________________
१२
कलिकालसर्वज्ञश्रीहेमचन्द्राचार्यप्रणीतं
(पञ्चमं पर्व सैन्यैः श्रीविजयस्याऽथ पवनैरिव पादपाः। अभज्यन्ताऽशनिघोषकुमारा मारपीडिता:॥३३९॥
अथाऽशनिमिवोद्यम्याऽशनिघोषो महागदाम् । कुमारांस्तर्जयन् भग्नान् भझ्यन्नपि च विद्विषः ॥३४०॥ वराहः पल्वलमिव समुद्रमिव मन्दरः। विशिष्टविद्यादोर्वीर्योऽगाहिष्ट द्विषतां बलम् ॥३४१॥ मङ्गु तेनाऽप्यभज्यन्त सूनवोऽमिततेजसः । कृते प्रतिकृतं सद्यो कुर्वन्ति हि मनस्विनः ॥३४२॥ सुताराभ्रातृजान् भग्नान् वीक्ष्य श्रीविजयो नृपः । युद्धे स्वयमढौकिष्ट तिष्ठ तिष्ठेत्यरिं ब्रुवन् ॥३४३॥ अथ द्वावपि गर्जन्तौ तर्जन्तौ च परस्परम् । शस्त्रशक्तिं दर्शयन्तौ विद्याशक्तिं च तादृशीम् ॥३४४॥ प्रहारान् वञ्चयमानावन्योन्यस्याऽतिलाघवात् । सुरा-ऽसुरैर्वीक्ष्यमाणौ युयुधाते महाभुजौ ॥३४५।।युग्मम्॥ पाअथ श्रीविजयः क्रुद्धः खड्गेनाऽऽहत्य विक्रमी। व्यधाद् द्विधाऽशनिघोष कदलीकाण्डलीलया॥३४६॥ वटपादाविव वटौ ते च खण्डे उभे अपि । अभूतामशनिघोषौ घोषभेषितसैनिकौ ॥३४७॥ तावप्यशनिघोषौ स यावच्चक्रे द्विधा द्विधा । संजज्ञिरेऽशनिघोषाश्चत्वारस्तावदुद्धताः॥३४८॥ चतुरोऽपि द्विधा चक्रे तान् यावदवनीपतिः । तावदष्टाऽशनिघोषा जज्ञिरे सेमराजिरे ॥३४९॥ खण्डितैरशनिघोषैरेवं तेन मुहुर्मुहुः । सहस्रशोऽशनिघोषा: शालिस्तम्बा इवाऽभवन् ॥३५०॥ बहुशोऽशनिघोषैस्तैर्युगपत् पोतनेश्वरः । अलक्षि वेष्ट्यमान: सन् विन्ध्याद्रिरिव वारिदैः ।।३५१॥ छेद छेदं च तान् श्रान्तो यावच्छ्रीविजयोऽभवत् । तावत् सिद्धमहाज्वालोऽमिततेजा: समाययौ ॥३५२॥ आगच्छत: प्रतापोष्णतेजसोऽमिततेजसः। प्रणेशुरशनिघोषसैन्या: सिंहान्मृगा इव ।।३५३।। न नंष्टुमपि दातव्यं द्विषामेषां दुरात्मनाम् । इति विद्यां महाज्वालां विन्ययुक्ताऽर्ककीर्तिसूः ।।३५४॥ अहिता मोहिता: सद्यस्ते महाविद्यया तया। शरण्यं शरणायेयुस्तमेवाऽमिततेजसम् ॥३५५॥ गन्धेभगन्धमाघ्राय करीवाऽमिततेजसम् । अवलोक्याऽशनिघोष: पलायिष्ट निरर्गलम् ॥३५६॥ दूरादपि दुरात्माऽयमानेतव्यस्त्वयेति सा। महाज्वाला महाविद्याऽभिदधेऽमिततेजसा ॥३५७।। ततश्चाऽशनिघोषस्य पृष्ठतो रुष्टकालवत् । पर्यधाविष्ट सा विद्या सर्वविद्यान्तकारिणी॥३५८॥ तस्या: पलायमान: सोऽनाप्नुवन् शरणं क्वचित् । अपाग्भरतवर्षार्धं प्राविशच्छरणेच्छया ॥३५९।।
ततश्च तत्र सीमाद्रौ चैत्ये श्रीऋषभप्रभोः। समवसरणस्थाने स्थापितोऽस्ति गजध्वजः ॥३६०॥ बलदेवमुनिस्तत्राऽचल: पूर्वाब्धिपारगः । शुक्लध्यानी प्रत्यपादि प्रतिमामेकरात्रिकीम् ॥३६१।। कर्मणां घातिनां छेदात् तदा तस्य महामुनेः । उत्पेदे केवलज्ञानं विश्वसङ्क्रान्तिदर्पण: ।।३६२।। तस्याऽथ केवलज्ञानमहिमानं विधिसंवः । सुरा-ऽसुरा: समाजग्मुरांयुक्ता इव सत्वरम् ।।३६३॥ तौ चाऽभिनन्दन-जगनन्दनौ वहिजट्यपि। विजेटी चाऽर्ककीर्तिश्च पुष्पकेतुरथाऽपरे ॥३६४।। विमलमत्यादयोऽपि समेयुश्चारणर्षयः । बलं प्रदक्षिणीकृत्य नत्वा च समुपाविशन् ।।३६५।।युग्मम्।। महाज्वालापातभीतोऽशनिघोषोऽपि तत्क्षणम् । ययौ शरणमचलं प्रशमैकसुधाह्रदम् ।।३६६।। साऽपि मुक्त्वाऽशनिघोषं महाज्वाला न्यवर्तत । न हीन्द्रकुलिशस्याऽपि स्फूर्तिः केवलिपर्षदि ॥३६७।। अशेषं तं च वृत्तान्तमुपेत्याऽमिततेजसे । कथयामास सा विद्या निर्जमोघत्वलज्जिता ॥३६८॥ तं च वृत्तान्तमाकर्ण्य कलापीव घनध्वनिम् । अमोदताऽमिततेजा राजा श्रीविजयोऽपि च ॥३६९।। इत: पुर्या: समादाय सुतारां द्रुतमापतेः । एवं मारीचिमादिश्योत्कण्ठापूरितमानसः ॥३७०।। ससैन्योऽप्यमिततेजा: स च श्रीविजयो नृपः । वायुवद्वयोमयानेन सीमादि द्रुतमीयतुः ॥३७१।। १. प्रतीकारम् ।। २. युधि सं. ला. ।। ३. वटपादादिव दे. छा. मु. ॥ ४. घोषेण भेषिताः सैनिका: याभ्यां तौ, गर्जनाक्षोभितसैनिकौ ।। ५. रणाङ्गणे ॥६. छित्त्वा छित्त्वा ॥७. प्रतापेन सूर्यसमानस्य ।। ८. शत्रवः ॥९. अयन्त्रितम् ।। १०. दक्षिणभरतक्षेत्रार्धम् ॥११. चतुर्दश पूर्वाणि एव अब्धय: तेषां पारगः॥१२. कर्तुमिच्छुकाः ।।१३. सेवका इव ॥१४. त्रिजटी मु.॥१५. अचलमुनिम् ॥१६. इन्द्रवज्रस्य ॥१७. प्रभावः ॥१८. स्ववैफल्येन लज्जिता ।। १९. मयूरः ।। २०. आनये: मु.॥२१. राजा पा. दे. ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org