Trishashtishalakapurushcharitammahakavyam Parva 5 6 7

SR No.: 001457
Original Sutra Author: Hemchandracharya
Author: Ramnikvijay Gani
Publisher: Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad
Publication Year: 2001
Total Pages: 338
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & Story
File Size: 9 MB

Page 59

४२
कलिकालसर्वज्ञश्रीहेमचन्द्राचार्यप्रणीतं
(पञ्चमं पर्व इत्थं प्रपन्ना-ध्यानौ तौ गजायुर्बबन्धतुः । आर्तध्यानस्य हि फलं तिर्यग्योनिषु सम्भवः ॥९२॥ पअन्यदा श्रीनदीतीर्थे राग-द्वेषवशंवदौ । तौ मिथो जातकलहौ युद्ध्वा पञ्चत्वमापतुः ॥९३॥ तत्रैवैरवते स्वर्णकूलाकूले बभूवतुः । तौ गजौ ताम्रकलश-काञ्चनकलशाभिधौ ॥१४॥ क्रमादुद्यौवनौ तौ च सप्तधा प्रक्षरन्मदौ । तटीद्रुमांश्च निघ्नन्तौ नदीतीरे विजह्रतुः ॥९५।। एकदा पर्यटन्तौ तौ पृथग्यूथेन यूथपौ। अन्योऽन्यदर्शनं बिम्ब-प्रतिबिम्बे इवेयतुः ॥९६॥ प्राग्जन्मरोषादुद्रोषावुद्दवाग्नी इवाञ्चलौ । परस्परवधायोभौ सवेगावभ्यधावताम् ।।९७।। चिरं तौ दन्तिनौ कृत्वा दन्तादन्ति कराकरि । जन्मान्तरेऽपि युद्धार्थमिवोभौ युगपन्मृतौ ॥९८॥ पाअथाऽस्य जम्बूद्वीपस्य क्षेत्रे भरतनामनि । अयोध्यायां नन्दिमित्रोऽभूद् भूरिमहिषीधनः ॥९९।। तस्याऽतिवल्लभे यूथेऽभूतां तौ महिषौ वरौ । यौवनं च प्रपेदाते पीनाङ्गौ कलभाविव॥१००॥ देवानन्दाकुक्षिभवौ शत्रुञ्जयनृपात्मजौ । धनसेन-नन्दिषेणौ महिषौ तावपश्यताम् ॥१०१॥ अयोध्याराजपुत्राभ्यामयोध्येतां कुतूहलात् । उभौ तौ महिषौ दृप्तौ कृतान्तमहिषोपमौ ॥१०२।। चिरं युद्ध्वा विपेदाते पुर्यां तौ तत्र मेण्ढकौ । नाम्ना काल-महाकालावुत्पेदाते दृढाङ्गकौ ॥१०३।। दैवादेकत्र मिलितौ प्राग्वैरादभियुध्य तौ। विपद्य कुक्कुटावेतावुत्पन्नौ समविक्रमौ॥१०४॥ नैकोऽप्येकेन विजित: पुराऽप्येतौ समौजसौ। इदानीमपि प्राग्वदेको नैकेन जेष्यते॥१०५॥ ऊचे मेघरथः पूर्ववैराविष्टौ न केवलम् । विद्याधराधिष्ठितौ च युध्येते कुक्कुटाविमौ ॥१०६।। राज्ञा घनरथेनाऽथोन्नमितैकभुवेरितः। कृताञ्जलिर्मेघरथ: सविस्तरमदोऽवदत् ।।१०७॥
अस्यैव जम्बूद्वीपस्य क्षेत्रे भरतनामनि । वैताढ्यस्योत्तरश्रेण्यां स्वर्णनाभाभिधे पुरे ॥१०८॥ नाम्ना गरुडवेगोऽभूदु राजा गरुडविक्रमः । सधर्मचारिणी तस्य धृतिषेणेति चाऽनघा ॥१०९॥ स्वोत्सङ्गस्थितचन्द्रार्क-स्वप्नदर्शनसूचितौ । सा चन्द्रतिलक-सूर्यतिलकौ सुषुवे सुतौ ॥११०।। उद्यौवनावेकदा तौ जग्मतुर्मेरुमूर्धनि । प्रतिमाश्च ववन्दाते श्रीमतां शाश्वतार्हताम् ॥१११॥ भ्रमन्तौ कौतुकात् तौ तु तत्र स्वर्णशिलास्थितम् । नन्दने सागरचन्द्रं चारणर्षिमपश्यताम् ॥११२।। प्रदक्षिणापूर्वकं तौ तं नमश्चक्रतुर्मुनिम् । कृताञ्जली शुश्रुवतुः पुरोभूय च देशनाम् ॥११३।। देशनान्ते नमस्कृत्य मुनि तावेवमूचतुः । अज्ञानतिमिरार्ताभ्यां दिष्ट्या प्राप्तोऽसि दीपवत् ॥११४।। आवयोः प्राक्तनान् सम्यगाख्याहि भगवन्! भवान् । सूर्योदय इवाऽन्योपकृत्यै ज्ञानं भवादृशाम् ॥११५।। बाआख्यन मनिरपि द्वीपे धातकीखण्डनामनि। वर्षे पर्वैरवतेऽस्ति नाम्ना वज़परं परम ॥११६। तस्मिन्ना भयघोषोऽभयघोषोऽभवन्नपः। सवर्णतिलका नाम प्रेयसी तस्य चाऽभवत ॥११७॥ विजयो वैजयन्तश्च सञ्जज्ञाते तयोः सुतौ । क्रमात् कलाकलापं च प्रापतुर्यौवनं च तौ ॥११८॥ पाइतश्च तत्रैरवते पुरे स्वर्णद्रुमेऽभवत् । शङ्खोज्ज्वलगुणः शङ्ख इति नाम्ना महीपतिः ॥११९।। उत्सङ्गस्थितपुष्पम्रक्स्वप्नदर्शनसूचिता । पृथ्वीदेव्यां तस्य पुत्री पृथ्वीसेनेत्यजायत ॥१२०॥ रूपप्रकर्ष-वैदग्ध्यविशेषपरिपोषकौ। क्रमेण यौवन-कलाकलापावाससाद सा॥१२१॥ अनुरूपो वरोऽमुष्या अयमेवेति चिन्तयन् । कन्यामभयघोषाय शङ्खराजोऽथ तां ददौ ॥१२२॥ पृथिवीसेनया सार्धं स पृथ्वीनाथपुङ्गवः । नवोढया तया रेमे रमयेव रमापतिः॥१२३॥ १. स्वर्णकूलानदीतीरे ॥२. विश्व-प्रतिविचे पाता. वा.१-२॥ ३. अधिकक्रोधौ ॥४. उद्गतवनानी। वुद्वान्तानी० पाता., वुद्धताग्नी० वा.१-२॥ ५. पर्वतौ॥६. गजडिम्भाविव॥७. घरसेन० खंता. पाता. वा.१-२॥ ८. यममहिषोपमौ॥९. मेषौ ॥१०. तुल्यबलौ॥११. तुल्यबलौ॥१२. वक्रीकृतैकभ्रकुट्या प्रेरितः ॥ १३. धृतिसेनेति० खंता. पाता. वा.१-२॥ १४. सूर० खंता. पाता. वा.१-२॥ १५. भाग्येन ।। १६. अन्येषामुपकाराय ।। १७. क्षेत्रे ।। १८. दीनानां प्राणिनामभयं घोषयतीति तथा ॥१९. सञ्जज्ञातेऽनयोः दे. मु. ॥ २०. लक्ष्म्या ॥ २१. कृष्णः॥