________________
५८
कलिकालसर्वज्ञश्री हेमचन्द्राचार्यप्रणीतं
म्लेच्छा' नथाऽऽदिशन् देवा 'मेघास्या अद्य वो रिपून् । आप्लाव्याऽद्भिर्हनिष्यामः शीतलेनाऽपि मृत्युना ॥ २१३॥ शान्तिसैन्येऽम्बुधाराभिरायसैर्मुसलैरिव। कर्तुमारेभिरेऽथाऽब्दा महीमेकार्णवामिव ॥ २१४॥ " आप्लाव्यमानं सलिलेनाऽऽलोक्य शिबिरं निजम् । चक्रभृत् पञ्चमश्चर्मरत्नं पस्पर्श पाणिना ॥ २१५॥ तच्चर्मरत्नं ववृधे सद्यो द्वादशयोजनीम् । सेवालजाल- डिण्डीरपिण्डवच्चाऽतरत्तराम् ॥२१६॥ श्रीशान्तिशासनात् तत्र चर्मरत्नेऽखिलं बलम् । आरुरोहोडुप इव निष्कीलित इव स्थिरे ॥ २१७॥ चर्मवत् पाणिना स्पृष्ट्वा कृत्वा द्वादशयोजनीम् । सैन्योपरि छत्ररत्नमतनोच्छान्तिचक्रभृत् ॥२१८॥ छत्रस्य दण्डमूले च गवाक्ष इव दीपकम् । मणिरत्नं न्यधाद् ध्वान्तध्वंसाय नृशिरोमणिः ॥ २१९ ॥ उप्ता: प्रभाते मध्याह्ने निष्पन्नास्तत्र शालयः । सैन्यैर्बुभुजिरे गेहिरत्नस्य महिमा ह्ययम् ॥ २२०॥ तस्थावहानि सप्तैवं ससैन्यः शान्तिचक्रभृत् । सांयात्रिक इवाऽम्भोधौ तस्मिन्नेकजलेऽपि हि ॥ २२९ ॥ तस्याऽथ किङ्करसुराः कुपिता: शँस्त्रपाणयः । इत्यूचिरे मेघमुखकुमारांस्त्रिदिवौकसः॥२२२॥ अरे! किमेतदारब्धमविमृश्यविधायिनः ! ? । स्वशक्तिं परशक्तिं च न जानीथ हताशयाः ! ? ।। २२३ ॥ अभ्रंलिहाग्रशिखरः सुवर्णशिखरी क्व च । जानुदघ्ना वामलूराः क्व च मृद्वालुकामयाः ? ॥२२४॥ जगद्द्योती क्व मार्तण्ड: ? क्व च खद्योतपोतका : ? । क्व स्थामधाम गरुडो ? निःसाराः शलभाः क्व च ? ॥ २२५॥। क्व नागराजो भूधर्ता ? वराकाः क्व च 'जिला: ? । स्वयम्भूरमणः क्वाऽब्धि: ? क्व च स्रोतांसि वेश्मनाम्? ॥२२६॥ क्वैष चक्रधरस्तीर्थकृच्च त्रैलोक्यवन्दित: ? । वराकाः क्व भवन्तश्च जय्या अस्मादृशामपि ॥ २२७॥ चतुर्भिः कलापकम्।। यात यात द्रुतं तस्मादपराधमतः परम् । न सहिष्यामहे हन्त वयं श्रीशान्तिकिङ्कराः ॥२२८॥ इति साटोपमुक्तास्तैर्ययुर्मेघमुखाः सुराः । म्लेच्छानबोधयंस्तांश्च शरणं शान्तिरेव वः ॥ २२९ ॥ शिष्टा मेघमुखैस्तेऽपि म्लेच्छा निःश्वस्य किञ्चन । पर्यशाम्यन् गतामर्षा द्विपा गतमदा इव ॥ २३० ॥ वाहनानि विचित्राणि चित्राण्याभरणानि च । वासांसि च महार्घाणि रूप्य स्वर्णोत्करानपि ॥२३१॥ प्रभोरुपायनीकृत्य किराता: शरणार्थिनः । सर्वाङ्गलुठनैर्भूमिं मृजन्तस्ते समाययुः ॥ २३२ ॥ युग्मम्|| समर्प्यपायनं शान्तेस्ते प्रणम्यैवमब्रुवन् । सदाऽप्यदन्ताः स्मः स्वामिन्नरण्यवृषभा इव ॥ २३३ ॥ ततोऽस्माभिरजानद्भिस्त्वां स्वामिनमिहाऽऽगतम् । रभसादपराद्धं यत् तत्सहस्व प्रसीद नः ॥ २३४ ॥ स्वाम्यस्यतः परं त्वं न: शाधि साधितभूतल ! । स्थास्यामस्तावकीभूय भूयः किं ब्रूमहे वयम् ? ॥२३५॥ एवमुक्त्वा स्थितान् म्लेच्छान् स्वीकृत्याऽन्वग्रहीत् प्रभुः । असाधयच्च सेनान्या सिन्धोरुत्तरनिष्कुटम् ॥२३६॥ छादयन्नन्तरं गङ्गा-सिन्ध्वोः सैन्यैर्निरैन्तरैः । सोऽक्षुद्रपृतनः क्षुद्रहिमाद्रिमगमत्ततः ॥२३७॥ गोशीर्षचन्दनैः पद्महदाम्भोभिरथाऽपरैः । रत्नैरानर्च हिमवत्कुमारः शान्तिचक्रिणम् ॥ २३८ ॥ गत्वा ऋषभकूटाद्रौ समादाय च काकिणीम् । शान्तिश्चक्रीत्यक्षराणि कॅल्प इत्यलिखत् प्रभुः ॥ २३९॥ ततो रथस्थो ववले शान्तिः शान्तारिपौरुषः । प्राप क्रमेण वैताढ्यपर्वतोपत्यकाभुवम् ॥ २४०॥ विद्याधरनृपैस्तत्र श्रेणिद्वितयवर्तिभिः । सच्चक्रे चक्रवर्ती स इहामुत्र च शर्मणे ॥ २४९ ॥ ॥अथ गङ्गातटे गत्वा गङ्गां स्वयमसाधयत् । सेनान्या साधयामास गाङ्गं चोत्तरनिष्कुटम् ॥ २४२॥ हां खण्डप्रपाताख्यामापपात ततः प्रभुः । नाट्यमालामरं तत्र चकार च वशंवदम् ॥२४३॥ सेनानीर्दण्डरत्नेनोद्घाटयामास तां गुहाम्। चक्र रत्नानुगः शान्तिचक्रभृत् प्रविवेश च ॥ २४४ ॥
१. म्लेच्छानप्या० मु.प्रभृतिषु ॥ २. मेघमुखाः ॥ ३. लोहमयैः ।। ४. समुद्रफेनवत् ॥ ५.० पिण्डवच्चान्तरम्भसाम् पा., ० पिण्डवच्चान्तरन्तरम् सं. छा.ला. ॥ ६. निष्कीलित(नांगरेली) नौकायाम् ॥७.० शस्त्रधारिणः मु.प्रभृतिषु, पाता. वा. १-२ ॥ ८. मेरुः ।। ९. वल्मीका ।। १०. निर्विषसर्पाः ॥११. श्रीशान्तिनाथकिङ्कराः खंता. ।। १२.० महार्घ्याणि खंता. पाता. वा. १-२ ।। १३. उद्धताः ॥ १४. ० साधितभूतल: मु.प्रभृतिषु, पाता. वा. १ - २ । १५. अन्तररहितैः ।। १६. बृहत्सैन्यः ॥ १७. काकणीम् खंता. पाता. वा. १-२ ।। १८. आचार: ।।
Jain Education International
(पञ्चमं पर्व
For Private Personal Use Only
www.jainelibrary.org