo nA'paro myaa| iti hyabhigraho'grAhi maharSeH prItivardhanAt / / 69 / / rAmabhrasaJjayA siMhodarastat pratyapadyata / saumitriNA vimuktaH san vajrakarNaM ca ssvje||70|| siMhodaro'pi parayA prItyA rAghavasAkSikam / rAjyArdhaM vajrakarNAya sodarAyeva dattavAn // 71|| zrIdharAkuNDale te ca yAcitvA'vantipArthivAt / adatta vidyudaGgAya dazAGgapurapArthivaH // 72 / / saumitraye vajrakoM dadAvaSTau svakanyakA: / siMhodara: sasAmantaH puna: kanyAzatatrayam // 73 // athoce lakSmaNa: kanyA: pArzve vaH santu smprti| bhrAtA no bharato rAjye yata: pitrA nivezitaH / / 74 / / samaye'GgIkRtarAjya: pariNeSyAmi vaH sutAH / idAnIM tu vayaM gatvA sthAsyAmo malayAcale // 75 // omityuktvA sthitau vajrakarNa-siMhodarau nRpau| visRSTau rAmabhadreNeyaturnijanijaM puram / / 76 / / parAmastatra nizAM nItvA sasItA-lakSmaNa: prge| gacchan krameNa samprApa dezaM kamapi nirjalam // 77 / / pipAsitAyAM sItAyAM vizrAntAyAM tarostale / rAmAjJayA'tha saumitrirjalamAnetumabhyagAt // 78 / / gacchan saro dadarzakamanekAmbhojamaNDitam / dUrAdAnandajananaM vayasyamiva vallabham / / 79 / / tadA ca krIDituM tatrA''gAt kUbarapurAdhibhUH / nRpa: kalyANamAlAkhyaH prekSAJcakre ca lakSmaNam / / 80 // sa kAmabANaiH sadyo'pi bibhide bhidurAtmakaiH / natvA lakSmaNamUce ca bhava me bhojanAtithiH // 81 // vikAraM mAnmathaM dehalakSaNAni ca lakSmaNaH / nirIkSya dadhyau nAryeSA puMveSA kAraNena tu // 82 // dhyAtvetyuvAca saumitri: sabhAryo'sti mama prabhuH / itazcA'dUradeze'smin bhule tena vinA na hi||83|| tena pradhAnapuruSairbhadrAkAraiH priyaMvadaiH / tatrA''ninye samabhyarthya sasIto'pi raghUdvahaH // 84 // so'namasyad rAmabhadraM bhdrdhiimaithiliimpi| tayoH kRte paTakuTI tatkAlaM ca nyavezayat // 85 / / tatra rAmaM kRtasnAnabhojanaM sa upaayyau| sahaikamantriNA vyaktastrIveSo niSparicchadaH // 86 // lajjAnatamukhIM tAM ca nijagAdeti rAghavaH / bhadre! puruSaveSeNa strIbhAvaM nihu~Se kuta: ? // 87 // paUce'tha kUbarapati: kUbare'smin mahApure / vAlikhilyo nAma rAjA pRthvInAmA'sya tu priyaa||88|| ApannasattvA sA jajJe'nyedyumrlecchairmahAbhaTaiH / avaskandAgatairninye vAlikhilyo niyamya saH // 89 / / pazcAcca pRthivI devI tanayAM mAmasUta saa| putro'janIti cA'ghoSi sacivena subuddhinA // 10 // tajjJApita: putrajanma prabhuH siMhodaro'vadat / tatra rAjA'stu bAlo'yaM vAlikhilyAgamAvadhi // 91 // krameNa vardhamAnA'haM mUlAt puNvessdhaarinnii| mAtR-mantrijanaM muktvA'parairanupalakSitA // 12 // rAjyaM karomi kalyANamAlAkhyA prathitA satI / mantriNAM mantrasAmarthyAt syAdalIke'pi satyatA / / 93 / / mlecchAnAM bhUri yacchAmi draviNaM pitRmuktye| dravyamete tu gRhNanti muJcanti pitaraM na tu // 94 // tat prasIdata me totaM tebhyo mocytaa'dhunaa| siMhodarAnmocitaH prAg vajrakarNanRpo yathA // 15 // rAmo'pyuvAca puMveSaivA'sthA rAjyaM prazAsatI / yAvad gatvA mocayAmo mlecchebhyaH pitaraM tava // 96 / / mahAprasAda ityUce sA strI puNvessdhaarinnii| Uce subuddhimantrI tu lakSmaNo'syA varo'stviti / / 97/ rAghavo'pyabravIt tAtAdezAd dezAntaraM vayam / yAsyAmo'tha nivRtteSu lakSmaNa: pariNeSyati // 98 // 1. zAmiNau khaM.2, pAtA. mu.prabhRtiSu // 2. zAsanaM kuru / / 3. me'nyapra0 khaM.1 vinA sarvatra / / 4. sthitvA rasaMpA. / / 5. purAdhipaH pAtA.; adhibhUrnAyakaH / / 6. bhedibhiH / / 7. vastragRham / / 8. yuktaH strIvezo ni:pari0 mu.,khaM. pA.prabhRtipratiSu ca // 9. bhadra! mu.||10. gopAyasi // 11. grbhvtii|| 12. AkramaNaM kurvadbhiH / / 13. baddhvA / / 14. nizyasUta mo. // 15. tajjJApitaputrajanmA pAtA., rasaMpA. // 16. mattAtaM pAtA. // 17. 0karNo nRpo0 mu.||18. puMveSaiva svarAjyaM tA. vinA sarvatra / / 19. nivRttAnAM khaM.1-2, lA.......... Jain Education Mternational Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamaH sargaH) trissssttishlaakaapurusscritm| pratipadyeti kAkutsthastasthau tatra dinatrayam / nizAzeSe suptajane sasItA-lakSmaNa: yayau // 99 / / sA'pi prAtarapazyantA jAnakI-rAma-lakSmaNAn / vimanAH svaM puramagAccakre rAjyaM tathaiva tu // 100 / pAprApa krameNa rAmo'pi narmadAmuttatAra c| pathikairvAryamANo'pi vindhyATavyAM viveza ca // 101 / / tatrA''dau dakSiNadizi kaNTakiTThasthito dvikaH / rarAsa virasaM kSIraMdrustho'nyo madhuraM punH||102|| na viSAdo na vA harSo'bhUd rAmasya tathA'pi hi| zakunaM cA'zakunaM ca gaNayanti hi durbalA: // 103 // gacchan dadarza cA'gacchanmlecchasainyamudAyudham / asaGkhyebharathAzvIyaM dezaghAtAya nirgatam // 104 // yuvA senApatistatra dRSTvA sItAM smarAturaH / svacchandavRtti: svAn mlecchAnuccakairevamAdizat // 105 / / are re! pathikAvetau nAzayitvA vinAzya vA / etAM varastriyaM hRtvA samAnayata mtkute||106|| ityuktA: saha tenaivA'dhAvanta prati rAghavam / praharanta: zara-prAsaprAyaiH praharaNaiH zitaiH // 107 // uvAca lakSmaNo rAmaM tiSThA''ryeha sahA''ryayA / amUm zuna iva mlecchAn yAvad vidrAvayAmyaham // 108 // ityuktvA lakSmaNo'dhijyaM kRtvA dhanuranAdayat / tannAdAccA'trasan mlecchA: siMhanAdAdiva dvipAH // 109 // asahyazcApanAdo'pi zaramokSo'stu dUrataH / itthaM vimRzya samleccharAjo rAmamupAyayau // 110 // vimuktazastro dInAsya: syandanAdavatIrya sa: / rAmabhadraM namazcakre krudhA saumitriNekSitaH // 111 // pAso'vocad deva! kauzAmbyAM puryAM vaizvAnaro dvijaH / sAvitrI nAma tatpatnI rudradevo'smi tatsutaH // 112 // Ajanma krUrakarmA'haM taskara: pAradArikaH / na tat kimapi karmA'sti yat pApo nA''carAmyaham // 113 / / athaikadA khAtramukha prApto'haM raajpuurussaiH| zUlAM samAropayituM nItazca rAjazAsanAt // 114 // upazUlaM ca dIno'hamupazUnamiva cchaga: / dRSTaH zrAvakavaNijA dattvA daNDaM ca mocitaH // 115 // mA kArSIcaurikAM bhUya ityudIrya mhaatmnaa| visRSTo vaNijA tena taM dezaM tyaktavAnaham // 116 // bhramannAgAmimAM pallIM kAka ityaakhyyaa'nyyaa| iha khyAta: kramAt pallIpatitvamidamAsadam // 117 / / iha sthitazca luNTAkairkhaNTayAmi purAdikam / AnayAmi svayaM gatvA bande dhRtvA nRpAnapi // 118 // vazyo'smi vyantara iva tava svAmin! smaadish| kiGkara: kiM karomyeSa sahasvA'vinayaM mama // 119 // vAlikhilyaM vimuJceti rAmeNokta: kirAtarAT / taM mumoca namazcakre vAlikhilyo'pi rAghavam // 120 // rAmAjJayA ca kAkena sa ninye kUbaraM punaH / kalyANamAlAM puMveSAmapazyacca sutAM nijAm // 121 // rAma-lakSmaNavRttAntaM mitho'kathayatAM ca tau| kalyANamAlikA-vAlikhilyAvakhilamapyatha // 122 // bAkAko'pi svAM yayau pallI tato rAmo'pi nirgtH| vindhyATavImatikramya prApa tApI mahAnadIm // 123 // tApImuttIrya cakrAmastaddezaprAntavartinam / aruNagrAmanAmAnaM rAmo grAmamathA''sadat // 124 // pipAsitAyAM sItAyAM tatra rAma: salakSmaNa: / gRhe yayau kopanasya kapilasyA'gnihotriNaH // 125 / / brAhmaNI ca suzarmAkhyA tebhyo'dAt pRthagAsanam / svayaM ca pAyayAmAsa salilaM svAdu zItalam // 126 / / AgAt tadA ca kapila: pizAca iva dAruNaH / nirIkSya copaviSTAMstAn ruSTo'bhASiSTa gahinIm // 127 // malinAnAM kimeteSAM pravezo mama veshmni| pApIyasi! tvayA datto'gnihotramazucIkRtam ? // 128 // evamAkrozinaM vipra krUraMrAmAnuja: krudhaa| karIvA''bhatoddhRtya paribhramayituM divi||129|| rAmo'pyuvAca ko nAma kopo'smin kITamAtrake ? / dvijebruvaM vibruvantamapyamuM muJca maand!||130|| rAmAjJayA ca saumitristaM mumoca zanairdvijam / sasItA-lakSmaNo rAmo nirjagAma ca tdgRhaat||131|| pAte gacchanta: kramAt prApuraraNyamaparaM mht| kajjalazyAmajailadakAlazca smupaayyau||132|| 1.ca taa.||2.s: paataa.||3. babbUla(bAvaLa)vRkSa / / 4. kaakH||5.ktthorshbdN kRtavAn // 6. pippalavRkSa // 7. asaGkhya-ibha-ratha-azva-samUhayuktam / / 8. palAyanaM kArayitvA hatvA vA // 9. ityuktvA khaM.1-2, pAtA. lA. taa.||10.praas:-bhllH // 11. tIkSNaiH / / 12. 0'sti dUrata: mu.||13. vidhAnaro0 pAtA. // 14. krUrakarmatvAt ta0 mu.,khaM.2, pAtA. lA.prabhRtiSu // 15. zUlaM lA. mo. kAM.he. tA. ||16.praannivdhsthaansmiipN aja iva // 17. 0khyayA'nayA lA. // 18. ihAkhyAta: tA. // 19. kUbare lA., tA.prabhRtiSu ca // 20. krodhazIlasya / / 21. karIvAramato. mu. // 22. AtmAnaM dvijaM brUte-manyate sa dvijabruvastam / / 23. varSAkAlaH; jaladaH kAla pAtA. vinA srvtr|| ... Jain Education Interfona Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (saptamaM parva varSatyabde ca kAkutsthastasthau vaTataroradha: / varSAkAlaM vaTe'traiva nayAma iti cA'vadat // 133 // AkarNya tadvaco bhItastannyagrodhAdhidaivatam / ibhakarNAbhidho yakSo gokarNaM svaprabhuM yayau // 134 / / taM praNamyetyabhASiSTa svAminnudvAsitastataH / kaizcid du:sahatejobhirnijAvAsAd vaTAdaham / / 135 / / tat kuruSva paritrANamatrANasya mama prabho! te hi sthAsyanti sakalAM prAvRSaM madvaTadrame // 136 / / gokarNo'pyavadhetviA'cakhyAviti vicakSaNaH / ardhyAvetau gRhAyAtAvaSTamaurAma-zAGgiNau // 137 / / ityuktvA nizi tatraitya navayojanavistRtAm / dvAdazayojanAyAmAM dhana-dhAnyAdipUritAm // 138 / / uttuGgavapra-prAsAdAM bhANDapUrNApaNAvalim / purI rAmapurIM nAmA'kRta rAmAya so'maraH ||139||yugmm|| prAtarmaGgalazabdena prabuddho rAma aiksst| taM vINAdhAriNaM yakSaM maharddhi nagarI ca tAm // 140 // so'vocad vismitaM rAmaM svAmI tvamatithizca me / gokarNo nAma yakSo'hamakArSaM tvatkRte purIm // 141 / / mayA saparivAreNa sevyamAno divAnizam / iha tiSTha sukhaM svAmina! yathAkAlaM ythaaruci||142|| iti tenA'rthito rAmo yakSapumbhirniSevita: / avatasthe sukhaM tatra sItA-saumitrisaMyutaH // 143 / / itazca vipraH kapila: smidaadikRte'nydaa| bhramaMstasmin mahAraNye pazupANi: samAyayau // 144 // sa dadarza purI tAM ca dadhyau ceti savismayaH / mAyeyamindrajAlaM vA gAndharvamathavA puram ? // 145 / / tatraikAM mAnuSIrUpAM cArunepathyavAsasam / so'pRcchad yakSiNIM dRSTvA kasyeyaM nUtanA purI ? // 146 / / soce gokarNayakSeNa kRteyaM nUtanA purI / nAmnA rAmapurI raam-siitaa-saumitrihetve||147|| dInAdibhyo dadAtyarthamatra rAmo dayAnidhiH / sarvaH kRtArthIbhUto'tra yo yo duHstha: smaayyau||148|| tyaktvA so'pi samidbhAraM patitvA ttpdaabjyoH| Uce mayA kathaM rAmo draSTavya: ? zaMsa me'naghe! // 149 / / sA'pyAcakhyAvatra puryAmasti dvAracatuSTayam / nityaM ca rakSyate yakSaiH pravezo'mutra durlabhaH // 150 // parvadvAre'tra yaccaityaM tada vanditvA ythaavidhi| zrAvakIbhUya ceda yAsi pravezaM labhase tadA // 15 // tadrAi kapilo'rthArthI sAdhUnAmantike yyau| abhyarvandata tAn sAdhUna dharmaM tebhyo'zRNocca saH // 152 // tata: sa laghukarmatvAd vizuddhaH zrAvako'bhavat / gatvauko dharmamAkhyAya bhAryAM ca zrAvikAM vyadhAt / / 153 / / Ajanma dausthyadagdhau tau rAmAdarthayituM dhanam / upeyatU rAmapurIM tacca caityaM praNematuH // 154 // rojavezma pravizyA'tha maithilI-rAma-lakSmaNAn / upalakSya bibhAyoccairdattAkrozAn dvijaH smaran / / 155 / / taM naSTamanasaM sAnukroza: saumitrirabravIt / mA bhaiSIrbho dvijA'rthI cedehyAryaM prArthayasva tat // 156 / / tato'pa'zaGka: kapilo gatvA rAmAya cA''ziSam / dattvopAvizadagre ca guhyakairarpitAsane // 157 // kutastvamAgato'sIti pRSTo rAmeNa so'vadat / kiM mAM na vetsi taM vipramaruNagrAmavAsinam ? // 158 / / yUyaM yenA'tithIbhUtA api durvacasA myaa| AkruSTA mocito'smyasmAd yuSmAbhizca kRpAparaiH // 159 / / suzarmA brAhmaNI sA'pi prAgvRttAkhyAnapUrvakam / gatvopasItaM dInAsyA pradattAzIrupAvizat // 160 // tataH sa vipro draviNaiH kRtArthIkRtya bhUribhiH / rAghaveNa visRSTaH san svagrAmamagamat punaH // 161|| prabuddho brAhmaNa: so'pi dattvA dAnaM yathAruci / nandAvataMsasUrINAmantike vratamagrahIt // 162 // pAatha prAvRSyatItAyAM yiyAsuM prekSya rAghavam / gokarNayakSo vinayAdevamUce kRtAJjaliH // 163 // yadyato yAsyasi svAmiMstat prasIda kSamasva me| yad bhaktiskhalitaM kiJcinmanAgapyabhavat tvayi // 164 // tavA'nurUpAMka: pUjAM kartumIzo mahAbhuja! / ityuktvA'datta rAmAya hAraM nAmnA svayamprabham // 165 // saumitraye ca tADake divyaratnavinirmite / cUDAmaNiM ca sItAyai vINAM cepsitanAdinIm // 166 / / rAmo'numAnya taM yakSaM pratasthe svecchayA tataH / tAM purImupaisaJjahe so'pi yakSa: svayaMkRtAm // 167 // 1. tdvttaadhisstthaatRdevH||2. svapuru khaM.1; "svasvAminaM" iti Ti. ca // 3. niSkAsitaH // 4.0pyavadhiM jJA0 mu.||5. maharddhina0 khaM.2, lA. vinA / / 6. pazu:(pharasI)pANau yasya saH / / 7. cetasi vismayAt mu.|| 8. du:khI / / 9. kASThabhAram // 10. sA'pyavAdIdatra mu.||11. 0re ca tA. / / 12. dhanArthI / / 13. abhyadhAvata khN.1||14. oka:-gRham / / 15. rAmavezma chA. pA. // 16. sAnukampaH / / 17. 0 hyarthaM tA.vinA / / 18. niHzaGkaH / / 19. yakSaiH / / 20. Jain Educatio sItAsamIpam // 21. yAtumicchukam / / 22. kuNDale // 23. visarjanaM kRtavAn (puryA:)se Only Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ diyA paJcamaH sargaH) trissssttishlaakaapurusscritm| 'te krAmantaH pratidinaM jAnakI-rAma-lakSmaNAH / tyaktvA'raNyAni vijayapuraM sandhyAkSaNe yayuH // 168 // tasmiMzca bahirudyAne maruddizi mahIyasaH / tale nyagrodhavRkSasya te'vAtsurvezmasannibhe // 169 / / pure ca tasminnabhavad rAjA nAmnA mahIdharaH / indrANI nAma tatpatnI vanamAleti tatsutA // 170 / / vanamAlA ca bAlye'pi saumitrerguNasampadam / rUpaM cA''karNya taM muktvA nA'nyaM varamiyeSa sA // 171 / / tadA pravrajitaM zrutvA nRpaM dazarathaM tthaa| nirgatau rAma-saumitrI viSaNNo'bhUnmahIdharaH // 172 / / adatta candranagare vRSabhakSmApajanmane / nAmnA surendrarUpAya vanamAlAM mahIdharaH // 173 / / vanamAlA'pi tacchrutvA maraNe kRtnishcyaa| tasyAM nizyekikA daivAt tadudyAnamupAyayau // 174 / / pravizya tatrA''yatane'pUjayad vanadevatAm / janmAntare'pi saumitriH patirme'stvityuvAca ca // 175|| yayau ca sA taM nyagrodhaM dadRze lakSmaNena c| prasuptajAnakI-rAmayAmikena prajAgratA // 176 / / idaM ca dadhyau saumitri: kimiyaM vanadevatA ? / adhiSThAtrI vaTatarorasya vA? kA'pi yakSiNI ? ||177 / / evaM cintayatastasya sA'dhyArohad vaTadrumam / kariSyati kimeSeti lakSmaNo'pyAruroha tam // 178 / / sA proye prAJjalirbhUtvA mAtaro vanadevatA:! / digdevyo! vyomadevyazca sarvAH zRNuta madvacaH // 179 / / nA'bhUdiha bhave tAvanmama bhartA sa lakSmaNaH / bhUyAd bhavAntare tarhi bhaktistatra mamA'sti cet // 180|| ityuditvA kaNThapAzaM vidhAyottaravAsasA / baddhvA ca vaTazAkhAyAM drAk sA''tmAnamalambayat // 181|| bhadre! mA sAhasaM kArSIrlakSmaNo'hamiti bruvan / lakSmaNo'pAsya tatpAzaM tAmAdAyottatAra c||182|| prabuddhayornizAzeSe lakSmaNo rAma-sItayoH / zazaMsa vanamAlAyA vRttAntaM tmshesstH||183|| guNThitamukhI vanamAlA'pi tatkSaNam / jAnakI-rAmacaraNAravindebhyo namo'karot // 184 // ito'pi ca tadendrANI mhiidhrnRppriyaa| vanamAlAmapazyantI pUccakre karuNasvaram // 185 / / vanamAlAnveSaNAya niryayau ca mahIdharaH / itastata: paribhrAmyaMstatrasthAMca dadarza tAm // 186 / / hata hataitAn kumArItaskarAnitibhASiSu / udastreSu ca sainyeSUttasthau rAmAnujaH krudhaa||187|| dhanuSyAropayAmAsa sa jyAM bhAla iva dhruvam / akArayacca TaGkAraM vairyahaGkArahArakam // 188 // cukSubhustatrasuH petustaddhanurdhvaninA pare / mahIdharaH puraHsthAya saumitriM svayamaikSata // 189 / / upalakSya tato'vAdIjjyAmuttAraya dhanvana: / saumitre! matsutApuNyairiSyamANastvamAgamaH // 190 // uttAritajye saumitrau susthita: san mahIdharaH / prekSya rAmaM namazcakre'vatIrya syandanottamAt // 191 // uvAca ca tava bhrAtre'muSmai saumitraye myaa| svayaM jAtAnurAgeti kalpiteyaM purA'pyabhUt // 192 // idAnImanayorjajJe madbhAgyena samAgamaH / jAmAtA lakSmaNastvaM ca sambandhI durlabhaH khalu // 193 / / ityuditvA mahatyA ca pratipattyA mahIdharaH / ninAya jAnakI-rAma-lakSmaNAn nijasadmani // 194|| pateSu ca tatra tiSThatsu kadAcana sabhAsthitam / etyA'tivIryarADdUto nRpamUce mahIdharam // 195 // nandyAvartapurAdhIzo'tivIryo vIryasAgaraH / sAhAyyAyA''hvayati tvAM jAte bharatavigrahe // 196 / / bhUyAMso bhUbhujo'bhyeyustasya dAzaratherbale / tat tvamapyativIryeNA''hUyase sumahAbalaH // 197|| athaivaM lakSmaNo'pRcchannandyAvartamahIbhujaH / bharatakSmAbhujA sArdhaM kiM virodhanibandhanam ? // 198 // dUto'pyuvAca na: svAmI bharatA bhktimicchti| sa tu pratIcchati na tAmidaM vigrhkaarnnm||199|| rAma: papraccha taM dutamativIryasya snggre| samartho bharata: kiM bhostatsevAM yanna manyate // 20 // dUto'pyUce mahAvIryo'tivIryastAvadeSa naH / bharato'pi na sAmAnyastad dvayoH saMzayo jye||201|| ityuktavantaM taM dUtamAgacchAmyeSa satvaram / ityuktvA vyasRjad rAjA rAmaM caivamabhASata // 202 / / aho! ajJatvametasyA'tivIryasyA'lpamedhasaH / yadasmAnayamAhUya bharataM yodhayiSyati // 203 / / 1. vAyavyadizi // 2.0mAlA'pi tA. / / 3. cendra0 lA. // 4. vRSabhanRpasya putrAya // 5. yAmikaH-praharI // 6. zRNvantu lA. // 7. ljjyaa'vntmukhii|| 8. hata tAn mu.||9.purH sthitvA mu.; puraHsthAyaM he.; puraHsthAyetyatra "puro'stamavyayam" (si.3/1/7), tato gtismaasH||10. saumitriM mu.||11. mAgata: mu.||12. uttAritA jyA yena saH, tasmin // 13. sadbhAgyena kaaN.||14. bharatena saha vigrahe-yuddhe jaate||15.sviikroti // 16. anyatva. taa.|| Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (saptamaM parva tat sarvasenayA gatvA'nupalakSita daurhadAH / amumeva haniSyAmo bhAratAdiva shaasnaat||204|| Uce rAmo'tra tiSTha tvaM tvatsutaiH sabalaiH sh| tatrA'hameva yAsyAmi kariSyAmi yathocitam // 205 / / evamastviti tenoktastatputrabalasaMyutaH / nandyAvartapuraM rAmaH sasItA-lakSmaNo yayau / / 206 / / uSitaM bahirudyAne rAmaM tatkSetradevatA / abhASata mahAbhAga! kimabhISTaM karomi te ? // 207 / / na na: kimapi kartavyamityukte rAghaveNa tu / sA'bhyadhAdevametaddhi tthaa'pyupkromydH||208|| ativIryo jita: strIbhiriti tsyaa'yshskRte| sasainyasya kariSyAmi strIrUpaM komikaM tava // 209 / / strIrAjyamiva tatsainyaM strIrUpamabhavat kSaNAt / strIrUpaurAma-saumitrI cA'bhUtAM sundarAkRtI // 210 // mahIdhareNa svaM sainyaM tava saahaayyhetve| praiSIdamiti rAmastaM dvA:sthenA'jJApayannRpam // 21 // ativIryo'pyuvAcaivaM svayaM nA''gAnmahIdharaH / kRtaM tadasya sainyena mumUrSorbahumAninaH // 212 / / jeSyAmyeko'pi bharataM sahAyA: kiM mamA'pi hi ? / nirvAsyatAM drutamidaM tatsainyamayazaskaram // 213 / / athA'nyaH kazcidapyUce svayamAgAnna kevalam / sa pratyutopahAsAya strIsainyaM prAhiNodiha // 214 // tacchutvA'titarAM krodhaM nandyAvartezvaro'karot / strIrUpadhAriNaste ca rAmAdyA dvAramAyayuH // 215 // AdikSadativIryo'pi dAsIvadimikA: striyaH / gADhaM gRhItvA grIvAsu nirvAsyantAM purAd bahiH // 216 / / samantAt tasya sAmantA utthAya sapadAtayaH / strIsainyaM tadupadrotuM prAvartanta mahAbhujAH // 217 / / rAmabhadro bhujastambhenebhastambhamathoccakaiH / samutpATyA''yudhIkRtya tAn samantAdapAtayat // 218 // tena sAmantabhaGgenA'tivIryaH kupito bhRzam / raNAya svayamuttasthe khAmAkRSya bhISaNam // 219 / / atha tatkhaDgamAcchidya lakSmaNastatkSaNAdapi / tamAcakarSa kezeSu tadvastreNa babandha ca / / 220 / / mRgaM vyAghra ivA''dAya taM nRvyAghrazcacAla sa: / dRzyamAno janaiH paurairuttrAsataralekSaNaiH / / 221 / / atha taM mocayAmAsa maithilI krunnaapraa| sadyo bharatasevAM ca saumitriH pratyapAdayat // 222 // strIveSamatha saJjahe sarveSAM kSetradevatA / ajJAsIdativIryo'pi tau tadA rAma-lakSmaNau // 223 // ativIryastayo: pUjAM mahatIM vidadhe tata: / dadhau ca mAnadhvaMsena mAnI vairAgyamuccakaiH // 224 / / kiM seviSye'hamapyanyamityahaGkArabhAga hdi| dIkSArthI vijayarathe putre rAjyaM nyadhatta ca // 225 // dvitIyo bharato me'si zAdhi kSmAM pravraja sma maa| rAmeNetthaM niSiddho'pi sa prAvAjInmahAmanAH // 226 // tatsUnurvijayaratho ratimAlAbhidhAM nijAm / lakSmaNAya dadau jAmiM tAM pratIyeSa lakSmaNaH // 227 // yayau sasainyo vijayapuraM rAmo'pi pattanam / ayodhyAM vijayaratho bharataM sevituM punaH // 228 / / vijJAtatadudanto'pi bharato garimAcala: / saccakAra tamAyAntaM santo hi natavatsalA: // 229 // kaniSThAM ratimAlAyA nAmnA vijayasundarIm / dadau svasAraM strIsAraM bharatAya sa bhabhaje // 230 // tadA ca viharaMstatrA'tivIryo muniraayyau| vanditvA kSamayAJcakre bharatena sa bhUbhujA // 231 / / visRSTaH saprasAdena bharatena mahIbhujA / sAnando vijayaratho nandyAvartapuraM yayau // 232 / / mahIdharamanujJApya rAme gantuM samudyate / vanamAlAmApapracche yiyAsuratha lakSmaNaH // 233 // jagAda vanamAlA'pi baassppuurnnvilocnaa| prANatrANaM tadA'kArSIH prANeza! mama kiM mudhA ? // 234 // varaM bhavet sukhamRtyustadaiva mama vallabha! / na tvardhavaizasamidaM duHkhaM tvadvirahotthitam // 235 / / adyaiva pariNIya tvaM sahaiva naya mAM prabho! / tvadviyogAcchalaM prApya neSyatyaparathA'ntakaH / / 236 / / anvanaiSIllakSmaNo'tha bhrAtuH zuzrUSako hyaham / zuzrUSAvighnakRnmA bhUH sahA''yAntI manasvini! // 237 / / prApayyA'bhIpsitaM sthAnaM jyAyAMsaM varavarNini! / tvAM sameSyAmi bhUyo'pi vAstavyA hRdaye hyasi // 238 // 1. 0sauhRdA: lA. tA. he. kA.; dauhRdAH lA. mu.; anupalakSita-ajJAtaM daurhada-durbhAva: yeSAM te||2. kAmena nirvRttam ; kAmitaM paataa.|| 3. maraNecchoH / / 4. tacchrutvA nitarAM krodhaM lA.; tacchutvA sumahAkrodhaM mu.||5. adhikatrAsAccaJcalanetraiH / / 6. dadhyau khaM.1-2,pAtA. tA. vinA / / 7.dIkSArtha laa.|| 8. sute pAtA. / / 9. bhaginIm / / 10. jagrAha / / 11. garimNA acalaH // 12. subhagAM lA.; strISu sAram-zreSThAm / / 13. 0mAlAM ca papraccha lA. // 14. "ardhamaraNam" iti lA.Ti. // 15. anyathA yamo mAM neSyati, tvadviyogAt-tvadabhAve chalaM labdhvetyarthaH / / 16. jyAyAMsaM -rAmaM iSTe sthAne nItvA tato bhUyo'pi tvadantike AgamiSyAmi // 17. he guNotkRSTe! ityarthaH / / 18. tvaM mama hRdaye vAstavyA-vasantI asi|| Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamaH sargaH) trissssttishlaakaapurusscritm| ghorebhya: zapathebhyo yaM tvaM kArayasi maanini!| taM karomi 'punrihaa''gmprtyyhetve||239|| na cedAyAmi bhUyo'pi tadahaM rAtribhojinAm / gRo'haMseti zapathaM saumitri: kAritastayA // 240 // rAtrizeSe tato rAmaH sasItA-lakSmaNo'calat / kramAd vanAni lachitvA prApa kSemAJjaliM purIm // 241 / / rAmastadahirudyAne vainyAhAraiH phalAdibhiH / bubhuje lkssmnnaaniitairjaankiikrsNskRtaiH||242|| tatra rAmamanujJApya kautukAt prAvizat purIm / saumitristatra cA'zrauSIduccairAghoSaNAmiti // 243 / / zaktiprahAraM sahate yo'muSya pRthivIpateH / tasmai pariNayanAya dadAtyeSa svakanyakAm / / 244 // tena cA''ghoSaNAhetuM pRSTa eko'vadat pumAn / atrA'sti zatrudamano nAma rAjA mahAbhujaH // 245 / / tasyA'sti kanakAdevIkukSijA vrknykaa| jitapadyeti padmAyA: sabaikaM padmalocanA // 246 // varasyauja:parIkSArthamidamArabhyate ttH| pratyahaM kSmAbhujA'nena tAdRkSo naiti ko'pi nA // 247 // zrutvetthaM lakSmaNo'gacchat taM rAjAnaM sabhAsthitam / kuto hetoH ? kutastyastvaM? tatpRSTazcaivamabravIt / / 248|| ahaM bharatadUto'smi gacchannarthena kenacit / tava kanyAmimAM zrutvA pariNetumihA''gamam // 249 // sahiSyase zaktighAtaM mametyukto mhiibhujaa| kimekena ? sahiSye'haM paJcetyUce ce lakSmaNaH // 250 // jitapadmA tadAnIM ca tatrA''gAd rAjakanyakA / babhUva lakSmaNaM prekSya kSaNAcca madanAturA // 251 // tayA sadyo'nurAgiNyA vAryamANo'pi bhUpatiH / cikSepa lakSmaNAyA''zu duHsahaM zaktipaJcakam // 252 / / dve karAbhyAM dve kakSAbhyAM dantairekAM ca lakSmaNaH / agrahIjjitapadyAyA: kanyAyA manasA saha // 253 // jitapadmA'kSipat tatra svayaM varaNamAlikAm / udahyatAmiyaM kanyetyabravIt pArthivo'pi tm||254|| lakSmaNo'pyavadad bAhyopavane'sti mamA'grajaH / rAmo dAzarathistena paratantro'smi sarvadA // 255 // tau rAma-lakSmaNau jJAtvA tatkSaNaM sa kSamApatiH / gatvA rAmaM namazcakre svavezmanyAninAya ca // 256 / / mahatyA pratipattyA sa rAjA rAmamapUjayat / sAmAnyo'pyatithi: pUjya: kiM puna: puruSottama: ? // 257 / / patato'pi calite rAme saumitristaM mahIpatim / uvAca pariNeSyAmi vyAvRttastvatsutAmiti // 258 // nizAyAM niryayau rAma: prApa sAyaM ca pattanam / vaMzasthalaM nAma vaMzazailAkhyAdritaTasthitam // 259 // tasmin sabhUpatiM lokamAluloke bhayAkulam / papraccha ca naraM kaJcid raamstdbhykaarnnm||260|| Acakhyau puruSa: so'pi tArtIyIko'dya vAsaraH / amuSmin parvate rAtrau raudrasyocchalato dhvaneH // 26 // tadbhayAd rAtrimanyatra gamayatyakhilo janaH / prAtazca punarAyAti kaSTA nityamiyaM sthitiH // 262 / / tatazca kautukAd rAmaH prerito lakSmaNena ca / tatrA''rurohA'pazyacca kAyotsargasthitau munI / / 263 // bhaktyA vavandire tau tu jAnakI-rAma-lakSmaNAH / tadagre'vAdayadrAmo gokarNArpitavallakIm // 264 // hRdyaM jagau ca saumitriAmarAgamanoharam / citrAGgahArakaraNaM sItA devI nanarta ca // 265 // tadA cA'staM yayAvarko jajRmbhe ca vibhAvarI / vikRtAnekavetAlazcA''gAd devo'nalaprabhaH // 266 // svayaM vetAlarUpa: so'TTahAsaiH sphoTayannabhaH / maharSI tAvupadrotuM prAvartata duraashyH||267|| muktvopasAdhu vaidehI sannaddhau rAma-lakSmaNau / uttasthAte taM nihantumakAle kAlatAM gatau // 268 // so'pi devastayosteja:prasaraM soDhumakSamaH / nijaM sthAnaM yayau sAdhvostayozcA'jani kevalam // 269 // devaizca kevalajJAnamahimA vidadhe tayoH / natvA rAmazca papracchopasargavidhikAraNam / / 270 // patatrA''khyadeko maharSirAkhyayA kulbhuussnnH| AsInagaryAM padminyAM rAjA vijayaparvataH // 271 // tasyA'mRtasvarAkhyo'bhUdu dUto dUtasya tasya c| bhAryopayogA tatputrAvudito mudito'pi ca // 272 / / 1. punaH iha-tvatsamIpe Agamanasya pratItyartham / / 2. "pApena" iti lA.Ti. // 3. vane bhavA vanyAH, teSAmAhAraiH-AhArabhUtaiH / / 4. saMstutaiH khaM.1-2, pAtA.; paricitairityarthaH // 5. lakSmaNena / / 6. cAyoSaNe hetuM khaM.1 / / 7. lakSmyA gRham // 8. balaparIkSArtham // 9. naraH // 10.0No'vocat taM0 khaM.1 / / 11. sahiSyate pAtA. // 12. sa tA. // 13. tRtIyaH // 14. gokarNayakSeNa arpitAM vINAm / / 15. madhuraM gAnaM kRtavAn // 16. 0manoramam tA. he. lA. chA. pA. // 17. citrA:-vividhA: aGgahArA-bhaGgavikSepA:(hAvabhAvAH) karaNAni-tAlatADanAdIni ca yatra yathA syAt tatheti-kriyAvizeSaNam / / 18. rAtriH / / Jain Education 19. upasAdhu-sAdhusamIpe // 20. tamakAle nihantuM kAlatAM-yamatvaM gatau, yamIbhUtAvityarthaH ||nly Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNIta (saptamaM parva vayasyastasya dUtasya vasubhUtiriti dvijH| upayogA tadAsaktA'jighAMsadamRtasvaram // 273 / / nRpAdezAd videzAyA'nyadA'gAdamRtasvaraH / saha gacchan vasubhUtirmArge taM cA'vadhIcchalAt / / 274 / / vasubhUti: purImetya janAyaivamavocata / kuto'pi kAryAdamRtasvareNA'haM nivartitaH // 275 // zazaMsa copayogAyA: sa nau sambhogavighnakRt / mayA vyApAdito mArge cchalaM labdhvA'mRtasvaraH // 276 / / sA'pyUce sAdhvakArSIstvaM jahi putrAvimAvapi / astu nirmakSikamiti so'pi tat pratyapadyata // 277 / / daivAcchuzrAva taM mantraM vsubhuutisdhrminnii| IrNyayA''khyacca tatsUnvormuditasyoditasya ca // 278 / / uditena ruSA sadyo vsubhuutinipaatitH| mRtvaiSa nalapallyAM sa mleccha: samudapadyata // 279 / / idharmaM zrutvA'nyadA rAjA maharSermativardhanAt / pravrajyAmAdade tAvapyudito mudito'pi ca // 2805 sammete vandituM caityAnyudito mudito'pi ca / pracelatuH pathi bhrAntau pallI tAM ca saMmeyatuH / / 281 / / pUrvavairAd vasubhUtijIvo mleccho nirIkSya tau / hantuM dadhAve mlecchAdhipatinA ca nyssidhyt||282|| mleccheza: prAgbhave so'bhUnmRgo vyAdhAcca mocitaH / muditoditajIvAbhyAM kairSakAbhyAM ca tadbhave / / 283 / / tena mlecchAdhipenA'tastrAtau sammetametya c| tau caityAni vavandAte vijahrAte cirAya ca // 284 / / vidhAyA'nazanaM mRtvA mahAzukre surottamau / tau sundara-sukezAkhyAvajAyetAM maharddhikau / / 285 / / pabhrAntvA bhavaM vasubhUtijIvo mleccha: kathaJcana / avApa mAnuSaM janma tatra so'bhUcca tApasaH / / 286 / / sa vipadya samutpede jyotiSkeSu sureSu tu / dhUmaketurnAma devo mithyAdRSTirdurAzayaH // 287 / / udita-muditajIvau zukrAccyutvA'tra bhaarte| mahApure'riSTapure priyaMvadamahIpateH // 288 / / padmAvatyAM sadharmiNyAmajAyetAmubhau sutau / vikhyAtau naumato ratnaratha-citrarathAviti / / 289 / / dhUmaketurapi cyutvA patnyAM tasyaiva bhUpateH / babhUva kanakAbhAyAM nAmnA sUnuranudvaraH // 290 / / abhUt samatsaro ratnarathe citrarathe ca saH / tasyopari na mAtsaryaM bibharAJcakratustu tau / / 291 / / nyasya ratnarathe rAjyaM yauvarAjyaM dvayo: puna: / priyaMvadaH SaD dinauni prIyaM kRtvA suro'bhavat / / 292 / / rAjyaM pAlayato ratnarathasyaiko nRpo dadau / zrIprabhAM nAma kanyAM svAM yAcamAne'pyanudvare // 293 // kruddho'thA'nudvaro ratnarathasyorvImaluNTayat / pAtayitvA raNe ratnarathena jagRhe ca saH // 294 // viDambya bahudhA ratnarathena mumuce'tha saH / tApaso'bhUcca strIsaGgAnmoghIcakre nijaM tapaH // 295 / / tato mRtvA bhavaM bhrAntvA cirAnmayo babhUva sa: / tApasIbhUya bhUyo'pi cakArA'jJAnakaM tapaH // 296 / / mRtvA'nalaprabhaH so'yaM jyotiSkastridazo'bhavat / dIkSAM ratnaratha-citrarathau jagRhatuzca tau / / 297|| vipadya cA'cyute kalpe'tibalo'tha mahAbalaH / nAmadheyena jajJAte tridazau pravaraddhikau // 298 // cyutvA ca siddhArthapure kSemakaramahIpateH / mahiSyA vimaladevyAstau kukSAvavateratuH // 299 / / kramAdajaniSAtAM ca vimalAyAmubhau sutau / kulabhUSaNa eSo'haM tathA'yaM dezabhUSaNaH // 300 // upAdhyAyasya ghoSasyA'rpitau pAThAya bhuubhujaa| apaThAva kalA: sarvA dvAdazAbdImavasthitau // 301 // trayodaze'bde ghoSeNa sahA''yAntau nRpaantike| rAjavezmanyapazyAva kanyAM vAtAyanasthitAm // 302 // jAtAnurAgau tasyAM ca sadyo'pi vimnaayitau| agamAvA'ntikaM rAjJo'darzayAvA'khilA: klaa:||303|| upAdhyAyo'rcito rAjJA jagAma nijamandiram / AvAM ca mAtaraM nantuM gatau rAjAjJayA ttH||304|| tatra cA''vAmapazyAva tAM kanyAM maaturntike| azaMsaccA'mbA yuvayoH svaseyaM knkprbhaa||305|| ghoSopAdhyAyasadane yuvayostasthuSoH satoH / jAteyaM vatsau! tenemAM nopalakSayatho yuvAm // 306 / / tacchrutvA lajjitAvAvamajJAnAt svasRkAGkSiNau / kSaNAda vairAgyamApannau prAvrajAvA'ntike garoH // 307 / / 1.0ktA jighAMsuramRta0 tA.; hantumaicchat // 2. vadhaM kuru // 3. makSikANAmabhAvo nirmakSikam, makSikArahitaM-nirvighnamityarthaH / / 4. devAcchutvA ca mu.||5. tatsUno0 pAtA. / / 6.0rmuditoditayostayoH tA. // 7. mAritaH // 8. mlecchapallyAM laa.||9. sammetazikhare / / 10. samIyatu: he. // 11. so'bhUt khago0 rasaMpA. / / 12. kRSIvalAbhyAm / / 13. vizrutau mu.||14. nAmato vizrutau laa.||15.0dinaashnN kRtvA0 taa.||16.anshnm||17. mumuce ca paataa.|| Jain Education in8. viphliickre||19. sahAyAtau lA.vinA / / 20. vimanaskau jAtau ||te & Personal use Only Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamaH sargaH) trissssttishlaakaapurusscritm| 183 tapyamAnau tapastIvramihA''yAtau mahAgirau / kAyotsargeNa cA'sthAva nirapekSau vpussypi||308|| pitA''vayorviyogena gRhItvA'nazanaM mRtaH / garuDezo'bhavad devo mahAlocananAmakaH // 309 // vijJAyA''sanakampena copasarga sa AvayoH / sampratyayamihA''yAta: prAgjanmasnehapIDitaH // 310 // analaprabhadeva: so'nantavIryamahAmuneH / pArzve kevalino'gacchat saha devaiH kutUhalAt // 311 // dezanAnte'nantavIryaH pRSTaH ziSyeNa kenacit / munisuvratatIrthe'smin kaH pazcAt tava kevalI ? // 312 // so'pyAkhyanmama nirvANe kevalI kulabhUSaNaH / dezabhUSaNa iti ca bhrAtarau dvau bhaviSyataH // 313 / / teccA'nalaprabhaH zrutvA nijaM sthAnamupetya ca / vibhaGgenA'nyadA jJAtvA kAyotsargasthitAviha // 314 / / mithyAtvenA'nantavIryavacanaM krtumnythaa| prAgjanmavairAcca sa nAvupadudrAva dAruNam ||315||yugmm|| dinAnyatIyazcatvAri tasyopadravato dRDham / adyA''yAtau yuvAmatra yuSmadbhItyAu~nazacca sH||316|| karmakSayAdAvayozca kevalaM samajAyata / karmakSaye sahAyo'yamupasargaparo'pyabhUt / / 317 / / mahAlocanadevo'pi tadoce garuDAdhipaH / kAkutstha! sAdhvakArSIstvaM kiM pratyupakaromi te ? // 318 // nA'rtho na: kazcidapyastItyukte rAmeNa so'maraH / tathA'pyupakariSyAmi kvA'pItyuktvA tirodadhe // 319 // atha vaMzasthalAdhIzo rAjA nAmnA suraprabhaH / tatrA''gatya namazcakre rAmamAnarca coccakaiH / / 320 // rAmAjJayA tatra zaile so'rhaccaityAnyakArayat / rAmanAmnA rAmagirigiriH so'bhUt tadAdi ca // 321 / / suraprabhamathA''pRcchya pratasthe raghupuGgavaH / uddaNDaM daNDakAraNyaM pravivezaca nirbhyH||322|| vidhAya tatra cA''vAsaM mhaagiriguhaagRhe| kAkutstha: susthitastasthau svakIya iva vezmani // 323 // tatra bhojanavelAyAmanyedyuzcAraNau munii| nAmnA trigupta-suguptau nabhasA samupeyatuH // 324 // dvimAsopoSitau tau tu pAraNArthamapasthitau / bhaktyA vavandire rAma-sItA-saumitrayastrayaH // 325 / / yathocitairanna-pAnaiH sItA to pratyalAbhayat / tadA devairvidadhire ratna-gandhAmbuvRSTayaH // 326 / / tadA ratnajaTI kambudvIpavidyAdharezvaraH / dvau surau caitya rAmAya prItA: sAzvaM rathaM daduH // 327 / / gandhAmbuvRSTigandhena tatra gandhAbhidha: khagaH / uttIrya pAdapAd rogI tadvAstavyaH samAyayau // 328 / / saJjAtajAtismaraNo munerdarzanamAtrataH / papAta mUrcchayA bhUmau sItA'mbhobhiH siSeca tam // 329 / / labdhasajJa: samutthAya sAdhupAdeSu so'patat / sAdhoH spazaurSadhIlabdhyA nIrogazcA'bhavat kSaNAt // 330 / / pakSau haimAvajAyetAM caJcurvidrumavibhramA / padmarAgaprabhau pAdau nAnAratnaprabhaM vapuH // 331 // ratnAGkurazreNinibhA jaTA: zirasi cA'bhavan / jaTAyu ma tasyA'bhUt tata: prabhRti pakSiNaH ||332||yugmm|| rAmo'pRcchanmaharSI tau gRdhraH kravyAdayaM kudhiiH| sthitvA vaH pAdayo: pArzve zAnta: kasmAdajAyata? // 333 / / bhadantAvayamatyantavirUpAvayavaH purA / kathamadya kSaNAjjAto hemaratnotkaradyuti: ? // 334 // suguptarSirathA''cakhyAvAsIdiha purA puram / kumbhakArakaTaM nAma rAjA tatraiSa daNDakaH // 335 / / zrAvastyAM ca tadA rAjA jitazatrurajAyata / dhAriNI nAma tatpatnI skandako nAma tatsutaH // 336 / / purandarayazI nAmA'bhavacca duhitA tayoH / kumbhakArakaTezastAM paryaNaiSIcca daNDakaH // 337 / / anyadA'rthena kenA'pi jitazatrunRpAntike / prAhiNod daNDako dUtaM pAlakaM nAmato dvijam // 338 // jitazatrustadA cA'rhaddharmagoSThIparo'bhavat / Arebhe pAlakastaM tu dharmaM dUSayituM kudhIH // 339 // sa skandakakumAreNa mithyAdRSTirdurAzayaH / yuktyA niruttarIcakre satyasaMvAdapUrvakam // 340 // tadA sa hasita: sabhyairamarSa skandake'dadhat / visRSTazcA'nyadA rAjJA kumbhakArakaTaM yayau // 341 // viraktazcA'nyadA paJcarAjaputrazatAnvitaH / munisuvratapAdAnte skandako vratamodade / / 342 / / 1. pArtha khaM.1-2, lA. kAM. chA. pA. // 2. tathA'nala0 tA. // 3. vibhaGgato'nyadA pAtA. // 4. atikrAntAni / / 5. 0bhItyA nanAza sa: tA. / / 6. prabhAte pAtA. // 7. mAsakSapaNadvayakArakau // 8. ca Agatya // 9. pravAlasadRzI raktetyarthaH // 10. "mAMsAdaH" iti lA.Ti., mAMsabhakSItyarthaH / / 11. dhAriNI mu.||12. 0 yazonAmA0 mo. // 13. 0zatruH sadA lA. // 14. sabhya0 rasaMpA. // 15. vratamagrahIt mo. // Jain Education international Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM purandarayazo mukhyalokaM bodhayituM pure / kumbhakArakaTe yAmItyApapracche sa ca prabhum // 343|| uvAca prabhurapyevaM tatra te mAraNAntika: / gatasya saparIvArasyopasargo bhaviSyati // 344 // vayamArAdhakAstatra bhAvino vA na vetyatha / bhUyo'pi skandako'pRcchat svAminaM munisuvratam // 345 // tvAM vinA''rAdhakAH sarve'pItyAkhyad bhagavAnapi / sarvametarhi sampUrNamityuktvA skandako'calat // 346 // krameNa skandakAcAryo munipaJcazatIyutaH / gacchannAsAdayAmAsa kumbhakArakaTaM puram // 347 // taM dRSTvA pAlakaH krUraH saMsmaraMstaM parAbhavam / sAdhUpayogyudyAneSu zastrANyurvyAM nyakhAnayat / / 348 / / udyAne skandakAcArya ekasmin samavAsarat / Ayayau vandituM taM ca daNDakaH saparicchadaH // 349 // skandako dezanAM cakre jahRSurbahavo janAH / prahRSTo dezanAnte ca vezmA'gAd daNDako nRpaH // 350 // gatvA rahasi rAjAnamityUce pAlakaH kudhIH / svAminneSa bakAcAra: pAkhaNDI skandakaH khalu // 351 // sahasrayodhibhiH pumbhirmuniveSadharairasau / tvAM hatvA rAjyamAdAtumAgAdiha mahAzaThaH || 352 // atrodyAne svasthAne ca muniveSairmahAbhaTaiH / channaM kSiptAni zastrANi dRSTvA pratyetu bhUpatiH // 353 // tatazcA'khAnayad rAjA munisthAnAni sarvataH / citrANyastrANyapazyacca viSAdaM ca paraM yayau // 354 // avicArya tato rAjA'pyAdidezeti pAlakam / sAdhu mantriMstvayA jJAtaM cakSuSmAn bhavatA hyaham // 355 // kartuM tvameva jAnAsi durmaterasya cocitam / tatkuruSva na bhUyo'pi praSTavyo'haM mahAmate! // 356 // ityuktaH pAlakaH zIghraM gatvA yantramakArayat / skandakasyA'grataH sAdhUnekaikaM ca nyapIlayat // 357|| niSpIlyamAnAnetAMstu dezanApUrvakaM svayam / akArayat skandako'pi samyagArAdhanAvidhim // 358 // upayantraM zizau nIte parivArAntime munau / kAruNyAt skandakAcArya ityabhASata pAlakam // 359 // Adau pIlaya mAmeva kuruSvaitad vaco mama / bAlaM muniM na pazyAmi pIlyamAnaM yathA hyamum // 360 // tatpIDApIDitaM jJAtvA skandakaM pAlako'pi hi / tameva bAlakamuniM tatpIDArthamapIlayat // 361 // utpannakevalAH sarve'pyavApuH padamavyayam / pratyAkhyAya skandakastu nidAnamiti nirmame // 362 // daNDakasya pAlakasya tathA tatkula- rASTrayoH / vyApAdanAya bhUyAsaM tapaso'sya phalaM yadi / / 363 / / evaM kRtanidAnaH san pIlita: pAlakena saH / devo vahnikumAro'bhUt kAlAgniriva tatkSaye // 364 // purandarayazodattaratnakambalatantujam / tadrajoharaNaM raktenA'ktaM zarkunikA'harat // 365 // dordaNDabuddhyA yatnena gRhItamapi tat tataH / puraH purandarayazodevyA daivAt papAta ca // 366 // vidAJcakAra sA bhrAturmaharServipadaM tataH / kimakArSIH pApa! pApamityAkrozacca daNDakam // 367 // tAM zokamagnAmuddhRtyA'naiSIcchAsanadevatA / munisuvratapAdAnte pravrajyAmAdade ca sA / / 368 / / skandakAgnikumAro'pi prAgjanmA'vadhinA vidan / sapAlakaM sapUrlokamadahad daNDakaM nRpam / / 369 / / taidAdi daNDakAraNyamidaM dAruNamudvasam / daNDakasyA'bhidhAnena babhUva bhuvi vizrutam // 370 // daNDako'pi bhave bhrAntvA duHkhaiyoniSu yoniSu / gandhAkhyo'yamabhUt pakSI mahArogI svakarmabhiH // 371 // asyA'smaddarzanAjjAtismaraNaM samajAyata / asmatsparzoSadhIlabdhyA rogAzca kSayamAsadan / / 372 // tacchrutvA muditaH pakSI bhUyo'pi munipAdayoH / papAta dharmaM cA'zrauSIcchrAvakatvaM ca zizriye // 373 // jIvaghAta - pailAhAra - rAtribhojanakarmaNAm / pratyAkhyAnaM dadau tasyepsitaM jJAtvA mahAmuniH // 374 // ityUce ca munI rAmaM sAdharmika ihaiSa vaH / sAdharmike ca vAtsalyamuktaM zreyaskaraM jinaiH // 375 // bandhurna eSa parama ityuktvA rAghaveNa 'tau / vanditau nabhasotpatya munI jagmaturanyataH ||376 / / taM divyaM rathamAruhya jAnakI - rAma-lakSmaNAH / vijahuH krIDayA'nyatra sahacArijaTAyavaH // 377|| (saptamaM parva 1. 0 rvyAmakhAnayat mu., pAtA. lA. // 2. svasvasthAne rasaMpA. // 3. "sanetraH" iti lA. Ti. // 4. yantrasamIpam // 5. parivAre'ntimo muniH zizuH, tatra // 6. bhaktapratyAkhyAnaM kRtvA / / 7. tathA'tra kula0 mu. khaM. 1 2, pAtA. lA.; "tathA tatkula0 " iti tu rasaMpA. // 8. raktena vyAptam // 9. cillI (samaDI) / / 10. Jain Educatio tataH prabhRti // 11. duHkhakhAniSu mu. // / 12. mAMsAhAra / / 13. na: - asmAkam // 14. tu rasaMpA. // / 15. sahacArI jaTAyuryeSAm // Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paJcamaH sargaH) trissssttishlaakaapurusscritm| pAita: pAtAlalaGkAyAM khara-candraNakhAtmajau / zambUka-sundanAmAnAvabhUtAM navayauvanau // 378 / / pitRbhyAM vAryamANo'pi dnnddkaarnnymnydaa| zambUka: sUryahAsAsisAdhanArthamupeyivAn // 379 // so'tha krauJcaravAtIre sthitvA'ntarvaMzagahvaram / vArayiSyati mAM yastaM haniSyAmItyavocata / / 380 // ekAnnabhuga vizuddhAtmA brahmacArI jitendriyaH / adhomukho vaTazAkhAnibaddhacaraNadvayaH // 381 / / vidyAM japitumArebhe sUryahAsAsisAdhinIm / saptAhAgradvAdazAbdyA yA siddhimupagacchati // 382 / / evaM ca tasthuSastasya valgulIsthAnakaspRzaH / varSANi dvAdazA'tIyuzcatvAri divasAni ca // 383 // seDukAma: sUryahAsa: pratyAkAratirohitaH / sphUrjatparimalo vyomnA tatrA''gAd vaMzagahvare // 384 / / krIDayetastato bhrAmyaMstatra saumitriraayyau| dadarza sUryahAsaM ca sUryasyeva karotkaram // 385 // taM khaDgamAdade so'tha pratyAkArAccakarSa ca / apUrvazastrAloke hi kSatriyANAM kutUhalam // 386 / / tattIkSNatvaparIkSArthaM tatkSaNaM tena lkssmnnH| abhyarNasthAM vaMzajAlI nalalAvaM lulAva ca // 387|| vaMzajAlAntarasthasya zambUkasyA'tha kartitam / bhUtale maulikamalaM so'pazyat patitaM purH||388|| pravivezA'grato yAvat saumitrirvaMzagahvaram / tAvat kebandhamaikSiSTa vaTazAkhAvalambinam / / 389 / / ayudhyamAno'zastrazca pumAn ko'pi hato myaa| amunA karmaNA dhizAmityAtmAnaM nininda saH // 390 / / gatvA ca rAmabhadrAya tadazeSaM zazaMsa sa: / asiM ca darzayAmAsa rAmo'pyevamabhASata // 391 // asAvasi: sUryahAsa: sAdhako'sya tvayA hataH / asya sambhAvyate nUnaM kazciduttarasAdhakaH // 392 // pAatrA'ntare dazagrIvasvasA cndrnnkhaabhidhaa| matsUno: sUryahAso'dya setsyatIti kRtatvarA // 393 / / pUjApAnAnnasahitA tatra pramuditA yayau / dadarza ca zira: sUnozchinnaM lulitakuNDalam ||394||yugmm|| kvA'si hA vatsa! zambUka! zambUketi rudtyth| apazyallakSmaNasyAM'hrinyAsapaGktiM manoharAm // 395 / / mama sUnurhato yena tasyeyaM padapaddhati: / iti tatpadapaddhatyA drutaM candraNakhA yayau // 396 / / yAvat kiJcidagAt tAvat sasItA-lakSmaNaM puraH / netrAbhirAmaM rAmaM sA'pazyat tarutale sthitam // 397 / / nirIkSya rAmaM sA sadyo rirNsaavivshaa'bhvt| kAmAveza: kAminInAM zokodreke'pi ko'pyaho! // 398 / / kanyArUpaM vikRtyA'tha nAgakanyAsahodaram / sA manmathArtA kAkutsthamupatasthe sevepathuH / / 399 / / babhASe rAmabhadrastAM bhadre! kuta ihA''gamaH / dAruNe daNDakAraNye kRtAntaikaniketane? // 400 // sA'pyUce'vantirAjasya kanyA'haM bhavanopari / suptA hRtA'smi kenA'pi khecareNa kSepAntare // 401 // ihA'raNye samAyAto dRSTaH so'nyena kenacit / vidyAdharakumAreNa jagade ceti sAsinA // 402 / / strIratnamapahRtyedaM cillo hAralatAmiva / kva gamiSyasi re pApa! matyuste'hamapasthitaH // 403 / / ityuktaH so'tra mAM muktvA tenA'syasi ciraM vyadhAt / ubhAvapi vipedAte mattau vanagajAviva // 404 // ekAkinI kaundizIkA bhrAmyantyahamitastataH / prAptA tvAM puNyayogena cchAyAdrumiva jaGgale // 405 / / tanmAM pariNaya svAmin! kumArI kulasambhavAm / mahatsu jAyate jAtu na vRthA prArthanA'rthinAm / / 406 / / dhruvaM mAyAvinI kAcinnaTavad vessdhaarinnii| kUTanATakamutpAdyA''gAd vaJcayitumatra naH // 407 // cintayantAviti ciraM buddhisaMvAdinau mukhm| anyo'nyamIkSAJcakrAte smerIkSaurAma-lakSmaNau ||408||yugmm|| atha rAma: smitjyotsnaapuurstbkitaadhrH| tAmityUce sabhAryo'hamabhAryaM bhaja lkssmnnm||409|| tayA'rthitastathaivaitya lkssmnno'pyevmbrviit| AryaM gatA tvamAryeva tadalaM vaartyaa'nyaa||410|| pasA yAccAkhaNDanAt putravadhAcca ruSitA'dhikam / Akhyad gatvA kharAdInAM tatkRtaM tanayakSayam // 411 // 1. vaMzajAlamadhye sthitvA / / 2.12vrss-7din-prynte||3. valgulI-'vAgoLa'-nizAcarapakSiprakAraH, tatsthAnakaM spRshti-tsy||4.prtyaakaarN koza:, 'myAna' iti bhASAyAm // 5. sUryahAsAsiM mu. // 6. kiraNasamUham / / 7. nala:-dhAsavizeSaH, taM yathA lunAti tathA; nAlalAvaM mu.|| 8. zIrSam / / 9. mastakarahitaM deham / / 10. riMsA-ratikrIDecchA, tayA prvshaa||11. "zokasyA''dhikye'pi" iti lA.Ti. // 12. kaamaartaa||13. skmpaa||14. sadanopari rasaMpA. // 15. rAtrau / / 16. sakhaDgena / / 17. "pakSI" iti lA.Ti.; samaLI iti bhaassaa||18. muktvA khaDgAkhagi ciraM he., tenA''jiM suciraM mu.; "khaDgAkhaDgi" Jain Educat iti laa.tti.||19. bhygtaa||20.visphaaritnetrau||21. gatvA pAtA. rivate & Personal use Only Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (saptamaM parva vidyAdharasahasreste cturdshbhiraavRtaaH| tato'bhyeyurupadrotuM rAmaM zailamiva dvipA: // 412 // kimArya: satyapi mayi yotsyate svayamIdRzaiH ? / iti rAmamayAciSTa teSAM yuddhAya lakSmaNaH / / 413 / / gaccha vatsa! jayAya tvaM yadi te saGkaTaM bhavet / siMhanAdaM mamA''hUtyai kuryA ityanvazAt sa tam / / 414 // rAmAjJAM pratipadyoccairlakSmaNo'tha dhanu:sakhA / gatvA pravavRte hantuM sa tAMstArkSya ivoragAn // 415 // pravardhamAne tadyuddhe svabhartuH pANivRddhaye / gatvA tvaritamityUce rAvaNaM rAvaNasvasA / / 416 // AyAtau daNDakAraNye manuSyau rAma-lakSmaNau / anAtmajJau ninyatuste jAmeyaM yamagocaram / / 417 // zrutvA svasRpatiste tu sAnujaH sabalo yyau| tatra saumitriNA sArdhaM yudhyamAno'sti samprati // 418 // kaniSThabhrAtRvIryeNa svavIryeNa ca garvitaH / parato'sti sthito rAmo vilasan sItayA saha // 419 // sItA ca rUpalAvaNyazriyA sImeva yoSitAm / na devI noragI nA'pi mAnuSyanyaiva kA'pi sA // 420 / / tasyA dAsIkRtAzeSasurAsuravadhUjanam / trailokye'pyapraticchandaM rUpaM vAcAmagocaram // 421 / / AsamudramamudrAjJa! yAni kAnyapi bhuutle| tavaivA'rhanti ratnAni tAni sarvANi bAndhava! // 422 / / dRzAmanimiSIkArakAraNaM rUpasampadA / strIratnametad gRhNIyA na cet tannA'si rAvaNaH // 423 // Aruhya puSpakamathA''dideza dazakandharaH / vimAnarAja! tvaritaM yAhi yatrA'sti jAnakI // 424 / / yayau cA'tyantavegena vimAnamanujAnaki / spardhayeva dazagrIvamanasastatra gcchtH||425|| dRSTvA'pi rAmAdatyugratejaso dazakandharaH / bibhAya dUre tasthau ca vyAghro hutvhaadiv||426|| iti cA'cintayadita: kaSTaM rAmo durAsadaH / itazca sItAharaNaM ito vyAghra itastaTI // 427 // vimRzya ca tato vidyAmasmArSIdavalokanIm / upatasthe ca sA maGgu kiGkarIva kRtAJjaliH // 428 / / tatazcA''jJApayAmAsa tatkAlaM tAM dazAnanaH / kuru sAhAyyamahnAya mama sItAM hrissytH||429|| sA'vocad vAsukeauliratnamAdIyate sukham / na tu rAmasamIpasthA sItA devAsurairapi // 430 / / upAya: kintvasAvasti yAyAdyenaiSa lakSmaNam / tasyaiva siMhanAdena saGketo hynyorym||431|| evaM kurviti tenoktA vajitvA paratastataH |saa sAkSAdiva saumitri: siMhanAdaM vinirmame // 432 // siMhanAdaM ca taM zrutvA rAmo dadhyau sasambhramaH / jagatyapratimallo me hastimalla ivA'nujaH // 433 / / taM na pazyAmi saumitriryena prApnoti saGkaTam / tasya saGkaTasaGketakSveDA tvatra nizamyate // 434 // evaM vitarkavyagro'bhUdu yAvad rAmo mahAmanAH / sItA lakSmaNavAtsalyAt tAvadevamavocata // 435 // Aryaputra! kimadyA'pi vatse sngkttmaagte| vilambase ? drutaM gatvA trAyasva nanu lakSmaNam // 436 / / ityAdi sItAvacanaiH siMhanAdena cerita: / jagAma tvaritaM rAmo'zakunAnyapamAnayan // 437 / / [athottIrya dazagrIvo vimAne pusspkaabhidhe| AropayitumArebhe rudantI janakAtmajAm // 438 / / svAminyeSo'smi mA bhaiSIstiSTha tiSTha nizAcara! / roSAditi vadan dUrAjaTAyustamadhAvata // 439 // satroTinakhakoTIbhirnizAtAbhirmahAkhagaH / cakarSa rAvaNasyora: sIraiH kRSimahImiva // 440 // tata: kruddho dazagrIva: khaDgamAkRSya daarunnm| pakSau chittvA'pAtayat taM pataGgaM pRthivItale // 441 / / niHzaGko'tha dazagrIva: sItAmAropya puSpake / cacAla nabhasA tUrNaM pUrNaprAyamanorathaH // 442 / / hA nAtha! vidviSanmAtha! rAma! hA vatsa! lakSmaNa! / hA tAtapAdA! hA bhrAtarbhAmaNDala! mahAbhuja! // 443 // sItA vo hriyate'nena kAkeneva balizchalAt / evaM sItA rurodoccai rodayantIva roda'sIm // 444 / / 1.dhanuHsakha: mu.,khaM.1-lA.,he. kAM.prabhRtiSu ca; dhnuHshaayH||2. garuDaH // 3. "camUpuSTipuSTaye" iti lA.Ti.; pANi: senApRSThabhAga ityarthaH // 4. abudhau||5. bhaginIputram / / 6. yuddhbhuume(rm||7. manuSya0 pAta., mAnuSI naiva lA. rasaMpA. / / 8. anupamam / / 9. Asamudrasamu0 mu.; "askhalitAjJa" iti lA. Ti. // 10. ameriva / / 11. duSprApaH, tatsamIpaM gantuMduSkaramityAzayaH // 12. jhaTiti // 13. devI surai0 pAtA. // 14. yena-upAyena eSa rAma: lakSmaNaM-lakSmaNasamIpaM gacchet // 15. lakSmaNasyaiva / / 16.prApyeta rasaMpA. // 17. "siMhanAdaH"lA.Ti. ||18.prerit: khN.1|| 19. "caJcuH"lA.Ti. // 20.0nizitA0 mu. khaM.2, he. kA.prabhRtiSu / / 21. halaiH / / 22.0mAropya mu.|| 23. pakSiNam / / 24. tvaritam / / 25. vidviSata:-zatrUnu manAti // 26. rodasI tA. svrg-pRthivyau|| Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 187 paJcamaH sargaH) trissssttishlaakaapurusscritm| zrutvA tad ruditaM ratnajaTyarkajaTinandanaH / khecaro vimamarzavaM nUnaM rAmasya ptnysau||445|| samudropari zabdo'yaM zrUyate yena tena tu / hriyate rAvaNeneyaM chalitau rAma-lakSmaNau // 446 / / prabhorbhAmaNDalasyA'dyopakaromIti jAtadhI: / dadhAve khaDgamAkRSya dazakandharamAkSipan // 447 / / yuddhAyA''hvayamAnaM taM hasitveSad dazAnanaH / sadyo jahAra tadvidyAM vidyAsAmarthyato'khilAm / / 448 / / nikRttapakSa: pakSIva hRtavidya: papAta saH / kambudvIpe kambuzailamAruhya samavAsthitaH // 449 / / rAvaNo'pi vimAnastho gacchan vyomnaa'rnnvopri| iti sAnunayaM proce maithilI manmathAturaH // 450 // nabhazcara-kSmAcarANAM bharturme mahiSIpadam / prAptA'si rodiSi kathaM ? harSasthAne kRtaM zucA / / 451 // mandabhAgyena rAmeNa saha tvAM yojayan vidhi: / nA'nurUpaM purA cakre mayA'kAryadhunocitam // 452 / / mAM patiM devi! manyasva sevayA dAsasannibham / mayi dAse tava dAsA: khecarya: khecarA api // 453 / / bruvANe rAvaNe tvevaM sItA tsthaavdhomukhii| smarantI mantravad bhaktyA rAma ityakSaradvayam // 454 // jAnakIpAdayormU| sa papAta smarAturaH / sA'pyapAsArayat pAdau parapuMsparzakAtarA // 455 / / Acukroza ca sItaivaM niranukroza! nistrapa! / acirAllapsyase mRtyu parastrIkAmanAphalam / / 456 / / tadAnIM sammukhA eyurmantriNa: sAraNAdayaH / anye ca rakSa:sAmantA: samantAd rAkSasaprabhoH / / 457 / / mahotsavAM mahotsAho mahAsAhasakRt purIm / AgamadrAvaNo laGkAmalaGkarmINavikramaH // 458 / / na yAvad rAma-saumitrikSemodantasamAgamaH / bhokSye na tAvadityuccaiH sItA'bhigrahamAdade // 459 / / laGkApUrvadizi sthite suravarodyAnopame khecarastrINAM vibhramadhAmni devaramaNodyAne svayaM jAnakIm / raktAzokatarostale trijaTayA cA''rakSakairAvRtAM muktvA'gAd dazakandharaH pramuditaH svaM dhAma dhAmnAM nidhiH // 460 // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye saptamaparvaNi sItAharaNo nAma pnycm:srg:|| ki 1.hasitvaiSa mu.||2. nikRttau-chinnau pakSau yasya saH / / 3. zokena / / 4. parapuruSasparzabhItA // 5. "niHzUka! nilaja!" iti lA.Ti. / / 6. krmkssmpraakrmH||7. Jain Education Inte"vilAsa" iti laa.tti.||8.shcaa''vRtaaN tA. / / 9. "tejasAM" iti laa.tti.||10. saptame pAtA. lA. rasaMpA. / / Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||sssstthH srgH|| itazca rAmaH samprAptastvaritaM tatra cApabhRt / amitraiH saha saumitriryatrA'bhUdu raNakelikRt // 1 // AyAntaM rAmamAlokya saumitriridamabravIt / AryAmekAkinI muktvA kimAryeha tvamAgama: ? // 2 // AhUta: siMhanAdena tava vaidhuryalakSmaNA / lakSmaNA'hamihA''yAto vyAjahAreti rAghavaH // 3 // lakSmaNo'pyavadat siMhanAdo'kAri mayA na hi / zrutazcA''ryeNa tannUnaM vayaM kenA'pi vaJcitAH // 4 // apanetuM satyamAryAmapanIto'syupAyata: / siMhanAdasya karaNe zaGke stokaM na kAraNam // 5 // tad gaccha zIghramevA''ya! trAtumAyA~ mahAbhuja! / hatvA'rInahamapyeSa yAvadAyAmi pRsstthtH||6|| ityukto rAmabhadro'gAt svasthAnaM tatra jAnakIm / nA'pazyacca mahIpRSThe mUrcchito nipapAta ca // 7 // labdhasaJaH samutthAya taM mUmueM jaTAyuSam / IkSAJcakre rAmabhadro dadhyAviti ca tIkSNadhIH // 8 // kenA'pi dayitA nUnaM jahe cchalapareNa me| tenA'pahArakraddho'yaM mahAtmA nihataH khagaH // 9 // tata: pratyupakArAya zrAvakasya jaTAyuSaH / dadau rAmo namaskAraM paralo kAdhvazambalam // 10 // sa vipadyA'bhavat kalpe mAhendre pravara: suraH / rAmo'pi sItAmanveSTamATA'TavyAmitastataH // 11 // pAitazca lakSmaNo vIra: khareNa prAjyapattinA / yoddhaM prAvartataiko'pi na siMhasya sakhA yudhi // 12 // atrA'ntare ca trizirA: kharasyA'varajo bhaTa: / ko nAmA'smiMstavA''kSepa iti jyeSThaM nyavArayat // 13 / / atho rathasthaM trizirorAkSasaM samarodyatam / jaghAna rAmAvarajo gaNayaMstaM ptnggvt||14|| pAtadA paataallkeshcndrodrnRpaatmjH| virAdha: sarvasannAhisainyastatra smaayyau||15|| ArirAdhayiSurnatvA virAdho raamsodrm| ityUce tava bhRtyo'hameteSAM tvadviSAM dviSan / 16 / / candrodarAkhyaM nirvAsya pitaraM me mhaabhuj!| pAtAlalakAM jagRhuramI raavnnpttyH||17|| kaH sakhAM'zostamodhvaMse? dviSadvidalane ca te? / tathA'pi bhRtyalezatvAd raNAyA''diza mAM prabho! / / 18 // smitvA ca lakSmaNo'vocaddhanyamAnAnmayA dvissH| pazyA'mUna vijayo hyanyasAhAyyAd doSmatAM hriye||19|| adyaprabhRti te svAmI jyeSTho mamaraghUdvahaH / pAtAlalakArAjye ca sthApito'si mayA'dya bhoH! / / 20 / / virodhinaM virAdhaM svaM taM dRSTvA lkssmnnaantike| kruddho'dhikaM khro'bhyetyaa'dhijydhnvaivmbrviit||21|| tanayo mama zambUkaH kvA'ste vizvastaghAtaka! ? / virAdhena varAkeNa saMkhyA kiM rakSyase'dhunA ? // 22 // smitvA covAcasaumitristrizirA api te'nujaH / bhrAtuH putrasya sotkaNThastamanu preSito myaa||23|| putre bhrAtari cotkaNThA cet tavA'pi bliiysii| netuM tvAmapi tatrA'smi seja: sajyadhanurnanu // 24 / / mayA pramAdaghAtena pAdanyAsena kunthuvt| tava sUnurhato mUDha! tatra me pauruSaM na hi||25|| adhunA tvaM bhaTammanyazcet pUrayasi kautukam / tvayA prINAmi kozaM vanavAse'pisatryaham // 26 / / ityuktavati saumitrAvamitro rAkSasa: khrH|khrN prahartumArebhe dantIva girisAnuni // 27 / / lakSmaNo'pi kSaNenA'pi kaGkapatraiH sahasrazaH / ambaraM tirayAmAsa bhrnubhirbhaanumaaniv||28|| bhayaGkara: khecarANAM garIyAn snggrstyoH| ajAyata shraaddhdevbaitaikmhotsvH||29|| 1. zatrubhiH // 2. vaikalyaciDhena / / 3. apahartuM mu. pAtA. // 4. dUraM nItaH / / 5. mumUrSujaTA0 he. / / 6. mahAtmanaH khaM.2 // 7. paralokamArgapAtheyam / / 8. prAjyA:-bahavaH pattayaH-sainikA: yasya saH, tena / / 9. laghubhrAtA // 10. AkSepa:-AkramaNaM yuddhotsAho vA / / 11. pakSIva / / 12. susajjasarvasainyavAn // 13. ArAdhayitumicchuH / / 14. hatvA candrodaraM nAma khaM.2, pAtA. // 15. "sUryasya" iti lA.Ti. // 16. zatrukSayakaraNe // 17. 0 lezyatvA0 tA. // 18. raghuvaMzajaH // 19. 0rAjye'pi laa.||20. mitreNa // 21. sadya: mu. kAM.; rakSaH! khN.2|| 22. jyayA-pratyaJcayA sahitaM sajyaM dhanuryasya saH // 23. yamam / / 24. satyaham khaM.2, pAtA.; "satrAgArI" iti lA.Ti., gRhapatirityarthaH // 25. tIkSNam // 26. bANaiH / / 27. chAdayAmAsa / / 28. kiraNaiH / / 29. zrAddhadevo yamaH, sa eva daivataM, tasya mahotsavaH // 30. 0devataika0 khaM.1, pAtA. / / Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSThaH sargaH) trissssttishlaakaapurusscritm| 'viSNunA'pi raNe yasya zaktirIhakkhara: sa hi| prativiSNorapyadhiko vyomanyevaM giro'bhavan // 30 // kAlakSepo vadhe'syA'pItyamarSAllajjita: svym| saumitri: kharamUrdhAnaM kSurapreNA'cchidat kSaNAt // 31 // dUSaNo lakSmaNenA'pi sasainyo yo mudyata: / saJjahe kuJjara iva sayUtho davavahninA // 32 // pAtataH sArdhaM virAdhena vavale raamsodrH| sphuradvAmekSaNa: kAmamAzaMsannAryayo: zubham // 33 // gatvA dUramapazyacca rAmabhadraM drumAntare / sItAvirahitaM dRSTvA viSAdaM paramaM yayau // 34 // pura:sthamapi saumitrimapazyan raghupuGgavaH / sItAvirahazalyena pIDita: khe'bravIditi / / 35 / / vanaM bhrAntamidaM tAvanmayA dRSTA na jaankii| yuSmAbhiH kiM na sA dRSTA ? brUta he vanadevatA:! // 36 // amuSmin bhISaNe'raNye bhuut-shvaapdsngkule| vimucyaikAkinI sItAM lakSmaNAya gato'smyaham / / 37|| rakSobhaTasahasrAgre saMyatyekaM ca lakSmaNam / muktvA bhUyo'hamatrA''gAmaho! dhIrmama durdhiyaH // 38 // hA sIte! nirjane'raNye kathaM muktA mayA priye! ? | hA vatsa! lakSmaNa! kathaM mukto'si raNasaGkaTe ? // 39 / / evaM bruvan rAmabhadro mUrcchayA nyapatat kSitau / krandadbhiH pakSibhirapi vIkSyamANo mahAbhujaH // 40 // lakSmaNo'pyabravIdevAryA''rya! kimidaM nanu ? / tavA'yaM lakSmaNo bhrAtA jitvA'rIn samupasthitaH // 41 // pIyUSeNeva saMsikto rAmabhadrastayA girA / labdhasaJo dadarzA'gre saMsvaje ca nijAnujam // 42 // udazrurUce saumitriH siMhanAdasya kAraNam / jAnakIharaNamidaM dhruvaM kasyA'pi mAyinaH // 43 / / tasya prANaiH sahaivA'hamAhariSyAmi jAnakIm / tatpravRttyupalambhAya samprati prayatAmahe // 44 // pAtAlalakArAjye ca sthApyatAmeSa paitRke| virAdhaH pratipannaM hi mayA'muSmai kharAhave // 45 / / sItApravRttimAnetuM vidyAdharabhaTAnatha / prajighAya virAdhastAvArirAdhayiSuH prabhU // 46 // kAkutsthau tasthatastatra zokAnalakairAlitau / muhurmuhuni:zvasantau nirdazantau krudhA'dharam // 47 // dUraM vidyAdharA: bhrAntvA virAdhaprahitAzca te| sItApravRttiM na prApusta!tyA'sthuradhomukhAH // 48 // teSAmadhomukhatvena jJAtvA rAmo'bravIditi / svAmikArye yathAzakti sAdhu yuSmAbhirudyatam // 49 // sItApravRttirna prAptA ko doSastatra vo bhaTA:! ? / daivasya viparItasya ke yUyaM ko'paro'thavA ? // 50 / / natvA virAdho'pyavadanmA nirvedaM kRthA: prabho! / anirvedaH zriyo mUlaM tava bhRtyo'smi nanvaham // 51 // ehi pAtAlalaGkAyAM nivezayitumadya mAm / sItApravRtti: sulabhA tatra bharturbhaviSyati // 52 / / virAdhena sasainyena tato rAmaH salakSmaNaH / yayau pAtAlalaGkAyA: puryAH parisarAvanau // 53 // patatrA'risUdana: sundo nAma rakSaH kharAtmajaH / sammukhIno raNAyA''gAnmahAsainyasamAvRtaH // 54 // purogeNa virAdhena samaM puurvvirodhinaa| sundazcakre raNaM ghoraM sadyaH pitRvdhkrudhaa||55|| atho raNasthe kAkutsthe sundshcndrnnkhaagiraa| sadyaH praNazya laGkAyAM rAvaNaM zaraNaM yayau // 56 // tata: pAtAlalaGkAyAM pravizya raghupuGgavau / nivezayAmAsatustaM virAdhaM paitRke pde||57|| prAsAde khararAjasya tasthatU rAma-lakSmaNau / yuvarAja iva punarvirAdha: sundavezmani // 58 // pAitazca sAhasagatezciraM tArAbhilASiNaH / siddhA pratAraNI vidyA himavagirikandare // 59 // tayA sugrIvarUpaH sa kAmarUpa ivaa'mrH| jagAma kiSkindhapure dvitIyo'rka ivaa'mbre||60|| krIDA) bahirudyAne sugrIve ca gate tadA / sa tadantaHpuramagAt tArAdevIvibhUSitam // 61 / / AgAcca satyasugrIvo dvAri ca dvArapAlakaiH / skhalito'gre gato rAjA sugrIva iti vAdibhiH // 62 // sugrIvadvitayaM dRSTvA sandehAdvAlinandanaH / zuddhAntaviplavaM trAtuM tavAraM tvaritaM yayau // 63 // zuddhAnte viTasugrIvaH pravizan vaalisuununaa| mArgAdriNA saritpUra iva prskhlitsttH||64|| 1. lakSmaNena // 2. rAvaNAt // 3. pshunaa||4. sphurad vAmaM IkSaNaM-netraM yasya saH / / 5. raam-siityoH||6.dumaantre taa.||7. ca paraM taa.||8. raghunandanaH chA. pA. // 9. AkAze-AkAzAbhimukhaM dRSTvA / / 10. gato'smi hA! mu., khN.1-2||11. "saGgrAme" iti laa.tti.||12. muktadhI(dhai)ryo'ha0 lA. // 13. 0mAryAya mu.||14. samupA. mu.|| 15. AliliGga / / 16. mayA dAtuM pratijJAtam // 17. kharasaGgrAme // 18. preSitavAn // 19. 0pariplutau tA. // 20. Jain Education samanvitam mo. / / 21. anta:puropadravam // Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM 'athA'milan sainikAnAmakSauhiNya'zcaturdaza / AhUtAni jagatsArasarvasvAnIva sarvataH // 65 // dvayorapi tayorbhedamajAnanto'tha sainikAH / satyasugrIvato'rthe'rdhe viTasugrIvato'bhavan // 66 // tataH pravavRte yuddhaM sainyayorubhayorapi / kuntapAtairdivaM kurvadulkApAtamayImiva // 67 // yuyudhe sAdinA sAdI nirSAMdI ca niSAdinA / padAtinA padAtizca rathiko rathikena ca // 68 // caturaGgacamUcakravimardAdatha medinI / avApa kampaM mugdheva prauDhapriyasamAgamAt // 69 // ehyehi re paragRhapravezazvanniti bruvan / viTasugrIvamudgrIvaH sugrIvo yoddhumAhvata // 70 // tatazca viTasugrIvo mattebha iva tarjitaH / UrjitaM garjitaM kurvan sammukhIno yudhe'bhavat // 71 // yuyudhAte mahAyodhau tau krodhAruNalocanau / vidadhAnau jagattrAsaM kInAzasyeva sodarau // 72 // tau nizAtairnirzAtAni zastraiH zastrANyatho mithaH / cicchidAte tRNacchedaM ra~NacchekAvubhAvapi // 73 // zastrakhaNDairucchaladbhirdudruve khecarIgaNaH / mahAyuddhe tayorvRkSakhaNDo mahiSayoriva // 74 // 190 tau chinnAstrAvathA'nyo'nyamamarSaNaziromaNI / mallayuddhenA''sphalatAM parvatAviva jaGgamau // 75 // utpatantau kSaNAd vyomni nipatantau kSaNAd bhuvi / tAmracUDAvivA'bhAtAM vIracUDAmaNI ubhau // 76 // tau dvAvapi mahAprANau mitho jetumanIzvarau / apasRtya ca dUreNa vRSabhAviva tasthatuH // 77 // [sAhAyyakArthaM sugrIvaH samAhUyA'JjanAsutam / bhUyo'pi yuyudhe mAyAsugrIveNograkarmaNA // 78 // hanUmataH pazyato'pi dvayorbhedamajAnataH / kuTTayAmAsa sugrIvaM viTasugrIva utkaTaH // 79 // punaryuddhena sugrIvaH khinnaH khinnaitanustataH / bahirnirgatya kiSkindhapurAdAvAsamagrahIt // 80 // tatraiva viTasugrIvastasthAvasvasthamAnasaH / antaHpurapravezaM ca na lebhe vAlinandanAt // 81 // sugrIvo nyaJcitagrIvamathaivaM paryacintayat / aho ! strIlampaTa : kUTapaTuH ko'pyeSa no dviSan // 82 // AtmIyA apyanAtmIyA dviSanmAyAvazIkRtAH / aho babhUvustadasAvavaskando nijairhayaiH // 83 // mAyAparAkramotkRSTaH kathaM vadhyo dviSanmayA ? / dhig mAM parAkramabhraSTaM vAlinaumnastrapAkaram // 84 // dho mahAbalo vAlI yo'khaNDapuruSavrataH / rAjyaM tRNamiva tyaktvA jagAma paramaM padam // 85 // candrarazmiH kumAro me balIyAn jagato'pyasau / kiM tu dvayorabhedajJaH kaM rakSatu nihantu kam ? // 86 // idaM tu vidadhe sAdhu sAdhvaho candrarazminA / tasya pApIyaso ruddhaM zuddhAnte yat pravezanam // 87 // vadhAya balino'muSya balIyAMsaM zrayAmi kam ? / yad ghAtyA eva ripavaH svato'pi parato'pi vA // 88 // bhUrbhuvaHsvastrayIvIraM maruttamakhabhaJjanam / bhajAmi vidviSaddhAtahetave kiM dazAnanam ? // 89 // asau kiM tu prakRtyA 'strIlolastrailokyakaNTakaH / taM ca mAM ca nihatyA''zu tArAmAdAsyate svayam // 90 // IdRze vyasane prApte sAhAyyaM kartumIzvaraH / AsIt kharaH kharataro rAghaveNa hataH sa tu // 91 // tAveva rAma - saumitrI gatvA mitrIkaromi tat / tatkAlopanatasyA'pi 'yau virAdhasya rAjyadau // 92 // tau tu pAtAlalaGkAyAmalaGkarmINadorbalau / virAdhasyoparodhena tathaivA'dyA'pi tiSThataH // 93|| evaM vimRzya sugrIvo'nuziSya rahasi svayam / virAdhapuryAM vizvAsAspadaM dUtaM nyoyajayat // 94 // gatvA pAtAlalaGkAyAM virAdhAya praNamya saH / svAmivyasanavRttAntaM kathayitvA'bravIdidam // 95 // mahati vyasane svAmI patito nastadIdRze / rAghavau zaraNIkartuM tava dvAreNa vAJchati // 96 // drutamAyAtu sugrIvaH satAM saGgo hi puNyataH / tenetyukto dUta etya sugrIvAya zazaMsa tat // 97 // 1. athA''gacchan mo. // 2. he. pratau TippaNyatraivaM "pattI seNA seNAmuhaM ca gummaM ca vAhiNI ceva / piyaNA camU aNIgiNI dasaguNiA akkhohiNI hoI // " "navasahassa gayavarehiM navahiM lakkhehiM rahavarANaM ca / navakoDIhiM hayANaM narANa navakoDikoDIhiM // " (saptamaM parva 3. azvArohI / / 4. gajArohI / / 5. pravezinniti taM bru0 mu.; " zvAnaH" iti lA. Ti.; he paragRhapraveze zvan-zvAna! ityarthaH // 6. tIkSNAni / / 7. raNadakSau // 8. mahAyudhi tA // 9. vRkSasamUhaH // 10. hanUmantam // 11. yuyudhe ca tadA sArdhaM sugrI0 pAtA / / 12. "prasveditaH" iti lA. Ti. / / 13. "namrIkRtaH" iti lA. Ti. / / 14. nijairevA'zvairnijasyaiva pIDanam // 15. vAlirAjasya nAmni lAJchanakaram // 16. ca tA // 17. vA dvi0 pAtA. / / 18. strIlampaTaH // 19. tau lA. vinA // 20. 0sabhUtaM lA. vinA // Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSThaH sargaH ) triSaSTizalAkApuruSacaritam / pracacAlA'tha sugrIvo'zvAnAM 'graiveyakasvanaiH / dizo mukharayan sarvA vegAd 'dUramadUrayan / / 98 / pAtAlalaGkAM sa prApa kSaNenA'pyupavezmavat / virAdhamupatasthe cA'bhyuttasthau so'pi taM mudA // 99 // virAdho'pi purobhUya rAmabhadrAya tAyine / taM namaskArayAmAsa tadduHkhaM ca vyajijJapat // 100 // sugrIvo'pyevamUce'smin duHkhe tvamasi me gatiH / kSute hi sarvathA mU~Dhe zaraNaM taraNiH khalu // 101 // svayaM duHkhyapi tadduHkhacchedaM rAmo'bhyupAgamat / svakAryAdadhiko yatnaH parakArye mahIyasAm // 102 // sItAharaNavRttAntaM virAdhenA'vabodhitaH / rAmaM vijJApayAmAsa sugrIvo'tha kRtAJjaliH // 103 // trAyamANasya te vizvaM tathA dyotayato raveH / na kA'pi kAraNApekSA deva! vacmi tathA'pyadaH // 104 // tvatprasAdAt kSatAriH san sasainyo'smi tavA'nugaH / AneSyAmi pravRttiM ca sItAyA nacirAdaham // 105 // sasugrIvaH pratasthe ca kiSkindhAM prati rAghavaH / virAdhamanugacchantaM sambodhya visasarja ca // 106 // rAmabhadre'tha kiSkindhApuradvAramadhiSThite / sugrIvo viTasugrIvamAhvAsta raNakarmaNe // 107 // ninadan viTasugrIvo'pyAgAdAhvAnamAtrataH / raNAya nA'lasAH zUrA bhojanAya dvijA iva // 108 // durdharaizcaraNanyAsaiH kampayantau vasundharAm / tAvubhAvapyayudhyetAM mattAviva vanadvipau // 109 // / rAma: sarUpau tau dRSTvA ko'smadIyaH ? parazca ka: ? / iti saMzayatastasthAvudAsIna iva kSaNam // 110 // bhavatvevaM tAvaditi vimRzan raghupuGgavaH / vajrAvarttAbhidhadhanuSTaGkAramakarot tataH // 111 // dhanuSTaGkAratastasmAt sA sAhasagateH kSaNAt / rUpAntarakarI vidyA hariNIva palAyata // 112 // vimohya mAyayA sarvaM paradArai riraMseMse ? / pApA'ropaya re ! cApamiti rAmastatarja tam // 113 // ekenA'pISuNA prANAMstasyA'hArSId raghUdvahaH / na dvitIyA capeTA hi 'harerhariNamAraNe // 114 // virAdhamiva sugrIvaM rAmo rAjye nyavezayat / sugrIvo'pi svalokena prAgvadevA'namasyata // 115 // trayodaza nijAH kanyA dAtumatyantasundarIH / rAmabhadramayAciSTa prAJjalirvAnarezvaraH // 116 // rAmo'pyuvAca sugrIveM ! sItAnveSaNakarmaNe / prayatasva kimetAbhirapareNA'pi vastunA // 117 // ityuktvA bahirudyAne gatvA tasthau raghUdvahaH / sugrIvo'pi tadAdezAt praviveza nijAM purIm // 118 // "itazca puryAM laGkAyAM rAvaNAntaHpurastriyaH / kharAdihananodantAnmandodaryAdayo'rudan // 119 // tI saha sundena svasA candraNakhA'pi ca / prAvizad rAvaNagRhaM pANibhyAM kuTTayantyuraH // 120 // dRSTvA ca rAvaNaM kaNThe lagitvoccatarasvaram / rudatI nijagAdaivaM daivena nihatA'smi hA! // 121 // hataH putro hato bhartA hatau ca mama devarau / caturdaza sahasrANi hatAzca kulapattayaH // 122 // pAtAlalaGkA cA''cchinnA rAjadhAnI tvadarpitA / darpavadbhirvidviSadbhirbandho! jIvatyapi tvayi // 123 // / grAhaM praNazyA'haM sundena saha sUnunA / tvAM zaraNyamihA''yAtA kutra tiSThAmi zAdhi ? mAm // 124 // abodhayad dazAsyo'pi rudatIM tAM sasauSThavaH / tvadbhartR-putrahantAraM haniSyAmyacirAdapi // 125 // zokena tena vaidehI vipralambharujA'pi ca / phAlacyuta iva dvIpI talpe tasthau nipatya saH // 126 // ||atha mandodarI devI tamupetyA'bhyadhAditi / kathaM prAkRtavat svAmI nizceSTa iva tiSThasi ? // 127 // rAvaNo'pyabravIdevaM vaidehIvirahajvarAt / na ceSTituM na vaktuM ca na cA''lokayituM kSamaH // 128 // mayA cejjIvatA te'rthastanmAnaM projjhya mAnini ! / gatvA'nunaya vaidehIM yathA mayi riraMsate // 129 // nA'nyanArImanicchantIM bhuJje jAtucidapyaham / argalA niyamo hyatra mamAssti gurusAkSikaH // 130 // pIDitA pIDayA patyuH kulInA sA'pi tatkSaNam / jagAma devaramaNodyAne sItAmuvAca ca // 131 // eSA mandodarI nAma dazAnanamahiSyaham / pratsye tvayi dAsItvaM bhajasva dazakandharam // 132 // 191 1. kaNThAbharaNazabdaiH // 2. dUramapi samIpIkurvan / 3. upavezma aGgaNam // 4. matiH tA. // 5. chikkAyAm // 6. naSTe / / 7. sUryaH / / 8. taM duHkhachedaM he. kAM., tadduHkhaM chettuM mu. // 9. vijJapayA0 lA. // 10. sasainyo'pi chA. pA. mu., pAtA. // / 11. durdharaizca raNanyAsai: mu. 1 // 12. palAyitA kAM. // 13. rantumicchasi ? / / 14. siMhasya / / 15. sugrIvaM sItAnveSaNahetave mu. prabhRtiSu / / 16. rudantI khaM. 1 - 2, pAtA. lA. // 17. jIvaM gRhItvA / / 18. sItAvirahapIDayA'pi // 19. vyAghraH // 20. pAmarajanavat / / 21. tyaktvA / / 22. svIkariSyAmi // Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (saptamaM parva sIte! tvameva dhanyA'si yaaN'sisevisste'nishm| vizvasevyAMhikamala: patirmama mhaablH||133|| adyA'pi tava rAmeNa bhUcareNa tapasvinA / pattimAtreNa kiM patyA ? prApyate ced dazAnanaH // 134 // ruSA babhASesItaivaM kva siMha:? kva ca jambuka:? / kva suparNa:? kvA'pi kAkaH? va rAma:? kva ca te pati:? // 135 // dampatitvamaho yuktaM tava tasya ca pApmanaH / riraMsureko'nyastrISu dUtI bhavati cA'parA // 136 / / draSTumapyucitA nA'si kimu sambhASituM hale! ? / sthAnAdito gaccha gaccha tyaja dRSTipathaM mama // 137 // rAvaNo'pi tadA tatrA''jagAma nijagAda ca / kupitA'si kuta: sIte! dAsI mandodarI tava // 138 // dAsaste svayamapyasmi prasAdaM kuru devi! me / jAnaki!tvaM janamamuM prINAsi na dRzA'pi kim ? // 139 // sItA parAGmukhIbhUyetyabhASata mahAsatI / kRtAntadRSTyA dRSTo'si haranmAM rAmagehinIm // 140 // dhigAzAM te hatAzasyA'prArthitaprArthakasya re! / jIviSyasi kiyad rAme sAnuje dviSadantake // 141 / / tayetyAkruzyamAno'pi bhUyo bhUyo dazAnanaH / tathaivovAca dhigaho! kAmAvasthA bliiysii||142|| atrA'ntare vipanmanAM sItAM draSTamivA'kSamaH / nimamajja nidhirdhAmnAM pazcime lavaNAmbudhau // 143|| prAvartata nizA ghorA ghorabuddhizca rAvaNaH / sItAyai krodha-kAmAndha upasargAn pracakrame // 144 // ghUtkAriNo mahAghUkA: phetkurvANAzca pheravaH / vRkA vicitraM krandanta: otavo'nyo'nyayodhinaH // 145 / / pucchAcchoTakRto vyAghrA: phUtkurvANA: phaNAbhRtaH / pizAca-preta-vetAla-bhUtAzcA''kRSTa katrikAH // 146 / / ullalanto durlalitA: yamasyeva sabhAsadaH / vikRtA rAvaNeneyurUMpasItaM bhayaGkarAH ||147||tribhirvishesskm|| dhyAyantI manasA paJcaparameSThinamaskriyAm / sItA tasthAvabhItaiva na tu bheje dazAnanam // 148 / / bibhISaNa: prabhAte tu nizAvRttaM nizamya tat / AgAdupadazagrIvaM sItAM caivamavocata / / 149 / / bhadre! kA tvaM ? kuta: sthAnAt ? kasya cA'si ? kimatra ca? | mA bhaiSIH sarvamAkhyAhi parastrIsodarasya me // 150 // taM madhyasthaM parijJAya sItA'pyAkhyadadhomukhI / ahaM janakaputryasmi sItA bhAmaNDalasvasA // 151 // gRhiNI rAmabhadrasya snuSA dazarathasya ca / samaM patyA sAnujena daNDakArayemAgamam / / 152 / / tatraikadA devaro me krIDayetastato bhraman / khe mahAsiM dadarzakaM jagrAha ca kutUhalAt // 153 / / abhyarNasthAM vaMzajAlIM tena ciccheda so'sinaa| ajJAnAcca tadanta:sthatatsAdhakaziro'cchidat // 154 // ayudhyamAno'nogaskaH ko'pyayaM hA! hato mayA / sAnutApa iva bhrAtuH samIpaM sa upAgamat // 155 / / tasyA'sisAdhakasyaiva kAciduttarasAdhikA / maddevarasyA'nupadaM tatra kopAdupAgamat // 156 // bhartAraM mama dRSTvA cA'dbhutarUpapurandaram / rentuM yayAce kAmArtA'vAjJAsIt tAM ca matpatiH // 157 // sA'gacchadArgamadatha rakSasAM balamulbaNam / kSveDAM vaidhuryasaGketIkRtyA'gAllakSmaNo yudhi // 158 // mAyAkSveDAmatho kRtvA dUraM nItvA ca matpatim / durAzo'hata mAmeSa svavadhAyaiva rAkSasaH // 159 / / tacchrutvA rAvaNaM natvA babhASe ca bibhISaNaH / kulasya dUSaNamidaM svAmin! karma tvayA kRtam // 160 // na yAvadiha hantuM na: kAkutstho'bhyeti sAnujaH / mucyatAM tAvadAzveva nItvA sItA tadantike // 161 / / ityukte rAvaNa: krodhAruNAkSo'pyabravIditi / kimidaM bhASase bhIro! vyasmArSIrmama pauruSam ? // 162 // sItA'nunItA'vazyaM hi mama bhAryA bhaviSyati / tau cA''yAtau haniSyAmi varAkau rAma-lakSmaNau // 163 / / Uce bibhISaNo bhrAta:! satyaM tajjJAnino vacaH / yad rAmapatnyA: sItAyAH kRte na: kulasaGkSayaH / / 164 // bhaktasya bandhorme vAcaM manyase nA'nyathA katham ? / mayA hato dazaratha: sa tAvajjIvita: katham ? ||165 // na yadyapyanyathAbhAvi bhAvi vastu mahAbhuja! tathA'piprArthyase muJcasItAM naH kulghaatiniim||166|| 1. sevitumicchati ||2.shRgaalH||3. gruddH||4. kupitA'pi taa.||5. ymdRssttyaa||6. zatruSu ymopme||7. suuryH|| 8.shRgaalaaH||9. karcikA-churikA / / 10. ucchalantaH // 11. durvinItAH // 12. sItAsamIpam // 13. mAzritA khaM.2 // 14. samIpasthAnam // 15. niraparAdhI // 16. upAvizat tA. // 17. upeyuSI khaM.1, lA.; dupeyivAn khaM.2, lA. he. // 18. ayAcIttaM ca kAmAta0 lA.; ayAcIdrantukAmArtA0 mu. khaM.1, he.prabhRtiSu / / 19. dAgamaccA'tha tA. // 20."utkaTaM" iti lA.Ti. // 21. vaidhurye-saGkaTasamaye kSveDA(siMhanAda) saGketIkRtya // 22. durAzo mAM jahAraiSa khaM.2, taa.|| 23. sItA nItA mayA'vazyaM pAtA. // Jain Education Interational Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSThaH sargaH) trissssttishlaakaapurusscritm| 'anAkarNitakeneva bibhiissnngiraamth'| Aropya puSpake sItAM bhrmnnevmdrshyt||167|| amI krIDAdrayo ratnasAnava: svAdunirjharA: / nandanodyAnasodaryANyamUnyupavanAni ca // 168 // yathAkAmInavRSTIni dhArAvezmAnyamUni ca / amUzca kelikUlinya: sahaMsA haMsagAmini! // 169 / / etAni rativezmAni svargakhaNDopamAni ca / mayA sa / mayA saha ramasvaiSu subhra! yatra ratistava // 170 // dhyAyantI rAmapAdAbje haMsIva jnkaatmjaa| vasundhareva dhairyeNa cukSobha na hi tadgirA // 171 // sarveSu ramyasthAneSu bhrAntvA bhrAntvA dazAnanaH / mumocA'zokavanikAmadhye bhUyo'pi jAnakIm / / 172 / / prekSyonmattamiva jyeSThaM vAcoyukteragocaram / bibhISaNo mantrayituM kulAmAtyAnathA''hvayat / / 173 / / Uce ca bho: kulAmAtyA:! kAmAdyA hyAntaradviSaH / bhUtA ivaite teSveko'pyunmathnAti pramAdinam / / 174 / / kAmaM kAmAtura: svAmI kAmastveko'pi durjayaH / kiM puna: kRtasAhAyya: paranArIriraMsayA ? // 175 / / tadata: paramatyantaM mahati vysnaarnnve| patiSyati patirlaGkApuryA doSmAnapi drutam / / 176 // atha te mantriNa: procurvayaM nAmnaiva mantriNa: / tvameva mantrI mantrAt tu yasyedRgdUradarzitA // 177 // kiM karoti paraM mantraH prabhau kAmavazaMvade ? / mithyAdRSTau jane jainadharmasyevopadezanam // 178 // sugrIva-hanumanmukhyA militA rAghavasya te| mahAtmanAM nyAyabhAjAM kaH pakSaM nA'valambate ? // 179 / / sItAnimitto kSviAkAjjJAnyukto na: kulakSayaH / tathA'pi puruSAdhInaM kartavyaM samayocitam // 180 / / tato bibhISaNazcakre vagai yantrAdiropaNam / anAgataM hi pazyanti mantriNo mantracakSuSA // 181 / / pAitazca kAlaM kamapi kathamapyatyavAhayat / saumitriNA'zvAsyamAno rAmo virahapIDitaH // 182 // anuziSyA'tha rAmeNa preSito lakSmaNa: svayam / pratasthe prati sugrIvaM tUNa-cApa-kRpANabhRt // 183 / / dalayana mAM padanyAsai: kampayaMstaM ca parvatam / vegAndolitado:sparzAnmArgavRkSAMzca pAtayan // 184 // utkaTabhRkuTIbhImalalATo'ruNalocanaH / bhItaiHsthairmuktamArga: prApa sugrIvavezma sH||185|yugmm|| AyAtaM lakSmaNaM zrutvA nirgatyA'ntaHpurAd drutam / upatasthe kapirAja: kampamAnavapurbhayAt // 186 / / Uce ca lakSmaNa: kruddhaH kRtakRtyo'si vAnara! | sukhaM tiSThasi niHzaGka: svAntaHpurasamAvRtaH ? ||187 / svAmI tarutalAsIno divasAnabdasannibhAn / yathA'tyeti na tad vetsi pratipannaM ca vismRtam ? // 188 // sItApravRttimAnetumuttiSThasvA'dhunA'pi hi| mA sAhasagatermArgaM gama: saGkucito na sH||189|| patitvA pAdayostasya sugrIvo'thA'bravIditi / prasIdaikaM pramAdaM me sahasvA'si prabhuryataH // 190 // evamArAdhya saumitrimagre kRtvA kapIzvaraH / drutaM yayau rAmabhadraM namazcakre ca bhaktitaH // 191 / / ityAdizacca svAn sainyAn bho bhoH! sarve'pi dorbhUtaH! / sarvatrA'skhalitA yUyaM gaveSayata maithilIm // 192 / / ityuktAstena te sainyA dvIpeSvadriSu sindhuSu / bhUmirandhreSvathA'nyatra tvaritatvaritaM yayuH / / 193 / / sItAharaNamAkarNya tadA bhAmaNDalo'pi hi| Agamad rAmamasthAcca se ivA'tyantadaHkhitaH // 194 // virAdho'pi samaM sainyaiH svAmivyasanapIDitaH / etya zuzrUSamANo'sthAt tatraiva cirapattivat // 195 / / sugrIvo'pi svayaM gacchan kambudvIpamupAyayau / taM ca ratnajaTI dRSTvA dUrAdevamacintayat // 196 / / saMsmRtya kiM mamA''gastat preSyayaM dazamaulinA / madvadhAya mahAbAhuH sugrIvo vAnarezvara: ? // 197 / / hRtA vidyA dazAsyena purA tAvanmahaujasA / idAnImeSa me prANAn hariSyati harIzvaraH // 198 / / iti cintAparaM taM drAk sugrIvo'gAduvAca ca / nA'bhyudasthA: kathaM mAM tvaM ? vyomayAne'laso'si kim ? // 199 / / so'pyabhyadhAd dazAsyena vidyA me sarvato hRtA / jAnakI haratastasya yuddhe hyahamupasthitaH // 200 / / tatazca rAmapAdAnte sa nItaH kpiketunaa| tena vijJApita: sItodantamevaM vyajijJapat // 201 / / 1. azrutvA iva ||2.0kthaamth pAtA. // 3. ratnazikharA: svAdujalA nirjharA yeSu te||4. nndnvnsdRshaani|| 5. ythecchvRssttiini||6. krIDAnadyaH / / 7. ramaiteSu pAtA. / / 8. 0mAtyAnajUhavat tA. / / 9. 0stveko hi tA.vinA / / 10. paranArIriraMsayA sAhAyyaM prApta: kAma: sutarAM durjaya ityarthaH / / 11. prerito0 he. // 12. vezmani khN.2||13. sugrIvaH / / 14. to'tha sa: lA.; sa: - mRtyormArga: na saGkucito'pi tu vizAla eva, ata: sAhasagatiriva tvamapi tanmArga eva gamiSyasi / / 15. saha svAmi pra0 khaM.1-2, pAtA.; saha svAmin! pra0 laa.||16. rAma iva / / 17. kapIzvara: khaM.1, paataa.||18. nA'bhyutthitavAn / / 19. sugrIveNa|| Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (saptamaM parva deva! devI nRzaMsena satI sItA duraatmnaa| hRtAlakApurIzena vidyA ca mm'kupytH||202|| hA rAma! vatsa saumitre! bhrAtarbhAmaNDaleti c| devyAM rudatyAM sItAyAmakupyaM dazamaulaye // 203 // sItodantena tenA'tha mudito raghupuGgavaH / surasaGgItapurezaM ratnajaTinamAzliSat // 204 / / bhUyo bhUyo'pi papraccha sItodantaM raghUdvahaH / bhUyo bhUyo'pi so'pyAkhyat tanmana:prItihetave / / 205 / / apRcchad rAmabhadrastAn sugrIvAdimahAbhaTAn / ita: kiyati dUre sA laGkApUstasya rakSasaH // 206 / / te'pyUcuH kiM tayA puryA''sannayA'tha daviSThayA / rAvaNasya jagajjiSNoryat sarve tRNavad vayam // 207 // rAmo'pyUce kRtaM tasya jyyaajyyvicintyaa| darzanapratibhUvannastaM darzayata kevalam // 208 // tasya darzitamAtrasya sAmarthya jJAsyathA'cirAt / saumitrimuktanArAcapIyamAnagalAsRjaH / / 209 / / babhASe lakSmaNo'pyevaM ka eSa nanu rAvaNa: ? / sArameya ivA'sAracchalenaiva cakAra yaH // 210 // kSatrAcAreNa tasyA'haM chetsyAmi cchalina: shirH| saGgrAmanATakaM yUyaM sabhyIbhUyaiva pshyt||211|| jAmbavAn vyAjahArA'tha sarvaM vo yujyate param / yo hi koTizilotpATI sa haniSyati rAvaNam / / 212 / / sAdhunA'nantavIryeNA''khyAtaM jJAnavatA hyadaH / asmatpratyayahetostat samutpATaya tAM zilAm // 213 / / evamastvityuktavantaM te nayanti sma lakSmaNam / sapadi vyomayAnena yatra koTizilA'sti sA // 214 / / uccikSepa zilAM doSNA lakSmaNastAM latAmiva / sAdhu sAdhvityucyamAnastridazaiH puSpavarSibhiH // 215 // saJjAtapratyayAste'pi vyomayAnena puurvvt| kiSkindhAyAM samAninyurlakSmaNaM raamsnnidhau||216|| kapivRddhAstata: procuryuSmattorAvaNakSayaH / Adau preSyo dviSAM dUta iti nItimatAM sthitiH||217|| sandezahArakeNA'pi yadi sidhyet prayojanam / paryAptaM svayamudyogakarmaNA bhUbhujAM tadA // 218 / / samarthaH preSyatAM tatra ko'pi dUto mahAbhujaH / sA duSpravezaniSkAzA laGkA hi zrayate kSitau // 219 / / gatvA dUta: sa laGkAyAM bhaNiSyati bibhISaNam / sItArpaNakRte rakSa:kule sa khalu nItivA(mA)n / / 220 // sItAM mocayituM so'pi rAvaNaM bodhayiSyati / rAvaNena tvavajJAtastvAmeSyati tadaiva hi // 221 / / evaM vacasi teSAM tu rAmeNA'numate sati / zrIbhUtiM preSya sugrIvo hanUmantamathA''hvata // 222 // atha rAmaM sabhAsInaM sugrIvAdisamAvRtam / namazcakAra hanumAn bhAnumAniva tejasA // 223 / / tato rAmAya sugrIvaH zazaMsaivamayaM hi naH / vidhure paramo bandhurvinayI povanaJjayiH // 224 // nA'sya tulyo dvitIyo'sti sarvavidyAdhareSvapi / sItApravRttilAbhArthaM svAminnenaM tadAdiza // 225 / / hanumAnapyuvAcaivaM kapaya: santyanekaza: / matprAyA: snehatastvetad vakti sugrIvabhUpatiH // 226 // gavo gavAkSo gavayaH zarabha: gandhamAdanaH / nIlo dvivida-maindau ca jAmbavAnaGgado nalaH // 227 / / anye'pi bahavaH svAmin! santIha kapipuGgavAH / teSAM saGkhyApUraNo'hamapi tvatkAryasiddhaye // 228 / / laGkAM sarAkSasadvIpAmutpATyeha kimAnaye ? / baddhvA sabAndhavamathA''nayAmi dazakandharam ? // 229 / / sakuTumbaM dazagrIvaM hatvA tatraiva vA drutam / devIM janakajAmevA''nayAmi nirupadravAm ? // 230 // rAmo'pi nijagAdaivaM sarvaM sambhavati tvayi / tad gaccha puryAM laGkAyAM sItAM tatra gaveSayeH / / 23 / / madurmikAmimAM devyA madabhijJAnamarpayeH / tasyAzcUDAmaNiM cA'bhijJAnamatra samAnayeH // 232 // idaM madvAcikaM zaMserdevi! yallakSmaNAgrajaH / tvadviyogAturo'tyantaM dhyAyaMstvAmeva tiSThati // 233 / / mA tyAkSImadviyogena jIvitaM jIvitezvari! / lakSmaNena hataM drakSyasyacirAdeva rAvaNam / / 234 / / pahanumAnapyuvAcaivaM yAvadAjJAM vidhAya te / laGkAyA: punarAyAmi tiSThestAvadiha prabho! // 235 / / 1. kupyatA lA. // 2. "taM bAndhavamivA''zliSyat , kambudvIpanarezvaram" pAThAM0 iti lA.pratau Ti.; tA.pratAvayaM pAThazca / / 3. so'pyUce lA. // 4. samIpasthayA dUrasthayA vaa||5. mArgadarzaka('bhomiyA' iti bhASA)vat / / 6. saumitriNA muktena nArAcena pIyamAnaM kaNThazoNitaM yasya, tasya / / 7. tucchachalena / 8. ke'pi vR0 laa.|| 9. kaSTena pravezo niSkAza:-nirgamanaM ca yasyAM sA // 10. kRtA lA., rasaMpA. // 11. tvavijJAta0 laa.||12. pavanaJjayasyA'patyam / / 13. samAdiza tA. // 14. mattulyAH / / 15. dvividamendau lA. // 16. ca jagAdaivaM laa.|| 17. mama aGgulIyakam / / 18. mama smRticihnam / / 19. mama JainEducation sandezam / / Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSThaH sargaH) trissssttishlaakaapurusscritm| ityuktvA rAghavaM natvA mAruti: saparicchadaH / laGkApurIM pratyacAlId vimaanenaa'tirNhsaa||236|| sa gacchan nabhasA'pazyanmahendragirisAnuni / mAtAmahamahendrasya mahendrapurapattanam / / 237 // evaM ca dadhyau hanumAn mahendrasya puraM hyadaH / yena me'naparAdhA'pi mAtA nirvAsitA tadA // 238 // iti saMsmRtya sa kruddho raNatUryamavAdayat / brahmANDaM sphoTayadiva dimukhapratizabditaiH / / 239 / / dRSTvA parabalaM rAjA mahendro'pIndravikramaH / samaM sainyairniragamat saputro raNakarmaNe / / 240 / / mahendra-hanumaccamvorajAyata mahAraNa: / vyomanyutpAtajImUta ivA'sRgvRSTibhISaNaH // 241 / / prAbhaJjanirbabhaJjA'tha prabhaJjana iva drumAn / parasainyAn kSaNenA'pi bhraman vegena saGgare // 242 / / prasannakIrti hendrirayudhyata hanUmatA / nighnannazakaM jAmeyasambandhamavidannatha // 243 // ubhAvapi mahAbAhU ubhAvapyatyamarSaNau / anyo'nyaM dRDhayuddhena janayAmAsatuH zramam // 244 / / athaiva cintayAmAsa yudhyamAno'pi pAvaniH / Arambhi dhig mayA yuddhaM svAmikAryavilambakRt // 245 / / ye jIyante kSaNAt te'nye mama mAtRkulaM hyadaH / tathA'pyArabdhanirvAhakRte jetavyameva hi // 246 / / dhyAtveti hanumAn kruddhaH prahArairmohayan kSaNAt / prasannakIrti jagrAha bhagnAstra-ratha-sArathim // 247 / / agrahId bhRzamAyodhya mahendramapi mArutiH / natvA caivaM samAcakhyau naptA te'smyaJjanAsutaH / / 248 // rAmAjJayA ca vaidehIzuddhyai laGkAM vrajannaham / atrA''yAta: samasmArSaM mAtRnirvAsanaM cirAt // 249 / / jAtAmarSeNa tat tAta! yodhito'si sahasva me / svAmikAryAya yAsyAmi yAhi matsvAmisannidhau / / 250 / / mahendro'pi samAliGagya tamityace mahAbhajama / prAkacchato'si janazrutyA diSTyA dRSTo'dya vikramI // 25 / / gaccha svasvAmikAryAya panthAna: santu te zivAH / ityuditvA mahendro'gAtu sasainyo rAghavAntike // 252 / / pAvyomnA'tha hanumAn gacchan dvIpe dadhimukhAbhidhe / kAyotsarge tasthivAMsau prekSAJcakre mahAmunI / / 253 / / tayoranatidare cA'pazyat timra: kumaarikaaH| dhyAnasthA niravadyAGgIvidyAsAdhanatatparAH / / 254 / / davAnalastadA dvIpe prajajvAlA'khile'pi hi / tau sAdhU tA: kumAryazca nipeturdavasaGkaTe // 255 / / tadvAtsalyena hanumAn vidyayA''dAya sAgarAt / taM davAgniM megha iva zamayAmAsa vAribhiH // 256 / / tadaiva siddhavidyAstA: kanyA dhyAnasthitau tu tau| munI pradakSiNIkRtya hanUmantaM babhASire // 257|| sAdhUpasarga sAdhUnAmarakSa: paramArhata! / tvatsAhAyyena vidyA na: siddhA: kAlaM vinA'pi hi // 258 / / kA yUyamiti tenoktA: kanyAstA evamabruvan / asmin gandharvarAjo'sti rAjA dadhimukhe pure // 259 / / smastasya kanyA: kusumamAlAkukSibhavA vayam / tAtaM yayAcire'smAMstu bahavaH khecarezvarAH // 260 // khecaro'GgArako nAmonmattazcA'smatkRte'bhavat / nanastasmai na cA'nyasmai dadau taatstvNrockii||261|| matputrINAM patiH kaH syAdityapRcchat pitA munim / ya: sAhasagaterhantA sa syAditi ca so'vadat / / 262 / / tagirA'nveSayaMstAto nopalebhe tu taM kvacit / vidyAsAdhanamasmAbhistaM jJAtuM ca pracakrame / / 263 / / vidyAbhraMzanimittaM cA'GgArakeNa kRto davaH / tvayA ca zamita: sAdhu bho! niSkAraNabandhunA // 264 // mAsaiH sidhyati yA SaDbhistvatsAhAyyAt kSaNAdapi / sA manogAminI nAma vidyA na: siddhimAyayau // 265 / / AmUlAt sAhasagatervadhaM rAmeNa nirmitam / zazaMsa hanumAMstAsAM laGkAyAM cA''tmano gatim // 266 // muditAstA: piturgatvA zazaMsustadazeSata: / so'pi tAbhi: samaM sadya: sasainyo'gAd raghUdvaham // 267 / / utpapAtA'tha hanumAnupalakSaM gatazca san / dadarzA''zAlikAM vidyAM ghorAM kAlanizAmiva / / 268 // are kape! kva yAtA'si ? yAto'si mama bhojyatAm / iti bruvANA sAkSepaM vyAdadAti sma sA mukham / / 269 / / hanUmAMzca gadApANi: praviveza tadAnanam / abhramadhyamivA''dityastAM vidArya ca niryayau // 27 // 1. sakRddho lA.vinA / / 2. diikhAnAM prtidhvaanaiH|| 3. mahendrarAT-hanumatorajAyata kaa.laa.||4. utpAtamegha iva rudhirvRssttibhiissnnH||5. mahendrasyA'patyam / / 5. nighnaniHzaGka kaaN.||7. ayaM me bhaginIsuta itirUpaM sambandham / / 8. pavanaputraH // 9. Arebhe he. mo. taa.,laa.||10. dauhitraH // 11. na: svAmi0 mu.|| ___Jain Educa/12. tatastasmai mu.||13. arucimAn / / 14. siddhimAgamat paataa.||15. gamanam // 16. mukhamudghATayati-prasArayati / / Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (saptamaM parva tayA kRtaM ca prAkAraM lakApuryAmarutsutaH / vidyAsAmarthyato'bhAkInmaGgha krprliilyaa||271|| tadvaprArakSamapyuccaiH kruddhaM vajramukhAbhidham / so'vadhIt sahayudhvAnaM yuddhAdhvanyadhurandharaH // 272 // hate vajramukhe laGkAsundarI tasya knykaa| vidyAbalavatI kopAd yuddhAyA''hvAsta mArutim // 273 / / vyomanIva taDillekhA sA'cArIccaturaM raNe / praharantI muhuH sAnumatIva sA hanUmati / / 274 / / tadastrANi nijairasvaizchindAna: pAvanaJjayiH / tAM nirastrIcakArA''zu niSpatrAmiva vIrudham // 275 // ka eSa iti sA''zcaryAdAJjaneyamudIkSitum / sampravRttA ca kAmena tADitA ca zilImukhaiH // 276|| sA hanUmantamityUce mayA pitRvdhotthyaa| avicArya kradhA vIra! yodhito'si madhaiva hi // 277 / / AkhyAtaM sAdhunA pUrvaM yaste janakaghAtakaH / bhAvI bharteti tannAtha! mAmudvaha vazaMvadAm // 278 // sakale'pi jagatyasmin ko'nyastava samo bhaTaH / tata: sthAsyAmi nArISu tvayA patyA'tigarvitA // 279 // evaM vinItAM tAM kanyAM mudito hanumAnapi / gAndharveNa vivAhena sAnurAgamupAyata // 280 // snAtukAma iva vyomATavIparyaTanazramAt / tadA virSAMmadhipatirmamajjA'paravAridhau // 28 // pratIcImupabhujyA''zAM gacchatA bhAnumAlinA / sandhyAbhracchadmanA tasyA vAsAMsIvopaninyire // 282 / / cakAze dizi vAruNyAmaruNAbhraparamparA / astakAle raviM tyaktvA teja: pRthagiva sthitam / / 283 / / navarAgo navarAgAM siSeve vaarunniimsau| mAM hitvetyapamAnena mlAnAsyA prAcyabhUdu dhruvam / / 284 / / krIDAsthAnabhuvAM tAsAM parityAgabhuvA rujaa| khagai: kolAhalamiSAdAkrandastatra nirmame // 285 / / mlAnimAsAdayAmAsa cakravAkI varAkikA / durIbhUtapriyatamA lalaneva rajasvalA / / 286 / / padminI kalayAmAsa mukhasaGkocamuccakaiH / pativratAvratevA'staGgate ptyaavhrptau||287|| tarNakotkaNThitAstUrNaM gAvo vyAjughuTurvanAt / vAyavyasnAnasamprAptimuditairvanditA dvijaiH // 288 / / astakAle tviAmIzo nijaM tejo havirbhuje / rAjeva yuvarAjAya rAjyasampadamArpayat / / 289 / / nAgarIbhiH pratipadamadIpyanta prdiipNkaaH| divo'vatIrNanakSatrazreNizrIparimoSiNaH // 290 // astamIyuSi caNDAMzau zazinyanudite sati / tamo jRmbhitumArebhe chala~cchekA: khalA: khalu // 291 / / kimaJjanAdrezcUrNena pUrNametadathA'JjanaiH / rodasIbhANDamabhitastama:pUrNamalakSyata // 292 // na hi sthalaM na hi jalaM na dizo na nabho na bhuuH| tadAnIM kiM bahUktena ? na svahasto'pyalakSyata // 293 / / tArA vyomanyasizyAme tamolipte vizeSata: / ciraM vyaDambayan dyUtakaTitrasthavarATikAH // 294 / / vyaktoDu kalayAmAsa kajjalazyAmalaM nabhaH / utpuNDarIkakAlindIhradasabrahmacAritAm / / 295 / / ekAkArakare viSvak tama:pUre prasarpati / vizvaM vizvamanAlokamabhUt pAtAlasannibham // 296 / / sphIte'ndhakAre ni:zaGkA: kaumisaGghaTTanotsukAH / svairaM jajRmbhire dUtyo hrade zaMpharikA iva / / 297 / / AjAnUtkSiptamaJjIrAstamAlazyAmalAMzukAH / muMganAbhiviliptAGgyo'bhisasurabhisArikAH // 298 / / athodayAdriprAsAde suvarNakalazopamaH / karAGkuramahAkanda udiyAya nizAkaraH / / 299 // naisargikeNa vaireNa lakSmavyAjAt shendunaa| niyuddhamiva tanvAnamandhakAramalakSyata // 300 / / vipule gokula iva krIDanti sma nbhstle| svairaM goSviva tArAsu gavendra iva candramA: // 301 / / vyaktamantaHsphurallakSmA mRgalakSmA vyarAjata / muMganAbhidravAdhAraraupyabhAjanasannibhaH // 302 / / 1. mRtpAtravat / / 2. patravihInAM latAmiva / / 3. bANaiH / / 4. pariNinAya // 5. vyoma eva aTavI, tatra paryaTanasya zramAt / / 6. sUryaH ||7.vaasaaNsiivaap0 khaM.12, pAtA. mu.||8. "pazcimAyAM" iti lA.Ti. // 9. piiddyaa||10. pativratA vrataM yasyAH sA iva // 11. vatsotkaNThitA: tvaritam / / 12. prtinivRttaaH|| 13. sUryaH / / 14. agnaye / / 15. pradIpikA: pAtA. // 16. parimoSiNaH-caurAH // 17. chalacaturAH / / 18. svahasto'pi na lakSyate khaM.1-2, pAtA. tA. vinA / / 19. khaDgavat shyaame||20. dyUtapaTTasthitavarATikA: (tArA: varATikAsamA: ityaashyH)|| 21.vyaktanakSatram / / 22. udgatAni puNDarIkANi-kamalAni yasmiMstasya kAlindInAmakahadasya samAnatAm / / 23. sakalam / / 24. vyApte // 25. kAmijanAnAM saMyojane utsukAH / / 26. laghumatsyA: / / 27. jAnuparyantamutkSiptAni ucchalanti maJjIrANi-nUpurANiyAsAMtAH // 28. mugnaabhi:-ksturii||29. "celaH" iti laa.tti.||30."yaa: priyaM prati yAnti" iti lA.Ti.||31.karA:kiraNA:, ta eva mahAkandA yasya saH / / 32. kalaGkamiSAt // 33. bAhuyuddham / / 34. "svairaM tArAgavAM madhye"pAThAM0 iti lA.pratau Ti., khaMtA.2-tA.pratyo: pAThazcAyameva ||35.vRssbhH // 36. mRganAbhidravaH-kastUrIlepaH, tadAdhArabhUtarajatamayapAtratulya: kalaGkasahitazcandramA vyarAjatetyAzayaH // 37.0rUpya0 khaM.1-2, Jain Education kA he. lA. mo.|| Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSThaH sargaH) trissssttishlaakaapurusscritm| skhalyamAnA virahibhirantarA dttpaannibhiH| prasanuH 'zItagukarA: zarA iva mnobhuvH||303|| cirabhuktAmapi projjhya padminIM prAptadurdazAm / bhRGgA: kumudvatIM bhejurdhigaho! nIcasauhRdam // 304 // zephAlyA: kusumAnInduH karapAtairapAtayat / priyamitrasya puSpeSoH sajjIkartumiSUniva // 305 / / pravarSayannindukAntAn kurvANa: sarasInavAH / svAni zItaruci: pUrtakIrtanAnIva nirmame // 306 / / kulaTAnAmaTantInAM padminInAmivoccakaiH / vitatAna mukhamlAniM saM jyotsnAdhautadiGmukhaH // 307 / / samaM ca laGkAsundaryA pavanaJjayanandanaH / ramamANo nirAzaGkastAmatIyAya yAminIm // 308 / / athodiyAya kiraNaiH svarNasUtrasahodaraiH / mArtaNDo maNDayannAzAM priyAM prAcInabarhiSaH // 309 / / avyAhataM niSpatantyo rucayazcaNDarociSa: / kumudvatISu smerAsu yayuH prasvApanAstratAm / / 310 / / tyaktAni maulimAlyAni prabuddhAbhiH purandhribhiH / kezapAzaviyogenA'linAdairarudanniva // 311 / / rAtrijAgaraNAyAsakaSAyitavilocanA: / nivartante sma gaNikA: kAmukAnAM niketanAt // 312 // smerapaGkajakozebhyo niryayubhRGgarAjayaH / khaNDitAmukhapadmabhya iva ni:zvAsavallayaH // 313 // uditAdityatejobhiryuNTitadyutivaibhavaH / abhavad rajanIjAnitAtantupuTopamaH // 314 / / yad brahmANDe'pi mAtaM na tat tamazcaNDarociSA / meghazcaNDAnileneva nidhUya kvA'pyanIyata // 315 / / rAtrerivA'nubaddhAyA nidrAyA apasarpaNAt / svasvakarmANi nirmAtuM prAvartata purIjanaH // 316 / / tadA ca hanumAlla~GkAsundarI sundaroktibhiH / ApRcchya prAvizallakAnagarI guruvikramaH // 317 / / bibhISaNasya sadanaM dviSadbhaTabibhISaNa: / jagAma sthAmadhAmA'tha pavanaJjayanandanaH // 318 // bibhISaNena satkRtya pRSTazcA''gamakAraNam / avocadaJjanAsUH sAragambhIragIridam / / 319 // yad bhrAtA rAvaNasyA'si zubhodakaM vicintya tat / rAmapatnI hRtAM sItAM satI mocaya rAvaNAt // 320 / / du:khAkRdihaloke'pi paraloke na kevalam / kAkutsthapatnIharaNaM tvadbhAturbalino'pi hi / / 321 / / bibhISaNo'pyabhASiSTa sAdhUktaM hanumaMstvayA / sItAM mocayituM pUrvamapyuktaH svAgrajo mayA // 322 / / bhUyo'pi hi saMnirbandhaM prArthayiSye svabAndhavam / sItAM yadi punarmuJcatyeSa samprati madgirA // 323 / / pAevaM bibhISaNenokte samutpatyA'JjanAsutaH / jagAma devaramaNodyAne vaidehyadhiSThite // 324 // tatrA'zokatarormUle kepolalulitAlakAm / santatAzrupayodhArApailvalIkRtabhUtalAm / / 325 / / pramlAnavadanAmbhojAM himA" padminImiva / atyantakSAmavapuSaM prathamendukalAmiva // 326 / / ussnnniHshvaassntaapvidhuraadhrpllvaam| dhyAyantI rAma rAmeti ni:spandAM yoginiimiv||327|| malinIbhUtavasanAM nirapekSAM vapuSyapi / dadarza devIM vaidehIM pavanaJjayanandanaH ||328||cturbhiH klaapkm|| evaM ca dadhyau hanumAnaho! sItA mahAsatI / asyA darzanamAtreNa pavitrIbhUyate janaiH / / 329 / / asyAzca virahe rAma: sthAne sa khalu khidyate / rUpavacchIlavaccedRk kalatraM yasya pAvanam // 330 // dvidhA'pi hi varAko'yaM patiSyatyeva rAvaNaH / raghUdvahapratApena svapApena ca bhUyasA // 331 / / tato vidyautirobhUtaH sItotsaGge'GgulIyakam / hanumAn pAtayAmAsa tad dRSTvA mumude ca sA // 332 / / matadaiva gatvA trijaTA dazakaNThaM vyajijJapat / iyatkAlaM viSaNNA''sIt sAnandA tvadya jAnakI // 333 // 1. candrakiraNAH / / 2. nalinIm // 3. 'nagoDa'iti bhASAyAm // 4. kiraNavarSaNaiH / / 5. kAmadevasya // 6. "candrakAntAn" iti lA.Ti. / / 7. candraH / / 8. "taTAkAdIni" iti lA.Ti.; vApIkUpataDAgAni,devatAyatanAni ca / annapradAnametattu , pUrtaM tattvavido viduH|" (yogadRSTisamuccaye) // 9. "sUryavikAsinI" iti lA.Ti. // 10. sA jyotsnI dhautadiGmukhA khaM.1-2; sA jyotsnA dhautadiGmukhA pAtA. mu. rasvIpA.; sa-candraH, jyotsnayA nirmalIkRtadiGmukha ityarthaH / / 11. rAtrim / / 12. suvarNarajjusadRzaiH // 13. indrasya; prAcInabarhiNa: khaM.1 // 14. nidrAstratAm // 15. kuTumbinIbhiH strIbhiH / / 16. bhramaranAdaiH / / 17. 0rAzaya: kAM. laa.||18. "rAtrau patirahitA" iti lA.Ti. // 19. "candraH" iti lA.Ti. // 20. lUtA-UrNanAbha: (karoLiyo) tanmukhanirgatAnAM tantUnAM puTaH-jAlaM tatsadRzaH / / 21. "sambaddhAyAH" iti laa.tti.|| 22. apasarpaNe rasaMpA. // 23. zatrubhaTabhayaGkaraH / / 24.0gIradaH kAM. mu. // 25. rAvaNasyA''zu tA. // 26. "zubhAgAmikAlaphalaM" iti lA.Ti. / / 27. duHkhakR0 he. mo.; du:khakaram / / 28. sAgraham / / 29. kapolayorkhalitA:-sastA alakA:-kezA yasyAH sA, tAm / / 30. palvalaM-laghusaraH 'khAbociyu' iti bhASAyAm / / 31. yuktam / / 32. khidyati laa.|| 33. kasya khaM.1-2, tA.lA.; tasya pAtA. // 34. patiSyati ca tA. // 35. vidyAbalena tirobhuut:-adRshyH|| Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (saptamaM parva manye vismRtarAmeyaM riraMsurmayi smprti| tad gatvA bodhyatAmevamUce mandodarI stu||334|| tatazca narmandodarI yayau / pralobhanakRte sItAM vinItA setyavocata // 335 / / advaitaizvaryasaundaryavaryastAvad dazAnanaH / tvamapyapratirUpaiva rUpalAvaNyasampadA // 336 / / yadyapyajJena daivena yuvayorubhayorapi / na vyadhAyyucito yogastathA'pi hyastu samprati // 337 / / upetya bhajanIyaM taM bhajantaM bhaja jAnaki! / ahamanyAzca tatpatnyastvadAjJAM subhra! bibhratu // 338 / / sItA'pyavocadA: pApe! patidUtyavidhAyini! / tvadbharturiva vIkSeta mukhaM durmukhi! kastava ? // 339 // rAmasya pArzve mAM viddhi saumitrimiha cA''gatam / kharAdIniva hantuM drAg dhavaM tava sabAndhavam / / 340 / / uttiSThottiSTha pApiSThe! vacmi nA'taH paraM tvyaa| sItayA tarjitaivaM sA sakopA prayayau tataH // 341 / / paathA''virbhUya hanumAn sItAM natvA kRtAJjaliH / ityUce devi! jayati diSTyA rAma: salakSmaNaH // 342 / / tvatpravRttikRte rAmeNA''diSTo'hamihA''gamam / mayi tatra gate rAma ihaiSyati ripucchide / / 343 / / bASpAyitekSaNA sItA'pRcchat tvamasi ko nanu ? / durlakamarNavaM caitaM kathaM lakitavAnasi ? // 344 / / kaccit prANiti me prANanAtha: saumitriNA saha ? / kva vA sthAne tvayA dRSTaH ? kAlaM nayati vA katham ? // 345 / / Akhyacca hanumAnasmi pavanA-'JjanayoH sutaH / vidyayA vyomayAnena laGghito jaladhirmayA // 346 / / samastavAnarAdhIzaM sugrIvaM vidviSadvadhAt |pttiikRtyaa'dhikisskindhmstiraam: salakSmaNaH // 347 / / rAmo'sti tvadviyogena tapyamAno divAnizam / girirdavAnaleneva tApayannaparAnapi // 348 // gaveva vatso rahitastvayA svAmini! lakSmaNaH / na jAtu labhate saukhyaM zUnyAH pazyan dizo'khilAH / / 349 / / kSaNaM sazoko sakrodhau kSaNaM te pati-devarau / sagrIveNA''zvAsyamAnAvapi na prApnuta: sukham / / 350 / / bhAmaNDalo virAdhazca mahendrAdyAzca khecarA: / pattIbhUyopAsate tau zakrezAnAvivA'marA: / / 351 / / tava pravRttimAnetumahaM sugrIvadarzita: / rAmeNa preSito devi! samarpya svAGgulIyakam / / 352 / / cUDAmaNirabhijJAnaM tvatta AnAyito myaa| taddarzanena mAmatrA''yAtaM pratyeSyati prabhuH // 353 / / hanUmaduparodhena rAmodantamudA ca saa| ekaviMzatyahorAtraprAnte vyadhita bhojanam // 354 / / provAcaivamabhijJAnaM cuDAmaNimimaM mama / gahItvA vatsa! gacchA''za tiSThata: syAdapadravaH // 355 / / atra tvAmAgataM jJAtvA krUrakarmeSa rAkSasa: / hantumantakavannUnaM samupasthAsyate balI // 356 // smitvA saMprazrayaM so'pi jagAdeti kRtAJjaliH / tvaM mAtarmayi vAtsalyAdevaM vadasi kAtarA // 357 / / rAma-lakSmaNayoH pattistrijagajjaitrayoraham / tapasvI rAvaNa: ko'yaM sasainyo'pi mamA'grataH // 358 / / tvAmapi skandhamAropya svAmini! svAmino'ntike / nayAmi paribhUyainaM sasainyamapi rAvaNam // 359 // smitvA sItA'pyuvAcaivaM na hi herpayasi svakam / rAmabhadraM prabhuM bhadra! vadannevaM sasauSThavam ? // 360 / / tvayi sambhAvyate sarvaM padAtau rAma-zAGgiNoH / parantu parapuMsparzo na me'rhati manAgapi // 361 // tad gaccha zIghramevaivaM sati sarvaM kRtaM tvyaa| gate tvayi yadadyogamAryaputra: kariSyati // 362 / / athetthaM smA''ha hanumAneSa gacchAmyahaM param / rakSasAM darzayiSyAmi kiJcid vikramacApalam // 363 / / jitakAzI dezAsyo'yaM paravIryaM na manyate / jAnAtu rAmabhadrIyapatterapi parAkramam / / 364 // paAmetyuktvA''rpayat tasya sItA cUDAmaNiM nijam / natvA so'pi cacAloccaiH pAdanyAsai(van dharAm // 365 // tadevaM devaramaNodyAnaM bhatuM pracakrame / sa vanaM vanadvipavat prasaratkaravikramaH // 366 // raktAzokeSu niHzUko bakuladruSvanAkulaH / sahakAreSvakAruNyo niSkampazcampakeSvapi / / 367 / / amandaroSo mandAreSvadayaH kadalISvapi / anyadraSvapi ramyeSu bhaGgalIlAM cakAra saH ||368/yugmm|| 1.0dautyena mu.||2. dautya0 mu.||3. varaM tA. // 4. azrupUrNanayanA / / 5. durladhya0 khaM.1-2, pAtA. kAM. mu. / / 6. "iSTapariprazne" iti lA.Ti. // 7. "jIvati" iti laa.tti.||8. sevakaM kRtvaa||9.0to'smi ca khN.2,taa.||10. viMzaterupavAsAnAmante vya0 khaM.1, lA. he. kaaN.||11. provA0 khaM.1-2, pAtA. mu.|| 12. savinayam / / 13. paribhUyaiva tA. // 14. lajjayase nijam / / 15. jitena-jayena kAzate-zobhate iti jitakAzI // 16. ciraM hyeSa khaM.2 / / 17. tadaiva he. mo, pA, chA. kAM. // 18. vanadvipa iva prasarpatkara0 laa.|| Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SaSThaH sargaH) trissssttishlaakaapurusscritm| tadudyAne caturkIri dvArapAlA: 'ksspaacraa:| adhAvanta nihantuM taM tadA mudgrpaannyH||369|| hanUmati skhalanti sma teSAM praharaNAni tu / mahAmbhonidhikallolA iva tIraMmahIdhare // 370 // pAvani: kupitastebhyastairevodyAnapAdapaiH / prajahAra nirAyAsa: sarvamastraM balIyasAm / / 371 / / maGgu vRkSAnivA'bhAvIt tAnArakSakSapAcarAn / kSudrAnaikSvAkupattiH sa samIraNa ivA'skhalan // 372 / / hanUmatA kriyamANamudyAnarakSasaGkSayam / gatvA''cacakSire kecit kSepAcarapatestadA // 373 / / tata: saha balairekSakumAraM rAkSasezvaraH / samAdikSaddhanumato ghAtanAyA'righAtanam // 374 / / AkSipantaM raNAyA'kSaM babhASe pAvanaJjayiH / bhojanAdau phalamiva raNAdau me tvamApataH // 375 / / mudhA kape! garjasIti tarjayan rAvaNAtmajaH / vavarSa vizikhaistIkSNairakSNoH prasararodhibhiH // 376 / / zrIzailo'pISuvarSeNa saprakarSeNa rovaNim / pidadhe vAribhirdIpamudvela iva vAridhiH / / 377 / / zastrAzastri ciraM kRtvA kautukAdaJjanAsutaH / raNapAraM pariprepsurakSaM pazumivA'vadhIt / / 378 // tato bhrAtRvadhAmarSAdAyayau drutamindrajit / mArute! tiSTha tiSTheti sasauSThavamudIrayan / / 379 / / dvayorapi mahAbAhvo: kalpAnta iva daarunnH| vizvavikSobhakaraNazciraM pravavRte raNa: // 380 // varSantau vAridhArAvannIrandhrAH zastradhoraNI: / vyomasthau tAvalakSyetAM puSkarAvartakAviva // 381 / / antarIkSaM tayorastrairAsphaladbhirnirantaraiH / kSaNAdajani duSprekSaM yAdobhiriva vAridhiH // 382 // mumoca yAvantyatrANi durvAro rAvaNAtmajaH / tadanekaguNairastraistAni ciccheda mArutiH // 383 / / hanumadastrakSuNNAGgA: sarve'pIndrajito bhaTAH / anazyana raktahradinIparvatA iva jaGgamAH // 384 // dRSTvA naSTaM nijaM sainyaM svaM ca moghIkRtAyudham / amuJcannAgapAzAstraM zrIzailAya dazAsyasUH // 385 / / nAgapAzairdraDhIyobhistadaivA''pAdamastakam / abandhi candana ivA'bhita: pavananandanaH // 386 / / sa nAgapAzabandho'pi samasAhi hanUmatA / kautukAddhi kSaNaM datte zakto jayamapi dviSAm // 387 / / hRSTenendrajitA ninye hnumaanpraavnnm| nirIkSyamANa: phalA: rAkSasairjayasAkSibhiH // 38 // mArutiM rAvaNa: smA''ha dura taM tvayA ? / Ajanma mAmakInenA''zritau yat tau tapasvinau // 389 / / vanevAsau phalAhArau malinau mlinaaNshukau| kirAtAviva tau tuSTau tubhyaM kAM dAsyata: zriyam ? // 390 // tatrA'pi mandabuddhe! tvaM tadvAcA kimihA''gama: ? / yenehA''yAtamAtro'pi prApto'si prANasaMzayam // 391 / / dakSau bhUcAriNau tau tu yet tAbhyAM kArito'syadaH / aGgArAn parahastena karSayanti hi dhUrtakAH / / 392 / / yat sevakavaro me tvamadya dUta: parasya ca / tadavadhyo'si re! zikSAmAtrAya tu viDambyase // 393 / / hanumAnapyuvAcaivaM kadA'haM tava sevakaH ? / kadA mamA'bhUstvaM svAmI ? vadannevaM na lajjase? // 394 / / ekadA yudhi sAmanto bahummanya: khara: sa te / tvanmaitryA varuNabandhAnmatpitrA mocita: purA // 395 / / sAhAyyArthaM tvayA''hUto'hamapyabhyAgamaM purA / raNe varuNaputrebhyastvAmarakSaM ca saGkaTe // 396 // sAhAyyasya na yogyo'si sAmprataM pApatatparaH / sambhASo'pi hi pApAya parastrIhAriNastava // 397 / / tvadIye taM na pazyAmi yo hi tvAM trA~syate'dhunA / ekasmAdapi saumitrerdUre rAmastadagrajaH // 398 / / tadgirA kupito bhAlAhita kuTibhISaNaH / dazAnano dazannoSThaM dazanairidamabhyadhAt // 399 / / maidarI yacchrito'si tvaM mAM cA'rIkRtavAnasi / tannUnaM martukAmo'si vairAgyaM tatra kiM tava ? // 400 // yathA kuSThavizIrNAGgaM mumUrSumapi ko'pi na / hatyAbhayAnnihantyevaM hanyAt ko dUtamapyare! // 401 / / Aropya rAsabhe paiJcazikhIkRtya ca samprati / antarlaGka pratipathaM bhrAmyase lokaveSTitaH // 402 / / 1. nishaacraaH||2. tIrasthitaparvate // 3. kSaNenaizvAku0 tA.; rAmasainiko hanumAn // 4. pvnH||5. raavnnsy||6. rakSa:kumAraM lA.; tatra "rakSaHkumAranAma" iti lA.Ti. ca / / 7. zatrunAzakam / / 8. raNAyokSaM lA.; raNAyotkaM he. kAM.; akSanAmaka rAkSasakumAraM hanumAn babhASe ityarthaH / / 9. bANaiH / / 10. netryoH|| 11. hanumAn / / 12. rAvaNasyA'patyam / / 13. amaryAdaH / / 14. pariprepsU rakSa: lA.; yuddhasya pAraM prApnumicchuH / / 15. nirantarA: zastraparamparAH / / 16. tauhanumadindrajitau puSkarAvattarkAvivA'lakSyetAm / / 17. duSprekSyaM khaM.1, mu. rasvIpA. // 18. yAdAMsi jalajantavastaiH / / 19. rudhiranadInAM parvatAH // 20. viphalIkRtAni AyudhAni yasya tam // 21. asahyata // 22. jayakAkSibhi: lA. chA. / / 23. tvayA kRtaM tA. // 24. vanavAsau lA.; vanecarau // 25. yakAbhyAM rasaMpA. // 26. saMlApo'pi / / 27. tava parijane // 28. rakSiSyati / / 29. prakuTi0 lA. // 30. mama arI-zatrU / / 31. mAM zatru kRtavAn / / 32. Jain Education munnddiikRty|| 33. bhramyase he. mo. lA. tA. chA. / / Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (saptamaM parva 200 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM ityukto mAruti: kruddho'troTayat pAzapannagAn / baddho hi nalinInAlaiH kiyat tiSThati kuJjara: ? // 403 // taDiddaNDa ivotpatya kirITaM rAkSasaprabhoH / kaNazazcUrNayAmAsa pAdaghAtena mArutiH // 404 // hanyatAM gRhyatAM caiSa iti jalpati rAvaNe / anAthAmiva so'bhAGkSIt tatpurI pAdadardaraiH // 405 / / krIDAM kRtvaivamutpatya suparNa iva pAvaniH / rAmametyA'namat sItAcUDAratnaM samarpayan / / 406 // sItAcUDAmaNiM taM tu sAkSAt sItAmivA''gatAm / AropayAmAsa hRdi spRzan rAmo muhurmuhuH // 407 / / AliGgya dAzarathinAsutavat prasAdAt pRSTaH zazaMsadazavaktravimAnanAM taam| sItApravRttimakhilA hanumAn yathAvadAryamAnabhujavikramasampadanyaiH / / 408 / / ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye saptamaparvaNi sItApravRttyAnayano nAma SaSThaH srgH|| AAAAM AUBAR 1. paadprhaaraiH|| 2. garuDaH / / 3. sama(mA)rpayat laa.||4. "0dAvarNyamAna0 iti pAThAntare" iti lA. pratau Ti. // 5. saptame mu.|| 6. sargaH samApta: pAtA. / / Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||sptmH srgH|| atha rAma: sasaumitriH sugrIvAdyairvRto bhttaiH| laGkAvijayAyAtrAyai pratasthe ggnaadhvnaa||1|| bhAmaNDalo nalo nIlo mahendraH pAvanaJjayiH / virAdhazca suSeNazca jAmbavAnaGgado'pi ca // 2 // mahAvidyAdharAdhIzA: koTizo'nye'pi tatkSaNam / celUrAma samAvRtya svsainyaichnndingmukhaaH||3||yugmm|| vidyAdharairAhatAni yAtrAtUryANyanekazaH / naadairtyntgmbhiirairbibhraanyckumbrm||4|| vimAnaiH syandanairazvairgajairanyaizca vaahnaiH|khe jagmuH khecarA: svAmikAryasiddhArkayavaH / / 5 / / uparyudanvato gacchan sasainyo rAghavaH kssnnaat| velandharapuraM prApa velandharamahIdhare / / 6 / / samudra-setU rAjAnau samudrAviva durdharau / tatra rAmAgrasainyenA''rebhAte yoddhmuddhtau||7|| nala: samudra setuM ca niilo'bdhnaanmhaabhujH| uparAmamanaiSIcca manISI svAmikarmaNi // 8 // kAkutstha: sthApayAmAsa tathaiva punareva tau| ripAvapi parAbhUte mahAnto hi kRpAlavaH // 9 // samudro'pi hi ruupaabhiraamaaraamaanujnmne| rAmArmatallikAstisra: pradadau nijknykaa:||10|| uSitvA tAM nizAMsetu-samudrAnugata: prge|kssnnaadaasaadyaamaassuvelaadriN rghuudvhH||11|| suvelaM nAma rAjAnaM jitvA tatrA'pi durjayam / uvAsaikAM nizAMrAma: prAtarbhUyazcacAla c||12|| upalaGkamatho haMsadvIpe haMsarathaM nRpam / jitvA tasthau kRtAvAsastatraivaraghupuGgavaH // 13 // [Asannasthe'tha kAkutsthe mI sthita ivaa'rkje| laGkA kSobhamupeyAya viSvak prlyshngkinii||14|| pannahyanti sma yuddhAya sAmantA rAvaNasya te| hasta-prahasta-mArIca-sAraNAdyAH shsrshH||15|| rAvaNo raNatUryANi dAruNAnyatha koTizaH / kiGkaraistADayAmAsa dvissttaaddnpnndditH||16|| tadA dazAsyamabhyetya natvA coce bibhISaNaH / kSaNaM prasIda vimRzazubhodakaM vaco mm||17|| avimRzya purA cakre lokadvitayaghAtakam / paradArApaharaNaM lajjitaM tena te kulm||18|| nijabhAryAM samAnetuM kAkutstho'yamupasthitaH / AtithyamidamevA'smai tatkalatrArpaNaM kuru||19|| sItAM tvatto'nyoMkAramapi rAmo grhiissyti| nigrahISyati cA'zeSaM tvayA saha kulaM tv||20|| dUre stAM rAma-saumitrI tau saahs-khraantkau| tatpattireko hanumAn dRSTo devena kiM na hi ? // 21 // indrazriyo'dhikA zrIste tAM sItAkAraNena maa| parihArSI vedevamubhayabhraSTatA tv||22|| athendrajiduvAcaivaM tvayA hyaajnmbhiirunnaa| dUSitaM na: kulaM sarvaM nA'si tAtasya sodrH||23|| indrasyA'pi vijetAraM netAraM sarvasampadAm / tAtaM sambhAvayannevaM nUnaM mUrkha! mumUrSasi // 24 // purA'pi cchalitastAtastvayA hynRtbhaassinnaa| pratijJAya dazarathavadhaM yadakRthA na hi||25|| ihA''yAtaM dAzarathiM tAtAd rkssitumicchsi| darzayan bhayamutpAdya bhUcarebhyo'pi nistrapa! // 26 / / tanmanyerAmagRhyo'simantre'pyadhikaroSi n| Aptena mantriNA mantra: zubhodarko hi bhUbhujAm // 27 / / bibhISaNo'pyuvAcaivaMzatrugRhyo na khalvaham / putrarUpastu zatrustvamutpannaH kulanAzakRt // 28 // ayamaizvarya-kAmAbhyAmandhastAvat pitA tv| janmAndha ivare mugdha! durdhAsya! tvaM tu vetsi kim ? // 29 / / rAjannanena putreNa caritreNa nijena c| patiSyasyacirAdeva tamyAmi tvatkRte mudhaa||30|| 1. pavana0 lA. // 2. svasainyacchanna0 tA. // 3. "ahaGkAriNaH" iti lA.Ti. // 4. smudrsy||5. buddhimAn // 6. rAmAsu-strISu matallikA:-zreSThAH / / 7. stathaiva pAtA. // 8. mInarAzigate / 9. "zanau" iti lA.Ti. // 10. sajjIbhavanti // 11. natvA'vocad bi0 mu.||12. anyaprakAreNa // 13. maraNamicchasi // 14. 0bhASayA mo. // 15. rAmapakSapAtI // 16. mntraannaampyndhikaarii||17. shtrupkssiiyH||18. bAla! // 19. khinno bhavAmi // Jain Education Interational Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (saptamaM parva rAvaNo'pyadhikaM kruddhaH khaGgamAkRSya bhiissnnm| bibhISaNavadhAyoccairudasthAd daivduussitH||31|| bibhISaNo'pi bhrakuTIbhISaNa: stmbhmaaytm| utpATya gjvdyoddhmuttsthaavbhiraavnnm||32|| kumbhakarNendrajiyAM tau patitvA drutamantarA / yuddhAnniSidhya nItau svaM sthAnaM zAlAmiva dvipau // 33 // are! niryAhi matpuryA AzrayAzo'si vahnivat / ityukto rAvaNenA'gAd rAmAbhyaNe bibhISaNaH // 34 / / parakSo-vidyAdharANAM cA'kSauhiNyastriMzadutkaTA: / hitvA laGkAdhipaM sadyo'pyanujagmurbibhISaNam / / 35 / / ApatantaM ca taM prekSya sugrIvAdyA: pracukSubhuH / yathA tathA hi vizvAsa: zAkinyAmiva na dvissi||36|| Adau sa puruSaM preSya rAmAya svamajijJapat / vizvAsapAtrasugrIvamukhaM rAmo'pyudaivata // 37 / / sugrIvo'pyabravIdete yadyapyAjanmamAyinaH / prakRtyA rAkSasA: kSudrAstathA'pyAyAtvasAviha // 38 / / jJAsyAma: preSaNaireva bhAvamasya zubhAzubham / dRSTabhAvAnurUpaM ca kariSyAma iha prabho! // 39 // tadabhijJo'bhyadhAdevaM vizAlo nAma khecrH| mahAtmA dhArmikazcaiSa rakSaHsveko bibhISaNaH // 40 // sItAmokSAya jalpaMzcA'nalparoSeNa bandhunA / nirvAsita: zaraNyaM tvAmAgAnnaivaitadanyathA / / 4 / / zrutveti rAmo dvA:sthena bibhISaNamavIvizat / pAdayoH kSiptamUrdhAnaM parirebhe ca sambhramAt // 42 // bibhISaNo'pyuvAcaivaM hitvA durnayamagrajam / tvAmAgato'smi bhaktaM mAM tat sugrIvavadAdiza // 43 // laGkArAjyaM tadA tasmai pratyapadyata rAghavaH / na mudhA bhavati kvA'pi praNipAto mahAtmasu // 44|| pAhaMsadvIpe dinAnyaSTAvativAhya raghUdvahaH / kalpAntavAtavallaGkAM pratyacAlIccamUvRtaH // 45 / / camvA ruddhvA pRthutvena pRthvyA viMzatiyojanIm / raNAya sajja: kAkutstho'vatasthe sthemaparvataH // 46 // rAmasenAkalakalo velAdhvanirivodadheH / laGkAM badhirayAmAsa sphuTadbrahmANDabhUriva // 47 / / dazakandharasenAnyo'nanyasAdhAraNaujasaH / sadya: saMvarmayAmAsuH prahastAdyA: udAyudhAH // 48 // kecinmataGgajodvAripare vAhavAhanaiH / zArdUlavArinye tu kharavAdai rathaiH paraiH // 49 // kuberavannaraiH kecinmeSaiH kecittu vahnivat / yamavanmahiSaiH kecit kecid revantavaddhayaiH // 50 // vimAnairdevavat kecit prahA: samarakarmaNe / utpatya yugapad vIrA: parivatrurdazAnanam ||51||tribhirvishesskm|| roSAruNAkSa: sannA vividhAyudhapUritam / adhyAsta syandanaM ratnazrava:prathamanandanaH / / 52 / / bhAnukarNaH shuulpaannirdnnddpaannirivaa'prH| upetya dazakaNThasya samabhUt pAripArzvikaH / / 53 / / kumArAvindrajinmeghavAhanAvaparAviva / dordaNDau dazakaNThasya pArzvayoretya tasthatuH // 54 // sUnavo'nye'pi doSmanta: sAmantA: koTizo'pi c|shuk-saarnn-maariic-my-sundaadyo'bhyyuH||55|| akSauhiNInAM sahasrairasaGkhyaiHsaGkhyakarmaThaiH / diza: pracchAdayan puryA: pracacAla dazAnanaH / / 56 / / zArdUlaketavaH kecit keciccharabhaketavaH / camUruketavaH kecit kecit karaTiketavaH / / 57 / / mayUraketavaH kecit kecit pannagaketavaH / mArjAraketavaH kecit kecit kukkuTaketavaH // 58 // kodaNDapANaya: kecit kecinnistriMzapANayaH / muMSaNDhIpANayaH kecit kecid mudrapANayaH // 59 / / trizUlapANaya: kecit kecit parighapANaya: / kuThArapANaya: kecit kecicca prAsapANayaH // 60 // vipakSavIrAn vRNvanto nAmagrAhaM muhurmuhuH / dazAsyavIrAzcaturaM vicerU raNakarmaNe ||61||pnycbhi: kulkm|| vaitAvyasyeva sainyasya prethimnA''cchAdya medinIma / paJcAzada yojanAnyasthAda rAvaNo rnnkrmnne||62|| svanAyakAn prazaMsanto nindanta: paranAyakAn / parasparaM cA''kSipantaH kathayanto mitho'bhidhAH // 63 // 1. hastizAlAm // 2. AzrayAso0 lA.; AzrayamevA'znAti-bhakSayati yaH saH // 3. ityukte tA. // 4. prekSya lA. // 5. gUDhapuruSaiH / / 6.yojanaviMzatim khN.1||7. balena parvata iva // 8. pUradhvaniH // 9. kavacAn pridhaapyaamaasuH||10. ussttrvaahnaiH||11. sUryaputravadazvaiH // 12. "tatparAH" iti lA.Ti. // 13. khaM.12, pAtA. lA.pratiSu na / / 14. ratham / / 15. rAvaNaH / / 16. "yamaH" iti lA.Ti. // 17. 0pArzvaka: mu.||18. "akSauhiNIsaGkhyA - gaja 21780, ratha 21780, azva65610,padAti109350"iti pAtA.pratau tti.||19. saGgrAmanipuNaiH / / 20. zarabho'STApadaH, saketau yeSAM te||21. camUrumaMgavizeSaH / / 22, karaTI gajaH / / 23. "khaDga'' iti lA.Ti. // 24. muzuNDI0 mu.; muSuNDhI rasaMpA., "muSuNDhI syAd dArumayI, vRttAya:kIlasaJcitA(a.ciM.zeSa0)" // 25. pAza. khaM.2-pAtA.vinA / / 26. pRcchanto mu.||27. 0karmaNi mu.||28. pRthutvena / / 29. nAmAni / / Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptamaH sargaH) trissssttishlaakaapurusscritm| 203 astrANyastrairvAdayanta: kraasphottpur:srm| rAma-rAvaNayo: 'sainyA: mimilu: kaaNsytaalvt||64||yugmm|| gaccha gaccha tiSTha tiSTha mA bhaiSIrutsRjA''yudham / kuruSvA''yudhamityAjau bhaTAnAM tatra vAgabhUt // 65 / / zalyAni zaGkavo bANAzcakrANi parighA gadAH / samutpeturdvayozcamvorvanAntarvihagA iva // 66 // khaDgairmitho ghAtabhagnairvegAt kRttaizca maulibhiH / ucchaladbhirabhUnnAnAketu-rAhviva khaM tadA // 67 / / subhaTA mudgarAghAtairloThayanto dvipAn muhuH / daNDa-kandukinI krIDAM tanvAnA iva rejire // 68 // kuThAraghAtairAcchinnA bhaTAnAmaparairbhaTaiH / paJcazAkhA: patanti sma zAkhA: zAkhAvatAmiva // 69 // vIrA: zirAMsi vIrANAM chittvA bhUmau pracikSipaH / bubhukSitAya kInAzAyocitAna kavalAniva // 70 // rakSasAM vAnarANAM ca yuddhe tasmin mahaujasAm / dAyAdAnAM dhanamiva jaya: sAdhyo'bhavacciram // 71 / / ciraM pravartamAne ca samare tatra vAnaraiH / abhaJji rAkSasabalaM kAnanavanmahAbalaiH // 72 / / bhagne rakSobale hasta-prahastau yoddhamudyatau / vAnaraiH saha lakezajayapratibhuvau tadA // 73 // dvayorapi tyoryuddhaavrdiikssityorth| sammukhInAvudasthAtAM nala-nIlau mhaakpii||74|| hasto nalazcA''dito'pi sammukhInau mahAbhujau / rathArUDhAvamilatAM va'krAvakragrahAviva // 75 / / AsphAlayAmAsatustAvadhijyIkRtya dhanvanI / jyAnAdena mitho yuddhanimantraNaparAviva // 76 / / tathA vavRSaturbANAMstau dvAvapi parasparam / zarazUlairyathA'bhUtAM rathau zvAvinnibhau tayoH // 77|| kSaNaM nale kSaNaM haste'bhUtAM jayaparAjayau / tadbalAntaramajJAyi na tatra nipuNairapi // 78 / / sabhyIbhUtasvavIrANAmagre hrINI nalo blii| avihasto hastazira: kSurapreNA'cchidat krudhA // 79 // sadya: prahastaM nIlo'pi hastaM nala ivA'vadhIt / divo'bhUt puSpavRSTizcopariSTAnnala-nIlayoH // 8 // hasta-prahastanidhanAd dazAnanabale krudhaa| mArIca: siMhajaghana: svayambhUH sAraNa: zukaH // 81 / / candrA'rkoddAma-bIbhatsA: kAmAkSo makaro jvaraH / gambhIra: siMharathAzvarathA anye'pyupAsaran ||82||yugmm|| madanAGkura-santApa-prethitAkroza-nandanAH / duritAnagha-puSpAstra-vighna-prItikarAdayaH / / 83 // kapayo rAkSasaiH sArdhamayudhyanta pRthak pRthak / utpatanta: patantazca kukkuTairiva kukkuTAH ||84||yugmm|| mArIcarakSa: santApaM nandano jvararAkSasam / uddAmarAkSaso vighnaM zukaM duritavAnaraH // 85 / / rAkSasa: siMhajaghana: prathitaM nAma vAnaram / yodhayitvA dRDhaM jaghnuryayAvastaM ca bhAskaraH ||86||yugmm|| dvayorapi hi sainyAni rAma-rAvaNayostataH / nivRttyA'sthuH zodhayanta: svAn hatAnahatAnapi // 87|| vibhAtAyAM vibhAvaryAM pratyarkaM dAnavA iv| pratirAmabalaM rakSoyodhA yoddhaM DuDhaukire // 88|| madhyesainyaM dazAsyo bhUmadhye merurivA'cala: / gajarathyarathArUDhazcacAla raNakarmaNe // 89 / / bibhrANo vividhAnyastrANyantakAdapi bhISaNa: / tatkAlAruNayA zatrUn dRzA'pi hi dahanniva // 90 // pazyan pratyekamapyAtmasenAnyaM zaitamanyuvat / manyamAnastRNAyA'rIn rAvaNo'gAd raNAvanim ||91||yugmm|| te'pi rAghavasenAnyaH sainyaiH saha mahaujasaH / vIkSyamANA divyamaraiH samarAyopatasthire // 12 // sanadIkamiva kvA'pi rktvaaribhiruddhtaiH| utparvatamiva kvA'pi patitairgurukuJjaraiH / / 93 // kvacicconmakaramiva makairAsyai rathacyutaiH / uddantamiva ca kvA'pi soNmibhgnairmhaarthaiH||14|| uttANDavaiH karbandhaizca nRttasthAnamiva kvacit / ajAyata kSaNenA'pi saimarAjirabhUtalam ||95||tribhirvishesskm|| 1. sainikAH / / 2. tyaja / / 3. yuddhabhUmau / / 4. tomarANi,kIlakAH / / 5.0vanayo0 rasaMpA. // 6. chinnamastakaiH / / 7. aneke ketavo rAhavazca yasmin tadAkAzam / / 8. "geDIdaDAnI" iti laa.tti.||9. "hastAH " iti lA.Ti.; "paJcazAkha: zayaH pANi: (amara:)" // 10. vRkSANAm // 11. yamAya / / 12. bhAgagrAhakANAm / / 13. "vAyubhiH" iti lA.Ti.; "mAtarizvA jagatprANaH, pRSadazvo mahAbala:(a.ciM.)" || 14. lakezajaye chA. pA. // 15. "paTU" iti lA.Ti. // 16. sadA tA. vinA / / 17. yuddhayajJe dIkSitayoH // 18. vakro'vakrazca dvau grahau, tayomilanavat // 19. zvAvit-"zAhuDI" ||20. sabhyIbhUya0 paataa.||21. ljjitH||22. "anAkula:" iti laa.tti.||23. siMharathyAzvarathyA0 khaM.1-2, paataa.||24. "DhaukitAH" iti lA.Ti. // 25. rAmapakSIyasubhaTanAmAni / / 26.0pratApA0 lA. / / 27. utpatanto nipatanta: kurkuTai0 tA. // 28. "dina: prathamaH" iti lA.Ti. // 29. prabhAtasamaye jAte / / 30. sUrya prati dAnavA yoddhamAyAntIti laukikazAstraprasiddhiH // 31. gajA rathyA-rathavoDhAro yasyaitAdRzaM rathamArUDhaH / / 32. 0karmaNi pAtA. / / 33. indravat / / 34. divi amaraiH / / 35. patitaiH kapi0 khaM.1-2, pAtA. mu.; patitaiH kari0 lA. pA. chA. tA. // 36. makaramukhaiH, kASThamayamakarAkRtayo rathe nikSipyante sma // 37. Jain Education | ardhabhauH // 38. chinnamastakai: kalevaraiH // 39. "saGgrAmAGgaNabhUmitalaM" iti lA.Ti. only Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (saptamaM parva atharAvaNahuGkArapreritai rajanIcaraiH / sarvaiH 'sarvAbhisAreNa kapisainyA bbhnyjire||96|| kraddha: svasainyabhaGgena sagrIvo'dhijyakArmakaH / svayaM cacAla calayanacalAM prabalairbalaiH // 17 // rAjanihaiva tiSTha tvaM mamaivekSasva vikramam / evaM niSidhya sugrIvaM hanumAnacalad yudhi / / 98 // hanumAn rAkSasAnIkamanekAnIkadurmadam / durgAhamapyagAhiSTa mahAbdhimiva mandaraH // 99 // atha parjanyavad garjanUrjitaM yudhi durjayaH / aDhaukata dhanustUNamAlI mAlI hanUmate // 10 // hanumanmAlinau vIrau dhanuSTaGkArakAriNau / pucchAsphoTakarau siMhAvivoddAmau virejatuH / / 101 / / astrairmAli-hanUmantau prajahrAte parasparam / cicchedAte mitho'strANi mitho'tarjayatAM ca tau / / 102 // ciraM ca yuddhvA hanumAn mAlinaM vIryazAlinam / cakre nirastraM nistoyaM grISmArka iva palvalam // 103 / / gaccha gaccha jaradrakSa:! kiM hatena tvayA nanu ? / iti bruvANaM zrIzailametya vajrodaro'vadat // 104 / / are re! mriyase pApa! vadannevaM hi kadvada! / ehyehi yudhyasva mayA na bhavasyeSa mA sma gAH // 105 / / mArutistadvacaH zrutvA hakkAmiva mRgAdhipa: / bUtkurvannurvahaGkArazchAdayAmAsa taM zaraiH // 106 / / tadbANavRSTiM nidhUya zarairvajrodaro'pi tam / tirayAmAsa mArtaNDaM prAvRTkAla ivA'mbudaiH // 107 / / aho! vajrodaro vIro yo'lamasmai hanUmate / aho! vIra: pAvaniryo'laM vajrodararakSase // 108 // evaM giro raNakrIDAsadasyAnAM divaukasAm / asahiSNurdviSajjiSNurhanumAn mAnaparvataH / / 109 / / varSan yugapadastrANi citrANyutpAtameghavat / vajrodaraM tamavadhIt pazyatAmapi rakSasAm ||110||tribhirvishesskm|| pAvajrodaravadhakruddho rAvaNirjambumAlyatha / tarjan mArutimAhvAsta pratikAra iva dvipam / / 111 // ubhAvapi mahAmallAvanyo'nyavadhakAGkSiNau / yuyudhAte ciraM bANaiH pannagairvArti kAviva // 112 // iSubhyaH pratiyacchantau dviguNadviguNAniSUn / parasparaM prApatustAvedhamarNottamarNatAm // 113 // kruddho'tha kRtvA hanumAnarathyarathasArathim / taM dviSaM tADayAmAsa mudgareNa garIyasA // 114 // mUrcchito jambumAlyuphaiM nipapAtA''papAta ca / ruSA mahodaro rakSovIro varSanchilImukhAn // 115 / / anye'pi rAkSasabhaTA hanUmantaM jighAMsavaH / jAtyazvAna iva kroDaM veSTayAmAsuruccakaiH // 116 / / doSNo: ke'pi mukhe ke'pi ke'pyaMyorhadi ke'pi c| kukSau ke'pi zaraistIkSNairjanire te hanUmatA // 117 / / antarvaNaM dava iva madhye'mbhodhIva vADava: / madhyerakSobalaM vIrazcakAsAmAsa maarutiH||118|| kSaNAdabhAsId rakSAMsi tamAMsIva divAkaraH / mahaujasAM ziroratnaM pavanaJjayanandanaH // 119 / / pArakSobhaGgena saMkruddhaH kumbhakarNo'tha zUlabhRt / IzAna iva bhUmiSThaH svayaM yoddhumadhAvata // 120 // kAnapyaMhriprahAreNa muSTighAtena kAnapi / kAMzcit kUrparaghAtena telaghAtena kAMzcana // 121 / / kAMzcinmudraghAtena zUlaghAtena kAMcana / kAnapyanyo'nyaghAtena kumbhakarNo'vadhIt kapIn ||122||yugmm|| kalpAntArNavakalpaM tamApatantaM tarasvinam / rAvaNAnujamAlokya sugrIva: samadhAvata // 123 / / bhAmaNDalo dadhimukho mahendraH kumudo'GgadaH / apare'pyanvadhAvanta pradIparne ivodyate // 124 / / dazAnanAnujaM paJcAnanaM vyAdhA ivA'rudhan / varSanto'strANi citrANi yugapad vAnarottamAH // 125 / / prasvApanAstraM teSUccaiH kAlarAtrimivA'parAm / rAtriJcaravaro'muJcadamoghaM munivAkyavat // 126 / / nidrAyamANaM svaM sainyaM divA kumudakhaNDavat / dRSTvA sasmAra sugrIvo mahAvidyAM prabodhinIm / / 127 / / are! kva kumbhakarNo'stItyuccaistumulakAriNaH / uttasthurvAnarabhaTA: khagA iva nizAtyaye / / 128 / / upAdravan kumbhakarNamAkarNAkRSTakArmukA: / sugrIvAdhiSThitA: suSThayodhina: kapikuJjarA: // 129 / / 1. sarvabalena // 2. "cApabhastradhArI" iti lA.Ti.;(bANanAM bhAthAMvALo) // 3. pucchAcchoTa0 taa.||4. kutsitaM vadati // 5. hakkAramiva kesarI khaM.2, tA. / / 6. mhaagrvisstthH|| 7. chAdayAmAsa / / 8. "sabhyAnAM" iti laa.tti.||9. hastipakaH; "kuntAraH" iti lA.Ti. // 10. gaaruddikau||11. "yataH pratinidhipratidAne pratinA(si.2-2-72)" iti paJcamyatra // 12. adhamarNa:-RNadAtA, uttamarNa:-RNagrahItA // 13. nipapAtotpa0 tA. mu. / / 14. "AgAt" iti laa.tti.|| 15. bANAn / / 16. sUkaram / / 17. mahaujasAM puruSANAM mUrdhanya:-hanumAn / / 18. IzAnendraH zaGkaro vA / / 19. kUrpara: koNiH / / 20. capeTAghAtena / / 21. kAnapi tA. // 22. "vegavantaM" iti lA.Ti. // 23. agnau / / 24. "nidrAstraM" iti lA.Ti. // 25. rAtriJcareSu-nizAcareSu vr:-kumbhkrnnH||26. prabodhanIm taa.|| 27. arere! taa.|| Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptamaH sargaH) trissssttishlaakaapurusscritm| sugrIvo dalayAmAsa kumbhakarNasya sArathim / rathaM rathyAMzca gadayA'gadaGkAro gdaaniv||130|| bhUmiSThaH kumbhakarNo'tha hastenodastamudgaraH / ekazRGgo giririva sugrIvAyA'bhyadhAvata // 131 / / yuddhArthaM dhAvatastasyA'GgavAtena griiysaa| bhUyAMsa: kapaya: petuH karisparzana vRkSavat / / 132 // plavaGgamairaskhalita: sthalairiva nedIrayaH / sagrIvarathamAhatyA'cUrNayanmudreNa saH // 133 / / khe samutpatya sugrIva: zilAmekAM mahIyasIm / mumoca kumbhakarNAya vajrI vajramivA'draye // 134 // kumbhakarNo mudgareNa tAM zilAM kaNazo'karot / autpAtikI rajovRSTiM kapInAM darzayanniva / / 135 / / taDattaDiti kurvANa taDiddaNDAstramutkaTam / rAvaNAvarajAyA'tha vAlino'varajo'mucat // 136 / / taDiddaNDAya caNDAya tasmai zastrANyanekaza: / kumbhakarNaH pracikSepa moghIbhUtAni tAni tu // 137 // kumbhakarNa: papAtol taDiddaNDena tADitaH / jagadbhayaGkarAkAra: kalpAnta iva parvataH // 138 / / mUrcchite bhrAtari kruddhaH svayameva dazAnanaH / sAkSAdivA'ntako'cAlId bhrukuTIbhISaNAnanaH // 139 / / natvendrajita tamityUce svAmiMstava puro raNe / na yamo varuNo nA'pina kuberona vA hariH // 140 // tiSThanti kiM tu plavagA evaite deva! tiSTha tat / gatvaiSa tAn haniSyAmi ruSTo mazakamuSTivat // 141 // niSidhyaivaM dazagrIvaM mAnodgrIvaH sa zakrajit / AghnAnaH pravivezA'nta:kapisainyaM mahAbhujaH // 142 / / kAsAra: kAsarasyeva bhekairApatata: sata: / kapibhirmumuce tasya samarorvI mahaujasaH // 143 / / sa trasyata: kapInUce re re! tiSThata vAnarA:! / ayudhyamAnAnno hanmi rAvaNasyA'smi nandanaH // 144 / / kva mAruti:? kva sugrIvastAbhyAmapyathavA kRtam / kva nu tau rAma-saumitrI abhyamitrIyamAninau // 145 / / iti bruvANaM dordAdamarSAruNitekSaNa: / raNAyA''hvata sugrIvastaM dazagrIvanandanam // 146 // bhAmaNDalo'pIndrajito'varajaM meghavAhanam / AyodhayitumArebhe zarabhaM zarabho yathA // 147 / / diggajA iva catvArazcatvAra sAgarA iva / AsphAlanta: zuzubhire te trilokIbhayaGkarAH // 148 / / gatAgataistadrathAnAmakampata vasundharA / cakampire sAnumantazcakSobha ca mahodadhiH // 149 / / bubudhe nA'ntaraM teSAM bANAkarSaNa-mokSayoH / atyntlghuhstaanaamvihsttvshaalinaam||150|| Ayasairdaivatairestrairayudhyanta cirAyate / paraM na ko'pi kenA'pi teSAM mdhyaadjiiyt||151|| atho mumucatuH kruddhAvindrajinmeghavAhanau / sugrIva-bhAmaNDalayo gapAzAstramuddhatam // 152 / / nAgapAzaistathA baddhau bhAmaNDala-kapIzvarau / anIzvarau ni:zvasitumapyabhUtAM yathA hi tau // 153 / / pAitazca labdhasajJena kumbhakarNena roSataH / gadayA tADita: pRthvyAM mArutirmurchito'patat // 154 // doSNA takSakakalpena taM karIva kareNa saH / sarmuddadhe valayitenA'ntaHkakSaM nyadhatta ca // 155 // Uce bibhISaNo rAmaM svAminnetau hi te bale / balIyasau sArabhUtAvAnane nayane iva // 156 / / baddhau vaidehi-sugrIvau rA~vaNibhyAM mahoragaiH / yAvallakAM na nIyete tAvat tau mocayAmyaham // 157 / / hanumAn kumbhakarNena baddho doSNA mahaujasA / laGkAmaprApta evA'yaM mocanIyo raghUdvaha! // 158 / / svAmin! vinA hi sugrIva-bhAmaNDala-hanUmata: / avIramiva na: sainyamanujAnIhi yAmi tat // 159 / / evaM tatra bruvatyeva vegAd gatvA'Ggado bhaTaH / AkSipya kumbhakarNena yuyudhe yuddhakovidaH // 160 // krodhAndhyAt kumbhakarNena protkSiptabhujapAzata: / yayau mArutirutpatya vihaGga iva paJjarAt // 161 / / bibhISaNo mocayituM bhAmaNDala-kapIzvarau / rAvaNibhyAM samaM yoddhumadhAvata rathasthitaH // 162 / / dadhyatuzcendrajinmeghavAhanAveSa na: pituH / anujaH svayamabhyeti krtumsmaabhiraahvm||163|| 1. azvAn // 2. vaidyo rogAniva // 3. udasta:-U/kRtaH mudgaro yena saH / / 4. vAnaraiH / / 5. ndiivegH|| 6. utpAtikI mu.|| 7. kumbhakarNAya // 8. sugrIvaH / / 9. viphalIbhUtAni / / 10. bhAnukarNaH khaM.1-2, lA. he. kA. pA. chA. // 11. bhrakuTI0 lA. // 12. kiM nu mu.||13. 'macchara' iti bhASA / / 14. mAnenolagrIvaH / / 15. ghnan / / 16. taDAgo mahiSasya iva / / 17. Abhimukhyena amitrAn zatrUn alaGgAmI abhyamitrIyaH, AtmAnaM abhyamitrIyaM manyamAnau, vIramAninau ityarthaH; "vairibhUtau" iti Ti.lA. // 18. laghubhrAtaram / / 19. "avyAkulitatva" iti Ti. lA. // 20. lohamayaiH / / 21. zvAstrai0 tA. // 22. asamarthau / / 23. takSako nAgaH / / 24. samuddadhe lA. // 25. kakSAyAm // 26. baddhvA kA. lA. pA. chA. / / 27. bhAmaNDala: / / 28. rAvaNaputrAbhyAm / / 29. yuddham // Jain Education Mernational Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM anena tAtakalpena yoddhavyaM kathamadya hA! / ito'pasaraNaM yuktaM na 'hIH pUjyAddhi bibhyatAm // 164 // pAzabaddhAvimau cAsrI nizcitaM hi mariSyataH / ihaiva hi tadAsAtAM tAto nA'nveti nau yathA // 165 // vicintyaivaM nezatustau dhImantau rAvaNI raNAt / pazyan bibhISaNazcA'sthAd bhAmaNDala - kapIzvarau // 166 // cintAmlAnAnanau tatra tasthatU rAma-lakSmaNau / himAnIcchannavapuSau sUryAcandramasAviva // 167 // rAmabhadrastataH pUrvapratipannavaraM suram / mahAlocanamasmArSIt suparNAmarapuGgavam // 168 // jJAtvA cA'vadhinA'bhyetya dadau paidyAya so'maraH / vidyAM siMhaninAdAkhyAM muzalaM syandanaM halam // 169 // lakSmaNAya dadau vidyAM gAruDIM syandanaM tathA / gadAM ca vidyudvardenAM samare ripuMnAzinIm // 170 // varuNA-''gneya-vAyavyapramukhANyaparANyapi / divyAnyastrANi chatre ca sa dadAvubhayorapi || 171 || saumitrervAhanIbhUtaM garuDaM prekSya tatkSaNam / sugrIva - bhAmaNDalayoH praNezuH pAzapannagAH // 172 // jajJe jayajayArAva rAmasainye samantataH / rakSobalamivA'staM ca yayau devo'bjinIpatiH || 173 || prAtarbhUyo'pi sainyAni raghUdvaha - dazAsyayoH / sarvAbhisArasArANi raNAGgaNamupAsaran // 174 // teSAM kRtAntadantAbhasphuradastrabhayaGkaraH / akANDArabdhasaMvartaH prAvartata mahAraNaH // 175 // kruddhairakSobhi rakSobhirvAnarANAM varUthinI / madhyAhratApasantaptaiH sarasI sUkarairiva // 176 // bhagnaprAyAM camUM prekSya sugrIvAdyA mahaujasaH / rakSo'nIkeSu vivizuryogino'nyavapuH Sviva // 177 // vidudruvU rAkSasAste'pyAkrAntAstaiH kapIzvaraiH / nAgA iva garutmadbhiradbhirAmaghaTA iva // 178 // rakSobhaGgena saMkruddho dadhAve rAvaNaH svayam / mahArathapracAreNa dArayanniva medinIm // 179 // tasya prasarato dAvavahneriva tairasvinaH / muhUrtamapi nA'gre'sthAt kapivIreSu kazcana // 180 // tadyuddhe calitaM rAmaM niSidhya prazrayAdatha / bibhISaNaH kSaNAdetya rurodha dazakandharam // 189 // taM rAvaNavad re! kaMzrito'si bibhISaNa! / kruddhasya mama yenA''jau kSipta: kavalavanmukhe // 182 // vyAdheneva kirau zvAnaM mayi tvAM re! pratirvaitA / rAmeNa mantritaM sAdhu sAdhvidaM hyAtmarakSiNA // 183 / / adyA'pi mama vAtsalyaM tvayi vatsA'sti gaccha tat / etau hyadya haniSyAmi sasainyau rAma-lakSmaNau // 184 // amISAM vadhyamAnAnAM mA saGkhyApUraNaH sma bhUH / ehi svasthAnameva tvaM pRSThe hasto'yamadya te // 185 // bibhISaNo'pyuvAcaivaM rAmo'ntaka iva svayam / acAlIt tvAM prati kruddho niSiddhazca mayA cchlAt // 186 // tvAM bodhayitukAmo'haM yuddhavyAjAdihA''gataH / adyA'pi mucyatAM sItAM prasIda kuru madvacaH // 187 // hanta! mRtyubhayAnnA'haM rAjyalobhena nA'pi vA / gato'smi rAmaM nirvedabhayAt kiM tu dazAnana ! // 188 // sItArpaNena nirvAdaM praNAzaya yathA hyhm| punareva zrayAmi tvAM vihAya raghupuGgavam // 189 // kruddho'tha rAvaNaH proce kimadyA'pi bibhISikAm / re bibhISaNa! durbuddhe! pradarzayasi kAtara! ? // 190 // bhrAtRhatyAbhayAdukto'syevaM nA'nyena hetunA / ityuktvA'sphAlayAmAsa kaurmukaM dazakandharaH // 191 // bhrAtRhatyAbhayAdukto'syevaM nA'nyena hetunA / ityuktvA'sphAlayAmAsa dhanuH so'pi bibhISaNaH // 192 // tataH pravavRtAte tau bhrAtarau yoddhumudyatau / citrANyastrANi karSantau varSantau ca nirantaram // 193 // // athendrajitkumbhakarNau rAkSasA apare'pi ca / svAmibhaktyA'bhyadhAvanta kRtAntasyeva kiGkarAH // 194 // rAmo'rautsIt kumbhakarNaM lakSmaNo rAvaNiM punaH / nIlastu siMhajaghanaM durmarSazca ghaTodaram // 195 // svayambhUrdurmatiM zambhuM nalavIro'Ggado mayam / skandaH punazcandraNakhaM vighnaM candrodarAtmajaH // 196 // ketuM bhAmaNDalanRpaH zrIdatto jambumAlinam / kumbhakarNa sutaM kumbhaM pavanaJjayanandanaH // 197 // kiSkindhezaH sumAlAkhyaM kundo dhUmrAkSarAkSasam / vAlisUzcandrarazmizca bhaTaM sAraNarAkSasam // 198 // 1. lajjA / / 2. mahad himaM himAnI, tayA channaM vapuryayostau // / 3. rAmAya // 4. vidyudgamanAM tA // 5. 0 nAzanIm tA / / 6. "dina 2" iti Ti.lA. / / 7. sarvaughasArANi // 8. akANDe ArabdhaH saMvartaH kSayaH yatra // 9. akSobhi kSubdhA / / 10. senA // / 11. garuDaiH / / 12. jalairapakvaghaTA iva / / 13. vegavataH / / 14. praNayAt / / 15. "zUkare" iti Ti.lA. / / 16. preSayatA / / 17. hyAtmarakSaNam mu.; hyAtmarakSaNAt mo. // / 18. pRSThau lA. / / 19. balAt mu. // / 20. sItAM khaM.1-2, pAtA. // 21. apavAdabhayAt // 22. bhItim // 23. dhanuH / / 24. 0'pyevaM lA. / / 25. durmukhastu pAtA. lA // 26. 0stu khaM. 1-2 // 27. Jain Education dhUmAkSa0 khaM. 1 2, pAtA.; dhUmAkhya0 lA. // (saptamaM parva Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 207 saptamaH sargaH) trissssttishlaakaapurusscritm| rAkSasAneva'manyAnapyarautsuH kpyo'pre| ayudhyanta cataiH sArdhaM naqarnakA ivaa'rnnve||199|| evaM yuddhe vartamAne bhISaNebhyo'pi bhiissnne| lakSmaNAyA'mucat krodhAdatraM tAmasamindrajit // 200 // tadastraM tapanAstreNa saumitriH zatrutApanaH / sadyo vidrAvayAmAsA'ninA medanapiNDavat // 201 // saumitrirnAgapAzAstraM mamocendrajite krdhaa| tantunA'mbhasi hastIva sa tena drAgabadhyata / / 202 / / AkramyamANasarvAGgo nAgAstreNa dazAsyasU: / nipapAtA'zaniriva dArayan sAgarAmbarAm // 203 / / cikSepa svarathAGke taM virAdho lkssmnnaajnyyaa| kArApAla ivA'naiSInije ca zibire drutam // 204 // nAgapAzaiH kumbhakarNaM tvabadhnAllakSmaNAgrajaH / bhAmaNDalastaM zibire'naiSId rAmAjJayA tataH // 205 / / anye'pi pratiyoddhAro baddhA rAmasya sainikaiH / meghavAhanamukhyAste ninyire zibire nije // 206 / / pAdRSTvA dazamukhastat tu krodhazokasamAkula: / bibhISaNAya cikSepa zUlaM mUlaM jayazriyaH // 207 / / tacchUlamantarAle'pi kdliikaannddliilyaa| cakAra kaNazo rAmAvaraja: patribhiH zitaiH // 208 / / dharaNendrapradattAM tAmamoghavijayAhvayAm / vijayArthI dazagrIvo mahAzaktiM samuddadhe // 209 // dhagaddhagiti jvalantIM taDattaDiti nAdinIm / saMhArAbdataDillekhAmiva khe'bhramayat sa tAm // 210 // apasamurdivi surA dRzaM sainyA nyamIlayan / tAM vilokya na ke'pyasthuH susthitaM susthitA api // 211 // rAma: saumitrimityUce'smAkameSa bibhISaNaH / Aganturhanyate hanta dhig na AzritaghAtinaH // 212 / / iti rAmavacaH zrutvA saumitrirmitravatsalaH / bibhISaNAgre gatvA'sthAdAkSipan dazakandharam // 213 / / puraHsthaM garuDasthaM taM prekSyovAca dazAnanaH / na tubhyaM zaktirutkSiptA mA mRthA: paramRtyunA // 214 / / mriyasva yadi vA mAryastvamevA'si yato mama / varAkastvatpade hyeSa mamA'gre'sthAd bibhISaNaH // 215 // ityuktvA bhramayitvA tAM zaktiM rAmAnujanmane / mumoca paitadutpAtAzanikalpAM dazAnanaH // 216 / / tAmApatantIM saumitriH sugrIvo hanumAn nala: / bhAmaNDalo virAdho'nye'pyastraiH svaiH svairatADayan / / 217 / / sA'vajJAya tadastraughaM vyAladvipa ivA'Gkuzam / aurvonala ivA'mbhodhau lakSmaNora:sthale'patat // 218 // tayA bhinno mahIpRSThe nipapAta ca lakSmaNaH / utpapAta ca tatsainye viSvag hAhAravo mahAn / / 219 // kruddho'tha jyeSThakAkutstho jighutsuriva rAvaNam / AyodhayitumArebhe paJcAnanarathasthitaH // 220 // kSaNAccakAra virathaM paJcAnanaratho dviSam / dazAnano'pi vegenA'dhyAruroha rathAntaram // 221 // bhaktvA bhaGktvA rathAnevaM paJca vArAn dazAnanam / kAkutstho virathIcakre jaMgadadvaitapauruSaH // 222 / / dazAsyo'cintayaccaivaM bhrAtRsnehAdayaM svayam / mariSyatyeva tat kiM me yodhitenA'munA'dhunA ? // 223 / / dazagrIvo vimRzyaivaM yayau laGkApurIM drutam / astaM jagAma ca ravi: rAmazokAdivA''turaH // 224 / / pabhagne'tha rAvaNe rAmo nivRttyeyAya lakSmaNam / taM ca dRSTvA nipatitaM papAta bhuvi mUrcchitaH // 225 / / sugrIvAdibhirAsikto rAmazcandanavAriNA / labdhasajJo niSadyopasaumitrItyagadad rudan // 226 // tava kiM bAdhate vatsa! ? brUhi tUSNIM sthito'si kim ? / saJjJayA'pi samAkhyAhi prINayA'grajamAtmanaH / / 227 / / ete tvanmukhamIkSante sugriivaadyaastvaa'nugaaH| nA'nugRhNAsi kiM vAcA dRzA vA priyadarzana! ? // 228 // jIvan raNAd rAvaNo'gAditi lajjAvazAd dhruvam / na bhASase tad bhASasva pUrayiSye tavepsitam / / 229 // re re rAvaNa! duSTAtmaMstiSTha tiSTha kva yAsyasi ? / eSa prasthApayAmi tvAM naicirAya mahApathe // 230 // ityuktvA dhanurAsphAlyodasthAd yAvad raghUdvahaH / tAvat kapIzvereNaivamUce vinayapUrvakam // 231 // svAmin! nizeyamagamallaGkAM ca sa nizAcaraH / zaktiprahAravidhura: svAmI nazcaiSa vartate // 232 / / dhairyamAdhehi jAnIhi hatameva dshaannm| pratijAgaraNopAyaMsaumitrereva cintaya / / 233 // 1. 0manyo'nyamarautsuH pAtA.prabhRtiSu, mu. // 2. madanaH 'mINa' / / 3. dazAsyabhUH tA. / / 4. vajramiva / / 5. pRthvIm // 6. svarathotsaGge / / 7. taM lA. // 8. tIkSNairbANaiH / / 9. pralayakAlInameghasya vidyullekhAmiva // 10. sainikAH // 11. susthitA api duHsthitA khN.2||12. atithiH // 13. mamA'grata: mo.|| 14. rAmAnujAya tAm khaM.2 // 15. patad yadutpAtolkA-tattulyAm // 16. unila: mu.vaDavAnalaH // 17. rAmaH // 18. bhakSaNecchuH / / 19. jagati Jain Education advitIyaparAkramaH / / 20. yodhitenA'dhunA'munA mu. // 21. saumitrisamIpam // 22. zIghram // 23. mRtyupthe|| Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (saptamaM parva bhUyo rAmo jagAdaivaM hatA bhAryA hato'nujaH / tiSThatyadyA'pirAmo'yaM zatadhA na vidiiryte||234|| sakhe sugrIva! hanuman! bhAmaNDala! nalA'Ggada! / virAdhAdyAzca sarve'pi yAta svaukasi samprati // 235 / / sItApahArAt saumitrivadhAdapyadhikaM shuce| sakhe! bibhISaNA'bhUstvaM yat kRtArthIkRto'si na // 236 // prAta: pazya paraM bandho! nijabAndhavavartmanA / nIyamAnaM svabandhuM taM bandhurUpeNa vairiNam / / 237 / / prAta: kRtArthIkRtya tvAmanuyAsyAmi lakSmaNam / lakSmaNaM hi vinA kiM me sItayA jIvitena vA ? ||238 / / bibhISaNo babhASe'tha kimadhairyamidaM prabho! ? / zaktyA hato'pi hyanayA pumAn jIvati yAminIm // 239 / / mantra-tantrAdinA ghAtapratIkArAya sarvathA / prayatyatAM prabho! yAvanna vibhAti vibhAvarI // 240 / / Ameti rAghaveNokte sugrIvAdyAstu vidyayA / sapta vaprAMzcaturAn rAghavau parito vyadhuH / / 241 // prAcyA dvAreSu tatrA'sthuH sugrIva: pAvanaJjayiH / tAra: kundo dadhimukho gavAkSo gavaya: kramAt // 242 / / udIcyAmaGgadaH kUrmo'Ggo mahendro vihaGgamaH / suSeNazcandrarazmizca dvAreSvasthuH kramAdamI / / 243 // pratIcyAM nIla-samarazIla-durdhara-manmathA: / jayazca vijayazcaiva sambhavazcA'vatasthire / / 244 / / bhAmaNDalo virAdhazca gajo bhuvanajinnala: / maindo bibhISaNazcA'sthurdakSiNasyAM kramAdamI // 245 / / madhye kRtveti kAkutsthau sugrIvAdyA mahAbhujAH / prajAgaraparAstasthurAtmArAmA ivodyatA // 246 / / sItAyAH kazcidAcakhyau yacchaktyA lakSmaNo hataH / prAtarvipatsyate rAmabhadro'pi bhrAtRsauhRdAt // 247|| vajranirghoSavad ghoraM tacchrutvA janakAtmajA / papAta mUrcchayA pRthvyAM lateva pavanAhatA // 248 / / vidyAdharIbhirambhobhiH saMsiktA labdhacetanA / utthAya vilalApaivaM jAnakI karuNasvaram // 249 / / hA vatsa! lakSmaNa! kvA'gAstyaktvaikAkinamagrajam / muhUrtamapi hi sthAtuM vinA tvAmeSa na kSamaH // 250 // dhigahaM mandabhAgyA'smi yato mama kRte'dhunA / svAmi-devarayordevatulyayorIgAgatam // 251 / / prasIda matpravezAya dvidhA bhava vasundhare! / prArNaniryANahetostvaM bhava vA hRdaya! dvidhA // 252 / / evaM rudantI karuNaM sItAM kA'pi kRpaavtii| avalokyA'valokinyA vidyAdharyabravIditi / / 253 / / bhaviSyatyakSatAGgaste prabhAte devi! devaraH / samaM ca rAmabhadreNa tvAmetyA''nandayiSyati // 254 // svasthAvasthA tadgirA'sthAt kAkutsrthagRhiNI tadA / sUryodayaM cintayantI cakravAkIva jAgratI // 255 / / pAsaumitrirmArito'dyeti kSaNaM jaharSa rAvaNaH / kSaNaM smRtvA bhrAtR-putra-mitrabandhaM ruroda ca // 256 / / hA vatsa! kumbhakarNa! tvaM mamA''tmaivA'paraH paraH / dvitIyAviva me bAhU hendrajinmeghavAhanau! // 257|| hA vatsA! jambumAlyAdyA! mama rUpAntaropamA:! / aprAptapUrvaM prAptA: stha kathaM bandhaM gajA iva ? // 258 / / smAraM smAraM svabandhUnAmitthaM bandhAdi nUtanam / bhUyo bhUyo dazagrIvo mumUrccha ca ruroda ca // 259 / / pAitazca padmasainye'vAkprAkAradvArarakSakam / bhAmaNDalamupetyaivaM ko'pi vidyAdharo'vadat // 260 / / padmapAdAn darzaya me tadApto nanu yadyasi / ahaM lakSmaNajIvAtumAkhyAsyAmi hito'smi vaH // 261 // vidhRtya pANinA doSNi nIto bhAmaNDalena sa: / padyasya pAdapadmAnte praNamyaivaM vyajijJapat // 262 / / saGgItapuranAthasya zazimaNDalabhUpateH / tanayaH praticandro'haM suprabhAkukSisambhavaH // 263 // krIDArthaM sakalatro'haM calito'nyedhurambare / dRSTaH sahasravijayanAmnA vidyAdhareNa ca // 264 // tena maithunikA vairAdu yodhito'haM ciraM tdaa| pAtitazcaNDaravayA zaktyA cA''hatya bhatale // 265 // sAketapuryAM mAhendrodayodyAne luThan bhuvi / dRSTazca bharatenA'haM tvadbhAtrA'tikRpAlunA / / 266 / / sadyo gandhAmbubhistena sikto'haM pRthivIbhujA / mattazca niragAcchaktirdasyuH paragRhAdiva // 267 / / sadyo rUDhaprahAreNa mayA vismitacetasA / pRSTo gandhAmbumAhAtmyamityazaMsat tavA'nujaH // 268 / / 1. zokAya // 2. 'tvaM asmAbhiH kRtArtho na kRtaH' iti vicAro'smAkaM mahate zokAya bhavati / / 3. lakSmaNavartmanA mRtyurUpeNetyarthaH / / 4. svasya-tava bandhuMrAvaNam / / 5. rAtrim / / 6. pratikArAya tA. // 7. raatriH|| 8. mando pAtA. lA.; mendo khN.1-2|| 9. jAgarUkAH / / 10. yoginaH // 11. prANanirvANa mu., rasvIpA.; prANanirgamanahetunA // 12. bhaviSyati zubhAGgaste lA. // 13. sItA / / 14. bandhanam // 15. hA! indra0 iti padacchedaH / / 16. 0sainye prAk0 mu., rasvIpA.; "dakSiNotpanna" iti Ti.lA. // 17. alaM mu., rasvIpA. / / 18. jIvanauSadham / / 19. maithunanimittakAt / / 20. cauraH / / 21. gandhAmbumAhAtmya zazaMsaivaM tavA0 laa.|| Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 209 saptama: sargaH) triSaSTizalAkApuruSacaritam / sArthavAho vindhyanAmA'bhyagAd gjpuraadih| ekastanmahiSo maarge'tibhaartruttito'ptt||269|| tanmUrdhni pAdaM vinyasya saJcacAra purIjanaH / upadraveNa mahatA vipanna: so'tha sairibhaH // 270 // so'kAmanirjarAyogAcchetakarapurezvaraH / suro vAyukumAro'bhUnnAmnA pavanaputrakaH // 271 // jJAtvA cA'vadhinA pUrvaM mRtyu prakupito'tha saH / pure janapade cA'smin vyAdhIn nAnAvidhAn vyadhAt // 272 / / deze gRhe ca na vyAdhirabhUnmanmAtulasya tu / droNameghanarendrasya manmahIvartino'pi hi // 273 // avyAdhikAraNaM pRSTo mayA dronnghno'vdt| bhAryA priyaGkarA me'bhUt puraa'tivyaadhibaadhitaa||274|| jAte garbhe tatprabhAvAd vyAdhinA'mucyatA'tha sA / suSuve ca kramAt putrIM vizalyAmabhidhAnataH // 275 / / tvaddeza iva maddeze'pyudbhUte vyAdhyupadrave / vizalyAsnAnatoyena sikto loko'bhavad viruk // 276 / / pRSTo mayA satyabhUtazaraNo munirnydaa| vadati sma vizalyAyA: prAgjanmatapasaH phalam // 277 / / vraNarohaNaM zalyApahAro vyaadhisnggyH| nRNAM snAnAmbhasA'pyasyA bhAvI bhartA ca lakSmaNaH // 278 / / tayA munigirA samyag jAtAdanubhavAdapi / vizalyAsnAnapayasa: prabhAvo nizcito mayA // 279 / / ityaditvA droNamegho vishlyaasnpnodkm| mamA'pi hyArpayata tenA'bhavada bhmirmmaa'pyruk||280|| tasyAH snAnAmbhasA'nena mayA siktastvamapyaho! / niHzaktizalya: saMrUDhavraNazca samabhUH kSaNAt // 281 / / bharatasya mamA'pyevamutpanna: pratyaya: prabho! / A pratyUSAdAnayata vizalyAsnAnavAri tat // 282 // tvaryatAM tvaryatAM tasmAt pratyUSe kiM kariSyatha ? / paryaste zakaTe hanta kiM kurvIta gaNAdhipa: ? // 283 / / bhAmaNDalaM hanUmantamaGgadaM ca raghUdvahaH / Adizat pratibharataM vizalyAsnAnavAriNe // 284 / / prayayuste vimAnenA'yodhyAM pavanaraMhasA / prAsAdAGke ca dadRzuH zayAnaM bharataM nRpam / / 285 // bharatasya prabodhAya te gItaM cakrurambare / rAjakArye'pi rAjAna utthApyante hyupAyata: // 286 / / vibudhya bharatenA'pi dRSTaH pRSTaH puro naman / Uce bhAmaNDala: kAryaM nA''ptasyA''pte prarocanA / / 287 / / setsyatyetanmayA tatreyuSeti bharatastataH / tadvimAnAdhirUDho'gAt puraM kautukamaGgalam // 288 // bharatena droNaghano vizalyAmatha yAcitaH / sahodvAhya strIsahasrasahitAM tAmadatta ca // 289 / / bhAmaNDalo'pyayodhyAyAM muktvA bharatamutsukaH / Ayayau saparIvAro vizalyAsaMyutastataH // 290 // jvaladdIpavimAnastho bhItaiH sUryodayabhramAt / kSaNaM dRSTo nijaiH so'dhAd vizalyAmupalakSmaNam // 291 // tayA ca pANinA spRSTAllakSmaNAt tatkSaNAdapi / nirjagAma mahAzaktiryaSTineva mahoragI // 292 // samutpatantI sA zaktiH samutpatya hnuumtaa| prasabhaM jagRhe zyenavihageneva vartikA // 293 / / sA'pyUce devatArUpA na me doSo'sti kazcana / pradattA dharaNenA'smai prajJaptibhaginI hyaham / / 294 / / vizalyAprAgbhavatapastejaH soDhumanIzvarI / eSA yAsyAmi mAM muJca preSyabhAvAdanIgasam // 295 / / ityukto muktavAn zaktiMmArutistAM mahAbhujaH / muktamAtrA ca sA zaktilajjiteva tiroddhe||296|| vizalyA'pi hi saumitriM bhUya: pasparza paanninaa| vililepa ca gozIrSacandanena zanaiH zanaiH / / 297 / / rUDhavraNo'tha saumitrirdrAk prasupta ivotthitH| sasvaje rAmabhadreNa varSatA'zrujalaM mudA // 298 // sarvaM vizalyAvRttAntaM rAmastasmai zazaMsa c| tatsnAnapayasA cA''zu svAn pairAMzcA'bhyaSecayat // 299 // 1. mahiSaH / / 2. rabhUnme mAtula0 khaM.2 / / 3. ca khN.1-2||4. vyAdhinA mumuce'tha0 lA. // 5. rogrhitH||6. satyabhUti: pAtA.; satyabhUtacAraNo he. mo. // 7. nijagAda mo.|| 8. atra sthAne lA.saJakapratau TippitaM gAthAtrikamevaM"evaM sA'NaMgasarA, vAsasahassANi tiNNi tavacaraNaM / kAUNa ya saMviggA, vavasai saMlehaNaM tatto // 1 // paccakkhia AhAraM, cauvvihaM dehamAiaMsavvaM / bhaNai a hatthasayAo, eo purao Na gaMtavvaM / / 2 / / niamassa chaTThadivase, volINe navari khearo ekko / nAmeNa laddhiAso, paNamiameruM pddiniatto||3||iti vRddhapadmacarite // " mudrite paumacarie(padmacarite) tu u.63, gAthA : 49-50-51(pR.388)| 9.samyag jJAnA0 tA.vinA sarvapratiSu, mu.||10. bhUmirdezaH / / 11. tvamabhUH mu.||12.0mutpnnprtyyN khaM.1, paataa.||13. prAta:kAlAt pUrvam / / 14. bhagne 'ullalite' iti Ti. laa.||15. 'gaNezaH' iti Ti. laa.||16. pavanavegena / / 17. prstaavnaa-priitivaakyN(khushaamt)||18. saha lakSmaNena' ityadhyAhAraH; athavA 'sa:'-droNaghana:,'ha' iti sphuTArthe 'vyayam // 19. srpinnii||20. 'caTikA' iti Ti. lA.;'cakalI' / / 21.praiSya0 mu.||22. 'aparAdharahitAM' iti Ti. lA. / / 23. varSatA'mU0 khaM.1-2, pAtA. // 24. rAvaNabhaTAn // Jain Education intemonar Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (saptamaM parva kanyAsahasrasahitAM vizalyAM rAmazAsanAt / tadAnImeva saumitrirupayeme yathAvidhi // 30 // saumitre vanodvAhotsAhajanmA mahotsavaH / vidyAdharanapaizcakre jagadAzcaryakAraNama // 30 // saumitrirjIvita iti carairnaktaJcarAdhipaH / vijJAya mantrayAJcakre samaM mantrivarairiti // 302 / / abhavanmama bhAvo'yaM saumitri: zaktitADita: / prAtarmariSyati tato rAmo'pi snehapIDita: // 303 / / yAsyanti kapayo naMSTvA te ca madbandhu-sUnavaH / kumbhakarNendrajinmukhyA: svayameSyanti mAmiha // 304 // adhunA daivavaiguNyAllakSmaNa: so'pi jIvita: / mayA mocayitavyAste kumbhakarNAdayaH katham ? // 305 / / mantriNo'pyevamUcustaM jAnakImokSaNaM vinaa| na mokSa: kumbhakarNAdivIrANAM pratyutA'zivam / / 306 // iyatyapi gate svAmin! rakSa rakSa nijaM kulam / upAyazcA'tra nA'nyo'sti rAmAnunayanaM vinA / / 307|| rAvaNastAnavajJAya dUtaM sAmantamAdizat / sAma-dAna-daNDapUrvamanuziSyoparAghavam / / 308 / / sa gatvA dvA:sthavijJapta: sugrIvAdisamAvRtam / padmanAbhaM namaskRtya vyAjahAreti dhIragI: // 309 / / dazAsyastvAM vadatyevaM bandhuvarga vimuJca me / jAnakImanumanyasva rAjyArdhaM ca gRhANa me // 310 // trINi kanyAsahasrANi tubhyaM dAsyAmi, tena c| santuSya, no cet te sarvaM na hyetanna ca jIvitam // 311 / / babhASe padmanAbho'tha nA'rtho me raajysmpdaa| na cA'nyapramadAvargabhogena mahatA'pi hi // 312 // preSayiSyatyarcayitvA jAnakIM rAvaNo yadi / tadA mokSyAmi tadvandhu-tanayAnanyathA na hi // 313 // sAmantaH punarapyUce rAma! naitat tavocitam / strImAtrakasyA'sya kRte svaM kSeptuM prANasaMzaye // 314 / / saumitrirekavAraM cejjIvito rAvaNAhata: / jIviSyati kathaM so'dya tvaM cA'mI ca plavaGgamA: ? // 315 / / eko'pi rAvaNo hantumidaM vizvamapIzvaraH / sarvathA tadvaco mAnyamudarkaM vimRza svayam // 316 / / lakSmaNastadrAi kruddho'bhyadhAre dUtapAMzana! / svazaktiM parazaktiM vA vettyadyA'pi na rAvaNaH // 317 / / hata-baddhaparIvAro bhAryAzeSIkRto'pi san / pauruSaM nATayatyeSa eSA kA tasya dhRSTatA ? // 318 // zalazchinnAzeSajaTastaruH / yathA so'pi tathaikAGga: kiyat sthAsyati rAvaNaH // 319 / / tad gaccha saMvAhaya taM yuddhAya dazakandharam / kRtAnta iva sajjo me taM vyApAdayituM bhujaH // 320 / / lakSmaNenaivamAkSipto vibhASitumanA: sa tu / utthAya dhRtvA grIvAyAM vAnarairniravAsyata // 321 // rAvaNAya sa gatvA''khyat sarvaM rAghavavAcikam / sacivAn rAvaNo'pyUce kiM kAryaM ? brUta samprati // 322 // abruvan mantriNo'pyevaM sItArpaNamihocitam / vyatirekaphalaM dRSTaM pazyA'nvayaphalaM prabho! // 323 // anvaya-vyatirekAbhyAM sarvaM kAryaM parIkSyate / ekena vyatirekeNa kiM sthito'si dazAnana! ? // 324 / / akSatA bahavo'dyA'pi bandhavaH sUnavazca te / sItArpaNAd vimuktaistai: samamedhasva sampadA / / 325 / / teSAM sItArpaNagirA marmaNIva hato'dhikam / antardUno dazamukhazciraM svayamacintayat / / 326 / / pAvidyAyA bahurUpAyA hRdi nirNIya sodhanam / zAnticaityaM yayau zAntakaSAyIbhUya rAvaNaH // 327 // snAtraM zrIzAntinAthasya payaskumbhairdazAnanaH / svayamindra ivA'kArSId bhaktyA vikasitAnanaH // 328 // gozIrSacandanenA'GgarAgaM puSpaizca daivataiH / pUjAM vidhAya zrIzAnte: stutimevaM vinirmame // 329 // devAdhidevAya jagattAyine paramAtmane / zrImate zAntinAthAya SoDazAyA'rhate namaH // 330 // zrIzAntinAtha! bhagavan! bhavAmbhonidhiAraNa! / sarvArthasiddhimantrAya tvannAmne'pi namo namaH // 331 / / ye tavA'STavidhAM pUjAM kurvanti paramezvara! / aSTA'pi siddhayasteSAM karasthA annimaadyH||332|| dhanyAnyakSINi yAni tvAM pazyanti prativAsaram / tebhyo'pi dhanyaM hRdayaM tadRSTo yena dhAryase // 333 // deva! tvatpAdasaMsparzAdapi syAnnirmalo janaH / ayo'pi hemIbhavati sparzavedhirasAnna kim ? // 334 // 1. rAvaNaH / / 2. sAmadAma0 mu.|| 3. sItAM mama samarpayetyarthaH / / 4. vA tA. // 5. santuSTo bhava // 6. udarkaH phalamuttaram / / 7. hatabandhu0 mu. khaM.1-2, pAtA. / / 8. yasya vRkSasya mUle muzalamAtrameva avaziSTaM, zeSA jaTA: chinnAH, tAdRzamUlayuktataruriva / / 9. lakSmaNasandezam / / 10. sItArpaNAbhAve'nartharUpaM phalaM dRSTaM iti vyatirekaH, adhunA sItArpaNarUpasyA'nvayasya phalaM pazya / / 11. bAhavo0 pAtA. // 12. sAdhanAm taa.||13.0bhuutraavnn: pAtA. tA.; zAntakaSAyo bhUtvA / / 14. 0tAraNe pAtA. / / 15. sarvArthasiddha0 lA.vinA // 16. tairakSibhidRSTaH / / palAe Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saptamaH sargaH ) triSaSTizalAkApuruSacaritam / tvatpAdAbjapraNAmena nityaM 'bhUluThanaiH prabho! / zRGgAratilakIbhUyAnmama bhAle 'kiNAvaliH // 335 // padArthai: puSpa-gandhAdyairupaihArIkRtaistava / prabho ! bhavatu madrAjyasampadvalleH sadA phalam ||336 // bhUyo bhUyaH prArthaye tvAmidameva jagadvibho ! / bhagavan! bhUyasI bhUyAt tvayi bhaktirbhave bhave // 337 // stutveti zAntiM laGkezaH puro ratnazilAsthitaH / tAM sAdhayitumArebhe vidyAmakSamrajaM dadhat // 338 // atha mandodarI dvAHsthaM yamadaNDamado'vadat / jinadharmarato'STAhAnyastu sarvo'pi pUrjanaH // 339 // na kariSyati yastvevaM tasya daNDo vadhAtmakaH / bhaviSyatIti laGkAyAmAghoSaya haitAnakaH // 340 // tadAdezena sa dvAHsthaH puryAmAghoSayat tathA / tacca cAranarairetya sugrIvAya nyavedyata // 349 // "sugrIvo'pyabravIdevaM na yAvad bahurUpiNIm / vidyAM sAdhayati svAmiMstAvat sAdhyo dazAnanaH || 342 // smitvA padmo'pyuvAcaivaM zAntaM dhyAnaparAyaNam / kathaM dazAsyaM gRhNAmi ? na hyahaM sa iva cchalI // 343 // iti rAmavacaH zrutvA channamevA'GgadAdayaH / vidyAbhraMzAya laGkezaM zAnticaityasthitaM yayuH || 344|| vidadhurvividhAMstatropasargAMste nirargalAH / manAgapi na tu dhyAnAdacAlId dazakandharaH ||345|| athA'Ggado jagAdaivaM rAmAd bhItena kiM tvayA / idaM pAkhaNDamArabdhamaprAptazaraNena bhoH ! ? || 346|| tvayA parokSe madbharturhRtA bhAryA mahAsatI / mandodarIM tu te patnIM pazyato'pi harAmyaham ||347|| ityudIryA'mandaroSo'karSanmandodarIM kacaiH / so'nAthAmiva rudatIM kurarIkaruNasvarAm ||348|| rAvaNo dhyAnasaMlInaH prekSAJcakre'pi tAM na hi / prAdurAsIcca sA vidyA dyotayantI nabhastalam ||349|| setyUMce tava siddhA'smi brUhi kiM karavANi bhoH ! ? / karomi te vaze vizva kiyanmAtrau hi rAghavau ? // 350 // rAvaNaH pratyuvAcaivaM sarvaM niSpadyate tvayA / smRtA samApateH kAle svasthAnaM gaccha samprati // 351 // tadvisRSTA tirodhatta sA vidyA te'pi vAnarAH / skandhAvAraM nijaM jagmurutplutya pavamAnavat // 352 // mandodaryaGgado dantaM zuzrAva ca dazAnanaH / cakre ca sadyo'haGkAragarbhaM huGkAramuccakaiH // 353 // 1 snAtvA bhuktvA ca laGkezo'gAd devaramaNe vane / Uce sItAM ca suciraM mayA te'nunayaH kRtaH // 354 // ujjhitvA niyamabhaGgabhIrutvamadhunA puna: / seviMSye'haM prasahya tvAM hatvA tvatpati - devarau // 355 // tadvAcA viSasadhrIcyA mUrcchitA janakAtmajA / nipapAta dazAsyasya tasyAmAzeva tatkSaNam // 356 // kathaJcillabdhasaJjJA sA jagrAhaivamabhigraham / mRtyuzced rAma- saumitryostadA'stvanazanaM mama || 357 || tacchrutvA rAvaNo dadhyau rAme sneho nisargajaH / asyAstadasyAM me rAgaH sthale kamalaropaNam // 358 / / kRtaM yuktaM mayA tannA'vajJAto yad bibhISaNaH / nA'mAtyAH mAnitAH svaM ca kulametat kalaGkitam // 359 // muJcAmyetAmadya cet tanna vivekapade pate / rAmAkrAntena mukteyamiti syAt pratyutA'yazaH // 360 // veha rAma - saumitrI samAneSye tatastayoH / arpayiSyAmyamUM dharmyaM yazasyaM ca hi tad bhavet // 361|| ||iti nizcitya laGkezastAmatItya vibhAvarIm / yuddhe cacAlA'zakunairvAryamANo'pi durmadaH || 362 || bhUyaH pravavRte yuddhaM rAma-rAvaNasainyayoH / atyudbhaTabhaTabhujAsphoTatrAsitadiggajam // 363 // vidhUyA'zeSarakSAMsi tUlAnIva mahAbalaH / lakSmaNastADayAmAsa vizikhairdazakandharam || 364|| saumitrervikramaM dRSTvA sAzaGko dazakandharaH / sasmAra bahurUpAM tAM vidyAM vizvabhayaGkarAm // 365 // smRtimAtropasthitAyAM vidyAyAM tatra rAvaNaH / vicakre bhairavANyAzu svAni rUpANyanekazaH // 366 // bhUmau nabhasi pRSThe'gre pArzvayorapi lakSmaNaH / apazyad rAvaNAneva vividhAyudhavarSiNaH || 367 // tavadrUpa ivaiko'pi tArkSyastho lakSmaNo'pi tAn / jaghAna rAvaNAn bANaizcintitopainataiH zaitaiH // 368 / / T 211 1. bhUluNThanaiH mu. rasvIpA // / 2. vraNAvaliH // 3. 0rupahAraiH tA. // 4. akSamAlAm- japamAlAm // 5. 'AnakaH paTaha:' iti Ti. lA. // 6. caranarai0 lA // 7. ahaM rAvaNa iva kapaTI na // 8. karaiH tA.; kezaiH // 9. TiTTibhI // 10. 0 svaram tA // 11. sA'pyUce pAtA. // / 12. AgaccheH // 13. jagmurutpatya mu. rasvIpA. / / 14. pavanavat // 15. ramayiSye mu. lA // 16. viSatulyayA / / 17. sItAyAM viSaye rAvaNasyA''zeva / / 18. rAmasneho tA . // / 19. mayA na yuktaM taccakre'vajJAto 0 lA // 20. bhavet // 21. yudhe tA. // 22. vAyuH kArpAsapuMbhikA iva / / 23. vizeSai0 lA // 24. tAvanti rAvaNatulyAni eva rUpANi Jain Educatyasya sa tAvadrUpaH // 25. cintitA eva upanatA: hastamAgatAH / / 26. zarai: mu; zataiH rasaMpA, dbnly Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (saptamaM parva 212 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM nArAyaNasya tairbaannairvidhrodshkndhrH| sasmAra jaajvlcckrmrdhckritvlaanychnm||369|| roSAruNAkSastaccakraM bhramayitvA nabhastale / mumoca rAvaNa: zastramantyaM rAmAnujanmane // 370 / / kRtvA pradakSiNAM tat tu saumitrerdakSiNe kre| avatasthe ravirivodayaparvatamUrdhani // 371 / / viSaNNo rAvaNo dadhyau satyaM jAtaM munervacaH / teSAM bibhISaNAdInAM satyazcAlocanirNayaH // 372 // viSaNNaM bhrAtaraM prekSya bhUyo'pyUce bibhISaNaH / bhrAtaradyA'pi vaidehIM muJca tvaM cejjijIviSuH // 373 // kuddhastaM rAvaNo'vocat kiM me'straM cakrameva re! ? / dviSaM sacakramapyenaM drAgghaniSyAmi muSTinA // 374 // iti darpAd vibruvato rakSonAthasya lakSmaNaH / vakSastenaiva cakreNa kUSmANDavadapATayat // 375 / / tadA ca jyeSThakRSNaikAdazyAmazca pazcime / yAme mRto dazagrIvazcaturthaM narakaM yayau // 376 / / sapadi jaya jayeti vyAharadbhiryusadbhiya'raci kusumavRSTilakSmaNasyopariSTAt / samajanica kapInAM tANDavaM caNDaharSotthitaklikilanAdApUrNaradronikuJjam // 377 / / ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye saptame parvaNi rAvaNavadho nAma saptamaH sarga: samAptaH / / 1. mANiH // 2 paJceta sA. ziraH saH // 4. hi ca // 5. likilita . sa. lA 1. mantranirNayaH / / 2.0mapyetaM tA. / / 3. zira0 lA. / / 4.0mahi ca tA. / / 5. 0kilikili0 khaM.2, tA. laa.||6. roda:-AkAza-pRthivyau / / 7. saptamaparvaNi khN.1-2|| 8. 'samAptaH' iti khaM.1-2, tA. lA.pratiSu na / / Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||assttm: srg:|| atho bibhISaNastatrakAndizIkAn nishaacraan| evamAzvAsayAmAsa jnyaatisnehvshiikRtH||1|| padma-nArAyaNAvetAvaSTamau bl-shaangginnau| zaraNyau shrnnaayaa''shushrydhvmvishngkitaa:||2|| te sarve zizriyuH padma-saumitrI tau ca cakratuH / teSAM prasAdaM vIrA hi prajAsu samadRSTayaH / / 3 / / hataMcabhrAtaraM dRSTvA zokAvezAd bibhISaNa: / martukAma: svayamapi cakarSakSurikAM nijaam||4|| tayA svakukSiAghnAnaM dadherAmo bibhiissnnm| hA! bhrAtardhAtarityuccaiH krandantaM karuNAkSaram // 5 / / mandodaryAdibhiH sArdhaM rudntmpraavnnm| iti taMbodhayAmAsapadmanAbhaH slkssmnnH||6|| IdRkparAkrama: so'yaM na hi zocyo dazAnanaH / yasyA''zazaGkire dUraM samareSvamarA api||7|| vIravRttyA'nayA mRtyuMgato'sau kIrtibhAjanam / tadasyottarakAryANi kurudhvaM ruditairalam / / 8 / / ityuditvA padmanAbho mahAtmA prAptabandhanAn / kumbhakarNendrajinmeghavAhanAdInamocayat // 9 // bibhISaNa: kumbhakarNaH zakrajinmeghavAhanaH / mandodaryapi sambhUyA'pare'pi patadazravaH // 10 // dazagrIvAGgasaMskAraM sadyo gozIrSacandanaiH / krpuuraaguNrusmmishrairviddhunglitaanlaiH||11yugmm|| padma: padmasarasyetya te ca snAtvA jalAJjalim / samarmazrujalai: koSNaiH prddurdshmaulye||12|| girA'bhirAmayA rAma: kinniva sudhaarsm| salakSmaNa: kumbhkrnnprbhRtiinitybhaasst||13|| pUrvavat svasvarAjyAni kurudhvamadhunA'pi hi| yuSmallakSmyA na na: kRtyaM he vIrA:! kSemamastu vH||14|| ityuktA: padmanAbhena yugapacchoka-vismayau / bibhrANA: kumbhakarNAdyA jgdurgdgdaakssrm||15|| nA'rtho rAjyena na: kazcitprAjyenA'pi mahAbhuja! / grahISyAma: parivrajyAM moksssaamraajysaadhniim||16|| atrA'ntare ca kusumAyudhodyAne mhaamuniH| aprameyabalo nAma caturjJAnI smaayyau||17 tatraiva nizi tasyA'bhUt kevljnyaanmujjvlm| cakruzca kevalajJAnamahimAnaM divauksH||18|| prAtazca rAma-saumitrI kumbhakarNAdayazca te| upetya tamavandanta tato dharmaM ca zuzruvuH // 19 // papracchaturdezanAnte zakrajinmeghavAhanau / paraM vairAgyamApannau puraatnbhvaannijaan||20|| muniH so'thA'bravIt puryoM kauzAmbyAmiha bhaarte| nisvau bandhUyuvAM jAtau nAmnA prthm-pshcimau||21|| tAvanyadAbhavadattAdharmaM zrutvA mhaamuneH| vrataM jagRhatuHzAntakaSAyau ca vijahratuH // 22 // anyedyustau tu kauzAmbyAM gatau dadRzaturnupam / patnyendumukhyA krIDantaM nandighoSa madhUtsave // 23 // taM dRSTvA pazcimo'kArSInidAnaM tpsaa'munaa| IdRkkrIDAparaH putraH bhUyAsamanayoraham / / 24 / / sAdhubhirvAryamANo'pi nidAnAnna nyavartata / mRtvA ca pazcimo jajJe tayostugrativardhanaH // 25 / / krameNodyauvana: prAptarAjya: sarativardhanaH / piteva reme vividhaM ramaNIbhiH samAvRtaH // 26 // mRtvA prathamasAdhustu nirnidaantpovshaat| babhUva paJcame kalpe tridaza: prmrddhikH||27|| so'vadhetiraM jJAtvA tatrotpannaM mhiiptim|tNbodhyitumbhyaagaat munirUpadhara: surH||28|| 1. bhayatrastAn rAkSasAn / / 2. cchu rikAM mu. / / 3. 0kSiM nighnAnaM khN.1||4. dUre mu.; atyartham / / 5. 0dInabodhayat he. mo. / / 6. mandodarI ca tA. / / 7. sambhUya pare0 khaM.1-2, pAtA. lA. // 8. karpUrAgaru0 tA. vinA / / 9. khaM.1-2, pAtA. lA.pratiSu n||10. bibhISaNAdayaH / / 11. samamamrajalaiH khaM.1-2, pAtA. lA. // 12. ISaduSNaiH / / 13. varSanniva / / 14. atra lA.pratau TippitaM gAthAdvikamidaM"aha tassa diNassaMte, sAhU nAmeNa appmeyblo| chappaNNasahasajutto, muNINa laMkApurI patto // 1 // jaiso muNI mahappA, patto laMkAhivaMmi jiivNte| to lakkhaNassa pItI, hoti(tI) saha rkkhsiNdenn||2||iti vRddhpdmcrite||" (mudrite paumacarie u.75, gA.23-23; pR.428)|| 15. nirdhanau / / 16. bhavaddattA0 tA. // 17. vasantotsave // 18. tuk-putraH / Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (saptamaM parva rativardhanarAjenA'rpite paTTe niSadya sH| zazaMsa prAgbhavaM tasya svasya ca bhrAtRsauhRdAt / / 29 / / saJjAtajAtismaraNAd virakto rativardhanaH / prAvAjIdatha mRtvA ca brahmaloke suro'bhavat / / 30 / / cyutvA tato videheSu vibuddhanagare yuvAm / abhUtaM bhrAtarau bhUpau pravrajyA'cyutamIyathuH // 31 // cyutvA'cyutAd dazAsyasya prativiSNostu samprati / putrau yuvAmajAyethAmindrajinmeghavAhanau // 32 // rativardhanamAtA tu bhavaM bhrAntvendumukhyapi / mandodarI samabhavajjananI yuvayoriyam // 33 // kumbhakarNendrajinmeghavAhanAdyA nizamya tat / mandodaryAdayazcA'pi tadaivA''dadire vratam // 34 / / muniM natvA tu taM rAmaH sasaumitri-kapIzvaraH / bibhISaNena praheNa vetriNevA'gragAminA // 35 / / darzyamAnapatho vidyAdharIbhiH kRtamaGgalaH / RddhyA mahatyendra iva laGkAyAM prAvizat purIm ||36||yugmm|| gireH puSpagirermUrdhanyudyAne tatra maithilIm / gatvA dadarza kAkutstho yathAkhyAtAM hanUmatA // 37|| tAmatkSipya nijotsaGge dvitIyamiva jIvitam / tadaiva jIvitammanyo dhArayAmAsa rAghavaH // 38 // iyaM mahAsatI sItA jayatviti mrutpthe| tadAnIM jughuSuH siddha-gandharvAdyAH pramodinaH // 39 / / sItAdevyA namazcakre pAdau prakSAlayanniva / sumitrAnandano mudA // 40 // ciraM jIva ciraM nanda ciraM jIva madAziSA / iti bruvANA vaidehI jaghrau zirasi lakSmaNam // 41 / / bhAmaNDalo namazcakre sItAM sItA'pi taM mudA / AziSA''nandayAmAsa munivAkyasamAnayA // 42 // svanAmAkhyAnapUrvaM cakapirAjo bibhiissnn:| hanumAnaGgado'nye'pi prnnemurjnkaatmjaam||43|| pArvaNena zazAGkena cirAt kumudinIva sA / rAmeNa zuzubhe sItA vikAzaM samupeyuSI // 44 / / sasIto'dhyAsya bhuvanAlaGkAraM rAghavo gajam / jagAma dhAma dAzAsyaM sugrIvAdyaiH smaavRtH||45|| tadantazca maNistambhasahasrAkaM jinezituH / caityaM zrIzAntinAthasya praviveza vivandiSuH // 46 / / bibhISaNArpitaistatra kusumAdyairupaskaraiH / zAntimAnarca kAkutstha: sItA-saumitrisaMyutaH // 47 / / bibhISaNAbhyarthito'tha bibhISaNagRhaM yayau / rAma: sasItA-saumitri: sugrIvAdibhiranvita: // 48 / / tatra devArcanaM snAna-bhojanAdi ca rAghavaH / cakre saparivAro'pi mAnayan rAvaNAnujam // 49 / / rAmaM siMhAsanAsInamagrAsIno bibhISaNaH / vAsasI paridhAyobhe babhASe'tha kRtAJjaliH // 50 // ratna-svarNAdikozo'yamidaM hasti-hayAdi ca / ayaM ca rAkSasadvIpo gRhyatAM pattirasmi te // 51 // rAjyAbhiSekamadhunA kurmahe te tvadAjJayA / pavitraya purIM laGkAM prasIdAnugRhANa mAm // 52 // rAmo'pyuvAca dattaM te laGkArAjyaM mayA puraa| vyasmArSIstadidAnI kiM mahAtmana! bhaktimohita: ? // 5 evaM niSidhya taM padmo laGkArAjye tadaiva hi / abhyaSiJcat svayaM prIta: pratijJAtArthapAlakaH // 54 // sItA-saumitri-sugrIvapramukhairAvRto yayau / rAmo'tha rAvaNagRhe sudharmAyAmivA'dribhit / / 55 / / pAtatra siMhodarAdInAmudvoDhuM prAk prtishrutaaH| kanyA rAmAjJayA''naiSustatra vidyaadhrottmaaH||56|| atha svasvapratipannAstA: kumArIryathAvidhi / rAghavAvupayemAte khecarIgItamaGgalau // 57 // bhogAMstatropabhuJjAnau nirvighnaM rAma-lakSmaNau / sugrIvAdyaiH sevyamAnau SaDabdImatininyatuH // 58 / / atrA'ntare vindhyasthalyAmindrajinmeghavAhanau / tau siddhimIyaturjajJe tIrthaM megharathaM ca tat // 59 / / 1. namreNa / / 2. vetriNA cAgra0 khaM.1 / / 3. atra lA.pratau TippitaM gAthAcatuSkamevaM - "tisamuddameiNivaI, maha daio viNihao raNamuhammi / puttehiM vimukkA'haM, ke saraNaM bho pavajAmi ? // 1 // evaM sA vilavaMtI, ajAe tattha saMjamasirIe / paDibohiA ya giNhai, pavvajaM sA mahAdevI // 2 // caMdaNahA vi aNiccaM, jIaMnAUNa tivvadukkhattA / pavvaiA daDhabhAvA, jiNavaradhammujayA jAyA // 3 // aTThAvaNNasahassA, tattha ya juvaINa laddhabohINaM / pavvaiANi tavaguNaM kuNaMti dukkhakkhayaTThAe // 4 // iti vRddhapadmacarite / / " (mudrite paumacarie u.75, gA. 81-82-83-84) / 4. khaM.1-2, pAtA. lA.pratiSu na / / 5. mahApathe khaM.2; AkAze / / 6. 0ramrajalaiH khaM.1-2, pAtA. laa.|| 7. sugrIvaH / / 8. pUrNimAsambandhinA candreNa // 9. rAvaNAvAsaM kAM. mu.|| 10.sAmagrIbhiH / / 11. snAnaM paataa.||12. indraH / / 13. anggiikRtaaH||14. rAma-lakSmaNau pariNinyatuH / / 15. 0maGgalaiH pAtA. / / ___Jain Education 16 SaDa varSANi / / 17. megharavaM khaM.1-2, pAtA. laa.|| For Private & Personal use Only Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSTama: sarga:) trissssttishlaakaapurusscritm| narmadAyAM kumbhakarNo nadyAM siddhimiyAya ca / pRSTarakSitamityAsIt tat tIrthaM cA'bhidhAnataH // 60 / / itazca sAketapure rAma-lakSmaNamAtarau / tadvArtAmapyajAnantyau tasthaturbhRzaduHkhite // 61 / / tadA ca dhAtakIkhaNDAdAgatastatra naardH| papraccha bhaktinane te vimanaske kuto yuvAm ? // 62 / / athA'parAjitovAca putrau me rAma-lakSmaNau / pitrAjJayo vanaM yAtau snuSayA sItayA saha // 63 / / sItApahArAllaGkAyAM jagmatustau mahAbhujau / rAvaNena raNe zaktyA lakSmaNastADitaH kila // 64 / / zaktizalyoddharaNAya vizalyA''nAyi tatra ca / na vidyo yadabhUt kiJcid vatso jIvati vA na vA ? // 65 / / abhidhAyeti hA vatsa! vatseti karuNasvaram / ruroda sA rodayantI sumitrAmapi nirbharam // 66 / / tataste nArado'vocad bhavataM susthite yuvAm / yuSmatputrAvupeSyAmi tathA''neSyAmi tAviha // 67 / / tayorevaM pratizrutya nArado gaganAdhvanA / janazrutyA jJAtavRtto laGkAyAM rAmamabhyagAt / / 68 / / satkRtya pRSTo rAmeNa kimatrA''gA ? iti svayam / tanmAtRdu:khavRttAntamAcakhyau nArado'khilam // 69 / / sadya: saraNaraNaka: padmo'vAdId bibhISaNam / vismRtya du:khaM mAtRRNAM tvadbhaktyA'sthAmihA'dhikam / / 70 / / asmadduHkhAd vipadyante na yAvanmAtaro hi naH / tAvat tatrA'dya yAsyAmo'numanyasva mahAzaya! // 71 // natvA bibhISaNo'pyUce tiSThA'trA'hAni SoDaza / yAvat svaiH zilpibhI ramyAM tAmayodhyAM karomyaham / / 72 / / evamastviti rAmoktaH sa vidyAdharazilpibhiH / dinaiH SoDazabhizcakre'yodhyAM svarnagarInibhAm // 73 / / tadA rAmeNa satkRtya visRSTo nArado yayau / Akhyacca rAmamAtRRNAM putrAgamamahotsavam // 74 / / pAathA'hni SoDaze sAnta:purAvAruhya puSpakam / zakrezAnAvivaikastho pratasthAte raghUdvahau // 75 / / rAvaNAnuja-sugrIva-bhAmaNDalanRpAdibhiH / anvIyamAnau nagarImayodhyAM ceyatu: kSaNAt // 76 / / AyAntau puSpakArUDhau dUrAdapi nirIkSya tau| abhyAgAt kuJjarArUDho bharata: sAnujo'pi hi // 77 / / AyAti bharate rAmAjJayopakSiti puSpakam / jagAma pAlakamiva pAkazAsanazAsanAt // 78 / / AdAvapyuttatArebhAd bharato bhrAtRsaMyutaH / utteratuH puSpakAcca sotkaNThau rAma-lakSmaNau // 79 / / pAdayoH patitaM rAmo bharataM sAzrulocanam / parirebhe samutthApya mUrdhni cumban muhurmuhuH // 8 // zatrughnamapi pAdAnte luThantaM raghupuGgavaH / utthApya parimRjya svAMzukena pariSasvaje // 81 // tato bharata-zatrughnau namantau lakSmaNo'pi hi / prasAritabhujo bADhamAliliGga sasambhramaH / / 82 / / ArohadanujaiH sArdhaM tribhI rAmo'tha puSpakam / samAdideza cA'yodhyApravezAya kRtatvaraH // 83 / / tUryeSu vyomni bhUmau ca vAdyamAneSvathonmudau / ayodhyAM rAma-saumitrI nijAM prAvizatAM purIm / / 84 // sotkaNThairunmukhaiH paurairmayUrairiva vAridau / nirnimeSaiH prekSyamANau stUyamAnau ca nirbharam / / 85 / / arkavad dIyamAnArthI sthAne sthAne purIjanaiH / svaM prAsAdaM prasannAsyau jagmatU rAma-lakSmaNau // 86 // pAuttIrya puSpakAt tatra rAmaH saumitriNA saMha / jagAma mAtRsadanaM suhRdhRdayanandanaH // 87 / / rAmo'parAjitAM devIM mAtRvargamathA'param / namazcakre sasaumitristAbhizcA''zIrbhiraijyata // 88 / / atha sItA-vizalyAdyA: praNemuraparAjitAm / zvazrUranyAzca tatpAdapadyeSu nihitolakAH // 89 // asmadvad viirprkaannddprsvinyo'smdaashissaa| bhUyAsta yUyamiti tA: shvshrvo'pyaashaastocckaiH||90|| athA'parAjitA devI bhUyo bhUyo'pi lakSmaNam / spRzantI pANinA mUrdhni cumbantI caivamabravIt / / 91 / / diSTyA dRSTo'si he vatsa! punarjAto'si cA'dhunA / kRtvA videzagamanaM vijayIha yadAgamaH // 92 // tAni tAni ca kaSTAni vanavAsabhavAnyasau / rAmaH sItA cA'tininye tavaiva paricaryayA // 13 // lakSmaNo'pyavadat taatenevaa''ryennaa'tilaalitH| tvayevasItAdevyA ca vane'pyasthAmahaM sukham // 94 / / 1. duHsthite pAtA. / / 2. vanaM pitrAjJayA yAtau rasvIpA. // 3. pratijJApUrvakaM kathayitvA / / 4. sotkaNThaH / / 5. tAM tA. // 6. svarNagarI. tA.; svargapurI0 mu.||7.abhygaat mu. rsviipaa.||8. AyAte chA. pA.Agacchati sati // 9. kssitismiipe||10. indrshaasnaat||11.svvstrenn ||12.suuryvd dIyamAno 'rgha:-pUjopacAravizeSo yAbhyAM tau / / 13. samam rasaMpA. // 14. dhyata lA.vinA; apUjyata / / 15. sthApitakezAH / / 16. pracaNDavIra(putra)prasavinyaH / / Jain Educatio17. ceda0 pAtA. // Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJazrI hemacandrAcAryapraNItaM 'svecchAdurlalitairme cA''ryasya vairANi jjnyire| sItApahAro yanmUlaH kimanyad devi! gadyate ? // 95 // parantu yuSmadAzIbhirlaGghitvA vairsaagrm| mAtaH! saparivAro'pi kSemeNA''rya ihA''yayau // 96 // athotsavamayodhyAyAM bharato'kArayanmudA / purato rAmapAdAnAM pattimAtratvamAcaran // 97 // " anyadA rAmabhadraM tu praNamya bharato'bhyadhAt / Arya! tvadAjJayA rAjyamiyatkAlaM mayA dhRtam // 98 // prAvajiSyaM tadaivA'haM tAtapAdaiH saha prabho! / argalA nA'bhaviSyaccedAryAjJA rAjyapAlane || 99|| mAM vratAyA'numanyasva svayaM rAjyaM pratIccha ca / bhavodvignastvayi prApte na hyataH sthAtumutsahe // 100 // rAmo'pyudazrustaM smA''ha kimevaM vatsa ! bhASase ? / kuru rAjyaM tvameveha tvayyutkA vayamAgatAH // 101 // tyajannaH saha rAjyena bhUyastvadvirahavyathAm / kiM datse ? vatsa! tat tiSTha kurvAjJAM mama pUrvavat // 102 // ityAgrahaparaM rAmaM jJAtvA natvA ca so'calat / yAvat saumitriNA tAvadutthAyA'dhAri pANinA / / 103 // bharataM ca tathA yAntaM vratAya kRtanizcayam / jJAtvA sItA - vizalyAdyAstatrA''jagmuH sasambhramAH // 104 // vismArayitukAmAstA bharatasya vratAgraham / jalakrIDAvinodArthamarthanAM cakriretarAm // 105 // uparodhena tAsAM ca yayau sAntaH puro'pi saH / krIDAsarasi cikrIDa virakto'pi muhUrtakam // 106 // " jalAnnirgatya bharatastIre'sthAd rAjahaMsavat / stambhamunmUlya bhuvanAlaGkArastatra cA''yayau // 107|| madAndho'pyamadaH so'bhUt sadyo bharatadarzanAt / taddarzanena bharato'pyavApa paramAM mudam ||108|| sambhramAd rAma- saumitrI tasyopadravakAriNaH / kariNo bandhanAyA''zu sasAmantAvupeyatuH // 109 // rAmAjJayA hastipaikaiH sa stambhe hastyanIyata / Agatau ca munI dezabhUSaNaH kulabhUSaNaH // 110 // udyAne samavasRtau vandituM tau mahAmunI / prayayuH rAma - saumitri - bharatAH saparicchadAH // 111 // vanditvA tau ca papraccha rAmro mattakarI katham / amado'jani bhuvanAlaGkAro bharatekSaNAt ? // 112 // ||athA''khyat kevalI dezabhUSaNo nAbhisUnunA / samaM sahasrAzcatvAro rAjAnaH prAvrajan purA / / 113 || te tu svAminyanAhAre kRtamaune vihAriNi / nirviNNA jajJire sarve tApasA vanavAsinaH // 114 // prahlAdana-suprabharATtanayau teSu tApasau / ciraM candrodaya - sUrodayAkhyau bhramaturbhavam // 115 // candrodayo gajapure rAjJo harimaterabhUt / bhAryAyAM candralekhAyAM sUnurnAmnA kulaGkaraH // 116 // sUrodayo'pi tatraiva vizvabhUterdvijanmanaH / bhAryAyAmagnikuNDAyAM nAmnA zrutiratiH sutaH ||117|| abhUt kulaGkaro rAjA sa gacchaMstApasAzramam / avadhijJAninetyUce cA'bhinandanasAdhunA // 118 // tapyamAnena paJcAgnitapastatra tapasvinA / dagdhumAnItakASThasya madhye tiSThati pannagaH // 119 // so'hiH purA bhave kSemaGkarAkhyaste pitAmahaH / taddAru dArayitvA taM yatnAdAkRSya rakSa bhoH ! // 120 // AkulastadvacaH zrutvA gatvA taddArvadArayat / dadarzA'ntaH sthitaM cAhiM rAjA vismayate sma ca // 121 // Aditsate sma pravrajyAM yAvad rAjA kulaGkaraH / dvijaH zrutiratiH so'tha tAvadevamavocata ||122|| dharmo nA''mnAyiko vo'yaM nirbandhazcet tavAntime / dIkSA vayasyupAdeyA kiM sampratyapi khise ? || 123 // rAjA'pi tadvirA bhaggradIkSotsAho manAgapi / mayA kimatra kartavyamiti dhyAyannavIsthita // 124 // zrIdAmAkhyA'tha tadrAjJI sadA saktA purodhasA / nUnaM mAM jJAtavAneSa ityAzaGkata durmatiH // 125 // AvAM yAvanna hantyeSa tAvaddhanmIti sA viSam / purodho'numatA dattvA kulaGkaramamArayat // 126 // kramAcchrutiratiH so'pi mRto bhUyo'pyubhAvapi / ciraM bhavaM bhramatustau nAnAyoninipItinau // 127 // pure'nyadA rAjagRhe kapilabrahmaNaH sutau / sAvitryAM yugmato'bhUtAM vinoda - ramaNAbhidhau // 128 // ramaNo vedamadhyetuM yayau dezAntaraM tataH / kAlenA'dhItavedaH sannAgAd rAjagRhaM nizi // 129 // akAlo'sAviti dhiyA tadA'sthAd bahireva saH / sarvasAdhAraNe'svApsIdekasmin yakSamandire ||130|| 216 (saptamaM parva 1. AsId durlalitairme tu vairamAryasya kevalam rasvIpA.; AsId0 pAtA.; mama svacchandaceSTitaiH // 2. vairi0 mu. // 3 tvayi tava viSaye utkA:utkaNThitAH / 4. prArthanAm // 5. mahAvata // 6. mama karI lA. vinA // 7 0 devamabodhayat pAtA. // 8. kulaparamparAgataH / 9. khidyate mu. // / 10. Jain Education InonnavAsthitaH lA. vinA // 11. 0 nipAtitau khaM. 1, pAtA. / / 12, janmato 0 . lUse Only Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ___217 aSTamaH sargaH) trissssttishlaakaapurusscritm| vinodabhAryA zAkhAkhyA dattena brahmaNA samam / tatrA''gAt kRtasaGketA vinodo'pi hi tAmanu // 131 / / sA dattabuddhyA ramaNamutthApyA'ramat tadA / vinodo'pyasimAkRSya taM jaghAnA'vizaGkitaH // 132 // zAkhayA ramaNacchuryA vinodo'pi hatastadA / ciraM bhrAntvA bhavaM cA'bhUdibhyaputro dhanAbhidhaH / / 133 // ramaNo'pi bhavaM bhrAntvA dhanasyaivA'bhavat sutaH / lakSmIkukSisamudbhUto bhUSaNo nAmadheyata: // 134 / / dvAtriMzadibhyakanyA: sa dhanoktaH pariNItavAn / tAbhi: krIDen so'nyadA'sthAnnizi svagRhamUrdhani // 135 / / tatra yAme nizasturye zrIdharasya mahAmuneH / utpanne kevale'drAkSId devairArabdhamutsavam // 136 // jAtadharmaparINAma: sadyo'pyuttIrya vezmata: / taM vanditumacAlIcca mArge daSTazca so'hinA // 137 / / pazubhena pariNAmena bhrAntvA zubhagatIzciram / jambUdvIpe'tra videhe'pare ratnapure pure // 138 / / mahiSyAM hariNInAmnyAmacalAkhyasya cakriNa: / priyadarzananAmA'bhUt sa sUnurdharmatatparaH // 139 / / sa pravijiSuH pitranurodhAt pariNItavAn / trINi kanyAsahasrANi saMvigno'sthAt tathA'pi hi // 140 // cataHSaSTisahasrANi varSANAM sa tapaH param / caritvA gRhavAse'pi brahmaloke suro'bhavat // 141 // pabhrAntvA dhano'pi saMsAraM sa potanapure'bhavat / zakunA-'gnimukhabrahmapatnyAM mRdumatiH sutaH / / 142 / / sa pitrA durvinItatvAd gRhAnirvAsito bhraman / dhUrtaH sarvakalAkalpo bhUtvA bhUyo'pyagAd gRham // 143 / / sadA didevaM dyUtena na tvajIyata kenacit / dine dine devakebhyo bhUyiSThamajayad dhanam // 144 // vasantasenayA sArdhaM bhuGktvA bhogAn sa veshyyaa| ante gRhItazrAmaNyo brahmaloke suro'bhavat // 145 / / cyutvA pUrvabhavamAyAdoSAd vaitADhyaparvate / ayaM babhUva bhuvanAlaGkAro nAma kuJjaraH // 146 / / priyadarzanajIvo'pi brahmalokAt paricyutaH / babhUva bhavato bhrAtA bharato'yaM mahAbhujaH // 147 / / bharatAlokanAjAtajAtismRtirasau gajaH / sadyo gatamado jajJe viveke na hi raudratA // 148 / / pAiti pUrvabhavAn zrutvA virakto bharato'dhikam / vrataM rAjasahasreNA'grahInmokSamiyAya ca // 149 // sahasraM te'pi rAjAnaH pAlayitvA ciraM vratam / nAnAlabdhijuSo bhUtvA'nurUpaM padamAsadan // 150 // kuJjara: so'pi vairAgyAd vidhAya vividhaM tapaH / prapannAnazano mRtvA brahmaloke suro'bhavat // 151 / / vrataM bharatamAtA'pi kaikeyI samupAdade / pAlayitvA niSkalaGka prapede padamavyayam // 152 // bharate ca pravrajite bhUpA bhUcara-khecarA: / arthayAJcakrire rAmamabhiSekAya bhaktita: // 153 // lakSmaNo vAsudevo'yaM bhavadbhirabhiSicyatAm / tAnevamAdizad rAmaste tathaivA''zu cakrire // 154 // baladevatvA'bhiSekaM rAmabhadrasya ca vyadhuH / rAjyaM dvAvapyapAtAM cA'STamau tau bala-zAGgiNau // 155 / / padmo bibhISaNAyA'dAd rakSodvIpaM kramAgatam / sugrIvAya kapidvIpaM zrIpuraM tu hnuumte||156|| virAdhAya tu pAtAlalaGkAmRkSapuraM puna: / nIlAya pratisUryAya puraM hanupuraM punaH // 157 // devopagItanagaraM tad ratnajaTine puna: / bhAmaNDalAya vaitADhye nagaraM rathanUpuram // 158 / / anyebhyo'pi pradAyaivaM rAmaH zatrughnamabhyadhAt / yastubhyaM rocate vatsa! taM dezIrarIkuru // 159 / / mathurAM me prayaccheti zatrughnenA'rthita: puna: / rAmo jagAda duHsAdhA sA vatsa! mathurA purI // 160 // tatra rAjJo madho: zUlaM camareNa purA'rpitam / dUrAt parabalaM sarvaM nihatyA'bhyeti tatkare // 161 // zatrughno'pyevamavadad deva! rakSa:kulAntaka! / tavA'smi nanvahaM bhrAtA trAtA kastasya madhudhi ? // 162 // prayaccha mathurAM mahyaM svayameva madhoraham / pratIkAraM kariSyAmi vyAdheriva bhiSagvaraH // 163 // zatrughnamatyAgrahiNaM jJAtvA rAmo'nvaMzAditi / apazUla: pramattazca yodhanIyo madhustvayA // 164 // anuziSyetyadAd rAmastUNAvakSayyasAyakau / kRtAntavadanaM nAma senAnyaM ca sahA'dizat / / 165 / / zilImakhAnagnimakhAnarNavAvartadhanva c| lakSmaNo'pi dadau tasmAyAzaMsan vijayaM prm||166|| 1. lakSmaNo khN.1|| 2. krIDannanyadA0 tA.vinA // 3. sadyo'tyu0 mu. rasvIpA. // 4. videhe pure mu. rasvIpA. // 5. zakunA cA'sau agnimukhabrahmaNa: patnI ceti samAsaH, tasyAm / / 6. 0'bhramat lA.vinA / / 7. sarvakalAvid / / 8. cikrIDa / / 9. dyUtakArebhyaH / / 10. bharato bhrAtA bhavato. mu.||11. ca mu.|| 12. svIkuru / / 13. duHsAdhyA mu. / / 14. 0'bravIditi pAtA. // 15. zUlarahitaH / / 16. akSayyA: sAyakA-iSavo yatra tau // 17. bANAn // Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (saptamaM parva tata: pratasthe zatrughna: prayANaizca nirantaraiH / yayAvupa madhUpaghnama'vAtsIcca ndiittte||167|| tatrA''dau preSitAzcArAstasyA''khyannetya yanmadhu: / gata: kuberodyAne'sti mathurApUrvadikasthite // 168 / / patnyA jayantyA sArdhaM sa tatra krIDAparo'dhunA / astrAgAre ca tacchUlaM kAlo'yaM tasya yodhane // 169 / / tatazchalajJa: zatrughnaH prAvizanmathurA nishi| pravizantaM madhu tatra rurodha ca balaiH svayam // 170 // jaghAna samare cA''dau lavaNaM mdhunndnm| rAmAyaNaraNArambhe kharaM nArAyaNo yathA // 171 / / madhuH sutavadhaRddho dhAvitvA sphAlayan dhanuH / yuyudhe dAzarathinA rathinA rathinAM varaH // 172 / / anyo'nyamastrairastrANi cchindAnau tAvubhAvapi / zastrAzastri pracakrAte ciraM devAsurAviva // 173 / / dhanuH samudrAvartaM cA'gnimukhAMzca zilImukhAn / saumitridattAnasmArSIt turyo dazarathAtmajaH // 174 / / tatsmRtopanataM dhanvA'dhijyIkRtyA'gnipatribhiH / tairjaghAna madhuM vIra: zArdUlamiva lubdhakaH // 175 / / tadvANaghAtavidhuro madhurevamacintayat / zUlaM pANau na me'bhyAgAnna hato lakSmaNAnujaH // 176 / / gataM mama mudhA janma jinendro na yadarcitaH / kAritAni na caityAni dattaM pAtreSu no myaa||177|| iti dhyAyannAttadIkSo namaskAraparAyaNaH / mRtvA sanatkumAre'bhUnmadhurdevo maharddhikaH // 178 / / madhudehasyopariSTAt tadvimAnasurA vyadhuH / puSpavRSTiM jughuSuzca madhurdevo jayatviti // 179 / / tacchUlaM devatArUpamupetya camarAntike / zatrughnAnmadhunidhanaM chalotpannaM zazaMsa ca // 180 // tato mitravadhAmarSAccamara: prAcalat svayam / pRSTaH kva yAsIti tArkSyasvAminA veNudAriNA // 181 // hantuM svamitrahantAraM zatrughnaM mathurAsthitam / yAsyAmIti tadAkhyAte veNudAryavadat punaH // 182 / / dharaNendrAd rAvaNena yA labdhA sA'pi nirjitaa| zaktiH saumitriNA puNyaprakRSTenA'rdhacakriNA // 183 / / rAvaNo'pi hatastena tatpattistu kiyAn madhuH ? / zatrughno lakSmaNAdezAdavadhIt pradhane madhum // 184 / / uvAca camarendro yacchaktiH saumitriNA jitA / kanyakAyA vizalyAyA: prabhAveNa tadA khalu // 185 / / tasyAzcA'brahmacAriNyA: sa prabhAvo gto'dhunaa| kiM vA te'nena ? yAsyAmi taM hantuM mitraghAtakam / / 186 // ityuktvA camaro roSAcchatrughnaviSayaM yayau / saurAjyasusthitaM tatra sarvaM lokaM dadarza ca // 187 // prAk prajopadraveNopadravAmyetaM madhudviSam / iti buddhyA vyadhAd vyAdhIn vividhAMstatprajAsu saH // 188 / / kuladevatayA tacca jJApito vyAdhikAraNam / zatrughno'gAdayodhyAyAM rAma-lakSmaNasannidhau // 189 / / tau dezabhUSaNa-kulabhUSaNAvAgatau tadA / rAma-lakSmaNa-zatrughnA upetya ca vavandire // 190 // AgrahI hetunA kena zatrughno mathurAM prati ? / iti rAmeNa pRSTaH san babhASe dezabhUSaNaH // 191 / / zatrughnajIva utpadya mathurAyAmanekazaH / vipro'bhUcchIdharo nAma rUpavAn sAdhusevakaH / / 192 / / so'nyadA'dhvani yAn rAjamahiSyA lalitAkhyayA / dRSTo rAgAdathA''nAyi svAntike rentukAmayA // 193 // AgAccA'tarkito rAjA kSubhitA lalitA'pi ca / cauro'sAviti pUccakre rAjJA'dhAri sa tu dvijaH // 194 // rAjAdezAd vadhArthaM sa vadhasthAnamanIyata / pratijJAtavrato'moci kalyANamuninA tataH // 195 / / vimuktaH prAvrajat so'pi tapastaptvA divaM yayau / cyutvA'bhUnmathurApuryAM candrabhadranRpAtmajaH // 196 / / sa kAJcanaprabhArAjJIkukSibhUracalAbhidhaH / atyantavallabhazcA''sIccandrabhadrasya bhUpate: // 197 / / / bhAnuprabhAdyaiH sApatnaiH so'calo'STabhiragrajaiH / vyApAdayitumArebhe rAjA'yaM mA sma bhUditi // 198 / / tanmantre mantriNA''khyAte naMSTvA'gAdacalo'nyata: / bhramaMzcA'vidhyata vane kaNTakena garIyasA // 199 / / sa krandan pathi dRSTazca puMsA zrAvastivAsinA / pitRnirvAsitenA'GkanAmnadho bhAradhAriNA // 20 // kASThabhAraM vimucyA'ko'paninye tasya kaNTakam / hRSTaH sa kaNTakaM dattvovAcA'Gka sAdhu bhoH! kRtam / / 201 // acalaM mathurApuryAM tvaM zRNoSi yadA nRpam / tadA tatra samAgaccheH paramo hyupakAryasi // 202 // 1. madhorupaghna:-AzrayaH(mathurA), tatsamIpam / / 2. 0mAvAtsIcca rasaMpA. // 3. dikpati: tA. / / 4. 'sphAlayad khN.1|| 5. agnizaraiH / / 6. vyAdhaH / / 7. gRhItadIkSo bhAvacAritravAnityarthaH / / 8. veNudArItyabhidhena suparNakumAranikAyendreNa // 9. yuddhe / / 10. gacchan ; yan rAja. mu.||11.0kaamyyaa kA. mo. _Jain Education mu. khaM.2 // 12. sapatnIputraiH // 13. kASThabhAravAhakena / / For Private & Personal use Only Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSTama: sargaH) trissssttishlaakaapurusscritm| kauzAmbyAmacalo'thA''gAt tatra siMhaguroH puraH / indradattanRpaM dhanvA'bhyasyantaM sa udeksst||203|| siMhendradattayo: so'pi dhAnaSkatvamadarzayata / tasmai dattAmindradatto'datta patrI bhavA saha // 204 // so'sAdhayajjAtabalo dezAnanAdikAMstataH / mathurAM cA'nyadA'gacchad yuyudhe cA'grajaiH saha // 205 / / bhAnuprabhAdIn sa bhrAtRRn baddhvA'STAvapi cA'grahIt / tanmuktyai mantriNa: praiSIccandrabhadro'calAntike // 206 // Akhyat teSAM svavRttAntamacalaste'pi mantriNa: / vijJAya gatvA cA''cakhyuzcandrabhadrAya stvrm||207|| acalaM candrabhadro'pi hRSTaH puryAmavIvizat / krameNa nijarAjye taM laghIyAMsamapi nyadhAt // 208 / / pitrA nirvAsyamAnAMstAn bhrAtRRn bhAnuprabhAdikAn / kathaJcidacalo'rakSaccakre cA'dRSTasevakAn // 209 // anyadA naTaraGgasthenA'Gko dRSTo'calena saH / hanyamAna: pratIhArairAnAyi ca nijAntike // 210 // tasmai tajjanmabhUmiM tAM zrAvastimacalo dadau / tau dvau sambhUya cakrAte rAjyamadvaitasauhRdau // 211 / / tAvanyadA prAvrajatAM samudrAcAryasannidhau / mRtvA kAlena cA'bhUtAM brahmaloke surottamau // 212 / / cyutvA tato'calajIva: zatrughno'bhUt tavA'nujaH / prAgjanmamohanIyena tato'sau mathurAgrahI // 213 / / cyutvA tato'GkajIvo'pi senApatirayaM tava / kRtAntavadano nAma samajAyata rAghava! // 214 // gaitazca zrInandanasya prabhApurapurezituH / bhAryAyAM dhAraNInAmnyAM saptA'bhUvan kramAt sutAH // 215 / / suranandaH zrInandaH zrItilakaH sarvasundaraH / jayantazcAmarazcA'pi jayamitrazca saptamaH // 216 / / mAsajAtaM sutaM rAjye nyasya shriinndno'nydaa| guroH prItikarasyA'nte prAvAjIta taiH sutai: saha // 217 // zrInandano yayau mokSaM suranandAdayastu te / saptA'pyAsaMstapa:zaktyA jaGghAcAraNalabdhayaH // 218 // viharantaH purI jagmurmathurAM te maharSayaH / prAvRT cA'bhUt tadA tasthuradhizailaguhAgRham / / 219 // cakruH SaSThASTamAdIni te tapAMsi sadA'pi hi / utpatya dUradezeSu pAraNaM cakrire punaH // 220 // bhUyo'pi mathurAzailaguhAyAM tasthuretya ca / tatprabhAvArcamarabhUrvyAdhistatra kSayaM yayau / / 221 // pAraNAyA'nyadopetyA'yodhyAyAM te yayuH puri / arhaddattazreSThinazca bhikSArthaM prAvizan gRhe // 222 / / sAvajJaM tAn sa vanditvA dadhyau zreSThIti ke dyamI ? / nehatyA: sAdhuveSAstad varSAsvapi vihAriNaH // 223 // pRcchAmi kimamUn ? yad vA pAkhaNDairbhASitairalam / tasyaivaM dhyAyataste tu tadvadhvA pratilambhitAH // 224 // AcAryasya dhuterjagmurvasatau te maharSayaH / abhyutthAya dyutinA'pi vanditAste sagauravam // 225 / / akAlacAriNa iti tatsAdhubhiravanditAH / dattAsanAste dyutinA tatra pAraNakaM vyadhuH // 226 // AyAtA mathurApuryA yAsyAmastatra samprati / ityAkhyAya samutpatya svaM sthAnaM te punaryayuH // 227 // teSAM javAcAraNAnAM guNastotraM dyutiya'dhAt / tatsAdhavaH kRtAvajJA: pazcAttApaM pracakrire // 228 // tacchrutvA zrAvakaH so'rhaddatto'pyanuzayaM vyadhAt / kArtikazvetasaptamyAM yayau ca mathurApurIm / / 229 // arcitvA tatra caityAni saptarSIstAnavandata / kSamayAmAsa cA'vajJAdoSa zaMsan svayaM kRtam // 230 // saptarSINAM prabhAveNa zAntarogaM svamaNDalam / vijJAyeyAya kArtikyAM zatrughno'pi hi tAM purIm // 231 / / tAnnatvovAca zatrughno bhikSA me gRhyatAM gRhe / pratyUcuste'pi sAdhUnAM rAjapiNDaM na kalpate // 232 / / bhUyo'pyuvAca zatrughno yUyaM mayyupakAriNaH / maddeze daiviko roga: zAnto yuSmatprabhAvataH // 233 / / tallokAnugrahAyeha kiJcidadyA'pi tiSThata / sarvA pravRttirbhavatAM hyanyopakRtihetave // 234 // te'pyUcire gata: prAvRTkAlo'yaM tIrthayAtrayA / adhunA vihariSyAmo naikatra munayaH sthirAH // 235 / / gRhe gRhe tvaM gahiNAM kArayerbimbamArhatam / puryAmasyAM tato jAtu vyAdhirbhAvI na kasyacit // 236 / / 1.0myasantaM tA. // 2. samudaivata khaM.1vinA // 3. dattAnAmnIm // 4. rAjyena // 5. mantriNo khaM.1-2, pAtA.; mantriNo'prai0 rasaMpA.; mantriNAM prai0 mu.|| 6.0ccandraprabho0 tA. // 7. 0zcandraprabhAya tA. // 8. sevakavihInAn guptacarakalitAn vA // 9. 214zlokAnantaraM "ityuktvA munivauM tau, tato'nyatra vijhtuH| rAmacandrAdaya: sarve, svaM svaM sthAnaM mudA yyuH||" itibhAvArthakaH zloko'pekSita: iti pratibhAti / (iti TippaNI puurvmudritprtau)|| 10. 0zcamara0 tA. rasaMpA. // 11. aSTamaM sutamityarthaH // 12. camarendrakRtaH // 13. tvamI tA. // 14. iha-bharatabhUmau bhavAH // 15. .....dyutinAmakajainAcAryasya / / 16. dhute: sAdhubhiH / / 17. pazcAttApam / / 18. mathurAM mu.||19.0pinnddo lA.vinA // 20.yuSmatprasAdataH taa.|| "ityuktvA muniyo ta ra tA. saMpA. // 11. aSTamaM sutamityarthaH // 1.12. piNDo lA.vinA / / 20. yuSmatprasa Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (saptamaM parva ityuktvA te samutpatya yayuH saptarSayo'nyata: / zatrughno'pi tathA cakre lokazcA'bhUnnirAmayaH // 237 / / teSAM saptaRSINAM ca pratimA ratnanirmitAH / sa cakre mathurApuryAM kaMkupsu catasRSvapi // 238 / / pAitazca vaitADhyagirau dkssinnshrennibhuussnne| pure ratnapure ratnaratho rAjA tadA'bhavat // 239 / / tasya candramukhIkukSijanmA nAmnA mnormaa| udyauvanA kanyakA'bhUdu rUpeNA'pi manoramA // 240 / / dAtavyA kasya kanyeyamiti mantrapare nRpe / upetya nArado'vocallakSmaNasyeyamarhati / / 241 / / putrA ratnarathasyA'tha kupitA gotravairata: / bhRtyAn bhrUsaJjJayA''dikSan viTo'yaM kuTyatAmiti / / 242 / / uttiSThato jighAMsUMstAn dhImAn vijJAya naardH| samutpatyapaMtatrIva prayayAvupalakSmaNam // 243 // likhitvA tAM paTe kanyAM darzayAmAsa nAradaH / lakSmaNAya svavRttAntaM taM cA''cakhyAvazeSataH // 244 // tadrUpadarzanAjjAtAnurAgo lakSmaNa: kSaNAt / samaM rAmeNa tatrA''gAd rakSo-vidyAdharairvRtaH / / 245 / / jita: saumitriNA cA''zu tatra ratnaratho dadau / rAmAya kanyAM zrIdAmAM lakSmaNAya manoramAm // 246 / / vaitADhyadakSiNazreNiM jitvA sarvAM ca rAghavau / bhUyo'yodhyAmIyatuH kSmAM pAlayantau ca tasthatuH // 247 / / SoDazAnta:puravadhUsahasraM lakSmaNasya tu / mahiSyo'STA'bhavaMstatra vizalyA rUpavatyapi // 248 / / vanamAlA cakalyANamAlikA rtnmaalikaa| jitapadmA'bhayavatI cA'STamA ta mnormaa||249||ygmm| sUnavo dve zate sArdhe teSvaSTa mahiSIbhavAH / zrIdharo'bhUdu vizalyAbhUH pRthivItilakaH punaH // 250 / / rUpavatyaGgajo vanamAlAjo'rjunasaJjakaH / zrIkezI jitapadyAyA: kalyANAyAstu maGgalaH // 25 // supArzvakIrtistu manoramAyA vimala: punaH / ratimAlAbhUrabhayavatIbhUH satyakIrtikaH // 252 / / rAmasyA''san mahAdevyazcatamrastatra maithilI / prabhAvatI ratinibhA zrIdAmA tu caturthikA // 253 // sItaikadA RtusnAtA nizAnte svapnamaikSata / cyutau vimAnAccharabhau pravizantau nijAnane // 254 / / vyAkhyAd rAmastayA''khyAte vIrau te bhAvinau sutau / cyutau vimAnAccharabhau yat tu tanna mude mama // 255 / / dharmasya te ca mAhAtmyAt sarvaM bhAvi zubhaM prabho! / ityUce jAnakI devI tadA garbha babhAra ca // 256 / / pAsItA prANapriyA'gre'pi prAptagarbhA vizeSataH / babhUva rAmacandrasya locanAnandacandrikA // 257 / / IrSyAlava: sapatnyastAM mAyAvinyo'bruvannadaH / kIdRgrUpo rAvaNo'bhUt ? taM likhitvA pradarzaya // 258 / / sItA'pyUce mayA dRSTaH sarvAGgaM na hi rAvaNa: / dRSTau taccaraNAveva kathaM nAma likhAmi tam ? // 259 / / tatpAdAvapyAlikha tvaM kautukaM nastadIkSaNe / ityuktA prakRtiRjurdazAsyAMhI lilekha sA / / 260 / / sthAne tatrA''gamad rAmo babhASe tAbhirapyadaH / rAvaNasya smaratyadyA'pyasau sItA tava priyA // 261|| sItAsvahastalikhitaM rAvaNasya kramadvayam / pazyaitannAtha! jAnIhi sItA tasyaiva nAthate // 262 // dRSTvA'pi tat tathA rAmo gmbhiirtvaanmhaamnaaH| tathaiva vavate sItAdevyAmanupalakSitaH // 263 / / sItAdoSapadaM tacca devyo dAsIjanairnijaiH / jane prAkAzayan prAya: pravAdA lokanirmitAH // 264 // vasante'thA'bravId rAmaH sIte! tvAM garbhakheditAm / vinodayitukAmeva madhulakSmIrihA''yayau // 265 / / puSpanti bakulaprAyA vRkSAH strIdattadohadaiH / rantuM vrajAmo mahendrodayodyAnaM tato'dhunA // 266 // sItA'pyUce dohado me devatArcanalakSaNa: / taM pUrayodyAnabhavairnAnApuSpaiH sugandhibhiH / / 267 / / rAmaH sadyo'pi devAnAM pUjAM varyAmakArayat / yayau mahendrodaye ca sasIta: saparicchadaH // 268 / / vicitranAMgarakrIDaM tatrA'pazyanmadhUtsavam / arhatpUjotsavamayaM sukhAsIno raghUdvahaH // 269 / / pAatrA'ntare ca sItAyA dakSiNaM cakSurasphurat / AcacakSe ca sadyo'pi sAzaGkA rAghavAya sA // 270 / / nedNsaadhvitiraamennaa''khyaatesiitaa'brviiditi| kiMrakSodvIpavAsAnme santuSTo'dyA'pino vidhi: ? ||271 / / 1. dizAsu // 2. mantraparo nRpaH pAtA. // 3. putrI khaM.2, rasvIpA. mu.||4.0dikssd viTo0 khaM.1-2, mu. rasvIpA. // 5. hantumicchUn // 6. pakSIva / / 7. lakSmaNastadA tA. / / 8. ratimAlikA tA. / / 9. 0'bhayAvatI pAtA. // 10. vanamAlA0 tA. // 11. assttaapdmRgau||12. prakRtitrajvI dazA0 mu.; srlsvbhaavaa||13. rAvaNameva vAJchatItyarthaH / / 14. pUrvavat // 15. prAyeNA'pavAdA lokaireva nirmitA bhavanti, na tu vAstavikAH / / 16. vasantartuH / / 17. Jain Educatio puSpyanti pAtA. / / 18. mAhendro0 pAtA. // 19. pUjAcaryA0 mu. 20 nagara mu. nAgarI0 pAtA. // Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSTamaH sargaH ) triSaSTizalAkApuruSacaritam / *tvadviyogabhavAd duHkhAd duHkhamadyA'pi me'dhikam / kimasau dAsyati vidhirnimittaM naitadanyathA // 272 // rAmo'pi tAmuvAcaivaM devi ! mA khedamudvaha / avazyameva bhoktavye karmAdhIne sukhAsukhe // 273 // tad gaccha mandire svasmin devAnAmarcanaM kuru / prayaccha dAnaM pAtrebhyo dharmaH zaraNamApadi // 274 // sItA'pi sadanaM gatvA saMyamena mahIyasA / arhato'pU~jayad dAnaM pradade cA'rvedAnavat // 275 // raghunAthamathA''jagmU "rAjadhAnImahattarAH / yathAbhUtapurIvRttakIrtanaikAdhikAriNaH // 276 // vijaya: sUradevazca madhumAnatha piGgalaH / zUladharaH kAzyapazca kAlaH kSemazca nAmataH // 277 // natvA rAmAgratastasthuH kampamAnA drupatravat / na tu vijJapayAmAsU rAjatejo hi dussaham // 278 // tanUce rAmabhadro'pi bho bhoH ! puramahattarAH ! / abhayaM vo bruvANAnAmekAntahitavAdinAm // 279 // teSvAdyaH sarvasaMvittyA vijayAkhyo mahattaraH / iti vijJapayAmAsa sAvaSTambhaH prabhogirA // 280 // svAminnavazyavijJapyaM yadi vijJapyate na hi / vaJcitaH syAt tadA svAmI, vijJaptaM cA'tiduHzravam // 281 // deva! devyAM pravAdo'sti ghaTate durghaTo'pi hi / yuktyA hi yed ghaTAmeti zraddheyaM tanmanISiNA // 282 // tathAhi jAnakI hRtvA rAvaNena riraMsunA / ekaiva ninye tadvezmanyavAtsIcca ciraM prabho ! ||283 || sItA raktA viraktA vA saMvityA vA prasahya vA / strIlolena dazAsyena nUnaM syAd bhogadUSitA // 284 // lokoM hi pravadatyevaM pravadAmo vayaM tthaa| yuktiyuktaM pravAdaM tanmA sahasva raghUdvaha! // 285 // 1 AjanmopArjitAM kIrtiM nijaM kulamivA'malAm / pravAdasahanena tvaM mA deva! malinIkRthAH ||286 // kalaGkasyA'tithIbhUtAM sItAM nizcitya rAghavaH / sadyo'bhUd duHkhatUSNIkaH prAyaH premA'tidustyajam // 287 // dhairyamAlambya kAkutsthastAnuvAca mahattarAn / sAdhu vyajJapi yuSmAbhirna bhaktAH kvA'pyupekSakAH // 288 // na strImAtrakRte jAtu sahiSye'hamihA'yazaH / iti padmaH pratijJAya visasarja mahattarAn // 289 // nizAyAmatha kAkutsthaH pracchannaH sadanAd bahiH / niragAditi cA'zrauSIjjanavacaM pade pade // 290 // rAvaNenA'panIteyaM tadgRhe ca ciraM sthitA / sItA''nItA ca rAmeNa satIti ca sa manyate // 299 // nIta raktena teneyaM nopabhuktA kathaM bhavet ? / nA'do'pi vyamRzad rAmo na rakto doSamIkSate // 292 // ityAdisItAnirvAdaM zRNvan rAmo gRhaM yayau / bhUyo'pi tacchravaNArthamAdideza carAn varAn // 293 // evaM ca dadhyau kAkutstho mayA yasyAH kRte kRtaH / rakSaH kulakSayo raudrastasyAH kimidamAgatam ? || 294 // mahAsatI sItA strIlolaH sa ca rAvaNaH / kulaM ca me niSkalaGka hA rAmaH kiM karotvasau ? // 295 // drAk carAste bahiH zrutvA sItAnirvAdamabruvan / rAmasya sAnuja- kapi- rakSorAjasya susphuTam // 296 // kruddho'tha lakSmaNo'vocad doSAn saGkalpya hetubhiH / ye nindanti satIM sItAM teSAmeSo'ntako'smyaham // 297 // rAmo'pyUce mama purA vyajJapIdaM mahattaraiH / svayaM ca zuzruve tasya saMvAdo'yaM caraiH kRtaH // 298 // zrutvA cA'mI samAyAtAH pratyakSaM vo'pi bhASitAH / sItAtyAge mA'pavAdIt sItAsvIkAravajjanaH // 299 // Uce ca lakSmaNo lokagirA sItAM sma mA tyaja / yathA tathA'pavaditA yadabaddhamukho janaH || 300|| lokaH saurAjyasustho'pi rAjadoSaparo bhavet / zikSaNIyo na cet tatropekSaNIyaH sa bhUbhujAm ||301 || rAmo'pyUce satyametadIdRg lokaH sadA'pi hi / sarvalokaviruddhaM tu tyAjyameva yazasvinIM // 302 // ityuktvovAca senAnyaM kRtAntavadanaM bailaH / araNye tyajyatAM kvA'pi sIteyaM garbhavatyapi // 303 // 221 1. tvadviyogabhavAdduHkhamadyA'pi me'dhikaM punaH pAtA. // / 2. sItA gatvA ca sadanaM khaM. 1 ; sItA'pi gatvA sadanaM khaM. 2, tA. lA.; sItA gatvA'pi sadanaM pAtA / 3. 0'pUpujad0 lA // 4. avadAnaM zuddhaM karma // 5. rAjadhAnI ayodhyA, tasya mahattarAH -mahAjanaH / 6. nagaryA yathArthavRttAntakathane'dhikRtA: / / 7. vRkSaparNavat // 8. sarvavyatikarajJAtRtvena AdyaH / / 9. yad ghaTate // 10. sItAyAH anumatyAtmakabuddhyA // 11. balAt / / 12. loko'pi pAtA. vinA / / 13. duHkhena maunAvalambI // 14. 0jjanavAdaM mu. rasvIpA // / 15. rAvaNenopa0 khaM. 2 / / 16. sItAraktena mu. // / 17. na etadapItyarthaH // 18. gRhe pAtA. vinA / / 19. gRhe khaM. 2 // 20. anuja (lakSmaNa) - kapi (sugrIva) - rakSo (bibhISaNa) yuktasya / / 21. saGkalpa0 khaM. 1, pAtA. // 22. cA'pi bhASitAH khaM. 1, mu. rasvIpA.; ca svabhASitAH lA // 23. yathA sItAyAH svIkAre kRte jano'pavadituM nindituM lagnaH, tathA lokApavAdaM zrutvaiva sItAyAstyAge kRte'pi loko'pavadiSyatItyAzaGkA sambhavati, tannirAsAya ime carAH sItApavAdaM zrutvA''gatAH - vaH - yuSmAkaM ca pratyakSaM te bhASitAH yathAzrutaM niveditA mayA, ataH sItAtyAge'pi lokApavAdo bhaviSyatItyAzaGkA na sthAne ityAzayo'tra sambhAvyate // 24. yazasvinaH mu. // 25. rAmaH // Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (saptamaM parva patitvA rAmapAdeSu babhASe lakSmaNo rudan / sItAdevyA mahAsatyAstyAgo'yamucito na hi||304|| nA'taH paraM tvayA vAcyamiti rAmeNa bhaassite| nIraGgIcchannavaktro'gAta saumitri: svagRhaM rudana // 305 / / katAntavadanaM rAmo'nvazAt sItAM vane naya / sammetayAtrAvyAjena tasyAH khalveSa dohadaH // 306 / / senAnIrapi sammetayAtrAyai rAmazAsanam / AkhyAya sItAmAropya syandane prAcalad dratam / / 307 / / durnimitteSvazakuneSvapi sItA rathasthitA / jagAma dUramadhvAnamArjavAdavizaGkitA // 308 // gaGgAsAgaramuttIryA'raNye siMhaninAdake / gatvA kRtAntavadanastasthau kiJcid vicintayan // 309 / / sAtha mlAnamakhaM taM ca prekSya sItA'bravIditi / kathamitthaM sthito'si tvaM sazoka iva darmanA: ? ||310 // katAnta: kathamapyace darvacaM vacmyahaM kathama ? / duSkaraM kRtavAMzcaitat preSyabhAvena daSitaH / / 311 / / rAkSasAvAsasaMvAsApavAdAllokajanmanaH / bhItena devi! rAmeNa tyAjitA'si vane'naghe! // 312 // apavAde carAkhyAte rAmaM tvattyajanodyatam / nyaSedhIlakSmaNo lokaM prati krodhAruNekSaNaH // 313 / / siddhAjJayA niSiddhazca rAmeNa sa rudan yayau / ahaM ca preSito'muSmin kArye pApo'smi devi! hA! // 314 / / amuSmin zvApadAkIrNe mRtyorekaniketane / jIviSyasi mayA tyaktA svaprabhAveNa kevalam // 315 / / tacchrutvA syandanAt sItA mUrcchitA nyapatad bhuvi / mRteti buddhyA senAnI: pApammanyo ruroda saH // 316 / / sItA'pi vanavAtena kathaJcit prApa cetanAm / bhUyo bhUyo'pyamUrcchacca cetanAmAsasAda ca // 317 / / mahatyAmatha velAyAM susthIbhUyetyuvAca saa| ito'yodhyA kiyaddUre ? rAmastiSThati kutra vA ? // 318 // senAnIrabhyadhAda dare'yodhyA kiM pucchayA'nayA? | ugrAjJasya ca rAmasya paryAptaM devi! vArtayA // 319 / / iti zrutvA'pi sA rAmabhaktA bhuuyo'pybhaasst| bhadra! madvAcikamidaM zaMse rAmasya sarvathA / / 320 // yadi nirvAdabhItastvaM parIkSAM nA'kRthAH katham ? | zaGkAsthAne hi sarvo'pi divyAdi labhate janaH // 321 / / anubhokSye svakarmANi mandabhAgyA vane'pyaham / nA'nurUpaM tvakArSIstvaM vivekasya kulasya ca // 322 / / yathA khalagirA'tyAkSI: svAminnekapade'pi mAm / tathA mithyAdRzAM vAcA mA dharmaM jinabhASitam // 323 / / ityuktvA mUrcchitA bhUmau patitotthAya cA'bhyadhAt / mayA vinA kathaM rAmo jIviSyati ? hatA'smi hA! // 324 // rAmAya svastyathA''zaMserAziSaM lakSmaNasya ca / zivAste santu panthAno vatsa! gacchoparAghavam // 325 / / evaMvidhe'pi dayite viparItavRttau yaivaMvidhA tadiyameva satISu dhuryA / saJcintayanniti bhRzaM praNipatya muktvA sItAM kRtAntavadano vavale kathaJcit // 326 / / ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye saptamaparvaNi sItAparityAgo nAmA'STamaH srgH|| 1. mukhaM vastreNa AvRtya('dhuMghaTa kADhIne') iti bhASAyAm / / 2. sammetazikharayAtrAmiSeNa // 3. kiGkarabhAvena / / 4. anullaGghanIyanijAjJAdAnena // 5. hemacandrAcArya0 lA.vinA / / 6. saptame0 pAtA. laa.||7. sargaH samApta: pAtA. mu. / / Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||nvm: srgH|| athasItA bhayoddhAntA babhrAmetastato vne| AtmAnameva nindantI pUrvaduSkarmadUSitam // 1 // bhUyo bhUyazca rudatI skhalantI ca pade pde| gacchantI purato'pazyanmahat sainyaM smaaptt||2|| mRtyu-jIvitayostulyAzayA prekSyA'pi tad balam / sItA tasthAvabhItaiva namaskAraparAyaNA // 3 // tAM dRSTvA bibhayAJcakruH sainikA: prtyutaa'pite| kA nAma divyarUpeyaM bhuusthitetybhibhaassinnH||4|| sItAyA ruditaM zrutvAsvaravita taccamUnapaH / iyaM mahAsatI kA'pi gurviNIcetyavocata / / 5 / / kRpAluH sa mahIpAla upasItaM jagAma c|siitaa'pyaashngkitaa tasya svaM nepNthymddhaukyt||6|| rAjA'pyevamabhASiSTa mA bhaiSIstvaM mnaagpi| tavaiva bhUSaNAnyetAnyaGge tiSThantu he svasa:!||7|| kA tvaM? kastvAmihA'tyAkSInighRNebhyo'pi nighRNa: ? / AkhyAhi mA sma zaGkiSThAstvatkaSTenA'smi kssttitH||8|| tanmantrI sumatirnAma siitaametyaa'brviiditi| gajavAhanarAjasya bandhudevyAzca nndnH||9|| nRpatirvajrajako'yaM punnddriikpureshvrH| mahArhato mahAsattva: prnaariishodrH||10|| gajAn grahItumatraitya kRtArthIbhUya cavrajan / tvaduHkhaduHkhito'trA''gAd duHkhamAkhyAhi tnnijm||11|| vizvasya sItA'pyAcakhyau svavRttAntamazeSataH / rudatI rodayantI tau kRpAlU raaj-mntrinnau||12|| nirvyAjo vyAjahAraivaM rAjA dharmesvasA'si me| ekaMdharmaM prapannA hi sarvesyurbandhavo mithH||13|| mamabhAmaNDalasyevAMturehi tdoksi| strINAM patigRhAdanyat sthAnaM bhrAtRniketanam // 14 // rAmo'pi lokavAdena tvAmatyAkSIna tu svym| pazcAttApena so'pyadya manye tvamiva kssttbhaak||15|| gaveSayiSyatyacirAt tvAM so'pi virahAturaH / cakravAka ivaikAkI tAmyan dshrthaatmjH||16|| ityuktA nirvikAreNa tnomitybhidhaayinii|siitaa ruroha zibikAM sdystduaayitaam||17|| puNDarIkapuraM caa''gaanmithilaampraamiv| aharnizaM dharmazIlA cA'sthAt taddarzite gRhe||18|| pAitazca rAmasenAnIrgatvArAmAya so'vadat / vane siMhaninAdAkhye tyktvaansmijaankiim||19|| muhurmuhuH sA mUrcchitvA cetviA ca muhurmuhuH / kathaJci dhairyamAlambya vAcikaM caivmaadisht||20|| nItizAstre smRtau deze kasminnAcAra IdRza: / ekapakSoktadoSeNa pakSasyA'nyasya zikSaNam ? // 21 // sadA vimRzya kartuste'pyavimRzyavidhAyitA / manye madbhAgyadoSeNa nirdoSastvaM sdaa'pysi||22|| khaloktyA'haM yathA tyaktA nirdoSA'pi tvayA prabho! / tathA mithyAdRzAM vAcA mA tyaakssiidhrmmaarhtm||23|| ityuktvA mUrcchitAsItA patitvotthAya caa'brviit| mayA vinA kathaM rAmo jIviSyati? hatA'smi hA! // 24 // ityAkarNya vacorAma: papAta bhuvi muurchyaa| sambhramAllakSmaNenaitya siSice cndnaambhsaa||25|| utthAya vilalApaivaM kvasAsItA mhaastii?| sadA khalAnAM lokAnAM vacasA hI myojjhitaa||26|| athoce lakSmaNa: svAmiMstasminnadyA'pisA vne| mahAsatIsvaprabhAvatrAtA nUnaM bhvissyti||27|| gatvA gaveSayitvA casvayamAnIyatAM prabho! sItA devI tvadvirahAnna hi yAvad vipdyte||28|| zrutvaivaM saha tenaiva senAnyA khecaraizca taiH / rAmo'gAvyomayAnena ttraa'rnnye'tidaarunne||29|| pratisthalaM pratijalaM pratizailaM pratidrumam / rAmo gaveSayAmAsa dadarza na tu jAnakIm // 30 // manye vyAghraNa siMhena zvApadenA'pareNa vaa| sItArjagdheti suciraM dadhyau rAmo'tiduHkhitaH // 31 // 1. Agacchat / / 2. svarajJAnavAn / / 3. svanepathya0 khaM.2, paataa.||4.aabhuussnnaadi smrpitvtii||5. vizvAsaM kRtvaa||6. nisskpttH||7. dhrmbhginii|| 8. bhrAtureva tavaukasi pAtA. tA. // 9. tenaumi0 pAtA.; tenAmi0 khaM.1-2; tenAme0 mu.|| 10.0stadupayAyitAm pAtA. // 11. sajJAM prApya // 12. zikSA / / 13. mUrchita: tA. // 14. bhkssitaa|| Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (saptamaM parva sItAprAptau vimuktAzo nivRtya svapurIM yyau| pauraiH 'sItAguNagrAhaM nindyamAno muhurmuhuH / / 32 / / pretakAryaM casItAyAH padyo'kArSIdudazrudRk / pazyan sItAmayamiva sarvaM zUnyamivA'tha vaa||33|| saikA hRdi dRzoragre tasthaurAmasya vaacic| kvA'pi tiSThatisIteti tathA'pina vivedsH||34|| itazca tatra vaidehI suSuve yugminau sutau / nAmato'naGgalavaNaM madanAGkuzamapyatha // 35 // vabrajacastayozcakre janma-nAmamahotsavau / svaputralAbhAdadhikaM modamAno mahAmanAH // 36 / / dhAtrIjanai lyamAnau lIlAdurlalitAvubhau / krameNa vavRdhAte tAvazvinAviva bhUcarau // 37 / / kalAgrahaNayogyau tAvajAyatAM mahAbhujau / kalabhAviva zikSArho narendranayanotsavau // 38 // tadA ca nAmnA siddhArtho'NuvratI siddhaputrakaH / vidyA-balarddhisampanna: kalAgamavicakSaNaH / / 39 / / trisandhyamapi mervadrau caityayAtrAsu caGkramaiH / AkAzagAmI bhikSArthaM vaidehIgRhamAyayau ||40||yugmm|| vaidehyA bhaktapAnAdyaiH zraddhayA sa tu bhojitaH / tathA sukhavihAraM ca tayA pRSTastadA'vadat / / 41 / / tenA'pi pRSTA vaidehI sutajanmAvadhi svakam / mUlA vRttAntamAcakhyau tasya bhrAturivA'grataH // 42 / / Uce'STAGganimittajJa: siddhArtha: karuNAnidhiH / kiM tAmyasi mudhA ? yasyAstanayau lavaNAGkuzau // 43 / / prazastalakSaNau sAkSAdiva tau rAma-lakSmaNau / manorathaM tava sutau nacirAt puuryissytH||44|| tenetyAzvAsitA sItA tamabhyarthya kRtAgrahA / svagRhe dhArayAmAsa putrAdhyayanahetave // 45 // sa bhavyAviti tatputrau sarvA agrAhayat klaaH| tathA yathA tAvabhUtAM durjayau ghusadAmapi // 46 / / tAvadhItAkhilakalau prapedAte ca yauvanam / nUtanAviva kandarpa-vasantau sahacAriNau // 47 // vajrajakaH zazicalAM patrI lkssmiivtiibhvaam| kanyA dvAtriMzataM cA'nyA lavaNenodavAyat // 48 // so'GkuzAya yayAce tu pRthvIpurapate: pRtho: / kanyakAmamRtavatIjAtAM kanakamAlikAm // 49 // vaMzo na jJAyate yasya tasmai svaduhitA katham / dIyatAmityabhASiSTa pRthuH pRthuparAkramaH // 50 // vajrajaGghastadAkarNya taM krodhAdabhyaSeNayat / pRthugRhyaM vyAghrarathaM yuddhe baddhvA'grahInnRpam // 51 // svamitraM potanapatiM sAhAyyAyA'hvayat pRthuH / vidhureSu hi mitrANi smaraNIyAni mantravat // 52 / / vajrajayo'pi putrAn svAn narairAnAyayad yudhi / tairvAryamANAvapi tau ceyaturlavaNAGkuzau / / 53 / / anyedhurvavRte yuddhaM camvormilitayordvayoH / parairatibalairvajrajaGghasainyaM tvabhajyata // 54 // saMkruddhau mAtulacamUbhaGgena lavaNAGkuzau / niraGkuzAviva gajau praNighnantAvadhAvatAm // 55 // tayorojasvino raMho manAgapi na sehire| dviSanta: provRDutpUrazrotasoraMhipA iva // 56 // abhajyata sasainyo'pi pRthuryAvannarezvaraH / UcatustAvadevaM tau smerAsyau rAmanandanau // 57 // aparijJAtavaMzAbhyAmapyAvAbhyAmihA''have / vijJAtavaMzajA yUyaM palAyadhve kathaM tvaho ? // 58 // iti tadvacanaM zrutvA valitvA pRthurabravIt / vyajJAyi vaMzo yuSmAkaM vikrameNA'munA mayA / / 59 / / aGkuzAyA'rthitA kanyA vajrajacena bhuubhujaa| nUnaM mama hitenaiva varo hIdRk kva labhyate ? // 60 // iti sAnunayaM procya so'GkazAya tadaiva hi / kanyAM kanakamAlAkhyAM pradadau pUrvayAcitAm // 61 // sandhAnaM vajrajacena samakSaM sarvabhUbhujAm / cakre pRthunRpaH putryA: spRhayantraGkuzaM varam / / 62 / / tatrA'sthAcchibiraM nyasya vajrajacanarezvaraH / AgAcca nAradamuniH saccakre tena coccakaiH // 63 // vajrajako niSaNNeSu rAjasUvAca nAradam / aGkuzAya pRthurdAsyatyasau kanyAM nijAM mune! // 64 // lavaNAGkuzayorvaMzamasmatsambandhino'sya tat / AkhyAhi jJAtajAmAtRvaMzo yenaiSa tuSyati // 65 / / athoce nAradaH smitvA vaMzaM ko vetti nA'nayo: ? / yasyotpattyAdikandaH sa bhagavAnRSabhadhvajaH // 66 / / cakriNo hyanayorvaMze bharatAdyA: kathAzrutAH / ko na vettyanayostAtau pratyakSau rAma-lakSmaNau // 67|| 1. sItAyA guNAn gRhItvA / / 2. maraNottarakriyA / / 3.0mahotsavaiH laa.||4. tAvazvinA0 mu.; devavaidyau / / 5. ca kramAt khaM.1-2, pAtA. lA. / / 6. ca lA. // 7. kRtAgrahI laa.||8.ajnyaapyt chA. paa.||9. kandau pAtA. // 10. kAmadevo vasantartuzca / / 11. pRthurAjasya pakSapAtinam / / 12. prahAraM kurvantau / / prAvRSa:-varSAyAH utpUrAyA:(nadyAH) ca srota:-pravAhaM yathA vRkSA na sehire tthaa||14. sandhim / / 15. bhagavAn vRSabha0 rasaMpA. / / Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navamaH sargaH) triSaSTizalAkApuruSacaritam / garbhasthayorapyanayorayodhyAlokajanmanaH / apavAdAccakitena tyaktA rAmeNa jAnakI // 68 // athA'kazo hasitvoce brahman! na khalu sAdhu tat / cakre rAmeNa vaidehIM tyajatA dAruNe vane // 69 / / bhUyAMsi hyapavAdasya kAraNAni nirAkRtau / bhavanti tatra kiM nvevaM vidvAnapi cakAra sa: ? // 70 // papraccha lavaNo'thaivaM dUre kiyati sA purii| yasyAM vasati me tAta: sAnujaH saparicchadaH ? // 71 / / munizcoce tava pitA yasyAM vizvaikanirmala: / sA'yodhyA pUrita: SaSTiyugyojanazataM khalu // 72 // vajrajaGghamathovAca lavaNa: prazrayaM zrayan / icchAvastatra gatvA''vAM prekSituM rAma-lakSmaNau // 73|| pratipadya sa tadbAcamaGkuzaM paryaNAyayat / mahotsavena pRthurATputryA kanakamAlayA // 4 // vajrajaca-pRthubhyAM tAvanvitau lavaNAGkuzau / sAdhayantau bahUn dezAn lokAkhyapuramIyatuH // 75 // yuddhabhUmau ca tadrUpaM dhairya-zauNDIryazAlinam / kuberakAntanAmAnaM mAninaM tatra jigyatuH // 76 / / lampAkeSvekakarNAkhyaM vijigyAte nRpaM ca tau / tatazca vijayasthalyAM bhUpaM bhrAtRzatAbhidham / / 77 // gaGgAmuttIrya kailAsasyottarAM dizamIyatuH / tatra nandanacArUNAM dezAnAM cakraturjayam // 78 / / RSa-kuntala-kAlAmbu-nandinandana-siMhalAn / zalabhAnanalAn zUlAn bhImAn bhUtaravAdikAn // 79 / / jayantau nRpAn sindhoH parakUlamupeyatuH / tatra cA''ryAnanAryAMzca sAdhayAmAsatupAn ||80||yugmm|| bahadezezvarAnevaM sAdhayitvA sahaiva taiH / nivatyopeyatustau tata puNDarIkapuraM puram // 81 // aho! dhanyo vajrajako yadIyau yAminandanau / IdRzAviti jalpadbhirvIkSyamANau purIjanaiH / / 82 // jagmatuH svagRhaM vIrau bhUpavIraiH samAvRtau / praNematuzca jAnakyAzcaraNau vizvapAvanau ||83||yugmm|| cucumba mUrdhni tau sItA snapayantI muMdazrubhiH / rAma-lakSmaNayostulyau bhUyAstamiti cA'vadat / / 84 / / [UcaturvajrajaI tau mAtula! prAk tvayA''vayoH / mene yAnamayodhyAyAmidAnImanutiSTha tat / / 85 / / AjJApyantAM ca lampAka-RSa-kAlAmbu-kuntalA: / zalabhAnala-zUlAdyAzcA'pare'pi mahIbhujaH // 86 // prayANabhambhA vAdyantAM chAdyantAM ca dizo balaiH / tyaktA yenA''vayormAtA vIkSyastasyA'dya vikramaH / / 87|| sItA'pi sadyo rudatI jagAdaivaM sagadgadam / vatsau! keyamanarthecchA yuvayoH karmaNA'munA ? // 88 // vIrau pitR-pitRvyau vAM durjayau dhusadAmapi / yakAbhyAM nihato rakSa:patistrailokyakaNTakaH // 89 / / utkaNThA pitaraM draSTuM yuvayoryadi bAlakau! / vinItIbhUya tad yAtaM pUjye hi vinayo'rhati // 90 // tatastAvevamUcAte vinayaH kriyate katham / tasmin dviSatpadaprApte tvattyAjini pitaryapi ? // 91 / / putrau tavA''vAmAyAtAviti tasya puraH katham / gatvA svayaM vadiSyAvastasyA'pi hrIkara vaca: ? ||92 / / AnandajanakaM tasya janakasyA'pi doSmataH / yuddhAhvAnaM yujyate tu kuladvayayazaskaram // 13 // abhidhAyeti sItAyAM rudatyAmapi celatuH / mahotsAhau mahAsainyau tau rAmanagarI prati // 94 // kuThAra-kuddAlabhRtAM sahasrANi nRNAM dsh| tayoH pacchidana vRkSAdikaM mAM ca samA vyadhuH / / 15 / / krameNa gatvA senAbhI rundhAnau sarvato diza: / tAvUSaturupAyodhyaM yoddhukAmau mahAbhujau // 96 // viruddhaM tadbalaM bhUri zrutvA''yAtaM puro bahiH / ubhau visiSmiyAte ca siSmiyAte ca rAghavau // 97 / / athetthamUce saumitri pare ke'mI pataGgavat / martukAmA: samApeturAryavikramapAvakam ? // 98 // ityuktvA saha rAmeNa sugrIvAdibhirAvRtaH / yuddhe cacAla saumitriramitradhvAntabhAskaraH // 99 // pAitazca nAradAcchrutvA tad bhAmaNDalabhUpatiH / puNDarIkapure sItAmupeyAya sasambhramaH // 100 // tasyA''khyad rudatI sItA rAmo mAM bhrAtaratyajat / mattyAgamasahiSNU ca tvadyAmeyau yudhe gatau // 101 // bhAmaNDalo'pyuvAcaivaM tvattyAgaM rabhasAvazAt / cakre rAmo dvitIyaM tu mA kArSIt putrayorvadham // 102 // 1. niraakrnne||2.tvevN laa.||3. 160yojanAni // 4. lmpaakdeshessu||5. dezanAmAnyetAni // 6. nanalAMjhUlAn laa.||7. jAmi0 pAtA.; bhaginIsutau // 8. AnandAzrubhiH / / 9. amAni kozalAyAnamidAnI0 he. chA. pA. // 10. jagAdedaM laa.||11. zatrutvaM prApte / / 12. lajAkaram / / 13. rudantyA0 mu.|| 14. 'vismitau' iti Ti.lA. / / 15. 'hasitau' iti Ti.lA, / / 16. tri-ramitradhvAntabhAskara: khaM.1 // 17. Aryasya-rAmasya vikrama eva pAvaka:Jain Education agnistam / / 18. tvajjAmeyau pAtA.; tvdbhginiiputrau|| Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (saptamaM parva Atmajau tAvajAnAnau na yAvaddhanti rAghavaH / uttiSTha tAvad gacchAvastatrA''vAmavilambitam / / 103 // ityuktvA jAnakImAtmavimAnamadhiropya ca / lavaNAGkuzayo: skandhAvAre bhAmaNDalo yayau // 104 // tau namazcakrataH sItAM kamArau lavaNAGkazau / mAtulo'yamiti sItAkhyAtaM bhAmaNDalaM tathA // 105 / / sa tau zirasi cumbitvA svotsaGgamadhiropya ca / harSaromAJcitavapurityUce gadgadAkSaram // 106 // vIrapatnI purA'pyAsId diSTyA samprati vIrasUH / abhUdu yuvAbhyAM me yAmiryAminIjAminirmalA // 107 / / vIraputrau ca vIrau ca yuvAM yadyapi mAnadau / raNaM pitR-pitRvyAbhyAM mA kRSAthAM tathA'pi hi // 108 / / na raNe rAvaNo'pyAsId yayormallastayoH katham / yuddhaM yuvAbhyAmArebhe doSkaNDUrabhasAvazAt ? // 109 // tAvUcaturmAtulA'laM snehabhIrutayA'nayA / tvatsvasA'pyasmadambeyamUce'da: kAtaraM vacaH // 110 / / AvAmapi hi vidvo yanna mallaH ko'pi tAtayoH / yuddhaM tyaktvA tayorevotpAdayAva: kathaM hriyam ? // 111 / / tayorbuvANayoreva sainyAnAM rAmasainikaiH / samaM pravavRte yuddhaM saMvartAvartadarzakam / / 112 / / sugrIvAdyaiH khecarairmA'nayo: sainyaM mahIcaram / hanyatAmiti sAzaGko yayau bhAmaNDalo yudhi // 113 / / uttasthAte kumArAvapyAhavAya mahAbalau / ucchvAsyamAnavarmANau romAJcenA'tizAyinA // 114|| ni:zakaM yudhyamAnAste sugrIvAdyA nabhazcarAH / yudhi bhAmaNDalaM dRSTvA papracchu: kAvimAviti // 115 / / bhAmaNDalAcca te jJAtvA rAmaputrAvimAviti / gatvA sItAM namazcakrurtyaSadaMzca puro bhuvi // 116 / / pAItazca tau kSaNenA'pi doSmantau lavaNAGkuzau / rAmasainyaM dudhuvatuH kSayoddhAntAbdhidurdharau // 117|| yatra yatra bhramatustau vane siMhAvivoddhatau / rathI sAdI niSAdI vA na tatrA'sthAd dhRtAyudhaH // 118 // hata-vidrutamevaM ca rAmasainyaM vidhAya tau / kenA'pyaskhalitau rAmaM saumitriM ceyaturyudhi / / 119 / / tau prekSya rAma-saumitrI evamanyo'nyamUcatuH / kAvapyetAvabhirAmau kumArau vidviSau ca na: ? // 120 / / nisargAt snihyati mano balAd druhyati kiM tvidam / udyacchAva: kimAzleSTametau yodhayituM nu vA ? // 121 / / iti vyAhAriNaM rAmaM rathasthaM lavaNo rthii| lakSmaNaM cA'Gkuzo'vocat sauSThava-prazrayAnvitam // 122 / / jaitraM jagadajayyasya rAvaNasyA'pi doSmataH / diSTyA'drAkSaM vIrayuddhazraddhAlustvAmahaM cirAt / / 123 / / nA'pUryata raNazraddhA rAvaNenA'pi te dhruvam / eSa tAM pUrayiSyAmi tvaM ca me pUrayiSyasi // 124 // ityukte rAma-saumitrI dvau tau ca lavaNAGkuzau / AsphAlayAmAsatu: svaM svaM dhanurvAnabhISaNam // 125 / / kRtAntasArathI rAmasyandanaM vajrajavarAT / anaGgalavaNarathamabhyaDhaukayatAM mitha: // 126 / / rathaM virAdhaH saumitreraGkuzasya puna: pRthuH / anyo'nyamabhyamitrINaM cakrAte vrsaarthii||127|| caturaM bhramayAmAsuste'grasArathayo rathAn / prajahurvividhaM te ca catvAro dvandvayodhinaH // 128 / / vijJAtajJAtisambandhau sApekSau lavaNAGkuzau / yuyudhAte nirapekSau tvajJAnAd rAma-lakSmaNau // 129 / / vividhairAyudhairyuddhvA yuddhAntecchU raghUdvahaH / Uce kRtAntavadanaM rathaM pratyari vAhaya / / 130 // kRtAnto'pi babhASe'daH khedaM prAptA hyamI hyaaH| sarvAGgaM vizikhairviddhA: pratiyodhena te'munA // 131 // turaGgA na tvarante'mI kazAbhistADitA api / rathazca jarjaraste'bhUdasau vairyastratADitaH // 132 // etau ca mama dordaNDau dvittkaannddaaghaatjrjrau| na hi razmi pratodaM vA kSamau cAlayituM prabho! ||133 / / padmanAbho'pyabhASiSTa mamA'pi zithilAyate / dhanuzcitrasthitamiva vajrAvartaM na kAryakRt // 134 / / abhUnmuzalaratnaM ca vairinirdalanAkSamam / kaNakaNDanamAtrAhamevaitadapi samprati / / 135 / / anekazo'GkuzIbhUtaM yad duSTanRpadantinAm / halaratnaM tadapyetadabhUdu bhUpATanocitam / / 136 / / sadA yakSai rakSitAnAM vipakSakSayakAriNAma / teSAmeva mamA'strANAmavasthA keyamAgatA? ||137 // yathA'parAjitAsUnorabhUnmoghAstratA tdaa| tathaiva lakSmaNasyA'pi madanAGkazayodhinaH // 138 // 1. vIraM sUte iti vIrasUrvIramAtetyarthaH // 2. yAminI rAtrirjAyA yasya sa candrastadvannirmalA // 3. pralayameghAvarttadarzanam / / 4. tatazca pAtA. // 5. kSaye-pralayakAle udbhrAntasamudravad durdhrau|| 6.0yudhe khaM.1-2, pAtA. // 7. tu khaM.1-2, pAtA. // 8. vadantam / / 9. 0Syati khaM.1 // 10. zatrUnmukham / / 11. ariM prati / / 12. bandhanIM (lagAma) kazAM (cAbuka) vA / / 13. dhAnyakaNAnAM kaNDanayogyaM muzalamabhUt / / 14. kSetrakarSaNayogyam // Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 227 navamaH sargaH) triSaSTizalAkApuruSacaritam / atrA'ntare csaumitrirngkushenorsiissunnaa| tADita: 'kulizeneva mUrcchito nyapatad rthe||139|| saumitrimUrchAvidhuro virAdha: syandanaM raNAt / acAlayat pratyayodhyaM sajJAM lebhe'tha lakSmaNaH // 140 / / sAkSepaM lakSmaNazcoce kiM virAdhA'kRthA navam / rAmabhrAturdazarathasUnoranucitaM hyadaH ? // 141 / / tacchIghraM naya tatraiva rathaM yatra sa me dviSan / eSa chinadhi tacchIrSaM cakreNA'mogharaMhasA // 142 // evamakto virAdho'thA'naiSIta pratyaGkazaM rathama / tiSTha tiSTheti jalpaMzca cakraM jagrAha lakSmaNaH // 143 // bhrAmyadarkabhramakaraM bhramayitvA ca tad divi / kruddho mumoca saumitriraGkuzAyA'skhaladrayam // 144 / / Apatat tADayAmAsA'nekazo'straistadaGkuza: / sarvAtmanA lavaNo'pi na tu tatpratyahanyata / / 145 / / vegenA''patya taccakramaGkuzasya pradakSiNAm / kRtvA lakSmaNahaste'gAt punarnIDa ivA'NDajaH // 146 / / tad bhUyo lakSmaNo'muJcat kRtvA tadvat pradakSiNAm / punastatpANimevA''gAcchAlAM bhagna iva dvipaH // 147 / / cintayAmAsatazcaivaM viSaNNau raam-lkssmnnau| kiM sIri-zAGgiNAvetau na tvAvAmiha bhArate ? // 148 // atrA'ntare nAradarSiH siddhArthena sahaiva hi / tatropetyA'vocadevaM khinnaM rAmaM salakSmaNam / / 149|| harSasthAne viSAdo'yaM yuvayoH kiM raghUdvahau ? / putrAt parAjayo vaMzodyotanAya na kasya hi ? // 150 // sItAkukSibhavau putrau tAvimau lavaNAGkuzau / tvAM draSTumAgatAvatra yuddhavyAjena na tvarI // 151 // abhijJAnamidaM te'tra yaccakraM prababhUva na / mudhA'bhUd bhArataM cakraM purA bAhubalAvapi // 152 // tyAgAt prabhRti sItAyA vRttAntaM nArado'khilam / putrayuddhAntamAcakhyau vizvavismayadAyakam // 153 / / rAmo'pi vismaya-vrIDA-kheda-harSasamAkulaH / mumUrccha saJjJAM lebhe ca saMsiktazcandanAmbhasA / / 154 / / lakSmaNena sahodazruH putravAtsalyapUrita: / jagAma rAmo lavaNAGkuzayordutarmantike // 155 / / avatIrya rathAt sadyo vinItau lavaNAGkuzau / pAdeSu padya-saumitryostyaktAstrau petatuH kramAt // 156 / / tAvAliGgya nijotsaGgamAropya ca raghUdvahaH / mUrdhni cumban rurodoccaiH zoka-snehasamAkulaH // 157 / / rAmotsaGgAnnijotsaGgaM tAvAropyA'tha lakSmaNaH / cumbana zirasi bAhubhyAM parirebhe'zrupUrNadRk // 158 // viluThantau pituriva vinItau pAdapadmayoH / dUrAt prasAritabhuja: zatrughno'pyAliliGga tau // 159 / / apare'pi hi bhUpAlA: senayorubhayorapi / pramodante sma sambhUya vivAhamilitA iva // 160 // putrayorvikramaM dRSTvA pitrA ca saha saGgamam / hRSTA sItA vimAnena puNDarIkapuraM yayau // 161 / / sadRkSaputralAbhena muditau rAma-lakSmaNau / hRSuH svAmiharSeNa bhUcarA: khecarAzca te // 162 / / bhAmaNDalanRpAkhyAto vajrajacanRpo'pi hi / nanAma rAma-saumitrI vinItazcirapattivat // 163 // rAmastamAlalApaivaM bhAmaNDalasamo'si me / putrau yo'vardhayastvaM me'naiSI: kASThAmimAM ca yaH // 164|| ityuktvA puSpakArUDha: padmanAbhaH salakSmaNaH / ardhAsanopaviSTAbhyAM putrAbhyAM prAvizat purIm // 165 / / udgrIvapANibhiH paurai rAjamArge ca vismitaiH / prekSyamANa-stUyamAnasuto rAmo'gamad gRham // 166 // ra putrAbhyAM saha rAma: salakSmaNaH / mahAntamatyantamudA kArayAmAsa cotsavam // 167 / / atha rAmaM sumitrAbhUH kapIzvara-bibhISaNau / hanUmAnaGgadAdyAzca sambhUyaivaM vyajijJapan // 168 // paradeze sthitA devI tvayA virhitaa'dhunaa| vinA'mUbhyAM kumArAbhyAmatikaSTena tisstthti||169|| yadyAdizasi tat svAminnAnayAmo'dya tAmiha / vipatsyate'nyathA sA tu pati-putrojjhitA satI // 170 / / kiJcida rAmo vicintyoce jAnakyAnIyate katham ? | lokApavAdo'lIko'pi balavAnantarAyakRt / / 171|| jAne'haM yat satI sItA sA'pi svaM vetti nirmalam / divyaM dAtumathA'dAtuM tad dvayorapi nA'sti bhI: // 172 // pratyakSaM sarvalokAnAM divyaM devI karotu sA / zuddhayA ca tayA sArdhaM gRhavAso'stu me punaH // 173 / / 1. vajreNeva // 2. dviSa: khaM.1 // 3. bhramadarka0 kAM. chA. mu.|| 4.0mAsAunekazau0 pAtA. // 5. ivA'NDajam tA.; aNDaja:-pakSI nIDe-gRhe iva // 6. palAyito gajo yathA punarhastizAlAyAmAgacchati tathA // 7. baladeva-vAsudevau / / 8. na tu zatrU / / 9. cihnam / / 10. bharatacakravartina: cakraM bAhubaliviSaye niSphalaM purA'bhUt // 11. bAhubalAdapi khaM.1-2, pAtA. // 12. 0mantikam pAtA. // 13. jahaeH khaM.1 // 14. sthitim // 15. mArge mArge ca tA. // 16. prekSyamANa: khaM.1 vinA // 17. stUyamAnastato pAtA. // 18. sumitrAsUH khN.1||.. Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 mAhenTo mandira kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (saptamaM parva evamastvityuditvA te puryA bhirkaaryn| vizAlAn maNDapAnuccaistadantamaJcadhoraNI: // 174 / / teSu copAvizan bhUpA: paurAmAtyAdayo'pi ca / te bibhISaNa-sugrIvapramukhA: khecarA api // 175 / / tato rAmAjJayotthAya puNDarIkapure svayam / gatvA natvA ca vaidehImityuvAca kapIzvaraH // 176 / / tvatkRte praiSi rAmeNa vimAnaM devi! puSpakam / idAnImidamadhyAssva rAmopAntamupehi ca // 177|| sA'pyUce'dyA'pi me'raNyatyAgaduHkhaM na zAmyati / tataH kathaM yAmi rAmaM bhUyo duHkhAntarapradam ? // 178 / / natvA bhUyo'pi so'vocamA kupastava zuddhaye / samaM paurairnupaiH sarvairmaJcArUDho'sti rAghavaH // 179 // tenetyukte pUrvamapi jAnakI zuddhikAGkSiNI / Aruroha vimAnaM tadayodhyAyAM jagAma ca // 180 // dyAnaM samupetyottatAra saa| dattArghA lakSmaNenaitya namazcakre napairapi // 181 / / agre niSadya saumitrinaeNpaiH samamado'vadat / nijAM purIM nijaM vezma pravezAd devi! pAvaya // 182 // sItA'pyUce prAptazuddhiH pravekSyAmi purImimAm / gRhaM ca nA'nyathA vatsA'pavAdo jAtu zAmyati // 183 // iti sItApratijJAM te'zaMsan rAmAya bhUbhujaH / rAmo'pyupetya vaidehImityUce nyAyaniSThuram / / 184 // bhogA na ced dazAsyena tasthuSyA api tadgRhe / samakSaM sarvalokAnAM tad divyaM kuru zuddhaye // 185 / / smitvA sItA'pyuvAcaivaM vijJastvatto'paro na hi / ajJAtvA yo hi me doSaM tyAgaM kuryAnmahAvane // 186 / / daNDamAdau vidhAyA'dya kuruSe matparIkSaNam / vicakSaNo'si kAkutstha! sajjA tatrA'pi nanvaham // 187 / / Uce vilakSo rAmo'pi jAne doSastavA'sti na / janotpAditadoSasyottAraNAyedamucyate // 188 / / jagAda jAnakI divyapaJcakaM svIkRtaM myaa| vizAmi vahnau jvalite bhakSayAmyatha taNDulAn // 189 // tulAM samadhirohAmi taptaM kozaM pibAmyaham / gRhNAmi jihvayA phAlaM kiM tubhyaM rocate ? vada ||190||yugmm|| pAatrA'ntare'ntarIkSastha: siddhArtho nArado'pyatha / loka: sarvazca tumulaM niSidhyedamabhASata // 191 / / bho bho rAghava! sIteyaM nizcayena satI satI / mahAsatIti mA kArSIrvikalpamiha jAtucit / / 192 // rAmo'pyuvAca he lokA! maryAdA kA'pi nA'sti vaH / saGkalpya doSaM yuSmAbhireveyaM dUSitA purA // 193 // brUA'smatpurato yUyamanyad dUre sthitA: puna: / tadA kathaM sadoSA''sIcchIlavatyadhunA katham ? // 194 // bhUyo'pi gRhNatAM doSaimargalA nA'sti kA'pi vaH / pratyayAya tata: sItA vizatu jvalite'nale // 195 / / ityuktvA'khAnayad rAmo gartaM hastazatatrayam / puruSadvayadaghnaM cA'pUrayaccandanendhanaiH // 196 // atrA'ntare ca vaitADhyasyottarazreNivartinaH / harivikramarAjasya kumAro jayabhUSaNaH // 197|| UDhASTazatanArIka: patnI kiraNamaNDalAm / suptAM hemazikhAkhyena samaM mAtulasUnunA // 198 / / dRSTvA nirvAsayAmAsa tadaiva prAvrajat svayam / sA'pi mRtvA samajani vidyudaMSTreti rAkSasI // 199 / / ayodhyAbahirabhyetya sa tadA jayabhUSaNaH / tasthau pratimayA vidyudaMSTrA ca tamupAdravat // 200 / / kevalaM tasya cotpede tadutsavavidhitsayA / tadAnIM ca samAjagmuH sunAsIrAdaya: surA // 201 // sItAyA: prekSya tad devAH zakramevaM vyajijJapan / lokAlIkApavAdena sItA vahnau pravekSyati // 202 // pattyanIkapatiM sItAsAnnidhyAyA''dizaddhariH / tasyarSe: kevalajJAnotsavaM tu vidadhe svayam // 203 / / romAjJayA ca bhRtakAstaM gataM cndnaanycitm| parito jvAlayAmAsurdu:prekSaM cakSuSAmapi // 204 // jvAlAkarAlaM taM prekSya rAmo dadhyAvidaM hRdi| aho! atyantaviSamaM kiM mamedamupasthitam ? // 205 / / iyaM mahAsatI nUnaM ni:zaGkA'gnau prvekssyti| daivasyeva hi divyasya prAyeNa viSamA gtiH||206|| mayA sahA'syA nirvAso haraNaM rAvaNena ca / vane tyAgo mayA bhUyo bhUyo'pyetacca matkRtam / / 207 / / evaM so'cintayad yAvat tAvat sItopapAvakam / sthitvA smRtvA ca sarvajJaM cakre satyApanAmiti // 208 // 1. maJcazreNIH / / 2. bhUpapaurA0 lA. // 3. bibhISaNazca sugrIva0 lA. // 4. mahendro0 lA. // 5. na hi tA. // 6. kuryA mahA0 pAtA.vinA / / 7. tandulAn lA.; 'lohamayAnagnivarNAzca' iti Ti.lA. / / 8. '52 palagolarUpAM' iti Ti.lA. // 9. sIsakam / / 10. zastrasya dhArAm / / 11. mahAsatI ca tA. // 12. brUthA'nyat purato0 lA.vinA / / 13. doSAnargalA lA. / / 14. kA'pi nA'sti tA. / / 15. puruSatraya0 mo.; puruSadvaya(be mAthoDAM)pramANam // 16. indrAdayaH / / 17. lokasya asatyakalaGkena / / 18. hariNaigameSidevam / / 19. rAmAjJayA'tha mu. // 20. surduHprekSya mu. // 21. mamedaM kimu0 lA. / / 22. Jain Educatio sItA ni:zahA0 pAtA. / / 23. zapatham / / Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 229 navamaH sargaH) triSaSTizalAkApuruSacaritam / he lokapAlA! lokAzca sarve zRNuta ydyhm| anyamabhyalaSarAmAt tadA'gnirmAM dahatvayam // 209 / / anyathA tu sukhasparzo vArIvA'stvityudIrya sA / jhampAM smRtanamaskArA dadau tasmin hutAzane // 210 / / yAvat sA prAvizat tAvad vidhyAto vahnirAzvapi / garta: svacchodakApUrNaH sa tu vApItvamAyayau // 211 / / sItA tvadhijalaM padmopari siMhAsanasthitA / paJavA'sthAt satIbhAvatuSTadevaprabhAvataH / / 212 // pAkurvANaM kvA'pi huGkAraM kvacid gulugulAravam / kvA'pi bhambhAyitadhvAnaM kvacit paTapaTAdhvanim // 213 / / kvacid diladilasvAnaM kvacit khalakhalAsvanam / samudrAmbha ivA'mbhastat tatra sAvarttamaikSyata ||214||yugmm|| taducchalajjalaM vApyA udvelasyeva vAridheH / AplAvayitumArebhe maJcAnapi garIyasaH // 215 // vidyAdharA bhayoddhAntA: samutpatyeyurambare / bhUcarAzcakruzuzcaivaM pAhi sIte! mahAsati! // 216 / / sItA'pyullolamambhastat svapANibhyAmavAlayat / punarvApIpramANaM tadabhUt tasyAH prabhAvataH // 217 / / utpalaiH kumudai: padmaH puNDarIkairnirantarA / saurabhodbhrAntabhRGgAlIsaGgItA haMsazAlinI // 218 // AsphaladvIcinicayamaNisopAnabandhurA / baddhobhayataTA ratnopalairvApI babhUva sA ||219||yugmm|| pAnanRturnAradAdyAH khe sItAzIlaprazaMsinaH / sItopariSTAt tuSTAzca puSpavRSTiM vyadhuH surAH // 220 // aho zIlamaho zIlaM rAmapatnyA yazaskaram! / iti lokapraghoSo'bhUd roda:kukSimbhari: kSaNAt // 221 // mAtuH prabhAvaM taM dRSTvA muditau lavaNAGkuzau / haMsAviva tarantau tau tatsamIpamupeyatuH / / 222 / / tau mUrdhyAghrAya vaidehyA pAzvorupavezitau / kalabhAviva rejAte nadItIradvayasthitau // 223 / / gatvA saumitri-zatrughna-bhAmaNDala-bibhISaNAH / sugrIvAdyAzca vaidehIM namazcakruH sabhaktita: // 224 / / sItAmupAyayau rAmo'pyabhirAmataradyutim / pazcAttApatrapApUrNa ityUce racitAJjaliH // 225 / / svabhAvAdapyasaddoSagrAhiNAM puravAsinAm / chandAnuvRttyA tyaktA'si mayA devi! sahasva tat / / 226 / / tyaktograzvApade'raNye'jIvastvaM svaprabhAvataH / ekaM divyaM tadapyAsInnA'jJAsiSamahaM punaH // 227 / / kSAntvA sarvaM mamedAnImidamadhyAssva puSpakam / cale svavezmane prAgvad ramasva sahitA mayA // 228 / / sItA'pyUce na te doSo na ca lokasya kazcana / na cau'nyasyA'pi kasyA'pi kiM tu matpUrvakarmaNAm / / 229 / / nirviNNA karmaNAmIdRgda:khAvartapradAyinAm / grahISyAmi parivrajyAM teSAmucchedakAriNIm // 230 // ityuktvA maithilI kezAnuccakhAna svamuSTinA / rAmasya cA'rpayAmAsa zakrasyeva jinezvaraH // 231 / / sadyo mumUrccha kAkutstho nottasthau yAvadeSa ca / tAvat sItA yayau sAdhujayabhUSaNasannidhau // 232 / / kevalI sajayabhUSaNo munimaithilI vidhivdpydiikssyt| suprabhAkhyagaNinIparicchade tAM cakAra ca tp:praaynnaam||233|| ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacaritre mahAkAvye saptame parvaNi sItAzuddhi-vratagrahaNo nAma navamaH srgH|| 1. lakSmIriva / / 2.haMbhASitAdhvAnaM pAtA.; saMbhASitAdhvAnaM khN.2|| 3. 0 dhvani pAtA. mu. rasvIpA. // 4. amryaadsy||5. sItA'pyuttIrNa0 laa.vinaa|| 6. saurabheNa udbhrAntA yA bhRGgAlI-bhramarasamUha: tatsaGgItaM yasyAM sA / / 7. lokapravAdo0 khN.1|| 8. AkAza-pRthvyorvyApI / / 9. hastibAlau / / 10. 0dyuti: mu. rasvIpA., manoharataradIptim // 11. abhiprAyAnusaraNena // 12. cala svavezmani mu. rasvIpA. // 13. na cA'nyasya ca kasyA'pi khN.1|| 14. carite tA. // 15. saptama0 khN.1-2|| Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||dshm: srgH|| atha siktazcandanena labdhasaJo raghUdvahaH / vyAjahAra kva nanu sA sItAdevI manasvinI? // 1 // bho bhUcarA:! khecarAzca naced naced yUyaM mumUrSavaH / tanme luJcitakezAmapyAzu darzayata priyaam||2|| vatsa! vatsaihi saumitre! tUNau tUNau dhanurdhanu:! / yadamI santyudAsInA: susthitArdu:sthite mayi / / 3 / / ityuktvA dhanva gRhNantaM taM natvA lkssmnno'brviit| AryA''rya! kimidaM ? loka: khalveSa tava kingkrH||4|| sItAM yathA doSabhIto'tyAkSIstvaM nyAyanaiSThikaH / bhavabhItA svArthaniSThA tathA sA srvmtyjt||5|| pratyakSamiha va:sItA svayamutpATya kuntalAn / Adade vidhivdiikssaaNjybhuussnnsnnidhau||6|| idAnImeva tasyarSerudapadyata kevalam / tajjJAnamahimA'vazyakRtyamasti tavA'pi hi // 7 // tatrA''ste svAminI sItA svaaminnaattmhaavrtaa| darzayantI muktimArgaM stiimaargmivaa'nghaa||8|| rAma: prakRtimAlambyovAca sAdhu mama priyaa| upAdade parivrajyAM tasya kevlino'ntike||9|| ityuktvA saparIvAro jagAma jybhuussnnm| natvA ca dezanAM tasmAcchuzrAvaraghupuGgavaH // 10 // dezanAnte ca papraccha nA''tmAnaM vedamyahaM prabho! | bhavyo'haM kimutA'bhavyastadAcakSva prasIda me||11|| athA''khyat kevalI so'pi bhavyo'si tvaM na kevlm| siddhiM yAsyasyanenaiva jnmnotpnnkevlH||12|| rAma: papraccha bhUyo'pi mokSaH pravrajyayA bhvet| sarvatyAgena sA kiM tulakSmaNo dustyajo mm||13|| munirAkhyadavazyaM te bhoktavyA balasampadaH / tadante tyaktasaGga: san pravrajya shivmaapsysi||14|| natvA bibhISaNo'pRcchat kena praagjnmkrmnnaa| jahAra rAvaNa: sItAM lakSmaNastaMnyahan yudhi ? // 15 / / sugrIvo bhAmaNDalazca tathemau lavaNAGkuzau / ahaM ca karmaNA kenA'tyantabhektA raghUdvahe ? // 16 / / pabhagavAnAcacakSe'tha bharatArdhe'tra dkssinne| pure kSemapure nAmnA nayadatto'bhavad vaNik // 17 // dhanadatta-vasudattau sunandAkukSijau sutau| tasyA'bhUtAM tayormitraM yAjJavalkyo'bhavad dvijH||18|| nAmnA sAgaradattazca pure tasminnabhUdu vaNik / tasya sUnurguNadhara: kanyA guNavatI punH||19|| dattA sAgaradattena nydttaatmjnmne| dhanadattAya guNavatyanurUpaguNAya saa||20|| zrIkAntanAmne cA''DhyAya tatratyAyA'rthalobhataH / dadau guNavatI channaM mAtA ratnaprabhA punH||21|| yAjJavalkyastu tajjJAtvA nydttaatmjnmno:| svamitrayo: samAcakhyAvasaho mitravaJcane // 22 // vasudattastato gatvA shriikaantmvdhiinishi| zrIkAntenA'pi khaDgena vasudatto nipaatitH||23|| vindhyATavyAmabhUtAM tAvubhAvapi kurnggko| guNavatyayanUdaiva mRtvA ttraa'bhvnmRgii|||24|| tasyAH kRte ca tatrA'pi yuddhvA pnyctvmiiytuH| mitho vaireNa tAvevaM bhuuyaaNsNbhremturbhvm||25|| pAtadAnIM dhndtto'pisvbhraatRvdhpiiddit:| nirdharmo'Tan nizisAdhUna dadarza kssudhito'nydaa||26|| yayAce bhojanaM tebhyasteSveko munirbrviit| divA'pi hiM na sAdhUnAM bhkt-paanaadisnggrhH||27|| tavA'pi nocitaM rAtrau bhoktuM pAtuM ca bhadraka! / ko vetti jIvasaMsaktimannAdau tamasIdRze? // 28 // ityAdibodhitastena sudhayokSito hRdi / zrAvakIbhUya mRtvA ca saudharme tridsho'bhvt||29|| pacyutvA mahApurapure dhAraNI-merunandanaH / nAmnA padmaruciH zreSThI prmshraavko'bhvt|30|| so'nyadA gokulaMgacchannazvArUDhoryadRcchayA / jaradvRSabhamadrAkSInmumUrSu patitaM paithi||31|| 1. dhanurdhara! kAM, mo. // 2. dusthite khaM.1, mu. rasvIpA. // 3. 0vazyakRtya0 lA. mu.||4. lakSmaNastaM jaghAna ca khaM.2; lakSmaNastamahan yudhi lA. / / 5. 0'tyantaraktA mu. rasvIpA. / / 6. asahiSNuH / / 7. hariNau // 8. apariNItaiva // 9. nahi lA. mu. rasvIpA. // 10. siktaH / / 11. yatheccham / / 12. galitavRSabham / / 13. bhuvi paataa.|| Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaH sargaH ) triSaSTizalAkApuruSacaritam / kRpAluH : so'varuhyA'zvAnnikaTIbhUya tasya tu / karNamUle dadau paJcaparameSThi' namaskRtIH // 32 // mRtvA ca tatprabhAveNa tatraiva sa suto'bhavat / chatracchAyanarendra-zrIdattayorvRSabhadhvajaH // 33 // svairaM bhraman so'nyadA tAM jaradvRSabhuvaM yayau / lebhe ca jAtismaraNaM prAgjanmasthAnadarzanAt // 34 // tatra cA'kArayaccaityaM tasya caityasya caikataH / bhittAvAlekhayAmAsa mumUrSaM taM jaradgavam ||35|| tatkarNAnte namaskAradAyinaM puruSaM ca tam / tadabhyarNe tadIyaM ca saparyANaM turaGgamam // 36 // yugmm|| ArakSAMstatra cA''dikSad yazcitraM paramArthataH / idaM vidannudIkSeta sa jJApyastvaritaM mama // 37 // "ityuktvA sa yayau vezma caitye tatrA'nyadA punaH / vendanAyA''yayau padmaruciH sa zreSThapuGgavaH // 38 // vanditvA tatra so'rhantaM bhitticitramudaikSata / sarvaM me saMvadatyetadityUce ca savismayaH // 39 // vijJapto'tha tadArakSaistatrA''gAd vRSabhadhvajaH / kiM vetsi citravRttAntamityapRcchacca taM naram // 40 // gave'smai mriyamANAya namaskArAnadAM purA / ihA'bhijJena kenA'pi likhito'smItyuvAca saH // 41 // taM natvovAca vRSabhadhvajo yo'yaM jaradgavaH / rAjaputro'bhavaM so'haM namaskAraprabhAvataH // 42 // kAmayAsyamahaM yoniM ? tiryagyonistadA'pyaham / kRpAlustvaM na cenmahyaM namaskArAnadAsyathAH // 43 // sarvathA tvaM guruH svAmI daivataM cA'si me khalu / bhuGkSva rAjyamidaM prAjyaM tvayA dattaM mamA'pi yat // 44 // ityuktvA padmarucinA sahaiva vRSabhadhvajaH / vijahArA'kRtadvaidhaH pAlayaJchrAvakavratam // 45 // zrAvakatvaM ciraM samyak pAlayitvA vipadya ca / IzAnakalpe jajJAte tau devau paramarddhikau // 46 // cyutvA tataH padmarucirmero raparato girau / vaitADhye nagare nandAvarte nandIzvarAtmajaH ||47|| kenakAbhAkukSijanmA nayanAnanda ityabhUt / rAjyaM bhuktvA parivrajya mahendre tridazo'bhavat // 48 // yugmam || cyutvA ca prAgvideheSu kSemAyAM puri bhUpateH / vipulavAhanasyA'bhUt padmAvatyAM sa nandanaH // 49 // zrIcandro nAma bhuktvA ca rAjyaM pravrajya cA'ntike / samAdhiguptasya munerbrahmalokendratAM yayau // 50 // yugmam || cyutvA tato'yaM padmo'bhUd balabhadro mahAbalaH / sugrIva eSa vRSabhadhvajajIvastvabhUt kramAt // 51 // bhrAntvA zrIkAntajIvo'bhUnmRNAlakandapattane / rAjasUnurvajrakaNThaH zambhu-hemavatIbhavaH // 52 // bhrAntvA ca vasudatto'bhUcchambhurAjapurodhasaH / vijayasya ratnacUDAbhavaH zrIbhUtirAtmajaH || 53 || guNavatyapi sA bhrAntvA zrIbhUtestasya nandanA / sarasvatIkukSibhavA nAmnA vegavatItyabhUt // 54 // sodyauvanA'nyadA sAdhuM pratimAsthaM sudarzanam / vandyamAnaM janairdRSTvA sopahAsamado'vadat // 55 // aho sAdhurayaM dRSTaH purA krIDamaiMhelayA / sA'nena preSitA'nyatra taM vandadhvaM kathaM janAH ? // 56 // zrutvA vipariNamyA''zu lokaH sarvo'pi taM munim / viplAvayitumArebhe kalaGkodghoSapUrvakam ||57|| na me yAvat kalaGko'yamuttariSyati sarvathA / na tAvat pArayiSyAmItyabhijagrAha so'pyRSiH || 58 || tatazca devatAroSAcchUnaM vegavatImukham / sAdhuvyatikaraM jJAtvA sA pitrA bhartsitA bhRzam // 59 // rogAt pituzca sA bhItA sudarzanamuneH puraH / pratyakSaM sarvalokAnAmityuccaiH svaramabravIt // 60 // nirdoSa: sarvathA'si tvaM doSo'lIko'yameva te / mayaivA''ropitaH svAmiMstitikSasva kSamAnidhe ! ||61 || zrutveti tadvaco loko bhUyo'pyAnarca taM munim / ullAghA'bhUd vegavatI tadAdi zrAvikA ca sA // 62 // tAM ca rUpavatIM dRSTvA yayAce zambhubhUpatiH / dAsye mithyAdRze neti zrIbhUti: pratyuvAca tam ||63 || zambhurnihatya zrIbhUtaM bubhuje tAM balAdapi / bhavAntare te vadhAya bhUyAsamiti sA'zapat // 64 // zambhunA'pi vimuktA sA harikAntAryikAntike / pravavrAjA'tha pUrNAyurbrahmalokamupAyayau // 65 // tatazcyutvA zambhujIvarakSonAthasya mRtyave / nidAnavazato jajJe sIteyaM janakAtmajA // 66 // 231 1. 0 namaskriyAm kAM. lA // 2. jaradvRSam lA. rasaMpA. // 3. sajjamazvam // 4. 0trudIkSyeta mu. // 5. vandanAya yayau pAtA / / 6. ahaM kAM yoniM ayAsyam ? iti anvayaH // 7. na kRtaM dvaidhaM bhedo yena so'bhinnIbhUta ityarthaH // 8. nandezvarA0 lA // 9. kanakAmbho0 tA. // 10. mahendre tA. / / 11. rAjJaH sUnu0 he. kAM. mo.lA. // / 12. 0rvvajrakandaH pAtA. / / 13. zambhurhema0 tA. lA // 14. striyA saha / 15. vidrAvayitu0 kAM .; upadravaM kartum / / 16. stabdhaM zodhayutam / Jain Education In17. jJAtvA pitrA nirbhartsitA pAtA // 18. svasthA / / 19. zambhojava eva rakSonAtha:-rAvaNastasya // Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAla sarvajJa zrI hemacandrAcAryapraNItaM sudarzanamunestasyA'lIkadoSAdhiropaNAt / asyAH kalaGko'lIko'yaM lokenehA'dhiropitaH // 67 // bhavaM bhrAntvA zambhujIvo'pyudapAdi dvijanmanaH / kuzadhvajasya sAvitryAM prabhAso nAma nandanaH // 68 // sa pravavrAja vijayasenarSerantike'nyadA / paramaM ca tapastepe sahamAna: parISahAn // 69 // sammetayAtrAcalitaM vidyAdharanarezvaram / kanakaprabhamadrAkSIdindravat paramarddhikam // 70 // tapasA'nena bhUyAsamidRgRddhiriti vyadhAt / sa nidAnaM vipadyA'thotpede kalpe tRtIyake // 71 // tatazcyutvA rAvaNo'bhUt khecarendrastavA'grajaH / kanakaprabhaRddheryo nidAnamakarot tadA // 72 // dhanadatta - vasudattamitraM yastu dvijo'bhavat / yAjJavalkyo bhavaM bhrAntvA tvamabhUH sa bibhISaNaH // 73 // rAjJA hatastu zrIbhUti jagAma tatazcyutaH / supratiSThapure vidyAdharo'jani punarvasuH ||74 || sa puNDarIkavijaye'pajahAra smarAturaH / kanyAM tribhuvanAnandacakriNo'naGgasundarIm // 75 // cakriNA preSitairvidyAdharairyuddhAkulasya tu / vimAnAt tasya cA'paptan nikuJje'naGgasundarI ||76|| kRtvA nidAnaM tatprAptyai pravrajya ca punarvasuH / svargaM yayau tatazcyutvA lakSmaNo'yamajAyata // 77 // vanasthitA sA'pyanaGgasundaryugraM tapo'karot / vihitAnazanA cA'nte jagrase'jagareNa sA || 78|| mRtvA samAdhinA sA'bhUd devI kalpe dvitIyake / tatazcyutvA vizalyA'bhUllakSmaNasya mahiSyasau // 79 // yo'bhUd guNavatIbhrAtA nAmnA guNadharaH sa tu / bhavaM bhrAntvA'bhavad rAjaputraH kuNDalamaNDitaH ||80|| zrAvakatvaM pAlayitvA cirAya ca vipadya saH / sItAsodara eSo'bhUd bhAmaNDalanarezvaraH // 81 // Pito'bhUtAM ca kAkandyAM vAmadevadvijanmanaH / zyAmalAkukSijau putrau vasunanda-sunandanau // 82 // ekadA ca tayorgehe tiSThatorAyayau muniH / mAsopavAsI tAbhyAM ca bhaktitaH pratilambhitaH // 83 // mRtvA taddAnadharmeNottareSu tu kuruSvatha / abhUtAM yugminau mRtvA saudharme tau surau tataH // 84 // cyutvA'bhUtAM ca kAkandyAM rativardhanabhUpateH / sudarzanAbhavau putrau priyaGkara - zubhaGkarau // 85 // rAjyaM ciraM pAlayitvA pravrajya ca vipadya ca / surau graiveyake'bhUtAM cyutvA ca lavaNAGkuzau ||86|| sudarzanA tayoH pUrvabhavamAtA bhavaM ciram / bhrAntvA'bhUdeSa siddhArtho'dhyApako rAmaputrayoH ||87 || evaM munivacaH zrutvA saMvegaM bahavo yayuH / tadaiva rAmasenAnIH kRtAnta: prAvrajat punaH // 88 // 'athotthAya namazcakre kAkutstho jayabhUSaNam / upasItaM ca gatvaivaM cintayAmAsa cetasi // 89 // asau zirISamRdvaGgI rAjaputrI mama priyA / sItA zItAtapaklezaM kathaM nAma sahiSyate ? // 90 // imaM saMyamabhAraM ca sarvabhArAtizAyinam / udvakSyati kathaM nAma hRdayenA'pi durvaham ? || 11 || yad vA satIvrataM yasyA na bhaGktuM rAvaNo'pyalam / sA nirvyUDhapratijJaiva bhAvinI saMyame'pi hi // 92 // evaM vimRzya vaidehIM vavande lakSmaNAgrajaH / lakSmaNo'nye ca rAjAnaH zraddhAnirdhotacetasaH ||13|| // taitazca saparIvAro rAmo'yodhyAM yayau punaH / sItA - kRtAntavadanau tepAte ca paraM tapaH // 94 // tapastaptvA brahmaloke kRtAntavadano yayau / sItA'pi SaSTiM varSANi vidadhe vividhaM tapaH // 95 // trayastriMzadahorAtrIM kRtvA'nte'nazanaM mRtA / dvAviMzatyarNavAyuH so'cyutendraH samajAyata // 96 // "itazca zaile vaitADhye 'bhUt kAJcanapure pure / nAmataH kanakaratho vidyAdharapatistadA ||17|| mandAkinI-candramukhyoH kanyayoH sa svayaMvare / saputrAn bhUpatIn rAma-lakSmaNAdInathA''hvayat / / 98 / / tatrA''sIneSu bhUpeSu mandAkinyA nijecchayA / anaGgalavaNo vavre candramukhyA'GkuzaH punaH || 99|| lakSmaNasya sutAstatra krodhAduttasthire yudhi / sArdhe zate dve api te yugapacchrIdharAdayaH // 100 // zrutvA sannahyatastAMzca procAte lavaNAGkuzau / ko nAma yotsyate'mIbhiravadhyA bhrAtaraH khalu // 101 // yathA na tAtayorbhedaH ko'pi jyeSTha-kaniSThayoH / tatputrANAM tathA'smAka mamISAmapi mA'stu saH // 102 // 1 232 (saptamaM parva 1. ca khaM.1-2 // / 2. cA'patan nikuJje0 he. kAM. lA. khaM.1-2, pAtA. // 3. vane sthitA pAtA. // 4. 0 pratijJaivaM mu. // 5. zraddhayA nirmalacittA: / / 6. itazca Jain Education || 7. 22sAgaropamAyuSkaH / / 8. 0 mUbhi0 lA // / 9. bhedaH II Private Personal Use Only Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaH sargaH ) triSaSTizalAkApuruSacaritam / evaM tayorvaco jJAtvA carebhyo lakSmaNAtmajAH / 'vIkSApannA nininduH svaM 'dusskrmaarmbhsmmukhm||103|| sadya: saMvegamApannAH pitarAvanumanya te / mahAbalamuneH pAdapadmAnte jagRhurvratam // 104 // jAtodvAhau tadAnIM tAvanaGgalavaNAGkuzau / sahaiva sIri-zArGgibhyAmayodhyAmIyatuH purIm // 105 // // itazca svapure harmyamUrdhni bhAmaNDalaH sthitaH / kadAcidevaM manasA cintayAmAsa zuddhadhIH // 106 // zreNidvayaM vazIkRtyA'skhalan sarvatra lIlayA / vihRtyA'nte cA''ttadIkSo bhaveyaM pUrNavAJchitaH // 107 // 4/ evaM cintayatastasya mUrdhni vidyut papAta khAt / sa mRtvA devakuruSu jajJe yugaladharmiSu // 108 // itazca hanumAMzcaitre caityavandanahetave / meruM gato nivRtto'stamaiyantaM sUryamaikSata // 109 // evaM ca dadhyAvudayo yathA hyastaM tathA khalu / nidarzanamayaM sUryo dhigdhik sarvamazAzvatam // 110 // evaM vicintya svapure gatvA rAjye sutaM nyadhAt / dharmaratnAcAryapArzve pravrajyA svayamAdade // 111 // tamanuprAvrajan rAjJAM sArdhasaptazatAni ca / AryAlakSmIvatIpArzve'sthustatpatnyazca dIkSitAH // 112 // dhyAnAnalena nirdahya kramAt karmANi mUlataH / zrIzailaH prApya zailezIM jagAma padamavyayam // 113 // | hanUmantaM pravrajitaM jJAtvA dadhyau raghUdvahaH / hitvA bhogasukhaM kaSTAM dIkSAM kimayamAdade ? // 114 // tAM rAmacintAmavadherjJAtvA saudharmavAsavaH / Uce madhyesabhamaho ! karmaNAM viSamA gatiH // 115 // rAmazcaramadeho'pi yad dharmaM hasati svayam / saukhyaM viSayasambhUtaM pratyutairSaM prazaMsati // 116 // athavA jJAtamanayo rAma-lakSmaNayormithaH / sneho gADhataraH ko'pi bhavAnirvedakAraNam // 117 // dvau devau kautukAt tatra tayoH snehaM parIkSitum / upeyaturayodhyAyAM lakSmaNasya niketane / / 118 / / darzayAmAsatuH sadyo mAyayA lakSmaNasya tau / sarvamantaH purastraiNamAkrandat karuNasvaram // 119 // hA padma! padmanayana! bandhupadmadivAkara! / akANDamRtyuH ko'yaM te vizvasyA'pi bhayaGkaraH ? || 120|| evaM ca rudatIrvakSAMsyAghnAnA muktakuntalAH / antaHpuravadhUH prekSya viSaNNo lakSmaNo'vadat // 121 // mAsa kiM mRto bhrAtA jIvitasyA'pi jIvitam ? / pizunena kRtAntena kiM kRtaM chalaghAtinA ? // 122 // evaM ca bhASamANasya vacasA saha jIvitam / saumitre rniryayau karmavipAko duratikramaH || 123|| svarNastambhamavaSTabhya sthitaH siMhAsane'pi hi / so'tha prasAritAkSo'sthAllepyamUrtirivA'kriyaH // 124 // paiMrAsuM lakSmaNaM dRSTvA viSaNNau tau surAvapi / mitho jajalpaturaho! kimAvAbhyAmidaM kRtam ? // 125 // vizvAdhAraH pumAneSa kimAvAbhyAM hahA! hata: ? / iti svaM bahu nindantau svakalpaM jagmatuH punaH // 126 // parAsuM lakSmaNaM prekSya tatra cA'ntaH purastriyaH / cakranduH saparIvArA vilulatkuntalAlikAH // 127 // taccA''kranditamAkarNya tatra rAmaH samAyayau / uvAca ca kimArabdhamavijJAyA'pyamaGgalam ? || 128|| jIvannevaiSa tiSThAmi jIvatyeSa ca me'nujaH / ko'pyamuM bAdhate vyAdhirbheSajaM tatpratikriyA // 129 // ityuktvA''jUhavad rAmo vaidyAJjyotiSikAnapi / prayogaM mantra-tantrANAM kArayAmAsa cA'sakRt // 130 // vaiphalye mantra-tantrANAM mUrcchA prApa raghUdvahaH / kathaJcillabdhasaJjJaH san vilalApoccakaiHsvaram // 131 // te bibhISaNa-sugrIva-zatrughnAdyA udazravaH / vimuktakaNThaM rurudurhatAH sma iti bhASiNaH // 132 // kauzalyAdyA mAtarazca snuSAbhiH saha sAzravaH / bhUyo bhUyo'pi mUrcchantyazcakranduH karuNasvaram // 133 // pratimArgaM pratigRhaM pratyaTTaM krandanAt tadA / zokAdvaitamabhUt sarvaM rasAntaramalimlucam // 134 // natvA'tha rAmamUcAte kumArau lavaNAGkuzau / bhavAdadyA'tibhItau svaH kainIyastAtamRtyunA // 135 // akasmAdApatatyeSa mRtyuH sarvasya tannaraiH / tatparaiH paralokAya sthAtavyaM mUlato'pi hi // 136 // anumanyasva dIkSAyai na no yuktamataH param / kanIyastAtamuktAnAM gRhe sthAtuM manAgapi // 137 // 233 1. vismayaM prAptAH / / 2. duSkarmaNa Arambhasya sammukhaM mukhaM vicAraM iti yAvat // 3. gaganAt // 4. caitramAsASTAhnikAyAm // 5. 'ayi gatau' ityAtmanepadI dhAturapi parasmaipaditvenA'trA''cAryeNa niveditaH, "AtmanepadamanityaM" iti nyAyo'pi draSTavyaH // 6. tu khaM.1 // 7. pratyutaivaM lA. // / 8. antaHpurasatkaM strIvRndam / / 9. prasArite- visphArite akSiNI yasya saH / 10. gataprANam // 11. svaM kalpaM rasaMpA. // / 12. 0kuntalAlakAH tA.; vilulan-muktaH kuntalAli:- kezapAzI yAsAM tAH // 13. udasravaH khaM. 1 2, pAtA. / / 14. anyarasanAzakam // 15. 'as' dhAto: prathamapuruSadvicanarUpam / / 16. laghupituH Jain Education IntelakSmaNasya mRtyunA // Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (saptamaM parva ityuktvA rAmamAnamyA'mRtaghoSamuneH purH| ubhau jagRhaturdIkSAMkramAcca shivmiiytuH||138|| bArAmo bhrAtRvipattyA ca viyogena ca putrayoH / mumUrcha bhUyo bhUyo'pi mohAdevaM jagAda ca // 139 / / mayA'pamAnanA kAcit kvaciccakre'dya bAndhava! ? / kasmAdakasmAdAlambi bhavatA maunamIdRzam ? // 14 // tvayi hyevaM sthite bhrAta:! putrAbhyAmapi cojjhitaH / pravizanti cchidrazate nRNAM bhUtazatAni hi // 141 / / unmattabhASiNaM caivaM rAmametya kathaJcana / bibhISaNAdyA: sambhUya jagadurgadgadasvaram / / 142 // dhIreSvapi hi dhIrastvaM vIro vIreSviva prabho! / lajjAkaramidaM tasmAdadhairyaM muJca samprati // 143 / / lokaprasiddhamadhunA saumitreraudaihikam / aGgasaMskArapUrvaM hi kartavyaM samayocitam // 144 // ityuktyA kupito rAmastAnUce vidhutAdharaH / jIvatyeSa hi me bhrAtA kimidaM vo vaca: khalA:! ? // 145 / / sarveSAM va: sabandhUnAM jvalane dAhapUrvakam / mRtakAryaM vidhAtavyaM dIrghAyu: stAnmamA'nujaH // 146 / / bhrAtardhAtabrUhi zIghraM vatsa! lakSmaNa! nanvayam / durjanAnAM pravezo'sti kiM khedayasi mAM ciram ? // 147 / / yad vA khalasamakSaM na vatsa! kopastavocitaH / ityuktvAM'se tamAropya yayAvanyatra rAghavaH // 148 / / nItvA snAnagahe rAmaH kadA'pyasnapayata svayam / tatazca taM svahastena vililepa vilepanaiH // 149 // AnAyya divyabhojyAni pUrayitvA ca bhAjanam / kadAcit tasya purato mumoca svayameva ca // 150 // kadA'pyAropayadaGke nije'cumbacchiro muhuH / kadA'pyasvApayat talpe vAsasA''cchAdite svayam // 151 // kadA'pi svayamAbhASya svayaM sma prtibhaasste| svayaM saMvAhakIbhUya mamarda ca kadAcana // 152 / / ityAdi ceSTA vikalA: snehonmattasya kurvata: / yayU rAmasya SaNmAsA vismRtAzeSakarmaNaH // 153 // pAzrutvA ca taM tathonmattamindrajitsundasUnavaH / khecarA vidviSo'nye'pi rAmameyurjighAMsavaH // 154 // ayodhyAM rurudhuH sainyairunmattaraghupuGgavAm / suptasiMhAM giriguhAmiva vyAdhAzchalaujasaH // 155 / / rAmo'pi lakSmaNaM svAGke nidhAyA''sphAlayad dhanuH / vajrAvartamakAle'pi saMvartasya pravartakam / / 156 / / tadA cA''sanakampena mAhendrAnnAkibhiH samam / jaTAyurAyayau rAmaM dRDhAt prAgjanmasauhRdAt // 157 / / adyA'pi nAkino rAmagRhyA iti vibhASiNaH / indrajitputramukhyAste dudruvuH khecarA drutam // 158 / / atra devasakhorAmo hantA no'gre bibhiissnnH| Iti bhItA lajjitAzca te saMvegaM paramaM dadhuH // 159 / / te munerativegasya pArzve saMvegadhAriNaH / upetya dIkSAM jagRhurgRhavAsaparAGmukhAH // 160 // pAtato jaTAyuramaro bodhArthaM rAghavasya saH / puraHsthAya taruM zuSkaM siSeca muhurambhasA // 161 // kSiptvA kISaM dRSadi ropayAmAsa padminIm / bIjAnyuvApA'kAle'pi mRtokSNA lAGgalena ce||162|| yantre ca vAlukA: kSiptvA tailArthaM paryapIlayat / ityAdyasAdhakaM rAmasyA'nyadapyudabhAvayat // 163 // rAmastamUce kiM zuSkaM taruM siJcasi bho! mudhA ? / phalaM dUre'stu kiM nAma musalaM kvA'pi puSpati ? // 164 // zilAyAM padminIkhaNDamAropayasi mugdha! kim ? / kiM vA vapasi bIjAni nirjale'pi mRtairvRSaiH ? // 165 / / na vAlukAbhyastailaM syAt kiM pIlayasi mUrkha! tA: ? / anupAyavidaste'sau prayAsa: sarvathA vRthA // 166 / / smitvA jaTAyurapyUce yadIyadapi vetsi bho:! / ajJAnacihna mRtakaM skandhe vahasi tarhi kim ? // 167 / / saumitrivapurAliGgya rAmastaM pratyabhASata / amaGgalaM bhASase kiM ? tyaja dRSTipathaM mama // 168 // evaM jaTAyuSaM rAme bhASamANe'vadhervidan / kRtAntavadano devastadbodhArthaM samAyayau // 169 / / skandhe strImRtakaM nyasyoparAmaM vicacAra sa: / rAmo'pyUce kimunmatto'syevaM strImRtakaM vahan ? // 170 // pratyuvAca kRtAnto'pi bhASase kimamaGgalam ? / mamaiSA preyasI tvaM tu kiM zavaM vahasi svayam ? // 171 / / 1. mayA'pamAnatA mu. rasvIpA. / / 2. 0 rUrdhva0 khN.1|| 3. 0dehikam khaM.1-2, lA. // 4. kampitauSThaH / / 5. bhrAtastvaM tad brUhi lA. / / 6. skandhe / / 7. zayyAyAm / / 8. tailamardako bhUtvA / / 9. yayau rAmasya SaNmAsI mu.||10. vidviSo (pa) ete rAma0 lA. // 11. rAmasyeyu0 kAM. mo. mu. // 12. chalameva ojo yeSAM te||13. devA rAmasya pakSapAtinaH / / 14. devasakhA lA.vinA // 15. nA'ne lA. // 16. iti te lajjitAzcitte saMvegaM paramaM dadhuH lA. / / 17. pura: sthitvA / / 18. gomayam / / 19. padhinI: khaM.2, pAtA. tA. / / 20. mRtau vRSabhau yojitau yasmin lAgale-hale-tena / / 21. vA tA. // 22. vAlukAM laa.|| Jain EducaR3.puSyati tA.; puSyati mu.||24. nirjale mRtakairvRSaH tA. / / 25. mugdha pAtA // 26.bhoH kAM. mu. // 27. jaTAyuSA pAtA. / / 28. rAmasamIpam / ww.jainelibrary.org Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamaH sargaH ) triSaSTizalAkApuruSacaritam / mRtAM jAnAsi me bhAryAmuhyamAnAM mayA yadi / nijaskandhasthitaM kiM na mRtakaM vetsi 'buddhiman! ? / / 172 // tenaivaM darzitaistaistairhetubhirjAtacetanaH / rAmo dadhyau kiM nu satyaM na jIvati mamA'nujaH ? // 173 // tatastau labdhabodhAya rAmAya svamazaMsatAm / devau jaTAyuH kRtAntau nijasthAnaM ca jagmatuH // 174 // " mRtakAryaM tato rAmazcakAra svAnujanmanaH / dIkSAM prapitsuH zatrughnaM rAjyadAnAya cA''dizat / / 175 / / ahamapyanuyAsyAmi bhavatpAdAniti bruvan / pratyAdideza zatrughno rAjyaM bhavaparAGmukhaH // 176 / / tato lavaNaputrAyA'naGgadevAya rAghavaH / dadau rAjyaM svayaM turyapuruSArthAya satvaraH // 177 // munisuvratavaMzasya suvratasya mahAmuneH / arhaddAsazrAvakeNopadiSTasyA'ntikaM yayau // 178 // tatra zatrughna-sugrIva-bibhISaNa-virAdhitaiH / anyaizca rAjabhiH sArdhaM rAmo vratamupAdade || 179|| rAmabhadre tu niSkrAnte niSkrAntAnyatha SoDaza / mahIbhujAM sahasrANi bhavavairAgyayogataH // 180 // saptatriMzat sahasrANi prAvrajan varayoSitaH / zrImatyAH zramaNAyAzca tA babhUvuH paricchade // 189 // SaSThyabdIM gurupAdAnte vividhAbhigrahodyataH / tepe tapAMsi rAmarSi: pUrvAGgazrutabhAvitaH // 182 // // atha rAmaH prepannaikavihAro gurvanujJayA / ekAkI prayayau nirbhIraTavyAM girikandare // 183 // tasyAmeva vibhAvaryAM tatra dhyAnajuSaH sataH / udabhUdavadhijJAnaM rAmabhadramahAmuneH // 184 // pazyaMzcaturdazarajjuMpramaM vizvaM karasthavat / devAbhyAM hatamajJAsId gataM ca narake'nujam // 185 // idaM ca cintayAmAsa rAmabhaTTArakastadA / dhanadattAbhidho'bhUvamahaM pUrvatra janmani // 186 || vasudatto'bhidhAnena lakSmaNo'bhUnmamA'nujaH / tatrA'pyakRtakRtyo'sAvevameva vyapadyata // 187 // bhave'smin me vasudattajIvo'bhUllakSmaNo'nujaH / tatrA'pyamuSya kaumAre mudhA'gAccharadAM zatam // 188 // zatatrayaM maNDalitve catvAriMzat tu digjaye / varSaikAdazasahasrAH sArdhA rAjye'bdaSaSTi ca // 189 // dvAdazAbdasahasrANi sarvamAyuriti kramAt / yayAvaviratasyaiva kevalaM narakAvaham // 190 // na doSo devayoH ko'pi mAyAvadhakayostayoH / vipAkaH karmaNAmIdRg bhavatyeva zarIriNaH // 191 // evaM vicintayan rAmaH karmacchede'dhikodyataH / tapaH samAdhiniSTho'bhUnnirmamaH san vizeSataH // 192 // ||atha SaSThopavAsAnte prAvizat pAraNAya saH / yugamAtradattadRSTirnagare syandanasthale // 193 // nizAkaramivA'vanyAmAyAntaM nayanotsavam / sammukhInAH samApetuH paurAH pracurasammadAH || 194 || pauryaH svasvagRhadvAri bhikSAdAnAya tasya ca / vicitrabhojyapUrNAni bhAjanAni puro dadhuH // 195 // paurANAM harSatastatra tumulo'bhUt tathA yathA / stambhAn babhaJjuH kariNo yayuzcotkarNatAM hayAH // 196 // rAmo'pyujjhitadharmAbhiratatvAt pauraDhaukitam / AhAraM nA'grahIt tebhyo'bhyAgAt tu nRpavezmani // 197 // tatra cojjhitadharmeNA''hAreNa pratyalambhayat / pratinandinRpo rAmaM vidhivad bubhuje ca saH // 198 // amarairvidadhe tatra vasudhArAdipaJcakam / bhagavAn rAmabhadro'pi tadaraNyaM yayau punaH // 199 // [mA bhUd bhUyaH purakSobhaH saGghaTTo me ca mA sma bhUt / iti buddhyA zuddhabuddhiH so'bhigrahamimaM vyadhAt // 200 // araNye'traiva ced bhikSAkAle bhikSopalapsyate / tadAnIM pAraNaM kAryamasmAbhirnA'nyathA punaH || 201 || ityabhigrahabhRd rAmo nirapekSo vapuSyapi / paraM samAdhimApanno'vatasthe pratimAdharaH || 202 || tatrA'nyedyurviparyasta zikSeNA'zvena veginA / AkRSyamANa AyAsIt pratinandinarezvaraH || 203 || paGke nandanapuNyAkhyasaraso'zvo mamajja saH / samApapAtA'nupadaM sainyaM ca pratinandinaH ||204|| paGkAt tamazvamuttArya zibiraM nyasya tatra ca / snAtvA ca sa nRpazcakre bhojanaM saparicchadaH // 205 // tadA ca pAritadhyAno rAmarSiH pAraNecchayA / tatrA''jagAma bhagavAnabhyuttasthau ca taM nRpaH // 206 // avaziSTairbhakta-pAnaiH sa rAmaM pratyalambhayat / kRtapAraNake tasmin ratnavRSTirabhUd divaH ||207|| 1. buddhimAn pAtA. / / 2. niSiSedha // 3. 0ntike khaM. 1 / 4. sAdhvyaH // 5. pracchannaika0 mu. // 6. 0rajjumAnaM pAtA. / / 7. vipadya saH mo. // 8. varSANAm / / 9. 11560 varSANi // 10. mAyayA vadhakartrI / / 11. tataH samAdhi0 pAtA / / 12. azvaiH karNA UrdhvakRtAH // 13. anta- prAntabhikSA''dAnarUpadharmeJain Educatios bhiratatvAt // For Private Personal Use Only 235 Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (saptamaM parva rAmarSirdezanAM cakre pratinandyAdayo'tha te| babhUvuH zrAvakA: smygdvaadshvrtdhaarinnH||208|| tata: prabhRti tatraiva rAmastasthau ciraM vne| devIbhirvanavAsAbhi: pUjyamAno mhaatpaaH||209|| mAsenaikena mAsAbhyAM mAsaistricaturairapi / rAmarSiH pArayAmAsa bhavapArayiyAsayA / / 210 // paryaGkastha: kadA'pyasthAt pralambitabhujo'nyadA / kadA'pyutkaTikAsIna UrdhvabAhuH kadAcana // 211 / / aGguSThastho'nyadA tasthau pANisthazca kadA'pi hi / iti nAnAsano dhyAnI sa tepe dustapaM tapaH // 212 // pAviharannanyadA rAmo yayau koTizilAM zilAm / vidyAdharasamakSaM yA lakSmaNena puroddadhe // 213 / / tAmadhyAsya zilAM rAmaH kSapakazreNimAsthitaH / zukladhyAnAntaraM bheje nizAyAM pratimAdharaH // 214 // tadA cA'vadhinA jJAtvA sItendra paryacintayat / ayaM bhavI bhavati ced rAmo yujye'munA puna: // 215 / / anukUlairupasargaH kSapakazreNivartinaH / upadravaM karomyasya yathA syAnmatsuhRt suraH // 216 // iti saJcintya sItendra uparAmaM samAyayau / vicakre ca mahodyAnaM vasantartuvibhUSitam // 217 / / cukUja kokilAkulaM vavau ca malayAnilaH / raNanto bhramarA bhramuH kusumAmodamodinaH // 218 // cUta-campaka-kaGkelli-pATalA-bakulAdayaH / dadhuH sadyo'pi puSpANi navyAstrANi manobhuvaH // 219 / / sItArUpaM ca sItendro vikRtya strIjanAnapi / Uce priya! priyA te'smi sIteha samupasthitA // 220 / / raktaM tyaktvA tadAnIM tvAmahaM pnndditmaaninii| prAvra nAtha! pazcAcca pazcAttApo mamA'tyabhUt / / 22 / / vidyAdharakumArIbhirAbhiradyA'hamarthitA / prasIda nAtha! svaM nAthaM rAmaM nAthIkuruSva naH // 222 // tvaM ca muJca parivrajyAM rAmasya mahiSI bhv| tvadAdezAt tasya patnyo bhaviSyAmo'dhunA vayam // 223 / / amUrvidyAdharavadhUstadudvaha raghUdvaha! / prAgvat saha tvayA raMsye tAM sahasvA'vamAnanAm / / 224 / / iti bruvANe sItendre vaikriyya: khecarastriyaH / saGgItaM vividhaM cakruH smarojjIvanabheSajam / / 225 // sItendravacanaistaizca tena saGgItakena ca / vasantena ca nA'kSubhyad rAmabhadramahAmuniH // 226 / / mAghasya zukladvAdazyAM tadA yAme'ntime nizi / udapadyata rAmarSe: kevalajJAnamujjvalam // 227 / / rAmasya kevalajJAnamahimAnaM sabhaktikaH / sItendro nAkino'nye ca vidadhurvidhipUrvakam // 228 // divyasvarNAmbujAsIno divyacAmararAjita: / divyAtapatravAn rAmo vidadhe dharmadezanAm / / 229 / / dezanAnte kSamayitvA sItendreNa praNamya ca / saumitri-rAvaNagatiM pRSTo rAmarSirabhyadhAt // 230 / / pAadhunA narake turye sazambUko dazAnanaH / lakSmaNazcA'sti gataya: karmAdhInA hi dehinAm // 231 // narakAyuzcA'nubhUya tau dazAnana-lakSmaNau / nagaryAM vijayAvatyAM prAgvidehavibhUSaNe // 232 / / sunanda-rohiNIputrau jinadAsa-sudarzanau / bhaviSyato'rhaddharmaM ca satataM pAlayiSyataH ||233||yugmm|| tato vipadya saudharme tridazau tau bhaviSyataH / cyutvA ca vijayApuryAM zrAvako bhAvinau punaH // 234 / / tato'pi matvA paruSau harivarSe bhvissytH| tau cA'vasAnamAsAdya devalokaMgamiSyataH // 235 / / cyutvA ca vijayApuryAM jayakAnta-jayaprabhau / kumAravArtarAD-lakSmyostau kumArau bhaviSyataH // 236 / / jinoktaM saMyamaM tatra pAlayitvA vipadya ca / gIrvANau lAntake kalpe bhaviSyata ubhAvapi // 237 / / tadA tvamacyutAccyutvA kSetre cA'traiva bhaarte| sarvaratnamati ma cakravartI bhaviSyasi // 238 / / cyutvA tau bhAvinAvindrAyudha-megharathAbhidhau / sutau te tvaM parivrajya vaijayante vrajiSyasi // 239 / / indrAyudhaH sa tu jIvo rAvaNasya bhavatrayam / zubhaM bhrAntvA tIrthakaragotrakarmA'rjayiSyati // 240 // tato rAvaNajIva: sa tIrthanAtho bhvissyti|vaijyntaaccyutstsy bhAvI gaNadharo bhavAn // 241 / / tatastau yAsyato mokSaM sa jIvo lakSmaNasya tu / bhavatsUnurmegharatho vrajiSyati gatI: zubhAH // 242 / / tatazca puSkaradvIpe prAgvidehavibhUSaNe / nagaryAM ratnacitrAyAM cakravartI bhaviSyati // 243 / / 1. bhavapAraM yaatumicchyaa||2. nAnAsanI pAtA.; nAnAsane khN.1|| 3. tAmadhyAsIcchilAM mu.||4.0maashrit: pAtA.vinA // 5. sNsaarii||6. ahaM rAmeNa punaryogaM prApnuyAmiti taccintA / / 7. kakilli0 pAtA.; kaDhIlli0 mu.||8. kAmadevasya // 9. tat taa.||10. vaikriyazaktyA prAdurbhUtAH // 11. niza: rasaMpA. / / Jain Education 12sabhaktikam tA. // 13. parityajya pAtA. // 14. vrajiSyati khaM.1 | Personal use Only Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 231 dazama: sarga:) trissssttishlaakaapurusscritm| cakravartizriyaM bhuktvA parivrajya krameNa ca / sa tIrthanAtho bhavitA nirvANaM ca prapatsyate // 244 // gaevamAkarNya sItendro rAmabhadraM praNamya ca / yayau prAksnehavazato du:khabhAg yatra lakSmaNaH // 245 / / siMhAdirUpairvikRtaistatra zambUka-rAvaNau / lakSmaNena samaM kruddhau yudhyamAnau dadarza saH // 246 // naivaM vo yudhyamAnAnAM du:khaM bhAvIti vAdinaH / paramAdhArmikA: kruddhA agnikuNDeSu tAn nyadhuH // 247 // dahyamAnAstrayo'pyuccai raTanto galitAGgakAH / tata: kRSTvA taptatailakumbhyAM nidadhire balAt // 248 // vilInadehAstatrA'pi bhrASTre cikSipire puna: / taDattaDiti zabdena sphuTanto dudruvuH puna: // 249 // ityAdi duHkhaM teSAM sa prekSyovAcA'surAniti / kiM re na vittha yadamI Asan puruSapuGgavA: ? // 250 / / apayAtA'surA! dUraM muJcataitAn mahAtmanaH / niSidhyetyasurAnUce so'tha zambUka-rAvaNau // 251 / / yavAbhyAM tata kataM parvaM yenemaM narakaM gatau / pUrvavairaM kimadyA'pi dRSTodakaM na maJcitama ? // 25 // tAvapyevaM niSidhyendra: saumitre rAvaNasya ca / rAmakevalinAkhyAtamAcakhyau bodhahetave // 253 / / tAvapyatha babhASAte sAdhvakArSIH kRpAnidhe! / bhavacchubhopadezena jAtA no duHkhavismRtiH // 254 / / prAgjanmopArjitaistai: krUraiH karmabhirarpitaH / dIrgho no narakAvAsastad da:khaM ko'paneSyati ? ||255|| ityuktyA karuNApUrNa: sItendraH pratyavocata / neSyAmi suraloke trInapi vo narakAditaH // 256 / / ityuktvA pANinoddadhe sa tAMstrInapi te punaH / vizIrya kaNaza: petuH pANe: pAradavat kSaNAt // 257|| bhUyo'pi militAGgAMstAnuddadhe sa yathA yathA / punareva patanti sma pUrvavat te tathA tathA // 258 // tata: sItendramUcuste bhavatyadhikameva naH / duHkhamuddhiyamANAnAM tanmuJcA'smAn divaM vraja // 259| tAn muktveyAya sItendro rAmaM natvA tato'gamat / zAzvatArhattIrthayAtrAkRte nandIzvarAdiSu // 260 // gacchannatho devakurupradeze nirIkSya bhaamnnddlraajjiivm| prAksnehayogAt pratibodhya samyag nijaM sasItendra iyAya kalpam // 261 // utpanne sati kevalesa zaradAM paJcAdhikAM viMzatiM medinyAMbhavikAnaprabodhya bhgvaanycchiiraambhttttaarkH| Ayuzca vyatilaya paJcadaza cA'bdAnAMsahasrAn kRtI zailezIMpratipadya zAzvatasukhAnandaM prapede pdm||262|| ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye saptame parvaNi sItAzuddhi-vratagrahaNo nAma dazama: srg:smaaptH|| 1. vettha pAtA. / / 2. dRSTadRkSaM lA.; dRSTa udarka:-pariNAmo yasya tat // 3. nau rasaMpA. // 4. ityuktvA khaM.1, pAtA. ||5.0loke'muunpi0 paataa.||6. duHkhaM vilIyamAnAnAM kaaN.||7. saptama0 khaM.1-2, tA. // 8. 'samApta:' iti nA'sti tA.khaM.1-2 pratiSu; 'dazama: sarga:' ityataH paraM samAptaM cedaMrAmAyaNam iti khaM.1-2, pAtA. pratiSu // Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||ekaadshH srgH|| ||shriinminaathcritrm|| namo namijinendrAya surendramahitAMhaye / karmadrumagajendrAya dharitrIkalpazAkhine // 1 // tasyaiva kIrtayiSyAmazcaritramatipAvanam / vizvasyA'pyupakArAya paralokehalokayoH // 2 // jambUdvIpe'traiva pratyagvidehe bhrtaabhidhe| vijaye sampadA koza: kauzAmbI nAmato'sti pU: // 3 // AkhaNDala ivA'khaNDazAsanastatra cA'bhavat / siddhArthIkRtasarvArthI siddhArtho nAma pArthivaH / / 4 / / gAmbhIryaM dhairyamaudAryaM vIryaM buddhirathA'pare / anyo'nyasparddhayevA''san sarve tasyA'dbhutA guNAH // 5 // sampad vistAramApannA tasyA'tyunnatizAlinaH / abhUdu vizvopakArAya chAyA mArgataroriva // 6 / / dharmo manasi tasyaiko nitymtyntnirmle| nivAsaM kArayAmAsa rAjahaMsa ivA'mbuje // 7 // bhavAd virakta: so'nyedhurutsRjya tRNavacchriyam / sudarzanamune: pAdamUle dIkSAmupAdade // 8 // Arjayat sthAnakai: kaizcit tIrthakRnnAmakarma sa: / samyag vrataM pAlayitvA mRtvA'gAdaparAjite // 9 // pAitazca jambUdvIpe'smin kSetre cA'traiva bhArate / nagarI mithiletyasti dharmAzithilanAgarA // 10 // prAkAravalayo ratna-svarNahATTagarbhitaH / tasyAmAbhAti sarvasvasamudka ivA'vaneH // 11 // parito ratnakhacitAstasyAmudyAnadIrghikA: / taTadrumaparAgeNa yAnti paGkilatAM yadi // 12 // tasyAM sarvArivijayI vijayo nAma pArthivaH / babhUva bhUvAsavatAM dadhAna: parayA zriyA // 13 // bhrUbhaGgamapyakRtvaivA'sannAhyA'pi varUthinIm / sa lIlayA parAjigye parAn yUna iva smaraH // 14 / / sa sAgara ivA'gAdho'bhirAmazcandramA iva / samIraNa ivaujasvI tejasvI bhAnumAniva // 15 // vapreti nAmatastasya sarvAnta:puramaNDanam / maNDanIbhUtazIlA'bhUd bhUrivA'GgavatI priyA // 16 // gaGgeva svacchagambhIrA jagato'pi hi pAvanI / jyotsneva nayanAnandadAyinI sA vyarAjata // 17 // ye ye sUnRta-zIlAdyA nirIkSyante guNA: kila / avadAtairabhUt taistai: strINAM saikA nidarzanam // 18 // pAitazca siddhArthajIvo vimAne so'parAjite / svamAyuH pUrayAmAsa trayastriMzyarNavopamam // 19 / / cyutvA'zvayukpUrNimAyAmazvakinyAmavAtarat / vaprAdevyAH sa udare kRtodyoto jagattraye // 20 // tadA ca yAminIzeSe vaprAdevI caturdaza / udaikSata mahAsvapnAMstIrthakRjjanmasUcakAn // 21 // piturmanoratha iva garbha: pravavRdhe kramAt / atilAvaNyajanano jananyA: sukhakRcca saH // 22 // pUrNe kAle nabha:kRSNASTamyAM bhe caa'shvedevte| nIlotpalAjhaM svarNAbhaM devI sUtamasUta sA / / 23 / / pAathaityA''sanakampena cakrurdevI-kumArayoH / tadaiva sUtikarmANi vidhivad dikkumArikAH // 24 // zakro ninye merumUrdhanyacyutAdyAzca vAsavAH / catuHSaSTirapi tIrthAmbhobhirasnapayan prabhum / / 25 / / snapanAnte jagannAthamabhyarcya kusumAdibhiH / racitArAtrikaH zakraH iti stotuM pracakrame // 26 // "vyAhartA mokSamArgasya saMhartA sarvakarmaNAm / prahartA ca kaSAyANAM jaya tvaM paramezvara! // 27 // kumatasyA'panetAraM netAraM jgtaampi| sadbodhasya praNetAraM tvAM namAmi jagadguro! // 28 // 1. ahN| khaM.1-2, pAtA. / / 2. siddhArthIkRtasiddhArthI khaM.1-2; siddhArthIkRtasarvArtha tA.; asiddhArthAH siddhArthAH kRtAH sarve'rthino yena saH // 3. svArthe Nic-pratyaya: sambhAvyate'tra // 4. ivA'mbhasi khN.2||5. dharme'zithilA:-udyatA nAgarA-nagarajanA yasyAM sA // 6. sarvaM svaM-dhanaM tasya samudka:maJjUSA // 7. udyAnavApya: / / 8. parAgo makarandaH / / 9. kardamamayatAm ||10.bhuvi-pRthvyaaN vAsavatAM-indratvam / / 11. senaam||12. zatrUn / 13.zIlaM maNDanI bhUtaM yasyAH sA // 14. mUrtimatI pRthvIva / / 15. sUnRtaM-satyam / / 16. trayastriMzA0 mu. rasvIpA. // 17. azvinInakSatre // 18. zrAvaNakRSNASTamyAm / / 19. Jain Education in azvinInakSatre / / 20. kthyitaa-vktaa| Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 239 ekAdazaH sargaH) triSaSTizalAkApuruSacaritam / vizvaizvaryasyA'dhikA nyakkA vishvpaapmnaam| 'avikopakA ca sanAthaM bhavatA jagat // 29 // dharmabIjasamuddhaa dhaa'tizayasampadAm / zrutaskandhavidhAtre ca bhagavan! bhavate namaH // 30 // pratyAdeSTuH kumArgANAmAdeSTurmuktivartmanaH / dharmaH prabhavitA tvatta upadeSTurataH param // 31 // navyatIrthapratiSThAturanuSThAtustapaHzriyAm / prabho! jagadadhiSThAturbhavata: kiGkarA vayam // 32 // AdAtaryapavargasya vizvasyA'bhayadAtari / tvayi trailokyezaraNa! prapannazaraNo'smyaham // 33 // asmin bhave yathA'bhUstvaM prabhurmama jagatpate! / bhavAntareSvapi tathA bhUyA nA'nyo manorathaH" // 34 // iti stutvA jagannAthaM punarAdAya vAsavaH / mumoca vaprAsvAminyA: pArzve nItvA yathAsthiti // 35 / / pArAjA'pi vijaya: prAta: sUnorjanmamahotsavam / cakAra kArAmokSAdipUrvakaM parayA mudA // 36 // prabhau garbhasthite ruddhA puryAsInmithilA'ribhiH / adhiprAsAdamArohad vaprAdevI ca tatkSaNam // 37 // vaprAM prekSya ca tadgarbhAnubhAvAd vijayaM nRpam / yanemurdviSa ityasya namirityabhidhA dade // 38 // pAlyamAno'tha dhAtrIbhiH zakrAdiSTAbhiranvaham / naminAtha: pravavRdhe nizAnAtha ivA'paraH / / 39 / / vimuktazaizava: svAmI dhanUMSi daza paJca ca / ucchritAGga: paryaNaiSIt kanyAM pitRnidezataH // 40 / / sArdhe varSasahasre dve vyatikramya sa janmata: / dattaM pitrA''dade rAjyaM karma bhogaphalaM vidana // 41 // paJcasvabdasahasreSu rAjyAd yAteSvatha prabhum / tIrthaM pravartayetyUcuretya lokAntikAmarAH // 42 // nivezya suprabhaM nAma putra rAjye namiprabhuH / pradadau vArSikaM dAnaM draviNairjumbhakAhRtaiH // 43 // suprabhAdyairnRpaiH zakrAdibhirdevairvRta: prabhuH / devakurvA zibikayA sahasrAmravaNaM yayau // 44|| kadambacumbanAsaktamadhuvratakadambakam / mallikAkusumoccAyavyAkulodyAnapAlakam // 45 / / vigalatpATalApuSpapATalIbhUtabhUtalam / kAmukamrastarIbhUtazirISakusumotkaram // 46 // vahamAnAraghaTTotthaiH procchalacchIkarotkaraiH / grISme'pi darzitAbdatu tad vanaM prAvizat prabhuH ||47||tribhirvishesskm|| ASADhakRSNanavamyAmazvinyAM carame'hani / samaM rAjJAM sahasreNa SaSThena prAvrajata prabhaH // 48 // tadotpannamanojJAno dvitIye'hani pAraNam / sa kSaireyyA vIrapure cakre dattanRpaukasi // 49 // cakre ca vibudhaistatra vasudhArAdi dattarAT / pIThaM ca vyahatA'nyatra navamAsAMstata: prabhuH // 50 // tataH sahasrAmravaNaM dIkSAsthAnaM tadA yayau / SaSThena bakulasyA'dhastasthau ca pratimAdharaH // 51 // mArgasya zuklaikAdazyAmazvinyAM bhenmiprbhoH| ghAtikarmakSayAdAvirabhUt kevalamujjvalam // 52 // sadyo'pi devA: samavasaraNaM vidadhustataH / azItyagrazatadhanustuGgAzokadrubhUSitam // 53 // tatra pradakSiNIkRtyA'zokaM tIrthAya cA'namat / nyaSadat prAmukha: pUrvaratnasiMhAsane prabhuH // 54 / / ratnasiMhAsanasthAni pratibimbAni ca prabhoH / vicakrurvyantarasurA dikSvanyAsvapi tatkSaNam // 55 // avatasthe yathAsthAnaM zrImAn saGghazcaturvidhaH / bhagavantaM namaskRtya saudharmendro'stavIditi // 56 // "kevalajJAnasajJena cakSuSA vIkSase'khilam / jagadetat tadevaM te trinetrAya nama: prabho! // 57|| paJcatriMzadatizayavacase parameSThine / catastriMzadatizayAnvitAya bhavate namaH // 58 // mAlavakaizikImukhyagrAmarAgamanoramAm / sarvabhASAnugAM nAtha! tava vAcamupAsmahe // 59 // tvadarzanAt praNazyanti karmapAzA: zarIriNAm / tAAvalokanAnnAgapAzA iva dRDhA api // 60 // tvadarzanAd dehabhAjo'dhirohanti zanaiH zanaiH / niHzreNimiva mokSasya guNasthAnakamAlikAm / / 6 / / 1. adhikAriNA // 2. tiraskaLa sarvapApAnAm / / 3. avikAriNA / / 4. nirasanaM kartuH / / 5. A-samantAd dAtari / / 6. trailokyazaraNe mu. rasvIpA. / / 7. kanyA: rsNpaa.||8.saardhvrss mu.rsviipaa.||9.laukaantikaa0 rasaMpA. / / 10. kadambAnAM cumbane Asakto madhuvratAnAM-bhramarANAM kadambaH-samUho yatra tt|| 11. mallikApuSpANAmavacaye vyAkulA udyAnapAlA yatra tat / / 12. 0dyAnapAlikAm khaM.1, pAtA.; 0dyAnapUrvakam khaM.2 / / 13. vigaladdhiH-patadbhiH pATalApuSpaiH pATalIbhUtaM-raktavarNaM bhUtalaM yatra tat / / 14. kAmukAnAM srastarIbhUta:-AsanIbhUta: zayyAbhUto vA zirISakusumAnAmutkaro yatra tat // 15. darzito'bdAnAM meghAnAM Rturyena tat // 16. paramAnena / 17. vasudhArAdipaJcakam khaM.2 // 18. "bhAvini bhUtavadupacAraH" iti rUDhimAzritya vacanamidaM syAt / / 19. Jain Education o5vIditi khN.2|| Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 kalikAlasarvajJazrIhemacandrAcAryapraNItaM (saptamaM parva smRta: zrutaH stuto dhyAto dRSTaH spRSTo namaskRtaH / yena tena prakAreNa svAmin! bhavasi shrmnne||62|| svAmin! puNyAnubandhIni pUrvapuNyAni na: khalu / yaistvaM dRggocaraM nIto'sAdhAraNagatipradaH // 63 / / yathA tathA mamA'stvanyat svargarAjyAdi sarvataH / mA jAtu hRdayAd yAntu nAtha! tvaddezanAgiraH" / / 64 // iti svAmiguNastotraM virdhAya virate harau / jagattrayagururdharmadezanAmakarodimAm // 65 // pA"asAra: khalu saMsAra: saridUrmicalaM dhanam / vidyudvilAsasadRzaM zarIramapi nazvaram // 66 // anAsthAM sarvathA teSu tad vidhAya vicakSaNaH / yateta yatidharmAya mumukSurmokSavamane // 67 // azaktastadvidhAne cet tadAkAGkSI tathA'pi hi / samyakchAvakadharmAyottiSTheta dvAdazAtmane // 68 // nayennityamahorAtraM zrAvakastvapramadvaraH / dhAbhiriti ceSTAbhirmanovAkkAyajanmabhiH // 69 / / brAhme mUhurta uttiSThet parameSThistutiM paThan / kiMdharmA ? kiMkulazcA'smi ? kiMvrato'smIti ca smaran / / 70 // zuciH puSpAmiSastotrairdevamabhyarcya vezmani / pratyAkhyAnaM yathAzakti kRtvA devagRhaM vrajet // 71 / / pravizya vidhinA tatra tri: pradakSiNayejinam / puSpAdibhistamabhyarcya stavanairuttamaiH stuyAt // 72 // tato gurUNAmabhyarNe pratipattipuraHsaram / vidadhIta vizuddhAtmA pratyAkhyAnaprakAzanam // 73 // abhyutthAnaM tadAloke'bhiyAnaM ca tadAgame / zirasyaJjalisaMzleSa: svayamAsanaDhaukanam / / 74 / / AsanAbhigraho bhaktyA vandanA paryupAsanam / tadyAne'nugamazceti pratipattiriyaM guroH // 75 / / tata: pratinivRtta: san sthAnaM gatvA yathocitam / sudhIdharmAvirodhena vidadhItA'rthacintanam // 76 // tato mAdhyAhnikI pUjAM kuryAt kRtvA'tha bhojanam / tadvidbhiH saha zAstrArtharahasyAni vicArayet // 77|| tatazca sandhyAsamaye kRtvA devArcanaM punaH / kRtAvazyakakarmA ca kuryAt svAdhyAyamuttamam / / 78 / / nyAyye kAle tato deva-gurusmRtipavitritaH / nidrAmalpAmupAsIta prAyeNA'brahmavarjakaH // 79 // nidrAcchede yoSidaGgasattattvaM paricintayet / mahAtmanAM munInAM hi tannivRttiM parAmRzan // 80 // yakR-cchakRn-mala-zleSma-majjA-'sthiparipUritA / snAyusyUtA bahI ramyA: striyshcrmprsevikaa:||81|| bahirantarviparyAsa: strIzarIrasya ced bhavet / tasyaiva kAmukaH kuryAd gRdhra-gomAyugopanam // 82 // strIzastreNA'pi cet kAmo jagadetajjigISati / tucchapicchamayaM zastraM kiM nA''datte sa mUDhadhI: ? // 83 / / saGkalpayoninA'nena hahA! vizvaM viDambitam / tad duHkhanAmi saGkalpaM mUlamasyeti cintayet ||84||cturbhi: klaapkm|| yo ya: syAd bAdhako doSastasya tasya pratikriyAm / cintayed doSamukteSu pramodaM yatiSu vrajan / / 85 / / duHsthAM bhavasthitiM sthemnA sarvajIveSu cintayan / nisargasukhasargaM teSvapavarga vimArgayet / / 86 / / jino deva: kRpA dharmo guravo yatra sAdhavaH / zrAvakatvAya kastasmai na zlAghetA'vimUDhadhI: ? // 87|| jinadharmavinirmukto mA bhUvaM cakravartyapi / syAM ceTo'pi daridro'pi jinadharmAdhivAsitaH // 88 // tyaktasaGgo jIrNavAsA malaklinnakalevaraH / bhajan mAdhukarI vRttiM municaryAM kadA''zraye? |89 // tyajan duHzIlasaMsarga gurupAdarajaH spRzan / kadA'haM yogamabhyasyan prabhaveyaM bhavacchide ? // 90 // mahAnizAyAM prakRte kAyotsarge purAd bahiH / stambhavat skandhakaSaNaM vRSAH kuryuH kadA mayi ? // 91|| vane padmAsanAsInaM kroDasthitamRgArbhakam / kadA ghrAsyanti vaktre mAM jaranto mRgayUthapA: ? // 92|| zatrau mitre taNe straiNe svarNe'zmani maNau mdi| mokSe bhave bhaviSyAmi nirvizeSamatiH kadA ? // 13 // adhiroDhuM guNazreNI ni:zreNI muktiveshmnH| parAnandalatAkandAn kuryAditi manorathAn ||94||sptbhiH kulkm|| ityahorAtrikI caryAmapramatta: samAcaran / yathAvaduktavRttastho gRhastho'pi vizudhyati" // 95 // zrutvemA dezanAM bharturbahavaH prAvrajajjanA: / kumbhAdayo gaNadharAstatra saptadazA'bhavan // 96 / / 1. yastvaM mu. // 2. vidhIya mu.||3. calarmicalaM mu.||4. aprmaadii||5. puSpa-naivedya-stavanaiH // 6. bhaktiH / / 7. madhyA0 khaM.1-2, pAtA. mu.||8. yoSit-nArI tadaGgasya sattattvaM-yAthArthyam // 9. snAyuH syUtA khaM.1, pAtA. // 10. carmabhastrAH // 11. gRdhra-zRgAlebhyo rakSA // 12. saGkalpa eva yoni: utpattisthAnaM yasya kAmasya tena // 13. dur upasarga: khan dhAtuH; kaSTena-kaSTaM vA khanAmi-khananaM karomi / / 14. sthairyeNa / / 15. nisargata: sukhaM-tasya sargo(sarjana) Jain Education "yasmina tama // 16. prakRtakAyo0 mu. rasvIpA. // 17. 0zreNiM niHzreNiM khaM.1, pAtA. 11ly Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 241 ekAdazaH sargaH) triSaSTizalAkApuruSacaritam / dezanAnte jagadbhartaH kumbho vyadhita dezanAm / taddezanAnte natvezaM zakrAdyAH svaM padaM yayuH // 97 // pAtattIrthajanmA bhakaTiryakSastryakSazcatarmakhaH / svarNavarNo vaSarathazcatarbhirdakSiNaiH bhujaiH // 98 // dhRtamAtuliGga-zakti-mudrA-'bhayadairyutaH / vAmaiH punarnakulaka-pazu-vajrA-'kSasUtribhiH ||99||yugmm|| tathaiva devI gAndhArI zvetAGgI haMsavAhanA / dorthyAM varada-khaDgibhyAM dakSiNAbhyAM virAjitA // 10 // vAmAbhyAM bIjapUribhyAM bAhubhyAmupazobhitA / abhUtAmityubhe bharturname: zAsanadevate // 101 // pAtAbhyAmamuktasAnnidhyo vijahAra vasundharAm / sArdhe varSasahasre dve navamAsonite vibhuH // 102 // prabhorabhUvan sAdhUnAM sahasrANyatha viMzatiH / vratinInAM punarekacatvAriMzatsahasyapi // 103 // caturdazapUrvabhRtAM sArdhaM zatacatuSTayam / avadhijJAnabhAjAM tu sahasraM SeT zatAdhikam // 104 // SaSTyagrA dvAdazazatI mana:paryayazAlinAm / zatAni SoDaza puna: kevalajJAnadhAriNAm // 105 // jAtavaikriyalabdhInAM sahasrA: paJca saGkhyayA / tathA sahasramekaM tu vAdalabdhyupazobhinAm // 106 // zrAvakANAM lakSamekaM sahasrANi ca saptatiH / zrAvikANAM trilakSyaSTacatvAriMzatsahasrayuk // 107 // mokSakAlamatha jJAtvA sammetAdrimagAt prbhuH| samaM munisahasreNA'nazanaM pratyapAdi ca // 108 / / mAsAnte vaizAkhakRSNadazamyAmazvinIyuji / samaM tairmunibhiH svAmI prapede padamavyayam // 109 // kaumAre'bdAnAM sahasrau sArthI rAjye tu paiJca te| vrate sauM/ sahasrau cetyayutAyurnamiprabhuH // 110 // munisuvratanirvANAnirvANaM zrInamiprabhoH / varSANAM SaTsu lakSeSu vyatikrAnteSvajAyata // 111 // nirvANakalyANamupetya tatra gIrvANanAthAstridazaiH sametAH / zarIrasaMskArapura:saraM zrInamerakArSuH saparicchadasya // 112 // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye saptame parvaNi naminAthacaritavarNano nAmaikAdazaH srgH|| 1. bIjapUradhAribhyAm // 2.20000 sAdhavaH / / 3.41000 sAdhvyaH / / 4.450 caturdazapUrviNaH / / 5.1600 avadhijJAninaH / / 6.1260 mn:pryvjnyaaninH|| 7. 1600 kevalajJAninaH // 8.5000 vaikriyalabdhidharAH / / 9. 1000 vAdimunayaH // 10.1,70,000 zrAvakAH / / 11. 3,48,000 zrAvikAH // 12. vibhuH tA. // 13. azvinInakSatre / / 14. 2500 varSANi / / 15.5000 varSANi // 16. 2500 varSANi / / 17. 10,000 varSANi // 18. saptama0 khaM.1-2, Jain EducatA. ||19.naamaikaadshmH pAtA. // Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // dvAdazaH sargaH // // zrIhariSeNacakricaritam // T itazca viharatyeva naminAmni jinezvare / hariSeNo'bhavaccakrI caritaM tasya kIrtyate // 1 // ihaiva bharate'nantatIrthe narapure pure / narAbhirAmo nRpatirabhirAmo nareSvabhUt // 2 // krameNa ca bhavodvignaH parivrajyAM prapadya saH / sanatkumArakalpe'bhUdamaraH paramarddhikaH || 3 || |itazca paJcAladezAkailpaH svaH kalpamRddhibhiH / parairakampyaM kAmpIlyamityasti pravaraM puram // 4 // tasmin mahAharirnAma rAjA haririvaujasA / ikSvAkuvaMzatilako babhUva bhuvi vizruta: // 5 // tasyA'bhUnmahiSI nAmnA merA smerAmbujAnanA / zIlAlaGkaraNA rUpeNA'laGkRtamahItalA // 6 // narAbhirAmajIvo'pi tasyAH kukSAvavAtarat / caturdazamahAsvapnAkhyAtazcakradhararddhikaH // 7 // sA kAlessUta hemAbhaM hariSeNAbhidhaM sutm| paJcadazadhanUcchrAyo yuvarAjye'bhyaSeci saH // 8 // paitRkaM zAsatastasya rAjyaM prAjyabhujaujasaH / anyedyurastrazAlAyAM cakraratnamajAyata // 9 // purodho-vardhaki- gRhi-senAnIprabhRtInyapi / tasya trayodazA'nyAni kramAd ratnAni jajJire ||10|| " cakramArgAnugaH prAcyAM gatvA tIrthe sa mAgadhe / mAgadhatIrthakumAraM digjayAdAvasAdhayat // 11 // dakSiNasyAmathopetya dakSiNAmbhodhivartinam / varadAmapatiM devaM vazIcakre mahAbhujaH ||12|| upetya dizi vAruNyAM prabhAsAdhipatiM suram / so'sAdhayadakhaNDaujA biDaujA iva bhUsthitaH // 13 // mahAnadImetya sindhuM dikU~sindhuraparAkramaH / kramAd vazaMvadIcakre cakrabhRd dazamo'tha saH // 14 // tato'bhisRtya vaitADhyaM vaitADhyAdrikumArakam / vidhinA sAdhayAmAsa sa diksAdhanapaNDitaH // 15 // kRtamAlAmaraM cA'tha kRtI svymsaadhyt| pazcAcca senApatinA pazcimaM sindhuniSkuTam // 16 // vAmAnyakumbhavinyastamaNiratnena kumbhinA / senAnyuddhATitadvArAM tamisrAM praviveza saH ||17|| kAkiNIratnalikhitamaNDalodyotitAntarAm / padyayottIrya conmagnA - nimagne tAmalaGghayat // 18 // svayamudghATitodIcyadvArA tasya viniryayau / ApAtasaJjJAn mlecchAMstAn svacchandAnajayacca saH // 19 // ajApayacca senAnyA sindhoH pazcimaniSkuTam / gatvA ca kSudrahimavatkumAramajayat svayam ||20| kAkiNyA RSabhakUTe svanAmA''likhya saJcalan / garRmasAdhayad gAtraM senAnyA pUrvaniSkuTam // 21 // vidyAdharairdattadaNDa ubhayazreNivartibhiH / svayaM ca 'sAdhayAmAsa nATyamAlamathaiau'maram // 22 // senAnyodghATitAM khaNDaprapAtAM cA''vizad guhAm / cakrAnugazcakravartI nirjagAma ca pUrvavat // 23 // senAnyA sAdhayAmAsa gAjaM prAcInaniSkuTam / svayamAvAsayAmAsa gaGgAyAM vasudhAdhipaH ||24|| navA'pi nidhayo gaGgAmukhamAgadhavAsinaH / sidhyanti sma svayaM tasyotkRSTapuNyAnubhAvataH ||25|| || sampUrNacakravartizrIrjitaSaTkhaNDabhArataH / athA''jagAma kAmpIlyapuraM sa zrIpurandaraH ||26|| tasya cakritvAbhiSekazcakre devairnarairapi / mahotsavaH pure cA''sId yAvad dvAdaza vatsarAn ||27|| bhUpAlaiH pAlyamAnAjJo bharate sakale'pi hai / dharmAvibAdhayA bhogAn bubhuje sa mahAbhujaH // 28 // bhavAd viraktaH so'nyedyU rAjyamutsRjya lIlayA / upAdatta parivrajyAM zirvaivrajyotsavotsukaH // 29 // 1. nareSvapi pAtA. // 2. parivrajya vipadya saH tA. // / 3. paJcAladezabhUSaNam // / 4. svargatulyam // 5. vazIcakre sa cakrabhRt rasaMpA. / / 6. pazcimAyAm / / 7. diggajasamavikramaH / / 8. vAmAnyaH - dakSiNaH // 9. ajJApayacca mu. // 10. kAkaNyA khaM.1-2, pAtA. // 11. jagAma sAdhaya0 mu. // / 12. cAsAdhayAmAsa khaM.1-2, pAtA. mu. // 13. 0 mathAparam mu.; 0 mathAvaram pAtA. // / 14. prAvizad mu . / / 15. hi tA. mu. / / 16. mokSagamanotsukaH // For Private Personal Use Only Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 243 dvAdazaH sargaH) triSaSTizalAkApuruSacaritam / hariSeNasya kaumAre 'spaadaabdshttryii| maNDalitve'pi saivA'tha sArdhamabdazataM jye||30|| cakrabhRttve punaraSTau sahasrANi zatASTakam / paJcAzacca vratakAle punaH sArdhaM zatatrayam // 31 // varSAyutAyu: paripAlya samyak tIvra vrataM ghAtitaghAtikarmA / utkevalajJAna iyAya nityasukhaM padaM taddhariSeNacakrI // 32 // ityAcAryazrIhemacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye saptame parvaNi hariSeNacakravarticaritavarNano nAma dvAdazaH sargaH smaapt:|| 1. 325 varSANi / / 2. 325 / / 3.150 varSANi / / 4.8850 varSANi / / 5. 350 varSANi // 6.10,000 varSANi / / 7. saptama0 khN.1-2|| 8. dvAdazama: paataa.||9. taa.prtaun|| Jain Education international Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||tryodshH srgH|| ||jyckricritm|| namerbhagavatastIrthe samutpannasya cakriNa: / jayasya jayina: puNyaM caritramidamucyate // 1 // asyaiva jambUdvIpasyairavate zrIpure pure / vasundharApatirabhUt khyAto nAmnA vasundharaH // 2 // sa preyasyA: padmavatyA mRtyunodvinamAnasaH / rAjye nivezayAmAsa tanayaM vinayandharam // 3 // manoharavane pArzve varadharmamahAmuneH / tattvaM zrutvA pratibuddha: parivrajyAmupAdade // 4 // cirakAlaM parivrajyAM sa yathAvadapAlayat / vipadya saptame kalpe devabhUyamiyAya ca // 5 // pAitazcA'sti rAjagRhaM puraM magadhamaNDanam / zriyAmekaM kulagRhaM sva:puryA iva sodaram // 6 // ikSvAkuvaMzaprabhavaH prabhavo nyAyavartmanaH / vijayI vijayo nAma tatrA'bhUt pRthivIpatiH / / 7 / / vaprAbhidhAnA tasyA'bhUnmahiSI zIlazAlinI / bhUgatA kA'pi devIva rUpa-lAvaNyasampadA // 8 // kAle gacchati tasyAzca kukSAvavatatAra sa: / vasundharamahIpAlajIva: zukrAt paricyutaH / / 9 / / jajJe tasyAM jayo nAma dhanurdvAdazakonnatiH / sUnuzcaturdazasvapnasUcitaH kAJcanacchavi: // 10 // pitrA rAjye'bhiSiktazca tasyA''yudhagRhe'nyadA / cakraratnaM samutpede prathamaM cakrilakSaNam // 11 // tathA cchatraM maNirdaNDo nistriMzazcarma kaakinnii| jajJire tasya saptaivaM ratnAnyekendriyANi tu // 12 // purodho-gRhi-hastya-zva-senAnI-vardhaki-striyaH / paJcendriyANi saptaivaM tasya ratnAni jajJire // 13 / / digyAtrArthaM so'nucakraM pUrvaM pUrvAbdhimabhyagAt / mAgadhatIrthakumAraM tatra cakre vazaMvadam / / 14 / / tato nivRtya yAmyAbdhau varadAmapatiM suram / so'sAdhayanna devo'pi bhuvyalaM cakravartinaH // 15 / / gatvA ca pazcimAmbhodhau prabhAsAdhIzvaraM suram / kSiptenaikena bANena vazIcakre sa lIlayA // 16 / / tatazcA'sAdhayat sindhuM sindhurAja ivA'paraH / vaitADhyAdrikumAraM ca suraM suravaropamaH // 17 // so'tha svayaM vazIcakre kRtamAlAbhidhaM suram / senAnyA tu mahAnadyA: sindhoH pazcimaniSkuTam // 18 // yathAvidhi tamimAM sa pravizya ca nirIya ca / ApAtanAmna: kirAtAn nirjigAya mahAbhujaH / / 19 / / pazcimaM niSkuTaM sindhoH senAnyA sa vijitya ca / vazIcakAra himavatkumAraM devavikramaH // 20 // kAkiNyA RSabhakUTe sa likhitvA''tmano'bhidhAm / senAnyA niSkuTaM gAGgaM prAcInaM calito'jayat // 21 // sAdhayitvA svayaM gaGgAM jitvA vidyAdharezvarAna / khaNDaprapAtAdvArasthaM nATyamAlamasAdhayat // 22 // khaNDaprapAtAguhayA vaitADhyAnnirjagAma saH / senAnyA sAdhayitvA ca gANaM prAcInaniSkuTam // 23 // AvAsitasya gaGgAyAM te'tha gaGgAmukhasthitA: / navA'pi nidhayastasya naisarpAdyA: vaze'bhavan // 24 // paso'tha sampUrNacakrizrIrAjagAma nijaM puram / cakre cakritvAbhiSekazcA'sya devairnRpairapi // 25 / / SaTkhaNDAM bubhuje pRthvImakhaNDitaparAkrama: / krameNa ca parivrajyAM bhavodvigna: sa Adade // 26 // evaM jayasya kaumAre vatsarANAM zatatrayam / tadeva maNDalitve'bdazataM tu kakubhAM jaye // 27 // ekonaviMzatizatI varSANAM cakrisampadi / vratakAle tu catvAri saMvatsarazatAnyaguH // 28 / / 1. padyAvatyA: khaM.2, pAtA. // 2. devatvam / / 3. ca tA. / / 4. senAnyA'sAdhayaccA''zu tA. vinA / / 5.300 varSANi // 6. 300 / / 7. 100 varSANi divijaye / / 8.1900 varSANi // 9.400 varSANi // Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trayodaza: sargaH) 245 triSaSTizalAkApuruSacaritam / 'samAsahasratrayamAyurAtmanaH sa pUrayitvA paripAlya ca vratam / ghAtikSayAviSkRtakevalo yayau kaivalyamakSINasukhAspadaM jayaH // 29 // ityAcAryazrIhamacandraviracite triSaSTizalAkApuruSacarite mahAkAvye saptame parvaNi jayacakravarticaritavarNano nAma trayodazaH sargaH // ||smaaptN cedaM saptamaM parva / / rAma-lakSmaNa-dazAnanA namistIrthakRcca hariSeNacakrabhRt / cakrabhRcca jaya ityamutra SaD varNitAH zrutisukhAya santu vaH // 1 // 1. AyuH 3000 varSANi / / 2. saptama0 khN.1-2|| 3.granthAgraM 3888 khaM.2 granthAgraM 3880 pAtA. / / Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 523 160 292 258 320 340 277 WWM8M ramas d d d 189 420 52 91 d d d prathamaM prishissttm|| ||shlokaanaamkaaraadikrmennaa'nukrmH|| ||pnycmN prv|| zlokaH sargaH kramAkaH zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH a akAmayA nirjarayA 1 430 athA'parAjito mAyA0 2 anivRttadhanAzau tau 4 akArSaM vArSikImatra 304 athA'paredhurviharan 4 338 anutiSThA''tmano vAca0 2 177 akulInastato manye athA'pasArya nIraGgI 5 anurUpo varo'muSyA0 4 122 akhaNDadvAdazavidha0 337 athA'bhinandanamuni0 1 anekacintAsantAna0 1 akhaNDapaJcasamitiM 2 athA'rkakIrtitanayo 1 anekaduHkhasantAna0 5 akhaNDamaNDalodyotI0 5 athA'rhata: paJcadhAtrI0 5 anena hi zarIreNa akhAdyamapi khAdanti 5 333 athA''vayo' samabhava0 3 antaHpurastrImukhAnAM 3 aGkasthakalpalatikA0 1 athAvizcakratuH svaM svaM 2 178 ante cA'nazanaM cakre 246 agasaGkocahallAsa 138 athA'zanimivodyamyA0 1 ante'pyAttA parivrajyA 1 485 acirAdapyapazyAva athA'sya jambUdvIpasya 4 ante sA'nazanaM kRtvA 1 118 acyutendrAdayo yaM ca 5 athA'sya jambUdvIpasya 4 anyacca jambUdvIpe'smin 4 299 ajJAtvA bhaginImetAM 1 athA'sya jambUdvIpasya 5 anyadA cA'mitatejA0 1 aJjalibhiH zRGgikAbhi03 athetthaM ghoSayAmAsa anyadA tUpavAsAnte 2 ataH paraM kSaNo'pyeko 1 436 athendrapramukhairdevaiH 5 276 anyadA devaramaNa ata: paramapi svAmin! 4 athaikadA ghanaratho 4 anyadA nandanavane 1 atithInAmiva sadA 1 410 athaikadA putra-pautra0 3 19 anyadA'nyatra vijaye 301 ato bhavAt tvaM navame 1 adAnAbhogyate caiSAM 385 anyadA prAvRSi nizi 1 atyantamArdavAnmRtvA 1 adAntairindriyahayaiH 324 anyadA rathanUpura0 157 atrA'ntare ca pRthivI0 4 127 ado'nukUlaM zakuna 412 anyadA'rthopArjanArthaM 5 389 atrA'ntare tasya puraH 4 ado'rdhapuSkaradvIpaM 186 anyadA viharaMstatra 243 atrA'ntare puna to 99 adya yAvat tamadrAkSaM 520 anyadA zrInadItIrthe 4 atrA'ntare brAhmaNena adya sUranipAtAkhya0 3 anyadA satyayazasaM 288 atrA'ntare ratnamayaM 354 adyA'parAjitA'nanta0 2 110 anyadA samavAsArSIt 3 193 atrApatadbhayAmAvAbhyA0 1 adyaiva tAtapAdAnte 349 anyadA sAgaradattaM 292 atrocaM gacchatazcA'sya 4 224 adyaiva dRSTamasmAbhiH 2 75 anyadA so'STamIcandro0 5 atha kSemaGkaro lokA0 3 adrayo'mI ca vaitADhyA 4 181 anyedhurabhayaghoSaH 4 atha gaGgAtaTe gatvA 5 adhivApi jalakrIDA 284 anyedhuramitatejA. 1 453 atha jJAtvA'vadhijJAnA0 3 104 adhiSThitaM devatayA 2 355 anyedhuramitatejAH 1 464 atha taM kuJjarIbhUyA0 208 adhisehe sa hemante anyedhuzca phalArthaM dvA0 4 atha tAvUcaturmohA0 129 adhunA pravizAma: kiM 5 201 anyedhuzcA''yayau tatra 2 atha tau cAraNamunI adholokAdathA'STeyu0 5 anyedyu: kenacid vidyA02 atha dvAdazamAsAnte 291 anantavIrya ityAkhyAM 2 anyonyaM cicchiduH zastrA04 52 atha dvAvapi garjantau anantavIryajIvo'pi 402 anyonyasyA'pi jihImaH 5 atha nATakazikSAyai anantavIryajIvo'pi 406 anyo vA pRSThataH ko'pi 2 197 atha naimittiko hRSTaH 222 anantavIryajIvo'pi anvarkakIrti samabhUt 1 137 atha pitrA kRte snAne anantavIryaputraM taM apanidrA tato devI 5 101 atha priyamatisUnoH 12 anantavIryo'pItyUce 2 232 aparasyA'pi kasyA'pi 4 atha megharatho'zaMsa0 anantavIryo'pyaziSan 2 52 aparaM ca tavA'pIdaM athavaitAnupekSyA'laM 179 anantavIryo'pyudAhuH 2 aparAjitajIvaH so0 3 atha vyAkaraNAdIni anantavIryo vyAhArSIt 2 aparAjitapAdAnAM atha zrIvijaya: kruddhaH 1 346 anapatyasya tasyA'tha apareNA'pi bhojyena 265 atha zrIvijayo rAjA 1 240 anabhISTaM karotyeSa aparedhurdhamantI sA 256 atha saJcintayAmAsa 5 135 anarthaparihArAya 1 223 aparedhurmegharathaH 254 atha sUranipAtAkhye 3 189 anAsIno'zayAnazca 5 290 aparedhurvasantauM 124 athAkhyad bhagavAn satya01 394 anijitendriyagrAmo 346 aparedhurvimAnasthaM 414 484 48 272 404 133 242 404 484 ma . 344 147 63 321 70 207 4 182 . mmMM Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlokaH aparedyustataH sthAnA0 apare'pi damitAre0 apavAdo na dAtavyo apAnaghaNTaismAtrai sarga: kramAGaH 1 2 2 2 147 apyAvAM pravrajiSyAvaH abhayaM yAcamAnaM taM 4 256 1 267 abhimantrya tayorekaH abhiSekotsavaJcA'bhU0 5 255 386 419 abhISTebhyaH pradAsye'ha0 5 abhISTo'smyahametasyA0 5 abhUtAM puMkhiyau tatra abhUtAM vaNijI tatra 1 92 4 92 2 2 abhUdanila vegeti abhyadhurbhUbhujo'pyeva abhyasyataH sma zastrANi 2 abhyAjagAma nihata0 4 1 abhyuttasthau dUratastaM abhyutthAyA'mitatejAH 1 abhraMlihAgrazikharaH 5 abhraMlihAbhiH kIlAbhi0 5 abhraMliho'sti medinyAH 1 amarairbaddhamukuTai 0 amarau ratisAgarAvagAhA 1 amI kiM paGgava ivA0 5 4 1 amIbhiH saha tad bhoktuM 5 amI varSadharA zailAH amISAmapi kUTeSu amuktasannidhistAbhyAM 5 amoghaM tadvaco jJAtvA ayaM ca bhagavAn dhanya0 ayaM tu rUpasampatro0 ayaM mahAtmA bhagavA0 ayaM megharatho nAma ayaM hi SoDazastIrtha0 5 1 1 3 4 5 ayi dvIpe jambUdvIpe ayodhyArAjaputrAbhyA0 4 are! kimetadArabdha are! yudhyasva yudhyasva are! re! ko'yamAyAto 5 5 are! re! na bhavasyeSa 1 ariva sahasreNa arka kIrtirduhitaraM arkakIrterabhUt patnI arkaprabho'thA'karatho arcantI kesarAM tatra arthasaMmritasaMvyAnaM arthe tayorasampanna 0 ardhe ca dakSiNe tasya arhataH samavasRtAn arhato'rhajananyAca 5 1 1 5 1 101 201 203 126 4 5 294 391 35 57 173 469 224 41 98 254 493 177 529 180 182 377 481 439 47 38 320 139 269 102 223 212 174 280 129 154 140 297 410 327 443 4 218 96 zlokaH alamAlApavighnena alidaSza markaTIva 2 sargaH kramAGkaH 5 ananyAsa avazyetAM to vi avadada damitAristaM azakyo viSayo'spraSTu0 5 azAmyannazivAnyasmin 5 1 azUkalAn zUkalAMzca 2 azeSaM taM ca vRttAnta0 azraddadhAnastAM vAcaM azvaghoSaH zataghoSaH 3 ayuH pUrvarucakAd aSTordhvalokAdeyurdi0 asAvanantavIryo'ha0 asurAcamarasyeva 525 519 96 90 237 348 104 39 368 21 323 57 56 202 112 498 5 2 2 4 3 80 338 asI vasantadevo'smi 5 askhalyamAnaprasare: astuGkArastadvacasaH 3 astyasya jambUdvIpasya 3 astrAgAre cakraratna0 astrairastrANyakhaNDyantA0 4 46 astraiH zastrairmAyayA ca asmatsImAnamutsRjya asmAdahnaH saptame'hni asmAnAkAzayAnena asminneva jambUdvIpe asminnevaMvidhe'pAre asyAH palAyitaH sadya: 3 asyAH pratidizaM cA'rdha0 4 1 4 32 1 182 2 90 4 81 4 347 100 178 asyaiva jambUdvIpasya 1 3 asyaiva jambUddIpasya 3 1 3 asyaiva jambUdvIpasya asyaiva jambUdvIpasya asyaiva jambUdvIpasya ahaM tu pravrajiSyAmi ahaM vAM prAgbhave mAtA ahamAtmAnubhUtatvAt ahitA mohitAH sadya 0 aho! eSAmanAlocya0 aho! kimidamasmAka0 5 A AkarNya karNakaTukAn 2 AkarNya karNapIyUSa AkarNya dezanAM tAM ca 5 4 AkarNya ratnavRSTiM tA0 2 AkAzabhASaNairdevo0 2 AkhumragmAlinaH kecit 4 Akhyan munirapi dvIpe 4 Akhyan muniriti dvIpe Akhyan megharatho'pyevaM 4 2 47 49 91 105 108 5 387 4 145 1 125 5 512 1 355 178 179 214 360 223 342 128 200 116 252 230 lokaH AkhyAte ca tayA svapne AgacchataH pratApoSNa0 Agatya camarastatra AmariSyAmi sukRtaM Acakhyau kapilastasmai AjanmajJAnavRddho'pi AtmAnurUpe tanaye AtmAbhedena mAmadya Adatsva vatsa! bhUbhAraM AdadAte parivrajyAM AdAya ko'pyaremaliM sargaH kramAGkaH 2 1 AyudhAkarSaNe raktA AyudhyamAnayoritthaM AyuH kSaye ca prathamaM AyuH kSaye vapurapAsya AyojanavisarpiNyA 2 1 1 5 AdAya dAtra- parazU 2 AdAya vividhaM bhANDaM AditseyaM kareNendau A devendrAdA ca kITAd 5 AnandarabhasodbhrAnto 5 Anarca ca vavande ca 1 Apatatyapi tatrebhe AsIt tatraiva nagare AsIt tadA nau saGketa0 AsIdanantavIryo'pi 4 1 1 4 ApadaM maraNAntAM tAM 2 AplAvyamAnaM salile0 5 AbhoginyA tato jJAtvA 3 Ametyuktavati zyene 4 Ametyukte jambukAyA0 1 Amodamedurasmera0 AyataneSvArhateSu 5 1 AyAtaM svAminaM jJAtvA0 5 2 4 3 4 5 5 Arabhya kevalAd varSa 0 5 Arabhya cakravartitvA0 ArAtrikamathottArya ArAhastAn hastipakAn 5 AruhyA'mbaratilakaM 4 AruhyA'zokavRkSaM sa 5 ArUDhakariNa: keDamI ArttadhyAnaM prapannau ca ArttadhyAnodbhavaM karmA0 1 AvayoH prAktanAn samyag 4 Avega vismaya brIDA0 2 5 4 1 5 A zakrAdAkRmeH prANA: AzAtanAbhItabhItA AryabhUtametasyA AsIcca tadgRhAsanna0 2 1 AsIcca baladevasya 2 3 2 2 363 353 401 73 38 106 275 348 345 244 334 408 294 171 338 102 411 468 378 215 102 275 48 36 446 158 132 78 397 227 340 538 266 84 466 357 450 176 165 399 115 181 225 107 343 212 335 107 381 183 Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH 213 AsthAnImanyadA''sthAya 2 AhatyA'nyo'nyamadyaivA03 A: pApau kimihArabdhaM 3 191 148 313 239 107 88 248 wor.. 305 205 159 81 176 308 373 131 496 386 for 160 74 120 184 60 184 149 sman 2 290 152 119 129 38 459 274 swap 78 286 442 49 166 197 441 134 168 204 126 utpannakaruNaistaizca utpannakevalajJAno utpannacakro vijita0 utpannAvasuratvena 3 utpapAta vimAnaM ta0 utpetatu: petatuzca utsaGgasthitapuSpamra0 utsRjya sahajaM mAnaM udArucakato'pyetya udadhilavaNodo'yaM uddizya varadAmAna0 udbhAmA satyabhAmoce udbhrAntayorivAmbhodhyo0 4 udyAne kanakazakti0 udyauvana: paryaNaiSIt udyauvanAvekadA tau udyauvanAM rUpavatI unnAlamukulIbhUta unmatta iva datto'pi upapannamidaM teSAM uparyanantavIryasya upazAnto dAnadharma0 upasargaparISahai0 2 upasargAn sahiSye'ha0 3 upAdatta parivrajyAM upAyA eva yujyante0 upAyAbhAvato'prApye uptA: prabhAte madhyAhne ubhayorapi vaitADhya ubhe nATakakAriNyau ubhau lokau saJcarAmi 2 ullalanto durlalitA: 5 uSTragrAGkArarAvaizca 24 ityukto'nantavIryasta0 2 ityukto viSNunA dattA0 2 ityukto viSNunA dUto 2 ityukta: kAntayA rAjA 1 ityuktvA nAradamuni0 2 ityuktvA muktasannAhau 1 ityuktvA yAvadAtmAnaM 5 ityuktvA zakramahiSI 2 ityuktvA sA'rpayAmAsa 5 ityutpattiM vipattiM ca 3 ityuditvA jagmatustau 1 ityuditvA namaskRtya 5 ityuditvA nRpaM kRtvA 4 ityuditvA so'zvaghoSaM 1 ityuditvA sthite tasmiM0 1 idaM camaracaJcAyAM idamaupayikaM tasmAt 1 idAnImanubhavituM idAnIM nArakaM janmA0 4 indulekhAmivA'haHsthAM induSeNa-binduSeNA0 1 induSeNo binduSeNa0 indrajAlamivA'sAraM indranIlAvanIkAni indrasyeva munIndrasya indriyairvijito jantuH indriyaiH svArthavivazaiH imAnyAyatanAnyuccaiH imAM dharitrI viharan 2 imAM pANigRhItI svAM ime ca te barbarikA 2 iyaM ca jagatI jambU0 4 iyaM pratAraNI vidyA 1 iyaM hi sAdhayantyAsI0 3 iSTebhyastAni dAsyAmI0 5 iha martyatvamAptasya 3 30 113 310 375 123 19 366 370 249 319 166 240 118 421 143 203 AWA0000 189 itazca gatvaitau bhoga0 4 itazca camaracaJcA0 itazca camaracaJcAM itazca jambUdvIpe'smin 2 itazca jambUdvIpe'smin itazca jambUdvIpe'smin 4 itazca tatrairavate itazca niryayau puryA itazca mazakAsAre itazca sarvArthasiddhe itazcasusthitAvartA0 itazca'traiva bharate 1 itazca'nte tripRSThasya 1 itazca'zvagrIvasutau itazca'stIha bharate itasttazca krIDantyau 2 itaH paryA: samAdAya ita: vanagaraM gatvA iti yaM samAlocya iti zcitya manasA iti zcitya sarve'pi 5 iti rvabhavAn zrutvA 4 iti gharathenokta0 4 iti trajJapayantaste ititvA'mitatejAH 1 itiAJcintayan svastha: 1 itigATopamuktAstai0 5 iti tutvezamIzAnAt 5 itozvAt tvaM navame itthabhyarthitastAbhyAM 4 itthAkhyAnapUrvaM tau 4 itthaMca nAnA tau yAvat 3 itthaMca nirbharaM vAri 3 ityatyahamanyo'nyo0 5 itpannAtadhyAnau 4 itbharatapaTkhaNDa0 5 ita vicitraM nighnanta0 5 ita vicintya sa dvIpe icintayatAM yAva0 2 itakarNya giraM hRSTaH 5 jhAkarNya vacastasyA 2 jhAkarNya svamAyustA0 1 jhAdikaM dharmabuddhayA 1 yAdInAM svaputrANAM 1 yuktA'nantavIryeNa yuktA nijanepathyaM 455 207 157 36 150 238 269 457 220 179 0 324 0 115 78 93 420 175 183 285 184 3 187 211 64 Uce kanakazaktistaM Uce'parAjito bhadre! Uce priyaGkarA tAM ca Uce megharatho'pyeva0 Uce megharatha: pUrva0 Uce satyakirapyevaM 167 179 415 3 4 4 92 323 106 IdRg bhUyo na tatkArya0 2 IzAnendramahiSyau ca 4 / IzAnendrasabhAM gatvA IzAnendrastadAnIM ca IzAnendraH zazaMsaiva0 ISadbaddhe ca tatpAze 183 220 317 319 449 135 ___ wr wa RjurbhadrasvabhAvA ca 3 RddhipraNAzeSTavadhA0 2 RddhayA mahatyA vivAhe 4 130 92 308 265 480 413 298 198 113 ugraistapobhirdhyAnena 3 133 utkRtyotkRttya mAMsaM svaM 4 276 utkhanyamAne picche'pi 4 261 utkhAtadantidantena uttatAra taraGgiNyau uttaptasvarNavarNaM taM 3 181 / / 224 ekacchatramivacchAyA 3 ekadA'nujJayA''ryAyA0 1 ekadA paryaTantau tau 4 ekadA'pyacyutendro'si 5 ekadA rAkSasastatra 1 89 204 Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka: sargaH kramAGka: zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sarga: kramAGka: 84 219 293 342 285 154 194 22 89 362 490 86 161 242 35 170 328 450 175 497 62 2 379 310 162 158 34 165 138 42 / 272 180 wwwwww 470 210 orum 168 435 281 257 195 315 150 202 217 320 141 . ekadA rAjasAmantA0 3 ekadA samavAsArSI0 3 ekadA sa vasantau ekadA sA nizAzeSe 2 ekAkinI prAvizat sA 5 eko vidyAdharayuvA 3 etat tu kukkuTau zrutvA 4 etatpAdAnupAdhvaM ta0 2 ete vayamanenaiva 4 etya bhaktyA'bhayaghoSaH 4 enaM kSamayataM tyaktvA0 3 elA-lavaGga-kakkola0 2 evamanyo'nyamAlapya 5 evamanyo'nyamuktvA te 5 evamastviti tadvAcA 2 evamastviti tenokte 1 evamastviti rAjJokte 4 evamAkarNya so'mUrccha0 5 evamAkSipya kRSTAsI evamAbhASitastasthau evamAloDitAstena evamAzvAsya kanaka0 2 evamuktastena dUto 1 evamukto damitAri0 evamuktvA gRhodyAne . 5 evamuktvA namaskRtya 5 evamuktvA visRSTA sA 5 evamuktvA sthitAnmlecchAn 5 evamutpannasandehaH evamuddhoSaNAM kRtvA 2 evaM ghanarathenoktaM evaM ca nAnAkrIDAbhiH evaM ca manyamAnA sA evaM ca vartamAna: sa 1 evaM tAbhyAM bodhitau zrI0 1 evaM dine dine gaccha0 5 evaM narendratoSAya 4 evaM vasantadevastAM evaM vajrAyudhagirA evaM vicitragoSThIbhiH evaM vimRzya putraM svaM evaM viSaya ekaika: 5 evaM sakiJcanA kiJcit 2 evaM sthitAste sambhUya 5 eSaNIya-kalpanIya0 eSa rakSAmi te prANAn 2 eSA mama mamaiSeti eSo'smi zAsanadharaH 5 526 kaNDUyitvA tuNDamiva 1 kanakacchedasaGkAza0 5 kanakazrIrathA''pRcchat 2 kanakazrIrapyavocat kanakazrIrazrumukhI kanakazrIrjagAdaivaM kanakazrIbhASe'tha kanakazrIrbhavaM bhrAntvA kanakazrIvipadyA'haM kanakazrIstata: sadyo kanakazrIstamAkarNya kaniSTho'nantavIryo'bhUd 2 kanyakA vardhate yasya kanyAM muktvA sa vavale 5 kanyAM vegavatIM nAma 4 kanyAM sumatinAmAnaM 4 kapila: satyake: pATha kapilo'pi jagAdaivaM kapilo'pyatimedhAvI 1 kapota-zyenavRttAnta0 4 karabhoLaM mRgIjavAM 2 karAsphoTakarA: ke'pi kariSyati tapo ratnA0 3 kariSyati mahAnartha0 2 karmacchide baddhayatna. karmaNAM ghAtinAM ghAtAt 2 karmaNAM ghAtinAM ghAtAd 3 karmaNAM ghAtinAM chedAt 1 kalaGkaH khalu dharmasya 2 kalAprakArAn vividhAn 4 kalpadrumamiva prekSya kaSAyAdimalAlIDhaM kAkiNIratnamAdAya 5 kAcidAlIjanAlApa0 4 kA'pi mithyAparikSipta0 4 kAmadevaM kAmapAlo kAmazAstrakathAlApaM 4 kAlAntareNa kSapaka0 2 kAle ca suSuve putraM 5 kAle ca suSuve sUnuM 2 kAlena ca tatazcyutve0 3 kAle'pyamuJcatAM nokSNo 4 kAle sA suSuve putraM 3 kiJca ko'pyeSa mAyAvI 4 kintvahaM camaracaJcA0 kintvidAnIM zubhAM yAmo 2 kimato'pi ghRNAsthAna0 5 kimetaditi sambhrAntA 5 kiyad vA varNyate'smAbhi:2 kiM nu cyavanakAlo me ? 5 146 195 314 249 77 kiM vidyAbhi: kimojobhi:2 kiyantamapi kAlaM sA 2 kIdRkSo damitAri: sa 2 kuJjarAbhyAM pUrNakumbha0 2 kuNDAviva cchannavahI 2 kutIrthigoSThImujjhantau 1 kuto'yamiti sAzcaryA kupito nArado'pyevaM kumAraM saparIvAraM kumAro'pi jagAdevaM kumudvatIrmodayate kukkuTatve tvaharaha0 kulaghAtAya pAtAya kulInaM zvazuraM jJAtvA kUTatulA-kUTamAna0 kRtaniSkramaNo'nanta0 kRtaniSkramaNa: so'tha kRtapAraNako'nyatra 4 kRtAnta iva sannaddhaH kRtAkRtanidAnau zrI0 kRtATTahAsA: kecicca 4 kRttikApuravAstavyaH kRte madanamaJjaryA0 1 kRtyAdvayamidaM vAM hi kRtvA ca pAraNaM tasya 2 kRtvA nidAnaM tasyA'pi 1 kRtvA'STamatapa: soDhu0 4 kRSyamANa: kare golo 1 kenA'pi hetunA'muSyAM keSAJcid bAhava: petuH 5 kesarAmAtulasutA kesarAyAstu samprAptA0 kesarA yugapadapi 5 kailAsadhavalo hastI koTizo vairikuTTAkA kopAnalAnilaprAyaM 1 ko'pi nA'stIha viSayo 5 ko'pi yuddhvA cirataraM 1 kautukAt taM giriM pazyan 2 kaumAre maNDalIkatve kramAdudyauvanau tau ca 4 krameNa yauvanaM prAptaM krameNa vardhamAnAste krameNa vavRdhe so'tha 2 kriyamANAbhiSekA ca 5 krIDAgiri-sarid-vApI02 krIDAbhirvividhAbhistau 4 krIDodyAna-saridvApyA0 3 kruddhAvatha kumArau tA0 4 krodha-mAna-mAyA-lobhA:5 MMMMomrm3 236 362 308 260 476 416 168 m mr mor mmmma wwmov0 486 131 204 430 WW004 356 wwse 139 336 248 298 541 144 95 132 344 88 271 409 402 300 209 447 31 374 281 385 317 328 268 161 136 291 112 48 321 kaNDanaM peSaNaM vAri02 254 Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAkSaH 108 chedaM chedaM ca tAn zrAnto 1 352 249 226 187 188 gRhabhAramiva stambheSva0 2 gRhItaM zrutamAtreNa gozIrSacandanaM kSudra0 5 gozIrSacandanaiH padya0 5 graheSu coccasaMstheSu grAmAkara-pura-droNa0 4 grAmANAM padikAnAM ca 5 282 225 283 87 268 262 364 250 157 280 kva kva janmani nA'bhUstvaM 5 kvacid vakra: kvacid Rju 1 ka nAgarAjo bhUdhartA 5 kva vA nATakazikSAyai 2 kva vA yuvAbhyAM sadyo'pi 2 kva sa jvalana ujjvAla:?1 kvA'pi dRzya: kvA'pyadRzya:1 kvA'pyunnaman naman kvA'pi3 kaiSa cakradharastIrtha0 5 kSaNamasthAmahamiha kSaNAda gatvA meruzaile 5 kSaNika kSaNikAvat ta0 1 kSamayitvA megharathaM kSaranmadajalAmoda0 5 kSINopAyavizeSANAM kSutpIDyA'dito'haM tu kSudramerI caitA0 kSuraistatkSatuH pRSThA0 kSemaGkarakumAreNe0 227 170 76 477 dharmodabindubhiriva ghorasaMsArabhItAnAM ghorairgadApraharaNa ghrANadezamanuprApte 315 331 398 15 119 121 353 ca 335 28 206 269 234 140 163 411 406 82 329 61 238 367 122 116 khaNDirezanighoSai0 1 khanitva vivaraM dravya0 5 khurairatha veSANAbhyA0 1 543 536 316 350 332 359 55 62 245 349 534 225 jagaduryAvadevaM te 4 4 jagaddyotI kva mArtaNDaH 5 jagAdA'nantavIryo'pi 2 jagdhenA'pyamunA tRpti0 4 jajJAte samaye tasyAH 2 jajJe mahAtmanastasya 2 jananyA ca mukhaviza0 5 janmotsavAdapyadhike0 3 jambUdvIpe prAgvidehe jambUdvIpasya bharate jambUdvIpasyA'sya mahA0 1 jayatyayaM mahAdevyAH 4 jayantidevahastAbjAt 5 jayantIvAsinaM tatra 5 jayo yad bAhubalini 5 jalakeliparizrAntA 3 jalakrIDAkarAghAtai0 3 jAtavaikriyalabdhInAM 5 jAnAsi sarvaM sarveSAM jitAnyakSANi mokSAya 5 jitA hRSIkairatyantaM jitendriyo mana:zuddhayA jinendra-jinajananyo0 5 jinendra-jinajananyau0 5 jIyate yadi kasyA'pi 4 jIvastu satyabhAmAyA 1 jIvAmo yAcitenaiva 1 jIvo'pi satyabhAmAyA 1 jaitraM rathaM megharathaM jaine dharme vidhAtavyo 1 jJAtastvayA zrIvijayaH 1 jJAtvA cA'vadhinA''yAtaM 5 jJAtvA cA''sanakampena 5 jJAtvA'rkakIrtirAyAtaM 1 jJAtvA zrIvijayAnIkA0 1 jJAtvA svArthanimittena 1 jJAnatrayadhara: zAnti0 5 jJAnatrayeNa jAnAti jJAninA lagnamAsUtryA0 4 jyeSThakRSNacaturdazyAM jyeSThA puMnaTyuvAcaivaM 2 jyeSThaM bandhumivA'janaM 1 jyotiSprabhAM tripRSTho'pi jvalana: karmakakSANAM 1 Ta TakaprahAravad vaje 421 263 ravyagra0 4 cakratumbAgraghAtena cakrabhRt punarAcakhyau 3 cakramArgAnuga: svAmI cakraratnAnugaH so'tha cakraM tanmuJca muJcedaM cakrAyudhAdigaNabhRt cakrAyudho'pi vavRdhe 5 cakrire kevalajJAna0 3 cakre zAntijinasya mokSa0 5 catamro rucakadvIpA0 5 caturazca mahAsvapnAn caturo'pi dvidhA cakre 1 caturdazapUrvabhRtAM caturdazamahAratna caturdaza mahAsvapnAn caturdazAnAM sambAdha0 5 catustriMzadatizayai0 5 catuHSaSTyA sahasraizcA0 5 catu:sahaghyA rAjInAM 3 catvAri ca sahasrANi 5 carmavat pANinA spRSTvA 5 calitAsana: prabhAsa0 5 citte bhavasi sarveSAM cintayitveti sahasA cintAprapannAM tAmevaM ciraM tau dantinau kRtvA 4 ciraM mithyAtvavAnasmi 3 ciraM yuddhvA vipedAte 4 ceTikAbhyAM samaMtAbhyAM 2 ceTike preSayiSyAva 2 cyutvA ca nanditAvartAt 2 cyutvA tato'bhayaghoSa0 4 cyutvA vimAnAt sarvArthAt 5 cyutvA zrISaNajIvo'pi 1 427 356 296 301 257 201 535 398 180 146 42 458 312 150 294 159 322 188 218 147 21 gacchannAkanakagi0 2 gajaratnasamArUDhaH 5 gatirme khalitA kene0 4 gatvA RSabhakUTAdrau 5 gatvA tadvaco'zasaMt 5 gatvA yANairavyagrai0 gatvA santadevasyA0 5 gandhebhAndhamAghrAya gandhokaM ca vavRSU garuDAdacArIva garbhaspayAmihA'pazyat 1 garbhas'smin yazomatyA 5 garbhas'smin vizeSeNa 2 garbhasite'smin yaM svapne 3 galatrAgakaNikA0 3 gale yudhyamAnAnAM 5 gAmorya-dhairya-zauNDIrya02 gAyatyAvatha nRtyantyau 2 giraMdrazikharAkArA0 3 giravajrIva vajreNa 3 gItsyaistANDavaizca 5 guge madabhiprAyA0 guA khaNDaprapAtAkhyA0 5 gAyA uttaradvAraM gAyA niHsRtaM tasyAH 5 ekopaH prabhaviSNu0 154 492 65 299 196 117 271 25 134 103 111 286 173 126 69 265 154 155 438 437 243 141 334 173 104 chatrasya daNDamUle ca 5 219 chAdayannantaraM gaGgA0 5 237 Dhaukane mama Dhaukante 382 Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGka: 208 128 295 152 211 306 25 396 487 218 226 161 360 118 453 12 198 281 Mm3r333 3r>>or or mrror 9. 00 135 257 351 228 245 486 194 68 295 389 taccakramastrazAlAyAH 5 taccarmaratnaM vavRdhe taccaityeSu pluSyamANa0 5 tacchrutvA tasya mAtA tu 1 tacchrutvA vacanaM rAjJo 4 tacchutvA hariNaM muktvA 1 taDitteja:samodyotA tata ISatprAgbhArAkhyaM tatazcacAla taccakraM tatazca tatra sImAdrau tatazca te naTIpAtre tatazca dayitodantaM tatazca dikkumArINA0 tatazca dharaNijaTa: tatazca paurunnidrai0 tatazca mantrayitvA tA0 2 tatazca mandirapure tatazcamaracaJcAyAM tatazca mudito rAjA tatazca meghasenena tatazca rathamAruhya tatazca rAjyaguptarSi0 tatazca zastrAvaraNI tatazcA'cintayamahaM tatazcA'nantavIryo'pi 2 tatazcA'mitatejAstaM tatazcA'zanighoSasya tatazcaitrAzvinayostau 1 tatazcoddhATayAmAsa tatazcyutvA sa IzAno 3 tatastAvamitatejo0 3 tata: kanakazaktistA0 3 tata: pavitramAninya0 3 tataH pRthak pRthag yakSa0 5 tataH pratAraNI vidyA tata: pratinivRttaH san 1 tataH prabuddha: kanaka0 3 tata: prabhRti sA karma0 2 tataH prAgjanmasambandhAt 1 tata: prAgjanmasaMskArAt 1 tata: prANivadhaM muJca 4 tata: zrIvijayo'zaMsa0 1 tataH sa Akhyadazani0 tata: sarvAbhisAreNA0 1 tataH sutArAdevyoktaM 1 tata: sthAnAdRSirapi 2 tataH svayamprabhamuni0 2 tato'calitayoH krodhAt 2 tato jJAnatrayadharo 219 176 tato dRDharatho'pyevaM 4 346 tato dvAdazayojanyAM 134 tato narendrairbhUyobhiH 443 tato navasu mAseSu tato'nAgatamevAvAM 478 tato'nugantuM dayitAM 264 tato'pi mRtvA saudharme 1 tato'pyudUhuH pUrvatra 278 tato mayA'mucyatA'yaM 4 228 tato mAgadhatIrthAbhi0 5 133 tato muniM praNamya zrI0 1 425 tato megharatho rAjyaM 350 tato rathastho vavale 240 tato vardhakiratnena 5 169 tato vidyAdharabala 300 tato vidyAdharendrAste 2 243 tato'smAbhirajAnadbhiH 5 234 tatkAlamapi rAjAna0 4 131 tatkAlotphullavadanA 296 tatkSINeSu kaSAyeSu 5 322 tattatsaTTanopAyaiH 124 tattIrthajanmA garuDa 373 tattIrthajanmA nirvANI 375 tattu siMhAsanaM tasmai tattu siMhAsanaM tyaktvA 2 69 tatripadyanusArAt te 5 368 tatpAdamUle jagrAha 415 tatputrA meghaghoSAdyAH 1 324 tatpRSThatazcorugadA0 3 tatpRSThe khaDgaphalaka0 3 tatprabhAvAt pAraNake 2269 tatprabhAveNa saJjAta0 tatprazAntyai janazcakre 47 tat prasadyA'numanyethAM 2 315 tatyajuH kecidastrANi 191 tatra kSemaGkaro nAma 3 3 tatra ca bhrAmarI vidyAM tatra carSabhanAthasya 372 tatra cA'mitayazasaM . 102 tatra cA'vatarantIstA: 3 214 tatra cA'zeSapaurANA0 1 tatra cA''sInmaharDInAM 2 292 tatra cUtanikuJjAntaH 5 460 tatra caityeSu cakrAte 487 tatra caityeSu bhUmiSThA tatra caitre cA'zvine cA0 1 461 tatra paryaTatA tena 3 114 tatra pradakSiNIkRtya 5 302 tatra pradakSiNIkRtya 5 309 / tatra megharathasya dve 4 30 tatra vidyadratho nAma 4 tatra vyavaharantau tau tatra zAntimatI mRtve0 3 tatra zrISeNa ityAsI0 1 tatra sAgaradatto'bhUt 4 tatra sAGgacaturveda0 1 tatra sthitAbhyAM tAbhyAM tu 5 tatrasthena jagrase ca 1 tatrA'TTapaGktau lakSyante 5 tatrA''dau kezariyuvA 2 tatrA''dau preSitairvIra0 2 tatrA'drAvuttarazreNyA tatrA'ntarnandanavanaM 2 tatrA'pi cA'timAtreNa 5 tatrA'pi sarvadharmeSu 2 2 tatrA'pyabhAgyAdaprApta0 1 tatrAbhUcca tadA divyaM 2 tatrA'bhUjjvalanajaTI 1 tatrA'malazilAsInaM 2 tatrA''lApeSu citreSu 3 tatrA'zanAdi kRtvA tau 5 tatrA'zokatale sArdhaM 4 tatrA'zokadrumasyA'dho 5 tatrA'sti nagaraM zakra0 2 tatrA'sti nagarI ratna0 3 tatraika: sacivo'vocad 1 tatraiva vaitADhyagirA0 3 tatraivairavate svarNa tatrodyAneSu rAjante tatroparitane ratna tatrobhAvapi sannaddhA0 1 tatsadmano'paredhuzca tat saptAhaM pure'muSmin 1 tat svAminnanumanyasvA0 3 tathA ca taM stambhamiva 3 tathA'pi hi jagannAtha! 5 tathA bhave janmajarA0 5 tathA'malazilAsInaM 2 tathA rUpamabhUt tasya 1 tathAsthitaM ca prAgjanma0 2 tathA hyatraiva bharate tatheti pratipadyobhau tatheti pratipedAnAM 2 tadamoghaM vaca: patyu: tadarpayasva nepathyaM tadalaM sakhi! khedena tadA ca kapilajIvo tadA cakrAyudhaM nRpaM tadA ca kSaNamudyota. tadA ca cAraNamunI0 358 462 my33 87 85 270 33 165 154 206 165 216 256 252 387 183 270 417 243 267 178 377 289 282 8 119 500 522 341 241 47 306 454 Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGka: 470 prANijaTo 1 447 467 92 55 510 139 482 381 187 419 392 72 303 391 20 313 268 287 196 71 221 70 302 373 3 208 220 94 287 149 54 475 463 234 136 tadA ca tatra satpAtrA0 1 tadA ca dharaNijaTo tadA ca rajanIzeSe tadA ca rAjA kauzAmbyAM 1 tadA ca vahnijaTine 1 tadA ca vRddhabrAhmaNye0 5 tadA cA'zanighoSo'pi 1 tadA cA''sanakampena 5 tadA caikaM dadRzuste 5 tadA caizAnakalpe'bhU0 3 tadA dAridyabhItAyAH 2 tadA''dRtya vaco vAcaM0 2 tadA nandIzvare yAtrAM 3 tadAnIM grAsalubdhAbhyAM 4 tadAnIM ca calacUlo 2 tadAnIM cA'mbaratalA0 3 tadAnImeva sA supto0 tadA'parAjitAnanta0 2 tadA'maragururnAma tadA vasantadevo'pi 5 tadA vimAnAt sarvArthAt 5 tadA hi baladevo'haM 4 tadindriyajayaM kuryAt 5 tadRddhimadhikAM svAM tu 1 tadeva cakraM pArzvastha0 2 tadaiva kevalajJAnaM tadaiva devI sA garbha0 tadaiva paramAnanda0 tadaivA''sanakampenA0 taddattaM yAvadAdatte 1 taddharmavArtayA'laM me tadyogyatAnusAreNa tadrUpamohitA sA tu 2 tadviSANAgraniryAtai0 tannirmANabahirbhUtaiH tanmamA'pyasya tapasaH 1 tapa ekAvaliM muktA0 2 tapasA zoSitAzeSa0 1 tapa:samAptau ca tayo0 tapodhyAnAdibhiH kRtvA 4 tapo'ntapAraNadine 2 tapo'nte'bdamukhA devAH 5 tamanuprAvrajan rAjJA tayA kaTukayA vAcA 1 tayA ca prAtarAkhyAte tayA taM prAtarAkhyAtaM 4 tayA dezanayA cA'rka0 1 tayA'pi dadRze svapne 4 tayA'pi svapnamAkhyAtaM 4 tayA vasantadevo'pi 490 235 142 158 tayA saha mahInAtha: 1 tayA sahA''gatAM vezyA0 1 tayotsaGge tadAnIM ca 4 tayoranyo'nyasambandho0 5 442 tayorabhUvaM pavana0 tayorvizeSato dharma 236 tayozca kanakalate0 109 tayozca kevalajJAna0 3 153 tayozca yogyatAM jJAtvA 4 312 tayozcenduSeNa-bindu0 1 94 taraGgAyitalAvaNya0 1 13 tava duHkhaM laghUkartuM 521 tava bhAryAM svasAraM me 1 294 tasthAvahAni saptaivaM 5 tasmAt tatraiva kartavyo 2 282 tasmAdambhodharAd ghorAd 1 233 tasmiMzca parito bhAti 5 tasmin dine mayi puna0 1 185 tasminnA bhayaghoSo 4 tasminnikSvAkuvaMzAbdhi0 5 10 tasmin vanaphalArthaM tau 4 tasya kevalamahimA 3 191 tasya ca kSapakazreNi0 3 190 tasya ca brAhmaNasyAsIt 1 28 tasya cA'kArayat svAmI 5 127 tasya cA''sIt priyasenA03 tasya cA''sId yazobhadrA 1 tasya pallyAM candrakIrtI 3 tasya brAhmaNaputrasya 1 tasya vAsAMsyanArdrANi 1 57 tasyA guhAyA dvAreNa 5 tasyA'grato barbarikA0 2 77 / tasyA'jitasena iti 3 121 tasyA'tivallabhe yUthe . 4 tasyA'tha kiGkarasurAH 5 tasyA'tha kevalajJAna0 1 tasyA'dhazchandakaM cakru0 5 tasyA'pAro yazorAziH 5 tasyA'pi tasyAM saJjajJe 3 tasyA'bhUtAmabhibhUtA0 2 tasyA'bhUtAmubhe patnyau . 4 tasyA'rkakIrtistanayaH 1 126 tasyAstyajitaseneti 1 100 tasyAM ghanaratho rAjA 4 3 tasyAM ca nAmnA stimita02 156 tasyAM tatra praviSTAyAM 5 479 tasyAM hemAGgado nAma tasyAH krameNa jajJAte 1 27 tasyAH parijanastatra 5 472 tasyAH palAyamAna:so 1 359 tasyAH purastAt tanmRtvA 5 tasyA: sarva: palAyiSTaH 5 tasyopari purazreNi0 / / 3 tasyopavizya purataH 5 tasyopasargAn kurvANaM 3 taM ca cAlayituM dhyAnA0 2 taMca droNakanAmAna0 5 taM ca vRttAntamAkarNya 1 taM cA'dhividyamazani0 1 taM tAvityUcatuH svAmin! 1 taM tri: pradakSiNIkRtya 3 taM nATakavidhiM prekSya 2 taM nArado jagAdaivaM 2 taM vanditvA niSaNNo'ha0 2 taM vanditvA munIndraM te 2 taM SoDazaM tIrthakaraM 5 taM sahasrAyudho'bhyetya 3 tA etA: smo vayaM vidyA 2 tAhaggurUpadeze'pi 2 tAbhyAM saha tanUjAbhyAM 4 tAbhyAM so'tha mahAvidyAM 2 tAmadRSTvA cireNA'pi tAmbUlamAdadAnasta0 5 tAlavRntadharamivA0 tAlukaNThoSThazoSaNa tAvadAgamayasveha tAvadAlAnamunmUlya 5 tAvad dadRzatu:svarNa0 1 tAvapItyUcatustAta! 4 tAvapyazanighoSau sa 1 tAvApatantAvAlokyA0 1 tAvAliliGga nRpati0 4 tAzca taddezanAvAcaH 2 tAM cA'vasvApanI devyA: 5 tAM dattapUrviNI sA me tAM dRSTvA sAnurAgo'haM 1 tAM dharmadezanAM zrutve0 2 tAM pravRttiM tayordraSTuM tAMprekSya svarNatilakA 4 tAMzca pracaNDavAtena tiSThanti kanyA nihata0 4 tundilairdanturaiH khaH tulAdhirUDhaM rAjAnaM tRptirbhavenmahIpAla! 4 tRSitAn kSudhitAn zrAntAn 4 te kurvANA: karAsphoTaM 4 te catvAraH kSaNaM reju0 4 te ca palyatrayAyuSkA 1 te tapastepire'tyugra0 3 te tri: pradakSiNIkRtya 5 162 26 77 464 474 146 348 455 172 216 272 239 289 58 >>r33M 20 117 Mmmm or or 045 331 384 98 194 195 371 87 125 128 465 273 250 274 " 210 404 125 278 273 183 157 85 161 153 54 405 151 273 Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH 341 114 208 197 381 140 237 231 my oorsa o m 383 56 nA2 205 95 104 524 216 dezanAnte jinapatiM dezanAnte namaskRtya dezanAnte prabhuM natvA dezanAnte prabhuM natvA dezanAnte bhagavantaM dezanAnte maharSiM taM dezanAnte'zanighoSo deze tasminnijAmAjJA daivasyevA'nukUlasya 1 daivAdekatra militau daivAnukUlyAdadhunai0 dolAndolanasaMsaktA 3 drutamAvAM tadAdezA0 1 dvayozcA'lakSayad bhAvaM 5 dvAvapyAmocya divyAni 5 dvAvapyuttAritau bhUmA0 4 dvicatvAriMzatsahasra0 dvijottamo'smIti girA 1 dviDvartivikramanayA0 2 dvitIyA'pyabhavat tasya 1 dvitIyo'pyabravInmantrI 1 dve trirAtre caturthAni 42 284 413 203 132 400 tena kozAdapAkRSTa0 5 tena viSNorjagajiSNoH 2 227 tenA'bhyupagate'rthe'smin 1 tenaiva puNyabIjena 395 tenaivamuktA: subhaTA: 207 tenodyAnavihAreNa 54 tebhyo'dhikazraddhayA sa 393 te yojanAni bhUyAMsi teSAM saMpazyamAnAnAM 357 taistairguNairudyatA va: tau ca praNamya rAjAna0 270 tau ca vidyAdharavarau 291 tau ca zaGkhanadItIre 296 tau cA'parAjitAnanta0 2 398 tau cA'bhinandanajaga0 1 364 tau tapo-dhyAnavahnibhyAM 1 tau tri: pradakSiNIkRtya 1 456 tau dRSTvA'cintayat padmA 1 116 tau praNamyA'tha rAjAnaM 1 288 tau svavAcocaturbhUpaM 4 308 trayo'pi kAle te kAlaM 4 151 trayo'pi tepire'tyugraM 150 trayo'bhinandana-jaga0 1 158 trasatvamApta: kailAsa0 5 trAyadhvaM bhagavanto'bdA0 5 212 trikAlajJAnaviSayaM 3 trikhaNDavijayasvAmI 297 trikhaNDavijayaizvarya 82 triguptiM paJcasamiti 339 trijagattrANasaMhAra trizca pradakSiNIkRtya 2 tvatkArye'smin prasaktasya 5 tvatpAdapaGkajadhyAna05 318 tvameva bhartA bhAvI me 438 tvaM nau pUrvabhave mAtA 1 tvaM prayujyA'vadhiM tAvat 3 tvAM kesarA sandizati 5 tvAM bodhayitumeSA'ha0 2 tvAM vinaiSa janaH kAnte! 1 135 17 199 266 dantA nipetuH keSAJcit 5 193 / / dantAvalazcaturdantaH 28 dantauSThapIDanairnetra0 2 131 damitAribhaTAste'pi 322 damitAribhaTAste prAg 209 damitArirathA''dikSa0 2 117 damitArirathA'vAdI0 damitArirado'vAdIt 72 damitArizca te ceTyA0 2 116 damitAristu tacchrutvA damitAriM sasainyaM tvaM damitAri: sa cedAbhyAM 2 damitArerapi sainyA 225 damitAre: kare tacca 230 dalayanta iva kSoNiM dazottaraM dezazataM dArApahArabhRtyAdhi0 2 dine dine tvayA'pyeka dine dine yojanaM tad 5 divase dvAdaze prApte 2 divyazaktyopasargazce0 1 229 divyAlokepsitaprAptI0 2 141 divyaiH surabhibhistailai0 5 diSTyA'dya vardhase deva! 5 307 dIkSAM nijapituH pArthe 403 dInA digvAsasa: sarve dIpyamAne yathA gehe 5 duSkRtenA'lpakenA'pi 2 311 duSTavidyAdharAdasmAd dUto gatvA'tha ni:zaGko 1 309 dUrasthito'pi nihata0 4 18 dUraM gate zrIvijaye 251 dUrAdapi durAtmA'ya0 1 dUre tasya patIbhAvo 167 dRzyamAnazirAjAla0 466 dRSTasvapnAnumAnena dRSTvA vajrAyudhaM vidyud0 3 dRSTvA sutArAdevI ta0. 1 247 devakanyeva ni:sIma0 1 43 devA api prabhuM natvA 532 devAnandAkukSibhavau 101 devAnAmapyasulabhAM 385 devA'yaM tAmracUDo me 4 devI manoramA'thoce devo'pyavocat keyaM te 3 devyAvipi tadAghrAya 1 89 devyai svaM jJApayitvA tA 5 devyo'pArucakAdeyu0 5 58 devyau te api saMvigne 3 184 dezanAnte kanakazrI0 2 251 396 275 164 145 208 362 275 dhanezvara-dhanapatI 5 dhanyaMmanyA tataH sA ca 2 dhanya: sa viSayo dhanyA 2 dhanyo'si jambUdvIpasya 3 dharmalAbhaM tataH prApya 3 dharmalAbhAziSaM dattvA 2 dharmAdharmavimarzo hi 4 dharmyayA ceSTayaivaM zrI0 dhAtrIbhirlAlyamAnau tA0 1 dhUmadhvajazca nidhUmo dhairya-vIryavihInAnAM dhyAnAdasmAdamuM dhIraM 4 / / dhvaMsamAno mahAdhvAntaM 2 182 370 271 471 140 250 20 357 310 322 144 23 382 261 171 266 347 393 126 / 354 148 nagaraM tadapazyacco0 1 na ca prANivadhaprApta0 4 / na cendriyANAM vijayaH 5 na coktaM vacasA'pyasyAM 1 na jJAyate pitA mAtA na naMSTumapi dAtavyaM nandivRkSatale tatra nandIzvaradvIpavApI0 nandIzvaramahAdvIpe0 2 na pramAdo vidhAtavya na pramAdo vidhAtavya na pramAdo vidhAtavya na pramAdo vidhAtavya dakSiNAmbhonidhe rodha0 5 dakSiNe kumbhina: kumbhe 5 daNDapradhAnaM sAmrAjya0 1 daNDyantAM caNDacaritai0 5 dattajIvo'jitasena0- 3 dattvA'nyadA brahmahatyA0 1 dadarza ca tadA svapne dadarza tIrthakRlliGgaM dadhAnazcAmare dvAbhyAM 5 dadhAnau kartikAM tIkSNAM 3 292 137 67 142 134 Wwwwws 383 163 329 75 199 210 344 Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH 26 241 naiva pramAdinA bhAvya0 4 / naisarpapramukhAstatra nyadhatta vipule gaGgA0 5 nyasyA'rkakIrtI svaM rAjyaM1 143 249 248 219 68 44 231 192 169 153 63 kh kh 189 159 271 164 147 65 331 25 264 mudrAsadatvAca 5 293 222 246 117 limiva 429 120 420 109 156 103 24 156 181 262 433 3 16 65 khy 312 * 16 h 259 d 341 nabhasyakRSNasaptamyAM namastubhyaM ratnakukSi0 namaH zrIzAntinAthAya 1 narA nAryazca bhUyAMsa: narendravadavartanta 1 narendravRndamukuTo naraizvarairaz2amAno nAgavallIvanAbaddha nATakaM bahvamasAtA0 2 nATyAcAryo yathA tvaM me 2 nAnAjalacarAkIrNo 2 nAnAvidhavadhaccheda nAndIpAThaM naTazcakre 2 nAmamudrAM sa dattvoce nAmnA garuDavego'bhUd 4 nAmnA ghanarathaH so'dyA0 4 nAlikerIphalamiva nA'sti puNyaM na pApaM na 3 nikaSA sindhusadanaM 5 nijaghnuH pariSaiH ke'pi 5 nityaM duSkarmadagdhAyA nidAnino'pi tapasaH nidhAnaM ratnagarbhava nipatanmattamAtaGga0 nibadhya zakunagranthiM nimittajAtamakhilaM nimIlannetranalinA 1 nivRttasyA'rdhamArge'pi 1 nirmalA ratnamAleva 3 nirvANakAlaM jJAtvA ca 5 nirvyAjasamyaktvadhara0 3 nizAkara: karAGkarai0 3 nizAyAM so'nyadA dadhyau 4 nizi tatraukasAM ratna0 5 niSAdinAM sAdinAM ca 4 niSedhituM tayoryuddhaM niSkAraNavayasyasyA0 5 nisargato'pi balinau ni:zaGka tAMzca pAdAdi 5 nItvArhadacirAdevyo0 5 nIrandhra: zastrasampAta: nIlotpalamrajamiva 2 nRjanmani vaNigbhyAma0 4 nRdevaM deva ityUce nezo'smi tvaguNAn vaktuM 5 naiko'pyekena vijita: 4 naimittika! paraM brUhi naimittikairapi prAtaH naimittiko'pyabhASiSTa 1 naimittiko'pyabhASiSTa 1 485 w mh mh khd pAraNasya ca samaye 4 pArayAmAsa bhagavA0 pArayitvA munirvyAnaM pAvayAmi tadAtmAnaM pAzipAzopamai ga0 pASANalohagolAMzca pikInAM kUjitairatra pitA ca jayanAdevI0 3 pitAputrau ca sambhinna0 1 pitA vasantasenAyA pitA svAmI gururdeva0 3 pituH putrasya ca tayo0 pittAdInAM prakRtInA0 4 pitrA samanujajJAte 4 pihitAsravapAdAnte pItadhAtumivojjhantaM 1 pItvA tasmAnmunerdharma0 3 pIyUSadIdhitiriva puNyairasmAdRzAmete putrasya janmanA tena punAvRtta caitanyo punazca hastizaGkAyAM punazcUtavane tasmin puryAM camaracaJcAyAM puryAM camaracaJcAyAM puSkaravaradvIpArdhe 2 puSpottaMsA: puSpahArA: 3 pUjAM tAsAM ca vidyAnAM 2 pUtivAntivraNakRmi0 2 pUrayantyavaTAn vRkSA0 4 pUrNadvitIyapauruSyAM pUrNAyAmAdipauruSyAM pUrNAyurApadatha megha0 pUrNeca samaye sUnuM pUrvajanmani martyastva0 3 pUrvalakSacaturazItyA pUrvavanmaNiratnena pUrvasiMhAsane tatra pUrvasnehena te nityaM pUrvaM pure'smin vasanta0 5 pRthivIsenayA sAdhu pRthivIsenA tvanujJAtA 4 paitRSvaseyo vasanta0 3 paurajAnapadopetaH 5 pauraiyAmyaizca sotkaNThai0 5 pauSadhaM pArayitvA taM 4 pauSasya zuddhanavamyAM prakRtyavasthA-sandhyaGga0 2 pracakratuH saGkramaNa0 4 pracaNDacaJcucaraNa 518 473 153 299 359 46 AM pakSirUpAviva narau 4 pacelimaphalodbhrAnta0 5 paJcamUrtirathezAno paJcarUpastato bhUtvA 5 74 / paJcavarNamaNijyoti: paJcavarNairdivyapuSpai0 paJcaviMzatyabdasaha0 111 paJcAzata: kurAjyAnA0 5 paJcendriyaprANivadha0 4 263 patadbhistejitaiH zalyaiH 1 327 patAkAyA lAsikAyA 5 35 pattanaM padminIkhaNDa0 1 235 pattanASTAcatvAriMza0 5 261 patnI dRDharathasyA'pi patnyAM pavanavegAyAM 1 patnyAM sulakSaNAkhyAyAM 3 patye prabuddhA sA''cakhyau 3 pathA yathAgatenaiva 1 padAtimAtraM tasyA'pi 5 199 padmAjIvo'pi saudharmA0 1 padmAt padme haMsa iva 2 padmA'pyajitasenAyA payasyagAdhe viharan 340 payodavRSTipUrNeSu 406 paratrA'tyantadu:khAya paradravye parastrISu 335 paravidyAchedakarI 304 parasparaM zvazuryo tau 174 parAsuriva niHsaJaH 258 parikSINeSu zastreSu 337 pariNAma: zubhodarko 434 parISahAnupasargAn 353 parISahAn sahamAno 50 pareSAM prANinAM prANa paryaTazcA'sadaM zaGkha paryantakAle manasA parvatAyurbhavetyuccai0 pazcime puSkaravara0 1 104 pazcime yAminIyAme 5 422 pazyantInAM preyasInA0 1 333 pazyaMzcumban samAzliSya0 2 pAJcajanyaM tato'janya0 2 226 pANipAdendriyaccheda0 5 / pAdapopagamaM nAmA0 1 489 pAdyasnAnAdinA taM ca 1 62 98 34 orsrx3arrorr 217 372 370 358 155 399 2 245 303 528 527 08 123 129 353 162 283 105 18 187 177 379 253 314 293 122 158 75 336 188 Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 zlokaH sargaH kramAGkaH 134 323 417 283 321 m 302 m m kh l apaSTa d mh 281 27 zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH prAvarttanta tayA yoddhaM 2 220 bhavopagrAhikarmANi 3 prAvizat saparIvAraH 2 bhavya: kimasmi yadi vA 1 prAsAdamanyadA''rohat 3 125 bhasmAGgarAgA: kecicca 4 priyaGkarA'pyaGgaNastha0 5 bhAreNa vardhamAnaM taM priyaGkarAyai taM svapna 424 bhAvinazcakriNastasya 1 priyaGkaroce svAminyA 5 428 bhAvI tIrthakarazcaiSa 4 priyamitrA tato devI 4 206 bhItA dizodizaM jagmu0 5 474 priyamitrA nandiSeNaM 4 64 bhItA bhayAni pazyanti 1 priyAyAM madirAnAmnyAM 306 bhImATavyAM nadItIre 2 priyAvirahaduHkhAnta0 5 452 bhujaGgabhUSaNA; kecit 4 prIto vasanto'pItyUce 5 439 bhuJjAnau vividhAn bhogAn 2 pretAdivikRtAloka0 2 137 bhuvaM svarNazilAbhistAM 5 preyasIbhiH samaM tatra 56 bhuvi vizrAntasandhyAbhra0 1 preSThaceTikayozceTa0 bhUtaratnAbhidhATavyA0 1 preSId ghanaratho megha0 bhUtale puSpapatrArgha 5 491 bhUmau ca luThitAM dRSTvA phaNIndraphaNamANikya0 2 347 bhUyazca bhujagIbhUya phalAni tatra svAdUni 2 367 bhUyazca svAminaM natvA 5 phalena tapasastasya 3 bhUyo'pi priyamitroce 4 phalena tapaso'muSye0 1 415 bhUyo'pyUce citracUla: 3 33 bhUyo bhUyaH sanirbandha0 1 bandhuAya: priyA kIrtiH 5 bhUyo bhUyo darzayitvA 2 152 babhASe'zanighoSo'pi 315 bhUyo mAgadhatIrthAdhi0 5 138 barbarIti kirAtIti bhUSaNAnyapyabhUSyanta 1 baladevaM bhagavantaM 380 bhRgupAta-tarUdvandha0 2 129 baladevamunistatra 361 bhogAn nirbhAmayA satya0 1 49 balaM natvA'mitatejA 1 445 bho! bho! yuvAbhyAM yuvabhyAM 2 bahuzo'zanighoSastai0 1 bho! bho! vidyAdharanRpA:! 2 bAlyato'pi hi sarvajJo0 2 / bho! bho:! sarve purAdhyakSA: 2 brahmalokAt paricyutya 4 / bhraman krameNa sa prApa 1 brahmaloke tadAnIM ca 5 267 bhramantau kautukAt tau tu 4 bhrAtRzokAd balabhadro 2 d 10111 000 164 prajJaptividyApUjArthaM 101 praNamya bhagavantaM taM 222 praNamyA'zanighoSastu 426 pratAraNI zrIvijaye 311 pratAraNyA vaJcayitvA 1 pratAraNyA vidyayA tat pratijJA'smAkamapyeSA 440 pratimAM pArayitvA tAM 188 pratimAM pArayitvA tAM 3 217 prativiSNustadAnIM ca pratIkArAsahai rAt 465 pratIhAryA darzyamAna 351 pratodairyaSTighAtaizca pratyakSaM me priyAM draSTuM pratyagramukuloddhAnta0 5 pratyarucakato'STaiyu0 5 59 prathamasyandanAd bhagnAt prathamo vAsudevAnAM 138 pradakSiNApUrvakaM tau 113 pradAya vArSikaM dAnaM pradhAnabhArye tasyobhe 107 prapadya tAvanazanaM 313 prabodhya bhavyabhavino 397 prabhAvasAdhitAzeSa0 prabhAvAt tapaso'muSya 2 267 prabhurapyAkhyadetaddhi 384 prabhUtahayaheSAbhi0 301 prabhorupAyanIkRtya 5232 prayANairanavacchinnai0 pralambaiH karkazaiH pAdai pravAhairiva sambandhai0 4 praviveza tadudyAnaM pravRttiste parArthava prazaMsan pRthivIsenA0 132 prasIdA'nugRhANaita0 174 prasthApaya kumArau ta0 24 prahArAn vaJcayamAnA0 prAgutpannAnyazivAni prAgjanmaroSAdudroSA0 4 prAgjanmavairAd yuddhAyo0 4 485 prAgjanmArerdamitAre0 3 65 prAgjanmA'vadhinA jJAtvA 4 prAg dRSTapratyayamapi 1 prAgbhavabhrAtRsauhArdA 413 prArambhAsadane nItvA 5 prAgvairAdupasargAn sa 418 prAtarvivAha ityadya 5 477 prAptakAlamidamiti prAptA: kalAkalApaM tA 1 111 prArthanAmarthilokasya 1 16 351 O a O 252 197 247 . 2100 rmy 141 bha 342 36 45 44 97 401 262 237 bhaktiM piturivA'tyantaM 1 bhaktibhAjau megharathaM bhaktyollasitaromAJco 2 bhakSyaM mamedaM muJcA''zu 4 258 bhagavatyacirAdevyAH 5 bhagavantaM tato natvA 5 531 bhagavan! bhavate vizva0 5 bhagavan! bhavadAkhyAte bhaTodbhaTakarAsphoTai0 4 bhartuzcaturyu pArzveSu bhavaM bhrAntvA ca kanaka0 1 bhavantaM kintu pRcchAmi bhavAdRzavarAbhAvA0 2 192 bhaviSyatyevemeveda0 5 bhave tatra catuHSaSTiH 1 423 bhave'tra cakryasau bhAvi 3 bhavopagrAhikarmANi 2 maGgu tenA'pyabhajyanta 1 matkAryamidameveti 3 matkukSisambhavA te'sau 1 mathyamAne bale tAbhyAM 4 madarthaM yUyamAhUtA madirA-kesarAnAmnyau 5 madvallabhAM lobhayatA 1 madvighnazAntyA tadamI 1 madhyakhaNDasya madhye'sti 4 madhyekRtvA maNIpIThaM 5 madhye madhye nATakasyA0 2 manasA'pi na sA zIlaM 1 manuSyabhASayA zyeno0 manojJa rUpamAlokya 5 manobhavavikArAbja0 1 mantratantrAdirahitam 2 mantriNo'thA'bruvan deva! 1 3 255 153 67 268 354 425 23 72 36 227 Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGka: 213 220 201 176 223 330 119 325 394 221 83 149 318 Ma...3523 262 103 304 18 186 205 224 480 190 264 130 234 144 446 242 212 2 So aan my my my ra:00 112 366 or 3 - Jaroo 296 352 368 114 380 78 337 148 317 214 260 329 175 175 270 277 110 90 286 mantrI turyo'pyabhASiSTo0 1 mantryavocat tRtIyo'pi 1 manye'nukUlaM me daiva0 2 mama preyAnayaM bhUyAt mamArja devadRSyeNa 5 mamaikayatnalezena mayA ca dezanAprAnte 1 mayA'pyabhihito mantrI 1 mayA'pyavAdi yo'pyadya 1 mayi daramapakrAnte 5 marAvivA'mbha: saMsAre mAvibhau sairibhau ca mallAdevIkukSibhavAM mahatyA pratipattyA ta0 1 mahAjvAlApAtabhIto mahATavIM prAvizaMste mahAdevI priyamitrA mahApurasahasrANAM 5 mahAbhaTai pyamAna0 mahAya'siMhAsanayo0 1 mahAsattvo'vadhijJAna0 5 mahimAnaM tRtIyaMtu mahiSyastasya papracchuH 4 mahiSyo devarAjasya mahendravikramAkhyasya 3 mAtA-pitRzvazurANAM 1 mAtA zrIvijayasyA'pi 1 mAnuSyANyanvahaM tatra 1 mA yuvAM bahudau bhUtaM 2 mArtaNDo mUrdhni pArtheSu 1 mAsakSapaNakaM kaJci0 1 mAsAnte ca jyeSThakRSNa0 5 mithyAtvamohitamatI 4 mithyAtvamohitamanA 3 mInadhvajo rUpadheye mugdhe! vidyAprabhAveNa munirapyabravIdeva0 munI pradakSiNIkRtya mune: sumanasastasya mumuce sA mayaikasmin 5 mUrtiM vaizravaNasyA'pi mUrdhni zvetAtapatreNa mUlottaraguNairdhyAnai0 mRgIdRzAmaGgarAgai0 mRtvA'bhUtAM bhUtaratnA0 megharatha-dRDharatha0 megharatha-dRDharatha0 mohaH khalu mahAzatru0 1 mohAndhakArasandoha0 1 mlecchA apyUcire cakrI 5 463 318 393 120 14 444 205 mlecchAnapyAdizan devA 5 ya ya eSa kariNa: skandha0 2 yacchastrAzastri yudhyante 5 yat svapne sAbhiSekA zrI01 yathA tathA gatenaiva 1 yathA dvAraM pravizyA'tha 5 yathA babhUva sA devI 5 yathA bhavAntare bhUyo 2 yathA'mI vAridA vyomni 3 yathA yakSe taDitpAta0 1 yathA yathA'bhyanIyanta 2 yathArhayogAvijJAbhyAM yathAvat pAlayAmAsa 5 yathAvat pAlayitvA ca 1 yathAsthAnamathAsIne yathAsthAnaM niSaNNeSu yathA hi viharannuha~ yatheSTamuTTIkamAnA yathainaM trAyase rAjaM0 yadi te dharmazuzrUSA yadidaM jinadharmasya yadi vaika upAyo'sti 5 yadyatrA''gAcchrIvijaya0 1 yadyapyasminnayogyA'haM 2 yayAce kAcidAlApaM 4 yayau vidyAdhara: so'tha 3 yasminnupeye nopAyo 5 yAcituM kimihA''yAsI: 1 yAta yAta drutaM tasmA0 5 yApyayAnAt samuttIrya 5 yAvajjIvamasau jIva: 1 yAvajjvalitumArebhe 1 yAvat kumAraM sve rAjye 4 yAvadAdatta hastena yuktaM vivekinaste'da0 5 yuktametaditi procya 1 yuktametaditi procyA0 1 yudhyamAnau petatustA0 yuvatIste vicakrAte yuvayo: kevalajJAna0 yuvA vRddho dhanI rora: yuSmatpArzve ca tAtena yuSmadvapuSi saGkrAntiM 2 yuSmAkaM kimasau sUnuH 1 yUnAM krIDAsakho mIna0 3 yena tena prakAreNa yo'yaM varNayati ghnantaM 2 yauvanaM yuvatIvarga0 5 yauvarAjye nije rAjA 4 205 316 263 332 206 146 raGgAcAryo raGgapUjAM raNatUryANyavAdyanta ratnadvIpaM ca te'pIyu0 ratnasvarNamahAvRSTiM ratnAdhAkarasahasra0 ratnairmahA(viNai0 ratyA manobhava iva randhreSu ke'pyadurjhampAM ramaNIyasya vijaya ramamANAM samaM patyA rambhA-tilottamAdyAstA 3 rarAsa virasaM caiSa razmivegAmitavega0 1 rase svAdau ca bhakSyAde0 raha:pradeze caikasmi0 2 rAkAzazAGkavadanAM 2 rAkSasasyA'grato'pyena0 1 rAga dveSaM ca mohaM ca rAjakanyA narapatiH rAjalokakRtaistAla0 4 rAjA ghanaratho'nyedhu0 4 rAjA ghanaratho'pyUce 4 rAjA jajalpa taM sAmnA 1 rAjA pavanavegasta0 3 rAjA'pi vyAjahArA'tha 2 rAjA'pi vyAjahAraivaM 1 rAjA'pyapArayat prItaH 4 rAjA'pyAkhyajambUdvIpai0 4 rAjA'pyevamavocat taM 4 rAjA megharatho deva0 4 rAjA zrIvijayo'yaM tu 1 rAjA siMhastho'pyudya0 4 rAjaukasi kumAraM taM 4 rAjJazcasUnurnalina0 rAjJastasya mahAdevI rAjJA dhanarathenA'tho0 rAjJA surendradattena 4 rAjJAM catu:sahasrayA ca 4 rAjJIsvapnAnusAreNa 4 rAjJo'tha nihatazatroH 4 rAjJaH zrIvijayasyA'sya 1 rAjyagupto'bhidhAnena rAjyasthAnamanaGgasya 4 rAjyaM svaputrayoya'syo0 1 rAjye megharathaM yauva0 4 rAjye rASTre pure gotre 2 rAjye siMharathaM nyasya 4 rAma-viSNU barbarikA0 2 rUpaprakarSavaidagdhya0 176 103 405 468 456 179 228 288 274 253 424 91 & MMmmM wowow 216 188 106 56 110 276 230 437 107 30 475 115 297 352 324 13 471 236 350 142 wwx a 186 390 231 488 190 222 214 123 / 211 211 121 Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sarga: kramAGkaH zlokaH sarga: kramAGka: reme pANigRhItIbhiH 5 re vidyAdharahatakA0 1 romAJcavyAjato bhinnA 2 113 279 163 47 40 179 177 451 435 255 H 178 145 191 402 lakSmIvatIprabhRtIni 3 lakite sakale'pyahni 2 lajjayA bhaktapAnAdi 3 lAbhAlAbhau sukhaM duHkhaM 1 lAlyamAnastApasIbhi0 1 lIlayaiva hi zAstrANi 2 lIlayonmagnanimagna 5 lIlopavanavApyAdi0 4 lulantya: samalakSyanta 3 lokottaraguNa: zrImAM0 5 lokottaravapurloka0 3 locanAnyapi dhanyAni 5 407 374 293 160 x nor 8 min in nor 246 375 212 60 Mmm Mm om many sora non-Karwad 481 376 11 / MIm 19 do 194 32 vipadya ca dhanazrIstvaM 380 vipadya tAvubhau bandhU 298 vimalamatyAdayo'pi 365 vimAnAdavatIryA'tha 247 vimAne susthitAvarte 492 vimAnairdarzayan dIprai0 vimRzyaivaM nRpaM natvA viraktAyAM tavaitasyAM virodhino'pi tiryaJco vilokya mudite te ca 2 vividhakrIDayA tatra vividhAbhigrahatapa: 354 vividhAbhigrahapara: 202 vizAlairudaraiH ke'pi 196 vizuddhazIlA tadbhAryA vizeSato'parAjitA 114 vizeSato rAjakulaM 172 vizrAntajImUtamiva vizvaM vizvambharAbhAraM vizvasenAcirAdevyoH 524 visRSTaH kapilenA'tha vistAraNairlocanAnAM 2 140 vismayasmeranayanau vismita: satyakirapi viharana kanakazakti0 3 185 viharantau puragrAmA0 225 viharannanyadA tatra 378 viharananyadotpanna 138 viharannaparedhuzca viMzatyA sthAnakairarhat 4 355 vIkSApanno jagAmA'tha 2 420 vIkSyAdAya ca tAnyAzu 4 128 vRttAnto dAruNo me tu 5 515 vRSTyA vastrANi madbhartu0 1 vezyAnAM nIcakarmANi 5 334 vaiDUryamapyasau bhAbhi0 4 177 vaitADhyaparvate'muSmin 2 vaitADhyaparvata: kvA'yaM? 2 185 vaitADhye nA'vasarpiNyAM 1 200 vairAgyasaMsArabhaya0 2 143 vaizravaNasya pratimA 1 228 vyaktapazumapi kSAma0 1 467 vyAkhyAM samastaziSyANAM 1 vyAjahAra kumAro'pi 3 172 vasantasakhasaGkAza0 3 vasantasamaye'nyedhu0 3 vasantasenA kanaka0 3 vasanto nA'pi no putra0 1 vasanto'pi jagAdevaM 5 vastvivA'ndha: purovarti0 1 vAcikAdyairabhinayai0 2 vApI: kUpAn sarasIzca 1 vAmau dadhAno nakulA0 5 vAyuvegAbhidhAnAyAM vAsAgAraM zriya iva 2 vAsudevAjJayA teSU0 2 vAsudevAjJayA vidyA0 2 vAhanAni vicitrANi vikasvaraiH surabhibhiH 5 vikArairvividhaistaistaiH 4 vicarantI jagadvandyA 5 vicArya yogyatAM so'pi 2 vicikitsAmanAlocya 2 vicitranepathyadharo vicitraratnakalazaM 5 vijanatvAt tadAnIM sa 1 vijayArdhe'tra yatkiJci0 2 vijaye salilAvatyAM 1 vijayo vaijayantazca 4 vijJAya cA'vadhijJAnA0 4 vidadhe vibudhaistatra 5 vidigrucakato'pyetya vidUSakaviTaprAyaH vidyAdharanRpaistatra vidyAdharapatermegha0 vidyAdharasabhAmadhya0 vidyAdhara: punarbhUta vidyAdharANAM maharddhi vidyAdhareNa suhRdA vidyAdhareNA'muneyaM 3 vidyAdharendramukuTo vidyAdharendro damitA0 2 vidyAdharo'smi vaitADhya0 3 vidyAbalAd vicakre ca 1 vidyAyA: padamekaM me 3 vidyAzaktyA'nantavIryaM 2 vidyAzaktyA svavAsAMsi 1 vidhududyotitavyomna0 3 vidyudratho'paredhuzca 4 vinayaM grAhayantyanyai0 vinA vasantadevaM me vinendriyajayaM naiva vinodairvividhairasthA0 4 vindhyadatte vipanne tu 192 74 167 289 164 347 282 279 127 223 241 vacasA muditastena vajrazyAmalikA nAma vajrAgAraM zaraNyAnA 5 vajrAyudhastatazcakre vajrAyudhasya jIvo'pi 4 vajrAyudhaM so'pyavoca0 3 vajrAyudhAya cA''cakhyu03 vajrAyudho'pi tadbhAvaM 3 vajrAyudho'pi tasyarSe0 3 vajrAyudho'pi vividhAH 3 vaJcayitvA ciraM lokaM 4 vaTapAdAviva vaTau vanazrIstanasaGkAza0 vanditvA ca yathAsthAna0 2 vanditvA suvratamuni varAha: palvalamiva vardhApanakRte tena varSe varSe cakratuH zrI0 1 vallabhAbhiH payaskumbha0 1 vavande muditA taM ca vazAsparzasukhAsvAda0 5 vasanta iva vasanta vasantadevastacchrutvA 5 vasantadevaste bhartA 5 vasantadeva: kAmpIlyAd vasantadevenA'nyeyuH vasantadevo jayanti vasantadevo jayanti vasantadevo dadhyau ca vasantadevo nAmnA''dyaH 5 vasantadevo'pyavada vasantadevo me bhartA vasantazcintayitvaiva0 5 408 w.swx sog 235 175 88 So my w MY MY MY 000 167 ur 169 244 444 171 rom 0000 wmro 174 58 127 213 337 181 494 1. 429 495 448 323 67 123 zakyate na yadAkhyAtuM 1 zakrasaGkramitasudhaM 5 zakro yathA hi saudharme 2 zaGkan zalyAni cakrANi 4 zakikA nAma tasyAnu0 4 232 Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 325 A mm 0 449 ww 48 rrorm 3 mr marrorms or mro Vo ormwo wor mmu 126 Mmm orror 229 tyA 22 257 38 285 151 226 160 514 zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH zalikA sA'pi tadbhAryA 4 248 zrISeNo'pyabhyadhattai0 1 74 sapUtaraizca pAnIyaiH zayAnayA nizAzeSe 2 zrIsvayamprabhanAthasyA0 2 saptame ca dine prApte zaracchinnocchalacchatraiH 1 zrutapUrvabhava: so'haM 124 sa prabhaGkarayA sArdhaM zaraNArthijanatrANe zrutaskandharahasyAni saprasAdaM tamAlambya 152 zaradabhramivA'vartya zrute prabhorvacAMsyeva0 5 530 sa prAduSSadvaiduSIko zarazUlai: ke'pi viddhvA 5 zrutvA tadvacanaM megha0 4 251 sa priyaGkarayA yAnA0 zarIrakAraNaM me'sti 1 zrutvA tAM dezanAM rAjA 2 sabhAgRhamivendrasyo0 zAtakumbhamayA: kumbhA 5 zrutvA tAM dezanAM lokA: 3 sabhAyAM varNayAmAsa 4 zAntavairAstata: sarve0 1 zrutvA'parAjitasyA'nu0 2 169 sabhrAtaramamuM kSudraM 2 206 zAntisainye'mbudhArAbhi0 5 214 zrutvA palAyitAMstAMstu 2 sa bhrAntvA bhavakAntAre 4 zAnterathA'strazAlAyAM 5 zrutvA surendradattasta0 samaye suSuvAte te zAGgiNaM durjayaM jJAtvA 2 zrutveti prakaTIbhUya 160 samaye suSuve sA'tha zArdUlAdiva surabhiM zreyodazApravezo'dya samaye'sUta sA sUnuM zAlAyAM satyakizcakre 1 zlAghyamasyA aho rUpaM 3 samopAyanaM zAnte0 5 zAzvatArhatpratimAnAM 5 100 zvetavarNo rAjahaMsa 2 samaM gurujanenA'tha zAzvatArhadvandanAM tau 1 473 zvetazyAmazarIrau tau 2 samaM tvatparivAreNa zAkhe zAstre ca niSNAtA01 samaM nRpasahasreNa 5 287 zikhinanditAjIvasta0 1 397 SaTkhaNDorvItalajaya0 5 544 samaM parasparaprItyA zithilIbhUtasarvAGgo 1 samaM vasantadevena zibikAyAstatastasyAH 5 sa eva rucyo dveSyo vA 5 358 samAliliGgiSurivA0 5 zirISasukumArAGgI sakamaNDalukamalau 5 376 sa muniH punarapyAkhya0 1 395 ziSTA meghamukhaiste'pi 5 230 sakopATopameSo'tha 4 samunnatijuSastasya5 zukladanto'bhavat tatra sa kramAt samatikrAnta0 3 sa moghIkRtya tAM vidyA0 1 313 zukladhyAnAgninirdagdha0 2 sakhi! kiJcA'si dhanyA tvaM 5 sampUrNe samaye sUnu0 18 zukladhyAne vartamAnaM 2 259 sakhIhastena tAmbUlaM 5 sampratyaizvaryamattAyA 314 zubhavyUhakarI bhUmeH 2 sakhIhastena me'datta samprayogairathaikAnta0 zubhA apyazubhAyante 5 357 sa cakre dharmazakaTI0 1 samprAptayauvanazcA'haM 192 zubhAkhyAyAM puri nRpo0 4 300 sa cA'bhinanditAjIva0 1 148 sammArjanIbhUta iva 295 zubhAkhyAyAM mahApuryAM 2 sa jagAmaikadA svairI sa rAjakanyAM kanaka0 3 zubhAkhyAM sa purIM gatvA0 2 saJcarannakhile loke 2 sarvaM jAnAsi sarvasya 4 342 zubhAdhinAtha: subhagaH 2 saJcitainastamasvinyA: 5 sarvajJa! tvanmukhAcchrutvA 1 427 zeSAhiriva pAtAlA0 3 70 saJjajJAte tayoH putrau 290 sarvabhAvavidastat kim 5 493 zyenapArApatAvetau 4 287 saJjAtajAtismaraNA 2 387 sarvAntaHpuramUrdhanyA 5 114 zyenamUce nRpo'pyevaM 259 sa tatra ca jayantasya 305 sarvArthAM nAma zibikAM 5 277 zramaNAnAM sahasrANi 5 533 satImatallikA sA'dhA0 5 sarve'pi strIguNAstasyA 5 zrAvakANAmubhe lakSe 5 sa tu dvijo yazobhadrA 1 30 sarvotsavaziroratnaM 2 392 zrIdattA nAma tatrA''sIt 2 sa tu vajrAyudhazcakrI sa vadAnya: satyasandhaH 2 159 zrIdattA'pi namaskRtya 2 satyakerapi pUjyo'ya0 1 sa vardhiSNuH kramAd bhrAtrA 2 32 zrIdattA'pyabhyadhattaiva0 2 satyakarjambukA nAma 1 sa vyazrAmyat kSaNaM yAvad 2 zrIdattAyAM tasya patnyAM 3 satyabhAmApatiH pUrvaM 1 sa zikhinanditAjIva0 1 zrIdharmanAthanirvANA0 5 542 satyabhAmA'pi kapilA0 1 90 sasambhramaM samutthAya 135 zrImata: zAntinAthasya 5 satyabhAmA'pi gatvaivaM sa sahasrAyudhenA'tha0 3 zrImadghanarathasvAmi0 4 252 satyAmapi vibhAvA~ sasainyo'pyamitatejAH 1 371 zrIvatsAGka zvetavarNaM 2 sadA nidrAlubhiriva 482 saha priyAbhistau bhogAn 4 zrIzAntipAdamUle ca 2 303 sadA'pasmAribhiriva saha vidyAdharendraistai0 2 244 zrIzAntirapi satkRtya 5 sadA savidhavayava 476 sahasrarazmi: pitaraM 307 zrIzAntizAsanAt tatra 5 santyatra kanakagirau 2 246 sahasrAyudhakumAraM 383 zrIzAntizAsanAt sindhu05 164 sandhAbhravat pATalAbhiH 5 279 sahasrAyudhajIvo'pi zrIzAntisvAminastatra 5 sapatnAmbhojasaGgharSe0 3 sahasrAyudhapatnI tu zrISeNapramukhAste'pi 1 sa pumAnapyuvAcaivaM 5 454 sahasrAyudharAjo'pi 3 218 2 300aw Vrm 172 23 WWW 261 50 42 108 150 125 200 34 15 147 217 Wwwww 162 62 156 Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGka: 26 31 352 314 224 349 215 59 wwwww 247 504 280 394 14 64 221 318 30 388 327 356 202 43 244 389 395 379 189 242 148 215 194 124 238 259 355 422 330 330 185 svapnArthavedakAn rAjA 5 svapne padyalatAloka0 1 svayamarpayato devI svayamudghATitenA'pAg0 5 svayamuddhATya tad dvAra0 5 svayamprabhajinendrAnte 2 svayamprabhAyAstanayo 1 svayamprabho'pi bhagavAn 2 svayaM kavalayAma: kiM 5 svayaM cinvanti puSpANi 3 svayaM dUtIbhavantIha svayaMvarA: zriya iva 5 svayaM vizvajanIno'si svare zravye ca vINAdeH 5 svarNakumbhopamakucAM 2 svarNasya dvAdaza sArdhAH 3 svasAraM svAmino jJAtvA 1 svasthAne tasthuSI seyaM 1 svAdhInaM tasya ceTyAdi 2 svAminI me svahastAgro05 svAmino dRgvinodAyo0 5 / svAminnamISAM svapnAnAM 2 svAmin bhItosmi saMsArA05 svAmin! mAmupekSasva 4 svAmin yuddhvA tadAvAbhyAM 4 svAmyaMhipIThAdhyAsIna: 5 svAmyasyataH paraM tvaM naH 5 svAmyAgamanamAcakhyU 4 sve sahasrAyudhaM rAjye 3 sve sve pure'vatiSThantA0 1 svotsaGgasthitacandrArka0 4 svodaraM dArayAma: kiM ? 5 149 195 276 384 86 418 461 367 488 358 508 12 279 174 144 sahito rAjabhiH paJca0 sa hRSTaH saciva: zIghraM saMyuktau tau pitAputrau 3 saMvItadivyavasanA 2 saMvegAtizayApannaH 4 saMsAre caturazIti0 saMsAre nipatanneSa saMsiktA candanAmbhobhi0 2 sA kanyA te ca rAjAna0 2 sA kRtAJjalirityUce 2 sA'grahIda dvividhAM zikSA 2 sA tatkAlamapi hi zrI0 1 sAdinaH pattayo vA'pi 5 sAdhuM dhRtidharaM nAma 4 sAdhu vatsAviti vadan 4 sAdhu he devatA:! sAdhu 1 sA'nujJApya hariM tena 2 sAnurAgaH sAnurAgaM 5 sA'pi muktvA'zanighoSaM 1 sA'pi smaraNamAtreNa 5 sA'pyUce cakriNaM deva! 3 sAmantAmAtyamukhyAzcA0 4 sAmantAmAtyasenAnI0 4 sArdhA dvAdaza rUpyasya 2 sA zAntisvAminaM natvA 5 siddho manoratho me'sau 2 sindhudevImathoddizya siMhaniSkrIDitaM nAma siMharathyarathasvapnAt siMhAsanaM pAduke ca 2 siMhAsanamathA'dhyAsya 5 siMhIbhUyobhayostasya 3 sukhaprasuptayA devyA 5 sukhaM vaiSayikaM patyA sukhAnyanubhavantau ca suciraM sa tapastepe sutArayA zrIvijayo sutArAbhrAtRjAn bhagnAn 1 sutArA'mitatejAzca sutArAmupavAsasthAM sutArA-zrIvijayayoH 1 sutArAM samupAdAyA0 1 sudattazreSThiputrAya sudhano dhanadazcobhau sudhano dhanapatizca 5 suptotthitA ca sA devI 2 suptotthitA tu sA devI surAsuranarastrINAM surendradattaM sve rAjye surendradattanRpatiH 326 surendradatta: zrImegha0 surendradatto na: svAmI sureSvivopasthiteSu 2 sulagne megharathena suvratAryAMhipadmAnte susvapnasUcitaM sUnu0 sUtikAvezmanastasya sUtrAbhidhAne vijaye sUryAcandramasau svapne 1 sUryAdijyotiSAM sRSTi0 5 senAnIrdaNDaratneno0 5 senAnI-vAji-nistriMzA05 senAnyAmazvaratnena sevita: sUpakArANAM sevyamAno mAgadhAdyai0 1 sainyareNubhirudbhUta0 1 sainyAnAM jAtabhaGgena 5 sainyaiH zrIvijayasyA'tha 1 sotkSipya dakSiNaM pANi0 2 so'tha tadvAkyabhAvArtha0 5 so'tha lakSmIvatI nAma 3 so'tha vidyAdharo vidyAM 3 so'ntarikSasthito nAthaM 5 so'paredhurathA''ruhya 2 so'pi nAthaM namaskRtya 5 so'pyamAtyo jagAdaivaM 4 so'pyAkhyadeSA duhitA 5 so'pyuvAca pumAnevaM 3 so'pyUce sAmAnyapuMsAM 3 somaprabhAbhidhAnasya 4 so'yaM suro'smatprazaMsA0 4 so'rdhacakradhara: smitve0 2 so'lakSita: parijanaiH 5 so'syaiva jambUdvIpasya 2 skandhAvAraM dRDhaskandhaH 5 stutveti sati tUSNIke 5 stokameva mayAkhyAta0 2 stokenA'pi hi randhreNa 2 sthito mAsikabhaktena 1 sthairyeNA'tyamaragiri 2 sparze mRdau ca tUlyAde0 5 smarantI kesare! tiSTha 5 smaretivRttaM sandRbdhaM 4 smA''hetyanantavIryastA02 smitvA megharatho'pyeva0 4 smitvoce'nantavIryo'pi 2 svacchandaM mlecchabhUmiSThaM 5 svacchandaM ramamANasya 1 svaccha-svAdupayaHpUrNaH 2 svajananyA: samIpe cA0 1 361 364 309 371 235 339 74 155 356 209 67 157 207 198 JM oroorrorammrormmm 452 110 27 407 349 405 156 180 343 418 376 239 378 433 309 hatAhatAnIndriyANi 5 hariNo hAriNIM gIti0 5 - hA vatsa! vijayabhadra! 1 hA! zrIvijaya! matprANa! 1 ha hA! daivena muSito hitvA mohaM sarvathA ta0 1 himAAmiva nalinI hiraNyalomikA nAma 1 hatAM sutArAM vijJAya 1 he vatsa! vijayA''datsva 4 hradinInAtha-hadinI0 5 hriyamANAM svAmijAmiM 1 hrInamatkandharA nitya0 5 343 274 273 260 479 374 193 351 507 286 215 144 78 278 388 rnsssrimmy 196 250 29 24 392 62 Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lokaH agnivat tejasA tatra aGgulIbhirgaNayato aGguSThamAtrakasyA'pi ajAyata tava stotra 0 ajIrNe bhojanatyAgI ajJAnanATitaM bAlye atikrUrataraM karma atizabdapayAM vRddhiM atihUhUzca gItena atra dvau jinacakriNau atra saMskArahetu atha tIrthe'snAvasya a anAsaktyopabhuJjAno anAsIno'zayAnakSa aniruddhamanaskaH san anudUDhA varaM nArI sargaH kramAGkaH 4 2 atharSi caTakovAca atha so'vocadastvevaM athA'GgaNe reNupuGkhai0 abhAva jambUdvIpe acAzrame svarNavargoM athA'sya jambUdvIpasya 3 atyaM nRpatirdadhya athaikaH sAdhurityUce athaikaH suvratAcArya0 athoce vAmano yAvad adRSTapUrva vIralaM adRzapratirUpaM va adeza-kAlayozcaryAM cakSUMSi cakSUM adya naH saphalaM nAthA0 adya nIrANi kSIroda0 adya me duSyati ziro adya viSNukumArastat adyA'vasarpiNIkAla0 adyaiva dehi mAM tasmai adhasteSAM ghaTAnAM ca ananasundarItyUce anaGgasundarItyUce ananasundarI vIra anativyaktagupte ca anantavIryAt tanayo 6 141 7 132 7 185 7 142 6 242 8 196 2 117 8 6 3 2 8 8 2 6 6 1 1 1 6 8 7 2 7 2 1 2 anurUpavarAprAptyA anurUpavarAbhAvAt 2 anurUpastupAlAbhA0 2 13 49 208 194 1 34 210 44 3. 87 10 197 160 26 322 94 93 187 45 46 40 19 126 131 215 210 169 200 229 182 62 10 59 108 203 95 213 122 // SaSThaM parva // zlokaH anurUpaM taduhidu0 anurUpaM varaM kiM te anurUpaM varaM tasyA anurUpo mahitre anullaGghitamaryAdaH anekaraNanirvyUDho antarajAriSaDvarga0 antarjayanika malleH sargaH kramAGka: 2 2 2 2 1 6 7 6 6 antaH pureNA'paredyuH andhakAramayaM cAsssI0 2 anyatra vA duHkhapade 2 anyadA sa mamA'gAra0 2 2 1 2 anyadezAnacandrasya anyedyurviharannAgAt anyedyurviharannAgAt anyedyuH patimApRccha 4 aparAdhI tathA'pyasmi 8 aparedyurbalo rAjA aparedyurvasantartau apasajJeva patitA api candananiH syanda0 api zAzravairAndhA 6 7 amI akAlayAtrAyAM amuM vAde vijeSye'haM ayaM prabhAvaH paramaH ayaM brahmarathaH pUrvaM apyekavAraM dadRze apyeteSAM bhaved yogaH abdheruttIrNamAtro'pi abdherudghRtamAtro'pi abhiSTotarI 6 2 2 abhyadhAt prAJjaliH padma0 8 2 abhyadhAd bhUpatirbhUya0 amandAnandajanake 6 amarairvasudhArAdi amarairvidadhe tatra amAtyavacasA cetaH 2 7 8 8 6 8 ayaskAnta ivA'yaH su 7 aratIrthakRtastIrthe aratIrthe'thA''san viSNu05 aranAthasya nirvANAt 6 arAjakamaho vizva are na hi bhavasyeva 7 are na hi bhavasyeSa arthASTameSu varSANAM arhadArAdhanAdyaizca arhadbhaktyAdibhiH sthAnai0 7 2 3 3 108 206 107 198 7 166 189 109 90 71 366 113 314 81 60 59 192 8 18 252 52 171 64 49 282 349 234 129 225 227 156 58 28 17 27 243 51 17 1 265 88 36 38 145 11 11 zlokaH arhatrayasamo nAsti avatasthe yathAsthAnaM avatasthe yathAsthAnaM avazyaM tatra bhAvI te avaskandamavaskandaM avAsthita yathAsthAnaM avijJeyaprabhAvAyA0 avocamahamapyevaM azeSajagadAkAza0 sargaH kramAGkaH 6 1 6 8 1 2 azrauSaM cA'nyadA vIra0 2 110 115 126 8 206 aSTAdazasahasryabda0 asAdhayad harI rAjA astatandrairataH pumbhi 102 2 93 7 138 8 8 astu cyavanakAle'pi asmadrakSAkRte ko'pi asmAkamapadoSANAM asmin garbhasthite mAtA 7 asmin merugirau dhAtryAM 6 asmi~lloke'sti vikhyAtaM 4 asyeyaM hariNI nAma 7 asyaiva jambUdvIpasya 1 asyaiva jambUdvIpasya 2 asyaiva jambUdvIpasya ahaM tAta! tvayA''kR 2 ahaM vegavatI nAma aho AlekhyanaipuNya0 2 puNyaM prApa 6 A 67 A kevalAtrivarSonA0 1 A kevalAd viharataH AkramatA'zokalatA: Akhyata siMhalavAstavyo 2 Akhyad ratnaprabhA'pyeva 2 AkhyAtAsmi zva ityuktvA 2 AkhyAyaivaM vAmanastu 1 2 AkhyAsyAmyaparaM prAta0 2 Agata thopavetALAM Aya bhagavAnevaM AcacakSe tataH so'pi AcAryAgamanaM jJAtvA Ajanma brahmacAritvAd AtithyaM tApasAiku0 AttamaunastataH padma0 AtmAyattamapi svAntaM AtreyikAM nAma pari0 AtreyikApyevamUce AtreyyapyabhyadhAdevaM 6) 4 8 6 8 8 2 69 88 215 258 999 41 65 96 74 33 141 47 92 95 2 278 101 164 183 382 237 73 309 286 346 332 354 61 204 33 143 218 116 132 77 42 50 54 Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH 228 64 5 186 Wor 31 118 89 GAG SEV 153 279 212 AdRtya zo rAjAjJA0 2 AdhAra iva dharmasya 1 Ananda: puNDarIkazca 3 AneSyAmi mahApA 8 AnaiSIt tatpravRttiM ca 2 Apapracche sanirbandhaM 2 AbhoginyA vidyayA ca 2 Amityukte tayA vIra0 2 AmetyuktavatI sA ca 2 AmetyuktvA narendro'pi 7 ArohakAyA'parasmai 8 ArhateSu jaghanyo ya: 4 AliGgatA ca lavalI: 1 Azcarya prekSya tad rAjA 8 Azrayan prazrayaM vIra0 2 Azraya: sa zriyAmeka: 6 AzvAsyaivaM vanamAlA Asanaizca navanavaiH 8 AsyaprabhAparAbhUta06 Aha smarSabhadatto'pi 2 AhayA'mAtya-sAmanta08 295 227 87 95 wam oo w Domy a my M . uttAlatumulaiH paura0 7 uttiSThamAnA yuddhAya uttiSTha vatse! gacchAva uttuGgo meruvad vyoma0 udyaddamanakAmoda0 udyauvana: kamalazrI 6 udvigna iva kiM tAta! 6 unmattakokilAlApai0 upatasthe baliryoddhaM 3 upekSamANe tatpApaM upetya dikkumAryo'syA: 6 upetyA''sanakampena upendraseno rAjendra0 ubhayorapi patnyostu 2 ubhAvetau dRDhatarau 2 ubhau mumucaturbANAn ulkAkulaM yugAntArka0 5 ullAlayana jalanidhIn 8 ullAlyamAnA kallolai0 2 uvAca sacivo'pyevaM 7 37 81 34 198 300 259 115 123 itastato marutkIrNa0 7 iti kopaM zamayituM iti tadvarNanaM kRtvA 6 iti nizcitya sa sura0 7 iti saMsmRtya sA pUrvA0 2 iti sAgaradattena 2 iti stutvA saudharmendre 2 iti svaM nindatordharma0 7 ito dharaNajIvo'pi ito bhave tRtIyasmin 6 ito bhave tRtIye me 2 ito'bhicandrajIvo'pi 6 ito vighnAnmRtizcenme ito vIrakuvindo'pi ito'sya jambUdvIpasya 5 itthakAraM kSullakena 8 itthaM ca dadhyau sa muniH 8 ityabhyadhAcca gaNinI 2 ityAkarNya vaca: kruddho 4 ityAjJayA kulapate: 2 ityAdi pralapan puryAM 7 ityAdi vividhAvastho 8 ityuktaM jinamatyA'pi 2 ityukta: zibikArUDho 7 ityukte nRpatirmantrI0 8 ityukto viSNunA mantrI 8 ityuktyoddIpito viSNu0 8 ityuktvA taM gRhe nItvA 2 ityuktvA muditA rAjJI 2 ityuktvA'lpAM bhuvaM gatvA 2 ityuktvA vipaNau gacchaM0 2 ityuktvA sa yayau svauka: 8 ityuktvA haSTacittena 8 ityUcuH suvratAcAryA ityUce paJcamenA'pi 6 ityUce vIrabhadrastAM indrAdayo gaNadharA: iyaM kasyA'pi zApena ihA'dhunaivA''patatA 7 ihaiva bharatakSetre ihaiva tiSThe: subhru! tvaM G wova yo 311 28 oor vr 5 w MrrorWooMMS 171 176 147 Uce cA'naGgasundaryA 2 Uce jvAlA'pi rAjAnaM 8 Uce tatrA''dyadUtena 6 Uce dvitIyadUtena 6 Uce namucibhaTTo'pi 8 Uce rAjJA'bhyarthito'pi 8 Uce vinayavatyeva0 2 Uce sAgaradatto'pi 2 R RtukAle sa Uce tAM 4 RSipatnyA tayA rAjA 4 RSerasyainasA gRhye 4 131 171 216 12 297 45 8 165 13 124 wr 77 ikSvAkuvaMzakSIrAbdhi0 6 ikSvAkuvaMzatilaka0 2 ikSvAkuvaMzyastatrA'bhU0 8 itazca graiveyakastho itazca jambUdvIpasya 1 itazca jambUdvIpasya itazca jambUdvIpasyA0 2 itazca jambUdvIpe'smin 5 itazca jambUdvIpe'smin 6 itazca teSAM yugapat itazca nagare tasmin itazca puryAM campAyAM itazca pUraNAtmA'pi itazca prANate kalpe itazca prAntavAstavyo itazca bharatakSetre itazca malleranujo 6 itazca mithilApuryAM itazcarSabhanAthasya itazca vasujIvo'pi itazca viharatyeva itazca vIrabhadro'pi itazca vaitAdayagirau itazca sarvArthasiddhe itazcA'calajIvo'pi itazcA'traiva bharata0 itazcojjayinIpuryAM 8 itazcyutvA hyasAvarhan 7 192 GMAmroGamm 168 142 78 246 107 122 or ormer 6 eka AhA'rhatAM dharmaH 4 ekato'cyutanAthasya 6 ekatra svayamapyete 8 ekadA siMhaladvIpe 2 ekaM ca kumbharAjasyo0 6 ekaM mokSatarorbIjaM 6 ekeSAM janayan prIti0 3 ekonatriMzi dhanvoccau ekonaviMzamarhanta06 eyurmI liGgina: sarve0 8 evamanye'pi vividhaM evamastviti te procya 7 evamastviti dehIti 8 evamastvityuditvA'tha 2 evamAkarNya sa zrAddho 2 evamuktvA kumAreNa canvAccI 3 IzAnAGkaniSaNNasya IzAnAGke nivezyezaM 274 149 195 106 98 Morror ucchalacchoNitarasa0 4 ujjAsayannasumatA0 109 utkRSTo bhUbhRtAmadya 1 44 uttarazreNitilake uttAlatAlikAnAda0 7 70 178 172 287 81 Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 72 48 165 75 ww 131 134 101 110 84 171 Wrum my 125 zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH evamete trayo doSA ka: sukhe vismayasmero 2 82 kruddho mallakumAro'pi 6 113 evaM krameNA'saGkhyAtA 7 kAmarUpaH sura iva 2 118 krozantI: prekSya tA: sAnu08 evaM ca pratipannArtho 8 kAyacintArthamAyAntI 2 kva rAsabhI? vAjirAja 7 47 evaM ca sa suro dadhyA0 7 kArtikazukladvAdazyAM 2 kva vA varAkI caTakA? 7 evaM taM viMzamarhantaM 139 kAle ca suSuve pUrNe 3 kSaNaM divi kSaNaM tasyAM 6 evaM tAmahamAzvAsya 8 kAle'sUta sutaM sA ca 3 kSaNAd viSNukumArastaM evaM te kRtasaGketA 18 kimatra kSatriyo'stIti 4 kSaNenA'bhyeyuSo'bhyarNaM 8 evaM tenyakkRtA rAjJA 6 174 kimetaditi jijJAsuH 7 kSatravrataikadraviNaM 7 148 evaM bhagavatA''khyAte 7 219 kiyacciramidaM vizva0 6 kSatriyo yatra yatrA''sIt 4 evaM vicintayantaM taM 8 164 kiyantamapi cA'dhvAnaM 2 kSamAvAn vinayI dAntaH 7 178 evaM vicintayan rAjA 7 26 kiM devasadmanA tena 6 kSArodAdiva saMsArA0 7 174 evaM vicintya nirgatya 6 kiM bramastasya yadgarbhe 6 190 kSitiM niHkSatriyAM rAmaH 4 101 evaMvidhasamutpatte0 6 192 kiM zvetabhikSubhirare! 7 212 kSuNNakSatriyadaMSTrAbhI 83 evaM suvratayA coktA 2 kiM sudhAsAraNi: kiM vA 1 24 kSuNNakSitipahastyazva0 4 102 evaM stutvA viratayo0 6 kukarmANyanyakarmANi 6 221 kSemeNA'rhannayo'pyabdhe0 6 77 eSa sampAdayiSyAmi 7 kuNDalaprakramAyAtaM 6 kSmAM pAlayan paJcadazA0 7 146 kumArabuddhyA tadbAso 8 76 kha aihikAmuSmikAbhISTa0 7 kumArabhAve'bdasaha0 khalAkhya: sacivaH so'pi 5 au kumArAbhimukhaM roSA0 khuralIsamayeSveva 7 audArya-dhairya-gAmbhIryA07 kumbhadeze capeTAbhiH khecarAn sphAraphUtkAraiH 8 auSadhyaH kSudrahimava0 1 kumbharAjo jagAdaivaM ka kumbho'pi tena rodhena 178 gaGgAdevIM nATyamAlaM 1 kaNThapIThe luThan bhogi0 6 kuruSva maddezo: prIti 2149 gaNinI sAgaradatto katyapyahAni sa sthitvA 2 kulInazcaturaH satya0 6 157 gaNinyA bodhitA saivaM 2 305 kathaJcid vyasRjad rAjA 2 kUpabheka ivA'nanya0 4 gaNinyuvAca te dharma 272 kathaM na jJAyata iti 2 178 kUpamaNDUkavat tiSThan 2 gateSvabdasahasreSu kathAvRttakabhedaM tu 324 kRtaniSkramaNastena 8 133 gateSvabdeSu tAvatsu 1 kathAzca du:kathA eva 6 223 kRtaniSkramaNo devaiH gatvA ca suvratAcAryA0 8 kanyArthamAgato'smIti 4 40 kRtavIryo'nyadA mAtu0 4 gadA-mudgara-daNDAdIn 5 kanyA hyavazyaM dAtavyA 6 kRtasaGgaH sadAcAraiH 7 garIyasi pure'muSmin 8 kanyAM tasyAnurUpAM tu 2 119 kRtArthamidamaizvarya0 1 garbhasthAyAM tatra mAtu0 6 52 kapATajAlaistadapa0 kRtvA'bhyutthAnamurvIza: 4 guNaratnArNavastasya 5 kamalazrImahAdevyAM kRtvopAyaM phalenaiva 8 guNaiH zIlAdibhistaistaiH 7 121 kampayantAviva mahIM 24 kRpAdhanairbhUgRhAnta: sA gurubuddhyA kathamamI karNamUle jagustasya 8 184 kRSTimantra iva zrINAM gRhAjaNarajastasya 2 20 karma jIvazca saMzliSTaM 229 kRSNekSuvATairabhyudyat 6 gRhe gRhe tatra cA'zvA 113 karma bhogaphalaM vIra0 369 kevalajJAninAM trINi goghAtapAtakenA'haM karmedaM vakramapi te 146 kopAdihA'pi dahyante 8 185 gozIrSacandanAlepe kamaitanighRNamaho! 7 74 kopopasaMhArakRte grahaNAya kumArasyo0 8 82 kalAkalApavijJAnA0 2 140 kautukAlokanotkena 7 graheSu coccasasaMstheSu 1 kalAbhirhatacittAM tAM 342 kaumAra-rAjya-cakritva0 1 grAmAkara-pura-droNa0 8 137 kalArUpAdibhi: svasyA 2 214 kaumAra-rAjya-cakritva0 2 kalAvidIdRzI kasmA0 2 kaumAre dve varSazate cakravartyaSTama: so'tha 4 100 kalpa ityRSabhakUTe kaumAre'bdapaJcazatI 205 cakre cakritvAbhiSekaH 1 kalpadrumakalAviddhaM kaumAre vrataparyAye cakre janmotsavaM sUnoH 7 kalpadrumairdazavidhaiH krakacairiva cakrAte cakre janmotsavaH sUnoH 1 kalpAnta iva pAthodhi0 2 246 kramAdudyauvanaM taM ca 6 11 cakre jinapravacana kavipralAparUDhe'smin 6 krameNa vavRdhAte tA0 8 12 cakrercA cakraratnasya kasya kanyeyamiti tu 2 114 krIDannAgaranArINAM caTakazcaTakAmUce kasyA'pi na bhayaM nAtha! 7 170 / krIDodyAna-sarid-vApI07 61 caturdanto gajaH zveta: 242 126 m ramv 150 30 155 62 385 167 Juwy w v 238 29 Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGka: 378 38 68 181 239 251 4000 194 143 79 118 37 20 . www vor 9rM3 rarww, 126 jAmadagnyastatastasya 4 jitazatru mahIpAlaM jitazatrurjitAzeSa0 jitazatrastadaktyaivaM 6 jinadharmamahorAtraM 7 jIvo'tha priyamitrasya 3 jIvo mahAbalasyA'tha 6 jIvo vaizravaNasyA'pi 6 jaina dharma dizan vIra0 2 jJAtaM kaThinacitto'si jJAtAzca divyaguTikA jJAtvA ca samavasRtaM jJAnatrayanidhAnAya jJAnatrayaM garbhato'pi jJApayitvA dRpta iti jyeSThasya kRSNASTamyAM 7 jyotizcakrANi paryasyan 8 jvarahattakSakacUDA0 7 jvAlayA'tha mahApadya0 8 231 239 213 19 112 caturdazapUrvabhRtAM caturdazapUrvabhRtAM caturdazapUrvabhRtAM 7 caturdazamahAratnI caturdazamahAsvapna caturdazamahAsvapna 6 caturdazamahAsvapna caturdazamahAsvapnAM0 caturdazamahAsvapnAM0 caturdhA dharmadeSTAraM caturmAsopavAsAnta0 2 caturmAsopavAsAnte 2 caturvargAgraNIrmokSa0 2 catuHsvapnAkhyAtarAmA0 5 catvAriMzatsahasrANi candracchAyanarendro'pi 6 candravacchAyayA candra0 6 capeTAlagnatattumba0 3 campezasya nAgavatI ciccheda tadiSUna viSNu0 3 citrIyamANazcitreNa 6 cumbatA campakalatA 1 cetanAcetanairbhAvai06 celuH SaDapi te varSa0 6 caityadvaM tatra SaSTyagra0 2 caitrazuddhatRtIyAyAM 1 cokSA smeramukhItyUce 6 cokSetyacintayad rAjya06 cyutvA zrAvaNarAkAyAM 7 10 153 158 102 373 71 232 176 221 387 20 53 3 tatkelitumulaM zrutvA 8 tattantrI sajjayitvA'tha 2 tattIrthajanmA kubera0 tattIrthajanmA varuNo tattIrthabhUrbalAdevI tattIrthabhUzca gandharva tattIrthabhUzca vairoTyA tatra ca krIDituM mallo tatra caityeSu vizada tatra puryAM tadAnIM ca 7 tatra pravizya caityadroH tatra pravizya prAgdvArA0 6 tatra prAksaJcitastyAna0 7 tatra yUnAM ratabhraSTa0 tatra ratnapure zreSThi tatra ratnAkaranRpa0 tatra rAjA jitazatru tatra rAjA prajApAla: tatra satre yayau siMha tatra sAgaradattasya 2 tatrA'pi dezanAM kRtvA 2 tatrA'pi paramarddhiH san 2 tatrA'ranAthasya munIzvaraistaiH 2 tatrA'vazyaM gamiSyAmI0 8 tatrA'stIndradhanurnAma 8 tatraika: sAdhurityUce 8 tatraiko vAmano'bhyetya 2 tatsaMvAsayituM yUyaM 8 tathA'pamAnAnnamuci0 8 tathA'pyacalite dharmAt 6 tathA'hamapi te bhRtya0 8 tathA hi jambUdvIpasyA0 7 tatheti manyamAnastu tatheha bharatakSetre tathaiva kRtvA digyAtrAM tathaiva pralapannaccai07 tathaiva vidadhe rAjA 6 tathaivA'hri dvitIye'pi 2 tathotpannA naradattA tadavazyaM manaHzuddhiH 1 tadA ca tumulenoccai0 8 tadA ca bahirudyAne 8 tadA ca zrAddha: prAgjanma 4 tadA ca suvrato nAma tadA cA'naGgasundaryA tadAnIM mithilApuryAM tadaiva kumbharAjo'pi tagRheSvabhito ratna0 taddezanAvacaH zrutvA 7 tadbhaginyA sa vRttAnto 4 157 139 29 125 256 75 God 172 207 48 150 104 tatazca namuci: kruddho 8 tatazca mAtRduHkhena tatazca zreSThinaM zakha0 2 tatazca saMzayApanno 8 tatazca sA'rpayAmAsa 2 tatazcA'naGgasundaryA tatazcA''nandasahito 3 39 tatazcA'vAryadorvIryo tatazcotpannacakrAdi0 8 113 tatastApasavRddhastA0 tata: krIDAkRte tAM sa 134 tata: prakRtayastasya tata: prabhRti talloke 7 220 tata: SaDapi rAjAna0 175 tataH sarvAhArapiNDI tataH sa sukhamevA'sthA0 2 152 tata: sAdhuparIvAro 166 tata: sthAnAdathA'nyatra 6 255 tato jAlakapATAni 198 tato namucirityUce 177 tato navasu mAseSu tato nyavezayad rAjye 6 15 tato mAtakRtAhAra0 6 191 tato mAtsaryavAneko 6 tato lalitamitro'pi 5 tato vicitrakrIDAbhiH 2 293 tato vidyAdharazcA''gA0 2 tato himagirijyeSThaM 7 107 / / tatkAlaM hAstinapure 4 tatkAlamupetya sarvato'pya 6 266 8 182 176 2 jagajjIvanamambhobhiH 2 jagattrayaziroratnaM jagade'naGgasundaryA jagannAthamiti stutvA jagAma vanamAlAyA 7 jaGghayozca mRgIjaGghA 6 jaTila: palita: kSAmo 4 janmato'bdazate pUrNe 6 janmato'bdasahasrANAM 2 jambUdvIpasyA'sya pUrva0 8 jayacandrAmAtulajau 8 jaya tribhuvanAdhIza! 2 jayanti jayina: kunthu0 1 jayanti mallinAthasya 6 jayantInAmazibikA0 6 jAtavaikriyalabdhInAM jAtavaikriyalabdhInAM 6 jAtavaikriyalabdhInAM 7 jAtAnurAgAM tAM jJAtvA 8 jAtAma! maharSiM taM 111 107 34 77 160 204 380 259 241 61 348 173 65 Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH .190 153 16 128 162 159 347 w or warr 100 8 185 372 1 63 142 17 14 109 N 202 26 247 120 352 101 162 235 165 157 224 tadyuSmAbhirna bhetavyaM tASmAbhirna me rAjye 8 tadvandanAya sarvA 8 tadvapre ratnaghaTite tadviplavabhayAt padma0 tadvivAha samAkarNya tadvINAgItamAkarNya tapasvino manaHzuddhiM tapo yadekaH kartA na0 6 tapyamAnastapastIvra 4 tapyamAnaH sa vidadhe tapyamAnAMstapo muktau 1 tamagniM tanayatvenA0 4 tayA ca bhogAn bhuJjAnaH 2 tayA cokte zyAma iti 2 tayA tripadyA sa muni0 8 tayA devyA samaM bhogAn 1 tayA dezanayA bhUpAH 6 tayA'zeSasya jagato tayA saha krIDituM ca 2 tayormohaH pitA bIjaM 2 taraNe ca bhavAmbhodhe: 1 tarhi tvamAlikhetyuktvA 2 tarhi zva: zaMsitA'smIti 2 tAyAsyAmyahamapI0 2 tavA'Ggasparzana-stotra0 7 tavA''jJAvazavartyasmi 2 tavA'nurAgiNIM caitA0 8 tasmin kASAyavasanaH 7 tasmin garbhasthite devyA06 tasminnacalite sattvAt 4 tasminnandana-dattAbhyA0 5 tasmiMzca nagare nAmnA tasmai ca kuNDaladvandve tasya padmAvatI nAma 6 tasya mantro mana iva tasya vaidezikatvAcca tasya zmazrulatAjAle tasya sthairyAbhiyogAbhyAM 5 tasyA avasaraprApta tasyA guNagaNaM tArA0 7 tasyA'dbhutacaritrasya 3 tasyA'dhazchandake jalpan 1 tasyA'bhavacca mahiSI 4 tasyA'bhiSekakalyANaM 8 tasyA'bhUtAmubhe patnyau 5 tasyA mama pratimAyA: 6 tasyAmAsInmahAbAhu0 7 tasyA mukhasya zazabhR0 6 tasyAmRSabhadatto'sti 2 tasyA lAvaNyapUrazcet 6 tIrthAbhiSekaiH prANAti0 6 tasyA'varaM varIyAMsaM turyeNA'pyadhAyyevaM tasyAzca niravadyAGgyA 2 tRtIyenA'pi jagade 6 tasyAzcedudyataM vaktraM 6 tRtIye'pyahi tatraitya tasyA''sane vA talpe vA 2 te ca vArANasImeyu: tasyA''san bAlasuhRdo 6 tejasA'bhinavaH zUraH tasyA''sId dhAraNIpatlyAM 6 tena puNyena devo'bhUd tasyAstvayyanurAgaM taM 8 tenA'pi saha putreNa 4 tasyA hyagre vibhAntyanyA 6 te'nyadA suvratAcAryAH tasyAM ca kesarisvapna0 8 te'pyUcuH sambhUya bhuktaM 6 tasyAM nizAyAM jAmAtA 2 129 tau ca sarvAbhisAreNa 8 tasyAM puryAM ca vAstavya: 6 tau SaDviMzatidhanvoccau 5 tasyAM yazobhi: zrIkhaNDa07 tau siddhaputrarUpeNa tasyAH kulapatI rUpA0 2 trayodazabhiranyaizca tasyAH pArzve pratidinaM 2 trayoviMzyabdasahasrA: tasyA: pIDAmatanvAna0 2 trayoviMzyabdasahasre tasyAH puSpAdi sampAdya 6 58 trayyAmartho'yamapkumbhaH 8 tasyAH strIratnamukhyAyA 6 trasyattapasvitumulaM tasyojjvalaguNajvAlA 8 trijagatkumudAnanda0 2 taM gatvA saparIvAro 8 trijagatkSobhamAlokya 8 taM ca vikramarUpAbhyAM 8 tridaNDapANi: kASAya0 6 taM tathA vikRtAkAraM 7 trailokyasvAminaH kuntho01 taM dRSTvA kSubhitaM dhyAyan 4 tvatta: priyatame kiJcit 2 taM zakraM prekSya sAmarSaH 7 234 tvatpAdadarzanasyaiva 7 tAta: padmottaro'dyA'pi 8 190 tvatpAdapadmasevAyA: tAdRkSA paratADaGka0 tvaguNagrahaNAt sadyo 7 tApasAnAM kRtatrAsa: 4 tvannAmarakSAmantreNa tApasaiH kRtasatkAra: tvamasmatpreSaNe rAjJA tAbhirbhogAn kumArasya 8 tvayi vizvopakArAya 2 tAbhyAmadhiSThitAbhyarNa: 7 tvaM hi naimittikenaiva 8 tAbhyAmadhiSThitAbhyo 2 101 tvAM samAneSyate viSNu0 8 tAbhyAmamuktasAnnidhya0 1 120 tAbhyAM pRSTazca so'mbhodhi02 dakSiNaiH SaDbhiranyaizca tAmutthApyA''zramapade 2 253 dattasya zAGgiNo jAte tAmraliptyAH kazcidAgA02 195 dadhmau datta: pAJcajanya tAvatyeva gate kAle 2 48 dAnamAtraM na dharmAya 6 tAstaM vAmanamAyAntaM 2 359 dAnamUla: sadA dharma0 6 tAM gRhItvA gacchatazca 2 343 dAnaM dattvA''bdikaM rAjyaM 2 tAM pazyannavanIbhartA 7 diSTyA tvaddarzanenA'nu0 6 tAM pitotsaGgamAropya 6 diSTyA praNamatAM bhAle 6 tAM putrasahitAM vallI0 dIkSAMsa vAsupUjyAnte 4 tAM muniH parijagrAha 4 dInAnAthasamuddhAro tAM vIrabhadra ityUce 2 161 dIpikA khalvanirvANA tAM sAbhiprAyamityuktvA 2 137 dIrghadarzI vizeSajJaH 7 timro'pi preyasIstatra 2 du:khAbdhireSa saMsAra0 8 timro'pi vismayaM prApu0 2 361 durdhyAnAnyanyadhyAnAni 6 tIkSNopAya: sa taddurga 8 durvArA sinduvArANA0 7 tIrthaM pravartaya svAmin 1 69 dRSTo devyA garbhage'smin 1 tIrthaM pravartaya svAmin 7 147 / / dRSTvA tAM vismita: pUrva0 6 tIrthaM pravartayetyukte 6 202 / / dRSTvA viSNukumArastaM 8 167 151 102 wygwovu 222 38 16 24 277 ti5 55 127 123 23 217 167 102 188 124 222 181 152 50 119 102 326 162 Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 244 29 36 8 60 204 206 100 207 221 193 207 89 0 0 mm mmm 0 71 176 155 181 194 131 224 zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH devarAja-kumbharAjau 6 216 naSTASTAdazadoSAyA0 patrIva kArmukonmukto devA na buddha-brahmAdyAH 2 na hi cUtavane maJju0 7 pathi zrAntairiva ratha0 2 devAnAmadya devatvaM 6 45 na hIyatkAlamadrAkSa0 2 padmasya madanAvalyA0 devI ca dhAriNI nAma 2 99 nAgarafai:pakkaphalaiH 6 padmAkSasUtrabhRdvAmo devI nAma mahAdevI 2 21 nAnAvidhAbhigrahasundarANi 8 padmAvatItyabhidhayA 7 devI padmAvatI tAsAM nA'bhuGkta pAraNAhe'pi 6 padyo'pi jJAtavRttAntaH 8 188 devyA ca kathitAn svapnAn 1 33 nA'bhUdu vArtA'pi caurANAM 3 padmo'pi nijagAdaivaM dezanAM pArayitvA tu nAmnA mahAzirA namrI0 3 padmo'pi hi bhavodvina0 8 204 dezanAvirate tatrA07 nArakANAM kSaNaM saukhyaM 1 papraccha samaye caivaM dezanAsamaye puNyAM0 166 nArIkucavaduSNatvAt 6 papracchustatra te dharma 8 daivAnukUlyAt tadayaM 121 nijaM kanyAzataM tena 8 parasparaM tayoH prIti0 2 dolAndolanasaMsakta0 nitAntamIzvara: soDhu0 7 pariveSayatastasya 7 230 doSA: smaraprabhRtayo nidrAcchede ca kiM kSudre! 8 pariveSyA'nicchayA'pi 7 dravyAdiSu rati-prItI nipAtyA''rohako sadya 8 parivrADapi mRtvA sa 7 dvAdazAGgadhara: kRtvA nibandhane durgatInA0 7 parIkSAkAGkSayA tAbhyAM 4 dvArANAM ca purasteSAM 6 nirarthakaM kiM ca mama 2 186 parokSArthapratikSepAt 6 dvitIyaM niSkuTaM gAUM 1 65 nirAgasaM kimatyAkSI0 7 65 palAyituM na zekustA0 8 dvitIyasmin dine malli0 6 nirIho nijadehe'pi 7 pAJcajanyaM puNDarIka0 3 dvitIyasyAM tu pauruSyAM 2 nirgatyopAvizad dvAra0 2 321 pAdasparzena so'dhastA0 8 dvitIye'hni tathaivA'gAt 2 nirmame gIta-nRttAdi0 4 pAdAbhyAM prakSaradrakta0 4 dvitIye'hni rAjagRhe 7 nirvANakAlaM jJAtvA ca 2 383 pApabhIruH prasiddhaM ca 7 dvidhA saMlekhanAM kRtvA 6 nirvANakAle sammetaM 243 pApasyA'syA'parAdhena 8 dvIpe'traiva jambUdvIpe 6 nirvANaparvamahimA 1 pAraNe pAraNe pauraiH 7 dve zIrSe sa cakArA'tha 7 nirvANasamayaM jJAtvA 127 pAlayitvA ciraM rAjyaM 7 105 dvaitIyiko'ntarAtmeva 1 20 nizcityaivaM mahApadmo 8 pAlyamAnA tApasIbhi0 2 254 niHzvasya vanamAlA'pi 7 pAvayantI satitvenA0 6 dhanakSayeNa kallolA0 2 niHsaGgo nirmama: sarvAn 7 pitrAjJayA paryaNaiSIt 1 dhanyAste hi mahAtmAnaH 7 niHsaGgo'pi maharddhistvaM 1 pidhAya nAsikAM te'pi 6 dharaNyAM namuciM kSiptvA 8 niHsaGgo'pratibaddhazca 1 80 pInonnatakucadvandvAM dharmANyekatra sarvANi 6 nItvA''zramapadaM tAM ca 4 puNDarIkasya kaumAre 42 dharmAyaiva zazAsorvI nIlakezImindranIla0 6 puNyAnubandhinA tena dharme pravartayantyasmin nIlapItAmbaradharau putratvena pratyapAdi dharmo vivekamUlasta0 nRdevatiryagjantUnAM 6 putrI ratnaprabhAkhyAM sa 351 dhAtrIbhirindrAyuktAbhiH nRpairalacyA tasyA''jJA 7 punarapyabhyadhAd viSNuH 8 172 dhAtryA kimetadityukte 6 nRpaukassu janaukassu 1 punnAgakusumAmoda0 2 dhAriNIpramukhaM rAjJI0 6 nendratve nA'hamindratve 6 50 purasyA'ntarbahirvA'pi 8 174 dhidhiviSayalAmpaTya0 naisarpapramukhAstatra 1 purAnirgatya namuciH 8 147 dhUlIdhUsarasarvAGgo 7 63 no cedamuM sphoTayitvA 6 purA'pi cet prAvrajiSyaM 7 229 nyagrodhamiva vistAri 4 puruSadveSiNI sA prAg 8 na kopaM praNayenA'pi 2 nyAyasampannavibhava: puruSe yatra tatrA'pi nagarasya bahistasya 7 pure cakrapure vyAghra0 78 na gUDhaM kiJcanA''cArya0 6 paJcavarNapuSpadAma pure pravezo nA'smAka0 na cukopa sa kasmaicit 1 paJcaSaSTisahasrANi pure'bhUdu vijayapure na tAvadvikramAkrAnta0 7 paJcAzItivarSasaha0 pure rAjapure sadya0 257 natvA gaNadharaM kumbhaM 2 paTe tvadrUpamanyedhu0 puryA niryAya bhUtvA ca 338 natvA sovAca vaitADhyAt 2 paTe'rhatpratimAM saGgha puSpamaNDapikAM puSpa na pramAdo vidhAtavya0 122 paTeSvAlekhya rUpANi 8 96 / pUrNacakradharaddhiH sa narakANAM khila: panthA 2 patiprasAdasaubhAgyA0 2 pUrNadvitIyapauruSyAM 115 navamo diggaja iva 7 117 patirbhavati vA me'sau 8 pUrNadvitIyapauruSyAM 357 na vA bakulaSaNDe'pi 7 pattane padminIkhaNDe 2 280 pUrNAyAmAdipauruSyAM 114 46 52 1 / 7 20 374 340 Mondaw G 52 74 98 260 rm mmm or9 117 23 Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlokaH pUrNAyAmAdipauruSyAM 2 8 pUrNe kAle mArgazuklai0 6 pUrvadRSTa smarastAMca pUrvalakSacaturazI0 pUrvasiMhAsane tatro0 pUrva snehAnubandhena pRthivyA maNDanaM saikA sargaH kramAGkaH phAlgunakRSNadvAdazyAM phAlgunazvetadvAdazyAM 2 pRSTA ca sA suvratayA pRSThato vinayavatyA potabhabhavAt sadyo 2 6 2 2 1 6 1 potArUDhau tatastau tu pote sphuTitamAtre'pi praNAme stavane dhyAne praNAmo'pi tvayi vibho0 1 praNihanti kSaNArdhena pratApAkrAntadikkasya pratikArai: pratIkArA0 pratipattyA mahatyA sA pratiprasAdasaubhAgyA0 pratibuddhirapi sadyaH pratimApavarakasya pratimApRSThadvAreNa pratyUce kSullako'pyeva pratyUce vanamAlaiva pratyUce sa punaH kruddhaH pradhAne rAjapuru prabhAte sUravat sUro prabhutvabhogaviSayaM prabhomaNDalikatve'pi prabhostriMzatsahasrANi pramlAnaM vadanaM caJcaH prayatnakRSTaiH kli pravezanirgamadvAra pravrajyA samaye grAhye0 prasphuTadaMSTrikA zo prahAdo'pi dhanudaii0 prAkkSiptakuthitAhAra0 prAkRsiMhAsanamadhyAsta prAgjanmakAritajina0 prAgjanmamuhRdAM teSAM 6 prAtargatvA''treyikA'pi 7 prApa cA'nanyasAmAnyaM 2 prAvRTkAle hi sAdhUnAM 8 priyadarzanayA'thoce 2 2 priyadarzanayA soce priyadarzanayottiSThan pridAharaNaduHkhArttaH 6 2 6 6 8 6 2 6 6 6 8 7 8 2 8 4 2 7 2. 6 6 6 5 6 6 67 7 95 39 115 22 64 105 33 269 189 71 243 248 98 97 228 21 70 135 23 66 148 184 30 51 155 318 106 5. 46 238 165 236 177 201 97 28 185 214 218 144 58 106 163 310 270 333 6 159 154 zlokaH 21 ba bandhanaM tADanaM cA'Gga babhASe vIrabhadro'pi babhASe vIrabhadro'pi babhASe sUrarapyevaM babhUvaturahazyI ca babhUva harivaMzasya 7 baliSThe tasya do: stambhe 5 3 6 baliM bhujabalAdhmAta0 balenocairbala iva balebalabalIyobhi0 bahirantazca bIbhatse 3 6 bahi: paricchadArhANAM 6 2 6 buddhadAsa iti nAmA bRhaspatirdhiSaNayA bodhitAH smastvayA sAdhu 6 brahmamAgadhagandharva0 brAhmaM sadharmacAriNyai bha sargaH kramAGkaH bhagavantaM namaskRtya bhagavAnevamAkhyAya bhaginya iva tisro'pi bhajyamAne pure tatra bhaTAsthibhirdanturayan bharatAdityasomAdyai0 2 2 2 8 2 2 2 8 bharatArdhaprabhaviSNuH bhavato nAtha! nAthAmi bhavatvAzayametasyA bhavantaM nAthamAsAdya bhavaprakRtyA bhagavan! bhavAn mano vikAre'pi bhave me patataH puNyai0 bhAryAyAM jinamatyAM me bhiSagAdyA gaNabhRta bhuktvA bhogAMzciraM vIra0 bhUtavaccchreSThinastasya bhUpatistAmuvAcaivaM bhUpateH sA'tivAlabhyAt 6 bhUpAlarAjajIvo'pi 4 7 6 7 5 2 8 2 6 2 5 144 175 154 37 115 16 28 4 30 195 209 284 154 200 99 53 66 375 312 58 104 170 23 40 234 39 104 36 125 105 248 376 225 137 89 72 236 94 331 90 164 123 35 2 1 bhUyaH palAyamAnaH sa bhUyAMsaH prAvrajan bhavyAH 2. bhUyo naiva kariSyAmI 0 bhUyo'pi svAminaM natvA bhUyo'pi svAminaM natvA 7 bhogAMstayA sahA'bhuGkta 7 bhogAn saha tayA devyA bhogAH satpAtradAnAnu0 2 bho! bhoH! sacivasAmanta 07 bho! kiM parAGmukhA yUyaM 6 6 367 93 188 86 bhramayAmAsa tannAga0 8 zlokaH bhrAtarau vavRdhAte tau 3 bhrAtRvyayena bhavabhAvanayA 5 ma madIyamapyapahRtaM madhuzrIkarNikAbhUte sargaH kramAGkaH 4 madhyasya pavimadhyaM ca 6 madhyeravaNaM gatvA madhyesaudhApavarakaM manaH kapirayaM vizva0 6 manaH kSapAcaro bhrAmyan mana:paryayamutpede manaH zuddhimavibhrANA manaH zuddhyaiva kartavyo manaH sarovare tasya manuSyavAlaM tanmadhyAt manoratho'bhavannAthai0 manorodhe nirudhyante manovidAM saptadaza mano harasi vizvasya mandamevA'navadyAGgI mannindakAH punaryU manmAnasamavatapte manye nAtaH paraM pApaM 6 1 1 6 1 8 2 7 2 mamA'nutpannaputrasya mayA'pyuktaM mamApyeSA 2 marAlAnAmiva saraH malayAdhityakAdInAM mallipAdAnnamaskRtya mariyAlapattAta! malistAn pratyuvAcaivaM mallIvaco vimRzatAM mallerapyanyajanavat mallestat kuNDaladvandvaM malleH pratikRtinAMrI0 mallyaivamuktA sA cokSA 6 mahAgirinarendro'pi mahApurvI khaDginAmyAM 1 mahAbhujo mahotsAho mahArambhArjitadhana0 mahAseno'vadat padmaM mahAsvapnacatuSkeNa mahyaM dAtuM nijAM kanyAM 6 6 7 6 7 mA kadarthaya mAM jAta0 mAkandairnavyamukula0 mAgadhezaM varadAma0 mAtA'pyacIkathadatho mAtuliGgagadAbANa0 mAtuliGgazaktibhRdbhyAM 6 mAtuliGgAGkuzadharI mAyAmizreNa tapasA 1 6 7 1 6 6 6 6 6 3 2 1 23 37 38 31 103 58 145 110 107 211 104 112 7 180 173 109 258 93 25 152 303 75 148 120 114 42 250 180 189 197 126 98 65 130 106 4 153 217 78 18 191 329 150 56 91 195 254 117 21 Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlokaH 2 mArgasya zuklaikAdazyAM 6 mAsasyAnte jyeSThakRSNa07 mAsAnte ca mArgazuddha0 mAsAnte phAlgunazuddha 0 6 mAsAnte rAdhakRSNAdi0 mitra sAgaradatto'sya mitha: snehaparINAmAt 7 mitho'saJjAtakalahai0 2 1 2 mithyAdRSTyA ca sapatnI0 8 muktyA vairaM kimeteSAM munirviSNukumAro'pi munisuvratanAtha munisuvratanAthasya 8 7 munisuvratasya munibhiH munInAmantike dharma munerdamadharAjjainaM munestasyaiva pAdAnte muyuNDhIpaGkajabhRtI sargaH kramAGkaH 5 2 yakSendaH SaNmukhastryakSaH yatazciraM matpitarau yathA'dya hRdayadvAre yathA niSkAraNamiha yathA'yaM zreSThinaM zaGkhaM yathA yathA nAtha! bhakti0 yathAvadatithau sAdhau yadasti mithilApuryAM yadasmi varjitA svairaM yadi vaH prANitaM preya0 yadyamithyA darzaya tva0 yannAmnA hAstinapuraM yastAM kanyAM samAlokyA0 6 yasmin sati saphalatA 6 yAcasveti sa rAjJokte yAdRzo'naGgasundaryA 0 2 yAmo vayamapItyukte yAsyAmyahamapIdAnI 0 yuvarAjo mahApadmaH yuSmatpuNyairivA'caiva ye jantavo nigodeSu ye hi tyaktAnyakarmANaH yo daMSTrAH pAvasIbhUtAH 8 8 2 8 7 2 7 4 1 2 302 6 193 7 85 muhurucchAtyamAnaH san 2 muhUrtamapi sa sthAtuM mUtraikaprotasa leSma0 mRtvA ca kalpe sodhameM meghanAdAya vaitADhya 0 mesmIlievaM bhAti moghIbhUtaM samIpasthaM mohAvasvApinI dattvA 4 107 7 136 ya 2 1 2 2 210 244 384 263 128 6 6 8 2 205 81 6 50 90 139 1 144 247 3 10 119 247 32 35 97 236 47 70 211 133 186 140 133 175 208 7 116 244 145 362 19 353 39 94 89 168 85 22 zlokaH yonilakSacaturazI0 1 yo vidyA labdhimAn sAdhu0 8 yauvane tadatikrAnte ra rakSorUpaM vikRtyoce rakSyamANamapi svAntaM rajobhI rodhrapuSpANAM rativallabhasajJena ratiH smaraviyuktA vA ratnapuJjo'bhraMliharu rathabhramaNakAlaM tu rAgAditimiradhvasta* rAgAdidhvAntaviSyase rAgeNa vinAbhAvI rAjarakSyANi hi tapo0 rAmaH papraccha naimittA0 rAmaH pitRvadhakruddho sargaH 6 2 2 2 7 1 2 6 2 8 8 2 rAjA'tha padmamAhUya rAjAno'pi prajAyante rAjA papraccha bhoH zreSThin ! 6 rAjA'pi vyAjahAraivaM 7 rAjA'pItyAdizat kiM mAM 2 rAjA'pyUce cintayato 2 'rAjA sudarzano'kArSIt 2 rAjoce yadi brahvAyu0 rAjJA saha prage yogaM rAjo'sya dhAriNIpattyAM6 rAjye nivezayAJcakre rAjye'bhiSicyatAM viSNu08 rAjye saMvatsarANAM ca 3 4 4 6) rAmAkrAntapurA rAjI rAmeNa praticarito rAmeNa mumuce roSAt rAmo'gAdanyadA tatrA0 rAmo'tha kArayAmAsa rAmo'pyamarSAnniH kSatrAM 8 rukmI nAma mahIpAla 0 ruSito'tha mahApadmo rUpalAvaNyapuNyAGgI rUpalubdhena vA rakSo0 rUpavatyo yuvataya0 1 7 2 6 2 rUpeNa lavaNimnA ca rogilairiva bhaiSajyaM romAni niHspanda0 7 roSAruNekSaNaH sadyo la 4 6 2 lavalIphalinIkunda0 likhitvA tAdRzIM haMsIM 2 lobho yazasi no lakSmyAM 6 lolendriye yauvane hi 4 kramAha: 100 159 23 73 78 54 275 25 32 135 79. 230 83 151 128 14 81 35 227 218 42 24 55 5 70 130 43 84 74 76 57 98 80 86 82 161 42 23 66 315 117 37 200 86 53 163 31 25 zlokaH sargaH kramAH va vajravegavatIkukSi0 2 vatsa! vetsi tvamityuktvA 2 vatse! kuto'tha vicchAyA 7 vanamAlA tayA sArdhaM vanamAle vanamAle! 7 vandamAnA sA'tha sAdhvI 2 vayaM divyamidaM deva 6 6 vayasyAn so'nyadetyUce 6 varadena pazUla * varadharmamunIndrasya varamanta: purakheNaM 6 6 varaM maNiH kevalaiva 2 varaM vRNISveti mahA0 8 varaH prAkpratipanno me varmAtisaGkaTamaho varSakoTisahasrAne0 vande tatra caityAni vazIkRtamimaM vyAla0 vasanti santaH prAyeNa vasundharavaro deva0 vAgmI saundaryakandarpo vAcaMyamairiva pike0 vAdyaprakAramAzritya vAmano'pi jagAdevaM vikAro mAnaso vA'tha vikrItakrItabhANDo'ca vicintyeti samutthAya vicintyetyuparodhAcca vidadhAnA divaM razi0 vidadhe vasudhArAdi0 vidAJcakAra zastrANi viduSAM pratibhallA vidyAdharapatI tau ca vidyAdharaparIvAro vidyAdharo'nyadA tatra 2 2 2 8 2 5 6 2 2 2 6) 6 2 7 2 1 6 7 8 8 4 4 7 vidyAdharo meghanAdo vidyutpAtena hatayo0 vidhAsyAmi vadhUrUpaM vinayAdIn guNAMstasya 7 vinetA durvinItAnAM vipadya kAlayogena 7 or voor or gu 2 vibhAti tatra parikhA vimRzyaivaM purvRddhiM viraktaH so'tha saMsArA0 2 vilipya pUjayitvA ca vizvaprakAzanaM bhAno0 vizvasya rAgaM tanu vizvAsapAtakebhyo'pi viSNurapyabhyadhattaivaM 2 67 8 2 1 7 8 283 194 44 60 73 268 99 13 252 16 138 201 47 144 92 386 288 80 257 18 163 8 32 2 68 95 76 50 183 356 33 80 133 216 261 79 30 2 112 110 56 88 84 158 7 116 12 15 200 127 Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sarga: kramAGka: 124 45 166 316 138 381 199 2 209 240 28 123 246 188 viSNurutpATayAmAsa viSNurdharmakathApUrva viharannanyadA tasyAM viharannAyayau nIla vihite dikkumArIbhiH vihRtya gurubhiH sArdhaM viMzatyagracaturdhanva vIrabhadrastadA'vocad vIrabhadrastayetyukto vIrabhadrastayetyukto vIrabhadraM varaM prekSyA0 vIrabhadraH pratyuvAca vIrabhadra: svAnuraktAM vIrabhadro jhagityUce vIrabhadro'nyadA dadhyau vIrabhadro'pyuvAcaivaM vIrabhadro'bravIdeva0 vIrabhadro vadhUveSaM vattakaM kathyatAM tarhi 2 vRthaiva netrANi nRNAM 6 velAmadhirivA'nyedhu0 1 vaijayantItyabhUd rUpA0 3 vaijayantyAH samuttIrya 2 vyantarAstatpraticchandA0 7 vyayamAyocitaM kurvan 7 vyAghrabhItairivA'rciSmA0 2 vyAghravyAlajalAgnibhyo 2 vyAhara vAmano'pyevaM 2 vrataM prapAlayaMstIvra 1 zubhe dine paryaNaiSIt 2 zUnyaprakSiptadRSTizca 7 zUnyaM cedamavasthAna0 2 zUnyaiva hi varaM zAlA 2 zobhito'nalpasenAbhi0 6 zyAlIti lAlayan lola04 zrAvakalakSe SoDaza0 2 zrAvakANAM lakSamekaM zrAvakANAM lakSamekaM zrAvaNAsitanavamyAM 1 zrAvikANAM trINi lakSA0 1 zrImallisvAminirvANA0 7 zrIvatsamatsyakalaza0 7 zrIzAntinAthanirvANA0 1 zrIsaGghAzAtanAM mantri0 8 zrutvA ca karuNaM zabdaM 2 zrutvA jAtAnurAgeNa 6 zrutvA dadhyau kumAro'pi 8 zrutvA'muM dezanAM bhartu0 7 zrutvA rUpazriyA dAsI 3 zrutvA sAgaradattastat zrutveti dezanAM bhartu zreSThI tamUce sasnehaM 2 zreSThI sAgaradatto'pi zreSThyapi vyAjahAraivaM 2 zreSThyUce tvaM hi naH svAmI 2 zroNyA visaMsi bibhrANAM 7 zrotRzrotreSu pIyUSa0 6 mroor 130 191 233 226 168 325 85 27 341 207 113 174 213 192 226 sa jIgiSuriti jJAtvA 8 saJcaradbhiH pUjakaizca 7 211 saJjAtavAdalabdhInAM 1 124 sa tasyA icchasItyuktvA 4 45 satImatallikAstAzca satyapratijJo nidadhe 8 146 satyasupteti tAM muktvA 2 138 satyAM hi manasa: zuddhau 1 103 sadyazca devaiH samava0 2 62 sadyaH zAsanadevyA ca 8 sadyo'pyAvAyito rAjJA 2 sa nidAnamanAlocya sa nidAnamanAlocya sa paJcAzadvarSasaha03 9 sa parivrAjako'pyUce 7 saptabhizca mahAsvapnaiH 3 sa prajApAlajIvo'pi 8 sa mantrI nizi cotthAya 8 samaye rAjakanyAzca 244 sa mahaujA mahAtejA: 8 samaM rAjasahasreNa 77 samaM rAjasahasreNa 2 samaM vinayavatyA ca 2 samAtuliGgazUlAbhyAM 7 197 sa mAyA vAmano'thoce 2 samIraNa iva kruddho sa mRtvA kAlayogena sampUrNacakrabhRtsampa0 sampratyahaM vrajiSyAmi 2 samprAptayauvana: svAmI 7 sambhUya gacchato vidyA0 2 285 sammetAdi malliragA0 6 262 samyaktvamUlAni paJcA0 7 samyag nirUpya dhAtrI sA 6 saridAvartagambhIra07 sa rUpeNA'tikandarpo 2 sarvajJo jitarAgAdi0 2 sarvaratnamayIM dRSTvA 6 sarvaM nirarthakaM tacca 2 131 sarvaM susthA kathayiSyA0 2 267 sarvAn niruttarIkRtya sarvAbhisArato dvAva0 5 25 sarvAbhi: pratyabhijJAta: 363 salIlaM samarArambhe 15 sa viviktaparIvAraH 320 savismayairvIkSyamANaH savismayo jitazatru0 7 sa vairibhiH parAbhUto sa vrataM pAlayastIvra sa zyAlIsnehasambandhA0 4 morwmor 35 SaTpaJcAzatamabdAnAM 5 SaTpaJcAzaddikkumArya: SaDbhirbAlasuhRdbhistaiH 6 SaSTivarSasahasrAyu0 SaSTisahasrI sAdhUnAM SaSThenA'pItyabhidadhe 179 zakrasaGkramitAGguSTha0 1 zakrasuvratayorevaM 7 zakraH paJcavapurbhUtvA zakrAdibhizca samava0 6 zakrAdibhizca samava0 7 zakrotsaGge niSaNNasya 7 zaGkhacchedojjvalayazA: 6 zaGkhazreSThyapyabhASiSTa zaGkhazreSThyapyabhASiSTa zaGkho'pyuvAca devaivaM 2 zatAni paJcadaza tu 7 zaraNya: zaraNecchUnAM 6 zastrAbhAvAt subhUmo'pi 4 zAtakumbhamayaiH kumbhaiH 6 zAtakaumbhaH pUrNakumbhaH 1 zAeM cAsphAlayacchArkI 3 zAhalAGgalamukhyAni zibikAyAH samuttIrya zirotiH kasya doSeNa 2 zItalasvAminastIrthe 7 173 38 212 160 129 164 145 224 223 240 160 291 sa eSa tava jAmAtA 2 355 sa kanyA'nta:pure gatvA 4 sa kAMzcitrAsayan kAMzcit 8 sa gacchan kuJjarArUDho 7 sa gacchannunmukhaH svairaM 8 saGghakAryaM sa tat kRtvA 8 saGghAnurodhAnnamuciM 8 201 sa caturdhA'pyabhUd vIro 7 sa ciraM pAlayAmAsa sa ciraM pAlayitvA mAM 5 saciva: sumati ma 7 32 sacchidrAM tAluni tatra 6 sa cchinnAnekasubhaTa0 4 sa cyutvA phAlgunazukla02 27 / / 10 Mm 135 101 47 Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH 222 365 87 10 189 4 263 100 143 122 377 217 182 276 155 58 26 159 svabhAvena hi jIvo'yaM 2 svamagrajaM maharSi taM svayaM hyanajasundaryA0 2 svarAnutpAdayAmAsa svavallabhAyA madana0 svasa: kva yAsIti pRSTA 2 svasUnozcaritaM taccA0 8 svaM ca siMhalavAstavyaM 2 svaM doSaM tena sA pRSTA 2 svaM zyAmavarNaM guTikA0 2 svAdya-lehya-cUSya-peya06 svAminaM samavasataM 7 svAminaH pratirUpANi 1 svAminna yujyate'smAka07 svAminnaviratAnAM naH 7 svAmin! sarvaM balaM prAptaM 7 svAmI nRpaizca devaizca 1 svAmyapyUce dharmamatra 7 svecchA vAmanarUpa: sa 2 arorm mrarh 3mmmwar 4000/orm. 245 158 190 92 307 121 134 27 50 309 54 105 306 142 112 3 206 184 304 294 364 57 sa zrUyate ca sakala0 2 sa suketorbhavaM bhrAntvA 3 sasmAra ca yadetAstA: 2 sa svazaktyA tayordevo 7 sa haTTe zreSThizaGkasya sahasradvitayaM sArdha 1 sahasrANyatha paJcAza0 sahasrArAt paricyutya saMyama: sUnRtaM zaucaM saMvatsarazatanyUnAM saMsarge'pyupasargANA06 saMsAre'smin manuSyeNa 7 saMsthAnalakSmIranyaiva 6 saMsthApya tanayaM rAjye 8 sA kA'pi hi kalA nAsti 3 sAkSIkRtya jvaladagniM 4 sAkhyat siMhalavAstavyo 2 sA'cintayadahaM tAva0 4 sA'tha taM tadnujJAtA 8 sA'dAd brAhyaM caruM svasre 4 sAdharmikatvAt sasnehA 2 sAdhubhya: so'nyadA zrauSI07 sA'naGgasundarI sA ca 2 sAnukampaM suvratoce 2 sA'pi cA'naGgasundaryA 2 sA''pRcchya zvazurau tAta02 sA'pyuvAca kulAha~ hi 2 sA'pyuvAca mlAnamukhI 2 sA'pyUce mA kupa: sthAma08 sA'pyUce samaye'trA'pi 2 sA'pyekikA kSaNAdUrdhvaM 2 sAmakRt sAmayogeSu 7 sA mArgazuddhadazamyAM 2 sA rAjJo'ntaHpureNA'pi 6 sArdhaM tayA vIrabhadro 2 sArdhA: saptAbdasahasrA: 7 sArdhe sahasre dve eka0 2 sA sakhI te vinodai: kaiH 2 siddhamantropame tasya 2 sindhudevI vaitADhyAdri0 1 siMhaladvIpacaityAni sImagrAmAntarANIva suketustatpriyAM jahe sutaM giriM nAma vasu0 sutaM mitragiri rAjye sudarzanazcandra iva subuddhirabhyadhAdevaM subhaTagrAmasaGgrAma surAGganAbhirdhAtrIbhiH suraiH saJcAryamANeSu suvratAgaNinI caiva suvratA'pyabhyadhattaivaM susImAyAM mahApuryAM 2 senAnyA ca vazIcakre senAnyodghATitakhaNDa0 senAnyodghATitadvArA0 1 senTraizcaturvidhairdeva0 sevante ya imA: sUnA0 8 sainye prahlAdasainyena 5 so'gAt tayA samaM tatra 2 so'graja: padmarAjasya 8 so'tha devo devaRddhyA 7 so'tha rAjAnamIzAna0 2 so'tha svasya bhrAturuccai0 3 so'thA'bravIdapUrvo'yaM 2 so'nyadAkasmikaM vidyut 8 so'nyadA calitastasmAt 4 so'nyadA nandanaM nAma 7 so'nyadA nizi paryaGka 8 so'nyadA suvratAcAryAH 8 so'nyadaikatra saGgrAme 4 so'nyadoce nizAzeSe 2 so'pyabhyadhAd bhagavati 2 so'pyamAtyastadAkhyAyA 7 so'pyAkhyad bahirudyAne 8 so'pyAkhyad bhavadAdezA06 so'pyUce deva! vegrIti 8 so'pyUce nAtha! tenaiva 2 so'bhyetya hAstinapure 6 sovAca hAstinapure 4 saudharmAllalitazcyutvA 5 stutvetIzaM gRhItvA ca 2 stutvaivaM diviSannAthe 1 stutvaivaM zakra ekona0 6 strIratnaM cakriNo yacca 6 strIratnena vinA tasya 8 sthito bharatavarSe'pi sthitvA pratizrayadvAre sthitvA pratizrayadvAre sthairya dAkSyaM ca vatsAyA 2 snapanAnantaraM zakra06 snihyanti jantavo nitya06 smaraNenA'pi mokSAyA0 6 smarAmo yad bhave pUrve 6 smA''ha yadbhave pUrve 6 smAha rAjapumAn kAJcit 2 svacchandaM bhukSva tadbhogAn 4 svato'pyapAra: saMsAro 6 svapure'bhramayat padyo0 8 svabAndhavaviyogena 2 hattvA te pitaraM rAmo 4 harizca hariNI ceti . 7 hari: samaM hariNyA ca harehariNyAmajani hUyate na japyate na hemantalakSmIhasitai. helodghATitavaitADhya0 4 haimasphATikanailAni 2 -999 our W0 WK 105 298 16 136 328 245 114 379 296 19 314 219 42 231 48 om oor w 199 199 323 22 226 orar 134 250 Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / saptamaM prv| zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH a 136 94 226 7 143 353 31 / 101 12 69 325 563 m 248 320 389 220 510 182 222 177 444 128 212 222 342 100 187 1155 208 156 192 132 202 183 65 425 163 177 127 199 akasmAdApatatyeSa 10 akasmAd vyantara iva 3 akAlacAriNa iti 8 akAlo'sAviti dhiyA 8 akSatA bahavo'dyA'pi 7 akSauhiNInAM sahasre agrahId bhRzamAyodhya 6 agre gatena dUtena 2 agre niSadya saumitri0 9 aGkazAyA'rthitA kanyA 9 aGgulIyakamAtreNa 3 aGguSThastho'nyadA tasthau 10 aGgotthitaM dviSantaM taM 2 acalaM candrabhadro'pi acalaM mathurApuryA 8 acintitopanItAni acchabhallavRkavyAghra0 2 ajavyAkhyAnavRttAntaM ajApayacca senAnyA 12 ajairyaSTavyamityatra 2 ajJAtapUrviNA laGkA0 ajJAnAdamunA'pyetat ajJAnAnnAtha! teneyaM 2 ajJAsIdavadhe: so'tha aJjanA'pi jagAdevaM 3 aNimA laghimA'kSobhyA 2 aNuvratadharaH prApa atibhaGguradordaNDo ativIryastayo: pUjAM 5 ativIryo jita: strIbhiH 5 ativIryo'pyuvAcaivaM 5 atra tvAmAgataM jJAtvA 6 atra devasakhorAmo 10 atra na tvatpiturdoSo 4 atrA'ntare ca kusumA0 8 atrA'ntare ca trizirA: 6 atrA'ntare candraNakhA0 2 atrA'ntare ca vaitADhya0 9 atrA'ntare ca sItAyA 8 atrA'ntare ca saumitri0 9 atrA'ntare ca hanumAn 3 atrA'ntare tatprahitA: 3 atrA'ntare tu yAtrAyai 3 atrA'ntare dazagrIva0 5 atrA'ntare nAradarSiH 9 atrA'ntare'ntarIkSastha: 9 260 475 atrA'ntare vindhyasthalyA 8 atrA'ntare vipanmanAM 6 atrodyAne svasthAne ca 5 atha kIrtidharo rAjA 4 atha kumbhapurezasya 2 atha kruddho dazagrIva0 2 atha candragatiH proce 4 atha candragatI rAjyaM 4 atha tat khaDgamAcchidya 5 atha taM mocayAmAsa 5 atha te mantriNa: procu0 6 atha dAzarathI rAma0 4 atha parjanyavad garjan 7 atha pucchacchaTAcchoTaiH 3 atha praNazya saGgrAmA0 2 atha prahasta ityUce atha prAvRSyatItAyAM atha mandodarI devI atha mandodarI devI atha mandodarIdevI atha mandodarI dvA:sthaM 7 atha maithilasandezA0 4 atha rakSa:patirmAlI 1 atha rAjJI: sutAnmantrI0 4 atha rAma sabhAsInaM 6 atha rAmaM sumitrAbhU: 9 atha rAmaH prapannaika0 10 atha rAma: sasaumitriH 7 atha rAma: smitajyotsnA05 atha rAvaNahuGkAra0 7 atha laGkAprayANAhAna 2 atha vaMzasthalAdhIzo 5 athavA kimidaM deva! 5 athavA kiM mayA sA'pi 3 athavA gRhyatAmeta0 athavA jJAtamanayo0 10 athavA jJAtametasyA 3 athavA tAM yathAvasthAM 4 athavA naiSa doSaste athavA yadbhave pUrve 4 athavA'sau mahAsattva0 4 atha vidyAdharaH kazci0 2 atha zrIsuvratasvAmi0 1 atha SaSThopavAsAnte 10 atha saGkrAntatadduHkha0 3 atha siktazcandanena 10 atha sItA bhayoddhAntA 9 352 124 419 223 168 183 atha sItAvizalyAdyA: 8 atha saumitrirutpatya 5 atha svasvapratipannA0 8 athA''khyat kevalI deza08 athAkhyata kevalI so'pi 10 athA'Gkuzo hasitvoce 9 athA'hudo jagAdevaM 7 athA''diSTA prahRSTena 4 athA'nyaH kazcidapyUce 5 athA'nyedhurdazamukhaH 2 athA'parAjitA devI 4 athA'parAjitA devI 8 athA'parAjitA'nyedhu0 4 athA'parAjitovAca 8 athA'bhavat kSitipati: 2 athA'milana sainikAnA06 athA'vadad dazarathaH 4 athA'vasthAya kAkutstha: 4 athA''virbhUya hanumAn 6 athA''vivAhAdAputra0 3 athA'vocanmahotsAho 3 athA'zrubharitadRSTi0 4 athA'hni SoDaze sAnta:08 athetthamUce saumitriH 9 athetthaM janako'voca0 4 athetthaM smA''ha hanumA0 6 athendrajitkumbhakarNI 7 athendrajivAcaivaM 7 atheha vaitAdayagirA0 3 athaikadA khAtramukhe athaikadA mRgayuNA athaityA''sanakampena 11 athaiva cintayAmAsa 6 athaivamavada roSa0 2 athaivaM lakSmaNo'pRccha0 5 athograzvApadapadaM 4 athoce janakadvA:stho 4 athoce nArada: smitvA 9 athoce rAvaNo'pyevaM 2 athoce lakSmaNa: kanyA: 5 athoce lakSmaNa: svAmi09 athottIrya dazagrIvo 5 athotthAya namazcakre 10 athotsavamayodhyAyAM 8 athodayapRthu-rvAri0 athodayAdriprAsAde athodiyAya kiraNaiH 363 194 409 5 114 549 209 212 356 159 520 17 62 236 117 117 71 24 245 13 198 496 337 66 18 74 13 2 101 173 197 270 139 241 292 470 315 438 193 97 257 12 393 149 107 299 191 309 Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 385 497 14 WW. ar 173 286 04 118 291 236 289 mma 4.4ms ww m1 ur. 228 26 zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH atho bibhISaNastatra 8 1 anyacca kanakapure 3 174 abhicandrasya tanayo atho mumucatuH kruddhA0 7 152 anyathA tu sukhasparzo 9 210 abhijJAnamidaM te'tra 152 atho raNasthe kAkutsthe 6 56 anyadapyabhidhAtavyaM 2 abhidhAnena gambhIrAM atho rathasthaM triziro0 6 anyadA kaikasI svapne 1 abhidhAnenopamanyoH 4 404 athovAca marutto'pi 366 anyadA tu dazagrIva0 abhidhAyeti sItAyAM adatta candranagare anyadA dhairyamAlambya 4 abhidhAyeti hA vatsa! 8 66 adRSTapUrvo'vaSTambha: 2 320 anyadA naTaraGgasthe abhilASavipralambhAt 2 adyaprabhRti te svAmI 6 20 anyadA ratnamAlI sa 4 abhUtAmRkSarajaso adya yAvad devatAva0 1 156 anyadA rAmabhadraM tu 8 98 abhUt kulaGkaro rAjA 8 adyA'pi tava rAmeNa 6 134 anyadA'rthena kenA'pi 5 338 abhUt samatsaro ratna0 5 adyA'pi nAkino rAma0 10 158 anyavidyAdharAn sarvA0 1 abhUdu yuddhaM tayostatra 2 adyA'pi mama vAtsalyaM 7 anyasya zAsanAllaGkAM 2 abhUnmuzalaratnaM ca adyaiva gRhyatAmeSA 427 anyAnapi taDitkeza0 1 50 abhyadhAt prabhavo'pyevaM 2 adyaiva pariNIya tvaM 5 anyAnyapyazakunAni 1 abhyarNasthAM vaMzajAlIM 6 154 adrAkSId bhrAmyatastatra 1 anyA vidyutprabhA nAma 2 abhyarNe varuNapuryA0 3 advaitaizvaryasaundarya anyedhurjAtasaMvego abhyutthAnaM tadAloke0 11 adhastAt sa vimAnasya 2 anyedhurvavRte yuddhaM 9 abhyetya yodhayAmAsU 3 290 adhitvadastu me bhakti0 4 anyedyustau tu kauzAmbyAM 8 abhrAtyaya ivA''dityo 4 adhiniSaNNani:sasta0 3 anyeSuH suSuve tatra 3 amandaroSo mandAre 6 adhiroDhuM guNazreNI 11 94 anye'pi pratiyoddhAro 7 206 amarA api nAmnavA 4 adhISaM ni:sahasrasta0 3 92 anye'pi barbarakUla0 1 amarendro'marAvatyA adhunA tvaM bhaTammanya0 6 anye'pi bahavaH svAmin!6 amarairvidadhe tatra 199 adhunA daivavaiguNyA0 7 305 anye'pi rAkSasabhaTA 7 116 amarSAdindrasainyena adhunA narake turye 10 231 anyebhyo'pi pradAyaivaM 8 amI krIDAdrayo ratna0 6 168 ananyamAnasA jAnu0 anyo'nyamaurastrANi 8 173 amI pazuvadhAtmAnaH 2 382 anaraNyanarendrAya 358 anyo'nyaM snehasambandhaM 2 197 amISAM vadhyamAnAnAM 7 185 anaraNyogamanmokSa0 anvanaiSIllakSmaNo'tha 5 amunA tAvadunmuktai0 2 350 anaraNyo nAma rAjA 4 anvayavyatirekAbhyAM 7 324 amuSmiJjhvApadAkIrNe 8 315 analaprabhadeva: so05 311 apajahe ca tAM rAja. 228 amuSmin bhISaNe'raNye 6 37 analastambhanI toya0 2 62 apanetuM satyamAryA0 amuM prAtarhaniSyAmi 5 28 anAkarNitakeneva 167 apayAtA'surA! dUraM 10 251 amUrvidyAdharavadhU0 10 224 anAratamabhISTasya 4 271 aparaM ca RtusnAtA 115 ayamaizvaryakAmAbhyA0 anAsthAM sarvathA teSu 11 67 aparijJAtavaMzAbhyA0 9 ayaM khalu mahAdharmaH anukUlairupasargaH 10 216 aparedhurdazaratho ayaM punarbajrako anubhokSye svakarmANi 8 322 aparedhuzca kiSkindhiH 1 ayaM varAka ekAkI 159 anumanyasva dIkSAyai 10 137 aparedhustaDitkeza: 44 ayaM varAko janaka0 4 anuraktA dazAsyasya 2 558 apare'pi hi bhUpAlA: 9 160 ayudhyamAno'nAgaska: 6 155 anurUpamapazyaMzca 77 apavAde carAkhyAte ayudhyamAno'zastrazca anurUpo varazcandra0 2 179 apazyataM yuvAmAdA0 2 ayodhanasvasA satya0 2 anurUpo vara: ko'syA 4 256 apazyanta ivA'grastha0 2 ayodhyAbahirabhyetya 9 anuziSyA'tha rAmeNa 6 183 apasasnurdivi surA 7 211 ayodhyAM rurudhuH sainyai0 10 anuziSyetyadAd rAma0 8 apRcchad rAmabhadrastAn 6 206 arakSake kSetra ivo0 2 / anekakautukAgAre apyekabandine rAjyaM 4 araNye'traiva ced bhikSA0 10 201 anekaguNasasyAnAM 4 252 apyekabAhasthAmnA tAn 2 19 are! kape! kva yAtA'si 6 269 anekapRtanAcchanna 2 298 apyetAvapakartArau 2 123 are! kuta ime bANA 4 284 anekazoGkuzIbhUtaM abodhayad dazAsyo'pi 6 125 are! ko rAvaNo nAma 3 anena tAtakalpena abruvan mantriNo'pyevaM 7 are! kva kumbhakarNo'stI07 128 antarIkSaM tayorastrai0 abhajyata tata: sainyaM 3 are! niryAhi matpuryA 7 antarvaNaM dava iva abhajyata sasainyo'pi 9 are! mumUrSuNA tena 327 antarhRdayasantApa0 abhavanmama bhAvo'yaM 7 .. 303 are! re! kena vArIdaM 159 49 237 mor93rw 29 367 355 91 Mor . Nov 010 Mm300 ra m ur 431 GMG.K0A MMMMMor mor 323 60 Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlokaH sarga: kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGka: zlokaH sargaH kramAGka: 106 90 499 189 230 330 183 372 428 163 272 300 2 86 117 26 176 636 w vow my n 6 429 251 207 355 asmadvadvIprakANDa0 8 asmAkaM kuzalodantaM 4 asmAkaM pUrva kIrti0 2 asmin bhave yathA'bhUstvaM 11 asyAzca virahe rAmaH 6 asyAstasmin bhave jAmi03 asyA'smadarzanAjAti0 5 asyAH sArathyatuSTena 4 asyaiva jambUdvIpasya 3 asyaiva jambUdvIpasyai0 13 asyaiva rAkSasadvIpasyA0 1 ahamapyanuyAsyAmi 10 ahalyA nAma duhitA 2 ahaM ca tyaktasaGgo'smi 2 / ahaM ca sakuTumbo'pi 5 ahaM tu kaikasI nAma 1 ahaM bharatadUto'smi 5 aho! ajJatvametasyA0 5 aho! atyantamanayA 4 aho! kastvamihAyAsI: 3 aho! dhanyo vajrajako aho! mahAtmA ko'pyeSa 4 aho! me mandabhAgyAyA 3 aho! vajrodaro vIro 7 aho! zIlamaho! zIlaM 9 aho! sAdhurayaM dRSTaH 10 A AkarNAntaM tadAkRSya 4 AkarNya tadvaco bhIta0 5 AkarNya pitRvairaM tat 2 142 249 203 000 507 521 437 109 422 274 are! re! pathikAvetau 5 are! re! mriyase pApa! arkavaddIyamAnArSI 8 arcitvA tatra caityAni 8 arpayitvA'GgulIyaM sva0 3 arhadguNamayairgItaiH arhadguNastutimayaM 2 arhadguNastutermukhyaM 2 alakAniva bibhrANAM 2 alpAyuH sAhasagatiH 2 avajJAya vacastasya 1 avatasthe yathAsthAnaM avatIrya rathAt sadyo avadat parvato'pyevaM avaziSTairbhaktapAnaiH 10 avicArya tato rAjA 5 avimRzya kRtaM tAvat 3 . avimRzya purA cakre 7 avimRzyavidhAyinyA 4 avocaccamarazcaivaM avocata vasurmAta. avocadaJjanA'pyevaM avocamahamapyevaM 2 avyAdhikAraNaM pRSTo avyAhataM niSpatantyo 6 azaktastadvidhAne cet 11 azuSkakulyAnyudyAnA0 5 aSTamazca mahAzUro aSTApadAnerupari 2 aSTApadAdrau gatvA asatyavacasA tasya asahyazcApanAdo'pi 5 asAdhyaM mantratantrANAM 2 asAra: khalu saMsAra: 11 asAvasi: sUryahAsa: 5 asUta samaye sUnu0 1 asau kiM tu prakRtyA strI 6 asau pazyatyahaM pazyA0 2 asau zirISamRdvaGgI 10 astakAle tviSAmIzo 6 astamIyuSi caNDAMzau 6 asti cediSu vikhyAtA 2 astIha dakSiNazreNau 4 astokaghUkaghUtkAra0 2 astrANyasvairvAdayantaH 7 astrANyasvaiH khaNDayitvA 2 astrairmAli-hanUmantau 7 astvArya: kumbhakarNo'pi 2 asmatpuryAmavaskandaM 2 asmadduHkhAd vipadyante 8 9rMarm m or uruwww ow My my my 2 . Acakhyau rAvaNopyAsI02 504 AcAryasya dhuterjagmu0 8 225 Acukroza ca sItaivaM 5 456 Ajaghne hRdayaM sadyaH 3 212 Ajanma kaSTena dhanaM Ajanma krUrakarmA'haM 5 113 Ajanma dausthyadagdhau tau 5 154 AjanmopArjitAM kIrti 8 286 AjAnUtkSiptamaJjIrA0 6 298 AjJApyantAM ca lampAka09 AtaraGgAdayo mlecchA0 4 285 Atmajau tAvajAnAnau 9 AtmarakSA lakSasaGkhyA 2 AtmIyA apyanAtmIyA 6 AdAtaryapavargasya 11 AdAvapyuttatArebhA0 8 79 AdikSadativIryo'pi 5 216 Adityo vartate meSe 3 Aditsate sma pravrajyAM 8 Adau pIlaya mAmeva Adau sa puruSa preSya 7 37 AnandajanakaM tasya 9 AnandamAlinIAlu0 2 AnandamAlI tatrAgA0 2 AnandamAlI nirvedA0 2 AnAyya divyabhojyAni 10 / 150 Apatat tADayAmAsA0 9 ApatantaM ca taM prekSya 7 36 ApatantyAmapi vyAghyA 4 ApannasattvA sA jajJe 5 Apapracche prasAdAnmA0 4 AbhyAmAropayatyeka0 4 324 Amityukte munIndreNa 2 348 AmUlAt sAhasagate0 6 266 Ameti rAghaveNokte 7 241 Ametyukto rAvaNena 4 134 AmetyuktvA''rpayat tasya 6 365 Ayasaivatairau07 AyAtaM lakSmaNaM zrutvA 6 AyAtA mathurApuryA 8 227 AyAti bharate rAmA08 AyAto mAtulo'kasmA03 185 AyAtau daNDakAraNye 5 417 AyAntaM rAmamAlokya 6 AyAntaM rAvaNaM zrutvA 2 579 AyAntau puSpakArUDhau 8 77 ArakSAstatra cA''dikSa0 10 37 ArirAdhayiSurnatvA 6 Aruhya puSpakamathA0 5 424 Aropayati yaH kazci0 4 / 338 68 56 145 452 236 134 229 107 pAkaNvaM dazaratho 4 448 110 528 66 / 392 102 203 346 151 186 207 278 289 291 AkAzasphaTikazilA0 2 AkulastadvacaH zrutvA 8 AkramyamANasarvAGgo 7 AkrAntA du:khabhAreNa 3 AkSipantaM raNAyA'kSaM 6 AkhaNDala ivA'khaNDa0 11 Akhyacca hanumAnasmi 6 Akhyat teSAM svavRttAnta08 AkhyAtaM sAdhunA pUrvaM 6 AgarbhavAsanRpate0 4 AgAcca satyasugrIvo 6 AgAccA'tarkito rAjA 8 / AgAt tadA ca kapilaH 5 AgAt tadA ca kaikeyI 4 AgrahI hetunA kena 8 Acakhyau janakastacca 4 Acakhyau nArado'pyevaM 4 Acakhyau puruSa: so'pi 5 Acakhyau munirapyevaM 1 78 383 296 194 24 127 505 191 327 306 261 55 71 Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ GG 213 344 122 154 226 144 11 126 or or nova 185 9mar Tr uw ar or or oror x 276 28 zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH Aropya rAsabhe paJca0 6 402 itazca bharato rAjyaM 491 iti rAmavacaH zrutvA 433 Aropya sutamutsaGge itazca mithilApuryA iti rAmavacaH zrutvA ArohadanujaiH sArdhaM 8 83 / itazca rAma: samprAptaH iti rAmavacaH zrutvA Arjayat sthAnakai: kaizcit 11 itazca rAmasenAnI0 iti vyAvarNayantIbhiH 465 Aryaputra! kimadyA'pi 5 itazca lakSmaNo vIra:6 12 iti vyAhAriNaM rAma Aryasya dazakaNThasya 2 / itazca labdhasajJena iti zrutvA ca pavano AliGgya dAzarathinA 6 / 408 itazca vipraH kapila: iti zrutvA dazagrIvo 548 AvAmapi hi vidvo ya0 9 itazca viharatyeva 12 1 iti zrutvA'pi sA rAma0 8 AvAsitasya gaGgAyAM 13 24 itazca vaitADhyagirau 61 iti sa krUravAg yakSa0 2 AvAM yAvanna hantyeSa 8 itazca vaitAdayagirau 97 iti saJcintya sItendra0 10 217 AvirbhUya sumitro'pi 2 541 itazca vaitADhyagirau iti saMsmRtya sa kruddho 6 AzAlIvidyayA vahniH 2 552 itazca vaitADhyagirau 2 280 iti sAnunayaM procya 9 61 AzuzukSaNimAdhAya 2 487 itazca vaitAdayagirau 8 239 iti sItApratijJA te 9 184 AzvAsayitumadyA'pi 3 87 itazca zaile vaitADhye iti stutvA jagannAthaM ASADhakRSNanavamyAM 11 48 itazca zrInandanasya 8 215 iti svAmigaNastotraM 11 65 AsanAbhigraho bhaktyA 11 itazca sAketapure 861 ito'naraNyasya suhRt 4 113 Asane cA''sayAmAsa 2 itazca sAhasagate0 ito'pi ca tadendrANI 5 Asannasthe'tha kAkutsthe 7 itazca siddhArthajIvo ito'bhUtAM ca kAkandyAM AsamudramamudrAjJa05 itazca svapure harmya. 10 106 ito mahApurapure 4 101 AsiktA candanAmbhobhi03 itazca hanumAMzcaitre itthaM kathaJcidrAjAna0 4 AstAmAryo dazagrIvaH 2 itazcA''dityarajasa: 166 itthaM ca tasthuSe tasmai 1 135 AsphaladvIcinicaya0 9 itazcA''dityarajase 163 itthaM rAjAjJayA dvA:stho 3 148 AsphAlayacca tannAda0 4 349 itazcA'pahRte putre 250 itthaM vidrAvayAmAsa 4 167 AsphAlayAmAsatustA0 7 76 itazcA'bhUnAgapure itthaM vimRzya sa suro 4 AsphoTayaMstaTIghAtai0 2 itazcA'marSaNapraSTho 281 ityanujJApya rAjAnaM 4 442 Asyadaghne'vatIrNasya 2 itazcA'sti rAjagRhaM ityanyaliGgibhiH sArdhaM 4 AhUtabandhustatraivau0 1 itastRtIye divase ityabhigrahabhRd rAmo 10 202 AhUtaH siMhanAdena 6 ita: kathAprasaGgena ityokte dazagrIvo 2 347 A: kathaM mayi mAtsaryA02 ita: pAtAlalaGkAyAM 5 378 ityavocata sA yAvat 4 365 A: kena jIvitA'smyeSA4 iti kruddho'simAkRSya 3 30 / ityAkarNya vaco rAmaH 9 25 iti cA'cintayaditaH 427 ityAkhyAya sa me'datta ikSvAkuvaMzaprabhava: 13 iti cintAparaM taM drAk 6 ityAgrahaparaM rAmaM 8 103 itazca kAlaM kamapi 6 iti cintAprapannaM taM ityAdi ceSTA vikalA: itazca citramAlA'pi 4 66 iti cintitamAtmIya0 3 ityAdiduHkhaM teSAM sa 10 itazca jambUdvIpe'smin 4 208 iti cetasi nizcitya 4 ityAdi bodhitastena 10 itazca jambUdvIpe'smin 11 iti tadrimAkarNya ityAdiyuktivacanai0 4 453 itazca tatra vaidehI 9 35 iti tadvacanaM zrutvA 9 ityAdizacca svAn sainyAn 6 itazca taddine garbha iti tenA'rthito rAmo ityAdi samupAdizya 2 itazca tau kIrtidhara0 iti darpAd vibruvato 7 375 ityAdi sAzru jalpantIM 4 itazca tau kSaNenA'pi iti dAruNakarmANaM 4 ityAdi sItAnirvAda 293 itazca dazakaNThAya iti dhyAyannAttadIkSo 8 178 ityAdi sItAvacanaiH 5 itazca nAradAcchrutvA iti nirvedamApanna: 1 ityAlApaM tayoH zrutvA 3 itazca paJcAladezA0 12 iti nizcitya lakeza. 7 362 ityAhorAtrikI caryA0 11 itazca padmasainye'vAk0 1 iti puSpottaraH zrutvA ityuktavati saumitrA0 6 itazca pavana: sandhiM iti pUrvabhavAcchutvA ityuktavantaM taM dUta0 itazca puryayodhyAyA0 4 iti prahasitenoccai0 3 34 ityuktavantaM lakeza02 515 itazca puryA laGkAyA 293 iti bruvANameyustaM 2 97 ityuktavantaM sA nAtha0 3 106 itazca puryAM laGkAyAM iti bruvANaM dordA0 7 146 ityukta: pAlaka: zIghraM 5 357 itazca bharatasyA') iti bruvANAM tAM dInA0 3 74 ityuktaH so'tra mAM muktvA 5 404 itazca bharate'traivo0 iti bruvANe sItendre 10 225 ityuktA nirvikAreNa 9 17 x in my 9m Xamy 6 or mor 1/6 5 140 3 orarror 3r 0333 59 143 wwww M 437 100 23 95 27 202 0 00 mor 149 worm oru GANGm 3 Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sarga: kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH S 180 EX 329 355 185 me mms 501 125 162 114 403 296 10 243 56 341 87 139 256 145 57 112 196 187 104 130 251 532 462 tasyarSe0 10 584 ityuktA sAnutApA sA 3 ityuktAstena te sainyA ityuktA: padmanAbhena ityuktA: saha tenaiva 5 ityukte'pi hi tUSNI0 2 ityukte rAmasaumitrI ityukte rAvaNa: krodhA0 6 ityukte vajrakarNena 5 ityukto mArutiH kruddho 6 ityukto muktavAn zaktiM 7 ityukto rAmabhadro'gAt 6 ityuktyA karuNApUrNaH 10 ityuktyA kupito rAma0 10 ityuktyA rAvaNa: kruddhaH 3 ityuktyA rAvaNa: krUddho 2 ityuktvA'khAnayad rAmo 9 ityuktvA camaro roSAt 8 ityuktvA jAnakImAtma0 9 ityuktvA'jUhavad rAmo 10 ityuktvA tatra cityAyAM 3 ityuktvA taM visRjyA'tha 2 ityuktvA tAM punarnatvA 4 ityuktvA te samutpatya 8 ityuktvA dhanurAsphAlyo07 ityuktvA dhanva gRhantaM 10 ityuktvA nizi tatraitya 5 ityuktvA padyarucinA 10 ityuktvA parvatayutaH 2 ityuktvA pANinoddadhe 10 ityuktvA puSpakArUDhaH 9 ityuktvA bahirudyAne 6 ityuktvA bhramayitvA tAM 7 ityuktvA mUrcchitA bhUmau 8 ityuktvA mUrchitA sItA 9 ityuktvA maithilI kezA09 ityuktvA rAghavaM natvA 6 ityuktvA rAmamAnamyA0 10 / ityuktvA lakSmaNo'dhijyaM 5 / ityuktvA sakalaM lokaM 4 ityuktvA saparIvAro 10 ityuktvA sa yayau vezma 10 ityuktvA saha rAmeNa 9 ityuktvotthAya kAkutstha: 4 ityuktvovAca senAnyaM 8 ityuditvA kaNThapAzaM 5 ityuditvA droNamegho 7 ityuditvA padmanAbho ityuditvA mahatyA ca 5 ityudIrya dazAsyAya ityudIrya mahAvIryaH ityudIrya sanirbandhaM 3 ityudIryA'mandaroSo'ka07 ityudIryoccakairyAva0 3 ityudIryodagradovIryaH ityUce ca munI rAmaM 5 ityUce janako dattA 4 ityUce sA'pi rAjJA'haM idamatyantaruddhatvAt idamadyA'pi magalyaM 4 20 idaM ca cintayAmAsa idaM ca dadhyau saumitriH idaM tu vidadhe sAdhu idaM madvAcikaM zaMse06 233 idaM mama vacaH zrutvA 374 idaM sAdhvamba! sAdhvamba! 4 476 idAnImanayorjajJe 193 idAnImAtaraGgastaiH 4 . 269 idAnImeva tasyarSe indrarAkSasasainyAnAM 1 indrazriyo'dhikA zrIste 7 / indrasyA'pi vijetAraM 7 indrAyudhaH sa tu jIvo 10 indro drAgatha nirdambha0 1 129 indro'pi nijagAdaivaM 2 601 indro'pyairAvaNArUDhaH 1 imaM saMyamabhAraM ca 10 imAM ca vidyAmAzAlI0 2 iyatyapi gate svAmin! 7 iyaM kulakalaGkAya iyaM mahAsatI nUnaM iyaM mahAsatI sItA iSubhyaH pratiyacchantau 7 113 iSuskhalanahetuM sa 2 410 iha sthitazca luNTAkai0 5 ihA''gA hetunA kena 138 ihA''yAtaM dAzarathiM ihA'raNye samAyAto ihaiva tiSThataM tAto! ihaiva tiSTha tAta! tvaM 3 ihaiva bharate'nanta0 12 / uccastenaivamAdiSTA 2 ujjhitvA niyamabhaGga0 7 utkaTabhRkuTIbhIma06 utkaNThA pitaraM draSTuM uttatAra tato rAmo 4 uttarApathabhUpAlAn uttasthAte kumArAva0 uttasthe cA'tha sannahya uttANDavaiH kabandhaizca uttAritajye saumitrau 5 uttiSThato jighAMsUstAn 8 uttiSThasva yudhe sarvA0 5 uttiSThottiSTha pApiSThe! uttiSThottiSTha vatsa! tvaM 2 uttIrya puSpakAt tatra 8 uttuGgavapraprAsAdAM 5 utthAya vilalApaivaM 9 utthito'styadhunA vIraH 2 utpatantau kSaNAd vyomni 6 utpattireva hi tayo0 4 utpatya saprahasito utpannakevalA: sarve0 5 utpanne sati kevale sa 10 utpanno'syuttame vaMze 2 utpapAtA'tha hanumAnu0 6 utpalaiH kumudaiH padyaiH 9 udayaM pratibodhyaivaM 4 udayo narmaNA bhUyaH udazrarUce kauzalyA 4 udazrurUce saumitriH uditamuditajIvau uditAdityatejobhi0 6 uditena ruSA sadyo udIcyAmaGgadaH kUrmo udgrIvapANibhi: paurai0 9 udyAne samavasRtau 8 udyAne skandakAcArya udyauvana: sumitro'tha 2 udyauvanAyAstasyAzca udvAhato'pi yA tyaktA 3 unmattabhASiNaM caivaM 10 unmUlayan mUlato'pi upatasthe dazagrIvaM upayantraM zizau nIte 5 uparambhAmapyuvAca 2 uparodhena tAsAM ca 8 uparyudanvato gacchan upalakSya tato'vAdI0 5 upalaGkamatho haMsa07 upavAsairatho SaDbhi0 2 362 262 372 268 218 26 60 231 4 138 45 480 257 165 118 216 324 14 478 43 206 39 >>>>>>w sur 288 314 24 231 166 111 236 138 109 51 10 142 99 / 526 m3m 3 303 181 280 359 574 106 IdRk parAkramaH so'yaM 8 IdRze vyasane prApte IrSyAlava: sapatnyastA 8 u uktaH prahasitenaivaM 3 uktvetyamoghavijayAM uccikSepa zilAM doSNA 6 215 uccairjanmotsavaM tasya 4 248 uccairvijayasiMho'tha 1 68 8 or Woror, 357 Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH 160 115 286 198 339 125 126 586 592 324 zlokaH sargaH kramAGkaH upavINayati grAma0 2 268 upazUlaM ca dIno'haM 5 upAdravana kumbhakarNa0 7 129 upAdhyAyasya ghoSasyA0 5 upAdhyAyo'rcito rAjJo0 5 304 upAya: kintvasAvasti 5 431 upArhannijadorvINA02 upetya dizi vAruNyAM 12 13 upetya bhajanIyaM taM 338 ubhAvapi mahAbAha 6 244 ubhAvapi mahAmallA0 ullalatsUtikAtalpe ullalanto durlalitAH uvAca ca tava bhrAtre 192 uvAca ca navoDhAM tAM 168 uvAca camarendro yat 185 uvAca caivamudaya0 uvAca prabhurapyevaM 344 uvAca rAvaNo'pyevaM 626 uvAca lakSmaNo rAma 108 uSitaM bahirudyAne 207 uSitvA tAM nizAM setu0 7 uSNani:zvAsasantApa0 6 327 112 152 12 371 147 rw3>> 033 13 214 174 evaM tatra bruvatyeva 7 evaM tayorvaco jJAtvA 10 evaM tAvatinirbandhAt 3 evaM tAM rudatIM prekSya evaM dhyAtvA vaizravaNa 2 evaM nirbharsitA zvazvA0 3 evaM niSidhya taM padmo evaM pitRvacaH zrutvA 2 evaM bibhISaNenokte evaM bruvan rAmabhadro evaM bruvANe bharate evaM manorathairvatsa! evaMmanoratho rAjA 4 evaM munivacaH zrutvA evaM yuddhe vartamAne evaM rudantIM karuNaM evaM rudantI prahlAda0 3 evaM vacasi teSAM tu 6 evaM vicintayan rAmaH 10 evaM vicintya saumitri0 4 evaM vicintya svapure evaM vitarkavyagro'bhUdu 5 evaM vidyAdharairindra0 evaMvidhAni karmANi 2 evaMvidhe'pi dayite 8 evaM vinItAM tAM kanyAM 6 evaM vimRzya bhagavAn evaM vimRzya vaidehI evaM vimRzya sugrIvo 6 evaM vimRzyotpratibhaH 5 evaM sambodhitastena evaM so'cintayad yAvat 9 evaM so'varajAbhyAma0 2 eSA mandodarI nAma0 eSAmekatama: svarga eSo'STAdazavarSAyu0 3 ehi pAtAlalaGkAyAM eohire! paragRha0 om NMMMS 129 111 107 630 ekAntavikrama: kvA'pi 2 582 ekAnnabhuga vizuddhAtmA 5 381 ekena vikrameNeva 2 581 ekenA'pISuNA prANAM0 6 114 / ekaikazo'tha doSmanta: 4 ekonaviMzatizatI 13 eko'pi rAvaNo hantu0 7 eko'pyajayyo'yaM vidyA02 etatpitAmahasyA'pi etat sarvaM parijJAya 4 141 etAni rativezmAni 170 ete tvanmukhamIkSante 228 etau ca mama dordaNDau 9 133 ebhyaH ko yAsyati svarga 2 390 evamastviti tenokta0 5 206 evamastviti rAmoktaH 8 73 evamastvityuktavantaM 6 evamastvityuditvA te 9 evamAkarNya sItendro 10 evamAkrozinaM vipraM evamAdyA mahAvidyA: 2 evamArAdhya saumitri0 6 evamuktavatastasya 5 42 evamuktazca muktazca 2 355 evamuktaH prahasito 233 evamukto virAdho'tha evamuktvA namaskRtya 2 22 evamuktvA nije rAjye 2 evamuktvA''rhate dharme 3 186 evamuktvA vidArya kSamA0 2 244 evamuktvA sahasrAMzu 352 evamekatra puruSe 2 491 evametaditi procya evaM kariSyatItyukte evaM kurviti tenoktA 432 evaM kRtanidAna: san evaM giro raNakrIDA 109 evaM ca kAle vrajati 3 evaM ca tasthuSastasya 5 383 evaM ca dadhyAvudayo 10 110 evaM ca dadhyau kAkutstho 8 294 evaM ca dadhyau hanumA0 6 / evaM ca dadhyau hanumAn 6 238 evaM ca parvatAt pApa0 2 evaM ca bhASamANasya 10 123 evaM ca rudatIrvakSAM0 10 evaM cintayatastasya 5 178 evaM cintayatastasya evaM jaTAyuSaM rAme 10 169 evaM jayasya kaumAre 13 27 / 326 280 143 85 304 174 240 187 300 253 226 orm 455 208 UcaturvajrajaI tau 9 UcurvayasyA atha bhA0 4 Uce ca bho: kulAmAtyA: 6 Uce ca rAvaNa: kruddho 2 Uce ca lakSmaNa: kruddhaH 6 Uce ca lakSmaNo loka0 8 Uce'tha kUbarapatiH 5 Uce'parAjitA devI 4 Uce bibhISaNo bhrAta:! 6 Uce bibhISaNo rAmaM 7 Uce rAmo'tra tiSTha tvaM Uce vilakSo rAmo'pi 9 Uce'STAGganimittajJaH UDhASTazatanArIka: 9 R RjustAtaH prakRtyA'pi 4 RSakuntalakAlAmbu0 9 RSabhapratimAM tatra RSabhasvAmino'bhUtA0 2 181 164 156 khd m m m 631 205 132 388 364 Vmor rm our 467 329 498 462 501 aikSvAko dUtamAyAtaM 4 airAvaNa: surasindho0 2 o omityuktvA sthitau vajra05 ka ka eSa iti sAzcaryA 6 kaccit prANiti me prANa06 kaccid rASTre pure gotre kaJcukyapi jagAdaivaM 4 kaNThe cikSepa taM hAraM 1 kaNThe zikhAyAM bAhvozca 4 276 121 ekadA ca gRhodyAna0 2 ekadA ca tayorgehe ekadA yudhi sAmanto 6 ekazRGgo giririvai0 2 ekAkArakare viSvak 6 ekAkinI kAndizIkA 5 345 262 367 10 108 395 217 296 405 154 292 Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlokaH 4 kathaJcid dhairyamAlambya kathaJcillabdhasaJjJAsA 7 kathyamAnAn pratIhAryA 1 kadambacumbanAsakta o 11 kadA nu sAnujastatra kadA'pi svayamAbhASya kadA'pyAropayada sargaH kramAGkaH 10 10 kadA sprakSyAmyahaM tasyAH 2 kanakAbhAkukSijanmA kaniSThabhrAtRvIryeNa 10 5 kaniSThAM ratimAlAyAM 5 kanyArUpaM vikRtyA'tha 5 kanyAsahasrasahitAM 7 kanyA hyavazyaM kasmai 0 2 1 kanyA hyavazyaM dAtavyA kapayo rAkSasaiH sArdhaM kapivRddhAstataH procu0 6 kayAnanAmnA vipreNa 4 5 kayAspi mAyayA'gre'pi 2 kartuM tvameva jAnAsi karmakSayasahAyeva0 karmakSayAdAvayozca 4 karmANi samidhaH krodhA0 2 karmANyavazyaM sarvasya kalaGkasyA'tithIbhUtAM 2 8 4 kalayAmAsatustau kalahaprekSaNAkAGkSI kalAgrahaNayogya tA0 kalpAntArNavakalpaM ta0 7 kalyANaguNadharastu kazcid rASTre pure gotre kaSTAdabhItA sIteyaM 4 12 kasyA'dya patramutkSiptaM 2 kaH sakhA'Mzostamo dhvaMse 6 kAkiNIratnalikhita kAkiNyA bhakUTe 12 kAkiNyA RSabhakUTe 13 kAkutsthaH sthApayAmAsa 7 kAkutsthI tasthatustatra 6 kAko'pi svAM yayau paTTI 5 kAMzcinmudgaraghAtena kA tvaM kastvAmihAtyAkSI0 9 kAnapyadiprahAreNa kAmayAsyamahaM yoniM kAmaM kAmAturaH svAmI 6 kAminImiva catu kA yUyamiti tenoktA: 7 10 2 6 2 kAyotsargaM samutsRjya kAlakSepo badhe'syA'pI0 6 kAlAprizrIprabhAsUnuH 1 471 357 65 45 10 152 151 290 48 419 230 399 300 178 20 84 217 210 241 356 63 317 369 647 287 197 512 38 123 643 262 464 434 18 18 21 21 9 47 123 122 8 121 43 175 301 259 230 31 111 31 zlokaH kAle gacchati jajJe ca kAle gacchati tasyAzca 13 1 kAle ca dohadastasyAH kAlena gacchatA jAte 4 kAlena gacchatA zoka0 4 kAlena taM dazaratho 4 8 kASThabhAraM vimucyAko 0 kAsAra : kAsarasyeva kiJcickSubhatuH kopAt 2 kiJcit tirohitastasthau 3 kiJcid rAmo vicintyoce 9 kimaJjanAdrerNena 6 kimAjJAkhaNDanaM kenA0 4 kimAryaH satyapi mayi kimetaditi sambhrAnto kiyatyapi gate kAle 5 4 1 2 kiyatyapi gate kAle kiSkindhArAjyamAdhAya 1 kiSkindhA nagarI sainyaiH 1 kiSkindhitaH sukezAdyA: 1 kiSkindherviSvagudyAne kiSkindhezaH sumAlAkhyaM 7 kiM karoti paraM mantraH 1 6 kiM ca ketumatIzvazrU0 3 kiM ca nAdhunikaM vaira0 2 kiM ca saMzRNmahe'gre'pi 3 3 kiM cehA'JjanasundaryA0 kiM tiSThasi druma iva kiM punarnirarAmaive0 kiM rodiSIti papraccha 5. 3 2 8 9 kiM vidyAsiddhaye yatna0 ki seviSye'hamapyanya0 5. kuJjaraH so'pi vairAgyA0 kuThArakuddAlabhRtAM kuThArapAtairAcchitrA 7 kutastvamAgato'sIti kuto'pamAnAdArabdhaM kuberadatto'tha kunthu kuberavAraiH kecin kumatasyA'panetAraM kumArAvindrajinmegha0 kumAro vAhanAnmohA0 kumAro vyAjahAraivaM kumbhakarNa tvamapi no kumbhakarNaH papAtoyA~ kumbhakarNendrajidbhyAM kumbhakarNendrajinmegha0 kumbhakarNo mudrareNa kuru priye! sArathitvaM kurvANaM kApi hukAra sargaH kramAGkaH 4 67 4 40 8 33 45 34 225 151 95 69 158 363 109 50 28 54 16 15 50 138 33 34 135 162 213 7 11 7 4 4 2 84 9 99 225 253 233 201 143 8 7 4 9 55 89 171 292 302 413 245 163 106 60 79 72 92 198 178 143 593 146 zlokaH kurvANo rakSaNaM bhrAtu kulaTAnAmantInAM kuladevatayA tacca sargaH kramAGa: 2 6 8 2 2 12 7 8 kUjanmarAlamAlA0 kUSmANDavadakhaNDyanta kRtamAlAmaraM cA'tha kRtaM yuktaM mayA tannA0 kRtAntavadanaM rAmro kRtAntasArathI rAma0 9 kRtAntaH kathamapyU kRtAnto'pi babhASe'daH 9 kRtvA'dhivAnaradvIpaM kRtvA nidAnaM tatprAptyai 10 8 1 kRtvA pradakSiNAM tattu 67 kRpAluH sa mahIpAlaH 9 7 kRpAluH so'varuhyAzvA0 10 kecinmatajodADI0 ketuM bhAmaNDalanRpaH kenA'pi dayitA nUnaM kevalajJAnasaGgena kevalaM tasya copede kevalI sa jayabhUSaNo krameNa gatvA senAbhI krameNa ca bhavodrimaH krameNa tau vardhamAnau krameNa vardhamAnA'haM krameNa sA dazarathaM krameNa skandakAcAryo 7 6 11 9 9 kaikasI suSuve cA'nyaM kaikasI ratnazvasaM 2 5 2 kaikeyI kanyakAralaM kaikeyIbharatI SaDbhiH kaikeyI razmimAdAyA0 kailAsamudadhArSIdyo kodaNDapANayaH kecit 7 kopAruNAkSaH saumitriH ko mahimAnaskhalanA ko'yamityanuyuktA tu ko'yaM mahAkAla iti 2 ko'syA garbhe'bhavat? kena 3 kaumAre'bdAnAM sahasrau 11 kaulaTyavarjA ye ke'pi 4 kauzalyAdyA mAtarazca 10 kauzalyAyA: sumitrAyAH 4 kauzAmbyAmabalo'dhAgAt 8 2 2 5 kramAcca yauvanaM prApto kramAcchutiratiH so'pi 8 kramAdajaniSAtAM ca kramAdudyauvanA puNya0 krameNa karmaNAM so'tha 5 4 2 9 12 5 x 5 436 307 189 299 208 16 359 306 126 311 131 31 77 371 6 32 49 197 9 57 201 233 161 45 154 511 163 624 59 55 238 2 455 162 110 521 133 508 203 20 127 300 255 279 96 3 196 92 156 347 Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGka: 26 23 173 371 khaloktyA'haM yathA tyaktA9 khecaro'GgArako nAmo0 6 khedaM mA'ta: paraM kArSIH 3 / khe samutpatya sugrIvaH 7 261 113 2 385 orm md 397 394 423 264 000.0 2 3 176 152 236 137 104 guNAnAmAlayazcA'yaM 3 guNine zrImate'pyasmai gurupAdA dayAvantaH gurupAdairadastAvat gururdharmopadeSdaiva gurUpadezo hi yathA0 gurorekasya pArzve tau guhAyA iva paJcAsyau gRhacaitye ratnamayaM gRhiNI rAmabhadrasya 6 gRhe gRhe tvaM gRhiNAM gokarNo'pyavadherjJAtvA 5 gozIrSacandanenAGga0 7 grahISyati tayA cedaM grAme grAme grAmavRddhaiH gha ghaTaprabhRtidivyAni 2 ghUkAnAM ghoraghUtkAraiH 3 ghUtkAriNo mahAghUkA: 6 ghorebhyaH zapathebhyo yaM 5 ghoSopAdhyAyasadane 285 406 374 54 97 176 114 220 190 297 161 294 561 490 445 134 185 196 378 Mk krameNodyauvana: prApta0 8 kravyAdatulyA ye kuryu0 2 krIDan so'nyedhurudhAne 3 krIDayetastato bhrAmyaM0 5 krIDA) bahirudyAne 6 krIDArthaM sakalatro'haM krIDAsakte taDitkeze 1 krIDAsthAnabhuvA tAsAM 6 krIDAM kRtvaivamutpatya 6 kruddhastaM rAvaNo'vocat 7 kruddhaH siMhodara: smA''ha 5 kruddhaH svasainyabhaGgena 7 kruddhairakSobhi rakSobhi0 7 kruddho'tha kRtvA hanumA0 7 kruddho'tha jyeSThakAkutstho 7 kruddho'tha rAvaNa: proce 7 kruddho'tha lakSmaNo'vocad 8 kruddho'tha zakro yuddhecchu0 2 kruddho'thA'nudvaro ratna0 5 kruddho'pyavikRtAkAro 2 kruddho maruttabhUpAlaM krodhAndhyAt kumbhakarNena 7 krodhAruNAkSa: sadyo'pi 2 klizyamAnAnnijAn pattIn 2 kvacicconmakaramiva 7 kvacid diladilasvAnaM 9 kka mAruti: kva sugrIva0 7 kvA'JjanA sA nayanayo0 3 kvA'si hA vatsa! zambUka!5 kSaNaM nale kSaNaM haste 7 kSaNaM sazoko sakrodhau 6 kSaNAccakAra virathaM 7 kSaNAccA'veSTyata siMho05 kSaNAcchalyaiH kSaNAdvANaiH 2 kSaNAdabhAGkSId rakSAMsi 7 kSaNenA'pyAyayau mero0 2 kSatrAcAreNa tasyA'haM 6 kSamasvA'jJAnadoSa me 5 kSAntvA sarvaM mamedAnI0 9 kSiptvA karISaM dRSadi 10 kSudhitA tRSitA zrAntA 3 / kSubhitaM jaladevIbhi0 2 kSubhito nAradastebhyaH 4 ca 161 150 147 94 214 145 223 395 78 350 gaGgAmuttIrya kailAsa0 9 78 gaGgAsAgaramuttIrya 8 309 gaGgeva svacchagambhIrA gaccha gaccha jaradrakSaH! 7 104 gaccha gaccha tiSTha tiSTha 7 gacchan dadarza cA''gaccha05 gacchannatho devakurupradeze 10 261 gacchan saro dadarzaka0 5 79 gaccha vatsa! jayAya tvaM 5 414 gaccha zAdhi nijaM rAjyaM 2 354 gaccha svasvAmikAryAya 6 252 gajamAlAnitaM kRtvA 2 136 gajasiMhArkacandrAgni0 4 gajAn grahItumatraitya gataM mama mudhA janma 8 177 gatAgataistadrathAnA0 7 149 gatAyAzcAnyatastasyA0 2 509 gateSvanekabhapeSa 2 384 gatvA gaveSayitvA ca 9 gatvA ca kSudrahimavat 2 292 gatvA ca pazcimAmbhodhau 13 16 gatvA ca rAmabhadrAya 5 391 gatvA dUtaH sa laGkAyAM 6 220 gatvA dUramapazyacca 6 34 gatvA pAtAlalaGkAyAM 6 gatvA rahasi rAjAna0 5 351 gatvA saumitrizatrughna0 9 224 gatvA svasvAmino bhaktiM 2 gatvodyadyauvanAM vajra0 4 gadAmudgaranArAcaiH gandhAmbuvRSTigandhena 5 gamiSyati vanaM rAmo 4 473 garbhalakSmANi cA'nyAni 3 garbhasthayorapyanayo0 9 68 gaveva vatso rahita0 6 349 gaveSayiSyatyacirAt tvAM 9 gave'smai mriyamANAya 10 gavo gavAkSo gavaya: 6 gADhaM militayoreka0 gAmbhIryaM dhairyamaudArya0 11 5 girA'bhirAmayA rAmaH giriM tenoddhataM jJAtvA 2 248 gireH puSpagiredrdha08 girau tatraiva cA''ditya0 1 63 guNavatyapi sA bhrAntvA 10 54 / / 221 614 119 175 211 ma cakAra tasya bhuvanA0 2 135 cakAze dizi vAruNyA0 6 283 cakratustau ciraM rAjyaM 2 543 cakrabhRttve punaraSTau 12 / 31 cakramArgAnuga: prAcyAM 12 cakravartizriyaM bhuktvA 10 244 cakriNA preSitairvidyA0 10 cakriNo hyanayorvaMze 67 cakrazcitre ca lepye ca 1 34 cakruH SaSThASTamAdIni 8 220 cakre ca vibudhaistatra 11 50 caTaccaTiti taccarma 460 caturaGgacamUcakra0 caturaM bhramayAmAsu 128 caturjJAnabhRdityAkhya0 160 caturdazapUrvabhRtAM 11 104 catuHSaSTisahasrANi candanadrumavat sI0 candragatipuSpavatyoH candratulyanakhatvena candrarazmi: kumAro me 6 candrahAsAdizastrANi 2 266 candrArkoddAmabIbhatsA: 7 candrodayo gajapure candrodarAkhyaM nirvAsya 6 camUrudvIpizArdUla0 4 277 camvA ruddhvA pRthutvena 7 cAraNazramaNaM taM ca 159 123 228 2 149 321 294 41 162 247 82 74 116 khaDatkhaDitibibhrazyad 2 khaDgAkhaDyApatatpatti0 1 khaGgairmithoghAtabhagnai0 7 khaNDaprapAtAguhayA khaNDazaH khaNDayAmAsa 2 kharakhecaraghAtAya 2 153 176 / Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGka: 204 129 264 132 316 251 jJAtvA divyaprayogaM taM 1 jJAtvA'nIhaM vaizravaNaM 2 jJAsyAma: preSaNaireva 7 jvaladdIpavimAnastho 7 jvalanaM yAcayAJcakre 2 jvAlAkarAlaM taM prekSya 9 408 148 167 5 304 arm 145 283 205 37 69 2 E19 95 3 72 128 75 559 140 178 164 84 107 387 K0K000 10 MOK 2060 289 246 137 386 cikSepa svarathAGke taM 7 citramAlA ca tatpatnI cintayantAviti ciraM cintayAmAsatuzcaivaM 9 cintAmlAnAnanau tatra 7 cirakAlaM parivrajyAM 13 cirabhuktAmapi projjhya 6 ciraM ca yuddhvA hanumAn 7 ciraM jIva ciraM nanda 8 ciraM pravartamAne ca ciraM yuddhvA'tha bANena 1 ciraM yuddhvA yamenoccai0 2 cukUja kokilAkulaM 10 cukSubhustatrasuH petu0 5 cucumba mUrdhni tau sItA0 9 cumbiSyAmi kadA tasyA 2 cUDAmaNirabhijJAnaM cUtacampakakaGkelli0 10 caityavandanayAtrAyai 2 cyutvA ca prAgvideheSu 10 cyutvA ca vijayApuryA 10 cyatvA ca siddhArthapare 5 cyutvA cA'traiva vaitADhye 3 cyutvA'cyutAd dazAsyasya 8 cyutvA tata: padmaruci0 10 cyutvA tato'GkajIvo'pi 8 cyutvA tato'calajIvaH 8 cyutvA tato jambUdvIpe 3 / / cyutvA tato mahendrasyA0 3 cyutvA tato'yaM padmo'bhUd 10 cyutvA tato videheSu 8 cyutvA tau bhAvinAvindrA010 / cyutvA pure vidagdhe ca 4 cyutvA pUrvabhavamAyA0 8 cyutvA'bhUtAM ca kAkandyAM10 cyutvA mahApurapure cyutvAzvayupUrNimA0 11 215 648 383 106 353 219 269 49 236 299 170 32 142 373 250 275 160 105 janakasya sukhairdu:khai0 4 janakaM dazarathaM ca 4 janakaM bandhuvat snehA0 4 janako'nveSayAmAsa 4 janako'pi tathA cakre 4 jambUdvIpapatiryakSa02 jambUdvIpapati: so'pi 2 jambUdvIpaM samudrAntaM jambUdvIpe'traiva pratya0 11 jayalakSmIlatApuSpaM jayazrIriva mUrtopa0 2 jayazrI ma gaNinI jayAnAmnyAM ca jAyAyAM 3 jalAnirgatya bharata08 jaharSa vacasA tena jAtagarbhA ca sA kAntA jAtadharmaparINAma: jAtamAtrApahArAdi0 4 jAtamAtro yo'pajahe jAtavaikriyalabdhInAM 11 jAtAnurAgau tasyAM ca jAtAmarSeNa tat tAta! 6 jAte garbhe tatprabhAvAt 7 jAtodvAhau tadAnIM tA0 10 jAnakIpAdayormUrnA 5 jAne mahAsatI sItA 8 jAne'haM yat satI sItA 9 jAmbavAn vyAjahArA'tha 6 jitakAzI dazAsyo'yaM 6 jitapadyA'kSipat tatra 5 jitapadyA tadAnIM ca 5 jitamAniSu sainyeSu 4 jitazatrustadA cA'rha 5 jita: saumitriNA cA''zu8 jitvA vaizravaNaM tena jitvottarApathaM rAjA 4 jinadharmavinirmukto 11 jinoktaM saMyama tatra 10 jino deva: kRpA dharmo 11 jihvAcchedaM paNe'kArSI0 2 jIvagrAhaM praNazyA'haM 6 jIvaghAtapalAhAra05 jIvannevaiSa tiSThAmi 10 jIvan raNAd rAvaNo'gA07 jeSyAmyeko'pi bharataM 5 jaitraM jagadajayyasya jJAtamantaramadyedaM jJAtvA cA'vadhinA pUrvaM 7 jJAtvA cA'vadhinA'bhyetya 7 jJAtvA jAtamimaM bAlaM 4 358 307 229 316 394 295 214 213 168 182 51 172 212 364 DimbhAn sUdopyathA'hArSIt 4 ta taccA''kranditamAkarNya 10 taccA'nalaprabhaH zrutvA 5 tacchIghraM naya tatraiva tacchUlaM devatArUpa08 tacchUlamantarAle'pi 7 tacchutvA cA'tha kaikeyI 4 tacchutvA cintayAmAsa 2 tacchrutvA jAtasaMvega0 4 tacchrutvA'titarAM krodhaM 5 tacchutvA dattavIryAya 2 tacchutvA bhUbhujA'bhyarcya 4 tacchrutvA mudita: pakSI 5 tacchrutvA rAvaNaM natvA 6 tacchutvA rAvaNo dadhyau 7 tacchrutvA lajjitAvAvA05 tacchutvA zrAvaka: so'rha08 tacchrutvA syandanAt sItA 8 tajjIvastvaM bhavaM bhrAntvA 4 tajjJApita: putrajanma taDattaDiti kurvANaM taDattaDiti nirghoSa0 taDiddaNDa ivotpatya taDiddaNDAya caNDAya tatazca kautukArAmaH 5 tatazca capalagatiM tatazca taM sa vanditvA tatazca devatAroSA0 tatazca patyurdUtyena tatazca puryAM laGkAyAM tatazca puSkaradvIpe 10 tatazca pUjAvyagrasya tatazca rAmapAdAnte 6 tatazca rAvaNo laGkA tatazca vijaya: putraM tatazca viTasugrIvo tatazca sandhyAsamaye tatazca saparIvAro tatazca sA'mbhasA tenA0 4 tatazcA'khAnayada rAjA 5 tatazcA''jJApayAmAsa 5 tatazcA'nyonyamAcchya 3 136 246 404 6 254 251 280 339 137 221 246 263 314 12 160 59 335 96 chalajJo rAvaNa: svebhA0 2 / ja 243 305 201 189 221 87 428 124 374 129 229 213 123 261 29 or w mx war arx 164 jaganmitraM hi saumitri0 4 jagAda jAnakI divya0 9 jagAda vanamAlA'pi jagAma tu svayaM laGkA0 2 jagAma rAjA janako 4 jagmatuH svagRhaM vIrau 9 jaghAna samare cA''dau 8 jajJe kalakalastatra 4 jajJe jayajayArAvo jajJe tasyAM jayo nAma 171 78 83 171 147 82 272 354 429 169 35 278 Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH 78 10 119 324 WOM 379 77 16 181 56 297 296 498 118 o 271 42 34 w or 65 207 102 168 or 0000 or 471 or w 418 or or 173 269 204 391 138 tatazcA'sAdhayat sindhuM 13 17 tatazcyutvA'nukozA'pi 4 tatazcyutvA mathureza0 2 544 / / tatazcyutvA rAvaNo'bhUt 1072 tatazcyutvA zambhujIva0 10 tatazchalajJaH zatrughnaH 8 170 tatastasyA'hamityAkhyaM 2 368 tatastAvevamacAte 9 91 tataste nArado'vocad 8 tataste svapuraM jagmuH 2 100 tatastaistADyamAnena 2 375 tatastau yAsyato mokSaM 10 242 tatastau labdhabodhAya 10 174 tata: kilakilArAva0 2 tata: kIrtidharasyA'pi 4 tataH kruddho dazagrIvaH tata: khedAdupAdhyAyo 2 tataH parvatako'vAdI0 2 tata: parvatako'haM ca 2 tata: pAtAlalaGkAyAM 2 182 tata: pAtAlalaGkAyAM 6 57 tata: piGgottuGgadantaM 2 tata: pratasthe zatrughnaH 8 tataH pratinivRttaH san 11 76 tataH pratyupakArAya tataH prabhRti tatraiva 10 tata: prabhRti laGkAyAH tata: pramuditA kSIra0 440 tata: pravavRtAte tau 193 tata: pravavRte yuddha 206 tata: pravavRte yuddhaM tataH prahasito'pyevaM 3 22 tata: sakhIparivRtA 4 334 tata: sapratyayo loka: 495 tata: sarvAbhisAreNA0 1 tataH sa laghukarmatvAd 5 153 tata: sa vipro draviNai0 5 161 tataH saha balairakSa06 374 tataH sahasrAmravaNaM 11 51 tataH sArdhaM virAdhena tata: sItendramUcuste tata: so'bdhikumAro'pi 1 53 tata: saumitriNA sArdhaM 5 tato gurUNAmabhyarNe 11 73 tato jaTAyuramaro 10 161 tato jayajayArAvai0 3 298 tato nivRtya yAmyAbdhau tato nivRtya laGkAyAM 2 tato nivRtya vaitADhye 1 tato'pazaGka: kapilo 5 tato'pi calite rAme 5 258 tato'pi mRtvA puruSau tato'pi saha sainyena 3 tato bibhISaNazcakre tato bharatazatrughnau 8 tato'bhisRtya vaitADhyaM 12 15 / tato bhrAtRvadhAmarSA06 tato mAdhyAhnikI pUjA tato mahendraprahlAdau 3 tato mitravadhAmarSA0 tato mumUrSumiva taM 4 368 tato mRtvA bhavaM bhrAntvA 5 tato yayAce kaikeyI 426 tato rAmAjJayotthAya 176 tato rAmAya sugrIvaH 224 tato rAvaNajIva: sa 241 tato lavaNaputrAyA0 177 tato vAnarasainyAni 1 83 tato vijayasiMhebha0 82 tato vidyAtirobhUta: 332 tato vipadya saudharme 234 tato vimAnAduttIrNo 377 tato vimAnAduttIrya tato vepathumatyau tau 3 190 tato vyomno'vatIryA'haM 2 365 tato'hamapi tUSNIkaH 2 499 tatkarNAnte namaskAra0 10 tat kiM me svaparINAmA0 4 129 tat kuruSva paritrANa0 5 136 tat kRtaM mandabhAgyAyA 4 tat kenA'mI ihA''nItA 1 tattIkSNatvaparIkSArthaM tattIrthajanmA bhRkuTi0 11 tatpAdAnte vajrabAhaH 4 27 / tatpAdAvapyAlikha tvaM 8 260 tatpIDApIDitaM jJAtvA 5 361 tat pustakaM tu peTAyAM 2 tatpravRttiM ca na prApa 3 230 tat prasIdata me tAtaM 5 95 tat prekSyA'haM tadA vidyA02 tat phenilaM sAvakaraM tatra kAmalatAM nAmnA0 5 tatra kRtvA dhanuHpUjAM 4 335 tatra ca cchannamAgatya 2 539 tatra candraNakhAbhA 2 295 tatra cA'kArayaccaityaM tatra cA''vAmapazyAva 5 305 tatra cojjhitadharmeNA0 10 tatra devArcanaM snAna 8 tatra padmAvatI sarva tatra paryaGkamArUDhaH tatra pradakSiNIkRtyA0 tatra bhojanavelAyA0 tatra yAme nizasturye tatra rAjJo madhoH zUlaM tatra rAmamanujJApya 5 tatra rAmaM kRtasnAna tatra vidyAdharAdhIza0 tatra zatrughnasugrIva0 tatra siMhodarAdInA0 8 tatra sugrIvarAjo'pi tatra sthitvA'vadad rAmaH 4 tatra svAmini lokasya 4 tatrA''khyadeko maharSi0 5 tatrA''gAd vajrakarNo'pi 5 tatrA'caryanta zatazo 2 tatrA''dau dakSiNadizi 5 tatrA''dau preSatAzcArA0 8 / tatrA''dau sagaro'voca0 2 tatrA'nyadA'hamabhyAgA0 2 tatrA'nyedhurviparyasta0 10 tatrA'parAjitAmukhya0 4 tatrA'paredhuH kaikeyI 4 tatrA'pi mandabuddhe! tvaM 6 tatrA'bhivandya tIrthezAn 4 tatrA'risUdanaH sundo tatrA'zokatarormUle 6 tatrA''sIneSu bhUpeSu 10 tatrA''ste svAminI sItA 10 tatrA'sthAcchibiraMnyasya 9 tatreyaH sAdhavo'nyedya0 2 tatraikatra raha:sthAne tatraikadA devaro meM tatraikAM mAnuSIrUpAM 5 tatraiva nizi tasyA'bhUt 8 tatraiva viTasugrIva0 tatrocesa tathA yena tatrottatAra putrAbhyAM tatropetya pratIhAra0 tatsakhyAdanaraNyo'pi tat sarvasenayA gatvA tatsUnurvijayaratho 5 tatsauvidAstatpitRRNA0 2 tatsmRtopanataM dhanvA0 8 tathA cchatraM maNirdaNDo 13 tathA'pi caityatrANAya 2 tathA yathocitAlApaiH 4 tathA vavRSaturbANAM0 7 tathA hi jAnakI hatvA 8 tathA hi sutithiradyeyaM 3 | sUcana: sundA 6 325 360 63 505 134 146 81 469 167 21 227 175 12 35 252 489 98 49 205 Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 71 325 341 176 249 38 janA wmvongwa 122 292 13 353 152 193 68 zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH tathaiva devA gAndhArI 11 100 tathaiva nAradaH kRtvA tadA'rdhababarairAta0 298 4 tapasA'nena bhUyAsa0 258 tadAnAjanasyA'Gga0 tadA sa hasitaH sabhyai0 5 tapastaptvA brahmaloke taducchalajalaM vApyA tadata: paramatyantaM 9 215 tapa:saMyamaniSTho'sau 167 tadudyAne caturi tadadya svAM tanumimAM 369 tapyamAnastapastInaM 4 tadantazca maNistambha tadeva devaramaNo0 366 tapyamAnena paJcAgni 119 tadehi yAmaH svapurI0 tapyamAnau tapastIvra0 tadabhijJo'bhyadhAdevaM 308 tadaiva gatvA trijaTA 6 tadalaM mama rAjyenA0 tamanuprAvrajana rAjJA 333 112 tadaiva jAtavairAgyaH tadastu bharato rAjA 4 tamIkSitumavaSTabhya 70 366 525 tadatraM tapanAstreNa tayA kRtaM ca prAkAraM 7 tadaiva siddhavidyAstA: 6 201 271 257 tadakhANi nijairavai06 tadaivA'gAnarendrastAM tayA ca pANinA spRSTA 7 275 362 tadAkarNya taDitkeza0 1 tadotpannamanojJAno tayA taM svapnamAkhyAta0 1 59 11 145 tadAkarNya tavA''khyAtuM tadodAra: prakRtyA tvaM 4 tayA prasiddhyA rAjAno 2 417 tadAkarNya vaco yuddhAd 4 tadaccha mandire svasmin 8 tayA'bhinno mahIpRSThe 274 219 tayA munigirA samyag tadA ca krIDituM tatrA0 tadgaccha zIghramevA''ya! 6 7 5 279 tadraccha zIgramevaivaM tadA ca janakabhrAtA 6 tayA'rthitastathaivaitya 4 362 5 410 tadA ca jAnakIrUpaM tadgaccha saMvAhaya taM 320 tayA sadyo'nurAgiNyA 5 252 289 tadA ca jyeSThakRSNaikA0 tadvirA kapilo'rthArthI 5 tayA sugrIvarUpa:sa 376 tadA ca dhAtakIkhaNDA0 8 tadvirA kupito bhAlA0 6 tayA svakukSimAghnAnaM 62 399 tadgirA'nveSayastAto tadA ca nAmnA siddhArtho 9 263 tayetyAkruzyamAno'pi 6 tadA ca nAradamuni tadroiddIpitakrodha0 204 tayoranatidUre cA0 254 tadA ca pAritadhyAno tayorapi hi niyUMDhaH 10 tahantaghAtakSuNNebhyaH 206 tadA ca yAminIzeSe taddarzanAt tavA'pyadya tayorevaM pratizrutya 11 21 taddarzanAt prabhRtyeva tayorojasvino raho0 tadA ca rAma: papraccha 9 tadA ca viharaMstatrA0 tahaHkhaduHkhita iva tayorbabhUva tanayo 231 tadA ca vaitADhyagirau tada dRzA bharataM pazyaH tayorbalAnAmanyo'nyaM tadA ca sA'pi sarasA tadvANaghAtavidhuro tayorbuvANayoreva 4 112 217 tadA ca siMhikA devI 4 tadvANavRSTiM nidhUya tayoH sUnuranUnazrI0 7 74 tad bimbaM svAGgalIyasthaM 5 tarjayitvA'JjanAmevaM tadA ca hanumA~llaGkA06 3 130 317 tadA cA'vadhinA jJAtvA 10 taddhayAda rAtrimanyatra 5 262 tarNakotkaNThitAstUrNaM 288 215 tallokAnugrahAyeha tad bhUyo lakSmaNo'muJcat 9 8 tadA cA''sanakampena 234 10 157 tadA cA'staM yayAvarko 5 tad yAta rAkSasabhaTA0 2 328 tava kiM bAdhate vatsa! tadA tvanAhato nAma tava pravRttimAnetu06 tayuddhe calitaM gama 2 352 tadrUpadarzanAjAnA tava smo vazavartinya0 tadA tvamacyutAccyutvA 10 2 58 238 tadA dazAsyamabhyetya tavA' saukumAryeNa tad vadhUvaramAdAya 4 7 458 tadA''dAsye parivrajyAM 2 tadvaprArakSamapyuccaiH tavA'nurUpAM ka; pUjAM 5 165 225 tadA''di cA''vayorbhartR02 tadvAcamurarIkRtya 502 tavA'pi nocitaM rAtrau 10 191 tadvAcA viSasaghrIcyA tadAdi daNDakAraNya0 7 356 tasmAnniraparAdho'pi 4 / 42 5 370 tadA''di samyaktvadharA 3 tadvAtsalyena hanumAn 6 256 tasminnevaM buvANe'pi 2 128 181 tadA''dezena sa dvA:sthaH 7 tadvidyAH sAdhayiSyAmi 2 21 tasmin mahati saGgrAme 3 tadAnImeva tatraitya tadvisRSTA tirodhatta tasmin mahAhari ma 12 220 tadAnImeva vaitAThya0 tad vratAyA'numanyasva 4 tasmin sa bhUpati loka0 5 374 tadAnIM ca mahAvidyA tanayasya viyogena tasmiMzca bahirudyAne tanayaH sUrakanakA0 tasmai tajjanmabhUmiM tAM tadAnIM dhanadatto'pi 8 211 tadAnIM sammukhA eyu0 tanayo mama zambUkaH tasmai pradIyamAnAM tvA0 2 465 tannUnamasatI seyaM 4 tadA pAtAlalaGkeza tasya kaNThe nicikSepa 67 tanmantrI sumati ma 9 tasya kopo mayi kathaM 5 tadA pravrajitaM zrutvA 172 tanmanne mantriNA''khyAte 8 tasya garbhasya sambhUte: tadA mAMsanivRttiM tvaM 1 147 406 tadA ratnajaTI kambu0 tanmanye rAmagRhyo'si 7 tasya cakritvAbhiSeka0 12 327 tanmAM pariNaya svAmin! 5 tadA rAmeNa satkRtya 406 tasya candramukhIkukSi0 8 tanmUni pAdaM vinyasya 7 270 tasya ca pratibaddho'sti 5 ain Education International - 24- 0Kaa0 KM.GXWVG. m9mE 4. 1 266 227 28 341 ra6 457 kh d khd w khr l Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 209 227 46 101 202 121 4 1 91 4 112 452 330 6 471 440 132 184 309 264 195 279 zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH tasya cA''raTanaM dInaM 2 256 taM nidhyAyannidaM dadhyau 3 tAM ca rUpavatIM dRSTvA 10 63 tasya darzitamAtrasya taM praNamyetyabhASiSTa tAM cA'tisundarI tatrA0 4 tasya prasarato dAva0 180 taM prayacchA'dhunA mahyaM 4 424 tAM dRSTvA bibhayAJcakruH 9 tasya prANaiH sahaivA'ha0 6 taM prazaMsanmahAvIryaM 2 338 tAM natvovAca saumitri0 4 477 tasya mitrakalotpatte0 2 201 taM prekSyaprANisaMhAraM 2 209 tAM na sambhAvayAmAsa 3 tasya mitraM prahasito 3 taM bhaktyopasthitaM prIto 519 tAM nidhyAyayannidaM dadhyau 3 68 tasya hemavatI nAma 2 taM madhyasthaM parijJAya tAM parityajya yAtrAyAM 3 244 tasyA''khyad rudatI sItA 9 taM mAtulaM viditvA sA 3 tAM prAptayauvanAMprekSya 2 tasyA'thavA'stvavasthAnaM 2 taM muniM samavasRtaM 376 tAM mAtuvannamaskRtya 3 132 tasyA dAsIkRtAzeSa0 5 taM rAvaNo'vadare re! 7 182 tAM rAmacintAmavadhe0 10 tasyA durvacaso'pyeta0 5 taM vajrakarNavRttAntaM tAM zokamagnAmuddhRtyA0 5 368 tasyA nirupamaM rUpaM 3 taM vanditvA yathAsthAnaM 2 650 tA: sarAgA: sarAgeNa tasyA'pi sUnurvijaya0 1 62 taM visRjya tato rAmo 5 43 tiSThate sma kumArI sA 1 tasyA'bhUcchrImatI devI 2 281 tAtapAdAryapAdAnAM 4 439 tiSThanti kintu plavagA 7 141 tasyA'bhUtAmubhau putrau 4 / tAtasya RNamastyuccaiH 4 tIrasthitaiH sahasrAMzu0 2 tasyA'bhUnmahiSI nAmnA 12 tAtasya mA sma bhUd duHkhaM 4 tIrthanAthAn namaskRtya 2 277 tasyA madhuratA kAci0 4 310 tAtasya sUnuH kiM nA'haM 4 tumulaiH piGgalAnAM ca 3 135 tasyA'mRtasvarAkhyo'bhUd 5 272 tAtena dattametasmai 4 524 turaGgA na tvarante'mI 9 tasyAmeva vibhAvA~ 10 tAdRg rUpaM yathAvasthaM 4 tulAM samadhirohAmi 9 190 tasyA vaizravaNo nAma 1 141 tAdRGmAhAtmyamuditAH 2 tUryeSu vyomni bhUmau ca 8 tasyAzca sUtikarmANi 3 tAdRze tvayi yAccA'pi 2 625 tRNAya manyamAnau tau 4 200 tasyAzcA'brahmacAriNyAH 8 tAni tAni ca kaSTAni 8 te krAmanta: pratidinaM 5 168 tasyA'sisAdhakasyaiva 6 tAnUce rAmabhadro'pi 8 te gacchanta: kramAt prApu05 132 tasyA'sti kanakA devI 5 tAn dRSTvA varuNa: kruddho 3 294 te jaTAmukuTAnmUrdhni 26 tasyA'sti jyAyasI putrI 1 140 tAn natvovAca zatrughno 8 232 te tu svAminyanAhAre 114 tasyA'smatsuhRdo dUra0 4 tAn muktveyAya sItendro 10 260 tena cA''ghoSaNAhetuM 245 tasyAM nagaryAmanyedhu0 4 372 tApImuttIrya ca krAma0 5 124 tena cA'muktasAnnidhye 3 tasyAM nAmnA sahasrAMzuH 2 316 tAbhyAmamuktasAnnidhyo 102 tena pUjApahAreNa 312 tasyAM sarvArivijayI 11 tAmadhyAsya zilAM rAmaH 10 tena pradhAnapuruSai0 tasyAM sihAsanaM vedau 2 415 tAmanveSTuM mahImATA0 4 211 tena maithunikA vairA0 7 tasyAM hRtAyAmAmnA0 2 tAmAkarNya giraM devI 4 tena mlecchAdhipenA'ta0 5 284 tasyAH kRte ca tatrApi 10 tAmAdAya samAyAta: 2 tena sAmantabhaGgenA0 5 tasyAH snAnAmbhasA'nena 7 281 tAmapatantIM saumitriH 7 217 tenA'pi pRSTA vaidehI 9 tasyAH svayaMvare tenA0 1 tAmityuktvA ca natvA ca 4 482 tenetyAzvAsitA sItA 9 tasyaiva kIrtayiSyAma0 11 tAmityuktvA'rpayAmAsa 2 577 tenetyukte pUrvamapi tasyaivaM vadato'bhyetya 596 tAmutkSipya nijotsaGge 8 tenaivaM darzitaistaistai0 10 taM kandukamiva nyasya 219 tAmekadA tu cakrAGka0 2 / 282 te'pi rAghavasenAnyaH 7 taM khaDgamAdade so'tha 386 tArAyAM ramamANasya 2 287 te'pyucire gataH prAvRT0 8 taM ca yogyaM munitviA 5 10 tArA vyomanyasizyAme 6 294 te'pyucuH kiM tayA puryA0 6 taM ca vapramavaSTabhyA0 2 554 tAvadrUpa ivaiko'pi 368 te'pyetya kumbhakarNAdyA0 2 taM tathA vidhuraM prekSyA0 4 301 tAvadhItAkhilakalau 9 47 te bibhISaNasugrIva0 10 132 taM divyaM rathamAruhya 5 377 tAvanyadA prAvrajatAM 212 te'marA: pAlayAmAsuH 2 510 taM dRSTvA pazcimo'kArSI0 8 tAvanyadA bhavadattA08 te munerativegasya 10 160 taM dRSTvA pAlaka: krUraH 5 348 tAvapyatha babhASAte 10 254 teSAmadhomukhatvena 49 taM devarSi dazaratho 4 tAvapyevaM niSidhyendraH 10 253 teSAmamArimAghoSya taM dezaM sarvato vIkSya 5 tAvAliGgya nijotsaGga09 157 teSAmekatame kvA'pi 28 taM natvA rAvaNo'pyeva 126 tAvUcaturmAtulA'laM 110 teSAM kalakalAdeyu: 4 293 taM natvovAca vRSabha0 10 tAveva rAmasaumitrI 6 teSAM kRtAntadantAbha0 7 175 taM na pazyAmi saumitri0 5 / 434 tAM kIrtidhavaloDhAM tu 1 11 teSAM kSobhArthamAyAtA0 2 taM naMSTumanasaM sAnu0 5 156 tAM ca te yAnamAropya 3 131 / / teSAM ciramabhUdu yuddhaM 128 261 0W 214 84 265 447 526 219 38 207 555 24 135 33 Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH 228 24 259 8 238 326 195 570 175 266 276 272 136 280 241 56 tvatsvasA ca kulInA cet 4 tvadIye taM na pazyAmi 6 tvadarzanAt tavA'pyadya 4 tvaddarzanAt praNazyanti 11 tvaddarzanAd dehabhAjo tvaddeza iva maddeze 7 tvadviyogabhavAd duHkhA0 8 tvamAyAsI: kuta: sthAnAt 4 tvamupAttaparivrajyo0 1 tvameko'trA'vatiSThasva 4 tvayA parokSe madbhartu0 7 tvayi sambhAvyate sarvaM 6 tvayi hyevaM sthite bhrAtaH! 10 tvayaiva satye loko'yaM 2 / tvayyaputre vratabhAji 4 / tvaryatAM tvaryatAM tasmAt 7 tvaM ca muJca parivrajyAM 10 tvaM doSmAJchAvakazcA'si 2 tvAmapi skandhamAropya 6 tvAM bodhayitukAmo'haM 7 tvAM vinA''rAdhakA: sarve 5 479 347 105 361 446 33 283 223 212 359 187 346 murvrror 556 223 12 392 172 321 155 214 teSAM jaGghAcAraNAnAM teSAM rodhAya kalpAnta0 4 teSAM saptaRSINAM teSAM sItArpaNagirA teSu ca tatra tiSThatsu teSu copAvizan bhUpAH 9 teSvardhabarbaro nAma teSvAdyaH sarvasaMvittyA 8 te samAgatya laGkAyAM 1 te sarve zizriyu: padma0 8 tairdInaiH prArthyamAno'pi 4 taizca sodAsasU: siMha0 4 tau chinnAsvAvathA'nyonya06 sau jayantau nRpAn sindhoH 9 tau tu pAtAlalaGkAyAM 6 tau tvadIyau kramAyAtau 2 tau dezabhUSaNakula0 8 tau dvAvapi pituH kUrca0 4 tau dvAvapi mahAprANau 6 tau namazcakratuH sItAM 9 tau nizAtairnizAtAni tau prekSya rAmasaumitrI 9 tau mUrdhyAghrAya vaidehyA 9 tau rAmalakSmaNau jJAtvA 5 tau vipadya ca saudharme 4 / tyaktasaGgo jIrNavAsA 11 tyaktAni maulimAlyAni 6 tyaktogrAzvApade'raNye 9 tyaktvA so'pi samidbhAraM 5 tyajan duHzIlasaMsarga 11 tyajanna: saha rAjyena 8 tyAgAt prabhRti sItAyAH 9 trapupAnazilAsphAla0 2 trayastriMzadahorAtrI 10 trayodaza nijA: kanyA 6 trayodaze'bde ghoSeNa 5 trayo'pi niryayuH puryA 4 trAtvA'ribhya: zvazuryaM taM 2 trAyamANasya te vizvaM 6 triratnI tu trivedIya0 2 trivArSikANi dhAnyAni 2 trizUlapANaya: kecit 7 trisandhyamapi mervadrau 9 trINi kanyAsahasrANi 7 tresuzca vijayasiMha troTayitvA troTayitvA 4 tvatkRte preSi rAmeNa tvatpAdAbjapraNAmena 7 tvatprasAdAt kSatAri: san 6 tvatpravRttikRte rAme 6 371 dazagrIvo vimRzyaivaM 7 224 dazAnanAnujaM paJcA0 dazAsyastagirA smitvA 2 96 dazAsyastvAM vadatyevaM 7 310 dazAsya: saJjahArAgni0 2 dazAsyo'cintayaccaivaM 7 223 dahyamAnAstrayo'pyuccai0 10 248 dAtavyA kasya kanyeya0 8 dAsaste svayamapyasmi 6 139 dikpAlAzcaturazcakre 1 diggajA iva catvAra0 7 148 digyAtrArthaM so'nucakra 14 dinAnyatIyuzcatvAri 5 316 divyasvarNAmbujAsIno 10 229 diSTyA dRSTo'si he vatsa! 8 dInAdibhyo dadAtyartha0 5 dIpAyamAnanayanaM dudharaizcaraNanyAsaiH 109 durnimitteSvazakune 308 durlaGghanagare'thendra0 durlakametad durlaka0 durlakvahriprAkAraM 589 dustapaM sa tapastaptvA duHkhAkRdihaloke'pi 6 duHkhitAnAM hi nArINAM 3 / duHzravaM tadvacaH zrutvA 3 259 du:sthAM bhavasthiti sthemnA 11 86 dUta: siMharathenoccai0 4 dUtAnupadamevA'tha dUtAhutAstatazceyuH 3 282 dUtImukhena padmA'pi dUtena kIrtidhavala: dUtenA''gatya vijJapto 2 dUto'pyavAdInmadbhartuH 4 dUto'pyuvAca na: svAmI 5 dUto'pyUce mahAvIryo0 5 201 dUto'sIti na hanmi tvAM 2 dUyamAnAM jyotsnayA'pi 3 dUraM vidyAdharA bhrAntvA 6 48 dUrAd dazarathaM natvA 4 454 dUrApAtI dRDhAghAtI 286 dUre gacchati me bandhu0 4 481 dUre stAM rAmasaumitrI 7 dUSaNo lakSmaNenA'pi dRDhabhaktyeti bhASitvA dRzAmanimiSIkAra0 5 423 dRSTaH kSIrakadambo'dya dRSTvA ca rAvaNaM kaNThe dRSTvA dazamukhastat tu 7 dRSTvA naSTaM nijaM sainyaM 6 385 311 187 227 468 149 115 90 / 102 153 146 155 349 20 262 246 350 569 WR.00 nor 116 302 dakSiNasyAmathopetya 12 dakSau bhUcAriNau tau tu 6 daNDakasya pAlakasya 5 daNDako'pi bhave bhrAntvA 5 daNDamAdau vidhAyA'dya 9 dattametAvatA rAjya dattahastA pratIhAryA dattAvAsastaTe'muSmi0 2 dattA sAgaradattena 10 dattA:prANAstvayA svAmin!2 dadarza tatra taM bAlaM 4 / daduH saumitraye vidyA0 4 dadau cA''zAlikA vidyAM 2 dadhyatuzcendrajinmegha0 7 dantayantrAtithIcakre dantAdantipravRttebhai0 dabhrasthalapurezasya dampatitvamaho yuktaM darpaNe vidyamAne'pi darzayAmAsatuH sadyo darzyamAnapatho vidyA0 dalayan kSmAM padanyAsaiH 6 davAnalastadA dvIpe davIyasi pradeze tu dazakaNThasya vismRtyA 2 dazakandharasenAnyo dazakoTIsahasrANi 2 dazagrIvAGgasaMskAra 163 62 000 483 190 104 370 121 136 420 148 119 10 311 184 7 255 263 393 599 61 177 335 105 343 48 28 207 8 Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH 199 148 or dhyAyantI manasA paJca0 6 dhyAyantI rAmapAdAbje 6 dhruvaM mAyAvinI kAci0 5 407 r x or w w marw z dvAvapyabhUtAM tau mRtvA 4 415 dvAvapyamarSaNau dvAva0 2 dvAvapyetAvabhijAto dvitIyA'pItyabhASiSTa 3 dvitIyo bharato me'si 5 dvidhA'pi hi varAko'yaM 6 dvimAsopoSitau tau tu 5 dviSajjayAya yadyeSa 211 dvIpe'tha dhAtakIkhaNDe 4 396 dve karAbhyAM dve kakSAbhyAM 5 253 dvau devau kautukAt tatra 10 - 118 mMMMmmM 340 71 30 min m Xxxv 135 282 138 186 199 330 572 420 18 15 72 179 278 270 514 158 333 savoraran 140 191 11 97 220 183 398 dRSTvA nirvAsayAmAsa 9 dRSTvA parabalaM rAjA 6 dRSTvA'pi tat tathA rAmo 8 dRSTvA'pi rAmAdatyugra0 5 dRSTvA sasambhramastAM ca 3 dRSTvA siMhodaro rAmaM 5 devatAdhiSThitairastrai0 3 devatAbhirasatyokti0 2 deva! tvatpAdasaMsparzA0 7 deva! devI nRzaMsena deva! devyAM pravAdo'sti 8 deva! pAtAlalaGkAyA: 2 devalokAt paricyutya 4 devaM sarvajJamarhantaM 2 devAdhidevAya jaga0 devAsurairapyajayyaM devIva lAlitA'si tvaM 4 devaizca kevalajJAna devai: saMvardhitatvAcca devopagItanagaraM dezanAnte kSamayitvA dezanAnte ca papraccha dezanAnte jagadbhartuH dezanAnte dazAsyena 2 dezanAnte'nantavIrya: deze gRhe ca na vyAdhi0 7 daivAcchuzrAva taM mantraM daivAcchAmaNyamAsAdya 4 dordaNDabuddhyA yatnena dorvIryeNA'pi nirjetuM 2 dorvIryeNA'vijayyaM 2 doSo'dhyAropita: zvazvA 3 doSNA takSakakalpena 7 doSNo: ke'pi mukhe ke'pi 7 draSTumapyucitA nA'si 6 drAk carAste bahiH zrutvA 8 drutamAyAtu sugrIvaH 6 drutamindro'pi sannahya drutaM nirvAsyatAmeSA drutaM rAjJi jane cA'pi droNameghasahodaryA dvayorapi tayorbheda dvayorapi tayoryuddhA0 dvayorapi mahAbAhvoH dvayorapi hi sainyAni dvayorvadhUvaratvena 4 dvAtriMzadibhyakanyA: sa 8 dvAdazAbdasahasrANi 10 dvArastambhaniSaNNAGgI 3 dvAvapIbhau mahAprANau 2 , 31 36 651 312 273 278 242 366 NThA 1 37 196 na kariSyati yastvevaM naghuSasya nRsiMhasya 4 naghuSasyA'nyadA dAha0 4 na cecchikSayasi kSudra0 2 nacedAyAmi bhUyo'pi 5 na jAne kaM vRNoSi tvaM 2 na tad vo yujyate yoddhaM 1 natvA'tha rAmamUcAte 10 natvA prahasito'vAdI0 3 natvA babhASe bharato0 4 natvA bibhISaNo'pRcchat 10 natvA bibhISaNo'pyUce 8 natvA bhUyo'pi so'voca09 natvA rAmAgratastasthuH 8 natvA virAdho'pyavada0 6 natvendrajit tamityUce 7 na doSo devayoH ko'pi 10 na na: kimapi kartavya0 5 nanaturnAradAdyAH khe 9 nandighoSa: pitA yaste 4 nandighoSa: sutaM rAjye nandIzvare'tha zrIkaNTho nandyAvartapurAdhIzo0 nanvadyA'pi sa evA'smi 2 na pauruSAbhimAno'tra 5 nabhazcarakSmAcarANAM namazcakAra rAmaM ca namaskAryo mayA nAnya0 5 namaskRtya punarbhaktyA 3 na me yAvatkalako'ya0 na me'rthaH kazcidapyasti 5 narbhagavatastIrthe na me zvazarayordoSo 3 namo namijinendrAya 11 na yadyapi dviSadbhyaste na yadyapyanyathAbhAvi 6 na yAvadiha hantuM naH nayavAstanayastasya 2 na yAvad rAmasaumitri0 5 na yuktaM mahatAM yatU sva0 3 nayennityamahorAtraM narakAyuzcA'nubhUya 10 narake'pi mayA gatvA 4 na raNe rAvaNo'pyAsI0 9 narAbhirAmajIvo'pi 12 narendra AdityarajA0 2 256 242 35 20 384 dhagaddhagiti jvalantIM 7 210 dhanadattavasudatta0 dhanadattavasudattau dhanuSTaGkAratastasmAt dhanuSyAropayAmAsa 5 dhanu: samudrAvarta cA0 8 174 dhanu:sphuliGgajvAlAbhi0 4 341 dhanyAnyakSINi yAni 7 dhanyA'si yA hi prApastvaM 3 dhanyo mahAbalo vAlI 6 dhanvI niSaGgI sannAhI dharaNendrapradattAM tA0 7 209 dharaNendrAd rAvaNena dharmadvAraM dehi mahyaM dharmabIjasamuddha dharmasya te ca mAhAtmyAt 8 dharmaM zrutvA'nyadA rAjA 5 280 dharmaH prokto hyahiMsAtaH 2 379 dharmo nA''mnAyiko vo'yaM 8 123 dharmo manasi tasyaiko 11 dhAtrIjanaiAlyamAnau 9 dhAtrIbhirlAlyamAnau tau 4 194 dhAtrI sukozalasyA'tha 4 dhigasmAn rAmapAdAnA0 4 500 dhigahaM mandabhAgyA'smi 7 251 dhigAzAM te hatAzasyA0 6 141 dhigdhiGmamA'vivekena 3 dhImato gautamAkhyasyo02 478 dhIreSvapi hi dhIrastvaM 10 143 dhUmaketurapi cyutvA 5 dhUmakezAbhidhAnasya 4 223 dhatamAtaliGgazakti0 11 99 dhairyamAdhehi jAnIhi 7 233 dhairyamAlambya kAkutstha08 288 dhyAtveti hanumAn kruddhaH 6 247 dhyAtvetyuvAca saumitri: 5 83 dhyAnAnalena nirdahya 10 113 dhyAnArUDhastvayA baddha0 2 642 337 219 155 161 117 137 44 296 265 605 141 487 152 290 Gm Goa 166 161 195 459 38 74 87 318 135 190 232 411 611 7 / 170 Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zloka: sargaH kramAGkaH 60 205 158 52 94 9m rrrrow, rowoo 00wwx 120 293 75 22 Sm zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH nirAgaso vadhyamAnAM0 2 / nirIkSya rAmaM sA sadyo0 5 398 pakSau hemAvajAyetAM 5 331 nirjagAma prahasito 110 paGkajazrIdasyudRzaM 104 nirdoSa: sarvathA'si tvaM 10 61 paGkAt tamazvamuttArya nirdoSA doSamAropya 104 paGke nandanapuNyAkhya0 10 204 nirbandhAd bhUbhujA pRSTaH 2 530 paJcatriMzadatizaya0 11 58 nirbandhena tu sA pRSTA 100 paJcasvabdasahasreSu 42 nirbhaya: sAmprataM hatvA 4 paTe likhitvA tat sItAM 4 nirmamau ni:kaSAyau tau 4 patitvA pAdayostasya 3 niryayau madhupiGgo'tha 473 patitvA pAdayostasya 6 nirvANakalyANamupetya 11 112 patitvA rAmapAdeSu 8 304 nirvANasaGgamo nAma pativratA: patizokAt 3 nirvAsitA: purA'pyete 1 pattyanIkapatiM sItA0 9 nirvAsite tadA tena 2 183 patnyA jayantyA sArdhaM sa 8 nirvikArAn sthirAkArAM0 2 32 patnyAM tasyA'nukozAyAM 4 nirviNNA karmaNAmIg 9 230 patnyAM hRdayasundA~ 3 nirvedAdityupAdhyAyaH 2 405 patnyau tasya ca kanako0 3 nirvyAjo vyAjahAraivaM 9 patyavajJAviyogArtA0 3 nivRtya yad vA'yodhyAyAM 4 patyuH sutAnAM tanmAtR0 4 522 nivezya suprabhaM nAma 11 padArthaiH puSpagandhAdyai0 7 336 nizAkaramivA'vanyA0 10 194 pade pade praskhalantI nizAmekAM vasAmIti 5 padmanAbho'pyabhASiSTa nizAyAmatha kAkutstha: 8 290 padmanArAyaNAvetA0 nizAyAM niryayau rAmaH 5 259 padmapAdAn darzaya me niSidhyaivaM dazagrIvaM 7 142 padyaH padmasarasyetya 8 niSpIlyamAnAnetAMstu 5 358 padyAnivAsapadyasya nisargAt snihyati mano 9 padmAvatyAM sadharmiNyAM 289 nihatya sutahantAra0 1 85 padmAM harati ko'pIti 16 niHzaGkaM yudhyamAnAste 9 115 padminI kalayAmAsa 6 287 niHzaGko'tha dazagrIvaH 442 padminya iva mArtaNDaM 2 87 niHsRtya dazakaNTho'tha 2 padmo bibhISaNAyA'dA0 8 156 ni:spRhau svazarIre'pi 4 papAta ca girermUrdhni nItizAstre smRtau deze 9 papAta pAdayostasya 341 nItvA cottArayAmAsa 20 3 papracchaturdezanAnte 215 nItvA snAnagRhe rAmaH 10 papraccha lavaNo'thaivaM nRpacandro'bhicandro'pi 2 paradeze sthitA devI 169 parameSa na gRhNAti 4 nRpatirmocayAmAsa 189 parastAdasti kiM ko'pi 2 314 nRpatirvajrajaGgho'yaM parastriyamanicchantI 653 nRpazcintAmaNiriva 179 paraMtu yuSmadAzIrbhi0 8 96 nRpAdezAd videzAyA0 5 274 parAsuM lakSmaNaM dRSTvA 10 125 nRpuNDarIkaM varNena 177 parAsuM lakSmaNaM prekSya 127 nRpaukasi sanAthAni 4 181 parito'pi purI laGkA 627 nRmAMsamiti so'pyAkhyat 4 94 parito ratnakhacitA0 11 12 nedaM sAdhviti rAmeNA0 8 271 parivrajyotsuko rAjA 4 492 naivaM vo yudhyamAnAnAM 10 247 parecchayA pratijJAtaM 4 330 naisargikeNa vaireNa . 6 300 parokSata: pattayo'mI 144 nyagnAjaraM mahApota0 2 237 paryastha: kadA'pyasthAt 10 nyasya ratnarathe rAjyaM 5 292 / / paryaTantI tu sA prApa 152 nyAyye kAle tato deva0 11 79 pallIsthito dazaratha0 4 / 231 narmadAyAM kumbhakarNo narmoktirapi te'smAsu 4 23 narmoktirAvayorAsIt 4 nalakUbararAjena 2 578 nala: samudra setuM ca navamANikyasaGkrAnta0 1 navarAgo navarAgAM nava: kulakalaGko'yaM 2 navA'pi nidhayo gaGgA0 12 na vAlukAbhyastailaM syAt 10 na viSAdo na vA harSo0 5 / 103 navoDhAstA dazagrIva0 2 navyatIrthapratiSThAtu011 32 naSTajyotsnasya zazina0 2 nastrImAtrakRte jAtu 8 289 na hi sthalaM na hi jalaM 6 nAgapAzamivA'nyo'nyaM 2 610 nAgapAzairabadhnAcca 2 nAgapAzairdraDhIyobhi0 386 nAgapAzaistathA baddhau 153 nAgapAzai: kumbhakarNaM 7 205 nAgarAjAyatabhujaH 3 280 nAgarIbhi: pratipada06 290 nA'ta: paraM tvayA vAcya08 305 nA'nyanArImanicchantIM 6 130 nA'pUryata raNazraddhA 9 124 nA'bhUdiha bhave tAva05 nAma nArAyaNa iti nA'marISu na nAgISu 308 nAmnA'parAjitAM cAru0 4 122 nAmnA sAgaradattazca nAradena janaizca tvAM 479 nAradoditasaMvAdi0 nArAyaNasya tairbANai0 7 369 nArIsahasrabhoktRNAM 3 nA'rtho na: kazcidapyastI 5 nA'rtho rAjyena na: kazcit 8 nA'stIha naghuSa iti 4 nA'styeva sthAnamapi ta02 396 nA'sya tulyo dvitIyo'sti6 225 nikRttapakSa: pakSIva 449 nijabhAryAM samAnetuM nijaM vaMzakramAyAtaM nitambanyastavimrasta0 3 nityAlokapure nityA0 2 235 nidrAcchede yoSidaGga0 11 nidrAyamANaM svaM sainyaM 7 nidhAya kiSkindhapuraM 1 ninadan viTasugrIvo 6 nipetuH syandanA: kvA'pi 1 mogus ja 12 184 180 121 192 19 257 211 336 savAda0 262 319 407 211 Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlokaH sargaH kramAGka: 20 w 94 w 573 222 265 325 151 74 497 43 241 w w w 76 omw>>31I 108 134 270 258 209 3 000 213 or orm Noro 5 214 30 m w o 270 282 244 173 400 652 40 zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH pavanaJjaya ityUce putrasnehAcca tAtena 4 274 pavanaJjayamujjhitvA putrA ratnarathasyA'tha 8 242 pavanapratisUryau tau 283 putrAste'pi sukezasya 1 pavanAJjanasundaryo putrI kAmadhvajasyA'si 2 pavano'trA'ntare tatra putrIM satyavatIM nAma 3 pavano'pyAlalApaivaM 116 putre bhrAtari cotkaNThA 6 24 pavamAnavadutpatya putrau tavA''vAmAyAtA0 9 pavinevA''hatastena punargaveSayiSyAmi 3 232 pazcAcca pRthivI devI punayuddhena sugrIva: 680 pazcimaM niSkuTaM sindhoH 13 puracaityeSu sarveSu 4 188 pazcimAyAyinaM rAmaM 4 purandarayazA nAmA pazyan pratyekamapyAtma0 7 purandarayazodatta0 pazyazcaturdazarajju0 10 purandarayazomukhya 5 343 pazyaitAni ca tatstrINAM 2 324 purandaro'pi sve rAjye 4 30 pANigrahAt prabhRtyeva 3 puraM savajrakarNaM tad 38 pANisparza vinA neyaM 2 puraM hanuruhaM jagmu0 275 pAtAlalaGkA cA''cchinnA pura:sthamapi saumitri0 pAtAlalaGkArAjye ca 6 puraHsthaM garuDasthaM taM pAtAlalaGkAMsa prApa 6 purAnniHsRtya varuNo 3 pAdayoH patitaM rAmo 8 purA'pi cchalitastAta0 7 25 pAdAbjayoH praNamantau 4 pure kundapure zrAddhaH pAraNAyA'nyadopetya pure ca tasminnabhavad pAradArikadoSaNa pure'nyadA rAjagRhe 128 pArvaNena zazAGkena 44 pure hanuruhe yasmA0 3 216 pArzvadvitayamAghnantyA 3 purogeNa virAdhena pArzve kSIrakadambakasya 2 / 386 purodhA: so'nyadA puMsA 4 / pAlyamAno'tha dhAtrIbhiH 11 39 purodhogRhihastyazva0 13 pAvaniH kupitastebhya0 6 purodhovardhakigRhi0 pAzabaddhAvimau cA'rI 7 165 puryAM pAtAlalaGkAyAM piGgakezaM piGganetraM 4 290 puSpanti bakulaprAyA 8 266 pitAcha'vayorviyogena 5 puSpavatIcandragatyo0 4 249 pitumanoratha iva 11 puSpottaro'pi tatrA''zu 1 18 pitRbhyAM vAryamANo'pi 5 379 pUjApAnAnnasahitA 5 394 pitRrAjyAya sa bhrAmyan 4 / / 234 pUjye te na: sadA gotra0 4 323 pitrA nirvAsyamAnAMstAn 8 209 pUrNe kAle nabha:kRSNA0 11 23 pitrA bhUsaJjayA''diSTo 2 520 pUrvadvAre'tra yaccaityaM pitrA rAjye'bhiSiktazca 13 pUrvameva dazAsyena 597 pitrA''zritaM zrayiSyAmi 2 pUrvavat svasvarAjyAni 8 14 pitrA svayaMvare tasyA 2 457 pUrvavairAd vasubhUti0 5 282 pitrodRzAM sudhAvRSTiM 2 72 pUrvopakArAn smaratA pipAsitAyAM sItAyAM 5 pUrvopAttAmabhuJjAnAM 3 pipAsitAyAM sItAyAM 5 pRcchAmi kimamUn yad vA 8 / pizunAnAmivA'vAcyaM 2 537 pRSTo mayA satyabhUta07 277 pIDitA pIDayA patyu: 6 131 peturbhaTAnAM mUrdhAno 1 122 pIyUSeNeva saMsikto 6 42 paitRkaM zAsatastasya pucchAcchoTakRto vyAghrA: 6 146 paurANAM harSatastatra puJjasthala: kakutstho'tha 4 110 paurya: svasvagRhadvAri puNDarIkapuraM cA'gA0 9 pracacAlA'tha sugrIvo 6 98 puNyalAvaNyasaundarya0 4 pracyutya ratnamAlI tu 4 / putrayorvikramaM dRSTvA 9 161 prajJaptI rohiNI gaurI 2 59 / / 171 480 praNatAya tatastasmai 2 praNamya pitarau tatrA0 praNamya vAlinaM bhUya0 2 pratijJAmityanugrAhya 4 pratipakSAsanotkampaM 1 pratipadya sa tadvAca0 pratipadya sa me vAcaM 2 pratipadyeti kAkutstha0 5 pratimanyunRpastasmAt pratimArga pratigRha pratisUrya pariSvajya pratisUryAJjanayoste pratisUryo'tha jAmeyIM pratisUryo'nupatyA''zu 3 pratisUryo vimAnena pratisthalaM pratijalaM 8 pratisthAnaM ca caityAni 4 pratIcImupabhujyA''zAM 6 pratIcyAM nIlasamara0 7 pratyakSamiha va: sItA pratyakSaM sarvalokAnAM 9 pratyagvidehe vaitADhye 4 pratyAdeSTuH kumArgANA0 11 pratyuvAca kRtAnto'pi 10 pratyUce lakSmaNo'pyevaM 4 / pratyUce varjakarNo'pi prathamApatyaratnasya 4 prathamA pratyuvAcaivaM prabuddhayornizAzeSe prabuddho brAhmaNa: so'pi prabhaJjana ivaujasvI prabhavo'pi bhavaM bhrAntvA 2 prabhAtaprAyamAlokya 3 prabhorabhUvan sAdhUnAM 11 prabhorbhAmaNDalasyA'dyo0 5 prabhau garbhasthite ruddhA 11 pramANamubhayoratra 2 pramlAnavadanAmbhojAM prayaccha mathurAM mahyaM prayayuste vimAnenA0 prayANabhambhA vAdyantAM pravardhamAne tadyuddhe pravarSayannindakAntAn 6 pravivezA'grato yAvata 5 pravivrajiSuranyedyuH pravizya tatrA''yatane0 5 pravizya vidhinA tatra 11 prazastalakSaNau sAkSA0 9 prasannakIrtimAhendri0 6 prasIda matpravezAya 178 371 Tika 12 x mo 162 309 517 545 ro. me Moro romMN5 356 223 w w w 125 khn 416 306 389 khy 175 72 44 243 252 Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGka: 535 600 275 126 0 wwwG kA 5 w x var 264 219 179 634 583 291 17 177 225 82 rAmA 7 81 188 439 40 47 334 222 334 150 182 25 29 239 255 242 285 286 484 486 344 32 282 104 67 148 153 nika 140 19 prasIda virama mlecchA0 4 prasvApanAstraM teSUccaiH 7 prahlAdatanayastveSa prahlAdanasuprabharAT prahlAdasUno: pavana prahlAdastatra yAn prekSya0 prahlAdo'JjanasundaryA prahlAdo'tha dazAsyAya 3 prahlAdo'pyabravIt sAzru 3 prAkAravalayo ratna prAk prajopadraveNo08 prAgjanmani mayA tepe prAmjanma so'vadhetviA 1 prAgjanmA'vadhinA'pazyad 4 prAgjanmopArjitaistaistaiH 10 prAcyAM dvAreSu tatrA'sthuH 7 / prANA api hi dIyante 2 prANairiva viniryadbhi0 4 prAtarutthAya sA dInA prAtarbhUyo'pi sainyAni prAtarmaGgalazabdena prAtazca rAmasaumitrI 8 prAtazcoce prahasitaM prAta: kRtArthIkRtya tvA0 7 prAta: pazya paraM bandho! 7 prAta: prAtardivyagandhai0 2 prApa krameNa rAmo'pi 5 prApayyA'bhIpsitaM sthAnaM 5 prApte ca kArtike mAsi 4 prAbhaJjanirbabhaJjA'tha 6 prAvartata nizA ghorA prAvrajiSyaM tadaivA'haM prAsAde khararAjasya priyadarzanajIvo'pi priya: parvatakaH putraH 2 priyAmapazyaMstatrA'pi prekSyonmattamiva jyeSThaM pretakAryaM ca sItAyAH preyasyAH puSpavatyAzcA0 4 preSayiSyatyarcayitvA 7 preSya pradhAnapuruSAM proce prahasito'pyevaM 3 provAcaivamabhijJAnaM plavaGgamairaskhalita: <<<Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH ram 0 53 bhrAtRbhizca mantribhizca 1 bhrAtRbhyAM svAnurUpAbhyAM 2 587 bhrAtRhatyAbhayAdukto 7 191 bhrAtRhatyAbhayAdukto 7 192 bhrAntvA ca vasudatto'bhU0 10 / bhrAntvA dhano'pi saMsAraM 8 142 bhrAntvA bhavaM vasubhUti0 5 / bhrAntvA zrIkAntajIvo'bhU010 bhrAmyadarkabhramakaraM 9 144 bhrUbhaGgamapyakurvANo 4 282 bhrUbhaGgamapyakRtvaiva 11 14 25 286 52 11 153 291 060 271 367 363 506 108 197 x 105 5 bhAmaNDalo namazcakre 8 bhAmaNDalo nalo nIlo 7 bhAmaNDalo'pIndrajito 7 bhAmaNDalo'pyayodhyAyAM 7 bhAmaNDalo'pyuvAcaivaM 9 102 bhAmaNDalo labdhasaJjJaH 4 381 bhAmaNDalo virAdhazca 6 351 bhAmaNDalo virAdhazca 7 245 bhAryAyAcitrasundaryA 98 bhAvyavazyaM mahArAjo 204 bhImendreNa purA dattaM bhISaNaM nAradaM prekSya bhuktaprAyamidaM cA'syA0 3 bhuktottare cA'nuziSya 5 bhuktvA sa suciraM rAjyaM 3 bhUtvA guroH prasAdena bhUpAlai: pAlyamAnAjJo 12 28 bhUmiSThaH kumbhakarNo'tha 7 bhUmau nabhasi pRSThe'gre 7 bhUyastAM pavano'voca0 3 108 bhUya: pravavRte yuddhaM bhUya: svadArasaGgasya bhUyAMsi hyapavAdasya 70 bhUyAMso bhUbhujo'bhyeyu0 5 bhUyo'pi gRhNatAM doSa0 9 bhUyo'pi mathurAzaila0 8 bhUyo'pi militAGgAstA010 258 bhUyo'pi lakSmaNo'voca05 bhUyo'pi hi sanirbandhaM 6 bhUyo'pyuvAca nAgendraH 2 bhUyo'pyuvAca zatrughno 8 233 bhUyo'pyUce vajrakarNaH 5 bhUyo bhUyazca rudatI 9 2 bhUyo bhUyaH prArthaye tvA0 7 337 bhUyo bhUyo'parAdhAnAM 2 258 bhUyo bhUyo'pi papraccha 6 bhUyo rAmo jagAdevaM 7 bhUrinandanarAjo'bhU0 4 410 bhUrbhuvaHsvastrayIvIraM 6 bhogAna ced dazAsyena 9 185 bhogAsaktaH kayAno'pi 4 bhogAMstatropabhuJjAnau 8 bho bhUcarA:! khecarAzca 10 bho bho! dhyAnajaDA yUyaM 2 bho bho! mahAnubhAvaivaM 4 bho bho! rAghava! sIteyaM 9 192 bhramannAgAmimAM pallI 5 bhrAtardoSo'pi nA'styeva 3 bhrAtardhAtabrUhi zIghraM 10 147 bhrAtA mAnasavegAkhya0 3 201 195 221 mama sUnurhato yena 5 396 mamA'nyathA hi dve kaSTe 4 421 mamA'sau kiM mRto bhrAtA 10 122 mayA cejjIvatA te'rtha0 6 129 mayA'pamAnanA kAcit 10 140 mayA pramAdaghAtena 6 mayA bhrAntvA'khilAM pRthvI 3 248 mayA saparivAreNa mayA sahA'syA nirvAso 9 207 mayUra iva jImUtaM mayUraketavaH kecit 58 mayUramAlanagare 267 maruttarAja: svAM kanyAM 516 marutto rAvaNaM natvA 503 malinAnAM kimeteSAM 128 malinIbhUtavasanAM 328 mahati vyasane svAmI mahatyA pratipattyA sa 5 257 mahatyAmatha velAyAM 318 mahAtmannatra vipine 197 mahAtmAnau ca pitarau mahAnadImetya sindhuM mahAnizAyAM prakRte mahAntamutsavaM cakru0 mahAprasAda ityUce mahAplavaGgarUpANi mahAbalau pipiSatu0 2 615 mahAmunitiraskAra 2646 mahAmuneH satyabhUte: 4 529 mahArakSA api ciraM mahAlocanadevo'pi mahAvidyAdharAdhIzA: mahAvidyAdharAdhAzA: 73 mahAsattvasya tasyA'lpa0 3 mahAsatyaJjanA nAma 3 243 mahAsAmantasenAnI0 mahiSyAM hariNInAmnyAM 8 mahIdharamanujJApya mahIdhareNa svaM sainyaM mahIpati: zubhamati: mahendranagarAsanne mahendrasyA''jJayA'mAtyA 3 mahendrahanumaccamvau0 241 mahendraH pratipede ta03 mahendro'pi samAliGgya 6 mahendro'pyAyayau tatra 3 276 mahotsavAM mahotsAho 5 458 mahaujaso vAruNayo 3 291 mAkaradhvajirAditya0 1 108 mA kArSIzcaurikAM bhUya0 5 mA kupo vajrakarNAya 5 53 or on 52 323 172 275 maJju vRkSAnivA'bhAGkSI0 6 372 madhAdadya nirgaccha 3 129 majantaM vyasanAmbhodhau 3 maNicUlAbhidhastAva0 3 191 matputrINAM pati: ka: syA06 262 matsyAnucchAlayAmAsa 2 310 mathurAM me prayaccheti 8 160 madanAGkurasantApa0 7 madarI yacchito'si tvaM 6 400 madAndho'pyamada: so'bhUt 8 madUrmikAmimAM devyA 6 232 madhAdadya nirgaccha 129 maddoSAdIdRzImAgA0 3 madvaMzaparvabhUteyaM 3 272 madhudehasyopariSTAt 179 madhupiGgo'pyapamAnAt 2 474 madhuH sutavadhakruddho madhyAhnadehacchAyAvat 2 254 madhyekRtveti kAkutsthau 7 246 madhyesainyaM dazAsyo bhU0 7 89 manazcintitakalyANa. 3 160 manobhavavikArAbdhi0 1 manoharavane pArzve mantratantrAdinA ghAta0 7 mantriNAM tat samAkhyAya 4 mantriNo'pyevamUcustaM 7 mandabhAgyena rAmeNa 452 mandAkinIcandramukhyoH 10 98 mandodarImupAdAya 281 mandodaryaGgadodantaM 353 mandodaryAdibhiH sArdhaM 8 6 manyamAnena sevyaM svaM 2 200 manye pAkhaNDinA kenA0 2 38 manye mayi kRpAM kurvan 2 259 manye vismRtarAmeyaM 334 manye vyAghraNa siMhena mama bhartA tvadarthe hi 2 534 / / mama bhAmaNDalasyeva 9 on 333 mmMMMMMMM For more 2.moras 12 13 240 WO 143 306 wa sen 251 405 117 Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 zlokaH sarga: kramAGka: zloka: sargaH kramAGka: zlokaH sargaH kramAGkaH 227 222 383 50 486 234 164 214 321 337 170 148 177 200 159 221 92 84 175 306 149 91 106 389 172 11 5ra mumoca yAvantyastrANi 6 muhurAlApyamAnA'pi 3 muhurmuhuH sA mUrcchitvA 9 mUrchite bhrAtari kruddhaH 7 mUrcchito jambUmAlyuA 7 mUrti dAzarathIM lepya0 4 mRgaM vyAghra ivA''dAya 5 mRtakAryaM tato rAma0 mRtaM dazarathaM jJAtvA 4 mRtArbhakasya tasyaivA0 4 mRtAM jAnAsi me bhAryA0 10 mRtyujIvitayostulyA0 9 mRtyoH priyaviyogArti0 3 / mRtvA ca tatprabhAveNa 10 mRtvA taddAnadharmeNo0 10 mRtvA'nalaprabhaH so'yaM 5 mRtvA prathamasAdhustu 8 mRtvA samAdhinA sA'bhUdu 10 mokSakAlamatha jJAtvA 11 mokSAdhvamIkSakamivo0 4 mriyasva yadi vA mArya0 7 mlAnimAsAdayAmAsa 6 mlecchAnAM bhUri yacchAmi 5 mlecchA: praNazya te jagmuH 4 mleccheza: prAgbhave somabhU05 194 154 157 149 162 253 217 84 528 109 210 84 265 57 181 475 453 100 412 492 382 176 425 174 228 157 286 94 53 169 mAghasya zukladvAdazyAM 10 mAtuH prabhAvaM taM dRSTvA 9 mAtRmedhe vadho mAtuH 2 mA tyAkSImadviyogena 6 mAtsaryAt kanakodaryA 3 mA bhUdu bhUya: purakSobhaH 10 mAyAkSveDAmatho kRtvA 6 mAyAparAkramotkRSTaH 6 mArIcarakSa:santApaM mArutistadvacaH zrutvA 7 mArutiM rAvaNa: smA''ha 6 mArgasya zuklaikAdazyA0 11 mAlavakaizikImukhya0 11 mAlAkAra ivoccitya 2 mAsajAtaM sutaM rAjye 8 mAsAnte vaizAkhakRSNa0 11 mAsenaikena mAsAbhyAM 10 mAsai: sidhyati yA SaDbhiH6 mAhendrakalpe devo'bhU0 1 mAhendrodayamudyAnaM mAM namaskRtya vatso'dya 4 mAM patiM devi! manyasva 5 mAMvratAyA'numanyasva 8 mAMsapratyAkhyAnabhaGgaM mAMsasya bhakSaNaM teSAM mAMsAprAptirita ito mitraM prahasitaM nAmo0 3 mithazca maithilaikSvAko 4 mithoghAtairviSANebhyaH 2 mithyAtvavarjitA tatra 2 mithyAtvenA'nantavIrya0 5 mithyAbhimAnavAco hi 2 mIne daityagurustuGga0 3 muktvopasAdhu vaidehI 5 mukhamApANDugaNDazrI0 3 muJcAmyetAmadya cet ta0 7 muJcainaM matprabhuM nAtha! 5 muditAstA: piturgatvA 6 mudito vairinirghAtA0 1 mudhA kape! garjasIti 6 muninyatkArajAt pApA0 2 munirAkhyadavazyaM te munivaramatha natvA munizcoce tava pitA 9 munisuvratanirvANA0 munisuvratavaMzasya 10 muniM natvA tu taM rAmaH 8 muniH kIrtidharaH so'pi 4 muni: so'thA'bravIt puryAM 8 mumoca janakaM rAjau0 4 yadyato yAsyasi svAmi0 5 yad yadastraM dazagrIvo 2 yadyapi svasutA sItA 4 yadyapyajJena daivena 6 yadyAdizasi tat svAmin!9 yad vA khalasamakSaM na 10 yad vA satIvrataM yasyA 10 yantre ca vAlukA: kSiptvA 10 yanmUlayanmUlato'pi yamaguptestamAkarSa 2 yama: pRSatkairbhUyo'pi yamaH zakraM namaskRtya yamAya narakArakSA0 yamAya surasaGgItaM yayAce bhojanaM tebhya0 yayAvayodhyAM bharata0 yayurmayAdyA: svapuraM yayuH paramasaMvegaM yayau ca sA taM nyagrodhaM yayau cA'tyantavegena yayau pAtAlalaGkAMca yayau sasainyo vijaya0 5 yazca nAgasahasreNa 1 yAcita: sa namaskAra0 3 yAciSye samaye svAmin! 4 yAjJavalkyastu tajjJAtvA 10 yAta yAtA'dhunA'pyetaM 2 yAteSu keSucinmokSaM 4 yAgrUpaM yathAvasthaM 4 yAdRzI sA'sti rUpeNa 4 yAvat kiJcidagAt tAvat 5 yAvat sA prAvizat tAva09 yAvad bibhISaNavaco0 2 yAsyanti kapayo naMSTvA 7 yugapad bhUyaso bANAn 2 yugapad rAmasainyaM tai0 4 yujyate na vadhaH prANi0 2 yuddhabhUmau ca tadrUpaM 9 yuddhAyA''hvayamAnaM taM 5 yuddhArthaM dhAvatastasyA0 7 yuyudhAte mahAyodhau 6 yuyudhe sAdinA sAdI yuvAbhyAM tatkRtaM pUrvaM yuvA senApatistatra 5 yUyaM yenA'tithIbhUtA 5 ye kecidiha rAjAno 2 ye jIyante kSaNAt te'nye 6 ye tavA'STavidhAM pUjA ye ye sUnRtazIlAdyA yogezvarI balotsAdA 2 22 39 150 612 364 Wo 508 309 307 397 151 315 425 211 208 268 568 304 122 155 279 yakRcchakRnmalazleSma0 11 yacchailaJcUrNito'nena 3 / 217 yajJe vadhAya cA''nItAn 2 yatra tatrabhrematustau 118 yatra yatra pure grAme yatsevakavaro me tva0 6 393 yathAkAmInavRSTIni 6 169 yathA kuSThavizIrNAGga 401 yathA khalagirA'tyAkSI: 8 323 yathA tathA gata: kAlo 2 / 602 yathA tathA mamA'stvanyat 1164 yathA tava dadAnasya 2 274 yathA na tAtayorbhedaH 10 102 yathA'parAjito sUno0 9 138 yathAvidhi tamisrAMsa 13 yathA yathA'vAcayat tat 2 472 yathAzakti tava svAmI 2 yathocitairannapAnaiH yadA na prApnuyAt kUrma 2 yadi nirvAdabhItastvaM 8 yadi pazyatha me kAntAM 3 yadi prANivadhenA'pi 2 yad brahmANDe'pi mAtaM na 6 315 yad bhrAtA rAvaNasyA'si 6 320 360 68 267 86 376 645 14 654 72 111 178 210 76 448 72 68 www on wW.0 252 105 159 35 250 373 21 246 332 18 65 Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlokaH sargaH kramAGkaH 312 49 / / 50 yogyA bhAmaNDalasyeti 4 yo bAlomapi mahAhAraM 2 yo'bhUd guNavatIbhrAtA 10 yo ya: syAd bAdhako doSa011 yauvanAcchIghragAminyo 4 yauvarAjye tu sugrIvo 2 232 50 40. JMrrrrrorm) Mworormx orror 35 68 502 44 zlokaH sargaH kramAGkaH rAjAdezAd vadhArthaM sa 8 195 rAjAnaM sagaraM rAjJo0 2 476 rAjA'pi tagirA bhagna0 8 124 rAjA'pi vijayaH prAtaH 11 36 rAjA'pItyavadacchvazrUH 3 145 rAjA'pyavocad garbhastho 4 rAjA'pyuvAca bharataM 4 503 rAjA'pyuvAca mA vatsa! 4 rAjA'pyUce rAjyamapi 2 531 rAjA'pyevamabhASiSTa 9 rAjA rAjasu so'rAjad 4 rAjAnaM sagaraM rAjJo 476 rAjaikadA turaGgeNa 525 rAjJazcakradhvajasyA'ti0 4 224 rAjJaH zubhamatestatra 4 151 rAjJA hatastu zrIbhUti0 10 74 rAjJAM kumArAn pratyekaM 4 257 rAjJIbhI ramamANo'sthAt 4 174 rAjJo hiraNyagarbhasya 4 rAjyabhRt kSIrakaNTho'pi 4 rAjyaM karomi kalyANa0 5 rAjyaM kuruSva niHzaGko 2 rAjyaM ciraM pAlayitvA 10 rAjyaM pAlayato ratna0 5 293 rAjyAbhiSekamadhunA rAjyArthI bharata iti 4 516 rAjyecchureva mRtvA sa 4 235 rAjye tvAM bAlakaM nyasya 4 46 rAtrijAgaraNAyAsa0 312 rAtrizeSe tato rAmaH 241 rAtrerivA'nubaddhAyA 6 316 rAmajanmani bhUpAlo rAmabhadrastata: pUrva0 7 168 rAmabhadre tu niSkrAnte 10 180 rAmabhadre'tha kiSkindhA0 6 107 rAmabhadro bhujastambhe0 5 218 rAmabhrUsa yA siMho0 5 70 / rAmarSirdezanAM cakre 10 208 rAmalakSmaNadazAnanA 13 30(1) rAmalakSmaNayoH patti0 6 rAmalakSmaNavRttAntaM 122 rAmazcaramadeho'pi 10 116 rAmasenAkalakalo rAmastatra nizAM nItvA 5 rAmastadvahirudyAne rAmastamAlalApaivaM 9 164 rAmastamUce kiM zuSkaM 10 164 rAmasya kevalajJAna0 10 228 rAmasya pArzve mAM viddhi 6 340 rAmasyA''n mahAdevya0 8 253 zlokaH sargaH kramAGka: rAma vanAya niryAntaM 4 466 rAmaM sihAsanAsIna0 8 rAma: papraccha taM dUta0 5 200 rAma: papraccha bhUyo'pi 10 13 rAma: prakRtimAlambyo0 10 rAma: praNamya kaikeyI 4 rAma: sadyo'pi devAnAM 8 rAma: sarUpau tau dRSTvA 6 rAmaH saumitrimityUce 7 rAmAjJayA ca kAkena 5 121 rAmAjJayA ca bhRtakAM0 9 rAmAjJayA ca vaidehI rAmAjJayA ca saumitri0 5 131 rAmAjJayA tatra zaile rAmAjJayA hastipakaiH 8 rAmAjJA pratipadyoccai0 5 rAmAdezena saumitri0 5 rAmAnujo'pyabhidadhe rAmAya svastyathA''zaMse 8 325 rAme'tha dRkpathAtIte 4 rAmo jagAda bhUyo'pi 4 450 rAmotsaGgAnnijotsaGga 9 158 rAmo'tha vizramayituM 5 rAmo'thoce dazarathaM 273 rAmo'numAnya taM yakSa 167 rAmo'parAjitAM devIM 8 88 rAmo'pi tAmuvAcaivaM rAmo'pi nijagAdevaM 6 rAmo'pi lakSmaNaM svAGke 10 156 rAmo'pi lokavAdena 9 15 rAmo'pi vismayavrIDA0 9 154 rAmo'pi hRSTo'bhASiSTa 4 rAmo'pRcchanmaharSI tau 5 rAmo'pyujjhitadharmAbhi0 10 rAmo'pyudazrustaM smA''ha 8 rAmo'pyuvAca ko nAma 5 rAmo'pyuvAca dattaM te 8 rAmo'pyuvAca puMveSai0 5 rAmo'pyuvAca sugrIva! 6 117 rAmo'pyuvAca he lokA! 9 rAmo'pyUce kRtaM tasya 208 rAmo'pyUce mama purA 8 298 rAmo'pyUce satyametad 8 302 rAmo bharatamityUce 4 437 rAmo bhrAtRvipattyA ca 10 rAmo rAjAnamityUce 4 441 rAmo'rautsIt kumbhakarNaM 7 195 rAmo'sti tvadviyogena 6 348 rAmo hasitamAnI sva0 4 281 rAvaNastaM babhANaivaM 353 raktaM tyaktvA tadAnIM tvA010 221 raktAzokeSu niHzUko 6 rakSasAM vAnarANAM ca 7 rakSodvIpAdhipeSveva rakSobhaGgena saGkaddhaH 7 120 rakSobhaGgena saGghaddho rakSobhaTasahasrAgre 6 38 / rakSovaMzAdikandAya 27 rakSovidyAdharANAM cA0 raghunAthamathA''jagmu0 276 rajanyAM janakaM hatvA 315 raNakaNDUladordaNDA 278 rativardhanamAtA tu 33 rativardhanarAjenA0 8 29 ratnazravase sA''cakhyau ratnazravaHprabhRtayaH ratnazravAH siddhavidyo 1 ratnasiMhAsanasthAni ratnasvarNAdikozo'ya0 8 ratnAkarazreNinibhA 5 332 rathanUpurametyendra0 2 rathaM virAdha: saumitre0 9 rathAduttIrya kaikeyI 4 512 ramaNo'pi bhavaM bhrAntvA 8 ramaNo vedamadhyetuM ramadhvaM svairamasmAbhi0 2 35 ramayitvA ca tAM svaira0 3 245 rambhAdikA vAravadhU0 106 raha: parvatamUce'mbA 2 427 raho vyajJapayad rAjJe rAkSasa: siMhajaghanaH rAkSasAnevamanyAna0 7 199 rAkSasAvAsasaMvAsA08 312 rAghavo'pyabravIt tAtA0 5 rAjannanena putreNa 7 rAjanihaiva tiSTha tvaM 7 rAjan! rAjapure'muSmin 2 rAjavezma pravizyA'tha 5 155 rAjaspaza iva cchannI0 3 24 rAjA tatrA'yoghano'bhUd 2 456 rAjA'tha svArthakuzalo 4 37 rAjA dazarathastatra 4 172 rAjA dAzarathisI0 5 273 231 3mw344 ormmM X0G0 kA mar,00 358 193 98 242 Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlokaH rAvaNastAnavajJAya 7 rAvaNasya vadhastatra 4 rAvaNaH krIDayA'nyedyu0 2 rAvaNaH paramArthajJa0 2 rAvaNa: pratyuvAcaivaM rAvaNAgre'pAtayaMste rAvaNAnujasugrIva0 rAvaNAya sa gatvA''khyat 7 rAvaNena dhRte zakre 2 rAvaNena bale bhane 2 rAvaNena sahA'cAlIt 2 rAvaNenA'panIteyaM 8 rAvaNo'gre'pi me bandhu0 2 rAvaNo dhyAnasaMlInaH rAvaNo'nyapratApasyA0 rAvaNo'pi jagAdaiva0 2 2 rAvaNo'pi tadA tatrA0 6 rAvaNo'pi pravizyA'tha 3 rAvaNo'pi yayau svarNa0 rAvaNo'pi vimAnastho rAvaNo'pi hatastena 2 5 8 ruSya vA tuSya vA nAtha! rUdravraNo'ya saumitri0 rUpavatyaGgajo vana0 sargaH kramAGka: roSAruNAkSaH sannahya roSocchvasita kezastaM 6) 6 rAvaNo'pyadhikaM kruddhaH rAvaNo'pyabravIdeva rAvaNo'pyabhyadhAdevaM rAvaNo'pyApatantaM taM 3 rAvaNaraNatUryANi 2 rAvaNo varuNaM tatra riSTAH kharAH pheravazca rudatI saha sundena svantIM bodhayitvA tAM rudantIM vArayitvA to ruSA babhASe sItaivaM 2 8 67 3 1 6 3 3 6 2 67 la lakSmaNastadgirA kruddho 0 7 308 139 85 56 351 54 76 322 620 118 296 291 124 349 187 143 138 3 2 591 4 207 111 3 7 230 rUpavantau kulInau ca rUpiNIM ca sutAmasmai reje rAjA dazaratha0 remAte tatra ca svaira0 re re!! duSTAtmaM0 revAmbhobhiH snapayitvA 2 rogAt pituzca sA bhItA rodhasI plAvayitvobhe rodhasyuvAsarevAyAH rodhogatanmahato'pi 2 308 rovAruNAstaccakraM 7 304 10 60 2 323 2 302 7 1 370 52 46 120 649 450 184 31 128 273 295 16 299 115 120 266 203 135 158 298 251 9 317 45 sargaH kramAGkaH zlokaH lakSmaNasya sutAstatra lakSmaNAya dadau vidyAM 7 5 6 4 lakSmaNena sahodazruH lakSmaNenaivamAkSipto lakSmaNo'pi kSaNenA'pi 6 lakSmaNo'pi gajAlAnaM lakSmaNo'pyabravIdeva lakSmaNo'pyarNavAvarta lakSmaNo'pyavadat tAte0 8 lakSmaNo'pyavadat siMha0 6 lakSmaNo'pyavadad bAhyo0 5 lakSmaNo vAsudevo'yaM lApuryAmapi tadA lApUrvadizi sthite lAyAM rAmaNo'dhA'gA0 3 8 1 5 laGkArAjyaM tadA tasmai laGkAM sarAkSasadvIpAM laGkAM sarAkSasadvIpAM laGkezastena devena lajjAnatamukhIM tAM ca lajjAnatazyAmamukho latAntaranilInA'tha 3 5 latAM hastIva hastena labdhasaJjJaH samutthAya labdhasaJjJaH samutthAya 6 labdhaM mayA'traiva sAdhvyA 3 lampAkeSvekakarNAkhyaM lavaNAGkuzayovaMza 9 10 7 9 7 2 6 1 5 3 9 4 2 likhitvA tAM paTe kanyAM 8 lIlAmuSTiprahAreNa lokadvayAraM tadyajJa lokapratyayato bheje lokaprasiddhamadhunA 10 loka: saurAjyasustho'pi 8 2 4 8 lokottaraguNA putrI loko hi pravadatyevaM lohAGkuzopamanakhaM lohitAGgo vRSe madhye 3 3 va vaco'zrutveva tat satya0 2 vajrakarNastadAkarNya vajrakarNaH sadAkAraM vajrapRbhyAM tA0 vajrajaGghamathovAca vajrajatastadAkarNya 5 5 vajrahastayokre vajrajaH zazicUlAM jo niSaNNeSu 9 9 9 vajrajo'pi putrAn svAn 9 vajranirghoSa bhoraM 100 170 155 321 28 58 41 348 94 4 447 30 45 75 73 51 36 48 64 53 248 67 255 154 43 460 301 44 6 229 54 87 138 460 107 330 8 237 77 65 244 198 380 484 144 301 317 285 189 207 zlokaH vajrabAhukumAro'tha vajrabAhumathA'vAdI0 vajrabAhu prabrajitaM vajramiva vajrapANi vajrAvartArNavAvarte vajrodaravadhakruddho 10 vatsa! vatsaihi saumitre! vatsaH sukozalo'pyadya 4 vatse! mama manaH zalya0 2 vatse! vatso rAmabhadro vadhAya valino'muSya sargaH 4 4 6 8 5 5 vanamAlA ca kalyANa0 vanamAlA ca bAlye'pi vanamAlAnveSaNAya vanamAlA'pi tacchrutvA 5 vanamAlAM namaskRtya vanavAsAya gacchantaM vanasthitA sA'pyanama0 vanaM bhrAntamidaM tAva0 2 vanaM vrajiSyati sutaH vanAnyaTitumekAkI vane padmAsanAsInaM 4 10 6 4 4 11 6 8 vanevAsau phalAhArau vanditvA tatra so'rhantaM vanditvA taM mahAsAdhu0 vanditvA tau ca papraccha vanditvA pratimAH zailA0 2 vanyAmiva mahAvAtaH 2 prAbhidhAnA tasyA'bhU0 13 vaprAM prekSya ca tadgarbhA0 11 vapreti nAmatastasya vayamArAdhakAstatra vayasyastasya dUtasya vayaM hanyAmahe baddhvA 11 varaM bhavet sukhamRtyu0 varasyojaH parIkSArtha barAkai: sainikarebhiH varuNAgneyavAyavya0 varuNAmecarathayoH vardhanI mocanI caiva varSatyabde ca kAkutstha0 varSantI vAridhArAva0 varSan yugapadastrANi varSAyutAyuH paripAlya vallabhotkaNThitAnAM hi vazyo'smi vyantara iva vasantatilake doSNA vasantasenayA sArdhaM vasante'thAbravId rAmaH vasudattastato gatvA 10 1 5 1 vors w 5 6 7 12 3 5 3 8 8 10 kramAGka: 22 17 28 344 322 111 3 41 461 456 88 249 171 186 174 540 443 78 36 449 451 92 390 39 58 112 131 117 8 38 16 345 273 47 235 247 608 171 109 64 133 381 110 32 21 119 96 145 265 23 Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 61 4 275 433 22 53 327 195 50 35 52 71 31 159 542 227 39 zloka: sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH vasudatto'bhidhAnena 187 vidyAdharendrastAM puSpo0 1 9 vimRzyaivamahatvaiva 2 398 vasuparvatako tatra 392 vidyAdharendrAnAhvAtuM vimohya mAyayA sarvaM 6 113 vasuparvatakau pazcA0 400 vidyAdharendrairanvIto 375 viraktazcA'nyadA paJca0 5 342 vasubhUtistatazcyutvA 215 vidyAdharendrairvidadhe 277 virahAccA'tisundaryA 229 vasubhUti: purImetya vidyAdharairAhatAni virAdhamiva sugrIvaM 115 vasurUce tato me'mba0 vidyAdharairdattadaNDa virAdhAya tu pAtAla0 8 157 vasurvasumatInAtha0 2 449 vidyAbhirmohayantaste 2 331 virAdhena sasainyena vasoH sutA: pRthuvasu0 2 451 vidyAbhraMzanimittaM cA0 6 264 virAdho'pi purobhUya 100 vahamAnAraghaTTotthaiH / vidyAyA bahurUpAyA 7 virAdho'pi samaM sainyaiH vaMzajAlAntarasthasya vidyAsahasraM smRtvA ca 2 245 viruddhaM tadbalaM bhUri0 vaMzo na jJAyate yasya vidyAsAdhanavighnAya 2 30 virodhinaM virAdhaM svaM 6 vAjIva grAmapadrastho vidyAsAmarthyatastatra 3 274 vilakSAzcandragatyAdyA0 4 vAnaradvIparAjyena vidyAsAmarthyato'stabhnA03 293 vilapatsvapi teSvevaM vAmAnyakumbhavinyasta0 12 vidyAsiddhiM tu tAM teSAM vilapantyaJjanA sakhyA 3 158 vAmAbhyAM bIjapUribhyAM 11 vidyAM japitumArebhe 5 382 vilInadehAstatrA'pi 249 vAruNI bhuvanA'vandhyA 2 63 vidyutprabho hRdi yayo0 3 viluThantau pituriva vAlikhilyaM vimuJceti 5 vidyullatAbhidhAnAyAM 4 401 vilokya laGkAluNTAkAM02 vAlino'pi tadotpede vidrAvya narakArakSA0 2 vilokyA'cintayad rAjA 4 370 vAlibhaTTArakasyA'tho 2 vidviSAM mUrdhasu ciraM 1 150 vivAhaM kArayAmAsu0 2 83 vikAraM mAnmathaM deha0 5 82 vidhAya tatra cA''vAsaM 323 vivikSanniva vasudhAM vikRtya tatra prAsAda0 3 77 vidhAya narakAvAsAM0 2 141 vividhAbhigrahatapa0 vikrINate vA mUlyena vidhAyA'nazanaM mRtvA 5 285 vividhairAyudhairyuddhvA vigalatpATalApuSpa0 11 46 vidhUyA'zeSarakSAMsi 364 viveda medinInAtha 4 vicitranAgarakrIDaM 8 269 vidhRtya pANinA doSNi 7 262 vizalyA prAgbhavatapa0 7 295 vicintyaivaM nezatustau 7 166 vinA ca devamarhantaM 5 vizalyA'pi hi saumitriM 7 297 vijaya: sUradevazca 8 277 vinA tenA'GgulIyena 5 vizravaHsUnave sadyaH vijaye puSkalAvatyAM 4 397 vinA'pi hetuM huGkAra0 1 149 vizravonAmadheyasya 2 vijigISau mayi sati 2 vinA'rhantaM vinA sAdhu 5 69 vizvasya sItA'pyAcakhyau 9 vijJapto'tha tadA''rakSa0 10 40 vinA zazAGkaM zyAmeva 3 vizvAdhAraH pumAneSa 10 126 vijJapyase tathA'pi tvaM 3 vinodabhAryA zAkhAkhyA 8 131 vizvAsa iva mUrtistho 2 343 vijJAtajJAtisambandhau 9 129 vindhyATavyAmabhUtAM tA0 10 24 vizvaizvaryasyA'dhikA 11 29 vijJAtatadunto'pi 229 vipakSavIrAn vRNvanto 7 viSaNNaM bhrAtaraM prekSya 373 vijJAnarahitastatra vipadya cA'cyute kalpe 5 298 viSaNNo rAvaNo dadhyau 7 372 vijJAya tadabhiprAya vipanna: sa namaskAra0 4 220 viSNanA'pi raNe yasya 6 30 vijJAyA''sanakampena viparItamidaM jajJe 263 visasarja makhaM sadyo 2 381 viDambya bahadhA ratna0 5 295 vipule gokula iva 301 visRjyamAnA api te 495 vidadhurvividhAMstatro0 7 345 vipravRddhairathocesa 444 visRSTaH saprasAdena 232 vidAJcakAra sA bhrAtu. 367 vipraveSastato bhUtvA oo vismArayitukAmAstA 8 105 vidudruvU rAkSasAste 178 vipriyaM kurvatastasya 202 viharantaH purI jagmu0 219 videhA'pi rurodaivaM 4 328 vibudhya bharatenA'pi viharananyadA rAmo 213 videhAmiti sambodhya 4 332 vibhAtAyAM vibhAvA~ 7 88 viharan sa rathAvarta 641 videhA samaye'sUta 238 vimAnaM gacchatastasya 1 vIkSyamANa: sopahAsaM 343 vidyAdAnAd gurusthAne 575 vimAne lambamAnocca0 3 vItarAgaM sarvavida0 2 221 vidyAdharakumArIbhi0 10 222 vimAnairdevavat kecit 7 vIrapatnI purA'pyAsI0 9 107 vidyAdharanarendrANA0 234 vimAnaiH syandanairazvai0 7 vIraputrau ca vIrau ca 9 vidyAdharanarendrAMzca vimuktazastro dInAsyaH 5 111 vIravRttyA'nayA mRtyu 8 vidyAdharasahaste vimuktazaizava: svAmI 11 40 vIrANAM kAmukAnAM ca 2 vidyAdharA bhayobhrAntA 9 vimuktaH prAvrajat so'pi 8 vIrAH zirAMsi vIrANAM 7 70 vidyAdharIbhirambhobhiH 7 249 vimRzya ca tato vidyA0 5 428 vIrau pitRpitRvyau vAM 9 vidyAdharendramindraM taM 1 112 vimRzyeti pravizyA'nta0 4 vRddhatvAt sauvidalle tu 4 11 131 224 73 226 w dw kh kh >>mwar U 287 2 >>r 108 294 89 358 Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlokaH vRSabho vRSabheNeva vegAt tAnanvadhAvantA0 vegenA''patya taccakra0 9 vellantImadhiparya 3 vezmanyAnIya bhaktyA''zu 4 dekhate patrane raudre0 vaitAdayadakSiNazreNiM 4 8 vaitADhyadakSiNazreNI vetALapradakSiNazreNyAM vaitADhyasyeva sainyasya baitALyAkSiNata vaidehyA bhaktapAnAdyai: vaiphalye mantratantrANAM vaizravaNo'tha dUtene 0 sargaH 2 7 4 9 10 2 6 vyaktamantaH sphurallakSmA vyaktiryAvad bhaved doSA0 3 vyaktoDu kalayAmAsa 6 vyAkhyAd rAmastayA''khyAte 8 vyAghrIya iva gaurjIvan 4 vyAghyaivaM khAdyamAno'pi 4 vyAdhibhUtAdidoSAMzca vyAdheneva kirau zvAnaM vyAvRttAMstAn raNAt prekSya 2 vyAhartA mokSamArgasya vyomanIya DilekhA 2 7 11 6 vyomnA'tha hanumAn gacchan 6 vraNasaMrohaNaM zalyA0 7 vrataM bharatamAtA'pi 8 za zaktiprahAra sahate zaktizalyoddharaNAya zakro ninye merumUrdha0 zatatrayaM maNDalitve zatabAhurahaM nAmnA zatabAhusahasrAMzU zatrughnajIva utpadya zatrughnamatyAgrahaNaM zatrughnamapi pAdAnte zatrughnamabhidhAnena zatrughno'pyevamavadad mitretR zambhunA'pi vimuktA sA 10 zambhurnihatya zrIbhUtiM 11 10 2 2 zayAnazayuniH zvAsa 0 zarAri ciraM kRtvA zalyAni zaGkavo bANA0 7 zazaMsa caiva yanmerau zazaMsa copayogAyAH zastrakhaNDairucchaladbhi0 zastramantrAstravaiphalya0 5 4 8 kramAGgaH 6 2 296 485 146 90 305 340 247 244 103 62 265 41 131 108 302 144 295 255 295 64 244 8 65 11 25 10 189 2 345 2 361 8 192 8 164 8 81 205 162 481 183 335 27 274 253 278 152 93 65 64 23 152 66 159 276 74 216 47 sarga: zlokaH zastrAstra ciraM kRtvA zastrAstrakauzalenoccai0 4 7 zAkhayA ramaNacchuryA 8 zANDilyasyA''jJayA so'pi 2 zArdUlaketavaH kecit zilAyAM padminIkhaNDa0 zilImukhAnagnimukhA0 zIghravedhI dazaratho zukamaGganakAmboja0 zuciH puSpAmiSastotrai0 11 4 4 zuddhAnte viTasugrIvaH 6 zubhapradA rajorUpA 2 zubhena pariNAmena 8 zrutvA'JjanA janamukhA0 zrutvA tadruditaM ratna0 zrutvA dharma ca tatpArthe 6 10 8 3 zUnyadattadRzaM zUnya0 zUnyebhya ibhyavezmabhyo 5 zephAlyAH kusumAnInduH 6 zeSekamUlamuzala 7 zokena tena vaidehI zramasthAne'pi hi tayo0 zrAvakatvaM ciraM samyak zrAvakatvaM pAlayitvA zrAvakatvaM pAlayitvA zrAvakANAM lakSamekaM zrAvastyAM ca tadA rAjA 1 1 1 1 zrIkaNThaM kIrtidhavalo zrIkaNThato vajakaNThA0 zrIkaNThapadmayostatrai0 zrIkaNThasya suto jajJe zrIkaNThenaikadA mero 0 zrIkaNTho'pi drutaM kIrti0] 1 zrIkAntanAmne cA''DhyAya 10 zrIcandro nAma bhuktvA ca 10 zrIdAmAkhyA'tha tadrAjJI 8 zrIdharAkuNDale te ca 5 zrInandano yayau mokSaM 8 zrImatyariJjayapure 2 zrImatyAM tasya kAntAyAM 1 zrImAlAyAM ca kiSkindhe 1 zrImAlAM samupAdAya zrIzAntinAtha bhagavan! 7 zrIzailo'pIvarSeNa zrIsImandharanAthasya zrutadvacano vegAt zrutadharmau ca tatpArzve zrutvA ketumatI tacca zrutvA ca taM tathonmatta0 1 6 3 4 3 10 zrutvA cA'mI samAyAtAH 8 57 165 166 166 268 71 64 61 138 93 40 305 319 126 199 46 399 * 10 81 11 107 5 336 1 25 42 24 36 12 17 21 kramAGka: 6 4 10 378 201 133 482 50 125 72 218 635 8 90 77 331 377 137 252 213 234 154 299 65 3 5 445 4 230 zlokaH zrutvA putravadhodanta0] 1 zrutvA bibhISaNastat tu 4 2 zrutvA brahmacistat tu zrutvA vipariNamyA''zu 10 10 5. 10 sargaH kramAGka: zrutvA sannahyatastAMzca zrutvA svasRpatiste tu zrutveti tadvaco loko zrutveti rAmro dvAHsthena zrutvetthaM lakSmaNo'gacchat 5 11 zrutvemAM dezanAM bha0 zrutvaivaM saha tenaiva zreNidvayaM vazIkRtyA0 dazamukhena zvetasajamArNa zvetAMzukabhUto yAma0 sa 6) 10 3 Sa SaTkhaNDAM bubhuje pRthvI0 13 SaSThyA dvAdazazatI 11 SaSTyabdI gurupAdAnte 10 SoDazA'ntaHpuravadhU0 8 sa gacchannabhasA'pazya0 sa gatvA dvAHsthavijJaptaH sa gatvA vAlinaM natvA sagarasyA''jJayA dvA: sthA sagarasyA'pi nagare sulasAyuktaM sagaro'pyAdizad vizva0 saGkalpayoninA'nena saGkruddhau mAtulacamU0 sajItapuranAthasya sacandrahAsaM mAmUDhvA sacandrahAsaM laGkezaM sa cA'pi sAhasagati0 sajvAlayitumArebhe saJceratuH sadasyAnA0 saJjAtajAtismaraNa: saJjAtajAtismaraNA0 mr xx sa indro mAlinA loka0 1 sakalaM vAsaraM patyA 3 sakale'pi jagatyasmin 6 sa kAJcanaprabhArAjJI 0 8 sa kAmabANaiH sadyo'pi 5 sa kAmamiti jalpantyo0 2 sa kiM tvayA prahasita! 3 sakuTumbaM dazagrIvaM 6 8 sa krandan pathi dRSTazca sakhe! gatvA zaMsa pitro0 3 sakhe! sugrIva! hanuman! sa gacchannantarA'pazya0 7 4 6 7 2 2 2 2 2 11 9 2 2 4 4 78 140 507 57 101 418 62 42 248 96 29 107 303 369 27 26 105 182 248 127 81 279 197 81 36 235 230 200 231 235 9 237 309 188 458 483 500 468 84 55 263 243 218 288 403 195 409 30 Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 359 79 2MR 126 590 287 11 15 137 22 x 240 385 zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH mAGka: saJjAtajAtismaraNo 5 329 sa pravivrajiSuH pitra0 8 140 sarvathA doSavatyeSA 3 147 saJjAtapratyayAste'pi 6 216 saprahAsaM dazAsyena 2 562 sarvathA strI vinA nArtha 157 sa tayA ghaTayAmAsa 2 414 sa prAgvairAjjAtaroSo sarvavidyAdharendrANA0 3 239 sa tau zirasi cumbitvA 9 106 sa prAptayauvanaH sarva0 2 185 sarvaM puruSa evedaM 490 satkRtya pRSTo rAmeNa 8 69 sa preyasyA: padmavatyA 133 sarva vizalyAvRttAntaM 7 299 satyabhUtiM candragatiM 4 390 sa bhavyAviti tatputrau 9 46 / / sarvAsAmeva rAjJInAM satyabhUti maharSi taM 391 sabhAyAmamilana sabhyA0 2 441 sarveSAM va: svabandhUnAM 10 146 satyavAdIti sa prApa 408 sabhAyAM yAvadAsIna0 2 339 sarveSu ramyasthAneSu 172 satyazriyA ca tvatpatnyA 2 sabhyIbhUtasvavIrANA0 7 saujasA''kulIkRtya 3 297 satyena tuSTAH sAnnidhya0 2 sa bhrAmyan prApa tatraiva 3 267 sa labdhaprasaro'kArSI0 2 494 sa trasyata: kapInUce samantAt tasya sAmantA 5 salokapAla: sAnIkaH 1 satroTinakhakoTIbhi0 5. samantAdantarIpANi 2 309 sa vittAbharaNAdIni sa tvAM pratyApatannasti 2 samaye'GgIkRtarAjya: 75 sa vipadya samutpede sa dadarza purIM tAM ca 5 samaye prAvRDambhoda0 187 sa vipadyA'bhavat kalpe 6 sa dadhyAviti manye'syAM 2 samarthaH preSyatAM tatra 219 sa sarvAn sAdhayAmAsa 1 / 104 sadA dideva dyUtena 8 144 samarpya gururasmAka0 391 sa sAgara ivA'gAdho 11 sadA ya: rakSitAnAM 9 samastavAnarAdhIzaM 347 sasIto'dhyAsya bhuvanA0 8 45 sadA vimRzya kartuste sa mahArakSase rAjya sasugrIva: pratasthe ca 106 sadRkSaputralAbhena 9 162 samaM ca laGkAsundaryA 6 308 sa skandakakumAreNa 5 340 sadyaH prahastaM nIlo'pi 7 samaM tatpitRbhirvidyA0 2 93 sasnehamiti tenokta0 1 30 sadya: saraNaraNaka: 8 samaM rAkSasanAthena 3 52 saha vidyAdharaiH sUnuM 3 sadya: saMvegamApannAH 10 104 samaM rAjJIsahasreNa 318 sa hastI parito'dhastA0 2 619 sadyaH siMhodaro'kupya0 5 samaM videhayA devyA sahasrakiraNe rAjya0 2 346 sadyo gandhAmbumbhistena 7 267 samaM zriyeva kaikeyyA 170 sahasrayodhibhi: pumbhi0 5 352 sadyo'pi devA: samava0 11 samaM sutaiH snuSAbhizca 354 sahasrarazmi 'pyasmi 3 sadyo'pyapAstha mandAkSa0 2 samAkRSya snasAM tantrIM 2 267 sahasraM te'pi rAjAnaH 8 150 sadyo bhAmaNDalo bhUte0 4 299 samAsahasratrayamAyu0 13 29 sahasrAra: sadikpAlo 2 623 sadyo mumUrcha kAkutstho 9 232 samutpatantI sA zaktiH 7 sahasrAraH sahasrAkSa. 1 101 sadyo rudana so'pyavAdI0 3 200 samudrasetU rAjAnau 7 7 sahAyAtamapi tyaktvA 2 638 sadyo rUDhaprahAreNa 268 samudropari zabdo'yaM 5 sahiSyase zaktighAtaM 5 250 sadyo romAJcitatanuH 157 samudro'pi hi rUpAbhi0 7 sahaivairAvaNenendra 621 sadyo vyasanavelAyA 273 sampadyApadi cA'nyo0 2 saMvRddhijRmbhaNI sarvA0 2 sanadIkamiva kvA'pi 93 sampad vistAramApannA 11 saMsmRtya kiM mamA''gastat6 197 sa nAgapAzabandho'pi 387. sampUrNacakravartizrI0 26 saMhRtya zArabhaM rUpaM 3 192 sanidAnaM tapaH kRtvA 546 samprAptayauvanAyA'smai 1 103 sA kAle'sUta hemAbhaM 12 sandezahArakeNA'pi samprAptayauvano ratna0 1 sAketapuryAM mAhendro 266 sandhAnaM vajrajajena sambhramAd rAmasaumitrI 8 109 sAketamanyadA mAso0 4 39 sandhehi vajrakarNena sammetayAtrAcalitaM 10 sAkSepaM parvato'jalpa0 2 424 sannahyanti sma yuddhAya sammete vandituM caityA0 5 sAkSepaM lakSmaNazcoce 141 sannahya vAlirAjo'pi 2 samyaktvaM niyamAMzcA'tha 3 sA'gacchadAgamadatha6 158 sannahya samadhAvanta 4 148 samyagdRSTiM nyAyavantaM 2 sAgraSoDazadhanu:samu0 1 164 sapadi jaya jayeti 377 sa yakSo'kRta tatraiva 2 70 sA'gre'dhunA ca nirdoSA 3 247 sa pApAM gato'nyedhu0 5 sa yamaM helayA'bhAGkSIt 2 588 sA''cakhyAviha sAyAsI03 228 sa pitrA durvinItatvAt 8 sarasA'pi bhavaM bhrAntvA 4 sAJjanaM taM samAyAnta0 3 268 sa puNDarIkavijaye. 75 sarasAvirahAdA" 218 sATopamiti jalpanto 4 160 saputrAdiparIvAro saraso lUnapadyasya 2 sA tu vyAghrI vidyudiva 4 saptatriMzatsahasrANi 181 sarasyapazyanmajantI0 2 86 / / sA'tha parvatakApAya0 2 saptarSINAM prabhAveNa 231 sarvatra kalagItAni 4 / sA dattabuddhyA ramaNa0 8 132 saptahastasamucchAyaM 2 134 / / sarvathA gaccha mAtA'si 2 538 sAdhayitvA svayaM gaGgAM 13 22 sa pravavrAja vijaya0 sarvathA tvaM guru: svAmI 10 44 sAdhu ketumati! kula0 3 293 " m 21 133 70 281 (66 171 143 236 10 373 154 Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH 20 221 d d d d d 133 84 226 254 204 48 126 335 168 63 254 407 114 212 8 163 140 Om w ro go omaw w or wo or ma w w raram a vam Momr mowmro 275 342 215 zlokaH sargaH kramAGkaH sAdhunA'nantavIryeNA0 6 213 sAdhubhirvAryamANo'pi 8 25 sAdhu sAdhvityabhUd vANI 2 sAdhUnAM pratyanIkA sA 4 sAdhUpasarga sAdhUnA06 258 sAnta:puraparIvArau sA'pi gadgadavAgUce 4 364 sA'pi prAtarapazyantI 5 100 sA'pyAkhyat tvayi yAtrA 3 224 sA'pyAcakhyAvatra puryA0 5 150 sA'pyuvAceti tatkRtyaM 3 sA'pyUce devatArUpA 7 294 sA'pyUce'dyA'pi me'raNya09 178 sA'pyUce'vantirAjasya 5 401 sA'pyUce sAdhvakArSIstvaM 5 277 sAproce prAJjalirbhUtvA 5 sAmantaH punarapyUce 7 314 sAmantA: saha sAmantaiH 2 sAmanto bAlacandrAkhya0 4 sA yAccAkhaNDanAt putra05 sArthavAho vindhyamAnA0 7 sArdhevarSasahasra dve 41 sArpavAruNamukhyAni sA lajjAnamramakhyevaM 3 127 sAvajJaM tAn sa vanditvA 8 sAvajJAya tadastraughaM 7 sA'vAdId dIyatAM putra0 2 sA'vocad vAsukeauli05 sA vyAghrI zIghramabhitau 4 sAzcaryaM pazyatAM tatra 5 / sAdhumlAnamukhaM taM ca 8 sA satyazrAvaNAM cakre 4 sA samAyAtu vidyAM te 2 567 sA'sUta ca vane tasmin 2 184 sA hanUmantamityUce 6 277 sAhAyyakA) sugrIva: 6 78 sAhAyyasya na yogyo'si 6 sAhAyyArthaM tvayA''hUto 6 sAMsArikasukhAsvAda0 4 siddhavidyAsahasrasyA0 2 siddhAjJayA niSiddhazca siddhArthA zatrudamanI 2 68 siMhacandra iti khyAto 169 siMhadvipAzvamahiSa0 1 siMhanAdaM ca taM zrutvA 5 siMhAdirUpairvikRtai0 10 246 siMhAsanAt samutthAya 2 340 siMhikAyA upariSTAt 4 siMhendradattayoH so'pi 8 204 siMhodaramahiSyA: zrI0 5 223 267 218 432 siMhodaraM zrIdhareti siMhodara: sasainyo'tha 5 siMhodaro'tha dUtena siMhodaro'pi parayA 5 siMhodaro'pi pratyUce siMhodaro'vadad devi! 5 sItAkukSibhavau putrau 9 sItA ca rUpalAvaNya0 420 sItA ca vavRdhe sArdhaM 4 sItAcUDAmaNiM taM tu 6 sItA tvadhijalaM padmo0 9 sItAdevyA namazcakre sItAdoSapadaM tacca sItAnimitto kSviAkA06 180 sItA'nunItA'vazyaM hi 6 sItA parAGmukhIbhUye0 6 sItApahArAt saumitri0 7 236 sItApahArAllaGkAyAM 64 sItA'pi vanavAtena 8 317 sItA'pi sadanaM gatvA 8 sItA'pi sadyo rudatI 9 88 sItA'pyavocadA: pApe! 6 339 sItA'pyullolamambhastat 9 217 sItA'pyuvAca niHzokA 4 460 sItA'pyUce dohado me 8 sItA'pyUce na te doSo 9 sItA'pyUce prAptazuddhiH 9 sItA'pyUce mayA dRSTa: 8 259 sItApravRttimAnetuM 6 sItApravRttimAnetu0 6 sItApravRttirna prAptA 6 sItA prANapriyA'gre'pi sItAprAptau vimuktAzo 9 sItAbhAmaNDalayozca 4 sItAbhilASajaM tApaM 4 377 sItAmupAyayau rAmo 9 225 sItAmokSAya jalpaMzcA0 7 sItAyA ruditaM zrutvA 9 sItAyAH kazcidAcakhyau 7 sItAyAH prekSya taddevAH 9 sItA raktA viraktA vA 8 284 sItAraktena teneyaM 292 sItArUpaM ca sItendro 10 220 sItArpaNena nirvAda 189 sItA vo hriyate'nena 444 sItAsaumitrisugrIva sItAsvayaMvarAyA'tha 4 sItA svahastalikhitaM 8 262 sItAharaNamAkarNya 6 sItAharaNavRttAntaM 6 229 sItAM tvatto'nyathAkAra07 sItAM mocayituM so'pi 6 sItAM yathA doSabhIto 10 sIte! tvameva dhanyA'si 6 sItendravacanaistaizca sItaikadA RtusnAtA 8 sItodantena tenA'tha 6 sukozalo'pi tacchrutvA 4 sukhaM vaiSayikaM tAbhi0 4 suguptarSirathA''cakhyA0 5 sugrIva iti cA'nyo'bhU02 sugrIvadvitayaM dRSTvA 6 sugrIvapratipannAjJaH 2 sugrIvahanumanmukhyA sugrIvAdibhirAsakto sugrIvAdyaiH khecarairmA0 9 sugrIveNa padmarAgA 3 sugrIvo dalayAmAsa 7 sugrIvo nyaJcitagrIva0 sugrIvo'pi svayaM gacchan 6 sugrIvo'pyabravIdete 7 sugrIvo'pyabravIdevaM 7 sugrIvo'pyevamUce'smin 6 sugrIvo bhAmaNDalazca 10 sutasnuSe apazyantau 4 sutAM nAmnA taDinmAlAM 2 sudarzanamunestasyA0 sudarzanA tayoH pUrva0 10 sunandarohiNIputrau supArzvakIrtistu mano0 8 supteSvasmAsu sadano0 2 suprabhAdyairnRpaiH zakrA0 11 subandhutilakasyA'tha subhaTA mudrAghAtai. sumAlipramukhAstatra 2 sumitrAmanyanAmnA ca sumitro rAjaputro'bhU0 2 suranandaH zrInandaH zrI0 8 sukhabhamathA''pRcchya 5 sulasA'pi hi tacchikSAM 2 suvasurnavamaH sUnu0 2 suvelaM nAma rAjAnaM 7 suzarmA brAhmaNI sA'pi sUdo'pyamAryAM ghuSTAyAM 5 sUnavo dve zate sArdhe 8 sUnavo'nye'pi doSmantaH 7 sUnuH siMharathasyA'bhU0 4 sUpakAraM ca papraccha sUrodayo'pi tatraiva sUryaJjayena putreNa 212 102 67 233 189 252 387 44 123 22 379 124 522 216 202 322 467 453 ur or33 00 55 < 106 93 117 414 24 < Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . 319 omm 226 GG.. 000 530 302 oor,03mm mrrorm orm mm 49 WWW. m v mo 48 zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH zlokaH sargaH kramAGkaH setubandhena revAyAM 2 317 so'hiH purAbhave kSema0 120 svanAyakAn prazaMsanto 7 setyUce tava siddhA'smi 7 350 sautrAmaNyAM vidhAnena 2 485 svapattIn mocayAmAsa 2 148 setsyatyetanmayA tatre 288 saudhAgrasthA sahadevI 40 svaputre tvadavajJAyA0 125 seddhakAma: sUryahAsa: 5 384 saumitraye ca tADaGke 5 svapnAdanantaraM tasmA0 1 146 senAnIrapi sammeta08 307 saumitraye vajrako svapratijJAmiti zrutvA 2 360 senAnIrabhyadhAd dUre saumitrimUrchAvidhuro 140 svabharturanuyAnenA0 459 senAnyA sAdhayAmAsa 12 24 saumitrimaithilasutA0 svabhAvAdapyasaddoSa0 senAnyodghATitAM khaNDa0 12 saumitrirekavAraM cet svabhrAtRvanavAsena senApure tvaM vaNijo 4 392 saumitrirjIvita iti svamitraM potanapatiM saikA hRdi dRzoragre 9 34 saumitrirnAgapAzAstraM svayamAruhya yuddhAyA0 2 sainyAH sainyaiH samaM senA0 2 151 saumitrirmArito'dyeti 256 svayamudghATitodIcya0 12 so'kAmanirjarAyogA0 7 271 saumitrivapurAliGgya svayambhUrdurmatiM zambhuM 7 196 so'GkuzAya yayAce tu 9 saumitre vanodvAho0 svayaM dazAsyastatrA'gA0 2 soce gokarNayakSeNa 5 147 saumitrervAhanIbhUtaM 7 172 svayaM duHkhyapi tadduHkha0 6 socchvAsa: saprajo rAjA 4 190 saumitrervikramaM dRSTvA 7 svayaMvarasraja rAme 347 sotkaNThastatra caityAni 2 550 skandakAgnikumAro'pi 5 svayaM vetAlarUpa: so0 5 267 sotkaNThairunmukhaiH paurai0 8 85 skandako dezanAM cakre 5 350 svargaM yAsyatyasau tAva0 2 so'tha krauJcaravAtIre 5 380 skandhe strImRtakaM nyasyo0 10 170 svarNastambhamavaSTabhya 10 so'tha tasyAM kRtasnAno 2 303 skhalyamAnA virahibhi0 6 svasatItvajJApanAya 4 so'tha sampUrNacakrizrI0 13 25 stutveti zAntiM laGkeza: 7 svasthAvasthA tadgirA'sthAt 7 so'tha svayaM vazIcakre 13 strIratnamapahRtyedaM 5 403 svAnupadrUyamANAMstu 2 so'dAt tasmai namaskAraM 1 strIrAjyamiva tatsainyaM 5 svAnyazaktI na jAnIto 2 sodAsanRpate rAjye0 4 strIveSamatha saJjahe 5 223 svAminau vRSabhasvAmi0 5 sodAsamapi te procu0 4 strIzastreNA'pi cetkAmo 11 svAminnavazyavijJapyaM 8 sodAsa: prAhiNod dUta0 4 sthAne tatrA'gamad rAmo 8 svAminnizeyamagama0 7 sodAsenA'pi cA'nyedhu0 4 sthApayitvA'dhyaya:pIThaM 4 svAmin! puNyAnubandhIni 11 63 sodAse rAjyamAropya 4 sthitvopacitaM pavanaH 3 svAmin! mA viSIda kiJci02 sodAso'tha siMharathaM 4 snapanAnte jagannAtha0 11 svAminyeSo'smi mA bhaiSI05 sodAso'pi siMharathaM 4 snAtukAma iva vyomA0 6 281 svAmin! vinA hi sugrIva0 7 sodAso'pi hi tanmAMsa0 4 snAtraM zrIzAntinAthasya 7 328 svAmin! saha vratAdAna0 4 434 sodAso'pi hitaM dharma0 4 snAtrAmbha: sauvidallena 4 356 svAmin! smarasi yo'datta04 sodAso'pyavadat sUdaM 4 snAtvA bhuktvA ca lakezo 7 svAmI tarutalAsIno 6 188 so'dya te rAjyadAnena 4 snuSAnveSaNahetozcA0 3 256 svAM satyApayituM sandhAM 4 sodyauvanAnyadA sAdhu 10 55 snehata: kAtaro mA bhUH 2 svecchayaiva varAdAnaM so'namasyad rAmabhadraM 5 snehA bharatazatrughnA0 4 svecchAdurlalitairme cA0 8 so'nyadA gokulaMgaccha0 10 spaSTadhATa_midaM karma 4 76 svairaM bhraman so'nyadA tAM 10 34 so'nyadA'dhvani yAn rAja08 193 sphIte'ndhakAre ni:zaGkA 6 so'pi devastayostejaH 5 269 smastasya kanyAH kusuma06 260 hatabaddhaparIvAro so'pyabhyadhAd dazAsyena 6 200 smAraM smAraM svabandhUnA0 7 259 hatavidrutamevaM ca 119 so'pyayodhyAdhipo dadhyau 2 359 smitvA ca lakSmaNo'vocad 6 hatazcebho raNe so'tha 408 so'pyAkhyanmama nirvANe 5 313 smitvA covAca saumitri06 23 hata hataitAn kumArI0 so'pyAcakhyau bhaviSyantyA 4 130 smitvA jaTAyurapyUce 10 167 hataM ca bhrAtaraM dRSTvA 8 so'pyUce'vantideze'smin 5 smitvA padmo'pyuvAcaivaM 7 343 hataH putro hato bhartA so'bhyaSiJcacca tAM mUrdhni 4 366 smitvA saprazrayaM so'pi 6 357 hate mAlini vitresU0 somavaMze mama bhrAtA 2 463 smitvA sItA'pyuvAcaivaM 6 360 hate vajramukhe laGkA0 somAdyairlokapAlaizca 1 119 smitvA sItA'pyuvAcaivaM 9 186 hanumantaM samAyAtaM so'vadherdhAtaraM jJAtvA 8 smRtaH zrutaH stuto dhyAto 11 hanumanmAlinau vIrau so'vocad deva! kauzAmbyAM 5 112 smRtimAtropasthitAyAM 7 366 hanumAnapyavardhiSTa 218 so'vocad vismitaM rAmaM 5 smerapaGkajakozebhyo 6 313 hanumAnapyuvAcaivaM 226 so'sAdhayajjAtabalo 8 205 svanAmAkhyAnapUrvaM ca 8 43 hanumAnapyuvAcaivaM 235 004mmym 261 345 242 26 105 159 100 423 354 445 595 85 206 297 318 12 187 w or w 273 n 288 o 28 101 on w 141 w Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlokaH sargaH kramAH 394 158 99 279 373 370 384 354 114 182 405 153 165 158 30 150 124 hanumAnapyuvAcaivaM 6 hanumAn kumbhakarNena hanumAn rAkSasAnIka0 7 hanumAn vavRdhe tatra 3 hanUmata: pazyato'pi hanUmatA kriyamANa hanUmati skhalanti sma 6 hanUmadastrakSuNNAGgAH hanUmaduparodhena hanUmantaM pravrajitaM 10 hanUmantaM samAyAtaM hanUmAMzca gadApANiH hanta mRtyabhayAnnA'haM hantuM svamitrahantAraM hanyatAM gRhyatAM caiSa harivAhaNamukhyAnAM harivAhaNamukhyAnAM harivAhaNamukhyAzca hariSeNasya kaumAre harSasthAne viSAdo'yaM 9 hale! kimidamAcArI: 3 hale! muktvA varaM vidyut 3 hasitvA bahudhA paurai0 2 hasitveSat prahasito 3 hastaprahastanidhanA0 7 hasto nalazcA''dito'pi 7 haMsadvIpe dinAnyaSTA0 7 hA nAtha! vidviSanmAtha! 5 hA padma! padmanayana! 10 hA rAma! vatsa saumitre! 6 hA vatsa! kumbhakarNa! tvaM 7 hA vatsa! jambumAlyAdyA 7 hA vatsa! lakSmaNa! kvA'gA07 hA sIte! nijare'raNye 6 hiraNyagarbha: sve'pazya0 4 hutAzanamayAnyeva 2 hatA vidyA dazAsyena 6 hRdayaM jAtucid dattaM hRdeva suhRdA tena hRdyaM jagau ca saumitri0 5 hRSTenendrajitA ninye 6 hRSTo'tha svasutAM sItAM 4 he lokapAlA! lokAzca 9 helotpATitakailAso 2 hiyA'vaguNThitamukhI 5 454 203 250 39 553 198 564 88 265 388 288 209 585 184 For Private & Personal use. Only Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / dvitIyaM pariziSTam // // paJcama-SaSTha-saptamaparvagatavizeSanAmnAM saciH / / zlokAH zlokAH parva sargaH nAma prAgvideha 6 2 bhArata 3 bharata 472 400 153 28 133 WU bharata prAgvideha bharata 244 22 354 240 266 17 181 7 parva sarga: nAma 6 6 indrakubja sahasrAmravaNa nIlaguhA yamunodvarta 7 1 kusumodyAna ' nandana manorama nandana devaramaNa devaramaNa mAhendrodaya 8 kusumAyudha 9 mAhendrodaya 11 sahasrAmravaNa kukkuTa 5 4 vajratuNDa kSetra apAgbharata uttarakuru puSkaravara bharata mahAvideha pUrvabharata prAgbharata prAgvideha airAvata prAgvideha bharata airavata pazcimavideha pUrvairavata prAgvideha parva sargaH nAma zlokAH aTavI-araNya-vana 5 1 nandanavana bhUtaratnATavI 2 azokavanikA 374 nandanavana 412 pANDaka 179 bhUtaratnATavI 169 bhadrazAla 41 pANDaka bhImAraNya bhUtavana 4 daNDakAraNya 322 vindhyATavI 101 daNDakAraNya 152 siMhaninAdaka 309 13 manoharavana anazana 5 1 pAdapopagama 489 alaGkAra 7 1 hAra 153 5 cUDAmaNi 166 svayamprabha(hAra) UrmikA 232 cUDAmaNi 232 Asana 6 8 maNDUkAsana 83 udyAna jyotirvana 240 devaramaNa 84 sUranipAta 48 devaramaNa 193 Satuka 125 ratinandana 404 sahasrAmravaNa 284 sahasrAmravaNa 70 sahasrAmravaNa 49 6 azokavanikA aparavideha bharata aparavideha bhArata harivarSa pUrvavideha bharata 1 bharata 2 dhAtakIkhaNDa bharata 3 bharata uttarakuru pUrvavideha pratyagvideha bhArata 72 396 ya 136 0 moror Morn bhArata 165 359 252 aparavideha bhArata videha 108 or devakuru prAgvideha bharata or harivarSa 116 bharata ovo M0 11 pratyagvideha bhArata 12 bharata 13 aivata gaja 5 4 kAzcanakalaza tAmrakalaza airAvaNa 2 bhuvanAlaGkAra 7 bhArata 5 bharata 6 1 prAgvideha bhArata 2 aivata 94 372 105 135 Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlokAGkaH 134 parva sargaH nAma 78 bhuvanAlaGkAra gaNadhara 5 5 cakrAyudha 6 1 svayambhU 221 Mor wor 367 113 542 00 6 bhiSak 248 or or or orm or orF 86 or Y oro Y N 6 545 7 11 kumbha gIti-rAga 5 2 jAtirAga dhruvA(gIti:) guhA 5 5 khaNDaprapAtA tamimrA khaNDaprapAtA tamisrA khaNDaprapAtA tamimrA khaNDaprapAtA tamisrA cakravartI ratnadhvaja 3 vajrAyudha 5 bharata zAnti 115 ror Firror 246 zlokAH parva sargaH nAma zlokAH 45 5 4 AcAmAmlavardhamAna 245 dvAtriMzatkalyANa 239 siMhaniSkrIDita 356 tApasa 5 1 jaTilakauzika 400 dharmila 192 4 somaprabha agnika jama jamadagni parazurAma rAma nArada 243 brahmaruci 504 163 vizvAvasu zrIkumAra 545 8 candrodaya sUrodaya 115 tApasI 5 1 pavanavegA 401 7 2 kUrmI 504 jyotirmati 545 106 5 4 zrInadItIrtha 94 328 koTizilA 543 104 prabhAsa mAgadha varadAma prabhAsa varadAma 265 azvAvabodha 139 2 bharatezvaracaitya 75 pRSTarakSita 238 megharatha 12 anantatIrtha mAgadha tIrthakara 5 1 amitayazas RSabha __360 1 nAbheya zAnti 331 2 zAnti 301 svayamprabha 318 kSemaGkara 755 141 zAnti 73 parva sargaH nAma 5 4 ananta amitavAhana ghanaratha dharmanAtha zAntinAtha kunthunAtha zAntinAtha aranAtha kunthunAtha aranAtha aranAtha RSabhanAtha vAsupUjya aranAtha aranAtha mallinAtha mallinAtha munisuvrata zItalanAtha 8 munisuvrata 7 1 ajita zreyAMsa suvratasvAmin RSabha munisuvrata vimala 4 RSabhasvAmina zAnti sImandharanAtha candraprabha munisuvrata vRSabhasvAmin 7 zAnti 9 RSabhadhvaja 11 naminAtha munisuvrata 7 12 naminAtha 13 naminAtha dAsa / 1 kapila 5 droNaka dAsI 5 1 kapilA 2 kirAtI barbarI oro.oror wr tIrtha 266 3 193 171 morror or 149 138 137 43 7 312 220 2 ara 4 subhUma 8 mahApadya 2 bharatezvara 8 acala 10 tribhuvanAnanda sarvaratnamati 12 hariSeNa 13 jaya 134 327 60 JrYour tapaH 331 5 2 ekAvali kanakAvali dharmacakravAla bhadra muktAvali sarvatobhadra cAndrAyaNa ratnAvali 000 Nom 265 mmmmmmm 135 Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parva sargaH nAma 5 5 priyaGkarA zlokAGka: 267 278 zlokAGka: 209 271 168 dUta 238 7 5 amRtasvara udita mudita 183 181 308 116 parva sargaH nAma 7 7 dharaNendra pavanaputraka mahAlocana camara dharaNendra veNudArin zakra sunAsIra 10 acyutendra kRtAntavadana jaTAyuS sItendra 11 acyuta jRmbhaka bhRkuTiyakSa zakra 202 201 56 57 169 zlokAH parva sargaH nAma 413 5 5 sArasvata sauparNeya himavatkumAra 272 IzAna 272 kRtamAlaka 272 kSudrahimavatkumAra gandharvayakSa nATyamAla 446 mAgadheza 492 vaitADhyAdrikumAra 305 zakra 492 saudharmendra buddha 446 brahman yakSendrayakSa 380 saudharmendra 112 4 dhanvantarin vaizvAnara 6 kuberayakSa 141 zakra airAvaNadeva 204 kilbiSika 204 varuNayakSa . 228 289 292 7 sAmanta deva-yakSa IzAna divyacUla dharaNendra maNicUla vaizravaNa zakra camarendra dhanada dharaNa zakra ___ acyutendra IzAnendra citracUla maNikumbha maNiketu lokAntika vidyudaMSTra zakra himacUla IzAna tAmracUla kRtamAla 112 251 21 233 194 75 zakra 129 65 48 153 71 178 abdhikumAra bhImendra zakra anAdRta 29 284 169 IzAna 518 surUpa 304 . 20 169 . 210 kSudrahimavatkumAra nATyamAla prabhAsAdhipati mAgadhatIrthakumAra varadAmapati vaitADhyAdrikumAra 13 kRtamAla nATyamAla prabhAsAdhIzvara mAgadhatIrthakumAra varadAmapati vaitAThyAdrikumAra himavatkumAra devaloka-kalpa prANata saudharma acyuta saudharma acyuta IzAna graiveyaka acyuta graiveyaka brahmaloka graiveyaka brahmaloka acyuta graiveyaka 491 396 80 421 135 svarNacUla acyuta abdamukha IzAna kRtamAla garuDayakSa nAga nATyamAla payomuc meghamukha meghAsya lokAntika vaitADhyAdrikumAra vaizravaNa 379 191 camara jRmbhaka dharaNa bhIma mahAkAlAsura rAkSasendra zakra maNicUla atibala analaprabha ibhakarNayakSa gokarNayakSa dhUmaketu mahAbala mahAlocana sukeza sundara 20 298 163 373 278 243 209 205 213 267 266 227 151 134 134 287 246 162 97 73 298 309 285 89 267 373 zakra zaGkhapAlayakSa 459 285 12 Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55 zlokAGka: 62 389 387 zlokAH parva sargaH nAma 372 kosala 6 3 magadha kurudeza magadha vatsa 7 2 kurukSetra 232 cedi ardhabarbara 217 avanti uttarApatha kAmboja dakSiNApatha ur MM m 57 258 398 268 00 magadha 214 maGkana 268 zuka 298 285 521 190 141 178 parva sargaH nAma 6 2 brahmaloka 3 mAhendra sahasrAra mahAzukra brahmaloka saudharma prANata saudharma 7 1 mAhendra 4 IzAna graiveyaka brahmaloka mahAzukra sahasrAra saudharma acyuta mahAzukra mAhendra acyuta brahmaloka sanatkumAra IzAna graiveyaka brahmaloka mAhendra lAntaka saudharma 12 sanatkumAra 13 zukra devI-yakSiNI 5 2 navamikA 4 atirUpikA surUpA nirvANIyakSiNI sindhudevI 6 1 gaGgAdevI balAyakSiNI sindhudevI dhAriNIyakSiNI 6 vairoTyAyakSiNI 7 naradattAyakSiNI 7 9 vidyudaMSTrArAkSasI 7 11 gAndhArIyakSiNI deza 5 1 magadha om MG zlokAH parva sargaH nAma 5 rucakadvIpa ratnadvIpa 40 6 1 jambUdvIpa 2 jambUdvIpa 111 6 2 siMhaladvIpa 5 jambUdvIpa 493 6 jambUdvIpa 383 jambUdvIpa 8 jambUdvIpa 5317 1 nandIzvara barbarakUla rakSodvIpa rAkSasadvIpa 172 vAnaradvIpa siMhala 268 jambUdvIpa dhAtakIkhaNDa rAkSasadvIpa vAnaradvIpa 79 jambUdvIpa 4 jambUdvIpa dhAtakIkhaNDa 5 kambudvIpa 6 kambudvIpa dadhimukha rAkSasadvIpa 79 7 haMsadvIpa 79 8 dhAtakIkhaNDa 10 puSkara 11 jambUdvIpa 13 jambUdvIpa nakSatra 5 5 bharaNi 6 1 kRttikA 461 2 pauSNa revatI azvayu 359 yAmya 7 zravaNa 55 7 11 azvakinI azvadevata 227 azvinI 230 nagara-grAma acalagrAma AdityAbha 208 396 327 196 253 48 237 29 79 avanti anala RSa kAlAmbu kuntala nandanacAru nandinandana bhIma bhUtarava lampAka zalabha zUla siMhala 10 kuru 12 paJcAla 13 magadha dvIpa jambUdvIpa nandIzvara jambUdvIpa dhAtakIkhaNDa puSkaravara jambUdvIpa nandIzvara jambUdvIpa dhAtakIkhaNDa puSkarArdha jambUdvIpa nandIzvara 379 323 323 375 155 62 118 252 12 125 253 196 199 100 Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 zlokAGkaH 81 110 372 3 parva sargaH nAma 5 1 kauzAmbI camaracaJcA padminIkhaNDa puNDarIkiNI potanapura ratnapura rathanUpuracakravAla zlokAH parva sargaH nAma 14 7 1 Adityapura 41 kAJcanapura kAzI 111 kiSkindhA kautukamaGgala 142 jyotiSpura pAtAlalaGkA puSpAntaka 138 256 Nov 108 vijaya 202 3 >> 143 meghapura 407 140 252 >> 359 vItazokA gaganavallabha tripura zaGkhapura zivamandira zubhA zrInandanapura kinnarapura ratnasaJcayA vindhyapura zulkapura zrIsAra sumandirapura svarNatilaka ayodhyA alakA khaDgapura nAgapura padminIkhaNDa yakSapura ratnapura rathanUpura laGkA vArANasI zrAvastI ayodhyA ariJjaya RkSapura kiSkindhA kumbhapura candrAvarta cAraNayugala jyotiSpura zlokAGkaH parva sargaH nAma 6 1 hAstinapura 153 ibhapura 192 kAmpIlya 101 tAmraliptI padminIkhaNDa ratnapura rAjapura susImA 105 hAstinapura ariJjayapura 375 cakrapura potanapura 291 rAjendrapura vijayapura campA 95 nemikakoSTaka mithilA 105 vasantapura 92 vizAla hAstinapura 160 vArANasI zIlapura siMhapura 207 susImA 6 alakA 294 kAmpIlya kAzI campA mithilA vArANasI 300 vItazokA 230 zrAvastI sAketa 119 hastinApura kauzAmbI campA 399 padminIkhaNDa 399 bhRgukaccha 401 rAjagRha hastinApura ujjayinI 387 campA zrInagara sindhusadana sUrodaya hAstinapura 635 163 138 101 637 455 103 551 119 >> durlaGgha 221 453 235 288 puNDarIkiNI 517 ratnapura 81 vajrapura 116 156 Mom 363 W0 0 vorrrrr Nummro Mmm Mom Nw 0 106 383 108 433 nAgapura nityAlokapura pAtAlalaGkA mathurA mAhiSmatI rathanUpura rAjapura laGkA zatadvAra zuktimatI surasaGgIta sUryAvarta svayamprabha Adityapura kanakapura mandara mahendranagara mRgAGka laGkA vAruNa hanupura hanuruhapura zubhA saGghapura sumandirapura svarNadruma svarNanAbha kanyakubja kAmpIlya kRttikApura jayantI mandirapura zaDapura zrIpura hastinApura alakA khaDgi cakrapura 162 637 204 198 111 221 1 AWK 288 401 8 168 119 170 93 214 Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlokAH zlokAGkaH zlokAGkaH 204 123 285 151 269 105 394 121 rrrrrrr 9ww ormw parva sargaH nAma 7 13 zrIpura nadI 5 1 zItodA sItA 2 sItA 5 3 sItA gaGgA nikRti zaGkhanadI arom parva sargaH nAma 7 6 surasaGgIta ayodhyA gajapura laGkA velandharapura zvetaGkarapura saGgItapura sAketapura ayodhyA RkSapura kauzAmbI devopagItanagara pAtAlalaGkA potanapura prabhApura mathurA 00 parva sargaH nAma 7 4 ayodhyaa| kamalasaGkala kautukamaGgala candrapura dabhrasthala dArugrAma nAgapura puNDarIkiNI puSkalA mayUramAla mahApura mithilA rathanUpura rAjagRha laGkA vidagdha zazipura siMhapura senApura 5 ayodhyA MAN 267 157 sindhu 203 158 157 142 or morwrmr Morrowroom MMIMormour Om O 169 sItA sItodA svarNakUlA unmanA gaGgA jAhnavI nimagnA sindhu 215 160 239 158 o raw our morw .. 392 228 rathanUpura vibuddhanagara zrAvasti 200 156 3 ariSTapura zrIpura m aruNagrAma 124 61 avantI w m 301 476 335 497 380 123 309 sindhu 2 sItA 7 1 jAhnavI 2 revA zuktimatI gambhIrA 5 krauJcaravA tApI gaGgA narmadA vindhyasthalI gaGgA sindhu 12 unmanA gaGgA nimagnA sindhu 13 gaGgA 173 ujjayinI kundapura kumbhakArakaTa kUbarapura kauzAmbI kSemAJjali candranagara dazAGgapura nandyAvartapura nalapallI padminI pAtAlalaGkA rAmapurI laGkA vaMzasthala vijayapura zrAvastI siddhArthapura kiSkindhapura dadhimukha pAtAlalaGkA mahendrapura 116 sAketapura hanupura ayodhyA puNDarIkapura pRthvIpura potanapura lokAkhyapura vijayasthalI kAkandI kAJcanapura kSemapura kSemA nandAvarta mRNAlakanda ratnacitrA vijayApurI vijayAvatI supratiSThapura syandanasthala 11 kauzAmbI mithilA vIrapura 12 kAmpIlyapura narapura 13 rAjagRha 279 271 378 147 458 52 243 234 232 259 168 sindhu 74 193 5 3 336 299 60 259 nara datta dharmamitra rAjyagupta prabhava 108 107 231 or orr 3rM 522 da 0 WWG aGka laGkA kAla 277 Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 zlokAGkaH zlokAGkaH zlokAGkaH 277 98 277 parva sargaH nAma 7 9 kAzyapa kSema piGgala madhumAn vijaya parva sargaH nAma 5 3 maNisAgara mainAka vaitADhya vairocana(zikhara) parva sargaH nAma 7 1 vaitADhya sumeru aSTApada kSudrahimavat megharava 82 2 292 277 277 277 277 277 siddhipada 185 180 meru zUladhara sUradeva 357 303 641 301 nArada 5 7 2 2 nArada nArada deg 185 185 rathAvarta vindhya vaitADhya sammetazaila svarNatuGga kailAsa 649 my 4 186 danti 180 108 5 287 nikAya garuDa jyotiSka suparNa vAyukumAra nidhi naisarpa 530 137 168 271 239 237 5 5 249 EX 24 228 himavat ambaratilaka aSTApada iSvAkAra kSudrameru gajadanta mAnuSottara meru varSadhara vaitADhya saGghagiri apArucaka udArucaka RSabhakUTAdri kSudrahimAdri pUrvarucaka pratyagrucaka meru vidigrucaka vaitADhya sammetAdri RSabhakUTa malaya meru vaitADhya sammeta meru vaitADhya sammeta vaitADhya vaitADhya himavagiri vaitADhya sammeta sammeta mandara vaitADhya kiSkindha kailAsa madhuparvata mAnuSottara 299 215 449 323 321 259 281 237 worom 3NNNNTrN133535 mon 00mm9 Norwmo V4 mmmm Wwrrrror 0000 42 28 223 127 306 vaitADhya gajadanta citrakUTa meru vasantAdri vindhya vaitADhya kambuzaila mahAgiri rAmagiri vaMzazaila sammeta mahendragiri himavagiri vaitADhya suvelAdri sammeta kailAsa meru 10 meru 11 meru sammeta 12 RSabhakUTa vaitADhya RSabhakUTa vaitADhya purANapAtra 6 4 utathya bRhaspati mamatA pUjA 7 4 zAntisnAtra 2 78 pakSI 7 5 gandha jaTAyuS jaTAyuS parivrAjaka 6 7 bhAgavatavrata parivrAjikA 6 6 cokSA 7 AtreyikA parvata kSudrahimavat vindhyAdri vaitADhya sImAdri sumeru himavat giriparvata nandanaparvata mandara vaitADhya zrIparvata 3 ISatprAgbhAra 3 275 383 8 109 421 351 105 108 29 360 464 6 7 8 304 366 31 416 411 91 256 226 meru 355 Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlokAGkaH parva sargaH nAma prativAsudeva 2 damitAri 210 w w 30 in 208 6 or or on Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlokAH 82 55 parva sargaH nAma 7 2 sumAlin 4 bibhISaNa khara zambUka sAraNa parva sargaH nAma 7 12 purodhas maNiratna vardhakitna senAnIratna 13 azva kAkiNI gRhi cakra carma chatra daNDa nistriMza purodhas maNi vardhaki senAnI akSakumAra indrajit khara triziras dUSaNa bibhISaNa vajramukha zambUka zlokAGkaH parva sargaH nAma zlokAGka: 7 7 sunda sumAla 198 378 svayambhU 378 hasta 457 indrajit 378 kumbhakarNa 374 bibhISaNa meghavAhana 9 bibhISaNa 168 13 10 bibhISaNa 15 32 rAkSasavaMzIyavidyAdharI 7 1 indrANI 272 kaikasI candraNakhA 144 142 162 sunda devI strI 132 162 arka azvaratha indrajit uddAma kAmAkSa 6 8 kumbha 33 197 ' 82 195 82 378 43 196 33 158 111 127 273 oro 198 hastin ratha arhadratha brahmaratha rAkSasavaMzIyavidyAdhara kIrtidhavala kumbhakarNa ghanavAhana taDitkeza dazamukha devarakSas bibhISaNa bhAnukarNa mahArakSas mAlin mAlyavAn meghavAhana ratnazravas sukeza sumAlin kumbhakarNa dazamukha mAlin meghavAhana ratnazravas rAvaNa vibhISaNa 15 prItimatI zUrpaNakhA zrIcandrA kaikasI candraNakhA mandodarI anaGgakusumA candraNakhA candraNakhA candraNakhA trijaTA mandodarI laGkAsundarI mandodarI rAjA-rAjaputra induSeNa binduSeNa vijayabhadra zrIvijaya zrISeNa anantasena mahendra zrIvijaya stimitasAgara ajitasena kanakazakti kSemaGkara nalinaketu merumAlin vajrAyudha 17 5 1 82 kumbhakarNa ketu gambhIra ghaTodara candra candraNakha jambumAlin jvara dhUmrAkSa prahasta bibhISaNa bIbhatsa makara maya mahodara mArIca mAlin meghavAhana ratnazravas vajrodara zambhu zuka sAraNa siMhajaghana siMharatha var 150 149 115 360 147 19 104 162 mamm or 106 160 sukeza Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlokAGkaH zlokAGkaH or 105 zlokAGkaH 453 518 w or x 3 464 363 parva sargaH nAma 5 3 vindhyadatta zatabali sahasrAyudha abhayaghoSa ghanaratha dRDharatha dhanasena nandiSeNa nihatazatru parva sargaH nAma 6 4 bhUpAla hastin agnisiMha mandaradhIra lalitamitra vasundhara adInazatru kumbha candracchAya 5 or 44.344446, parva sargaH nAma 7 2 bRhaddhvaja madhu madhupiGga marutta mahAzUra maunisuvrati vasu vAsava vibhAvasu vizvAvasu zakra zatabAhu sagara sahasrakiraNa sahasrAMzu sumitra suvasu suvrata 452 384 385 451 451 451 jitazatru megharatha meghasena Fors 451 pratibuddhi bala balabhadra 457 malla or or 3 346 rathasena vajrAyudha zaGkha zatruJjaya sahasrAyudha surendradatta stimitasAgara 101 316 522 453 300 roor 384 hemAGgada 451 sUrya 462 153 379 121 115 328 462 soma harivAhaNa kanakaratha 3 kurucandra cakrAyudha dRDharatha bAhubalin megharatha vizvasena sumitra kurUdvaha vyAghrasiMha GG 000 0 000 0GKG000G0 8:30a 20066 174 25 siMhacandra or or or or or or or 168 168 10 288 112 mahAbala rukmin vizvasena zaGkha giri candrakIrti jitazatru pRthvIpati brahmadatta mahAgiri mitragiri vasugiri sumitra sumukha surazreSTha suvrata himagiri kAla janamejaya padmottara prajApAla mahAsena viSNukumAra zrIvarman siMhabala anaraNya abhicandra ayodhana 111 408 zUra 107 107 49 107 307 haricandra anantaratha anaraNya arisUdana Adityaratha induratha ibhavAhana udayapRthu udayasundara kakutstha kanaka kIrtidhara kuNDalamaNDita kunthu kuberadatta caturmukha janaka dazaratha droNamegha 110 142 353 siMhAvaha aparAjita aravinda IzAnacandra dhanapati ratnAkara sudarzana upendrasena priyamitra mahAziras suketu sudarzana anantavIrya kuru kRtavIrya 3 221 109 109 106 citravasu 358 384 456 451 463 451 462 112 152 109 dvirada jitazatru tRNabindu pRthuvasu bAhubalin 68 naghuSa nandighoSa padmaratha 397 Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlokAGkaH zlokAH 397 parva sargaH nAma 7 5 ratnaratha vajrakarNa vAlikhilya vijayaparvata vijayakatha 49 152 77 parva sargaH nAma nandivardhana padmabandhu punasthala purandara prakAzasiMha pratimanyu brahmaratha bharata bhUrinandana mAndhAtR 88 221 108 vRSabha WWWSANG WWW00 239 zlokAH parva sargaH nAma 2897 9 pRthu bAhubali bhrAtRzata 271 madanAGkuza 225 vajraja 173 vyAghraratha 245 indrAyudha RSabhadhvaja 173 kuNDalamaNDita 336 kumAravArta 269 chatracchAya 151 jayakAnta jayaprabha 273 pratinandi priyaGkara megharatha rativardhana vajrakaNTha vipulavAhana 204 405 0 236 raghu 10 108 236 3 152 236 198 zambhu 205 109 251 151 113 203 116 120 zatrudamana siMhodara surendrarUpa skandaka gandharvarAja janaka dazaratha droNamegha velandhara samudra suvela seta haMsaratha acala arjuna indradatta kulaGkara kSemakara candrabhadra nandighoSa pRthvItilaka prahlAdana priyadarzana bhAnuprabha maGgala madhu rativardhana vimala zrIkezI zrIdhara zrInandana satyakIrti siMhodara supArzvakIrti 109 zubhaGkara zrIcandra 11 datta vijaya siddhArtha 97 196 qkqMpurqnu ravimanyu vajrabAha vasantatilaka vAriratha vAsavaketu vijaya vIrasena zataratha zatrughna zarabha zubhamati sahasrakiraNa siMhadazana siMharatha sukozala subandhatilaka sodAsa harivAhaNa hiraNyakazipu hiraNyagarbha hemaratha ativIrya anudvara kalyANamAla kulabhUSaNa kSemaGkara citraratha janaka jitazatru daNDaka dezabhUSaNa priyaMvada bharata mahIdhara mor suprabha 250 115 109 198 66 251 163 106 115 290 10 80 252 251 250 215 107 300 299 12 narabhirAma mahAhari 13 vasundhara vijaya vinayandhara rAjJI-rAjaputrI 5 1 abhinanditA kanakalatA kanakazrI jyotiSprabhA padmalatA padyA zikhinanditA zrIkAntA zrImatI hemamAlinI anantamati anuddharA kanakazrI 151 109 289 252 434 101050 252 335 suprabha 115 116 107 288 2 harimati anaGgalavaNa kuberakAnta gajavAhana 361 49 4 170 364 . Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlokAH zlokAH 358 parva sargaH nAma 6 8 lakSmI 7 2 kanakaprabhA zlokAGka: 170 230 diti 516 456 299 335 335 548 161 525 293 464 456 260 156 163 161 175 168 274 275 175 224 244 163 106 101 manoramA vanamAlA satyayazas sulasA kanakodarI priyaGgulakSmI lakSmIvatI atisundarI aparAjitA amRtaprabhA kekayI kaikeyI kauzalyA gandhArA citramAlA cUDAmaNi jAnakI pRthivI 20 23 4 123 151 449 120 120 249 116 249 204 215 253 408 130 153 253 pRthvI 112 249 parva sargaH nAma 5 2 dhanazrI vasundharA viratA sumati kanakamAlA kanakazrI jayanA priyasenA mallA ratnamAlA lakSmIvatI vasantasenA sulakSaNA devAnandA dhRtiSaNA pRthvIdevI pRthvIsenA priyamati priyamitrA manoramA vajramAlinI sumati suvarNatilakA acirA yazomatI 6 1 zrI anaGgasundarI devI padmAvatI lakSmIvatI vaijayantI tArA reNukA jayantI zeSavatI kamalazrI dhAraNI dhAriNI padmAvatI prabhAvatI subAhu padyAvatI prabhAvatI jvAlA nAgavatI madanAvalI paslui linnukala kalaunelmi 117 parva sargaH nAma 7 5 vanamAlA vijayasundarI vimaladevI zrIdharA zrIprabhA sItA kusumamAlA sItA priyaGkarA vizalyA sItA abhayavatI indumukhI kalyANamAlikA candralekhA jitapadyA dattA dhAraNI prabhAvatI manoramA ratinibhA ratnamAlikA rUpavatI lalitA vanamAlA vizalyA zrIdAman sItA hariNI amRtavatI kanakamAlikA bandhudevI lakSmIvatI zazicUlA sItA 10 padmAvatI lakSmI zrIdattA sudarzanA hemavatI 11 vaprA 12 merA 13 padmavatI vaprA labdhi 7 8 jaGghAcAraNa Y Y Y ir ia o wym N 221 193 249 114 353 153 253 123 68 235 139 0 So pRthvIzrI pravarAvalI bhadrA manoramA mitrAdevI mRgAvatI videhA vipulA sahadevI siMhikA sItA suprabhA sumitrA himacUlA indrANI kanakAdevI kanakAbhA kalyANamAlA jitapadyA dhAriNI padmAvatI purandarayazas pRthvI ratimAlA 252 125 So So 50 124 ur 170 246 290 246 226 249 337 88 227 218 Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 zlokAGkaH parva sargaH nAma lAJchana 6 2 nandyAvarta vaMza 5 5 ikSvAku 6 7 harivaMza 7 1 vAnara rakSovaMza 35 sUrya 463 7 463 5 2 soma Aditya ikSvAku harivaMza 12 ikSvAku 13 ikSvAku vaNik 4 datta dhana dhanavasu nandana sAgaradatta kAmapAla jayantideva dhanada dhanapati dhanezvara paJcanandin priyaGkara varadatta vasantadeva WWWowNw 407 parva sargaH nAma zlokAGkaH parva sargaH nAma zlokAGkaH 7 8 arhaddatta 222 7 6 vAlin dhana 133 virAdha bhUSaNa zarabha guNadhara zrIbhUti dhanadatta sugrIva nayadatta aGkura vasudatta aGgada zrIkAnta anagha sAgaradatta Akroza vAditra jAmbavAn 7 4 IpsitanAdinI(vINA) durita nandana vAnaravaMzIyavidyAdhara nala 7 1 andhaka nIla 7 1 Adityarajas puSpAstra RkSarajas prathita kiSkindhi prItikara ghanodadhirava madana vajrakaNTha vighna agada 287 virAdha RkSarajas 138 santApa kiSkindhi 138 sugrIva candrarazmi candrodara 174 8 sugrIva jayAnanda 287 9 sagrIva nala 169 10 sugrIva nIla vAnaravaMzIyavidyAdharI vAlin 166 virAdha 184 7 1 zrImAlA zrIkaNTha 2 anurAdhA 183 sugrIva 168 indumAlinI 166 tArA sUryarajas 138 281 zrIprabhA 3 nala 302 168 sugrIva 302 harikAntA 169 padmarAgA aGgada 227 302 harimAlinI 277 gandhamAdana 302 gava 227 vApI gavaya 5 3 priyadarzanA gavAkSa vAsudeva candrarazmi 5 1 tripRSTha candrodara 2 anantavIrya jAmbavAn 227 anantavIrya dvivida anantavIrya 301 nala puruSapuNDarIka nIla nandana mainda 227 7 1 nArAyaNa 232 suSeNa 388 388 169 407 406 433 189 sudatta 433 111 10 115 143 227 sudhana RSabhadatta jinadAsa buddhadAsa vIrabhadra zaGkha sAgaradatta damayanta priyanandin dhana bhAvana varuNa vidyudaGga samudrasaGgama vindhya 227 138 344 3 392 394 227 227 mom. or mr wr 19 227 Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlokAGkaH 192 zlokAGkaH 552 zlokAGkaH parva sargaH nAma 7 2 AzAlI indrANI kAmagAminI kAmadAyinI kuTilAkRti kauberI khagAminI gAndhArI giridAraNI gaurI ghorA caNDA cittodbhavakarI jagatkampakAriNI jayA jRmbhaNI taporUpA toyastambhanI parva sargaH nAma 7 2 vazakAriNI vahni vArAhI vAruNI vijayA vipulodarI vyomagAminI zatrudamanI zAnti zubhapradA zemuSI saMvRddhi samAkRSTi sarvAhAriNI siddhArthA suvidhAnA avalokanI AzAlikA pratAraNI manogAminI avalokanI gAruDI wwwwwwwwwwwwww W0GG00GWWW 67 61 67 68 299 428 268 dahanI 265 253 170 parva sargaH nAma 7 4 nArAyaNa 5 saumitri 6 saumitri 7 saumitri 8 nArAyaNa 9 lakSmaNa 10 saumitri vijaya 5 1 puSkalAvatI salilAvatI ramaNIya maGgalAvatI sukaccha puSkalAvatI ramaNIya sUtra 6 1 Avarta vatsa 6 salilAvatI 7 bharata sukaccha 7 10 puNDarIka 11 bharata vidyA-mantra 5 1 aghoramantra pratAraNI bandhanI bhrAmarI mahAjvAlA mocanI vipratAraNikA zastrAvaraNI prajJapti mahAvidyA 3 prajJaptikA 6 2 AbhoginI 4 pArazavI akSobhyA ajarAmarA aNimA adarzanI analastambhanI avandhyA avalokanI aSTAkSarI prajJapti 244 127 127 169 406 252 295 5 1 144 296 386 304 295 241 295 dAruNI dinarAtrividhAyinI durnivArA dhIrA nabhaHsaJcAriNI nirvyAghAtA prajJapti pradharSiNI balotsAdA bhAnumAlinI bhAskarI bhIti bhujaGginI bhuvanA . madanAzinI manaHstambhanakAriNI mocanI yogezvarI rajorUpA rAkSasI rUpavikAriNI rUpasampannA rozanI rohiNI laghimA vajrodarI vardhanI 136 297 297 241 54 prabodhinI bahurUpA siMhaninAdA vidyAdhara amitatejas amitavega arkakIrti arkaprabha arkaratha azanighoSa azvaghoSa Adityayazas indrAzani kiraNavega ghanaghoSa citraratha jvalanajaTin dIpazikha prabhAkara bhAnu bhAnuvega bhImaghoSa maNikuNDalin 296 416 279 297 323 296 276 135 63 59 60 271 297 296 296 323 100 Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlokAGkaH 108 zlokAH 198 140 zlokAGkaH 323 373 323 140 297 parva sargaH nAma 7 1 mAkaradhvaji mandaramAlin megharatha yama varuNa vijayasiMha vidyudvega vizravas vaizramaNa vyomabindu zrIkaNTha sahasrAra 296 323 271 62 131 139 217 orar rarwwvor Vvvrow vommo9 170 170 216 99 2 413 292 293 408 408 parva sargaH nAma 5 1 mahAghoSa mArIci meghaghoSa meghavana ravitejas ravivega razmivega zataghoSa sambhinnazrotas sahasrakiraNa sahasraghoSa sahasrarazmi sukuNDalin amitatejas azvagrIva kanakapUjya kIrtidhara meghanAda meghavAhana vIrAGga ajitasena amitatejas azvagrIva dIptacUla pavanavega mahendravikrama zukladanta garuDavega candratilaka vidhudratha siMhastha sUryatilaka 6 2 rativallabha meghanAda indradhanuS gaGgAdhara mahIdhara 7 1 atIndra azanivega parva sargaH nAma 7 3 pratisUrya prasannakIrti prahasita prahlAda mahendra yama rAjIva varuNa vidyutprabha zrIzaila siMhavAhana sukaNTharAja hanumat hiraNyAbha kulanandana candragati capalagati bhAmaNDala ratnamAlin vajranayana sUryaJjaya bhAmaNDala ratnajaTin aGgAraka prasannakIrti bhAmaNDala mahendra ratnajaTin varuNa sAhasagati hanUmat aGga 576 173 282 soma amarasundara AnandamAlin kanaka kAmadhvaja khara cakrAGka jvalanazikha jvalanasiMha taDitprabha divAkara dUSaNa nalakUbara nityAloka 375 121 206 204 635 637 496 179 0 0 0 0 0NG 000&MSXxxwww SMG WWWGWWW.KAM 1000 Km 261 120 235 budha 196 395 208 209 110 74 101 173 139 243 275 kunda 198 88 maya mahodara meghaprabha yama vizravas vIra vaizravaNa sAhasagati surasundara arindama 103 kubera kumuda 107 107 282 kUrma gaja 140 124 243 245 244 242 124 244 tAra dadhimukha kubera durdhara kAlAgni kubera nirghAta naigameSin padmottara puSpottara 9 Wwror Worror orow 263 106 khara citrabhAnu dUSaNa nalakUbara pavanaJjaya puNDarIka pAvanaJjayi praticandra bhAmaNDala bhuvanajit manmatha 245 244 Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlokAGkaH zlokAGkaH 94 246 140 108 140 244 243 263 244 244 264 or or morporon or ww v300 19 21 249 197 100 636 parva sargaH nAma 6 8 zrIkAntA 7 1 AdityakIrti kanakAvalI kauzikA citrasundarI devI padmA varuNA zrIprabhA zrImatI zrImAlA azokalatA ahalyA uparambhA kauzikA taDinmAlA tArA nandavatI paGkajazrI padmAvatI manovegA mandodarI ratnAvalI rUpiNI vidyutprabhA vegavatI zrImatI 558 198 102 281 47 validitHHttHoltalkt 3 167 104 parva sargaH nAma 7 7 mahendra yama varuNa vijaya vihaGgama zazimaNDala samarazIla sambhava sahasravijaya sAhasa ratnaratha jayabhUSaNa bhAmaNDala harivikrama hemazikha kanakaprabha kanakaratha nandIzvara nayanAnanda punarvasu vidyAdharI ajitasenA AsurI jyotirmAlA sutArA svayamprabhA anilavegA kanakazrI madirA meghamAlinI vajrazyAmalikA vAyuvegA anilavegA candrakIrti yazodharA zAntimatI sukAntA 4 mAnasavegA vegavatI madanamaJjakA ratnaprabhA vajravegavatI padmazrI 8 jayacandrA vegavatI 9 100 235 parva sargaH nAma zlokAGkaH 7 8 zrIdAmA 9 kiraNamaNDalA 198 10 kanakAbhA 48 candramukhI 98 10 mandAkinI vimAna 5 1 nanditAvarta 492 susthitAvarta 492 nanditAvarta susthitAvarta sarvArthasiddha 358 pAlaka sarvArthasiddha 25 sarvArthasiddha 13 vaijayanta 239 7 2 puSpaka 129 puSpaka 424 puSpaka puSpaka 78 10 vaijayanta 11 aparAjita vRkSa 5 5 nandivRkSa 292 1 tilakadru 2 sahakAra 6 azoka 7 campaka 7 11 bakula veda 7 2 Rgveda 418 vezyA 5 1 anantamatikA madanamaJjarI 3 sudarzanA susenA 7 5 kAmalatA 8 vasantasenA zastra 6 4 parazu vajra 105 amoghavijayA(zakti) 276 candrahAsa prasvApana zUla 416 90 140 146 137 294 147 306 408 635 281 644 000 satyazrI sandhyA sarvazrI sundarI surUpanayanA hemavatI 576 101 293 120 75 mom or 97 201 208 25 200 210 276 283 283 aJjanasundarI kanakodarI ketumatI mAnasavegA mizrakezI vasantatilakA sundarImAlA sumanas hRdayasundarI puSpavatI vidyullatA candramukhI manoramA WWmod hi 216 401 240 240 73 98 Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlokAGkaH 233 .. zlokAGkaH 184 184 om a 40 265 202 243 138 201 139 643 226 633 171 parva sargaH nAma zlokAGkaH 7 3 sudarzanacakra 561 4 arNavAvarta(dhanuS) 322 vajrAvarta(dhanuS) 322 6 nAgapAza 385 amoghavijayA(zakti) 209 Agneya 171 caNDaravA(zakti) taDiddaNDa 136 tapana tAmasa 200 nAgapAza prasvApanAstra 126 muzala 169 varuNa vAyavya 171 vidyudvadanA(gadA) zUla hala 169 cakra 142 muzalaratna vajrAvarta 134 halaratna 136 10 vajrAvarta 156 zibikA 5 5 sarvArthA 6 1 vijayA 70 2 vaijayantI 6 jayantI 204 7 aparAjitA 7 11 devakuru zilA 6 3 koTizilA parva sargaH nAma 7 10 sunanda samudra 5 4 kAloda lavaNoda 6 1 kSIroda 3 svayambhUramaNa 7 2 lavaNArNava sarovara 7 3 mAnasasaras 10 nandanapuNyasaras sAdhu agnijaTin acala abhinandana arkakIrti jagannandana jayanta dharmaruci puSpaketu balabhadra mahAmati vijaTin vipulamati vimalamati zANDilya amaraguru kIrtidhara jayandhara nandanagiri satyayazas 339 158 361 145 361 154 305 131 170 207 158 171 229 135 414 419 474 364 parva sargaH nAma 6 3 vasubhUti sumitra 4 sambhUta 5 sudharma 6 varadharma nandana trivikrama padmottara viSNukumAra samAdhigupta suvratAcArya kalyANa gaganacandrarSi nirvANasaGgama vAlina zatabAhu amitagati lakSmIdhara Aryagupta guNasAgara tilakasundarAcArya nirvANamoha piGgalarSi municandra yazodhara vijayasenasUri vimala satyabhUti anantavIrya kulabhUSaNa trigupta dezabhUSaNa nandAvataMsa prItivardhana mativardhana sugupta skandakAcArya satyabhUtazaraNa aprameyabala abhinandana kalyANamuni kulabhUSaNa cAmara jayanta jayamitra dezabhUSaNa 230 234 398 37 365 189 414 248 70 372 403 311 271 368 259 274 324 300 suvratarSi 162 134 219 280 324 342 277 68 222 stimitasAgara svayamprabha nalinaketu pihitAmrava vipulamati dantamathana dhRtidhara bhogavardhana rAjyagupta sarvagupta sAgaracandra 180 129 242 159 zrAvaka 6 6 arhanaya 7 kArtika jinadharma 7 9 siddhArtha 10 arhaddAsa jinadAsa padmaruci meru sudarzana 118 204 43 178 233 195 245 234 orm mr moom 112 216 saMvara 216 233 dhanapati saMvara 216 110 Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zlokAGkaH 225 217 zlokAGka: 392 394 22 223 134 216 136 parva sargaH nAma 7 4 dIpikA sundarI 5 upayogA 8 lakSmI 10 guNavatI dhAraNI ratnaprabhA rohiNI sthala 7 2 maru 216 217 orm mm 216 216 200 160 138 337 5 6 5 1 padma padma 55 178 112 135 parva sargaH nAma 7 8 dyuti prItikara bhavadatta zrItilaka zrIdhara zrInanda zrInandana sarvasundara surananda 9 jayabhUSaNa ativega amRtaghoSa dharmaratnAcArya vijayasenarSi sudarzana suvrata 7 11 sudarzana 13 varadharma sAdhvI 5 1 ajitasenA 6 2 suvratA 7 2 indumAlA 4 kamalazrI 9 suprabhA lakSmIvatI harikAntAryA senAnI 7 8 kRtAntavadana kRtAntavadana strI candrayazas hiraNyalomikA zrIdattA prabhaGkarA zrIdattA vijayasenA zaGghikA 5 kesarA madirA jinamatI priyadarzanA vinayavatI 7 vanamAlA 7 3 jayA 4 upAsti 213 233 112 193 193 253 108 110 289 232 401 401 105 105 154 19 164 392 Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / / tRtIyaM pariziSTam // / haimavacanAmRtam // // paJcamaM parva // // prathamaH srgH|| phalgu bAhyaM hi maNDanam // 11|| durjayA viSayAH khalu / / 28 / / prajJAyA: kiM na gocaraH? // 31 // videzo viduSAM hi kaH ? // 33 // kva nA'rghantyujjvalA guNA: ?||39|| ArAdhyo'tithimAtro'pi kiM puna: sa pitA'tithi:? // 62 / / mahAtmAnaH prakRtyA'pi zapathacchedakAtarAH // 69 / / daNDasAdhyAstu durmadAH // 86 // na manAgapi jIvanti kulanArya: patiM vinA / / 89|| ....notkaNThA vilamba sahate kvacit // 159|| nirAmnAyasya vacasi zraddhA na pratyayaM vinA // 187 / / jJAnamavyabhicAri syAnnAnyato jinazAsanAt // 190 // ....viveko hi smarArtAnAM kiyacciram? // 195 / / avazyabhAvI yo hyartho yatra tatra sa nA'nyathA // 201 / / na bhAvi kvacidanyathA // 218 // svAmyudarkAya dhImanto yAnti svAmyantare'pi hi // 23 // abhiyogo hi yogAya kSeme sati vipazcitAm / / 25 / / daivaM hi balavat param // 263 / / dhairya-vIryavihInAnAM chalameva hi pauruSam // 310 // sumerumapi gacchanti khagAH kiM teSu pauruSam? // 316 // na vAlukAdevakulaM sahate sarito rayam // 317 // kRte pratikRtaM sadyo kurvanti hi manasvinaH / / 342 / / na hIndrakulizasyA'pi sphUti: kevaliparSadi // 367 / / ....pUrvasaMskAro yAti janmazatAnyapi // 417 / / kaumudI hi nizAnte'pi kumudAmodakAraNam // 485 / / // dvitIyaH srgH|| praSTumarho na sAmAnyajano hi svapnamuttamam // 12 // svakAryamArabdhamapi santo'nyArthe tyajanti hi // 46 // dIyamAne hi sadane kiM bhavatyazvakaH pRthakU? // 86 / / ....na lavante pUjyapUjAM vivekinaH // 98 / / guNaH zruto janazrutyA'pyanurAgAya tadvidAm // 116 // apUrvasya didRkSA hi kAlakSepaM kSameta na // 117 / / yasyodaya: sa vandyo hi yathA hInduryathA raviH // 242 / / viSamalpamapi psAtaM prANanAzAya jAyate // 308 / / Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ stokenA'pi hi randhreNa yathA majjati naujle| duSkarmaNA'lpakenA'pi tathA duHkheSu hI janaH / / 312 // mahAtmabhya: pradattaM hi koTikoTiguNaM bhavet // 340 / / sthAnaM naikatra sAdhUnAM ni:saGgAnAM samIravat // 341 / / nAzo nArjitakarmaNAm // 400 // apatyasneho balI khalu // 402|| mahatAmanulagnairhi mahadAsAdyate phalam // 404 / / kiM kampate kvacicchailo dantaghAtena dantina:? // 419 / / / tRtIyaH srgH|| na vandhyaM darzanaM satAm // 31 // upacAra: syAd bhAvinyapi hi bhUtavat // 72 // kaSAyA narakAyaiva yato'nantAnubandhinaH / / 138 / / kRtajJA hi vivekinaH / / 175 / / ...pakSe satAM janaH / / 187 / / ....sUryabhAloke kiyat tiSThanti kauzikA: ? // 214 / / kSINopAyavizeSANAM kSINapauruSasampadAm / parairAkramyamANAnAM zaraNaM kuladevatAH // 206 / / bhaktigrAhyA hi devatAH // 209|| unmUDhe hi kSute prAyeNaikaH zaraNamaryamA / / 212 / / duSkaraM nAsti doSmatAm // 246 // mUleSu hi vizuSkeSu zuSka eva mahIruhaH // 322 / / hanyate haimanaM jADyaM na vinA jvalitAnalam / / 323 / / vIraiH kRSTeSTakaH pUrvaM vapra: kai: kairna khaNDyate ? // 325 / / vastvadhInaM bahUnAM hi na khalvekena bhujyate // 385 / / pUrvakarmAnusAreNa jAyate janminAM hi dhIH // 386 / / sulakSaM hi parasvAntamiGgitAkAravedibhiH // 413 / / prAyo manuSyaghaTitaM kAryaM vighaTate kvacit // 429 / / na hi mithyA kulInavAk / / 438 / / pratijJA ca kulInAnAM na mudhA jAtu jAyate // 439 / / aGgulIdarzaneneva kUSmANDaM hA vipatsyate / / 445 / / ....zasyamAnaM hi duHkhaM prAya: prazAmyati // 453 / / jIvan hi naro bhadrANi pazyati / / 457|| prayAti sAttvikAnAM hi daivamapyanukUlatAm / / 483 // Atmaivopari sarvasya prAyeNopasthite bhaye // 467|| suprayuktasya dambhasya brahmA'pyantaM na gacchati // 505 / / anyaM hi duHkhitaM dRSTvA samAzvasanti du:khinaH / / 521 / / // caturthaH srgH|| samRgendre gatirmArge mRgasya kuzalAya na // 32 / / ArtadhyAnasya hi phalaM tiryagyoniSu sambhavaH // 12 // chadmasthA hi jinA nA'nyamunivat kvacidAsate // 137 // duHsthiteSu hi mahatAM vAtsalyamatiricyate // 236 / / kSatriyANAM na dharmo'yaM zaraNArthI yadarpyate // 259 / / pittAgniH zarkarAzamya: payasA kiM na zAmyati ? // 265 / / sarveSvapyanukUlA hi mahAnta: karuNAdhanAH // 269 / / dharmapriyo'pi kiM pApaM na karoti bubhukSita: ? // 271 / / sUno: puruSakAro hi harSAya prathamaM pituH // 293 / / lobha: kasya na mRtyave? // 297 / / satyo hi pativama'gAH // 337|| XXE // paJcama: srgH|| Recommam arhatprabhAvasyA'vadhirna hi||48|| sarvaM zobhate samayocitam // 106|| dayAvIrA mahAtmAna: prasRte'nyarase'pi hi // 108 / / putrodvAhotsavAnAM hi na tRpyanti maharddhayaH // 110 / / mahatAmavatAro hi vizvapAlanahetave // 112 / / nikAcitaM bhogaphalaM bhogyaM karmA'rhatAmapi // 113 / / durvArA bhavitavyatA / / 287 / / kalaGkaH khalu dharmasya stoko'pyatyantadu:khadaH / pUjAmAcArapUjyasya pUjyA api hi kurvate // 127|| sarvamapya'ju doSmatAm / / 170 // sarvatrA'skhalito mArgaH prabhUNAM srotasAmiva / / 172 / / Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // SaSThaM prv|| // prathamaH srgH|| vinA'pi tIvratAM vizvaM prakAzayati candramAH // 22 // yadvotpanne tIrthanAthe sadotsavamayaM jagat / / 49|| mahAtmAno hi kurvanti sevakeSvapi satkRtim // 55 // lolendriye yauvane hi yat tapastat tapo nanu / dAruNAstre raNe yo hi zUraH zUraH sa ucyate // 25 // dhiG mUDhAnAM tapovyayam / / 47|| premNo dUre na kiJcana // 59 // kAma: kAmaM niraGkuzaH // 60 // strINAM lubdho janaH prAyo doSaM na khalu vIkSate // 63 // kiM yamasya davIyasi ? ||74|| rAjyaM hi vikramAdhInaM na pramANaM kramAkramau // 75 / / sadA vairAyamANA hi zaGkante parato mRtim // 84 // kSAtraM tejo hi durdharam / / 94|| kiM na syAt puNyasampadA ? // 99|| // SaSThaH srgH|| sAmAnyapuNyairna hyarhan deva: sAkSAnirIkSyate // 44 // pura: kalpalatAyA hi sahakAralatA: kiyat ? // 95 / / asRjA kSAlyamAnaM kimasRndigdhaM vizudhyati ? // 128|| kenezvaravaco yuktiyuktaM bAdhitumIzyate ? // 130 // kiM syAnnA'rhadanugrahAt ? // 197 / / // dvitIyaH srgH|| AtmanIno hi sarvo'pi stokecchuH ko'pi nAtmanaH // 110 // tiSThanti na ciraM jAtu mAnina: zvazuraukasi // 125 // yAti varNaparAvRttyA rUpaM kAvyavadanyatAm // 139 // vinA patiM kulastrINAM vAso hyanyatra nocitaH // 141 / / gItahAryA mRgA api // 184 // zobhate puSpadAmnaiva pratimA sakalA'pi hi // 186 / / varaM maNi: kevalaiva na tu kaacaangguliiygaa| varaM sarijalariktA na tu yAda:samAkulA // 201 / / zUnyaiva varaM zAlA na tu tskrpuuritaa| adrumaiva varaM vATI viSadrumamayI na tu // 202 // anudUDhA varaM nArI ruupyauvnvtypi| niSkalenA'kulInena na tu patyA viDambitA // 203 // 'bahuratnA hi bhUriyam // 205 // sambandhazca sakhitvaM ca samayoreva zobhate // 226 / / AstAmatra satAM saGga: paraloke'pi zarmaNe // 231 // strINAM prakRtilolAnAM paraM sthairye na nizcayaH // 233 // putrI-jAmAtRvirahaH prAya: kasya na duHsahaH ? // 242 / / gatiH sAhasikAnAM hi samA sthala-jalAdhvanoH // 243|| mRtyu 'truTitAyuSaH // 248 // ekA'pi hi hareccittaM kiM puna: sakalA: kalA: ? // 307 / / vRttakaM syAdanubhUtaM prAkpuMsAM caritaM kathA // 324 // sevakAnAM vinA sevAM bhajyate khalu jIvikA // 344 // priyodantAhara: kasya na vallabha: ? // 359 / / yatra tatra puNyaM hyanucaraM nRNAm // 374 / / // saptamaH srgH|| prAyeNa preyasIprAptipratyAzA'pi hi zarmaNe // 57|| snigdhadravyasya yogAddhi snigdhIbhavati bhAjanam // 167 / / na moghA dezanA'rhatAm // 19 // // aSTama: srgH|| tapolezo'pi naa'phlH||5|| pAkhaNDinAM hi pANDityaM prAkRteSveva z2ambhate // 21 // sthAnaM videzo hi mAninAmapamAninAm // 38 // abhyAgate'nyanapatipradhAne hyarthino nRpAH // 39 / / gehenardItyapavAdaH sulabha: garjatAM gRhe // 43 // upAyaM vacasA vaktuM kAtarA api paNDitAH / / 44|| chadyA'pi kvA'pi zobhate // 75 / / AndhyAya krodha eko'pi ki punarmadamUrchitaH ? // 76 / / jIvanmRtA hInavarA: striyaH // 95 / / ekadravyAbhilASo hi mahadvairasya kAraNam // 108 // sAdhUnAM labdhibhogo'pade na hi // 141 // nyAsavat pratipannasya nA'sti nAzo mahAtmasu // 144 / / upayogo'pilabdhInAM saGghakArye na duSyati // 159|| svAmino bhRtyadoSeNa gRhyante // 192 / / // tRtIyaH srgH|| vIrANAM hi raNo mude // 31 // // caturthaH srgH|| vRndaM hi balavattaram // 3 // vIrA: sattvAccalanti na ||17|| nizIthakRtyaM kaH prAta: kuryAdudyogavAnapi ? // 22 // jalamAnena nalinInAlaM hi parivardhate // 24 // Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // saptamaM parva // // prathamaH sargaH // prAyo vicAra koSaH suprazamaH khalu // 23 // yathA rAjA tathA prajAH ||33|| asahyo hi strIparAbhavaH || 46 || vandanIyaH satAM sAdhupakArI vizeSataH // 49 // nirnAthAnAM kutaH zauryaM ? hataM sainyaM hyanAyakam // 76 // kvA'pyupAyo'pasarpaNam // 84 // mRtyave hi syAd vIrairvairaM cirAdapi // 95 // balavAnapi kiM kuryAt prAptaH kesariNA karI ? // 123 // bhiprAyAM prAya: prANA hi tRNasannibhAH // 128 // // dvitIyaH sargaH // tAlikA naikahastikAH ||36|| mahatAmaparAddhe hi praNipAta: pratikriyA // 69 // saraso lUnapadyasya bhagnadantasya dantinaH / zAkhinazchinnazAkhasyA'laGkArasya ca nirmaNeH // 119 // naSTajyotsnasya zazinastoyadasya gatAmbhasaH / paraizca bhagnamanasya mAnino dhigavasthitim // 120 // yugmam // Azrayasya hi daurbalyAdAvitaH paribhUyate // 143 // mahatAmAgamo hyAzu klezacchedAya kasya na ? // 148 // doSmatAM hi priyo yuddhAtithiH khalu // 205 // doSmanto hi nijaireva dorbhirvijayakAGkSiNaH // 211 // ka hastinAmavasthAnaM vane siMhaniSevite ? // 224 // ratne hi bahavo'rthinaH // 283 // yadi prANivardhanA'pi svarge jAveta dehinAm / tacchUnyo jIvaloko'yamalpaireva dinairbhavet ||373 // PisstmIyAH kasyacinnRpAH || 414 || satyA vA yadi vA mithyA prasiddhirjayinI nRNAm // 417 / / avimRzya vidhAtAro bhavanti vipadAM padam ||428 // putrArthe kriyate na kim ? // 430 // prANairapyupakurvanti mahAntaH kiM punarnirA ? || 436 // prANAtyaye'pi na zaMsanti nA'satyaM satyabhASiNaH // 437 // ghaTaprabhRtidivyAni vartante hanta satyataH / satyAd varSati parjanyaH satyAt sidhyanti devatAH || 445 // na vAgmAnaM kalAya vizuddhamanasAM nRNAm // 566 / / artho'rtheSu na tathA doSmanto vijaye yathA // 573 // ekAntavikramaH kA'pi vipade'pi prajAyate / ekAntavikramAnnAzaM zarabhAdyAH prayAnti hi // 582|| vIrA hina sahante 'nyavIrAhaGkAraDambaram ||605 // tejasvinAM hi nistejo mRtyuto'pyatiduHsaham // 632 // 73 karmANyavazyaM sarvasya phalantyeva cirAdapi / ApurandaramAkITaM saMsArasthitirIdRzI ||647 // // tRtIyaH sargaH // stokamapyamRtaM zreyo bhAro'pi na viSasya tu // 28 // bhRtyo'pi hi viraktaH syAdApade kiM punaH priyA ? ||35|| kiM svAdunA'pi bhojyena rocate na yadAtmane ? // 36 // mAnino hyavalepaM na vismaranti yatastataH // 46 // svaduH khAkhyAnapAtraM hi nA'paraH suhRdaM vinA // 85 // rahaHsthayorhi dampatyornachekA pArzvavartinaH // 110 // svAmivat svAmyapatye'pi sevakAH samavRttayaH // 132 // santaH satAM na vipadaM vilokayitumIzvarAH // 133 / / acintyaM caritaM strINAM hi (hI) vipAko vidheriva / / 138 / / aJjanalezo'pi dUSayatvaMzukaM zuci // 139 // adiSTAmuli kiM na chidyate dhImatA nRNA ? // 141 // du:khe duhitRNAM zaraNaM zaraNaM pituH // 142 // atyugrapuNya-pApAnAmihaiva hyApyate phalam // 237 // dhigdhik patimapaNDitam // 247 // prahared bAhunA ko hi tIkSNe praharaNe sati ? // 284 // sarvatra balavacchalam // 297 // praNipAtAntaH prakopo hi mahAtmanAm // 299 // // caturthaH sargaH // namatirna hi satyaiva prAyo dhavalagItavat // 18 // kuladharmaH kSatriyANAM svasandhApAlanaM khalu // 25 // prAmodayaM hi taraNiM tirodhAtuM ka IzvaraH ? ||36|| lobhAbhibhUtamanasAM vivekaH syAt kiyacciram // 43 // bhAvinyapyupacAro hi bhUtayat // 50 // dUrAdabhyAgamastulyo durhRdAM suhRdAmapi // 57 // chalaniSThA hi vairiNaH // 73 // kiM siMhI hanti na dvipAn ? // 74 // nAsat prApyate kA'pi kenA'pyAkAzapuSpavat // 89 // AptA hi sphuTabhASiNaH // 129 // samayajJA hi dhImanto na tiSThanti yathA tathA // 171 // rAjyaM sarvatra doSmatAm / / 173 / / vizeSataH prItaye hi rAjJAM bhUH svayamarjitA / / 174 / / lokasthitiriyaM jAte nandane dAnamakSayam // 179 // harSe ko nAma tRpyati ? // 191 // kiM na kuryAt smarAturaH 1 // 110 // ? vrata hokAhamAtre'pi na svargAdanyato gatiH // 214 // kopaH zAmyati mahatAM dIne zrI rAvapi // 233 // zoko harSazca saMsAre naramAyAti yAti ca // 253 // santaH satAM paritrANe vilambante na jAtucit // 272 // Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 dIyante kanyakA: sakRt // 319 // dhvaste mAne hi du:khAya jIvitaM maraNAdapi // 360 // prastarotkIrNarekheva pratijJA hi mahAtmanAm / / 424 / / mahatAM hi pratijJAtaM na calatyadripAdavat / / 494|| na hI: pUjyAddhi bibhyatAm // 164|| paryaste zakaTe hanta kiM kurvIta gaNAdhipa: ? // 283 / / rAjakArye'pi rAjAna utthApyante jhupAyataH / / 286 / / nA''ptasyA''pte prarocanA // 287 / / ayo'pi hemIbhavati sparzavedhirasAnna kim ? ||334 / / / / paJcamaH srgH|| // aSTamaH srgH|| mAyopAyo balIyasi // 15 // khalA: sarvaGkaSA: khalu // 16 // jAtu dharmamadharmaM vA na gaNayanti mAninaH // 37 // bhRtye kopa: zikSAmAtrakRte ziSye guroriva // 63 // mantriNAM mantrasAmarthyAt syAdalIke'pi satyatA // 93 / / zakunaM cA'zakunaM ca gaNayanti hi durbalAH // 103 // santo hi natavatsalA: / / 229 / / sAmAnyo'pyatithi: pUjya: kiM punaH puruSottama: ? // 257|| apUrvazasvAloke hi kSatriyANAM kutUhalam / / 386 / / kAmAveza: kAminInAM zokodreke'pi ko'pyaho! // 398 / / mahatsu jAyate jAtu na vRthA prArthanA'rthinAm / / 406 / / vIrA hi prajAsu samadRSTayaH // 3 // viveke na hi raudratA // 148 // naikatra munayaH sthirA: // 235 / / pravAdA lokanirmitAH // 264 // avazyameva bhoktavye karmAdhIne sukhAsukhe // 273 / / dharmaH zaraNamApadi // 274 / / rAjatejo hi dussaham / / 278 / / prAya: premA'tidustyajam / / 287|| na bhaktA: kvA'pyupekSakAH // 288|| na rakto doSamIkSate / / 292 // yathA tathA'pavaditA yadabaddhamukho janaH / / 300 // loka: saurAjyasustho'pi rAjadoSaparo bhavet / zikSaNIyo na cet tatropekSaNIya: sa bhUbhujAm / / 101|| sarvalokaviruddhaM tu tyAjyameva yazasvinA // 302 / / // SaSThaH srgH|| na siMhasya sakhA yudhi / / 12 / / vijayo hyanyasAhAyyAd doSmatAM hiye / / 19 / / anirvedaH zriyo mUlaM // 51 // yad ghAtyA eva ripava: svato'pi parato'pi vA / / 88 // satAM saGgo hi puNyata: / / 97 // kSute hi sarvathA mUDhe zaraNaM taraNiH khalu // 101 // svakAryAdadhiko yatnaH parakArye mahIyasAm // 102 / / raNAya nA'lasA: zUrA bhojanAya dvijA iva // 108 // na dvitIyA capeTA hi harehariNamAraNe // 114 / / dhigaho! kAmAvasthA bliiysii||142|| mahAtmanAM nyAyabhAjAM kaH pakSaM nA'valambate? // 179 / / anAgataM hi pazyanti gantriNo mantracakSuSA // 181 / / chalacchekA: khalA: khalu // 29|| dhigaho! nIcasauhRdam // 304 / / sarvamastraM balIyasAm // 371 / / kautukAddhi kSaNaM datte zakto jayamapi dviSAm / / 387 / / aGgArAn parahastena karSayanti hi dhUrtakAH / / 392 / / baddho hi nalinInAlaiH kiyat tiSThati kuJjara: ? ||403 / / // navamaH srgH|| ekaM dharmaM prapannA hi sarve syurbandhavo mithaH // 13 // strINAM patigRhAdanyat sthAnaM bhrAtRniketanam / / 14 // vidhureSu hi mitrANi smaraNIyAni mantravat // 52 // pUjye hi vinayo'rhati // 10 // putrAt parAjayo vaMzodyotanAya na kasya hi ? // 150 // daivasyeva hi divyasya prAyeNa viSamA gatiH // 206 // // dazamaH sargaH // vadhyA bhrAtaraH khalu // 101 / / karmavipAko duratikramaH // 123 // pravizanti cchidrazate nRNAM bhUtazatAni hi // 141 / / gataya: karmAdhInA hi dehinAm / / 23 / / ||tryodsh: srgH|| na devo'pi bhuvyalaM cakravartinaH // 15|| // saptamaH srgH|| ripAvapi parAbhUte mahAnto hi kRpAlavaH / / 9 / / Aptena mantriNA mantra: zubhodarko hi bhUbhujAm // 27 // yathA tathA hi vizvAsa: zAkinyAmiva na dviSi // 36 / / na mudhA bhavati kvA'pi praNipAto mahAtmasu // 44 / / Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ triSaSTizalAkApuruSacarita yadihAsti tadanyatra yannehAsti na kutracit // 'je ahIM che te anya sthaLe che; je ahIM nathI te kyAMya nathI." uparanAM vacana mahAbhArata mATe lakhAyelAM che. te ja vacana triSaSTizalAkApuruSacaritane sArI rIte lAgu paDe che. triSaSTizalAkApuruSacarita eTale jaina saMpradAyanA siddhAMto, kathAnako, itihAsa, paurANika kathAo, tattvajJAnano sarvasaMgraha, AkhA graMthanuM kada 36000 zloka uparAMta pramANanuM thavA jAya che. A mahIsAgara samAna vizALa graMthanI racanA zrI hemacaMdrAcArya temanI uttarAvasthAmAM karI hatI. zrI hemacaMdrAcAryanI su dhAvaSiNI vANInAM gaurava ane mIThAza e mahA kAvyamAM ApaNe anubhavI zakIe chIe, sama kAlIna sAmAjika, dhArmika ane vicAragata praNAlikAnAM pratibiMbo e vizALa graMthamAM ghaNe sthaLe ApaNe joI zakIe chIe. e rIte to gujarAtano te kAlano samAja ane tenuM mAnasa temAM nigaDha rIte pratibiMbita thayA che. A dRSTie triSaSTizalAkApuruSacaritanuM mahatva hemacaMdrAcAryanI kRtiomAM viziSTa prakAranuM che. kacAzrayamAM jeTaluM vaividhya temanAthI sAdhI zakAyuM che tenA karatAM aneka prakAre caDhiyAtuM vaividhya A graMthamAM dRSTigocara thAya che. triSaSTizalAkApuruSacaritamAM 63 'zalA kApuruSo ''nAM caritonuM Alekhana karavAmAM AvyuM che. "zalAkApuruSo '' eTale te prabhAva ke puruSo jemanA mokSa viSe saMdeha nathI. A tresaTha zalAkApuruSomAM ra4 tIrthakara, 1 2 cakravatI, 9 vAsudeva, 9 baLadeva, tathA 9 prativAsudevano samAveza thAya che. kAvyanI ane zazAstranI dRSTie to kAvyanI vAta ja zI karavI? temAM prasAda che, kalpanA che, zabdanuM mAdhurya che, saraLatA chatAMya gaurava che. A nAnA prakaraNamAM A badhuMya batAvavA mATe zI rIte avataraNo ApavAM ? jisiAsune to maLajtha jovA mATe ja bhalAmaNa karavI rahI. eka parizIlana karanAra kahe che ke "e graMtha Akhoya sAvaMta vAMcavAmAM Ave to saMskRta bhASAnA AkhA kozano abhyAsa thaI jAya tevI tenI goThavaNa che." | tripaSTizalAkApuruSacaritanuM AkhuMya avalokana ane parizIlana e nAnA prakaraNano viSaya na ja thaI zake. 36000 zlokanA agAdha kAvyazakti ane vyutpattithI bharelA graMthanuM prastuta parizIlana atyaMta alpa che. AkhAya graMthanuM samagra parIkSaNa to eka vistRta mahAnibaMdhano viSaya banI zake. hemacaMdrAcAryanuM kalikAlasarvajJanuM birUda A ekalo graMtha paNa siddha karI zake evo e vizALa, gaMbhIra, sarvadazI che. eka dizAsucaka prakArazilAkAthI vadhAre to kyAMthI A nAnuM lakhANa ApI zake? kAlidAsanA zabdomAM 'dustara samudrane tarApA ''thI oLaMgavA mATe AzA sevatA hemasArasvatanA upAsakenA prayatna karatAM A prakaraNamAM vadhAre hoI paNa zuM zake ? - madhusUdana modI ("hemasamIkSA''mAMthI sabhAra uddhata)