Book Title: Prabuddha Jivan 1970 Year 31 Ank 17 to 24 and Year 32 Ank 01 to 16
Author(s): Parmanand Kunvarji Kapadia
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Catalog link: https://jainqq.org/explore/525955/1
JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 pabaddha jIvana prabuddha jaina'tu navasaMskaraNa varSa 31 : a' 17 Rd, No. M H. In vArSika lavAjama rUA. 7 muMbai, jAnyuArI 1 1970, gurUvAra paradeza mATe ziliMga 15 taMtrI : paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA udghATana samAraMbha (zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA navA kAryAlayanA tema ja zrI. paramAnaMda kApaDiyA sabhAgRhanA pUjya zrI kAkAsAhebanA varada haste gurUvAra tArIkha 25-12-69 nA roja savAranA 9-30 vAgye karavAmAM Avela udghATananI vigato nIce ApavAmAM Ave che.) zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA ItihAsamAM anokhA evA Ajano divasa hato. cAlIza varSathI ekyArI pravRtti karatI AvatI A saMsthAne vizALa jagyAvALuM navuM kAryAlaya prApta thatAM enA,udghATananA Aje maMgala prasaMga hato. A udghATana prasaMge pUjya zrI kAkAsAheba kAlelakara - jemanA A saMsthA sAthe ghaNe jUno nAto che. - pramukhasthAne hatA. A maMgala prasaMga mATe vanitA vizrAmanA sabhAgRhamAM udghATana samAraMbhanuM eka Ayojana karavAmAM AvyuM hatuM. sabhAgRha nimaMtritothI bharAI gayuM hatuM ane sabhAnuM kAmakAja niyata samaye zarU karavAmAM AvyuM hatuM. zarUAtamAM zrImatI zAradAbahena bAbubhAI zAhe emanA madhura kaThathI prArthanAo gAI vAtAvaraNane pavitra, prasanna ane zAMta banAvyuM. tyAra bAda saMghanA pramukha zrI cImanalAla cakubhAI zAhe saunuM svAgata karyuM ane kahyuM : zrI cImanalAla cakubhAi zAhanuM svAgata pravacanta saMghanI sthApanAne lagabhaga cAlIsa varSa thayAM che. viziSTa vicArasaraNI sAthe janmelI A saMsthA che. sabhyonI saMkhyAnI ciMtA karavA karatAM eka vicAranAM bhAI-bahenane ekaThA karavA e A saMsthAnI nIti rahI che. Aje te AkhA yuga palaTAI gayA che. cAlIsa varSanI pahelAnI ane AjanI-jaina samAjanI tema ja dezanI--sthitimAM bhAre pharaka che. yuvaka saMghe navA vicAra phelAvavAnuM kAma ATalAM varSothI karyuM che. alabatta, sAmAjika sevAnA kSetre saMghe koI noMdhapAtra kAma karyuM nathI, paraMtu vicAra parivartananuM teNe bhAre meTuM kAma karyuM che. A kArya saMghanI pravRtti prabuddha jIvana ane vyAkhyAnamALA dvArA thaI rahyuM che. saMgha ATalA varSonI pravRtti pachI paNa jaina samAjamAM sAMpradAyikatA ochI karavAmAM saphaLa thayo che ema paNa huM nahi kahuM. AnuM kAraNa ApaNA jaina bhAIonA aMtaramAM ekatA UtaratI nathI e che. phkata bahArathI ja ekatAnI vAta thAya che. zrI muMbai jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra chUTacDa nakala 40 paisA Aje paramAnaMdabhAInA potAnA vicAromAM paNa parivartana kyuM che. Aje teo jaina samAja pUratA sImita vicAranA nathI A mATe keTalAka bhAIonA emanA pratye AkSepa paNa che ane kahe che ke tamArI daSTi rASTrIya prazno para ja rahI che. temaNe jaina samAjanI cintA cheADI dIdhI che ema nathI, paNa teo paNa eka jAtanI nirAzA anubhave che. kaMI phaLadAyaka ApI zake evuM e jotA nathI. Aje jaina ane jainetara samAjamAM prabuddha jIvana eka judI ja bhAtanuM patra banyuM che. AnuM kAraNa e che ke jyAre bIjAM patrAmAM eka yA khIjA prakAre sAMpradAyikatAnA bhAva jovAmAM Ave che, je A patramAM nathI. bhagavAna mahAvIrane nirvANa mahotsava cAra varSa pachI Ave che. A prasaMgane ucita rIte ujavavA prayatna thaI rahyA che, AmAM jaina samAja joIe eTale jAgRta thayo nathI. sAdhu munirAjone samAja upara hajI sAro prabhAva che, paNa vartamAna jIvananI sAthe jIvanadarzana palaTAvavuM joIe e batAvavAnI zakita bahu ochA munirAjomAM che. AnuM kAraNa e paNa hoI zake ke emanA jJAnanI maryAdA sImita che; paraMtu zramaNa sAMdhanA je prabhAva che e samAjanAM klyANamAM vaparAya ane nahi ke ene kSINa karavAmAM e jarUranuM che. jaina yuvaka saMgha rASTrIya bhAvanAnA AviSkAranA eka bhAga tarIke janmyA hatA. ethI rASTrIya prazna upara enuM vizeSa dhyAna rahyuM che, ane rASTrIya utkarSamAM jaina samAja kaI rIte phALo ApI zake e daSTithI ja yuvaka saMghanI pravRtti Aja sudhI cAlI rahI che. prabuddha jIvana ane paryuSaNa vyAkhyAnamALAmAM je ucca dhAraNa satyaniSTA ane viveka jaLavAya che e saheluM kAma nathI ane AnA ghaNA ja yaza paramAnaMdabhAIne bhAge jAya che. paramAnaMdabhAIne saMtApa ApI zake evA koI uttarAdhikArI emane maLyo nathI enI amane cintA che, paraMtu sadbhAgye sAMskRtika pravRttie vikasAvI zakAya evI jagyA Aje sAMdhane maLI che ane Apa saunA sahakAranI amane apekSA che. Ama kahIne huM have Apa sarvanuM tema ja pUjya kAkAsAhebanuM hArdika svAgata karuM chuM. : tyAra bAda saMghanA prANasamA ane saMghanA upapramukha zrI parama!naMdabhAIe lekhita nivedana rajU karyuM, je nIce mujaba che: zrI paramAnaMdabhAI nuM nivedana Aje je saMsthAe 40 varSa pUrAM karyAM che ane tenA prAbhathI Aja sudhInI kAryavAhIne huM mAtra sAkSI nahi, paNa sakriya kAryakartA rahyo chuM, te saMdhanA navA vizALa kAryAlayanuM pUjya kAkAsAhebanA hAthe udghATana thaI rahyuM che tyAre, aMgata rIte anubhavAtA AnaMdaromAMcane huM kayA zabdomAM vyakata karyuM e samajAtuM nathI. A prasaMge e 40 varSa daramiyAna saMgha je judA judA tabakkAomAMthI pasAra thayA che te tabakkAo eka citrapaTanA AkAramAM mArI kalpanAnI AMkho samakSa pratyakSa thAya che. prAraMbhanA e divase, jyAre jaina zvetAMbara mUrtipUjaka samAjamAM bAladIkSA sAme ugra Andolana cAlI rahyuM hatuM tyAre, e Andolanane jora ApavuM, dharmanA nAme cAlatAM daMbhe ane pAkhaMDone
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ 194 prabuddha jIvana tA. 1-1-70 khullAM pADavAM, junavANI samAjane nihita hitenI pakaDamAMthI mukata karI pragatinA mArge gatimAna karavo, jaina samAjamAM rASTravAdanI bhAvanAne saMcAra karave-AvA hetupUrvaka A saMghanI sthApanA karavAmAM AvI hatI. e saMghanuM sabhyatva jaina zve. mU. samAjanA yuvako pUratuM sImita hatuM, ane enuM kAryakSetra e ja samAjanA praznonI carcA, AlocanA tathA tene lagatA Andolana pUratuM maryAdita hatuM. e divasenI ApaNA saMghanI kAmagIrI jaina zvetAMbara mUrtipUjaka samAjanA ItihAsamAM ApaNane gaurava Ape e rIte noMdhAyelI che. e kAmagIrInA saMdarbhamAM, 1936 mAM amadAvAda khAte khAte bharAyelI bIjI jaina yuvaka pariSadanA pramukha sthAnethI karAyelA mArA bhASaNe je lobha pedA karyo hato, ane jenuM pariNAma mArA saMghabahiSkAramAM AvyuM hatuM, tenuM paNa Aje smaraNa thAya che. samathocita vicAravikAsanA pariNAma rUpa, 1938nA eprilamAM saMghanA baMdhAraNanI navI racanA thaI. AnA pariNAme jaina yuvakone- je cokkasa pragatizIla vicArasaraNI ravIkAre tevA jaina samAjanA badhA phirakAnA yuvakane - saMghamAM pravezavAne hakka maLe. cAnuM pariNAma saMghanA kAryakSetrane vizALa banAvavAmAM AvyuM. saMghanA pAkSika mukhapatra tarIke "prabuddha jaina" tA. 1-5-39 nA roja zarU karavAmAM AvyuM. tenA taMtrI tarIke e vakhatanA saMdhanA maMtrI sva. maNilAla makamacaMda zAhanI nimaNUka karavAmAM AvelI, paNa tenA saMpAdananI javAbadArI mane soMpavAmAM AvI hatI, je Aja sudhI huM saMbhALI rahyo chuM. 1953 thI sAlamAM prabuddha jaina'nuM prabuddha jIvanamAM rUpAntara thayuM, ane te rUpAntare saMghanA mukhapatrane vadhAre vyApaka rUpa ApyuM. paryuSaNa vyAkhyAnamALAno prAraMbha te 1932 nI sAlathI karavAmAM Avelo, paNa tene vyavasthita rUpa 1936nI sAlathI ApavAmAM AvyuM tyArathI, tenA AyojananI javAbadArI Aja sudhI mukhyatve mArA zire rahI che. 1954nI sAlamAM no TharAva karIne jenI vicArasaraNI pratye Adara dharAvatA jaina - jainetara sau koI mATe saMghanuM pravezadvAra khulluM karavAmAM AvyuM. e ja sAlanA eNkabara mAsamAM saMghane rajata mahotsava ujavavAmAM Avyo. e mujaba 1964nI sAlamAM prabuddha jIvana'ne paNa rajata mahotsava ujavAya. saMghanI kArakIrdinA A badhA tabakkAo Aje smaraNapaTa upara ArUDha thAya che ane dilamAM eka romAMcanI lAgaNI pedA kare che. kAMinI bIjI eka pravRtti zrI maNilAla mekamacaMda zAha sArvajanika vAcanAlaya ane pustakAlayanI che. tenI zarUAta 1940 nI oNgasTamAM karavAmAM AvI. rAMdanI cethI pravRtti vaidyakIya rAhatane lagatI che, jenI 1947mAM zarUAta karavAmAM AvI. A badhI pravRtti Aje paNa eka sarakhI cAlI rahI che. saMghanA prAdurbhAva ane vikAsamAM jemane mahatvano phALo rahyo che, paNa Aje jeo hayAta nathI, temanAM nAma A . prasaMge yAda kare che. sauthI mokhare sva. maNilAla mokamacaMda zAhanuM nAma yAda Ave che. teo saMghanA AdyasthApakomAMnA eka hatA. temanuM avasAna 1952nI sAlamAM thayuM tyAM sudhI temaNe saMghane cetanavanto banAvavAmAM potAnA tana, mana ane dhanane apUrva vega Apyo hato. jyAre paNa huM dhIme paData tyAre teo mane AgaLa dhakelavAnuM kAma karatA. teo saMghanA cetanavattA prANa hatA. temane saMgha taraphathI 1944nI sAlamAM rU. 13833 nI thelI rpaNa karavAmAM AvI hatI. temAM temaNe rUA. 101 67 umerIne kula rUA. 24001 nI rakama saMghanA vAMcanAlaya ane pUratakAlayane arpaNa karelI ane tyArathI saMghanA vAcanAlaya-pustakAlaya sAthe temanuM nAma joDavAmAM AvyuM che. A ghaTanAnuM paNa Aje maraNa thAya che. e saMghanA e sthApaka ane prAraMbhanI pravRttione potAnI zakitaeno pUre vega ApanAra DaeN. nagInadAsa je. zAhanuM paNa Aje smaraNa thAya che. temanuM 1932 mAM akALa avasAna thatAM temanI sevAne saMghane bahu TUMka samaya mATe lAbha maLI zako. evA ja bIjA rasaMdhanA kAryakartA DaeN. vrajalAla dharamacaMda meghANIne paNa mAre yAda karavA joIe. saMghanA baMdhAraNamAM 1938 nI sAlamAM thayelA pAyAnA pheraphAranA pariNAme teo saMghamAM joDAyelA. temaNe saMghanA maMtrI tarIke khUba ja sevA ApelI. "prabuddha jaina' paNa temanI jIvanta kathAo dvArA khUba ja samRddha thayuM hatuM. teo 1947mAM uddaghATana samAraMbhanI kAryavAhInuM dRzya : DAbI bAjuthI (1) saMghanA pramukha zrI cImanalAla cakubhAI zAha, (2) samAraMbhanA pramukha kAkAsAheba kAlelakara, (3) saMghanA upa-pramukha zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA pitAnuM pravacana vAMce che. (4) saMghanA eka AdyasthApaka zrI ratilAla cImanalAla koThArI, (5) saMghanA maMtrI zrI subodhabhAI ema. zAha,
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-1-70 prabuddha jIvana 15 muMbaImAM phATelA komI dAvAnaLamAM bhoga banyA ane saMghane temanI kIMmatI sevAno lAbha maLatA ekAeka kAMdha thayo. evA ja trIjA sAthI kAryakartA zrI amIcaMda khemacaMda zAhane paNa mAre yAda karavA rahyA. teo jIMdagInAM pAchaLanAM varSomAM pATaNa jaIne vasyA hatA ane sevApravRttimAM rokAyelA hatA. gayA varSe ja temane tyAM avasAna thayuM. jUnA hayAta sAthIomAM saMdhanA sthApakomAMnA eka zrI ratilAla cImanalAla koThArI Aje paNa saMghanI kAryavAhI sAthe joDAyelA che ane ApaNI vacce birAjamAna che. A prasaMge bIjA bhAI tArAcaMda koThArIne paNa mAre yAda karavA rahyA. teo Aje saMdhanA sabhyapada upara nathI paNa teo saMghanA sabhyapada upara varSo sudhI rahyA che ane te daramiyAna temaNe saMdhane anekavidha sevAo ApI hatI. saMghanA prAraMbhathI huM saMgha sAthe joDAye hoIne ane tenI kAryavAhImAM mane agrasthAna maLatuM raheluM hoIne saMdhane aneka rIte mArAthI upayogI thavAnuM banyuM che enI mArAthI nA nahi kahevAya ane te badhuM dhyAnamAM laIne saMghanA navA kAryAlayanA sabhAgRha sAthe mAruM nAma joDavAnuM Apa sarve e vicAryuM hoya e huM samajI zakuM chuM, ane te mATe Apane huM khUba ja AbhArI chuM. Ama chatAM paNa saMdha pratye mArUM keTaluM traNa che tene huM Apane kaI rIte khyAla ApuM? mArI aneka nabaLAIo ane truTio hovA chatAM saMghe mane eka sarakhA Adara ane sadbhAvathI nabhAvyo che ane mArAmAM rahelI zakitaone bahAra lAvavAnI-tene abhivyakta ravAnI-taka ApI che e koI nAnI sUnI vAta nathI. mArA aMgata ghaDataramAM saMghane nAne sUne phALe nathI. prabuddha jainanuM -pAchaLathI prabuddha jIvananuMsaMpAdana prAraMbhathI te Aja sudhI- mArA hastaka kAyama rAkhIne mArA cintana, manana ane lekhanane vikasAvavAmAM rasaMdha baLavAna nimitta banela che. paryuSaNa vyAkhyAnamALAnA mArI hastakanA Aja sudhInA Ayojana dvArA samAja ane rASTranA aneka cintako ane vicArakonA saMparkamAM AvavAnI mane je taka maLI che tenuM mUlya huM kaI rIte aMkuM? - saMdhanA navA kAryAlayanA Aje thaI rahelA udghATanane saMdhanI ujajavaLa kArakIrdinA eka navA sImAcihna tarIke huM pIchANuM chuM. A navA kAryAlaya dvArA je navI sagavaDo saMghane prApta thaI che tene pUro lAbha uThAvavAmAM Ave te saMdhanI cAlu pravRttione navI cAlanA maLaze ane navI pravRttionAM dvAra khUllAM thaze ema huM mAnuM chuM. AjanA A navA prasthAna prasaMge mArA pakSe mAre jaNAvavuM rahyuM ke have mane ummaranI asara vartAvA lAgI che; mArI kAryakSamatA aMzata: paNa osaratI jatI lAge che; navA vicArapravAhone jhIlavAnuM sAmyartha paNa ghaTatuM jatuM enubhavuM chuM. A kAraNe saMghanI pravRttionA saMcAlananI javAbadArIthI huM have mukata thavA IcchuM che. AjathI saMdha mATe navA yuga zarU thAya che ane tenI javAba- dArI vahana karavAnuM kAma have mArA sAthI kAryakarone saMpuM chuM. Ane artha e nathI ke samAja sevAnI ane samAjanuM samayecita vaicArika parivartana sAdhavAnI mArI jhaMkhanA jarA paNa maMda paDI che. paNa aMgrejImAM kahevata che ne ke "Spirit is willing, flesh is weak' cetanA eTalI ja sateja che, paNa zArIrika kSamatA UNI mAluma paDe che-AvuM kAMIka huM anubhavuM chuM. AMkhe paNa vizeSa kAma ApavAnI nA pADatI hoya ema lAge che. A ja daSTie 'prabuddha jIvananA saMpAdananI javAbadArI saMbhALe evI koI samartha vyakitanI huM zodhamAM chuM. bAkInI badhI javAbadArI te sAthI kAryakarI saMbhALaze, eTaluM ja nahi paNa, saMghanA aghatana kAryane jarUra vikasAvaze e mAre temanA viSe vizvAsa che. Aje jyAre jANe ke ApanI vidAya laI rahyo houM evA saMvedanapUrvaka huM ApanI samakSa upasthita thayo chuM tyAre mArA sAthIone uddezIne be zabada karyuM to te asthAne nahi gaNapatha. ApaNA saMghanI Aja sudhInI kAryavAhInuM nirmANa karavA pAchaLa eka cokkasa prakAranI vicAraNA rahelI che. saMghane uddeza janavANI rItarasamane paDakAra ApatA rahevAnuM ane te kAraNe samAja sAthe athaDAmaNa netaratA rahevAnA hoIne, saMghanuM vicAra- svAtaMtrya abAdhita rahe e hetuthI, je pravRttimAM vipula arthasaMcayanI apekSA rahe evI pravRtti saMghe hAtha na dharavI -evI ApaNI nIti rahI che, paNa sAthe sAthe A dhAraNa anusAra saMdha je je pravRtti hAtha dhare tene bane teTalI samRddha ane urdhvagAmI banAvavI e paNa ApaNuM lakSa rahyuM che. A khyAla anusAra saMdhanI be mukhya pravRttioneprabuddha jIvana ane paryuSaNa vyAkhyAnamALAne-ApaNe uttarottara vikasAvatA rahyA chIe. saMghane Aje vizALa kAryAlaya maLatAM saMghanuM pustakAlaya ane vaidyakIya rohata pravRttine vikasAvavAne ApaNe saMkalpa karyo ja che. vizALa sabhAgRha prApta thavAnA kAraNe, vicAronA AdAnapradAnane ghaNe vega maLaze evI AzA che. saMghanI Aja sudhInI pravRtti ati sImita rahI che e mane kabula che, paNa saMghanA krAntilakSI uddezene bAdhaka bane evI koI paNa vicAronI bAMdhachoDa saMghe Aja sudhI karI nathI. saMgha sthapAya tyAre aneka jaina yuvaka saMghe aLaziyAnI mAphaka phUTI nIkaLelA. te badhA thoDA samayamAM asta thaI cUkyA, tyAre A saMgha Aja sudhI eka TakI rahyo che ane tenuM svataMtra vyakitatva eka sarakhuM akhaMDita ane surakSita jaLavAI rahyuM che. A bAbatane mane saMtoSa che. A paraMparAne yathAvata jALavI rAkhavA mArA sAthI sUtradhArene mAro anurodha che. Aje jyAre huM navI peDhIne jou chuM, ane je peDhIne huM gaNAu te peDhI sAthe AjanI peDhIne huM sarakhAvuM chuM, tyAre AjanI peDhImAM vyaktisvAtaMtryanI khumArI, sAhasikatA, praNAlikAmukti, navacetanAno AviSkAra ane daSTikSItijanuM kSetraphalaka pramANamAM vadhAre vikaseluM dekhAya che, jyAre vidyAvyAsaMga, kAryaniSThA, saMyama, sAdAI, sevAnI tamannA, tyAganI bhAvanA, parizramaniSThA, dhabaktA hRdayanI saMvedanazIlatA-A guNAne, AjanI paristhitinI mAMga mujaba, utkarSa hova ghaTe, tenA badale temAM zithilatA najare paDe che. Ajane yuvaka vadhAre manasvI che, mojamajAha tarapha tenuM mana vadhAre DhaLeluM che; samAjaparivartananI tAlAvelI tenAmAM bahu ochI dekhAya che. AjanA jIvananAM A bhayasthAne tarapha mArA sAthI sahakAryakaronuM ane saMghanA sabhyonuM dhyAna kheMcavAnuM mane kartavyarUpe prApta thAya che. mitra, krAntinI cinagArImAMthI paNa saMghane janma thayo che. ApaNe saMdha game teTale nA hoya, ApaNuM kAryakSetre game teTalAM sImita hoya, ema chatAM paNa ApaNe na bhUlIe ke ApaNe samAjakAtinA mazAlacIe chIe, vaicArika kSetre samayocita parivartana satata sAdhatA rahevuM e ApaNuM mukhya kartavya che. ApaNane ALasapramAda na paravaDe ApaNA vicAra ane vartana vacce virodha na pAlave, mejamA ane AnaMdamAM ALoTavAnuM ApaNane na zobhe: dravyopArjananI upekSA thaI na zake, ema chatAM paNa bacata samayanA sevA ane sadvAMcanamAM jo ApaNe pUro upayoga na karIe to gAMdhIjInA lAyaka vArasa ApaNe na TharIe. ApaNe kSaNa kSaNane hisAba ApavAnuM che evI jAgRtipUrvaka jIvana jIvatA thaIe. dhArmika tema ja sAmAjika aneka aniSTa rUDhio vaDe samAjajIvana rUMdhAyeluM che; A rUDhionI pakaDamAMthI ApaNI jAtane tathA samAjane mukata karavA pAchaLa ApaNI sarva zakitaone vega ApIe. cetarapha anyAya, nabaLA upara sabaLAnI zirajorI, adharma
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ 196 prabuddha jIvana tA. 1-170 ApaNane paDakArI rahela che.; nAnA sarakhA paNa anyAyane-adharmane pratikAra karavAno ApaNe satata purUSArtha dAkhavatAM rahIe. cetarapha bhIMsa, muMjhavaNa, akaLAmaNa, vedanA, vyathAnAM ApaNane darzana thAya che; koI paNa du:khI, dalita, pIDitane rAhata pahoMcADavA ApaNe hAtha satata laMbAvatA rahIe. ApaNA saMghanA nirmANa pAchaLa A bhAvanA rahelI che. e bhAvanAne ApaNA jIvanamAM zakaya teTalI utArIne saMghanA astitvane ApaNe caritArtha karIe e ja ApaNI kAmanA ha! e ja ApaNI prArthanA he! - paMDita dalasukhabhAi mAlavaNiyA tyAra bAda saMghanA khAsa nimaMtraNane mAna ApIne emadAvAdathI AvelA paMDita sukhalAlajInA pratinidhi samAM paMDita dalasukhabhAI mAlavaNiyAe jaNAvyuM ke : paMDita sukhalAlajI sAthe huM kAzImAM rahetA hatA te daramiyAna e vakhatanuM prabuddha jaina" paMDitajIne akSare akSara vAMcI saMbhaLAvato ane A rIte mAro saMbaMdha jaina yuvaka rAMgha sAthe Aje varSothI thayo che. zrI paramAnaMdabhAI prabuddha jIvana' mATe lakhavAnuM mane nimaMtraNa ApatA-ekAda be vAra mArA betraNa lekhe pAchA paNa mekalI mane sudharavAne avasara paNa Apyo che, paNa mAre kahevuM joIe ke mArA sArAmAM sArA lekhe 'prabuddha jIvanamAM prakaTa thayA che. mane ghaNIvAra vicAra Ave che ke zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA jUnA netAe zuM netAgIrI choDavA mAgatA nathI ke navI peDhI temAM AvavA mAgatI nathI? ane navI peDhI AvatI nathI te kema AvatI nathI? mane lAge che ke Aje jIvanamAM paisAnuM mahattva vadhatuM jAya che ane AjanI peDhIne paNa AmAM rasa lAgavA mAMDe che. huM IcchuM chuM ke navI peDhI kaMIka vicAra karatI thAya ane vicArakrAMti jaina samAjamAM pahoMcADe. - "bIjuM saMghane mAruM namra sUcana e che ke jema ahiM rASTranI samasyAo upara pravacane goThavAya che ema samAjanI samasyAo upara paNa pravacane geThavAya. aMtamAM, zrI paramAnaMdabhAIe emanA pravacanamAM mukata thavAnI vAta karI che to mAre kahevAnuM ke "prabuddha jIvana' tathA paryuSaNa vyAkhyAnamALA te temanAM saMtAna che, te te temanAthI choDAya ja nahi. badhuM paramAnaMdabhAI sAthe na jAya ema huM prArtha...navI jagyAmAM pravRttinA vikAsanI zakayatA UbhI thaI che tyAre saMgha navI navI pravRttio vicAre - Adare e ja abhyarthanA." prAdhyApaka gaurIprasAda cunIlAla jhAlA mane jaina yuvaka saMghane paricaya zrI paramAnaMdabhAI dvArA ane prabuddha jIvana" dvArA thayo che ane uttarottara vadhato rahyo che. mane keTalAya varSothI paryuSaNa vyAkhyAnamALAmAM pramukhasthAna ApI jJAnasatramAM mAruM paNa sAkaya karavAnI taka ApI che e mATe huM A saMsthAno khUba cchI chuM. saMghanI daSTi haMmezA anti-thesis upara rahI che. eTale be peDhI vacce aMtara rahevAnuM ja. gati e pragati nathI, gatinI dizA nakkI karyuM pragati thAya che. parivartana mATe dizA nakkI karavI joIe. zrI muMbaI jena yuvaka saMghe haMmezA dizA nakkI karI parivartana dvArA pragati karI che, ane emAM zrI paramAnaMdabhAI eka jotidhara samAM rahyA che, zrI paramAnaMdabhAI vicaraniSTha che, rasamAMjanI paristhiti jANI samAjamAM prakAza lAve che, temanAmAM meM eka kharI mAnavatAnI bhAvanA pharatI joI che. AjanA navA prasthAnanAM maMgala prasaMge tema- huM abhinaMdana karuM chuM. zrI ratilAla cImanalAla koThArI Aje mane keTalAMya jUnA smaraNo smRti paTa upara upasI Ave che. saMghanI sthApanA ame karI tyAre amArAmAM eka taravarATa hatuM, ame doDatA - athaDAtAM. jaina yuvaka pariSada ane savinaya bhaMganA e divase. amAre samAja sAthe athaDAmaNanA divase hatA. ame e vakhate je patrikA calAvatA e sarakAre japta karI, jAmInagIrI mAgI - ame jAmInagIrI na ApI - ane patrikA samaya bAda meM paNa thoDo samaya A patrikAnuM taMtrIpada saMbhALI patrikA pAchI chApavI zarU karI ... A saMgha aneka pravAho - vamaLo ane saMyogathI pasAra thayo che. mArA dilamAM Aje eka vedanA che. ApaNe bhUtakALane sAva ja pheMkI na daIe--emAMthI ghaNuM levA jevuM che. have 1970 thI navo yuga zarU thAya che. pUjya kAkAsAhebanI AzIrvAdathI saMgha navA kadama upADaze evI mArI abhilAzA che ane navI AgevAnInI - navI krAMtinI mazAlanI jarUra che e ApaNe yuvaka saMgha Apaze to ItihAsamAM saMghanuM nAma ujajavaLa akSare lakhAze. - zrImatI lIlAvatIbahena devIdAsa huM yuvaka saMgha sAthe 37 varSathI saMkaLAyelI chuM. Aje zarIre ame bhale vRddha thayA paNa amArA vicAro Ajeya yuvAne jevA che. Aje jUnA sAthIonI sAthe kArobArImAM ghaNA navA yuvAne AvyA che ethI huM AnaMda anubhavuM chuM - mane nirAza thavA jevuM kazuM ja lAgatuM nathI, ane amAre mATe to A paramAnaMdane ja samaya che. saMdha jamAnAne anurUpa kArya kare evI paramAtmAne mArI prArthanA che. zrI mRNAlinIbahena desAI jaina yuvaka saMgha sAthenA saMbaMdhane saravALe huM kADhatI hatI, ' tyAre mane lAgyuM ke ApanA samAgamathI mane pAravinAno lAbha thayuM che. A saMghamAM mArA jevI brAhmaNa, paryuSaNa vyAkhyAnamALAmAM Ave-phAdhara vAlesa A saMghane nAtAlane zubhecchA saMdeza pAThaveTheTha kalakattAthI vijyasiha nahAra jevI AgevAna vyakita ahi upasthita thAya - AmAM saMdhanI sAMpradAyikatA kayAMya huM jotI nathI. e dAve saMdha pratye mane haMmeza pUjyabhAva rahyo che ane huM paryuSaNa daramyAna vyAkhyAna ApuM, vyAkhyAne sAMbhaLuM eTale huM ardhI . jaina thaI gaI che. Aje mAre vizeSa kahevAnuM nathI, phakata eTaluM ja kahIza, A saMghano akSaradeha amara rahe - akSaradeha e ja avinAzI deha che. zrI vijayasiMha nahAra kalakattAthI Aja savAre AvelA jANItA keMgresI AgevAna zrI vijyasiha nahAre nIce mujaba jaNAvyuM: | mAro ane mArA kuTuMbane zrI paramAnaMdabhAI sAthe bahu ja ne gADha saMbaMdha che. yuvaka saMghane meM eka krAMtikArI saMgha tarIke jo che-jANyo che. huM saMghane mubArakabAdI devA ja ahiM Avyo chuM. tyAra bAda saMghanAM maMtrI zrI cImanalAla je zAhe kahyuM - mArI pUrvenA vakatAone sAMbhaLIne mane lAge che ke have amAre bIlakula belivuM na joIe ane kAma upara caDhI javuM joIe. AthI huM kazuM ja bolavA mAMgato nathI - paNa eTaluM jarUra kahIza ke saMsthAmAM prANanuM - ane ImAratanuM pAyAnuM mahattva che eTaluM ja mahatva saMsthAnA hAthapaganuM ane ImAratanI IMTanuM che-A saMsthAnA vikAsamAM ghaNAne sAtha che. amArA kAryAlayanAM karmacArIo paNa saMsthAne pitAnI mAnI kAma kare che. emane AjanA zubha prasaMganI khuzAlImAM zrI kAkAsAhebanA zubhahaste ArthIka bheTa ApatAM ame AnaMda anubhavIe chIe. ane A pachI - zrI kAkAsAhebanA zubha haste zrI zAMtilAla zeTha-kAryAlayanA vyavasthApakane rUA. 501, graMthapAla zrI lakSamIcaMda mahetAne rUA. 251, sipAI bAbune rU. 101 ApavAmAM AvyA hatA. (A prasaMge kAkAsAheba kAlelakara taraphathI maLeluM ane chapAyeluM ( pravacana nIce mujaba hatuM.) - paramAnaMda mANavAne avasara mane yAda che te pramANe zrI paramAnaMdabhAI sAthe mAro paricaya svAmI AnaMda mAraphate thayo hato. emanA banevI bhAI zrI hIrAlAla amRtalAla sAthe paricaya tyAra pachIne, paNa tarata ja. have joIe. hIrAlAlabhAI sAtheno paricaya AkAzanA tArA
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-1-70 prabuddha jIvana 197 onA kAraNe vadhyo hate- paNa paramAnaMdabhAI sAthe paricaya te akAzanA tArAne kAraNe nahiM, paNa dunyavI mANasanA jIvanano asaMkhya pAsAone kAraNe vadhate gaye. have ene paricaya na kahetA AtmIyatA ja kahevI joIe. paramAnaMdabhAI eTale saMskAritA, vividha viSayenI jAgRta jijJAsA ane koI paNa vAtamAM koI kALe atireka na karavAnI saMyamapUrNa vyavahArakuzaLatA. saMbhava che ke A svabhAva badhA ja gujarAtIone ane temAM gujarAtanA jene haze. paramAnaMdabhAI te A traNe guNanI snehayukata pratyakSa mUrti. jo amAro saMbaMdha cAra dAyakA sudhI ekadhAre TakI ane vadhyo haze to tenuM badhuM zreya paramAnaMdabhAIne ja che. huM lokone ghaNIvAra kahuM chuM ke huM svabhAve ane saMskAre jaina banI gayo houM to te paramAnaMdabhAIne lIdhe ja che. paMDita sukhalAlajI, becaradAsajI ane muni jInavijayajIne sahayoga te pAchaLathI prApta thaze. zrI rasikalAla parIkha gujarAta vighA- pIThanI sthApanAne kAraNe mArA sAthI thayo. pachI to koNa jANe keTalA jene sAthe mArA saMbaMdha vadhato ja gayo. enI paramAvadhi to bhAvanagara taraphanA jANItA pArekha kuTuMbanI caMdana jayAre ci. satIzane paraNIne amArA gharamAM AvI ane eNe kAlelakara kuTuMbane traNa bALako ApyA tyAre thaI. huM bhale baTATA ne rIMgaNA khAte houM paNa svabhAve ane lAgaNIthI pUra jaina banI gayo chuM. Ama keLavelI ahisA gAMdhIjInA prabhAvathI jIvanavyApI, rASTravyApI ane mAnavatAnA kSetramAM samasta kSetre vyApI thaI gaI. AvaDA moTA jIvanaparivartana mATe paramAnaMdabhAI kAraNIbhUta thayA. paNa enuM zreya huM emane ApuM te emane paNa aDavuM lAge ane mane paNa vicitra lAge. zreya ApavAmAM paNa maryAdAnuM atikramaNa thAya to te paramAnaMdabhAIne bilakula na ja game. A thaI amArA aMgata saMbaMdhanI vAta. paNa paramAnaMdabhAIe potAnI pravRtti dvArA muMbaInA jaina samAja sAthe mAro utkaTa saMbaMdha bAMdhyo, e vastu Ajane prasaMge khAsa prastuta che. paramAnaMdabhAInI jaina samAjanI sevA bAra bAra varSanA cAra tapa karatAM vadhArenI haze. AvI sevA ATalA lAMbA kALa sudhI avyAhata cAlatI AvI che enuM mukhya kAraNa paramAnaMdabhAInI 'cIvaTapUrvaka maryAdA sAcavavAnI vyavahArakuzaLatA' ja che. teo je sevAo UpADe, te niyamita rIte ane samAjane saheje mAnya thAya e Dhabe ApatA jAya. sevA samAjamAnya thaI dIpI UThI, ane asarakAraka thaI, eTalAthI phalAI jaI sevAnuM kSetra vadhAravuM, UMDANamAM UtAravuM athavA e sevAnA aMga pratyaMgA vadhAravA evI bhUla paramAnaMdabhAI koI kALe na kare. je kAma hAthamAM lIdhuM te zAbhAvavuM, hamezane mATe nabhAvavuM ane pAkaTapaNe enI sugaMdha phelAvatA javuM emAM ja koya che. e che paramAnaMdabhAIne jIvana siddhAMta. tethI emaNe jaina yuvaka saMghanI sthApanA karI, e saMghanuM eka mukhapatra calAvyAM. enA Adarza viksAvyA. samAjanI sAMpradAyikatA upara prahAra karyA vagara, banI zake teTalI e sAMpradAyikatA ogALI nAkhavI ane samAja jhIlI zake e krame samAjanA jIvanarase ane ciMtana-kSetre vyApaka karatAM javuM e rahI paramAnaMdabhAInI sthAyI nIti. saMgha ane enI patrikAnI bevaDI pravRtti sAthe ja khIlelI paryuSaNa parvanI vyAkhyAnamALAe paramAnaMdabhAIne samAjasevAnuM trIjuM kSetra ApyuM. jaina samAja mATe mULe paryuSaNa parva te "jJAna ane tapasyA rUDha rIte khIlavavAnuM' eka parva. emAM vyakitagata sAdhanA ja vadhAre, sAmAjika tatva nahi jevuM. e parvane AjhAya laI jaina samAjane dharma ane tattvajJAna sAthe jIvananI vizALa bhavyatAne khyAla ApavA mATe paramAnaMdabhAIe eka vyAkhyAnamALA yojI ane samAjane saMskAritAne eka virATa rasa cakhADA. paryuM paNa vyAkhyAnamALAnI saphaLatA joI enuM anukaraNa aneka ThekANe zarU thayuM. sudUra kalakattA sudhI evI ja vyAkhyAnamALA - cAlatI meM joI che. A vyAkhyAna mALA mAraphate paramAnaMdabhAIe jaina samajanI, ane e samAjanA saMbaMdhamAM AvanAra bIjA samAjanI nikkara sAMskRtika sevA karI che. A vyAkhyAnamALA mATe vakatAonI pasaMdagI karavAmAM paramAnaMdabhAInI badhI kuneha kAma AvI che. vakatAo kevaLa jaina nahi, kevaLa hiMdu nahi kevaLa bhAratIya nahi. emaNe te aneka dharmanA ane aneka khaMDanA vakatAo pakaDI ANyA che. emAM vidrAne paNa che ane viduSIe paNa che. ATalI saphaLatA maLyA pachI koI paNa mANasa lAbhamAM taNAI samAja sudhArAnI, dharma saMskaraNanI ane rAjadvArI pakSanI pravRttiomAM taNAI jAta ane navA yugane mATe anukULa evA sAMskRtika saMgaThane UbhA karata. paNa paramAnaMdabhAIne vizvAsa saMsthAo calAvavA karatAM saMskAritA phelAvavAmAM vadhAre che. samAja pitAnI saMkucitatA cheDe, vyApaka rIte vicAra karatA thAya, bauddhika udAratA keLave eTale zrotAe jIvanasamRddha thavAnA ja. pachI teo anekAneka saMsthAomAM ane pravRttiomAM dAkhala thavAnI. mAnavakalyANanI vizuddha pravRttione poSaNa ApavAnA. ane sarAvALe samAjanuM AkhuM vAtAvaraNa vizALa, unnata ane prANavAna thavAnuM. A badhuM enI meLe thavAnuM che, e vizvAse paramAnaMdabhAI saMgha, enuM prabuddha jIvana ane paryuSaNa parvanI vyAkhyAnamALAne vaLagI rahyA che. paramAnaMdabhAI sAthe sahakAra karatAM pote jokhamamAM AvavAnI ke taNAI javAnI koIne bIka utpanna thatI nathI. tethI dareka mANasa pitAnI zakita, vRtti ane utsAha pramANe emane jeTalo sahakAra Ape teTalAthI paramAnaMdabhAI saMtuSTa rahe che. A rIte emaNe keTalAye sAthIone prasannansahakAra meLavyuM che ane te dara varSe vadhatuM jAya che. Ama pravRtti vadhatI gaI, chatAM emaNe potAnuM nAnakaDuM ane eka khUNAmAM AveluM kAryAlaya choDayuM nahi. Ane 'kalevaraniSThA' kahIe, ke kaMjusAI kahIe. baMne hoI zake. paNa aMte jyAre pravRttio keme karIne janA kAryAlayamAM samAya nahi evI sthiti UbhI thaI tyAre lAcAra thaIne kahe ke UtaratI avasthAmAM pragaTa thatA vIralA utsAhathI kahe, paramAnaMdabhAIe sthAnAMtara karavAnuM yogya dhAryuM. emane uttama ThekANe sArI jagyA maLI. emanA sAthIoe e jagyAe "zrI paramAnaMdabhAI kApaDiyA sabhAgRha" sthApana karavAnuM nakkI karyuM. enA udghATanane arthe, ane zubha AraMbhane arthe, ApaNe ahIM bhegA thayA chIe. | game teTalI pragati karI hoya ane navA navA saMbaMdho khIlyA hoya te janA saMbaMdhone vaphAdAra rahevuM e khyAlathI (athavA svabhAvathI) AjanA zubha prasaMge janA sahayogIone je belAvavAnuM emane ucita lAgyuM. Ajane prasaMge sarvottama jaina paMDita sukhalAlajIne ApaNe ANI zakayA heta te ApaNane paramAnaMda thAta. paNa evuM nAma dhAraNa karavAthI mANasane hamezA paramAnaMda maLe ja che ema nathI. eTale dUdha nahi te chAza e nyAye paramAnaMdabhAIe pitAnA jUnAmAM jUnA sAthIne pakaDayo. ane e rIte Apa sahu mane A sthAne juo che. ane mArAthI 'nA' paNa kema paDAya? eka vakhatanA mArA aMgata maMtrI sva. rAMdrazaMkara zukale mAruM nAma pADayuM hatuM " bhIDa bhejIne." mukhya mANasa ne maLe te e bhIDa TALavA mATe leke acUka mane yAda karavAnI. ane bhIDane prasaMge lokone vahAre dhAvA jeTalI udAratA meM keLavI ja che. eTale kazI AnAkAnI vagara meM paramAnaMdabhAIne 'hA' pADI. ane teo rAjI thayA. mane AmaMtraNa ApatI vakhate emaNe potAnI badhI dalIla mArI AgaLa rajU karI hatI. "sana 1929mAM muMbaI jana yuvaka saMgha sthapAye tyArathI enI pravRtti vize tame jANe che." ema kahIne emaNe mane bAMdhavAne prAraMbha karyo. "sana 1954mAM saMghane rajata mahotsava ujavAyo tyAre tame pramukhasthAne hatA. e ja rIte amArA "prabuddha jIvanane rajata mahotsava ane 1964 mAM UjavAyo hato te paNa ApanA ja pramukhasthAne. prabuddha jaina'nI zarUAta paNa ApanA ja maMgaLa lekhathI karavAmAM AvI hatI. amArI paryuSaNa parvanI vyAkhyAnamALAmAM ghaNuMkharuM prAraMbhathI ghaNA varSa sudhI chelluM upasaMhAranuM vyAkhyAna ApavuM ja rAkhavAmAM AvatuM hatuM. A uparathI khyAla Avaze ke amArA saMghanI pravRtti sAthe Apa ghaNA gADha rIte Aja sudhI saMkaLAyelA rahyA che." AvI jabaradasta dalIla sAthenA AmaMtraNane InkAra koNa karI zake? ane sAcI vAtane InkAra paNa ze hoI zake ? kevaLa paramAnaMdabhAIe nahi paNa gujarAtanI AkhA jaina samAje mane apanAvI mAruM jIvana dhanya karyuM che. eTale pitAne saMtoSa
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ 198 - prabuddha jIvana * tA. 1-1-70. ane potAnI AtmIyatA vyakata karavAne sArI taka maLyAnA becaradAsa dozInA hatA. A saMdezAonuM vAcana saMdhanA maMtrI zrI. AnaMdathI Aje huM ahIM Avyo chuM ane paramAnaMdabhAInuM ane subodhabhAI ema. zAhe zarUAtamAM karyuM hatuM. jaina yuvaka saMghanuM abhinaMdana karuM chuM. A navA kAryAlayanuM saMghanA maMtrI zrI cImanalAla je. zAhe AbhAradarzana karyuM ane zrI paramAnaMda kApaDiyA sabhAgRha'nuM udghATana karatAM koInI ane saMghanA pramukhe kAkAsAhebane puSpamALA paherAvI. saMghanA kalpanAmAM na Ave eTale paramAnaMda huM anubhavuM chuM. kapAdhyakSa zrI maphatalAlabhAIe kAkAsAhebanA hAthe zrI paramAnaMdabhAIne mAre svabhAva bhUtakALane samajavAne ane enuM mahattva puSpamALA arpaNa karI. svakAravAne bhale hoya. paNa huM bhUtakALamAM rAcI zakatuM nathI. rASTragIta gAyA bAda ane ThaMDA pINAne nyAya ApyA bAda bhAratanA AkhA samAjane bhUtakALanI bhakti karavAnI Teva che. prasanna vAtAvaraNamAM sau navA kAryAlayanI mulAkAte gayA hatA. ahiM bhUtakALa pratye kRtajJatA vyakata karavA jatAM bhUtakALa mANavAnI ane kAkAsAhebe dIvA pragaTAvI hatI ane navA kAryAlayanI navaracanAthI e kALamAM rahI javAnI ja Teva ApaNA samAjane che. mArAthI sau koI khUba ja prasanna thayA hatA. e sahana thatuM nathI. bhUtakALanI sevAne yogya thavA mATe bhUta A samAraMbha patyA bAda samAraMbhanA pariziSTa rUpe rAMghanI kALa jenI kalpanA paNa karI na zaka hoya evo bhaviSyakALa kAryavAhaka samitinA sabhya taraphathI prANasukhalAla maphatalAla svImIMga sarjavAnA vartamAnakAlIna puruSArthamAM huM mAnuM chuM. eTale Ajane pUla kApheTerIyAmAM kAkAsAhebane bhejana ApavAne prabaMdha karavAmAM prasaMge yuvaka saMghanA sadasane huM vinavIza ke cirataruNa paramAnaMda Avyo hato. A samUha bhejanamAM kAryavAhaka samitinA sabhyonA bhAInA hAtha majabUta karavA mATe tame meTI saMkhyAmAM AgaLa kuTuMbIjano ane thoDA nimaMtrita mahemAne sahita Azare 60 bhAI Avo ane saMghanI pravRttinA bhaviSyakALane chAje eve ane bahenoe bhAga lIdho hato ane A bhejana patyA bAda eTalo te suMdara vistAra kare ke paramAnaMdabhAI eka bAju rAjI baporanA doDha vAge sau chUTA paDayA hatA. cImanalAla je. zAha thAya ane bIjI bAju akaLAIne tamane cetave ke "sabUra, sabUra. rAmAjamAM ATalA vegathI ane ATalA krAMtikArI parivartana dAkhala pUraka beMdha nahi karatA." saMdhanA navA kAryAlayanI jagyAne gayA sapTembara mAsanI zarUApaNe badhA jANIe chIe ke bhUtakALanI raphatAra bahu AmAM kabajo maLyA bAda tarata ja tenuM samArakAma ane dhImI hatI. bhUtakALanA sudhArAne vega spaSTa dekhAte paNa na hato. sudhArakAma hAtha dharavAmAM AvyuM hatuM ane senITezananI adyatana have jamAne badalAya che. sarvadharma samanvaya mATe ApaNe taiyAra sagavaDo sAthe Azare 900 corasa phaTanA sundara sabhAgRhanuM nirmANa na thayA ane bhinadharma samAjone A dezamAM etipreta na karavAmAM AvyuM che. A sabhAgRhamAM 150 bhAIbahenanI sabhA bharI karI zakayA te navA jamAne badhA ja dharmonuM kAsaLa kADhI nAkhavAM zakAya e mATe jarUrI sAdhane vasAvavAmAM AvyA che ane bAkInA taiyAra thaI jaze. Aje loko dharmanirapekSa rASTrIyatAnI bata kare cAra oraDAone paNa susajaja karavAmAM AvyA che. eka sAruM che. jo ApaNe tarate tarata vizva--samanvaya sAdhI na zakayA te aghatane vAcanAlaya pustakAlaya UbhuM karI zakAya te mATe Tebale jota jotAmAM "dharma virodhI sAmyavAda'ne puraskAra sAMbhaLavAnA ane kabATo pUratA pramANamAM vasAvavAmAM AvyA che. A badhI racanA divaso ApaNI AgaLa Ugaze. tamArI pravRtti pAke pAye zarU UbhI karavA pAchaLa saMghanA kAryavAhaka samitinA sabhyoe jarUrI thaI che. lagabhaga cAra dazakAnA arasAmAM enA pAyA majabUta thayA sahakAra Apyo che paNa saMghanA be maMtrI zrI cImanalAla je. zAhe che. AvA sajajaDa pAyA upara have pachI je maMdira caNAze te tathA subodhabhAI ema. zAha tathA zrI bAbubhAI gulAbacaMda zAhe bhaviSyakALane chAje evuM vizALa, udAtta, UMcuM ane sarvasaMgrAhaka A kAma pAchaLa je athAga parizrama uThAvyo che ane tenA navanirmANa hovuM joIe. evI preraNA saphaLa karavAnI zakita kALabhagavAna pAchaLa je surucinuM darzana karAvyuM che tenI khAsa noMdha levI ghaTe che. tamane bakSe e ja mArI prArthanA. muMbaI zaheranA madhyavartI bhAgamAM A sthaLa AveluM hoIne saMghanuM (A chApelA pravacananA anusaMdhAnamAM kAkAsAhebe maukhika nivedana A sabhAgRha eka mahattvanuM saMskArakendra banaze evI AzA ane nIce pramANe karyuM hatuM.) apekSA che. paramAnaMda mAruM pravacana chapAyuM che e vAMcyA barobara samajI thoDuM vistA zrI gIradharalAla daphatarInuM rIne bIjI vAta huM kahIza. mArI yuvakanI vyAkhyA A che. saMgha taraphathI yojavAmAM AveluM jAhera sanmAna namratApUrvaka murabbIonI vAta sAMbhaLI emanAmAM sapaDAvAnI nA pADe enuM nAma yuvaka, bIja Aje mANasa kAcuM hoya-binaanubhavI muMbaInA jaina sthAnakavAsI samAjanA AgevAna kAryakartA hoya ene pAchaLa rAkhI badhI sattA anubhavIe emanA hAthamAM zrI gIradharalAla dAdaradAsa daphatarIe tAjetaramAM 78 mA varSamAM hyuM che. paNa A anubhavIo mATe ya kudarate rasto karyo che. kAM te emane penzana upara utAre che athavA paralokamAM mokale che. navA navA praveza karyo, te nimitte temanI varSobharanI akhaMDa sevAnI kadara rUpe prayogone je saMkalpa kare ene ya huM yuvAna kahuM chuM. zrI paramAnaMda- rUA. 1,31,111 nI rakama arpaNa karIne kAMdAvADI sthAnakavAsI bhAI mArI najare cirataruNa che. saMghe temanuM bahumAna karyuM tenA anusaMdhAnamAM zrI muMbaI jaina yuvaka - Aje samanvayavAda ane anekAntavAdanI madadathI eka kuTuMba saMghanA upakrame tA. 10 mI jAnyuArI 1970 zanivAre sAMjanA vizva kuTuMba - banAvavAno samaya AvI gayo che. jenAmAM rahIne cha vAgye, saradAra vallabhabhAI paTela roDa upara AvelA, zrI pheraphAra karatA jaIe bhUla thAya te gabharAIe nahi ane AgaLa vadhIye, sanAtana eTale nityanUtana banIe. mane vizvAsa che yuvaka , paramAnaMda kApaDiyA sabhAgRhamAM (385, TopIvAlA menzana, bIje saMgha nAma pramANe yuvaka ja raheze. mALe, vanitA vizrAma sAme,) zrI gIradharalAlabhAInuM sanmAna karavA have huM muMbaI jaina yuvaka saMghanA navA kAryAlayane temaja mATe eka jAhera saMmelana yojavAmAM AvyuM che. A prasaMge saMghanA zrI paramAnaMda kApaDiyA sabhAgRhane udghATita jAhera karUM chuM. sabhyone ane sau bhAI bahenane vakhatasara hAjara rahevA anurodha che. cImanalAla je. zAha, AjanA maMgala prasaMgane saphaLatA IcchatA saMdezAo AvyA hatA, jemAM mukhyatve phAdhara vAlesa, zrI bAbubhAI cIneya, zra kanaiyAlAla subodhabhAI ema. zAha, mANekalAla munazI, zrI saralAdevI aMbAlAla sArAbhAI tathA paMDita maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka :
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-1-70 prabhu jIvana e adhivezanA jUnI ane navI kAgresanA adhivezanA amadAvAda ane muMbaI thaI gayA. A baneM adhivezanAno mukhya uddeza, mahAsamitinA sabhyomAM ane kaoNMgresanA pratinidhiomAM bahumita kone pakSe che ane jAhera janatAne vadhAre Teko kone che, te nakkI karavAnA hatA. banne pakSe evA dAvA karavAmAM Avyo che ke mahAsamitinA sabhyo ane koMgresanA pratinidhionI bahumatI peAtAnA pakSe che. jo saMyukata adhivezana thayuM hota athavA banne adhivezanA eka ja samaye thayA hota to A praznanA nirNaya karI zakAta. atyAre saMkhyAnI IndrajALamAM paDavAthI kAMI nakkI thaI zake tema nathI. banne sthaLe sArI saMkhyAmAM hAjarI hatI eTaluM ja kahI zakAya. janatAne lAgevaLage che tyAM sudhI ema kahevAya ke amadAvAdanA adhivezanamAM moTI saMkhyAmAM hAjarI hatI, muMbaImAM tethI paNa moTI saMkhyAnI hAjarI hatI. amadAvAdanA adhivezana pAchaLa gujarAta pradeza samiti, gujarAta sarakAra ane meArArajIbhAInuM baLa hatuM. muMbaInA adhivezana pAchaLa mahArASTra pradeza samiti, mahArASTra sarakAra ane cavhANa tathA nAyakanuM baLa hatuM. adAvAdamAM hAjarI pramANamAM ghaNI ochI thaze e hakIkata khoTI TharI che. vaDIla netAo jarUra dAvA karI zake ke sArA pramANamAM temane Teko che. eka vAta nirvivAda che ke koMgresanuM bhaMgANa uparathI cheka nIce sudhI kAyamanuM thayuM che. atyAre ekatAnA koI saMbhava nathI. banne pakSe Akhara sudhI laDI levAnI pUrI taiyArI che. kone prajAno vadhAre Tako che te cUMTaNI samaye ja nakkI thaze. banne pakSanA saMgharSa vadhAre tIvra thatA jaze. koMgresanuM saMsthAkIya svarUpa sarvathA palaTAI gayuM che te samajI levuM. 1967 sudhI variSTha netAmaMDaLa(High Command) sarvoparI hatuM. dezabharamAM kaoNMgresamAM tenI ANa vartatI- teno nirNaya AkharI thatA. rAjyanA mukhya maMtrI, pradeza samitie ane kaoNMgresanA badhA kAryakartAo upara variSTha maMDaLanuM varcasa hatuM. pradeza samitio ke maMtrImaMDaLAmAM phATaphaTa hoya te variSTamaMDaLa pAse javuM paDatuM ane teno nirNaya svIkAravA paDatA. 1967nI cUMTaNI pachI A badhuM badalAI gayuM. keTalAMya rAjyomAM koMgresa sarakAra rahI nahi. cUMTaNInA pariNAme variSTa netAonuM teja jhAMkhuM paDayuM. temAMnAM keTalAka hArI gayA. IndirA gAMdhI doDha varSa sattAsthAne rahyA pachI, navI peDhInI netAgIrI Post-Nehru leadership nI AgevAnI lIdhI. ane kAMIka AtmavizvAsa Avyo. je rAjyomAM kaoNMgresa sarakAra na rahI tyAM kaoNMgresa nabaLI paDI, phATaphTa thaI, pakSabadalA thayA, joDANA thayA, navA pakSA thayA, navA kAryakartAe jAgyA. jyAM koMgresa sarakAra rahI tyAMnA mukhya maMtrIo ane keTaleka sthaLe pradeza samitinA pramukho ane AgevAna kAryakartAo joradAra thayA. paMcAyatI rAjya dAkhala thayuM tyArathI paristhiti badalAvI zarU thaI hatI. grAma, tAlukA ane jillA paMcAyatAne vadhatI ochI sattAo maLI ane te sAthePatronage maLyuM tyAre navI vyakitao sattAsthAne AvI. pradeza samitio ane mukhyamaMtrIo ane bIjA pradhAnoe paMcAyato ane tenA kAryakartA upara AdhAra rAkhavA paDe tevuM thayuM. AthI navAM baLA pedA thayAM. Aje paristhiti e che ke netAo upara kAryakartAoe AdhAra rAkhavA paDe tenAM karatAM netAoe kAryakartAo upara AdhAra rAkhavA paDe. vaDA pradhAne mukhya maMtrIo upara, varkiga kamiTIe pradeza samitie upara ane temaNe tenAthI nIcenA kAryakartAo upara AdhAra rAkhavo paDe. The process is reversed. A paristhitimAM kone keTalA sAtha che te joI laIe. vaDIla netAone gujarAta ane mAyasAramAM pUratA sAtha che. tAmIlanADamAM kAmarAja hajI joradAra che. paNa DMK pakSa ane sarakAra IndirA gAMdhIne pakSe che ane tyAMnI kaoNMgresa 7 199 vibhAjita che. bhakatavatsalamAM ane subramaNyama jevA AgevAne kAmarAjanA virodhI che. keraLamAM koMgresa nAmanI che. AMdhrapradezamAM brahmAnaMda reDDI, mahArASTramAM pradeza samiti tathA sarakAra, rAjasthAnamAM, samiti ane sukhaDIyA, madhya pradezamAM zukala ane dvArakAprasAda mizrA tathA pradeza samitinA moTo bhAga, baMgALamAM koMgresanA mATo varga, AsAmamAM cAlIhA ane pradeza samiti, jammu kAzmIramAM sAdIka ane pradeza samiti IndirA gAMdhInA pakSe che. uttara pradeza, bihAra, paMjAba ane orissAmAM kaoNMgresa vibhAjita che. harIyANA ane himAcala pradezamAM sarakAra ane pradeza samitio IndirA gAMdhIne sAtha Ape che. binakoMgresI sarakAro---paMjAba, tAmIlanADa, keraLa, baMgALa, - ekaMdare IndirA gAMdhIne sAtha Ape che. A paristhitimAM banne pakSe pAyAmAMthI caNatara karI, navaracanA karavAnI rahe che. kAmarAja A hakIkata barAbara samaje che. tAmIlanADamAM te jarUra bhagIratha prayatna karaze. eka vakhatanA kaTTara pratispardhIo - kAmarAja ane rAjAjI - have eka bIjAne Teko Ape che! mArArajIbhAIe gujarAtane majabUta pakaDI rAkhyuM che. vijyakumAra trivedI ane gAyakavADa AsapAsanA dabANanI jhIMka jhIlI na zakayA. mAyasoramAM nijali gappA ane vIrendra pATila hajI joramAM che. baMgALamAM atulya ghoSanuM koI sthAna nathI. muMbaInA pATila muMbaI bahAra bhASaNA kare ke chApAomAM tIkhAM nivedana Ape. A bhISaNa AMtaravigrahamAM, sAma, dAma, bheda, daMDanI badhI rItie ajamAvAze. naitika mUlyo ane gAMdhIjInuM nAma vacce lAvavAnuM banne pakSA choDI de to sArU che. keTalAya pakSapalaTA thaze. sAmA pakSe hoya ke sAmA pakSe jAya te dagAbAja ane te ja vyakti potAnA pakSamAM Ave tyAre dezahitacintaka. amadAvAdanA adhivezana uparathI have nakkI che ke vaDIla netAoe IndirA gAMdhIne koI paNa bhAge ukheDI nAkhavAno nirNaya karyo che. IndirA gAMdhIe eTalI ja daDhatAthI laDavAnA nirNaya karyo che. vaDIla netAone mate badhA pApanuM mULa IMdirA gAMdhI che. te dagAbAja che, saramukhatyAra che, sAmyavAdI che, kaoNMgresanA patananuM kAraNa che, samAjavAdI kAryakramano amala na thayo te IndirA gAMdhInA ja dApa che ane tenA pitAzrI neharuno paNa. A badhuM chellA cha mahinAmAM beglAra adhivezana pachI ja banyuM! ATalA vakhata A badhA kAM hatA? IndirA gAMdhI upara badhuM AkramaNa kendrita karyuM che kAraNa ke vaDIla netAo ema mAnatA lAge che ke IndirA gAMdhIne khaseDI zakAya to temanA sAthI kharI paDaze athavA zaraNe Avaze ane sattA peAtAnA hAthamAM Avaze. kALabaLa kaI dizAmAM jaI rahyuM che te vartamAnamAM DUbelA joI zakatA nathI. IndirA gAMdhI hoya ke nahi, deza ane prajAe navI dizA pakaDI che. te mArgethI pAchA vaLavApaNuM nathI. tenA avarodha karavAvALA TakavAnA nathI. A banne adhivezanonI phalazruti zuM? amadAvAdamAM traNa prastAva thayA rAjakIya, Arthika ane videzanIti aMge. muMbaImAM be prastAvA thayA-rAjakIya ane Arthika. banne pakSanA rAjakIya TharAve khUba lAMbA ane parasparanA tahomatanAmA ane bacAvarUpa hatA. nijaligappAnA bhASaNanA traNa caturthAMza bhAgamAM IndirA gAMdhI sAmenA AroponI hAramALAo hatI. amadAvAdama amaryAda vAga prahAro thayA hatA. muMbaImAM eka dare vANImAM saMyama hato. amadAvAdanA Arthika prastAvamAM navuM kAMI na hatuM. dazamuddAnA kAryakramanuM punaruccAraNa hatuM, rAjavIonA sAliyANA ane vizeSa adhikAro turata nAbUda karavAnI mAgaNI hatI. muMbaImAM paNa te muddo svIkArAyo che. amadAvAdamAM rASTrIyakaraNa zabda vaparAyo nathI. sAmAjika mAlikI evA zabdaprayoga thayo che. amadAvAdamAM dArUbaMdhInA pUro amala karavAnI mAgaNI che. muMbaImAM, zAsakiya pakSe tAtkAlika athavA najIkanA bhaviSyamAM zuM pagalAM levAM tenuM muddAsara spaSTIkaraNa che. IndirA gAMdhInA bhASa
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana tA. 1-1-70 mAM vAstavikatA ane javAbadArI dekhAI AvatI hatI. sattA padavIdAna samAraMbha pravacana : para pakSa hoya teNe vacano ApavAmAM vizeSa sajAga rahevuM ja paDe. rAjAonAM sAliyANAM ane vizeSa adhikAronI nAbUdI uparAMta, . (gatAMkathI cAlu) sAmAnya vImAnuM rASTrIyakaraNa, anAja ane khetInA mukhya utpAdana yunivarsiTInI pragatinuM pramANa mAtra vArSika bajeTa, bhavya rU, zaNa vigerene jaththAbaMdha vyApAra sarakAra hastaka karavAnI jAherAta, makAne, parIkSAnA pariNAmo vaDe nakkI na karI zakAya. amuka dhoraNe ane AyAta-nikAsa vyApAra banatI jhaDape sarakAra hastaka karavAnI darakhAsta, kasoTIe anivArya che. paraMtu eTalAmAM ja vidyApIThanI kAryasiddhi jamIna sudhAraNAnA kAyadAone jhaDapI amala, zaherI milakatanI pUrNa nathI thatI e lakSamAM rAkhavuM Avazyaka che. vidyArthIonA TocamaryAdA bAMdhavI-AvA mukhya muddAone samAveza thAya che. ghaNI buddhivikAsa, emanA hRdayanI vizALatA, cAritryanI kSamatA, sahakAranI vizeSa mAMgaNIo hatI tene TharAvamAM sthAna nathI maLyuM. vRtti-A suvidhAnA lakSaNo che. samartha philasUpha ane vicAraka baDa baMne sthaLethI joradAra jAherAta thaI che ke garIbI ane bekArI rasela enI AtmakathAnA AraMbhamAM ja kahe che:jhaDapathI dUra karavI joIe ane asamAnatA, saMpatti ane Avaka ghaTADavI joIe. banne pakSe ekarAra karyo che ke koMgrese AvA ghaNA - "mArA jIvana para traNa saraLa paNa atyaMta prabaLa manobhAvoe TharAvo karyA che paNa tene ocho amala thayo che. have banne jAgyA prAdhAnya bhegavyuM che. prema mATenI jhaMkhanA, jJAna mATenI kheALa ane che. koNe jagADayA? mAnavajAtinI yAtanA mATe asahya anukaMpA...prema mATenI mArI zodha * koI navI Arthika nIti jAhera karavA A adhivezane nahotAM jeTalAM ja prabaLa nAdathI meM jJAnanI kheLa karI che. mAnavI hRdayane bharAyAM; baLAbaLanuM mApa kADhavA mATe hatA; pitAnA pakSamAM jAgRti samajavA IcchA karI che. AkAzamAM tArAgaNa zA mATe prakAze che lAvavA ane saMgaThana karavA. tenAM cakro vegathI gatimAna thayA che. morArajIbhAIe vacagALAnI cUMTaNInI mAMgaNI karI, IndirA gAMdhInI e jANavA prayAsa karyA che ane pAIthAgorasanI zakita-jenAthI pravAhI sarakArane paDakArI che ane cha mahinAthI vadhAre nahi Take tevI AgAhI padArtha para saMkhyA prabhutva bhagave che-ene samajavA mathyo chuM. karI che. vacagALAnI cUMTaNI koIne joItI nathI paNa virodhI pakSe AmAMnuM bahu nahi te thoDuM paNa meM siddha karyuM che. AvA paDakAra pheMkavA rahyA. paNa vadhAre sUcaka vastu bhaviSyanA judA AvuM mAnasika kutUhala, jJAnanI AvI tIvra pIpAsA ApaNane judA pakSonAM joDANo viSenI che. vacagALAnI cUMTaNI AvI paDe saune sulabha nathI. paraMtu vidyAdAnane pariNAme AvI cinagArI na te athavA 1972 mAM paNa, koI pakSa spaSTa bahumatImAM nahi hoya tema dareka pakSane lAge che. tenI vyuharacanA atyArathI zarU thaI che. kure te upAdhi, varga ke caMdrakanuM mUlya nathI. A mATe je vAtAvaraNa uttara pradezamAM caMdrabhANa guptanI sthiti DAmADoLa che. tyAM janasaMgha Avazyaka che e zAno chatAM sthagita na hoya, jyAM unmAda vinAno sAthe joDANa karavAnI temane chUTa maLI che. vaDIla netAone have jIvanane ullAsa hoya, jyAM saMyama vinAnI sattA na hoya, jyAM janasaMgha komI nahi paNa rASTrIya pakSa dekhAya che. thoDA samaya svamAna ane vinamratAne sumeLa hoya, jyAM vicArasvAtaMtrya chatAM pUrve ja je kahetA hatA ke janasaMgha ke svataMtra pakA sAthe koMgresa paraspara sahakAra hoya. AvuM vAtAvaraNa kAyadAkAnUnathI, vyAkhyAne koI kALe joDANa na kare temaNe have nIti badalAvI che. navI koMgresane kahevAno moko maLyo ke kemavAdI ane pratyAghAtI baLo sAthe ane parisaMvAdathI nathI sarjatuM. Ane mATe niraMtara, bhagIratha prayAsa sau koIe karavAnuM hoya che-manathI ane karmathI. vaDIla netAo joDAI rahyA che ane saMjIva reDInI cUMTaNI vakhate . nijaliMgappA sAme je Aropa mUkyo hato te khoTo na hato. hari A yunivarsiTI mudrAlekha che: gvI na: sarasvatI yANAmAM, baMsIlAla, IndirA gAMdhInA pakSe che eTale tene uDADavA, amArI sarasvatI pAvanakArI che. jema maMdIramAM darzana mAtra karIne bhagavadayAla zarmA jene koMgresanA umedavAra viruddha kAma karavA ke masjidamAM namAjha paDhIne ke nadImAM snAna karIne ApaNe ApazistabhaMga mATe koMgresamAMthI dUra karyA hatA, temane have sAtha Apa automatically--pavitra thavA, sarva pApa dhoI nAkhavA AzA levAya che. madhyapradezamAM zukalanI sarakArane uDADavA, dezaleharAne rAkhIe chIe e rIte sarasvatI tatkALa pAvana nathI karatI. e sadhouttejana apAya che. AMdhamAM brahmAnaMda reDIne parezAna karavA, vipAka nathI. pUjAmAtrathI, mUrtine naivedya dharyAthI ke vasaMtapaMcamIne telaMgaNane judI pradeza samiti racavAnI rajA apAya che. guja divase gaMgAmAM DubADI dIdhAthI sarasvatI prasanna nathI thatI. enuM rAta ane mAyasoramAM navI koMgresa, vartamAna koMgresa sarakArone varadAna nididhyAsana vagara, tapasyA vagara azakaya che. saMtoe uthalAvavA prayatna kare che evo Aropa che. sattAnA rAjakAraNamAM parabrahmanI, philasUphee satyanI, vaijJAnikoe sRSTinA rahasyanI, zuM na thAya ? kalAkAroe sauMdaryanI zodhamAM samagra jIvana vitAvyAM che. evuM maneA samudramaMthanamAMthI paNa kAMIka navanIta nIkaLaze. pakSenuM maMthana, evuM anuSThAna hoya to sarasvatI pAvanakArI thAya. ApaNe te dhruvIkaraNa Polarisation AkheApa thaze ane koNa pratIko drArA pratiSThA meLavavI che, brAhmaNo pAse TrI karAvI puNya kayAM che tenI khabara paDaze. bajeTa satramAM zAsakIya pakSa keTalAM amalI meLavavuM che, kevaLa namana karIne nirvANa prApta karavuM che. sarasvatInI pagalA le che te jovAnuM raheze. tevI ja rIte je rAjamAM, khAsa koTI AphrI che chatAM emAMthI pAra nIkaLIe to A kSaNika karIne gujarAta ane mAyaramAM, jyAM junI koMgresa sattA upara che, jIvana paNa paLabhara te amaratA prApta kare che, bhUtakALa ApaNI samakSa tyAM samAjavAdI Arthika kAryakramane amala karavA zuM pagalAM levAya khaDo thaI jAya che. duniyAbharanA deze ApaNA pADozI thaI jAya che, che te paNa jovAnuM raheze. rAMdra paNa deva maTI anupama bhUmi banI jAya che, tArAo ane nakSasau koI samaje che ke benkonuM rASTrIyakaraNa thayuM, sAmAnya vImAnuM 2nuM teja paNa mApI zakAya che. A vizALa, zUnya brahmAMDamAM manuSya thaze, rAjavIonA sAlIyANA rada thAya, AyAta nikAsa ke anAjano buddhinA sAmarthyathI, jJAnanA zastrathI ghaDIbhara unnata ane sattAvyApAra sarakAra hastaka levAya ke zaherI milakatanI TocamaryAdA zIla bane che. paraMtu svArtha, dhRNA, lobha, hiMsA para vijaya meLave nakkI thAya, tethI dezanI bhayaMkara garIbI, bekArI ke asAmAnatA dUra ane pitAne paNa jItI zake tyAre ja e kharekhara pAvana thAya. te nathI thavAnI paNa asarakAraka rIte ghaTavAnI paNa nathI. sAcI ApaNo AjanA vidyArthI pravartaka baLathI vaMcIta rahI zake vastu che, prajAnA badhA vargoe mahenata karavAnI, utpAdana ema nathI, rahe e IcchanIya paNa nathI. pazcimanA sAhitya ane vadhAravAnI kAryakSamatA ANavAnI, bhraSTAcAra dUra karavAnI, svArtha sAmAjika viplavethI e paricita che. enI philma jue che, reDiyo ocho karI kAMIka dezadAjha haiye dharavAnI, khoTA kharacA choDavAnI, sAMbhaLe che. e jANe che ke pazcimanA ghaNA dezamAM ane pUrvamAM samAnatAnI sAcI bhAvanA aMtaramAM jagADavAnI. AgevAnonA jApAnamAM paNa madhyama varganA ja nahi paNa sAmAnya loko jIvanamAM A badhuM spaSTa rIte dekhAze to kAMIka asara thaze. prajAne paNa ghaNI sukhasagavaDa bhogave che. ApaNI paristhiti sAthe sarakhA'bahekAvavI, tenI AkAMkSAo AsamAne caDAvavI saheluM che. kaTu paNa maNI karyA vinA e kema rahI zake? pazcimanI keTalIka sAdhanasAmagrI satya kahevAnI hiMmata virala che. prajAmAM bhAre uzkerATa che, vAtA- ApaNe mATe atyAre azakaya haze. keTalIka anAvazyaka ke pratikuLa paNa varaNamAM hiMsA bharI che, tyAre sattAnI sAThamArI jAmI che. che. chatAM ApaNe deza ghaNAM kSetramAM pachAta che. kAmanA DhagalA che 29-12-69 cImanalAla cakubhAI tyAre ApaNe asaMkhya mudra jhaghaDAmAM, aMgata spardhAmAM samaya vitA
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-1-70 prabuddha jIvana vIe chIe, ethI yuvAnanAM mana paNa kSubdha ane asaMtuSTa thAya "mAruM ghara badhI bAjue UbhI dIvAlathI DhaMkAyeluM rahe ane emAM Azcarya nathI. ucca sthAna bhogavanArA, e mATe satata valakhAM enI bArIo ane bAkorAM baMdha karI pUrI devAmAM Ave e huM nathI mAratAM ane kAvAdAvA karatAM netAo, vidyArthIone padavIne meha IcchatA. mArA gharanI AsapAsa deza-dezAMtaranI saMskRtine pavana nahi rAkhavAne, hoddAne lAbha tyajavAne, ni:svArthavRtti keLavavAne, sUsavA rahe ema ja huM IcchuM chuM. paNa te pavanathI mArI dharatI gAmaDAMmAM jaIne kAma karavAno Adeza Ape enI asara keTalI parathI mArA paga phagI jAya ane huM uthalI paDuM e huM nathI Icchate. thAya? Aje vaDIle pitAnA vartanathI ke dAkhala UgatI prajAne mAre kaMI kArAgrahane dharma nathI. emAM IzvaranAM tucchamAM tuccha prANI Ape che? citA mukhyatve 1972nI cUMTaNInI che, janatAnA bhAvine mATe avakAza che paraMtu jAti, dharma ke raMganA madaddhata ahaMkAranI prazna te gauNa che. paraMtu huM mAtra rAjadvArI jIvanane uddezIne A sAme e eka abhedya rakSaNa che." nathI kahete. koI paNa kSetramAM-vyApAraudyogamAM, sacivAlayamAM, vidyA mArA yuvAna mitrone abhinaMdana ApatAM ane zubhecchA pIThamAM, zALAmAM, IspitAlamAM, dukAnamAM ke khetaramAM-ApaNe pravRtta pradazita karatAM eTaluM kahIza ke A padavIdAna vidyAnuM dAna che hoIe tyAM je guNe ApaNe grahaNa na karyA hoya, karavA prayAsa tema ja saujanyanuM sarTiphikeTa paNa ene lekhaze. tame Aje na karyA hoya ke IcchA paNa na hoya e yuvakone kevI rIte zIkhavI saMsAramAM, sAmAjika jIvanamAM praveza kare che. tamane atyAra sudhI zakIe? je zista pALe e ja Adeza pALI zake. gAMdhIjI mahAna parIkSAo AkarI lAgatI haze paraMtu havenI kaseTInI sarakhAmaNImAM netA hatA, kAraNa e potAnA paTTaziSya ane zreSTha anuyAyI hatA. e parIkSAnuM smaraNa paNa tamane madhura lAgaze ! jIvananI kasoTInA pote je na karI zake e bIjAne karavAnuM kahetA nahi. mukhya adhyApako ApaNI potAnI zakita, ApaNA anubhava hoya ApaNI yunivarsiTInuM dhyeya zuM che ane ApaNI paristhiti che. zistanA pAlana mATe suparavAIjhara ke hosTela suparinTenDanTa ane saMjogone anukUla zikSaNa paddhati kevI rIte thAya enuM zAMtithI nahi paNa ApaNuM AtmabaLa kaho ke cAritrya kaho to e ja haze. ane zANapaNathI manana Avazyaka che. A saMbaMdhamAM eka be vicAro jIvananI A parIkSAmAM parIkSako aneka hoya che. paNa emAMnAM badhA 2jU karuM te dhRSTatA na lekhatA. huM keLavaNIkAra ke zikSaNasAhityane niSpakSapAtI, ni:spRhI ke bIjAne uttejana Ape evA nathI hotA. abhyAsI nathI paraMtu rAjakAraNa peThe zikSaNa evo viSaya che ke parIkSAnA praznano uttaranI peThe jiMdagInA ukhANAM jhapATAbaMdha, jenAM para darekane-na bhaNelAne paNa-abhiprAya ApavAno adhikAra che. A sahelAIthI ukelI zakAtAM nathI. enA javAba 'hA' ke 'nA'mAM AvI to zikSaNa pAmelA paNa pitAnA ajJAnanA AdhAre game te sUcanA zakatA nathI, enA ukela mATe 'gAIDa-buko' ke AgalI parIkSAnAM ApI na zake? eka vAta te e ke "rASTrIya zikSaNa" e kaMI peparo nathI hotA. jIvananAM, saMsAranA prazno viSama hoya che ane rAjyabaMdhAraNa nathI ke jenAM dhArAdhAraNa ghaDAyelAM hoya. jene ApaNe emAM ekane uttara ApatAM bIjo prazna upasthita thAya che, keTalATekanolojI kahIe chIe enuM jJAna dara daza varSe bevaDuM thatuM jAya kanuM nirAkaraNa te thatuM paNa nathI. paraMtu jema saMgrAma kaThina ema che, je jhaDapathI bhautikazAstra, jIvazAstra, rasAyaNazAstra ItyAdi adhika kauzalya, daDhatA ane sAhasa Avazyaka. A saMgrAmamAM saphaLa AgaLa vadhe che ane vize pUrI samaja rAkhavI paNa niSNAte mATe thAya e ja haMmeza sAco ane hAre e kheTe evuM paNa nathI. keTalIye kaThaNa che. eTale A pragatithI ApaNe ajJAta rahIe e rASTranA hitamAM vAra je hAre che e naitika daSTie vijetA hoya che. AmAM aMtarAtmA nathI. paraMtu eno artha ema nathI ke zikSaNamAM je nIti grahaNa karI ApaNo nyAyAdhIza hovo ghaTe, zetAonI tALIo nahi. hoya e dara varSe ke dara pAMca varSe badalavI ane game tevA navA ' parAjaya nahi paNa adhama hetu siMgha che. saunA jIvanamAM taDakAakhatarA karyA karavA. eka choDane ropIe tyAre be-pAMca divasa pachI. chAyaDAM Ave che, AzAnirAzA thAya che. paraMtu suzikSita saMskArI ene ukheDIne jotA nathI ke e keTale Ugyo che. tema zikSaNamAM enuM manusya vijayathI garva pAmate nathI, nathI parAjayathI hatAza thata; e subhAgyamAM ke viparIta saMjogomAM mananuM svAthya, cittanI pariNAma be-pAMca varSamAM nathI jaNAtuM. vaLI jema, utpAdana kharuM kSamatA khAte nathI, aMtaranI vizuddhi malina thavA dete nathI. te mANasanA upabhAga mATe che, ema zikSaNa vidyArthIne uddezIne ApaNI muzkelIone paNa sAmane karI zakIe, viTaMbaNAnA vanamAMthI che e kSaNabhara paNa vIsaravuM na joIe. vidyArthIo kema rahe che, kevI paNa mArga zodhI zakIe, cinanI zAMti ane prapha latAM na gumAvIe, rIte abhyAsa kare che, emane bIjo vyavasAya ane emanI Itara te paNa ApaNuM zikSaNa sArthaka che. pravRtti zAM che e vicAravAnuM kartavya paNa vidyApIThanA kAryakartAonuM ApaNA dezanuM bhaviSya kevuM che ema loko ekabIjAne vAraMvAra che. tema ja emanI AzA ane abhilASA, emanI viTaMbaNAo pUche che ane nisAsA nAkhe che. huM kahuM chuM ke dezanuM bhaviSya tame ane prayAse-e sarva pratye udAsIna na rahI zakAya. nahi ke vidyA- sau ja che. amArI peDhInA lokone have bahu varSo bAkI nathI, emanI rthIonI mAMgaNI haMmeza ucita hoya che, nahi ke zistapAlana have javAbadArI have thoDA samayamAM pUrI thaze. pachIthI dezanA bhAvinuM aprastuta che. paraMtu samajaNa ane sahAnubhUti vinA, cittanA ghaDatara tamArA para, ane bIjI vidyApIThanA tamArA yuvAna sAthIo saMparka vagara, buddhinA anurAga vagara, ziSyanI prIti saMpAdana nathI para-AdhAra rAkhaze. e bhaviSya nakSatro ke graho nakkI karaze ema huM thaI zakatI. nathI mAnI zakata. aMte te e tamArI buddhizakita, tamArA sahakAra je paristhitimAM vyakitagata ane sAmAjika jIvana ApaNe ane saMgaThThana para AdhAra rAkhaze. Aje te tame khabaradAranI sAthe gALavAnuM che e vize A yunivarsiTI sabhAna che e AnaMdanI vAta gAI paNa zake ke: che. grAmavidyA, cAraNI sAhitya ItyAdi viSayo ane prazna para bhAra ame AzA nirAze jaDiye, AMsu jharata ama prema, mUkavAmAM Ave che e sarvAtha ucita che. je zikSaNane dezanI Abe ame sukhane du:khamAM ghaDIe, ame du:khane ghaDiye lema ! havA sAthe, lokonA mAnasa tathA enA vyavahAra ane nitya jIvana sAthe chAyA tajI taDake paDiye, akaLita ama uranI nema. saMparka nathI e zikSaNa kSullaka ja nIvaDe. eno artha evo nathI ke arvAcIna zikSaNa paddhatimAM je grahaNa karavA jevuM hoya te na karavuM, jagamAM ne jagathI nyArA, mAnuSI ne daivI prANa; parantu e jJAnane, evI paddhatine ApaNA saMjogomAM kevI rIte ame aNagamatA gamanArA, ame jANItA aNa jANa ! upayoga karave-vyakitanA vikAsa mATe tema je lokakalyANa mATe-ene amane nahi deze doSa; ame kudaratanAM hathiyAra; AdhAra ApaNA para che. ghaNA loko mAnatA ane mAne che ke gAMdhIjI ame te kudaratanA koSe bhaMvaraNazigAnA phakanAre ! pratyAghAtI hatA, Adhunika saMskRtinAM kaTTA virodhI hatA, A dezane kadI hasaze ane kadI roze; ame bhAvi darpaNakAra; seMkaDo varSo pAchaLa ghasaDI javA mAMgatA hatA, paraMtu emanA ama hRdaya ajaba kaMI joza-ame eka aneka prakAra ! zabdamAM ja A vizenuM emanuM maMtavya jue. samApta gaganavihArI la. mahetA
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ 202 prabhu jIvana mAna ke anudAna"nI preraka (zrI vimaLAbahena ThakAranAM 'mauna ke anudAna' upara suprasiddha hindI sAhityakAra zrI hajArIprasAda dvivedIe prasAdapUrNa prastAvanA lakhI che jenA gujarAtI anuvAda nIce ApavAmAM Ave che. taMtrI) mane vimalAbahenanA pratyakSa paricayanA lAbha kadI nathI maLyo, paraMtu bahena premalatAe jyAre temanAM hindI ane aMgrejI bhASAmAM lakhAyelAM pustako mane ApyAM, tyAre e vAMcIne meM ghaNI prasannatA anubhavI. e pustakonI bhASAmAM je sAhajika pravAha ane UMDuM jIvanadarzana che tenAthI huM khUba prabhAvita thayo chuM. bahena premalatAe emanAM keTalAMka hindI kAvyo paNa mane vAMcavA ApelAM. emAM paNa eka prakAranI khumArI, nijAnaMdanI mastI ane AdhyAtmika prakAza jovA maLe che. jIvananA aMtima satyanI prAptine te sAcI AdhyAtmikatA mAne che. "mana ke usa pAra' pustakamAM temaNe lakhyuM che: "aMtamAM eTaluM ja 'kahI dauM ke satyanuM darzana eTale adhyAtma, jemAM nathI Agraha ke niSedha, nathI kazAne vaLagI rahevAnuM ke nathI kazAthI bhAgavAnuM. sthira samatvapUrNa evuM A virala jIvana sau koIne mATe che. A mArga mATe koI amuka ja vyakitao adhikAra dharAve che evuM lezamAtra nathI. sArI mAnavajAti mATe A mArga khullA che. gRhasthAnuM ke sAdhAraNa mANasAnuM to AmAM kAma ja nahIM ema ja jo hoya to ApanI samakSa eka taddana sAmAnya vyakita beThI che, jeNe agnimAM homAI javAnA AnaMda mANyo che, jeNe e agnizikhAonI sAme pAra je jIvana che, mana ane buddhithI ati para evuM cetanAnuM je sAmrAjya che, tenI majA cAkhIche. sAmAnya mANasanI AmAM cAMca na DUbe ema jo koI Apane kahe to e Apane dhokhA ja daI rahyA che ema huM to mAnuM chuM. dharmathI para thaI adhyAtmamAM praveza karavA e mAnavamArganA adhikAra che, aMtima lakSya che. " ahIMA eTaluM kahI devAnuM kevimalAbahena dharma ane adhyAtmanA alaga artha kare che. zAstronI AjJAnuM anusaraNa karavuM e che dharma. AtmasvarUpamAM jIvanane pratiSThita karavuM e che adhyAtma. "AvI pratiSThA thayA bAda badhI ja kriyA ane vyApArone laya thaI jaI, jenA para mAnavaAtmAnI potAnI sattA hoya, pakaDa hoya evA karmanA Ara`bha thAya che.A avasthAmAM daDha thayA pachI vartana, vyavahAra ane daSTimAM je AMzikatA hoya che te dUra thaI mAnavI samagra sAthe samanvaya sAdhe che, sukhadu:kha, jya-parAjya, AzAnirAzA, pravRtti-nivRtti--A badhAM ja dvaMdvothI para evI parama zAntimAM sthira thaI jIvana jIve che. A jIvanamAM nathI mastI, nathI mUrchA ke jaDatA, nathI jhaMjhAvAta, nathI rAga ke nathI vairAgya, nathI Asakita ke nathI anAsakita. mAnavane akaLAvI mUkatAM koI ja tatvone ahIM sthAna nathI. jo kAMI paNa hoya to kevaLa eka ja vastu che ... jIvana ... kharA ane pUrNa rUpamAM vahetuM evuM jIvana, evI tA eka akhaMDita ane saMvAdapUrNa gati ke jene nathI koI amuka ja hetu ke dizA." "huM to mAnuM chuM ke parAtpara cetanAnA AvirbhAva mATe A sRSTimAM mAnavI ja eka evuM mAdhyama che, jenI dvArA e zakitane srota vahetA thAya che. A bhAgavata cetanAnuM mAnavane AkarSaNa che ja. zArIrika, mAnasika ane bauddhika bhUmikAthI AgaLa vadhI Urdhva jagatamAM javAnuM che; peAtAnI jAtane tyAM barAbara sthira karI, mAnavamAM rahelI badhI ja zakayatAo ane pracchanna zakitaone vikasita karI vizvamAM vahetI mUkavAnI che." vimalAbahenanA kAvyomAM adhyAtma tatvanuM eka evuM spaMdana prastAvanA che ke je UMDA aMtaramAMthI pragaTeluM hAI vAcakanA dilane tarata sparzI jAya che. 'sakSitra' kAvyamAM temaNe lakhyuM che: jahA kisI bhI prakAra kI dvaita - bhAvanA kA praveza hI nahIM, tA. 1-1-70 jahA kAla kA pAva rakhane kA avakAza hI nahIM hai, jahAM ahaM ke jagA citta yA sphuraNa ko avasara hI nahIM huM, buddhi ko janama pAne kI AzA hI nahIM haiM, jahA~ sahaja samAdhi kA abAdhita sAmrAjya haiM, sahajatA ke paTa para - vA, vyavahAra ke calacitra aMkita hAte rahete hai, pratikriyAtIta sahaja vyavahAra sAkSitva anivArya abhivyakita hai. kI A kAvya temanI anubhUti ane racanAnI sAcI bhUmikAno suMdara paricaya vAcakane karAve che. sAdhAraNa rIte moTA bhAganA loko jIvananA AdhArarUpa sthULa zarIrane sarvasva mAne che. jeo thoDuM AgaLa vicArI zake che temanI daSTi manomaya svarUpa sudhI pahoMcIne tyAM ja aTakI jAya che. para tu je manathI para che, buddhithI para che te parama tatvanA vicAra karavA, tenI prApti mATe puruSArtha karavA e to koIkanA ja bhAgyamAM nirmANa thayuM hoya che. vimalAbahena jIvanane pUrNarUpamAM jue che. je mana ane buddhithI para che te paNa jIvananuM ja eka aMga che. zarIra, Indriya prANa, mana ane buddhimAnavasvarUpanAM A karaNo ghaNAM apUrNa hovA chatAM ApaNe tenI upekSA nathI karI zakatA, kAraNa ke mAnava prakRtinAM A nimna karaNA ja pUrNatA tarapha laI javAmAM pAchA madada kare che. mAnave A tatvAnI apUrNatA ane upayogitA baMne samajI levAnI che. ahIMthI vadhu ne vadhu AgaLa jaI UrdhvanA prakAzane sthUla prakRti sudhI lAvavAnA che, tene pUrNa banAvavAnA che. tamasa ane ajJAnathI bharelA A jIvanamAM satya ane jJAnana prakAza relAvavAnA che. manuSya janmanuM A ja aMtima satya che, tenuM A ja sAcuM svarUpa che. A prakAranuM UMDuM ciMtana vimalAbahenanAM kAvyonuM khAsa AkarSaNa che. nijAnaMdanI mastI ane AvA ullAsa ApaNe kabIra jevA phakkaDa ane AkhAbAlA saMtAmAM joIe chIe. vimalAbahene potAno paricaya ApatAM nIcenA kAvyamAM lakhyuM che: maiM hU~ vidhAtA kI eka kavitA maiM hU~ chando kA nija chanda AkAza jisane savAra! maiM hU vahu nirAlamba avakAza! kAla hai jisa kI mAyA - lIlA maiM hU~ vaha ananta akAla rupame jo nikhara UThA, maiM hU~ vahu rupAtIta svarupa paMca prANAM ke sAja para cetanA gA UThI maiM hU~ vaha madhura gIta ! mukSmaya 52 cinmaya ne hAtha pherA, meM haiM vahu sahaja spandana ! huI vizvacetanA kAraNa jhaMkRta maiM hU~ vaha anAyAsa kampana A prakAranI racanAomAM kaviyitrIno svAbhAvika ullAsa pragaTa thAya che. vimalAbahenanI mAtRbhASA te marAThI che, paraMtu hindImAM (o
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-1-70 prabuddha jIvana - 203 lakhelAM temanAM kAvyo vAMcatAM, e bhASA paranA temanA prabhutvanI prApta karyuM. taratamAM ja rDo. rAjendrabhAIne maLyuM. thoDI ghaNI saMsthApaNa pratIti thAya che. bhASA kharI rIte to temanI cetanAmAMthI ja e joI, paNa rAjendrabhAInI kalpanA pramANe dekhatA vidyArthIo udbhava pAmI che. sAthe ja aMdhaziyANa thatuM hoya evI koI rasthI jovAmAM na AvI. muMbaImAM seMTa elijhAbetha zALAmAM AvuM zikSaNa apAya che tevI vimalAbahenanI daSTie jIvana akhaMDa ane avibhAjya che. jANa to thaI, paNa e saMsthA meM joI nahotI. aMdhazikSaNa mATe netaramana ke usa pAra' nAmanA pustakamAM temaNe lakhyuM che : kAma ke saMgItanA varga ja calAvAya ane temane judo ja vADo jyAre huM kahuM chuM ke jIvanamAM jaDa nAmanI koI ja vastu rakhAya tevI mAnyatA jUnI purANI hatI. rAjendrabhAInI kalpanA nathI, bhautika padArtha jevuM paNa kazuM ja nathI, tyAre mArA kahevAnuM ane AtmavizvAsathI sabhara evI vAtethI upara pramANe saMsthAnuM tAtparya eTaluM ja che ke skUla daSTie dekhAtI pratyeka vastunI pAchaLa Ayojana karyuM. tyAra pachI te IMglenDamAM AvI saMsthA joI paNa kevaLa eka parama tattvanuM ja astitva che. pASANamAM, jalabiMduomAM, kharI; ane e vizenuM prApya sAhitya vAMrayuM. vRkSanA pAnamAM ke dehadhArI mAnavamAM - jyAM juo tyAM sarvatra para pAlaNapuramAM zarUAtamAM cAra varSa paigya zikSakane prazna bahu muMjhavanAro hato. amerikAthI tAlIma laIne AvelA betraNa bhAImAtmAnI zakitanuM spaMdana che, saMgIta che. jenI pAse A prajJA bahene sAthe vAta karI, to pAlaNapura AvavA koI taiyAra thAya nahIM. daSTi che te jIvananA be TukaDA kadI paNa nahIM kare. sthUla daSTi hamezAM AvavA Icche te lagabhaga hajArathI ochA pagAra mAMge nahIM. jIvanane be bhAgamAM alaga karI nAMkhe che. evA lokone thoDo saMsthAnA ja zikSaNa gagamAMthI eka bhAIne tAlIma mATe muMbaI samaya sAMsArika kAryo mATe rahe che te bIjo thoDo samaya dharmadhyAna meka. 5nA pramANenI eka Adarza - saMsthA te thaI nathI, paNa mATe rahe che. jIvananirvAha mATe dravya kamAvuM e che bhautika jIvana, amAro prayoga saphaLa to thaze ja che. aMdha vidyArthIo dekhatA vidyA rthIo sAthe cAlu vargamAM ja abhyAsa karaeN che. keTalAka vidyArthIo dharmadhyAna mATe maTha, maMdira ke derAsaramAM jaI besavuM e che pAramArthika zALAMta parIkSA pasAra karIne ucca zikSaNa mATe paNa AgaLa vadhyA jIvana. jyAre e jJAna thaze ke zarIrayAtrA zabayAtrAthI bhinna che; ane amArA sTAphamAM eka aMdha zikSikA - bahena paNa che.dekhatA vastu che, e zabayAtrA nahi paNa zivayAtrA che evuM samajAze tyAre vidyArthIo sAthe ja zikSaNa ApavAmAM TeIpa rekorDa, beIla dhana kamAvAnI pravRtti paNa sAdhanAnuM ja svarUpa leze. jeTalI sAva- TAIparAITara vi. sAdhanAnI khAsa jarUra paDe. sAmAnya vidyArthI dhAnI ne ekAgratA japa tapa ane dhyAnamAM rAkhavAnI che eTalI ja vAparate hoya teTalAM badhAM ja pAThayapustako varSanAM AraMbhamAM sAvadhAnI dhana kamAtI vakhate paNa raheze. tyAra pachI haraeka karma breIlamAM utArI levAM joIe. emane 'pIDara" ne paNa khapa paDe. dekhatAM vidyArthIo sAthe ja chAtrAlayavAsamAM emane rAkhIne pAchaLanI daSTi saMsAranI nahIM, paraMtu sAdhakanI raheze ane pachI A prazna ame ukelyA. Talking library nI madadathI juo ke dharmasthAnakomAM gayA sivAya ghera beThAM beThAM paNa jIvana amArA vidyArthIo sAhityanA zreSTha pustakothI paNa thoDA ghaNe aMze kevuM te badalAI jAya che! te ApaNe eka ja vastu zIkhI levAnI paricita thayA che. che ke jIvanane tenA samagra svarUpamAM jotAM ApaNe zIkhIe!" sauthI durgama prazna che mAbApanI upekSAne. temane gaLe jIvana vizenuM kavayitrInuM UMDuM cintana temanI racanAomAM Thera utare ja nahIM ke paraMparAgata zikSaNa temanuM bALaka laI zake. vaLI keTalAMka bALakone uchera te pazunI jema ja thayo hoya. moTI vaye Thera dekhAya che. pUrNa daSTi e ja emanA kAvyonuM AkarSaNa che. zALAmAM dAkhala thavA AvatAM bALako paNa haiya, eTale keTalAka mAnavimalAbahenanA kAvyone huM hRdayathI AvakAruM chuM. mane AzA sika prazna paNa ubhA thavAnA. banAsakAMThA vistAra zikSaNamAM che ke sI kAvyapremIo tene rasAsvAda mANI AnaMda anubhavaze. ati pachAta, eTale moTA bhAge ghara AgaLanuM vAtAvaraNa pratikULa bahena premalatA paNa ApaNA saunA dhanyavAdane pAtra che. emaNe ' kahuM to cAle. ghaNA parizrama UThAvI A kAvyonuM saMkalana karyuM che. A sivAya amArI aMdhazALAne chellA be varSamAM iramAM ramAya tevI ramapaNa emaNe bIjA saMtanI AdhyAtmika anubhUtio prakAzita tenAM sAdhana, kAMDA ghaDiyALa ane zaikSaNika sAdhanAnI bheTa videzanA mitrAe mekalatAM, zikSaNa vadhu saceTa ane saheluM banyuM che. paNa karI che. AvI ucca sAmagrI vAMcako samakSa mUkavA mATe ApaNe sau A eka prayoga che ane ene vikAsa anubhavanA vistAra sAthe ja temane dhanyavAda ApIe! vadhavAne. anuvAdaka : mULa hiMdI: A saMsthAnA udabhavanuM kAraNa banyuM che muMbaI jaina yuvaka sau. zAradAbahena bAbubhAI zAha hajArIprasAda drivedI saMghanI paryuSaNa vyAkhyAnamALA. enA praNetA zrI paramAnaMdabhAI pratye kRtajJatAnI lAgaNIe saMgha sabhAkhaMDa yojI rahyo che, tyAre emanI preraNAnA eka ciraMjIva smArakanI nedha huM ahiM na lauM te mArI pharajamAMthI huM cUka gaNAuM! prabhu emane dIrdhAyu bakSe! nimitta banyAnuM puNaya kAntilAla choTAlAla mahetA. zrI kAntilAla choTAlAla mahetA taraphathI nIce mujabane patra zrI kAntibhAIe ubhI karela aMdhazALAne yaza muMbaI jaina maLe che: yuvaka saMgha dvArA jAtI paryuSaNa vyAkhyAnamALAne teo Ape che e sAta - ATha varSa upara muMbaI jaina yuvaka saMghanA upakrame temanA dilanI udAttatA che. aMdhazALA UbhI te temaNe karI. temAM rDo. rAjendra vyAsa aMdhajanA zikSaNa vize pahelIvAra belavA mAtra eka nimitta banyAnuM punya paryuSaNa vyAkhyAnamALAne bhAge upasthita thayA hatA. temanuM e pravacana khUba ja dardabharyuM hatuM. jAya che. paramAnaMda. emanA pravacananuM prathama vAkaya hatuM, "sAmAnya mANasa aMdhajana sva. zrI bAlAbhAI vIracaMda desAI-"jayabhikhu' vize kalpanA kare che, tyAre tenA manamAM atyaMta garIba, cIMthare- gaye ja aThavADie khuzakhuzAla zrI jayabhikhune joyA hatA hAla kapaDAM paherelAM hoya tevo bhIkha mAMgate mAnavI ja najaramAM ane temane DAyaro jAmyo hate. ane acAnaka reDiyemAM 62 varSanI Ave che ..." helana kelaranuM jIvanavRttAMta vAMcyuM hatuM. chatAM ya mArA uMmare temanA mRtyunA samAcAra sAMbhaLI AMcako anubhavyuM. temanA manamAM sAce ja aMdhajananuM citra AvuM ja hatuM. ! aMdhajanane sAhityamAMthI preraNA meLavanAra asaMkhya vAcakone temanA mRtyunA upagI mAnavI banAvI zakIe tevo Dha vizvAsa A pravacananA samAcArathI pArAvAra du:kha thayuM haze. gujarAta samAcAranI 'IMTa aMte mane tho. ane ImArata' nI sAptAhika niyamita kaTAra vAMcanAra ghaNA lekhakanA pravacana temanA aMgata anubhavothI sabhara hatuM. A pravacananA premI banI gayA hatA tevuM ghaNIvAra ghaNA pAsethI jANyuM che, to aMte mane paNa thayuM ke mAre tyAM, pAlaNapuramAM aMdhajane mATenI pachI jemane temane maLavAne prasaMga banyA hoya te te temane zikSaNasaMsthA UbhI karIe te sArUM. amArA TrasTIgaNanI saMmati bhUlI zake ema bane ja nahi. laIne mArA mu. kAkA zrI ThAkorabhAI taraphathI A aMge meM dAna sukhI kuTuMbamAM janmyA chatAM ApabaLe ja AgaLa vadhyA ane - prakIrNa neMdha -
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ 204 prabuddha jIvana tA. 1-1-70 kasTenI paravA kyAM vinA kalamane khoLe ja mAthuM mUkI jIvananirvAhanI che ane temanA svAbhimAnamAM bAdha na Ave tenI cintA sevI che. pratijJA karI ane svAbhimAnI jIvana jIvI batAvyuM. prAraMbhika atithisatkAra te jayabhikhano mitrAmAM vakhaNAya che, tene vijayAzikSaNa lIdhA pachI jaina pAThazALAmAM adhyayana karyuM hovAthI benane yaza che. bAlAbhAInA mRtyuthI temanA upara te vajaghAta ja saMsakRta-pAkRtano abhyAsa thaye, tethI bhAratanI prAcIna saMskRti thayo. ane sukumAra, kumArapAla temanA putranI zI dazA A mRtyuthI ane sAhitya, khAsa karI jaina sAhityathI suparicita thayA. vicAramAM thaI haze tenI te kalpanA ja thaI zakatI nathI. sudhAraka hovAthI ane aMdhazraddhAne lepa nahi hovAthI | 'jayabhikhu' takhallusa hatuM, paNa temanuM kharUM nAma temaNe prAcIna jaina paurANika kathAone Adhunika caLe bIlAbhAI vIracaMda desAI hatuM. sAyalAnA vatanI hatA. temanA paherAvyo ane rasanItaratI navalakthAo ApI. ItihAsamAMthI pitAjInI kArabhArInI nokarI vijApuramAM hatI tethI bALapaNa vINI vINIne jIvanapreraka kathAe nAnI - meTI lakhI. vIra - gAthA. tyAM vItyuM. pachI amadAvAda, Adi sthAne e temane abhyAsa ane zauryanA upAsaka hovAthI aneka zauryakathAo lakhI, je navayuvakone thayo ane nyAyatIrtha' nI padavI lIdhI hatI. ane pachI lekhanapreraNA Ape tevI siddhi thaI che. ItihAsa ane purANa uparAMta kAryamAM jhukAvyuM hatuM, cheka 1928 thI mRtyuthI pUrve aDadhA klAka Adhunika dezanAyako ane jANItI ajANI vyakitanAM jIvanacaritra sudhI e cAlyuM hatuM. lakhavAmAM to te siddhahasta hatA ema kahevuM paDe. "IMTa ane ImArata" prabhu temanA AtmAne zAMti Ape e ja abhyarthanA! dvArA temaNe aneka vyakitaenI jIvanagAthA lakhIne sAva aparicita dalasukha mAlavaNiyA evI vyakitaone paNa temanI tejasvI me jIvaMta banAvI dIdhI che. saMdhanA makAna phaMDamAM tathA cAlu phaMDamAM teo jyAM paNa guNadarzana karatA tyAM te guNIjanane biradAvavAmAM pAchaLathI maLelI rakamonI yAdI pAchI pAnI karatA nahi, mAnavanA guNAne utkarSa thAya temAM temane rasa hato, tethI jIvananA utkarSa sAdhe tevuM hetulakSI sAhitya sarjana 301 zrI vyAkhyAnamALA samiti, ghATakopara * temaNe kahyuM che. nAnA - meTA temanA pustakonI saMkhyA traNa 251 , gujarAtI keLavaNI maMDaLa, mATuMgA jeTalI thavA jAya che. temAMnA aneka pustakone sarakAra taraphathI e gIragAma kemisTa pAritoSika maLyA che. saMbhavata: A ja evA lekhaka hatA jemane 150 , prakAzabhAI gAMdhI sauthI vadhAre sarakArI pAritoSika maLyA che. paNa e jANavuM jarUrI sUryakAnta parIkha , che ke sarakAra ane sarakAra saMcAlana karanAra upara kTAkSo paNa temaNe , ratIlAla cImanalAla koThArI ghaNA ja karyA che. ' ' , kAntilAla lakSmIcaMda "jayabhikhkha nA nirmANamAM temanI patnIne hisse najIvo nathI. paDadA pAchaLa rahI vijyAbene jayabhikhkhana mijAja jALa 1,004 saMdhanA prAraMbhathI AjasudhInI preraNAmUrtio sahakAra-darzana pradarzana gujarAtI strI sahakArI maMDaLI limiTeDanA maMtrIe jaNAve che ke te maMDaLa taraphathI tA. 16, 17, 18, 19 jAnyuArI 1970 nA divasoe sahakAra-darzana pradarzana vanitA-vizrAma-saradAra vI. pI. roDa para sAMje 4 thI 8 nA samayamAM rAkhavAmAM AvyuM che. A pradarzanamAM vividha prakAranI gRhaupayogI cIjo, tathA hAthanI kArIgarInA namUnAo rAkhavAmAM Avaze. A uparAMta AnaMda-bajAra tathA judI judI ramatagamatanA sTola rAkhavAmAM AvyA che. bahene mATe judI judI harIphAI paNa yojavAmAM Avaze. phUTUlanI goThavaNI tathA AratInI tathA vAnagInI harIphAIo paNa rAkhI che, sTola rAkhavA tathA harIphAImAM bhAga levA mATe bhaginI samAja para 225, khetavADI meIna roDa zani-ravi sivAyanA divasee 2 thI 5 nA samayamAM tA. 8 jAnyuArI sudhImAM nAma ApavA vinaMti che. suNuM jarI - (chaMda : mizrA) anaMtanA aMtara-dvAra kholatAM, brahmAMDakerAM hicake hileLatAM; ni:sImane sImitanI hatheLIo bharI bharI aMjali kaika arpatA akhaMDa A bhAvuka abdhi-taMbUre AlApa mArA urane suNe jarI? eravADa, 19-5-64 gItA parIkha - kAkAsAheba kAlelakara : paMDita sukhalAlajI mAlikaH zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha: mudraka ane prakAzaka: zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, prakAzana sthaLa : 385, saradAra vI.pI. roDa, muMbaI4, ' mudraNasthAna: dhI sTeTsa pIpala presa, keTa, muMbaI-1
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Rsd. No, M H, lin vArSika lavAjama rUA. 7 prabuddha jainanuM navasaMskaraNa varSa 31 : aMka 18 buddha jIvana muMbai, jAnyuArI 19 1970, zukravAra zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra paradeza mATe ziliMga 15 chUTaka nakla 40 paisA taMtrIH paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA ne AcArya rajanIzajIne gAMdhIlakSI adyatana AviSkAra - | tA. 6 DisembaranA 'bliTjhamAM te patranA pratinidhi sAthe prakhara samarthaka che, jenA kAraNe temanA Alocakone evI TIkA karavAnI thayele AcArya rajanIzajIne vArtAlApa tenI aMgrejI tathA hindI taka maLe che ke, teo jevI zikhAmaNa Ape che te ja prakAranuM AvRttimAM pragaTa thayo che. A vArtAlApanA prAraMbhamAM "zuM katva jIvana teo jIvI rahyA che. vRtaM pibeta' (devuM karIne paNa lADu khAo) evo nirbhara bhautika muMbaInA ronakadAra rIja zeTha upara sva. sara cunIlAla sukhalakSI siddhAnta jemanA nAma sAthe joDAyela che evA pUrva- mahetAnA AlIzAna baMgalAmAM eka meTA sophA upara birAjelA kALamAM thaI gayelA prakhara bhautikavAdI cArvAka munine AgaLa dharIne AcArya rajanIzajIe tAjetaramAM 'bliTjha' nA pratinidhine potAnA AcAryazrIe bhautikavAdanuM sacoTa samarthana karyuM che ane tyAra bAda tatvadarzananI vyAkhyA karatA je kAMI kahyuM tenuM nirUpaNa A e ja vArtAlApamAM gAMdhIjI vize temaNe keTalAMka coMkAvanArAM vidhAna prakAranuM che:karyA che. rajanIzajI vize ApaNe eka yA bIjI bAbata aMge maLatA prazna: ApanuM darzana zuM che? ApanI vicAradhArAnuM svarUpa thaIe ke nahi, paNa teo eka meTuM vicArabaLa che ane temanI zuM che? ' vANIne amuka varga upara Aje paNa sAro evo prabhAva paDe che. uttara : huM eka vidrohI mAnasa nirmANa karavA IcchuM chuM. A AjanI vAstavikatA dhyAnamAM laIne, temanA vicAronuM adyatana rUDhivAdane huM kaTTara duzmana chuM. huM to ema mAnuM chuM ke je koI svarUpa zuM che tene "prabuddha jIvana'nA vAcakone paricaya rahe e hetuthI vicAra karavA mAMge che-ane cittana-vicAra kyu sivAya koI mAnaupara jaNAvela vArtAlApane anuvAda nIce raja karavA huM prerAya che. vIne AtmAne utkarSa thatA ja nathI - tenAmAM eka vidrohI mana Aje gAMdhI nirvANa zatAbdInA varSamAM gAMdhIjI vizenuM cintana tahevuM ja joIe. eTalA vipula pramANamAM pragaTa thayuM che ke je A badhuM vAMce che, rUDhiemAM mAnavAvALAnuM Aja sudhInuM je mane che te tyAga vicAre che te Ajane vAcaka varga gAMdhIjInA siddhAnta, vicAro ane du:khane svIkAra kare che; te nirAzAvAdI mana che. mAre vizvAsa ane valaNo ane bhAratanI kAyApalaTa karavAmAM temane phALe - A che ke sukhane svIkAra karavo joIe, tema ja vyakitane adhiktama badhA viSe suparicita che ane tethI AcArya rajanIzajIe gAMdhIjI sukha kevI rIte ApI zakAya tema che tene mukhyatayA ApaNe vicAra . viSe karelAM citravicitra vidhAnamAM rahelA tathyAtathyanI tAravaNI karavo joIe. Aja sudhI ApaNe sukhanA virodhI rahyA chIe karavAne te samartha che. vaLI sUrya sAme dhULa uDADavAthI sUrya kadI jhAMkhI ane du:khane Adara karatA rahyA chIe ane vaLI je koI paDate nathI Avo ApaNe anubhava che ane tethI te vidhAnonI AdamI svecchApUrvaka du:khI banI jAya che te tene ApaNe koI vistRta carcA-AcanAnI jarUra nathI ema huM mAnuM chuM. khUba ja Adara karIe chIe ane ApaNA mATe te tapasvI, apekSita che A vAcaka varga rajanIzajIne yathAsvarUpe oLakhe ane mahAtmA game te banI jAya che. te apekSA prastuta vArtAlApa sArA pramANamAM pUrI pADe che. paramAnaMda | bhautikavAda te "lokamAnasane rUMdhI nAkhatA mahAtmA gAMdhIne prabhAva deza A prazna: Ama chatAM prAcIna graMtho ApaNane balidAna tema ja bharamAM phelAyo na hota te bhArata kayAranuM ye vadhAre vyAvahArika ane AtmatyAganI zikSA ApatA rahyA che, te yugayugathI je zikSA vaijJAnika banyuM hota ane teNe potAnI samasyAone adhika vAsta ApaNe mAnya karatA AvyA chIe te zikSAo have ApaNe amavikatApUrvaka ukelI hota." nya karavI joIe ? A AcArya rajanIzano abhiprAya che, je pahelAM eka uttAra: huM prAcIna graMthI paNa khUba ja dUra dUra AMgaLa prAdhyApaka hatA ane rUDhIonA prabaLa virodhI hato. temanA abhi- javAne taiyAra chuM. mArI dhAraNA che ke ApaNe te samayamAM pracalita prAya mujaba navAM mUlyonA prAdurbhAva thavA pahelAM prajAjanomAM banelI vicAraNAne paNa barobara samajavI joIe. je nAstivAda (Nihilism)nI samajaNa pedA thavI bahu jarUrI che. dUra dUranA kALamAM thaI gayelAM cArvAka muninA vicAre hindu| bALapaNathI dareka cIjane zaMkAnI daSTithI jovAvALA, Aje eka stAnamAM thoDA paNa phelAyA hota to ghaNA vakhata pahelAM, jene ApaNe lAMbI jhulatI dADhI dharAvatA, 38 varSanI ummaranA AcAryazrIne "puruSa' kahIe chIe te puruSa ApaNe pedA karI cUkayA hota - mata che ke AsthAmAM-vizvAsamAM-dareka prakAranI gulAmI, mAnasika je sukhanI zodhadvArA ja pedA thaI zake che - ane e rIte sthigitatA ane naitika patananI jaDa rahelI che. te saMnyAsIonI ApaNe eka vaijJAnika samAjanuM paNa nirmANa karyuM hota. sAdAinuM khaMDana kare che. tema ja bhautika sukhavAda (Hedonism)nI huM ema mAnuM chuM ke bhautijvAda-materialism-pUrA ane bhautika mUlyonI ( materialistic values ) nI-prAptinA pramANamAM vikasita thavo joIe ane A samAja bhautika ane valaNa ucita che ane temAM rahelAM che sa kadI vaLI sUrya sAme rahelA taLAtAe gAMdhIjI
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ 206: prabuddha jIvana tA. 16-1-70 vAdanA pAyA upara racAvA joIe. samAjanuM zikhara adhyAtmavAdI hoI zake che, paNa tenI buniyAdI bhautiknAdI ja hovI joIe. AmAM paraspara viruddha evuM kAMIka lAge che, paNa A vidhAnamAM mane koI virodha dekhAtA nathI. . huM mAnuM chuM ke AgAmI 50-100 varSo daramiyAna amerikA athavA raziyA adhyAtmavAdI banI zakaze, paNa bhArata nahi banI zake. amerikA-raziyAnI bhautika pragati e kakSAe pahoMcI rahI che ke jyAM te bhautika vastuothI mukata banI jaze ane AgaLanI bAbatane vicAra karavA lAgaze. prazna: to pachI bhArata upara mahAtmA gAMdhInA prabhAvane zuM Apa mAnyatA ApatA nathI? ' uttara: nA, gAMdhIe potAnI rIte AjhAdIne lakSya banAvIne yogadAna ApyuM, paNa e to pAchaLano ItihAsa che. ApaNe AgaLanI vAta have vicAravI ghaTe che. svAdhInatA bAda gAMdhI tema ja temanI jevA lokoe evI paristhiti pedA karI che ke jenA parisAme kAyaratA pedA thaI che. gAMdhI eka kuzaLa saMgaThanakartA hatA, temaNe bhAratanA purANA mana sAthe samAdhAna karI lIdhuM hatuM - tene saMpUrNapaNe svIkArI lIdhuM hatuM, je bIjA zabdomAM kahIe to avaijJAnika, bilakula pratyAghAtI ane jIvanane InakAra karavAvALuM mana hatuM. prazna : zuM Apa janasAdhAraNa mAnyatA sAthe asahamata cho ke temaNe AjhAdI prApta karavAmAM bahu moTuM gadAna ApyuM che? uttara : bhArata te gAMdhI vinA paNa AjhAda thavAnuM ja hatuM. je teo na hota te e karatAM paNa vadhAre vahelAM bhArata AjhAda banI cUkyuM hota. jo gAMdhI na hota to bhAratano daSTikoNa keTale ke vadhAre yathArthavAdI, tema ja vaijJAnika, tathA samasyAo pratye jAgarUkatA dharAvato banyA hatA. gAMdhIe pitAnI AsapAsa AdarzavAdI lokone ekaThA karI lIdhA, je kheTA rite sarI paDayA ane jemaNe rASTrIya prayAsane asaMbhava la vaDe rUMdhI nAkhyA. A prazna: zuM ApanA kathanane e sAra che ke parama satya tathA parama ahiMsAnI bAbatamAM gAMdhIjIne Adarza bahu UMce hato? uttara: A pRthvI upara parama evuM kazuM che ja nahi. gAMdhI pite paNa paramane prApta karI zakyA nahotA. Ama chatAM paNa mArI mAnyatA che ke ApanuM mana badalavA mATe jo. huM anazana karuM to te eka prakAranuM dabANa ja che, eka prakAranI hiMsA ja che, narI hiMsA che. ApanI chAtI upara kaI chare dhare e eTalI hiMsA nathI, paNa je ApaNI chAtI upara charo rAkhIne koI ema kahe ke Apa jo mArI vAta nahi mAne to huM marI jaIza, to te vadhAre hisAtmaka che. pahelA prasaMgamAM Apa bacI paNa zako cho, tema ja maravA mATe rAjI paNa hoI zako che - bIjA prasaMgamAM bIjA AdamIne marato joIne Apane khUba pAra vinAnI takalIpha ane parezAnI thavAnI che. bApunI maryAdAo prazna : to zuM gAMdhIjInA uttarAdhikAranA rUpamAM ApaNane je Adarza ane dhyeya prApta thayA che te badhuM nirarthaka che? uttara : mAre pAko vizvAsa che ke te ja vyakita svataMtra, mukata tathA svAdhIna che ke je potAno rasto pote zodhI zake che ane koI paNa dizAmAM AgaLa vadhI zake che. mane gAMdhI aneka kaDaka baMdhanathI baMdhAyelA bhAse che. A che temanA potAnA siddhAMnatonAM baMdhana, je temaNe pote ja potAnI upara lAghA che. te covIze kalAkanuM baMdhana che. A baMdhane pitAthI ladAyelA heIne baMdhanarUpa lAgatA nathI. A uparAMta je ApaNe A baMdhanene Adara karavA mAMDIe chIe te A baMdhana che, - bilakula baMdhana che - e satya DhaMkAI jAya che. Ama hovAthI mArI to mAnyatA che ke jo Apa mahAtmAonuM sanmAna karavAnuM baMdha karI do to 99 TakA mahAtmA gera-mahAtmA' banI jaze. Apa temano Adara kare che tethI temanA ahaMne vRpti maLe che. A tRpti evI che ke, jo Apa pAgalapaNAne Adara karavA mAMDo to AdamI pAgala banavAmAM paNa khuzI anubhavavAne, ne nAgA thaIne Ama tema nAcavAne taiyAra thaI javAne. A deze have mahAtmAonuM sanmAna karavAnuM baMdha karI devuM joIe. A paraMparA toDavI ja joIze. be mahAtmA prazna: A siddhAMta anusAra paNa ApaNe zuM ema mAnavuM ke koI paNa AdamI mahAtmAnA stara upara UMco UThI zakato ja nathI? uttara: A bAbatamAM Apane eka kIsso saMbhaLAvuM. gAMdhInA koI eka anuyAyI barnArDa zone maLavA gayA hatA teNe zone pUchyuM ke "Apa gAMdhIjIne mahAtmA tarIke svIkAre che ke nahi?" zAM e tene javAba Apyo ke "jarUra, huM temane mahAtmA mAnuM chuM paNa naM. 1 mahAtmA huM chuM, ane naM. 2 mahAtmA tamArA gAMdhI, ane A duniyAmAM mAtra be ja mahAtmA che." bhraSTAcAra kema che? prazna: gAMdhIjIe potAnA jIvanakALamAM keTalAMka AdhyAtmika mUlyone vikAsa karyo hate, je vArasAnA rUpamAM ApaNA mATe teo mUkI gayA che. to zuM ApaNe A mUlyone phagAvI devA? uttara : ApaNI AdhyAtmikatA avaijJAnika che ane tethI ApaNane bamaNuM nukasAna kare che. te AdamIne AdhyAtmika te thavA detI nathI, paNa bhautika paNa thavA devI nathI. Ama banavAthI bhraSTAcAra pedA thAya che, kAraNake bhautikavAdI thayA sivAya AdamI jIvI zakato nathI. tene jIvavAne rasto. zodhavo paDe che. tame tene bhraSTa thavAnI pharaja pADI rahyA che. mArA abhiprAya mujaba bhAratamAM bhraSTAcAra aMge A sthiti cArapAMca hajAra varSathI cAlatI AvI che. A prazna : A kevuM jIvanadarzana che ke je nathI mane sukhI karatuM ke nathI anyane sukhI thavA detuM? uttara: A badhuM bahu khoTuM thaI rahyuM che. AkhA dezanuM mana kura banI gayuM che. ahIM je mahAtmAonuM mana che te ja A rASTranuM mana banI gayuM che. e sivAya dezanuM potAnuM koI svataMtra mana che ja nahi. te prazna: zuM gAMdhIjInI ahiMsA dezanI AjhAdInI laDAImAM eka varadAna rUpa sAbita thaI nathI ? uttara: bhAratane vicAravAno je DhaMga che te tene bairAMo jevo banAvI rahyo che. mArI mAnyatA che ke je AdamI hiMsAtmaka banI zakato nathI tenI ahiMsAne koI artha nathI. je koI AdamI hiMsAtmaka thaI zake che ane ema chatAM te ahiMsAtmaka bane to te samajavAmAM Ave tevI vAta che. tema bane to tenI ahiMsA paNa eka zakita che. paNa ApaNI ahiMsAmAM zakita paNa nathI. uparathI ApaNe tene darzananA DhAMkaNa nIce DhAMkIe chIe ane vaLI ApaNe dareka bUrI cIjane moTA moTA zabdo vaDe DhAMkavAmAM hathiyAra banI gayA chIe. ApaNe ApaNI badhI bImArIone darzananuM rUpa ApIe chIe. daridranArAyaNa prazna: te pachI zuM Apa e bAbatane svIkAra karatA nathI ke gAMdhIjIe janatA mATe, khAsa karIne garIba tathA dalita pIDita" lokone upara uThAvavA mATe khUba kAMIka' karyuM che? uttara: garIbonA banIne gAMdhIe garIbone prabhAvita karyA, paNa temanI garIbIne temaNe maTADI nahi. garIba samAja haMmezA kAyara samAja hovAne. ApaNe garIbI tathA sAdAInI pUjA karIe chIe. garIbIne mahAna banAvIne, tene 'daridranArAyaNa' jevA zabdo vaDe sajAvIne ApaNe e vAtane khatama karIe chIe je garIbIne maTADI zake tema che. ApaNane amIrI, khuzAlI tema ja sukhanI NA karavAnI Teva paDI cUkI che. A vRtti nirAzAvAda tarapha ApaNane laI jAya
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-1-70 prabuddha jIvana che, je krUratAvAdane janma Ape che. saMpannatA pratye dhRNA nahi, pyAra karavA joIe, teno svIkAra karavA joIe. dhRNA to daridratA pratye karavI joIe. tyAre ja ApaNe garIbIne anta lAvI zakIzuM. gAMdhIjInA ravaiyAthI garIbI tema ja gulAmInI avidhane vadhAre lAMbI banAvavAmAM madada maLI che. prazna: gAMdhIjIe harijanone mAthuM UMcakIne jIvatA rahevAnA rastA dekhADayA ema Apane nathI lAgatuM? uttara: pAchaLanAM 300-4000 varSo daramiyAna ApaNe kazuM paNa badalavAno khyAla cheADI dIdho che ane je jevuM che te tevuM ApaNe svIkAra karatA rahyA chIe. Aje je achUta che tenA mATe ApaNe eka sarasa zabda zodhI kADhayA ' harijana '. huM Ane eka moTI beImAnI lekhuM chuM. e achUta hatA tyAMnA tyAM rahyo che, paNa basa tene harijana kahIne ApaNe paNa khuzI thayA ane te paNa khuzI thayo. nAma badalavAmAM AvyuM che, paNa atyAcAra jevA hatA tevA ja cAlu che. huM to harijanone kahuM chuM ke tame 'harijana'zabdathI baco. 'achUta' zabdathI tamane du:kha thAya che. tamArI jAtane harijana kahevarAvIne tame ema samajo che ke tamAro Adara vadhI gayA che. A AtmAMcanA che. nAmaMjUra prazna: zuM Apa ema dhAro che ke gAMdhIjInA anuyAyIoe gAMdhIjInA saMpUrNa rIte InakAra karI dIdhA che? uttara: e ema ja thavAnuM hatuM. huM to mAnuM chuM ke mArArajI hoya ke anya koI gAMdhIvAdI - te vAta eka kare che ane kAma bIjuM kare che. je ApaNe amuka asvAbhAvika AdarzanA svIkAra karIne cAlIe chIe te tenuM pariNAma e Ave che ke te asvAbhAvika Adarzane ApaNe pahoMcI zakatA nathI ane ema hAvAthI tenI ApaNe mAtra vAto ja karIe chIe ane cAra daravAjA dvArA ApaNane svAbhAvika banavuM paDe che, je eka prakAranI kAyaratA che prazna: gAMdhIjInA AdarzothI vyuta thavAnuM Apane zuM kAraNa lAge che? uttara : gAMdhIjIno ukela temanA samayanI paristhiti sAthe bhale anukULa hAya-paNa gAMdhIvAdIo Aje paNa e purANA nidAnane AgaLa dharI rahyA che, te pramANe vartavAnA dAvA karI rahyA che. jIvana AgaLa vadhI rahyuM che paNa temanA anuyAyIo jIvanane pAchaLa kheMcI rahyA che. gAMdhIjI pAse be prakAranA loko ekaThA thayA hatA eka e ke jemanI buddhi kevaLa rAjanItinInA raMge raMgAyelI hatI ane bIjA e ke jemanI pAse zAstra ane siddhAMtanI buddhi hatI. sattAdhIza gAMdhIvAdI sattA saMbhALe che ane maThAdhIza gAMdhIvAdI zAstranirmANamAM lAgelA che. sattAdhIza gAMdhIvAdIe satya, ahiMsA sarva kAMInI hiMsA karI; maThAdhIza gAMdhIvAdIe satyAgraha, jana-pratirodha, asahayogaA sarvanI hatyA karI. sattA tA hiMsA tathA asatyathI cAle che ane tethI ja te te vadhAre jorazeArathI satya ane ahiMsAnI vAte karatA rahyA che. aparigrahanI vAto cAlatI rahI ane sarva prakAranA parigraha thatA rahyo. sarva prakAranI saMpattinA saMgraha thato rahyo. maThAdhIza gAMdhIvAdI satyAgraha karI zakato nathI to teNe bhUdAna, grAmadAnanuM pAkhaMDa calAvyuM, jethI nathI samAja badalAto, nathI vyakita badalAtI. prazna : AcAryazrI! Apa gAMdhIjInA pratyeka AdarzanuM khaMDana karI rahyA che, paNa ema lAge che ke Aje AkhI duniyA temanA Adarzane svIkAravA lAgI che. Apane A aMge zuM javAba che? uttara: hA, tenuM kAraNa che. AkhI duniyAmAM jyAM jyAM rUDhio maravA lAgI che, tyAM tyAM gAMdhIne Adara maLe che; kAraNa gAMdhI dvArA rUDhione phrIthI navuM jIvana maLe che. ke Apa kahezeA ke Aje te raziyA paNa gAMdhInI janmazatAbdI UjavI rahela che. paNa e to tene rAjanaitika mAmalA che. Aje raziyA paNa purANuM mana banI rahyuM che. Aje tyAM e hAlata nathI je 40-50 varSa pahelAM tyAM hatI. tenA dimAga je 1917mAM hato te Aje nathI. anuvAdaka paramAnaMda to 207 udghATana prasa Mge zubhecchAonA sa MdezAomAMthI amadAvAdathI varanDa phAdhara vAlesa snehI paramAnaMdabhAI, saMghanA navA kAryAlayanA udghATana prasaMge Apa saunA jeTalA AnaMda haze eTaleA mAro che. du:kha eTaluM ja ke jAte AvIne e AnaMdamAM pratyakSa bhAga na laI zakuM; paNa ahIMthI e zubha divase saMghanA navA prasthAna ane nAtAlanA tahevAranA bamaNe nyAye zubha divase Apa saune dilathI yAda karIza ane bhagavAnane prArthanA karIza ke aMghanAM badhAM kAryone badhA sabhyo upara zreSTha AzIrvAda varasAve, ane e navuM kAryAlaya navI pragatinuM sAdhana ne navI saphaLatAnuM kendra bane. phAdhara vAlesanAM snehavaMdana. amadAvAdathI paM. becaradAsa jIvarAja dozI snehIzrI paramAnaMdabhAi, saprema praNAma, ApaNA saMghanA navA makAnanA uddaghATana nimitte mane AmaMtraNa pahoMcI gayuM che te aMge AbhAra, huM AvI zakato nathI tethI ApanI tathA saMghanI kSamA mAMguM chuM. saMgha tarapha-ApanI pravRtti tarapha"amArI bannenI zubhecchAo pAThavIe chIe ane have to AmArI eka ja mahecchA che ke saMgha evI koI kriyAtmaka pravRtti zarU kare ane Apa kezrI cImanalAlabhAI (selIsiTara) te pravRttinI AgevAnI laIne jaina samAjamAM navI krAMtinuM mAjuM phelAvA tathA AkhA dezamAM je rAjakAraNI avyavasthA jaNAya che tene paNa dUra karavA ane dezamAM svarAjya pachI je AbAdI AvavI joIe te ANavA paNa. eTale pu. gAMdhIjInuM svapna phaLIbhUta thAya evI koI viziSTa kriyAtmaka pravRtti zarU karI ane paramAtmA tamane bannene saphaLa kare ! Apano, becaradAsa. madrAsa jaI rahelA bahena pUrNimA pakavAsA muMbaI, tA. 23-12-69 jevA zrI cImanabhAI tathA zrI subodhabhAI, huM AvatI kAle madrAsa jAuM chuM, eTale A zubha prasaMge hAjara rahI nahIM zakuM, tene mane khUba kheda che. pU. kAkAsAheba mahAna vidrAna ane RSi vaDIlanA zubhahaste A udghATana yojAyuM che, eTale saMgha ane hAlanI pravRttionuM bhaviSya khUba ja ujajavala haze temAM zaMkA nathI. atyAra sudhI saMghe janatAnI je sevA bajAvI che, temAM A sagavaDo vadhatAM khUba umero thaze, ane ghaNA loko aneka rIte teno lAbha uThAvI zakaze. saMghanI gatipravRtti dinapratidina khUba phleTle ane samAjanAM jarUratavALA loko sudhI tenI sevA pahoMce tevI zubhakAmanA vyakta kara chuM. pU. zrI paramAnaMdabhAInI satata niSThApUrvakanI sevA saMghane dIrgha samaya sudhI prApta rahI che te saMghanuM meoTuM saubhAgya che. temanI sevAnuM jIvaMta smaraNa A hAladrArA sacavAI rahe tevA vicAra karavA mATe saMghanA AgevAna loko dhanyavAdane pAtra che. pUrNimA pakavAsAnA saprema namaskAra hAnAluluthI zrI caMdulAla mohanalAla jhaverI hAnAlulu, tA. 15-12-69 bhAIzrI cImanabhAi, zrI paramAnaMda kApaDiyA sabhAgRhanA udghATana samAraMbha prasaMge huM hAjarI ApI zakato nathI mATe dIlagIra chuM. paNa AthI zrI paramAnaMdabhAI ane saMghane, navuM kAryAlaya tathA sabhAgRhanA nirmANa mATe abhinaMdana ApuM chuM. zrI paramAnaMdabhAInuM nAma sabhAgRha sAthe joDI tame yuvaka saMghanA pitAne temanI nisvArthI sevA mATe sAcI li ApI che. Izvara paramAnaMdabhAIne lAMbu taMdurastIbharyuM AyuSya Ape ane teo ApaNane doravaNI ApatAM rahe evI mArI prArthanA che. caMdulAla mAhanalAlanAM vaMdana.
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 208 prabuddha jIvana tA. 16-1-70 mAnavatAne bhekhadhArI zrI cezAyara - koIvAra mANasanA jIvanamAM evo prasaMga Ave che, eve sevA kare che evuM sAMbhaLe eTale pAMjarApoLamAM, havelImAM ke bahu anubhava thAya che ke jyAre buddhanI jema tene jJAna thAya che ane te hospiTalane dAna ApavAnuM pasaMda kare, paNa A cezAyara homane tenuM jIvana palaTAI jAya che. pachI te potAnAM mATe nathI jIvato, khristi pAdarIonI saMsthA mAnIne tenAthI dUra bhAge ! paraMtu ApaNI pIDAtI mAnavajAtanuM kalyANa karavA Ave che. grUpa kepTana lIonArDa strIo potAnAM bhAMDuonI sevA karavAnuM paNa vrata na le ane yurocezAyaranA jIvanamAM A prasaMga hirozimA para 1945nA oga- pathI sAdhvI sevikAoe AvavuM paDe emAM cezAyara homamAM Azare sTamAM amerikAe aNubomba nAkhe tyAre AvyA. zaizAyara briTiza meLavanArA bicArA rogIo ane apaMgono zo doSa? vimAnI daLamAM sAhasavIra vimAnI hatA. hiTalaranA yuropa para yuddhanA aMta pachI mane maMthana karatAM cezAyarane prakAza ApanAra sakhata bombamAra karIne temaNe ghaNAM kArakhAnAM, yuddhamathako ane eka banAva banyo hato. iMglenDamAM teo eka divasa eka hospimakAnane paNa phekI dIdhAM hatAM ane te mATe temane traNa vakhata TalamAM gayA hatA, tyAM eka dardI kensaranAM asAdhya rogathI mRtyu navAjavAmAM AvyA hatA. pachI yuddhamAM pahelIvAra aNuzastra pheMkavAnA tarapha jaI rahyo hato. hospiTale te tene kahI dIdhuM ke have ame mahAvinAzaka kanyanA briTiza nirIkSaka tarIke temane jApAnanA aAkAzamAM mekalavAmAM AvyA ane lagabhaga eka AkhA zaherane tenI nirdeza tamArA mATe kaMI karI zakIe tema nathI, mATe tame jAva, tamArA khATa lAnI bIjA rogIne jarUra che. prajA sAthe dhumADo, agni ane varALamAM pheravAI jatuM joyuM tyAre ' paraMtu e bApaDo kyAM jAya? cezAyaranuM dila dravI gayuM ane cezAyarane yuddhanI bhayaMkara pAzavI prakRtino AghAta sAthe khyAla AvyuM. pelA anAtha, asAdhya rogIne kahyuM ke cAla bhAI, huM tane mAre ghera hiTalaranA yuropane vinAza karavAmAM temaNe pote ja phALo Apyo - laI jauM ! hato te paNa bhayaMkara vinAza hatA, tema chatAM A eka aNubombe karelA vinAza sAthe te tene sarakhAvI ja na zakAya. cezAyara kensaranA rogIne potAne ghera laI gayA ane te marI hirozimA ane nAgAsAkI paNa ekeka aNubomba paDatAM bIjA gayo tyAM sudhI tenI sevA karI. tene AnaMda ane zAMti ApavA vizvavigrahane aMta Avyo, paNa cezAyaranI manovyathAne AraMbha thaze. badhuM karyuM. tarata temanI khyAti phelAI gaI ane AvA bIjA asAdhya yuddha vinA paNa duniyAmAM karoDo mANasa mAMdagI, paMgutA, rogIo paNa temanI pAse Azaro zodhavA AvavA lAgyA, Ama ' asAdhya roge vagerethI pIDAya che ane cha varSanA mahAvinAzaka yuddha zezAyara homsanI zarUAta cezAyaranA pitAnA homa (ghara)thI thaI hatI. te mAnava jAtanI yAtanAmAM keTalo badho vadhAre karI dIdho hato ! 1948mAM hempazAyaramAM cezAyare paheluM cezAyara homa sthApyuM. tana, mana hiMsA ane dhikkAra pratye vairAgya dhAraNa karIne cezAyare vicAra karyo ane dhanathI mAnavasevAnI vRtti dharAvanArAo taraphathI cezAyarane eTalAM ke A pIDAtI mAnavajAtanI vyathA haLavI karavA huM kaI rIte mAruM jIvana arpaNa karI zakuM? bahu manomaMthana pachI teo evA nizcaya pretsAhana ane sahAya maLavA lAgyAM ke Aje briTanamAM 50 para AvyA ke mAre evI vyakitaonI sevA karIne rAhata ApavI karatAM vadhu cezAyara homa che. duniyAnAM bIjA dezamAM 75 jeTalAM che. joIe ke jeo jidagI hArI gaI hoya, chatAM mRtyu taraphanI temanI (janmabhUmi-pravAsImAMthI sAbhAra udhRta) sehama. majala dhImI ane yAtanApUrNa hoya. jemanI yAtano haLavI karavA koI na hoya, jemane roga asAdhya hoya, paNa jeo marIne chuTakAro rAdhanapura mahAjana duSkALa nivAraNa samitinA pAme tyAM sudhI jemanA jIvanamAM pIDA, nirAzA, upekSA ane aMdhakAra ja. Aja sudhInA kAryonuM TUMkuM nivedana hoya. AvI vyakitao zAtithI marI zake ane mane tyAM sudhI jIvanamAM rasa laIne zakya eTaluM sukha bhogavI zake ane da:kha haLavuM upara jaNAvela samitinA adhikArIo taraphathI maLela nivekarI zake evuM kaMIka karavuM joIe. hospiTalamAM to evA rogIna dene jaNAve che : sAravAra thAya ke je sAjo thavAnI AzA hoya athavA jenA divase pUjya ravizaMkara mahArAjanI doravaNI, jAnI dekharekha ane gaNAtA hoya, paraMtu je asAdhya roganA dardI sAjA thavAnA na ja preraNAthI tema ja zrI jIvatalAla pratApasIbhAInA pramukhapade rAdhanahoya chatAM mahinAo ke varSo sudhI paNa yAtanA bhegavavAnA hoya pura, sAMtalapura, samI ane hArIja tAlukAnA 274 gAmamAM temanuM koNa? emanA Aptajana hoya te paNa mAvajata karIne thAkI jAya ane pachI upekSA kare. 25 rAhatakendro mAraphata rAhatakAryanI vyavasthA rAdhanapura - cezAyare vicAra karyo ke AvA sauthI du:khI varganI sevA karI mahAjana duSkALa nivAraNa samiti saMbhALI rahela che. rAdhanapura zakAya eTalI rAhata ane zAMti ApavI, zakaya eTalA temane sukhI. tAlukAmAM 61 gAmamAM 6,500 rAhatakArDa ane 600 karavA e parama sevA che, e IzvaranI sAcI bhakita che. A hetuthI saMpUrNa rAhata kArDa, sAMtalapura tAlukAmAM 76 gAmamAM 7,000 rAhata temaNe IMglenDamAM pahelAM cezAyara homanI sthApanA karI. kArDa ane saMpUrNa rAhata kArDa 700; samI tAlukAmAM 105 gAmamAM mAnava sevAmAM deza, prajA, dharma, raMga ke komanA bhedabhAva ne 8,500 rAhata kArDa ane 500 saMpUrNa rAhata kArDa, hArIja tAlukAmAM hoya. briTanamAMthI temaNe potAnI pravRtti duniyAnA ghaNA dezomAM vistArI. eziyAmAM bhArata, laMkA, IjharAIla, thAIlenDa, hoMgakoMga, 32 gAmomAM 5,000 rAhata kArDa ane 200 saMpUrNa rAhata kArDanI malayeziyA, siMgApura, philipAInsa vagere dezamAM, AphrikAmAM keniyA, rAhata Disembara mAsamAM vyakita dITha 6 kilo anAja ApavAmAM morokko, IthiyopiyA, nAIjIriyA, sIerAlIona, dakSiNa AphrikA, Avela che. yugAnDA vagere dezamAM, moriziyasa, pApuA ane pugInI TApuomAM A rAhatakAryamAM amArI sAthe tanamana, ane dhanathI sahakAra, pazcima goLArdhamAM cIlI ane vesTa InDIjhamAM ane yuropamAM pArTa sAthe ane mArgadarzana gujarAta vepArI mahAmaMDaLa prerIta relarAhata gAla tathA AyaralenDamAM ema cezAyare potAnI pravRtti jagatavyApI banAvI che ane hajI vistAratA jAya che. bhAratamAM aMdherI (muMba samiti amadAvAda, muMbaI upanagara rilIpha phaMDa, mahAvIra kalyANa ImAM) tema ja jamazedapura, rAMcI, daherAduna, meMgalora, tirucirApallI kendra tema ja aneka vyakitaone sAtha sahakAra maLyo che. hAla cAra navI dilahI, pUnA, vaDodarA, kalakattA, barnapura, koImbatUra, beMgalora tAlukAomAM Disembara mAsamAM rAhata ane saMpUrNa rAhatamAM 6 kilo vagere ThekANe cezAyara homa che. bAjarI vyakita dITha Apela hatI. paraMtu jIvanane TakAvavA mATe 10 * cezAyara homa kaMI khristI mizanarIonI pravRtti nathI. dharma kilo anAja ApavAnuM pU. ravizaMkara dAdAzrIe nakkI karatAM jAnyusAthe tene kazo saMbaMdha nathI. pIDAtI mAnava jAtane zakaya eTalI rAhata ApavI ane te zakaya eTalI zAntimAM mare te mATe badhuM karI chUTavuM ArIthI 27,000 vyakitaone rAhatabhAve ane 2,000 vyakitae sivAya A pravRttimAM bIjo kazo hetu nathI. ApaNe tyAM keTalAka ne saMpUrNa rAhate 10 kilo bAjarI ApavAno nirNaya levAmAM dAnavIro paNa cezAyara homanuM nAma sAMbhaLe tyAM yuropI sisTaro Avela che.
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-1-70 rAdhanapura mahAjana duSkALa-nivAraNa samitinI madada mATe apIla prabuddha jIvana uparokata simita jenA zeTha jIvatalAla pratApasI pramukha che ane zrI mukitalAla vIravADIA, zrI sevaMtIlAla jIvaNalAla pArekha, zrI kAntilAla motIlAla tathA zrI ratanacaMda bhAgIlAla pArekha maMtrIo che te muMbaI khAtenI samiti (The. 84, sToka ekasacenja nyu bilDIMga, eNpelA sTrITa, muMbaI-1) eka chApelI apIla dvArA jaNAve che ke: chappaniyA duSkALane bhulAve ane chellAM 150 varSamAM na paDaye hoya tevA duSkALa banAsakAMThA jillAnAM 768 gAmeAnAM 2866 corasa mAIla vistAramAM paDayo che. A kAramA kudaratI kopamAM 98602 kuTuMbo ane 5,35,823nI janatA bhAga banela che. pU. ravizaMkara mahArAjazrI cAmAsA sudhI banAsakAMThAnA rAdhanapUra, sAMtalapUra ane mahesANAnA samI, hArIja tAlukAonAM 300 gAmAnAM rAhatakArya upara jAtI dekharekha rAkhaze ane satata doravaNI ne mArgadarzana Apaze. rUpiyA 20 lAkhanI pU. mahArAjazrIe, A kArya mATe jarUra paDaze ema kahyuM che. jillAnAM 56 dokaDAMthI 3 IMca ane koIka sthaLe pANInuM TIpuM paNa cemAsAmAM paDayuM nathI, sAMtalapUra, rAdhanapUra, vAva, tharAda tAlukAnAM 1,775 ceArasa mAIlamAM AvelA 398 gAmonAM 48,720 kuTuMbanAM 2,65,442 sabhyonI ane eka lAkha daza hajAra pazudhananI A karUNa hAlata che. A pazudhanamAMthI 40 hajAranAM sthaLAMtaranI vicAraNA thaI che. banAsakAMThAmAM ghera ghera pazudhana pALavAmAM Ave che. kheDUtoe du:khanAM kAraNe cheDI dIdhelA 30,000 thI vadhu gAyo, vAcharaDAM, baLado gAme gAma rakhaDatAM rahyAM che. A mUMgA pazuonuM koI vAlI ke belI nathI, rakhaDe che. tarasa ane bhUkhathI taraphaDiyA mArI marI jAya che. jillAmAM bAjariyA ghAsanA pULA 100 no bhAva rU.35 thI 40 nA eTale e kharIdavAnI zakita pazupAlaka kheDUtanI nathI. duSkALa piDIta dareka gAmamAM 40 thI vadhu Dhora IzvaranAM bharose jIve che. samI tAlukAnA 105 gAmo ane hArIja tAlukAnA 62 gAmAmAM A ja sthiti che. bAMdhelA bhAve sAta kilA anAja A kALI majUrI divasabhara karanArane maLe che, je nava divasa cAle che. bAkInAM 21 divasanuM anAja bajAra bhAve kharIdavuM paDe che. A mAnavatAnAM mahAna kAryamAM jAhera saMsthAo sarakAra sAme mukha rAkhI besI na rahetAM sabasIDI ApI sastAM anAjanI dukAno zarU kare te ja prazna hala thaI zake. pANIno prazna jillA mATe ati mahattvano che. pAtALakuvAnI yojanA vicAraNAmAM che. paraMtu eka pAtALakUvAe prajA phALo rUA. 10,000 vicAravAmAM Avyo che. pazudhanane bacAvavA rU. 30 lAkha ane mAnavarAhata kAryamAM sabasIDI ApavAnAM kArya mATe zR. 30 lAkhanI jarUra jillAnI raheze. kAryanI vaheMcaNI, phALavaNI, sagavaDatA, saraLatA ane sUvyavasthA mATe rAdhanapUra mahAjana duSkALa nivAraNa samitie jillAnA cAra tAlukAo sAMtalalapUra, rAdhanapUra, samI, hArIja tAlukA kAryakSetra mATe rAkhyAM che. A cAra tAlukAmAM pazudhana mATe ane mAnava rAhata mATe rUA. vIza lAkhanI jarUra raheze. A mATe amadAvAda ane gujarAtanAM dareka zahero ane gAmA jAgRta banI rAhata pahoMcADe. muMbaI, madrAsa, kalakattA ane bhAratanAM sukhI, samRddha mAnavatAvAdIo A piDIta pradezanI vahAre Ave evI amArI vijJapti che. 209 S sAbhAra svIkAra The meditative way: zrI vimalA ThakAranA aMgrejI vArtAlApo: prakAzaka: vimala prakAzana TrasTa, (19, brahmakSatrIya sosAyaTI, amadAvAda 6). dvArA dhI nyu DaeNra bUka kaMpanI, amadAvAda, - 6, ki Mmata jJa. 2/ mana ke usa pAra : zrI vimalA ThakAranAM hiMdI pravacano: prakAzaka upara mujaba; kiMmata rUA. mauna ke anuvAda : zrI vimalA ThakAranAM hindI kAvyonA saMgraha; prakAzaka: upara mujaba kIMmata rUA. 2. anantane sathavAre : zrI vimalA ThakAranA aMgrejI on an Eternal Voyage'nA zrI kizanasiMha cAvaDAe karelA anuvAda; prakAzaka upara mujaba kiMmata rU. 4. harikiraNa : lekhaka: zrI hisata bUca tathA sau. jyotsnA ha. bUca; prAptisthAna: gurjara graMtha ratna kAryAlaya, gAMdhI roDa, amadAvAda; kimata rUA. 1-50, tRSNA ane tRpti: lekhaka: zrI vasantalAla kAntilAla IzvaralAla prakAzaka: zrI zreNIka zAha, zAkuntala, mAnava maMdira roDa, vAlakezvara, muMbaI 6; kiMmata rUA. 3-50. parama pada prAptinI bhAvanA : vivecanakAra: sva. zrI nagInadAsa gIradharalAla zeTha (apUrva avasara evA kayAre Avaze? nuM vivecana); prAptisthAna: zrI bhAgIlAla giradharalAla zeTha, 34 meArabI hAusa, govA sTrITa, koTa, muMbaI - 1. dAMDIkUca : be kAvyo; racitA: kavi maNibhAI desAI, tathA kavi yakRSNa sUratI, prakAzaka: saniSTa prakAzana, mAvaLaMkara havelI, bhadra, amadAvAda - 1. kiMmata rUA. 3. IndirA kayA mArge lekhaka zrI bhAgIlAla gAMdhI, prakAzaka : vizvamAnava saMskAra zikSaNa TrasTa, rAmajI maMdiranI pALa, vaDodarA kiMmata rUA. 2-75. yoga ane dhyAna : pravacanakAra muni zrI vijyamuni zAsrI; prakAzaka: sudharmA jJAnamaMdira, zrI vardhamAna sthA. jaina saMgha, kAMdAvADI muMbaI - 4, kiMmata rUA. 1-50. pAnakhara ane vasanta : lekhaka: mULa hindI munizrI viSamuni zAstrI; anuvAdaka zrI durlabhajI khetANI; prakAzaka: zrI sanmati sAhitya prakAzana, zrI. va. sthA. jaina zrAvaka saMgha, upAzraya lena, ghATakopara, muMbaI - 77, kiMmata rUA. 2/. jIvana ane saMskRti : lekhaka : munizrI malajI anuvAdaka: zrI. durlabhajI khetANI, prakAzaka: upara mujaba kiMmata rUA. 2/. paMcazIla : lekhaka : kavi zrI. amaracaMdajI mahArAja; anuvAdaka zrI. durlabhajI khetANI; prakAzaka : upara mujaba kimata rUA. 2. samayasAra pravacana : pravacanakAra munizrI vimuni zAsrI: anuvAdaka: zrI. durlabhajI khetANI: prakAzaka upara mujaba kimata rUA.2 jaina darzanamAM karmavAda : lekhaka zrI caMdrazekhara vijya: prakAzaka : kamala prakAzana, 5082/2 bIje mALa, gAMdhI roDa, amadAvAda- 1. kiMmata 5. 1-50. zrI giradharalAla dAmodara daphatarI : saMpAdaka: zrI. naMdalAla ma. dozI; prakAzaka: zrI. vardhamAna sthAnakvAsI jaina zrAvaka saMgha, kAMdAvADI, muMbaI - 4. RtaMbharA graMtha : saMpAdaka: zrI zaratacaMdra mahezvarI; prakAzaka: zrI zakitadala kAryAlaya, DuMgarazI roDa, muMbaI - 6, kiMmata rUA. 10 divase tArA rAte vAdaLa : lekhikA : zrI vasubahena bhaTTa, prakAzaka : setu prakAzana, 14, Adarza seAsAyaTI, navara'gapurA, amadAvAda 9, kiMmata rUA. 5.
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 210 prabuddha jIvana tA. 19-1-70 3 bhAga va ta vi Se kAMI ka | (amadAvAdavALA 3. zAntilAla zAha taraphathI keTalAka samaya vatamAM Ave che. draupadInA pAMce ya putrone azvatthAmA mArI nAkhe pahelAM maLela patra nIce pragaTa karavAmAM Ave che. che. AthI bahu krodhe bharAI arjana ene bAMdhIne pakaDI lAve che mu. paramAnaMdabhAI, tathA dropadIne sepe che. bhAgavatakAra lakhe che, "apanA aniSTahamaNAM huM vinobAjInuM "adhyAtmadarzana" (1963 mAM bahAra karanevAlA guruputra azvatthAmAko IsaprakAra apamAnita dekhakara paDela emanAM gujarAtamAMnAM pravacanone saMgraha) vAMcI rahyo chuM. draupadIkA komala hRdaya kRpAse bhara AyA aura usane azvatthAmAko A pustakamAM "mahattvanI praznottarI" evuM eka prakaraNa che. AkhuM namaskAra kiyA. guputrako IsaprakAra bAMdhakara lAyA dropadIse prakaraNa ApanI sAthe thayelI vAtacIta aMge che. emAM Ape pUchelA sahana nahIM huA. usane kahA, choDa do Ie, choDa do. ye brAhmaNa praznonA vinobAjIe ApelA javAbo che. ApanA eka praznamAM hai, hama logo ke atyata pUjanIya hai ...... jese apane bacca Ape nIce mujaba kahyuM che: ke mara jAne se meM du:khI ho kara ra rahI huM, aura merI AMkhose meM mULa bhAgavata vAMcyuM nathI. paNa nAnAbhAI bhaTTanuM laka bAra bAra Asu nikala rahe hai, vaise hI unakI mAtA pativratA bhAgavata' vAMcyuM che. te tene 11 me aMdha bAda karIe te bAkInA gautamI na roye.' Apa kadAca akaLAIne bolI UThaze ke, "hAlTa bhAgavatamAM gappAM ane atyukita sivAya mane kazuM mAluma paDayuM daMpatIne kisso to kharekharo bane che, jyAre draupadIne te kalpita nathI. bhAgavatamAM je kRSNacaritrano bhAga Ave che, te kevaLa nagna che." kharuM, paNa gujarAtanA koI gAmaDAnI strIone zrImatI holTane zRMgArathI bhareluM hoIne jugupsA upajAve tevo che." kisso vadhAre vAstavika lAgaze kharo? e vAta javA do. AjathI ApanI phariyAda samajI zakAya evI che. ame kaeNlejamAM hatA ! tyAre amane (eTale mArI peDhInA bhaNelAgaNelA yuvakone) kRSNanA so varSa pachIne vicAra karo. te vakhatanA vAcakane (ke zrotAne pAtra mATe kaMI prIti ke pUjyabhAva thatAM nahi. mArAM eka bahenapaNI zrImatI holTa ane draupadI baMne navalakathAnAM pAtro jevAM nahi to kahetAM ke, "kRSNa to lophara hato" amArAmAMnA je loko Astika lAge? baMne vAstavika agara baMne kalpita? - (4) have thoDuMka kRSNa viSe. kharuM hoya, kheTuM hoya, aitihAsika hatA temanA para mukhyatve rAmakRSaNa, vivekAnaMda ane rAmatIrthanAM pustakonI asara vartAtI. tattvajJAna tarIke vedAMta svIkArya lAgatuM hoya ke anaitihAsika haya, A pAtramAM evuM zuM che, jeNe lokaane bhAgavata ke bhAgavata dharma vize amane ruci nahotI tema jJAna mAnasa para Avo prabaLa prabhAva pADo? ApaNI saMskRtimAMthI paNa nahotuM. Ama hovAthI ApanI muMjhavaNa ne manodazA huM A eka pAtra bAda karI ApaNAM sAhitya, saMgIta, citra, zilpa samajI zakuM chuM. Adine Apa vicAra karI juo. je bhAgavatanA tathA kRSNanA chellAM pacIseka varSathI amadAvAdamAM ane gujarAtamAM (tathA bhakato hoya che te kahe che: "tame mAno to kRSNa bhagavAna ja che. muMbaImAM paNa) bhAgavata kathA - bhAgavata saptAha - lokapriya banyAM che. JUT[ bhAvanuM svayama ane na mAne to nathI. mAne DoMgare mahArAja, narahari zAstrI, kRSNazaMkara zAstrI, nalIna bhaTTa, narendra te eNe je lIlA karI te yogya ja hatI; hovI ja joIe." zarmA, muMbaImAM svAmI akhaMDAnaMda vagere kathAkAra pravacana, lekha, (5) paNa ApaNe evuM mAnI zakatA nathI; eTaluM ja nahi, mAnIe to paNa prazna UThe che ke bhagavAna te pustako ItyAdi dvArA kRSNacaritranI tathA bhAgavatanI khUbIo AvuM karatA haze? mane potAne ja kRSNanI ciraharaNa lIlA ane batAvI rahyA che. AvA ja eka bhAgavata kathAkArane sAMbhaLyA bAda rAsalIlA pUrepUrI samajAtI nathI. samajavA yatna kare che te thoDI mArA manamAM vicAra Avyo ke ApaNe bhAgavata ane kRSNa aMge vAta gaLe Utare che, chatAM saMzaya nirmULa to nathI ja thatA. Ama chatAM theDI racanAtmaka ke bhAvAtmaka daSTi keLavI zako chuM, racanAtmaka rIte vicAra karavo joIe. A navA daSTibiMduthI vicAratAM te A rIte ke, ApaNe nIcenA muddAo dhyAnamAM rAkhavA joIe ema mane lAge che - (6) kRSNa rAsalIlA karI tyAre e mAtra ATha ke nava varSanA ja (1) jo bhAgavatamAM mAtra gappAM ane atyukita ja hoya te hatA. ciraharaNa vakhate te ethI paNa nAnA hatA. AvA nAnA bALavinobA, paMDita mAlavIyA, hanumAnaprasAda poddAra tathA bIjA kamAM koI paNa prakAranI kAmavAsanA hoI zake kharI? kRSNa vAMsaLI vagADe aneka vidvAna, bhakato tathA sAdhusaMte bhAgavata para ApharIna kema che ane badhI gopIo doDI Ave che tyAre kRSNa emane pAchA che? aneka loko enuM vAraMvAra pArAyaNa kema kare che? evuM kahevAya javAnuM samajAve che, chatAM e nathI jatI. tyAra bAda rAsa AraMche ke, vidhAtA" RAmAvate parIkSA. huM eka vAra zrI moTA pAse beTho bhAya che. rAsamAM gopIone abhimAna upaje che, eTale kuNa aMtadhyana thAya che. vakhate gopIo kRSNane uddezIne eka gIta hato tyAre karasanadAsa mANeka tyAM AvelA hatA. e kahetA hatA jovIta gAya che. temAM kahe che. na va zopiniMdano ke bhAgavatamAM te keTaleka ThekANe zekasapiyarane paNa bhUlAvI de evuM javAna, arviruM reDhInAmu saMta rAmA "nama kevala kAvyatatva jovA maLe che. A sAruM hoya to ApaNI yuvAna peDhI yazodAnaMdana hI nahIM ho, samasta zarIradhAriyoM ke hRdayameM rahanetaraphathI enI upekSA na thAya e ISTa nathI? vAse unake sAkSI ho, antaryAmI che." A vAta sAcI hoya, ane - (2) ApaNe e paNa yAda rAkhavuM joIe ke bhAgavatamAM ghAruM sAcI mAnavI paDaze, kAraNa bhAgavatakAra kahe che ke jeTalI gopIo agrAhya ane ApaNane aziSTa lAge evuM haze to paNa emAM dhRva, hatI eTalA kRSaNa banyA hatA ane rAsa ramyA hatA - te koI strI potAnA aMtaryAmI sAthe rAsa rame emAM ApaNe vAMdho kema laI prahalAda, ajAmila, aMbarISa, gajendra(gajendra mekSa) vagerenAM AkhyAna zakIe?meM upara je bhAgavatapremI kathAkArane ullekha karyo che temaNe che, ane aneka pAtroe karelI bhAgavatanI stutio paNa che. jema Avo sIdho prazna pUchIne mane vicAramAM nAMkhI dIdho. hAjaramAMthI ghauM lAvIe chIe temAM kAMkarA vagere vINAmaNa hoya che (7) bIjuM e dhyAnamAM rAkhavAnuM che ke parIkSitamAM ja kAntite ApaNe kADhI nAkhIe chIe, tema ja bhAgavatamAMthI ApaNane lAla ane paramAnaMda banene saMzayavAdI pUrvaja beThelo hato. A kAMkarA lAge te pheMkI devAnI ApaNane chUTa che. paNa ApaNI AMkhe pUrvaja parIkSita pAse puchAve che, "unake avatArakA udezaya hI ghauM dekhAtA ja na hoya ane kAMkarA ja dekhAya to e doSa ApaNI thaha thA ki dharmakI sthApanA ho aura adharmakA nAza .....phira unhoMne daSTine na hoI zake? svayaM dharma ke viparIta parIkA sparza kaMse kiyA? ...... kisa (3) thoDA vakhata para " prava8 nIvana " mAM "potAnA ja bALa- abhiprAyase vaha niMdanIya (parIyiAta Apane ja zabda vApare che kanA khUnIne teNe mAphI ApI" e mathALAthI eka satya ghaTanA. tam) karma kyiA?" zrI zukadevajI javAba Ape che. Ape sadabhAvapUrvaka prasiddha karI hatI. Avo ja eka prasaMga bhAga- "tejasvI puruSeka koI doSa nahIM hatA. dekhe agni saba kucha khA
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-1 70 prabuddha ja vana jo dhIra puruSa : bAra bAra zravaNa aura varNana adhAtamAM kaSNa caritra viSe baMdhAyelA * jAtA hai, para una padArthoke doSase lipta nahIM hotA...... gApi- chuM ane mAruM saMskRtinuM jJAna alpa che, tethI 'gItagoviMda' mArAthI theMke unake pati aura saMpUrNa zarIradhAriyoM ke anta:karaNome rAmajAtuM nathI ane te aMge mArI daSTi tamArA te jo AtmArUpase virAjamAna che, je sabake sAkSI aura paramapati jevI ja che. hai, vahI te apanA divya - cinmaya zrIvigraha prakaTa karake yaha lIlA (12) koI ema kahe ke, "huM paramezvaramAM mAnatA nathI." kara rahe hai ......... vrajavAsI gopene bhagavAna zrIkRSNase tanika agara koI ema kahe ke "paramAtmA nirAkAra hovAthI doSabuddhi nahIM kI ... va) esA samajha rahe the ki hamArI enAM sAkAra darzana thatAM ja nathI, mAtra prakAza dekhAya paniyAM hamAre pAsa hI hai." che" athavA koI kahe ke, "huM te bhagavAnane spaSTa kahI dauM ke, (8) zukadevajIne A khulAso kadAca Apane gaLe na Utare. "mane maLavuM hoya te DroIMgarUmamAM Avajo, bAtharUmamAM nahi," to tathApi zukadevanuM pAtra paNa vicAraNIya che. bALabrahmacArI evA e ApaNe koInI sAthe takarAra nathI. meM te eka prakAranuM pragaTa cintana parama avadhUta che. emanI daSTimAM strI-puruSano bheda nathI. eka (lAuDa breikIMga) karyuM che. Apane ThIka lAge te "pravRDha nIvana' vAra zukadevajI koI sthaLethI pasAra thatA hatA tyAM traSipatnIo nA vAcakone emAM sahabhAgI banAvaze; nahi te kacarAnI TopalI (ke apsarAo) snAna karI rahI hatI. zukadevajIne jevA chatAM to che ja. eka khulAso paNa karI lauM ke mArI pAse bhAgavatanuM te strIoe saMkoca anubhavyo nahi, paNa zukadevajInI pAchaLa emanI gujarAtI bhASAMtara nathI. mane eTaluM saMskRta nathI AvaDatuM ke huM pitA vyAsa AvyA tyAre A strIoe ekadama kapaDAM paherI lIdhAM. jAte tarajamAM karI zakuM; tethI ahIM hiMdI anuvAdane upayoga vyAsane A joI Azcarya thayuM ne khulAse pUchayo tyAre javAba karyo che. eja. maLyuM ke "ApanI daSTimAM strI-puruSanA bheda che; zrI zukadevajInI amadAvAda - li. kAntilAla zAhanA tA. 27-7-69 namaskAra daSTimAM nathI." AvA zukadevajI rAsalIlA mATe kahe che: "parIkSita ! taMtrI-oMdha jo dhIra puruSa vrajapuvatiyAMka sAthe bhagavAna zrIkRSNake Isa cinmaya rAsa-vilAsakA zraddhAke sAtha bAra - bAra zravaNa aura varNana uparanA carcApatramAM zrImada bhAgavata vize ane tenA anukaratA hai, use bhagavAnane caraNome parA-bhakita kI prApti hotI hai saMdhAnamAM kRSNa caritra viSe baMdhAyelA mArA mananuM valaNa badalAvavA aura vaha bahuta hI zI apane hRdaya ke roga kAmavikArase chuTakArA De. kAntilAla zAhe ATale baLavAna prayatna karyo che, ema chatAM pA jAtA hai, urAkA kAmabhAva sarvadAke liye naSTa ho jAtA hai." - pUjya vinobAjI sAthe, jyAre teo saurASTra bAjue AjathI ATha (kALA akSara meM karyA che). daza varSa pahelAM bhAvanagarathI mAMDIne rAjakoTa sudhInI padayAtrA (9) ApanI buddhi A nahi ja svIkAre e huM samajuM chuM. karI rahyA hatA ane e padayAtrAmAM huM paNa eka yAtrika tarIke ApaNuM du:kha e ja che ke, je buddhithI para che. yu. paraMtastuta:; joDAyo hato tyAre, thayela carcAvA daramiyAna rajU karelA bhAgavata. vRdhe mAtamAM mahAna pura: ene ApaNe buddhithI samajavA vize ane kRSNacaritra vizenA mArA abhiprAyomAM kazo pharaka paDaye nathI ema kahevAnI mane pharaja paDe che. bhagavAna kRSNa jevA nAjuka mApavA jaIe chIe. jema tAva mApavA mATe kATalAM nakAmAM che ane viSaya aMge carcAmAM utaratAM huM khUba saMkoca anubhavuM chuM, e kAraNe vajana karavA mATe tharmomiTara kAmamAM AvatuM nathI tema keTalIka ke koI paNa kRSNabhakatanA dilane mAruM lakhANa rakhene AghAta pahavAto samajavA mATe buddhi nakAmI che; tyAM bhAva-bhakita upayogI cADe. Ama chatAM kAntilAlabhAInA paDakArane huM ThelI zakato nathI, nIvaDe che. kaho e hRdayano viSaya che. ApaNane jevI zaMkA-kuzaMkAe pachI tema karavAthI koI kRNabhakatane AdhAta pahoMcavAnuM hoya te bhale pahoMce. thAya che tevI hRdayapradhAna lokone thatI nathI. (10) pUchyuM modInA jIvanane eka prasaMga che. kAMcImAM A carcAmAM AgaLa vadhuM te pahelAM bhAgavata vinA mArA emane eka sAMI maLe che. sAMI kahe che, "tArAM badhAM kapaDAM kADhI khyA upara kAMIka navuM prakAza paDaze e AzAe tAjetaramAM nAkhI zaheramAM pharI Ava." mATe A pramANe kare che; arthAta moTAnuM pragaTa thayela vinobAe lakhe bhAgavata sAra Aghanta vAMcI gayo. ciraharaNa thAya che. ApaNI buddhi sAMInA Adezane ke moTAnI paNa te pustakamAM te bhAgavatanA ekAdaza skaMdhamAMthI vINI kADhelAkriyAne na samajI zake, nirarthaka gaNe ke aziSTa mAne - pAtra A judA judA viSa uparanA-zlokonuM vivecana che. A pustakathI banelI ghaTanA che, ane huM samajuM chuM ke moTAne dehAdhyAsa to AkhA bhAgavata upara (ekAdaza skaMdha sivAyanA) kaze. navA prakAza tyArathI ja gayuM. A prasaMgathI ciraharaNanI kRSNalIlA samajavAnuM mane sAMpaDato nathI. sugama bane che.. bhAgavatamAM kazuM ja sAruM nathI, kazuM ja grAhya nathI ema kahevAno (11) Apa kRSNa vize game te mAnatA ho, paNa Astika mAro Azaya che ja nahi. paNa hai. kAntilAla zAhe vINAmaNane to che ja dAkhalo Apyo che te dAkhalAne pakaDIne mArA manane bhAva jaNAvuM ane pratyekanA hRdayamAM bhagavAna beThelA che. te sAdhAraNa rIte ghaunA vINAmaNamAM kAMkarA ja vINavAnA hoya che. sarvasva vADhuM saMniSTo evuM mAne che teTaluM svIkArI Apane eka prazna pUchuM chuM: "dhAro ke, ApaNe snAna karI rahyA bAkI pachI DhagalAbaMdha ghauM ja rahe che, jyAre bhAgavatanA vIsAmaNamAM hoIe te ja ghaDIe ApaNA hRdayamAM rahele bhagavAna pragaTa ghauM ja vINavAnA hoya che. bAkI DhagalAbaMdha kAMkarA ja paDI rahe che. thaI jAya te ApaNe zuM karIe? ApaNe TuvAla mATe phAMphAM kRSNagopInI zuMgAralIlAmAM kRSNanI ummara koI ThekANe bhalene mArIe, AMkha mIMcI daIe, ene page paDIe ke bheTI paDIe? ATha-nava varSanI darzAvavAmAM AvI hoya, paNa AkhI zuMgAralIlA yuvAna A paramAtmA keve rUpe pragaTa thAya che te huM kahI zakato nathI, paNa kAmI strI vaccenI ane kAmukatAthI bharelI che ane kRSNaema kalpI zakuM chuM ke, koInI AgaLa zaMkha,-cakra, gadA-padmadhArI caritranA A prakaraNe lokamAnasamAM meTA bhAge kAmukatA uttejacaturbhuja rUpe thAya, te koInI AgaLa vinTe na padAra vAnuM ja kAma karyuM che. gopagopI-bhAvane rUpakamAM gaThavIne game foa, juvAvitve viniverAnam evA bAlamukuMda svarUpe pragaTa tevI tAtvika vAoN tame kare, paNa ApaNA dezanI vaizyAo paNa thAya, te vaLI koInI samakSa meramukuTadhArI, baMsIvibhUSita, pItAM kRSaNa gopInA-jAtIya saMbaMdhane ja abhivyakata karatAM zuM gArAtmaka baradhArI banI pragaTa thAya, ane koInI AgaLa kadAca potAnA gAyane gAIne kAmAtura mANasanI kAmAturatAne uttejatI jovAmAM mohinI svarUpathI paNa pragaTa thAya. Ama pragaTa thayA bAda ApaNI Ave che. gItagoviMdamAM bhArobhAra jAtIya vikRti sUcavatAM ja AgaLa te je kriyA kare karAve te enI lIlA. AvI lIlA bALa gIte vAMcavA maLe che. kRNacaritranI e zuMgAralIlAtmaka bAjae lIlA, sakhya lIlA tema ja madhura lIlA paNa hoI zake. madhura lIlA bhagavAna kRSNa tarapha vaLelA lokomAM viSayavAsanAne uttejana te ja rAsalIlA. A rIte vicAra karatAM rAsalIlAnuM rahasya khulluM ApyuM che A mAro abhiprAya che ane temanI badhI dalIlo thAya che. eTaluM ja nahi, A rIte vicAratAM 'gIta gevida' nA pUrI gaMbhIratApUrvaka vicArI javA chatAM, mArA abhiprAyamAM hArdamAM paNa kadAca ApaNe pravezI zakIe. jo ke huM saMgItabadhira koI khAsa pharaka paDayo nathI. * paramAnaMda
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ 212 prabuddha jIvana jUnAM smaraNAne tAjA karatA eka patra zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA kAryAlayanA udghATana bAdataratamAM ja mArA vyApAravyavasAyanA kAraNe jenI sAthe mAro varSo jUnA snehasaMbaMdha che ane je mane peAtAnA eka vaDIlajana samAna lekhe che te ciM. bhAI hIrAlAla muni taraphathI eka patra maLyo sva. gIradharalAla harakhajI muni sAthe bhAgamAM meM varSo sudhI jhaverAtanA vyApAra karyo. kulphI hAusa, bIje mALa, 77, zekhamemaNa sTrITamAM amArI peDhI hatI. gIradharalAla muninA bhatrIjA bhAI hIrAlAla muniamArI sAthe besatA ane peAtAnA alaga vyavasAya karatA. e varSo daramiyAna nIcenA patramAM jemanA ullekha che te sva. maNilAla mekamacaMda zAha ane sva. vrajalAla dharamacaMda meghANI amArI peDhI upara avAranavAra AvatA ane avAranavAra kalAko sudhI amArI carcAvArtA cAlatI. e ja rIte zrI dIpacaMda TI. zAha paNa avAranavAra AvatA. AmAMthI vrajalAla meghANInuM 1947mAM, maNilAla meAkamacaMda zAhanuM 1954mAM ane zrI gIradharalAla muninuM 1962 mAM avasAna thayuM. zrI dIpacaMdabhAI ane huM Aje hayAta chIe ane mitrabhAve maLatA rahIe chIe. prastuta patramAM bhAI hIrAlAle amArA e milanaprasaMgeAne yAda karyA che. ane sAthe sAthe mArI pratyeno AdarabhAva temaNe vyakata karyo che. mArI sahadharmacAriNI, jene yAda karavAnuM, saMsthAnA navA kAryAlayanA udghATana prasaMganA mArA nivedana daramiyAna, mArA dhyAna upara AvyuM nahAvuM tenA smaraNane paNa bhAI hIrAlAle A patramAM saMkalita karyuM che. A patranA lakhANamAM rahelA madhurabhAvathI mAru dila khUba prabhAvita banyuM ane AtmazlAdhAnA doSa vahorIne paNa prabuddha jIvananA vAcakone A smaraNanoMdhanA bhAgIdAra banAvuM evI manamAM pharelI IcchAne vaza thaIne A patra nIce pragaTa karavA huM prerAyo chuM. -paramAnaMda muMbaI, mATuMgA, tA. 28-12-'69 parama pUjaya paramAnaMdabhAinI sevAmAM, zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA navA kAryAlaya sAthe tamAruM zubhanAmasmaraNa aMkita thayAnA ahevAla vAMcI bahu AnaMda thayo. ane bhUtakALanAM ghaNAM saMsmaraNo tAjAM thayAM. samAjane sAcI STi ApI, sadAcAra tarapha vALavAne jIvanane UrdhvagAmI banAvavAnA tamAro Adarza ane sad. mu. maNibhAI mAkamacaMda zAhanI sevAtamannAne caritArtha karavAnA sukAryamAM varSothI tame tanmaya banyA che. mu. maNibhAInA tamArA paratvenA ananya Adara, vizvAsa ane bhakitabhAvane tame sArthaka karI batAvyA e kharekhara gauravara-prada ghaTanA che. tamane bannene e viSe vicAravinimaya karatA sAMbhaLavAnA aneka vakhata mane lhAvA maLatA eTale sad. mu. maNibhAInI puNya--smRti sAthe tamAruM nAmasmaraNa aMkita thayuM e mArA mATe nityanuM subhaga darzana che. moTA mANasanI zubhaniSThA ane sAdAI te ghaNI vAra jovA-sAMbhaLavA maLe che paNa sAdA ne saraLa mANasanI meTAI tenI saMniSThA ne sevA-tamanAnI jhAMkhI to koIka vAra ja thAya che. jIvananAM zAzvata mUlyo samajavA te samajAvavAnI hetupradhAna pravRtti pramANamAM ghaNI nAnI jaNAya che paNa tenuM mUlya keTaluM moTuM che? e pachIthI ja samajAya che ane tyAre ja e sAdhutAmAM vaselI meTAInuM darzana thAya che. niravadhi kALanA garbhamAM badhuM vilIna thaI jAya che. paraMtu nirvyAja prema ane ni:svArtha kartavya tenA sAtatye nitya jIvaMta ja rahe che ane e paraMparAe ja saMskRti ghaDAya che ane mAnavajAta UjaLI dekhAya che. tamArA kAryamAM tame savizeSa yazabhAgI ne preraNArUpa nivaDe tevI abhyarthanA sAthe tamane A prasaMge sAcA hRdayanA vaMdana karuM chuM. A prasaMge saMvedanazIla sad. DaoN. vrajalAla meghANInI puNya smRti paNa tAjI thaI. mAnavatAnA e mahApUjArI bhAvAvaMze garIbAImAM amirInAM darzana karAvatI emanI vArtAo avAra tA. 16-170 navAra AvI vAMcI saMbhaLAvatA tyAre temanA pavitra hRdayanI vyathA ane anukaMpAnAM avarNanIya darzana thatAM. jevuM bolatAM ne lakhatAM evAM ja saMvedane komI hullaDamAM svecchAe e zahIda thayA. evA arvAcIna didhicanAM darzana Aje keTalA durlabha che? AvA ghaNAM saMskArasvAmIe ane vicArako sAthenA tamArA satsaMganA mUka sAkSI banavAnuM subhAgya mane prApta thayuM che tene huM jiMdagIno amUlya lhAvo samajuM chuM. tamArI AvI saMskAra--sAdhanA ne pravRtti paratve mArA sad. kAkA Ave ja Adara dharAvatA hatA. sad. mu. maNibhAI ane tamArA nAmasmaraNane, tame banne jANe sAthe beThA ho tema jovA hayAta nathI te vAtathI mane bhAre kheda thAya che. ane ApaNe vItAvelAM varSAnA bhUtakALa sajIvana thaI aneka saMsmaraNo tAjA kare che, ane AMkho bhInI thAya che. prAraMbhakALanA zrI dIpacaMdabhAI jevA sahRdI ne bIjA tamArA ghaNAM sahakAryakaronI smRti saheje thAya che, te sarva sAthena paricaya ane saMsmaraNA mArA mane mArI moMghI mUDI che. te sarvane namaskAra. A prasaMge e vAtano ullekha karyA sivAya dilanI mArI A vAta mane adhUrI lAge che. ghaNA ghaNA vicArako, sAhityakAro ne saMskArasvAmI sAthenA tamArA nikaTanA paricaye te badhAnuM UjaLuM Atithya karavAmAM ne bIjA ghaNIya agavaDo veThI pU. vijyAbahene sadAya hasatA moMe je bhAga Apyo che tenA paNa ghaNAM varSo sudhInA huM sAkSI chuM. parApUrvathI lakSmaNa patnI UrmilAnA ananya bhAgane aMdhArapaTamAM pUrI daIne ane srIne puruSanI ardhaganA kahIne tenI mahattAnI rekhA bAMdhI devAmAM Acitya lekhAtuM AvyuM che. e daSTie, tamArI smRtimAM teo paNa samAI jAya che evA AzvAsana sAthe amArA sarva kuTuMbIjana taraphathI temane paNa sAcA hradayanAM vaMdana karI temanA prati amArA sarvanA Adara ane mAnanI bhAvanA vyakata karavAnI taka lauM chuM. sad. mu. maNibhAI ane DA. meghANI jevA ghaNA lAgaNIvaza ne UrmizIla bhAIonetA harahaMmeza nibhAvI lIdhA che. mArI paNa koI kSati hoya te tevI udAratAe nibhAvI levA vinaMti karatA tamArA hIrAlAla bhU. muninA namaskAra. sAputArA paryaTana zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha taraphathI saMghanA sabhyo ane temanA kuTuMbIjano mATe nAsika najIka paNa gujarAta rAjyamAM-dariyAnI sapATIthI lagabhaga 350 phITanI UMcAIe Avela sAputArA nAmanA hIla sTezananuM jAnyuArI tA. 24mIne zanivAra rAtathI sAmavAra tA. 26mInI rAta sudhInuM paryaTana gAThavavAmAM AvyuM che. A paryaTanamAM joDAnAra bhAI-bahenone tA. 24mI jAnyuArI zanivAre rAtrinA 10-50 vAgye vikaToriyA TaraminasathI upaDatI bhusAvaLa pesenjaramAM nAsika laI javAmAM Avaze ane tyAMthI basamAM sApu tArA pahoMcADavAmAM Avaze. e ja rIte jAnyuArI tA. 26mIne somavAre sAMjanA cAra vAgye sAputArAthI nIkaLIne nAsika thaIne maMgaLavAra savAranA sADA pAMca vAgye muMbaI pAchA pharavAnuM raheze. A pravAsamAM joDAnAra bhAI-bahenAe vyakita dITha rUA. 60 ane bAra varSathI nIcenA bALako mATe rU. 40 bharavAnA raheze. pravAsamAM joDAnAre bane teTaluM nAnuM beDIMga, Torca tathA glAsa sAthe lAvavAnA raheze. A paryaTana 40 pravAsIo pUratuM vicAravAmAM AvyuM che. tethI saMghanA je sabhyone A paryaTanamAM joDAvAnI IcchA hoya temane saMghanA kAryAlayamAM jarUrI rakama satvara bharI javA vinaMtI che. cImanalAla je.zAha, subodhabhAI ema. zAha, maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMgha
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-1-70 prabuddha jIvana 213 vartamAna rAjakIya pravAha [ tA. 7-1-70nA roja jaina soziyala gRpanA upakrame vadhe te tenI vaheMcaNI thAya, badhAne AjIvikA maLe, mATe khoTo biralA kriDA kendranA udyAnamAM bhAratanA bhUtapUrva udyogapradhAna zrI vitaMDAvAda choDIne dareka kAme lAgI javAnI jarUra che. manubhAI zAhanuM "vartamAna rAjakIya pravAho' e viSaya upara pravacana - " Ama karavAne badale atyAre zuM cAlI rahyuM che? 73 varSa goThavavAmAM AvyuM hatuM. te gupanA maMtrI taraphathI maLelI prastuta jUnI kaoNMgresa- AvA saMgaThThita moTA pakSane duniyAmAM kayAMya joTe pravacananI noMdha nIce rajU karavAmAM Ave che. maLe tema nathI, ema chatAM tene toDIne - bIjo virodha pakSa racIneprabuddha jIvanamAM chellA traNa cAra aMkamAM zrI cImanalAla amAre pakSe vadhAre TakAno Teko che - AvI vAte, mAnasika devA cakabhAI zAhanI lakhelI koMgresI rAjakAraNanI AlocanA pragaTa jeNe kADhayuM hoya te ja karI zake. Ama karavAthI te pakSa nabaLo paDe. thaI cUkI che. A AlecanA koI koIne IndirA-taraphI lAgI che, tame sAthe hatA tyAre paNa 40 TakAmAM hatA, te judA paDIne TUMkA to ema chatAM mArA abhiprAya mujaba zrI cImanabhAI AjanI koMgre- ghaTavAnA che, ane toDaphoDamAM mAnavALA bIjA pakSono Teko laIne sanA be bhAgalAmAMthI koI paNa pakSa sAthe joDAyelA na hoIne, bahumati hAMsala karavA jaze to dezanI ghora khodAI jaze. temanI AlocanAmAM eka prakAranI taTasthatApUrvakanuM mArgadarzana Apa vaDA pradhAna e vyakita nathI paNa saMsthA che. ane eNe Nane maLyuM che. AjanA koMgresI rAjakAraNamAM zrI manubhAI zAha te mAnahAni - apamAna gaLI jaIne dezanuM hita joIne AgaLa paNa eka mahattvanI vyakita che. Aje teo junI saMsthAkIya keMgresa vadhavuM joIe. ene badale vaDIlo AgaLa vadhavA detA nathI ema sAthe joDAyelA che ane prastuta vivAdamAM temano Agavo daSTikoNa che. bahAnuM kADhIne pakSane toDavo e te dezane droha karavA barAbara che. A daSTikoNathI prabuddha jIvananA vAcako paricita bane te ane banne jUthamAM juvAna-vRddho to che ja ane vaDIlonI jo hetuthI A noMdha pragaTa karavAmAM Ave che. paramAnaMda] AmanyA na rahe to lokazAhI cAle ja kevI rIte? jo AmanyA na vakatavyanI zarUAtamAM arthakAraNa ane rAjakAraNa viSe zrI rahe te DikaTeTarazIpa ja Ave. mArA anubhavanI vAta karuM te meM manubhAI zAhe samajaNa ApI ane jaNAvyuM ke "paMDita javAhara IndirAjIne koI divasa uddAma tarIke joyA nathI. rASTrIyakraNanI lAle pitAnI hayAtI daramiyAna dezanI sthiti samatola rAkhI hatI, bAbatamAM temane morArajIbhAInI rUkAvaTa hatI evI chApa ubhI karavA paraMtu temanA gayA bAda dezanA rAjakAraNanI sthiti DAmADoLa prayatna thAya che te, lAlabahAdura zAstrI pachI morArajIbhAI kayAM thavA lAgI che ane paristhiti eTalI hade pahoMcI che ke, mahAtmAjI hatA? tyAre kema kAMI karI zakayA nahi? tyAre koNa naDatuM hatuM? ane temanA sAthIoe jabaradasta bhega ApIne je mahAmUlI sacina caudharInA vakhatamAM rASTrIyakaraNa kema na karyuM? TI. TI. ke. AjhAdI prApta karI che tene nAza thavAnAM pagaraNa mAMDAyA hoya ane nANAMmaMtrI hatA tyAre te pote paNa rASTrIyakaraNanI viruddha hatA. e mATe samaya najIka AvatA hoya evI bhIti lAge che. jo dezanuM lAlabahAdura zAstrI temane kADhavAnA hatA tyAre dasa divasa pahelA ja rAjakAraNa nahi bace te deza paNa nahi bace. mATe lokazAhIne TakAvI temaNe tema kaheluM. ekeya nANAMpradhAna Ama karavAne taiyAra nahotA. rAkhavA mATe dareke rAjakAraNamAM rasa levo jarUrI bane che." huM to prathamathI ja Ano virodha karato rahyo chuM ane meM to e AgaLa cAlatAM temaNe kahyuM ke "atyAre je rItanuM gaMdu viSe chApAomAM lekho paNa lakhyA che. rAjakAraNa cAlI rahyuM che tene calAvI levAya ja nahi. dareka mANase " kAmarAja te paMdara varSathI ane khAsa karIne chellA cAra dezane vicAra pahelAM karatAM zIkhavuM joIe. lAlaca ane bhayathI varSathI rASTrIyakaraNanI vAta kahetA ja AvyA che. beMkonuM rASTrIyakaraNa jhUkI javuM e to kAyaratAnI nizAnI che. bApue ApaNane nirbhayatA karavA viSe IndirAjIe morArajIbhAIne kahevuM joItuM hatuM, paNa zIkhavI che ane e nirbhayatAe ane ahiMsAe kevo camatkAra tema karyuM nahi ane je mANase 45 varSathI dezanI sevA karI che evI karI batAvyo - ke je briTiza sAmrAjya upara sUraja kadi Athamata eka pIDha vyakitane kADhavA mATe ja A pagaluM bharavAmAM AvyuM nahote evA moTA sAmrAjyane-e salatanane--hInuM eka paNa TIpuM ane te paNa adhikAra ane maryAdA jALavyA vinA - A keTalI reDayA vinA vidAya karI. hIna koTinI vAta kahevAya ? ane A pagaluM bharyAne pAMca mAsa "ApaNe samAjavAdane apanAvyo che eTale garIba ane thavA AvyA hovA chatAM haju kAMI nIti ghaDAI nathI. muMbaI kaoNMgresamAM paNa kAMI camatkAra thayo nathI. tavaMgara vacceno bheda mITAvavAne ApaNe sakhata parizrama karavAne UMgresane koI kuTuMbano IjAro nathI. sArAnarasA pagalAM che. temAM thoDA ghaNA ApaNe saphaLa paNa thayA chIe, paraMtu rAja pragatinA nAme levAya che, paNa te khurazI TakAvavA mATe. candrabhANa kartAo ane rAjakIya pakSo jyAM toDaphoDane raste apanAvatA guptAe kahyuM, prAIma minisTara 11 vakhata eka ja jagyAe hoya ane jANe navI zodha karI hoya tema mAtra "garIbI miTAvo' AvyA-40 lAkhano kharca thaye (prAIma minisTara jevI vyakitanI nA nArA ja phakata rAjakAraNIo lagAvatA hoya, tyAM khuda brahmA salAmatI mATe kharca thAya che te svAbhAvika che) paNa AvI prAIma Ave te paNa garIbIne pheDI zake nahi. kAMI camatkArathI garIbI minisTara jevI vyakita eka ja jagyAe 11 vakhata jAya tevuM kayAMya miTAvI zakAtI nathI. ApaNA AvaDA vizALa dezanI garIbIne bane nahi. te vyakita nathI - saMsthA che. te maryAdA cheDe eTale khyAla ahIM beThA Ave tema nathI. daMDakAraNyanAM gAmaDAMo juo saMsthAnuM satyAnAza nIkaLI jAya. te ane tyAre garIbI zuM cIja che tene kaMIka khyAla pAmI zako. - kalakattA javuM hoya to ajayane pUchIne javAya, paNa 40 AjhAdI daramiyAna amuka rAjakIya pakSe 22 varSa sudhI rAjya varSanA jUnA mitra candrabhAsa guptAne khabara paNa Aphisara jaNAve calAvyuM te paNa have garIbI haTAvanA nArA sAMbhaLavA maLe che. tyAre paDe ke vaDApradhAna AvavAnA che. candrabhANa guptA te khUba paNa AvA nArAthI samAjavAda kevI rIte Ave ? A mATe te. vivekI che paNa A rIte jo badhI ja maryAdAone lepa thaze to sakhata ane satata prayatnanI jarUra che, nArAnI nahi. A kAMI mUlyAMkano kathaLI jaze. milakata vaheMcavAne majhiyAra nathI. A bAvana karoDo deza che. saMjIva reDInI vAta laIe - pahelA te temanA vize rAjakAraNanI laDAIthI tenuM satyAnAza kADhI na zakAya. ApaNe dareka koI vAta ja nahotI-temanA spIkarapadanA saMcAlanakAryathI badhA ja kSetre utpAdana vadhe e mATenA prayatnomAM lAgI javuM joIe, utpAdana pakSo khUba khuza thayelA. emanA vize badhAne mAna hatuM. temanuM rA,
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhu nAma rASTrIya mAvaDIoe vicAryuM ja nahAtuM. reDI paradeza javAnA hatA te pahelAM teo vaDA pradhAnane maLavA gayA tyAre vaDA pradhAne temane kahyuM ke tamAro mane upayoga che ane tamArA jevA lAyaka mANasa koI nathI - chatAM temaNe anicchA darzAvI - ama chatAM dabANa karyuM ane hA paDAvI. A jANI morArajIbhAI ane kAmarAje temane abhinaMdana ApyAM-paradezamAM temaNe navo dhaDAko sAMbhaLyo. paradezathI AvIne vaDA pradhAna samakSa pAchI temaNe anicchA darzAvI ane kahyuM ke rASTrapramukhapada jhaghaDAnuM mULa bane tema huM IcchatA nathI. Ama chatAM vaDA pradhAne lekhIta Agraha karyo ane meM ja tamArUM nAma sUcavyuM che tema kahyuM : ATalA Agraha karIne temaNe hA paDAvyA pachI vaDA pradhAna jevI vyakita AvA vacanabhaMga kare tevA banAva duniyAnA ItihAsamAM banyo nathI. " vaDA pradhAne dIvALInAM kAryo badhAne mAkalelA temAM AbidaalInA kArDamAM gAMdhIjIne TAMkIne temaNe jaNAveluM ke : "satya ane asatya vacce jhaghaDo thAya tyAre satyanI ja jIta 214 thAya." AnA javAba rUpe AbidaalIe paNa gAMdhIjIne TAMkIne vaDA pradhAnane jaNAveluM ke : che." " jIva jAya paNa vacana na jAya e moTA mANasanA guNa sattAsthAnano prazna hAya tyAM ADIavaLI vAtA thavAnI. paNa moTI jagyAe beThA ho pachI haLAhaLa pIvAnI taiyArI hovI joIe. vaDA pradhAnane haThAvavA mATe paNa aMdarakhAne prayatno thayA haze. A game te hoya paNa vaDA pradhAne potAnA sthAnanA gaurava ane meAbhAne dhakko lAge tema kadI paNa vartavuM na ghaTe. 'huM ema pUchI zakuM ke je potAnI sarakAra sAme satyAgraha kare che evA pa. baMgALanA vaDA pradhAnane IndirAjI maLI zake, divasamAM cAra vakhata alaga alaga vicArasaraNIvALA cAra pakSane maLe te dasa miniTa nirjaliMgappAne maLavAmAM zuM vAMdho Ave? "dezanA duzmano sAthe sAdAbAjI karIne zuM karaze ? " premALa, sajajana, sahradayI, vinamra evA nirjaliMgappA jevA bIjo mANasa me joyo nathI. temane mAIsAranuM vaDA pradhAnanuM pada cheDAvIne IndirAjI A pade lAvyA - kAmarAje te nA ja pADI hatI--ane peAte ja lAvIne besADelA kaoNMgresapramukha sAme IndirAjI avizvAsanI darakhAsta lAve - AnA karatA caDe evuM hIMcakAruM koI kRtya na hoI zake. "A kaTokaTInA javAbadAra vaDA pradhAna ja che. basa! varSanI gulAmI karatA paNa AnA pariNAmo kharAba Avaze. " A badhI hakIkato rajU karavA pAchaLa koIne utArI pADavAnA mAro Azaya nathI. "siddhAMtavihANI nItithI deza AgaLa vadhI zakeze nahi. janarala InsyuransanuM rASTrIyakaraNa e to gArakhadhaMdhA jevuM thaze--jemAM kAMI kamAvAnuM che ja nahi. utpAdana vadhAravA viSe vicAravuM joIe. AvA kAmeA nakkara rIte karavA mAgatA ho te emAM hRdayathI sAtha ApavA badhA taiyAra chIe. sAta vAta tamArI mAnIe te tamAre sAmAnI traNa vAta paNa mAnavI joIe. jIdathI - bhrAMtithI jIvavAnuM cheDo. "tame rASTrIyakaraNa karyuM tene to badhAe apanAvyuM che, te badhAne sAthe laIne kAma karo. phakata rASTrIyakaraNa zabdamAM koI jAdu nathI - jo bAlavAthI garIbI cAlI jatI hoya te covIsa kalAka ApaNe tema bolyA karIe - paNa tenA zuM artha? " samagrapaNe AyAtanuM rASTrIyakaraNa karavuM enA jevI bIjI koI moTI mUrkhatA nathI. ajANI lAkha AITomAnI cakAsaNI koNa karaze ane kema karaze? Ama te ghaNA nakAmA mAla ghusI jaze jIvana 10 2 tA. 16-1-70 ane dasa lAkha vyApArIo ane enI pAchaLa nabhatA bIjA pacAsa lAkha mANasane bekAra karIne tame zuM meLavazeA? amuka mahattvanI thoDIka vastuonuM ja rASTrIyakaraNa thavuM joIe. --nikAsanuM rASTrIyakaraNa tA asaMbhava ane azakaya ja che. AnA mATe 1967 mAM mane kahevAmAM AvyuM hatuM ane meM nA pADI hatI." amerikAmAM jaina dharmanA pracAranI zarUAta cikAgeA zaheramAM jaina sAsAyaTInI sthApanA bhautika jIvananI saphaLatAo dharmane avagaNI zake nahIM. jagatanI koI paNa saphaLatA mAnavIne dharma - vimukha banAvI zakI nathI. 'amerikA' jevA bhautika samRddhithI sabhara dezamAM, tyAMnI prajAnA "adhyAtma prema " A viSayanA jIvatA jAgatA pUrAvA che. tAjetaramAM ja zikAgA zaheramAM sthapAyela " jaina sAsAyaTI" mAM bhAratIya jaino, jainetara tathA bIjA dhArmika AgevAno tema ja amerikano khUbaja rasapUrvaka jainadharmanA mULabhUta siddhAMto tarapha AkarSAI, A pravRttine rASTravyApI banAvavA prayatna karI rahyA che. jaina seAsAyaTInI sthApanAnA vicAra zrI mahendra amRtalAla zAha, zrI rameza seAlaMkI, zrImatI nayanAbahena selaMkI, zrI pravINa ema. zAha, zrI jayakumAra zAha vagere bhAI-bahenone AvatAM, A bhAIbahenoe bIjA utsAhI bhAIbahenonA saMparka sAdhI tA. 14-4-1969 ravivAranA dine zrI ramezabhAI solaMkIne tyAM avidhisaranI beThaka gAThavI. A avidhisaranI beThakanA pariNAme, tA. 5-10-1969 ravivAranA dine zrI pravINa ema. zAhanA nivAsasthAne, jaina seAsAyaTInI sthApanA karavAmAM AvI, ane seAsAyaTInI prathama beThakamAM adhyakSa tarIke zrI mahendra amRtalAla zAhanI varaNI sarvAnumate karavAmAM AvI. bhajano, pravacano uparAMta jaina dharmanA amerikAmAM tema ja amerikana prajAjanomAM yogya pracAra karavAnA hetuthI, saMsthAnI pravRttione vikasAvavA mATe keTalAMka sUcano karavAmAM AvyA. sAsAyaTInI bIjI sabhA tA. 9-11-1969 nA ravivAre "zrI mahAvIra nirmANa dina tathA dipotsavI nimitte," zrI umeza cAkasInA nivAsasthAne maLI hatI tyAre zikAnI zrI vivekAnaMdavedAMta sasAyaTInA svAmIjI zrI bhASyAnaMdajInuM "dharma ane AdhyAtmika zista " para pravacana rAkhavAmAM AvyuM hatuM. tA. 7-12-69nA dine zrI rameza solaMkInA nivAsasthAne zrI mahendra amRtalAla zAhanA adhyakSapade, sosAyaTInI trIjI sabhA yojavAmAM AvI hatI. temAM zrI javAhara maNiyAranuM " jainIjhama paranuM pravacana mananIya hatuM. bhArata, dakSiNa AphrikA tathA amerikAnA judA judA bhAgomAMthI sesAyaTInI pravRtti saMbaMdhI mAhitI pUchatA patra AvI rahyA che. paradezamAM vasatAM jainamAM bhAtRbhAva keLavI, dhArmika jJAnanA pracAra arthe tathA jainetara bhAratIyo tema ja amerikanamAM jaina dharma tathA jaina saMskRtinAM pracAraarthe pravacananuM mAdhyama aMgrejI rAkhavAmAM Avela che. amerikAmAM lagabhaga 150 jaina kuTumbA hovAnA aMdAja che. A badhAMnI eka DirekaTarI paNa taiyAra karavAnI nema che. ' jaina dharma ' nA saMdeza, bhASAprAMta tema ja dezanI sImA vaTAvI sAmAnya janasamUha sudhI pahoMcI zake, e hetuthI pustako, rekarDo tathA 'TaeNpa 'nA upayoga sAsAyaTI karI rahela che. sesAyaTInI cAthI sabhA jAnyuArI mAsamAM zrI mahendra amRtalAla zAha ne tyAM maLaze. A sabhAmAM seAsAyaTInuM baMdhAraNa pasAra karI hoddedAro tathA kamiTI membaronI cUMTaNI karavAmAM Avaze. A saMbaMdhI vadhAre mAhitI amerikAmAM zrI mahendra amRtalAla zAha, 7742, northa heskInsa, cikAge, 60626, yu. esa. e. athavA bhAratamAM zrI amRtalAla la. zAha, janmabhUmi paMcAMga kAryAlaya, ghoghA sTrITa, muMbaI-1 pAsethI maLI zakaze.
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-1-70 - prabuddha jIvana 215 , : "satyAraprArthanA-praNetA svAmI satyabhakta ! (kAmAkarsa pachI thayelA duniyAnA payagaMbara tarIke potAne manAvatA ane sAtvika zuddha saMsthApana mATe emaNe je mArga apanAvela che svAmI satyabhakata racita "satyora prArthanAnI paM. becaradAsa dezIe- ane e aMge je 'satyAra prArthanA" nAmanuM pustaka prakAzita karela che karI ApelI AlocanA nIce ApavAmAM Ave che. taMtrI) te aMge ame saMmata thaI zakatA nathI. e daSTithI ja emanA e dharmane mArga sau koI mATe hitAvaha che, paNa zarata e che ke pustakanuM ahIM samAlocana karavA dhArIe chIe. ', dharmane mArge vivekapUrvaka cAlavuM joIe. dharmanuM AcaranAre manuSya sauthI prathama vAta te e che ke dharmanA saMzodhake potAnA vivekane cUkI jAya che tyAre e hitAvaha dharma paNa bhAre jokhamI " nAmamAM ke bIjI bIjI paristhitimAM bheda karI lokothI judA paDavAnI banI gayela che e hakIkata atyAra sudhInA tamAma dharmonA ItihAsa jarUra hotI nathI. kharI rIte te e, lokomAM bhaLI jaI, ekarasa dvArA sAbita thaI cUkela che ane vartamAna dhamene anubhava paNa banI, lokonI sevA karI, temanI sAme dharmanuM vyavahAru AcaraNa karI e ja hakIkatanuM samarthana kare che. dharma eka vicArarUpa pravAha che. batAvI, dharmanuM kharuM rUpa pratyakSa karI batAve che, jema hamaNAM ja te svayaM cAlI ke prasarI zakato nathI. tethI tenAM pracalana ane prasAraNa pU. zrI gAMdhIjI karI gayA. Ane badale paMDitajIe pitAnuM mULa nAma mATe adhyAruonI, purohitenI, guruonI, AcAryonI, maulavI- badalI navuM nAma 'svAmI satyabhakata' pracalita karyuM e ghaNI vilaenI ke pAdarIonI khAsa saMsthAo UbhI thayela che. jyAM sudhI kSaNa vAta che ane e nAma sAthe je 'svAmI' vizeSaNa lagADayuM A badhI saMsthAo ni:spRha ane lokahitanI daSTivALI hoya tyAM sudhI e vaLI svAmitAnuM sUcaka vizeSaNa jUnA AcAryonI ke maThapatidharma lokahitakara rahI zake che, paNa jyAre e saMsthA lAlacu, enI gAdInuM sUcaka jevuM lAge che. dharmasaMzodhaka te dharmane ane ArAmazIla, ALasu ane jaDa jevI bane che tyAre, dharma vizeSa sAthe sAthe lokone sevaka hoya to ja te potAnuM kArya karI zake che, vikRta thAya che ane lokonuM hita karavAne badale ahita vadhAre kare paNa svAmI banyA pachI to te gosvAmI je paNa kadAca na banI che. dharmane A prastutamAM dharmanA siddhAMte, vidhiniSedha ane jAya? A pustakamAM ja paMDitajIe lakhela che ke: te aMge cAlatAM karmakAMDo samajavAnuM che. kALe kALe manana ciMtana saba raMga rahe Isa jIvana meM, 5ra pApa ne manameM A pAve. dvArA dharmane sApha karavo jarUrI che. loko te evuM manana ciMtana karI saba khela rahe Isa jIvana meM para pApa na manameM A pAvA. zakatA nathI. e kAma dharmanI rakhevALa saMsthAonuM che. e saMsthAe - jyAM jIvanamAM saba raMga rahevAnI ane saba khela karavAnI manana ciMtana karatI aTakI jAya che ane jaDapravAhamAM vahevA lAge kalpanA hoya tyAM pachI 'pApa na manameM A pAve" e vAta mAtra che, tyAre dharmane nAme ghaNe aMze adharma cAlavA lAge che ane zabdamAM ja rahI jAya che. AvA zabdo ghaNI vAra lokone ADe mArge leke paNa dharmanA e adharmarUpane mAna ApavA lAge che. dharmanA dorI na zake ema na kahI zakAya. paMDitajIe eka te pitAnuM nAma dareka pravartake kALe kALe dharmamAM parivartana upara khAsa bhAra mukela badalI "svAmI satyabhakata' thavAnuM pasaMda karyuM te zuM teo A pitAnI che. paNa rakhevALa saMsthAone e vAta sujhatI nathI ane teo mULa avasthAmAM satyabhakata na hatA? kadAca te vakhate lokonA svAmI" lokonA ajJAnane lAbha laI, jema aMgrejI rAye hiMda dezanA kharA na banyA hoya ema bane, chatAM teo potAnA ane potAnA parivAranA saMskArone jaDamULathI ukheDI nAkhavAne uddeza rAkhela tema, e sarathA te "svAmI' nahatA zuM? . pitAnAM ArAma, pratiSThA, gAdI ane svacchaMdane TakAvI rAkhavA bIjuM A pustakmAM 34 mA pAnA pachI paMDitajInuM eka citra che, mATe dharmanuM zuddha vyavahArurUpa na pravartAvatA, lokone ADe pATe caDAvI je vizeSa vilakSaNa che. mAthuM ughADuM che ane pagathI Doka sudhInuM de che ane paralokane hAla batAvI ajJAna prajAne pratyakSa jIvanathI zarIra kapaDAMthI DhAMkela che. jamaNA hAtha bhagavAna buddhanI jema abhayavimukha banAvI paralakanA bhAtA mATe sAbadI karavA preratA rahe che. mudrAne sUcaka hoya e rIte goThavela che ane DAbe hAtha DAbA gAThaNa AvI badhI dharmane nAme cAlatI paristhiti joIne ghaNA vicAro upara UMdhA rAkhela dekhADe che. kema jANe koI A tapta jagatane e sthitimAM saMzodhana karavA mATe prayatna karavAnuM vicAre che ane ghaNI abhaya karavAno DoLa karato hoya evI paMDitajInI mudrA citramAM vAra te maraNane hAthamAM laIne paNa e uddhArako rakhevALa jaDa goThavela che. trIjuM temanA 'satyAra' nAmanA maThane je prArthanAmaMtra saMsthAonI asala sthiti khullI pADI dharmanuM nirmaLarUpa loko che te hiMdustAnanI. koI lokabhASAmAM racAyela nathI, paNa paMDitajIe sAme jAhera karavA kammara kasatA hoya che. evA saMzodhako ane sudhArako pote je eka navI ja bhASA pedA karela che temAM raju karela che. Ama dareka dezamAM pedA thayelA che. gujarAtamAM thayele mahArAjA lAIbala te paMDijIe 'satyAra' maThanI sthApanA je ekatA mATe karela kesa A vAtanuM sacoTa udAharaNa che. paMDita darabArIlAlajI jaina nyAyazAstra sAthe jaina dharmanA UMDA che te vAta khaMDita thaI jAya che. kAraNa ke nAmabheda, vezabheda ane abhyAsI che, bhAre catura ane tarkapradhAna buddhimAna che. teo digaM- navo bhASAbheda utpanna karIne paMDitajI jANyeajANe bhedane poSaNa bara jaina saMpradAyanA anuyAyI hatA. jayAre teo abhyAsa karatA ApavA jevuM navuM kAma karI rahela jaNAya che. paMDitajInI evI hatA tyAre sva. paM. zrI nAthurAma premIjIe evI AzA vyakata karelI ke digaMbara jaina paraMparAmAM dharmane nAme je aneka prakAranI kalpanA che ke satyanI tathA ahiMsAnI pASANamaya mUrti banAvavAthI aMdhAdhuMdhI cAlI rahela che tene paDakAra Ape e eka paMDita taiyAra satyane tathA ahiMsAne vizeSa pracAra thaI zake che ane A uparAMta thaI rahyo che ane zarU zarUmAM paMDita darabArIlAlajInAM pravacane hiMdustAnamAM pedA thayelA ane bahArathI AvIne sthAyI thayelA tathA lakhANo dvArA e AzA saphaLa thaze ema ghaNA lokone lAgeluM. te te dharmanA devanI pASANamaya mUrtio eka sAthe rAkhavAthI dharmamAM paNa temanA dvArA digaMbara jaina samAjanA e divaMgata taTastha premIjInI ekatA AvI zake che ane loko badhA samadarzI yA saMpIlA banI AzA saphaLa thaI na zakI, jo ke paMDita darabArIlAlajIne jaina dharmanI vartamAna paristhiti joIne ghaNuM ja du:kha thayela che. temaNe chApela zake che. jo A rIte vividha mUtione zaMbhumeLa karavAthI lokomAM 'satyAra prArthanA' pustakamAM 34 meM pAne jaNAvela che ke vAstavika dharmanI samaja ane mAnasika ekatA AvI zakatI hota aMtastalameM amIta vedanA vANIme ati puNyaprakopA te pUrvanA dharmasudhArakone vA navA dharmasaMzodhakone dharmasudhAraNA jIvaname svAyatta nirIkSaNa maMgalatIrNa kalamakI neka che tathA saMzodhana mATe je athAga zrama karavo paDe te kadApi karavAnI A jAtanI manavRtti paDIta darabArIlAlajInI kharekhara che ' jarUra na raheta. jaina daSTie dharmanuM saMzodhana karanAra bhagavAna mahAemAM saMdeha nathI, paNa dharmanA ke jaina dharmanA saMzodhana, saMrakSaNa vIre keTalo badhe asAdhAraNa prayatna karela che ane kSamA vagere
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ 216 prabuddha jIvana tA. 19-1-70 guNo keLavavA kevA kevA pratikuLa saMyogamAM jANI joIne temane javuM paDayuM hatuM ane vartamAna dharmasudhAraka tathA dharmasaMzodhaka pU. gAMdhIjInI te jIvanacaryA saune sudividita ja che. temAM emaNe nauAkhalI jevA vizeSa pratikULa pradezamAM jaIne ahiMsAnI je ArAdhanA karela che te te bejoDa che ema kahevAmAM jarAya atyukita nathI. tathA eka kuSTInI sAravAra pote jAte ane pitAne hAthe karIne sAcA sudhAraka ane saMzodhakane asAdhAraNa Adarza ApaNI sAme UbhA karela che. A hakIkata paM. darabArIlAlajI sArI rIte jANe che, samaje che, chatAM temanA jevA buddhimAna puruSane AvA judo maTha te paNa satya ane ahiMsAnI zuddha sthApanA mATe banAvavAnuM sUjhayuM e eka rIte emanI buddhimattA tathA tArkikatAne bhAre paDakAra rUpa nathI? kevaLa satyanI rakSA mATe ja sA kreTIse jherane pyAlo pIvAne badale potAnA vatanamAM eka devaLa bAMdhIne temAM satyanI mUrti ke vizeSa judI judI mUtio sthApI hota ane te roja caMdanapuSpAdi dvArA te mUrtinI pUjA karato rahyo hota, te maMdiramAM ghaMTA vagADate rahyo hota ane satyanI mUrtinI AratIe ja UtArato rahyo hota te satyanI ArAdhanA thAta kharI ? paMDitajIe maTha te sthApyuM, paNa temAM satyezanI ane mammazI eTale ahiMsAnI mUrti banAvI, tenI judI judI mudrA batAvI. teTalA mAtrathI paMDita zuM ema samajatA haze ke satyane paramezvaranuM nAma ApavAthI ane ahiMsAne badale jene koI samajI na zake evA navo 'mammazI' zabda vAparavAthI satya ane ahiMsAnuM potAnA manamAM ane lokonA manamAM avataraNa thaI jaze? paMDitajI bhAre catura che, tArkika che, chatAM teo A raste phaMTAyA che tethI evI kalpanAne avakAza maLavAne saMbhava che ke temaNe potAnA nAma sAthe joDele 'svAmIzabda kadAca sAthika karavuM hoya? ane jema bIjA purohita ane paMDAe lokonA ajJAnane lAbha laI lokonA svAmI banI rahela che tema paMDitajIne paNa tema karavAmAM kadAca majA AvatI hoya ema kema na bane? A pustakamAM paheluM ja pAnuM dasa citravALuM che, jemAM vacce sadAdAnI mUrti che ane enI paDakhe ja mammazInI mati che. mUrti mammazInI che, chatAM tenA DAbA hAthamAM gadA ApavAmAM Avela che. A citra uparathI paMDitajInA ja manamAM pote kapelI mammazI upara vizvAsa che ke tenA hAthamAM Apela gadA upara vizvAsa che? ahiMsAnA bhUtapUrva sAdhake ane vartamAna sAdhake koIe ahiMsAnA ArAdhana sAthe gadAnuM paNa ArAdhana karyuM hoya tevuM Aja sudhI jANyuM nathI. A te ahiMsA uparanA agviAsa jevuM citra che ane mammazI ane gadA e banne ekadama virodhI vastu che, chatAM ahiMsAnI vAstavika sthApanA mATe paMDitajIne gadAnI paNa jarUrI kema paDI e jarAya samajamAM AvatuM nathI. jo ke paMDitajIe A aMge evA khulAse karela che ke sukhazAMti baDhAnevAlA kArya vinA zakita ke nahIM hatA. 'Isaliye zakitazAlI bhI bane" paMDitajIne A khulAse ema jaNAve che ke ahiMsAnI potAnI ja zakitane A khulAsA lakhanArane khyAla nathI. ahiMsA pate eka pracaMDa zakitano jharo che. tenI sAme koI paNa sukhazAMtibAdhaka bIjI zakita TakI zakatI nathI, mAtra ahiMsAnI zakitamAM pUro vizvAsa ane tenuM pUruM AcaraNa hovuM joIe. ApaNe saue hajI hamaNAM je pratyakSa karela che ke ahiMsAnI zakita sAme zastro nakAmAM jAya che. A be mUtio vacce rAkhI, sazanI bAjumAM ja jamaNA hAtha tarapha cAlu kalpanA pramANe kRSNanI, buddhanI ane IsAmasIhanI mUtio che ane mammazInI bAjumAM DAbA hAtha tarapha rAmanI mahAvIranI ane jarathustanI mUrtio che. IslAmanI sUcaka koI mRti hAlamAM nathI rAkhI, paNa makkA madInAnAM citrothI kAma calA vela che. paNa paMDitajInI IcchA che ke thoDA samaya pachI teo potAnA satya ramaThamAM pegaMbara mahammada sAhebanI paNa mUrti besAravAnA che ane vizeSamAM paMDitajI evI paNa IcchA rAkhe che ke AvA satyAra maTha ghaNe sthaLe sthapAyelA che tema bIje paNa aneka sthaLoe sthapAvA joIe. Ama aneka mUtione zaMbhumeLa karavAthI satyanI, ahisAnI, ekatAnI ane sarvadharmasamabhAvanI prasthApanA kema karIne thaI zakaze? A pustakamAM e citro ane mUtio uparAMta potAnA satyAramaThanI stuti, satyezanI AratI, mammazInI stuti, pIhara satyAra - vagere kavitAo bhajanaDhabanI ApelI che. Ama A AratI vagere Aja sudhI ghaNAM cAlatAM rahyAM chatAM satya ane ahiMsA vagerenuM avataraNa mANasanA manamAM vAstavika rIte barAbara nathI thayuM. te pachI A navI AratI vagerethI zI rIte thaze e ja samajAtuM nathI. A pustakamAM chelle chelle paMDitajInA eka premI gRhastha racelI satyabhakata prazasti tathA devadarabAra nAmanI kavitAo paNa chapAyela che. paMDitajInA A satyAramaThane lIdhe bIjuM kAMI saphaLa thAya ke na thAya, paNa svAmI satyabhakatanI prazasti ane paM. darabArIlAlajInA nAmane devadarabAra e jarUra saphaLa thavAne. amane lAge che ke paMDitajInI tIvra tarkazakita guMcavADAmAM paDI jaI chevaTe A Ide tRtIya upajAvavAmAM kAma AvI, e dharmanA saMzodhananI daSTie bhAre kamanasIbInI vAta gaNAvI joIe. emaNe eTale paMDita darabArIlAlajIe je navI bhASA, tenA navA zabdo ane kriyApada tathA tenA pratya vagerenI je koInA paNa dhyAnamAM na Ave evI adbhuta kalpanA UbhI karI tenI eka * khAsa cepaDI paNa chapAvela che ane te pote kapelI bhASAnuM nAma 'mAnavabhISA' ApavA sudhInI dhRSTatA karela che. A dhRSTatA sAthe paMDitajIe ekavAra rASTrapatipada mATe karelI umedavArInI paNa temanI asAdhAraNa dhRtA sarakhAvavA jevI che. kayAM satya ane ahiMsAnI vAstavika sthApanAnI tAlAvelI ane kayAM A rASTrapatipadanI jhaMkhanA? A bhAre viSamatA ane enI sAthe pitAne sayeza ane mammazInI mUrtivALo A satyAramaTha - A badhuM bakhaDajaMtara jevuM ekabIjA sAthe asaMgata che ema amane te dekhAya che. paNa A ajJAnapradhAna dezamAM zuM zuM vicitra cAlyuM nathI ane cAlavuM paNa nathI? paMDitajIe kalpelI navI mAnavabhASAnA namUnArUpa thoDA zabdo vagere ApI A avalokana puruM karIe. zabda artha mammazI - ahiMsA (dhAtu) abha- zraddhApUrvaka AjJA upadeza mAnanA 'abha" uparathI 'abhyala kriyApada puma - sabhI - (dhAtu) aMka - viveka karanA: 'aMka uparathI "aMkala" kriyApada, upara ApelA zabdo emanA satyAramaThanA maMtramAM vaparAyelA che. A uparAMta temaNe kalpelI vicitra bhASAnA vAkayanA namUnA A pramANe che:? aMko mAno - 'viveka manuNatA hai 2 i che fir- va dha mUka hai 3 cuma aMkoro DAnasU- jisane bivaka pA liyaa| 4 juma mikalU bodhimma- vaha vidvAnokA ziromaNi bana gyaa| aMtamAM ame paMDitajIne eka namra vinaMti karI laIe ke teo A rAjakAraNanI khurazI jevA phaMdAmAMthI nIkaLI javA prayatna kare ane satyadharmanA saMzodhana mATe puruSArtha karavA sAvadhAna thAya. je ke moDuM to ghaNuM thaI gayuM che paNa 'jAgyA tyAMthI savAra - ahIM paMDitajIe upajAvelI navI bhASA ane tenA zabda " vize je kAMI lakhyuM che te temanI mAnavabhASA" nAmanI temaNe ja racelI ane chapAyelI copaDIne AdhAre lakheluM che. e pustakamAM "17-6-47 vadha' ema chApIne ene samaya batAvela che. becaradAsa jIvarAja dezI mAlika zrI mubaI jaina yuvaka saMdha: mudraka ane prakAzaka : zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, prakAzana sthaLa : 385, saradAra vI.pI. roDa, muMbaI-4, - mudraNasthAna : dhI sTeTsa pIpala presa, keTa, muMbaI-1
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ - Regd. No. M H, 117 vASaka lavAjama rU. 7 prabuddha jainanuM navasaMskaraNa varSa 31 : aMka 19 prabuddha jIvana nA nara muMbaI, phebruArI 1 1970, ravivAra zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra paradeza mATe ziliMga 15 chuTaka nakala 40 paisA taMtrIH paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA <= mere navina che zivarAra: mArA jIvananA ghaDanArAM ? (zrI vimalAbahena ThakArathI prabuddha jIvananA vAcako suparicita che. paDI gaI che. AvI prakhara buddhiniSThA, satyanI sAdhanA ane te aDhI varSa pahelAM kailAsa parvata samIpa AvelA nArAyaNa brAhmaNatvane sArthaka karanArI ni:spRhatA, bhAgye ja koInAmAM jovA AjhAma gayelA. te divase daramiyAna A temanA jIvana-smaraNa maLI che. vidyAnuM emane vyasana che. svataMtra cintana emanuM zIla temaNe akSarabaddha karelAM. temanA apUrva vyakitatvanA ghaDataramAM che; jIvanane AdhAra che Atma pratyaya. temanA nAnA (bAnA bApujI) ane mAtApitAthI mAMDIne aneka je tattvanI pitAne jAte anubhUti thaI na hoya tene temaNe sane mahattee tema ja bhinna bhinna vyakitaoe zuM bhAga bhajavyo kadI paNa upadeza Apyo nathI. emanI cetanAne jAtibheda, dharmabheda, che tene A smaraNanemAMthI ApaNane surekha khyAla maLe che. varNabheda ke vaMzabheda kadI paNa sparzI zakyAM nathI. emanI bhakita AzA rAkhuM chuM ke prabuddha jIvananA vAcakone pAThayapustakanA pATho mAnavamAtra pratye premanI abhivyakitanA rUpamAM vahetI rahI che. jevI A smaraNanAM preraka ane prabodhaka nIvaDaze. paramAnaMda) teo kadI koI maMdiramAM gayA nahi, koI sAdhusaMta pAse paNa 1. more mana basa gaye sItArAma / gayA nahi. bhautika athavA AdhyAtmika camatkArathI e kadI paNa gurUo, saMte ane sajajanoe maLIne mAruM jIvana ghaDayuM che. AkarSAyAM nahi. mAre te kAMI paNa karavAkAravavAnuM rahyuM ja nathI. jIvana ghaDAtuM gayuM tema chatAM paNa mAnavamAtra pratye abhijAta AtmIyatAnuM jharaNa te huM jotI ja rahI. mAruM A nivedana kayAMthI zarU karUM tenI sUjha emanA jIvanamAMthI vahyA kare che. amane badhAne emaNe zIkhavyuM paDatI nathI. ke "Atmatattva tamArI bhItara maujuda che, tyAM zodho. e ja tamAre bacapaNanAM saMsmaraNo jeTalA yAda che temAM sauprathama yAda - guru banIne mArgadarzana karaze. bahAra guru zodhavAnI jarUra nathI." Ave che mArI bAnA bApujI - mArAM dAdAnuM javalAMta vyakitatva, upaniSado pratye prema emaNe jagADayo. svAmI rAmatIrtha jenI sAthe mArA jIvananA pahelAM 5-6 varSa joDAyelAM che. saumya ane vivekAnaMdane paricaya bApue karAvyuM. yogavAsiSTha, dAsabodha, ane snigdha vANI, vinamra ane madhura vyavahAra, premALa daSTi, IzvaraniSThA ane AtmaniSThAthI jhaLahaLanuM vyakitatva-emanI zI zI ekanAthI bhAgavata, ne bhagavadgItAthI mAMDIne kurAna tathA bAIbala viziSThatAnuM varNana karUM? mArAM nAnA - bAnA bApujI-pahelAM ja sudhIne paricaya paNa emaNe ja karAvyuM. saMtapuruSa hatAM ke jemanI pAsethI meM jANyuM ke Izvara koI siddhAMta emanA zabdo yAda AvatAM rahe che : nathI, tattva nathI; e te che jIvananuM sanAtana spaMdana, e ja spaMdana "sAramAM ghA kare da5: zrotA : mAM jIvana jIvI zakAya che. are, e vizuddha spaMdananI anubhUti ja jIvana che. A anubhUti vagaranuM jIvana jIvavuM e to narI zaba maMtavya : nididhyaasitvyH| yAtrA che. jyAre AvuM bhAna thayuM tyAre mArI uMmara pAMca varSanI thaI cUkI hatI. 3. tuma hI nI ho. Aje paNa kAnamAM gUMje che nIcenI paMkitao ke je mArAM mArI mA eka addabhUta vyakita che. mAtRtvane gauravavaMtu banAvanAnA tallIna thaIne gAyAM karatAM hatAM. nArI e pratibhAzALI nArI pratye mastaka sahajapaNe jhUkI jAya che sarayUke tIra ayodhyA nagarI enuM jIvana zubhapravRttionA jharaNA jevuM che. enA romeromamAM vahAM basata siyA lachamanarAma nirbhayatA chavAyelI che. sevAparAyaNa jIvana enuM zIla che. enuM more mana bana gayo sItArAma kaDaka zistapAlana bacapaNamAM kaThatuM hatuM paNa Aje enuM mahattva sItArAma sItArAma sItArAma samajAya che. sauthI vadhAre mahattvanuM varadAna mA pAsethI e maLyuM more mana basa gayo sItArAma ke IzvaraniSTha manuSya kadI ekale hoto ja nathI. enI niSThAnAM sarayUnA tIre nagarI ayodhyA, kiraNa saMsAranI badhI zubha zakitaone AkarSe che ane enA jayAM vase che rAma-lakSamaNa siyA, rakSaNa mATe anaMta rUpathI vahe che. mAre mana vasI gayA sItArAma. sana 1951 mAM jAgatika yuvaka pariSadamAM bhAga levA amerikA javuM hatuM. madhyamavarganA sAmAnya kuTuMbanI eka nAnA zaheramAM 2. gAma vA are dagSyaH | ucharelI chokarIne ekAeka IndrapurI javAnuM thayuM. jema jema javAne AtmA, are, dekhAvA gya che divasa najIka AvatA gayA tema tema mArA dilamAM gabharATa vadhate mArAM jIvana para mArA pitAnA jIvananI eka sacoTa chApa gayo. gaLuM sUkAI javA lAgyuM. jaMgalamAM, pahADonI ghATIomAM
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 - 2aa? prabuddha jIvana tA. 1-2-70 huM sadA nirbhayapaNe bhaNuM chuM, paNa manuSyasamAjamAM haratAMpharatAM gaLuM sukAI jAya che, vANI ruMdhAI jAya che, AMkha jhUkI paDe che, zarIramAM kaMpArI chUTe che. eka divasa mAe kahyuM, "tuM ekalI to nathI, gabharAya che kema?" meM Azcarya sAthe pUchayuM: "ekalI nathI? to..." mAe kahyuM, "IzvaraniSTha vyakita ekalI hotI ja nathI, Izvara pote ja enI sAthe thaI jAya che." bIjI paNa eka maulika vAta eNe mane karI hatI: "ApaNA pitAnA hRdayamAM bhagavAsanA na hoya te koIpaNa puruSamAM ApaNA pratye kharAba najare jovAnI lAlasA pedA thatI ja nathI. apaNI potAnI vAsanA ja sAmevALAnI AMkhamAM lAlasA banIne bhabhUkI UThe che. nirmaLa citta ane IzvaraniSThA rUpI pAMkhe vaDe UDIne saMsAramAM vicaro. jA, tuM sarvatra, sarvathA sadeva surakSita ja raheze." A vAtane 16 varSa vItI gayAM che. mAnA zabdonI saracAI jIvanamAM puravAra thaI cUkI che. dezaparadezamAM pharavAnuM rahyAM : karyuM ne ajANyA pradezamAM ajANyA loko sAthe rahevAnuM banyuM tyAre pratIti thaI ke sAcesAca huM ekalI chuM ja nahIM. nirava ekAMtamAM paNa mane kadI ekalApaNuM lAgyuM nathI. , mAnuM A varadAna jIvananI amUlya mUDI che. 5. palamarameM Izvaradarzana madhyapradezamAM maMDalA zaherathI 4-5 mAIla dUra hanumAnaghATa che. narmadAnA kinAre A atyaMta ramaNIya sthAna che. A ghATa para svAmI zrI sItArAmadAsa mahArAjane nAnakaDo Azrama che. emane eka A8Ama rAmaTeka pahADa para khAkyaukamAM che. svAmIjI haThayoganA eka mahAna adhikArI hovA uparAMta pote eka mahAna bhakata che. sAMbhaLavApramANe Aje emanI uMmara 156 varSanI che. e je hoya te emanI pAsethI eka maulika vAta zIkhavA maLI. cakkasa yAda nathI AvatuM ke A banAva kayAM ane kayAre banyuM hatuM. cArapAMca bahenapaNIo sAthe svAmIjInI pAse beThI hatI. acAnaka svAmIjIe pUchayuM, "jANo che, Izvaradarzana mATe keTalo samaya lAge che?" amArAmAMthI koIe kahayuM, "keTalAye janma lAgI jAya che." svAmIjI dhImuM hasIne bolyA. "paLamAtramAM Izvaradarzana thaI zake che. paraMtu AMkha kholavA ja koI taiyAra hetuM nathI. AMkha khelavAne artha ja tana ane manane zu da rAkhavAM. zuddhinI najarathI ja prabhunuM darzana thaI zake che." "Izvarane carmacakSuthI kevI rIte joI zakaze? gAbhyAsathI zarIranI zuddhi ane premarUpI jaLathI mananI zuddhi - baMne sAdho. "haThayoga sAdhavAnuM huM kahetA nathI, enI jarUra nathI, AhAravihAramAM niyamita rahe ane saMyamI rahe. thoDAMka Asana prANAyAma vagere zIkhe. pachI juvo zarIra kevuM svastha ane suMdara rahe che. je parama maMgaLa prabhue saMsAra banAvyA tenA pratye prema thaI jAya te viSayamAM rAga pedA ja nahIM thAya." mane svAmIjInI sumadhura zabdo bahu gamyAM. zuddhi ja daSTi che, zuddhi ja zakita che; azuddhi azakita che. tana ane mananI nirmaLatA e dharma che. azuddhi adharma che. jyArathI svAmIjIe rahasya samajAvyuM tyArathI lakSa Izvaradarzana na rahyuM, lakSa rahyuM aMtaranI zuddhi tarapha, zarIranI svasthatA ane mananI nirmaLatAnI tarapha. have samajAya che ke mananA sahaja maunamAM nirmaLatA che. maunamAM prabhudarzananI AkAMkSA paNa vilIna thaI jAya che. kemake maunamAM paramatattva svayaM virAjamAna che. zAMti ene prakAza che. prema enI uSmA che. ' 4. jaya jaya rAmakRSNa hari / lagabhaga bAra - tera varSanI mArI uMmara hatI. bAjumAM - rAvasAheba DoMgarenA ghera paMDharapurathI zrI dAsagaNu mahArAja AvyAM hatAM. eka vizALa maMDapamAM emanI kIrtanasabhAnI gAThavaNa thaI hatI. sAta divasa sudhI saMta jJAnezvaranA amRtAnubhava graMtha para AdhArita kIrtana-pravacana cAlyAM. huM dararoja sabhAmAM jaIne besatI hatI. zrI dAsagaNu mahArAjane madhura avAja, jhAMjha vagADanArAMenI ramajhaTa, mRdaMgane gahana gaMbhIra bela, ke tAnapurAnA tAranI jhaMkAra - emAMthI koI paNa cIjamAM mAruM mana TharatuM na hatuM. paNa "jya jya rAmakRNa hira" nuM saMkIrtana zarU thatAnI sAthe ja cittAmaMDapa choDIne koI gherA UMDANamAM mAruM mana gothA khAvA lAgyuM. na te rAmanI chabImAM mana ramavuM ke na to kRSNanI mehaka chabImAM citta coTatuM. nAma ane rUpane cheDIne doDavAnI mArAM prANonI A Adata kema ane kayAre zarU thaI tenI Aje paNa mane khabara nathI. amRtAnubhava graMtha paNa atyaMta priya graMtha bane che. jyAre "sarve jUnya nidarSa " A paramatatvanA varNana viSe sAMbhaLatI tyAre samasta prANa jANe koI gUDha prasAdanI anubhUtithI spaMdita thaI UThato zivarAtisamAverA prakaraNa tathALIvanamuvaradarrathana prakaraNa sAMbhaLatI vakhate abhUta prasAdarasathI romeromamAM je prasannatA chavAI jatI tenuM varNana kevI rIte karuM? Aje paNa e tRptine zabdomAM gUMthavI zakaya nathI. zrI dAsaga Na mahArAjanA kIrtane saptAhathI aMtara AnaMdathI bharAI gayuM. jIvanamAM sukhadu:khanA prasaMge banyAM nathI evuM nathI, zArIrika ke mAnasika du:kha ApanArAM prasaMgo paNa nathI banyuM evuM nathI. samAjanI vacce rahetAM rahetAM dareka jAtanAM anubhavo thayAM. mAna apamAnanA prasaMgo paNa banyAM. Asakita tema ja upekSAbhAvathI mane gherI levAnA prayatna paNa thayAM. dareka anubhavamAM huM sabhAna ne jAgRta rahI. A rIte sajaga rahevAnuM baLa mane bAlyAvasthAmAM prApta thayuM haze ke jyAre vaDIlo pAsethI paramamaMgaLa cittAsattAnuM nirupaNa sAMbhaLyuM haze. Aje paNa 'jya jya rAmakRSNa hari' nI ghoSaNA kAna para paDe che te te cetanAnI ataLa UMDANamAM laI jAya che, ke jyAM "sarva zUnya nidauM " mAM samarasatA prApta thAya che. 6. parama Aptajana-rAmabhAU AkolAnI sItAbAI ArTasa kolejanA trIjA varSamAM huM abhyAsa karatI hatI. zrI rAmabhAUM marakaTe darzanazAstra zIkhavatA hatA. pahelA paricayamAM ja jANa thaI ke AcAryajI bIjA prAdhyApakothI bhinna vyakitatva dharAvatAM hatAM. kasAyeluM sapramANa zarIra, vedhaka AMkhe, prakhara mudrA, tIkSaNa avAja, ane alipta tathA taTastha vyavahAra! teo jyAre zIkhavatA hoya tyAre zabdezabdamAM vidratA jhaLakI uThatI. ekavAra prasaMgavazAta emane ghera javAnuM thayuM. emanA eraDAmAM paga mUkatAM ja koI sAdhanA sthAnamAM AvI houM ema lAgyuM. khUNAmAM pAtharelA mRgacarma para bhAU beThA hatA. bAjunA gekhamAM zrI rAmapaMcAyatananI chabI hatI. dhUpacaMdananI sugaMdha havAmAM prasarI gaI hatI. bhAU. ghaNuM karIne ekanAthI bhAgavata vAMcI rahyA hatA. A niSThAvAna prAdhyApakamAM meM eka premALa zikSaka, vinamra bhakata, ni:spRha sAdhaka ane karmaTha tapasvInA darzana karyA. jema jema temano paricaya vadhato gayo tema tema temanA jIvananA aneka pAsAo dekhAvA mAMDayA. gRhasthAzramamAM rahevA chatAM ane nekarInI maryAdAno khyAla rAkhIne paNa bhAUnI aMtarasAdhanA abAdhita rIte cAlu ja hatI. teo kahetAM: "bhakita mAtra prabhune ja vidita hovI joIe, bIjAMone je enI jANa thAya to bhakita vyabhicAriNI kahevAya. AtmAnA anusaMdhAnanuM pradarzana kema thaI zake? Atmaratine AnaMda gopavavAmAM ja che." samaya ane saMjoga pramANe AvI paDelA kartavya vaijJAnika taTasthApUrvaka karatA karatA AMtarika sAdhanA jIvatI rAkhavAnI kalA bhAUnA jIvanamAMthI zIkhavA maLI. e saMtanA vatsala snehasicane mArA aMtaraMgamAM je zakita vikasIta thaI ane mArAmAM je AtmavizvAsa pedA thayo, te anaMtanI yAtrAmAM mArgadarzaka banI rahyo che.
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhu parama Aptajana bhAUnA caraNAmAM sAdara abhivAdana ! tA. 12-70 7. "kAnuM dhyAna karI rahI chuM!" saMta tukaDaoNjI mahArAjanuM nAma na sAMbhaLyuM hoya yA temanA kAmathI paricita na hoya evI koI zikSita vyakita vidarbhamAM bhAgye ja jovA maLe. vidarbhanI bhUmimAM A ratna pedA thayuM. grAmya janatAne mATe emaNe je dizAsUcana karyuM te atyaMta mahattvanuM che. khaMjarInA adbhUta nAda drArA janatAne prabhAvita karIne emaNe jIvanaupayogI zikSaNa vizALa pAyA para ApyuM. lagabhaga 40 varSathI A khaMjarI vAgatI rahI che. zrI gurudeva sevA maMDaLa banyuM. vyAyAma vibhAga, zikSaNa vibhAga, khetI vibhAga, vaidyakIya vibhAga, vAcanAlaya, prArthanA maMdira, bhajana vibhAga evA aneka vibhAgeAmAM AkAmanI pravRtti cAlI rahI che. hajAro grAmyajanA tAlIma meLavI cUkayAM che. zrI mahArAja sAthe mAro paricaya vidyArthI avasthAmAM thayA. mArAM dAdI sAthe huM pahelI vAra mahArAjazrIne maLavA gaI hatI. bhaMDArA jIllAnA koI nAnA gAmamAM maLavAnuM banyuM. meM nAnIne kahyuM ke huM bahAra besI rahIza, tame jaIne darzana karI Ave. koIne page paDavuM, hAra paherAvavA, prasAda khAvA - AvuM badhuM mArAthI thaze nahIM. nAnI mAnI gayAM ane darzana karavA gayA. mahArAje eka sevakane mekalIne mane aMdara bAlAvI, potAnI pAse besADI ane kahevA lAgyA. 'ahIM mALA paheravAnI ke caraNasparza karavAnI jarUra nathI, prabhudarzananA lAbhamAM ame to saMta saMnyAsIonuM eThuM paNa khAdhuM che, paNa tAre tema karavAnI jarUra nathI." prasanna thaIne mahArAjazrI sAthe vAta karavA mAMDI. emaNe mane vAtacIta daramyAna pUchyuM, "tuM konuM dhyAna kare che?" meM kahyuM: "zrIrAmanuM." emaNe pUchyuM "kayA rAmanuM?" meM kahyuM: "mArI pAse eka rAmanI tasavIra che." teo ekadama khaDakhaDATa hasI paDayA, ane bAlyA, "A tA citrakAranI kalpanAnA rAma che, zuM Izvara kadI mAnavanirmita hAI zake kharA ?" meM kahyuM, "vArU, te huM sUryanuM dhyAna dharIza." mahArAjazrIe gaMbhIrapaNe kahyuM hatuM ke "jyAM sudhI rUpa guNa ane AkAra che tyAM sudhI badhA mananA khela che, jyAM sudhI AMkhothI joI zake che tyAM sudhI mananI mAyA samajaje. dhyAnano AraMbha manathI para che." saMtapuruSonA sahaja bAla paNa jijJAsuo mATe satyanA dvAra banI jAya che. zabdomAM guMthAyelA IzArAnI madadathI satyanI upalabdhi anAyAse thaI jAya che. te divasathI dhyAna "karavA" nuM baMdha karyuM che. dhyAna thaI jAya che, dhyAnamAM jIvI zakAya che, ane e ja rIte dhyAnamAM jIvAI rahyuM che. 8. ziva ane zakita kayAM bhinna che ? kAja (u. pra.) nA zrI gaurIzaMkara mahArAja devInA parama bhakata hatA. dUrathI koI juve te lAge ke jANe zrI rAmakRSNa paramahaMsa pote AvI rahyA che. emanA jevuM zarIranuM kada, dubalI patalI kAyA; ardhI mIMcelI AMkho paNa evI ja, hoTho paranuM ciravilasitamaMda maMda smita paNa zrI rAmakRSNadevanI yAda Ape evuM! jAte brAhmaNa hovAthI AhAravihAramAM custa hatAM. saMta tukaDojI mahArAjane lIdhe ja zrI gaurIzaMkara mahArAjanA paricaya thayA hatA. mAro hAtha pakaDIne emaNe mane potAnI pAse besADI hatI. hoTho dvArA ak Ta jApa cAlu hatA; AMkho mArA para sthira hatI to paNa mArI ArapAra koNa jANe teo karyAM joI 2 219 jIvana rahyA hatA. kone joIne maMda madhUra smita karI rahyA hatA te paNa zI khabara? jyAre emanA jApa pUrA thayA tyAre meM pUchyuM, "Apa devInA upAsaka che ema sAMbhaLyuM che." gaurIzaMkarajIe mane pUchyuM hatuM, "kaI devI, beTA ?" meM chUTatAM ja javAba Apyo. "zakita !" mahArAje mRdutAne zaramAve evI komaLa vatsalatApUrvaka kahyuM hatuM, "zuM zakita zivathI alaga che? eka ja tattvanAM be nAma che. jene je nAma game te nAmathI pukAreM, te nAmathI bhakita kare, prakRti ane puruSa eka ja parama maMgaLanI be bAju che. jaDa kaho ke cetana- bemAMthI artha eka ja nIkaLe che. tArAM A be hoTha che, baMne maLIne ja eka zabda bAlAya chene? basa e ja pramANe samajaje," mahArAjanI mArA para niSkAraNa kRpA rahI che; anAyAsa utkaTa sneha rahyo che. hu... jAtibheda, dharmabheda vageremAM mAnatI nathI tema ja jIvanacaryAmAM anAkAmI, adIkSita ane avyavasthita chuM ema jANavA chatAM paNa emanI pragADha premavarSA mArA para varasatI. eka divasa kAlejanA keTalAka mitrAne laIne emane maLavA gaI hatI. e divaseAmAM huM nAgarapuranI merIsa kAlejamAM ema. e. na abhyAsa karatI hatI. mahArAjazrI thoDA divasa mATe tyAM padhAryA hatA. mitrAmAM meDikala kolejanA vidyArthI-vidyArthinIo paNa hatAM. ame pahoMcyA tyAre joyuM te! mahArAja pathArImAM sUtelA hatA, AMkhA ekadama lAla hatI, mAthA para hAtha mUkIne joyuM te zarIra tAvathI dhagI rahyuM hatuM, amane joIne mahArAja sphurti pUrvaka uThIne beThA. ame sau nIce caTAI para beThA. mahArAjazrIe hasIne mAthA nIce rAkhelA takiyA uThAvIne mAthA para mUkayo. pachI dhIme sAde enI sAthe vAtacIta zarU karI. "takriyA mahArAja, A bALako maLavA AvyAM che, ardhA kalAka A tAva Apa laI le, huM jarA emanI sAthe vAtacIta karuM. hA jI, takiyA mahArAja, kRpA karIne A javara laI le." amArA saunA caherA para Azvarya chavAI gayuM hatuM. eTalAmAM mahArAje takIyo mAthAparathI utArIne nIce mUkyA. pote paNa khATalA parathI nIce utaryA. takiyAne suvADIne zAla oDhADI, jyAre mahArAjazrI AvIne amArI pAse beThAM te joyuM ke dilamAM jarA paNa tAva na hate. UThIne takriyA para hAtha mUkayA te takiyA tAvathI dhagI rahyo hato. eka pachI eka badhA mitrae hAtha mUkIne sparza karI joyo. badhAM AzcaryathI avAka thaI gayAM! mahArAjazrIe mArAM mitrAne kahyuM, "tame sau DaoNkaTara thavAnAM chene? vAru, jUo huM jIvato chu ke nahI; mArI nADa tapAse, tame loko gaLAmAM kazuM laTakAve che (sTetha skopa) ane kAnamAM bharAvIne sAMbhaLeA che ane hRdaya cAle che ke nahIM te tapAse che. AvA, gabharAze! nahIM, mane tapAso." eka mitre mahArAjanI nADI joI, chAtI para hAtha mUkIne joyuM ne AzcaryathI enI AMkho phATI gaI. bIjI vidyArminIe nADI joI te nADI gAyaba! hradayanI gati bilkula baMdha ! nAkanI pAse AMgaLI dharI te| zvAsagati baMdha ! mahArAja hasI rahyA hatA. mRdu avAje bAlyA, "zarIra te nAkara che, jevuM zIkhavazeA tevA ja vyavahAra karaze. tame sau aneka graMthA bhaNA che, sRSTimAtAne jItavAnA dAvA karo che paNa zarIranA tamane paricaya nathI, zarIra para Adhipatya nathI. pachI mana para te kAbU kayAMthI ja hAya? vAhaOM tamArUM zikSaNa !'' anuvAdaka : mULa hindI vimalA ThakAra zrI subodhabhAI ema. zAha munizrI nagarAjajInuM sadhanA kAryAlayamAM ceAjAyelu' jAhera :vyAkhyAna zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA zrI paramAnaMda kApaDiyA sabhAgRhamAM--phebruArI mAsanI pahelI tArIkha ravivAre savAranA dasa vAgye terApaMthI munizrI nagarAjajI potAnA ziSya samudAya sAthe padhAravanA che ane munizrI nagarAjajI "jaina samAjanI samasyAo" e viSaya upara jAhera vyAkhyAna ApavAnA che. maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMgha
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 220 prabhu jIvana gujarAtI sAhitya pariSada 25 muM adhivezana sane 1969 nA DisembaranI tArIkha 26, 27 ane 28mIe junAgaDhanI havAmAM navA utsAha thanaganI rahelA - tyAMnI sAhityapremI janatAe peAtAne AMgaNe AvatA "sArasvataputra" (temanA zabdomAM) ne AvakAravA khUba kALajIbharI taiyArI karelI. kharekhara emanA umaMga evA hatA ke gujarAtI sAhitya pariSadanI niyata tArIkhonA AgalA divase - eTale ke, DisembaranI 25mIe - paNa temaNe sAhitya pariSadanA navA tathA junA pramukha - anukrame zrI. sundaram tathA zrI umAzaMkara jozInuM - viziSTa Dhabe svAgata-saraghasa kADheluM. temane beune suzobhita baLadagADAmAM besADIne narasiMha mahetAne cAre - sAhityanA maMdire - laI gayelA. pariSadanuM vidhisara udghATana tA. 26mIe bapore gujarAtanA rAjyapAla zrI zrImannanArAyaNa agravAlane hAthe thayuM. temaNe vinobAnI vAto yAda karatAM kahyuM ke "vijJAna ane adhyAtma vaccenI kaDI sAhitya ja banI zake." (jo ke sAhitya - pariSadanuM udghATana rAjyapAla pAse karAvIne sAhityane rAjakAraNa vaccenI kaDI teA zeAdhavAnI bAkI ja che). tyArabAda saMdezAvAMcana vigere aupacArikatA thaI. pariSadanA pramukha, sAhityarasIkonA lADilA kavi, sAhityakAra ne samartha vivecaka zrI sundarama hatA. temanuM pravacana sauthI AturatAnA viya hatuM. temaNe peAtAnuM chapAyeluM pravacana vAMcavAne badale bAlavAnuM pasaMda karyuM. paraMtu temAM je vicAro tUTaka tUTaka raju thayA temAMthI sarjaka sundaram ne zeAdhavA muzkela paDayA. temane mATe sahaja gaNAya tevI AdhyAtmika vAtAmAMnuM eka kathana manane sparzI gayuM ke, "pariSada upaniSada banavI joIe, ApaNA pratibhAzIla sAhityakAro tathA siddha vyakitaonA nikaTatama saMparkamAM AvIne navI navI peDhIe puSTa thatI jAya tevuM kaMIka karavuM joIe." sundaram - nA pragaTa thayelA pravacanamAM vartamAna sAhitya aMgenA temanAM vidhAnA mananIya bane evAM che. temanA kahevA mujaba ApaNI navI kavitA, navalakathA tema ja navalikA koI akalpita rUpeAmAM gati karavA lAgyAM che. "zuddha kAvya"nI AvI zodha zUnyamAM pariName to navAI nahIM. chatAM jyAM saccAInuM tattva che tyAM navA sarjanamAM navA lebAza heThaLa paNa zuddha kavitA sarajAvA lAgI che. navalakathA ne nalikA paNa sAcA navAnmeSA pAmavA lAgI che.' tA. 27 mIe vibhAgIya beThako zarU thaI-A vakhate "vivecana vibhAga" pariSade rAkhyA tethI eka navInatA lAgI - vivecana kSetre AgavI daSTi dharAvatA abhyAsI kavi - vivecaka zrI sureza jozInuM adhyakSa tarIkenuM pravacana tAjagIbharyuM ne vicArapreraka banyuM. emaNe vivecananA keTalAka mahattvanA prazna cheDayA. taduparAMta vivecakanAM kartavyo, adhyApakIya vivecana, saundaryazAstramAM 'rUpa'nI vibhAvanA, arzadarzana, kartAnA Azaya, nIti ane azlilatAnA muddA, kalAkRtinI adritIyatA vigere para prazna UbhA karIne emaNe eka noMdhapAtra bhUmikA taiyAra karI. A vibhAgamAM thayelI carcA paNa rasaprada banI rahI. bIjA vibhAga, "saMzodhana' nA zrI ke. kA. zAstrInA adhyakSapade yeAjAyA hatA. temaNe peAtAnA pravacanamAM bhASA, jUnA sAhitya, ItihAsa ane purAtattvamAM thayelA saMzAdhana aMge kahyuM hatuM. temaNe chellA cAreka varSamAM A kSetramAM thayelA kAma ane lekhonI yAdI ApI hatI. "bhASAnA kramika vikAsamAM thayelI gujarAtI bhASAnI arthakSamatAne khyAla meLavavAne temanA mukhya Azaya hatA. saMzAdhananI beThakamAM DaoN. harivallabha bhAyANInA nibaMdha ullekha nIya hatA. tA. 1-2-70 A varSe gAMdhI - zatAbdi hovAthI tene anulakSIne gAMdhI -darzana'no vibhAga paNa pariSade rAkhyA hatA. tA. 28mIe A vibhAganuM saMcAlana gAMdhI-zikSaNa paddhati - naI - tAlImanA sAdhaka ne abhyAsI zrI manubhAI paMcALI, "darzaka"ne soMpAyeluM--temaNe temanA TUMkA paNa preraka pravacanamAM gAMdhI-darzananA pAye vizada vizleSakanI Dhabe raju karyo. temanA kahevA mujaba A pAyo - vyakitagata ane sAmAjika jIvananI racanA, satya ane ahiMsAne vaLagIne thAya "temAM samAyelA che- manuSyamAM rahelAM IzvarI tattvAnA vikAsa A vagara zakaya nathI. guNAnA vikAsa mATenI kaseTI mANasanA sAmAjIka vartanamAM thAya che. peAtAnA yugane oLaMgIne koI mAnavI yogI na thaI zake. "jaisA juga, aisA jogI, ' satya ane ahiMsA eka sikkAnI be avibhAjya bAjuo che ane beunA aikyamAMthI janme che vikendrita samAjaracanA. mAnavInI samAja sAthenI saMvAditA mATe e atyaMta jarUrI che. nahiMtara e samRddhinI bharacaka vipulatA vacce paNa ekAMkIpaNu anubhavaze. A vibhAganAM anya vyAkhyAnomAM zrI umAzaMkara jozInuM vyAkhyAna suMdara hatuM. emanA pravacanamAM gAMdhIjIne e UMDANathI samajyA che tenI pratIti tarata ja thatI hatI. emaNe gAMdhIjInI urdhvayAtrAne varNavatAM kahyuM ke "hamaNAM ApaNe gAMdhIjIne eka TUMka para joyA hoya ane ApaNe UMdhIne UThIe tyAre e bIjI ghaNI uMcerI TUMka para pahoMcelA dekhAya - karmayoga para vadhu bhAra mUkanAra gAMdhIjI trividha yogI paNa hatA,ane emanAmAM vyakitanI sAdhanA prajAkIya sAdhanA banI gaI hatI." umAzaMkara jozInA mananIya pravacana bAda zrI. zivakumAra jozIe gAMdhIjIvananA be alpapratiSThita prasaMgo khUba hradayaMgama rIte kahelA. sAhitya sAthe sIdhI rIte saMkaLAyA na hovA chatAM A vibhAga jIvanasAhityanI daSTie ghaNA rasaprada banyA. pariSadanI chellI beThakamAM divaMgata sAhityakArone zrAddhAMjali tathA TharAvA vigere thayuM. TharAvAmAM mukhyatve lAkasAhitya ne leAkasaMskRtinI pravRttine vikasAvavAnI gujarAta sarakArane vinaMti hatI. leAkasAhityane mahattva ApIne sAhityika jagatamAM navuM prasthAna karavA badala pariSadane abhinaMdana! bIjA TharAvamAM pariSade pAThyapustakonAM rASTrIyakaraNa aMge sarakAra sAme gaMbhIra virodha vyakata karyo hatA. pAThayapustakonA nirmANa mATenI samitimAM anubhava-samRddha zikSako, vidrAna vigereno samAveza thavA joIe tevuM pariSadane lAge che. sAhitya pariSadanAM raMjana kAryakramAmAM vhele divase 'premala jyAta" " nATaka, bIje divase leAksAhityanA DAyarA tathA trIje divase kavi - saMmelana hatuM. gAMdhIzatAbdIne anulakSIne lakhAyeluM nATaka 'premala jyota' bodhapradhAna hatuM eTale sAhityika pipAsA ochI saMteSI zakayuM paraMtu lAkasAhityanI rasalhANe to bhalabhalA vidvAna sAhityakArone paNa acaMbAmAM pADI dIdhA. emAM paNa kAnajI bhUTA bAroTanI lAkavArtAe te vArtAne tAMtaNe tAMtaNe zrotAonA jIvanane vaNI lIdhA ane divALIbahena bhIlanA halakabharyA lUMTAyelAM kaThe paNa zrotAone maMtramugdha karI dIdhA - A sAMbhaLatAM lAgyuM ke, sAhityano IjAro suzikSita samAja pAse ja che evuM abhimAna rAkhavAno koI artha nathI. suMdarame sAhitya pariSada upaniSada bane evI AzA vyakata karI, tA merubhA gaDhavIe upaniSada lAkasAhityamAM kevuM jhIlAyuM che te batAvI ApyuM ! la
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-2-70 prabuddha jIvana - trIjA divaro rAte kavi saMmelanane sAMbhaLavA lokonI bhIDa jAmI anya lekazAhI pakSe e bene upADI zake eTale vikAsa thayele paraMtu kavionI saMkhyA ghaNI vadhAre, tema ja kavitA ane gajhala haju dekhAto nathI ane koMgresane ja e bAje vahana karavAne rahyo zaMbhumeLa thavAthI kAvyarasanI jamAvaTa ochI thaI. kharekhara, loka- che e saMjogemAM durbhAgya keMgresanA be bhAgalA paDayA che ane raMjana mATe kavisaMmelana rAkhavuM ISTa che ke nahIM e ja moTo prazna A be bhAgamAMthI koI paNa eka bhAga potAnA dezane sthira zAsana che. A mATe kavisaMmelananA saMyojakee vicAravuM rahayuM. ApI zake tevI sthiti rahI nathI. ema karavA mATe atyAre te ekane pariSadamAMthI have keTalAka paraMparAgata vibhAgone dUra karyA hovAthI komavAdI tathA mUDIvAdI bane te bIjI bAju sAmyavAdI baLone sAhityacarcA A adhivezanamAM vadhu sthAna pAmI. paraMtu gadya, padyane sAtha levo paDe tevA saMjogo UbhA thaI gayA che. koI kAraNasara nATaya jevA sAhityanAM sarjaka svarupanI gatividhi ne svarUpagata je kendramAM madhyata cUMTaNI karavAnA saMjogo UbhA thAya to paNa samasyAone ekAda vibhAga rAkhavo paNa eTalo ja jarUrI hate. banne bAju anicichanIya valaNone sAtha levo paDe tevI paristhiti. e vagara carcA mAtra zAstrIya banI rahetI hoya tevo bhaya rahe che. che ane tema chatAM sthira zAsananI koI nizcitatA nathI. pariNAme junAgaDhanI janatAe pariSadanA mahemAnonI sagavaDa ane deza mATe vighAtaka jevA komavAdI valaNa vadhu pha lephAle tevuM vyavasthAnI daSTie pAtAne uttama paricaya karAvyuM. A mATe svAgata Aje dekhAya che. pramukha zrI ratubhAI adANIthI mAMDIne nAnAmAM nAnA svayaMsevakane vaLI Aje pazcima baMgALamAM je jAtanI arAjakatA pedA abhinaMdana ghaTe che. temanI mATalAnA garaNAMthI mAMDIne khAvAnA thaI che ane pUrva bhArata tema ja keraLa ane anya sthaLe e paNa pakavAna sudhInI vyavasthAmAM kayAMya kaMTALe ke beparavAI nahotAM, hatAM - baMdhAraNa ane kAyadAne amAnya ane durbaLa banAvavAnI je hIlamAtra kAThiyAvADI AtiyanA utsAha ane umaLako! ane rahevAnI cola cAlI rahI che te AvatI kAla mATenI amaMgaLa eMdhANIe. ATalI suMdara sagavaDa uparAMta junAgaDhanAM tema ja AsapAsanAM che ane tamAma dezapremI loko mATe cetavaNIrUpa che. jyAre dezamAM suMdara sthaLanA pravAsanI vyavasthA paNa temaNe ja karI ApelI. - vadhu ekatA, ane kendramAM vadhu majabUta zAsananI jarUra che A uparAMta saurASTranI kaLAnuM eka nAnuM paNa suMdara pradarzana paNa evI paLe keMgresanA bhAgalAM sauthI vadhu du:khada ane kamanasIba yojeluM. ghaTanA che. pariSadanI sabhA tathA carcAomAM paNa pahelAnI sAhitya sahaastitva zakaya che pariSadane hisAbe ghaNI sArI hAjarI rahI. eTale mAtra koI meLAmAM janasaMgha, svataMtra pakSa ke sAmyavAdI pakSe rAdhe keMgresane AnaMda karavA AvyA karatAM koI sArA sAhityika jJAnanI prApti vaicArika kAryakrama aMgenA pAyAnA matabhedo rahyA che. te karavAnA saMtApa sau AgaMtuko pAmyA, ane A saMteSane vAgoLatAM koI vaicArika ke kAryakrama aMgenA matabheda Aje banne jutha vacce vAgoLatAM tA. 28 mIe rAte sau potapotAnA ghara tarapha vidAya thayA. dekhAto nathI. banne jUtho eka ja vRkSanI zAkhArUpa che. Aja sudhI ' gItA parIkha je pakSa sAthe tIvra matabheda rahyA che ane jene virodhI mAnavAmAM koMgresanA bhAgalA aMge sairASTra racanAtmaka AvyAM che tevAM baLAne sAthe levAnuM vicArI zakAtuM hoya to eka ja - samitinuM nivedana - vicArasaraNI ane kAryakramane mAnanArA lokonuM saha-asitatva azakaya nahi mAnavuM joIe. tethI samitine ema lAge che ke keMtA. 6 ThThI jAnyuArInA roja saurASTra racanAtmaka samitinA samAM pharIthI ekatA sthApavA mATe prayAsa thavA joIe ane vyavasthApaka maMDaLanI saNosarA khAte zrI nAraNadAsa gAMdhInA adhya AvA prayAsa tarapha dezanI ekatA ane baMdhAraNIya pragatimAM kSapade maLelI beThake sarvAnumate maMjura karelA eka nivedanamAM keMgre mAnanArA sahue sahAnubhUti batAvavI joIe. vaLI A prayAsa sanA bhAgalAne du:khada gaNAvI tamAma samajadAra tathA gherAnI saphaLa thAya tevuM vAtAvaraNa racAya te mATe bane bAjunA AgevAno cintA sevanAra lekene keMgresamAM puna: ekatA sthApavA mATe prayatna tathA kAryakartAo paraspara AkSepa karavAthI dUra rahe, ekabIjAne karavA vinaMti karI che. A beThakamAM sarvazrI DhebarabhAI, vajubhAI utArI pADavAnI koziza na kare te atyaMta Avazyaka che. chaganalAla joSI, nAgaradAsabhAI vagere cAlIsa jeTalo racatutmika kAryakaro hAjara rahyA hatA. nivedanamAM ema paNa jaNAvAyuM che ke khAsa karIne kendramAM beThakane aMte sarvAnumate maMjUra karAyelA A nivedanamAM jaNA- ane rAjyamAM atyAre banne juthenI sarakAra che tene uthalAvavAnI vAyuM che ke keMgresanAM be mAMthI koI paNa eka jUtha dezane koziza sadaMtara baMdha ja thavI joIe. AvI koziza te dezamAMnAM sthira zAsana ApI zake tema nathI. sthira zAsana mATe eka jathane nabaLAM tattvone bahAra lAvaze. ne deza jhapATAbaMdha athAgati kemavAdI tathA mUDIvAdI baLAne ane bIjAne sAmyavAdI ane tarapha ghasaDAto jaze. kemavAdI baLone sAthe levuM paDe evA saMjoge che. keMgresa bhUtakALamAM eka mahAna saMsthA banI rahe ane dezane "dezamAM ane khAsa karIne keMgresamAM UbhI thayelI ciMtAjanaka mahAna banAvyuM temAM potAnA Adarzo ke kAryakramanuM kAraNa te paristhiti para vigatavAra ane gaMbhIra vicAraNA karI.' bahAra pADa- hanuM ja paraMtu sAthe sAthe saMpa, udAratA, kheladilI, nikhAlasa carcA, vAmAM Avela A sarvAnumatI nivedanamAM jaNAvAyuM che ke samitine ladhutama sAdhAraNa kAryakrama zodhavAnI zakita ane bAMdhachoDa karavAnuM dezamAM atyAre UbhI thayela paristhiti bhAre jokhamI ane aniSTa DahApaNa tema ja potAnI jAtane pAchaLa rAkhI dezanA hitane mokhare saMbhavathI bharelI che tevuM lAge che.' rAkhavAnI vRtti vagere lakSaNo mukhya hatA. pAyAnI AvazyakatA aMtamAM nivedanamAM samitie prArthanA karI che ke keMgresanI nivedana vadhumAM umere che ke A dezanI salAmatI ane tenA siddhi mATe saphaLa nivaDelA A badhAM lakSaNo ane guNone yAda karI lokazAhI vikAsa mATe kendramAM sthira ane prAgatika sarakAra hoya pharIthI ekatA nirmANa karavAnA prayAsa hAtha dharavAmAM Ave. samitine te eka pAyAnI AvazyakatA che. Aja divasa sudhI A kArya bajA- AzA che ke vizALa samAjanI AkAMkSA saMtoSe evA prakAranA vavAnuM keMgresane bhAge ja rahyuM che enA karatAM vizeSa sArI rIte A prayAsane sarvatra AvakAra sAMpaDaze.
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 222 prabuddha jIvana * tA. 1-ra-70 - zradhyeya sevAmUrti zrI giradharalAla daphatarInuM saMghe kareluM bahumAna 3 pahelAM kadI joyA nathI evA giradharabhAIne anulakSIne vAraM je frgha--"giradharabhAI tuM mAro baMdhu che." - e dhruvapada pUrvakanI sAta zlokanI prazastI mArI upara lakhI mokalI ane e rIte temanA dilanA abhAva temaNe pragaTa karyo." Ama jaNAvIne zrI paramAnaMdabhAIe pa. becaradAsane patra ane upara jaNAvela sAta zlokone anuvAda vAMcI saMbhaLAvyo. zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha taraphathI sthAnakavAsI samAjanA lokapriya AgevAna netA (jemanI 78 mI janmagAMTha nimitte tAje- taramAM zrI kAMdAvADI saMghe rUA. 131131 nI thelI ApI jAhera sanmAna karyuM hatuM.) zrI giradharalAla daphatarInuM bahumAna zanivAra tA. 10-1-70 nI sAMje zI paramAnaMda kApaDiyA sabhAgRhamAM zrI cImanalAla cakubhAInA pramukhapade karavAmAM AvyuM hatuM. zarUAtamAM zrI paramAnaMdabhAIe zrI giradharabhAIne paricaya karAvI AjanA A bahumAna samAraMbha pAchaLa rahelI daSTine ullekha karatA kahyuM ke: zrI giradharalAlabhAIne A prakArane sanmAna samAraMbha goThavIne ApaNA muMbaI jaina yuvaka saMghe eka navuM prasthAna karyuM che. tA. 16-12-69nA prabuddha jIvanamAM temane paricaya ApavAmAM Avyo che te uparathI mAluma paDaze ke jaina samAjanI koI vyakitanuM jyAre ApaNe saMgha sanmAna kare che tyAre evuM gRhita hoya che te vyakita pragatizIla vicAra dharAvatI ane paraMparAbhaMjaka hovI joIe, jyAre giradharabhAInAM dhArmika vaLA jotAM keIne paNa ema jarUra lAgavAnuM ke giradharabhAIne A koTimAM mUkI na zakAya. dhArmika bAbatamAM temanuM vaLaNa jene ApaNe Orthodox kahIesthiticusta kahIe- te prakAranuM gaNAya. have jo Ama che te saheje prazna thAya ke A yuvaka saMgha AvI vyakitanuM sanmAna karavA zA mATe pravRtta thaye che? Ane javAba e che ke Aja sudhI ApaNe sudhAraka ane sthiticusta - krAntikArI ane nApheravAdI - emAMnA koI paNa eka cegaThAmAM eka yA anya vyakitane goThavIne tene vicAra karatA hatA. anubhavathI ema mAluma paDe che ke koI paNa vyakita ekAnta sudhAraka ke ekAnta sthiticusta nathI hotI. meTA bhAganA mAnavIe amuka bAbatamAM sudhAraka hoya che to bIjI keTalIka bAbatamAM sthiticusta hovAnuM mAluma paDe. sudhAraka ke sthiticustanuM vizeSaNa ApaNe mAnavIne moTA bhAge tenA uparanA stara uparathI lagADIe chIe. mahattva che te nIce rahelA tenA samagra vyakitatvanuM. A kaseTIe kasatAM giradharabhAInuM vyakitatva, je rIte temanA vize meM joyuM jAyuM ane sAMbhaLyuM te rIte vicAratAM, asAmAnya ucca koTinuM sugrathita vyakitatva lAgyuM ane tethI mane vicAra Avyo ke ApaNA kAryAlayanuM ane sabhAgRha gaI 25mI tArIkhe udghATana karyA bAda sauthI prathama bharavAmAM AvatI sabhAnI maMgaLa zarUAta gIradharabhAI jevI pavitra ane cAritryasaMpanna ane pUrA arthamAM zrAvaka evI vyakitanA jAhera sanmAnathI karavI. A vicAra meM temanI samakSa rajU karyo ane temaNe bahu AnAkAnI ane saMkocapUrvaka mArI mAgaNIne svIkAra karyo. "ahi A sanmAna AyojananA eka nimitta banelA paM. becaradAsane ullekha karavo ja joIe. 'prabuddha jIvanamAM ApavAmAM Avela temano paricaya vAMcIne paMDita becaradAsa khUba ja prabhAvita thayA ane temaNe eka patradvArA jaNAvyuM ke, "AvI vyakitanuM mAtra muMbaIne sthAnakavAsI saMgha sanmAna kare te pUratuM nathI, temanuM te AkhA muMbaInA jaina samAje sanmAna karavuM joIe." temanI sUcanAne vicAra karatAM AvA kArya mATe muMbaInA AkhA jaina samAjane kaTibaddha karavAnuM sahaja zakaya na lAgyuM, paNa te sAthe mane vicAra Avyo ke ApaNe muMbaI jaina yuvaka saMgha giradharabhAInuM sanmAna karIne navA sabhAgRhanA jAhera upayogane prAraMbha zA mATe na kare? tenA pariNAmarUpa Aje ApaNe A sabhAnA rUpamAM ekaThA thayA chIe. A prasaMge gIradharabhAIne ane amArA khAsa nimaMtraNane mAna ApIne ahiM upa- sthita thayelAM temanAM patnI - sahadharmacAriNI - sau. sUrajabahenane amArA saMgha taraphathI hArdika AvakAra ApuM chuM. A prasaMge vizeSamAM e jaNAvavAnuM che ke, paM. becaradAse upara jaNAvelI sUcanA karIne saMteSa na mAnya paNa jemane temaNe tyArabAda zrI gIjubhAI mahetA, zrImati lIlAvatIbena devIdAsa, zrI ramaNikalAla koThArI tathA zrI cImanalAla je. zAhe zrI giradharabhAInAM jIvananI aneka viziSTatAone ullekha karyo hateA. zrI cImanalAla je. zAhe vizeSamAM jaNAvyuM hatu ke "jema anya saMsthAo potAnA viziSTa kAryane bhAgavata saptAha ke satyanArAyaNanI kathA besADIne prAraMbha kare che, tema ApaNe giradharabhAI jevI pavitra vibhUtinuM guNasaMkIrtana karIne ApaNA A sabhAgRhanAM jAhera upagane prAraMbha karIe chIe." samAraMbhanA pramukha zrI cImanalAla cakubhAI zAhe zrI giradharabhAIne sthAnakavAsI samAjanI ekadhArI 40 varSa sudhI sevA ApavA mATe abhinaMdana ApatAM kahyuM, zrI giradharabhAInuM bahumAna karavAnI jyAre paramAnaMdabhAIe mane vAta karI tyAre mane keTale AnaMda thaze, eTaluM ja nahi, emane A bahumAnane vicAra Avyo ethI paNa mane keTalA badhA AnaMda thayo e huM kahI zakuM ema nathI.' paramAnaMdabhAIe giradharabhAIne rUDhicusta - orthodox 'tarIke varNavyA tenA saMdarbhamAM mAre kahevuM joIe ke Aje sAdhusaMsthAo upara je niyamana che e emane AbhArI che. Aje zramaNa saMghamAM je kayAMya kheTuM thatuM hoya che teo sAdhu - sAdhvIone emanA moDhe spaSTa kahI zake che. emanA jIvanamAM saMyama che, ta5 che- eTaluM ja nahi mAnavatAnA kAryo mATe te divasa ke rAta jotA nathI. giradharabhAImAM zIla che - ane zIlathI samAdhI Ave che ane samAdhIthI prajJA Ave che. samAdhI ane prajJA mATe zIlane pAtha joIe - giradharabhAInI svasthatAnuM rahasya emanuM zIla che. Aje sthAnakavAsI samAjanI aneka saMsthAo pAMgaLI thaI jAya, jo gIradharabhAI hoya te. A prasaMge paMDita becaradAsa jevA stuti zloka lakhI mokale tyAre mAre kahevuM joIe ke zrAvake zrAvakane oLakhyo che. jemane pratyakSa joyA nathI ke maLyA paNa nathI ene mATe lakhe, "hagiradhara - tuM mAre baMdhu che. keTaluM badhuM gaurava levA jevuM kahevAya? giradharabhAInI sevA varSo sudhI samAjane maLatI rahe e mATe paramAtmAne mArI - prArthanA che." - tyArabAda zrI paramAnaMdabhAIe giradharabhAIne tathA lIlAvatIbahene temanA patnI zrImatI surajabahenane sukhaDane hAra paherAvyo hato. zrI giradharabhAIe A bahumAna mATe yuvaka saMghane AbhAra mAnI yuvaka saMghane emanI sevA ApavA tatparatA dAkhavI hatI. maMtrIo zrI giradharalAla daphatarI aMge paM. becaradAsane patra amadAvAda, tA. 5-1-70 rA. zrI paramAnaMdabhAIne- ' . mAlUma thAya ke huM jAte bhAI giradharabhAI daphatarIne maLe houM evuM yAda nathI tema chatAM temanA uttama AcaranA guNane tathA temanI sevAparAyaNatAnA guNane ane A jamAnAmAM virala jovA maLatI temanI sAdAInA guNane tathA temanA parigraha aMge saMyamanA guNane sAMbhaLIne - vAMcIne temanA tarapha mArUM AkarSaNa sahajabhAve thayela che ane ene ja lIdhe meM tamane namrapaNe sUcaveluM ke, ,
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-2-70 prabuddha jIvana 223 thocita vinA mAlikanA mahAnubhAvo samagra jaina saMgha AvI guNavaMta vyakitane Adara kare e vizeSa ucita che tathA bhagavAna mahAvIrane je 2500 mI nirvANa jayaMtIne utsava AvavAnuM che tenI prathama bhUmikA AvA guNAnuvAdamAM ja rahelI che. kharI rIte te kaI zrAvaka derAvAsI nathI, tema sthAnakavAsI nathI tema digaMbara ke terApaMthI nathI, te mAtra zrAvaka che. 'zA eTale zraddhA, 'va' eTale vinaya ane 'ka' eTale kriyA. e traNa guNavALo koI paNa manuSya zAvaka nAmane yogya che. chatAM derAvAsI sthAnakavAsI vagere je paraspara bhedavardhaka ane ApasamAM pha_Ta paDAvanAra je nAme vartamAnamAM pracalita che te A munionI gAdIne sAcavavA temaNe ja zrAvakomAM ghusADayAM che. AjakAlanA rAjakAraNI pakSe jema potAnI sattA sAcavavA lokone paNa te te pakSanA nAma Ape che. tema ja A nAmanI paNa kathA che. chevaTe mArA vatI bhAI giradharabhAI daphatarIne mAre A kAgaLa ane guNAnuvAdanAM vacane pahoMcADaze ane temane mArA vinayapUrvakanAM vAraMvAra namana kaheze. bhulacuka mApha karaze. li. becaradAsa . samAjasevAparAyaNa giradharabhAI daphatarI guNAnuvAda vacanAni vaghuvaM fghara jainasaMdhonnativAzchin, sevAkarmaThajIvita // 1 // smarAmi te guNagaNaM, bandhustvaM me giridhara / / 1 / / nAhaM jAnAmi pratyakSaM, smaryate na hi milanam / tvAM tu zlAghe guNAkRSTaH,bandhustvaM me giridhara // 2 // guNasmRtirguNaprApti, heturiti vijaantaa| kriyate guNakIrtana, bandhustvaM me giridhara // 3 // parigrahaparimANAdatikrAnto munimapi / AnandazrAddhosi cAdya, bandhustvaM me giridhara // 4 // zrAvikApadAlaMkArA, sahAyA vratapAlane / sUryA bhAryA'pi dhanyo, bandhustvaM me giridhara / / 5 / / khetANI durlabho mitraM, AvayoH sa sakhA zuci / yuvAM dI jaina saMghasya, unnatimabhivAzchatam // 6 // samagrajanasaMghasya, bhava sevaapraaynn| sArogya jIvita te syAt bandhustvaM me giridhara // 7 // anuvAda samAjasevAparAyaNa zrI giradharabhAI daphatarInA guNavAdavane he gIradharabhAI! tuM mAro badhu che. jaina saMghanI unnatino vAchuM sevAparAyaNa jIvitane dharanAra, evA guNagaNane huM yAda karuM chuM.' he giradharabhAI tuM mAro baMdhu che. (1) tane pratyakSa jANatA nathI tema milananuM smaraNa thatuM nathI, tepaNa guNethI kheMcAyela huM tArI slAyA karuM chuM. he giradharabhAI! tuM mAro bhAI che. (2) guNonA smaraNathI guNanI prApti thAya che ema jANate huM tAruM guNakIrtana karuM chuM. he giradharabhAI tuM mAro bhAI che. (3). parigrahanA parimANanuM vrata laIne te tuM munine paNa atikamI gayo che. eTale munithI paNa caDIyAta thayela che. ane AjakAla tAruM AcaraNa AnaMdazrAvakanI jevuM che. he giradharabhAI ! tuM mAro bhAI che. (4) tArA vratapAlanamAM sahAyaka ane zrAvikApadane zobhAvatI tArI sUrya (sUrajabena) patnI paNa dhanya che. he giradharabhAI! tuM mAro bhAI che. (5) durlabhajI khetANI tAre mitra che ane e ApaNA banene zuci eTale pavitra evo mitra che - sakhA che.' tame banne samagra jaina saMghanI unnati ne vAMchA - (6) samagra jaina saMghanI sevAmAM parAyaNa bano ane tAruM jIvana, sAregya - Arogya sahita - rahe. - he giradharabhAI! tuM mAro bhAI che. (7) vizeSa nirUpaNa AjakAla zrAvakapadanI avagaNanA munie ema kahIne kare che ke e to AraMbhasamAraMbhI che. paNa e munione e hakIkatanI yAdI AvatI nathI ke samagra munisaMgha kevaLa zrAvakanI hayAtIne ja AdhAre Takela che, eTale caturvidha saMghamAM zrAvakazrAvikA sAdhu ane sAdhvI Ama gaNanA karavI. samucita che. ame sarvavirati chIe evo phAMko rAkhIne paNa munie zrAvakapadanI avagaNanA karI bese che. teo (munio) ema samaje che ke, zrAvaka te avirati che athavA hoya to koka dezavirati hoya. ame sarvavirati hovAthI sauthI mokhare chIe, paNa A temanI mAnyatA ahaMkAragarbhita che ane ahaMkAra sarvaviratino nAza kare che. jaina dharmanuM mULa vinaya che e vAta paNa A sarvavirati mahAnubhAve visarI gayA jaNAya che. munio paNa zrAvakazrAvikAne anAdara te na ja karI zake, paNa yathocita vinaya jarUra kare e jainadharmane chAje tevuM ane sarvaviratine zebhAve tevuM vartana che. mane yAda che ke, muMbaImAM sva. zrI. vIracaMda rAghavajInA guNAnuvAdane mATe eka sabhA tyAMnA koI upAzrayamAM maLavAnI hatI. tyAre tyAM rahelA koI munie ema kahela ke upAzrayamAM zrAvakonA guNAnuvAdanI sabhA na hoya. muninuM A vacana zrAvako tarapha temanA avinayanuM athavA azAtanArUpa vacana gaNAya. munie roja temanA pratikramaNa sUtramAM bolatA rahe che kesAva ri , sAviyANaM asaaynnaaai|| arthAta : ame zrAvakonI AzAtanA karI hoya tathA zrAvikAnI azAtanA karI hoya to te aMge micchAmi dukakarDa daIe chIe. Ama zAstrIyavidhine AcAra che. sabhAnI nA pADanAra muni pate pratikramaNa sUtramAMnuM ukata vacana bhUlI gayA jaNAya che. pratikramaNamAM jyAre trIjuM vaMdanaka nAmanuM Avazyaka Ave che tyAre bhagavAnAM vagere cAra pado bolyA pachI 'sarva zrAvakone vAMda' evuM khAsa vAkaya bolavAne vidhi che, e uparathI jaNAya che ke zrAvakapadanuM jaina zAsanamAM keTaluM badhuM mahattva che. AjakAla A vAkaya balavAne pracAra game te kAraNe athavA ajJAnatAne lIdhe baMdha thaI gayA che athavA koI munie ja A vAkaya bolavAno niSedha karyo hoya, paNa vidhimAM te A vAkaya balavAnuM vidhAna che ja, e hakIkata tamAma jainee yAda rAkhavA jevI che. khuda bhagavAna mahAvIre potAnA mukhya ziSya gautamane AnaMdazrAvakanI pAse kSamA mAgavA mekalelA e paNa zrAvakapakSanI mahattAnuM ja sAcaka che ane mAMsAhArI revatInA pati mahAzataka zrAvakane paNa tenI bhASAzuddhi aMge samaja ApavA bhagavAne potAnA paTTaziSyane mokalelA e vAta paNa bhagavAna mahAvIranI kathAmAM prasiddha ja che. A aMge sarvaviratine phAMko dharAvanAra munio jarUra ema kahevA tatpara thaze ke kayAM AnaMda ane kayAM AjanA zrAvako? enA javAbamAM zrAvako ema kahI zake ema che ke kyAM gautama ane kayAM AjakAla sarvavirati hovAne phAMko dharAvanAra A kalipradhAna munio? - jaina zAsanamAM guNa ja pUjya che. liga-veSa-pUjya nathI ja. e vAtane dhyAnamAM rAkhIne sevAvratadhArI uttama zrAvakone Adara thAya, sanmAna thAya te atyaMta anumodanIya che ane A aMgenI sabhAo upAzrayamAM thAya temAM kAMI ajugatuM nathI ane jeo guNaprema ane guNagrAhaka che tevA munie paNa AmAM bhAga le te paNa ucita ja che. becaradAsa
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 224. prabuddha jIvana tA. 1-2-70 uddhATananA saMdarbhamAM zubhecchAo dAkhavatA be patro mahetA daMpatInI apIla amadAvAdathI kaLAguru zrI ravizaMkara ma. rAvaLane patra amArA A paramArthanA kAryamAM zakaya teTale sahakAra Ape...! priya paramAnaMdabhAI, tA. 5-1-70 gItAjImAM kahyuM che ke karmanA phaLanI AzA rAkhavI nahi. gaI tA. 25-12-69 nA roja muMbaI jaina yuvaka saMghe ane ApaNA rASTrapitA prAtaHsmaraNIya pUjya gAMdhIbApue 'zrI paramAnaMda kApaDiyA sabhAgRha' nA udghATanano maMgaLa prasaMga eka jagyAe kaheluM ke: "have pachI jo mane janma Ape to prabhu ujavyo tene vRttAMta Aje maLela prabuddha jIvanamAMthI vAMcatAM huM ghaNo ja mane harijana (garIba) mAM janma Apaje," eTale ke sekaDo varaAnaMda ane saMtoSa anubhavuM chuM. tame jIvanane cokkasa AdarzomAM sethI pIDAtA harijane (atyaMje) ane zepita samAjamAM avakendrita karIne tathA tamArI bhAvanAnA pragaTIkaraNa pAchaLa sAtatya, tarIne garIba varga tarapha sahAnubhUti zrImaMta varga dharAvato thAya ane abhyAsa ane anuzIlana AcarIne, prajAjIvanamAM je navI cetanA e rIte garIbI TaLe e jovAnI hatI. AvuM ja kArya karmanA phaLanI ane vicArasaraNI ubhI karI che tene prabhAva pragaTapaNe ghaNAye joI AzA rAkhyA vagara " nAlAMdAmAM rahetA sukhI gharanA ame zakayA che ane AjanA pUjya vidvAne ane zreSTha sAkSaro paNa daMpatIe upADI lIdhuM che. mahAtmA gAMdhIjInA vahAlA ane hindu tamArI niDara, daDha ane spaSTa vicAradarzananI kaLAnA anurAgI banyA samAjathI haMmezA alaga rahelA DheDa, bhaMgI, zamAra ane jhUMpaThache. temanI senAmAM mane paNa eka padAti gaNaze. AzA rAkhuM chuM paTTImAM vasatA garIbenuM du:kha dUra karavAnuM, emanI bhUkha bhAMgavAnuM ke navA sabhAgRhamAM paNa itihAsa sarjAze. jaina yuvake eka vakhata chellAM traNa varSathI mAnavatAnuM kharUM kArya amee upADI lIdhuM che. nAmaThAmAMmAM ane dukAnI vahIvaTane kIDo gaNAto te Aje sAkSara, bhojana samAraMbhamAM AvAMtraNa maLyuM ame mahetAphemilI ane sanniSTha, rASTrapremI, dharmavIra banI jaina dharmane na opa ApI emanA sahakAryakara sevAbhAvI bhAI-bahene thALImAM vadhelI vAnagI rahyA che e huM ane bIjA mitro joI zakayA chIe. tamArI AvI UpADI, potAnA vAhanamAM lai jaine uparokata bhUkhyAone rIte bhAvabhakita karI samAja 'puSpa caDAve che te joI tamArA jamADIe chIe. hamaNAM ThaMDInI Rtu pUrabahAramAM khIlI UThI AjIvana suhad tarIke huM ahadhanyatA anubhavuM chuM. che. lagnanI mosama nathI eTale ame daMpati rAtanA bArathI traNa ' snehAdhina ravibhAI rAvaLa vAgyA sudhI nagaracarcA kaho ke je kahe te manahara muMbaInI zerIe, mATuMgAnI garlsa kaeNlejanA prinsipAla bahena dauryabALA verAne patra galIkUcI ja nahi paNa rAjamArgo para paNa pharIne eDhiyA vagara, pAtharyA vagara sUtelA ApaNA garIba bhAMDuMene kaMtAna-gaNanA kakaDAtA. 10-1-70 mAnavInA pUrA kadanA- oDhADIe chIe. A mAnavatAnuM kArya ame murabbI zrI paramAnaMdabhAI, mahetAdaMpatIe zrI rAMpakabhAi medI ane phemilI ane temanA patra lakhavAnI IcchA te jaina yuvaka saMdhanA navA kAryAlayanA ghaNA sahakAryakaro tathA narotamavADI kAlabAdevIvALA bhAIzrI, udghATana samAraMbhanI patrikA maLI tyAranI hatI, paNa badhI ja khuzAlabhAI jarIvAlAnA sahakArathI upADI lIdhuM che. lakSmInaMdane IcchAo amalamAM mUkAtI nathI. vahelI meDI paNa amalamAM mUkAya. ane gajave sukhI gharanA mAnavIeAe 'AjhAda bhAratanA du:khI te zudra mAnavIe saMtoSa mANavo rahyo. eTale ja meDI meDI paNa bhAione bhUlavA joie nahi. phala nahi te phAlanI pAMkhaDI dhana lakhIne A AnaMdanA prasaMge mane jaina yuvaka saMghanA pari- rUpe paitAnI zakita ane zraddhA pramANe o satkAryamAM emane sahakAra vAranA sabhya gaNI AmaMtraNa mokalAvyA mATe AbhAra mAnI lauM. Apavo joie. jo Apa dAnarUpe rakama Apo te "saMjIvanI" mArI aTaka vorA, huM kAma karUM gujarAtI sevA maMDaLanI TrasTanA nAme Apaze te inkama bAda maLaze. jo bAradAna ke zaNa TukaDA ke kaMtAnanI guNIe Apazo te tene paNa saharSa kaeNlejamAM-jyAMnA saMcAlako mATe bhAge jaina che- ane pachI tame svIkAra karavAmAM Avaze. A5 je paNa dAna karaze te vidhAtAnA mane pAMkhamAM laIne paryuSaNa vyAkhyAnamALAnI sakriya sadasya cepaDe lakhAi jaze emAM zaMkA nathI. je dAna na karI zake banAvI eTale bIjuMne mATe ja nahIM paNa huM pote paNa ardhI pardhA (akiMcIna) te bIjA pAsethI potAnI oLakhANavALA sukhI bhAio te jaina banI ja cUkI chuM ane jaina sAhitya jema jema jouM pAsethI paNa apAvI zake che, te Apa nIcenA saranAme avazya madada rokaDA yA sAdhana moklI garIbInI dUvA hAMrAla karazojI. chuM tema tema lAge che ke mAtra laukika daSTie nahIM paraMtu sAcA (1) zrI hAsyacaMdra mahetA, " nAlaMdA ", pAMcame mALe, bI arthamAM jaina banI rahIza, tyAre kRtakRtyatA anubhavIza. e mane kaleka, phleTa-53, 62, peDara reDa, muMbai naM. 26. Teli.naM. (359332 bhAvanA mATenI preraNA tamArA taraphathI pAmI chuM eTale RNa- (2) zrI khuzAlabhAi jarIvAlA, narottAmavADI, kAlabAdevI, muMbai svIkAra ahIM karI lauM.' naM. 2, Te. naM. 312406. (3) zrI caMpakabhAi medI, 11, jaina, yuvaka saMghanI sAthe tame eTalA vaNAI gayA che ke gItAMjali, vAlakezvara reDa, Te. naM. 357856. yuvakasaMghanI siddhione tamArI siddhi ane tamArI siddhione amArA A paramArthanA kAryamAM zakaya teTalI sahakAra ApavA - prArthanA che. yuvaka saMghanI siddhio tarIke oLakhAvuM te emAM kayAMya atizayokti ApanA, nathI ja, ulaTAnuM alpekita karI che ema kahIza. A prasaMge sahu hAsyacaMdra sI. mahetA suhAsa hAsyacaMdra mahetA abhinaMdananA adhikArI che ane e sahunA pratIka ane preraNA sama paramAnaMdabhAIne mArA- ane amArA jevA sahunA abhinaMdana - zrI paramAnaMda kApaDiyA sabhAgrahane ane bhale ne huM nAnI rahI te paNa-AzIrvAda. (strI chuM ne!) jAhera upayoga karavAne lagate prabaMdha huM jaMjALI chuM te to tame jANo ja che, ane A jaMjALa- koI paNa sAMskRtika, sAmAjika tema ja zaikSaNika pravRttinA mAMthI chUTIne AvI na zakI mATe kSamA mAguM chuM. mane khAtrI che anusaMdhAnamAM jAhera sabhAo bharavA mATe prastuta sabhAgRhane tene lagatA niyamane adhIna rahIne upayoga karavA devAmAM Avaze. ke tame e Apaze, sAnaMda Apaze, kAraNake kadAca sAcuM jainatva AvA upayoga karanAra vyakita athavA saMsthAe rUA. 50 bhADAnA A jaMjALane pAra utArI, jAte pAra utaravAmAM ja che. ApavAnA raheze. vizeSa vigatonI jANakArI kAryAlayamAMthI maLI zakaze. - a. sau. mu. vijyAbahenane namaskAra.' The. 385, saradAravI. pI. roDa, be mALe, vanitA vizrAma sAme, muMbaI-4 dauryabALAnAM saprema vaMdana maMtrIe, muMbaI jaina yuvaka saMgha
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-2-70 prabuddha jIvana 225 prakIrNa noMdha kuM koMgresane lokasevakasaMgha banAvavAno vicAra vyavahAru che kharo? kogresanI Aje thaI rahelI bhAMgaphoDa joIne keTalAka vicArakone gAMdhIjIe pitAnA avasAna pahelAM ane ApaNane dezane-AjhAdI maLI te daramiyAna koMgresanuM rAjyarAttAprAptinuM lakSya choDIne loka sevaka saMghamAM rUpAntara kare evI salAha ApelI te yAda Ave che. . ane e vakhate to ApaNe gAMdhIjInI salAha na mAnI paNa have jyAre keMgresa sattAprAptinA lakSya upara chinnabhinna thaI rahI che. tyAre A koMgresanuM gAMdhIjI sUcavatA hatA e pramANe lokasevaka saMghamAM rUpAntara zA mATe na karavuM e mujaba ApaNane teo sUcave che ane salAha Ape che. vastuta: 1948 nA prAraMbhamAM gAMdhIjIe A salAha ApI tyAre paNa, mArI samajaNa mujaba e salAha avyavahArU hatI. e to jANI ItihAsa che ke varSonA tyAga, tapasyA ane AtmaganA pariNAme dezanA mATe koMgrese AjhAdI hAMsala karI hatI. e divasemAM keMgresa dezamAM mukhya rAjakIya pakSa hato; te pachInA mahatvanA pakSe hatA moslama lIga ane hiMdumahAsabhA. jyAre aMgrejI hakumata sattAnAM sUtra choDavAne taiyAra hatI tyAre te sUtronI soMpaNI keMgresa svIkAravAnI nA pADe te kone sepe? muslima lIgane ke hindumahAsabhAne ? bIjuM je dezanetAoe AjhAdI prApta karavAmAM ghaNo ja mahattvano bhAga bhajavyo hato. teo AjhAdI pachInI javAbadArI saMbhALavAnI zI rIte nA kahI zake? zuM javAharalAla naheru ke saradAra vallabhabhAI paTela ema kahI zakata ke "amAruM kAma ame pUruM karyuM che; have AjhAdI jALavavAnuM ane dezanuM navaghaDatara karavAnuM kAma bIjAne sepe!" ane Ama teo nivRtta thavA mAgatA hota to prajAjano temane te rIte nivRtta thavA deta kharA? alabatta, gAMdhIjInI salAha pAchaLa e sUcana hatuM -e bhaya. hato ke sattAne bhegavaTo sattAnA sUtradhArone samaya jatAM bhraSTa karaze - ane tethI koMgresa ane tenA tatkAlIna netAo A sattAbhagavaTAmAM na paDe te sArUM. paNa e sUcana ane e pAchaLane bhaya game teTale vAstavika hoya to paNa te javAbadArI tatkAlIna rAjakAraNI AgevAna netAoe levI ja rahI ane bhavidhyamAM pitAnI vRtti ke vyavahAramAM koI vikAra na Ave te mATe temaNe pUrA sajAga rahevuM rahyuM. bhaviSyane lagatI AvI takedArI ApaNA AgevAna netAo rAkhI ne zakayA e judI vAta che. Aje paNa keMgresanuM AvuM rUpAntara zakaya nathI. kAraNa jenA pAyAmAM rAjakAraNa che, ane jenuM lakSya rAjya sattA hastagata karIne dezanI zakaya teTalI sevA karavAnuM che te saMsthAne lokasevaka saMsthAmAM palaTI javAnuM kahevuM te mULa prakRtimAM pAyAnuM rUpAntara karavAnuM kahevA barobara che. te kSatrIyavRtti dharAvanArane brAhmaNa banI besavAnuM kahevA barobara che. AjanuM bhaMgANa bhAgye ja saMdhAya evuM che, tema chatAM paNa koI paNa rIte keMgresamAM paDelA be bhAgalA saMdhAya ane te zakaya na hoya te dezanA rAjakAraNamAM sarvatra banatuM AvyuM che tema keMgresa AtmanAzane notare ane tenuM sthAna bIjA rAjakIya pakSo le. A sivAya trIjo koI vikalpa najare paDato nathI. Aje cAlI raheluM nidAsatra Aje koMgresanA bhAgalA paDayA bAda dina para dinanA chApAMemAM pratyeka pakSanA eka yA bIjA AgevAnonAM nivedane ane pratinivedane ane ekamekane kApatAM vidhAne pragaTa thaI rahelAM jevAmAM Ave che. gaI kAla sudhI je AgevAnoe sAthe khAdhuM pIdhuM ane rAjyavahIvaTa calAvyo te Aje ekamekanA pratipakSI banI beThA che. saMsthAkIya koMgresanA AgevAne IndirAnuM zAsane khatama karavAnA svapnAM seve che; zAsaka keMgresa potAnA zAsanane yenakena prakAreNa majabUta banAvavAnI peravImAM paDela che. gaI kAla sudhI je rAjakIya pakSenI sAme najara karavAmAM AvatI nahotI te pakSenA TekA vaDe dhAryuM dhyeya siddha karavAne sau koI kaTibaddha thayuM che. potAne pratikULa rAjyataMtrane uthalAvI pADavA mATe cAre bAjue khaTapaTa cAlI rahI che. koMgresanuM taMtra AkhA dezamAM gAmegAma ane sthaLe sthaLe patharAyaluM paDayuM hatuM. te te sthaLanA koMgresIomAM have bhaMgANa paDavuM che ane koI pitAne sinDikeTavAdI ane anya potAne InDikeTavAdI tarIke oLakhAve che. jyAM jUnI koMgresa astitvamAM hoya tyAM tenuM sthAna levA mATe eDaheMka samiti nImAye jAya che ane jayAM zAsaka pakSanA kabajo hoya tyAM paNa jUnI koMgresa potAnI eNDahaka samiti sthApe che. sagA bhAI jevA koMgresI kAryakaro Aje ekamekanA virodhI banI beThA che ane jyAM jenuM cAle tyAM tyAnAM vahIvaTI kAryAlayane kabajo meLavavA pAchaLa athavA to kabaje choDAvavA pAchaLa eka yA bIjA pakSanA loko dAvapeca ramI rahyA che ane vakhata Avye sthAnika kAryAlaya upara AkramaNa karatA paNa acakAya tema nathI. A che Aje ApaNI koMgresanI dazA! AvuM che Aje cAlI raheluM AkhA dezane vikhavAdathI viSamaya banAvanuM nindAsatra! gAMdhIjIe moDhe karAveluM, "vaiSNava jana to tene kahIe" te bhajana ApaNe gAtA hatA ane "nindA na kare kenI re" e padanuM raTaNa ApaNe karatA hatA. Aje A nindApravRtti ja ApaNA dharma thaI paDayo che. AmAM aneka AgevAna evA che ke jeo pitAne gAMdhIvAdI mAne che athavA manAve che. Azcarya to e bAbatanuM che ke AmAMthI koIne paNa-custa gAMdhIvAdI tarIke potAne oLakhAvatA morArajIbhAI jevAne paNa-evo prazna kema nathI thato ke A ApaNe zuM karI rahyA chIe? e AgevAnemAMthI saMI evuM kema nIkaLatuM nathI ke je ema jAhera kare ke "A paristhiti mArA mATe asahya che. je koMgresa mArA jIvanamAM vANItANA mAphaka vaNAI gayelI che tenuM AvuM vastraharaNa thaI raheluM jovuM mArA mATe zakya nathI; Ama ja A badhuM cAlavAnuM hoya to mArA jIvanane paNa artha zuM che?" draupadInA vastraharaNa vakhate jema banne kuTuMbanA AgevAno e durdhaTanA phATI AMkhe mAtra joI rahyA. hatA tema Aje paNa ApaNA AgevAne keMgresanI A durghaTanA phATI AMkhe mAtra joI rahyA che eTaluM ja nahi paNa e durghaTanA nirmANa karavAnA bhAgIdAra paNa banI rahyA che. AnAM mAThAM pariNAmAMthI koI bacI zake tema nathI. jeo sattAsthAna uparathI yuta thayA che teo pAchA e sattAsthAna upara Ave evI koI AzA nathI. ane mukhya pradhAna IndirAnuM siMhAsana paNa jarAye sthira nathI. jenA TekA upara tenI sattA UbhelI che temAMnuM eka paDakhuM paNa pratikULa bane ke tarata ja e sihAsane bhUmizAyI banavAnuM che. Aje tarapha dAvAnaLa pragaTayo che. te dAvAnaLa. kadAca zame, jo koI batrIsalakSaNo mAnavI potAnI Ahuti ApavAne taiyAra thAya. paNa Aje te AvuM UjaLuM kiraNa kaI dizAe dekhAtuM nathI. zrI IndumatIbahena cImanalAlane hArdika abhinaMdana prajAsattAka dinanI khuzAlImAM bahAra pADelI yAdImAM gujarAta rAjyanA bhUtapUrva zikSaNapradhAna zrI IndumatIbahenane padmazrInA IlkAbathI navAjyAnuM jaNAvavAmAM AvyuM che. prajAnI sevAne jemaNe potAnuM Aja sudhInuM jIvana arpaNa karyuM che ane zrI cImanalAla nagInadAsa vidyAvihAra jevI vaTavRkSa samI zikSaNasaMsthA jemanA asAdhAraNa puruSArtha ane kAryaniSThAnuM sarjana che tevA IndumatIbahenanuM bhArata sarakAra A pramANe sanmAna kare emAM IndumatIbahena karatAM bhArata sarakAranuM vizeSa gaurava che. A prasaMge IndumatI bahenane ApaNA sarvanA hArdika abhinandana ane dhanyavAda. paramAnaMda
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ (0 221 E prabuddha jIvana tA. 1-2-70 eka svapnadRSTA yuvAne kareluM amarelInuM navasarjana jIvana saMgrAma para thAya tyAre.... muMbaIthI amadAvAda jatAM relamArge surata pachI tarata ja AvatuM utrANa sTezana have te IlekaTrIka grIDa yojanA ane 'pAvara sva. zrI jayabhikhue maraNanA eka mAsa pahelAM lakhelI neMdha hAusa'nA kAraNe jANItuM thayuM che, paraMtu sTezanane aDIne ja AveluM jIvana te Akhare pUruM thavAnuM che. bAsaTha varSane mANasa aneka gAma amarolI eka svapnadaNa yuvAnanI Adarza ne AkAra Apa- rothI bharelo ne manasvI pura 5 mAMgI mAMgIne keTalA varSa mAMge? vAnI bhAvanAthI ATaluM cetanamaya haze evI te kalpanA ja na hatI. jIva A jAya tyAre koIe zeka karavo nahi. kAM te gaMbhIratA ame gayA hatA surata - 'amAre gAma ' peka - pApaDI ane dhAraNa karavI, kAM ekAda bhajana yA dhUna calAvavI. uMdhiyAnI moja mANavA ane paricaya thayo zrI kAntIbhAI zAhane nanAmInI prathA na chUTake ajamAvavI. maLI zake te myu. ane teo amane laI gayA temanA gAma'.. paNa te phakata temanuM basa maMgAvI emAM dehane laI javo ne agnisaMskAra kara. gAma na hatuM. bhAratanA game te gAmaDAne Adarza pUrI pADI zake smazAnamAM kAM bhajana kAM nivApAMjalinI sabhA bharavI. e rIte navaghaDatara ane navaracanA pAmeluM te gAma hatuM. ramaNalAla eka ja divase sahune belAvI levAM. eka ja TaMka rAkhavA. vasaMtalAla desAInI 'grAmya lakSmI ' vAMcatA yuvAna vaye svapno laukike khAsa sagAM sivAya jhamela ekatra na karavo. vyavatemaNe sevyAM ane evA ja eka AdarzavAdI zrI bhUpendrabhAI vakI- hAranI kriyAo ochI karavI. vahAlapanI kriyA vadhu thavA devI. lano sAtha maLatAM tene sAkAra karavA mAMDayA. bahAragAmathI cUMTIne pacIsa sagAMne belAvavAM. sahune eka tame mAnazo? 1600 mANasanI vasatinA gAmamAM bAla TaMka dALa, bhAta, roTalI ne zAka khavarAvavA. khAkaTI ke bIjA rivAjo ! maMdira, prAthamika zALA, hAIskUla, sIvaNa varga, vyAyAmazALA, chAMDavAM. panIe kAMgaDIo rAkhavI. cAlu vastra paheravAM. khUNe na rAkho. pustakAlaya, 'grAma lakSmI hAusiMga sosAyaTI,' vividha kAryakArI reja banI zake te zaMkhezvara bhagavAnane pheTe mUkI dhyAna dharavuM ke sahakArI maMDaLI te kharAM ja ane sAthosAtha 'gaMgA snAne, narmadA stavana gAvuM. darzane tApI smaraNe' e rIte pavitra tApI nadI para vasatA A vaidhavyanAM koI cihana na paheravA, paherAvavA je prayatna kare gAmanA vRddhajana mATe bhajanamaMDaLe paNa kharAM ja. 1600 mANa tene cora hatyA lAge. sonA A gAmanI hAIskUlamAM che 700 bhAI-bahene ane niSNAta maraNa bAda koIe vyavahAra na karavA. bane to prabhubhajana zikSako. paraMtu gAmaDAmAM phakata cepaDA - vAMcIne pAsa thanAra vadhA avAranavAra rAkhavAM. nirAdhAra, azakata, garIbone bhojana ApavuM. ravAthI zuM phAyado? eTale tyAM zarU karavAmAM AvyuM -Technical pArevAne dANA nAkhavA. gAyane cAra nAkhavI. InstitutejemAM suthArakAma, letha mazIna paranA kAme vagere zIkha bane tyAre tIrthayAtrA karavI. viADavAmAM Ave che. amarolI gAmane aDIne ja tApI nadI jAya che ane koka revuM, kUTavuM, hAya hAya karavuM sadaMtara bAMdha. kare karAve te pApanAM bhAgI. vAra tApI maiyA'ne 'mijAja' jAya paNa che. e 'mijAja'thI sau. jayAe hiMmatathI vartavuM. jiMdagI jAtrA jevI. rAjAgAmane nukazAna na thAya mATe rAtanA oTale besI ToLaTappA mAra mahArAjA jevI, zrImaMta zAhukAra jevI gaI che. pAchaLa te rIte vAne badale gAmanA yuvAnoe bharaNI karI ane gAmane relanA bhaya hasate meDhe rahevuM. mAMthI sadA mATe mukata karyuM. saMsAramAM epachAne maLe te putra mane maLyo che. tevI vahu - huM ane mArA patnI dAminI AgaLa gayA tyAre raNamAM koI maLI che. te dIkare maLyuM che. mIThI vIraDI" pAmatAM je ananya AnaMda ane saMtoSa thAya tevI sahue agarabattI jevuM jIvana jIvavuM. lAgaNI anubhavI. AjubAjunA ghaNA gAme para A gAmanA kAryanI asara che ane aMdhArA oraDAmAM nAnakaDo dIpa paNa potAnA prakA (tA. 25-11-'69 nI rojanIzImAMthI) -jayabhikhkha zathI samasta eraDAne AvarI le che te rIte AjubAjunAM gAmo saMgha dvArA zarU thanAra homiyopathInuM upacAra kendra paNa A prakAza jhIlI rahyA che. saMghanI kAryavAhaka samitinA eka sabhya zrI dAmajI velajI pacaraMgI kAmavALA A gAmamAM sumeLa che, korTadarabAre koI zAhanI udAra madadathI saMghanA kAryAlayamAM homiyopathInuM upacAra kesa noMdhAyo nathI. bhAvanAmAM rAcatA A gAmane levImAM vadhu anAja kendra zarU karavAnuM vicAravAmAM AvyuM che. A mATe jANItA homiyopAtha ApavA mATe rU. 10,000 nuM prathama InAma paNa prApta thayuM che. DaoN. bahena pI. jI. saudhiyAnI nimaNUMka karavAmAM AvI che ane nAnakaDA gAmano ekAda paNa AdarzanA raMge raMgAyela mAnavI A upacAra kendranuM udghATana tA. 21mI phebruArI zanivAranA 5. bApanA svapnAnuM gAma kevuM suMdara rIte sarjI zake che ! ane eTale ja roja sAMjanA 6 vAgye saMghanA kAryAlayamAM karavAmAM Avaze. to A comera prasarelI nirAzAmAM paNa UMDe UMDe AzAnuM kiraNa dekhAyA kare che. prasaMge saMghanA sabhyone hAjara rahevA prArthanA che. amara jarIvAlA maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMgha tuM Ava, Ava leNadeNa tuM Ava, Ava priya ! AMgaNiye (chaMda: mizra) mana talasI rahe ghaDIe ghaDIe.tuM Ava. pIuM pIuM toya nahi dharA ja | $ A Abhamahi lakha tAraliyA huM AMkhanI pyAlIthI abdhi-pAna. nava tejabharyA camake ahiyA, chIpAvavA mArI adamya pyAsa paNa timira haThe nava caMdra vinA, thAye nahi sAgara e khalAsa. ave bhIMsa diye aMdhAra hiye, kevI aho ApaNI leNadeNa? jhaLakAva gagana tava cAMdanIe A neNa nA to tuM Ava have te AMgaNiye. he abdhi, tArAM sahu vyartha vaheNI zAradAgrAma, 8-5-64 gItA parIkha coravADa, 25-5-64 gItA parIkha
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-2-70 prabhu jIvana syAdvAda jIvanadarzana (gata paryuSaNa vyAkhyAnamALA daramiyAna tA. 15-9-69 nAM roja zrI rohita mahetAe ApelA vyAkhyAnanI noMdha. taMtrI) dArzanika sAhityamAM jaina dharmanA apUrva phALA che. syAdvAdanI vicAradhArA gahana-kaThaNa-vicAradhArA che. vidrAnAe tenI khUba carcA karI che. 'syAdvAda maMjarI' ane 'sapta bhaMgI naya'mAMthI A vicAradhArA viSe jANavA maLe che. emAM aneka vicArakoe tene samajAvavA prayAsa karyo che. huM syAdvAdanI mAnasazAstranI daSTie carcA karavA mAguM chuM. mAnasazAstranI dRSTie syAdvAdanI samajUtI dUranA viSaya rahetA nathI, dainika jIvana sAthe joDAya che. AjanA yuga vijJAnanA yuga che. manuSya ghaNI siddhi prApta karI che, paNa e vicitra vAta che ke bhautika vijJAnamAM jema jema mAnavI AgaLa vadhatA jAya che tema tema mAnasazAstrIya prazno aTapaTA banatA jAya che. mAnavI jema jema bAhya avakAza para vijaya meLave che tema tema aMdaranA avakAzanA praznA tene daSTigocara thatA jAya che. jema jema vijJAna bhautika prazno dUra kare che tema tema mAnasazAstrIya prazno tIvra bane che. AjanA yuganA sauthI muMjhavatA prazna e che, dharmanI pratiSThA kema karavI ane tenAM mUlyo kema samajAvavA? Aje paraMparAgata vicAradhArA asvIkArya banatI jAya che, tyAre dharma pAse javAnA eka mAtra mArga mAnasazAstra ja bAkI rahe che. mAnasazAstrIya daSTie praznonI samajaNa keLavavAthI ApaNA dharmanI pratiSThA karavI sahaja banaze. Aje mAnavI vijJAnanA mApadaMDathI ja badhI vastu tapAse che. evA yuga mATe eka daSTibiMdu-syAdvAda-vaijJAnika daSTi dharAve che, eTale te vijJAnanA yugane anurUpa che. syAdvAda zuM che? te kaI rIte vijJAnanI bArI khole che? syAdvAdano prazna gaMbhIra che. ApaNe upara uparathI thoDo prazna jozuM. syAdvAdane yathArtha samajavA mATe jaina dharmanI bhUmikAthI paricita thaIe. jaina dharmanA be AdhArastaMbha che (1) ahiMsA--jaina dharmanuM mukhya aMga che. paNa jaina dharmanI ahiMsA saMkucita nathI -vyApaka che. tenI vyApakatA batAvavA jaina dharmanA bIjo AdhArastaMbha, (2) aparigraha, ahiMsAnI sAthe jAya che. duniyAnA ItihAsa kahe che ke jyAM jyAM parigraha che tyAM adharma, hiMsA ne laDAI cAlatI hoya che. vyakitagata ke AMtararASTrIya laDAInA mULamAM parigraha ja rahelA hoya che. jyAM sudhI parigraha che tyAM sudhI hiMsA paNa rahe che. jaina dharma vyApaka vicAra lIdho che. teNe ahiMsAne aparigraha sAthe joDI che. aparigrahamAM vastuno tyAga karavAnI vAta Ave che, paNa vastuno tyAga karave sahelA che. dA. ta. duniyA choDIne eka jaNa sanyAsI bane che. vastro pheMkI de che. bIjI cIjonA ya tyAga kare che. paraMtu aparigraha vyApaka arthamAM levAno che. vastuno tyAga nahIM paNa viSayanA tyAga para bhAra mUkayo che. ahIM ' viSaya ' na artha saMskRta bhASAmAM che te levAnA che. ApaNe vastune ja viSaya banAvIe chIe. sAcA aparigraha e manano aparigraha che. te sivAya je aparigrahanI vAta kare che te gItAmAM kahevA pramANe mithyAcArI che. manamAMthI parigraha na cheDanAra mANasa saMnyAsI thaIne jaMgalamAM jaze to tyAM paNa navA saMsAra UbhA karaze. AjanA kahevAtA sAdhu-saMnyAsIo AvA parigrahathI mukata nathI. teo saMsArIethI ya vadhu saMsArI hoya che. parigraha ane aparigrahano AdhAra bahAranA AcAra sAthe nahIM paNa mananA vyApAra sAthe che. // 227 mananA aparigrahane samajavA syAdvAda ja kAma lAge che. kAraNa, aparigraha tene AdhAra che. syAdvAda zuM che? hiMdu darzanazAstranuM pustaka tame vAMcaze te temAM aneka prakAranA nyAyanI carcA jozo. temAM eka nyAya che "sarpa -rajaja nyAya" jemAM doraDuM sarpa jevuM dekhAya che. tyAM sudhI to vAMdho nathI, paNa Aje to rajajU - sarpa nyAya che. sarpane doraDuM mAnavAmAM Ave che. A sApane aDakavAthI nukasAna thaze. AmAM daSTinI vikRti thaI che. doraDAne sarpa mAnavAnuM kAraNa zuM? jaina dharmanA eka siddhAMta che - samyak darzana, samyaka jJAna ane sAmyaka cAritrya. samyak darzana eTale je vastu che tene enA yathArtha svarUpamAM jovI. jyAM sudhI samyaka darzana na hoya tyAM sudhI jJAna samyaka na thAya ane cAritrya paNa samyaka na thAya. Ama samyaka cAritryano pAyo samyaka darzana che. mAnasazAsrIya stara para sarpa-rajajU nyAyano siddhAMta che. ApaNe banAva mULa zuM che e nathI jANatA. tene ApaNe ApaNA daSTibiMduthI jovA prayAsa karIe chIe, eka mAnazAstrIe prayoga dAkhala eka akasmAta viSe tenA aneka ziSyone rIporTa lakhavA kahyuM. teNe joyuM ke te badhAMmAMthI koI paNa benA rIporTa ekasarakhA nahoto. dareka jaNe banAvanuM varNana potAnI rIte karyuM hatuM. Ama eka ja banAva A dRSTie judA judA dekhAyo hatA. A sarpa-rajajU nyAya che. eka svIsa vijJAnazAstrIe kahyuM che ke, It is the scale of observation that creates, the phenomenon. eno artha e ke huM mArA daSTibiMdumAMthI ja banAvane UbhA karuM chuM. jo dibiMdu badalAya to eka banAva eka rItano lAgato hatA te bIjI ja rItanA lAge che. ......... vaijJAnika paNa duniyAno anubhava A rIte ja rajU kare che: jyAM sudhI huM kahuM chuM ke "mArI daSTie AvA banAva che." tyAM sudhI vAMdho nathI. huM satya mAnuM chuM eja vastu satya che ema kahuM tyAM ja parigraha zarU thAya che. tyAM ja hiMsAnuM sukSma darzana thAya che. vyakita ane samAja vaccenA banAve A rIte jovA joIe. eka vyakitanuM mArA taraphanuM AcaraNa mAruM darzana che. A ja syAdavAda che. "mane pUruM satya khabara nathI. mArA daSTikoNa mujaba huM A vastune satya mAnuM chuM. satya juduM paNa hoya". vaijJAnika paNa Ama ja kahe che. vaijJAnika jo' A ja satya che.' ema kahe to tenA prayAgAnA ja aMta Ave. eTale te kahe che ke hAlamAM A satya che, daSTi badalAya tema satyanuM darzana juduM paNa hoI zake. AInsTAInanA sApekSavAda kahe che ke vizvamAM badhI ja vastue gatimAna che. jene joIe chIe tene gatinA cokaThAmAM ja joIe chIe. jema jema gati vadhe che tema tema juduM juduM dekhAze. A che sApekSavAdanA siddhAMta. gatithI cAlatA ApaNA mana dvArA je dekhAyuM che--avalAkana thayuM che tene ja bahAranA banAva kahIe chIe. syAdvAda vijJAnayugane anurUpa che. te mananI zakayatA ane mananI maryAdA jaNAve che. vijJAna dvArA A manodazAne sImita svarUpa ApI zakAyuM che. vijJAna mananA avalAkana dvArA je vAta kare che e sApekSa vastu che. vijJAnanI A maryAdA samajAya tyAMthI dharmanA darzananI navI bhAvanA janme che. netranI jyotinI ja vAta laIe. vijJAna kahe che ke AMkha nathI jotI. te te vastunI mAtra chabI ja pADe che--jovAnuM-samajavAnuM kAma to mana kare che. tevI ja rIte kAna sAMbhaLatA nathI, mana sAMbhaLe che; tvacA lAgaNI janmAvatI nathI, manamAM ja lAgaNI janme che. Ama pAMce IndriyA
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 228 prabuddha jIvana ta, 1- 70. mananI dvArA ja anubhavo vyakata kare che. mATe e anubhava sApekSa paNa Absolute nirapekSa sAkSAtkAra zakaya che? jyAre pitAnA che. enI pAchaLa apekSA che-kAMIka saMdarbha-che. 'mAruM daSTibiMdu daSTibiMduthI ja samajavAnI kozIza eka rIte apramANika che. temAM e ja ene apekSA-saMdarbha che. eka ja aMganuM darzana che, sImita darzana che, te daSTi badalA eTale bIjA A vastu mAnasazAstranI daSTie samajIe. huM ane mAruM ne trIjA aMgane joIe. koI paNa skela paranuM darzana te aMganuM daSTibiMdu judI vastu nathI, eka ja vastu che. syAdvAdanuM jIvana- adhuruM darzana haze. enA parathI ja pUrNa darzananI kalpanA ja karavAnI darzana apekSA-maryAdA-rAkhe che. mAruM daSTibiMdu e mArI potAnI rahe che. khristi sAhityamAM ema kahevAyuM che ke God created man maryAdA che. jagatane mArA anubhava sApekSa anubhava che.mana moTAmAM in his image; but man thought he was wiser and moTuM sAdhana che. mana nirapekSa nathI, sApekSa che, ema samajAya to he created God in his image. ghamaMDa nahIM Ave, namratA Avaze. "huM" niraMtara daSTibiMdunI vacce AvuM chuM, eTale bIjAnuM sekeTIse kahyuM che ke "He who knows and knows samagra darzana azakaya che. A "huM" kema dUra thAya? AvuM darzana that he does not know is a wise man." keNa karI zake? eka vastune aneka daSTie joIe emAM sarvAgI . (je vyakita jANavA chatAMye ema mAne che ke huM te kazuM jANate darzana thAya Total darzana thAya paNa Whole -sama- darzana nahIM nathI te ja zANe puraSa che.) thAya. samagra jJAna adhurA jJAnanA vistArathI nathI AvatuM. tame eka mananuM abhimAna ghaNuM moTuM hoya che. emAMthI ghaNA prazno cerasa dere. lAkhe carasa doro. paNa temAMthI ghana Ubhe nahIM thAya. UbhA thAya che. syAdvAda samaje te namratA Ave. kAraNa ke parimANamAM phera paDe che. Ama daSTi vistAravAthI ja dareka - huM je jANuM chuM te to eka aMganuM ja jJAna che. mananI pAse veLA sAcuM darzana thatuM nathI. paraMtu saghaLA daSTibiMdu adazya thAya sarvAgI' jJAna hoya che, paNa 'samagra jJAna nathI hotuM. sarvAgI tyAre eka kSaNa mATe paNa samagra darzana thAya che. eTale zarIranAM badhAM ja aMgo-AMkha, kAna, hAtha, nAka, meM Ama ApaNe navI daSTie badhuM tapAsIe. ApaNe From vagerenI-anubhUtithI meLaveluM jJAna. je samanvayI jJAna paNa kahI Part to the whole ekAMgImAMthI sarvAgI jovAnI TevavALA chIe. zakAya. jyAre samagra" jJAna IzAvAsya upaniSamAM kahyuM che tema paNa kharI rIte From Whole to Part samagramAMthI aMzane jovAnI ' OM pUrNamada : pUrNamidaM pUrNAt,pUrNa mudcyate pUrNasya pUrNamAdAya kozIza karavI ghaTe. samagra dvArA vividha aMgenuM darzana kare. ethI navI puurnnmevaavshissyte| daSTi lAdhaze. A darzana te Timeless in the time samayAe eka vicitra vastu che. gItAmAM kahyuM che ke "avibhakatuM tItanuM darzana che. ethI kaMTALo nathI lAgato, nirAzA nathI upajatI. vibhakitapU.'vibhakatamAM avibhakata.' samagra bhAvanAmAM aMgenI A saMbhava che, jarUra saMbhava che, daSTibiMdunuM darzana e potAnA anubhUtine prazna ja raheto nathI. aMgenI anubhUti dUra karo te prakSepa dvArA kareluM darzana che. Projection prakSepa baMdha karo. mana paNa samagra-samagra ja rahe che. Ane AdhAra syAdvAdane mArga che. zAMta rahe- e kSaNamAM ja samagra darzana zakya bane. A darzana ja A rIte jJAna sApekSa che, sarvAgI che-samagra jJAna nathI. nirapekSa darzana che. eka kSaNane mATe mananI zAMti kema meLavAya? banArasamAM vahetI gaMgA suMdara lAge che. paNa tene ghera laI - bhagavadgItAmAM tene upAya che. bIjA adhyAyamAM eka zloka jaI zakAya? moTA vAsaNamAM gaMgAjaLa laI jaIe to paNa te 'gaMgA- Ave che : jaLa" ja kahevAze. "gaMgA' nahIM kahevAya. Ama eka jIvaMta vastune ApUmANamacalapratiSTha pakaDI na zakAya, pUrI na zakAya, jayAre mane dareka vastune pakaDIne samudramApa : praviNati yadrata anubhava rajU kare che. mane pakaDI na zake tyAM sudhI te sAcI nathI taMdrakAmAM meM pravinti sarve, mAnatuM. anubhUti kayAre thAya ? jyAre tene mana pakaDI zake. sa zAtimApnati na kAmakAmI." AInsTAIne kahyuM che ke vaijJAnika vIjaLI zuM che te jANato nathI. samudramAM nadIe pitAnAM jaLane samAveza kare che tema jagakeTalAka kahe che ke prakAza jAnI (Waves) jema utpanna thAya che. tanA badhA Avegone je samAve che tene ja sAcI zAMti maLe che. keTalAka kahe che ke te nAnA nAnA paramANuo (Particles)mAMthI manamAM svIkAra ane asvIkAranI bhAvanAe azAMti jagAjanme che eTale te banne mAnyatAo ekaThI karI vijJAne Wavecle DatI hoya che. vaLI 'amAre A na joIe" evuM mAnavuM e paNa (Wave+particle) prayukata karyo che, prakAza kema varte che e parigraha ja che. ene mATe te gItA jevo bhAva "nAbhinandati vijJAna jANe che. nadraSTi" rAkhavo joIe. enuM ja mana zAMta rahI zake. jenuM mana vaijJAniko kahe che ke jaDa padArthanA UMDANamAM jaIe ema zAMta che tenuM darzana nirapekSa darzana Absolute Vision rahe che. tene padArthanuM adhyayana thAya. sAco vaijJAnika tenAM maMtavya pheravavA taiyAra mATe sApekSa jagatanA prazno nathI rahetA. te navI rItathI rahI zake raheze. kAraNa ke te jANe che ke tenuM jJAna sApekSa che. sAco vaijJAnika che. tene AdhyAtmika anubhava thAya che. A ja vAta syAdavAde rajU namra hoya che. vadhu zIkhavA haMmezA taiyAra hoya che. karI che. "tuM jANe che e adhUruM jANe che. huM acaLa chuM' e parigraha tame ne huM syAdvAdano siddhAMta nathI mAnatA. ghaNIvAra hiMsA, mithyAbhimAna che. sthAvAda kahe che ApaNe anubhava sApekSa ApaNe aMtima ne daDha maMtavya dharAvIe chIe. A ja vizvane che. mana sarakhAmaNIthI-AcaraNathI samaje che. prakAza eTale aMdhakArane mATe prazna che.. abhAva. paNa prakAza pate zuM che e samajAtuM nathI. Aje mANasa mANasa sAthe jIvI nathI zakato. mAnave eka kSaNabhara daSTi aMtarmukha thAya te apUrva darzana thAya che. sApebIjAthI dUra hatA tyAre A prazna na hatuM. sApekSa daSTie bIjAne kSavAda mananI zakayatA ane mananI maryAdA mUke che. vaijJAnika mananI na jovAthI mAruM dRSTikoNa badalAtuM nathI eTale saMbaMdho kharAba bane che. maryAdA svIkAre te dharma ne vijJAnanuM navuM prakaraNa zarU thAya. syAdavAda vyavahAramAM upayogI darzana che. rohita mahetA. mAlika: zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha: mudraka ane prakAzaka: zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, prakAzana sthaLa : 385, saradAra vI.pI. roDa, mubaI-4. "mudraNasthAna : dhI sTeTsa pIpala presa, koTa, muMbaI-1
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ Regd. No. M H. 17 vASaka lavAjama rUA. 7 pramuddha bhavana zrI muMbai jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra chUTaka nakala 40 paisA prabuddha jaina'nuM navasa'karaNa varSa 31 : aMka 20 muMbai, phebruArI 16 1970, sAmavAra paradeza mATe ziliMga 15 taMtrI : paramAnaMdakuvarajI kApaDiyA barTrAnDa rasela (barTrAnDa raselanuM 97 varasanI vaye bIjI phebruArIe avasAna thayuM) barTrAnDa rasele potAnA jIvananA preraka baLA temanI AtmathAmAM A pramANe jaNAvyA che: "mArA jIvanamAM traNa preraNAonuM prabhutva rahyuM che. e preraNAo Ama to sAva sAdI ne sarvasAmAnya che; paraMtu mArA jIvanamAM e preraNAo atizaya prabaLa rahI che. e traNa preraNAo che: premanA talasATa, jJAnanI khAja, ane mAnavajAtanA du:kha mATe asahya karuNA. A preraNAoe jhaMjhAvAtanI jema mane ahIMthI tahIM phaMgoLyA che. A preraNAoe mane kAMya TharIThAma thaIne besavA dIdhA nathI. eNe mane yAtanAonA UMDA sAgara upara ph gALyo che, ne kayAreka hatAzAnI bilakula aNI sudhIe pahoMcADayo che. "prema mATe huM talasyo, kAraNa ke te AnaMdollAsathI ApaNane sabhara banAvI mUke che. - evA prabaLa AnaMdollAsa ke premanA AnaMdabharyA theDAka kalAko sAruM huM mArI bAkInI badhI jindagI nyochAvara karI devA paNa taiyAra thAuM. prema mATe huM talasyo, kAraNa ke te ApaNane ekalavAyApaNAmAMthI mukata kare che--evuM bhayaMkara ekAkIpaNuM ke jemAM eka thatharatI cetanA duniyAnI kora uparathI ThaMDI atAga cetanahIna gartAmAM DokiyuM karatI hoya. prema mATe huM talasyo, kAraNa ke premabharyA milanamAM meM saMtA ne kavioe kalpelA svarganI eka agamya vAmana svarUpamAM jhAMkhI karI. AvA premano me talasATa anubhavyo, ane mAnavajIvana mATe jo ke vadhu paDatuM kahevAya, chatAM kahyuM ke AvA prema huM Akhare pAmyo. "ATalI ja prabaLa lAgaNI sAthe meM jJAnanI khAja karI che. me mANasAnAM hRdaya. samajavAnI IcchA sevI che. meM tArAo camake che zA mATe e jANavAnI IcchA karI che. satata gatizIla aNumaMDaLa upara aMkanuM prabhutva sthApatI pAyathAgorAsanI zakitano tAga pAmavA paNa huM maLyo chuM. AmAMthI bahu nahIM, kiMcit mAtra huM pArmI zakayo chuM. "prema ane jJAna, jyAM sudhI zakaya banyAM tyAM sudhI, mane upara svarga bhaNI laI gayAM. paraMtu karuNAe mane hamezAM pRthvI upara pAche ANyA che. mAnavajAtanA du:kha-dardabharyA citkAronA paDaghA mArA hRdayamAM paDayA kare che. dukALane lIdhe bhUkhe maratAM bALako, julamagAronA sitamano bhAga banela mAnavIo, emanAM saMtAno mATe ghRNAspada bajArUpa banela asahAya vRddho, ane ekalavAyApaNuM, garIbI tema ja yAtranAonI AkhI laMgAra mAnavajIvananA AdarzanI hAMsI uDAvI rahI che. A aniSTane ochuM karavA huM mathuM chuM, paNa huM karI zakatA nathI, ane huM pote ye yAtanA anubhavuM chuM. "mArUM jIvana AvuM rahyuM che. mane te jIvavA jevuM lAgyuM che, ane mane taka ApavAmAM Ave to huM khuzIthI te pharI jIvuM." lagabhaga 40 varSanI uMmara sudhI tattvajJAna, gaNita, tarkazAstra, mAnasazAstra, vijJAna vigere viSayomAM jJAnanI zodhamAM jIvana vItAvyuM. prathama vizvayuddha temanA jIvanamAM khoTo palaTo ANyo. zuSka jJAnanuM kSetra cheDI, sAmAjika ane rAjakIya kSetramAM jhaMpalAvyuM. paNa A jIvanaparivartana koI sattA kIrtinI jha MkhanAthI na hatuM. temanA jIvananuM bIjuM preraka baLa hatuM mAnavajAtanA du:khathI thatI asahya vedanA. e baLe temane mAnavajIvananI vAstavikatAnuM bhAna karAvyuM. jJAnanI upAsanA sAMsArika kaThoratAthI dUra rahI, ekAntamAM bhavya - jANe svargamAM vicaratA hoya. prathama vizvayuddhathI mAnava svabhAva viSe temanA vicAro badalAyA. mAnavI parasparanA saMhAramAM rAce ane vinAza notare e temanI kalpanAmAM tyAM sudhI na hatuM. mAnavI, prema, karUNA, satya, saundaryanA upAsaka che. paNa te sAthe tenAmAM ATalI hade potAnA sAcA svArchA bhUlIne paNa, vinAza vRtti hoya te navuM darzana hatuM. rasela yuddhanA kaTTara virodhI banyA ane yuddha sAme moTI pracArabeza upADI, potAnA vidrAna mitro paNa aMte pharI beThA ane yuddhamAM joDAyA. paNa rasela chevaTa sudhI yuddhanA virodhI rahyA, ghaNuM sahana karyuM, jela gayA ane ekalA chatAM, niDarapaNe makkama rahyAM. yuddha purUM thayuM tyAre rasela lakhe che: "mane jaNAyuM ke mArA potAnA (utkarSa) sivAya, meM je kAMI karyuM hatuM te kArya niSphaLa gayuM. eka paNa mANasane huM bacAvI zakayo na hatA, eka kSaNa paNa yuddhane TuMkAvI zakayo na hato. chevaTanI saMdhi-varselsanI thaI tenAthI utpanna thatI kaDavAzane ochI karI zakayA nahi. paNa eTaluM to thayuM ke, yuddhamAM joDAyela prajAonA atyAcAromAM meM kAMI sAtha Apyo nahi ane mane eka navI jIvanadiSTa ane navajIvana prApta thayuM." cAra varSanA AvA avirata prayatno pachI paNa dekhItI rIte zUnya pariNAma AvyuM tethI rasela jarA paNa nirAza na thayA. paNa tyAra pachInA pacAsa varSamAM anyAyo ane atyAcAro sAme vadhAre jorathI jhajhumyA. rasela prakhara buddhizALI ane prANavAna vyakita hatA. sAmAjika anyAya ane asamAnatAo temane asahya thaI paDatI. vyakitasvAtantya ane mAnava jIvanano sarvatAmukhI vikAsa teo IcchatA. tethI sAmrAjyavAdanA virodhI hatA. samAjavAdanA himAyatI hovA chatAM, mAnavavikAsane rUMdhatA baMdhanA ane rAjakIya paddhatienA sakhata virodhI hatA. prathama vizvayuddhane aMte raziyAmAM krAnti thaI ane jhArazAhInA nAza thayo tene AvakArI - paNa 1920 mAM raziyA gayA ane tyAM je joyuM tethI bhAre nirAza thayA. belzeivIjhamanI krUratA, mAnava pratyenI napharata, jhArazAhIne paNa vaTAvI jAya tevA atyAcAro joI teo kaMpI uThayA, lenInane maLyA temAM khinna thayA. lenInamAM temane evI buddhipratibhA ke mAnavaprema dekhAyo nahi. balke lenInanI ThaMDI krUratAthI vedanA anubhavI. sAmyavAdanI vAstavikatA jaoNI, tenA AdarzothI aMjAyA nahi. nAjhIvAda ane phAsIvAda - hITalara ane musAlInI - ne udaya thayA tyAre tenA paNa eTalA ja sakhta virodhI rahyA. eTalI hada
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 230 prabuddha jIvana tA. 16-2-70 sudhI ke yuddhavirodhI hovA chatAM, bIjA vizvayuddhane prathama vizva- yuddha jeTalA virodha na karyo. nAjhIvAda ane phAsIvAdane vijya gAMdhIjInuM aMtima vasiyatanAmuM thAya te temane mana asahya hatuM. vizvadaSTi hovA chatAM, dezaprema paNa hato ane IglAMDane vinAza thAya te temane ekacyuM hatuM. - (gAMdhIjIe pitAnA avasAnane Agale ja divase lakhele rasela jIvanabhara eka moTA baLavAkhora rahyA. temanA vicAro ane emanA aMtima vasiyatanAmA tarIke prasiddhi pAmela-kaeNgesanuM haMmeza sAcA hatAM evuM nathI. keTalIka vakhata utAvaLiyA, ekapakSI lokasevaka rAMghamAM rUpAMtara karavA aMgene A kharaDo-tArIkha 15-2-48 paNa hatA, paNa e badhAnI pAchaLa utkRSTa mAnavaprema ane duniyAnA nA "harijanabaMdhu'mAMthI ahIM utAryo che.) du:kha kAMIka ochA karavAnI prabaLa vRtti hatI. | bhAgalA paDyA chatAM hiMdI rASTrIya gese jevAM sAdhana aNubombanI zodha thaI ane hirozImA upara tene upayoga dvArA hiMdu rAjakIya svataMtratA prApta karI hovAthI AjanA thayo tyArathI temanuM zeSajIvana aNuzastrone virodha ane aNubAmbanA nAza mATe rahyuM - AInsTAInanI peThe, A bhayaMkara vinAzaka svarUpanI keMgresane, eTale ke pracAranA vAhana ane dhArAsabhAnI pravRtti zastromAM mAnavajAta ane mAnavasaMskRtine vidhvaMza teo calAvavAnA taMtra tarIke tene upaga have pUro thayo che. zahero jotA ane tenA upayoga sAme pracaMDa pracAra zarU karyo. vaijJAnikone ane kasabAothI bhinna evAM tenA sAta lAkha gAmaDAMnI bhegA karI-pugAza konsa mAraphata, khUba pracAra karyo. eTalI daSTithI hiMdanI sAmAjika, naitika ane Arthika svataMtratA siddha , hada sudhI ke, eka vakhata to evI hImAyata karI ke raziyA aNubambanI zodha kare te pahelAM ja amerikAe tenA upara AkramaNa karavAnI hajI bAkI che. lokazAhInA lakSa taraphanI hiMdInI pragati karI raziyAnI zakti harI levI. chevaTa raziyAe aNubomba zedhyo daramyAna lazkarI sattA upara sarasAi sthApavA mATenI mulakI. tyAre amerikAvirodhI keTaleka darajaje temanuM valaNa thayuM ane kabUbAnI sattAnI jhuMbeza anivArya che. ene rAjakIya pakSo ane komI saMsthAo kaTekaTI vakhate zuM cevane dhanyavAda ApI, keneDI upara doSAropaNa sAthenI aghaTita padhathI aLagI rAkhavI joie. A ane karyuM. evI ja rIte cIne bhArata upara AkramaNa karyuM tyAre, sAva khoTI evAM bIjAM kAraNone laIne nIcenA niyama anusAra mahAsamiti rIte, cInanI taraphadArI karI, paNa A badhA badalAtA valaNa pAchaLa temanI pramANikatA vize koI zaMkAne kAraNa na hatuM. aNuyuddhano koMgresanI vartamAna saMsthAne vikherI nAMkhavAnuM ane lokasevaka saMghane temane eTalo bhaya hato ke It is better to be red than svarUpe pragaTa thavAnuM TharAve. prasaMga anusAra e niyamAM pheraphAro dead ema mAnatA thayA hatA. karavAnI e saMghane sattA hoya. premanI zodhamAM temaNe kAMIka udhAmAM karyA. cAra vakhata lagna grAmavAsI hoya evA athavA grAmavAsInA mAnasavALAM pukhta karyA. strI-puruSa saMbaMdha vizenA temanA vicAro ghaNAM adhurA-bhUlabharelA vayanAM pAMca strI-puruSanI banelI pratyeka paMcAyata eka ghaTaka banaze. hatA. teo ema mAnatA ke pariNIta strI-puruSa keTalAka samaya ADo vyavahAra rAkhe tethI temanI mitratA ke pariNIta jIvanane AMca AvavI pAsepAsenI AvI pratyeka be paMcAyatanI temanAmAMthI zuMTI na joIe. pariNIta jIvanamAM pUrNa vaphAdArInI apekSA rAkhavI kADhelA eka netAnI doravaNI nIce kArya karanArI maMDaLI bane. ma teo mAnatA. paNa pAchaLathI A vicAromAM thoDo phera AvI so paMcAyate bane tyAre prathama kakSAnA pacAsa netAo paDa hato enuM kAraNa anubhava ane umaranI asara hoya. chevaTa ema pitAnAmAMthI eka bIjI kakSAne netA raTe ane e rIte pahelI kahetA ke lagna viSaye teo kAMI nizcita kahI zake tema nathI. kAma kakSAnA AgevAne bIjI kakSAnA AgevAnanI doravaNI nIce kArya vikAranI prabaLatA jotAM, temAM satata jAgRti ane saMyamanI jarUra kare. Akhe hiMda AvarI levAmAM Ave tyAM sudhI base paMcAyatanAM temaNe svIkArI na hatI. phoIDanA vicAroe duniyAne je moTuM nukasAna karyuM che tenuM mApa kADhavuM muzkela che. caMcala manane bhaTakavA AvAM joDakAM raye javAmAM Ave ane pachI racAnuM paMcAyatanuM ne detA satata kAbumAM rAkhavuM joIe, te satyane badale saMyamathI pratyeka jutha pahelAMnI jema bIjI kakSAnA netA raghUMTa jAya. bIjI manane hAni pahoMce che te vicAra keTalo vinAzaka che tenuM bhAna mANasane kakSAnA netAe samagra hiMdane mATe ekatra rIte kArya kare. temane jyAre hajI thayuM nathI. paNa jarUrI lAge tyAre bIjI kakSAnA netA pitAnAmAMthI eka raselanI prakhara buddhipratibhA bahumukhI hatI. paNa buddhi upara ja AdhAra rAkhanAra vyakita pUrNa satyane prApta nathI karI zakatI te rase vaDe cUMTI kADhe. te ene gUMTanArAo cAhe tyAM sudhI badhA jUthone lanA jIvanathI dekhAya che. jemAM temane pUchayuM ke tame kayA dharmanA che, vyavasthita kare tema ja temanI doravaNI kare. tyAre temaNe kahyuM ke ajJeyavAda. jelare A koI dharma sAMbhaLo prAMta athavA vibhAganI cheTanI racanA hajI nakkI thai na hatA. sthApita dharmo ane dharmAcAryo (Established church na hovAthI A sevakonA jUthane prAMtika yA vibhAgIya samiti& Priesthood) sAme sAcI rIte ghaNAM vicArakoe baLavo pokAryo che. paNa AvA baLavA pachI, uMDI ane sAcI dharmabhAvanA ne prApta emAM vaheMcavAne prayatna karavAmAM nathI Avyo. ane samagra hiMdamAM thAya to jIvanastrota, retInA raNamAM pANI sukAya jAya, tema kArya karavAno adhikAra koi paNa samaye racavAmAM AvelAM jUtha ke karamAya jAya che. jUthamAM pratiSThita thAya che. sevakonA A samudAyane adhikAra rasela yuddhavirodhamAM satyAgraha karI jela gayA ane zArata mera athavA sattA, jenI temaNe svecchApUrvaka ane DahApaNabharI rIte cAo kADhayA. paNa gAMdhIjInI jIvanadaSTi temane bahu AkarSaka sevA karI che evA temanA svAmI eTale ke samagra hiMdanI prajA na hatI. gAMdhIjInuM nAma bahu ochuM temaNe uccAryuM che. gAMdhIjImAM saMyama, tapazcaryA ane jIvanasAdhanA hatA te mArga raselane svIkArya pArothA maLa che. na hato. jIvanane ullAsa temane joIto hate. (1) pratyeka sevaka jAte kAMtelA sUtaranI athavA carakhA97 varSanI uMmara sudhI, eka mahAna preraka baLa te rahyA. saMghanI pramANita khAdI haMmezAM paheranAra ane mAdaka pINAM na temanA sAmAjIka ane rAjakIya bAbatonA vicAro kadAca bahu pInAra hovo joie. jo te hiMdu hoya te pote tathA pitAnA ciraMjIva nahi thAya. tattvajJAna, gaNita, tarkazAstra, vigere viSayanAM kuTuMbamAMthI harakoi varupanI aspRzyatA teNe dUra karI hovI joie. temanA vicAro kadAca vadhAre gaNanApAtra raheze. koma koma vaccenI ekatAnA, sarva dharma pratyenA samabhAvanA tathA rasela, vicAra ane karmasamRddha jIvana jIvI gayA. koI paNa jAti, dharma ke strI-puruSanA kazAya bhedabhAva rahItanI saune mATenI vyakita chevaTa jagatanA pravAha upara keTalI kAyamI asara pADI taka ane darajajAnI AdarzamAM te mAnate hovo joie. zake che tenA upara tenA jIvananI sArthakatAne AdhAra nathI. (2) tenA kAryakSetramAMnA pratyeka grAmavAsInA aMgata saMsapaNa pote keTaluM jAgrata, vicArapUrNa, niDara jIvana jIvyA ane pitAne rgamAM teNe rahevuM joie. utkarSa keTalo karyo temAM jIvananI sArthakatA che. raselanuM jIvana A (3) grAmavAsIomAMthI te kAryakartAo noMdhaze ane temane rIte dhanya hatuM. cImanalAla cakubhAI zAha tAlIma Apaze. e badhAnuM patraka rAkhaze.
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-2-70 prabuddha jIvana 231 (4) te tenA rajerajanAM kAmanI noMdha rAkhaze. | (5) pitAnI khetI tema ja gRhaudhoge drArA gAMmaDAM svayaMpUrNa bane e rIte te temane saMgaThita karaze. (6) grAmavAsIone te saphAI tema ja ArogyanuM zikSaNa Apaze ane temanAM mAMdagI ane rogo aTakAvavAnA badhA upAya laze. (7) hiMdustAnI tAlImI saMghanI nIti anusAranI navI tAlImane dhoraNe te janmathI maraNa paryantanI saghaLA grAmavAsIenI keLavaNIne prabaMdha karaze. (8) jemanAM nAma sarakArI matadAra patrakamAM noMdhAvA rahI gayAM hoya temanAM nAmo te temAM noMdhAvaze. 9) jemaNe matAdhikAranA hakkane mATenI jarUrI yogyatA hajI prApta karI na hoya te prApta karavA mATe temane te protsAhana Apaze. ' (10) upara jaNAvelA ane vakhatovakhata je bIjA umeravAmAM Ave te hetuo sAdhavAne mATe yogya pharaja bajAvavA mATenA saMdhe ghaDelA dhArAdhoraNa anusAra te pite tAlIma leze ane yogya banaze. saMgha nIcenI svAdhIna saMsthAone mAnyatA Apaze. (1) akhila hiMda cakhA saMgha (2) akhila hiMda grAma udyoga saMgha (3) hiMdustAnI tAlImI saMgha (4) harijana sevaka saMgha (5) gosevA saMgha nANAM saMgha potAnuM dhyeya pAra pADavAne arthe grAmavAsIo ane bIjAo pAsethI nANAM ubhAM karaze. garIba mANasone pAI paise ugharAvavA khAsa bhAra mUkavAmAM Avaze. navI dilhI, 29-1-48. ( ma. ka. gAMdhI koMgresanuM lokasevaka saMdhamAM rUpAntara karavA aMge (amadAvAdathI zrI ghanazyAmabhAI ojhA jeo eka vakhata AgaLanI lokasabhAmAM sabhya hatA ane jeo Aje paNa sakriya koMgresI kAryakartA che temanA taraphathI prabuddha jIvananA gatAMkamAM pragaTa thayela upara jaNAvela viSayane lagatI mArI nAMdhanA anusaMdhAnamAM, mArAthI judo abhiprAya rajU karatuM carcApatra nIce ApavAmAM Ave che. paramAnaMda) amadAvAda, to 3-2-70 murabbIzrI paramAnaMdabhAI, "prabuddha jIvana' mATe koIvAra kAMIka lakhatA rahevAnuM tamAruM AmaMtraNa UbhuM ja che. huM ane mArA kuTuMbIjano te niyamita joIe chIe. tenA vAMcanathI amAruM jIvana vadhu samRddha bane che, . tenuM RNa paNa svIkAravAnI A taka lauM? patra lakhavAnuM taratajanuM kAraNa pUruM pADyuM che tamArA tA. 1-2-70nA aMkanI prakIrNa noMdhanA 'koMgresane loka sevaka saMgha banAvavAno vicAra vyavahAru che kharo?' lakhANe. tame mArA rAjakIya vicArothI suparicita che, chatAM prastuta viSaya saMbaMdhI mArA vicArothI tamane Azcarya thavA saMbhava che. 1948mAM koMgresanA visarjananI ane leka sevaka saMgha sthApavAnI gAMdhIjInI vAta ghaNAnI jema mane paNa te vakhate avyavahAru lAgI hatI. Aje tema karavAno samaya vItI gayo che, te prazna bahu prastuta paNa rahyo nathI. loka sevaka saMgha banAve tevA ghaNA dezasevako ghaNA vakhatathI koMgresa choDI gayA che. Aja pUrato A praznano javAba, judA judA kAraNosara paNa ApaNA bannene sarakhe che. rahI gAMdhIjInI 1948 mAM tema karavAnI vAta. Aje anubhave mane daDha pratIti thaI che ke te salAha taddana sAcI, DahApaNabharI ane dUraMdezI hatI. svarAjaya pahelA koMgresa Athika sAmAjika kAryakramanI vAta jarUra karatI hatI, paNa tenuM mukhya lakSya rAjakIya AjhAdI hatI. te kAraNe Arthika sAmAjika kAryakrama upara saMpUrNa rIte sahamata na hovA chatAM, tenA dhvaja nIce ghaNA dezasevako svAtaMtraya hAMsala karavA ekatrita thayA. rAjakIya AjhAdI prApta thayA pachI koMgrese cUMTaNI DhaMDhero taiyAra karI, jokasabhA-vidhAnasabhAmAM pakSa tarIke praveza karI sarakAra paNa racI, koMgresI saMsadasabhyamAM zuM ke vidhAnasabhAnA sabhyomAM, tamane koI vAra koI nIti sabaMdhI ekavAyatA lAgI che? khuda maMtrIomAM paNa ekavAkayatA bahu ochI dekhAya. eka ja pakSanA eka maMtrI nIti sabaMdhI eka vAta kare te badalAya (bahu jhaDapathI badalAya che kharuM?) eTale e ja keMgresanuM zAsana hovA chatAM taddana UlTI ja vAta ! koMgresanI pATalIo uparathI sAmyavAdI vicArasaraNIthI mAMDI janasaMdhI ke svataMtra pakSanA vicAra rajU thatA meM sAMbhaLyA che. tadRna virodhI vicArasaraNIvALA koMgresa TikiTa upara cUMTAya. rAjA mahArAjA paNa Ave ane birAdaro paNa hoya. zrI kRSNamenanane ane zrI DhebarabhAIne eka ja pATalI upara temanA aMtarAtmAne jALavI rAkhI goThavAI jatAM ApaNe joyA che. zA mATe AvI bhinna bhinna vicArasaNIvALA mahAnubhAva koMgresamAM che ke hatA? mArA namra mata pramANe rAjakIya sattA sivAya koI vastu A badhAne bhegA bAMdhI rAkhatI nahIM. badhAne judA judA hetu bara lAvavA rAjakIya sattA joItI hatI, athavA tenA upara asara pADatI hatI. (sattAlolupatA mATe tema kahevA jeTalA anudAra na thaIe.) rAjakIya sattA maryAdita che. paMcAyatathI mAMDI dilhI sudhI badhAnI vyakitagata ke vaicArika mahattvAkAMkSA saMteSI zake teTalI vyApaka nathI. pariNAme AjhAdI pachI thoDA ja samayamAM jhagaDA zarU thayA. pADa mAnavAne paMDitajInA vyakitatvano ke temanI hayAti sudhI A jhagaDA pramANamAM ugra na banAvI zakAya. have tenA nagna svarUpamAM bahAra AvyA che. tenuM Azcarya zuM?- du:kha zuM? have ApaNe gAMdhIjInI 1948nI salAhane tapAsIe. tyAre koMgresanuM visarjana thayuM hota te rAjakAraNIo vicArasaraNI upara tarata ja pakSe racate. paMDitajI, saradAra, maulAnA, rAjendrabAbu, rAjAjI, kRpalANIjI vagere ochA rAjakIya sanyAsa levAnA hatA? gAMdhIjInI tevI kalpanA paNa nahotI. teoe potapotAnA Arthika -sAmAjika kAryakrama upara pakSe rahyA hota to temanI AgevAnI nIce dezavyApI meTA pakSo racAI jAta ane dezamAM rAjakIya sthiratA jaLavAI raheta, aMgata sattA mATenI sAThamArI ghaNI ochI thAta. sArAya dezamAM Aje koMgresanuM sthAna laI zake te eka pakSa dekhAto nathI te eka moTI rAjakIya kara NatA che. kAraNake, tethI ja ApaNI lokazAhI ane rASTrIyatA bhayamAM mukAyA che. 1948mAM koMgresanuM visarjana karyuM hota to Aje vikaraNanI je mAga UbhI thaI che te kayAranI ya hAMsala thaI gaI hota ane IMglenDa-amerikAmAM che tevA be cAra majabUta pakSa racAI sthira thayA hota. gAMdhIjInI vAta te vakhate dezanAyakone avyavahAra lAgI hatI. te vakhate tene hiMmatathI amala karyo hota te AjanI kara Na sthitimAMthI deza jarUra ugarI jAta. gAMdhIjI ArSadA hatA. temanI pratibhAe temane bhAvi bhayasthAne spaSTa rIte batAvyA. te vakhatanA bIjA AgevAno mahAna chatAM mAtra rAjakAraNIo hatA. tatkAlIna rAjakIya lAbhAlAbha ke bIjA vicArothI prerAI temaNe joIe teTalA DahApaNa ke hiMmata batAvyA nahIM tema lAge che. mArA vicAro TUMkamAM jaNAvyA che. vijyAbahenane vaMdana, kuzaLa haze. ghanazyAma ojhAnA vaMdana
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ ba 232 prabuddha jIvana tA. 16-2-70 mAMdhAnI vAridranArAyaNa vicArIzuM." milAna, bALakone zikSaka je tame | (gAMdhIjInI puNyatithinA avasara para tA. 1-2-70nA dharmayugamAM zrI. kAkAsAheba kAlelakyane uparanA mathALA nIce eka abhyAsapUrNa lekha pragaTa thayuM che jemAM temaNe "daridranArAyaNa' zabda bApue kevI rIte apanAvyo, daridratA pratye temane abhigama zuM hatuM, ane garIbInivAraNa mATe temaNe zuM rasto batAvyo hato ane potAnA jIvanamAM kevI rIte AcarI batAvyo tenI sarasa carcA karI che. tAjetaramAM AcArya rajanazIjIe "gAMdhIjIe daridrane daridranArAyaNa kahIne garIbIne biradAvI che" vagere je bhrAnitajanaka vidhAne karyo che tenA nirasana mATe A lakhANa prastuta thaI paDaze ema samajIne ene gujarAtI anuvAda atre pragaTa karavAmAM Ave che. paramAnaMda) gAMdhIjIe daridranArAyaNa zabda calAvyo. ethI je leka ema Ape bahu moTuM kAma upADayuM che - amAre lAyaka kAMI kAma hoya mAnatA hoya ke gAMdhIjI garIbAInA upAsaka hatA athavA dezanI to kahe." garIbAI e cAritryanuM lakSaNa che ema gAMdhIjI mAnatA hatA, teo gAMdhIjIe khUbIpUrvaka javAba Apyo, "huM tamArI dhanagAMdhIjI pratye anyAya karI rahyAM che, dezanuM ahita karI rahyAM che dolatanI IrSA karatA nathI. tamArI meTI makAnamahelAte bhale ane dezanI garIba janatAne droha karI rahyAM che. tamArI pAse rahe. tamArAM bALako bhale dara sAla paradeza pharI Ave. - gAMdhIjIne rAmagR puruSArtha dezanI garIbAI dUra karavAne rahyo huM to eTaluM ja mAguM chuM ke tamArI milemAM je kAmadAro kAma kare hate. "je loko asahAya, ajJAnI ane garIba che temane jarUrI che temane evuM ja khAvApIvAnuM Ape ke je tame khAva che. ghI, bhajana ane kapaDAM maLe, rahevA mATe sArAM ghara maLe, temane ane dUdha, ghauMnI roTalI ane khAMDa vagere emane paNa Ape. bhagavAne temanA bALakone sAruM zikSaNa maLe ane te loko samAjamAM dabAI baMnene zarIra ApyuM che, te baMnene bhUkha paNa ApI che. pelA loko jaIne nahIM paraMtu svAbhimAnapUrvaka unmatta mastake rahI zake." ATha kalAka satata kAma kare che. temane e ja khAvA Ape je tame A gAMdhIjIno prayatna hatA. khAva che. temanA rahevAnA makAna, bALakonuM zikSaNa vagere vAte gAMdhIjInA jIvananA siddhAMtamAM dAridrayanuM zuM sthAna hatuM pachIthI vicArIzuM." milaeNjanTo bApuno A javAba sAMbhaenI carcA paNa A lekhamAM karavI che. te pahelAM daridranArAyaNa LIne ekabIjAne meM jovA lAgyA. milamajUrone ghI-dUdha vagere zabdane thoDo ItihAsa joI laIe. ApyA pachI potAne naphe keTalo rahe te vicAravAnI vAta hatI. daridranArAyaNa zabda prayoga sauprathama svAmI vivekAnaMde dezanA karoDo loka sudhI pahoMcI zake evA udyoganI vAta karyo ane vAraMvAra e zabda vAparyo. tyAra pachI baMgALanA prakhyAta jyAre gAMdhIjI vicAravA lAgyA tyAre temanI najara khAdI para paDI. rASTrIya netA cittaraMjanadAse e zabdane prayoga karyo ane temanA dezanA karoDo lokone jyAM sudhI khAdI paNa maLavI muzkela che tyAM mukhe sAMbhaLIne gAMdhIjIe e zabda apanAvyo ane calAvyo. sudhI pote ochAmAM ochA vastra paheraze evuM vicArIne temaNe mAtra svAmI vivekAnaMda kahetA hatA ke maMdiramAM beThelA bhagavAnanI lUMgIbhara rahevAne nirNaya karyo. tyAre temaNe jAhera paNa karyuM, "dezamAM pUjA zuM karo cho? tamArI pAse tamArI sevA-pUjAne svIkAra karavA mArAM A pagalAnuM koI anukaraNa nA kare. huM ema nathI Icchate svayaM bhagavAna daridrInuM rUpa dhAraNa karIne, rAgInAM rUpamAM, asahAya- ke dezanA sevako paNa mAtra lUMgI pahere." tamAme tamAma mANasane ajJAnInuM rUpa laIne UbhelA che--temanI pUjA karo. e ja bhaga- ochAmAM ochuM 13 thI 15 vAra kApaDa maLavuM ja joIe. vAnanI pUjA haze. gAMdhIjI kahetA hatA ke jema kevaLa madhyamavarganI Arthika hAlata zuM Apa ene artha ema karI zakaze ke vivekAnaMdane mana sudhAravAthI dezanuM duHkha dUra thaze nahIM tema zaheromAM jovAmAM AvatI garIbAI, ejJAnI ke rogInI dazA ke nirAdhAratA priya hatI, pUjya garIbAI dUra karavAthI paNa sArAye dezanI daridratA dUra thaze nahIM. hatI? svAmI vivekAnaMda kahetA ke garIba, ajJAna, rogI ane nirAdhAra dezanA lAkhe gAmaDAomAM je karoDo loko vasI rahyAM che ane jemane bhAratavAsIonuM du:kha dUra karo ane ema karatAM teo pratye tira- bekAra rahevuM paDe che tevA lokone udyoge ApIne temanA peTanI skAranI najare na juve. tame mahAdAnI chA, upakAraka che ane garIba Aga jo ApaNe thaMDI paNa zAMta karI zakIzuM te ja du:khanivAraNanI. leka tuccha che, bhikhArI che ane temane dAna ApIne tame sAcI zarUAta thaI gaNAze. ane te paNa "bhikhArIone annatemanA para upakAra karI rahyA chee bhAva manamAM na rAkhe. dAna" nA rUpamAM nahIM paNa "berojagArone udyogo " dvArA rojI urdu ema samajo ke garIbenA rUpamAM tamArI sAme AvIne maLe evo vyavahAru ane AbarUdAra upAya hovo joIe. svayaM bhagavAna ja sevA dvArA pUjA karavAnI taka ApI rahyA che. gAMdhIjI kauzalayukata parizramane sArvatrika karavA para ghaNA jyAM sudhI garIbanI garIbAI kAyama che tyAM sudhI tamArI sevA- bhAra mUkatA hatA. je mANasa zrama karavAnuM TALe che, e game te pUjA adhUrI che; sevA dvArA tame tamArAM pApanuM prAyazcita karI rahyAM dharmAtmA hoya ke sAdhusanyAsI hoya, tenuM jIvana pAparahita nathI, che. AjasudhI Ape mAnavatAne je droha karyo tene joI rahyAM che, je koI paNa manuSya zarIrazrama karyA vinA jIvana jIve che te zramaevA bhAvapUrvaka A daridranArAyaNanI sevApUjA karavAnI che, jIvIonuM zoSaNa kare ja che, ane zeSaNa e ja sauthI maTe "mAnasvAmI vivekAnaMdanI A AdhyAtmika bhUmikA ane emanI zikhA- vatAne droha" che- e hate gAMdhIjInA siddhAMta. maNa na samajavAvALA lokonI dayA ja khAvI rahI. have rahyo daridratAnI pUjA ane pracArane savAla. gAMdhIjIe - gAMdhIjInI paNa A ja bhUmikA hatI. A vAtane ApaNe spaSTa rIte kahyuM hatuM ke karoDo lokone bekAra rahevuM paDe che, bhUkhe aneka rIte ane spaSTatApUrvaka pUravAra karI zakIe tema chIe. maravuM paDe che ke adhabhUkhyAM rahevuM paDe che e eka zApa che. sauthI ahIM eka ja udAharaNa pUratuM thaI paDaze. prathama ene upAya karavo joIe. sane 1930mAM jyAre gAMdhIjIe niradhAra karyo ke A paraMtu kevaLa sarakAranA kAyadAothI ema thaI zakyA nathI, briTiza sAmrAjyane nAza karavo ja che ane pitAnA A chevaTanA bekArI ane garIbAInuM nivAraNa tyAre ja zakaya thaze ke jyAre "jenI pAse paise che, paise pedA karavAnI zakita che, jenI pAse pheMsalAnA aMgarUpe mIThAnA kAyadAne teDIne satyAgraha karavA mATe vighA -kalA-kasaba che, tevA loka jayAre petAnuM dhana, potAnI sattA dADA tarapha prayANa karyuM, tyAre gujarAtanA kTalIka milamAlikA prabhA- ke pratiSThA rAjIkhuzIthI choDIne sevaka banaze ane dezanI pAsethI vita thaIne gAMdhIjIne maLavA AvyA ane pUchayuM, "mahAtmAjI, jevI paNa roTI maLaze tenAthI saMtoSa mAnaze." "
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-2-70 prabuddha jIvana 233 dezanI zAparUpa garIbI dUra karavAne eka ja IlAja e che sAthe ja vAtAvaraNa badalAI gayuM. gorakhakanuM saundarya abhUta ke caritravAna sarakArI rASTrasevaka svecchApUrvaka garIbInuM vrata le hatuM. skUla guphA ane giranAranI paDachaMda zilAo adazya thaI ane garIbanI sevA kare. gaI. vAtAvaraNamAM mAtra zAMti. zAMtine ja vistAra. vistAranuM gAMdhIjIe kahyuM ke, "bhAratIya saMskRtie AdhyAtmika mene kAvya. AkAzanI sAthe avanavIna guphategenI navI saMbhAvanA. mATe yama-niyama ItyAdi je sAdhanA batAvI che te ja sAdhanA sAme dattAtrayanI pAMcamI Traka dekhAIne DokiyuM karyA kare. enI sAthe rAjanaitika mekSa-arthAta AjhAdIne - mATe rASTrasevako dvArA cAlu daSTAnuM ane hRdayanuM anusaMdhAna thaI gayuM. AgaLa cAlavA mAMDyuM. rAkhavI paDaze." eTalA ja mATe temaNe potAnA svarAjyanI sevA dattAtrayanI TUka para pahoMcyA tyAre vimalAbahena AgaLathI AvIne karavAvALA sAthIone samajAvyuM ke tamAre satya ane ahiMsAnI dattAtrayanI caraNapAdukA sAme eka zilApara beThAM hatAM. beThAM beThAM sAthe, ane saMyamanI sAthe, dhanasaMgraha vinA jIvavAnI Adata dhyAnane visAmo letAM hatAM. avadhUtonA avadhUta datta bhagavAnanuM paNa keLavavI joIe. tyAga ane balidAnanI tejasvitA vinA- smaraNa jAgI UThayuM. smaraNo to ghaNAM ane ghaNI vakhata jAge che. AdhyAtmika kSAtrateja vinA-deza mukata thaI zake nahIM. buddhi ane manamAM dhoLAya che, rame che, rasAya che paNa ghaNAM; paraMtu e vakhate vijJAnanA puraskartA lokonA ezaArAmI jIvanamAMthI jyAM sudhI je UMDuM ane AtmIya smaraNa UgyuM hatuM emAM mAtra smRtine zoSaNanI Teva chUTe nahIM tyAM sudhI deza svataMtra thavAnI bilakula vilAsa nahote.. Akhe AdhAra (Being) emAM taraboLa hato. zakayatA che ja nahIM. ' * emAM satsaMgane sparza hatA: jIvaMta ane romAMcaka eTale jIvananI sAthe ene meLa besI gayo. Ane kAraNe evuM banyuM ke jiMdagI sane 1915 mAM jyAre gAMdhIjI hiMda-svarAjyane saMkalpa jANe e amRtarasamAM jhabakoLAI gaI. abhinava snAnanI tAjakarIne bhArata pAchA pharyA tyAre dezamAM ArAmasevI buddhivAdI gIne anubhava thayo. vijJAnanA upAsako ochAM na hatAM. emanI dalIla rAtadivasa cAlyA karatI hatI. paraMtu karoDonI saMkhyAvALI janatAne e loko zrI jJAnezvara mahArAjanI vANImAM eka bhAva Utaryo che. emanI jAgrata karI zakayA nahIM. lokone vizvAsa temanA para besato nahato. eka eLImAM eo ni:saMganA saMga*nI vAta kare che. jJAnadevamAM : janatAmAM Atmateja pragaTa thatuM na hatuM. paraMtu bApue AjhadIne avadhUta sAdhanA ane abhUta vedAntadarzanano subhaga saMvAda rasto khullo karyo. have emanA guNadonI carcA karavAne badhA sadhAyo che. uparAMta emAM premabhakitanuM rasAyaNa UtaryuM che. ahIM bhAratIya ane duniyAnA vicArako svataMtra che. jJAnarAya paraMparAgata paripATInA maTIne svayaMbhU jIvanasAdhanAnA anuvAdaka : mULa hindI: svAmI banI gayA che. paMcama purUSArtha premanA eo AcArya che. subodhabhAI ema. zAha * kAkAsAheba kAlelakara eTale madhurAddha tanI anubhUti, emanAM vANI ane darzanamAM evI ja sahaja rIte saMpannatAthI rasAI che ke zuSkatAne aNasAro avadhUta jIvanasAdhanAnI gaMgotro ke virAganuM ataDApaNuM varatAtAM nathI. varatAya che mAtra jIvana saranuM amI. | gujarAtamAM jIvana pUruM thavA AvyuM. saurASTranA pravAsa paNa A ni:saMganA saMbhAganI vAta ahIM caritArtha thaIne ghaNA thayA; paNa giranAranA nA to darzana thayAM, nA to ene samA samajaNamAM AvI. sAthe e paNa gaLe UtaryuM ke samajaNa e kevaLa gama thaze. A vakhate eka Akasmika ghaTanA banI. bahena vimalA buddhinuM upArjana ke vaLatara nathI. samagra saMvitane e saMga che. tAi ThakAra keliphorniyA hatA tyArathI emaNe lakhyuM hatuM ke A vakhate mitrane saMga hato, chatAM ni:saMgane anubhava hato. ke vidhAyaka bhAratamAM AvIne prathama kArya ApaNe giranAra sAthe javAnuM karIzuM e sAkSAtkAra hato ! AkhA jIvana - AdhAramAM e anubhUti rasAI gaI. ene jIvanakepha jarA jarA AchA thayo tyAM pAchA pharavA mAMDayuM. ane traNa rAta giranAra para sAthe jIvIzuM. gorakhanAthanI Treka para AvI gayAM. have divasa caDhavA mAMDyo hato. vimalAbahena 20mI Disembare sAnaphrAnsisakothI AvyAM. giranAranA vyakitatvanI surakhI spaSTa thaI gaI hatI. e surakhInI tyAMthI muMbai, AkolA, nAgapura ane sva. kukaDojI mahArAjanA sugaMdhamAM pAchuM smaraNoe rasaLavA mAMDayuM. sAthe sAthe potAnI sAthenI guphategu paNa bhaLI. ema UtaratAM UtaratAM aMbAjInI Take AvI mojarI AzramamAM jaIne pahelI jAnyuArIe bhAvanagara savAre pahoMcAyuM. darzana karavA gayAM. tyAMthI pAchA vaLatAM eka saMnyAsI vimAnamAM AvyAM. tyAM eka divasa sAthe rahyAM ane rAtre gADImAM jevA lAgatA sajajane aMgrejImAM mAruM nAma ane mArI aTaka nIkaLIne bIjIe savAre jUnAgaDha pahoMcyAM. amadAvAdathI bhAi pUchayAM. meM AkhI vAta TALI ne ame bahAra nIkaLyAM. sAme eka kaMpaDImAM zeraDIne rasa pIvA beThA. tyAM pAchaLa pAchaLa pelA sajajana kalyANabhAi zAha, suzIlAbahena, prabhA ane dinakarabhAi trivedI AvyA. lalATe korA kaMkane cAMllo hate. dhAryuM ke koI AgalI rAte jUnAgaDha pahoMcI gayAM hatAM. nIce ja nAhIdheine, taMtrasAdhanAnA sAdhaka haze! pAse beThA ke tarata emaNe mAruM nAma kahyuM. savAre ATha vAge upara caDhavA mAMDayuM. dasa vAge pahelI TUka para sAthe 'gujarAta samAcAra' mAM lakhAtI "aMtaranI keDIe' nA lekhakane pahoMcI gayAM. tyAM ANaMdajI kalyANajInA gesTahAusamAM jagyA pakaDI pADayA teno AnaMda hato. e sajajana hatA dhorAjI gAmanA zikAka. sva. bhAI cunIlAla maDiyAne emaNe gujarAtI bhaNAveluM, maLI hatI. te divase kaze kAryakrama nahotuM. mAtra vimalAbahenano nAma yAda nathI. paNa dakSiNagiri gosAI ke evuM kaMI yAda rahyuM che. satsaMga rahyo. satsaMga e vidhAyaka avasthA che. vimalAbahena sAthenA vicitra ghaTanA. sahavAsamAM ane emanA sAnnidhyamAM Akhe AdhAra ApameLe giranAra para 'aMtaranI keDIe'nI pahoMca thaelI joIne ekAgra thavA mathe che. eTale jANe samagratA ekaniSTha thaine sAva- aMtare prasannatA anubhavI. 'aMtaranI keDIe" nuM lakhANa zarU karatI vakhate mArA manamAM ghaNI gaDabhAMja hatI. nAmarajI hatI. paNa dhAna banI rahe che. dhyAna pachI karavAnuM rahetuM nathI, ApoApa dhIre dhIre evo anubhava satata thatuM jAya che ke lakhANa tana thai jAya che. sAvadhAnI paNa sahajabhAve jIvI rahe che. bIjI rIte e pitAnI sAthe samAgama paNa banI rahe che. AnaMda e. svA- * A zabda vize spaSTatA karatA lekhaka jaNAve che ke samyaka bhAvika pariNAma hoya che. bhAga eTale saMbhAga e sArthamAM zrI jJAnezvara mahArAje e zabdane abhinava attararahasyanA saMdarbhamAM mUkyo che. e zabdane bIje divase savAre pAMca vAge AgaLa caDhavAnuM zarU karyuM. ApaNe jAtiyatA-upabhegane khAtara ja kevaLa vAparIne kadarUpa gomukha vaTAvIne aMbAjI pahoMcyA. tyAMthI gerakhaTraka AvatAMnI banAvI dIdho che. taMtrI)
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ 234 prabhu jIvana nirarthaka nathI jatuM. eka kRtArthatAnA bhAva paNa thayA. zeraDInA rasa pIne, jIvananA paNa eka judA ja rasano AnaMda lUMTIne UtaravA mAMDayuM. gAmukha UtarIne ghera pahoMcI gayA. te bapere vimalAbahene zrI jJAnezvara racita ' amRtAnubhava ' mAMthI trIjo adhyAya - saMbhaLAvyA. vimalAbahenanuM jyAre jyAre jJAnezvaranI ALIyo sAthe tAdAtmya sadhAya che tyAre tyAre cetanAnI eka evI ekatA sadhAya che ke kALanuM bhAna bhUlI javAya che. ekAgracittano e dhanya anubhava hoya che. AnaMda enA avarNanIya hAya che. maunamAM enI kRtArthatA thAya che. A trIjA adhyAyamAM parA, pazyantI, madhyamA ane vaikharI e vANInA cAra svarUpAnI vAta hatI. zI pUrvatAthI jJAnadeve e cAra vANIrUpAnI vAta karI hatI! emanI e apUrNatAnA prAgaTayamAM e vANIrUpAnI garIbAI upasI AvI hatI. cAre ya vANIsvarUpe viSe ATalI ananyatAthI pahelI vAra sAMbhaLyuM. ene viSe vaLI kAyAreka lakhIzuM. AkhA viSaya nirALA naeN svataMtra che. chelle divase aMtima adhyAya jIvanamukata viSe sAMbhaLyo. pravRtti ane nivRtti bannenI bhasmanA peAtAne lalATe lepa karIne prema jyAre jIvI uThe che ane potAno Atmabodha paNa jyAre gurucaraNe dharIne dhanya thAya che e darzananI vAta ATalI sahajatA ane spaSTatAthI jJAnezvara jevI ojasavatI pratibhA ja karI zake. jJAnezvarI sAMbhaLavAno lAbha vimalAbahena pAsethI maLyo che. enA svAda hajI jevA ne tevA tAjagIbharyAM che. temAM A amRtAnubhavanuM amI umerAyuM. buddhinuM prakSAlana thayuM. bhAvaramaNAnuM UMDANa parakhAyuM ane saMvedanazIlatAne navA prasAda maLyo. A badhuM giranAranA nivAsa daramiyAna jIvavAnuM maLyuM. paNa ethI ya je vizeSa AnaMda thayo te te giranAranI vibhUtinAM darzana thayAM tene kahI zakAya. paraMparAgata sAdhanAnI bhUmi, guru ziSyanA sAyujyanA lAvaNyanI dharatI ane premanuM amRta jyAM caeNlAyuM che te jIvanapRthvInA saMsparza thayo. ene apUrvanA kahIe teya viziSTha AnaMdanI anubhUti kahevI paDe evA tyAMnA nivAsa, sahavAsa ane saurabha hatAM. pratyeka prasaMganI jema, dareka sthAnanI eka vizeSatA ane vyakitamA hoya che. temAM ya je sAdhanAbhUmi hoya che, yaubhUmi hAya che, premabhUmi hoya che tyAMnI vAtAvaraNanI rajamAM vrajanI raja jevI eka suvarNa snehamayI bhinAza hoya che. eno bheja sadA jhamyA karatA hoya che. enA saMsparza mAnavInA jIvanane ja nahIM, vanaspati, vanarAji ane vanazrInA jIvanane paNa hariyALu, aneM navapallavita rAkhe che. jIvananI maitrIne navI tAjagI maLe che. jIvana pote khuza thAya che. e khuzInI khuzbA pachI cAreya bAjuthI ApaNane ghere nAMkhe che. eno kepha caDe che. e kene tAvabUtA samAdhinuM AMgaNuM nahIM kahetA hoya! je hoya te hoya ! e kephanA AnaMda ane enI mastI kadI cheDavAM na game evI enI ananyatA lAge che. giranAranI yAtrA ekalA karI hota to kadAca enI judI mudrA uta. A vimalAbahena sAthenI sahayAtrA hatI. emanAM sAMnidhya, sahavAsa aneM sahajIvanano je apUrva lAbha maLyo tene kAraNe samasta jIvanapiDa AzAnA amIthI rasAyo to kharo ja paNa aMtarAtmAne jANe haricaraNanA prasAda maLyo. keTalAka vAtAvaraNamAM zakita ja evI hoya che ke aMtaranA kamADane dhakko mArIne ughADI nAMkhe; ane aMdara pravezIne jIvananuM ajavALuM pAtharI Ape. kisanasiMha cAvaDA tA. 16 2-70 jaina samAjane gAMdhIjInA sadeza . tA. 23-6-'1927 nA 'navajIvana ' mAM mahAtmA gAMdhIjIe jaina samAjane uddezIne nIce mujaba eka noMdha lakhelI : *syAdvAdanA pUjArI ane dayAdharmanA IjAradAra jaino viSe vadhAre sArI vAtanI AzA karavI joIe. temanAmAM sahiNatA paNa hovI joIe eTale ke matabheda dharAvatA loko prati temanA taraphathI udAratAnI AzA rAkhavAmAM Ave che. temaNe ema mAnavuM joIe ke temane potAnuM satya jeTaluM priya che teTaluM ja priya pratipakSIone temanuM satya hoya ja. virodhI bhUla karatA mAlUma paDe tyAM roSanA badale dayAbhAvathI kAma levuM ghaTe. " paraMtu temanA jhagaDA joIne evA AbhAsa UThe che ke syAdvAda tema ja dayAdharma jaina bhaMDAromAM tathA jaina maMdironA sAhmagrathAmAM ja mAtra zAbhA ApI rahyA che. A bAbatanA mane jyAM tyAM anubhava thaI rahyo che. kadAca koI ThekANe dayAdharma thatA hAya. te tenI sImA kIDIne kaNa nIravAmAM ane mAchalIone bacAvavAmAM samApta thaI jAya che. A dharmanuM pAlana karanArane manuSyanI sAthe keTalIye krUratA thaI rahI hoya to paNa tene dharmI samajavAmAM Ave che. "rAyacaMdabhAI kahetA hatA ke jaina dharma vANiyAone tyAM gayo eTale tenA hisAba paNa vANiyAo jevA banI gayo. viveka ane vIratA je dayAnAM lakSaNa hovA joIe teno prAya: lApa thaI gayo che. adayA ane vIratA ekArthavAcI banatAM dayAnuM patana thaI gayuM che. "dhana ane dharma to ekamekanA jAnI duzmana che. Ama chatAM paNa jaina maMdiromAM lakSmIdevI AvIne vasI che. dhArmika siddhAntono nirNaya tapasyA dvArA nahi paNa tenA badale adAlAmAM vakIlAnI dalIlA drArA thaI rahyo che. pariNAme hAlata evI banI beThI che che ke je vadhAre dhana kharcI zakaze te potAnA pakSamAM dharmano nirNaya karAvI zake. "zvetAMbaro tathA digaMbo vacce duzmanI ja zA mATe saMbhave? bannenA siddhAnta eka che; thoDo sarakhe bheda che. te bheda evA nathI ke jene asahya kahI zakAya, paNa te bheda evA che ke je vaDe banne zAnti ane samAdhAnapUrvaka potapAtAnA dharmanuM pAlana karI zake tema che, jema ke dveta tathA adbhu ta. "nAmAM sAdhue tema ja sAdhvIo moTI saMkhyAmAM che. temanI pAse samaya paNa puSkaLa hAya che. teo sAcI sevA zA mATe na kare? te zuddha jJAnanI prAptinA prayatna zA mATe na kare? ane potAnI anubhUtinI samajaNa samAjane zA mATe na Ape? "jaina yuvako potAnA vaDIla vRddho mAphka dravyopArjanamAM mazagula najare paDe che. gRhasthAzramamAM rahelA hovA chatAM, teo tapasvI jevA banIne udAracarita, zuddha tema ja dayAnI mUrti zA mATe banatA nathI? "zvetAMbara - digaMbaronA jhagaDAonA nikAla akhabAro tema ja adAlatA drArA prApta thaI na ja zake. e tyAre prApta thAya ke jyAre banne pakSa athavA benI vatI eka pakSa prAyazcita kare ne zuddha bane. jenAthI A na bane te dharmanuM nAma cheDIne namratApUrvaka mauna dhAraNa kare." gAMdhIjInA A vicAro Aje paNa eTalA ja sAcA ane prastuta che paNa AjanA jaina samAja - AjanA jaina agraNIo - ApasaApasanA jhagaDAo viSe A rIte vicAra karavAne taiyAra che kharA? A jhagaDAo kaMI paNa anicchanIya ghaTanA banatAM ugra svarUpa dhAraNa kare che. Aje pramANamAM A jhagaDAo zAnta ane prasupta che tyAre gAMdhIjIe upara darzAvelA vicAronuM zAntithI AjanA dareka jaina manana--cintana kare ane pAtAne pUche ke jaina dharmanA pAyAmAM rahelA aparigraha ane vizvamaitrIno Adarza ane hakka ane mAlekInA nAma nIce cAlatA jaina tIrthonA AjanA jhagaDAo e be vacce koI meLa che kharo? zuM A jhaghaDAo evA che ke kheladilIthI ane bAMdhachADathI na ja pate? paramAnaMda 6
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 19-ra-70 prabuddha jIvana - ra3pa - AlbarTa svAIjhara ane mahAtmA gAMdhI 4 (bhavansa jarnalanA divALInA aMkamAM jarmana pheDarala rIpara UMcakIne jamIna upara mUkaze."(AlbarTa svAIjhara : Revere ce hitA la zI jI kane gejImAM lakhelo "svAITajhara for Life-jIvana mATe Adara.) ane gAMdhI' e mathALA nIce A banne mahAnubhAvonA ciMtananI ' "huM jarUra mAnuM chuM ke Izvare sarajelA sarva jIvone ApaNI tulanA karato eka bhAre vicAragaMbhIra lekha pragaTa thayo che. A jeTalo ja jIvavAne hakka che. ApaNA A kahevAtA hiMsaka sAthIlekhane anuvAda karavA meM prayatna karyo che. mULa aMgrejI lakhANamAM prANIone pharaja rUpe nAza karavo joIe evuM nidAna karavAne rahelI bhASAnI jaTilatA ane gUDha vicAraNAnA kAraNe prastuta vicAraNAnA kAraNe pastatA badale jo saMzodhaka mAnavIoe temanI sAthe judI rIte vyavahAra anuvAdane huM joIe teTalo saraLa ane suvAcya banAvI zako karavAnI zodha karavA pAchaLa pitAnI buddhizakitane upayoga karyo nathI. ema chatAM gAMdhI zatAbdinA A varSamAM A be mahAna zikSA hota te mAnavI tarIke ApaNA darajajAne zobhe evI koI judI ja guruonA tattvadarzananA tulanAtmaka ciMtananuM bahu mahatva che ema duniyAmAM ApaNe vasI rahyA hatA...........mArI buddhi ane hRdaya samajIne prastuta anuvAda nIce rajU karuM chuM. bhASAntaramAM rahelI banne ema mAnavAne InkAra kare che ke kahevAtA aniSTa koTinA kSatio prabuddha jIvananA vAcako daragujara karaze evI AzA jIve mAnavInA hAthe mAtra nAza pAmavAne ja sarajAyA che......" rAkhuM chuM. (mahAtmA gAMdhI, 1937 jAnyuArI 9 mInuM 'harijana.)'' AlbarTa svAIDjharanA tattvadarzanamAM Life-afi mati! zuM A be avataraNo jIvana vize ApaNane Azcarya pamADe ane Life-negation e be zabdasamAsane avAranavAra evA ekadama sadaza abhigamane vyakata karatA nathI? zuM A banne ullekha thate jovAmAM Ave che. A be zabdasamAsa mAnavI jIvana avataraNa jevA che te svarUpe eka ja naitika siddhAMtanuM pratipAdana viSenA be prakAranA abhiprAya sUcave che. eka jIvanane affi m karatA nathI? A be mahAna samakAlIna naitika sUtradhAra ane kare che, anya jIvanane negate kare che. eka che vidhAyaka; karuNAsabhara mahAnubhAvo eTaluM ja nahi paNa vyavahArU anya che niSedhaka. prathama abhigamane bhAva e che ke jIvana jIvavA vicArako jeo potAnA nirNayane mAnavatAnI sevAbharyA jevuM che; ApaNA potAnA jIvananuM jema viziSTa mUlya che, tevI ja AcaraNamAM satata utAratA rahyA che - AvA e be mahApuruSanI rIte anya sarva jIvonA jIvananuM paNa viziSTa mUlya che ane tethI UMDI sUjha zuM mAtra aitihAsika akasmAta che? prathama darzane ApajIvavuM ane anyane jIvana jIvavAmAM bane teTalA madadarUpa thavuM Nane ema lAge ke Ane javAba ApaNe hakAramAM ja Apavo e ApaNuM kartavya che. A vicAraNA paropakAranI bhAvanA ane ghaTe che. te bannenA AsapAsanA saMyoge ekadama bhinna hatA; karmayoga tarapha ApaNane laI jAya che. AnuM nAma che Life--affirmation banene je samasyAo halluM karavAnI hatI te paNa ekadama bhinna - jIvana samarthana. AlbarTa svAIDjharanA samagra ciMtananA pAyAmAM hatI. mahAtmA gAMdhI naitika siddhAMte dvArA sAmAjika sudhArAone A daSTi - A abhigama-rahela che. tene mATe jIvana sArarUpa amalI banAvI rahyA hatA ane pitAnA dezanI AjhAdI mATe che ane eTale saMsAra paNa sArarUpa che. mathAmaNa karI rahyA hatA; AlbarTa svAIDjhara pitAnA deza jarma- bIjo abhigama che Life negationna-jIvananiSedhane- nImAM sthira thayelI eka kaLAkAra ane vicAraka tarIkenI ujajavala AvaLaNa dharAvanArane mana saMsAra asAra che, jIvana vizenI Asakita kArakIrdI choDIne AphrikAmAMnI e vakhatanI eka phrenca vasAhatamAM ajJAnamUlaka che. tene jIvana eTale ke saMsAra jaMjALarUpa lAge che vasatA pIDita mAnavIonI sevA tarapha vaLyA hatA; eke zAnti ane temAMthI te chUTavA mAge che. A vicArasaraNImAMthI tyAga ane ane svAtaMtrya sara karyA hatA; anya 1953mAM sulehazAnti vairAgya janme che ane tenuM nAma che saMnyAsamArga. AvI vyakita mATe prApta thayelA nobela pAritoSika dvArA AntararASTrIya khyAti prApta karI hatI. samAjaabhimukha nahi paNa samAja parADaHvimukha hoya che. AlbarTa svAIDjhara vize mahAtmA gAMdhInAM lakhANa ane sAmAjika javAbadArIonuM tene mana koI mahatva hotuM nathI. A patramAM stutine eka zabda, avataraNa ke ullekha zodhavA meM A be bhinna dekhAtA abhigamano - vicArasaraNIne - samanvaya ghaNA prayatna karyo paNa mane evuM kazuM ja hAtha na lAgyuM, A bane gAMdhIjIe prarUpela anAsakita karmayogamAM thaI zake che. anAsakita mahAnubhAvo jeo AjanA azAna samayamAM naitika kSetre pramANae saMnyAsanuM sAcuM vyavahArU svarUpa che. tyakatena bhujithA: e sutranuM bhUta puruSo gaNAya te kadI jAte maLyA nahotA temaja parvo paNa A ja rahasya che. paramAnaMda) dvArA temaNe kadI vicAravinimaya karyo nahoto. ane AjanuM ubha rAtuM sAhityanuM kSetra ke jemAM gAMdhIjInI aneka prakAranA loko AlabarTa svAIDjhara ane mahAtmA gAMdhI sAthe sarakhAmaNI karavAmAM AvI che - kadi kadi evA paNa mAnamAnavI tyAre kharekhara nItiparAyaNa gaNAya ke jyAre sarva vIo sAthe ke jenI sAthe gAMdhIjIne bahu ja ochA meLa hate. jIvone tenAthI zakaya hoya tyAM sudhI madadarUpa thavAnI pharajanuM dA. ta. sTelIna- A vipula sAhityanA kSetramAM paNa haju sudhI te pAlana kare ane koI paNa sajIva vastune IjA pahoMcatAM te aTake. svAIjhara ane gAMdhIjI vacce kadi keIe tulanA karelI mora A ke te jIva potAnI sahAnubhUtine keTale pAtra che tene athavA jovAmAM AvI nathI. Ama hovAthI gAMdhIjI ane svAIjharanA to ethI AgaLa vadhIne tenAmAM cetanAno keTalA pramANamAM vikAsa vicAre vacce raheluM sAdaSya mAtra zuM Akasmika ghaTanA che? Ane che tene te kadi vicAra karato ja nathI. jIvana jIvana hoIne ja badale A sAdaSya zuM ema sUcavatuM nathI ke ApaNA dezamAM pragaTa tenA mATe eka pavitra vastu che... je unALAmAM ja rAtrinA samaye thayelI mAnavIya cetanAnI - mAnava jAtanI sevAne samapita akhaMDa te dIvo pragaTAvIne kAma karato hoya to tenA Tebala upara bArI upAsanAnI-bhAvanAnI - abhivyakitae, jyAM jayAM A puchavI. bahArathI AvIne huM dAMo eka pachI eka paTakAtAM jAya, tene badale taLa upara A vicAronI udghoSaNA karavAmAM AvI che tyAM bArI baMdha karavAnuM ane ochI havAnA kAraNe rUMdhAmaNa bhegavavAnuM tyAM, eka sarakhI thatI rahI che, tattvamAM samAna che? te vadhAre pasaMda karaze. jo varasAda paDayA pachI rastA upara te cAlato ane jo AvA nirNaya upara ApaNe AvIe te A be haze ane koI aLaziyuM ke evA koI jIvajaMtune rastA upara mahAnubhAva samAna cintana eka Akasmika ghaTanA che - e sarakatuM jeze te tene upADIne te bAjunA rastA upara mUkaze. raste siddhAMta cheTe paDe che. ane kharekhara A sarvasAmAnya tathyanI bhUmikA cAlatAM te koI jIvane pANInA khAbociyAmAM paDeluM ane taraphaDatuM upara ja prastuta ghaTanAne saMtoSakAraka khulAse ApaNe meLavavAne, joze to te kSaNabhara ubhe raheze ane pAMdaDA ke DALakhIthI tene che- tAravavAne che.
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 232 prabuddha vana sau prathama tA mAre e bAbata tarapha dhyAna kheMMcavuM joIe ke bhAratIya tattvajJAna ane bhAratIya ciMtanathI svAItjhara tadRna ajANyA nahotA. bhAratanA tema ja jarmanInA mahAna vicArako vacce bIjI keTalIka bAbato aMge paNa ghaNuM sAmya hatuM ane jo ke te banne vizvavyApI mAnasa dharAvatA hatA, ema chatAM je je dharmamAM teo ucharyA hatA te te dharma pratye pratyeka niSThAvAna hatA. AmagAMdhI Adarza hindu banI rahyA hatA ane svAItjhara Adarza proTesTanTa khristI banI rahyA hatA ane ema chatAM paNa banne bIjA mahAna dharmanA zAstragraMthenA sArA abhyAsI hatA. gAMdhIjI khAsa karIne gAspela (khristI dharmaupadeza)nA amuka bhAgA vaDe khUba ja prabhAvita hatA ane svAItjhara bhAratIya ciMtanathI suparicita hatA. 1935 mAM svAI jhrare 'Indian Though: and its Development ' e nAmanuM pustaka lakhyuM chatuM. tenI prastAvanAmAM svAItjhara kabUla karyuM che ke jyArathI mArI yuvAvasthA daramiyAna huM Arthara zApanaheranAM pustako dvArA bhAratIya vicArathI paricita banyo hato tyArathI te pratye mArAmAM khUba AkarSaNa pedA thayuM hatuM. bhAratIya ciMtanamAM rahelI khAsa karIne traNa bAbatA aMge temane savizeSa AkarSaNa thayeluM (1) sarva koI sadhanatina mAphaka mAnavIananta sattA sAthe kaI rIte AdhyAtmika ekatA sAdhI zake te samasyA sAthe bhAratIya ciMtana gADha saMbaMdha dharAve che; (2) tenA svabhAvathI bhAratIya vicAraNA eka prakArano rahasyavAda ja che; ane (3) ' bhAratIyanItizAstra samagra jIvasRSTi sAthe mANase kema vartavuM e samasyA sAthe gADhapaNe sabaMdhita che ane nahi ke mAtra potAnA samakAlIna mAnavI ane mAnavasamAja pratyenA vaLaNa pUratuM ja e sImita che. A pustakamAM peAtAthI cha varSa vadhAre meTA evA potAnA samakAlIna mahAtmA gAMdhIne temaNe eka AkhuM praNa samarpita karyuM che, svAITsaranuM A pustaka mukhyatve karIne bhAratanA dhArmika itihAsamAMLife - affirmation ane Life-negation- jIvana - samarthana ane jIvana-niSedha - A be tattvAe bhAratIya cintanamAM kyA ane kevA bhAga bhajavyo che tenI tAravaNI karavA sAthe saMbaMdhita hoIne, svAItjhara gAMdhIjI viSe mugdha banIne prastuta prakaraNanI je A rIte zarUAta kare che ke "mahAtmA gAMdhInuM tattvadarzana eka nAnI duniyA jevuM che. temAM kazuM Azcarya pAmavA jevuM nathI. ane "mAnavInI sabhyatA A duniyA ane jIvananA samarthana upara AdhArita che. " A mujabanA svAIjharane eka siddhAMta hAIne, temAM kAMI Azcarya pAmavA jevuM nathI ke gAMdhIjIe hAtha dharelA vyavahAru sudhArAone svAITsara khUba bhAvathI AvakAre che. svAItjhara khulAso kare che ke gAMdhIjIe nakkara vAstavikatAomAM jeTale rasa lIdhA che teTalA rasa anya koI bhAratIya cintake--vicArake bhAgye ja dAkhavyo che." jyAre svAItjhara mahAtmA gAMdhIjInA kAryanI kadara karavAnA prayatna kare che tyAre gAMdhIjIe potAnA jIvanamAM A prakAranI je kriyAzIlatAne ane potAnA dezabaMdhuo pratyenI kalyANabhAvanAne sIdhA AcaraNamAM utArI batAvI che- gAMdhIjInA jIvananI A bAju svAIt tjharane khUba ja prabhAvita karI rahI che. ane tethI bhAratanA kheDUtonA uddhAra karavAnA gAMdhIjInA prayatnA, harijanAne utkarSa, strIonI mukita, bAlavivAhanA uccheda ane vidhavAonI dayAjanaka paristhiti sudhAravA mATenA temanA prayAsAnI - A sarvanI svAIjhara khUba stuti kare che. svAITTjhara prakaraNanA cheDe jaNAve che ke "gAMdhIjInuM sauthI vadhAre mahattvanuM kArba e che ke temaNe bhAratIya naitika cintananuM vAstavikatA sAthe sIdhuM anusaMdhAna karI ApyuM che. je kAryane zuddha Ara'bha karyo te ja kAryane gAMdhIjIe AgaLa vadhAryuM che. buddha dvArA premanI bhAvanAe duniyAmAM bhinna bhinna prakAranI AdhyAtmika paristhitio nirmANa karavAnuM kArya karyuM; gAMdhI dvArA e ja bhAvanA AkhI duniyAnI paristhitimAM palaTo lAvavAnuM kAma karI rahI che." apUrNa anuvAdaka paramAnaMda mULa aMgrejI jI. kuMjha tA. 16-2-70 prabuddha jIvana"nA vAcakA mane kSamA kare! keTalAeka divasathI AMkhAnI takalIphanA kAraNe vAMcana tema ja lekhana upara anivArya kApa mUkavA paDayA cheane agatyanA muddAo upara noMdhA lakhavAnuM paNa banatuM nathI. A paristhitimAM pragaTa thatuM prabuddha jIvana vAcakone pUrato saMtASa ApatuM na hoya tA te mATe mane teo kSamA kare! AMkhonA upacAra cAle che ane thoDA samayamAM vAcana lekhana aMge pahelA jevI saraLatA puna: prApta karavAnI AzA rAkhuM chuM. paramAnaMda zrI vimalAbahena haMkAranI upasthitimAM ceAjavAmAM Avela sahajIvana zibira phebruArI mAsanI AkharamAM zrI vimaLAbahena ThakAra muMbaI AvI rahyA che temanI upasthitimAM phebruArI tA. 27-28 tathA mArca 1 ema traNa divasanI vihAra sarovara upara AvelA meIna baMgalAmAM maryAdita saMkhyAnI eka sahajIvana zibira yojavAmAM AvI che. A zibiranI 27mI zukravAra savAranA 9-30 vAgye zarUAta thaze ane 1lI ravivAra sAMjanA 4 vAgye tenI pUrNahUti thaze. A zibiramAM joDAvA IcchanAra bhAI bahene rUA. 20-00 ApavAnA raheze ane te badale tenA nivAsa, nAstA tema ja bhAja nanI jarUrI sagavaDa pUrI pADavAmAM Avaze. A mATe utsuka bhAIbahene zrI caMdrAbahena pArekha, jagadIza Teresa, bepTIsTA roDa, vilepArale--pazcima, muMbaI 56 e. esa., Te. naM. 57309 sAthe satvare saMparka sAdhavo. -zibira saMcAlaka samiti sagha samAcAra sadhadvArA zarU thanAra homiyeApathInu upacAra kendra saMghanI kAryavAhaka samitinA eka sabhya zrI dAmajI velajI zAhanI udAra madadathI saMghanA kAryAlayamAM homiyopathInuM eka upacAra kendra zarU karavAnuM vicAravAmAM AvyuM che. A mATe jANItA homiyopAtha DaoN. bahena pI. jI. sauMdhiyAnI nimaNUMka karavAmAM AvI che. ane A upacAra kendranuM udghATana 24mI phebruArI maMgaLavAra sAMjanA 6 vAgye saMghanA kAryAlayamAM karavAmAM Avaze, te A prasaMge saMghanA sabhyone vakhatasara hAjara rahevA prArthanA che. hAmiyApathI upacAra kendra aMge zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha taraphathI phebruArI mAsanI 24mI tArIkhathI zarU thanAra upacAra kendra mATe je DaoNkaTara bahenanI nimaNuka karavAmAM AvI che te DaoN. pI. jI. sIMdhiyA muMbaInA bhAtabajAramAM calAvavAmAM AvatA cerITebala davAkhAnAmAM varSothI sevA Ape che ane e latAmAM vasatA lokomAM temaNe sArI pratiSThA ane nAmanA prApta karI che. saMghanA upacAra kendramAM aThavADiyAnA gurUvAra ane ravivAra sivAyanA bAkInA pAMca divasa baporanA 3 thI 4-30 sudhI saMghanA kAryAlayamAM teo besaze ane upacAra mATe AvatA dardIonuM maphata nidAna karaze ane tenA pariNAme apAtA auSadhanA dardIe cAra AnA saMghane ApavAnA raheze. vasanta vyAkhyAnamALA gata varSa mAphka A varSe paNa mArca mAsanI 31 tathA eNprila mAsanI 1, 2, tathA 3 ema cAra divasanI vasanta vyAkhyAnamALA yojavAmAM Avaze ane A vyAkhyAnamALAmAM Wither India ?' Aje bhArata karyAM che ?" e viSaya upara vyAkhyAna ApavA mATe viziSTa koTinA vidrAno tathA vicArakone nimaMtraNa ApavAmAM Avaze. maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMgha. 8
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-2-70 prabuddha jIvana 237 ' hAla tristanI mInAkSI ghaNAM varSo pahelAM aMgata vyavasAyArthe madurA bAju potAnAM zastro mahAdevanA caraNamAM dharI dIdhAM ane pitAnI vijayajavAnuM baneluM, tyAre tyAMnuM suprasiddha minAkSI maMdira pahelA gAtrA saMkelI lIdhI. A prasaMge viSNu hAjara thayA ane minAkSI vAra jovAnuM banyuM hatuM. A maMdira jotAM minAkSI koNa hatI te ane mahAdevanAM temaNe lagna karyAM. mInAkSI maMdiranA pravezadvAranI jANavA samajavA manamAM kutUhala pedA thayuM. e vize pUchaparacha uparanI trikoNa penalamAM A ghaTanAne vyakata karatA minAkSI karatAM tenA caritranI je chUTI chavAI hakIkata maLI tenuM saMkalita ane mahAdevane hastameLApa karatA bhagavAna viSNune lagate svarUpa nIce mujaba hatuM. A lekha kotarAyelo Aje paNa jovAmAM Ave che. minAkSI saikAo pahelAM e pradezamAM rAjya karatA pAMDaya A eka nAnI sarakhI - paurANika kathA jevI lAgatI vArtA rAjAnI rAjyakanyA hatI, paNa tenA viSe mAnyatA evI hatI kevaLa vArtA ja che ke tenI pAchaLa koI rahasya che kharuM? ApaNI ke jema sItAjInI prApti khetaramAM haLa kheDatAM thaI hovAnuM paurANika kalpanAmAM be hoya tyAM apragaTa trIjAnI kalpanA kahevAya che tema A bALakI paNa koI eka vApImAMthI maLI AvI jevAmAM aAve che. dAkhalA tarIke gaMgA ane yamunAne saMgama thAya hatI. arthAta tene janma koI mAnavayonidvArA thayo nahote. che tyAM nIce sarasvatI nadI vahetI hovAnI mAnyatA pracalita che. A bALakI atyanta rUpALI ane tejasvI hatI ane jema jema ane tethI prayAgane triveNI saMgama tarIke oLakhavAmAM Ave che, te moTI thatI gaI tema tema tenA rUpa ane tejasvItAmAM uttarottara paNa kharI rIte A saMgamasthAna upara AvI koI sAcI, sarasvatI nadI vahetI ja nathI. koI vAstavikatA sAthe saMbaMdha dharAvatI evI vRddhi thatI gaI. sAdhAraNa strI karatAM tene vikAsa ane valaNa atyanta koI A nadI nathI, paNa A pAchaLa eka prakAranuM rUpaka raheluM che ane judA prakAranAM hatAM. A uparAMta ema kahevAya che ke sAdhAraNa strIne te e ke A gaMgA ane yamunA ane tene saMgama ApaNI be stana hoya che tenA sthAne A kanyAne be uparAMta apragaTa bhAratIya saMskRtinuM - hindu saMskRtinuM ugamasthAna che ane sadaza evuM trIjuM stana hatuM. tenA mAtApitAe tenuM minAkSI A aitihAsika vAstavikatAne gaMgA yamunAnA saMgama sAthe nIce nAma pADayuM hatuM. bIjI strIo saumya zikSaNa tarapha vaLe tyAre manI- vahetI sarasvatInI kalpanAnA AkAramAM varNavavAmAM AvI che. kSIne jhAka lazkarI tAlIma meLavavA tarapha hatuM. te meTI thavA lAgI. AvI ja rIte zaMkarane trilocana tarIke varNavavAmAM Ave che. eTale ke sAmAnya mAnavI mAphaka zaMkarane be locana te hatAM paNa be lezana tenuM rUpa ane tejasvItA joIne aneka jagyAethI lagnasaMbaMdha vacce kapALamAM trIjuM locana paNa hovAnuM kahevAmAM Ave che. A mATe mAMgA AvavA lAgyAM, paNa koI paNa prakAranA lagna baMdhanathI trIjuM locana te koI sthULa locana nahi paNa jJAna locana che, jenA baMdhAvAne te taiyAra nahotI. yogya ummara prApta thatAM rAjyasattA ughaDavA sAthe vikAramAtrane nAza thAya che ane jJAnajyoti pragaTe teNe hastagata karI ane AsapAsanAM rAjyo sara karavAnuM teNe che. A trIjuM locana e bhagavAnanA anaMta jJAnanuM pratIka che. AvI rIte mInAkSIne sau koI strIo mAphaka be stana te hatA ja, zarU karyuM. jANe ke zakitane koI avatAra hoya tema tenI sAme paNa tenAmAM ArapAyeluM trIjuM stana te koI sthUla stana nahi paNa koI rAjyasattA TakI zakatI nahotI. Ama tenuM zAsana cetarapha enesta premanuM sUcaka-mAtRvAtsalyanuM sUcaka evuM kAlpanika stana vistaravA lAgyuM ane ene koI pradeza na rahyo ke jayAM tenuM zAsana hatuM. mAnavInA zarIramAM rahelI AMkhe Akhare tenAmAM rahelI jJAnasthapAyuM na hoya. daSTinI dhotaka che tema strInuM stana e paNa mAtRhRdayamAM rahelA Ama jayAre koI eka eka mAnavI tapanA kSetramAM ke digvi- asIma vAtsalyanuM-premanuM sUcaka che. A rIte vicAratAM mInAkSI jayanA kSetramAM asAdharaNa parAkrama sAdhe che tyAre, paurANika ane mahAdevanuM mIlana e asIma prema ane anaMta - jJAnanA. mIlananA-samanvayanA - saMvAditAnA-saMgamanA pratIka rUpa che. eka mAnyatA mujaba, devone cittA thavA lAge che ke A parAkrama upara jyAM pUrNa svarUpe hoya tyAM anya paNa pUrNa svarUpe hovuM ja joIe aMkuza mUkavAmAM na Ave to jagatanuM saMtulana naSTa thAya. A kissAmAM ane tethI pUrNa puruSa eTale anaMta jJAna ane asImapremanA koI eka strI jo AkhA vizvane A rIte gajavI zake- DolAvI nidhAna rUpa evuM varNana ApaNe haMmezAM sAMbhaLatA AvyA chIe. zake te samagra jagatanuM niyaMtraNa karatI IzvarI sattA lAje, tethI jJAna vinAne prema AMdhaLe che; prema vinAnuM jJAna pAMgaLuM che. Ane keI upAya tho ja joIe. A uparAMta devone ema paNa bhaya bane ekamekanA anivArya pUraka che ane tethI jJAnanA anaMta evA anAvRta pradeza AvRta karavA ane premane sarva bhUtalAge ke A zakita jo svarga loka upara AkramaNa karaze to tenI mAtra sudhI vistAravo e mAnavI jIvananuM sadAkALa parama lakSya sAme teo TakI nahi zake. AvI cittApUrvaka teo brahmAnI pAse banI rahyuM che. A rIte vicAratAM mInAkSInI kyA mArA mATe parama madada mATe gayA. mInAkSI te kaI zakita che tenuM brahmAjI Aktana tatvanI ghAtaka banI gaI. paramAnaMda, karI na zakayA ane prastuta paristhitimAM pote kazuM ja karI zake tema nathI e mujaba pitAnI asahAyatA temaNe kabUla karI. tyAra nahi zabda maLe raTaNAne, bAda deve viSNu pAse gayA. temaNe paNa potAnI kiMkartavyamUDhatA mUka vyathA mama prANa raMdhatI, jAhera karI. pachI deva mahAdeva pAse gayA. mahAdeve dhyAna dharIne satya maLe zamaNAMne? joyuM te temane mAlUma paDayuM ke A te pArvatIno ja avatAra che. re nahi satya maLe zamaNAMne?--nahi. eTale mahAdeve A paristhitino mukAbale karavAnI taiyArI pIMchI kve nA raMga hiyAnA, dekhADI ane susajaja thaIne deve sAthe jyAM minAkSI hatI | sare na ekka sUra, 1 tyAM jaI caDayA ane mInAkSIne saMbodhIne temaNe kahyuM ke "huM mIMThuM mAruM aMtara mujathI tristanI mInAkSI, basa bahu thayuM! have tArI lIlA saMkelI le." vase ajANuM dUra, mInAkSIe 'tristanI minAkSI' saMbodhanathI cakita thaIne joyuM bhArekhama ava bhaI zUnyatA, te tene mAlUma paDayuM ke A rIte potAne oLakhI kADhanAra bIje racI zakuM bhramaNAne? koI nathI paNa jene te zodhe che, prApta karavA Icche che te svayaM re nahi racI zakuM bhramaNAne!..nahi. mahAdeva ja che. Ama vicAravA sAthe teNe lajijata vadane 1-4-64 gItA parIkha
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ | 0 238 prabuddha jIvana tA. 16-2-70 sarvadezIya vikAsa mATe jIvananA sarvakSetramAM samatulA . purANAnI mahAsatI ahalyAnI vAta sarvavidita che. ene e paNa samajAyuM ke enA AdarzonI ucca bhUmikAmAM - brahmadevanI e putrI para devarAja Indra Asakata thayA. svairavihAra mATe gRhastha tarIke enI e pharaja hatI ke sahadharmaemaNe brahmA pAse enI mAgaNI karI. paraMtu IndranI mAgaNIne cAriNIne potAnI sAthe rAkhavI joIe. e mATe kadAca jarUra paDe Thokara mArIne ahalyAne hAtha maharSi gautamane eNpAvamAM Avyo. te pote potAnI gatine maMda karavI joIe. sahadharmacAriNInI. gautamanA mukha sAme joyuM to ahalyA tenA tejathI aMjAI maMdagatinA doSane laIne enI upekSAthI "ragaziyuM 'gADuM DhasaDAyuM gaI. eNe enAM netro DhALI dIdhAM. varSo sudhI maharSinA AkAmamAM kharuM, doDI zakAyuM nahIM ane IndranA kapaTabharyA kaparA prasaMge gADuM rahI e kharuM, paraMtu AjhAmanA prANane pacAvavA e anadhikRta jyAM tyAM gabaDI paDyuM! hatI. ene lAgyuM ke AzramanI havA mATe phephasAM majabUta hovA A vastu emane spaSTa samajAI, jyAre emane krodha zAMta joIe. enuM mana haja maharSi gautamanA ucca Adarza mATe aparina thayo, pragatine nazA-unmAda echo thaze. e te maharSi hatA pakava hatuM. jo ke A vAta kadAca ene spaSTa samajAI na hatI. eTale tarata ja emaNe prAyazcita karyuM. himAlayamAM vasavATa karyo. paraMtu UMDe UMDe manamAM kaMIka AvuM aspaSTa dhUMdhaLuM citra dorAyuM hatuM. kathAnA be pAtrone have vizALatAthI joIe. daramiyAna Indra dveSathI potAnI kAmanAnI tRpti arthe caMdrane sahAyamAM lIdhA. kUDakapaTathI caMdra madharAte AvIne maharSine jaNAvyuM lagnajIvananA prazna jue ke kuTuMbanI ekavAkayatAnA prasaMge tapAse, samAjanI pragatizIlatA ane temAM rukAvaTa karatAM ke prAta:kaLa thayo che. bhUlAvAmAM paDelAM maharSi brAhmamuhUrta samajI gaMgAsnAna karavA ravAnA thayA. baLA-paribaLAno kyAsa kADho ke rASTrautthAnane aMdAja kADho - dareka jagyAe ahalyAnI kathA lAgu paDe che. caranI mAphaka Indra gautamane veza dhAraNa karI Azramapraveza audyogika vikAsa, navI Arthika samasyAo ane aTapaTuM karyo. ahalyAne maharSi tAtkAlika pAchA kema ryA haze evI zaMkA arthataMtra, navIna keLavaNI, svAtaMtryanI havA ane vyakitatvane paNa kadAca thaI hoya. paNa kapaTI Indra 'brAhmamuhUrta haju prazna, jUnavANI mAnasa, avarodhaka baLo ane pragatizIla sudhAraka thayuM nathI ane pote bhUlAvAmAM hatA evI vAtethI enuM samAdhAna yuvAne, kuTuMbanA vaDIlenI sAmAnya ane savagIkSetre hAtha baDhApaNa karyuM haze. aMte Indra enI sAthe ramaNa karyuM. ahalyAe maharSine (kapaTI Indrane) vAryA paNa nahIM. vavAnI talapApaDa karatAM AzAspada yuvAne - A badhAM ya prazna pachI Indra AzramanI bahAra nIkaLatAM hatA tyAM ja maharSi ahalyAnI kathAmAM ekasAmaTA samAI jAya che. ahalyAnI kathA snAnAdi kriyAthI paravArI pAchA pharyA. eNe A lokone joyA. pitAnA dhAre te ekasAmaTA A badhA praznone vadhu gUMcavI zake che ane jJAnabaLathI rahasyane jANyuM ane gusse thaI saune zApa Apyo. dhAre te badhA ja praznone ekasAmaTo ApaNane tAjuba karI de e nirNaya lAvI zake che. ahalyA zalyA-zIlA banI. e ahalyAne uddhAra bhagavAna rAmacaMdranA caraNasparzathI thayo. prastuta ahalyAnI kathA meM be bhAgamAM rajU karI che. pahelAM mULa kathA ApI che. pachI kathAnAM pAtronuM manovizleSaNa karyuM che. Ama to kathA sAva sAdI che. paNa ApaNane ghaNuM ghaNuM ahalyAnI kathAne mULasvarUpe ja ApaNAM samAjamAM huM jouM chuM zIkhavI jAya che. AjanA samAjajIvananA-pragatizIla samAja- tyAre samAjanA prazna vadhu aTapaTA, gUMcavaNabharyA ane jamAnA jIvananA praznone ukelavAnuM emAM sAmarthya che. sudhI aNaukalyA ja rahevAnA evuM mane bhAse che. paraMtu enA ahalyAnI bAbatamAM maharSie ceksa eTaluM samajavuM joInuM manovizleSaNa bhAgane jyAre samajuM chuM, ane e rIte Ajane. hatuM ke ahalyA hajI AkAmanA unnata jIvana mATe paripakava thaI pragatizIla samAja je samaje te e samasyA che ja nahIM evI nathI, AzramanI havA ene mAphaka Ave ema nathI, AzramajIvananA pratIti thAya che. ucca Adarzone kherAka e haju pacAvI zake ema nathI. navIna keLavaNI ane vijJAnanI jijJAsAvRttie pragatizIlatA A vAta teo samajI na zakayA. teo e paNa samajI na zakayA ANI che! navI keLavaNI lIdhela yuvAne to amApa UMcAIe paheke gRhajIvananA hitakAraka baMdhanamAM preyamAMthI koyane mArga rahelo cavA tatpara hoya che. kAraNa, yuvAnane AtmA te thanaganate hoya che. mAnavajIvanane unnata banAvavA vividha sevAne dUra karavAM che. AzAnI pAMkhe besIne managamata kalpanAvihAra- svairavihAra paDe che, ekI sAthe AkhIya sIDI caDI zakAtI nathI. pariNAme aha teo racI zake che. eve vakhate pitAnA AdarzanI manoramya bhUmimAM lyA maharSi gautamanA AzramajIvana pAchaLa DhasaDAtI rahI. e AjubAjunA - vAtAvaraNane bhUlI jAya che, potAnA gRhajIvaahalyAnA e DhasaraDAmAM AtmavaMcanA hatI. e keTale samaya nanA hitakAraka baMdhanane bhUlI jAya che, kuTuMbajIvanane samULaguM TakI zake ? Indra jyAre maharSi gautamanuM svarUpa dhAraNa karyuM tyAre nAzakartA gaNe che ane rUDhicusta samAja to enA vacanabANAnuM eNe sAhajika niyoga karyo. maharSi gautamanA ucca jIvanane pAmI kayArane ya nizAna banI cUka hoya che, jyAre Adhunika keLavaNIthI na zakanAra ahalyAne enI pitAnI aparipakava dazAmAM e khyAlamAM vaMcita vaDIle pragatino UMDe UMDe tAga meLavI zakyA hoya che ja na AvyuM ke maharSi gautama AvA nAcI ja sukha pAchaLa pAmara paNa e tAga yuvAnone pretsAhana ApavA ke yuvAnanA vegane gatibane ja nahIM ! . zIla banAvavA jeTaluM spaSTa nathI hotA. gRhajIvanamAM paNa patnInI - maharSi gautamane pachI samajAyuM ke ahalyAnA smalana pAchaLa pasaMdagI vakhate snAtaka yuvAna potAnAthI thoDI ochI zikSita yuvatI ene potAne ja doSa hate. AzramamAM rahIne eNe kevaLa Adarza pasaMda kare che tyAre agara samakakSa zikSaNamAM paNa vaicArika aMtara jIvana keLavyuM (1) paNa jeNe eno hAtha jhAlyo ane jeNe eka hoya che tyAre paNa eNe e vAtane lakSamAM rAkhavI ghaTe ke be vacce dhaMsarIe joDAIne enI sAthe kAma karavAnuM svIkAryuM, enI maMda- je aMtara che e pahelAM kApavAnuM che ane pachI enI maMda gatine gatine potAnI pragatinA nazAmAM-unmAdamAM khayAla ja na karyo! tvarita banAvavAnI che. paraMtu Ama banavAne badale gRhajIvana e to pote je gatie pravAsa kare e gatie ene UMce laI ' zuM, zuM kuTuMba jIvana ke samAja zuM - badhe ja potAnI tvarita gatie javA mathyA ! saue cAlavuM joIe evo Agraha thAya che. emAM vyakitanA vya
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ ta16-2-70 prabuddha jIvana 239 = dlevel or a fe l ca au ale te cilat kitatvane praznane mahattva apAya che; svAtaMtrayanI ADazamAM rahela abhimAna paNa kayAreka dekhA de che. ApaNane e vastu ja samajAtI nathI ke je pachAta-pAchaLa che ane jenI gati maMda che teo sau prathama ApaNI sAthe thayA vinA ApaNA jeTalI jhaDapa prApta kema karI zake ? sAthe thavA mATe ya kadAca hoMzamAM karelI doDanA thAkane pariNAme gati pakaDatA ya vAra to lAge ja, e ApaNe samajatA nathI. pariNAma e AvyuM ke ahalyAnI- zIlAnI mAphaka ApaNuM gRhajIvana nitya kallolatuM nathI rahyuM, ApaNuM kuTuMbajIvana mAnamaratabe ane vyakitatvanA prANapraznanA kalahanuM kendra banyuM ane duniyAnI sarakhAmaNImAM ApaNA samAja ane rASTranA mArgamAM ApaNI ja bhUlanA bhAge rUkAvaTa AvatAM jANe nicetana paDa che. maharSi gautamane zApa e enI pavitratAnI nizAnI na hatI - enI bhalana pariNAma hatuM. ema ApaNI uccatA ane jenI sAthe ApaNe sahavAsa che enA adhikAranI parakha vinA ApaNe je rIte doDIe chIe enuM A pariNAma che! e pariNAmanuM prAyazcita ApaNe ja karavuM paDe che. yugadaSTA- yugapuruSe A duniyA para avatarI e bhUlane dhoI nAkhavA potAnuM jIvana gALI nAkhe che. IkvAku kuLanI prajA sAva nirmAlya banIdIna banI ane dazaratha rAjAnI sAme eka zabda paNa uccArI na zakI e divase bhagavAna rAmacaMdra vanavAsa lIdhA. gAMDIghelI prajAne rAjAe keLavI nahIM e mATe rAme sItAne tyAga karyo. maharSi gautame paNa himAlayane mArga lIdho ! 'ragaziyuM gADuM" ApaNI dhImA re jevI bhUlane pariNAme taddana aTakI paDe che tyAre rAmacaMdra jevA uddhAraka purunA caraNasparzathI samAjane navajIvana prApta thAya che. paNa ema zA mATe ? bhUle karavI ane prAyazcita karavuM evuM zA mATe? zuM ApaNe ApaNI gatine nirodha na karI zakIe ? eka ja dhUsarImAM rahelAM be baLadamAMthI eka paNa vadhu gatizIla banyA vinA ekavAkayatA jALave ja che ne? ApaNe e samajavuM joIe ke ApaNA murabbIo rUDhirAte che-haze; paNa hakIkata to ApaNane ya ekasarakhI rIte lAgu paDe che. navI peDhInI sarakhAmaNImAM te AjanI prajA-ApaNe yu-25-50 varSa pachAta ja rahevAnA. alabatta, ArSadaSTi temAM na hoya eTale teo bhAvine vIMdhIne-bhAvinA garbhamAM rahelAM ApaNI doDanA pariNAme spaSTa joI zakatA nathI, paraMtu enI mahattAnI vAta te emanA manamAM UgI ja nIkaLI hoya che. e to ApaNane ApaNA mAta-pitA navI keLavaNInI dIkSA Ape che ane navA jamAnAnI tAsIra ApaNane vAtavAtamAM samajAve che enA parathI ja ApaNane samajAI javI joIe. mAtra sahadharmacAriNI, kuTuMba ane samAjanI maMdagatine unnata karavAne badale emane tarachoDI upekSAthI ragaziyA gADAMne DhasaDatuM karavuM ane e rIte vinAza netara e zuM vyAjabI che? UlaTuM emanI maMdagatinA kAraNe samajI enA upAyo javA ane e samaya daramiyAna ApaNI gati para niyaMtraNa mUkavuM, paraMtu e thoDA samaya pUratuM ja jevAM e ApaNI ucca bhUmikAne pAme, ApaNI sAthe doDamAM AvI zake ane jyAre ApaNane ema samajAya ke lagabhaga 'sarvAnumate' ApaNe pragatizIla rahI zakIzuM, tyAre ApaNe ApaNI maulika-mULa gati prApta karavI joIe. zaheramAM pasAra thatAM vAhanone hAthagADI ane vikaToriyAthI rUkAvaTa Ave che kharI, paNa e vakhate DrAIvara gati na saMdhe ? te to akasmAta ja thAya ne? paNa thoDI rUkAvaTa bAda jayAM jarAka jagyA maLe te DrAIvara kevI siphatathI potAnA vAhanane tAravI le (Overtake) che?! evI ja rIte ApaNe ApaNA jIvananuM samajavAnuM che. alabatta, maMdagati dharAvatI vyakitaoe paNa sakriya thavuM ja joIe. paraMtu zikSita ane samaju lokonI javAbadArI A bAbatamAM vadhu hovAthI ja emanI gati para niyaMtraNanI vAta jANIjoIne karI che. AryasaMskRtino ItihAsa tapAse. Ama jyAre jyAre nathI banyuM tyAre prAyazcita karavAne ja prasaMga AvyuM che. bhagavAna parazurAme kSatriyonA nAza sAthe jANe kSAtravRttine uracheda karyo ! brahmavRtti, kSAtravRtti, vaizyavRtti ane zudravRttinI samatulAmAM ja samAjanI rakSA che, sthiratA che ane pragati che. e vAta hakIkatamAM bhUlAI gaI. bhagavAna parazurAme anyAya mATe kSatriyone nAza karyo paNa nirbheLa thayela kSAtravRttine ja sateja karavA bhagavAna rAmacaMdra jIvana samarpe. anyAya ane adharma sAme dharmarAja yudhiSThire zAMti ane kSamAthI samAdhAnavRtti dAkhavI paNa jyAre ene artha nirmAlyatA ane nirbaLatA gaNAya tyAre mahAbhArata yuddha paNa anivArya gaNyuM. Ama gRhajIvana, kuTuMba ane samAjamAM dareka bAbatanI samatulA jALavavI e ja mahattvanuM che ane e samatulAthI ja ApaNe sahIsalAmata chIe, emAM ja ApaNI sthiratA che ane e sthiratA haze to ja pragati thaI zakaze e ApaNe samajavuM joIe. e samatulA maharSi gautama ane ahalyAnA jIvanamAM na rahI te prAyazcita bannene bhogavavuM paDyuM-ema jIvananA sarva kSetramAM samatulA na rahe te vinipAta ApaNe sahue bhogavavo paDe. sArvatrika vikAsa mATe AthI jIvananA sarva kSetromAM samatulA hovI jarUrI che, e ja saphaLatAnI cAvI che. pannAlAla rasikalAla zAha bAdazAhakhAna ane rAjakAraNa A sarva sevA saMghanA adhyakSa zrI jagannAthana tathA maMtrI zrI ThAkuradAsa baMga bAdazAhakhAnane maLyA. sarvodaya kAryakaroe sArI sarakAranI sthApanA karavAno prayatna karavo evuM AvAhana sarve daya kAryakartAone bAdazAhakhAna vAraMvAra karatA rahyA che. ane te sivAya bhUdAna-grAmadAnanuM kAma prabhAvahIna raheze evuM kahetA rahyA che. A aMge sarva sevA saMghanI bhUmikA bAdazAhakhAnane samajAvatAM jagannAthane kahyuM ke, "grAmadAna AMdolanane pUrepUro prabhAva bhAratabharamAM paDayA sivAya AgaLanuM kAma zakya nahotuM. paNa have doDheka lAkha gAmanAM grAmadAna thayAM che eTale sarva sevA saMgha gAmaDAMonI grAmasabhAone potAnA pratinidhi sarakAramAM mekalavAnuM kaheze." 'sarva sevA saMghanA kAryakartAoe pote cUMTaNImAM bhAga levA ke?' e prazna jagannAthajIe temane pUcho, tyAre bAdazAhakhAne kahyuM ke, "huM tema kahetA nathI. tame loko ni:svArtha sevA karavA Icche che. e tamAre sauthI moTo guNa che. e (guNa) tamAre gumAvavAnuM kAma nathI. tethI cUMTaNImAM jAte na UbhA rahevAnuM tamAruM dhoraNa mane mAnya che. mAre to eTaluM ja kahevuM che ke sarakAra paNa eka zakita che, tenI upekSA na kare. sarakAramAM sArA mANase ja cUMTAya tenI badhI rIte cintA tamAre karavI joIe.' pitAne anubhava kahetAM temaNe kahyuM ke, "mArI jAtane sevaka ja mAnuM chuM. aMgrejo sAthe meM gAMTha rAkhI hota te huM khAssA UMcA hoddA para pahoMcI gayA hota. mArI pAse tevA saMdezA aMgrejI rAjakartAo taraphathI vAraMvAra AvatA hatA. pAkistAnanI jelamAM hatA tyAre paNa dara traNa varSe mane sarakAramAM AvavAnuM AmaMtraNa maLatuM ane dara vakhate huM temane kahe ke huM sevaka che, tame sattAdhiza che, sattarAbAja ane sevaka vacce sahakAra hoI zake nahIM. sattA bajAvavA huM sarakAramAM tamArI sAthe sahakAra karavA AvavAnA nathI. dara traNa varSe AvelAM AmaMtraNAne meM dhutkArI kADhayAM che. tethI sattA sevA mATe ja che ane mAre sattA bajAvavI nathI, e banane vAta mArA manamAM spaSTa che. 'paNa je sattA samAjamAM rahevAnI ja che te te sajajanenA hAthamAM rahevI joIe e mAro Agraha che. ane te sajajanenA hAthamAM ja rahe tenI kALajI rAkhavI e sevakonuM kartavya che. (bhUmiputramAMthI sAbhAra uddadhRta.)
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12. - 240 prabuddha jIvana tA. 16-2-70 jaina samAjanI samasyAo zrI muMbaI jana yuvaka saMghanA upakrame ravivAra tA. 1-2-70 jaina samAjamAM zuM hovuM joIe e prazna sAthe je hovuM nA roja savAre dasa vAge, zrI paramAnaMda kApaDiyA sabhAgRhamAM joIe te kema nathI e vicAravuM joIe. jemAM saMgaThana nathI terApaMthI munizrI nagarAjajInuM uparokata viSaya upara pravacana to tenA kAraNonuM nivAraNa kema thAya e prazna che. ApaNe jaina yojavAmAM AvyuM hatuM. samAjanI vAstavika paristhiti jovI joIe - vizeSe karI jeo - A prasaMge prastuta sabhAgRha zretAothI khIcokhIca bharAI AmAM paDayA che e lokoe. gayo hato. "ApaNe badhA ekatAnI vAta karIe chIe. jo vAta na karIe zarUAtamAM saMgha vatI zrI cImanalAla je. zAhe mahArAja- te zarama paNa Ave che - paNa vAtathI AgaLa vadhavAnuM kema aTakI zrInuM bhAvabharyuM svAgata karyuM hatuM. jAya che? mane lAge che keA mATe ApaNe ApaNA mana tapAsamunizrIe temanA pravacanamAM jaina samAjanI vartamAna pari vAnI jarUra che. Aje jaina samAjanI aMdara mukhya vAMdho e che ke sthitine khyAla ApI jaina samAjamAM saMgaThanano je abhAva dekhAya enuM dhArmika jIvana ane sAmAjika jIvana judI judI dharA upara che e pratye nirdeza karI kahyuM - "samasta jenI ekatA e jaina cAle che. jema relavenA be pATA kyAMya bhegA thAya nahi ema dhArmika samAjanI pahelI samasyA mane dekhAya che. A mATe teozrIe ane sAmAjika jIvana kayAMya bhegA thatA nathI. dhArmika vAta Ave jainanI akhila bhAratIya dharaNe evI eka pArlAmenTa jevuM kaMIka tyAM ApaNe custa rUDhIvAdI banI jaIe chIe.dharmanA sAcA hovuM joIe evuM sUcana karyuM ane A mATe sazakata saMgaThanane jJAnanA abhAve AcArapraNAlio ane bAhya kriyAone ja dharma anurodha karyo. jaina samAjanI bIjI samasyAne ullekha karatA mAnI temAM kAMI pheraphAra thaze te dharma rasAtala jaze evA bhayathI teozrIe kahyuM, " navI peDhImAM dharmanI kema asara paDatI nathI samayAnukULa parivartana karatA gabharAIe chIe. sAmAjika kSetre e ApaNe saue gaMbhIrapaNe vicAravuM joIe." jIvanamAM khUba palaTo ANyo paNa dhArmika kSetre tyAM ja rahyA. vaLI A mATe teozrIe navI peDhIne zALAmAM ane kaeNlejomAM jo huM terApaMthI houM to huM terApaMthI mahArAjanA pravacanamAM ja jAuM. jaina dharma vize sAdI bhASAmAM tema ja zakaya hoya tyAM sacitra pustako ApI sAhitya upalabdha karavA anurodha karyo. AvI rIte sthAnakavAsI ane AvI ja rIte mUrtipUjaka vicAre jaina samAjanI trIjI samasyA teozrIe batAvatA kahyuM che. AnuM kAraNa che ApaNuM ajJAna. ApaNane bhaya che ke jo ke- "vizvanA dharmamAM jaina dharmanuM nAma ke mahAvIranuM nAma ja nathI. paraMparAthI bhinna bIjI kaMika vAta karIzuM to dharmabhAvanA UDI AnuM kAraNa pracAra-prasArane abhAva che. jaina dharmane saMdeza duniyA jaze. ajJAnamUlaka bhaya e ApaNA dhArmika jIvanano pAse che. bharamAM pahoMcADavA jaina samAja tarasthI koI vyavasthita prayatna jyAM bhaya hoya tyAM dharma kema hoI zake? zAstrone nAme, rUDhione thayo nathI. AjanI peDhI jUe che ke ApaNA dharmane prabhAva rASTrIya piSAya che, zAstronA adhyayananA abhAve, je kAMi kahevAmAM Ave te AMtararASTrIya stare paDe che ke nahi. badhI vAta prabhAvathI Take che. svIkArAya che, paNa mAnavabuddhi ane hRdayane sparze evI zAstronI sAdhuo niyamathI baMdhAI gayA che. tyAre vacale mArga jaina samAje vAte zuM upayogI thAya? AcAryazrI tulasI sAthe ahiMsA upara kADhavuM joIe.A mATe teozrIe jaina samAjanA vicAra karI meM klAka sudhI carcA karI che. paNa terApaMthInI A viSenI paraMzake ane bolI zake evA adhyayanazIla lokone A pracAranA kArya : parAgata mAnyatAe mane gaLe na UtarI. Ama chatAM teozrI mATe- buddha dharmamAM jema eka vacalI dIkSA levAya che ema be cAra pratye mane mAna rahyuM che kAraNa temaNe nikhAlasa rIte carcA karI. varSa mATe AvI dIkSA levA anurodha karyo. teozrIe AgaLa "zAstramAM Ama che, tame na samajo." Ama kahyuM nathI. AcArya cAlatAM kahyuM ke "3. rAdhAkRSNana jyAre rASTrapati hatA tyAre temaNe tulasIne meM beMgloramAM kahyuM hatuM ke "Apa je mArge jaI rahyA temane pUchayuM hatuM ke tame videza jaze? ane videza jaI sahana che e mArge Ape ghaNA dUra javAnuM raheze." Aje badhAya mAne astitva ane anAkramaNa vize jaina dharmane zuM kahevAnuM che e tyAM che ke kAmaNa saMsthAnA svarUpamAM pheraphAranI jarUra che. munizrIo kone samajavazo? mArI pAse Ane mauna sivAya koI uttara paNa emane lagatI vAta kahetAM kema bhaya anubhave che? kema koi na hato." kahetuM nathI ke I Begin? kema kei viThThalpariSada bharavAnuM munikIe emanA pravacanane aMte kahyuM: " jaine dUradarzI vicAratA nathI? je mAtra jaina saMskRti ke bhAratIya saMskRtino prazna rahyA che. dezakALane samajavAmAM ane ene anurUpa rahevAmAM jaina nathI rahyo. eka vizva saMskRti nirmANa thai rahI che. pazcimane samAja nibagAta rahyo che. huM nirAza nathI. jaina samAja kazuM ja pavana pUrvamAM ane pUrvano pazcimamAM jorathI phukAya che, mAtra karaze nahi evuM paNa huM mAnatA nathI. ApaNe sau bhagavAna mahI upadezathI ja nahi cAle. yuvakane saMyamanA upadeza sAthe, zA mATe vIranA upadezane vistAra karIe." saMyama hItakAraka che A paNa samajAvavuM paDaze. jo jaina samAjane * tyArabAda saMghanA pramukha zrI cImanalAla cakubhAI zAhe AgaLa lAva haze to ApaNe keTalIka pAyAnI mAnyatAonI munizrI nagarAjajIe nirdeza karelI jaina samAjanI samasyAo punarvicAraNA karavI paDaze. jAgRta samAja haMmeza svataMtrapaNe upara potAnA vicAro vyakata karatA kahyuM: vicAre che. eTale ApaNe pAyAnI mAnyatAone ApaNI ja svataMtra munizrI nagarAjajIe jaina samAjanI traNa samasyAo buddhithI svIkAravAnI raheze. jaina samAjamAM sAdhu - sAdhvIone ApaNane batAvI-ApaNe zuM karavuM joIe athavA zuM jarUrI che e prabhAva hajI ghaNo che. munizrIne eka zabda je kAma karaze e se batAvyuM che. munizrIe kahyuM e uparathI mArA manamAM ghaNA vicAro bhApaNa kAma nahi kare. te, ApaNe munionA prabhAvano sadudhoLAya che. payoga thAya ane jJAnamaya zraddhA keLavAya e jovuM joize." jo talasparzI abhyAsa-jaina samAjanI samasyAne-ApaNe saMghanA sahamaMtrI zrI subodhabhAInA AbhAranivedana pachI karavo hoya te-samAjanA netAoe A mATe eka parisaMvAda vyAkhyAnasabhA pUrI thai hatI. yojavo joIe. ' maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMgha mAlikaH zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha: mudraka ane prakAzaka: zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, prakAzana sthaLa : 385, saradAra vI.pI. roDa, muMbaI-4. mudraNasthAnaH dhI sTeTsa pIpala presa, koTa, muMbaI-1
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ Red. No. M H il7 vArSika lavAjama rU. 7 seru jIvane prabuddha jaina'nuM navasaMskaraNa varSa 31 : aMka 21. muMbaI, mArca 1, 1970, ravivAra zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra paradeza mATe ziliMga 15 chUTaka nala 40 paisA taMtrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA kare AgamavANI ane adyatana vaijJAnika saMzodhana ["zuM zAstrone paDakAra ApI zakAya che?" e mathALA nIce prabuddha huM bhAvanAzIla paNa eche nathI. tethI mArAmAM zraddhA che, vizvAsa jIvananA me 14 tathA juna 1 nA aMkamAM kavizrI amacaMdajIno che. mArI racanAone taTastha daSTithI vAMravAvALA vAcaka jANI zake eka lekha be haptAthI pragaTa karavAmAM Avyo hato. tyArabAda che ke huM vizvAsanA kSetramAM muLa kevo chuM. e spaSTa "prabuddha jIvananA oNkaTobara 1 nA aMkamAM temanuM ja eka spaSTIkaraNa che ke huM vizvAsI to chuM, paraMtu aMdhavizvAsI nathI. vizvAsa pragaTa karavAmAM AvyuM hatuM. A lekhee jaina sthAnakavAsI samAja aMdhavizvAsamAM pharaka che. mAnavabuddhi jenA viSayamAM kaMi paNa ane khArA karIne tenA sAdhurAmudAyamAM khUba khaLabhaLATa na karI zake, na samajI zake tene mAnavuM te vizvAsa che ane pedA karyo che ane AvA dharmavirodhI - paraMparAvirodhI- A buddhi jenI virUddha nirNaya kare, tarka tema ja pratitarka vicAre darzAvanAra sAdhune zramaNasaMghamAMthI bahiSkAra zA mATe na pracalita vizvAsathI koi paNa bhina tatvane prakAzita karI de te kare tyAM sudhI temanI virUddhanA AMdolane AkAra lIdho che. AnA paNa paraMparA tema ja zraddhAnA nAma para pracalita mAnyatAone ja pariNAme munIzrIe pote ja kSaNasaMghamAMthI chuTA thavAnI mAgaNI mAnya karavI te aMdhavizvAsa che. aMdhavizvAsInI najaramAM pracalita karatuM rAjInAmuM mokalI ApyuM che ane te aMge spaSTIkaraNa karate paraMparAnI aMdara buddhine sakriya rAkhavI te nAsitakatA che. aMdhatemane eka lekha tA. 23-1-70 nA 'jaina prakAzamAM pragaTa karavAmAM vizvAsI anukaraNavAdI hoya che. AdikALathI temanuM e sUtra che AvyuM che. kavivarya zrI amacaMdajIne e lekha dhyAnamAM laIne zrI che, "mahAjanI vena gA:rA patthA "saMzayAtmA vinazyati' je paNa cImanalAla cakubhAI zAhe "AgamavANI buddhigamya nathI?" e hoya, mAne. khabaradAra je kaMi paNa tarka karyo ke prazna uThAvyo che ! mathALA nIce eka AlocanA lakhI che je tA. 1-2-7) nA jaina dharma ghaNe ja nAjuka che. tenI ane buddhi vacce ArAmAna jamInanuM prakAza"mAM pragaTa thai che. A banne lekhamAM karavAmAM AvelI aMtara che. temAM buddhine sparza thai zakato nathI. aMdhavizvAsI carcA cAlu vicAraparaMparAnI virodhI hoine A viSayamAM rasa kAMika AvuM ja mAne che. te phakata mAnavAnuM je zIkhe dharAvatA vAcakonemAtra jaina vAcako ja nahi paNa jainetara che jANavAnuM nahi, ane jyAre vizvAsI amuka pramANamAM mAnI vAcakone paNa-vicArapreraka nIvaDaze ema samajIne te banane lakhANa levAnuM tema ja amuka pramANamAM pANI levAnuM zIkhe che. tarkanIce kamasara udhRta karavAmAM Ave che. paramAnaMda] pradhAna mugajamAM mAnI levA karatAM jANI levAne aMza ja vadhAre huM ane mAruM rAjInAmuM eka spaSTIkaraNa che. huM kaMika e tarka pradhAna vizvAsu che, aMdhavizvAsu te jarA paNa nahIM. mAnava mastakane moTA bhAge be bhAgamAM vaheMcI devAmAM AvyA candra prajJapti tema ja jambudvIpa prajJapti vagere Agama kaheche. eka zraddhApradhAna ane bIjuM tarkapradhAna. gheDA evA loko che vAtA ne jyAre meM vAMcyA tyAre mAruM adhyayana citananI ke jeo cittAna - mananathI vadhAre saMbaMdha nathI rAkhatA. je cAlyuM dizAmAM uMDu utaryuM. meM joyuM ke A graMthenA amuka varNana evA AvyuM che tenA para ja AMkhe meMcIne vizvAsa rAkhe che. te zuM che, che jene pratyakSa satyanI rAAthe meLa nathI jAmatA ane jema jema zA mATe che tene vicAra karatA nathI. jyAre ghaNA loko tarkapradhAna huM cintana karate game tema tema mAru parijJAna spaSTa thatuM gayuM che. temanI samakSa jyAre koi paNa vAta Ave che tyAre te tenuM ke A badhI racanA AcAryo kRta che. temanuM saMkalana bhagavAna . citana - manana kare che, pRthakkaraNa kare che ane A rIte tarkanI mahAvIranA pachI bahu lAMbA samaye thayuM che. e sAkSAta bhagava6kaseTI para caDhAvIne tene jue che ke te Akhare che zuM? tenuM vAsta- vANI nathI. vItarAga sarvajJanI vANI kevI rIte khetI thaI zake? vika mUlya zuM che ane zA mATe che? khuzanasIbI kahIe athavA kAMi ane vItarAganuM A AdhyAtmika tema ja dhArmika bhAvanAthI paNa kahIe - mAruM magaja A prakAranuM che. huM mArA adhyayana jIvana zUnya lAMbI ceDI vAta kahevAne uddeza paNa zuM che? A badhI vAto daramyAna zarUAtathI ja koi paNa vAtane pUrepUrI ane barAbara manamAM guMcavAtI rahI ane koI koI vakhate carcA vArtAo dvArA rIte samajavAnI pravRttivALA ja rahyo che. jema jema abhyAsa bahAra paNa AvatI gaI. mane sAMbhaLavAvALAe jANe che ke huM AgaLa vadhato gayo tema tema mArI A prakRti vadhAre ne vadhAre A saMbaMdhamAM kayArane ya kAMI ne kAMI kahete ja rahyo chuM, jodhapura daDha thatI gai. AjathI trIsa-pAMtrIsa varSa pahelAMnI mArI prAraMbhika zrAvaka saMghanA mahAmaMtrI zrI mAmalajI loDhAe 'tarUNa jena' racanAomAM paNa A mukata cittanane svara ja najare paDe che. (10-6-54) mAM AjathI 16 varSa pahelAM jodhapuranA saMyukata tarkapradhAnane artha e nathI ke huM ekAnta ghora buddhivAdI cAturmAsa vakhate jAhera karAyelA mArA vicArene pragaTa karyA che. e vyakita chuM, vizvAsa tema ja zraddhAne koi paNa aMza mArAmAM nathI. lekha batAve che ke tyAre paNa bhUgeLa khageLanI bAbatamAM mArA
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ 242 prabuddha jIvana tA. 1-3-7e paDakArI zrInI mAM mAtra be AMdhi sAthe paNa koi rAnI ara vicAro kevA hatA. bhUgoLa-khagoLa saMbaMdhita varNanane te vakhate paNa huM bhagavadyANI mAnato na hato. - je vakhate eNpalo-8 nuM caMdra para uzyana thayuM te vakhate AgarAnA sthAnika tema ja bahAranA keTalAMka sajajanee mane prazna karyo ke -"A saMbaMdhamAM Apa kevA vicAro dharAve che ? lagavAnanI vANI to khoTI hoI zakatI ja nathI chatAM ya ApaNA jaina zAstronI vAta kema khoTI TharI rahI che !' te vakhate meM eka pravacanamAM vistArathI spaSTIkaraNa karatAM jaNAvyuM ke bhagavAna mahAvIranA nAmathI kahevAmAM AvatI A bhUgoLa-khaLa saMbaMdhI varNanAnI vAstavikatA zuM che? ane te pravacana zrI amara bhAratInA gayA phebruArInA aMkamAM sarvasAdhAraNa janatAnI jANakArI mATe prakAzita karavAmAM AvyuM hatuM. lekhanuM zIrSaka hatuM - zuM zAstrone paDakAra karI zakAya che?" uparokata lekhamAM darzAvavAmAM AvyuM hatuM ke vijJAna tathA vaijJAnika prAptinA A camatkAre zAstrone paDakArI zakatA nathI. zAstra AdhyAtmika jIvanane preraNAstrota che, tene koI kevI rIte paDakAra pheMkI zake? A bhUgoLa - khagoLathI saMbaMdhita racanAo te zAstra nathI, paraMtu graMtho che. ene bhagavadvANI sAthe koI saMbaMdha nathI. e badhI racanAo AcAyaeNkRta che. AcAryo gApanakALamAM hatA tethI temanAthI bhUla thaI javI svAbhAvika che. je te bhagavAnanI vANI hoya to temAM bhUla kevI rIte thaI zake? paDakAranA lekhe janatAmAM khAsI vicAra jAgRti pedA karI. A saMbaMdhamAM samAjanA cintanazIla varga taraphathI prazaMsAnA ghaNA patro AvyA che. jemAM keTalAMka amara bhAratamAM prakAzita karavAmAM paNa AvI rahyA che. e badhA patro e vAtanA sAkSI che ke janatA satya sthitinA spaSTIkaraNathI keTalI badhI prabhAvita thaI che, paraMtu jevuM ke haMmezA thAya che tema keTalAka paraMparAvAdI mahAnubhAvo jarUratathI vadhAre vyAkuLa banI gayA che. emane bha jyAM mArA upara thayuM che tyAM zramaNa saMdha tema ja zramaNasaMghanA AcAryazrI upara paNa kAMI ocho nathI thayo. A du:kha AmaNa saMghane amuka varga vizeSa tema ja AcAryazrI paNa anubhava karavA lAgyA.. A eka evI sthiti hatI ke jenAthI huM vicAramAM paDI gaye. huM Icchate hate ke uparokata. prazna para vicAra-vinimaya thAya, vidvAna munirAja maMDanakhaMDanamAM potAnA vicAre spaSTa rIte pragaTa kare. caMdralokanI vaijJAnika prAptie amArI paraMparAgata mAnyatAone je paDakAra pheMkaye che tenuM ucita mUlyAMkana karavAmAM Ave ane jo te satya che to tene namratApUrvaka svIkAra karavo joIe. satya svIkAra karavAmAM dharmane koI paNa jAtane bhaya ke bAdha na hoya. dharma AdhyAtmika vikAsanuM eka sAdhana che. ene bhUgoLa - khagoLanI mAnyatAo sAthe zuM levAdevA? paraMtu du:khanI vAta che ke evI koI paNa prakAranI carcA thaI nahIM. phakata zraddhAnA paraMparAgata sUtro pikArIne keTalAMka lokoe tophAna UbhuM karyuM ane zraddhALu AcAryazrIne muzIbatamAM mUkI dIdhA. huM nahote Irachata ke mArA vicArone kAraNe AcAryazrIne koIpaNa prakAranI muzIbatamAM mUkAvuM paDe. huM khuda te AvA koIpaNa prakAranA AdhAravinAnA tophAnanI jarApaNa paravA nathI karato. nirUpaNa tathA nidAnA koI paNa kaDavA zabdo mane mArA mArgathI calita karI zakaze nahIM. Aje to zuM, huM to bahu samayathI AvuM sAMbhaLato Avyo chuM. ciMtananA zuddha kSetramAM stuti - niMdAnuM koI mahatva nathI hotuM, tyAM te phakata ekamAtra satyanI ja samIkSA karavAmAM Ave che, tathyanI zodha thAya che. vicAramaMthanane uddeza satyarUpI navanItanI prApti che, bIjuM kAMI ja nahIM. hA, te meM paNa A daSTie ja vicAracarcA upasthita karI hatI, paraMtu Apa jANo tema keTalAka lokoe A mArga apanAvyo nahIM ane phogaTa ja zraddhAnI calatI gADI eTale ke sutro pokArI samAjamAM manadu:kha UbhuM karavA prayatna karyo ane A rIte zramaNa saMgha tema ja AcAryazrIjInI sAme eka muzIbata UbhI thaI ane zramaNa saMgha dvArA bahu carcAyeluM mAruM rAjInAmuM A samasyAnuM samAdhAnanI dizAmAM laI javAnuM pagaluM hatuM. A saMbaMdhamAM bahu pahelAM meM AcAryazrIne eka patra (julAI 14, 1966) mAM lakhI paNa jaNAvyuM hatuM ke mane mArI jarA paNa cittA nathI, mane ApanI cintA che. Ape vinAkAraNa ja niMdA sAMbhaLavI paDe che, muzIbatat veThavI paDe che. huM vicAruM chuM ke A paristhitimAM mAre zuM karavuM joIe? kevI rIte ApazrIne A vyartha muzIbatamAMthI mukata rAkhI zakAya. jo Apane AvI ja muzIbato AvatI raheze to Akhare moDA vahelA paNa tene mATe mAre kAMIka karavuM to paDaze ja. upara jaNAvavAmAM AvyuM che te parathI sau koi samajI zake che ke rAjInAmuM ApavA pAchaLa mAruM dhyeya zuM hatuM. zraddhALu AcAzrInI sAthe mAre ghaNe mIThA saMbaMdha che. huM temane mAna ApuM chuM. temanI sAthe mAre koi AMtarika ke bAhya kaDavAza ke viSamatA nathI ane mAre na to zramaNa saMgha sAthe paNa koi takarIra ke manadu:kha che. A eka sAttvika prayatna hatA. mAre mArA vicArenI samagra javAbadArI mArA para levAnI hatI. mArA vicArone kAraNe bIjI koi paNa vyakita ke saMgha zA mATe muzIbatamAM mUkAya ane mAre temane zA mATe muzIbatamAM mUkavA paNa joie? keTalAMka sajajanAne mArA A rAjInAmAthI zramaNa saMgha mATe muzkelI UbhI thayelI lAge che, paraMtu emAM muzIbata jevuM kAMi nathI. huM to muzIbatone dUra karavA icchuM chuM. mArA rAjInAmAnA samAcArathI aneka mahAnubhAvonA mArA para patra AvyA ane emAM jaNAvyuM ke, ame badhA tamArI sAthe chIe. ame paNa zramaNa saMghamAMthI rAjInAmAM ApI daie chIe. meM teone A pagaluM letAM rokyA che. jo huM kAmaNa saMghane teDavA mAMgate hota to huM mAruM pitAnuM eka juduM jUtha banAvI zakyo hato. zramaNa saMghamAM mArA sahayogIo paNa kAMi ochA nathI, paraMtu jo huM AvI bAbatano vicAra sarakhe paNa na karI zake te karavAnI vAta to kayAM rahI ! komaNa saMghanA nirmANamAM meM paNa mArI sevAo ApI che. zramaNa jAMghane teDavAmAM tema ja vikherI devA mATe mane potAne paNa khUba ja du:kha thAya che. meM te tene surakSita rAkhavA mATe ja A pagaluM bharyuM hatuM. eka vyakitanI khAtara bIjA badhAe zA mATe muzIbatamAM mUkAvuM joie evuM mAruM bhAvanAzIla hRdaya te vakhate paNa vicAratuM hatuM ane Aje paNa AvuM ja vicAre che. jo AcAryazrIe mArA rAjInAmAne svIkAra karyo hota te sAruM hatuM, paraMtu AcAryazrI potAnA spaSTIkaraNamAM mArA rAjInAmAne svIkAra karavA sApha inkAra kare che. huM temanA hRdayane jANuM chuM. mArA rAjInAmAne kAraNe temanI sAme eka bIjI paNa. muzIbata UbhI thai che. huM temanA hRdayane jarA paNa du:kha pahecADavA nathI mAMgatA. mATe huM mArA rAjInAmAnA svIkAra mATe haTha paNa nathI karI zakato. chatAM ya huM haju paNa eTalI to irachA rAkhuM che ke je mArAthI kAmaNa saMghane jarApaNa trAsane anubhava karavo paDI hoya te huM kAmaNa aMdhathI chUTo thAuM te vadhAre gya gaNAya. mArA keTalAka nehIo kahe che ke "zramaNa saMghamAMthI rAjInAmuM na ApatA temAM rahIne ja tene mukAbalo karavo joie. tame tene choDIne bhAge cho zA mATe?" paraMtu sAmanA ke bhAgavAne koi prazna ja nathI. saMgharSa kayI vAtane? mane na te koI hoddAnI apekSA che ke na to kai sattA ke adhikAranI, mane evuM kAMI joinuM nathI. huM to mArA vicArane sAtvika bhAvathI pradarzita karuM chuM. khATI mAnyatAo tema ja aMdha vizvAsane virodha karuM chuM. bhagavAna mahAvIranI zuddha gauravane prakAzamAM lAvavA mAMDyuM che. bhagavAna mahAvIranA nAme madhyakALamAM ahIMtahIMnI je vAto lakhavAmAM temaja samajavAmAM AvI che te badhI vAtono pheMsale lAvavA mAMguM chuM. zramaNa saMghamAM rahIne A sarva banI zake to ThIka che ane jo koIne ema lAge ke AnAthI zramaNa saMgha mATe bhaya upasthita thAya tema che te huM emanuM sAMghathI chuTA thaIne mArA vicArone pracAra karavAnuM vadhu pasaMda karIza. huM koipaNa saMdhane zA mATe muzIbatamAM mUke? basa, ATalI ja vAta che mArA mananI. huM samajuM chuM ke have AthI vadhu spaSTIkaraNanI jarUra nathI. apUrNa kavizrI amaracaMdajI
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-3-70 prabuddha jIvana 243 prakIrNa neMdha ane temanI ane asAdhAraNa vAtsala putrI sadazA # saravazIlA zrI vijyAbahena parIkhane ekAeka svargavAsa - tA. 25 mI phebruArInI vahelI savAre zrI durlabhajI umedaracaMda parIkhanAM patnI sau. vijayAbahenanA ekAeka nIpajelA avasAna drArA vidhAtAe virala najare paDe evA eka daMpatI-mugalane khaMDita karyuM che. AjhAdInA AndolananAM judA judA tabakAo sAthe joDAyelA A kuTuMbane paricaya ApavAnI jarUra nathI. jemaNe 1930-32 nA savinaya satyAgrahanI laData nihALI che , ane paradezI kApaDa ane dArUnA pIThAnI pIkeTiMga karatI deza sevikAonAM parAkramane jANyAM sAMbhaLyA che teo vijyAbahenane jANatA na hoya ema bane ja nahi. A vijyAbahenanI uMmara 72 varSanI hatI jayAre durlabhajIbhAInI ummara Azare 75 varSanI che. dezI rajavADA sAmenI laDatanA ItihAsamAM durlabhajIbhAI ane temanA laghubaMdhu rasikabhAIne asAdhAraNa phALe che. A temanI pravRttiomAM sau. vijayAbahene tathI sau. zAradAbahene satata sAtha Apyo hato. vijyAbahena patiparAyaNa patnI hatAM; vAtsalyapUrNa mAtA hatAM: temanAmAM nIDaratA temaja zANapaNane apUrva samanvaya hato; dhIra gaMbhIra ane ema chatAM jenA moDhA upara madhura simata sadA saMkita rahetuM evAM eka prauDha gRhiNI hatAM. gayA jalAI mAsanI 31 mI tArIkhe temanAM putra-putrIoe mAtapitAe lagna jIvananAM sATha varSa pUrAM karyA te aMge AnaMda darzAvavA, zrI DhebarabhAInA pramukhapaNA nIce eka pachI pUrti samAraMbha jaya hate. prasaMge bolatAM zrI DhebarabhAIe jaNAvyuM hatuM. ke: "vijyAbahena Ajanma sevikA che. temaNe kuTuMbanI ane samAjanI sevA karyuM ja rAkhI che. bhareluM kuTuMba temaNe mAnA vAtsalyathI sAcavyuM che, koNa kaheze ke vijyA bahena rasikabhAInAM mA nahi paNa bhAbhI che? koNa kahI zakanuM ke zAradAbahena (rasikabhAIne cheDA samaya pahelAM avasAna pAmelA patnI) nAM te jeThANI che? khabara ja na paDe. vijayAbahena raImAM DULyA hoya - kapaDAM dhovAnuM paNa kare- koIne khabara na paDe ke teo zrImaMtanAM patnI che. mane labaDInAM be bahena yAda Ave che je potAnI A sukhI sthitimAM paNa rAI karavI, kapaDAM dhovAM, daLaNu ane kAMtavAnuM paNa na choDe: pU. bhakitabA ane vijyAbahena. durlabhajIbhAI ane vijyAbahenane saMsAra keTalIye kaseTImAMthI pasAra thayo che, paraMtu hAMsathI ane ekarAgathI temaNe calAvyuM che" AmAMnAM eka vijayAbahena durlabhajI bhAIne choDIne svarge sIdhAvyA che. mAre A banne daMpatI sAthe varSojune maitrI saMbaMdha che. pAMca paMdara divasa jAya ane temane maLavA na jauM te na mane cena paDe, na temane. vijyAbahenane mArA upara khUba ja bhAva hato. haju gayA zukavAre 20 mI tArIkhe sAMje temane maLavA gayelo tyAre durlabhajIbhAI lakvAnI AchI asaramAMthI tAjetaramAM mukata thayelA hoIne temaNe mane jaNAvyuM ke: "huM to sAro thaI gaye, paNa have Ane vAre Avyo che. A have kAMIka DhIlI paDI che paNa mAruM te mAnatI ja nathI ane sAva Aroma le joIe tenA badale kAMIne kAMI kAma karyA ja kare che." e vakhate evI kalpanA paNa kayAMthI hoya ke vijyAbahena sAthe A mArUM chelluM milana hatuM? teo tyAra bAda paNa kAMIka DhIlAM ema chatAM paNa pitAnA kAmakAjamAM satata nimagna ja hatAM. 24 mInI rAtre nirAMte svasthatApUrvaka sUtA. savAranA pAMca vAgye temane bhAre zvAsa sAMbhaLI durlabhajIbhAI UThI gayA ane jota jotAmAM vijyA bahene AMkha mIMcI dIdhI. aneka bahenonA nikaTa paricayamAM AvavAnuM mane sadbhAgya prApta thayuM che, paNa AvI satvazIla, sadA prasanna, tyAgaparAyaNa ane vAtsalyasabhara sannArI meM bIjI koI joI nathI. temanA javAthI ekalA banelA durlabhajIbhAIne ekalavAyApaNuM nabhAvavAnI paramAtmA tAkAta Ape e ja prArthanA ! eka vyakitavizeSane du:khada dehavilaya - amadAvAdanivAsI zrI trikamalAla mahAsukharAmanA tA. 16 mI phebruArInA roja 71 varSanI uMmare nIpajelA avasAnathI mAtra jaina samAjane nahi, vizALa gujarAtI samAjane eka saMskArapremI gRhasthanI beTa paDI che. teo kApaDanA kuzaLa vyApArI hatA paNa sAthe sAthe temane satsaMgaprema ane tattvajijJAsA asAdhAraNa hatAM. AcArya rajanIzajIno haju gaI kAla sudhI temane tyAM utAre hate. muMbaImAM jyAre paNa zrI je. kRSNamUrti Ave tyAre temanA vArtAlApane lAbha levA teo acUkapaNe muMbaI AvatA. zrI vimalAbahena ThakAra vize temanA dilamAM asAdhAraNa vAtsalya ane AdarabhAva hatA ane temanI ane vimalAbahena varace pitAputrI sadRza baMdha hato. zrImad rAjacaMdra vize temanAmAM apUrva bhakita hatI. chellAM varSo daramiyAna zrImad rAjacaMdranuM sAhitya pragaTa karavA pAchaLa temaNe khUba ja puruSArtha karyo hato. teo janme jaina zvetAMbara mUrtipUjaka hatA ema chatAM paNa sarva prakAranA sAMpradAyika abhinivezathI teo mukata hatA. satsaMga uparAMta savAMcanane temane khUba zokha hato. temanI sAthe mane varSo jUno paricaya hatA ane temanA premALa svabhAvathI huM khUba prabhAvita hate. dAdA dharmAdhikArI tathA zaMkararAva devanA amadAvAda khAtenA teo yajamAna hatA. * ' teo zarIre tandurasta hatA. pakhavADiyA pahelAM pakSaghAtane humalo Avyo ane temAMthI teo ugarI na zakayA. teo potAnI pAchaLa bahALe kaTuMbaparivAra mUkI gayo che. temanA vize ApaNuM dila UMDI sahAnubhUti anubhave te svAbhAvika che. temanA AtmAne zAzvata zAMti prApta thAo. bhAgavata vize zrImad rAjacaMdrane eka patra 16 mI jAnyuArInA prabuddha jIvanamAM 'bhAgavata viSe kAMIka e mathALA nIce amadAvAdavALA De. kAMtilAla zAhanuM eka lAMbu carcApatra ane te upara mArI eka TUMkI noMdha pragaTa thaI hatI. tyAra bAda mArI valaNanA samarthanamAM eka mitre bhAgavatamAMthI bhautika kAmabhega sUcaka keTalAMka avataraNe lakhI mokalyA che, jyAre vavANIyAmAMthI muni puNyavijayajIe zrImad rAjacaMdra sva. sabhAgabhAI upara lakhelA eka patranI nakala ("zrImad rAjacaMdra' graMthapatrAMka 174-75 saM 1947 mAha vada 3) mArI jANa mATe maklI che. upara jaNAvela patramAM rajU karavAmAM AvelAM avataraNa ahiM ApavAnI mane kAMI jarUra lAgatI nathI, paNa zrImad bhAgavata viSe zrImad rAjacaMdra ke ahobhAva dharAvatA hatA te te mAre "prabuddha jIvana' nA vAcako samakSa raju karavuM ja joIe ema samajIne te patranI nakala nIce ApuM chuM : "AjanA prabhAtathI niraMjanadevanI koI abhuta anugrahatA prakAzI che. Aje ghaNA divasa thayA IjhelI parA bhakita koI anupama rUpamAM udaya pAmI che. gepIe bhagavAna vAsudeva (kRNacaMdra) ne mahInI maTukImAM nAMkhI vecavA nIkaLI hatI evI eka zrImad bhAgavatamAM kathA che te prasaMga Aje bahu smaraNamAM rahyo che, amRta pravahe che tyAM sahastradaLakamaLa che e mahInI maTukI che ane Adi puruSa temAM birAjamAna che te bhagavaMta vAsudeva che; tenI prApti puruSanI cittavRttirUpa gepIne thatAM te ullAsamAM AvI jaI bIjA koI mumukSu AtmA pratye "koI mAdhava lya, hAMre koI mAdhava lyo" ema kahe che, arthAta, te vRtti kahe che ke AdipuruSanI amane prApti thaI ane e eka ja prApta karavA yogya che. bIjuM kazuMya prApta karavA gya nathI. mATe tame prApta kare. ullAsamAM pharI pharI kahe che ke tame te purANapuruane prApta kare ane jo te prAptine acaLa premathI Icche * "purANa purUne nitya zAzvata AtmAnA arthamAM zrImad rAjacaMdra anekavAra prayoga karyo che.
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ 244 - prabuddha jIvana tA. 1-3-70 ame tamane te AdipuruSa ApI daIe, ame maTukImAM nAMkhI vecavA nIkaLyA chIe, grAhaka dekhI ApI daie chIe, koi grAhaka thAo, acaLa preme koi grAhaka thAe, vAsudevanI prApti karAvIe. :, "maTakImAM nAMkhIne vecavA nIkaLyAno artha sahastradaLakamaLamAM amane vAsudeva bhagavAna maLyA che; mahInuM nAmamAtra che. AkhI sRSTine mathIne jo mahI kADhIe to mAtra eka amRtarUpa vAsudeva bhagavAna ja mahI nIkaLe che-evuM sUmasvarUpa che te sthULa karIne vyAsajIe adbhuta bhakitane gAi che. A vAta ane AkhuM bhAgavata e ekajane prApta karAvavA mATe athAre akSare bharapUra che ane te amane ghaNA kALa thayA pahelA samajAyuM che. je . atiati smaraNamAM che, kAraNa ke sAkSAta anubhavaprApti che ane ene lIdhe AjanI parama abhuta dazA che." ciMcaNa khAte "mahAvIra nagara' nAmanuM AMtararASTrIya kendra sthApavAnI lejanA * tA. 21mI nA janmabhUmimAM pragaTa thayelA samAcAra mujaba munizrI sattabAlajInI preraNA nIce ciMcaNa (jille thANA) khAte mahAvIra nagara" nA nAme AMtararASTrIya kendranI sthApanA karavAmAM AvanAra che, ane "sAmAjika jIvanamAM samAjanA tamAma vyavahAramAMdharmanA AcAra-vyavahAra karI zakAya che ane dharmanuM pAlana karIne vyakita ane samAja sAcuM sukha prApta karI zake tema che." e siddhAntane anusarIne A kendramAM vividha pravRttio calAvavAmAM Avaze ema jaNAvavAmAM AvyuM che. A - ' . A kendranA cAra peTA kendro raheze: zrImada rAjacaMdra kendramAM sarvadharma upAsanAne lagatI pravRtti cAlaze. nAnacaMdrajI mahArAja kendramAM dareka dharmanAM sAdhu-sAdhvIone upayogI bane tevI jIvanapaddhati viSe tAlIma ApavAmAM Avaze. javAharalAla naheru kendramAM bhArata ane paradezanA vidyArthIone adhyayana karAvavAmAM Avaze. ane mahAtmA gAMdhI kendramAM zuddhiprayoga, grAmasaMgaThThana, svAvalAMbI ane vikendrita arthataMtra tathA nathI tAlImanuM zikSaNa vagere pravRttio cAlaze. ' ' mahAvIranagaranA A kendra mATe ciMcaNanA dariyAkinAre bAra ekaranI phaLajhADa ane makAna sAthenI vADI vizvavAtsalya saMghe kharIda karI che. jamIna mATe traNa lAkha rUpiyA tathA vividha peTA kendronI jarUriyAta mATe maLI kula rUA. 1095,000 nA phaMDa mATe saMghanA pratinidhimaMDaLe apIla karI che.' ' - Aja sudhImAM saMghane muMbaI khAtethI judI judI vyakitao taraphathI rU. 6,90,000 nI kula rakama maLI che. kuMDamAM mokalavAnI rakama bhAla-naLakAMThA prAyogika saMghanA nomanA cekathI nIcenA saranAme meklI zakAze : . . (1) vizvavAtsalya prAyogika saMdha, kAmAlena, ghATakepara, muMbaI-77. ' '. athavA | (2) uttamalAla kIracaMda gosaLiyA, TrasTI, vizvavatsalya , prAyogika saMgha, rUbI prinTarsa, 30, DI. kAvasajI paTela sTrITa, koTa, muMbaI, Teliphona naMbara : 257584 A saMsthAne maLela dAna InkamaTekasamukitane pAtra che. muni saMtabAlajInA A bAjue thayelA Agamana bAda sevAI rahelA temanA svapnane Ama mUrva AkAra maLI rahele jaIne khUba AnaMda thAya che ane te mATe temane khUba dhanyavAda ghaTe che. A "mahAvIra nagara' eka AMtararASTrIya kendranuM pUruM rUpa dhAraNa kare te mATe haju ghaNuM ghaNuM karavAnuM bAkI rahe che, kevaLa moTuM nAma ApavAthI koI saMsthA meTI banI zakatI nathI. A mATe 'uparanI apIlamAM jaNAvavAmAM AvyuM che te mujaba puSkaLa dravyanI te jarUra raheze ja, paNa te uparAMta tene sahastradalakamaLane AkAra ApavA mATe aneka zakitazALI pratibhArAMpanna kAryakartAonA sahakAranI apekSA raheze. je kAma eka niSThAvAna jaina muni hAthamAM le che te kAmane bhULa AkAra ApavA mATe nANAM to maLI ja rahe che, paNa kAryakartAone sahakAra to preraka muninI pitAnI pratibhA upara AdhAra rAkhe che. zrI kAnajI munie sonagaDhamAM ghaNI moTI mAMDaNI mAMDI che paNa pratibhAsaMpanna vidvAna sahakAryakartAonI tyAM meTI UNapa najare paDe che. A navI saMsthAne teno vikAsa karavAmAM jema muni saMtabAlajInI vidrA, sAdhutA ane jIvananiSThAne lAbha maLaze tema potAnA abhiniveze, tathA vaicArika ane bauddhika maryAdAo tenA vikAsamAM avarodhaka na nIvaDe evI ApaNe AzA rAkhIe. A saMsthA bhaviSyamAM game te AkAra dhAraNa kare, te paNa eka jaina muni AvI anararASTrIya saMsthAnuM nirmANa karavAnuM svapna seve, eTaluM ja nahi paNa, tene mUrta karavA pAchaLa pitAnI sarva zakitane vega ApavA kaTibaddha thAya e hakIkata ja atyaMta gauravaprada ane ApaNA sarvanA abhinaMdanane pAtra che. zrI rAjamalajI lalavANI pUrva khAnadezamAM jAmanera gAme zrI rAjamalajI lalavANIe paMcotera varSa pUrAM karyo te nimitte eka amRta mahotsava' jillAnA lokoe tA.4-2-70 nA roja ujavyuM. pramukhasthAne muMbaI sarakAranA zikSaNamaMtrI madhukararAya caudharI hatA ane mukhya atithi jANItA udyogapati zrI lAlacaMda hIrAcaMda hatA. zrI rAjamalajI paMdara varSanA thayA tyArathI zarU thayelI emanI sAmAjika ane rAjakIya sevAonI pravRttio Aje paMcetera varSanA thayA te paNa satata cAlu che. teo sudhAraka vicAro dharAve che. nAnA meTA sAmAjika kurivAjo, strIonA paradA, maraNa pAchaLanAM jamaNavAre, jaina dharmamAM phirakATveSa, jJAti bahAra karavAnI vRttio mITAvavA emaNe saphaLa mukAbalA karyA che. jenI ekatA mATe emanA prayA cAlu rahyA che. bhArata jaina mahAmaMDaLane nibhAvanArAomAM e eka mukhI hatA. be ke traNa vakhata mahAmaMDaLanA e pramukha hatA. keTalAka varSa kAryAdayakSa paNa hatA. mahAmaMDaLe jenenI ekatAnI vAta mUkI ke rAjamalajIe tarata ja khAnadezanI tamAma saMsthAomAM tamAma jainene dAkhala karavAnI chUTa karI dIdhI. e uparAMta jyAM jyAM emanuM sthAna hatuM tyAM tyAM badhe rAjasthAna vigeremAM emaNe saMsthAe tamAma jene mATe khullI mUkAvI. cAritraya na pALI zake evA sAdhuone saMsAramAM sanmAnapUrvaka rahI zake e mATe emaNe sagavaDa ApI che. pUnA-nAzikathI mAMDI nAgapura sudhI keLavaNI kSetre kAma karatI eka paNa saMsthA evI nahi hoya jemAM emaNe tana-mana-dhanathI sAtha Apyo na hoya. varSo thayAM, jyArathI e pukhta uMmaranA thayA tyArathI, e tyAMnA jillAnI keMgresanA pramukha che. lokamAnya tilakane koI hiMmatathI sAtha nahotuM ApatuM tyAre rAjamalajIe svAgata samiti nImI, tenA pramukha banI keMgresanuM adhivezana. bharI dIdhuM hatuM. gAMdhIjInA kAmamAM paNa emaNe khUba sevA ApI. muMbaInI dhArAsabhAnA ane dilhInI esembalInA paNa e sabhya hatA. | dAnI tarIke emanI khyAti eTalI badhI che ke koI paNa sArA kAmanI tulanA karI, dhana ApavAmAM teo pAchA paDatA nathI ke. koI emane tyAMthI khAlI hAthe pAchuM pharatuM nathI. jillAmAM duSkALa paDe to rUpiyAne mAla ATha dasa AnAnI kismata ApavA vyavasthA kare ane nukazAna pote bhegave. jenAM kAma to kare ja ttiona a " zuddhipro
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-3-70 prabuddha jIvana 245 paNa tamAma sArvajanika kAmamAM paNa e AgevAna ja rahe, eTaluM ja nahi paNa, jene 'mahAjana' kahevAya che mATe jenee AvAM kAmamAM agerAra rahevuM joIe ema jenene rAmajAve ane AgaLa rAkhe. emanI AvI pravRttiothI IlAkAnA tamAma jJAtionA loko-musalamAne suddhAM--ane tamAma rAjakIya pakSe paNa emane Adara Ape. eTale sudhI ke navI ke jUnI saMsthAo emane ja pramukha thavA Agraha kare. javAbamAM emane vyAjabI lAgatI saMsthAone e sAtha Ape, gya lAge tevAM nAma pramukhapada mATe bIjAMnAM sUcave ane sAthe sAthe temane kahe "Amane pramukha banAve, e hA kahe to ThIka, nahi to huM te zuM ja.' sAthe jaIne bIjAne pramukha thavA samajAve. sattA ane sthAna mATe Aje laDatA jhaghaDatA loko vacce AvI vRtti prazaMsanIya gaNAya. kazAya dabANa vagara utsAhathI emane potera hajAra rUpi- yAnI thelI amRta mahotsava prasaMge lokee ApI. e rakama temaNe pitA taraphathI temAM daza TakA umerI keLavaNI maMDaLane bheTa ApI. keTalIka saMsthAo ane vyApArIoe maLI A rakama savA be lAkhanI karI. AmAMthI teo jAneramAM zrI rAjamalajInI smRti kAyama karavA eka kaeNleja karavA mAge che. zrI rAjamalajI lalavANI dIrdhAyu thAo ane AvAM bhalAM kAma karatA raho ! emane mATenI mArI zubhecchAe A nedha dvArA pAThavatAM mane AnaMda thaSa che. beMgalora (gAMdhInagara)mAM "jaina bhavananI yojanA beMgaloranA zrI jaina zvetAMbara mUrtipUjaka samAjanA maMtrIzrI nemIdAsa jI. bhedA taraphathI eka pustikA maLI che jemAM teo beMgaloranA navA adyatana relave sTezanathI daza miniTanA raste vaselA gAMdhInagara khAte jaina maMdiranI bAjumAMja dharmazALA, hosTela, vADI, bhejanazALA vagere aMgene eka ja sthaLe samAvI laI zakAya evA cha thI sAta mALanA "jaina bhavana"nI yojanA vicArAI hovAnuM jaNAve che ane te aMge rU. 8 thI 10 lAkhanA aMdAjAyelA kharca vize saMdha taraphathI dharmapremIbaMdhuone TrasTamaMDaLane tema ja sakhI gRhasthone yathAzakita phALo ApavAnI apIla kare che. dakSiNa bhAratamAM beMglora "City of Gardens' tarIke bhAratabharamAM vikhyAta zahera che. AjubAjumAM AvelA bAhubaLI, muLabIdarI, belura, halebIDa, hampI vagere yAtrAnAM sthaLo uparAMta dhaMdhAnA kAme tema ja mAyasera, UTI, joga phelsa, tuMgabhadrA vagere pravAsanA sthaLoe paNa ahIM pratyeka varSe hajAro loko Ave che. gAMdhInagaramAM jainenI vastI chellAM thoDAM varamAM uttarottara ghaNI vadhatI gai che tema ja sAdhusAdhvIonI avarajavarane pariNAme kemAM dhArmika jAgRti sArA pramANamAM AvI che. vi. saM. 2010 mAM ahIM zikharabaMdhI derAsaranI pratiSThA karAvavAmAM AvI hatI, ane 2011 mAM bAjumAM ja pAThazALA tathA upAzrayane hAla bAMdhavAmAM AvyuM hatuM. atyAre eka ja kampAunDamAM derAsara tema ja upAzraya AvelA che. - tyArabAda chellA daza bAra varSathI eka dharmazALA ane vADI vagerenI khoTa jaNAtI hatI. sadbhAgye derAsaranI sAme ja eka 100x85no jamInano ploTa tenA mAlika eka siMdhI bhAi taraphathI paDatara kiMmate maLI gayo ane beMglaranA sthAnika bhAioe rUpiyA be lAkha bhegA karIne sadarahu jamInane hoTa kharIda krI lIdho che. beMgloranA zvetAMbara mUrtipUjaka saMdha pAse have 'jaina bhavana'nI vicArAyelI janAne sAkAra karavA mATe 8 thI 10 lAkha rUpiyAnuM bhaMDoLa ekaThuM karavAnuM bhagIratha kArya paDeluM che. ane te aMge judI judI rakamanA dAtAonA nAme judI judI rUme upara ApavAnI tathA pheTAo vagere yogya sthaLe mUkvAnI yojanA nakkI karI che, AthI jaina samAjanA saMpanna bhAi-bahenone potAne yathAzakita phALo ApavAne anurodha karavAmAM Ave che. vadhu jANakArI mATe majakura saMsthAnA maMtrIne 3, krosa reDa, gAMdhInagara, beMglora-9. e saranAme patravyavahAra karavA vinaMti che. zrI jaina udyoga gRha sI. pI. Tenka upara chellA seLa varSathI cAlatuM zrI jaina udyoga gRha Aje jena ane jainetara rAmAjamAM khUba lokapriya banyuM che; eTaluM ja nahi enI lokapriyatA uttarottara vadhatI rahI che. A udyoga gRhe tAradeva vistAramAM paNa enI eka zAkhA khelI che. ane, zaheranAM anya vistAromAM ya bIjI zAkhAo khelavAnA manoratho udhoga gRhanA saMcAlako seve che. A udyoga gRha koI vyApArI ane dhoraNe mAtra naphe ja karavAnI daSTi nathI rAkhatuM, paraMtu aneka sAmAnya ane garIba bahenane kema rojI maLe, janatAne kema nirbheLa ane zuddha khAdya-vAnagI maLe AvI mAnavasevAnI daSTi udyogagRhanA saMcAlana pAchaLa rahI che. A udyoga gRha Aje te eka moTI saMsthA jevuM banI gayuM che ane ahiM aneka zaikSaNika pravRttio paNa cAle che. tAjetaramAM A udyoga gRhe eka paricaya saptAha' thajI, zaheranI judA judA kSetranI AgevAna vyakitaone bhojana upara jude jude divase nimaMtrI saune enI pravRttithI vAkepha karyA hatAM. 'paricaya saptAha nA suMdara vicAra mATe udyoga gRhanAM saMcAlako kharekhara abhinaMdananAM adhikArI bane che. prastuta jaina udyoga gRha sadgata pU. AcAryadeva zrI vijayavallabhasUrIzvarajInI preraNAthI 1954 mAM zarU thayuM ane prathama varSamAM udyogagRhe varSa daramyAna rUA. 3130nI majUrI ApI ane rUA. 14,410 nuM vecANa karyuM, jyAre 1969 mAM majUrI ApI rUA. 79,714 nI ane vecANa karyuM rU. 4,96,547nuM. gRhaudyoganI A asAdhAraNa pragati pAchaLa sva. zrI. ratilAla UjamazIne AtmA che ane atyAranA pramukha zrI kSabhadAsajI rAMkA tathA maMtrI zrI mahIpatabhAI tathA zrImatI latAbenanI ekaniSTha - sevA che. - gRhaudyogamAM koipaNa jAtanA saMpradAyanA ke jJAtinA bhedabhAva nathI, eTaluM ja nahi, gRhaudyogamAM kAma karatA badhAnA jIvananI zaikSaNika ane vaidyakIya jarUriyAta upara paNa dhyAna apAya che. 'mAnava sevA e ja prabhusevA'nA Adarzane vareluM A udyoga gRha vadhu ne vadhu phale phAle evI amArI prArthanA che. aparNA bAsune abhinaMdana * zrI gaganavihArI mahetA ane zrImatI saudAminIbahena mahetAnAM putrI zrImatI aparNA bAsune sTekahoma (svIDana)nI AMtararASTrIya zAMtisaMsthA taraphathI eka pratiSThApAtra pAritoSika prApta thayuM che. A pAritoSika AMtararASTrIya nibaMdha - spardhAmAM maLyuM che. zrImatI aparNAe be nibaMdho lakhyA hatA. eka nibaMdha hato. bhArata - pAkistAnanA saMbaMdho, (1962 - 1965); bIjo nikAMdha hata 'bhAratanA rAMrakSaNa sAdhananAM utpAdananuM avalokana" e viSaya upara. ghaNA dezone yuvaka yuvatIoe A AMtararASTrIya spardhAmAM aneka viSaye upara nibaMdho lakhyA hatA. A badhA nibaMdhamAM zrImatI aparNAne nibaMdha sarvazreSTha pUravAra thayo hato ane tethI temane 3600 DaoNlaranuM pAritoSika ApavAnuM jAhera karavAmAM AvyuM che. AvuM meTuM ane AMtararASTrIya pAritoSika meLavavA mATe zrImatI aparNA bAsune " ApaNAM hArdika abhinaMdana. paramAnaMda
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ 246 prabuddha jIvana mArA hRcamAM rahelI kasturabAnI mAnavatA, mamatA (pU. kasturabA gAMdhIjInI Aje (tA. 22-2-'70 nA roja) 26mI puNyatithi che. enI ujavaNI sAthe gAMdhI zatAbdI mahAtsavanuM varSa paNa samApta thAya che. pUjaya bAnuM jIvana gAMdhIjInA jIvana sAthe otaprota thayeluM hatuM. gAMdhIjIe potAnI mahattAmAM kasturabAnA hissAne pUrepUro svIkAra karyo hato. e hissA temaNe Adarza hiMdu nArIne zAbhe e rIte pUryA hatA ane gAMdhIjInA Adarza ane jIvanakArya sAthe temaNe AtmasAta karyA hatA, enI jhAMkhI lekhake karAvI che. lekhaka pUjya bA sAthe sAbaramatI AzrAmamAM keTalAka samaya rahyA hatA, ane temanI sAthe rasoDAnuM kArya karyuM hatuM. e vakhate emane kasturabAnI mAnavatA, mamatA ane anya vilakSaNatAonuM je darzana thayuM tenA ahIM suMdara viratAra rajU karyo che. A lekha je tA. 22-2-'70 nA janmabhUmimAMthI uddhRta karavAmAM AvyA che. taMtrI) huM bAne pahelI vAra maLyo ene Aja 46 varSa thaI gayAM che chatAM emanI yAda mArA smaraNapaTa para hajI ya jIvaMta che. baMdha AMkhe vicAra karatAM bAnI mUti mArI AMkha AgaLa tarI Ave che. emanI A yAda hRdayadrAvaka che. beThuM kada, utAvaLI cAla, meTI ane snehALa AMkhA, goLa mukhAraviMda, spaSTa ane makkama sAda ane emanI prANavaMta mAnavatA e badhAnI yAda Ajeya evI ja tAjI che. bAnI vinamratA ane makkamatA paNa sAMbhare che. bAnu svarUpa, mana, vacana ane karmathI satyane varelI ane sahune e mATe paDakAra pheMkatI eka bahAdura ane zakitazALI nArInuM che. A mahAna ane sahunI prIti meLavanAra nArInI yAda ApaNA sahu mATe preraNArUpa banI zake ema che. bA na to bhaNelAM hatAM, na jhAjhAM buddhizALI hatAM; na pratibhAvAna hatAM ke na temanAmAM koi viziSTa zakita hatI. Ama chatAM temaNe ghaNI kIti meLavI hatI. abhaNa hevA chatAM temaNe DahApaNa meLavyuM hatuM; bIkaNa hAvA chatAM teo bahAdura banyAM hatAM. vinamra hAvA chatAM teo bIjAne nyAya tALI ApatAM, kAraNa temane satya samajAyuM hatuM ane tene teo potAnA hradayathI ane pUrI zakitathI vaLagI rahyAM hatAM. Ama, teo dareka strI mATe, adanAmAM adanI strI mATe paNa eka AdarzarUpa banyAM hatAM. prathama meLApa huM pahelI vAra bAne 1924mAM dilhImAM bApu jayAre hindumuslima ekatA kAje upavAsa para hatA tyAre maLyA hatA. bA mATe A divaseA gherI cintA ane vedanAnA hatA. mane bA mATe bhAjana taiyAra karavAnuM ane temane e pahoMcADavAnuM kAma soMpAyuM hatuM. huM mAruM kAma kaMika rUAba ane bA mATe adabanI lAgaNIthI karatA, tA bAnAM snehALa vyaktitva ane temanI vahAlabharI vAtacItathI huM ghaNI hAza paNa anubhavatA. bA tyAre keTalIkavAra dudhamAM ghauMnuM thUluM letAM. e sivAya moTe bhAge to phaLa ane dUdha para ja rahetAM hatAM. bAne khAvAnuM ApavA jAuM tyAre teo ghaNIvAra ekAeka mArI sAme joi bApunI tabiyata viSe kaMi belatAM ane pachI tarata ja emanI AMkhamAMthI azrudhArA vahevA mAMDatI. bApunA upavAsa daramyAna temanI nabaLAi ghaNI vadhI gaI hatI. temanI sevAcAkarI mATe bA eka ananya paricArikA banI rahyAM hatAM. A veLA mAruM haiyuM te bA mATe kakaLI UThatuM kAraNa teo saghaLI vedanA mUkapaNe sahI rahyAM batAM. chelle jayAre bApue pUjya mAnI mUrti ane kAryazaktine aMjali tA. 1-3-10 upavAsa cheDayA tyAre bAnA caherA para hAsya camakanuM ane AMkhamAMthI harSanI azrudhArA vahI rahI ! bApu emanA jIvanamAM koIka uMmadA hetu khAtara vAraMvAra bilivedI para caDhayA hatA, paNa bA tA A vedI para mAtra bApunI vyathA ane pazcAtApamAM sahabhAgI banavA ja caDhyAM hatAM. emAM ahiMsAnA mahAna bhekhadhArI bApu ane emane pagale cAlanAra bA, e bemAM konuM du:kha vadhu moTuM hatuM e kahI zakAya ema nathI. prajAne zAMta krAMti prati dArI rahelA bApu prasiddhinI jhAkajhamALamAM rahetA paNa bIjI tarapha vinamra ane svakAryarata bAnA haMmezAM aMdhArAmAM ja rahetAM. mAruM mAnavuM ta evuM che ke bApu karatAM bAe jIvanabhara vadhu kaSTa rAhana karyo hatAM ane te paNa kazIya phariyAda vinA! sAbaramatI AzrAma huM 1925 nI sAlamAM sAbaramatInA satyAgraha AzramamAM bAnA sAmUhika rIDAmAM rahyo hatA. A ghara bApunuM hatuM, paNa raseADAmAM bAnuM ja rAja hatuM. tyAM bApunA hukama cAlatA nahi. bAnAM pautra-pautrI sahita ame kula 20 AzramavAsIo tyAM jamatAM hatAM. rasADAnA kArabhAra bAnA hAthamAM hateA. ame be-traNa jaNa rAMdhavAmAM ane pIrasavAmAM bAne madada karatA. bA sahunI pAse kAma levAmAM pAvaradhA hatAM, temanI jAta pAsethI te te sauthI vadhu kAma letAM. bA raseADA upara dekharekha rAkhatA eTaluM ja nahi, paNa rasAimAM, sAphasUphImAM ane vALajhUDamAM amArA jeTaluM ja kAma karatAM. niyamitatA, cAkhkhAi, ane sArI rItabhAtanA bA khAsa AgrahI hatAM. Ama paraspara sahakAra ane parizramathI amAruM rasoDuM ane amAro roADAnA parivAra zeAbhatA hatA. mahemAnAmAM metIlAla naheru paNa amAre keTalAka prazno paNa hatA, ane sauthI meTo prazna bApune eciMtA maLavA AvatA mahemAnAnA hatA. ghaNIvAra evuM banatuM ke bapAranuM bhAjana patI gayuM hoya, rasoDuM dhovAi gayuM hAya, bA baporanA be ghaDInA ArAma karatAM hoya, ame bIjA koi kAryamAM mazagUla hoie tyAM ja koika mahemAne ociMtA AvI caDhe ! ekavAra bapAranA AvA samaye paMDita motIlAla naheru emanA saMkhyAbaMdha mitrA sAthe bApune maLavA ociMtA AvyA hatA. e prasaMga mane barAbara yAda che. A mahemAno mATe bhAjana pharIthI banAvavAnuM hatuM. bApue mane bAlAvyA ane koIkanI madada laI rasoI karavA kahyuM. bAne te e UThe tyAre ja kahevuM evI sUcanA ApI. paNa bA te rase DAmAM thatA avAjathI tarata jAgI gayAM ane rasADAmAM AvI badhI vAtano tAga pAmI gayA. pachI teo tarata ja bApu pAse pahoMcI gayAM. bApune kahe, 'mane kema na bAlAvI? zuM huM rasAImAM evI ALasu chuM?.' bApue kunehathI mAphI mAgI lIdhI ane bA rasADAmAM pAchAM pharyA . 2sADAmAM AvI temaNe mArI khabara lIdhI. sAMbhaLavAmAM AnaMda paDe evA aMgrejImAM temaNe mane pUchayuM, 'bApu kola yu, vhAya yu noTa kola mI? vhAya mu opana kicana vidhAuMTa puramizana ?" meM paNa mAphI mAgI lIdhI ane bA rasAImAM parovAI gayAM. thoDI ja vAramAM metIlAlajI ane temanA mitrAne garamAgarama rasoI pIrasAI. motIlAlajIne dhanyavAda ApatA bA AnaMdathI malakAI UThayAM. mahattvanuM zikSaNa me zikSaNa ekathI vadhu sthAne ane vadhu mahAna guruo pAse meLavyuM che, paraMtu bA pAse meLavelA zikSaNanuM mahattva nirALuM ja O
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-3-70 prabuddha jIvana 247 che. mane temanI pAsethI, gAMdhIjIe naI tAlIma zarU karI enI pahelAM buniyAdI zikSaNa maLyuM hatuM. A kAmamAM vahelI savAre 4-30 nA Takore huM bAne vaMdana karatA. jo mAre eka miniTa paNa meDuM thAya te bA tarata ja tene javAba mAgatAM ane mAre AzramanI DerImAM doDatAM dUdha levA javuM paDatuM. be ghaDA gAyanuM dUdha ane bApu mATe eka nAnA ghaDAmAM bakarInuM dUdha huM laI Ava. savAranA rADA cha vAge nAstAmAM badhAne AgalA divasanI bhAkharI ane lAla geLa maLatuM. koIne lAla goLanI sUga hoya ane te khAvAmAM AnAkAnI thatI hoya to bA tarata ja tyAM hAjara thaI jatAM, ane pachI te AnAkAnI karanArane goLa gaLe UtAravA sivAya bIjo koI vikalpa rahete nahi. bALakone vadhu khavaDAvavAnI bhAratIya mAtAnI sAcI-kheTI Adata bAne paNa hatI. kaDhI ane kaeNphI rasoDAmAM baporanA bhojana samaye ane tenA be kalAka agAuthI ghaNI dhamAla rahetI. cUlA bhaDabhaDa saLagatA hoya, zAkabhAjI baphAtAM hoya, roTalI vaNAtI hoya ane te badhAnI upara bA dekharekha rAkhatAM hoya. roTalI vaNavAnI ane zekavAnI bAnI jhaDapa dhaNI hatI. temanI kaDhI to amane AzramavAsIone khUba khUba bhAvatI. bA haMmezAM badhA jamI le pachI ja jamavA besatAM. pitAnA sAthIone pitAnI joDe besADI jamADavAmAM bAne anero AnaMda thato. je koI barAbara jame nahi to bA enI tarata ja khabara pUchatA. khAvAmAM pAchaLa paDI jAya evA loko bAne gamatA nahi. koI mAMduM hoya to bA enI mAnI jema saMbhALa letAM. pitAnI sAthe besI I bharapeTa jame te joI bAne khUba khUba AnaMda thatA. bAne kophI khUba bhAvatI ane ekavAra dakSiNa bhAratamAM pIvAya che evI kophI meM banAvI ApI tyAre teo mArA para prathama vAra ghaNAM khuza thayAM hatAM. bAne rasoDAmAM bApunI daramiyAnagIrI gamatI nahi ane bApu paNa bhAgye ja tyAM AvatA. bApunuM bhajana bA ghaNI ja saMbhALathI banAvatAM, e to svAbhAvika che. rAjAjInI kaTora satyAgraha AzramanI e nAnA rasoDAmAM huM bA pAsethI niyamitatA, svacchatA, kayAreya bhUla vagaranI sArI vartaNUka, sahakArI bhAvanA ane niyamonuM custa pAlana zIkhyo hato. jIvanabhara mane A zikSaNa ghaNuM madadarUpa nIvaDayuM che. varSo pachI huM veleranI - senTrala jelamAM kedI ho tyAre mArI sAthe ja kedamAM rahelA rAjAjI ekavAra mArI oraDI jovA AvyA. rAjAjI "e" varganA ane huM "bI" vargane kedI hato. mArI oraDI pAse teo thoDAka thAMbhI gayA ane aMdara AvavA AnAkAnI karavA lAgyA. mane kahe, "tamArI oraDI eTalI badhI svaccha che ke mAre aMdara AvI retI ke kacaro ThAlavI ene bagADavI nathI." temanA bolavAmAM kaMIka vyaMga hato ane thoDIka mitratA paNa. meM emane javAba ApatAM kahyuM, "A sAphasUphI huM bA pAsethI zIkhyo chuM" ane pachI rasoDAmAM bA sAphasuphInA keTalAM AgrahI hatAM e meM temane kahyuM. AMtarajJAtiya lagna mArI bhatrIjI sarasvatI ane bAnA pautra kAMtilAlanuM lagna eka AMtarajJAtiya ane AMtaraprAMtiya lagna hatuM. chatAM bAe tenI sAme kayAreya vAMdho uThAvyo na hato. tenA pitAne ghaNo AnaMda thayo hovAnuM, bApue mane jaNAvyuM hovAnuM mane yAda che. agAu jJAtiprathAmAM mAnatAM bAe nAtajAtanA bhedabhAvane manamAMthI saMpUrNa paNe dUra karyA tyAM sudhImAM to bA lokasevAnA rAhe bApu joDe ghaNI lAMbI yAtrA karI cUkayo hatAM. bA briTiza sarakAranAM kedI tarIke 22mI phebruArI 1948nA divase mRtyu pAmyAM tyAre huM madrAsamAM 'InDiyana ekasapresa ne kAryakArI taMtrI hato ane meM "dhI muvIMga phiMgara rAITasa" e zirSaka heThaLa eka agralekha lakhelo. A agralekhathI madrAsanA gavarnara eTalA te gusse thayA hatA ke temaNe mane chApuM baMdha karAvavAnI dhamakI ApI hatI ! mArA A agralekha tarapha tyAranA bhAratanA vAIsaroya lorDa vevalanuM paNa dhyAna dorAyuM hatuM. meM laDuM vevala kA-puruSa hovAnuM jaNAvyuM hatuM, kAraNa ke teo motane uMbare AvI ubhelI gharaDI strIne paNa kedamAMthI mukata karatA gabharAyA hatA. meM lakhyuM hatuM ke bAthI DarI gayelI saltanata vinAzane Are AvI UbhelI che. - ekabIjAnA pUraka bhArata ane vizvanA ItihAsa para bApu temanI bhUMsAya nahi tevI chApa pADatA gayA che. paraMtu bApunA prabhAvanI bhItaramAM ane tenA atalaUMDANamAM bAnI mUrti raheze. bA ane bApu chUTA na pADI zakAya evAM, abhinna hatAM, teo ekabIjAnAM zakitarUpa hatAM, ekabIjAnA pUraka hatAM, bA vagara bApu ane bApu vagara bA siddhi ane mahAnatAnAM zikharo pAra karI zakayAM na hota ane te bhArata ane vizva mATe temane tejapuMja samo vAraso paNa na rahyo hota. (kasturabA gAMdhI rASTrIya smAraka lekhaka : jI. rAmacaMdrana TrasTanA saujanyathI) AbarTa svAIjhara ne mahAtmA gAMdhI (gatAMkathI cAlu) Ama chatAM svAIjhara je barAbara samajI zakyA nahotA. te hate rAjakAraNI jIvanamAM gAMdhIjIe karele ahiMsAno upayoga. tene lAge che ke "gAMdhIjInuM Passive Resistance -savinaya pratikAra e baLane ja ahiMsaka upaga che " ane e eka evuM AkramaNa che ke jene pahoMcI vaLavAnuM sIdhA AkramaNa karatAM vadhAre muzkela hAIne te pratikAra saphaLa banavAne vadhAre saMbhava che." paNa. A bAbatamAM ItihAse, khAsa karIne aMgrejI ane hindIonA saMbaMdhane lagatA ItihAse - batAvI ApyuM che ke svAIDjharanI samajaNa bhUlabharelI che. - vAIDjharane ema bhaya rahe che ke baLane A prachA upayoga hiMsAnA sIdhA upayoga karatA vadhAre kaDavAza pedA kare. AthI AgaLa vadhIne svAIDjharane lAge che ke "savinaya ane sakriya pratikAra-Passive and activenesistance - vacce rahele bheda mAtra guNavattAne nahi paNa mAtra eka ja baLanI ochI vadhatI mAtrAne che." ane umere che ke "jyAre gAMdhIjI savinaya-pratikAra sAthe ahiMsAne joDe che tyAre abhautikane bhautika sAthe lagna kare che." ane A viSenI tenI zaMkA- azraddhA parAkASThAe pahoMce che, jyAre te ema jAhera kare che ke "ji mULamAM juduM che tenuM mizraNa akudaratI bane che ane e prakriyA ghaNI jokhamI che." AvI gerasamajUtIne khulAse zI rIte karavo? prathama to, nyAya ApavAnI khAtara ApaNe e bAbatane khAsa dhyAnamAM levI joIe ke bhAratIya cintana upara svAIDjhare A pustaka 1935 mAM lakhyuM che ke jayAre gAMdhIvicAranI ghaNI bAjuo khAsa karIne bhAratanI bahAra pUrA pramANamAM jANavAmAM AvI nahotI. bIjuM, ApaNe e bAbata upara bhAra mUkavo joIe ke A viSayamAM kharI rIte gerasamajUtIthI vizeSa kazuM nathI. kAraNa ke, "mahattvanI bAbata e nathI ke mAtra ahiMsaka pratikArane upayoga thavo joIe paNa A duniyAnAM badhAM kAryo hiMsAthI bane teTalA dUra rahevAnI -pUrI kALajI rAkhIne hAtha dharAvA joIe- ahiMsAnI bhAvanApUrvaka baLanA AvA upayogamAM mAnavIya samasyAne kharo ukela rahyo che." Ama jaNAvIne svAIDjhara prastuta samasyAne jo koI jude ukela sUcavavA mAMgatA hoya te ApaNe jAhera karavuM rahyuM ke e koI judo ukela temaNe rajU karyo nathI ane gAMdhIjI ane svAIDjhara vacce ApaNane kaze pAyAne matabheda najare paDato nathI. Ama chatAM, A bAbatamAM gerasamajUtIthI vizeSa kazuM nahi hovA chatAM, svAIjhara jevI mahAna ane khyAtanAma vyakitamAM AvI gerasamajUtI hoya e eka khAsa dhyAna kheMce evI bAbata che. kharekhara, mArA abhiprAya mujaba, A prazna mAnavajAtanA be mahAna zikSAguruonA vyakitatvanA
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ 248 prabuddha jIvana ke tA. 1-3-70 pAyAnA taphAvatane sparze che. gAMdhIjI ane svAIDjharanI mAnavatA- khatyArazAhInuM samarzana karatA siddhAMta jIvavAyegya ane na jIvavA lakSI mAnyatAomAM aneka prakAranuM sAmya hovA chatAM, bannenA yogya jIvana vaccenA bhedane Survival of the Fittest nA vicArane AgaLa dharIne je avaLI rajUAta kare che tevI rajAta AdhyAtmika daSTikoNamAM abhigamamAM pAyAno taphAvata hato : mATe koI avakAza nahi rahe. gAMdhIjI rAjakAraNI netA hatA; svAIjhara rAjakIya kSetrathI haMmezA gAMdhIjI ane svAIDjhara vacce raheluM A marmasparza sAmya dUra bhAgatA rahyA hatA. jo ke svAIDjhara, tenI jidagInAM pAcha A praznanI bIjI aneka bAjuemAM paNa ApaNane jovA maLe LanAM varSo daramiyAna, aNu boMbanA prAyogika dhaDAkAo upara mUkAvA che. dAkhalA tarIke ahiMsAne athavA te jIvananA Adarane samarpita joItA pratibaMdha jevI AMtararASTrIya rAjakAraNI bAbate upara jIvana eTale ke vyakitanI mAnavajAta sAthe saMpUrNa saMvAditA ane carcA-AlocanA karatA hatA, ema chatAM, svAIDjharanAM lakhANomAM jIvananI paripUrNatAdrArA sAcA AtmasAkSAtkAra che ema banne , rAjakAraNane lagatI koI maulika vicAraNAnuM ApaNane nAmanizAna samaje che, svIkAre che. jovA maLatuM nathI, temane mukhya rasa hato mAnavajAtanI sabhyatA svAIjhara kahe che ke: "huM je namra chuM, zAnticAhaka chuM, ane saMskRtimAM, vyakitanA AtmasAkSAtkAranA viSayamAM ane sahanazIla chuM, maitrIbhAvathI prabhAvita chuM te anya jIvo pratyenA nahi ke rAjakAraNI jIvanamAM. mAyALupaNAnA kAraNe che ema nathI, paNa tenuM kAraNa e che ke AvA vartanathI mAro potAnA AtmasAkSAtkAra e ja parama satya Ama hovAthI mAluma paDaze ke AlbarTa svAIjhara jo ke : che. A bAbatane huM puravAra karuM chuM." mahAtmA gAMdhIjIe paNa mAnavajAtanI pragati ane utkarSa mATe A duniyA ane e ja matalabanuM kahyuM che ke " jIvana eka mahattvAkAMkSA che, tenI jIvananA samarthanane world and life affirmationnepAyAnI pUrNatA jenuM bIjuM nAma AtmasAkSAtkAra che tene prApta karavI sarata tarIke upadezatA rahyA hatA. ema chatAM, mAnavajAta pratye e tenuM dhyeya che." Ama hovAthI; bane - gAMdhIjI ane svAItemanAmAM saMpUrNa ane sakriya bhakitabhAva hovA chatAM, javAbadAra Tujhara - bhAmAzIlatA, tyAga ane AtmasamarpaNa upara khUba ja bhAra rAjakAraNI pravRttio viSe temanuM valaNa tadana vimukhatAnA rUpanuM rahyuM hatuM ane te rIte temanuM A vaLaNa duniyA ane jIvananI A A rIte mAnavajAtanA A baMne mahAna zikSAguruonI mahattvanI bAja aMge niSedhAtmaka rahyuM che. svAIzkaranA jIvananI A eka evI bAja che ke jenA kAraNe mAnavajAtanA ItihAsamAM pratItio vacce asAdhAraNa sAme ApaNe spaSTapaNe joI zakIe gAMdhIjI Akhare mahattara vyakita puravAra thAya che. chIe. A pratItie upara-A nirNaya upara--bane ekamekathI ' A banne mahAnubhAvonA be siddhAMta -- ahiMsAnA siddhAMta svataMtra rIte pahoMcelA che. kharI rIte temanA cittananI zarUAta, ane jIvana viSenA Adarane siddhAMta-A banne vize vadhAre mAnasazAstranI daSTie vicAratA, ekamekathI taddana bhinna rIte thayelI UMDANathI vicAra karatAM mAluma paDaze ke A banne ciMtake sarvasAdhAraNa che; temAM svAIjhara ane gAMdhIjInI vyakitagata paraMparA ane jIvanadarzana dvArA je samagane ane sarvakAMIne samAve evI vicA- AdhyAtmika bhUmikA pratibiMbata thatI dekhAya che. svAIjhara tenI raNA prasthApita karavA khUba ja Atura hatA. vicAraNAmAM potAnAmAM rahelI wil-to-live thI-vyakitagata ' ' tevamAM gAMdhIjIe prarUpelA ahiMsAnA siddhAMta ane svAI- jijIviSAthI-zarUAta kare che, jema mane jIvavuM game che tema dareka re prarUpe jIvana mATenA Adarane siddhAMta - banne eka ja jIvane paNa jIvavuM game che e mujaba e vicAranuM teo pRthasikkAnI be bAja jevA che. temAM vidhAyaka sakriya premano ja saMdeza kkaraNa kare che ane emAMthI sarvasAdhAraNa anumAna -nirNayA upara rahele che. sanAtana tatvanI - pAyAnA satyanI-dhamAM bane eTalA badhA makkama ane aDaga che ke duniyA temanI mazkarI kare tenI te Ave che. A rIte te pAzcAtya vyakitalakSI tattvaciMtananI bhAtane temane koI paravA nathI. ane bIjI be bAbata dhyAna kheMce tevI anusare che. A ciMtanamAM bargasananA 19mI sadInA jIvanadarzananI che ke bannenAM mana eka ja dizAmAM kAma karatAM hatAM. - te eTale asara najare paDe che, gAMdhIjI bIjA ja mArge cAle che. te sudhI ke te banne eka sarakhI paribhASAne ane eka sarakhA jIvananA sanAtana niyamenA nagna ane ema chatAM khUba ja niSThArUpakone upayoga karatA hatA. Ama chatAM banne cittakone e hakIkatanuM pUruM bhAna thayuM hatuM ke nItizAstrano A ekAta pUrNa zodhaka che ane A niyame vyakitagata IcchAnI bahAranA ane lakSI siddhAMta see se TakA mAnavI jIvanamAM utArI zakAya tema uparanA hovAnuM temane mAlUma paDe che. teo Absolute ne - che ja nahi. gAMdhIjIe kahyuM che ke "jyAM sudhI bhautika stara upara parama tatvane-sAkSAtkAra tarIke jIvananA parama rahaNya tarIke zedhI ApaNe jIvIe chIe tyAM sudhI saMpUrNa ahiMsAnuM AcaraNa azakaya kADhe che, prApta kare che. ane temanA mATe vyakitagata citana e A ja che. Ama chatAM paNa ApaNe ApaNA jIvananI pratyeka kANe sanAtana AdhyAtmika mUlyanuM eka prakAranuM arthaghaTana che. A rIte ahiMsAne ApaNA jIvanamAM utAravAno prayatna karatA rahevuM joIe." teo bhAratIya darzananI je khAsa bhAta che, dhyAna ane rahasyavAda, Ama chatAM paNa mahAtmA gAMdhIjI ane AlbarTa svAI jemAMthI divya darzana nirmANa thAya che - A mArge te AgaLa jharanA tattvadarzane je mahAna pragati sAdhI che te e che ke hiMsAnI ne AgaLa pravAsa kare che. A A anivAryatA eka prakAranuM AMtarika mathAmaNa hoya, eka prakArane temanI pratyekanI vANImAM paNa moTo taphAvata che. gAMdhIjI aparAdha hoya, gunha hoya - ema bane anubhave che. gAMdhIjI gurunI bhASA bole che. temanI pAse gUDha vicArone sAdAmAM sAdI ane svAIjhara bane kabUle che ke hiMsAnA koI paNa kRtyane bhASAmAM rajU karavAnI anupama kaLA che. svAIjharanI vANI - siddhAMtanA AdhAra upara bacAva thaI zake ja nahi. tene bacAva temAM vizadatA ane bhASAkIya mAdhurya hovA chatAM-tatvavettAnI che; paMDitanI che. Expediency. upara-saMgAe pedA karelI anivArya paristhiti pariNAme ahiMsA ane jIvana viSe AdaranA siddhAMte bhAIupara ja thaI zake. bahena jevA che, te siddhAMtemAMthI ema phalita thAya che ke duniyA ' mAnavatAnA citananA kSetre kharekhara A eka asAdhAraNa AdhyAtmika rIte ane tattvamAM pUrva ke pazcima paratve eka ja che. sImAcihna gaNAya. kaI paNa karmanI pAyAnI naitikatA ane saMye Ama chatAM ApaNI A phAdhatAbharyA kALamAM gAMdhIjIe ane gAdhIna jarUrata- A be vaccenI spaSTa bhedarekhA koI hiMsaka karmane AlbarTa svAIjhare mAnavajAtamAM vizvAsa pedA karyo che ane naitikatAnI daSTie vyAjabI TharAvI na ja zake; A bheda rekhA tatvanA A duniyAne zAntipUrvaka ane sarva koInA bhalA mATe badalI kSetramAM hiMsAne praveza karatI aTakAve che; ane saikAo daramiyAna zakAya tema che evI AzAne temaNe puna: sateja karI che. ' tattvadarzanane je pAravinAno durupayoga thato rahyo che tene paNa aTakAve che. eka vakhata A prakAranA jIvanadarzanano mAnavajAta anuvAdaka : mULa aMgrejI: svIkAra kare, apanAve, to pachI to talitarian Doctrice saramu- paramAnaMda samApta .
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-3-70 prabuddha jIvana * zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha taraphathI samayanA lAMbA gALe yojAyelA sAputArA AnaMda paryaTana mATe ame zanivAra tA. 24 mI jAnyuArIe rAte bhusAvaLa pesenjara TraeNInamAM amArI kAryavAhaka samitinA eka sabhya ane jANItA pravAsa--saMcAlaka zrI bhagubhAI dvArA rIjharva thayela TurIsTa kocamAM sAputArA bhaNI ravAnA thayA. amArI pravAsI maMDaLImAM 12 bahena hatI, 3 bALako hatA ane bAkInA bhAI hatA. amArA pravAsamAM pahelI ja vAra joDAnArAomAM eka hatA zrI e. je. zAha, muMbaInA jANItA InkamaTekasanA salAhakAra; bIjA hatA zrI naTubhAI zAha, philma - DisTrIbyuTara. yugalAmAM bahena nilanI tathA temanA pati zrI narendrabhAI zAha, eka kavidaMpatI zrI ramAkAnta jAnI tathA temanA patnI ane temanA nAnA bAbA amArI A maMDaLImAM amArA mahemAnonA nAte joDAyA hatA. amArA maMDaLImAM yuvAno, prauDho aneM bujhurgo paNa hatA, eTale jyAre gADIe vI. TI. cheDayuM tyAre manamAM vimAsaNa hatI ke A badhAnA kevI rIte sumeLa jAmaze ane AnaMda Avaze ke kema ? paraMtu 27 mInI savAre jyAre maMDaLI pAchI pharI tyAre A cAlIza pravAsIonuM eka kuTuMba thaI gayuM hatuM ane koIne chuTA paDavAnuM mana thatuM nahAtuM, balke kyAre pAchuM pharI AvuM paryaTana goThavAya ane kayAre baMdhA pAchA maLIe evuM manamAM thatuM hatuM. A TurIsTa kaeNcamAM be bAju sattara pravAsIone suvAbesavAnI vyavasthA uparAMta eka judI kaeNbina cha jaNa mATe hAya che, tathA bIjI be kebino paikI ekamAM rasoDuM hoya che, ane bIjImAM cAkaDI--pANiyArAnI vyavasthA hoya che. cha jaNanI kebina zrI dAmajI bhAI tathA temanA saMbaMdhIone ame ApI. bAkInA be viMga mATe ame saune lAkazAhInA adhikAra ApI koIne kazI ja sUcanA ApyA vinA temanI svataMtratAno upayoga karavA dIdho. AthI sau patipotAnI suvAnI vetaraNamAM lAgI gayA, ane ame joyuM ke sau have A bAbatamAM nizcita thaI gayA che eTale ekabAjunI viMgamAM badhAne bolAvyA. badhAnA zrI cImanabhAIe emanI lAkSaNika zailImAM paricaya karAvyo. pravAsI bhagubhAIe badhAne mATe cA mUkAvI. sAthe sAthe savAranA nAstA mATe pharasI pUrI ane gAMThiyAnI taiyArI gujarAtanuM garavu girinagara--sAputArA * paNa cAlu thaI gaI hatI, cA AvI. badhAe cA-kophIne nyAya Apyo ane harAtA hasAvatA sAputArAnuM svapna sevatA sau sUI gayA. tyAre ghaDIALanA kAMTo 12 ane 1 nI vacce AvI gayA hatA. h : 249 sAputArAnI amArI pravAsI maMDaLI 3 amane kahevAmAM AvyuM hatuM ke nAsika pAMca vAge Ave che, eTale amArA saMghanA maMtrI zrI cImanalAla je. zAha, jeo haMmezA pravAsamAM vahelA UThanArA che te sADA cAra vAgyAmAM "prAta:-smarAmi"nA zloka bolatA bolatA AkhA DabbAnI pradakSiNA karavA lAgyA. ane badhA AnaMdamAM AvI gayA. koIke mITho Thapako paNa Apyo ke'zuM kAma herAna karo che? suvA done. " paNa badhA samajI gayA . ke meDA UThavAmAM te badhuM mehuM ja thaze, eTale sau eka pachI eka prAta:kriyAmAM lAgI gayA. nAsikathI sAputArA pahoMcatA nava--daza vAgI javAnA hatA eTale DabbAmAM ja zrI bhagubhAI tathA temanA patnI puSpAbahene amanaeN cAha, gAMThiyA, pharasI pUrI ane mULAnA kAMdA pIrasyA, ane badhAe tene sAro nyAya Apyo. have nAsika sTezananA pleTaphorma pAse ja rIjharva karAvelI besTa"nI basa AvI gaI hatI. temAM sAmAna mukAyA ane saue ThaMDInA camakArAmAM jaladI jaladI basamAM jagyA laI lIdhI. divasa UghaDatA hatA, vAtAvaraNamAM sArI evI ThaMDI hatI, loko kAme caDhatA hatA, paMkhIonA gItA kayAMka kyAMka saMbhaLAtA hatA, dukAnA ughaDavAnI taiyArI thatI hatI. nAsikamAM esa. TI. basa sTezana pAse basa UbhI rahI.nAsika eTale cIvaDo; ahIM eka dukAnethI keTalAka mitrAe cIvaDA lIdhA, keTalAka mitrAe keLA lIdhA. zrI bhagubhAIe cA--pANI mATenuM dUdha eka ThAmamAM bharAvI basamAM sAthe lIdhuM. ane aMtakaDInI ramajhaTa vacce basa saDasaDATa sApu tArAne mAge, ThaMDA pavanano sAmano karatI, pAkI saDaka upara gheDatI hatI. base have zahera ane paMcavaTI vaTAvI dIdhA hatA. jamaNI bAju sUrajadevatA emanI seLe kaLAe khIlI rahyA hatA. AkAza svaccha hatuM. karyAMka kayAMka sapheda nAnI vAdaLIo pharavA nIkaLI hatI. khetaromAM koIka ThekANe lIlAchama gAlIcA hatA to kayAMka
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ 250 prabuddha jIvana tA. 1--70 sUkA ghAsanI pathArIo hatI. jIvanamAM vasaMta che te pAnakhara paNa che, ane pAnakhara che te ja vasaMta che. ghaDIkamAM nAnI nAnI giri- mALA dekhAya te vaLI thoDIvAramAM e kayAMka guma paNa thaI jatI. vacce vacce jhuMpaDAomAM daridranArAyaNanAM darzana paNa thatAM. vacamAM taLAvagaranALA AvatA ane jhADIe paNa AvatI. anaMta AkAza- anaMta dharatI-upara gagana nIce dharatI. keTalo badho meTe ApaNe deza che, jANe dharatIne cheDe ja nathI-AvuM spaMdana thato hRdaya AnaMdathI nAcI UThatuM hatuM. have DAMga jillAmAM ame pravezI gayA hatA. sahyAdrinI girimALAe amAruM bhAvabhInuM svAgata karyuM. kudarata saundaryathI lacI paDatI hatI. jayAM jyAM najara nAkhIe tyAM tyAM manaramya rASTisaundaryanuM darzana thatuM hatuM. sAputArA, sahyAdrinI girimALInuM eka aMga hovAne kAraNe gujarAta sarakAre AnuM nAma "girinagara - sAputArA " rAkhyuM che ane Ane gujarAtanuM "hila-raTezana" banAvyuM che. bhAratanA anya girimathake karatAM sAputArA anokhI bhAta pADe che. - bilimArAthI nAnI relave gADImAM besI vaghaI sTezane utArI tyAMthI basamAM besI sAputArA javAne eka mArga che. bIjo mArga, je ame lIdhuM hatuM te-nAsikathI basa dvArA javAne che. bili- mArAthI paNa sAputArAne sIdho basavyavahAra hamaNA cAlu thaye che. bilimerAthI sAputArA 112 kliAmiTara che, jayAre nAsikathI sAputArA 80 kleimiTara che. * Azare 3500 phITanI UMcAI para AveluM sAputArA eka vizALa jagAmAM patharAyeluM che. mAhitI niyAmakanI kacerInI bAjumAM annapUrNA kenTina che. jyAM cA-nAsto tathA savAra-sAMjanuM bhajana niyamita maLe che. tadana najIkamAM ja varasAdanA pANIne saMgraha karIne eka Dema bAMdhelo che, jenA pariNAme A sthaLanI zebhA atyaMta vadhI gaI che. DemanI A bAju taLAvamAM AkhuM varasa pANI bhareluM hoya che, je pIvAnA kAmamAM Ave che ane taLAvane nAke pravAsIo mATe nAnAM meTAM atithigRha rArakAre bAMdhyA che, jemAM badhI ja vyavasthA che. taLAvamAMthI pIvAnA pANInI pAIpa lAIna haju naMkhAI nathI, pariNAme TradrArA TAMkIomAM bharI bharIne pANI pravAsIgRhamAM lAvavAmAM Ave che. ' - kacerInI pAchaLanI bAjuthI najara nAMkhIe te nIce khINamAM ramaNIya dazya najare paDe che. DAbI bAju thoDe dUra eka nAnakaDI TekarI para sanaseTa peInTa che. jamaNI bAju thoDuM vadhAre dUra sanarAIjha peInTanI TekarI che. A TekarInuM caDhANa jarA sakhata che ane kayAreka be hAthe ne be page AdhAra rAkhIne caDhavuM paDe che. paNa upara gayA pachI to atyaMta nayanaramya dazya najare paDe che. vAdaLAMenI vacce jANe ApaNe saMtAkUkaDI ramatAM hoIe evuM lAge che. amArA paikInAM zeDAM bhAI-bahene te AkhI A TekarI eka bAjuthI caDhayA ane bIjI bAjuthI utaryo. tyAM 'navA-sAputArA nAmanI vasAhata banelI che. - ahIM pravAsIgRhamAM be DomiTarImAM amArUM agAuthI rIjhaveMzana thayeluM hatuM. dareka DomiTarImAM vIza vIza khATalAnI-gAdI, ochADa, rajAI, ane ezikA sAthe - sagavaDa hatI. ame sAputArAnAM pravAsIgRhamAM utAre ryo tyAre basanA traNa klokanA pravAsathI saheje thAkI gayA hatA eTale sIdhA ja sau potapotAnI jagyA karI ArAma letA lAgyA. eka pravAsIgRha 'InDikeTe" kabaje karyuM, jyAre bIjuM "sInDIkeTe.' - cAlo vaheMcaNImAM paNa saunI petapatAnI sUjha kAma lAgI. * zrI bhagubhAI pravAsInI javAbadArI have vadhI gaI-maDuM thayuM ane jamavAnuM eka vAgyA pahelA te ApavuM ja joIe. paraMtu emanI mazInarI ghaNI vyavasthita ane joradAra hatI, eTale kaMI paNa bUma paDe e pahelA ja temaNe saune garamAgarama roTalI, dALa, bhAta, zAkane pUravaTho pUro pADaze. keTalAke nAhIne khAdhuM te keTalAka khAIne nAhyA. baporanA be vAgye ThaMDI AbehavAmAM godaDAM oDhI pathArImAM paDayA tyAre parama tRptine anubhava saune thaze ane jyAre badhAMe godaDAM dUra karyA tyAre cAra vAgyAnI cA sau mATe taiyAra hatI. have koI nizcita kAryakrama hale nahi, zrI dhIrubhAI (emanA patnInuM nAma vidyAbahena hevAthI ame emanuM nAma vidyApati pADeluM) sRSTisaundarya mANavA kayAranA utAvaLA thaI rahyA hatA. temanuM sUcana thayuM ke badhAe 'sanaseTa' peInTa upara javuM. thoDAka mitro, parvata para caDhavAne kaMTALA vyakata karatA hatA eTale badhA judI judI dizAmAM viharavA lAgyA. kudaratapremI yugalee vidyApatinI AgevAnI svIkArI ane sUryAstanuM darzana karI AvyA tyAre e dazyanI prasaMzA karatA thAkatA na hatA. - rAtanuM bhejana garamAgarama paroThA-zAka phAnasane ajavALe levuM paDayuM. Aje amArI maMDaLInA sabhAge (!) sAputArAnuM vidyuta janareTara haDatALa upara UtaryuM hatuM ! amadAvAdathI zuTIMga karavA Avela ane amArI bAjumAM ja utarelI maMDaLInA lokene emanuM potAnuM janareTara hatuM paNa ene avAja kAnanA paDadAe teDI nAkhatA hatA ane prakAza te emane ja maLatuM hatuM. AthI ame teone vinaMti karI temanuM janareTara makAnanI pAchaLanA bhAgamAM mukAvyuM eTale sarvatra zAMti vyApI gaI ane ame be paMgate peTapUjA karI. paryaTanamAM manaraMjana kAryakrama mATe te rAtane ja samaya hoI zake, eTale amArI maMDaLInA sau sabhya 'sinDikeTa' nAM zayanagRhamAM bhegA thayA. kalAkAra-kavi zrI ramAkAnta jAnIe emanuM yogya sthAna laI lIdhuM. atithivizeSa tarIke atrenA mAhitI niyAmaka zrI nAnubhAI nAyaka hatA. | manaraMjana kAryakramanI zarUAtamAM yuvaka saMgha vatI maMtrI zrI cImanabhAIe saune AvakAra Apyo ane AnaMdaparyaTanane saphaLatA IcchatA A prasaMge AvelA keTalAka saMdezAo vAMcI saMbhaLAvyA. A saMdezAomAM vaDA pradhAna zrImatI IndirA gAMdhI, amerikAnA presiDenTa zrI nikasana, gujarAtanA mukhya pradhAna zrI hitubhAI, mahArASTranA mukhya pradhAna zrI vI. pI. nAyaka, pUjya vinobAjI tathA yuvaka saMghanA pramukha zrI cImanalAla caku bhAI zAha tathA upapramukha zrI paramAnaMda kApaDiyA tathA pUnAthI zrI khImajI mADaNa bhujapuriyAnA saMdezAo mahattvanA hAI vAMcI saMbhaLAvavAmAM AvyA. bAkInA saMdezAo samayane abhAve vAMcavAmAM nahotA AvyA. ane tyAra bAda jemanI bahu ja AturatApUrvaka rAha jovAtI hatI te zrI ramAkAnta jAnIe emane gItAnA-mukatakone - zAyarI "bAbale Ajhama" ne kAryakrama zarU karyo. zrI ramAkAnta jAnInA kAvya-gIta-kathA-gItane prekSakagaNe tALIonA gaDagaDAthI vadhAvyA ane tyAre ghaDiyALamAM be kAMTA bhegA thaI gayA hatA. jAnInA gItonI sAthe eka be mitro emanA nasakorAnuM saMgIta paNa pIrasatA hatA paraMtu e te pArzvasaMgItanI garaja sAratuM hatuM eTale e saMgItane baMdha karavAnI koIe hiMmata na karI. atithivizeSa zrI nAnubhAI nAyake rajA lIdhI. bIjA divase sarakITahAusamAM emanA hAthe dhvajavaMdana hatuM temAM AvavAnuM saune nimaMtraNa ApyuM ane sau chUTA paDayA. badhA pathArImAM paDayA, paNa tyAM te zrI bhagubhAIe hAkala karI, "are, juo to kharA, cAMda keTalo sarasa lAge che? cAle
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-3-70 prabuddha jIvana 25 taLAva pAse jaIe." ane caMdrAbahena, zrI hasamukhabhAI, puSpAbahena, bhagubhAI tathA kudaratapremI menAbahena ane ajitabhAIcAMdanInuM rasapAna karavA taLAva bAjue UpaDayA, tyAre keTalAka sukhethI nidrAdevIne zaraNe thaI gayA hatA. sAputArAmAM semavAranuM suprabhAta thatA pAchA cImanabhAIe prAta: smarAmi" nA lekathI saune jAgRna karavAnuM kArya zarU karI dIdhuM. bahAra najara nAkhane pArvatra gADha aMdhakAra ane dhummasa tathA jharamara jharamara varSonA anubhava thaye. dUra-sudara kayAMya jhADapAna-makAna ke jamIna dekhAtA na hatA. dhummA ane vAdaLAne jANe hAthathI sparza karI zakAte hato! keTaluM adbhuta ! keTaluM badhuM ramya ! sau bolI uThayA - nADolI UThayA. savAranA sADA AThe sarakITa hAusamAM dhvajavaMdana mATe javAnuM hatuM eTale badhA jaladI jaladI taiyAra thavA lAgyA. cA-pANIne thoDI vAra hatI, tyAM amArA saunA mitra zrI karasI vIrAnA putra vinesano janma dina ujavavAnuM nakkI thayuM. vinesabhAI navA kapaDAM paherI, TAI lagADI emanI janmadinanI keIka kApavA taiyAra thaI gayA. phagAothI InDikeTanA nivAsasthAnane zaNagAravAmAM AvyuM. nava miNabattI saLagAvavAmAM AvI. 'Happy Birth Day to You nuM samUhagIta badhAe gAI vinesane janma dinanI mubArabbAdI ApI. maMDaLI taraphathI tene eka sArI bheTa paNa ApavAmAM AvI. vAtAvaraNa vadhu ne vadhu samaya ane masta banatuM hatuM. ' ' have badhA cA-pANI nAste laI sarakITa hAusa bhaNI javA ravAnA thayA. sarakITa hAusa sAdhAraNa uMcI TekarI upara sarakArI amaladAro mATe adyatana Dhabe bAMdhavAmAM AveluM khAsa atizigRha hatuM. prajAsattAka dinanA dhvajavaMdanamAM, sAputArAmAM AvelA philmI kalAkAroe, maracanTa esosiyezananA vyApArIoe ane ApaNA yuvaka saMghanA sabhyoe bhAga lIdho. zrI nAnubhAI nAyake sauno AbhAra mAnyo. dhvajavaMdananI aradhA kalAkanI vidhi pachI sau pAchA utArAbhaNI vaLavA lAgyA, tyAre AkAzamAM sUrajadevatA UMce AvI rahyA hatA, paraMtu vAyunI zItaLatA jarAya ochI thatI nahotI. AthI saue Aje 2nAna na karavuM ema vicAryuM, paraMtu pachI dhIme dhIme lagabhaga badhAe-koIe taLAvamAM te koIe bAtharUmamAM - garama yA ThaMDA pANIe snAna karI lIdhuM. lagabhaga agiyAra vAgyA tyAM motIkAkAe samAcAra ApyA ke taLAva pAse "dharatInA choru'nuM zUTIMga cAle che, eTale zuTIMga. jevA amAro kAphalo taLAva pAse pahoMcI gaye. be strI-pAtro taLAvamAM kapaDA dhotA saMvAda bolatA hatA ane enuM TeIparekarDa thatuM hatuM, paraMtu AkAzamAM vAdaLAMoe saMtAkukaDInI ramata mAMDI hatI eTale philmavALAone philma utAravAmAM takalIpha paDatI hatI. ameya thAkIne, bhUkha lAgavAthI utArA bhaNI AvyA tyAre amArA mATe pUraNapoLI ane pAtrAnuM miSTa bhojana taiyAra hatuM. A bhejana badhAne priya banyuM ane sau doDha-be vAgye jamIne ekAda kalAka vAmakukSI karavA taiyAra thayA. traNa vAgyA ane biratarA bega basamAM mukAvA mAMDyA ane cAra vAgatA cAdevIne nyAya ApI ame saue sAputArAnI vidAya lIdhI. basa UpaDatA zrI bhagubhAI ane pu.pAbahena mATe traNa harSanAda - harSa harSa jayanA - bolAvavAmAM AvyA. basa cAlI. zrI subodhabhAIe sau pAse lakI naMbare kheMcAvyA. AmAM koIkane motInI mALA lAgI, koIkane rokaDA rUpiyA lAgyA to koIkane bIjAM InAma lAgyA. pachI aMtakaDIne kAryakrama zarU thaye te cheka nAsika sudhI cAlyo. zrI motIkAkAe zrIphaLanI prabhAvanA karI, to zrI mehanabhAI jarIvALAe darekane eka eka rUpiye ApyA ane zrImatI jayAbahena TekarasI vIrAe bahenane blAujha pIsanI prabhAvanA karI. nAsika zaheramAM base praveza karyo tyAre rAta paDI gaI hatI ane dIvAbattI jhagamagatA hatA. zaheranI dhamAlanI vacce-zAMta nirava vAtAvaraNa mUkIne-pAchA ame AvI gayA hatA. sTezanane aDIne ja amArI rIjharlDa bagI paDelI hatI. temAM badhAe potapotAne sAmAna muko. evuM eka sUcana thayuM ke zrI subodhabhAI ane nirubahenanuM " silvara veDIMga,"- jene hajI be varasanI vAra hatI te - hamaNAM ja TrenamAM UMjavavuM. A sUcanathI badhA utsAhamAM AvI gayA. kanyAdAna zrI cImanabhAI Ape ema nakkI thayuM. vararAjA subodhabhAIne, DabbAmAM pravezatA pakhavAmAM AvyA. bahenee gIto gAvA zarU karyA, DabbAmAM have jAna AvI gaI hatI. mAMDavA pakSe paNa bahene ane bhAIe doDAdoDa karatA hatA. kanyAne taiyAra karavAmAM AvI. gera, ramAkAnta jAnIe aMtarapaTanI pAchaLa vara-kanyAne UbhA karyA ane zlokonI pheMkama pheMka zarU karI ane yogya muhate hastameLApa karAvI zerInA cAra pherA pheravyA. A vakhate bahenee sAmasAmAM phaTANA paNa gAyA. vAtAvaraNamAM maMgala utsavane AnaMda hatA. mahemAne mATe mAMDavA pakSe khIcaDI-kaDhInA bhavya bhejano prabaMdha paNa karyo hate. varaghaDIA badhAne page lAgyA ane jyAre kanyAe mA-bApanA AzIrvAda mAMgyA tyAre vAtAvaraNa gaMbhIra banI gayuM ane A vidAyanI paLathI badhAnA haiyA bharAI AvyA ane kavaSie zakuM talAne vidAya ApI hatI e rIte kanyAne sAsare vidAya karavAmAM AvI. have amArA DabbAnuM zanTIMga cAlu thayuM. sahArA vinAne mANasa jema ahIMthI tyAM ane tyAMthI ahIM pheMkAya evI amArA DabbAnI paristhiti hatI. paraMtu ame A bAbatamAM sthitaprajJA banI gayA hatA. bhusAvaLathI AvatI pesenjara TreIna be kalAka leTa hatI, te paNa amAro Dabbo to game tyAre paNa raeNIna sAthe lAgu thavAne ja hato eTale nacita jIve ame to amArI ramata-gamatamAM vyasta rahA, have aMtima ramata hatI hAusI hAusInI, je rAMdrAbahene chAdhAne ramADI. tyAra bAda kavi ramAkAnta emanAM svaracita kAvyo gAI saMbhaLAvyA ane meDI rAte sau potapotAnI pathArImAM sUnA. kayAre Dambe pesenjara TreInane lAgyuM ane kayAre kalyANa AvyuM enI koIne khabara paDI nahi, kalyANa AvyuM ane badhA bhegA thayA. niru bahene "saune rAma rAma che bhAI be cAlyuM mApha" gIta gAyuM, saue A gItane jhIlyuM. maMgaLavAranuM A maMgaLa prabhAta hatuM. saunA cittamAM AnaMda hato, prasannatA hatI. dAdara ane pachInA sTezanoe jema jema badhA vidAya letA gayA tema tema jANe dilane eka eka TukaDe na thatuM hoya evo anubhava thavA mAMDaze. paNa Akhare je Ave che ene javuM to paDe ja che- A sanAtana satyathI ame AzvAsana lIdhuM. - maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMgha vasata vyAkhyAnamALA gata varSa mAphaka A varSe paNa mArca mAsanI 31 tathA eprila mAsanI 1, 2 tathA 3 ema cAra divasanI vasanta vyAkhyAnamALA yojavAmAM Avaze ane A vyAkhyAnamALAmAM ("Wither India?" "Aje bhArata kayAM che?") e viSaya upara vyAkhyAna ApavA mATe viziSTa koTinA vidvAna tathA vicArakone nimaMtraNa ApavAmAM Avaze. maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMgha. svAmI AnaMdane abhinaMdana 1969 mATenA sAhitya ekeDemI paripiko meLavanAra 16 sAhityakAromAM, gujarAtImAM svAmI AnaMdane temanA pustaka kuLakathAo' mATe pAritoSika maLyuM che. A pAritoSika rUA. pa000nuM che. uparanA rasamAcAra vAMcatAM khuzI upaje che ane A mATe svAmI AnaMda ApaNA sarvanA abhinaMdananA adhikArI bane che. taMtrI zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha saMghanA navA kAryAlayamAM Teliphena have AvI gayo hoI, naMbara neMdha levA vinaMtI che. 350296 I... 385, saradAra vI. pI. reDa, TopIvALA menzana, bIje mALe, vanitA vizrAma sAme, muMbaI-4
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2para prabuddha jIvana tA. 1-3- 70 madhyamatASTaka (kumAramAMthI sAbhAra uta) kumArge saratAM yu nA Teka mUko na AzA hatI ATaluM jIvavAnI, maLyA mitra jhAjhA na, jhAjhI na lakSmI, thaye chuM TaTAra kaMI khAI Theze. na sevA phate (ha) nAmanA ATalAMnI, na meTAM sukhe ke maLyuM kAMI meTuM, vahyo mArga che je, banyo teja Ape, maLyAM teya kALe hatha - meja enI, na dharyo vikAse, sukhallAsakArI. dIThuM eka pUjya, dIThI eka hRdyA dIdhI sAna saMsAranI zudratAnI, namuM satyane, cAhuM saundaryazabhA; thatAM eka kartavya, bIja sadA ye zvasu tyAM lagI vaMdanA cAhanAe dIThAM DALa 2 Te yathA DALamAMthI; vadhatI ja dIThI prabhA bhAvanAnI, Tako ne baDha; meTA dekhuM ne bIje. kalA, jJAna, bhakita ya AvI maLyAM che, dIThAM chidra deze, prajA, saMskRtie, bhale cAMgaLuM - jaMtune ghaNero. dIThuM bhAvi gheruM, sucAri-hAsa, ma ya a su phala ja vAMcyAM, lahuM eka e du:kha, e zalyakArI, zuddha buddhie bane bhagata vidyAne; nathI ghA paDayA sAmaTA ke asahya a 5 anapa game te tavA, chuMdA, ba bApa nA, vadhatI ja dIThI prabhA bhAvanAnI, javAnI vize sattA samRddhi, rahyuM AyakhuM vahe ja madhyamatAmAM. na muzkelI jhAjhI paDI citta te che. na kIti taNe meha mehyo, pha ke, , baLavaMtarAya ka. ThAkara saMdha dvArA zarU karavAmAM Avela homiyopathInuM 8 zrI cImanalAla cakubhAI zAhanuM jAhera vyAkhyAna -----upacAra kendra --- - "AjanA rAjakIya pravAha - prabuddha jIvananA gatAMkamAM jAhera karyA mujaba saMdha taraphathI zarU zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA zrI paramAnaMda kApaDiyA sabhAkaravAmAM AvanAra homiyopethInA upacAra kendranA uddhATane lagatA gRhamAM-mArca mAsanI navamI tArIkha semavAra sAMjanA 6-15 sImita AkArano eka milana samAraMbha tA. 24-2-70 maMgaLavAranA vAgye saMghanA upakrame zrI cImanalAla cakubhAI zAhanuM ' AjanA roja sAMjanA 6 vAgye zrI paramAnaMda kApaDiyA sabhAgRhamAM bheja rAjakIya pravAha' e viSaya upara eka jAhera vyAkhyAna vAmAM Avyo hato ane te samaye sAMdhanA maMtrI zrI. cImanalAla javAmAM je. zAhe TUMkuM vakatavya karyuM hatuM ane saMghanA upapramukha zrI paramAnaMda AvyuM che. A vyAkhyAno lAbha levA saMghanA sabhyone vinaMtI che. kuMvarajI kApaDiyAe, A upacAra kendra mATe jemanI nimaNuka kara maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMgha vAmAM AvI che te De. bahena pI. jI. sadhiyAne paricaya Apyo hato ane temane sukhaDanA hArathI satkAravAmAM AvyAM hatA. taduparAne rajisTrezana oNpha nyujha peparsa (senTrala) jemanI preraNAthI A upacAra kendra zarU karavAmAM Avela che ane ene mATe pAyAnA kharca sAthe pahelA cha mAsane bAdho ja kharca rUlsa 1956nA anvaye ApavAnI udAratA jemaNe dAkhavI che te, saMdhanI kAryavAhaka samitinA prabuddha jIvana saMbaMdhamAM nIcenI vigate pragaTa karavAmAM Ave che. eka sabhya zrI dAmajI velajI zAhane sukhaDano hAra paherAvIne, temanuM paNa sanmAna karavAmAM AvyuM hatuM. tyArabAda, saMghanA A navA phorma naM. 4 sAherAne saMpUrNa saphaLatA maLe enA mATe pitAthI banatAM badhA ja 1. prasiddha sthaLa ... : 'TopIvAlA menzana, 385, saradAra, prayatno pote karI chuTaze ema De. sadhiyAe potAnA vakatavyamAM vI. pI. roDa, muMbaI - 4. jaNAvyuM hatuM ane tyArabAda sau vikharAyA hatA. 2. prasiddhi kama . : dareka mahinAnI pahelI ane soLamI maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMgha. tArIkha mana-Abha 3. mudrakanuM nAma ... : zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, (neTa-chaMda : mizra) kayA dezanI e bhAratIya ThekANuM" ... : pIvAlA menthAna, 385, saradAra akhUTa tArA nabhamAM bharyA bharyA vI. pI. roDa, muMbaI -4. prakAzatA zA nitanavya teje ! 4. prakAzakanuM nAma .. : zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, ne kai khare teja vilIna thAtAM kayA dezanA ... : bhAratIya toye sadAye nabha enuM e ja. ThekANuM .. : TopIvAlA menzana, 385, saradAra AzA A manamAM aneka vI. pI. reDa, muMbaI - 4. khIlI rahetAM nitanavya gaMdhe, 5. taMtrInuM nAma : : zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA ne meM khare saurabhazUnya thAtAM kayA dezanA . : bhAratIya te sadA nA mana enuM e ja. ThekANuM .. .. : TopIvAlA menzana, 385, saradAra ghaDika ha mana le hileALA vI. pI. roDa. muMbaI - 4. ghaDika du:khe bananuM vimUDha, 6. mAlikanuM nAma che : zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha, raMgAI jAnuM kSaNanA taraMge ane saranAmu . : TopIvAlA menzana, 385, saradAra kaLAya ne caMcala rUpa enuM. vI. pI. roDa, muMbaI - 4. huM paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA AthI jAhera karuM chuM ke upara saMdhyA, uSA, pUnama ne amAse ApelI vigato mArI jANa ane mAnyatA mujaba barobara che. kyAre thaze A mana Abha jevuM? tA) 1-3-70 paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA-taMtrI 8-5-64 gItA parIkha mAlika: zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha: mudraka ane prakAzaka: zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, prakAzana sthaLa : 385, saradAra vI.pI. roDa, muMbaI-4. Te. naM. 350296. mudraNasthAna: dhI sTeTsa pIpala presa, koTa, muMbaI-1
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ Regd. No. MH. 117 vArSika lavAjama rUA. 7 ba jIvana prabuddha jaina'nuM navasa karaNa varSa 31 : aMka 22 muMbai, mArca 16, 1970 seAmavAra paradeza mATe ziliMga 15 taMtrI : paramAnaMduM kuMvarajI kApaDiyA vartamAna rAjakIya paristhiti (zrI muMbaI jaina yuvaka saMdhanA upakrame tA. 9-3-70 nA roja Apela vyAkhyAnano sAra) vartamAna rAjakIya paristhitino vicAra karatAM pahelAM rAjakIya pakSAnI paristhiti samajI levI jarUrI che. kaoNMgresa pakSamAM bhaMgANa paDayuM. be pakSA paDI gayA. A bhaMgANanA pariNAme mAtra koMgresanAM be pakSone ja nahi badhA ja pakSAne pAtAnI nIti ane sthAna viSe punarvicAraNA karavAnI pharaja paDI che. kAgresanAM baMne pakSe potapotAnA sthAna ane nItiviSe punarvicAraNA kare che. koMgresamAM have be spaSTa pakSA paDI gayA che, chatAM ya ghaNAM AzA seve che ke, e baMne pakSa eka thaze. athavA to eka thavA joIe tema teo mAne che. khAsa karIne baMne pakSAnA raeNnka enDa phAIlamAM AgevAnane bAda karatAM tIvra lAgaNI che ke bhaMgANane lIdhe kAgresane ane kaoNMgresajanane nukasAna thavAnuM che--thAya che. e baMne eka thAya to sAruM. ADakatarI rIte ke sUkSma rIte baMne pakSAnAM AgevAne para dabANa thAya che. keMgresamAM TheTha uparathI te TheTha nIce sudhI bhaMgANa paDayuM che. cheka chellI kakSA sudhInuM bhaMgANa thayuM che. A bhaMgANa kema thayuM te samajAvavAmAM kAryakarone muzkelI paDe che. chatAM ya baMne pakSo najadIkanA bhaviSyamAM eka thAya evuM dekhAtuM nathI. bhinna bhinna pakSanAM mANasA eka thaze. jamaNerI-Like mindedsarakhI vicArasaraNI dharAvatAM pakSA eka thAya tevI saMbhAvanA vadhu che. paraMtu keMgresanAM baMne pakSa eka thAya evI koI zakayatA hAla jaNAtI nathI. baMne pakSAnAM netAo vacce aMgata rIte meTuM aMtara paDI gayuM che. A saMjogAmAM teo bhegA thAya tevuM lAgatuM nathI. tyAre kaoNMgresanAM bhaMgANe badhA ja pakSone vicAravAnI pharaja pADI che. prathama janasaMghanA vicAra karIe. A pakSa komI ke hindu pakSa manAya che. A pakSamAM paNa baeN vicArasaraNI dharAvatA jUthA che. eka vAjapeInI AgevAnI heThaLanuM ane bIjuM madhAkanI AgevAnI heThaLanuM jUtha. vAjapeIjanasaMghanI daSTie Arthika ane rASTrIya prazno viSe pragatizIla che. madhAkano pakSa kaMIka jUnavANI che. janasaMghanuM jora mAtra amuka rAjyomAM ja che. teo vadhu jora karI zakayA nathI. IndirA gAMdhI je keTalAka rAjakIya pakSAne joradAra virodha kare che temAM janasaMgha agrasthAne che. saMbhava che musalamAnone potAnA pakSe rAkhavA A jarUranuM hAya. svataMtrapakSa chinnabhinna che ane mAruM to mAnavuM che ke hajI paNa te vadhu chinnabhinna thaze. svataMtra pakSanI nItine koI pakSa Teko ApI zake tema nathI. alabatta, baeNnkonA rASTrIyakaraNanA prazna teNe adAlatamAM vijya meLavyo, paraMtu teTaluM basa nathI. tenuM jora eka dara ghaTatuM jAya che. zrI mubai jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra chUTacDa nala 40 paisA saMyukata samAjavAdI pakSamAM bhaMgANa che ane temAM kaIka tophAnI tattva paNa zarU thayuM che. rAjanArAyaNa jevA tIkhA tenAM netAo IndirA gAMdhInA kaTTara virodhI che. koI paNa hisAbe IndirA gAMdhInI sarakArane uthalAvavAmAM te mAne che. jyAre esa. ema. joSI, kapUrI ThAkura vigere pIDha netA IndirA gAMdhInI koMgresanA sahayogamAM mAne che. A pakSamAM paNa Ama bhaMgANa paDayuM che. prajA samAjavAdI pakSamAM paNa vicArasaraNIne bheda che. gAre pragatizIla DAberI kaoNMgresa sAthe meLa karavA vicAre che. amuka varga ema vicAravA taiyAra nathI. koI paNa pakSa peAtAnAM astitvanuM visarjana karavA taiyAra nathI. pakSa judo che tyAM sudhI potAnI kiMmata che tema dareka pakSa mAne che. C. P. I. sAmyavAdI pakSane DAberI kaoNMgresa sAthe meLa che ane te meLa vadhaze. baMnenI vicArasaraNI mAkarsavAdIne harAvI zake. Ama karavAmAM baMnenuM svataMtra vyakitatva raheze. chatAM baMne - sAmyavAdI C. P. I. ane DAberI kAgresa - sAthe maLIne kAma karaze. baMgALamAM saMyukata mAracAmAM bhaMgANa paDayuM te anivArya hatuM. e meArA Take tevI koI zakayatA na hatI. keraLamAM paNa te tUTI paDayo. sAmyavAdIone dUra karyA. A merace| tUTayo te AvakAradAyaka che. IndirA gAMdhI C. P. I. (M)nA, janasaMgha jeTalA ja virodhI che. rASTrIya rAjakIya pakSe uparAMta rAjyanA sthAnika rAjakIya pakSa dA. ta. paMjAbamAM akAlI daLa ane tAmilanADumAM drAviDamunetra kaLagam jora karI rahyA che. A baMne ya pakSanuM valaNa rAjyone vadhu ne vadhu sattA maLe ane rAjyo para kendranuM varcasva ochuM rahe te jovAnuM che. akAlIdaLanA netA guranAmasiMha drAmukanA koI samAraMbhanuM udghATana karavA jAya te vAta sUcaka che. A pakSe hAla IndirA gAMdhInI koMgresane Teko Ape che ane tenI pUrI kiMmata le che. kogresanA bhaMgANe badhA ja pakSane punarvicAraNA karavAnI pharaja pADI che ane tenA pariNAme dhruvIkaraNa thaze. tema thatAM samaya lAgaze, paraMtu dhruvIkaraNa anivArya che. rAjakIya pakSA ochA thaI sthira bane te AvakAradAyaka paNa che. rAjyavAra paristhitimAM mahArASTra ane gujarAtamAM pramANamAM sthira rAjataMtra che. baMgALa, bihAra ane uttara pradezamAM nIcAmAM nIcI koTinAM dAvapeca khelAyAM. uttara pradezamAM bhAratIya krAMtidaLanAM hAthamAM cAvI hatI. DAberI ane jamaNerI kaoNMgresa badhA ja dAvapeca khelyA. caraNasiMhe tenA pUratA lAbha lIdho. anaitikatAnI hada AvI gaI tyAM sudhI badhuM tyAM banyuM. caMdrabhANa guptAne lAgyuM ke pote have TakI zake tema nathI. AthI temaNe rAjInAmuM ApI rAjyapAlane caraNasiMhane sarakAra racavAnuM AmaMtraNa ApavAnI salAha ApI. chevaTe tyAM IndirA gAMdhInA vijya thayA. Azcarya te e che ke baMne kAgresa
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ 254. prabuddha jIvana : , tA. 16-3-70 caraNasiMhane mukhya pradhAna banAvavA taiyAra thaI. AmAM lokonI zraddhA IndirA gAMdhI svasthatApUrvaka kAma kare che. tenAM ghaNAM pUrAvA temaNe UThI jAya temAM koI Azcarya nathI. AvA prakAranuM rAjakAraNa ani- ApyA che. sastI nAmanA meLavavA badhI benkonuM rASTrIyakaraNa karavAnI cchanIya che. temaNe utAvaLa nathI karI. vadhAre vaLatara ApI ane 14 benkonuM ja - bihAramAM jamaNerI keMgrese sattA para AvavA khUba ja udhAmAM rASTrIyakaraNa rAkhI, badhe virodha zamAvya. karyo. tyAM paNa uttara pradeza jevA nIcI koTinAM dAvapeca khelAyA. | morArajIbhAI eka vakhata benkonA rASTrIyakaraNanA virodhI IndirA gAMdhInA pakSane tyAM paNa vijya thaze. A baMneya, bihAra hatA. sAmAjIka aMkuzanI nIti temaNe ja amalamAM mUkI ane uttara pradezamAM, apayaza maLyo tyAMnA rAjyapAla zrI kAnunago hatI. paraMtu have temanAmAM vicAra palTo Avyo che ane te videzI ane gopAla reDIne. Aje rAjyapAlanI paristhiti khAsa karIne AvA benkonA rASTrIyakaraNanI mAMgaNI paNa kare che. have pharIthI koI rAjyamAM ghaNI kaphoDI che. temane to baMdhAraNIya rIte je pakSanI apIla kare te morArajIbhAInA A vicArane jarUra TAMkI zakAze. bahumatI hoya athavA dekhAya tene sarakAra racavAnuM AmaMtraNa Apa- . paraMtu IndirA gAMdhIe A vakhate evI ekasAI rAkhI che ke phariyAdanuM vAnuM hoya che. eka ja sabhya baMne pakSamAM sahI Ape tyAre rAjya- koI kAraNa ja na rahe. vaLatara temaNe chUTA hAthe ApyuM che. pAle zuM karI zake? evA saMjogomAM rAjyapAla bahumatI pakSane rUA. 15 karoDa vadhAre ApI temaNe zera holDaronI cAhanA meLavI che. sarakAra mATe AmaMtraNa ApavAno nirNaya le temAM rAjyapAle bada- * IndirA gAMdhIne sauthI moTo vijya e temanuM bajeTa che. bajeTa dAnatathI nirNaya lIdho che ema kahevAya nahi. * AvatAM pahelAM ghaNI aphavAo hatI ke benasa TekSa Avaze, kera- baMgALamAM zuM bane che te have jovAnuM che. saMyukata mera pareTa TekSa vadhaze ane ghaNuM uddAma bajeTa haze. paraMtu temaNe bajeTamAM taTayA bAda be vikalpa rahe che. DAberI sAmyavAdIone dUra rAkhI karela vividha darakhAsta jotAM temanAM kaTTara virodhIo paNa ekI bIjA badhA pakSe eka banI mInI phranTa race athavA rASTrapatinuM zAsana avAje kahe che ke AthI vadhu sAruM bajeTa vartamAna saMjogomAM Ave. mInI phUnTane prayatna baMgalA keMgresa, phoravarDa bleka, vagere hoI zake nahi. virodha karavA khAtara virodha thAya te vAta alaga che. bina-sAmyavAdI pakSe bhegAM thaIne kare ane DAberI sAmyavAdI- paraMtu samajadAra ane taTastha mANasa tene virodha kare evuM A ene dUra rAkhe. paraMtu Ama karAze te DAberI sAmyavAdI vadhu bajeTa nathI ja. temanI nItine anurUpa Politic lly Oriented vyApaka pramANamAM hiMsaka tophAna karaze. potAne dago denAra anya A bajeTa che. cA, khAMDa, kerosInane bAda karatAM temaNe vadhu mukarajI jevI vyakita sattAsthAna para rahe che te sAMkhI baja paisAvALAo para ja nAMkhyo che. dA. ta. rUA. 40 hajAranI * zakaze nahi. mArkasavAdIo pate baMgalA keMgresane dUra rAkhI maMtrI Avaka sudhI koI vero nAMkhyo nathI. tema chatAM pAMca hajAranI AvamaMDaLa racavA prayatna kare. temAM teo saphaLa thAya tema lAgatuM nathI. kamAM rAhata ApI che. koraporeTa sekaTara para paNa boja vadhAryo nathI. mAruM mAnavuM che ke keTalAka samaya paristhitine zAMta pADavA ane kAyado ane vyavasthA sthira karavA, rASTrapatinuM zAsana jarUranuM che. vadhu zrImaMta ja vAparI zake evI mojazokhanI cIja vastuo dhArAsabhA visarjana na karavI. pachI bihAramAM banyuM tema baMgALamAM para ja vero nAMkhe che. TUMkamAM samajaNapUrvakane verI nAkhe che. kayAMya paNa kadAca banaze. rAjakIya paristhiti thALe paDayA bAda sthira * utAvaLa nathI karI. svasthatAthI kAma lIdhuM che. A uparAMta temaNe pradhAna maMDaLa racAya. mAruM ema paNa mAnavuM che ke, baMgALamAM saMbhavata: rUrala hAusiMga, proviDanTa penzana, vRddhone penzana vagere jevidhAnasabhA barakhAsta karavAmAM nahi Ave. tyAM jo pradhAna maMDaLa racavA tAtkAlika prayatna thaze te moTA pramANamAM hiMsA phATI nIkaLaze. nA paNa sUcavI che. Ama rAhata ApavAne sthAne rAhata ApI che ane boja vadhAravA paDe tyAM bejo vadhAryo che. ema karI temaNe ' have pharI ApaNe koMgresane vicAra karIe. amadAvAdamAM jamaPrI koMgresanuM adhivezana bharAyuM. moTA pAyA para bharAyuM. tyAre eka samatala bajeTa ApyuM che. evI havA sarjAI hatI ke have IndirA gAMdhInuM baLa ochuM che ane alabatta bajeTamAM kSatio nathI evuM nathI. paraMtu kharI rIte e jamaNerI keMgresanuM jora ghaNuM che. paraMtu be traNa mahinAnA banAvo kSati nathI. e yojanA keTalI amalI banaze te eka prazna che. e batAvI jAya che ke IndirA gAMdhIe pitAnuM varcasva jamAvyuM che. vyavahAru keTaluM bane che te jovAnuM che. samAjanI AjanI je manodazA che cAreka banAvIe to te vadhu daDha karyuM che. te tene bara AvavA na de. dA. te eka lAkhathI doDha lAkha koI vyakita kamAya to tene cha hajAranI ja bacata thAya. bAkInI rakama verAmAM uttara pradezamAM candrabhANa gupta IndirA gAMdhI sAme sakhata virodha karyo. vaDA pradhAnanI salAmatI pAchaLa rAjayane ghaNo kharca jAya. AthI tene kALA nANAM karavAnuM mana thAya. A eka bhayasthAna thAya che vagere ghaNI TIkA thaI. vAMdhAo UThAvAyA chatAMya e che, kSati nathI. A mATe kAyado sakhta kare ke vahIvaTI taMtra sakhata virodhanA sAme thaIne paNa vaDA pradhAne pravAsa karyo ane vijya meLavyuM. kare. paraMtu te saheluM nathI. vahIvaTamAM Aje je bhraSTAcAra che te jamaNerI koMgresIone tyAM phAvavA na dIdhA. bihAramAM paNa potAne jotAM tema thavuM saraLa nathI. prajAnuM mAnasa badalAya to ja bajeTa anukuLa pradhAna maMDaLa racAvyuM. ema kahevAya che ke, Ama karavA mATe saphaLa thAya. pacAsa hajAranI neTa Avaka hoya te vadhArAnI mahenata zA mATe karavI joIe evI vRttine tyAga prajA kare te ja te IndirA gAMdhIe sAmyavAdIone paNa sAtha lIdhe. paraMtu mAruM saphaLa thAya. AmAM ja mukhya muddo rahe che. samAja pratye paNa daDhapaNe mAnavuM che ke, kayAreya mArkasavAdI ke nakasalavAdIo sAthe potAnI pharaja che ema mAnavI samaje to ja samAja AgaLa IndirA gAMdhI sahayoga nahi kare. e samAjavAda lAvavA mAMge che. AvI zake. paNa mArkasavAdI ane nakalasavAdIonA sakhta virodhI che. trIjuM Arthika paristhiti pramANamAM sArI che. kRSi ane audyogika rAMDIgaDhanuM kokaDuM ulyuM. e kharekhara buddhizALI ukela hato. karavA | utpAdana sAruM che. rAjakIya asthiratA na sarjAya te A baMne khAtara hariyANAe thoDe viredha karyo. thoDAM tyAM tephAna paNa thayA. kSetre hajI ghaNuM sAruM utpAdana thaI zake tema che. paraMtu je rIte ukela Apyo temAM paMjAba ane hariyANA baMnene Ama badhAM banAvo jotAM kendramAM rAjakIya sthiratA 1972 sAcavI lIdhAM. cothuM benka rASTrIyakaraNa. sarvocca adAlate tenA viro- sudhI raheze ema lAge che. Arthika ane rAjakIya kSetre IndirA dhamAM racUkAdo Apyo tethI pratiSThAne moTo phaTako paDaze. paraMtu gAMdhI reDIkala pagalAM samajapUrvaka bhare che ane tene amala thAya A phaTaka kSaNajIvI rahyo. cUkAdAthI ema manAtuM hatuM ke IndirA tevI rIte varte che ane e jotAM 1972 sudhI te Takaze ema lAge che. gAMdhIne badhI ja benkonuM rASTrIyakaraNa karavAnI pharaja paDaze. paraMtu cImanalAla cakubhAI zAha
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA."16-3-70 prabuddha jIvana meM joyelA keTalAka rahasyavAdIe.... of the (zrI gurudayALa mallika racita : "Divine Dwellers in the Desert " nA chellA prakaraNa '5, me mystics I have met' nA prathama kissA (parathI.) [1] zukravAranuM namatuM bapora hatuM. masjidamAM meTI saMkhyAmAM loko ekaThA thayA hatA. namAjha pUrI thayA pachI maulavIe 'vAejha' (kathA)kahetAM kahetAM kabIranI eka paMkita TAMkI, namAjhIonI AkhAmAM krodhanA agni bhabhUkI UThayA ane teo ekabIjAnA kAna phuMkI rahyA :" A maulavIne Aje thayuM che zuM? gAMDo to nathI thaI gayA ne ? ... kAMI nahIM ne eka 'kAra' nA zabdo teNe TAMkayAM che!" lokonA dilamAM UThelA A jhaMjhAvAtanI maulavIne khabara heAvAthI teNe ' vAejha ' jaldI pUrI karIne meTethI 'allAha-e-akabara' pukAratA e masjidanI bahAra nIkaLyA ane ghera gayA. namAjhI baMdAoe A uccasthAnIya vyakitane rojiMdA Adara dAkhavavAna InkAra karyo ane maulavIe samajI lIdhuM ke eka dharmopadezaka tarIkenA pAtAnA divaseA have bharAI cUkayA che. * JJ rAtrinA vadhavA sAthe jhaMjhAvAtane vistAra ane tIvratA paNa vadhavA lAgyA. ' muajhijhama ' mATe kabaMdAone paroDhanI namAjhamAM bAlAvavAnA samaya jyAre najIka AvyA tyAre maulavInA ghara para eka kAsada (saMdezavAhaka) AvIne kahI gayA ke namAjha tene badale bIjuM koi paDhAvaze ane teNe baporanA vakhate burgAnI sabhAsamakSa hAjara thavuM. maulavIe kAsadane ' AdAba--a ' karI namIne kahyuM : daravAjo meAkaLA karI devA mATe tamAro zukra-gujAra (AbhArI) chuM. TAvare bAranA TakorA dIdhA. masjida mAnava-caherAnA maherAmaNa banI gaI hatI. sabhAnA vaDAe namAjhIonI samakSa maulavIne khulAso karavA jaNAvyuM ke cIlAthI khasIne teNe zA mATe eka 'kAphara ' nA zabdo TAMkayA, ane te paNa 'hindI 'bhASAmAM, ke jenA upara khudAe koI rahama-najhara (kRpAdiSTa ) karI nathI ? jo ema hAta te kurAna arabI bhASAmAM lakhAyuM na hota! ' maulavI UbhA hatA te sthaLe sau koI tAkI rahyA ane AturatApUrvaka tenA javAbanI rAha jovA lAgyA. maulavIe janasamUhane namIne 'AdAba-arjha ' karI daDhatA ane jussAbharyA avAjamAM kahyuM : " khudAnA e pyArA baMdAo! jo tamAro khudA mAtra arabI bhASA ja jANatA hoya te te AkhI duniyAnA khudA hAI na zake --- kamamAM kama mAro khudA to nahIM ja ! '' Ama kahI ne tyAM hAjara rahelA lokone te pharI namyo ane masjidanI bahAra cAlyA gaye.. janasamUha maMtramugdha thaI gayA hatA ane jyAre temanuM bhAna khulyuM tyAre temaNe khUba Azcarya sAthe anubhavyuM ke peAtAnI tarapha uzkerATabharyA zabdonA topagALA phUMkavAnA temane avasara dIdhA sivAya ja gunegAra tyAMthI bhAgI chUTayA hatA! te divase daravAjo khulI gayA hatA ane sArA ye vizvane ajavALatA prakAzamAM e AgaLa Daga mAMDI rahyo hatA. tenAmAM vasaMta vyAkhyAnamALA gata varSa mAphaka A varSe paNa mArca mAsanI 31 ane eprila mAsanI 1, 2 tathA 3 ema cAra divasanI vasanta vyAkhyAnamALA yojavAmAM Avaze. ane A vyAkhyAnamALAmAM Whither India ? "Aje bhArata kayAM che?" e viSaya upara vyAkhyAna ApavA mATe viziSTa koTinA vidrAnA tathA vicArakone nimaMtraNA mekalavAmAM AvyA che, nakkI thaye jANa karavAmAM Avaze. maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMgha , 255 + evAM to vistRta prema ne dariyAdila sarvagrAhitA hatAM ke te pachInA varSomAM teNe badhI jAti, dharma ane varNanA seMkaDo prazaMsakone potAnA bhaNI AkarSyA hatA. na to eNe koI phakIrI-kaphanI dhAraNa karI, na e 'zAgirdo (ziyA) pedA karavAnI phekaTarI' banyA. e tA sAdA peAzAkamAM rahevA lAgyA ane muMbaInI eka nAnakaDI galImAM eka nAnI dukAna rAkhIne urdU pustako vecIne rojI raLavA lAgyo, je koI tenI dukAnanI eka vakhata paNa mulAkAta lenuM, tene tenuM eTaluM badhuM kheMcANa thatuM ke tenI pAse pharIne javA te eka yA bIjuM bahAnuM zeAdhanuM. eka meTA makAnanI eka nAnakaDI oraDImAM e taddana ekalA peAtAnI rAtri gALatA. enA dilamAM allAhanA smaraNanI mALA cAlatI hoya tyAre e bilakula cUpa thaIne khAmoza besI rahetA. tenA pustako vecavAno dhaMdho paNa pratyeka kalAke japAtI allAhanI eka ' tasbI ' ( mALA ) ja hatA ! "A rojI raLavAnA dunyavI kAmamAM tame tamArI jAtane zA sArU' rokI rAkhe che?" tenA keTalAka prazaMsako eka divasa tene kahI rahyA hatA, "tame tamAro badho ja samaya baMdagImAM gALI zako eTalA sAru tamane sagavaDomAM rAkhavAmAM amane khUba ja AnaMda thaze. " .. 'paraMtu A pustako vecavAnA vyavasAya e paNa eka prakAranI baMdagI ja che ne! kAma e bhakita che, bhakita e kAma che. vaLI bhakate e sadA dhyAnamAM rAkhavuM joIe ke gulAbanA attaranI maheka rUnA pUmaDAmAM saMtAyelI rahe--eTale ke bhakita gupta rahe, nahIM te e potAnI sUkSma chetarAmaNImAM sarI paDaze." "tamArA jIvanamAM tamArI upara da:khA paDayAM che ke? jo paDayAM hoya te tame tenA sAmano kevI rIte karyA ane cittanI zAMti tathA samatA kevI rIte pAmI zakayA?" "mAro Azaro sadAne mATe allAhanuM nAma rahyo che." temaNe javAba Apyo. "zuM tame ema kahevA mAgeA che ke tame temanuM nAma raTo che ane takalIpho gAyaba thaI jAya che? AvA upAye amane te mArAM du:kha! dUra karavAmAM koi madada karI nathI ! ' 66 raTaNa nahIM paNa maraNa, judAI nahIM paNa joDANa, dUta nahIM paNa adbhuta...aikaya...anusaMdhAna... !" hatA enA marmabharelA uttara. " ame tamane samajI zakatA nathI, " sau prazaMsako kahI UThayA. paLabhara mATe e cUpa rahyo ane pachI eNe rahasya khAlyuM, " jyAre paNa tamArA jIvanamAM koI du:kha ke saMkaTa Ave tyAre khullAmAM tArAbharyA AkAza nIce athavA koI sAgara kinAre athavA koI TekarI para jaIne besA ane tame e sau pAsethI sahAnubhUti pAmazA." anuvAdaka : mULa aMgrejI: prA. pratApa ja. ToliyA zrI gurUdayALa mallikajI saMdha dvArA cAlatu hAmiyApathI upacAra kendra A upacAra kendra saMghanA navA kAryAlayamAM zarU karavAmAM Avela che - tenA samaya ravivAra tathA guruvAra sivAyanA divasoe bapA2nA 300thI 4-30 sudhInA rAkhavAmAM Avela che. saMghanA sabhyo tathA prabuddha jIvana"nA vAcakone vinaMti che ke, uparokata upacAra kendrano lAbha levAnI potAnA paricitAne bhalAmaNa karatA rahe. maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMgha
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ 259 prabuddha jIvana tA. 16-3-70. ke sarvodayane mArga para " gAMdhIjInI bAbatamAM eka vAta khAsa dhyAna kheMce evI che, amArI mAbApa' evI paMgu sthiti UbhI karI che. eTale janatAne ane te e ke teo rAjasattAthI aLagA rahyA. bIjA dezamAM jayAre abhikrama jagADavAnuM kAma mukhya che. te mATe kAryakaronI moTI ja krAMti saphaLa thAya che, tyAre e krAMtine netA dezanA sarvocca sihAsana joIze. racanAtmaka kAryakarone gAMdhIjIe kahyuM ke tamAre sarakAranI para jaIne bese che. paNa gAMdhIjIe tema na karyuM. are, sattA tarapha pAchaLa-pAchaLa pharavAnI jarUra nathI. sarakAra ja tamArI pAchaLa-pAchaLa emaNe DhakIne joyuM paNa nahIM. sattAmAM jaIne rASTranuM utthAna thaI Avaze. gAMdhIjInI lokazakitanI kalpanA dekhAva karanArI ke maracA zakaze, evI jo emanI mAnyatA hota, te emaNe rAjyasattA hAthamAM laI janArI nahotI. emanI kalpanA te racanAtmaka kAryanA jora lIdhI hata. upara UbhI thayela lekazakitanI hatI. te khaMDanAtmaka nahIM, paNa ' paMDita neharu vagere emanA sAthIo rAjasattAmAM gayA. racanAtmaka hatI. paMDita neharu upara te janatAne apAra prema hato. teo dezanA te lokone samajAvavA, emanI sevA karavI, emane pagabhara lagabhaga alikhita sarvasattAdhIza ja hatA, eTalI badhI sattA karavA, e gAMdhIjInI rIta hatI. paNa keMgrese gAMdhIjInI salAhanI emane maLI hatI. garIbo mATe paNa emanA manamAM tAlAvelI hatI. upekSA karI. tenA zA hAla thayA te ApaNe joIe chIe. racanAtema chatAM rAjasattA mAraphata teo zuM karI zakayA te ApaNe joyuM. tmaka kAryakaro cULa zabda pakaDIne beThA. paNa bekArI-nivAraNa pUrata garIba vadhu garIba banyA ane dhaniko vadhu dhanika. bekAranI maryAdita udeza racanAtmaka kAmane kyAreya nahote. gAMdhIjI te racanAsaMkhyA vadhI. hajI badhAne pUratuM anna maLatuM nathI, rahevAne chAparuM tmaka kArya dvArA ahiMsaka samAja nirmANa karavA mAgatA hatA. nathI. hajAro gAmamAM hajI pIvAnA pANInIye sagavaDa nathI. chellAM lAkhapati koDapati bane ane mahenata karanAre bhUkhyA sUe, 20 varasamAM dezamAM kAMI ja nathI thayuM ema huM nathI kaheto paraMtu ane chatAM samAjamAM zAMti rahe e napuMsaka samAja gAMdhIjI je kAMI thayuM tene Arthika lAbha dhanavAnane, upalA madhyama vargane, IchatA nahotA. zeSaNa, viSamatA spaSTa hiMsA ja che. ahiMsaka mANasa meTA kheDUtone maLyo. nAnA dukAnadAre, madhyama varga, garIba, bhUmihIne, A hiMsA paNa kadI sahana na karI zake. paNa A daSTikoNa te AdivAsIo, vagere te evA ne evA ja rahyA, athavA emanI gAMdhIjInA badhA ja sAthIo lagabhaga bhUlI gayA hatA. AvI sthiti vadhAre bagaDI. garIba ane tavaMgara vaccenI khAI aMgrejonA hAlatamAM je vinobA AgaLa AvyA na hota to ahiMsaka krAMtine vicAra bilakula bhUlAI ja gayA hatA. gAMdhIjIne pheTe gharamAM rAkhe vakhata karatAM Aje UlaTAnI vadhI che. hota, temanAM pUtaLo UbhAM karyo hota, janmASTamI, rAmanavamInI jema eka ja pakSanuM rAja hatuM eTale ema thayuM ema paNa have te gAMdhI jayaMtIe upavAsa karyo hota; ane pachI gAMdhI-vicAra - kahI zakAya tema nathI. ghaNAM rAjyomAM anya pakSo paNa sattA upara base varase AphrikA ke amerikAthI Ayata karavA paData. paraMtu Aje AvI cUkayA che. are, sAmyavAdIo suddhAM sarakAra calAvI cUkayA vinobAjInA AMdolanane kAraNe gAMdhIjIne ahiMsaka krAMti ane che. chatAM rAjasattA mAraphata emaNe zuM karI batAvyuM AmUlAgra samAja-parivartanane vicAra unnata rahyo che. gAMdhIjIne raste judo hato. sarakAranI maryAdA teo jANatA e AMdolana dezamAM cAlyuM, temAMthI bahu maTI zakita pragaTa hatA. sarakArI prayatna uparAMta bIjuM zuM zuM karavuM paDaze tenuM bhAna thaI che ane AzA nirmANa thaI che ane hajI te bahu ja ochI emane hatuM. ekalI sarakAra to dubaLI raheze. tenI zakita paNa maryAdita zakita A AMdolana pAchaLa lAgI che, jo moTA moTA netAo ja haze. tethI rASTranirmANa mATe bIjuM kaI saMgaThana joIze. teo ane dezabharamAMnA kAryakaro kevaLa sAta divasa paNa eka sAthe A cintaka hatA. emanAmAM dUradaSTi hatI. kAmamAM lAgyA hota, te nirALuM ja darzana thAta. cUMTaNI vakhate tethI ja chelle teo lakhI gayA ke "rAjakIya svataMtratA to jema, gADI, gheDA, jIpa laIne nIkaLI paDe che, rAta ne divasa lokonA maLI, paNa Arthika, sAmAjika temaja naitika svataMtratA maLavAnI kAna phADI nAMkhe evo joradAra pracAra cAle che. karoDo rUpiyA pANInI hajI bAkI che. bhArata lekazAhInI dizAmAM jema jema AgaLa jema kharcAya che, ane badhA AkAzapAtALa eka karI de che, evI vadhatuM jaze, tema tema nAgarika-zakita ane sainika-zakita vacce zakita je A AMdolana pAchaLa lAgI hota, to AjanA karatAMye saMgharSa Ubho thavAno saMbhava che. tethI sainika-zakita nAgarika-zakitanA niyaMtraNa heThaLa rahe evI samAjaracanA ApaNe UbhI karavAnI che." khera, Aja sudhImAM A AMdolananuM je pariNAma AvyuM A mATe koMgrese klANuM-phalANuM karavuM paDaze ema teo lakhI . che, te paNa ghaNuM AzAjanaka che. gAMdhIjIe batAvela ahiMsaka zakayA hota. paraMtu emaNe evuM kAMI kahyuM nahIM. UlaTAnuM emaNe mArge sarvodayI samAjaracanA pAyAmAMthI UbhI karavAnuM A kAma te lakhyuM ke A mATe AjanI keMgresa barakhAsta karIne lokasevaka che. grAmadAna dvArA AjanI lokazAhIne vAstavika banAvavA mATe saMgha nAmanuM navuM saMgaThana UbhuM karavuM. A emanuM chelluM vasiyatanAmuM paNa eka bhUmikA nirmANa thAya che. gAmegAmathI lokonA pratinidhio hatuM. paNa emanA sAthIoe na mAnyuM. pariNAme Aje have keMgresanA ' dhArAsabhAmAM ne lokasabhAmAM melavA paDaze. tyAre ja A je lokazA hAla che te ApaNI najara sAme che. zAhInI viDaMbanA thaI rahI che te baMdha thaze. grAmadAnI gAmanI - - gAMdhIjIne koMgresanuM rUpAMtara karavAnI jarUra kema lAgI? kema ke grAmasabhAone sakriya banAvIne A badhuM karavAnuM che. A eka bhagIemanI sAme sAta lAkha gAmamAMnA dareka kuTuMbanA bhalAne vicAra ratha kAma che. paNa te karyA vinA AjanI anekavidha samasyAone hato. te mATe emane sAta lAkha svayaMsevako joItA hatA. emaNe bIjo koI upAya paNa nathI. kahyuM ke badhA loko sarakAramAM javAnI doDAdoDI karaze, to temAM tamAruM - vinebAjInuM kAma e AvuM pAyAnuM kAma che. e rAjanIti ne dezanuM nukasAna thaze. thoDAka loko tyAM jAya. bAkInA badhA te nahIM, paNa lokanIti che. kharuM lokonuM rAjakAraNa e ja che. meM rAjalokone jAgRta karavAnA, lekazakita saMgaThita karavAnA, lokonI sevAnA kAraNanuM tema ja AkhI duniyAnI krAMtinuM pUratuM adhyayana karyA satata navA vicAra ApatA rahevAnA pAyAnA kAmamAM lAge. pachI tathA A dezamAM samAjavAdI pakSa vageremAM rahIne je anu- gAMdhIjIne khabara hatI ke aMgrejoe janatAnI parAkramanI, bhava thayA te badhuM ja dhyAnamAM laIne khUba vicArapUrvaka A mArga svAvalaMbananI, abhikramanI bhAvanA mArI nAkhI che, ane 'sarakAra apanAvyo che. jayaprakAza nArAyaNa
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-3-70 prabuddha jIvana 257 = = AgamavANI ane adyatana vaijJAnika saMzodhana kA (gatAMkathI cAlu) svIkAre che. te ekAne ghera buddhivAdI nathI tema anvaAgamavANI buddhigamya nathI? vizvAsu paNa nathI ema jaNAvI, kavizrI kahe che :zradhdha, AcAryazrIe A vivAdAspada carcA mATe vidvAnonI. "mAnavabuddhi jenA viSayamAM kAMi paNa na karI zake, na samajI pariSada tema ja vicAraka saMmelananI vAta karI che. huM tene saharSa zake tene mAnavuM te vizvAsa che ane A buddhi jenI virUddha nirNaya svIkAra karuM chuM. te viSe meM mArA lekhemAM tema ja vyakitagata kare, take tema ja pratitarka pracalita vizvAsathI koi paNa bhina patromAM keTalIya vAra mArA vicAro rajU karyA che. hA, A bAbatamAM tene prakAzita karI de te paNa paraMparA tema ja zraddhAnA nAma eka vAta spaSTa karI levI huM jarUrI samajuM chuM ke A vidratpariSada para pracalita mAnyatAone ja mAnyA karavI te andhavizvAsa che.' ke vicAraka saMmelana je paNa hoya, vyApaka bhUmikA para hoya tema ja - kavizrIe karela A bheda-ddhA ane buddhino-barAbara nathI sArvajanika rUpamAM khullA hoya. samAjanA adhyayanazIla munirAjo, te have pachI jaNAvIza, paNa kavizrInI vicArabhUmikA A hoya prabuddha sAdhvIe, tema ja vidvAna gRhastho-sau koi mukata manathI te paNa, A kathana mujaba zAstromAM jaNAvela badhI bAbatane buddhinI temAM bhAga lai zake. phakata sthAnakvAsI ja nahIM, bIjI paraMparA- sarANe caDAvI zakAya, caDAvavI joIe ane pachI buddhigamya enA paMDitone paNa pratinidhi tarIke nimaMtraNa maLavuM joie. keTaluM che ane sAcI zraddhAne pAtra keTaluM che te nirNaya karavo joIe. vicAra-carcA bAMdhabAraNe na thatAM sArvajanika thavI joIe, jethI paNa kavizrInI bhUmikA A nathI. te paraMparAgata mAnyatAkoipaNa jIjJAsu sAMbhaLI zake. tema ja pakSamAM ke virodhamAM ene pUrI rIte cheDI zakatA nathI, tethI AgamanA be prakAra che potAnuM ucita sthAna nakkI karI zake. je paNa carcA thAya tene lekhita ema jaNAve che. ekane zAstra kahe che, bIjAne graMtha kahe che. temanA svarUpa ApavuM joie. je prAraMbhathI ja carcA lekhita rUpamAM thAya jaNAvavA mujaba zAstra bhagavadyANI che ane vItarAga sarvajJanI te sauthI sArUM. pakSanI tema ja virodhanI badhI ja carcAone vANI kevI rIte kheATI thai zake ema pote ja savAla kare che. pragaTa karavI atyaMta jarUrI che. huM mAnuM chuM ke A rIte navI bhUmikA temanA kahevA mujaba zAstra AdhyAtmika jIvanane preraNAstrota che, para koi vicAra pariSada Ayojita thAya te vaicArika krAMtinI tene koi kevI rIte paDakAra pheMkI zake ? grantha AcAryakRta che ane dizAmAM khUba ja lAbhadAyaka thaze. huM uparanI pariSadamAM svAthya A granthanuM saMkalana bhagavAna mahAvIranA pachI lAMbA samaye thayuM anukuLatAbharyuM haze to AnaMdathI bhAga levAnI IcchA rAkhuM chuM. che. AcAryo gepanakALamAM hatA tethI temanAthI bhUla thai javI. upAdhyAya kavi amaracaMdajI munie zramaNa saMdhamAMthI rAjInAmuM zA mATe ApyuM tenuM spaSTIkaraNa karavuM eka nivedana bahAra svAbhAvika che. bhagavAnanI vANI hoya to temAM bhUla kevI rIte thaI pADayuM che. A nivedana keTalAka pAyAnA muddAo upasthita kare che. zake? A bhUmikA barAbara hoya te, zAstrone viSe buddhithI vicAra kavizrI jaNAve che ke zramaNa saMdha toDavA athavA AcAryazrI karavAne avakAza nathI-te te svIkAravA ja rahyA : kAraNake sarvazanI sAthenA matabhedane kAraNe temaNe rAjInAmuM ApyuM nathI, paNa AcA- vANI che. kavizrInA mata mujaba A aMdhazraddhA na kahevAya. kavi zrIne ane zramaNa saMdhane muzIbatamAMthI bacAvavAne temane sAttvika prayatna che. koi saMsthAnA aMgabhUta hoie ane temAM vaicArika zrInI sAcI zraddhAnI vyAkhyA laie to zAstromAM je lakhyuM che matabheda thAya tyAre zuM karavuM tene AdhAra saMjoge upara ane vyakita te viSayamAM mAnavabuddhi kAMi paNa na karI zake, ne samajI zake ane nAM valaNa upara rahe che. svecchAe judA thavuM, aMdara rahI vicAra tethI temAM vizvAsa rAkhavo rahyo. paNa granthamAM je lakhyuM che temAM. parivartana karAvavA prayatna karavo, pitAthI judA vicAranA hoya mAnavabuddhi sakriya thaI zake ane buddhi jenI virUddha nirNaya kare tevA saMsthA choDavAnI pharaja pADavI, AvA aneka prakAra che. tene asvIkArya mAnI zake. zAstra ane granthane A bheda kayAMthI A praznanI huM carcA ahIM nathI karatA, paNa je mULabhUta muM : upara kavizrI rAjInAmuM Ape che te viSe kAMika kahevA icchuM chuM. Avya? mAnavabuddhie karyo ke sarvaze batAvela che? zAstromAM sarvacandranI dharatI upara mAnavIe paga mUko ane vAstavika jJanI bhagavadvANI che te mAnavabuddhie nakkI karyuM ke sarvaze kahyuM rIte candra zuM che te jANyuM tyAre kavizrIe evo mata jAhera karyo che? AgamAM zAstro kone gaNavA ane grantha kone gaNavA te ke candraprajJapti ane jambuddIpaprajJapti granthomAM je hakIkato mAnavabuddhi nakkI kare che ke sarvo nakkI karyuM che? kavizrI jene zAstro ane varNane ApyA che te yathArtha nathI ane pratyakSa pramANathI vegaLA kahe che te bhagavAna mahAvIra pachI keTalA samaye racAyA? koNe racyA? hoi asvIkArya che. A sAdI sIdhI vAta che temAM vivAda kema enA racayitA sarvajJa hatA? Agama sAhityamAM kavizrI kane zAstra jAge? kavizrIe A abhiprAya jAhera karatAM pitAnA lekhane mathALuM gaNe che ane kone grantha? zuM dhoraNe? jene zAstra mAne che temAM ApyuM, "zuM zAstrone paDakAra karI zakAya che?" vivAdanuM mULa ahIM je lakhyuM che te zabda zada saMpUrNa satya tarIke svIkAre che ke temAM hatuM. zAstro bhagavadvANI che, sarvajJa kathita che ane sarvajJanI, paNa buddhithI vicAra karavAne avakAza che? emanI kAMika evI bhagavAnanI vANI hovAthI temAM satyathI vegaLuM kAMi hoi ja na mAnyatA jaNAya che ke jemAM AdhyAtmika viSayonuM nirUpaNa hoya te zake, tethI zAstrone paDakAra ApavAno prazna raheto nathI. candra zAstra ane bIjA viSayanuM nirUpaNa hoya te graMtha. AdhyAtmika prajJapti ane jambudvIpa prajJapti banne graMthe Agama sAhityanuM viSaya kone kahevA? tattvavicArane ke AcAradharmane? aMga che ane te paNa zAstro kahevAya che. A muddAne kavizrIe je AcAradharma jIvananI sAdhanA che, tattvavicAra aMtima javAba Apyo temAMthI temanI mUMjhavaNa UbhI thai che. tonuM jJAna prApta karavAno prayatna che. jIvananI sAdhanAnuM carama kavizrIe mAnavInA be prakAra jaNAvyA che - zraddhApradhAna ane dhyeya paNa pUrNajJAna che. e sAdhanAnA mArgo aneka hoI zake tarkapradhAna. che. vyakitanI prakRti pitAne mArga nakkI kare. A badhuM chevaTe temanA kahevA mujaba zraddhApradhAna vyakita aMdhavizvArA- to koi vicAravAna vyakitae potAnI buddhithI ja vicAravAnuM rahyuM. anukaraNavAdI che ane pracalita paraMparAmAM buddhine koi avakAza kavizrI je vacalo mArga kADhavAnuM kahe che te tarkayukata nathI. nathI ema mAnavAvALI che. tarkapradhAna vyakita badhI mAnyatA ane zAstro- AgamamAM lakheluM buddhithI vicArI zakAya che, vicAravuM vicArene buddhinI sarANe caDAve che ane buddhigamya hoya teTaluM ja joIe. keTaluMka bhagavadvANI gaNI buddhithI para mAnavuM e
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ 258 mukhya jIvana paNa eka prakAranI aMdhazrAddhA che. buddhithI vicAratA dharmAdA uDI jaze e bhaya pAyAvinAnA che. samajaNapUrvaka svIkAryuM haze to zraddhA jJAnamaya hovAthI daDha thaze. alabata, gahanapaNe vicAravAnI ATalI zakita badhAnI nathI hotI. sAmAnyajana, jJAnI guraSonI anubhavanI vANIne meTebhAge svIkAre ane te pramANe AcaraNa kare te hitAvaha che. paNa je svataMtrapaNe vicAravA Icche che athavA jenI zakita che, te tema kare to te nAstika che e thana ayogya che. e paNa kharuM che ke mAnavI badhI vastuno buddhithI pAra pAmI zakatA nathI. buddhithI para evI cittanI bhUmikA che, sAkSAtkAra che. anubhavagamya cetanA che. A anubhava, vANIthI paNa para che, paNa AgamAne sarvajJanI athavA bhagavANI gaNavI ke nahi, te prazna sAthe A bhUmikAne koI saMbaMdha nathI. jaina darzanane huM buddhigamya ane vAstavavAdI Fationalist and Realist 2 g. It is not a revealed religion jainee vedone na svIkAryA, IzvarapraNita na mAnyA. vedone IzvarapraNita na mAnyA te bhagavAna mahAvIra pachI se kaDo vaSaeN lakhAyela graMthonI vANI IzvarapraNita che ema jaina darzana kema mAne? zAsrane nAme mukatavicAranA drArA baMdha karavA e mAnavInI AdhyAtmika pragatine rUMdhe che. jaina darzanamAM tattvavicAra ane AcAradharma che. tevuM anya darzanamAM paNa che. vartamAnamAM paNa samartha ciMtako navuM ciMtana kare ja che. ahiMsA ane satyanA AcaraNanA navA svarUpe gAMdhIjIe batAvyA. gAMdhIjI potAne sanAtanI hindu kahetA chatAM hindu dharmanuM vizALa navasaMskaraNa temaNe karyuM. kavizrIe aMtamAM vidrattpariSada athavA vicArakonA saMmelananA ullekha karyo che. paNa mukata mane gahana cintana karavA keTalA munirAjo taiyAra che? cAra sAdhusaMmelana thayA. samAcArInI jhINI jhINI vigatanI carcA sivAya zuM thayuM ? vyApaka praznanI koI carcA thaI? pariSada thAya ke nahi, paNa gaMbhIra lakhANothI paNa AvA praznonI chaNAvaTa thaI zake . romana ketholika carcamAM hAla vicAranA vaMToLa jAgyA che. pApanI sA, rUDha mAnyatAonI upayogItA, pAdarI jIvananI sArthakatA, paraMparAgata praNAlikAo--A badhA viSaye gaMbhIra ciMtana cAlI rahyuM che. zrAmaNa saMsthAnuM vartamAna svarUpa, tenI AcAra praNAlikAo jaina darzananuM sAcuM svarUpa ane vartamAna jIvananI samasyAnA ukelamAM tenuM mArgadarzana, A badhA pAyAnA prazna gaMbhIra cintana mAge che. mAtra sthAnakavAsI samAja mATe A nathI. vidrAna sAdhu sAdhvIo ane vidrAna zrAvakonuM ekAda sammelana kadAca kAMIka upayogI thAya. jaina samAjanA AgevAne AvuM kAMIka Ayojana kare - tenI pUrvabhUmikA taiyAra karIne, te samAjanI sevA thaze. cImanalAla cakubhAI zAha 26-1-00 samApta taMtrI noMdha "AgamavANI buddhigamya nathI ?' AvA zrI cImanabhAInA praznano temanA nivedananA saLaMga saMdarbhamAM vicAra karatAM, tene sUcita artha eka ja tAravI zakAya ke jemAM Atmatatvane lagatAM tema ja bhautika jagatane lagatAM aneka vidhAno rahelAM che te samagra AgamavANI bau ika saMzodhanane pAtra che ane temAM evuM kazuM nathI ke jene antima zabda gaNIne baudhdhika chaNAvaTane pAtra banAvI na zakAya. ane jyAM chaNAvaTane sthAna chetyAM saMzAdhanadrArA navA sudhArA vadhArA ane paraMparAgata mAnyatAmAM pheraphArane paNa avakAza che ja. A rIte vicAratAM zrI cImanabhAInuM nivedana zrI amaracaMda muninI vicArabhUmikAthI AgaLa jAya che ane AgamAnA arthaghaTana mATe buddhi eTale ke tarkanuM dvAra khulluM kare che. cAlu paraMparAnA baMdhanathI mukata evA nivedana mATe zrI cImanabhAIne aneka dhanyavAda ghaTe che. tA. 1-10-69 nA 'prabuddha jIvana'mAM pragaTa thayela kavizrI amaracaMdajInA lekhanA anuvAda nIcenI mArI noMdhamAM meM jaNAvyuM tA. 16-3-70 che te mujaba, A badhI carcAnI mULa khUMca sarvajJavAdamAM rahelI che. AgamavANI e sarvajJanI vANI eTale e vANImAM zaMkA karI na ja zakAya, temAM koI pheraphAra svIkArI na ja zakAya.--A paraMparAgata mAnyatA bhautika ke AdhyAtmika saMzodhananA svIkAranI ADe Ave che. 'sarvajJa' zabdanA artha tattvajJa e rIte karavAmAM Ave te AvI koI gUMca pedA na thAya ane AgamamAM amuka vibhAga zAstra che ane amuka vibhAga graMtha che AvI kRtima bhedarekhAnuM avalaMbana levAnI koI jarUra na rahe. koI paNa kSetra sAthe saMbaMdha dharAvatA satyanA anAvaraNane koI sImA ke maryAdA hoI na zake. koI paNa AptajananA vAkaya ke vidhAna sAthe satyane sImita karavuM e satyanA svarUpanA InakAra karavA barobara che. kALe kALe yugapuruSa pAke che ane te te kALanA mAnavasamAjane lakSamAM laIne tattvAvabAdha karAve che. kALaparivartananI ane avanavAM anubhave ane saMzAdhanonI asara A tattvAvabAdhanA svarUpa upara paDe che ane samayanI mAMga mujaba tatvAvabodhanuM prastuta svarUpa paNa navA vaLAMkanI--navA saMzodhananI apekSA rAkhe che. A je samaje, svIkAre ane tadnusAra mArgadarzana karAve te ja kharo samayajJa che. muni amaracaMdajInuM prasthAna - jo ke acakAvuM - khacakAtuM " to paNa A dizAnuM che. teTalA pUratA teo ApaNA vizeSa Adarane pAtra bane che. A carcAnA saMdarbhamAM paM. becaradAsa taraphathI tAjetaramAM maLela patramAMthI thoDuMka ahiM TAMkuM te te asthAne nahi gaNAya. tee jaNAve che ke "meM kavizrI amaracaMdajIne lakhyuM che ke zAstra ane graMthanA bheda barAbara nathI. tema ja sarvajJanI mAnyatA paNa mArA vicAra pramANe barAbara nathI. chatAM sarvajJa mAnavA hoya te mahAvIra, kapila, kaNAda ane gautama - buddhane sarvajJa mAnavA joIe, AcArya haribhadra te e badhAne sarvajJa mAnavAnI vAta karela ja che. sarvajJatAnA saMbaMdha tattvasAkSAtkAra sAthe che, vItarAgatA sAthe che, nahi ke tamAma dravyo ane paryAyo tathA bhUta-bhaviSya vartamAnane jANavA sAthe che. zAstra ane graMtha evA bheda barAbara nathI. zAstramAtra apUrNa hoya che, pachI te game te zAstra hAya. evA mArA vicAra che." paramAnaMda vasaMta vaibhava kokila kUjyo kAnanamAM tyAM vAyue vAta phelAvI, vheNamAM vaheto kAnamAM kahetA vasudhA vasaMta AvI, yauvana lAvI ALasa choDI UMgha urADI bheTaNa lAvI laIle, udadhi, gAya ne Urmi e jhIle sUtI kAM mukhaDe vIle, pUrNa bharI le che..... jhabakIne tyAMto dharaNIe dIdhe jIrNa sALu phagAvI, nava paTakULe jobana jhIle vaijayaMtinI veNI sajAvI, jAjama bichAvI kesuDo ketakI mogaro mAlatI sAhelI saue sajoDe, gulAba ne gulabAsa pArijAta sAthe juIjAI sADe, jaI jAI saDe borasalI byugala vagADe ne caMpelI cAMpalI bolI, sUrajamukhI sajaja thayA pelI sevaMtI cheka ja bhALI, pUrI raMgoLI kayAraDe kayAraDe phlanA DAyare bhRSare bhamavA mAMDayuM, OM samajayA viNa adha khIlI kaLiye taruthI hAsya urADayuM, hAsya, UrADayuM che...... pArasa pIpaLe aMkhIo jhUle TeTA vaDane hiMDoLe, ziriSa / pahADo parathI jhUmIjhUmI cAmara DhoLe, ****** cAmara DhoLe suzIlA averI www.** ...... 6
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 11-7-70. prabuddha jIvana | 259 = himAlaya ane AdhyAtmika anubhUti - zrI muMbaI jena yuvaka saMghanA upakrame jANItA sAhityakAra ogaLI gayo. temanI prastAvanAnA zabdanAvinya mane mArA aMtakizanasiMha cAvaDAne vArtAlApa saMghanA zrI paramAnaMda kApaDiyA ranA UMDANathI Akaryo. gRhamAM tA. 1-3-70nA roja sAMjanA cha vAgye yojavAmAM vaoNTakInsane meM tenA viSe pUchayuM ke, "bhAi, A svAmI lo hato. saMghanA maMtrI zrI subodhabhAI ema. zAhe vakatAne kRSNaprema che kaNa ane kayAM rahe che?" temaNe kahyuM ke "teo himAlayamAM ricaya ane temane AvakAra ApatAM kahyuM ke "gujarAtanA eka prathama AmeDA pAse kayAMka rahe che." tyAra bAda temanA be pustaka meM paMkitanA sAhityakAra tarIke te Apa sau zrI kizanasiMhabhAIne oLakhe vAMcyAM, e pustako mane eTalA badhA gamyA ke svadeza pAchA pharyA pachI chA, paraMtu huM Apane ema kahevA mAguM chuM ke teo sAhityakAra upa tene naze ghaNA lAMbA samaya sudhI rahyo. paraMtu samayanA vaheNa sAthe rAnta sIcA arthamAM sAdhaka paNa che. chellA ATheka varSathI teo mATe A kepha paNa dhIme dhIme e thato gayo. evAmAM mArA mitra bhAge himAlayamAM 8000 phITanI UMcAI para AvelA svAmI kRSNapremanA miratalA AzramamAM rahe che. hamaNAM ja ame vimalA zrI umAzaMkara jozIne maLavAnuM thayuM - teo e arasAmAM nainitAla bahenanI zibiramAM sAthe hatA tyAre meM e vize AnaMdAzcarya vyakatA javAnA hatA. temane meM svAmI kRSNapremanA pustako vAMcyA pachI karyuM tyAre temaNe jaNAvyuM ke 40 varSanA jAhera jIvana daramiyAna mArA mana upara aMkita thayelI tenI adbhUta chApa viSe vAta karI meM pratiSThA, sevA, saMpatti vagere badhuM ja prApta karyuM hovA chatAM mane ane temane teo avazya maLe tathA temanA vizenI mAhitI jIvananI je caritArthatA kayAMya nathI maLI te mane himAlayamAM ane svAmI kRSNapremanA sAnnidhyamAM maLI che. emanI A Fulfilment letA Ave ema meM bhalAmaNa karI. teo e bAjue pharIne of life vALI vAta mArA cittataMtrane sparzI gai che ane tethI ja doDheka mAsa pachI pAchA AvyA. teo temane maLI AvyA huM zrI kizanasiMhabhAIne vinaMti karIza ke teo Aje ApaNI hatA. temaNe kahyuM ke "miratolA khAte eka rAdhAkRSNanuM maMdira che tyAM samakSa emanA AdhyAtmika ane svAmI kRSNaprema temanA eka ziSya AziSa mahArAja sAthe rahe che. tyAra bAda zrI kizanasika 3 THka, pravacana zarU karatAM teo pote aMgreja che. temanI mulAkAta pachI mArA upara evI chApa jaNAvyuM ke:sAmAnya rIte koI paNa vakatAnI oLakhANa apAya che tyAre paDI che ke mArA jIvanamAM graMthi vinAne A nirgatha mANasa meM tenA pratyenA prema ane Adarane laIne atizayokitapUrvaka tenI kadI joyo nathI. umAzaMkara keInA abhAvamAM jaladI kheMcAI oLakhANa ApavAmAM Ave che. ane AthI vakatA mATe meTI jatA nathI e mArA mananI chApa hatI ja ane emane moDhe svAmI muzkelI UbhI thAya che. hA, paNa temAM pote pitAne navI navI rIte kRSNaprema viSe Ave abhiprAya sAMbhaLyA pachI temane maLavA mATe oLakhate thAya che. AvI eALakhANathI phu lAvAne badale huM mArI jAtane tapaNuM chuM, vIMkhuM chuM, pakhuM chuM; tenI nirbaLatAne huM cAvaDAnA mArUM mana vadhAre Atura thayuM. mitra tarIke taTastha rIte joI zakuM chuM. 1960 mAM huM mArA eka mitra bacubhAI ghIyAnI sAthe - zrI subodhabhAIe mane kahyuM, "himAlaya ane AdhyAtmika kailAsa-mAnasarovarane raste ADA sudhI gayA ane tyAMthI pachI anubhUti vize bele." ame miratolA pahoMcyAM. - AdhyAtmika anubhUti zabdo dvArA vyakata karI zakAtI nathI, prajJA, buddhi, bhAva, lAgaNI vagere dareka mANasamAM dareka vakhate eTale AdhyAtmika anubhUti viSe belavuM muzkela che. . heya che ke, jyAre keI vibhUtine mANasa maLe che tyAre, barTAnDa rasele kahyuM che ke AdhyAtmika anubhUti vize vAta karavI - kamaLanA phulanI pAMkhaDIonI jema jIvananI badhI pAMkhaDIo emAM sAMbhaLanArane lAbha thAya che ane belanAranuM abhimAna thAya che-e sivAya kAMI thatuM nathI. khulI jatI hoya che - mANasa praphullita bane che. eTale vibhutine huM pote AdhyAtmika anubhUti pAmelo mANasa chuM tema mAnavA prabhAva paDato hoya che. ame tyAM pahoMcIne svAmI kRSNapremane ane huM taiyAra nathI. huM je jIvana jIvI rahyo chuM te vize mArA anubhave AziSa mahArAjane joyAM tyAre AgalI rAtre mane je svapna AveluM kahuM. bAkI mANasane ahama bahu bhayaMkara vastu che. mArA 40 varSanA temAM je be vibhUtionA darzana thayA hatA ane A vistAranuM sAmAjika, sAMskRtika, sAhityika jIvanathI mArI sArthakatA parA je sRSTisauMdarya, je lAvaya mane jovA maLeluM, barAbara te ja kASTAe pahoMcI ane mane tene saMtoSa letuM hatuM, ane ema thatuM lAvaya ane te ja vyakitaene joIne eka adbhuta anubhava hatuM ke meM ghaNuM meLavyuM che-ghaNe saMteSa laI zakAya evuM jIvana thayo. jIvananI jhaMkhanAne, parama abhipsAne visAme maLe tema ghaDatara thayuM che. paraMtu jayAre mUlyanuM kalevara badalAI gayuM tyAre e temanA milanathI mane visAme maLe. badhI ja sArthakatA nirarthaka banI gaI. jIvana vize vicAravAnI dizA bIjA varSe mArA patnI sAvitrI sAthe huM temanI pAse gayo. badalAI gaI. e dizA kema badalAI gaI tenI spaSTatA mATe mArA meM temanI sAthe rahevAnI amArI icchA vyakata karI. temaNe kahyuM, A jIvanane eka prasaMga huM Apane kahuM. amArA vistAramAM be ja mANasanI vastI che, temAM tame be jaNA sane 1948 mAM paradezamAM badhe pharIne jayAre yuropathI svadeza Ave to vastI bevaDAI jAya, ema kahIne temaNe saMmati na ApI. ethI pAchA pharavA mATe meM TikiTa buka karAvI tyAre sTImare laMDanathI traNa ame AbheDAthI mirAlA eka varSa sudhI AvatA jatA rahyA. aThavADiyA meDI upaDavAnI hatI, eTale samaya tyAM pasAra karavA tyAra bAda pharI eka vAra darakhAsta mUkI ke amArI kAyama mATe mArI pAse pasaMdagInA be viSayo hatA - eka, sArAM nATake jovAM ahi ja rahevAnI IcchA che, kAM have amane ahi rahevAnI saMmati ane bIjuM, sArA pustakonuM vAMcana karavuM. eTale, eka pustaka vijetA jahona vaoNTakInsanI dukAnamAM huM gayo. ane AdhyAtmikatA Ape athavA te ame pAchA vaDodarA jaIne rahIe. aMte tyAM viSe sArAM pustakonI mAgaNI karI. temaNe mane eka kabATa kAyamI rahevAnI amane maMjUrI maLI ane e rIte chellA ATha jovA Apyo, temAMthI paheluM ja pustaka je mArA hAthamAM AvyuM te varSathI ame tyAM rahIe chIe. "bhagavadgItA ane ga" nAmanuM pustaka hatuM ane tenA lekhaka muMbaInA 'ceIna bukIMga" nA jIvananI manane Teva paDayA pachI svImI kuNaprema hatAM. tyAM nIsaraNInA pagathIyA upara besIne te pustakanI prastAvanI huM joI gayo. phakata e prastAvanA AvA sthAnamAM besavAnuM thAya tyAre mANasa potAnA manane pUche vAMcatA ja, huM zabdanAvinya jANakAra chuM, zabdone vividha rIte ke tAre zuM joIe che? sAmAnya rIte mANase mananA gulAma hoya raju karavAnI mArI pAse kaLA che e je mAro ahama hato te che, mana kahe tema ja kare. paNa keTalAka mANase mananA mitra hoya
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhu jIvana 260 che- mana kahe tema karatA nathI. manane khissAmAM rAkhe e ja mananA mitrA, manane pele pAra beThela cetanA parathI kharuM kArya thatuM hoya che. ghoDA para beThelA asavAranI jema manane khUba paLoTIne, khUba gadeDIneM mananI pakaDathI bahAra AvatAM zIkhavuM joIe. svAmI kRSNapremane maLatAM pahelA anubhava e thayo ke mananI sattAnI uparavaTa thaIne jIvatA mANaso sahajapaNe jIvatA hAya cheyaMtravat nahi. tenA purAvA zuM te pote na Ape - emanI pAse je bese te Ape. ApaNe saMkalpa karIe chIe, paraMtu temAM paristhiti pramANe bAMdhachADa karIe chIe. AcaraNapUrvakanuM darzana jIvanamAM pragaTa thAya tyAre jIvana saphaLa thAya. jemake gulAbanuM phUla - tenI saurabha e ja tenI vANI che. dIpakanI yAta-prakAza e ja tenI vANI che. hu A chuM ema jeNe kahevuM paDe che te te! te nathI ane nathI ja, parivartananI sauthI maMgaLa ghaDI te mRtyu che. ApaNA kavi omakAranAthanI oLakhANa ghaNA mitre temane 'ahaMkAranAtha' kahIne ApatA hatA, eTalA svabhAve teo ugra hatA - eTaleA temaNe ahaMkArane poSyA hatA. temanI aMtima mAMdagI vakhate temaNe gujarAta sarakArane kAgaLa lakhyo ke, mane tame eNrakanDIzanDa DabbAmAM bharUca pahoMcADo, kemake mArA meAbhA pramANe A sivAyanA anya vargamAM huM musApharI na karI zakuM. mane e jANavA maLyuM eTale huM temane maLyo ane meM temane vinaMti karI ke, "AkhuM jIvana sanmAna tamArI pAchaLa doDayuM che. ane A vidAyaveLAe sanmAnanI pAchaLa tame doDo che?" temane satya samajAyuM - ahaMkAra ogaLI gayo ane temaNe kahyuM, "have mane bharUca laI jAva - huM AvavA taiyAra chuM." jo gaMgAtrI pahoMcavuM hAya, gaMgAnA mULane pAmavuM hoya te tenA pravAhathI, tenI dhArAthI UlaTI dizAmAM javuM joIe. "dhArA"ne UlaTo zabda che "rAdhA" - to rAdhAnI jema samarpaNabhAvathI cetanAnI dizAmAM antaryAtrA karavI joIe. ahaMkAra chUTavA joIe. namratA dvArA paNa ahaMkAra pragaTa thAya che te viSe paNa jAgRta rahevuM joIe. mane A rIte Apa saune maLavAnI taka ApI te badala huM Apa saunA AbhAra mAnuM chuM. tyAra bAda saMghanA maMtrI zrI cImanalAla je. zAhe vakatAnA aMta:karaNapUrvaka AbhAra mAnyo hato ne saMghanI vatI zrI nIrUbahena zAhe kizanasiMhabhAIne hAra paherAvyo hato. tyArabAda ThaMDA pINAne nyAya ApI prasanna vAtAvaraNamAM sau vikharAyAM hatAM. saMkalana : zAntilAla TI. zeTha mudraNazuddhi 16mI phebruArInA aMkamAM pahelA pAne bIjI kolamamAM pahelI lITImAM 'prathama vizvayuddha temanA jIvanamAM khoTo palaTo ANyo' ema chapAyuM che tyAM 'khATA' zabda che tene badale 'meTo 'ema vAMcavuM. pAnA 234 upara trIjA pArigrAphamAM bIjI lITIne cheDe 'yadIbhUmi ' chapAyuM che tyAM 'bhakitabhUmi' ema vAMcavuM. tA. 1lI mArcanA aMkamAM pAnA 244 upara "cicaNa khAte 'mahAvIra nagara ' nAmanuM AMtararASTrIya kendra sthApavAnI yojanA" e mathALA nIcenI prakIrNa noMdhamAM " phaMDamAM kula rakama 6,90,000 nI maLI che ema chapAyuM che te barAbara nathI, paraMtu e rakama 69,000 nI che, te tema sudhArIne vAMcavuM. ane tA. 5-3-70 sudhImAM e AMkaDo / . 1,06,000 sudhI pahoMcyo che tema zrI aMbubhAI -taMtrI jaNAve che. tA. 16-3-70 sahajIvana zibira (prabuddha jIvana'nA tA. 16-2-70nA aMkamAM jAhera karyA prazna suzrI vimalAbahena ThakAranA sAnnidhyamAM vihAra taLAva para mena baMgalA khAte zukravAra tA. 27-2-70 thI ravIvAra tA. 29 sudhI eka sahajIvana zibiranuM Ayojana karavAmAM AvyuM hatuM, Azare 90 bhAIbahenoe lAbha lIdhA hatA. aDhI divasanA kAryakramane saLaMga hevAla zrI. subodhabhAI ema. zAhe lakhI A che teno pUrvArdha 'prabuddha jIvana'nA vAMcakonI jANa mATe nIce praga karavAmAM Ave che. maMtrI) amane apAyelI sUcanA pramANe zukravAre savAre barAbara 9 vAge ame vihAra leIka pahoMcI gayA. saue tyAM pahoMcavAnI vyavasthA peAtAnI meLe karavAnI hatI. tema chatAM aMdherI (pUrva) sTezana pAse eka basanI vyavasthA rAkhavAmAM AvI hatI. zibiranI tamAma vyavasthA vilepArle rahetAM pArekha daMpatIcaMdrAbaeNna pArekha ane temanA pati zrI vasubhAI--tathA temanA mitrae karI hatI. sAmAnyarIte vimalAtAI jyAre paNa muMbaI Ave che tyAre teo pArekha daMpatInA " . muMbaImAM A prakAranI zibira sauprathama ja yojavAmAM AvI hatI. taLAvanI vizALa jaLarAzi vaDe najarane bharI letuM ekAMta sthaLa, cAreMbAju ramaNIya hariyALI ane nirava zAMtithI citte anubhavI. amArA nAma vagerenI noMdha karIne amane zibirArthInA beja tathA zibiranA chApelA kAryakrama ApavAmAM AvyAM. zibiranA kAryakrama savAre 7 thI chaNA sAmUhika mauna - prArthanA, 10 thI 11 tAInuM pravacana, 11thI 3 bhAjana - ArAma, 3-30thI5 praznArI, 5thI 6-30 haravApharavA mATe, 6-30thI 7-30 bhAjana, 8 thI tA. mauna - saMgIta ane 10 vAge zayana-e rIte rAkhavAmAM Avyo hatA. prasarjAtA barAbara 9-30 vAge vimalAbena tathA zibiranA bIjA mahemAna zrI. kizanasiMha cAvaDAne laIne vasubhAInI meTara AvI pahoMcI tyAM sudhImAM lagabhaga badhA ja zibirArthIo AvI gayA hatAM ane upara nIce thaIne meIna baMgalAnA cArapAMca khaMDo tathA leAbIomAM potapotAno sAmAna mUkIne svasthapaNe nIce pravacanakhaMDamAM bhegA thayA hatAM. mitrAe pravacanakhaMDane zaNagAryo hato. phU le| ane agarabattInI maheka vacce daza vAge zibirano prAraMbha thayo. zrI ravindra trivedIe eka suMdara gItathI zarUAta karI. "yaha garvabharA mastaka merA, prabhu caraNa dhUla taka jhUkane de. ahaMkAra vikAra bhare. manako, nija nAmakI mAlA japane de..." tyArabAda caMdrAbena pArekhe sahajIvana zibiranI bhUmikA samajAvI ane bahu ja TUMkA gALAmAM taiyArI karI hovAthI koIne kAMI taklIpha paDe te! mApha karavA jaNAvyuM ane vimalAbenane premanA pratikarUpe puSpanI mALA arpaNa karI. jJAnanA zibiranuM udghATana pravacana karatAM pU. tAIe emanI preraka hiMdI bhASAmAM bolatAM jaNAvyuM ke, "satya samajavAnI jijJAsAnA udbhava thavA e eka parama maMgala ghaTanA che, eka durlabha varadAna che. pachI mANA bIjAMonA anubhava vaDe maLelA saMgrahathI saMtRpta thato nathI. satya vizenI A abhimukhatA ja svayaM avasara banI jAya che. A zibirane tame sahajIvana zibiranuM nAma ApyuM che. A sahajIvana zuM.che te ApaNe jANIe chIe? 'sahaastitva' Aje ApaNe 'sahajIvana' jIvatAM nathI, mAtra jIvIe chIe. mana eka yaMtra che ane e maMtranI gatithI mukata thaIne ja 'sahajIvana' jIvI zakAya che. ekbIjAnI sAthe jIvatAM pahelAM svane samajavAnI jarUra che. jagatanA tamAma dezomAM Aje
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA: 163-70. - prabuddha jIvana 291 eka prakAranI vidrohanI - vidhvaMsanI AMdhI chavAI gaI che. ApaNI teo khIrane badale pApaDa khAI leta, to emane paMtha lAkha varasa jIvanapaddhatimAM jarUra koI prakAranI kamI che, khAmI che, jenA ' cAlata. eTale ja huM buddhane pUrepUro nathI svIkArI zakatA.' kAraNe jIvanamAM svasthatA AvatI nathI. paraMtu mane enI bhItara bhASaNa pachI keTalAkane meM bolatA sAMbhaLyA, 'buddhane pachADI AvI rahelA navajIvananAM eMdhANa dekhAya che. mAnavInuM citta Aje dIdho. kevI moTI bhUla batAvI che buddhanA ciMtananI asvastha che, bimAra che; AvuM rUNa citta zuM jIvanamAM krAnti meM emanA nAma noMdhI lIdhAM, ane kahyuM ke, "tame loko dareka lAvI zakaze? mANasanA mana para jayAre Emotional tension bhASaNamAM Avajo. tame bhAre samajadAra zretA cho! hoya che, tyAre te pitAnuM saMtulana khoI bese che ane koI paNa samasyAne yathArtha rIte joI zakato nathI, samajI zakato nathI ane bIjA pravacanamAM meM kArla mAkarsane udhaDo lIdho: "mAkarsa ! hA, ene ukela paNa lAvI zakatA nathI. Aje ApaNI pAse je sama mAkarse jIvana vize vicAryuM che, paNa jalsanI jema pote dADhI zyAo che te mAtra ApaNI ja - ApaNA dezanI ja samazyA che rAkhavA jatA mAkarsavAdamAM briTIza udAravAdanA kITANuM AvI gayA. evuM nathI. Aje samazyAo vaizvika banI gaI che. jagatane Aje che. huM e ciMtakane kayAreya mApha nahIM karI zakuM, je pitAnI -thoDAM evA prakhara krAMtikArIe' nI jarUra che je potAnuM mAnasika dADhInA mehamAM ciMtanane adhUruM mUkI de che. mAkarsamAM bIjo virodhAsaMtulana jALavI zakatAM hoya. kharI rIte joIe to Aje ApaNane bhAsa e che ke eNe je pUMjIvAdanI sAme laDavA mATe pustaka lakhyuM, je vikRtio dekhAya che tenI jaDa kayAMka bIje paDelI che. vikRti enuM nAma "pUMjI ja rAkhyuM. A nAmane lIdhe pUMjIvAdIoe mAtra lakSaNa che; enI jaDa vyakitanI cetanAmAM che. ene lAbha uThAvyo." A cetanA zuM che? graMmAM zodhavAthI te e maLaze nahIM. ' loko hasI hasIne lothapotha thaI gayA,-mAkarsa ne Thokayo. ApaNe mananA gulAma thaI gayA che. manane pele pAra kayAMka cetanAnI jabaro krAMtikArI vicAraka che!' sattA che. ApaNe je kAMI joIe chIe, je kAMI karIe chIe, mArI mAMga vadhavA lAgI. have huM jAmI gayo, jema jema jAmata te badhuM khaMDita darzana hoya che. mANase samagratAthI jIvatAM zIkhavuM gayo tema tema vajanadAra thato gayo. huM citakanI mudrAmAM sabhAjoIze. ema thaze tyAre ja kayAMka sAcA arthamAM mAnavIya saMbaMdha banaze. khaMDamAM pravezate ane loko AdarapUrvaka haThI jatA. mAnavIya samAja pedA thaze. A majala lAMbI che, yAtrA kaThaNa che Izune paNa meM na choDayA: paNa anivArya che." - huM Izune pUchuM chuM ke jayAre tane khabara hatI ke tArI sAthe ' bapore eka praznanA javAbamAM temaNe kahyuM ke jIvanane sama vizvAsaghAta thavAnuM che, to tuM bhAgI kema na gayo? jANI joIne gratAthI jovuM hoya to manane mauna karatAM zIkhavuM joIe. manane zULI para zA mATe co? huM sukarAtane paNa jherano pyAlo pI javA tulanA karavAnI Adata paDelI che. mananuM kendrasthAna ahaMkAra che. mATe kadI mApha nahIM karI zakuM. eNe jhera zA mATe pIvuM paDe? patnI dareka cIjano e sodo karavA mAMge che. pote je mUlya AMke che te ja karkazA hatI, to tallAka ApI zakate hato !' satya che evo manane Agraha hoya che. jIvana jIvavuM e sAdA koe kahyuM, "vAha vAha! Aje AcAryo Izu ane sukarAtane bAjInuM kAma nathI. mananA mauna dvArA jIvana jIvavAnuM eka taddana . jhapaTamAM lIdhA. vicArathI vicArane kApe che! samajyA?" navuM parimANa pedA thAya che. te jovAnuM sAhasa karIe te ja jIvanane gAMdhI jayaMtI para meM gAMdhIne bocImAMthI pakaDayA - 'gAMdhInI bhUla e hatI ke svAtaMtrya - prApti pachI e vaDA pradhAna na banyA. samagratAthI joI zakAya. huM mehanadAsane pUchuM chuM ke tame zAsananI javAbadArImAMthI kema apUrNa subodhabhAI ema. zAha bhAgyA? tame kadAca vicAryuM haze ke tamAre zeravAnI sAthe cUDIdAra pAyajAmA paheravA paDaze. paNa bhalA! zuM dezane mATe lAMgATIne mahi ke moTA thavAne Ilama huM choDavo paNa eTalo ja jarUrI na hate?" vivekAnaMdanI paNa meM A ja rIte khabara laI nAkhI - "viveka mArI ane mArA kUtarAnI samasyA eka ja hatI. e ya mahattva sAro vicAraka hate. ene mATe mane prema che. paNa eNe ya eka moTI kAMkSI ane huM paNa. kUtaro zarIrathI mariyala hato, ane huM vyakitatvathI bhUla karelI. amerikA vimAna dvArA na jatAM AgabeTa dvArA gayo. dubaLa hato. moTA thavAnI ciMtAmAM dahADe dahADe e dubaLe thato e nahote jANato ke ciMtananI gati vAhananI gati sAthe saMkaLAyelI hoya che? ane tethI ja amerikAmAM vivekanuM citana dhImuM rahyuM. jate, ane huM du:khI. Ano viveka pAse zo javAba che?" ekAeka kUtarAmAM meM parivartana joyuM. e kAMIka jADo thavA eka zrotA dhImethI bolyo, te vakhate vimAna na hatAM.' lAgyo. mahollAnA kUtarAo para ene rUvAba vadhavA lAgyo. bhasa huM pUraka: cUpa raho, huM tamane nahIM, vivekane pUchuM chuM.' vAnI lIDarazIpa enI pAse rahetI. koI navo mANasa AvatA te basa, ApaNI to cArekora bolabAlA thaI gaI. eka prophesare bhasavAnI bAbatamAM enI salAha levAtI. akhabAramAM lakhyuM, 'mAkarsanA koI paNa vyAkhyAtAe enA siddhAMta meM dhyAnapUrvaka enI gatividhi nihALI. e roja savAre para ejansanI dADhIne sUkSma prabhAva nathI je.' bIjAe lakhyuM, najIkanA baMgalAmAM sAMkaLathI bAMdhela gadheDA jevaDA elaseziyana sAme 'e te gAMdhI, buddhane suddhAM sIdhA savAla kare che, ane A mahAtmAe bhasI Avate. bIjA kUtarA to tyAM jatAM paNa DaratAM. bhasIne e nirUAra thaI jAya che. eka rAte huM jouM chuM, te buddha, gAMdhI, Izu, sukarAta, viveka evI adAthI pAchA pharate, jANe elaseziyana baMdhAyelo na hota, AvIne mane pUche che: ame tArUM zuM bagADayuM che? te pote tene phADI khAta! 'amArI durgati kAM karo?" eka di' eka sAheba moTA kUtarAne laI nIkaLyA. mAre kUtaro meM kahyuM, 'tamArI sAthe mAre kaI duzamanAvaTa nathI. mAre to moTA mANasa thavuM che. jo tame IcchatA ho ke huM bolavuM baMdha garajIne dADayo. sAmevALI ghUrakayA. pachI enA mAlika ane uma- karI dauM, to mArA vize eka saMmilita nivedana ApI do.' kAvya. e cUpacApa cAlyA gaye. paNa mAre kUtaro evA ThAThathI e badhAe lakhyuM: "ame svIkArIe chIe ke AcArya pAcho pharyo ke jANe pote ja pelAne duma dabAvI bhagADa. huM badhuM ja ' harizaMkarajI eka maulika ane krAMtikArI citaka che. teo A samajI gayo. meM ene kahyuM, "gurUdeva! tame A Ilama mane kAM yuganI eka mahAna vibhUti che." na batAvyo?" kUtarAe pUMchaDI paTapaTAvI ane kAMIka kuna kuna karyuM- nIce sahI: sukarAta, Izu, gAMdhI, buddha, vivekAnaMda. eTale ke go eheDa" AgaLa vadhe. huM vadhI gayo. A nivedana chApAmAM chapAyuM. tame e vAMrayuM? meM kutarAne kahyuM, 'guru! have huM paNa jAmI gayo. zuM suMdara bIje ja di' buddha para meM eka pravacana ApyuM: "buddha be Ilama sujhADa che teM !" kUtarAe pUMchaDI paTapaTAvI. bhUla karI. eka, patnIne kahyA vagara ghara choDI gayA ane bIjI (zrI harizaMkara parasAInI hiMdI vArtA parathI) bhUmiputra'mAMthI sAbhAra, sujAtAnI khIra khAdhI. khIre buddhanA ciMtanane nabaLuM banAvyuM. jo harizcaMdra
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana tA16-370 ( 4> pU. munizrI nyAyavijayajI 2 pU. munizrI, nyAyavijayajI tA. 26-2-70 nA roja savAre saMghamAM emanAthI caDiyAtA kaMka vidvAna haze; cAritrya10 vAge kALadharma pAmyA. agAzImAM pharatA hatA tyAre ecitI | gIla paNa haze paNa emanA jevI sarvadharmasamabhAvabharI udAra lakavAnI asara thatAM gabaDI paDayA ne phakata 15 kalAkanI mAMdagI ane vyApaka daSTi bhAgye ja bIje jovA maLaze. kAraNake dharmanA bhegavI acAnaka cAlyA gayA. AjathI 81 varSa pahelAM mAMDalamAM kocalAne e gUMthavAmAM nahotA mAnatA paNa e kocaluM bhedI aMdaranA emane janma thayo hate. mULabhUta rahasyane bahAra lAvavAmAM mAnatA hoI emanA mukhethI - mAMDalamAM thayelA rUA. vIsa hajAranA phALAthI prasiddha AcArya | 'avAranavAra avanavAM satyo pragaTa thatA. zrI vijayadharmasUrIjInI preraNAthI atre mAMDalamAM sthapAyelI banArasa pramANabhUta manAtA 'ApTe saMskRta koSa' tathA "joDaNI yazovijya jaina pAThazALAmAM e 14 mA varSe dAkhala thayA hatA. koza' mAMthI kSatiSa batAvI ApanAra tathA agAunA mahAna buddhi - smRti teja hoI abhyAsamAM khUba pragati thaI rahI hatI vaiyAkaraNAthI judA paDI keTalAka zabdonI samucita ane arthasaMgata paNa pAThazALAne pachI banArasa (kAzI) mAM khaseDavAmAM AvI vyutpatti karI batAvanArA samartha vidvAna, mahAna sAhityakAra-lekhaka hoI emane enuM gheluM lAgyuM hatuM. jethI gherathI bhAgIne e kalakattA ane samartha mahAkavi uparAMta sudhArakarASTrapremI puruSa' hovA chatAM pahoMcyA ne tyAM 16 varSanI uMmare vijayadharmasurIjI pAse dIkSita hADathI e umadA saMtapuruSa hatA. svabhAva bALaka jevo nirdeza thayA bAda banArasamAM gurujI tathA vidyArthIe pAchA AvI sthira ane prakRti saraLa hoI jyAre jUo tyAre khaDakhaDATa hAsya veratA thayA hoI 4 varSanA parizrama pachI e saMskRtanA prakhara paMDita -pustakonA DhagalA vacce ja beThelA jaNAtA. thayA. ane kalakattA jaI "nyAya' nI UMcI padavI prApta karI. AvA udAtta guNone kAraNe aneka saMnyAsIe, vidrAne UgatI yuvAnImAM ja zAstronI UMDI pAragAmitA tathA gahana tathA amaladAre emanA darzane AvatA ane khUba prabhAvita thaI pAchA pharatA. vidrAne mATe e yAtrAnuM dhAma hatA, grAmajanatA tattvaciMtana pachI "adhyAtmatattvAleka' tathA 'nyAyakusumAMjali" mATe satata vahetI jJAnagaMgA hatA ane vidyArthIonA abhyAsamAM jevA zreSTha graMtho saMskRta-prAkRtapadyamAM lakhyA. mahAvIraprasAda emane madada karanAra zikSAguru hatA. kharekhara mAMDalavAsIo mATe drivedI jevA bhArataprasiddha paMDita A UgatA sAdhunI UMcI kAvya e eka dharmachatra hatA ke jemaNe chellA 20-25 varSathI sthiravAsa pratibhA, jJAnavaibhava ane tarkasaMgate dalIle vAMcI mugdha thayA hatA. karI mAMDalanI janatAne amIrasanA pAna karAvyA hatA. nAgapura ane ujajayinInA brAhmaNa paMDitoe paNa A ja sudhImAM bALaka sAthe e bALaka jevA hoI aneka vidyArthIo emane fmapoSa:YirfjhaT: jevI prazasti sAthe emane vIMTaLAI vaLatA. emAM muslima vidyArthIo paNa hatA-- harijana mAnapatra ApyuM hatuM. vidyArthIo paNa hatA. harijana vidyArthIo to madhura kaMThe bhaja Ama emane jJAnasUrya dinabharadina jhaLako jato hato. gAI emane ramADatA ane munizrI paNa emane lADa laDAvatAethI tatvanA UMDA abhyAsa bAda emaNe "jainadarzana " nAmane emanA sAnnidhyamAM AvuM nirmaLa-mukata vAtAvaraNa jAmatuM. pramANabhUta graMtha lakhI bhAratavyApI pratiSThA prApta karI, jene svAmI 40 varSa sudhI emanI prakRti ati ugra hatI. gItA kahe che premAnaMdajIe bhAratIya saMskRti ane tattvajJAnanI amUlya mUDI ke prakRti sAtti mUfrIna, nizuM: vi thiMtA tyArathI ja kahevAya gaNAvI che. zALA-kaeNlejomAM e pAThayapustaka tarIke maMjUra thayuM che ke prANa ane prakRti sAthe ja jAya. paNa temaNe potAnI hoI AjasudhImAM enI 12 AvRttio nIkaLI che ne hiMdInI mULa prakRtine ucchedI nAkhavA je bhagIratha AntarapuruSArtha dvArA paNa 2 AvRttimAM prakAzita thaI che. aMgrejI mATe paNa prayatna saphaLatA meLavI hatI e ja emanA jIvananI mahattA hatI ane e cAle che. A pachI te emaNe saMskRta-prAkRtamAM 25 ane gujarAtImAM kAraNe ja ane 6i sAdhu e sAcA arthamAM teo saMta thayA hatA. 16 graMtha lakhyA che. uparAMta hiMdImAM paNa 6 ane aMgrejImAM paNa Agama prabhAkara muni puNyavijayajI AcAryo - muni10 pustako lakhyA che. Ama pAMca bhASAo para emane bhAre ene ghaNIvAra kahetA ke sAdhune namUne je hoya te mAMDala jaIne kAbU hato. chatAM tattvajJAnanA UMDA abhyAsI ane saMskRtanA zI joI Ave. A aMge pUchatAM emaNe kaheluM ke "koI niMde teya kavi tarIke emanI vizeSa khyAti hatI. bhASA prAsAdika hovA chatAM ThIka, koI stuti kare to ThIka, koI pajave teya ThIka, kaI sevA UMcA vicAra ane tejasvI zabdothI vizeSa alaMkRta banatI. kare teya ThIka." AvI emanI sarva pratye samadhArA ja vahetI he avA vidvAna ane cAritryazIla saMta hovA chatAM e rASTra AvuM prabaLa vyakitatva dharAvavAne kAraNe meM emane 'sAdhutAne namUno bhakata paNa hatA. saradAra vallabhabhAI paTela ane maNilAla koThArI kahyo che. ne e kAraNe e pote paNa yAtrAnI daSTithI ja emane dezabhikSunI sAthe UbhA rahI, muMbaInA TAuna haeNla para emaNe mAMDala vAMdavA AvI eka aThavADiyuM rokAyA hatA. ' rASTradhvaja pharakata karyo hato. jevA e rASTra bhakata hatA tevA ja e emanA maraNanA samAcAra bahAra AvatAM ja te uparAMta sudhAraka ane krAMtikArI paNa hatA. hiMduo tathA muslimoe paNa pitAnI dukAne TapaTapa baMdha karI 1923 mAM biyAvaranA jainamaMdiramAM harijananA pravezane emanI bhavya smazAnayAtrAmAM bhAga lIdho hato. agnisaMskAra prazna UbhuM thayuM hato tyAre tyAMnA saMdhe salAha mAMgatA sudhAraka karavAnI belI rUA. 2000 mAM gaI hatI. bahArathI aneka dehatA gaNAtA sAdhuo ke zrAvako cUpa rahyA hatA tyAre emaNe tAra karI AvI pahoMcyA hatA. bedhaDaka praveza ApavAnI jAherAta karI hatI. bALadIkSAnA prasaMga kharekhara AvI eka umadA vyakita jatAM gAme dharmachatra para sAme samartha AcAryo-munio hovA chatAM emaNe ekale hAthe kheluM che ane saMghe eka saMtaratna gumAvyuM che, jenI khaTa lAMbA Takkara jhIlI bALadIkSAne kAyado pasAra karAvyo hato ne te aMge vakhata sudhI aNapUrAyelI ja raheze. vaDodarAnA mahArAjA sayAjIrAva sAthe be vAra mulAkAta thaI hatI. ratIlAla maphAbhAI zAha mAlika: zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha: mudraka ane prakAzaka: zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, prakAzana sthaLa : 385, saradAra vI.pI. roDa, muMbaI-4, Te. naM. 350691. mudraNasthAna: dhI sTeTsa pIpala presa, koTa, muMbaI-1
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ Regd. No. MR. II7. vArSika lavAjama rU. 7 prabuddha jIvana "prabuddha jaina'nuM navasaMskaraNa varSa 31 : aMka 23. muMbai, eprila 1, 1970 budhavAra zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra - paza mATe ziliMga 15 chUTaka nakala 40 paisA taMtrIH paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA kalAguru zrI ravizaMkara rAvaLanuM kendrIya lalitakaLA akAdamIe kareluM bahumAna sarvAgI navavidhAnamAM anya sAMskRtika kSetrone mukAbale ghaNA lAMbA zrI ravizaMkara rAvaLa kALa sudhI zUnyavata rahelA klAnA kSetramAM temaNe lagabhaga korI pATI upara zarU karIne cAra dAyakA jeTalA TUMkA gALAmAM gujae guruvarya, rItanI kalAlakSI asmitAmAM je javALa A te, eka - dazya kalAonAM kSetramAM Ape je mahAna phALe pradAna karyo baMgALane bAda karatAM, bhAratabharamAM ananya che. mAtra citrakaLA che ethI dezanuM bahumAna thayuM che. dezavAsIo vizvabharamAM praka- ja nahi, paNa kalAsaMskRtinAM sarva pAsAMonI jAgRti ane vikAtita thaelI ApanI siddhiothI gaurava anubhave che. sanuM emaNe hetulakSI kArya karyuM, tene jIvaMta rAkhe evI ziSyanI paraMparA UbhI karI, ane AvatI prajAnI cetanAnI preraNA ane - A rASTrIya kalAsaMsthA, bhAratIya kalAnI kSitije navI keDIe utthAnanuM prabaMdhaka banI rahe evuM A mAsika zarU karyuM tathA be pADanAra eka purogAmI banavA mATe Apane enA eka "la" dAyakA sudhI te calAvyuM. e kAryo gujarAtanA sAMskRtika ItitarIke cUMTatAM gaurava anubhave che. Apa pratyenA mAnanA pratIka horAmAM sImAstaMbha samAM che. zrI muzkarAja AnaMde A prasaMge tarIke A tAmrapatra Apane arpaNa karIne ame Apane amArI bhAvapUrvaka kahyuM ke emanA jevA kalAkAranuM mAro hAthe sanmAna thAya che tethI mArI jAtane huM kRtakRtya mAnuM chuM. vinaya zraddhAMjali arpita karIe chIe. zrI ravizaMkara rAvaLe A prasaMge AbhAra vyakata karatAM kahyuM mAha vada 8, 2026 lalita kalA akAdamInA sabhyo ke "je kALe meM kalAne abhyAsa zarU karyo tyAre citro karavAne dhaMdhe hINakamAu gaNAte hato ane mArA sahAdhyAyI mitro jeo zrI ravizaMkara rAvaLane arpaNa thayelA trAMbAnA prazastipatranI pratilipi DaoNkaTaro, vakIla, enjiniyara ke vepArI thavAnA hatA temanI haro LamAM huM pAchaLa rahI jaIza e sadA bhaya rahe . paNa mane evA 'phelezipa -pradAna samaye kalAguruvandanA buddhimAna mitro maLyA jemaNe mane kadI pAchaLa rAkhyuM nathI ane vAsantIM suSamAM gAyat temanA saMmAnamAM mAro pUro mAnabhe rakyo che. gurjarocAna-: jIvanabhara huM svataMtra dhaMdho karato rahyo chuM. kAma ke nokarI prabodhayan kalAlakSmIm mATe meM kadI lAMbe hAtha karyo nathI. jo ke AjIvikA mATe mAre kaLAnA sarva prakAranA prayogo karavA paDayA hatA : tasavIracitraka, vandyate ravizaMkara : // DijhAInara, gRthacitraka, citrazikSaka, kalAvyAkhyAtA, kalAvivecaka, thI gurjare lalita-sRSTi-vidhAyakAnAM saMpAdaka, prakAzaka-Adi vividha javAbadArIo mAre adA karavI dIkSAgurU-ravirayaM mahimAnameti / paDI hatI; paNa e sarvanI pAchaLa mArA manathI huM kaLAne eka tRptiM svakIya-tapaso madhu-gauravaM ca bhakata ane pracAraka hatA. "kalAnA uttamottama jJAna ane vivecakonA nikaTa paricayana tasmai badAnya-gurave nipuNaM namAma : // bhAgya mane sAMpaDayuM hovAthI prajA ne dezanI kalAkRtiomAM vyApta zaMkaradeva vidyAlaMkAra ciMtana ne mUlyonuM yathAzakita jJAna huM pAmI zakayo. AjanAM apa rUpa ne ardhavikasita kalAsvarUpAnI pracaMDa vAvaMTALanI vacce paNa e naMdalAla vasu, yAminI rAya Adi jevA agramAnya kalAkAro mAM TakI rahevAnA che evI mane pUrI zraddhA che. eTale Aja tathA anya kalAmanISIone je bahumAnathI vibhUiSita karavAmAM AvyA che te kendrIya lalitakalA akAdamInI 'phelozipa' nA dara sudhI meM niSThA ane aMtaranI sUjhathI mArAM darzana ne daze lakSamAM rAkhI mArAmAM rahelAM AnaMda ane ciMtana prajAmAM prakaTAvavA arthe jIjA sAthe rU. 5000ne ceka tathA kImatI rezamI zAla, gujarAtanA jIvana caritArtha karavA je kaMI prayatna karyo che tethI huM kRtakRtya thayo chuM. kalAguru zrI ravizaMkara rAvaLane, A sAthe darzAvelA trAMbAnA prazastipatra dvArA arpaNa karavAnI vidhi (pitAnI ati asvastha mArI pAse tAlIma laI AgaLa vadhelA mArA vidyArthIo tabiyatane lIdhe teo dilahI jaI zake tema na hovAthI) amadAvAdamAM Aje dezanA nAmI citrakAro, kArTUnisTa, suzobhanakAro ne kalAgaI tA. 27 phebra arInA roja, gujarAta rAjaya lalita kalA ekA nirdezaka tarIke prasiddha thayA che tethI mArAM gaurava ane yaza samRddha damInA adhyakSa zrI cImanabhAI paTelanA pramukhapade yojAyelA khAsa thayAM mAnuM che. sarakAra ke myunisipAliTI jevI saMsthA athavA samAraMbhamAM, kendrIya lalita kalA akAdamInA adhyakSa zrI muddharAja vaDIlanI sahAya vinA dezane evA zreSTha citrakAro maLI zakayA AnaMde svahaste karyo hate; je prasaMge zrI AnaMde tema ja dezanA ane prajAe saheja mamatAthI mane 'kalAguru' tarIke biradAvyuM jANItA kalAvivecaka tathA 'lalita kalA 'nA taMtrI zrI kAle khaMDA- tene huM saMteSa lauM chuM. lAvALAe paNa khAsa A prasaMge AvIne zrI rAvaLe karelI kalA jai duniyAmAM huM rahyo ane jIvyuM, jenI mamatA preraNA sevAne prazastipUrNa aMjali ApI hatI. ane kadara pAme, e duniyAne aMtaranAM bhAvathI vaMdana karuM chuM." A mAsikanA sthApaka ne gujarAtanA Adya ane agra 'kumAra ' mAMthI sAbhAra udhRta) gaya kalAkAra zrI ravizaMkara rAvaLane paricaya 'kumAra'nA vAcakone mArA bALavayaska zrI ravizaMkara ma. rAvaLanA A asAdhAraNa karAvavAnuM hoya nahi. gaI sadIthI zarU thayelA arvAcIna gujarAtanA bahumAna prasaMge mArAM temane hArdika abhinaMdana. paramAnaMda
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja marI, prabuddha jIvana tA. 1-4-70 Tepala aupha anDarasTenDiga dvArA jAyela zikhara pariSadamAM bhAga levA mATe -- yuropa bhaNI sIdhAvelA muni:citrabhAnu munizrI citrabhAnu upara jaNAvela uddezathI tA. 29 mInA roja nArI A pariSadamAM bhAga levAnuM nakkI karyuM che. munizrI svataMtra rAtrInA vimAna dvArA jInivA javA mATe muMbaIthI vidAya thayA vicAra dharAvatA ane paraMparAmukata evA eka rAnta puruSa che. temanAM che. A saMbaMdhamAM jarUrI mAhiti pUrI pADate DIvAIna lAIpha sesI- lakhANa, vyAkhyAne ane temanA vyakitatvamAM vizALatA ane vyApayaTI taraphathI maLela eka nivedana nIce ApavAmAM Ave che: katAnuM darzana thAya che. varSamAM ATha pavitra divasa daramiyAna muMbaInuM muni citrabhAnunA yuropa pravAsa aMgenuM nivedana katalakhAnuM baMdha karAvavAmAM temaNe Apela phALo muMbaInA zaherIone ajANa nathI. mAnavatAlakSI temanA preme mAnava jAtanI bhIDanA yunAITeDa sTeTa opha amerikAnA misisa DIkaramena haeNlIsTAranI vakhate temane halAvI nAMkhyA che. ane temanI preraNAthI DIvAIna - preraNA ane puruSArthanA pariNAme 1960nI sAlamAM. "The noleja sesAyaTI taraphathI bihAra, gujarAta ane keyanAmAM mAnava Temple of Understanding"--"vaicArikasamanvayalakSImaMdira"--e rAhata kendro khelavAmAM AvyA hatA. nAmanI eka saMsthA UbhI karavAmAM AvI che. duniyAnA mahAna jInivAmAM bharAnAra zikhara pariSadamAM bhAga levA mATe vAhadharmo vacce samajUtI ane samanvayanI bhAvanAne vega Apavo e nane upayoga karavAnuM hIMmatabharyuM pagaluM jaina dharmanA ItihAsamAM A saMsthAno mukhya uddeza che, misisa hailIsTarinA zabdomAM kahIe asAdhAraNa mahatvanI ghaTanA che. munizrI paradezanI bhUmi upara sI te "duniyAnA pracalita dharmonA rahasya viSe jagatanA lokone zikSaNa prathama pagalAM mAMDAnara haze. ApaNe AzA rAkhIe ke emanA ApanAruM sarva dharmonuM A kendra che." upara jaNAvela dhI TeMpala bhavya vyaktitva vaDe, vizALa jJAna ane zANapaNa vaDe jJAnano prakAza eNpha aMDarasTenDiga vaoNzIMgTanamAM eka evuM suMdara maMdira nirmANa dUra ane dUra meTA vistAra sudhI phelAze. karavA mAge che ke, jayAM vadhAre jAgRti ane mAnavI sukhanI vadhAre DIvAIna noleja sAyaTI gaMbhIra kalpanA tarapha mAnavajAta vaLe e hetuthI duniyAnA mukhya (prastuta paradezagamana saMbaMdhamAM vibhinna abhigama raju mukhya dhamene pratinidhitva ApavAmAM Ave ane jyAM e dharmonuM karatAM be nivedane nIce kamasara ApavAmAM Ave che. taMtrI) vadhAre UMDANathI adhyayana karavAmAM Ave. muni citrabhAnunA paradezagamananA saMdarbhamAM- - 1968 nA oNkaTobara mAsa daramiyAna klakattA khAte A saMsthAnA AkAye A saMsthAnI pahelI zikhara pariSada bharavAmAM muni citrabhAnunuM A paradezagamana jaina samAjamAM ane AvI hatI. A pariSadamAM "vIsamI sadImAM dharmanI prastutatA" e khAsa karIne jenA sAdhu samudAyamAM eka meTe lebha pedA kare e mukhya carcAno viSaya hate. judA judA dharmonA anuyAyIoe saMbhava che. e te dekhItuM che ke vimAnavyavahAra drArA A jAyelA A pariSadamAM nibaMdha 2ja karyA hatA. A pUripadanI pUrNAhuti paradezagamanane jaina sAdhunI nihita ane vihita AcAra sAthe A mujabanI ghoSaNA sAthe thaI hatI "AjanA yugamAM mAnavInA kaI meLa bese tema nathI. tethI jene e AcArapAlanane satta bhAvi sAthe duniyAnA dharmonI prastutatAne badhA loko ane Agraha hoya te sAdhu AvuM paradezagamana karI na ja zake tema ja badhA rASTro svIkAra kare e mATe samaya pAkI cUkayA che." eka tevA paradezagamananuM samarthana paNa te kadAca na kare. sudaDha AtararASTrIya - AntaradharmI - vizvavyApI saMrathInuM nirmANa paNa A praznanI eka bIjI bAju dhyAnamAM levI ghaTe che. karavA mATe duniyAnA dharmonA AgevAnone sarjanAtmaka pagalAM bhAratIya lekhAtA dharmomAM vaidika dharma, bauddha dharma ane jaina dharma bharavAne A prasaMge anurodha karavAmAM AvyuM hatuM. mukhya dharmo che. A traNamAM bauddha dharma ane jaina dharmanI jaDa temAM A ja saMsthAnI cAlu varSanA 31 mI mArcathI 4 eprila rahelI dharmAntaranI saraLatAmAM che ane tethI tene prasAra ane pracAra sudhI ema pAMca divasanI eka bIjI AdhyAtmika zikhara pariSada te te dharmanA satata vicaratA sAdhu saMto dvArA sadA thato rahyo che. jInivA khAte bharavAmAM AvanAra che. ane " vizva zAntinI A banne dharmonA prasAra ane pracArane vicAra karatAM mAlUma paDe vyavahAru jarUriyAto" e viSayanI carcA-vicAraNA karavI e A ke bauddha dharma bhArata bahAra cItarapha aneka dezomAM khUba ja phelAyelA zikhara pariSadane mukhya hetu che. A pariSadamAM vividha dharmonA che, jyAre jaina dharmane bhArata bahAra koIpaNa dezamAM jarA paNa vaDAo ane pratinidhio bhAga levAnA che. phelAvo thayo nathI. AnA mULamAM raheluM kAraNa e che ke bauddha bhikSuA pariSadamAM jaina dharmane yogya pratinidhitva maLe e hetuthI enI AcArabaMdhI pramANamAM ochI kaDaka hovAthI, teo jarUra Tempala opha anDarasTenDige tema ja InTaranezanala kamiTInA ceramena paDeye vAhanane upayoga karI zake che ane pravAsa kharca mATe jarUrI zrImatI bI. ke, biralA ane zrI. bI. ke. biralAe e Agraha dravya paNa pitAnI pAse rAkhI zake che, ane A uparAMta khAnakaryo che ke, pahelI zikhara pariSadamAM melavAmAM Avela hatA tema pAna aMge paNa teo ghaNI vadhAre chUTa bhegave che. pariNAme dunipitAnA koI pratinidhine A pariSadamAM bhAga levA mATe mokale yAnA keI paNa khUNe javuM-vasavuM temanA mATe saraLa che, ane bauddha tenA badale munizrI citrabhAnu pote ja A pariSadamAM upasthita dharmane ATalo moTo pracAra bauddha bhikSuonA e vyApaka vihArane ja thIya ane vizvazAntine vega ApavAnI dizAe jaina daSTikoNa AbhArI che. A ja bAbata khristI dharmanA pracAraka pAdarIone paNa rajU kare. lAgu paDe che. jaina sAdhuone sagavaDa-saraLatA sulabha nathI. sAmAnya rIte jaina muni pravAsa karavA mATe kaI vAhanane bhAratanI bahAranA dezonI vAta te zuM karavI? paNa bhAratanA bhAgaupayoga karatA nathI. AnuM pariNAma duniyAne jaina dharmathI taddana rUpa himAlayamAM paNa jene Aje koI tIrtha ke maMdira nathI, tema ja aparicita rAkhavAmAM AvyuM che. pariNAme ahiMsA, aparigraha ane jainenI koI vastI nathI. kAraNa ke jaina sAdhue pitAnA kaThaNa anekAnanA siddhAntathI AjanI duniyA sAva ajANa rahI che. AcAra dharmane lIdhe te pradezamAM vihAra karI zakatA nathI. bhagavAna mahAvIranA siddhAntanI samajUtI phelAvavA sAthe bIjuM Aje A duniyAnA lokomAM judA judA dharmonA adhivizvazAntinuM samarthana karavAnA hetuthI munizrIe jInivAmAM bharA- kRta AcAryonA moDhethI temanA dharmonAM rahasyo jANavA samaja
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-4-70 prabuddha jIvana 165 vAnI jijJAsA jAgI che. vaLI A yuga sarvadharmasamanvayane AhAra vihAranA niyamo badalAvI, dAkhalA tarIke, rAmakRSaNa mizaH che ane A ja hetuthI AjanI duniyAmAM eka yA anya sthaLe nanA saMnyAsI jevA temaNe banavuM tema koI kahI zake. janasevAnA avAranavAra sarvadharmapariSado jAtI rahe che, jemAM badhA dhanA kAryamAM sakriya rIte temaNe pravRtta thavuM ema mAnavAvALA keTalAka agraNIe bhAga letA hoya che, paNa AvI pariSadamAM jaina AcAryo che. zramaNa saMsthAnuM vartamAna svarUpa ane tenA cAranA niyama temaNe svIkArela kaDaka AcAra-dhAraNanA kAraNe bhAga laI zakatA kAMIka parivartana mAge che e anubhavathI jaNAya che, AvuM parinathI. jamAnAnI mAMga che ke bhinna bhinna dharmanA AcAryo eka- vartana keTaleka darajaje thaI paNa rahyAM che. mekanA saMparkamAM Ave ane AjanI duniyAnA prANapraznone paNa muni zrI citrabhAnunuM videzagamana eka judA prakAranuM ja rAAthe maLIne vicAra kare. A mATe jarUrI che ke vidvAna dharmAcAryo pagaluM che. videzamAM jaina dharmanA pracAra thAya evI koI jarUra paDaye vAhananA upayoga dvArA kazI paNa rokaToka sivAya apekSAthI A pagaluM teo le che ema kahevAya che. keTalAya samayathI sahajapaNe dezAMtara karI zake. muni zrI citrabhAnue jaina muninA keTalAka AcAro tyajayA che. AcArapAlananA kaThaNa gherI mArge jaina sAdhuone zithi videzamAM jaina dharmanA pracAra karavA temanI IcchA hoya te temane koI latA tarapha dhasI jatAM bacAvyA che e ApaNe kabUla karIe to rokI zake nahi. virodhanuM kAraNa jaina muni tarIke teo jAya che paNa bIjI bAjue temanuM jIvana meTA bhAge upAzrayanI cAra dIvAla te che. A kArya mATe temanI keTalI zakita ane yogyatA che te paNa vacce purAyeluM rahyuM che. vizALa duniyAne temane koI sIdhe saMparka eka prazna che. vizva dharma samelane khAsa phaLadAyI thayA hoya e nathI. teo potAnA samAjathI ja vIMTaLAyelA rahetA hoIne temanI anubhava nathI. temAM hAjara rahetI vyakitae te te dharmanA sAcA manedazA moTA bhAge kUpamaMDuka jevI rahI che. temanAmAM AjanA ' pratinidhi hoya tevuM paNa banatuM nathI. ekAda svAmI vivekAnaMda mizanarInI sAhasikatA jovAmAM AvatI nathI. te pachI prazna apavAda che. ApaNe jenemAM ja jaina dharmanA sAcA jJAnano abhAva e thAya che ke jemAM bhArata bahAranA keI vihArane avakAza che ane aMdhazraddhA, vezapUjA ane sAMpradAyika jhanUnanA UMDA mULa che. nathI evI AjanI sImita paristhiti cAlu rahevA devI ke kaI ApaNA dezamAM ja jaina dharma vize ajJAna che. eTale AvA eka zakitazALI prANavAna sAdhu-sAdhvIne dharmapracAra arthe vyApaka samelanamAM muni citrabhAnu hAjarI Ape tethI jaina dharmane koI saMparka a-unnata uzyananI vyApaka vihAranI IcchA thAya athavA prabhAva vadhaze athavA tene vize yogya samajaNa anya dharmIone te temanA mATe evI koI zakyatA UbhI thAya te ApaNe temane maLaze ema mAnavAne kAraNa nathI. jaina dharmanA siddhAMtane jagatamAM anulakSIne AvI mekaLAza karI ApavI? sAcI rIte pracAra kara hoya to tenA mArgo bIjA che. jenee A AvI keTalIka vicAraNAthI prerAIne muni citrabhAnunA dizAmAM koI asarakAraka pagalAM lIdhAM nathI. prastuta paradezagamanane hArdika AvakAra ApavA huM prerAuM chuM. Aja muni citrabhAnu pitAnA sAdhu jIvanamAM AvuM moTuM parivartana sudhI bahAranI duniyAe kaI jaina sAdhune-tena AcAra- karI rahyA che tyAre, sAcA saMyamanA mArgathI ane sAcI sAdhutA vyavahArane-joyela nathI. temanA mATe muni citrabhAnunI upasthiti athavA munipaNAthI vicalita na thAya ema ApaNe sau IcchIe. khUba ja AvakArapAtra nIvaDaze ane te lokonA kAne jaMna dharmanI bAhya AcAramAM pheraphAra thAya tyAre paNa mahAvatenA sAcA pAlanamAM vAta paNa athaDAze. muni citrabhAnu eka zakitazALI ane saMskAra- khAmI na Ave, balka te vizeSapaNe jIvanamAM utare te pheraphAra sArthaka thaze. saMpanna sodhu che. aMgrejI bhASA upara temane sAruM prabhutva che ema 27-3-70. cImanalAla cakubhAI zAha kahI nahi zakAya. ema chatAM paNa saMyoganI mAga temanI vANIne - vasanta vyAkhyAnamALA jarUra thagya AkAra ApI raheze. vyakita mAtra guTI ane vizeSatAonuM mizraNa hoya che. gayA varSa mAphaka A varSe paNa saMgha taraphathI saMghanA pramukha A rIte muni citrabhAnumAM koI vizeSatA che te koI guTi paNa haze zrI cImanalAla cakubhAI zAhanA pramukhapaNA nIce, phalerA phAunTana ja. Ama chatAM paNa je zubha bhAvanAthI teo jAya che te zubha pAse, busa sTrITamAM Avela erakanDIzana hola tAtA bhAvanA temanA mizanane jarUra saphaLa banAvaze evI ApaNe kALA eDITorIyama-mAM dararoja sAMjanA 6-15 vAgye, mArca mAsanI rAkhIe. taduparAMta temanA javAthI paradezagamananuM dvAra khulaze, 31mI tArIkhathI eprila mAsanI trIjI tArIkha sudhI-ema cAra jenA pariNAme ApaNe temanAthI paNa vadhAre vidvAna, vyAkhyAna kuzaLa, divasa mATe-eka vasanta vyAkhyAnamALA yojavAmAM AvI che. temAM tattvaniSTha munine ApaNA pratinidhi tarIke vadhAre saraLatAthI mekalI bhArata kayA mAge?" e viSaya upara nIcenA vakatAo pravacana karaze. A viSayamAM rasa dharAvatA bhAIbahenane padhAravA jAhera zakIzuM. A rIte vicArIne ApaNe muni citrabhAnunuM temanA sAhasa nimaMtraNa che. badala hArdika abhinaMdana karIe. paramAnaMda samaya vyAkhyAtA munizrI citrabhAnunuM videzagamana maMgaLavAra mA - 31 zrI ena. jI. gere... presIDanTa, pI. esa. pI. jInivAmAM maLatA vizva dharma saMmelanamAM hAjarI ApavA budhavAra eprila - 1 zrI rohita dave e jANItA arthazAstrI. muni zrI citrabhAnu vimAnamAM jAya che te sAme virodha thayo che, guruvAra eprila - 2 zrImatI sucetA kirapalANI ema. pI. temane anumodana paNa maLyuM che. eka jaina sAdhu vimAnamAM videza zukravAra eprila - 3 zrI. Ara. Ara. dIvAkara ... presIDanTa jAya te jaina sAdhunA AcArathI viparIta che te nirvivAda hakIkata che. gAMdhI smAraka nidhi. jainanA munine Adarza sarvathA nivRttine che ane ahiMsA, chaThA- vyAkhyAne daramiyAna saMpUrNa zAnti jALavavA zrotAone carya, apaspRiha vigere mahA-vratanuM je rIte jaina munie AcaraNa vinaMti che. karavAnuM che temAM AvI koI pravRttine avakAza nathI. jaina sAdhunA cImanalAla jeThAlAla zAha AcAra dharmamAM samayAnukuLa parivartana karavuM ke nahi ane keTale subodhabhAI ema. zAha darajaje, kevI rIte te vize matabhedane avakAza che. jaina muninA maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMgha
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana tA. 1-4-70 - prakIrNa neMdha karyuM kendrastha sAhitya akAdamI taraphathI pAritoSika meLavanAra svAmI rUDhimAnya sAdhu tarIke mArI pratijJAne kAraNe mArAM lakhAAnaMdane hArdika abhinaMdana NAmAMthI yA te prajAnI anya je kaI rItanI sevA karuM temAMthI jemanI sAthe lagabhaga 60 varSa june maitrI saMbaMdha che tevA Arthika lAbha meLavavAnuM yA svIkAravAnuM mAre mATe niSiddha che. e ja svAmI AnaMdane kendrastha sAhitya akAdamI taraphathI 1969 nI zreSTha rIte haroI prakAranA jAhera mAna yA svIkRtithI aMgata rIte vegaLA sAhitya kRti tarIke temanI "kuLakathAo 'kRti mATe rU. 5000/ rahevA mAre mATe baMdhanarUpa che. tethI kapA karIne mArA saMbaMdhamAM nuM pAritoSika ApavAnIDA divase pahelAM karavAmAM AvelI jAhe nANAkhAtAne mAna5tra vagere aMge kharca karavAmAMthI mukata rAkhaze. rAtathI aMgata rIte mane AnaMda ane gaurava anubhava thAya e "mArA saMbaMdha anya je mAhitI Ape mAgI che te aMge Apa svAbhAvika che. A kuLakathAo ' svAmI AnaMda graMtha prakAzana te ni:saMdeha e bhAratIya praNAlIthI vApheka haze ja ke koI paNa janA dvArA prakAzita thanArA 12 pustakomAMnuM sauthI paheluM pustaka - sAdhune tenI potAnI AtmakathAtmaka vigata pUrI pADavAnuM jaNAche. A pejanA dvArA A uparAMta Aja sAdhImAM mAnavatAnA verI. 11 lIdhuM. anaMta kaLA, navalAM darzana tathA dharatInuM lUNa eTalAM pustako A javAba svAmI AnaMdanI lAkSaNika prakRtine anurUpa che Aja sudhImAM pragaTa thaI cUkyAM che ane have pachI mahAdevathI ane te vAMcIne temanA vizenA ApaNA AdaramAM vRddhi thAya che. meTerA, mArA pitarAIe, nagharoLa, metane haMphAvanArA, Izu bhAgavata, AvA pAritoSikane rAharSa svIkAra e mAnavaprakRti che; tene bacapaNanAM bAra varasa, jIvanajAtrA vagere pustako pragaTa thavAnA aravIkAra te mAnava prakRti uparanuM uththAna che. che. A AkhI graMtha mALAnI kIMmata rU. 120 che ane te meLavavA "vinobAjI ghaNIvAra mane samajAtA nathI." IcchanAre mesarsa bAla goviMda prakAzana, gAMdhI mArga amadAvAda -1 pUjya vinobAjInA vicArothI bhUmiputranA niyamita vAMcana e saranAme lakhavAnuM rahe che. prastuta lekhakanAM anya prakAzane | dvArA varSothI huM suparicita chuM. ane temane jANavA samajavAne mAre 1. gAMdhIjInAM saMsmaraNe (zrI zAMtikumAra joDe) rU. 5-00. 2. bhagate satata prayatna rahyo che. Ama chatAM temanA keTalAka khyAla-vicArovAna buddha (zrI zivAjIbhAve joDe)rU. 1-50, 3. sarvodaya vicAraNA mArI samajaNamAM utaratA nathI. dA. ta. gAMdhIjIe rAjakIya kSetre rU. 2-00, 4. bhramaNa ane saMzodhana rU. 6-00, 5. baraphanA je kAMi karyuM te lokanIti che ane AjanA dhArArA je kAMi raste badarInAtha, rU. 1-50, 6, AtamanAM mUla 0-75, 7. dazA kahe che, kare che te rAjanIti che. A lokanIti ane rAjanItine vatAra 00-50, 8. Iza upaniSad. vinA mUlaya, Accross Gangotri bheda mane samajAtuM nathI. teo zAsanamukata samAjanI kalpanA Gl.ciers rU. 8-00 paNa uparanA ThekANethI maLI zakaze. ApaNI AgaLa dharatA hoya che. mane AvI samAja racanAnI kadi svAmI AnaMdanI varSobharanI sAhityasevA keTalA vizALa kSetrane zakayatA ja dekhAtI nathI. teo niSpakSa lekazAhIne Adarza AvarI rahelI che tene khyAla ApavA mATe uparanI vigate ApI avAranavAra rajU kare che. mane A vadavyAghAta jevuM lAge che. che. AvA siddhahasta lekhakanI kadara karIne sAhitya eNkeDamIe mArI samajaNa mujaba niSpakSa saramukhatyArazAhI saMbhave che; niSpakSa kharI rIte pitAnA gauravamAM vadhAre karyo che. lekazAhI saMbhavatI ja nathI. jyAM lekazAhI haze tyAM dezanA bhAvI - A prasaMge svAmI AnaMda sAthenA cirakAlIna saMbaMdhane lagatA ghaDatara aMge ekamekathI virodhI athavA te judI paDatI vicArasaraNI aneka mIThAM smaraNe cittamAM jAgRta thAya che. huM kaeNleja abhyAsa dharAvatA rAjakIya pakSe havAnA che. teo badhI bAbatamAM sarvAnumATe =muMbaI AvyA tyArathI lagabhaga amArA paricayanI zarUAta matithI nirNaya levAnuM sUcave che. vivAdAspada chatAM agatyanI bAbathaI. te paricaya saMbaMdha Aja sudhI akhaMDita rahyo che. eka mitra temAM sarvAnumatI nirNaya upara AvavAnuM mArI samajaNa mujaba tarIke mArA jIvanaghaDataramAM temane ghaNe mATe phALe che. A badhI bhAgye ja zakaya bane che. teo rAjyane khatama karavAnI vAta kare che. vigate koI vAra zabdabaddha karavAnI manamAM IcchA che. mane lAge che ke, jyAM samAja che tyAM rAjya hovAnuM ja, eTale Aje teo kosabADamAM rahe che. 82-83 varSanI umare teo ke samAja zAsaka ane zAsita ema be bhAgamAM vaheMcAyA vinA pahoMcyA che. pitAnI DhIlI paDatI jatI tabiyata viSe lakhatAM tAje- rahevAne ja nahi, teo je satyAgraha Azaya ke pariNAma ke taramAM maLelA patramAM teo jaNAve che ke "mArI tabiyata paNa have upara dabANa lAvavAmAM Ave evA saMbhava hoya te satyAgraha hiMsaka ghasAI rahI che. ragaDa dagaDa kheMce jAya chuM, haravA pharavAmAM vAMdho hovAnuM jaNAvIne tene varya lekhe che. jene Azaya yA pariNAma AvatuM nathI. mAtra ArtharAITIsa vacce thaI Ave che tyAre aTakI koi paNa prakAranuM dabANa pedA karavAnuM na hoya evA koi satyApaDuM chuM. paNa kAma karavAnI-musApharI karavAnI-zakita have gaI che. grahanI mane kalpanA ja AvatI nathI. AvA jhINA vi-leSaNanuM vAMcI paNa megnIphAIMga kAca vagara nathI zakatA. hArTanI kamajorI, pariNAma rAtyAgrahane nAmazepa banAvavAmAM ja Ave ema mane lAge lehInuM dabANa, DAyAbiTIsa che ja. rAmajI rAkhe tema rahevuM, barA." che. teo pratyakSa kArya karatAM mauna vadhAre kAryakSama hovAnuM kadi kadi upara jaNAvela rU. 5000 nA pAritoSika-apaNane lagatA jaNAve che. maunanI AvI kAryakSamatA mArA khyAlamAM AvatI nathI. samArohamAM upasthita thavA aMgenA akAdamInA nimaMtraNane javAba AvI ja rIte vinobAjI kahe che ke Aje rAjakAraNanA ApatAM temaNe eNkeDemInA maMtrIne jaNAvyuM che ke divase khatama thayA che; dharmanA divase vidAya pAmyA che. adhyAtma "akAdamInA tathA tenA salAhakAra maMDaLane huM AbhAra mAnuM ane vijJAnanA divase AvyA che. A vidhAnamAM adhyAtma ane chuM ane mAruM je gaurava karavAmAM AvyuM che te pratye atyaMta hRdaya- vijJAna upara lokonuM citta vadhAre kendrita thayuM che eTalA pUratuM pUrvaka kRtajJatA dAkhavavA Atura chuM. tathApi jaNAvatAM kheda samajAya che, paNa rAjakAraNa ke dharmo khatama thayA che evA sUcanane anubhavuM chuM ke e nirdhArita samArohamAM huM bhAga laI zakIza AjanI vAstavikatA sAthe meLa besato hoya ema mane lAgatuM nathI. nahi tema rAnmAnapatra tathA pAritoSikanI rakama svIkArI samagrapaNe vicAratAM mane ema lAgavA mAMDayuM che ke vinezakIza nahi. bAjInA AvA keTalAka khyAlo vAstavikatA sAthe visaMvAdI che
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-4-70 prabuddha jIvana 267 ane te khyAe temane anusaranArAomAM bauddhika vibhrame UbhA karyA che ane temanI kAryazakitane kaMThita karI che. saMbhava che ke A mArI samajaNa pAyAmAMthI bhUla bharI hoya athavA te vinobAjIne viSe gerasamajUtIpUrNa hoya. Ama chatAM paNa A bAbatenI vicAraka spaSTatA kare - vadhAre UMDANathI-jhINavaTathI carcA karee AzayathI A mArA vicAro ahi rajU karavA huM prerAyo chuM. zrI nAnaka meTavANInuM du:khada avasAna gayA mArca mAsanI 13 mI tArIkhe zIkAge reDInA mAlika ane mukhya saMcAlaka zrI nAnaka moTavANInuM Azare 67 varSanI ummare avasAna thatAM muMbaI zaherane eka agragaNya nAgarikanI khoTa paDI che. dhvanivardhaka yaMtra AjanA jAhera jIvananuM eka anivArya aMga banI gayuM che. ane A yaMtrane lagata vyavasAya zIkAgo reDiyoe eTalo badhe vikasAvyo che ke dhvanivardhaka yaMtra ane zikAgo reDIye e Aje paryAya zabda banI gayA che. A vyavasAyamAM Aje aneka loko paDayA che. paNa zIkAge reDiyenI sarvisa Aje paNa sauthI vadhAre vizvasanIya gaNAya che. muMbaImAM bhAgye ja evAM moTA pAyAnAM saMmelane jAyA haze ke jemAM dhvanivardhaka yaMtranA Ayojaka tarIke nAnaka mevANI upasthita na hoya. keMgresanAM lagabhaga badhAM adhivezananI mane pelI te zIkAgo reDiyone ja varelI hatI. te pAchaLa hatI zrI nAnaka mevANInI kuzaLa kAmagIrI ane UMDI rASTraniSThA. saMgha dvArA yojAtA kAryakramonA anusaMdhAnamAM dhvanivardhaka yaMtrane laganI sagavaDa prApta karavA aMge mane pitAne bhAI nAnakane aneka vAra maLavAnuM banatuM ane A kAraNe amArI vacce UMDe sadbhAvabharyo saMbaMdha nirmANa thaye hato. ophisamAM huM jAuM ane mane dUrathI teo dekhe ke "AI svAmI paramAnaMdajI, kayA hukama haya." ema moTA avAje bolAvIne teo mane AvakAra Ape ane temanI kAmagIrInA badalamAM huM je kAMI ApuM te premathI svIkAre. chellA pAMca cha mahinAthI temanI tabiyata narama cAlatI hatI, paNa tenI khabara mane bahu moDI paDI. A khabara paDatAM khAramAM AvelA temanA nivAsasthAne huM gayuM ane mAluma paDayuM ke, temane vaidyakIya tapAsa : ane zastropacAra mATe tAtA ma meriyala haoNspITalamAM dAkhala karavAmAM AvyA che. betraNa divasa bAda haoNspITalamAM gayA ane temane maLyuM. teo bichAnAmAM sutA hatA te mane joIne beThA thaI gayA ane mane pahelAM mAphaka ja bahu bhAvathI AvakAra Apyo. amArI vAto daramiyAna saMghanA navA kAryAlayamAM dhvanivardhaka yaMtranI sthAyI geThavaNa karavAne amAro vicAra rajU karyo ane te mujaba ophisanA karmacArIone sUcanA ApavA meM vinaMti karI. temaNe mArI A vAta sAMbhaLIne jaNAvyuM ke, "jarUra jarUra, mArA ophisanA lokone A badhuM gaThavI ApavA barAbara kahIza. tenI tame jarA paNa cintA na karaze ane tamArA saMghane A mArI bheTa samajaze." Ama vAte karIne ame chUTA paDayA. ATha daza divasa bAda pharIvAra paNa temane huM jovA gayelo. tyAre vadhAre narama lAgelA. pachI sAMbhaLyuM ke, temane ghera laI javAmAM AvyA che. eTale meM muMbaI mArcanI trIjI tArIkhe amadAvAda rAjakoTa javA mATe choDavuM te pahelAM temanI khabara kADhavA temanA nivAsasthAne paNa jaI AveluM. te vakhate temanI tabiyata vadhAre lathaDatI jatI hoya e khyAla Avyo. rAjakoTa hato e daramiyAna temanA avasAnanA khabara maLatAM eka mitra gumAvyA jeTalo mane AghAta lAgyo. bhAI nAnaka kuzaLa vyApArI ane udyogapati te hatA ja paNa e uparAMta teo eka bhakata hRdayanA dharmaparAyaNa mAnavI hatA. temanA dilamAM dezanI AjanI apadazA aMge pAra vinAnI baLatarA hatI. temanA khAranA nivAsasthAne eka meTuM alaga maMdira che. jayAM bhagavAna zrI kRSNanI ArasapratimA mUkavAmAM AvI che ane divasarAta bhajana prArthanA cAlyA karatA hoya che ane dara ravivAre sAMje meTI bhajanamaMDaLI tyAM ekaThI thAya che. te mATe kuTuMba parivAra mUkI gayA che jemanA vize dila UMDI sahAnubhUti anubhave che. temanA AtmAne paramAtmA zAzvata zAnti arpe e ja prArthanA. tA. ka.--upara jaNAvyA mujaba zIkAgo reDIyo taraphathI saMghanA kAryAlayapAM dhvanivardhaka yaMtranI sthAyI goThavaNa thatAM zrI nAnaka moTavANI saMgha mATe cirasmaraNIya banyA che. eka dharmasaMkaTa tAjetaramAM mArca mAsanI AThamI tArIkhe rAjakoTanI lAyansa kalaba taraphathI yojAyelA eka sAmudAyika sanmAna samArohamAM bhAga levA mATe mane rAjakoTa javAnuM banyuM. savAranA bhAgamAM A samIrahamAM javAnI huM taiyArI karato hato evAmAM mArA nivAsasthAna upara eka moTarakAra AvI caDI ane temAMthI mArI sALInI putrI bahena tArA, tenA pati bhAI maNilAla ane anya kuTuMbIjane bahAra AvyAM. A tArA dhrAMgadhrAnA jANItAM kuTuMba verA vIracaMda bhAIcaMdanI kuLavadhU thAya. enI ummara Aje Azare 52 varSanI che. tene be putro ane traNa putrI che. be putramAMthI moTA putra hasamukha bALapaNathI aMdha banyo che. tenI umara Azare 30 varSanI che. te dhrAMgadhrAmAM tenA mAtA-pitA sAthe rahe che ane saMgItazikSakanuM kAma kare che. bIjA putrane thoDA samaya pahelAM paraNAvela che, ane te kuTuMbanA vyApAra dhaMdhAmAM joDAyeluM che. traNa putrIomAMthI be paraNAvelI ane eka kuMvArI che. A rIte A bahena tArA eka bahoLA sthitisaMpana kuTuMba parivAranI javAbadArI dharAvatI prauDha vayanI gRhiNI athavA te gRhamAtA che. jainadharma viSe tenAmAM apAra zraddhA rahelI che ane je gItA jainAcArya zrI vijayarAmacaMdra sUrinA saMsAratyAgalakSI upadezathI prabhAvita banIne te ghara bAra cheDIne dIkSA levA ta-5ra banI che. AvA samAcAra ceDA divasa pahelAM mArA sAMbhaLavAmAM AvatAM huM Azcarya ane du:kha anubhavato hato. A bahena tArA phAgaNa suda trIja tA. 10-3-70 nA roja jUnAgaDha giranAra upara goThavAyelA tenA dIkSAmahotsava pahelAM jAmanagara khAte birAjatA pitAnA guruvarya zrI vijaya rAmacaMdra sUrinA AzIrvAda levA mATe potAnA svajane sAthe jAmanagara gayelI ane tyAMthI pAchA pharatAM rAjakoTamAM vasatI mArI putrIne maLavA tenA nivAsasthAne AvI mhoMcI ane tyAM mane acAnaka jatAM Azcarya pAmI ane mane kahI rahI ke "mAsA, huM dIkSA levA jUnAgaDha jAuM chuM. te mane tamArA AzIrvAda Ape!" A prakAranI dIkSAne huM AzIrvAda zI rIte ApuM? AvA prasaMge mAre AzIrvAda ApavA ja joIe - e vyavahAravicArane avagaNIne meM tene atyaMta vyathita svare kahyuM ke: "tArA, tArI badhI kauTuMbika javAbadArI pheMkI daIne, AMdhaLA dIkarAne haDaselIne, tuM je dIzA levA nIkaLI che tene huM kema AvakAruM ke tene huM zI rIte AzIrvAda ApuM? A e te kayo dharma che ke je mAnavIne Ama niSphara banatAM zikhave che ane sthiti prApta dhama ne tarachoDIne ane patnI ane mAtAnI javAbadArIne phaMgoLIne vezapalaTo karavA prere che ! zuM tuM jayAM che tyAM dharmapAlana thaI zakatuM nathI ane AtmasAdhanA zakaya nathI? je sAdhuo pitAnA kuTuMba parivArane Thokare mAravAno upadeza Ape che te sAdhuo vize - dharmAcAryo viSe - 2 kahevuM, zuM vicAravuM? haju paNa samaja ane pAchI jA. A mAga dharmane nathI, adharmane che. ane ema chatAM Aje A vAta * samajAtI hoya to dIkSA lIdhA bAda jayAre paNa mArA A zabdo yA Ave ane tArI A bhUla samajAya tyAre pAchI pharaje ane tAra kuTuMbIo tane eTalA ja premathI AvakAraze, apanAvaze." "mAsa Ama na bese. Ama belo te mAruM akalyANa thAya. mArA bI
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ 218 prabuddha jIvana tA. 1-4-77 - - - dIkarAnAM meM lagna karyA che te hasamukhane saMbhALaze ane tamAre to mane AzIrvAda ja ApavA joIe." Ama tArA belI UThI. meM kahAM tArI upara mane pUro sarbhAva che, tAruM akalmANa huM kema Icche? paNa A tArA kArya aMge huM khUba vyathA anubhavuM chuM. ane te vyathA mane Ama belAve che. tuM jyAM che tyAM tAruM kalyANa thAe evI mArI prArthanA che!" A rIte ame masA-bhANeja chUTAM paDayAM ane tene moTaramAM vidAya thatI huM joI rahyo. svadayA ane paradayA terApaMthI sAdhuo sAthenI carcAmAM "svadayA' zabda mArA sAMbhaLavAmAM ghaNI vAra Avato ane A svadayA eTale zuM temane samajAtuM nahi. dayA haMmezA paralakSI hoya che, pitA viSe vaLI dayA kevI? A rIte mArA mana vicAratuM hatuM. A cintananA anusaMdhAnamAM tA. 26-2-70 nA 'jainanA agralekhamAMnI eka noMdhamAM A bAbatane lagatI eka carcA jovAmAM AvI. temAM jaNAvavAmAM AvyuM che te mujaba 5-12-69nA "sthAnakvAsI jaina'mAM jaina saMdhanA vayovRddha saMta zrI vrajalAla svAmI ane mahAtmA gAMdhI vacce kacchanA muMdrA zaheramAM vikrama saMvata 1982mAM thayela nIce mujabane vArtAlApa pragaTa karavAmAM AvyuM che: gAMdhIjI namratAthI bolyA, "svadayA eTale zuM? ane paradayA eTale zuM? prathama svadayA ke paradayA?" - gAMdhIjIne A tAttvika prazna sAMbhaLI pUjya zrI thoDI sekaMDa mauna rahyA. sabhAmAM ghaDiyALanA Taka Taka... avAja sivAya nirava zAMti hatI. saunA karNo pUjyazrInI dhIragaMbhIra vANI sAMbhaLavA Atura banyA, patrakAro A baMne mahAtmAonI jJAnagoSThine akSaradeha ApI rahyA hatA. pUjayazrI prasannavadane bolyA, 'mahAtmAjI, tame bahu sarasa prazna pUchaye. juo, dayA mukhyatve be prakAranI : dravyadayA ane bhAvadayA. saMsAranA du:khIjane ane prANIone joIne hRdayamAM je kara NAbhAva saha re tene dravyadayA kahevAya ane saMsAranA ajJAnI, pAmara manuSyo svadharmane cUkI, jeo nIti viruddha AcaraNa kare che, teo puna: dharmasanmukha thAya evo bhAva citavavo tene bhAvadayA kahevAya. have tamArA praznano javAba: dravyadayAnI apekSAe kahIe to paradayA citavavI, pitAnA sukhanI paravA karyA vinA paranA sukhane kAje prayatnazIla banavuM, eTale dravyadayAnI apekSAe "sva" eTale pitAnI dayA na karatAM "para" eTale bIjAnI dayA citavavI. paNa bhAvadayAnI apekSAe te prathama svadayA citavavI. svadayA eTale pitAnI dayA. pitAno AtmA je durguNothI bhareluM che tenI dayA citavavI, ane e durguNothI jema banI zake tema AtmAne mukata karaze. AvI rIte prathama svadayA citavavI ane tyAra pachI parayA citavavI. bIjAne paNa sanmArge cAlavAne upadeza Apa. paNa prathama ApaNe jo sIdhe mArge cAlatAM hoIe te anyane kahI zakIe. paNa pote ja khUTe mArge cAlato hoya, ane bIjAne sAcA mArge cAlavAne upadeza Ape, tene kaMI artha nathI. eTale prathama svadayA citavI, pitAnA AtmAne yathAzakaya svaracha karo ane tyAra pachI paradA citavI anya janene paNa sanmArge vALavA." - A khulAsAthI mananuM samAdhAna thayuM ane svadayAnA paga svanI luTIone anulakSIne karavAmAM Ave che ane paradayAne prayoga saMsAranA du:khI janonI Adhi, vyAdhi ane upAdhine anu- lakSIne karavAmAM Ave che-e prakAranI cekhavaTa anubhavI. paramAnaMda zUnyamAMthI sahastra , | muMbaImAM huM bAbulanAtha bAjue rahuM chuM tyAM bAbulanAtha mArakeTanI bAjue eka vayovRddha zAkavALAnI dukAna che. mArI patnI moTA bhAge tenI pAsethI ja zAka le che ane tethI tenI sAthe amAro varSo ja saMbaMdha gaNAya. tene mATe dIkaro vasaMta bhaNatAM bhaNatAM Ijanera thayo ane cha rUpiyAnI tene nekarI maLI. A vasaMta bhaNato hato tyAre avAra navAra tenA bApanI dukAne besato ane bakAluM vecato. A zAkavALAnI eka putrI meTrika thaI ane tene paNa 300 rUpiyAnI nokarI maLI. pachIne putra ke putrI paNa gharamAM mAsika rU. 200 lAvatA thayA. Ama pAMca cha varSa calAvatAM thoDI mUDI bhegI thaI eTale vasaMte muMbaInA parAmAM sArI rakama ApIne onarazIpano bleka lIdhe. A vasaMta thoDA divasa pahelAM mAre tyAM Avyo ane taratamAM thanAra potAnA lagnanuM nimaMtraNapatra teNe mArA hAthamAM mUkavuM. A jANIne huM khUba rAjI thayA ane tene meM pUchyuM ke: "vasaMta, tArAM lagna kare che e koNa che? zuM bhaNelI che?" teNe javAba Apyo ke : "te amArI nyAtavALI che. paNa grejyueTa che." AthI huM vizeSa rAjI thaze. tenA lagna samAraMbhamAM ame gayA ane yogya vyavahAra karyo. nIcenA staranA gaNAtA aneka kuTuMbe Aje A rIte upara AvI rahyA che ane potAnA puruSArthanA baLe pitAne ane potAnA AkhA kuTuMbane uddhAra karI rahyA che. A hakIkata ApaNA dezanA ujajavaLa bhAvinI AgAhI Ape che. jAmanagarathI junAgaDha sudhInA saMgha pAchaLa 10 lAkhane dhUmADo tA12 mI mArcanA phalachAbamAMthI jANavA maLe che ke, jenAcArya zrI vijayagamacaMdra sUrinI preraNAthI bikAneranA jaina dhanADhaya gRhastha zrI harakhacaMda kAMkariyAe saMdhapati pada grahaNa karIne AjathI 22 divasa pahelAM jAmanagarathI zarU karele padayAtrIone saMdha junAgaDha pahoMcyo che ane giranAranI yAtrAne prAraMbha karyo che. A saMghamAM 1700 jaina bhAviko ane sAdhu-sAdhvIo joDAyA che ane temaNe jAmanagarathI junAgaDha sudhI 107 mAIlano pravAsa karyo che. A saMgha pAchaLa Azare 10 lAkhano kharca thavA saMbhava che. A rItanI dhArmika pravRttio jevI ke, upadhAna, varaghoDAo, jamaNavAra, pAchaLa jaina zve. mUsaMpradAyanA sAdhuo jaina samAjanA lAkhe rUpiyAnuM pANI karAve che jemAM pAMca paMdara divasa AnaMda, khANIpINI, roNaka, jhAkajhamALa hoya che. paNa temAM samAjanuM koI sthAyI kalyANa thAya ane AjanI bhIMsa, medhavArI ane hAlAkIthI pIDita janatAne koI nakkara rAhata maLe evI lejanA ke pariNAma hotuM nathI. pAlItANAmAM zrI. vijya rAmacaMdra sUrie ga cAturmAsa kareluM te daramiyAna paNa AvI ja rIte lAkha rUpiyAne daya. karAvavAnA teo nimitta banyA che. temane duSkALa paDatA nathI, mAnavajAta upara utarI AvatI kudaratI Aphato temanA dilane halAvatI nathI, te kriyAkAMDa ane dhArmika jalasAomAM ja rAce che. teo dhAre te temanI lAgavagane janakalyANakArI upayoga karI zake che. paNa jayAM darda nathI tyAM AvI apekSA rAkhavI vyartha che. paramAnaMda karmasiddhAMta (tA. 9-8-69nI paryuSaNa vyAkhyAnamALAnuM vyAkhyAna) bhAratIya darzana ane dharmane koI sarvamAnya siddhAMta hoya te te karmariddhAMta che tenuM sAmAnya tAtparya te evuM che ke jevuM karIe tevuM pAmIe. vedakALamAM devone arthe yajJakarma thatuM ane deva prasanna thaI phaLa ApatA. upaniSadALamAM devanuM sthAna AtmA ke chaahma ' lIdhuM ane sArA karmanuM sArUM phaLa ane mAThAM karmanuM mAThuM phaLa-evo lIdho ane sArA karmane sAruM kaLa ane mAThAM karma mA siddhAMta sthira thayela jaNAya che. paNa te siddhAMtanI koI vistRta carcA temAM jaNAtI nathI. te siddhAMta koI gRhya tatva hoya ane khAnagImAM carcavAnI vAta hoya evI chApa UbhI thAya che. AthI jaNAya che ke te siddhAMta upaniSadanA RSio mATe navo hato. bhagavAna mahAvIra ane buddhanA kALamAM saMsAranI ghaTamALanA kAryakAraNa bhAvanI
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-4-70 prabuddha jIvana carcA aneka dharmanA aneka rIte karI che. temAM ajJAnavAdIonuM " kahevuM hatuM ke e jANI zakAya tema nathI. to vaLI keTalAka kALane mahatva ApatA ane kahetA ke saMsAranuM vaiciya kALakRta che. game teTalo prayAsa thAya paNa kALanA paripAka vinA koI paNa kArya niSpanna thaI zakatuM nathI. A vAda atharvaveda jeTalo te jUne che ja. vaLI bIjAonuM ema matavya hatuM ke badhuM svabhAvathI ja thAya che. ghauM vAvIe ane bAjarAnI IcchA karIe e na bane. ghauMnA bIjano svabhAva che ke temAMthI ghauM ja thAya. sau saune svabhAva judo eTale te svabhAvanI vicitratAne kAraNe jagatamAM vicitratA che. Ama te kALe aneka vivAdo hatA. temAM karmavAda paNa eka hate. jIva je kriyA kare tenI vAsanA ke saMskAra AtmAmAM paDe ane te saMskArane anusarIne jagatamAM vaiciya janme-e karmane sAmAnya siddhAnta che. A siddhAntanA puraskartA bhagavAna mahAvIrathI paNa pUrvenA jaina tIrthaMkara pArzva hoI zake che. A ja siddhAMtane bhagavAna buddha paNa mAnya rAkhe che. gozAlakanA anuyAyIonuM kahevuM hatuM ke saMsAracakra niyata che temAM koI paNa kriyA ke karma vaDe kazuM ja parivartana thaI zakatuM nathI, jyAre bha. mahAvIra ane buddhanuM kahevuM hatuM ke bhaviSya anizcita che, te ApaNA puruSArthane adhIna che, karmane adhIna che, jenuM bhaviSya banAvavuM hoya tevAM karma karavAM joIe tevI kriyA karavI joIe. vartamAnamAM je ApaNe chIe te bhUtakALanA karmanuM phaLa che. karmanA A sAmAnya siddhAMtane ApaNA jIvanamAM je prakAre upaga dekhAya che te nirAza ja kare tevo che. karmane nAme ke bhAvIbhAvane nAme ApaNA jIvanamAMthI pura,pArtha samApta thayo che. je thavAnuM haze te thaze, bhAgyamAM lakhyuM haze te thaze, karmamAM haze te maLazeAvI bhAvanA bhAratanA lokomAM sAmAnyapaNe pracalita thaI gaI che. * A te kharI rIte ApaNe karmano siddhAnta nahi paNa gezAvakanA , niyativAdanuM ja anusaraNa karI rahyA chIe. jo tema na hatA te ke jIvanamAMthI je puruSArthane lopa thayo che te na thAta. ApaNe je paradezIone adhyAtmazunya kahIe chIe temanA purUSArthanA phaLane bhegavavA ApaNe taiyAra chIe, paNa ApaNAmAM puruSArthane nAme mIMDuM che. bha. mahAvIranA puruSArthanA siddhAMtane videzIo barAbara anusare che, paNa ApaNe te karmasiddhAMtane mAnavA chatAM jIvanamAM te zAlakanA - siddhAMtane ja anusaratA thaI gayA chIe. zaizAlake jyotiSazAstrane vikAsa karyo hato. kAraNa tenA mATe badhuM ja niyata hoI bhaviSya , bhAkhI zakAtuM hatuM. paNa bha. mahAvIrane siddhAMta te puruSArthane heI - bhAvijIvanamAM niyati nirarthaka hatI. chatAM paNa Aje bhAratamAM evo koNa che je jyotiSane mAnatA na hoya? eTale ApaNA tu jIvanamAM bha. mahAvIra pratyenI anaHsthA ane gozAlaka pratyenI * thiI ja vadhI gaI che ema mAnavuM rahyuM. vedakALamAM phaLa devAnI devenI zakita manAtI hatI. paNa mImAMsAdarzananA vikAsa sAthe devonI e zakita chInavI levAmAM ' AvI ane paMDA-purohitee ThasAvyuM ke svayaM zabdamAM eTale ke maMtramAM-je devonI stutirUpa hatA-temAM ja phala devAnI zakita che. - Ama devenuM mahatva ghaTI gayuM ane mannanuM mahatva vadhI gayuM. sAthe sAthe maMtranA jANakAra purohitenuM paNa mahattva vadhI gayuM. dharmanI zakita svayaM stotrAmAM je hatI te have purohitoe lIdhI ane manuSya tene parAdhIna banI gayo. bhagavAna mahAvIre AvI koI mannazakitane mahattva ApyuM na hatuM-AvI koI zabdazakitane mahattva ApyuM na hatuM. paNa AtmAnA puruSArthane mahatva hatuM, purohitane na hatuM. paraMtu Aje ApaNe pAchA bhagavAna mahAvIranA upadezathI virUddha jaIne matrazakita pAchaLa gAMDA thayA chIe. nitya nitya navA navA maMtranA anuSThAno sAdhu-munirAjo zodhI kADhe che ane bheLI ajJAna prajAne bharamAvIne puruSArthane mArga choDI mannanA mArge laI jAya che. A bha. mahAvIrano dharma nathI, paNa kAMIka juduM ja dharmane nAme thaI rahyAM che. vedamAM devanI prArthanA thatI ane teo prasanna thAya te kula pradAna karatA hatA. paNa pachInA kALe jyAre IzvaranI pratiSThA thaI tyAre karmavAdanuM prAbalya te hatuM ja eTale manAyuM ke Izvara sarvazakitamAna khare paNa te paNa kamane AdhIna te che ja. eTale ke jIvoe jevAM karma karyA hoya tene anusarIne ja Izvara phula ApI zake, anyathA nahi. AthI viruddha jyAre bhakitamArga prabaLa banyo tyAre IzvaramAM prasAdazakitanuM AropaNa thayuM ane te prasAdazakita vaDe Izvara cAhe tevuM phaLa jIvone ApI zake tema manAyuM. Ama karma nahi paNa Izvarane prasAda e mahatvanuM hatuM. eTale bhakitamArgIo Izvarane prasanna karavA eka bhakitamArganuM anusaraNa karavA lAgyA. pariNAme ApaNe madhyakALanA jaina stavanAmAM paNa AnI asara joI zakIe chIe. jena arihaMte te vItarAga che. eTale temanA pratyenI bhakita ekapakSIya ja hoI zake ema jANavA chatAM ane svIkAravA chatAM, madhyakALanA jainastavanemAM bhakitamArganI asara spaSTa dekhAya che, jemAM puruSArthavAdane koI sthAna nathI. Ama mULa bha. mahAvIranA karmasiddhAnta bhakitamArganuM rUpa le tyAre puruSArtha haNAya e svAbhAvika che. A prakAre puruSArtha haNavAmAM bhagavAna mahAvIranI sarvajJatAne paNa AgaLa dharavAmAM Ave che. bhagavAne pitAnA jJAnamAM je dIThuM haze teja thavAnuM che-AvI ghoSaNA zrI kAnajIsvAmI kare ke pachI zrI araviMda AzramavALA mAne ke ekanI yogasAdhanAthI zamagra saMsAramAM parivartana lAvI zakAya che-AmAM kAMI pharaka che ja nahi. banemAM puruSArthane haNavAnI ja vAta Ave che. ApaNI A ajJAna prajAne ulaTe mArge ja laI javAnI vAta che. hajAro varSathI A prajAne bhAgyavAda ane niSkriyatAne upadeza maLyo che. pariNAme ATalI meTI vasatI chatAM du:kha ane dAridraya, ALasa ane niSkriyatA ApaNA jIvanamAM jaDAI gayAM che. jIvanane utsAha ke puruSArthanI tamannA lupta thaI gayAM che. gItA e karmamArgane grantha che-ema tilake anekvAra kahyuM. gAMdhIjIe te gItAnA karmamArgane jIvanamAM utArIne prajAne karmamArge vALavAno prayatna karyo. paNa AmaprajA tarapha daSTi nAkhe te jaNAze ke prajAmAM kayAga nahi paNa bhAgyayoganuM ja prAbalya che. pariNAme dAridrayanuM sAmrAjaya pravarte che. akALe ane asthAne vairAgyane upadeza apAya che. mA-bApa e zaraNa nathI, sau sagAM svArthI che, mATe choDe saMsAra, vairAgI bane-AvI niSkiyatAne upadeza bhAratIya bALakane gaLathUthImAMthI ja maLe che. eTale e nathI raheto gharane ke nathI rahete ghATa. vairAgI banI tyAgI banI navo saMsAra zarU kare che. paradezamAM meM joyuM ke nAnapaNathI ja javAbadArInuM bhAna bALakane apAya che. e paNa umaralAyaka thaye ghara choDe che ane pitAne navo saMsAra zarU kare che. banemAM gRhatyAga sarakhA che, paNa ekamAM javAbadArInA bhAna sAthe, jayAre bIjAmAM badhI ja javAbadArIthI mukata thaIne. ekamAM puruSArthanuM baLa dekhAya che jyAre bIjAmAM bIjA upara nabhavAnI vRtti poSAya che saMsAratyAganI vAta karyA pachI paNa ane ghara choDayA pachI 5 je arthe saMsAratyAga karyo hoya te mATe paNa puruSArtha jovA maLato nathI. dekhAya che moTe bhAge pramAda. A che ApaNa AdhyAtmikatA. paradezamAM AvI AdhyAtmikatA kadAca na hoya, paraMtu jIvanamAM satata puruSArtha te dekhAya che. pAdarI thana paNa te mATenI pUrI yogyatA adhyayananI ane saMskAranI prA. karavI anivArya che. te vinA saMsAratyAgI thaI zakAtuM nathI. bha. mahAvIre jJAnamArganA virodha karyo. paraMtu Aje Apa ajJAnamArganuM ja anusaraNa karI rahyA chIe. dharmacitAnI ThekedA
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ 270 prabuddha jIvana tA. 1-4-70 ApaNe sAdhuvane seMpI che ane ApaNI buddhinAM dvAra baMdha karI dIdhA che, magajane tALuM lagAvI dIdhuM che. ApaNe sAyansa ane TekanolojI samajI zakIe, paNa dharmanI vAta Ave tyAM sAdI samajane paNa kere mUkI devA taiyAra thaIe chIe ane emAM to ApaNe kAMI ja na samajIe ema mAnIne cAlIe chIe. pariNAme AjanA je navAM navAM anuSThAne jaina sAdhuoe pracalita karyA che temAM jarA paNa UMDA utaravAno vicAra bhAgye ja koIne Ave che. Aje evAM paNa anuSThAne thaI rahyAM che jemAM saMsAranI badhI strIone vaza karavAnA mangone prayoga thaI rahyo che. AvI sAdI vAta ja zuM ApaNe dhArIe to na samajI zakIe? e magna sAMbhaLI ApaNe zuM artha na samajI zakIe? A kevaLa ajJAnavAdane ja AkAya che, buddhivAda ke karmavAdane nahi.. jainasaMmata karmasiddhAntamAM jarA UMDA utarI vicArIe te gItAne anAsakata yoga ane jainakarmasiddhAMtamAM mane bheda dekhAtuM nathI. bAhya hisA hoya chatAM je apramAda hoya te karmabaMdha nathI manAve, bAhyapravRtti hoya paNa kaSAya sahakRta na hoya to tethI karmabaMdha nathI ema jainene karmasiddhAnta kahe che. te ja vAta gItAmAM anAsakata baeNgamAM kahevAmAM AvI che. ApaNe karmabaMdhane nAme pravRttinuM nirAkaNa karyuM. ane jIvanamAM purUSArthazUnyatA UbhI karI. pariNAme jIvane niSkriya banI gayuM che. saMsAra sadhAya nahi ane mokSa te dUra dUra rahyo. karmasiddhAnta je jainasaMmata che temAM karmanI te te prakRtinuM phaLa zuM te spaSTa jaNAvavAmAM AvyuM che ane te te prakRtibaMdhamAM zAM zAM kAraNe che tene paNa nirdeza maLe che. karmanA mukhya be bhedo che-eka jIvamAM je jJAnAdi svabhAva che tene ghAta kare che to bIjuM jIvamAM je nathI tenuM AropaNa kare che eTale ke svayaM je jIvanA svabhAvarUpa nathI tevI vikRti jIvamAM pedA kare che. jemake jIva e amUrta che paNa jIvane saMbaMdha zarIra sAthe joDIne tene mUrta banAvI de che. Ama karmanA be prakAre mukhya phaLe che. paraMtu madhyakALamAM A karmanA siddhAMtamAM paNa vikRti dharmanA nAme UbhI karavAmAM AvI che ane manuSyane je vibhUti ke bhautika saMpatti maLe che temAM paNa jANe ke karma kAraNa hoya tevI vyAkhyA karavAmAM AvI che. karmanI je prakRtio zAstramAM gaNAvavAmAM AvI che temAM eka paNa evI nathI jene viSe kahI zakAya ke te karmanA kAraNe saMpatti maLI zake. rAMpattithI sukha che-jyArathI A mAnyatAne baLa maLyuM tyArathI saMpatti paNa karmanuM phaLa che tema manAvA lAgyuM. kharI vAta evI che ke sukha ke du:khanI vedanA e mAnasika che. saMpatti na hoya to paNa sukhavedanA saMbhave ane hoya to paNa du:khavedanA saMbhave. chatAM paNa bAhya saMpatti sAthe sukhadu:khane saMbaMdha joDI dIdho ane upadeza deva zarU thayu ke dharmakR jevAM ke AyaMbila, upavAsa, upAzrayanirmANa, maMdiranirmANa, sAdhune dAna AdithI saMpatti maLe che, ane manuSya sukhI thAya che. dharmakRtyane uddeza eka tarapha tyAganI bhAvanAnI puSTi batAvAya che jyAre bIjI tarapha e ja kRtyathI saMpattinI lAlaca dekhADAya che. A vadavyAghAta che. paNa dharmane nAme, puNyane nAme karmathI saMpatti maLe che evI mAnyatA TharAvavAmAM Ave che. kharI vAta evI che ke saMpatti mATe yogya puruSArtha karavAmAM Ave to saMpatti maLe, tene badale manAyuM ke pUrve karela karmane lIdhe saMpatti maLe che. AthI paNa jIvanamAMthI puruSArtha jAya che ane bhAgyane bharose jIvananaiyA dhakelAya che. A paNa karmasiddhAntanI vikRti ja che. saMpatti joItI hoya to saMpatti meLavavAnA je mAge che te apanAvavA joIe, paNa karmane bharose besI zakAya nahi. paNa bhAratIya jIvanamAM u4TuM valaNa dekhAya che. puruSArtha kare nahi ane purANA karmanA phaLa rUpe saMpatti pAmavAnI AzA sevavI. A karmasiddhAntanI vikRti ja che. A vikRtithI jeTaluM vaheluM chuTAya teTalo vaheluM ApaNe uddhAra che. dalasukha mAlavaNiyA rAjakAraNanA palaTAtA raMgo keMgresamAM bhaMgANa paDyuM tethI dezanA rAjakAraNamAM dharatIkaMpa thaye, tenA AMcakA cAre tarapha ane dareka rAjyamAM anubhavAya che. bhAgalA paDavA chatAM, keMgresanA banne pakSe, samajaNapUrvaka sthiratA lAvI zakata. paNa parasparane toDI pADavAnA temanA bhISaNa saMgAmamAM bIjA badhA rAjakIya pakSe paNa homAyA. kAvAdAvA ane kUTanIti parAkASTAe pahoMcyA. banne pakSe nIcAmAM nIcA stara para UtaryA ane bIjAne paNa kheMcayA. baMgALamAM rASTrapatinuM zAsana anivArya hatuM. 14 mahinAnA gALAmAM yunAITeDa phranTa baMgALamAM khedAna medAna karyuM. prajAnI jANe koIne paDI ja nathI. rASTrapatinuM zAsana ThIka samaya sudhI rahe te ja prajA kAMIka rAhata anubhavaze. mAkarsavAdIo vacagALAnI cUMTaNI mAge che ane tema na thAya to vyApaka AMdolananI dhamakI ApI che. gavarnare sakhta hAthe kAma levuM paDaze. gavarnara dhavana sAmyavAdI athavA sAmyavAdI tarapheNa karavAvALA che e bhaya sevAya che, AzA rAkhIe ke A bhaya khoTe Thare ane kendra sarakAra draDhatAthI kAma leze. kalakattA ane baMgALamAM bhayanuM vAtAvaraNa che. berojagArI vadhatI jAya che. asAmAjika tatva jera kare che. keMgresanA banne pakSe ane baMgalA keMgresanA AgevAne mAthe moTI javAbadArI che. zAnti sthApavAnuM kAma mukhyatve temanuM che. vikalpI sarakAra racavAnI athavA vacagALAnI cUMTaNI karavAnI koI ceSTA hAla karavI joIe nahi. keraLamAM C P I maMtrI maMDaLa hAla TakI gayuM. mukhya maMtrI ayuta menana mATe prajAmAM Adara che. mAkarsavAdIe temane teDavA kaTibaddha thayA hatA. AzcaryanI vAta e che ke jenI keMgresane mAkarsavAdIone Teko hatA. De. rAmasubhagasiMge naphaTAIthI jAhera karyuM ke duzmanane duzmana mitra che. chellI ghaDIye, sthAnika saMjogone kAraNe, jUnI keMgresanA cAra sabhya taTastha rahyA. gujarAtamAM hitendra sarakArane teDavA, jagajIvanarAme, rAmasubhaga siMga jeTalI ja naphTAIthI svataMtra pakSane Teko ApavAnuM jAhera karyuM. tyAM paNa duzmanane duzmana mitra gaNA. khUba jorathI prayA zarU thayA. keTalAka sabhyoe jUnI keMgresamAMthI pakSAntara ka'. hitendra sarakAra DolI gaI ane tUTavAnI aNI para hoya evI paristhiti UbhI thaI. meTI lAMce apAyAnA AkSepa thayA, dhArAsabhyane rokI rAkhyA, gherI lIdhA, temanA para sthAnika kAryakartAone belAvI bhAre dabANo thayA, ane nIcAmAM nIcI kakSAnI khaTapaTe thaI. jagajIvanarAmane A prayatna sarvathA ayogya hate. alabatta, zAsaka pakSane uthalAvavAne virodha pakSane adhikAra che. svataMtra pakSa, potAnA jora para tema karI zake te judI vAta che. navI keMgresa tema karavAmAM svataMtra pakSane protsAhana Ape, tene jeTaluM vaDIye teTaluM ochuM che. harijane, AdivAsI vigerene uzkeravA, temane lAlaca ApavI, sthAnika matabhedone vikarAvavA-A badhAM pagalAM banne pakSane bhAre paDavAnA che. hitendra sarakAranI sAme asaMtoSanuM kAraNa nathI ema nathI. saurASTranuM hita pUruM jaLavAtuM nathI ane tenuM jAhera jIvana yejanApUrvaka gUMthI nAkhavAmAM AvyuM che e phariyAdamAM tathya che. chatAM gujarAta-saurATranI prajA ane AgevAne mATe gauravathI kahI zakAya ke AvA hIna kAvatrAne temaNe niSphaLa banAvyo che ane sarvathA siddhAMtahIna Unprincipled prayatnane sahana nathI karyo. gujarAta sarakAra mATe A lAlabattI che. asaMtoSanAM vividha kAraNe satvara dUra nahi thAya to sphoTaka sthiti cAlu raheze. | gujarAta vidhAna sabhAnI beThaka, utAvaLamAM, nakkI karela samaya karatAM vahelI mulatavI rAkhavAno nirNaya levAze. te aTakAvavA
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-4-70 prabuddha jIvana 271 virodha pakSe avizvAsanI darakhAsta rajU karI, paNa adhyakSe te dAkhala na karI ane bhAre dhamAla vacce, zanivAre beThaka akkasa mudata sudhI mulatavI rAkhI. virodha pakSane AkSepa che ke parAjayamAMthI bacavA sarakAre A pagaluM lIdhuM. kAMIka hariyANA jevuM thayuM. caMDIgaDhanA nirNayane lIdhe hariyANA ane paMjAbamAM asthiratA. AvI. hariyANAmAM baMsIlAla sarakAra Take tema na hatuM. tenI sAme dhArAsabhAmAM avizvAsanI darakhAsta rajU thaI hatI. te chatAM dhArA sabhA nurata mulatavI rAkhI. A pagaluM bina - baMdhAraNIya hanuM paNa bAvAne A eka ja mArga hate. paMjAbamAM akAlIdalanAM AMtarika vigraha ugra svarUpa lIdhuM ane guranAmasiMga sarakAranuM patana thayuM. tyAM pramANamAM sthira rAjataMtra hatuM. guranAmasiMganI sArI pratiSThA hatI. paNa saMta phattesiMganA ane guranAmasiMga vacce matabheda hato. atyAre saMta phatesiMganA pakSane vijaya thayo che, paNa te paMjAbanA hitamAM che tema na kahevAya. dharma ane rAjakAraNa je rIte paMjAbamAM bhAga bhajavI rahyA che temAM ekaMdare pratyAghAtI baLAnuM ja jora vadhe. akAlIone pragatizIla varga chevaTa saphaLa thAya temAM paMjAbanI salAmatI che. madhya pradezamAM zukla maMtrI maMDaLane uthalAvavA prayatna thayA ane thAya che. temAM, dvArakAprasAda mizrAnA cUMTaNI kesamAM suprima korTanA cukAdAthI vega Avyo. suprima korTe, zukala sAme paNa, cUMTa NImAM gerarItio ajamAvavA noTIsa kADhavAnuM hAI korTane jaNAvyuM che. chatAM, ema lAge che ke hAla turata, navI koMgresa madhya pradezamAM koI pheraphAra thAya tema IcchatI nathI ane rAjamAtA kAMIka ThaMDA paDayA che. - orissAmAM svataMtra pakSanI sarakArane toDavA, navI keMgresanA prayatna cAlu che. orisAmAM pramANamAM sthira rAjataMtra che ane bahu kharAba nathI. chatAM, navI keMgresa badhA rAjayomAM potAne anukULa sarakAra hoya te nIti anusAra, orisAmAM palaTo lAvavAnA prayatna cAlu rAkhaze. 1 uttara pradeza ane bihAramAM, IndirA gAMdhIne anukULa sarakAranI racanA thaI che. paNa te sthira nIvaDaze tema na kahevAya. A bane rAjyamAM rAjakAraNanA gaMdavADanI parAkASTA che ane koNa, kayAre palaTe nahi kare te kahevAya nahi. tAmIlanADamAM DMK nA pAyA majabUta thatA jAya che, kendra sarakArane Teko che ane DMK indirA gAMdhIne Teko ApavAnI pUrI kiMmata meLave che. eTale DMK pakSa ke sarakArane nirbaLa banAvavAnA kAmarAjanA prayAsa saphaLa thavAne, najIkanA bhaviSyamAM saMbhava nathI. kAzmIramAM sAdIka sAmenA baLavAe ugrarUpa dhAraNa karyuM. sAdIka sAme bhAre asaMtoSa che. paNa hAla to IndirA gAMdhInI daramyAnagirithI mAmale kAMIka thALe paDayo che. paNa kAzmIrane prazna saLagato rahevAne ja. rAjyarAbhAnI cUMTaNImAM keTalAka aNadhAryA pariNAme AvyA, paMjAbamAM akAlI daLanA umedavAra hArI gayo. mahArASTramAM zAsaka keMgresano eka umedavAra hArI gayo ane jUnI keMgresanA umedavAra zrI bAbubhAI cinAIne Azcaryajanaka rIte sauthI vadhAre vAta maLyA. mahArASTra keMgresa mATe A cetavaNI che. madrAsamAM azvamaNyama hArI gayA te zAsaka keMgresane phaTako che. A parAjya mATe subramaNyama pratyene aMgata virodha vadhAre javAbadAra lAge che. mahArASTramAM prajA samAjavAdI pakSanA pramukha zrI gere cUMTAI AvyA te sAruM thayuM che. gerene Teke ApavAM IndirA gAMdhI mahArASTra koMgrerAne nirNaya pheravI zakayA temAM cavhANanuM vasva dekhAya che. erIsAmAM zAsakapakAne umedavAra hArI gayo. uttara pradezamAM paNa evuM banatuM. ekaMdare Cross voting sArA pramANamAM thayuM. zAsaka koMgresane vizeSa dhakko lAgyo che. janasaMghane lAbha thayo che. ' nezanala DevalapamenTa kAunsilanI beThakamAM caturtha plAnane chevaTanI maMjUrI maLI temAM IndirA gAMdhInI Arthika nItinuM samaIna che. dareka rAjya pitAnA hita mATe je kheMcatANI kare che ane mukhya maMtrIonI sattA ane lAgavaga vadhatI rahI che tevA saMjogomAM, rASTrIya plAnane chevaTanI maMjUrI maLe te AvakArapAtra che. NDC nI A beThaka tephAnI thaze evo bhaya kheTo che. bajeTamAM vepAra udyogo ane kaMpanIo upara khATo bojo nathI nAkhyo eTaluM ja nahi paNa khAnagI sAhasamAM mUDI rokANane pretsAhana maLyuM che tene paDagho pheDerezananI vArSika beThakamAM paDayo. vepAra udyoganA AgevAne ane sarakAra vaccenuM aMtara kAMIka eNe thayuM ane paraspara vizvAsa ane sahakArathI kAma levAmAM dezanuM hita che evI havA pedA thaI. Arthika sthiti sudharatI gaI che tyAre lokonI citAnuM kAraNa rAjakIya asthiratA che. A asthiratA mukhyatve keMgresanA be pakSo vacce sattAno saMgharSane AbhArI che. tenI asara bIjA, rAjakIya pakSo upara paNa paDe che. pariNAme, rAjakIya AgevAnone moTA bhAgane samaya pitAnAM sattAsthAne TakAvI rAkhavA athavA prApta karavAnI khaTapaTamAM ja jAya che. AnI asara vahIvaTItaMtra upara paDe te svAbhAvika che. rAjakIya netAe je rIta rasame aja. mAvI rahyA che tenI asara prajAjIvananA badhA kSetromAM paDe che. tethI bhraSTAcAra, kAyado ane vyavasthA mATe anAdara, asAmAjika . tenuM jora A badhA aniSTo vadhatA jAya che. Ane upAya zuM? bemAMthI eka pakSa paNa evo nirNaya kare ke parasparane virodha karIzuM " tyAre paNa kAMIka naitika dhAraNa jALavazuM te paristhiti kAMIka sudhare, e kharUM che ke Politics is :dw ys ' struggle for power paNa gAMdhIjIe kAMI zIkhavyuM hoya to e che ke dhyeyanI siddhimAM sAdhanazuddhine Agraha rAkhavo. Ama karanArane kadAca zarUAtamAM ema bane ke dekhItI rIte kAMIka sahana karavuM paDe. paNa aMte te prajAne Adara meLavaze. dA. ta. benkonA rASTrIyakaraNane kharaDo hamaNAM pArlAmenTamAM Avyo tyAre, jUnI keMgresa taraphathI e sudhAro rajU thayo ke videzI beMkanuM rASTrIyakaraNa karavuM. evI apekSA hatI ke DAberI badhA pakSo A sudhArAne Teko Apaze ane zAsaka keMgresa kaphoDI sthitimAM mUkAze - aMte te A sudhAro UDI gayo. AvuM karavuM jarUranuM hatuM? 29-3-70.. cImanalAla cakubhAI zAha mudraNadoSa aMge samAcAcanA tA. 1-3-70 nA prabuddha jIvanamAM "AgamavANI ane aghatanA vaijJAnika saMzodhana' nA mathALA nIce muni amaracaMdajI kavinuM eka nivedana pragaTa thayuM che. te nivedanane chevale pArIgrApha te nivedanamAM na chapAtAM pachInAM aMkamAM e ja mathALAnA piTA mathALA "AgamavANI buddhigamya nathI ?" pragaTa thayelA zrI. cImanalAla cakubhAI zAhanA nivedananI zarUAtamAM bhUlathI mUkavAmAM Avyo che ane A bhUlane lIdhe jANe ke zrI cImanabhAInA nivedanane ja e bhAga na hoya evI bhramaNA vAMcakonA dilamAM pedA thavAno saMbhava che ane ema chatAM upara nIcenA lakhANamAM paraspara meLa maLatA nathIe dekhItuM che. kSamA yAcanA sAthe A bhUla sudhArI levA prabuda jIvananA vAcakone vinaMti che. taMtrI , prabuddha jIvana gAMdhIjIno saMdeza (jarmana kamiTI ane InDo - jarmana saMsAyaTInA upakrame yojavAmAM Avela gAMdhI zatAbdi ujavaNInA udghATana prasaMge mAnanIya zrI morArajI desAIe 8mI julAIe phrenkapharTImAM ApelAM aMgrejI pravacanane anuvAda) eka prakhara rAjadvArI puruSa ane mahAna saMtanI smRtimAM Aje duniyAbharamAM gAMdhI zatAbdi ujavAI rahI che. duniyAne AvI mahAna vibhUti ApavA bhArata bhAgyazALI banyuM tenuM gaurava koI paNa sthaLe vasatA bhAratIya anubhavaze ja. gAMdhIjI kevaLa bhAratanA ja nahi paraMtu AkhI duniyAnA hatA e kahevAnI mAre jarara nathI. temanI niSkAma sevA ane jIvanasaMdeza kevaLa bhAratanA ItihAsamAM ke bhAratanI bhaugolika hadamAM je 'purAI rahI zake tema nathI. e jIvananI amaragAthA te. sadAkALa sarvasthaLe gavAtI raheze. koI paNa sthaLe ane kALe, parAdhIna
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ 272 prabuddha jIvana tA. 1-4-70 prajA pitAnI mukita arthe avAja uThAvaze tyAre A krAntikArI saMtanA saMdezane avazya yAda karaze. zAnti mATe saMgharSa pitAnA aMgata hito ane sattAnI lAlasAmAM phasAyelA meTI moTI vAto karanArA AjanA rAjadvArI netAo ane lazkarI sattAdhIze jyAre ItihAsanA oLAmAM vilIna thaI javAnI taiyArImAM che tyAre ApaNe AzA rAkhIe ke gAMdhIjIne saMdeza bhUlyAne mArga batAve, emanuM punita smaraNa saunI savRttione jAgRta kare.. bhAratanA prAcIna mUlyo tarapha pitAnI vedhaka daSTi TheravIne gAMdhIjIe je UMDI sUjha ane DahApaNa keLavyA hatA tene bhUlI javAnuM koI rIte ApaNane paravaDe tema nathI. mAnavane mahAmAnava banAvanAra daivI guNanI adbhUta zakita upara jo ApaNe vizvAsa rAkhI zakIzuM te ja gAMdhIjIne saMdeza jIvaMta rahI zakaze. eka evI aTala zraddhA jo ApaNe keLavI zakIe ke burAI upara bhalAI vijya meLave che, satyane ja sadA ye thAya che, saMghanI Agane kevaLa zAti ja bUjhAvI zake che ane bAhya jagata thA mAnava manamAM parivartana ANavAnI samartha zakita kevaLa AtmAmAM ja che, to ja ApaNe temane vaphAdAra rahyA gaNAIzuM. alabatta! A badhI vAtanuM pikaLa punarAvartana karI karIne ApaNe temanA guNagAna gAvAmAM rAcIe chIe-A bAbatane koI InakAra karI zake tema nathI. lehItarasyA yuddhapremIo dalIla kare che ke temanI laDAI zAnti mATe che. gAMdhIjInI mahattA to eTalA mATe che ke temaNe potAnA vicArone jIvanamAM jIvI batAvyA. emanA dareka kAryamAM e Adarzo sAkAra thayA. eka dhyeyane khAtara teo jIvyA ane ene mATe potAnI kurabAnI ApavA hara paLe teo taiyAra rahyA. mArI upara paDelA gAMdhIjInA prabhAva bAbata ahIM kahevuM mane bahu ucita lAgatuM nathI. mArA samavayaska sAthIdAro jeTaluM ja mane paNa temanA pratye prabaLa AkarSaNa hatuM. 1915mAM muMbaI khAte bharAyelI InDiyana nezanala koMgresamAM huM svayaMsevaka tarIke hato. tyAre meM emane prathama joyelA. teo tAjA ja dakSiNa AphrikAthI AvyA hatA. e vakhate mahAtmA tarIke teo jANItA nahotA thayA, paraMtu eka mahAna vyakita tarIkenuM temaNe bhAratanI prajAnA dilamAM mAnabharyuM sthAna to tyAre paNa meLavI lIdhuM hatuM. briTiza sarakAranI mArI nokarInuM rAjInAmuM ApI 1930 mAM svAtaMtryanI laDatamAM huM joDAyA tyAra pahelAM paNa huM satya zodhaka hato. gAMdhIjInA paricayamAM AvyA pachI huM joI zake ke temaNe cadhilA mArga bhaNI ja mAre puruSArtha rahelo hate. emanA tattvajJAna ane jIvanadaSTie mArI samaja ane jJAnane vadhu puSTa karyA. gAMdhIjInA saMparkamAM AvanAra aneka loko mATe paNa Ama ja banyuM che. tame game te sthAna upara che ke tame game tevA khyAla dharAvatA ho, paNa ekavAra tame emanI sAme jaIne UbhA rahyA ke temane tamArI upara prabhAva paDayA vinA rahevAne ja nahi, aMtara seMsarI UtarI jAya evI emanI abhuta vANI hatI. emanA eka sAdamAM, eka hAkalamAM zabdathI na samajAvI zakAya te koIka jAdu hato. hiMsAmAM mAnanArA krAtikArIo jelamAMthI chuTI, pitAnI vAte gAMdhIjIne samajAvavA talapApaDa thaI temanI pAse jatA, paNa tyAM gayA pachI teo pote ja pAMca miniTamAM badalAI jatA. gAMdhIjInA Adarzo ke temanI AdhyAtmikatA karatAM paNa koI paNa samasyAne teo je kunehathI jhaDapI ukela lAvI detA e kAryadakSatAthI huM vadhAre prabhAvita banyo chuM. temanI ananya satyaniSThAnI prazaMsA karatA Herr Kiesinger gAMdhIjInA zabdone yAda karI aMjali Ape che ke, "hakIkato eTale ja satya ane jyAre ApaNe A satyane vaphAdAra rahIe chIe tyAre kAyado ApaNI madade Ave che." kevaLa kAyado ja nahi, paraMtu ItihAsanA badhAM ja baLa ApaNI madade Ave che. - virala vyakitatva gAMdhIjInA vyakitatvanI khUbIo-pote jIvI batAvIne pachI ja kalama ane vANImAM je vahetuM mUkavuM, avirata puspArthanA pariNAme ji bhavyatAe temanA jIvanane opa ApI bhArata ane duniyAne prakAza Apyo-tene tenA pUrNa rUpamAM ahIM samAvI zakAya tema * nathI. saMjoge game teTalA badalAya, gAMdhIvAdIomAM game teTalA matamatAMtara ane taDAM paDe, paraMtu dhruvatAraka samA e prazAMta ane sthira jIvanane prakAza jagatane sadAkALa maLyA karaze ja. e paripUrNa jIvananA badhAM ja pAsAM eTalA to camakatAM ane surekha che ke tame game tyAMthI game te pAsuM tapAso, kayAMya vadhate ocho prakAza nahIM maLe. pUrNa vikasita mAnava svarUpanuM kevuM virala bhavya darzana! gAMdhIjInA janma pachInAM so varSo duniyAnA ItihAsamAM kaTora kaTInA rahyA che. 18 mI sadInAM vacagALAnAM varSo daramyAna briTiza sattAe bhAratanA judA judA bhAgomAM virodhIone dabAvI potAnI rAttA jamAvI. IsTa InDiyA ane Daca kaMpanIoe cInamAM aphINane vepAra zaru karI cInAone kabajAmAM lIdhA. AphrikAnA vividha bhAgamAM yuropIana sattAoe lAMbo samaya ekabIjA sAthe jhaghaDI vasAhate sthApI. e vakhatanI duniyAnuM citra evuM hatuM ke muThThIbhara sattAoe moTe bhAge aMgreja sattAe-pitAnuM varcasva e vakhatanI duniyA upara jamAvyuM hatuM. audyogika kAntinA pariNAme e lokonI jAhojalAlI vadhI, sattAnuM kSetra vadhyuM te bIjI bAju vadhu vastIvALA deze te sattAnI pakaDamAMthI potAne bacAvavAnI mathAmaNamAM paDayA. paradezI sattAnI AMkha bhAratamAM pedA thatA kA mAla meLavavA upara, sastA dare maLatAM majUro, kArIgarone lAbha uThAvavA pAchaLa ane pitAnA pAkA mAlane bhAratanA bajAramAM vecI lakhalUTa dhana pedA karavA tarapha maMDAyelI hatI. bhAratamAM pitAnI vasAhate sthApavA pAchaLa aMgrejone A ja uddeza hato. AvI kUTanItine pariNAme zrImaMta ane garIba vaccenA bheda vadhyA. aneka loko nirdhana ane nirbaLa banyA. rAjakIya kSetre lokazAhI audyogika rIte AgaLa vadhelA yuropanA amuka deza pUratI ja rahI. bhISaNa garIbAI gAMdhIjIe bhAratamAM ane dakSiNa AphrikAmAM aneka nAgA, bhUkhyA lokone joyA. cArebAju bhISaNa garIbAI tathA roga ane ajJAnanuM sAmrAjya hatuM. mAnavatAne vikRta banAvanArI hiMsaka vRttio temaNe mANasa mANarA vacce, samAja samAja vacce, deza deza vacce, zAsako ane prajA vacce joI. haDadhUta thavAne ja jANe janma lIdhe hoya tevA aneka lokonI yAtanI temaNe nihALI. sAmAjika, Arthika ane rAjakIya kSetramAM je saDo peTho hato tenAM mULa ghaNAM UMDA hatAM. dezanI AvI durdazA joI temanuM hRdaya dravI UThayuM, paraMtu AvI paristhitithI e dhIra puruSa lezamAtra akaLAyA nahi. emanI prajJAsaMpanna daSTie te sarva sthaLe ane sau koImAM eka ja paramatattvanAM darzana karyA. pazcimanI bhautika pragati karatAM temanI sAMskRtika vizeSatAonI temaNe vadhu kadara karI. bhautikavAdI pazcimanI dharma paratvenI udAsInatA temane A badhI vikRtionA mULamAM jaNAI. ahiMsA ane satyanA prakAza vaDe ajJAnanA A aMdhakArane nAza karavA temaNe kammara kasI. sattAdhIze ane temanI damananItino bhaMga banelAe baMnene temaNe temanI pharajanuM bhAna karAvI mAnavatAne sAthe rAha batAvyuM. anuvAdaka : mULa aMgrejI: sau. zAradAbahena zAha zrI merArajI desAI (kramaza:)
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-4-70 prabuddha jIvana 273: na -haM kAmaye rAjyam bhAratIya saMskRtimAM je AMtarika tAkAta hatI, tene roja - zAhI ane ANuyuga ema traNeya cIja jyAM ekI sAthe Ave barojanA jAhera vyavahAranA kSetramAM pragaTa karavAne meko gAMdhIjIne che, tyAM rAjanItinuM adhyAtmikaraNa karatI vakhate rAjanIti maLyuM. emaNe svarAjya prAptinA kAmane paNa mAnavasevAnuM rUpa tUTI jAya che. jema ke lAkaDIne prajavalita karavAno prayatna karIe ApyuM. rAjakAraNane paNa dharma ne adhyAtmane raMga caDhAvyA. tethI chIe, to te prakriyA daramyAna te baLI jAya che. lAkaDIne lAkaDIte kevaLa eka rAjakIya AMdolana na rahyuM. bApu pite kadI saja- bhAva kAyama rAkhIne temAM agnine praveza karAvo - ema dekhADavuM kAraNanA jIva nahotA. cheka maratAM sudhI emane rAjakAraNIya bAbatamAM ke lAkaDI paNa kAyama che ane Aga paNa kAyama, te te zakya nathI. rasa levuM paDaze. paNa emane mATe e rAjakAraNa nahotuM. emane mana Aga jeTalI Avaze, teTalI ja lAkaDI naSTa thatI jaze. tenA nAzanI te e badhuM paNa emanI vyApaka sAdhanAnA, emanI satyanI kheAjanA sAthe sAthe tene prakAza che. matalaba ke jyAM ladhutamatI ane bahueka aMgarUpa ja hatuM. matInA bhAgalA pADIne kArabhAra cAle che, tyAM rAjanItine kAyama kharuM jotAM huM te ema kahuM chuM ke gAMdhIjIe rAjanIti calAvI rAkhIne tenuM adhyAtmIkaraNa karavA jaIe, te te cAlI zakatuM nathI. ja nahotI; emaNe je kaMI karyuM te lekanIti ja hatI, kemake teo paraMtu duniyAmAM A samaye eka moTo meha kAma karI rahyo janatAne jagADavA mathatA hatA. gAMdhIjIe rAjakoraNamAM bhAga lIdho, che, ane te che sattAmaha, sajajana mANase paNa ema mAnI beThA kAraNa ke te vakhate mukhya kAma AjhAdI meLavavAnuM hatuM. je svataMtra che ke sattA vinA te kAma karI zakaze nahIM, athavA sattAnI nathI tenI kaI hastI ja nathI. tethI svarAja lAvavA sAruM gAMdhIjI madadathI te vadhAre kAma karI zakaze. rAjakAraNamAM paDelA. gAMdhIjInA ghaNA sAthIo paNa mehamAM phasAyelA che. e gokhalee rAjakAraNanA adhyAtmIkaraNanI, rAjakAraNane loko ema mAne che ke game te hAlatamAM rAjya calAvavAnI javAnItimaya banAvavAnI vAta karelI. gAMdhIjIe A vAta upADI lIdhI badArI ApaNA para rahe ja che. A emanuM kahevuM kharuM che. paraMtu ane tene vikAsa karyo. rAjakAraNane AdhyAtmika rUpa ApavAnA mArI vAta e che ke ApaNe jarUra svarAjya meLavyuM che, paNa te vicArane gAMdhIjIe ghaNA vadhu spaSTa karyo. ApaNe je badhAM kAma karIe eTalA mATe ke sattA ApaNA hAthamAM laIne e sattAne vilaya chIe, temAM rAjakAraNa paNa Ave che. gAMdhIjIe kahyuM ke rAjakAraNa- karavAnuM bIjI ja kSaNe zarU karI daIe. pUro vilaya thatAM thatAM bhale mAMye satya ane ahiMsAnA AdhAre ja vartavuM joIe. mAtra AdhyA- ne pacAsa varasa lAge, paNa tenI zarUAta te AjathI ja karI devI tmika kahevAthI phoDa nathI paDate, eTale gAMdhIjIe tenI vyAkhyA joIe. karI ApI, ane pite rAjanItine AdhyAtmika rUpa ApavA rAtata paraMtu A sattAne meha gAMdhIvALAethI paNa chUTato nathI. prayatna karyo. e kaMIka aMze saphaLa paNa thayuM, kAraNa ke e prayatna teo evuM dhAre che ke amArA gurujI (gAMdhIjI) rAjanItine sattA - prApti pahelAMne hate. jIvanamAM ghaNuM mahatva ApatA, tethI amAre paNa sattA upara paraMtu jevA sattA -prAptine aNasAra dUrathI paNa varatAvA dhyAna ApavuM joIe. lAgyuM ke rAjanItimAM adhyAtmIkaraNane A je AbhAsa UbhA thaze mane lAge che ke A gAMdhI-vicAra nathI. lokomAM eka meTa hate te UDI gaye, e adhyAtmIkaraNanuM baLa nabaLuM paDI gayuM. bhrama phelAyeluM che ke gAMdhIjI rAjanIti karatA hatA. e zuM karato jyAM kaLAI cUkayuM ke sattA have hAthamAM AvI rahI che, tyAM rAja hatA ane zuM nahIM tenI carcA karavAthI zuM maLavAnuM che? paNa loko nItie adhyAtma lagabhaga choDI dIdhuM, ne gAMdhIjIne paNa kahI enI carcA eTalA mATe kare che ke ApaNe zuM thayA chIe te bAbata devAmAM AvyuM ke have ApaNA rastA judo paDI gayA che. vicAra Ubhe thAya che ane temAM gAMdhIjIno dAkhalo najara sAme Ave che eTale meha pedA thAya che. ane pachI e mehanuM nirasana gAMdhIjInA AkharI divase-citraNa glArelAlajIe potAnA karavuM paDe che. e mehane gAMdhIjInA nAmathI ane gAMdhIjInA jIvaapratima graMtha "dhI lAsTa phrejha' (pUrNAhuti ) mAM karyuM che. temAM e badhuM varNana che. AkharanA divase mAM gAMdhIjI kahetA ke meM je nanuM beTuM nirIkSaNa thayuM che tenAthI baLa maLe che. paraMtu mAre je mUlyo mATe mathAmaNa karI, te tamAme tamAma mUlya lagabhaga sApha e kahI devuM che ke gAMdhIjIe pahelethI mAMDIne Tha sudhI bhUMsAI jaI rahyAM che. dilhImAM svAtaMtraya -prAptine utsava Uja lakanItinuM ja kAma karyuM hatuM. mArA A kathananuM koI khaMDana karavA mAMganuM hoya, te e mane eno vicAra jarUra samajAve. vAI rahyo hate, tyAre teo te dUra dUra pitAnI tapAsyA vadhu ne vadhu kaThora banAvI rahyA hatA. je gAMdhInuM nAma laI laIne bAkI, gAMdhIjI rAjakAraNanA pakSapAtI hatA ema tamane lAgatuM hoya te emanA AkharanA jIvana para daSTipAta kara lAkha lokoe tyAga karyo, tene chevaTanA divasemAM vyAsamuninI joIe. svajema kahevuM paDayuM ke "urdhva bahuvirAme na kazcit zUti rAja maLyA bAda mahamadaalI jhINAnI mAphaka hindustAnanA gavarnara mAm "- "huM hAtha UMcA karI karIne bUma pADuM chuM, paNa mArI vAta janarala banatAM emane koNa rokatuM hatuM? vaLI emaNe kaheluM ke koI sAMbhaLatuM ja nathI." vyAsa bhagavAna jevuM ja AvuM araNya vAIsaroya-bhavanamAM te haoNspiTala banaze. goLamejI pariSadamAM rUdana A jamAnAmAM gAMdhIjIne ya karavuM paDayuM. paNa emaNe kahyuM hatuM ke huM khUba namratApUrvaka svarAjyanI mAgaNI karuM chuM. kAraNa ke te vinA hiMdustAnanA garIbone uddhAra nathI evI have, keTalAka mane samajAve che ke jema bApu rAjanItinuM mane khAtarI thaI gaI che. A bhASA rAjanItivALAnI che ke adhyAtmIkaraNa karavAnI koziza karatA hatA, tema tamAreya karavuM joIe. lokanItivALAnI te tame samajI zake tema cho.. tyAre huM kahuM chuM ke huM to A rAjanItine ja khatama karavA mAguM ane eTaluM te vicAro ke bApune je rAjanIti ja calAvavI chuM. rAjanItinuM adhyAtmIkaraNa karavAnI prakriyAmAM e mArA dhyAnamAM hota, te Akhare keMgresanuM lekasevaka saMghamAM rUpAMtara karavAnI salAha AvyuM ke e prakriyA daramyAna rAjanIti TakatI nathI, tUTI jAya teo zuM kAma Apata? che, ane tene badale lekanIti Ave che, svataMtratAnI sAthe loka- rAjanItivALAene bApunI A salAha tadRna vicitra,
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ 274 prabuddha jIvana tA. 1-4-77 lAge che. paraMtu je gAMdhIjInI salAha mAnIne lekasevaka saMgha banA- ' AvyA tevA gayA eTaluM ja phakata thayuM. gAMdhIjInA AvavAthI be hota, to AkhA deza upara tene eka sAro prabhAva paData. lAbha ja za thayo? janatAne yogya dizAmAM doravaNI ApavA mATe, niSkAma ane sadIothI daMDazakitanuM rAja cAlI rahyuM che. temAM veza badalAtA niSpakSa bhAve. emanI sevA karavA mATe, yogya mArga- rahyo che khare. hamaNAM lokazAhIne veza cAle che. paNa tema chatAM darzana karAvavA mATe, nItine vicAra ApavA mATe, lekanI athavA rAja daMDazakitanuM ja che. ane ahiMsA to jema pahelAM e hatI tema sarakAranI bhUla thAya to tene taTastha bhAve leke rAmakSa rajU Aje ya che. paNa e dAsI che. ' karI zake evI eka naitika zakita dezamAM pedA thai zakata, ane paraMtu gAMdhIjI IchatA hatA te A karuNA nahIM. teo te mahattvanI asara te e thAta ke dezamAM sevA-saMsthA mukhya banate . evI kara NA IcchatA hatA ke je rANI hoya, ne jene AdhAre ane rAjya calAvanArI sattA saMsthA gauNa banata. ene badale Aje mAnava-samAjanI racanA karI zakAya, ApaNe karI zakIe, e vizvAsa mAnavane thAya, ane dhIre dhIre daMDazakita kSINa thatI jAya, zuM thayuM che? sattAsaMsthA mukhya banI che. badhe ja enI belabAlA ane Akhare tenuM eka ja rUpAMtara thaI jAya. che. nAnI nAnI sevA saMsthAo enI Azrita banIne kAma kare Ane huM gAMdhI-vicAra samaja chuM. temAM AjanI rAjache, jyAre gAMdhIjI sarakAranI sattA gauNa ane janatAnI sattAne nItinuM samULaguM parivartana karavAnI vAta Ave che. eka navI lekamukhya banAvavA mAgatA hatA. nIti vikasAvavAnI che. rAjanItine satyamaya karavAne eka ja | bApue keMgresane lekasevaka saMgha banAvavAnI salAha ApI upAya che, ane te che tenuM lekanItimAM parivartana karavuM te. 'huM hatI tene artha e hato ke je tame lokasevaka banaze, te sattA brAhmaNa chuM,' 'huM lANI bhASAvALe chuM' "phalANA dharmane chuM' dhArIo para tamAre prabhAva raheze. sattAnuM sthAna bIjA naMbaranuM 'mAre to phalANe rAjakIya pakSa che' -AvI badhI upAdhiraheze, pahelA naMbaranuM nahIM. pahele leksevaka haze, rovA rANI enAM baMdhane teDyA vinA ahiMsAnI zakitanA vikAsa mATe haze, ane rAttA tenI dAsI haze. ApaNI buddhi kAma nahIM Ape. ahiMsAnI zakitane vikAsa paNa ema na thaI zakyuM. tene lIdhe keMgresanuM nAma je khUba karavA mAMgatA hoIe, te upAdhirahita thavuM ja paDaze. prabhAvazALI banyuM hatuM, te kSINa thaI gayuM. tenI moTI zakita jyAM sudhI A vAta manamAM spaSTa na thatI hoya ane gaLe tUTI gaI. ItihAsakAra te lakhavAnA ke keMgresanI hAlata puNya UtaratI na hoya ane UtaratI hoya to vacagamAM te Amatema ' zINa thaye svargamAMthI pharI mRtyukamAM pachaDAvA jevI thai. e eka bIjuM kaMIka karyuM ja chu Tako evo bhAsa kyAM sudhI cittamAM rahetA bahu moTuM nukasAna thayuM. svarAjya pachI koMgresa game tevI mATI hoya, tyAM sudhI hiMsAnA paMjAmAMthI vizvane chuTakAro thAya tema rahI, toye eka "pArTI' banI gai. pArTI eTale TukaDI, game teTalI nathI. mATe have te kAma karavAnI kevaLa evA prakaranI rIta ja ApaNe mATI hovA chatAM te pUrNa nathI. gAMdhIjInA jamAnAmAM keMgresa apanAvavI paDaze ke jenA vaDe duniyAmAMthI hirAnA jaDiyAM mULarASTrIya ekIkaraNa pariSada' jevI hatI. tenA dvArA rASTrIya ekI- mAMthI ja ukhaDI jAya. emAM samaya vadhu lAge, to paNa vAMdho nahIM. karaNanuM bahu moTuM kAma thatuM. paraMtu svarAjya pachI keMgresa paNa tethI jyAre mane koI pUche che ke A rAjakAraNane nirmaLa karavAnI koziza kema nathI karatA, tyAre huM kahuM chuM ke huM tene khatama ja mAtra eka rAjakIya pakSa banI gai ane tenA moTA moTA netAo karavA mAguM chuM. A vijJAnanA jamAnAmAM have poliTikA Auje eka kALe dezanetA hatA, te eka pakSanA netA banI gayA. TaDeTeDa-jarIpurANuM-thai gayuM che. AnuM pariNAma zuM AvyuM te ApaNe joyuM. Aje evI eka vAra svarAjya maLI jAya pachI rAjanItinuM adhyAtmIhAlata che ke naitika avAja UThe ane deza Akhe ene anusare karaNa karavuM eTale sattAne kApavI. ene bIjI bhASAmAM kahIe to evI kaI saMsthA ke vyakita dezamAM dekhAtI nathI. judA judA pakSanA ema kahevAya ke rAttAnuM vikendrIkaraNa karavuM. baMne bhASA maLIne eka pUre artha thAya che. eka bhASAthI pUro artha thatA nathI. netAo janatAnI sAme jaIne ekabIjAnI vAtanuM khaMDana kare che. meM "svarAjyazAstra" nAmanuM eka nAnuM pustaka lakhyuM che. tenI niSkaya janatAmAM enAthI koI prakAranI kriyAzIlatA pedA thatI prastAvanAmAM eka vAkya che: 'na vahe kAmaye rAjyama :' emAM ja. nathI. jene ApaNe naitika netRtva kahI zakIe, tene saMpUrNa eka bIjuM paNa vAkaya che : "mahI svarAjAya." amAre rAjaya abhAva che. Ane kAraNe dezamAM eka prakAranI niSkriyatA nathI joItuM. ame svarAjya mATe prayatna karIzuM. rAjakya eTale sara kAranI rAttA ane svarAjya eTale dareka manuSyanI sI. jyAM zUnyatA khAlIpaNuM AvI gayuM che. ane janatA bahAvarI banI darekane ema thAya ke mArI sattA che, tyAM sarvanI sat, sarvagai che, ne kyAM javuM ne zuM karavuM e janatAne rAmajAtuM rAjya bane che. e bilakula nirALI vastu che. ene phAve te nathI. gAMdhIjInI salAha mAnI hota, to A dahADA na Avata. svarAjya kaho ke sarvarAjaya kaho. e lokanIti che. te lAvavA rAjanIti kApavI paDaze. jene jhADane kApavuM che, te jhADa upara nahIM caDhe, gAMdhIjInA gayA pachI rAjanItine ApaNI jIvananiSThAthI ho, DALI kApavAvALo jhADa upara caDhe kharo. paNa ApaNe to jhADane ja prabhAvita karavAne badale ApaNe pote ja rAjanItithI prabhAvita mULamAMthI kApavuM che. tethI tenAthI (rAjanItithI) aLagA rahIne thai gayA, aMjAi gayA. rAjanItinA pravAhanI tANa ApaNane tene kApavI paDaze. A vAta ekalA hiMdustAna pUratI ja nathI, evI te tANI gai ke ApaNe paNa temAM vahI gayA. Aje ApaNI AkhI duniyA mATe che. muThThIbhara lokonA hAthamAM sattA AvI paDI che, tene vaheMcI nAkhavAnI che. jIvananiSThAne koI ja prabhAva rAjanIti para nathI varatA. UlaTuM, " gAMdhI-vicAramAM mAnanArAo sAme A eka mukhya dhyeya ApaNA jIvana para rAjanItinA prabhAva varatAya che. che: janatAne jagADavAnuM ane rAjyane kSaya karavAnuM. janatAnI gAMdhIjI to AvyA ne gayA, ane chatAM rAjakIya, Arthika pitAnI zakita jAge ane rAjayane kSaya thAya. te vinA gAMdhIjInI ane sAmAjika e badhAM ja kSetromAM ApaNAM citananuM stara enuM kalpanA anusAra samAja lAvI zakAze nahIM. eTale Aje sarvoe jarIpurANuM ja rahyuM, ane ApaNA tamAma dAromadAra lazkara, daya parivAra sAme A eka krAMtikArI dhyeya che. pilIsa ane sarakAra upara ja rahyo. te te pachI gAMdhIjI jevA vinobA. mAlika: zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha: mudraka ane prakAzaka: zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, prakAzana sthaLa : 385, saradAra vI.pI. roDa, muMba4 Te. naM. 350296. mudraNasthAna: dhI sTeTsa pIpala presa, koTa, muMbaI-1
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ prajuddha bhavana L jIvana Regd. No. MH. 117 vArSika lavAjama rUA. 7 prabud jaina'nuM navasa karaNa varSa 31 : aMka 24 mubai, eprila 16, 1970 gurUvAra paradeza, mATe siliMga 15 zrI muMbai jaina cuyaka saMghanuM mAsika mukhapatra chUTaka nakala 40 paisA taMtrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA bhagavAna mahAvIra ane mahAtmA gAMdhI zramaNa bhagavAna mahAvIranI jayaMtI Aje ApaNe ujavI rahyA chIe. ahiMsAnA Adhunika avatAra gAMdhIjInI janmazatAbdI ApaNe dhAmadhUmathI ujavI te prasaMge bhagavAna mahAvIra ane buddha je AjathI aDhI hajAra varSo pUrve thayA e yAda Ave te svAbhAvika che. te bannee potAnI rIte te kALe ahiMsApracAramAM je karyuM tenA paripAkarUpe ja bhAratamAM gAMdhI ahiMsAnA pUjArI thayA e hakIkata che. tethI Aje aDhI hajAra varSa pachI ApaNe evA mahApuruSane yAda karIe temAM kAMI navAI nathI. gAMdhIjIe koI dhArmika saMpradAya UbhA karyo nathI te A kALanI khAsIyatane lIdhe, ane temaNe je kAMI kahyuM ke karyuM te bhAratavarSanI rAjanItinA eka aMga rUpe. tethI koI dhArmika saMpradAyarUpe nahi paNa rAjanItimAM gAMdhIvAdarUpe te Aje temanA saMpradAya che ja. AjathI aDhI hajAra varSa pUrve zanItinI AsapAsa bhagavAna mahAvIre kazuM karyuM hoya ema jaNAtuM nathI. temane te temanuM vyaktigata jIvana ja evI rIte sudhAravuM hatuM jenI asara samagra dhArmika vAtAvaraNamAM paDe. gAMdhIjIe paNa vyakitagata jIvananA ghaDataramAM je prayogA karyA tenA mULamAM kevaLa vyakitasudhAra nahi paNa sAmAjika gulAmI, rAjanaitika gulAmInA je baMdhano hatA, vyakita ane samAjamAM, te tUTe ane vyakita svataMtra banI AdhyAtmika jIvana tarapha prayANa kare - e hatuM. bhagavAna mahAvIrane bhAravyakitano pUrNarUpe sudhAra thAya tyAra pachI ja teNe anyanA jIvanamAM sudhAro karavA prayatna karavA - A bAbata upara hatA, jyAre gAMdhIjIno bhAravyakitanA jIvananI paLeA vyakitanA sudhAramAM vItatI hoya ke samAjanA jIvananI sudhAraNAmAM vItatI hoya te eka ja prakriyA che - e upara hato. vyakita potAnA jIvananA uddhAra karavA sAthe ja samAjanA uddhAra karI zake che ane nahi ke potAne saMpUrNa uddhAra thAya pachI -- AvI bhAvanA gAMdhIjImAM hatI, tethI ulTuM bhagavAna mahAvIramAM dekhAya che. temaNe te potAnA sudhAra mATe saMsArano tyAga karyo, samAjathI, samAjajIvanathI aLagA rahyA ane jayAre pote saMpUrNa nirdoSa thayA tyAre ja samAja vacce AvI upadeza ApavA zarU karyo. sAdhanAkALamAM mauna rahevAnI bhagavAna mahAvIranI pratijJA hatI. paNa gAMdhIjIe te peAtAnA samagra jIvanane sAdhanAkALa ja mAnyo che. siddhikALa jevI koI kalpanA temanAmAM nathI. jIvananI chevaTanI ghaDI sudhI temane pAtAmAM ahiMsAnI, brahmacaryanI apUrNatA ja dekhAI che, ane tethI temAM AgaLa vadhavA lokalAja choDIne paNa prayogo karatA acakAyA nathI. AthI ulTuM bhagavAna mahAvIre bAra varSanI dhAra tapasyA, ekAMtavAsa, dhyAna, evA samAjathI, sAmAjika jIvanathI dUra rahIne - vyaktigata sAdhanAnA mArga apanAvyA che. loksaMparka to mAtra bhikSA pUratA hatA ane te paNa bAra varSanA sAdhanAkALamAM saravALe mAtra eka varSa jeTalo, gAMdhIjInI to prArthanA ke temanuM dhyAna--e ekAkI na hatuM paNa samUhanI vacce hatuM. ane satata lokasaMparka e te gAMdhIjInI sAdhanAnuM eka aMga hatuM. saMsArathI dUra thaI zuddha thaI, puna: sasaMsAra vacce AvI saMsArazuddhi karavI e bhagavAna mahAvIrano mArga, paraMtu saMsAramAM ja rahIne saMsArazuddhi karavI e gAMdhImArga. A banne vacce bheda aDhI hajAra varSa pUrve thanAra bhagavAna mahAvIra ane Adhunika netA gAMdhInA che te ApaNe spaSTa samajI levuM joIe. A samajyA vinA ApaNe gAMdhI ke mahAvIrane nyAya ApI zakIe nahi. gAMdhIjI netA hatA--dhArmika jIvananA, rAjanaitika jIvananA, sAmAjika jIvananA--athavA to saMpUrNa eka ane avibhAjya jIvananA bhagavAna mahAvIra netA hatA. dhArmika jIvananI, jIvananI aneka bAjue che ane temAM mAtra dhArmika jIvana upara ja bhAra ApavA jatAM samagra jIvana pAMgaLu' banI jAya che evI pratIti te kALe hatI nahi. duniyA bahu nAnI hatI, AkramaNa ane te paNa paradezI AkramaNa ane te paNa navA navA hathIyArothI thatA AkramaNono ane te dvArA Arthika zApaNano ane AkramaNa vinA paNa Arthika zoSaNano khyAla Aje je rIte samagra prajAmAM saMbhave che - tevI rIte prajAne e bAbatamAM e kALe bahu paDI hatI nahi, pracAranAM sAdhana paNa ochAM eTale AjapalaTAnI asara samagrabhAve prajAne jaNAtI paNa nahIM hoya - ethI rAjakIya jAgRti - prajAgata jAgRti e te bhAratamAM prajAgata navuM tattva AdhunikakALanuM che. te tattvanI apekSA bhagavAna mahAvIranA kALamAM rAkhavI paNa asthAne che. Ama bannemAM - bhagavAna mahAvIra ane gAMdhIjImAM samayanI daSTie netRtvanA vikAsamAM bheda che ja. gAMdhIjI bhAratIya saMtaparaMparAnA dhArmika netA te kharA ja, uparAMta rAjanaitika netA paNa kharA. bhagavAna mahAvIra mAtra dhArmika netA che. bhagavAna mahAvIra rAjakuLamAM janmyA, paNa e kuLanI bhAgasAmagrIthI aLagA thaI vicaryA. temaNe potAnA koI na mAnyA ane tethI rAga-dveSathI para thayA. gAMdhIjI paNa rAjakULamAM niha to chevaTe rAjAnA divAnanA kULamAM to janmyA ja ane saMsAramAM sau koI potAnA ja che ema mAnI sau vacce rahI saMpatithI aLagA rahyA ane chatAM saMpattinA svAmI banyA, dAsa nahi. saMpattina viniyoga karavAmAM--tenA upayoga karavAmAM viveka hoya, mArA-tArAnI bhAvanA na hoya te saMpatti potAnI ke pArakI e bhedathI para thavAya che - evu navuM sUtra gAMdhIjIe ApyuM. bhagavAna (c)
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ 27 6 prabuddha jIvana tA. 19-4-1970 mahAvIre saMpattino rAga tyaja te choDIne. gAMdhIjIe sAmI laDAI karavA salAha gAMdhIjI Ape, paNa bhagavAna mahAvIra e rAga tyajayo, te mArI nathI ema vyavahAratha banAvIne te kahe che ke ema bahAranA zatrune jItavAthI kaze ja lAlA thavAne aneka TrasTanA TrasTI gAMdhIjI hatA ane tene vahIvaTa nathI, AMtarika zag - rAga - 8pane jIta - e jItAye badhuM ja karatA chatAM tene saMpatti mArI che ema nahi paNa saunI rArakhI jItAI jaze ane nahIM jItyA hoya te game tene jItaze paNa te che ema mAnIne, tyAre bhagavAna mahAvIre saMpatti te zuM paNa aMga nirarthaka che. A zANI salAha: vizvanA nAgarikane baMdhabesatI che DhAMkavAnA vastrone paNa tyAga karyo. ane vItarAga thavAnA praya- paNa rAjanaitika daSTie jyAM sudhI vizva hajI eka nathI, nAnA namAM hatA. bhagavAna mahAvIrane viSe anuyAyIo teo vItarAga rAjaye vidyamAna che, vizvanAgarikanI kalpanA hajI mAtra kalpanA ja thayA tema mAne che. gAMdhIjI te svayaM paNa evo dAvo karatA nathI te tyAM koNa mAne ane pheNa ApavAnI hiMmata kare ? bannene mane kAyara ane hajI pote apUrNa che evo chellI ghaDI sudhI ekarAra karatA. thavuM e hisA ja che. paraMtu bane jIvana-vyavahAramAM ahiMsAne mArge parigrahatyAga eTale mUchane tyAga - A sUtra bannene manya judI rIte ja vicaryA; eka saMtanI daSTie, te bIjA rAjanaitika chatAM, bhagavAna mahAvIre AMtara-bAhya parigrahanA tyAgamAM kRtArthatA : netAnI daSTie. gAMdhIjI saMta kharA paNa Adhunika saMta, jyAre joI, tyAre gAMdhIjIe mAtra AMtarika tyAgamAM. bhagavAna mahAvIra te kALanA-AjathI aDhI hajAra varSa pahelAnA - brahmacaryanI sAdhanA bannene ekarArakhI . ITa hatI. ane .. saMta, Adarza UMce ane udAtta hoya te jIvanamAM yathAzakita pAlana te ahiMsAnI sAdhanAnI aMgabhUta hatI te paNa baMnene sarakhI - - " karI arthasara thavAya, paNa Adarza ja nIce hoya to maMjIla najIka ja rIte mAnya che. chatAM brahmacaryanI sAdhanAmAM bAhya AcaraNamAM dekhAya. bhagavAna mahAvIrane Adarza uccatama zikharane have, baMnemAM maulika bheda che. bhagavAna mahAvIre potAnI patnI ane putrIno tyAga karyo - temanAMthI aLagA thayA, ane jANe ke kadAca te sara thAya tema paNa na bane, chatAM zakita bahAranA prayatna temanAthI kAMI saMbaMdha na hoya tema varyA. AthI ulTe gAMdhIjIe karavA preraNA jarUra Ape te have ja, tethI te A lAMbA aDhI kasturabAne tyAga karyo nahi, parivArane tyAga karyo nahi, hajAra varSanA gALAmAM evI ahiMsAnA polanamAM aneka caDhAvapaNa parivAra maMDaLa meTuM banAvI temAMnA eka kasturabA - tethI kAMI utAra AvyA ane gAMdhIjIe te ahiMsAnA eka aMzane yathAzakita vizeSa nahi-ema varyAM. AmAM temane brahmacaryanI sAdhanAmAM kAMI jIvanamAM utAryo te mahAna saMta ane mahAna netA banyA, to bAdha dekhAyuM nahichevaTanI jiMdagImAM temane jaNAvyuM ke mArI pachI te kALe zakitathI uparavaTa jaI ahiMsAnI prakhara sAdhanAmAM brahmacaryanI sAdhanA adhUrI che tethI mArI ahiMsA baLavattI nathI, vicaranAra bhagavAna mahAvIra dhArmika netA banI jAya temAM zuM dhAryuM pariNAma AvatuM nathI; ane tethI te sAdhanAne lagatA prayogo Azcarya ? temanA jIvananA aMta sudhI cAlatA rahyA ane bahAcaryanI sAdhanAnI teo satata cakAsaNI karatA rahyA - brahmacaryanI sAdhanAnI khAna-pAnamAM, zikAramAM, dhArmikayAmAM - ema jIvananA AvI koI cakAsaNI bhagavAna mahAvIre karI hoya te te viSe kaI badhA ja kSetre prANIhiMsAnuM sAmrAjya te kALe hatuM, Aje paNa ullekha nathI. AvI cakAsaNIne prasaMga paNa upasthita thAya tema dekhAya che, paraMtu e badhA ja kSetromAMthI hirA dUra karavAne upadeza hanuM nahi. temanA mArga ja jude hate. strI sAthenA sadaMtara saMparkane te kALanA dhArmika netAthI viruddha jaIne bhagavAna mahAvIre tyAga, e bAhyAcAranI kaDaka zarta temanA jIvanamAM jovA maLe che. Apyo. pariNAme bhAratamAMthI dharmane nAme thatI hiMsA to lagabhaga - ane dhyAna dvArA AMtarika rAga-rahanA bhAvenuM nirAkaraNa karavAnI dUra thaI che; khAna-pAnamAMthI mAMsano vyavahAra bhagavAna mahAvIranA prakriyA e AMtarika AcaranI prakriyA hatI. strIthI dUra thaI siddha a<
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-4-1970 prabuddha jIvana hi7 - prakIrNa noMdha jANItA homiyopethIka tabIba sva. DaoN. subodhabhAI mahetA nirvANa thayuM tyAre bhagavAna mahAvIranI uMmara 55 varSanI muMbaI zahera ane parAMomAM jemanI khyAti ane loka hatI ane 45 varSa sudhI banne samakAlIna hatA. bhagavAna priyatA prasarelI hatI evA sevAbhAvI homipethika tabIba De. buddhanI umara 80 varSanI ane bhagavAna mahAvIranI umara subodhabhAI mahetAnuM tA. 29-3-'70nA roja khAranA temanA nivAsa 72 varSanI hatI. sthAne daza divasanI mAMdagI bAda 68 varSanI uMmare avasAna thayuM nirvANanA anusaMdhAnamAM vicAra karatAM I. sa. 1956 mAM che. rDo. subodhabhAI mahetAnA avasAnathI hajAro dardIone kuzaLa bhagavAna buddhanA nirvANane 2500 varSa pUrAM thayAM ane I sa. 1973 homiyopethika tabIba ane samAjane Adarza sevakanI kheTa paDI ma bhagavAna mahAvIra nirvANane 2500 varSa pUrAM thaze. A rIte buddhanI che. bhautika sukha pAchaLa ghelA bananArAonI A duniyAmAM De. 2500 mI nirvANatithi varSo pahelAM UjavAI gaI ane bhagavAna subodha mahetA eka evA karmayogI hatA, jemaNe mAnavajAtanI bhUka mahAvIranI 2500 mI nirvANatithi 1973 nI sAlamAM UjavavAmAM sevAne ja pitAnuM jIvana dhyeya banAvyuM hatuM. De. mahetA prAraMbhamAM Avaze. bhagavAna buddhanI janma tathA nirvANa tithi vaizAkha suda ema mAnatA ke ekasarakhI dekhAtI goLIo vividha roge maTADI 15 che ane bhagavAna mahAvIranI janma tithi pautra suda 13 che zake nahIM. paNa temanA pitA para ja prayoga karatAM temane homi- ane nirvANatithi Aje vada amAsa che. pethika davAomAM akhUTa zraddhA beThI. A davAo temaNe asaMkhya A saMbaMdhamAM zrI dalasukhabhAI pitAnA patramAM savizeSa dardIo para ajamAvavAnI zarUAta karI ane te paNa badalAnI kazI jaNAve che ke "A badhI sAle sAMpradAyika paraMparA mujaba che. AzA rAkhyA vagara! paraMtu AjanA aitihAsika bhagavAna mahAvIra ane bhagavAna buddhanA khAra khAtenA temanA nivAsasthAne teo roje 300thI 400 janmanA rAmaya viSe ekamata nathI. A aMge aneka mata pracalita jeTalA dardIone davA ApatA hatA. koDha, patharI, kamaLe tathA bIjA che. paNa paraMparA mujaba je samayane ApaNe mAnIe chIe te samayane aneka dardIthI pIDAtAM asaMkhya dardIone temaNe homiyopethika vaLagI rahIe chIe. tethI te samaya meM upara jaNAvyuM che. AnI davAo vaDe sAjA karyA hatA. De. mahetA ema mAnatA hatA ke aNuvijJAnane upayoga vistRta carcA mATe munizrI nagarAjanuM "Agama ane tripiTaka" haeNmiyopethika davAomAM paNa thaI zake. bhArate have aNuyugamAM pustaka jevuM ghaTe. praveza karyo che. paNa A kSetre thaI rahelAM saMzodhananA kaMI nakkara upAdhyAya zrI amaracaMdrajI mahArAjanuM karavAmAM AveluM bahumAna pariNAma Ave te pahelAM ja . mahetAe ApaNI vaccethI vidAya lIdhI che. sthAnakavAsI saMghanA upAdhyAya zrI amaracaMdrajI kavinA nAmathI gujarAta yunivarsiTInA upa-kulapati prabuddha jIvananA vAcako suparicita che. temaNe gayA phebruArI mAsamAM potAnA dIkSAryAyanAM 50 varSa pUrAM karyA. Aje temanI zrI umAzaMkara joSIne hArdika abhinandana uMmara 65 varSanI che. emanuM gayA mArca mAsanI 13mI tArIkhe bhArazrI umAzaMkara jozIne paricaya ApavAnI jarUra nathI. guja tanA mahAamAtya zrImatI indirA gAMdhInA pramukhapaNA nI nyu rAtanA A mahAmanA kavivarane koNa nathI oLakhatuM? jaNAvatAM dilahI khAte dikSA paryAyanA pUrAM thayelA 50 varSane anulakSIne AnaMda thAya che ke tAjetaramAM bhArata sarakAra taraphathI kendrastha muni suzilakumAranI AgevAnI nIce jAhera rIte bahumAna karavAmAM rAjayarAbhAnA eka sabhya tarIke temanI nimaNuMka karavAmAM AvI AvyuM hatuM. ApaNo sarvanA A manISI mahApuruSane hArdika he che. A nimaNuMkathI bhArata sarakAre EmAtra bhAI umAzaMkaranuM abhinandana ane aMtaranI zubherachA ho ! nahi paNa, ApaNA gujarAtanuM gaurava karyuM che. utkarSanA eka pachI temane vizeSa paricaya ApatAM 'jaina' patranA taMtrI yathArtha eka sImAcihna sara karatA umAzaMkare A eka navuM ane ati rIte jaNAve che ke, mahattvanuM sImAcihana sara karyuM che. AjanA melA ane DoLAyelA "sthAnakavAsI saMghamAM te teonuM sthAna sAva anokhuM rAjakAraNamAM umAzaMkara jevI saraLa ane saumya vyakitane pitAne che ja. uparAMta sAmAnya janasamUhamAM paNa teo ghaNuM Adara mArga karatAM muzkelI paDaze evI bhIti rahe che. bIjI bAjue AjanA ane bahumAnabharyuM sthAna dharAve che ane enuM kAraNa che emanI rAjakAraNane svaccha karavAmAM umAzaMkara jevI vyakita ghaNe upayogI udAratA, satyane zodhavA ane svIkAravAnI viziSTa draSTi ane koInuM bhAga bhajavI zake ema paNa lAge che. bhAI umAzaMkarane A rAja- bhaluM karavAnI karaNAparAyaNa manavRtti. kIya kSetre sIdhe praveza svapakalyANasAdhaka bane, temanA hAthe teoe jaina zAstro uparAMta anya dharmazAstronuM paNa guNaA unnata ArohaNa dvArA dezanI aneka sevAo sadhAtI rahe ane grAhaka ane satyacAhaka vizALa daSTithI adhyayana karyuM che. jyAM kayAMyathI AjanA sinDIkeTa-InDIkeTanI cakAvAmAM na phasAtAM, koI navA prasthAnanA teo nirmAtA bane evI ApaNe temanA vize AzA ane zraddhA paNa sAra grahaNa karavAne emane sahaja svabhAva che. keTalIka vakhata sevIe ! ane A mATe temane cirAyuSya, sudaDha Arogya ane pahelAM emaNe saMpAdita karela aMkita triveNI nAme daLadAra graMtha ke anapama sAmarthya prApta thAya ema paramAtmAne prArthanA karIe! jemAM jaina, bauddha ane hiMdu e traNe dharmazAstromAMthI vINelAM suvAbha. mahAvIra ane bha. buddhanI janma tathA nirvANanI sAla vize spaSTatA karI enAM hiMdI anuvAda sAthe ApyAM che, te tenAM zAstra mitrane pUchatAM mAlUma paDe che ke bhagavAna mahAvIra ane dhyayananI AvI viziSTa daSTine khyAla ApI zake ema che. bhagavAna buddhanI jema tathA nirvANanI sAla aMge ghaNI spaSTatA "teo uccakoTinA lekhaka, hRdayasparzI vakatA ane hRdayaMgama pravarte che. A saMbaMdhamAM prAdhyApaka dalasukhabhAI mAlavaNiyAne pUchatAM temAM nIce mujabanI mAhitI Ape che: vitAnA sarjaka che. emanI vANI ane kalamamAMthI tema ja emanA janma : bhagavAna mahAvIra I. pU. 59, bhagavAna buddha I. pU. jIvanamAMthI paNa niraMtara mAnavatA, saMskAritA ane dharmabhAvanAno 624. A uparathI mAlUma paDe che ke bhagavAna buddhanA janma jIvanaprada rasa to ja rahe che. koInA akalyANanA pakSakAra pachI 25 varSa bAda bhagavAna mahAvIrano janma thayo hate. na banavuM ane saukoInA kalyANanI kAmanA ane pravRttimAM jIvanane nirvANa : bhagavAna mahAvIra I. pU. 527, bhagavAna buddha I. pU. dhanya banAvavuM e emanuM jIvanavRta che. sAdhutAne teo eka ucca 544. A uparathI mAlUma paDe che ke bhagavAna buddhanuM Adarza rajU kare che."
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ 278 prabhu jIvana gAMdhIjInA hAthanA eka jUnA dastAveja thoDA divasa pahelAM mArA mitra bhAIzrI jayaMtIlAla aMbAlAla zAha, jeo saMghanA varSojUnA sabhya ane sahAyaka che. temanA nivAsasthAne javAnuM banatAM temanAM 'patnI sau. milAbahene potAnA sva. pitAnA jIvanane lagatI ane temanA gAMdhI sAthenA sahavAsane lagatI mane keTalIka vAto karI ane temanA pitA amadAvAda khAte hAthasALanuM kArakhAnuM calAvatA hatA, te kArakhAnuM vikrama saMvata 1971nI sAlamAM eTale ke I. sa. 1915 mAM gAMdhIjI jAte jovA gayelA, ane te joIne khUba rAjI thayelA ane temaNe e ja vakhate eka pramANapatra lakhI ApeluM--ema jaNAvIne jANe ke koI kIMmatI dAgInA dekhADatA hoya ema potAnA saMgrahamAMthI e gAMdhIjInA hastAkSaranuM lakhANa temaNe mane dekhADayuM. A lakhANamAM e ja divasemAM gAMdhIjIe e phekaTarImAM kAma karatA majUrone peAtAnA bhAgIdAra samajI temane maLatA naphAmAM bhAga ApavAnI bhalAmaNa karelI ane jenI AjanA samAjavAdIo vAta kare che te vicAra gAMdhIjIe e divaseAmAM rajU karelA. A joIne mane khUba AnaMda thayo ane vicAra Avyo ke A lakhANane - pramANapatrane - prabuddha jIvanamAM prasiddhi ApavI joIe. A mArA vicAranA Adara karIne temaNe mULa lakhANanI phoTosTeTa nakala mane pUrI pADI. A mULa nakala ane tenI pratilipi nIce ApavAmAM Ave che: mULa lakhANano phoTogrAph raheze. u tama nI vAtuM ane mana, tu cha mane zI nA rA nI chora pele utpatI evI A } and aIna ehuM tte tema A che dAdara vaDuM? ta huM paNa ca 17 Macha nincs mise khajAne ne pAvana ropavA ma nA bolDa pAnI 11 ( 3215 tA. 1-4-1970 sauthI moTA hovAthI temaNe pitAnA dhaMdhA saMbhALI lIdhA hatA. varSo jatAM cAlu dhaMdhA peAtAnA bhAIone soMpI navA dhaMdhAnI zodha mATe teo amadAvAda AvyA. e arasAmAM svadezInI caLavaLa josabhera cAlatI hatI. tethI teoe '" vADIlAla viviMga vakarsa " e nAmanI kApaDa vaNavAnI phekaTarI zarU karI hatI. teo jIvananA prAraMbhathI rASTravAdI ane gAMdhIjInA anuyAyI hatA ane aThavADi yAmAM niyamita rIte eka divasa sAbaramatI AzrAmamAM jatA ane prArthanAmAM bhAga letA ane e rIte temane gAMdhIjInA nikaTanA sahavAsamAM AvavAnuM banyuM hatuM ane A saMbaMdhanA yogathI ja gAMdhIjI vikrama saMvata 1971 nI sAlamAM gAMdhIjI temanI phekaTarI jovA gayelA ane upara mujabanuM temane pramANapatra ApyuM hatuM. teo 76 varSanuM sukhI ane dIrdha AyuSya bhAgavIne I. sa. 1965nA jAnyuArI mAsanI 20mI tArIkhe avasAna pAmyA hatA. munizrI citrabhAnunI pravRtti aMge maLelA patra tA. 29mInA roja muni citrabhAnu muMbaIthI jinIvA javA mATe vidAya thayA. tyAM javA bAda temanI cAlI rahelI pravRtti viSe temanI sAthe madadanIza tarIke gayelA zrI zAMtilAla jhATakiyA taraphathI. trIjI eprilanA lakhA nIce mujaba patra maLyo che : "pUjaya zrI paramAnaMdabhAI kApaDiyA, ApanI Airport uparanI TUMkI mulAkAta ane tyAMnA TaeNnzana vacce koI sAthe mulAkAta ke carcA karavAno paNa TAIma nathI rahyo te badala ame| khUba ja dIlagIra chIe. pUjyazrI khUba ja zAtAmAM che ane Apa saune dharmalAbha lakhAve che. na `ahIMnI temanI mulAkAte eka navI daSTi ane DAyamenzana UbhA karyAM che. AvI konpharansa jANe kema jaina dharma upara ja belAvI na hoya tevuM vAtAvaraNa che. presa-lekala tathA phorena--sau koI jaina mATe ja jANavA mAge che. Ama banatAM ApaNAM sau mATe A eka gauravabharyo pravAsa raheze. ko ho paDe kI.mI pratilipi "zAha vADIlAla khoDIdAsanuM sALanuM kArakhAnuM joI mane dezI sALanI upara vizeSa prIti utpanna thaI che ane huM joI zakuM chuM ke dezI sALAne jeTaluM uttejana apAya teTaluM ochuM che. zAha vADIlAlanA sAhasane huM phatteha IcchuM chuM, paNa tenI sAthe e paNa IcchIza ke potAnA kAmadArone potAnA bhAgIdAra rAmajI peAtAne maLatA naphAnA ghaNA upabhAga Apaze. temAM ja svadezI sAhasanI kuMcI che ema huM mAnuM chuM. mo 1971 nA ASADha suda 2. mehanadAsa karamacaMda gAMdhI" sau. UrmilAbahene potAnAM pitAnA jIvananI vigato rajU karatAM mane jaNAveluM ke temanA janma 1946 nA kArtaka zuda 9 nA roja gujarAta rAjyanA gAma pAlejamAM eka jaina kuTuMbamAM thayA hatA. 15 varSanI uMmare pitAnuM avasAna thatAM ane bhAIomAM pUjyazrInAM zvetavastra, AdhrA, pAtarAMe badhAMe pavitratA ane aparigrahavratanI UMDI chApa pADI che. "mAMgalika '" sAMbhaLyA pachI aneka lokoe dhasAro karI pUjyazrInAM darzana mATe jhaMkhanA dAkhavI hatI. ApaNAM AcAramAM, vastromAM, khAnapAnamAM ke koI paNa vyavahAramAM kaMI paNa bAdha Avato nathI. kAM nyAlabhAI Akho divasa kAma choDI hAjara che. ahIMthI zanivAre kanpharansa pUrI thatAM phrAnsamAM mArselsa, perIsa vagere jagyAe bhASaNA gAThavAyAM che. tyAM thaI laMDana jaIzuM. tyAMthI bAkInA progrAma jaNAvIzuM. ahiMsA, satya, ane aparigrahanA A jabbara sukAnI atyAra sudhI koIe na pADI hoya tevI bhAta A samAja upara pADI rahyo che. A jaina samAjane gauravano viSaya che.", muni zrI citrabhAnunA paradezagamananA saMdarbhamAM muni citrabhAnunuM tAjetaranuM paradezagamana jaina sAdhusaMsthAnA rAmagra bhAvI aMge. ane tenA AjanA svarUpamAM samayAnurUpa pheraphAronI koI AvazyakatA che ke nahi te aMge aneka prazno upasthita kare che. Aje muni citrabhAnunA paradezagamananuM samarthana karIe ke tene virodha karIe teTalAthI A praznano cheDo Avato nathI. te vidrAna zrAvako tema ja sAdhuone vinaMti che ke A bAbatamAM teo peAtAnA vicAro parimita bhASAmAM lakhI mokale. A prakAranA je kAMI patre Avaze tene prabuddha jIvanamAM avakAza ApavAmAM Avaze. eTalI ja zarata ke A lakhANa saMyamapUrNa ane atyanta prastuta hevuM joIe.
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-4-1970. prabuddha vana 279.' mAM lokazA, zrI nAM muni zrI citrabhAnunA paradezagamana sAme hatI, "dezanA dhUMdhavAyelA vAtAvarataNa mATe jeTalA rAjakAraNIo virodhI ToLAe karele ayogya vartAva javAbadAra che eTalA ja javAbadAra loke paNa che ane je aneka - tA. 29 mI mArcanI rAtre muni citrabhAnu muMbaIthI jInIvA pra-koyaDAo Aje UbhA thayA che e vikasatA deza mATe javA upaDayA te divasanI savAre sADAnava vAgye copATI upara svAbhAvika gaNAvA joIe. dezamAM lokazAhI tyAM sudhI cAlaze AvelA bIralA balikriDAMgaNamAM temanuM jAhera vyAkhyAna goTha jayAM sudhI loke ene calAvavA mAgatA haze." "zrI gerenAM pravavavAmAM AvyuM hatuM. te vyAkhyAnasabhA pUrI thavA AvI e canane A sArAMza hatA. teozrIe ema paNa kahyuM ke "zrImatI daramiyAna temanA videzagamananA keTalAka virodhI javAne kIDAMgaNa gAMdhIne huM samAjavAdI mAnatA nathI." bahAranA rastA upara AvI caDhayA hatA ane virodhanI bUma pADavA zrI rohita dave eka jANItA arthazAstrI che. temanA pravalAgyA hatA. sabhA purI thayA bAda A tophAnI ToLAe potAnA nivAsa canamAM temaNe IndirA gAMdhIe rajU karela bajeTane paNa saMkalita sthAne javA mAMgatA muni citrabhAnune kriDAMgaNa bahAra nIkaLatAM karI bajeTanI prazaMsA karI hatI. A sabhAnAM pramukhasthAnethI aTakAvyA hatA ane zorabakora macAvI mUkayo hato tathA paththara 'ma'nA taMtrI yuvAna arthazAstrI ane sAhityakAra zrI vADIbAjI zarU karI hatI. pariNAme munizrIne sabhAgRhamAM pAchA pharavuM lAla DagalIe lokone bhAratane upara lAvavAmAM pitAne phALA paDayuM hatuM ane baporanA aDhI vAgyA sudhI temane tyAM ja besI ApavAne anurodha karyo hato. rahevuM paDayuM hatuM. zrImatI sucetA kripalANInuM pravacana rAjakAraNI pravacana hatuM. munizrInA paradezagamana sAme virodha dAkhavavAne koI paNa temaNe navI koMgresane ane mukhyatve zrImatI IndirA gAMdhIne AjanI vyakita ke samudAyane pUro hakka che, paNa upara jaNAvela virodhI veravikhera sthiti ane dezanA satyAnAzane mATe javAbadAra gaNAvyA hatA. TeLAe je tophAnI vartaNuka akhatyAra karI ane je dhAMdhala macAvyuM temaNe eka kalAkanA pravacanamAM keMgresane chellA vIsa varSane kaDIte jaina samAja mATe zamAvanArI bInA che. AvA tophAnane jaina baddha ItihAsa emanI joradAra vANImAM rajU karyo hato. teozrInAM samAjanA AgevAnoe vakhoDI nAMkhavuM joIe, UbhA thatAM pravacanane aMte pramukhasthAnethI zrI cImanalAla cakubhAIe AbhAra aTakAvavA joIe. kamanasIbe Aje koI paNa bAbata sAmenA mAnatAM jUnI koMgresanA AgevAne paNa amuka rAjyomAM AvI ja virodhane ugra svarUpa ane tophAnI AkAra dhAraNa karatA vAra lAgatI cAlabAjIe rame che ema kahetAM rotAoe nAkhuza thaI bUmAbUma nathI ane jotajotAmAM sulehazAMtino bhaMga thaI bese che. AvI karI hatI ane teozrIne AgaLa bolavA na'tA dIdhA. sabhAmAM asahiSaNutA svastha jAhera jIvanane chinna bhinna karI nAMkhe che ane AvI dhAMdhalathI ame du:kha anubhavIe chIe. bhaviSyamAM kotAo tethI koI paNa prazna aMge virodha ke samarthana karatAM ApaNa sarvee zistanuM pUrepUruM dhyAna rAkhaze evI ame apekSA rAkhIe chIe. A bAbatanI pUrI takedArI rAkhavI jarUrI che. zrI Ara. Ara. divAkaranuM pravacana eka taravajJAnIne zobhe tevuM paramAnaMda hatuM. temaNe mAnavanI utkrAMtinI vAta karI, dharmanI ane vijJAnanI visanta vyAkhyAnamALA vAta karI, bhAratanI saMskRtimAMthI maLela satya ane ahiMsAnI vAta paNa karI, vicAra AcAranI ekatA upara bhAra mUkI kahyuM ke samAjagayA varSanI vasaMta vyAkhyAnamALAnI saphaLatAthI prerAI A varSe paNa zrI muMbaI jaina yuvaka saMghe tAtA eNDiriyamamAM AvI vAda mAnavatAvALo hoya te ja deza sukhI thaI zake. A cAreya vakatAone sAMbhaLyA pachI ApaNe kahI zakIe ke ja eka vyAkhyAnamALAnuM Ayojana maMgaLavAra tA. 31-3 thI bhinna bhinna pakSane varelA ane judA judA kSetramAM kAma karatA zukravAra tA. 3-4 sudhI karyuM hatuM. A varSe vakatAomAM anukrame hatA zrI ena. jI. gere, zrI rohita dave, zrImatI sucetA kripa netAonA daSTibiMduo pAchaLa deza mATe sAcI niTA hatI-pramAlANI ane zrI Ara. Ara. dIvAkara. traNa divasanuM pramukhasthAna rIka kartavya hatuM-AvA sapUtethI bhArata keTaluM badhuM bhAgyazALI che ! maMtrIo zrI cImanalAla cakubhAIe lIdhuM hatuM, jyAre zrI rohita davenA pravacana vakhate zrI vADIlAla DagalIe pramukhasthAna svIkAryuM hatuM. mauna-anaMta kA vAtAyana ! sabhA niyata samaye sAMjane barAbara 6-15 kalAke zarU thatI yaha bhavya nilaya maunabhavana, hatI. vyAkhyAnagRha paNa cAreya divara zrotAothI bhareluM rahayuM srotA hai na niga ama-milTana, hatuM. vakatAone paricaya temaja teonAM pravacananA aMte AbhAra nahIM rUpa, raMga, nahIM zabda sphuraNa, vidhi sAthe pravacananI TUMkI AlecanA pramukhazrI emanI viziSTa a yA nipUDha nIrava zRMgA ! zailIthI karatAM eka prasanna vAtAvaraNa sarjatuM hatuM ane sau chUTA saMvAditA kA sAtatya jahA~ aura visaMvAda kA visarjana, paDatA tyAre saune prasannatAnI anubhUti thatI hatI. AvI vyAkhyAna sajaga sthiti hai cetana kI, ulajhana unmAda kA unmUlana, mALA rASTranA prazno samajavAmAM ane judA judA daSTibiMduo Adi-aMta kA saMmilana yaha, apanepana kA anukUlana, dvArA A prazna hala karavAmAM khuba upayogI nivaDe che evo abhi kriyA-saMga kA he zamana yaha, pratikriyA kA pratiphalana / prAya otAe ApatA hatA. A vasaMtavyAkhyAnamALAne saphaLa darzana apanA, zodhana apanA, ko'ham ? kA yaha unmIlana banAvavAmAM zrI amara jharIvALA tathA zrI subodhabhAI ema. zAhane tana-mana-buddhi-citta-hRdaya ke pAra aMtas kA anuzIlana, amane khUba sahakAra maLyo. A mATe ame A sthaLethI tene kAraNa, hetU, bhrAnti rahita yaha AkAMkSAAzA kA unnayana, khUba AbhAra mAnIe chIe. jJAta ke pAra praveza hai yaha ajJAta pradeza kA anugamana / prastuta vasaMta vyAkhyAnamALAmAM cAre ya vakatAone eka ja rahA bhaTakatA bhrAnta manuja paridhiyoM usa kI jIrNa purAtana viSaya "bhArata-kayA mArge ?" ApavAmAM Avyo hato. zrI ena. ina sImAoM ke pAra kSitija aura AyAma adRSTa ve ciranUtana, jI. gere, je prajA sezyAyAlIsTa pArTInA ceramena che ane je sAMta-sasIma meM hotA rahA hai, aba taka usakA saMbhramaNa, rAjakIya kSetre eka agragaNya vyakita che temaNe temanA pravacanamAM ja jana mana hai asIma anaMta , vana Tu i vAtAyana ! vizALa vAMcananI ane A praznanI UMDI sujhanI pratIti karAvI '' '', , ' ' che "nizAnta'
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 280 prabuddha jIvana tA. 16-4-1970 nuM sahajIvana zibira (tA. 16-3-70nA prabuddhajIvanathI anusaMdhAna) zibiranA bIjA divasanA savAranA pravacanane prAraMbha karatAM haiyAM rasataraboLa thaI jatAM. emanA kaMThamAM evuM mAdhurya hatuM, evI zrI vimalAbahene kahyuM ke "mAnavInuM jIvana Aje alaga alaga dhrujArIvALI halaka hatI, ane bhajane evA bhAvavAhI hatAM ke jANe khaMDamAM vaheMcAI gayuM che. ema mAnI levAmAM AvyuM che ke mANasanuM ApaNe emane sAMbhaLyAMja karIe evuM mana thatuM. emaNe gAyeluM eka bhajana "mero koI nahIM rokaNahAra. magana bhayI, mIrA calI..." vyavahArika jIvana ane AdhyAtmika jIvana baMne judAM che. vyavahArika khUba ja sarasa hatuM ane jyAre emaNe gAyuM ke, paNa bIjA peTAbhAge pADelA che. A khaMDo ane peTA "jAo jAo rANA aba ghara jAo. hari aMga mIrA calI... khaMDonI sAthe je mUlyo joDavAmAM AvyA che te virodhI mUlya che. mIrA nAcI hari raMga rAcI...hari rUpa mIrA bhaNI...magana bhayI." tenA pariNAme Aje mANasa eka Split Personality banI gayo tyAre jANe sAceja ApaNI samakSa mevADanI mIrA bhakitamAM lIna che. A virodhI mUlya vacce eka prakAranuM samAdhAna zodhavAmAM thaIne gAI rahI hoya evuM hRdayAMgama dazya khaDuM thayuM hatuM. ' mANasanI sArI jiMdagI pUrI thaI jAya che. 1mI mArcane ravivAre savAranuM temanuM pravacana aMgrejImAM thayuM, - "vAstavika rIte te jIvana eka ane avibhAjya che. manuSyanI keTalAka bhAIone e Agraha hato ke teo hindImAM pUrepUra aMdara je urmI paDelI che te bahAra AvavA-pragaTa thavA mathI rahelI samajI zakatA nathI. temaNe paNa kahyuM kehindI bhASAne temaNe abhyArA che. ene pragaTa thavA devAnI taka ApavI e ja adhyAtma che. pitAne karelo nathI ane jo ke teo hindImAM besI zake che, tema chatAM je satya lAge te satyane mATe ja jIve ane samAja mArI aMgrejI bhASAmAM potAnA vicAro vadhAre sArI rIte vyakata karI zake nAMkhe te paNa bhale, tevA sAhasapUrvaka jIve evA kAntikArIonI che. teoe potAnuM pravacananI zarUAtamAM zibiranuM Ayojana Aje jagatane jarUra che. AvAM pravacano Apa aneka sAMbhaLe karavA badala ane temAM AmaMtraNa ApavA mATe zrImatI caMdrAbena che, chatAM jIvanamAM kazuM pharaka paDato nathI ema ghaNAM bhAI- pArekhane AbhAra mAnya ane jaNAvyuM ke "huM sakhyabhAve mAtra nive. bahene kahe che. enuM kAraNa zuM? pravacane te Apa eka kalAka dana ja karuM chuM. huM koI pravacanakAra nathI. tame sau mane mitrabhAve ja sAMbhaLe che paNa bAkInA 23 kalAka to Fragmented jIvana sAMbhaLaze. jIve che. samAja zuM kaheze evA bhayapUrvaka satata jIvo cho. ' "jIvana eka anaMta yAtrA che-eka kSaNathI bIjI kSaNa sudhInA samAje prasthApita karelA mUlyo pramANe jIvavuM haze te pUrNa tA YOURL E. (Movement from one moment to another) kema pragaTa thaze? ApaNe te prabhune mUrtimAM kaMDArIne bAMdhI rAkhyo che, jIvanane mAtra vartamAnakALaja che. svataMtra vyakita ja samagratApUrvaka Isune krosa para laTakAvI rAkhe che, nIce utaravA ja de nathI. - vartamAnamAM jIrvI zake che. A svataMtratAne koNa avarodhe che? mANasanuM ApaNI pAse avibhAjaya jIvana jIvavAnuM sAhasa nathI. A vAta mana avarodhe che. mana zuM kAma kare che? AghAta-pratyAghAtone magajanA huM premanI komaLatApUrvaka kahuM chuM paNa koInA aMtaramAM kAMTAnI jema jJAnataMtuo sudhI lAvavA-laI javAnuM kAma kare che. mana pAte movement kheMcI jAya to ghaNuM sAruM. savArathI rAta sudhI-grevIse kalAka-A karavAnI zakita dharAvatuM nathI e samajI levuM joIe. mananI kriyA ekatA jIvananI samasta vyavahAramAM pragaTa thavI joIe. koI vidhAyaka kriyA nathI, mAtra pratyAghAtI kriyA che, yAMtrika kriyA "manuSyanI buddhi eka vakIla jevI che. dA. ta. ApaNane krodha che. bALapaNathI ApaNane dareka zabdane, dareka vAtane bIjI koI cIja AvyuM. buddhi tarata dalIla kare che ke koIke kAraNa A mATe mane joDe sarakhAvavAnI Adata paDI che. ApaNe koI paNa vyakita vize krodha AvyA, javAbadArI mArI nathI. paNa krodha Avyo e kabUla vicArIe chIe te AnaMda athavA duHkhanI lAgaNI sAthe ja vicAra karavAnuM sAhasa ApaNI pAse nathI. javAbadArI bIjA koInA para karIe chIe. e svataMtratA nathI. koI paNa jAtanA avarodha vinA DhaLI pADavAnI ApaNI vRtti che. e ja rIte ApaNAM mUlyo, ApaNA mAtra vartamAna kSaNamAM jIvavuM eja sAcuM jIvana che. vicAro bIja para lAdavAne ApaNe haMmezA Agraha hoya che. huM "mananI tamAma kriyA aTake che tyAre ja maunano AvirbhAva eka kalAka dhyAnamAM besuM chuM te patnI kema na bese? ApaNI thAya che. jyAre mauna pedA thAya che tyAre kazuM karavApaNuM rahetuM nathI. authority ApaNe bIjA para calAvavA IcchIe chIe. samaja mauna eka pracaMDa zakita che ane e zakita dvArA ja jIvanamAM krAnti pUrvaka jIvavAvALI vyakita svataMtra hoya che ane mATe ja te bIjAne Ave che. gulAma banAvavA mAMgatI nathI. adhyAtma eTale AtmanirbharatA. samAja krAntikArIone jIravI zakato nathI, kAraNake e ApaNe te samAje bakSelI surakSAmAM ja jIvavA mAMgIe chIe. loko rAmAje mAnelAM mUlya vaDe jIvavAnI nA pADe che. ane jarUra ApaNA potAnA pratyayane vizvAsa karatA nathI, mATe ja jIvana paDe te potAnuM lohI reDavA paNa teo taiyAra rahe che. ApaNe tyAM nisteja che. AtmapratyayamAM ja surakSA mAnavAvALAne surakSA mATe sAdhue ane guruonI achata nathI. tema chatAM Aje ApaNe bIjAMe tarapha najara karavI paDatI nathI. mATe ja krAntikArIonI kayAM UbhA chIe? We lack living human beings, AvazyakatA che. sAhasa karavAvALA muThThIbhara paNa jo nIkaLe to saMbhava . huM dezabharamAM pharI pharIne lokone A vAta kahetI rahuM chuM. che ke mAnavIne samAjane-UMce laI jaI zakAya." jagata Aje AMdhInA Are UbheluM che. AvI zibiro dvArA vyakita- baporanA praznottarI samaye keTalAka mitronA AgrahathI zrI ne A vAta jaNAvavAnI jarUra che. 1968mAM eka zibira kisanasiMha cAvaDAe zabdane AvirbhAva kevI rIte thAya che tenA thaI hatI. mAruM sUcana che ke zibire bane eTalI nAnI, sagavaDavize eka abhyAsa pUrNa pravacana ApyuM. para, pazyantI, madhyama ane vALI ane ochI kharcALa hovI joIe, jethI vyakitagata saMparka vaikharInuM sthAna anukrame nAbhinI nIce, nAbhinI madhyamAM, hRdayanI sadhAI zake, pravacanane badale AmanasAmana jemAM vicAronI Apa-le madhyamAM, ane kaMThamAM raheluM che-ema cAre vibhAgane vistArathI thaI zake. amerikAmAM AvI 7-8 divasanI mauna-zibire jAya che. samajAvIne zabdane sUkSma deha kevI rIte baMdhAya che ane chelle kevI tyAM loko savAre kalAka ane bapore kalAka maLe che tyAre ja vAtarIte zabdane AvirbhAva thAya che te jaNAvyuM. A cIta kare che. bAkI satata mauna pALe che. pariNAma ghaNuM sAruM tyArabAda eka praznano javAba ApatAM zrI vimalAbahene Avela che." kahyuM ke mana ane dhyAnamAM pharaka che. mauna drAra che ane e dvAra - pravacana bAda bAreka vAge badhA sAthe jamyA. vimalAbahena pasAra karIne dhyAnamAM praveza karI zakAya che. yAnane mATe ekAMta paNa amArI sAthe ja jamyA ane bhojana bAda lagabhaga eka vAge ane ekalA hovuM upayogI che. sAmAnya rIte rAtrinA pAchalA teo pAralA temanA yajamAnanA nivAsasthAne javA ravAnA thayA, pahore ke jyAre badhuM vAtAvaraNa zAMta hoya ane nidrA laIne zarIra tyAre badhA zibirArthIoe rastAnI baMne bAja UbhA rahI. namasakArasvastha hoya tevo samaya sAro che. pUrvaka bhAvabharI vidAya ApI. bIje divase "muMbaI baMdha'nA aMge roja rAtre ane savAre Azare 45 miniTa ame sau mauna- tarkavirtaka karatAM ame sau paNa amArA yajamAnadaMpatIne AbhAra dhyAna mATe bahAra khullI havAmAM besatA. dhyAnanA aMte pU. tAI mAnIne chUTA paDayAM. temanA sumadhura kaMThe eka bhajana gAI saMbhaLAvatA ane zrotAonA saMpUrNa subodhabhAI ema. zAha
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-4-1970 prabuddha jIvana 281 munizrI citrabhAnunA paradezagamananA saMdarbhamAM maLelA be patro (1) munizrI citrabhAnuno samudrapravAsa zAstramAM mata che? Aje yuropa-amerikAmAM bauddho vaidikonA seMkaDo maTha - . munizrI citrabhAnunA yuropa pravAsa aMge jaina samAjamAM Azrama--maMdira sthapAi rahyA che ane jayAre navA banelA yurobhAre khaLabhaLATa mao che. paNa A koI navI vAta nathI. bahu piyana bhakata bhajanakIrtana karatA nagarayAtrA kare che tyAre ghaNIvAra prAcInakALanA jaina nigraMthazramaNa samudrapravAsa kheDatA enA to vAhanavyavahAra paNa baMdha karavuM paDe che. AvI paristhitimAM aneka udAharaNo neMdhAyelA che. jo ApaNe upAyomAM ja gAMdhAi rahIzuM ane AzAtanA ke vAyu(1) bhagavAna mahAvIranA nirvANa samaya bAda tarata ja hitA kAyanI hiMsAne nAme pracAravRttine ja dharma mAnyA karazuM te enA cArye pitAnA ziSyo sahita dakSiNamAM laMkA sudhI jainadharmane vaTavI bhagavAna mahAvIranI bIjI kaI meTI AzatanA gaNAze? pracara karavA samudrapravAsa karyo hato. jenA bauddhabhikSu gherona ane evI kheATI kalpanAe ja bhagavAnanI 2500 mI nirvANa viracita mahAvaMza-kAvyamAM ullekha che ke siMhaladvIpanA rAjA pay tithinI ujavaNIne paNa ApaNe virodha karavA lAgyA chIe ke ganiyee jaina nirgo mATe giri nAmanuM sthAna baMdhAvI ApyuM e rIte bhagavAnanA nAmane ja bhUlavAne ApaNe prayatno karI rahyA hatuM (vAMce tripurI mahArAjazruta jaina paraMparAne itihAsa bhA. chIe. sAcuM kahIe te evI jaDa vRttinA pratyAghAta rUpe ja munivala pAnuM 17) zrInA paradezagamana jevI ghaTanAo UThI AvavAnI che. (2) kAlakAcArya jemanI AjJA nIce Aje zvetAMbara mUrti amadAvAdamAM hamaNAM thoDA vakhata pahelAM ja eka AcArye eka pUjaka saMghane meTo bhAga cAle che e AcArya IrAna jevA anArya lAkha puSpa, dvArA mahApUjana karAvyuM tema ja zatruMjaya para aneka dezamAM te gayA hatA paNa pAchA pharatAM 96 zAhI rAjAo sAthe e dADAthI mUrtinuM prakSAlana thaI javA chatAM hajAro bhakato. ghaDAnA samudramArge saurASTramAM utaryA hatA (jaina paraMparAno itihAsa pAnuM ghaDA pANI bhagavAna para ThAlave jAya che. ethI kahevuM paDe che ke 226 ). eka pANInA TIpAmAM seMkaDo-hajAro jIva hAlatAM-cAlatAM vijJAne (3) sepAraka nAmano eka rAjadUta yunAna, gaye hato. tenI siddha karyA che chatAM bhakitane kAraNe evI hiMsAne doSa lAgata sAthe eka jainAcArya paNa gayA hatA. emaNe tyAM jainadharmane nathI te jenI pAchaLa jainadharmanI zuddha prabhAvanAne ja hetu heya sArA pracAra karyo hato. ane chevaTe ethensa ( grIsa) mAM samAdhi meTara-vimAna dvArA thatI vAyukAyAdi hiMsAne doSa zA mATe? maraNa temaNe prApta karyuM hatuM. (Indian Historical Quarterly A te jANItI hakIkata che ke yugapradhAna vajasvAmI himaP. 1 Page 2 3). vaMtagiri parathI tAjAM puSpa prabhupUjA mATe saMghane lAvI ApatA. (4) jarmana itihANa lekhaka vanakemara lakhe che ke misaramAM himavaMtagiri te ahIMthI lAkhe gAu dUra AvelA hAI vajaje 'samAniyA' saMpradAya che te jaina zamaNAne ja aprabhaMza che. svAmI bhale vimAnadrArA nahIM paNa potAnI AkAzagAminI vidyA| (5) vizvabharanAtha pAMDe jaNAve che ke-IzunA janma pahelAM tArA gayA haze. paNa tIvra jhaDapane kAraNe joradAra gharSaNa havA sAthe jainadharma madhyapUrvamAM khUba phelAyelo hato, jeNe yahUdI tathA pAcha- thAya che, ane jeTalA pramANamAM ghaNa tIvra teTalI vAyukAyanI LathI IsAI ane muslima dharma para prabhAva pADayo hate. hiMsA vizeSa. chatAM emanA A kAryane dharmakArya mAnavAmAM AvyuM (6) itihAsavettA paMDita suMdaralAlajIe lakhyuM che ke che te temanI apekSAe bahu ja dhImI gatie cAlatI maTara ke Isu jaina munie pArothI dhArmika zikSaNa pAmyo hato. vimAnamAM kaI mATI hiMsA thaI javAnI hatI? (7) yunAnI vidvAna erisToTale I. sa. pUrve 330 pahelAM ane chevaTe to karmabaMdha pariNAma para ja AdhAra rAkhe che kaheluM ke yahudIo jaina sAdhu hatA je pAchaLathI juDiyAmAM rahevAne ane eTale ja bhagavAne koI paNa vidhiniSedhane Agraha na rAkhatAM kAraNe yahudI saMjJA pAmyA hatA. jema vANiyo lAbha-khoTane vyApAramAM vicAra kare che tema sAdhake (8) mejara janarala je. sI. lage lakhelA Science of paNa koI kArya upasthita thatAM pote caDI rahyo che ke paDI rahyo Comparative Religions nAmanA pustakanA pAnA 14mAM lakhyuM che enuM AMtaranirIkSaNa karI racAI pUrvaka varte ema kahyuM che. che ke jaina munio samasta pRthvI para vihAra karavA lAgyA hatA. (nizItha gAthA 2067) bhagavAnanI dravya, kSetra, kALa, bhAva joI (9) phargyusana nAmanA zilpazAstrIe "vizva kI daSTi" vartavAnI AjJA paNa A ja kAraNe che. bhAratamAM Aje pAMca-dazathI nAmanA pustakamAM pAnA 26 upara lakhyuM che ke makkAmAM paNa jaina gAMDI vIsa hajAra corasa mAIla jeTalA pradeza che ke jyAM koI maMdiro hatA. nadI ja nathI. chatAM bhagavAne evA bhAgamAM ja jakaDAI rahevAnuM A badhAM pramANa jaNAve che ke prAcIna kALanA jenanigraMtha na kahetAM dharmaprabhAvanAne kAraNe nadIo oLaMgI anya pradezamAM zrAmaNa mizananI bhAvanAthI rAmudrapravAsa kheDatA tema ja dUra- paNa javAnI chUTa ApI che te e ja bhagavAna AjanI paridUranA anArya deza sudhI paNa vihAra karatA. paNa jJAnamArga jhAMkhe sthitimAM sAgara pAra karavAnI rajA na Apata? paDavAthI kriyAkAMDa para vadhu paDate bhAra devAne kAraNe pAchaLathI A prazna eka vicAraNA mAMge che. AcAravicAranA nAme sAMkaDI mane vRtti SiAvA lAgI haze ema - ratilAla maphAbhAI zAha saheje kalpI zakAya che. AthI munizrIne paradeza pravAsa paraMparA saMmata che. hA, (2) kAMtinI jhAlarI eTaluM kharuM ke e pravAsa pAchaLa munizrIne kevaLa pratiSThAne meha jaina dharmanA siddhAMto jagatanA cekamAM mUkavAnA cakro gatihaze tema ja pravAsamejane hetu haze te emanuM kArya e adharma- mAna thayA che. bhAratanI saMskRti yugapradhAna che. pAzcAtya saMskRti rUpa gaNAze ne e pote paDaze. paNa jo enI pAchaLa kevaLa jaina- bhogapradhAna che. pAzcAtya jagatane adhyAtmanI bhUkha jAgI che. dharmanA pracArane zuddha hetu haze te e jainadharmanA itihAsamAM vijJAnanA navanavA prayogo thatA rahe che, paNa tenAthI sAcI zAMti eka yazakalagI samAna gauravaghaTanA gaNAze. - ' , "pe nathI ja nathI. jene dharmanA siddhAMta ahiMsA, aparigraha ane prANI
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana 282 mAtra pratye dayA tarapha jagatanI prajAone vALavAnI atyaMta AvazyakatA che. Tempala oNpha anDarasTenDIMgamAM jaina dharma sivAyanA cha dharmanA ullekha che. tyAM jainadharma jevA vizvazAMti prabodhaka dharmanuM nAma nathI. navA vicAronA pravAhone jhIlanArA, samajanArA citakane A kema pAlave? jagatanA vidvAno, cintako, vicArako vizvazAMtinA parisaMvAda yojatA hoya, vicAra - vinimaya karatA hoya, jagatane zAMtinA nave! rAha cIMdhatA hoya, AjanA baLabaLatA praznAnI carcA karatA heAya, navA sarjanane koyaDA ukelavA maMthana thatuM hoya, vinAzanuM tAMDava jagatabharamAM khelAtuM aTakAvavA Ayojana thatuM hoya tyAre muni citrabhAnu jevA jaina dharmanA cintaka e pariSadane vizvazAMtinA pegAma ApavA jaI pahoMce temAM jainadharmanuM gaurava nathI zuM? hA, jUnavANImAnasa ane dharmadhuraMdharone AMcako lAge te ravAbhAvika che. paNa jaina dharmamAM Aja sudhImAM ghaNAM parivartano thayAM che ane dravya, kSetra, kALa, bhAva pramANe parivartana karavAM rahyAM. jagata zAMtine jhaMkhe che tyAre ahisAnI caMdrikA ja sAcI zAMti sarjI zakaze. munizrI citrabhAnu krAMtinI jhAlarI jhaNajhaNAve ne vizvane navo rAha darzAve e ja abhyarthanA. saralA sumaticaMdra zAha sumaticandra zivajIbhAI zAha bhAIlAlabhAI karmacAgI sva. keTalIka vyakita sa varSaja nahi seMkaDo varSa sudhI jIve ema ApaNe IcchIe. teo mAtra vyakita nathI hotI, saMsthA hoya che. bhAIkAkA evI vyakita hatA. gujarAtane temaNe zuM ApyuM che ane temaneM gumAvIne ApaNe zuM gumAvyuM che tenuM mUlyAMkana thaI zake nahi. lagabhaga aDhI dAyakA pahelAM je AmravRkSa nIce besIne, bhAIkAkAe saradAra paTela yunivarsiTInI ane tene samAvI letA vallabha vidyAnagaranI yojanA ghaDI hatI te AmravRkSa nIce gayA maMgaLavAre bhAIkAkAnI nirjIva pArthiva deha mUkavAmAM Avyo tyAre ema lAgatuM hanuM ke mAtra A zarIramAMthI ja nahi, bhAIkAkAe racelI A suMdara sRSTimAMthI paNa AtmA UDI gayo che. tA. 7mI jUna 1888nA divase sojitrA gAmamAM garIba mA-bApane peTe janmelA bhAIlAlabhAI ghAbhAI paTele nAnI vaye mAbApa gumAvyA hatAM, 48 varSanI vaye premALa patnI gumAvI hatI. nAnI vaye teo vidyA prApta karavAnI tapazcaryAmAM tallIna banI du:kha bhUlI gayA, meTI vaye vidyA ApavAmAM. bhAInI otha ane ziSyavRtti meLavIne pUnA jaI Ijanera thayA pachI bhAIlAlabhAIe sarakArI nokarImAM pahelAM mahArASTranI (te samayanA muMbaI prAMtanI) sevA karI, pachI sindhanI. amadAvAdanI sudharAInA pramukhapade pahoMcelA saradAra paTela hIrAne tarata pArakhI le evA jhaverI hatA. temaNe amadAvAdanA navanirmANa mATe bhAIkAkAne belAvI lIdhA. Aje kAMkariyA taLAva ane udyAna bhAIkAkAnI IjanerI kaLAdiSTa ane prakRtipremanuM smaraNa karAve che. 1942nA rASTrIya AMdolanathI bhAIkAkAne khAtarI thaI gaI hatI ke, temanuM sthAna have sarakArI nekarImAM nathI, rASTranA navanirmANamAM che. teo svAtaMtryanA udayanI uSA joI zakatA hatA ane keLavaNI tathA jJAna-vijJAna vinA svAtaMtrya nirarthaka banI jaze ema samajatA hatA. temaNe rASTrIya daSTithI eka sarvagrAhI vidyApITha racavA ANaMdathI pAMca mAIla pazcime vizALa jagyA pasaMda karI, ane sarakAranI madada meLavyA vinA kheDUto pAsethI vizALa jamIna tA. 16-4-1970 kharIdI lIdhI. e vidyAnagaranA nirmANamAMthI nANAM upajAvIne kheDUtone vaLatara cUkavI saMtuSTa karyA. saradAra paTelanuM eka zreSTha smAraka A vidyApITha ane vidyAnagara che. tenA vRkSAcchAdita mArga ane bhavya vidyAbhavaneAmAM pharI vaLeA tyAre khyAla Ave ke bhAIkAkAe gujarAtane zuM ApyuM che. siMdhanA regIstAnane sakkara berejanI nahero vaDe hariyALu karI AvelA bhAIkAkA vanaspatinA premI hatA. AthI vidyAnagaranA mArgo para jAtajAtanAM vRkSo vAvIne tene hariyALu, ane pakSIonA kallAlathI guMjatuM karyuM. amadAvAdamAM jayAM gaMdhAtA pANInA taLAvaDA aneM ukaraDAnA DhagalA hatA, tyAM kAMkariyAmAM temaNe naMdanavana banAvI dIdhuM che. gujarAta prakRti maMDaLanA mukhapatra 'prakRti'mAM 1942mAM tenuM chapAyeluM varNana vAMcavA jevuM che. vallabha vidyAnagaramAM vanarAI vacce bhAIkAkAnA 'kulapati nivAsa ' joIne yAda Ave ke bhAI kAkA vanaspati ane pakSIothI aLagA thaI zake ja nahi. zrI eca. ema. paTela AI. sI. esa. thaIne 1928mAM madadanIza kalekTara tarIke siMdhamAM nimAyA tyAre tyAM te bhAIkakAnA saMsargamAM AvyA ane karmayogI bhAIkAkAnA mitra tathA prazaMsaka banI gayA. eca. ema. paTele lakhyuM che ke, 1936mAM mArI badalI thaI tyArathI ame vikhUTA paDayA ane cheka svataMtratA maLyA pachI dilhImAM ame bhegA thaI gayA. A be tejasvI paTele vallabhavidyAnagaramAM vasyA, vidyApracAramAM bhegA rahyA ane rAjakAraNamAM--svataMtra pakSamAM paNa bhegA maLIne kAma karyuM. bhAIkAkA sAme TIkAkAronA eka vAMdhA e hatA ke teo keLavaNIkSetre rahIne rAjakAraNathI raMgAyelA hatA. AthI saradAra paTela yunivarsiTInA upa-kulapatipade temanI mudata pUrI thatAM te laMbAvI ApavAmAM AvI nahi. kaoNMgresa cheADIne gujarAtamAM svataMtra pakSanI sthApanA karanAra ane pachI jIvananA chellA divase sudhI kaoNMgresane sakhata laData ApanAra bhAIkAkAnI ghaNI TIkA ane majAka paNa karavAmAM AvatI hatI. jo teo chevaTa sudhI koMgresamAM hota ta temaNe gujarAtamAM lagabhaga sarvocca sthAna bhogavyuM hota. paraMtu bhAIkAkA kartavyamAM tema vicAramAM hamezAM prAmANika rahyA hatA. temane dhana, mAna ke hAdA nahAtA joItA. teo potAnI prAmANika mAnyatA pramANe lAkahitanA je dhyeyane varelA hatA te mATe kAma karavAmAM mAnatA hatA. emanA vicAre ane nIti sAthe saMmata na thaI zake teo paNa temanI niSThAne mAna Apaze. chelle bhayajanaka mAMdagIthI pIDAtA hovA chatAM temaNe DaeNAkaTaronI salAhanI upekSA karIne vidhAnarAbhAmAM hAjarI ApI. rAjyasabhAnI cUMTaNImAM matadAna karyuM, aneM kALe temaneM tA. 31-3-'70nA roja jhuMTavI lIdhA. ('janmabhUmi pravAsI'mAMthI sAbhAra udbhuta ) sAhama dharatInA dhabakAra (samAjanA tamAma staranA lokonAM ja nahi paNa rAjakIya pratispardhAonAM paNa mAna - Adarane pAtra banI zakanAra gujarAtanA 'bhAIkAkA'nuM 83 varSanI vaye 31mI mArce avasAna thayuM. temanI sAthenI keTalIka mulAkAto parathI saMkalita karIne nIcenuM taiyAra karavAmAM AveluM lakhANa tA. 6-470 nA ' bhUmiputra' mAMthI uSkRta karavAmAM AvyuM che. temAM dharatI sAthenA temanAM tAdAtmyano ApaNane preraka paricaya thAya che. -paramAnaMda) huM dharatInA bhakata chuM. paraMtu dharatI paranA caherA maneM pasaMda nahotA. e mAre badalavA hatA eTale Ijanera thayo, paraMtu traNa-traNa dAyakAnI IjanerI bAda mane thayuM ke mAnavanI silaka ane siksa
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhu jIvana tA. 16-4-1970 banne badalavAM hoya te rAjakAraNanA raMge raMgAyA vinA chUTako nathI. sevAnA kSetramAM paDavAnA vicArano taNakhA huM priviyasamAM hateA tyAre magajamAM mUkAyelA. mahAbhAratamAM kauzika AkhyAnamAM dareka mAnavIe jIvanamAM cAra AzrAme pramaNe potAnA dharma bajAvavA joIe tema pratipAdana karyuM che. A te vakhate vAMceluM tyArathI manamAM gAMTha vALelI ke abhyAsa vakhate barAbara bhaNavuM, dhaMdhA vakhate kamAI levuM ane nivRtta thayA pachI sevAnA kSetramAM paDavuM. mahAtmAjIe grAmeAdvAranI pravRtti zarU karI eTale sarakArane paNa dekhAva karavAnI jarUra paDI ke potAnI najara bahAra gAmaDAonuM hita nathI. te mATe sarakAre grAmeddhAranI yojanA vicAravA mAMDI. 1932mAM muMbaInA gavarnara sara phreDarika sAITe dareka jillAnA adhikArI pAsethI pAtapotAnuM khAnuM grAmadvAramAM ze| bhAga bhajavI zake te aMge abhiprAya mAgyo. te vakhate huM lArakhAnAmAM hato, mAre paNa abhiprAya ApavAnA Avyo. me eka lAMbA riperTa sarakAra upara mokalyo. te vakhatathI ema thayeluM ke gAmaDAnI prajAne upayogI thavAya tevI pravRttimAM paDavuM. mArI kalpanA prajAnuM mAnasa badalavAnI che. Aje e je sthitimAM che e sthiti ene kaThe, sArI rIte jIvavAnI enAmAM cinagArI mUkAya tema karavAnuM che. gAmaDAMne pANInI sagavaDa, khetI mATe ane pIvA mATe pUratI maLe, vIjaLI dvArA cAlatA gRhaudyoga maLe te enAmAM navuM cetana Ave tema huM mAnuM chuM. zaheramAM AvanArane jeM phera paDe che te vAtAvaraNane AbhArI che. keLavaNIthI gAmaDAMnI cAlu ghareDa badalAya. emATaeNvidyAnagara keLavaNInI saMsthAo pUratuM maryAdita nathI. e utpAdanamAM paNa mAne che. e mATe e gAmaDAMnI prayogazALA banaze, madadarUpa banaze, ne je gAmane evI sevA joItI haze tene e ApavA prayatna karaze. soMghavArImAM dararoja doDha rUpiyAnI sigAreTa huM pIta paraMtu je divase dharAsaNAnA lAThImAranA samAcAra peparamAM vAMcyA te ja divase sigAreTane vidAya ApI dIdhI. jaeN sarakAra AvI julamI hAya, tenA dezamAM dararoja doDha rUpiyA mokalI ApavA e mAre mATe gune che ema mAnI sigAreTane rAmarAma karyA. tA hUko cheDayo e kAraNe ke, vidyAnagara jevA vidyAnA dhAmamAM, e mArA mAmAM zAbhatA nathI. eka aMgata vyakti tarIke mArA mAmAM e hoya te nibhAvI levAya, paraMtu vidyAnI saMsthAnA eka sevakanA meAmAM hUkAnI neha hoya e aghaTita to che ema lAgatAM hUko paNa cheDayo, vyasana mANasane vaLagyuM nathI, mANasa vyasanane vaLagyo che. sArA netAmAM mAnavatA hovI joIe. mAnavatAvAda e mATI vastu che. huM dAkhalA ApuM e parathI vAta kadAca vadhAre samajAze. 1945mAM me vidyAnagara zarU karyuM. eno pAyo naMkhAvyA karamasadanA harijana zanAjI dalAjI pAse. pachI to tyAMnA vaTaravarkasa para paNa bhaMgIone rAkhyA. paTAvALA paNa bhaMgI rAkhyA. emane vagara vyAjanI lene bheMsA baMdhAvI. emanAM bairAMne kAma apAvyuM. ghara bAMdhI ApyAM. paTAvALAthI te prophesaronAM ghara thayAM tyAM sudhI huM ne bIjA traNa kAryakartAo eka rUmamAM rahyA. netRtva mATe namratA ane mAnavatA uparAMta meTI vAta che - lokone rAmajAvIne kAma levAnI. amadAvAdanI killo toDavAno hato te vakhate leAhI vahevaDAvavA sudhInI vAta thatI hatI. huM te vakhate enjiniyara. me" AgevAnone bolAvIne samajAvIne kille teDAvyA. kAma haMmezAM samajAvaTathI thavuM joIe. bhAIkAkA 283 sAbhAra svIkAra lagnasAgara : lekhaka : reva. phAdhara vAlesa, prakAzaka: gurjara graMtha ratna kAryAlaya, gAMdhIdhAmamArga, amadAvAda-1 kimata rUA. 9-10 1. baLavaMtarAya mahetA smRtigraMtha : prakAzaka : lokazikSaNa TrasTa, pagadaMDI kAryAlaya; gaDhanI rAMga, bhAvanagara, kIMmata rU. 10 rAjasthAna ro meLA-1969 prakAzaka : kroyasa phAunDezana, amadAvAda-9. pragatinuM pArakhuM: bhAratIya rASTrIya koMgresanuM 73 muM adhivezana smRtigraMtha : prakAzaka : gujarAta pradeza koMgresa samiti, kaoNMgresa bhavana, bhadra, amadAvAda-1. kIMmata rU. 5 jIvana-gItA : zrImad bhagavadgItAnuM padyamAM mukata vizada nirUpaNa : saMpAdaka : zrI bhIkhubhAI harIbhAI paTela, prakAzaka : hari : OM AzrAma, naDiyAda, kiMmata rU. 2-25. gAMdhI : jevA joyA - jANyA vinAbA e: saMpAdaka : zrI kAnti zAha, prakAzaka : yajJa prakAzana, bhUmiputra, hujharAtapAgA, vaDodarA. kiMmata rU. 2-50. trIjI zakita : lekhaka : zrI vinebA bhAve, prakAzaka, upara mujaba, kiMmata rU. 2-00. zrI sobhAga pratye ; zrImad rAjacaMdranA patro : prakAzaka : zrI trikamalAla mahAsukharAma zAha, pramukha zrImad rAjacaMdra janmazatAbdI maMDaLa, zrImada rAjacaMdra pAThazALA, paMcabhAInI poLa, ama dAvAda; kiMmata rU. 2-00, gAMdhIdhvani : lekhaka, prinsipAla harita buca; prAptisthAna : gurjaragraMtha ratnakAryAlaya, amadAvAda; kiMmata rU. 1-25, amRtama : lekhaka : zrI nAthAlAla ha. jozI. prakAzaka, zrI bhagavat sAdhana saMgha, goMDala. ekAdaza vRtta : saMpAdaka : AcArya zrI vajubhAI paTela; prakAzaka: zrI caMdulAla nANAvaTI, kanyA vinayamaMdira, vilepArle, muMbaI-56. kiMmata rU. 2-10. gItAMjali : eka adhyayana : lekhaka: zrI gurudayAla mallika prakAzaka: rUpAyatana prakAzana, rAmakRSNanagara, zerI 2, rAjakoTa, kiMmata rU. 1-25. dAMDIkUca : lekhaka : kiva maNibhAI desAI tathA kavi jayakRSNa suratI; prakAzaka : saMnniSTa prakAzana, mAvaLaMkara havelI; bhadra, madAvAda-1. kImata g2a. 3-00, yugapuruSa gAMdhIjI : lekhaka: zrI IndulAla yAjJika : prakAzaka upara mujaba, kiMmata . 0-40 paisA. veranI vasUlAta : zrI cInubhAI gI. zAha, prakAzaka: khAdI vikAsa saMgha, jUnA vADaja, amadAvAda, kiMmata 30 paisA. kriyAkopa : saMpAdaka : zrI mehanalAla bAMThiyA tathA zrI zrIcaMda ceAraDiyA; prakAzaka: jaina darzana samiti, 16-sIDaoNvara lena, kalakattA-29. kiMmata rUA. 15-00. gAMdhIvRMdanA : saMpAdaka : zAMtilAla ke. mahetA (vileAcana) The. Ara. ela. mahetA D-1 sTeTa beMka kAlAnI, kALA garanALA, bhAvanagara, kiMmata rU. 3-00. gAMdhIjInI ahiMsAnuM punarAvalokana : lekhaka : AcArya rajanIzajI (mULa hiMdI:) anuvAdaka : sau. Indubahena rAmajIbhAI; prakAzaka : Ara. aMbANI enDa kaMpanI, jImakhAnA sAme, rAjakoTa-1. kiMmata : 50 paisA. va
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ 84 prabhu jIvana 'me' joyelA keTalAka (zrI gurudayALa mallika racita "DIVINE DWELLERS IN THE DESERT "nA chellA prakaraNa 'Some of the mystics I have met' nA bIjA kissA parathI, prabuddha jIvananA tA. 16-3-'70 nA aMkathI anusaMdhAna ). [2] enI AMkhAmAM priyatama prabhunuM saundarya jhaLakI rahyuM hatuM, enA dehamAM parvata--zI acaLatA hatI, enA bhAlapradeza paramAtmAnuM pAdAsana hatA ane enA aMga ne mukhAraviMda para mRgavarNI meAhakatA hatI. jyAre huM ene maLavA gayo tyAre e enA eka saha-sAdhakanA gharamAM prArthanAnI sAdaDI para beThA hatA, me ene namaskAra karyA ane enI bAjumAM beTho. eTalAmAM acAnaka ja varasAda Avyo ane mUzaLadhAra varasI rahyo. A saMtanI maunanI kamAna paNa ghasArA sAthe uchaLatI eka sAdA saraLa vApravAharUpe vahevA lAgI. " varasAda varasI rahyo che. prabhunA anugrahanA A varasAda che. prabhunI pyAsanA prakAzamAM dhULanA e ja DAghA dhovAi rahyA che. nIce, sAgaranA peTALamAM che pelI pocaTa chIpa-mAchalI. Aje teNe samAcAra sAMbhaLyA che varSAnA AgamananA, koNe e tene pahoMcADayA ? tenuM mhoM pUratuM khulluM che. barA mAtra varSAnA biMduna tene sparza thavA do ane tenuM amUlya metImAM rUpAMtara thai jaze ! "paraMtu premanA A karuNArdra pukArane Aje koNa grahaNa karyuM yA suNe che? pratyeka vyakita pAMDityanA parigraha pAchaLa pUrapATa doDI rahela che. ane A pAMDitya eka pardA jevuM che ke je mANasane potAnA priyatamanA satata sasaMgAthathI dUra rAkhe che. sau koi potAnI jAtane sukhabhAganI cintA ne talasATanI pAchaLa DhasaDI rahela che, paraMtu sAdhanAnA pavitra dhAmamAM saMvedanAnA smRti-maMdiramAM, eka nAnAzA gokha sAru paNa kadI koi premanuM kaMdana kare che kharuM? "prabhue potAnA sArAye sarjanane anna-vasa pUrA pADavAnuM mAthe lIdhuM che. jenI sAthe ApaNe saMmata thayA hatA te eka mAtra zarata e hatI ke pazcimamAM sUraja DhaLe te pahelAM ApaNe tene-- prabhune-zAdhIzuM. paraMtu divasa meLAnA dekhAve ane dekArA mANavAmAM vItI gayo che ane aMdhakAre ApaNane khUba gherI lIdhA che e ja jovA mATe ApaNe ghera pAchA pharIe chIe. dhikkAra che ApaNane ke ApaNe ApaNA aMtarAtmAne bevaphA nIvaDayA chIe! "pustako zA kAmanA che? mANasa na temAtra pustakothI jIve che, na roTalAthI. tene premanA zikSaNa ane poSaNanI AvazyakatA che. e moTAmAM meoTI vAstavikatA che. jo ema na hota te prabhue krAsane potAnI maraNapathArI na banAvI hota ane premIe potAnI jAtane eka cALaNI ane eka hADapiMjara na banAvela hota! "ApaNe vyApAra sthaLanA rasiyA chIe. vyApArInI yutiAnA ApaNe niSNAta chIe. ApaNe sadAya vadhAre ne vadhAre mATe mAgaNI karatA rahIe chIe. ApaNe bhagavAnane bhaviSyanI bhIDa bhAMgavA mATe prArthatA rahIe chIe, paraMtu te mATe ApaNI abhIpsA vistAravAnA rUpamAM ApaNe agAuthI kadI kiMmata cUkavatA nathI. " duniyAnA mANasanuM 'sarve sarvA ' che puraskAra, badalA, phaLa. saMpattinA vIMkaraNane sAdhavA mATe e potAnI jAgRtinI pratyeka miniTa kharce che. paraMtu premInuM sarvesarvA tenA priyatamaprabhunI vizvAsapUrNatAmAM saraLa hRdayanI zrAddhA hoya che. sAdhakane kevaLa saMniSTha banavA do. "ASadhanA nirmAtAne vikretA pAsethI ApaNA ghAvA (jakhmA) mATe malama levA ApaNe jaIe chIe. ApaNe e bhUlI 10 tA. 16-4-1970 rahasyavAdIe' jaIe chIe ke ApaNI aMdara ja cikitsaka beThelA che ane jIvananAM saghaLAM dardI mATenI tenI davA che du:kha...vedanA...premanI Artta pukAra ! " teNe belavuM puruM karyuM ane ame tenI rajA levA tyAMthI UThayA. teNe mane AzIrvAda ApyA ane ame gharabhaNI javA raste mApI rahyA. e badhA vakhata mArA kAnamAM gUMjI rahyA hatA eka gItanA sUra : "koI eka zAzvatatAnA amRtano AsvAda mANyo hoya tethI zuM thayuM? jeNe kadI prema karyo nathI e kadI kharekhara jIvyA nathI. mANasa potAnA pAMDityamAM sarvasaMgrahakAza jevA bhale bane, paNa jo teNe bALakanI jema premano AsvAda mANyo na hAya to tenuM saghaLuM sAdhyuM nirarthaka ne kalezarUpa che...... "" jevuM meM A gIta gAyuM ke AkAzanA sitArAe mArA para hasyA ane gulAba ne jUI e sUradhArAne anusaravA mane saMketa karI rahyA. anuvAdaka : prA. pratApa ja ToliyA mULa aMgrejI : zrI gurudayALa malikajI tA. ke. jaNAvatAM anyanta glAni thAya che ke prastuta pustakanA lekhaka zrI gurudayAla mallikanuM tA. 14-4-70 nA roja 74 varSanI ummare muMbaI khAte avasAna thayuM che. samAjavAdI kANuM? samAjavAda suMdara zabda che. huM jANuM chuM tyAM lagI samAjavAda eTale samAjanAM badhAM aMga sarakhAM: na koI nIcAM, na koI UMcAM. nathI mAthuM UMcuM kema ke te zarIranI Toca para che, nathI paganAM taLiyAM nIcAM kema ke te jamInane aDe che. jema vyakitanA zarIranAM badhAM aMga sarakhAM tema ja samAja-zarIranAM. AvI mAnyatAnuM nAma samAjavAda, A vAdamAM rAjA ne prajA, dhanika ne garIba, mAlika neM majUra evuM dUta nathI. A rIte samAjavAda eTale advaitavAda samAja upara najara nAkhIe te joIe chIe ke badhe druta ja che. A UMcA, pelA nIcA; A hiMdu, pelA musalamAna, trIjo khristI, ceAthe pArasI, pAMcamA zIkha, chaThTho yahUdI. vaLI temAMya peTAjAti. mArA advaitavAdamAM A badhAMnuM ekIkaraNa che. e badhAM adbhutamAM samAI jAya. A vAdane pahoMcavA sAruM ApaNe ekabIjAnI sAme joyA na karIe; jyAM sudhI badhAne palaTo na thAya tyAM lagI ApaNe beThA rahIe, jIvanamAM pheraphAra na karIe, bhASaNa karIe, pakSa banAvIe neM bAja pakSInI jema jyAM zikAra maLe tyAM jhaDapa mArIe A samAjavAda nathI ja. samAjavAda jevI bhavya cIja jhaDapa mAratAM ApaNAthI dUra ja javAnI. samAjavAdano AraMbha pahelAM samAjavAdIthI thAya. ekaDo hAya ne tenI upara mIMDAM caDe teye temanI kiMmata bevaDI nahIM paNa dazagaNI thAya ne dareka mIMDu thaye tenI kiMmata AgalAnI dazagaNI thatI jAya. paNa jo eka mIMDuM ja hoya to mIMDAM game teTalAM meLavA chatAM temanI kiMmata mIMDuM ja rahevAnI; mAtra kAgaLa bagaDaze ane mIMDAM bharatAM mahenata thAya te eLe jAya. vaLI, samAjavAda atyaMta zuddha vastu che; tene pahoMcavAnAM sAdhana paNa zuddha hovAM joIe. gaMdAM sAdhanathI gaMduM ja sAdhya siddha thavAnuM. tethI rAjAne mArIne rAjA-prajA sarakhAM na ja thAya, mAlikane mArIne majUra mAlika nahIM bane. Ama badhAne viSe ghaTAvI zakAya. * satyavAdI, ahiMsaka, pavitra samAjavAdI ja jagatamAM ke hiMdustAnamAM samAjavAda phelAvI zake. samAjavAda AcaranAro deza haju kayAMya nathI. meM batAvyAM te sAdhana vinA evI samAjasthApanA asaMbhavita che. 'harijanabaMdhu' 13-7-47 gAMdhIjI
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-4-1970 prabuddha jIvana 285 gAMdhIjIno saMdeza je : - . (gatAMkathI cAlu) temaNe anusaMdhAna sAdhyuM. hindu dharmamAM satyazodhaka mATe je ani- paradezI sattAnI dhUMsarImAMthI bhAratane mukata karavuM e temanI vArya bAbate - IMndriya parane saMyama, prArthanA, prabhumAM ananya daSTi rAmakSa sauthI agatyanuM prathama kArya rahyuM; kAraNa ke teo samajatA zraddhA-gaNAya che tenA para ja temanuM jIvana pratiSThita thayeluM hatuM. hatA ke koI paNa gulAma dezanI prajA sAcA arthamAM potAnI pragati - enA saphaLa AcaraNa dvArA temaNe ahaMtAne ukheDI "mArA - sAdhI zakatI nathI. potAnA krAntikArI vicAre samaje, apanAve 'tArA'ne bheda nAbUda karyo. hindu dharmamAM, je 'zAnti: zAnti:'nI evI prajA taiyAra karI bhAMgelA bhAratane beThuM karavuM e kAMI nAnuM apAra mahattA che tene satyanI upAsanA karIne ja ApaNA sunuM kAma nahotuM. bhAratanA jIvananAM badhAM ja nabaLAM aMgenI AMtara-bAhya jIvanamAM prApta karI zakAya che. hindu dharmamAM gAMdhIjIne marammata karavAnuM bhagIratha kArya temanI sAme paDeluM hatuM. gAmaDAMomAM zraddhA hatI, paraMtu e ja paripUrNa dharma che evI saMkucitatA pravartatI garIbAI ane ajJAnatA dUra karI nAgAM UghADAM zarIra temaNe kadi dAkhavI nathI. temane mana aneka dharmamArgomAMne e temane DhAMkavA hatA, karamAyelA caherA paranA AMsuo lUchI zudhA- paNa eka dharmamArga hato. alabatta ! hiMdu dharmamAM rahelI UMDI pIDita TaLavaLatAM ekeeka me sudhI annane koLiye temane pahe- ane vizALa daSTi emane mana mUlya hatI, chatAM badhAM ja dharmo cADavo hate. pratye temaNe AdarabhAva keLavyo hato. temane sarvalakSI puruSArtha temaNe kahyuM che, "badhA ja dharmo Akhare te aMtima lakSya A kAmane saphaLa banAvavA ardhI sadI sudhI temaNe avirata tarapha laI jatAM hoI ke game te dharmamArganuM anusaraDa kare parizrama UThAvyA. gAmaDe gAmaDe dAmI hatAza banI gayelI prajAnA ene vivAda zo? bhAtabhAtanA mANasa hoya che temAM vividha dharmajIvanamAM temaNe prANa pUryo. temanI satyaniSThA, tamannA, jusse paMthe che. jene je ThIka lAge te svIkAre." ane kAryadakSatAe bhAratane khaLabhaLAvI mUkayuM. nisteja ane niru badhA ja dharmomAMthI potAne je sAruM lAgyuM te gAMdhIjIe khullA tsAhI banI gayelI prajAmAM AzAne saMcAra karI navuM cetana praga dilathI apanAvyuM che. TAgerane emANe eka vAra lakheluM "koI TAvyuM ane mAnavatAne sAce rAha cIMdhanAra A nAnakaDA mAnavIne paNa prakAranI saMkucitatAthI mArA jIvanane maryAdita banAvI devAnuM lokoe "rASTrapitA'nuM biruda ApyuM. huM pasaMda nathI karate. mAruM jIvana to khullI bArI jevuM che, jemAM gAMdhIjIne saMdeza AkhI duniyA mATe hate. duniyAnA je deze koI paNa sthaLethI AvatI sArI vastuo pravezI zake che. hA ! e gulAmImAM sabaDatA hatA temaNe temanA jIvanamAMthI mukitanI preraNA sAthe eTaluM jarUra kahIza ke keIthI paNa huM khoTI rIte kheMcAI na meLavI, Aje eziyA ane AphrikAnA deze svataMtra che te mahad jAuM e mATe barAbara sajAga rahuM chuM. mAro dharma kedakhAnA jove aMze gAMdhIjInAM preraNA ane jIvanasaMdezane AbhArI che. sAMkaDo nathI. sUmamAM sUmi jIvane vicAra karavA jeTale e vizALa gAMdhIjIe bhArata pUratuM ja pitAnuM kAryakSetra maryAdita rAkhyuM che, paraMtu nAtajAtanA bhedabhAve, UMcanIcanA khyAlo, dhArmika temAM paNa temanI vyavahAru sUjha hatI. prathama pitAnI mAtRbhUminAM asahiSNutA ane anyAyI nIti sAme e paDakAra kare che." aniSTone dUra karI dezane AbAda banAvavA e kartavyane teo vizALa daSTi aMta sudhI niSThApUrvaka vaLagI rahyA. bIjA dezamAM javA mATenA gAMdhIjIe potAnI anekavidha jAhera pravRttione dhArmika AmaMtraNe ke sUcanAne asvIkAra karI teo potAnI zraddhA vyakata svarUpa ApyuM hatuM. temanA udgAre yAda karIe, " potAnA sAcA karatA ke bhAratamAM sAcI rIte kAma thaze tene prabhAve anya dezomAM svarUpane oLakhavuM e mANasanuM aMtima dhyeya che. A dhyeyane kendramAM acUka phelAze. pitAnA dezanA zreSTha nAgarika banIne pachI ja temane rAkhI teNe sAmAjika, rAjakIya, dhArmika ke anya koI paNa pravRtti duniyAnA nAgarika banavAnuM DahApaNabharyuM lAgyuM. emanA A karavI joIe. mAnavasevAnuM kAma paNa tyAre ja sArthaka gaNI zakAya AgrahanuM pariNAma Aje ApaNe joI rahyA chIe. duniyAnA badhA ke jyAre ApaNe saumAM vasatA prabhune pichAnI tenI hAjarInuM satata deze A naravIrane mAnapUrvaka yAda karI temanI janmazatAbdI smaraNa jALavI zakIe." UjavI rahyA che. gAMdhIvAdI vicArasaraNInA pAyAmAM rahelA satya ane ahiMsA gAMdhIjInI ATalI mahAna saphaLatAnuM rahasya temanI ananya e koI navo AviSkAra nathI. prAcIna kALathI enA para bhAra dharmaniSThAmAM raheluM che. Izvara sAthenuM anusaMdhAna e mAtra koI mUkAyA che. jaina ane bauddha dharmane to A be tatte AdhArabuddhithI para evuM tattva nathI ke mAtra tAttvika rahasya nathI. e rastaMbha che. A be dharmonA bahoLA phelAvAe satya ane ahiMsAne te AMtarika ane bAhya, ekAeka ane aMgata evA IzvarI mAnavatAnA mahAmaMtrI banAvyA che. gujarAtamAM sArI saMkhyAmAM sAkSAtkArane viSaya che. jene vase che. yuvAvasthAthI ja gAMdhIjIne, jaina dharma ahiMsAne je gAMdhIjIe dharmane vyAkhyAonAM ekaThomAMthI mukata karI ati mahattva Ape che e tarapha AkarSaNa hatuM. vyavahAru banAvyuM ane temAMthI temane je satyadarzana lAdhyuM tene ja temanA satya eTale zuM? tArkika rIte ema kahI zakAya ke je asatya samagra jIvananuM derIsaMcAlana karyuM. zreya ane tapanA mArge nathI te satya che. hindu vicAramAM je kaMI sArarUpa che tene "satva' daDhatApUrvaka Daga mAMDI rahelA 4 mAnave pitAnA tapobaLathI ja kahevAmAM Ave che je "satya"no sUcaka zabda che. "satya" zabda bAhya saMgha para vijaya meLavyo, pitAnI AMtara-bAhya avasthA sata ' mAMthI banela che; eTale ke je "asat ' nathI te ja sAra che, varace samatulA ANI, aMtaranA satyane oLakhI mAnavaprakRtinA teja zubha che. A rIte je mUlyo sthAyI che te ja jIvanane aMtima sAra ( durAgrahI tattvo para vijaya meLavyo, vividha prayoga karI pitAne che, jIvananuM satva che ane te ja Izvara che; ane ApaNA anubhave svAnubhava ane kudaratanA kAnUnane samajavA namra puruSArtha karyo, vyavahAra ane pratItiomAM pragaTa thatAM A aphara mUlya e ja sarva jI sAthe maitrIbhAva keLa ane sRSTinA ANa aNumAM satya che. Izvara satya svarUpa hoI satyanuM pragaTIkaraNa e Izvarane ja kara vilasI rahelA caitanya tatvane oLakhI kADhI sArA ke vizvanI sAthe AvirbhAva che, mATe ja'Truth is God' ema gAMdhIjIe IzvaramAM
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 286 ''prabuddha jIvana tA. 16-4-1970: - lerA anubhavonI che. huM nihALI zatAnI na mAnanArAone temanA bhalA mATe samajAvyuM. A rIte vicA- dharma, nIti, kalA, rAjakaraNa, arthazAsa, sAmAjika sudhArA, jAtIya 5, rIe to "ame IzvaramAM mAnatA nathI' ema tame bhale kahI zako samasyA, Arogya, keLavaNI - para mananIya vicAro darzAvyA che. che, paraMtu nA, "ame satyamAM mAnatA nathI" evuM tame kadApi nahi svAtaMtrya saMgrAmanA mahAna netA hovA uparAMta gAMdhIjI ghaNuM dhAruM hatA kahIM zake. e A parathI samajI zakAya che. paradezI. sattAne haTAvavA mATenI ' pAzcAtya lisUpha hegala pitAno siddhAMta je rIte rajU karatA dareka caLavaLanA praNetA hovA chatAM gAMdhIjIne mana rAjakAraNa e ja hato te ApanAmAMnA ghaNAne yAda Avaze. je mAtra buddhigamya sarvasva nahotuM. ' . ' ', ' ', ' ' , ' .. che te ja satya che evuM vidhAna pahelAM karIne teNe te ja vidhAnane rAjakIya jhuMbezamAM temaNe rajU karelA bAra sudhArAone kharI rIte UlaTAvIne ema kahyuM ke je mAtra satya che te ja buddhigamya che. rAjakAraNa sAthe kaze ja saMbaMdha nathI, chatAM ye gAMdhIjIe tene ghaNuM jarUra hegala eka mahAna tatvavettA hato je gAdhIjI nahotA. hegala mahattva ApyuM che. dA. ta. harijana Adi pachAta varganI unnati, buniyAdI tAlima, racanAtmaka kAryakrama, pAyAnI keLavaNI vagere. rAjadvArI pitAnI buddhine upaga karatA hatA, jyAre gAMdhIjI potAnI aMtara netAone lakhelAM aneka patramAM aMgata saMbaMdhone sparzatI keTalI sUjhane upaga karatA hatA. hegalanuM vidhAna eka takadhArita anumAna bAbatamAM gAMdhIjIe rasa lIdho che. keTalAMye strI-purUne athavA nirNayarUpa hatuM jyAre gAMdhIjInuM satya pratyakSa anubhUti temanI nAnI moTI mUMjhavaNAmAM temaNe mArgadarzana ApyuM che. kAcA dhAna athavA rAMdhyA vinAnA kherAka aMge prayAga karatA utsAhI upara AdhArita hatuM, tatkALa thayelA sAkSAtkAra upara avalaMbita bhAi bahenane temaNe dizAsUcana karela che; bALakenuM temanA akSaro hatuM. gAMdhIjInA vacane udhRtta karatAM jaNAvavAnuM ke, "huM joI sudhAravAnI AvazyakatA tarapha temaNe khAsa dhyAna kheMcyuM che. ' rahyo chuM ke A jagatamAM badhuM ja parivartanazIla che, kSaNabhaMgura che. bIjAne upadeza ApatAM dharmapracArako ane tatvaciMtake te kevaLa eka sarvoparI zakita ja anAdi che je A vizvanuM sarjana upadezane pite te bhAgyeja AcaraNamAM mUkatA hoya che; paraMtu : kare che, tene nibhAve che ane tene nAza karI pAchI navasarjananI gAMdhIjIe judA judA muddA para je kAMI kahyuM ke lakhyuM te prathama lIlA AraMbhe che. A sarvavyApaka tattva e ja Izvara che. Indri pite AcarI batAvyuM che. ko upadeza temaNe kadI paNa koIne Ape panA anubhavanI jo kAyamI hastI ja nathI to pachI A parama nathI. temanuM virala vyakitatva AcAravicAranA A samanvayane ja tattva e ja sarvakaMI che. huM nihALI rahyo chuM ke mRtyu vacce jIvana AbhArI che. cAritryanI uccatA ane pavitratAnI addabhUta zakitane vahI rahyuM che, jaThANAMnI vacce satya pitAnI hatI TakAvI rahI paricaya ApatA Heinrich Zimmer 1942 mAM ApelA temanA che, aMdhakAramAM prakAzanuM kiraNa jhabakI rahyuM che. huM to eTale sAra bhASaNamAM kahe che: grahaNa karuM chuM ke Izvara e ja jIvana che. satya e ja prakAza che." "buddhine yogya rIte keLavavAmAM Ave ane jJAnane sAcI daMbha dizAmAM upaga karavAmAM Ave te evI uccatara buddhi ane gAMdhIjInA rojidA jhINAmAM jhINA vyavahAramAM satyanuM darzana jJAna mANarAnA vyakitatvane evuM nirALuM svarUpa Ape che ke thatuM. Aje to evI karaNa kamanasIbI pravarte che ke ApaNA ucca zakitaenA strota mATe e vyakita mAdhyama banI zake che. keda vyakitagata ane jAhera jIvanamAM sAcA karatAM juThANuM vadhAre pragaTa paNa mahAna saMta jJAna ane vighAne bhaMDAra hoya che ke have thAya che. sArAmAM sArA gaNAtAM mANAse temanA hetuo ane kAryonI joie e anivArya nathI. prajJA, prakAza, jJAna, zAnti Adi devI evI jAherAto kare che ke je kharI rIte temanA aMgata jIvananI ta mahAna vyakitanA jIvanavyavahAramAM ApoApa pragaTa thAya vAstavikatAthI tadna vegaLI hoya che. kharI hakIkatane chapAvI, che ane enI tIvratA vyakitanI jIvanabhUmikA para avalaMbe che. athavA maraDI macaDIne evI te cAlAkIthI ApaNe tene mAhika jIvanane satara jeTalo ugya teTaluM mahAna tenuM jIvanadarzana hoya che. bhASAmAM vyakata karIe chIe ke AnI pAchaLane ApaNo kharo Azaya ATalA badhAM lokonA dilamAM gAMdhIjI je cirasthAna meLavI zakayA ApaNA ja mAnavabaMdhuone avaLI rIte doravA hoya che. AvI tenuM rahasya A parathI samajI zakAze. jIvananI sAmAnya bhUmikAne dAMbhika vRnio sAmAjika ekatAne hAza karI paraspara avi- vaTAvI gayelA temanA sthUla svarUpa mAraphate eka devI hetu siddha zvAsanI lAgaNI janmAve che, je dezanA hita mATe ghAtaka che.. thaI rahyo hato." mAnava kevaLa bhautika dizAmAM ja nahIM, paraMtu AdhyAtmika eka ja mArga mArge paNa pitAne vikAsa sAdhe ema gAMdhIjI ichatA hatA. mAna- janatA para asara pADavA koi seMghI nItirItine gAMdhIjIe vamAM rahevI sarvocca vikAsanI zakayatAo temaNe pote ujajavala ' kadI Azare lIdhe nathI. emanI daSTi samakSa sadA eka ja vastu jIvana jIvI siddha karI batAvI che. thoDAghaNA mANase pitAnI rahI hatI ke, eka evI nIti ApaNI pAse hovI joie je parasparaAvaDatanA baLe AgaLa AvI jAya ane bIjA jemanA tema enI 2nA verajhera, jhaghaDA ane rAgadveSane miTAvI, mAnavatAnI maheka e ja dazAmAM rahe e 19mI sadInI nIti gAMdhIjIne pasaMda nahotI. prasarAvI, mAnavajAtine unnatine mArge lai jAya. koi paNa emanI daSTimAM sau samAna hoI kei paNa prakAranA bhedabhAva ane saMjogomAM mANase anyAyI nIti akhatyAra na karavI joie. paraMtu pakSapAtane lezamAtra sthAna nahotuM. eTale te emanA prazaMsake ane e sAthe avaLe mArge cAlatAM ke ApaNane avaLI rIte doravAne virodhIe temane krujheDara - satata laDatA rahetA ddhA - kahe che. e sAcuM ja prayAsa karatAM loko mATe paNa ApaNA dilamAM bhalI lAgaNI hovI che. gAMdhIjI satya, ahiMsA, zAnti ane nyAyanA senAnI jIvanabhara joie. pApa ane pApI vacce bheda samajI zakIe te ApaNe rahyA che. mahAna rAjakIya netA hovA chatAM koi paNa prakAranA tAtkA- aNagame pApa tarapha hoI zake, pApI tarapha kadi paNa nahi. durjananA | lika lAbha, pitAnA siddhAMtane bhege, temaNe kadI svIkAryA nathI. duSkAne zAMtithI sAmane karI Akhare to ApaNe durjanane paNa 20 mI sadInA daMbha, prapaMca ane pikaLatAnA khoTA hIrA jevA prema ane titIkSA vaDe jItI levAnuM che. A che gAMdhIjInI ahiMsA, jhAkajhamALathI jarA paNa aMjAyA vagara gAMdhIjI svatejathI ane khI jemAM bIjAnA kalyANa mATe potAnI jAtane bhUlI javAnI che. ahaMtAnuM rIte ja prakAzyA che. visarjana ane samabhAvanI pratiSThA e che gAMdhIvAdanuM hArda. aitihAsika daSTie ajoDa gaNI zakAya tevA lagabhaga 60. anuvAdaka: mULa aMgrejI jeTalAM pustakomAM temaNe jIvanane AvarI letAM aneka prazna- sa. zAradAbahena zAha samApta thI merArajI desAI mAlika : zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha: mudraka ane prakAzaka: zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, prakAzana sthaLa : 385, saradAra vI.pI. reDa, | muMbaI-4. Te. naM. 350296, mudraNasthAnaH dhI sTeTsa pIpala presa, keTa, muMbaI-1
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ U Regd. No. MH, 117 vArSika lavAjama rUA. 7 prabuddha jIvana prabuddha jaina'nuM navasa sphuraNa varSa 32 : aMka 1 muMbai, me 1, 1970 zukravAra paradeza, mATe zIliMga 15 * taMtrI : paramAnaMdakuMvarajI kApaDiyA bhagavAna mahAvIra [ tA. 19-4-'70 nA roja oNla InDiyA reDiyonA muMbaI mathakethI bhagavAna mahAvIra upara mArI vArtAlApa prasArita karavAmAM AvelA. te mULa vArtAlApa oNla InDiyA reDiyonI anumatipUrvaka theADI pUravaNI sAthe nIce ApavAmAM Ave che. paramAnaMda Aje bhagavAna mahAvIranI janmajayaMtI hAIne temanA lAkoAra jIvanakAryanI saMkSepamAM samaja ApavI e AjanA vArtAlApanA Azaya che. bhagavAna mahAvIranuM bhavya jIvanakArya samajavA mATe tatkAlIna sAmAjika paristhiti ApaNA dhyAna upara hovI Avazyaka che. e vakhatanA samAja upara brAhmaNavarganuM asAdhAraNa varcasva hatuM. bhinna bhinna varNamAM vaheMcAyelA e kALanA samAjamAM nAhmaNa sarvazreSTha manAtA, dharmazAstromAM vedane sarvotkRSTa dharmagraMtha ke lekhavAmAM AvatA, kAraNake veda IzvarapraNIta che evI mAnyatA e vakhate pracalita hatI. e vakhatano samAja rUDhI-paraTAothI ane dhArmika kriyAkAMDathI jakaDAyelA hatA. sthaLe sthaLe moTA pAyA upara yojAtA yajJAmAM pAravinAnI pazuhiMsA thatI hatI ane tenI AsapAsa samagra dharmopAsanA racAyelI hatI. e vakha nA samAjamAM strIone ane zudrone hIna sthAna hatuM. mAnavInAM narva sukhadu:kho Izvaranimita hovAnuM manAtu~ hatuM. mAnavIjIvana rUSe koI UMDo vicAra ke svataMtra cintanane sthAna nahotuM. A prakAnI mAnasika tema ja sAmAjika gulAmI e e samayanA samAjanI zeSatA hatI. A paristhiti sAme be mahAna jyotirdharoe vidroha jagAvyo. meka bhagavAna buddha ane bIjA bhagavAna mahAvIra. cAlu paraMparA mujaba bhagavAna buddhano kALa I. sa. pUrve 624 thI i. sa. pUrve 544 sudhIno ane bhagavAna mahAvIranA kALa I. sa. pUrve 599 thI i.sa. pUrve 527 sudhInA gaNavAmAM Ave che. ekanuM AyuSya 80varSanuM ane anyanuM AyuSya 72 varSanuM hatuM. 45 varSa banne samakAlIna hatA. A banne vibhUtiomAMthI Aje ApaNe bhagavAna mahAvIranA caritranI rajUAta karavAnI che. kAraNake Aje bhagavAna mahAvIranI janmajayantI bhAratanA khUNaeN khUNevizeSa karIne jaina samAjamAM bhakitabhAvapUrvaka ujavAi rahI che. bhagavAna mahAvIrano janma AjathI 2571 varSa pahelAM7. sa. pUrve 599mAM bihAramAM Avela vaizAlI nagarImAM vasatA eka rAjavI kuTuMbamAM thayo hato. pitAnuM nAma rAjA siddhArtha; mAtAnuM Ama rANI trizalA. rAjA siddhArthane be putro ane eka putrI tI; moTA putranuM nAma naMdIvardhana; nAnA putranuM nAma vardhamAna, e samaya jatAM asAdhAraNa jIvanasAdhanAnA ane lokottara pururdAnA kAraNe mahAvIranA nAmathI jagavikhyAta banyA. samRddhibharyA rAjavaibhava vacce vardhamAnameTA thavA lAgyA; @ zrI mui jaina cuka saoNMghanu pAkSika mukhapatra chUTaka nakala 40 paisA . * vidyAsa~panna banyA; zastravidyAmAM kuzaLa banyA, samaya jatAM yazeAdA nAmanI rAjakuMvarI sAthe temanuM lagna thayuM. tenAthI temane priyadarzanA nAmanI eka putrI thai. jIvananA prAraMbhathI temanA dilamAM saMsAravirakita hatI ane viziSTa jIvanasAdhanA arthe saMsAratyAgane temanuM dila jhaMkhatuM hatuM. ema chatAM mAtA-pitAne tema karavAthI sakhta AghAta lAgaze ema samajIne mAtA- pitAnI hayAtI daramiyAna temaNe tenuM pagaluM na lIdhuM. meTAbhAInA Agrahane vaza thaine bIjAM be varSa paNa temaNe saMsAramAM gALyA ane e daramyAna potAnI sarva dhanasaMpattinuM temaNe vitaraNa karyuM. 30 varSanI uMmare mAgazara vada 10nA roja temaNe paMcamahAvrata rUpa cAritrya-saMnyAsadIkSA - aMgIkAra karI ane AjIvana bhikSAvRtti svIkArI ane pagapALA vihAra zarU karyo. nAnI maeNATI muddatanA upavAsA karIne, AtmadhyAnamAM lIna rahIne divase, mahinAo, varSo, teo vitAvavA lAgyuM, pAravinAnAM ko-upadrava temaNe sahana karyAM. A pramANe 12 varSa sudhI temaNe kaThora AtmasAdhanA karI, A varSo daramiyAna na koine temaNe upadeza Apyo; na koi sAthe carcAvArtA karI; meTA bhAge mauna vravanuM pAlana karyuM. Ama nAnImoTI tapazcaryAnA tabakkAo vaTAvatAM vaTAvatAM 42 varSanI umare cAra ghAtI karmonAM baMdhana tUTI jatAM vaizAkha zuda 10 nA roja temane bihAramAM AvelI RRtuvALukA nadInA tIre kevaLajJAna utpanna thayuM, eTale ke vastutattvanA pAragAmI darzanane temaNe prApta karyuM. A pramANe jIvananI parama siddhi prApta karyA bAda temaNe dharmatIrthanI sthApanA karI. eTale ke A saMsArane taravAnA mAkSalakSI je uddhAramArga tenuM temaNe pratipAdana karyuM ane e rIte teo tIrNa kara tarIke oLakhAvA lAgyA. temanA upadezAmRtanuM pAna karIne aneka loko prabhAvita banavA lAgyA ane temanA prarUpelA mArgane eTale ke jaina dharmane svIkAravA lAgyA. A rIte ubhA thayelA vipula anuyAyI daLane sAdhu,sAdhvI, zrAvaka ane zrAvikA ema. caturvidha saMghamAM temaNe vibhAjita karyuM. ema kahevAya che ke A saMghamAM e vakhate 14,000 sAdhuo, 36,000 sAdhvIo, 1,50,000 zrAvako ane 3,18,000 zrAvikAo hatI. tAtvika kSetre temaNe A saMsAra anAdi anaMta hovAnuM jaNAvyuM ane tenA nirmAtA koi amuka izvara che e mAnyatAno temaNe inakAra karyA ane AtmatvanuM ane punarbhavanuM pratipAdana karyuM, ane karmavazAta AtmAnuM bhavabhramaNa cAlyA kare che ane karmAthI mukata thatAM AtmA mekSapadane prApta kare che--A siddhAMto upara tAtvika vicAranI temaNe mAMDaNI karI.
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhu AcArakSetre temaNe ahiMsAne prAdhAnya ApyuM ane tenA pUraka tarIke satya-asteya, brahmacarya ane aparigrahane ahiMsA sAthe temaNe saMkalita karyA. A rIte paMcamahAvrata rUpa AcAradharmanuM temaNe pratipAdana karyuM. bhagavAna mahAvIra e samayanA eka mahAna krAntikAra hatA. krAntikAra e kahevAya ke je pracalita jIvanamUlyonA uccheda kare ane tenA sthAneM navAM mUlyonI sthApanA kare. A rIte vicAratAM jaNAvI zakAya ke bhagavAna mahAvIre brAhmaNavarganA sarvopari vargasne tevuM ane mAnava samAjane samAnatAnI bakSIrA ApI. eTale ke mAnavI mAtra janmathI sarakhA che ane guNabhede cAritrya bhede--teo UMcA nIcA bane che evI prarUpaNA karI. IzvarapraNIta lekhAtA vedanI temaNe pratiSThA teDI ane tenA sthAneM buddhi ane AtmAnubhUtine pratiSThita karI. srIo tema zudrone dharmadIkSAnA adhikArI banAvIne samAnatAno darajjo Apyo. je pAchaLa anergaLa hiMsA cAlatI hatI tevA yajJAnI dhArmikatAne temaNe paDakArI * ane ahiMsAnA vicArane samagra jIvasRSTi sudhI vistRta karyo. bhAganI jagyA tyAganeM ane dUhunA lAlanapAlananI jagyAe tapa ane saMyamaneM prasthApita karyA. A uparAMta e vakhatane 2 samAja matamatAtaronA klAthI vyAkuLa hatA. tenA nivAraNa arthe temaNe anekAntavAdanI prarUpaNA karIne vaicArika sahiSNutA ane udAratAne navo vega Apyo ane Aje je sarvadharmasamabhAvanI bhAvanA sarvasvIkRta thavA lAgI che te bhAvanAnuM temaNe bIjAropaNa karyuM . bhASAnA kSetre e vakhate saMskRta bhASA ziSTamAnya hatI tenA sthAne lokabhASA lekhAtI prAkRta bhASAmAM ja potAnI upadezadhArA vahAvIne temaNe prAkRta bhASAnuM gaurava karyuM. A rIte temaNe tatkAlIna sAmAjika tema ja dhArmika vaLaNA ane vicAradhAraNAmAM eka adbhuta krAnti sarajI. AvA bhagavAna mahAvIreM 72 varSanuM AyuSya pUrNa thatAM potAnI jIvanalIlA saMkelI ane mekSapadane prApta karyuM. AvA paramekArI bhagavAna mahAvIranA antima samayanuM varNana karatAM zAstrakAra jaNAve che ke, "have bhagavAne paryaMkAsane sthira thaI dhIre dhIre mana-vANI-kAyAnA sthULa tema ja sUkSma yogA rUdhavA mAMDayA ane e rIte dhyAnanI sarvottama kakSAe pahoMcI sarva karmabaMdha toDI nAkhyA. ema thatAM je pada prApta karavA mATe temaNe pura-maMdira-rAjayalakSmIne tyAga karyo hatA; snehe karIne vyApta evA baMdhujananA snehane avamAnyo hato; game tevA grISma RtunA tIvra tApa ane zIta RtunI game tevI ThaMDIe satata sahyA karI hatI; bhIkSA mAMgIne game tevAM lUkhAMsUkAM tuccha annapAna svIkAryA hatAM; bhayaMkara smazAna, zUnyagRhA ane araNyomAM viharavAnuM mAnya rAkhyuM hatuM; cha TaMka ATha TaMka AdinA kaThina upavAsa satata karyAM hatA ane bIjA paNa aneka vinA tathA saMkaTo khUMdarahitapaNe sahyAM hatAM te pada-mekSapada-- temane prApta thayuM." 72 varSanI uMmare Aso vada amAsanI rAtrie temanuM nirvANa thayuM. ahiMsA ane anekAnta e mahAvIranA AjanA jagatane mahAmulA saMdeza che. haLImaLIne rahA, ekamekanA jIvananA aneM vicAronA Adara karI, ahiMsA, saMyama ane tapadnArA karmono kSaya karo, urdhva cetanAnA AvirbhAva dvArA paramatattvanI anubhUti karo, bhavabhramaNanA cakrathI mukata banI zAzvata evA meAkSane prApta karo- A temanI vANI tema ja pratyakSa jIvana drArA vyakata thayelA upadezanA sAra che. AvI mahAna vibhUtine AjanA temanA janmadine ApaNA aneka vaMdana ho! pUraka noMdha paramAnaMda bhagavAna mahAvIre mAnavI jagatane ahiMsAnA maMtra Apyo; tAjetaramAM jemanI ApaNe janmazatAbdI UjavI te mahAtmA gAMdhIe paNa A ahiMsA--vicAra khUba ja vikasAvyo ane peAtAnuM jIvana tenI sAdhanA upara AdhArita banAvyuM. te A prasaMge A be mahAna - tA. 1-5-1970 jIvana yugapuruSonI tulanAtmaka AlAcanA karavAmAM Ave to te asthAne nahi gaNAya. bhagavAna mahAvIranI ahiMsA vyakitalakSI jIvanasAdhanAnuM eka mahattvanuM aMga hatuM. bhavabhramaNathI mAnavIno mekSa e temane mana mAnavI jIvananuM parama dhyeya hatuM ane te mATe karmamukita ane te mATe saMpUrNa ahiMsaka jIvana Avazyaka hovAnuM. temaNe jaNAvyuM hatuM, jyAre gAMdhIjIe. mAtra vyaktigata ahiMsAnI sAdhanAne nahi paNa ahiMsaka samAjaracanAnA nirmANane peAtAnuM lakSya banAvyuM hatuM ane samAjanA prazno ahiMsaka prakriyA vaDe ukelavA upara temaNe khUba bhAra mUkyo hato ane tenA anusaMdhAnamAM asahakAra ane satyAgrahanA tattvanuM temaNe pratipAdana karyuM hatuM, eTaluM ja nahi paNa, AcaraNa vaDe tenI kAryakSamatA temaNe siddha karI dekhADI hatI. A banne mahApuruSo ahiMsA ane satyanA parama pUjArI hatA. ema chatAM A be tattvo vacce athaDAmaNa thAya te bhagavAna mahAvIra koi paNa saMyogamAM hiMsAne Teko na Ape, kAraNake temane mana ahiMsA rAsarvA hatI, ane mahAtmA gAMdhI koi paNa sayAgeAmAM asatyane Treka na Ape, kAraNake temane mana satya e ja izvara hatA. bhagavAna mahAvIre AtmasAdhanA mATe saMsAratyAga Avazyaka lekhyo; mahAtmA gAMdhIe AtmasAdhanA mATe saMsAratyAgane Avazyaka na lekhatAM, saMsAramAM--kuTuMba, parivAra vacce rahIne, AtmasAdhanA karavAnuM vadhAre pasaMda karyuM. bhagavAna mahAvIre paramadarzana prApta karyA bAda eTale jIvananI parama siddhi prApta karyA pachI ja, lokone upadeza ApavAno prAraMbha karyo; gAMdhIjI jiMdagInI Akhara sudhI sAdhaka rahyA, ane e sAdhanA sAthe lokone kartavyAkartavyane upadeza teo ApatA rahyA. bhagavAna mahAvIra eka cokkasa dharma-saMpradAyanA pravartaka banyA; gAMdhIjI AvA koi cokkasa sAMpradAyanA pravartaka banyA nahi. gAMdhIjIe ApaNane je navA vicAro ApyA te gAMdhIvAdanA nAme oLakhAya che, paNa tene eka cokkasa saMpradAya tarIke oLakhAvI na zakAya. bhagavAna mahAvIre jaina sAdhu mATe prANatipAta viramaNa, mRSAvAda-viramaNa, adAdAna--viramaNa, maithuna-viramaNa ane parigraha-viramaNa ema pAMca mahAvrata sUcavyA ane zAMvAAvikA mATe skUla skUla prANAtipAta--viramaNa, muSAvAda viramaNa, sthUla, adattAdAna viramaNa, sthUla maithuna viramaNa, parigraha parimANa, dig vrata, bhAgapabhAga parimANa, anarthadaMDavirati, sAmAyika, pauSadha ane atithivibhAga ema bAra vratA sUcavyA. gAMdhIjIe sau koi sAdhaka mATe ahiMsA, rAtya, asteya, brahmacarya, asaMgraha, zarIrAma, asvAda, bhayavarjhana, sarvadhame samAnatva, svadezI ane sparmabhAvanA ema agiyAra vratAnuM pratipAdana karyuM. bhagavAna mahAvIre dhAra tapazcaryAdrArA jIvanasAdhanA karI; gAMdhIjInA jIvanamAM, amuka nimitta UbhuM thatAM, nAnI mATI muddatanA upavAsanI ghaTanAo jarUra banI che, paNa bhagavAna mahAvIre karI tevI tapazcaryAnuM temaNe kadI samarthana karyuM nathI. bhagavAna mahAvIranI lAkasaMgrahanI vRtti upadezapradAna sudhI sImita rahI; gAMdhIjInI lAsa MgrahanI vRtti temane rAjakAraNa tarapha kheM'cI gai. ane adharma anyAyanA pratikAra, temanA jIvananA mukhya sUra banI gayA. bhagavAna mahAvIranuM lakSya, mAnavIne AdhyAtmika sAdhanAdvArA, meAkSamArga dekhADavA upara kendrita rahyuM, ane bIjI koi sAmAjika ke rAjakIya pravRttimAM teo kadI na paDayA. gAMdhIjIe, potAnA samayanA rAjakIya, sAmAjika, Arthika tema ja dhArmika sarva prakAranA praznone ukela zodhavAmAM, peAtAnI sarva zaktino yoga Apyo. mahAvIranuM jIvana kevaLa AtmalakSI hatuM; gAMdhIjInuM jIvana samagralakSI hatuM. A rIte, ApaNe A be mahAmAnavane samajIe ane bannemAMthI preraNA meLavIne, ApaNA jIvanane saphaLa--sArthaka banAvIe. paramAnaMda 2
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-5-1970 prabuddha jIvana prakIrNa neMdha >> prabuddha jIvana'32 mAM varSamAM praveza kare che. paNa takalIpha ApatI hatI. sadbhAgye AMkhanI taklIpha have haLavI - je pAkSika patranI 'prabuddha jaina'nA nAmathI AjathI 31 banI che ane svAthya paNa hAla te pramANamAM ThIka ThIka TakI rahyuM varSa pahelAM zarUAta karavAmAM AvI hatI ane jenuM 1953nA che. Ama chatAM AvI anukULatA kayAM sudhI kAyama rahe te kahI zakAya. me mAsanI pahelI tArIkhathI "prabuddha jIvana' e mujaba nAmAntara nahi. A kAraNe prabuddha jIvanane-tenI pratibhAne-kema TakAvI rAkhavI karavAmAM AvyuM hatuM te zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM mukhapatra Aje e mAre mATe citAne viSaya banato jAya che. A citA te ja 32 mAM varSamAM praveza kare che, A patra Aja sudhI mArI sIdhI ke haLavI bane ke jo samAna dhoraNe vicAra karatA lekhako ane cintako ADakatarI dekharekha nIce atUTa dhArAe pragaTa thatuM rahyuM che ane A patra viSe AtmIyabhAva dAkhavatA thAya ane samAja ane rASTranI prAraMbhathI svIkArAyalI nItine te Aja sudhI vaphAdAra rahyuM che. anekavidha samasyAnA ukelamAM madadarUpa bane evAM lekhe melatA A patra mATe prAraMbhamAM ATha pAnAnI maryAdA svIkAravAmAM rahevAnuM mana upara le. A patra mAtra mAruM ke muMbaI jaina yuvaka AvI hatI. samaya jatAM temAM be pAnAne vadhAre karavAmAM Avela. saMghanuM nahi paNa sau koInuM che. satyaniSThA tenuM preraka baLa che; AmAM paNa vadhAro karIne be varSa pahelAM kula 258 pAnAMnuM vAMcana ane samAjakoya tenu parama dhyeya che. A rIte amArI A pravRttine pUruM pADavAmAM AvyuM hatuM. AgaLanA varSa daramiyAna kula 270 jovA tema ja apanAvavA temane mArI namra prArthanA che. pAnAnuM ane eprilanI Akhare pUrA thatA varSa daramiyAna kula 286 AcArya rajanIzajI kyAM jaI rahyA che? pAnAnuM vAMcana pUruM pADavAmAM AvyuM che. Ane artha e thayo ke ApaNane kaI dizAe derI rahyA che? pUrA thayelA varSanA 24 aMkamAM 23 aMka pUrA bAra pAnAnAM pragaTa jIvana jAgRti kendranA upakrame muMbaI khAte krosa medAnamAM thayAM che. e suvidita che ke prAraMbhathI Aja sudhI A patranA dehane sAMjanA samaye AcArya rajanIzajInAM tA. 13 mI eprilathI 17 mI jAherakhabaro dvArA duSita karavAmAM AvyA nathI ane evI koI eprila sudhI ema pAMca vyAkhyAna thayAM. A vyAkhyAnone mukhya AvakanA abhAve A patranA saMcAlana pAchaLa kharca ane beTa viSaya hato "samAjavAda se sAvadhAna!". AcArya rajanIzajI sAmavadhatAM ja rahyA che. A kheTamAM chellAM traNa varSathI saMghanA sabhyonA vAdanA puraskartA che evo ApaNe temanAM vize Aja sudhI khyAla tema ja prabuddha jIvananA grAhakonA vArSika lavAjamamAM rUA. 3 ne vadhAre rahyo che. keTalAka samaya pahelAM koI eka patrakArane prazna "Ape karavAthI thoDIka rAhata maLI che. A uparAMta saurASTra TrasTa taraphathI koNa che e amane TUMkamAM samajAvaze?" tenA uttaramAM temaNe jaNAprabuddha jIvanane lakSamAM rAkhIne dara varSe rU. 25,00 nI Arthika veluM ke; "huM mAkarsavAdI vadhatA Izvara chuM." A temanA kahevAne madada saMghane maLe che, je mATe ame tene jeTalo AbhAra mAnIe teTalo Azaya e hatuM ke sAdhAraNa rIte mAkarsavAdI Izvarano InkAra ocho che. A badhuM hovA chatAM A varSe paNa prabuddha jIvananA saMcA kare che tyAre teo mAkarsavAda sAthe Izvarano paNa svIkAra kare che. lana pAchaLa saMghane Azare rUA. 3600-00nI kheTa AvavA saMbhava che. haju gayA varSanA temanA eka vyAkhyAnamAM temaNe e matalabanuM A kheTa jyAM sudhI prabuddha jIvananI grAhaka saMkhyA sArA pramANamAM jaNAveluM ke "huM pUMjIpatione mAtra nahi paNa jIvAdano virodhI vadhe nahi tyAM sudhI haLavI thavA saMbhava nathI. prabuddha jIvana koI chuM, kAraNa ke pUMjIpatio pUMjIvAdanA gulAma che. pUMjIpationAM mana pakSa ke paMthanuM pracArapatra nathI ane tethI tevA koI anuyAyI samajAvaTathI badalI zakAtAM nathI. ApaNe kAti lAvavI bahu jarUrI varganA TekAne prabuddha jIvananA anusaMdhAnamAM avakAza ja nathI. che ane jarUra paDe te hisAthI. dhanapatio dvArA thatuM zoSaNa bahu ja prabuddha jIvananI grAhaka saMkhyA te ja vadhe ke jo saMghanA sabhya tema ja kharAba vastu che. zeSaNa javuM ja joIe. dhana bahu burI vastu che. 'prabuddha jIvana pratye UMDo sadbhAva dharAvatA grAhako A bAbatamAM paise ApaNA badhAnA du:khanuM kAraNa che." Ama sAmyavAdI ane UMDe rasa dAkhave ane grAhako vadhAravAnI dizAe kaMIka sakriya pUMjIvAdavidhI vicAraNA dharAvatA hovAne jemanA vize ApaNa bane. A prakAranI sakriyatA mATe temane saprema anurodha che. sarvane Aja sudhI khyAla hato e AcArya rajanIzajIe A vakha'prabuddha jIvana' nA saMpAdanakAryamAM zrI subodhabhAI ema. tanAM vyAkhyAmAM samAjavAda sAme lAlabattI dharI hatI, eTaluM ja zAha, temanAM patnI nIrUbahena tathA sau. zAradAbahena zAhane eka nahi paNa, pUMjIvAdanuM ane pUjIpationuM bhAre joradAra samarthana rAkhe sahakAra maLato rahyo che. zrI menAbahena narotamadAsanI tabi karyuM hatuM, ane sAthe sAthe teo raziyAnI AbAdIne InakAra karatA yata gayA varSa daramiyAna moTA bhAge narama rahevAthI teo, IcchA ane amerikAnI AbAdInI ekadhArI prazasti karatA rahyA hovA chatAM, bahu upayogI thaI zakayA nathI. zrI cImanalAla cakubhAI hatA. AcArya rajajInIzajIno A vicArapalaTo temane varSothI je zAhanI prabuddha jIvanamAM avAranavAra pragaTa thatI sAMprata rAjakAraNanI sAMbhaLatA AvyA che temane mana bhAre Azcarya pedA karanAro hatA. samAlocanA prabuddha jIvananuM eka savizeSa AkarSaka aMga banela emanA kahevA mujaba ApaNA deza upara je samAjavAda lAdavAmAM che. A rIte prabuddha jIvanane eka sarakhI sevA ApatA rahevA badala AvyuM che te aparipakava rUpane che ane tenI sthiti akALe janmelA A badhA mitrane huM AbhAra mAnuM chuM ane prabuddha jIvanane adhi bALaka jevI che. AmAMthI ApaNe pAchA haThavuM joIe ane ApaNA kAdhika samRddha banAvavAmAM A tema ja anya mitro pitAne phALo ApatA raheze evI temane mArI prArthanA che. dezamAM pUMjIvAdane pUrepUre vikasavA devuM joIe. temanA abhi prAya mujaba pUMjIvAdanA pUrA paripAkathI ja sAce samAjavAda | 'prabuddha jIvana ' nA saMpAdana pAchaLa mArI zakitane samagra nirmANa thaze. temaNe evo paNa abhiprAya vyakata karyo hato ke Aje yega lagADavA chatAM, tenI aneka zUTio viSe huM pUre sabhAna chuM. mAnavInA dravyopArjana upara je karaverA nAkhavAmAM Ave che ane mArI potAnI vadhatI jatI maryAdAonA kAraNe deza ane duniyAne jema dravyopArjana vadhAre tema karaverA vadhAre moTA pramANamAM evI lagatI evI aneka mahattvanI bAbata che ke je aMge "prabuddha jIvana' je nIti sarakAre akhatyAra karI che tenuM pariNAma dravyopArjananI dvArA Avazyaka mArgadarzana ApI zakAtuM nathI. chaeka mahinA pahelAM pravRttine kuMThita karavAmAM ane bane teTaluM vadhAre utpAdana karavAno mArI tabiyatamAM DhIlApaNuM AveluM; chellA be traNa mahinAthI AMkhe je ApaNA dezane AjanA mukhya prazna che tenA vegane DhIluM pADa mAnavIna vadhAre che tenuM pAlana
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana tA. 1-5-1970 vAmAM Avaze. temaNe eTale sudhI kahyuM hatuM ke je koI mAnavI jeTaluM kamAya te kamANI upara tene pUro adhikAra hovo joIe ane karaverAnA nAme tene koI paNa aMzamAM jhuM TavI levAne rAjyane adhikAra nathI. Ama thaze to ja te kamANInA vizeSa ane vizeSa utpAdaka pravRttimAM viniyoga karavAnI tene preraNA raheze ane dezamAM kharI AbAdI Avaze. Ajane mukhya prazna adyatana TeknolaoNjInA pUrA upaga dvArA vadhAre ne vadhAre utpAdana karavAnuM che. ema karavAthI dhanane dezamAM atireka thaze ane temAMthI sAcA samAjavAdanuM nirmANa thaze. temanA abhiprAya mujaba mAtra samAjavAdanuM saMvardhana nahi paNa mUDIvAdana-kepiTelIjhamane - pUro vikAsa te ja AjanA samayanI mAMga che. - haMmezAM be DagalAM AgaLa bharavAnuM kahenAra AcArya rajanIzajIne A vakhate, cAra DagalAM pAchA bharavAnuM kahetA joIne mArI jevA aneka mitro bhAre Azcarya anubhavI rahyA che ane sAmAnya mAnavInA manamAM e tarka UbhuM kare che ke A temanA valaNapalaTA pAchaLa pUMjIpationuM kaI pIThabaLa te nathIne ? Aja sudhI temanAM vyAkhyAnanuM AyeAjane je rIte karavAmAM AvatuM hatuM ane e pAchaLa thatA pAMca sAta hajAranA kharcane pahoMcIvaLavAmAM paNa jIvana jAgRti kendra muMjhavaNa anubhavatuM hatuM te ja jIvana jAgRti kendra A vakhatanA Ayojana pAchaLa ane DhagalAbaMdha jAherAto pAchaLa, sAMbhaLavA mujaba lagabhaga vIsa hajAra rUpithAne kharca karyo che. A kharca karavAnuM pUMjIpationA TekA vinA zakaya nathI. ane te hakIkata paNa upara jaNAvela tarka tarapha manane kheMcI jAya che. AvA tarka ane kalpanAmAM tathya hoya ke na hoya, paNa e AjanI nirvivAda vastusthiti che ke jema A dezamAM rAjAzAhI pAchI lAvavI zakya nathI tema dezamAMthI vidAya laI rahela pUMjIvAda paNa pAchA lAvavo zakaya nathI. samAjavAdanA lAbhAlAbha je kAMI hoya te kharA, paNa te tarapha deza AgekUca karI rahyo che. temAM pIchehaThane koI avakAza nathI. samAjavAdanAM bhayasthAne darzAvavA te eka bAbata che. tethI pAchA haThavAnuM kahevuM e bIjI ja bAbata che. kALanA AvA edhANa sAme thaIne AcArya rajanIzajI ApaNane samAjavAdathI sAvadhAna thavAnI cetavaNI ApI rahyA che je bhAre Azcarya pedA kare che ane rajanIza kyAM jaI rahyA che athavA te ApaNane kyAM laI jaI rahyo che evo prazna paNa dilamAM pedA kare che. prastuta vyAkhyAne daramiyAna AcArya rajanIzajIe gAMdhIjInI niMdA karavAmAM ane temane vikRta AkAramAM rajU karavAmAM kAMI bAkI rAkhI nathI. sAthe sAthe vinobAjI ane sarvodaya vicAra paNa temanA vA bANene bhega banyA hatA. bhAratavAsIonA dilamAM gAMdhIjI apratima sthAna dharAve che. temanA hRdayamAM pratiSThita banelI gAMdhIjInI Image ne- pratimAne--khaMDita karavAnuM jANe ke AcArya rajanIzajIe vrata lIdhuM hoya evI kAMIka chApa rajanIzajInA gAMdhIjI vinA A vakhatanA viveka ane saMyamavihoNA ane rAtmanirapekSa AviSkAro sAMbhaLatAM ApaNA mana upara paDe che. je prajAe gAMdhIjIne joyA nathI te prajAnA mAnasamAM gAMdhIjI viSe vikRti pedA karatA AcArya rajanIzajI AjanI prajAnI bhAre kusevA karI rahyA che ema ApaNuM dila pokArI uThe che. upara jaNAvelI badhI bAbato dhyAnamAM letAM ApaNA prajAjanane-AjanI navI prajAne-UMDA du:kha ane vyathA sAthe cetavavAnuM prApta thAya che " samAjavAda se nahi, paNa AcArya rajanIzajI se sAvadhAna!" tA. ka. ema pAke pAye jANavA maLe che ke AcArya rajanIzajInI A vakhatanI mulAkAta drArA AcArya rajanIzajI ane amuka AgevAna khaMjIpati ane svataMtra pakSanA amuka puraskartAo vacce khAsa milana goThavavAmAM AvyuM hatuM. A hakIkata uparanI AlecanAnA saMdarbhamAM bhAre ghotaka bane che. muMbaI khAte ujavAyelI A vakhatanI mahAvIra jayaMtI A vakhatanI mahAvIra jayatImAM atithivizeSa tarIke kaI pradhAna ke sattAdhikArIne nimaMtraNa ApavAne badale kAkAsAheba kAlelakarane belAvavAmAM AvyA hatA. mahAvIra jayaMtInA ughA- , panamAM agrasthAne AthI vadhAre yogya vyakita pI zakAya tema nathI. kAkAsAhebane bhagavAna mahAvIra viSe, ahiMsA vize tema ja Aje je vicAranA pracArane teo pitAnuM jIvanakArya mAnI rahyA che te samanvaya vicAra eTale ke syAdvAdavicAra viSe asAdhAraNa Adara che ane jaina samAja sAthe temane varSothI gADha saMbaMdha che. A jotAM temanI atithivizeSa tarIkenI pasaMdagI aneka rIte AvakArapatra hatI. A prasaMge temaNe kareluM vicArapreraka pravacana prabuddha jIvana'nA AgAmI aMkamAM pragaTa karavAmAM Avaze. A vakhatanI mahAvIra jayaMtI aMge bIjI dhyAna kheMce tevI bAbata hatI. A jayaMtI samAraMbhamAM jaina bhAI-bahenanI tema ja sAdhu-sAdhvInI ati kaMgALa hAjarI. sAdhuomAM sAmAnya koTinA mAtra traNa sIdhue upasthita thayA hatA. bhAI-bahene bahu alpa saMkhyAmAM hAjara rahyAM hatAM. AjasudhInI mahAvIra jayatImAM koI paNa vakhate ATalI badhI kaMgALa hAjarI jovAmAM AvI nahotI. AnuM kAraNa zuM? pUratI jAherAtane abhAva, judA judA sthaLoe e ja samaye jAyelI jayaMtI sabhAe, samAjanI kAMIka udAsInatA-AvAM kAraNa AgaLa dharavAmAM Ave che. sauthI vadhAre Azcarya ane du:kha pamADe evuM kAraNa to e jaNAvavAmAM Ave che ke A vakhatanI jayaMtInI vyavasthA meTA bhAge jana zvetAmbara mUrtipUjaka kaeNnpharansa taraphathI karavAmAM AvI hatI ane A kaeN nsanA pramukha zrI hIrAlAla zAhe muni citrabhAnunA paradezagamanane lagatA anamedanapatra upara sahI karI hatI. maLelI khabara mujaba, A kAraNe aneka sAdhumunirAjoe A vakhatanI jayajatImAM sAmela thavAnI anicachA darzAvI hatI ane jaina AgevAne paNa bahu theDI saMkhyAmAM upasthi thayA hatA. muni citrabhAnunA paradezagamanane anumodana ApavuM na ApavuM e darekanI IcachAnI vAta che, paNa A kAraNane AgaLa dharIne jaina samAjanA badhA - phrikAnI AgevAna saMsthAonA upakrame bharavAmAM AvelI mahAvIra jayantInA samAraMbhathI dUra rahevuM ane potAnA anuyAyIone e prakAranI sUcanA ApavI e te kevaLa mananA sAMkaDApaNAnI parAkANa sUcave che. citrabhAnunA paradezagamanane ane mahAvIra jayantIne kazo ja saMbaMdha nathI. Ama chatAM A be bAbatone ekameka sAthe sAMkaLavI e dilanI daridratA dAkhave che. je samAjamAM AvuM sAMkaDApaNu jora karI zake che te samAja pAsethI ekatAnI ane samagra kemanA saMgaThThananI AzA rAkhavI vyartha che. eka spaSTatA prabuddha jIvananA AgaLanA aMkamAM, muni citrabhAnunA paradezagamananA saMdarbhamAM AjanI sAdhusaMsthAnA svarUpa aMge aneka muddAo upasthita thAya che e hakIkata dhyAnamAM laIne AjanI sAdhusaMsthAnA aghatana svarUpa ane temAM apekSita parivartana aMge jaina vicArako pAsethI carcApatronI mAMgaNI karavAmAM AvI che ane te hetuthI zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha taraphathI thoDA samayamAM eka parisaMvAda sabhA yojavAnI jAherAta paNa e aMkamAM karavAmAM AvI che. A saMbaMdhamAM e mujaba spaSTatA karavAnI jarUra che ke prastuta viSaya muni citrabhAnunuM paradezagamana nathI, paNa AjanI sAdhusaMsthAmAM koI parivartana apekSita che ke nahi ane je che to kayA prakAranuM che e prazna mukhyapaNe prastuta che ane javA dhArela parisaMvAdamAM paNa A ja dharaNe vicAravinimaya karavAnuM vicAravAmAM AvyuM che. paramAnaMda AvyuM. A je gharamAM prastuta che je che te asthAmAM
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-5-1970. prabuddha jIvana >> divaMgata AtmAone Adara aMjali - 1. premanA payagambara samA, guradayAla mallikajInuM grAmadAna-sarvodaya-zI prema-karuNAnI sarjanapravRtinA puraskartA aMtima prasthAna karmayogI; gUDha rahasthapaMthanA mauna, dhyAnI, AtmayAtrI ane divyapremathI sabhara eka parama nirava bhakata; ucca koTinA anutA. 14 mI eprila maMgaLavAranA mAnavasevAnA bhekhadhArI bhUta-jJAnI ane zrImad rAjacaMdrajI, svAmI rAmakRSNa paramahaMsa, zrI gurudayALa mallikajInuM muMbaI khAte cembaramAM temanA parama ramaNa maharSi, zrI araviMda, svAmI rAmadAsajI, mA AnaMdamayI, snehI ane bhakata Do. ke. jI. pUjya meTA ane anya aneka jIvanadaNA divyapaMthIonA pratyakSaphUlavaranA nivAsasthAne 74 pakSa sahayAtrI; sarva dharma-vicAra-bhASA-prAnta-rASTranA samanvayI; varSanI uMmare avasAna thayuM hatuM. maunanI bhASAnA svAmI ane tevA ja antaranA UMDANethI pragaTatI temanA jIvanaparaciya ApatAM 'parA-bhASAne abhivyakata karatA virala vakatA; aMgrejI-hindItA. 15-4-70 nA janma urdu -siMdhI-gujarAtI-baMgalA bhASAonA sAhityapradAtA-lekhaka bhUmimAM jaNAvavAmAM AvyuM che te ane saMtakavi, bALakonA pyArA ane dIna-du:khiyAnA sahArA; mujaba zrI gurudayALa mallikane aMtaramAM ucca asaMga bhUmikAe sthita ane chatAM bahAramAM Dagale ne janma vAyavya sarahada pradezanA pagale vineda, ramuja ne hAsyanI haLavAzathI vAtAvaraNane AnaMda DerA IsmAIlakhAnamAM I. sa.. AnaMdathI bharI denArA ne jIvananA mane sahajamAM khelI denArA; 1896 mAM thayo hato. prAthamika AMkhamAMthI azrudhArA, mukhamAMthI saumya madhura vacanadhArA ane aMgazikSaNa emaNe lAhora ane karAMcImAM lIdhuM hatuM, ane kaoNleja pratyaMgamAMthI akhalita premadhArA vahAvanArA ane sarvatra prema, zikSaNa muMbaInI senTa jheviyarsa premane premanA prasarAvanArA premanA payagambara-zA pUjya gurudayALa * sva. zrI gurudayALa mallikajI * * kaeNlejamAM meLavyuM hatuM. kaeNlejamAM mallikajI potAnI prakAzanA puMja jevI zumetera varSanI hatI, hatA tyAre pahelI ja vAra kavivara ravIndranAtha TAgoranuM nAma saMkelI gayA ....A maunamasta manISie maMgaLavAra tA. 14-4-70 chApAmAM vAMcyuM hatuM ane tyArathI emanAM darzana karavAnI tAlAvelI nA madhyAhna pachI muMbaI mukAme temanI jIvanayAtrAnA paripAkajAgI hatI ane TUMka samayamAM ja emanI IcchA phaLI hatI. zI samAdhivata sthitimAM deha choDa ane anaMtanI videhayAtrA tyArathI lagabhaga vIsa bAvIsa varSa emaNe gurudevanA AraMbhI. temanA mATe maMgalamaya ane jagata mATe vedanAbharelI evI niphTanA sAnidhyamAM ane zikSaka tarIke zAMtiniketanamAM gALyAM hatAM vizvanI A vidAyaveLAe raNakI rahyAM hatAM vAdyanA mRdu svara, ane vidyArthIo tema ja sAthIono prema jItI lIdho hato. zAMti- bhajananAM gherAM gherAM gAna ane maMtrAnA gaMbhIra ghoSa. mallikajInA niketanamAM ja emane dInabaMdhu enDa jha tema ja gAMdhIjIno paricaya jIvana-sarvasva" evA gurudeva ravIndranAthanI vidAya jevuM ja thayo ane tyArathI e banne vibhUtionuM niphTanuM sAnnidhya tema ja A vAtAvaraNa...emAMthI UThatA hatA jIvananA karNadhAra paramAtmA prema paNa teo pAmyA hatA. gAMdhIjInA kahevAthI ja 1919mAM pratye tenA zAnti-sAgaramAM, AnaMda-sAgaramAMthI potAnI jIvanajaLiyAMvAlA bAganA atyAcArone bhega banelAonI karuNa katha naukAne vahAvI laI jaIne anaMta, asIma, AtmalakamAM ekarUpa karI devA mATenI AratabharyA 'aMtimagAna' nA raNakAra : nIone hevAla levAmAM emaNe enDa ane sahAya ApI hatI. "zamukhe zAMti pArAbAra, gurudeva TAgoranuM 1941 mAM mRtyu thayA bAda zAMtiniketananuM bhAsAo taraNI, he karNadhAra !" vAtAvaraNa jhaDapabhera badalAvA lAgyuM eTale mallikajIe 1946 mAM anekanI vedanAo-vyathA-vyAdhio ne sva-parano abheda gurudevavihIna e saMsthAne chellA praNAma karyA. ane TUMka samayamAM anubhavatA, parama karuNAbhAve svayaM veThI lenArA, visaMvAdamAM saMvAda gAMdhIjI paNa ApaNI vaccethI cAlyA gayA. sarjanArA ane prema-AnaMda-zAMtinA patha para jIvanabhara vicaraemanA e be dhruvatAraka javAthI emaNe thoDo vakhata to nArA A zAMtiyAtrIne parama karNadhAre zAMtinA Atmaloke pahabhAre glAni ane ekalatA anubhavI hatI. paNa emane aMtarAtmA caDiyA ja che." tarata sAvadha thaI gayo, ane bahAranI virATa duniyAmAM mAnavasevA temanI sAthe mAre varSo jUne paricaya hate. ApaNI paryuSaNa karavAno sAda emane ApI gayA. tyArathI jIvyA tyAM sudhI teo vyAkhyAnamALAmAM teo eka vAra vyAkhyAna ApavA mATe AvelA. dezabharamAM ghUmIne dInadu:khiyAnAM AMsu lUchatAM TheraThera prema, teo namratAnI mUrti hatA. ApaNI vacce vicaratA teo uttama vahAla ane AnaMdanI suvAsa phelAvatA eka Adarza parivrAjakanuM koTinA eka santa hatA. ApaNA temane anekAneka vandana he! jIvana jIvyA hatA. paramAnaMda mAtAnA svargavAsa pachI hRdayanA pukArane mAna ApIne teo 2. pUjya raNachoDadAsajI mahArAjane dehavilaya jIvanabhara avivAhita rahyA hatA. emanA para TAgora ane gAMdhIjI uparAMta siMdhunA suphIo, baMgALanA bAulo ane evA bIjA loka (bhArata varSanA ghaNA meTA bhAganA vistAranA Aphatagrasta mAnavasamudAyanI vahAre dhAnAra mAnavasevaka tema ja AdhyAtmika saMto ane phlisUphone prabhAva paDayo che. saMta - evA zrI raNachoDadAsajI mahArAjane - tA. 19-4-70 ravivAranA temane aMjali ApatA prA. pratApa ja. ToliyA potAnI kavitva- roja muMbaI khAte dehavilaya thayo. temanuM ziSyamaMDaLa ane bhakatamaMDaLa yukata vANImAM jaNAve che ke "gurudeva ravIndranAtha ThAkuranI sArAye bhAratavarSanA khUNe khUNe patharAyeluM che. e badhAne sAtha ane mahAtmA gAMdhIjInI be virATa jIvanadhArAone sAMdhanAra laIne temaNe potAnA jIvana daramiyAna vividha kSetre ghaNAM kAryo kya che ane ghaNAM mANasanA jIvanamAM prakAza pAtharyo che-tene lagatAM setu; bAulonI mastI ane sUphIonI prema--parastInA pratyakSa thoDAMka smaraNo zrIyuta DhebarabhAI taraphathI "prabuddha jIvana'ne prApta paricAyaka phelozipa oNpha phrenDajha opha TU tha, - "kavekarsa' - zI thayA che te sAbhAra nIce pragaTa karatA huM dhanyatA anubhavuM chuM. kaThora sAdhanA ne sevAnI mAnavatAvAdI pravRtti tema ja bhUdAna paramAnaMda)
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana tA. 1-5-1970 mArI bImArIe temanA AkharI darzana karavAnI takathI mane zrI devakaraNabhAI, zrI. gIradharabhAI ane huM temane getatA vaMcita rAkhe che. AnuM UMDuM du:kha anubhavuM chuM. gatatA vera vinaMti karavA gayelAM. akALa vize vAtacIta - pUjya raNachoDadAsajI mahArAjane prathama paricaya 1946 mAM pUrI thatAM AdhyAtmika kSetra vize temaNe je vAta karI te traNerAjakeTamAM thaze. chellA ame AICC nA adhivezana vakhate mAMthI kadI koI bhUlI zakIzuM nahIM. temanI sahAyatAnI apekSA beMgloramAM maLyA. vacamAM Dajhaneka vakhata maLavAnI taka maLI haze. rAkhanAra mAnavahRdaya temanA vizALa premasarovarane kAMThethI tarasyuM keTalAMe smaraNe najara samakSa tarI Ave che. pAchuM na vaLe teTalA mATe jyAM te hRdaya hoya tyAM sudhI teo temanA pU. raNachoDadAsajI mahArAja ane gAMdhIjI vacce eka subhaga udAra hAtha pahoMcADavA koziSa karatA. jene bhakitayegamAM rasa hoya prasaMga temanA svamukhe sAMbhaLavAnuM saubhAgya mane prApta thayuM hatuM. temane bhakitayega mAraphata, jJAnayugamAM hoya tene jJAnayuga mAraphata, pU. raNachoDadAsajI mahArAja samakSa orissAmAMthI phariyAda pahoMcI karmayAga ke rAjagamAM rasa hoya to tenI mAraphata ane mArA jevA ke nAranI laDatamAM keTalAka kissAnenI jamIna sarakAre AMcakI lIdhI kaMIka aMze ramaNa maharSithI AkarSAyelAne te dvArA, badhAnI zraddhA hatI. A jamInavihoNI vyakitaenI hAlatathI temanuM hRdaya kaMpI tenI sAdhanAmAM kema majabUta karavI ane bIjI vakhata maLIe ke UThayuM ane gAMdhIjIne kazuMka karavA temaNe patra lakhyuM. gAMdhIjIe turata ja temAM keTalI pragati thaI rahI che tenA khabara pUchavA-jANe temane maLavAne mATe nimaMtraNa ApyuM ane jyAre maLyA tyAre je e pitAnI ja mAnya paddhati na hoya ! Izvarane pAmavAnA anekAneka carcA thaI tene sAra A hato: bApue kahyuM ke "Apa te sAdhu cho, mArgo che. je mArga grahaNa kare. temAM zraddhA ane vizvAsathI vaLagI anukaMpA e Apane svabhAvadharma che. huM lokone saMgharSamAM netaruM rahe A ja temane Agraha hate. chuM. temAM kaMI ne kaMI sahana karavuM e svAbhAvika bane che. mane sama- raNachoDadAsajI mahArAjane bhArata pratye prema apUrva hato. jAva ke eka bAjuthI saMgharSamAM netaruM ane bIjI bAjuthI sahana AmAM kayAMya saMkucitatA na hatI. temanAM manamAM bhAva hate. karatAM kema bacAvI zakuM? ane vaLatara ApavAnuM vicAruM te kayAM bhArata samRddha banaze ja. temAM kyAMya kSati pahoMcatI te akaLAtA. pahoMcI zakuM?" sAdhu ane sAdhu vaccene A puNya kArI vArtAlApa. 1949 mAM eka vakhata temaNe mane kahyuM: " "devaramA sui bane anukaMpAnI mUrtio paNa bannenA bhinna bhinna kAryakSetra- tAyAta Tw jo ' huM saurASTrane mukhya maMtrI hatA. temane mAM ane temAMthI baMne ekabIjAnI paddhati samajI chUTA paDayA. A je hakIkata maLatI hatI te pramANe huM kaMIka DhIlAza dekhADato hate. zubhamilananA eka zubha smaraNa cinha rUpe gAMdhIjIe zrI raNachoDadAsajI 1955mAM keMgresa pramukha hatA. pharI paNa vAta nIkaLI ane pote mahArAjane ApeluM potAnuM reskopanuM ghaDIyALa temaNe zrI gIradharabhAI rAjanaitika kSetramAM je paNa kSati jotA hatA te tarapha temaNe dhyAna kheMcyuM: kaTaka tathA mane sAcavavA ApyuM. gayA mAsamAM gAMdhI- "varabhA, rava thaT thar yuvaze gro futA hai saMgrahAlayanI beThakamAM te sAcavavA mATe meM saMgrahAlaya samitine zarIrase khiMcatA hai| lekina koI mahasusa nahIM karatA / aura jaba vinaMti karI ane temaNe mAnya karI. gAMdhIjInA saMgrahamAM be sAdhu- bArISa hotI hai loga mAtra IzvarakA dhanyavAda karate hai| zAsanako bhI enA upayogamAM AvelI reskopanI ghaDiyALa eka pavitra smAraka binA paisA nahIM calatA, nahI calegA / lekina agara zAsanako lokbanaze. tene aMgenI mAhitI mAgavAnI mane jarUra lAlaca hRdayameM ThIka daMgase TIkanA hai to lenedeneke tarIke meM pheraphAra karanA thaI hatI, paNa temaNe A pavitra smAraka mATenI koI paNa vAta cAhIye / dusarA tumhArA rupyaadekho| usase 64 paisekA mAla AtA hai pragaTa karatAM hRdayane saMkoca anubhavyuM ane meM Agraha choDI dIdho. ? (rasa jhamAnemeM 64 paiar fpayA thar).mAra48 paiseva7 mAruM pU. raNachoDadAsajI mahArAja janakalyANanI pravRttimAM mekhare isase bAjArameM milatA hai to samaja lo ki tumhArI zAsanakI zakti hatA. paNa manuSyanI jaDa mALakhAmAM vasatA caitanyarUpI AtmAnA 25 bhI sadI kama huyI. tumhAre rupayAme cAMdI to 5 AnekI hai. kaho kalyANanI keTalI camatkArI sahAyatA karI zakatA hatA tenA daSTAMte phira zAsanakI zakti kisa taraha bar3ha sakatI hai / aura tumhArI gharakI gaNyA gaNAya nahi teTalAM nIkaLaze. zrI neNazIbhAI mena tannAne aura sueI zikSA thatA usameM dharma ja haiM, maradharmAnA temaNe rAmanAmanA belathI tArI nahI hai to khuda garamI hI dIdhA. zrI pobArUne rAmAyaNamAM rasabeLa karI dIdhA. nAmadAra 1969 nA beMgalora AICC rAjakeTa ThAkarasAheba upara vakhate AMkhamAM AMsu sAthe kahyuM, temanI mIThI AzIrvAda bharelI ". ... je maMtrI maMDawNe Tana najara rahetI. zrI gIradharabhAI nahI cAhie-bahuta kaThIna dIna koTakane temaNe AdhyAtmika bhAratake lIye dekha rahA huuN| bhUmikAnI UMcI sapATI upara 1968mAM meM eka vakhata lAvI mUkyA,zrI. araviMdabhAIne pUchayuM ke, tamane sauthI prathama je lAbha thAya che te te ja vastu zuM jarUrI lAge che? varNavI zake. "bhArata ko annase svAvalaMbI temanI A kSetramAM sahAyatA banAnA, aka rAjya aura karavAnI ane khI paddhati hatI. dUsare rAjya ke bIcame jo bIjA dharmaguruo pitAnI pAbaMdhI hai vo dUra kro| paddhati viSe AgrahI hoya vyApArI samudAyako smjaao| che. zrI raNachoDadAsajI mahA anname se kamAnekA khyAla choDa de| rAja AvA keI AgrahathI aka mantra rakhe aatmnirbhrtaakaa| para hatA. bihAranA akALamAM mANasa vizenI emanI parakha javAbadArI levAne mATe sva. ku. bahena rekhA : jenAM cakSuonuM avasAna bAda dAna karavAmAM AvyuM che. paNa UMDI hatI. eka vakhata
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ pramuddha jIvana tA. 1-5-1970 huM cUMTaNImAM UbhA hatA. cUMTaNI viSe temanI mAnyatA hatI ke "jJAna no paNa rahe hai ya to marAva hai, cunAva hAM hai ?' mArA cUMTaNImAM UbhA rahevAnA nirNaya saMbaMdhamAM kahetA ke cUoNMTaNImAM UbhA che ke tamane loko cUMTavA mAMge che. ? temanI vyavasthAzakita alaukika hatI. eka eka paisAnA sattupayoga kema thAya, rAhata mATe AvanAra lokone saMtApa kema thAya eTaluM ja nahi paNa temanuM gaurava kema sacavAya ane sauthI vizeSa A badhuM sevAkArya eka IzvaranA pAtAnA ane peAtAnA sevaka maMDaLa upara anugraha che, peAtAnA bhAMDu pratye peAtAnA hRdayamAM UbharAtA prema saMtoSavAnI apUrva taka che ema vicAratA. raNachoDadAsajI mahArAja jatAM bhAratanI sevA saritApravAha jarUra maMda paDaze. adhyAtma vikAsanA keTalAye tarasyA hRdayanA AdhAra DhIlA paDaze ane samRddha bhArata jovAnI temanA hRdayanI abhilASAmAM amArI jevI keTalIye vyakitaone nispRha mArgadarzana prApta thatuM hatuM te maLatuM baMdha paDaze. chatAM alaukika A sAdhupuruSanI sAdhutA, temanuM tapa, temanA AtmAnA AzIrvAda--A badhI kSati pUrI karaze e bhAva sAthe namrapaNe mArA hRdayanI zrAddhAMjali temanI pUNyasmRtimAM samarpaNa karuM chuM. ucharaMgarAya na. Dhebara 3. ku. mhena rekhAnuM duHkhada avasAna ku. bahena rekhA jenuM nAma, tenA pitAzrI dAmajIbhAIe rU. 5000nuM zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA cAlatI rAhatapravRtti ne dAna ApyuM ane bIjI paNa saMgIna Arthika madada meLavI ApI tenI kadara tarIke saMghanI rAhatapravRtti sAthe joDavAmAM AvyuM che te bahena rekhAnuM cAra divasanI mAMdagImAM tA. 22-4-70nA roja 21 varSanI uMmare avasAna thayuM. A bahena rekhA peAtAnA janma bAda doDha be mahinAnA gALA daramiyAna AvelI mAMdagInA pariNAme evI apaMga banI gaI ke tene eka jagyAethI bIjI jagyAe upADIne ja pheravavI paDe ane zarIrane lagatI badhI kriyAo anya janAe ja karavI paDe. A apaMgatAnA kAraNe tenuM AkhuM jIvana kevaLa parAdhIna banI gayuM. uMmara vadhatAM buddhi khIlatI gaI, paNa nizALe jaIne bhaNavAnuM tenA mATe zakaya na rahyuM. zikSakanI madadathI vAMcatAM lakhatAM zikhI. AgaLa jatAM hAtha cAlu kAma ApavAnI sthitimAM na rahyA tethI lakhavAnuM baMdha thayuM paNa vAMcavAnuM cAlu rahyuM. aMtakaDImAM te te ekko hatI. navuM navuM jANavAnI tene khUba hoMza rahetI. chellAM traNa varSathI saMgha dvArA yejAtI paryuSaNa vyAkhyAnamALAmAM niyamita AvatI ane pUrA aDhIthI traNa kalAka besI rahetI ane vyAkhyAno ekadhyAnathI sAMbhaLatI. tenA mAbApa tenI koI paNa IcchA tRpta karavAneM UbhA page rahetA. tenI IcchA thAya tyAre tene sinaMmA jovA laI jatA. saMgha taraphathI saMghanA sabhyo ane temanA kuTuMbIjano mATe kacchanA AjathI pAMca varSa pahelAM bAra divasanI eka pravAsa yojavAmAM AvelA. A pravAsamAM te amArI sAthe hatI. giranAra, zaMtrujya, Abu vagere tIrthasthAnonI tene yAtrA karAvelI. tene masUrI, nainitAla sudhI paNa laI javAmAM AvelI. tenI tIvra IcchAne vaza thaIne cha mahinA pahelAM tenA pitAzrIe tene tema ja bIjA sagAvahAlAonI maMDaLI laIne sametizakhara, pAvApurI, rAjagRhI tema ja badhagayAnI yAtrA karAvelI ane kalakattA zahera dekhADeluM. te pahelA gayA sapTembara mAsanI cAthI tArIkhe saMghanA navA kAryAlayamAM tenI pAse ame kuMbha mukAvelA, tenA avasAnanA be divasa pahelAM tenI sAthe Teliphona dvArA meM ane mArAM patnIe vAta karelI ane paraspara maLavAnuM TharAveluM. AvI apaMga pAdhIna putrInI tenA mAtApitAe 21 varSa sudhI kalpanAmAM na Ave tevI je sevA karI che ane tenA svAsthya pAchaLa ane tenI icchAo purI karavA pAchaLa je pAravinAnA kharca karyo che. tene yogya zabdomAM rajU karavAnuM muzkela che. te chekarInI apaMgatAe tenA mAbApanuM jIvana saphaLa sArthaka--banAvyuM che. rekhAnuM paralAkagamana saMghanA sadasyone mana-khAsa karIne saMghanI kAryavAhInA sabhyone mana--eka svajana gumAvyAnA du:khasadaza banyuM che. A putrInA viyeganuM du:kha temanA mAtA pitA temanA cAlu sevAyoga ekAeka aTakI jatAM--tIvrapaNe anubhavI rahyA che. lagabhaga 21 varSanI temanI A kaThAra tapasyAnI rekhAnA javAthI aMta Avyo che. temanA viSe ApaNuM dila UMDI sahAnubhUti anubhave che. bahena rekhAnA AtmAne parama zAMti prApta thAo paramAnaMda zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha saMcAlita zrI paramAnaMda kApaDiyA sabhAgRha niyamA 7 e 1. majakura sabhAgRha vAparavAnI rajA meLavavA IcchanAre rUA. 100-00 nI DIpojhITa sAthe zrI muMbaI jaina yuvaka saMghane niyata karelA arajI phormamAM lekhita arajI karavAnI raheze. 2. majakura sabhAgRha koI paNa vyakitane athavA maMDaLane vAparavA ApavA ke nahi te mATenA saMghanA nirNaya chevaTanA raheze. sabhAgRha nahi ApavAnuM koI paNa kAraNa darzAvavAnI jarUra raheze nahi. 3. majakura sabhAgRha sAMskRtika, zaikSaNika athavA sAmAjika kAryakrama mATe ApavAmAM Avaze. lagna athavA satkAra-samAraMbha yA bhAjana--samAraMbha mATe sAmAnya rIte A sabhAgRha ApavAmAM Avaze nahiM. 4. majakura sabhAgRha vAparavA mATenI rajA meLavanArane saMsthAnA kAryAlaya-maMtrInI sUcanA mujaba vartavuM paDaze ane sabhAgRhanA koI paNa rAcaracIlAMne nukazAna pahoMcaze te tenA paisA temanA kahevA pramANe bharI ApavA paDaze. 5. majakura sabhAgRhanA vaparAzanA rU. 40-00 tathA mAIkanA rUA. 10-00 tathA sAphsaphInA -pyunanA rUA. 3-00 levAmAM Avaze. mAIka na vAparavuM hoya te sabhAgRhanA vaparAzanA rUA. 40-00 tathA khunanA rUA. 3-00 levAmAM Avaze. 6. majakura sabhAgRhanA vaparAzanA tathA mAIkanA nakkI karelA daramAM, jarUra jaNAye rAhata ApavAnI saMdhanA maMtrIone sattA raheze. 7. arajI maLyA pachI 48 kalAka bAda 'hA'ke'nA'nA javAba saMsthAnA kAryAlaya--maMtrI taraphathI jaNAvavAmAM Avaze. 8. niyata karelA bhADA upara sabhAgRhanA upayoga traNa kalAkathI vadhAre thaI zakaze nahi. 9. arajImAM jaNAvyA mujabano kAryakrama patI javA bAda, sabhAgRha rAkhanAra pAsethI je hisAba levAnA thaze te temanI DIpAjhITanI rakamamAMthI kApIne bAkInI rakama pAchI ApavAmAM Avaze ane jo kAMI bhAMgatUTa thaI haze to tenI rakama paNa temAMthI kApI levAmAM Avaze. 10. saMghanA uddezaeNne pratikULa evI koI paNa pravRtti mATe A sabhAgRha vAparavA ApavAmAM Avaze nahi, 11. koI paNa vyakitao ke saMsthAe sabhAgRha noMdhAvyuM haze, paNa koI anivArya saMjogone kAraNe temane sabhAgRha ApI na zakAya evuM bane to te rada karavAnA adhikAra saMghane raheze. ane DIpojhITa pAchI ApavA sivAya saMghanI bIjI koI javAbadArI raheze nahi. 12. je vyakita ke saMsthAe sabhAgRha vAparavA rAkhyA haze ane temanA peAtAnA koI paNa kAraNasara teo sabhAgRhanA upayoga nahi kare te paNa sabhAgRhanuM pUrepUruM bhADuM temanI pAsethI vasUla karavAmAM Avaze. 13. sabhAgRha noMdhAvavAno ke DIpeAjhITa ane hisAbanI levaDadevaDanA samaya - ravivAra ane rajAnA divase| sivAya savAranA 11-30 thI sAMjanA 5-30 sudhIno raheze. 14. je vyakita ke saMsthAe je nAme sabhAgRha lakhAvyuM haze tene ja sabhAgRhano upayoga karavA devAmAM Avaze. enA badale bIjA koIne sabhAgRhane upayoga karavA devAmAM Avaze nahiM. maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMgha,
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana tA. 1-5-1970 ane gujarAta sAMprata rAjakIya pravAha ane vyApArIonuM hita vadhAre lakSamAM le che. IndirA gAMdhInI nA gujarAtamAM bhArelA agni pharI bhabhUkI UThe che. saMsthAkIya sarakAra A paristhitine lAbha le che. nAnA ane madhyama udyoge keMgresamAMthI cha sabhya chUTA thayA. hitendrasarakAranI bahumatI bahu ane vyApArIonuM rakSaNa ane IjArAzAhImAM aMkuza evI temanI pAtaLI rahI. banne pakSe joradAra kheMcatANa cAlu ja che. koI rIta nIti rahI che. pariNAme, IjArAzAhI niyamanadhArAne . masANI ajamAvavI bAkI rahI nathI. hAthatALInI vAta che. dhArAsabhA virodha kare che, sI sI. desAI samarthana kare che. svataMtra paTanA pitAcAlu nathI eTale agniparIkSA bAkI che. acAnaka akkasa maha rAjAjIe sI. sI. desAI sAme pagalA levAyA tenuM samarthana mudata mATe temaNe dhArAsabhA mullavI rAkhI dIdhI. A pagaluM karyuM che. temanuM te eka ja dhyeya rahyuM che ke IndirA gAMdhInI sarakArane gerabaMdhAraNIya che tema jaNAvI tene mATe hAIkorTamAM A lakhAya kema teDavI. tema karatAM parasparavirodhI valaNa levAM paDe tenI rAjAche tyAre kesa cAlu che. hAIkorTa dhArAsabhAnA AMtarika vahIvaTamAM jIne citA nathI. beMkanA rASTrIyakaraNane navo kAyado thaze temAM lezapaNa daramyAnagIrI karI na zake ane potAne AMtarika vahIvaTa ghaNuM moTuM vaLatara Compensation apAyuM ane koIne karavAne saMpUrNa adhikAra dhArAsabhAne ja che ema jaNAvI, spIkara virodhanuM kAraNa na rahyuM te paNa rAjAjIe kahyuM ke navA kAyadAne A kesamAM hAjara rahyA nathI. huM ema mAnuM chuM ke kaoNrTa paNa paDakAravo joIe--kAMI nahi te beMkanA DIjhITaro vatIA bAbatamAM kAMI ja karI nahi zake. mudo, rAjakIya zuddha jANe tenI DIpojhITa DUbI gaI che. koIe DIpojhITa pAchI mAgI vyavahArano che. (Political Propriety) sattA upara ane na maLI hoya evuM to banyuM nathI, balka rASTrIyakaraNa pachI pakSa bahumati gumAvI bese athavA gumAvI besavAne bhaya Ubhe DIpojhITa vadhI che. paNa rAjAjInI prakhara buddhi, krepa ane IrSA thAya tyAre, spIkaranI madadathI athavA te samaye dekhAtI bahumatI heya tyAre, keTalI mAnasika vikRti janmAve che, te joI kheda hoya tene lAbha laI, dhArAsabhA akkasa mudata mATe mullavI thAya che. A jotAM svataMtra pakSanuM bhAvi ujajavaLa nathI. karI nAkhavI e khataranAka akhataro che. paMjAba, harIyANA ane baMgALa have gujarAtamAM tema thayuM. pachI cha mahinA sudhI dhArAsabhA belA- baMgALamAM rASTrapatinuM zAsana AvyA pachI paNa kAyado ane vavI na paDe te samaya daramyAna vaLI paristhiti badalAya athavA vyavasthAnI sthiti bahu sudhI hoya tema jaNAtuM nathI. gavarnara dhavana badalAvI zakAya te kAMIka jIvatadAna maLI jAya. AvA saMjogomAM vizvAsa saMpAdana karI zakyA nathI. nakasalavAdIe hiMsAnuM tAMDava spIkara ane gavarnaranI javAbadArI vadhI paDe che. lekazAhI dhAraNa khelI rahyA che. jAdavapura yunivarsiTI ane kalakattA yunivarsiTImAM ane baMdhAraNanuM rakSaNa karavAnI pharaja temane zIre AvI paDe che. gAMdhI-citro ane pustakAlayane tenA bhaMga banAvyA. cauraMgImAM dhArAsabhA acokkasa mudata sudhI mullavI rAkhyA pachI, gavarnara gAMdhI-pratimAnuM rakSaNa karavA polIsa pahere rAkhavuM paDe che. madhyastha pAse tene gheraNasara Prorogue karAvavI-eTale ke dhArAsabhAnI sarakAranI have sIdhI javAbadArI che. kalakattA ane bIjA vibhAte beThaka pUrI thayelI jAhera karavI-temAM gavarnarane keTalo svataMtra gAmAM bhaya ane trAsanuM vAtAvaraNa pravarte che. madhyastha sarakAre jhaDapathI adhikAra che te prazna rahe che. gujarAtanA rAjyapAla custa gAMdhI- asarakAraka pagalAM levAnI jarUra che. vAdI che ane lokazAhI dhoraNane jALavavA jAgRta raheze ema mAnIe keraLa te hitendra sarakAra dhArAsabhAmAM potAnI bahumatI cakAsavAnuM kayAM keraLamAM ayyata menana, mArkasavAdIne harAvI moTI bahumatithI sudhI ThelI zakaze te jovAnuM rahe che. paNa je banI rahyuM che te prajAne cUMTAI AvyA. bIjI eka peTA cUMTaNImAM paNa mArkasavAdIne hAra mATe to hitAvaha nathI ja. svataMtra pakSa sattA para Ave e maLI. A be peTA cUMTaNInA pariNAme AvakAradAyaka hovA chatAM, AvakAradAyaka te nathI ja, svataMtra pakSane bIjA pakSe ane khAsa karI keraLamAM zAnita ke sthiratA che ema na kahevAya. zAsaka keMgresane keTalA ane kayAM sudhI TeTho raheze te paNa jovAnuM koMgresa che. hitendrabhAIe ane prAntika samitinA pramukha vajubhAIe - navI ane junI banne keMgresanI kArobArInI beThako thaI gaI. vacagALAnI cUMTaNInuM AvhAhana ApyuM che. hakIkatamAM keI pakSane bannene ThIka ThIka AMtaranirIkSaNa karavAnuM hatuM. navI keMgresane rAjyavacagALAnI cUMTaNI joItI nathI. sabhAnI cUMTaNImAM erissA, mahArASTra, uttara pradeza ane anya svataMtra pakSa sthaLoe dhakako pahoMcyo ane temAM ThIka gerazista dekhANI, chatAM para gujarAtamAM je banI rahyuM che tenA rASTrIya pratyAghAta kAMI asarakAraka pagalA laI na zakayA, khAsa karI erIssAmAM vyApaka che. rASTrIya stara para IndirA gAMdhInI sarakArane uthalAvavA bIju paTanAyake baLavo karyo tene paNa gaLI javuM paDaze. rAjavIkaTibaddha thayela saMsthAkIya keMgresa te kAryamAM svataMtra pakSa ane jana enAM sAlIyANA nAbudImAM navI keMgresa kAMIka pheravicAraNA karatI saMghane Teko laI rahela che; jyAre gujarAtamAM svataMtra pakSa saMsthA hoya tema jaNAya che. rAjavIone pracAra kAMIka saphaLa thayo che kIya keMgresane uthalAvavA taiyAra thayela che. ane gujarAtanI saMsthA ane navI keMgresanA 60- 70 sabhyo A prazna suprIma korTane kIya keMgrese paNa jAhera karyuM che ke koIpaNa saMjogemAM abhiprAya arthe sAMpavAnI hImAyata kare che. cavhANa makkama svataMtra pakSa sAthe hitendra sarakAra sahakArathI kAma nahi kare. eTale dekhAya che paNa IndirA gAMdhI utAvaLamAM jaNAtA nathI. ke banne pakSanA sthAnika ekame pakSanI rASTrIya netAgIrI ane junI keMgrese, pote navI keMgresa karatAM vadhAre samAjavAdI tenI nItine avagaNe che. svataMtra pakSanI kaTokaTI vadhAre UMDI che. hovAno dekhAva karavAnuM have kAMIka choDayuM che. ATalA samaya mAtra sI. sI. desAI sAme gerazistanAM pagalAM lIdhAM tethI pakSamAM phaTa sucana hatuM te have nirNaya thayuM che ke IndirA gAMdhInA pakSane teDavA paDI, eTaluM ja nahI paNa, pakSanI nItimAM je virodha rahyo che te svataMtra, janasaMdha ane bIjA pakSe sAthe joDANa karavAM. pitAnA bahAra Avyo. masANI meDhA udyogapatio ane Monopolists - sAcA svarUpamAM dareka pakSe aMte prakaTa thavuM ja paDe. badhA rAjakIya nuM samarthana karI rahyA che. sI. sI. desAI nAnA ane madhyama udyoge pakSe 1972 nI cUMTaNI mATenI pUrvataiyArImAM paDayA che. kendramAM
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-5-1970 prabuddha jIvana 1972 sudhI IndirA gAMdhInI sarakArane koI bhaya nathI e hakIkata svIkRta che. bane keMgresa virodhI vicAro dharAvatA samUhono zaMbhu- meLo che. cUMTaNI najIka Avaze tema, joDANe AkAra leze. koI rAjakIya pakSa, lAMca, lAlaca, bhaya ane takavAdItA upara lAMbo vakhata Take nahi. thoDA samaya mATe saMkhyAbaLa ochuM thAya athavA sattA hAthamAM na hoya ke na rahe to paNa nizcita siddhAMto ane nItine paNa daDhatAthI vaLagI rahevuM, e ja dhoraNa aMte kAmiyAba thAya. paNa atyAre te koI rAjakIya pakSa A dhoraNa svIkAravA taiyAra hoya tema jaNAtuM nathI. vidyArthIonAM tophAne vidyArthIonAM tephAe keTaleka sthaLe mAjhA mUkI che. kopI karavI janmasiddha adhikAra che, tema karatAM aTakAve tevA prophesara ke suparavAIjharane mAravApITavA, khUna karavA, sAmAnya thaI paDayuM che. A sthiti koI paNa samAja mATe cittane viSaya hovI joIe. koIne kAMI mArga sUjhato hoya tema jaNAtuM nathI. rASTrapatinI cUMTaNIne paDakAra - rASTrapatinI cUMTaNIne paDakAratI be arajI suprIma kerTamAM thaI che. A abhUtapUrva banAva che. 100 jeTalA sAkSIonI jubAnI thaI. dezanA AgevAne, netAo, dhArAsabhyo ane rASTrapatie pate jubAnI ApI-IndirA gAMdhIe jubAnI na ApI te sUcaka che. paraspara sadaMtara virodhI evAM eTalAM badhAM vidhAne thayAM che ke sAmAnya mANasanI mati muMjhAI jAya. naitika mUlyonI ATalI badhI avanati na thaI hota to A eka ja banAva Apane mUDhatAmAMthI jAgRta karavA paryApta banata. kesa cAlu hovAthI A vize vadhAre na kahetAM, eTaluM ja kahyuM ke suprIma korTanA cUkAdAnI prajA aturatApUrvaka rAha joI rahI che. 25-4 70 . cImanalAla cakubhAI saMgha samAcAra munizrI citrabhAnunA paradezagamana aMge zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanI tA. 22-4-'70 nA roja maLelI kAryavAhaka samitinI sabhAe munizrI citrabhAnunA paradezagamana aMge nIce mujabanA be prastAva sarvAnumate pasAra ryA hatA: prastAva : 1 "amerikAnI saMsthA "TaeNmpala oNpha anDarasTenDIMga" nA. upakrame jInivA khAte 31 mI mArcathI 4 eprila sudhI - ema cAra divasa mATe yojAyelI bIjI AdhyAtmika zIkhara pariSadamAM eka jaina sAdhu tarIke bhAga levA mATe TaeNmpala oNpha anDarasTenDIMga taraphathI muni citrabhAnune nimaMtraNa maLatAM, te pariSadamAM carcavAmAM AvanAra "Practical Requirments for World Peace -" vizvazAti mATe vyavahArU jarUriyAto -" e viSayane lagatI carcAvicAraNAmAM jainadharmanuM daSTibiMdU rajU karavA mATe munizrI citrabhAnuM mArca mAsanI 29 mI tArIkhe rAtre havAi jahAja mAraphata jInivA gayA che. A temanA vivAdAspada banelA paradezagamana aMge zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha jaNAve che ke jaina sAdhunI cAlu cAraprakriyAnuM ullaMghana karatA A temanA paradezagamanane, te pAchaLa rahelA dharmapracAranA prazya hetune dhyAnamAM laine, A sAMgha AvakAre che ane temanA mizanane saphaLatA icche che.' prastAva - 2 munizrI citrabhAnunA prastuta paradezagamananA saMdarbhamAM thayelI carcA daramiyAna sAdhusaMsthAnA vartamAna svarUpa ane temAM apekSita parivartana aMge je aneka mudAo upasthita thayA hatA te dhyAnamAM laIne, jAhera carcAvicAraNA mATe najIkanA bhaviSyamAM saMgha taraphathI eka parisaMvAda yojavAnuM TharAvavAmAM Ave che." bahena rekhAnA avasAna aMge zokhrastAva tA. 22-4-70 nA roja maLelI saMghanI kAryavAhaka samitie bahena rekhAnA thayelA avasAna aMge nIce pramANe eka zokaprastAva 'pasAra karyo hato : "bahena rekhA, jenA nAma sAthe ApaNuM vaidyakIya rAhata joDAyeluM che, enA Aje nIpajelA avasAna aMge AjanI sabhA UMDA zekanI lAgaNI pradazita kare che ane A du:khada ghaTanA aMge, jemaNe bahena rekhAnI pAravinAnI sevA karI che, evA tenA pitA nathI mAtA zrI dAmajIbhAI tathA zrImatI devAbahena pratye hArdika sahAnubhUti pragaTa kare che.' ' ' . . - maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMgha. "gujarAtanuM raMgadarzana (nIce je dastAvejI citrapaTanuM avalokana pragaTa karavAmAM AvyuM che te citrapaTanA lekhaka ane digadarzaka bhAi pravINakumAra dezI mAro bhANeja thAya. tenA klAkauzalyanA pariNAma rUpa A ati, manahara citrapaTa "gujarAtanuM raMgadarzana' meM zeDAM samaya pahelAM joyuM hatuM. te jotAM meM je romAMcazka saMvedana anubhavyuM hatuM te saMvedana tA. 6-4-70 nA 'janmabhUmi pravAsI mAM pragaTa thayela zrI. veNIbhAI purohitanA avalokanamAM yathAvarUpe pratibiMbita thAya che. mArA abhiprAya mujaba A eka viziSTakoTinuM sarjana che. Ama chatAM, A viSayane lagatI mArI pAse bhASA nathI; veNIbhAI pAse che. nathI temanuM e lakhANa, koi koi ThekANe thoDuM TUMkAvIne, nIce udadhRta karavAnuM meM ucita dhAryuM che. nIce jaNAvavAmAM AvyuM che te mujaba A citrapaTane gujarAta sarakAra taraphathI 1968-69 nA zreSTha dastAvejI citrapaTa tarIke prathama pAritoSika ApavAmAM AvyuM che. A jANIne huM gaurava anubhavuM chuM ane ci. bhAi pravINane attaranI zubhecchA pAThavuM chuM. paramAnaMda) dastAvejI citro sAmAnya rIte kadamAM nAnAM hoya che. paNa arpaNamAM mUlyavAna hoya che. AvAM citro jIvanane ane jamAnAne kAMkalita karIne tene sAkSAtkAra karAve che. hamaNAM isTarna eMjapukezanala philmsa prA. li. taraphathI be rIlanuM dastAvejI citra "gujarAtanuM gadarzana' taiyAra karAyuM che. mAtra 1800 phITa lAMbI A philmamAM gujarAtI citrakalAmAM paripakva ugamathI mAMDIne uttarottara parivartane dvArA thayelI pragatino romAMcaka ane raMgadarzIya sAkSAtkAra karAvavAmAM Avyo che. aMgrejI ane gujarAtI ema be bhASAmAM A philma taiyAra thai che. mULa A philma gujarAta rAjya mATe banAvavAmAM AvI hatI. A philmanA lekhaka-digadarzaka ane Ayojaka zrI praviNakumAra amRtalAla dozI zAtiniketananA vidyArthI hatA. tyAMnA kaLAbhavanamAM temaNe abhyAsa ane sarjana karyA hatAM. A kaLAkArane eka vakhata nRtyanI laganI lAgI hatI ane malabAra jaIne kathakalI nRtya paNa zikhyA hatA ane nRtya - nATikAomAM bhUmikA paNa bhajavI hatI. citrakaLA ane nRtyakalA uparAMta temaNe philmamAM kliAnirdezaka tarIke kAma paNa karyuM che. AvAM A svapna sevI ane zramazIla kalAkAranA manamAM gujarAta. patraklAnA prAgaTayathI mAMDIne pragati sudhIne itihAsa kacakaDA upara kaMDAravAnA keDa jAgyA ane nirmAtA saMsthA taraphathI potAne soMpAyelI javAbadArI temaNe paripUrNa karI. 'gujarAtanuM raMgadarzana' philma prayogAtmaka hovA chatAM gujarAtanA paurANika, AdhyAtmika ane lokajIvananI ramaNAne
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 prabuddha jIvana tA. 1-5-1970 ramatI mUke che. AnI viziSTatA e che ke, ApaNA prAcIna graMthothI laIne AjanA kalAprayogo karanArA kalAkAronAM judAM judAM citra parathI temaNe A philma taiyAra karI che. dareka citrakAra pAsethI tenI kRtio lai ene kemerAmAM kaMDArI te paDadA upara pravAhabaddha svarUpa ApavAnuM kAma sAdhanA ane sarjanAtmaka kalpanA mAgI le che. zrI pravINakumAre ahIM preraNAtmaka puruSArtha karyo che. ema kahevAmAM AvyuM che ke gujarAtI citrazailI ajanTAnI sIdhI vArasa che ane enAM mULa lagabhaga paMdaramA zataka sudhI UMDAM utaryA che ane ema gujarAtI zailInI saritA paurANika viSayanI girikaMdarAmAM bhamatI ramatI aitihAsika viSayonI paraMparA sarje che. samayanA vaheNa joDe Adhunika yugamAM te praveze che. cAre dizAethI nitanavIna zailInI aneka saravANIe A vaheNane maLatAM gujarAtI citrazailI vistarIne vadhu samRddha banI che. A tAratamyane talasparzI banAvavA mATe vaiSNava ane jaina saMpradAyanA prAcIna granthamAM AlekhAyelAM citrAthI A philmane AraMbha karAyo che. temAM "bAlagopAla stuti", "durgAsaptazata" madhumAlatI' 'vasantavilAsa,' 'uttarAdhyayana' ane 'kalpasUtra' jevA graMthamAMthI citrAvali levAmAM AvI che ane tyAra pachI to aMdAje gujarAtanA pacAsa-sATha jeTalA prAcIna madhyakAlIna ane arvAcIna citrakAronI kRtine sAMkaLI laIne eka nAnakaDI chatAM nayanaramya ane bhArekhama chatAM bhAvanAtmaka kathA kaMDArI che. AvuM AkarSaka ane AlhAdaka pariNAma lAvavA mATe zrI pravINakumAre kalara TrAnspensIne sAtha lIdhA che. A philma mATe koi citrakAra pAse navAM citro taiyAra karAvavAmAM AvyA nathI, je upalabdha hatAM temAMthI ja A sRSTi sarjAi che. hakIkatamAM A philma gujarAtanI citrazailInA uDato khyAla ApatuM saMdarbha sarjana banyuM che. bhArata sarakAranA philma Divijhana taraphathI A philmane bhAratanI badhI bhASAmAM 'Daba karavAmAM Avaze ane pachI te badhe rajU thaze. " gujarAtanuM raMgadarzana " philmane gujarAta sarakAra taraphathI 1968- 69 nA zreSTha dastAvejI citra tarIkenuM prathama pAritoSika ApavAmAM AvyuM che. temAM saMpUrNa aucitya che. veNIbhAI purohita AcArya vinobA tathA AcArya tulasInuM hRdayasparzI mIlana ubhaya svIkRta saMyukta nivedana AcArya tulasI dakSiNa bhAratathI padayAtrA dvArA pAchA pharatA eprila mAsanI pahelI tArIkhe vardhAnI bAjue AvelA gAMdhIjInA sevAkAmamAM AvI pahoMcyA hatA ane tyAMnA AzramavAsIoe temanuM bhAvabharyuM svAgata karyuM hatuM, ane tyAM kasturabA nivAsamAM temaNe rAtrI gALI hatI. bIjI eprilanI savAre AcArya tulasIe pitAnA ziSya samudAya sAthe gepurI tarapha vihAra karyo hate. gepurImAM vasatA AcArya vinebA ATalI vRddhAvasthA ane nabaLI tabiyata hovA chatAM AcArya tulasInuM svAgata karavA mATe gepurIthI be mAIla dUra page cAlIne gayA hatA ane A rIte A be saMtanuM eka mahattvapUrNa hRdayasparzI mIlana nirmANa thayuM hatuM. A vakhate vinobAjI vinamratAnI mUrti samA dekhAtA hatA ane AcArya tulasI bhAvavibhora banI gayA hatA. banne ekamekano hAtha pakaDIne gepurI pahoMcyA hatA. prAta: 11 vAgye bane AcAryo vacce vArtAlApa jAyo hato. vArtAlApa daramiyAna banne AcAryoe e bAbata upara dhyAna kendrita karyuM hatuM ke sarvodaya ane aNuvrata bane Andolana pitapotAnI sImAmAM rahIne ekabIjA vacce kevI rIte samanavaya sthApita kare tema ja ekamekanA kevI rIte pUraka bane. AcArya vinebAe kahyuM ke sarvodaya kAryakartAo aNuvratane jIvanamAM utAre ane aNuvratI sarvodayanI bhAvanAne baLa Ape. AcArya tulasIe A vicAranuM samarthana karatAM kahyuM ke bane AndolananA saMcAlakonI saMmIlita zakita rASTranA duSita vAtAvaraNane svastha banAvavAmAM samartha banI zake tema che. vArtAlApa atyata sauhArdapUrNa tema ja hAsyavinodanA vAtAvaraNa vaDe manoraMjaka banyo hato. baporanA traNa vAgye pharIthI banne AcAryo vacce lagabhaga doDha kalAka carcA cAlI hatI ane A prasaMge munizrI nathamalajI, zrI riSabhadAsajI rAMkA, zrI gaNezamalajI dUgaDa, sarva sevA saMghanA maMtrI zrI ThAkuradAsa baMga, zrI govindarAva dezapAMDe vagere carcAmAM joDAyA hatA ane temaNe potapotAnA vicAra rajU karyA hatA. cunAvazuddhi, grAmasudhAra janA, zAsanamukata samAjaracanA, parivAra niyojana mATe brahmacaryapAlana, burAIone ejaravI pratikAra vagere kAryakramone sAmUhika rUpamAM kema calAvavuM tene vistArathI vicAra thaze hato. A saMbaMdhamAM bane AcAryo taraphathI eka saMyukata nivedana prasArita karavAmAM AvyuM hatuM je A noMdhanI nIce pariziSTa rUpe ApavAmAM Avela che. trIjI eprilanA roja savAranA bhAgamAM AcArya tulasI vinobAjIne pharIthI maLavA mATe gApurI padhAryA hatA ane vinebIjI sAthe temane lagabhaga eka kloka carcAvArtA thaI hatI. bhagavAna mahAvIranI 25 mI nirvANa zatAbdi saMbaMdhamAM paNa bane vacce carcA thaI hatI. vinobAjIe e bAbata upara bhAra mUkIne kahyuM hatuM ke A avasara upara "satvagrAhI" banavAnI ane jIvanamAM sAdAI apanAvavAnI vizeSa preraNA ApavAmAM Ave. AcArya tulasIe jaina vizvabhAratInI yojanA upara paNa keTaluMka vivecana karyuM hatuM. antamAM ANuvrata tema ja sarvodayanA viziSTa kAryakartAone paraspara paricaya karAvavAmAM Avyo hate. pariziSTa : saMyukata nivedana aNuvrata anuzAstA AcArya zrI tulasI tema ja sarvodayI santa vinabA bhAve vacce bIjI eprila 1970 nA roja gepurIvadhamAM thayelI be vicAragaNIo daramiyAna ubhaya svIkRta saMmIlita vakatavya : aNuvrata Andolana tema ja sarvodaya Andolana mAnavInI naitika bhUmikAne sudaDha banAvavA mATe eTale ke tenA sarvatomukhI vikAsa tema ja svastha rASTranirmANa mATe satata prayatnazIla rahyAM che. A dizAmAM bane AndolanamAM aneka sevako tema ja kAryakartAo dezabharamAM kAma karI rahyA che. kAryanI daSTie banene pitAnI sImAo che. Ama hovA chatAM paNa bane Andolane eka bIjAnA sahayoga tathA pUraka rUpamAM kAma karI zake tema che tema ja AthI kAryane adhika zakita tathA gati maLI zake tema che. Ama hovAthI amAruM nivedana che ke: aNuvrata AndolananA kAryakartAo grAmadAnanA vicArane janasAdhAraNa sudhI pahoMcADavAno prayatna kare. sarvodayanA AndolananA kAryakartAo aNuvratone potAnA jIvanamAM utAre. bane AndolananA kAryakartAone nIce jaNAvela samAna kAryakrama rahe: (1) zAsanamukata samAjaracanAnA vicArane janasAdhAraNane samajAvavAmAM Ave. | (2) vadhatI jatI vastInA niyaMtraNa mATe brahmacarya upara jora ' devAmAM Ave; nahi ke kRtrima upAyo upara. (3) sunAva-zuddhi mATe dalagata rAjanItine prAya tema ja protsAhana devAmAM na Ave, tema ja cAritryane mahattva ApavA mATe lekamatane keLavavAmAM Ave. " (4) samAja tema ja sarakAramAM vyApta burAIone ojasvI bhASAmAM prativAda karavAmAM Ave. aNuvrata tathA sarvodaya -- bane AndolananA kAryakartAonI samaya samaya upara saMyukata zibira javAmAM Ave, jethI pArasparika vicAra-vimarSa thato rahe." ThAkuradAsa baMga riSabhadAsa rAMkA maMtrI, sarvodaya saMgha, vardhA. upAdhyAkSa a. bhA. ANuvrata tA. 3-4-70 samiti-navI dilhI-30 (jaina jagatanA eprila mAsanA aMkamAMthI thoDuMka saMkSipta karIne)
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA 1-5-1970 prakhu jIvana 11 - zeTha kasturabhAI lAlabhAI zAhajahAMnA putra murAdabakSane sADA pAMca lAkha rUpiyA dhIryA hatA. pitAnuM kAma patatAM murAdabaze e rakama ekAda varSamAM ja parata ApI dIdhI hatI. e lakSmIcaMda zeThanA putra khuzAlacaMda prabhAvazALI puruSa hatAM. I. 1725mAM marAThAoe amadAvAda lUMTavAM suratathI kUca karI. e revAnI tyAre koInI tAkAta na hatI. marAThA lazkare amadAvAdanA pAdare kAMkariyA najIka paDAva nAkhyo. amadAvAdane hAkema hamIdakhAM zaherane bacAva karI zake ema na hato. ane prajA to sAva esahoya ja hatI. khuzAlacaMda zeThe samaya pArakhI lIdhuM ane hiMmata karIne marAThA chAvaNImAM pahoMcyA. vAtacIta karIne pitAnI pAsethI pAMca lAkha rUpiyA ApIne emaNe marAThAone pAchA vALyA ne zaherane vinAzamAMthI ugArI lIdhuM. zeThanAM oziMgaNa banelAM zaheramAM mahAjana e, zeThanI ghaNI AnAkAnI chatAM, zaheramAMthI thatI vepArI mAlanI avarajavara upara dara seMkaDe vA Take zeThane kara tarIke ApavAne dastAveja karI ApIne pitAnI kRtajJatA darzAvI. I. 1780mAM aMgreja janarala gaDADe amadAvAda zaherane lUMTI levAne hukSma karelo te A khuzAlazAhe ja vacce paDIne pAcho kheMcAvela. e khuzAla zAhanA putra vakhatacaMda zeThanuM paNa rAjakartAomAM ane prajAmAM ghaNuM mAna hatuM. gAyakavADa ane pezvA taraphathI emane pAlakhI ane chatrI rAkhavAne adhikAra tathA varSAsana maLatAM. gujarAtanI saMskRtinI eka vizeSatA, te enI mahAjananI hemAbhAI tathA premAbhAI zeThanI sevAo ne sakhAvato paNa saMsthA. rAjasattA ane prajA vacce sumeLa rAkha, anyAya ane jANItI che; ane zrI kasarabhAInA pitAzrI lAlabhAI zeTha te phalezane kAbUmAM rAkhavo ane vepAra tathA vyavahArazAMti ane samAdhAna gujarAtanA jAherajIvana sAthe aitipreta thaI gayA hatA. emanI pUrvaka cAlatuM rahe e mATe jAgRta ane prayatnazIla rahevuM e enuM sevAonI kadararUpe rArakAre emane "saradAra'ne khitAba enAyata kAma. ema karatAM rAjasattA ke bIjA mAthAbhAre lokone rAmane karyo hato. vaLI zAMtidAsa zeThathI laIne A badhA ya mahAjane jaina saMghanA agraNIo hatA. emaNe tIrthasthAnenuM rakSaNa karavAmAM, karavAno vakhata Ave to paNa pAchA paDavuM nahi, evuM enuM khamIra. navAM maMdira bAMdhavAmAM ne jaina saMghanA prabhAvane vistAra karavAmAM Aje A saMsthAnI haratI bhUMsAI jAya e rIte samayanAM potAnAM jIvana ane dhanane kRtArtha karyA hatAM. vaheNa pitAnI dizA badalI rahyAM che. ane chatAM gujarAtamAM evI dezovA ane dharmasaMskAranI AvI gauravabharI paraMparAne prabhAvazALI ne sarvahitaciMtaka vyakitao hAla paNa mejUda che je vAra maLavo e jema gauravanI vAta che, tema e vArasAne dIpAvI mahAjana saMsthAnI garaja sAre che. bhAratanA vikhyAta udyogapati ane vadhArI jANa e paNa asAdhAraNa buddhizakita, pAradazI zeThazrI kasatUrabhAI lAlabhAI gujarAtanA AvA ja eka mahAjana che. kAryasUjha ane unnata bhAvanAne triveNI saMgama sadhAya te ja thaI ane emane bhAratanA mahAjana lakhI zakAya evI vyApaka ne zake evuM kAma che. ApaNI sAme racAtA ItihAsa kahe che ke zeTha zrI yazasvI emanI kArakirdI che. karaturabhAIe potAnI paMtera varSanI ujajavaLa kArakirdI thI A mahAjana tarIke AvI zakita ne guNasaMpattinI pAchaLa emanI vArasA gaurava khUba vadhAryuM che. pitAnI buddhi ane puruSArthaparAyaNatA uparAMta dasa - dara I. 1894nI 19 mI Disembare emane janma. emanA pitAzrI peDhIne akhaMDa ne ujajavaLa saMskAravAra paNa rahe che. e lIlabhAI dalapatabhAInI mAphaka emanAM mAtuzrI mahinAbA pANa vyavahAradakSa ane jAjaramAna sanArI hatAM. kuTuMbanA gaurava kuTuMbanA aneka pUrvajoe aNIne vakhate gujarAtanA pATanagara- mATe e sadA jAgrata rahetAM ane pitAnAM saMtAnonuM e rIte ja ghaDatara amadAvAda temaja gujarAtanuM rakSaNa karIne potAnA mahAjane tarIkenA karatAM. emanI AjJA saune ziromAnya rahetI. emanI dharmabhakita nAmane sArthaka karyuM hatuM. Adarza hatI. kastUrabhAIe maeNTrikane abhyAsa pUro karyo ne kolezrI kasturabhAInI dasamI peDhIe zeTha zrI zAMtidAsa zepakaraNa jamAM hajI praveza meLavyo tyAM I. 1912nI pAMcamI jane emanI jhaverI nAme nAmAMkita puruSa thaI gayA. prArabdha ane puruSArthanA pitAzrIne 49nI vaye svargavAsa thayo. e vakhate teo amadAvAdamAM baLe teoe potAnA bhAgyane khIlavyuM hatuM ane buddhi, caturAI tathA AvelI rAyapura mila calAvatA. milanI sthiti sArI na hatI ane ene taratI karavA mATe tAtkAlika pagalAM bharavAnI jarUra hatI. zANapaNanA lIdhe dilahInI rAjasattA sAthe mITho saMbaMdha keLavyo zeThANI mahinAbA A sthiti pAmI gayAM hatAM ane kasturabhAInuM hato. jyAre auraMgajheba amadAvAdane sUbo hato tyAre hIra paNa teo pichANatAM hatAM. emaNe kastUrabhAIne bhaNavAnuM dharmajhanUnathI teNe amadAvAdanA parA bIbIpura (atyAranA choDIne milane kArobAra saMbhALavAnI AjJA karI. bhAre vimAsaNa sarasapura)mAM baMdhAvelA cittAmaNi pArzvanAthanA jaina derAsarane UbhI thaI. eka bAju 17-18 varSanI UcharatI umara, tejasvI khaMDita karIne ene marijadamAM pheravI nAMkhyuM hatuM. zAMtidAsa buddhi, abhyAsamAM AgaLa vadhIne nipuNa banavAnI tamannA, ane zeTha enI sAme bAdazAha zAhajahAM pAse rAva khAdhI. emane bIjI bAju mAtAnI AjJA ! paNa chevaTe mAtAnI AjJAne vijaya prabhAva evo hato ke bAdazAhe tarata ja e derAsara pAchuM thayo. kastUrabhAI kaeNleja ane yauvananI bephikarI choDIne milana sAMpavAnuM ane ene thaeluM nukasAna bharapAI karI ApavAnuM pharamAna vahIvaTamAM parovAI gayo.A prasaMge emanA jIvananA rAhane sunizcita karyuM. IsvIsana 1644 mAM A ghaTanA banI. karI dIdhA. satata kartavyaparAyaNatAne ja e mArga hato. zAMtidAsa zeThanA trIjA putra lakSamIcaMda zeThe I. 1957mAM , pachI te kastUrabhAInI kAryazakitane aneka rUpe jhaDapI vikAsa
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana tA. 1-5-1977 tha, jANe aMtaramAM prazAMtapaNe saMgrahAyeluM khamIra keIka gya. milane phaDacAmAM laI javI paDe. phaDacAmAM jatI kAkAnI milane takanI rAha ja jotuM hatuM. 17- 18 varSanI UgatI umare zarU thayelI bacAvavAnuM kAma yuvAna bhatrIjAne soMpavAmAM Ave e kaMIka navAI e pravRttino pravAha aneka kSetrone hariyALAM banAvIne Aje paNa upajAve evI vAta gaNAya. paNa kastUrabhAIe ene vahIvaTa akhaMDa dhArAe AgaLa vadhI rahyo che. have jo ke vadhatI vayanuM , saMbhALI laI ene paNa taratI karI dIdhI ! emanI pratiSThAmAM AthI sanmAna karIne vahIvaTanI javAbadArImAMthI emaNe nivRtti lIdhI che; ora vadhAre thayo. zeThano vahIvaTa hoya tyAM nukasAna thAya ja nahi chatAM e nivRtti janautkarSanI ke dharmanI bIjI pravRttionI evI lokonI zraddhA daDha banI gaI. preraka banIne vadhu upakAraka nIvaDI che. niSkriya nivRttine te emanA Ama traNa milone taratI karIne I. sa. 1929mAM emaNe jIvanamAM sthAna ja nathI. aruNa mila ane 1931mAM AjanI vikhyAta araviMda mila UbhI lagabhaga cha dAyakAthI aviratapaNe cAlI rahelI emanI kAma karI. araviMda te Aje hiMdustAnanI sArAmAM sArI milemAMnI eka gIrIne kaMIka A rIte vaheMcI zakAya : deza videzamAM vikhyAta che. I. sa. 1933mAM nUtana mila ane 1936mAM jUnI milamAMthI bhAratanA udyogapati tarIke, gujarAtanA zreSTha mahAjana tarIke, nyU koTana mila UbhI thaI. kastUrabhAI gRpanI milo" tarIke oLakeLavaNInA samartha himAyatI ane puraskartA tarIke kAryadakSa rASTrIya khAtI A sAte milee enA zeraholDarone sadA pUruM vaLatara vyakita tarIke, jaina saMdhanA mukhya agraNI tarIke ane bAMdhakAma ApIne emane je vizvAsa TakAvI rAkhe che te zeThazrInI rAhabarI tathA jINoddhAranA niSNAta tarIke. nIce cAlatA enA kuzaLa saMcAlanane kAraNe ja. dezanA eka moTA udyogapati tarIke emanI javalaMta saphaLatAnI ' kApaDaudyogane vikasAvavAnI A kAmagIrI pUrI karIne emaNe kIrtigAthA te emaNe saMcAlita karelI ane sthApelI eke eka bIjA vizvayuddhanI zarUAtathI anya udyogo tarapha dhyAna ApyuM. mila ane ekeeka kArakhAnAnI vikAsakathAmAM sAMbhaLavA maLe che. I. sa. 1939mAM emaNe anila sTArca nAme kAMjInuM kArakhAnuM kADhayuM; I. 1912 mAM teoe rAyapura milane vahIvaTa hAtha lIdhuM tyAre ne 1948mAM valasADa pAse atula proDakaTasa - raMga, rasAyaNe ne zarUmAM te emane eka kArakunanI mAphaka kAma karavuM paDatuM ane milane davAonuM jaMgI kArakhAnuM sthApyuM. vahIvaTa vaDIlanI salAhasUcanA mujaba cAlatuM. paraMtu koI paNa atula proDakTasanuM kArakhAnuM te zeThazrI kastUrabhAInI eka kAma ke javAbadArIthI pAchA haThavAnuM tene samajyA ja nathI. prAmANika, kAryadakSa ane saphaLa udyogapati tarIkenI siddhinA suvarNaemanI buddhi jevI kuzAga che, evI ja pariNAmalakSI ne vyavahAru kaLaza ramuM che. eka karoDanA rokANathI A kArakhAnuM zarU karavAmAM che; eTale koI paNa Adarza vicArane amalamAM kevI rIte utArave, AvyuM tyAre emAM amerikAnI eka peDhIne hise dasa lAkha rUpiyAne e teo sArI rIte nakkI karI zake che. vaLI, ApasUjha, kAryaniSThA hatA. kArakhAnuM cAlu karatAM karatAM be karoDanI jogavAI karavI paDI; ne jAtamahenatathI koI paNa kAmane saphaLa karavAnI emanAmAM temanI chatAM emAM muzkelI na paDI. keTalAka vakhata pahelAM e amerikana che, ne garbhazrImaMtAI sAthe sahaja AvI paDatI mojamajAnI suMvALI peDhI dasa lAkhanA badale sATha lAkha laIne chUTI thaI gaI. Aje manovRtti emane kadI satAvI zakatI nathI. eTale milanI javAba vIsa-bAvIsa varSa bAda enI mUDI cAlIsa karoDanI lekhAya che ane dArI mAthe AvI paDatAM ja teo te pUrNa ekAgratA ne dhyeyaniSThAthI mukhya kArakhAnuM, enI sAthenAM nAnAM-moTAM bIjuM kArakhAnAM, karmacArIo potAnA kAryamAM lAgI gayA. eka bAju kheTa karatI milane ane majUronA vasavATa vagerene vasAvatA A nagarane vistAra ugAravA karakasara ane trevaDanA khaMtapUrvakanA prayatno zarU karyA, bAraso ekara jeTalo che. ane bIjI bAju emAM uttama koTine mAla taiyAra thAya e zrI karatUrabhAInI AvI saphaLatA ghaNI bAbatone AbhArI mATe pUratI takedArI rAkhIne ene UMce lAvavA mAMDI. e prAraM- che. sauthI mukhya vAta che prAmANika ne karakarAravALA vahIvaTane Agraha. 8 bhika prayatnamAM 1914mAM zarU thaelo pahelA vizvayuddhane paNa dhaMdhAmAM eka pAI paNa koInI binaAvaData ke badadAnatathI veDaphAya lAbha maLyo. mila sAre napho karatI thaI gaI. e emane haragIjha maMjUra nathI. kAryakSamatA tarapha paNa teo eTaluM rAyapura milanuM kAma sarADe te caDI gayuM, paNa tethI emanI ja dhyAna Ape che ane te mATe javAbadArIvALAM sthAne niSNAta adamya kAryazakitane saMtoSa na thayo. emanuM mana navI svataMtra mila ane kAbela mANasane ja sepe che. kAryakuzaLa mANasane zodhI kADhavAnI sthApavAnuM sAhasa kheDavA jhaMkhI rahyuM. sane I. sa. 1918mAM emaNe ane emane sAcavavAnI emanI daSTi dAkhalArUpa che. emanI kaMpanI ke bAra lAkhanI mUDIthI azoka mila zarU karavAnuM nakkI karyuM. nANAM peDhImAM javAbadArIvALA sthAne kAma kareluM hovuM e kAryakuzaLatAnuM rekanArAone have emanI prAmANikatA ane kAryazakitamAM eTale pramANapatra lekhAya che. niyata kAma mATe niSNAte rAkhyA pachI badhe vizvAsa besI gayuM hatuM ke bAra lAkhane badale covIsa lAkhanA zera teone potAnI rIte kAma karavAnI teo pUrI mokaLAza Ape che; bharAyA ane zeThe bamaNI yaMtrasAmagrIthI meTI mila zarU karavAnuM nakkI ane chatAM koI bAbatamAM koI banAvI na jAya ke parAdhIna rahevAne karyuM. paNa evAmAM paradezI hUMDiyAmaNanA pheraphArane lIdhe evI AMdhI vakhata na Ave e mATe teo badhI AMtarabAhya vigatothI mAhitaAvI ke puruSArthapUrvaka mila cAlu karavA chatAM, bajAramAM enA 100nA gAra rahe che. jyAre emaNe rAyapura milamAM kAma zarU karyuM tyAre je je kendromAMthI rUnI kharIdI karI hoya tyAM rUnI parakha mATe teo zeranA bhAva 40 belAvA lAgyA, ne lokomAM "azoke zAkamAM jAte ja jatA. (A rIte teoe rUnI parakhamAM je nipuNatA prApta nAkhyA" evI kahevata vahetI thaI! paNa zrI kastUrabhAIne lokonA karI che te virala che. uparAMta, zarUmAM mAla vecavA mATe paNa teo paisAnuM jatana karavAnI cintA potAnA paisAnI citAthI jarA ya dezamAM Thera Thera pharyA hatA. eka rAI, eka madadanIza ane pote ochI nathI; ne e mATe teo AbhapAtALa eka karavA jevo puraSArtha ema traNa jaNa pharatA, dharmazALAmAM utArA karatA ane vepArIonA kare che. dezanA Arthika ne audyogika kSetre teonI je AMTa ne nAmanA sIdhA saMparkathI jAtaanubhava meLavatA. teo kahe che ke jAtamahenata che te A kAraNe ja. teoe apAra khaMta, dhIraja ne cIvaTathI karavAmAM meM kadI saMkoca anubhavyo nathI, ane kAma kAmane zIkhave milanI sthiti sudhAravA bhagIratha prayatna karyo ane e saphaLa thayo. e sUtrane apanAvIne huM jiMdagImAM kAma karatAM karatAM ja ghaNuM evI ja romAMcaka kathA sarasapura milanI che. emanA be kAkA- zIkhyo che. oe e mila sthApI hatI; paNa paristhiti evI UbhI thaI ke ( "kumArImAMthI sAbhAra udhUta) kamaza: ratilAla dIpacaMda desAI mAlika zrI muMbaI jana yuvaka saMdha: mudraka ane prakAzaka: zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, prakAzanasthaLa : 385, saradAra vI.pI. roDa, muMbaI-4. Te. naM. 350296 mudraNasthAna: dhI sTeTsa pIpala presa, koTa, muMbaI-1
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ Regd. No. MR. 17 vArSika lavAjama rUA. 7 baddha jIvana prabuddha jena'nuM navasaMskaraNa varSa 32 : a ke 2 muMbaI, me 16, 170 zanivAra paradeza, mATe zIliMga 15 zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra chUTaka nakala 40 pisA taMtrIH paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA >> prakIrNa neMdha 59 (A prakIrNa dhamAM pahelI traNa nadhi zrI cImanalAla cakubhAI zAhanI lakhelI che.) aNuzastro A jagatabharanA vaijJAniko, tatvaciMtaka, ane rAjapuruSe paNa cIne aNubaoNmba banAvyuM ane have avakAzagraha choDa ekamata che ke aNuzastro mAnavajAta ane mAnavasaMskRti mATe, pachI bhArate aNuzastro banAvavA joIe tevI mAMgaNI joradAra banI mahA vinAzakArI ane bhayaMkara aniSTha che. dharma, nIti ke vizvazAMtinI che. cIna ane pakistAnanA bhaya sAme bacavA mATe bhArata pAse aNu daSTie aNuzastro mAnavatAnA mahAzatru che. badhA dezo sAthe maLI badhA zastro hovA anivArya che ema kahevAya che. bhAratIya vaijJAniko aNuzastrone sarvathA vinAza kare ane have pachI koI deza aNukhAtrI Ape che ke aNuzastro banAvavA mATenuM jJAna ane sAdhane zastro banAvaze nahi evo nirNaya thaI zake te sau saharSa AvakAraze. Technical know-how bhArata pAse che ane bhAratIya vaijJAnika A dizAmAM prayatna thayA che ane thAya che. paNa saMtoSakAraka rIte bIjA dezonA vaijJAnikothI koI rIte utaratA nathI. keTalAka arthazAstrI saphaLa thAya evI AzA atyAre dekhAtI nathI. aNuzastro banAvavAnI khAtrI Ape che ke aNuzastro banAvavA mATenI Arthika zakita ane eka ja dalIla che. bIjA pAse che mATe ApaNA rakSaNa mATe jarUranA sAdhane paNa Economic Resources bhArata ubhA karI zake tema che. che. dharma, nIti ke mAnavatAnA badhA vicAre Thokara mArIe ane mAtra ema paNa kahevAya che ke bhArata eTalA mATe deza che ke amerikA, rakSaNanI daSTie vicArIe to paNa zuM aNuzastrothI kharekhara rakSaNa raziyA, ane cIna tathA IMglAMDa ane phrAMsa paNa keTaleka darajaje maLavAnuM che? ema kahevAya che ke ApaNI pAse aNuzastro hoya aNuzastro mATe svAvalaMbI thAya tyAre bhArata parAvalaMbI rahe temAM te AkramaNa karatAM bIjo deza Dere, Deterrent bane. thoDo paNa vicAra ApaNI pratiSThA nathI ane ANazAM nahi banAvIye tyAM sudhI karIye te A dalIlanI pakaLatA turata samajAze. kyubAnI kaTokaTI duniyAmAM ApaNe vaTa nahi paDe. vakhate kuve DahApaNa vAparyuM na hota te Ayuddha aTakI zakata nahi. A prazna navo nathI. varSothI carcA Ave che. 1992mAM cIne AkramaNa karyuM tyAre ane tyAra pachI teNe vadhAre jora pakaDayuM. bhArata eka hITalara, mAoke Tamena aNuboMbane upayoga karavAne nirNaya kare aNuzastro banAvI zake emAM zaMkAnuM kAraNa nathI. koI paNa deza te koI aTakAvI zake nahi. 1945mAM amerikAe jApAna upara dhAre vahela meDe aNuzastro ochA vattA pramANamAM banAvI zake tema che. ArUbaMbane upayoga karyo tyAre jarmanI ke jApAna pAse aNubaoNba tene mATenuM jJAna ane mAhitI have eTalAM khAnagI nathI ke te meLavI hota te keTale vinAza sarjAyuM hota? bhaya ane dhamakI upara racAyela na zakAya. bhArata pAse to kuzaLa vaijJAniko che ja. amerikAe aNa- zAMti kayAM sudhI Take? bIjAne satata duzmana mAnatA rahevuM ane temanA baba banAvyA tyAra bAda keTalAka varSo sudhI ema mAnavAmAM AveluM pratye dhikkAra vadhAratA ja rahevuM evI sthiti karatAM maraNabhaya tajI, hatuM ke bIjo koI deza banAvI nahi zake. paNa thoDA varSamAM ja raziyAe bIjAne nizcita karavA ema sAdI samajaNathI vicArIe to paNa vadhAre aNubomba banAvyuM ane have te te amerikAnI barobarI kare che. hitAvaha che. IMglAMDa ane TrAnse paNa parAvalaMbI na rahevA zarUAta karI. cIna ane aNuzastro banAvIe te paNa nitya navIna zeAdha ane je pachAta ane garIba deza aNuzastro nahi banAvI zake athavA bIjA dezanA gaMjAvara jaththA Stock-Pile pAse ApaNe keTaluM Arthika vikAsanI tenI jarUriyAta jotAM aNuzastronA utpAdana pAchaLa karI zakavAnA? ane jenI pAse A gaMjAvara jaththo che te paNa bacI abajonuM kharca nahi kare ema mAnavAmAM AvatuM. saramukhatyArI zakavAnA che? aNuyuddha zarU thAya te pratiAkramaNa karatA pahelAM to deza peTe pATA bAMdhIne athavA prajAne bhUkhe mArIne paNa dhAryuM karI nAza thaI jAya ane kadAca prati AkramaNa karavAnI zakita bacI jAya zake che. aNuzastrone vistAra duniyAnI zAMti mATe moTA bhayarUpa che te sAmAne vinAza karIe, paNa AkramaNa thayuM hoya te dezanuM rakSaNa te ema mAnI mahA sattAoe A vistAra aTakAvavA Non-Pro- nathI ja thatuM. eTale ja saMteSa levAya ke kadAca sAmAna paNa liferation Treaty karI ane koI deza upara aNaAkramaNa thAya te vinAza karIzuM. rakSaNa ApavAnI bAMyadharI ApavAnI taiyArI batAvI. keTalAya duniyAne A gAMDapaNamAMthI kema bacavuM? koIke zarUAta karavI dezoe A karAra svIkAryo che. ApaNAM deze svIkAryo nathI. yuddha mATe paDaze, jokhama kheDavuM paDaze. aNuzastro banAvI te paNa vinAzathI bhArata aNuzakitane upayoga nahi kare evI ApaNI nIti hovA bacavAnA nathI, te te jatA karI, nirbhayatA ane naitikatAnuM eka chatAM, bIjAnI chatrachAyA nIce rahevAnuM ane tevI rIte parAvalaMbI che. - dAMta kema pUruM na pADIye? aNuzastro ApaNI pAse nahi hoya te banavAnuM ApaNane mAnya nathI. cInI AkramaNa samaye ane pachI Nuclear umbrellanuM rakSaNa ApaNane ApavA amerikAe taiyArI kadAca aNu AkramaNane bhaya ochA raheze. ane Arthika daSTie to batAvI hatI je ApaNane svIkArya na hatI. devALiyA sthitimAMthI kadAca bacIzuM. A dezanI bhayaMkara garIbAI
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana 14 dU2 karavA pAIe pAI joIe che tyAM, Azastro banAvavA abajo rUpiyAnuM kharca karavuM mahA pApa che. prajAnI garIbAI dUra karI haze te bIjI rIte sAmano karavAnI zakita keLavAze. aMte teA A zrAddhAno viSaya che. kemboDiyA - presiDanTa niksane kemboDiyAmAM amerikana sainya mAkalAvI eka gaMbhIra kaTokaTI sarjI che. temanA A pagalAMno virodha duniyAnA ghaNA dezeAmAM thayo che, eTaluM ja nahi paNa, amerikAmAM paNa sakhta virodha thayo che, khAsa karI vidyArthIomAM. ghaNI kAlejomAM tophAna thayA ane lagabhaga 75000 mANasAnA eka merA vhAITa hAusa gayo. niksananuM A pagaluM temanA lazkarI salAhakArone AbhArI che. temanI kebineTanA ucca kakSAnA sabhyone paNa tenI jANa na hatI. seneTamAM bhAre virodha thayo che. niksanane aMte jAhera karavuM paDayuM ke amerikana sainya bADiyAnI hadamAM 20 mAIlathI vadhAre nahi jAya ane jUnanI Akhara sudhImAM amerikana lazkara pAchu kheMcI levAze. pramukha nikasananI bhAre kaphoDI sthiti che. dakSiNa viyeTanAmamAMthI amerikana lazkara kamaza: pAchuM kheMcI levAnuM jAhera karyA pachI A rIte yuddhanA vistAra karavA paDe tyAre teno bacAva thaI zakatA nathI, chatAM niksananuM pagaluM sarvathA avicArI nathI. dakSiNa viyeTanAmamAM laDatA viyeTakoMga ane uttara viyeTanAmanA daLane, kemboDiyAmAM tenA aDDA che tyAMthI satata madada maLyA kare che. A aDDAo toDavAmAM na Ave tyAM sudhI dakSiNa viyeTanAmamAM yuddha ThaMDu na paDe athavA tyAM zAnti na thAya. kemboDiyAmAM viyeTakoMga ane uttara viyeTanAmanI A jamAvaTa varSothI che. pUrvanuM InDo-cAInA, viyeTanAma, lAosa ane kembADiyAmAM vaheMcAI gayuM tyAre te traNe dezanI sarahadonI phUlaguMthaNI evI rahI ke ekamAMthI bIjAmAM praveza jhaDapathI thaI zake che. uttara viyeTanAmanAM daLA lAAsa ane kembADiyAmAM rahI, dakSiNa viyeTanAmanuM yuddha laDI rahyA che. tyAMthI lazkara ane puravaTho jAya che. kemboDiyAmAM prinsa sihAnuka satttAsthAne hatA tyAM sudhI amerikana lazkara tyAM dAkhala thaI zake tema na hatuM. siMhAnuMke peAtAnA dezane viyeTanAmanA yuddhamAM saMDovAtA aTakAvyo hatAM. siMhAnukanuM valaNa amerikA virodhI rahyuM che. akaMdare kemboDiyAnA hitamAM hatuM. paNa thADA samaya pahelAM kemboDiyAmAM rAjyapalTo thayo ane siMhAnukanI gerahAjarImAM temane padabhraSTa karyA. ema kahevAya che ke A rAyapaTTA karavAmAM amerikAno hAtha hato. game tema, navA lazkarI rAjyakartAo amerikAne kAMIka anukuLa che tethI niksana A pagaluM bharI zakayA. ema te lAosamAM paNa uttara viyeTanAma ane viyeTa koMganA sainyonI jamAMvaTa che. paNa lAosa vaheMcAyeluM che ane tenA eka bhAga komyunisTa--pAthaeNTalAo--nA kabjAmAM che. dakSiNa viyeTanAmanA yuddhamAM amerikAnI paristhiti sApe chachuMdara gaLyA jevI che. bheravAI paDayA che ane have AbarUbhara chUTavAnA mArga nathI. amerikA potAnI purI zakita lagADaeN te uttara viyeTanAmane zaraNe lAvI zake. paNa tema karatAM vizvayuddha thaI paDe. amerikAmAM A yuddhano virodha vadhato jAya che eTale bhAMgyA haiye ane pAchA paga karatAM laDe che. uttara viyeTanAma A nabaLAI barAbara jANe che. uttara viyeTanAmane cIna ane raziyAno Teko che. paNa cIna ane raziyAe lazkara meAkalyuM nathI. zastrasaraMjAma ane Arthika sahAya meTA pramANamAM kare che. amerikAne durbhAgye dakSiNa viyeTanAmamAM tenuM lazkara saMDovAyuM che. pArakI bhUmi upara sthAnika prajAnA baLa ane sahakAra vinA kayAM sudhI laDI zakAya? ane amerikAnI prajA pUche che ke A badhA bhAga, hajAro yuvakono ane abajo DolaranA zene mATe? dakSiNa viyeTanAmane sAmyavAdI thatAM aTakAvavA ? cInanI 2 tA. 16-5-1970 lAgavaga vistaratI aTakAvavA ? amerikA AkhI duniyAmAM sAmyavAdanA sAmanA karI zakaze? amerikA jevI zakitazALI ane mahAna prajAne mATe have pratiSThAno savAla che. perisamAM lAMbA samayathI maMtraNAo cAle che. paNa uttara viyeTanAmanI, zAnti mATe dAnata nathI. duniyAna deza jeo amerikAnA A pagalAno virodha kare che temaNe uttara viyeTanAma upara dabANa lAvI A yuddhano aMta lAvavo joIe. mAtra amerikAno ja doSa kADhavAthI A yuddhano aMta nahi Ave. 1954mAM thayela jInIvA karAranA amala karAvavA koI pramANika prayatna thayo nathI. saMyukata rASTrasaMghanI asahAyatAthI kheda thAya che. amerikAnuM durbhAgya che ke AvA saMjogAmAM pratyAghAtI baLAne teNe Teko ApavA paDe che ane moTo bhAga ApavA paDatA hovA chatAM nindA vhAravI paDe che. hakIkatamAM amerikAmAM yuvAna peDhI yuddhathI kaMTALI che ane koI paNa bhege A yuddhamAMthI tene chUTavuM che. IjharAyalanI peThe dakSiNa viyeTanAmanI prajAmAM baLa hota to amerikAnA A hAla na thAta. komI tophAno bhIvaMDI ane jalagAMvamAM gaMbhIra komI tAphAne thayAM. temAM lagabhaga 100 mANaso marI gayA, seMkaDo ghAyala thayA, gharabAra vinAnA thayA ane karoDonuM nukasAna thayuM. komI jhera ApaNe nathI nIcAvI zakayA ke nathI pacAvI zakayA. bhArelA agni peThe eka taNakhA jhare ane Aga bhabhUkI uThe che. aneM jhaDapathI phelAya che. chellAM vIsa varSamAM dezamAM TheraThera thayela komI ramakhANA vize durbhAgye ema kahevuM paDe che ke zarUAtanI uzkeraNI laghumatI komathI thAya che. pachI pratiAkramaNa thAya tyAre tene khUba sahana karavuM paDe che ane pachI pracAra thAya che ke laghumatI komanI salAmatI nathI. janasaMgha, zivasenA, rASTriya svayaMsevaka daLa vagere hindurAjanA svapnA sevatA rAjakIya pakSo cheja, paNa koMgresa paNa temAMthI mukata nathI. cUMTaNIe komI aMtara vadhAratI rahI che. keTalAka pakSA laghumatI komAne paMpALe che. muslima lIge ThIka ThIka mAthuM UMcakaryuM che. ane bIjA pakSeA tenA sahakAra mATe kIMmata cUkave che. bhIvaMDImAM zivAjI jyaMtInuM saraghasa nimittabanyuM. paNa je rIte tAphAne thayAM te batAve che ke pUrva taiyArI hatI. sattAvALAone cetavaNI hovA chatAM, gaphalatamAM rahyA ane agamacetInA pagalAM levA joIe. te na lIdhA. asAmAjika tattvo AvI paristhitinA lAbha levA taiyAra ja hoya che. zivAjI jayaMtI je rIte UjavavAmAM Ave che ane tene je rAjakIya svarUpa ApavAmAM Ave che te uzkeraNInuM kAraNa bane che. AvA prasaMge mAnavatAnAM darzana paNa thAya che. paNa hevAnIyata mAjhA mUke che, rAjakIya netAo athavA sattAvALAAne ja doSa devAthI A aniSTa dUra nahi thAya. sAmAnya prajAnA mAnasamAM hiMsA ane uzkeraNI bharyA che tene prayatnapUrvaka ThAravA paDaze, cImanalAla cakubhAI 11-5-70. Aje ApaNA deza kayAM jaI rahyo che? (1) tA. 6-5-70 nA bhUmiputramAM zrI. esa. jagannAthana jalAve che ke " baMgALamAM ane vizeSa karIne kalakattAnI aMdara ane bahAra nakasalavAdIo drArA mahAtmA gAMdhInI pratimAo, citrA tathA sAhityanI bhAMgaphoDa karavAmAM AvI che ane tene Aga lagADavAmAM AvI che te binA AghAtajanaka che. kyAMka netA subhASacaMdra bojhanI paNa tevI ja vale karavAmAM AvI. are, hamaNAM jemanI janmazatAbdI vizvabharamAM comera ujavAI rahI che telenInane paNa nakasalavAdI- . oe cheDayA nathI. AvI bAliza ceSTAo atyanta ghRNAspada hAI lAgatAvaLagatA saue tene vakhoDI nAkhavI joIe. AvA jaMgalIveDAthI koI vicArasaraNI janamAnasamAMthI bhUMsI zakAze nahi. A avasare baMgALanA nAgarikoe makkama valaNa apanAvI gAMdhIjI
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhu jIvana muni citrabhAnunI apUrva kAryasiddhi (muni citrabhAnu ahiMthI 29mI mArcanA roja yuropanA pravAse sIdhAvyA hatA, teo me mAsanI pahelI tArIkhe bhArata khAte pAchA pharyA che ane hAla ghATakoparamAM AvelA eka jaina zve. mU. samudAyanA upAzrayamAM sthira thayA che. temanA paradeza pravAsa daramiyAna teo kayA kayA sthaLAe pharyA ane temaNe kevuM kArya karyuM. tenA TUMkA vRtAnta temanA sahapravAsI zrI zAntilAla jhATakiyA taraphathI prApta thayo che, je nIce pragaTa karavAmAM Ave che. A sAthe jaNAvatAM AnaMda thAya che ke temanA prayANanA divase je pratikULa virodhI dekhAvA jovA sAMbhaLavAmAM AvyA hatA tevA koi dekhAvA temanA prasaMge jovA sAMbhaLavAmAM AvyA nathI. ~ paramAnaMda) pratyAgamana jInivAnI bIjI sarvadharma zikhara pariSadamAM pU. citrabhAnu mahArAjazrInI bulaMda dhANA thai ane sahune vivekAnandanI smRti tAjI thaI. emanI vANImAM rahelA ahiMsA ane anekAntanA vicAroe vidvAnone vicAra karatA karyAM. pAMca divasa sudhI vidnata varga khUba jJAnacarcA karI ane ekabIjAnA dharmanI samajaNathI vizvamAM zAMti lAvavA TharAvA thayA. tA.16-5-1970 ane anyonAM citrA gharA tathA kacerIomAM mAkharAnA sthaLe laTakAve tathA gAMdhI sAhityanA jhaDapI prasAra karavAnAM pagalAM le ane te rIte vicAra ane vartananA svAtaMtryane bacAva kare." (2) hamaNAM kalakattAnA eka paricita sAmAjika kAryakartA bahena muMbaI AvyAM ane temane maLavAnuM baMnatAM temaNe kalakattAnI AjanI paristhitinuM varNana karyuM te sAMbhaLatAM dila kaMpI UThyuM. temanA kahevA mujaba tyAMnA tAjetaramAM vijita thayelA zrI jyoti basunA sAmyavAdI zAsane na kalpI zakAya evI guMDAgIrI nirmANa karI che. game tyAre game te chekarI,ke cheAnuM bAI ke bhAInuM apaharaNa thAya che ane pachI tenA koI patto khAtA nathI. AvI rIte sAmyavAdIo drArA koInuM paNa ekAeka khUna thAya che ane peAlIsa temAM niSkriya banIne besI rahe che. tame cAlyA jatA ho ane hAthe ghaDiyALa bAMdhyuM hoya ane ekAeka koI be cAra mANaso tamane gherI le ane ghaDiyALa jhUMTavI le ane tame avAcaka banIne e prakriyA joyA karo. chekarAM - chArIone bhaNavA mAlavA paDe, paNa ghera pAchA sahIsalAmata Ave tyAre jIva heTho bese, AvI te temaNe keTalIye vAta karI. A guMDAgIrI kema Take? ahiM jayotibasunA zAsane badhI maryAdA mUkI ane nabaLA paDelA kendra joyA ja karyuM. A paristhitine kema kAbUmAM lAvavI tenI nathI rASTrapatizAsananA niyAmakane sUjha paDatI ke nathI senTarane sUjha paDatI. (3) hamaNAM ApaNI bAjunA eka samAjika kAryakara bahenane maLavAnuM banyuM. teo eka mATI saMsthAnA saMcAlikA che. temaNe peAtAnI saMsthA aMgenI keTalIka muMjhavaNA raju karI. tyAra bAda AjanI paristhiti ane vaNasatA jatAM naitika mUlyono khyAla AvatAM temaNe jaNAvyuM ke pahelAM koI vidhavA sagarbhA thaI jatI te tenAM sagA vahAlAM tene chUpI rIte lAvatA laI jatA ane UbhI thayelI gUMcanA nikAlano mArga nakkI karI jatA. have A bAbatanI zarama saMkoca tUTatA jAya che. koI paNa potAnI sagarbhA bahena bhatrIjIne kazI zarama saMkoca vinA laI Ave che ane have AnuM zuM karavuM ema pUche che. mATA zaheromAM kuMvArI sagarbhAnA kissAo vadhatA jAya che. Arthika bhIMsanA kAraNe paNa pati be paisA kamAvAnA lAbhe potAnI patnIne anItinA mArge doratA heAya che. saMtatiniyamana game teTaluM ISTa hAya, paNa tenA upAye e vyabhicArane mokaLA karI ApyA che. Ama vaNasatI jatI naitikatA ApaNane karyAM laI jaze tenI khabara paDatI nathI. (4) amadAvAdanA eka sAmAjika kAryakarane maLavAnuM banatA temanI pAsethI tyAM dhananA jore pakSapalaTAnA je kIssAo banatA jAya che te sAMbhaLIne rAjakAraNanA kSetre paNa ApaNA keTalA moTo hrAsa thaI rahyo che-teno khyAla Avyo. AdivAsI harijana, pachAta varganA sabhyo ke jemaNe eka sAthe rUA. 500 paNa peAtAnI sAme kadI bhALyA na hAya temanI sAme 20-25 hajAra ke tethI vadhAre mATI ramA dharavAmAM AvatI hAya - pachI A pralAbhanane teo kema aTakAvI zake? A dazA gujarAtamAM che evI ja anyatra che. ane A badhuM zAsaka keMgresa kare che ema nathI; saMsthAkIya koMgresa paNa evI ja nIti apanAvI rahI che ane bIjA pakSo paNa A ja mArge jaI rahyA che. chaDe coka lAMca rUzvata apAya levAya che ane AnI koIne lezamAtra zarama hoya evuM rahyuM nathI. AjanA samAjahitaiSIoe A badhI bAbatAnA gaMbhIrapaNe vicAra karavA ghaTe che. paramAnaMda sAdhusaMsthA aMge parisa'vAda zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA upakrame saMghanA kAryAlayamAM tA. 7 jUna ravivAra savAranA 9 vAgye sAdhusaMsthA aMge eka jAhera parisaMvAda yojavAmAM Avyo che. jenI vizeSa jAherAta have pachInA aMkamAM karavAmAM Avaze. maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMgha 15 temanAM zveta vastro, sAduM jIvana tathA namratAbharyA AcAravicAra jotAM sahu emanA tarapha AkarSAyA. vAisa oNpha amerikA, laMDana TAImsa tathA svisa konpharansa ane bI. bI. sI. dvArA ahiMsAnA saMdezA sviTjharalenDanA kuTuMbamAM guMjato karyo. tyAM te| phrAnsathI AmaMtraNa AvyuM. dasa varSa pahelAM muMbaimAM pU. citrabhAnuzrIe phrAnsathI AvelA pravAsIomAM ahiMsA ane navakAramaMtranA vAvela bIjamAMthI vaTavRkSa banyuM ane phrAnsanA AcArya haMsAnanda (gIlabarTa) ane temanA anuyAyIo pU. citrabhAnuzrInI sevAmAM hAjara thayA. phrAnsamAM paNaevA keTalAka jJAnabhUkhyA AtmAo che je mananI zAMti ane AtmajJAnanI zodhamAM che, prabhunuM sAnnidhya mAge che. AcArya haMsAnandanA AzrameA jyAM mana saheje ja samAdhimAM AvI jAya evA UMcA hariyALA pahADomAM che. A AzrAmavAsIone pUjyazrIne maLyA aneM jANe bhUkhyAne bhejana maLyuM. jJAnavArtA thai, haiyAM bhInAM thayAM. AzramamAM khUba ThaMDI paDatI hovAthI eka AzrAmavAsI bahene te manamAM navakAramaMtranA smaraNa sAthe hAthamAM Una lIdhuM. traNa divasamAM zveta sveTara gUMjyuM. pUjyazrIne vaherAvI jIvananI dhanyatA anubhavI. emanI zrAddhA ane bhakita mATe pUchyuMzrIne paNa Azcarya sAthe mAna thayuM. TrAnsamAM keTalAya gharomAM pagalAM karyAM, ahiMsAnI sAcI samaja ApI ane AdhyAtmika pragati icchatA mAnavAe jIvanamAM zAkAhAra apanAvyo. TrAnsanA AcArya haMsAnanda ane enA sAthIoe to jANe bhekha lIdhA. "pUjyazrI jyAM sudhI phrAnsanI dharatI para raheze tyAM sudhI sevAnA lAbha ame ja levAnA. lIona, nIsa, kAna, mArse Ilsa vagere aneka sthaLAmAM pravacana ApyAM tathA presa konpharansamAM aneka viSayo carcyA. zastravirAma, viyeTanAma, hIppIjha, kepiTAlijhama ane komyunijhama, zrI vATa svAtantya vagere aneka viSayo upara jaina darzana kevI rIte rIte sahAyaka thaI zake te aMge broDakAsTa karyuM. pUjyazrIe UMDANathI samajAvyuM ke ahiMsAthI yuddhavirAma thAya, anekAntathI laha baMdha thAya ane aparigrahathI vAdo kama thAya. phrAnsamAM be hajAra mAIla pharIne pUjyazrI perIsa pahoMcyA. perIsamAM A havA kayAranI ya prasarI gaI hatI. tyAMnA yuvAna-yuvatIonI jijJAsA to adbhuta hatI. yoga InsTITayUTamAM pravacano ApyAM, reDiyo sTezana dvArA boDakAsTa thayo. jInivA ane phrAnsanA samAcAra laMDana pahoMcatA pUjyazrI mahAvIra jyaMtI javavA mATe laMDanamAM vasatA pAMca hajAra jaina tathA
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana tA. 16-5-1970. jainetara taraphathI bhAvabharyuM AmaMtraNa AvyuM. roja babbe kalAkanA pravacane goThavAtAM gayAM ane mahAvIra jayaMti AvatAM te vhela nAne paDavAthI ekane badale babbe pravacane goThavAyAM. vIranI vANI laMDana sudhI pahoMcI ane tyAMnI aMgreja prajA vadhu jANavA Atura banI. hindudharma ane jainadharma upara paNa vivecana thayuM. kaeNprIja yunivarsiTImAM hAravInanA pautra sAthe jJAnagoSThI thatAM ahiMsA ane karuNAnA siddhAMtonI jhINavaTathI vicAraNA thatAM prayoga khAtara be varSa mAMsAhArano emaNe tyAga karyo. laMDananI prajAmAM mahAvIranI vANInuM amRtapAna thatAM utsAhanuM mojuM pharI vaLyuM. pravacanamAM pAlitANAnA jirNoddhAra prasaMge pitAnuM sarvasva ApI denAra bhImAzAhanI vAta karI e keTalAyane sparzI gaI. bIje ja divase traNa bhAIo AvyA, kAMIka karavAnI IcchA vyakata karI ane piNe lAkha rUpicA pUjyazrInA caraNomAM dharyA, je temane pAchAM ApatAM laMDanamAM ahiMsaka saMgha sthapAyo. jaina phelozIpa senTaranI sthApanA thaI ane jijJAsu AtmAo mATe jJAna- gaMgAne pravAha satata vahyA kare tenI goThavaNI cAlu thaI. eNnTa5 biljiyama)mAM rahetA bhAIonI pravacananI mAMga vadhatAM pUjyazrI enTaparva padhAryA. hIrAne ghasIne enI aMdaranuM te ja bahAra lAvI zake che te ja mAnavI potAnA AtmAmAM raheluM te ja paNa bahAra lAvI zake che. e viSaya para eka aMgrejImAM ane bIje divase gujarAtIo mATe gujarAtImAM ema be pravacana ApyAM. pUjyazrIe jIvanane navo ja rAha batAvyo. tyAMthI jarmanImAM myunica gayA. tyAM kumArI hAIDIe parisaMvAda goThavyo hato te pUro karI bIje divase pUjyazrIe pepane maLavAnuM AmaMtraNa svIkAryuM hatuM, eTale ITalI rAma) AvyA. pipa sAthe paNa maitrIbharyA vAtAvaraNamAM vizvazAMti tarapha parasparanI samajaNathI AgaLa vadhavA zubhecchA vyakata karI. . . - videza pravAsa pUrNa karI pUjyazrI citrabhAnu muMbaI padhAryA tyAre emanA mukha para eka dhyeya pUrNa karyAno saMtoSa hato ane manamAM kahevAtI anAryabhUmimAM sAcA AryonAM darzana karyAne AnaMda hato. ' zAntilAla jhATakiyA. caMdraavataraNa ane havAI pravAsa aMge munizrI nagarAjajInAM maMtavya aNuvratA AMdolanane lIdhe AcArya zrI tulasI ane jaina zvetAMbara terApaMthI munio saMpradAya bahAra dhyAna kheMcI zakayA che. temAM munizrI nagarAjajI aNuvrata-parAmarzaka tarIke prasiddhi pAmelA che. emanI dilahI taraphanI padayAtrAmAM gaye aThavADiye amadAvAdamAM temane mukAma thayo hate. aNuvrata vizenA emanA vicAre jAhera che. paraMtu hAla jaina sAdhusamAjamAM be prazna upara vivAda jAgelo jovA maLe che. caMdra upara mAnavI pahoMcyo te ane vizvadharma pariSadamAM hAjarI ApavA plenamAM UDIne munizrI citrabhAnujI jInivA yA . AthI e aMge munizrI nagarAjajInA vicAro jANavAnI IcchA rahe te svAbhAvika che. - tA. 18mI eprilanA roja emanI mulAkAtanI taka maLatAM meM temane prathama rAMdra upara mAnavanA avataraNanA muddAnI pRcchA karI. jaina sthAnakavAsI samAjamAM ane khAsa karIne tenA sAdhusaMpradAyamAM munizrI amaracaMdajIe rAMdra uparanI mAnavInI siddhine svIkAravI joIe tema jaNAvavAthI khaLabhaLATa pedA thayo che. dharmavirodhI vicAra darzAvavAthI temane zramaNasaMghamAMthI bahAra kema na mUkavA tevA AMdelane AkAra lIdhuM che. munizrIe pite sAdhusaMghamAMthI chUTA thavAnI mAgaNI karatuM rAjInAmuM mekalI ApyuM che. . munizrI. nagarAjajI A hakIkata jANatA hatA. temaNe jaNAvyuM ke je pratyakSa hakIkata che teno InakAra karI zakAya nahIM. mahAvIranI AgamavANIthI te virodhI banAva hoya te sAce mArga te e che ke AgamavANI vize punavicAraNA karavI joIe. paraMtu e vANI kheATI na hoI zake tema svIkArI laIne cAMdra upara mAnavanuM avataraNa je eka vaijJAnika siddhi che tene InakAra karavAthI AgamavANInI satyatA puravAra thatI nathI. ene badale AgamavANInA vidhAna bAbata navesarathI mUlyAMkana karavAnI tatparatA batAvavI joIe. munizIe jaNAvyuM ke mahAvIranI vANI emanA vakhatamAM graMthastha karavAmAM AvI che. AmAM be anumAna thaI zake. AgamavANI tarIke oLakhAtI badhI hakIkata temane nAme caDhI hoya te paNa te temanI potAnI na hoya. e racanAo pAchaLathI bIjAM AcAryoe umerI hoya ane tenuM kartavya mahAvIrane nAme caDAvyuM hoya agara te vANI mahAvIranI petAnI hoya. jo emanI hoya to e bhUgoLakhagoLa aMgenI mAnyatA sAcI nathI tema svIkAravAnI taiyArI rAkhavI joIe. jaina dharma mahAvIrane sarvajJa kahe che, te dAve emane rAkhavI joIe. jana dhara peAtAne nathI paNa bIjA AcAryoe temanA aMge karele dAve che, che, je dAvo karanAra AcAryonI sarvajJatAnA abhiprAyanI kaTI kare che agara temanA jJAnanI parisImAne khyAla Ape che. e je hoya che, paraMtu je pratyakSa sAbita thayuM che tene InakAra karavAthI jaina dharma, mahAvIra ke sAdhusamAjanA gauravamAM vadhAre thato nathI. amuka dharmanI mAnyatA vijJAnanI celenjane lIdhe khoTI TharatI hoya hoya to tene svIkAra karavo joIe. sAMpradAyikatAne vaza thaI vaLagI rahevuM na joIe. jaina sAdhue vAhanane upayoga karatA nathI ane pagapALA pravAsa kare che. mAMdagImAM paNa te vAhanane niSedha mAne che. Apadharma tarIke mANase DoLImAM temane eka sthaLethI bIjA sthaLe laI jAya teTalI chUTa svIkAre che. AthI plenamAM besI munizrI citrabhAnujI jInivA gayA che. te prasaMga jaina sAdhusamAja mATe navo ane khaLabhaLATa macAvanAra kahI zakAya. emaNe pote jamAnA pramANe amuka AcAramAM pheraphAra thavo joIe tema potAnA pagalAnA TekAmAM jaNAvyuM che. jaina dharme je bIjA dharmo samakSa potAnI rajUAta karavI hoya te paradezamAM bharAtI sabhAomAM bhAga levA javuM joIe. e ja rIte paradezamAM jaina dharmanA pracAra karavA mATe pagapALA pravAsanuM baMdhana cheDavuM joIe. munizrI nagarAjajIe te aMge jaNAvyuM ke vAhanane bilakula upayoga na thaI zake tevA ekAMgI AcAra dharmane abhipreta nathI. Aje nadIo upara pula baMdhAI gayA che eTale pagapALA dezamAM pravAsa karanArane hoDIne upayoga karavAnI jarUra na rahe. amuka sthaLe thaDe pravAsa lAMbe thAya eTaluM ja. paraMtu mahAvIranA jamAnAmAM pula na hatA ane meTI nadIo oLaMgI eka pradezamAMthI bIjA pradezamAM javuM hoya te vahANane upayoga karyA vinA na cAle. je tene niSedha karyo hota te eka pradezamAMthI bIjA pradezamAM jevuM muzkela banyuM hota ane sthAnika sAdhuonA jJAnane maryAdita ja lAbha jainane maLyo hota. esthiti dharmanA lokonA hitamAM na jagaNAta. mahAvIre nadI pAra karavA mATe heDIne upayoga karavAne sAdhuone mATe niSedha mAnya nahote. Ama dezanA pravAsa mATe mahAvIre nadI pAra karavAnA vAhanane svIkAra karyo hoya te AjanA jagatamAM paradeza pravAsa mATe plenanA vAhanane upayoga karavo paDe che te zramaNaAcArane rArAMgatA nathI tema na gaNavuM joIe. AmAM je muddo rahelI che te e ke AvA pravAsa aMge e hetune vadhumAM vadhu koNa pAra pADe te daSTie nirNaya thavo joIe. (tA. 26-4-70 nA 'nirIkSakamAMthI) Izvara peTalIkara
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-5-1970 prabuddha jIvana - 17 , - prabuddha jIvana"nI patracaryA - (tA. 1-4-70nA "prabuddha jIvanamAM "vinobAjI mane ghaNI vAra samajAtA nathI" e mathALA nIce pragaTa thayelI mArI noMdhamAM vinobAjInA keTalAMka maMtavya ane valaNe viSe AlocanA karavAmAM AvI hatI. tenA pratyAghAta rUpe be patro - eka gAMdhIjInA pautra zrI kAMtilAla gAMdhIne ane bIjo muMbaInA jANItA sarvodaya karyakartA bhAI kAntilAla verAne - prApta thayA che. A be patro anukrame nIce ApavAmAM Ave che. ahiM e spaSTa karavAnI jarUra che ke, upara jaNAvela mArI nedhamAM je vicAro pragaTa karavAmAMAvelA hatA te mAtra mArA naheAtA paNa te vicAro vinobAjInA vicArakSetre mArI jevA aneka sahayAtrIonA dilamAM UThatA tarkavitarkone pratidhvanita karatA hatA. A bAbatamAM huM sAce chuM ane vinebAjI kheTA che evuM kazuM puravAra karavAne nahi paNa vinebAjInA vicAravalaNa vize vadhAre spaSTatA thAya e AzayathI e vicAre 2jU karavAmAM AvyA hatA. A paristhitimAM A patronA javAba rUpe kaMI ne kaMI lakhIne A carcA huM laMbAvuM tenA badale mArA lakhANanA anusaMdhAnamAM A patromAM rajU karavAmAM AvelA muddAone ApaNe badhA vadhAre UMDANathI vicAra karIe ane dareka pitAne mATe samyaka niSkarSa tArave e mane vadhAre zreyaskara lAge che. paramAnaMda) muMbaI, tA. 8-4-70 zrI kAntilAla gAMdhIne patra mu. zrI. paramAnaMdabhAI, tA. 1-4-70nA 'prabuddha jIvana'mAM 'vine bIjI ghaNIvAra mane samajAtA nathI.' e mathALA heThaLanI tamArI prakIrNa noMdha vAMcI, ane vicArakone UMDANathI carcA karavAne tamAre Azaya jANI A lakhuM chuM. uparanA vAMcana sAthe sAthe ja "na vahe kAmaye rAjyama' paNa vAMcyuM. mane lAge che ke pU. bApujI ke pU. vinobAjI pratye atyaMta zraddhA - bhakitathI jonArAomAM petAne lAge te emanA vicAronI virUddha hoya te paNa kahevAnI hiMmata dekhAtI nathI. AvI bhIrUtAne ekara mUkIne tame noMdha lakhI tethI ja huM paNa A patra lakhavA prerAyo. ' - tame kaho cho tema zAsanamukata samAjaracanAnI zakyatA mAtra kalpavI ja rahI. sAmyavAdanuM dhyeya paNa e ja che ne? . bApue svargastha nAmadAra AgAkhAnane kaheluM mane yAda che ke zAsana pRthvI uparathI kadIye naSTa thavAnuM haze te te hisAthI te bhAgye ja thaze. mArI yAda pramANe 1947 nA chellA bhAgamAM dilhImAM ja AgAkhAnane mulAkAta ApatAM AvuM kaheluM. na tvahiM kAmaye rAjayama" mAM pU. vinobAjI kahe che tema emane prayatna "svarAjaya' eTale dareka vyakitanI sattA sthApavAne che. bIjA upara sattA calAvavAnI eTale rAjya karavAnI jarUra eTalA mATe UbhI thatI hoya che ke vyakita potAnA svAtaMtryane upayoga bIjAnA svAtaMtryane bhege karavA jatI hoya che. sau bIjAno vicAra karIne pitA upara pitAnI sattA calAve, eTale ke pUrNa rUpe AtmasaMyamI thAya tyAre ja rAjasattA naSTa thAya. A eka Adarza tarIke ja rahI zake che A pRthvI upara evuM svarga UtaravuM e zakaya ja nathI dekhAtuM. A eTale Adarzone vyavahAramAM utAravA jatAM bAMdhachoDa vinA jIvana nathI. paNa e bAMdha - choDanuM du:kha - asaMtoSa, manamAM rahe to mANasa evI paristhiti pharIvAra - sarajAya enI cIvaTa rAkhate thaI jAya ane krame krame ene evI bAMdhachoDa karavAnA prasaMge ochA thatA jAya; e Adarzo tarapha AgaLa vadhato jAya. ethI ja te kahevAya che ke e rAjaya ja sAruM je ochAmAM ochuM rAjaya kare. (That Government is best that governs the least) mArI samaja pramANe sarvodayavAda ne sAmyavAdanuM aMtima lakSya eka ja che. ene pahoMcavAnA be dhArI rastA judA che. pU. bApune AkhuM jIvana - prAga A bannene mAnava-sukha mATe samanvaya karavAnuM ja hatuM. bIjI rIte mUkIe to kahI zakAya ke comera cAlatI hiMsA vacce ahisA keTalI hada sudhI kAmayAba thaI zake te emaNe dekhADayuM. ' nehAMkita, kAtilAla gAMdhInA praNAma zrI kAntilAla vorAne patra muMbaI, tA. 30-4-70 mu. zrI paramAnaMdabhAI, - thoDA divasa pahelAM mArA eka mitre tA. 1-4-70 nuM prabuddha jIvana' temAMnI ApanI prakIrNa noMdha "vinobAjI ghaNI vAra mane samajAtA nathI" e tarapha dhyAna kheMcatA ApyuM. Ama te ApaNe nikaTanA paricayamAM hovAthI, rUbarUmAM paNa carcA karI zakyA hatA, paraMtu Ape A aMgenA cintanamAM vAMcaka paNa sahabhAgI bane, e daSTithI ene 'prabaddha jIvana mAM sthAna ApyuM che. enI spaSTatA thAya, vadhAre UMDANathI - jhINavaTathI carcA thAya evI apekSA rAkhI che te e ja daSTithI huM paNa mArA vicAre ane jANakArI namratApUrvaka prabuddha jIvanamAM prasiddhi arthe mokaluM chuM. Ape lakhyuM che ke, "vinobAjInA khyAlo - dA. ta. gAMdhIjIe rAjakIya kSetre je kAMI karyuM te lokanIti che ane AjanA dhArAsabhya je kAMi kare che te rAjanIti che- A bheda mane samajAto nathI." Apa e te jANatA hazo ke duniyAbharamAM lokazAhI Democracy nI vyAkhyA ja e karavAmAM AvI che ke, It should be of the people, by the people & for the people. Aje ApaNe tyAM cAlatI lekazAhI, phakata for the people sivAya, of the people ke by the people che evuM koI kahI zake tema che ke? ane je lokonI ane loko dvArA cAlatI lokazAhI hoya te 22 varSa pachI paNa dezanI A durdazA - vadhAre ne vadhAre durdazA-pedA thai hota kharI? - gAMdhIjIe paNa AvI lokazAhInI kalpanA nahotI karI. emaNe te eka eka gAmanA loko potAnI buddhi - zakita dvArA vahIvaTa pite calAvI vikendrita lokataMtra dvArA grAma-svarAjya ane te dvArA hiMda svarAjya khaDuM karavAnI kalpanA karI hatI. A te lokazAhI nahIM, phakata korA kAgaLa uparanI zAhI ja rahI gaI che. bIju Ape lakhyuM che ke, "vinobAjI zAsana mukata samAjanI ka95nA opaNI sAme dharatA hoya che. mane AvI samAja racanAnI kadI zakayatA ja dekhAtI nathI. jagaprasiddha kArla mAkarse Socialism nI vyAkhyA karatAM lakhyuM che ke Akhare state will wither away. rAjya vilIna thai jaze ane e kalpanAne duniyAbharanA lokoe AvakArI che. bIjo e paNa vicAra svIkAryo che ke, It is the best government who govens the least. vinobAnI gAmasvarAjyanI vyAkhyA che. kapi vinobAnI grAmasvarAjyanI vyAkhyA che kRSimUlaka, grAmaghoga pradhAna, zeSaNamukata ane zAsananirapekSa (zAsana vihIna nahIM) evI ahiMsaka samAjaracanA. zAsana raheze paNa te tenI atyaMta maryAdAmAM. ane zakayatA-azakayatAnI te ApaNe zuM vAta karIe? mAnava
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 prabuddha jIvana tA. 16-5-1970 jAte kadiye kaMi navI vAtane taratamAM zakaya mAnIne svIkArI che? chADI na ja zakAya. ane choDI devAya te pachI samAjanA, dezanA gAMdhIe ahiMsaka svarAjyanI sau prathama vAta karI, tyAre eka ane vizvanA kalyANane koIe vicAra ja karavAno na rahe. paNa vyakitae e mAnI hatI kharI? ane azakayatAne zakayatAmAM satyAgraha vize Ape lakhyuM che ke "satyAgrahano Azaya ke palaTAvI nAkhavAnI tAkAta mahadaaMze mAnavamAtramAM paDelI che pariNAma koI upara dabANa lAvavAmAM Ave evo saMbhava hoya te phakata jarUrata che tene daDhapaNe vikAsa karavAnI-e aMdhArAmAM jatA satyAgraha hiMsaka hovAnuM jaNAvIne vinobA tene vajarya lekhe che. karanAra ane berIsTara thaIne belavA UbhA thatAM jenA paga tharatharatA AvA jhINA vizleSaNanuM pariNAma satyAgrahane nAmazeSa banAvavAmAM ja hatA e gAMdhIjIe, zuM ApaNane siddha nathI karI batAvyuM? Ave ema mane lAge che." vinobAnI te eka bIjI paNa philaakI che, teo kahe che ke huM mAnuM chuM ke satyAgraha e game tema veDaphI devAnuM hathiyAra karavAmAM tame mAtra tamArI karavAmAM tame mAtra tamArI ja koi paNa zubha kArya ja nathI ema gAMdhIjIe bhArapUrvaka kaheluM che, vinobA paNa ema ja mAne che. ane Aje satyAgrahane je durUpayoga thaI rahyo che enAthI zakitane khyAla na kare. eTale ja khyAla karazo to tame bahu ja paNa koI ajANa nathI. vinebAnI jhINavaTabharI sAvadhAnI satyAnAnuM kAma karI zakaze. paNa zubha kAmamAM izvaranI zakita paNa bhaLa grahane nAmazeSa banAvI de che ke je Aje cAlatAM satyAgraha vAnI che ema mAnIne saMkalpa karaze, te tame bahu moTuM kAma karI zakaze. keIe e na bhUlavuM joie ke, There is Kingdom of God. tene nAmazeSa banAvI de che? e to spaSTa samajAya tevuM lAge che. bhASAnA prazna vakhate khuda vinobAe pAMca divasanA upavAsa ghaNA badhA kAme te mANasanA puruSArthanI bAjuda izvara icchAthIja thatAM hoya che. vinebA emanA tamAma kAryone saMbaMdha izvaranI sAthe dvArA satyAgraha karyo che. hAlanA sarva sevA saMdhanA adhyakSa zrI jagannAthane paNa jamInanI bAbate tAmilanADamAM satyAgraha karela joDe che, ane hajI sudhI A kAmamAM janazakita ghaNI ochI che tema ja hamaNAM ja mahArASTranA zrI vasaMtarAva nAragelakara jamInanA lAgI hovA chatAM paNa bhUdAnathI rAjyadAna sudhInA pahelA tabakkAnI prazna sarakAra sAme satyAgraha karIne upavAsa sAthe 7 divasa jelamAM emanI kalpanA te saphaLa thai ja che, ane have bIjA tabakkAmAM jaI AvyA enI jANakArI to kadAca Apane haze ja. A kAryanI puSTi tathA grAmasvarAjanuM nirmANa karavAnuM che. Ape e paNa lakhyuM che ke "vinobAjI kahe che ke Aje Apa lakhe che ke, "vinobA niSpakSa lokazAhIne Adarza avAra rAjakAraNanA divase khatama thayA che, dharmanA divaso vidAya pAmyA navAra raju kare che e mane vadavyAghAta jevuM lAge che." vinobA che ene paNa AjanI vAstavikatA sAthe meLa besato hoya ema AnA javAbamAM kahetA hoya che ke, pakSa eTale ke Party is nathI lAgatuM." vinobAe A paNa ghaNA vakhata pahelAM kaheluM che, only a part of the whole. ApaNuM kAma Part -TukaDAthI jyAre rAjakAraNanI hAlata AjanA karatAM ghaNI sArI hatI. Aje nahIM cAle. badhA pakSanA kula maLIne mAnI laIe ke dezabharamAM rAjakAraNanI je hAlata che e jotAM have to koI paNa ema kahI eka karoDa loko haze to bAkInA pacAsa karoDa loko ke jeo zake tema che ke A rAjakAraNa khuda bacI zake tema nathI ke dezane koI pakSamAM nathI emane zuM ApaNe ema kahI zakIzuM ke teo bacAvI zake tema nathI. kAraNa e che ke eNe pahelethI raste ja, badhA buddhA che? dezano vahIvaTa calAvavAmAM emanuM koI gAMdhIjIe batAvela, tenAthI ulTa lIdho che. dharmane vinobA sAMprasthAna ja nathI? ane Aje te e vadhAremAM vadhAre siddha thaI dAyikatAnA arthamAM kahe che. sAMpradAyiktA ahitAvaha che ane cUkyuM che ke, pArTIvALAoe pitAne ane pArTInA svArtha sAdhavA te A jamAnAmAM cAlI zake nahIM evuM to huM dhAruM chuM ke Apa sivAya bIjuM kazuM ja nathI karyuM. mATe ja niSpakSa (yogya vyakitao paNa mAnatA haze ja. dvArA cAlatI) lekazAhInI Aje to atyaMta AvazayakatA che. ApaNe pratyakSa kArya karatAM kadi kadi mauna vadhAre kAryakSama hovAnI te pArTInI niSphaLatA have anubhavIe chIe, paraMtu vinebAe vinobAnI vAta ApanA khyAlamAM AvatI nathI. paraMtu mane lAge A vAta ghaNA varSo pahelAM kahI mukelI che. che mauna ane prArthanAne paNa mahimA ApaNe tyAM ghaNo manAya che. vizeSamAM Apa lakhe che ke "vinobAjI badhI bAbatamAM manamAM eka jabaradasta zakita che evuM huM mAnuM chuM ke ghaNAoe sarvAnumatithI nirNaya levAnuM sUcave che, je mArI samajaNa mujaba svIkAryuM che. bhAgye ja zakaya bane che." AnA javAbamAM, vinobAjI mAtra - te vinebAjInA AvA keTalAMka khyAlo vAstavikatA sAthe sarvAnumatinI ja vAta nathI karatAM. e te prathama naMbaramAM sarvasaMmattinI visaMvAdI che evuM amane to nathI lAgatuM ane e khyAloe temane vAta kare che eTale ke 100 TakA saMmati. sarvAnumati to bIjA naMba anusaranArAomAM bauddhika vibhrame UbhA karyA hoya che ke temanI ranI vAta che ke jemAM koIkanA matabheda hoya te paNa carcAnA aMte kAryazakitane kuMThita karI hoya evo paNa anubhava mane to nathI thayo. teo temane virodha nahIM Ubhe rAkhatAM, badhAnA mata sAthe saMmata balka ulTa ja anubhava mane to thAya che. thaI jAya. AvuM atyAre ochAmAM ochuM be moTI saMsthAomAM chevaTamAM huM to eTaluM samajuM chuM ke, vinebA ane temanA aneka te saphaLatApUrvaka cAle che. eka to sarvodayanuM AMdolana calAvavAvALI sAthIo je kArya karI rahyA che te eka mAtra samAja, deza ane sarva sevA saMdhanI saMsthA ane bIjI kaversanI saMsthA jemAM hajAro duniyAnI bhalAInA zubha hetuthI, koI paNa jAtanA svArtha vagara loko kAma kare che. pitAnuM jIvana arpaNa karIne, karI rahyA che. Ama chatAM emanuM AnI matalaba ahIM matabhedo ja thatA nathI ema nathI, khulluM AvAhana paNa che ke dezanI bhalAI mATe A karatAM vadhAre keTalIka vakhata te puSkaLa matabhedo UbhA thatA hoya che. Apa kadAca veDachI (gujarAta nA saMmelanamAM AvyA haze te Ape paNa anu kAragata mArga mane koI batAve te huM te svIkAravA bikula taiyAra bhaLyuM haze ke te vakhate cInanA AkramaNa sAme hiMsA . ahiza chuM. mArI rIte ja thAya e mArI koI Agraha nathI. mane dezanI aMge keTalA tIvra matabheda UbhA thayA hatA? paNa huM mAnuM chuM ke bhalAI ja joIe che, te bIjo koI mArga jyAM sudhI ApaNane jyAM niSThA zuddha hoya che ane jayAM aMgata svArthanI vAta nathI ke bIjA koIne na sUjhato hoya tyAM sudhI emAM zraddhA rAkhIne, hotI tyAM matabheda thavA chatAM virodha nathI thato eTale tyAM sarvAnumati sAdhI zakAya che. to A paNa eka sAcA ane hitAvaha raste khaDe he jAva aura cala paDo' e ja mArga mane te ApaNe mATe javAno prayoga che. azakya mAnIne ene puruSArtha ja karavAnuM, hitAvaha lAge che. ATalI saphaLatA te jyAre maLI ja che, tyAre mAMDIvALavuM buddhi- maNibhuvana, gamya gaNAze ke? rasto jo sAco hoya to kaThaNa hovA chatAM ene gAmadevI, muMbaI-7. li: Apano kAntilAla verA
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-5-1970 - prabuddha jIvana - - - - zeTha kasturabhAI lAlabhAI: paricayapUravaNI - tarIke padhAryA upasthita thayA hatA ane padmabhUSaNa eSTivarya zrImAna kasturabhAI lAlabhAIe potAnA yazasvI jIvananAM 75 varSa pUrAM karyo te nimitte akhila bhAratIya jaina zvetAMbara mUrtipUjaka saMgha taraphathI temanI dIdAlIna anekavidha sevAo pratye kRtajJatA darzAvavAnA hetuthI amadAvAda khAte tA. 10 mI me, ravivAranA roja temane bahumAnasUcaka amRtotsava javAmAM Avyo hato. A prasaMge zeThazrI brijamehana bIralA pramukhasthAne bIrAjyA hatA ane gujarAtanA rAjyapAla zrImannArAyaNa atithivizeSa tarIke padhAryA hatA. A avasara upara jaine tema ja jainetare ghaNI meTI saMkhyAmAM upasthita thayA hatA.' zeTha kasturabhAInA vyakitatvanI asAdhAraNa pratibhAne ane kAryasiddhiono prabuddha jIvananA vAcakane pUro paricaya thAya e hetu thI prabuddha-jIvananA AgaLanA ane A aMkamAM maLIne be hatA dvArA aMgata jAta mAhitI meLavIne taiyAra karavAmAM Avela zrI ratilAla dIpacaMda desAIne lekha je kumAramAM pragaTa thaI cUkyuM che te ApavAmAM Avyo che. tenI puravaNI tarIke A noMdha lakhuM chuM. amadAvAdamAM zeThasAhebanI eka lAMbI ujajavaLa paraMparA cAlatI AvI che. jema ke zAtidAsa zeTha, premAbhAI zeTha, hemAbhAI zeTha, manasukhabhAI zeTha, lAlabhAI zeTha, jamanAdAsabhAI zeTha. te paraMparAnA kadAca chellA sauthI vadhAre tejasvI pratinidhi zeTha kasturabhAI che. teo lagabhaga janmakALathI ja "zeThasAhebanA saMbodhanathI saMbedhAtA rahyA che. temaNe audyogika kSetre bhAre nAmanA meLavI che e suvidita che. jaina samAjamAM temane saMbaMdha mukhyatve karIne jaina zvetAMbara mUrtipUjaka saMgha sAthe rahyo che ane e saMghanI temaNe anekavidha sevA karI che. zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhInA teo varSothI mukhya vahIvaTadAra pratinidhi che ane e adhikAra upara rahIne temaNe e vahIvaTane khUba, cembe ane vyavasthita banAvyuM che. jainatIrthonuM samArakAma bhAre kuzaLatApUrvaka karAvyuM che ane Abu tema ja rANakapura tIrthanI adyatana rANaka temanI daSTisaMpannatAne AbhArI che. sAMpradAyika vicAranA kSetre, temanuM valaNa moTA bhAge sthiticustanuM rahyuM che. devadravyano upayoga, balidIkSA, aniyaMtritapaNe apAtI dIkSAo, tIrthone prazna, jainaekatAne prazna vagere aneka bAbatamAM temanuM mAnasa rUDhigrasta hovAnuM mAluma paDayuM che. jaina zve. mU. samAjamAM temanuM sthAna varSothI eka agragaNya ajoDa netAnuM rahyuM che ane te nAte tIrthonI bAbatamAM jaina ve. mU. samAjane kAnUnI laData ane korTonA cUkAdAnA pariNAme maLelA hakko aMge paraspara ekatA sadhAya e hetuthI, jarA paNa chUTachATa svIkAravAne temaNe bhAgye ja taiyArI dAkhavI che. bhUtakALamAM amadAvAdanA jaina mU. saMgha dvArA karavAmAM Avela saMghabahiSkAranA kissAmAM temaNe agra bhAga bhajavyo che athavA te temanuM hArdika samarthana rahyuM che. A badhAmAMthI judI tarI AvatI temanA jIvana daramiyAna be ghaTanAo banyAnuM yAda Ave che. pahelI ghaTanA e che ke keTalIka varSa pahelAM muMbaI jaina yuvaka saMghanA nimaMtraNane mAna ApIne zeThasAheba saMghanA kAryAlayamAM padhArelA ane te prasaMge temaNe karelA vivecana daramiyAna harijane jaina maMdiramAM praveza karavA mAgatA hoya te tema karavAnI temane pUrI chUTa hovI joIe ane temAM koIe kazI paNa aTakAyata karavI na joIe evI matalabanI temaNe hiMmatabharI jAherAta karelI ane te sAme muMbaI samAcAramAM zrI. vijya rAmacaMdrasUrie lAMbA samaya sudhI jhuMbeza calAvelI. AvI ja bIjI ghaTanA, temaNe keTalAka samaya pahelAM jaina Tve. samAjanuM amadAvAda khAte saMmelana belAveluM ane AjanA jaina zve. mU. sAdhuomAM pravezela zithila AcArane saDo dUra karavA mATe eka saMghasamiti nImavAmAM AvelI tene lagatI che. A saMghasamitie keTalAka samaya kAma karyuM ane sAdhuonA zithilAcAranA aneka kissAo ekaThA karelA. Ama chatAM A samiti eka paNa sAdhu aMge sakriya pagaluM bharI zakI nahi ane thoDA samaya bAda A saMghasamiti ema ja visajita karavAmAM AvelI. samAjamAM evI keTalIka AgevAna vyakitao hoya che ke jenI AsapAsa aneka pravRttio vIMTaLAyelI hoya che ane te pravRttiothI alaga rIte tame temane vicAra ja karI zakatA nathI. Ama hovAthI te vyakitao vyakita rahetI nathI paNa eka saMsthA banI jAya che. A rIte zeTha kasturabhAI eka vyakita nathI paNa eka sAMsthA che e rIte temane oLakhAvavA vadhAre ucita lekhAze. temanI sAthe mane varSo jUne saMparka che, ema chatAM A saMparka koI gADhatAsUcaka che ema koIe mAnavAnI jarUra nathI. mULa to mArA pitAzrIne emanA pitAzrI sAthe saMbaMdha ane tenA anusaMdhAnamAM temanI sAthe saMbaMdha. zeTha kasturabhAInuM vyakitatva ja evuM che ke bahu ochI vyakitao temanI sAthe gADha saMbaMdha hovAno dAvo karI zake. tame emane maLo; tamArI sAthe vAto kare; ema chatAM tamArAthI teo sAva nirALA che ema lAge. koI sAmAnya mANasa temane maLavA jAya che te himagirinA uttuMga zikhara sAme UbhA che evuM attara ane AtmAne anubhave. temanI sAthe khullA dilathI vAta karavAnuM sadbhAgya bahu ochA lokone sAMpaDyuM haze. temanA vartAvamAM aupacArika saujanya te hoya ja, paNa umaLakAne javalle ja anubhava thAya. gUDhatA temanI prakRtinI viziSTa khAsiyata che. temanA dilamAM zuM cAle che te tame bhAgye ja kahI zako. jarUra karatAM eka paNa zabada vadhAre vApare nahi. tamArA koI kArya vize stuti ke anumodanane udgAra tamane bhAgye ja sAMbhaLavA maLe. jANeke temanA evA udgArane tame kAMI lAbha UThAvI nahi lyone evI graMthi temane pIDatI hoya ema ApaNane lAge. temane patra lakhe te javAbamAM bhAgye ja be vAkayathI trIjuM vAkaya tamane sAMpaDe. dilanA teo udAra haze, paNa zabdonA teo ati karaphasarIyA che e vize be mata hovA saMbhava nathI.. temane viziSTa guNa temanI zIlasaMpannatA che. temane vyavasAyavahIvaTa asAdhAraNa cekhe hovAnuM lekhAya che. temane koI paNa bAbata aMge anukULa banAvavA bahu muzkela, paNa eka vAra jo temaNe anukULatA dAkhavI te te bAbatamAM tame temanA upara pUro vizvAsa rAkhI zako. temanA samagra vyakitatvane vicAra karatAM teo jo sAMpradAyika saMkIrNatAthI para hota to jaina samAjane teo vicAranA kSetramAM khuba AgaLa laI jaI zakyA hota, jaina tIrthonA praznanA kayArano ukela AvI zakyo hota ane Aje je sauthI vadhAre apekSita che te jaina samAjanI ekatA sAdhavAmAM temane ghaNo moTo phALo heta. - jaina samAjanA jAhera jIvanamAM temanuM agrasthAna che. mAruM jIvana paNa jaina samAjanA jAhera jIvana sAthe varSothI joDAyeluM che. keTalIka bAbatomAM temanI sAthe sIdhI yA ADakatarI rIte mAre athaDAvAnuM banyuM che. keTalIka bAbatamAM amArA matabhedo cAlu che. Ama chatAM temanA vyakitatvanI mahattA vize huM pUrI prabhAvita chuM ane tethI temanA 75 varSa pUrAM thavAnA prasaMge jaina tema ja jainatara samAja temanuM bahumAna karI rahela che ane temanA saphaLa jIvanakArya viSe kRtajJatA dAkhavI rahela che tyAre, te mahattAnI yogya kadara karavAmAM huM mauna dhAraNa karI zakuM nahi. Aje temane 75 varSa thayAM che. ema chatAM teo pUrI zArIrika tema mAnasika tAkAta dharAve che ane haju paNa temane hAthe aneka sevAnI zakayatA che. temanI A kAryakSamatA jaLavAI rahe ane temanuM avazeSa jIvana samAjazroyanI sAdhanAmAM vyatIta thAya evI mArI zubhecchA tema ja prArthanA che. paramAnaMda
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana tA. 16-5-1970 zeTha kasturabhAI lAlabhAI - ke, '' ' (gatAMkathI cAlu) , lAvavA hiMda sarakAre mekavelA pratinidhimaMDaLamAM emaNe nirNAyaka - udyoga ane vyavahAru arthazAstranI nipuNatAne lIdhe bIjI kAmagIrI bajAvIne samAdhAna karAvyuM hatuM. 1946mAM kApaDa-udyogane - mile, vImA kaMpanIo, benko, vIjaLI Adi saMkhyAbaMdha kaMpanIonA lagatI yaMtrasAmagrI taiyAra karI zakAya evAM jaMgI yaMtra meLavavAnI DIrekaTarI tairIke emanI varaNI karavA uparAMta emane rASTrIya kAmenI paNa vATAghATo karavA bhArata sarakAre laMDana mekalAlA pratinidhimaMDaLamAM ke javAbadArI soMpAtI gaI, ane teo e kAmane khaMta, niSThA ane paNa te hatA ane e vATaghATe saphaLa banAvavAmAM paNa emane abhyAsazIlatAthI sAMgopAMga pUrI karatA rahyA. pariNAme rASTranI eka phALo bahu mahatvane hatA. I. sa. 1948mAM pUrva AphrikA ane viziSTa vyakita tarIkenI emanI khyAti, krame krame vadhatI gaI. emanA sudAnanA rUnI traNa lAkha gAMsaDIene (aMdAje vIseka karoDa rUpiyAne) kuTuMbanI nAmanA eka rAjamAnya ane prajAmAnya khAnadAna tarIke te sedo aneka AMTIghUMTIemAMthI phakata eka-be divasamAM ja pAra hatI ja, emAM nAnI umare ja meTI javAbadArIvALa vahIvaTa pADavAmAM zrI kastUrabhAIe je gaNatarI ane kunehathI kAma lIdhuM ke saMbhALavAnuM. mAthe AvyuM ane sAthesAthe meTA nAmAMkita AgevAnone te te yAdagAra ane abhinaMdanIya banI rahe evuM che. ane 1948mAM paricaya thatuM gayuM. Ama, eka javAbadAra jAhera kAryakara tarIke karAMcInI kheTa pUre evuM baMdara hiMdamAM UbhuM karavA mATe racAyelI ane Tharela, zANA tathA lokonI musIbatonA sAthI mahAjana kaMDalA porTa DevelapamenTa kamiTInA ceramena tarIkenI emanI kAmagIrI tarIke emane vikAsa thate gaye. : " emanI dIrdhadaSTinI ujajavaLa sAkSI pUre che. y: tex! I. sa. 1918mAM gujarAtamAM duSkALa paDaye. gAMdhIjInI 1948mAM hiMda sarakAre pitAnAM judAM judAM khAtAMonI fpreraNAthI saradAra vallabhabhAI paTela vageree rAhatakArya zarU karyuM. tapAsa karIne karakasaranAM pagalAM sUcavavA nImelA kamizananA adhyakSakasturabhAI enA maMtrI banyA. zeTha aMbAlAla sArAbhAI ane zrI 'pada zrI. kasatUrabhAIne ApyuM hatuM. kAma jaMgI hatuM ane savA varSa karatUraMbhAIe tyAre gheraghera pharIne paNA traNa lAkha rUpiyA jevuM sudhI khUba. jahemata laIne teoe ahevAla taiyAra karIne sarakArane , mAtabara phaMDa bheguM karyuM. A prasaMgathI gAMdhIjI ane saradArane kastUra- suprata karyo. zeTha du:kha sAthe kahe che ke sarakAre amArI bhalAmaNane bhAInI kAryazakita ane prAmANikatAne khyAla Avyo ane saradAra : bhAgye ja amala karyo. te pachI teoe nakkI karyuM ke bhalAmaNone sAthe te emane mitratA thaI gaI. ' ' amala kAnI khAtarI na hoya evI koI paNa tapAsa-kamiTInA che : : rASTrIya javAbadArIno pahelo prasaMga emane 30 varSanI umare adhyakSa ke sabhya na banavuM. ' , - A. saradArazrIe Agraha karIne emane I. sa. 1923 thI'-26 - I. sa. 1951mAM haidarAbAda, mairAra ne trAvaNakaranA udyogenA ne mATe milonA pratinidhi tarIke dilhInI , vaDI dhArAsabhAmAM dhIrANanI moTI rakamanI tapAsa aMge zrI kastUrabhAInI eka vyakitanI sekelyA, jayAM navAM navAM kAma karavAnI ane rAjadvArI agraNIonA kamiTI racavAmAM AvI hatI, jenI bhalAmaNone sarakAre svIkAra saMparkamAM AvavAnI emane taka maLI. ahIM emaNe sauthI moTuM karyo hate. e ja sAlamAM audyiogika ane khetIvADIne lagatuM je kAma metIlAla neharunI sahAyathI kApaDa upara 3 TakAne kara pratiniMdhimaMDaLa raziyA gayuM hatuM enA mavaDI zrI kastUrabhAI mApha karAvavAnuM karyuM. hatA. I. sa. 1951 thI teo kAunsila opha InDasTrIala rIsarca - e ja bIjo anubhava I. sa. 1927mAM gujarAtanA bhayaM- berDanA kAryavAhaka maMDaLanA sabhya che. mahAjananuM murabbIpaNuM, * kare relasaMkaTa samaye thaze. tArAja thaI gaelAM gAmaDAMne UbhA karavAnuM udyogapatinI jhINavaTa ane sukAnInI dIrdhadaSTi jANe emanI badhI : kama bahu ja moTuM ne muzkela hatuM saradArazrInAM to e vakhate pravRttionA mArgane ajavALatI rahe che. UMdhaArIma harAma banI gayA hatAM. pharI aMbAlAla zeTha tathA zrI - amadAvAdamAM kApaDa-udyoganA saMzodhana mATe sthapAyelI - kastUrabhAIe zrI maMgaLadAsa zeThanI sUcanA mujaba amuka rakama 'aTIrA '(amadAvAda TekasTAIla InDasTrI rIsarca asesiyezana) madada tarIke ane amuka rakama vagara vyAje dhIrANa tarIke ugharAvIne saMsthA e emanI ja AvI dIrdhadaSTi ane vikAsa-premanI ghAtaka - kAma zarU karyuM. AthI jarUrI nANAM maLI gayAM, lokone samayasara che. zrI vikrama sArAbhAInA sAthamAM emaNe sahakArI dhoraNe UbhI rAhata maLI gaI ane baMdobasta evo sAro karyo ke chevaTe nANAM karelI A pragatizIla ane mAtabara saMsthA bhAratabharamAM e dizAmAM dhIranArAone paNa emanAM nANAM pAchAM maLI gayAM. paheluM pagaluM hatuM. : ' I. sa. 1928mAM zrI kastUrabhAI kuTuMba sAthe vilAyata gayA eka udyogapati mUDIne vAparI nAkhavA karatAM jema mUDInuM 'hatA tyAM emane bhArata sarakAra taraphathI tAra maLyuM ke 1929nA rokANa karavAmAM vadhAre mAne e ja rIte zrI kastUrabhAI pitAnA dAnane ''me maMhinAmAM jInIvAmAM maLanArI InTaranezanala lebara konpharansamAM viniyoga kare che ane e mATe zikSaNanuM kSetra uttama gaNe che. emAM bhAratanA pratinidhimaMDaLanA mevaDI tarIke tamAre javAnuM che. teo dhananuM "kharca' nahi paNa "vAvetara" thAya che. zrI rabhAIe " kahe che ke meM eka niyama karyo che ke khurazI mATe kayAre ya prayatna pitAnI tathA potAnA kuTuMbIjanenI vatI zikSaNakSetramAM Azare na karavo, paNa khurazI sAme cAlIne AvatI hoya te enI javAba- eka karoDa rUpiyAnI AvI sakhAvatanuM vAvetara karyuM che ane atyAre " dorInA Inakora paNa na karo. A zarUAta pachI temaNe evI aneka paNa e pravAha cAlu che. e ja rIte meTAM meTAM dAna meLavavAmAM sarakArI ane jAhera javAbadArIo kuneha ane kauzalapUrvaka adA karIne dezanuM gaurava vadhAryuM che. teo I. sa. 1937 thI 49 tathA amadAvAda eNjyukezana sesIeTInI sthApanAmAM zeThazrI 1957 thI 60 sudhI rijharva benka opha InDiyAnA DirekaTara hatA. amRtalAla haragovanadAsa ane sva. gaNeza vAsudeva mAvaLaMkara sAthe vaLI hiMdustAnanA sutarAu kApaDanA udyoganI tapAsa mATe nimA- . emaNe je jahemata uThAvI hatI te asAdhAraNa hatI. ene lIdhe ja elA TekasaTAIla Teripha borDa samakSa emaNe be vAra khUba mAhitI- amadAvAda Aje Adhunika vidyAnI vividha zAkhAonuM kendra pUrNa ane upayogI jubAnI ApI hatI. 1943mAM Ijipziyana banI zakaryuM che. AmAM eNjyukezana sosAyaTI mAraphata apAyelI rUkhI eka lAkha gAMsaDInA sedAmAM je gUMca paDI hatI tene nikAla sahAya uparAMta emaNe ApelI sIdhI sahAyane hisse paNa mahattva che.
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-5-1970 prabuddha jIvana 21 paNa e cAlu vidyAzAkhAo uparAMta amadAvAdanA temaja ke taiyArI vagara emanI sAthe vAta karavA jAo te bhoMThA paDavA jevuM gujarAtanA gaurava rUpa, ane tejasvI dhyeyalakSI vidyArthIone mATe thAya. te vicAra karIne mata bAMdhe che, eTale ene pheravavAnuM bahu AzIrvAdarUpa InDiyana InsTiTyUTa oNva menejamenTa, skUla oNvI muzkela hoya che; ane chatAM vAjabI vAtane svIkAra karavA mATe ArkiTekacara jevI viziSTa zikSaNasaMsthAo sthapAI emAM te zrI teo manane khulluM rAkhe che. kastUrabhAI zeThanI ja lAgavaga, lAgaNI ane sUjhane moTA khAnapAna, UMdha, ArAma ane kAmakAja badhI bAbatomAM teo phALo che. ane vidvAna munizrI puNyavijayajInI preraNAthI ghaDiyALanA kAMTAnI jema niyamita rahe che. ane avyavasthA te emane ane pitAnA ja kuTuMbanI sakhAvatathI sthApeluM 'lAlabhAI sparzatI paNa nathI. A vaye paNa emanA uttama zarIra-svAzya dalapatabhAI bhAratIya saMskRti vidyAmaMdira' te bhAratIya ane mananI tAjagInuM mukhya kAraNa A niyamitatA, vyAyAma ane tema ja prApya vidyAonA deza-videzanA abhyAsIo ne vidrAne mAliza che. karakasarane teo meTa guNa mAne che, ane kharca lekhe mATe eka vidyAtIrtha ja che. zeThazrI dharma, saMskRti ane tattvavidyAo lAgatuM hoya te moTAmAM moTuM kharca karavAmAM paNa khacAtA nathI. pratye ke Adara dharAve che tenI e jIvaMta pratIti che. zikSaNa pratyenI - zrImaMta hovA chatAM sAduM ane zIlasaMpanna emanuM jIvana che, AvI bhakitane kAraNe ja te InDiyana InsTiTayUTa oNva Tekano- ane e ja emanA vyakitatvane unnata ane prabhAvazALI banAve che. lajI' jevI bhAratavyApI saMsthAnuM adhyakSapada zobhAve che. teoe pote ja kahyuM che ke: "cIvaTathI kAma karavAnI Teva, prAmA zrI kastUrabhAI zeThanI jaina saMghanI netAgIrInI vigata paNa NikatA ane saMtoSathI jIvanaghaDatara thAya che. jIvanamAM sAdAI keLavI, evI ja vipula ane gauravabharI che. paNa emAM pahelI vAta e che ke aMgata jarUrato ghaTADI mahenata karIe to AgaLa vadhI zakAya.' teo jaina dharmanA upAsaka gRhasthasaMghanA sukAnI hovA chatAM sAMpradAyika - gujarAta ane bhAratanA A zreSTha mahAjananA amRtamahoabhiniveSathI mukata che. vaLI, emanI vicArapaddhati ane kAryapaddhati na sava prasaMge ApaNe emanuM abhivAdana karIe. sudhArAvAdI che, na rUDhicusta che. jenAthI vyakitanI ane saMgha-samAjanI unnati thAya evA vicAro ane kAryo tarapha ja emanI abhiruci kasturabhAInI kalAprIti rahe che. satata udyoga rata rahetA zrI kastUrabhAImAM pragADha kalAprIti ane I. sa. 1912 sudhI jaina tIrthasthAnane vahIvaTa saMbhALatI UMcAM rasadaSTi hovAno khyAla sahajamAM na Ave. emaNe jyAre UMDI zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhInA pramukha emanA pitAzrI hatA. sUjhabUjha ane jhINavaTabharI daSTithI zatruMjya, Abu, tAraMgA, rANachellAM 44 varSathI e javAbadArI teo khUba zraddhA ane kuneha pura AdinAM prAcIna jaina maMdirone pUrvavata jIrNoddhAra karAvyo pUrvaka saMbhALI rahyA che. zatruMjayatIrthanI yAtrAkara dUra thayo, kaLAnAM tyAre lokone enI jANa thaI. temAM ke zatruMjya paranAM maMdiranI utkRSTa dhAma samAM prAcIna tIrthonA jIrNoddhAro thayA ane keTalAMka jUnAM kAmagIrI para caDAvelA plAsTaranA thatheDA ane khUNekhUNA bharIne maMdira tathA tIrthasthAne surakSita ne suvyavasthita banyAM te emanI ja avicArI rIte khaDakelAM nAnAM maMdira-mUrtio ne rUDhicusta dharmArAhabarInAM suphaLa che. cAryonA virodhavaMToLa sAme paNa aDaga rahIne emaNe e ukheDIne harijanane maMdiramAM Avato na rokavA e matalabano nirNaya, je dUra karAvyAM ane enI sthApatyaracanA asala rUpamAM dIpI UThI e emanI dharmanI samajaNa, samayajJatA ane yogya pagaluM bharavAnI tyAre emanI zuddha kalAprItinI sAcI pratIti thaI. e jIrNoddhAra hiMmatathI prazasti banI rahe evo che. dharmAdA TrasTa eNkaTane sauthI bAbatamAM semapurA zilpIone salAhasUcana ApatA ke paradezI pahelAM emaNe ja AvakAryo hato. jaina saMghanI ekatA ane AcAra musApharone bhAratanI kalAlakSmIne paricaya ApatA ApaNe emane zuddhinI jALavaNI mATe sAta varSa pahelAM emaNe bolAveluM akhila sAMbhaLIe tyAre ja emanI rasadaSTine khayAla Ave. bhAratIya kAmaNa pAsaka zrI saMgha samelana ane e pachI sthApavAmAM AvelI zrI saMgha samiti e jaina paraMparAnA ItihAsamAM ane khI Aje dezakhyAta thaelo emane klAsaMgraha paNa bhAratanI Adhunika ghaTanA che ane e kevaLa emanA eklAnA ja gajAnI vAta che. klA-amitAnA ugamakALe saMgharAelA keTalAka bahumUlya namUnAo ane bAMdhakAma tathA jIrNoddhAra taraphano emane rasa! ene dharAve che. dezanAM sAMskRtika navotthAnakALe baMgALanA TAgora parihobby-pharasadane zekha-nahi paNa jIvanane rasa ja kahevA vAre jyAre haiyela ane kumArasvAmInA saMparkamAM bhAratanI vilIna joIe. A rasa emane evo jIvaMta che ke e mATe teo AhalA thatI jatI kalAlakSmInA avaze saMgharavA mAMDayA tyAre temAM ApaNI dapUrvaka potAnAM tana-mana-dhana arpaNa kare che. dhaMdhukAmAM taiyAra thaeluM paradeza kheMcAtI jatI samRddhinA keTalAka utkRSTa namUnA bacI gayA. zrI hemacaMdrAcArya jJAnamaMdira' AnuM eka udAharaNa che. rANakapura, e rIte vadhate rahele e saMgraha pAchaLanAM varSomAM Arthika muzkeAbu, kuMbhAriyA, tAraMgA ane zatrujya tIrthanA jIrNoddhA joIne lIne kAraNe vecAvA nIkaLe tyAre zrI kasturabhAInA parivAramAMthI te aMtara enA mArgadarzaka pratyenA ahobhAvathI ubharAI jAya. A TAgera kuTuMbamAM paraNelAM zrImatIbahenanA anurodhathI emaNe e viSayanI emanI sUjha ne rasavRtti joIne te ema lAge ke teo kharIdI lIdho. emAM mughala, rAjasthAnI, pahADI ane anya pUrvanA koI mahAna sthapatinA saMskAra dharAve che. kiphAyata bhAve zailInAM lagabhaga 2300 citro uparAMta gaganendranAtha ane sAruM kAma karAvavuM emAM teo sihasta che. ' avanIndranAtha TAgora, naMdalAla bojha, amItakumAra hAladAra, emane sauthI moTo guNa ochAmAM ochuM bolavAmAM ne vadhumAM kSitIndranAtha majhumadAra, surendranAtha gAMgulI AdinI soeka kRtio vadhu kAma karavAmAM che. sAcA kAmathI je kaMI mahattA maLavAnI che. bhAvanI sukumAratA ne abhiniveSamAM ajoDa evAM e citro hoya te bhale maLe, e mATe ADaMbara racavAnI emane bhAre napharata bhAratIya kalAnA nasthAnakALanA bahumUlya dastAveja samAM che. che. emanA hastaka beeka karoDa rUpiyAnAM dAna thayA chatAM emAM Ama lagabhaga aDhI hajAra citra, skeco, vagere uparAMta kAMsya tathA kIrtidAnane bhAgye ja sthAna haze. pASANa mUtio, tibeTanA kApaDa paranA paTa, Adi maLIne 150thI na kadI koI vAtane haThAgraha nahi, ane 'kara bhalA hogA bhalo 200 bIjI kalAkRtio e saMgrahamAM che. e sUtrAnusAra koInuM paNa sAruM karavuM, e tenI badhI pravR ratilAla dIpacaMda desAI ttionuM mULa che. teone maLavuM bahu saheluM che; paNa kAma vagara 'kumAra'mAMthI sAbhAra udadhRta samApta * *
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana ci. anurAdhAnA 'AraMgetrala" prasaMge karavAmAM (amadAvAdanivAsI mitra zrI caMdravadana lazkarI taraphathI amuka prasaMga upara kAkAsAhebe ApelAM pravacanonI nakla maLI. A prasaMga viSe temane pUchAvatAM temaNe jaNAvyuM ke "ci. anurAdhA nAmanI mATe eka 16 varSanI putrI che aneM sAyansanA pahelA varSamAM bhaNe che. A anurAdhAe sAta varSa sudhI zrImatI mRNAlinI bahenanI 'darpaNa' nAmanI - nRtyanuM zikSaNa ApatI - saMsthAmAM bhAratanATyama noM abhyAsa karyo, te abhyAsanI pUrNAhUtinA anusaMdhAnamAM yojavAmAM Avela 'Ara'getrala' eTale ke pote zikhela nRtyakaLAnuM jAheramAM sauprathama pradarzana karavAne lagato samAraMbha gayA jAnyuArI mAsanI trIjI tArIkhe yojavAmAM Avela. A prasaMge pUjaya kAkAsAheba, pUjya ravizaMkara mahArAja upasthita thayA hatA ane ci. bahena anurAdhAne temaNe AzIrvAda ApyA hatA. ane kAkAsAhebe A prasaMge karelA traNa pravacanAnI nakla tamArI jANa mATe mekalI che." temAMnI mahatvano vibhAga nIce ApavAmAM Ave che. paramAnaMda) 22 jIvanamAM kaLAnI paDatI ane caDhatI mAre mATe Ajano divasa anaeN che. uMmare ghaNA lokono murabbI chuM. eTale AzIrvAda ApavAnuM kAma hradayathI karatA Avyo chuM.. e mAre mATe navuM nathI. paNa koI paNa mane pUchI zake ke nRtya aneM nATayaklA sAthe tamAre zuM lAgevaLage? e kaLAno huM vizeSajJa nathI ja. jANakAra hovAno paNa dAvA na karI zakuM. paNa je mANase dezAbhimAnathI kaheA, ke AdhyAtmika dRSTithI kahe, bhAratIya saMskRtinI bhakita karI che ene mATe sAhitya, saMgIta, citrakaLA, nRtyakaLA, ApaNA tahevAro ane rItarivAje sAthe UMDA saMbaMdha hovAnA ja. meM svarAjaya mATe jIvana arpaNa karyu. e sevAmAM ADe Ave evA ghaNA raso meM jatA karyA, paNa mArI svarAjyanI kalpanA kevaLa rAjadrArI na hatI. aMgrejonuM rAjya ahIMthI haTAvavuM e mukhya uddeza kharo. huM haMmezAM kahetA ke amArA dezamAMthI videzIenuM rAya dUra karIe pachI gharanA mAlika tarIke ahIM ame svarga utpanna karIe ke naraka, e amArI munsaphInI vAta, ke svabhAvanI balihArI. paNa gharanA mAlika banIe te ja dharmanI, saMskRtinI ane rASTrIyatAnI sevA karI zakIzuM. te vakhate paNa kahetA, svarAjya nathI tethI ja rASTrIyatAnI vAta karIe chIe. A bahudhI dezamAM rASTrIyatA e ja amArI ekatAnuM mATuM sAdhana che tethI ja, rASTrIyatAnA ATalA amAro Agraha che. nahi te bhAratanI saMskRti, rASTrIyatAnA saMkucita Adarzane koI kALe vaLagIne rahI nathI. bhAratIya saMskRti samasta mAnavatAne ekarUpa mAnatI AvI che, eTaluM ja nahi paNa prANIsRSTi sAthe paNa ekatA anubhavavAnA enA koDa che. have saMskRtinAM je je tatvA mAnavatAne poSaka ane vardhaka hoya te badhAne apanAvavAM e amAro parApUrvathI cAlatA AvelA Adarza che. gAMdhIjIe satyAgraha AzrAmanI sthApanA karI ane emAM brahmacaryanA Agraha, svAda-saMyamanA Agraha, zramajIvanano Agraha, A badhu joIne lokoe mAnI lIdhuM hatuM ke svarAjyane varelA vairAgIonA A eka aDDo che. ame jyAre darabAra gopALadAsane saurASTramAMthI bAlAvI emanA dAMDiyArAsano utsava AzramamAM manAvyo tyAre gujarAtanI prajAne bhAre Azcarya thayuM hatuM. ame te! AzramamAM ApaNI saMskRtinA badhA tahevAro ujavIe, pachI te hiMduonA hoya ke musalamAnAnA, pArasIonA hoya ke IsAIonA. AkAma dvArA ane vidyApITha dvArA paNa ame bhAratIya saMgIta, 10 tA. 16-5-1960 Avela kAkAsAheba kAlelakaranuM pravacana citrakaLA, nATayakaLA, lAkanRtya ane svadezI rAcaracIlAnA puraskAra zarU karyo. enI asara AkhA gujarAta para thaI. amArA ApAsAheba paTavardhana vidyArthIone laIne dAMDiyA rAsa rame. chekarIo garabA gAya aneM nAce, tyAre prathama prathama lokone Azcarya thavuM. pAchaLathI e ja loko kahevA lAgyA ke AzrAma e saMgIta ane saMskRtinA punarujajIvananuM eka samartha kendra che. AkAmanI sAdagI, ADrAmane sAMyama, pavitratAnA Agraha ane AdhyAtmikatAnI upAsanA evA vAtAvaraNamAM svataMtrapaNe badhI zubha kaLAe khIlavA lAgI, ane enI asara gujarAta, saurASTra ane kaccha upara jyAM tyAM dekhAvA lAgI. e ja gAMdhIjInI AzramanI pravRttino huM pratinidhi chuM. eTale bhAI caMdravadana lazkarInuM AmaMtraNa svIkAratA mane jarAye saMkoca na thayA. paNa meM mAnyuM na hatuM ke ci. anurAdhAne AzIrvAda ApavA uparAMta mane ahIM vizeSa belavAnuM haze, ane te paNa jayAM nRtyakaLAnI svAminI ane dakSiNa ane uttaranA samanvaya sAdhatI saMskRti - svAminI mRNAlinIbena preraNAmUrti che tyAM mArA jevAye bAlavAnuM zuM hoya? paNa huM jANuM' chuM ke kaLAdharo ane tadviddo jyAre peAtAnI vidyAnI ane kaLAnI vigatavAra carcA karI karIne thAkI jAya che tyAre mArA jevA sAmAnya mANasanA vicAro, bhale chIcharA hoya, sAMbhaLavAnI IcchA seve ja che, aneM huM paNa mAnuM chuM ke sarvabAjuthI vicAra karanArA sAmAnyajanA pAsethI kokavAra navI daSTi paNa rajU thaI zake che. nRtyakaLAno mAro paricaya cheka nAnapaNathI che. ame belagAma zAhapura taraphanA rahIzo. gAmAMtaka bhUmi, govAnA paDozI e bhUmimAM saMgIta, nRtya ane nATayanI upAsanA parApUrvathI cAlatI AvelI. huM jyAre paraNyo tyAre vedamaMtra bolanAra purohitanI jeTalI AvazyakatA hatI teTalI ja nRtyakaLAonA abhinaya batAvanAra klAvaMtIonI hAjarI paNa Avazyaka manAI hatI, ane amArA e cirasuvAsinI klAvaMtIonA AzIrvAda paNa amane levA paDayA hatA. gAvAnI nRtyakaLAmAM zAsrokata nRtya uparAMta ' kAravA nAca' karIne nRtyakaLAnA eka vibhAga hatA. emAM abhinayanA hAvabhAvanI eTalI badhI kadara hatI ke savecci zAsrIya nRtya sAthe nATayano paNa pUrepUro emAM puraskAra dekhAtA hatA. AgaLa jatA ame navA bhaNelAoe joyuM ke klAvaMtI e zabda vezyAo mATe paNa vaparAya che. nRtyakaLAnuM pradarzana karanAra e bahenonI kaLAnI kadara game teTalI thatI hoya, ziSTa samAjamAM emane jarAye sthAna nathI eTale ame sudhArAvALAoe nAcanI AkhI prathAno jabaradasta virodha zarU karyAM, emAM paNa mArA bhAga ochA na hatA. baTukane janoI ApatI vakhate nAca, lagna vakhate nAca, dareka zubha dhArmika prasaMge nAca, e prathA toDI pADatAM, jUnI peDhInA loko sAthe khUba jhagaDo karavA paDayo hato. te te ThIka paNa amArA dareka maMdira sAthe saMgIta dvArA maMdiranI sevA karanArI sevaka-baheno paNa hatI, emane devadAsI kahetAM. bapore pUjA vakhate e bahenA maMdiranAM pagathiyAMnI pagacaMpI kare ! ane rAtre kIrtana sAthe emanuM saMgIta ane nRtya paNa cAle. maMdira taraphathI emane varSAsana maLe. eTale emanA dhaMdhA peDhI dara peDhIe (vaMzapara parAthI). bIjI bAju, devadAsIone AzrAya ApanArA lokonI sAmAjika pratiSThA kAMIka ochI thatI. chatAM maMdiromAMthI devadAsIone haThAvavAmAM ame hajIye pUratA saphaLa thayA nathI. prathama prathama amArA 'sudhArAnA joze' saMgIta ane nRtyakaLAno ja virodha karyo hato. AgaLa jatAM saMgItanuM ane nRtyakaLAnuM adhyAtma dhyAnamAM AvatA "e baMne kaLAone bacAvavAnI" navA
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-5-1970 prabuddha jIvana 23 - - - - - - - sudhAre ame lokoe calAvyo. emAM ame ThIka ThIka phAvyA. Aje janAnA Adara ane AdhAra para navanirmitI sArA gharanI chokarIo saMgIta ane nRtyamAM ThIka ThIka pravINa thatI jIvana ane saMskAritA khIlavavAnA asaMkhya sAdhana che. e jAya che. ane eka divasa jarUra Avaze jyAre AsAmanI peThe khIlelI saMskRti vyakata karavAnA, sAcavI rAkhavAnA ane AvatI amAre tyAM paNa kahI zakaze ke je chokarIne sitAra vagADatA AvaDatuM peDhIne dIkSA ApavAnAM mukhya sAdhana traNa; sAhitya, saMgIta ane nathI, saMgIta ane nRtyane paricaya nathI ene paraNavAnI muzkelI vividha kaLAo. traNenI potapotAnI lipi hoya che. sAhitya akSara rahevAnI ja. ' lipine Azraya le che, saMgIta saptasvara ane bAvIsa kRtionI A thaI govA ane mahArASTra taraphathI vAta. dakSiNanA badhAM ja madada le che, jayAre sarvazreSTha nRtyakaLA AkhA zarIranA tamAma aMgamaMdiromAM devadAsInI prathA cAlu che. paNa tyAM saMgIta ane nRtya- pratyaMgane upayoga karI jIvanamAM pragaTa thatA badhA bhAvo ane kaLA hInakaLA che ema mAnavA sudhI tyAMnA loko AMdhaLA thayA nathI. rase vyakata kare che. tethI ja badhI kaLAomAM 'sarvAgINa nRtyakaLA' bhAratIya saMskRtimAM vividhakaLAnuM sthAna keTaluM UMcuM che sarvazreSTha gaNelI che. ene suMdara khyAla amane sauthI pahelavahele ApyA silonanA ApaNe nATyakaLAne ugama bharatAcAryathI gaNIe chIe. paNa AnaMdakumArasvAmIe, ane svAmI vivekAnaMdanI briTiza ke amarIza nATayakaLA to ethIye jUnI. vedathI ye pUrvenI e kaLA che. bharatI"ziSyA bhaginI niveditAe. (emanI sAthe klakattAnA ATarsa cAryo, pitAnA jamAnA sudhInA pUrvajoe A kaLAmAM je vikAsa skUlanA prinsipAla e. bI. hevela paNa kharA). karyo hato, tene saMgraha karyo. enI badhI vigatanA lakSaNe bAMdhyA, A pachI te bhAratIya citrakaLA, saMgIta ane nRtyakaLA pAchaLanuM ane e prAcIna daivI kaLAne sthira rUpa ApyuM. tyAra pachI aneka adhyAtma ame samajatA thayA. emanI sAthe jApAnI kaLAnuM rahasya nATayAcAryo thayA, saMgItAcAryo thayA emaNe bharatamuni pAsethI samajatA amane vAra lAgI. jotajotAmAM kavivara zrI ravIndranAtha preraNA meLavI, khUba pragati karI. A thaI ApaNI rUSiparaMparA. ane yogIrAja araviMda ghoSane jamAne beTho. enI asara Aje paNa lokajIvana rUpionI dIkSAnI rAha jovA besI rahetuM nathI. ApaNe ahIM darpaNamAM, AkhA gujarAtamAM, ane Asetu-himAlaya rUpienA ziSyo atyaMta gurubhakitathI mAnI bese che ke sarvajJa gurunI bhAratamAM joIe chIe. enuM ja abhinaMdana karavA Aje ApaNe vighAne have vikAsane avakAza heI ja na zake. rUSimunionuM bhegA thayA chIe. ' ' anukaraNa karavuM ane emanA AzIrvAda meLavavA eTaluM ja ApaNuM kumArasvAmI ane hevelanI prAthamika asara sAthe ame kAma. AvI atibhakitathI ziSya pitapatAnuM 'acaMbAyatana" pazcimanI adhyAtma-vihoNI kaLAne virodha karavA lAgyA. ghaNe chApe che. e Akhe vyApAra jotajotAmAM "ghaDapaNanI upAsanAnuM virodha moTe bhAge AMdhaLo ja hoya che. eTale enuM jora osarI rUpa le che. e vastu kavivara ravIndranAthe pitAnA "acalAyatana' gayA pachI mANasamAM saumyatA AvI jAya che. dareka kaLAmAM je zubha- nATakyAM suMdara rIte samajAvI che. . " tatvo hoya che tenI kadara karyA vagara rahevAnuM nathI ane pachI te huM to mAnuM chuM ke unnatine prAsAda rAjamahela ghaNIvAra jUnI svadezI ane videzIne bheda ocho thaI, kaLA ane vikaLAnA maulika ImArata upara navA navA majalA UbhA kravAmAM ja DahApaNa che. bheda tarapha ja dhyAna kendrita thAya che. saundaryopAsanA nekhI ane jUnuM, kheyeluM pUrNapaNe apanAvyA pachI ja e jUnAmAM parivartana Indriyone chUTo dora ApatI vizrI vilAsitA nAkhI. e vastu karavAno adhikAra ApaNane maLe che. jUnAnuM rahasya eLakhI, samajavA ane samajAvavA ApaNe prerAIe chIe. pUrNapaNe apanAvyA pachI ja, e megyatAne re, navasarjananI hAma bhIDavI joIe. * Ama pravRtta thatA prathama prathama videzInuM chIcharuM anukaraNa karatA bhAratanI kaLA ane pazcimanI kaLA vacce sarakhAmaNI karAya ApaNe zaramAIe chIe. tyAra pachI kaLAnuM rahasya samajyA vagara kaLAne che. kharuM jotAM bhArata sAthe cIna, jApAna vagere eziyAI dezanI nAme vilAsitAnA saratA prayogothI ApaNe akaLAIe chIe, kaLAnuM UMDuM adhyayana thavuM joIe. enI sAthe IrAna, turkastAna ane pachI ApaNe svIkArIe chIe kenavA prayogo karavAno adhikAra" ane Ijipta jevA IslAmI dezanI kaLAmAM paNa pAraMgata thavAnI tyAre ja ApaNane maLe jyAre jUnI kaLAnA ziSTamAnya (Classical) AvazyakatA che. Ama atyAra sudhInI alaga alaga saMskRtinI prakAre AgaLa ApaNe namra thaI emane Adarayukata paricaya keLavIe. kaLAne pI gayA pachI enI meLe AjanA yugane anurUpa evI ahIM darpaNamAM jUnI, ziSTamAnya AcAryopraNIta nRtyakaLAne vigata jAgatika kaLAnI sapha raNA thavAnI navanimitI jUnI mUDI vagara vAra pUrNa paricaya keLavavAne je Agraha che te A ja kAraNe maha thaI zakatI ja nathI, e jeTaluM sAruM che teTaluM ja jUnI mUDI vane che. jUnAnuM rahasya jai jANe, jUnI kaLA pratye ziSyabhAve kevaLa sAcavI rAkhavAthI jIvana kRtArtha thanuM nathI, e paNa sAcuM che. Adarabuddhi jeNe keLavI che ene ja e kaLAne AtmA yathAkALe jIvanane artha ja navasarjana che. e samajI ApaNe ApaNA navA yuganA navA prayogo karavAnI preraNA Ape che. ApaNA dharmo, yugane vaphAdAra rahIe te ja kALa bhagavAnanA tAjAmAM tAja AzIrvAda ApaNuM adhyAtma, ApaNI saMskRti ane ApaNI kaLAonuM uMDuM ApaNane maLavAnA. rahasya oLakhyA pachI ja navasarjanane adhikAra ApaNane prApta jAnyuArI '70, amadAvAda, kAkAsAheba kAlelakara thAya che. A vAtane pUrNapaNe svIkAryA pachI ja huM kahIza ke jUnuM sAcavavAne, jALavavAne, nabhAvavAne, TakAvavAne jamAne have te eka prakAranI AcArajaDatA pUro thayela che. gAMdhIjInI svarAjya sAdhanA pachI je navA yuganuM (DA divasa pahelA bhAI dharmendra zAha taraphathI maLela nIce ApaNe svAgata karavAnA chIe te yuga navasarjanane che. eTale ja patra AjanI sAdhusaMsthAnA vikAsane rUMdhatI AcArajaDatAne te ApaNA krAMtadaza kavie gAyuM hatuM - khyAla ApatI eka ghaTanA rajU kare che. paramAnaMda) - ' te raMga thakI paNa adhika sarasa raMga murabbI zrI paramAnaMdabhAI, thaze satvare mAta !! hara hara che, te prabuddha jIvana' huM rasapUrvaka vAMcuM chuM. enA viSaye ane AmAM 'satvare zabda upara huM khAsa bhAra mUkavA mAguM chuM. zailI para huM sAce ja mugdha chuM. dahADe dahADe mArI phAIla daLadAra 3jAnyuArI 30, amadAvAda, kAkAsAheba kAlelakara thatI jAya che te paNa AvAM suMdara lakhANe pastImAM kADhI nAMkhavAnuM
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ 02 24. prabuddha jIvana, tA. 195-170 mana thatuM nathI. kadika kadika pragaTa thatA aMgrejInA anuvAdo khUba ja paraMtu manamAM AjasudhI eka prazna ghaLAte rahyo: ApaNe suMdara ane vAcanabhAgya hoya che. pratyeka aMkamAM zabda zabda taLAI loka samayane zuM kadI ja nahi pArakhIe? Aje jyAM tyAM sAdhu mahotmAo ane vaDIle haiyAvarALa ekatI najare caDe che ke taLAIne mUkAto hoya evuM satata lAge che. tamArI mahenata ane "AjanA juvAniyAMthI te tebA! tadRna nAstika ja thatAM jAya che. dekharekhanI A rIte pratIti thAya che. mArA jevA sAhityabhUkhyAne samAjamAMthI dharma jevI cIja lepa thatI cAlI che, vigere..." paNa tame parokSa rIte tRpta karo cho te badala Apane anugrahI chuM..vA. hakIkata zuM che? sAcuM doSita koNa che? jema meM uparokata ghaTanA eka samasyA ApanI samakSa namUtApUrvaka rajU karuM chuM. koI joI ane mAruM hRdaya palaTAI gayuM e pramANe mArA sthAne anya koI heya te enuM paNa nizca evuM ja thAya. eTaluM ni:saMdeha che samAdhAna khALI ApavA Apane araja karuM chuM. phakata eTaluM jANa nirvivAda che. vAnI tIvra IcchA che ke saMbaMdhita vimAsaNanI pachavADe mAro pati eka tarapha samAjoddhAranI meTI moTI vAto karavI ane bIjI bhrama te nahotone? bAju(tamArI daSTie) kSullaka, gauNa ane sUkSmAtisUma, bAbatane banyuM evuM ke varSo upara kalakattAnA vasavATa daramiyAna huM paNa vaLagI rahevuM e lagAre hitAvaha che kharuM? tRNane vaLagI eka sAdhu mahArAjanA nikaTanA sAnnidhyamAM AvyuM. nAnI vaye rahI DAMkhaLI choDI devA karatAM huM aMzata: bAMdhachoDa karavAmAM, chUTachATa levAdevAmAM vizeSa mAnuM chuM. tAjetaramAM munizrI citrabhAnue jaina baMdhAyelI AsthA ane dharmanA saMskAre mane avAranavAra satsaMga dharmanA pracArArthe dhAmika pariSadamAM hAjara rahevA ' vimAnadrArA bhaNI preratA. sAdhumahAtmAo pAsethI kaMIka jANavA - pAmavAnI svITajharlenDa javAno nirNaya laIne eka javaMlata udAharaNa pUruM utkaMThA huM sevyA karate. eka dahADe sAdhumahArAjane gaucarI vAravA pADayuM che. emanA A pagalAne huM aMtarathI biradAvuM chuM. ane mAre tyAM laI jatA hatA. emanI Rju vANIthI huM ghaNA ja prabhA- saMbaMdhita ghaTanA meM mArI buddhi anusAra, mArA daSTivita thayA hatA. mane emanA para aMzata: Asakita thayA jevuM lAgatuM. bidunA mAdhyamathI vicArI che. emAM mArI samaja hovAne ke hatuM. vATe jatAM jatAM jekasana lenanA chevADe ame pahoMcyA, tyAM daSTibheda hovAne, uparAMta vicArasaraNI bhinna hovAno pUro saMbhava che. sAmA DhaLAva uparathI eka hIthagADI jhaDapathI dhasI AvI ane ApazrI sAdhumahArAjanA pAtro nIce mukavAnA Agraha vize kaMIka UMdhI vaLI gaI. cAlaka majura nIce gabaDI paDayo. gADImAMne prakAza pADaze evI AzA sevuM. sarasAmAna enI upara chavAI gayo. e sAmAna nIce dabAI gayo. ApanuM svAzya vAMcchate - ene zvAsa rUMdhAvA lAge. e vedanAthI kaNasavA lAgyuM. huM jhaDa5 snehAdhIna, dharmendra zAha bhera deDa ane ene kheMcavA lAgyuM. sAthe sAmAna Amatema * taMtrI nedha karavA lAge tema ja sAdhumahArAja ane anya lokone bUma mAravA lAgyuM ke, "jalida Ave ! Ane kheMcI kADhe! nahi te bicAro AcAranA niyamo sAthe asAdhAraNa saMyogamAM apavAdane avakAza hova ghaTe che A tathya ApaNane maLelI vivekabuddhimAMthI marI jaze!' romerathI mANase doDI AvyA, paNa sAdhumahArAja tyAM sahejapaNe phalita thAya che. bhAI dharmendra zAhe je ghaTanAnuM varNana ne tyAM ja UbhA rahyA. e kahevA lAgyA, 'mArAthI pAtro nIce na karyuM che te ghaTanAmAM UMdhI vaLelI hAthagADInA sAmAna nIce mUkAya.' ame sahu pelA majUrane kADhavAmAM vyasta hatA, tethI emanI dabAI gayelA majurane bacAvavAnA kAmamAM madada karavA mATe prastuta vAta tannaNa te lakSamAM na AvI. paNa pelAne IMspitAla bheLe jaina sAdhue potAnA pAtrA nIce mUkIne doDI javuM joInuM ja hatuM karI dIdhA pachI sAdhumahArAjanI uparyukata vANI mane zULanI peThe ane ema karavAmAM potAnA keI aMcAranuM ullaMdhana thayuM che ema khaTakavA lAgI. temane lAgyuM hoya te te mATe temanA guru pAsethI te aMge prAyazcita huM jaIne emanA gurujIne maLyo. AkhI ghaTanA emane mAgI levuM joItuM hatuM. paNa prastuta kissAmAM jaina muni tema na athati kahI. emaNe sAdhumahArAjanA belane samarthana ApyuM : karatAM UbhA UbhA mAtra joI rahyA ane A temanI niSkriyatAne "zAstromAM niSedha che ke je jagyAe anne vaheravuM tyAM ja pAnuM tenA gurue bacAva karyo. A banne pAchaLa kevaLa AcArajaDatA ane nIce mukavuM, anyatra nahi, mArA ziSya karyuM ane kahyuM e yathAyogya ja vicArajaDatA ja rahelI che ema kahevuM paDe. hatuM." emane uttara sAMbhaLI huM vismayamAM paDa. meM sAmI AvA pratikULa anubhava uparathI sAdhumAtrane ke teo jenA dalIla karI:"e mANasa jIvana-maraNa vacce jholAM khAte" te gurujI. pratinidhi che evA jaina dharmano tyAga karavAnI jarA paNa jarUra nathI. paLepaLano hisAba gaNAte hoya evA TANe, apavAdarUpe, koInI bahuranA vasundharA' e kahevata mujaba bhAIdharmendra zAha jevA sAdhujidagI ugAravA pUratA tamArAthI pAtro nIce na ja mUkAya?" enI apekSA dharAve che tevA aneka sAdhu santA A jagatamAM vicare che. gurujIe kahyuM:"nahi, dharma e dharma. amAre enA niyamonuM custapaNe vaLI jemAM anekAnta vicArane prAdhAnya che tathA maitrI, karaNa, pAlana karavuM rahyuM." muditA ane upekSA e bhAvanI catuSTaya jenA kendramAM che evA jaina e divasathI mAra mArga phaMTAI gayuM. UThatI veLA meM guru- dharmamAM mAnavadharmane agrima sthAna che ja. carcApatramAM dharmaviSayaka devane ATaluM kahyuM: "avinaya lAge te kSamA karaze, gurudeva ! amuka je valaNa rajU karavAmAM AvyuM che, te dharmane lagatI AjasudhI Ape premALa bhAva rAkhyo e mATe anugrahI che. adhUrI samajaNanuM pariNAma che. paNa Aje Apane mArA chellAM vaMdana che. sAthe sAthe ApanA sama A prazna ApaNe carcAe chIe tyAre A patranA anta sta samudAyane paNa. kAlathI huM ahIM nahIM houM. A dharma mAnava bhAgamAM je muni citrabhAnune ullekha karavAmAM AvyuM che temanA dharma bajAvatA mane rokaze evuM lAge che. mATe AjathI ene paNa saMbaMdhamAM varSo pahelAM bhAvanagara khAte banelI eka ghaTanA yAda tyAga karuM chuM. dInadu:khiyAnA AMsu lhAvAM je anya koI Ave che. temane je makAnamAM nivAsa hato te ja makAnamAM rAtrInA dharma mArI najare vasate nathI. sparzagAcara vAstava bhUlI jaDavicAre bhAgamAM nIcethI Aga lAgelI ane uparanA mALamAM sutelA piSavAmAM huM saMmata nathI. huM mArA mArge javA, tamArAthI cha Te thAuM muni citrabhAnune AganI jANa thatAM AgamAM sapaDAyelA cAra chuM. mane daDha AsthA che ke paramakRpALu paramezvaranAM amIbharyA pAMca mANasane jIvanA jokhame bahAra kADhayA bAda ja te rezamarahima manuSyapremanI meM svecchAe upADelI jhuMbezamAM pUrNa chellA bArI vATe deraDA dvArA nIce utarelA. A temanA sAhasabharyA prakAza phelAvaze. mAro mArga ni jhaLAMjhaLAM thaI UThaze." paropakAranI koI rUDhicustae TIkA karI hoya te mane khabara kahevAtAM dharma parathI mane te dahADAthI zraddhA UThI gaI. nathI, paNa bhAvanagaranA jana tema ja anya prajAjane temanA kattAnuM mArAM para A sahuthI meTuM RNa caDayuM. tyAM meM manuSya- A zubha kArya aMge khUba ja prabhAvita banyA hatA, ema mane premanI dIkSA aMgIkAra karI. - jANavA maLyuM hatuM. paramAnaMda mAlika: zrI muMbaI jena yuvaka saMdha: mudraka ane prakAzaka: zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, prakAzanasthaLaH 385, saradAra vI.pI. roDa, muMbaI-4. Te. naM. 350299 mudraNasthAnaH dhI sTeTsa pIpala presa, koTa, muMbaI-1,
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ Regd. No. MH. 117 - vArSika lavAjama rUA. 7 s/23-S'. pUba jaJvana 5 "prabuddha jananuM navasaMskaraNa 14 varSa 32 : aMka 3. muMbai, juna 1, 1970 somavAra paradeza, mATe zIliMga 15 zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra chUTaka nakala 40 pisA , taMtrIH paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA ApaNuM sAdhusaMsthA-1 parivartanane adhikAra 4. sAmAcArImAM pavirtana thatuM ja AvyuM che ane apavAda. AvazyakatA paraMparA UbhI paNa karavAmAM AvI che. eTale sAdhusaMdhanA mukhIyAne . 1. sAdhusaMsthAnI AvazyakatA te rahevAnI ja, kAraNa upAdhithI e adhikAra che je ke teo rAmayAnukULa niyamamAM parivartana nirAkula rahI sevAbhAvI sAmAjika kAryakaronI jarUra samAjane karI zake che. ane karavuM paNa joIe. na karavAthI ulaTA pApamAM rahevAnI ja che. eTale ke kamANInA uddeza vinA kArya karanAra mAtra paDe che e paNa mukhIyAoe samajI levuM jarUrI che. sevAbhAvI vyakitaone saMgha hoya e jarUrI che. parigraha niyamaparirtana jarUrI 5. sAdhu svayaM paisA rAkhe ke nahi e prazna pUrI rIte vicArI 2. jaina sAdhusaMsthAnA dIrdhakALanA ItihAsane AdhAre kahI levAnI jarUra che. bauddhomAM tenI vatI bIjo koI rAkhI zake che zakAya che ke je kaThora niyame sAdhusaMsthAnA che te sAdhusaMdhane mATe anukuLa nathI. virala vyakita mATe ja anukuLa che. eTale ekaladokla eTale jyAre paNa jarUra paDe tyAre te tenI vatI vApare. tenI vetavyakita evA kaThora niyama pALe te tenI IcchAnI vAta gaNavI nanI jo Avaka hoya to te pUrata parigraha tenI pAse rahI zake joIe; paNa sAdhusaMdhanA niyamamAM parivartananI jarUra che. saMghamAM evI chUTa hovI joIe. evA niyamo ja rAkhavA joIe jene saMghane dareka sadasya pALI zake, vIrasaMdha? rahelAIthI pALI zake. niyamone bhaMga calAvI zakAya nahi ema te ja kahI zakAya, je pAlana karavAmAM zakaya evA ja nimayo hoya. 6. sAdhusaMsthAthI judo vIrarasaMgha karavAnI jarUra nathI. sAdhuanyathA niyamapAlanamAM vaMcana ja karavI paDe che, je Aje sahaja saMsthAmAM ja niyamanuM parivartana karavuM jarUrI che. . ' banI gaI che. dalasukha mAlavaNiyA anAvazyaka niyama ApaNuM sAdhusaMsthA-2 . 3. (ka) garama pANI ja levAnI prathA have anAvazyaka che. jyAM naLanuM pANI Ave che tyAM lagabhaga badhe ja temAM kalorina vagere A lekha jaina mUrtipUjaka saMpradAyanA muni zrI citrabhAnu padArthonI meLavaNI thAya che ane vaijJAnikonuM kahevuM che ke temAM nirjIvatA mahArAjanA paradeza - gamananA saMdarbhamAM, 'prabuddha jIvananA saMpAdaka, AvI ja jAya che. eTale garama pANIne ja Agraha nakAme che. te mArA mitra zrI paramAnaMdabhAi kApaDiyAnA nimaMtraNathI (kha) bhikSA mAgavI e paNa vaikalpika hovuM joIe. koIne huM lakhuM chuM, jo ke jarA mevuM te thayuM che. uparAMta lekhanA ghare paNa jamI zake e apavAda svIkAravAnI jarUra che ane viSaya-bhUta zrI citrabhAnu muni mahArAja te paradeza yAtrA pUrI pagAra laI nirvAha karI zake e paNa apavAda jarUrI che. ke karI svadeza AvI paNa gayA che ane emaNe potAnA sAhasanA jeo eka ja jagyAe rahI koIpaNa sevApravRttimAM paDayA hoya bacAvamAM nivedane paNa prariAddha karyA che, jemAMnAM ekAda-be mArA temanA mATe anubhave jaNAvyuM che ke aizika-sAdhunA nimitte taiyAra vAMcavAmAM AvyAM che, prastuta lekha paramAnaMdabhAinI saraLa praznAra thayela-AhAra TALI zakAto nathI. te pachI tenI chUTa ApavI e ja valinA kramamAM lagabhaga meM lakhyuM che.' vaMcanA ochI karavAmAM nimitta banaze. eka prazna A pramANe che : munizrI citrabhAnu mahArAjanA (ga) DilanA je niyame che te muMbaI jevA zaheramAM vasanAra paradeza - gamananA saMdarbhamAM, AjanI jaina sAdhu- saMsthAnA svarUpamAM sAdhu mATe pALI zakAya tevA nathI. eTale pAyakhAnuM vAparavAnI chUTa ApavI ja joIe. i pheraphAra karavo joie ke kema? A praznanA uttaramAM mAre (gha) uparanA niyAmAM sudhArA karavA mATe sarvaprathama e jarUrI kahevuM joie ke vartamAna jaina sAdhu sAdhvI - saMsthAmAM pheraphAranI che ke pAMca mahAvratanI je pratijJA levAya che tenuM pAlana azakaya ja jarUra mane te ghaNA samaya thayAM lAgatI AvI che. be pheraphAra che ema mAnI levuM ane te pratijJAmAM ja sudhAro kare. Ama OVER-DUE che. emane AcAra avazya pheraphAra mAMge che. jo karavAthI jIvanamAMthI ghaNI vaMcanA ochI thaze. A sAdhu - sAdhvI samAjamAM digaMbara saMpradAya AvI jate hoya te (Da) brahamacaryavratanI pratijJA vaikilpika rAkhavI. jenI IcchA e pheraphAra avazya tAtkAlika thavuM joie. mahAvIranA samayamAM, hoya te zakita pramANe le ane jenI IcchA na hoya te na paNa le. ane te bAda, atyAre paNa, A samAja hatA ane che. atyAre (ca) nivAsa mATenA niyame je jUnA che te atyAre cAlI te samAja jena jagatane ane jainetara jagatane yathArtha sevA zakatA ja nathI. to pachI anukULa makAnamAM rahevAnI chUTa jarUrI che... ApI zakatA nathI. pUrve emanAmAM samartha vidrattA hatI. samaya-sAra, : (cha) vihAra mATenA niyamemAM paNa parivartananI jarUra che. bauddha niyamasAra, pravacanasAra, jevuM agra sAhitya teo ApI gayA che. bhikSanI jema koI paNa vAhanane upaga karavAnI chUTa hovI joIe. emanA TIkA - grantha te adbhuta zakitavALA che. zrI amaracaMdra
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ 26 prabhu sUri, padmaprabha maladhArI sUri - emanI TIkAo emanI TIkAnA aMtargata kalazA adbhuta svAdhyAya - zakitavALAM che; atyAre teo emanA AcArathI samAjane sevA ApI zakatA nathI. emanAmAM ajikA - AryAnI saMsthA nahivata che. pariNAme sthAnakavAsI - terApaMthI AryA, ane zvetAMbara - mUrtipUjaka garaNIjIe srIsamAjamAM yatheccha harI-pharI zake che te A samAjamAM hAi zake nahi. emanA AcAra - kaDaka hoya che. paNa emanI nagnatA aicityaviruddha hoya che. mane te muhapattI mADhe bAMdhavI e paNa anucita lAge che. e AcAra-paraMparA pheraphAra mAMge che. mUrtipUjaka sAdhvIjI vyAkhyAna karI zake nahi e vicAra mane bilakula rucatA nathI. tethI te teo bahudhA svAdhyAyathI vaMcita rahe che, jo ke hamaNAM hamaNAM to, emanAmAM vidrattAno viziSTa guNa AvatA jouM chuM. sthAnakavAsI AryAjIomAM paNa bahuzrutapaNuM have praveza karatuM jAya che. A guNaviziSTatAthI teo samAjane upayogI thai zake che. hamaNAM hamaNAM eka judI jAtanA vAdano paricaya mane thAya che. zubhabhAvathI puNyanuM upArjana thatuM haze, paNa tethI mukata dazA AtmAne mADI Ave che-evA upadeza karyAMka karyAMka ApavAmAM Ave che. pariNAma e AvyuM che ke zubhabhAvathI pariNamatI sevAbhAvanA A vadhatAjatA samAjamAM alpa thatI jAya che. temanAmAM AtmAnA meAkSane nAme svArthanA avaguNa praveza karato huM jouM chuM, alabatta, A viSaya philasUphInA che, paNa mane lAge che ke temAM vicArabhinnatA mATe avakAza rahe che. have to jaina sAdhuo ane sAdhvIo paNa paradezagamana karI zake che. jaina AcAranA vicAra A dizAmAM mane saMkucita lAgyA kare che. jainoe evA AcAro ghaDayA ke temane te mATe nizItha sUtra jevuM-vyavahArU sUtra, jevuM - nakArAtmaka sAhitya sarjavuM paDayuM. bhikSuo A na karavuM,te na karavuM vagere A kAraNathI jaina sAdhu - sAdhvI samAja philasUphI - sAyansanI avagAhanAthI vaMcita rahyo che. emanA kevaLa jJAnano khyAla vartamAna ziSTatAthI ghaNA dUra rahyo che. purAtana jaina AcAra - vicAra mathurAnI pelI pAra jaI zakyA nathI. eka kezIkumAranA paricaya apavAdamAM Ave kharo. jaina sAdhu - sAdhvIonAM paryaTanA bahu maryAdita rahyAM che, kAraNa ke temano AcAra tethI viruddha paDayo che. jaina sAdhu - sAdhvIonuM jIvana - lakSya mAtra Atma-meAkSArthI hatuM nahi-hAvuM joIe nahi. navakAra - maMtramAM jene e upAdhyAyanI saMsthAnA svIkAra karyo che. mahAvIranAM paryaTanA te gautama buddhanAM paryaTanAne TapI jAya tevAM hatAM. e paryaTanA prajAnA saMskAronA parivartanalakSI hatAM. emaNe e dezamAM vasatA lokone anArya jIvanathI virakata karI, jaina darzanathI, Arya-saMskAramAM bheLavyAM. jaina sAdhu - sAdhvIoe have e lakSyanA vistAra karavA joIe. atyAre jagatanA prajA-samUho anArya jIvana jIvI rahyA che; hiMsAvAdamAM anurakata rahevA mAMDayA che; vargavigrahamAMthI ja sakala samAja unnata dizAmAM Avaze, bIjI rIte nahi, evA anAryatAvAdI mAkarsavAdanA chaDecAka upadeza apAtA rahyo che; tenA raMga yuvaka - yuvatIvargane lAgata jAya che; zvetavarNI, kRSNavarNI, ghauMvarNI prajAonA saMskArone, temanI samasyAone pRthabhAve vicAravAmAM Ave che tyAre jaina sAdhu - sAdhvIoe bhArata bahAra, A anArya mAnyatAonA ya kiMcit, sAmanA karavA kaTibaddha thavuM joIe. te mATe emaNe jaina AcAranI kaDakAInA paryaTana pUrate tyAga karavA paDe to te mATe temane saMghathI chUTa maLavI joIe. emane nizItha sUtranAM vyavahArasUtranAM vidhAno lAgu pADavAM joIe nahi. bhAratabahAra te bhikSA mATe paryaTana karI zake nahi, temane apitta pANI maLI zake nahi. mAtra emaNe eka bAbata dhyAnamAM rAkhavI joIe. emane AhAra nirAmiSa hovA joIe, jo ke temAM paNa kaMdamULanA AhAra paryaTana - pUratA varjya gaNavA joIe nahi jIvana tA. 1-1-1970 temanA pozAkamAM paNa paryaTanAnA dezanI AbehavA pramANe chUTa-chATa hovI joIe. teo ekala-vihArI paNa hoI zake. yuropa amerikA - eziyAmAM jecyuITa ( Jesuits )nI saMsthA che, te saMsthAe zikSaNa vageremAM samAjanI sArI sevA karI che. tevA sevAbhAva jaina sAdhu-samAja keLavI zake. mAre eka bAbata lakhavI joIe. AvA videzI paryaTanAmAM jainavidyAnAM kendro sthApavAM joIe. jema AryasamAjI, brahmasamAjI, bauddho vageree sthApyAM che tevAM kendro hAvAM joIe. asesanI vAta to e che ke khuda mahAvIra svAmInA jIvanacaritanA viSayamAM, tenI hakIkatone kalpanAyukata jALa - jhAMkharAMthI eTalI badhI kuMThita karI devAmAM AvI che ke tene zuddha karavAnA vIMkhavAnA--vyavasAya haju sudhImAM hAtha para levAmAM Avyo nathI. jaina munirAjo ATaluM samajatA thAya te janatA upara mahAna upakAra thaze. mahAvIranA janmanA vRttAMta, emanA vihAronI vArtAo, emanI tapasyAnA prakAro, khAsa te emanAM paryaTanAnAM gAma - nagaro vage2e paryuSaNa samayaeN, emanA jIvananAM citro batAvavAmAM Ave che te sAthe temane vistArathI samajAvavAmAM Ave to? azvArSe buddhacaritra lakhyuM evuM sAhitya mahAvIranA jIvana viSe ApI na zakAya ? A tamAma siddhie tyAre ja thAya, jyAre jaina sAdhu-samAjanA AcAromAM ane vicAromAM saMgIna pheraphAro thAya. jainadarzanamAM vicAronuM vaividhya jovAmAM Ave che. e vaividhya atyAre navA veza dhAravA mAMDayuM che. upAdAna-nimitta-zubha azubha Asrava, sva-Atma-para-paramANu saMbaMdha vagere. A vaividhya saraLabhAve jovAmAM AvatuM nathI. emAM Intolerance-sasiMha,tAjovAmAM Ave che. A vAta IcchavA joga nathI. matamatAMtarane haMmezAM bhAratamAM yogya sthAna maLatuM rahyuM che. 2 jaina-sAdhu samAjanA AcAra - vicAramAM pheraphAranI AvazyakatA ghaNI che. ahIM te| dizAsUcana karyuM che. A kAma mukhyatve je te saMsthAonuM che, vyakitaonuM nahi. mAro Azaya koI darzana-vAdI sAthe athaDAvAnA nathI. kezavalAla hiMmatarAya kAmadAra, ema. e, ApaNI sAdhusaMsthA aMge ceAAyelA parisaMvAda zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA upakrame 14mI jUna ravivAre savAre 9 vAgye saMghanA kAryAlayamAM ApaNI sAdhusaMsthAnA adyatana svarUpamAM tema ja tenA AcAravyavahAramAM koI pheraphAronI AvazyakatA che ke nahi ane jo hoya to kevA pheraphAro IcchanIya che e viSaya aMge vicAraparAmarza karavA mATe jaina samAjanA vicArakono eka parisaMvAda zrI cImanalAla cakubhAI zAhanA pramukhapaNA nIce yojavAmAM Avyo che. Aje A prazna tarapha khUba carcAI rahyo che te paristhitinA saMdarbhamAM Avo vicAravinimaya . ApaNa sarvane mArgadarzaka banaze evI AzA ane apekSA A parisaMvAda pAchaLa rahela che. to A parisaMvAdamAM bhAga levA emAM rasa dharAvatA bhAIbahenone amAruM hArdika nimaMtraNa che. A parisaMvAda mATe aDhI kalAkanI samayamaryAdA vicAravAmAM AvI che. Ama chatAM A parisaMvAdamAM jaina samAjanA pramukha vicArako mukatabhAve carcA kare evI amArI apekSA hoIne dhArelI samayamaryAdAmAM prastuta carcAvicAraNA pUrI na thAya ane Avazyaka lAge to A carcAsabhA e ja divase sAMje cAra vAgyA upara mulatvI rAkhavAmAM Avaze. maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMgha
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-6-1970 prabuddha jIvana Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 prabuddha jIvana tA. 1-6-1970. prakIrNa noMdha hi dharmateja hatuM tyAM sudhI e dharma lA. paNa sAdhu tapasyA vadhAratAM vadhAratAM "svArthI mokSArthI' thayA ane zrAvako to bicArA anuyAyIo. amuka AcAradharma pALe; zAkAhArane Agraha rAkhe, banI zake teTaluM dAnadharma karI chUTe; ane dharmakAryanA bhAga tarIke sAdhuone pUje, pALe ane emane pitAnI tapazcaryA vadhAravAmAM pretsAhana Ape. jenI tapasyA vadhAre, e vadhAre moTo sAdhu. enAM ja vacana sAMbhaLavA loko doDe, ane sAdhue paNa jANe ke zrAvako to Akhare zrAvako ja rahevAnA, amuka sadAcAra pALe eTale basa, pachI jarUra khUba kamAya ane sukhI rahe. na jaina dharmanuM svarUpa ane rahasya samajavanArA sAdhuonA keTaloka graMthe meM joyA che. teo kahe che ke jaina dharmomAM nyAtajAtane sthAna nathI. vAta sAcI che. paNa teo udAharaNa Ape che badhA sAdhuonA. pachAta komanI koI vyakita paNa jo jaina sAdhu banI jAya che tene loko samAnabhAve pUje. e sAdhu jo jJAna ane tapasyAmAM vadhe to ene guru thatAM muzkelI na Ave, paNa zrAvakoe jaina dharmanI A udAratA pitAnA sAdhulokone ja mubAraka karI. have A sAdhuo paraNe nahi, kamAya nahi, tapasyA vadhAratA jAya, upadeza karatA jAya. emane nyAtajAta sAthe saMbaMdha Ave ja kayAMthI? sAdhuomAM nyAtane uccanIca bheda che ja nahi e kharuM, paNa sAdhunI nyAta zrAvako karatAM UMcI ane tethI sAdhuonA amuka adhikAra lokoe mAnya karavA ja joIe; e jAtane Agraha ane enuM abhimAna sAdhuomAM ochA nathI hota! apUrNa kAkA kAlelakara - ghATakopara khAte zramaNI vidyApIThanuM udghATana zrI bRhada muMbaI vardhamAna sthAnakavAsI jaina mahAsaMghanA upakrame tA. 17-5-70 ravivAranA roja savAranA bhAgamAM ghATakopara khAte AvelA thAnakavAsI upAzrayamAM zrI cImanalAla cakubhAI zAhanA pramukhapaNA nIce javAmAM Avela samAraMbhamAM mahAsatI pramAdasudhAjIe 'kAmaNI vidyApITha' nuM udghATana karyuM hatuM. A zramaNI vidyApITha zuM? evo prazna prabuddha jIvana" nA vAcakone svAbhAvika rIte thavAne. A mATe jenI sAdhusaMsthAnuM- khAsa karIne ve. mU. tema ja sthAnakavAsI tathA terApaMthI saMpradAyane lagatI sAdhu saMsthAnuM - adyatana svarUpa samajavAnI jarUra che. A sAdhusaMsthAnA pAyAmAM 'yadA vijeta tadA pravRjeta' = je vairAgya Avyo ke tatkALa teNe pravrajyA eTale ke dIkSA grahaNa karavI arthAta tene koI paNa jaina gurue vinA vilaMbe dIkSA ApavI." A vicAra rahelo che. AnuM pariNAma e AvyuM che ke dIkSAnA umedavAranI legyatA mATe koI cokkasa dhoraNanI paraMparA astitvamAM nathI. sAdhAraNa rIte AvA umedavAra je guru pAse 'dIkSA levA IcchatA hoya te guranA sahavAromAM gheDo samaya rahe che ane pachI koI paNa jaina saMgha mAraphata tene dIkSA ApavAmAM Ave che. pariNAme kazI paNa zaikSaNika tAlIma vinAnI ane gaI kAla sudhI sAdhAraNa lekhAtI vyakita dIkSA levAnI sAthe mAtra vaizAntaranA kAraNe AkhA jaina saMpradAyane vandanIya banI jAya che. aghatana sAdhusaMsthAnA anusaMdhAnamAM dhyAna kheMce evI bIjI bAbata e che ke AvA sAdhu - sAdhvIone potAnA guru guraNI sAthe satata vihAramAM rahevAnuM hoIne temanA abhyAsa mATe koI sthAyI vyavasthA hetI nathI. teo jyAM cAturmAsa kare tyAM keTalIkavAra temanA abhyAsa mATe yA zikSaNa mATe paMDita rekavAmAM Ave che paNa cAturmAsa pUrA thatAM teo moTA bhAge sthAnAntara karatA hoya che ane paMDito dvArA zarU karela abhyAsa adhUro rahe che. sAdhusaMsthAnI A be truTio dhyAnamAM laIne muMbaInA mahIsaMghe tatkALa dIkSAnI umedavAra bahene ane sAdhvIo pUratI maNI vidyApITha UbhI karavAnuM vicAryuM che. A mATe ghATakoparanA zrI saMghe prastuta vidyApIThanA saMyojakone lagabhaga traNa lAkha rUpiyAnI kiMmatanuM saMghanI mAlakInuM makAna jene Aje upAzraya tarIke upayoga thAya che te bheTa ApyuM che. A vidyApIThamAM sAdhvIo mATe pAMca varSane ane dIkSAnI umedavAra bahene mATe be varSane abhyAsakrama nakkI karavAmAM Avyo che. A yojanA pAchaLa e hetu che ke dIkSAnI umedavAra bahenane ahIMnI be varSanI tAlImamAMthI pasAra thayAnuM pramANapatra maLe tyAra bAda ja te bahenane dIkSA ApI zakAya. A uparAMta evI AzA rAkhavAmAM AvI che ke, eka sarakhI pAMca varSanI tAlIma maLe e mATe guraNI pitAnI ziSyA sAdhvIne A vidyApIThamAM pAMca varSa sudhI rahevAnI rAjIkhuzIthI saMmati Apaze. A yojanA upara jaNAvyuM te mujaba dIkSAnI umedavAra bahene ane dIkSita sAdhvIone uddezIne vicAravAmAM AvI che. A janA gya AkAra dhAraNa kare tyAra bAda dIkSAnA umedavAra yuvAne ane dIkSita sAdhuo mATe paNa AvI vidyApITha UbhI karavAnI muMbaInA mahAsaMghanI bhAvanA che. A pejanAno amala karavA mATe yogya vidvAnone rokavAmAM Avaze ane jarUrI sAdhana sAmagrI tathA samRddha pustakAlaya paNa vasAvavAmAM Avaze. A rIte Aje aupacArika rIte udghATita thayelI A zramaNI vidyApIThane saMpUrNa AkAra ApavA mATe daza lAkha rUpiyAnAM dAne ekaThAM karavAnA raheze. A bAbata aMge sthAnakavAsI samAjane khUba utsAha che ane A janAne muMbaInA samagra sthAnakavAsI saMghanuM pIThabaLa che, tethI uparanI rakama ekaThI karavAmAM saMcAlakone muzkelI nahi paDe evI AzA rAkhavAmAM Ave che. upara jaNAvela samAraMbhamAM sthAnakavAsI samAjanA AgevAnanI sArA pramANamAM hAjarI hatI. A uparAMta zrI vijyamuni zAstrI, zrI devendra muni zAstrI, zrI puSkaramuni, tapasvI ratilAlajI tathA hasumuni tema ja mahAsatI pramehasudhA, mahAsatI damayaMtI muni vagere aneka sAdhusAdhvIonI AvakArapAtra upasthiti hatI. A vidyApIThanuM nirmANa kayA saMyogamAM thayuM te aMge jaNAvavAnuM ke gayA okaTobaramAM zrI vijyamuni zAstrI ane zrI durlabhajI khetANI tathA zrI maNilAla sundarajI vagerenI preraNAthI sthAnakavAsI jaina vicArakonuM eka saMmelana bharavAmAM AvyuM hatuM ane temAM keTalIka carcAvicAraNA karavAmAM AvI hatI. te saMmelananuM ATalA thaDA samayamAM AvuM nakkara pariNAma Avaze e kalpanApradezanI bahAra hatuM. zramaNI vidyApIThanA AvA maMgaLamaya navanirmANa mATe sauthI vadhAre dhanyavAda zrI vijyamuni zAstrIne ane mArA mitra zrI durlabhajI khetANIne ghaTe che. A pAchaLa bhAI durlabhajIe athAga parizrAma lIdho che tenI ahIM khAsa noMdha levI ghaTe che. A kAmaNI vidyApIThanA prasthAnane huM anta:karaNathI AvakAru chuM. AzA rAkhuM chuM ke A navaprasthAnanuM spe. mU. saMpradAyanA tathA terApaMthI saMpradAyanA agraNIo anukaraNa karaze ane pitapotAnA saMpradAyanA umedavAra tema ja dIkSita sAdhu-sAdhvIe mATe AvI vidyApITha UbhI karavA prerAze athavA te sau sAthe maLIne AkhA jaina samAjane AvarI le evI zramaNa-zramaNI vidyApIThanI pejanAnA vicAra tarapha DhaLaze. dIkSA pradAna aMge aneka niyaMtraNonI jarUra che ane dIkSA laIne lagabhaga nirarthaka
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-6-1970 prakhu chuM jIvana 29 samaya vItAvatA sAdhu-sAdhvIo mATe paNa zaikSaNika prabaMdhanI asAdhAraNa AvazyakatA che. AjanA samayanI A mAMganI paripUrti niyaMtraNalakSI AvI kAmaNa - zramaNI vidyApITha dvArA ja zakaya che. | zramaNI vidyApIThanA prastuta uddhATanathI ke te mATe maLelA makAnathI athavA te te aMge ekaThA thanAra nidhithI saMtoSa mAnIne besI rahevAya ja nahi, A to bahAranI saMpannatA che. AvI vidyApIThanI saphaLatAne AdhAra tenA saMcAlana mATe prANa pUrIne kArya kare evA ucca kakSAnA kAryakaro ane tenI zikSaNapravRtti mATe yogya paMDita athavA vidyAguru o prApta thavA upara che. AvI saMsthAnI surakSA satata jAgRta evA saMcAlako upara AdhArita che. zubhabhAvaprerita A vidyApITha mATe apekSita kAryakare ane vidyAguruo maLI raheze ane AjanuM svapna AvatI kAlanA nakkara kAramAM pariNAmaze evI ApaNI zraddhA che ! A zamaNI vidyApITha jaina samAjanA Aja sudhInA ItihAsamAM tadRna eka navo prayoga che. khristI samAjamAM sAdhusAdhvIo taiyAra karavA mATe aneka saMsthAo che ane temAM ATha- daza varSanI tAlIma ane pramANapatra maLyA bAda umedavAra vyakita khristI sAdhu yA sAdhvI thaI zake che. rAmakRSNa mizanamAM paNa saMnyAsI thavA mATe lAMbA kALanA zikSaNa ane tAlImane prabaMdha che. je vyakitae sAdhu yA sAdhvI banavuM hoya ane e rIte samAjanI vandanIyatA prApta karavI hoya tenA mATe kaDaka tAlIma ane ucca koTinA zikSaNane Agraha hovo ja joIe. kamanasIbe Aja sudhI ApaNA jaina samAje A bAbatane A rIte vicAra karyo ja nathI. ApaNe AzA rAkhIe ke A navA proganuM nirmANa jaina samAjanA AgevAnone A bAbata aMge gaMbhIrapaNe vicAravAnI preraNA Apaze. muni citrabhAnunuM A valaNa barAbara nathI " muni citrabhAnu me mAsanA prAraMbhamAM paradezathI pAchA pharyA bAdanA divasenA dainika patramAM temanuM e matalabanuM maMtavya pragaTa thayeluM jovAmAM AvyuM che ke "pote havAI vimAnamAM yuropa gayA temAM kazuM khUTuM karyuM nathI. koInI kAMdha upara caDhIne pharavuM tenA karatAM vimAnamAM javuM zuM khoTuM che?" A saMbaMdhamAM jaNAvavAnuM ke je te sAdhu koInI kAMdha upara caDhIne pharatA hoya to tenA badale koI paNa vAhanane--khAsa karIne pazusaMcAlita na hoya tevA vAhanane-upaga karavo te vadhAre sAruM. AvI dalIla koI kare che te samajAya tevI che, paNa hakIkata ema che ke koInI kAMdha upara caDhIne eTale ke DoLImAM besIne te ja sAdhu Avo vihAra kare che ke je sAdhu zarIra ekadama azakata hoya athavA to atizaya vayovRddha hoya. Ama haLImAM besIne vihAra karavo te kevaLa asahAyatAne ja kAraNe che. te vihArane vimAnavihAra sAthe sarakhAva te yogya nathI. AvI ja rIte teo ema paNa dalIla karatA hoya che ke, jene sAdhuone nadI oLaMgavA mATe jarUra paDe te hoDI athavA vahANane upayoga karavAnI saikAothI chUTa che ja. A jema eka vAhana che tema vimAna paNa eka vAhana ja che ane A rIte vicAratAM vahANa ke vimAna vacce ApaNA lokoe taphAvata vicAra na joIe. - A temanI dalIla paNa barobara lAgatI nathI. vihAra karatA sAdhune nadI oLaMgavA mATe hoDI ke vahANane upaga anivArya che. kAraNa ke tema na kare te te vihAra karatA sAdhune nadInA mULa | sudhI javuM paDe, jyAre vimAnanA upayogane A rIte anivArya lekhI na zakAya. samaya jatAM athavA to savizepa vicAra-vimarza bAda jaina, - badi jene sAdhuonAM amuka saMyogomAM koIpaNa vAhananA upayogane adhikRta sAdhu samudAya athavA te saMdha samudAya saMmata kare chete pachI te A dhorI mArga banAvAne ane tethI A bAbata vicAravA jevI rahetI ja nathI. paNa AjanA saMyogeAmAM Ave vimAnavihAra jaina, sAdhunA pracalita AcAravyavahAra sAthe susaMgata nathI ane tevA pravAsane lagatA asAdhAraNa prazasya hetune dhyAnamAM laIne ja AvA vimAnavihAranuM eka apavAda tarIke anudana thaI zake. AvA vivAdAspada praznamAM vicAranI spaSTatA jarUrI che ema samajIne A noMdha lakhavA huM prerAyo chuM. paramAnaMda abhyAsane 100me daLadAra aMka thoDA divasa pahelAM abhyAsa mAsikano 100 e aMka prApta tha. A mAsikanA taMtrI zrI. puruSottama gaNeza mAvaLaMkara che. sva. dAdAsAheba mAvaLaMkarane koNa nathI jANatuM? teo gujarAtanA samartha lokasevaka hatA ane ApaNI lokasabhAnA prathama spIkara hatA. temanA putra bhAI punAma paNa Aje amadAvAdanA eka agragaNya nAgarika che. amadAvAdanI jANItI saMsthAna lAskI InsTITayUTanA teo sarjaka ane saMcAlaka che. temanI dvArA cAlatI prakAzana saMsthA sanniSTha prakAzane Aja sudhImAM nAnAM moTAM thai 19 pustako pragaTa karyA che. temaNe 1960nA jAnyuArI mAsathI 'abhyAsa" mAsika pragaTa karavuM zarU karyuM. vacce presanI athavA bIjI koI agavaDanA kAraNe aMke niyamitapaNe pragaTa thaI na zakayA. tenA lIdhe prastuta 100 mo aMka vastuta: 1969 nA eprilanA aMka che. A aMka 218 pAnAno che ane temAM aneka vidvAna lekhakanA lekhono suzliSTa saMgraha karavAmAM Avyo che. AjanA aneka prazna upara nAnA moTA lekha dvArA vedhaka prakAza pADavAmAM AvyA che. jevuM sAmagrIvaividhya che te ja rA-dara AkhI aMkane uThAve che. anupama zikSaNanI garaja sArato Avo aMka taiyAra karavA mATe bhAI puruSottama mAvaLaMkarane aneka dhanyavAda ghaTe che. sAhityarasika sajajana sannArIone A aMka vasAvavA khAsa bhalAmaNa che. abhyAsanuM vArSika lavAjama rUA. 10che ane te meLavavAnuM ThekANu" abhyAsa kAryAlaya, mAvaLaMkara havelI, bhadra, amadAvAda, - 1 che, AjanA vicAragaMbhIra mAsikomAM abhyAsanuM agrasthAna che. A daLadAra aMkanI kIMmata rU. 7-50 che. AcArya rajanIzajIe karelI vikRta rajUAta samAjavAda se sAvadhAna" nA nAme tAjetaramAM thayelA pravacanomAM. AcArya rajanIzajIe bhUdAnane lagatA ApelA AMkaDAo saMbaMdhamAM zrI narottama zAha (sarvodaya kAryakara) janazakitamAM jaNAve che ke rajanIzajIe sarvodaya darzana ane vinebAjI aMge bolatA kahyuM ke, "vinobAjIne bhUdAnamAM je jamIna maLI che temAM 90 TakA sarakArI jamIna che, pAMca TakA paDatara jamIna che, traNa TakA jhaghaDAvALI jamIna che, ane eka Tako evA loko taraphathI maLI che ke jemanI pAse bIlakula jamIna nathI. A pramANe bhUdAnanI 99 TakA jamInanI hAlata che. ane vinobA burI rIte hArI gayA che.' bhUdAnamAM kula 42 lAkha ekara jamIna piNA cha lAkha dAtAo taraphathI maLI che. AmAMthI bAra lAkha ekara jamIna cAra lAkha sATha * hajAra bhUmihIna parivAromAM vaheMcAI paNa cUkI che. lAkhe ekaramAM nabaLI baLI jamIna paNa hoya je thoDI vadhu mahenatathI khetI lAyaka banAvIne vaheMcI zakAya tema che. athavA khetI sivAyanA bIjA upAgamAM laI zakAya tema che. bIjA tabakkAmAM, dezanA cothA bhAgathI vadhAre doDha lAkha gAmanA lokoe grAmadAna AMdolana dvArA potAnI vIsamA bhAganI jamIna bhUmihInAmAM vaheMcI ApavAnA saMkalpa sAthe, grAma svarAjya tarapha javAno nirdhAra karyo che ane A grAmadAna AMdolana dezanA dareka rAjyomAM AgaLa vadhI rahyAM che. je kArya mATe, Dhola nagArAM pITavAmAM AvatAM hoya te saphaLa ane zAMta rIte cAlatuM hoya te asaphaLa che ema mAnavAnuM kAraNa nathI. vinobA saphaLa ke niSphaLa tene nirNaya te vAcaka pite ja kare.". paramAnaMda * * '
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 prabhu jIvana zeTha kasturabhAi lAlabhAinuM pravacana ra [amadAvAda khAte zreSThivarya zrI kasturabhAI lAlabhAIne anulakSIneM akhila bhAratIya jaina zve. mU. gha taraphathI moTA pAyA upara sanmAna samArabha yojavAmAM AvyA hatA. A prasaMge zrI brijamehana biralA pramukhasthAne birAjyA hatA ane gujarAta rAjyanA rAjyapAla zrImannArAyaNa atithivizeSa tarIke padhAryA hatA ane amadAvAdanA zrI saMgha taraphathI zrI rANakapura tIrthanuM rUpAmAM taiyAra karavAmAM AveluM nAnuM maula-anukRti zeTha karnurabhAIne arpaNa karavAmAM AvI hatI. prastuta prasaMge zeTha kasturabhAIe potAnA lAMbA anubhavanA nIceDarUpa je pravacana karyuM hatuM te nIce ApavAmAM Ave che. paramAnaMda] bhAIo tathA bahena Apa saue mArA pratye je sadbhAva batAvyo che te sAru huM Apano AbhArI chuM. ApanAmAMnA ghaNA bhAIo dUradezAvarathI A prasaMgane mATe khAsa AvyA che. temaNe lIdhelI tasdI mATe huM temanA rUNI chuM. jaina samAjanI meM' je kAMI sevA karI che te mArI pharaja samajIne karI che tenI Ape udArabhAve kadara karI, tethI huM kRtajJatA anuvuM chuM. mogala jamAnAmAM zeTha zAMtidAsathI mAMDI peDhIdhara mArA vaDavAoe potAnA jIvana mATe jaina zAsanane ISTa mAnyuM che, ane samayAnusAra yathAzakita jaina dharma ane jaina samAjane sahAyaka banatA AvyA che. temanA jeTaluM huM karI zakyA nathI. mArI samaja ane zakita mujaba meM temane pagale cAlavA prayatna karyo che. huM je kAMI kArya karI zakayo chu te temaNe sIMcela saMskAronuM phaLa che, paNa evuM nathI ke mArA vaDavAoe ekalAe ja sevA karI che. jaina paraMparAno gauraMvabharyA ItihAsa joIzuM te jaNAze ke bhAratamAM AvAM keTalAMye kuTu'bA vase che ke je praNAlikAgata AvI sevA karatA AvyA che. bIjAo paNa jaina zAsananI hastI ane puSTI mATe potAnuM sarvasva arpaNa karatA AvyA che. bIjA jainonI mAphaka mane paNa tenA vArasA maLyA che. dharmanA mukhya be aMgo che: eka tenI pAyAnI philasUphI athavA tattvajJAna ane bIjuM tenA upara racAyelI AcArasaMhitA. jaina dharma ghaNA jUnA che. teNe Izvara, jIva, jagata, ItyAdi viSayo upara gahana vicAro karI bhAratIya saMskRtinA vikAsamAM ghaNA moTo phALo Apyo che. A tattvajJAnamAM huM UMDo UtarI zakayA nathI. mArU dharma bAbatanuM jJAna ane zrAddhA vAMcana ane sAdhumahArAjonA samAgamane lIdhe che. jaina saMghanA A mahAna aMgane huM vaMdana karUM chu. huM samajuM chuM te pramANe Izvara ane manuSya be alaga che. e arthamAM jaina dharma IzvaranA astitvamAM mAnato nathI. jinapratimAnI pUjA karI jaine manuSyamAMthI Izvaratattvane pAmanAra mahAna vibhUtiono Adara kare che. jainadarzana pramANe dareka manuSya sadAcaraNa ane dharmamaya jIvanadrArA Izvaratva pAmI zake che. eTale ke AtmAmAMthI paramAtmA banI zake che. brAhmaNa kuLamAM janmavAthI koI mAnava UMcA thaI jatA nathI ke zudra kuLamAM janmavAthI tene nIceA gaNavA joIe nahIM. dareka manuSyanA UMcanIcapaNAnuM pramANa tenA AcAra-vicAra upara ja AdhAra rAkhe che. strIo ane zudro paNa mekSanA adhikArI che, ane dhArmika kriyAo karavA hakkadAra che. e udAra dharmavicAravAno svIkAra sauthI prathama jaina dharma ane bauddha dharme karyA. jaina dharmanI AcArasaMhitAnI khUbI e che kedharmanAM viziSTa yAne rojiMdA jIvanamAM vaNI le che. kevaLa tenuM yathAzakita anu tA. 1-6-1970 karaNa karavAmAM Ave to paNa jIvana dharmamaya bane che. mAre kabUla karavuM joIe ke hu' AvA anukaraNathI vizeSa kAMI karI zakayo nathI. sadbhAgye mane temAMthI sukhadu:kha pratye samabhAva, mananI zAMti ane taTasthatA maLyAM che. dharma ApaNane siMhagutA zikhave che. dharmanA AcaraNathI ahiMsA ane samadaSTi tenA vyApaka arthamAM ApaNane sAMpaDe che, jANI joIne koInuM dila dubhAvavAthI te ApaNane dUra rAkhe che. jaina dharmanA syAdavAdanA siddhAMta enI khAsa viziSTatA che. enA hetu e che ke koI paNa vastu viSe abhiprAya bAMdhatA pahelAM tenA judA judA pAsAM tapAsavAM joIe, jethI satyanI najIka pahoMcI zakAya, ane satyanA koI paNa aMzanI avagaNanAthI bacI zakAya. ApaNA tIrthone mATe meM je kAMI karyuM che te mATe tame ghaNuM kahyuM che. A kArya ApaNI dharmaparaMparA sAthe saMkaLAyela che. moTAbhAganA jainetara maMdironA vahIvaTa temanA mahatAnA hAthamAM hAya che, pariNAme dhArmika milakata ane khAnagI milkata vacce bheda raheto nathI ane dhArmika milkatano bagADa thavAnA prasaMgeA bane che. ApaNI paraMparA judI che. tIrthonA vahIvaTa saMghanA hAthamAM rahyo che. vaLI ApaNAmAM evI bhAvanA rahelI che ke devadravyano bIjo upayoga niSiddha che. A kAraNathI seMkaDo varSothI ApaNAM tIrtho jaLavAtAM AvyAM che. mane AzA che ke A praNAlikA bhaviSyamAM paNa barAbara jaLavAI raheze. saMghanI e pharaja che ke dhArmika milakatano vahIvaTa pramANikatAne AMca na Ave tevI rIte zuddhabuddhithI kare. ApaNAM derAsarone ApaNane moTo vAraso maLyo che. uttara ane pUrva bhAratamAM ghaNAM ochAM derAsaro evAM che ke je aNizuddha, tenA te ja svarUpamAM pUrapUrAM surakSita rahyAM hoya. ApaNAM derAsarAmAMnA keTalAMka te ucca koTinA sthApatyanA namunA che. delavADA ane rANakapura te mATe jagaprasiddha che. jUnA aitihAsika derAsaromAM evAM ghaNAM derAsaro che ke jemano jIrNoddhAra karavAnI jarUra che, ane keTalAMkanA jIddhiAra thayA paNa che. paNa AmAM eka muzkelI e che ke bhAvika chatAM jIrNoddhAranI ochI samajaNa dharAvatA mANasonA hAthe derAsaronuM asala sthApatya vikRta bane che ne kayAreka to naSTa paNa thAya che. jIddhiAra karatI vakhate je vastuna khyAla rAkhavAno che te e che ke je derAsaranuM sthApatya tenI asala sthitimAM jaLavAI rahe ane jo koIpaNa kAraNasara tenI asala sthiti chupAI gaI hoya te te bahAra Ave ane emAM je bhAga khaMDita thayA hoya te pUro karavAmAM Ave. jo Ama thAya to jUnA sthApatyanuM kalevara tenA mULa svarUpamAM AvehUba jaLavAI rahe. delAvADA, rANakapura ane zaMtrujyanAM derAsarAnAM gRdhAra A bAbata najaramAM rAkhIne karavAmAM AvyA che. jo ke zarUAtamAM keTalAka lokone A na gamyuM, paraMtu mane kahetAM AnaMda thAya che ke, have badhA A daSTibiMdu samajavA lAgyA che ane sasaMmata thayA che ke je kAMI thaI rahyuM che te barAbara che. huM AzA rAkhuM chuM ke jIrNoddhAra karAvatI vakhate saMghanA atyAranA kAryakaro ane ApaNI bhAvi peDhIe A vAta dhyAnamAM rAkhaze. ApaNI bIjI eka mATI saMpatti te ApaNAM jJAnabhaMDAro. aitihAsika pheraphArone kAraNe bhAratanA bIjA bhAgAmAM prAcIna - sAhitya bahu ochuM sacavAyuM che, para'tu gujarAta ane rAjasthAnamAM te surakSita rahyuM che, joke Aje tene joIe tevA upayoga thato nathI. jo ApaNe jJAnabhaMDArone suvyavasthita karIe ke jethI vidrAno tene upayoga karI zake te prAdezika ItihAsane ane bhAMSAone .
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-6-1970 prabuddha jIvana 31 lAbha thaze, eTaluM ja nahi paNa jaina dharma ane jaina samAje dezanA ghaDataramAM je phALo Apyo che te lokonA dhyAnamAM Avaze. jAhera jIvanamAM kAma karanAra mATe kayAreka aMgata saMbaMdha ane samAjanA hita varace saMgharSanA prasaMge Ave che ane tyAre tenI kasoTI thAya che. peDhInA saMcAlana daramiyAna jAhera jIvananI javAbadArIne nyAya ApavA mATe mAre eka prasaMge kAyadesara pagalAM bharavA paDelAM. vyakitagata ane saMsthAkIya AdarzonA saMgharSane eka prasaMga 1955nI sAlamAM banyo hato. keTalAka harijanabhAIee zaMtru jyanA derAsaramAM javAne Agraha jAhera karyo. meM agAu kahyuM te pramANe strIo ane zudrone dhArmika kriyAomAM bhAga levAne adhikAra che tevuM jaina dharma svIkAre che eTale nAhI-dhoI zuddha kapaDAM paherI teo derAsaramAM jaI zake che tevuM mAruM maMtavya hatuM. paraMtu junavANI vicAradhArAe evI pakaDa pakaDelI ke harijanone derAsaramAM javA devAya nahi. peDhInA TrasTIo pAse A prazna AvyA. temaNe saue maMdira pravezanI nA pADI. mAre kahevuM paDayuM ke huM aMgata rIte temanI sAthe nathI, A saMjogomAM temaNe mane peDhImAMthI chUTo thavA devuM joIe. huM mArA vyakitagata siddhAMtanA bhAge peDhImAM kAma karavA taiyAra nathI. sadbhAgye TrasTI maMDaLa mAnI gayuM ane harijana praveza mATe TharAva karyo. AMdolana ApoApa zamI gayuM. rAjya sAthenA saMgharSamAM saMghabaLanA vijyano eka prasaMga kahuM te te asthAne nahi lekhAya. zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhI dara varSe pAlItANA darabArane rUA. 15,000 ApatI hatI. 1926 mAM A karArano aMta Avyo. navo karAra karavA mATe darabAre rUA. 15,080 ne badale rUA. 1,50,000 nI mAMgaNI karI. A mAMgaNI ghaNI vadhAre paDatI hoI peDhIe TharAva karyo ke koIe zenuM jyanI jAtrAe javuM nahi. jaina samAje A TharAvanuM pAlana eTalI te kaDaka rIte karyuM ke tenI ghaNA moTA pramANamAM asara thaI. peDhIe A TharAva kare ane sArAye jaina saMghe tene zirodhArya kare, tene jyAre huM vicAra karuM chuM tyAre te zrIsaMgha pAse mAruM mastaka name che. zetruMjyanI yAtrA karavAne keTalI ya vyakitaone to evo niyama hatuM ke jo te jAtrAe na jAya to amuka cIja khAvAnI choDI devI paDe. mArAM dAdImA dara varSe be vakhata zetruMjyanI jAtrAe jatAM hatAM. jyAre peDhIne TharAva thayo tyAre te paNa jAtrAe na gayAM. te banne vakhata pAMca rUpiyA peDhIne bharatAM. te yAtrAe gayAM te nahi paraMtu beu vakhata emaNe rUpiyA peDhImAM bharAvyA. saMdhabaLamAM emane AvI zraddhA hatI. vAIsaroya laoNrDa rIDIMganI saphaLa daramyAnagIrIthI A praznane sukhada aMta AvyuM. pAlItANA darabArane namatuM jokhavuM paDayuM ane doDha lAkhane badale vArSika rUA. 60,000 ApavAne karAra thayuM. A rIte rAjasattA upara saMghabaLane vijya thayo. A prasaMga kahevA pAchaLane mAro Azaya e che ke jenA saMdha je eka thaI aDIkhama UbhuM raheze te tene unI AMca AvavAnI nathI. bhAratanA ItihAsamAM ghaNA palaTA AvI gayA che, te sAme ApaNAM derAsara jo surakSita rahyAM hoya to te paNa ApaNA saMdha baLane AbhArI che. ApaNAM badhAnI e pharaja thaI paDe che ke ApaNe saMghabaLane vadhAre majabUta banAvIe. je rIte rAjyavyavasthA badalAI rahI che te jotAM bhaviSyamAM AvA saMgaThananI vadhAre jarUra paDaze. ApaNAM tIrthe dezabharamAM patharAyelAM paDayAM che ane evA avasara Avaze ke ApaNe eka avAje khabhekhabhA milAvI kAma karavuM paDaze. : ' AjanA vyakitavAdanA jamAnAmAM saMskArane mahimA ghaTato jAya che ane nIti ane sadAcAranAM mulya visarAvA ke palaTAvA lAgyAM che. tethI zIla - sadAcAra tathA nIti - pramANikatAnI bhAvanAne TakAvI rAkhavA mATe vizeSa prayatna karavo paDe ema che. A mATe dharmanuM zikSaNa ane dharmane upadeza upayogI thaI zake ema che, paNa kharo prabhAva dharmamaya jIvanane ja paDe che. eTale ApaNA saMdhanI AcArasaMhitAnA pAlanamAM je kAMI khAmI AvI gaI hoya te dUra karavAnI, jarUra che. have jo mArA kAmanI vAta karuM to mane ekarAra karatA khuzI thAya che ke zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhInA vaDA tarIke meM je kAMI kAma karyuM che te mArA sahakAryakara TrasTIone, ane temAM khAsa karIne zrI kezubhAI zeThane AbhArI che. huM te mAtra sukAnI hate. je kAme thayAM che tene mATe mArA karatA teo yazanA vadhAre adhikArI che. vaLI, peDhI mAraphata tIrthabhakita ane saMghabhakita karavAno mane je avasara maLyo che tene huM mArA jIvanane meTo lahAvo gADyuM chuM. enI pAchaLanI mArI daSTi kaMIka AtmasaMtoSa ane nirmaLa AnaMda meLavavAnI rahI che. ApaNA vaDavAoe je dharmakAryo ane tIrthasthAne karyA che, ane atyAre paNa je kAma karavAnAM bAkI che ene vicAra ApaNane atinamra banAve che. maMtrIzvara vastupALa jevA dharmagurupe bhagavAnanI smRti karatAM racela zlokanuM smaraNa karavA jevuM che. teoe kahyuM ke " na kRtaM sukRtaM kiMcita, satAM saMsmaNAcitama ! mane rathasArANA, evameva ganaM vaya : " , aneka mahAna dharmakAryo karanAra mahAmaMtrI vastupALa bhagavAna samakSa namratA darzAvI kahe che ke, "ATalI jiMdagI vahI gaI to paNa sajajanone yAda rAkhavA lAyaka koIpaNa sAruM kArya mATe hAthe thayuM nathI. mAre mArA karavAmAM ja jiMdagI vahI gaI." maMtrIzvara vastupALanI sarakhAmaNIe te ApaNe jeTalI namratA darzAvIe eTalI ochI che. tIrthabhakitamAM mArI lAgaNI AvI ja rahI che. aMtamAM, Ape badhAe mAruM bahumAna karyuM te mATe huM pharI Apane AbhAra mAnuM chuM ane prabhu pratye prArthanA karuM chuM ke samAjane vadhu upayogI nivaDavA mane zakita ane preraNA Ape. karaturabhAI lAlabhAI AcArya tulasI ane vinobAjInuM mIlana * : jenI vigato gayA aMkamAM ApavAmAM AvI che. "
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana tA. 1-6-1940 rAjavIonAM sAliyANAM ane viziSTa adhikAra rAjavIonAM sAliyANAM ane viziSTa adhikAra rada karato kharaDo zuM jAdunaMafkavA A baMdhanakartA rahe? je saMjogomAM chevaTa lekasabhAmAM dAkhala thayo che. A bAbata dezamAM ghaNe vivAda A karAro thayA te sarvathA palaTAI jAya, te zuM e karAramAM jAgyo che. be varSa pahelAM muMbaI kaoNMgresa mahAsamitinI beThaka thaI pheraphAra na thaI zake? ApaNe jamInadArI nAbUda karI, jamInanI hatI tyAre eka dalasutrI kAryakrama - Ten Point Programme- Toca maryAdA nakkI karI, menejiMga ejansIo rada karI, udyogamAM maMjUra thayo hato. A dasa muddAomAM eka muddo rAjavIonAM IjArAzAhI para aMkuza mUkIe chIe, meTA AvakaverA, milakatasAliyANAM ane viziSTa adhikAne nAbUda karavAnuM hatuM. A verA, esTeTa DayUTI ane bIjA ghaNAM karaverA nAkhI milakata TharAva kAMIka utAvaLamAM rajU thayuM hatuM ane bahu carcA vinA ane AvakanI asamAnatAo dUra karavA IcchIe chIe, ane pasAra thayo hato. keTalAka AgevAne ane ghaNA sabhya hAjara navI samAjaracanA karavI che tyAre rAjAonA eka nAnA vargane paNa na hatA. Snap Vote hato. yuvAna Tarko tarasthI - samAjavAdane temAMthI bAda rAkhave? A badhI asamAnatAo dUra karavA kAyadA nAme - A kAryakrama rajU thayuM hatuM. paNa pachI te bAIbalanA karavA ja paDayA che. palaTAtA saMjogomAM AsamAnI sulatAnI thAya Ten Commandments peThe svIkRti pAme, beMglora te anivArya che. ApaNe lokazAhI rIta zAntimayamAga te karIe chIe. adhivezanamAM vistAra pAmyo ane IndirA gAMdhInA Arthika jayAM lehIyALa krAntio thaI che tyAM AvA badhA sthApita hito kAryakramanA aMga tarIke sarvAnumate maMjUra thayuM. te vakhate A jabarajastIthI sarvathA nAbUda thayA che. rAjAoe A sAliyANAM bAbatamAM keMgresamAM matabheda hatA. mArArajIbhAI, pATila ane bIjA ghaNAM varSo bhegavyAM. Aje AvakaverA vigere eTalA meTA che ke ghaNAM mAnatA hatA ke, rAjAone Apela vacana pALavA joIe. meTI Avaka ke milakatanI jamAvaTa zakaya nathI. eka lAkha kamAya tyAra pachI saMsthAkIya keMgresa paNa samAjavAdI dekhAvamAM pAchaLa tene 43 hajAra bace che, bIjA eka lAkhamAMthI mAtra 12 hajAra rahI na jAya eTale teNe paNa sAliyANAM-nAbUdI svIkArI ane bace che. ane tyAra pachI lagabhaga 93 TakA AvakaverAmAM jAya che. merArajIbhAI, pATila vigere have ema kahe che ke temane aMgata mahenatathI kamAyela Avaka upara paNa jo ATalo moTo bejo ApaNe mata game te hoya paNa pakSanI nIti te svIkAre che ane A nAkhatA hoIe te pAMca lAkha ane dasa lAkha jevA vArSika sAlikharaDAne Teko Apaze. svataMtra pakSa ane janasaMgha tene virodha kare yANAM AvakaverAmukata kevI rIte vyAjabI gaNAya? pAMca dasa karoDa che. DAberI badhA pakSe tene Teko Ape che. zAsaka keMgresa pakSamAM kamAya te paNa ATalI cokakhI Avaka na rahe. je sthitimAM ane . kAMIka matabheda UbhuM thayuM che. rAjAoe ThIka ThIka pracAra karI, saMjogomAM A sAliyANAM nakkI thayAM tyAre te jarUranuM hatuM. vartamAna zAsaka keMgresa pakSanA sArI saMkhyAnA sabhyone pitAnA pakSe lIdhA che saMjogomAM rAjAoe svecchAe pheraphAra karavo joIto hato. sarakAre ane A sabhyae IndirA gAMdhIne eka nivedana ApyuM che ke, e dizAmAM prayatna karI joyA, paNa temAM saphaLatA na maLI. A bAbatamAM AgaLa vadhatAM pahelAM suprima korTanA abhiprAya le. haja paNa sAliyANAM rada karI, rAjAnI Avaka tAtkAlika rASTrapatinI pAse paNa te pramANe mAMgaNI mUkI che. cavhANa A sarvathA baMdha nathI karavAnA. keTalAka samaya sudhI, maryAdita rakama Apa vAno sarakArane IrAdo che. te vize sarakAra rAjAo sAthe vATAghATe bAbatamAM makkama che. ane chevaTa kebineTe paNa mahAsamitinA karaze. ApaNe AzA rAkhIe, ke A vATAghATo saphaLa thAya, na thAya nirNayane amala karavAnuM nakkI karyuM che ane A kharaDo rajU thaye che. te paNa sarakAra saMjogone joIne vyAjabI nirNaya karaze ja. suprIma korTane abhiprAya levA bAbatamAM kaIka gerasamajaNa have bIjo muddo rAjAoe ApelA bhegana. e kharuM che ke che. zuM muddA upara abhiprAya levo? sAliyANA rada karavA gya che rAjAo samajI gayA ane saradAra paTelanI kunehathI saraLatAthI ke nahi te upara ke pAlaminTa baMdhAraNa mujaba tema karavA adhikArI A ati vikaTa prazna patyuM. rAjAo dhArata to ghaNI muzkelIo che ke nahi te muddA upara? pahele muddo nItine che, bIjo muddo , UbhI karI zakata. temAMnA keTalAka dezahitane vicAra karyo. paNa jarA. baMdhAraNane che. nIti pAlamiTe nakkI karavAnI che, suprima korTe" UMDA utarIne tapAsIe te jaNAze ke tema karavAmAM rAjAone ja nahi. prajAmatane lakSamAM laI pArlamenTa nIti nakkI kare che, e lAbha thAya che. briTiza beneTanA rakSaNathI te nabhatA hatA. e rakSaNa adhikAra suprIma korTane nathI. pArlAmenTane A kAyado karavAno dUra thatA, prajAnI sAme lAMbe vakhata rAjAe TakI zakata ja nahi adhikAra che ke nahi te mATe suprIma korTane pahelethI abhiprAya ane je samajaNapUrvaka na karyuM hota te badhuM gumAvata. junAgaDhamAM meLavo ane pachI kAyadAne vicAra karaze te paigya nathI. sarakAre tema ja thayuM. ane rAjya temanI khAnagI milakata na hatI, prajAnI pitAnA kAyadAnA salAhakAranI salAha levAnI hoya che. suprIma milakata hatI. moTA bhAganA rAjAoe temanA rAjyonI Avaka korTane pUchIne kAyadA nathI thatA. kAyado karyA pachI te gerabaMdhAraNIya prajAhitamAM vAparavAne badale, mAjazekhamAM ane potAnI khAnagI haze, te suprIma korTe nirNaya karaze. korTane pUchIne kAyadA karavA evuM milakata vadhAravAmAM tene upayoga karyo hato. temane geravahIvaTa, bane nahi. briTiza rakSaNathI DhaMkAI jate, prajA kacaDAtI. javAbadAra rAjataMtranI sarakAranA A pagalAMne virodha mukhya be kAraNothI thAya che. laData dezI rAjyamAM cAlI tyAre rAjAoe julama ane atyAeka e che ke rAjAne vacana ApyA che. baMdhAraNamAM te vacanenA cAre karavAmAM bAkI rAkhI na hatI. briTiza hakumata dUra thaI ane amalanI jogavAI karI khAtrI ApI che ke tenuM pAlana thaze rAjAo svataMtra thayA tyAre, kAMIka kAvAdAvA ane kAvatarAMe ane tethI AvA pavitra vacanane bhaMga thAya te anaitika che. bIjuM thayA. keTalAka hindu rAja paNa pAkistAnamAM joDAvA taiyAra ema kahevAya che ke rAjAoe dezahitamAM bahu bhega Apyo che. pitAnAM rAjyo ane karoDonI milakata jatI karI che ane tenA thayA hatA. laoNrDa mAunTabeTananuM makkama valaNa ane saradAranI kunehe a5 vaLatara tarIke temane Apela sAliyANAM paNa laI levA te A badhuM aTakAvyuM. chevaTa to saMjogone vaza thayA. temAM DahApaNa karyuM. droha che. nijhAma jevAM chevaTa sudhI laDayA te camatkAra batAvavuM paDaze. ane A banne kAraNe tapAsIe. e kharuM che ke, rAjAne vacana chevaTa joDANa thayAM tyAre paNa, kaDenI milakata jhapATAbaMdha raphe daphe ApyA che ane baMdhAraNamAM tenA pAlananI khAtrI ApI che. paNa karI. bane teTalI potAnA kabaje rAkhI. te saMjogo mAM saradAre
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-6-1970 prabuddha jIvana 33 udAratAthI kAma lIdhuM ane lUMTAI gayuM tene bhUlI gayA. rAjyanI levAmAM Avyo (pAchaLathI puravAra thayuM ke meTiMgalIne kharekhara koI milakata ane khAnagI milakatanI vaheMcaNI karavAmAM moTuM mana rAkhyuM. cepa lAgyo nahoto. aMte epolo 13 samayasara caMdra tarapha javA ema mAnyuM ke, laI jaIne paNa kayAM jaze? A badhA dezI UpaDayuM tyAre tenAM avakAzayAtrIo hatAM-jemsa vela, phUDa heIsa rAjya ItihAsanA avazeSe hato. akasmAtanAM pariNAma hatAM. ane jeka svIjharTa. mAre tenI talavAra hatI ane lUMTe tenI milakata hatI. briTiza bhAratIya samaya pramANe maMgaLavAre eTale ke tArIkha 14 eprile pitAnA svArthe jeTalA bAkI rahyA temane nabhavA dIdhA. A badhuM . savAre epolo avakAzayAna eka dhaDAkAthI dhaNadhaNI UThayuM atyAre ukhALavAnI jarUra nathI. ghaNuM kahevAya tema che. rAjAne (A dhaDAkAnuM kAraNa zaoNrTa sarakITa hatuM ema mAnavAmAM Ave che.) A bhUtakALa ujajavaLa nathI. paNa jyAre temanA mahAna bhoganI vAta dhaDAkAne lIdhe sevAyAna (Srevice Module ) nI prANavAyunI thAya che, tyAre A vastuo bhUlI na javAya. bane TAMkIomAM kANAM paDayAM ane thoDA samayamAM jIvana mATe anipavitra vacanane bhaMga thAya che ane rAjaoe Apela bheganI vArya prANavAyu-okisajana-bahAranA avakAzamAM cAlI gaye. A avagaNanA thAya che evuM kahevAmAM Ave tyAre kAMIka kharI vasa]sthiti samajI levI jarUranI che. jANe ke ochuM hatuM tema traNamAMthI be IdhaNako paNa nAkAmayAba - rAjAonA viziSTa adhikAro evA che ke je teo pote paNa banI gayA ane AnA kAraNe vidya tazakita paNa ochI thaI gaI. jatA karavA taiyAra thAya. temanI meTarone lAla pATiyuM lAge, temane (A IMdhaNakoNe ApaNI beTarI jevA hoya che. emAM hAIDrojana tonuM mAna maLe, pANI-vIjaLI vinAmUlya maLe, temanI sAme koI ane prANavAyunA mizraNathI pANI banAvavAmAM Ave che ane jethI kesa karavo hoya to sarakAranI prathama maMjUrI meLavavI, evA keTalAya rAsAyaNika zakita pedA thAya che tenuM vidyutazakitamAM rUpAntara jhINA meTA adhikAro tyAre ApelA, vartamAna saMjogomAM te badhA asthAne che. kadAca rAjAo pote ja A saMbaMdhe vyAjabI taDajoDa karaze. karavAmAM Ave che. A ja vidya tazakita mukhya pAna-- Command hakIkatamAM, koI rAjya na hoya tyAM rAjA rahe e asaMgata, Module -mAM vaparAya che.) Ama pANI tathA vighu ta nuM utpAdana che. A kharaDAnA uddezamAM kahyuM che: baMdha thatAM caMdra para UtarANa karavuM asaMbhava lAgyuM ane tarata ja te rada ' "The concept of Rulership, with privy purses karavAmAM AvyuM. have samasyA mAtra avakAzayAtrIone pAchA and special privilegs, is incompatible with an lAvavA mATenI ja hatI. A samaye tenuM pRthvIthI aMtara lagabhaga be egalitarian social order." lAkha mAIlanuM hatuM. 25-5-70 cImanalAla cakabhAI avakAzayAnane caMdra sudhI javA pahelAM ja pAchuM vALavuM epele 13nuM caMdraUtarANa kema niSphaLa nivaDyuM? zakaya hatuM, paNa tenA mATe sevAyAnanA enjinane upayoga karavo (jagyAnA abhAve gatAMkamAM ApavuM rahI gayeluM lakhANa) paDe tema hatuM, paraMtu dhaDAkA pachI levAyAnanA yaMtre para pRthvI paranAM saMcAlakone bharose na hato. tethI ja tene te rIte vALIne pAchuM [avakAzayAna traNa vibhAgamAM vaheMcAyeluM hoya che: 1. sarvisa lAvavAno vicAra paDato mukAya ane tene caMdranI eka pradakSiNA meDayula (sevA-pAna); 2. kamAnDa meDayula (mukhya yAna)3. lyunara mArI pAchuM lAvavAnuM nakkI karavAmAM AvyuM. moDayula (caMdrayAna). sarvisa meDayulamAM enjina, okisajananI avakAzayAtrIo mATe mukhya dhyAnamAM rahevAnuM azakaya hatuM TAMkI tema ja bIjI Tekanikala sAmagrI hoya che, kamAnDa meDayu tethI tene caMdrayAna(Lunar Module)mAM javAne Adeza ApalamAM avakAzayAtrIe pitAnI yAtrAne mATe bhAga pasAra kare che, vAmAM Avyo. rAMdrayAnamAM pANI, khorAka, prANavAyu tathA vidya ta jyAre avakAzayAna rAMdranI samIpa pahoMce che tyAre avakAzayAtrIo zakitano pUravaTho hate. mukhya yAnane upayoga to mAtra zayanakhaMDa upara jaNAvela lyunara meDayulamAM dAkhala thAya che, caMdra upara UtarANa tarIke karavAmAM Avato. tyAre paNa prANavAyu to caMdrayAnamAMthI ja pahoMcADavAmAM Avato hato. kare che, tenI sapATI upara jarUrI samaya gALe che, pAchA temAM dAkhala A rIte avakAzayAna caMdra sudhI pahoMcyuM. have ahIM caMdrayAnanuM thAya che ane caMdra AsapAsa pharatA avakAzayAna samIpa pahoMcatAM enijana nakakI karelA samaya mATe cAlu karavAnuM hatuM, A enjina avakAzayAnamAM puna:praveza kare che ane lyunara meDayulane chUTuM mUkI de che. je kAma na kare te epeleyAna pRthvIthI lagabhaga 4,000 caMdranI sapATInuM vadhAre bArIka nirIkSaNa karavA mATe 12mI eprile upaDeluM epelo 13 caMdra sudhI pahoMcI na zakatAM mAIla dUrathI pasAra thaI jAya ane caMdrayAtrIone bacAvavAnI koI kevA saMyogomAM 17mI eprilanA roja pAchuM pharyuM tene nIcenA AzA na rahe. paraMtu sArA nasIbe enjina barAbara cAlyuM ane TUMkA lakhANamAM bhAI azoka beghANIe keTaleka khyAla Apyo che. avakAzayAtrIonI pRthvI taraphanI saphara zarU thaI. have e ja jovAnuM ApaNAmAMnA ghaNAnA dhyAnamAM A vigato nathI hotI temane A hatuM ke khorAka, pANI, prANavAyu ane sauthI mahattvanI avakAzalekhathI avakAzayAtrIo kevA jIvaleNa saMkaTamAMthI pasAra thayA tene yAtrIonI Will to live-jIvatA TakI rahevAno nizcaya-jijiviSAspaSTa khyAla Avaze. paramAnaMda] kAyama rahe che ke nahi ? ' te epelo 11 ane epale 12nI saphaLatA pachI lokonA duniyAnA loko temanA rakSaNa mATe ekadilathI prArthanA karavA manamAM evo khyAla besI gayo hato ke rAMdrayAtrA tanna saraLa che, lAgyA. je lokone viyeTanAmamAM maratAM hajAro lokonI kaMI paDI eTalA mATe ja epAle 13nA uzyananI zarUAta vakhate temAM bahu na hatI te lokoe paNa A traNa mANasanI jiMdagI mATe kaMI ochA lokone rasa hatuM, paraMtu tenA uzyane bAda lagabhaga aDhI paNa karI chUTavA tatparatA batAvI. raziyA vagere dezoe paNa madada divasa pachI tene naDelA akasmAtane lIdhe badhA ja lokonA jIva karavAnI bAMhedharI ApI. UMcA thaI gayA ane sarva loka vijJAna mATe potAnI jiMdagI hoDamAM kadAca A prArthanAonA pratApe 17mI eprilanI rAtrinA mUkavAvALA epale 13nA A traNa sAhasavIronI salAmatI 11-25 vAgye avakAzayAtrIo pRthvI para sahIsalAmata pAchA mATe prArthanA karavA lAgyA. AvI pahoMcyA ane Ama mAnavInI sauthI muzkelIovALI avakAzaepala-13 ne 13ne apazukaniyALa AMkaDe pahelethI ja naData hatA. uDayananA thoDA divasa pahelAM yaMtromAMnI kaMI khAmIne lIdhe eka caMdrayAtrAno khara lagabhaga aDhI abaja rUpiyA thAya che. A rAMdrayAtrA rada thavAne bhaya Ubhe thayo hato, paraMtu A khAmI epala-13nAM akasmAtane kAraNe kadAca A dravyane vyaya vakhatasara dara thaI gaI hatI. uzcananA be ja divasa pahelA eka nirarthaka thaya lAge, paNa A akasmAtathI je anubhava thayo ane avakAzayAtrI, meTiMgalIne achabaDAne cepa lAgyo hoya tevI AzaMkA koI paNa akasmAtane pahoMcI vaLavAne je vizvAsa pedA thaye UbhI thaI ane tethI tene badale bIjA avakAzayAtrI svIzarTane te amUlya che. azoka beghANI te vadhAre bArIka sudhI tene nI yAtrA pUjA ane Ama e pRthvI para elinI rAtrinA
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana tA. 1-6-170 - sAdhvI zrI nirmaLAzrI: eka paricaya > | mArca mahinAnI AkharamAM amadAvAda javAnuM banatAM jemanA uddharaNe samajAvatAM teo ardhamAgadhI ane prAkRtabhASAne pravAhaviSe ghaNA vakhatathI huM sAMbhaLatA AvyA hatA tevAM sAdhvIzrI baddha rIte upayoga kare che. saMskRta laIne banArasa hiMdu yunivarsiTInI nirmaLAzInAM darzana karavAnI mane taka sAMpaDI, ane jemanA viSe ema. e.nI DigrI meLavanAra nirmaLAkIjIe hiMdIne paNa UMcAmAM mAruM mana prabhAvita banyuM. AvA sAdhvIne 'prabuddha jIvananA vAcakone te UMcA DiplomAM meLavela che ane teo hadayasparzI zabdano upayoga karIne paricaya thAya te hetuthI zrI ratilAla dIpacaMda desAInI paricayanedha madhura hidI bole che." tA. 21-3-70nA jainamAMthI udta karavAnuM ucita dhAryuM che. paramAnaMda) A pachI sAdhvIjI dvArA calAvAtA zibironI kAryavAhInuM rocaka viduSI sAdhvIjI zrI nirmaLAzrIjInuM nAma ane kAma jaina ane prazaMsAtmaka varNana karyA pachI sAdhvIjI pratyenI bhakitano khyAla saMghamAM ThIka ThIka jANItuM che; ane eka prabhAvazALI vyAkhyAtA tarIke ApatAM A bahena lakhe che keteoe jaina-jainetara vargamAM sArI cAhanA meLavI che. emanI "e vidyArthinIonI sAthenI vAtacIta uparathI eka vAta AvI nAmanA ane lokacAhanAmAM jema emanI vidrattA ane vyAkhyAna spaSTa rUpe samajI zakAya che ke, je je kanyA A sAdhvIjI pAse zakitane phALe che, tema emanA aMtaramAM satata vahetI jana atyAra sudhImAM abhyAsa karI gaI che, evI seMkaDo kanyAonA aMtakalyANanA kAryomAM potAnI zakitaone saphaLa banAvavAnI bhAvanAne ramAM sAdhvIjIe zakita ane prazaMsAnI lAgaNI janmAvI che. ghaNI paNa ghaNe meTo phALo che. vidrattA, vakatRtvazakita ane lokakalyANanI kanyAe, zibiranuM kAma pUruM thaI gayA pachI paNa, sAMtvana meLavavA bhAvanA, e traNene saMgama virala ja jovA maLe che. teeAmAM A salAha levA ke protsAhana prApta karavA emanI pAse AvatI sarva maMgalakArI triveNIsaMgama sadhAyo che, ane teo svakalyANa rahI che." ane parakalyANanA dhyeyane varelAM, jaina saMghanI zobhA ane enA "TAImsa"nA A pratinidhi bahene kanyAonI nirmaLAzrIjI gauravasamAM eka sAdhvIratna banI gayAM che. janasamudAyanuM kaMIka pratyenI AvI Adara ane bhakitanI lAgaNI aMge upara je kahyuM ke, ne kaMIka paNa bhaluM karavAnI lAgaNI emane jANe nirAMte bilakula sAcuM che. jemanA aMtaramAM eka Adarza ne uparakAraka zikSijaMpavALIne besavA detI nathI, ane niraMtara kAryaparAyaNatAnA mArge kiAne sahaja evI mAtAnI mamatAne vAtsalya-jharo vahete hoya enA doryA kare che. pratye emanA paricayamAM AvanAra sahu keIne AvI lAgaNI thaI Ave emanI urmi to emane kaMI kaMI karavA prere che, paNa zAstra e svAbhAvika che. ane paraMparAnI maryAdAone dhyAnamAM rAkhIne emane potAnA kArya aMtamAM emanI kalyANabhAvanAne khyAla ApatAM zrImatI kSetrane maryAdita banAvavuM paDe che. AthI saravALe saMghane ke sAmAnya pATIla kahe che kejanasamUhane theDuM-jhAjhuM paNa nukasAna ja veThavuM paDe che paNa e vAta nirmaLAzrIjInI samAjakalyANanI ane ucharatI peDhImAM navajavA daIe. raskAra reDavAnI pravRtti joIne eka savAla thaI Ave che. bIjAonA emaNe pitAnI maryAdA samajIne, satra yojIne ke bIjI je rIte mATe teo je cintA seve che tene, emanI paraMparA je saMpUrNa tyAganI banI zake te rIte atyAre ucharatI kanyAone keLavIne saMskAradAna himAyata kare che, enI sAthe te kevI rIte meLa besADe che? Ane ApavA tarapha vadhAre dhyAna ApavAnuM nakkI karyuM che. teo haMmezA sAde saraLa javAba ApatAM nirmaLAzrIjI kahe che ke, jarUriyAtavALI A aMge kaMIka ne kaMIka vicAratAM ane e dizAmAM zakaya prayatna vyakita sahAyatAne je pAra pADatI hoya enAthI sAdhu paNa asara karatAM ja rahe che. chellAM cAra pAMca varSa daramyAna emanI rAhabarI mukata na rahI zake. amArI dharmaparaMparAnA sabhyo (sAdhu-sAdhvIo), nIce yojAyelA saMskAraadhyayana satre emanI utkaTa tamannAnI sAkSI bIjAne madada karI zakAya evI koI vastu ke saMpatti dharAvatA pUre che. emanI pAsethI jaina saMgha Irache, eTaluM kAma ApavAnI hotA nathI. bIjAonAM duHkha dUra karavAne amAre mATe eka ja mArga emanI zakita ane tAlAvelI che. ApaNe vadhu lAbha na laI zakIe che; te mArga che, sahAnubhUtine ane samajaNane. mArA mata pramANe e ApaNI potAnI kSati che. tyAganA siddhAMtone amala eTalAM pramANamAM hovuM joIe ke ame . . "dhI TAImsa oNpha IMDiyA" aMgrejI dainikanA eka bahena- amArI paraMparAnI dhArmika zista sAthe koI jAtanI bAMdhachoDa na karIe pratinidhi zrImatI vimalAbahena pATIle DA vakhata pahelAM sAdhvIjI ane Indriyajanya sukhaga tarapha na kheMcAI jaIe. bAkI te, zrI nirmaLAzrIjInI mulAkAta lIdhI hatI. e mulAkAta daramyAna je rIte ame du:khI mAnavajAtanI vacce rahIe chIe, e rIte rahevA zrImatI vimalAbahenanA mana upara sAdhvIjInA jIvana ane kAryane chatAM, jayAM himatanI khUba jarUra che, enI sAme ame amArI AMkhe je prabhAva paDaye tenI vigata emaNe "dhI TAImsa opha IMDiyA"nA kevI rIte baMdha karI daI zakIe? paripUrNa tyAga te tyAre ja tA. 8-2-1970nA aMkamAM "A Concern Eor Brothers'-bIjAe zakaya bane, jyAre ApaNe mAnava sabhyatAthI dUra dUra jaMgalamAM mATenI phikara-e nAme lekhamAM ApI che. temAM emaNe A sAdhvIjInAM jaIne vasIe." vyakitatva ane kAryane bhavibharI aMjali ApI che. emAMnA - sAdhvIjIe karela A khulIsImAM ApaNane, ADakatarI rIte, thoDAka bhAgane ApaNe paNa AsvAda laIe. zrImatI pATIla emanI pravRttimArga ane nivRttimArgane lagatI sAcI samajaNanI jhalaka jovA maLe che. ApaNA saMghamAM AvI viduSI, vicAraka ane sAdhvIjI dekhAvamAM nirADaMbarI sIdhAsAdAM hovA chatAM emanI prabhAvazALI sAdhvI che, e saMghanuM gaurava ane sadbhAgya che. sAdhvI sAthe vAta karIe tyAre ItihIrA, tatvajJAna ane eka rIte samAjazAstra saMbaMdhI emanI jANakArIne khAne ApaNene dekhAI Ave che. zrI nirmaLAzrIjI haju paNa vadhu vikAsa karI zake evI vadhu mekaLAza emanI gujarAtI bhASA zuddha che, saMskRta teo spaSTa ane nizcita zrIsaMgha karI Ape, ane emanI bhAvanA ane zakitaone vadhu ne vadhu arthavALuM bole che. ane vAtacIta daramyAna jainagraMthonA chUTAchavAyA lAbha che, e ja abhilASA. ratilAla dIpacaMda desAI
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-6-1970 prabuddha jIvana 3 divaMgata AtmAone Adara-aMjali puruSAthI udAracetA zrI haragoviMdabhAI saMskRta bhASAne rasa osaryo nahote. eTale temAM saMskRta vyAkaraNa, sahRdaya sakhA zrI haragoviMdabhAIne svargavAsa tA. 3-5-70 kAvya AdinuM parizIlana te karatA ja hatA. vacce vacce temane aMgrejIne nA emanA nivAsasthAna mulunDamAM (muMbaI) thayo. enA samAcAra nAda vaLage tyAre thoDe vakhata ApameLe ane koIne zekIne paNa tArathI maLatAM ja meM be lAgaNIo eka sAthe anubhavI. eka to e vRtti saMtaze. paNa emaNe vadhAre vakhata ane buddhi te saMskRta, AvA cira vidyAsakhAnA viyoganI du:khada ane bIjI lAMbA samaya prAkRta bhASA ane tenA sAhityamAM ja jaye rAkhyA. Ama bhASAo thayA aneka vyAdhienI asahaya yAtanAmAMthI kALadharme karela chUTa zIkhatAM ane chApA ane sAhitya vAMcatA je rUci ane zakita kArAthI thatI rAhatanI lAgaNI. piSaye jatI hatI tenA pariNAme teo aneka bhASAnuM ane zrI haragoviMdabhAInuM vistRta jIvana aneka daSTie jANavA aneka viSayanuM sAhitya paNa kharIdyo jato. eTale temanI jevuM che. paNa atyAre to enI TUMkI noMdha levAnuM mArA mATe lAyabrerInuM kada uttarottara vadhye ja jatuM ane game tevA kiMmatI zakaya che. tethI prabuddha jIvananA vAcakone preraka thaI paDe evA thoDAka pustaka kharIdavAmAM paNa teo pAchA ne paDatAM. upayogI muddAone ja atre nirdeza karavA dhAruM chuM. lagabhaga 65 . 2. vAcakane sTeja prazna thAya ke dhaMdhAnI bevaDI javAbadArI vacce varSa pahelAM kAzImAM huM jyAM abhyAsa karatA te ja saMsthAmAM zrI. teo navuM navuM zIkhavAnuM kAma kevI rIte karatA? ane kevI rIte haragoviMdabhAI paNa acAnaka abhyAsa karavAnI daSTie ja AvI vakhata meLavatA? Ane uttAra TUMkamAM eTalo ja ke savAre ane caDayA. Ama te amArA baMnenA rUma sAmasAmAM, paNa maLavAnuM rAtre te gharamAM besI vAMce. paNa parAmAM rahetAM hovAthI majIda sAva ochuM. meM kalpeluM ke teo amuka sAdhunA sahavAsamAM temanA ja baMdara sudhI TreInamAM javA AvavAmAM je samaya lAgato te badhA rUmamAM che eTale koI dIkSArthI haze, paNa e bhrama jaldI ja bhAMgI sAyane upayoga teo vAMcavAmAM ja karatAM. ane te mATe teo pharsTa gayo. haragoviMdabhAI banArasathI muMbaI gayA. teonuM mULa vatana kalAsane pAsa rAkhatA. thelImAM te copaDIo hoya ja. dukAne jarAka to gohilavADamAM umarALA, paNa Arthika daSTie teo muMbaImAM navarAza maLI ke pustaka hAthamAM. kAMIka kAme lAgyA. paheluM kAma temaNe koInI karI ane te paNa AvA vidyAvyAsaMge temane aneka gya vighArasika mitro khAsa udharANI karavAnI svIkArI. liphaTa vinAnA e jamAnAmAM paNa meLavI ApyA. zrI mohanalAla dalIcaMda desAI, zrI mehanalAla pAMca pAMca cha cha mALe vagara thAke caDhI, UtarI thaDA pagAramAM paNa solisiTara ane paM. becaradAsa tema ja amArA jevA anekonuM milanagADuM calAvyuM. paNa buddhi ane jAtamahenatanI vRttie temane chevaTe dhaMdhA sthAna temanuM ghara banI gayuM. AtithyanI ane bIjI ghaNI udAratAtarapha preryA ane karIyANAnI dukAna zarU karI. e dukAna hatI te ee temanA pratye jaina jainetara saMskArI varganuM dhyAna vadhatuM nAnA pAyA upara paNa khaMta, jAta mahenata, prAmANikatAne lIdhe teo gayuM. jaina paraMparAnA dareka phirakAnA sAdhusAdhvIo paNa temanI bajAramAM vizeSa jANItA thatA gayAM ane pahelI laDAInA pAse Ave. ghaNA to pustakanA leje. haragoviMdabhAInI prakRti divasomAM teo pitAnA moTAbhAI jhaverabhAI sAthe bIjA jANItA evI ke je sAdhusAdhvIne je je pustaka joIe te ApI. ja de, zeTha zrI narottama bhANajI Adi sAthe jamInanA dhaMdhAmAM paNa joDAyA. ane pote navuM vasAve. A rIte eka bAju emanI lAyabrerI khAlI chevaTe emAMthI amuka napho laI chUTA thayo ane karIyANAnI dukAnanuM thatI jAya te bIjI bAju te nave nave rUpe ubharAtI paNa jAya. A kAmakAja vadhAre vikasAvavA lAgyA. uparAMta teo jyotiSa ane sAmudika zAstranA UMDA abhyAsI ghATakeparathI AgaLa bhAMDupa, vikrolImAM emaNe makAna bAMdhyA hatA ane A viSayane lagatA graMthone temanI pAse vipula saMcaya ane vecyAM. chevaTe thANA pAsenA mulunDamAM sthira thayA. A vakhate hatuM ane A bAbatamAM teo anekane mArgadarzana ApatA. mulunDamAM bhAgye ja be, cAra baMgalo haze. paNa ene vizeSa vikasI haragoviMdadAsa dhArmika vRttinA hatA. e vRttithI emaNe pAlIvavAnuM ane vasAvavAnuM kAma pAyAmAM te mukhyapaNe e baMne bhAIonuM. tANAmAM eka dhArmika pAThazALA zarU karelI ane temAM eka suyogya ja karIyANAnI dukAna ane judA judA parAomAM makAne baMdhAvavA, paMDitane pUro Azraya ApI tyAM AvanAra badhA ja sAdhujamInanI le-veca karavI e badhA dhaMdhAne bhAra jevA sAdhvI ke gRhastha bhAI - bahenene dhArmika ane dArzanika mukata zikSaNa te nahote, paNa emano mULa saMskAra kAMIka judo ja hato ane maLe evI paNa goThavaNa karelI. mulunDamAM te emaNe pitAnI kiMmatI te hate judA judA zAstronA abhyAsane tema ja vividha vidyA- jamIna ApI tyAMnA saMghanA sahakArathI maMdira ane upAzraya onI jijJAsA saMtoSavAne. paNa baMdhAvela che. temanI daSTi e rahelI ke amuka gucchane mAnatA A mULa saMskAra emanAmAM meM ane bIjA nikaTanA mitroe kacchI bhAIo ane Itara gacchane mAnatA gujarAtIo badhA pitaeTalo badho baLavAna joyA che ane ene saMtoSavAnI eTalI badhI pitAnI rIte eka ja dharmasthAnamAM maLe ane pitAnI ruci pramANe ugra tamanA ane sAdhanA joI che ke enI gAthI ja zrIhare- judA judA kriyAkAMDe paNa takarAra vinA Acare. A mATe emaNe goviMdabhAInI mukhya jIvanagAthA ane preragAthA banI rahe che. khUba jahemata UThAvelI. enA thoDAka namUnA A rahyA. haragoviMdadAsanuM citta Athika daSTie ThIka ThIka kahI zakAya * 1. muMbaImAM vasyA ane prasiddha hindI sAhityakAra svarga- evuM udAra hatuM. tethI jyAre koInI bhIDa jue tyAre ene yathAvAsI nAthurAma premIjInA paricayamAM AvyA. premIjIne paNa eka zakita mUMge moDhe avazya madada karatA. teo bIjAnuM dhyAna kheMce sadhiyAro sAMpaDayo. e gADha maitrI ane paDozInA nAte haragoviMda- evI moTI rakama eka sAthe kharcI na zakatA. paNa emanI nAnI moTI bhAI hindI, marAThI ane baMgALI sAhitya vAMcavA ane te te madada karavAnI vRtti to sadAya jAgatI rahetI. bhASA zIkhavAnA paMthe vaLyA. pachI te emaNe e mATe aneka amuka samaye paradeza jatAM vidyArthIone kAMIka madada karavAne jAtanuM sAhitya meLavyuM, chApAo maMgAvyA ane ApameLe e prasaMga AvyuM tyAre emaNe tene ThIka ThIka kahI zakAya evI dizAmAM ThIka ThIka pragati karI. A badhuM karatAM tyAre paNa emane madada ApI ane IcchayuM ke teo jyAre paNa pagabhara thAya tyAre
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ 92 P 31 prabhu jIvana enA badalA bIjA evA ja vidyArthIone Ape. madada ApI te ApI ja. pachI enuM koInI pAse nAma levuM ke gANuM gAvuM e emanA hADamAM ja nahotuM. A rIte haragAviMdadAsa ApabaLe ane ApasUjhathI eka prasiddha vyApArI ane samAjanA AdarapAtra meAvaDInuM sthAna pAmyA. emanuM kuTuMba mATuM che. cAra putrA ane eka putrInA parivAra tema ja suzIla patnI e badhAne yogya rIte potapotAne sthAne nizcita karI petAnuM jIvanakArya pUruM karI pAkI uMmare lokAMtara pAmyA che tethI emanA vize koIe kAMI du:kha ciMtavavA jevuM nathI ema kahI zakAya. emanA putro kahyAgarA ane udAra che. peAtapotAnA dhaMdhAmAM kuzaLa che. pitAnA keTalAka saMskAro tA emanAmAM ThIka ThIka UtaryA che, eTale teo temanI prasiddha peDhI harageviMdadAsa rAmajI enDa sansane ane kuTuMbane vizeSa dIpAvaze evI zrAddhA asthAne nathI. emanAM suzIla ane AtithyazIla patnI haribahenanuM jIvana prasanna vIte e ja chellI AkAMkSA ! paMDita sukhalAlajI saMghavI sva. gaMgAdAsa amarazI gAMdhI tA. 1-6-1970 yugalane khaMDita karyuM che. bannenI ummara 70 ane 75 varSa vacce hatI. ekalavAyA banelAM lakSmIbahena pratye tema ja gaMgAdAsabhAInA bahALA kuTuMbaparivAra pratye mArI jevA aneka snehI saMbaMdhIonAM dila UMDI sahAnubhUtithI drave che. gaMgAdAsabhAInA abhAve lakSmIbahenane TakI rahevAnI paramAtmA tAkAta Ape evI ApaNA sarvanI prArthanA hA! paramAnaMda. sva. sau. jasumatIbahena kApaDiyA uparanI noMdhamAM sva. gaMgAdAsabhAI aMge jaNAvyuM che tema vidhAtAe evuM ja eka bIjuM cirapariNIta paraspara susaMvAdI yugala tAjetaramAM khaMDita karyuM che, paNa A kissAmAM patinA badale patnIe ciravidAya lIdhI che. zrI manubhAI gulAbacaMda kApaDiyA je muMbaImAM varSothI meATara spera pArTsanA dhaMdhA kare che ane jeo mArA pitrAI bhAI che temanAM patnI jasumatIbahena kApaDiyAnuM dADha be varSanI lAMbI mAMdagI bAda 63 varSanI ummare tA. 26 mI menA roja muMbaI khAte avasAna thayuM che. layanA tema ja A banne daMpatI potapotAnA jIvanavyavasAya sAthe peAtAnI zakita ane bhAvanA anusAra judA judA kSetre sevA karI rahyA hatA. zrI manubhAI oTo spera pArTsa esesIezananA dhaNA samaya sudhI pramukha hatA ane eka vakhata thoDA samaya mATe teo e esesI ezananA phephezananA paNa pramukha hatA. zrI mahAvIra jaina vidyApAlItANAnA yazeAvijyajI gurUkuLanA paNa ThIka samaya sudhI maMtrI hatA. bIjI bAjA e jasumatI bahena muMbaInA jaina mahilA samAjanAM varSothI eka maMtrI hatAM ane amArA muMbaI jaina yuvaka saMghanI kAryavAhImAM varSothI eka sabhya hatAM. jaina konpharansa udyoga gRhanA paNa teo eka vakhata sakriya kAryakara hatAM. sevA karavAno temanAmAM adamya utpAha hatA. mAthe lIdhelI sAmAjika javAbadArIAne pAra pADavA mATe temanuM satata paribhramaNa cAlyA karatuM ane A bAbatanA na to temane koI kaTALA hatA ke na to koI thAka hato. A sAthe manubhAInI ane gRhakAryanI paNa teo eTalI ja saMbhALa letA. muMbaI jaina yuvaka saMgha ane jaina mahilA samAja uparAMta bIjI paNa aneka sAmAjika javAbadArIonuM anerA utsAhathI teo vahana karatAM. bannenA jIvanamAM koI bhAgavilAsa ke mojamajAne sthAna nahotuM. koI saMtAnanA abhAve sAmAjika kAryo karavA mATe jasumatIne khUba avakAza raheto ane tenA teo pUro upayoga karatAM. AvI eka utkaTa sevikAnuM avasAna thatAM muMbaInI upara jaNAvela banne saMsthAone mATI khoTa paDI che. ane eka sarakhA sauhArda ane premabharyA daMpatI jIvananA Ama aMta AvatAM manubhAInuM jIvana ekalavAyuM banyuM che. manubhAIe jasumatI bahenanI mAMdagI daramiyAna temanI athAka sevA karI che. manubhAIna vyApAra bahALA nahi hAya paNa temaNe eka prAmANika vyApArI tarIke evI pratiSThA prApta karI che ke InkamaTekasanA adhikArIo manubhAI tene lagatA phormamAM je kAMI bharI mekle tenI vadhAre jAMcatapAsa sivAya sAdhAraNa rIte svIkArI letA hAya che ane kAyadAnA kazA paNa bhaNatara sivAya temanA vyApArane lagatI kAnUnI bAbatAmAM manubhAI anekanA eka niSNAta evA salAhakAra banyA che. manubhAInA jIvananA A vyathAjanaka prasaMge teo ApaNA dilanI sahAnubhUtinA adhikArI banyA che. aneka sevAkAryo vaDe jIvananaeN saphaLa ane sabhara banAvIne vidAya thayelA jasumatIbahene paNa cirasmaraNIyatA prApta karI che. A noMdhanA ante e jaNAvatAM aMgata saMbaMdhane kAraNe kRtArthatA anubhavuM chuM ke manubhAIe A prasaMge jasumatInA smaraNamAM rUA. 51000 nI rakama samAjanA koI zubha kalyANakArI kArya pAchaLa kharacavAnI IcchA vyakata karI che. A mATe manubhAIne ApaNA sarvanAM hArdika abhinaMdana hA ! paramAnaMda bhAvanagaranA varSojUnA sAmAjika kAryakara zrI gaMgAdAsa amarazI gAMdhI temanAM patnI zrI lakSmIbahena ane anya parivAra sAthe thoDA divasa pahelAM narmadA nadInA tIre AvelA cAMdodakaranAlInI yAtrAe gayelAM. temAMnA zrI gaMgAdAsabhAI tA. 17mI menA roja narmadAmAM nahAvA jatAM, pravAhanA vamaLamAM kheMcAI gayA aneM temanA mRtadehano patto khAdho nahi. temanuM A rIte avasAna thatAM ApaNane eka atyanta pramANika bhAvanAzALI gAMdhIvAdI sAmAjika kAryakaranI khoTa paDI che. temanI sAthe mATe varSothI maitrIsaMbaMdha hAvAthI A durghaTanAnA kAraNe mAru dila UMDI vyathA anubhave che. teo varSothI kaoNMgresanA kAryakara hatA. temanuM dila sattAlakSI kaoNMgresa karatAM tenI sAthe joDAyelA 2nAtmaka kArya pratye vadhAre DhaLeluM hatuM. khAdIpracAramAM temane vizeSa rasa hatA. temanA sadbhAgye temane evAM sahadharmacAriNI maLyA hatAM - zrI lakSmIbahena-- ke jemanA gaMgAdAsabhAInI badhI sAmAjika pravRttiomAM pUrA sAtha hatA. thoDA varSa pahelA bhAvanagaramAM sva. meghajI petharAja zAhanI udAratAnAM pariNAme rakatapitIyAnuM dhAma-Lepers' Asylum--kholavAmAM AvyuM che. temAM A banne daMpatIoe rakatapitIyAo vacce be varSa athavA vadhAre mudata sudhI rahIne e saMsthAne saMbhALI hatI ane vinAvaLatara sevA ApI hatI. banne 'patI keTalAya samayathI niyamita rIte reMTiyo kAMtatA hatA ane susthita kuTuMbaparivAra ane vyavasAya hovA chatAM sAdA jIvanane varelAM hatAM. vinobAjInI sarvodaya pravRtti ane grAmadAna AndolanamAM temane bannene khUba ja rasa hato. vaSaeN - be vaSaeN bharAtA sarvodaya saMmelanamAM, anivArya kAraNa na hoya te, temaNe hAjarI ApI na heAya ema bane ja nahi. zrI vimalAbahena ThakAranA A banne da'patI pratye athAt pUjyabhAva hatA ane temanA kuTuMbaparivAramAM vimalAbahenanaeN eka svajananuM sthAna hatuM. meATA cAhaka hatA. prabuddha jIvananA teo eka haju gayA mArca mAsanI 21 mI tArIkhe bhAvanagaranI eka davasanI UDatI mulAkAta daramiyAna ame mArA mitra harabhAI trivedIne tyAM sAthe doDha be kalAka maLyA hatA ane aneka bAbatonI carcA karI hatI. temanA svabhAvamAM snehanA umaLako hatA. temanAmAM asAdhAraNa dhyeyaniSThA hatI. temane ApaNI vaccethI upADI laIne vidhAtAe bahu virala jovA maLe evA eka daMpatI mAlika zrI muMbaI jaina yuvaka sadha H mudraka ane prakAzakaH zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, prakAzanasthaLaH 385, saradAra vI.pI. reDa, su'bai-4. Te. na. 350299 mudrasthAna : dhI sTeTsa pIpala presa, kATa, muMbai 1 10)
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ Regd. No. MH. 117 vArSika lavAjama rUA. 7 prabuddha jena'nuM navasaMskaraNa varSa 32 : aMka 4 muMbaI, juna 19, 1970 maMgaLavAra zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra paradeza, mATe zIliMga 15 chuTaka nakala 40 pirasA taMtrIH paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA 3- garbhAdhAnano aMta athavA garbhapAta - atyAranA kAyadA pramANe (inDiyana pInala koDa, kalama 312), (ga) garbhAdhAna cAlu rahevA devAthI, Arogyane hAni thavAnuM strInI jiMdagI bacAvavA sivAya bIjA koI kAraNe garbhapAta karavo jokhama che ke nahi te vicAravAmAM garbhavatI strInI AsapAsanuM athavA karAvavA te, sagarbhA strI ane te karAvanAra banne mATe gunA vAtAvaraNa (environment)-hAlanuM ane najIkanA samayamAM che. Ave athavA AthI paNa sakhata kAyado duniyAnA bIjA dezomAM thavAnuM-lakSyamAM laI zakAze. paNa che athavA hate. garbhapAtanuM pariNAma mAtra te vyakita pUratuM ja (dha) pariNIta strIne baLAtkArathI thayela garbhAdhAna tenA patinI nathI. temAM dhArmika, naitika tema ja sAmAjika pariNAme vizeSa maha- saMmati vinA, vidhavA 18 varSathI ochI uMmaranI hoya athavA asthira tvanAM che. garbhapAta athavA bhRNahatyA mahApAtaka manAyuM che, paNa magajanI hoya to tenA vAlInI saMmati vinA, kumArikA 18 varSathI have daSTi badalAI che. ghaNAM dezamAM A kAyadAnAM baMdhana DhIlAM ochI uMmaranI hoya te tenA pitA athavA vAlInI saMmati vinA, karavAmAM AvyAM che. tene Liberalisation kahe che. bhArata sarakAre apariNIta strI asthira magajanI hoya to tenA vAlInI saMmati paNa A praznanI vicAraNA mATe eka kamiTI nImI hatI, jeNe vinA, ane bIjA badhA kissAmAM strInI petAnI saMmati vinA, pitAne ahevAla rajU karyo hato. te uparathI hAla rAjyasabhAmAM eka - garbhAdhAnane aMta lAvavo nahi. kharaDo dAkhala karavAmAM Avyo che. tene The Medical Terminati (3) sarakArI haispiTala athavA sarakAra-saMmata sthaLa sivAya on of Pregnancy Bill evuM AkarSaka nAma ApavAmAM AvyuM che. bIjA koI sthaLe garbhAdhAnane aMta lAvI zakAze nahi. kharI rIte Legalisation of Abortion evuM nAma ApavuM ' (4) upara pramANe garbhAdhAnanI samayamaryAdA, sthaLamaryAdA joIe. A kharaDA upara carcA thavI hajI bAkI che, paNa te pratye ane be paeNTaranA abhiprAyanI maryAdA bAMdhavAmAM AvI che. paNa dezamAM bahu dhyAna gayuM hoya tema jaNAtuM nathI. koI rajisTarDa meDikala prekaTizanara pramANikapaNe e abhiprAya - A kharaDAnI mukhya jogavAI nIce pramANe che: dharAve ke garbhavatI strInI jiMdagI bacAvavA athavA tenA zArIrika (1) A kAyadAmAM jaNAvela saMjogo ane kAraNothI garbhapAta athavA mAnasika Arogyane gaMbhIra kAyamI hAni thatI aTakAvavA, karavAmAM Ave to te guno gaNAze nahi, tAtkAlika garbhAdhAnane aMta ANavAnI jarUra che, te te tema karI zakaze. (2) garbhAdhAna thayA, 12 aThavADiyAMthI vadhAre samaya thayo (5) A kAyadA pramANe kaI rajIsTarDa meDIkala prekaTIzanara na hoya te, koI paNa rajisTarDa meDikala prekaTIzanara, ane 12 aTha pramANikapaNe garbhAdhAnane aMta lAve che, tethI kAMI hAni thAya vADiyAthI vadhAre paNa 20 aThavADiyAthI vadhAre samaya thayo na hoya athavA hAni thavAne saMbhava hoya to paNa tenI sAme korTamAM te, koI be rajisTarDa meDikala prekaTIzanaro, pramANikapaNe (in good koI pagalAM laI zakAze nahi. . faith) e abhiprAya dharAve ke garbhAdhAna cAlu rahevA devuM temAM A kAyadAmAM lagabhaga badhI javAbadArI athavA adhikAra, garbhavatI strInA jIvanane jokhama che athavA tenA zArIrika-mAnasika - rajisTarDa meDikala prekaTIzanaranA rahe che. strI garbhapAtanI IcchA batAve Arogyane hAninuM jokhama che athavA bALakane janma thaze to, te ane oNkaTara temAM saMmata thAya te banne mATe mArga khulle che. ATaluM bALakane evI zArIrika athavA mAnasika vikRti hovAnuM jokhama Liberalisation bahu gheDA dezamAM thayuM che. kAyadAmAM jaNAvyA che ke te khUba nirAdhAra (Handicapped) raheze te, garbhAdhAnane aMta pramANe, pramANikapaNe abhiprAya dharAvato na hato te puravAra lAvI zakAze. karavuM lagabhaga azakaya che. Avo abhiprAya dharAvavA je kAraNe khulAsAo : (Explanations) ApyAM che te evAM che ke jene vize matabheda hoya te paNa, te pramA(ka) koI garbhavatI strI ema kahe ke garbhAdhAna baLAtkArathI Nika nathI ema puravAra karavuM ghaNuM muzkela thAya. garbhAdhAna cAlu thayela che ke, AvA garbhadhAnathI paritApa Upaje tenAthI te strInA rAkhavAthI, strIne zArIrika athavA mAnasika hAni thavA saMbhava che mAnasika Arogyane gaMbhIra hAni thavA saMbhava che ema mAnI levuM. ke nahi athavA tenI jiMdagIne jokhama che ke nahi te te DaoNkaTara ja. (kha) bALakonI saMkhyA maryAdita karavA, koI pariNIta strI nakkI kare. 12 aThavADiyAthI vadhAre garbhAdhAnane samaya na thayuM hoya athavA puruSa kRtrima upAya kare ane te niSphaLa jatAM garbhAdhAna tyAM, koI paNa eka DaoNkaTara ane 12 thI 20 aThavADiyAnA thAya te, AvA anicchAe thayela garbhAdhAnathI paritApa Upaje, samayamAM be DaoNkaTare nakkI karavAnuM. paNa upara jaNAvela klama (4) mAM tenAthI te strInA mAnasika Arogyane gaMbhIra hAni thavA saMbhava te maryAdA paNa nathI rahetI. vaLI kAyado veMkaTaranuM kAma saheluM kare che ema mAnI levuM. che. upara jaNAvela khulAsA (ka) ane (kha) nA saMjogomAM DokaTare
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ 38 prabuddha jIvana tA. 16-6-1970 abhiprAya bAMdhavAnI paNa jarUra nathI. temAM jaNAvela saMjogomAM how desperate they may be to find themselves with an mAnasika hAni athavA AghAta (Anguish) thAya ja ema mAnI levuM. unwanted pregnancy, who do not have regrets at losing it. This fundamental reaction, governed by matekhulAse (kha) keTalo vyApaka che te jarA vicAra karIe to rnal instinct is mollified if the woman realises that samajAze. garbhAdhAna aTakAvavAnA upAya karyo che ke nahi te te the abortion was essential to her life and health, but if te strI athavA puruSa ja kahI zake. DaoNkTara kayAMthI jANe? evo upAya the indication for the termination of pregnancy was niSphaLa gayela che te paNa DaoNkaTara kayAMthI jANe? ane A upAya flimsy and fleeting, she may suffer from a sense of guilt for the rest of her life." karyo hoya chatAM garbhAdhAna thAya, te tethI strIne eTale badhA mAna mAtRtvanI bhAvanA strIjIvananI prabaLa ane pavitra bhAvanA che. sika paritApa thaze ke garbhapAta jarUra che te to khataranAka vidhAna garbhapAta karanAra strIne mAnasika paritApa ane eka gunAhita kArya karyAne che. vaLI AmAM koI evI maryAdA paNa nathI ke be-traNa bALako kheda jIvanabhara tenI jiMdagI du:khamaya banAve che. kRtrima garbhapAtanAM hoya ane pachI A upAya niSphaLa jAya to garbhapAta karavo. hAnikAraka zArIrika pariNAme paNa ochAM nathI. temAM paNa ekathI prathama garbhAdhAnamAM paNa garbhapAta karAve. AmAM strInI jiMdagI vizeSa vakhata tema bane tyAre gaMbhIra pariNAma Ave. jokhamamAM che athavA zArIrika hAni thavAnI che tema paNa nathI. garbhAdhAnanirodhanA kRtrima upAyo ane garbhapAta paNa meTA pramANamAM ajamAvAyA che tyAM paNa illegitimate birthsbALaka nathI joItuM, tenAM kRtrima upAya karyA che paNa niSphaLa gayA, apariNIta athavA vidhavA strIne bALaka janma-meTA pramANamAM mATe garbhapAta karavo. AthI vadhAre svachaMda ka95 muzkela che. vaLI che. pazcimanA dezomAM illegitimate births - pramANa vadhatuM eka bIjI vAta. vasativadhAre aTakAvavA garbhapAtane sAdhana rahyuM che. kadAca, prabaLa mAtRtvanI bhAvanAne A AbhArI gaNavuM? kRtrima upAye levAya te samajAya paNa garbhapAta paNa hoya-te hajI sAva marI paravArI nathI. karAvavA? eTale Aje kuTumbaniyojana mATe kRtrima upAye meTo - aniSTane aniSTa tarIke svIkAravuM ane tenuM AcaraNa karavuM na paDe tyAre kheda hoya te eka daSTi che. aniSTane ISTa gaNavuM ane pracAra thAya che te sAthe garbhapAtane paNa have pracAra karavo? ene AvakAravuM ane saharSa AcaravuM te bIjI daSTi che. saMyamanuM AcaraNa mATe paNa Ajana karavuM? agharuM che mATe svaccheda poSa e lapasaNI bhUmikA che, adhogatino koI paNa rajisTarDa meDikla prekaTIzanara garbhapAta karI zake. mArga che. aniSTane pahoMcIvaLavA, sAcA upAya levAne badale Rozes alsta Utal21-t-il Indian Medical Council Actui sahele mArga zodhavo temAM vyakita athavA samAjanuM kalyANa na thAya. je vyAkhyA ApI che te eTalI vyApaka che ke e badhA AvA keTalIya durbhAgI kissAo hoya che, tenA upAya karavAne badale tene kAraNa banAvI, naitika mUlya choDavAM te avaLo mArga che. garbhapAta gaMbhIra kAryane mATe lAyaka che tema na kahevAya. badhI rIte aniSTa che; dhArmika, naitika tema ja sAmAjika daSTie eka ja maryAdA-sthaLanI kAMIka asarakAraka che. sarakArI haispi- tathA strInI zArirIka ane mAnasika daSTie paNa, ema samajavuM ane TalanuM athavA sarakAra-niyukata sthaLe garbhapAta thAya. kalama (4) mAM anichaniya garbhAdhAna thAya tyAM tenAM viparIta pariNAmene ochAM karavAM samAje badhAM pagalAM levAM ane chatAM anivArya saMjoe maryAdA paNa nathI rahetI. sarakAra ATalI vyavasthA karI zakavAnI che? gemAM garbhapAta jarUrI jaNAya tyAM ochAmAM ochA thAya tema khulAsA (ga) mAM abhiprAya bAMdhatA DakaTare strInI AsapAsanA karavuM. Avo mArga levAne badale garbhapAtanI zarama choDI, tene saraLa vAtAvaraNane paNa khyAla karavAnuM che. Ano artha Socio-Economic banAva e mArge Aje duniyA jAya che ane ApaNe enuM Conditions of the Woman thAya. strInI sAmAjika ane Arthika anukaraNa karIe chIe. paristhiti. eTale sAmAjika, Arthika paristhiti barAbara na hoya, 26-5-70 cImanalAla cakubhAI zAha. tyAM paNa, garbhapAtane mArga levAya. - A badhuM liberalisation zuM kAraNe karavAmAM Ave che? sAdhusaMsthA aMgene mulatavI rahele parisaMvAda ema kahevAya che ke vartamAnamAM meTI saMkhyAmAM garbhapAta, * 28mI jUna, ravivAranA roja yojAze. * aNaAvaData vinAnI vyakitaone hAthe thAya che, jethI strIne zArI zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA upakrame tA. 14 mI jUnarika hAni athavA jAnanuM jokhama thAya che. eTale ke ghaNAM Illegal ravivAranA roja savAranA 9 vAgye zrI paramAnaMda kApaDiyA sabhAgRhamAM Abortions thAya che. gunAnuM pramANa vadhI jAya tyAre evA kRtyane (TopIvALA menzana, saradAra vallabhabhAI paTela roDa) zrI cImanalAla gune na gaNave e sahelo mArga che. dArUbaMdhI sAme paNa AvI ja caku bhAI zAhanA pramukhapaNA nIce yojAyela ApaNI sAdhusaMsthA dalIla thAya che. AvA aniSTa mATe yogya upAya, sAcI samajaNa, aMge jAyela parisaMvAda sabhAmAM zrI kusumabahena motIcaMda zAha, zrI khImacaMda maganalAla verA, DaeN. jagadIzacaMdra jaina, zrI gIradharasAmAjika sevAnA ane bIjA upAyo levAne badale, kAyado liberalise lAla daphatarI, zrI aMbubhAI (muni sattabAlajInA anuyAyI ane karavo e navI rIta che. sahAryakatA), zrI zAntilAla ha. zAha, zrI. jeThAlAla jhaverI, zrI. strI pratyenI sahAnubhUti, humanitarian ground eka durlabhajIbhAI kezavajI khetANI, prA. dalasukhabhAI mAlavaNiyAkAraNa ApavAmAM Ave che. alabatta, AvA prasaMgomAM strIne ja A mujabanA nava vyAkhyAtAoe prastuta viSaya aMgenA potAnA vicAro rajU ryA hatA ane pramukhazrIe prAraMbhika tema ja antima vadhAre sahana karavuM paDe che. gunehagAra puruSa chUTI jAya che. samAje upasaMhAra pravacana karyA hatAM. A rIte prastuta parirasaMvAda traNa AvI paristhitine poSaNa ApavuM ke puruSanI javAbadArInuM tene kalA cAlavA chatAM aneka pUrvanizcita vyAkhyAtAone pitAne bhAna karAvavuM, pharaja pADavI? mahattvapUrNa vicAro rajU karavA mATe samaya ApI zakAze nahote. tethI mulatavI rahela parisaMvAdasabhA tA. 28 mI ravivAra savAranA strIne zArIrika ane mAnasika hAnithI bacAvavA athavA tenuM 9 vAgye e ja sthaLe zrI cImanalAla cakubhAI zAhanA svAzya ane jiMdagInuM jokhama ochuM karavA garbhapAtanI chUTa pramukhapaNA nIce maLaze, jayAre bAkI rahelA pUrvanizcita jarUranI che ema kahevAya che, paNa garbhapAtathI ja keTalI zArIrika vyAkhyAtAo uparAMta, jo samaya haze te, A viSayamAM rasa dharAvatA karuM mAnasika hAni thAya che athavA jidagInuM jokhama che e kama : anya vivecakone potAnA vicAro rajU karavAnI taka ApavAmAM bhUlI javAya? niSNAta DokaTaroe kahyuM che: Avaze. A parisaMvAdasabhAmAM pUrvanimaMtrita sarve bhAI-bahenane Whilst the continuance of pregnancy can have a samayasara hAjara rahevA amArUM hAdika nimaMtraNa tathA prArthanA che. psychological rather than physical ill effect, so can maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMgha induced abortion. There are few women, no matter
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-9-1970 prabuddha jIvana A pa NI [3] prAcInakALathI cAlI AvatI kAmaNasaMsthA jaino mATe viziSTatArUpa che. Ama te bauddha dharmamAM paNa kAmaNaparaMparA cAlI Ave che ane te judA judA svarUpe alaga - alaga dezamAM patharAyalI rahI che. paNa prAcInakALanA jainenA AcAramAM kaDakAI vadhAre paDatI hAvAnA kAraNe ane e paraMparAmAM nivRtti ane AtmavikAsa para vadhArepaDatA bhAra mUkavAmAM Avela hAvAthI temAM bauddha AcAra - vicArothI pramANamAM vadhAre kaDakAI rahI che ane e kAraNe bauddhaparaMparAnI mAphaka janasevAnA kAryamAM jayAM paisAnI sAthe vyavahAra hoya athavA sUkSma ahiMsAmAM kAMIka kSati pahoMcatI hAya, tyAM jaina zrAmaNeA mATe bhAga levAnuM azakaya bane che. bauddha dharmamAM paNa ahiMsAnA vicAra mukhyatve rahelA che ja ane zramaNA mATe aparigraha paNa Avazyaka mAnela che, ema chatAM tenA zrAmaNeAnA AcAramAM gheADI udAravRtti rahelI che. bauddha AmaNe jeTalI suvidhA jaina zrAmaNeAne prApya nahi hovAnA kAraNe bauddhadharmanI mAphka jaina dharma bIjA dezamAM vyApaka banI zakayA nathI, enA pracAra bhArata dezanI bahAra khAsa thaI zakyA nathI. AcAravicAranI kaDakAInA kAraNe jainadharmanA vyApaka pracAra te na thaI zakayeA paraMtu A kAraNe bhrAmaNasaMsthA tenI prAcIna paraMparAne jALavI zakI che. e te suvidita che ke bIjA sAdhu, saMtA ane mahantAmAM parigrahe je jaDa ghAlI che emAMthI sArA evA aMzamAM bhrAmaNasaMsthA vimukata rahI zakI che. AjanA samayamAM paNa vaidika saMpradAyanA sAdhuomAM parigrahanuM je pramANa jovA maLe che teTaluM parigrahanuM pradarzana bauddha-zrAmaNa nathI ja karatA. A bAbatamAM vaidika tathA brAhmaNa banne saMpradAyA karatA jaina sAdhumAM tyAga ane saMyamanI bhAvanA vadhAre pramANamAM jovA maLe che. AvI AcAranI kaDakAInA kAraNe aparigrahane apanAvavAmAM Ave che ke apanAvavAnI pharaja paDe che ema chatAM parigrahanA temanA para prabhAva cAlu rahe chaeN ke nahi te kahevuM muzkela che. ghaNA jaina sAdhuomAM Aje paNa parigraha pratyenuM AkarSaNa ane eno prabhAva jovAmAM Ave che ane ghaNA saMpradAyAmAM parigrahanuM pradarzana paNa thatuM jovA maLe che. paNa e jaina vicArane mAnya nahi hAvAnA kAraNe tene bahAranA dekhAva te| aparigraha vratanI ja karavA paDatA hoya che. kAraNake sAdhuo mATe parigraha vrata anivArya lekhavAmAM Avela che. Ama chatAM paNa jo koI sAdhu parigraha rAkhe che te te dharma aMge sAhityapracAra athavA samAjakalyANanA nAme rAkhatA hoya che, kemake svayaM sAdhu mATe te te vijata lekhavAmAM Avela che. Ama chatAM paNa jaina zrAmaNasaMsthAnI eka vizeSatA vinAbAjIe mArI samakSa varNavI te e ke bhagavAna mahAvIre kAmaNane ekalA vicAravAne pratibaMdha mUkela che. e kAraNe kAmaNasaMsthAmAM vadhArepaDatI vikRti dAkhala thaI zakI nathI, kAraNake mANasane bIjAnI hAjarImAM kharAba karma karatA saMkoca thatA hAya che, bhaya lAgatA hoya che. bUrAIthI bacavA mATe A niyama eka kavacasamAna che. jaina zrAmaNanI jIvanacaryA saMyamapradhAna ane sAdhanAnA niyamethI bAMdhelI hAvAnA kAraNe tenI vizeSatA Aje paNa bIjA dharmanA zrAmaNeA, saMnyAsIo, phakIro athavA pAdarIo karatAM vadhAre jovA maLe che ane e sAdhanAnI daSTie sArI paNa kahevAya. paNa prazna e udbhave che ke zuM AjanA bauddhika ane vaijJAnika yugamAM te yAgya che? AjanI vicArapravAha vyakitagata jIvananA vikAsa karatA sAmUhika athavA sAmAjika vikAsa athavA sevAne vadhAre pramANamAM hAvAnuM mAnavAmAM Ave che. samAja athavA sAmUhika hitanA khyAla m 39 sA dhu saMsthA vinAnI meTAmAM meTI vyakitagata sAdhanAne paNa AjanA vicAraka ane ciMtaka varga apUrNa lekhe che. e tA evI sAdhanAne koyaskara mAne che ke jemAM samUha ane samAjanA hitanuM prathama dhyAna rAkhavAmAM AvatuM hoya ane ene evuM svarUpa ApavAma AvyuM hoya ke je samAjasevA ane sAmAjika hitane anukULa hoya. jenI mULa pravRtti nivRttipradhAna che. ane Aje te je peAtAne paNa nivRtta mAne che tevA vinebAjIne meM prazna pUchyo ke; "A vaijJAnika yugamAM sAdhanAnuM svarUpa kevuM hevuM joIe?" temaNe kahyuM, " vijJAnane lIdhe ApaNA jIvananuM svarUpa badalAI gayuM che. purANA jamAnAmAM astro vigere kAMI hatuM nahi. RSionA dADhI ane mAthAnA vALa ema ja . vadhelA rahetA hatA. e RSio vaTavRzanuM dudha lagAvIne enI laTa banAvI letA. e RSio jo Aja hayAta hAta te tamArUM sundara mukhAravinda joIne kaheta ke 'Apa keTalA badhA bhAgyazALI che! amane to AvA koI mAko ja maLyA nahi.' paNa have jyAre ApaNI pAse ATalA sArA ejAro che tyAre tenA upayoga thavA ja joIe. vijJAnane kAraNe manuSyajIvana badalAI rahyuM che. sAdhanA koI divasa vizvAnavirodhI hAI na zake, te te yAgAnukuLa ja hovI joIe. vijJAnanA kAraNe jema yuganuM svarUpa badalAtuM rahyuM che tema sAdhanAnuM svarUpa paNa vijJAnane kAraNe badalAze. have je kAMI karavAnuM che te vijJAnane dhyAnamAM rAkhIne ja karavAnuM che. jyAre vijJAnanA kAraNe sAdhanAnuM svarUpa badalAya che tyAre ApaNA AcAramAM paNa parivartananI AvazyakatA UbhI thAya che. agAu bhAratamAM ATalA moTA zahero hatAM nahi, e vakhate khAsa karIne gAmaDAMone lakSyamAM rAkhIne banAvavAmAM AvelA niyame zaherA mATe hAsyAspada ane samAjane hAni paheoMcADanArA ja bane. jaina munio mATenI zauca-mUtrAdi visarjananI kriyA - zaherIjIvanane anukULa nathI eTaluM ja nahi paNa, sAmAjika svAstha mATe paNa hAnikAraka che. te zuM ApaNe A prAcIna paraMparAne nibhAvavA mATe te niyamene cAlu ja rAkhIzuM ke temAM kAMI parivartana karavAnuM vicArIzuM ? ane jo parivartana karavAnuM vicArIe te te kaI maryAdAmAM ?" AjanA samAjahitanA prathama khyAla rAkhavAmAM Ave che evA sAmAjika yugamAM nivRttipradhAna jaina sAdhuonuM jIvana evuM ja zakhavuM joIe ke tene sevAparAyaNa banAvavuM joIe? zrAmaNasaMsthAmAM tyAgIjIvanane adhika mahattva ApavAmAM Ave che. jIvananI jarUriyAta bahu ja ochI hoya che. temAM kuTuMbaparivAranI javAbadArI hAtI nathI ane temAM janakalyANanI bhAvanA hAI zake che, kAraNake sAmAnya vyakita karatAM tenAmAM karuNAbhAva adhikatara rahelA hoya che. temanI pAse samaya paNa hoya che. AvA tyAgI ane dhArmika vRttivALA jeTalI sArI samAjasevA karI zake eTalI sevA bIjA koI karI zake nahi. paraMtu Aje teo niyamene kAraNe eTalA baMdhAyelA che ke karavA dhAre te paNa vadhAre kAMI karI zake nahi. te sevAkAryo karavA mATe temanA AcArAmAM parivartana karavuM zuM jarUrI nathI lAgatuM ke jethI teo janasevAne ja AtmavikAsanuM sAdhana banAvI zake? A prazna vicAra mAgI le che. bIjA te ThIka paNa jenA upara dharmapracAra karavAnI javAbadArI che evA kAmaNeA Adhunika sAdhanAnA upayoga karI zake? ane jo upayoga kare te tenI maryAdA zuM? AjanuM jagata vaijJAnika sAdhanAnAM kAraNe bahu nAnuM banI
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 prabuddha jIvana tA. 16-6-1970 gayuM che. pahelAnA jamAnAmAM bhAratamAM ja eka rAjyamAMthI bIjA rbhamAM ApaNe ucita parivartana ane saMzodhana karavuM joIze, te ja rAjyamAM pahoMcavA mATe mahinAo vahI jatA hatA ane Aje te teadhika prANavAna ane tejasvI banaze. AzA rAkhuM chuM ke samAjanA ceDA kalAkamAM AkhI pRthvInI pradakSiNA karI zakAya che. te zuM cintaka, vidvAna ane sAdhaka tathA netA A viSayamAM cintana karIne dharmapracArArthe videzamAM jaI zakAya? ane jo jaI zakAya te kayA samAjane ucita mArgadarzana Ape. kayA vAhanane kevI kevI rIte upayoga karavo joIe enA para vicAra anuvAda: zAntilAla TI. zeTha mULa hiMdI : riSabhadAsajI rAMkA kare e atyanta jarUrI che. AvA bIjA aneka prazna paNa vicAraNA mATe mUkI zakAya, jenA upara gaMbhIrapaNe citana karavuM jarUrI che. navAM mUlyanI sthA (zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha taraphathI sAdhusaMsthA aMge jAyelA panA karavAnA samaye e dhyAnamAM rAkhavuM ati Avazyaka che ke jayAM parisaMvAdamAM raju karavA dhArelA vicAro). sudhI navAM mUlyanI sthApanA na thAya tyAM sudhI jUnAM mUlyanI upekSA samagra jaina samAja sAthe mArI AtmIyatA che ema chatAM karavI zuM lAbhadAyaka gaNAya? mAro saMbaMdha ve. mU. saMpradAyanI sAdhusaMsthA sAthe vadhAre che ane te kAmaNanI samasyA upara zramaNe ja vicAra kare ane tenA mArI jANakArI paNa te saMsthAnA AcArane lagatI vadhAre che. upara zrAvake paNa vicAra kare, kAraNake zramaNAnA jIvanane zrAvaka Ajane ApaNe samAja ApaNI sAdhusaMsthA aMge samAja- * saMgha sAthe gADha saMbaMdha rahelo che e kAraNe tenA viSe zrAvakoe sevAnI savizeSa apekSA rAkhe che. ema chatAM temanA AjanA AcAvicAra karavo te anivArya banI jAya che. ranI paraMparAne lakSamAM letAM temanA mATe samAjasevA aMge bahu A badhAM prazno viSe koI vyakita potAnI preraNAthI kaMI ochA avakAza che. kAraNake samAjasevA mATe AjanAM vAhanone upaga, tadarthe Avazyaka dravyasaMgraha ane bhikSAcarIne badale koI paNa nirNaya kare tene samAja upara koI khAsa prabhAva nahi paDe, eTale paNa sthaLe besIne bhojana karI zake eTalI chUTa samAjasevAlakSI kAmaNasaMsthAne tejasvI ane upayogI banAvavI hoya te kAmaNasamasyA sAdhusAdhvI mATe ati Avazyaka che, je chUTa AjanA sAdhuupara zramaNa ane zrAvakoe maLIne UMDANapUrvakanuM cintana karavuM sAdhvIone sulabha nathI. paDaze. ApaNe A praznane ema kahIne TALI nahi zakIe ke prAcIna jaina sAdhusaMsthAnAM pAyAmAM samAjasevAnI nahi paNa AtmakALathI cAlI AvatI vicAra ane cAra paddhatiene ema ne sAdhanAnI bhAvanA rahelI che. te bhAvanA sAthe saMgata hoya teTalA ema cAlavA do. cAlu kALapravAhamAM have ema banavuM azakaya che. pramANamAM teo dharmapracAra ane samAjasevA karI zake che. sAdhubhale ApaNI zramaNaparaMparAne prAcIna kALanI khUba najIka saMsthAnuM A kAThuM tatkALa badalavuM zakaya nathI, tethI tenI AcAramAnavAmAM Ave, paNa e jevI mahAvIranA samayamAM hatI tevI ja paraMparAmAM je kAMI niyame vadhAre paDatA kaSTadAyI hoya athavA to Aje paNa cAlI rahI che ema kahevuM te pUrNa satya nathI. AjanA AjanI sabhyatA sAthe baMdhabesatA na hoya teTalA pUratA pheraphAro vijJAnayugane ApaNe upayoga karyo nathI ema paNa ApaNe kahI karavAnI mane jarUra lAge che. ' zakatA nathI. kAraNake mahAvIranA jamAnAmAM mile hatI nahi, A daSTie vicAratAM huM nIce mujabanAM pheraphAra sUcavuM chuM: kapaDAM hAthe kAMtela sutaranA hAthazALa para banatA hatA, paNa Aje (1) vALane lagna karavAnI prathA baMdha karavI joIe. to ApaNe kArakhAnAmAM banelAM kapaDAM paherIe chIe. e jamA- (2) dAMta AjanI rIte sApha na karavA, snAna na karavuM, vastro nAmAM pustaka hatAM nahi. jyAre mANasanI smaraNazakita maMda thavA na dhAvA ke na sApha rAkhavAnI jagyAe zArIrika svachatAne lAgI tyAre AgAme bhAjapa upara lakhAvA mAMDayA ane tyAra- lagatA ane Aje sarvasvIkRta banelA badhA niyamo amala zarU pachI e chapAvA paNa zarU thayAM. jIvananI haraeka cIja upara thavA joIe ane te mATe jarUrI sagavaDa UbhI karavI joIe. vijJAnanI asara pahoMcI che. khAvA-pIvAnuM ane davAo paNa temAMthI | (3) maLamUtravisarjana aMgenI jUnI prathAne tyAga karIne bAkAta nathI. te kahevAnuM e che ke mahAvIranA samayamAM hatI evI mUtaraDI tathA pAyakhAnAne upayoga zarU thavo joIe ane e mATe prAcIna paraMparA akSuNa banI rahI che ema kahevuM barAbara nathI. dareka upAzrayamAM A prakAranI sagavaDa UbhI karavI joIe. samayane prabhAva jIvana para paDe che ane ApaNe na IcchIe to (4) ughADA page cAlavAne badale rabaranAM taLIyAvALA kaMtApaNa ghaNI vAte jIvanamAM jANatA-ajANatA AvI jAya te apa- nanA joDAne upayoga zarU karavo joIe-khAsa karIne DAmaranI saDakorihArya che. te 8AmaNasaMsthAne upayegI, prabhAvazALI ane tejasvI vALA moTA zaheramAM eka sthaLethI bIjA sthaLe javA AvavA mATe. banAvavA mATe vivekayukata daSTipUrNa cintana karavuM te adhika zreyaskara che. (5) dhvanivardhaka yaMtrane upayoga sarvasvIkRta banavuM joIe. muMbaImAM mahAvIra jayaMtinA avasara para kAkAsAheba kAlelakara (6) rAtrInA dIvAbattIne upayoga karavAnI temane chUTa ApavI joIe, jethI teo rAtrInA samayane svAdhyAya mATe upapotAnA bhASaNamAM kahyuM hatuM ke "jaina dharmAvalaMbIoe videzamAM dharma ga karI zake, tema ja rAtrInA jAtI jAhera vyAkhyAnasabhAmAM teo pracAra mATe vicaravuM joIe, pachI temAM ApaNe e kAma mATe sAdhuthI bhAga laI zake. atirikata bIje varga Ubhe karavo paDe to paNa karave, paNa A kArya (7) varSARtunA samayamAM chatrIne upayoga karavAnI temane karavuM te Avazyaka banI gayuM che." chUTa maLavI joIe. , dharma ane dharmanAM sArAM pariNAme upara ApaNI niSThA che. A uparAMta sthAnakavAsI tathA terApaMthI sAdhusAdhvIo moDhe ApaNe jIvanamAM saMyamane mahattvapUrNa sthAna ApyuM che eTaluM ja muhapattI bAMdhe che te prathA kevaLa binajarUrI hoIne tene tyAga karavo nahi paNa, mAnavajIvana ane samAjajIvana saMyamathI sukhI banI joIe. digaMbara sAdhuo nagna vicare che te nagnatAnA sthAne zake che evI ApaNI daDha zraddhA che, paNa e saMyama jaDa tathA AjanI sarvasAmAnya sabhyatAne khyAla karIne ane mAnavInI ghaTatI nirjIva na hovA joIe, te vivejyukata ane prANavAna hovuM joIe. jatI zArIrika kSamatA dhyAnamAM laIne anya sAdhuo mAphaka temaNe jaDa ane nirjIva AcAra AtmavikAsa nahi karI zake paNa Atma- paNa vastradhAraNanI prathA aMgIkAra karavI joIe. natimAM bAdhaka nivaDaze. eTalA mATe saMyama dharmamAM AjanA saMda- AjanA samayanI apekSA dhyAnamAM laIne AjanA sAdhuo
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 12-6-1970 prabuddha jIvana : - ane sAdhvIe je kaDaka AcAra pALe che te AcArane haLavA '. aDhIso mANasethI vadhu sAMbhaLavA bhegA thayelA sAme lAuDa banAvIne eka bIjI kakSAne yativarga Ubhe karavo joIe, jemanA spIkaramAM belIne pravacana karavuM. ' , " " mATe brahmacarya vrata Avazyaka hovuM joIe, paNa jee ajano - sAdhuo pitAne mukata mAnatA hoya che, paNa zrAvakanA rakSaNa vAhanane upayoga karI zake, pravAsakha pUratuM dravya rAkhI vagara temane Are nathI. tethI zrAvakmaNanI salAha mujaba nakkI. zake; ukALelA pANIne Agraha na rAkhe; ane AhAra thayelI chUTa bhogavavI eja koyaskara che. mATe bhIkSAcarI karavAne badale koI niyata sthaLe athavA niyata vyakitane tyAM besIne bhojana karI zake. A uparAMta varSa badhAnA mULamAM to, adhyayanazIla jIvana na hovAne kAraNe rahanuM eTale ke comAsA daramiyAna eka ja sthaLe cAra mahinA gALa khATI chUTa levAnuM mana thAya che, jemAM nItine paNa bhaMga thAya che. vAnA baMdhanathI A yatio mukata hovA joIe. teo potAnI zakita. Thera Thera sAdhuo tathA sAdhvIo mATe abhyAsa -zALA zarU thavI joIe tathA navI dIkSAo para pAMca varSanA pratibaMdha mUkavo joIe. ane samayano janasevA pAchaLa pUrato yoga ApI zake e mATe temane ATalI chUTa jaina samAje ApavI ghaTe. A kakSAnA yatio hAlane tabakake eTalI ja chUTa tathA evA pratibaMdha cAlu raheze te khristI sAdhu sAdhvIo mAphaka tema ja rAmakRSNa mizananA saMnyAsIe samayasaranI dharmapraNAlikA jaLavAI raheze. vadhu moDarnAIjha thatAM . mAphaka AtmasAdhanA sAthe janasevAnA aneka kAryo hAtha dharI zAsananuM mALakhuM bhAMgI paDaze. - zakaze ane e rIte AjanA jamAnAnI mAMgane teo pUrI pADI - sAdhusaMsthAnA himAyatI, zakaze. ' ' durlabhajI ke, khetANI . Ama ApaNe jaina sAdhusAdhvIo aMge be samudAya vicAryA saMgha samAcAra : (1) paraMparA parAyaNa samudAya (2) sevAlakSI samudAya, ahi vizeSamAM e umeravAnuM rahe che ke eka samudAyamAM sthira thayela sAdhusAdhvI sau. jasumatIbahenanA avasAna aMge zokastAva -vecchAe samudAya-parivartana karI zake eTalI chUTa AjanI pari tA. 6-6-70 nA roja maLelI zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanI kAryasthiti ane badalAtA mAnasika valaNa dayAnamAM laIne temane maLavI. joie athavA ApavI joIe. vAhaka samitie karela TharAva nIce mujaba che: AnA anusaMdhAnamAM eka mahattvanuM sUcana e karavAnuM rahe che - tA. 26-5-70 nA roja nipajelA jasumatIbahena kApaDiyAnA ke jaina dIkSA mATenA umedavAra mATe pUrva tAlImanuM koI gheraNa haju avasAnathI ApaNAM saMghane varSojUnA eka sahakAryakartAnI kheTa svIkArAyuM ke vicArAyuM nathI. have e atyanta Avazyaka che ke paDI che ane e kAraNe AjanI sabhA UMDA zekanI lAgaNI anuAjanA samayamAM koI bAladIkSAne avakAza hovo ja na joie bhave che. jasumatIbahena ApaNI kArobArInA varSothI sabhya hatA ane dIkSArthI mATe pUrva tAlImanuM koI sudaDha dhoraNa nizcita thavuM joIe ane evI be traNa varSanI tAlIma maLyA bAda ane tene tema ja jaina samAjanA eka sanniSTha kAryakara hatA. je mahilA lagatuM pramANapatra maLyA bAda ja koIpaNa dIkSAthIne dIkSA ApI samAjanA teo chellA trevIsa varSathI maMtrIpade hatA ane te adhizakAya evo prabaMdha sarvatra svIkArAvo joIe. A dizAe tAje kAra upara rahIne e saMsthAnI temaNe khUba ja sevA bajAvI hatI. taramAM ghATakopara khAte karavAmAM Avelo zramaNI vidyApIThanI sthApanA jaina udyogagRhanA paNa teo eka sakriya kAryakartA hatA. A rIte atyanta AvakArapAtra che. aneka prakAranI sAmAjika sevAo pAchaLa tenI sarva zakitaone A uparAnta eka khAsa sUcanA e karavAnI che ke bauddho satata yoga rahyo hato. A prasaMge temanA patizrI manubhAI tathA nI mAphaka niyata mudatanI dIkSA ApavAnI prathA ApaNe zarU temanA kuTuMbIjane pratye. A sabhA UMDI sahAnubhUti dAkhave che. karavI joIe.' AgAmI paryuSaNa vyAkhyAnamALA , paramAnaMda AgAmI paryuSaNa vyAkhyAnamALA oNgasTa mAsanI 29mI tArIkhathI sapTembara mAsanI 1 mI tArIkha sudhI-ema ATha divasanI goThavavAnuM nakkI karavAmAM AvyuM che. sthaLa: bhAratIya vidyAbhavana, "zrI paramAnaMdabhAI, tA. 4-6-70. samaya savAranA 8-30. " ApaNI "sAdhu saMsthA" e nAmanI lekhALA athavA sahanA saMdhadvArA cAlatuM homiyopathI upacArakendra svataMtra abhiprAyo jaNAvavAnI praNAlikA UbhI karI.- te vAta - AvakAradAyaka che. - A upacArakendra saMghanA navA kAryAlayamAM zarU karavAmAM Avela che. tene samaya ravivAra ane guruvAra sivAyanA divasee baporanA - sAdhu - sAdhvIo upara ladAyelA keTalAka niyamo teo nathI.pALI 3 thI 4 sudhIne rAkhavAmAM Avela che.. ' . . . . zakatA tyAre teo zrAvaka-zrAvikA sAthenI lAgavagano upayoga karatA jaNAya che ane evA kaDaka niyamano bhaMga nathI karatA evI chetarapIMDI saMghanA sabhyo tathA prabuddha jIvana" nA grAhakone vinaMti che ke vApare che. uparokata upacArakendrane lAbha levAnI bhalAmaNa. pitapotAnA - vAhanamAM musApharI karavI, pAse paisA rAkhavA, game tene ghera maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMgha ' rahevuM evA niyamonI chUTa jaina sAdhu taratamAM le e IcchavAjoga nathI. tethI samAja paratvene bhAva tathA mahAvIra bhagavAnanA prati paMkhIne kema palANuM? nidhi tarIke pUjyabhAva ghaTI jaze, dharmazraddhAmAM oTa Avaze , AtamajI merA paMkhIne kema re palANuM? tema ja sAdhu-sAdhvIo vadhu svachaMdI banI jaze.. gAvalaDI hoya te khIle te bAMdhIe tethI nIce ApelA sudhArAo kamavAra thAya e IrachavAjoga tephAne caDhatAM kaMThe damaNuM ye nAMkhIe : ' gaNAze. dAkhalA tarIke (1) zaheramAM garama pANIne badale naLanuM pANI vAparavuM. * AnI te rIta ko nA jANuM - AtamajI 0. (2) zaheromAM pAyakhAnAne upayoga karavo. . allaDa che sAMDha te ene ye nAthIe? (3) zaheromAM lAuDaspIkarone lAbha UThAvavo. vahetAM e vAyarAne kema karI bAthI - (4) zaheramAM rAtre divAbattIe vAMcavAnI chUTa levI. Uyana enAM kema vakhANuM ? - AtamajI 0 (5) vihAramAM plAsTIka ke kenvAsanA joDA vApare te kAMI vAMdhIne vAyaro avakAza bhedanuM kheTuM. nathI. sAte pAtALa caude brahmAMDa uchedanuM , ' , - : vicAravinimayamAM AvA nAjuka sudhArA vaDe paNa sAdhusaMtene - piMjaranuM paMkhI adha-pIchAyuM - AtamajI 0 . . rAhata maLaze ane kapaTavRtti TaLI jaze. suzIlA jhaverI paricitene kare. . ::
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 ara prabuddha jIvana tA. 16-6-1970 sAdhvIjI zrI nirmaLAzrIjInA sAMnidhyamAM yojAyela saMskAra adhyayanasatra - sAdhvIjI zrI nirmaLAzIjI, emanAM mAtA - sAdhvIjI zrI zake. Ama chatAM A satramAM vargo jevA ke satranI kAmagIrInuM nirIsunaMdAzrIjInI sAthe, beeka dAyakA sudhI gujarAta bahAra bihAra - zaNa karavA AvanAra vyakitaonAM nAma uparathI paNa ene kAMIka baMgALa jevA dUranA pradezamAM vicarIne pAMca - cha varSa pahelAM khyAla AvI zake. AvI vyakitaomAM zrI IndumatIbahena cImanalAla amadAvAda AvyAM. A badhA varSo daramyAna jema emaNe vidyAnAM zeTha, zrImatI saralAbahena sArAbhAI, gujarAtanA rAjyapAlanAM patnI judAM judAM kSetranuM kheDANa karIne vidrattA ane vakatRtvakaLA prApta zrImatI madAlasAbahena, zrImatI gItAbahena parIkha, paM. zrI. rAmakarI, tema samAjanA badhA staranA janasamUhane saMparka thavAne lIdhe, vijayajI gaNi, mu. zrI. durlabhasAgarajI, mu. zrI. pUrNAnaMdavijyajI emanA jIvanane sukhI ane saMskArI banAvavAmAM pitAne zakaya zeThazrI amRtalAla kALIdAsa dezI, zeThazrI kastUrabhAI lAlabhAI, phALe ApavAnI bhAvanA paNa emanAmAM jAgI. meyara zrI naremabhAI jhaverI, keLavaNIpradhAna zrI goradhanadAsa cekho* pAMca - cha varSa pahelAM teo amadAvAda AvyAM, tyAre teoe vAlA, thogasAdhanA AzramanA AcAryazrI manuvaryajI, zeThazrI kAMtilAla kanyAonA saMskAra - ghaDataranI kaIka pravRtti zarU karavA aMge pU. cImanalAla kolasAvAlA, paM. zrI. dalasukhabhAI mAlavaNiyA, pre. mu. zrI. puNyavijyajI mahArAjanI salAha pUchI. mahArAjazrIe majamudAra, AcAryazrI kAlIdAsa dave, AcAryazrI dolatabhAI, saMgItae vicArane AvakAryo. jogAnujoga zeThazrI karaturabhAI lAlabhAI, kAra zrI bhurAbhAI tathA zrI pratApabhAI TeliyA, paM.zrI. maphatalAla zeThazrI zrI kezavalAla lallubhAI jhaverI vagere amadAvAdanA jaina gAMdhI, zrI jIvanamaNi TrasTanA sthApaka zrI lAlabhAI maNilAla zAha, mevaDIone ene sahakAra maLe. pariNAme sane 1966nA unALAmAM ratilAla dIpacaMda desAI, pra. kumArapALa desAI, zrI zAMtilAla kanyAo mATenuM paheluM saMskAra - adhyayana - rAtre amadAvAdamAM sAThaMbAkara, zrI jayaMtIlAla sAdhu vagereno samAveza thAya che. yojAyuM. A satra baporanA 1 thI sAMjanA 4 sudhI maryAdita samaya mATe satradaramyAna saMgIta tathA vakatRtvanI harIphAI ane sAmAnya eka mAsa mATe javAmAM AvyuM hatuM. emAM hAIskUla tathA kaile parIkSA javAmAM AvI hatI; ane kanyAone beeka hajAra rUpijanI AMzare basakanyAoe lAbha lIdho hato. satranI zarUAtathI ja thAnAM InAma ApavAmAM AvyAM hatAM. satramAM pUrA samaya mATe gujarAtanA rASTrIya ane sAmAjika kAryakara zrImatI IndumatIbahena praveza nahIM meLavI zakanAra pacIsa jeTalI kanyAoe bAranA 1 thI cImanalAla zeThane sahakAra sAMpaDayo hato, ane e uttarottara vadhatuM 4 sudhInA vargomAM hAjarI ApIne satrane lAbha lIdho hato. rahyo e bIjo zubha yoga hate. zrI IndumatIbahena zeThanI bhalI lAgaNIthI A satra zeTha : A pachI 1967mAM amadAvAdamAM, 1968mAM bhAvanagaramAM, cImanalAla nagInadAsa vidyAvihAranA svaccha, sughaDa ane suramya 1969mAM pAlaNapuramAM traNeka aThavADiyAnuM ane amadAvAdamAM sthAnamAM thajI zakAyuM hatuM. satranI pUrNAhutine InAmI meLAvaDA unALAmAM rAbetA mujabanuM satra yojAyuM hatuM. jema jema vakhata vItate tA. 24-5-70 nA roja zrI IndumatIbahena zeThanA pramukhapade gayo tema tema satranI ane sAdhvIjInI lokapriyatA vadhatI gaI, jAye hatuM. A prasaMge A satranI kAmagIrI pratye teoe saMtoSa ane samAjane enI upayogitA paNa samajAtI gaI. chatAM Arthika ane khuzAlInI je lAgaNI vyakata karI te paNa AsatranI saphaLatA sAdhananI maryAdAne kAraNe kanyAonI saMkhyA upara paNa maryAdA ane AvA satranI upayogitAnuM sUcana karI jAya evI hatI. mUkavAnuM jarUrI banatuM. rahyuM. ratilAla dIpacaMda desAI. A varSe A satra divasanA 3-4 kalAka jeTalA maryAdita vidhavA vivAha samayanA badale pUrA samayanuM javAmAM AvyuM hatuM, e enI vizeSatA lekhI zakAya. A satra cAra aThavADiyAM cAlyuM. emAM 82 hAI- (A lekha tA. 1-6-70 nA 'vikAsa' mAMthI uddhata karavAmAM skUlamAM abhyAsa karatI ane 60 kaeNlejamAM abhyAsa karatI ema Avyo che. ApaNe tyAM vidhavA vivAhane vicAra buddhithI svIkRta kula 142 kanyAe covIse kalAka mATe sAdhvIjInA sAMnidhyamAM thayo che, paNa tenA amala tarapha ApaNe bahu ja ochA ogaLa rahIne zista ane saMskArapAlananI keLavaNI lIdhI hatI. savAranA vadhyA chIe, athavA to e viSayamAM ApaNe kevaLa udAsIna rahyA 5 thI te rAtanA 9 sudhIne kAryakrama nizcita hato. ane emAM chIe. A AjanI hakIkata tarapha Alekha ApaNuM sATa dhyAna kheMce dharmakriyAo, dhArmika tema ja saMskAra-paSaka ane jJAnavardhaka abhyAsa che ane atabhAgamAM bhArapUrvaka jaNAve che ke "vidhavA vivAha e ane ramatagamata - ema zarIra ane manane praphulla rAkhe evI adharma nathI, paraMtu dharma che; pApane mArga nathI, paraMtu jIvanane aneka pravRttione samAveza thato. sAdhvIjI anuzAsananI daDhatA samatala banAvanAro svastha mArga che; enA anusaraNamAM samAjanuM ane hArdika vatsalatAne samAna rIte kuzaLatApUrvaka upayoga karIne naitika hita tema ja eka vyakitanA jIvanane rUMdhI nAMkhanArI samasyAkanyAonAM manane vaza karIne emanI pAse dhAryuM kAma karAvI zake che onuM nirAkaraNa raheluM che." A lekhanA lekhikA bahenane lagna bAda te ahIM jovA maLyuM. kAyAnI chAyAnI jema sAdhvIjI zrI nirmaLA- gheDA samayamAM vaidhavya prApta thayeluM. tyAra bAda bhAvanagaramAM rahIne zrIjInuM ja aMga banI gayelI kumArI pannAbahenanI zakita, buddhi ane mAdhyamika zikSaNathI ema. e. sudhIne temaNe abhyAsa karyo. tyAra bhakita paNa satranI nAnI moTI pratyeka pravRttimAM jovA maLe che. bAda temaNe lagna karyuM che ane teo sukhI ane svastha gRhathAkAma calAve - jaina tattvajJAna ane jaina AcAranuM siMcana A satranA che. jenI pAchaLa pratyakSa anubhava ane AcaraNanuM samarthana che kendramAM rahela hovA chatAM, kanyAomAM dharmabhAvanAnI sAthesAtha evA A lekhanuM sAmAnya sudhArAvAdI lakhANa karatAM ghaNuM vadhAre mAnavatAnI bhAvanAo tema ja sAmAjika ane rASTrIya daSTino vikAsa mUlya che. paramAnaMda). thAya, ane e rIte emane samagra jIvanane AchA pAtaLA paNa jema jema samaya badalAtA jAya che tema tema ApaNA rItakhyAla Ave ane emane sarvAgINa vikAsa thAya e rIte A rivAjo ane jIvanapaddhatimAM paNa parivartana AvatuM jAya che. eka satranuM saMcAlana karavAmAM Ave che. A enI anekhI vizeSatA kALe jenuM ghaNuM mahattava hatuM evA aneka rivAjonuM mUlya Aje che. A vAtane kharo khyAla te satranuM jAte nirIkSaNa karavAthI ja AvI nahivata che. eka samaya evo hate. ke vidhavA strIthI pharI vivAha
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 19-6-1970 prabuddha jIvana thaI zakato nahi. evA vicAra karavo e paNa jANe doSarUpa lekhAtuM. samAjanI TIkAnI avagaNanA karI AvuM pagaluM bharavAnI hiMmata samayaparivartana sAthe Aje ApaNe vidhavAvivAhanA pagalAMne darekamAM na hoya e svAbhAvika che. bIjuM kAraNa e che ke strI AvakAravA jeTalA rivAjonI pakaDamAMthI mukata banyAM chIe. strI svabhAve komaLa ane lAgaNIpradhAna hoI bIjA patine vicAra samAjanA utkarSa mATe A eka ghaNI sArI nizAnI che, paraMtu ekadama nathI karI zakatI. AghAta, du:kha ane rivAjonI pakaDamAM ahIM tahIM vidhavA vivAhanA ga gAMThayA kissA bane ethI kAMI te evI bhIMsAI jAya che ke tene tenA bhAvi vize koI sArI krAMti AvI nahi kahI zakAya. koI paNa sudhAro jo kevaLa prazaMsA AzA nathI dekhAtI. emAM ja tenuM zikSaNa ochuM haze te te karavAnI varanuM ja rahe ane jIvana sAthe meLa na sAdhI zake te potAnA jIvanane kaze ja nirNaya nahi laI zake. mArI eka yuvAna jIvana palaTAyA vagaranuM ema ja rahevAnuM. vidhavA sakhI atyAre mane yAda Ave che. vAtavAtamAM ekavAra teNe vidhavA vivAhanA vicArane ApaNe AvakAryo kharo paNa vyavahAramAM mane kaheluM, "pharI lagna karavAnI have mArI IcchA nathI. mArA nasIapanA keTale aMze? keTalA kuTuMbAe vidhavAne kulavadhU tarIke bamAM sukha heta te AvuM banata ja zA mATe? have , eka bhavamAM be bhava zuM karavA!" satkAravA taiyArI batAvI? keTalA purue vidhavAne patnI tarIke vyathApUrNa aMtaramAMthI nIkaLelA A zabdo huM sAMbhaLI rahI. apanAvavA tatparatA dAkhavI? temane samajAvavAnuM kAma saheluM nahotuM. vidhavA vivAhane samAja * zikSita samAja vacce jIvana gALatI vidhavA bahene bAda evuM hIna kRtyu gayuM che ke ene amala javalle ja thate hAI karIe to jUnI ghareDamAM ja rAcatA samAja vacce jIvatI vidhavAnI ochuM bhaNelAM aneka bahene A prakAranI vicArasaraNI dharAve che. sukhadu:khanI vAta kudaratane AdhIna che ema samajI hareka prakAranI dazA dayAjanaka che. arthavagaranA rivAjo, mAnyatAo ane dharma nirAzAne ApaNe haTAvavI joIe. bIje lagnajIvana prathama karatA vizenA kheTA aMdha khyAlamAM aTavAyelI vidhavAnI jIMdagI vizeSa sukhI ane pragatizIla hoya evuM paNa banI zake che. taddana barabAda thaI jAya che. A sthitimAM thoDo sudhAro thayo che. vidhavA bahenee hiMmata ane AtmabaLa keLavI kurivAjo zikSaNane bahoLo pracAra thatAM strIonuM valaNa kevaLa gharabAra saMbhA- sAme laDavuM joIe. patinA mRtyu bAda mahinAo sudhI khUNe pALaLavA pUratuM na rahetAM avanavuM zIkhI pagabhara thavA tarapha ghaNuM vAno rivAja e naryuM ajJAnanuM pradarzana che. e ja rIte rovA kakavadhyuM che. kalAkArIgarI ane hunnara-udyoganuM kSetra eTaluM vikasyuM LavAnI, guDI cAMllAnI ke bIjA veSaparidhAnanI je mUrkhAIbharI jUra kriyAo eka cokkasa vidhi pramANe karavAmAM Ave che tene svastha che ke echuM bhaNelI vidhavA strIo paNa koI ne koI nAnuM meTuM sImane vidhavA bahenoe karavo joIe. patinuM mRtyu thayuM eTale kAma karI nirvAha joguM kamAI le che. ajJAna, vahema ane jaDatAnI - strInuM jIvana koDInuM nathI thaI jatuM. pitAnA saMjoge, uMmara vagere aMdhArI duniyAmAM kAmanA bojA taLe kacaDAyelI vidhavA A rIte bAbatane svastha citte vicAra karI vidhavA strI pharI lagna kare yA pitAnA bahAranI duniyAnA saMparkamAM AvI eTale aMze enI dazAmAM 'jIvanane vikAsa thAya e rItano mArga teNe svIkAravuM joIe. sauthI prathama to teNe potAnA zikSaNa bAbatanI vAta vicAravI joIe. sudhAro thayo che. vidhavAnI unnati mATe dhagazathI kAma karanArA - strI jo suzikSita haze te tene mArga saraLatAthI kADhI zakaze. jJAna aneka samAjasudhArako ane saMsthAone phALe A yaza ane vidyAnuM dhana te evuM amUlya che ke ApaNA jIvananI ghaNI jAya che. A dizAmAM Aje je kaMI kArya thaI rahyuM che te gUMcane ukelavAmAM te sahAyarUpa bane che. vidhavA bahenee pitAnI prazaMsanIya che; paraMtu ATalethI ja ApaNe aTakI javAnuM nathI. zakita ane ruci anusAra kaMI ne kaMI udyama ke aAgaLa abhyAsa vidhavAvivAhane jorazorathI pracAra thavuM joIe. vidhavA zrImaMta karI potAnA jJAnane vistRta karavuM joIe. ApaNe AvI bAbatamAM hoya ke te tenA bAhya saMjoge - mAlamilakata, AvakanA sAdhana, Ine eka cakkasa dizAsUcana na ja ApI zakIe kAraNa ke dareka kuTuMbIjanonI huMpha vagere - sArA hoya tethI tene pharI lagna karavAnI vyakita ane tenA saMjogo judA hoya che. potAne mArga peAte kADhajarUra nathI ema mAnavuM e ghaNuM bhUlabhareluM che. A bAbatamAM to vAne hoya che. A prakAranI zakita ane sUjha bahu ochI strIomAM eka vyakitanA dilane vicAra ApaNe karavAne che. patinA mRtyu hoya e dekhItuM che. AvA saMjogomAM strIonA vikAsa mATe kArya bAda hindu strIne je AcAraniyamene svIkAra karI pharajiyAta karI rahelI saMsthAo tema ja samAjasudhArako temane madada karI zake che. vaidhavya pALavuM paDe che temAM mAnavamananI mULabhUta vRttionuM damana je kuTuMba udAradraSTi dharAve che tyAM vidhavAnuM jIvana ochuM kaSTakaravAmAM Ave che. vRttionuM damana mAnasika tANa UbhI karI dAyaka hoya che. kharI rIte to vaDIloe ja jamAnAne samajI vidhavAne keTalIka vAra svabhAvane vikRta karI mUke che tema ja zarIrasvAthyane pharI lagna karavA mATe protsAhana ApavuM joIe. emAM meM je baheno paNa hAni pahoMcADe che. apta IrachAo ane Agene kAraNe yuvAna che tenA punarlagna mATe to murabbIoe khAsa Agraha ghaNIvAra je viSama pariNAma Ave che te eka vyakitanA jIvanane rAkhavuM ghaTe.. hAni pahoMcADe che tema ja samAjanA naitika starane nabaLA pADe che. koi nabaLI kSaNamAM thaI jatI bhUlane kAraNe vidhavAne haDadhUta - vidhavA bahene mAnabhera jIvI zake. tema Icche che, pharI vivAha karI zake e dizAmAM AjanI zikSita bahenee potAnA sakriya thaI je gaMbhIra samasyAne sAmane karavuM paDe che tene mATe samAja sahakAra Apavo joIe.TIkAnA bhayathI IcachA hovA chatAM je vidhavA javAbadAra che. pharajiyAta vaidhavyane kAraNe eka lAcAra strInA jIva lagna karavA AgaLa AvI zakatI nathI tene protsAhana ApI taiyAra namAM je ghaTanA bane che tene pAchuM tamAzo mAnI tene niMdArasa mAgave e to vaLI paDayA upara pATu mAravA jevuM adhama kRtya karavAnuM paNa zikSita bahenanuM kartavya che. che. tyajAyelA bALakonA rakSaNa mATe ke vidhavAnI unnati mATe gya vidhavA sAthe lagna karavA purUe paNa taiyArI batAAzrAma ke saMsthA UbhI karIne ApaNe A praznanA mULamAM vavI joIe. vidhavA 'apazukaniyALa nathI tema tenI hAjarIthI. kadi nahIM pahoMcI zakIe. kharI ane pAyAnI jarUra te vidhavA strI koInuM kazuM ja amaMgala thatuM nathI. A jaDa mAnyatA to ApaNuM ja pharI lagna karI zake tevuM vAtAvaraNa UbhuM karavAnI che. te ajJAna ane dilanuM dAridraya pragaTa kare che. patine kheAI beThelI eka * kAmane saphaLa banAvavAmAM muzkelIo te rahevAnI ja. du:khI nArIne AvA zabdothI navAjavI e te mAnavatAne haDahaDatuM vidhavA pote ja pharI lagna karavAne spaSTa InkAra karI de evuM paNa apamAna che. kIDI maMkeDI jevA nAnA jIvanuM hita jonArA ApaNe, bane, paraMtu bIjA lagna mATe te nArAjI batAve tene artha e mAnava jevA eka vikasita prANI pratye keTalA kU2 banIe chIe nathI ke sAMsArika jIvana pratyenA tenA badhA ja rase nirmaLa thaI tenuM bhAna ApaNane thavuM ja joIe. gayA che. kharuM kAraNa te e che ke ApaNA samAjamAM vidhura vidhavA vivAha e adharma nathI paraMtu dharma che, pApano mArga vivAhanI jema vidhavA vivAha e sahaja ghaTanA nathI. punarlagnane nathI paraMtu jIvanane samatala banAvanAro svastha mArga che. enA anuApaNe atyAra sudhI eka doSita pagaluM ja mAnyuM che. A mAnya- saraNamAM samAjanuM naitika hita tema ja eka vyakitanA jIvanane rUMdhI tAnI jaDa eTalI te UMDI che ke tene viccheda karI lagna karavAnuM nAkhanArI samasyAonuM nirAkaraNa raheluM che... . krAntikArI pagaluM bharavuM e ghaNI naitika hiMmata mAgI le che. zAradAbahena zAha
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana tA. 16-1-1970. che. kemI saMgharSo pedA karatAM kAraNenI mImAMsA * * * ... (amadAvAdamAM komI saMgharSane dAvAnaLa zamI rahyo hato e daramiyAna "niketana' nA taMtrI zrI cInubhAI gI. zAhe gayA oNkaTobara mAsanA aMkamAM ApaNI kamI samasyAnI vizada AcanA. karate eka lekha "veranI vasUlAta' e mathALA nIce pragaDha karyo hate. e lekhanI chaNAvaTathI AkarSAIne eka muslima mitre A lekhanI 2,600. nakala mustikAnA AkAramAM taiyAra karI ApavA mATe mAMgaNI karI hatI. saurASTra racanAtmaka samitie paNa potAnA kAryakaro ane kArIgaromAM vaheMcavA mATe eTalI ja nakalonI mAMgaNI karI. AvI mAgaNIo cetaraphathI AvatAM zrI cInubhAI gI. zAhe A lekhanI 10,000 no chApIne vaheMcI ApI. tyAra bAda gujarAta rAjyanI sarakare.Ama prajAmAM phelA karavA mATe Aja lekhanI bIjI 10,000 nakale taiyAra karI ApavAnI zrI cInubhAIne vinaMtI karI hatI ane te mujeba cInubhAIe teTalI nakala pUrI pADI hatI. Aje jyAre tAjetaramAM bhIMvaDI, thoNI, jaLagAma vagere sthaLAe komI athaDAmaNanI durghaTanAo banI cUkI che tyAre jemane A prazna upara kAMIka vicAravuM, samajavuM tathA vartavuM che temane upagI thaI paDaze ema samajIne upara jaNAvela lekhane 'prabuddha jIvanamAM prasiddhi ApavAnuM ucita dhAryuM che. paramAnaMda ' veranI vasUlAta - "IslAmane "allA' khristIono "oNDa ane hinduone Iva" eka ja che. jemAM hindu dharmamAM IzvaranAM sahastravidhi nAma che tema IslAmamAM paNa allAnAM aneka nAma che. e nAme judI judI vyakitaonAM nahIM paNa judA judA guNanAM sUcaka che, ane alpa mAnavIe namrabhAve ikavaramAM guNanuM AropaNa karIne tenuM varNana karavAno prayatna karyo che paNa Izvara te guNadoSathI para che, avarNanIya che, aciMtya che, aprameya che. A Izvarane viSe jIvatI jAgatI zraddhA hovI ene artha e ke manuSyamAtrane bhAIbhADuM mAnavA ene artha e paNa che ke sarva dharma viSe sarakhe Adara rAkho." gAMdhIjI . eka sukhanI nIMdamAM sUI gayA hatA, e nIMda ja khuda svapna hatuM to pachI sukha te ka95nA mAtra ja. e kalpanAmAM paNa bhaMgANa paDayuM. acAnaka eka AMcako lAgyuM. 1947 nA mAnava mAnavanI katalanA ghAta-praghAta pachI ema dhAreluM ke have khAtuM bharapAI thaI cUkyuM che, kAMI paNa leNa deNa bAkI nathI. paNa mAnavInuM mana akaLa che ane kadAca akaLa rahevAM ja sarjAyeluM lAge che! acAnaka amadAvAdanA rahevAsIonAM mana para zayatAne kabajo meLavyo ane eka veLA te 47 nA divasenI bephAma ane bhayAnaka katalane bhUlAvI nAkhe tevA hatyAkAMDamAMthI amadAvAdagAMdhIjInuM amadAvAda-jaine ane vaiSNanuM amadAvAda-mahAjananuM amadAvAda-pasAra thayuM ane enI bhISaNa jvALAomAM amadAvAda lapeTAI gayuM. | kAraNa hatuM-cha mahinAnA nirdoSa bALakane raheMsI nAkhavAnuM kAraNa hatuM. AkhAne AkhAM kuTuMbone jIvatI. zekI nAkhavAnuM kAraNa hatuM. AganA bhaDakAmAMthI mAMDa jIva bacAvIne bhAgatAM bALako, bahene ane bhAIone pharI pharI pAchA AgamAM dhakelI devAnuM kAraNa | hatuM. nirdoSa bALakane mArI tenA TukaDA karI, e TukaDAne laTakAvI, nIce te bALakonI mAtAne UbhI rAkhI kakaLAvavAnuM paNa kAraNa hatuM. - hareka pizAcI kRtya karavAnuM kAraNa hatuM. hareka pizAcI kRtye dharmanA jhaMDA UMce ne UMce caDhaye jatA hatA! dharatImAMthI enAM mULa ukheDIne e UMce ne UMce caDhaye ja . hato! amadAvAda, amadAvAda ja nAnuM rahyuM. ' . ' ', ' , - je kAMI krUratA AcarI zakAI te AcarI ane je na AcarI, zakAI tene kalpanAnA raMgamAM boLI, harapaLa navAM vAdhAM caDhAvI lekameDhe vahetI mUkavAne keTalAka khAsa dhaMdhe Adaryo ane kalpa nAne sAkAra svarUpa maLatAM paNa vAra kayAM hatI ! Ama eka 5nA sAkAra thatI eTale vaLI pAchuM bIjI kaI vadhu raudra kalpanA tarapha loka mAnasa dekhatuM ane ene AkAra ApavavALAenI lAInamAM UbhuM rahetuM ! Ama zayatAna ane savAI zayatAnanA cakkaramAM amadAvAda phasAyeluM paDayuM hatuM, hatuM zuM karavA?, mAnasika vyApArene karmabaMdhana sAthe jo koI saMbaMdha hoya to Aja paNa aneka nirdoSAnAM zarIre bholAthI vIMdhAI rahyAM che, Aja paNa aneka gharane tenA chaTakavAnAM dUre baMdha karI divAsaLI caMpAya che ane Aje paNa cAma mAnavatAnI hoLI khelAI rahI che. : : : : ' , * mIThAmAM kAca ane dUdhamAM jhera bheLavyAnA vahetAM taraMgonA vamaLamAM nagarInAM AbAlavRddha taNAye jatAM hatAM. jyAre bIjI bAju khuda dharmamAM haLAhaLa jhera bheLavIne kar[bA dhoLAtA hatA. saLage, vaizAkhI dAvAnaLa saLage. hajI mAnavatA bAkI che. khUNekhAMcarethI zodhI zodhI ene bhasmIbhUta karI nAkhe. Aja dhameM jhanUnanA nazAmAM dharmane jhaMDo hAtha dharyo che. Aja sApane doraDuM samajI dharma abhyatthAna karavA mathI rahyo che. . .. ' te ApaNA ghara lUMTAya, ApaNI kaleAma thAya, ane ApaNAM dharmasthAne nApAka banAvavAmAM Ave to hAtha joDIne besI rahevuM? nA, hAtha joDIne besI na rahevuM. mardane bacce to AvuM kAMI pariNAma Ave te pahelAM ja pitAne jAna kurabAna karI cUka hoya ane nAmarda hoya te tyAMthI bhAge ane mAIlanA aMtare koI surakSita sthaLe -jyAM koInA Darane paDachAyo paNa na hoya tyAMthAkane mAryo zvAsa khAvA UbhA rahe ane pachI jANe ke potAnA para gujarelA sitamane badale letA hoya tevI bhramaNAM nIce koka bIjA pAse koka niSiAnAM ghara lUTAve; ko'ka nirdoSa mA-bahenanAM zIyaLa lUMTAve, ko'ka nirdoSonI kaleAma karAve, koka bIjAMnA dharmasthAnene nApAka karAve, ane badalo lIdhAne saMtoSa mAne ! ane e bIjA sthaLanA nAmardo vaLI bhAgatA bhAgatA koka surakSita sthaLe thAka khAya ane ko'ka trIjA ja pAse kukarmo karAvIne badale lIdhAne saMtoSa mAne. ane Ama zayatAna ane savAI zayatAnanA cakkaramAM mAnavatA raheMsAtI rahe !! ' te pachI upAya che? mana jo zAMta thayuM hoya te jarUra vicAra karIe. . pahelAM te gAMdhInI ahiMsA: ke Izune "tArA jamaNA gAle koI lAphe mAre te tuM tene tAro DAbA gAla dharaje' vALo premasaMdeza; ke bhagavAna zrIkRSNanI 'du:khe dvega nA citte, sukhanI jhaMkhanA gaI, gayo rAga bhaya krodha 'vALI samatulA, ke rAMDakauzikanA DaMkhIlA svabhAvane jANatAM chatAM tene ugArI levAnI daSTie sAme pagale tenI pAse jatA bhagavAna mahAvIranA Akramaka prema, ke "paradu:khe upakAra kare toya mana abhimAna na ANe re' vALI vaiSNavI bhAvanAne ApaNe eka vAra uce abharAI para mUkIne mAtra zuddha vyavahAra bhAvanAthI ja A Akho prazna vicAravA besIe. . A jagata eka guDha rahasya rahyuM che ane raheze, chatAM paNa dharmakSetre evA keTalAya dhuraMdhara vaijJAnike thaI gayA jemaNe A jagaka tanA guDha rahasyane ukelavAne pramANika prayatna karyo. A ukelanI
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-6-1970 prabuddha jIvana 45 zepamAM be phAMTA paDelA jaNAya che. eka te A jagatamAM mANase kema jIvavuM, kema haravuM pharavuM ane kema pitAne vyavahAra calAva, A aMgenuM saMzodhana hoya che. jyAre bIjI bAju A sRSTinI utpatti, enuM saMcAlana ane ene pralaya ane jo koI hoya te A badhAne kartA ane AkhI vyavasthAne vyavasthApaka, enI raheNIkaraNI tema ja enI zakita, rahevAsa tathA AkAra, prakAra vagerenuM saMzodhana, rae A guDha rahasyanI bIjI bAju che. A banne saMzodhanane A genA raMdhara vaijJAnikone dharma tarIke oLakhyA. jude jude samaye, jadA judA sthaLoe ane judA judA mAnavasamUha mATe A dharma- saMzodhana karanArA mahAnubhAva A jagata mAM aneka vAra pedA thayA che ane thatA raheze. A aneka saMzodhakemAMthI mAnava ItihAsanA pAne te gaNyAgAMThayA ja caDayA che. Aje duniyA jANe che tevA ItihAsamAM ApaNI samakSa kanphayusiyasa, mUcA, zrIrAma, zrIkRSNa, jarathosta. baddha, mahAvIra, mohammada ane mahAtmA gAMdhI najare paDe che. dharmatattva aMge A badhA mahA-mAnavoe ThIka ThIka pramANamAM Atma-maMthana karI upara jaNAvela dharmanA bane pAsAM vize keTalAMka tAraNa kADhayAM che. pitapatAne gya ane tarkadaSTie ThIka lAgyAM tevA tAraNe-niSkarSe temaNe saue duniyA samakSa mUkayAM paNa che. have AmAMthI dharmanuM je paheluM pAsuM che-eTale ke manuSyanA sahana vyavahAra aMgenuM pAra che e aMge te rIte badhA ja mahAnubhAva lagabhaga ekamata che. satya, ahiMsA, asteya, brahmacarya, ane aparigraha ema pAMca mukhya to ke jenA para manuSya-jIvana AdhArita hovuM joIe te aMge to dareke dareka dharma lagabhaga sarakhAM ja nItiniyamo batAve che. ane dharmanA vaijJAnikomAM A aMge keI noMdhavA jevo pharaka jaNAtuM nathI. paraMtu ApaNe AgaLa joI gayA tema dharmanuM eka bIjuM pAsuM che jemAM dekhItI rIte ja dharmanA vaijJAnikone kalpanAne Azaro levo paDe che, eTale ke sRSTi kevI rIte zarU thaI? tene vyavahAra calAvanAra koNa? te rUpe raMge kevo? ane A sRSTine aMta kayAre aAvaze? te pachI zuM? A ane AvA aneka guDha prazno aMge dharmanA vaijJAniko je niSkarSa para AvyA che temAM ThIka ThIka matabheda che eTaluM ja nahi paNa parasparavirodhI tAraNe paNa che. AvA dareka vaijJAnikanI pAchaLa mAnavonAM nAnAM moTAM ja tha cAlatAM ja hoya che ane te te vaijJAnika prarUpelI vasavuM satya che ane e sivAyanI athavA enAthI viparIta vastu satya hoI ja na zake evA vaijJAnika ghamaMDa sAthe AvAM ja che temanAM netAne anusaratA hoya che. paNa vadhu suzkelI te e che ke je bAbatamAM dharmanAM vaijJAniko lagabhaga ekamata che ane jenA para A saMsAramAM sulabha saMcAlanane adhAra che, te nIti niyame para te te dharmanA anuyAyIo ghaNuM ja ochuM lakSa ApatA hoya che eTaluM ja nahIM paNa enA vAraMvAra bhaMgane pine pitA para ja dayA lAvIne kSamya gaNI letA hoya che. jyAre pelA bIja kAlpanika pAsAne te acaLa siddhAMta samajIne jhoDanI jema vaLagI rahetA hoya che. jo jarA paNa samajapUrvaka, buddhipUrvaka, tarkazAstranI daSTie samajIe te ATaluM te spaSTa ja che ke sRSTinAM janma, maraNa ke saMcAlana aMgenA je saMzodhano thayAM che temAM sAmAnya rIte kalpanAnA raMga puravA sivAya chUTako ja nathI. AnuM kAraNa che. dharma saMsthApaka game teTalo mahAna hoya paNa Akhare te te manuSya ja che, enI sahiSNutA, samajazakita, ke rajUAtazakitane maryAdA rahevAnI ja. have AvI maryAdAti zakitavALA jyAre amaryAda zakita para pitAne abhiprAya ApavA mathe tyAre ene kalpanAnA gheDe caDayA sivAya chUTako ja nathI ane kalpanAnA sahAre lAvelAM niSkarSe ke tAraNo tArkika daSTie ke hakIkatanI daSTie sarvathA, sarvatra, ekAMta satya na paNa hoya. alaga alaga narmanA vaijJAniko alaga alaga tAraNe para AvyA che e parathI paNa samajI zakAya che ke emAM kaMIka maryAdA naDe che. e sAcuM ke kadAca dharmanA vaijJAnika A aMge je kAMI tAraNe para AvyA che te pote te pramANikapaNe sAcAM, ane khATAM na TharAvI zakAya tevAM samajIne ja AvyA haze, paraMtu satyanA pUjArIe ATalethI aTakaye cAle ema nathI. Aje ApaNI samakSa ghaNA dharmo, ghaNA saMpradAya ane ghaNI vicArasaraNIo ApaNI cakAsaNI mATe che. chatAM paNa A badhI kalapanAonA taraMgamAM na UtarIe te paNa cAle evuM ja che. Aje ApaNI pahelI jarUra to che pelI pAMca vAte, satya ahiMsA, asteya, brahAcarya ane asaMgraha-para jora devAnI. eTaluM karIzuM to, jo haze te khuda bhagavAna ja AvIne ApaNane ene AkAra, rUpa tathA guNanuM darzana karAvaze. je bAbatamAM ApaNA dharma-vaijJAnika ekamata che tyAM ApaNe sAva udAsIna chIe, jayAre pelA kalpanAnA gheDAne ApAne cheDI zakatA nathI! AtmA, bhagavAna, punarjanma, kayAmata hoya ke na hoya; pRthvI anAdi anaMta hoya ke koke besIne ghaDI hoya; A badhA aMge sAva ajJAna rahIne paNa ApaNe ApaNA jIvanavyavahAra zuddha banAvIe te allAha miyAM svarga ane ApaNA ghara vacce reja apa-DAuna karavA kAyamI pAsa kaDhAvI deze. paNa ApaNI avaLasaMDAI ora che. sAcuM bolavAnI Thosa vAtane lagabhaga badhA ja dharmanA anuyAyIo ekamata thaI tarachoDI zake che paraMtu zaMkAzIla vidhAna para jhanUnI thaIne khuda khudAnI makhalUkano nAza karatAM paNa acakAtA nathI ! A jhanuna jyAre soLekaLAe khIlI UThe che tyAre AkhA saMsAranA sulabha saMcAlananI jenA para AdhAra che ane jemAM dharmanA badhA ja vaijJAnika ekamata che te nItiniyamone chaDecoka bhaMga karatAM aTakatA nathI, zaramAtA nathI. jyAM Izvara che ke nahIM e ja mATe carcAno viSaya che tyAM Izvara ekarUpa ke anekarUpa che, sRSTino kartA che ke nahIM evI bAbate aMgenI laDAIo ane te paNa dharmanA saMzodhako, je bAbatemAM ekamata che evA nItiniyamano bezarama bhaMga karIne laDavAmAM AvatI laDAIo nathI samajAtI. bhArata eka kRSipradhAna deza che ane khetI mATe gAya ane enI olAda ghaNuM upayogI prANI che, eTale gAyane mAravI nahIM, e eka saMyama bhAratavarSe keLavyo. hajAro varSanI A rUDha thayelI saMskRtimAM keTalAka navA vicAre, navI praNAlIo laIne bhAratamAM IsliAma AvyuM. bhAratanI cAlu saMskRti emane keTalIka jagyAe akharI. khetI mATe gAya atyaMta upayogI vastu leIne bhAratanI saMskRti enA ahobhAvamAM gAyane pUjavAnI hade pahoMcI. jyAre IslAmanI Izvara-allAhanI je kalpanA che emAM Izvara sivAya bIjuM koI pUjya nathI, emAM koInIya bhAgIdArI nathI. A tAraNa emane gAyanI pUjA taraphanI napharata tarapha ghasaDI gayuM. bIjI bAju muslimone govadha ke geAmAMsa khAvAne koI vAMdho ja na hatuM. bhAratenI saMskRtine evI mAnya nahotI, eTaluM ja nahIM paraMtu gomAMsabhakSaka tarapha eka prakAranI dhRNA pedA thaI jAya tevA temanA gobhakitanI sarakAra hatA. ' have dekhItI rIte ja ekabIjA virUddha evA A be tattvano meLa kema jAme? meLa jAme; jo dhArmika vaijJAnikonAM kAlpanika nirAkaraNa karatAM, mAnava mAnava vaccenA vyavahAra aMgenAM temanAM sarvasaMmata nirAkaraNa para vadhu dhyAna ApIe te bhAratamAM musalamAnone pitAnA pADozI ATalo badhA dubhAtA hoya te gAya mAravAnI koI jarUrata UbhI nathI thatI; jyAre bIjI bAju dhAre ke koI musalamAne gAya mArI to teTalI ja khAtara khuda e musalamAna ke enA jevA kaI bIjAne mArI nAkhavAne dharma pedA thato nathI. eka veLA
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana tA. 16-6-1970 jo caDasAcaDasI baMdha thaze to mAtra keInI lAgaNI dubhAvavA khAtara AvIe chIe. jamaNavAra pUro thaye, bacelI cokhkhI rasoI paNa gAyane mAravApaNuM nahIM rahe, ane bIjI bAju koI kAraNasara lAgaNI yajamAna ke keTararsa bhAIbahene Ape te sakhAvata para nabhatI dubhAI te enA pratyAghAta rUpe manuSyane mAravApaNuM nahIM rahe. saMsthAomAM pahoMcADIe chIe. zarUAtamAM AMgaLInA veDhe gaNAya gAdhana ane govaMzane bacAvavA mATe gAMdhIjIe keTalAya upAyo teTalI saMsthAomAM apAtI; atyAre muMbaI ane parAMnI maLIne sUcavyA che. ApaNane spaSTa samajAvavAmAM AvyuM ke che je sAce ja 40 jeTalI lUlA-laMgaDA, AMdhaLA--pAMgaLA, vidhavAbahene ke ApaNe gAvaMzane uddhAra IcchatA hoIe, saMvardhana IcchatA anAthAzramamAM pahoMcADIe chIe. taduparAMta ApaNA samAjanI hoIe, te ApaNAmAMthI dareke gAyanAM ja ghI-dUdhanuM sevana karavuM garIba kuTumba ke jemAM vadhu khAvAvALA ane ochI Avaka joIe ane kudaratI rIte marela jAnavaronAM ja cAmaDAno upayoga dharAvatA hoya yA to koInA sagAM-vahAlAne Azare paDayA hoya karavo joIe. je zakita ApaNe vaimanasyanAM kAme pAchaLa kharcIe temane pahoMcADIe chIe. A kAryamAM 100 jeTalA sevAbhAvI chIe te jo AvAM vidhAyaka kAmamAM kharcIe te gAya paNa bace bhAI-bahene joDAyelAM che. sAta sAta sukhI, ati samRddha bhAIane manuSya-manuSya vaccenA vyavahAre paNa sudhare. bahene potAnI meTara laIne A pavitra kAryamAM potAnA amUlya AvA ja eka prazna masIda AgaLanAM vAjAMne hoya che. samayane bhoga ApIne svecchAe pitAnI sevA Ape che. taduIzvaranI ArAdhanA veLA zAMti hoya to vadhu anukULa Ave te parAMta roTarI kalaba ane prakhyAta audyogika peDhI TI. mANeklola vAta tadRna mAnya che, paraMtu IzvaranI ArAdhanA mATenA sthaLanI nI ke. e be meTaro amane bheTa ApelI che. muMbaInA zerIpha pasaMdagI karatI vakhate pahelAM te ghaNuM vicAravAnI jarUrata che. zrI vijaya maracanTa paNa A A kAryamAM potAnI moTara, DrAIvara bharabajAramAM masIda hoya ane temAM namAja paDhavAne samaya hoya ane peTrolane kharca bhogave che. nyAre hindu petAnA ja saMskAranA kAraNe gaDabaDa na kare te alaga hamaNAM eka vizeSa pravRtti amee zarU karI che, ane ane saujanyabharI vAta che, paraMtu namAjane samaya ja na hoya, te che lagna-pekeTa, ghATakoparanA sarvodaya svAdhyasadanavALA zrI allAha ke Izvara sAthe tAdAmya keLavavuM che eTalI hadanI Izvara- kAntilAlabhAI taraphathI 25 paisAmAM plAsTIkanI thelImAM cAra bhakita na hoya, bajAramAM masIda hovAne kAraNe anya hajAra ghAMghATa capATI ane dALa ke maganuM zAka Ape che. hamaNAM ja eka dhanADhaya sahI levAtA hoya, tyAM kaI ekAda varagheDe nIkaLI Ave ane zeThe pitAnI pU. mAtuzrInI maMgaLa tithie eTale ke 8mI dhAro ke caDasamAM paNa enuM vAje vAgI jAya te emAM vadhArAnI tArIkhe AvA aDhI hajAra lancapekeTe amArI mAraphata vaheMgaDabaDa kayAM thaI te mane samajAtuM nathI, ane dhAro ke gaDabaDa thaI cAvyA che. A pekeTe dara mahinAnI 8mI tArIkhe uparokata te emAM allAhanA bIjA koI baMdAne ApaNe pote mAravAnI saMsthAmAMthI lAvI garIba bicArA ApaNA bhUkhyAM bhAI-bahene jarUrata kayAM UbhI thaI e to sAva samajAtuM nathI. allAha ke ane hAjatamaMda garIba kuTumba ke jIvaleNa dardathI asAdhya IzvaranI kalpanA. sAthesAtha ja e ja badhAnA sArA narasAM karatUko dardathI-pIDAtA dardIonI hospiTalamAM pUrA pADavAmAM Ave che. mATe sArAM narasAM phaLa ApavAne ja che, evI kalpanA paNa che ja. ghaNA bhAI bahene taraphathI AvA hajAre lanca-pekeTe ' ame e te A bIjI kalpanA ke allAha nyAya karavAnuM che ane jenAthI vaheMcI ApI; bhUkhyAonI AMtaraDI ThArI, dAna karanArane AzIrvAda meLavI ApyAM che. AthI lokone ame apIla karIe duniyAdArInA vyavahAra sudhare ema che ane ethIya vadhu khuda pitAnA chIe ke je Apa AvA lakhya--pekeTa vahecAvaze to te eka cAritraghaDatara mATe vadhu anukULa eTale ke dharma taraphathI potAnI kharekhara prabhu-pasaMda daridranArAyaNonA AzIrvAda laI parabhavanuM abhirUcI vadhe ema che-mATe kema udAsIna rahevAmAM Ave che ane ke A bhavanuM puNyanuM bhAthuM bAMdhyuM gaNAze. je ApamAMnA koI ApaNe khuda khUdAnI sattA ApaNA hAthamAM laIe chIe? A gharanA vaDIlanI puNyatithio -- tArIkhe - noMdhAvaze to te ja divase ane samaye lanca-pekeTa vaheMcI ApavAmAM Avaze. dAtA vAta mane te samajAtI nathI ja. khAlI cIDavavA mATe ja gaDabaDa Icchaze te temanI hAjarImAM A kArya karI batAvavAmAM Avaze. karavI koIne zebhA karanAruM nathI ane dhAro ke cIDavavA ja gaDabaDa je upara jaNAvyA mujabanA lAMcapekeTa agAuthI jovA karI te allAhanA baMdAne dharma te sahana karavAmAM che, e vAta mAgaze to ame temane ghaNI khuzIthI batAvIzuM. to ApaNe mAre mana sAva spaSTa che. ATalI samaja je keLavAya ane rakhAya badhA sAthe maLIne A bhUkhyAne bhojana ApavAnI pravRttine te eka bIjA tarapha Aje ghurakiyAM karavAne je dharma thaI paDaze vadhu vegathI vikasAvIe, la--pekeTa mATe eka saptAha pahelAMthI che te Ape Apa pAMgarate baMdha thaI jaze ane sAcA dharmanA phaNagA - orDara bUka karAvavA jarUrI che. ane AzA che ke je pha TIna phala AvavA mAMDaze. hindu-muslima jhadhaDAnAM lekabatrI- zrIkRSNa bhagavAne eThI patarAvalIe UMcakI hatI, je pinabhakata sIe ghavAyelAM be mukhya kAraNe tarapha ane e kAraNe khuda dhArmika zrIrAma bhagavAne zabarInAM eThAM bora khAdhAM hatAM, tevAM ja prakAranA daSTie paNa kevAM bAliza che te tarapha A te lakSa devuM. A uparAMta A sata kAryamAM muMbaInA kadaradAna sukhI gharanAM bhAI-bahene paNa keTalIka vAta samajI levA jevI che. jarUrathI sAtha Apaze. A mATe nIcenA saranAme saMparka sAdhazejI: apUrNa (1) zrI. eca. sI. mahetA (Te. naM. 359532) "nAlaMdA" bI cInubhAI gI. zAha. bleka, phaleTa naM. 53, pAMcame mALe, 62, peDara roDa, muMbaI naM. 26. matAdaMpatIe hAtha dharelI laca-pekaTanI cAjanI (2) zrI caMpakalAla meda Te. naM. 357856) gItAMjali, 1le (eThuM ekaThuM karI vaheMcI ApanAra zrI mahetA daMpatI mALe, vAlakezvara reDa, muMbaI naM. 6, taraphathI maLela patra) bhUla-sudhAra bhUkhyAne bhejana ApavAnI pravRtti chellA traNa varSathI 'prabuddha jIvananA 1-6-70 nA aMkamAM 'abhyAsa'nA 10 mA cAlI rahI che. prathama ame (mahetAdaMpatI)e gharathI zarUAta karI. aMkanA avalokanamAM pragaTa thayela avalokanane nIce pramANe pachI lokomAM jAgRti AvI. lagna yA kuTumbanA sArAnarasA sudhArIne vAMcavA vinaMti che: 100me abhyAsano aMka eprila 1970no nahi paNa navembara prasaMgoe goThavAtA bhojana samAraMbhamAM AmaMtraNa maLe, tyAM 1969 no che, aMkanA pAnA 218 nahi paNa 244 che tathA jaI thALImAM jamatA bacelI khAdyasAmagrI ekaThI karI, jhUMpaDuM- abhyAsane hAlanuM vArSika lavAjama rU. 10-00nahi paNa rUA. 15-00 paTTIomAM laI jaI AjIvikA meLavavAnA sAdhanavihoNA che." AvI bhUla thavA mATe huM bahu dilagIra chuM." ApaNA garIba bhikSuka bhAIbahenane paMgatamAM besADI ame jamADI taMtrI 'prabuddha jIvana
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-6-1970 prabhu jIvana jaina samAja dharma teja keLavaze? (gatAMkathI cAlu) jyAM badhA ja samAjo zithila che ane mAnavAnI durbaLatA ane vikRti jyAM badhe sarakhI rIte phelAI che, tyAM koNa kone doSa jue? jyAM jyAM jJAna, satyaniSThA, pavitratA, kAruNya, sevAbhAva ane udAratA hAya, tyAM tyAM enI kadara karIe. mArA uddeza koI paNa samAja ke varganA guNadoSonI carcA karavAnA che ja nahi, mAre eTaluM ja kahevuM che ke jaina dharma, je mULa vizvakalyANa mATe sArvabhauma dharma tarIke pravRtta thayo, te hiMdudharmanI mAThI asarathI vaMniSTha thaI gayA che. raDayAkhaDayA sAdhu koI pachAta varganA dasavIsa lokone jaina dharmanI dIkSA Ape te teTalA parathI jaina dharma peAtAnuM mizana cheDI nathI dIdhuM ema siddha nathI thatuM. sAdhulAko zrAvakone AdhAre jIve. zrAvako rUDhinI kasoTI pramANe sAdhuonA AcAra kasI jue. pariNAme zrAvako tema ja sAdhue rUDhimAM sudhAro karavAnI kalpanA paNa na karI zake. mANasanA Adarzo sudhare, jJAnamAM vikAsa thAya, paristhiti badalAya, te ye rUDhinA Agraha tattvata: kAyama rAkhe, e samAja game teTalA samRddha hoya, te paNa tenejaDatAnA upAsaka ja kahevA joIe. rUDhi vagara saMgaThana nathI ane saMgaThana vagara samAjamAM Adarza TakatA nathI e vAta kharI, paNa jema uMmara vadhe tema zarIra vadhe che; jJAna ane anubhava vadhe tema mana paripakava thatuM jAya che; tema ja jamAno badalAya, te pramANe Adarza sudhare tema rUDhionI jaDatA cheDI daI, Avazyaka parivartana vakhatasara karavA taiyAra thaI jAya. ema na thAya to sAmAjika jIvanamAM da'bhU pesI jAya. dharmaniSThA niSprANa thAya ane aMte navA ane tejasvI tattvo jUnA dharmane tiraskRta karI khAI jAya. pazcimanI saMskRti sArI hAya ke narasI paNa te jIvatI che, prANavAna che ane potAnI asara badhe phelAvatI jAya che. rUDhivAdI samAjonA rivAja paNa have nakkI thayA che. pazcimanI bAjuthI kAMI paNa navuM Ave tyAre e 'adhArmika che, vikRti che' ema kahIne enI niMdA karavI, chatAM ene rokavAno prayatna karavA jeTalA prANa keLavavAnI javAbadArIne abhAve, taTasthapaNe AkramaNa joyA karavuM. e AkramaNa gharamAM badhe phelAya eTale manano virodha paNa meLA karavA ane navI vastuo mane-kamane maMjUra rAkhavI. kALe karIne e ja vastuo pUchI. samAjamAnya rUDhi bane che ane ene mATe navA bacAva paNa geAThavavAmAM Ave che!! ApaNe tyAM jamAno enI meLe badalAya che. ApaNe ene vicArapUrvaka ke saMkalpapUrvaka badalatA nathI. bahArathI vastuo AvatI jAya che, ApaNe ApaNI saMskRtinA Adeza pramANe ane ApaNAM jIvananI jarUriyAta pramANe kazuM upajAvavAnA puruSArtha karatA nathI. pozAka hoya ke gharanuM rAcaracIluM hoya - je ApaNe tyAM Ave che tenA, babaDatA athavA utsAhapUrvaka, svIkAra karIe chIe ane mAnIe chIe ke ApaNe ApaNA dharma pratye niSThAvAna chIe. phakata kamAvuM ane jIvana mANavuM eTalI ja ApaNI pravRtti. (ghaNIvAra jIvana mANatA paNa barAbara AvaDatuM nathI e vAta nAkhI. ) AvaDI moTI saMskRti, AvaDo moTo deza ane AvaDI jabaradasta lAkasaMkhyA. paNa ApaNuM netRtva karyAMya nathI! jo ApaNe ahiMsAdharmamAM mAnatA hoIe, ane gAMdhIjIe ahiMsAne je vyApaka rUpa ApyuM, tene mATe abhimAna dharAvatA hoIe to ApaNaeN rUDhionuM sAmrAjya tADavuM joIe. jaina rUDhi pramANe khAvApIvAnI sagavaDa maLe, teTalA ja pradezamAM sAdhuo rahe, deza bahAra jAya ja nahi, to ahiMsAdharmanA pracAra kema 47 thAya? jo DaoNkaTara kahe ke 'huM te! mArI jAtane nirogI rAkhavAmAM mAnuM chuM. rAgIonA saMparka mane na khape!" te evAne tame DaoNkaTara kaheze kharA ? sAdhuoe Ano vicAra karavo joIe. eka amerikana netA aMgrejo sAme laDayo ane eNe amerikAne svataMtra karyuM. tyAra pachI phrenca lokonI hADamArI dUra karavA ane e prajAne svataMtra karavA e phrAnsa pahoMcyo. koIke ene paDakArIne pUchyuM "svadeza cheDIne tuM ahIM kayAMthI AvyA? tArA svadeza tA . amerikA che ne?" eNe ApelA javAba vizva sAhityamAM amara thayA che. eNe kahyuM, "amerikA mAro svadeza hato kharA, paNa tyAM have pArataMtrya nathI; ane mAre te pAtaMtrya sAme laDavAnuM, eTale jyAM pArataMtrya hoya e dezane ja mAro svadeza banAvuM. My home is where liberty is not." jaina dharmamAM mAnanAre - pachI e sAdhu hAya ke zrAvaka. emaja kahevuM joIe ke jyAM hiMsA phelAI che, nabaLA leko rIbAya che, nabaLA prANIonI hAya koI sAMbhaLatuM nathI, tyAM ja mAre doDIne javAnuM rahyuM. potAnI sukhAkArIno vicAra karyA vagara, game te jokhame, hisAtattvano virodha karato jAuM. ahiMsA e ja mAnavadharma che e mANasajAtane samajAvato jAuM, e ja mArA jIvanadharma, e ja mAruM sAdhu tarIkenuM mizana. mahAtmA gAMdhIe mANasajAtane batAvI dIdhuM ke ahiMsAdharmanuM saMpUrNa pAlana karIne paNa mANasa hiMsA sAme 'laDI' zake che. ahiMsAmAM raheluM kSAtrateja duniyA AgaLa pragaTa karavuM e hatuM gAdhIjInuM yugakArya. mAnavI saMskRtimAM gAMdhIjIe A je mahattvano umero ryo e kArya AgaLa calAvavA mATe jeo AkhI duniyAmAM pharI vaLe, tee ja sAcA ahiMsAdharmI. ekavAra huM AcArya tulasIjIne maLyo. samAja je sthitie che, tyAMthI ene upara caDhAvavA mATe saumya prAraMbha karavAnI daSTie emaNe je aNuvrata AMdolana zarU karyuM che te pravRtti viSe mArA manamAM Adara che. me... emane kahyuM ke Adarza jaina sAdhuone salAha ApavAnuM mAruM kAma nathI. teo bhale bhArata bahAra paga na mUke. paNa jyAM jyAM satya, ahiMsA, saMyama ane niSkAma sevAnI AvazyakatA che, tyAM tyAM badhI agavaDo veThIne ane jarUra paDaye potAnAM jIvanakramamAM jarUrI badhA pheraphAra karI mAnavajAtanI sevA karanArA eka navA pracAraka varga taiyAra kema na karo? jUnA AdarzanI pratiSThAmAM bhale e utaratA gaNAya. bhAratabahAranI bhAgabhUmimAM paga na mUkanAra ucca koTinA sAdhu jeTalI enI pratiSThA bhale na ya. paNa ahiMsAdharmanA phelAvA mATe eka niSThAvAna navA varga UbhA kema na karIe? je duniyAmAM badhe jAya ane lokone samajAve ke "hiMsAdrArA sarvanAza thavA beTho che. eve vakhate ahiMsApradhAna sAtino ja svIkAra karavA joie." AcArya tulasIjIe kahyuM, "tamArI vAta sAcI che, huM paNa e dizAe ja vicAra calAvuM chuM." AzA rAkhuM chuM ke jaina samAja A jAtanuM tejasvI pagaluM bharaze ane jaDa rUDhinI aMdara dharmatatvane guMgaLAtuM aTakAvaze. pagapALA cAlavAno tamAro niyama tame bhale na cheDo, paNa bhArata bahAra dharmapracArane arthe jainadhamI loko kema na jAya? A jAtanuM eka jabaradasta mizana UbhuM karavAnA samaya pAyo che. Ave vakhate konA hAthanuM khAvuM, konA hAthanuM na khAvuM? konA sahavAsa
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana 48 sahana karavA, kAnA sahavAsa TALavA ? e jAtanI namAlI rUDha vicAraNA cheDI devI jaoNie. huM te| AkhI duniyA pharI Avyo chuM. rUDhivAdI loko mane pUche, "tame brAhmaNa che, amArA hAthanuM rAMdheluM tamane khape ?" huM emane kahuM chuM "huM zAkAhArI chuM, mAMsa, mAMchalI ke IMDAM, mane na khape, zarAba paNa na pIuM, paNa koi paNa jIvatA mANasanA hAthanuM rAMdheluM mane jarUra khape. huM silAna, brahmadeza, cIna ke jApAna game tyAM gayA. mahemAna to tyAMnA lokonA ja thayo. emAM mAre paNa agavaDa veThavI paDe ane mArA yajamAnone paNa vizeSa mahenata karavI paDe. paNa e vagara saMbaMdha baMdhAya kema ? huM mAMsAhArIne tyAM ja, mArI paDakhe besIne leAkeAne mAMsa ke mAchalAM khAtAM jouM, e rIte meM mArI jAtane keLavI che. duniyAmAM rahevuM ya, sevA karavI hAya to sugALavApaNu kAmanuM nathI. DaoNkaTarone sugALavA thavuM pAsAya? roTIbeTI vyavahAranI maryAdA ApaNe eTalI badhI vadhArI dIdhI che ke duniyAthI ApaNe aLagA paDIe chIe, eTaluM ja nahi paNa, dezanI aMdara paNa jeTalI nyAtA teTalA alaga rASTra' enA jevI sthiti ApaNe karI mUkI che. nyAtajAtanuM baMdhana jaina mATe na hovuM joie, paNa e baMdhana Aje sahuthI vadhAre jaina zrAvakomAM ja che. huM sanAtanIone jyAM tyAM kahetA pharuM chuM ke nyAtajAtanA bhedo have kAlagrasta thayA che. e bhedo toDaya ja chUTakA. parapara anukULatA hoya te mANasa potAnI nyAta bahAra paraNe e ja khAsa iSTa che. vivAha saMbaMdhathI ApaNe ApaNu sAmAjika jIvana vyApaka karIe chIe. gAMdhIjIe A ja daSTithI niyama karyo ke je loko amArA AzramanA vAyumaMDalanA lAbha lai potAnAM dIkarA dIkarIone AzramamAM ja paraNAvavA mAMgatA hAya, temaNe jANavuM joie ke paraNanAra yuvaka ane yuvatI bhinna nyAtinA hAya (dAkhalA tarIke brAhmaNa ane harijana) to ja AzramanA AzIrvAda emane maLavAnA. bIjAnI mAThI asarathI ApaNe DarIe, enA karatAM ApaNI potAnI sArI asara cArekAra phelAze e jAtanI umeda, e jAtano AtmavizvAsa ApaNe kema na keLavIe? eka vAta spaSTa che ke "have pachI nyAta Take to hiMdudharma ke jaina dharma TakavAnA nathI." (huM jANuM chuM ke ApaNe tyAM keTalAka evA to rUDhidharmI che je kaheze - "dharma Take ke na Take. nyAtibheda TakAvA ja che. nyAta, e ja amAruM sArasaOsva che." kALe karIne AvA AgrahI tUTI javAnA che e viSe zaMkA nathI. paNa sudhAro vakhatasara na karIe te ApaNI hastI ja maTI javAnI che. sudhArAnA sAra te e vakhatasara karavAmAM ja che. huM AzA rAkhuM chuM ke ahIM bhegA thayelAM bhAio ane bahena amuka sudhArA mATe have taiyAra thai ja jaze. bIjI bhASAmAM kahuM ta gAMdhIyuga---parivartana niSphaLa nahi ja nIvaDe. tA. 16-9-170 gAMdhIjI ane TAmeAra (1) gAMdhIjI pavitra bhagavadgItA hatA te TAgAra upaniSadanI AvRtti samAna hatA. eka jIvanabhara karmayogI rahyA; bIjA AjIvana sauMdaryanA pUjaka rahyA; chatAM potapeAtAne mArge rahI baMnee eka ja paramatattvanI ArAdhanA karI. carakhA calAvatAM gAMdhIe kAmano mahimA gAyo te saMgItamaya TAgore nAdabrahmano mahimA gAyo. eke ghavAyelI mAnavatAnI mAvajata karIne te bIjAe murajhAyelI mAnavatAne navapallavita karIne vizvapremanA apUrva AnaMdano rasa sarakhI rIte ja mANyo. nAtikatAnA AdhAra para gAMdhIjIe jIvananuM mahAprasthAna karyuM tA TAgore prabhunA 'sundaram' svarUpa pAse bhAvavibhAra banI nartana karyuM. gAMdhIjInI daSTie samasta vizva prabhunuM paramadhAma hatuM to sauMdaryapremI TAgArane mana A jagata sarjanahAranA adbhuta gulajhAra hatuM. eke karmamAM jIvananI dhanyatA anubhavI teA bIjAe vizvanA ramaNIya tattvAmAM parama rahasyanI khoja karI. baMnenI sAdhanApati bhinna hatI paraMtu jIvanadarzana sarakhuM ja mahAna hatuM. eke jIvananI viSamatA vacce rahI tene samajavA tathA tenI aTapaTI gUMcAnA ukela 'mATe bhekha lIdhA te! bIjAe e kaThora rUkSatA vacce besI kudaratanA maMgala manorama svarUpanuM gAna cheDayuM ane A baMne avadhUtAne kudaratanA asIma sAmarthyanI ugratA, karuNAnI ArdratA ane mAMgalyanA mahimAnI anubhUti samAna rIte ja prApta thaI. jIvananA dareka kSetramAM AcAra ane vicAranI zuddhi mATe satyapremI gAMdhIjIe khAsa bhAra mUkayo. tejasvI ane virATa vyakitatva dharAvanAra gAMdhIjInuM jIvana eka prayogazALA jevuM hatuM. eka kuzaLa vaijJAnikanI AdAthI temaNe karelA vividha jIvanaprayogA eka mahAkAvya samA banI gayA. to sauMdarya, ramaNIyatA ane lAlityanAM parama cAhaka TAgorane mana jIvananuM pratyeka spaMdana eka layabaddha gAna hatuM. gAMdhIjIe joyuM ke je prajAne peTa pUratuM khAvA maLatuM nathI te sAcA arthamAM pragati nahIM karI zake. dAridrayane sauprathama nivAravA temaNe carakhA calAvyA, khetI karI; ane DrAmanuM mahattva vadhAryuM. ArasamAMthI adbhuta lAkRti UbhI karatA koI zilpI jevA gAMdhIjI jIvanazilpI hatA, jaDa jIvanane temaNe korI--kaDArI AkAra Apyo; raMga Apyo; rUpa ApyuM; ane jIvana hasI UThayuM. tA lArasika TAgA2e jIvanabAgamAMthI suMdara suvAsita puSpo ekaThAM karI priyatamAnI seramAM hoMzabhera gUMthyAM. baMnnee jIvana sAthe gAThaDI karI tene gADha AliMgana ApyuM. eke puruSasahaja vIratAthI. bIjAe mugdhAnA lAlagulAbI bhAvAthI. (2) TAgAranA madhura saMgIte UgatI peDhIne jIvanano marma ane AtmazakitanuM gaurava samajAvyuM. mAnavajAtinI pIDA nihALI gAMdhIjI khuda karuNA banI gayA ane vedanAnA paritApamAM ogaLI jaI e karuNAmUrti askhalita premadhArA banI jagatamAM vahI rahyA. hiMsA, saMgharSa, zASaNa, AkramaNa ane atyAcArathI duniyA kaLAi che. yuddhanI vadhAremAM vadhAre taiyArI karanAra rASTro paNa samajI gayA che ke, hiMsA dvArA have pachI sarvanAza ja thavAno che. A rIte hArelI duniyA, ahiMsAnA AzAdAyaka saMdezA ajamAvavA taiyAra thai che. hiMsA paranA ene vizvAsa uDI gayA che. ahiMsA viSe, gAMdhInA jamAnAmAM duniyAne AzA baMdhAi, paNa chellA vIsa varSamAM ApaNe ahiMsAnA vikAsanI dizAmAM kazuM pagaluM bharyuM nathI, guruyArtha karyo nathI. tethI ahiMsA para duniyAno vizvAsa TakatA nathI. zuM 'ahiMsA parame. dharma' kahenAra jaina loko, A takano lAbha lai ahiMsAnA pracAra karavA AgaLa nahi Ave? samApta kAkAsAheba kAlelakara. anuvAdaka: sau. zAradAbahena zAha mAlika zrI sukha jaina yuvaka sadha H mudraka ane prakAzakaH zrI paramAnaMda muMbai4. Te. naM. 350296 TAgore potAnA mAnava - bAMdhavA pratyenA sadbhAvathI prerAI pitAnA gharanI sukhasagavaDono tyAga karyo; ane jIvanamArgamAM aTavAI gayelA vaTemArguone sAce rAha cIMdhavA tapovanamAM potAnuM Asana bichAvyuM. zAnta bhAratavAsIonI AMkhanAM azruo jaoNI gAMdhIjIe aMgata sukhApabhAgano tyAga karyo tA peAtAnA hatAza mAnavabheruone joI TAgoranuM hradaya hamezAM bhAvabhInuM rahyuM. AbhanA jhabUkatAM tAralAo gupacupa AvI gAMdhIjInA kAnamAM kahyuM, "cAla upara! amArI sAthe kAme lAgI jA ! '' TAgAra, AMkho paTapaTAvatAM e tAralAne spaSTa kahI dIdhuM, "tame ja amArI sAthe dharatI para khelavA Avone!" mULa aMgrejI sva. gurudayAla mallika kuMvarajI kApaDiyA, prakAzanasthaLa H 385, saradAra vI.pI. rADa, mudraNusthAna : dhI sTeTsa pIpala presa, keTa, mukha-1 12
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ Regd No. MH. 117 vArSika lavAjama rUA. 7. prabuddha jIvana zrI mu bai jaina yuvaka sauMthanu pAkSika mukhatra chUTaka nakala 40 paisA prabuddha jaina'nuM navasa kara varSa 32 : aMka pa muMbai, julAi 1, 1970 budhavAra paradeza, mATe zIliMga 15 taMtrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA * ApaNI sAdhu saMsthA aMge cAjAyelA parisaMvAda-- 1 [ zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanI 40 varSanI kArakirdI daramiyAna saMdhanA upakrame aneMka sabhA ane saMmelano yojAyAM che, paNa tA. 14 mI jUnanA roja maLelI parisaMvAda sabhA, AgaLanAM saMmelana ane sabhAonI apekSAe apUrva koTinI hatI. eka tA parisaMvAda je viSaya aMge yojavAmAM Avyo hato te jaina samAjanI daSTie asAdhAraNa mahattvano hato. bIjuM amArA niyaMtraNane mAna ApIne jaina samAjanA judA judA phrikAnA ane eka cheDethI bIjA cheDA sudhInA vicAro dharAvatA AgevAnA yA vicArako upasthita thayA hatA. te ja divase savAre muMbaImAM pAyadhunI khAte zrI vijya samudra sUrijInI padharAmaNI thanAra hovAthI zve. jai. vibhAganA amuka AgevAnA A parisaMvAdamAM bhAga levA mATe AvI zakayA nahotA. paNa anya AgevAnonI upasthiti dhyAnamAM letAM A parisaMvAda sabhA jaina samAjanA pratinidhitvane rajU karatI hoya ema lAgatuM hatuM. A rIte vicAratAM A parisaMvAdamAM jemaNe bhAga lIdho hato temanA A paricaya ApavA jarUrI lAge che. sabhAnuM pramukhasthAna jemaNe zAbhAvyuM hatuM te zrI. cImanalAla cakubhAI zAha amArA saMdhanA pramukha che ane muMbaI sthAnakavAsI saMghanA pheDarezananA paNa pramukha che. zrI kusumabahena mAtIcaMda zAha digaMbara jaina che ane bhArata jaina mahAmaMDaLanA eka kAryakara che. zrI khImacaMda maganalAla vArA muMbaInA sthAnakavAsI saMghanA eka agragaNya AgevAna che. zrI zAntilAla ha. zAha janmathI digaMbara jaina che. hAla pArlAmenTanA sabhya che. zrI gIradharalAla daphatarI muMbaInA sthAnakavAsI saMghanA sarvamAnya AgevAna che. DA. jagadIzacaMdra jaina janme digaMbara jaina ane hiMdI sAhityanA agragaNya upAsaka ane nivRtta prAdhyApaka che. zrI aMbubhAI muni santabAlajInA anuyAyI ane sahakAryakartA che. zrI jeThAlAla jhaverI muMbaInA terApaMthI samAjanI agragaNya vyakti che. zrI durlabhajI kezavajI khetANI zrI sthAnakavAsI AgevAna ane tAjetaramAM sthapAyela zramaNI vidyApIThanA mukhya nirmAtA che. prA. dalasukhabhAI mAlavaNiyA jaina paMDita ane lAlabhAi dalapatabhAI bhAratI saMskRti vidyAmaMdiranA DIrekaTara che. prabuddha jIvananA keTalAka vAcakonI khAsa IcchAne mAna ApIne prastuta parisaMvAdanI savistara vigato nIce ApavAmAM Ave che. paramAnaMda * zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA upakrame tA. 14 mIe jUne ravivAre savAre 9 vAge saMghanA kAryAlayamAM ApaNI sAdhu saMsthAnA adyatana svarUpamAM .tema ja tenA AcAravyavahAramAM koI pheraphAranI AvazyakatA che ke. nahi ane jo hoya to kevA pheraphAro . IcchanIya che e vize vicAraparAmarza karavA mATe jaina samAjanA vicArakonA eka parisaMvAda zrI cImanalAla cakubhAI zAhanA pramukhapaNA nIce yojavAmAM Avyo chato. A prasaMge amArA niyaMtraNane khAsa mAna ApIne zrI. dalasukhabhAI mAlavaNIyA, ane zrI aMbubhAI bahAragAmathI AvyA hatA, jyAre anya nimaMtrita vakatA sthAnika hatA. AmAM zAstronA jANakAra, sAdhusaMsthA sAthe nikaTa paricaya dharAvanAra, tema ja jaina samAja sAthe gADha saMbaMdha dharAvanAra ema jUdI jUdI viziSTatA dharAvanAra bhAI - baheno upasthita thayAM hatAM. kAryAlayanuM sabhAgRha zrotAothI khIcAkhIca bharAI gayuM hatuM. zarUAtamAM pramukhasthAnethI bAlatAM zrI cImanalAla cakubhAI zAhe AjanA parisaMvAdanI pUrvabhUmikA nIce mujaba raju karI. hatI :- pramukhasthAnethI zrI cImanalAla cakubhAi zAhanu prAraMbhika pravacana ApaNI bhrAmaNa saMsthA emanA AcAra vicAramAM parivartana mAge che ke nahi, ane parivartana mAgatI hAya to kevA prakAranuM ane A parivartana kevI rIte karavuM e AjanA mukhya viSaya che. eka dharmane bIjA dharmathI judI pADatI cAra vastuo che1. enA ArAdhya deva koNa che? 2. e kayAM zAstrone potAnAM zAstro gaNe che? 3. enA dharmanAM vidhi-vidhAnA (Rituals and Religious observences) kevAM prakAranAM che? 4. e kone potAnA dharmaguru mAne che.? mULa siddhAMto joIe te temAM sarva dharmanI ekatA jaNAze. dareka dharmamAM dharmaguruonuM sthAna kadAca sauthI UMcuM che. janasamudAya mATe dhArmika jIvana upara UMDI ane vyApaka asara enA dharmagurunI rahe che. dharmagurunA Adarza enI samIpe che. A Adarza zAstromAM paNa Apyo che. e vAta sAcI che ke Adarza sarvathA mUrtimaMta thayo nathI. parivartana vakhatovakhata thatuM paNa jAya che. AjanI ApaNI kAmaNasaMsthA viSe be abhiprAyo pravarte che. keTalAka ne nirupayogI ane jaDa mAne che. AnuM kAraNa AcAranI zithilatAe ane sAcA jJAnanA abhAve enA uparanI zrAddhA uDADI dIdhI e che. A varga mAne che ke sAdhuoe vartamAna samayane anukULa thavuM joIe. bIjo varga ema mAne che ke zAstronAM vidhividhAnA daDhapaNe ane kaThorapaNe je pAlana kare che ene sAdhu kahevAya. AvuM ja sAdhuomAM- eka varga mAne che, "ame amArI AcAraniSThAmAM daDha chIe. tame zuM mAno che enI sAthe amAre nisbata nathI. amArA dharma che phakata AtmakalyANanA bIjo varga vartamAna samayane anukULa thavAnA prayatna kare che ane emAM e bhAtabhAtanA prayoga kare che. paNa AmAM e munika veza jALavI rAkhe che - samAjano Adara cAlu rAkhavA. AmAM zAvakanA eka varga eka tarapha ane bIjo varga bIjI tarapha kheM'cAya che. Ama AA vicAradhArA ApaNe lakSyamAM rAkhavAnI che. ApaNe e paNa lakSyamAM rAkhavAnuM che ke anya dharmonA dharmaguruo karatAM
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ 50 prabhu jaina samAjano Adara jaina samAjanA guru pratye ghaNo moTo che. jaina samAja upara gurunuM varcasva~temanAM vacanAno prabhAva-tamArA mArA karatAM ghaNA vadhAre che. AnuM kAraNa che. zramaNa vargane tyAga ane tapazcaryA. sAdhuonA AcAra vicAranA parivartana aMge ApaNe zuM kahIe ? teo ja vadhAre sArI rIte A aMge kahI zake, jIvana te emane jIvavuM che. paraMtu jaina sAdhu-sAdhvI sAmudAyika rIte carcA karyuM evuM Aje dekhAtuM nathI. mukatapaNe vicAravAnuM ApaNe ApaNA samAjamAM lAvavuM . paDaze. mane lAge che ke AnI nAnI zarUAta Aje muMbaI jaina yuvaka saMgha ka2e che. Aje te! A eka prAtha mika carcA che. Aje ApaNe carcA - vicAraNA karIe tyAre ApaNe lakSyamAM rAkhavuM paDaze ke zrAmaNanA Adarza zuM che, tene zuM kalpe che, zA mATe eNe A kaThora sAdhanA AcarI che? phakata sAmAjika daSTie nahiM paraMtu AdhyAtmika ane naitika daSTie paNa A parivartana ApaNe vicAravAnuM che. tyArabAda parisaMvAdanI zarUAta zrImatI kusumabahenanA vakatavyathI thaI hatI. zrImatI kusumabahena metIcaMda zAha A vijJAnayugamAM jaina dharma zA kAraNe pAchaLa paDayA che e ApaNa sarva mATe vicAra mAge che. pAchaLa paDavAnuM kAraNa yogya pracArano abhAva ane ApaNI saMkucitatA che ema huM mAnuM chuM. Aje mUlyo badalAyAM che. ApaNe mUlyo badalavA joIe ema huM kahetI nathI, paNa ApaNA manamAM zuM che e ApaNe samajI levuM joIe. kAmaNa vargane Aje tyAga ane saMyamane lIdhe prabhAva paDe che. emane ApaNe vAhanano upayoga karavA ke paisA rAkhavA kahIzuM te emanI viziSTatA ochI thaze. eTale, mArI te evI sUcanA che ke AjanA sAdhuothI jarA UtaratI kakSAnA brahmacArI varga UbhA karavA joIe, jene thoDI vadhAre chUTa ApavAmAM Ave ane te rIte temanuM jIvana vadhAre sevAparAyaNa banI zake. zrI khImacaMda maganalAla vArA Aje ApaNe je carcA karavA bhegA thayA chIe e mATe ApaNA adhikAra amuka aMze ochA che. kAmaNa vargane mArgadarzana ApaNe jarUra ApI zakIe temAM parivartana jarUrI che. samAja ane AjanA yuga parivartana mAge che. paraMtu siddhAMtAmAM parivartana na hoI zake, * pAMca siddhAMta : satya, ahiMsA, asteya, aparigraha ane brahmacaryaA pAyAnA siddhAMtAmAM AnuM parivartana kadI thayuM nathI - thaI paNa na zake, jaina dharmanA pracAra mATe mahAvrato khaMDita thatA hoya to calAvI zakAya paNa nahi, jaina yuvaka saMghe A parisaMvAdanuM Ayojana karyuM e mATe ene huM abhinaMdana ApuM chuM. sAthe sAthe ema paNa kahyuM ke 'prabuddha jIvana'mAM zrI dalasukha mAlavaNiyAne je lekha prakaTa thayo che ethI vAtAvaraNa svaccha nathI rahyuM. ...mAre prazna che ke pratijJAA bhaMga karI sAdhu zuM sAdhu rahI zake? tamAre jaina dharmanA pracAra ja karavA hoya to yati saMsthA sthApe. bAkI sAdhusAMsthA baLavAna che. ene vadhAre baLavAna karavAnI jarUra che. sAdhuo mATe AcArasaMhitA banAvo. enI sAme mA virodha nathI. Aje te A prAthamika sabhA che. paraMtu bhaviSyamAM sAdhuonI eka sabhA joIe te akhila bhAratIya dheAraNe--karIne , dezakALa pramANe parivartana karIe. paNa tyAre ya dharmanA ane sAdhujIvananAM mULabhUta siddhAMtAne lakSyamAM rAkhIne parivartana karIe. zrI zAMtilAla harajIvanadAsa zAha sAdhu saMsthAo joDenA mArA saMbaMdha - paricaya - nAma mAtrano che. zAstro vizenuM mAruM jJAna paNa thAtu che. Ama chatAM A prakAranI carcAne huM AvakAruM chuM.. dharmanuM paheluM pagathiyuM che AcAra. AcAra; jIvana tA. 1-7-1977 pramame dharma paNa dharmo jema jema jUnA thatA jAya che ema emAM jaDatA AvatI jAya che. jema IslAma dharmamAM baMdagI e mukhya vastu che paNa hAtha kema rAkhavA e mahatvanuM thaI gayuM. huM mAnuM chuM baMdagI e mahatvanI vastu che, hAtha game tema rAkhe, AvuM ja kaMIka huM sAdhuo vize vicAruM chuM. sAdhuoe pAtA khAtara nahi te samAja khAtara paNa amuka maryAdAkhA pALavI joIe. digambara sAdhue nagna rahevuM joIe ema huM mAnatA nathI. vaLI zarIrane du:kha thAya, keza leca karI leAhI nIkaLe tyAM sudhI. dehadamana karavuM- A vAta mAre gaLe UtaratI nathI. huM mAnuM chuM ke Aha vinA AtmAnI abhivyakita thatI nathI. hA, dehanuM lAlanapAlana na karavuM joIe e huM mAnuM chuM. dehadamanathI mANasAnA viSayo dUra thAya che ema kahevAya che; parantu sAmAnya mANase AvuM dehadamana karavAnI mane jarUra lAgatI nathI. sAdhu samAja pAsethI kaMIka le che. jeNe lIdhuM hoya eNe samAjane kaMIka ApavuM joIe. . mAro prazna A che. zA mATe sAdhuo kaoNleja na calAve? zA mATe sAdhvIe IspitAlAmAM sevA na Ape? zuM A karavAmAM pApa che? te pachI emanAM khyAkhyAnA goThavAya che tyAre chApAomAM maeNTI meTrI jAherakhabaro Ave che - bhale emanA anuyAyIo A chapAvatAM hoya; paNa emane ya kaMIka majhA to AvatI haze neemAM zuM puNya che ? huM zikSaNa, Arogya ane sadvicAranA phelAvA sAdhuo dvArA thAya emAM kazuM ja khATuM joto nathI. jaina dharmanA zAstramAM badhuM sAcuM ja che ema huM aMdhazrAddhAthI mAnatA nathI. brahmacarya mULaprata hoya ema paNa huM mAnatA nathI. brahmacaryanA vilAsa thayA haze tyAre mahAvIra svAmIe A vrata dAkhala karyuM haze ema huM mAnuM chuM. asteya vratanA pAlana mATe dareke kaMIka ne kaMIka zArIrika zrAma karavA joIe. ApaNe tyAM sAdhuo zAstronA vADA bahAra jaI kazA ja abhyAsa karatA nathI. eka aMgreje zrImada rAjacaMdranuM pustaka aMgrejImAM prakaTa karyuM che. bAIbala Aje gujarAtI bhASAmAM Utarela che. A jAtanI pravRtti ApaNA sAdhuoe karavI joIe. AmaNI vidyApIThanA vicAra mane gamyo che. aMtamAM (na svad gamaye rAkhyuM, na svA~, na punamalam / Amaye du:lataptAnAM, prALInAmatinAzanam| A zlAka pAchaLa rahelI bhAvanA mane vadhAre mAnya che. zrI gIradharalAla daphatarI A carcA karavAnA ApaNane adhikAra che. pahelAM ApaNe badhA mAIkano virodha karatA hatA. Aje prAyazcita laIne paNa mAika vAparavuM evuM nakkI karyuM che. sAdhuoe paccakhkhANa lIdhA hAya eTale pALavA joIe ane sAdhuo jo emanAM paccakhkhANa pALatA hoya te temAM parivartana zA mATe karIe ? sAdhuone parivartananuM kaMI kahevuM e mane yogya lAgatuM nathI. hA, ApaNe sUcanAo karIe, saMDAsa vAparavAnI bhalAmaNa karIe, paNa sAdhuveza cheDAvavA jeTale parivartananA vicAra na karIe ... ApaNe jainadharmanA pracAra mATe brahmacaryAzrAma jevA eka bIjo Azrama khelavA jeIe. bAkI A parivartana aMge koI TharAva karavAnI jarUrata huM joto nathI. DaoN. jagadIzacaMdra jana vartamAnayuga vijJAnanA yuga che. mAnavI potAnA athAka prayatnone lIdhe caMdramAnI sapATIne sparzIne pAchA AvI pahoMcyA che. seAviyeta raziyA tathA amerikA vizvanI samasyAone ukelavA mATe ekabIjAnI samIpa AvI rahyA che. duniyAmAM sarvatra krAntikArI parivartana thaI rahyuM che. Ama chatAM samayAnusAra parivartana karavAmAM 2
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-7-1977 prabuddha jIvana evuM zuM kAraNa sthiratA javAnA hoya. pAMca mahA vastha dharma pAchAe nahi. sAthae nahi. parivAranA vizvAsa dharAvavAvALo - dravya, kSetra, kALa tathA bhAvanAnA siddhAnone svIkAra karavAvALo-jaina samAja Aje kema pAchaLa paDI gayo che? vyApArI tathA udyogapati hovAne kAraNe jaina janatAmAM buddhi tathA adhyavasAyanI koI UNapa nathI. ema chatAM evuM zuM kAraNa che ke, ApaNe ApaNe alaga alaga ceko banAvIne ApaNI ApaNI DholakI athavA to papUDI vagADI rahyA chIe? - A praznanA saMdarbhamAM zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA Ayojita A parisaMvAdanuM huM svAgata karuM chuM. jaina dharma koI jAti athavA to varga vizepane dharma rahyo nathI. A dharma sadA AcArapradhAna rahyo che. eTale ke potAnA AcAra - vicArane sudhAre. ahiMsA, satya, asteya, brahmacarya tathA aparigrahane upadeza A mATe ApavAmAM Avyo che. syAdvAda athavA anekAntavAdane artha paNa eja che ke ApaNe parasparavirodhI evI be mAnyatAone athavA vicArane samanvaya karIne jIvanazuddhi tarapha pravRtta thaIe. nagnatvathI mAMDIne jyAre vivAde ugra rUpa dhAraNa karyuM tyAre jaina zramaNone ghepaNA karavI paDI ke mekSa prApti mATe nagnatvane ekAnta Agraha karavo ThIka nahi gaNAya. Ama hovAthI koI zramaNa nagna pariSaha sahana karavAmAM kadAcita asamartha hoya to tene vastradhAraNa karavAnI anumati devI ghaTe. mukhya varavuM te mAyA-mehano tyAga che. A bAbata jaina zramaNanI samanvaya buddhinI paricAyaka che. kAzAhe paNa mUrtipUjAne virodha karIne evI ja krAtikArI manovRttino ApaNane paricaya karAvyuM che. bauddha zamaNanI mAphaka amuka kAraNone lIdhe jaina zramaNa videzenI yAtrA karI na zakyA. saMbhava che ke jo teo videzayAtrA karI zakyA hota to tema karavAthI janakalyANamAM vizeSa vRddhi thaI zakI hota. Aje jo koI jaina zramaNa koI yojanApUrvaka videzagamana karavA Icche to temAM tene koI khAsa Apatti ke pratikULatA hovI na ghaTe. je ApaNI sAdhusaMsthAnA AcAravyavahAramAM parivartana karavAnuM ApaNane ISTa lAge to temane ApaNI sAthe laIne cAlavAnuM yogya lekhAze. temanAmAM udAra janakalyANanI bhAvanA jAgRta karavAnI raheze. ApaNA deza sAme evI keTalIye samasyAo che ke jene ukela lAvavAnI dizAmAM jaina maNasaMsthA ghaNuM kAMIka karI zake tema che. A mATe hAla turata vezatyAga karavAnI koI AvazyakatA nathI tema nathI temanA vrataniyamamAM koI khAsa parivartananI AvazyakatA. jarUra che mAtra e vAtanI ke janakalyANalakSI pitAnA samudAyane teo jarA vadhAre vyApaka banAvI le. zrI aMbubhAI zAha hamaNAM huM karachamAM hatA. tyAM jainoe mane vAta karI ke koI sAdhue emane khetI mATe bAdhA ApI che. jamInamAM khAtara ApavA mATeya bAdhA ApI che. have jo A jene khetI karatA baMdha thAya te je khetI thaze emAM vadhu hiMsA haze. jaine khetI karatA haze te ochAmAM ochI hiMsA thAya e mATe jAgRta raheze. eka bAju ApaNe ahiMsAne dharma jaina dharma zreSTha; bIjI bAju sAdhu AvI pratyakSa preraNA Ape. mane lAge che ke kharekhara jainadharma pAchaLa paDI gayo che. mArI te mAnyatA che ke samAja jyAM Ubhe che tyAMthI ahiMsAmAM eka DagaluM paNa AgaLa vadhe che te sAdhuoe karavuM joIe. huM te ema paNa kahyuM ke sAdhuoe khAdImAM, artharacanAmAM ane rAjakAraNamAM paNa bhAga levA joIe. AmAM mahAvratanuM saMpUrNa pAlana thaI zake che, sAthe sAthe samAjane upara yogI paNa thaI zakAya che. bIjAne tAravAnA teo nimitta paNa bane che. zrI jeThAlAla jhaverI ApaNe parivartananI vAta karIe tyAre ApaNe jaina darzana pAye anekAntavAda che e bhUlavuM joIe nahi. parivartana sAthe sthiratA bhUlavI joIe nahi. sAdhue sAdhudharma ane gRhastha gRhastha dharma pALavAna hoya. pAMca mahAvrate sAthe enI samiti paNa che - pravRttinA niyama paNa che. A niyama parivartanIya che. vihAra, gocarI, maLa-mUtra visarjana-mAmAM parivartananI jarUra che. AmAM cetanAnI jarUra che. atyAre je che te mAtra jaDatA che. samAjanA ArogyanI daSTithI zuM zuM parivartana jarUrI che e vicAravuM joIe. zuddha saMyamane mArge javA parivartana jarUra karavuM joIe. yuvako Aje dUra thayA hoya to temane sAdhusaMsthAe dUra karyA che. ApaNe jaina dharmanA pracAra karavA mATe eka tRtIya koNI UbhI karavI joIe, je jJAna ane cAritryane pracAra kare eTaluM ja nahi badhA dharmone samanvaya kare. jo A tRtIya zreNI UbhI thaze to AnA tarapha yuvako jarUra AkarSaze.' mane zraddhA che ke je samyaka daSTithI ane AdarapUrvaka sAdhuone parivartananI vAta karIzuM to teo ApaNuM jarUra sAMbhaLaze. zrI durlabhajI kezavajI khetANI sAdhue pUjya che. paraMtu jyAM sAdhu anukULa nathI tyAM tyAM AMgaLI cIMdhavAmAM Ave che ane A AMgaLI zrAvaka cIMdhe che. e sAdhune moDhe kahI zakatuM nathI. eTale AvA saMjana upAgI che, je dvArA e sAdhuone pitAnA mananI vAta kahI zake. mAruM to sUcana che ke pAMca sAdhuo ane samAjanAM pAMca AgevAnanI eka kamiTI thAya ane parivartana aMge vicAre ane nirNaya kare. pachI muMbaI bAju AvatA sAdhu - sAdhvIne kahe ke, tamAre muMbaInI sarahadamAM pravezavuM hoya te ATalA niyama (mAIka vAparavuM, dIvAne upaga kara ane jhADA - pezAba mATe pAyakhAnuM khAnAne upayoga -) pALavA ja paDaze. ApaNe varNa zraddhALu varga che, sAdhuo mATe sadbhAva che. ApaNe A sadbhAvane pakaDI nAnA nAnA pheraphAra karIe. eka mIlana - maMDaLa" jevuM UbhuM karIe. eka mukhapatra calAvIe, emAM vicAro vyakata karIe. jo dhIrethI pagalA bharIzuM to ApaNane saphaLatA maLaze. ja, ane Ane jaza paNa jaina yuvaka saMghane jaze. prA. zrI dalasukhabhAI mAlavaNiyA amadAvAdathI huM AvatuM hatuM tyAre eka bhAie mane prazna pUcho ke je sabhAmAM sAdhu na hoya e sabhAne sAdhuo vize vicAravAne zo adhikAra? meM kahyuM "vicAra karavAne adhikAra saune che. A adhikAra koI chInavI zake nahi.", zrI khImacaMdabhAie mULabhUta mahAvratomAM pheraphAra na thAya ema vAta karI. emanI vAta ThIka che, paNa ApaNe A mahAvratAnI vyAkhyA te nakkI karavI paDaze ne? ahiMsA eTale zuM? navakoTie ahiMsAnA pacakhANa e AtmavaMcanA nathI to bIjuM zuM che? sanAtana satya ja badhA pAlana ja karatA hatA te to A sabhA hata ja nahIM. zAstramAM AcAra vicAra che. emAMya parivartana thatA ja AvyA che. kharI vAta e che ke AMtaranA AcAra sAthe bAhya AcArane sumeLa hovo joie. eTale parivartananI AvazyakatA to che ja. meM je brahmacaryanI vAta mArA lekhamAM lakhI che e to vaikalpika che. mAruM mAnavuM che ke jyAre pratijJA levAya che tyAre moTe bhAge enI samaja hotI nathI. eTale huM to ema kahyuM ke pratijJAmAM ja sudhAro thavA joIye. navakoTi pratijJA lai teo pAtA vize moTAmAM moTA bhame seve che ane duniyAmAM phelAve che. pratijJA mahAvIre ApI che emAM huM mAnatA nathI. pratijJae kALakrame AvelI che. pratijJA pALI
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ prara . prabuddha jIvana tA 1-7-1 79 == === = = | sAbhAra svIkArI sAdhanAnA anubhavo:lekhaka zrI jJAnacaMdrajI; prakAzaka : AdhyAtmika Antarika maMDaLa, hari ! kuTira, pi bALamaMdira, sANaMda, jille amadAvAda, kIMmata rU. 2-50. jIvanadarzana: lekhaka: phAdhara vAlesa, prakAzaka : gurjara graMtharatna kAryAlaya, gAMdhI rastA, amadAvAda, kIMmata : rU. 2-7. sastI piSaka vAnagIo: trIjI AvRtti: lekhaka: zrI caMdulAla kAzIrAma dave; prakAzaka: jyoti saMgha kAryAlaya, TiLaka mArga, amadAvAda-1. kIMmata rU. 4-00. dharma aura darzana: lekhaka: zrI devendramuni zAstrI, prakAzaka : sanmati jJAnapITha AgrA 2- kiMmata rU. 4-00. - bhagavAna pArzva: lekhaka: zrI devendramuni zAstrI, prakAzaka: zrI vardhamAna spe. sthAnakavAsI saMgha, jaina sAdhanA sanada, 21, nAnApeTha, pUnA - 2. kIMmata rU. 5-OO. anubhUti ke Aleka meM: lekhaka zrI devendramuni zAstrI; prakAzaka : zrI tAraka gurU jaina granthAlaya, padarADA ( udayapura), kIMmata rUA. - 1 - - cintana kI cAMdanI: lekhaka: zrI devendramuni zAstrI, prakAzaka: upara mujaba; kImata rU. 3. yiAkeza: vAcanApramukha: AcArya tulasI, prakAzaka: jaina darzana samiti; 19 sI, Dovara lena, kalakattA-26, kImata rUA. 15 selUMTa ekSana udyoga: eka rUparekhA: lekhaka ane prakAzaka: zI kAtilAla boDiyA, Ananda ple grAunDa roDa, vilepArle pUrva, kimata, vinAmUlya. ' zrI muMbaI jaina yuvaka saMdhanI vArSika sabhA zakAya evI ja levI joie. A vratajIvanavrata svIkAryuM mATe pALavuM e mane yogya lAgatuM nathI. be varSa yA pAMca varSane pratijJAkALa hovo joie ane pachI AgaLa vadhavuM joie. sAdhuo jo ema kahe ke ame upadeza mAtra ApIe ane kaMi paNa karavAno amAro dharma nathI - koI paDI gaye haiyA to ene amArAthI Ubho paNa na rAya-te mane lAge che ke kyAMka mULamAM ja bhUla che. aMtamAM mAre eTaluM ja kahevuM che ke sAdhuomAM ApaNe zakitabahAranI AzA na rAkhIe. '' pramukhazrInuM upasaMhAra pravacana - parisaMvAdanuM samApana karatAM pramukhasthAnethI zrI cImanalAla cakabhAIe kahyuM : "Aje mukatapaNe lagabhaga A vakatAoe emanA vicAra vyakata karyA che. emanA vicAre ApaNane game yA na game, ApaNe vicAratA thayA chIe. Aje ApaNI pAse be prazna che. | sAdhune kahevAvALo zrAvaka varga koNa? sAdhue kema jIvavuM e ene vyakitagata prazna che. paraMtu samAja upara sAdhunI asara thAya che eTale zrAvakasaMghane kahevAne adhikAra che. sAmAjajIvanane lAge vaLage che tyAM sudhI sAdhunA AcAra - vicAranA parivartana aMge zrAvakasaMghe vicAravAnuM rahe che. paraMtu ApaNe e lakSyamAM rAkhavuM joIe ke sAdhusaMsthAnA parivartanathI ApaNe zuM pariNAma lAvavuM che? sAdhusaMsthAnuM svarUpa sarvathA nivRttipradhAna che. AtmAmAM nimagna rahevuM, dehAdhyAsa choDa, sarva saMbaMdhanuM baMdhana choDIne AtmalakyuM vicAravAnuM-jaina sAdhune A Adarza che. A Adarza tamane ane mane mAnya che ke nahi e judI vAta che, paraMtu 2500 varSanI A AdarzanI paraMparA che. e saue samajI levuM joIe. - vratane ja DhIluM karavuM e vAta paNa yogya lAgatI nathI. tamArI daSTi zuM hovI joIe? Adarza tarapha javuM che ke pAchAM javuM che? hA, lAyakAta na hoya chatAM dIkSA ApavI e ghaNAM aniSTonuM mULa che. khAsa karIne, antara vairAgya na hoya ane pUratuM jJAna saMpAdana kya na hoya tyAM dIkSA ApavAthI dIkSArthIne ane samAjane hAni che. pAMca mahAvrata sAdhujIvananI sAdhana che. jIvananI sAdhanA saMyama che. sAdhanAmAM - saMyamamAM-parivartana na hoya. samAcArImAM dezakALa pramANe parivartana yogya che, jarUranA che. dA. ta. dhvanivardhaka yaMtrane upaga, jarUra paDaye dIvAbattIne upayoga, moTAM zaheromAM rahevAnuM hoya tyAM maLa-mUtra virjana mATe jAjarUne upayoga-vagere. - sAdhu samAja pAsethI kAMIka le che mATe eNe samAjane kAMI devuM joIe -A vAta barAbara nathI. sAmAjika sevAnA mAge huM ane tame jaIe chIe, paNa A mArge sAdhue jaI joIe ane e na jAya te e sAdhu nathI ema kahevuM yogya nathI. dA. ta. sAdhue kaeNlejamAM zikSaka tarIke kAma karavuM athavA to sAdhvIjIrane narsa tarIke kAma karavuM ema kahevAmAM sAdhujIvananI adhurI samajaNa che. dharmaguru potAnA AtmakalyANamAM nimagna rahe te sAthe samAjamAM AdhyAtmika tathA naitika mUlyonuM jatana kare ane jIvanamAM sAcuM mArgadarzana Ape. vaLI vratanuM pAlana pUrNapaNe thatuM nathI mATe ja tene lagatI prakriyA badalavI - A badhA pheraphAra anivArya che. ahiMsAnI adhUrI samajaNanA kAraNe jaina samAjamAM-zrAvaka ane sAdhunA jIvanamAM-vikRti AvI che. jIvanamAM daMbha, aMdhazraddhA, vezapUjA, ane kriyAjaDatAA prakAranI vikRtioe sthAna lIdhuM che. A paristhiti mATe moTA bhAge zrAvako javAbadAra che." ahiM ghaDiyALamAM lagabhaga sADA bAra thavA AvyA hatA ane aneka nimaMtrita vakatAo bAkI hatAM. A kAraNe A parisaMvAda sabhA mulatavI rAkhavAmAM AvI hatI ane e mulatavI rahelI sabhA AvatI 21 mI athavA to 28mI tArIkhe bharavAmAM Avaze. ema jAhera karIne sabhAnuM visarjana karavAmAM AvyuM hatuM. saMklana karanAra ; zrI cImanalAla je. zAha zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanI vArSika sAmAnya sabhya julAI mAsanI 11 tArIkha zanivAra sAMjanA pAMca vAgye saMghanA kAryAlayamAM maLaze je vakhate nIce mujabanuM kAmakAja hAtha dharavAmAM Avaze: (1) gata varSanA vRttAMtane tathA saMgha tema je zrI maNilAla makamacaMda zAha sArvajanika vAcanAlaya ane pustakAlayanA DiTa thayelA hisAbene maMjUrI ApavI. (2) navA varSanuM aMdAjapatra maMjUra karavuM. (3) saMghanA adhikArIo tema ja kAryavAhaka samitinA 15 sabhyonI cUMTaNI karavI. (4) saMgha tathA vAcanAlaya ane pustakAlayanA eNDiTaronI nimaNuMka karavI. upara jaNAvela vArSika sAmAnya sabhAnA anusaMdhAnamAM savizeSa sUcanA karavAmAM Ave che ke upara jaNAvela saMghane vattAMta tathA saMghanA tema ja vAcanAlaya ane pustAkalayanA | eNDiTa thayelA hisAbo tema ja cepaDAo saMghanA kAryAlayamAM. khullA rAkhavAmAM AvyA che. semavArathI zanivAra sudhInA divasamAM baranA 2 thI 5 sudhImAM koI paNa sabhya tenuM nirIkSaNa karI zakaze. . vArSika sAmAnya sabhAnA upara jaNAvelA samaye vakhatasara upasthita thavA sarve sabhyone vinaMti che. ' sabhA sthaLa: saMghanuM kAryAlaya cImanalAla je. zAha 385, saradAra vI. pI. roDa, subodhabhAI ema. zAha vanitA vizrAma sAme maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMgha muMbaI4 ||
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-7-1970 * prabhu jIvana ApaNI sAdhusaMsthA aMge [$] sAdhusaMsthA aMge nIce zrI nyAlacaMda mULacaMda zeTha ApaNI mujabanI sUcanAe lakhI mokale che: (1) pAdavihAra, gaucarI; leAca-traNe vastuo paikI lAca ja kaThaNa ane vadhu kaSTadAyaka gaNAya che. temAM pheraphAra e ghaNI karavA. (2) lAuDaspikaranA upayAga karavA. (3) leAkakalyANanA sAcA kArya mATe dezATana karavAnuM pramANapatra maLe te pravAsanI chUTa lAyakAta mujaba ApavI. (4) jAhera rastAo upara gaMdakI karavA karatAM zaheromAM DrenejavALA saMDAsonA ane mUtrIno upayoga karavA. (5) pote lIdhelI vidyA bIjAne bhaNAvavAmAM upayoga karavAnuM baMdhana. (6) robinazI lakhIne potAnA guruone ApavI. teno sAra AcAryazrI sudhI pahoMce. 3. AhAra-pANI mATenAM khATAM baMdhano toDavAM, sA sAthe besIne ja AhAra kare. (8) badhA jainonuM sArvajanika pratIka pustaka rUpe pragaTa thAya tevA nirNaya sAdhu samAja kare. (9) jaina zALAomAM bhaNatara bALaka-bAlikA mATe vadhu sarala, sAduM ane AkarSaka hovuM joie. temAM satya ane ahiMsA mukhya (10) sAdhu ane sAdhvIo vaccenA caDaUtarano bheda jJAna ane zuddhatA upara ja rAkhavo. (11) janasevAnuM zikSaNa yugane anusaratuM laine Apo. [9] tA. 14 mI jUnanA roja ApaNI sAdhurAMsthA aMge yojAyelA parisaMvAdanA anusaMdhAnamAM pAlaghara najIka Avela cIMcaNI mukAme jemaNe sthApela mahAvIranagara - AntararASTrIya kendranuM 7 mI jUnanA roja zrI ravizaMkara mahArAjanA zubha haste udghATana karavAmAM AvyuM hatuM te muni santabAlajI taraphathI nIce mujabano saMdezA maLyo hatA: huM na bhUlato houM to thoDAMka varSo pahelAM rAjasthAnamAM zrI kAkAsAhebanI hAjarImAM "sAdhusaMsthA na joie." te jAtano eka parisaMvAda athavA meLAvaDA yojAyelA. tAjetaramAM zeDA mAsa pahelAM dilhImAMthI pU. kavi zrI amaramuni tathA satIjI caMdanAbAi vi. nA cAhaka, eka varga meraThamAM eka saMbhAvita muni pAse sAdhusaMsthAnA adyatana svarUpamAM tema ja tenA AcAra-vyavahAramAM pheraphAra aMge carcA karavA gayelA, jeno TUMko ahevAla mane te tarapha bhAlanalakAMThA prayoga anvaye kArya karIrahelA priya nemimunie mokalelA. paNa temAM saMsthAgata pheraphAronuM mAdhyama vyakti ane vyakitanI anukULatA hatuM, tevI chApa uThelI. khera, A badhA pravAho parathI ekI sAthe A muddA aMge traNa bAbato upasthita thAya che. pracArAtmaka daSTie (2) sthiticustatAnI dRSTie ane (3) yuganA dharmakrAtinI (a (1) A vijJAnayuga hAi pracArAtmaka daSTie jotAM jhaDapI vAhanamAM besavuM, (2) naranArIsparzanA bAdha na gaNavA, (3) pAkA pANIno Agraha na rAkhavA, jarUra paDaye (4) pAse nANAM rAkhavAM. (5) pagamAM jaoNDA paheravA vagere vAto Ave che ane AmAM moTebhAge vyaktine mAdhyama gaNIne cAlavuM paDe che. kAraNa ke badhA samUha ke AkhI sAdhusaMsthA pracArAtmaka daSTie AmAM AvI na zake. pa Cha (2) "AtmAnuM ja karo. jagata tA je che te ja rahevAnuM. kolasAne game teTalA sAbu nAkhI svaccha karo, paNa te kALA ja rahevAnA" eTale AtmavikAsane nAme AvI sAdhanAnI bAbatamAM tA sthiticustatA tathA ekAMgitA AvavAnI hoi, saravALe A sAdhanA paNa vyaktigata rahevAnI. (3) AtmA mAtra zarIravyApI nathI. sAtheAsAthe te (AtmA) vizvavyApI paNa che ja. 'vibhutva' ne paNa jo AtmaguNa samayasAra (kuMdakuMda kRta) mAM mAnyo che, to tevA AtmAne oLakhavA mATe jema ApaNI vyaktigata sAdhanA che, tema ApaNe mAnavasamAja, prANIsamAja ane saMrathAnA paNa mahattvanA aMgarUpe sAdhanA karanArA banavuM joie. eTale dravya, kSetra, kALa ane bhAvanI dRSTithI yuge yuge pheraphAro bhale thAya, paraMtu te pheraphAromAM UMDANa ane vyApakatA banne joie. sAtatyarakSA ane parivartanazIlatA e banne bAjuonA samAveza hovA joie. Ama thAya to evA pheraphAromAM (1) hRdayaparivartana (2) vicArapavirtana ane (3) paristhiti-parivartana e traNeyano samAveza ApoApa thai jAya. athavA bIjA zabdomAM kahIe to e pheraphAra vyakitanAM hRdaya, buddhi sAthe samaSTinI paristhitinA saMdarbhamAM paNa saheje thAya ja. mArA namra mate jainadharmanI tIrthaMkararUpa vibhUtimAM je saMgharacanAnI vAta Ave che, temAM A vAtanuM maulikapaNa che. jainadharmane AvA ja pheraphAra maMjUra che ane kadAca tethI ja deva guru ane dharmanI je triveNI jaina sAdhanAmAM kahelI che temAM dharmanI vyAkhyAmAM 'kevali pannatA dharmoo" ema batAvyuM che. vaLI e kevala paNa sAmAnya kevi nahIM; balake tIrthaMksa kevala. AvA dharmanA anusaMdhAnamAM je pheraphAra kare, te mukhyapaNe dharmakAntinI yogyatAvALA hovA joie. AmAM moTe bhAge jaina sAdhu ane khAsa karIne jainAcArya, (Aje je sAdhu jainAcArya padavI bhAgave che te nahIM paNa hRdayaparivartana, vicAraparivartana ane paristhitiparivartana mATe parigraha, prANa ane pratiSThA paNa jarUra paDaye hAmI denAra AMtarika ane bAhya bane prakAranI sAdhutAvALA) hAvA joie. mane peAtAne A trIjI bAbatamAM varSothI rasa hoI huM gAMdhIjInA sAmudAyika ahiMsAnA prayoganA anusaMdhAnamAM A vAtane lauM chuM. ane temAM pagapALA pravAsa ane AmajanatAmAM bhikSA-A be niyamone maulika gaNuM chuM. priya bhAIzrI paramAnaMdabhAinA 'sAdhakanA anubhavo ' pustaka aMgenA praznamAM me' je bhAizrI nAnacaMdabhAinuM nAma ullekhyuM, te pUrA sanyAsI haju peAtAne mAnatA nathI, ema chatAM (1) skrIsparzanA virodha ane gauravapUrNa sannArI sahavAsa uparAMta nANAMnA tyAga ane bhikSAcarI tathA pagapALA pravAsa vagere chellAM varSothI barAbara pALe che. AnI sAtheAsAthe AjanA yuge sarvadharmaupAsanAnuM mAdhyama paNa huM anivArya mAnuM chuM. te ja dharmAntara karAvavAnuM kadI koine mATe paNa mana nahIM thAya. AmAM upadeza karatAM paNa mukhya vAta te saMsthAnirmANanI Ave che. AjanA dezanA ane duniyAnA rAjakAraNI pravAha jotAM rAjya upara sAce aMkuza te! bIjI be saMsthAo (1) prAyogika saMgha jevI eTale ke sarvAMgI racAnAtmaka kArya karonI saMsthA ane (2) janasatsaMgaThThana jevI eTale ke gAMdhIkalpyA lokasevaka saMgha jevI saMsthA nirmAya (ghaDatarapUrvakanI) ane vaLI te banne saMsthAo sAthe zraddhAbharyuM sAdhusaMkalana umerAya, tA ja AvI zake. ane A sivAya dezanuM ane duniyAnuM paristhitiparivartana thai ja na zake. te na thAya tyAMlagI vicAraparivartana ane hRdayaparivartana paNa suzakya banI ja na zake tathA vyaktigata sarvAMgI sAdhanA paNa vikasI nahIM ja zake. satabAla
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 prabuddha jIvana tA. 1-7-1970 * munizrI vidyAnandajInuM badrInAtha dhAmamAM abhUtapUrva svAgata mireTha zahera khAte pragaTa thatA "vIra' nAmanA pAkSika patranA tA. 15-6-70 nA aMkamAM-digaMbara munizrI vidyAnaMdajI mahArAja saMpUrNa nagnAvasthAmAM praSikepathI 210 mAilane badrInAtha sudhIne paMtha pagapALA kApIne 30mI menA roja badrInAtha pahoMcyA ane bIjI yA trIjI jUna sudhI rahyA ane badrInAthanI mUrtinI pratyeka pUjAvidhimAM hAjara rahyA - A pramANenA samAcAra prakaTa thayA che. A patramAM ema paNa jaNAvavAmAM AvyuM che ke, munizrInI vyavasthAnI sArasaMbhALa zrI badrInAtha kamiTInA prabaMdhaka zrI. ke. ke. gAvilA pI. sI. esa. e svayaM karI hatI ane eka mulAkAtamAM temaNe munizrIne jaNAvyuM hatuM ke "jo jaina samAja A puNyatIrtha upara koI dharmazALA UbhI karavA icche to ame temane jamIna ApavAne taiyAra chIe." munizrIne badrInAthanA abhiSeka samaye laI javAmAM AvyA hatA ane te vakhate temaNe mUrtinuM mULa svarUpa je kAMi joyuM te uparathI temaNe evuM anumAna rajU karyuM che ke A mUrti nathI viSa)nI ke nathI buddhanI, paNa jaina tIrthaMkaranI che. e patramAM uparanA mathALA nIce pragaTa thayela mULa hiMdI lekhane anuvAda nIce ApavAmAM Ave che. paramAnaMda - zrI vidyAnandajI mahArAje 26 menA roja jozImaThathI vihAra abhiSekamAM ApyA. A krama 3jI jana sudhI cAlyuM, ane e karIne badrInAtha tarapha prayANa karyuM. rastAmAM prathama pAnDakezvara vizrAma rIte zrAvakoe zraddhApUrvaka zrI badrInAthajIne abhiSeka ane zRMgAralevAnI bhAvanA hatI paraMtu badrInAtha jalTi pahoMcavAnI utkaMThAne | darzana karyA. A paNa eka abhUtapUrva ghaTanA kahevAya. ItihAsamAM lIdhe hanumAnacaTTI pahoMcIne ja vizrAma karyo. tyAMthI 30 mI menI e ekake dAkhala jovA nathI maLato ke be aDhI hajAra varSathI vahelI savAre vihAra karIne savAre cha vAgyA sudhImAM badrInAthanI koi paNa jaina munie A kSetramAM vihAra karyo hoya. kSabhadeva, rasarahadamAM praveza karyo. tyAM jyotirmaThanA paMDA zeTha satyanArAyaNa pArasanAtha ane mahAvIra svAmI A tIrthakarono A kSetramAM vihAra tathA anya pratiSThita lokoe maLIne munizrInuM svAgata karyuM. thayuM hatuM, tyAra bAda A paraMparAne dora tUTelo ja rahyo hato. tyAM maMdira samitinA vizrAmagRhamAM munizrI potAnA saMgha sAthe A bhUminI mesama ane rastAnI cAlavAnI muzkelIo jotAM paNa , kAyA. zrI badrInAtha dhAmamAM digambara jaina muninuM Agamana ema lAge e svAbhAvika che ke digambara munio A kSetranI e eka abhUtapUrva ghaTanA gaNAya. je mANasene digambara jaina yAtrA mATe nirUtsAhI banyA hoya. paNa munizrI vidyAnandajI muni viSenI koi kalpanA nahotI te munizrIne nAgAbAvA mahArAjanA adamya utsAhane joIne te loko AzcaryAm' banI samajIne zraddhApUrvaka praNAma karIne temanuM svAgata karatA hatA. gayA hatA. A kSetranA vihAra mATe temanAmAM keTale utsAha, sAhasa munizrInA ahinA AgamanathI sthAnika lokone khUba navAI ane daDhatA hatAM temane khullA zarIre tyAMnI asahya ThaMDIne paNa lAgatI hatI. munizrInA ahiMnA AgamanathI jaina samAja mATe koi bhaya nahotA. AvA vikTa rastAmAM page cAlatAM veThavI paDatI badrInAtha dhAma javA mATe rasate khulle thayo. atyAra sudhI A muzkelIonI paNa temane koI paravA nahotI. pote samanvayavAdI che kSetra vaiSNavonuM ja tIrtha che evI mAnyatAnA kAraNe jainadharmanA ane "abhaya" e to emane jIvanamaMtra che. teo jyAM jyAM gayA anuyAyIonuM Agamana khUba alpa pramANamAM thatuM hatuM, jyAre che tyAM tyAM badhA ja dharmanA anuyAyIoe temanuM bhAvabharyuM mULabhUta hakIkatata ema che ke A kSetra e tapobhUmi che ke jyAM svAgata karyuM che, kAraNa ke munizrI to mAnavadharma ane vizvadharmane jainadharmanA pahelA tIrthaMkara AdinAtha (kSabhadeva) nA mAtA-pitAe mAne che. dharmanA arthanA saMbaMdhamAM emanuM potAnuM daSkioNa bahu tapazcaryA karI hatI. AdinAtha tIrthaMkaranuM nirvANasthAna te kailAsa- vyApaka che. teo ema mAne che ke je dharma mAnava mAnava vacce parvata che paraMtu badrInAtha kSetra sAthe paNa temane dhaniSTha saMbaMdha che. bhedabhAva ane saMgharSa pedA kare te dharma kahevAya ja nahi. - zrI badrInAthajInI pratimA viSe e vivAdAspada prazna mahAbhAratamAM vyAsa deve paNa e ja vAta karI che. ApaNI cAlu rahyo che ke A pratimA jainamUrti che yA bauddhamUrti che mahAna bhAratabhUmimAM asalamAM te dharma saMbaMdhe Avo vyApaka yA te vaiSNavamUrti che? zrI badrInAthajInI pratimA padmAsana daSTikoNa rahele ja che. kALanA prabhAve ane videzI AkramaNakAronA yukata digambara mUrti che. pratimAjInAM darzana karIe chIe tyAre prabhAvathI madhyakAlamAM dharmasaMbaMdhI bahu saMkucita manovRtti pedA e spaSTa thAya che ke A bauddhapratimA nathI, kemake e pratimA thaI che. digambara che ane padmAsana mudrAmAM che. AvI mudrAmAM (vitarAga | munijInuM hRdaya ati saraLa kamaLa ane dayApUrNa ane niSparigraha) bauddha mUtio kayAMya jovA maLatI nathI. vaiSNava purANamAM karUNAthI sabhara che. temane daSTikoNa anekAntavAdI che ane tethI ja jainadharmanA prathama tIrthaMkaranI gaNatarI bhagavAnanA 24 avatAramAM krI teo mahAna samanvayavAdI che. dareka manuSya mAtra upara vizvAsa che. A kAraNe kevaLa ajJAnI ane svArthI anuyAyIo ja jaina rAkhavo joie ema pote mAne che ane A kAraNe teo badhA dharma ane vaiSNavadharmamAM matabheda pedA karavAnA bhAgI banyA che. saMpradAya (-musalamAne suddhAM) nA AdarapAtra rahyA che. A temanI jainadharma ane vaiSNavadharmamAM - mULamAM koI virodha nathI. zrI mahAna tapazcaryA ne udAra daSTikoNa ane jAgRta vivekanuM pariNAma badrInAthajInI pratimA jevI rIte padmAsanavALI nirvANa vitarAga che. jo jIvanamAM na utAre te zAstra te jaDa che. munizrI vidyAmadrAmAM sthita che. evI mudrAmAM vaNava dharmanI anya koi mUrti nandajIe cAritryanI sAthe jJAnano paNa abhuta samanvaya keLavyo kadi jovA maLatI nathI, paraMtu A badrInAthajInI mUrtine jainamUrti che. e kAraNe teo dezane eka mahAna jJAnavAna tapasvInA rUpamAM mAnI levA mATe A eka ja kAraNa puratuM na gaNAvuM joie. sarva lokonI zraddhAnA adhikArI banI zakyA che. munizrInI kaThora e puravAra karavAne lagatAM tathya dharAvatAM bIjA kAraNe paNa che, jenuM tapazcaryA janamAnasane prabhAvita kare e te svAbhAvika che, vivecana ApaNe have pachI karIzuM. paraMtu temane jAgRta viveka ane pravacananI prabhAvitpAdaka zailI badrInAthanI maMdira samitie dharmAdhikArIjIne mekalIne 31 paNa janamAnasane mugdha kare che. evI kadAca koI vyakita nahi maLe methI 2 jUna sudhI - ema traNa divasa mATe-abhiSeka ane ke je emanuM pravacana sAMbhaLyA pachI prabhAvita thai na hoya. . zRMgAra darzana mATe munijIne nimaMtraNa ApyuM hatuM. munijInA bhaviSyakALa e sAbita karaze ke munizrInI daDha niSThAthI keTalA saMghamAMthI AThadasa vyakitaoe pratyeke rU. 151-00 zrI badrInAthajInA meTA pramANamAM bhAvAtmaka ekatA vikasI zakI che. deza pratyenI muni
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmajhanUna tyAga ! - tA. 1-7-1970 prabuddha jIvana - = zrInI bhakita paNa adbhuta che. teo dezanI mahAnatAmAM ane tenA ujajavala bhaviSyamAM daDhapaNe vizvAsa dharAve che. himAlayanI pUNyabhUmi dezabhakitanI bhAvanAnA vikAsa ane [ philasupha - patrakAra vA. ma. zAhanI noMdhapothI mAMthI] bhAvanAtmaka ekatA mATe eka mahAna preraNAstrota che ema munijI mAne che. badrInAtha maMdiramAM, maMdira samiti dvArA Ayojita eka pravacana hiMdI janatAe dharmajhanUnane choDI dharmapremI agara to dharmapaMthane sabhAmAM temaNe ema kahyuM ke A kSetra, dharma ane saMskRtinuM eka chADI 'narA manuSya" banI rahevA taiyAra thavuM joIe, nahi te abhUta saMgamasthAna che. A kSetra dhArmika daSTie te pavitra che ja, paraMtu A jhanUna je dezanA ane sAthe tamAma dharmane nAza karanAra thaI bhAratIya saMskRtinuM svarUpa ahiyA divyarUpe daSTigocara thAya che. pahaze. AjanA hiMdI dharmoe lokone (1) mArAmArI ane gALAgALI A rIte A pavitra sthaLanI mulAkAtathI munijI khUba ja prabhAvita tathA (2) kriyAo ane tahevAro ane gurunA nimitto banyo che. emaNe sUcavyuM ke dezanA khUNekhUNethI dazabAra lAkha yAtrIo harasAla karAvAtAM karoDo rUpiyAnAM binajarUrI ane anutpAdaka ahiM Ave to A kSetranI Arthika unnati paNa thAya ane dezamAM kharco tathA (3) rAjakIya tema ja AdhyAtmika pragati mATe uttara-dakSiNa ane pUrva-pazcimanI je bhAvanA pedA thai che tene A joItI buddhinI nirmaLatA ane tIvratA tathA IcchAzakita, bhUminAM darzanathI ane AvI jAya. kemake himAlayanA virATarUpanuM - e banenI hAni: A phaLa ApyAM che. ane te chatAM hajI loko darzana karyA pachI evI saMkacita bhAvanAthI teo mukita meLavaze pote viSamaya phaLAne ane phaLa ApanAra ne chADavA ke sudhAravA ane sAcI dhArmika bhAvanAthI tene aLagApaNAne ahaM vilAi he vilAi taiyAra nathI enA jevuM durbhAgya bIjuM kazuM hoI zake? jaze. bhAratanuM jo koi sarvAdhika ramaNIya ane pavitra sthaLa : pAMca varSanI uMmarathI zarU karIne pacAsa varSanI umara sudhI eka hoya te te himAlaya ja che. A mahAna parvata, nAgAdhirAjamAMthI yA bIjA prakAranI mUrti pUjavAmAM ane mUrti ane maMdirane lagatI puNyamayI gaMgA ane jamanA nIkaLe che, je ApaNA dezane phakata dhAmadhUme pAchaLa jeoe sagya ane mUDIne moTe bhAga para Arthika daSTi thI saMpanna ja nathI banAvatI, paraMtu tenuM dhArmika che, tevA karoDe strI-puruSe paikI keTalA ema kahI zakaze ke temAM daSTie paNa adhika mahattva che. jaina maMdiramAM mUrtipratiSThAnanA amuka guNa pragaTavA pAmyA che ke amuka jJAna ke zakita pragaTI samaye mUrtiprakSAlana mATe gaMgAjaLane pavitra mAnIne tene upayoga zakyAM che? karavAmAM Ave che. paMDita javAharalAla naherUe potAnA vasiyatanAmAmAM gaMgAnAM sAMskRtika mahattvanuM varNana mArmika zabdomAM kyuM che. mUrtine nahi mAnanArA paNa zAstro, guru che. sthAnikone mAnavI ApaNane garva che!ApaNe e dezanA vAsI chIe ke jayAM gaMgA pAchaLa jemaNe samaya ane mUDIne vyaya pacAsa varSa sudhI karyA karyo hoya tevAccA paNa batAvI zakaze ke emanAmAM hajI caitanya jAgyuM ke vahe che, je dezanuM mastaka himAlaya che, je dezamAM aiSamunioe himAlayanA puNyakSetra samI alakanandA ane bhAgIrathI para ghera manuSyatva AveluM ke udAratA paNa AvI? tapazcaryA karIne jJAnanI divya jayoti prApta karI che, dhanya che AvA zuM A badhI 'sapATI paranI dhamAla' nathI ? vepAramAM eka ja bhArata dezane ke jyAM janma levA mATe devatAo paNa AkAMkSA varSanI Akhare naphATAnuM saravaiyuM kADhayA vagara je lokone cAlavuM sevatA hoya che. (apUrNa) anuvAdaka : nathI, ane je loko pAMca sAta varSa lAgalagATa nukasAna hovAnuM mULa hiMdI: zAntilAla TI. zeTha Da. jyakizanadAsaprasAda khanDelavAla ke naphAnI gerahAjarI cAlu rahevAnuM jotAM e dAMdhAne choDI dIdhA sivAya rahI zakatA nathI te ja loko dharmonI bAbatamAM te kAMI paNa rAvaNa manane- hita na sadhAvA chatAM ane ulaTuM ahita thayeluM spaSTa jovA chatAM (chaMda savaiyA). dharmanuM pUchaDuM choDavA taiyAra thatA nathI. e zuM ema batAvI ApatuM. rAvaNa manane yuddha kare che nathI ke hidI janatAnI cetanAzakita para bhayaMkara kALu jAdu thayeluM nita nita rAmajI saMge, che? rautanyane pragaTAvavA ane vikasAvavAmAM kAragata thaI zake te ja daza mAthe laDanAra chatAM nA dharma che; bAkI badhuM pAkhaMDa che, manuSyajAtinuM khUna cUsanAra setAjIte rAmane jaMge - ... rAvaNa manane 0 nenI cAlabAjI che.' jyAM caitanya pragaTe che tyAM buddhi paNa dAsI banIne cAlI rAma saMga senA nAnI ne Ave che. jenazAstro ke veda e bemAMnuM kAMI nahi bhaNelA, cheDI zastranI zakita, paNa khisakolI ne vAnaranI tema ja gurunI paNa madada nahi pAmelAe mahAjJAnI thaI zakayA che, A vAtano ekarAra tamAma dharmazAstromAMthI jaDI Ave che. pAmyA abhuta bhakita.... rAvaNa manane 0 AjanI duniyAmAMnA guruo ane netAo je je karavAnuM "prANa jAya paNa vacana na jAye" kahe che te badhuM karavAmAM Ave te paNa janatAnI mukita thaI zakanAra evI rAmanI nema, nathI, kAraNa ke teo pote ja hajI mukita zuM che te jANI zakyA parama satya zI sItA pAmavA nathI; paNa eka vAra janatA nizcaya kare ke vadhu nahi te pAMca varSa anaMta niSThA prema........ rAvaNa manane 0 mATe te tamAma guruo ane tamAma netAo vagara ja calAvI aDaga zauryathI dAnavadalane, levuM te janatAnI baMdhAI gayelI buddhi ApoApa chUTI jaze, mukita jIte rAma abhirAma, zodhavA pUratI mukata thaze ane pachI mukata thayelI e buddhi khare lAkha durguNo nabhe sadgaNe raste gati karavA prerI mukita meLavI ApanAra thaI paDaze--te paNa yadi prANa niSkAma!... rAvaNa manane0 A janmamAM ja mukita ! gItA parIkha saMpAdaka: tribhuvana vIrajIbhAI hemANI
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana tA. 1-7-1970 AcArya vinobA bhAve amRta mahotsava grAmasvarAja koSa ka rASTrajoga apIla che tyAM grAmasabhAo kAma karatI thaI gaI che. hajAro rUpiyAnA grAmaAcArya vinobA bhAve 11 sapTembara'70nA roja 75 varSa kaSa banI cUkyA che, bamaNuM traNagaNuM utpAdana thayuM che, jamInanA pUrAM karaze. teonuM samagra jIvana UMDI adhyAtma - sAdhanA, bauddhika jhaghaDAo nAmazeSa ke nirmULa thaI gayA che. adhyayana, nisvArtha samAjasevA ane sAmAjika praznamAM tejasvI eka bAju grAmadAna mATe lokasaMmati meLavavAnuM AMdolana ahiMsaka prayogathI bharapUra rahyuM che. TheTha 1940mAM khuda mahAtmA cAlI rahyuM che tyAre bIjI bAju keTalAMka rAja-jevAM ke bihAra, gAMdhIjIe tene prathama ane sarvottama satyAgrahI tarIke mAnyatA tAmilanADu, orissA, mahArASTra, madhya pradeza ne uttara pradezamAM ApI tyArathI satyAgrahanA te sArvabhauma zAstrane temaNe vidhAyaka thayelA saMkalpanI puSTi karavAnA bIjA ane nirNAyaka tabakkAmAM rIte vikAsa karyo che. purANakALanI barbaratA tarapha DhasaDAvAmAMthI delana pravezya che. Arthika, sAmAjika ane rAjakIya vikAsa mAnava je bacavA mAMgatA hoya te teNe A satyAgrahanA mArga dvArA gAmaDAthI mAMDIne upara sudhInA sarvAgI vikAsa sAdhavAno te pachIne tabakako che. dezanA vikAsanI maMda gati jotAM hajArotarapha vaLavuM ja rahyuM. alAnA baMdA, UMDI aMtarcetanA dharAvanAra vegI, UMDA lAkhe gAmaDAMomAM thayele A svaicchika, sAmUhika puruSArtha amUlya che. vicAraka ane prakAMDa paMDita, astrAnI dhAra jevI tINa medhAvALA A mahAna kAryanI siddhi mATe svayaMsevakonI vizALa jamAta, tathA asAdhAraNa smaraNazakita dharAvanArA, vividha bhASAone sahe tenuM saMgaThana, tenuM kArya Ajana, temanI tAlImanI vyavasthA ane te badhA karatAM jarAye ochI mahattvanI nahIM tevI nANAMnI lAIthI jANI lenAra, pratibhAzALI lekhaka, Ajanma zikSaka ane paNa jarUra che. maulika zikSaNazAstrI, janatAnA netA ane mAnavajIvananA ghaDavaiyA, AMdolananI A jarUriyAtane lakSamAM rAkhIne tathA A pravRrASTravyApI kAtinA praNetA, bALabrahmacArI evA vinebAnuM vyakitatva ttinA janakanuM bahumAna karavA ane A dezanA punarutthAna ane kharekhara durlabha che. adhyAtmavidyA, darzanazAstra, samAjazAstra punarnimANa mATe, khAsa karIne garIba ane dalito mATe, teoe ane samAjapunarnirmANanA kSetre temane phALo maulika ane jIvaMta je kAMI karyuM che te pratye kRtajJatA darzAvavA mATe sarva sevA saMghe he vicAravAnI AjanI rUDha prathAne sthAne jIvaMta jijJAsA ane "AcArya vinobA bhAve amRta mahotsava grAmasvarAja koSa" e cintana pAMgaraze tema tema teonI vicArasaraNI jarUra uttarottara nAme eka karoDa rUpiyAne phALo ekaTho karI teo jyAre temanA vadhu Adara pAmaze. ApaNI sAMskRtika paribhASAmAM kahIe te jIvananAM 75 varSa pUrAM kare tyAre eTale ke AgAmI 11 sapTembare vinebAnA vyakitatvamAM jJAnaproga, karmayoga ane bhakitayogano temane te arpaNa karavAnuM TharAva karyo che. adbhuta samanvaya thayo che. - A koSamAM garIba - tavagere tamAmane yathAzakita petAne phALe vinobAjI dvArA praNIta ane vikasita thayelI bhUdAna, grAmadAna ApavAnI vinaMti karatAM harSa thAya che. bhAratanA rASTrapati ane zAntisenAnI pravRttie samagra vizvanuM dhyAna kheMcyuM che. zrI vI. vI. girie A kaSanA saMrakSaka (Patron) banavAnuM bhAratIya samAjanuM navinirmANa karavAnI ane ahiMsaka sAmAjika svIkAryuM che te AnaMdanI vAta che. krAMti lAvavAnI dizAmAM e prathama sopAna che. e rIte joIe te jyaprakAza nArAyaNa gAMdhIjIne ahiMsaka samAja racavAnA adhUrA kAmane temaNe AgaLa adhyakSa, grAma svarAja koSa dhapAvyuM che. ahiMsaka krAntirUpI phAcaranI bhUdAnarUpI aNIthI mejuda zrI caMpakabhAI dAdabhAvALAnuM duHkhada avasAna sAmaMtavAdI ane mUDIvAdI samAjaracanAnA aMta:sthalamAM ghA karavAmAM mULa vaDhavANa zaheranA paNa varSothI muMbaImAM vaselA zrI caMpakaAvyo che. bhArata jevA dezamAM jayAM bhUminI samasyA vikaTa che bhAI dAdabhAvALAnuM jUna mAsanI 16 mI tArIkhe mATuMgA khAtenA ane mANasa dITha jamInanuM pramANa atyaMta alpa che tyAM paNa temanA nivAsasthAne 68 varSanI vaye avasAna thatAM ApaNane eka lagabhaga 42 lAkha ekara jamIna svaicchika dAna dvArA prApta samAjahiteSI sajajananI kheTa paDI che. thaI che, ane te paikI 12 lAkha ekara jamInanuM dezabharamAM patharAyelA * teo 18 varSanI vaye lona laIne ucca abhyAsa mATe ame 4 lAkha 60 hajAra bhUmihIna parivAramAM vitaraNa paNa thaI gayuM che. rikA gayelA ane ema. esa. sI. nI DIgrI temaNe prApta karelI. grAmadAnamAM (1) jamInanI khAnagI mAlikIne samAjanI Ama chatAM teo vyApAra udyogamAM paDelA ane te dvArA samRddha mAlikImAM pheravavI, (2) jamIna, utpAdana, Avaka ane zramane sthitine pahoMcelA. teo muMbaImAM sthAyIpaNe rahetA hovA chatAM nAno hisso sahaja jIvanavyavahAra pramANe samAjamAM vaheMcI pitAnA vatana vaDhavANa sAthe ane tyAMnI lokakalyANakArI pravRttio le, (3) sAmUhika nirNaya levAmAM sarvAnumatinA siddhAMtane amala sAthe temane saMbaMdha tUTapaNe cAlu raheze. teo vaDhavANa kara-eTalI bAbatene mahattva ApIne ahiMsaka krAMtinI prakriyAne mitramaMDaLanA pramukha hatA; vaDhavANa keLavaNI maMDaLanA TrasTI hatA; temaNe gati ApI che. A rIte grAmadAna AMdolana samAjanI jaDamAM ane vaDhavANa vikAsa vidyAlayanI salAhakAra samitinA sabhya hatA. samUhabhAvanA, paraspara sahaga ane sahakAranI bhAvanA jagADI temaNe potAnA mAtApitAnI yAdamAM vikAsa vidyAlayane rUA. 50,000 rahayuM che ane e rIte gAMdhI-vinebAnA citranA grAmarAja ke dAna karyuM hatuM. A uparAMta dozI sArvajanika hAIskUlane pitAnA grAmasvarAjanI sthApanA mATe mane-sAmAjika pAye nAMkhI rahyuM che. pitAnI smRti arthe rUA. 25000-00 thI vadhu rakamanuM dAna karyuM hatuM. jo ke grAmadAna aMgenA siddhAMta ane zaratonA kAgaLo gayA varSe hAtha dharavAmAM AvelA saMdhanA makAnakuMDamAM temaNe upara sahI meLavavAnI prAthamika kAmamAM ja hajI AMdolana mukhyatve rUA. 2500 nI rakama arpaNa karI hatI. temanuM jIvana sAduM, saraLa cAlI rahyuM che; chatAM, A rIte grAmadAna karanAra gAmanI saMkhyA lagabhaga doDha lAkha, eTale ke dezanA kula gAmonI saMkhyAnA 25 ane nirADaMbarI hatuM. temanI pAchaLa rahelA temanAM patnI tathA be TakA che. te ja rIte seMkaDo gAmaDAMo grAmadAna tarIke poko noMdhAyA putro pratye mArA antaranI sahAnubhUti pAThavuM chuM. che ane medhapAtra bhautika ane naitika pragati sAdhI rahyAM che. paramAnaMda
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA.17 1970 prabhudhdha jIvana zrI muMbai jaina yuvaka saMghanuM 31 mI Disembara phaMDa ane devuM : A. hai. 1. zrI rijharva phaMDa : gayA saravaiyA mujaba bAkI zrI saMgha hastakanAM phaMDo : . (1) zrI makAna phaMDa varSa daramiyAna bheTanAM 58,248-25 navI phiksa bAda : rInovezana kharca 26,901-01 (2) zrI pustaka prakAzana khAtuM gayA saravaiyA mujaba bAkI umero . : varSa daramiyAna pustakonAM vecANanA (3) zrI mAvajata khAtuM : gayA saravaiyA mujaba bAkI umero : mAvajata ghasArAnAM 2,132-75 bAda : varSa daramiyAna kharcanAM devuM : paracUraNa devuM sTApha proviDaMDa phaMDa aMge agAuthI Avela lavAjamanAM 31-00 29443 6-87 300-70 285-75 muMbaI, tA. 22-6-1970 bAda : zrI 'prabuddha jIvananA Avaka kharca khAtethI lAvyA 31,347-24 2,163-75 zrI janarala phaMDa (zrI Avakakharca khAtuM:) gayA saravaiyA mujaba bAkI bAda : zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA . Avaka kharca khAtethI lAvyA 10,513-74 3,102-88 14-95 1,310-00 32,366-84 15,905-75 26,461-09 4,066-74 kula rUA. 31. 26,704-89 33,525-94 14,926-62 22,394-35 97,551-80 amAe zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha-muMbaInuM tA.31-12-69nA divasanuM saravaiyuM majakura saMsthAnAM copaDA tathA vAucaro sAthe tapAsyuM che ane barAbara mAluma paDayuM che. zAha mahetA eNnDa kuAM,, cArTarDa ekAunTanTsa paNa 1969 sudhInuM saravaiyu rUA. pai. rUA. paiM. InvesTamenTsa kara 7 TakA nA InDinaya hyuma pAIpa kuM . li. Dibencaro ... ( phe. velyu 1,000/-) phani cara ane phikacarsa (copaDA pramANe) gayA saravaiyA mujaba bAkI bAda; ghasArAnAM kula lakhIvALyA tA. 31-12-68 sudhInA 490-2437 cAlu varSanA DipojhITa: pAsTa oNphisamAM bI. I. esa. TI. pAse si bhADA DipojhITa 35-00, 52524 leNu : ( saddhara ) zrI maNilAla meAkamacaMda zAha sArvajanika vAcanAlaya tathA pustakAlaya inkamaTekSa rIphaMDanuM leNa sabhya lavAjama aMge sTApha pAse rokaDa tathA beka bAkI beMka oNpha InDiga cAlu khAte be ka pha I. phikasa DipojhITa khAte rokaDa silaka (copaDA pramANe) 845-24 zrI saMgha hastakanAM khAtAMe zrI vaidyakIya rAhata khAtuM : gayA saravaiyA mujaba bAkI umero : varSa daramiyAna vaidyakiya rAhata ApI tenA bAda : varSa daramiyAna bheTanA 75-00 80-00 477-27 7,501-97 568-73 440-00 * : 1,794-91 17,597-78 61,733-29 102-08 212-34 1,548-04 5,236,39 1,760-38 320:00 632-27 - -- 79,433-15 10,305-61 136-00 1,624-38 97,551-80 - vAda--vicAra - 'nyUyorka Tribyuna herAlDa' nAmanuM chApuM bhinna bhinna vAdanI vyAkhyA nIce pramANe kare che: sAmyavAda: tamArI pAse be gAyA che. to eka sarakArane ApI do. pachI emAMnuM theDuMka dUdha sarakAra tamane ApyA karaze. phAsivAda: tamArI pAse be gAyo che. te e banne tamArI kane rAkho. dUdha dohIne sarakArane moklI Apo. pachI emAMnuM thoDuMka dUdha sarakAra tamane vecAnuM Apaze. nAjhIvAda: tamArI pAse be gAyo che. te sarakAra tamane gALIe phaDUkIne tamArI banne gAyo chInavI leze. ne e peAtAnI pAse rAkhaze. pUMjIvAda: tamArI pAse be gAyo che. emAMnI eka veMcI do ane e paisAthI sarasa majAnA sAMDha kharIdI leA. eTale pachI enA vaMzavelA vadhaze. tamArI Avaka vadhaze. samAjavAda: tamArI pAse be gAyo che. te eka tamArA pADosIne Ape.. pADosIne paNa vicAra karo, jayaprakAzajI samAjavAdanA nIcenA traNa prakAra gaNAve che: (1) tAmasI samAjavAda: A prakAranA samAjavAda janatA para ThokI besADavAmAM Ave che. (2) rAjasI samAjavAda: A prakAranA samAjavAda sarakAranA kAyadA dvArA lAvavAmAM Ave che. jema (3) sAttvika samAjavAda: loko potAnI IcchAthI svIkAre ne AcAre e sAttvika samAjavAda. A prakAra uttama che. sarvodayane AvA sAttvika samAjavAda, khape che.
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana tA 1-7-1940 zrI mubaI jena yuvaka saMgha-muMbaI tA. 31-12-1969 nA roja purA thatA varSane Avaka tathA kharcane hisAba Avaka rU. 2. rUA. pai. kharca: bheTanAM 6,749-00 mANasene pagAranA 1/2 bhAganA 3,317-33 lavAjamanAM makAnabhADuM tathA vIjaLIkha 316-23 kula AvyA 5,495-00 prinTiga ane sTezanarI - 56723 bAda: zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA Teliphona khara 482:31 sabhyone prabuddha jIvananI prate pisTeja kharca 698-95 maphata mekalavAmAM Ave che tenA eNDiTarane nereriyamanAM 101-00 eDajesTa karyA . 3,234-00 sTApha proviDanTa phaMDa phALAnAM 44040 che. phaMDa upara vyAjanAM 2,261-00 72-00 bombe pabilaka TrasTa eNDaminisTrezana vyAjanA : phaMDane phALAnA 34-27, DibencaranA 350-9 paracuraNa kharca : beMkanA khAtAonAM 2,114-68 udghATana samAraMbha kharca 1,483-60 ophisa pheravaNI kharca - -1,800-00 2,464-68 pharnicara upara ghasArAnAM , 3pa-00 udR aMge kharca 11,474-68 vyAkhyAnamALA aMge kharca varSa daramiyAna Avaka karatAM kharcane zrI vasaMta vyAkhyAnamALA aMge 2,172-35 zrI paryuSaNa vyAkhyAnamALA aMge - 3,915-70 vadhAre, janarala phaMDa khAte laI gayA 5,905-75 -- 6,088-05 kula rUA. 17,380-43 kula rUA. 17,380-43 uparane hisAba tapAse che. ane barAbara che. zAha mahetA eMnDa kuM., - muMbaI, tA. 22-6-1970. cArTarDa ekAunTanTsa zrI muMbaI jena yuvaka saMgha-muMbaI zrI prabuddha jIvanane tA. 31-12-69nA roja purA thatAM varSane Avaka tathA kharcane hisAba Avaka kharca rUA. 5. mANasane pagAranA 1/2 bhAganA lavAjamanA AvyA 3,683-45 3,317-33 pepara kharcanA 1983-5-7 umero: zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA chapAmaNI kharcanA 6,181-34 sabhyone maphata prate mokalavAmAM Ave pesTeja kharcanAM 1,282-46 che te eDajasTa karyA 3,234-00 paracUraNa kharcanA 756-49 6,917 13,521-19 bheTanA saurASTra TrasTa pAsethI 2,500-00 zrIdAmajIbhAIe karelI sakhAvata mATe temane dhanyavAda paracUraNa bheTanA 300 zrI kacchI vIzA osavALa derAvAsI jaina mahAjana taraphathI 2,537-00 muMbaI khAte cacabaMdara upara eka makAna baMdhAI rahyuM che. temAM trIje mALe mahilA udyogagRhanI pravRtti mATe eka hela bAMdhAvAne che. 9,454-45 thoDA samaya pahelAM jenuM avasAna thayuM che te bahena rekhAnuM nAma A haila sAthe joDavAnI zarate tenA pitA zrI dAmajI velajI zohe varSa daramiyAna Avaka rU. 21,000-00 nI rakama te mahAjanane arpaNa karavAnI IcchA karatAM kharcane vadhAre 4,066-74 darzAvI che ane A zaratane svIkAra karIne A mahAjane zrI dAmajI bhAInI IcchAne AvakArI che. 13,521-19 zrI dAmajIbhAI zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanI kAryavAhaka samitinA ghaNA samayathI sabhya che. saMghanA makAnamAM temaNe rUA. 5000-00 nI 2kama ApI hatI. tyAra bAda makAna phaMDamAM temaNe rU. 10,000-00 meLavI ApyA hatA. tenI kadararUpe saMgha harataka cAlatA vaidhakIya rAhata kendra sAthe bahena rekhAnuM nAma, te jIvanta. hatI te daramiyAna, joDavAmAM AvyuM che. A uparAMta chellA traNa uparane hisAba tapAse che, ane barAbara che. mahinAthI saMghanA kAryAlayamAM temanI mAraphata eka homIopathI kendra zarU karavAmAM AvyuM che. AvA udAracarita karI dAmajIbhAIne upara zAha mahetA enDa ke. jaNAvela rU. 21,000-0nI sakhAvata karavA mATe ApaNa sarvanA muMbaI, tA. 22-8-1970 cArTarDa ekAunTanTaTa dhanyavAda ghaTe che. " paramAnaMda,
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-4-1970 prabhu jIvana zrI maNilAla mANekacaMda zAha sArvajanika vAcanAlaya ane pustakAlaya tA. 31-12-1969nA divasanuM sarIyuM rUA. pai. phaDo ane devuM: phrI sthAyI phaMDa : gayA saravaiyA mujaba bAkI zrI pustaka phaMDa gayA saravaiyA mujaba bAkI zrI pharanIcara phaMDa gayA saradaivayA mujaba bAkI devuM: (DIpeAjhITa): pustako aMge mAsikA aMge paracuraNa devuM: zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha sTAphanuM proviDaMTa phaMDa za. . 6,26-00 21-00 7,50197 1,687-74 24,561-00 5,500-00 2,400-00 16,036-71 48497-71 amAe zrI maNilAla mANekacaMda zAha sArvajanika vAcanAlaya tathA pustakAlaya-muMbaInuM tA. 31-12-1969 nA divasanuM saravaiyuM majakura saMsthAnA cApaDA tathA vAucaro sAthe tapAsyuM che ane barAbara mAlUma paDyuM che. zAha mahetA enDa muMbaI 23-6-69 "gAMdhIjI jevA joyA jANyA vinAkhAe" ane 'trIjI zakita' cArTarDa ekAunTaTasa bhUmiputra - yajJaprakAzana (hujarAta pAgA, vaDodarA - 1) taraphathI hamaNAM be pustako bahAra paDayAM che, temAMnuM eka che " gAMdhI jevA joyA - jANyA vinAbAe" ane bIjuM che "trIjI zakita." ekanI kiMmata che. rU. 2-50; bIjAnI kiMmata che. rU. 3. jene gAMdhIvicAra ane vinobA vicArane niceADa meLavavA hoya tene A banne pustako vAMcI javA khAsa bhalAmaNa che. pahelA pustakamAM gAMdhIjI viSe vinAbAnuM chUTuM chavAyuM cintana bahu sundara rIte saMkalita karavAmAM AvyuM che. tenA saMpAdaka che bhUmiputranA taMtrI zrI kAnti zAha. tenA viSe huM kAMI lakhuM tenA badale svAmI AnaMde te pustaka aMge je kAMI purovacanarUpa lakhyuM che tenuM avataraNa karavuM vadhAre ucita lekhAze. svAmI AnaMda potAnA e purovacanamAM jaNAve cheke "A pustakamAM bhAI kAntie vinobAjInuM gAMdhIdarzana vinAbAjInA pAtAnA ja zabdomAM emanAM asaMkhya vacana--pravacano tema ja lakhANAmAMthI vINI--guMthI saLaMgasUtra karIne rajU karyuM che. ATaluM kAma keTaluM vikaTa hoya che enA mArA jeTalA anubhava theDhAne haze, vAcaka varga e joze. evA ja eka vAcakanA nAte kahuM to e kAmamAM bhAI kAnti behada saphaLa thayA che. pustaka TheTha sudhI vAMcI jatAM na to mane kayAMye Thesa AvI na khADIbArAM. sarIma DAmara saDaka para dhopaTa doDatA phATaka lagaNa pahoMcI gayo. gUMthaNakaLA paNa evI ke A DhIjhAIna nakazIdAra saLaMga vaNATano gAlIcA zetara jI che ke kakaDA joDela, sIvela caMdaravA enuM esANa sarakhuM vAcana daramiyAna kayAMye InvesTamenTasa (cepaDA pramANe) pablika limiTeDa karyuM. AnA Dibencara: 7 TakAnA dhI rAvaLagAMva sugara phArma karyuM. li. phe. ve. 10,000/ 5 TakAnA dhI tAtA lokomoTiva karyuM. li. rU. ve. 6000/ karanIcara (cApaDA pramANe): gayA saravaiyA mujaba bAkI bAda; dhasArAnAM kula lakhI vALyAM tA. 31-12-68 sudhInA 1,574-58 cAlu varSanA 87-00 pustako (kharIda kiMmate): gayA saravaiyA mujaba bAkI umero: varSa daramyAna kharIdInA leNuM': InkamaTekSa rIph Da aMge vyAja aMge rokaDa tathA beka bAkI : be ka opha baroDA cAlu khAte beMka opha InDiyA cAlu khAte kaDa silaka 10,000-00 zrI Avaka-kharca khAtuM: gayA saravaiyA mujaba bAkI umero: varSa daramyAna Avaka karatAM kharcanA vadhArA rUA. u. 6,163-50 3,310-93 bAda: ghasArAnAM kula lakhI vALyAM tA. 31-12-68sudhInA 10,559-96 cAlu sAlanA 1,125-00 1,661-18 16,18532 566-72 16,752-04 11,68496 387-70 1,150-00 7,777-03 47803 12:29 12,440-88 3,371-88 59 rUA. hai. 16,163-50 1,649-35 .5,767-08 1,537 70 8,267-32 15,812-76 48,497-71 na UgyuM. ane chatAM ArabhakALathI mAMDIne Aja lagInuM vinetbAjInuM saLaMga gAMdhIdarzana A saMklanamAM je saMpUrNatAe vaNAryuM che te joIne vinobAjInI vicAradhArAno harakoI cAhaka abhyAsI herata pAme ema che." svAmI AnaMdanAM A lakhANa sAthe huM pUrepUrA saMmata thAuM chuM. gAMdhIjI ane vinobA ekameka sAthe jANe ke guruziSyabhAve joDAyelA. AjanA banne mahAmAnava - ekameka vize kevA Adara dharAvatA hatA te saMpAdakIya noMdhamAMnA nIcenA avataraNathI savizeSa spaSTa thAya che. TheTha 1917 mAM dInabaMdhu enDrujha sAthenI vAtacItamAM gAMdhIjIe vinAbA viSe kaheluM ke "AzramanAM durlabha ratnAmAMnA A eka che. ( ansaMdhAna 60 me 'pAne) :
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 2 . prabuddha jIvana - - tA. 1-7-1970 *** 5 zrI maNilAla mANekacaMda zAha sArvajanika vAcanAlaya tathA pustakAlaya-muMbaI tA. 31-12-69 nA divase pUrA thatA varSane Avaka tathA kharcane hisAba vaka: ' . rUA. zai. sA. zai. kharca rUA. uM. rU. pai. vyAjanA TrasTanA uddeza aMge kharcanAM sIkayurITInA keLavaNI aMge kharca DibencaronA : : : : 800 pepara lavAjamanAM 556-06 --- 1,150-00 pagAranAM 6,474-69 bheTanAM: 2,676-00. makAnabhADA tathA vIjaLI kharcanA 949-58 puratakanA lavAjamanAM 716-cha. pustaka rIpera tathA bAInDiga --------- 3,392-00 . 99-10. ---------- myunisipala grAnTa 8,079-43 2,000-00 paracuraNa AvakanA proviDanTa phaMDanA phALAnAM 29985 pastI vecANanAM. 13630 provi. phaMDa upara vyAjanA 4 TakA 5032, * : - pAsabuka vecANanAM 48-40 --------- 350-17 daMDanAM : ", 34-50 vyavasthA kharca 21920 paracUraNa kharca 364-44 6761-20 vImAnAM primiyamanAM . . 26-03 varSa daramiyAna Avaka eDiTarane AnereriyamanAM 101-00 karatAM kharcane vadhAre 3,371-88 491-48 ghasArA phaMDa: 10,133-08 pharanicara para 8700 pustako para 1,125-00 uparane hisAba tapAsyo che ane barAbara che. --------- 1,212-La zAha mahetA enDa ke. muMbaI tA. 23-6-1970 cArTarDa ekAunTanTasa kula rU. 10,133-08 " . " (pAnA 59nuM cAlu ), mArI koziza cAle che ema kahevAne mane koI saMkoca nathI. bApunA teo AjhAmane ja pitAnA puNyathI sacavA Avyo che; pAmavA gayA bAda huM bApunuM ja kAma karI rahyo chuM, emAM mane ratibhAra * nathI AvyA, ApavA AvyA che." zaMkA nathI .. huM mAnuM chuM ke mArA cintanamAM bApune sArarUpa aMza che" bIjI bAju vinebA kahe che : "bhagavAnanI apAra kRpA che ke ' AvA bApu vize, AvA vinebAnA 300 jeTalA vakatavya teNe mane bApunAM caraNomAM sthira karyo. bApunA AzramamAMthI mane ane lakhANonuM saMkalana 21 prakaraNamAM vyavasthita rIte vaheMcAyeluM zuM zuM maLyuM che te te mAruM mana jANe che... AzramamAM AvyA pachI A pustakamAM ApaNane jovA - vAMcavA maLe che ane AkhuM pustaka mane AMkha ja prApta thaI che. bApune AkAma mArA mATe daSTidAyI vAMcatAM ApaNuM dila banne viSe UMDA AdarabhAvathI sabhara bane mAtRsthAna che." che. AvuM pustaka ApaNI samakSa rajU karavA mATe bhUmiputranA taMtrI eka--be vAra patramAM vinobAe gAMdhIjIne lakheluM ke: "Izvara zrI kAnti zAhanA ApaNe aneka rIte NI banyA chIe. mArI pAsethI sevA leze ke? ... A duniyAmAM ApanA AzIrvAda bIjuM pustaka "trIjI zakita." vinebAjInA AjanA aneka vinA bIjuM badhuM zUnya che.... ApanA mahAyajJanI Ahuti banI prazna upara maulika prakAza pADatA ane Aja sudhImAM pragaTa - javAnI yogyatA Izvara pAse mane apAvajo." thaI cUkelA keTalAka lekhane saMgraha che. A pustakanI zrI jayaprakAza tyAre javAbamAM gAMdhIjIe lakhyuM hatuM: "tamAro prema ane cAritra nArAyaNe bhUmikA lakhI che. temAM jaNAvavA pramANe hisAzakita ane daMDazakita baneya mAnava samAjanI mULa samasyAone ukela. mane mehamAM DUbADI de che....... tamArI bhakita ane zraddhA AMkhamAM vAmAM niSphaLa gaI che, koI trIjI zakitanI jarUra jaNAya che. A khuzInAM AMsu ANe che. huM tene lAyaka houM ke na houM, paNa tamane zakita to e ja che ke jenuM mahAvIra, buddha, Izue ATalI kuzaLatAthI che. te te phaLaze ja. tame meTI sevAnuM nimitta banaze ... tamane Izvara pratipAdana karyuM hatuM. - eTale ke prema - ahiMsA, - karuNAnI zakita. - dIrdhAyuSI banAvo ane tamAre upayoga hindanI unnatine sArU vinobAjInA cintananA vividha pAsAe yathArtha rIte samajavA mATe thAo!" A pustaka kharekhara khUba ja upayogI che. gAMdhIjInA A AzIrvAda pUrNapaNe sArthaka thayelA Aje ApaNe Ama yajJaprakAzana taraphathI pragaTa thayelAM A be pustako "gAMdhI joIe chIe. vinobA deza - duniyAnI moTI sevAnuM nimitte jevA joyA - jagyA vinAbAe' ane trIjI zaki' gAMdhIjInA * banyA che. gAMdhIjIne mahAyajJa temaNe AgaLa calAvyA che. teo ane vinobAjInA samagra cintanane cittamAM dhAraNa karavA mATe * kahe che: "mAre : anaMtarAtmA zAkhA purAve che ke gAMdhIjIe je atyanta mahattvanAM che. Aje gAMdhIjI ane vinobAjI vize upara5 ahiMsAne mArga dAkhavyo tenA upara cAlavAnI meM pUrepUrI koziza chalA vicArothI bharamAtI yuvAnone A banne pustakonuM adhyayana karI che. emanA vicAromAMthI jeTaluM huM samaje che ane jeTaluM karavA ane A rIte gAMdhIjI ane vinobAjI vize samyakdarzana - mane sUjhayuM che eTalAne amala karavAne pratikSaNa sAvadhAna rahIne prApta karavA khAsa bhalAmaNa che. . paramAnaMda mAlika: zrI muMbaI jana yuvaka saMgha mudraka ane prakAzaka: zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, prakAzanasthaLaH 385, saradAra vI.pI. roDa, muMbaI-4, Te. naM350299 - - | mudraNasthAna: dhI sTeTsa pIpala presa, koTa, muMbaI-
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ Regd. No. MH. II7. vArSika lavAjama rU. 7, suhajIvane prabuddha jainanuM navasaMskaraNa varSa 32 : aMka 1 muMbaI, julAI 11, 1970 guruvAra zrI muMbaI jena yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra padeza, mATe zIliMga 15 chUTaka nakala 40 paisA " taMtrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA ApaNI sAdhusaMsthA aMge cojAyele parisaMvAda-2 (tA. 28-6-70 ravivAranA roja maLelI parisaMvAdasabhAmAM zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA sauthI paheluM pravacana mAruM hatuM. mAro paricaya ApavAnI jarUra prabuddha jIvananA tA. 16-6-70 nA aMkamAM sAdhusaMsthAnA nathI. tyAra pachInA vyAkhyAtAone kramavAra paricaya Apavo AjanA baMdhAraNa ane AcAraparaMparAmAM karavA joItA keTalAka prastuta lekhAze. mArI pachInA vakatA hatA zrI. ratilAla cImanalAla pheraphAro aMge meM mArA vicAro saMkSepamAM jaNAvyA che. ema chatAM koThArI muMbaI jaina yuvaka saMghanA sthApaka sabhya ane suvikhyAta AgaLanI parisaMvAda sabhAmAM UbhA karavAmAM AvelA keTalAeka sAmAjika kAryakara; DaeN. ramaNalAla cI. zAha saMghanI mudAe saMbaMdhamAM mArA vicAro raju karavA mane jarUrI lAge che.' kAryavAhaka samitinA eka sabhya ane muMbaI yunivarsiTInA pahele muddo e che ke, sAdhusaMsthA saMbaMdhamAM ApaNane gujarAtI bhASAnA rIDara, sau. pratibhAbahena sAQrova moDaka AvI carcA karavAno adhikAra che ke nahi? AnA javAbamAM jaNIjemaNe sthAnakavAsI saMpradAyamAM daza varSa dIkSita jIvana gALyA bAda vavAnuM ke sAdhusaMsthA AkhA jaina samAjanuM eka mahattvanuM aMga saMsAramAM puna: praveza karyo che ane je jANItA sinemAekaTara che ane jaina samAjamAMthI ja tenuM nirmANa thayuM che ane tenA zrI sIlharAva meDikanAM patnI che temaja jeo AcArya sAhityaratna yogakSemanI javAbadArI jaina samAja vahana kare che tethI, A vidyAvAcaspati che; zrI trIbhovanadAsa vIrajI hemANI sAdhusAdhvIo potAnA cAritryanuM yogya rIte pAlana kare che ke sva. vADIlAla motIlAla zAhanAM lakhANonA saMgrAhaka ane saMpAdaka; nahi tenI cokI karavAnuM kAma tathA samAjanA utkarSamAM potAne zrI gaMbhIrabhAI umedacaMda zAha mATuMgA sthAnakavAsI saMghanA pramukha pUrato phALo Ape che ke nahi te jovAnuM kAma zrAvaka samAjanuM zrI tArAcaMda koThArI saMdhanA eka vakhatanA varSojUnA sabhya ane che. A rIte vicAratAM, jema sAdhu-sAdhvIo ApaNane dharmabhArata jaina mahAmaMDaLanA eka kAryakara; zrI TokarazI ke. zAha saMghanI polananA kSetramAM mArgadarzana ApavAnA adhikArI che tema A kAryavAhaka samitinA eka sabhya zrI jyatilAla maskAriyA muMbaInA sIdhusaMsthAnuM yaMgya niyamana karavAne ApaNane pUro adhikAra che. sthAnakavAsI saMghanA eka sthiticusta AgevAna; DaeN. jayantilAla ahIM bIjo evo muddo uThAvavAmAM AvyA che ke "sAdhujIvanane paTTaNI jena DaoNkaTara ane saMghanA eka sabhya. paramAnaMda) mukhya Azaya Atma-sAdhanA che, samAjanI sevA karavAnI temanI tA. 14-6-70 ravivAranA roja maLelI ane mulatavI rahelI koI javAbadArI nathI." AnA javAbamAM jaNAvavAnuM ke, paraMparAparisaMvAda sabhA tA. 28-6-70 ravivAranA roja savAranA 9 vAgye gata sAdhujIvanane Atma-sAdhanA e jarUra mukhya Azaya che, saMghanA kAryAlayamAM zrI cImanalAla caku bhAI zAhanA pramukhapaNA paNa temanI A AtmasAdhanA tema ja tenA cora-niyamone AdhIna nIce maLI hatI. A sabhAmAM rasa letAM bhAI bahene sArI saMkhyAmAM rahIne bane teTalI sevA karavI e paNa tenI mahatvanI pharaja che. upasthita thayAM hatAM. zarUAtamAM zrI cImanabhAIe hojara rahelAM je samAja tene pALe-pape che ane tenA vegakSemanI rakSA kare che bhAI - bahenane AvakAra Apyo hato ane Aje bAra vAgyA sudhImAM tenA vaLatararUpe te samAjanI yathAzakita sevA karavI e tene dharma A sabhA pUrI karavAmAM Avaze ane e daramiyAna prastuta viSaya bane che. alabatta, A sevAnA aneka prakAro che. sAdhu aMge pitAnA vicAro rajU karavA mAgatA bhAIe yAM bahenane jainasamAjane dharmaupadeza ApIne, tene ucita mArgadarzana dvArA te mATe pUrI taka ApavAmAM Avaze ema jAhera karyuM hatuM. AtmotkarSanA mArge caDhAvIne, dharma graMthanA UMDA adhyayanapUrvaka - tyAra bAda saMghanA upapramukha zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyAe dhArmika sAhityanuM saMzodhana prakAzana karIne, koI paNa zaikSaNika pravRtti be aThavADiyA pahelAM yojAyelI pahelI parisaMvAda sabhAmAM jaina hAtha dharIne samAjasevA karI zake che. ane A sevA AjanA samAjanI agragaNya , lekhAtI . keTalIka , , vyakitaonI amuka sAdhu sAdhvIo uttama rIte banAvatA paNa hoya ja che. upasthiti aMge ane te parisaMvAda daramiyAna vyApaka dhoraNe karavAmAM Ane artha e thayo ke temaNe saMsAra choDa eTale temaNe samAjaAvelI carcA aMge pitAne UMDe saMteSa vyakata karyo hato ane je vimukha banavAnuM nathI paNa samAja-abhimukha rahevAnuM che ane potAnA saMsthAnI sthApanAthI mAMDIne Aja sudhI pote joDAyelA che te sAdhudharmane AdhIna rahIne samAjane bane teTalA upayogI thavAnuM che. saMsthAnA 40 varSanA ItihAsamAM ati mahattvanAM ane tA. 1-6-70 nA prabuddha jIvanamAM prA. dalasukhabhAI mAlaema chatAM ati nAjuka viSaya upara yojavAmAM AvelI AvA vaNiyAe sAdhusaMsthAnI AjanI racanAmAM karavA joItA keTalAka parisaMvAdanuM Ayojana eka apUrva ghaTanA che ane e kAraNe te UMDI pheraphAra sUcavyA che. A vAMcIne keTalAka bhAIo bhaDakI UThayA prasannatA anubhavI rahyA che ema temaNe jAhera karyuM hatuM. tyAra che ane temanA vicArone AgaLanI parisaMvAda sabhAmAM bAda temaNe praratuta viSaya upara nIce mujaba potAnA vicAre rajU ugra virodha karavAmAM AvyA che. temaNe sUcavelA badhA karyA hatA: pheraphAra sAthe huM saMmata thatA nathI. temaNe sAdhuo mATe
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ 62 prabuddha jIvana tA. 14-7-1970 vaikalpika brahmacarya sUcavyuM che, jyAre huM ema mAnuM chuM ke sAdhu sAdhvIo mATe brahmacaryapAlana Avazyaka che. Ama chatAM paNa temanA vicAre pAchaLa eka muddo rahela hatuM te jarA paNa upekSAyogya nathI,'temaNe AgaLanI parisaMvAda sabhAmAM spaSTa karyuM che te mujaba Aje pAMca mahAvratanA saMpUrNa pAlananI jaina sAdhu-sAdhvIone AjIvana pratijJA ApavAmAM Ave che. ema chatAM eka te jemane dIkSA Apa- vAmAM Ave che temAMnA meTA bhAgane paMca mahavratanuM saMpUrNa pAlana eTale zuM tenI koI vAstavika kalpanA hotI nathI, ane pachI paNa AvuM saMpUrNa pAlana AjanA sAdhujIvanamAM zakya ja dekhAtuM nathI, ane pariNAme eka prakAranI svaparavaMcanA cAle che. A vaMcanA temanA kahevA mujaba dUra thavI joIe ane maryAdita AkA2mAM-A pratijJAnuM pAlana zakaya hoya te maryAdita AkAramAM- A pratijJAo apAvI joIe. paMcamahAvratanuM saMpUrNa pAlana e sAdhujIvanane Adarza che, paNa jevI rIte gRhastha mATe ag-. vratanI eka kalpanA ane bhejanA che tevI rIte vAstavikatAnA anubaMdhapUrvakanI - paMca mahAvratalakSI-pratijJAo AjanA sAdhusAdhvIo mATe navI racAvI joIe ane apAvI joIe, jethI teo svaparapaMcanAthI bace. zrI dalasukhabhAInuM A mantavya mane vicAravAgya tema ja svIkAravAyogya lAge che. AmAM pratijJAnuM dharANa utArI pADavAne savAla nathI, paNa vAstavikatAnA saMdarbhamAM pratijJAeAne vicAra karavAne savAla che. prabuddha jIvanamAM pragaTa thayela A viSayane lagatI mArI noMdhamAM AjanA kaThaNa AcArane varelA sAdhuvarga uparAMta e kaThaNa AcArane jarA haLavA karIne eka yativarga ubho karavAnI meM sUcanA karI che, je Aje cotarapha mAMga ane apekSA che evI samAja sevAmAM joDAI zake ane petAnI prasupta zakitaone samAjane lAbha ApI zake. ApaNe AtmasAdhanAnI moTI moTI vAta karIe chIe paNa AjanA sAdhusAdhvIsamudAyane moTo bhAga pitAne samaya pramAdamAM ane cIlAcAlu prakriyAomAM gALatA hoya che. temAMnA keTalAka kAma mAMge che, sevAlakSI pravRttiomAM joDAvA mAge che, paNa temanA kaThaNa AcAre temane te tarapha gati karavA detA nathI. khristI dharmanA sAdhusAdhvIone ane rAmakRSNa mizananA saMnyAsIone aneka prakAranI sevAmAM joDAyelA joIne ApaNane prazna thAya che ke moTI saMkhyA dharAvato ApaNe sAdhusamudAya zuM AvI koI janakalyANanI pravRtti karI na ja zake? e te ja banI zake ke je temane sevApravRtti svIkAravAmAM rUkAvaTa karatAM keTalAMka baMdhane haLavAM karavAmAM Ave ane e prakArane eka navo varga UbhuM karavAmAM Ave. - ApaNA samAjamAM dIkSA devA-levAnI eka prakAranI ghelachA pravarte che. te pAchaLa eka evI bhAvanA rahelI che ke yadA viraje tadA parivrata - je dilamAM vairAgya AvyuM ke tene bane teTalI jaladIthI dIkSA ApI devI. A bhAvanAnA anupAlanamAM ApaNe pAtrApAtrane viveka bhUlI gayA chIe, dIkSA apAtA pahelAMnI tAlImane ApaNe koI mahattva ApyuM nathI, vairAgyane Avega ane saMsArathI chUTavAnI tamannA e ja mAtra pAtratAnuM lakSaNa banI beThuM che. AnA pariNAme ucca kakSAnA sAdhusAdhvIone namunedAra varga nahi paNa meTA bhAge aNaghaDa sAdhusAdhvIonuM eka TevuM ApaNe UbhuM karyuM che. A viSayamAM zaiksa, prabaMdha thavuM joIe. dIkSAthIne tAlIma ApavA mATe kAmaNa zamaNI vidyApITha UbhI thavI joIe. bIjuM, AvI rIte gyatA dharAvatI vyakitane yAvajIvana nahi, paNa mudatI dIkSA be thI pAMca varSanI apAvI joIe. e mudata pUrI thaye tene saMsAra tarapha mAnabhera pAchA pharavAno vikalpa have joIe ane ema chatAM je daDhatApUrvaka cAlu rahevA mAgatA hoya tevA sAdhusAdhvIne mAvajIvananI dIkSA apAvI joIe. A vicAranA samarthanamAM ahIM jaNAvavuM jarUrI che ke ApaNe tyAM dakSArthIne pahelAM dIkSA ApavAmAM Ave che ane amuka be pAMca mahinA vItyA bAda vaDI dIkSA ApavAmAM Ave che. ane eziya e che ke dIkSA lIdhA bAda sAdhujIvanamAM mana na kare te dIkSA lenAra tene vaDI dIkSA apAya te pahelAM saMsAramAM pAcho pharI zake che, paNa dIkSA ane vaDI dIkSA vacce samayane bahu nAne gALe rahetA hovAthI upara jaNAvelA vikalpane amalI banAvavA koI avakAza raheto nathI ane dIkSAnI pAchaLa doDatI AvatI vaDI dIkSA nakkI karelI paraMparA mujaba apAI jAya che ane apAyela dIkSA ja AjIvana dIkSA banI jAya che. Ane badale dIkSA apAyA bAda AgaLa sUcavyuM te mujaba bethI pAMca varSa bAda jo vaDI dIkSA ApavAmAM Ave che te pahelAM cAlu sIdhujIvanathI chUTA thavAnI sagavaDane dIkSita jIvanathI kaMTALelA sAdhu lAbha laI zake. AjanI sAdhusaMsthAmAM prasarelI pokaLatA dUra karavI hoya te AvI mudatI dIkSAnA vicArane amalI banAvavAnI khAsa jarUra che. AgaLa upara jaNAvela yativarga athavA te digaMbara samAjamAM che tevI brahmacArInI kakSAnI saMsthAnA nirmANanA anusaMdhAnamAM umeravAnuM ke AjanI sAdhune te vargamAM praveza karavAnI ane yativargamAMnA koIne paraMparAgata sAdhuvargamAM dAkhala thavAnI pUrI chUTa hevI joIe. Avo yativarga athavA te brahmacArIvarga Aje UbhA thAya ke AvatI kAle Ubhe thAya, paNa jenuM ApaNA samAja upara asAdhAraNa varcasa che te Ajane jUnI paraMparAne varelA sAdhusAdhvI varga potAnA jIvananuM sukhapUrvaka nirvahana karI zake, potAnA AcAranuM yogya rIte pAlana karI zake ane tene adhIna rahIne samAjane bane teTalI sevA ApI zake-AvI ApaNI apekSA che. A mATe temanA mAthe je binajarUrI kaSTo ane agavaDo lAdavAmAM Avela che, jemake vALane leca kara, dAMta sApha na karavA, snAna na karavuM, maLa-mUtranuM purANI prathA mujaba visarjana karavuM, ughADA page cAlavAnA Agrahane vaLagI rahevuM, dhvanivardhaka yaMtrane virodha karavo, rAtrinA dIvAbattIne upayoga na karavo, nagna vicaravuM, muhapatti meDhe bAMdhI rAkhavI, varasAdathI bacavA mATe koI sAdhano upayoga na karava-AvAM karo ane agavaDothI temane satvara mukata karavA ghaTe che. A AkhI carcAne Azaya paNa sAdhusamAja je Aje nisteja, amuka aMze daMbhI, moTA bhAge pramAda, tema ja sarvazUnya dekhAya chealabatta, AmAM keTalAka AdarapAtra apavAdo che - te kema vadhAre tejasvI, sattvasaMpanna, sevAniSTa, parikAmaparAyaNa, vratasanniSTha, satyaniSTha, puruSArthI, svaparalakSI, daMbhamukata, tema ja kema vadhAre prabhAvazALI bane tene lagatuM mArgadarzana karAvavAno che. A ja ApaNuM sarvenuM cintana ane paNa sarvanI cintI che. zrI ratilAla cImanalAla koThArI sAdhusaMsthAnA parivartananAM saMdarbhamAM rakhAyelA A parisaMvAdamAM ApaNA badhAne lagabhaga eka sUra e che ke badhA ja kaMIka te pheraphAra mAge che. mATe saMparka sAdhuo sAthe ThIka ThIka sAre evo che, huM ghaNA sAdhuemAM asIlamatInI bhAvanA jouM chuM. mArA pachI mArA celAonuM zuM thaze e emanI cintA hoya che. parigraha paNa vadhatuM jAya che. keTalAkanAM to beMkamAM khAtAM paNa hovAnuM jANavA maLyuM che. sAdhue vRddha thAya che tyAre emanA gaNyA gAMThayA bhakato ane emanA be-cAra sagAMvahAlAM sivAya e umare emanI pAse
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 11-71970. prabuddha jIvana 63 koI hotuM nathI. AvI durdazA meM kacchamAM ghaNA sAdhuonI joI che. . mUrtipUjaka samAjamAM sAdhvIone meTo bhAga zuM kArya karavuM tenI muMjhavaNa anubhavato hoya che. vyAkhyAna vAMcavAnI te hamaNAM hamaNAM zarUrata thaI che. ghaNI sAdhvIo te emane samaya gUMthaNI karavAmAM ke kapaDAM dhovAmAM ja kADhatI hoya che. abhyAsanI emane koI taka hotI nathI-sulabhanA hotI nathI. AvA saMjogomAM emane sevAnA paMthe vALavAnI jarUra che. huM ema paNa mAnuM chuM ke dIkSA ane vaDI dIkSA vacce be cAra varSonA gALe have joIe. gALe ghaNA ochA rAkhavAmAM Ave che enI pAchaLa kAraNa eka ja che ke pakaDAyeluM pakSI UDI na jAya. mAruM mAnavuM che ke AvA parisaMvAdethI pheraphAranI eka havA jarUra UbhI thaze. jema digambara samAjamAM paMDite che ema ApaNe eka trIjo varga kara joIe. leke upAzrayamAM jAya che ane vizeSe yuvAne vadhAre pramANamAM jatA thayA che ethI dharmane prabhAva vadhI gayela che ane lokonI zraddhA dharma pratye vadhatI cAlI che ema mAnavAne huM taiyAra nathI. mAre to ema mAnavuM che ke yuvAnanI dharma pratyenI AsthA te dina prati dina ghaTatI jAya che. oNphesara ramaNalAla cI. zAha sAdhusaMsthA saMpUrNa che ema ApaNe kahI na zakIe. ane samaya pramANe pheraphAranI ya jarUra che. sAdhusaMsthAmAM keTalIka kSatiro che te uccattama keTalIka bAbate paNa che, eTale mAtra Adhunika gaNAvA mATe ja je pheraphAra karavA jaIzuM te jarAsarakhI chUTa AMgaLI ApatAM pAMce karaDavA jevuM thaze. * ApaNI je paraMparA che- dharmanA je mULabhUta siddhAMto che- emAM bahu pheraphAra karavA jevuM mane lAgatuM nathI. ane sthaLa bAbatenA pheraphAro vakhatanA vahevA sAthe svAbhAvika rIte thatA ja rahyA che. dAkhalA tarIke puNyavijayajImahArAja rAje varSothI rAtanA lAITane upayoga kare che, rAtanA babbe vAgyA sudhI teo saMzodhana kare che. mane yAda nathI ke koI saMghe mahArAja sAhebane A bAbata aMge virodha karyo hoya. AnuM kAraNa mahArAjasAhebanuM dharmanuM UMDuM jJAna ane cAritrya che. eTale je sAdhue jJAnI ane cAritryavAna haze te emanAM hAthe thatA nAnA moTA sudhArAono kaI vAMdhe leze nahi. bAkI paramAnaMdabhAIe chatrInuM sUcana karyuM-to te pachI sAdhuo laeNngakaoNnganI ja chatrI mAgaze. parigrahamAM chUTachATathI parigraha vadhaze-ene koI aMta nahi Ave. jaina samAjamAM sAdhusaMsthAnI 2500 varSanI eka atUTa paraMparA che ane sAdhuonI javAbadArI saMdhAe svecchArane upADI che. je sAdhuo pitAnA nirvAhanI cintA pote ja rAkhaze to te pachI koI vyavasthA raheze ja nahi. je ApaNe Adara che e ya raheze nahi. - zrI ratibhAIe kahyo e koI trIjo varga Ubho karavAnI tarapheNamAM huM nathI. Avo eka varga--pativarga-bhUtakALamAM Ubhe thayele - paNa kALakrame A varga maMtarajaMtaramAM gUMcavAI gayo ane aMte tUTI gayo. vaLI A varga UbhuM karatAM e varga rahe kayAM - khAya kayAMe gocarI vahAraze ke nahi-AvA badhA aneka prazno UbhA thavAnA, Aje sAdhusaMsthA pratye ApaNane Adara che kAraNa ke emanI ane ApaNI vacce ghaNuM moTuM aMtara che. vacale varga koI bhe thatA 2 aMtara ochuM thaze.-eTale Adira ghaTaze. ane samAjane A prazna satAvaze. ItihAse paNa AvA vacalA varganI nirarthakatA pUravAra karI che. eTale mAruM mAnavuM che ke je pheraphAra thaze e enI meLe ja thaze. Aje ghaNA sAdhuo mAIkane ane "Dara-bela'no upayoga karatA thayA che. krame krame lIphaTano upayoga paNa karavuM ja paDaze, nahiMtara paccIsa trIsa mALavALa makAnamAM potAnA bhakatane tyAM gecarI. javAnuM temaNe mAMDIvALavuM paDaze." so. pratibhAbahena sAhurAva meDaka satyano abhAva niyamonuM nirmANa kare che." A eka satyane tathyapUrNa eka ja vAkayamAM AjanA viSayane saMpUrNa sAra AvI gayo che ema huM mAnuM chuM. jyAre duniyAmAM ja mATI bharelI hoya tyAM upara simenTa-cUnAne zuM artha che? jaina darzananA vizvadarzanane itihAsamAM mahattvapUrNa sthAna che. ahiMsA, anekAMta, aparigraha jevA mahAna siddhAMta A darzana nane prANa che. ATaluM hovA chatAM prabhAvanuM pramANa parimita che enuM mukhya kAraNa che "satyane abhAva". Aje ApaNe badhA upagrahayugamAM jIvI rahyA chIe. jo vijJAna ane dharmane sumeLa nA thAya te pAchaLa rahetA dharmane navI peDhI kevI rIte svIkArI zakaze ? A prazno ukela karavA mATe A parisaMvAdanuM Ayojana karavAmAM AvyuM che. Ajano yuvakavarga anveSaka banI satyanI zodha karI rahyo che. e kaMIka mAMge che, vaijJAnika rIte saMzodhita satya mAge che. hamaNo mAro dharmabhAI zrI paramAnaMdabhAIe kahyuM ke eka madhyamavarganuM nirmANa hovuM joIe, ke je brahmacArI rahIne gAmegAma jaI saddharma pracAra karI zake. leca karavAnI prathA AjanA vikAsazIla yugamAM bahu ja vicitra lAge che. emAM moTA bhAge asatyanuM sevana thAya che. pagamAM cAMpala na paheratAM kapaDAMnA jUtAM paheravAM, garamIthI bacavA vihAramAM plAsTikanAM Tepa vAparavA e badhI cIjo satyanA abhAve nirmANa thAya che. AjanI sAdhusaMsthAmAM sudhAraNA thavI joIe. A saMsthAmAM je jaDatA AvI che enuM mukhya kAraNa sakriya kAryapraNAlIne abhAva che. thoDAka vidvAna sAdhu -- sAdhvI sivAya badhA sAmAnya varganA che ane samaya pasAra kevI rIte karavo e temanI sAme meTo prazna hoya che. e lekee kaMIka zramadAna karavuM joIe. kavivANI kahe che : "Alisa se meM amRtabhI pIye, vaha khUnakA pInA hotA hai mahenata kA pasInA jaba giratA, kaMkara bhI nagInA hotA hai" agara Ajane mAnava mane krama jArI rAkhe te zramanAM vAdaLa dUra thaI brahmane sUrya udita thaI zake che. hAM, sudhAra karanArane jaDa rUDhinuM avazya nirbhayatAthI uchedana karavuM joIze. mArI kavivANI pokAre che ke: "hamako miTAke 2kha de, Dhiyo meM dama nahIM ! ' hamase nimita hai Dhi, DhiyA se hama nahIM" ' hAM, sudhAra karavA samaye sAcA ne tathyapUrNa niyamo sAcavavo paNa Avazyaka che. Aja sAdhutAnA nAme meTA bhAge daMbha poSAya che. aparigrahanA nAme parigrahanuM tAMDavanRtya thaI rahyuM che. satyanA abhAve ATalA tejasvI siddhAMte hInatvane prApta thaI rahyA che. Aje paNa sAco sAdhu nathI e vAta nathI, ahamadanagaramAM virAjIta AtmArthI gurudeva ane pU.zI.vinayatraSijI mahArAja jevA saMtemAM sAdhutva jhaLakI UThe che. Ajane parisaMvAda pratyakSamAM UtarI kaMIka caitanyamaya krAMti kare te samAjane paNa jyoti maLaze, preraNA maLaze, cetanatA maLaze. zrI gaMbhIrabhAI umedacaMda sAdhusaMsthA Aje jaina samAja upara ghaNa mATe kAbU dharAve che. ApaNe vicAra karavA bhegAM thayA chIe te ApaNe ghaNI rIte vicAra karavo jarUrI che. pahelA to e ke sAdhusaMsthAnuM visarjana zakya nathI. eTale A saMsthAne lAbha samAjane kema vadhAre maLe e vize vicAravuM jarUrI che. jaina samAjanAM cAra pAyA che. sAdhujI-sAdhvIjI, zrAvaka tathA zrAvikA-cAre arasaparasanAM AdhAre potAnA jIvanamAM uttarottara UtaratI kakSAmAM jaI rahyA che; kAraNa, dezakALanI asara temanA upara thaI rahI che. nA jIvanamAM koi thaI rahI mAM jaI rahyA che; kAraNa
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhu sadAcArI zuddha jIvana jIvavAnI kaLA sAdAI, ahiMsA, saMteSa tathA satya upara TakI zake, je AjanAM havAmAnamAM adazya thaI rahyA che. sAdhujIe pAtAnI bhakita kare tevA ToLAM ja potAnA mAnI temanI ALapaMpALa kare che. aMdhazraddhALu samAja, asaMtoSI, du:khI tathA khaTapaTIe samAja teo pAsethI peAtAnuM bha sAdhavAmAM temanI pAchaLa rakhaDapaTTI kare che ane guru celA banne lAlacu lAbhI-daMbhI hoI koI koInuM bhaluM karI zakatA nathI e zAcanIya che. theADAeka zaktizALI prabhAvazALI saMtA-sAdhvIjIo che. thaeNDAMeka sarvAMgI ' zuddha sadAcArI zrAvaka-zrAvikAo paNa che, paNa e varga ghaNA ja nAnA che, jUja evA mahAnubhAvA che. cAre phIrakAnAM saMghAe suMdara saMgaThThana karI - samAjamAM netAoe - caturvidha saMgha upara potAnI AmanyA besADavI jarUrI che. dharmakSetranA sukAnI saMghAe banavuM jarUrI che. bRhada muMbaI, tathA moTA zaheromAM - sAdhujIe mATe yogya niyamAvalI banAvavI jarUrI che. e niyamAvalIne na mAne te saMtAe gAmaDAmAM rahevuM jarUrI banI raheze. upAAyomAM tathA derAsaramAM tathA saMghAnA vahIvaTamAM zuM pravR ttio karavI, keTalI hade karavI, tathA zuM na karavI tenA svaccha nirNaya thavA jarUrI che. samAjane spaSTa mArgadarzana saMdhAe ApavuM jarUrI che. Adhunika kALanI vivekabharI chUTachATo deza-kALa-samayasamAjanI hetulakSI pravRttiomAM levI, jida karI levI yA jiMda karI na levI e vyAjabI nathI. svataMtratA, chUTachATa, hetulakSI hAI zake, svachaMdane poSavA nahIM, * paMca mahAvratanuM - khaMDana thAya nahIM, tenA bhaMga karAya nahIM. te bAlyaavasthAnuM ramakaDuM nathI ke jene game tema pheMkI devAya. dhArmika chApAo badhA phIrakAonAM saMgaThThIta thavA joIe. dhArmika prakAzana, lAIbrerI, sAhityasaMzAdhana badhA phIrakAenuM saMgaThThana thavuM joIe. yuvAnavargane dharma zabdathI gabharAvavA nahIM. tene sadAcAra tathA zuddha naitika sAra jIvana e zabdomAM dharmanA saraLa upadeza rucikara bhASAmAM Apavo joIe, ko svachaMda pApe tevI pravRtti, khArAka-vezabhUSA peheraveza-caturvidha saMghanA ekake sabhya na pahere vApare. madada, leAna, skolarazIpa, jainazALA, davAkhAnAnI saMsthAonuM ekIkaraNamAMgaThThana thavuM ghaTe. jaina hAIskUla, kaeNleja, davAkhAnuM, kansalTIMga vibhAga, hospiTala, lAyabrerI saphLa jaino mATe, pachI bRhada muMbaImAM suMdara vyavasthA sAthe UbhI karavI ghaTe. vilepAralA, jahu-cemburamAM jamIna vyAjabI bhAve haju maLe che. bAkI sAyana-vAMdarA sudhImAM zakya nathI. sAdhujIee samAja upara bojArUpa na thavuM joIe tathA samAja peAtAnI pharajo adA kare, temAM bhUla thavI na ghaTe. Agamana agara vidAyanAM be Do vagaDAvavA, tAraNA baMdhAvavA, pagalA karAvavA, jamaNavAro karAvavA, rAjAmahArAjAonAM alaMkArovizeSaNo lagADavA e sAdhusaMsthAne nabaLI pADavAnI pravRttie baMdha thavI joIe. mAtra 10 TakA varga derAsara upAzrayamAM Ave che tathA dharmanI vArtA kare che tathA sAMbhaLe che. emAMthI 9 TakA aMdhazrAddhALu--lAlacu varga che. bAkI eka Tako samaja-sadAcArI dharmapremI varga che. mATe samAje cetavuM jarUrI che; saMgaThThana jarUrI che--hiMtAvaha che. gharanuM AMgaNuM, meluM-gobaruM che tyAM vizvaprema, 'vizvadharma tathA vizvamaitrInI vAto karanArA ApaNuM tathAM temanuM zuM bhaluM karaze e samajI levuM jarUrI che. 2. jIvana tA. 16-9-1977 prabuddha jIvana je kharekhara eka lAkSaNika patra che te dvArA aMdhazrAddhA upara satata prahAra thatA rahe, tathA dAkhalA dalIlapUrvakanAM lakhANo pragaTa thatA rahe e jarUrI che. zrI tribhuvanadAsa vIrajI hemANI AjanA viSaya jeTaleA nAjuka che eTalA ja upayogI che. sAdhusamAja e samAjane ja ... eka bhAga che. sAdhu ApaNAmAMthI ja bane che. paNa ApaNe evI koTie pahoMcyA nathI, ane devanA koI dIkarA paNa nathI ke ApaNe sAdhuonI bhUlA joIe. muhapittanI jo TIkA karIe te sapheda TepI kaMI ochI TIkAne pAtra nathI. pavitratA mupattimAM ke TopImAM nathI - pavitratA che vyakitamAM. A te citrabhAnu mahArAja paradeza gayA eTale parivartanane prazna UbhA thayA, eka varga kahe sAbuthI paradeza javAya nahi; bIjo eka varga kahe A te dharmapracAranuM kAma che. mArI daSTie ApaNA sAdhuone dharmapracAra mATe ApaNA ja dezamAM ghaNuM karavAnuM che. zrImad rAjacaMdre paNa eka vAra kaheluM : "mAro janma A bhUmimAM thayo che paradeza javAnI koI ja artha nathI ." - huM mAnuM chuM ke sAdhuone dareka dharmanA abhyAsa karAvavA joIe. sAdhuSmA samAjane paNa upayogI thaI zake che. jainadharmanA pracAra mATe paNa vicArI zakAya, paraMtu A pheraphAra - vicAraNArAtorAta thaI zake nahi. sauthI pahelA te ApaNe ja ApaNI sAMkucitatA cheADavI paDaze. netAoe ja emanAM vartanamAM pheraphAra kara! paDaze. je netAone dharmanuM kaMI jJAna paNa na hoya e mAIkano ke lAITanA upayoga thato aTakAvavA jAya te keTaluM hAsyAspada lAge? eTale sAdhusaMsthAmAM sudhAro emanI rIte ja Avaze ApaNI rIte nahi Ave. zrI tArAcaMda kAhArI je samAjamAM sAdhuoe rahevuM hoya e samAjane agavaDarUpa tA sAdhuoe na ja thavuM joie ema huM mAnuM chuM. huM paNa ghaNA sAdhuonAM saMparkamAM Avyo chuM. meTA bhAganA sAdhuomAM me saccAInA abhAva joyo che. mAtra dharmanI AzAtanA na thAya e mATe upAkAyonA saMcAlakone keTaluM keTaluM samAdhAna karavuM paDe che ane pachI jyAM samAdhAnamAM ya viveka rakhAtA nathI tyAM AvA aDDAo vadhatA jAya che. mArI daSTie ApaNe sudhArAne be vibhAgamAM vahe'cI zakIe; eka to ApaNe sUcavavAnA sudhArAo ane bIjA sudhArA sAdhuone joIe che te. dAkhalA tarIke citrabhAnu mahArAjanuM paradezagamana. paradezamAM emanuM mAtra kutUhala hatuM ane mArI daSTie kutuhalatAthI jaina dharmanA pracAra thato nathI. zrI TeAkarasI ke. zAha ApaNI sAdhusaMsthAmAM je pheraphArlR sUcita che e mArI daSTie sAmAnya ane kSullaka prakAranA che. pAyAnA siddhAMtonI banamAM paNa huM mAnuM chuM. ke je dezakALane anurUpa nathI emAM jaDanA ja Ave che. sAdhunuM lakSya AtmAnA utkarSa, e vAta sAcI paraMtu temanI pravRtti mAtra upadezanI ja thaI gaI che. samAja pratye paNa teoe temanI pharaja adA karavI ja paDaze. hakIkatamAM sAdhuenuM vartana mULa siddhAMta sAthe baMdhabesatuM nathI, mahAvratAnI pratijJA paNa phakata Adarzana rahetA vAstavikatAnA saMdarbhamAM hAvI joIe. huM mAnuM chuM ke sAdhuo zrAvakane ja AdhAre jIve che ane ApaNA zrAvako eTaluM ja jue che ke sAdhuSnA rUDhi pramANe AcAra kare che ke nahi; jo rUDhi pramANe acAra na karatA hoya te temanA upara. dabANa karavAmAM Ave che. mane prazna karavAnuM mana thAya che ke. zuM. ApaNe zrAvakoe sAdhuone dhArmika siddhAMtA samajAvavAnA che?, ApaNe gulabAMgo phUMkIe chIe ke ApaNA sAdhuo duniyAmAM r
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA11-7-1970 prabuddha jIvana ' koSTha che. te bhalA tamArI pAse sAdhuone zreSTha kahevAnuM duniyAnuM saMghanA cAra pAyA: sAdhu-sAdhvI-zrAvaka-zrAvikA. ' kaI dhAraNa - sTAnDarDa che kharuM? ApaNA siddhAMte Non--Activity A khATalAne TakAvI rAkhavA samayane anusarI vicAra karajevAM che. ApaNe UMghamAM jIvIe chIe. duniyA ghaNI AgaLa vadhI vAno che. je saMgha sAdhuone UpAdhyAya ke AcArya banAvI zake che gaI che. mahAvIrano samaya judo ja hato. Aje zuM pAyAmAMthI te rAMdha sAdhuone kAryapradeza badalavAno Adeza ApI zake che. pheraphAra karavAnI vicAraNA karavAnI jarUra nathI ? kahevAya che ke ApaNA jarUra, A kAryapradheza jaina praNAlikAthI viruddha na bane - ahiMsAnI sAdhue ApaNane prabhAvita karI zakatA nathI. A vicitra nathI zuM? viruddha ane aDhAra pApesthAnakane anukULa na hoya. sAthe A kAryazALAnA vidyArthIo ema kahe ke mAtara amane prabhAvita karI pradezathI saMdhanA pratyeka aMganuM utthAna-vikAsa thavAnI zakayatA zakatA nathI enA jevuM A nathI zuM? mane lAge che ke ApaNe hevI ghaTe. A dizAe pahoMcavA rUDhIgata vicArone tilAMjali dharma zreSTha che - ApaNI sAdhusaMsthA koSTha che - Ama kahetAM pahelAM ja ApI navA ane jUnA vicAro ane kAryone samanvaya sAdhavo jarUrvI ApaNe ghaNuM vicAravuM paDaze. mAM potAnA chokarAne rUpALo ane bane che. DAhyo kahe ethI e rUpALe ane DAhyo nathI thaI jatuM. AnA jaina sAdhuonAM kAryakSetre evA hoya ke jyAM jainAcAra jevuM A che. naTa - bhraSTa na thatAM UMcI kakSAe sacavAya - sevAya. A AcAromAM zrI jyantilAla maskArIA jainadharmanuM ucca gaurava jaLavAya,- ahiMsA parame dharma - mana, vacana, (moDhA ADe vacadhAraNa karIne ane dhvanivardhaka yaMtrano upayoga kAyAe jyAM ahiMsA AcarAya ne anudaya. A kAryapradeza TALIne temaNe nIce mujaba jaNAvyuM:-) ApaNAM sAdhu - sAdhvI mATe pasaMda karAya te yogya gaNAya. jethI - sAdhusaMsthAmAM tuccha buddhithI pheraphAra karavAnI ApaNI vAtethI pitAnuM ane bIjAonuM AtmakalyANa karI zake tevI bAbata mAruM dila du:khe che. tIrthakara bhagavAnanI vANImAM ApaNe zraddhA vicArazIla sAdhu- sAdhvIe A parivartita samayamAM amalamAM mUkatA rAkhIe, sAdhuene mATe je pratijJA kahevAmAM Ave che e tIrthakara bhagavAne kahI che. sAdhue to guNanA samudra acakAvuM joIe nahi. rUDhIgata vyavahAramAMthI bahAra AvatAM thoDuM che. je zAsana cAle che e tIrthakarakathita che. sAdhunA kaparuM lAgaze. saMghanA anya tANAvANA jhaNajhAraze, paNa kArya ane AcAra-vicAramAM koI pheraphAra na karavA joIe ema huM kahuM chuM. upayogitA jovAze tyAre badhA tAre sthira thaI khATale majabUta jJAnIonA jJAnane sAra e che ke koInI hiMsA na kare. hiMsAne mArga mokaLo kare evI vAte nathI. ane ene thaze. e palaMga aNuyugane banaze ke jenI upara game tevA prahAro preravAvALA zrAvake paNa sAcA zAvako nathI. je ApaNe sAdhunI thAya to paNa te TakI raheze ane mahAvIranI mahAbhAvanAo ne mAnavapratiSThA vadhAravI hoya to ApaNe emane koI paNa jAtanI chUTa kalyANa kRtArtha thaze. na ApavI joIe. ApaNe e na bhUlIe ke ApaNA badhAnI daSTi AjanA UgatA samAja-vijJAnane vikAsa, adyatana sAdhane, Ucca saMsAra tarapha vaLelI che. ApaNe sAdhune nIcA lAvavA tarapha chIe. paNa yAda rAkhIe ke sAdhuoe dIkSA lIdhI mokSamAM javA mATe, keLavaNI, pAzcAtya vicArone praveza vizvanuM thatuM TuMkApaNuM ane bhinna ane zraddhA rAkhe ke A leka upara eka agrasthAna mekSa che ane bhinna bhASA ane prajAomAM AvatI niHtA -- vagerene vicAra che ja. moTA bhAganA lokone A zraddhA che ke nahi? jainadharma karIe to AjanI sAdhusaMsthA jo seMkaDo varSa pahelAMnAM baMdhanamAM nivRttipradhAna dharma che. jene samAjanI sevA karavI hoya ene jakaDAI raheze to jagatamAM temanI upayogitA nAmazeSa thaI jaze. munipaNAmAM sthAna nathI. samaya jatAM tene anusaranArA ochA thaze ane e rIte jaina De. jayatilAla paTTaNI dharmane paNa AMca Avaze. jaina sAdhusaMsthA koI paNa jaina saMpradAyanI hoya . teNe mATe, sAdhusaMsthAmAMnI niSkriyatAmAM je parivartana lAvana anya dharmonI sAdhusaMsthAnI gaNatarImAM ghaNuM ja AgavuM Adara- vAmAM Ave to te saMsthA samAjamAM ucca sthAna jALavI zake - raNIya ane ane sthAna jALavI rAkhyuM che. AgamAM ApavAmAM dharmanI AMtaradezIya kIrti vadhArI zake. Avela AcAronA anusaraNathI jaina sAdhusaMsthAmAM zithilatAne mArI daSTie jainAcArane anurUpa kAryone thoDo sAra ApuM. sthAna ghaNuM ochuM rahyuM che. temaNe jJAnaprApti - vikAsa ane temanAM kAryo nirlepa, nirlobha ane sthApita pApAcArothI para hovA prasAraNamAM khUba ja mahattavane bhAga bhajavyo che, jJAnane khUba ja joIe. ucca kakSAnA - saMskArI sevAbhAvI zrAvakonI jyAM jarUra mahattA ApI, sAdhunA AcAra ane jJAnane ghaNAM ja sAMkaLI dIdhAM che. che tyAM ne tevA sthAne teoe svIkAravA joIe, jyAM dharmAcArane jaina sAdhuone aparigraha,vihAra, AcAra ane jJAna ajoDa jarAya bAdha na Ave. je sthAna mATe huM sUcana karuM chuM te sthAne hovAthI sarvAInI mukata prazaMsAne yogya banyA che. dharmaghelachAthI e sucarita vyaktionI khUba ja jarUra che. UMcA pagAra ApavA para hoya ane sarvadharmasamabhAvavALI vyakati hoya tevI vyakitathI chatAM UMcI kakSAnI vyakitao sulabha nathI ane tenA abhAve jaina sAdhunA jIvana upara jagatanA anya sAdhuonI sarakhAmaNImAM ghaNuM sahana karavuM paDe che. jevA ke :-- prazaMzAnAM pupa veryA sivAya rahI zakAya tema nathI. chAtrAlayanA gRhapati - upagRhapati - dhArmika zikSaka-saMcAlaka jJAnepAsaka sAdhuo alpa saMkhyAmAM che. mahAvIrane bhekha vagere sthAne. dhAraNa karavAthI mekSa ane mukita maLaze evA upadezathI ja sAdhu saMkhyAmAM kanyA chAtrAlaya mATe bahenenI jarUriyAta, dhArmika khUba ja vadhAre thaI rahyo che. jJAne pAsa sivAyanA sAdhuone samaya vyatIta karavA mATe kriyAkAMDa ane ALasa sivAya anya mArga nathI pAThazALAo, nizALo ane kanyAzALAomAM zikSaka-zikSikAo hato. moTA bhAganA sAdhuo divasane meTo bhAga niSkriyatAmAM rUgNAlamAM - dAkatara - paricAraka ane paricArikAo. A mATe vitAve che. niSkriyatA mAnasika ane daihika vinAza lAve che. je ApaNI sAdhusaMsthA vivekapUrNa vicAra kare, ane temanI jyAM zithilatA na hovI joIe tyAM palaTAtAM samayanAM AkarSaNo AdhyAtmika unnati sAthe uparanA vividha kSetromAM sevA Ape te supta mAnasa upara UMDA ghA kare che. A ghA aneka Avege utpa temanA niSkriya samayane samAjanA ane zAsananAM kalyANamAM upayoga na kare che, pariNAme saMsthA ghaNI ja zithila banatI jAya che. jaina sAdhu thaI zake. saMsthA potAnuM astitva TakAvI rAkhavA vividha kriyAkAMDo UbhA kare zrI cImanalAla cakubhAI zAha che : upadhAna, zAMtinAtra, rathayAtrA, aneka cheDaracanA, navAM maMdira, upAzrayo vagere nimitta banAvI zrAvakasamudAyane AkarmI upasaMhAra rAkhe che. A khe che ema mAre kahevAne uddeza nathI, lokabhogya A parisaMvAda atyaMta gaMbhIratApUrvaka jaina yuvaka saMghanA vasatuo bhale teonA mananI zAMti mATe AcaravAmAM Ave. AvA anuSTAne mATe zeDo sAdhuonI jarUra paDe, paNa ApaNAM hajAro itihAsamAM eka pagaluM pADavA jevo banyo che. ghaNA paramAnaMdabhAIne sAdhuone prazna ApaNe vicAravAne che. kahe che ke jene yuvaka saMgha jaina paNa nathI, yuvaka paNa nathI. mane
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana tA. 16-7-1970. lAge che emane javAba devA mATe A parisaMvAda yojIne paramA- pratikSaNa hiMsAmAM jIvI ahiMsAno dharma Acaravo e jIvananI naMdabhAIe prAyazcita karyuM che. mane lAge che ke parisaMvAda mAtra ahIMthI ja kharekhara Mystery-che, jIvananuM rahasya che. Aje te evuM nahiM aTake- A carcA lAMbA samaya sudhI cAlu raheze. ApaNe be banyuM che ke AcaravuM nathI paNa keyaDAo UbhA karavA che ane kahevuM vastu lakSyamAM rAkhavI joIe: Adarza zuM che ane vAstavikatA zuM che ke dharma te ahiMsA ja hoya. paNa dehadhArI hAI hiMsA anivArya che. mAtra Adarzane varNavIne je vAstavikatA pratye durlakSa karIe bane che eTale navakoTie ahisA pALavAnuM zakya nathI. ahiMsA to ApaNe nIce jaIe chIe. Adarzane ApaNe pahoMcI zakayA e aMtaranI vastu che. pramANe prANa levo e hiMsA che. anivAryanathI. Ane kAraNe ApaNAmAM ane sAdhujIvanamAM daMbha AvI gayo paNe thatI hiMsAne kheda hoya paNa e hiMsA to che ja. gAMdhIjIe che. AdarzanI bAbatamAM ghaNAkharA moTA bhAganA ene svIkAra kare che. ahiMsAnuM vyApaka svarUpa mUkyuM e paNa ahisA ja che. yuddha samaye A matabheda che mAtra AdarzanAM amalamAM. gAMdhIjI belyA "jApAnIone sAmane huM ahiMsaka rIte paNa karIza...." ' ApaNe sauthI prathama kevA sadguru joIe che e vicAravuM A, gAMdhIjI bolI zakayA, paNa AvuM ApaNA keTalA suzrAvako paDaze. alabatta, je loko sAdhusaMsthA kalyANakArI nathI ema ke sAdhue kahI zakaze? ahisAna AcaraNamAM paNa sAcA jJAnane mAne che temane mATe A carcA nathI. dharmaguruno vicAra karatA abhAve daMbha ane kriyAjaDatA Ave che. paraMtu ApaNe, samAjaAgAkhInathI mAMDI jena dharmanA sAdhu sudhI vividha prakAra jovA maLaze. te, emAMthI ApaNe kevA prakAranA dharmaguru joIe che jIvanane jyAM sparze che tyAM sAdhunA AcAravicAranI pheraphAranI te vicAravAnuM che. zakayatA - azakayatA upara vicAravAnuM che. chatrI ke kaMtAnanI bUTa Aje bhAge bAhyatyAga ane nijamatavezane mahattva vApare ke na vApare ene mane kAMI vAMdho nathI. e emanI svayaM apAya che. pote mAnI lIdhela kuLagura pratye mamatva rahe che. titIkSA che; e emanI potAnA jIvananI vyakitagata ane aMgata sAcA sadagurU bahu thoDA che ane che tenI kadara nathI. zremid vAta che. ghare vahoravA Ave ane eka yA bIjA kAraNe ghara asUjhanuM rAjacaMdra kahyuM che. ' gaNe to emane ja bIjA pAMca dAdara caDhavAnA raheze. paNa maLamUtrapratyakSa sadguruyogamAM, varte daSTivimukha, visarjana, svacchatA vigere samAjajIvananA aMga che. sAdhujIvanamAM asadgurune daDha kare, nijamAnArthe mukhya " je daMbha che ane satyane abhAva che e ApaNA jIvananuM ja sAcA sadgurunAM lakSaNa zrImade kahyAM che: pratibimba che. pAdavihAra, bhikSAcarI vigere tenI saMyamane TakAve AtmajJAna tyAM munipaNuM, tyAM sAcA guru hoya, che, paNa apavAdane avakAza che. sAdhunA AcAra-vicAranuM pAlana kema thAya, teo sAcA AtmAthI kema thAya e samAje jovAnuM che. bAkI kuLaguru kalpanA, AtmArthe nahi joya. mAtra kriyAjaDatA ane niSkriyatA sAdhujIvanamAM pramAda ja lAvaze. AtmajJAna, samadazitA, vicare udayaprayoga, apramata thavAne mArge sAMdhue javuM paDaze. paraMtu samAje apraapUrva vANI paramathuta, sadguru lakSaNa yogya, mata thavAnAM sAdhane sAdhuone ApyA nathI. upadhAna- maMdire e ja kaSAyanI upazAMtatA, mAtra mokSa abhilASa, jANe moTe dharma samajAya che. AmAM ghaNuM parivartana lAvavAnI jarUra che. paraMtu dhyeyanI spaSTatA vinA ApaNe ADIavaLI vAta upara bhave kheda, prANIdayA, tyAM AtmArtha nivAsa." caDhI jaIzuM .. eTale sAdhuonI sAdhanA zuM che e jANavAnI jaina darzana mAne che ke jJAnakriyAbhyAma mekSi: jarUrata che. pratyakSa samAjasevAnA kAryone ja huM te sAdhanAnuM anijJAna ane kriyA bane joIe. vartamAnamAM: vArya aMga mAnato nathI. ravIndranAtha TAgore dhammapadanI prastAvanAmAM bhAratIya ane koI kiyAjaDa thaI rahyA, zuSka jJAnamAM koI, pAzcAtya Adarza samajAvatA sarasa kahyuM che ke:- mAne mAraga mekSane karaNA Upaje joI." ApaNe karma mAraphata karmamAMthI chUTavuM che, jyAre pazcimamAM ' ' kiyADa ane zuSka jJAni banne prakAra jovA maLaze. keTalIka karmane anaMta mAnyA che ane pravRtti ja lakSya rahyuM che. jyAre sAdhu-sAdhvI pAse jAo to Agraha rAkhaze ke meDhelugaDuM rAkhI belo ApaNe pravRttimAMthI ane pravRtti mAraphata nivRtti lakSya rAkhyuM che. te ja tamArI sAthe vAta karIzuM. vaLI kaheze ke ame to dhvanivardhaka A ApaNe eka koyaDe che. bhagavadgItAmAM bhagavAne A keyaDAne yaMtrane upayoga na karIe, paNa bIjA keI sAdhu amArA dekhatAM anAsakita ga' kahyo che ane A ApaNe samajatA nathI. mANasanI kare te paNa amane deSa lAge. mATe tema thavA na daIe. zuSka , pahoMcavAnI zakita na hoya ane kUde te e mAtra kUdako ja thaze. jJAnIo maLaze ke je kaheze, "AtmA, AtmanuM kAma kare che, puduM aMte mAre ATaluM ja kahevuM che, jyAre mANasa AtmArthI gula pudgalanuM" evA "guru" ne bhejana mATe AmaMtraNa ApI thAya che tyAre saMyama ane aparigraha anivArya bane che. dhAmadhumathI bIjA paNa 50/100 ne sAthe maMtraNa apAya, mAramArthe jUthvImuM ne. A vastu dareka dharmamAM che - gAMdhIjIe temanA caraNe rUpiyA dharAya, temanA pagalAM paDAvAya, meTI meTaromAM briTanane yuddha daramyAna eka patra lakhelo ne kahyuM hatuM ke "Let go phare, koI vrata, kriyA, tapane mAne nahi, nizcaya nayanI vANIthI thy Empire - but save thy . soul. krAIsTe kahyuM che : sadvyavahArane lape. zrImad kahyuM che : What profiteth a man if he gains the kingdom of "athavA nizcaya naya grahe, mAtra zabdanImAMya, the world but loseth his soul ? lApe sadvyavahArane, sAdhana rahita thAya. vartamAna zramaNa saMsthAnI sthiti zocanIya che. saMghe ane nizcayavANI sAMbhaLI, sAdhana tajavI na hoya, zrAvako te mATe moTe bhAge javAbadAra che. zramaNa saMsthAne tenA nizcaya rAkhI lakSamAM, sodhana karavA sAya. Adarzane anurUpa banAvavA bhagIratha prayatnanI jarUra che. jJAna dazA pALe nahi, sAdhana dazA na koI, - tyAra bAda saMghanA maMtrI zrI subodhabhAI ema. zAhe pALe tene saMga che, te buDe bhavamAMhi." bane parisaMvAdasabhAonuM ATaluM kuzaLa ane kUnehabharyuM sAcA sadguru AtmArthI ja hoya-- saMcAlana karavA mATe pramukhasthAne bIrAjelA zrI cImanalAla AtmArthInI sAdhanAne pAyo tyAga ane vairAgya che. cakubhAi zAhane ane A parisaMvAdamAM bhAga levA badala aneka tyAga virAga na cittamAM, thAya ne tene jJAna, khaTake tyAga vairAgamAM, to bhUle nija bhAna. vakatAno ane saMghanA nimaMtraNane mAna ApIne upasthita vairAgyAdi saphaLa te, jo saha tama jJAna, thayelA zrotAgaNane AbhAra mAnyo hato ane lagabhaga traNa tema ja Atama jJAnanI, prApti taNAM nidAna." kalAka sudhI cAlelI A parisaMvAda sabhA - prAraMbhamAM jaNAvyA jaina dharmane ane jaina sAdhu jIvanane pAye ahisA-saMyama pramANe-barAbara bAra vAgye visarjana karavAmAM AvI hatI. che. ahiMsAnuM pUruM rahasya paNe pAmI zakavAnA nathI.. samApta , saMkalana: cImanalAla je. zAha
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-7-1970 prabuddha jIvana 5 zrI muMbaI jana yuvaka saMghane vArSika vRttAMta-1969 i. ' samayanI raphatAra vaNathaMbhI cAlI jAya che ane eraphatAranI sAthe temanuM nAma hola sAthe joDavuM. eTale ke tene "zI paramAnaMda kApaDiyA zrI muMbaI jaina yuvaka saMghe 41 varSa pUrAM karI 42mAM varSamAM sabhAgRha" nAma ApavuM. A rIte navA kAryAlayanA udghATananI praveza karyo che. prativarSa ApaNe saMghanI pravRttinuM ane pragatinuM sAthe ja pU. kAkAsAhebanA varada haste tA. 25-12-69 nA roja saravaiyuM kADhIe chIe ane ApaNe anubhavIe chIe ke zrI paramAnaMda kApaDiyA sabhAgRhanuM paNa udghATana thayuM. sAthe sAthe pravRttinI purAMta bAju vadhatI ja rahI che ane ApaNA sarva mATe ame e vAtane paNa sAbhAra nirdeza karIe chIe ke, zikAgo e AnaMda ane gauravane viSaya che. reDIvALAe sva. zrI nAnaka moTavANInI IcchA mujaba ApaNA prastuta vRttAMta vahivaTanI daSTie tA. 1-1-69 thI 31-12-69 A hola mATe kAyamI mAIkanI paNa vyavasthA vinAmUlya karI ApI. sudhIne ane kAryavAhInI daSTie chellI vArSika sabhA tA. 21-6-69 A hola ApaNe have miTIMga, kaeNnsapharajo, parisaMvAdo tema ja nA roja maLI tyArathI Aja sudhIne tA. 11-7-70 sudhIno che. snehasamAraMbha jevA prasaMgo mATe bhADe ApavAnuM paNa nirNaya gata varSa saMghanA ItihAsamAM mukhyatve be prasaMgane kAraNe karyo che. tenA mATe ApaNI pAse kula 125 khurazIo paNa che, atyaMta mahattvane simAcihna rUpa banyuM che. eka te saMghanA - tema ja have te saMghano navo Teliphona paNa AvI gayo che. pitAnA navA kAryAlayanI prApti ane pU. kAkAsAhebanA haste ud sAdhusaMsthA aMgene parisaMvAda ghATana ane bIjuM kAryAlayanA eka bhAga rUpa adyatana sabhAgRhane zrI paramAnaMda kApaDiyAnA nAma sAthe joDavAne lagate nirNaya. bIjo mahattvane banAva e ApaNI sAdhu - saMsthA vize yojA yelo parisaMvAda che. jaina samAjanA ItihAsamAM ajoDa kahI zakAya saMdhanuM navuM kAryAlaya evA A banAva che. jemAM sAdhu-sAdhvInAM cAre viSe judA saMghanA kAryAlayanI jagyA khUba ja sAMkaDI paDatI hAI kAryA judI phIrakAnA jenee potAnA vicAro niDarapaNe samAja pAse laya mATe vizALa jagyA meLavavA mATe prayatna karavo joIe evI mUkayA hoya. A prasaMganA mULamAM to jANItA munizrI citravicAraNA ghaNA lAMbA samayathI cAlatI hatI. dara varSe vArSika vRtA bhAnu jInivA tA. 29-3-70 nA roja vizvadharma pariSadamAM hAjarI tana ane paNa A bhAvanA vyakata karavAmAM AvatI hatI, paraMtu ApavA vimAnadrArA gayA te banAva rahela che. jayArathI A vAta. te vicAraNAne amalI banAvI zakAtI nahotI, rAbhAge saMdhanI jAhera thaI tyArathI samAjamAM eka moTo khaLabhaLATa pedA thayo kAryavAhaka samitimAM chellAM be varSathI joDAyelA sabhya zrI. bAbu hatA. temAM paNa ApaNI kArobArInAM keTalAka sabhya munizrI citrabhAI jI. zAhe darakhAsta karI ke saMghanA kAryAlayanI jagyA mATe bhAnue lIdhelA A pagalAne Teko ApavA mATe kArobArInI phaMDa zarU karatA he te mArA rU. 5,000-00 lyo, ema kahIne miTIMga bolAvavAne lekhita anurodha karyo tyAre-ane jyAre miTIMga temaNe rUA. 5000-80 ne ceka Tebala para mUko ane e rIte belIvAI tyAre - be thI traNa kalAkanI A banAva vizenI pukhata A phaMDa zarU karavAne lagatA cetanAno dIvo sabhyonA dilamAM temaNe carcA-vicAraNA karavAmAM AvI ane kArebArIe tA. 22-4-70nA pragaTAvya - ane tarata ja saMghanI kAryavAhaka samitinA varSo reja munizrI citrabhAnunA paradezagamananuM anumodana karate TharAva jUnA sabhya zrI dAmajI velajI zAhe paNa temanI putrI rekhAnA nAme to karyo paNa e carcA daramiyAna saMghanA pramukha zrI cImanalAla rUA. 5000-00 ApavAnI jAherAta karI. A banne darakhAstone cakubhAI zAhe bhArapUrvaka jaNAvyuM ke, koI jainamuninA paradezatapuratI svIkArIne makAnakuMDa aMge vadhAre vicAraNA karavA mATe gamana karatAM paNa vizeSa mahattva to e vAtanuM che ke vartamAna parisaMdhanI kAryavAhaka samitinI eka sabhya zrI. dhIrajalAla pha lacaMda sthitine lakSamAM rAkhIne jaina sAdhunAM cAramAM kAMI paNa pheraphAra zAhanA sAyana khAtenA nivAsasthAne - temanA nimaMtraNane mAna thavAnI AvazyakatA che ke kema ane hoya to zA pheraphAro thavA ApIne-tI. 3--99 nA roja nikaTavartI sabhyonuM sImita AkA joIe e viSe eka ja pleTaphorma para judI judI phIrakAonA jene ranuM eka snehasaMmelana yojayuM ane uparanI pAMca pAMca hajAranI tema ja vicArone bhegA karIne eka parisaMvAda yojavo joIe. zrI be darakhAstanI vAta tyAM rajU karavAmAM AvI - enA anusaMdhAnamAM cImanabhAInI preraNA ane sUcanAnA pariNAme saMgha Avo eka hAjara sabhyonI rakama lakhavAnI zarUAta thaI ane pelA dasa parisaMvAda yojI zake ane temAM zvetAMbara, sthAnakavAsI, terAhajAra sAthe ekaMdara rUA. 22,000-00 nI rakamanAM vacane tyAM ja paMthI ane digaMbara ema cAre phrarakAnI viziSTha vyakitaoe bhAga maLI gayA, eTale kAryavAhakone A phaMDane AgaLa vadhAravAnuM jora lIdho ane pitAnA vicAro raju karyA, e ApaNA saMghanA mATe maLyuM ane ATheka mAsanA prayatna bAda e phaDamAM rUpiyA sATha eka atyata gauravane prasaMga che. zrI cImanabhAie prastuta hajAra ekaThA karI zakAya. e ja arasAmAM saradAra vallabhabhAI paTela parisaMvAdanI tA. 7-6-70 nA roja thI tA. 28-6-70 no rIja roDa upara Avela vanitAvizrAmanI sAme TopIvALA menzanane bIjo bharavAmAM AvelI uttarottara be sabhAonuM saphaLa saMcAlana karyuM Akhe mALa lagabhaga 1980 skavera phITa maLI gayo, e jagyA hatuM ane AkhI carcA atyaMta rasaprada ane vicArapreraka nIvaDI vizALa paNa junI hovAthI tenI samagra sudhAraNAmAM lagabhaga hatI. A rIte jaine pitAnA vicAro vaDe sAdhuo para zuM asara rU. 35000-00 ne kharca karavo paDayo. paraMtu ATalo kharca pADI zake e vize be mata hovAne avakAza bhale hoya; paNa karyA bAda A jagyA adyatana banI gaI. A navI kAryAlayanI ame ema daDhapaNe mAnIe chIe ke samAjamAM ame je vicArane jagyAne saMghane kabajo maLyo tyAre te jagyAnI racanAmAM 20-30 pravAha vahete mUkayo che tenuM kAMIka ne kAMIka nakkara pariNAma Aje ne hola tathA e uparAMta cha rUma hatI - temAMthI be rUme teDIne nahIM to AvatI kAle Avaze ja. ApaNe hAla 30+30 no banAvyo. AnA anusaMdhAnamAM "prabuddha jIvana" tA. 6-9-69 nA roja maLelI kAryavAhaka samitie sarvAnumate ema gata varSa daramiyAna prabuddha jIvana" ne rUA. 944-45 nI TharAvyuM ke saMghanA vartamAna upapramukha zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyAe Avaka thaI che, jyAre rUA. 13,521-29 no kharca thayo che, pariNAme varSothI saMghanI je anekavidha sevA karI che tenI kadara tarIke, rUA. 4067-74 nI khoTa AvI che. saurASTra TrasTa taraphathI
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ 68 . prabhu jIvana tA. 16-7-1970 gayA varSa sudhI prabuddha jIvana nA saMpAdanakAryamAM bheTa rUpe vidyakIya rAhata rU. 1500-00 vArSika maLatA hatA, paraMtu sTeITsa pIpala' prA. li. " saMghanA kAryAlayamAM vaidyakIya sAravAra mATenAM nIce pramANenA jayAM ApaNu "prabuddha jIvana' chapAya che, temaNe badhA ja grAhakonI sAdhane rAkhavAmAM Ave che:chapAmaNIne sAro evo bhAvavadhAro karyo che te lakSyamAM laIne (1) garama pANInI thelI (6) mejhara glAsa saurASTra TrasTe ApaNane maLatI bheTanI rakama vArSika rU. 1500-00 (2) glisarIna sIrIMja' (3) baraphanI thelI ne badale rU. 2500-00 nI karI ApI che-te mATe temane jeTalo (3) tharame mITara (8) pezAbanuM (4) mIga-kApaDa (9) cembara poTa AbhAra mAnIe teTalo ocho che. (5) beDapena (10) phIDiMga kapa ' zrI ma.. zAha sArvajanIka vAcanAlaya kAryAlaya taraphathI jarUriyAtavALA bhAI-bahenane nAtajAtane kaze paNa ane pustakAlaya bhedabhAva rAkhyA sivAya vaidyakIya rAhata mATe IMjekazano tathA peTaMTa gata varSa daramiyAna pustakAlayamAM rUA. 5-6-72 nAM navAM davAo ApavAmAM Ave che. pahelA A vaidyakIya rAhata saMghanA pustako umeravAmAM AvyA che. vAcanAlaya ane pustakAlayanA kAryAlayamAMthI jarUriyAtavALA mANasane tenI cakAsaNI karIne ApavAmAM saMcAlana pachaLa gata varSa daramiyAna rUA. 10133-08ne kharca AvatI hatI, paraMtu thoDA dAkhalAo evA jANavA maLyA ke ApaNe thayuM che, jyAre Avaka rU. 6761-20 nI thaI che. jemAM myuni apAvelI davAone durUpayega thato hato, ethI jaina kalInIkavALA sipAlITInAM rUA. 2000-00nI grAnTano samAveza thAya che.) eTale De. sAMghANI tyAMnA khUba ja jarUriyAtavALA dardIone pasaMda karIne rUA. 3371-88 nI kheTa AvI che. AgalA varSanA kheTa rUA. davAo mATenI ciThThI-ApaNe nakkI karelI davAnI dukAna upara-lakhI Ape evI vyavasthA UbhI karI che, jethI tene bilakula durUpayoga 12240-88 temAM umeratAM ekaMdara kheTa rUA. 15812-76 nI UbhI rahe che. na thAya. A goThavaNanA pariNAme A pravRtti saMtoSakAraka rIte cAlI rahI che. paryuSaNa vyAkhyAnamALA * A khAtAmAM gayA varSanI khoTa rUA. 212-34nI UbhI hatI gata varSanI paryuSaNa vyAkhyAnamALA tA. 8 sapTembarathI ane cAlu varSamAM rUA. 1548-04 cukavAyA che - ema ekaMdara tA. 16 sapTembara sudhI - ema nava divasanI adhyApaka zrIgaurI rakama rUA. 1760-04 mAMthI cAlu varSamAM maLelI bheTanI rakama rUA. 136-00 bAda karatAM A khAte varSanI Akhare rUA. 1624-38nI prasAda yu. jhAlAnA pramukhapaNA nIce yojavAmAM AvI hatI. A rakama UbhI rahe che. * vakhatane nava divasanA aDhAre vyAkhyAne bhAratIya vidyAbhavanamAM varSa daramiyAna jAyelAM saMmelane gaMThavavAmAM AvyA hatA, jemAM nIce mujaba vakatAo hatA. jemAM (1) tA. 5mI julAInA roja saMghanA kAryAlayamAM, saMghanA phAdhara vAlesanA be vyAkhyAna hatA tathA zrI zrIdevI mahetAnA, temanA Azraye "rASTrIya tema ja AMtararASTrIya rAjakAraNa" e viSaya upara eka bhASaNa uparAnta ravivAre bhajano paNa rAkhavAmAM AvyA hatA: zrI cImanalAla cakubhAI zAhanuM jAhera vyAkhyAna yojavAmAM mAnyavara merArajI desAI prAdhyApikA harSidAbahena paMDita AvyuM hatuM. madhara therIsA prAdhyApaka sureza dalAla . (2) tA. 26 mI julAInA roja dhI grena, rAIsa enDa prAdhyApaka dalasukhabhAI mAlavaNiyA zrI sAhu meDaka oIla sIDajha maracanTasa esosiezananA holamAM, manAlI AcArya yazavaMta zukala zrImatI pUrNimAbahena pakavAsA bAjue Avela hanumAna TIMbAnA zIkharonuM saphaLa parvatArohaNa DaoN. ramaNalAla cI. zAha zrI cImanalAla cakubhAI zAha karIne pAchA pharelA kumArI uSA bhaTTanuM tathA gaMgotrI bAjue kavivara karasanadAsa mANeka zrImatI zrIdevI mahetA AvelA rUdragherA nAmanA zIkharanuM saphaLa ArahaNa karI AvelA prAdhyApikA nIrA desAI zrI rohita. mahetA zrI rAjendra desAIne abhinandana ApavAne lagate eka samAraMbha munizrI nagarAjajI kAdhara vAlesa saMghanA upakrame goThavavAmAM Avyo hato. zrI mRNAlinI desAI (3) tA. 23 mI oNgasTanA roja saMghanA kAryAlayamAM, saMdhanA A vakhatanA vyAkhyAmAMthI cha vyAkhyAtAone bahArathI upakrame "sAMprata rAjakAraNa" e viSaya upara zrI. cImanalAla cakubolAvavAmAM AvyA hatA. paryuSaNanA vyAkhyAne daramiyAna dara bhAI zAhanuM jAhera vyAkhyAna yojavAmAM AvyuM hatuM. . varSanI jema A varSe paNa sArI hojarI rahI hatI ane e rIte () tA. 4 thI sapTembaranA roja saMghanA navA kAryAlayamAM bahena vyAkhyAnamALA vadhu ne vadhu lokapriya banatI jAya che. rekhA dAmajIbhAInA haste kAryavAhaka samitinA sabhyonI hAjarImAM vasaMta vyAkhyAnamALA kuMbhasthApanavidhi karavAmAM AvI hatI. gayA varSe saMgha taraphathI zarU karavAmAM Avela vasanta vyAkhyAna (5) tA.10 mI jAnyuArI 1970nA roja saMghanA mALA A varSe paNa mArca mAsanI tA. 31 tathA eprila mAsanI navA kAryAlayamAM, saMghanA upakrame, sthAnakavAsI samAjanA sevAbhAvI tA. 1-2 tathA 3 ema cAra divasa mATe "whither India' kAryakara zrI gIradharalAla dAmodaradAsa daphatarInuM, temaNe 77 varSa Aje bhArata kayAM che?") e viSaya upara phalorA phAunTa upara purAM karyA ane temanI akhaMDa sevAnI kadara rUpe sthAnakavAsI samAje AvelA tAtA oDiToriyamamAM, saMghanA pramukha zrI cImanalAla caku temane rU. 1,31,111-00 nI thelI arpaNa karI tenA anusaMdhAnamAM bhAI zAhanA pramukhapaNA nIce yojavAmAM AvI hatI. A vyAkhyAna temane sanmAnavAne lagatuM eka jAhera saMmelana yojavAmAM AvyuM hatuM. mALAnA vakatAomAM (1) zrI. ena. jI. gere, presiDanTa, pI.esa. (6) tA. 1 lI phebruArInA roja saMghanA Azraye, saMghanA kAryAlayamAM terApaMthI munizrI nagarAjajInuM "jaina samAjanI rAmasyAo" pI. (2) zrI rohita dave, jANItA arthazAstrI, (3) zrImatI sucetA e viSaya upara jAhera vyAkhyAna rAkhavAmAM AvyuM hatuM. krIpAlANI ema. pI. ane (4) zrI. Ara. Ara. dIvAkara, presiDanTa (7) tA. 24 mI phebruArInA roja saMdhanA navA kAryAlayamAM gAMdhI smAraka nidhi - ne bolAvavAmAM AvyA hatA. cAre divasa homiyopathIne lagatA upacArakendranA udghATanane lagate sImita hela vyAkhyatAothI bharelo rahyo hato. eTale saMghanI A bIjI AkArane eka milanasamAraMbha saMghanA "zrI. paramAnaMda kApaDiyA vyAkhyAnamALAnI pravRttine paNa bhAre saphaLatA sAMpaDI hatI. sabhAgRha"mAM yojavAmAM AvyuM hatuM, jyAre A upacArakendra
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-7-1970) prabuddha jIvana mATe niyukata thayelA De. bahena pI. jI. sIMdhiyAne paricaya Apa- che. pustakAlaye 30 varSa pUrAM karyAM che. ' vAmAM Avyo hato ane A saMdhanA navA sAhasane saMpUrNa saphaLa "prabuddha jIvane" 31 varSa pUrAM karyAM che. banAvavA pote potAthI banatA prayatno karI chUTaze evI temaNe khAtrI ApI hatI. sau. jasumatIbahenanuM avasAna A homIopathI upacArakendranA anusaMdhAnamAM jaNAvavAnuM A vRttAMta pUrI karIe te pahelAM saMghanI kAryavAhaka samitinA ke kendra UbhuM karavAno ane cha mahinA sudhI calAvavAno badho ja sabhya sI. jazumatIbahena manubhAI kApaDiyAtA. 26-5-70 kharca saMghanA udAradila sabhya zrI dAmajI velajI zAhe upADIne nA roja avasAna thatAM saMghane eka sevAbhAvI kAryakaranI khoTa paDI che, saMghane A navI pravRtti hAtha dharavAnI preraNA ApI che ane te te bAbatanI ame UMDA khedapUrvaka noMdha laIe chIe. mATe saMgha temane khUba AbhAra mAne che. aMtamAM (8) tA. 9 mI mArcanA roja, sAMghanA upakrame saMghanA kAryAlayamAM "AjanA rAjakIya pravAho" e viSaya upara zrI cImana aMtamAM ApaNA saMgha dina prati dina samAjasevAnAM ane lAla cakubhAI zAhanuM eka jAhera vyAkhyAna yojavAmAM AvyuM hatuM. rASTrasevAnAM suMdara kAryo kare evI amArI zubha bhAvanA che. saMghanA (9) tA. 14 mI jUnanA roja, saMghanA Azraye, saMghanA navA sthaLa sAthe kAryapravRtti vikase che. sAthe sAthe ApaNA saunI "zI paramAnaMda kApaDiyA sabhAgRha' 'mAM "ApaNI sAdhusaMsthAnA javAbadArI paNa vadhe che. eTale, amArA rAMdhanA sabhyone Agrahaaghatana svarUpamAM tema ja tenA AcAravyavahAramAM koI pheraphAranI bharyo anurodha che ke Apa saMghane tana-mana-dhanathI upayogI thAva AvazyakatA che ke nahi ane jo hoya to kevA pheraphAro IcchanIya eTaluM ja nahi, ApanA mitra vartuLamAMthI paNa sArI evI Arthika che?" e viSaya upara saMghanA pramukha zrI cImanalAla cakubhAI zAhanA sadAya saMghane meLavI Ape jethI ApaNA "prabuddha jIvana"nI pramukhapaNA nIce eka parisaMvAda yojavAmAM Avyo hato. khATa haLavI thAya tema ja kAryakranA navA Ayojana ame karI (10) tA. 28 mI jUnanA roja, mulatavI rahelA parisaMvAdanI zakIe. * bIjI sabhA zrI cImanalAla cakubhAI zAhanA pramukhapaNI nIce gata varSa daramiyAna kArobArInAM sau sabhyae amane je sahabharavAmAM AvI hatI. kAra Apyo che jene mATe ame temane aMtarathI AbhAra mAnIe chIe. saMdhanA pramukha zrI cImanalAlabhAIe tathA saMghanA prANasamAM murabbI rekhA dAmajIbhAI vaiidyakIya rAhatakendra zrI paramAnaMdabhAIe haMmezAM preraNA ApI che e mATe ApaNo saMgha tA. 6-9-69 nA roja maLelI kAryavAhaka samitie, zrI dAmajI temane khUba RNI che. aMtamAM vartamAnapatro, sAmayiko ane Itara velajI zAhe saMdhanA makAnakuMDamAM ApelA rUA. 5000-00 upa- zaikSaNika ane saMskAra pravRtti karatI saMsthAoe ApaNA kAryane rAnta bIjA rUA. 10,000-00 temanA mitro pAsethI meLavI ApyA avAranavAra eka yA bIjI rIte je Teko Apyo che te mATe e badhAno tenA upalakSamAM temanI putrI bahena rekhAnuM nAma joDIne (tyAra bAda ame hRdayathI AbhAra mAnIe chIe. bahena rekhAnuM tA. 22-4-70 nA roja avasAna thayuM che.) rAMgha * cImanalAla je. zAha taraphathI cAlatI vaidyakIya rAhatanI pravRttine "rakhA dAmajIbhAI vaidya subodhabhAI ema. zAha kIya rAhata kendra" e mujabanuM nAma ApavAno paNa nirNaya maMtrIe karyo che. saMdha taraphathI javAmAM Avela paryaTana akhila bhAratIya jaina janagaNanA samitinuM nivedana jAnyuArI mAsanI tA. 24 zanivArathI tA. 26 somavAra jaina janagaNanA samitinI aMdara prAMtIya tema ja sthAnika sudhInuMema traNa divasanuM--eka paryaTana nAsika najIka paNa gujarAta dhoraNe samitionI racanA thaI rahI che, aneka sthAnamAM samitio rAjyamAM dariyAnI sapATIthI lagabhaga 3580 phITanI UMcAIe racAI gaI che, tathA racAI rahI che; samitinA hodedAro janasaMparka Avela 'sAputArA' nAmanA hIla sTezana mATenuM-saMghanA sabhyo , mATe pravAsa kheDI rahyA che. tema ja temanA kuTuMbIjano mATe yojavAmAM AvyuM hatuM. A paryaTanane je je sthAnamAM hajIsudhI samitio racAI nathI, tyAMnA sArI evI saphaLatA sAMpaDI hatI. kAryakaro, vahelAmAM vahelAM potAnuM kAryakSetra nizcita karIne, sami tionI racanA kare, tema ja nIcenI bAbate upara dhyAna Ape: saMdhanI kAryavAhI tema ja Arthika paristhiti (1) vasati gaNatarI vakhate potAnI jAtane phakata "jaina" varSa daramiyAna saMghanI kAryavAhaka samitinI 13 sabhAo tarIke ja neMdhAvavAnI che. phirake, netra, jJAti vagere bIjI koI bolAvavAmAM AvI hatI. saMdhane gata varSamAM kharca rU. 17,380-43 bAbatanI noMdha karAvavAnI nathI. ke ne thayo che, Avaka rUA. 11,474-68 nI thaI che ane saravALe (2) vasatigaNatarI mATe sarakAra kAryakronI mAgaNI kare che rUA. 5,905-75 nI khoTa AvI che. A kheTa AvavAnuM kAraNa, e mATe ApaNe tyAMnA mukhya vasatigaNatarI adhikArIone samAjanA varSe makAna phaMDa paNa karavAmAM Avela te che. AnA kAraNe saMghana svayaMsevakonAM vadhumAM vadhu nAma ApIne, ApaNA kAryakaro mAraphata " bheTanI rakama ochI maLavAne kAraNe khoTa AvI che. vasatigaNatarInuM kAma karavA ApaNe prayatna karavAno che. - ApaNuM janarala phaMDa rU. 32,366-84 nuM gayA varSe hatuM, (3) vasatigaNatarI mATe AvanAra adhikArIonI sAthe temAMthI saMdhanI kheTa rUA. 5,905-75 tathA 'prabuddha jIvana' nI rahIne ApaNA kAryakaro ane svayaMsevakoe ekadhArI yAdIo taiyAra kheTa rUA. 4,066-74 maLI ekaMdara kheTanA rUA. 9,972-9 karAvavAnI che ke jethI e yAdI sAcI banI zake. bAda karatI varSanI Akhare ApaNuM janarala phaMDa rUA. 22,394-35 (4) evuM paNa sAMbhaLavAmAM AvyuM che ke ghaNAMkharAM gAmamAM nuM rahe che. vasatigaNatarInA amaladAro eka ja ThekANe besIne AkhA gAmanI * ApaNuM rijharva phaMDa rU. 26,704-89 nuM che. ApaNuM makAna vasatigaNatarInI manamAnI yAdI banAvI le che. A mATe samAje phaMDa rU. 58,248-25 nuM thayuM hatuM, temAMthI rInovezanane lagatA jAgRta rahIne sAcI yAdIo taiyAra karAvavI joIe. A varSa daramiyAna thayela kharca rU. 26,901-01 bAda karatAM dareka saMsthAnA maMtrIzrIne vinaMti che ke teo potAnI saMsthA ApaNuM makAnaphaMDa rU. 31,347-24 nuM rahe che. 1970 nA taraphathI potAnI saMsthAnA hoddedAro, kAryavAhaka samiti ke vyavasthApaka varSamAM paNa rInovezanane lagatA kharcanA lagabhaga aTheka hajAranI samitinA sabhyo tema ja anya kAryakaro upara patra lakhIne teone bIla cUkavAyA che te ahIM jaNAvavuM joIe. anurodha kare che te aMgevAnI laIne potAnA zahera ke gAmamAM ApaNuM pustaka prakAzana phaMDa gayA varSe rU. 2,132-75 jaina janagaNanI samitinI racanA kare ane enI badhI pravRttimAM hatuM, temAM pustakonA vecANanA rUA. 31-00 A varSe AvyA te pitA taraphathI hareka prakArane sAthe Ape. umeratAM varSanI Akhare pustaka prakAzana phaMDa rU. 2,163-75 nuM amane pUrI AzA che ke jene samAjanA pratyeka kAryakara rahe che. A mahAna kAryamAM potAnI javAbadArI samajIne sAtha Apaze. zrI saMdhe 41 varSa pUrAM karyA che. The. 204, darInA kalA, sukamAra jaina zrI maNilAla mekamacaMda zAha sArvajanika vAcanAlaya ane dilhI, 6 maMtrI, a. bhA. jaina janagaNanA samiti banI ja para ja beTanA kAna * **
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ gs prabuddha jIvana | tA. 11-7-1970 saMghanI vArSika sAmAnya sabhA ane cUMTaNInuM pariNAma zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanI vArSika sAmAnya sabhA vikAsa karI zakIe ema chIe ane vyavasthita tema ja aghatana banAvI tA. 11-7-70 zanivAranA roja sAMjanA pAMca vAgye saMghanA navA zakIe tema chIe. have ApaNe badhAne prayatna e bAjue kAryAlaya-zrI paramAnaMda kApaDiyA sabhAgRha-mAM zrI cImanalAla hovo joIe. A uparAMta rAMdanI pravRttiomAM badhA ja sabhyone cakubhAI zAhanA pramukhaparA nIce maLI hatI. je rItano sAtha ane sahakAra maLI rahyo che ane koI paNa A zarUAtamAM rAMdane vArSika vRttAMta tathA rAMdha tema ja zrI. ma. jAtanA vidana vinA saraLapaNe kArya cAlI rahyAM che te pratye potAne mo. zAha sArvajanika vAcanAlaya ane paratakAlayanA 1969 nA pUNaNa tISa ane khuzAlI vyakata karI hatI. varSanA eNDITa thayelA hisAbe rajU karavAmAM AvyA hatA. A tyAra bAda saMinI kAryavAhaka samitinA eka sabhya zrI. ke. vArSika vattAMta tathA hisAbe sarvAnumate maMjura karavAmAM AvyA pI. zAha tAjetaramAM temanI patnI sAthe jApAnane pravAsa karI hatA. 1970 nA navA varSanuM aMdAjapatra paNa sarvAnumate maMjUra AvyA tene lagatA potAnA anubhave temanI AgavI zailImAM karavAmAM AvyuM hatuM. vyakata karyA hatA ane hAjara rahelA sabhyone AthI jApAna vizenI rasaprada mAhitI sAMpaDI hatI. cUMTaNInuM pariNAma tyAra bAda kAryavAhaka samitinA bIjA eka sabhya zrI. jyatityAra bAda saMghanA adhikArIo tathA kAryavAhaka samitinA lAla phattehacaMda zAha, potAnA kuTuMba sAthe tAjetaramAM jApAna tema ja sabhyonI cUMTaNI karavAmAM AvI hatI, jenuM pariNAma nIce yuropanA bIjA pAMca rASTrono pravAsa karI AvyA hoI temaNe paNa mujaba AvyuM hatuM : TUMkAmAM potAnA anubhavo rajU karyA hatA. '' 1 zrI cImanalAla cakubhAI zAha, pramukha 2 zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, - upapramukha tyAra bAda saMghanA eka sabhya zrI. madanalAla ThAkoralAla zAha 3 zrI cImanalAla jeThAlAla zAha, maMtrI jeo paNa tAjetaramAM yurepanA 14 rASTronA pravAsa karI AvyA hoI 4 zrI subodhabhAI ema. zAha, temaNe be zabdo kahyA hatA ane pitAnI nAdurasta tabiyatanA kAraNe maphatalAla bhIkhAcaMda zAha, koSAdhyakSa temanA anubhavo bIjA koI anukULa samaye jaNAvavA kahyuM hatuM. zrI dAmajIbhAI velajI zAha, sabhya tyAra bAda alpAhAra sAthe AnaMdita vAtAvaraNa vacce sabhA nIrUbahena esa. zAha, visarjana karavAmAM AvI hatI. bAbubhAI gulAbacaMda zAha, cImanalAla je. zAha 9 zrI pravINabhAI maMgaLadAsa zAha, sudhabhAI ema. zAha zrI TokarazI ke. zAha, maMtrIo, 11 zrI amara jarIvALA, dhanya jayaprakAzajI ! 12 zrI dAminIbahena jarIvALA, 13 zrI jayantilAla phatehacaMda zAha, mujhaphaphara jillAnA sarvodayanA be AgevAna kAryakaro - badrIzrI dhIrajalAla phulacaMda zAha, bAbu ane gopAlajIbAbu upara nakSalavAdIoe temanA khUna kara15 zrI ke. pI. zAha, vAnI dhamakIpatra mokalyA che. A vAtanI jANa thatAM ja akhila 16 zrI ratilAla cImanalAla koThArI, bhArata zAMtimaMDaLanA pramukha zrI jyaprakAzajI potAnA badhA ja kArya17 zrI kAntilAla umedacaMda baroDiyA, kama rada karIne tyAM pahoMcI gayA ane garjanA karI che ke "koI 18 che. ramaNalAla cI. zAha, ema na samaje ke ame dhamakIo ane khUnathI DaravAnA chIe, ame 19 zrI kasamacandra DAhyAbhAI zAha, , to lagAtAra pharatA rahIe chIe, je koI Iche te game tyAre amane 20 zrI basaMtalAla narasIpurA, mArI zake che. salAmatInI ATaATalI vyavasthA chatAM ke jyAre - tyAra bAda saMghanA tathA zrI. ma. e. zAha sArvajanika vAcanAlaya gAMdhIjI ane keneDI jevAne na bacAvI zakyA tyAre khUna karavA ane pustakAlayanA DITara tarIke me. zAha mahetA enDa kAM. nI tatpara banelA mANasa pAsethI bIjano bacAva kyAM sudhI thaI zakaze? 1970 nA varSa mATe cAlu mahenatANAthI sarvAnumate nImaNUMka amane amAruM khUna thAya tenI jarAye cittA nathI. ane jyAM karavAmAM AvI hatI. sudhI bacAvavA mAgaze tyAM sudhI bhagavAna bacAvaze, jyAre mAravA Icchaze tyAre mAraze." ane temaNe bihAra sarakAra taraphathI temanI cAMpatI tyAra bAda zrI vAsantalAla narasIMhapurAe zrIyuta cImanalAla rakSAvyavasthA karI che tene paNa sakhata virodha karIne bihAranA cakubhAi zAha jevA saMghane pramukha maLyA che te mATe saMghe gaurava mukhya pradhAna zrI. dAregAprasAda rAyane e rakSaNavyavasthAne pAchI levuM joIe ema kahyuM hatuM, ane saMgha je dhoraNe pravRtti calAvI kheMcI levA anurodha karate eka patra pAThavyuM che ane temAM temaNe rahyo che tene saMtoSaprada ane gauravaprada gaNAvI hatI ane temaNe jaNAvyuM che ke "mArI sAthe mArA vAhanamAM saMrakSaNa mATenA koI e rIte pitAne AnaMda vyakata karyo hato-sAthe TUMkuM pravacana paNa adhikArIne huM besavA daIza nahIM ke temane mArA kempamAM ke mArA karyuM hatuM ane temaNe lAyabrerImAM hiMdI pustako sArA pramANamAM nivAsasthAnamAM utAre karavA daIza nahIM." ane e uparAMta vasAvavA joIe evI paNa himAyata karI hatI. temaNe e patramAM ema paNa jaNAvyuM che ke "mane kaMI paNa thaze tyAra bAda saMghanA upapramukha zrIyuta parAmAnaMdabhAIe lAyabrerI te tenI samagra javAbadArI mArI petAnI raheze. AnA mATe viSe be bola kahyA hatA. temaNe jaNAvyuM hatuM ke, zrI narasIMhapurAnI mArA sagA ke kuTuMbIjane bihAra sarakArane ke kendra sarakArane jarAhiMdI pustako lAyabrerImAM basAvavA vizenI sUcanA barAbara che, paraMtu paNa javAbadAra gaNaze nahIM tenI huM pote khAtarI ApuM chuM." hAlaturata te ApaNe gujarAtI vibhAga vyavasthita banAve che uparokata jyaprakAzajInuM nivedana vAMcyA pachI ema lAge che ke gAMdhIjInI tapazcaryA taddana eLe nathI gaI. temanI praNAlIne ' ane temAM ghaNAM purato umeravAnA che- ApaNI pAse gAMdhI sAhitya sAcavI rAkhavAvALI ekAda vyakita paNa hayAta che. vibhAga tathA jaina dharma vibhAgone lagatAM pustako che te vibhAgone AjanA hatAzAbharyA vAtAvaraNamAM jyaprakAzajIe A jAtanuM paNa adyatana banAvavAnA che, tyAra bAda hiMdI purata vasAvavA nivedana karIne sAcA gAMdhI-anuyAyInI pratIti karAvatAM viSe vicAra avazya karIzuM. ane hAla to lAyabrerInA ApaNA manamAM temanA viSene Adara anekagaNo vadhI jAya rAMcAlanamAM cAlu kheTa Ave che e uparAta AgalA varSonI kheTa che ane teo koTi koTi abhinaMdananA adhikArI bane che. paNa UbhI che tene lakSamAM laIne cheDA samayamAM lAyabrerI mATe A rIte temane anusaranArA bIjA sevako paNa avazya nIkaLaze ekAda nATakanuM Ajana karIe to tenI Avaka thAya te dvArA ja ane gAMdhIyuganI jhAMkhI paDelI jyota puna: prajajavalita thaze. lAyabrerInA khara vize nizcita banI zakIe, te A vicAra paNa nakasalavAda jevI bhayaMkara pravRttinAM mULiyAM bhAratamAMthI ukheDI cAlI rahyo che. badhA mitronA sahakArathI ApaNe AvI vizALa nAkhavAno yaza jyaprakAzajIne maLe evI aMtaranI prArthanA che. jagyA prApta karI zakyA chIe eTale lAyabrerIne dhArIe teTalo . zAntilAla TI. zeTha
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana kAmI sagharSo pedA karatAM kAraNeAnI mImAMsA (16mI jUnanA aMkathI cAlu) tA. 16-7-1970 1947mAM hiMdu-muslima vaimanasyanA kAraNe bhAratanA bhAgalA thayA. te pachI ema hatuM ke e baMne alaga thayelA dezAmAM eka prakAranuM rASTrIya jIvana zarU thaze ane pAMgaraze. eTale ke bhAratanA hindu ke musalamAna peAtAne bhAratIya gaNaze ane pAkistAnanA musake lamAna ke hindu potAne pAstiAnI gaNaze ane bhagavAna na kare, paNa bhArata-pAkistAna vacce kadAca laDAI jAhera thAya te bhAratIya musalamAna tema ja pAkistAnI hiMdu potapotAnI mAtRbhUmi mATe laDaze. huM samajuM chuM ke A saheluM nathI. kAraNa ke saMbaMdhI eTalA najIkanA che ke eka bIjA tarapha mana kheMcAyA sivAya rahe nahIM. sAcuM pUche te bhArata-pAkistAnanA bhAgalA ja akudaratI che. keTalAya musalamAnonA kuTuMbIjanomAM aDadhA pAkistAnI ane aDadhA bhAratIya haze. A ja rIte keTalAya hinduonA kuTuMbamAM aDadhA bhAratIya ane aDadhA pAkistAnI haze. eTale kharekhara ja ApaNe alaga rASTra tarIke rahevuM hoya te ApaNA aMtaranI tadna svAbhAvika Urmione keLavIne ApaNAM manamAM A navAM utpana thayelAM rASTronI alaga alaga rASTrIyatA keLavyA sivAya chUTako nathI. ane jevI alaga rASTrIyatA keLavAya tevuM ja alaga alaga rASTronA nAgariko be bhAIo hoya to paNa temaNe prasaMga paDaye eka bIjAnI viruddha laDavuM paNa paDe. bhArata ane pAkistAna saMpathI rahe evuM sau koI Icche, paraMtu dhAro ke baMne rASTro vacce, rASTra tarIke sAMpa na rahI zakato hoya ane eka bIjA viruddha laDAI jAhera karavA para paristhiti pahoMce te spaSTa che ke bhAratIya muslimeAe bhArata tarapha rahI pAkistAna viruddha ane bIjI bAju pAkistAnI hindu e pAkistAna tarapha rahI bhArata viruddha laDavuM ja paDe. ApaNI pAse yunAITeDa sTeTasanA dAkhalA che. tyAMnI mULa vasaMta te je kAMI hatI te lagabhaga nAbUda karI nAkhavAmAM AvI che jayAre je bahArathI AvyA te koI eka rASTranA nAgariko na hatA, temAM aMgreja, phrenca Daca, peAlIza, jaramana ema ghaNA rAjyono zaMbhUmeLA hatA. amerikAnA A zaMbhumeLe paNa eka divasa svataMtra rASTra tarIke jAhera thayo ane e badhAM peAtAnI ekarASTrIyatA keLavavAmAM mazagUla thaI gayA. emane e bAbatamAM ThIka ThIka saphaLatA paNa maLI. paraMtu varSo pachI paNa jyAre bIjuM vizvayuddha phATI nIkaLyuM ane briTananA pakSe UbhA rahIne jarmanI tathA ITalI sAme laDavAno A navA rASTra amerikAne prasaMga paDayA tyAre amerikAnA jarmana leAhImAM paraparAgata jarmanI taraphanA kudaratI tattvAmAM--bhale ApaNe tyAM che teTalA pramANamAM nahIMpaNa saLavaLATa thayo. jarUra, eTalA mATe amerikana philmomAM enI viruddha ane e rASTrIyatAne UgatI ja dAbI devA keLavaNI paNa zarU thaI! have A to prajA keLavAyelI che, varSo paNa ThIka ThIka vItyAM che ane dhArmika jhanUnane avakAza nathI, tyAMnI paNa AvI dazA che to ApaNe te hajI svataMtra, tema ja navAM rASTrI tarIke bAvIsa varSa vItAvyAM ane te paNa eka bIjA pratyenA vaimanasyamAMthI pedA thayela rASTro chIe tevI pArzvabhUmimAM pedA thayelAM rASTro! ! dhIrajanuM kAma che, sabro-IstakalAlanuM kAma che. jIvatAM rahIne duniyAnI pragatimAM ApaNA ya hissA noMdhAvave! hAya to ghaNI bAMdhachoDanuM kAma che. eTale je samaje temaNe A ja kSaNathI ApaNI rASTrIyatAnA ghaDatara ane caNatara mATe potAno hissA noMdhAvye ja chUTako che. vaLI alaga rIte joIe. meM ghaNA hiMduone kahetAM sAMbhaLyA che: " ApaNA dezamAM musalamAnonI AvI dAdAgIrI cAlI na zake." A AkhI vicAraNA aNasamaja upara racAyelI che. " ApaNA deza " eTale kAnA deza ? ApaNAmAM khristIo AvI gayA? pArasIe AvI gayA ? yahudardIo AvI gayA? jaino, bauddho, zIkhA AvI gayA ? ane tethI / / 71 AgaLa vadhIne kalpanAnA pAyA para racavAmAM AvelI A badhI khakhaDadhaja ImAratAmAMthI ekamAMya jenA vAsa nathI evA 'nAstiko' AvI gayA? ane A badhA AvI gyA to musalamAna kema na AvI gayA?ane Akhare Aje je musalamAna che te kAle IsAI, jaina ke hindu thaI zake ke nahIM? koI jaina, musalamAna ke vaiSNava thaI zake ke nahIM ? AvuM to ghaNuM thAya. vicAra e kAMI phikasDa DipejhITamAM mUkela rakama nathI, te parivartanazIla che. paristhiti te e che ke AvA bAliza jhaghaDAo jo thatAM ja raheze te e samaya dUra nathI ke jyAre samajadAro, pelA dhArmika vaijJAnikonA kalpanAnA ghoDAo parathI UtarI mAtra dharmanA nItiniyamA para AdhArita bhAga para ja zraddhA rAkhatA thaI jaze ane sAva na kADhI nAkhavA jevA eka bhaya to e che ke kadAca have pachInI peDhI ApaNA AvA jhaghaDAo joIne pelA nIti niyamAnA Thosa kAryakramaneya phagAvI de? ane Ama thayuM to sarvanAzane notaryA sivAya Aro nahIM rahe. Isa gharako Aga lagegI gharake cirAga se. paNa A bhArata dezamAM musalamAno zA mATe nahIM e aMgenuM keTalAkanuM maMtavya huM jaNAvatA hatA, jenI samaja sAva maryAdita chetevA ghaNI vAra Ama kahetA hAya che : "e loko mAMsAhArI ane ApaNe zuddha zAkAhArI- ApaNe kema sAthe rahI zakIe?" bhAratamAM koNa mAMsAhArI nathI? jaina ane vaiSNavAne cheADIne evA ghaNA nAnA varga che ke mAMsAhArI nahIM hAya. eTale mAMsAhAranA kAraNe ja bhArata para amuka lokonuM varcasva sthApavuM hoya te A dezane pAMca daza karoDa zAkAhArIone havAle karIne bIjAoe nIkaLI javuM paDaze. paraMtu A vAta te eTalI spaSTa che ke tarata ja gaLe UtarI jAya che. eTale dalIla AgaLa vadhe che: " are bhAI, samajyA ke mAMsAhAra to bahu moTo bhAga kare che paNa A musalamAno te gaumAMsa paNa khAya che ! " AmAM paNa samajanI maryAdA ja kAma kare che, A dezamAM khristIonI vasati paNa ThIka ThIka che ane ThIka ThIka jhaDape vadhatI jAya che. khristIo paNa gAmAMsa khAya che. bIjI bAju hiMduomAMthI ghaNAM harijana gAmAMsa ane temAMya muDadAla gAmAMsa khAya che! have jo khristIo ke hirajanA sAthe laDAI nathI toA kAraNasara ekalA musalamAnA sAthe kevI rIte laDI zakAya? vaLI keTalAkane ema paNa kahetAM sAMbhaLyA che ke miyAM - mahAdevano meLa na khAya. ApaNe pUrvamAM namIe ta e pazcimamAM name ! AmAM paNa samajanI maryAdA naDe che. musalamAne pazcimamAM name che eme ya nathI, e kAbA tarapha moDhuM rAkhIne namatA hAya che ane kAbA eTale makkA-bhAratanI pazcime che. jenAmAM siddhakSetra pAlItANA tarapha moDhuM rAkhIne darzana karavAnA rivAja che. AmAM jo baMgALamAM rahenAra jaina darzana karavA Icchato hoya te jarUra tene pazcimamAM namavuM paDe: madrAsamAM rahenAra jaina uttaramAM name ane zrInagaramAM rahenA jaina dakSiNamAM name, jyAre amerikA gayelA koI jainamAM siddhakSetra taraphanA darzananI zraddhA bAkI rahI hoya te tene pUrvamAM namavuM rahyuM. AvI ja paristhiti makkA ke kAbA tarapha moDhuM rAkhIne namavAvALAnI samajavI. emAM pazcima ke pUrva tarapha moDhuM rAkhIne namavAno savAla ja nathI. A dAkhalA tA ApaNe gerasamajanI gUMcAmAM kevA phasAyelA rahIe chIe teno che, paNa AthI AgaLa vadhIne ema paNa kahI zakAya ke dhAro ke evA pUrva-pazcimanA bheda hoya to ya koIne zI rIte naDe? UlaTuM samaja to evI thaI zake ke khera ! sA thayuM ke koI pazcima bAju moDhuM karIne paNa bhajana kare che. eTale have baMne dizAe pAka - pAvana thaI jaze. ekabIjAnA rItarivAjonuM jarA AchakaluM jJAna meLavIe to paNa e rItarivAjo pAchaLa ze| hetu samAyelA che tenI samaja paDe ane tA dhArmika jhanUnanA kAraNe utpanna thatAM AvAM bhayAnaka ane sAva adhArmika pariNAmothI bacI zakAya. musalamAnAmAM ema kahevAya che ke 'lA IlA hI IllilAha' eka allAha ja pUjavA lAyaka che ane enA sivAya bIjuM koI pUjavA lAyaka nathI. A mAnyatAnA pariNAma svarUpa emane hiMdu AnA 'maitrisa koTI devatAo' tarapha napharata jAge che. rAmadhUnamAM 'Izvara allAha tere nAma' gAtAM emane zarama Ave che, saMkoca anubhave che; ema karavAmAM kuklR (nAstikatA) lAge che. bhASA bhASAnA savAla che, rItarivAjano savAla che. Akhara te Izvara - allAhane koIe joyA nathI. e badhuM kalpanAnuM sarjana lAge che. ApaNA
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana tA. 16-7-1970 sukhadu:khamAM ane ApaNA vyavahAra calAvavAmAM ApaNane upayogI vyApI gaye. tadRna laukika vyavahAramAM jene badale kahIe chIe te thaI paDe eTale dila bahelAvavA mATe e khyAla sAre che. paraMtu badalo levAnuM vicAryuM. sItAne rAvaNa upADI gayo che tenI jANa tethI vadhu allAha ke Izvarane nAme koI gerasamaja khaDI karavAnI jaTAyu pAsethI meLavI gunegAro aMge cokasAI karI, paNa e pachI jarUra dekhAtI nathI. Izvara ane allAhane nAme ke e bannene aneka anukULa nAme pikAravAmAM koI nAstikatA, koI kuphra lAgavA emaNe zuM karyuM? AjubAjunA koI ekala dokala rAkSasane mAravAne joIe nahIM, zarama anubhavavI joIe nahIM, ke tema karanArA emaNe prayatna to ThIka vicAra suddhAM paNa karyo ke enI patnIne tarapha koI napharata pedA thavI joIe nahIM. sauthI heratanI vAta pote uThAvI lAvavAno vicAra karyo? bhagavAna to sIdhA laMkA gayA, to e che ke duniyAbharanAM pApa karavA chatAM ya hindu ke musalamAna jyAre paNa dharmanA kalpanA bAjanA ghaDA para savAra hAMkA jaIne paNa rAvaNanI patnI maMdodarIne uThAvavAnI IcchA ya na hoya che tyAre ekabIjAne sAMkhI nathI zakatA, sahana nathI karI karI. emaNe to rAvaNane ja nAza IcchA ane temAMya vibhiSaNa jevA zakatA! bhakata rAkSasane to sahAre Apyo. ApaNA hicakArA ane kAyara jhaghaDAchatAM ATaluM spaSTa che ke kadAca tarehatarehanI A kalpanA- ene ekavAra rAma-rAvaNa yuddha gaNIe te baMne komenA vibhiSaNone emAMthI koI ekAda kalpanA sAcI paNa hoya. paNa te pachI je paNa ApaNe te bAkAta na rAkhyA! bhagavAna rAmacaMdra ke mehaMmada kalpanA sAcI hoya tenAthI viruddhanI kalpanA sAcI na hoya. bAkInI sAhebe lIdhelA badalA - ItakAma ane ApaNe je badalAnI badhI kalpanA, kalpanA ja rahe. te pachI dareka dharmanA anuyAyI vAta karIe chIe emAM jamIna AsamAnane pharaka dekhAya che ke e evo ghamaMDa laIne pharavAnI zI jarUra che ke mArA ja payagaMbare, nahIM? ane bhAI, badalAne koI aMta nathI. avatAre ke tIrthakare karelI kalpanA ja sAcI che ane bIjI badhI badalAne koI aMta nathI, verathI vera zamyAnA koI dAkhalA jUhI che? mAruM to ema kahevuM che ke dharmanI A kAlpanika nathI, jyAre prema AgaLa caMDakauzika nAganuM jhera paNa zamI gayuM che, bAjune jo ekavAra bAjue mUkI devAmAM Ave ane dharmanI je rANe mokalyo viSano pyAlo amRta thayo che ane IzunA "ravargamAM nakkara bAju che, jene badhA ja dharmo ekamate svIkAre che- satya, rahelA e mArA pitA tuM emane mApha karaje, kAraNa ke teo zuM kare ahiMsA, asteya, brahmacarya ane asaMgraha - A pAMcanA pAlana mATe che te teo samajatA nathI" e vacanee duniyAne sadIo badhA ja dharmanA dharmagurue bhegA maLIne potapotAnA sAMpradAyika sudhI halAvI che. AvA te aneka dAkhalA dharmomAM che. dharmomAM ahaM choDIne pitAnA anuyAyIone sajAga karI de to saMbhava ATalAM khaMDa hovA chatAM Aje paNa jo dharmatattva TakI rahyuM hoya te che ke, dharmanA nAme Aje je pAkhaMDa cAlI rahyAM che ane enA tenuM kAraNa paNa ApaNA saMtenuM premamaya jIvana ja che, nahIM ke mAro kAraNe khuda dharmane ja bhoga levAI rahyo che te baMdha thaI jaze mAronA pukAro! maMdiranA masIdamAM ane masIdamAMnA maMdiramAM pheraphAro ! ane dharmanA nAme AcarAtAM AvAM pIzocI kanyAmAM lokone rasa ke nirdoSa mAsunI kaleAma! AvAM ja kAraNasara dharmano jhaMDo, nahIM rahe. UMce raheto hoya to bharavastImAM hIrosImA ke nAgAsAkImAM naMkhAApaNe AcarelI narAdhamatAnuM eka bIjuM pAsuM paNa che. dareke yela ekAda bombanI ja jarUra che ! paNa samAjanuM eka samaju dareka dharmamAM pApanuM kRtya ane te pApa karavAnI bhAvanAne mAnasa hoya che. jyAre samajadArIne aMza eAchA thaze tyAre besamaja ApaNA para savAra thaI jaze ane jarUra A duniyAne aMta Avaze. samAna gaNavAmAM AvyAM che. kharAba, doSita bhAvanAonA kAraNe AmAM ya du:khane viSaya to e che ke besamaja ane guMDAgIrI saMgaThita jo kAMI karmabaMdha thatuM hoya, pApa AcarAtuM hoya to koIe kadI che, jyAre samajadArImAM vIrocita kartavyapAlana taraphane jhukAva e paNa vicAryuM che ke "sA .ne kApI ja nAkhavA joIe, mArI ja ochA jovA maLe che. nAkhavA joIe." ema belavA ke vicAravA mAtrathI paNa ApaNAM je ApaNe rASTra tarIke UcuM mAthuM karavuM hoya ane mAnavamane vyApAramAM utpanna thatAM manamAlityane kAraNe karmabaMdha thaI ja jAtanI unnatimAM pitAne sakriya phALo Apavo hoya te A dhArmika bAlizatAmAMthI UgaravuM ja rahyuM. pasaMdagI ApaNA hAthamAM che. jIvavuM jAya che? pApa AcarAI ja jAya che? ane A zuM ATalethI ke maravuM, e ApaNA khuda para AdhArita che. zayatAna ne aTake che? AvuM bolanArAM mAbApane jayAre temanAM bALako sAMbhaLe Izvara vaccenI pasaMdagI ApaNe ja karavAnI che. zayatAna pAse to tema ja lUMTATamAM ahIMtahIMthI jAtajAtane mAla laI AvIne gharamAM pralebhanenI koI maryAdA nathI, jyAre khudA to dizA - sUcanathI saMgharAtAM jue ane mAbApane bALako AvAM kAma karI lAve tevuM saMtoSa mAnaze. roja roja bUrA kAmomAM khUMpAyelAoe have zayatAnane vagevavo zobhato nathI. protsAhana ApatAM jue te e saMskAramAM UcharelI bhAvi peDhI - adattAdAna ane parAyuM dhana harAma che; eka dhAgA bhI kaisA? haMsI AtI hai mujhe hajharate InsAna para; badakAma to khuda kare, lAnata paDe zayatAna para. allAha miyAMkI corI karake kahAM jAge? vALI suphiyANI vAta mAnaze? tumhehi phibhyaM AtappaM akakhAtAro takSagatA / eTale badalAnI bhAvanA, lobhamAM pariNamI mAtra AtmaghAtaka "tamAre ja prayatna karavo joIe. tathAgate to mAtra kahenArA che." nIvaDaze eTaluM ja nahIM, bhAvi peDhIonA saMskAra - AMbAnA mULi eTale ApaNe jAgavuM rahyuM. koInA ya para AdhAra rAkhavA yAMne paNa khAtarane badale esiDanI bATalI ja bhAgyamAM raheze. karatAM samajadAree saMgaThita thaIne dAvAnaLane holavavo rahyo. keTalAka lokone ema kahetAM sAMbhaLyA che ke bhagavAna rAma savAranA cAra thaI gayA che, have pUru karu chuM. alaga alaga caMdra paNa badalo lIdho hato ane mahaMmada sAhebe paNa laDAIo saMpradAyanI daSTie huM eka "nAstika, kAphira, abhavI ane mithyAkarI hatI. arabI ke saMskRta vAMcatAM AvaDe eTale zayatAna paNa daSTi" jIva chuM, chatAM cena nathI. mAnava mAnava vaccenA saMgharSo ochA kalamo paDhe ane gItA pATha kare! bhagavAna rAmacaMdrano badalo thAya, nAbUda thAya te daSTie kadAca upayogI nIvaDaze, ema dhArIne ja ane mahaMmada sAhebanI laDAI sAthe potAnAM hicakArA kRtyone nIMda harAma karI. che. koI ne , AthI manadu:kha thAya to kSamA kare sarakhAvatAM ya zaramAtA nathI! ApaNe bhagavAna rAmacaMdrane dAkhalo paNa mArI daSTie Aja te bIjo rasto dekhAto nathI. eTale mArI laIe, savAre jyAM rAjyAbhiSekanI taiyArIomAM lokamAnasa DULyuM hatuM vAta jene potAnI lAge te tene pracAra kare, anyathA vicAronI tyAM ja bhagavAna rAmacaMdrane lakSamaNa - sItA sAthe vanamAM jatAM jovAnuM Apale kare ane mAro vicAradoSa batAve evI vinaMtI che. , , sAMpaDayuM! vanamAM rAvaNa sItAnuM haraNa karI gaye, bhagavAnane kALa samApta na cInubhAI gI. zAha mAlika: zrI muMbaI jena yuvaka saMgha mudraka ane prakAzakaH zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, prakAzanasthaLaH 385, saradAra vI.pI. roDa, muMbaI-4, Te. naM. 350296 mudraNasthAnaH dhI sTeTsa pIpala presa, koTa, muMbaI-1
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ Regd. No. MH. 17 vArSika lavAjama rUA. 7 ja prabuddha jIvana prabuddha jena'nuM navasaMskaraNa varSa 32 : aMka 7 muMbaI, ogasTa 1, 1970, zanivAra zrI muMbaI jena yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra paradeza mATe zIliMga 15 chuTaka nakala 40 paisA taMtrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA rAjakAraNanA raMge 53 zrImatI IndirA gAMdhIe potAnA pradhAnamaMDaLamAM ghaNA pheraphAro karyA. mATe jIvanane A na anubhava che. sarvocca netAne sarvatomukhI A pheraphArothI maMtrImaMDaLanI kAryakSamatA vadhI nathI tema koI navI virodha jo paDaze. gujarAta keMgresa jANe che ke svataMtra ke janasaMgha zakitazALI vyakitao AvI nathI. gaMjIpAnAM pAnAMnI peThe, potAnI sAthe joDANa karavAthI AvatI cUMTaNImAM prajA temane pheMkI deze. tethI marajI pramANe rokaToka vinA, teo pradhAnanI adalabadala karI zake che gujarAta keMgrese tenA siddhAMtane bhege joDANane sakhta virodha ane pote sarvoparI netA che teTaluM temaNe puravAra karyuM che. potAnI karyo che. A bhAIe dhanyavAdane pAtra che. binasAMpradAyikatA jAtane avicaLa mAnatA hatA - cavhANa, phakharUdIna ke dinezasIMga- ane janasaMdha, samAjavAda ane svataMtra pakSa-A paraspara virodhI temane temanA sthAnanuM bhAna karAvyuM; vaphAdAre-jagajIvanarAma, bAbato che. paNa saMsthAkIya keMgresanA netAo AvuM kAMIka joDANa, savarNasIMgane baDhatI ApI; UMcA-nIcA thanArAone cetavaNI koI paNa bhoge karavA kRtanizcayI jaNAya che. AvuM joDANa ke bIjI ApI ane Nerve Centres potAnA hAthamAM laI potAnI koI samajaNa saMsadanA stara para karaze tethI IndirA gAMdhIne kAMI sattA vadhArI. koIne sattA choDavI nathI eTale badhAe Adeze AMca Ave tema jaNAtuM nathI. temanuM kAma vadhAre vikaTa thAya. dA. ta. svIkAryA. paraspara vizvAsa ke prema ochA thayA, asaMteSa vaLe, rAjAnAM sAlIyANAM ane vizeSAdhikAra nAbuda karavAne kharaDe bhayathI sAthe rahyA. pariNAme IndirA gAMdhI vadhAre ekalAM paDayA. saMsada samakSa Avaze. saMsthAkIya keMgresa tene Teko ApavA baMdhAyelA sevAne badale sattAne pradhAnya maLe tyAre AvuM ja kAMIka thAya che. janasaMdha ane svataMtra pakSa tenA virodhI che. AvA muddAo upara IndirA gAMdhInI vadhatI jatI sattAe virodhI daLone jAgrata karyA kadAca matasvAtaMtrya ApavAmAM Avaze. morArajIbhAI saMsadastare che. saMsthAkIya keMgrese dezane ane lokazAhIne bacAvavAnI hAkala karI AvA joDANa ke samajutIne Agraha rAkhaze te gujarAtamAM vaLI kadAca che ane te mATe IndirA gAMdhIne haTAvavA, bIjA daLone bhavya joDANa kaTokaTI sarjAze. morArajIbhAInuM valaNa evuM lAge che ke gujarAtamAM mATe AmaMtraNa ApyuM che. paNa svataMtra pakSa ane janasaMgha sivAya thavuM hoya te thAya, IndirA gAMdhIne jeTalo virodha karI zakAya teTalo bIjo koI pakSa saMsthAkIya keMgresa sAthe joDAvA taiyAra nathI. svataMtra kara ja, A badhuM jo dezanA bhalA mATe thanuM hota te jarUra Avaane janasaMghe utsAhapUrvaka A AmaMtraNa svIkAryuM che. AvA kArapAtra banata. paNa mAtra sattA mATe ja laData hoya, ane tema joDANathI saMsthAkIya keMgresanA bhoge, A banne pakSone lAbha ja che. che ema jaNAya che, te temAM saMsthAkIya koMgresane ja vadhAre nukasAna rAjagopAlAcArIe jANe temanA jIvananI sauthI dhanya paLa AvI che. morArajIbhAI ema jAhera kare ke temane koI pada ke adhikAra joItA hoya tema svataMtra pakSane A yuddhamAM joDAvA Adeza Apyo che. nathI ane levAnA nathI paNa mAtra dezane ane lokazAhIne bacAvavA jIvanabharanA duzmana kAmarAjamAM temane have parivartana dekhAya che. temanI A laData che, te jarUra temanI A laDatane Teko maLe-paNa teo 91 varSanI uMmare, je bhajagevindama upara pAte sundara vivecana karyuM sattA meLavavA laDI rahyA che evI chApa prajAmAM jyAM sudhI raheze che tenuM smaraNa karavAne badale, rAjakAraNanA kAdavathI potAnA tyAM sudhI, deza ane lokazAhIne bacAvavAnI vAta koIne gaLe Utare AtmAne kharaDatA rahevAnuM A mahAbuddhizALI purU pasaMda karyuM che. tema nathI. A laDatamAM chevaTa, IndirA gAMdhIne sAmyavAdI baLo IndirA gAMdhIne hITalara sAthe sarakhAvI aMtaramAM jeTalA dropa ane upara vadhAre AdhAra rAkhavo paDaze ane pariNAme, eka tarapha janasaMgha IrSyA bharyA hatAM te badhAM temaNe ThAlavyAM che. merArajIbhAIne janasaMgha ane bIjI tarapha sAmyavAdI pakSane jora maLaze. saMsthAkIya have komavAdI saMsthA nathI lAgatI; svataMtra pakSanI nItimAM temane keMgresa ane svataMtra pakSe bannee gumAvavAnuM che. saMsthAkIya keMgreparivartana dekhAya che. morArajIbhAI te AvA joDANanI himAyata sanA AgevAna badhA vayevRddha che. tene yuvAna varga-mAyaseranA keMgresamAM bhaMgANa paDayuM tyArathI karatA ja AvyA che. IndirA vIrendra pATIla ke gujarAtanA hitendra desAI-pitAnuM hita ane bhAvi gAMdhIne haTAvavAne koI mArga hoya to AvA joDANathI kadAca saphaLatA vicAre te svAbhAvika che. saMsthAkIya keMgrese bhaMgANa bAda zarUA maLe. koI cokkasa nIti ke siddhAMtane badale eka vyakita pratyenA tamAM zAsaka keMgresa karatAM paNa vadhAre pragatizIla hovAne dekhAva karyo virodhane ja prAdhAnya ApavAmAM Ave tyAre, takavAdItAnI hada thAya. e daMbha ja hato evuM have prajAne lAgaze. nijaligappAe have kahyuM che ke jarUra paDaze te keMgresanA sisUtrI IndirA gAMdhI makkamatA ane kunehathI kAma karI rahyAM che, kAryakramamAM paNa pheraphAra karavAmAM Avaze. junI keMgresanA vRddha netA paNa musalamAnene paMpALI bhAre jokhamI bAjI khelI rahyA che. musalaA mATe jIvanane A chelle dAva che. paNa sAmAnya keMgresajana mAne mAthuM UMcake che ane hinduomAM tenA gherA pratyAghAta paDe che. jANe che ke AvA joDANathI vinAza che. tethI morArajIbhAInA nika komavAdI ane hiMsaka baLe jora pakaDatA rahyA che. gRhakhAtuM potAnA hastaka TanAM sAthIoe paNa tene sakhata virodha karyo che. morArajIbhAIne laI, dezamAM kAyado ane vyavasthA tathA zAti jALavavAnI sIdhI javAba
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ ', prabhu jIvana 74 dArI IndirA gAMdhIe lIdhI che. baMgALanI sthiti vaNasatI che. kalakattAmAMthI ghaNI peDhIe ane kaMpanIoe 'sthaLAntara karyuM che. dehAtAmAM bhayanuM vAtAvaraNa che. rASTrapatinuM zAsana cAlu raheze paNa gavarnara dhavana vizvAsa prApta karI zakyA nathI. bihAra, uttara pradeza, hariyANA ane paMjAbamAM asthiratA cAlu che. caraisaMha paristhitinA pUro lAbha uThAvavA Icche che. paMjAbamAM guranAmasiMganA patana pachI, bAdala maMtrImaMDaLamAMthI janasaMghanA javAthI tenA patananA bhaya UbhA thayo che. akAlI pakSamAM pakSAntara-AyArAma gayArAma-cAlu che. zAsaka koMgrese bAdalane TakAvavAnuM nakkI karavAthI te hAla TakI gayela che. keralamAM sapTembaramAM vacagALAnI cUMTaNI jAhera thaI che. mAkarsavAdI sAmyavAdIe tenA virodha kare che. mahArASTramAM zAsaka koMgresanI dekhItI ekatAmAM phATa jaNAya che. IndirA gAMdhI, dareka rAjyamAM khaTapaTa * cAlu rAkhI, koI jutha ke vyakitane, jAmavA detAM nathI. AvI hoMziyArI ke cAlAkIthI sattA upara karyAM sudhI TakI zakAya? alabatta, atyAre IndirA gAMdhInA koI harIpha nathI. peAtAnI sattA TakAvavA teo kAMI paNa kare tema che. paNa IMglAMDamAM banyuM te bodhapATha che. vilsana ghaNA cAlAka ane hoMziyAra, paNa prajAne pramANikatA joItI hatI, mAtra hoMziyArI nahi. atyAre tA rAjakIya asthiratA cAlu raheze ema ja jaNAya che. moMghavArI, phu gAvA, taMtranI geravyavasthA, bhraSTAcAra--A badhuM prajAne parezAna kare che. lokamAnasa asaMtuSTa ane uzkerAyeluM rahe che. sadbhAgye atyAra sudhI dezabharamAM varasAda sAro thayA che ane anna ane bIjuM utpAdana sArU haze rahe te prajA rAhata anubhavaze. A badhA aMdhakAramAM, eka vIrapurUSa gAMdhIcIMdhyA mArge tathA jAnanA jokhame hiMsAnA sAmanA karavA prayatna karI rahela che. nakasalavAdIonI hiMsAnA ahiMsaka rIte sAmano karavA zrI jyaprakAza nArAyaNe bhagIratha purUSArtha AraMbhyA che. paNa prajAne A mahAna kAryanI mAhitI nathI, kadara nathI. vartamAnapatrAne tenI paDI nathI. zrI jayaprakAza sAthenI vAtacItamAM jANyuM ke te ane temanA sAthIo A kAryane agrasthAna ApI rahyA che. 26-7-70 cImanalAla cakubhAI zAha pUraka noMdha A noMdha lakhyA pachI saMsthAkIya kaoNMgresanA pArlAmenTarI borDanI miTIMga thai gai ane saMsadastare paNa koi joDANa karavAnA sakhta virodhane kAraNe, tenI mahAsamitie karela TharAva lagabhaga UDI gayA. A TharAve saMsthAkIya kaoNMgresamAM vaMToLa jagAvyA hatA. ema lAgatuM hatuM ke zAsaka keMgresa mATe kadAca saMyukata mAracA taraphathI bhaya UbhA thAya, paNa je rIte A prastAvanA rakAsa thayo te batAve che ke saMsthAkIya kaoNMgresanA AgevAne vacce tIvra matabhedo che ane e AgevAno ane temanA anuyAyIo vacce ghaNuM meT aMtara che. dhAravA pramANe vIrendra pATIle ane hitendra desAie AvA joDANano sakhta virodha karyo. saMsthAkIya kaoNMgresanA netAe sAme A eka baLavA ja thayA. vIrendra pATila, nirjaliMgappAno virodha kare ane hitendra desAi merArajIbhAinA virodha kare e gaMbhIra vastu che ane saMsthAkIya kaoNMgresanI nabaLAi ughADI pADe che. DA. rAmasubhagasIMge paNa A joDANano sakhta virodha karyo. saMsthAkIya keMgresanA pArlAmenTarIpakSanA netA mArArajIbhAi ane lokasabhAmAM tenA netA DA. rAmasubhagasIMgae benI vacce ATalA UMDA matabheda hoya te bhAre AzcaryanI vAta che. ethI paNa AzcaryakAraka e che ke kAmarAja sAmyavAdIo sAthe joDANa athavA samajUtI karavA taiyAra thayA ane mArArajIbhAie tenA sakhta virodha karyo. nirjaliMgappAe dazasUtrI Arthika kAryakramane DhIlA karavAnI sUcanA karI hatI. tenA DA. rAmasubhagIMga ane bIjAoe vyAjabI rIte virodha karyo. A badhuM eTaluM ja batAve che ke saMsthAkIya keMgresanA netAo vacce ane te netAe ane temanI nIcenA sAthIe vacce koi vicAranI Apa - le ke mana - meLa rahyA nathI. badhA vaccenA saMparko tUTI gayA che. saMsthAkIya kaoNMgresanuM nAva AvI rIte karyAM jaI aTakaze ? 28/7/70 cImanalAla cakubhAI zAha sagha samAcAra saMdhanI navI kAryavAhaka samitimAM sabhyAnI pUravaNI tA. 16-7-70 nA roja maLelI saMghanI navI cUMTAyelI kAryavAhaka samitie, kAryavAhaka samitimAM nIce jaNAvelA pAMca sabhyonI pUravaNI karI hatI. tA. 1-8-1970 (1) zrI ramaNikalAla maNilAla zAha * (2) zrI bhagavAnadAsa popaTalAla zAha (3) zrI khetazI mAlazI sAvalA (4) zrI harilAla gulAbacaMda zAha (5) zrI kaMcanabahena elIvara desAi zrI ma, me, zAha sArvajanika vAcanAlaya ane pustakAlaya A samitimAM prastuta. vAcanAlaya ane pustakAlayanA nIce jaNAvelA pAMca TrasTIo adhikAranI rUe sabhyo gaNAya che. (1) zrI cImanalAla cakubhAI zAha (2) zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA (3) zrI ratilAla cImanalAla koThArI (4) zrI ramaNikalAla maNilAla zAha (5) zrI cImanalAla jeThAlAla zAha A uparAMta saMghanI kAryavAhaka samitimAMthI nIcenA cAra sabhyonI nimaNUMka karavAmAM AvI hatI. (1) zrI pravINabhAi maMgaLadAsa zAha-maMtrI (2) zrImatI dAminIbahena jarIvALA (3) zrI TokarasI ke. zAha (4) zrI kusumacaMdra DAhyAbhAI A rIte vAcanAlaya ane pustakAlaya samiti nava sabhyonI bane che ane zrI pravINabhAI maMgaLadAsa zAhanI A samitinA maMtrI tarIke nimaNUMka karavAmAM AvI hatI. AgAmI paryuSaNa vyAkhyAnamALA A vakhatanI paryuSaNa vyAkhyAnamALA cAlu thayelA gasTa mAsanI tArIkha 29 mI nivArathI tA. 5 mI sapTembara zanivAra sudhI - ema. ATha divasanI yojavAnuM vicAravAmAM AvyuM che. A vyAkhyAnamALA saMbhava che ke tA. 6 sapTembara, ravivAra ema eka divasa mATe laMbAvavAmAM Ave. A ATha athavA to nava divasanI vyAkhyAnasabhA prAdhyApaka gaurIprasAda cunIlAla jhAlAnA pramukhapaNA nIce savAranA 8-30 vAgye bhAratIya vidyAbhavananA mukhya sabhAgRhamAM bharavAmAM Avaze. vyAkhyAtAonI nAmAvali haju pUrepUrI nakkI thai nathI, ema chatAM Aja sudhImAM nakkI thayelA vyAtAomAM mukhya mukhyanA nAma nIce mujaba che: zrI umAzaMkara jozI, zrI kisanasiMha cAvaDA, kAMI rohita mahetA, zrI zrIdevI mahetA, zrI cImanalAla cakubhAI zAha, bahena mRNAlInI desAI, DaoN. jagadIzacandra jaina, saMgIta saMdhyA zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA upakrame sva. zrI kuMdanalAla sAyagalanA kalA ziSya zrI harIza bhaTTa zanivAra tA. 8-7-70 sAMjanA 6-00 vAgye sAMdhanA "zrI paramAnaMda kApaDiyA sabhAgRha"mAM saMgItanA kAryakrama Apaze. saMghanA sabhyone A kAryakramamAM samayasara upasthita thavA hArdika nimaMtraNa che. sthaLa : TopIvALA menzana, bIje mALe, vanitA vizrAma sAme, senDaharsTa roDa, muMbaI-4. phona: 350296 cImanalAla je. zAha sukhedhabhAi ema. zAha maMtrIo 2
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-8-1970 prabuddha jIvana 57 dhyAnayoga 5 (vaje zvarInI bAjue gaNezapurImAM AvelA gurudeva manuSyanA baMdha ane mokSanuM kAraNa che. vedAMtane siddhAMta che ke skUla AzramamAM varSothI vasatAM zrImatI pratibhAbahena trivedI, jemane zarIrane nAza thayA bAda paNa mana sUkSma rUpe rahe che ane punarjanmanuM kuMDalinI ga upara lekha pahelI oNgasTanA prabuddha jIvanamAM kAraNa bane che. mana, vicAronI hAramALAnuM baneluM che. A vicArepragaTa thayo hato, temane dhyAnayoga uparano A bIjo lekha temanA mAMthI icchA utpana thAya che, icchA nirNayamAM pariName che ane pachI taraphathI thoDA samaya pahelAM maLelo, je ahIM nIce pragaTa karavAmAM mana indriyo dvArA karma karIne vAsanAone tRpta kare che. karmothI Ave che. taMtrI) mAnavanuM prArabdha baMdhAya che. prArabdhanuM phaLa bhAgavA mATe mana AdhyAtmika kSetramAM kriyAzIla banavA mAgato sAdhaka, sAmAnya .ciMtana karatuM rahe che, saMkalpa-vikalpa kare che ane te anusAra AmathI rIte japa ane dhyAnathI sAdhanAnI zarUAta karato jovAmAM Ave che. tema pheMkAya che. jyAM sudhI cittanI vRttione nirodha na thAya, mana upaniSadomAM paNa AtmaprAptinA sAdhana tarIke, zravaNa ane zuddha ane zAMta na bane tyAM sudhI A viSacakra pharatuM ja rahevAnuM. manana bAda, dhyAnanuM vidhAna karavAmAM AvyuM che. mAthA vA re mana prazAMta thatAMnI sAthe ja aMtaramAM rahelo AtmAnaMda anubhavAya che. tRpTaN: chottavyo nirAsitabdha : (vRDha. 4-1-6) zreya ane prema, mana eka sarovara jevuM che. tenI pratyeka vRtti jaLamAM UThatA taraMga sata ane asata, nitya ane anityane viveka jAgRta thatAM jevI che. taraMga ane lIlanAM kAraNe sarovarane taLiye rahelA kAMkarA sAdhakanA manamAM zreya, satya, nitya tattvane prApta karavAnI icchA ApaNe joI zakatAM nathI, paraMtu jyAre sapATI paranI lIla dUra jAge che. e tattva pitAnI aMdara ja chupAyeluM che ema jyAre karavAmAM Ave ane taraMgo zAMta thai jAya tyAre taLiye paDelA te samaje che tyAre AdhyAtmika sAdhanAnAM anivArya aMgarUpa dhyAnanuM kAMkarA joi zakAya che. te ja pramANe jyAre mana zuddha thAya che te AlaMbana le che. paraMtu tenA manamAM prazna UThe che. dhyAna ane badhAM vicAro zAMta thai jAya che tyAre tenI pAchaLa chupAyelA eTale zuM? dhyAna karavAnI sAcI rIta kaI? moTe bhAge te dhyAnane AtmAnuM darzana thAya che. kenopaniSadamAM kahyuM che: vicAra karatAM ja mana samakSa koi zAMta ekAMta sthAnamAM, (kAM to nadI yanmamasA na manute yenArmano matam / kinAre, kAM to jaMgalanI guphAmAM ke vRkSa nIce lAMbA samaya paDyA tadeva brahma tvaM viddhi nedaM ydidmupaaste|| sana vALI AMkho baMdha karI beThelI koi jaTAdhArI ane AchA vastra (mana vaDe jenuM ciMtana karI zakAtuM nathI paNa jene lIdhe mana mananadhAraNa karelI vyakitanuM citra khaDuM thAya che. zIla bane che ene ja tuM brahma jANa, loko jenI upAsanA kare che dhyAna karavAnI rIte samajavA mATe prathama tenuM prayojana jANI tene nahIM.) vedAMtanA mata pramANe A AnaMdamaya sthiti dareka vyalevuM joie. dhyAnanuM prayojana kitamAM sadA rahelI ja che. sAcuM pUcho to AtmAne prApta karavA dhyAnane hetu cittanI eTale ke mananI vRttione nirodha kara mATe prayatna karavAnuM nathI hote, kAraNa ke e te 'nityaprApta' ja che; prayatna to kevaLa zuddha AtmAne DhAMkanArAM AvaraNone dura karavA vAno che. duniyAmAM sukha ane du:khanuM mULa kAraNa mANasanuM mana pUrate ja karavAno che. aMdara saLagatI jyotavALA phAnasanA geLA che. mana ati caMcaLa che. je viSayane te jue, anubhave ke citave upara bAjhelI meza sApha karavAnA je A prayAsa che. tene AkAra te dhAraNa karI le che. pratipaLe vicAro badalAtA rahe che. upAsanA, tapa, mUrtipUjA, tetrapATha, zAstrAdhyayana, vAyu jema nAvane ghasaDI jAya che tema indriyo manane bhinna bhinna prANAyAma, japa, dhyAna vagere cittazuddhi mATenA vividha upAyo che. dizAomAM kheMcI jAya che. ane AmathI tema bhaTakatuM mane haMmezAM e badhAMmAM dhyAnane sarvazreSTha upAya gaNavAmAM Ave che. dhyAna vizilpa rahe che. TUMkamAM mana vRttiono samUha mAtra che. te eTaluM manane aMtarmukha banAve che ane AtmAnuM darzana karAve che. gItAmAM vicitra che ke, asatyane satya hoya evuM batAve che. gauDapAda- kahyuM che ke : dArainAtmani tti vimAnam (sa. 23-24) kArikA (3-31) mAM kahyuM che ke ( dhyAna dvArA keTalAka gIo potAnI aMdara AtmAnuM darzana kare che.) manodRzyamidaM dvaitaM yatkicitsacarAcaram / zvetAzvataropaniSamAM kahe che ke : te dhyAnayonu tA 355 manaso hyamanIbhAve dvaitaM navopalabhyate / / devAdamAvata svaToNnigUDhAm (1-2) . dhyAnayoga dvArA teoe, (je kAMi jaDacetanarUpa drata dekhAya che te badhuM manane lIdhe pitAnA guNothI DhaMkAyelI devAtma zakitanuM darzana karyuM), ane ja che. mana jayAre amana bane che tyAre drata rahetuM nathI). A dazAnirmaMthanA sadaiva nipUrvavat (1-14 ) (dhyAnarUpI rIte mana ja mANasane rAMcaLa, citAyukata ane du:khI banAve che. mATe maMthananAM abhyAsa vaDe jANe chUpAi rahelAM hoya tevA paramAtmAnuM sAcuM sukha ane zAMti to mananI nirvikalpa sthitimAM ja samAyelAM darzana karavuM joie.) Ama paramAnandamaya AtmAnA nivAsasthAnarUpa che. A kathananI satyatAnI pratIti niMdrAmAM thAya che, kAraNa tyAre hRdayanAM aMtaratama UMDANamAM pahoMcavA mATe dhyAna amedha upAya che. mana saMsAranA vividha padArtho pAchaLa doDanuM nathI hotuM. mATe mANasa - dhyAna karavAnI rIta UMghamAMthI jAge che tyAre tAjagI anubhave che. mananAM caMcaLa have ApaNe pharI e prazna para AvIe ke dhyAna zuM che ane svabhAvanI jANa darekane hoya che. mananI A caMcaLatA rokavA mATe te kevI rIte karavuM. dareka manuSyane pitAnA dainika jIvanamAM dhyAnane pazcimanA dezamAM ela. esa. DI. jevI goLIo ane 'sAikeDelIka thoDo ghaNo anubhava to hoya che ja. dA. ta. jayAre koi vyakita ArTa" jevA upAyonuM saMzodhana thayuM che. kAraNa ke tyAM asaMkhya citrakAma, rasoI, IjanerI kAma, adhyApana, lekhana ke evAM koI loko mAnasika zrama ane jJAnataMtuonI satata kheMcanA kAraNe paNa jAtanAM kAryamAM magna hoya che tyAre cotarapha vikharAyelA vicApIDAya che. rane kAbUmAM lai manane hAthamAM lIdhelA viSayamAM ekAgra karavuM paDe sAcuM sukha tyAre ja saMbhave jyAre mananI vAsanAo ane che, to ja te potAnA kAryamAM saphaLatA prApta karI zake che. A rIte mananI pravRttione kAbUmAM lai eka viSaya para ekAgra karavAnI saMskAro rUpI azuddhine kSaya thAya. citta zuddha na thAya tyAM sudhI rItane yogazAstramAM dhyAna kahe che ane tenuM prayojana ane divya mANasane saMsAranA baMdhanamAMthI chUTavAnI AzA nathI ane zAzvata AnandanI prApti che. sukha maLavAnI zakayatA nathI. brahma bindu upaniSadamAM kahyuM che ke, dhyAnanI aneka rIte ane vividha prakAro che. pataMjalinuM mana: gva manuSkALa yAro varaghamAyo : arthAta mana ja yogasUtra A viSayamAM pramANabhUta grantha lekhAya che. enuM paheluM
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ pramukhva jIvana G sUtra che. yogapittavRttiniodha : ( cittanI tamAma vRttionA nirodha eTale yega.) ane dhyAna e yoga ja che. A rIte kharuM jotAM koI eka viSaya para manane ekAgra karavuM e dhyAna nathI, paNa ethI UlaTuM, manamAMthI badhA vicAro kADhI nAkhavA te dhyAna che, kAraNa, vicAro aMtarAtmAnA svarUpane DhAMkI denArA che. paraMtu sAmAnya rIte mana vikalpazUnya rahI zakatuM nathI. tethI dhyAnasAdhanAnI zarUAtamAM koi eka viSaya para manane ekAgra karavuM paDe che. e mATe sAdhaka potAne rucikara evuM paramAtmAnuM koi paNa eka svarUpa pasaMda kare che yayAmimatadhyAnAkA (yogasUtra -2 ), je vastu para mana anAyAse Thare tenA para dhyAna kendrita karavAthI mana sahelAithI zAMta thai jAya che. dhyAna mATe koi paNa viSaya pasaMda karI zakAya, jema ke potAnA iSTadevanI mUrti jenA para sAdhakane prIti che ane jenI te upAsanA karatA hoya, athavA koi citra ke paramezvaranuM koi paNa bIja pratIka. dhyeya viSayane mana:cakSu samakSa rAkhI aMtarmukha dhyAna thai zake che athavA viSayane bahAra rAkhI khullI AMkhA vaDe bahirmukha dhyAna paNa karI zakAya che. koi koi sAdhaka trATaka mATe biMdu athavA dIpakano prayoga kare che. A badhA prayAseA manane dhIre dhIre bIjA vicAromAMthI haTI javA madada kare che, ane cittane aMtaranAM UMDANamAM lai jAya che. nAmajapa athavA ga trAsmi jevA mahAvAkayanuM artha sahita ciMtana paNa dhyAnanA eka prakAra che: ene dhyAnanA sarvocca prakAra mAnavAmAM Ave che. zarUAtamAM sAdhakane keTalIka bAbatA dhyAnanA abhyAsa karavAmAM sahAyaka bane che; jema ke ekAnta sthAna, amuka jAtanI beThaka, amuka sthira Asana, nizcita samaya vagere. sAdhake koI ekAnta sthaLa zodhI levuM joIe ke jyAM bIjAM loko enA manane vikSipta na kare. sthaLa svaccha ane manArama hAvuM ghaTe. roja eka ja sthAnamAM besI dhyAna karavuM. jo sAdhaka dhyAna mATe alaga oraDA ke AraDAnA ekAda khUNA rAkhI zake te tene klA ane dhUpathI sugaMdhita rAkhI te sthAna kevaLa dhyAna mATe ja upayogamAM le. eraDAmAM peAtAnA ISTadeva tathA gurunA phoTAo paNa rAkhI zakAya. dhyAna karatI vakhate oraDAmAM tadRna AchA prakAza hovA joIe. dhyAna mATe darbhAsana athavA kuzAsana rAkhavuM. UnanA nAnA gAlIceA, kAmaLI athavA garama kapaDAMnuM Asana paNa rAkhI zakAya. A badhAmAMthI vidyutanA pravAha pasAra nathI thatA, eTale zarIramAM jAgRta thayelI zakita bahAra cAlI jatI aTake che. (gItA adhyAya 6-11) mAM kahyuM che : zucau deze pratiSThApya sthiramAnasanamAtmana: / nAtyucchritaM nAtinIcaM cailAjinakuzottaram / / (pavitra sthaLamAM, ghaNuM UMcuM nahIM ke ghaNuM nIcuM nahIM evuM, darbha, mRgacarma ane rezamI vasra eka para eka bichAvIne sthira Asana taiyAra karI te para besavuM. ) . sAmAnya rIte dhyAna mATe padmAsana athavA siddhAsana vadhAre anukULa mAnavAmAM AvyAM che. e AsanAmAM zarIra TaTTAra rahe che ane tethI svAsthya mATe hitakara che. zarUAtamAM kadAca sAdhakane e AsanA kaSTaprada ke muzkelIbharyuM lAgaze paNa abhyAsathI sahelAM banI jAya che, athavA to bIjuM koI Asana jemAM sAdhaka sahelAIthI, sukhapUrvaka lAMbA samaya besI zakatA hoya te te Asana paNa cAlI zake che - sthirajhulAmAsanam (yogasUtra. 2-46), agatyanI vAta e che ke karoDarajaju ane mastaka TaTTAra rahevA joIe kAraNa tenAthI zarIramAM prANa saraLatAthI pharI zake che --sama ziroprIya dhArathasavaruM citra : (gItA, a. 6-22). dhyAna karatI vakhate jo paga du:khavA lAge to zarIranA uparanA bhAga halAvyA vinA AsanamAM sAdhAraNa pheraphAra karavAmAM koI jAtanA vAMdhA nathI. dhyAna vakhate ochAM ane DhIlAM vastro paheravA lAbhakAraka che. vastu svaccha hAvAM joIe ane dhyAna mATe te alaga rAkhavAmAM Ave te vadhuM sAruM. dhyAna mATe prAta:kALane samaya uttama che. saMdhyAkALa paNa sAro samaya gaNAya. A gALAmAM rAtrI jyAre divasamAM ane divasa rAtrimAM pariName che. tyAre suSuNNA nADI sahelAIthI kriyAzIla bane che. A banne samaya prAcIna RSioe saMdhyAvaMdana mATe nakkI tA. 1-8-1970 karyA che e lakSyamAM levA jevI vAta che. sAdhakane jo A samaya anukULa na hoya te te peAtAne anukULa enA bIjo koI samaya nakkI karI zake che, paNa roja niyamitapaNe te ja samaye dhyAna mATe besavuM. kAraNa tema karavAthI rojanI Teva mujaba dhyAnanA samaya thatAM tene ApeApa dhyAna lAgavA mAMDe che. bAkI te jayAre paNa aMtarathI dhyAna karavAthI IcchA thAya te samaya, dhyAna mATe sauthI zreSTha jANavA. vaLI sAdhake AhAra, vihAra, nidrA vagere bAbatAmAM niyamAnuM pAlana karavuM jarUrI che. sAdhake AtmasaMyama, pavitratA, satya vagere guNA paNa keLavavA joIe, tenAthI dhyAnamAM jaladI pragati thAya che. khArAka ane nidrA niyamita ane pramANasara hAvAM joIe. khArAka sAdA, zuddha, tAjo, pauSTika, supAcya ane zarIrane anukULa hAvA joIe. ALasa ane jaDatA lAve evI cIjo sAdhake na khAvI joIe. bapAranA bhAjana pahelAM, sAdhaka kasamaye ' vacce vacce khAya e sAruM nathI. akarAMtiyAnI mAphka paNa na khAvuM joIe. sAdhake cA, kophI vagere uttejaka ane mAdaka pINAMothI bacavuM sAruM. bhUkha lAge ke tarata khAvA na besatAM theDI vAra rAha jovI, kAraNa tema karavAthI anna svAdiSTa lAge che ane sArI rIte pace paNa che. bapore jamIne UMghI javuM paNa sAruM nathI, A badhA niyamonuM pAlana karavAthI svAsthya sAruM rahe che ane dhyAna paNa sAruM lAge che. sAdhake savAramAM vahelA uThavAnI, vicAronI pavitratAnI ane zarIranI svacchatA jALavavAnI Teva pADavI joIe. mANasanuM mana jeTaluM vadhAre sArA ane pavitra vicAromAM parovAze, teTalA aMze dhyAnamAM AdhyAtmika unnati thaze. vaLI bIjA sAdhakonA satsaMgamAM rahevuM paNa lAbhadAyaka che. tenAthI sAdhanAmAM zraddhA ane utsAha vadhe che. zarUAtamAM dainika jIvana A rIte zistabaddha karavAmAM Ave to dhyAnanA niyamita abhyAsa sAdhakanA aMta:karaNane zuddha kare che ane AdhyAtmika vikAsa thAya che ja, jenAM vaDe zAMti, AnaMda, bhakita tathA prakAzanI prApti thAya che. taduparAMta AdhyAtmika jIvananA UMcA stara para pahoMcavAnI sAdhakanA manamAM tIvra IcchA jAge che. dhIme dhIme enAM aMta:karaNamAMthI asatya, ahaMkAra, lAbha, Asakita, ajJAna vagere AsurI vRttionA nAza thavA mAMDe che. Ama sAdhaka dIrdhakALa sudhI prAmANikapaNe dhyAnanA abhyAsa karatA rahe to tenA zuddha cittamAM dhyeyanuM yathArtha jJAna udaya pAmatuM jAya che. enAthI dhyeyanI pAchaLa chUpAyeluM satya prakaTa thAya che. pachI cAhe te te dhyeyaviSaya mUrti hoya, nAma hAya ke vicAra hAya. dhIre dhIre te sanya sAdhakanAM aMtaramAM sthira thaI jAya che ane te kRtakRtyatAnI lAgaNI anubhave che. dhyAnamArganA aMtarAyo A badhuM dekhAya che teTaluM saheluM nathI. sAdhaka jayAre dhyAnanA abhyAsa zarU kare che tyAre jAtajAtanI musIbata Ave che ane manamAM zaMkAo UThe che. sauprathama muzkelI to e Ave che ke jayAre te dhyAna karavA bese che tyAreM manamAM jAta jAtanA zubha ane azubha vicAro AvavA mAMDe che ke jene dhyAnanA viSaya joDe kAMI saMbaMdha nathI hotA. manane ekAgra karavAnA sAdhakane prayatna niSphaLa nIvaDe che. koI vAra to tene evuM lAge che ke bIjA samaya karatAM dhyAnane samaye ja vadhAre vicAro AvatA hAya che. paNa kharekhara evuM nathI. manane bAhya padArtha pAchaLa doDavAnI Teva paDI gaI che tethI tene kAbUmAM lAvavAnA prayatna karIe tyAre te baLavA kare che. je pramANe nadI para baMdha bAMdhavAnA prayAsa karavAmAM Ave tyAre tenA jaLapravAha vadhAre vegIlA bane che tema manamAM vicAronI avirata hAramALA cAlatI ja hoya che. sAmAnya rIte ApaNane eno khyAla nathI hatA, paNa yAre tene sthira karavAno prayatna karIe chIe tyAre ApaNane e vicAronuM bhAna thAya che. kharuM jotAM vicAronuM A ghamasANa, je vighnarUpa dekhAya che e mananI sthira thavAnI pUrva taiyArInuM sUcaka che. mana bhamaraDAM jevuM che. jyAre te tIvra vegathI phare che tyAre sthira dekhAya che, paNa tenI gati dhImI paDe che e vakhate te khaDakhaDa avAja karatA moTuM cakkara mAre che ane Akhare pharatA baMdha thaI jAya che. vaLI ApaNAmAM bhUtakALamAM aneka saMskAro supta avasthAmAM paDelA hoya che temAM keTalAka tA pUrvajanmanA paNa hAya che. dhyAna karatI vakhate te mananI sapATI upara Ave che ane pachI kacararUpe bahAra pheMkAI jAya che. apUrNa pratibhAbahena trivedI
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-8-1970 prabuddha jIvana s ja rA gayA e ja vanamAM pragaTa karI kAmiNanA * 24 zrI vimaLAbahena ThakArane patra ('prabuddha jIvana'nA vAcakone suparicita che evAM vimalAbahena hAusa traNa saptAha mATe meM rIjharva karAvyuM hatuM. reraTa hAusanI eka bAju ThakAra 1969nA DIsembaramAM yuropa - amerikAnA pravAsethI kedAra gaMgA ane bIjI bAju bhAgIrathI vahI rahI hatI. resTahAusanI pAchA pharyA ane Abu jaI rahyA tyAra pachInI temanI pAchaLa daMDI svAmI brahmavighAnaMda tIrthanuM mumukSubhavana hatuM. pravRttinA ane te daramiyAna cAlI rahelA temanA paribhramaNanA tyAM be saMnyAsI rahetA hatA. temanA sivAya amane A traNa vigatavAra samAcAra prabuddha jIvanamAM pragaTa karI zakAyA nathI. saptAha daramiyAna khAsa koI manuSyanuM darzana thayuM na hatuM. A zAntine gayA eprila-me mAsa temaNe himAlayanA tIrthe gaMgerI, badrI huM mArA tanathI ane manathI pI rahI hatI. jANe ke tarasyo mAnavI nAtha tathA kedAranAthanI yAtrAmAM gALyA ane have julAI mAsanI amRta pI rahyo na hoya? jaMgalamAMthI jAte ja lAkaDAM baLataNa 20 mI tArIkhe teo yuropa tarapha ravAnA thaI cukayA che. teo ravAnA mATe lAvavAM, nadImAMthI pANI bharIne lAvavuM - A badhuM bheguM karIne thayAM te pahelAM mArI vinaMtIne dhyAnamAM laIne temaNe Aja sudhInI huM ane IMdu cUlo peTAvI raI karatAM. A rasoI jamatAM ame temanI pravRttinuM ane khAsa karIne himAlayanI yAtrAnuM saMkSipta varNana khUba AnaMda anubhavatAM.. mArI upara eka patramAM lakhI mekaleluM. te patrane prastuta bhAga ahIM bhAgIrathInA vaheNamAM bhAre moTI zilAo paDI che. pragaTa karatA huM khUba AnaMda anubhavuM chuM paramAnaMda) ame sau klAke sudhI zilA upara besatA, pANInuM vaheNa pAramAunTa Abu, tA. 29-6-70 darzI hatuM tene nihALatA. kadI kaMI paNa uddeza vagara gADha jaMgalamAM priya paramAnaMdabhAI, dhUmatAM. kadI gaurIkuMDanI pAse besIne tyAMnA dhodhane nIrakhatAM. Apane tA 24 junane sUtra maLyuM priya sunaMdAbahenanI menI 6 ThThI tArIkhe acAnaka dinakara bhAI trivedI, (nya madadathI A patra gujarAtImAM lakhuM chuM. have mArI tabiyata badhI orDara buka kaMpanIvALA) gaMgotrI AvyA. bIje ja divase huM ja rIte ThIka che. pU. dAdA jyAre ahIM hatA tyAre mane khAMsI hatI. IMdu ane dinakarabhAI saue gaumukhanI yAtrA mATe prayANa karyuM. have nathI te Apa mArA svAsthayanI cintA nA karaze. gaMgotrIthI sAta mAIla sudhIne mArga kaMIka ThIka hatA, paNa pachI 1969 nA DIsembaramAM huM bhArata AvI tyArathI mArca 70 cIDavAsAthI AgaLa na maLe koI mArga ke na maLe keI keDI. sudhI mAro pravAsa satata cAlu rahyo. A satata pravAsa bhAratamAM traNathI sADA traNa mAIla sudhI te paga mUkvA mATe cha IMca 1962 thI atyAra sudhI karyo na hate. chellAM traNa varSathI pahoLo mArga paNa na hatuM. pahADanI zilAnA AdhAre ane bhaga mitronI IcchA ane AgrahanA kAraNe zibira vigere kAryakrama vAnane bharoMse ja mArga kApavAne hate. savAranA cha vAgye ame thaI rahyo che. amadAvAda, cAravADa, ane muMbaImAM dhyAna - zibiro yAtrA zarU karI hatI. sAMje cAra vAgye ame bhuvAsA pahoMcyAM. thaI. bhAvanagara, vaDodarA tathA dhoLakAmAM grupa sabhAo thaI. nAgapura tyAMthI gaumukha be mAIla dUra hatuM. tyAM rahevAnI koI vyavasthA na ane punAmAM jAhera sabhA yojAI hatI. banArasa yunivarsiTImAM vAIsa hovAthI ame bhurjavAsAmAM ja rAtrI - mukAma karyo. tera hajAra phITathI cAnselaranA Agrahane kAraNe cAra pravacana thayAM. eTale A rIte 1969nA paNa vadhu UMcAIe bhurjavAsA AveluM che. ame tyAM pahoMcyAM DIsembarathI 1970 nA mArca sudhI zibira ane pravacano tyAre emane eka saMnyAsIne meLApa thaze. zrAvaNa ane bhAdaravA kAryakrama savaMta cAlu rahyo. AthI huM zArIrika thAka anubhavatI mAsamAM tyAM nya saMnyAsIe paNa AvIne vase che tema sAMbhaLyuM. hatI. ane tethI mana tathA zarIra bane himAlaya tarapha javA utsuka hatAM. tethI tA. 2 eprila 1970 nA roja huM uttarakAzI tarapha tyAM eka nAnI zI jhUMpaDImAM ame rAtavAsa karyo. A jhuMpaDIne darajavA nIkaLI. vAjo hato nahi, phakata traNa bAju bharjavRkSanI lAkaDIenI banAvelI A vakhate mArI sAthe mArI mitra De, premalatA zarmA sAthe dIvAla hatI, jemAMthI kAtila ThaMDI havA sArI rIte AvatI hatI. hatI. Apa jANe che ke mArI ane tenI mitratA purANI che. uttara A kAtila ThaMDIne khALavA ame tApaNuM karyuM, paraMtu tenAthI kAzImAM ame IMdubahena TIkarane tyAM rahyAM. IMdubahenane tyAM temanAM kaMI garamI maLI nahi. kasturInI goLI ane suMThanuM pANI ja phakata emane kaMIka uSNatA ApI zakatAM. mitra latA pATaNakara paNa AvyAM hatAM. kausAnI AzramanA lIlA - savAre cha vAgye ame gaumukha tarapha javA UpaDayo. bhujevAbahena paNa sAthe hatAM. A badhAnI sAthe uttarakAzIne saptAhane samaya khUba jhaDapathI pasAra thaze. premalatA banArasa pAchAM pharyA, sAthI gaumukha be mAIla javAmAM ane be mAIla pAchA pharavAmAM amane pUrA cAra kalAka thayo. gaumukhanuM spaMdanayukata sauMdaryanuM varNana karavuM latA pATaNakara jaLagAMva gayAM. tyAra pachI IMdubahena ane huM gaMgetrInI manuSyane mATe asaMbhava che. cAre bAju baraphanA pahADa, paga taLe yAtrAe nIkaLyAM. ame hara-prayoga sudhI basamAM gayAM. tyAMthI paNa barapha - AvI dhavalatAnA sAmrAjyamAM kevaLa AkAzane nIla14 mAIla sudhIne pagarasta che. A padayAtrAmAM jyAre ame varNa AMkhone kaMIka ArAma ApatA hatA. baraphanuM AvuM nikaTa devadAranAM ane cIDanAM (pAInanA) gIca jaMgalamAMthI pasara thatAM sAnnidhya AMkhamAM jalana pedA karatuM hatuM ane tvacAne paNa bALanuM hatAM, tyAre judA ja AnaMdane anubhava thato hato. mArga hatuM. bhurjavAsothI ame savAre daza vAge nIkaLyA, sAMje cha vAgye khUba zAMta hato ane sAthe niravatA paNa hatI ja. vRkSanI zAkhA ame sau sakuzaLa gaMgetrI pahoMcyAM. bIje divase ame uttaramAMthI je pavana Avato te madhura saMgIta sAthe pasAra thato hato. te vakhate amane ema lAgyuM ke, amArA pagarakhAMne avAja paNa kAzI javA nIkaLyAM. gaumukha - yAtrAne thoka te have ja jaNAvA lAgyA. nasenasamAM darada thavA lAgyuM. hADakAM paNa kaLavA lAgyAM. traNa atyAre na Ave to kevuM sAruM? bhairava ghATImAM jahAnavI ane divasa ahIM ArAma karIne huM badrInAtha javA nIkaLI, mArI sAthe nIlamane saMgama jo, ema sAMbhaLyuM che ke, bhairava ghATI taMtra phakata dinakarabhAI ja hatA. IMdubahena uttarakAzI rokAyAM. badrInAtha sAdhanAnI bhUmi che, A ghATInA sauMdaryamAM amane paNa bhaya utpana mAre mATe snehIjanonAM milanasthAna samuM thaI paDayuM. keraLanI mArI thAya tevI raudra zakitane anubhava thayo. tethI lAgyuM ke A bhUmi eka jUnI mitra rAjaammA tyAM hatI ja. pAchaLathI mArA mAtAtaMtrasAdhanAnA mATe kharekhara anukULa che. gaMgotrInuM nAnuM sarakhuM gAma 10,000 phITathI paNa adhika UMcAIe vaseluM che. gAmanI pitA, kalyANabhAI, temanAM patnI suzIlAbahena, sunaMdAbahena, prabhAbahAra reTa hAusamAM ame saue amAro mukAma karyo. A resTa bahena vigere AvyAM. sauthI vadhAre AzcaryanI vAta te e hatI ke,
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78 prabuddha jIvana . tA. 1-8-1970 badrInAthamAM zrI. zaMkararAva devane paNa meLApa thaI gaye. amane thALa-lADu ke evI miThAI banatI hoya che to te rAtribhojananA badrInAthanA Tempala gesTahAusamAM rahevAnI sArI sagavaDa maLI hatI. deSamAM Ave ke nahIM ? , huM kula nava divasa ahIM rahI. tyAra pachI kalyANabhAI vigere ame (5) sAdhuonA sAmaiyAmAM-devadarzana-paTa bharavA ke tIrthayAtrA kedAranAtha javA nIkaLyAM karavAmAM jatA AvatAM benDane chUTathI upayoga thAya che. munie kedAranAthanI caDhAI pUrA cauda mAIla te kharI ja, paNa ene kadI virodha nathI karyo. tyAM vAyukAyanA jIvonI hiMsAne prazna jokhamI na hatI. tenI cAre bAju je sauMdarya vistareluM hatuM Ave ke nahIM? tene AnaMda ame sau mANI zakayAM. kedAranAthamAM ame sau ' (6) maMdiro-upAzrayamAM dhArmika utsava prasaMge rAtanA 11-12 traNa rota rahyAM. badrInAthanA maMdira karatAM kedAranAthanA maMdirane uThAva sudhI lAiTa ane lAiTane kAraNe nAnA moTA jIvonuM kheMcAI AvavuM bane che tyAM jIvahiMsA gaNAya ke nahIM? ' ' ane dekhAva vadhAre suMdara che. badrInAthanA maMdiranI jema rojanI (7) muniothI lAITamAM na pharAya, paNa jJAnamaMdira-amadAvAda vaibhava na hovAne kAraNe kedAranAthamAM divyatA ane bhavyatAne mALe mALe lAITa cAlu rAkhavAmAM AvatAM te munione caDa-Utara jIvaMta paricaya thayuM. karatAM meM paryuSaNamAM najare nihALyA che, paNa koI munie Aja sudhI kedAranAthathI pAchA pharI haradvAramAM eka rIta ArAma karI ame ene virodha karyo nathI te emAM saMyamanI vAta na Ave? sI dilhI AvyAM. cothI jUnanA divase huM Abu pAchI pharI. (8) AcAryanA upadezathI eka lAkha puSpa vaDe bhagavAnanI AbunA badhA ja samAcAra dAdAe Apane ApyA ja haze? pUjA karavAnA kAryakrama thayA che ane kadAca Aja paNa thatA haze, te yAtrAnuM A varNana kevaLa Apane lakSyamAM rAkhIne mekaluM chuM. te jo puSpa sacitta kahevAya che to emAM jIvahiMsAne prazna naDe pra. jI.mAM chapAya tevI koI Agraha nathI. Apa ApanI ke nahIM? pAse ni:saMkoca rAkhI zako cho ane ApanI IcchA hoya to 9) mUrtine svaccha rAkhavA pANIno upayoga karavo paDe e pra. jI. mAM chapAvI zako cho. eka vAta che, paNa jenA TIpe TIpe aneka trasajIva vijJAne siddha ' huM tA. 13 mI julAIe amadAvAda pahoMcIza. tyAMthI 20 karyA che ne ene ApaNe "jIvavicAramAM svIkAra paNa karyo che chatAM, mI julAIe muMbaI thaIne yurepa jaIza. prabhAbahene ane sunaMdA- pakhALane nAme hajAro ghaDA pANInA bhagavAna para DhoLavAmAM kaMI bahene Apane praNAma. pAThavyA che. ApanuM svAthya sAruM rahe pApa thAya ke nahIM ? tevI prArthanA! 'li, vimalavaMdana . (10) balavAthI vAyukAyanA jIvanI hiMsA thAya che te munie sadA mauna ja pALavuM joie, kAraNake e cha kAya jIvonA rakSaka ApaNuM sAdhusaMsthA aMge-8 manAya che. koi javAba vALaze ke jJAnaprApti arthe yA anya jIvone sAdhusaMsthA aMge Aje kayA parivartana karavA yogya gaNAya pratibaMdha ApavA mATe ema karavAmAM bhagavAne dharma kahyo che. te e aMge pahelAM tema ja pachI, parisaMvAdamAM je je vidvAna vakatA- . e ja dharmapracAranA hetu mATe vimAna-meTarane upayoga thAya tyAM saMyamanI vAta kevI rIte AvI zake? : ' oe potAnA maMtavyo raju karyA e uparathI jaNAyuM che ke eka (11) lohitAcArya potAnA ziSyasamudAya sAthe samudra pAra varga eka cheDAnI vAta kare che; bIjo varga bIjA cheDe ja UbhA rahevAnuM karI laMkA pahoMcyA hatA. (tripuTImahArAja kRta jenaparaMparAne pasaMda kare che. mane lAge che ke A bane cheDAnI vAto barAbara nathI. itihAsa pAnuM. 17) tema ja eka AcArye grIsa (samudravATa) pahoMcI - je varga brahmacaryamAM mokaLAza icche che, ukALelA pANIne Agraha mUkavAnuM kahe che, vaLI nokarI karavAnI ane pAse dravya rAkha tyAM jainadharma pracAryo hate. (Indian Historical Quarterly Part 1 page 293) tema ja jainamunio arabastAnane vAnI vAta kare che, uparAMta cha TathI vAhanano upayoga karavAnI vAta grIsa ane madhya yuropa sudhI pahoMcyA hatA, eTaluM ja nahIM, samasta pasaMda kare che, adhUrAmAM bAkI rahyuM che tema gRhasthanA ghare bhejana karavAnI chUTa icche che, e vargane pUchI zakAya ke to pachI muni bhUmaMDaLa para pharI vaLyA hatA, jene AdhAra deza paradezanA jainetara paMDitoe ApyuM che. e munione tyAre saMyamane prazna nahIM naDe hoya? dharmamAM rahyuM zuM? phakata veza ja ne! huM mAnuM chuM ke jo AvI chUTa (12) kAlakAcAryo muniveza UtAryo, ghoDesvArI karI, anAryamaLe te phakata mAthe bhagavuM vIMTatA gharabArI bAvA jevI ja dazA nirgathaparaMparAnI thAya yA to bikAneranA yati-NiIonI ja bIjI dezamAM gayA, rAjakhaTapaTo karI - samudramArge saurASTramAM UtaryA, laDA io karAvI chatAM emaNe prAyazcita ja karyuM hatuM. pharI dIkSA nahotI AvRtti bane. bIjI bAju bIje cheDe UbhelA paMcamahAvratane nAme saMyama lIdhI. ethI jaNAya che ke 2-4 varSa gRhasthavAsamAM rahevA chatAM saMyamanI vArtA kare che emane paNa pUchI zakAya ke Akhara saMyama che emaNe AcAryapaNuM ke munipaNuM choDayuM nahotuM te je veza nathI choDa, phakata dharmapracArArthe ja moTaro ane sUjhatA AhAranI jema zuM? saMyama zabda phakata belavA mATe ja che ke AcAranA pAlana sUjhatA vimAnano pravAsa kare che enA para saMyamane nAme tUTI mATe che? ane jo AcAranA pAlana mATe ja hoya to nIcenI paDavuM emAM nyAya nathI ema nathI lAgatuM? bAbato aMge e kema kadI saMyamanI vAta uccAratA nathI ? (13) kezara-sukhaDa-dhUpadIpathI prabhu - pUjA thaI zakatI hatI. - (1) ahiMsaka khAdInI apekSAe carabIvALA milakApaDamAM 'puSpA vinA pUjA na ja gaNAya evuM zAstramAM kayAMya nathI, chatAM munithI saMyamano prazna Ave ke nahIM? sparza na thAya evA sacita puSpa levA javuM ane te paNa vimAnamAM(2) pAlItANAmAM munione mATe ja bhojanazALA cAle che. ene dharmakArya mAnavAmAM Ave ane je kevaLa dharmapracAra arthe ja to e AdhAkama daSamAM saMyamanI vAta Ave ke nahIM? vimAnane upayoga kare emAM adharma mAnave e gaLe Utare tevI (3) ukALelA pANI mATe rAtrinA chellA pahore hAMDA caDatA vAta nathI. hoya tema ja lAkaDAM saLagAvavAmAM AvatA hoI emAM saMyamano prazna (14) sADI pacIsa Arya dezomAM jenuM nAma nathI e Anarta gaNAya ke nahIM? kAraNa ke e pANI munio mATe ja taiyAra thanuM tathA lATa (gujarAta) anAryo - bhIle - nAge AdithI bharelo hoi hoya che.' prajA asaMskArI - ajajaDa ane allaDa hatI. tyAM UtarI AvI (4) saMgha jamaNamAM-navakArazIemAM ghaNI jagyAe rAtre mehana- je munioe ahIM dharmanuM - saMskAritAnuM - dayA - karUNAnuM UDuM gIsa ane madhya yuro51 rasa AdhAra deza para hoya?
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-8-1970 vAvetara karyuM ethI ja gujarAta haju Aje paNa jagatano eka eka pavitra khUNA manAya che te e pradezamAM prathama UtaranArA muniAne saMyama nahI naDayo hoya? zuM Ajeja e saMyama naDavA lAgyA che ke jethI azAMtimAM vyagra banelI yuropa - amerikAnI prajAne dharmathI vaMcita rAkhavAmAM Ave che? jo allaDa gujarAta Aje pavitra khUNA banI zakyuM che to e pradeza paNa dharmapracArano lAbha meLave to pavitra kema na banI zake? bAkI saMyamane nAme, azAMtimAM khadabadatI duniyAnI upekSA karavI e mULamAM ja saMyamane nAme AvelI gerasamaja ane vikRtinuM ja pariNAma che ema taTastha vicArakane jaNAyA vinA nahIM rahe. prabhu jIvana AzA rAkhuM chuM ke uparokata prazna pharI vicAravAmAM Avaze. ATaluM kahIM huM mArA vicAro raju karUM chuM. (1) dharmapracAra mATe vimAna - meTaranA upayoga thai zake. bhagavAna pAte ja vahANa yA nAva dvArA nadIo pAra UtaratA tA AjanA yugamAM duniyA sAMkaDI banI gai hoi sTImaronA paNa upayoga thai zake. phakata evI musApharI karanAra munie prAyazcita levuM joie ane jatA pahelAM vaDila - gurU ke saMghanI AjJA mAMgI levI joie. (2) AjanI vadhatI saMkhyAne kAraNe kolAhala thavAthI gururU jInI vANI jo sAMbhaLI zakAtI na hoya te lAuDaspIkarano upayoga thavA ja joie. jema koi bahero e vANI sAMbhaLavA kAnamAM navuM maMtra pahere che tema ApaNe paNa e vANIno lAbha levA lAuDaspIkara mUkavuM ja joie. hAM, gurujI evI icchA na kare, na koine kahe ke na virodha kare. jema baherAne e samabhAvathI jue che tema lAuDaspIkara mUkanArA pratye paNa e samabhAva ja rAkhe ne pote ethI alipta rahe. (3) sthAnakavAsI - terApaMthI munie covIse kalAka muhapatti bAMdhI rAkhe che e have yogya nathI. bAle tyAre bhale e bAMdhI rAkhe, paNa jyAre mauna hAya, bAlavAnuM na hoya, nidrAmAM hAya tyAre paNa eno Agraha rAkhavA e ThIka nathI. AjanA sabhyatAnA yugamAM e ayogya lAge che. pavitra muninuM mukhAraviMda paNa jovA maLatuM nathI ane tethI haiyAnA je bhAva UThavA joie emAM e vighnarUpa che. mATe enA Agraha mALA thAya e iSTa che. (4) ghaNA munione cAha-chIMkaNInuM bhAre vyavasana hoya che ane cAha vinA to ghaNAne gamatuM paNa nathI, e vyasanAmAM saMyamane sthAna maLavuM joie. (5) digaMbara munie vaLI nagnatAnA AgrahI rahyA che. e Aje eTalA AgrahI banI gayA che ke AtmAnI apekSAe dehane ja prAdhAnya ApavA lAgyA che. deha to eka sAdhana che, je AtmA jAgRta thai gayA che ane sAdhananI rakSAnA Agraha zA mATe? eno artha to e thayo ke e dehane ja prAdhAnya Ape che. jo koi muni potAnI AtmamastImAM masta hoya tyAre enA deha pharatuM vastra vIMTALI devAmAM Ave to e AtmamastI bhUlI tarata ja dehabhAva para AvI jaze. munie samajavuM joie ke jo AjanA kALe mekSa nathI te bhalA A kALe--A yugamAM vizeSa nahi te laMgoTI zA mATe na rAkhavI? ane e nagnatAne kAraNe nathI e anya samAjomAM pharI zakatA, nathI dharma pracAra karI zakatA ane uparathI emanA vihAra vakhate zrAvakone gAmegAma emanI sAthe doDAdoDa karI khUba parerAzana thavuM paDe che. eTale A prazna paNa eka vicAraNA mAMge che. (6) A uparAMta lAca, mukhazuddhi, dehazuddhi tathA mutaraDIjAjarU vagerenA prazno paNa Aje vicAraNA mAMge che, paNa e prazna munivarga ja vicAraze te yogya gaNAze. (7) uparAMta ahiMsAdharmane kAraNe eka saMghADAnA muni bIjA saMghADAnA munine aspRzya mAnI gocarImAM hada bAMdhavA DAMDAM mUke-AhAra-pANImAM na nimaMtre tema ja upAAyamAM paNa sthAna ApavAmAM AnAkAnI kare e badhuM khAsa vicAravA jevuM che. AzA che ke AmAM je je kai vicAravAyogya hoya e para yogya vicAraNA thaze. ayogya vAta hoya te tarapha upekSA sevavAmAM Avaze. zAha ritalAla maphAbhAI-mAMDaLa prakI noMdha ge maunanA prabhAva: eka satya ghaTanA eka divasa savAre eka mitrane maLavA temanA ghera gayo. mitra bahAragAma gayelA te haju AvyA nathI ema mAluma paDayuM. mitrapatnI maLyAM. temanI tathA temanAM bALakonI me" khabaraantara pUchI. bahene jaNAvyuM ke "Ama to ame badhAM sArAM chIe, paNa bAbAne aThavADiyA sudhI tAva AvI gayo. have ThIka che." tenI mAMdagI viSe vadhAre pUchatAM temaNe jaNAvyuM ke "ATha daza divasa pahelAM bAbA kaMpAunDamAM ramatA hatA. tenI sAthe eka bIjo chAro hatA te bahu tophAnI. koI eka meTara DrAIvara te ja jagyAe tenI meTara sApha karatA hatA, sarakhI karatA hatA. e daramiyAna pelA taphAnI chekarAe pelA DrAIvarane kAMIka aTakacALA karyo ane potAne mAraze e bIke te bhAgI gayo. pelA DrAIvara majabUta paDachaMda kAyAna pelA aTakacALAthI cIDAyalA ane bAjumAM UbhelA mArA bAbAne doSita mAnIne tenA gAla upara eka sakhta tamArceA te DrAIvare mArI dIdho. A tamAcAthI tenA dAMtamAM lohI AvyuM, gAla' sUjhI Avyo ane tyArathI kAnano du:khAvo zarU thayo ane tAva AvavA lAgyo, have IzvarakRpAthI sAruM che." me pUchyuM "tame e DrAIvarane kazuM kahyuM nahi ?" temaNe javAba Apyo ke "bhAI, bAbAne teNe tamAco mAryo ane IjA thavAnI hatI te thaI gaI. pachI te DrAIvarane huM zuM Thapako ApuM? " ema vicArIne meM mauna sevavAnuM pasaMda karyuM. Ama jaNAvIne temaNe umeryuM ke, "A mArA maunanI te DrAIvara upara koI judI ja asara paDI. tene potAnI bhUla samajAI; te ekadama chebhIlA paDI gayA; mArI pAse AvIne teNe khUba maphI mAMgI ane mArA bAbAnI savAra sAMja AvIne te khabara kADhavA lAgyo. A tenuM vartana jotAM mane vicAra Avyo ke jo te vakhate huM doDI gaI hota ane tene me dhamakAvyo ta tA tenA pratyAghAta koI judA ja hota. te paNa mArI sAme ramyo hota ane potAnI bhulanI tene kadi pratIti thaI na hota. Ama je banyuM te sArAne mATe ema mane lAge che. AvA prasaMge ghaNI vakhata mauna je kAma kare che. te kAma Avezamukta vANIvyApArathI thatuM nathI." nirarthaka kaSTapUjA cheDo ! prabuddha jIvananA tA. 1-7-70 nA aMkamAM pragaTa thayela muni vidyAnaMdajInI badrInAtha yAtrAno vRttAnta be kAraNane lIdhe savizeSa AkarSaka bane che. eka kAraNa e che ke koI paNa eka jaina munie himAlayanA antarbhAgamAM AvelA badrInAtha tIrtha sudhI pagapALA pahoMcavAnA puruSArtha karyo che. ane bIjuM kAraNa e che ke A pradezanI asAdhAraNa ThaMDImAM paNa teo nagna rahI vicarI yA rahI zakyA che. je tIrthamAM koI paNa jaina munie Aja sudhI potAno paga mUkyAnuM ApaNI jANamAM nathI te tIrthaM sudhI eka jaina muni peAtAnA cAlu vrataniyamanA pAlanapUrvaka pahoMca te ghaTanAne, jaina muni sAthe ApaNA mananI savizeSa AtmIyatA hAIne, ApaNuM dila AvakAre, abhinande te svAbhAvika che. AmAM paNa koI paNa gRhastha yA muni dhArmika anusaMdhAnamAM asAdhAraNa kaSTane netareapanAve--tene vadhAre AdarathI levAne apaNuM mana ane saMskAra TevAyelAM hoIne, AvA koI muni nagnatAno pariSaha sahana karIne badrInAtha pahoMce te hakIkta viSe ApaNe savizeSa ahobhAva anubhavIe chIe, paNa ahiM prazna e UbhA thAya che ke AvuM kaSTa A munie zA mATe sahana karavuM joIe?Ama karavuM e munivrata pAchaLa rahelI AtmasAdhanAnI bhAvanAne koI paNa aMzamAM pepaka
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ 89 yA pUraka che kharuM? A praznanA vadhAre UMDANathI vicAra karatAM mAluma paDaze ke sAdhu jIvananI sAdhanAmAM koI paNa prayojana athavA te| anivAryatAnA anubaMdha vinA vadhAre paDatuM zArIrika kaSTa bhegavavAnA athavA svIkArI levAno koI artha nathI, tema karavAthI Atmadarzana samIpa Ave che ke jIvana vadhAre vizuddha thAya che ema mAnavAne koI kAraNa nathI, zarIrane suMvALuM na banAvo, sagavaDalakSI na banAvo ane AtmasAdhanA karatAM karatAM je koI agavaDa ke, kaSTa Ave tene samabhAvapUrvaka apanAve, paNa zarIraSTane kaTanI khAtara na bIradAvo. Ama karavAthI dehAdhyAsa ghaTe che e paNa eka bhramaNA che, jyAM kaSTa che tyAM mana te tarapha ja meTA bhAge cAMTeluM hAIne mAnavI vadhAre zarIralakSI bane che--AvA ApaNA anubhava che. A carcAnA sAra e ke koI dhArmika saMdarbhamAM svecchAe svIkArAtA zarIradamana yA zArIrika kaSTanI pUjA karavAnI ApaNAmAM jaDa ghAlI baeNThelI vRttithI ApaNe mukata banavuM joIe ane dareka bAbatano aucitya ane upayogItAnI dRSTie samatAlapaNe vicAra karatA thavuM joIe. 'vidhavAvivAha 'nI vicAradhArAnI paripUrti prabuddha ana 16 mI jUnanA 'prabuddha jIvana' mAM zrI zAradAbahena zAhananA 'vidhavA vivAha uparanA lekho pragaTa thayo hato. te lekhathI prabhAvita banIne tenI paripUti rUpe ane ApaNA AjanA amuka sAmAjika rItarivAjomAM pheraphAra sUcavato eka patra zrI. sAvitrIbahena vyAsa taraphathI maLyo che. temanI sUcanAone koI saMmata thAya yA na thAya, paNa te sUcanAo vicAravAyogya che ema to kahevuM ja paDaze. te patra nIce mujaba che: amadAvAda, tA. 27-6-70 AdaraNIya zrI paramAnaMdabhAI, huM niyamita prabuddha jIvana' vAMcuM chuM. mane prabuddha jIvana game che. ema. e. ema. eDa. huM chuM. sarvodaya . kAryakartA zrI. harIzabhAI vyAsa mArA pati che. (tee AjakAla devagaDhabAriyA ArTasa enDa komarsa kolejamAM sarvisa kare che.) mArI mAtRbhASA gujarAtI nathI, tethI kadAca mArA nIcenA lekhamAM bhASAnI bhUlA heya. sudhArIne pragaTa karaze to huM AbhArI thaIza. 16 jUnanA 'prabuddha jIvana'mAM zrI zAradAbena zAhano lekha vAMcyo. mane gamyo. kharekhara srIonI potAnI rUDhicustatA emanA vikAsamAM bAdhaka bane che. samAjamAM pravartatA mUlyo rUDhicustatAne Teko Ape che. A mUlyomAM parivartananI AvazyakatA che. jema ke hajIye sudharelA samAjamAM pariNIta strInA nAma AgaLa a. sau. (akhaMDa saubhAgyavaMtA) yA sau. (saubhAgyavaMtA) lakhavAmAM Ave che te zuM barAbara che? pariNIta strI te ja saubhAgyavatI ane vidhavA athavA kumArikAo saubhAgyahIna ? Aje to aneka strIo apariNIta rahIne sAmAjika tathA rAjanaitika kSetrAmAM mahattvapUrNa kArya kare che te zuM badhI saubhAgyathI vaMcita rahI gaI che ema mAnavuM joIe ? pariNIta strIone ja saubhAgyavaMtA lakhavAnI paramparA strIonI parAdhInatAnI ja ghotaka che. puruSa jo strI sAthe paraNavAnI kRpA kare to enuM saubhAgya puruSanA sAtha vinA te durbhAgdha che. pariNita puruSonA nAma jo saubhAgyavAna na lakhAtuM hoya to strIonA nAma AgaLa paNa saubhAgyavaMtA lakhavAnI paramparAno tyAga karavA joIe. AgaLa huM mAnuM chuM ke 'prabuddha jIvana' emAM AgaLa raheze. bIjuM, pariNIta strIoe baMgaDI, cAMllA vagere saubhAgyacihno dhAraNa karavA joIe tevA Agraha bhaNelA samAjamAM paNa rakhAya che te paNa mArA mate ayogya ja che. eka to, AvAM saubhAgyacihna dhAraNa tA. 1-8-1970 karIne huM paraNelI chuM evI jAherAta karavAnI kazI jarUra nathI. bIjuM, mAtra pariNIta strI ja alaMkRta thaI zake ke amuka AbhUSaNa dhAraNa karI zake--temAM AkhI srIjAtinI nAmAzI che. te A saubhAgyacahno dhAraNa karavAnA maryAdita adhikArane abAdhita banAvavA joIe; vidhavA yA apariNIta darekane te dhAraNa karavAnI chUTa hovI joIe; yA pariNIta strIoe peAtAnI vidhavA ane apariNIta bahenonA pakSamAM emanuM svamAna jALavavA mATe, svecchAthI A saubhAgyacihnono tyAga karavA joIe. huM mAnuM chuM ke strIsamAnatAnI dizAmAM A paNa eka mahattva pUrNa pagaluM che. basa. sAvitrI vyAsanA jye jagata himAlayamAM varSojUnuM jaina maMdira ane te aMge vicAraNA tA. 2-7-'70 nI - 'vIra'patrikAmAM jaNAvavAmAM AvyuM che ke, 'himAlayanI aMdara gaDhavAla jillAmAM zrInagara nAmanuM eka zahera che, tyAM bhagavAna RSabhadevanuM eka prAcIna maMdira che." vAcaka dhyAnamAM rAkhe ke kAzmIranuM zrInagara ane gaDhavAlanuM zrInagara e banne judAM che. ApaNe ahiM gaDhavAlamAM AvelA zrInagaranI vAta karIe chIe. huM keTalAMka varSa pahelAM badrInAtha-kedAranAthanI yAtrAe gayelA tyAre amArA yAtrAmArga upara zrInagara zahera AveluM ane jatAM AvatAM tyAM eka eka rAta gALelI, Ama chatAM A zrInagaramAM ApaNuM jaina maMdira che evI koI kalpanA nahotI. mArA mananI varSonI bhAvanA rahI che ke himAlayamAM eka bhavya jaina maMdira hovuM joIe, jenA nimitte jainA himAlaya tarapha jatAM AvatAM thAya. Ama AMvAthI kharekhara zrInagara jevA jANItA sthaLamAM ApaNuM eka jUnuMpurANa jaina maMdira che e samacArathI huM khUba AnaMda anubhavuM chuM. A zrInagara alakanaMdAnA kInAre AveluM che ane RSikezathI 75 mAIla dUra che. prAcInakALamAM alakanaMdAmAM meTuM pUra AvavAnA kAraNe e jUnA jaina maMdirane ghaNa nuksAna thayuM. hatuM e bAju vasatA jainoe 1909mAM e maMdirano jIrNoddhAra kAvelA. e jINIddhArakArSa 1925 sudhI cAlyuM hatuM. tyAra bAda Aja sudhImAM te maMdiranI upekSA thate tha te ghaNI jIrNatAne pAmeluM che ane Aje navA jIrNadvAranI apekSA rAkhe che. 'prabuddha jIvana nA gayA aMkamAM badrInAtha paheoMcelA digambara jaina munino ullekha karavAmAM Avyo che. teo A zrInagaramAM cAturmAsa karavAnA che ema jaNAvavAmAM AvyuM che. himAlayanA A uttarAkhaMDa pradezamAM chUTIchavAI patharAyelI 500- 600 jainonI vasatI che, paNa te veravikhera hovAthI temanA mATe Arthika rIte A kArya saheluM nathI. 'vIra' patramAM jaNAvyA mujaba A jIrNoddhAra kArya mATe Azare rUpiyA pacAse hajAranA jarUra che. ane Aje je sthitimAM che tene vizALa AkAra ApavAmAM Ave te adhika dravyanI paNa apekSA rahe. A kArya mAtra digaMbara jainonuM ja che ema samajavAnuM nathI, paNa samasta jaina samAjanuM che. upara jaNAvyA mujaba Arthika sahayoga maLe ane zeTha kasturabhAI lAlabhAI jevAnI daSTino yoga prApta thAya tA A maMdira ApaNa sarva jaina mATe eka mahAna tIrthabhUmi gaNAi jAya. Aje jyAre cAra varSa pachI bhagavAna mahAvIranI 2500 mI nirvANa jyaMti saMyukata rIte UjavavAna ApaNe vicAra karI rahyA chIe ane tene lagatI aneka yojanAo vicAravAmAM Ave che tyAre, himAlayanA aMtarabhAgamAM AvelA zrInagara zaheranA A maMdiranA punarudhdhAna karavAnA vicArane e yojanAmAM saMmilita karavAmAM Ave evuM mArUM namra sUcana che. 0
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7 tA. 1-8-1970 prabuddha jIvana vaikalpika brahmacaryanA mudA aMge tA. 16--70 nA vizvavAtsalyanA agralekhamAM zrI muMbai jaina yuvaka saMgha dvArA tA. 14-6-70 nA roja yojAyelI parisaMvAdasabhAne sAra ApatAM nIce mujaba jaNAvavAmAM AvyuM che: sAdhuvarga samAja pAsethI le che te tenuM vaLatara ApavuM joie, ane samAjasevAnAM kAryo paNa karavA joie, brahmacaryanA pAlana viSe paNa Agraha na rAkhavAnuM mantavya dharAvatA hovAnI chApa para khristIdharmane eka phAMTo ane bIjA dharmaguruo saMsArI hoya che, evo ullekha paNa karyo hate." A lakhANamAM brahmacaryanA pAlanane lagate ullekha pari. saMvAdamAM thayelI. samagra carcA viSe gerasamajatI pedA kare tevo che. tA. 1-6-70 nA prabuddha jIvanamAM zrI dalasukhabhAinA sAdhusaMsthA aMgenA prastuta muddAonI TUMkI noMdhanA AkAramAM keTalAeka vicAro pragaTa karavAmAM AvyA hatA ane temAM brahmacaryavratanI pratijJA vaikalpika rAkhavI, ema jaNAveluM paNa tyAra bAda tA. 14-6-70nA roja yojAyela parisaMvAdasabhAmAM A muddAne khulAse karatAM temaNe evI matalabanuM jaNAveluM ke " A saMbaMdhamAM mAre ema kahevAnuM che ke "jemanAthI brahmacaryavrata pUrNapaNe paLAnuM nathI athavA te paLAvAnuM zakaya nathI ema lAge teNe sAdhujIvana choDIne gRhasthAzrama svIkArI le e vadhAre yogya che, paNa sAdhuvezane vaLagI rahIne upara uparanuM brahmacarya pALyAne dekhAva karavo e irachavAyogya nathI." zrI dalasukhabhAinA A khulAsAthI ApaNane saMtoSa thAya ke nahi, paNa brahmacarya aMge potAnA lekhamAM darzAvelA zrI dalasukhabhAInA vicAranuM te sabhAmAM ke tA. 28-6-70 nA roja yojAyelI bIjI parisaMvAdasabhAmAM anya koi vakatAe ke vivecake khAsa samarthana karyAnuM mArA smaraNamAM nathI. prastuta parisaMvAdasabhAomAM thayelI carcA saMbaMdhamAM koI gerasamajutI thavA na pAme teTalA mATe ATale khulAso karavAnI jarUra bhAsI che. tirupatinA bha, vyaMkaTezvarane zrI nijaliMgappAe karelI prArthanA tA. 22-7-70 nA TAimsa opha inDiyAmAM nIce mujabanA samAcAra prakaTa karavAmAM AvyA che: "tirupati: julAi 21, saMsthAkIya keMgresanA pramukha zrI nijaliMgappAe tirupati khAte Aje "ame icchIe chIe evA vaDA pradhAna amane maLe" e matalabanI bhagavAna vyaMkaTezvara pAse prArthanA karI hatI ane varadAna mAgyuM hatuM. ahiMyA maLelI dakSiNa bhAratanI prAdezika mahAsabhA samitine aMtima saMbodhana karatAM zrI nijaliMgappAe jaNAvyuM ke temanI pahelI saMyukata sabhAnuM kAmakAja sArI AzA ApI rahI che ane AgaLa vadhatAM temaNe jaNAvyuM ke, "ahIM ja ApaNe temanA pavitra prabhAva nIce sva. lAlabahAdura zAstrInI pasaMdagI karavAno nirNaya lIdho hato ane temaNe bahu sArI kAmagIrI bajAvI hatI. paNa ApaNe jyAre zrImatI IndirA gAMdhInI pasaMdagI karI tyAre ApaNe ahIM pharIthI AvyA nahotA. have pachI navA mahAamAtyanI pasaMdagI karavAne TANe bhagavAna vyaMkaTezvaranA AzIrvAda meLavavA mATe ApaNe bahu thoDAM samayamAM pAchA ahIM ekaThA thaizuM evI ApaNe jarUra AzA rAkhIe." A samAcAra amuka aMze ramUja upajAve tevA che ane te e rIte ke rASTrIya mahAsabhAnA pramukha zrI nijaliMgappA AjanA mahAamAtya zrImatI indirA gAMdhIne temanA sthAna uparathI uthalAvI pADavA mATe tirupatinA bhagavAna baMTezvaranI Ama ADakatarI rIte madada mAgI rahyA che-evI mAnyatA upara ke jo indirA gAMdhI padabhraSTa thAya te pachI potAnA pakSanA AgevAna mATe ja e sthAne nizcita che. paNa na jANe jAnakI nAtha, prabhAte kiM bhaviSyati. uparanA samAcAra kheda upajAve tevA eTalA mATe che ke rASTrIya mahAsabhAnA bhAgalA paDayA pachI banne bAjue ekamekanuM sthAna ane pratiSThA toDavA mATe jAtajAtanI ramata-khaTa-, paTo cAlI rahI che. A melI ramatamAM bhagavAna yaMkaTezvarane zA mATe bhAgIdAra banAvavAmAM Ave che ane tirupatinA bhagavAna vyaMkaTezvara viSenI sAmAnya lokonI zraddhAne upara jaNAvelA pracAraudgAro dvArA zA mATe lAbha uThAvavAmAM Ave che? jAhera jIvananI kakSA keTalI nIce utarI gai chetenI A paNa pArAzIzI che. bhAI madhukAnata amatalAla zAhane abhinaMdana saurASTra yunivarsiTI taraphathrI levAyelI ema. kema. (mAsTara oNpha kaeNmanI parIkSAmAM pahelAM naMbare saphaLa prApta karanAra rAjakeTa nA vidyArthI bhAI madhukAnta te sAyalAvALA zrI amRtalAla kacarAmAI zAhane putra-tene ApaNA sarvanA hArdika abhinandana che ane tenI have pachInI kArakIrdi eTalI ujajavala banI rahe evI zubhecchA che! paramAnaMda Ane kaI javAba kharo? tA. 12-7-0nA gujarAta samAcAramAM nIce mujaba samAcAra pragaTa thayA che : gaI kAle zaheranI vacce ja Avela eka jANItI kaeNlejanA vidyArthIoe cUMTaNI pracAranA 'zAuTIMga ' daramiyAna kuTuMba niyojana mATe sarakArI madadathI rAhatanA dare vecAtA 'nirodha' (garbhanirodhaka rabbaranI TeTI)ne phagA tarIke upayoga karyo hato. AvA saMkhyAbaMdha phaggAone uchALI pracAra mATe khAsa AkarSaNa khaDuM karavAmAM AvyuM hatuM." A samAcAra cekAve evA che, jo ke AjanA vidyArthI jagata mATe zuM Azcaryajanaka nathI e samajavuM muzkela che. dezanA vasativadhArAnI samasyAne ukelavA sarakAresulabha karelAM sAdhanane Avo durupayoga thAya? ane te paNa vidyArthIo dvArA ne vaLI A rIte ThaThThAmazkarI khAtara? je vastu khAnagI, gaMbhIra ne samajapUrvakanA upayoganI apekSA rAkhe tenI ApaNA apariNIta kolejiyane AvI rIte hAMsI uDAve temAM kaI "buddhicAturI"nuM darzana thAya? kaeNlejanA sattAdhIze tathA sarakAra A mATe kaMI ja nA karI zake? AjanA yuvAmAnasanuM A " DahApaNa" samAjane kayAM laI jaze? Ano koI javAba kharo? gItA parIkha jhaMkhanA ( miznapajAti ) A sAdhanAnA muja koDiyAnuM khUTI jatuM tela ghaDI ghaDImAM; haiyAtaNI sau sukha-eSaNAe nicevI daine tapa-tela pUrI rAkhI zakuM jo javatuM sadA te ....! A sAdhanAne ghaTa che adhUro teye kaze pUrNanI prApti kerA AbhAsamAM e chalakAI jAye! rakhe thato tadRna khAlI Ama ene mane ho bhaya nitya korate!. gItA parIkha ane
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ 82 prabhu jIvana srojAtanA paDachAyAthI paNa dUra tA. 10 mI julAi zukravAranA inDiyana ekasapresamAM Air India's Reluctant Guest e mathALA nIce mujabanA samAcAra pragaTa thayA hatA: " svAmInArAyaNa saMpradAyanA vaDA dharmaguru zrI, yogIjI mahArAja, jeo laMDanathI upaDelA vimAna dvArA gayA budhavAre (tA. 8 mI julAinA roja ) muMbai khAte padhAryA che temaNe 12 kalAkanA vimAnI uDDayana drArA bilakula anna lIdhuM nahotuM ane temanA vibhAganAM dvAra A pravAsa daramiyAna tadna baMdha rAkhavAmAM AvyA hatAM. ks "AnuM kAraNa zuM? 80 varSanA A buDhDhA dharmagurue koi paNa strIne najIkathI nahi jovAnI pratijJA lIdhI che. A yAgIjImahArAje akhila hiMda vimAnI vyavahAranA adhikArIone khAsa sUcanA ApI hatI ke teo bAIMga vimAnamAM pravAsa karatA hoya e daramiyAna koi paNa strIe-- eNra hosTese paNa temanI bAjuethI pasAra thavuM nahi, tenA paDachAyA paNa paDavA naja joie. temaNe teo pote ane temanA 10 anuyAyIo mATe A varganI kula 17 beThako rIjharva karAvI hatI, jenA pAuMDa 4,000 eTale ke rU. 72,000 cUkavavAmAM AvyA hatA. " laMDananA hIthA eNraporTanA Taminala bilDiMgathI eNropleina sudhI temane lai jatI vakhate AkhA samaya temaNe AMkho baMdha rAkhI hatI ane sAntAkujha eNraporTa teo pahoMcyA tyAre temaNe eNropleinanI sIDInA nAke sAmAnya rIte AbhAra--nivedana karavA mATe ane AvA yogIjI mahArAja jevA mahApuruSanuM abhivAdana karavA mATe meTA bhAge era hosTesa ubhI hoya che te tyAMthI khasI gai che ke nahi tenI temaNe pAkI khAtrI karI lIdhA pachI ja tee eNropleinanI sIDI UtaryA hatA. "A eNropleina laMDanathI muMbai pahoMcatAM pahelAM perisa, jhurIca, ane bITa thoDo thoDo samaya khATI thAya che. A khoTIpA daramiyAna yAgIjI mahArAja ane temanI maMDaLImAMnA koi paNa gRhastha peAtAnA kampArTamenTamAMthI bahAra nIkaLyA nahotA. " laMDana ke jyAM temanA hajAro anuyAyIo vase che tyAM A yogIjI mahArAje svAmInArAyaNa saMpradAya mATe taiyAra karavAmAM Avela maMdiranuM udghATana karyuM hatuM. A yogIjI mahArAja ahIMthI pUrva AphrikA gayelA ane tyAMthI laMDana pahoMcelA te daramiyAna paNa rIjharvezana pAchaLa AvI rIte dravya kharacyuM haze, ane koipaNa strIthI mAtra nahi paNa tenA paDachAyAthI paNa dUra rahevA aMge ATalI ja saMbhALa levAmAM AvI haze. yogIjI mahArAja Aje muMbaimAM birAje che. temanA viSe pUchatAcha karatAM vizeSa jANavA maLe che ke ahIM temanA nivAsasthAne temanAM darzana karavA mAgatI bahene temanI sAme UbhA rahIne pratyakSa darzana karI zakatI nathI. A bicArI bhakatabahena yogIjI mahArAja jyAM beThA hAya tenA baMdha bAraNAnI tIrADamAMthI ja mAtra temanAM darzana karI zake che. teo pravacana karatA hoya tyAre temane sAMbhaLavA mATe ekaThI thayelI bahenonI ADo paDadA nAMkhavAmAM Ave che jethI bahene temane sAMbhaLI tathA joi zake che paNa yogIjI mahArAja bahenone joi zakatA nathI. prastuta yogIjI mahArAjanuM sthAna svAmInArAyaNa saMpradAyamAM sarvocca che e huM jANuM chuM. ema chatAM temanI sAthe saMbaMdha dharAvatI A badhI bAbato e mATe rajU karuM chuM ke brahmacaryapAlananA AgrahanA atireka kai hada sudhInA thai zake che ane jemAM saMpradAyanA anuyAyIo gairava letA hoya tevA AcAramAtra pazcimanA loko mATe nahi paNa ApaNI jevA sAmAnya rIte vicAra tA. 1-8-1970 rahevA mAgatA ceAgIjI mahArAja karatA loko mATe paNa keve! hAsyAspada banI zake che tenuM A ghaTanAmAMthI ApaNane ArapAra darzana thAya che. prastuta kissA pAchaLa koi paNa anya strInuM pratyakSa darzana mAtra nahi paNa tenA paDachAyA paNa brahmacaryanA pAlanamAM bAdhArUpa bane che evA bhAva ane abhiprAya rahelA che. jyAM koi paNa prathA atirekanuM rUpa dhAraNa kare che tyAM AvA ja AcAra-vyavahAra pedA thAya che. ApaNI vaccethI dhIme dhIme vidAya lai rahelI aspRzyatAe paNa dakSiNa bhAratamAM malabAra bAjue AvuM ja vikRta rUpa dhAraNa karyuM hatuM. zerInA A nAke koi nAmabudrI brAhmaNa dAkhala thato hoya te bIje nAke dAkhala thatAM paMcama varganA mAnavIe pAchA pharIne bIjI galImAM chupAine UbhA rahevuM paDatuM hatuM, ane evI AmanyA na jALavanAra paMcama varganA aspRzya lekhAte mAnavI AsapAsanA prajAjanAnA pracaMDa roSano bhAga banatA, tene TIpI nAMkhavAmAM Avato. ApaNe eTale dUra zA mATe jaIe ? aparigraha vratanA saMpUrNa pAlananA AgrahamAMthI sAmAnya lokomAM jugupsApreraka evI-digaMbara muninI nagnatA pariNamI che. bAlatI vakhate meDhAnA thUMkano chAMTo sAme beThelI vyakita upara na paDe evA khyAlamAMthI koi ne kAMi kahevuM hAya tyAre moDhA ADe kAMika vaAvaraNa rAkhavuM sArUM evA keTalAkane vicAra Avyo ane e vicAramAMthI muhapatti hAthamAM rAkhavAnI prathA janmI ane temAMthI moDhA ADe muhapattI satata bAMdhI rAkhavAnI prathA sthAnakavAsI tathA terApaMthI sAdhu-sAdhvI vargane evI vaLagI-coMTI ane muhupatnI mADhAnA sthAyI AbhUSaNa rUpa banI gaI, ane tenI AsapAsa dhArmika paraMparAnI evI cAkI jAmI gai ke te prathAmAMthI te AkhA vargane mukata thavAnuM Aje to taddana azakaya ja banI beThuM che. saikAothI AvI cAlatI A prathAo che paNa Aje ApaNe bauddhika yugamAM vasI rahyA chIe; dareka prathAnA aucitya-annaucityano vicAra karIne ApaNA vyakitagata ke sAmAjika jIvanamAM ApaNe Aje ThIka pramANamAM pheraphAra karI rahyA chIe. AvA kALamAM vasatA ane vicaratA yogIjI mahArAjane ApaNA prazna che ke AjathI 500 600 varSa pahelAM thai gayelA svAmInArAyaNa saMpradAyanA sthApaka zrI sahajAnaMda svAmIe strI-samAgama aMge bhalene atyanta kaDaka maryAdAo bAMdhI hoya paNa koi paNa strInA paDachAyAthI dUra rahevAnuM sUcavatI maryAdAne AjanA jamAnAmAM koi sthAna che kharU ? teo e paNa vicAre ke strIsamAgamanA AvA kaDaka khyAlA abrahmacarmanA vikArothI bacavAmAM kharekhara upayogI thAya che ke tenuM pariNAma tethI kAMika viparIta Ave che? A paNa manovijJAnanI daSTie vicAravuM jarUrI che. AjanA jIvanamAM - moTA zaherAnA jIvanamAM--strI-puruSo jyAM tyAM athaDAya che te e uparathI zuM ema mAnI levuM ke A badhA loko kevaLa vikRtinA mArge ja dhasI rahyA che? strI-puruSa saMbaMdha viSe eka vakhata evA khyAla hato ke, banne ekamekathI jeTalA dUra rahe eTaluM sAruM ane icchavAyogya che. AjanA jamAnA, ApaNe icchIe ke na icchIe, ApaNane-strI puruSoneekamekanI khUba ja najIka lAvI rahela che. basamAMnI eka beThaka upara tame beThA hA ane bAjue koi bahena AvIne beThI teA zuM tamAre tamArI beThaka uparathI rakhene strIsparzanI bIke UbhA thai javuM ane basamAM vadhAre jagyA na hoya to UtarI javuM? ApaNA jAherajIvanamAM A paraspara samAgama vadhato ja jAya che. A paristhitimAM ApaNane srI samAgamathI bhAgavAnI jarUra nathI, paNa strIo sAthe kAma karatA hoie paNa zIlavicArathI vicalita na thavAya-evA Sex-proof-jAtIya vikArathI mukata-banavAnI daDhatA keLavavAnI jarUra che. yogIjI mahArAja ane temanA anuyAyIo A AjanI vAstavikatA samaje ane e anusAra paraMparAgata khyAlAmAM ane AcAromAM pheraphAra kare evI A noMdha dvArA temane namra prArthanA che. paramAnaMda 10
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-8-1970 . prabuddha jIvana - - - - - - - - ra , che kIrtikumArano hRdayapalaTo thoDA divasa pahelAM muni citrabhAnuno borIbaMdara pAse gaNAvAmAM gaurava letA hatA. paradharmIo paNa temane pUje che ane AvelA lokAgacchanA upAzrayamAM nivAsa hato te daramiyAna temane AdarapUrvaka sAMbhaLe che. maLavA javAnuM banatA eka yuvAna sAthe mArI oLakhANa karAvavAmAM " ane eka khAsa muddAnI vAta kahuM te te, game te kahe AvelI ane mane ema jaNAvavAmAM AvyuM ke "A bhAI kIrti to paNa ApaNA ja che. teo koI paradharmI nathI. Aje nahi kumAra che jeNe, munizrI citrabhAnu je divase ahIMthI yuropa to AvatI kAle teo samajaze. badhuM karmane AdhIna che, paNa tame javA vidAya thayelA te divasa savAranA bhAgamAM capATI upara biralA eka vAta na bhUlazo ke citrabhAnu ApaNA svadharmI baMdhu che, kIDA kendramAM bharavAmAM AvelI citrabhAnunI vyAkhyAnasabhA ApaNA guru che. ApaNA che ne ApaNA ja raheze." vakhate vyAkhyAnasthaLanI bahAranA bhAgamAM karavAmAM Avela dhAMdha (bhAI kIrtikumAre A AkhA prakaraNa aMge ApelA lekhita lanI AgevAnI lIdhI hatI." e bhAInI vizeSa oLakhANa nivedanamAMthI udbhUta) e mitranI A vAta temanA gaLe UtarI gaI; ApatAM mane ema jaNAvavAmAM AvyuM ke: "A bhAIne tyAra bAda ane citrabhAnuM saMbaMdhamAM Aja sudhI je virodhI vartana temaNe AvuM dhAMdhala macAvavA badala khUba pazcAttApa thayo che ane mahA karyuM ane vicAryuM te bAbatano pazcAttApa temanA dilane khUba rAjazrIna temaNe mAphI mAMgI che." muni citrabhAnunA ahIMthI khaTakavA lAgyA ane A bAbatanI UMDI vyAkULatA anubhavatA vidAya thayA bAda e bhAIne pazcAttApa thAya evuM te zuM banyuM teo pote svata: muni citrabhAnu pAse gayA ane temanA viruhaze e bAbatanuM mane bhAre kutUhala thayuM ane avakAze mane maLI vadhumAM temaNe Aja sudhI je kAMI kareluM tene khullA dilathI ekajavA meM e bhAIne vinaMti karI. e mujaba teo bIjA divase rAra karyo ane potAnA aparAdha badala mahArAjazrInI kSamA mAgI. bapore mAre tyAM AvyA ane temanA jaNAvavA mujaba muni citra muni citrabhAnu mATe A vilakSaNa anubhava hato. pitAnI vidAya bhAnu amuka divase yuropa javAnA che e vAta jAhera thavA sAthe veLAe thayelA tophAnane nAyaka Ama potAnI samakSa AvIne ekasthiticustone je aDo lekhAya che evA eka jaina upAzrayamAM rAra karaze ane mAphI mAgaze evI temane koI kalpanA nahotI. vasatA AcAryoe muni citrabhAnune yuropa jatAM kema aTakAvavA je bhAvathI bhAI kIrtikumAra citrabhAnu samakSa gayo evA ja bhAvathI ane tema na bane te temane Agho (rajoharaNa) athavA to veza mahArAje tene AvakAryA ane umaLakAbharI madhura vANIthI ane kema jhUMTavI levo tene lagatI khaTapaTa zarU karelI. te khaTapaTamAM bhAga udAra udgArothI tene bhakitaprabhAvita karyo. letA A bhAI kItikumAre A bAbatane dharmakArya lekhI, Ane lagatI saradArI levAnuM bIDuM jhaDapyuM ane eka dharmacusta lekhAtA ' A ghaTanAnI vigate vicAratAM be bAbato mana upara Ave dhanika AgevAne A kArya pAra pADavA mATe pitAnI kothaLI khullI che. eka te muni citrabhAnunA paradezagamana sAme tephAnI moraco mUkI dIdhI. pariNAme 25-50 jaina yuvAnanuM - chokarA-chokarI- UbhuM karanAra amuka jaina AcAryo ane temAM sura purAvatA amuka enuM-eka ToLuM ekaThuM karIne "citrabhAnu - sAdhu nathI, zayatAna che' AgevAnonA vartana aMge. muni citrabhAnunA paradezagamana sAme evA nArA lagAvatAM A kIrtikumAra capATI upara biralA virodha hoya e samajI zakAya tevuM che ane evo virodha lakhANo krIDA kendra AgaLa pahoMcyA ane dhAMdhala macAvyuM ane citrabhAnu lakhIne tathA sabhAo yojIne vyakata karavAmAM Ave emAM paNa keTaloka samaya bahAra nIkaLI na zakayA. A uparAMta e ja rAtre sAntAkrujha jarAye khoTuM nathI. paNa paDadA pAchaLa rahIne dorIsaMcArapUrvaka eNroDoma upara paNa dhAMdhala karavAnI paNa temaNe peravI karelI vagere AvA dhAMdhalo javA ane potAnA vicArathI pratikULa rIte vartaaneka bAbate temaNe mane jaNAvI. Ama pUro prayatna hovA chatAM nAra muni upara kItikumAra jevAne potAnA hAthA banAvIne Akajemane pote adharmI mAne che te citrabhAnu kema pitAnI murAdamAM maNa karavAnI khaTapaTa karavI ane e paNa dharmarakSAnAM bahAnA nIce saphaLa thayA ane evI rIte dharmanI sevA karavA mAgatA hovA chatha -Ama karavAmAM dharmanI koi rakSA thatI nathI. UlaTuM mAnavI ucita pite kema niSphaLa nivaDayA te prazna tene muMjhavavA lAgyo ane Ama sabhyatAnA bhaMga sAthe adharmane uttejana apAya che. thoDA divasa vartavAmAM rakhene potAnI koI bhUla te thatI nathIne evo prazna pahelAM koTamAM AvelAM jaina upAzrayamAM paNa muni citrabhAnunA temane paDavA lAgyo. vyAkhyAna prasaMge AvuM ja virodhI dhAMdhalA keTalAka lokoe kareluM ane munizrIne bolatAM aTakAvelA. Ama karavAmAM jainadharma A rIte lagabhaga eka mahine pasAra thavA Avyo. muni ke samAjanI zobhA vadhavAne badale ghaTe che ane samAjanA citrabhAnu me mAsanI zarUAtamAM yuropathI pAchA pharyA ane ghATa AgevAnone zaramathI nIce jovuM paDe che. koparamAM temanI vyAkhyAnasabhA hovAnI jAherAta karavAmAM AvI. A jANIne vaLI A sabhA toDavAnA manasubA bhAI kIrtikumAra bIjI bAbata, uparanI ghaTanAnA sArarUpe e phalita thAya karavA lAgyA. A bAbatanI temaNe potAnA eka mitrane vAta karI. che ke dareka vyakitamAM savRttinuM bIja paDeluM hoya che. te bahAranA te mitre tenI suzupta cetanAne DhaMDhaLatA tene jaNAvyuM ke "je banavA- Avege nIce dabAi jAya che. paNa tene aMkurita kare evuM koI kALa hoya che te banyA ja kare che. temAM na to temane doSa che, anukULa nimitta maLI jatAM tenI pramukha cetanA jAgRta thAya che, na te anya koIne. ApaNe temane virodha karI vinA kAraNe karma pitAnI bhUla tene samajAya che, pazcAttApapUrvaka bhUlabharyA mArgathI baMdha karIe chIe, ApaNuM mana ane AtmA banne asvastha thaI te pAchA phare che, te ekAeka palaTAya che ane sanmArga prati, " jAya che ane ApaNA jaina dharmanA evA aneka AcAryo thaI te abhimukha bane che. bhAi kIrtikumAra palaTAyA tenA mULamAM A gayA che jemAM ekavAra mArga bhUlyA che ane pAchaLathI mukita paMthe tattva raheluM che. mAnavI mAtra bhUlane pAtra che; emAM paNa yuvAna vicaryA che ane ApaNe eTaluM jarUra kabUla karavuM joIe ke muni savizeSa, paNa antastatvane vaphAdAra rahevAnI jo tenAmAM bhAvanA citrabhAnuM vidvAna to che ja, teo ApaNA karatAM ghaNuM vadhAre hoya to te bhUla tenA viziSTa ArohaNanuM sopAna banI jAya che. jANe che. eka vakhata ApaNe sau temane sAMbhaLavAmAM-temanA bhakata paramAnaMda
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana tA. 1-8-1970 apaMga bahena aruNane zubha vidAya Icchate samAraMbha bAlyakALathI banne page apaMga evI bahena aruNA tyAre ja teNe jIvanamAM dAkhavelA adbhuta puruSArthane ApaNane jhaverI jenI Aje 32-33 varSanI ummara che te bIjI aneka kAMIka khyAla Ave. bahene sAthe 20 mI julAinI savAre jApAnamAM je bhavya pradarzana upara jaNAvela zaikSaNika pravRtti uparAMta te jhaverInI dIkarI yojavAmAM AvyuM che ane jenI che. motInA dAgInA judI judI DIjhAInanA banAvavA tene mana mulAkAte duniyAbharanA strI-puruSe ramata vAta che; vaLI te eka kaLAkAra che, koIno orDara maLatAM jaI rahyAM che te pradarzana aMge te judI judI DIjhAinavALA nimaMtraNa patro-abhinaMdana kAryo jApAnIjha sarakAranA nimaMtraNathI taiyAra karI Ape che. A badhI pravRttinA pariNAme Aje te lagabhaga jApAna javA ravAnA thai che. 500-700 rUpiyA mahine kamAi rahI che. A bahenano paricaya be ke traNa varSa pahelAM te bI. e. nI parIkSAmAM beThI paNa mAnavI-puruSArthanI nAnI kathA thoDA mArkasa mATe nApAsa thai. mArI pAse AvI; raDI paDI; teNe jevo che. tenA kahevA mujaba kahyuM ke jo huM pAsa thaI hota to mArAM mAsika pagAramAM rU. 50 nAM be varSanI ummare polIyAnA Akra vadhAro thAta. meM tene AzvAsana ApyuM, dhIraja ApI. pachInA varSe tenAM mAtuzrIne mAMdagI AvI ane parIkSA ApI na zakI. maNanA pariNAme te banne page gayA eprilamAM paNa tene AvI ja muzkelI naDI. Ama chatAM te apaMga thayelI. varSothI te hiMmata hArI nathI. eka be varSamAM te bI. e. nI parIkSA jarUra pAyadhunI bAju Avela gADI pasAra karaze evI mArI khAtarI che. jInI cAlamAM tenA jenA mAtA-pitA sAthe rahe che. tenA pitAnI A bahena aruNA garbhagAiDanA kepTana tarIke jApAna jaI rahI che. A bAbatanI khabara paDatAM huM tenuM abhinandana karavA mATe jhaverI bajAramAM eka dukAna che ane moTA bhAge kalcara tenA ghera javAne vicAra karato hato evAmAM thoDA divasa pahelAM motI tathA dAgInA banAvavA tema ja vecavAnuM kAma kare che. temanI te potAnI nAnI bahena sAthe savAranA bhAgamAM mAre tyAM AvI Arthika sthiti bahu sAdhAraNa gaNAya. aruNA sauthI moTI, tenAthI nAne caDI ane AvatI 20mI tArIkhe jApAna huM jAuM chuM, ema teNe eka bhAI ane bahena che. aruNA pitAne karmavazAta athavA daiva- mane jaNAvyuM. paNa 'AnA kharcanuM zuM?" evo meM svAbhAvika yoge prApta thayela apaMgatAthI hiMmata hArI na beThI. uMmara vadhatAM prazna karyo. tenA javAbamAM teNe jaNAvyuM ke: "jApAnamAM pharavA haravA khAvApIvAne kharca tyAMnI sarakAra Apaze. "paNa" ahIMthI javAteNe bhaNavA mAMDayuM. gujarAtI abhyAsa pUro karyo. hAiskUlamAM AvavAnA kharcanuM zuM? "meM pUchyuM. teNe kahyuM: "e kharca mAre bhogagai, esa. esa. sI.nI parIkSA pasAra karI, zArIrika agavaDanA vavAno che ane kAkA, huM to have kamAuM chuM tethI A kharca (Azare kAraNe abhyAsamAM khAMcA paDatA rahyA. ema chatAM inTara ArTasa rU. 5,000 lagabhaga) mane bhAre nahi paDe." sudhI te pahoMcI, paNa temAM nApAsa thai. tenA mAtA-pitA mane A bahena aruNAne zubha vidAya ApavA mATe muMbaI jaina oLakhe. te saMbaMdhanA kAraNe aruNA tenAM mAtuzrIne laIne mAre yuvaka saMdha taraphathI saMghanA kAryAlayamAM tA. 16-7-70 nA roja bahena pUNimA pakavAsAnA pramukhapaNA nIce eka sImita AkAtyAM AvI ane pote have zuM karavuM te vize mArI salAha pUchI. ranuM sneha saMmelana yojavAmAM AvyuM hatuM. A prasaMge meM bahena e divasomAM misisa phAtamA ismAila je apaMga bALakonI aruNA aMge upara mujaba paricaya Apyo hato ane zrI ke. pI. unnatti-utakarSanA kSetre varSothI mIzanarInI mAphaka kArya karI rahyAM , zAha, zrI madanalAla zAha, zrI jayaMtilAla phattecaMda ane saMghanA maMtrI zrI cImanalAla je. zAhe samayocita zabdo kahyA hatA ane che temane paryuSaNa vyAkhyAnamALAmAM vyAkhyAna ApavAnuM nimaMtraNa bahena aruNAnuM sukhaDanA hArathI sanmAna karyuM hatuM. bahena aruNAe ApavAnA hetuthI AgaLa upara be traNa vAra mAre maLavAnuM saMghane ucita zabdomAM AbhAra mAnyo hato. upasaMhAra karatAM baneluM-temanI pAse bahena aruNA ane tenI mAtuzrIne huM lai gayo. pUNimAbahena aruNAne bhAvapUrNa aMjali ane AziSa ApI temaNe tene zorTahenDa tathA TAipa rAiTIMga zIkhI levA salAha paramAnaMda. ApI. te pramANe te banne kaLA thoDA samayamAM aruNAe siddha hAIku-Saka karI eTale misisa ismAile tene TAipIsTanuM kAma soMpyuM. thoDA samaya bAda temanI sosAyaTI phora dhI eNjyukezana oNpha dhI . (2) krIpalDa-apaMga lokonA zikSaNa mATenI sosAyaTI-hastaka cAlatI bArI jarI meM yuddha bhUmimAM nAgapADA nebarahUDa bAjue AvelI nizALamAM bahena aruNAne belI tyAM gehe dhasyAM relAya jasnA; Tenka zikSikAnuM kAma maLyuM. tyAra bAda TIcarsa TreiniMgane teNe kaeNrsa karyo cAMdanI-pUra! tepa bhIMjAyaane esa. ena. DI. TI. mAM abhyAsa cAlu rAkhyo. InTara pAsa thai ane bI. e. nA abhyAsa tarapha vaLI. A uparAMta teNe garla vRkSa kapAtAM DALa paDI ne gAiDana kaeNrsa karyo ane tenI kepTana banI ane tenI nizALamAM mULa bhUmine cAhe vRkSa vakAsI meTuM te garla gAiDanA kepTana tarIke paNa kAma kare che. vaLI skUlanA vaLagI rahevA. kAma uparAMta tene Tayuzano paNa maLavA lAgyA ane A rIte te jue nabhaneThIka ThIka kamAtI thai. upara jaNAvyuM te mujaba te hAla goDIjInI cAlanA cethe mALe tAra tUTatAM jApa ja cho, rahe che. tyAMthI be ghoDInI madada laIne te nIce Utare che. basamAM smaraNe kaMpe jhINAM 'gAMdhI', "gAMdhI', gAMdhI' besIne belAsIsa roDanI bAjue nizALanI nokarIe Ave jAya che; nIrava vINA! suNAya "AMdhI!" A uparAMta be ke traNa te Tayuzana kare che. A badhuM dhyAnamAM laie gItA parIkha hatI. mAlikaH zrI muMbaI jana yuvaka saMgha: mudraka ane prakAzaka: zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, prakAzanasthaLaH 385, saradAra vI.pI. roDa, muMbaI-4, Te. naM. 350296 mudraNasthAnaH dhI sTeTsa pIpala presa, koTa, muMbaI-1.
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ Regd. No. MH. 117 vArSika lavAjama rUA. 7 prabuddha jaina'tu navasa skaraNa varSa 32 : aMka 8 pramuddha bhavana pabu muMbai, ogasTa 16, 1970, ravivAra paradeza mATe zIliMga 15 (A 'jaya vIyarAya sUtra jaina zve. mU. vibhAgamAM 'pratikramaNa'nA nAme oLakhAtI supracalita dhArmika prakriyAmAM prArthanA rUpe belavAmAM AvatuM suvikhyAta sUtra che. A prArthanAsUtra jainonI viziSTa vicArasaraNI ane vizALa jIvanabhAvanAne bahu sundara zabdomAM nirUpita kare che. teno gujarAtI padya-anuvAda AcAryazrI vijayakIticaMdrasUrie karelA tA. 25-7-70nA 'jaina' sAptAhikamAM pragaTa thayA che. A sUtra mULa mAgadhI bhASAmAM che. tenA gujarAtI saraLa anuvAda aMge zrI gulAbacaMda mULacaMda zAha taraphathI eka spardhA nimaMtravAmAM AvelI ane zreSTha anuvAdane rU. 251-00nuM pAritoSika ApavAnI jAherAta karavAmAM AvelI. A spardhAnAM kAraNe prApta thayelA anuvAdomAM upara jaNAvela anuvAda zreSTha hAvAnuM jAhera karavAmAM AvyuM che. huM bhaNatA hatA e varSomAM pitAnA Agrahane vaza thaine comAsA daramiyAna azAha zuda 14thI paryuSaNanA chellA divasa sudhI huM jaya vIyarAya suttaM : paNihANAttha ya suttaM * laya cIyarItha ! baha !, hola mAM turda padmAvo bhayayaM! / bhavanivveo maggA NusAriA iTThaphalasidhdI // 1 // logaviruddhaccAo, gurujaNapUA paratthakaraNaM ca / suhagurujogo tavvayaNasevaNA AbhavamakhaMDA // 2 // vArijjai jai vi niyANabaMdhaNaM vIyarAya ! tuha samae / taha vi mama hujja sevA, bhave bhave tumha calaNANaM // 3 // dukkhakhao kammao, samAhiparaNaM ca bohilAbho a / saMvAjI mahachyuM, mudnAr ! paLAmaraIAM // 4 // sarvamaGagalamAGgalyaM, sarvakalyANakAraNaM / pradhAnaM sarva dharmANAM jainaM jayati zAsanam // 5 // !! vRtti / / taMtrI : paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA jaya vIcarAya sUtra * * | cAla-raghupati rAghava rAjA rAma...dhUna ] jaya jaya he vItarAga prabhu ! prAta: UThI sadA samarU Apa prabhAvathI hojo nAtha ! araja karuM joDI be hAtha ...1 bhava bhramaNAthI thAkI gayo janama janamamAM du:khI thayo bhagavan ! bhaniveda cahuM bhava aTavI jhaTa pAra karuM...2 mArga cIMdhyo. je Aptajane anusaravA prasanna mane baLa arpI he nAtha ! mane jIvana bhavya ne divya bane !...3 zrI muMbai jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra chUTaka nakala 50 paisA gaghA moTA bhAge niyamita pratikramaNa karato.ummara vadhavA sAthe ane vicAravaLaNAmAM pheraphAra thavAnA pariNAme A ane evI bIjI aneka dhArmika prakriyAo aMgenuM niyamapAlana chUTI gayela che. Ama chatAM A jaya vIyarAya sUtra viSenuM AkarSaNa kAyama rahyuM che. 'jaina'mAM pragaTa thayela A sUtrano kAvyAnuvAda vAMcatAM ' prabuddha jIvana 'nA vAcakone AgAmI paryuSaNa parvanA anusaMdhAnamAM e pavitra sUtrane paricaya karAvuM ane sAthe sAthe tene nuvAda tathA padyAnuvAda paNa rajU karyuM evI icchA thai AvI. pariNAme te sUtranA mULa pAThamAM jarA paNa azuddhi na rahI jAya e hetuthI muni zrI puNyavijayajIne lakhI ApavA me" vinaMti karI ane mArA karelA gujarAtI gadyAnuvAda paNa me temane dekhADayo. temaNe mULa pATha lakhI Apyo ane mAro anuvAda paNa temaNe sudhArI Apyo, je mATe temane huM ghaNA upakRta chuM. A badhuM nIce anukrame ApavAmAM Ave che. AcAryazrIe karelA padyAnuvAda paNa sarasa, sugeya ane cAlu prArthanAmAM saMkalita karavA jevA che. paramAnaMda) he jagaguru vItarAga! jaya ho! he bhagavan ! tArA prabhAvathI bhavaniveda, mArgAnusArIpaNuM, iSTaphaLasiddhi, lokaviruddhanA tyAga, gurujanapUjA, paropakAra, sadguruyoga ane jIvananA anta sudhI temanA sadgurunA-vacananI mane upAsanA ho! he vItarAga ! tArA zAsanamAM niyANabaMdha-karmaphaLanI apekSA jo ke niSiddha che, ema chatAM, he nAtha ! tane praNAma karavAthI tArA caraNonI mane bhavobhava sevA prApta thAo! mArAM du:khAnA tema ja karmonA kSaya thA! samAdhimaraNa tathA bAdhilAbhanI mane prApti thAo ! sarva maMgaLamAM maMgaLa rUpa, sarva kalyANanA kAraNa rUpa, sarva dharmamAM pradhAna evuM jaina zAsana sadA yavantu vate che. anuvAdaka : paramAnaMda zrI jaya vIyarAya sUtra Adhi vyAdhi upAdhi TaLe aMtima phaLa muja mukita maLe lokaviruddhano tyAga karu' vANI jima vartana huM varuM...4 gurujananI pUjA huM cahuM dilamAM AdarabhAva rU para upakAramAM rakata rahuM dIna hIna jananAM du:kha harU...pa sadgurUnA saMyoga maLe sarvadA suMdara bodha maLA muja Agama darzana karatAM che nidAna niSedha chatAM...6 jaya vIyarAya sUtra (gadyAnuvAda) \\\\\\ * * to paNa cAhuM caraNanI seva bhavabhavamAM devAdhideva ! du:kha hamArA dUra thA sakaLa karamano kSaya thAo ...7 * tuja pada padmane praNamI huM koSTha samAdhi maraNa icchuM uttamabAdhi ratna maLA saghaLI mArI Aza phaLo...8 sarva maMgaLamAM maMgaLa che sarva kalyANanuM kAraNa je dharmamAM pradhAna ja che yavaMtu jinazAsana che ...9 anuvAdaka : zrI vijayakIticaMdrasUri
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana tA. 16-8-1970 => zabda - svaranA ajoDa upAsaka kavivara ravIndranAtha TAgora 53 [ ogasTa mAsanI gai sAtamI tArIkha kavivaranI 100mI janmatithi hatI. tenA anusaMdhAnamAM thoDA divasa pahelAM oNla inDiyA reDiye - amadAvAda dvArA prasArita karavAmAM Avela bahena gItA parIkhane vArtAlApa ola inDiyA reDiyenI anumatipUrvaka nIce pragaTa karatAM huM khUba AnaMda anubhavuM chuM. paramAnaMda] - eka moTA vizALa makAnanI UMcI aTArIe eka nAnakaDo priya pAtrane potAne ja khabara na paDe tema kavi koI agocara rIte kizAra beThe che. nekaronI satata dekhabhALane lIdhe enuM ghara ane bAMdhI letA. zenAthI?" zurera baMdhane !" najarakeda jevuM thai gayuM che. ene ekalA bahAra javAnI baMdhI che. paNa enuM mana te koi baMdhI zenI svIkAre? e enI rahasyamayI " Ami tamAra saMge be AMkha dvArA AkAzamAM UDatAM paMkhI ane raMgaberaMgI vAdaLo sAthe chI AmAra prAna dUra dUra UDI rahyo che. enI kalpanAsRSTi jAte dahADe bhAvabharyA - zUre baMdhane, tumi jAne nA, gItAmAM AkAra lai rahI che: Ama tomAra peye chi "mana mera meghera saMge - ajAna sAdhane-Ami. " UDe cale, dik digantara pAne kavi kahe che - ni:sIma zUnya zrAbana bana - saMgIte huM tArI sAthe mAro prANa sUranA baMdhane bAMdhI dauM chuM rima jhima , rima jhima , rima jhim .. ane tane khabara paNa na paDe tema tane koI ajANa sAdhanAthI pAmI (mAruM mana meghanI sAthe dizA dizAmAM pahoMcavA UDI rahyuM jauM chuM. che ane anaMta zUnyatAmAM zrAvaNanuM saMgIta rima jhim rima jhima A sAdhanAnuM varNana kevuM madhura che! guMjI rahyuM che.) "ze sAdhanAya miziyA a zrAvaNanI thanaganatI mastI, phAgaNano maghamaghate vaibhava, jAya bakula gaMdha, vaizAkhane dAhaka ukaLATa ane pakSanI tharatharAvatI ThaMDI-badhAMne ze sAdhanAya miliyA anerA saMvedanathI jhIlatA A kavihRdaye te AgaLa jatAM vizva jAya kabiruM chaMda; bharamAM nAmanA meLavI. ane e kahevAyA kavivara ravIndranAtha - tRmi jAne ne, TAgera! Dheke rekhe chi tomAra nAma jana gaNa mana adhinAyaka jaya he!" jevA bhavya rASTra raMgIna chAyArU AcchAdane - Ami. gIta dvArA bhAratanA gharegharamAM sthAna pAmanAra A kavivarano janma tomAra arupa mUtakhAnI, thayo sane 1861 nA me mAsanI chaThThI tArIkhe-kalakattAnA eka phAlganer Alo te vaibhavazALI ThAkora-kuTuMbamAM. (baMgALImAM TAgorane 'ThAkura' kahevAya bozAya AnI, che.) bhAratIya saMskAritAne vAraso te emane kuTumbamAMthI ja maLela. arupa mUrtikhAnI, moTA thatAM e saMskAra bIja aneka suMdara kAvyo, gIta, vArtAo, bAMgherI bajAya nibaMdha, nRtya nATikAo ane nATa vigeremAM pAMgaryAM. emAM lalita bazate . paNa prabhupremanAM alaukika gItonA saMgraha "gItAMjali" e te sudUra digaMte. emane vizvanuM sarvottama pAritoSika "nobela prAijha" apAvyuM. zonA AbhAya Ama bhAratanuM nAma vizvabharamAM gauravavatu karanAra A kAMpe taba uttarI kavi-AtmA mAtra kAvya ja nahIM, paNa saMgIta, citra, nRtya, nATaya gAne tAne zuM unmAdane - Ami." vigere kaLAe tathA AdhyAtmika ciMtanathI paNa sabhara hatA. e kaLAonI. uttama. sAdhanA ane zikSaNa mATe emaNe kalakattA pAse (e sAdhanAne bakula phalanI sugaMdhathI svaccha karavAmAM AvelA belApura gAme "zAMtiniketana" nAmane Azrama sthApyo. AvI che. ane emAM kavino chaMda samAyelo che. tAruM nAma Aje paNa tyAM deza-paradezathI loko tAlIma levA Ave che. saMtADI dIdhuM che. kayAM?- te tuM jANato nathI. raMgIna phalonA Ava ' 'kavivara TAgerenuM hRdaya atyaMta mRdutA ne kAruNyabharyuM hatuM. .raNa nIce tArI nAnakaDI apa mUrtine meM phAgaNanA prakAzamAM birAjIta vizvamAM khelAtAM hiMsAnA unmata tAMDavathI e khUba kaMpatA ane gAI karI che ane lalita madhura vasaMta RtumAM tuM dUra digaMtathI baMsI UThato - vagADI rahyo che. enA sonerI tejamAM jhUlatuM tArUM uparaNuM mArAmAM "hisA unmatta pRthvI ; nita nihUra dra, . ' ', gAna-tAnane unmAda jagAvI rahyuM che.) ghAra kuTila paMtha tAra * kavivaranA premamAM koi adbhuta pavitratA che ke jethI prabhune lAbha jaTila chaMda..". . paNa e ja udgArathI saMbodhI zakAya che. prabhune kavie aneka rIte hiMsAthI gherAyelI pRthvIne kalaMka zunya karIne emAM premapadma, oLakhyo che. ane IzvaraciMtana ne bhakita kAvya e emanI vizevikasAvavAnI kavi izvarane Adra prArthanA kare che. - latA che. e prakAranA eka pUjAgItamAM kavi kevI suMdara yAcanA - samagra mAnavatAne cAhanAra A kavivara pAse aneka viSayo paranAM kare che ! kAvyane svaramAM maDhavA mATe anekavidha DhALa paNa hatA. saMgItanI ' " Agane parasa manI UMDI sUjhane lIdhe temanAM pratyeka gItane tenA UMDA bhAva sAthe mANavA : cho Ava prAne mATe AgavI svaraSTi, ApoApa racAi jatI. vaLI kavivare. , , , , he jIbana pUrna karo e svarone svarAMkana (noTezana) sAthe vyavasthita rIte rajU karyA he jIvana pU karo hovAthI varSo sudhI emanuM '"ravIndra saMgIta" jagatamAM dahana dAne . viziSTa sthAna bhagave ema che. emanA madhura gaMbhIra avAjamAM A saMgIta guMjI UThatuM, tyAre to e khuba ja hRdayasparzI banatuM (he prabhu, tArA agninA pArasamaNithI A jIvana pUrNa karI hatuM. Ama A kavi hRdayamAM svara . ane zabda ke pachI kAvya de! enA dAhaka dAnathI A jIvana pUrNa karI de!), ane saMgItane suMdara sumeLa hato. . A RtutunI suMdaratAne khUba mulAyama rIte gItamAM vaNI te AgaLa jatAM kavi kahe che ke rAtrinA ghora aMdhakAramAM phUTatA lenAra kavi emanAM RtugIto dvArA ghaNA lokapriya banelA. AvA navA navA tArAomAM tAre sparza guMjI rahyo che ane jyAM jyAM mugdha prakRtipremIne mAnavaprakRti mATe ocho prema nahato. pitAnA draSTi paDe tyAM tyAM aMdhArU prakAzita thai rahyuM che. tArA pArasamaNithI : ' - A gune,
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-8-1970 prabuddha jIvana === == = = === ==== vasati-gaNatarI ane jainadharma bhAIe - te mArI badhI vyathA urdhvagAmI banaze mATe A pArasamaNithI mArUM jIvana pUrNa karI de!) AdhAre gAye gAye paraza taba, . sArA rAte phaTApha tArA naba naba, nayane draSTi hote gucchabe kAle khAne paDakhe zekAya dekhabe Ale, betha mera UThabe jele urdhva pAne ! - he jIbana pUrna karo - AvuM samRddha jIvanadarzana pAmanAra kavi pAse preraNA ne himatanuM bhAthuM te kema khUTe? khuda gAMdhIjIne emanA gIte ajaba preraNA ApelI-kayAre? hiMsA ne vera-jheranA bhISaNa tAMDavamAM homAi rahelA AkhalimAM zAMti sthApavA pravezyA tyAre ! e preraNAbharyuM gIta - "jo di tAruM DAka sUne keu nA Aze be ekalA calo re..." sva. mahAdevabhAi desAinI kalame lokapriya anuvAda pAmyuM che A gIta - tArI jo hAka suNI koI nA Ave to ekalo jAne re." ' "jyAre dIva nA dhare koI o re, o re, o abhAgI ! dIvo nA dhare, jyAre ghanagherI tuphAnI rAte bAra vAse tane joi tyAre AbhanI vIje e tuM saLagI jaI saune dIva ekalo thAne re - tArI je..." AvI eka ekathI caDe evI baLadAyI kaDIo dvArA jIvananI preraNA pAnAra kavi mRtyune kevI rIte jue che? are mRtyune paNa maMgalatAthI mahekatuM karanAra kavi kahe che" marana re, _huM mama zema samAna, meghabarana tuja megha jaTAjUTa, rakata adhara kara rakata kamala pUTa, tApa bimecana kosana kara taba mRg amRta kare dAna - tUhuM mama..." maraNa, tuM to mane zyAma - kRSNa jevuM suMdara lAge che. meghavaNa tArI jaTA che, lAla hoTha che ne hAthamAM lAla kamalane saMpUTa che. tuM tArI karuNAbharyA hAthathI mArI trividha tApamAMthI--Adhi, vyAdhi ne upAdhimAMthI mukita karAvIne mane amRtanuM dAna kare che. ane kharekhara, sane 1941 nA AgasTanI sAtamIe kavivara TAgore e maMgala milanane prasannatAthI vadhAvI lIdhuM! e gayA, paraMtu emanA sUrila gItanA raNakAra AkAzamAM sadAya gUMjatA ja rahyA, guMjatA ja rahyA........... gItA parIkha 'janmabhUmi'nA tA. 10-7-70nA aMkamAM zrI vinoda zAhe jaina bhAIone AgAmI vasatigaNatarImAM "jaina" tarIke alaga lakhAvavAnI vinaMti karI che. dharma ke saMpradAyanI daSTie hiMduo evI potapotAnI oLakha Ape to e khoTuM nathI ane e pramANe agAunI gaNatarIomAM thatuM hatuM. ahIM mAtra "jaina" tarIke ja noMdhavAnuM kahevAmAM AvyuM hoya to e mane AtmavighAtaka pagaluM lAge che. jyAre samagra hiMdu samAja ekarUpa rahI bhAratIya saMskRti ane sabhyatAnA rakSaNanI dizAmAM jAgRta banI rahyo che tyAre enA eka aMgane enAthI juduM pADI, samAjamAM hajAro varSathI samanvayanI ane tethI ekAtmakatAnI bhAvanA che tene toDI pADavAmAM kayAM konuM hita che? amArA jevA bacapaNathI ja jaina dharmIo sAthe ekAtmakatA anubhavatA, vaLI jaina dharma, samAja ane enA vizALa prAkRta-saMskRta apabhraMza ane jUnI gujarAtI vagere bhASAonA sAhitya, zilpa, sthApatya ane lalitakaLAomAM otaprota thai saMpUrNa AtmIyatA anubhavanArA cAhakone kayAM judApaNuM che? bauddha, jaina, lokAyata, cArvAka, liMgAyate, zIkhe, nAnakapaMthIo, kabIrapaMthIo, rAmadepIranA anuyAyIe, paraNAmI. vagere sau vizALa hiMdu samAjanAM ja ananya aMga che. svAbhAvika rIte ja hiMdukoDamAM bhAratIya dharmapraNAlIomAM mAnatA vividha samAja samAveza pAmI rahyo che. emAMthI chUTA paDavA pAchaLa vartamAna rAjakAraNa sivAya bIjuM koi kAraNa kaLAnuM nathI. rItarivAja, baMdhAraNa, jJAtio vagerenI daSTie jaina, vaiSNava, mezrI, vaNiko vagere vacce aMtara - bheda kayAM che? paraspara ananyatAthI khANI-pINI, lagnavyavahAra, peTA jJAtinI daSTie bheda kayAM che? lagnAdi mAMgalika prasaMgamAM gora brAhmaNo che, vidhi paurANika che. vaLI derAsaramAM sudIrdhakALathI gaThIo tarIke mukhyatve brAhmaNabhejako vagere sevA ApI rahyA che. evo ja moTo bIjo nakaravarga paNa che. digaMbaramAM to janoi dhAraNa karavAnI praNAlI che. hamaNAM ja kacchamAMnA mArA pravAsamAM aneka sthaLe jainadharmI bhAIonA mAthAmAM caTalInAM paNa darzana thayAM. A jotAM ApaNe kayAM judA chIe e ja samajAtuM nathI. pApapuNyano vicAra, karmavAda, punarjanma, jJAna, cArivya, tapa, mekSa vagerene lagatI mAnyatAomAM AtyaMtika aMtara kayAM che? gItAnA 16 mA adhyAyamAM daivI jIvonAM lakSaNa ApyAM che. tyAM hiMdu mAnyatAthI jene mAnyatA kayAM judI paDe che? 1905mAM lorDa karjhane bhAratIya samAjamAM bhAgalAnI nIti akhatyAra karI'bhAgalA pADo ane rAjya karo'nI duSTa nIti amalamAM mUkI - tyArathI hiMduomAMnA phirakAomAM, are muslimonA phirakAomAM paNa kusaMpanAM bIja nAkhyAM, jemAMthI svarAjya maLyA pachI paNa ApaNe mukata thayA nathI ane kuTila rAjakAraNa paNa e bheda jALavI rAkhavA prayatnazIla che. atyAra sudhI ane Aje, Ama chatAM ghera ghera, paDoza paDezamAM, gAme gAma moTAM nAnAM nagaromAM otaprota thai AtmIyatAthI raMgAyelAM ApaNe sau bhAvi bhaya sAme ekAtmaka rahI bhAratIya saMskRti ane, sabhyatAne bacAvI zakIzuM ke chinnavichinna thaIne bacAvI laizuM? bhAratIya saMskRti ane sabhyatA uparanA videzI saMskRti ane jaDasabhyatAnA AkramaNa samaye sAMpradAyika bhedabhAvane upasAvI jIvavA jatAM rakSaNa ane otha vinAnAM ja banI rahIe chIe e satya, vicArakonI najara bahAra nathI ja. amadAvAda ke. kA. zAstrI janmabhUminA tA. 21-7-70nA aMkamAM A viSaye zrI. ke. kA. zAstrIne eka patra pragaTa thayuM che, je upara pragaTa karavAmAM
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ 88 : prabuddha jIvana tA. 19-8-1970 aMgabhUta tarIke varNavyA che ema chatAM teo baiddha yA zIkhe tarIke noMdhAve che tevI ja rIte jene potAne jaina tarIke noMdhAve e apekSita che. jene AthI pitAne hinduothI alaga gaNAvavA mAge che ema mAnavAnI ke manAvavAnI koI jarUra nathI. muMbaI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA AvyA che. zrI zAstrIjI mATe mane khUba mAna che, paNa A bAbatamAM temanI gerasamajaNa che tethI A khulAso karavo paDe che. vasatigaNatarImAM, hindu, muslima, pArasI,''isAi, jaina, zIkha, evI rIte noMdha, dareka janagaNanA vakhate thatI ja AvI che. jaine, jaina tarIke noMdhAya te navuM nathI. A praznane rAjakAraNa sAthe koI saMbaMdha nathI. jene rASTrIya jIvananAM avibhAjaya aMga sadAya rahyA che. temaNe koI divasa judA hakko ke adhikAra mAgyA nathI. potAnI sevA, guNa ke zakitanA AdhAre rASTramAM ke samAjamAM je sthAna prApta karI zakAya teTalI ja apekSA rAkhI che. jaina dharma svataMtra dharma che ane jainenI saMkhyAnI noMdha judI judI thatI ja AvI che. paNa bedarakArI athavA adhUrI mAhitIne kAraNe saMkhyA noMdha barAbara thatI nathI. dA. ta. 1961nI vasatigaNatarImAM jainonI saMkhyA lagabhaga 20 lAkha noMdhAi che. hakIkatamAM jainenI saMkhyA 50 thI 60 lAkha athavA tethI paNa vadhAre che. tethI 1971nI janagaNanA samaye barAbara pUrI mAhiti apAya, jethI jainanI sAcI saMkhyAnI jANa thAya eTalo ja Azaya che. AmAM koi alagatAvAda ke rAjakAraNa nathI. muMbaI cImanalAla cakubhAi zAha (3) tA. 21-7-70nA janmabhUmimAM pragaTa thayela "vastigaNatarI ane jainadharmI bhAi"e mathALA nIcenA zrI. ke. kA. zAstrInA carcApatranA anusaMdhAnamAM jaNAvavAnuM ke A prazna aMge meM Aja sudhI je vAMcyuM ane vicAryuM che tenA pariNAme mAro e abhiprAya baMdhAyo che ke Aje ApaNe jene hindudharmanA nAme oLakhIe chIe te hindudharma bhAratane sauthI prAcIna dharma che. samaya jatAM musalamAne AvyA, khristIo AvyA ane ghaNuMkharUM temanI sAthe yahudIo AvyA ane te te. dharmanAM ApaNA dezamAM thANAM nakhAyAM. . . A hindu dharmanI traNa. mukhya zAkhAo che: (1) vaidika, (2) zraddha, (3) jaina. jenI vacce satata AdAnapradAna thayuM che ane Aja sudhI thatuM rahyuM che. zrAddha zAkhA bhagavAna buddhapraNita, jaina zAkhA Aje jene anusaravAmAM Ave che te bhagavAna mahAvIra praNIta. A baMne zAkhAo samakAlIna hoIne banne vacce ghaNuM sAmya che. vaidika zAkhA A bannethI izvarakatvanI bAbatamAM judI paDe che. Ama chatAM A traNe zAkhAonuM alaga alaga vyakitatva to che ja. dareka dharmanA mukhya traNa tatva che. deva, guru ane dharma. A traNe tattanI mAnyatAne lagatA pharakanA kAraNe eka dharma anya dharmothI judo paDe che. A bAbata hindu dharmanI traNa zAkhAone paNa lAgu paDe che. ' . hindu dharmanA be mukhya aMga che. zruti ane smRti. zruti eTale dhArmika mAnyatAne lagatuM dharmasAhitya. smRti eTale hindu samAjanuM baMdhAraNa sUcavatuM samAjazAstra. jaina dharmo vaidika zAkhAnI smRti dvArA sUcavAtI samAjaracanA lagabhaga sarvAge svIkArI che. Ama hovAthI jaine ane hindu - vaidiko bane badhI bAbatamAM eka che - samAna che-Avo eka khyAla sAmAnya janasamAjamAM pravartatA hoya che. te AvatA varSe thanArI bhAratanI prajAnI gaNatarImAM, hindusamAjanI gaNatarI sAthe tenA upara jaNAvela peTA vibhAganI vastInI alaga nedha thavAnI hota to, jene hindusamAja sAthe ghaNI rIte otaprota hAine huM mArI jAtane 'hindujena tarIke noMdhAvavAnuM pasaMda karata, paNa have thanAra gaNatarImAM AvI koI vyavasthA che je nahi ane jaina samAjanI eka alaga ghaTaka tarIke Aje keTalI vasati che tenI jANakArI jaina samAjanI daSTie apekSita che tethI jeo jaina hoya temane AgAmI vasatigaNatarImAM pote jenadharmI che ema noMdhAvavAne khAsa Agraha karavAmAM Ave che. zrI ke. ke. zAstrIe potAnA carcApatramAM baiddha, zikhene hindusamAjanA janmabhUmi' nA lokavANInA vibhAgamAM "vasati gaNatarI ane jainadharmI bhAio' e zirSaka nIce zrI cImanabhAi cakubhAI zAha tathA zrI paramAnaMdabhAI kApaDiyAe je vicAro rajU karyo che tenI sAthe sarva jaina dharmapremI bhAio mArI jema saMmata thaze. paraMtu 1971 nI vasati gaNatarInI dhamAM "jainake "hiMdu jena" lakhAvatA pahelAM dezanA karaverAnA kAyadA ane khAsa karIne "vetha Tekasa" nA kAyadAnI AMTIghUMTI ane korTanA cUkAdA dhyAnamAM levA jevA che. mahinUra hAikorTanA pI. epha. pI viruddha kamiznara opha veltha Tekasa (65, Ai.TI. sI. 123 (mahisUra) 1967no cukAdo tathA kalakattA hAikorTanA jANItA cukAdA kamiznara opha veltha Tekasa viruddha cAMpAkumArI sindhI (67 Ai. TI. Ara. pa61 (lakattA, 1968)thI nakkI thayela che ke "jaina" "hindu" na gaNAya, tethI "hindu avibhakata kuTuMbanA veltha TekasanA phAyadAo "jena avibhakata kuTuMbane 'na lAgu paDI zake. uparokata banne cukAdAthI 'jena' 'hindu nathI tema nakkI thayela che tethI keTalIka jene karaverA bharanAra vyakitao ke jeoe hindu tarIkenuM sTeTasa jAhera karyuM hoya teo have vasatigaNatarImAM jaina lakhAve to musIbata UbhI thavA saMbhava kharo? AvakaverAnA kAyadAmAM paNa "hindu"nI vyAkhyA na hoI "jaina avibhakata kuTuMba" ke jeo "hindu avibhakata kuTuMba" tarIke esesa thatAM haze temaNe paNa vasatigaNatarImAM "jaina" tarIke nAma lakhAvatAM gUMcavADo UbhA thavAnI zakayatA nathI? - A savAla AkhA samAjane sparzato hoI mu. zrI cImanabhAi taraphathI vizeSa khulAso thAya agara te aMge niSNAtane abhiprAya rajU thAya te IcachanIya che. uparokata carcA sAthe eka vizeSa susaMgata hakIkata jainabhAioe vicAravA jevI che ke hindu vArasA dhAro tathA hindu lagnadhAre vagere je 1956 pachI kAyadA thayA temAM 'hindunI vyAkhyAmAM "jaina"ne samAveza karavAmAM Avela che eTale jyAre AvA dhArAomAM jainane hindu gaNavAmAM Ave che tyAre karaverAnA kAyadAmAM spaSTa vyAkhyAnA abhAve jaina hindu nathI tema korTanA cukAdAthI ghaTAvavAmAM Ave che. to dareka jaina bhAioe ekatra thai kiMi ghaTatuM karavuM na joie? ghATakopara pratApa DI. gAMdhI taMtrI neMdha janmabhUmimAM judA judA samaye pragaTa thayelAM jene ane vasatigaNatarI aMgenAM carcApatra, upara eka sAthe ApavAmAM Avela che. AmAM zrI pratApa DI. gAMdhIe upasthita karela muddo khAsa vicAraNIya che. AgaLanA hiMdusamAjane lagatA kAyadAmAM Hindus { icn[uding jain-jaina sameta hindu-ema spaSTa vidhAna karavAmAM Avela che, jyAre AvakaverAne lagatA kAyadAne prastuta carcApatramAM ullekha karavAmAM Avyo che temAM jaino viSe Avo spaSTa ullekha karavAmAM Avyo nathI ane tethI jene aMge patralekhake jaNAvI tevI muzkelI UbhI thaI che. AvakaverAnA kAyadAne lagatI A suTI jenee ekatra thaIne dUra karAvavI ghaTe che ane A kArya badhA jainenuM pratinidhitva karatI bhArata jaina mahAmaMDaLa jevI saMsthAe zrI cImanalAla cakabhAi zAha jevAnI AgevAnI nIce satvara hAtha dharavuM ghaTe che. paramAnaMda
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-8-1970 prabuddha jIvana dhyAnacAga (gatAMkathI cAlu) A muzkelI dUra karavA mATe keTalAka upAya che. sau prathama to UMghI jAya che. eve samaye sAdhake potAnI jAtane zithila banAvI e vicAronI avagaNanA karI dhyeya viSaya para khaMtapUrvaka ekAgra dai nizcita rahevuM. bahArathI e sAdhaka UMdho hoya ema lAgaze rahevAno prayAsa karatA rahevuM. jema judAM judAM AkAra ane raMga paNa enI aMtara cetanA kriyAzIla hoya che, ane te samaye tene dhAraNa karanAra vAdaLathI AkAza levAnuM nathI tema parivartanazIla divya dazya, jyotirdarzana, nAdazravaNa jevA AdhyAtmika anubhava vicArone nirvikAra AtmA para kazo prabhAva paDatuM nathI ema thai zake che. rAtre zavAsanamAM sUIne dhyAna karatAM karatAM ja nidrAsamajI vicArene AdhAra vagaranA mAnIne temane gaNakAravA nahi. vasthAmAM cAlI javAne abhyAsa pADavo paNa sAro che. Ama karavAthI ema karavAthI thoDA samayamAM te vicAre ApoApa vikherAi jaze. nidrAne dhyAnanuM svarUpa prApta thAya che. alabatta, spha, ti ane AnaMda jo e zakaya na hoya to vicAro pratye jAgRta rahI tene manamAM vadhAranArI A prakAranI dhyAnayukata nidrA, ane ALasa tathA pravezatA aTakAvavA. paNa keTalAkane e abhyAsa ghaNo aghare lAge jaDatA lAvanArI sAdI nidrA vacceno pharaka sAdhake samajavo joie che. te pachI sAkSIbhAva keLavIne, anAsakatapaNe, sahayoga ApyA ane jaDa nidrAne prayatnapUrvaka TALavI joIe. ' vinA te vicArone khela jotAM rahevuM. Ama jyAre koi sahAre nahi keTalIkavAra sAdhaka dhyAna karatAM karatAM becena banI jAya che maLe tyAre vicAro potAnI meLe ja vilIna thai jaze. kharuM jotAM ane tene UThI javAnuM mana thAya che. koi vAra te sustI ane bhUlate be vicAronI saMdhikALamAM manane ekAgra karavuM e sauthI sAro kaNApaNAne anubhava kare che. paNa A badhI avasthAo alpa 'upAya che. koi paNa vicAra satata raheto nathI. vicAronA satata samaya ja Take che. mATe ALasa, saMzaya, kheda, nirAzA vagerene sAmane pravAhane ApaNane anubhava thAya che, kAraNa ke vicAro eka pachI karatAM karatAM sAdhake dhIraja, makkamatA ane niyamitatAthI pitAne eka jhaDapathI AvatAM rahe che. paNa sAcI vastusthiti e che ke jayAre prayAsa jArI rAkhavo joie. pahelo vicAra zAMta thaI jAya tyAre ja bIjo vicAra UThe che, ane je sAdhaka aMta:purNa dhyAna kare che tene mATe mana ekAgra e benI vacce ekAda kSaNa ke tethI paNa ochA samayanuM aMtara hoya karavA zarIramAM traNa sthAne gaNAvyAM che - zira, hRdaya ane trikuTI. che. sAdhake e zAMta kSaNa pakaDI lai temAM sthira thavAne prayatna karo. A traNamAMthI jyAM mana sahelAithI sthira thAya te sthAna pasaMda e nirava kSaNamAM ja zAMti ane AnaMdanuM nivAsasthAna che. tyAMthI ja karavuM. paNa sAdhAraNa rIte hRdayamAM dhyAna karavAnuM zreSTha mAnavAmAM badhA vicAro udaya pAme che. A zAntatAmAM thatAM spandane akhila Ave che, kAraNa ke tyAM AtmAno vAsa che - jagatanI utpattinuM kAraNa che. A stabdha, nirvikalpa sthitimAM ja vara: sarvabhUtAnAM haiA tita (jotA jha0 28-66); AtmA prakaTa thAya che ane anubhavAya che. lagvAkyavRttimAM aMguSThamAtra : puruSo'ntarAtmA sadA janAnAM hRdaye saMniviSTha: kahyuM che: (tA. 3. rU-13); gg mAtaHDaraduM ( vo. . naSTapUrvavikalpe tu yAvadanyasya nody:| nirvikalpaka caitanyaM spaSTaM tAvad vibhAsate // " keTalAka sAdhako phariyAda kare che ke temane samAdhi nathI lAgatI paraMtu bahu thoDA sAdhaka A prakAranA dhyAnane abhyAsa karI zake che. eTale ke temanuM mana laya athavA zUnya avasthAne pAmatuM nathI, vicAronA pravAhane rokavAnuM eka sAdhana prANAyAma paNa jethI dhyAna karatI vakhate AsapAsa zuM cAle che tenuM bhAna rahe che, che. prANa ane manane, zvAsocchavAsa ane cittanI vRttione ane ema paNa kahe che ke teo lAMbA samaya sudhI dhyAna karI zakatA. sIdho saMbaMdha che. teo ekabIjAnuM niyaMtraNa kare che. prANa upara nathI. zUnyAvasthAmAM vadhAre samaya rahevuM e te kalaMrirphorma ke madirAne ekAgratA karavAthI athavA to tenuM niyamana karavAthI cittavRttione lIdhe je acetana avasthA Ave che tenA jevuM che. e "jaDa rokI zakAya che. sAdhake zvAsaprazvAsane dhyAnapUrvaka jotAM rahevuM joie. samAdhi' che. emAM AtmAne prakAza nathI. A prakAranI sthiti enAthI mananI bIjI pravRttio aTakI jaze. jo mana jarA paNa suSuptimAM paNa anubhavI zakAya che. sAcA dhyAnamAM te sAdhakane vicalita thaze te tene tarata ja khyAla AvI jaze, kAraNa tenAthI khyAla rahe che ke te dhyAna karI rahyo che ane saceta rahIne te dhyAna zvAsapradhvAsanI gati aniyamita thai jAya che. anukULa Ave to cAlu rAkhe che. UMDA dhyAnamAM paNa tene potAnA vyakitatvanuM bhAna prANakriyAnI sAthe maMtrajApane joDI dai zakAya. ekavAra zvAsa rahe che. je pramANe mIThuM pANImAM ogaLI jAya che tema, jemAM aMdara letI vakhate ane bIjIvAra zvAsa bahAra kADhatI vakhate maMtrane cetanA AtmAmAM ekarUpa thaI jAya te asalI samAdhi. A "cetana japa karavo joie. Ama karavAthI sAdhakanI supta antarazakitane samAdhi' che. sAdhake yAda rAkhavuM joie ke dhyAna eka sAdhana che. jAgRta thavAmAM sahAyatA maLe che. ane mananI zUnyatA e kAMi dayAnanuM aMtima lakSya nathI. potAnA ISTadevatAnA nAmanA japathI paNa dhyAna lAge che. bIjuM, dhyAna keTalA samaya sudhI lAge che e agatyanuM nathI. maMtranA japa karatI vakhate akSaro para dhyAna kendrita karavuM uttama che. dhyAna kriyAzIla rahe, eTale ke, koi eka avasthAmAM sthagita na keTalAka sAdhakane bIjI eka muzkelI e Ave che ke dhyAna thatAM zAMti, AMtarika saMtoSa, pavitratA, jJAna vagerenI prApti karAve karatAM karatAM keTalIka vAra temane nidrA AvI jAya che. keTalAkane e agatyanuM che. ema lAge che ke A eka vidana che. paraMtu e khyAlamAM rAkhavAnI . - keTalIkavAra dhyAna pUruM thaI gayA pachI paNa dhyAnanI avasthA jarUra che ke A nidrA sAmAnya prakAranI nidrA nathI, dhyAnamAM jyAre cAlu rahe che, ane dhyAna pachI jyAre mana taddana zAMta paDI gayuM manane bahAranA padArthomAMthI pAchuM kheMcI levAmAM Ave che tyAre hoya tyAre koika anubhava paNa thAya che, tethI dhyAna pUruM thatAM ekadama te vizrAMti le che ane Teva anusAra nidrAvasthAmAM lIna thAya che, UThavuM nahIM paNa DIvAra zAMta besI rahevuM. koikoi vAra divya je pramANe bALakane zAMta ane cUpa rahevAnuM kahevAmAM AvatAM te nAda8AvaNa, alaukika gaMdha ke rasAsvAda, jyotidarzana vagere AdhyA
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ 90 prabudha jIvana tA. 16-8-1970) tmika anubhavo dhyAnanA samaye ja nahIM paNa anya samaye, jyAre sAdhaka kAMi vyAvahArika kAma karato hoya tyAre thAya che. sAcuM dhyAna upara kahyuM tema dhyAna sAdhanamAtra hovAthI AdhyAtmika jIvanamAM dareka prakAranAM dhyAnanuM mahatva che. sAdhakane kevI jAtanuM dhyAna sacaze te tenA svabhAva ane adhikAra para AdhAra rAkhe che. darekane eka ja rIta anukULa na Ave. dAkhalA tarIke koi sAmAnya sAdhakane tenA AtmA ane parabrahmanI ekatAnuM dhyAna karavAnuM kahevAmAM Ave to tenuM hArda pakaDI zakavA asamartha hovAthI te kaMTALI jaze; ane thoDA samayamAM ja prayatna karavo choDI deze; paNa je tene IzvaranI pUjA ane prArthanA karavAnuM kahevAmAM Ave to saMbhava che ke tenuM citta izvaramAM sthira thai jAya ane enAthI tene AMtarika saMtoSa ane AnaMda paNa prApta thAya. mATe sAdhaka je bhUmikA para hoya tyAMthI sAdhanA zarU karavI joie. tyAra pachI dhIme dhIme dhyAnanI vibhinna bhUmikAne te pAra karI zakaze. judA judA sAdhako mATe dhyAnanI rIta judI judI hoya che, eTaluM ja nahIM paNa, eka ja sAdhakanI tenA AdhyAtmika vikAsa anusAra judI judI sthitine anulakSIne te rIte badalAya che. dhyAnanI eka ja rIta tene hamezAM anukULa nathI AvatI. evuM paNa bane ke thoDA samaya bAda dhyAnanI te rIta pratye tenI ruci na rahe. A sUkSma hakIkata samajamAM na AvavAthI keTalAka sAdhako phariyAda karatA hoya che ke dhyAnamAM temanI pragati aTakI gai che, eTaluM ja nahi paNa, teo je sAdhanA karatA hatA te thai zakatI nathI, jema ke bhajanasaMkIrtanamAM rUci rahI nathI, dharmagraMtha vAMcavAmAM rasa paDato nathI, japa karI zakatA nathI, kaMi ja karavAnuM mana thatuM nathI, mUrtipUjA ke prArthanA karI zakatA nathI, kAMI anubhava thatA nathI vagere. teo mAne che ke A badhAM AdhyAtmika avanatinAM lakSaNo che. teoe dhyAnanuM sAcuM svarUpa samajavuM joie ke na thAnaM dAnamaurgi vivAM mana: (AvAra 32. ) arthAt sAmAnya loko jene dhyAna samaje che te dhyAna nathI. vAstavika rIte, mana koi paNa vastunA vicAra vagaranuM bane te sAcuM dhyAna che. koi sAdhaka ISTadevanuM dhyAna karato hoya to te paNa eka viSaya ja che. pharaka kevaLa eTalo ja ke A viSaya paramezvaranuM pratIka hoine bIjAM phAlatu viSayo karatAM sAre che. saMta tukArAma kahe che: tactha seM pyAra arthAta jemAM samasta vRtio zAnta thai jAya tenuM nAma ja dhyAna che. bhajana-kIrtana, zAstrAdhyayana, nAmajapa, athavA adde hAni jevAM mahAvAkAno ciMtanamAM paNa mana kriyAzIla rahe che. emAM sAruM eTaluM ja che ke ekAgratAnI prAptinA hetuthI mana paramezvara saMbaMdhI viSayamAM parevAyeluM rahe che. paraMtu chevaTe te A badhAM viSathI para javAnuM che, jyAM jyoti, dazya, nAda, gaMdha, rasa vagere kazAyano anubhava nathInAvaLiyAjhAtItam | saMta tukArAma pitAnA aMtima anubhavanuM varNana karatAM kahe che: jALI thAtA nAnA -arthAta sAkAranuM dhyAna karatAM karatAM huM nirAkAramAM pahoMcI gayo. koi eka viSaya upara mana ekAgra karIne, eTale ke saguNa dhyAna karatAM karatAM sAdhake vipazUnya sthitimAM eTale ke nirguNa dhyAnamAM pahoMcavAnuM che. A prakriyA eka kAMTAne bIjA kAMTAnI madadathI kAyA pachI banne kAMTAone pheMkI devA jevI che. pUjA, prANAyAma, japa, trATaka, dhyAna, ityAdi upAyo manane eka jagyAe sthira karavAne mATe ane vikSepakAraka vicArone dUra karavAne mATe sUcavavAmAM AvyA che. jema jema sAdhaka mArgamAM pragati karato jAya che tema tema A upAye eka pachI eka, ApoApa kharatA jAya che. jevI rIte mANasane nirdhArita sthAna upara pahoMcADavA mATe eka rasto bIjA rastA upara laI jAya ! che tema dhyAna pote ja sAdhakane mArgadarzana karI, AgaLa zuM karavuM te sUjhADe che, ane e rIte tene AkharI lakSya tarapha dore che. aMtamAM layanI evI sthiti Ave che, jemAM dhyAtA, dhyeya ane dhyAnanI tripuTI eka banI jAya che. A ja sArI samAdhi che. dhyAnanI A prakAranI paripakava avasthAmAM brahmabhAvane anubhava thAya che. aparakSAnubhUti (zloka - 123)mAM zaMkarAcArya dhyAnanI vyAkhyA nIce pramANe Ape che. ___ brahmavAsmIti sadvRttyA nirAlambatayA sthitiH| dhyAnazabdena vikhyAtA paramAnandadAyinI // (huM brahmA ja chuM.' e pramANenA satata bhAnavALI ane bIjAM koi avalaMbana vagaranI je parama Ananda ApanArI sthiti che, te "dhyAna' zabda vaDe jANItI che.) tyAra pachI sAdhakanI parabrahmamAM daDha sthiti thai jAya che ane te vize saMzayarahita jJAna paNa thAya che. A rIte ene sahaja samAdhi prAtpa thAya che je sAdhanAnI sarva prakriyAonuM aMtima lakSya che. pachI tene sAdhanAnI jarUra rahetI nathI. tataH dhaniyata: siddho mata vori (aparokSAnubhUti 126). tene kAMI karavAnuM ke pAmavAnuM rahetuM nathI, chatAM vyAvahArika jagatanAM badhAM kAmo te sAkSIbhAve karato rahe che. sahaja dhyAna uparokata sthitie pahoMcatA pahelAM manane nirvikalpa karavA mATe sAdhake kaThora parizrama karavuM paDe che. jUnI Teva anusAra bhaTakatA caMcaLa manane kheMcIne aMtarmukha karavA mATe daDha saMkalpazakita ane khUba pairyanI jarUra paDe che. A abhyAsa daramyAna mana ane icchAzakita vacce satata saMgharSa thayA ja kare che. sAMsArika padArtho pratyenI pitAnI Asakita choDI dai aMtarAtmA prati abhimukha thavA mATe manane ghaNo samaya lAge che. khUba prayatna karavA chatAM je ' mANasane saphaLatA na maLe to tene mATe dhyAna nirasa ane kaMTALAjanaka bane che. AvA saMjogomAM prazna Ubho thAya che ke sAdhakane ocho parizrama lAge evo dhyAnamAM koi mArga che kharo? sahaja dhyAnano eka sulabha upAya avazyaka che, ane te saraLa paNa che. te che "gurukRpA" arthAta zakitapAtarUpa gurune anugraha, jenAthI dhyAna ApoApa ane sahaja thAya che. sAdhaka je bhUmikA para hoya tyAMthI tenI AdhyAtmika mArge pragati thavA mAMDe che. jANe ke enAmAM koi zakitane kriyAzIla karavAmAM AvI hoya evuM lAge che. gurukRpAthI jAgelI AMtarazakita sAdhakanA manane jyAM sthira thavAnI jarUra che tyAM sthira karavAmAM madada kare che ane tene lIdhe sAdhaka jAte ja dhyAnanI pitAne anukULa paddhati apanAve che. A jAtanuM gurukRpA dvArA thatuM dhyAna kriyAzIla hoya che jenAthI sAdhakane pratyakSa anubhava thAya che, ane te turata phaLa ApanAruM nIvaDe che. tethI temAM koI vizeSa pUrvataiyArInI AvazyakatA hatI nathI. keTalAMkanI bAbatamAM to e taiyArI bhUtakALamAM ke pUrvajanmamAM karelI hovAthI teone tenI jarUra rahetI nathI ane jene enI jarUra heya che temanI zuddhi gurukRpAthI sahajapaNe thavA mAMDe che. dA. ta. ghaNAM mAMsAhArI sAdhakone mAMsAhAra choDavAnuM kadI kahyuM na hovA chatAM, zakitapAta - dIkSA prApta thatAM custa zAkAhArI banI gayelA jovAmAM Ave che. evI ja rIte keTalAMya sAdhako madyapAna tema ja bIjAM paNa aneka vyasano, je AdhyAtmika pragatine anukULa na hoya, ApoApa choDI de che. vaLI sAdhakane dhyAna karavA mATe khAsa koI bAhya sAmagrI ke paristhitinI AvazyakatA rahetI nathI. game te sthaLe, koI paNa samaye
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ aTa kiyuM karI jouM chuM te lIka prasaMgenI cAra tA. 19-8-1970 prabuddha jIvana . ane game te Asana, khullI AMkhe paNa tene anAyAse dhyAna lAgI sittera varSanI saMdhyAe jAya che. ekAgratA lAvavA mATe manane kheMcatANane zrema nathI karavo (gayA eprila mAsanI 15mI tArIkhe 70 mI janmatithinA paDate, te sahelAithI aMtamurNa thai zake che. jarUra hoya te prANA roja keTalAeka mitroe ekaThA maLIne zrI gaganavihArI lallubhAi yAma ke kuMbhaka paNa ApoApa thAya che. mana sahelAithI zAMti | mahetAnA janma divasane ujavyo hato. pitAnI varSagAMTha nimitte ane sthiratA prApta kare che. jIvananI muzkelIo ane zrI gaganavihArI mahetAe IlasTreTeDa vikalInA 19 mI eprilanA kaThinAIothI sAdhaka pahelAM jeTalo cintAyukata nathI banato. aMkamAM eka mananIya lekha lakhelo. tene sau. zAradAbahene karI Apelo tenI sAme je samasyAo Ave che, tenuM te zAMta citto samAdhAna anuvAda nIce rajU karatAM huM khUba AnaMda anubhavuM chuM. 70 varSanI karI zake che. sAdhanA patha para ekavAra ArUDha thayA bAda ane sAdhana najIka pahoMcI rahelA ane tene vaTAvIne AgaLa paNa cAlelAnAne vega maLyA bAda, uttarottara pragati thatI rahe te mATe sAdhakamAM sau koine A pravacanamAMthI ghaNuM jANavA samajavAnuM tathA preraNAguru pratye daDha niSThA ane prema hovA ati Avazyaka che, jenAthI jAgelI zakita tenAmAM kriyAzIla rahe. yogya bhAtuM sAMpaDaze. paramAnaMda) * - evA sAdhakane mATe guru ja tenA dhyAnane viSaya athavA tenA kALanI gati gahana che; ane ApaNAM smaraNonI sRSTi aTa- . paTI che. A uMmare bhUtakALamAM DokiyuM karI jouM chuM te bAlyAvasthAnA vicAronuM kendra bane che. dhyAnapUruM purataH A dhyAnane sarva keTalAka prasaMganI yAda evI ja tAjI che, jyAre keTalIka ghaTazreSTha prakAra che. vItarAvavAM yAtim (rojabUtra 2-37) 5 nAonI smRti dhUMdhaLI thai gaI che, ane keTalAka prasaMge smRti gurunuM ciMtana, emanuM ja dhyAna, emanuM ja smaraNa, emanAM ja paTa parathI sarI ja gayA che. eka kALe je prasaMge romAMcaka ane prema ane zraddhA sahita guNagAna, emanI sAthe saMkaLAyelI dareka mahattvapUrNa lAgatA hatA te Aje vicitra svapnanasamAM vastumAM AnaMda mAnavo e eka prakAranuM dhyAna ja che. yogasUtra rU-2nuM kathana che: tatra kalyatAnatA dhyAnam ! eTale ke lAge che. eTaluM vaLI sAruM che ke jIvanamAM je kaMI bane che te badhuM ja ApaNe yAda nathI rAkhI zakatA, tema badhuM ja bhUlI paNa koI paNa vastu para mananI vRtti lagAtAra cAlu rahevI enuM nathI jatA. Ama na hota te te jIvana asahya banI jAta. nAma dhyAna che. Ama citta jyAre eka ja viSaya para dIrdhakALa mane lAge che ke bAlyAvasthAnI du:khada ghaTanAo ApaNane sacoTa sudhI pitAnI samagra zakita rahita ekAgra thAya che tyAre e yAda rahI jAya che. mArI mAtAnA avasAna samayanuM mArI beTI baheemAM ja lIna thai, tenI sAthe tadAkAra banI jAya che. zrImad bhAga nanuM karuNa AkraMda hajI huM bhUlI zakato nathI. e vakhate mArI uMmara vatamAM kahyuM che ke, mAtra sAta varSanI hatI. mArAM bahena uttama prakAranAM gujarAtI yatra yatra mano dehI dhArayet sakalaM dhiyaa| lekhikA hatAM. e asAdhAraNa buddhizALI bahena paNa mAtAnA avasAna snehAd dveSAd bhayAd vApi yAti tattatsarUpatAm // (11-9-22) pachI cAra varSe lAMbI bImArI bhegavI cAlyAM gayAM. e du:khada ghaTanAnI smRti paNa mane evI ja utkaTa che. svapnonuM jagata paNa (je je viSaya para vyakita pitAnAM cittane prema, krodha athavA bhAre vicitra che. vIsa varSa huM kalakattAmAM rahyo; sADA pAMca varSa bhayathI ekAgra kare che tenA svarUpane te pAme che.) vozigTanamAM ane aDhI varSa dilhImAM rahyo; ane ema chatAM aparokSAnubhUtimAM paNa kahyuM che - svapnamAM te 11 thI 25 varSane jIvanaghaDatarane mahattvane gALo bhAvitaM tIvravegena vastu yannizcayAtmanA jyAM pasAra karyo hato te muMbainA aMdherI parAne baMgale ane pumAMstaddhi bhavecchIdhaM jJeyaM bhramarakoTavat 140 // prasaMge pAra javAnuM banatuM te bhAvanagaranuM amAruM dIvAnaparAnuM jUnuM ghara AvIne UbhAM rahe che. ( jo koi vyakita tIvra vega ane daDha nizcayathI koi paNa AMtarika zista : viSaya para ekAgratA kare, to te zIdhra tevo ja banI jAya che; jevI mArA saMsmaraNo lakhavA mATe ghaNAM ye loko mane Agraha kare rIte kIDo bhramara bane che tema.). che; paraMtu mane nathI lAgatuM ke mArA jIvanaprasaMgone jAhera karavA saMta tukArAmanuM kathana che: jevI meM koi asAdhAraNa kAmagIrI bajAvI hoya. eno artha e sadguru vAMconi sAMpaDe nA soya nathI ke sAmAnya vyakita paNa potAnI AtmakathA na lakhI zake. dharAve te pAya AdhI AdhIM // koi vAra AvA sAmAnya manuSyanA anubhava paNa khUba rasaprada ' ApaNA sArikhe karitI tAtkALa banI zake che. kharuM pUcho to atyAre e badhuM lakhavAnI nivRtti nAhIM kALaveLa tayA laagii|| paNa mane nathI maLatI. mArI cAlu pravRttinuM je mahatva hoya te kharuM, paraMtu huM temAM eTale rarapa rahuM chuM ke bhUtakALanuM (pahelAM te sadgurunA caraNa pakaDavA jarUrI che, kAraNa ke teo badhuM yAda karavA jeTalI mane nirAMta nathI. koi khAsa bAbato yAda ja A mArgamAM ApaNane AgaLa laI jaI zake che. saMte eTalA karavI paDe e alaga vAta che. sAthosAtha e paNa kahIza ke potAnA mahAna hoya che ke thoDA samayamAM ApaNane potAnA jevA banAvI jIvanaprasaMgenuM Alekhana karI temAM rAcavuM e vRddhAvasthAne bhAre de che.) zekha che ! garanI sAthe ekatA prApta karIne, aMte sAdhaka sAkSAta A umare je sphatithI huM kAma karI zakuM chuM te mATe ghaNA nitya Ananda" ane "mukata Ananda" nA mahAsAgaramAM lIna loko Azcarya vyakata kare che. ene yaza mAruM sadbhAgya ane meM thai jAya che ke jene te bIjuM kAMi nahi paNa zrIguru ja che ema keLavelI AMtarika zistane phALe jAya che. nepoliyana mATe kahevAya jANI le che. Ama ziSya, guru ane parabrahmanuM "ekatva" banI che ke e jyAre navA amaladArane rAkhate tyAre tenI kAryakuzaLatA jAya che je abhedAtmaka, akhaMDa, anaMta pUrNa sattArUpa che. sAthe tenA nasIbane vize paNa tapAsa karato. saMskArI mAbApane pAmI samApta pratibhAbahena trivedI zakayo te mATe huM mArI jAtane khUba nasIbadAra gaNuM chuM. mArA
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra prabuddha jIvana tA. 16-8-1970 pitAnuM kuTuMba bhAvanagaranuM rahIza hatuM ane cAra pAMca peDhIthI e 1947mAM thayelI mArI vAtacItano ullekha karatAM kaheluM (ji veLA mArA pitRo bhAvanagara rAjyanA divAna tarIke hoddo bhogavatA huM baMdhAraNasabhAne sabhya hate.) ke kendrIya sarakAramAM pradhAnahatA. 1900 mAM mAro janma thayo e sAlathI mArA pitA-lalubhAi pada mATe mAruM nAma anekavAra sUcavavAmAM AveluM, paraMtu e pada zAmaLadAsa-muMbaimAM sthira thayA. mArAM mAtA satyavatI amadAvAdanA mATe mArI koi khAsa yogyatA hoya evuM mane lAgyuM nahotuM. 194panA suzikSita ane ghaNA sudhAraka vicAro dharAvatAM bhoLAnAtha sArAbhAi jUnamAM jyAre sImalA konpharansa maLI tyAre koMgresa varkiMga kamiTIe diveTIAnAM kuTuMbanAM hatAM. muMbaimAM huM me thaye ane tyAMnI (kArobArI samitie) nANAMpradhAna tarIkeno hoddo mane soMpavAnI darakhAsta bharaDAnI nyu hAi skUla ane elaphinsTana kolejamAM meM zikSaNa lorDa vevala samakSa mUkelI. paMDIta naherue mArA vakatavyane vadhAvI laI lIdhuM inTara ArTasamAM eka mArka mATe prathama varga gumAvyo e kahela, "tame keTalAka viSaye ane kSetro paratve jAgRta hoI tamArI kAraNe kembrijamAM mane sIdhe dAkhala na karyo. zALAnA parisaMvAdamAM maryAdAone samajI zako che. rAjakAraNamAM paDelA lokone potAnI bhAga letAM huM khUba saMkoca anubhavate, paraMtu kaeNlejamAM AvyA maryAdA viSe kadI khyAla rahetuM nathI; kAraNa ke teo game te pachI to mArAmAM khUba hiMmata AvI gaI hatI. kadAca huM kharAba viSya para bole che eTale ema mAne che ke e viSayamAM e pAraMbhASaNa karIza to paNa ethI duniyA hacamacI nahi UThe evI gata che!" 1947 jana-julAimAM Da. praphulla ghoSane ghaNe Agraha jayArathI mane khAtrI thai tyArathI vyAkhyAna karavAne mane hovA chatAM be vAra meM pazcima baMgALanA pradhAnamaMDaLamAM nANAM- pradhAnane AtmavizvAsa Avyo ! hodo svIkAravA nA kahI hatI. e vakhate kaMI kAmasara huM muMbai hate. pitRpakSe vAMcanane ane mAtRpakSe lekhanane zekha mane 1947nA jUnanI 30mIe madharAte kalakattA Teliphona karI vArasAmAM maLyuM hatuM. samajaNa thayuM tyArathI ja arthazAstra karatAM temaNe mane kaheluM "A padanAM svIkAra mATe tamane sUcana karavAmAM rAjakAraNa ane philasUphImAM mane vadhu rasa hate. patrakAratvane zekha nathI AvatuM, paraMtu A amAro saune Adeza che ema samajaze." jAgavAthI kaeNlejakALa daramyAna kaeNlejanI patrikAmAM tema ja "bekhe temaNe vadhumAM jaNAvyuM ke saradAra paTela, zrI rAjendraprasAda ane kaeNnikala'mAM upanAmathI lakhavuM zarU karyuM. e sivAya gujarAtImAM AcArya kilapANI e sau, A sthAna huM svIkAruM e mATe Atura lakhavAne paNa mane zokha hato. grejyueTa thayA pachI laMDana jai che. rAjakAraNa, dezanA baMdhAraNIya vikAsa temaja AMtararASTrIya tyAMnI laMDana skUla oNpha ikonomikasamAM samAjazAstrane DiplomA praznamAM mane ghaNe rasa hovA chatAM rAjakIya jIvanamAM sIdhe praveza meLavyo. mane yAda che ke e samaye laMDananA "The Nation" karavA tarapha huM sadA udAsIna rahyo chuM. e kSetramAM rahelI saMkucitatA, sAptAhike gAMdhIjI ane asahakAranI laData mATe je ayogya valaNa mudra khaTapaTa ane pakSApakSI nihALI mAruM mana pAchuM haThI jatuM meM lIdheluM ene meM tene patra lakhI virodha kare. e patra jyAre anubhavyuM che. pragaTa thayo tyAre meM anubhave AnaMda ane gaurava anekhAM ja jIvananI prasannatA ane tAjagI TheTha sudhI TakAvI rAkhavI hatAM. hiMda pAchA pharyA pachI meM patrakAratvanuM kAma aDhI varSa karyuM, e jevItevI tapasyA nathI. keTalAka loko bhUtakALane vAgoLI paNa pachI sidhiyA kaMpanImAM joDAvAthI e vyavasAya meM choDI temane priya jUnA divasene yAda karyA kare che, ane have ghaNuM gheTuM dIdho ane A kaMpanImAM 22 varSa sudhI meM kAma karyuM. jIvana bAkI rahyuM che e khyAlathI aMtaramAM vedanA anubhave che svAtaMtraya maLyAM pahelAM sara ajhIjhula haka ane sara adezIra te keTalAka juvAnInuM joma ane utsAha sadA TakI rahevAM joie, dalAle be vAra mane bhArata sarakAranA audyogika khAtAnA salAhakAra evI apekSA rAkhIne moTI uMmare paNa vartatA hoya che. A baMnemAMthI tarIkene hAdo svIkAravA Agraha karelo paraMtu meM tene asvIkAra eka paNa valaNa jIvanamAM sAcI prasannatA ane svasthatA nathI karela, kAraNa paradezI sattA nIce kAma karavAnI mArI icchA lAvI zakatuM. AMtara - bAhya sumeLa sAdhI jIvanane yathArtha rIte nahotI. svAtaMtrya maLyA pachI Tariff BoardnA pramukha tarIkenI zobhAvavA ApaNe mAgatA hoie to jIvanamAMthI ApaNe vadhu kAmagIrI meM svIkArI ane 1950 mAM Ayojana paMca (plAniMga paDatI apekSA rAkhavI na joie. kamizana) nI sthApanA thaI tyAre temAM joDAvA vaDA pradhAna naherue mane kahyuM, tyAra bAda aDhI varSe 1952 nA jUnamAM bhAratIya elacI A bAbatamAM vaividhya ane navInatA mATenI ghelachA dAkhavatA Adhunika mAnasa karatAM ApaNA prAcIna RSimunio vadhu samaju tarIke vaoNzigTanamAM mArI nimaNe TUMka karavAmAM AvI, je adhikAra upara sADA pAMca varSathI vadhAre rahevAnuM banyuM. ane zANA hatA .ema mane lAge che. kevaLa bhautikatA taraphanuM AjanuM - chellAM 60 varSanI ghaTanAo yAda karIne eTaluM jarUra kahI aMdha mAnasa bhAtabhAtanA bAhya pheraphAro ane parivartanane pragati zakuM chuM ke vidhinI mArA para ghaNI ghaNI kRpA rahI che. ghaNA anukULa mAnI beThA che, meTAImAM rAcI jIvananI viziSTatAne visarI gayuM saMjogomAM huM meTe thaye chuM. prasanna dAmpatyajIvana bhogavI zako che; sahRdaya sthira kArya tatparatAne badale unmAdabharI athahIna doDAchuM; traNa, suMdara suzikSita putrIe, sArA jamAio ane temanAM doDIne prAdhAnya ApI beThuM che. banDa rasela jevA bhautikavAdIe sukhI parivAra jovA sadabhAgI nIvaDayo chuM. dhaMdhAmAM ke sarakArI lagabhaga sittera varSa pahelAM lakhelA A Free Man's Worship nokarImAM jyAM jyAM meM kAma karyuM, tyAM tyAM sau sAthenA mArA saMbaMdho zirSaka nibaMdhamAM lakhyuM che, "vaheluM ke meDuM dareka mANase tyAga mATe ekaMdare sumeLabharyA rahyA che, bhAratamAM tema ja paradezamAM ghaNAM sArA taiyAra rahevAnuM ja che. pachI e tyAga mATe mRtyu kAraNabhUta bane, mitre mane prApta thayA. jyAre jyAre meM koI navuM kAma lIdhuM che mAMdagI kAraNabhUta bane, ke pachI dAridraya ke kartavyanI kaThora hAkala -pachI te kAma vahANavaTAne lagatuM hoya, bhAvaniyamananuM hoya, kAraNabhUta hoya. paraMtu eTaluM te ApaNe saue samajI levuM ghaTe ke AyojananuM hoya, paradezanA saMbaMdhone lagatuM hoya, athavA to bekiMganA A duniyA kevaLa ApaNA mATe ja nathI sarajAI ane ApaNe vikAsa ne lagatuM hoya tyAre prAraMbhamAM e kAma karI zakIza ke - vAste ja nathI cAlatI. ApaNI apekSAo ApaNI daSTie game kema e khacakATathI meM lIdhuM che, jene huM pitAnI jAta paranA vadhu eTalI ucita hoya paraMtu ApaNane priya hoya e sarva icchAe paDatA vizvAsa karatAM vadhAre AvakArapAtra lekhuM chuM. prakRti maMjUra nathI karatI." - sukhada saMsmaraNe huM to ema mAnuM chuM ke AvI samajaNa hovI e ja sAcuM - eka vAra vAtavAtamAM meM vaDApradhAna naherune gAMdhIjI sAthe zANapaNa che ane e ja ApaNA jIvanane surekha, saMyamI ane
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ TO tA. 16-8-1970 prabuddha vana A karI zakIe e ja bakSe che. kiI kamara puruSArtha mANikapaNe para hodAne che ema huM sapramANa banAve che. bahArathI ApaNA para lAdavAmAM AvatI sArAmAM sArI vastuo karatAM ApaNe pote prayAsa karIne AMtarika rIte sAcI vinamratA ane buddhinI pramANikatA jIvanamAM daDha karI zakIe e ja ApaNane sAcA arthamAM mAnava banAvI ghaNI ucca prakAranI vizALatA bakSe che. koI karmakAMDa ke nItinA pATho ke dhArmika upadezene pariNAme nahi paraMtu ApaNe jAte puruSArtha karI ApaNA anubhavomAMthI pasAra thaIne tema ja zAnta citte manana vaDe jIvana vizenI AvI udAtta samajaNane vikasAvI daDha karI zakIe chIe. AvA vivekazIla pramANatAnA bhAnanuM bIjuM pAsuM jene ApaNe mArmika vRtti kahIe te che. AvI vRttine lIdhe ApaNI jAtane vadhupaDanuM mahattva ApavAne badale jIvanamAM vicitra ane kaDhaMgA prasaMgo bane che ene paNa ApaNe smita sAthe svIkAra karI zakIe chIe. phaLIbhUta puruSArtha: mane koi jAtane vasavaso rahyo che kharo? mArI jAtane A savAla pUchuM chuM tyAre eTaluM lAge che ke jiMdagI ja navesarathI pharI jIvavA maLe te keTalIka bAbato taraphanuM mAruM valaNa tadRna nirALuM ja rahe; te keTalIka bAbatane mArA jIvanamAMthI tilAMjali ja ApI dahe. udAharaNa tarIke huM taratA zIkhuM; chApA vAMcavA ochA karI daI (yuvAvasthAnA vAyarasa jevA cIkaNA patrakAratvanA rogamAMthI chUTI) pustakonuM vAMcana vadhAruM, lekha lakhavA ochA karI adhyayanapUrNa viSayone vadhu mahattva ApuM! mArI jiMdagInuM koI mahattva che kharuM? te prazna e che ke kone mATe ? mAre mATe ke bIjA vAste? samAjanuM kSetra eTaluM vizALa ane jaTila che ke temAM koI eka vyakitane vicAra ke tenA mahatvane khyAla satata rahI zakate nathI. bhArate je moTI moTI samasyAono sAmano karyo che temAM ApaNe vyakitagata hisso e te asIma sAgaranA eka buMda samAna che. svAtaMtraya maLyA agAu jenI sAthe mAro ghaniSTha saMbaMdha rahyo hato te vahANavaTAnI peDhInA vikAsa mATe thaI zake teTaluM meM karyuM; pArTaTrasTanA bhAratIyakaraNa mATe tema ja vahANavaTAne lagatI sagavaDo vadhAravA mATe meM aneka prayAsa karyA; vyApArI peDhIonA AyojanamAM madada karI tema ja arthakAraNanA keTalAka agatyanA muddAo para vicAravinimaya karyo. tyAra bAda jemAM mane ghaNo rasa hatote audyogika kSetre udyogonA rakSaNa ane vikAsa aMge TerIpha borDamAM prayAsa karyo; ane prathama paMcavarSIya yojanAmAM audyogika kSetramAM Ayojana karavAmAM mArI maryAdAne khyAla rAkhI banatI sevA meM ApI. yunAITeDa sTeTsanA mArI kAryavAhIthI mane pitAne, amerikana prajAne ane ApaNI sarakArane saMtoSa thayo kahuM to emAM avinaya nathI. bhAratanI paristhiti, tenI jarUriyAte, tenA Adarzo tathA dezanA navaghaDatara mATe Arthika kSetramAM je sahAya apekSita che tene "khyAla meM amerikAnA hajAro lokone Apyo. keTalIka mathAmaNo tathA agatyanA madA para matabheda hovA chatAM baMne deza vacce maitrI- bhAva tathA parasparane samajavAnI zakita vikAsavavA meM prayAsa karyo. hiMda pAchA pharyA pachI dezamAM udyogonA vikAsane uttejana ApavA eka ghaNI mahattvanI moTI saMsthA UbhI karavAmAM huM je madada karI zako chuM tene paNa mane saMtoSa che. A uparAMta videzI nANAnA rokANa mATe eka navI ejansI sthApavAmAM paNa mAro phALo che ene paNa mane AnaMda che. paraMtu dezane A badhAthI keTalo lAbha thayo che eno nirNaya bIjAe karavAne che. | gujarAtI tathA aMgrejImAM lakhavAne tema ja bela- vAne mane zekha che. haLavA viSayo para jeTalI saraLatAthI huM bolI tema lakhI zakuM chuM teTalI pakaDa gaMbhIra lekhe ane bhASaNo para nathI meLavI zakyo. e mATe taiyArI karatAM mane samaya lAge che. eka niyama meM hamezAM rAkhe che ke samAraMbha game teTalo nAne hoya paraMtu pUratI taiyArI karIne athavA te TUMkI paNa nedha rAkhIne ja bolavuM. hAsyarasika gujarAtI lekhane mAro saMgraha 40 varSa upara 'pragaTa thaye; 36 varSa agAu aMgrejI kaTAkSa lekhAne rAMgraha pragaTa thaze ane tyAra pachI 6 varSe gAMdhIjI para lakhelA mArA lekhAne saMgraha pragaTa thayA. mArAM amerikAnAM vyAkhyAnane saMgraha paNa aMgrejImAM prasiddha thayo che. chelalA dasakAmAM meM gujarAtI bhASAmAM vadhAre vipula pramANamAM lakhyuM che. koI ucca sthAnanA mehathI huM dUra rahyo chuM tema ja sattA mATe meM kadI valakhAM mAryA nathI. svAbhAvika rIte mArI pAse je kArya AvyuM te kAma ekaniSThAthI, pramANikapaNe huM karavA mAM chuM. je kAma huM karI zake ema chuM ema jayAre lAgyuM che tyAre mane maLelA hoddAno svIkAra karyo che, ane e kartavyane pUrepUruM banAvavA mArI zakitane kAme lagADI che. jyAre jayAre koi kAma mATe meM mArI jAtane yogya nathI gaNI athavA e kAma mane UMDo saMtoSa nahi ApI zake ema lAgyuM che tyAre ene meM asvIkAra karyo che. huM daDha rIte mAnuM chuM ke vyakita karatAM saMsthAnuM ghaNuM mahattva che. mATe bane eTalA madadarUpa banavAno prayAsa karI tAlIma pAmelA mANasanuM jUtha UbhuM karavA pratye meM vizeSa dhyAna ApyuM che, jethI mArI gerahAjarImAM paNa kAma vyavasthita rIte cAlI zake. eka DagaluM basa thAya : huM evo dAvo nathI karatA ke jIvanamAM koI vAra mane nirAzA sAMpaDI ja nathI. paraMtu e sAthe eTaluM kahIza ke hakanI rUe meM kadi koinI kRpA ke AbhAranI AzA rAkhI nathI tema koi uMcA hodRA. mATe talasATa sevyo nathI. AkharI vizleSaNa karIe te A badhI prApti ApaNane kayAM lai jAya che te kahevuM agharuM che. mAre mATe eTaluM kahI zakuM chuM ke jIvanamAM bhale meM koi asAdhAraNa siddhi meLavI na hoya, paraMtu anubhavoe mane jIvana jIvatAM te zIkhavyuM che. kavionI jema mama viharavAne badale A dharatI para Ubho rahI, 'mAre eka DagaluM basa thAya ' eTaluM ja meM IcchayuM che. mANasane janma thAya che e ja kSaNathI enA lalATamAM mRtyu ' lakhAyuM che. upaniSad kahe che ke rojane roja manuSya yamamaMdire jAya che chatAM ye AzcaryanI vAta to e che ke je jIve che e jANe sadAkALa A duniyAmAM amara rahevAnA hoya ema varte che! kadAca ApaNI nazvaratAnI karuNatA mATe prakRtie ATaluM AzvAsana jIvanamAM mUkayuM haze ! mRtyunuM svarUpa evuM virodhI che ke te saune , mATe nizcita hovA chatAM tenA AgamananI ghaDI vize ApaNe kazuM ja kahI zakatA nathI. e to sAruM che ke ApaNe ApaNuM bhaviSya nathI jANatA, nahitara bhayanA mAryA adhamUvA thai meta Ave e pahelAM te ApaNe aneka vAra marI cUkIe! ApaNe potAne saMpUrNa vinAza thaze enI kalpanA kaThaNa paNa che ane asahyA paNa che. ApaNe sadAkALa mATe gADha aMdhakAramAM ane zUnyatAmAM vilIna thai jaizuM e khyAla karavA ApaNe taiyAra nathI hotA. jidagInI pratyeka paLe mRtyu ApaNA mAthApara bhamatuM hoya che, chatAM paNa e anivArya karuNatA viSe ApaNe bahu citA sevavI na joIe. sajajane mitra baha kAma karavAnI jyAre mane nA kahe che tyAre huM temane kArlAilanA zabdoThere is a whole eternity to rest" ("ArAma karavA mATe ananta kALa che ja !')-nI yAda devaDAvuM chuM. kAma nAnuM hoya ke moTuM hoya, paraMtu jyAM sudhI ApaNI pAse buddhi-zakita che tyAM sudhI ApaNe ApaNA kartavyamAMthI mukata thai zakatA nathI. jIvana jIvavuM eTale sadA gatimAna rahevuM. ApaNe niSkriya banI sTAi jaie ke kAma karIne khapI jaie, bemAMthI zuM pasaMda karIzuM? huM to kAma karIne khapI javAmAM jIvananI sArthakatA samajuM chuM. agamya virATa brahmAMDamAM ApaNI pRthvI e to nAnaka graha che. ApaNe dhArIe te A pRthvI para svargane lAvI zakIe chIe, paraMtu khedanI vAta che ke Aje ApaNane sukha karatA sattA
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ 94. prabuddha jIvana tA. 16-8-1970 vadhu pasaMda thai paDI che; ziSTa ane susaMskRta vyavahArone badale daMbha, DhoMga ane jUThANuM ApaNane vadhAre game che; saMvAdamaya jIvananA svaccha samanvayanA badale sUrAjIvananA visaMvAde vadhu AkarSI rahyA che. mAnavanI jiMdagI sAva ja kSullaka ane satvahIna banI gai che, kAraNa ke mANase mANasane cUMcyo che. paraMtu ahIM ATaluM svIkArIza ke aniSTane uthalAvI navanirmANa karavAnuM je khamIra sAcA sainikamAM hoya che te mArAmAM nathI. -aMtima kaTI :mArA jIvanakALa daramyAna huM koinAM AMsu lUchI zako houM, koine ghaDIbhara paNa hasAvI zakayo houM, ke koinA jIvanamAM . kSaNika ullAsa ANI zakayo houM te mAruM jIvana sArthaka lekhuM chuM ane AthI vizeSa to je mUlyonuM meM jIvanamAM mahattva gamyuM che ene amuka aMze paNa AcAra-vicAramAM utArI zako hou te jIvyAne mane saMtoSa thaze. dAga hemarazIlpe kahyuM che ke sauthI kaparI kasoTIjemAMthI koi ja bacI zakatuM nathI -- jo mANasa mATe hoya to te mRtyune bheTavuM e che. vItI jatAM varSo, dasakAmAM badalAtAM jAya che. priya svajane ane snehI mitra haMmeza mATe cAlyA jAya che. ane ApaNe paNa samApta thatA jIvana vize sabhAna banI aNagamatI e aMtima paLane kai rIte AvakArI zakIzuM enI gherI gamagInI anubhavIe chIe. kabIre prArthanA karI hatI ke: jaba tuma Aye jagatameM, jagata haMsA tuma reya. ' 'esI karanI kara calo pyAre. tuma haMsata. jAe, jaga roya.* sittera varSa pUrAM thayAM tyAre mAre paNa bIjI zI apekSA hoI zake? ' anuvAdaka: - mULa aMgrejI: sau. zAradAbahena bAbubhAi zAha, gaganavihArI mahetA bradhara gharanuM kAma saMbhALe, jyAre phAdhara dharma ne zikSaNa vagerenuM kAma kare. hAla emAM thoDo pheraphAra thayuM che ane keTalAka bradhara DigrI paNa le che ane zikSaNa ne dharmanA kAryamAM madada paNa kare che. paNa dharmavidhio te na ja calAvI zake. "madhara' ane 'sisTara'nI vAta kaMika judI che. phAdharabradhara mATe meM lakhyuM hatuM ke tAlImamAM ane kAryamAM phera che kAraNa ke carcamAM dhArmika kriyAo phakata phAdhara calAvI zake, bradhara nahi. have strIo to e kriyAo carcamAM na calAvI zake eTale e rIte madhara ane sisTaramAM koi phera nathI. tAlImamAM phera khare. mukhya khyAla meM jaNAvyuM hatuM te asalamAM hato : madhara bhaNAvavAnuM vagerenuM kAma kare jayAre sisTara gharanuM kAma kare. pachI te e aMtara ochuM thayuM che ane strIonAM ghaNAkharA saMghamAM madhara-sisTarone bheda nakaLI gayo che." sUna sane he kIsana kAlA..." sAyagala-saMdhyA zrI muMbai jena yuvaka saMghanA upakrame tA. 8-8-70 zanivAre sAMje 6 vAge zrI paramAnaMda kApaDiyA sabhAgRhamAM sva. zrI. kundanalAla sAyagalanA kalA-ziSya zrI harIza bhaTTane eka gItane kAryakrama yojavAmAM Avyo hato. barAbara 5-45 vAge kalAkAra zrI harIzabhAi bhaTTa temanI maMDaLI sAthe AvI pahoMcyA hatA ane ame temanuM jaina yuvaka saMgha vatI svAgata karyuM hatuM. kAryakramanI zarUAtamAM zrI cImanalAla je. zAha kalAkArane zrotAene paricaya ApatAM kahyuM hatuM ke ""zrI harIzabhAI khUba sAdA ane saraLa kalAkAra che. emanAM gIte avAranavAra oNla inDiyA reDiye parathI paNa broDakAsTa karavAmAM Ave che. sAyagalanAM gIto emanI eka khAsa vizeSatA che. emanA kaMTha vaDe sAyagalane AbehUba rajU karavAne emane prayAsa che. sAyagala emanA kalAguru che. emane vizeSa paricaya te emanAM gIto ja Apa saune karAvaze." daramyAnamAM AkhuM sabhAgRha cikAra bharAi gayuM hatuM ane kAryakramanI zarUAtamAM ja prArthanA bAda zrI harIzabhAie paheluM gIta gAyuM: "AI bahAra... Aja Ai bahAra ... bahAra Aja ..." ane sabhAgRhamAM nyu thiyeTarsanA traNa dazakA pahelAnAM e jamAnAnI bahAra chavAi gai. zrI harIzabhAIe hAramoniyama para potAnI najara sAme ja sva. zrI. sAyagalane phoTo rAkhyo hato. gIta pachI gIta gavAtAM gayAM ane harIzabhAInAM sUrIlA avAje sAyagalanA kaMThanuM darda jIvaMta karyuM. dareka gItanA aMte emanI maMDaLInA sahakalAkAra zrI mukuMdabhAi jAnI emanI jozIlI udamizrIta hiMdI jabAnamAM Compere nuM kAma karatAM hatAM. vacce vacce kayAMka kayAMka thoDI zAyarI vaDe gavAi gayelA gItane ullekha ane have pachI AvanArA gItanuM eMdhANa ApIne baMne vaccenI kaDInuM kAma karatAM hatAM. raMga jAmato gayo ane pharamAizonI ciThThIo AvavA lAgI. koine "piyA milanako jAnA..." te koine jaba dila hI sTa gayA ...." koine "aya kAtibe takadIra mUjhe..." te koIne "sUnuM sUne he kIzana kAlA" - sAMbhaLavuM hatuM. sAyagalanuM eka paNa gIta ke gajhala sAMbhaLavI rahI na jAya eTalA mATe pharamAIzono Dhagalo thavA lAgyA. vacce koInuM sUcana AvyuM ke harIzabhAi gujarAtI gIte saMbhaLAve, eTale emaNe bephAmanI eka gajhala gAI saMbha- LAvI. eka be gujarAtI bhajana paNa gAyAM ane pharIvAra sAyagalanA gItanI ramajhaTa cAlI. zrotAo mAMgaNI karatAM ja gayA ane harIzabhAi varace jarIke vizrAma vinA lagAtAra gIte gAye ja gayA. lagabhaga 7.55 miniTe kAryakrama jarA aTakAvIne zrI. subodhabhAie kalAkAra bhAIone atyaMta AbhAra mAnyo. saMghavatI zrImatI maMjulAbene emane pha_lone gajaro paNa karyo ane cheka chelle 'bAbula morA .... naihara chUTI jAya....." e bhairavI gIta sAthe sau prasanna vAtAvaraNamAM vikharAyAM. maMtrIo, muMbai jaina yuvaka saMgha *A ukita tulasIdAsanI che ema zrI dilIpakumAra reye tema ja ludhiyANAthI eka bhAie lakhyuM che. prAdhyApaka e e. Ara. vADiyAe lakhyuM che ke A ukita sAdInI che, dAga hemarazIlDa paNa Avo ja vicAra vyakata karyo che. e vize meM lekha buddhiprakAza' mAM lakhele tyAre zrI svAmI AnaMde kabIranI A paMkita mane mokalI hatI. gaganavihArI mahetA khristI sAdhusaMsthA aMge khristI sAdhusaMsthAmAM amuka sAdhue "phAdharInI saMjJAthI saMbodhAya che jyAre anya sAdhue "bradharanI saMjJAthI saMbodhAya che. AvI ja rIte khristI sAdhvI saMsthAmAM amuka sAdhvIo 'madhara'nI saMjJAthI saMbodhAya che, jyAre amuka sAdhvIo sIsTara' nI saMjJAthI saMbodhAya che. to A be kakSAnA sAdhu-sAdhvIonAM kAryakSetramAM zuM pharaka che enI samajaNa meM phAdhara vAlesa pAsethI mAMgI hatI, tenA javAbamAM teo nIce mujaba jaNAve che: "Apa amArA saMghamAM phAdhara ane bradhara ne be kakSA che enA bheda viSe pUcho cho. be rIte phera paDe che : tAlImamAM ane kAryamAM. phAdhara mATenI tAlIma lAMbI hoya che ane emAM rAmanA adhikArIo taraphathI koi paNa kethalika saMghanA phAdhara mATe nakkI karele dharmane vigatavAra abhyAsa pharajiyAta che. bradhara mATenI tAlIma TUMkI che ane emAM abhyAsa upara ATale bhAra mUkavAmAM Avato nathI. pachI kAryamAM phAdhara dharmanA vidhio calAve che: prAyazcita karAve, yajJa kare, lagna karAve, bIjA saMskAra Ape, dharmabaMdha devaLamAM Ape. e badhuM bradhara na karI zake. asala vyavasthA e hatI ke
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-8-1970 prabuddha jIvana 95 grAmasvarAja kASa ApanA hRdayadvAre amArI rajuAta "rASTrapitA gAMdhIjInI smRtine jIvaMta rAkhI rahelI jo koI prativarSa paryuSaNa vyAkhyAnamALAnI jJAnayAtrAmAM Apane eka vibhUti pratye AMgaLI cIMdhI zakAya ema hoya to te che AcArya maLatAM ame AnaMda anubhavIe chIe. chellAM ekatAlIza varSathI vinobA bhAve. AvatA sapTembara mAsanI tA. 11 mIe teo zrI muMbai jaina yuvaka saMghanI cAlatI vividhalakSI pravRttiothI jIvananAM 75 varSo pUrAM karaze. e prasaMge bhUmikrAntinI teoe Apa paricita cho eTaluM ja nahi, Apa enA prazaMsaka paNa che. zarU karelI anekavidha pravRttione vega ApavA mATe tene amRta eTale, pharI eka varSa bAda maLIe chIe tyAre Apane A pravRttione mahotsava ujavavAno nirNaya thayo che te khAsa noMdha mAge che. e vistArathI paricaya karAvavAnI jarUra nathI. Ama chatAMya paryuSaNa amRta mahotsava nimitta banAvIne eka karoDa rUpiyAne phALo parvanAM pavitra ane maMgalamaya divasomAM ApaNe sau zAMtithI bhegA teone ApavAne sarva sevA saMghe karelA nirNaya, eTale, AvakAra- thaie chIe tyAre saMghanI cAlu pravRttio ane pravRttinA vikApAtra banI rahe che. "AcArya vinobA bhAve amRta mahotsava grAma sanI vAtamAM Apane thoDo samaya laie te asthAne nahi ja svarAja koSa" mAM garIba tavaMgara tamAmane yathAzakita pitAne phALo gaNAya. ApavAnI vinaMti zrI jayaprakAza nArAyaNe jAhera apIla dvArA amArI niyamita cAlatI pravRttio A che - karI che tene sau vadhAvI leze evI AzA rAkhIe. (1) paryuSaNa vyAkhyAnamALA A eka karoDane koSa ekaTho karavA mATe vividha rAjayo mATe (2) sArvajanika vAcanAlaya ane pustakAlaya rakama phALavavAmAM AvI che ane mahArASTra rAjayamAMthI rU. 22 (3) vaidyakIya rAhatakendra lAkha ekaThA karavAnuM nakkI thayuM che. zrI jayaprakAza nArAyaNa A (4) pAkSika patra- 'prabuddha jIvana' (5) viziSTa vyakitaonAM vArtAlApa hetuthI muMbaimAM thoDA divasa rokAyA ne vividha vepArI maMDaLa, agra (6) sneha-milane ane zaikSaNika pravAse. NIo, rAjaya sarakAranA agraNIo vagere sAthe vicAravinimaya A pravRttiomAM ame A varSe homIopethika davAkhAnuM karIne A koSane phALo ekaTho karavAnI pravRtti zarU thai cUkI che. paNa zarU karyuM che. taduparAMta Apa saunA sahakAra ane AzIrvAdathI tAtA saMsthAnA eka lAkhanA phALAthI mahArASTramAM A koSanAM bhara- saMghe eka navuM prasthAna karyuM che ane te che navI jagyAmAM navA adhatana kAryAlayanuM sarjana, jemAM ame " zrI paramAnaMda kApaDiyA NAnI zarUAta thai che ne mahArASTra tene phALe AvelI rakama satvara sabhAgRha" nAmathI eka haiola banAvyo che ane jemAM Aje aneka pUrI karI Apaze evI AzA che. upara sUcavyuM che tema A koSamAM saMsthAonAM kAryakrama yojAya che tema ja saMgha Ayojita vArtAlApa garIba, tavaMgara sau koie pitAne phALe yathAzakita ApavAne che. tathA parisaMvAda paNa A helamAM ja thAya che. vaLI navI vizALa eTale sau koi vinA saMkoce A kAryamAM pitAne phALe jarUra mokale jagyA eTale pravRttinA vikAsanI aneka saMbhAvanAo paNa Aje evI ame AgrahabharI vinaMti karIe chIe. UbhI thai che. dAkhalA tarIke pustakAlaya ane vAcanAlayane ame eka Adarza pustakAlaya ane vAcanAlaya banAvavA mAMgIe chIe. AmAM AcArya vinobA bhAvenuM samagra jIvana uMDI AdhyAtma sAdhanA, 'gAMdhI sAhitya vibhAga te ame Ubho karyo che, paraMtu jaina dharmanAM bauddhika adhyayana, ni:svArtha samAjasevA ne sAmAjika praznamAMthI badhA ja pustako vasAvavAnuM amAruM svapna che. paNa A mATe tejasvI, ahiMsaka prayAsothI bharapUra rahayuM che. gAMdhIjIe tene moTuM arthasiMcana joie. to, A pravRttine vikasAvavAmAM ApanA prathama ane sarvottama satyAgrahI tarIke pasaMda karyA hatA e suvi vizeSa sahayoganI avazyakatA che ane te mATe prArthanA che. dita che. gAMdhIjInA ahiMsaka samAjaracanAnA adhUrAM kAmane temaNe ATaluM ja nahi, A vizALa jagyAmAM AvatAM amAro AgaLa calAvyuM che. bhAratanI bhUminI vikaTa samasyAne ukelavA mATe cAlu kharca paNa vadhyuM che. vaLI, amAre pravRttione vega paNa Apavo che A mATe vadhAre bhaMDoLa bheguM karavuM paDaze ane tenA mATe Apane teoe bhUmidAnanI pravRtti dvArA 42 lAkha ekara jamInanuM sahakAra anivArya che. svaicchika dAna prApta karyuM che. ne emAMthI 12 lAkha ekara jeTalI te, ame A varSe rU. 25,000 bhegA karavAnuM lakSyAMka jamIna dezabharamAM patharAyelA 4 lAkha 60 hajAra bhUmihIna pari rAkhyuM che. dara varSe ame dhArelA lakSyAMkane lagabhaga pahoMcI jaie vAromAM vaheMcavAmAM paNa AvI che. grAmadAna AMdolana zarU thatAM chIe ane A varSe paNa AvI ja AzA che ane A AzA doDha lAkha gAmaDAM grAmadAna dvArA meLavAyAM che. A AMdolana have sAthe ja ame Apane apIla karIe chIe ke Apa bane teTalI nirNAyaka tabakkAmAM pravezya che. Arthika, sAmAjika, rAjakIya vikAsa vadhu rakama amArI pravRttio mATe Ape ane amane upakRta karo. ApanuM mitra vartula - sagAsnehInuM vartula paNa vizALa che. dvArA gAMmaDAMthI mAMDIne upara sudhIne sarvAgI vikAsa sAdhavAne te Apane amArI vAta, amAruM kAma ane amAruM svapna-yogya pachIne tabakko dezanA vikAsanI maMda gati jotAM hajAre, lAkhe lAgatA hoya to ApanA mitra vartuLamAMthI paNa Apa amane sArI rakama gAmaDAMomAM thayelAM A svaicchika-sAmUhika puruSArtha amUlya che. meLavI ApI zake ema che. amane zraddhA che ke Apa amArI A mahAna kAryanI siddhi mATe svayaMsevakonI vizALa jamAta, tenuM A apIla gaMbhIra rIte mana para leze ane amane sArI sahAya maLe e saMgaThana, tenuM kAryaAyojana, temanI tAlImanI vyavasthA ane te mATe madadarUpa banI. badhA karatAM jarAye ochI mahatvanI nahi tevI nANAMnI paNa aMtamAM, Apa jo ceka mokale to Bombay jain Yuvak jarUrI che. A hetuthI "AcArya vinobA bhAve amRta mahotsava ' - sehs) sApane tANasAlaya-pastakAlaya mATe ko te shri grAma svaroja koSa' zarU thayo che. emAM sau koI potAne yathAzakita phALo ApIne A upakAraka pravRttine vega Ape!" Manilal M. Shah Sarvajanik Vachnalaya & uparanuM lakhANa tA. 1-8-70nA muMbai samAcAranA agralekha Pustakalaya-e nAmanA mekalavA vinaMti che. vAcanAlaya ane rUpe pragaTa thayeluM, tene ahiM sAbhAra udhRta karavAmAM Ave che pustakAlayane apAtI rakama AvakaverAmukata che, jenuM pramANapatra ane "grAmasvarAja koSa" aMgenI A apIlamAM ame amAro Apane ApavAmAM Avaze. AbhAra. sUra purAvIe chIe. mATe sau koi pitAthI zakaya phALo ApIne TopIvALA menzana, bIje mALe, cImanalAla je. zAha, A koSanA lakSyAMkane purI karavAmAM sahabhAgI bane e ja prArthanA! 385, saradAra vI.pI. roDa, . subodhabhAI ema. zAha, taMtrI muMbaI-4. phona naM. 350296 maMtrI muMbai jaina yuvaka saMgha.
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 * prabuddha jIvana tA. 16-8-1970 : - - - 5 ryuM Sa Na vyAkhyA na ma La << zrI muMbaI jena yuvaka saMgha taraphathI 1970 nA ogasTanI 29 mI tArIkha zanivArathI sapTembaranI 6 ThThI tArIkha ravivAra sudhI-ema nava divasanI paryuSaNa vyAkhyAnamALA yojavAmAM AvI che. A nave divasanI vyAkhyAnasabhAonuM pramukha sthAna prAdhyApaka zrI gerIprasAda cunIlAla jhAlA zobhAvaze. A vyAkhyAnamALAnI sabhAo "bhAratIya vidyAbhavana" mAM bharavAmAM Avaze ane dareka sabhA savAranA 8-30 vAgye zarU thaze. A vyAkhyAnamALAne vigatavAra kAryakrama nIce mujaba che - tArIkha vyAkhyAtA vyAkhyAnaviSaya ogasTa 29 zanivAra zrI kizanasiMha cAvaDA svAmI kRSNaprema : vyakti ane vibhUti > > ) zrI sureza dalAla kAvyomAM vyakta thatI vartamAna jIvananI viSamatA 30 ravivAra zrI devendra ena. dIkSita kaLA ane saMskRti ka, maMjulAbahena trivedI jJAnAvatAra zaMkara 31 somavAra prA. susmitAbahena meDha ApaNAM bhaktikAvya (saMgIta sAthe) zrI pArthasArathi bhagavaddagItA (aMgrejI) sapTembara 1 maMgaLavAra revanDa phAdhara lesara A Most Necessary Virtue (24910) by pn by zrI pratibhAbahena saharAva Dika mAnavatAnA navanirmANamAM jainadarzananuM gadAna >> 2 budhavAra AcArya dAmubhAI zukla sattvajJAna virUddha tattvajJAna munizrI pUNyavijayajI jana karmasiddhAMta '3 gurUvAra zrI lInAbahena maMgaLadAsa akya mATenA prayAse keTalAka anubhavo zrI zrIdevI mahetA sahaja samAdhi (bhajane sAthe) - 4 zukravAra zrI rahita mahetA tyatana bhujijathA , prinsIpAla rAmazI ApaNI zaikSaNika samasyA 5 zanivAra zrI mRNAlinI desAI zrI khalIla jIbrAnanuM jIvanadarzana prA. umAzaMkara joSI 55 6 ravivAra De. jagadIzacandra jaina bhagavAna mahAvIra zrI cImanalAla cakubhAI zAha mAnavajIvananA preraka baLe A vyAkhyAnasabhAmAM samayasara upasthita thavA ane sabhA daramiyAna pUrI zAnti jALavavA sujJa zretAone vinaMti che. * ravivAra tA. 29-8-00 thI 6-9-070 kAryAlaya: 385, saradAra vI. pI. reDa Te. naM 35026H muMbaI-4. cImanalAla jeThAlAla zAha subodhabhAI ema. zAha maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMgha vakatA zrI jaina yuvaka maMDaLa -vilepArale dvArA jAyela vyAkhyAnamALAne kAryakrama divasa viSaya 29-8-00 zanivAra zrI kizanasiMha cAvaDA jIvanane AnaMda 3-8- 0 ravivAra zrIyuta cImanalAla cakubhAi zAha jaina dharma ane vartamAna jIvana 31-8-70 somavAra zrI mInara hemajI dastura vizvadharmanA siddhAMta 1-9-70 maMgaLavAra zrI hari saMta tulasIdAsa 2-9-70 adhavAra zrI rohita mahetA tathA narasiha mahetAnuM rahasyavAda zrImatI zrIdevI mahetA (saMgIta sAthe) 3-9-70 guruvAra zrImatI mRNAlInI desAI 4-9- 0. zukravAra zrI karasanadAsa mANeka saccidAnaMdanI sAdhanA' dararoja rAtre nava vAge sAdhanAzrama sarojInI roDa, vilepArale-pazcimamAM rAkhela che. jANItA sAkSara zrI karasanadAsa mANeka sAteya divasa pramukhasthAna zobhAvaze. mAlika: zrI muMbaI jaina yuvaka saMdhaH mudraka ane prakAzaka: zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, prakAzanasthaLaH 385, saradAra vI.pI. roDa, muMbaI-4. Te. naM. 350296 mudraNasthAna: dhI sTeTsa pIpala presa, koTa, muMba-1 pramazaH thI paramAnada thAya che. pAyA ,
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ Regd. No. MH. In " -- vASaka lavAjama rUA. 7 : prabuddha jaina'nuM navasaMskaraNa. varSa 32 : aMka 9 ja prabuddha jIvana muMbaI, sapTembara 1, 1970, maMgaLavAra zrI muMbaI jena yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra paradeza mATe zIliMga 15 chUTaka nakala 50 paisA taMtrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA - "zuM lokazAhI kharekhara bhayamAM che?" ? tA. 14-8-70 zukravAranA roja, copATI upara AvelA biralA thaze ane lokazAhI paddhati svIkAratA dezee tenuM judI judI krIDA kendranAM resToranTamAM jaina soziyala gRpanuM svAtaMtryadinanuM rIte anukaraNa karyuM. baMdhAraNa ghaDatI vakhate konsTITyuyanTa esembalImAM snehabhejana yojavAmAM AvyuM hatuM, je samaye atithivizeSa tarIke hato. tyAre ApaNA deze karyuM dhoraNa svIkAravuM e vize zrI cImanalAla cakubhAi zAhane nimaMtravAmAM AvyA hatA ane ghaNI carcA cAlI hatI ane moTA bhAganA vidvAna sabhyoe teoe dezanA rAjakIya vAtAvaraNanA saMdarbhamAM - "zuM lokazAhI A briTiza pArlAmenTarI lokazAhInAM bhayasthAna batAvIne virodha kharekhara bhayamAM che?" e viSaya upara pitAnA AgavA daSTikoNathI paNa karyo hato ane amerikAmAM che evI presiDenTa paddhatinI lekasuMdara ane mananIya pravacana ApyuM hatuM ane lagabhaga savA klAka zAhI svIkAravI joie evo Agraha karele, paraMtu meTI bahusudhI-upasthita zrotAgaNe ekacitte tenuM rasapAna karyuM hatuM. A matIthI ApaNe briTiza pArlamenTarI DemokrasIne anusaravAno nirNaya milanamAM zrIyuta cImanabhAI uparAnta niyaMtrIta viziSTa vyakita- karyo. bIju ApaNe baMdhAraNanI zarUAtathI ja pukhtavaya matAdhikArano emAM zrIyuta paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA tathA 'janmabhUmi'nA taMtrI svIkAra karyo, jyAre briTane keTalI ye sadIo bAda TheTha 1919 mAM zrIyuta manubhAi mahetA paNa upasthita hatA. tene svIkAra kare. AnA anusaMdhAnamAM ghaNA sabhyae bhaya zarUAtamAM jaina soziyala gRpanA mukhya maMtrI zrI sevele ke ApaNI moTA bhAganI abhaNa ane ajJAna prajAne cImanalAla je. zAhe mahemAnone AvakAra Apyo hato. tyAra bAda Ave pukhtavaya matAdhikAra ApavAthI DemokrasImAM jabaradasta zrIyuta cImanabhAIe pitAnuM pravacana zarU karyuM hatuM, tene TUMka chatAM, khatare bhaviSyamAM Ubho thaze. AnuM pariNAma sArUM nahi Ave. mahatvane sAra zrI zAntilAla TI. zeThe karI ApelA saMkalana pramANe khUba vicAra pachI, samajaNapUrvaka ApaNe A jokhama lIdhuM che. nIce mujaba che: . atyAre ApaNe pArlAmenTarI lokazAhInI vAta karIe chIe. 1947 thI 1967 sudhInAM varSomAM koMgresa kendramAM ane lagabhaga jyAM sudhI kendrasarakAra sAme pArlAmenTamAM avizvAsa jAhera na 'badhA rAjyomAM sattA para rahI tyAM sudhI ekaMdare sthiratA hatI. 1967 nI cUMTaNI ane te pachI paristhitimAM gaMbhIra palaTo Avyo. thAya, dareka praznane ane dareka prajAjanane saMpUrNapaNe pitAnA vicAre mahAtmA gAMdhI, saradAra paTela ane paMDita naherU jevA yugapuruSanI rajU karavAnI chUTa hoya ane sarakAra sAme paNa game teTalI AkarI TIkAo thai zakatI hoya, tyAM sudhI e sarakAranA kAraNe lokazAhI bhayamAM vidAya pachI kramaza: keMgresamAM matabhedo ane vaiyakitaka saMgha vadhatA rahyA. e pahelA e bhArelA agninI mAphaka poSAtA hatA, chatAM che ema na kahI zakAya. paraMtu sattAsthAne je AgevAno tema ja dezanA rAjakIya pakSe, dhArAsabhyo tathA pArlamenTanA sabhyonuM vartana, ane prajAnI dabAI rahetA hatA. tyAra bAda jUnI keMgresanI e. Ai. sI. sI. nI beThaka thoDA mahInA pahelA thaI tyAre pokAra zarU thayo ke lokazAhI vRtti ane vartanane kAraNe lokazAhI mATe khataro Ubho thAya ema kahI zakAya. atyAre dezane keTakeTalI cintAe gherI rahI che te bhayamAM che, deza khatarAmAM che-tene bacAve. dezane bacAvavA mATe lekazAhIbaLo ane sarakhI vicArasaraNI dharAvatA pakSoe ekatrita ApaNA khyAla bahAra na javuM joie. khAsa karIne paMDita naherunA thavuM joie. jUnI keMgrese A pikAra uThAvyo che tenAM be kAraNo avasAna pachI dezanI cintAmAM vadhAro thato rahyo che. prajA ApavAmAM Ave che:svataMtra thaI che. paNa koinAmAM svAtaMtryadinane utsAha daSTigocara (1) teo kahe che ke indirA gAMdhIe sarva sattA hastagata thatuM nathI. A mATe ApaNe prathama betraNa vastu samajI levAnI karI che ane e rItarasamathI teo saramukhatyAra banavA prayatnajarUra che. lokazAhI kharekhara zuM che te eka vastu che paNa atyAre zIla che. pradhAnamaMDaLanI navI racanAmAM sattAnAM badhAM sUtre ApaNe vAta karIe chIe te pArlAmenTarI lokazAhInI vAta che. indirA gAMdhIe potAnA hAthamAM ekatra karyA che ane navI racanAmAM ApaNA baMdhAraNe je svIkArI che te lokazAhI bhayamAM che ke kema jene nerve-centres kahevAya te potAnA hAthamAM rAkhyAM che. te ApaNe vicAravAnuM che. ' (2) temane Teko ApavAvALA pakSe sAmyavAdI vicArasaraNI Ama te vinebAjI ane jyaprakAzajI kahe ja che ke, pArlAmenTarI dharAvatAM baLo che ane tenA TekA upara te nabhe che. pArlAmenTamAM DemekesI je rIte cAlI rahI che te sAcI lokazAhI che ja nahi. sAcI temanA pakSanI kharekhara bahumatI nathI, sAmyavAdI vicArasaraNI lekazAhI kevI hovI joie te vicArIe te vinobAjInA dharAvatA pakSanA TekAthI ja A sarakAra TakI rahI che. A uparAMta lekazakitanA, gAmasvarAjyanA, bhUdAnanA, grAmadAna vigerenA A sarakAra raziyAnA varcasa nIce che ane sAmyavAda tarapha dhakakelAi vicAro ane gAMdhIjInI vikendrita rAjyaracanA tathA Arthika rahI che. keTalAka kahe che ke indirA gAMdhI pote ja sAmyavAdI che. racanA sAthe TrasTIzIpanI bhAvanAnI 5nA - ethI sAcI uparanA vidhAnanA anusaMdhAnamAM ema kahevAnuM prApta thAya lekazAhI Ave. pArlAmenTarI lokazAhIne brITanamAM janma che ke potAnA maMtrImaMDaLamAM pheraphAra karavA te vaDA pradhAnanI svataMtra . vicAro , grAmasvarae te jillA
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhu sattAnI vAta che. tenA hakakathI te tema karI zake che. briTananA vaDApradhAna vilsane tema ghaNI vAra karyuM che, naherue paNa tema karela che ane AvA pheraphAro karavAmAM AvyA che tyAre IMglenDamAM paNa ema kahevAmAM Avela che ke, vaDApradhAna sarvasAdhIza thai gayA che. amerikana presiDanTa AthI paNa vadhAre sattA bhAgave che, paNa tethI te saramukhatyAra nathI. ApaNe tyAM athavA game te leAkazAhI rASTramAM jyAM pArlAmenTo je rIte cAlatI hoya che temAM prAimaminisTara mahatvanI vyakti hoya che. tethI upara jaNAvela kAraNasara indirA gAMdhInA pagalAnA kAraNe leAkazAhI bhayamAM che ema huM mAnatA nathI, jyAM sudhI pArlImenTamAM tenI tarapheNamAM bahumati che. ema to javAharalAla naheru indirA karatA ghaNA vadhAre DiTeTara hatA te vAta have ghaNA pradhAno kahetA sAMbhaLavAmAM Ave che ane teo ema paNa kahe che ke, tyAre temanI hAjarImAM A vAta karI zakavAnI himmata teo karI zakatA. hA, indirA gAMdhInA vicAro . uddAmavAdI che ane kaoNMgresamAM bhaMgANa paDayuM te paNa A kAraNe ja paDayuM che. sAmyavAdI pakSa tene Teko Ape che mATe te sAmyavAdI che ema kahevuM te paNa yathArtha nathI. DI. ema. ke, akAlI daLa vi. badhA ja pakSo temane Teko Ape che, paNa te sau potapotAnA svArtha mATe ja Teko ApatA hoya che. nahotA 88 ema te kAmarAje paNa kahyuM che ke indirAne haThAvavA mATe sAmyavAdIona paNa Teko levA joie. mArArajIbhAie janasaMghanA Teko levAnI vAta karI che, ane A be AgevAnA bIjA pakSanA Teko levAnI vAta kare che e kAraNe ja ema na kahI zakAya ke temaNe keMgresanI nItine tyajI dIdhI che. Ama to bhAratanA sAmyavAdI pakSa paNa keTalA vaheMcAyelA che, koi paNa dezamAM nathI eTaleA A pakSa bhAratamAM chinnabhinna banI gayA che. A pakSamAM paNa mAtra sI. pI. AI ja indirAgAMdhIne Teko Ape che. ane indirAgAMdhI atyAranA rAjakAraNane anulakSIne tenA Teko svIkAre che. A kAraNa sAme dharIne kahevuM ke lAkazAhI bhayamAM che to te kAraNa vajudavALu na gaNAya. atyAre vartamAnapatra pUrNa svataMtratA bhAgave che. sAmyavAdI dezAmAM Ama nathI banI zakatuM. sarakAranI game tevI TIkA ane te paNa irSyAbhAve karavI hoya to te paNa karavAnI badhAne svataMtratA che. bhAratabharanA badhA ja pakSAmAMthI haju koi paNa pakSane temaNe gerakAyadesara nathI TharAvyo. prIvenTiva DInTenzana ekaTa paNa kADhI nAkhavAmAM Avyo che. matadAra bhayathI mata Ape che ema paNa koi kahI nahi zake. bhAratamAM atyAre paNa matadAra pUro svataMtra che. gai cUMTaNImAM matadAre tenA paracA batAvI Apyo che ane have pachInI cUMTaNImAM paNa te bhAre moTA pramANamAM jovA maLaze. matadAra 1962 sudhI koMgresa ja mukhya pakSa hato. eTale matadArane pUra svAtaMtrya nahotuM ema kahI zakAya, UlTuM atyAre to svataMtra che. vANIsvAtaMtrya upara tarApa paDe, rAjakIya pakSa racavAnI svataMtratA lai levAya tyAre kahI zakAya ke lokazAhI bhayamAM che. atyAre evuM kAMi che nahi. paNa bIjI rIte leAkazAhI kharekhara bhayamAM che ane tenAM keTalAMka kAraNo ApaNe tapAsIe. atyAranI cUMTaNI eTalI kharcALa thai gai cheke jenI pAse khUba nANuM kharcavAnI chUTa hoya te ja umedavArI karI zakavAnI himmata karI zake che ane cUMTaNI laDI zake che. jenI pAse nANAMnI meTA pramANamAM vyavasthA nathI tevA lAyaka umedavAra paNa prajAnA tA. 1-9-1970 jIvana pratinidhi tarIke UbhA rahI zakatA nathI. evI anukULatA tenA mATe rahI nathI athavA to je hatI te ochI thatI jAya che. cUMTaNI amApapaNe kharcALa thatI jAya che. vaLI temAM kAyadA pramANenA kharca karI zakAya evA niyamo koi pALatA ja nathI. jo koi kharca aMgenA niyamone vaLagIrahIne cUMTaNI laDe to te cUMTAi paNa zake nahi. AthI rAjakIya pakSAe yenakenaprakAreNa moTA bhaMDoLA cUMTaNInA anusaMdhAnamAM ekaThAM karavA paDe che. e kAraNe pArlamenTarI leAkazAhI bhayamAM che ema kahI zakAya. sAcI lAkazAhImAM te janatA sevakone bAlAvIne khaDA kare ane kahe ke A amAro pratinidhi che ane tene amAre cUMTavA che.' bIjo bhaya: rAjakAraNamAM bhraSTAcAra vadhyo che te ati bhayaMkara che. ane A phuMkata indirAgAMdhIe vadhAryo che ema nathI. koi rAjakIya pakSa ke tenA netA enAthI mukata nathI. A lokazAhInA kharo bhaya che. A bhaya vadhato jAya che. rAjakIya kSetramAM paDelA AgevAno ane pakSAnuM kalpanAtIta adha:patana thayuM che. 'pATalIbadaluo' jene " AyA - rAma gayA - rAma" nA zabdaprayogathI oLakhavAmAM Ave che - A prakriyA paNa bhayaMkara ane zarama rUpa che. Ane badhA ja pakSA uttejana Ape che. A prakriyAnA vikAsa bhAre cintAno viSaya che ema badhA ja spaSTapaNe samajatA hAvA chatAM tene koi aTakAvI zakatA nathI. uttara pradezanA caraNasiMhanI vAta lyo. te potAnI marajI pramANe badhAne nacAvI zake che-dhamakI uccArI zake che. trIjo bhaya: Aje trevIza varSa pachI paNa, je kAraNe, jene mATe, ApaNe AjhAdI prApta karI temAM bahu ochI pragati karI che. garIbI, berojagArI, phugAvA ane deza upara deNAnA DuMgaranA bhAra--A badhuM vadhatuM ja rahyuM che. prathama te A praznone hala karavA joie. paNa tema karavAne mATe koi paNa zakitazALI nathI. 22 varSa sudhInI jUnI sarakAre paNa zuM karyuM? AvAM kAraNAne lIdhe Aje prajAnA roSa ugrapaNe phelAyA che. kAraNa ke je prathama karavuM joituM hatuM te karavAmAM ApaNe niSphaLa puravAra thayA chIe. kAMi nathI thayuM tema nathI. moTI moTI yojanAo-kArakhAnAona vikAsa - vagere sArA pramANamAM thayA che, paNa temAM vega ane vyApakatAnathI AvI. je thayuM che te kIDI vege thayuM che. asamAnatA ochI thai nathI--balke vadhI che. tavaMgara vadhAre tavaMgara thayA che. garIba vadhAre garIba thayA che. madhyama varga ghasAtA jAya che. AthI hiMsAnuM vAtAvaraNa divasAdivasa vadhatuM rahyuM che. dareka kSetre prajAnA AkhA mAnasamAM uttejanA vadhI rahI che, ane tethI nAnAmAM nAnA kSullaka kAraNasara paNa meTAM tophAno phATI nIkaLatAM vAra lAgatI nathI. kharI rIte AgevAnoe ane prajAe zista keLavavI joie ane lokazAhI ane ToLAzAhI vaccene! bheda samajatA thavuM joie. prajAmAM samajaNapUrvakanI zista hAvI joie. sAcI niDara AgevAnI vinA lokazAhI Take nahi te phAlepha le te karyAMthI? AgevAna prajAne saMpUrNa vizvAsa dharAvatA hovA joie. retImAM simenTa bheLavIe tyAre simenTa-phrarkiTa taiyAra thAya che ane pUrI majabUtAi dhAraNa kare che. AgevAna simenTanI jagyAe che. je simenTa na hoya to retInAM kaNa kaNa chUTA thai javAnAM che. atyAranA netAo badhA ja mATIpagA che. jenA pratye prajAne Adara, vizvAsa, mAna hoya evA ekkaya netA jovA maLatA nathI. ane prajAnA paNa eTalA ja doSa che. prajA tarIkenuM cAritrya ApaNAmAM rahyuM nathI. IMglenDanA dAkhalA joie to tyAM Aje paNa prajAjAgRti eTalI ja TakI rahelI che. e prajAmAM zista che. tyAM ApaNI mAphka pakSADuonAM bhAgye ja darzana thaze. tyAM moTe bhAge matadAra 2
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-9-970 prabuddha jIvana pitAnA pakSanA umedavArane mata Ape che. pAMca TakA Ama tema phera thAya eTaluM ja. A lokazAhI ghaDAyelI kahevAya. ApaNe tyAM pacAsa-sATha. pakSe che. je phrAnsanI paristhiti hatI ane eka vakhata je jarmanInI paristhiti hatI, Aje iTAlInI che - te tarapha ApaNe jaI rahyA chIe. prajAmAM ane netAemAM cAritra nathI e kAraNe lokazAhI bhayamAM che. Aje mAtra ApaNA svArthamAM ja ApaNe racyApacyA rahIe chIe. deza mATe bhAga ApavA koi ja taiyAra nathI. svArthanI paNa maryAdA ane hada hovI joIe. ApaNAmAM paisA ane sattA mATe amaryAda ghelachA che. ApaNAmAM varNavAda, prAntavAda ane komavAdanuM jhera paNa moTA pramANamAM prasarI rahyuM che. orissAmAM lokhaMDanuM kArakhAnuM nAMkhavAne nirNaya kendra sarakAra na kare te enA virodhamAM AkhuM orissA baMdha thAya. mAisera-mahArASTranA sImA praznane jhaghaDo na paDe te AkhuM mahArASTra baMdha rahe. A badhAMnAM mULa UMDA utaratA jAya che. ApaNe tyAM jJAti-peTA jJAtie A badhuM lehImAM ja bhareluM che. ApaNe bemAMthI cAra thavA taiyAra thaizuM, paNa benA eka thavAmAM mAnatA nathI. A badhA pachI ema kahevAmAM Ave che ke ApaNe tyAM te DikaTeTarazIpa joie. Ama kahevAvALA koi e vAta samajatA nathI, ke DikaTeTarazIpathI koi prajA sukhI thatI nathI. ApaNA dezamAM sAMskRtika ekatA chellA pAMca hajAra varSathI che, paNa rAjakIya ekatA-One Nation...e bhAva hajI aMtaramAM Utaryo nathI. enA janma mATe je kAraNabhUta hatA te netAo gAMdhIjI naheru-saradAra-temanA pratye prajAne pUro Adara hato, temanA bhega-tyAga viSe prajAne saMtoSa hatuM ane teo dIrdhadaSTA ane zakitazALI puruSa hatA. atyAranA ApaNA mAnasanI vAta kayAM karavI? gAMdhIjI ane vinobAjI jevAne chApAvALAo paNa sAva bhUlI gayA che. keTalAka ema kahe che ke amerikana paddhatinI presiDenziyala paddhatti vadhAre anukuLa thaze. paraMtu anya baMdhAraNa game te jAtanuM hoya, prajAmAM zista ane rASTranI vaphAdArInI bhAvanA na hoya to te saphaLa na thAya. jyAM dareka mANasanI pUrI kiMmata aMkAya, jyAM asamAnatAne gaNa sthAna hoya tyAM ja sAcI lokazAhI amalamAM Ave. lokazAhI bhayamAM che enuM eka kAraNa zrI rAjagopAlAcArI (rAjAjI) e Ape che ke A lAyasansa-koTA rAjya che, ane sarakAra sarvasattAdhIza thaI gaI che. rAjAjI meTA mANasa che emane apaNAthI zuM kahI zakAya? bAkI dareka mANasa samajaNapUrvaka samAjanuM hita zemAM che e lakSyamAM rAkhIne varte, dareka vyakitane pitAnI samAna gaNe. nyAya, svataMtratA, samAnatA ane maitrI keLave jyAM aMkuzenI jarUra bahu ochI rahe, jyAM ochAmAM ochuM zAsana hoya ane ochAmAM ochA niyaMtraNa hoya te sAcI lekazAhI sarakAra gaNAya. paNa A badhAmAM janatAne pUro sahakAra joie. Aje paristhiti sAva UlaTI dizAnI che. kAyadA vadhatA ja jAya che. temAMthI kema chaTakavuM tenA rastAo zodhAya che ane e kAraNe vaLI kAyadAo vadhe che atyAre AkhI duniyAmAM rAjasattA vadhatI jAya che. huM to ema mAnuM chuM ke sAcI samAnatA lAvavI hoya te vyakitanI svataMtratA upara aMkuza anivArya che. samAnatA lAvavI hoya te svecchAe tyAga zIkhavo joie. jemake gAMdhIjInI TrasTIzIpanI bhAvanAne siddhAMta. bAkI aMkuza haze tyAM bhraSTAcAra AvavAne che ja, prajA puruSArtha nahi kare tyAM sudhI Ane koi upAya nathI. A pravacana pUruM thayA bAda gRpanA bIjA maMtrI zrI cImana- bhAi gesaLiyAe zrIyuta cImanalAla cakubhAi zAhano saMsthAvatI AbhAra mAnyo hato. cImanalAla cakubhAI zAha eka carcApatra (tA. 1-8-70nA "prabuddha jIvanamAM Ane koi javAba kharo?" e mathALA nIce bahena gItA parIkhanI eka TUMkI noMdha pragaTa thai hatI tenA anusaMdhAnamAM zrI nihArikAbahena taraphathI maLela carcApatra nIce prasiddha karavAmAM Ave che. taMtrI) murabbI zrI paramAnaMdabhAi, muMbai tA. 11-8-70 - mane lakhavAne mahAvaro nathI eTale lakhIne bahu sArI rIte kahI zakatI nathI, chatAM saMkoca sAthe lakhuM chuM. 1 lI ogasTanA prabuddha jIvanamAM zrI gItAbahena parIkha amadAvAdanI kaeNlejanA vidyArthIo viSe lakhyuM che, mane lAge che ke AmAM vidyArthI karatAM ApaNAM dezanuM sukAna saMbhALI rahelAM mahAnubhAve vadhu doSita che. vasati vadhArAthI akaLAine, tene rokavAnA pracAramAM koi paNa prakAra vivekane rAkhyA vinA AMdhaLukiye pracAra thai rahyo che, te vidyArthInI halakI manedazA mATe vadhu javAbadAra che. bhAratIya saMskRtine sarvanAza karavA beThAM hoya tema galIe galIe kuTuMbaniyojananA pATiyAM jovA maLe che. hAthamAM koi paNa dainika, aThavADika, mAsika ke khAsa aMka laie te prathama dhyAna kheMcAya tema "nirodhanI jAherakhabara jovA maLe che. Teliphena DIrekaTarInA pUMThA para paNa te ja jAherAta. sinemA mAM ane reDiyo. para haMmeza be traNa vakhata "nirodha'nI jAherakhabara sAMbhaLavI rahe. te paNa mabhama nahi! spaSTatA kare ke "nirodha puruSe vAparavAnuM sAdhana che. gharamAM mA - bApa ke vaDIlone dIkarA - dIkarI sAthe besI chApuM jovAnuM ke reDiyo sAMbhaLavAnuM saheje saMkocabharyuM lAge. nAnA aNasamaju bALako jijJAsAthI "nirodha" zuM che tevo prazna kare che. ceDAM meTA ne adhakacarI samajaNavALA khaMdhu hase che. pukhta uMmaranA mATe khAsa sinemA zomAM ke pradarzanamAM saMtatiniyamana viSe samajAvAya te yogya kahevAya, paNa rojiMdI vastunI jema saMtatiniyamananA sAdhanonI A rIte khulleAma jAherAta karavAnuM, keTale aMze ucita gaNAya? kuTuMbaniyamana mATe saMyama paNa agatyanuM ane ziSTa sAdhana che. te tarapha AjanA yuvAna mAnasanuM lakSya pahoMce e prakArane pracAra, sarakArI ke sAmAjirka rAhe thatuM nathI. have te garbhapAtane paNa kAyadesara banAvavAnAM cakro gatimAna thatAM jAya che ne A rIte saMskRtinI sAthe taMdurastIne paNa nAza karavAnuM nakkI karyuM hoya tema lAge che. AjanuM yuvAna mAnasa javAbadArI vinA meLavAya teTalo AnaMda meLavavA icche che. saMtatiniyamananAM sAdhanone bahALe pracAra ane rokaToka vinA meLavavAnI sugamatAthI ApaNI kuTuMbavyavasthA veravikhera thaI jaze. Aje jIvananAM dareka kSetre strIpujya sAthe kAma kare che. bannene ekabIjAnAM saMparkamAM AvavAnA aneka prasaMge roja maLe che. ekAMta paNa maLe che. vijAtiya AkarSaNa TALavAnuM saraLa nathI. Aja sudhI samAja, dharma ane vadhu aMze temAMthI AvatI javAbadArIne bhaya, temane jAtiya saMbaMdhathI dUra rAkhavAmAM saphaLa thatA hatA. paraMtu saMtatiniyamananA sAdhano chUTathI ne sahelAithI dareka sthaLe meLavI zakavAnI sagavaDa, ane tenAM bahoLA pracAre, kenTinamAM jai nAsto karavA jeTalI saraLa ane sahaja jAtiya bhUkha saMtoSavAnI sagavaDa karI dIdhI che. Aje temAM kayAMya khAnagI 'gaMbhIra' ke 'saMkoca" jevuM koine lAgatuM dekhAtuM nathI.. AvI vinAzakArI kaTuMbaniyamananI jhuMbeza rokavA koI AgaLa nahi Ave, te ApaNI lagna-prathA sAva paDIbhAMgaze. kaTuMbanI pavitra bhAvanAne samuLago nAza thaI jaze. koNa sAmA vheNamAM taravAnI hAma bhIDaze? nihArikA kAraNe vaLI kA to ema mAnIza aksika gAMdhI
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ :900 prabuddha jIvana gujarAtanA duSkALagrasta vibhAgAne rAhata pahoMcADavAnI dizAe roDa avidabhAi maphatalAlanA bhagIratha prayAsa (tA. 8-8-1970nA jainamAMthI sAbhAra uSkRta ) saMsAra sukhI ane UjaLo bane che, ni:svArtha sevAkAryothI. seA vAra bAla bAla karavAnuM mUlya eka ja vAra kAma karI batAvavavAnA mahimA AgaLa kazuM ja nathI. kAmanA pIThALa vagaranAM bAlelAM veNa retInA lADunI jema verAi jAya che. bAlanA sAcA tela emAMthI kartavyaparAyaNatAnuM sattva keTaluM pragaTe che, enA AdhAre ja thAya che, bAkI tA kevaLa havAmAM bAcakA samajavA, gujarAta-mahArASTranA moTA udyogapati ane bhAratanA mahAna dAnadharmavIra zeTha zrI araviMdabhAi maphatalAlanI duSkALa--saMkaTa-nivA raNanI sevAo, e AvI mUMgI ane niSThAbharI kartavyaparAyaNatAnuM ja supariNAma che. emanI AvI nirbheLa sevAoe ApaNA dezanI dIna-sAdhanahIna--garIba mAnavajAta upara keTalA badhA upakAra karyo che! emanI A sevAe ATalA vyApaka pramANamAM ane samayasara dezane na maLI hota to duSkALanA kAramA paMjAmAM sapaDAyela pradezAnI garIba janatAnI ane pazusaMpattinI kevI khAnAkharAbI thavA pAmata enI kalpanA ja rUvADAM khaDAM karI de evI che.' ema kahevuM joie ke peAtAnI AvI udAra sevAparAyaNatAne lIdhe zeTha zrI araviMdabhAie ApaNane hajAro. mAnavIo ane pazuonA vinAzanA moTA kalaMkamAMthI ugArI lIdhA che. be varasathI gujarAta rAjyanA gujarAta, saurASTra ane kaccha, e traNe vibhAge duSkALanA mahAsaMkaTamAM sapaDAyA hatA. banAsakAMThA, kaccha ane jhAlAvADanI kAmadhaMdhA vagaranI garIba janatA ane tyAMnAM Dhoro mATe harita-nAstinA ja moTo savAla UbhA thayA hatA. Ama to A asAdhAraNa musIbatanA sAmanA karavA mATe gujarAta rAjyanI sarakAre paNa veLAsara sArI jAgRti batAvI hatI ane sarakAranA A prayatno A saMkaTane pAra karavAmAM sArA pramANamAM upayogI paNa nIvaDayA hatA. gujarAta sarakAranI ane khAsa karIne gujarAta rAjyanA mahesUlakhAtAnA pradhAna zrI premajIbhAI ThakkaranI duSkALa rAhata mATenI A kAryavAhI dhanyavAda ane prazaMsAne pAtra che, emAM zaka nathI. Ama chatAM ApaNA dezanA sarakArI kArobAramAM je kharAbI ghara karI beThI che, tene lIdhe duSkALa--saMkaTanivAraNanA ke rASTranavanirmANanA game te kAryamAM lagAvelAM samaya, zakita ane dhana aradhAM paNa bhAgye ja UgI nIkaLe che. pariNAme AvAM kAmeAmAM lAkhA karoDo rUpiyA kharacAvA chatAM enA badalAmAM leAkAne sAcI rAhata keTalI maLe che, ane keTaluM nANu cavAi-khavAi veDaphAi jAya che, enA dezahitacintakanI UMgha uDADI mUke evA beAlatA dAkhalA gayA varSe banAsakAMThAmAM cAlelAM sarakArI rAhata kAme prasaMge jANavA maLyA hatA ! sarakArI taMtranA AvA kaDavA anubhava dhyAnamAM rAkhIne zrI araviMdabhAIe potAnA hastakanAM duSkALa rAhata kAmA mATe sarakArI taMtrathI sAva svataMtra evuM vyavasthAtaMtra UbhuM karyuM hatuM; ane emAM eka bAju kAryakSamatA ane pramANikatA sacavAya tema ja bIjI bAju sarakAranI dakhalagIrIthI sarvathA mukata evAM sarakArI sahAya ane sahakArane pUrepUro upayoga karI zakAya, evI takedArI rAkhI hatI. AvI kAryavyavasthA UbhI karavAmAM zrI araviMdabhAIe je kuzAgrabuddhi, duraMdezI ane dhyeyaniSThA dAkhavI che, e sau koIne mATe dAkhalArUpa banI rahe evI che. gujarAta sarakAre paNa zrI araviMdabhAI hastakanAM rAhata kAmAmAM peAtAne avAja rAkhavAno Agraha na rAkhatAM kheladilI ane udAratApUrvaka je sahAya ane sahakAra ApyAM, te mATe ene paNa dhanyavAda ghaTe che. enA uparathI eTaluM te sAbita thAya ja che ke gujarAta sarakAranI icchA paNa lokone sAcI rAhata maLe evI hatI; ane e mATe e zakya prayatna karavAmAM kayAreya pAchI nathI rahetI. tA. 1-9-1970 e mATe dararoja AvI pratyeka vyakitane zarIrapeASaka ane zakitavardhaka sukhaDI ekaso grAma jeTalI niyamita maLatI rahe evI vyavasthA gujarAtanA badhA duSkALagrasta vistAro mATe karavAmAM AvI hatI; sAthe sAthe bAjarI ke evuM pASaka anAja maLatuM rahe evI gAThavaNa karavAnuM paNa teo cUkayA na hatA. roja hajAro maNa sukhaDI taiyAra karavI, ane rAjamArgothI dUra dUra agAcara pradezamAM vaselAM hajAro gAmaDAMmAM vaselA lAkho gAmaDAvAsIone niyamita pahoMcatI karavI, e kAma keTaluM jaMgI ane jaTila che, enA sAco khyAla tA jeo e kAma sAthe pratyakSa rIte joDAyelA hoya emane ja AvI zake. ama chatAM ekalA kacchamAM sukhaDI vaheMcaNInuM kAma keTalA moTA pAyA upara gAThavavuM paDayuM hatuM eno khyAla " dhI TAImsa oNpha inDiyA " dainikanA tA. 1-8-70nA aMkamAM ApelI keTalIka vigato uparathI paNa AvI zake che. zeThazrI araviMdabhAInA hastakanA duSkALa rAhata kAmAnI sauthI meTI ke asAdhAraNa kahI zakAya evI vizeSatA e hatI ke emAM rojI meLavavA mATe zarIrazrAma karanAra pratyeka vyakitanI zArIrika zakita TakI rahe enI pUrI takedArI rAkhavAmAM AvI hatI; ane A vigato mujaba ekalA kacchamAM ja 1053 gAmaDAMone sukhaDI ane bAjaro pahoMcADavAmAM AvatAM hatAM. roja 80 Tana jeTalI sukhaDI banAvavAmAM AvatI hatI; ane 42 jIpagADIo ane 4 meTara TrakonA moTA vAhana kAlA dvArA enI vaheMcaNI karavAmAM AvatI hatI. A rIte roja nava lAkha uparAMta mANasone sukhaDIno lAbha maLatA hatA. A kAma vyavasthita rIte cAlatuM rahe e mATe pAMcaso jeTalI to sthAnika kamiTI racavAmAM AvI hatI. ema kahevuM joIe ke A kAryane saphaLa banAvavAmAM jema jaMgI Arthika sahAyanI jarUra hatI tema ni:svArtha ane sevApremI kAryakaronA vizALa ekarAgI jUthanI paNa eTalI ja jarUra hatI. A kArya saphaLatApUrvaka zAbhI UThayuM hAya to te AvA kAryakarone kAraNe. Thera Thera AvA sevAparAyaNa kAryakaronuM jUtha UbhuM karavAmAM zeTha zrI araviMdabhAInI eka vyApArI udyogapati tarIkenI kAryadakSatA ane vyavahAranipuNatAe paNa ghaNA mahattvanA hissA ApyA che, emAM zaka nathI. AthI paNa AgaLa vadhIne kahevuM hoya ta ema kahevuM joIe ke dezavAsIonA saMkaTanivAraNa mATe potAnAM tana-mana-dhana saharSa samarpita karavAnI zrI araviMdabhAI zeThanI utkaTa tamannA aneka kAryakaronA " aMtarane sparzI gaI ane, govardhana pUrvatane tALavA jevA vikaTa kAryanA sAthI banIne peAtAnA jIvanane kRtArtha banAvavA e saune dorI lAvI. jyotathI jyota pragaTe, e rIte A sevApravRttinA vistAra thato rahyo ane e mATe sAcadila seMkaDo kAryakaronA vaNamAgyo sAtha maLato rahyo. A prasaMga uparathI AnaMda ane AzcaryapUrvaka ema paNa jANI zAya che ke jo netA zANA, sevAbhAvI ane ni:svArtha hoya to, prAmANika ane zakitazALI kAryakaronI bhAre achatanA A yugamAM paNa nekadila, niSThAvAMna ane ni:svArtha seMkaDo sAthIo saheje maLI Ave che. A duSkALa-rAhata mATe nANAMnI vyavasthA kevI rIte thaI e paNa jANavA jevuM che. amerikAnI kera ( Care ) nAmanI saMsthA taraphathI cAra karoDa trIsa lAkha rUpiyAnI kiMmatanI sAmagrI maLI; gujarAta rArakAre pacIsa lAkha rUpiyA ApyA; ane zeThazrI araviMdabhAI hastakanA sadguru sevA samAje aThThAvIza lAkha rUpiyA ApyA. AmAM pUrI Arthika madada maLI e te mahattvanuM che ja; sAthe sAthe zakitazALI vyavasthAtaMtra UbhuM karavAmAM AvyuM e paNa eTaluM ja mahattvanuM che. A uparathI e paNa jANI zakAya che ke zrI araviMdabhAI amerikAmAM keTalI vaga dharAve che; ane amerikAnI kera saMsthAne emanA upara keTalA badhA vizvAsa che. zrI araviMdabhAIe jema gujarAta saurASTra ane kacchamAM duSkALarAhatanuM AvuM mAnavatA ane rASTrasevAnuM kAma karyuM che, tema pahelAM rAjasthAna ane bihAramAM paNa AvA prakAranuM ja sevAkArya karyuM hatuM. A hakIkata ema sUcave che ke teonuM dRSTibiMdu rASTravyApI vizALa che, ane nAta-jAta ke prAMta-bhASAnA nakalI bhedothI mukata banIne dIna du:khI mAnavajAtanI sevAmAM teo zrAddhA dharAve che ane e mATe pUratA prayatna paNa kare che. A bhAvanA zeThazrI araviMdabhAInI sAcI dhArmikatA, saMskAritA ane rASTrIyatAnA kItikaLaza banI rahe evI che. vaLI AnAthI paNa caDI jAya evI che emanI vinamratA. A badhAM satkAryanA yaza te bhagavAnane ane potAnA mAtuzrIne Ape che; ane pote to mAtra enuM nimitta che ema mAne che; ane kIrtinI jhaMkhanAthI dUra rahe che. ratilAla dIpacaMda desAI
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-9-1970 prabhu jIvana paDakAr-- A challenge of change = parivartananA ('TAimsa opha inDiyA' mAM 16-8-70 nA roja pragaTa thayelA hevAla parathI TUMkAvIne) vaDApradhAna zrImatI indirA gAMdhIe paMdaramI ogasTanA divase trevIsamA svAtaMtryadina nimitte lAla killA parathI rASTrajoguM eka mahatvanuM pravacana karatAM jhaDapathI badalAI rahelA samayanA paDakAra jhIlI levA lokone bhArapUrvaka anurodha karyo hatA. temanA 37 miniTanA A pravacanamAM temaNe keTalAka mahattvanA rASTrIya ane AMtararASTrIya muddAonA ullekha karyo hatA. upasthita thayelI janamedanIe bhAre harSanAdo vaDe temane vAraMvAra vadhAvI lIdhA hatAM. vaDApradhAne jAhera karyuM hatuM ke jagata jyAre AgekUcanA UMbare UbheluM che tyAre ApaNe jo samayanI raphtAra sAthe kadama mIlAvIne nahIM cAlIe te jagatanA bIjA dezo karatAM ApaNe pAchaLa paDI jaizuM ane ApaNe ja ApaNA samAjane nabaLA banAvI daizuM. dhaMTaDInI jema raNakatA avAje temaNe pote hAjara rahelA loko samakSa pratijJA letA kahyuM hatuM:-- "huM atyAre pratajJiA lauM chuM ke, mArI zakita ane tAkAtanA chellA buMda sudhI bhAratanI garIbAi sAme huM laDatI rahIza. "paristhiti moTA pAyA paranuM parivartana mAMge che. parivartananA A paDakArane pahoMcI vaLavA mATe mArI sAthe cAlavAno huM mArA dezavAsIone Agraha karuM chuM. "mane AzA che ke ApaNA saunA saMyukata sahakAra vaDe ApaNe ApaNA dezanuM bhAvi UjaLuM ane suMdara banAvI zakIzuM. pratyeka bhAratavAsIe potAnI dareka pravRttimAM dezanuM hita agrasthAne rAkhavuM joie. vItI gayelA varSa daramyAna prajAnA dilamAM navI AzAo ane navI mahattvAkAMkSAo janmI che. ane A mahattvAkAMkSAone paripUrNa karavAnuM kAma ghaNuM moTuM kAma che ane te ApaNe saue niSThApUrvakanA kAryadrArA samAjamAM meTA paranuM parivartana ANIne ja pAra pADavAnuM che. have ApaNane gokaLagAyanI gati paravaDe tema nathI. pAyA "huM ema icchuM chuM ke dareka mANasa potAnI jAtane be prazno pUche: meM mArA dezane mATe zuM karyuM che? me pramANikapaNe Aje keTaluM kAma karyuM che? jo A be praznonA vyAjabI uttaro pratyeka mANasa roja ApI zake to ApaNe ghaNI sArI jhaDape pragati sAdhI zakIzuM." AMtararASTrIya kSetre dhyAna kheMcatAM praznone ullekha karatAM sau prathama paDozI deza pratye maitrInA hAtha laMbAvatAM temaNe jaNAvyuM ke bhArata badhA ja aNaukalyA muddAo viSe-alabatta pAtAnuM hita na jokhamAya e rIte--vATAghATo drArA--samAdhAna karavA taiyAra che. pazcima eziyAmAM amerikAnI zAMtidarakhAsto svIkArI levA mATe pramukha nAsare batAvelI hiMmata ane mutsaddIgIrInI temaNe prazaMsA karI hatI. raziyA ane pazcima jarmanI vacce thayelA nA-- yuddhanA karArone temaNe vizvazAMti taraphanA bIjA kadama tarIke varNavyuM hatuM. dakSiNa AphrikAne zastro ApavAnA briTaza sarakAranA nirNayane vakhoDI kADhatAM temaNe jaNAvyuM ke ethI to raMgabhedanI vRttine Teko maLaze ane saravALe dakSiNa AphrikAnA paDozI dezAne mATe eka navuM bhayasthAna khaDuM thaze. bhAratanI sarahadonuM rakSaNa karI rahelA javAnone temaNe abhinaMdana ApyAM hatAM ane samagra prajAne temane Teko ApavAnuM jaNAvatAM kahyuM ke, mAtra zasro pUrA pADIne nahIM, paNa bhAratane Arthika rIte svAyatta banAvIne ane dezanI ekatAne majabUta banAvIne ApaNe emane sAcA Teko ApI zakIzuM. dezanA AMtarika prazno viSe carcA karatAM temaNe kahyuM hatuM ke ApaNe bhAvAno vadhAro khALavA ja rahyo, kAraNake bAMdhelI Avaka ], 101 vALA moTA varga upara bhAva vadhavAthI ghaNA moTo bAjo AvI paDe che. zrImatI gAMdhIe "inDIanAijhezana" - hiMdIkaraNa - nA sUtrane vakhoDI kADhayuM hatuM ane jaNAvyuM hatuM ke komavAda eka evuM dUSaNa che ke jenA pariNAme deza nabaLA paDatA jAya che ane pragati rUdhAi jAya che. dezanA pachAta ane zASita vargo viSe bAlatAM temaNe kahyuM hatuM ke lAMbA samayathI temanA pratye anyAya thato rahyo che. samAje tevA lokone UMce AvavAmAM tamAma madada karIne potAnI pharaja bajAvavI joie. dezanA yuvakone temaNe hiMsAne mArge nahI jatAM, sAmAjika ane Arthika kSetramAM parivartana ANavAnA mahattvanA kAryamAM sahabhAgI thavAnI apIla karI hatI, bhAratanI videza nIti pahelAM hatI tevI Aje paNa che ane bhArata hajI paNa hiMsA ke tAkAtanA pradarzana vaDe nahIM, paraMtu vATAghATo dvArA ja dareka praznanuM nirAkaraNa karavAmAM mAne che ane AMtararASTrIya kSetre tAjetaramAM banelA upara jaNAvelA be-traNa mahattvanA banAvAmAM bhAratanI videzanItinA ja svIkAra che ema temaNe jaNAvyuM hatuM. hiMdI cInamAM cAlI rahelI laDAine temaNe karmanasIba gaNAvI hatI ane tenA pariNAme azakaya yAtanA bhogavI rahelA asaMkhya mANasA - strIo, puruSo, bALako ane vRddho - pratye temaNe bhAratanI prajAnI vatI sahAnubhUti batAvI hatI. dezI rAjAne maLatAM sAliyANA aMge eka carcApatra "jamIna - AMcako" nI pravRtti viSe bolatAM vaDA pradhAne kahyuM hatuM ke "AjanA prasaMge huM e viSe TIkA karavA icchatI nathI tema chatAM huM eTaluM to kahIza ja ke thoDAka mANaso ghaNI moTI jamInAnA mAlika hoya ane keTalAMka mANasA pAse ghaNI ochI jamIno hAya, jyAre ghaNA badhAM loko pAse mudde jamIna na hoya e AkhI paristhiti ThIka nathI e dareka mANase barAbara samajI levuM joie. koipaNa daSTie emAM nyAya jaLavAto nathI ema kahevuM ja joie." A anyAyanA nirAkaraNa arthe sarakAre keTalAka pagalAM lIdhAM che ane bIjA keTalAka kAyadA tvarApUrvaka ghaDAi rahyA che. judA judA rAjyanI sarakAro paNa jamIna sudhArAnA A kAyadAono amala kare te viSe kendra sarakAra najara rAkhI rahI che. joke ATalI vizALa vasati vALA dezamAM pratyeka vyakitane jamIna ApI zakAya e zakya nathI ema paNa temaNe jaNAvyuM hatuM. pravacananA aMtabhAgamAM temaNe kahyuM hatuM, "ApaNe eka prajA chIe. ApaNe sau bhAratanA nAgariko chIe. A prAcIna dezamAM - bhAratamAM - janma maLyo hAvA viSe ApaNA saunA manamAM gaurava che. ApaNA A pyArA deza pratyenI pharajo ApaNe saue adA karavAnI che. bhagIratha puruSArtha vaDe ApaNe dezane pragatine raste doravAnA che ane sAcA arthamAM ApaNe ApaNA dezane majabUta ane rAmuddha, saMyukata ane binakomI banAvavAno che.' saMkalana: subodhabhAi ema. zAhu pUjya mahAtmA gAMdhIjInuM pratyakSa zikSaNa, mAnanIya zrI neharunI preraNA ane mAnanIya zrI vallabhabhAi paTelanI buddhigamya lAkasevAnI dhagazabharI salAha mAnya rAkhIne bhAratabharanA rAjavIo temanAthI prabhAvita thayA ane briTizaroe je AmasabhA ja sarTaparI gaNAya te jAtanuM zikSaNa bhAratIya janone potAnA daSTAMtathI ja
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 prabuddha jIvana tA19-1970. ApeluM tenAM pariNAma rUpe prathama bhAvanagaranA mahArAjAe ane mata ema kahe che ke AvA pavitra kolakarArone bhaMga karavAmAM Ave tenA pagale maisura, jAmanagara, vaDodarA, kAzmIra tathA sarve dezI te yogya na kahevAya; bIjo mata ema kahe che ke vadhatI jatI Arthika rAjavIoe pitAnAM rAjya dilhInI sarakArane soMpI dIdhA bhIMsamAM A bIjo prajA kayAM sudhI sahana karaze. ? ane pavitra karAro karyA. A tyAga lokasevAnI dhagaza ane prera paramAnaMda NAthI thaye che, chatAM lokasevakanI chApa lagAvIne keMgresa potAne sva.jyantI dalAla vijetA gaNavA lAgI ane jUnI pheMgresane harAvIne navI keMgresa vijetAnA garvamAM divase divase dezI rAjavIone pitAthI hArelA tAjetaramAM jemanuM avasAna thayuM che tevA gujarAtanA eka ane dabAyelA gaNavA lAgI che. potAputra sva. jyanI dalAlane paricaya Apato tA. 25-8-70nA dezI rAjyo je vilIna thayA che tenI prajAe jAgRta thaI 'janmabhUmi'ne agralekha jaNAve che ke : javuM jarUrI banyuM che. jUnA dezI rAjyanI prajA potapotAnA keTalIka vyakitao evI hoya che ke, jemanuM nidhana thatAM tyAgI rAjavIonA kuMTuMbo pratye hArdika ahezAnamaMda che ke temane samAja aneka rIte daridra banI jAya che. zrIkRSaNa yaMtInA divase rAjavIonA tyAganA phaLarUpe svataMtratA maLI ane ekabIjAnA amadAvAdamAM jemanuM du:khada avasAna nIpajyuM e yaMtI dalAlanuM paraspara saMbaMdho mIThAzathI bharapUra rahyA che. A vAta upara dezI sthAna AvI virala vyakitamAM hatuM ane emanA javAthI guja'rAjyamAM vasatA ane pramANikatAmAM mAnanArA dareke dareka mAnavIe rAtane eka bahumukhI pratibhAnI na purAya tevI khoTa paDI che. vicArIne satya ane ahiMsAvRttine ghekha na lAge te rIte potAne yaMtI dalAlanuM sthAna gujarAtI sAhityamAM mokhare hatuM. sAce svataMtra avAja jAhera karavo jarUrI bane che. emanA "gati' ane 'rakhA' mAsike A sadInA trIjA dAyakAnA dilhI potAnA pavitra karAro je dezI rAjavIonA kuTuMbo aMtabhAgamAM sAhityajagatamAM navo cIlo pADayuM hatuM. A sAmasAthe thayelA che te phagAvI devA dhAre che. zA mATe ke gAMdhIjI, neharUjI yikamAM pragaTa thatAM vedhaka vyaMgacitrAe navatara bhAta upasAvI hatI. tathA vallabhabhAinI satya ane pavitratAnA pAyA upara racAyelI sAhityakSetre navalakathA, navalikAo, ekAMkI nATako ane vivecanemAM praNAlikAo tarapha vijetA keMgresa tathA tenA 'hA jI hA' TekedAro emanI buddhipratibhAnuM asarakAraka darzana thatuM hatuM. A lakhANa te tathA sAmyavAdI TekedArone sUga che ane junA dezI rAjayonI prajAne yaMtI dalAlanuM ja hovuM joie evI nirALI zailI emaNe vikauMghatI, nirUdyamI ane nISkiya jevI gaNIne-banAvIne tene lAbha sAvI hatI. sAmAjika jIvanamAM cittane saMtapta banAve evuM je levA dhAre che. kaMI banatuM tene te sAMkhI zakatA nahi; teo bhAre ajaMpo anudareka rAjaya potapotAnA tyAgI rAjya kuMTuMbanI tathA temanA bhavatA ane eTale e vize teo evA dhAradAra baMgaprahAra penzananI javAbadArI lai le ane dilhIne mAtra kanaphormIMga karatA ke e mATe javAbadAra tattva ke baLA khaLabhaLI UThatAM; pArTI tarIke zAMti rAkhavA kahe te dareka rAjyanuM ane te te rAjayonI koinI ye zehazaramamAM kheMcAyA vinA, prAmANikapaNe potAne je prajAnuM mAna sacavAze ane tyAgI rAjya kuTuMbanuM svamAna jaLavAI lAgatuM tenI sacoTa abhivyakita karatAM teo kadIye khacakAtA nahotA. raheze ane satya, pramANikatA ane pavitra karArone vijya thaze. temane raNajitarAma suvarNacandraka enAyata karavAmAM Avyo hato junA ophIsaro, jo, gavarnaro, presiDanTone jema penzana ' ane mULa vastune vaphAdAra rahIne anuvAda karavAnI emane evI maLe che te ja rIte junA rAjavIone temanA kuTuMbIone penzana phAvaTa hatI ke TelsToyanA "vAra enDa pIsa' graMthanA anuvAda mATe ApavAnA pavitra karAra niSphaLa banAvavAne kImio hArelAone emane 'saviyeTa lenDa' pAritoSika arpaNa karavAmAM AvyuM hatuM. ' dabAvIne paDAvI levAnuM vijetAo na kare te jovAnI pharaja satya- Ama gujarAtI sAhityajagate eka acchA mAnavatAvAdI nATayapremI ane pramANika AmajanatAnI che. kAra, navalikAkAra, navalakathAkAra, anuvAdaka ane vivecaka eka sAthe bhale vijetA pitAne tyAgI rAjavIonA vijetAo gaNe gumAvyA che. ane temAM mAnatA hoya ane rAcatA hoya, paraMtu rAjyanI prajAnuM - "sAhityakSetre jevI nAmanA kADhI hatI evI ja nAmanA mana te tyAgIe, bhale te tyAga pachI nAnA ke moTo hoya ke emaNe rAjakAraNamAM ke sthApita karI hatI. svAtaMtryasaMgrAma khelamAmulI hoya to paNa, tyAga mahAmUlyavAna gaNe che ane gaNaze. kemake vAmAM, gujarAtamAM je yuvAna peDhI mekhare hatI emAM yaMtI dalAla tyAganA phaLarUpe temane zAMti maLI che, svataMtratA maLI che. paNa AgaLa paDatA hatA. A samAjavAdIe traNavAra kArAvAsa taMtrI naMdha: (bhAnubhAI amaracaMda vorA) vika hatuM. gujarAtanA A samAjavAdI netAe 1948mAM dezI rAjAone maLatAM sAliyANAM baMdha karavAnI darakhAsta Aje jyaprakAza vagerenI sAthe keMgresa choDI hatI. 1952 nI cUMTaNI pachI lekasabhA samakSa nirNaya mATe upasthita thai che. AjhAdI maLyA bAda samAjavAdI pakSa ane AcArya kripalANInA kRpaka majhadUra pakSanA dezI rAjAo sAthe karavAmAM AvelA karAra Aje rada karavA e saMjanathI astitvamAM AvelA prajAsamAjavAdI pakSanI gujarAta ucita che ke nahi te eka svataMtra prazna che. pArlamenTamAM paNa A zAkhAnA teo agraNI hatA. aMge tIvra matabheda che ane sAliyANA rada karavA sAme A rAjA- "muMbainuM mahAdvibhASI rAjaya racAyuM tyAre gujarAtanuM alaga ne vaLatara ApavuM ke nahi e prazna paNa kendrastha pradhAnamaMDaLamAM rAjya racAvuM ja joie ema mAnIne laData ApavA vividha pakSanI carcAi rahyo che. A saMbaMdhamAM thoDA samayamAM nirNaya levAya evuM banelI janatA pariSadanA eka TocanA kAryakara tarIke emaNe gAMdhIsaMbhava che. paNa A prazna upara mULa dezI rAjyanI prajAne jAgRta vAdI dhoraNe ahiMsaka laData kevI rIte ApI zakAya che tene karavAnI hAkala karavAmAM Ave te sthira thayelA pANIne zuIbdha karavA pratyakSa paricaya Apyo hato. emanA nejA heThaLa cAlelA zahIda barAbara che. AvI hAkala upara dezI rAjyanI prajA have jAgRta smAraka satyAgrahamAMthI 'satyAgraha' nA oThA heThaLa je Aje thAya ane joradAra Andolana upADe e zakaya nathI icchanIya paNa hiMsA Acare che emaNe ghaNuM ghaNuM zIkhavA jevuM che." nathI. e prakAranI rAjyaniSThA carcApatra-lekhaka mAphaka bahu thoDA "mANekacokathI keMgresabhavane javA nIkaLatI satyAgrahIonI dezavAsIonA dilamAM jIvatI jAgatI haze. A prazna aMge eka zAMta zistabaddha TukaDIo ane emane vidAya ApavA UmaTatI zAMta
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ - tA. 1-9-970 prabuddha jIvana * 12 medanInAM dazyo e amadAvAdanuM anekhuM saMbhAraNuM che. satyAgrahanA virala vAtsalya A AyojanamAM spaMtI dalAlanI rAjakIya netA tarIkenI kuneha ane vyavasthAzakita. chatAM thayAM hatAM. mAtApitAnuM vAtsalya ananya che. dareka mAbApa pitAnA "janatA pariSadanA dhArAsabhya tarIke muMbaInI dhArAsabhAmAMnA bALaka mATe ghasAya che. zArIrika ke Arthika zakita hoya ke na hoya emanAM pravacano virodhIonAM rUMverUMvA UbhAM karI de evAM paNa potAnA bALakanA sukha samRddhi mATe dareka mAbApa kheMcAya ja dhAradAra rahetAM; vinoda ane vyaMgamizrita evAM A pravacana che. chatAM meM je nIce varNavela vAtsalya joyuM tevuM bahu javalle ja sAMbhaLavAne lahAva bhAgye ja koi dhArAsabhya ja karatA. - "AvA pratibhAsaMpana sahityakAra ane rAjakIya kAryakara jatAM jovAmAM Ave che tethI mane tenuM vigatavAra varNana lakhavAnuM mana gujarAtane sAhitya, saMskAra ane rAjakAraNane kSetre bhAre kheTa thAya che. paDI che. emanA nAnakaDA kuTuMba mATe te A Apatti asahya che. e che kacchanA gAma nAnI rAyaNanA rahIza ane vIzA bhagavAna emanAM patnIne ane be saMtAnone e jIravavAnuM baLa prinTarI ozavALa presanA mAlika zrI dAmajIbhAi velajIbhAi zAha Ape evI amArI prArthanA che." sarvodaya zikSaNa saMgha ane blevaskI lAja thauophikala ' ane temanAM patnI devakAbahena, dAmajIbhAimAM vyApArI AvaData . rasAyaTInA saMyukata upakrame sArI che ane paise Take sArI rIte sukhI che. chatAM svabhAve niraDo. meMnTesorI zatAbdI bAlazikSaNa vyAkhyAnamALA bhimAnI, udAra ane mAyALu sajajana che. temane pahelA kheLAnI , dara varSanI jema, uparanI be saMsthAo taraphathI A varSe, De. putrI rekhA ane te pachInA be putro che. putrI rekhA traNa cAra menTarI zatAbdInA prasaMge nIce jaNAvelI vyAkhyAnamALA yoja- mahinAnI thaI ane koI evI mAMdagI AvI ke tenA kAraNe te vAmAM AvI che. vAlIo, zikSako ane anya zikSaNarasikone emAM apaMga thai gaI. kamaramAMthI bevaDa vaLI gai, kammara ja nahotI hAjara rahI sahakAra ApavA amAruM hArdika nimaMtraNa che. samaya savAranA 9-30. sthaLa : blevaskI haila, phrenca brIja, pATI, ema kahI zakAya. jema vakhata jato gayo tema vadhAre apaMga thatI muMbai - 7. gai. hAtha paga niSkriya thaI gayA. paNa bahena rekhAnI buddhi tIvra , tA. 30 ogasTa ravi. AcAryazrI ramaNa vakIla 'monTesarI hatI. eTale pitAe gharamAM mAstara rAkhI bhaNAvavAnuM zarU karyuM. paddhati - samIkSA tathA zrI jamubhAi dANI 'divyadA menTarI thoDuM vAMcatA lakhatA zIkhI paNa pachI e paNa azakya banyuM. mAtApramukha-kavizrI karasanadAsa mANeka. pitAnI kasoTI zarU thai. tene kudaratI hAjata karAvavI, kapaDAM pahetA. 6 sapTe. ravi. zrI rohita mahetA "AMtararASTrIya zikSaNavarSa ane bALaka pramukha: . uSAbahena mahetA.. rAvavA, uThADavI, suvaDAvavI, paDakhuM pheravavuM badhuM ja bIjAe karavuM tA. 13 rasapTe. ravi. zrImatI sudhAbahena dalAla 'bALakanuM jIvana: paDe. paNa A mAtApitAe sAdhanasaMpanna hovA chatAM na to pAse gharamAM, zALAmAM pramukha prA. manubahena desAi. ' bAI rAkhI ke na narsa rAkhI, kahe "bAI rAkhIe te te ApaNA tA. 20mI sapTe. ravi prA. bakula rAvaLa, 'bALakonuM sAhitya jevuM to na ja kare ne! mArI rekhAne ochuM AvI jAya." putrInA pramukha AcAryazrI amRtalAla yAjJika - A uparAMta mukhamAMthI zabda paDavo joie ane te vastu te pramANe ja thAya - bAla zikSaNa-zibira: ravivAra tA. 27-9-70 savAranA 9-30 sAdhanasaMpanna hoya to to mAge te vastu hAjara karavI te te dareka thI 4-00. sthaLa: navasamAja maMDaLa hAiskUla, dikSita reDa, vIle- mabApa karI zake, paNa AvI putrIne laine tenI IcchA pUrI karavA pAralA pUrva). temaNe je prayAso karyA te joine Azcarya thayA vinA nathI rahetuM. viSaya: bAlabhAratI: pahelA pustakanuM bhASA-zikSaNa vakatA: AcAryazrI amRtalAla yAjJika. mane emane prathama paricaya thaye kacchanA prayAsa vakhate. pramukha: DaeN. zrImatI madhurIbahena zAha zrI muMbai jaina yuvaka saMgha taraphathI lagabhaga dazeka divasane kacchane. * uparAMta pravAsa goThavyo hato. huM paramAnaMdabhAInI ophisamAM temane maLavA snehamilana, manoraMjana, praznottarI kaMi kAmaprasaMge gaI hatI. temaNe pUchayuM, "kema kaccha AvavuM che zrI jamubhAI dANI-pramukha. ke. ena. bArameDA jayaMtIlAla zAha ne!" meM kahyuM "nA re nA! mArAthI sTImaranI ne basanI musApharI maMtrI sa. ci. saMgha maMtrI, ble. laoNja thai zake nahi." dAmajIbhAi tyAM ja beThA hatA. mAro ne temane ' sittera varSanI saMdhyAe prathama ja paricaya. teo kahe, "bahena zuM nA pADe cho! Ave, sittera varSanI saMdhyAe" e mathALA nIce prabuddha jIvana" nA majA Avaze. tamane paganI takalIpha che paNa hAlI cAlI to zako gatAMkamAM pragaTa thayelA lekhanA anusaMdhAnamAM zrI gaganavihArI che ne! mArI putrI te tamArA karatAM kayAMye vadhAre apaMga che. tenuM mahetAne patra Avyo che je nIce mujaba che: sacavAze tenA karatAM tamAruM huM vadhAre dhyAna rAkhIza." ane temanA taMtrIzrI, prabaddhajIvana Agrahane vaza thaI huM e pravAsamAM joDAi. ane kharekhara dAmajIBALU Ulustrated Weekly of India Hi 2012 bhAie belyA tevuM pALyuM. mArI khUba ja sagavaDa sAcavI. e dasa thayelA mArA lekhane Avo sarasa anuvAda karAvIne prasiddha karyo divasamAM mane e mAtApitA ane putrIne barAbara paricaya thayo. e mATe temaja ApanI noMdha mATe AbhArI chuM. zrImatI zAradAbahena bahena rekhA te vakhate sattareka varSanI thaI haze. temaNe sAthe be mANasa zAhe suMdara bhASAntara karyuM che te mATe RNI chuM. . lIdhelA, mAtra tene upADIne pheravavA mATe. bAkI to badhuM te banne A anuvAdamAM eka bhUla rahI gai che e upara dhyAna kheMce chuM, 'laMDana skUla oNpha ikonomiksamAM samAjazAstranA DIplomAM jAte ja karatA, bahena rekhA paNa koI pUrvanA karmayoge zarIre apaMga mATe meM abhyAsa karyo hato, paraMtu mane e maLyo na hato. nAdurasta hatI paNa buddhizALI eTalI ke dareka viSayamAM vaDIle sAthe sArI tabiyatane lIdhe ane laMDananA ziyALA mAphaka na AvavAne kAraNe rIte carcA kare. tenA bApujI koI miTiMgamAM jaIne Ave che tyAM mAre pAchA AvavuM paDayuM hatuM, jo ke e skUlane huM nararI phelo chuM. zuM thayuM, koNa koNa zuM bolyuM tenI vigatavAra hakIkata pUche ane potAne kabIranI ukti vize je mArI noMdha che emAM mAre spaSTa karavuM abhiprAya paNa Ape. vyavahArika evI ke badhAnA khabara aMtara avAra joituM hatuM ke, aMgrejImAM lekha prasiddha thayuM tyAra pachI aneka patro navAra pUchayA kare, TeliphonathI paNa pUche. AvyA hatA. emAMthI zrI. dIlipakumAra reya vagerenA patromAMthI meM ullekha karyo che. kacchanA pravAsa pachI rekhAnI icchAne vaza thaine tene 'jIvana jyota kAzmIranA ane te pachI zIkharajInA pravAse lai gayA. zIkharajInA muMbai 28-8-70 ' - gaganavihArI mahetA. pravAsa vakhate ghaNA snehIoe nA pADI ke AvI sthitimAM tame
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 prabuM jIvana tA. 1-9-1970 kevI rIte tene yAtrA karAvaze! paNa epitAne te putrInI ekeeka icchA koipaNa bhege pUrI karavI hatI ane te lai gayA. yuvaka saMghanI vyAkhyAnamALAmAM ATha divasa acUka tene lAvIne besADe, rAtanA dAmajIbhAi pAse suve. te ardhA ardhA kalAke paDakhuM pheravavA temane uThADe paNa dAmajIbhAi koi divase thAkayA nathI ke moDhA upara jarA sarakho kaMTALo paNa lAvyA nathI. dareka mAbApa potAnA saMtAne mATe kare che paNa UMDe UMDe avyakatapaNe manamAM bALako taraphathI kaMika AzA sevatA hoya che. paNa AputrI taraphanI temane kaMi AzA nahotI. chatAM mArI rekhAne jarAe ochuM na Ave, enI apaMgadazAnuM tene bhAna paNa na thAya e ja temanuM lakSya. vIsa vIsa varSa sudhI A rIte jatana karavuM e kharekhara eka virala vAtsalya che. bhAgye ja ApaNane koi ThekANe jovA maLe. paNa ATaluM jatana karavA chatAMe mAtra cAra divasanI mAMdagI bhogavI gata eprila mAsanI 22 mI tArIkhe tenuM avasAna thayuM. mAtApitAne zunya jevAM karI mUkyAM. e AtmA jyAM haze tyAM avazya e mAtA pitA upara AzIrvAda varasAvate haze. - tA. 8: jaNAvatAM AnaMda thAya che ke nava mahinA upara zrI muMbai jaina yuvaka saMghanA kAryAlayanuM sthaLAMtara karyuM tyAre A bahena rekhAnA hAthe kuMbha-sthApanA karAvI putrIne e lahAvo levAne AnaMda ApI mAtApitA khUba harSita thayA hatA. tathA te ja samaye rU. 5,000 ApI "rekhA dAmajIbhAi vaidakIya rAhata kendra" e nAma ApI vaidakIya rAhata kendra zarU karavAnuM jAhera karyuM. ane cha mahinA thayA e rAhata kendra zarU paNa thai gayuM che. ['vikAsa'mAMthI sAbhAra udhdhata] menAbahena narotamadAsa "ApaNI sAdhu saMsthA aMge-9 tIrthakaronI gerahAjarImAM temanA guNAnuM pUjana karavA mATe jema arihantAdinI pratimA banAvavAmAM AvI che, je siddha puruSo thai gayA te badhAmAM je anantajJAnadarzanAdi anupama ane adritIya guNa hatA evA guNo ArAdhakamAM pragaTe e bhAvathI mUrtinI pUja, abhiSeka vagerene je prabaMdha karAyA che te ja koi hetu sAdhusaMsthAnA astitvamAM raheluM che ane tenI paraMparAthI saMghanA cAra aMge gaNAtA AvyA che; sAdhu, sAdhvI, zrAvaka, zrAvikA. A paikI ekAda aMganuM je svarUpa hatuM temAMthI nyunAdhika karavuM te saMghane khaMDita karavA samAna che; parisaMvAdamAM ghaNAe kahyuM che ke hAlanA sAdhugaNanI AcArapraNAlikAmAM pheraphAra anivArya ane jarUrI che, ane tema karIne ja A saMsthAne jIvana rAkhI zakAze. paNa A vAta ane kathana barAbara nathI tema ja te jaina dharmanA kAyamI astitva mATe hitakArI nathI. Adarza hamezAM UMce ja hoya. tene koi pahoMcI na zake eTale tene TUMko karavo te buddhimAnI nathI. jaina darzanamAM dravya, kSetra, kALa, bhava ane bhAva ema pAMce vAnAM gaNAvela che te jo dhyAnamAM levAmAM Ave to, hAla je dekhAya che temAM Azcarya pAmavA jevuM na lAgata ane badhuM bagaDI rahyuM che mATe tene sudhAravAne badale tenA AcAra - niyame haLavA karIne bagaDeluM che te ThIka che evuM sarTiphikeTa ApavA jevuM karavAnI koziSa A gaNAze ane te karavAno adhikAra zrAvaka gaNane nathI ja. zrAvaka zrAvaka rahevA prayatna karyo hota te sAdhusaMsthAnI A dazA na thAta. zrAvaka AcAravicAre jeTalA paDyA che teTalI ja bUrI asara A sAdhugaNamAM paDI che, kAraNa ke chevaTe sAdhuo paNa zrAvaka samAjamAMthI Upaje che ane teo zrAvakonA annapANIthI poSAya che. annane ane manane tathA pANI ane vANIne sRSTine saMbaMdha che. tethI anyAyapAjita anna-pANInI asara sAdhusamAja upara paDI che. A sAdhuonA AcAramAM kaMika haLavApaNuM dAkhala karIne ane temanA mATe gRhasthI jevI suvidhAonI jogavAi karIne te saMsthAne sudhArI zakAze nahi. UlaTuM te saMsthA sAva nAmazeSa thai jaze. - jyAre bhautikatAnAM ghoDApUra dhasamasI rahyA che tyAre AdhyAtmikatAnI uccatara kasoTI temanI sAme mUkavI joie ane tene pahoMcIvaLavAnI hAma bhIDanArAone tamAma prakAranI sagavaDa zrAvaka samAje karI ApavI joIe. Ane badale je kAma guhasthoe karavAnAM che tevAM kAmo sAdhuone karavAnuM kahIne te saMsthAnuM astitva ja mayamAM mUkavAnuM ApaNe karI rahyA chIe ema mane lAge che. pUjya gAMdhIjI kahetA hatA ke satyane gaja kadI TUMko na thaze, jyAre ApaNe potAnA AcAra - vicAronI zithilatA sudhAravAne badale sAdhuonA AcAra - vicAra DhIlA karavAnI sagavaDa UbhI karavA mathI rahyA chIe ema mane lAge che. AthI temane kaI rIte uddhAra thavAne che ke temanuM kaI rIte bhaluM thavAnuM che, te mane samajAtuM nathI. Aje jaina dharma - tyAga tapane dharma - sArAya vizvamAM judI bhAta pADe che ane jenA tarapha vizvanA mahAna citako AkarSAyA hatA ane haju ya AkarSAya che - AvA dharmanI bhavyatAne teDI pADavAnuM hINuM kAma Ajane vAmana ane TUMkI dRSTivALe zrAvaka na kare te jovAnI sujJa zrAvakasamAjanI mATI pharaja che. parisaMvAdanA adhyakSa zrI cImanabhAie khUba ja hiMmatathI parisaMvAdanA A surane virodha karyo che ane sAcI vAta raju karI che. te mATe temane dhanyavAda ghaTe che. sAdhusaMsthAmAM zarU thayelI zithilatA kADhavAnI khuba jarUra che ane te mATe AcArasaMhitA kaDaka banAvIne te paLAye te pAko - cekI pahero zrAvaka samudAye rAkhavo joie ane te sAthe te paLAya evI pUrI sagavaDa paNa temane karI ApavI joie. tema karIne ja vizvadharma thavAM lAyaka jene dharmane ApaNe TakAvI zakIzuM ane sAdhusaMsthA Takaze to ja tIrthaMkaranA guNenuM kaMika aMze anukaraNa karavAnuM jene samAja mATe zakaya banaze. A mAro namra mata che. hiMmatanagara, tA. 25-7-70. kapila TI. koTaDiyA taMtrI jaina zAsana" prArthanAnI zakti prabhunI sAthe saMbaMdha racavA mATe prArthanA eka uttama sAdhana che. enA vaDe prabhu sAthenA saMparkanA aneka dvAra khullAM thAya che. ApaNe prabhune mAtA, pitA, bhAi, bahena ane svAmI rUpe joie chIe, ApaNe enAM priya bALako chIe evuM ja mAnIe chIe, AvA mAnelA saMbaMdhe enI sAthenuM sAnidhya Ape che. ApaNe enI vadhune vadhu nikaTa jaie chIe. jyAre ApaNe prabhune svAmIrUpe joie chIe tyAre e ApaNe mArgadarzaka banI satyanA paMthe cAlavA mATe baLa Ape evuM prArthIe chIe. prabhuno vAsa ApaNI aMdara ja che ane e ApaNI prArthanA, avazya sAMbhaLate hoya che. AvI prArthanAdrArA ApaNe ghaNu baLa meLavI zakIe chIe. paNa prArthanA e yAcanA na banI javI joie. prabhu sAthenA ekatvanuM jJAna prApta karavAnuM eka mAtra uddeza ApaNI prArthanAnI bhItaramAM hovA joie. ahIMyA 'jJAna' zabda yathArtha ja vaparAya che, kAraNa haMmezA ja ApaNe ane prabhu eka chIe paNa e ekatvanuM ApaNane jJAna hotuM nathI. A jJAnane abhAve mAne bhUlI gayelAM bALaka jevAM ApaNe banI gayA chIe. jo ke mA te ApaNI aMdara hatI ja paNa ApaNA cakSu ja baMdha hoya to zI rIte enA darzana karI zakIe? je paLe jJAna thAya ane AMkha khule che ke mAnAM darzana thAya che. AvI ja rIte ApaNA AMtaracakSu khelatAM ja prabhunI premALa mUrti dekhAze. A jJAna thatAM ja ApaNane bhAgavata kRpAne prakAza daSTigocara thaze. prArthanAdrArA prApta thatuM prabhunuM sAnnidhya ApaNane vadhu ne vadhu pavitra ane mAyALuM banAve che. nAma-japa paNa prArthanA jevI ja zAnti ane pavitratA arpe che, enA dvArA ja sAce AnaMda prApta thAya che. paNa ApaNI prArthanA kevI hovI joie? prArthanA e yAcanA na banI javI joie. koi paNa bhautika vastu mATe prArthanA karavI yogya nathI. je yAcanA karavI ja hoya to prabhunA sAkSAtkAranI ja yAcanA karavI joie. prabhu kahe che ke "je kaMI huM tane ApIza e sarva kSaNabhaMgura ja hovAnuM. eka "huM" ja zAzvata che. je nuM prArthaze ke huM tAro banuM to jarUra huM tAro banIza." paNa UMDANathI tapAsatAM jaNAze ke ApaNe prabhune icchatA nathI paNa enI ApelI vastuo ja icachIe chIe. AvI kSaNika vastuothI sAcI zAnti ke zAzvata AnaMda kayAMthI maLI zake? ApaNe te prabhune prArthanA karavI, kAM te e ApaNA bane athavA ApaNane enA potAnA banAve. ApaNe enA banIe ke ApaNA bane, e vastu Akhare te eka ja che. bannemAM amRtatvanI ja yAcanA che ane sAce AnaMda ane zAnti te e amRtatvamAM ja hoi zake. saMkalana : zrI mAlatI khAMDavALA.
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ : tA. 1-9-1970 sAdhanA sAdhanAnA svarUpa ane prakAranA AdhAra sAdhya zuM che tenA upara che. vyApaka arthamAM kahIye to koI paNa dhyeyanI prAptiarthe vyavasthita prayatna karavA tenuM nAma sAdhanA. lakSmI prApta karavI hoya to te lakSya je rIte saphaLa thAya tevA mArga levA te tenI sAdhanA. tevI ja rIte, sattta, kIti, je kAMI meLavavuM hAya tene mATe viziSTa prakAranI sAdhanA jarUrI che. vidyArthIe parIkSA pAsa karavI hoya to tene mATe sAdhanA karavI paDe. koI paNa kAryamAM kuzaLatA meLavavI hAya to tenI sAdhanA karavI paDe. A badhA prakAranI sAdhanAmAM mananI kAMIka ekAgratA anivArya che. cittane bIjI badhI dizAmAMthI vALI laI, dhyeya - je kAMI hoya - tenI siddhi arthe ekAgra thayuM temAM sAdhanAnI saphaLatA che. ekAgratA sAthe koI paNa sAdhanAmAM tyAga paNa jarUrI che. vidyArthIe abhyAsa karavA hAya te ramatagamata ke meAjazAkha jatA karavA paDe. lakSmI prApta karavI hoya to, keTalIka vakhata, zArIrika sukha, kauTumbika prema ke sahavAsa, evuM ghaNuM cheADavuM paDe che. eka meATI dhanavAna vyakitae eka vakhata mane kaheluM ke, dhana prApta karavAmAM temanA tyAga ane tapazcaryA (temanI daSTie) AchAM nathI, prabuddha vana sAmAnyapaNe, ApaNe sAdhanAnA ullekha karIe chIe tyAre jIyananI sAdhanA athavA AdhyAtmika unnati mATenI sAdhanA, e arthamAM A zabdano upayoga karIe chIe, ravindranAtha TAgAranA sAdhanA uparano lekhasaMgraha A viSayanuM gahana nirUpaNa che. jIvananuM aMtima lakSya zuM ane te prApta karavAnA mArga zuM te badhAya darzanAnA viSaya che. cArvAka darzanane bAda karIye to, bIjA badhA bhAratIya darzanA ekamata che ke jIvananuM carama dhyeya mekSa athavA bhavacakranA pherAmAMthI mukita che. tattvajJAnanA kSetre aneka matabhedo athavA vicAravaividhya hovA chatAM, AcAramAM mekSamArgI badhA darzanAnI ekatA che. Atma - anAtma athavA jIvapudgalanA saMbaMdha game te kAraNe thayA hoya, ane anAdi hovA chatAM, te anaMta nathI, temAMthI mukita che. karmabaMdhanuM kAraNa avidyA kahA, kapAya, vAsanA ke tRSNA kahA, e badhAmAMthI mukita meLavavAnI sAdhanA eka ja che, paNa A AcAra - dharmane pAyo, dehathI AtmA bhinna che, jema asI ne myAna, AtmAnuM zuddha svarUpa prApta karavA, dehAdhyAsa ochA karavA e zrAddhA vinA, A sAdhanA nirarthaka che. ApaNe jene dharma kahIye chIye te A sAdhanA che. paNa e dharmanuM AcaraNa zrAddhApUrvaka thAya te mATe tene tAtvika pAyA na hoya te, te mAtra paraMparAgata vidhiniSedhAmAM ja pariName che thavA mAtra sAmAjika sukhasagavaDa ghATenA mArga tarIke sAdhana rahe che. te tAttvika pAye zrImad rAjacaMdre A zabdomAM kahyo che.- AtmA che, te nitya che; che. kartA nija karma; bhAkatA vaLI mokSa che; mekSa upAya sudharma. A SapadamAM pahelA pAMca pada jJAna athavA zrAddhAnAM che. te pAMca pada hAya tyAre sudharma, meAkSanA upAya tarIke samajAya che. sudharmanuM samajaNapUrvaka AcaraNa thAya te mATe mANasa mumukSu athavA AtmArthI hovo joie. AtmArthInA lakSaNa zrIma de varNavyA :- kaSAyanI upazAMtatA, mAtra mekSa abhilASa; bhave kheda, prANI dayA; tyAM AtmArtha nivAsa. jIvanuM AtmArthI thavuM athavA meAkSanA abhilASI thavuM, te pUrvakarmanA udayathI thAya, sadguru samAgamathI thAya, UMDI jhaMkhanAthI thAya, A kAMIka akaLa che; satatajAgRti, AtmanirIkSaNa, gahana ciMtana, m 105 svayaMsphUraNa, kAMika nimitta bane. dIrdhakALanI sAdhanA paNa jarUrI bane. zrImade kahyuM che: vairAgyAdi saphaLa te, jo saha AtamajJAna, tema ja AtamajJAnanI, prApti tA~ nidAna. tyAga virAga na cittamAM, thAya na tene jJAna, khaTake tyAga virAgamAM, te bhUle nija bhAna, tyAga, virAga vinA jJAna nathI, paNa tyAga, virAgamAM ja aTake tA bhUle nija bhAna--tyAga virAga, mAtra AtamajJAnanI prAptinA nidAna che, aMtima dhyeya AtmajJAna che. mAro anubhava evA che ke sAmAnya jana mATe, mAnavasevA, prANidayA ane bane teTalA, sAmAjika kalyANanA kAryo, sAdhanAnA rAjamArga che. temAM tyAga ane namratA, keLavAya che ane mUrchA ochI thAya che. te sAthe abhyAsa ane cintana hoya to jAgRti rahe che, kaSAya ochA thAya che ane prasannatA vadhe che. A badhAne pAyA cittanI sthiratA che. bhaTakatA manane rokavuM, kAcabA jema zarIra saMkore che tema, viSayomAMthI indriyone pAchI kheMcavI eTale ke saMyamane jIvanano pAyo banAvavA ane tene bane teTalA vadhAratA rahevuM. A mArge jatAM, sAMsArika pravRttio pratye udAsInatA Ave e svabhAvika che. vicare udayaprayoga-A sAdhanA che. 22-2670 cImanalAla cakubhAI 'mArA kaccha' (gAMdhIjInI mULa AtmakathA jyAMthI pUrI thAya che tyAra pachInA temanA jIvananI kathA temanAM ja thanAne saMkalita karIne bhUmiputramAM keTalAka samayathI AtmakathA : 'uttarakAMDa' e mathALA nIce pragaTa thaI rahela che. A AtmakathA : uttarakAMDa saMkalita karanAra che zrI. vAlajI goviMdajI desAI. AmAMnA 50mA hatA potAnA paheravezamAM parivartana karatAM karatAM mAtra kaccha dhAraNa karavAnA nirNaya upara gAMdhIjI kema ane kayA saMyogAmAM AvyA tenI vigato rajU kare che. A vigatomAM gAMdhIjInA dilamAM rahelI karuNA ane dInadalita jane sAthenI AtmIyatA sAdhavAnI utkaTatAnuM ApaNane apUrva darzana thAya che. gAMdhIjInuM jyAre cotarapha avamUlyana thaI rahyuM che tyAre gAMdhIjI vize samyak darzana prApta karavAmAM A vigata upayogI nIvaDaze. paramAnaMda ) mArI jiMdagImAM meM je pheraphAro karyA che te mahAna prasaMgAne lIdhe ja karyA che. [ane te pUrNa vicArapUrvaka karyA che.] vaLI te pheraphAra karyA vinA mArAthI jyAre nathI rahevAyuM tyAre ja meM te karyA che. evA pheraphAra meM madurAmAM mArA pozAkamAM karyo. prathama vicAra mane bArIsAlamAM thayelA. khulanAnA duSkALapIDita lokone sAru mane meNAM mArI kahevAmAM AvyuM ke [yA] bhUkhe ne nAgA maLe che tyAre tame kapaDAM bALA che. tyAre mane lAgyuM ke mAtra kacchabhera rahI mArI dhotiyuM - paheraNa DaoN. rAyane meluM, paNa meM mArA UbharAne rokayo, [kema ke] temAM huMpaNuM hatuM. huM jANatA hato ke meNAmAM kAMI vajUda ( che nahi]. khulanA madada jatI hatI ne eka baMgALI jamInadAra ja tenuM (ka) nivAraNa karavA samartha hatA. tyAre mAre kAMI ja karavAnI jarUra nahotI. bIjo prasaMga mArA sAthI mahamadaalI mArA dekhatAM ja pakaDAyA tyAre Avyo. te pakaDAyA pachI tarata huM... sabhAmAM gayo, te ja veLA paheraNa - TopI utAravAnA (vicAra Avyo). paNa temAM dekhAva thavAno doSa Avaze ema dhArIne me mArA Avezane rokayo. trIjo prasaMga. madrAsanI musApharImAM Avyo. loko kahe ke 'amArI pAse pUrI khAdI ja nathI; ane khAdI maLe che to paisA
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ - thoDAka samAcAra 3 . prabuddha jIvana ,tA. 1-9-1970 nathI: majUra potAnA paradezI kapaDAM bALe te pachI khAdI kayAMthI ghATakopara khAte yojAyelI cothI varSA vyAkhyAnamALA lAve? A mArA hRdayamAM pesI gayuM. A dalIla mane sAcI [laMgI kAryakrama garIba zuM kare? e dhvanie mane akaLAvyo. mAruM du:kha meM (mitro) zanivAra tA. 29-8-70 thI ravivAra 6-9-70 AgaLa mUkayuM ne kehatuM ke mAre have kacchabhera ja rahevuM joIe .. A samaya: dararoja rAtanA 9-00 thI 10-30 cAra divasa lagI meM vicAro ghoLyA ja karyA. bhASaNamAM kahuM sthaLa: ghATakopara hindu sabhA, ghATakopara, muMbai 86. ke "khAdI na maLe te mAtra laMgoTIthI ja calAvajo, paNa paradezI tA. vAra vakatA ' viSaya kapaDAM te kADhajo ja." 29 zani DaoN. rAjendra vyAsa apaMganuM punarvasana paNa ema kahetAM huM manamAM saMkocAta ho; huM dhotiyuM, paheraNa 30 ravi zrI nIrAbena desAi palaTAtuM strI jIvana vagere pahere tyAM sudhI mArA bolavAmAM kAMI jora na lAgyuM. 31 sema zrI kanaiyAlAla dave kavi darabAra vaLI madrAsamAM svadezIne abhAva joyo tethI paNa huM gabharAya. , zrI gajAnaMda bhaTTa . . (mAnava maMdiranA saujanyathI) 1 maMgaLa zrI gulAbadAsa brokara sAhityakAro ane lokone prema khUba paNa lU lAgyo. vaLI pAcho mane Uthalo mAryo. rASTrIya ekatA vaLI sAthIo sAthe carcA karI. daramyAna sapTembarane aMta najara 2 budha zrI hiMmatalAla vaidya mAnavajIvana ane Ayurveda AgaLa taravA lAgyo. sapTembaranA aMta pahelAM bahiSkAra pUro 3 gurU zrI harSidAbena paMDita , be peDhI vaccenuM aMtara thavo joIe; e kema thAya? athavA tene sAruM huM zuM karuM? 4 zuka zrI zAha meDaka purAnA jIvana nA darzana che , zrI pratibhA meDikala nayA jIvana purAnA darzana Ama karatAM tA. 22 mInI rAte ame madurA pahoMcyA. meM 5 zani zrI bakula tripAThI : " jIvanane ullAsa teDa kADhaye ke ochAmAM ochuM eMkaTobara Akhara sudhI te mAre mAtra 6 ravi zrI e. ena dIkSita zikSaNa ane saMskRti kacchabhera ja rahevuM, prAta:kALamAM madurAnA vaNakaronI sabhA hatI tyAM yAjake : ghATakopara hindu sabhA ane ghATakopara nAgarika maMDaLa huM kacchabhera hAjara rahyo. Aje trIjI rIta che. maulAnA AjhAda sobAnIe paNa zariyata nI maryAdAmAM zrI umAzaMkara joSIne vyAkhyAna viSaya ' ' rahIne karI zakAya teTalA pheraphAra karyA che. IjArane badale lUMgI ne koNI lAgI pahoMce evaDuM kaDavuM lIdhuM che. nimAjane vakhate mAthe saMgha taraphathI yojAyelI paryuSaNa vyAkhyAnamALA tA. 5 sapTembara kAMIka joIe eTale teTalI vAra mAthe TopI pahere. bIjA sAthI zanivAranA roja goThavavAmAM Avela che. zrI umAzaMkara joSInA vyAkhyAnane zAnta che. madrAsanI [janatA Azcaryavata . joyA kare che... viSaya "sAmAjika kAnti ane ahiMsA" A pramANe raheze. [AthI] mArA uparathI to bojo ja Utaryo che. ahinI havAmAM bahena aruNA jhaverI jApAnanA pravAsethI sukharUpa pAchA pharyA ATha mAsa lagI te paheraNa vagerenI jarUra nathI lAgatI. (taLa bahena arUNA jhaverI jee tA. 30mI julAinA roja ahithI madrAsamAM) to bAre mAsa TADha jevuM ja kAMI nathI hotuM. ane madrA jApAna javA mATe vidAya thayelA, teo dhAryA mujabane pravAsa pUro samAM [bhalabhalA paNa dhotiyAM sivAya bIjuM ochuM ja pahere che. karIne tA. 22-8-70 nA roja sukharUpa pAchA pharyA che. - sArAMza vAMcanAra mArA manane tApa rasamaje. koI bIjA maMtrIo, kacchabhera rahe ema huM nathI icchato, paNa eTaluM jarUra IcchuM chuM ke - muMbai jana yuvaka saMgha teo videzI kApaDanA bahiSkArano artha pUrA samaje ane bahiSkAra keTalIka bhUla-sudhAraNA karAvavA tathA khAdI utpana karAvavA bano prayatna kare, svadezImAM sarvasva che ema [jANe (pA. 1391 - 97, 2-10-1921). tA. 1-8-70 nA prabuddha jIvana"mAM "strI jAtinA paDachAyAthI saMklana karanArA zrI vAlajI goviMdajI desAI paNa dUra rahevA mAgatA yogIjI mahArAja' e mathALA nIcenA mArA lekhamAM svAmInArAyaNa saMpradAyanA AdyasthApaka 500 - 600 varSa reva. phAdhara Ara. eca. lesarane paricaya upara thai gayA hovAnuM jaNAvyuM che. A vidhAnamAM rahelA hakIkatacAlu, paryuSaNa vyAkhyAnamALAne eka vyAkhyAtA reva. phAdhara doSa pratye mAruM dhyAna kheMcatAM eka mitra jaNAve che ke temanA dehane Ara. esa. lesarane i. sa. 1928mAM IMglAMDa khAte janma thayelo ane i. sa. 1932mAM temanuM bhArata khAte AvavAnuM baneluM jayAM temaNe vilaya thayAne 150 varSa paNa pUrAM thayA nathI. ane 1825mAM teo potAnuM bALapaNa vyatIta karyuM ane Abu ane lakattA khAte naDiyAdanA Arca bizapane maLelA e hakIkata noMdhAyelI che. temaNe zikSaNa prApta karavAmAM keTalAka samaya gALyuM. 1949mAM - tA. 16-8-70 nA 'prabuddha jIvanamAM pragaTa thayela "zabdateo eka dharmopadezakanI tAlIma meLavavA mATe iglAMDa pAchA pharyA. svaranA ajoDa upAsaka kavivara ravIndranAtha TAgora e lekhe 1955mAM temane dharmaguru nI dIkSA maLI ane udayapuranA senTa paMoNlsa carcamAM temanI dharmopadezaka tarIke nimaNUka thaI. 1957mAM uparanI mArI noMdhamAM ogasTa mAsanI sAtamI tArIkha kavivaranI temanI dakSiNa rAjasthAna khAte badalI thai jyAM temaNe bhIla Adi- 100 mI janmatithi hevAnuM jaNAvyuM che. AmAM paNa hakIkatadoSa che. vAsIonA uddhArakArya pAchaLa Aja sudhI sevA ApI che. vastuta: 1941 nI sAtamI ogasTa kavivara TAgeranI mRtyutithi che. - temaNe udayapura, jyapura, muMbai, dilhI, kalakattA, madrAsa, e hisAbe gai sAtamI ogasTa kavivaranI 29 mI vArSika mRtyu beMglora, meMglora vagere aneka sthaLoe chuTA chavAyAM dhArmika tithi gaNAya. temano janma sane 1861 nA me mAsanI chaThThI tArIkhe vyAkhyAna ApyA che. temanAM AjasudhImAM 16 pustako pragaTa thayAM che ane bIjAM be atyAre presamAM che ane keTalAka sAmayikomAM-- thayo che. khAsa karIne muMbainA 'sanDe sTAnDarDamAM, dilhInA 'Ta' patramAM - e ja lekhamAM kavivare sthApela zAntiniketana bilApura pAse naitika ane AdhyAtmika uddhArane anulakSIne temaNe 400 thI vadhAre hovAnuM jaNAvyuM che. tenI jagyAe "balapura vAMcavuM. A lekha, graMthAvalokane ane vArtAo lakhela che. teo jo ke briTiza nAgarika che ema chatAM temanuM dila, dimAga ane AtmAM ArapAra e ja lekhamAM bIjA kolamane cheDe 'cho Ava prAne" ema chapAyuM bhAratIya che. ane bhAratIya nAgarikatA prApta karavA mATe temaNe che tenA sthAne 'chIA prAne" ema vAMcavuM. arajI paNa karI che. AvI kSatio thavA mATe kSamA prANuM chuM. paramAnaMda mAlika: zrI muMbaI jana yuvaka saMdha: mudraka ane prakAzaka: zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, prakAzanasthaLaH 385, saradAra vI.pI. roDa, muMbaI-4, Te. naM. 350299 mudraNasthAnaH dhI sTeTsa pIpala presa, koTa, muMbaI-
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ Regd. No. MH. 117 | vASaka lavAjama rUA. 7 'prabuddha jaina'nuM navasaMskaraNa varSa 32 : aMka 4.0. , muMbai, sapTembara 16, 170, maMgaLavAra zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra - paradeza mATe zIliMga 15 chuTaka nakala 50 paisA taMtrIH paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA e rAjavIonAM sAliyANAM ane vizeSa adhikAre rAjavIonA sAliyANA ane vizeSa adhikArone lagatI engagement, sanad or other similar instrument. baMdhAraNamAM je kalame che te nIce mujaba che: 366(22) "Ruler" in relation to an Indian State (291) Where under any covenant or agreement en means the Prince, Chief or other person by tered into by the Ruler of any Indian State whom any such covenant on agreement as is before the commencement of this constitution, referred to in clause (1) of article 291 was entered the payment of any sums, free of tax, has been into and who for the time being is recognised guaranteed or assured by the Government by the President as the Ruler of the State, of the Dominion of India to any Ruler of such and includes any person who for the time state as privy purse-- being is recognised by the President as the su(a) Such sums shall be charged on, and paid ccessor of such Ruler; out of, the Consolidated Fund of India; and rAjavIonAM sAliyANAM ane vizeSa adhikAro saMbaMdha hAla. (b) The sums so paid to any Ruler shall be je vivAda jAgyo che te barAbara samajavA mATe baMdhAraNamAM tene exempt from all taxes on income. lagata prabaMdha pUro lakSamAM levo jarUrI hovAthI uparanI kalame meM (362). In the exercise of the power of Parliament pUrI utArI che. or of the Legislature of a State to make laws - rAjAonAM sAliyANAM ane vizeSa adhikAro rada karavAmAM or in the exercise of the executive power of the vacanabhaMga che ane rAjAe karela tyAgane lakSamAM laI, AvuM Union or of a State, due regard shall be had koI pagaluM sarakAre levuM na joIe, tenI carcA atyAre nahi karuM. to the guarantee or assurance given under any te vize meM pUrve lakhyuM che. svataMtra pakSa ane janasaMghane bAda karatAM, such covenant or agreement as is referred to bIjA badhA pakSe, palaTAyela paristhitimAM, A sAliyANAM ane in article 291 with respect to the personal rights, vizeSa adhikAra have cAlu rahI na zake te matanA che. avibhakata previlages and dignities of the Ruler of an keMgrese A vize 1967 mAM TharAva karyo hate. keMgresamAM bhaMgANa Indian State. paDayA pachI, banne keMgrese A TharAvanuM puna: samarthana karyuM che. zrI (363) (1) Notwithstanding anything in this Constitu merArajI desAI ema mAne che ke sAliyANAM rada karavAnuM pagaluM geration but subject to the provisions of artcle 143, vAjabI che, paNa pakSanI zista khAtara teo svIkAre che. mahAbhAratanA neither the Supreme Court nor any other court bhiSmapitAmaha karthasya vAsaNam kahIne kauravone pakSe rahyA hatA. shall have jurisdiction in any dispute arising vartamAna bhiSmapitAmaha, vakSastha rAsoTTa" kahIne pote jene out of any provision of a treaty, agreement, anItimaya mAne che. tevuM vartana karavA taiyAra thayA che. convenant, engagement, sanad or other similar have A vize baMdhAraNamAM zuM prabaMdha che te joIe. eka instrument which was entered into or ex- hakIkata spaSTa samajI levAnI jarUra che. sAliyANAM athavA vizeSa ecuted before the commencement of this Cons- adhikAro baMdhAraNathI ApavAmAM AvyA nathI. baMdhAraNa amalamAM titution by any Ruler of an Indian State and AvyuM te pahelAM, rAjAo sAthe thayela karAro athavA saMdhimAM to which the Government of the Dominion sAliyANAM ApavAne ane vizeSa adhikArane prabaMdha che. baMdhAof India or any of its predecessor Governments raNanI je kalame meM upara TAMkI che tene artha nIce pramANe che: was a party and which has or has been con- kalama 291 mAM eTalo ja prabaMdha che ke baMdhAraNa zarU thayuM tinued in operation after such commencement, te pahelAM thayelA karAra mujaba ApavAnAM sAliyANAM kayA khAtAor in any dispute in respect of any right accru- mAMthI athavA phaMDamAMthI ApavA, eTale ke Consolidated ing under or any liability or obligation arising fund of India, je madhyastha sarakAranuM mukhya nANA bhaMDoLa che, out of any of the provisions of this Constitution temAMthI ApavA ane karAra mujaba te Avaka verAthI mukata hoya relating to any such treaty, agreement, covenant, te, evI rIte mukata raheze.
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108) abu jIvana . tA. 11-9-1900 = = = kalama 3dara ne artha e che ke baMdhAraNa zarU thayuM te pahelA paNa saMsthAkIya keMgrese chellI ghaDIe pitAnuM valaNa badalAvyuM ane thayela karAra mujaba, rAjAnA keTalAka vizeSa adhikArI svIkAravAmAM sudhArAne virodha karyo. A sudhArAthI vacanabhaMga thAya che athavA AvyA che, tethI, kendra sarakAra athavA rAjya sarakAra koI kAyado sAliyANAM ane vizeSa adhikAro rada karavA te ayogya athavA kare athavA bIje kaI hukama bahAra pADe temAM, AvA vizeSa adhi- : khATuM che ema te saMsthAkIya keMgresa kahI zake tema na hatuM. eTale kArane kAMI bAdha na Ave te khAsa lakSamAM rAkhavuM. kAraNa e ApyuM ke sarakAra je rIte A sudhAro kare che te temane 'kalama 363 ati mahattvanI che. A kalama mujaba, baMdhA- pasaMda nathI. A rItamAM be bAbata kahI. eka, rAjAone raNamAM je kAMI lakhyuM che te chatAM, baMdhAraNa amalamAM AvyuM te ApavAnA vaLatarane temAM prabaMdha nathI ane bIjuM, kalama 363 pahelAM rAjAo sAthe thayela karAre ane saMdhionI bAbatamAM koi paNa rada karavI joie, jethI rAjAe korTamAM jai A sudhArAne takarAra ke matabheda thAya, athavA baMdhAraNamAM karAro ane saMdhione paDakAra ApI zake. A banne kAraNe pAyA vinAnAM che ane saMsthAullekha che tenI koI bAbatamAM paNa koI matabheda athavA takarAra kIya keMgresane virodha sarakArane hAra ApavI ane tene kaheDI thAya te, AvA koI matabheda ke takarArane nirNaya karavA suprima sthitimAM mUkavI e rAjakIya hetuthI hatuM. rAjAone vaLatara ApavuM karTa athavA bIjI koI kaeNrTane kAMI ja adhikAra nathI. evo koI ullekha keMgresanA koi, TharAvamAM nathI. bhaMgANa paDayA kalama 366 (22) mAM rAjAnI vyAkhyA ApI che. je mujaba pachI saMsthAkIya keMgrese TharAva karyo temAM paNa nathI. alabatta, sarapresiDanTa je vyakitane rAjA tarIke svIkAre te rAjA gaNAya. kAre jAhera karyuM hatuM ke vaLatara ApavAmAM Avaze. keTalAka pakSo ema mAne che ke rAjAoe ghaNu bhagavyuM che ane bilakula vaLaA kalamo uparathI be muddA spaSTa thAya che. sAliyANAM ane tara ApavuM na joie. vaLatarane prabaMdha A ja kharaDAmAM karyo vizeSa adhikAre baMdhAraNathI udbhavatA nathI, paNa baMdhAraNa ama hota te, AvA pakSane Teko A sudhArAne na maLata. vaLatara Apa. lamAM AvyuM te pahelAM, rAjAo sAthe thayela karAre ane saMdhionuM vAne kAyado sAmAnya bahumatIthI thaI zake ane te pachI lAvavAmAM pariNAma che, bIjuM, A karArothI utpanna thatI koI bAbatamAM, Avaze ema jAhera karyuM hatuM. saMsthAkIya keMgrese evo AkSepa karyo korTane nirNaya ApavAne koI adhikAra nathI. AnuM kAraNa e ke rAjAone lAlaca ApI potAnA pakSe levAnI IndirA gAMdhInI che ke A karAro e rAjakIya karAre che, Political engagements A eka cAla hatI. e paristhiti te ema paNa hatI ja ane hajI or covenants rAjya-rAjya vacce Betweens two states thayela paNa rahe che. kalama 363 rada karavI e mAgaNI geravyAjabI hatI. Treaties che. sAmAnya arthamAM kahIe tevA Contracts ke vacane nathI. rAjAone potAnA pakSe levAnI saMsthAkIya keMgresanI A cAla Political Treaties viziSTa saMjogomAM karavI paDe che. saMjogo hatI. sudhAre pasAra karavA ane tene paDakAravAnI jogavAI, je palaTAtAM temAM pheraphAra Avazyaka thAya che. te pheraphAra kevA hevA pahelethI nathI, te have karI ApavI e Azcarya janaka valaNa che, joIe te nirNaya rAjya sarakAre karavAnuM che. temAM kaeNrTanI hakamata. saMsthAkIya keMgresanA virodha chatAM, lokasabhAmAM 23thI vadhAre mate na hoya. Political Social, Economic Considerations sudhAro pasAra thayo ane rAjya sabhAmAM eka mate UDI gayo. A eka tema ja palaTAyelI paristhiti lakSamAM levAnI hoya che. te kaoNrTanuM akasmAta hate. IndirA gAMdhIe ati jhaDapathI-utAvaLathI - pagaluM kAma nathI. AvA karAra eka pakSI rIte rada karavAmAM Ave to lIdhuM ane koi baMdhAraNIya sudhArA vinA karAra rada karavA sarakArane paNa korTa mAraphata tene kAMI upAya nathI. rada karavA ke nahi adhikAra che te abhiprAya mujaba rAjAone Apela svIkRti athavA keTale darajaje karavA tene AdhAra prajAmata ane rAjakIya (Recognition) pAchI kheMcI lIdhI. eTale ke karAro rada karyA. DahApaNa upara rahe che. - sarakAranA A pagalA vize matabhedane pUre avakAza che ane rAjAo ( kalama 291 ane 36ramAM baMdhAraNa pUrve karela karArono korTe jai rahyA che. sarakAra ema kahI zake ke pArlAmeMTa mAraphata, , amala kevI rIte karavo tenI jogavAI che. pravIparsa kayAMthI ApavI, pite levA dhArela pagalA mATe, lokamata jANavo hato ane sarakArane vizeSa adhikArone bAdha Ave te koI phAyado na kara vigere. khAtrI thai che ke A pagalAne moTI bahamatIne Teke che. ane karAro ja na hoya athavA rada thAya to A kalame nirarthaka bane saMsthAkIya keMgrese potAnuM valaNa rAjakIya hetuthI badalAvyuM na che karAra rada karavA koi baMdhAraNIya sudhAro athavA pAlameMTanI hota to A paristhiti UbhI na thAta. sAmAnya prajAmAM evI chApa maMjurInI jarUra nathI. e rAjakIya pagaluM che, je sarakAra vahIvaTI rahe ke, pArlAmeMTanI maMjurI meLavavA prayatna karyA pachI, te maMjurI rIte lai zake che. je baMdhAraNIya sudhAre rajU thayo hato ane pasAra game te kAraNe na maLI, chatAM paNa A pagaluM lIdhuM temAM lokazAhI na thayo, temAM klama ra91, 362 ane 366 (22) rada karavAnI rItane khataro che ane pArlAmeMTanI avagaNanA che. jogavAI hatI. e sudhAro pasAra thayo hota to paNa, karAra rada A AkhA ya prazna kAMika aNaAvaData ane utAvaLathI, karavAnuM pagaluM te sarakAre levAnuM ja hatuM, je have lIdhuM che. e guMcavAya che. rAjyanuM vilInIkaraNa saradAre vATAghATathI karyuM tenA sudhAro pasAra thayo hota te paNa, karAra ApoApa rada thatA pramANamAM A te ati gauNa prazna che. sarakAre rAjAo sAthe vATAna hatI. ghATa karI. pahelA merArajIbhAie karI, pachI cavhANe, chevaTe indirA to pachI, sarakAre A sudhAro zA mATe rajU karyo? IndirA gAMdhIe. cavhANe pArlAmeMTamAM kahyuM ke rAjAonuM valaNa ukelamAM sahAgAMdhIe pArlAmenTamAM kahyuM tema, A sudhArA vinA sarakAra karAro yabhUta na hatuM. rAjAoe phariyAda karI ke vATAghATa cAlatI hatI rada karI zake che. evuM pagaluM bharavAmAM sarakArane pArlAmeMTanI 23 te daramyAna sarakAre acAnaka pArlAmeMTamAM sudhAro rajU karavAne jeTalI moTI bahumatIne Teko che te batAvavA mATe ane pArlA- nirNaya lIdhe temAM rAjakIya hetu hato. koNe vadhAre kheMcyuM athavA meMTanI maMjurInI mahora laIne A pagaluM tene bharavuM hatuM te mATe cAlAkI vAparavA prayatna karyo te kahevuM muzkela che. rAjAo paNa sudhAro rajU karyo hato. A sudhArAne 2/3 bahumatI maLI raheze jANe che ke AvA sAliyANAM ane vizeSa adhikAra have Take nahi. evI sarakArane khAtrI hatI, kAraNa ke jana saMgha ane svataMtra A koi 4-5 karoDa rUpiyA bacAvavAne prazna nathI. karoDo khavAI pakSa sivAya, bIjA badhA pakSe Teko Apaze evI gaNatarI hatI. jAya che. tyAM 4-5 karoDane zuM hisAba? AvAM sAliyANAM ane
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana tA. 16-9-1970 vizeSa adhikAro mAtra aitihAsika avazeSo ja che. ane javA joie e viSe koi matabhedane avakAza nathI. sthApita hito tenA bacAva kare ane leAkazAhI ane nItinI vAta kare te potAnA sthApita hItAnA rakSaNa mATe ja che. rAjAone vaLatara ApavAmAM, A sarakAra, baeNnkonA rASTrIyakaraNamAM karyuM tema, udAra-uDAu-rahevAnI che. je praznanA ula saraLatAthI samajaNapUrvaka thai zakyA hota te praznane badhA pakSAe, peAtAnA rAjakIya hetuo pAra pADavA, jaTila banAvI dIdho. rAjAonA sAliyANAM nAbUda karavAthI koi mATI krAMti thai javAnI nathI. korTamAM zuM thaze ? sarakAra kalama 363 upara AdhAra rAkhe che. A bAbatamAM korTane koi hakumata nathI ema sarakArI niSNAtAnA abhiprAya che. A abhiprAya sabaLa jaNAya che. Ama chatAM A bAbatamAM suprima korTa judo abhiprAya Ape--A bAbatamAM paNa suprima korTa sarakAranA A pagalAne gerakAyade TharAve to mane Azcarya nahi thAya. baMdhAraNanI kalamono artha karavAmAM suprima korTanA cukAdo chevaTano rahe che. pachI, peAtAnI nItinA amalamAM AvAM cukAdAthI utpanna thatAM avarodho dUra karavA, sarakAre bIjA pagalAM levA paDe che. AkharI cUkAdo to prajAno che, korTano nahi. cImanalAla cakubhAI zAha tA. 11-9-70 sAbhAra-svIkAra aNuvrata: sAdhanA vizeSAMka saMpAdaka: riSabhadAsa rAMkA, prakAzaka: bAlacaMdajI, a. bhA. aNuvrata samiti, chatarapura roDa, mahArolI, nyu dilhI - 30. kiMmata rUA. 3-50. rAmanA rasiyA : saMpAdaka: punita padaraNu, prakAzaka: punita prakAzana maMdira, caMdulAla zakarAlAla prajApati, maNinagara, amadAvAda-8 kiMmata 1-25. mukitadhAma vRndAvana: lekhaka: izvaralAla ma. mahetA prakAzaka: upara mujaba. kiMmata 1-25, prItamanA premIo: saMpAdaka: punita padaraNa, prakAzaka: upara mujaba kiMmata 1-25. bApunI balihArI bhAga - 1: lekhaka: punitapriya, prakAzaka: upara mujaba kiMmata 1-25. roga ane Arogya: bhAga -2, lekhaka: DaeNA. harikazanadAsa gAMdhI, prakAzaka: upara mujaba kiMmata 1-25, manovaijJAnika mArgadarzana bhAga 1-2 lekhaka: satIzacaMdra pra. desAi, prakAzaka: upara mujaba. kiMmata baMne bhAganI 2-50. uttaranI yAtrA, bhAga 1-2 lekhaka: yogezvara, prakAzaka: upara mujaba kiMmata baMne bhAganA 2-50. rAjayazAsra-vicAra : lekhaka: puruSottama gaNeza mAvalaMkara, prakAzaka sanniSTha prakAzana, mAvalaMkara havelI, bhadra, amadAvAda - 1. kiMmata rUA. 3-50. soviyeta hespITalanI mArI DAyarI ane bIjA lekhA: lekhaka: maNibhAi gi. zAha, prakAzaka: samAcAra saMcaya, vilepArale--pazcima, muMbai - 56: prAptisthAna: ravANI prakAzanagRha, tilakamArga, amadAvAda: kiMmata rUA. 2-50. zIla dharmanI kathAo : bhAga 1 tathA 2 lekhaka : zrI manasukhalAla tArAcaMda mahetA, prakAzaka : zrI adhyAtma jJAna prasAraka maMDaLa, 77, mAravADI bajAra, muMbai-2. kIMmata rU'5-00 ApaNI kahevato : lekhikA : zrI anasUyAbahena bhUpendra trivedI; prakAzaka : saMniSTa prakAzana, mAvalaMkara havelI, bhadra, amadAvAda-1. kIMmata rU. 3-50. nAgarika ghaDatara : lekhaka tathA prakAzaka : zrI DAhyAbhAi nAgarika, ArAma,hALI cakalA, ANaMda. kImata rU. 4-00, (1 199 prasannatApreraka paSaNa vyAkhyAnamALA paryuSaNa vyAkhyAnamALA e zrI muMbai jaina yuvaka saMdhanI lagabhaga chellA 37-38 varSathI cAlatI eka AgavI pravRtti che. A vakhate vyAkhyAnamALAnAM aMtima divase eka murabbIe kahyuM, "chellA cha mahinAthI huM A divaseAnI rAha joto hato ane nava divasa to rAMkhanA palakArAmAM cAlyA gayA, tame navA navA vakatAAne lAvI kharekhara - kayAMya sAMbhaLyuM na hoya ane kAMya sAMbhaLavA paNa na maLe evuM sAMbhaLavAnI je taka mane ApA che. ethI amane khUba AnaMda thAya che. ame tamArI pravRtti upara prasanna chIne." amane lAge che ke A zabdomAM ja vyAkhyAnamALAnI phaLazruti AvI jAya che. yuvAna ane prauDha - bhAio ane bahenA- saune vyAkhyAnamALA AkarSI zake che e ja vyAkhyAnamALAnI saphaLatAnI sUcaka che. A vakhatanI paryuSaNa vyAkhyAnamALAnI TUMka vigata A pramANe che. Ama te paryuSaNanA ATha divasa hatA. paraMtu navA divasa ravivAra-rajAne divasa hoi ame ene paNa vyAkhyAnamALAnA kAryakramamAM lai lIdhA, eTale ame tA. 29-8-70 zanivArathI tA. 6-9-70 ravivAra sudhI vyAkhyAnamALA bhAratIya vidyAbhavana khAte beThavI hatI. nave divasa zrotAonI sArI hAjarI hatI eTaluM ja nahi babbe kalAka sudhI ekadhArI zAMti jaLavAtI hatI ane vakatAonI jema zrotA! paNa viziSTa koTinA joi ame saMtASa anubhavatA hatA. nava divasanA aDhAra vyAkhyAno judA judA kSetramAM viziSTa sthAna dharAvatI vyakitarAnA gAThavavAmAM AvyA hatA. mAtra eka pheraphAra sivAya prastuta kAryakrama saLaMga jaLavAI rahyo hato. A pheraphAra - prA. umAzaMkara joSI, je zanivAra tA. 5-9-70 nAM vyAkhyAna ApavAnAM hatA te anivArya kAraNe AvI zakyA nahi eTale bIjA divasanuM zrI cImanalAla cakubhAI zAhanuM vyAkhyAna zanivAra tA. 5-9-70 nAM roja rAkhavAmAM AvyuM hatuM ane ravivAre DaoN. jagadIzacaMdra jainanA pravacana pachI reDiyo kalAkAra zrI hariza bhaTTanAM sugama saMgItano kAryakrama rAkhavAmAM Avyo hato. bahAragAmathI AvanAra vyAkhyAtAomAM hatA - zrI kizanasiMha cAvaDA, zrI dAmubhAi zukala, zrI revarenDa phAdhara lesara, zrI rAhita mahetA, zrImatI maMjulAbahena trivedI, prA. susmitAbena meDha, zrImatI lInAbena maMgaLadAsa tathA zrImatI zrIdevIbahena mahetA hatA. jyAre bAkInA vakatA sthAnika hatA. prativarSanI jema vyAkhyAnamALAnuM pramukhasthAna saunA AdaraNIya vidrAna prAdhyApaka zrI gaurI prasAda jhAlAe zeAbhAvyuM hatuM. teozrI anya rokANathI eka divasa upasthita thai zakayA na hatAM ane tyAre pramukhasthAne prA. ramaNalAla cI. zAha hatA. zrI jhAlAsAheba ane zrI ramaNabhAinAM mArgadarzana ane suMdara saMcAlana mATe ame baMne mahAnubhAvAnAM khUbakhUba RNI chIe. paryuSaNa vyAkhyAnamALAmAM zrImatI zrIdevIbahenanuM ane prA. susmitAbahenanuM pravacana saMgIta sAthe hoi madhura banyuM hatuM. A vakhate be pravacano, eka zrI pArthasArathinuM ane bIjuM phAdhara lesaranuM, aMgrejImAM hatA. A pravacano paNa hRdayasparzI hatA. anya vakatAo paNa pUrI taiyArI sAthe AvyA hoi emanAM viSayAne pUrepUro nyAya ApI zakayA hatA ane darekanuM vaktavya AkarSaka rahyuM hatuM. vyAkhyAnonI saMpUrNa samAlocanA prA. jhAlAsAheba have pachI lakhIne ApavAnA hoi atre vyAkhyAnonI lAMbI noMdha ame letA nathI. ame badhA vakatAonA A sthaLethI hArdika AbhAra mAnIe chIe.
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 110 prabhu jIvana tA. 16-9-1970. : vyAkhyAnamALAmAM, vyAkhyAnanI zarUAtamAM bhajanane kArya- krama vAtAvaraNane pavitra ane gaMbhIra banAvato hate. bhajano saMbhaLAvyA hatA zrImatI zAradAbahena - zrImatI ramAbahene - zrImatI nirubahene ane zrImatI maMdAkinIbahene. ravivAra tA. 30-8-70 - nAM roja be pravacanane aMte ku. kalpanA vee tathA emanI maMDaLInA kalAkAroe emanAM madhura kaMThe gIto ane bhajano saMbhaLAvyA hatA. vyAkhyAnamALAnA aMtamAM zrI harIza bhaTTa sugama saMgItane suMdara kAryakrama rajU karI zrotAone mugdha karyA hatA. A badhA bhAibahenone hRdayapUrvaka ame AbhAra mAnIe chIe. . koi paNa pravRtti Aje kharca vinA thatI nathI. dareka kArya pAchaLa artha anivArya che. ane saMsthAnA vikAsa sAthe kharca vadhe e paNa svAbhAvika che. eTale ame A vakhate rUA. 25,000 nI Tahela nAkhI ane ame jaNAvatAM AnaMda anubhavIe chIe ke atyAra sudhImAM rUA. 17,000 ame bhegA karI zakayA chIe. A mATe sau mitrone ame AbhAra mAnIe chIe. bhAratIya vidyA bhavananAM praveza dvAre babbe aDhI klAka jhoLI laIne khaDe page UbhA rahetA mAtRsaMsthAnA mAtAjI caMcaLabAne, amArI kArobArInAM utsAhI sabhya zrI bAbubhAi jI. zAha tathA zrI nirUbahene sudhabhAI zAhane paNa ame kema bhUlI zakIye ? sabhAgRhamAM vyavasthA sAcavavAmAM kArobArInA sabhyo zrI maphatabhAi, zrI dAmajIbhAi, zrI praviNabhAi ane zrI yaMtIbhAine sAtha amane bahu upayogI thayo. A mATe emano paNa AbhAra. I aMtamAM rAme kahetA 2jAnaMda parama - ramAnaMda anabhavIe chIe ke vyAkhyAnamALA pAchaLano AtmA che saMghanA prANasamAM zrI paramAnaMdabhAi. temanuM samagra cintana, ane dIrdhadaSTivALuM Ayojana A vyAkhyAnamALA pahelA ghaNA lAMbA samayathI cAlatuM hoya che. emanI vidratA - emane anubhava ane emane sau sAthe vizALa saMparka vyAkhyAnamALAne samRddha banAve che. A varSe emanI nAdurasta tabiyata chatAMya vyAkhyAnamALA pAchaLa temaNe anahada parizrama lIdhA che. ApaNA saunA sadbhAgye nave divasa te vyAkhyAnamALAmAM upasthita thai vakatAone suMdara paricaya paNa karAvI zakayA hatA. vyAkhyAnamALAnA aMta bhAgamAM potAne saMtoSa vyakata karatA ane pitAnI dhanyatA anubhavatA emaNe kahyuM - "A dehane koI bharose nathI. AyuSyanI asara zarIra upara thAya ja che. khabara nathI huM Avate varSe Apa saune maLI zakIza ke nahi. maLIzuM to AnaMda che ja. na maLIe to paNa mAruM svapna siddha thayeluM joi huM mArI jAtane dhanya mAnuM chuM." emanA A zabdothI vAtAvaraNa gaMbhIra thai gayuM ane eka sannATo vyApI gayo. A vakhate saunAM dilamAM eka ja prArthanA hatI, "paramakRpALu paramAtmA zrI paramAnaMdabhAine taMdurastI bakSe ane dIrdhAyu kare." cImanalAla je. zAha subodhabhAI ema. zAha maMtrIo, muMbaI jena yuvaka aMdha. layamAM nIcenA saranAme satvara mekalI Ape. 385, saradAra vI. pI. roDa, be mALe, vanitA vizrAma sAme, muMbaI -4, jo ceka mekale te Bombay Jain Yuvak Sangh e nAmane mokalavA vinaMti che. saMgha dvArA je rakama ekaThI thaze te bhagavAna mahAvIra kalyANa kendrane soMpavAmAM Avaze. cIMcaNa javA-AvavAnuM saMdhadvArA yojAnAra paryaTaNa muni saMtabAlajI hAla boIsara bAjue AvelA cIMcaNa khAte mahAvIranagaramAM bIrAje che. temanA puNya samAgamane lAbha maLe e hetuthI tA. 10 mI ane 11 mI oNkaTobara ema - be divasanuM zrI muMbaI jena yuvaka saMgha taraphathI saMghanA sabhyo ane temanA kuTuMbIjano mATe eka paryaTaNa yojavA dhAryuM che. tA. 10 mI zanivAre savAranA bhAgamAM muMbaIthI nIkaLavuM ane tA. 11mI okaTobara sAMja yA rAtrInA bhAgamAM muMbaI pAchA pharavuM. A paryaTana aMge kAryakrama vicArAya che. vyakita dITha rU. 20 ane 12 varSanI nIcenAM bALako mATe rU. 12paryaTanamAM joDAnAra sabhya bharavAnA raheze. A saMbaMdhe vadhAre vigato "prabuddha jIvana'nA have pachInA rakamAM apavAmAM Avaze. prastuta paryaTana parimita saMkhyA mATe hIIne paryaTanamAM joDAvA icchanAra sabhyane upara sucavyA mujabanI rakama saMghanA kAryAlayamAM satvara bharI javA ane potAnuM nAma nedhAvI javA vinaMtI che. svargastha zrI kAMtilAla umedacaMda baroDyiA aMge zeka prastAva saMghanI kAryavAhaka samitinA eka sabhya zrI kAMtilAla umedacaMda baroDiyAnA tA. 30-8-70 nA roja thayela AkasmikaduHkhada avasAna aMge, tA. 12-9-70 nA roja maLelI saMghanI kAryavAhaka samitie nIce pramANe zeka prastAva pasAra karyo hato: zrI muMbai jena yuvaka saMghanA varSojanA kAryakara ane cAlu kAryavAhaka samitinA sabhya zrI kAntilAla umedacaMda baroDiyAnA tA. 30-8-70 nA roja nipajela ekAeka avasAnathI saMghanI kAryavAhaka samiti UMDA zokanI lAgaNI anubhave che. temanI uMmara 51 varSanI hatI. teo arthazAstranA abhyAsI, hatA. temaNe vyApAra-vyavasAya sAthe joDAyelI aneka jAhera saMsthAnA adhikArapade niyukata rahIne sevA bajAvI hatI. chellAM pAMca varSathI solvanTa ekasTrekTa esosiyezananA maMtrI tarIke teo kAma karatA hatA. kaeNmarsa grejyueTa esesiyezananA . sa. 1961 nI sAlathI Aja sudhI teo pramukha hatA. zrI muMbai jaina yuvaka saMgha uparAMta zrI mahAvIra jaina vidyAlayanI kAryavAhaka samitinA teo varSothI eka sabhya hatA. vile-pArlenI aneka jAhera saMsthAnA teo sakriya kAryakara hatA. A uparAMta gujarAtI tema ja aMgrejI bhASA upara teo sAruM prabhutva dharAvatA hatA ane sArA lekhaka tema ja vivecaka hatA. muMbainA ela InDiyA reDiyo upara temanA vArtAlApe avAranavAra jAtA hatA. temanA avasAnathI temanAM patnI ane parivArane asAdhAraNa kheTa paDI che. teo pratye A sabhA UMDI sahAnubhUti dAkhave che ane temanA AtmAne zAzvata zAMti Icche che. che. ramaNalAla sI. zAhane abhinaMdana saMghanI kAryavAhaka samitinA eka sabhya che. ramaNalAla sI. zAhanI muMbaI yunivarsiTIe gujarAtI vibhAganA rIDara tarIke nimagUMka karI che te mATe tA. 12-9-70 nA roja maLelI saMghanI kAryavAhaka samitie temane abhinaMdana ApyA hatA. maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMgha saMgha samAcAra zrI muMbaI jenayuvaka saMgha taraphathI zarUkaravAmAM Avela gujarAta rela-rAhata phaMDa - zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanI tA. 12-9-70 zanivAranA roja maLelI kAryavAhaka samitie, gujarAta - saurASTramAM varasAda ane pUranA kAraNe je abhUtapUrva Aphata AvI paDI che tene lakSyamAM rAkhIne saMgha dvArA gujarAta rela rAhata phaMDa'nI zarUAta karI che ane temAM te ja vakhate kAryavAhaka samitinA sabhyo dvArA phALo noMdhAvavAnI zarUAta karavAmAM AvI hatI ane te noMdhAyelI rakama rUA. 1805-00nI thaI che. te AthI muMbaI jaina yuvaka saMghanA sabhyo tathA tenA prazaMsako tema ja prabuddha jIvananA grAhako ane cAhakone apIla karavAmAM Ave che ke, teo potapotAne yogya phALo saMghanA kAryA mahApuruSa te mahAna na hatA evuM sAbita karavAno prayatna lokoe zarU karyo che, paraMtu A eka ghaNI moTI bhUla che. mANase jo mahattAnI kadara nahi kare te jagata kRpaNa, alpa, mUDha, saMcita ane tAmasI thai jaze. zrI araviMda
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 19-9-1970 prabuddha jIvana ekaya mATenA prayAsA : keTalAka anubhavA (amadAvAdanI eka pramukha ane anokhI evI zikSaNasaMsthA ' zreyasa nA mukhya saMcAlikA bahena zrI lInAbahena maMgaLadAse paSaNa vyAkhyAnamALAnA anusaMdhAnamAM tA. 3-9-70nA roja muMbaI khAte bhAratIya vidyAbhavanamAM maLelI sabhAmAM ApeluM vyAkhyAna prabuddha jIvanamAM be hapatAthI ApavA dhAryuM che, temAMnA pahelA hapatA nIce rajU karavAmAM Ave che. viSayanA mathALA vize mArA pakSe khulAsA karatAM jaNAvavAnuM ke zrI lInAbahene sUcavela zirSaka prathama darzane mane svIkArya na banavAnuM kAraNa aikaya zabdanA artha viSenI mArI ane temanI samajUtImAM pharaka hato. huM aikaya zabdathI AjakAla ekatAno je upadeza ApavAmAM Ave che te samajatA hatA; zrI lInAbahena ' aikaya ' zabdathI vyakitagata AMtarabAhya ekatA sUcavavA mAgatA hatA ema temaNe karelA khulAsAthI mArA khyAlamAM AvyuM. A jANakArI bAda temanA vyAkhyAnaviSayanA zirSaka aMge mAre kazuM ja kahevA jevuM rahyuM nahotuM. mane te saMpUrNa svIkArya che. zrI lInAbahena jaNAve che ke A pravacanamAM keTalAka bhAga temaNe temanAM racelAM pustako 'ghaDiyALa ' ane 'UThatAM bIja' mAMthI lIdhA che. paramAnaMda) vahAlAM murabbI zrI paramAnaMdabhAi ane ahIM padhArela priya mudgaNa, Apa sahunI samakSa Aje upasthiti thavAM zrI paramAnaMdabhAInuM kaheNa mahinA pahelAM mane AvyuM hatuM. 1963 mAM 'koyasa pAchaLa mArI daSTi' A viSayanuM meM Apa saMhune saMbodhana karyuM hatuM. koyasa nA kAryamAM zrI paramAnaMdabhAi satata rasa letA AvyA che ane zreyasa ne laine mArAmAM vaDIlAnA AvA protsAhanathI kAryanA vikAsane vega maLe che tenI anubhUtithI mAruM hRdaya kRtajJatAthI name che. AjanA vArtAlApa mATe viSaya pasaMda karavAnuM zrI paramAnandabhAie mArA para cheDayuM hatuM. temanI icchA hatI ke huM koyas saMsthAnA mArA kAryakSetra vize kAMI kahuM. A para meM sArA evA vicAra karyo. ApanI pAse varNanA, AMkaDA, mAhitI ane vigato huM rajU karuM ? tethI zuM ? tArIkho, paddhatio, abhiprAyA, kahevAtI siddhio - eka jAtanI jAherakhabara, pracAra: A badhAthI zuM ? A vastuo sadA palaTAtI, pheravAtI, kAMi vizeSa nahIM. zreAtAjana, sahu sAmAjika ane zaikSaNika kAryamAM ja parovAyelAM, rItatarakIba Know how jANavAne intejAra thAya ja evuM kAMi nathI. te kayA viSaya para bAlavuM? 'zreyasa ' para? 'zreyasa 'zuM che? te amadAvAdamAM eka TekarI paranI pelI saMsthA ? tenA amuka kAryakaro, amuka bALako, amuka kAryakSetra? hA, tenI vAtothI zuM? e mATe te mAhitIpatrA che. saMsthA rUpe 'zreyasa ' khuda mAjuda che te tene joine vadhu spaSTa khyAla AvI zake. ' zreyasa ' zuM ? zreyasa : sahajatA, akRtimatA, kalyANa, sukhAkArI, paramAnanda, dhanyatA, amRta ( mekSa ), mukita ( kaivalya ), parama sukha (nirvANa ). e 'koyasa ' te kalyANakArI unnati paNa kahI zakAya. A unnati te aikayamAM rahelI che je bAbata svIsa tattvavettA hebaralIne bahu sarasa rIte prastuta karI che. - hebaralIne kahyuM che : "The * * pedagogieal situation exists wherever one individual has dealings, with another in the way of culture: Culture means Cha cultivation of the spiritual potential by the exercise" of conduct which is directed towards unity" " eka vyakita, bIjI vyakita sAthe Culturc---unnatinA mArgamAM bhaLe tyAre zaikSaNika paristhiti UbhI thAya che. unnati - culture no artha 'AcAra dnArA a~'ne uddezIne cetana tatvanu anu- zIlana, saMvardhana, abhivRddhi ". ', A pramANe 'zreyasa ' saMsthA vizenuM mAhitIpUrNa pravacana ApavAne badale, 'aikaya mATenA prayAso, keTalAka anubhavA' A viSaya para bAlavAnuM meM sUcavyuM, paramAnandabhAi jarUrathI akaLAyA--" A viSaya AkarSaka nathI, aikaya zAnuM ? konuM ? viSaya badalo, " me jaNAvyuM, ke " aikaya pAtAmAM potAnA ane bahArabahAranAM sAthe--bhItare bahire. AvA prayAsAmAM ane anubhavAmAM jIvana vyatIta thAya che mATe ane A viSaya rAkhavA do. " eka vaDIla tarIke moTA manathI paramAnandabhAie mArI jIdane namatuM ApyuM ane mArA viSayane maMjUrI maLI gaI. haibaralIne saMskAra culture vizenI vyAkhyA bAMdhatA kahyuM che:- "The pedagogieal............unity." " enAthI UlaTuM ' kalcara ' eTale gAvAnuM, nAcavAnuM, bajAvavAnuM, jamavAnuM, kapaDAM, gharadIvAnakhAnAM, ziSTAcAra thank you, please vagereno khyAla Ave che. " kalcarala zA" khUba pracAramAM AvI . gayA che. tene mATe inAmI spardhAo thAya che. zIlDa apAya che ane chApAM ane saMsthAkIya ahevAlAmAM phoTA Ave che. hebaralInanI culture "vizenI sundara vyAkhyA pharIthI tapAsIe. Culture means cultivation of the spiritual potential by the exercise of conduct which is ditected towards unity". AptenA aMgrejI-saMskRta koSamAM culture eTale unnati, utkarSa lakheluM che te yathArtha lAge che. AcAra dvArA aikayane uddezI Antarika sattvanuM anuzIlana-saMvardhana-vikAsa te culture yA unnati. " eka vyakita jyAM bIjI vyakita sAthe AvA cultureunnati viSayaka aikaya lakSI saMsarga ke vyavahAramAM Ave che tyAre zaizaNika paristhiti UbhI thAya che. paNa ApaNA AkhA uchera, zikSaNa sAmAjika vyavahAra ApaNane anyatra ja dorI jatA hoya che. turanta pariNAma maLI jAya te mATe ApaNe aneka jAtanA kRtrima, vikRta, dUSita kImiyAno upayoga karIe chIe ane cheka bAlyakALathI mAnavane mArImacaDIne ghATa ApI detAM hoie chIe. AvA kImiyA vaDIlo; mAbApa, zikSako samAja ApaNA para ane ApaNe ApaNAM bALako para ajamAvatA AvyA chIe. AjanA bITala ane hIppI yuvakonA baLavA enI sAme ja che. nahIMtara zenI sAme ? kadAca koI jamAnAmAM AjanA samaya jevI vyavasthita kIrmiyAgIrI yojAi nahIM hoya ! je sahaja sarjana ane AnandanA viSayo hatA temAM paNa harIphAi : raMgALI, kezagUMphana, garabA, koSTha mAtRtva! zALAmAM paNa inAmI meLAvaDA ! rAjyanAM eNvaoNrDa koSTha lekhaka, klAkAra, samAjasevaka ke zikSaka mATe paNa! jANe ke tulanA dvArA koine vakhANavAthI - bIjAne vakhADavAthI ke' halako batAvI, nIce pADavAthI--manuSyanI kadara nA thatI hAya ! AvA cultural, kahevAta unnati viSayaka uttejanA stimulus ' ApavAthI saMbaMdhAmAM haMsAnuMsI, pakSApakSI, dorIsaMcAra ane aMzuddhAcArane vega maLe che. mAbApa suddhAM potAnAM santAnA vacce dekhAva, buddhinI guNa
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana tA. 16-9-1970 vattAnI sarakhAmaNI, vakhANa ane prabhune drArA kauTuMbika saMbaM- khevAyela mArgane kema jANI zakuM? enI vAto paNa kema karI zakuM? ja kagSata karatA hoya che. dareka vastu karavA mATe " mane zuM maLaze?" savAre UThatAM ja ghaNIvAra anubhava thAya che. prabhAta eka evo prazna pUchavAnI Adata bAlyakALathI pADavA mATe ApaNe du:svapna, mathita vyAkULa mana, cegama nibiDa andhakAra! javAbadAra chIe. "mane zuM maLaze?" e spRhA phulAi phulAIne " pazcAt snAnAdithI paravArI, ghara bahAra nIkaLe te rakhaDatAM sattAnA lobhamAM pariName che. aMgata saMbaMdhe, rAjakAraNa, vepAra nAgAM chokarAM; kAdavamAkhI vALI galIo; lehI jharatAM cAMdAvALAM, evA dareka mAnavavyavahAramAM A sattAne lAbha daityanuM vikarALa baja UThAvIne jatAM janAvaro ane hAya manuSya paNa! koyasanI sundara rUpa dhAraNa kare che. TekarI para pahoMcuM chuM te tyAM chupAIne phaLa teDatI bAlikAne laI pharikazyapa muninI be strI hatI. diti ane aditi. ditinA yAda karate mALI Ubhe che; cAra dahADAthI ropavAne pANI nathI putre daityo ane aditinA Aditya athavA de. pAyuM tethI te sukAya che tevI phariyAda mALI sAme huM karuM chuM. nAnAM tti-phATeluM, cIrAyeluM vibhakata thayeluM bALakane moTAe mAryo, meTAne zikSake dhamakAvya; mAe bALakane dita 52thI ditI pUrI rAkhyuM - bhUkhyuM rAkhyuM; mAMdo madadanIza be dahADAthI tenI keTaditii / putrI daitya DImAM paDI rahyo che. tene nathI khorAka ke davA maLyAM. karmabhUmi para raMTa - jeo vibhakata che, jeonAM bhAgalA paDayA che, ' paga mUkatAM - savArathI sAMja lagI, AvI phariyAdo AkSepa, vikha... ' je eka nathI. vAde, kaleza -kaMkAsa ! - mati -avibhakata, AkhuM. jenA bhAgalA paDayA nathI manuSya keTalo prAnta, kalAta,. . rata parathI mahiti phaLane AzI; phaLa cahe lahe , aditinA nA putro mArA zake nA che. - jemanA bhAgalA nathI paDayA-je eka che. teone Aditya nahIM juvAnImAM ja, paNa vArbakamamAM arthAta deve gADyA che. he vaLagI vaLagI: karuNa jhaMkhanAthI bhrAnta hello aikayanA-prakAzanA-unnatinA draSI hatA. * "fao eyanA - prakAzanA bhakata hatA, saMsAra prapaMcamAM mare. " hebaralIne culture nI vyAkhyA ApyA pachI AgaLa umeryuM che; ane vRkSapaMkhI daI janma "It follows that culture is never accomplished posse jatana karI tyaje; ne hamezAM hale rUpe ssion, but is a permanent mission. It is aways on the daI zItaLatA, gAna Amoda way and daily to be created afresh. The ideal of man is only realised through cultural activity." dehaphala saMtAna, manaphala vicAra ''" "tata: unnati e koi siddha ane antima sthiti-lAbha karmaphala siddhi Asakata - nathI, paNa eka cintana sAdhanA-dharma-hetu che. e nitya ene Asakita sarSe pralobhita Adame paLe prayANa kare. dararoja navatara sarjana hoya. mAnavanuM dhyeya A phula gRhyuM jayArathI, bhava bhava ekayaudezI, unnativiSyaka pravRtithI ja siddha thAya che." mAnava baLe svargapAra U. bI pU. 54 , evorDa pAriteSaka inAma ityAdi unnati eka accompli - hA, vAsa che tyAM lagI karma che. zvAsa nathI phagAvI zakAte, shed possession --siddha lAbha che ema manAya che paNa unnati karma nathI phagAvAnuM, karma nathI du:kha detuM paNa karma mAMhene ApaNI siddha lAbha nahIM paNa always on the way and daily to saphaLatA-niSphaLatAne bhAva ApaNane satAve che: be created-nitya ene paMthe prayANa karatI, nitya navatara sarjana phaLa narTI ApanAra tuM, kema karatI rahe evuM tattva che. niSphaLa mane tArI jAtane ? Cultural exercise of conduct which is derected - phaLa ApanAra vRkSa pAse towards unity e vyAkhyA parathI aikyanA prazna para pharI AvIe. nathI rahetuM phaLa, tethI e * " eka' kahetAnI sAthe ja "be'ne vicAra Ave che. "huM" na niSphaLa ! kahIe ke tarata ja "tuM" ne vicAra Ave che. "huM' e "eka' nA bhAvane laine bIjA'ne bhAva - drata, taMdra, dvidhA.! sarjanahArA saphaLa, . . A 'huM', 'aham' vinA jIvAya ja kema? paNa A "huM" na pAmanArAM niSphaLa keTaluM akaLa?"huM" ne lIdhe keTale puruSArtha ! keTale Ananda! keTalI vyathA, ' u. bI. 70. ' "sauthI pyAra huM - tene jakhamIza nA." A "huM", mane karma, phaLa, Asakita, tyAga A te badhA cavAi gayelA , mArAmAM dekhAya. A "huM" anyane enA pitAmAM dekhAya. "huM" zabdonA kUcA che, keTalIvAre kAne sAMbhaLelAM, keTalIkavAre pApajyAM jyAM paNa, tyAM ghavAya che tyAM Akramaka bane che. "ahama' eka TajIbhe bolAyelAM ane chatAM karma, rUpa, Asakita ane sukhakudaratI instinct vRtti che, je sau koI prANImAM hoya che. du:khabharyA A jIvanamanthanamAM jIvita jarjarita ane asAra mAtra mAnavane eka vizeSa zakita maLelI che, te buddhithI jovAnI - lAge che. ' buddhithI para evI eka cetanAthI anubhavavAnI. e anubhavathI bhAratamAM A saMsArane mAyAprapaMca kahyo che. tene laIne 'huM paNu" emaLI zake che. "ahama 'tenA anekanA bhAvamAMthI anya jIvonAM duHkha sukha tarapha udAsInatA sevAya che. jIvanI 'eka' bane-A prakriyA-nitya unnatinI rAhe lai jatI prakriyA! bhALa - saMbhALa, sevA-suzrutA karavAne badale ekAnta sevanamAM Apa saunI AgaLa huM UbhI chuM, paNa te huM bhUlabhUlAmaNImAM AdhyAtmiktA rahelI che ema manAya che. sevAne ijAra khristI
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-9-1970 prabuddha jIvana mizanarIone ApaNe seMpI dIdhuM che. bhalA A kAme te dareka vyakita mATe che. ApaNA be hAtha laMbAvIe eTalA ja parighamAM ApaNuM kartavya zarU thAya che. AvuM samajAya te samAjanI zakala palaTAi jAya ! du:khano anubhava thatAMnI sAthe ja temAMthI bhAgavAnuM mana thAya che. jIvanamathana ane du:khamAMthI chaTakavAnI tarakIbe ghaNI ghaNI che: eka tarakIba che gaNyAM karavAnI. ghaNIvAra gaNavAnuM choDIe tyAre javAba maLe, paNa ApaNe dareka savAlane jhaTa javAba meLavI ni:saMzaya thavA mAgatA hoie chIe. be ne be cAra evI rIte badhI ja bAbatene palAkhAMthI meLa nathI khAto, tALe nathI maLato. "huM, strIo te caMcaLa ja hAya!"' "huM, kAThiyAvADI che ne !" "haM, pelA caTaNA, pILA cAMdalA, kAgaDA, TIlA para vizvAsa pUrve ja nahIM." vAta karIe chIe samAnatA ane eNkayanI, paNa metalabathI mANasanuM vargIkaraNa karI, vyakitane svIkAravAne badale vyakitane alaga pADItene ApaNe sadaMtara vakheDIne, DAmI, homI detAM hoie chIe.' Sweeping statements thI keTalI caDhavaNI, keTale uzkerATa thAya che? pariNAme moTA khaTalA UbhA thai jatA hoya che. ghaNIvAra jIvanamAM ema thatuM hoya che tyAre pANI bharavA gayelI bAI, ghera mUke tenuM dhAvaNuM bALaka, rApa ane pALelAM noLiyAnI vArtA yAda Ave che. keTalI nirdoSa vyakitao pelA neLiyAnI jema ApaNA nirNayone bhega banatI hoya che !' thoDIka vyakitao vaccenA jhaghaDAnA janasamUhamAM AghAtapratyAghAta paDe che. ene laine verajhera khUba vadhI jAya che. moTI taDo ane phATapha Tane pariNAme hiMsA thAya che. koi paNa pakSe mANasane hiMsA pitA mATe gamatI nathI ane tethI tene pratikAra karavAmAM hiMsA vadhu bhayaMkara bane che. te mANasa zodhe che zuM? ene joie che zuM? mahAvIra svAmInuM eka vacana che: "sarva prANIone potAnuM AyuSya priya che, rasukha anukULa ane du:kha pratikULa che. maraNa sarvane apriya lAge che ane jIvavuM sarvane priya lAge che. jIvamAtra jIvita rahevAnI kAmanAvALAM hoya che. sarvane potAnuM jIvana priya lAge che." prANImAtrane-manuSyane jIvavuM che, basa jIvavuM che. eTale tene maravuM nathI. A jIvavAnI-na maravAnI vRtti - urge prabaLatama kahI zakAya. kadI na maravA mATe amaratva-immortality ane jIvavA mATe mAnava Self-preservation - ravarakSaNane aicchuka che. "cirastana banAvavuM - banavuM emAM prANImAtranI abhisA rahelI che: yauvana, prema, saMpatti, kIrti, e cirasthAyI bane tema sahu koI vAMche che. tema karavAmAM te AkhuM jIvana gujAre che. amRta + ane amaratva mATe deva-dAnava vacce vaimanasya baMdhAyuM hatuM. kulAbhimAna ane dezAbhimAna "praNaya ane apatyaprema jIvamAtra mATe karuNA pitAnA yazane digvijaya - e sarva amaratva mATenI tAlAvelIne AviSkAra che. pitAnI jAtane TakAvI rAkhavAnI, jAtine-vizvane TakAvI rAkhavAnI, jIvamAtramAM vRtti rahelI che. e vRttine laIne udAtta tema ja hIcakArAM kR banyA ja kare che. tene amaraphaLanI chAdhA kahI. 'svarakSaNanI vRtti' instinct of Self-Prservation temAMthI janme che. astitva mATenA saMgrAma - struggle of existencetemAMthI Upaje che. ' ene laIne manuSya paropakArI karma kare che. davAkhAnAM, devamandira pAThazALA ane dharmazALAo te banAve che. ene laine manuSya sevA kare che. raNakSetramAM khapI jAya che. A marakImAM, relasaMkaTa ane bhaka5mAM ' yuddharUpI mahAsaMkaTamAM hajAro mANase ekabIjAne rAhata ApavA nIkaLI paDe che. bIjane Teko ApI potAne Teka mANasa zodhe che " - amaratva zodhe che. ' manuSyanA AhAra ane maithuna te paNa amaratvanI kAmanAne laine che.' jIvamAtra te vRttithI uttejita thai : ekabIjAne haNe che ane bhaNe che- tema karI pitAne poSe che. ane rakSe che. e sva-rakSaNanI vRttimAMthI irSyA ud bhave che. tene laine yuddho thAya che. amaratva mATenI UMDI lAlasA : dehane TakAvI rAkhavAthI ja nahiM paNa tene hemI devAthI paNa saMtoSAya che. ni:svArthapaNuM, tyAga, svArpaNa, AjJAnuM pAlana, bhakita, prema e sad guNa lekhAya che. paNa saNane ethe manuSya bhaya, kAyaratA, dAsatvane paNa khIlavyAM che. sattAlAbhI samAje tene tattvajJAna ane nItine nAme oLakhAvyAM che. rAjya prajA pAsethI svAmI dAsa pAsethI pati ' patnI pAsethI moTerAM nAnerAM pAsethI UMcA varNa, nIcA varNa pAsethI jJAti vyakita pAsethI A sadguNane nAme bhega lIdhA ja kare che. samAje svamAnI, svataMtra mAnavane dura, drohI, svArthI ane nAstika TharAvyo che ane tevA mAnavane vadhastaMbhe caDhAvyA che. samAjanI rAhe na cAlanArA mAnavInA kUnyathI samAjanI salAmatIne prathama phaTako lAge che, paNa chevaTe samAja temAM kAMi phAyado juve che tyAre temane pUje che ane vakhANe che. evA mAnavaputra te mahAvIra, isu, mIrAM - manuSyanI durbaLatAne phAyado sazakata manuSya uThAve che. sazakata manuSyanAM Adhunika zastro che. bhASaNo, samAcArapatra. TelIvijhana. Amajana daDAnI jema aphaLAya che e aphaLAvAnI sthiti te lokamAnasa ane ToLAzAhI mob-mentality (apUrNa) lInAbahena maMgaLadAsa
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 * prabhu jIvana prakI noMdha sva. DolararAya mAMkaDa tA. 29 mI oNgasTanA roja saurASTranA jANItA sAhityakAra, prakhara zikSaNazAstrI ane saurASTra yunivarsiTInA prathama kulapati zrI DaoNlararAya mAMkaDanuM 68 varSanI uMmare rAjakoTathI pacAsa mAila dUra aliyAbADA khAte hRdayaroganA humalAthI du:khada avasAna thayuM. temano janma 1902 nA jAnyuArInI 23 mI tArIkhe kacchanA vAgaDa tAlukAnA jaMtrI gAme thayo hato. 1927mAM saMskRta ane gujarAtI sAthe ema. e. thayA pachI 1947 sudhI karAMcInI DI. je, siMdha kaoNlejamAM temaNe saMskRtanA prAdhyApaka tarIke kAma karyuM. 1947mAM dezanA bhAgalA thayA pachI teo vallabha vidyAnagaramAM joDAyA. 1953 mAM aliyAbADA AvI darabAra gopAladAsa mahA-vidyAlayanI sthApanA karI. 1960 nA jUnamAM e kaoNlejanuM AcAryapada temaNe cheDayuM. aliyAbADA temanI karmabhUmi che. tyAM temaNe zikSaNa, khetIvADI ane vinayananI kAlejo zarU karI. saurASTra yuni. nI sthApanA thai tyAre kulapatipada mATe saunI najara emanA para ja TharI ane 1966nI 18mI oNgasTanA roja saurASTra yunivarsiTInuM sukAna saMbhALyA bAda temaNe ghaNA sukhada:kha ane vAvAMjhADAmAMthI saurASTra yuni. ne hemakhema pAra utArI. teoe sAhitya ane zikSaNanA kSetre bajAvelI sevA eTalI badhI saMgIna vaividhyapUrNa ane cirasthAyI mUlyavALI hatI ke enA pariNAme samAjanA hRdayamAM teo sAcA vidyAguru tarIke pratiSThA pAmyA hatA. teo eka samAnya prAdhyApaka nahAtA. prAcyavidyAo, itihAsa, purANa, saMskRta ane gujarAtI sAhityanA ane vivecananA emanA abhyAsa talasparzI hatA. A uparAMta nATaka, chaMda, vyAkaraNa ane kAvyazAstranA paNa teo agragaNya paMDita hatA. sAhitya - itihAsa ane zikSaNanA viSayamAM temaNe aMgrejI, gujarAtI ane saMskRta bhASAmAM sattara pustako lakhyAM che. raNajitarAma suvarNacandrakanI prAptithI mAMDIne 'naivedya'mATe sAhitya akAdamIne puraskAra pAmanAra zrI DaoNlararAya mAMkaDanA nidhanathI gujarAtane sAhitya ane zikSaNane kSetre jaldI na pUrAya evI khoTa paDI che. izvara sadgatanA AtmAne zAMti Ape evI prArthanA sAthe ame emane amArI zraddhAMjali ApIe chIe. sumedhabhAi ema. zAha zrI kAntilAla umedacaMda bAroDiyAnuM du:khada avasAna tA. 30-8-70 sAmavAranI savAranA bhAgamAM rAMdhanI kAryavAhaka samitinA varSojunA sabhyazrI kAntilAla umedacaMda baroDiyAnuM aNadhAryA hArTaeNTaeNkanA pariNAme ekAeka AvasAna thatAM saMghane eka sAthI mitranI khoTa paDI che. avasAna vakhate temanI uMmara 51 varSanI hatI. temano janma 1919 nI sAlamAM amadAvAda khAte thayo hatA. temanA pitAzrI zrI umedacaMda dolatacaMda baroDiyA jaina samAjanA eka kAryakartA hatA ane muMbai jaina yuvaka saMghanA prAraMbhanA varSomAM temanA saMghane ghaNA meTo sAtha hatA. zrI kAntibhAie 'sToka ekascenja ' e viSaya upara mahAnibaMdha lakhIne ema. komanI upAdhi prApta karI hatI ane temanA pitAzrInA pagale cAlIne peAtAnI kArakirdInI zarUAta muMbainA sToka ekascenjamAM joDAine karI hatI. temaNe varSonA vahevA sAthe keTaleka samaya haidrAbAda sToka ekascenjanA sekreTarI tarIke, tyAra bAda inDiyana maracI cembaranA sahAyaka adhikArI tarIke, tyAra bAda dhI tA. 16-9-1970 bombe oila sIDsa enDa oilsa ekascenjamAM siniyara Asi. sekreTarI tarIke sevA bajAvI hatI. i. sa. 1966 mAM solavanTa ekasaTrekaTarsa esosiyezananA maMtrI tarIke temanI nimaNuMka thai hatI ane jIvananA aMta sudhI teo te kAmagIrI upara hatA. temanA jIvananA chellAM daza varSa temaNe tela, telIbiyAM ane khALanA vyavasAyanI sevAmAM gALyAM hatAM. jIvananirvAha arthe A vyavasAya sAthe teo AjIvana saMkaLAyelA hatA paNa te sAthe teo aneka sAmAjika ane sAMskRtika pravRttio sAthe joDAyelA hatA. kAmarsa grejyueTsa esasIezananA teo 1961 nI sAlathI pramukhasthAne hatA ane mahAvIra jaina vidyAlaya, muMbai jaina yuvaka saMgha, vilepArale kaoNMgresa maMDaLa samiti, vilepArale gujarAtI samAja vagere aneka saMsthAonA teo sakriya kAryakara hatA. varSothI teo vilepAralemAM sahakuTuMba vasatA hatA. teo sArA lekhaka ane vivecaka hatA. arthakAraNa temanA viziSTa abhyAsanA viSaya hatA. keTalAka marAThI nATakonuM temaNe gujarAtImAM rUpAMtara karyuM hatuM. muMbainA ola inDiyA reDiyA uparathI temanA avAranavAra vArtAlApo yojAtA hatA. teo peAtAnI pAchaLa dharmapatnI ane putra-putrIonA bahoLA parivAra mUkI gayA che. temanA kuTuMbIjano vize ApaNe UMDA antaranI sahAnubhUti dAkhavIe. temanA AtmAne zAzvata zAMti prArthIe ! DaoN. ramaNalAla cI. zAhane hArdika abhinaMdana DaoN. ramaNalAla cI. zAha jeo amArA muMbaI jaina yuvaka saMghanI kAryavAhaka samitinA keTalAMka varSothI eka sabhya ane sahakAryakara che temanI muMbai yunivarsiTImAM gujarAtI bhASAnA 'rIDara' tarIke tAjetaramAM nimaNUka karavAmAM AvI che. A mATe temane ApaNAM sarvanA hArdika abhinandana ghaTe che. A prasaMge temanA paricaya asthAne nahi gaNAya. temanA janma vaDodarA jillAmAM AvelA pAdarA khAte i. sa.1926 mAM thayelA, paNa prAthamika zikSaNa bAdanuM temanuM samagra zikSaNa muMbaimAM thayuM. 1948 mAM teo bI. e. thayA; 1950 mAM teo ema. e., thayA ane gujarAtImAM sauthI vadhAre mArkaza meLavIne temaNe baLavantarAya ThAkora suvarNacaMdraka ane kezavalAla dhruva pAritoSika prApta karyA. 1951nI sAlathI teo je kAlejamAM bhaNyA te senTa jheviyarsa kaoNlejamAM gujarAtInA adhyApaka tarIke nimAyA. tyAra bAda naLa - damayantInI kathAnA vikAsa uparamahAnibaMdha lakhIne 1961 mAM temaNe pI. eca. DI. nI padavI prApta karI. 1963 thI pI.eca. DI. nA vidyArthIone mArgadarzana ApavAnI yogyatAnuM muMbaI yunivarsiTIe temane pradAna karyuM. pariNAme Aja sudhImAM temanA mArgadarzana nIce cha vidyArthIoe pI. eca. DI., nI DIgrI prApta karI che ane bIjA cha vidyArthIo temanA mArgadarzana nIce pI. eca. DI. mATe thIsIsa taiyAra karI rahyA che. A 'uparAMta temaNe 1951 thI 1970 sudhI ena. sI. sI. nA ophisara tarIke kAmagIrI bajAvI che ane hAla teo mejaranA hodo dharAve che. temanA Aja sudhInAM prakAzanonI yAdI A mujaba che: manISA; seneTa saMgraha (zrI mInu desAi sAthe), (2) koSTha nibaMdhikAo (saMpAdaMka, zrI mInu desAi sAthe), (3) eNvaresTanuM ArohaNa, (4) gulAmeAnA mukitadAtA, (5) naLa damayaMtI rAsa, (6) jammUsvAmI rAsa, (7) kuvalaya mALA, (8) zyAmaraMga samIpe' (ekAMkI nATaka saMgraha jene mATe varSanA zreSTha ekAMkInuM pAritoSika gujarAta sarakAre temane ApyuM che. (9) 1962 nuM graMthastha sAhitya. ahiM jaNAvavuM asthAne nahi gaNAya ke temanAM patnI sau. 8
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 19-9-1977 pramuja jIvana tArAbahena zAha muMbaI yunivarsiTInAM ema. e. che ane saphiyA kaeNlejamAM keTalAMka varSothI gujarAtI bhASAnuM adhyApana karAve che. A banne daMpatI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA yojAtI paryuSaNa vyAkhyAnamALAmAM vyAkhyAna ApavA mATe aneka vAra uparithata thaya che. AvA ramaNabhAInI bhAvI kArakirdI satata ujajavala banatI rahe ane ApaNA samAjane ane gujarAtI sAhityane temanI sevAone avirata lAbha maLato rahe evI ApaNI zubhecchA ane prArthanA ho! saurASTra-gujarAta upara utarelI dila kaMpAvatI Aphata ane pAra vinAnI sarjAyelI tArAjI vyatIta thayelI paryuSaNa vyAkhyAnamALAnA prAraMbhanI sabhAmAM belatAM meM AnaMda vyakata karyo hato ke "A varSe cotarapha sArA pramANamAM varasAda paDyo hovAnA samAcAra maLI rahyA che ane saurASTra tathA gujarAtanA duSkALagrasta pradezamAM vasatA prajajane UMDo saMtoSa, rAhata ane AnaMdanI lAgaNI anubhavI rahyA che ane AgAmI varSa anAjapANIthI chalakAi jaze evI AzA sevI rahyA che." Avo AnaMda vyakata karyAne aThavADiyuM daza. divasa pasAra thayA na thayA ane paristhitie ekAeka palaTe lIdho che ane ativRSTie saurASTranA keTalAka vibhAgamAM ane gujarAtanA paNa keTalAka vibhAgamAM-khAsa karIne bharuca ane navasArI jillAmAM - kalpanAmAM na Ave evI tArAjI sarajI che, bharUca ane bharUca jillA upara te kadaratano kALo kopa utaryo che. A tArAjInAM varNana dainika patromAM vAMcIne dila kaMpI UThe che. jhaghaDiyAnA grAmavistAromAM saMkhyAbaMdha mAnavIo maraNazaraNa thayA hovAnuM jaNAvavAmAM Ave che. DhoraDhAMkhara ane bakarA tathA bIjAM jAnavaronI jAnahAnino koi aMdAja AvI zakato nathI. anerI AzA Apato pAka paNa jaLapravAhamAM taNAi gaNe che. milkatanI hAnino AMkaDo traNa karoDa upara aMdAjavAmAM Ave che. AvI paristhitimAM sukhacenamAM beThelA-sutelA ApaNuM zuM kartavya? paristhiti, Abha phATayA jevI lAge che. ema chatAM jemane A Aphata sIdhI sparza nathI teo aneka rIte - dravyathI, jarUriyAtanI cIjo pUrI pADIne davAdArU poMcatAM karIne. rAhatagrasta vistAramAM madadarUpa thavA mATe jAte pahoMcI jaIne - madada karIne A Aphatane haLavI karI zake che. A saMbaMdhamAM samayasara apIla bahAra pADatA gujarAtanA mukhya pradhAna zrI hitendra desAie jaNAvyuM che ke "mane zraddhA che ke AvI Apatti vAraMvAra Ave che tema chatAM, gujarAtI prajA, deza ane deza bahAra vasatA gujarAtIo ane gujarAta pratye mamatA rAkhanAra sahu koi A kAryamAM madadane hAtha laMbAvaze. koNa keTalI rakama Ape che tenA karatAM vadhAre agatyanI vAta to e che ke, saha koI ummara ke saMpattinA bheda vagara- pitAnA bAMdhavone madada karavA potAne hAtha laMbAve.. judI judI rAjakIya, sAmAjika ane sevAbhAvI saMsthAo, vepArIo, udyogapatio, vidyArthIo, kheDUto, karmacArIo ane Ama jana - dareka potapotAnI zakita anusAra A kAryamAM madada kare. vidyArthIo ane yuvAne A kArya utsAhathI upADI le ane nAnakaDI rakama ApIne paNa pitAnI bhAvanA pradarzita kare evI mArI saune AgrahabharI jAhera vinaMti che." zrI hitendra desAinI A vinaMti ApaNe sarva dhyAnamAM laie ane ApaNAthI banatuM karI chUTIe! saMghanI paryuSaNa vyAkhyAnamALA aMge aMgata nivedana zrI muMbai jaina yuvaka saMgha dvArA Ayojita tA. 29 8-70 thI tA. 6-9-70 ema nava divasanI-paryuSaNa vyAkhyAnamALA niyata kAryakrama mujaba pasAra thai gai che ane emAM bhAga lenAra mATe. aneka mIThAM smaraNo mUkI gai che. A paryuSaNa vyAkhyAnamALAnI keTalIka vigate maMtrIonA nivedanamAM rajU karavAmAM AvI che. tenI vaicArika AlecanA prastuta vyAkhyAnamALAnuM pramukhasthAna jemaNe zobhAvyuM hatuM te prAdhyApaka zrI gaurIzaMkara jhAlA dara varSa mAphaka A vakhate paNa 'prabuddha jIvana' mATe taiyAra karI ApavAnA che je have pachInA prabuddha jIvana mAM pragaTa karavAmAM Avaze. ahiM te aMgata noMdha rUpe huM thoDuMka kahevA - sUcavavA mAMguM chuM. cAlu mahinA daramiyAna mArI tabiyata joie teTalI sArI rahetI nahotI ane avAranavAra cakkaranI bimArI pIDA ApatI hatI. A kAraNe A vakhatanI paryuSaNa vyAkhyAnamALAmAM huM hAjara rahI zakIza ke nahi athavA to koI paNa vyAkhyAnasabhA daramiyAna aDadhI sabhAe bahAra cAlI javAnI mane pharaja paDaze evI mane bhIti hatI. sabhAgye vyAkhyAnamALAnA nave divasa daramyAna badhI vyAkhyAnasabhAmAM huM hAjara rahI zakaye, eTaluM ja nahi. paNa, bhAga paNa lai zako e kAraNe huM khUba saMteSa ane prasannatA. anubhavuM chuM. muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA yojAtI vyAkhyAnamALA e mArA svapnanuM sAkAra darzana che. sadbhAgye muMbaI jaina yuvaka saMgha sAthe tenA prAdurbhAvathI mAruM joDANa rahyuM che ane 1936nI sAlathI.. A joDANa vadhAre ne vadhAre sakriya banatuM rahyuM che. 1933 nI sAlanA DIsembaramAM huM jelamAMthI chUTa ane tyAra bAdanI ghaNuMkharUM sauthI pahelI vyAkhyAnamALAnuM Ayojana karavAnuM mAre mAtha AveluM. AthI AgaLanA eka be varSathI i. sukhalAlajInA mArgadarzana nIce amadAvAda khAte nAnA AkAramAM paryuSaNa vyAkhyAnamALAnI zarUAta thai cUkI hatI. te samayathI Aja sudhI, saMghanA sabhyonA pUrA sadabhAva ane sahakArane kAraNe prasAta Ayojana ghaNA moTA bhAge mArA hAthamAM ja rahyuM che. A rIte Aje jeNe vadhAre vizALa ane saghanarUpa dhAraNa karyuM che evI saMghadrArA jAtI paryuSaNa vyAkhyAnamALAnA Aja sudhInA vikAsane huM sAkSI chuM. ati sImita AkAramAM bharAtI paryuSaNa vyAkhyAnamALAnA prAraMbhanAM varSo daramiyAna te aMge mAruM svapna hatuM ke A paryuSaNa vyAkhyAnamALA evuM sArvajanika rUpa dhAraNa kare ke jemAM jainetaro paNa sArA pramANamAM hAjarI Ape, jemAM bhAga levA mATe dUra dUra vasatA vyAkhyAtAone nimaMtraNa ApavAmAM Ave, jemAM mukata cintananI Apale thAya, jemAM koI saMpradAyane Agraha na hoya paNa mAnavI jIvananAM UMcA mUlyonuM mukata bhAve vitaraNa thAya, je mAtra jaina samAja mATe nahi paNa samagra prajAjane mATe vaicArika unmeSanuM parva bane, jemAM AjanA vicArapravAhanuM vyAkhyAtAo samyaka nirUpaNa kare ane zrotAomAM nUtana cetanA jAgRtI pedA thAya, je pravRttinI Arthika tAkAta evI sudaDha ane vizvasanIya bane ke hinda bahAranA vizvaciMtakone paNa jijJAsu samudAya samakSa rajU karavAnuM zakaya bane ane deza - paradezanA mahApuruSonAM pratyakSa darzana-pratyakSa paricaya-sulabha bane. AvuM mAruM svapna Aje yojAtI paryuSaNa vyAkhyAnamALAmAM amuka aMze sAkAra banI rahyuM. che. A kAraNe huM mArA jIvananI anerI dhanyatA anubhavuM chuM. A ja rIte ApaNe AvatA varSe paryuSaNanA divase daramiyAna pharIthI maLIzuM ane AthI paNa vadhAre tejasvI kAryakramanA bhAgIdAra banIchuM, evI ApaNe AzA rAkhIe. Ama chatAM paNa kAla koNe dIThI che? aMgata rIte vicAratAM-ghaTatI jatI zArIrika kSama tAne khyAla karatAM-AvatA varSe ApaNuM ubhaya mIlana kadAca zakaya na paNa hoya. Ama chatAM huM houM ke na houM, mane khAtrI che ke mArA sAthI mitro, A paraMparAne kuzaLatApUrvaka cAlu rAkhaze ane upara jaNAvela mArA svapnane saMpUrNa arthamAM sAkAra karavA mATe pUratuM sAmarthya ane puruSArtha dAkhavaze. saMghanA phALAne lakSyAMka pUro karavA anurodha A vakhate paryuSaNa vyAkhyAnamALAnI pahelA ane e dara miyAna. nAMdhAtA saMdhanA phALAmAM Azare rU. 17000 nI rakama ,
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ pramuja jIvana - tA. 19-9-19s, noMdhAi che, jyAre saMghanI kAryavAhIe nakkI karele lakSyAMka rU. vyAkhyAne sAMbhaLe. paryuSaNa vyAkhyAnamALA A ja jaina samAja mATe 25,000 ne che. vyAkhyAnamALA purI thayA bAda sAdhAraNa rIte huM bIjuM ja AkarSaNa pedA kare che ane temane AjanA vicArapravAha saMghanA mitro ane prazaMsako ke jemaNe potAnI rakama saMghanA phALA- aMge samyak darzana prApta karavuM hoya to "A vyAkhyAnamALAmAM mAM noMdhAvI ne heya temanI pAse jAte "jo ane ghaNAkharAMnA Ava" e prakAranuM nimaMtraNa Ape che. A pravRtti paraMparAvirodhI vacane prApta karI letA. gayA varSe narama tabiyatanA kAraNe vyAkhyAna- hovA chatAM, Aje lagabhaga 37-38 varSathI cAlI rahI che, TakI mALA pUrI thayA bAda taratamAM ja mAre bahAragAma javAnuM thayeluM. rahI che tenAM kAraNa zuM che? ' A vakhate paNa mitro ane prazaMsakonI rakama nakkI karavAnuM kArya '. AnuM eka kAraNa huM ema kahyuM che ke payurSaNa vyAkhyAnamALAnAM. mArAthI keTaluM thai zakaze tenI mane kalpanA nathI. kadAca zArIrika vyAkhyAnanI bhUmikA ucca stara upara racAi rahI che ane temAM avarodha dhAraNA mujaba mArA utsAha upara aTakAyata mUke. A vikhavAda pedA thAya evA praznonI bhAgye ja carcA karavAmAM Ave paristhitimAM saMghanA sarva prazaMsakone mArI namra prArthanA che ke teo che. tenI nIti Akramaka nathI, paNa racanAtmaka - vidheyAtmaka che ane. potapotAnA phALe, koInA paNa AvavAnI ke AgrahanI apekSA te kAraNe samAjamAM Aja sudhI bhAgye ja saMgharSa pedA thayo che. kAkhyA sivAya saMghanA kAryAlaya upara lakhI jaNAve athavA te ekalI vicAra-ghaDatara e tenuM dhyeya che ane tene piSaka evAM vyAkhyAna Ape. ke. jethI mArA ane mArA sAthIonA pagamAM navuM jora Ave yojavAmAM Ave che. . ' ane saMghanI pravRttiomAM vadhAre vega ane vRddhi nirmANa thAya. mArI daSTie bIjuM kAraNa jaina samAjanI asAdhAraNa udAratA paryuSaNa vyAkhyAnamALA aMge eka navI zubhaghaTanA '' che. jena samAja eka alpasaMkhyaka samAja che. Avo samAja paraMparA - rakSAnI cintA vadhAre sevato hoya che ane te che. paryuSaNa parvane lagatI cAlu paraMparAnA virodhamAM keTalAMya varSothI nirmANa thayelI. paryuSaNa vyAkhyAnamALAnA ItihAsamAM kAraNe te aMge AvA nAnA samAjamAM paraMparAvirodhI pravRttio A varSe eka navI zubha ghaTanA nirmANa thaI che. AvI vyAkhyAna- pratye jhanuna paNa sArA pramANamAM hoya che. Ama chatAM jaina samAje mALA koi eka sthAnika jaina saMgha taraphathI javAmAM Ave ane paryuSaNa vyAkhyAnamALAne samabhAvapUrvaka nIbhAvI che. AnuM kAraNa tenI sabhAo koi eka jaina upAzrayamAM bharAya e jaina samAjanAM ( tene maLelo ahiMsA ane anekAnta vicArane vArase che. bIjA vicAravalaNane khyAla karatAM azakayavata lAgatuM hatuM. AvI AvA koi alpasaMkhyaka dharmasamudAye AvI pravRtti lAMbe vakhata Aja sudhInI paristhitinA saMdarbhamAM jaNAvatAM anyanta AnaMda cAlavA dIdhI na ja hota. jaina samAjanA AvA udAra valaNanI thAya che ke vyatIta thayelA paryuSaNa parva daramiyAna ghATakoparanA zrI ane pratikULa vicAradhArA pratye paNa dAkhavavAmAM AvatA AdaravardhamAna sthAnakavAsI jaina zrAvaka saMghanAM upakrameM ghATakopara upA- bhAvanI kRtajJatApUrvaka noMdha levI ghaTe. che. zrayamAM tA. 29 oNgasTathI tA. 4 sapTembara sudhI ema sAta paNupaNa vyAkhyAnamALAnA pramukhasthAnane zobhAvatA prAdhyApaka , divasa dararoja rAtrinA 9 vAgye cAla DhabanI ja eka vyAkhyAnamALA, javAmAM AvI hatI ane tenA vyAkhyAtAo ane jhAlAsAheba , , ' .. vyAkhyAna viSayane kAryakrama nIce mujaba hato :- . .' zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA varSothI jAtI paryuSaNa vyAkhyAna ' , ' vakatA viSaya .. . . . . mALAnA prAraMbhanAM varSo daramiyAna paMDita sukhalAlajI amadAvAdathI vaigha zrI prAgajIbhAi rAThoDa ' ApaNA parve ane Arogya " muMbai khAsa padhAratA hatA ane vyAkhyAnasabhAonuM pramukhasthAna teo zrI pUrNimAbahena pakavAsA : bahene ane dhArmika pravRttio suyogya rIte zobhAvatA hatA. ghaTatI jatI zArIrika kSamatAnA kAraNe zrI kisanasiMha cAvaDA ' mANasane na janma * * * * temanuM A nimitte muMbai AvavAnuM muzkela - azakyavata - banyuM ane zrI durlabhajI kezavajI khetANI mahAvIra saMdeze ane ApaNI rUDhio tyArathI eTale ke 196ra nI sAlathI Aja sudhI prAdhyApaka pro. amRtalAla yAjJika mAnavadharma.' '' . . .' gaurIzaMkara cunIlAla jhAlA paryuSaNa vyAkhyAnamALAnuM pramukhasthAna zrI cImanalAla cakubhAI zAha - rASTramAM jainenuM sthAna * zebhAvI rahyA che. Aje sadbhAgye aneka sAhityakAro, vidvAne, zrI gulAbadAsa brokara bhAratIya saMskRti ane ApaNuM kartavya kalAkAro, arthasamRddha banI rahyA che. ane te mujaba temanI sAdI * A zubha ghaTanA nirmANa thavAne yaza jemane hAthe thoDA samaya . raheNIkaraNImAM mahAna parivartana thai rahyuM che. keTalAka potAnI mAlapahelA zramaNI vidyApIThanI sthApanA thai che tevA zrI durlabhajI . kInAM nivAsasthAne UbhAM karI zakyA che ane moTarakAra paNa kezavajI khetANInA phALe jAya che. temanA jaNAvavA pramANe A vasAvI zakyA che. pitAnI vidyopAsanA sAthe bhautika utkarSa pratyenI: vyAkhyAnasabhAmAM haMmezA hajArathI bArase bhAi bahene upasthita abhimukhatAne saMlagna karavAnuM A svAbhAvika pariNAma che. A thatAM hatAM ane rAtrInA sADAdaza vAgyA sudhI UbhA UbhA yA rIte jhAlAsAheba paNa potAnA jIvanane palaTI zakyA hota. paNa beThA beThA - jene jyAM sthAna maLyuM tyAM-apUrva zAMtipUrvaka sAMbhaLatAM temanI vidyopAsanAmAM satata unnati thatI rahevA chatAM temaNe " hatAM. zrI kisanasiMha cAvaDAnA vyAkhyAna prasaMge 1500 thI 2000 bhautika utkarSa tarapha najara sarakhI karI nathI ane varSo pahelAM joyelA bhAIbahenonI hAjarI hatI. parvanA divasone kAraNe paNa navuM jhAlAsAheba ane temanI raheNIkaraNI-A badhuM Aje paNa enuM navuM jANavA - sAMbhaLavAnI jijJAsAthI badhAM bhAibahenone e ja che. varSothI grAnTeDa sTezane bAjue AvelA pArvatIbAi khUba ja AnaMda tha hato. chellA divase zrI durlabhajIbhAie karelA menzananI be Dabala rUmamAM teo enI e ja sAdAipUrvaka sAta divasanAM vyAkhyAnanA upasaMhArathI zrotAjane khUba prabhAvita jIvana vyatIta kare che. mAre mana teo kharA brAhmaNa che ane temanAmAM baMnyAM hatAM. A zubha ghaTanA jaina samAjanI udAratA ane kheladilI eka RSijananuM. mane darzana thAya che. temanI vANImAM paNa vizadajeno nIce ullekha karavAmAM AvyuM che tenI sucaka ane pUraka che. tA-nirmaLatAne--anubhava thAya che ane temanI namratA paNa eTalI paryuSaNa vyAkhyAnamALA ane jaina samAja . . . ' ja Adarapreraka che. temanA pramukhasthAnathI paryuSaNa vyAkhyAnamALAnA e suvidita che ke paryuSaNa vyAkhyAnamALAnI pravRtti paryuSaNa gauravamAM vadhAro thayo che. temanI sevA ApaNAne cirakALa maLatI rahe ane temanuM Arogya varSo sudhI sudaDha ane surakSita banI rahe aMgenI cAlu paraMparAnI. viruddhanI che. A divasemAM sAdhAraNa evI ApaNI prArthanA ho ! . . . . rIte jaine patetapatAnA maMdire. yA umAkAya jAya ane dharmaguruonAM . . . ' . ', " , ' , ' , ' ',.." . " , , , , ; *.: * paramAnaMda
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-9-197e. prabuddha jIvana > AnaMda vATikA bhaginI maMDaLa-paricaya. 4 (tA. 23 ogasTa 1970 nA roja bhAvanagaranI eka strI 1962mAM bAlamaMdiranuM alaga makAna astitvamAM AvyuM. saMsthA AnaMdavATikA bhaginI maMDaLanA upakrame UbhuM karavAmAM sva. zrI mahAzaMkarabhAi trivedI taraphathI rUA. 3001 tathA sva. Avela "narmadAbahena rAvaLa (bApha) strIonI hospiTala" tathA zrI hIrAbA jIvanarAma bhaTTa taraphathI rUA. 1001 tathA anya dAtAo "kamaLAbahena bhagavAnajI prastutigRha" nA navA makAnanuM ud- taraphathI sahAya maLatA rUA. pa000 ' saMsthAnA tathA rU. 5000 ghATana gujarAta rAjyanA mukhya pradhAna zrI hitendrabhAi desAinA samAjakalyANa borDanI sahAya maLatA taiyAra karavAmAM AvyuM. makAnanuM varad hasate karavAmAM Avela. A bane saMsthAone kyA saMyogomAM khAtamuhUrta sva. zrI mahAzaMkarabhAInA haste karavAmAM Avela ane udbhava thayo ane tenuM nirmANa karanAra AnaMda vATikA bhaginI tA. 16 jUna, 1962mAM zrI devendrabhAi desAinA varad haste maMDaLa kayA saMyogomAM astitvamAM AvyuM tene lagatI keTalIka rasaprada bAlamaMdiranuM udghATana karavAmAM AvyuM. hakIkato nIcenA lakhANamAM ApavAmAM AvI che: 1965mAM maMDaLanA paTTAMgaNamAM eka vadhArAnA makAna mATenuM A lakhANamAM "bAphaI nA nAmathI jemane ullekha karavAmAM khAtamuhUrta zrI kamaLAbena bhagavAnajI parIkhanA varad haste karavAmAM Avyo che te zrI narmadAbahena rAvaLa gujarAtanA suvikhyAta citra- AvyuM. kAra zrI ravizaMkara mahAzaMkara rAvaLanAM nAnAM bahena thAya, ravibhAIno - 1967mAM gaDhaDAnivAsI zeTha zrI ratilAla viThThaladAsa gosaparivAra zrI narmadAbahenane 'bAphaI nA nAme saMbaMdhe eTale temanI sAthe LI, jamazedapuranivAsI zrI nagInabhAI parIkha tathA muMbaI kAma karatI bahene paNa temane bAphaI nA lADabharyA nAmathI saMbodhe nivAsI zrI choTAbhAI mahetAnA sahakArathI zrI kaMcanagaurI ratilAla che. prastuta AnaMdavATikA bhaginI maMDaLa temanuM sarjana che tevI ja gAsaLIyA Arogya maMdira karI zakAyuM jemAM tA. 1-8-67 thI sArvarIte prastuta hospITala UbhuM karavA pAchaLa paNa zrI narmadAbahenanI janika davAkhAnuM tathA strIonI haispiTala zarU karavAmAM AvI. AkhI mUDI rUA. 10,000 nI rakamanuM samarpaNa raheluM che, ane 1969 mAM strIonI haispiITala mATenA navA makAnanuM khAtatenI kadara tarIke ja temanuM nAma prastuta hospiTala sAthe joDavAnuM muhUrta zrI saMtokabahena mahetAnA varad haste karavAmAM AvyuM. (bApha) temanA sahakAryakartA bahenoe ucita lekhyuM che. paramAnaMda) taraphathI rU. 10,000 nI udAra sakhAvata A mATe maLI. rAjya sane 1932 nI sAlamAM zrI narmadAbena rAvaLa (bApha) vAdhA sarakArazrI taraphathI A aMge rUA. 90000 jeTalI mAtabara rakama vADI reDa para AvelA "mahAzaMkara bhuvana" mAM rahevA AvyA. A anudAna tarIke maLI. makAna pAchaLanA bhAgamAM vizALa khullI jamInane pleTa 1970 mAM jamazedapura nivAsI zrImAna nagInabhAi bhagavAnajI Avela hato. (hAlanA 2. vA. maMDaLanI jagyA) bInaupayogI parIkha taraphathI temanA mAtuzrI kamaLAbahenanA nAme prasUtigRha paDI rahelI, AvI suMdara jagyA joi temanA manamAM kacavATa thayo. banAvavA rUA. 15,000 hajAranI udAra sakhAvata maLI. jenA kAraNe paraMtu jemanA haste eka vizALa vRkSarUpI saMsthAnuM sarjana thavAnuM prasUtigRhanuM makAna bAMdhI zakAyuM. haze te kaMi ema besI rahe kharA! Ama eka bIjamAMthI aMkura pha TI jema vizALa vRkSa pha_le pAsapAsanA baMgalAmAM rahetA bahenone saMparka sAdhya. phAle tema eka pachI eka makAnanI suvidhA maLatA vizALa vaDa rUpe eka zaradapUrNimAnI zubha rAtre latAnA bhAi-bahene mATe dUdha AnaMda vATikA bhaginI maMDaLanI pravRttio uttarottara pha lIphAlI pauAnA samaha alpAhArane kAryakrama yojayo ane e zubha rAtre zakI che. - zrI harabALAbena mahetA saune vicAra pradarzita karyo ke A jagyAe kaMika pravRttio maMtrI, naMda vATikA bhaginI maMDaLa zarU karavI ja, A nirNaya bAda TUMka samayamAM ja bALako ane kizoro mATe bAlavADI, vyAyAma tathA paryaTana vagerenI pravRttio hospiTalanA udaghATana prasaMge zrI narmadAbahena zarU karI ane Ama sAva nirarthaka paDI rahela jamIna upara zubha rAvaLanuM vinamra nivedana ja kAryanA zrIgaNeza maMDAyA. mArA mAnathI A eka mArA mATe amolo prasaMga che. sane 1935mAM pravRttio zarU karI paraMtu manamAM asaMtoSa hatuM kAraNa jamIna darabArI mAlikInI hatI. A jamIna mAlikI Ama te mAre kaMI ja kahevAnuM nathI. have mArI jIvanasaMdhyA huka - kubo maLe te ja kharI majA Ave. Avo vicAra Ava- che te vakhate mArA jIvanaghaDataramAM keTakeTalAne phALe che te sau tAnI sAthe ja (bAphai) sva. zrI. prabhAzaMkarabhAi paTTaNI bhAvanagara mane AjanA prasaMge yAda Ave che. " rAjyanA divAnane rUbarU maLyA ane potAnA maMDaLa sthApavAnA prathama to mArAM tana, mana, dhana jene mahAna phALo che te mArA vicAro rajU karyA. daivayoge rajUAtanuM suMdara phaLa maLyuM. TUMka samayamAM ja A jamInanA kabajAne darabArI hukama maLyo. avAranavAra pUjaya vahAlAM mAtApitAne che. temanI vAtsalyabharI preraNA sivAya A jagyAe bahene maLavA lAgyAM ane garabA-rAsa tathA bALa huM kaMi ja karI zakI na hota. temane mArA aMta:karaNapUrvaka sASTAMga kenA anya kAryakramo thavA lAgyA. e namaskAra karuM chuM. " - 1937mAM bAphaie potAno hAthathI sIvavAno saMce ApI bIjA, rUDhicusta aMdhakAramAMthI prakAzamAM kheMcI lAvanAra mArA sIvaNa varganI zarUAta karI. dhIme dhIme bIjA be saMcA maLyA ane bhAi ravizaMkara rAvaLa tathA sva. gijubhAI sAthe sAthe mArA bhAinA bahenonI saMkhyA paNa vadhI. eTale vyavasthita kAryavAhI zarU karavA parama mitra mArA sagA bhAi jevA paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, jemaNe vicAryuM. A samaye bhAvanagara mahilA maMDaLa potAnI pravRttio calAvatuM hatuM eTale te maMDaLanI sAthe joDANa karI pravRttio mane sAmAjika jaDa rUDhiomAMthI bahAra kADhI UrdhvagAmI vicAre bhADAnA makAnamAM cAlu rAkhI. . ApyAM che ane tene lIdhe jIvananuM mUlya samajI zakI chuM. vaLI mArA na 1947mAM bAphai ane zAMtIlAbena trivedInA prayatnothI bhatrIjAo taraphathI paNa mane premabharI preraNA maLI che. zrI indravadana mahetAe temanA sva. putri haMsAbahenanA smaraNArthe eka trIjA, A bhaginI maMDaLanA kAryakartAo che. temaNe mane moTI makAna bALako ane bahenanI pravRttio mATe baMdhAvI ApyuM. eTale karI batAvI che. A saMsthAe mane jIvana jIvavAnI daSTi ApI che. tA. 15 - sapTembara, 1947nA rojathI AnaMdavATikA bhaginI huM je kAMi chuM te A saMsthAne lIdhe chuM. dAna karanAranI khUba ja maMDaLanA nAme saMsthAnI zubha zarUAta thaI. A makAnamAM bAlavADI, sIvaNavarga tathA dezI davAkhAnuM zarU karavAmAM AvyuM. prazaMsA thAya che, paNa huM mAnuM chuM ke dAna karavuM te koinA upara upakAra nathI te, samAjanuM RNa pheDavAnI eka rIta che. meM bahu zrI. jugatarAma vaidya emaNe mAnad sevAo ApI. karI nathI nAkhyuM. huM kAMI paisAdAra mAtApitAnI putrI nathI. mAro 1953mAM zrI prabhudAsa rAmajI mahetAe udyoga maMdiranuM pitAe mArA upara apAra snehane lIdhe mane thoDI maraNamUDI ApI makAna banAvI ApatA sIvaNa tathA itara hastaudyoganI pravRttio che - te meM A saMsthAne caraNe dharI che. meM nAma mATe kAMi paNa tyAM zarU karI. A makAnanuM khAtamuhurta te samayanA keLavaNIpradhAna karyuM nathI. nAma konAM rahyAM che? mArI pAse badho bhAra ThAlavIne zrI ghanazyAmabhAI ojhAnA haste karavAmAM Avela ane udghATana izvara bolAve tenI rAha joi saMsthAne caraNe beThI chuM. bhAvanagaranA mahArANIsAhebAnA varad haste karavAmAM Avela. narmadAbahena rAvaLa
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 prabuddha jIvana saradAra vallabhabhAI paTelanuM nAma bhUMsavAnA prayAsa (gujarAta pradeza koMgresa samiti taraphathI prasiddha thatI tA. 25-7-70 nI kAgresapatrikAmAM pragaTa thayela taMtrInoMdhamAMthI nIcenI noMdha ahIM sAbhAra uSkRta karavAmAM Ave che. bhAratathI chuTA paDelA pAkistAna taraphathI pragaTa thayelA AjhAdInA itihAsamAM AvI kSatio jovAmAM Ave to te samajI zakAya tevuM che paNa kendra sarakAranA pablikezana Divijhana taraphathI pragaTa thatI 'ApaNe sau eka dezanA vAsI' e mathALAnI pustikAmAM saradAra vallabhabhAI paTelanA nAmanA ullekha na hoya e kalpI na zakAya. AvI truTi koi Akasmika bhUlanA kAraNe na ja hoi zake paNa sahetuka ja hoya evA anumAna tarapha ApaNuM mana ApaNane lai jAya che. ane e rIte vicAratAM koi cokkasa pakSa - vipakSa buddhi kendravartI khAtA pAchaLa kAma karI rahI hoya ema lAgyA vinA rahetuM nathI. hakIkatanA tathyane vaTAvI javA sudhInI A dhRSTatA ApaNI naitika adheAgatinuM sUcaka che ane e vicAra, du:kha ane zarama banne lAgaNIone ApaNane eka sAthe anubhava karAve che. paramAnaMda) kendra sarakAranA pablikezansa Divijhana taraphathI "ApaNe sau eka dezanA vAsI" nAmanI pustikA bahAra pADavAmAM AvI che. "1947mAM bhArata AjhAda thayuM te A sadInI eka mahAna ghaTanAAmAMnI eka hatI." A vAkyathI zarUAta karIne dezamAM bhAvAtmaka ekatAnI jarUriyAta upara bhAra mUkavAmAM Avyo che. vacamAM 'AjhAdInA varSo' zIrSaka nIce nIcenuM lakhANa chApavAmAM AvyuM che: "karoDa bhAratIyonA lADIlA, gAMdhI - vicArasaraNIthI ghaDAyelA, svAtaMtryasaMgrAmavIra javAharalAla neharue svAtaMtrya pachInAM kaTokaTIbharyAM varSomAM dezanuM sukAna uttama kalpanAzakita ane bAhozIthI saMbhALyuM. akhaMDa ane prajAsattAka bhAratanI rAjakIya ane Arthika buniyAdI taiyAra karavAmAM javAharalAla neharunA jeTalA vyakitagata phALA bIjA koine nathI. svataMtra rASTra ane binasAMpradAyika prajAsattAka tarIkenI bhAratanI ghaNI siddhi upara emanA netRttvanI mudrA aMkita thayelI che. "AjhAdI pahelAMnA bhAratanA rAjakIya nakazA upara najara karo. e nakazA "briTiza" bhArata ane "rajavADAM" bhAratanA hatA. pAMcaseA ne tresaTha jeTalAM rajavADAM akhaMDa bhAratanA lagabhaga aDadhA jeTalA pradeza rokIne paDayAM hatAM. eka rIte tA e badhAmAM sArvabhauma 'rAjyA' nI kSamatA hatI. briTizaroe bhArata cheDayuM tyAre temaNe mULa A rAjavIo pAsethI peAtAnA hAthamAM AvelI saMpUrNa sattA emane ja pAchI soMpavAnA nirNaya karyo. vaLI aMgrejo jatAM bhAratanA je bhAgamAM rAjakIya sattA sIdhI lokonA hAthamAM AvI paDI hatI, tyAM rASTrIya ekatAnA prazna UbhA thayA hatA. bhArata akhaMDitatAnI peAtAnI A samasyA kevI rIte ukele che tenA upara tenI akhaMDitatA TakavAno ke tUTI paDavAno AdhAra hato. "bhAratanI atyAranI vasatinA lagabhaga aDadhA jeTalA lokoe tyAra pachInA noMdhapAtra banAvo sagI AMkhe joyA. pratyeka rASTrapremI bhAratIya, je rAjavIone rASTravirodhI, briTizataraphI ane rUDhijaDa mAnatA hatA, te rAjavIoe udAtta vivekabuddhi dAkhavIne kendra sarakArane peAtAnuM sArvabhaumatva arpaNa karyuM. traNa apavAdane bAda karatAM bAkInAM badhAM ja rAjyA, bhArata AjhAda banyuM te ja divase, akhaMDa bhAratamAM bhaLI javA saMmata thayAM. A rakatahIna krAnti itihAsamAM ajoDa che." uparanA be lakhANonA abhyAsa karIzuM to jaNAze ke javAhara tA. 16-9-1970 lAla neharune jeTalA birAdAvavAmAM AvyA che tenI sarakhAmaNImAM, rAjyonA vilinikaraNa mATe saradAra vallabhabhAi paTelane yaza ApIne pharaja adA karavAnuM bhUlIne, temanA nAmamAtranA ullekha karavAnuM paNa kendra sarakAranA pablikezana Divijhanane yogya lAgyuM nathI. rAjyAnuM vilinIkaraNa karAvavA mATe saradAra vallabhabhAi paTele kuneha ane dIrghadaSTi vAparIne bhAratanI je sevA karI che, teTalI bIjA koie karI nathI; tema chatAM pablikezansa Divijhanane emanA nAmanA ullekha karavA jarUrI lAgyo nathI e zeAcanIya che. itihAsane bhUMsavAnA irAdApUrvakano prayAsa karavAmAM Ave, tevA prasaMgA ghaNA che. sTaeNlinanA zabane kADhIne bIje dATavAmAM AvyuM. TromskInA nAmamAtrano ullekha paNa raziyAnAM prakAzanamAM bAda rAkhavAmAM Avyo che. bhAratanA itihAsanA banAvA tAjA che. tene irAdApUrvaka bhUMsavAno prayAsa thAya tyAre, prastuta bAbatamAM gujarAta ekaluM nahIM paraMtu AkhuMye bhArata, bhAratanA bismArkanuM birUda jemane ApavAmAM AvyuM che temanA ullekha aMge anicchanIya kSati kare tenI noMdha lIdhA vinA cAle tema nathI. namra vijJapti sva. yugavIra AcArya zrI vijyavallabha surIzvarajI mahArAjanI janma satAbdI saM. 2027 nA kArataka suda 2 tA. 2-11-70 nA roja bhAratabharamAM ujavAze tathA tA. 26, 27, 28-1970 DisembaramAM muMbaimAM govAliyA TeMka medAnanA bhavya maMDapamAM ujavAze. te prasaMge bhavya sAhitya - pradarzana bharAze. te pradarzanamAM rAkhavA mATe sva. gurudevanA jIvana prasaMgAnA je kaMi phoTAo jemanI pAse hoya te mAkalAvI ApavA namra vijJapti che. phoTAo mekalavAnuM sthaLa : (1) zrI mahAvIra jaina vidyAlaya, gAvAliyA TeMka, muMbai-26. (2) pU. A. zrI vijaya samudrasUrizvarajI mahArAja goDIjI upAzraya, pAyadhUnI, muMbai - 2. kAntilAla DI. korA maMtrI zrI AtmAnaMda jaina sabhA sittera varSanI saMdhyAe'nA saMdarbhamAM tA. 15-8-70 nA 'prabuddha jIvanamAM pragaTa thayela - sittera varSanI saMdhyAe e lekha vAMcIne bhUmiputranA taMtrI zrI kAntibhAI zAha zrI gaganavihArI mahetA upara tA. 19-8-70 nA roja taMtrI. patra lakhatAM jaNAve che ke : "Apano paricaya nathI chatAM pU. svAmIdAdA pAsethI ghaNIvAra ApanA vize sAMbhaLyuM che. Aje 'prabuddha jIvana' mAM ApanA lekha vAMcyA, paricaya mATe te pUratA che. temAM jIvana vizenA je naravA daSTikoNa abhivyakata thAya che, te pulakita karI mUke evA che ane hRdayamAM piricata paDaghA pADe che. amArA jevA juvAnane temAMthI ghaNu zIkhavAnuM maLe tema che." * * bIjAone tiraskAra karavA te sAva asthAne che. kemake khAsa to bhagavAna sarvanI aMdara rahelA che. e vastu paNa spaSTa che, ke mANasanI pravRttio tathA abhilASA te kSudra ane nirarthaka vastuo nathI, kAraNa ke, AkhuM ya jIvana te AtmAnA aMdhakAramAMthI divya prakAza pratye thai rahelI abhivRddhinI kriyA rUpe che. paraMtu amAruM valaNa evuM che, ke mAnava mana je sAdhano vApare che, rAjakAraNa, sAmAjika sudhArA, paropakAra, vagere, te sAdhanAthI mAnavajAti tenI sImAonI bahAra nIkaLI zake tema nathI--A badhuM te phakata tAtkAlika ke sthAnika rAhata rUpe ja hoi zake che. AthI sAcesAca mukata thavAnI eka mAtra rIta e che, ke cetanAnA palaTo thAya; e palaTo te eka vadhAre mahAna, vadhAre vizALa ane vadhAre vizuddha svarUpamAM thAya, ane te palaTAnA pAyA upara jIvananI ane kAmanI racanA banI rahe. zrI araviMda 12
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-9-1970 prabuddha jIvana 119 AjanA AsAmanuM eka citra - sarvodaya kAryakara mArA mitra zrI cunIbhAi vaidya keTalAka samayathI mATenI TreniMga levA javA mAMgatAM hatAM, paNa pitAnI AjJA mAnI mAMDI AsAmanA mukhya zahera gauhattI pAse AvelA zaraniyA AzramamAM vALyuM. emanuM nAma amalaprabhA dAsa, e Aje AsAmanA sarvodayanAM rahe che ane vinebA abhinandana samiti (grAma svarAjaya koSanI sarvamAnya netrI che. zaraniyA Azrama bahene mATe Azrama che, prAdezika samiti)nA maMtrI che. thoDA mahinA pahelAM dainika patramAM emAM kasturabA gAMdhI nezanala memorIala TrasTanuM AsAmanuM heDa vAMcavAmAM AvyuM ke AsAmanA zaraniyA Azramane nakasala- kavArTara che. ahIMthI Aja sudhImAM seMkaDe bahene prazikSaNa laine vAdIoe evI dhamakI Apato patra lakhyo che ke je teo grAmya vibhAgamAM gaI che ane emAMthI keTalIye bahene Aje paNa ahiMsAvAdI vicAradhArAne pracAra karyA karaze te teo zaraniyA gAma-sevAnA kAmamAM lAgelI che. Ama e atyaMta vyavasthita rIte AzrAma upara AkramaNa karaze ne tyAMnA kAryakaronAM jAnamAla cAlato. ane AsAmabharamAM nAmanA pAmela Azrama che. cAMdamArI jokhamamAM mukAze. A vAMcIne zrI cunIbhAine tyAMnI sthAnika Azrama pramANamAM nAne, ghaNe avyavasthita ane ochA jANItA paristhiti upara prakAza pADavA meM vinaMti karI. tenA javAbamAM che. emAM paNa eka kALe grAma-sevakonI tAlIma apAtI. Aje temaNe tA. 20-5-70 nA roja eka lAMbe patra lakhela je Aja tyAM keTalIka phise che, eka telaghANI che, eka nAnakaDI zALA sudhI eka yA bIjA kAraNe mArI pAse paDI rahyo hato. A patra che, eka presa che ane sarvodaya pravRttionuM-khAsa karIne grAmadAna me mahinAmAM lakhAya che ane have ogasTa puro thayo che bhUdAna tathA zAMtisenAnI pravRttionuM heDakavArTara che. paNa A ane sapTembara cAle che. A gALA daramiyAna AsAmanI. pravRttione prabhAva jeTaluM joie teTalo hajI paDayo nathI. vaLI paristhitimAM koI mahattvane pheraphAra thayo hovAnuM jANamAM nathI, lokonA manamAM Azrama viSenI je kalpanA che tene paNa saMtoSI zakAI nathI sivAya ke tyAMnA mukhya maMtrI zrI calIhAjI jemanA vize A tethI eNe lokamAnasamAM potAnuM sthAna prApta nathI karyuM. AthI UlaTuM patramAM ullekha che teo nAdurasta tabiyatanA kAraNe keTalAka samayathI zaraniyAnuM che. tyAM vyavasthitatA che te uparAMta cAMdamArI karatAM juna rAjakAraNI javAbadArIthI mukata thayA che ane ArAma le che. che ane bahArathI AvanArA moTA bhAganA gAMdhIvAdI netAo A patra AsAmanI paristhiti aMge ghaNA navA prakAza pADe tyAM jarUra Ave che. gAMdhIjI, vinobAjI, bAdazAhakhAna, DaoN. rAjendra che ane AntararASTrIya paristhiti DoLAtAM bhAratathI AsAma prasAda, kAkAsAheba kAlelakara, AvA AvA moTA mANase tyAM gayelA rakhene chUTuM paDI jAya, evA bhayasthAna tarapha ApaNuM dhyAna kheMce ane ethI svAbhAvika ja enI nAmanA thayelI. A uparAMta, tyAM che. thoDo vilaMba thavA chatAM paNa A patra pragaTa karatAM huM AnaMda je makAnamAM bApujI rahelA ane pAchaLathI vinebAjI paNa rahelA anubhavuM chuM ane ATalI badhI vigatothI bharele patra lakhI mokalavA e makAnane e lokoe eka atyaMta pavitra smRti-cinha tarIke mATe zrI cunIbhAi vaidyane AbhAra mAnuM chuM paramAnaMda) sAcavI rAkhyuM che. ghAse chAyeluM chAparuM ane IkarA nAmanA jADA paDAva: zivasAgara, tA. 20-5-70. ghAsanI saLIothI banelI, chANa mATIe lapelI divAla, bAraNAM mu. zrI paramAnaMdabhAI, vinAnI bArIo, zubhra cune dhoLelI dIvAlo, cAre tarapha nAnakaDo sAdara praNAma, tamAruM kArDa maLyuM hatuM. AbhAra. vyavasthita bagIce, A badhAne kAraNe pavitratA ane svacchatAnA vAtAzaraniyA AzrAma e ja sarvodaya AzrAma. Ama gauhATImAM varaNa vacce UbheluM e gAMdhIghara Aje AzramanuM prArthanA-ghara be Azrame che. eka zaraniyA ane bIjo cAMdAmArI. zaraniyA nAme paNa che. be pahADo che, eka moTo ane bIjo nAne, banne aDoaDa UbhA Ama aneka kAraNosara ane chatAM vaicArika daSTie cAMdache. ene range athavA girimALA jevuM kahI zakAya. bane mArIthI ochA AkramaNazIla hovA chatAM zarinayA Azrama lekanajare eka kALe zaheranI sImAnI bahAra paDatA hatA, paNa vikasatA jatA vadhAre khyAtanAma che ane tethI nakasalapaMthIonA AkramaNanI zaherane kAraNe have e zaheranI vaccovaca AvI paDayA che. moTe saMbhAvanA vadhAre che. pahADa khUba UMco che, AkhA zaheramAMthI tathA bahArathI AvatAM emanA para je jAsAcIThThI ke dhamakIbharyo patra Ave che te dUra dUrathI joi zakAya teTale. enA mathALe hAlamAM gAMdhI-myujhiyama bahene e mane vaMcAvyo nahIM, kAraNa ke emAM atyaMta azlIla - abhadra karavAnA khyAlathI 8-10 lAkhanA kharace bAMdhakAma thai rahyuM che. bhASAne prayoga e lokoe karyo che. e paNa saMbhavita che ke cAlI rahelI tyAM eka pUtaLuM gAMdhIjInuM UbhuM karavAmAM Avaze. zAMtiniketananA naksala-paMthI pravRttionI ADa laIne koI badamAzoe pitAnA eka bahu khyAtanAma kalAkAra adhyApake te taiyAra karyuM che. nAnA manane vyakata karyuM hoya, paraMtu AkramaNa mATe nakasalapaMthIo pahADa para zaraniyA Azrama AveluM che. Ama pahADanA nAma parathI jo koi sthaLane pasaMda karavA mAMge te zaraniyAne naMbara eka raheA vistAra zaraniyA kahevAya che, ane Azrama paNa che tevI ja vAne. Aje tyAM polisane cekIpahere che, paNa e to rIte cAMdamArInA vistAra parathI cAMdamArI Azrama. e paNa eka cAra dahADAnA cAMdaraNA jevo. AzramanI bahene ke ame - eTale nAnakaDI TekarI para - UMTanI pITha jevI lAMbI lAMbI sUtelI TekarI ke sarvodayamAM kAma karanArA koinA para e dhamakIne bahu prabhAva pura-goThavAyelA che. bannenA sthApaka svargastha rDokaTara harekRSNadAsa. paDe che ema kahI na zakAya. janatA paNa Aja sudhImAM dhamakInI AsAmanA atyaMta agragaNya ane zikSita gaNAtAM keTalAMka kuTuMbe e vAtane bhUlI gaI che. paikInuM A eka kuTuMba. asamiyA lokomAM sauthI prathama sivila AsAmanI eka khAsa sthiti che je bhAratanI anya pradezanI sarjana bananAra De. harekRSNadAsa. tevI ja rIte emanA patnI prathama janatAnI jANakArI bahAra che. mAMgela ane Arya prajA tathA pradezanuM asamiyA sannArI hatAM je koI eka hAiskulamAM heDa misTresa A saMdhisthAna che. ahIMnI prajAnA caherAmAM tame enI meLavaNI thayAM. emanI be dIkarIo. eka DaoNkaTara thaI, emanuM nAma tile- joi zakaze. ahIMnI asamiyA bhASA saMskRtanI beTI che te paNa rAmA rAya caudhurI. bIjI dIkarIe BHU (Benaras Hindu Uni) emAM keTalAka uccAro ane emanAM lipiaMkana evAM che ke emAM mAMthI M. Sc. karyuM. phoTogrAphI tathA DrAiviMga zIkhyAM ane pAIloTa sI-tibeTana gRpanI bhASAnA bhaNakArA saMbhaLAya. ahIMnI Tribes
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ ) P. . 120 prabuddha jIvana tA. 16-9-1970 che temanI bhASA bolI sAMbhaLo, caherA juo to ApaNane e aneka kAraNothI A pradezamAM bAkInA bhArata paratve pArakApaNAnI bhAratIya karatAM cInI ja vadhAre dekhAya - saMbhaLAya. mIrI, kachArI, bhAvanAne vikAsa thayo che. emAM bIjAM be mahattvanAM factors che khAsI, gAre, jayaMtiyA, nAgA, maNipurI e badhAnI bhASAyAbelI te paNa gaNAvI devA joie: (1) ALasa ane bauddhika vikAsano viSe Ama kahI zakAya. ahIM aMgreja zAsana thayuM te pahelAM ahama abhAva ane emAMthI pariNamatI Inefficiency - akuzaLatA rAjAnuM rAjya hatuM. e loko thAilenDathI AvelA, ahIM vasI ane (2) AsAmetara pradezamAMthI AvelA bhAratI dvArA cAlatI gayelA ane ahIMnI prajAmAM bhaLI gayelA. A rIte meMgola lehInuM AMdhaLI Arthika lUMTa ane zeSaNa. vadhatI jatI vastIne pariNAme je mizraNa thayuM tene ApaNe spaSTa joI zakIe, ane ahIMnI prajA jamInanI kaLAtI jatI achata e paNa grAmya-vistAramAM asaMtoSane paNa e jANe che.. bhayaMkara rIte jagADI rahI che. - AvI ahIMnI nRvaMzazAstrIya pArzvabhUmi che, temAM bhauge A badhuM thaine eka bhayaMkara visphoTaka paristhiti banI rahe lika tattva paNa asarakAraka naikaTaya dharAve che. barmA, cIna, sIkIma, che. ahIMnA bI. e., ema. e. thayelA lAkha bekAra yuvakone sAmyabhUtAna ane nepALa e badhI aDatI sImAomAMthI megela tava vAdane sAda vahAlo lAge che. vicAranA abhAvamAM emane lAge ahIM AvyuM che ane AvatuM rahe che. e badhA uparAMta pAkistAnanA che ke sAmyavAda thaze te sarakAra badhAne nekarI Apaze, jIvananI sarjana bAda eka navI paristhiti sarjAI che. bhAratanA nakazA sAme asthiratAne sthAne ritharatA- guaranteed bread maLaze. joze te baMgALamAMthI AsAma tarapha AvatAM eka jagyAe nepALa- paNa A nakasalapaMthI apIlane rokanAruM eka majabUta paribaLa che te bhArata-pAkistAna ema traNa pradeza aDoaDa dekhAze. emAM nepALa che asamiyA-baMgALa virodha. nakasalapaMthI vicAradhArAnA AcAryo ane pAkistAnanI vacce paDatI bhAratanI sAMkaDI paTTI kevaLa bArathI badhA ja baMgALI che. ahIM emanAM thANAM paNa mAlIgAMva, lAmaDIMga, cauda mAila pahoLI che. Ane vinebAjIe Battle-neck of kachAra jillo, agaratalA vagere sthaLe che, jyAM baMgALIbhASIo India nuM nAma ApyuM che. A gaLuM-14 mAilanI paTTI-dabAvatAM ja moTA pramANamAM che. ane e ja kAraNane lIdhe ahIM loko e eka kalAkanA samaya mAMDa lAge. nepALamAMthI senA Utare ane pAki- prati udAsInatAne bhAva rAkhI rahyA che. A uparAMta asamiyA stAna pahoMcI AsAmane bhAratathI kApI nAMkhI zake. AvI vyuhA- lokomAM dayA, prema, zAMti AdinA bhAve hajI khUba prAdhAnya bheLavI tmaka agatyatAvALI e paTTI che. vinobAe A bhaya joyele rahyA che, e badhAne cheda UDI jAya te ahIMthI bhAratane paNa cheda ane tethI AsAma sAthe gaNatarIpUrvaka sAMskRtika, dhArmika ane UDI zake. hajI ahIM nakasalavAdI tophAnanAM mULiyAM jhAjhAM phelAyAM AdhyAtmika staranA saMbaMdho vistAravA upara jora dIdhuM hatuM. nathI, paNa garIbI, bekArI ane zoSaNanA tridoSanA lavArA to Aje nakasalapaMthIo mATe ahIM bhUmi phaLadra 5 che. sAmAnya jana cAlI ja rahyA che, roga jIvaleNa kayAre banaze te koi kahI na zake. tAne bauddhika vikAsa ocho thayo che, AnAM paNa kAraNe che. aMgrejI rAjakAraNamAM atyAre calIhAjI cIpha mInisTara che, bIje paddhattinuM bhaNatara athavA kaho ke zikSaNanI navI paddhatti naMbare mahendra mehana caudhurI che, pradeza koMgresanA pramukha vijayaahIM khUba meDI AvI. Ane kAraNe je bauddhika dril thaIne rAMdra bhAgavatI ane janarala sekreTarI rabIna kAkatI Adi loko che je bauddhika vikAsa thaI zake che te na thayuM. bIjuM, sAmAjika, Arthika, te gAMdhIvicAranA che, ane je seperation Tendency che tene rAjanaitika Adi vikAsa dvArA je bauddhika vikAsa thAya che te paNa khALI zake evI divAla e loko banI rahyA che. e loko gAMdhIkhUba moDo paDayo che. audyogika vikAsa ane enI sAthe pUMchaDe vinobA sAthe pratyakSa saMbaMdhamAM paNa AvelA che. paNa e loko gaMThAine AvatA bIjA vikAsa hajI ahIM AvavA mAMDayA che, keTalA divasa? keTalA divasa Takkara laI zakaze? A badhA praznonA ema kahI zakAya. ane chevaTe, sauthI moTuM factor che ahIMnI javAba khUba vicAramAM mUkI de evA che. prajAnI bhUmikA. jyAM emotional tattva vadhu hoya tyAM meM ghaNuM laMbANa karI nAMkhyuM ane chatAM je daSTie tame pUchayuM rationality nuM tattva ochuM hoya che. ane emotion te varALa haze te daSTie javAba kadAca Apyo nahIM hoya ema paNa bane. jevI che, gADI paNa calAvI Ape ane bALI paNa zake. pravAsamAM TukaDe TukaDe e badhuM lakhAyuM che, vicArane tAMte paNa Emotionalism mAM vahI javAnuM tattva vadhAre hoya che. eTale jaLavA nathI. paNa e badhI nabaLAiomAMthI maLe teTaluM tAravI lai vAMcaze evI AzA rAkhuM chuM. AmanI pachAta avasthAnuM kAraNa bhAratanI Central Govt. che ema - snehAMkita : cunIbhAInA praNAma kahevAmAM Ave che tyAre A loko tarata ja e vAtane svIkArI le che. AnAM paNa ghaNAM kAraNe che. eka te emotion vALI paryuSaNa-utsava vAta; bIjuM maMgala lohI sAthenI nikaTatA; aneka vAra ahIM jaina sosAyaTI, zikAgonAM upakrame paryuSaNa utsava nimitte AMdolane thayAM, temAM amArI vAta nahIM mAne te ame bhAratathI alaga nIce mujaba kAryakrama rAkhyo hato. thai jaizuM' evI sApha sApha dhamakIo dvArA banatuM janamAnasa, * ravivAra tA. 30-8-70: "zrImad rAjacaMdra" upara zrI De. bhArata-pAkistAnanA bhAgalA vakhate AsAma pAkistAnane soMpI kanaka udANInuM pravacana. devAnI javAharalAlanI taiyArI, cInanA AkramaNa vakhate AsAma ravivAra, tA. 13-9-70: pratikramaNa, choDI sIlIguDI jaine tyAMthI cInane rokavAnI laDAinI bUha-racanA, 1. jaina sosAyaTInuM saranAmuM che : e vakhate reDiyo parathI javAharalAlanI ghoSaNA-"My heart P, 0, Box 45353, Chicago Illinois 60645, Phone 338-8304 goes out to the people of Assam " Hot Rodil je koi bhAI-bahenane patravyavahAra karavo hoya te uparanAM sUcanA ke ame AsAmane hAla turata choDI rahyA chIe, Arthika saranAme karI zake che. vikAsamAM bIjA badhA pradezo karatAM khUba pachAta avasthA, emAMthI jagadIza zAha sAvakI-mAnA jevA vahevAranI gaMdha, A badhAM ane AvAM bIjAM maMtrI, jaina saMsAyaTI. mAlika: zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha: mudraka ane prakAzakaH zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, prakAzanasthaLaH 385, saradAra vI.pI. roDa, muMbaI-4, Te. naM. 350296 bhadrasthAnaH dhI sTeTsa pIpala presa, koTa, muMbaI-1
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ Regd. No. MH. 117 vArSika lavAjama rU. 7 | prabuddha jainanuM navasaMskaraNa varSa 32 : aMka 11. ja prabuddha jIvana muMbaI, ekabara 1, 170, gurUvAra * zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra paradeza mATe sIliMga 15 chUTaka nakala 40 paisA taMtrIH paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA 4 AcArya vinobA bhAve ? vinobAjIne, 11 mI sapTembare, 75 varSa purA thayA. paMDita gAMdhIjIe vinobAjInI pasaMdagI karI tyArathI dezamAM teo prasiddha thayA. javAharalAla neharu, gAMdhIjInA rAjakIya vArasadAra hatA te vine- gAMdhIjInA avasAna pachI, 1951mAM vinobAjIe karmanA bAjI gAMdhIjInA AdhyAtmika vArasadAra che, jJAnI ane saMta, kSetre praveza karyo. prakRtithI saMta ane jJAnayogI karmayogI banyA. bhAratanI apiparaMparAnA sAcA pratinidhi che. gAMdhIjIne samAgama telaMgaNamAM sAmyavAdIonI hiMsaka pravRttionA pratikAramAM, akatemane thayuM na hoya te, temanuM jIvana judI ja dizAmAM vahyuM hota. smAta, bhUdAnanI zarUAta thai. eka gAmaDAmAM zarU thayela A vidyArthI-avasthAmAM paNa temanuM vyakitatva tarI AvatuM. vaDodarA, pravRtti dezavyApI banI. vinobAjI dezanA cAre khUNAmAM padaabhyAsa karatAM, inTaranI parIkSA ApavAnuM choDI, saMskRtanA ane yAtrAthI ghUmI vaLyA- lAkha ekara jamInanuM dAna meLavyuM-bhUdAnadharmagranA abhyAsa mATe vidyAdhAma vArANasImAM teo gayA. saMnyAsI mAMthI grAmadAna, ane chevaTa rAjyadAna sudhI pahoMcyuM. dezane bunathavuM ke dezanI AjhAdInI laDatamAM paDavuM tenuM manomaMthana cAlatuM yAdI prazna jamInane che. sarakAre ghaNAM kAyadAo karyA, paNa kAyahatuM, tyAre banArasa yunivarsiTImAM gAMdhIjInuM prakhyAta vyAkhyAna dAthI je na thayuM, te vinobAjIe naitika rIte, hRdayaparivartanathI vAMcavAmAM AvyuM ane nirNaya thai cUkaye. guru maLI gayA ane karI batAvyuM. hajI prathama bhUmikA racAI che. ghaNuM karavAnuM bAkI sIdhA kocaraba AzramamAM pahoMcI gayA. 1927 mAM 22 varSanI che. hajAro sarvodaya kAryakartAo gAmaDAomAM A kAma mATe daTAI umare gAMdhIjIne caraNe beThA. gAMdhIjIe paNa A aNamola ratna gayA che, pArakhyuM, ane vinobAjInA pitAzrIne lakhyuM: paNa A pravRttinuM mUlya, mAtra keTalI jamInanuM vitaraNa "Your Son, Vinoba, is with me. At a tender thayuM teTalAM pUratuM nathI. dezamAM cAre tarapha bhraSTAcAra ane svArtha age he has acquired a degree of spirituality and ane sattAnI sAThamArInuM vAtAvaraNa jAmyuM che, temAM jIvananA asceticism that took me years of patient labour naitika mUlyone TakAvavA ane temAM ja dezanI unnati ane AbAdI to attain." che te samajAvavAne A bhagIratha prayatna che. naiSThika brahmacArI vinobA, 1917thI 1941 sudhI, adhyayana, vinobAjInA vicAromAM maulikatA che, vANImAM prasAda che, adhyApanamAM lIna rahyA. sAbaramatI ane pachI sevAgrAma ane vartanamAM prayogazIlatA che. temanuM sAhitya dezane mATe vArase che. - temAM keTaluMka prAsaMgika che. ghaNuM cirakALa Takaze ane preraNA pavanAranA AzramamAM, jAtamahenata ane racanAtmaka kAryo sAthe, Apaze. vinobAjI bahuzruta, sarva dharmonA jANakAra, samabhAvI ane gItA, upaniSado ane mahArASTrIya saMta-sAhitya dhoLIne pI gayA sthitaprajJa che. aneka bhASAonA abhyAsI che. temanI samanvayaane jJAnagaMgA vahAvI. 1932mAM jelamAM gItApravacane ApyAM, - daSTi jayAM satya hoya tyAMthI meLavavAnI rahI che, bhAratIya saMskRtinA je gItA uparanuM eka zreSTha bhASya che. te granthanI prastAvanAmAM vine sAcA pratinidhi ane vArasadAra chatAM, vartamAna, vicArapravAha ane bAjI lakhe che: vijJAnane AvakArI, adhyAtma sAthe tene sumeLa sAdhI, jIvanane jene jIvana sAthe saMbaMdha na hoya evA koI paNa khAlI samRddha ane unnata banAvavA puraSArthI rahyA che. ' vicAranA vAdo AmAM peThA nathI. mane pAko bharose che ke zuM AvA saMta puruSane ApaNAM koTi vaMdana ho! gAmaDAmAM ke zuM zaheromAM, sAmAnya majUrI karI jIvana gujAranArAM , santa: muni tapasI dhAryAntiA mahenatamArI karanArAone AmAMthI mananuM samAdhAna maLaze, mananuM samAdhAna maLaze, 24-9-70 cImanalAla cakubhAI zAha eTaluM ja nahi, emAMthI tene majUrIne thAka UMtAravAnuM sAdhana paNa , maLI raheze." - bIjAone sahAya karavAnI icchAmAM sapaDAi jazo nahi, prathama pravacanamAM gItA vize temaNe kahyuM che : - tame AMtarika avasthAmAM rahIne sAcI vastu hoya te karo ane gItAne ane mAro saMbaMdha tarkanI pelI pArane che. mAre bolo, ane lokone maLavAnI sahAya bhagavAna taraphathI Ave ema zarIra mAnA dUdhathI pelAyuM che, paNa tethIye vizeSa mAruM hRdaya ane thavA do. kharekharI sahAya koI karI zakatuM nathI. phakata prabhunI mArI buddhi e baMnenuM poSaNa gItAnA dUdhathI vadhAre thayuM che. aMta kRpA ja karI zake che. 2nI UMDI lAgaNIne saMbaMdha hoya che tyAM tarkane jagyA rahetI nathI. paropakAra, bhUtadayA, mAnavajAtinI sevA te pote manamaya ke tarkane choDI zrAddhA ane praganI be pAMkhethI gItAnA AkAzamAM naitika Adarze che, e kAMi AdhyAtmika jIvananA niyama nathI .. mAnava, vyakita tarIke ane samaSTi tarIke ahaMkArathI para thaI mArAthI javAya teTaluM UMce huM UDuM chuM. ghaNuMkharuM huM gItAnA vAtAvaraNamAM houM chuM. gItA mAruM prANatattva che." zake, ane tenA pitAnA sAcA svarUpamAM rahI zake, tathA ajJAna, azakita, visaMvAda ane zokamAM kadI baMdhAyelo na rahe evo rasto mULa marAThImAM prakaTa thayela A gItA-pravacanane dezanI badhI tame taiyAra karo ke zodhI kADho. te mAnavajAtinI moTAmAM moTI sevA bhASAmAM tema ja saMskRta, urda ane aMgrejImAM anuvAdo thayA che. che, tema ja tenI sAcI pragati sukha ane pUrNatAne mATe sauthI 1940 nA vyakitagata satyAgrahamAM prathama satyAgrahI tarIke pAko pAyo che. * zrI araviMda
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ 122 prabuddha jIvana - tA. 1-10-1940 prakIrNa neMdha mahAnubhAva bhavAnajIbhAinuM du:khada avasAna saurASTra TrasTanA teo eka TrasTI hatA ane huM paNa thoDA samayathI muMbaI zaheranA agragaNya nAgarika ane muMbaInI keMgresanA eka TrasTI hAIne temanI sAthe kAma karavAnuM mane sadbhAgya prApta thayuM varSojUnA AgevAna kAryakartA zrI bhavAnajI arajaNa khImajI hatuM. zrImAna chatAM satata sevAparAyaNa temanuM jIvana hatuM. ThAvakApaNuMtA. 27mI sapTembara ravivAranA roja mATuMgA khAtenA temanA nivAsa- mitabhASitAe temane viziSTa guNa hatuM. temane bIjo viziSTa guNa sthAne cha eka mahinAnI mAMdagI bAda 68-69 varSanI ummare sadatAne hatuM. temanA paricayamAM AvanAra bhAgye ja evuM avasAna thatAM, temanA saMbaMdhIjanane vipula samudAya UMDA zokanI koI haze ke je temanA saujanyathI prabhAvita thayuM na hoya. AvI lAgaNI anubhavI rahela che. Aje have temaNe jyAre ApaNI vaccethI ekadhArI ujajavala ane yazasvI kArakirdIne temanA avasAna sAthe sadAne mATe vidAya lIdhI che tyAre temanI sAthenAM varSe paryantanAM anna Avyo che ane temanA javAthI ApaNe daridra banyA chIe. smaraNe cittamAM jAgRta thAya che. che. temanA vyakitatvanI chApa aneka sevAkSetro upara ciramudrita AjathI 40 varSa pahelAM sAntAkrujha khAte vasatA mArA sva. banI che. AvuM dhanya jIvana rajU karanAra bhavAnajIbhAIne ApaNAM mitra zrI kakkalabhAI bhudarabhAI vakIlanI bAjumAM bhavAnajIbhAI rahetA aneka vandana ho ane temanuM jIvana ApaNA mATe preraNAdAyI bane.! hatA ane e divasamAM kakSabhAIe mArI temanI sAthe oLakhANa paMDita lAlacaMda bhagavAnadAsa gAMdhIne hArdika abhinaMdana karAvI hatI. tyAra bAda temanI sAtheno saMbaMdha Aja sudhI atUTa tA. 15mI ogasTa 1970-svAtaMtryaprApti vArSika dine paNe cAlu rahyo hato. mArA smaraNa pramANe temanA jAhera jIvananI kendra sarakAre athavA te rASTrapramukhe gujarAtanA jANItA bhASAmAMDavInI keMgresa zAkhAnA anusaMdhAnamAM zarUAta thayelI ane temanI niSNAta vaDodarAnivAsI zrI lAlacaMda gAMdhInuM bahumAna karyuM che. sevA-pravRttio vadhavA sAthe temanI potAnI zakitamattAnA kAraNe temaNe varSo sudhI vaDodarAnA eriyenTala insTITayUTanA prAdhyApaka jAhera jIvananAM aneka kSetro temaNe sara karavA mAMDelAM. bhavAnajIbhAIe tarIke ane eka jaina paMDita tarIke sevA ApI che. hAla teo be prAMtika mahArAbhA samitinuM ane InDiyana maracanTasa nivRtti jIvana gALe che. cembaranuM amuka samaya mATe pramukhasthAna zebhAvyuM hatuM. teo ' zrI lAlacaMdabhAi bhAvanagara pAse DADA gAmanA rahIza che. vyApAra ane udyoganA kSetre AgaLa vadhI rahyA hatA. temane mukhya emaNe mAgadhI-saMskRtano abhyAsa kAzI mukAme svargastha zrI vijayavyApAra - vyavasAya rUne hoi ane bebe kaeNTana maracanTasa ane dharmasUrie sthApela yazovijayajI jaina pAThazALAmAM rahIne kare. mukAdama esesIezananA lAMbA vakhata sudhI teo pramukha hatA. rAja- A saMsthAmAMthI e ja arasAmAM bahAra paDelA bIjA vidvAnonAM nAma kAraNanA kSetre paNa temaNe asAdhAraNa utkarSa sAdhyuM hatuM. teo che paMDita sukhalAlajI, paM. becaradAsa jIvarAje dozI, muni nyAyabaMdhAraNa sabhAnA eka sabhya hatA ane 1938 thI 1950 sudhI vijyajI, muni vidyAvijayajI, paMDita bhagavAnadAsa ane paMDita teo muMbaInI vidhAna sabhAnA sabhya hatA. karacha vibhAga taraphathI mAvajI dAmajI zAha. te lokasabhAmAM be vAra cUMTAyA hatA. temanI prAkRta tathA saMskRta sAhityanI upAsanA anekavidha teo maLa karachanA ane karachanA vikAsamAM temano zA mATe che. jaina sAhitya tema ja jUnI gujarAtInA teo eka niSagAta phALo hatA. kacchane gujarAta sAthe bheLavavAnI prakriyAmAM temaNe puruSa che. temanuM saMzodhanakArya paNa bahu vipula che. thoDA samaya baha mahatvano bhAga bhajavyo hato. kaDalA baMdaranA vikAsamAM pahelAM emanA gujarAtanA itihAsanA lekhene saMgraha vaDodarAnA tema ja tene 'phrI jhona' banAvavAmAM temane agrabhAga hate. kacchamAM oriyenTala insTITayuTe prasiddha karyo che. aneka sAdhu sAdhvIone jyAre thoDAM varSa pahelAM dharatIkaMpa thayela tyAre tene lagatI rAhata tema ja jijJAsu vidyArthIone temaNe adhyayana karAvyuM che. bhAvanagaranI samitinA pramukha tarIke temaNe bhAMgelAM gAmaDAMone pAchAM UbhAM karavA zrI yazovijayajI jaina graMthamALAe temane eka suvarNacaMdraka arpaNa pAchaLa ane dharatIkaMpanA bhoga banelAone rAhata pahoMcADavA pAchaLa karavAno nirNaya karyo che. A mATe paMDitajIne ApaNAM hArdika abhikIMmatI sevA bajAvI hatI. nandana ha! ApaNe prArthanA karIe ke paMDitajI bhAratIya vidyAnI ahaniza sevA karatA rahe ane sudaDha Arogya sAthe dIrdhAyune prApta kare! temanuM kuTuMba mULa kacchanuM, ema chatAM vidarbhamAM AvelA khAmagAMvamAM 1903nI sAlamAM temane janma thayo hato ane ummare zrI mahAvIra jaina vidyAlayanA maMtrIpadethI nivRtta thayelA pahoMcatAM pitAnA kuTuMbanI ja peDhI-mesarsa arajaNa khImajImAM zrI caMdulAla vardhamAna zAha teo joDAyA hatA. 1926 mAM temaNe yuropanA ghaNA dezanA pravAra zrI mahAvIra jaina vidyAlayanA eka maMtrI tarIke jemaNe karyo hate. chellAM 17 varSathI ekasarakhI niSThAthI sevA bajAvI che tevA 1930 nI sAlamAM zarU karavAmAM AvelI savinaya satyAgrahanI zrI caMdulAla vardhamAna zAha tAjetaramAM e sthAna uparathI nivRtta laDatamAM temaNe jhaMpalAvyuM hatuM ane briTiza sarakAranA damanakAMDanA thayA che. sva. motIcaMda gIradharalAla kApaDiyAnuM 1951 mAM avasAna virodhamAM temaNe aMgrejI peDhIonA bahiSkAranI laData upADI hatI thayuM. te pachI be varSa 1953mAM caMdubhAi saMsthAnA maMtrIpade AvyA. ane te kAraNe temanI dharapakaDa thatAM muMbaI zaheranA vyApArIoe tyArathI te atyAra sudhI teo e sthAna upara kAyama rahyA che. temanA mAnamAM 12 divasanI haDatALa pADI hatI. 1940nA vyakita- gayA varSe temanI rAhabarI nIce zrI mahAvIra jaina vidyAlaye pitAne gata satyAgrahamAM joDAvAnA kAraNe temanI dharapakaDa karavAmAM AvelI suvarNa mahotsava Ujavyo hato ane e nimitte saMsthAne Azare ane 194ra nI "kivaTa InDiyA' laDatamAM bhAga laIne temaNe jelavAsa 30 lAkhane arthalAbha thayo hate. bhogavelo. zrI mahAvIra jaina vidyAlaya sadA vikasatI ane vistaratI muMbaI prAMtika mahAsabhA samiti sAthe teo chellA 30 saMsthA che. zrI caMdubhAInI kArakIrdI daramiyAna paNa vidyAlaye varSathI joDAyelA hatA ane keTalAMka varSo sudhI tene teo koSAdhyakSa hatA ane keTalAMka varSo sudhI tenA teo pAdhyakSa navI navI zAkhAonI sthApanA karI che ane Agama prakAzananI hatA. akhila mahAsabhA samitinI muMbaI khAte bharAyelI aneka pravRttine khUba vega Apyo che. zrI caMdubhAie vidyAlayanuM kArya - beThakonI jinA karavAmAM temane agrabhAga hate. motIcaMdabhAi jeTalI niSThAthI karyuM che ane temanI kAryavAhI dara
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-17-1970 miyAna saMsthAe aneka sImAcihno sara karyAM che. alabatta, A saphaLatAmAM anya sAthI maMtrIonA ane saMsthAnI kAryavAhaka simitanA ghaNA phALA che paNa zrI caMdubhAie eka cAlaka baLa tarIke je mahAna kArya karyuM che tenI jaina samAje kRtajJatApUrvaka noMdha levI ghaTe che. prabuddha vana mahAvIra jaina vidyAlayanA maMtrI tarIke cUMTAyalA zrI ratilAla cImanalAla koThArI zrI mahAvIra jaina vidyAlayanA eka maMtrI tarIke 17 varSa sudhI sevA bajAvanAra zrI caMdulAla vardhamAna zAha e sthAna uparathI thoDA samaya pahelAM nivRtta thayA temanI jagyAe zrI ratilAla cImanalAla koThArInI nimaNUka karavAmAM AvI che. muMbainA ane vizeSa karIne jaina samAjanA eka varSojUnA sAmAjika kAryakara tarIke zrI ratibhAinuM nAma bahu jANItuM che, AjathI 40 varSa pahelAM sthapAyela zrI muMbai jaina yuvaka saMghanA Adya sthApakomAMnA teo eka hatA. te samayathI te Aja sudhI saMghanI kAryavAhI sAthe teo atUTapaNe joDAyalA rahyA che. zrI mahAvIra jaina vidyAlayanI menejiMga kamiTI upara paNa teo varSothI birAje che, zrI motIcaMdabhAinA 1951 mAM nIpajela avasAna bAda be varSa sudhI temaNe saMsthAnA eka maMtrI tarIke sevA bajAvI hatI. jaina zve. mU. oNnpharansanA paNa amuka samaya mATe temaNe maMtrI tarIke kArya karyuM hatuM. bAmbe DAyamanDa maracanTsa esesiezananA paNa teo varSo jUnA kAryavAhaka che ane te saMsthAnA koSAdhyakSa, maMtrI tema ja pramukhanA sthAnane temaNe judA judA samaye ze|bhAvyuM che, temanA vyavasAya verAtano che ane mATuMgA-sAyana khAte varSothI teo vase che ane tyAMnI sAmAjika ane zaikSaNika pravRttionA saMcAlanamAM temaNe mahattvano bhAga bhajavyo che. kaioNMgresanA vibhAjana pahelAMnI kaoNMgresanI paNa temaNe aneka prakAre sthAnika sevA bajAvI che. ane A rIte sAmAjika kSetre varSothI temaNe netRtva prApta karyuM che. nikaTavartI vartulamAM te ' saradAra ' nA nAmathI saMbeAdhAya che. AvI anubhavasamuddha vyakita zrI mahAvIra jaina vidyAlayanA maMtrI tarIke cUMTAya te ghaTanA AnaMdadAyaka tema ja lekhAya. mArA temanI sAthe zrI muMbai jaina yuvaka saMghanA kAraNe eka sahakAryakara mitrano saMbaMdha che. zrI ratIbhAinA zakitayoga dvArA vidyAlayanA kAryane navA vega maLe evI mArI temanA vize zubhecchA che. beMgalAra khAte jaina TrenIMga kolejanI sthApanA AvakArapAtra prAdhyApaka pratApakumAra ToliyA je chellA keTalAMka varSothI amadAvAda-visanagara bAjue eka yA anya prakAranA zaikSaNika vyavasAyamAM joDAyelA hatA. teo thoDAka samayathI beMgalAra jaine vasyA che. temanA tyAM sthira thavA bAda, tAjetaramAM temanA taraphthI maLelA eka patradrArA jANavA maLe che ke, temanA pracAra ane pAimanA pariNAme beMgaleAra khAte jaina darzananA caturvarSIya adhyayana ane saMzAdhana arthe tyAMnA jaina samAja taraphathI jaina darzana mahAvidyAlayanI jaina TreiniMga kolejanI-tA.15mI oNgasTathI zarUAta karavAmAM AvI che. jemAM jaina darzana ane bhAratIya darzana tema ja bhAratIya saMskRtinuM adhyayana mAtra ja nahi, paNa yatkiMcit sAdhanA, dhyAna Adino abhyAsa yojavAmAM Avela che, ane A saMsthAnA nirmANamAM beMgaleAra yunivarsiTInA vAisa cernsalara DaoN. kutAlanA sAro sahayoga sAMpaDayA che. A prazikSaNa kendramAM zarUAtamAM meTrika athavA to esa. esa. sI. nI parIkSA pasAra karelA 25 vidyArthIo mATe rahevA khAvAnI tema ja adhyayananI jogavAi karavAmAM AvI che, ane te (7 mATe temaNe mAsika rU. 70 ApavAnA raheze. A saMsthAmAM 30 mI sapTembara sudhImAM vidyArthIone dAkhala karavAmAM Avaze. A saMsthAnA prinsIpAla tarIke zrI pratApakumAra ToliyAnI nimaNUka karavAmAM AvI che. A mATe vizeSa mAhItI meLavavA icchatAM bhAibahenane nIcenA saranAme patravyavahAra karavA vinaMti che : zrI jodharAja surANA, maMtrI, jaina zikSA samiti, 16, prImarojha roDa, be galAra 25. beMgaleAra khAte zarU karavAmAM AvelI paryuSaNa vyAkhyAnamALA jaNAvatAM AnaMda thAya che ke zrI jaina zikSA samitinA upakrame zrI suvAbAi jaina prazikSaNa kendra - jaina TreiniMga koleja taraphathI tA. 29-8-70 thI tA. 5-9-70 sudhI ema ATha divasanI paryuSaNa vyAkhyAnamALAnuM Ayojana karavAmAM AvyuM hatuM. A vyAkhyAnamALAmAM dilhI yunivarsiTInA bhAratIya saMskRtinA prAdhyApaka DaoN. indracandra zAstrInuM dharma ane vartamAna mAnava upara haMmezAnuM eka vyAkhyAna ane anya vidvAnonAM manna bhinna viSayo upara judAM judAM dhArmika pravacana goThavavAmAM AvyAM hatAM. A vyAkhyAnamALAmAM AkhA divasano bharacaka kAryakrama gaThavavAmAM Avyo hato. paramAnaMda 123 'prabuddha jIvana"nA Adara karatA ti zrI nirmaLakumArajIne patra (haidrAbAda khAte eka sAdhanAkAmanuM saMcAlana karatA yutizrI nirmaLakumAra ' vizvabaMdhu ' taraphathI thoDA divasa pahelAM eka patra maLelA. A yutithI sAthe mAro koi pratyakSa paricaya nathI. prastuta patramAM mArI ThIka ThIka prazaMsA che e kAraNe A patrane prasiddhi ApatAM huM khUba saMkoca anubhavuM chuM. Ama chatAM paNa 'prabuddha jIvana' aMgenA ane AjanI sAdhusaMsthA aMgenA temanA vicArothI 'prabuddha jIvana'nA vAcako paricita thAya e hetuthI temanA patra nIce pragaTa karI rahyo chuM. parama AdaraNIya premamUti, prabuddha cintaka, zrI paramAnaMdabhAI ! saMpAdaka prabuddha jIvana.' saprema dharmAziSa, keTalAMka varSathI haidrAbAda khAte teo eka sAdhanAkendra calAvI rahyA che. te AzramanInna pravRttio aMge prakAza pADatI eka chApelI patrikA temanA patra sAthe temaNe mekalI che. anya hetu sAthe A sAdhanAkAmano mukhya hetu dhyAnayoganuM lAkone zikSaNa ApavAnA ane tenA pracAra karavAno che, je bhAi yA bahenane AvI AzramapravRttimAM rasa hoya temane pradhAna maMtrI, dhyAna sAdhanA saMgha, sAdhanAkAma, 15-8-205, begama bajAra, haidrAbAda, (AMdhra pradeza) e saranAme patravyavahAra karavA vinaMti che. paramAnaMda) haidrAbAda, tA. 5-9-70 sesak ApazrI AnaMdamAM haze! ? ApanA taraphathI mokalavAmAM AvatuM ' prabuddha jIvana' niyamita rIte maLe che! temAM ApanI vicArakrAntinuM ane sajAga cintananuM darzana thAya che. ApaNI sAdhusaMsthA aMgenA parisaMvAdamAM ApazrIe ApanA svaccha vicAra krAntipUrNa zailImAM rajU karyA te mATe Apane aneka dhanyavAda ! zarIrathI bhale Apa vRddha che, paraMtu ApanA vicAro cirayuvAna che. sAdhusaMsthAmAM peThelI vikRtione dUra karavA mATe 'prabuddha jIvana' hameza prabuddha rahe che. jo sAdhusaMsthAe peAtAnuM astitva TakAvavuM haze te teNe yugane anukuLa banavuM ja paDaze. leAca ane bALadIkSA jevI vidhAtaka pravRttio baMdha thaI jAya te! paNa samAja thoDo AgaLa vadhI zake. kriyAkAMDa mATenA jeTalA Agraha rAkhavAmAM Ave che tene tyajIne eTalA ja Agraha AdhyAtmikatA viSenA rahevA joIe. dhyAna sAdhanAnA kendro aneka sthaLe khulavA joie, jenA pariNAme samAjamAM yogIrAja AnandadhanajI mahArAja, cidAnandajI mahArAja, upAdhyAya yajJA
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana tA. 1-10-1977 , vijayajI mahArAja jevI AdhyAtmika vibhUtionAM darzana sulabha mutsaddIgIrIne prathama sthAna hoya che ja, eTale saMsthAniSTha keMgrebane. AvI vibhUtio ja sAMpradAyika Agrahane gauNa banAvIne sanA AgevAno jo khurasIne meha choDI zake tema na hoya te samAjane AdhyAtmikatA tarapha dorI jaze ane e rIte prakAza patharAze. indirA gAMdhInI AgevAnI svIkArIne bane keMgrese eka thavAno * 'prabuddha jIvanamAM kuMDalinI zakita" ane "dhyAnayoga' jevA nirNaya ghaDInAya vilaMba sivAya karI levuM joie-to A eka moTo AdhyAtmika lekho pragaTa karIne ApazrIe samAja samakSa cittana pakSa bane ane e kAraNe dezanA taMtramAM sthiratA Ave. paNa jo mATe eka navI dizAnAM dvAra ughADayAM che te mATe Apane hArdika teo Ama karavA tatpara na hoya ane khurazIne meha choDI zakatA vadhAI pAThavuM chuM. jeTalA sAcA arthamAM AdhyAtmikatAne svIkAra hoya ane je haju paNa dezanuM hita temanA haiye heya te; thaze eTalo ahaMkArane aMdhakAra dUra thaze, ane athaDAmaNonuM pramANa (2) rAjakAraNamAMthI nivRttI laIne temaNe racanAtmaka pravRttine ghaTatuM raheze. ApazrI "prabuddha jIvana' vinAmUlya mekale che te svIkArI levI joie-je gAMdhIjIe cIMdhelo yogya mArga che. Ama mATe huM Apane hArdika AbhAra mAnuM chuM. "prabuddha jIvananA Aga karIne atyAranA viSama kALamAM aneka kSetre janatA pIDAi rahI mananI AturatApUrvaka pratIkSA karate rahuM chuM. mArA sAthI yati zrI che tene potAnI sevAdrArA mArgadarzana ApIne, dareka kSetre madadarUpa manaharalAlajI mahArAja paNa khUba ja premapUrvaka "prabuddha jIvananuM banIne kAma karavAnuM zarU karI devuM joie-jema bhUdAna AMdolana paThana kare che. AzramanA anya premIjano paNa tene lAbha uThAve che. vinobAjI calAve che. temaNe tema ja temanA kAryakaroe khurasIne A saMvatsarInA parva upara ApanuM hArdika zubhakAmanAo meha choDayo che tema te choDIne sevAkAryamAM rata banI javuM pAThavuM chuM ane evI prArthanA karuM chuM ke Apa sadA prasanna rahe joie, A mArga paNa rucikara na lAgato hoya te atyAre ane ApanuM svAthya jaLavAI rahe ane e rIte Apa samAjane nakSalavAdanI pravRtti ane arAjakatAnA baLe jorazorathI dezaAdhyAtmikatAnA prakAzanAM darzana karAvatA rahe. sAMvatsarika kSamA bharamAM phelAI rahyA che -- vikasI rahyA che, tene DAmavA mATe saMsthApanAnI sAthe sAthe zata zata zubhakAmanAone paNa Apa svIkAra niSTha keMgresanA badhA ja kAryakaro vinobAjInI bhUdAna-grAmadAnanI pravRttine apanAvI le, ane jo Ama banaze te vinobAjInI A karaze. ApazrInuM svAthya sAruM rahetuM haze! ahIM amArA kAmamAM dhyAna-sAdhanA, satsaMga pravacane, pravRttine jabaradasta jora maLaze ane enA kAraNe arAjaka zAkAhArano pracAra Adi kAryo khUba ja sArI rIte cAle che. AdhyA pravRttio khUba ja narama banI jAya te khUba ja saMbhavita che. mATe dezane bacAvavA hAya, arAjakatAnI AvI rahelA dhasamasatA pUrane tmika pravacanamAM paNa janatA sAre rasa laI rahI che. skUlo ane khALavA hoya, to sAcA dezabhakato mATe A eka ja taraNopAya che. kolejomAM paNa kAryakrama rAkhavAmAM AvatA hoya che. pratyutara pATha- paraMtu Ane badale jo atyAre cAle che tema ja ekabIjAne vavAnI kRpA karaze. muMbaI AvIza tyAre maLavAnuM banaze. kuzaLatA kema pachADavA, te ja vRttithI AgaLa vadhavAnuM cAlu raheze to cAhuM chuM. Apane zubhacintaka, temAM koinuM bhaluM thaze nahi ane karoDo dezabAMdhavonA jIvananI thati nirmaLakumAra "vizvabanyuM" paristhiti asahya ja banatI raheze. mATe saMsthAniSTho pitAnA pakSe AvuM meTuM pagaluM bharIne dezasevAmAM lAgI jAya e AjanA saMsthAniSTha keMgresa rAha badale samayane takAjo che. pariNAmanI apekSA rAkhyA vinA je kAma kara vAmAM Ave che, temAM haMmezAM izvarane sAtha paNa maLI rahe che. keraLanI cUMTaNIoe pelI lokakita sAcI pADI che, "kAbe zAntilAla TI. zeTha ajuna lUMTiye, eha dhanuSya e bANa." saMsthAniSTha keMgresanA khakhaDadhaja netAone prathama moTo phaTako - hAra ApI, indirA gujarAtanA meghatAMDavanuM zabdacitra gAMdhIe--alaga navI koMgresanI racanA karIne, ane tyAra bAda tA. 21-9-70nA citralekhAmAM pragaTa thayeluM gujarAtanA meghatAMDavanuM pitAnI dareka vyuharacanAmAM indirA gAMdhI saphaLa thatA AvyA che zabdacitra saMkalita karIne nIce pragaTa karavAmAM Ave che :temano hAtha UMce ja rahyo che ane A keraLanI cUMTaNImAM te temaNe " Abha anarAdhAra varase che. mAtelA hAthInI jema meghabhAre saphaLatA meLavI kahevAya. ane saMsthAniSTha keMgresane eka paNa rAjA made caDe che. pavana pAgala thayo che. eNe paNa jANe megharAjA beThaka na maLI te zuM sUcave che? bhale tyAMnI paristhiti sAva judI sAthe harIphAI mAMDI che. ekIsAthe seMkaDo zaMkha phukAtA hoya evA hoya. paraMtu saMsthAniSTha keMgresanA dareka dAva jyAre UMdhA paDatA jAya enA susavATA saMbhaLAyA ja kare che. sApa jevI pAtaLI nadI ajache tyAre tenA AgevAnoe AtmasaMzodhana kravAnI jarUra jaNAya gara jevI dhIMgI thaIne je lAgamAM Ave tenA pharato bharaDo le che. che. pavana kai dizAe vAi rahyo che te have dIvA jevuM spaSTa . kAMThAnA gAme enA bharaDAmAM bhIMsAvA mAMDayAM che. hajAra mANasanI dekhAya che, tyAre jUnI pratiSThAne vaLagI rahevuM ane khoTI AzAmAM vasativALuM TodarA gAma narmadAnA bharaDAmAM bhIMsAtuM jAya che, agiane khoTA vizvAsathI e ja raphatAra cAlu rAkhavI te have te yogya yAro lokonuM tarasAlI gAma pUranAM jaDabAmAM phasAnuM jAya che. nathI ja lAgatuM ema dilagIrI sAthe jaNAvavuM paDe che. sAmA pakSanI emAM phasAyelA raghavAyA thayelA-lokone to ema ja lAge che ke zakita ochI AMkIne cAlavuM e paNa have pAlave tema nathI. AkhI pRthvI para pralayanA pANI pharI vaLyA che, metanA chAyA khAsa karIne merArajIbhAinI pratiSThA-samajaNapUrvaka ke aNasama jevI ravivAranI rAta ghaTTa thatI jAya che. bhAdaravA suda chaThThanA jaNapUrvaka-prajAnA dilamAM ghaTatI cAlI che, ane e ja rIte saMsthA- cAMdanA ajavALAMne kALAM vAdaLAMe guMgaLAvI dIdhAM che ane niSTha keMgresanI paNa. AnuM kAraNa samayanuM navuM vaheNa ja hoi zake dhImA chatAM makkama pagale mota pAse ne pAse AvatuM dekhAya che. ema mAnavuM rahyuM. eTale, saMsthAniSTha keMgresa pratye prathamathI ja pUrI pANI chAtI samA tA thai gayA che. jhUMpaDAM DUbI javA lAgyAM che. sahAnubhUti ane mAnanI lAgaNI hovA chatAM ema kahevAnI pharaja motane cheTuM rAkhavA loko chAparA para caDI gayAM che. Dhero Doka UMcI rAkhIne jIvavA mATe taraphaDI rahyAM che. kutarAM jANe, pANI para savAra, paDe che ke nIcenA be vikalpamAMthI ekane teNe svIkArIne AgaLa thaine AvatA yamarAjane joI gayAM hoya tema UMcA sAde raDI cAlavuM joIe - je dezane vinAzanA mArge jatA rokavo hoya ane rahyAM che. bheMso bhAMbharyA ja kare che, vAMdarA tINI ciciyArI pADIne bacAvavo hoya to. kudAkuda kare che. aMdhArAmAM kAMi ja dekhAtuM nathI. dharAmasatA pANIno (1) ghaNAM meTAM pagalAMo bharIne jIta meLavanAra IndirA zera saMbhaLAya che. phukAtA pavananA sUsavATA kALaje aphaLAya che. gAMdhI mutsadIgIrImAM te saphaLa thayA ja gaNAya, ane rAjakAraNamAM kaDaDabhUsa thatA makAnAM avAjothI dila kacaDAya che. mota dhImA
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha na tA. 1-10-1970 chatAM makkama pagale pAse ne Doka, hoTha...basa have thoDI ja pAse AvatuM rahyuM che. kamara, chAtI, vAra che! e AvyuM...A AvyuM.... gAmamAM cAra pAMca pAkA makAno che temAM bairAM-chekarAMone besADI dIdhAM che. eka eka makAnamAM sA---doDhaso ke base| mANase bharAyA che, paNa pUranA pANI dhUghavATA sAthe aTTahAsya karatA AgaLa vadhe che ane makAnonI dIvAlAne thapATa mArIne gabaDAve che-chata bhAMgI paDe che kaDaDabhUsa...ane aMdara AzarA mATe beThelA mANasAnI kALI kIyiArInA citkAra saMbhaLAya che. bacAvA...koi bacAve....keTalAka tyAM ne tyAM ja chUMdAI gayA, keTalAka taNAi gayA-koinA hAthamAM jhADanuM DALakhuM AvI gayuM te pakaDIne teo cAlu pravAhamAM kheMcAvA lAgyA ane e rIte kuTuMbanA eka pachI eka mALA vIMkhAvA lAgyA- pIMkhAi gayA. A rIte mAnavasamudAyanuM, meAta koLiyo karI gayuM ane mAnava-paMkhInA mALA vIMkhI pIMkhI nAMkhyA. keTalIye mA vidhavA thai, keTalAye beTAe vidhura thayA. eka bahena pUranA pravAhamAM kheMcAtA-kheMcAtA hAtha vIMjatA-vIMjatA bacavAnA prayatna karatI hatI, tene gaLe nAnakaDo naTu hAtha bharAvIne vaLagI rahyo hato, ane pANInA cAlu pravAhamAM te kAlAvAlA karatA hoya che, ' phai mane mUkI detI nahIM... phai mane mUkI detI nahIM '... e rIte narmadAnA pANImAM teno zvAsa gaLatA jatA ho.....avAja DUbatA ('lagnasAgara' lekhaka: reva. phAdhara vAlesa, prakAzaka: gUrjara graMtharatna kAryAlaya, mahAtmA gAMdhI mArga, amadAvAda - 1. kIMmata rUA. 9-25. A pustakanuM avalAkana mArI uparanA eka patramAM bahena gItAe lakhI mokalyuM che. tenA 'prabuddha jIvana'nA vAcakone paNa lAbha maLe e hetuthI te avalAkana nIce rajU karuM chuM. paramAnaMda) amadAvAda, tA. 24-7-70 pUjya bhAI, tame mane 'lagnasAgara' vAMcavA ApI tyAre khUba AnaMda thayA, paraMtu tame jyAre enuM avalokana lakhavAnuM kahyuM tyAre evI ja mUMjhavaNa thai. samAja ane sAhitya kSetre agragaNya sthAna pAmelA phAdhara vAlesa jevA pUjanIya lekhakanA pustaka aMge lakhavuM e keTalI meTI javAbadArI che? chatAM tame tamAro Agraha cheDayA nahIM tyAre mane je lAgyuM te nikhAlasabhAve jaNAvuM chuM. phAdhara mATe khUba ja Adara ane AvA pustaka mATe pUro umaLakAbharyo AvakAra ApatAM patAM paNa mArAthI koi vicAra sAthe asaMmati darzAvAi jAya te kSamya gaNaze. revaranDa phAdhara vAlesaracita 'lagnasAgaramAM taratAM jAte speniza hAvA chatAM phAdharanuM gujarAtI paranuM siddhahasta prabhutva sAhityarasikone hamezAM Azcarya pamADe che. vaLI aneka prasaMgone kathAtmaka rIte vaNI letI emanI zailI gaMbhIra upadezane paNa navalakthA jevA rasALa banAvI zake che. A pustakanI vizeSatAmAM enI kalAmayatA paNa ene lagnaprasaMganI eka AkarSaka bheTa tarIke yogya puravAra kare che. paraMtu ethI ya vadhu mahatvanI che enI ciMtanasAmagrI. yuvAjagatana rAdivasa sahavAsa pAmatA phAdhare mAnava svabhAvanA ghaDatara ane jIvananA vividha prazno aMge khUba UMDuM cintana karyuM che ane A viSaya paranI emanI lekhamALAe aneka yuvakayuvatIo mATe preraNAnA khajAnArUpa banI che. jIvanamAM sAce rAha bhUlelA yuvAnadayane e khUba mamatAbharyA hAthe paMpALIne sAce rAhe doravatAM jANe ke kahI rahyA che ke "beTA, Ama na karAya !"' AvI mIThI doravaNIthI jIvanamAM suMdara palaTo lAvanAra emanI vinAyaka kA adA karyA La 125 pa hatA...tyAM zAntAbahenane khyAla Avyo ke naTunA hAthanI peAtAnAM gaLA parathI chUTI gai che... ane enI lAza pravAhamAM vilina thaI gaI. tyAM ja zAntAbahenanA hAthamAM eka jhADanI DALI AvI. tene te bAjhI paDI-je rIte naTu tenI Dokane vaLagI paDyo hatA e rIte. " AvA karuNa dazyo teM keTalAya sarajAyA ane keTalAya mAnavA A rIte .jaLarAzimAM svAhA thai gayA. hajAronI saMkhyAmAM Dhorone vinAza thayo-karoDonI milakata tArAja thaI ane karoDo rUpiyAnA ubhA pAkano nAza thayA--A badhI vigato kALajA kaMpAve che, jyAre ApaNe izvarakRpAe sAva salAmata beThA chIe, tyAre AvA jhaMjhAvAtanI sAme jhajhumIne Akasmika rIte jeo bacI gayA che ane jeNe sarvasva gumAvyuM che - je ApaNA ja bAMdhavA che-temane zakya teTalI madada karavI te sAmAnyamAM sAmAnya prajAjananI pavitra pharaja banI rahe che. kAle savAre ApaNI para paNa AvI Aphata nahi UtarI Ave tenI kaMi khAtarI che kharI ? te. A dAruNa du:khamAM sapaDAyelA ApaNA bAMdhavAne madada karIne A ja paLe ApaNe ApaNI pharaja bajAvIe. to muMbai jaina yuvaka saMgha dvArA zarU karavAmAM Avela gujarAta rela rAhata phaMDamAM ApanI rakama sattvara mokalI ApavA vinaMti che. zAntilAla TI. zeTha taratAM... kalame 'lagnasAgara' dvArA paNa yuvakone adbhuta preraNA ApI che. pote apariNita hovA chatAM lagna jevA nAjuka ne ati mahatvanA praznane teo suMdara rIte AtmasAta karI zakayA che. vaLI AvA nAjuka praznanI carcAmAM paNa emanI bhASA AryasaMskArane khUba gauravabharI abhivyakita Ape che. lagnanI maMgaLa vadhAmaNI ApatI kaMkotarIthI zarU thatuM A pustaka hastameLApanI pavitratA, kanyAvidAyanA dhApA, mAtRttvanI mAdhurI, bALabhagavAnanA AgamananI prasannatA vigere prasaMgAne Avare che. A sAthe vividha vyakitaonA jIvanamAM lagna aMge je je saMvedanA, maMthana, samasyAe ane tenA ukela thayAM haiya tenAM kathAprasaMgo paNa Alekhe che. e badhI vAtAmAM bhArobhAra vAtsalyathI ane UMDA sadbhAvathI phAdhare ApelA bAdha aneka ajANa vyakitaone paNa mArgadarzaka banI rahe che. jo ke, ATalAM udAharaNAthI sAmAnya siddhAMta tAravavA muzkela to che. kadAca koinA anubhave AthI judI ja jAtanA hAya te! tenI daSTi paNa kaMika judAM tAraNa para AvatI hoya--chatAM samagrapaNe jotAM emanI A salAha ghaNAMne jIvananAM lagnaviSayaka jhaMjhAvAtomAM TakI rahevAnuM baLa Ape che. ghaNAne emanA dhruvatAraka lagnasAgaramAM taratAM taratAM sAcI dizA batAvI zake che. Aje pazcimI manAbhAva ane nItizithilatA sAme TakI rahevA mATe te A pustaka drArA Arya saMskAra ne paramparAna pAyo majabUta karI rahyA che. je AjanA AdarzavihIna yuvAmAnasa mATe atyaMta jarUrI che. sAcA premanuM mahattva gAtAM tee suMdara rIte kahe che ke, "jIvananAM zAzvata mUlyo, dharma ane bhakita, zAMti ane zrAddhA e ja mananI svasthatA, dehanI taMdurastI, mANasanA klyANanA aTala pAyo che. prema e jIvananI uttama davA che ne e puNya davAkhAnAmAM tame hamaNAM dAkhala thayA che." ane e mAtRtvanI maMgalagAthA emaNe kevI sacoTa rIte karI che: - "mAtAnuM balidAna putranA cAritryano pAyo che ... mAtA e jIvanastrota, Adarza mUti, preraNAtIrtha che ... tame tamArI patnIne mAtra patnI tarIke nahIM paNa tamArAM bhAvi bALakonI mAtA tarIke
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6 16 prabuddha jIvana tA. 1-10-1990 joze te tamAro prema e pUjA, moha, e bhakita, sthUla sukha e paramAnaMda banI jaze." ane bALabhagavAna" nA Agamanane AvakArato emane madhura umaLako kevo che . "ghera nAjuka mahemAna che ane sUkSma khyAla gharanI aMdara paga mUkatAM ja AvI jAya che. gharanuM AkhuM vAtAvaraNa kahI de che ke aMdara ghero mahemAna padhAryo che. rAjagAdIe bALarAjA birAje che .. bALaka lagnane saphaLa, akhaMDa, amara banAve che. premanuM baMdhana, ekatAne saMketa, samarpaNanuM phaLa." jIvanamAM mAMgalya varasAvatI emanI kalama keTalAMka pratIkone AdhAre pustakamAM AgaLa vadhatI jAya che, jemAM kaMkotarInI vAta karatAM "zrI gaNezanI mUrtinuM citra "IzvarakRpA' no ullekha, 'mAbApanAM nAma" thApAM jevAM pratIka manamAM thoDoka prazna jagAve che ke AjanAM yuvakonAM mAnasa para A pratIko dhAryA mujaba asara upajAvI zake kharAM? navadampatI ekabIjAne potAne bhUtakALa pUche nahIM, ne jaNAve paNa nahIM, paraMtu mAtra (ujajavaLa) bhAvi tarapha mITa mAMDIne ja Daga bhare - evI emanI salAha paNa mane samajAtI nathI. amuka yugalo mATe A rIte Ubhe thayele vizvAsa jarUrI haze, paraMtu ekabIjAne saMpUrNa rIte oLakhIne, udAratApUrvaka bhUtakALanA ' prasaMgone apanAvIne koi paNa aMtarapaTa vagara TakI raheto vizvAsa vadhu jarUrI nathI? vadhu Adarza nathI ! hastameLApanuM pratIka vArNavatA lekhaka kahe che ke "hastameLApa e kharekhara prathama ja sparza hoya evI pavitra maryAdA paraspara jALavI hoya tenA mATe ja A sUcaka vidhi sArthaka thAya, navA jIvanamAM maMgaLa praveza karAvanAra thAya che." ane brahmacarya mATe kahe che ke "brahmacarya pachI lagna eTale naraNe peTe bhejana-svAdiSTa, poSaka, nirogI." A banne kathana AdarzanI daSTie kharekhara sArAM che. paraMtu navale hiyA kaeNlejIyanane e janavANI lAge te navAi nahIM. emanI seTImAMthI A navI peDhImAMthI keTalAM pasAra thai zake? chatAM eka Adarza raju karavAnI daSTie e jarUrI te che ja, - lagnasamayanuM yuvAna mAnasa varNavatAM lekhaka kahe che ke "sAmAnya rIte puru lagna pachI patnIne kema aMkuzamAM rAkhavI, tathA strIo patine kema vaTAvo - tevuM ja vicAratA hoya che. ane ghaNAMkharAM lakomAM lagna e rasAkasIne viSaya ane saMgharSaNanA kAvAdAvA jevuM hoya che." [ A citra vadhu paDatuM nirAzAvAdI nathI? alabatta lekhakane Azaya ' A nirAzAmAMthI AzAnuM kiraNa jagAvavAne che ane e mATe teo sAcI daSTi Ape che. strIsvabhAvanuM vizleSaNa karatAM teo strInI samajAvaTa, kAkalUdI, vazIkaraNa ne meha dvArA puru pAse kAma karAvavAnI AvaData ane kalA' ne enI vizeSatA gaNAve che. A vAta kevI rIte svIkAravI? puruSapradhAna hindu samAjamAM to nahIM ja! paraMtu e vAtamAM AgaLa vadhatAM te sAcuM kahe che ke "strI pAse bedhArI talavAra che-meha ne vairAgya, paDatI ne unnati, pApa ne puNya e karAvI zake che." 'A 'talavAra' ne sAthe upayoga karatAM zIkhe te e jarUra dhanya thAya ne dhanyatA sarjI zake ! - strIsvAtaMtryanI vAta karatAM lekhake strIne puSpa samavaDI thatAM vArI che te yogya che. teo sAcuM kahe che ke strI - puruSanAM manebhAva, baMdhAraNa ne pharajo judI che. te mujaba beunAM vyakitatva vikase ne ekabIjAnA pUraka thAya te ja lagnajIvana sArthaka thAya-saphaLa thAya. parasparanA paricayamAM utAvaLe najIka na AvavAnI salAha lekhake sArI ApI che. paraMtu eka vAra najIka AvyAM, joDAyAM pachI paNa sahajIvanamAM thoDuMka aMtara zA mATe joie? teo kahe che tema hRdayakuTiramAM 'khAnagI' ne 'jAhera" vibhAga pati-patnI vacce paNa zA mATe? saMpUrNa AtmavilopanamAM A aMtarAyarUpa na thAya? Ane Adarza te kema kahevAya? AvA nAnA nAnA muddo bAda karatAM 'lagnasAgara' emAM taranArane anekavidha mArgadarzana khUba sahRdayatAthI Ape che. AvI daSTi pAmanAra taravaiyAnuM taravuM ghaNuM prasannatAbharyuM ne saphaLa ja thAya. 'lagnasAgaramAM taratAM karatAM mane paNa AmAMthI je kaMI jANavA maLyuM te badala phAdhara vAlesane ne A pustaka ApavA badala tamAro hArdika AbhAra! - le. gItAnA vandana be carcApatro (tA. 1-8-70 nA prabuddha jIvanamAM strI jAtanA paDachAyAthI dUra rahevA mAgatA yogIjI mahArAja e mathALA nIce pragaTa thayelA mArA lakhANa aMge nIce mujabanA be carcApatro maLyA che. paramAnaMda) (1) zrI naMdalAla zAhano patra mArA mitra zrI naMdalAlabhAI tA. 23-8-70 nA patramAM jaNAve che ke "pUjya yogIjI mahArAjane bacAva karavAno mAro irAdo nathI. temano bacAva karanAra huM koNa? mAnavInAM karmo - sapATI uparanAM karmo kayA hetuthI - tenI pAchaLanuM preraka baLa kayuM che-tenI bIjAne bhAgye ja jANa hoI zake ane tevI jANakArInA abhAvamAM thatI yA karAtI TIkA yogya nA paNa hoi zake. "eka aMgrejI lekhaka jaNAve che te mujaba ApaNI jANakArI adhurI hoya che; ApaNuM zrAvaNa adhurUM hoya che; ApaNuM darzana adhurUM hoya che. te te mujaba ApaNA abhiprAya paNa adhura -- aMzata: ja sAcA--hoi zake che." taMtrI: jarUrI jANakArInA AdhAra upara ane pitAnA anubhava ane buddhipUrvaka sAmAnya janatAnuM koI bAbata upara khAsa dhyAna kheMcavA jevuM lAge che te vize kahevuM - abhiprAya Apavo - te patrakArano dharma che. vizeSa jANakArI prApta thatAM petAnA AgaLanA kathana yA vidhAnamAM bhUla dekhAya to tene satvara ekarAra karavo e paNa patrakArano eTalo ja mahattvano dharma che. pUrI jANakArInA abhAvamAM mauna sevavuM e mArga AtmalakSI sAdhakane hoi zake, patrakArane nahi. . (2) zrI manasukhalAla tArAcaMdane patra zrI murabbI paramAnaMdabhAi, muMbai, 7-9-70. vi. tA. 1-8-70 nA prabuddha jIvana"mAM "strIjAtanA paDachAyAthI paNa dUra rahevA mAgatA gIjI mahArAja' nA zIrSaka nIce tame je lekha lakhyo che te mane bahu game. "strIsamAgamathI dUra bhAgavAnI jarUra nathI tema ja zIla vicArathI vicalita na thavAya evA Sex-proof jAtIya vikArathI mukata banavAnI daDhatA keLavavAnI jarUra che evuM tamAruM maMtavya taddana sAcuM che ane brahmacaryane mukhya hetu paNa A ja che. - jyAre chelle tamAre tyAM Avyo tyAre A lekha saMbaMdhamAM koi bhAIne vAMdho lAgyo che tevuM tame kahetA hatA. A saMbaMdhamAM e bhAinuM dhyAna nIcenI vAta para jarUra doravaze: zrI sahajAnaMda svAmIe svAminArAyaNa saMpradAyanA sAdhu-enA AcAravicAra pAlananI bAbatamAM spaSTa rIte kaheluM ja che ke: . ' paramAnaMda
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ + tA. 1-10-1970) prabuddha jIvana 127 "koi vAra strIonA athavA potAnA prANano nAza thAya e ApatkALa Ave tyAre strIone aDIne athavA temanI sAthe belIne paNa strIonI tathA potAnI rakSA karavI" (zikSApatrI pra. 4-a,44) dIkSAnI bAbatamAM zrI sahajAnaMda svAmIe kaheluM che ke: "strIee dharmavaMzanA puruSo (eTale ke zrI sahajAnaMda svAmIe sthApelA AcAryo) pAsethI koi divasa dIkSA na levI. A kaLiyugamAM hajAre strIo, puru pAsethI dIkSA grahaNa karI pazunI peThe bhraSTa thayelI dekhAya che." (zikSApatrI pra. 4-a-pa3).. svAminArAyaNa saMpradAyanA satsaMgI jIvana graMthamAM (pra.1 -29) lakheluM che ke "A pRthvImAM je strIonuM gupaNuM kare che teo pitAnI ziSya banelI parastrIomAM ane khAsa karIne pitAne vaza banelI temAM Asakata thaine bhraSTa thAya che." zrI sahajAnaMda svAmInA samayamAM dhArmika paMthamAM je DAo pravartatA haze tene anulakSIne teozrIne AvA kaDaka niyama karavAnI jarUra lAgI haze. paraMtu A badhAmAMthI je phalita thAya che te te e che ke, pU. sahajAnaMda svAmIne puruSanA brahmacarya karatAM paNa strIonA zIlanI rakSAnI vadhu cinatA hatI. koi paNa strI sAme na jovuM evI AjJA teozrIe temanA ziSyone Apela nathI, paNa ema kahyuM che ke, "koi paNa strI sAme kudaSTithI jovuM e vyabhicAra che." paNa AvI bAbata to bAIbala tema ja anya dharmazAstromAM paNa che. ("je koI puruSa, strI pratye kAmadaSTithI jue che, te dareka puruSa hRdayamAM te enI sAthe kayArane vyabhicAra karI cUkI che." megyu, 5-28). A uparathI mane pitAne to ema lAge che ke A saMpradAyanI koi viduSI nArI kadAca puruSa varganuM moTuM ne juve ane jovAmAM Ave te AMkha baMdha karI de, to e kadAca kSamya gaNAya, paraMtu A saMpradAyanA sAdhuo mATe strIo pratye A vartAva rAkhavo e jarAya ucita nathI. svAmInArAyaNa saMpradAyanA keTalAka sAdhuonA paricayamAM huM Avyo chuM tema ja A saMpradAyane lagatuM a5 sAhitpa paNa meM vAMcyuM che ane te parathI mane lAgyuM che ke zrI sahajAnaMda svAmI eka mahAna cintaka ane vicAraka tema ja atyaMta nirmaLa cAritra dharAvatA hatA ane tenuM dhyeya paNa eTaluM ja mahAna hatuM. A saMpradAyanA vartamAna sAdhuonA caritra paNa atyaMta ujajavala che ane teo pratye huM atyaMta mAna ane sadbhAva dharAvuM chuM. .. manasukhalAlanA praNAma saMgha samAcAra ' "dezanI adyatana paristhiti" kalakattAnivAsI zrI bhaMvaramala siMdhI oNkaTobara mAsanA pahelA aThavADiyAmAM muMbaI AvanAra che, temanI upasthitine lAbha laine tA. 3-10-70 zanivAranA roja sAMjanA 6-15 vAgye, zrI muMbai jaina yuvaka saMghanA upakrame, saMghanA kAryAlayamAM pazcima baMgALanA viziSTa saMdarbhamAM dezanI adyatana paristhiti vize zrI cImanalAla cakubhAI zAhanA pramukhapaNA nIce jAhera vyAkhyAna goThavavAmAM AvyuM che. A prasaMge saMghanA sabhyone tema ja anya sarva bhAi-bahenane vakhatasara upasthita thavA vinaMti che. saMyukata rASTrasaMsthA viSe jAhera vyAkhyAna * AgAmI 24 mI oNkaTobara zanivArane divasa saMyukata rASTrasaMsthA dina tarIke ujavavAmAM AvanAra che, tenA anusaMdhAnamAM zrI muMbai jaina yuvaka saMghanA upakrame saMghanA kAryAlayamAM e ja divase sAMje cha vAgye cImanalAla cakubhAi zAhanA pramukhapaNA nIce zrI gaganavihArI lallubhAi mahetA "saMyukata rASTrasaMsthA" upara jAhera vyAkhyAna Apaze. te A viSayamAM rasa dharAvatA bhAI bahenane A . sabhAmAM vakhatasara hAjara rahevA vinaMti che. ciMcaNane lagatuM paryaTana mulatavI cicaNa javA AvavA mATenuM eka paryaTana tA. 10-11nA roja goThavyuM che evI jAherAta prabuddha jIvana' nA gatAMkamAM karavAmAM AvI hatI. paraMtu keTalAka kAraNone lIdhe A paryaTana hAla mulatavI rAkhavAmAM Avela che. vartamAna saMjoge vicAratAM te have divALI bAda yojavAmAM Avaze ane tenI yogya samaye jAherAta paNa karavAmAM Avaze.. vyAkhyAnamALA daramiyAna saMdhane thayelo arthalAbha dara varSanI mAska A varSe paNa vyAkhyAnamALA daramiyAna saMghanI pravRttione chuTI chuTI rakama maLI che tene saravALo Ajadina sudhImAM rUA. 21000 sudhI pahoMo che. amAruM lakSyAMka A vakhate rUA. 25,000nuM hatuM. haju ghaNA dAtAonI rakama AvavI bAkI che, to temane vinaMtI karavAmAM Ave che ke have satvare teo potapotAnI yogya rakamo mokalI Ape A AkhI yAda AvatA aMkamAM pragaTa karavAmAM Avaze. saMdhadvArA gujarAta rela-rAhata phaMDa - saMghadvArA zarU karavAmAM Avela gujarAta rela--rAhata phaMDamAM Aja sudhImAM maLelA vAcananA nAmanI yAdI nIce pragaTa karavAmAM Ave che ane sAthe sAthe vinaMti karavAmAM Ave che ke saMghanA sabhyo tathA prazaMsako ane 'prabuddha jIvananA grAhako tema ja cAhako pitAnI rakama satvara mokalI Ape. rUA. 1,000 zrI manubhAI gulAbacaMda kApaDiyA 500 , caMdulAla mohanalAla jhaverI 501 , pI. vI. brAiTa sTIla kAM. 153 - bAbubhAI jI. zAha 121 me. esa. ema. zAhanI ka.. 101 , cImanalAla cakubhAI zAha - cImanalAla je. zAha 101 , e. pI. ratilAlanI ka. 101 , vIzA prinTarI , nilAla phattehacaMda zAha ,, ramAlAla pI. zAha 101 ,, TekarasI ke. zAha e. je. zAha 101 amara plAsTIkasa ,, chaganalAla jIvaNalAla pArekha : , maNibahena nagInadAsa nANAvaTI khetasI mAlasI sAvalA maphatalAla bhIkhAcaMda zAha kaMcanabahena elIvara desAI amara jarIvALA , ramaNikalAla vADIlAlanI ka. ' che ke, pI. zAha , rabbara guDajha TreDIMga karyuM. , dhIrajalAla phUlacaMda zAha bhagavAnadAra popaTalAla zAha 25 praviNabhAi maMgaLadAsa zAha , ratilAla cImanalAla uThArI >> paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA 25 ,, ramaNalAla cI. zAha , nAgaradAsa mohanalAla zeTha ( eka divasane pagAra ) , basaMtalAla narasiMhapurA 11 , ramaNikalAla maNilAla zAha 101 101 101 101 100 10 51 51 25 3,927 maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMgha
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 prabuddha jIvana tA. 1-10-1970 ane paryuSaNa vyAkhyAnamALA: samAlocanA A varSanI vyAkhyAnamALA. tA. 29-8-70 thI tA. 6-9-70 zrI mRNAlinI desAi : (zrI khalIla jIbrAnanuM jIvanadarzana): sudhI eTale. nava divasa sudhI bhAratIya vidyAbhavanamAM yojAi i. sa. 1883mAM siriyAmAM musalamAna mAtApitAne tyAM janma hatI. zrI umAzaMkara jozI dilhImAM anivArya rokANane kAraNe AvI thayo. bALapaNamAM ja IMglenDa ane phrAnsamAM rahevAnuM thayuM. dezamAM zakayA nahotA. te sivAya bIjA badhA vakatAo - bhAio ane pAchA AvIne thoDA samaya rahyA bAda chevaTe amerikA jaine vasyA. bahenanAM vyAkhyAna yojanA pramANe thayAM hatAM. viSayanuM vaividhya phrenca viplava, raziyana kAnti ane pahelA vizvayuddhanA prasaMgoe tema ja vyAkhyAnanI guNavattAne stara sAmAnya rIte sacavAi jIbrAnanA jIvanadarzanane vilakSaNatA arpI. jIbrAnanuM jIvanadarzana rahyAM hatAM ema kahI zakAya. A varSe eka vastu kaMIka vizeSa nirALuM che. teNe The Mad Man,' "The Wanderer', rUpe najare AvI te e ke vyAkhyAnomAM saMpradAyanAM svarUpanuM "The Son of Man' vagere pustako lakhyAM che. paNa tene grantharAja te yathAtatha nirUpaNa karavAnI sAthe sAthe kevaLa siddhAnto ya karmakAMDa ke "The Prophet' che, jemAM jIvananAM aneka aMgopAMge vizenA. vidhiniSedhanA nirUpaNathI saMtoSa na mAnatAM Atmazodhana upara jIbrAnanA vicAro vyakata thayA che. alamustaphA nAme eka yogI vadhAre bhAra mukAto dekhAte hatesaMpradAyanA kriyAkAMDe sarvathA eka TekarI upara vasato hato. tene levAne vahANa AvI pahoMcyuM vyartha che ema mAnavAnI rakhe koI bhUla kare. kevaLa karmakAMDamAM aMtima che e joine te TekarI uparathI nIce Utare che. nIcenA gAmaDAmAM lakSya samAI jatuM nathI e paNa eTaluM ja spaSTa che. vyApaka daSTie rahetI janatA tene vIMTI vaLe che ane prema, dAmpatyajIvana, vicAratAM Aje dharma (religion) karatAM adhyAtma (spirituality)nuM ghara, saMtAna, dhAnya, dharma, nyAya, kAma, rASTra vagerenI bAbatamAM mahattva samajAvA mAMDayuM che: mArgo. game te hoya, game teTalA tenuM mArgadarzana mAge che. alamustaphAe ApelA uttaramAM jubAnanA hoya - lakSya te eka ja che ane hoya ane te e ke, mAnavamAM rahelI vicAro vyakata thAya che: prema saMketa kare tyAre svIkArI le; dAmpasavRttione keLavIne mAnavane sAcA arthamAM mAnava banAvavo. tyamAM sAthe pIvuM paNa eka pyAlAmAM na pIvuM; saMtAna mAtAAje vijJAnanA. viSaye, mATezikSaNanA vize mATe, sAhityanA pitAnAM nathI temane AgaLa vadhavA devAM, temanA jIvanane vikAsa viSaya mATe Workshops jAya che; paryuSaNa vyAkhyAnamALA thavA devo; ghara rUMdhI nAkhe tevuM nahIM. paNa havA, ujAsa ane prasakeTaleka aMze adhyAtmaviSayaka Workshop jevI. banatI jAya che natA arpe tevuM hovuM joie; dhAnyanA kaNamAM vasuMdharA potAnAM te Ananda ane saMtoSanI vAta gaNAya. uramAM saMtADelAM svapna vyakata kare che: dhAnya khAie tyAre dANA zrI kizanasiMha cAvaDA: svAmI kRSNaprema : vyakita ane khaMDAyA, kuTAyA ane zekAyA hoya che tene khyAla rAkhavo joie; vibhUti ): guru vize ziSyakaMI paNa kahe. te UNuM-adhUruM ja nyAya toLanAre aparAdhInI sAthe aparAdha karavAnI preraNA jyAMthI rahe, zabdo paNa tenA magatane pUrI rIte abhivyakata karavA thai hoya tene paNa javAbadAra gaNavuM joie. je rASTranA pradeza asamartha nIvaDe. jIvanamAM anyanI peThe pote paNa aneka kSetramAM pitAne svataMtra rASTra tarIke gaNatA thAya te rASTrane vinAza thAya.. vihAra karyo ane jIvana mAryuM paNa kharuM. 1948 mAM amerikAthI aMtamAM ApaNA rASTranI AjanI sthiti game teTalI nirAzAjanaka pAchA pharatAM laMDanamAM eka pustakavijetAne tyAM zrI kRSNapremanuM hoya chatAM vinobAjI, jevA saMta je rASTramAM che tene vinAza thAya bhagavadgItA vizenuM pustaka joyuM. mAtra prastAvanA vAMcI ja nahiM evI zraddhA vyakata karI. viSayane anurUpa zailIne lIdhe ane zabda paNa maryAdA vaTAvIne kevI AnsaraanubhUti vyAkhyAna prabhAvavALuM banyuM. karAvI zake tenI jhAMkhI thai. cheka 1959 mAM zrI kRSNapremane maLa zrI maMjulAbahena trivedI ( jJAnAvatAra zaMkara): bhAratIya vAnuM thayuM. 1965 mAM zrI kRSNapremane dehavilaya thayo tyAM sudhI jIvanadaSTi prAcInAbhimukha che, pAzcAtya jIvanadaSTi arvAcInAtemanuM sAMnidhya sevyuM - ane "navo avatAra' anubhavyo. zrI bhimukha che; AjanI saMskRtine 'vikAsa' kahe che, bhAratIya saMskRti kRSNapremanuM pUrvAzramanuM nAma hatuM ronAlDa eca. nikasana, ane hUAsa tarIke gaNAya che, paNa A baMne sApekSa vidhAna che. bhautika jAte aMgreja hatA. 1922 mAM lakhanau vizvavidyApIThamAM aMgre daSTie AjanI saMskRti vikAsamaya haze, paNa adhyAtmanI daSTie jInA adhyApaka tarIke bhAratamAM AvyA. bhAratanA jIvanadarzana vize e hAsamaya ja che ethI UlTe bhAratIya saMskRti bhautikadaSTie jhaMkhanA jAgI, saMskRta zIkhyA. yazodA mAtAe zrI nikasanane hAsamaya haze, paNa AdhyAtmikadaSTie e vikAsamaya che. bhagagausaMgabhakita-premalakSaNAbhakitanI dIkSA ApI ane 'kRSNa vadgItAmAM kahyuM che ke yuge yuge puruSonA rakSaNa mATe, duSTone prema' evuM navuM nAma ApyuM. kRSName AbhauDA pAse vinAza mATe, ane dharmanI saMsthApanA mATe bhagavAna. avatAra le mIrAlAmAM sthAyI nivAsa karyo. AdhyAtmika kheja mATe bhArata che. satyayugamAM jJAna guru tarIke dakSiNAmUrtino udbhava thayo hata; Avele A aMgreja nigraMthabhAva-AtmasAkSAtkAra-nI siddhio treitAyugamAM dattAtreyana, dvAparayugamAM vedavyAsa ane kalipahoMcyA : tenuM jIvana AdhyAtmika anubhUtine stare ja cAlatuM rahyuM. yugamAM AdyazaMkarAcAryane. bauddhadharme hiMsAne pratIkAra karyo paNa -ApaNe sau annamaya koza upara - dehanA vIrya upara ja-AdhAra keTalAye saMpradAya vAmamArga sevatA thayA, nAstika paNa thayA. rAkhIe chIe. A kezathI paNa vadhAre sUma prANamaya koza, tenAthI AdyazaMkarAcArya batrIsa varSanA jIvanakALamAM jJAnadvArA mekSa paNa vadhAre Antaramanamaya koza che. A koza buddhinI. pakaDamAM meLavI zakAya ane karma to jJAnaprAptinA sAdhanarUpa che che. jayAM sudhI ahaMbhAva hoya, bahirmukhatA hoya tyAMsudhI jIvananA ema pratipAdana karyuM. upaniSada, brahmasUtra ane bhagavadgItA kendrane pAmI na zakAya. buddhine paNa antarmukha karavI joie: upara sUkSma ane gahana, vicArasaMpanna bhASyo lakhyAM. ane cAre dizAmAM maTho, sthApI prajAnI. dharmabhAvanAne daDha karI. vyAkhyAnagaMgApravAhane jovAne badale gaMgotrI tarapha mITa mAMDavI joie. kAre kevaLAdratanA AtmA, brahma ane mAyAnAM svarUpa ane saMbandhane Ama thAya tyAre mAnava vyakita maTI jaIne, svakendriya maTI jaIne TUMkamAM paricaya paNa Apyo hate.. sarvakendriya bane che, vibhUti bane che. zrI kRSNaprema AvI vibhUti - zrI devendra dIkSita (kalA ane saMskRti ): saune jIvanamAM nava che, vida, nirAzAe Ave che, paNa saue tene pratikAra karavo
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-1-1970 prabuddha jIvana 129 joIe-parAkramazIla banavuM joIe. sarjakakalAkAranuM jIvana paNa hasAvyuM che, raDAvyo che. zrI sureze pAzcAtya kavionI kRtiomAMthI vidathI bhareluM hoya che. sarjake jIvana sAthe saMbandha rAkhe tema ja pradhAnapaNe gujarAtI kAvyakRtiomAMthI udAharaNa ApIne joIe, jIvanane saMskRta banAvavuM joIe. jIvanane saMskRta banAvavuM nAnuM vaktavya sArI rIte rajU karyuM. eTale sanAtana jIvanamUlyo svIkAravA ane puraskAravAM. AvAM - prinsIpAla rAmazI (ApaNI zaikSaNika samasyA): mUlyano puraskAra kaLA kare te prajajIvana unnata ane saMskRta bane. kalA- svAtanya prApti pachInAM trevIsa varasamAM zikSaNane vistAra vadhyo kAra pitAnI kalpanAnA caMdanamahelamAM besI rahe ane kAvyasarjana che. gAmaDAMmAM ane zaheramAM zaLAkaeNlejo sthapAi che. pahelAM, kare te janatAne enI sAthe zI nisbata hoya? AvAM sarja- dara dasa chokarAmAMthI eka zikSaNa letA hatA, Aje ATha le che. nanuM mUlya keTaluM? rAjakAraNa sarjakakalAkArone zkhalita karavA 1901 nI sAlamAM 75,000 kaeNlejamAM bhaNatA vidyArthIo hatA prayatna kare che, tenI svatanta pratibhAne bAMdhI devA mathe che. temAMthI mAtra pacIsa chokarIo hatI. Aje paMcotera lAkha kaeNlejanA jIvananI AvI viSamatAmAM paNa sarjake potAnA svAtaMtrayane rakSavuM vidyArthIomAMthI tetrIsa lAkha vidyArthinIo che ! zALAmAM javuM joIe. jIvanamAM nIDaratA, satyaniSThatA, ahisA vagere mUlyo eTale navAM kSitijo ane navAM vizvanAM darzana karavAM. zikSaNadvArA pratiSThA pAme tyAre vyakitanuM tema ja rASTranuM jIvana ejansavALuM bane. yuvAnemAM navI apekSA jAgI. paNa ApaNI pAse pUranAM sAdhana zrI sureza dalAla (kAvyamAM vyakata thatI vartamAna jIvananI nathI, zikSaka nathI. zikSaNanI krAtie jagADelI apekSAone viSamatA) : kavitAne jIvana sAthe gADha saMbandha che; paNa jagatane ApaNe deza saMpI zake tema nathI tethI vidyArthI jagatamAM uzke- ' kavitA sAthe saMbandha hoya ema lAgatuM nathI ! kavi jIvananA padArthane rATa ane baLavAnI vRtti jAgI che. parIkSAnI paddhati paNa vidyAvarNavate nathI, tenAthI thatI anubhUtine varNave che. pahelA vizva- rthIone aMteSatI nathI. traNa kalAkanA eka praznapatradrArA AkhA yuddha pachInAM pacAseka varSamAM bIjuM vizva yuddha te AvyuM, paNa te varSanI mahenatanuM mApa kaDhAya che. zikSaNanA viSayo ane zikSaNaDAthe mAnavajIvanane, mAnavavyakitane, mAnavacaitanyane nAza thaye, paddhati paNa prAcIna paraMparAgata ja rahI che. zikSako kAma levA jIvana yantra jevuM banI gayuM, mAnavavyakita ane samAja sati taiyAra nathI : yunivarsiTI jevI zikSaNasaMcAlana saMsthAmAM pheraphAra vinAnAM, ullAsa vinAnAM, prakRtithI tadRna vichinna banI gayAM: karavA taiyAra banatI nathI. dareka vidyArthIne eka ja prakAranuM zikSaNa ghareDamAM ja jIvana jIvatAM hoya - ane maratAM hoya evuM parivartana apAya che, zikSita bekAre vadhatA jAya che. A samagra praznane AvyuM. A viSamatAo - sAmAjika, rAjakIya, dhArmika ane sAMskR- veLAsara ukela nahIM zodhAya te hiMsaka krAnti ja Avaze. tika viSamatAo - AjanA kavine akaLA che, uzkeryo che, (pUrNa ) gaurIprasAda yu. jhAlA paryuSaNa vyAkhyAnamALAnA saMdarbhamAM jAyeluM sneha saMmelana paryuSaNa vyAkhyAnamALAnI saphaLa pUrNAhutinA saMdarbhamAM tyArabAda saMghanA pramukha zrI cImanalAla cakubhAi zAhe tA. 12-9-70 ne zanivAranA roja sAMjanA samaye, saMghanI kAra- zrI jhAlAsAhebanuM puSpamALAthI sanmAna karyuM hatuM. bArInA utsAhI sabhya zrI TokarazI ke. zAhanI icchAne mAna ApIne A sanmAnane javAba ApatAM zrI jhAlAsAhebe TUMkuM , muMbai jaina yuvaka saMghanA upakrame saMghanA sabhAgRhamAM eka pari- paraMtu preraNAdAyI udhana karyuM hatuM. temaNe jaNAvyuM ke "atyAre mita AkAranuM nehasaMmelana yojavAmAM AvyuM hatuM. A sneha- mANasa jIvana jIve che paraMtu cArebAjunA jhaMjhAvAtamAM te e saMmelanamAM vidradhvarya zrI gaurIprasAda jhAlA-jhAlAsAheba pratye saMghanA phasAi gayuM che ke jIvananAM sAcA darzana vize tene vicAravAnI upa-pramukha zrI paramAnaMdabhAi kApaDiyAe saMghavatI kRtajJatA vyakata paNa pha rasada maLatI nathI. jene AvI huM rasada che te ya A karatA kahyuM : darzanane bhAMtika rIte jue che. atyAre AdhyAtmika vRtti ke satya"thoDA divasa pahelAM pUrI thayelI nava divALI paryuSaNa niSThA ApaNane bhAgye ja jovA maLe che. satyaniSThA vize vAte vyAkhyAnamALAnI saphaLatA aMge AnaMda darzAvavA mATe eka parimita : karanAramAM paNa satyaniSTha jIvanaghaDatara daSTigocara thatuM nathI. AkAranA snehasaMmelananA rUpamAM ahIM ApaNe ekatra thayA chIe. satya te vizALa che ane sukSma che. eka ja gharamAM rahetA ApaNA A rahasaMmelanane bIjo Azaya, ApaNA sarvanA pUjya paMDita chokarAM ane ApaNA bhAinAM chokarAM vacce ApaNe keTale badho sukhalAlajInuM muMbai AvavAnuM muzkela banatAM, 1962nI sAlathI mAnasika bhedabhAva rAkhIe chIe e kahevAnI jarUra nathI. mAre paryuSaNa vyAkhyAnamALAnuM pramukhasthAna zobhAvatA prAdhyApaka jhAlA- eTaluM ja kahevAnuM che-jIvananA dareka kSetre tulanA karIne sAhebanuM sanmAna karavAne ane temanI A ati mahattvanI sevA ApaNe DagalA bharatA zIkhavuM joie. tamAre tyAM A badala ApaNA attaranI kRtajJatA darzAvavAno che. aneka vidvAne, vyAkhyAnamALAmAM chellA ATheka varSathI huM AvuM chuM eTale mane rAkSaro ane kalAkAroe vidhinI anukULatAne lAbha uThAvIne potAnA paNa ema lAge che ke huM tamArAmAM ja eka banI gayo chuM. pramukhajIvananI bhAta badalI che jyAre jhAlAsAhebe potAnI khyAti ane sthAne besavAmAM tamArA upara huM koI upakAra karatA nathI paraMtu pratiSThA uttarottara vadhavA chatAM te dvArA bhautika utkarSa sAdhavAnI aneka kSetromAMthI AvelI viziSTa vyakitaonAM vyAkhyAne mArA kadi paravA karI nathI ane varSo pahelAM temanI raheNI karaNImAM je jIvananA mArgadarzaka bane che ane e rIte huM tamArI pAsethI dANuM sAdAI hatI tene te vaLagI rahyA che. ane sAcA arthamAM eka bhAthuM meLavuM chuM-kAMI Apate nathI, Ama kahevuM ja ucita gaNAze." niSThAvAna brAhmaNanuM--eka tattvalakSI RSinuM--ApaNane darzana karAvI tyArabAda saMgItane eka haLave kAryakrama zrImatI ramarahyA che. temanI vinamratA ajoDa che, ane ApaNI vacce teo bahene-kalAbahene ane caMdrAbahene tathA reDiyo klAkAra zrI hariza ApaNI jevA thaIne AvyA che ane gayA che ane vyAkhyAna- bhaTTe rajU karyo hato. zrI cImanalAla je. zAhe upasthita zubhecchako, mALAnA pramukha tarIke chellA ATha varSathI temaNe ekAnta nirapekA vyAkhyAtAo, kalAkAro ane kAryakarone AbhAra mAnyo hate. sevA ApI che. A mATe Apa sarvanI vatI temane huM Adara tyArabAda sau alpAhArane nyAya ApI prasanna vAtAraNamAM chUTA karuM chuM ane puSpahAra vaDe saMgha taraphathI temanuM sanmAna karavA ApaNA paDayA hatA. pramukhasAheba zrI cImanabhAine vinaMti karuM chuM. maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka rAMgha
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ 130 svarakSaNanI vRtti mitrAcArImAM paNa prakaTa thAya che, jyAM mANasanI koi tRSNA saMtoSAya che, tyAM te dIvAnI AgaLa raMdAnI jema phAMphAM mAre che. keTalAkane dIvA thavAmAM to keTalAkane raidA thavAmAM amaratva jaNAya che. je koine mATe dIvA che te bIjAne mATe phUMdAnI dInatA bhAgave che. ekabIjA pAchaLanI doDapakaDa --zikAra cAlyA ja kare che. prabuddha jIvana ekaya mATenA prayAsA : keTalAka anubhavA (gatAMkathI cAlu) hUMpha, phAyado, nAmanA, indriyasukhanI bAja manuSyanA saMbaMdhamAM thatI hoya che. ene saMtASavA maitrI ane oLakhANA karavAmAM Ave che. tRSNA vadhu saMtASAtI nathI, tyAre maitrIno tyAga karavAmAM Ave che. e saMbaMdhamAM je pakSanI hajI tRSNA bAkI hoya te pakSa nirAzA ane zUnyatA anubhave che. tethI karIne manuSyasaMbaMdhamAM bahu ochA loka zrAddhA rAkhe che, nirAza jana manuSyasaMbaMdhane svArthI - matalabI kahe che. "mAru koi nathI." evAM rodaNAM raDanArane pUchavA mana thAya che: "tame koinAM che?'' svarakSaNavRtti eka bAjA mitratA tarapha bIjI bAju irSyA tarapha dore che. AkAzapAtaLanI jama lokavyavahAra mitratA ane irSyAthI avibhakata che. potAnA taraphanA asaMtoSa bIjAnA doSa zodhavA tarapha vaLe che. vAMka kADhavAnI Adata paDI jAya che. kauTumbika ane sAmAjika vyavahAramAM te Teva prakaTa thAya che. A badhA prapaMca A gUMca mAnavanI koI bhUlane lIdhe haze? vizALa eka guMbajamAM eka nAno jharamara dhvani pratidhvanita thatA thata moTo avAja banI guMjyA kare che: tema mANasanuM eka nAnuM kRtya tenA AkhA jIvanamAM prasarI guMje che, mAnavanuM karyuM kRtya ? kaI bhUla ? mAnava kudarata sAthe tadAkAra na thayo, te saMgrAme caDhayA. kudarata sAthenA yuddhane te puruSArtha samajyA. mAnave mAMgI be bakSIsa; anna ane AkAya. dareka prANI cAhe che A be bakSIsA paNa te tenA vize bahu lAMbA vicAra nathI karatuM. prANIo divasa kAje divase meLavI le che paNa ApaNe eka divasanI nahi, paNa AvatI kAlanI - varSonI potAnI nahi paNa sAta peDhInI athAga cintA karIe chIe. "Sufficient unto the day is the evil thereof;" nyu TesTAmenTamAM kahyuM che, "dine sabhara enI hiMsA - pApa - duSkRti." dinarAta ApaNe veThavaitaruM karIe chIe. A lAbha - A saMgraha sukhane haNe che. kalpita jarUriyAto meLavavA mAnava moTA khatarA pedA kare che. tene mATe zakita ane sAdhana rokI te koI eka jagyA sAthe baMdhAI jAya che. tenAM rakSaNa ane vardhana mATe anya jarUriyAto pedA thAya che. tA. 1-10-1970 vadhu mANaso UbharAya che. lAbhavaza sahu te sthAnane vaLagI rahe che: akudaratI jIvananuM maMDANa thAya che, kudarata peAtAnAM zasro ajamAve che: manuSya para mana ane zarIranA rogA varasAve che. tenI sAme jhajhUmavA manuSya upAyo yoje che. A yuddhanuM bIjuM nAma saMskRti. saMskRta mAnava vijaya pAme te pahelAM kudarata tene pachADe che. eka dharatIkaMpa, eka javAlAmukhI, eka jhaMjhAvAta tenA garvane phagAvI de che. sadA saphaLatA lAdhyA kare to manuSyano ahaM gUmaDAMnA vikAra dhAraNa kare. evAM gUmaDAM - bhIM gaDAM - zIMgaDAM khUba vadhavAne laIne duniyAmAM cAlavAnI jagyA paNa na rahe. niSphaLatA - AghAta - ApattithI mAnavanuM ahaM phUTI jAya che ane duniyA banI rahe che cAlavA jevI ja nahIM paNa rahevA jevI jagyA. mahAvIra svAmIe kahyuM che: sarva sukhadu:khAnuM mULa peAtAnAM hRdayamAM che. zarIranAM badhAM aMgo tandurasta hoya tyAre sukha lAge, paNa jyAM AMkhamAM eka nAnI rajakaNa paNa paDe ane AkhA zarIrane badale lo
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-10-1970 prabuddha jIvana 131 AMkha para ja dhyAna jAya tyAre AMkha du:khe che ema kahevAya. aneka svarothI racita rAgamAM tallIna thaIe tyAre sukha lAge, paNa jyAM koI svara thoDe khasI jAya tyAM saMgIta basu ane apriya lAge che. kuTumbanA sabhya haLImaLI eka sAthe rahe tyAM sudhI sukha lAge che, paNa jayAM koI ADe phATe tyAM du:kha lAge che. sparza sukhamAM prANImAtra sauthI vadhAre tAdAbhya anubhave che. ekatAne AbhAsa strIpuruSanA jAtIya saMbaMdhamAM sahajasulabha hoya che. tethI te saMbaMdha prema tarIke oLakhAya che, prema, praNaya athavA kAmasukha mATe mANasane sauthI vadhAre vAsanA hoya che. praNayasukha sAthe apIsukha joDAyeluM ja che. te mAne ke A paristhitimAM kAMIka tathya che. hA, A badhuM ThIka, paNa aikaya che kayAM? jIvavuM kevI rIte? khUba muMjhavaNa, vimAsaNA, saMgharSa, manthane - A sarvane jIravavA, te vacce TakI rahevA, temAM jIvavA mATe eka sAruM majabUta jJAnataMtra Nervous System joIe. ApaNAM zarIranA jJAnataMtu, karoDarajaju ane magajathI baneluM A jJAnataMtra che. jJAnataMtra Indri dvArA hamezAM uttejita thAya che. koI kekInI jema jJAnataMtra hamezAM vadhu ne vadhu uttejanAthI ja saMteSa pAme che. ane tethI vadhu ne vadhu uttejanA tarapha ApaNI Indriya doDe che. uttejaka padAthe Indriyeno khorAka banI jAya che. sAMbhaLavAne, jovAne, suMghavAne, svAdane, sparzana ane vicArane caTako lAgI jAya che. zarIranI badhI ja pravRtti Ave kherAka zodhavAmAM lAgI paDe che. dhanathI Avo khorAka jaladI saMpAdana thAya che, tethI dhana - upArjana mukhya pravRtti banI jAya che. Indriyagya, vaividhyapUrNa khorAka koI yugamAM - vyApaka rIte - AjanI jema prApta nahIM hoya. A kherAka sarvasAmAnya mANasane have maLe che, ane eka para eka ane eka sAthe jhaDapathI ene prApya thAya che. mANasanA jJAnataMtu tene jhIlI zake - pacAvI zake tenAthI adhika jhaDapathI Indriyo dvArA Impressions paDatI hovAthI, khAudharA mANasane jevI ajIrNa ane ApharAnI becenI thAya tevI becenIne anubhava thAya che. ane kharekhara, bhegImAMthI te rogI banI jAya che. kensara mATe kahevAyuM che ke dehamAM vinAza pAmatA koSa cells karatAM je nava kaSa vadhAre jaladI pedA thAya te kensara thAya. evI ja rIte uparAuparI uttejanA pAmelA jJAnataMtrane eka jAtane kensara ja thAya che. enAM lakSaNe symptoms che raghavATa, adhIrAI, gusse thavuM, cittA thavI, uMgha na AvavI, aruci, thAka, nirAzAvAda, kaTutA, nindAkherI. Ane ekamAtra ilAja davAo, sUvAnI goLIe, 'TAnyavIlAIjhara' na ja gaNI zakAya. e levAnI sthiti gaMbhIra gaNAvI joIe. te gaMbhIra sthitimAM phasAvuM na hoya te ApaNAM jJAnataMtune pUrato ArAma-RelaxationApavuM joIe. kAMI nahIM te roja savAra-sAMja eka Asane vIsathI trIsa miniTa ema besavuM. AMkha, hAtha, paga, AMgaLIo sthira rahe tevuM sukhAsana grahaNa karavuM, khurazImAM besavAthI ke bichAnAmAM sUI rahevA karatAM palAMThIvALI sIdhA besavuM. baMdha AMkhomAM AkAra - raMga dekhAya ke kAnamAM avAja saMbhaLAya che temAM rasa levA jevuM nathI hoto. devanA darzana ane yuganA camatkAranI vAtothI AmAM bharAI nA paDavuM joIe. savAre UThatAM veMta balabala karavuM, reDiyo sAMbhaLavA, chApAM vAMcavAM - tethI mane LAI jAya che. UThayA pachI ekAda kalAka mInamAM ja joIe. kAMI nahIM te 10-15 miniTane vyAyAma, UMDe zvAsozvAra, koI eka kAvya ke gIta, zAntisamaya ke dhyAna ane ochAmAM ochuM 10-20 miniTanuM vAMcana. A sarva svAsthayaprada Teva pADavA jevI che. koI paNa gRhasthIne mATe durlabha nathI. have zAntisamaya ke dhyAna vize vicArIe : oraDAmAM prakAza na hoya, sUryodaya pahelAM ke sUryAsta pachIne samaya sauthI sAre. zauca-snAnAdithI paravArI zarIra nirmaLa hAya-peTa khAlI hAya, cA ke koI khAdya padArthanI uttejanA na hoya. mAthA ane zarIra para kAMI eDhiyuM hoya. AMkha para kAMIka haLavAzathI bAMdhavAthI paNa ArAma Relaxation vadhe che. koI bAbatanuM nirIkSaNa ke anveSaNa karavuM che - koI vicAra ke pratIkanuM dhyAna ke japa kare che, A vicAra sAra, A vicAra kharAba - evA koI paNa khyAla vinA eka daTAnI jema besavuM; je kAMI asaro mana mAMhe paDI haze te upasIne sAme khaDI thaze. te joyA karavI, ne hAMkI kADhavI, na dabAvavI, na vakhaDavI, ne tenI pAchaLa doDavuM. eka mitre mane kahyuM ke, "zAntisamayamAM badhA kharAba vicAre. humalo kare che, tethI khUba gabharAmaNa thAya che tene laIne huM ekAtemAM besatA nathI." , "kharAba" vicAre kayAM che? aMdara ja che ne? enuM samAdhAna thAya nahIM, Unresolved cita mAMhe bharAI rahe to te asAva -dhAna jAguta sthitimAM, svapnamAM, UMghamAM, mRtyu samaye satAvaze ane pachADI mahAta karaze. zAntithI besIe te te bahAra Ave, khullA thAya, sanmukha thavAthI koi divasa nimLa thAya; paNa vicaronA humalAnI bIkathI zAna samayamAM besIe ja nahIM te vicAre andara ane andara raheze. vicArone paNa baccAM Ave che. tenI jaladI vaMzavRddhi thatI hoya che. vicAre dabAvI rAkhavAthI tenuM viSa vadhAre phelAtuM hoya che. vizvanuM vadhAre vamana thatuM hoya che. sArA-khATAnAM nyAya ApavA zAnti- samayamAM besavAnuM nathI. mAtra jovAnuM ja che ane e taTasthatAmAM antaranI sAphasUphI thAya che ane jJAnataMtra pharI tAjagI saMpAdana kare che. - A prakriyAne sAyakaenelisima, vega, dhyAna, adhyAtmavidyA ityAdi bhAre zabdo ApavA te koi jJAnI ke mumukSune ja sugrAhya bane che. ApaNA jevA mATe te durgadha bane che. tethI dUra - para - e AMjI nAkhanAro, Dara upajAvanAro bhrama pedA thAya che. ane ApaNA utsAha-umaMgane kSINa karanAro prabhAva ApaNA para paDe che. A koi super human prakriyA nathI. ghaDiyALanI kaLa unwind karavAnI-ukelavAnI tathA ghaDiyALane cAvI ApavAnI prakriyA jevI A sAdI sIdhI vAta che. A ghaDiyALanI jema pravRttimAM uklatI-unwind thatI ApaNI jJAnataMtranI zakita-nervous energy - ane nivRttimAM-zAntisamayamAM wind thatI, saMcita thatI nervous energy-e pramANe ApaNuM deharUpI ghaDiyALa sAjuMsamuM cAle che. | pravRtti ane nivRtti - jIvanamAM pacAsa paMcotera varSa pravRtimAM ane chellAM ghaDapaNanAM varSa nivRttimAM ema nahIM. nivRtti sevavA mATe joma joie, te joma - zakita - pravRttinivRttimAM ja roja zAntisamaya - dhyAnamAM prApta karavA joie. A divasa AkhuM jIvana dhyAna ane nivRtimAM gALavAthI mane te kAMi mArga dekhAtuM nathI. chatAM khAvApIvA pharavA - suvA jevI rojabarojanI eka ati mahattvanI AvazyakatA e dhyAna athavA zAntisamaya che - je acUka, atUTa sAdhavo joie.. kadAca Apane thayuM haze ke koi ThekANe meM paramezvara ke AtmAnI vAta kema na karI? bahu vAra uccAravAthI zabdo jaDatA upajAve che. uchInA lIdhelA, ADambara bharelA zabdo popaTIyA hAi, daMbhane pApanArA banI jAya tevI saMbhAvanA che. chatAM eka vyApaka caitanyanI anubhUti koi dhanya kSaNomAM kone nahIM thai hoya? e ja aikayabhAva ene paramAtmAna kahI zakAya. ApaNA citta - aMtarane eka sarovara sAthe sarakhAvIzuM. prathama " bhUtaLanAM sarovaravaranuM varNana sAMbhaLIe: eka sarovara enI sapATIe paMkhI cAMca DubADe januM pAMkha aDADe, vAyu lahere, parAgaraje taraMga UThe che. upaselAM jala zamatAM zamatAM zamI jAya, tyAM pharI paMkhI cAMca DubADe januM pAMkha aDADe vAyuM lahera, parAgaraja vaDe taraMga UThe - zame. saravariye che jIvatAM pANI, eka eka sparza - saMgharSe taMraMgetarage jala vimala thAya. jalakuMDALAM kaNane tyajI de yA kaNane ogALI vilIna kare che. te jIvatAM pANI - nirmaLa pANI teya. jIvatAM pANIne guNa che - ajavAne : gALavAne
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ t 13ra. prabuddha jIvana tA. 1-10-1970. . sApha karavAno - samAvavAnA samIkaraNane. paNa saravariye je vadhu kaNa - kastara paDayAM ja kare, taraMga UThe te pahelAM nIra sare te pahelAM, hA, kaNa-kastara kaMkara je paDayAM ja kare, to jala bhAre thavA mAMDe. DoLAya - gandhAya - lIla baMdhAya e ja te melAM pANI - marelAM pANI teya, manuSya bhItare yu , eka sarovara, paMkhInI cAMca ja nahIM, janunI pAMkhe ja nahI, vAyu lahare ja nahIM, paNa paththarapANA - pAna-pattAM , mANase nAkhelAM dhAgA cIMtharAMe taraMgA UThe, kinArA ladAya - bandhAya - gandhAya, taLiyAM daTAya sthira Asana, azru vahetAM nizcala nayana-pulakita vadana, * hAthapaga -- aMge aMga lopAvA mAMDe che, dehabhAra. cAlI jAya che. pha_la je haLave bane che deha, " UDavA mAMDe che UMce UMce prANa. AnandanI tanmAtrA vadhatI jAya che. paNa hA UDI UDIne pAchuM pharavAnuM? . dehabhAna hAtha ane paga vadana nayana pravRtti pharI zarU thAya che. paNa dehe che cetanA, hAthe page jema, vadane nayane umaMga, pravRttio vihAra, akhUTa prasannatA zAnti. jUthe ja mAtra manuSya ATaATaluM je lAde nahIM, nAkhe nahIM, bAMdhe nahIM, paNa vacce vacce zaMbhe, te enuM e bhItara sarovara sadA sAruM rahe. e. bhavuM e jovuM enuM nAma dhyAna. e ja dhyAna - zAntisamaya. e navarAza koi manuSya cUke nA.. lIlA lasalasatA ghAsacArAmAM haraNaToLAM care che. jhaTapaTa keLiyA lai doDI jAya che. . ema mAnava dina Akhe bhale carate. laI le jeTaluM levuM hoya teTaluM. paNa haraNaToLAMnI jema ko zILI ghaTAmAM AMkha mIMcI cArAne vAgeLea vAgoLavuM te dhyAna-zAntisamaya. ekalAM besatAM sarva kRtyenA taraMge UThaze. UThI UThI, zamI zamatAM stabdha thaze. pachI saravariyAnuM taLa dekhAze, na dIyAM evAM paravALAM metI. saravaratalamAM pratibimba jhIlAze, sarva pharI vimala thAze: e viSadatI. e zAnti sukha - paramAnanda - mukita ! e zAnti samaye na koi roke ke na rokAya na ko zikArI ke na zikAra na dhyAtA ke dhyeya na nirmAtA ke nimeM. have keTalIka bhAvakaNikAo Apane saMbhaLAvIza: savArane tAro jyAre aMdhArAmAM hoya che, tyAre te vAtAvaraNathI bhinna tarI Ave che. tenuM kada moTuM dekhAya che. pachI jema jema te ajavALAmAM utthAna kare che, tema tema ene prakAza vAtAvaraNathI judo raheto nathI. zarUAtamAM te zirISanAM phula jevA athavA moTA eka hIrA je bhAse che; paNa chevaTe te jhAkaLa jevo athavA nAnA motI je banI prakAzamAM pUro bhaLI jAya che. ajJAnatAmAM mAnava ahaMthI prerAi vAtAvaraNathI chUTA paDavA mithe che. tene pitAnI mahattA prasiddha karavA vAsanA hoya che; tenuM jIvita basUruM bane che. pachI jema jema te jJAnI banato jAya che . tema tema tenuM vyakitatva-tenuM ahaM osarI jAya che, kudarata sAthe te bhaLI jAya che, vizvamAM tadAkAra banI tenuM jIvita ekasvara banI rahe che. A eka bIjI bhAvakaNikAAkAze sUrya, ene aMza te pRthvI parane agni, enI javALA hamezAM UMce UThe che, sUryane pahoMcavA yatna kare che, paNa chevaTe agnipadArtha svayaM khAkha bane che - evo che manuSya yatna ! gaMgAnA pravAhamAM bhaLatAM nALAe na pUchayuM "mAruM zuM?" -U. bI. pR. 22 lInAbahena maMgaLadAsa samApta mAlika zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha: mudraka ane prakAzakaH zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, prakAzanasthaLaH 385, saradAra vI.pI. roDa, muMbaI-4. Te. naM. 350299 mudraNarathAna: dhI sTeTsa pIpala presa, koTa, muMbaI-1
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ Regd. No. MH. 117 vArSika lavAjama rUA. 7 pabaddha jIvana prabuddha jaina'tu. navasaMskaraNa varSa 32 : a 12 muMbai, ekaTAbara 16, 1970, zukravAra paradeza mATe zIliMga 15 taMtrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA kalakattAnI adyatana paristhitinA citAra tA. 3-10-70 zanivAranA roja saMghanA kAryAlayamAM, sAMjanA bhAgamAM kalakattA nivAsI jAhera sevaka ane vidvAna vakatA zrI bhaMvaramala siMdhInuM 'kalakattAnI adyatana paristhitinA anusaMdhAnamAM rAjakIya pravAhA' e viSaya upara jAhera vyAkhyAna rAkhavAmAM AvyuM hatuM. zarUAtamAM saMsthAnA upa-pramukha zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyAe bhaMvaramalajIne AvakAra ApatAM, temanI pravRtti viSenI jANakArI zAtAone ApI hatI ane temane pravacana zarU karavA vinaMti karI hatI. zrI bhavaramala siMdhIe pravacananI zarUAta karatAM jaNAvyuM ke huM saMghamAM Avyo chuM eTale mArA gharamAM ja Avyo chuM ema mane lAge che, kemake saMgha sAthe mArUM eTaluM tAdAtmya che. tyAra bAda temaNe jaNAvyuM ke bhAratIya parivAra niyojananuM je kAma cAle che te kArya mATe muMbaI AvavAnuM banyuM ane paramAnaMdabhAInI ahIM vyAkhyAna ApavAnI darakhAsta AvI e mAre svIkAravI ja rahI eTale huM ApanI samakSa upasthita thaI zakayo chuM. AjanI paristhiti vize vicAra karavA besIe chIe tyAre gAMdhIjInI smRti tAjI thAya che, temaNe prasthApelI rAjanItimAM saMgharSa ane tyAga hatA. paraMtu AjanI rAjanIti je rItanI cAlI rahI che temAM A banne tattvAnA abhAva dekhAtAM dilamAM raMja thAya che. 1946nI sAlathI, gAMdhIjIe prabodhela rAjanItinA dhAraNamAM ApaNe tyAM eTa AvatI rahI che. AnA saMdarbhamAM bApujI sAthenA e divasanA eka prasaMga yAda Ave che. teo noAkhalI gayA tyAre keTalAka mitrA sAthe temane maLavAnuM baneluM. te vakhate praphullApa temanI sAthe carcA karIne bahAra nIkaLelA ane ame bApu samIpa pahoMcyA ane temanA moMmAMthI acAnaka A udgAra nIkaLI paDelA ke " ApaNe tyAM AjhAdI AvI nathI paNa balA AvI che. " A udgAromAM temanA dilanI e vakhatanI vyathA ane bhAvI viSenI AgAhIM ApaNane jANavA maLe che. atyAranI baMgALanI paristhitine anulakSIne kahevAmAM Ave che ke jyoti basue baMgALanI zAMti naSTa karI che, paraMtu A rIte kahevuM barAbara nathI, eka vyakita kAMi karI zakatI nathI, A to paraMparAe pedA karelI paristhiti che. jo AgalA sattAdhIzoe AjanuM pamaMtra na racyuM hota te AvI paristhiti utpanna na thAta, A te paristhitinA paripAka che. Aje je baMgALamAM bane che te AvatA dasa varSamAM AkhA bhAratamAM banaze evI pUratI saMbhAvanA che. zrI muMbai jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra chUTaka nakala 40 paisA beMgAlIomAM be cIjo mukhyapaNe dekhAya che - vicArazakita ane bhAvanA--jyAre AjhAdInuM AMdolana cAlatuM hatuM tyAre mATA bhAge bhAvanAzIla beMgAlI zULI para caDhavAmAM AgaLa paDatA rahyA hatA, mokhare hatA. atyAre te dezamAM ekasTrIma ane mAra ekasTrIma vacce hariphAi cAlI rahI che. atyAre jyoti basune UlaTI vadhAro gALA devAmAM Ave che, kAraNa ke lAkazAhInA DhAMcAne teo apanAvIne cAlyA che ema emanA upara AkSepa karavAmAM Ave che. jyAre vighArthI--vidyArthinIo tophAna karatA hatA tyAre ame temanA mAtA-pitAne mAdhyama banAvIne temanI pAse jatA hatA. paraMtu teo temane kahetA hatA ke tame amane zAMti rAkhavAnI zIkhAmaNa Ape che. paNa e zAnti konA mATe ? A loko baMgalA, vyApAra, gADI, vADI--badhuM banAvIne besI gayA che tenA mATe? amane grejyueTa thayA pachI paNa nokarI ke kAma maLatuM nathI, khAlI peTamAM Aga jalI rahI che ane e paristhitimAM tame amArI pAsethI zAMtinI apekSA rAkho cho? ame baseA arajI karIe to paNa amane kArakhAnAmAM jagayA nathI maLatI--amane pUchavAmAM Ave che tamo nokarI kema nathI karatA? ame pramANikapaNe kAma karavA mAgIe chIe amane nokarI apAvo. samAjamAM jyAre eka lagnapatrikA--kaMkotrI chapAvavA pAchaLa cha rUpiyA lagabhaganA kharca thAya che, ane e uparAMta lagnasamAraMbhA vigeremAM anya moTA kharcAo karavAmAM Ave che, jyAre bIjI bAju moTA pramANamAM mAnavazakita garIbImAM--bekArImAM sabaDI rahI che. A mANasAnA ropane kema rokI zakAya? beMgAlamAM pagAradhoraNa paNa sauthI ochuM che. ApaNe temane kevI paristhitimAM rAkhyA che? ane A rIte sAmAjika Arthika viSamatA ATalI vyApaka banI hovA chatAM tene badalavAnA koi cinha na dekhAya tyAre AjanI paristhiti pedA na thAya to bIjuM zuM thAya ? beMgAlanI byuTa mIlAmAM mANasone 150 thI 200 no pagAra ApavAmAM Ave che ane menejarane 8000 pagAra ApavAmAM Ave che-temane 2000 pagAra AchA ApavAmAM Ave tA bIjA dasa mANasanA vadhAre . nibhAva thAya. AvI asamAnatA hoya tyAre temanA praznone zuM javAba ApavA ? ApaNA rAjakAraNIonI vicAradhArAnI parAkAA. te juo - rASTranA mukhya pradhAna kahe che ke muslima lIga komavAdI nathI, meArArajIbhAi dAvA kare che ke janasaMghamAM komavAda nathI ane navI koMgresanA pramukhanA hoddo dharAvanAra prathama phUDa minisTara ane hAlanA saMrakSaNa pradhAna evA jagajIvanarAma dasa dasa varSa sudhI inkamaTekasa bharatA nathI ane A hakIkata jAhera thai jAya che tyAre kahe che ke e te bhUlamAM rahI gayuM. jeo rASTranA vaDerA che ane UMcAmAM UMcA sthAne beThA che teo chaDecoka AvA asatya uccAravAnuM zarU karatA hoya tyAre prajA pAse ApaNe keTalI apekSA rAkhI zakIe ? jyoti basu ane temanA sAthIo paNa AvI vastuthI mukata nathI paraMtu temane
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-10-1970 prabuddha jIvana 134 prakIrNa nedha * RAnuM che. te keMgresanA minisTaroe sarjelI paristhitine vArase maLelI che. atyAre yuvAna varga ema kahe che ke A badhAe khUba khAdhuM, have ame khAvA devAnA nathI. ' gAMdhI-pratimAne na teDAya, e upadeza temane ApavA jaIe chIe tyAre teo kahe che ke gAMdhI-pratimAne to tame vaDerAoe potAnA AcaraNa dvArA khaMDita karI che-gAMdhInI pratimA che ja kayAM? A ame teDIe chIe te te mAtra patthara toDIe chIe. baMgALanuM A vAtAvaraNa che. bAkI ApaNe jeTaluM kalpIe chIe eTaluM bhayabhIta baMgALanuM vAtAvaraNa nathI. kalakattAmAM je keMgresabhavana bAMdhavAmAM AvyuM che, evuM bhavane kadAca AkhA hindustAnamAM nahi hoya -A mATe aDhaLaka nANuM Ave che kyAMthI ? chellA vIza varSamAM je prajAne janma thaye che temaNe te asalanA sevakone nathI joyA athavA e AjhAdInI laDatane nathI joi-temane te atyAre cAlI rahelA nATakanAM ja darzana thayAM che. e lokomAM dezadAjhanI bhAvanA, ApaNA uparanA AcaraNA pachI, kevI rIte pedA thAya--e loko te mAonA saMdezAne ja satya rasamajavAnI ane e raste javAnA. atyAre koSa - ke nidhimAM karoDa rUpiyA karo ke dasa karoDa bhegA kare tethI zuM thavAnuM che - jayAM sudhI velyumAM parivartana na Ave tyAM sudhI A badhuM niSphaLa javAnuM che. - A hisAbe atyAre to aMdhakAra dekhAya che-gAMdhIjI jevI koi lIDarazIpa pedA thAya te ja kaMika AzA deza mATe janme. tyAM sudhI te dareka vyakitae pote nizcaya karI le joIe ke bane teTaluM kheTAM kAmethI ApaNe dUra rahevuM. rAjanItimAM ATalI oTa AvI che chatAM AzcaryanI vAta che ke ApaNI vicArasaraNImAM parivartana AvatuM ja nathI-i paNa samAraMbha hoya te koi vicAravAna - vidvAna vyakitane belAvavAne badale tyAM paNa minisTarane belAvIne gaurava levAmAM Ave che. sarvodaya saMmelananI paNa A ja paristhiti che. bhale ApaNe indirAjInI TIkA karatA hoie paNa samAraMbhamAM te Ave tema ApaNe icchIe chIe ane gaurava anubhavIe chIe. bhraSTAcAra paNa cAre bAju cAlI rahyo che ane navA janarezane AvuM ja badhuM joyuM che. - A rIte atyAre kalakattAnI lAM-enDa oNrDaranI paristhiti nabaLI thatI jAya che. kayAreka kayAreka koparAnA vAyaranI cerI karavA mATe pacAsa mANasanuM ToLuM AvIne vyavasthita rIte AkhI galInA thAMbhalAonI battIo pheDIne uparanA vAyare koInI rokaTaka sivAya lai jai zake che. vyavasAyathI chUTIne ghera jatI vakhate sAMjanA samayamAM gADI, calAvanAranI marajI pramANe nahi paNa raste cAlanAranI marajI pramANe calAvavI paDe che. bhIDamAMthI gADI bahAra kADhavA mATe be hAtha joDelA rAkhavA paDe che-ema. namratAthI kAma lyo to ja gADI AgaLa vadhI zake. Ama chatAM parisathata evI sphoTaka gaNI zakIe evI to nathI ja, kemake sinemAnI TikiTo hajI pAMca pAMca divasa sudhInI bUka thayelI rahe che. eTale A paristhitine hala kema karavI e mATe keyaDA che. divase divase temAM vadhAro ja thavAne che-jyAM sudhI rAjakAraNIo pitAnI vRttiomAM sudhAro nahi kare tyAM sudhI. A citra joyA pachI dareka vyakitae pitA pUrato vicAra karI levAno rahe che, ke ApaNe kema vartavuM. dareka pitAthI zarUAta kare te ja kAMika sArA pariNAmanI AzA baMdhAya. A - pravacana pUruM thayA bAda, zrIyuta paramAnaMdabhAie, bhaMvaramalajIe baMgAlanI paristhiti vize je taddana navo prakAza pADayo ane e rIte ApaNI jANakArImAM vadhAro karyo te mATe ApaNe kharekhara temanA RNI chIe ema jaNAvyuM hatuM ane tyAra bAda rAbhA visarjana karavAmAM AvI hatI. saMkalana : zAntilAla TI. zeTha zrI pArzvanAtha vidyAzrama saMzodhana maMdira amRtasaranI zrI sehanalAla jaina dharmapracAraka samitie zrI paM. sukhalAlajInI salAhane anusarIne banArasamAM i. 1937mAM zrI pArzvanAtha jaina vidyAzramanI sthApanA karI hatI. e saMsthAne mukhya uddeza jaina vidyAnA ucca abhyAsa mATe vidyArthIone madada karavAnuM hatuM. atyAra sudhImAM aneka jainadarzananA AcArya padavIdho uparAMta A saMsthAe 15 nI saMkhyAmAM pI. eca. DI. ane Di. li. padavIdhare taiyAra karyA che. jaina sAhityanA itihAsanA pAMca bhAga uparAMta DokaTareTa padavI mATenA svIkRta evA vividha viSayanA pAMca mahAnibaMdha paNa pustakAkAre prakAzita karyA che. vidvAna pAse vyAkhyAne apAvI te paNa prasiddha karyA che. saMzodhana mATenAM jarUrI pustakonI lAyabrerI paNa UbhI karI che. ATaluM karyA pachI muMbainA vizALa jaina samAja pAse pArzvanAtha vidyAzramanA saMcAlakoe dAna mATenI Tahela nAMkhavAnuM nimitta lai, muMbaimAM 'saMbhavAmi yuge yuge (pyArA bApu) e nAmanI nRtyanATikAnuM Ayojana tA. 23-9-70 nA roja karyuM hatuM. e sabhAmAM muMbainA digaMbara, zya. mUrtipUjaka, sthAnakavAsI ane terApaMthI AgevAno hAjara hatA. sabhAnuM adhyakSa sthAna zrI zeTha lAlacaMda hIrAcaMde zobhAvyuM hatuM. zrI cImanalAla cakubhAi zAhe udghATana karyuM hatuM ane atithivizeSa tarIke zrI vADIlAla catrabhUja gAMdhI, zrI pratApa bhegIlAla, zAhu zreyAMsaprasAdajI tathA zrI maNilAla sundarajI dezI upasthita thayA hatA. A AyojananI saphaLatA mukhyatve zrI zAdIlAla jaina ane zrI. sI. TI. zAhanA utsAhane kAraNe hatI ane AnaMdanI vAta jANavA maLI ke muMbaimAMthI rUpiyA sADA traNa lAkha jeTalI rakama A mATenI muMbainI kamiTie bhegI karI che. jaina vidrAne ucca abhyArAthI upekSita che, tene laIne ja deza-videzamAM jainadharma vizenI mAhitI vidvAnone paNa nathI. pArzvanAtha vidyAzrame A dizAmAM pragati karI che paNa te paryApta che ema na kahevAya. tethI e saMsthAne hajI paNa vadhAre sahAyatA maLe ema ame icchIe chIe. ahIM e paNa jANavuM jarUrI che ke A saMsthA jAti, dharma ke saMpradAyanA kazA ja bhedabhAva vinA je koI gya chAtra jaina saMskRtine koi paNa viSaya lai ucca abhyAsa karavA tatpara hoya tene madada kare che. AvA vidyArthI banArasa jevA vidyAdhAmamAM sahajabhAve aneka maLI Ave che, paNa phaMDanA abhAve temane mATe pUrI sagavaDa saMsthA ApI zakAtI nathI. sarakAre ekavAyara karI ApelI jamInamAM hajI te mAtra pustakAlayanuM makAna bAMdhI zakAyuM che. vidvAne ane chAtrone rahevA mATenuM makAna bAMdhI zakAyuM nathI. tethI vidyArthIoe yunivarsiTInI hosTelamAM agara anyatra rahevAne prabaMdha karavuM paDe che. ane kai vidvAna AvIne jainadharmane vizeSa abhyAsa karavA mAge che tene mATe rahevAne prabaMdha karI zakAtuM nathI. dAtAe dhAre te dazapaMdara hajAra ApI bleke bAMdhIne jainadharmanI sevA sAthe potAnA nAmane paNa yAdagAra banAvI zake che ane A kAmane jenavidyAnA eka uttama kendrarUpe vikasAvI zake che. zrI mRNAlinI bahena desAine hArdika abhinaMdana zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA yojAtI paryuSaNa vyAkhyAna mALAnA zrotAomAM bhAgye ja koI evuM haze ke je mRNAlinIbahenane oLakhatuM na hoya. teo janme mahArASTrI che ane temanA pati zrI prabhAkara desAI gujarAtI che. temaNe ema. e. sudhI abhyAsa
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-10-1970 prabuddha jIvana 135 karyo che ane gujarAtI, marAThI tathA hiMdI bhASA upara teo asAdhAraNa prabhutva dharAve che. temanA taraphathI thoDA samaya pahelAM marAThI bhASAmAM "putra mAnavA cA" e zirSakanI eka navalakathA pragaTa karavAmAM AvI che. mahAtmA gAMdhI janmazatAbdI daramiyAna lakhAyalA sAhityamAM gAMdhIjInA jIvana ane tattvajJAnane AvarI letA A pustakane mahArASTra sarakAre rUA. 3000 no puraskAra Apyo che. navalakathA dvArA A rIte A mahArApuruSanA jIvanane Alekha ane itihAsanI jhAMkhI karAvavAnA A prayAsamAM, zrI mRNAlinI bahena jaNAve che te mujaba, pUjya kAkAsAhebe khUba rasa laIne temane mArgadarzana karyuM che. A navalakathAne gujarAtI anuvAda paNa zrI mRNAlinI bahene karyo che, je TUMka samayamAM prasiddha thanAra che. upara jaNAvela puraskAra aMge zrI mRNAlinI bahenane jemanA adbhuta vakatRtva aMge aneka bhAi bahene khUba ja prabhAvita banyA che temane ApaNAM sarvanAM hArdika abhinandana ane attaranI aneka zubhecchAo. bhagavAna mahAvIra kalyANakendranI rAhatapravRtti 1967 nI sAlamAM bhagavAna mahAvIranI janmajayaMtI aMge muMbaI khAte yojAyelA samAraMbhamAM zrI jyaprakAza nArAyaNa atithivizeSa tarIke padhArelA ane temanA maMgaLa pravacanamAM temaNe bihAramAM duSkALanA kAraNe pedA thayelI du:sthiti ane tenA nivAraNa aMge vedhaka anurodha karela, te ja vakhate lagabhaga lAkha rUpiyAnuM phaMDa karavAmAM AveluM, tyAra bAda jainenI eka rAhata samiti UbhI karavAmAM AvI, vadhAre phALA mATe apIla karavAmAM AvI ane zeTha ratilAla manajInI AgevAnI nIce bihAra rIlIpha kamiTInA sahakAramAM rAhata pravRtti hAtha dharavA mATe kAryakaranI eka maMDaLIne ravAnA karavAmAM AvI. A maMDaLIe tyAM sADA pAMca mahinA kAma karyuM, cAlIza senTaromAM rasoDA zarU karyA ane rojanA lagabhaga 40,000 bhAI - bahenene jamADavAnI vyavasthA karelI. A kArya mATe bihAra rIlIpha kamiTIe paNa puSkaLa pramANamAM sAdhanasAmagrI pUrI pADI hatI. A rAhatakArya pUruM thatAM samiti pAse be lAkha rUpiyA bacyA. tenuM eka TrasTa karavAmAM AvyuM ane te rIte bhagavAna mahAvIra kalyANakendranI sthApanA karavAmAM AvelI. . A kendra taraphathI 1968 nI sAlamAM gujarAtamAM AvelA jaLa saMkaTa prasaMge surata, aMklezvara tathA eka anya sthaLe traNa rAhatakendro kholavAmAM AvyA hatA ane rUA. 1,30,000 nI madada ane traNathI cAra lAkhanI-jarUriyAtavALA lokone beMkanI mAraphata lona ApavAmAM AvI hatI. A A pramANe 1968-69 tathA 70 nI sAla daramiyAna rAjasthAnanA amuka vibhAgamAM vyApelA duSkALa aMge kendra taraphathI jesalamera khAte eka moTuM senTara UbhuM karIne lagabhaga doDha lAkhanI rakamanI sAdhana sAmagrI pahoMcADavAmAM tema ja vaheMcavAmAM AvI hatI. kaccha-saurASTramAM paNa pazu-rAhata pAchaLa eka lAkhanI rakama kharacavAmAM AvI hatI. cAlu varSa daramiyAna ativRSTinA kAraNe saurASTranA amuka vibhAgamAM tema ja gujarAtamAM bharUca, aMkalezvara bAjue loko pAra vinAnI durdazAnA bhaMga thaI: paDelA. Aphatane pahoMcIvaLavA mATe zrI ramaNIkalAla koThArI, zrI gIradharalAla daphatarI, ravicaMda sukhalAla, zrI vADIlAla jeThAlAla vagerene jhAlAvADa bAjue mokalavAmAM AvyA ane kendranA pramukha zrI cImanalAla cakubhAI zAha paNa jhAlAvADa bAjue traNa divasa pharI AvyA ane Azare eka lAkhanI rakamanuM .. anAja, kApaDa, vAsaNanI pUrI tapAsapUrvaka vaheMcaNI karavAmAM AvI ane evI ja rIte zrI riSabhadAsa rAMkA, zrI choTubhAi kAmadAra, zrI amarabhAI karIvALA, dAdA dhAma naskara ane zrI sukhalAla khAvIcAne bharUcaaMkalezvara bAjue mokalavAmAM AvyA ane pUrI jAtetapAsathI Azare rUA. 65,000nuM anAja, vAsaNa tathA kapaDAMnI vaheMcaNI karavAmAM AvI. ahiM jaNAvavuM prastuta che ke, upara jaNAvela banne maMDaLImAMnA ghaNA kharA gRhasthoe pratyeka vibhAgamAM : dazathI paMdara divasa sudhI rokAine tathA judA judA sthaLe pharIne tathA sthAnika kAryakartAo sAthe maLIne kArya karyuM hatuM ane temAMnA cheDA bhAio te haju paNa rokAine kAmane thALe pADI rahyA che, jo ke A maMDaLImAMnI pratyeka vyakita atyata vyavasAyagrasta che ane muMbaithI ATalo samaya dUra rahevuM sAmAnyata: temane paravaDe tevuM nathI. tatkALa rAhata pahoMcADavAnuM kArya have lagabhaga patI gayuM che ane tArAja thayelA Aphatagrasta vistAramAM be lAkhanI rakama rokIne gujarAta sarakAranA sahakArapUrvaka kAyamI makAno bAMdhavAnI yojanA hAtha dharavAnuM kendra nakkI karyuM che. A - A rIte bhagavAna mahAvIra kalyANakendranI kalyANapravRtti divasanudivasa vadhAre ne vadhAre vega pakaDatI rahI che; nAtajAta, saMpradAya ke sthaLanA kazA paNa bhedabhAva sivAya jyAM jarUra paDe ane pahoMcI zakAya tyAM zakaya teTalI rAhata, pahoMcatI karavAmAM AvI rahI che ane loko-vizeSe karIne jaina samAja-pitAne " udAra hAthe lAMbAvI rahela che ane kendranI Arthika apekSAone sArA pramANamAM saMtoSI rahela che. homasAyansa kaeNlejamAM apAtA pAkazAstranA zikSaNanA saMdarbhamAM mAtra homasAyansane lagatI kaeNlejomAM athavA to jyAM homasAyansa zikhavavAmAM Ave che tevI kaeNlejomAM apAtA homasAyansanA zikSaNamAM mAMsAhArane kendramAM rAkhIne pAkazAstra zikhavavAmAM Ave che. A kolejomAM eka vakhata nirAmiSAhAranI paraMparAvALI kuTuMbanI vidyArthinIone paNa mAMsAhAranI vAnIo banAvavAnI pharaja pADavAmAM AvatI hatI. A saMbaMdhamAM thoDAMka varSa pahelAM mArA mitra zrI mANekalAla rAMghavIe vaDodarAnI homasAyansa lejamAM bhaNatI potAnI putrInA saMbaMdhamAM A prazna Ubho karyo hato ane te saMbaMdhe amadAvAda bAjunA chApAomAM joradAra AMdolana UbhuM thatAM vaDodarAnI kaeNlejanA sattAdhIzoe e nirNaya jAhera karyo hato ke nirAmiSAhArI vidyArthinIne AmiSa AhAra taiyAra karavAnI pharaja pADavAmAM nahi Ave. A nirNaya, huM dhAruM chuM ke, jyAM jyAM baMne paraMparAnI vidyArthinIo bhaNatI hoya tyAM tyAMnI badhI kaeNlejomAM svIkAravAmAM Avyo che. Ama chatAM Aje paNa banne prakAranI vidyArthinIone kukIMganuM rasoI banAvavAnuM-zikSaNa ApavA mATe rasoDuM te eka ja saMyukata hoya che. A saMyukata raseDAne prabaMdha aneka rIte vAMdhApaDa che. nirAmiSAhArI kuTuMbanA vaDIlone khabara ja hotI nathI ke homasAyansanA abhyAsakramamAM banne prakAranI vAnagIo taiyAra karatA zikhavavAno samAveza karavAmAM Avyo hoya che. homasAyansanA 'vidyArthIomAM moTe bhAge kanyAo hoya che. A chokarIo temanA vaDIla je jANaze to A abhyAsakrama choDI devAnI temane pharaja pADaze evI dahezatathI pitAnA vaDIlane A prakAranI vastusthitithI moTA bhAge ajANa rAkhe che. zarUAtanAM eka be varSa A vidyArthInIo mAMsAhArI vAnIo taiyAra karavAthI alaga rahe che, paNa samaya jatAM A vidyArthinIo mAMsAhArI vAnagIo tarapha AkarSAya che ane
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 136 prabhu jIvana tA16-10-1970 abhyAsakrama pUro thatAM sudhImAM 100 nirAmiSaAhAra vidyArthinImAMthI bhAgye ja 20 TakA vidyArthinIe nirAmiSAhArane vaLagI rahetI hoya che. bIjI bAju e raseDAnI vidyArthinIonAM mAbApane khabara paDe che tyAre ghaNuM moDuM thayeluM hoya che ane teo e prakAranI avazatA bhagavatA hoya che ke have jo pitAnI putrIne korsa ke kaeNleja badalavA kahevAmAM Avaze to tenI kerIyarane dhakake lAgaze. evA paNa mAbApe che ke jemane A bAbatanI pahelethI khabara hoya che ane A kAraNane lIdhe pitAnAM saMtAnone AvI kaeNlejamAM bhaNavA mATe mokalatA hotA nathI. A badhAM kAraNone lIdhe e atyanta Avazyaka che ke ApaNA dezamAM nirAmiSAhArI lokone samudAya ghaNe moTo ane cotarapha phlAyela hoine jyAM jyAM AvI homa sAyansa kaeNleja hoya tyAM tyAM pAkazAstra zikhavavA mATenAM raseDAM ane abhyAsakrame alaga alaga rAkhavAmAM Ave. te A aMge je saMsthAo nirAmiSaAhAra mATe Agraha dharAvatI hoya te saMsthAonA saMcAlakone AgrahapUrvaka vinaMti ke AgAmI 23 tathA 24 mI okTobaranA roja nAgapura khAte hema sAyansa kaeNlejanA saMcAlako ane prAdhyApakonI eka konpharansa bharAvAnI che ane tenuM pramukhasthAna koIMbaturanA zrI avinAzI liMgama homa sAyansa kaeNlejanA prinsipAla zobhAvavAnA che temanA upara vinA vilaMbe tAra yA te patradrArA mAMsAhArI ane nirAmiSAhArI vidyArthinIone bhaNAvavA mATe alaga alaga raseDA : ane abhyAsakramonI vyavasthA karavAmAM Ave che matalabanuM nivedana moklI Ape. grAmasvarAjaya phaMDamAM 62 lAkha ekaThA thayA. pUjya gAMdhIjInI janmatithi oNkaTobaranI bIjI tArIkhane lakSamAM rAkhIne grAma svarAjya phaMDa mATe eka karoDane lakSyAMka nakkI karavAmAM Avela. AnA anusaMdhAnamAM zrI jayaprakAza nArAyaNanI AgevAnI nIce chellA traNa cAra mahinAthI A phaMDa ekaThuM karavAnI dezabharamAM jhuMbeza cAlI rahI hatI. tenA pariNAme ekaThA thayelA 62 lAkha rUpiyAnI rakama vadhu pavanAra khAte hAla sthira thayelA vinobAjIne eNkaTobaranI bIjI tArIkhe arpaNa karavAmAM AvI. deza mATe A eka apUrva AnaMdanI ane gauravaprada ghaTanA che. alabatta, eka karoDanA dhArelA lakSyAMkane pahoMcI na zakAyuM tenuM du:kha cintavI zakAya. Ama chatAM paNa dezanI AjanI paristhiti, lokonA dilamAM aneka prakAranI bhasanA kAraNe AvelI maMdatA, gAMdhIjI ane vinobAjIe apelA jIvanamUlya pratye vadhatI jatI udAsInatA, cetarapha anubhavAtI rAjakAraNI asthiratA AvAM kAraNone vicAra karatAM je rakama ekaThI thai zakI che te AjanI paristhitine anurUpa che ane tethI lakSyAMka pUro na thavAnA kAraNe nirAzA na cintavatA, ATale sudhI pahoMcAyuM te aMge saMteSa cittava e vadhAre ucita che. A ekaThI thayela rakamane nidhinA AkAramAM rAkhIne tenuM vyAja mAtra kharacavuM-Ama vicAravAne badale traNa varSanI aMdara A AkhI rakama dezabharamAM cAlI rahelA grAmadAnanA kAryane vadhAre vyApaka ane nakkara banAvavA pAchaLa kharacavAne nirNaya karavAmAM Avyo che te kharekhara stutya che. ApaNe AzA rAkhIe A phALAnA vahIvaTa mATe rAMgIna vyavasthA ubhI karavAmAM Avaze ane A rakamanI pAIe pAI niyata kArya pAchaLa pUrI takedArIpUrvaka kharacAze. zrI jaina mahilA samAjane hIraka mahotsava zrI jene mahilA samAje 60 varSa pUrAM karyo, tenI khuzAlImAM tA. 9-10-70 thI tA. 17-10-70 sudhInA eka kAryakramanuM Aye jana karIne jaina mahilA samAja pitAne hIraka mahotsava UjavI rahela che. A zubha prasaMge jaina mahilA samAjanA saMcAlakonekhAsa karIne tenA varSojUnA pramukha zrI. tArAbahena mANekalAla premacaMdane tathA tenA varSojanA maMtrIo zrI lIlAvatIbahena devIdAsa tathA zrI menAbahena narottamadAsane aneka dhanyavAda ghaTe che. zrI jaina mahilA samAja eka pragatizIla sAmAjika saMsthA che ane tenA nAma sAthe jaina zabda joDAyela che ane tene Aja sudhIne vahIvaTa jaina bahene saMbhALe cheema chatAM tenuM sabhyatve jainetara bahene mATe khulluM che, tenI sarva pravRttio pUrA arthamAM sArvajanika che ane temAM koi jatane sAMpradAyika bhedabhAva nathI. varSobharanI vikasatI jatI pravRttionA pariNAme nAnI moTI ummaranI kAryakara bahenenuM eka moTuM jUtha temaNe ubhuM karyuM che ane te kAraNe saMsthAnA bhAvI mATe khUba ujaLI AzAo baMdhAya che. zrI nAthAlAla smArakanidhie bhArata sarakAra pAsethI kharIdele marIna lAInsa sTezananI dariyA bAjue Avele Azare 3000 vArano ploTa zrImatI prabhAbahena parIkha dvArA jaina mahilA samAjane bheTa maLelo. tenI upara saMsthAe tAjetaramAM potAnuM makAna baMdhAvyuM che. saMsthAnI varSo sudhI eka maMtrI tarIke sevA karanAra sau. jasumatIbahena manubhAI kApaDiyAnuM thoDA samaya pahelAM avasa'na thatAM tenA smaraNamAM temanA pati zrI manubhAI kApaDiyAe saMsthAne rU, 51,000 nI rakama bheTa ApelI. tenI kadara tarIke upara jaNAvela makAnane "zrI jasumatI manubhAI kApaDiyA bhavana' nAma ApavAmAM AvyuM che. saMsthAnA upara jaNAvela hIraka mahotsavanA anusaMdhAnamAM tA. 10 mI oNkaTobara-vijyA dazamInA roja savAranA bhAgamAM e bhavananuM udghATana karavA mATe tathA zrI nAthAlAla DI. parIkhanI tema ja sau. jasumatI bahenanI ardhapratimAnuM anAvaraNa karavA mATe zrImatI saralAdevI sArAbhAInA pramukhapaNA nIce jaina mahilA samAjanA navA makAnanI bAjue Avela tArAbAI haeNlamAM eka saMmelana goThavavAmAM AvyuM hatuM. A saMmelanamAM upasthita bhAI-bahenathI haeNla bharAI gayA hatA. A prasaMge zrI cImanalAla cakubhAI zAhe sva. jasumatIbahenane ane zrI maNibhAI pI. amIne sva, nAthAlAla parIkhane bhAvabharI aMjali ApI hatI ane zrI manubhAI kApaDiyAe jasumatIbahena sAthenAM keTalAka smaraNa rajU karIne jaina mahilA samAjane bIjA rUA. 5,000 nI rakamanA dAnanI jAherAta karI hatI. uparokata saMmelana pUruM thayA bAda zrI nAthAlAla DI. parIkhe smArakanidhi ploTamAM baMdhAyela navA makAnanI bAjue mukAyalI sva. nAthAlAlabhAInI ardhapratimAnuM zrI maNIbhAI pI, amIne ane navA makAnanI aMdaranA bhAgamAM mukAyelI sva. jazumatIbahenanI ardhapratimAnuM zrI cImanalAla cakubhAI zAhe anAvaraNa karyuM hatuM. AcArya tulasInI "agniparIkSA' AjakAla AcArya tulasI rAyapura khAte cAturmAsanA kAraNe birAje che te daramiyAna AjathI dasa varSa pahelAM pragaTa thayelA temaNe racelA agniparIkSA" nAmanA khaMDakAvyanA kAraNe temanI sAme eka pracaMDa AMdolana pedA thayuM che. A 'agniparIkSAmAM satI sItAnI karavAmAM AvelI bahu jANItI-paNa mULa vAlmIki rAmAyaNa. ke tulasI rAmAyaNa upara AdhArita nahi paNa jaina rAmAyaNa, jenI kathAvastu prAcIna rAmAyaNa karatAM keTalIka bAbatamAM judI paDe che tenI upara AdhArita-agniparIkSAnuM vivaraNa karavAmAM AvyuM che. ane je AkSepanA kAraNe satI sItAne AvI kasoTImAMthI pasAra thavuM paDyuM te Ape A khaMDakAvyamAM kAMika AkarI bhASAmAM rajU karavAmAM AvyA che. A agniparIkSAnuM athavA to jaina rAmAyaNanuM gayA oNgasTa mAsa daramiyAna AcArya tulasI mATI zrotAmaMDaLI samakSa . ' pArAyaNa karI rahyA hatA. A agniparIkSAmAM sItA upara ALa
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA 1910-1970 . ..prabuddha jIvana I.o caDhAvavAnA hetuthI tenI viruddha je pracAra karavAmAM AvelA te nakara vinA te kema cAle?. - jANe ke, " AcArya tulasIne sItAvirodhI pracAra he e rIte ? : : AcArya tulasIvirodhI keTalAka AntarabAhya tae sthAnika amArA homiyopethika davAkhAnAnAM DekaTara zrImatI sidhiyAnA hindu janatAne bharamAvavA mAMDI ane temAMthI AcArya tulasI viddha svamukhe sAMbhaLelI A vAta che. gujarAtIonAM gharamAM gharaghATI eka pracaMDa Andolana rAyapura khAte pedA thayuM ane prastuta 'agniparIkSA" upara sarakArI pratibaMdha mUkavA mATe joradAra mAMgaNI vahetI eka anivArya jarUriyAta thaI gaI che tyAre A rDokTara bahenanI thaI. zaheranuM vAtAvaraNa taMga banavA lAgyuM. zaheranI suleha zAnti vAta saue sAMbhaLavA jevI che. A paeNkaTara bahena davAkhAnAmAM jokhamAI rahI che ema samajIne sthAnika sarakAre zahera upara pheja- dardIo Ave tyAre emane davA Ape - emanI sAthe premathI vAta dArI kAyadAnI 144 mI kalama lAgu pADI ane lokonA halana kare. dardI jAya eTale pAchA bharata-gUMthaNa karavA maMDI paDe. Aje calana ane milana upara aMkuza mUko. A 144 mI kalamanI avagaNanA karIne sapTembaranI 27 mI nA roja sthAnika hindu emanI uMmara 58 varSanI che. meM emane pUchayuM ke emanI prapha latA ee eka moTuM saraghasa kADhayuM. polIse tene baLajabarIthI vikherI 6 satata kAma karavAnI vRtti - zAne AbhArI che? tyAre emaNe nAkhavA prayatna karyo ane 88 mANasenI dharapakaDa karI. lokonA hasIne kahyuM. ToLAe ugra svarUpa dhAraNa karyuM ane aNuvratanagara upara paththara - "divase ArAma karavAmAM mAnatI nathI. alabatta, mArAM pheMkayA. A phAna zAnta karavAnA hetuthI AcArya tulasIe vine- chokarAMo mane kahe che ke bAre mAre eka kalAka ArAma kara. bAjI, athavA kAkAsAheba kAlelakara athavA pUrInA zaMkarAcArya paraMtu huM jouM chuM ke ahIM bIjA loko baporanAM kAma kare che tyAre temanuM A carcAspada khaMDakAvya joI jAya ane te upara teo mAre ya kaMika kAma karavuM joie. eTale A phArasadanA vakhatamAM je kAMi abhiprAya Ape tene gaMbhIrapaNe vicAra karavAnI temaNe thoDuM bharI-gUMthI lauM chuM. bAkI, tame jANo cho ema huM savAranA taiyArI dAkhavI, paNa AthI vAtAvaraNamAM koI zAnti sthapANI nahi, 1030 thI 1 majidabaMdara upara eka TrasTanA davAkhAnAmAM nokarI eTale 27 mI sapTembaranI rAtre eka jaina muni tarIke kare che ane pachI be kalAka tamAre tyAM. sAMjanA 6 vAge mATuMgA vihAra karavA aMge cAturmAsanI maryAdA hovA chatAM, rAyapurathI vihAra ghare pahoMcI jAuM chuM ane pachI thoDuM gharakAma, vAMcana ane cittanakaravAnI AcArya tulasIe jAherAta karI. A daramiyAna hindu manana karuM chuM. . enA AndolanathI akaLAIne sapTebaranI 29 mIe madhya pradezanI ... ane tamane khabara nahi hoya-mArA ghare Aje ATha sarakAre agniparIkSA upara kAyadesara pratibaMdha mUko.- bIjI bAjue varSathI nokara nathI. mArI meTo dIkaro vizvane pravAsa karI Avyo madhya pradezanA mukhya maMtrI zrI zyAmalAlacaraNa zukale ane bIjA che. Aje e enuM TrAnsaporTanuM bIjhanesa kare che. A dIkaro savAre lokoe rAyapura nahi choDavAne AcAryazrIne Agraha karyo ane pAMca vAge UThI kAcanAM vAsaNa dhUe - amAre tyAM kAcanA vAsaNA te Agrahane vaza thaine pahelI oNkaTobaranA roja temaNe rAyapurathI ja moTe bhAge vaparAya che-sTIlanAM DA ja. e vAsaNa dhUe ane vihAra karIne cAlI javAno vicAra mulatavI rAkhyo. sApha kare - bIjo dIkaro ja nekarI kare che) e kapaDAM dhovAnuM mazIna A saMbaMdhamAM tA. 9 mI okaTobaranA roja maLelI bhArata lAve. gharanAM badhAMnAM kapaDAM mazInamAM dhUe ane kapaDAM sUkavI jaina mahAmaMDaLanI kAryavAhaka samitie nIce mujabanuM nivedana khe. trIjo chokare je bI. esasI. thayA che e badhAMnI pathArIe pasAra karyuM che ane pragaTa karyuM che: upADI ye - cAdara - kavara - melA hoya te kADhe ane jue ke badhuM svaccha che ke nahi. mArI dIkarI rAinI taiyArI kare. zrIyuta sidhiyA che. bhArata jaina mahAmaMDaLane AcArya tularalIe racela 'agni ne zAkabhAjI lAve ane gharavakharInI kharIdI kare." * * parIkSA' upara kAnUnI pratibaMdha mUkavAnA ane japta karavAnA madhya pradezanI sarakAranA pagalAthI AghAta lAgyo che. "agniparIkSA to pachI tamAre phALe zuM kAma Ave?" meM prazna pUchaye. eka ucca kakSAnI sAhityakRti che. AjathI 10 varSa pahelAM tenuM che - mAre ya phALe kAma che." mArI dIkarIne hAthanA phalaka prakAzana karavAmAM AvyuM hatuM ane Aje tenI nakalo khalAsa thaI bahu sarasa thAya-eTale, pha laMkAM to eNe ja banAvavAnA. mAre dALagai che. e pustakamAM sItAnI khUba ja prazaMsA karavAmAM AvI che bAna ane zAka banAvavAnAM ane kukara mUkavAnuM. nava vAge rasei ane dhAbIe ane anya jAe tenI upara mUkelA khoTA Aro- taiyAra thai jAya eTale sADAnava - dazamAM to sa jamIne sau saunAM pAnAM kAraNe tenI je kasoTI ane tAvaNI thayelI tenuM A pusta- kAme caDhI jAya. dIkarI atyAra sudhI nokarI karatI paNa hamaNAM nekarI kamAM tAdaza varNana karavAmAM AvyuM che. AcArya nulasI sanAtanI cheDI dIdhI che eTale zrIyuta sidhiyA je nivRtta che, emanI pAse hinduonI ke anya koI samudAyanI dhArmika lAgaNI dubhAvavAnuM e rahe ane emane baporanA cA-nAsto karI Ape." irAdo dharAve e kalpanAmAM na Ave evI vAta che. rAyapura khAte A ja rIte amAruM sAMjanuM kAma paNa saune vaheMcI dIdheluM che. AcArya tulasI sAme calAvavAmAM AvatuM Andolana kevaLa gera- "paNa te. pachI savAranAM ane rAtanAM bhejananAM vAsaNo kayAre samajutI bhareluM che ane te pAchaLa koI rAjakIya hetuM hoya ema * ?" meM bIjo prazna pUchayo. bhAse che. AcArya tulasI vize dezabharanI sarva kema uDe Adara * "hA - amAre tyAM eka moTuM "saka che. emAM AkhA divadharAve che. teo rASTravAdI che ane rASTrIya ekIkaraNa-saMgaThThana- mATe sanAM vAsaNo bhegA thAya - ane ene sApha karavAnuM kAma roja temaNe khUba kArya karyuM che. aNuvrata AndolananA puraskartA tarIke savAranAM pAMcathI sAta hoya che. kemake A vakhate pANInI jIvananA naitika ane AdhyAtmika mUlyo upara teo khUba bhAra paNa pUrI sagavaDa hoya che. A vAsaNa sApha karavAnI javAbadArI mUkatA rahyA che... mArA moTA dIkarAe lIdhI che." . "bhArata jaina mahAmaMDaLa vANIsva' nA pAyAnA hakkanI "tamArA dIkarAne kAma karavAnI zarama nathI AvatI?". vaLI meM avagaNanA karatA A hukamane pAchA kheMcI levA madhyapradezanI prazna karyo. sarakArane AgrahapUrvaka anurodha kare che. maMDaLa AzA rAkhe che ke, A "zarama? are e to gaurava le che. paradezamAM dhAtA zarama na rAyapuranA prajAjane zaheranI sulehazAntine bhaMga karatA samAja- Ave ane ahIM zarama? amAre tyAM koIne kazA ja kAmanI virodhI tattvone aMkuzamAM lAvaze ane AcArya tulasI pratyenA zarama nathI, ane anAja daLAvavA mATe ame TekSImAM anAjane AdaramAM pAchA nahi paDe." . DabbA mUkI dhaMTI upara jaI daLAvI AvIe chIe. AmAM ya badhAnAM vArA pahelA te amArI potAnI ja meTara hatI. paNa pachI meTara ' zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanI tA. 13mI okaTobaranA roja koNa vApare e mATe prazna-jhaghaDA-Ubho thayo eTale meTara kADhI saMpUrNa maLelI kAryavAhaka samitie paNa prastuta prakaraNa saMbaMdhamAM upara nAkhI. Aje ame sau zAMtithI - saMpathI rahIe chIe. amane koi Apela bhArata jaina mahAmaMDaLanA nivedananuM saMpUrNa samarthana karyuM che. AsateSa nathI. amane koI da:kha nathI. hA mAre have mArA moTAM ahIM e paNa jaNAvavuM prastuta che ke AcArya tulasI sAme dIkarA mATe vahu lAvavI che - enI thoDI cintAmAM chuM." A agniparIkSAmAM rahelA kahevAtA amuka vAMdhAbharelA ullekha rAjasthAnamAM janmyAM, mahisuramAM moTAM thayAM ane paraNyAM, saMbaMdhamAM judI judI vyakitaoe sthAnika adAlatamAM traNa dAvA ane mahArASTramAM AvIne vaselAM zrImatI sidhiyAnI A nAnI vAta dAkhala karyA che ane tenA pariNAyanI rAha jovAya che. vAtAvaraNamAM paNa gujarAtIone keTaluM badhuM kahI jAya che! haju eTale ja ukaLATa che. paramAnaMda (sudhA' mAMthI sAbhAra uMdhRta) cImanalAla je. zAha
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 babu jIvana tA. 19-10-19s "rAjavIonAM sAliyANuM ane vizeSa adhikAra" nA anusaMdhAnamAM * AjathI aDhI varSa pahelAM kalakattA javAnuM ane tyAM ceDA karavA vyartha prayatna karyo che. Aje sarakAranI kaI nIti che te ja divasa rahevAnuM banatAM je keTalAka navA paricaya thayA temAMne samajavuM muzkela che. samAjavAdanI vAta karatI sarakAra pakSIya lAbha eka A patra lekhakanA kuTuMba sAthe paricaya che. teo zaNanA mATe hajI paNa IjArApaddhati nabhAvye ja jAya che eTaluM ja vyApArI che. tA. 15-9-70 nA prabuddha jIvana mAM pragaTa thayela nahiM paNa temAM vadhAro karyo ja jAya che. samAjavAdanI vAta karatI zrI cImanabhAine lekha vAMcIne temanA mana upara paDelA keTalAka sarakAra. amuka pakSane ke amuka lokone Teke meLavavA ke temane pratikULa pratyAghAte temanA nIce Apela patramAM temaNe khuza rAkhavA paradezamAM moTA meTA Deligezane mokalIne potAnA AlekhyA che. temanA lakhANamAM dalIla karatAM Aveza vadhAre lAge mana-camana mATe garIba dezanA lAkha rUpiyAno dhUmADo karatAM acache. ema chatAM 'prabuddha jIvanamAM pragaTa thatAM ane vivAdAspada kAtI nathI. prajAnA sAmAnya jIvana upara petAnI pakkaDa jamAvI praznonI carcA karatA lekhenI AvI AlocanAne huM AvakAruM chuM. rAkhe che paNa garIbI, bekArI ane zeSaNa dUra karavA kazo ja temane patra nIce mujaba che: prayatna karatI nathI. A kaI nIti ? murabbI zrI paramAnaMdabhAi, (6) "AkharI cUAdo te prajAne che, korTane nahi." lekhatA. 16-9-70nuM "prabuddha jIvana" maLyuM. temAM "rAjavI kanA A zabdo kaeNrTanA tiraskArayukata nathI? koi rAjakIya hetuthI enAM sAliyANAM ane vizeSa adhikAra " lekha vAMcyuM. temAM lekhake koi sarakAra kaMi pagaluM bhare tene prajAne cUkAdo kema kahI zakAya ? vaDA pradhAnanA ayogya pagalAMne megya TharAvavA agya prayatna karyo te phakata eka sarakArI nirNaya ja gaNI zakAya. pArlAmenTa ke korTane che. zrI morArajI desAine halakA pADavAne paNa vyartha prayatna spaSTa cUkAdo ja AkharI cUkAdo gaNI zakAya ane tema na thAya te dezamAM dekhAya che. hITalarazAhI ke aMdhAdhUMdhI ja Ave. thoDA samaya pahelAM ahIM - (1) zrI merArajI desAI sAliyANA rada karavAnuM pagaluM amuka rAjakIya pakSanA loko gAmaDAmAM "pIpalTA korTa " bharI geravAjabI gaNe ane chatAM temanAM paze (keMgrese) bahumatithI nirNaya karatAM hatAM, ane temAM ghaNAM khUna thayAM tene prajAne AkharI lIdhelA nirNayane mAnya rAkhe to temAM tene pakSanA dAsa gaNavA ane cUkAdo gaNI mAnya rAkhavAmAM Ave te dezamAM kAyado ane vyavateo jene geravAjabI gaNe che tene "anItimaya mAne che, tevuM sthAnI ane Akhare sAmAnya-sabhya lokonI zI dazA thAya? ane vartana karavA taiyAra thAya che" tema kahevuM te ghaNI ja avaLI rajU pariNAme dezamAM arAjakatA sivAya zuM bAkI rahe? Ata che. pakSanI zistamAM mAnanAra ja pakSane ane dezane zuddha (7) "...bIjA badhAM pakSe, palaTAyela paristhitimAM A ane zistabaddha rAkhI zake. pakSane zeha denArAo ja AjanI sAliyANA ane vizeSa adhikAro have cAlu na rahI zake te matanA arAjakatAnA praNetA che. che." ahIM lekhaka "palaTAyela paristhiti " kayA saMdarbhamAM kahe che? (2) " sAliyANAM athavA vizeSa adhikAro baMdhAraNathI gerazistane lIdhe dezamAM phelAyelI arAjakatA ane bhAdaravAnA ApavAmAM AvyA nathI te kharUM paNa te bAbatana, rAjAo sAthe thayelAM karAne baMdhAraNe mAnya jarUra rAkhyAM che. mAnya na rAkhyA bhIMDAnI jema UgI nIkaLelAM aneka rAjakIya pakSe ane "gayA hota to baMdhAraNanI klama 291 nI jarUra ja na paData. rAma AyA rAma" nA jabarA phAla sivAya dezanI paristhiti bilakula | (3) "saMsthAkIya koMgresanA virodha chatAM, lesabhAmAM 2/3thI palaTANI nathI, nathI ApaNe koi sivila vora laDayAM, nathI ApaNe vadhAre mate sudhAro pasAra thaze ane rAjyasabhAmAM eka mate koi rAjakIya kAnti karI. UDI gaye. A eka akasmAta hate." baMdhAraNamAM sudhAro karavAne ' (8) rAjAone baMdhAraNIya klama 366 (22) nIce DCprastAva rAjyasabhAmAM UDI jAya tene akasmAta kahe te satyathI recognised karyA, paNa A e ja rAjAe che ke jenA rAjya bAkInA vegaLuM ja gaNAya. lekasabhA ke rAjyasabhAmAM je nirNaya thAya tene hindamAM bheLavI devAnA karAramAM temanI sahIonI jarUra paDI kevaLa akasmAta gaNIne sarakAra vate te seksabhA ke rAjyasabhAnI hatI. te rAjAone ja have ApaNI sarAkara amAnya Derecorised jarUra ja zI rahe? ane te "lekazAhI" zabda ja ApaNA zabdakoSamAMthI bhUMsI nAMkhavuM paDe.. kare te temaNe karelI sahIo paNa amAnya ja Thare ne? ane te pachI A () "sAliyANAM ane vizeSa adhikAro mAtra aitihAsika e badhAM dezI rAjyo paNa AjanA hindamAMthI alaga ja gaNAyane? avaze ja che. ane javA joie e vize koi matabhedane ane sAcesAca tema bane te Aje hindanA keTalA TukaDA paDe? avakAza nathI. sthApita hite tene bacAva kare ane lokazAhI sAcI vAta e che ke baMdhAraNanI 366 (22) kalama ghaDavAmAM ane nItinI vAta kare te potAnA sthApita hitenA rakSaNa mATe ja che." rAjAnI saMmati ke temAM kaMi kahevAne rAjAone adhikAra na lekhakanuM A vidhAna tadana khoTuM ane vAcaka upara "matabhedane hato ane hota to te kalama kadAca judI rIte ja ghaDAi heta. vaLI avakAza nathI" lakhI potAnA matane ThokI besADavAne vyartha prayatna baMdhAraNanA ghaDavaiyAone paNa khyAla nahIM hoya ke te kalamanA eka che. sAliyANA ane vizeSa adhikArone mAtra aitihAsika ava jhaTake badhAM rAjAone pAkelA boranI jema kheravI nAkhavAmAM Avaze. zeSe kahI zakAya ? e to hindanI mAnanIya sarakAre te vakhatanA * Aje dareka kSetramAM ApaNuM - nItinuM ane pramANikatAnuM dhoraNa eTaluM badhuM nIcuM UtarI gayuM che ke have ApaNe nIti-anItidezI rAjyanAM rAjAo sAthe hindanI ekatA meLavavA mATe samAna ke pramANikatA-apramANikatAnI bhedarekhA svacchatAthI ke sahelAithI dhoraNe karelA pavitra karAve che. ane te pramANikapaNe pALavA mATe joI zakatA nathI athavA koi paNa kAraNe ApaNe tene vAkapaTutAthI AjanI sarakAra nItinI daSTie paNa baMdhAyelI che. karAro karyA bhUMsI nAkhIe chIe ane temAM kazuM ja ajugatuM jotA nathI, paNa te samaye hindanI sarakAramAM zakita hota ane potAnI tAkAtanA Akhare te deza mATe khataranAka puravAra thaze. jere (eTale ke talavArathI) dezI rAjyone hiMdamAM joDI dIdhAM hatA to vAta judI hatI. . A patra Apa 'prabuddha jIvanamAM chApaze. . . (5) "patAnI nItinA amalamAM AvA cukAdAthI utpanna Apane patra maLe. zAradA ane bALako Apane vaMdana lakhAve che. ApanI tabiyata have sArI haze. pU. bAne vaMdana. kuzaLa thatA avarodho dUra karavA sarakAre bIjA pagalAM levA paDe che." IcchuM chuM.. * * ahIM lekhake sarakAranA ayogya pagalAMone pAMgaLA bacAva li. rAmacaMdra desAInAM vaMdana.
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-10-1977 prabuddha jIvana * nA ane eka raho eka bIjAmIna laI levAmAM maLavAnI aTaka karavAnI thatI - taMtrI noMdha bhAratanA bhUtapUrva rAjavIonAM sAliyANAM ane viziSTa adhikAronI tAjetaramAM karavAmAM AvelI nAbUdInA prazna prajAmAnasamAM jenuM samAdhAna thai na zake evAM be cheDAMnAM valaNo pedA karyA che. eka varga ema mAne che ke rAjavIoe rAjyagAdI choDI pitAne mulaka bhAratane suprata karyo tenA badalAmAM te vakhatanA ApaNA zAsakoe karI ApelA karAremAM kaze paNa pheraphAra karavAne ApaNane adhikAra nathI. te aMge Avo vicAra karo te ekadama anaitika che. bIjo varga ema mAne che ke ApaNane AjhAdI maLI tyAra bAda Aja sudhImAM pAyAnA aneka pheraphAro thatAM AvyA che. Arthika mALakhuM badalAtuM rahyuM che. sarakAre svIkArelI nIti samAjavAdanI hoine aneka nihita hite upara kApakUpa mukAi rahI che. jamInadAranI jamIna lai levAmAM AvI che. vetha TaeNkasa ane evA bIjA karaverA dvArA muDIvALAonI mUDI ochI thatI rahI che. eka bAjue samRddha varga ane bIjI bAjue dAridrapIDita dalita varga vacce attara kema ghaTADavuM e dhoraNe kAyadAkAnUna ghaDAi rahyA che. AvI paristhiti vacce amuka saMyoga vacce chellAM 20 varSathI bhAgavAtA AvelAM rAjavIonAM bAdazAhI sAliyANAM ane viziSTa adhikAro have cAlavA devAya nahi. tene Aje ke kAle anta Avo joie. rAjavIo Akhare ApaNA dezanA prajAjano che. temanI . Avaka ane sAmAnya prajAjananI Avaka vacce AvuM asAdhAraNa attara nabhAvI na zakAya. temane apAtAM sAliyANAM Akhare prajAne mAthe bojo che. AvuM valaNa bIjA varganuM che. paheluM valaNa dharAvanAra mATe Aje je kAMi thai rahyuM che. te asahya che ane te sAme tenuM mana baLa piokAre che. patralekhaka zrI rAmacaMdra desAinuM A valaNa che. AvuM ja valaNa saMsthAkIya keMgresa ane zrI merArajIbhAinuM hota to lokasabhAmAM rajU karavAmAM Avela sAliyANAM nAbUdIne lagatA prastAva aMge temane virodha samajI zakAta. paNa ahi e yAda ApavuM jarUrI che ke ApaNI keMgresamAM bhaMgANa paDayA pahelAM saMyukata keMgrese A sAliyANAMnI ane viziSTa adhikAronI nAbUdIne TharAva karyo hato, eTaluM ja nahi paNa, keMgresanuM vibhAjana thayA bAda A prazna upara DhIlI nIti dAkhavatAM zrImatI iMdirA gAMdhIne saMsthAkIya pakSanA netAo taraphathI avAranavAra TapAravAmAM AvatAM hatAM. zrI morArajIbhAie A nAbUdIne je virodha karyo che te pAchaLathI thayelA koI vicAra5laTAnuM pariNAma nahotuM paNa je rIte A TharAva lAvavAmAM Avyo che te rIta sAme potAne ' virodha che ema te saMbaMdhamAM temaNe lokasabhAmAM jaNAvyuM hatuM. A "je rIte' eTale e bAbatanI temaNe spaSTatA karatAM e matalabanuM jaNAveluM ke rAjavIone apAtAM sAliyANAM rada karavA sAme temane ApavA joitA vaLataranI A kharaDAmAM kazI jogavAi nathI ane baMdhAraNanI klama 363 (1) mujaba rAjavIonI sAthe karavAmAM AvelA karArone lagatI koI paNa bAbatamAM sarakArI adAlatane vacce paDavAnA adhikArane niSedha kare che - tenI hakumata bahAranI hovAnuM jaNAve che - te kalama rada karIne rAjavIo mATe nyAya meLavavAne mArga khUllo karI Apa joi hato. A be kAraNane laIne teo A kharaDAne virodha kare che. AvA praznane kevaLa tAtvika bhUmikA upara UbhA rahIne vicAra na karatAM vartamAna vAstavikatAne pUro khyAla karIne ApaNe vicAra karavo joie. e sau koi jANe che ke A prazna baMdhAraNane lagate hAine tene banne dhArAsabhAmAMthI pasAra karAvavA mATe bane sabhAnI 2/3 bahumatI apekSita hatI ane A bAbatamAM janasaMgha, svataMtra pakSa ane saMsthAkIya keMgresanA virodhane tema ja bIjA tanA virodhane temaNe sAmane karavAne hato. A paristhitimAM temaNe A kharaDo evI rIte ghaDave joie ke jethI temane 2/3 bahumatI meLavavAmAM saraLatA thAya. AnI aMdara upara sUcavelI be bAbate dAkhala karI hota te te mATe paNa 2/3 bahumatInuM dhoraNa lAgu paData ane ema karavA jatAM te mATe temane saphaLatA na ja maLI hota. temanI jagyAe morArajIbhAIne athavA te saMskIya koMgresane A TharAva lAvavAnuM hoya te temane paNa 23 bahumatI meLavavA mATe indirA gAMdhI jevI ja ochI vadhatI bAMdhachoDa karavI paDI hota. bIjI bAjue indirA gAMdhIne saMsthAkIya keMgresanA TekAnI khAtrI hatA te kadAca vaLataranA muddAne temaNe mULa kharaDAmAM samAveza paNa karyo hota. ahiM spaSTatA khAtara e jaNAvavuM rahyuM ke, A vaLatarano muddo haMmezane mATe bAjue mukAyo nathI e dhyAnamAM rahe. ApaNe jANIe chIe ke baMdhAraNIya sudhArAne lagatA prastAva lokasabhAe 23 bahumatIthI pasAra karyo hato. paNa rAjyasabhAmAM e TharAva 2/3 bahumatI mATe eka mata ocho maLavAne kAraNe UDI gayo. ane A eka mata kema che maLe te aMgenA tatkAlina saMyoge yAda karatAM Ane eka asmAta tarIke varNavavAmAM mane kazI bhUla thatI dekhAtI nathI. ' ahi e spaSTa karavAnI jarUra che ke, A 23 bahumatI meLavavAnI khaTapaTamAM paDyA sivAya indIrA gAMdhI baMdhAraNanI klama 366 (22) pramANe rASTrapati pAsethI rAjavIone amAnya jAhera karavAne vaTahukama meLavI zakyA hota, paNa ema na karatAM temaNe A bAbatamAM banne sabhAgRhonI jarUrI bahumatI meLavavAne lekazAhIne anurUpa mArga dhAraNa karyo hate. AmAM temane pUrI saphaLatA na maLatAM, A bAbata ATale sudhI pahoMcADayA bAda addhara rahevA na devI joIe ema vicArIne, pitAnuM dhAryuM temaNe rASTrapatinA vaTahukama dvArA siddha karyuM, A pagalAM aMge bemata hoi zake che. - A praznanA saMdarbhamAM saMsthAkIya keMgrese ane tenA AgevAna zrI morArajIbhAie akhatyAra karelA valaNathI, mane lAge che ke, te bannee potAnI pratiSThAne ghaNI hAni karI che. siddhAntamAM paraspara maLatAM hovA chatAM A prazna paratvenA prastAvano temaNe je rIte virodha karyo te IndIrA gAMdhIne pachADavA khAtara ja karyo hate. ema mArI jevA anekane pramANikapaNe lAge che. mArI daSTie A eka evo avasara hatuM ke jyAre merArajImAie kheladilIthI IndIrA gAMdhI sAthe hAtha milAvIne kAma levuM joItuM hatuM. Ama banyuM hota te ekameka vacce vadhatuM jatuM vaimanasya haLavuM banyuM hota ane emAMthI kadAca be keMgresanuM joDANa thavAnI zakayatAnAM kiraNe phaTayAM heta. A badhuM jotAM vicAratAM A bAbatamAM morArajIbhAi siddhAntaniSThA chADIne pakSanA dAsa banyA che ema jo cImanabhAI kahetA hoya to temAM mane kazuM ajugatuM lAgatuM nathI. A prazna aMge mAruM aMgata maMtavya rajU karatAM jaNAvavAnuM ke AjanI paristhitimAM ane pAyAmAMthI palaTAtI jatI samAja racanA ane artharacanAnA saMdarbhamAM AvuM pagaluM anivArya hovA chatAM ApaNe kAMIka khoTuM karyuM che- evo manamAM khaTako rahe ja che. Aje je rIte kAma levAyuM tenA badale rAjavIo upara dabANa ane samajUtInA saMyukata prayAso dvArA varSe be varSe paNa banenI sahamatI meLavIne A sAliyANAM ane viziSTa adhikAra nAbUda karAyA hatA te vadhAre sAruM thAta. A eka kalpanA che. saMbhava che ke AvI samajatI varSa be varSanA gALe paNa. zakaya banI na hota ane A bAbata baMdhAraNanuM avalaMbana laIne kAnUnI Dhabe ja ukelavAnI pharaja paDI hota.' A badhuM vicAratA have jyAre rASTrapatinA vaTahukamathI je navI paristhiti UbhI thai che tene rAjavIoe tema ja prajAjanoe svIkArI levI-apanAvI levI emAM UbhayanuM zreya che ema mane lAge che. A vivaraNa pUruM karatAM pahelAM zrI rAmacaMdrabhAie temanAM patramAM Ubhe karelo eka mudo thoDI spaSTatA mAge che tenI carcA karI lauM. te muddo che: "koi paNa prazna upara AkharI cakA prajAne ke korTane?" sAdhAraNa rIte baMdhAraNano artha karavAmAM koI paNa prazna Ubho thatAM ane te prazna nirAkaraNa mATe adAlata, samakSa lai javAtAM te aMge adAlatane nirNaya AkharI gaNAya. Ama chatAM paNa prajA eTale temanuM pratinidhitva dharAvatI lokasabhAne A rasukAdo mAnya na hoya to lokasabhA jarUrI bahumatIthI baMdhAraNIya sudhAro karIne paNa te cUkAdAmAM pheraphAra karI zake che ane e rItanA pheraphArane korTe paNa mAnya rAkhavo paDe che. A rIte korTanA AkharI manAtA cUkAdAne pheravI paNa zakAya che. paramAnaMda
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1Ye | * prabuddha jIvana tA. 19-0-1977 . 5ryuM paNa vyAkhyAna mALAnI samAlocanA - (gatAMkathI cAlu) zrI pratibhA bahena sAhurAvA meDakI (mAnavatAnA navanirmANamAM mahattvanA che. Izvare ApaNane sajaryA che. izvara ja sarvajaina darzananuM gadAna), zakitamAna ane dayALu che. ApaNAmAM tene aMza che tene lIdhe AjanI- ane haMmezAnI samasyA mAnavI samasyA che. pazu- ApaNe saguNa keLavI zakIe chIe; mANase paramAtmAne pakSIomAM buddhi - vicArazakita * nathI, jyAre mAnavane buddhi ane dInatAthI, zaraNAgatithI sarva samarpaNa kravuM joie. "huM te pApI kalpanAnI zakitao maLI che. paNa A zakitaone teNe yogya chuM; tAre zaraNe Avyo chuM e bhAva keLavavo joie. svArthane upayoga karyo nathI. mAnava Aje mAnavatA vinAne thai gayA che. badale anyane sahAya ApavAnI vRtti sevavI joie. mIrAM, mAnavatAnuM navanirmANa karavuM eTale mAnavatAnI puna:pratiSThA tukArAma, ekanAtha, kabIra vagere bhAratIya sanenI vANImAM Izvara karavI. A kArya ahiMsA, anekAnta ane aparigrahathI ja zakya pratye dInatAne bhAva keTalo AduM ane gADha che te darzAvIne che. anekAnta ane aparigraha paNa ahiMsAmAM ja samAI jAya che. khristI dharmamAM paNa rahela IzvaraparAyaNatA ane dInatAnA guNonuM jagatamAM A traNeya tane pracAra thavuM joie. sAcI ahiMsA svarUpa samajAvyuM hatuM. pAzcAtya santonAM dInatA ane te mAnava zAkAhArI bane te ja zakya che. mAMsAhAra hiMsakavRttine izvarazaraNAgatinAM vacane TAMkIne savizeSa', to phrenca sAdhvI theresAnA jIvanamAM A bhAve. kevuM parivartana ApyuM hatuM te piSe che. ApaNe saue jainadharmo pratipAdita karelAM ahiMsA spaSTa rIte varNavyuM hatuM. vagere tattvone AcAramAM utAravAM joie. ' ' AcArya zrI dAmubhAI zukala (satvajJAna viruddha tattvajJAna): zrI lInAbahena maMgaLadAsa (aikaya mATenA prayAse keTalAka badhAM bhAratIya darzanemAM jIve saMsAramAMthI mukata thai paramAtmAanubhave) AraMbhamAM 'zreyasa' saMsthAne ullekha karyo. pachI zikSa- svarUpa pAmavAne vicAra karAya che. tat stramAi jevAM NanI vyAkhyA karatAM kahyuM ke saMskAritAne paDyuM te prakriyA eTale vacanamAM paNa tuM te che ema kahevAyuM che. tat: niraMjana, zikSaNa.. Aje te sAMskRtika pravRttiomAM paNa - raMgALI, nirAkAra, AnaMdasvarUpa che. paNa jyAM sudhI ApaNe ApaNI kezaguMphana, koSTha mAtRtva vageremAM paNa - spardhA jAya che ane jAtane - jevA chIe tevAne - na oLakhIe tyAM sudhI e inAma apAya che. AvI janAthI aikyanI bhAvanAne badale tasvarUpane oLakhavAnuM kema zakya bane?; ApaNe tyAM draSanI bhAvanAne - ahaMbhAvane na poSaNa maLe che. Aje sAmAjika dharma, artha, kAma ane mokSa evA cAra puruSArtha gaNAvyA che. kevaLa ane vaiyakitake jIvana keTaluM badhuM visaMvAdI banI gayuM che? mekSa nahIM. A vyApaka jIvanadaSTi ApaNe khei beThA- chIe. zrI lInAbahene "habaralInanI saMskRtinI vyAkhyA "Culture ApaNe ApaNA vizenuM jJAna meLavavuM te sarvajJAna. A jJAna means cultivation of the spiritual potential by the meLavIe te ja ApaNe vikAsa zakaya bane. ApaNA zAstroe exercise of conduct, which, is directed towrds Ane mATe jJAna, bhakita, karma, vega, vagere mArga batAvyA che. paNa unity."- ' ' ApaNe darekane niranirALuM, vyakitatva che. ' ApaNuM : : TAMkIne tenuM vivaraNa karyuM: mAnavamAM rahelI daivI saMpattine vyakitatva eTale ApaNuM zarIra, mana ane AtmA. ApaNe keLavavI ane te paNa AcaraNaMdrArA, jethI aMte ekatAnI - ApaNA zarIra ane tenI pravRtti vize, mane ane tenI saMvAdanI - bhAvanA pipAya. mAnave pitAnAM zarIra, mana ane vRttio ane vAsanAo vize pUruM jJAna meLavIe ane e - AtmAne saMvAda keLavI paramaAnanda ane zAntine anubhava karAve jJAnane AtmajJAna sAthe saMlagna karIe te parama AnaMda, joie. Ama thAya te jIvananI kSaNe kSaNe aikya anubhavAya. zAnti ane saMvAda anubhavAya, tat ne sAkSAtkAra thAya. , zrI cImanabhAi cakubhAI zAha (mAnavI jIvananAM preraka baLe): pazcimamAM paNa manovijJAna, manovizleSaNa ane manovighaTananI philasUpha ane kavie mAnavajIvana ane tenAM prerakatanuM prakriyAo dvArA mAnavanI asvasthatA ane vyAkuLatAnuM nirUpaNa kare che. kavie jIvana jIve che tevuM ja (as it is) nirAkaraNa thaI zakyuM nathI. tethI tyAM paNa mananI paNa nIce eka nirUpIne saMtoSa mAnatA nathI, paNa kevuM hovuM phAijhama nAmane stara che tene AdhAra laI - dhyAnayoga jevI joie (as it ought to be) tenuM paNa nirUpaNa sAdhanA karIne - svasthatA meLavavAne Adeza apAya che. ApaNe kare che. mahAbhArata ane rAmAyaNamAM dhRtarASTra, bhISma, draupadI, tyAM satva, rajasa ane tamasa nI daSTi zarIranA ane mananA tathA rAma, bharata vagerenAM pAtronuM kevuM bhavya nirUpaNa thayuM che! tenI [ yAonA vibhAga karavAmAM AvyA che te rIte pazcimamAM e ja rIte, pAzcAtya : kavionI kRtiomAM paNa mAnavanA paNa have vibhAgo pADavAmAM Ave che. A daSTie ApaNA.. satvanuM springs of action - mAnavanA vartananAM mULanuM - sUkSma ApaNA samagra vyakitatvanuM - jJAna meLavIe dvArA ja nirUpaNa thayuM che. arvAcIna kALamAM mArkase mAnavajIvananuM tat nuM jJAna meLavI zakIe. ' preraka baLa bhUkha (hunger) che ema vidhAna karyuM; DroiDe zrI rohita mahetA (tyavasena munnIthar); izAvAsya kahatuM ke, jAtIya vRtti (libido) ja pradhAna prerakabaLa che. sAcI rIte upaniSadanA prathama trane A eka pAda che. temAM mananI joie te mAnavamAM saddavRtti ane aravRtti-daivI guNo ane AsurI parigraha vRttine nirdeza che. 'e maMtranA pUrvArdhamAM kahyuM che ke A samagra vizva ane pRthvImAM je kaMi gatimAna che te guNa - banne rahela che. svabhAvathI ApaNe A AsurI vRtti tarapha izathI bhareluM che vyApta che. te pachI tenA vana gIthA kheMcAie chIe. paNa vairAgya ane abhyArAthI daivI guNone mAdha: carivat ghanam ema kahyuM che, tene paraMparAgata keLavavA ane jIvanane udAtta banAvavuM e parama kartavya che. artha tyajI daIne huM ' judo ja artha samajuM chuM. izvare tArAmAM revanDa phAdhara lesara (A most necessary virtue) : je tyavata karyuM che. mUkayuM che tene bhAga kara; bIjAnA dhanano bIjAmAM ivare. mUkelI zakitane - lAbha na rAkha. dareka vyakitane "phAdhara' lesare vyAkhyAnuM aMgrejI bhASAmAM karyuM hatuM, ' izvare viziSTa vyakitatva ane viziSTa guNo ApyA che, tene ja dInatA, vinaya, namratA - A guNa jIvanamAM atyanta vikAsa teNe karavo joie. bIjAnA vyakitatvanuM anukaraNa -
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-10-1970 prabuddha jIvana 11 karavAmAM niSphaLatA ja maLe. Ane artha ema nathI ke mANase pUravaNI izvarAdhIna thai besI rahevuM - puruSArtha na karo. A pachInA ja (tA. 31-8-70 nA divasanAM be vyAkhyAmAM prA. jhAlAmaMtramAM kahyuM che ke Izvare ApelA vyakitatva sAheba anivArya kAraNasara upasthita thaI zake tema nahotuM. te divasanuM dvArA ja karma kara ane se varSa jIva. saMtApa, du:kha ane kaSTa vinA adhyakSasthAna rDo. ramaNalAla cI. zAhe zebhAvyuM hatuM. temanA taraphathI jIvavuM haze te tAruM viziSTa karma ja tAre karavuM paDaze.-ApaNAmAM maLelI e be vyAkhyAnanI saMkSipta noMdha nIce ApavAmAM AvI vasatA iza-tattvane ApaNe joI zakatI nathI tenuM kAraNa e che ke che. taMtrI) ApaNAmAM daSTA-dazyanI prakriyA cAlI rahI hoya che. ApaNe vastu ke che. susmitAbahena meke (" ApaNAM bhakitakAvya') e viSaya hakIkatane jotA nathI paNa vidhyane - mane te vastu upara pralipta uparanA pitAnA vyAkhyAnamAM bhakitanuM svarUpa samajAvI tenA siddhAMkarelA raMge dvArA ja joie chIe, rajaja-sarpanI peThe, eTale tene ane bhakitamArganA vikAsane vividha udArahaNo sAthe UDate manane prakSepa gALI nAkhIe, dhyAna dvArA manane rikata banAvIne paraciya karAvyo hato. paricaya karAvatAM karAvatAM temaNe mIrAMbAI, samAdhidvArA saMbhUta karIe te sAMsArika bhAvo gaLI jAya ane kabIra, nhAnAlAla vagere kavionI te prakAranI keTalIka kRtio adruta samAdhi sAdhI zakAya. saMgIta sAthe rajU karAvI hatI ane tethI ja temanuM AkhyAna vizeSa zrI. zrIdevIbahena mahetA (sahajasamAdhi): sahaja samA AsvAdya banyuM hatuM. te divase bIjuM vyAkhyAna 'zrImad bhagadhinA anubhavanuM varNana azakya che - te vANIthI para che. tenI vad gItA" upara zrI pArthasArathie ApyuM. zrImad bhagavadgItA sAdhanAnuM nirUpaNa narasiMha, mIrAM, kabIra vagere saMtoe karyuM che upara aMgrejImAM vyAkhyAna ApatAM vakatAe pUrvanI ane pazcimanI tene ApaNe vicAra karI zakIe. paramAnanda ApaNA antaramAM saMskRtinA vartamAna praznane nirdeza karyo ane jaNAvyuM ke pUrvanA ja rahyo che. attarameM dRor to jantarameM sAthe - -hRdayamAM loko pAse "zAMtiche, paNa "bhautika samRddhi' nathI, jyAre pazcimanA rAma haze te sAdhanA phaLaze. nahIMtara ApaNe sAdhanAthI thAkI loko pAse "bhautika samRddhi" che, paraMtu zAMti nathI. 'bhagavad gItA" jaizuM. athavA te jaDatAthI kriyAvidhi patAvIzuM. samAdhimAM evo graMtha che ke je jIvanamAM utAravAthI manuSya AMtarika sukha manane rikata-khAlI-karavAnuM che-rAgadveSa rahita karavAnuM che. samAdhi ane zAMti ubhaya prApta karI zake che. zrI pArthasArathie vividha mATe saMnyAsa levAnI jarUra nathI. sau koi saMsAramAM rahIne paNa udAharaNe vaDe tathA potAnA chaTAdAra vakatavya vaDe zetAone rAgadveSarahita vRtti keLavI zake. sAdhanA zarU thatAM jAgRti Ave, mugdha karyA hatA. emaNe pitAnA vyAkhyAnane zatAvargane lakSamAM ullAsa Ave, svasthatA Ave. jIvananA kalezemAMthI ja parama rAkhIne atizaya gahanagaMbhIra na banAvatAM lokapriya banAvavAne zAntine udbhava thAya. suMdara rIte gavAyelAM bhajanoe vyAkhyAnane prayatna karyo hato. ramaNalAla cI. zAha vadhAre rasaprada banAvyuM hatuM. A saMgha samAcAra rDo. jagadIzacaMdra jaina (bhagavAna mahAvIra) : bhagavAna tA. 13-10-70 nA roja thayelI saMghanI kAryavAhaka samimahAvIrane janma bihAramAM thayo hato. e samaye tyAM licchavionuM tie tA. 27-9-70 nA roja nipajelA sva. bhavAnajI arajaNa gaNarAjya hatuM tethI bhagavAna mahAvIra saMgaThananI bhAvanAvALA khImajInA avasAna badala UMDA zekanI lAgaNI pragaTa karate prastAva vAtAvaraNamAM janmyA hatA ema kahI zakAya. bhagavAna mahAvIre pasAra karyo hato tathA bhagavAna mahAvIranA janma divasane jAhera tapadvArA parama siddhi prApta karI. ahiMsA ane aparigraha tathA tahevAra tarIke kendra sarakAre karelI jAherAtanuM abhinaMdana karyuM hatuM anekAnaMdaSTi-A traNa mahAna tane temaNe puraskAra karyo. ane te mATe bhAratanA mukhya saciva zrImatI IndirA gAMdhIne bhagavAna mahAvIre ApelA Adezane buddhinI kasoTIe caDAvIne AbhAra mAnyo hate. A uparAMta zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA samajavA joIe. temanAM ghaNAM vidhAne dareka deza ane kALanI upakrame AgAmI navembara mAsanI tA. 23-24-25-26 Ama daSTie - bihAranI e samayanI bhaugolika tathA AbehavAnI anukrame cAra divasa mATe "sAvitrI" e viSaya upara zI rohita daSTie-karAyelAM che ema mAruM mAnavuM che. anekAnta daSTi e mahetAnAM cAra vyAkhyAne rAkhavAne nirNaya karavAmAM AvyuM hatuM tathA rAyapura khAte cAturmAsa karatA AcArya tulasI racita "agnivaijJAnika daSTi che. paraspara bhedabhAva bhUlI jaIne bhagavAne cIMdhelA parIkSA " saMbaMdhamAM je ugra vAtAvaraNa pedA thayuM che te aMge ciMtA jIvanamArge ApaNe saue cAlavuM joIe. dAkhavatA bhArata jaina mahA maMDaLe karelA nivedananuM samarthana karyuM hatuM. munizrI puNyavijayajI (jaina karmasiddhAMta) : sAmAnya rIte "dezanI adhatana paristhiti ema manAya che ke jaina dharma karmavAdI che. jIvananI vividhatA saMyukta rASTrasaMsthA viSe jAhera vyAkhyAna ane viSamatAnAM mULa karmamAM rahyA che ema te mAne che. pradhAnapaNe AgAmI 24 mI oNkaTobara zanivArane divasa saMyukata rASTraA khyAla sAce che ema kahevAya, paNa vastuta: e pUrNa satya saMsthA dina tarIke ujavavAmAM AvanAra che, tenA anusaMdhAnamAM nathI. kevaLa karmavAda te mAnavane daivavAdI ane puruSArthahIna banAve. zrI muMbai jena yuvaka saMghanA upakrame saMghanA kAryAlayamAM e ja divase jainazAstromAM paMcakAraNa siddhAMtanuM pratipAdana karavAmAM AvyuM che. sAMje cha vAgye cImanalAla cakubhAI zAhanA pramukhapaNA nIce zrI gaganavihArI lallubhAi mahetA "saMyukata rASTrasaMsthA" upara jAhera kALa, svabhAva, niyati, pUrvakarma ane puruSArtha- A pAMca kAraNanA vyAkhyAna Apaze. te A viSayamAM rasa dharAvatA bhAI bahenane A samavAyathI pApa-puNya, zubha-azubha kArya thAya che. karma pudgalarUpa sabhAmAM vakhatasara hAjara rahevA vinaMti che. che. karma kema utpanna thAya che; dravya kSetra, kALa, ane bhAva -maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMgha keTalA prakAranAM che, karmane kSaya zI rIte thAya che vagere muddAonuM sAbhAra svIkAra vivaraNa karatAM munizrIe kahyuM hatuM ke kevaLa zravaNa basa nathI. Aca sabhya darzananuM pragaTIkaraNa: zrI vijyarAmacaMdrasUrinA pravaraNamAM dharmabhAva Utare nahIM tyAM sudhI zravaNa vagere nirarthaka che. canemAMthI udbhUta: prakAzaka: zrI cImanalAla nAthAlAla (zrIkAnta) saraLa bhASAmAM jaTila viSayanuM vizada nirUpaNa. che. zrI jaina pravacana kAryAlaya, zeTha manasukhabhAinI poLa sAme, samApta gaurIprasAda cu. salA ' kALupura roDa, amadAvAda. . adhatana pAnanuM samarthana kavitA saMyukata sarakha, Apa jamAI" cakabhAI
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana , ta. 16-10-1970 tio hoya te e ka che ke sAdhue pa-pIe pa che, je mahA ' ' sAdhutA ' . . . . - sAdhutA eTale sadavartana. sata ne saMparka karAve tevuM vartana. vadhaze tema tema kAma, krodha, lobha, mada, matsarAdi ghaTaze. aham nAM te jenuM hoya te sAdhu. A badhAM hathiyAro hoya che, te sahaja chUTaze. - sAdhu paNa mAnavI ja hoya che. mAnava prANImAM je je sahaja paramanuM darzana satata hoya che chatAM jIva tene anubhavI zakato vRttio heya te eka sAdhumAM paNa hoya e sahaja che, paNa ApaNI nathI, kema ke tene svIkAra karato nathI. ' . . . sAmAnya mAnyatA evI kAMika che ke sAdhu eTale temAM asAmAnya jIvane Teva che, badhuM mana-buddhi dvArA je cakAsavAnI, jayAre tAo hovI joie. sAmAnya mANasa je rIte khAya-pIe-varte paramAtmA chetethI para che. mATe A TevamAMthI bahAra AvavAnI jarUra tema tenAthI na ja vartAya. teNe tadana sAdI rIte ja rahevuM joie. paDe che, je mahA kaparuM kAma banI rahe che. ' rezamI vastrone na vaparAya. sugaMdhI dravyane udhyoga na thAya. nATaka- - bALakanI mAphaka vagara, vicArye bhUsako mArI zakAya, tyAre sinemA na jovAya. brahmacarya pALavuM joie indriyone kAbumAM chellI bhUmikAne anubhava thAya che. tyAM sudhI prayoga karatAM karatAM rAkhavI joie. vagere aham buddhinA cakkaramAM pherA mAryA ja karavA paDe che. . have prazna e thAya che ke sAdhue zuM khullA mane koI paNa anizciyAtmaka manovRtti AmAM ghaNo bhAga bhajave che. cIjane AnaMda ja na le? jo nizcaya karavAmAM Ave te mahA durAcArI paNa dharmAtmA thai zake " paramAtmA pote ja AnaMdasvarUpa che, chellI sthitine mananI che. tene mATe gItAne navamA adhyAyane 30 ane 31 zloka mukatAvasthA kahI che te ja nirvANa paNa che; saccidAnaMda banavAnuM che, joie : bhagavAna kahe che: te zuM te manane Ama mArI macaDIne banAze? ji suhuravArane manane mananyaHT T . . jenuM mana atRpta che, indriya bhUkhI che, tenuM mana tene sAdhu va mantavya: vyavasito isa : , . . kaI rIte jaMpavA deze? kakaDatI bhUkha lAgI hoya ane dhyAna dharavA kSipraM bhavati dharmAtmA zazvacchAMnti nigcchti|| beso to mana temAM coMTaze? - kaunteya pratijAnI hi na me bhaktaH paNazyati / / " satyanA saMzodhana mATe vAstavikatAne svIkAra atyaMta jarUrI artha: atizaya durAcArI paNa je mane ananyapaNe bhaje te tene che. kalpanAmAM pArAvAra jJAna bharIne te ApaNe manathI mekSAnubhUti uttama ja mAnave, kAraNa ke te uttama nizcayavALo thayo che. te mAnatA rahyA ane paripuone Adhina vartana karatA rahyA. jaladI dharmAtmA thAya che ane zAMti pAme che. he, kuMtIputra! tuM . kahevAno hetu viSayAdhIna jIvana jIvavAne nathI ja, paNa nizcayathI jANa ke mAre bhakata nAza pAmate nathI. . ' ' ' viSayone yukitapUrvaka kema jItavA te samajavAnuM che. AmAMthI ghaNI samajavA jevI hakIkata phalita thAya che te svAdanA viSayano dAkhalo laie. zarIranA pApaNAthe khAvuM vicArIe. " jarUrI che, paNa pachI svAdAdhIna khAvuM e judI ja cIja che. - atizaya durAcArI mATe paNa ananya bhakita zakya che. ane temAM viSayAdhInatA AvI, te. tyAjya gaNAya. A rIte viSNune tene lIdhe te duSTa maMTI uttama banI zake che. mAtra teNe te nizcaya bhegavavAnI hada mANasa samaje ane vivekabuddhi satata jAgRta karI levo joie. rAkhI viSaya bhogave to te ayogya na gaNAya. paNa Ama hadabaMdhI ananya bhakita jevItevI cIja nathI. te paNa chellA kakSAnI ja jaLavAya che? , svAdiSTa vAnagI thALImAM hoya to bhalabhalAM hada che. chatAM tene mATe rAha jotA besAya nahIM. nirNaya karI AgaLa gaMgI jAya che, e nakkara vAstavikatA che. " vadhavuM joie. ane banne eka bIjAthI alaga nathI. eka Ave ke : '. ahIM gItAnA bIjA adhyAyano 59 me zleka ghaNo mArga bIje haTe. ' , , , , darzaka bane tema hovAthI ; te ApaNe joie: ' 'eTale sAcI pragati mATe aMta:karaNanI nimna cetanAne - viSayaka nivatte nirAhya dina: " urdhva cetanA sAthe saMparka atyaMta jarUrI che. tenI samaja maLe eTale ' varga rasoDatha4 g vA navataMte te sAdhu bane. ' artha: nirAhArI prANInA viSayo te nivRtta thAya che, paNa tenA AtmAthI ja AtmA tRpta thAya, tyAre ja viSayo chUTe che taraphane tene rasa (vAsanA) dUra thatuM nathI. e rasa paramAtmAnA ane prajJA paramamAM sthita thAya che. darzanathI nivRta thAya che.' prajahAti yadA kAmAnsarvAnpArtha manogatAn 1. ApaNI sAmAnya mAnyatA evI hoya che ke paramAtmAnuM - garabaLevAramA tue: fsthatatrazastakodir darzana te sauthI chellI bhUmikAe pahoMcIe tyAre ja thAya. ane - ' , ' ' a. 2-55 viSayamAMthI chUTavAne prayatna kame krame cAlu ja rAkhyA karavo joie. - adhyAya bIjAmAM sthitaprajJanAM lakSaNonAM varNanamAM zrI bhagavAna tene ane paramanA darzanane zarUAtathI ja saMbaMdha nathI. pahelA ja zlokamAM arjunane javAba Ape che. te A paMcAvaname A khoTI bhramajanaka mAnyatAthI ja mANasa jIvanabhara ghAMcInA ka che jeno artha che : belanI jema viSayothI TavAnA prayatnamAM lAgyo rahe che ane chUTI zakato nathI paNa pitAne chetarata ja rahe che. sAdhuo paNa Ama ja he pArtha ! jyAre manuSya manamAM rahelI sarva kAmanAo tyajI varte che ane vidvAne paNa. pramANikapaNe aMta:karaNane" tapAsavAthI de che ane AtmA vaDe AtmAmAM ja saMtoSa pAme che tyAre te A vAtanI khAtarI thaze. sthitaprajJa kahevAya che. ' sAcI vAta to e che ke sauprathama tamArI potAnI khAmIe AmAM bahAranI koI paNa cIja ke vyakita bAdhaka nIvaDI zake ane khUbIo jue. game teTalI kSatie tamArAmAM hoya - te para- nahIM, jo prajJA paramAtmAmAM sthita thai cUkI hoya te-ane mANasa mAtmAe ja ApelI che, tene svIkAra karo. sAthosAtha ja paramanuM pote ja potAmAM masta rahI zake. darzana karavA prayatna kare. paramanA darzana pachI ja sahaja rIte kSatio ( purANakALane vizvAmitra ane vasiSThane dAkhala A mATe ghaTaze-viSa chUTaze-bhale te darzana krame krame thAya. jema jema darzana uttama che.
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-10-1970 prabuddha jIvana 143 vasiSTha RSi hatA, paraNelA hatA, se putra temane hatA, gRhasthAzamI dekhAtA, paNa saMnyAsI jevuM jIvana jIvatA. brahma sAthe aikaya sadhAyeluM satata rahetuM eTale paraNelA chatAM brahmacArI hatA. brahmamAM - caryA kare te brahmacArI kahevAya. na paraNe ne vRtti strIomAM bhamatI rahe te brahmacArI na gaNAya. temane vizvAmitra sAthe athaDAmaNa pedA thai. kemake vizvA- mitra kSatriya ane aham jene pIgaLyo na hato evA hatA. vizvAmitra kahe mane "brahmarSi' kaho. te vasiSTha na kahe. vasiSThanA so putrone vairavRttithI vizvAmitra marAve che? to ya jenA manamAM prema sivAya vizvAmitra mATe kAMi vasatuM nathI. evA vasiSTha hatA. te sAcA brahmAMdha ke sthitaprajJa, je kaho te hatA.. have ahama priya vizvAmitranI sthiti juo. sATha hajAra varSa tapa karyuM. eka divasa menakA AvI ane tapa bhaMga karAvI zakI. A che ahama nI kSati. huM ka-huM mahAna. huM tapasvI. huM vidrAna vagere 'huM' dvArA je thAya ke karAya , te pariNAme niSphaLa nIvaDe che. vizvAmitrane paNa Akhare ahama pIgaLI jAya che. vasiSThanI vAta tenI patnI arUMdhati sAthenI sAMbhaLIne patnI pAse ekAtamAM vasiSTha RSi vizvAmitranAM vakhANa kare che. tapasvI, 'nizcayI, athAka prayatnazIla vagere vizeSaNothI vizvAmitrane navAje che. te sAMbhaLI vizvAmitra chatA thai vasiSThane jyAre page paDe che tyAre te sAcA brahmapi bane che. nihama bane che. A rIte ahamanI aDacaNa to hoya ja che-tene pIgALavA mATe tapanI paddhati mahApurue nakkI karI. te te jamAnA mATe barobara hatI ke jyAre A niyama ghaDavAmAM AvelA. dA. ta. khullA page cAlavuM. tethI majabUtAI prApta thAya. kaThinatAne mana samajIne sAmano karI majabUta bane. paNa te vakhate DAmaranA rastAo na hatA. eTale jamIna tape te paNa sahA pramANamAM ja tapatI. Aje DAmara unALAmAM tame hoya tyAre khulle page cAlavuM e tapa nahIM paNa darada taravA jevuM thAya. vaLI Aje pagamAM paheravAnAM sAdhana sahelAIthI labhya hoya che te dhUma taDakA pUratAM paNa kAM na vAparavA? - sAdhutA temAM zI rIte naSTa thaI jAya? prathama relve na hatI. belagADI hatI. temAM jIvaMta prANIo be kheMce eTale jIvadayA mATe paNa bhale vAhana ne vAparavAne nirNaya te yugamAM thayo paNa Aje? Aje yaMtrathI musApharI zakaya banI che tyAre kAM virodha ? samayAnukULa pheraphAra na thAya to paristhitine na pahoMcI vaLAya. te dahADe amuka gAmaDAMomAM pharI, upadeza ApI sAdhuo samAdhAna mAnatA. Aje AkhuM jagata sAcI sAdhutAne saMparka upadeza dvArA jhaMkhI rahyo che te samaye yaMtrane upayoga na karo te alAbha che. - gAMdhIjIe reMTiyAnI ja khAdI vAparavA je samaye kahavuM te samaye yaMtrane bahiSkAra jarUrI hato - te paristhiti tevI hatI-Aje bhArata ja yaMtro banAve che te samaye yaMtrane upayoga na karAya-mAtra jUnI vAtane vaLagI rahIe te temAM kaI rIte DahApaNa gaNAya? A ja rIte vicAra karI sAdhuo mATe ke samAja mATe samayAnukULa pheraphA, cokkasa rItarasamAM karavA ja joIe. te ja dhAryo hetu phaLe. nahIM te hetu bAju rahI jAya ane praNAlikA para lakSa ApavAmAM ja samaya vyatIta thAya. Ama thatuM hovAthI ja gati urdhva ne badale adha: thatI cAlI che. lakSya sukSma ane atikriya hovAthI mana-buddhinI pakaDamAM AvatuM nathI. tethI praNAlikA ke karmakAMDa, je sahelAIthI pakaDI zakAya che tene pakaDI laI, sAdhu, samAja ke loko besI jAya che. A che apragatinuM mukhya kAraNa. - dhyAna, AtmanirIkSaNa, aMta:karaNanA bhinna bhinna pravAhone satata tapAsatA rahI temAMnA sArAne uttejana ane naThArAnuM visarjana vagere kriyA karavAmAM nahIM Ave tyAM sudhI satyanI eLakha thaI zakaze nahIM. - pitAnI sAcI oLakha e ja satyanI oLakha che ane e ja paramanuM darzana che. paramAtmA preyasanA AkarSaNamAMthI choDAvI ApaNane koyasa prati laI javA mAgatA ja hoya che. paNa ahamapradhAna jIva paramane oLakhIne svIkAratA na hovAthI, cIja vastuo ane vyakitaonA maha ane AkarSaNamAM ja sapaDAI rahe che. A bAbatane gaMbhIratAthI samaje ane vyavahAramAMnAM sAdhanasAmagrI ane saMbaMdhIone gauNa gaNI, paramAtmAnuM mUlya kare, te te mUlyavAnanA sAcA dilanA saMparkathI ja mehamAMthI chUTI zake. anyathA cakravata je kriyA cAlI rahI che, eka pakaDI bIje choDavAnI ne trIjuM pakaDI, ethe choDavAnI, te cAlyA ja karaze. viSacaka teDavAnuM sAhasa jarUrI che. prathama prayatna ane pachI, paramAtmAnI zaraNAgati dvArA, jIvana saphaLa karavAnI, saune paramAtmA preraNA Ape, e ja abhyarthanA. muMbaI, tA. 1-7-70. jamanAdAsa ke. lAdIvALA zikSaNuM upara Aphata gujarAtamAM zikSaNa upara hAlamAM UtarelI eka bhayaMkara Aphata aMge ApaNA vidvAna vivecaka ane AjIvana keLavaNIkAra zrI nagInadAsa pArekhe je gaMbhIra cetavaNI uccArI che te tarapha gujarAtanAM mA-bApa tathA zikSakonuM ane keLavaNIkAro tathA lokasevakonuM tAkIde dhyAna doravAnI jarUra amane lAge che. buddhiprakAza' mAsikanA jalAi 1970 nA aMkamAM e vize 13 pAnAM ( Azare " 7,500 zabdo) ne lekha temaNe atyaMta cIvaTa ane parizramabhera lakhyA che, temAMthI ekAda pAnA jeTalo bhAga, emanA ja zabdomAM, nIce utArela che, teTalo paNa tatkAla joi janArane paristhitinI gaMbhIratAne khyAla Avaze : gujarAta sarakAre pAThayapustako taiyAra karAvI prasiddha karavAnuM kAma pitAne hastaka lIdhA pachI e mATe teNe UbhA karelA taMtre taiyAra karAvelA pAMcamA dhoraNanAM pAThayapustako hamaNAM prasiddha thayAM che. emAMnuM ItihAsanuM pAThayapustaka meM joyuM che. e uparathI je sarakAre UbhA karelA taMtranI kAmagIrIne kayAsa kADhavAne haiya te kahevuM paDe ke taMtra tana niSphaLa gayuM che. je pustaka AkhA gujarAtamAM pAMca lAkha bALakoe pharajiyAta rIte bhaNavuM paDavAnuM che, te pAThayapustaka thavAne ja lAyaka nathI; ane ApaNI UcharatI peDhInuM hita jo sarakArane haiye vasatuM hoya to eNe A pustaka eka divasa paNa cAlavA devuM na joIe. koi paNa pAThayapustaka pAse pahelI ane ochAmAM ochI apekSA e rahe ke e TharAvelo abhyAsakrama AvarI letuM hoya. A pustaka e paNa karatuM nathI. pAThayapustaka pAse bIjI apekSA e rahe ke e je mAhitI Ape te pUrI cokasAi karIne, te kakSAnAM bALakone anurUpa, vyAkaraNazuddha, saraLa, pravAhI, rasALa bhASAmAM, tarkabuddha ane vyavasthita rIte Ape, jethI bALake sahelAIthI grahaNa karI zake ane smaraNamAM rAkhI zake. kharuM jotAM A ja pAThayapustakanuM mukhya kAma che, e sArI rIte pAra pADavAmAM ja lekhakanI sAcI kasoTI che. paNa durbhAme, A pustaka e aMga ja atyaMta nabaLuM che, ane mATe e pAThayapustaka thavAne apAtra che. 1 A pustakamAM aneka sthaLe mAhitI kAM te khATI athavA
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ 72 144 prabuddha jIvana tA. 11-10-1977 . - - - - - - - - - vikRta ApavAmAM AvI che. rajUAtamAM saMkalanano abhAva, tarka zrI jayaprakAza nArAyaNe bihAranA baddhatA ke viSayavyavasthA paNa nahi jevI, bhASAmAM svasthatAne gAmaDAomAM zuM kare che? badale kheTe utsAhAtireka, mAhitIne abhAva, zabdADaMbarathI pUravAne nakasalapaMthIoe bihAranA je bhAgamAM khUnanI paraMparA prayatna, lUlAM-laMgaDAM ane kANAMkUbaDAM vAkayonI bharamAra, vagere bhaya ane trAsanuM vAtAvaraNa saMryuM che tyAM jayaprakAzajInI yAtrA do eTalA pramANamAM jovA maLe che ke ApaNane prazna thAya che ke cAlI rahI che. "kAM to grAma svarAjanI sthApanA thaze, kAM mArAM A pustakane kayA vidrAnee ane zikSaNazAstrIoe pAThayapustaka hADakAM ahIMnI mATImAM bhaLI jaze." karaMge yA mareMgenA niradhAra thavAne lAyaka TharAvyuM haze? sAthe teo gAme gAma ghUmI rahyA che. pustakamAMnAM citro ane pustakanI chapAi vageremAM ghaNA jyAre vartamAnapatramAM vAMcyuM ke jayaprakAzajI mujaphapharapuranA sudhArAne avakAza che. pustakamAM chApabhUla, joDaNInI bhUlo ane muzaherI blokanA salAhA gAme cAlyA gayo tyAre pahelo prazna zabdo ke vAkayo rahI gayA hoya evAM sthAne paNa che. e UThaze ke je jayaprakAza nArAyaNane rASTrIya ane AMtararASTrIya - A badhuM joine prazna thAya che ke sarakAre je taMtra UbhuM samazyAothI miniTabharanI pharasada nathI maLatI e Ama ekA eka gAmaDAmAM jaIne kema beThA? kaI evI vAta che ke emane karyuM che te kAma kai rIte kare che? sAhitya pariSada taraphathI ame gAmaDAmAM kheMcI gai ane pitAnI jAnanI bAjI lagAvavA cAra-pAMca jaNa zikSaNamaMtrIne maLavA gayA hatA tyAre temaNe amane sudhInI nobata AvI?* * * jaNAvyuM hatuM ke A pAThayapustako te te viSayanA vidvAna ane zikSaNa AjhAdI pachI dezanI sAme eka pachI eka prazna UbhAM zAstrIo joi-tapAsI gayA che, ane temaNe pasaMda karyA pachI ja thatAM gayA. dezanA navanirmANane prazna to hato ja. praznone ukee pragaTa thAya che. ame e vidvAna ane zikSaNazAstrIonAM nAma lavAne kAyadA kAnuna banyA, janAo banI kAma paNa thayuM paraMtu badhAne samAdhAna thAya te kai mArga nIkaLI zakaze nahi. gAmajANavA mAgyAM, paNa maMtrIzrI pAse nAma nahotAM. emanI madadamAM DAonI ane bhUminI samazyA te eTalI vikaTa banatI gai ke beThelA e taMtranA adhikArI paNa e nAma ApI zakayAM nahotA, keTalAMya lokoe lUMTa, khUna, baMduka ane bemathI e praznonuM nirAathavA kadAca ApavA IcchatA nahotA. huM sarakArane ane e taMtrane karaNa lAvavAnuM nakkI karyuM. mAravuM ke maravuM e emane maMtra banI jAhera vinaMti karuM chuM ke je vidvAnoe ane zikSaNazAstrIoe A gayo. A loko koI gunhAhita kAma karanArI ToLakInA sabhya nathI. cIlAcAlu sAmAjika ane Arthika paristhitithI asaMtuSTha pustakane maMjUrIlAyaka TharAvyuM hoya temanAM nAma satvara jAhera hajAro navalohiyA yuvAne ane yuvatIo A nakasalavAdI pravRkare. gujarAtamAM lAkho bALakonA zikSaNa upara A eka bhayaMkara Aphata UtarI che, ane ene mATe koNa javAbadAra che e jANavAne jyaprakAzajIe pitAnA anubhavathI ane anveSaNathI e prajAne adhikAra che. ', ' . ' ' . ' joI lIdhuM che ke dezane koi paNa prazna katalanA raste athavA sarakAre UbhA karelA taMtranI A ja kAryadakSatA hoya to ene kAyadA kAnUna dvArA ukelAvAne badale gUMcavAto jAya che. samazyAono jema vaheluM saMkelI levAmAM Ave tema sAruM. A pustaka te zALA sAce ukela te janatAnI petAnI pAse che. ane e mATe janatAne emAM cAlavuM na ja joie. bALako eka vararA pAThayapustaka vagara AgaLa laine cAlavuM paDaze. ' A nakasalavAdIo vize teo kahe che ke : "emanI sAme mArI rahe e paNa pasaMda karavA jevuM che, kAraNa, AvuM pAThayapustaka che sauthI moTI phariyAda e che ke teo dezane cInanA prabhAva heThaLa vaparAze te te bALakonI bhASA bagADaze. temanI ruci bagADaze, derI jaIne eka rIte tene gulAma banAvI devA mAMge che. mAtemane khATI ane vikRta mAhitI Apaze, ane temanI vicAra se-tuMgane bhAratanA pramukha tarIke gaNAve che. ApaNe loko A zakitane paNa hAni pahoMcADaze. vAta haragIja svIkArIe nahIM. jayaprakAzajI mujaphapharapuranA rAlAhA gaNitanA ane vijJAnanA pustaka vize paNa chApAMmAM carcA gAme tA. 9 jUnathI gayA che. teo gAmaDe gAmaDe ane ghera ghera AvI che, e jotAM gujarAtanA zikSaNa vize cintA sevatA sahu jai rahyA che. emanI nAnA meTA saunI sAthenI vAtathI keie A bAbatamAM sakriya thai sarakAranA kAna UghaDe ane te jamInadAra ane majura bannenA mananI gAMTho khulatI jAya che. bhUmipitAnI bhUla samajI navesarathI vicAratI thAya evuM karavuM joie. hInAne jamIna apAvavAnuM, dharavAsanI jamInanA paTTA apAvavAnuM, 'milApa'mAMthI sAbhAra udhUta majUrIne dara vadhArI apAvavAnuM, tathA grAmasabhAnuM saMgaThana karAvavAnuM kAma karI rahyA che. emanA puruSArthathI mAlika majura saMdhadvArA gujarAta rela-rAhata phaMDa eka bIjAthI najIka AvI rahyA che. bhaya ane trAsanuM vAtAraNa 3927 agAu pragaTa thai gayelI rakama dara thatuM jAya che. grAma sabhA banavAthI gAmanuM saMgaThana majabuta 15ra zrI bI. jI. zAhane tyAM thaze evI pratitI thavA mAMDI che. loko samajavA lAgyA che ke AjanI cAluM vyavasthA karatA, gAmanI ekatA ane navA saMgaThanamAM ja ' devanAramAM maLelAM mitrone phALo ApaNo reTa ane AbarU vadhu surakSita che. grAma svarAjanuM 101 sva. zrI. aMbAlAla caturabhAi citra vadhAre spaSTa thatuM jAya che. zAhanA smaraNArthe temanA ' bihAra sarakAra jayaprakAzajInI salAmatI mATe pAkI vyavasthA kuTuMbIjano taraphathI karavA Icche che, paNa teo temAM samaMta nathI. hamaNAM bihAranA 51 zrI kisana goraDiyA mukhyapradhAnane patrathI emaNe jaNAvyuM ke; "mArA mATe salAmatInI 51 zrI kusumacandra DAhyAbhAi koi paNa vyavasthA karAya ema huM icchato nathI. tame polIsa vage rene mArA rakSaNa mATe mokalaze te huM koI paNa rIte e lokone 20 gaMbhIralAla rAnIlAla DagalI emanA A kAmamAM sahakAra nahIM ApuM. mane kAMipaNa ijA pahoMcaze 11 zrI pramilAbahena pramodabhAi zAha ke mAruM mRtyu thaze to tenI javAbadArI saMpUrNapaNe mArI ja gaNAze. ane evA saMjogomAM mAruM kuTuMba ke mArA koi mitro sarakArane 4313 dezapAtra gaNaze nahIM." (bhUdAnayajJamAMthI saMkalita) mAlika zrI muMbaI jena yuvaka saMgha mudraka ane prakAzaka: zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, prakAzanasthaLaH 385, saradAra vI.pI. roDa, muMbaI-4. Te. naM. 350290 mUdrasthAna: dhI sTeTsa pIpala presa, koTa, muMbaI-1
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ Regd. No. MH. 117 vArSika lavAjama rUA. 7 os | jIvana prabuddha jena'nuM navasaMskaraNa varSa 32 : aMka 13 muMbaI, navembara 1, 1970, ravivAra - paradeza mATe zIliMga 15 zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra chUTaka nakala 40 paisA taMtrIH paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA mA cAgana patra saMgamati vanAM ... 1 ( 2026nuM saMvatsara astAcaLe jai rahyAM che ane A aMka Apa saunA hAthamAM AvatAM sudhImAM te navA varSanuM navaluM prabhAta UgI cUkayuM haze. ApaNe sau ekabIjAne nutana varSanA abhinaMdananI Apa-le karavAmAM paDayA haIzuM. A varase dipAvalI nimitte eka khAsa lekha lakhavA meM zrImatI mRNAlinI desAine vinaMti karI hatI. tene mAna ApIne ane prabuddha jIvana mATe khAsa parizrama laine mRNAlinIbahene amAvAsyAnI rAta vize eka suMdara saMgItamaya kAvya lukhI me kahyuM che, te mATe huM temanI atyaMta AbhAra mAnuM chuM. paramAnaMda). vasaMta RtunI mAdakatA AMbAnA meramAM maheke che. zrAva- joyA kare. sapta[pa ane sati aruMdhati AkAzagaMgAne tIre UbhA NanuM mukata hAsya jharaNAmAM saMbhaLAya che. paNa zAradIya vasuMdharA UbhA artha detA hoya tyAre dakSiNamAM sthitaprajJa agastinI jhaMpapragalabha - prasanna-pUrNakAmAM che. ene matta AmramaMjarI, mahekate DImAM zAMta dIpa prakTa. madhya AkAzamAM revatInI mALA, kRttikAnI megara, zaramALa nizigaMdhA ke nAjuka prAjakata kazAnI Asakita AratI taiyAra karI rohiNI konI rAha jotI haze? caMdranI? nA, nA. nathI. nAnA chokarAne ramADavA mA raMgaraMganA ramakaDA lAvI Ape Aje te amAvAsyA-pUrva dizAe Uge che mRga nakSatra. yugayugathI tevA galagoTA, zevaMtI enI pAse che. e phUlene nA rUpa, nA gaMdha- trikAMDa tIra peTamAM lai doDanAra kAruNyamUrti mRganI pUjA te hoya? paNa zarada RtumAM enI ja zobhA che. ekAda azrana adhyuM ene mATe basa che. to pachI A ThATha kone medhamAlAnI garjanAo have saMbhaLAtI nathI. deDakAMne mATe? mRga pAchaLa paDelA vyAdha mATe? nirdaya phUratAne saptarSi mAna medhamalhAra paNa viramI gayo che. nadIo, jharaNAM have bhaya, bharyA paNa Apaze? zAMtamUrti vasuMdharA tilaka karaze? nA. nA. vyAdha pate ja zAMta, ekasarakhI gatie vahe che. kuzaLa gRhiNIne hAtha phare pachI vasuMdharAne tilaka karIne jANe kahe che "zAMti bhale hoya paNa e ghara jema vyavasthita goThavAi jAya tema sRSTimAM badhuM goThavAi gayuM tejasvI hojo. sAmarthyavAna bhava." che. kaze kAdava nathI ke dhULanI DamarIo nathI. virahanA tApamAM - AzIrvacana ane tilakthI zobhatI zAradIya bhUminI pUjA AkAzagaNe karI tema enA mAnava putrae paNa zatadIpa prakaTAvIne zekAtI, varasAdanA pANIthI paNa jenI tarasa nathI chIpatI - parasevAnI bhUkhI-hetanI tarasI dharatI tRpta thai che. pitAno khajAno AnaMdapUrvaka utsava karyo. dIpAvalIne vedoe adhidaivatanI adha. lUMTAvA kADhaye hoya ema dhanadhAnya bharIbharIne Ape che - levAya gInuM sthAna ApyuM che. havya arpaNa karyo che. cirayauvanA uSAnI stuti kvedamAM che tema atharvavedamAM dIpAvalInA sUkate arthaeTaluM lo. kaNa vAvyo hoya te maNa laNI lo. vicAra karaze mA. gaMbhIra che. Avate varSe bIjuM Ugaze. kuhaM devI sukRtaM vibhanAthaM samasmita . - comAsAmAM cAre pAra pANImAM rahI kAgaDAMthI bagalAM sudhI yajJe suhavAM johviimi| badhAM 'dija' zucirbhata thaIne beThA che. pANInA pravAha sAno ravi vizvavAraM niyacchada rAMdha gatithI vahe che tethI 'baka' ane zrAddha pakSa hamaNAM ja patI dadAnu vIraM zatAdAya mukyam gayA che tethI 'kAka' e haMmezanA asaMtuSTo paNa saMtoSa pAmyA che. kuhUM devAnAmamatasya patnI zAMta, gaMbhIra vAtAvaraNamAM naTakhaTa saMdhyAthI rahevAnuM nathI. jAta havyAno asya haviNA juzeta / jAtanA raMga lai mukata AkAzamAM e myA kare che. koivAra raMgaberaMgI AvI che A amAvAsyAnI rAta! amAvasyA hovA chatAM subhagA. sADIonA DhagalA vacce besI pasaMdagI karyA karatI suMdarI je ene maMgalA. zubhadA. brahmavaryonA havine ene adhikAra che. lakSmIpatInI ghATa che. allaDa vahudIkrIe karelo pathAro mAne mAthe paDe tema e adhiSThAtrI che. devatA sarvasAmAnya jananI AnaMdamayI mAtA che. zuvastra rAtrine badhuM sAphasUpha karavuM paDe ! Agan rAtrI saMgamati vasUnAM - zara nI rAta-prauDhA chatAM prasanna che. rUpALI to evI ke UrjapuSTa vasvAveNayantI vasaMta paNa phikkI lAge. ene pagale cAMdanI nItaravA lAge. vAyu amAvAsyai haviNA vidhemArjam enI maryAdA sAcavI ThAvaka bane. AkAzagaMgA prakaTe. uttaranA duhAtA payasAna Agan khUNAmAM beTho beTho dhUvabALa nirmaLa hasato A anaMtanI lIlA ( atharvaveda). * -mRNAlinI desAI saMdhanA sabhyone tathA prabuddha jIvana"nA vAcakane nUtana varSanI zubhecchA haiduM priya mitra kaTobara mAsanI 19 mI tArIkhe mArAM patnI sAthe muMbaithI nIkaLIne huM ahiM jamazedapura Avyo chuM. divALI samIpa AvI rahI che, ane tyAra pachInA divase vikramanA navA varSane prAraMbha thaze. ahiM beTho beTho huM tane sarvane khUba saMbhArU chuM ane AgAmI varSa tame sarvane parama sukhadAyI ane kalyANakArI nIvaDe evI aMtaranI zubhecchA ane paramAtmAlakSI prArthanA A patra dvArA pAThavuM chuM. - ahIM khUba zAnti ane ekAnta che. mana ane zarIra banne khUba rAhata anubhave che. ahiMnA thoDA divasanA nivAsanA pariNAme navI tAjagI meLavIne kArtaka suda pUnama pahelA muMbaI pAcho pharavA dhAruM chuM. 24-10-70 li. Apa sarvane, paramAnaMda.
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ 141 prabuddha jIvana - tA. 1-11-170 == === zrI kanaiyAlAla munazI ane dharmanA nAme thatAM pazuonAM balidAna 'samarpaNa" nI tA. 11-10-70 nA aMkamAM kulapatinA "bhakata, pitAne maLatA sarvottama dhanadhAnyane bhagavAnane patranA mathALA nIce pragaTa thatI lekhamALAmAM "kAlI ane durgA" caraNe prasAda dhare te sarvathA yogya ja che. A ja kAraNe, meM AgaLa e zirSaka nIce pragaTa thayelA patramAM mAnyavara kanaiyAlAla mANe- kahyuM tema, baMgALIe durgA ane kAlIne gheTAM-bakarAne prasAda lAla munazI jaNAve che ke dharAve che. vedakALanA Aryo devane prasanna karavA prANIonI kAlIpUjA ane durgApUjAnuM sAcuM rahasya keTalAka kheTA Ahuti ApatA. Aje A praNAlikAne lepa thatuM jAya che. pracArane kAraNe prajA na samajI zakI hoya ema banavuM paNa ne jIvaMta vastune bhega ApavAnuM lagabhaga baMdha thaI gayuM che. saMbhavita che. kharI rIte te gujarAtamAM thAya che tema prANIne bhega dharyA vagara "e sAcuM che ke keTalIka vakhata pUjA mATe gheTAM-bakarAM bhAga durgA ane kAlInI pUjA ane bhakita thai zake che." tarIke dharavAmAM AvatAM. e rivAja vyApaka pramANamAM baMgALamAM astitva dharAvate. enuM kAraNa e che ke baMgALIo mAMsAhArI mahAmanA zrI kanaiyAlAla mANekalAla munazI amArI peDhInA prajA hovAthI pUjaya devIne potAne na bhAvatuM bhojana prasAda tarIke ja che eka vakhata ArAdhya devatA hatA - teo dhArmika lekhAtI paNa dharAvavAmAM temane anucita lAgatuM na hatuM. gujarAtamAM paNa rAjAo dezakALanI virodhI paraMparAnA-urachedaka hatA ane navA jIvanamAtAjIne gheTAM-bakarAM caDhAvatA. kalikALasarvajJa jena muni 'mUlyanA nirmAtA hatA. varSonA vahevA sAthe--kadAca vRddhAvahemacaMdrAcAryanI preraNAthI samrATa kumArapALe A rivAja baMdha sthAnA vadhatA jatA AkramaNanA pariNAme- teo dhArmika paraMparAnA karAvyo (i. sa. 1092-1172). uchedaka maTIne samarthaka banatA jAya che ane Aje sanAtana dharmanA "madhyakALamAM mAMsAhAra pApa gaNAtuM na hatuM. paNa abhakSya eka mahAna puraskartA banI rahyA che. 'bhavansa jarnala' ane 'samakuTeva gaNAtI. manu kahe che ke: paNa'mAM pragaTa thatA kulapatinA patramAM jyAre teo dhArmika mAnyana mAMfmakSane DhoSo, na maLe 7 maithune tAo ane dharmazAstrono ullekha karatA hoya che tyAre temAM svataMtra - ' . pravRtti bhUtAnAM, nivRttitu mahApA ! ane mukata cittananA sthAne paraMparAne ujaLA AkAramAM mUkavAne bhAvArtha : "mAMsabhakSaNamAM, madyapAnamAM tema ja maithunamAM deSa nathI. temane prayatna dekhAya che. temanI eka vakhatanI image-pratibhA-ane tema chatAM tethI dUra rahevuM te mahA phaladAyI che." Aje temanAM lakhANa dvArA ApaNA mana upara upasatI image yahudIo ane muslime paNa prANIone bhega ApatA -pratibhA-mAM ghaNuM moTuM aMtara najare paDe che. A aMtara temanA hatA. lakhANamAMthI tAravelA upara ApelA avataraNa dvArA spaSTa thAya che. huM custa zAkAhArI chuM. lehInuM TIpuM sarakhuM joine huM . anya dezanI sabhyatA ane bhAratIya sabhyatAnA vikAsamAMakaLAI jAuM chuM. prANIone vadha ke balidAna apAtuM hoya evI AviSkAramAM moTo pharaka e mAlUma paDe che ke upara Apela manudhArmika kriyAothI huM seMkaDo jojana dUra rahuM chuM. ema karavAmAM smRtinA zlokamAM sUcita che, tema anya dezomAM tema ja ApaNA dezamAM dhArmika paraMparA pratye huM kaze anAdara vyakata karatuM nathI, ke evuM mAMsAhAra, madyapAna ane maithuna eka vakhata supracalita hatA ane AcaraNa karanArA bhAvikonI dhRNA paNa huM karato nathI. paraMtu jeo temAM koI doSa hovAnI sabhAnatA paNa nahi hoya; paNa ApaNA pite mAMsAhArI che ane chatAM AvI prathAne virodha kare che ke dezanI sabhyatAne jema jema vikAsa thato gayo tema tema te sabhyadharma pratye dhRNA vyakata kare che te te mAtra petAnI asahiSNutA tAnA aMgamAM ahiMsA, vyasana-nivRtti ane brahmacaryanI pratiSThA ane pUrvagrahonuM ja pradarzana karatA hoya che. vadhatI gai ane temAMthI nirAmiSaAhAra, madyapAna niSedha pratyeka dharmanI pUjAvidhidvArA manuSya AtmA ane ane maithuna niSedha phalita thatA gayA. Aje dezamAM A traNe duSaNo paramAtmA vacce anusaMdhAna sAdhavAno prayatna kare che. vyApaka rUpamAM astitva dharAvatA hovA chatAM, traNemAM doSa rahelA yahUdI dharmomAM pUjApAtra vyakitanAM guNa ane nIti bhinna che ane AtmannatinA icchuka mATe traNa varSa che-AvI bhAvanAne hoya che. bhakata paramAtmAne payagaMbara dvArA meLave che. izu ke mahamada payagaMbaranuM AvuM sthAna che. hindu dharmanI badhI zAkhAomAM ane ApaNI taLapadI sabhyatAmAM "hindubhAvanA AthI judI che. paramAtmAne prApta karavAnuM svIkAra karavAmAM Avyo che. mAMsAhArI hindu samudAya paNa dhArmika ke tene sAkSAtkAra karavAnuM ApaNA mATe sulabha nathI. ethI brahma mahattvanA lekhAtA amuka divase mAMsAhAra na karAya, dArU na pIvAya paramAtmAnI sAkSAta pUjA karavAne badale tenA rUpa ane avatAranI ane brahmacarya bhaMga na thAya ema mAnatA hoya che. hindu strIvargamAM ApaNe pUjA karIe chIe. paramAtmAnAM bhinna bhinna svarUpe A bAbate vize vizeSa Agraha jovAmAM Ave che. Ama chatAM upara mAnavathI kriyA, guNa, zikita ane sAmarthyamAM caDhiyAtAM ane mahAna jaNAvela atyata vAMdhA paDetA ane vicitra dekhAtA-manunA zlokanuM hoya che. chatAM bannenI vacce saMbaMdha sthApavA banene maLatA guNa- munazIjI jANe ke samarthana karatA hoya ema teo te kSekane ApaNI 5 * dharmonI samAnatAnI kalpanA karI levAmAM Ave che. , '' che," sAme egiLa dhare che. , ' - "AthI bhagavAnane bhUkha lAge che ane teo prasAda le teo custa zAkAhArI hovA chatAM durgA ane kAlI samakSa che evI ApaNane. zraddhA che. bhagavAna zrIkRSNa gItAmAM kahe che, apAtA gheTAM-bakarsanA balidAnane virodha karatA nathI. ulaTuM jeo bhakata jo bhAvapUrvaka , god roka arpaNa kare mAMsAhArI hoya teo ema kare temAM temane kazuM vAMdhApaDanuM ke aNato teo prasanna thAya che. chatAMbhakatane alpa ke sAdhAraNa vastu . ; ; jugatuM lAgatuM nathI. koi, mAMsAhArI AvA balidAnane virodha ApavAthI saMtoSa thato nathI. tene te tenI pAro je amulya ne kare te temanI asahiSNutA ane pUrvagrahonA pradarzana rUpa che ema sauthI priya je kAMi che te bhagavAnane caraNe arpaNa karavAnI mane. . . jaNAvIne tenA virodhane munazIjI akkala" vinAne jAhera kare kAmanA che. ethI nAthadvArAmAM bhagavAna zrInAthajIne chappana bheganA " che, A aMge ApaNe bhagavAna buddha, yajJamAM bali ApavA mATe thALa dharAvavAmAM Ave che ne purInA bAlArAma AgaLa annakUTa lai javAtA gheTAnA baccAne upADI lIdhuM-bacAvI lIdhuM e daSTAtane thAya che. * yathAsvarUpe dhyAnamAM levAnI jarUra che. ApaNI mAhitI mujaba
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-11-1970 prabuddha jIvana 14 "mAna bhagavAna buddhane nirAmiSa AhAra mATe koI khAsa"Agraha nahoto . saMskAranA kAraNe thavA lAgI ane enA vize manamAM satata cintana ema mAnavAne ApaNe prerAie chIe-ema chatAM temaNe A gheTAnA ' cAlavA mAMDayuM,ane vicAre e aMdara ghamasANa macAvyuM. tenA pariNAme baccAnA bali sAme virodha kema karyo ? te virodhanA samarthanamAM mana sAthe temaNe nirNaya karI lIdhuM ke ApaNI jarUriyAta nakkI karI levI temaNe ema jaNAveluM ke mANasa potAnuM peTa bharavA mATe pazunI joIe ane e nakkI karelI jarUriyAtathI jeTalI vadhAre kamANI thAya hatyA kare ke mAMsa khAya te samajI zakAya che paNa eka nirdoSa- tene saMgraha na karatAM sAmAjika kAryomAM te vadhArAnI Avaka kharacI prANIne devI sAme dharIne tenA gaLA upara charI pheravavAmAM Ave nAMkhavI. A nirNaya karIne, vadhArAnI kamANIne temane je ane tethI dharma thAya che, puNya thAya che- A kema mAnI zakAya? bajo lAgato hato temAMthI temaNe mukita meLavI, ane mana sAthe daDhapaNe dharmazAstroe ApelI samajaNa mujaba koine kAraNa vinA dubha- karelA uparokata saMkalpane temaNe amalamAM mukvAnI zarUAta karI. vavAmAM paNa pApa raheluM che te tene dharmanA nAme jIva levo ane tenA pariNAma rUpe jainamahilA samAjanA makAna phaMDamAM rU. 10,000nuM, tene puNyakArya mAnavuM e to na samajI zakAya7na svIkArI ghoghArI davAkhAnAne rU. 10000 nuM, pAlItANa davAkhAnAne zakAya evI vAta che. rU. 12500nuM dAna temaNe karyuM. ane saMyukata jaina vidyArthIgRhane AvI tarkasaMgata vicArasaraNI svIkArIne munazIjIe dharmanA rU. 51000 koI paNa jAtanI zarata karyA sivAya dAnamAM ApyA. nAme apAtAM pazuonA balidAnane sakhta virodha karavo joie A uparAnta, zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha chellA pAMca cha evI ApaNe apekSA rAkhIe, enA badale AvA balidAnane eka varSathI vicAratuM hatuM ke saMsthAnA kAryAlayanI jagyA nAnI paDe cheyA bIjI dalIla AgaLa dharIne teo sIdhI ke ADakatarI saMmati ApI sAMkaDI paDe che mATe teNe kAryAlaya mATe vizALa jagyAnI tajavIja rahyA hoya ema upara ApelA temanA vivaraNa uparathI lAge che. karavI joIe-A vAtanI temane jANa thatAM temaNe saMghanI kAryakALanI A balihArI che! vAhaka samitinI sabhAmAM jAherAta karI ke makAna pheDa zarU karatA ApaNAmAM eka bIjo vahema dharmanA nAme kaMI kALathI praca ho te lyA A mArA phALAne rUpiyA pAMca hajArane ceka ane . lita che ane te ApaNe je kAMi hoya te devane arpaNa karavAne makAna phaMDa zarU karo - ane AvA puruSArthI mANasanI AvI pahelanA lagate ane AnA anusaMdhAnamAM devamAM mAnavIne 3pa ane zaiNa pariNAme Aje saMdhane adyatana kAryAlaya prApta thayuM che. A kalpIne tenI sAme bhega dharavAne lagate. kAryAlayanA makAnanI prApti eTale ke tene kabajo levA vigerenI zrI munazI jaNAve che te mujaba AthI bhagavAnane bhukha vidhi pAchaLa ane tyAra bAda A jagyAnuM 'nevezana karAvyuM tene lAge che ane teo prasAda le che evI ApaNane zraddhA che. A lagatA kAma pAchaLa temaNe khUba ja zrema lIdhA hatA. uparokata darzA velA meTAM dAne sivAya nAnA nAnA dAne te teo ghaNAM ja vahemane vaza thaine nirAmiSAhArI loko DhagalAbaMdha zAkAhArI vAnIo deva AgaLa dhare che ane mAMsAhArI loke dharmanA nAme karatA rahe che ane te evI zarate ke temAM pitAnuM nAma na saMkhyAbaMdha pazuonA bali Ape che athavA te jo teo musalamAna AvavuM joIeA vAtane huM pote sAkSI chuM. * pitAnA nAmanI khyAti mATe bhalabhalA mANase hoya te pazuonI kurabAnI kare che. ApaNe barAbara jANatA hoie jyAre chIe ke bhagavAna AvuM kazuM svIkAratA nathI-bhagavAnanI athavA paDApaDI karatAM jovAmAM Ave che evA A cAlu kALamAM, potAnI te devInI kalpanA ane AvA bhega ke balidAnane koI saMbaMdha prasiddhi na thAya e zarate-koI mATe zrImaMta nahi, paNa rojanI nathI. Akhare je dharavAmAM Ave che tene, dharmanA nAmane AgaLa kamANI karIne roja kharcanAra e sAmAnya starane mANasa AvA dharIne, ApaNe ja upabhega karIe chIe. Ama chatAM dharmanA nAmanuM dAnene pravAha vahevaDAve e pUrvajanmanA saMskAra sivAya banI A dhatIMga jenI pAchaLa pAra vinAnI hiMsA ane DhagalAbaMdha zake nahi. sarpa jema AsAnIthI kAMcaLI utArI nAMkhe eTalI dravyane vyaya thAya che te ApaNA dezamAM bahu vyApakapaNe ane sAhajikatAthI pitAnI kamANI dvArA prApta karelA hajAro rUpiyAne anya dezomAM paNa amuka pramANamAM cAlyA kare che. AvA svecchAe Ama tyAga kare ane te paNa koI jAtanI apekSA vahemethI - kheATI dhArmika mAnyatAothI tarka virodhI paraMparAothI sivAya - te atyAranA yugamAM asaMbhavita lAge evI vAta gaNAyamukata karavAne jANe ke munazIe janma lIdho che evI amArI ane ema chatAM te vAstavika hakIkata che. hamaNAM bAbubhAIe devanAra temanA vize mAnyatA ane zraddhA hatI. e munazImAM jo Aje khAte eka sesAyaTImAM baMgale baMdhAvyuM che tyAM zrI muMbaI jenayuvaka AvuM parivartana thai rahyuM che te pachI AvA mahatuM kArya mATe saMghanI kAryavAhaka samiti tathA zrI saMyukata jaina vidyArthIgRhanI ApaNe have kayAM najara nAkhIzuM? paramAnaMda kAryavAhaka samitinA sabhyone sahakuTuMba ane bIjA DAka paricita mitrone temaNe tA. 11-10-70 ravivAranA roja nimaMtyAzrI bAbubhAI jI. zAha pite AkhI basa bhADe karIne tyAM sudhI laI gayA-tyAM badhAMne sarasa jamaNa ApyuM ane sAthe sAthe temanA svabhAva eka paricaya mujaba temaNe jAherAta karI ke prabuddha jIvanane huM dara varSe rU. zrI bI. jI. zAhanA paricayamAM AvavAnuM chellA traNeka varSathI 500 mArA jIvanakALa daramiyAna ApIza, ane bIjI jAherAta banyuM. temAM khAsa aMgata paricaya chellA be varSathI thaye che. teo karI ke mArI pAse mArI lAIpha TAimanI rU.30000- nI polisI grejyueTa nathI thayA, paraMtu potAnI budhdhicAturInA kAraNe inkarma- che te zI saMyukata jaina vidyArthIgRhane huM [assign karuM chuM. A jAheTekasa kansalaTanTanuM temaNe 18 varSa pahelA kAmakAja zarU karyuM. pitAnA rAta sAMbhaLIne manamAMthI udgAra sarI paDayA ke kharekhara A eka mIThA ane maLatAvaDA svabhAvane kAraNe ghaNA ja TUMkA samayamAM viziSTa koTInA dAnavIra che. dAnavIre ghaNAM joyAM paNa AvI grAhakonI sArI cAhanA meLavI zakyA ane temanI kakSAnA bIjA viziSTatAM kyAMya daSTigocara nathI thatI. temanI AvI udAratAM mATe vyavasAyIo karatAM pramANamAM temane sArI kamANI thavA lAgI ane ane dAna karavAnA AvA prakAra mATe kharekhara te ApaNAM badhAMnA kamANI zarU thatAM jema paise ekaTho thato gayo tema temane tene be aMtaranA dhanyavAdanA ane abhinandananA adhikArI bane che. lAgate hoya evI temanI AMtarika sthiti, koi pUrvajanmanA zAntilAla TI. zeTha
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ buddha ana zrI vimalAbahena kAranI neve tathA IglAMDanI pravacanayAtrA [tA. 1-8--70nA prabuddha jIvanamAM zrI vimaLAbahena ThakAranA eka patra pragaTa karavAmAM Avyo hato ane temAM gayA unALA daramiyAna temaNe karela himAlayanAM tIrthadhAmAnI yAtrAnuM varNana ApavAmAM AvyuM hatuM. te patramAM jaNAvyuM che te mujaba teo ahIMthI 10mI julAIe yuropa tarapha ravAnA thayA ane hAlaeNnDa thaIne nave ane tyAMthI IMglAMDa gayA. te daramiyAna temanA nikaTavartI mitra zrImatI premalatA zarmA jemaNe paMDitamakAranAthanI nIce saMgItanI tAlIma lIdhI che, jene DA. geApInAtha kavirAjanA antavAsI jevA mitra che ane hAla jeo banArasa hindu yunivarsiTImAM saMgIta vibhAganAM DIna che. te rocesTara ( nyuyaoNrka ) thI pAchA pharatAM nave mAM vimalAbahena sAthe joDAyAM ane temanI sAthe nevemAM daza divasa ane IMglAMDamAM traNa divasa gALyAM te sahavAsanAM smaraNe temaNe hiMdImAM dAdA dharmAdhikArI upara lakhI mokalelAM. te noMdhanI nakala maLatAM tene anuvAda karI ApavA meM kumArI bahena puSpA joSIne vinaMti karI. mArI vinaMtine dhyAnamAM laIne puSpAbahene karI ApelA anuvAda prabuddha jIvananA vAcakone rasaprada nIvaDaze ema samajIne nIce ApuM chuM. paramAnaMda ] kAzI vizvavidyAlaya, vArANasI-5 148 pUjya dAdA, rocesTara (nyu yArka) vizvavidyAlayamAM be mahinAnA adhyApUna-krama pUro karIne bhArata pAchA pharatI vakhate navemAM dasa divasa sudhI ane mArgeTa (IMglenDamAM) traNa divasa sudhI priya vimalabahenanI sAthe rahevAno mane je moko maLyo enuM kaMika vivaraNa ApanA sudhI tema ja vizALa 'vimalaparivAra ' sudhI pahoMcADavA mATe A patra che, vimalabahena 21 mI julAie bapore hilavarasama ( hAlaeNnDa ) pahoMcyAM hatAM. 22 julAie teo "kenA dampatInI sAthe sTImaramAM nIkaLyAM. 24 mIe barmana pahoMcIne teo moTaramArge bAkInI yAtrA pUrI karIne navenA uttara - madhya pradezamAM ' gAlA ' nAmanA suramya sthAnamAM tA. 25 mIe pahoMcyAM. tyAM zrI AyanAra bIyare potAnuM AkhuM. makAna bahenanA utArA mATe taiyAra rAkhyuM hatuM. 15 mI oNgasTa sudhI tyAM bahene ArAma karyo. vacamAM thoDA divasa 'AlavadAla ' mAM ( nave nA uparanA bhAgamAM ) ' AyanAra bIyara' nA AzrAmamAM paNa teo jai AvyA. 'AyanAra bIyara' 84 varSanA sarala, bhAvika yuvAna puruSa che. jemaNe 50 varSa pahelAM bhAratanA eka baMgALI sAdhaka zrI AnaMda AcAryanA satsaMganA prabhAvathI bhAratanA 'hArda 'ne-- rahasyane apanAvIne nave nA zarIramAM bhAratanA AtmAnuM avataraNa karavA mATe tatparatA darzAvI hatI, svAmI zrI AnaMda AcAyaeN lagabhaga 40 varSa paryaMta navemAM veda, upaniSadAdinA pracAra karI tyAM ja dehatyAga karyo hatA. emanA ja AzramamAM AyanAra bIyara hajI paNa rahe che ane emanA graMthonuM puna:prakAzana, vitaraNa ityAdimAM apUrva utsAhathI magna che. bahenane temane paricaya 1966 mAM nave mAM e samayanA bhAratIya rAjadUta zrI ApA panta dvArA thayA hatA. tyArathI temanI bahenanI pratye apAra zraddhA besI gai che. 15 mI ogasTe gAlAmAM eka saptAhanA dhyAnazibiranI zarUAta thai. zibiramAM 25 vyakita ( strI-puruSa ) hatI. jemAMthI 12 ja trIsa varSathI nIcenI uMmaranI hatI. bAkI 30thI uparanI hatI. ochI uMmaravALAmAM 3 zikSaka ane bAkInA vidyArthIo hatA. vadhu uMmaravALAemAMthI paNa 6 zikSaka hatA. nave nA badhA pradezAmAMthI loko AvyAM hatAM. eTaluM ja nahi, spena, DenamArka, IMglenDa, svIDananA paNa theADA loko sAmela thayA hatA. norvenAM uparanA bhAgamAMthI "Institute for Social studies'nAM " Director" paNa AvyA hatA. ummara, jAti, varNa, dhana ItyAdi koi paNa jAtanA bhedabhAva vagaranA zibirArthImaMDaLamAM eka prakAranI samagratAnA bhAva hato. pratidini savAranA 10 vAgyAthI eka klAka sudhI bahenanuM pravacana thatuM. ane 115 thI 12 sudhInuM aDadhA kalAkanuM mauna rahetuM. baporanA pAMcathI cha vAMgyA sudhInI eka kalAkanI carcAsabhA rahetI. A kAryakrame bahenanA nivAsasthAnamAM ja cAlatAM. AyanAra bIyaranA e makAnamAM eka tA. 1-11-190 meTA oraDA hatA jemAM AvI sabhAo thatI. bahenanA pravacana ane carcAsabhAnI vacagALAno je samaya maLato, temAM zibirArthIo Apasa-ApasamAM carcA karatA. bahu ja anaupacArika evA gharelu vAtAvaraNamAM A zibira cAlyo. huM 17mI oNgasTe rAtre bahenanI pAse pahoMcI hatI. 18 thI 22 oNgasTa sudhI zibiramAM sAmela rahI. 19 ogasTe sAMjanI sabhAmAM carcAnI jagyAe bhAratIya saMgItano paricaya ApatAM ApatAM eka sadaSTAMta vArtAlApa, prastuta karavAnI mane taka maLI hatI. zibirArthIomAM je 12 yuvakayuvatIo hatAM temaNe 21 oNgasTanI sAMje lokasaMgIta tathA loka-kAvyanA eka madhura kAryakrama prastuta karyo. bahenanAM pravacanA tathA carcAsabhAnI gAlAmAM kaMIka viziSTatA hatI. prakRtinI gAdamAM vaseluM gAma, pahADIo ane sarovarothI gherAyelA pradeza, uttaradhruvanI najIka hovAne kAraNe mAthA para jhaLuMbeluM gALa gumbajavALu` AkAza--jANe ke hamaNAM A chatrI jevA AkAzane ApaNe aDI zakIzuM. lIlIchama vanarAi- A badhuM jotAM prAkRtika saundaryane mAkaLe mane lUMTAvatI bhUmi hatI. yAMtrika saMskRtinA kolAhalathI dUra rahelA himAlayanI divyatAnuM smaraNa karAvanAra A pradeza bahenanI mastIne ubharAvA mATe saMpUrNa sazakata hatA. emanI vAgdhArAnI unmukatatA-sahajatA zabdAtIta hatI. e varNavavAnI mArI kita nathI. bhAratIya mitraparivArane e pravacanAnI 'Tepa ' sAMbhaLavAno moko maLe e mATe jarUra prayatna karIza. premanuM svarUpa, mAnasika prakriyAonI yAMtrikatA ane maryAdA, jijJAsAnuM svarUpa, ' saMgraha-tyAga ' nuM gharSaNa, AMtarika yAtrAmAM 'guru 'nuM sthAna, svataMtratA athavA svacchandatAnuM vAstavika svarUpa, kALanuM akhaMDa svarUpa, eka kSaNamAM ananta kALanA samAveza--AvA AvA gaMbhIra viSayAnuM je haLavI madhura rItathI thatuM nirUpaNa sAMbhaLavA maLyuM, enuM varNana zakaya nathI. evuM lAgatuM hatuM jANe vAgdhArA adazya vegathI phaTatI hatI ane ene samagra rUpamAM samAvavI e vakatAne mATe muzkela hatuM. jeTaluM kahevA mAMgIe eTaluM kahevAnuM to sAmAnya vyakita mATe paNa kayAreka muzketla thai paDe che, teA pachI bahenanI sthitinI te zI vAta karavI? zabdAtItane zabdamAM bAMdhavAnA prayAsa * thato. vAvA nitaMtte ' / nI sthitimAM pahoMcIne pharI vANInA kramamAM AvavuM-A parasparavarodhI prakriyAne saMbhALavAmAM keTalI zakitanA vyaya thatA haze, enA kaMIka aMdAja A vakhate maLyA. emanA zarIra para Ane prabhAva spaSTa dekhA detA hatA. maunamAM besatI vakhate paNa evA anubhava thayo ke potAnI meLe maunamAM besavuM ane bahenanAM sAnnidhyamAM besavuM-bemAM keTaluM aMtara che! zibirArthIonI jijJAsA, saraLatA prazaMsanIya hatI ane sarvoparI hatI bahenanI sahiSNutA, carcAnI madhyamAM kayAreka bahu ja mAmUlI zI vAta para teo aTakI jatA, bahena samajAvatAM rahetAM ane adhIratA jevuM te nAmanizAna na hatuM. phUM kenA dampatI, bahenanI sagavaDa mATe hAlaeNnDathI pAtAnI kAra paNa lAvyA hatA. emanA Atithya ane snehanA paricayathI
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-11-1970 * prabuddha jIvana prasannatA thaI. bahenane 'videza'zuM ne 'parajana' zuM ? emane eka sevAtIrthanI yAtrAe mATe te sarvatra "svadeza' ane 'svajana' che. jema jaLane pitAne koI raMga nathI, jyAre je raMga maLI jAya e-maya te banI jAya che, (keTalAeka divasa pahelAM maLela ci. bahena gItAne eka patra e rIte bahenane svakIya koI vyavahAra ke paddhati nathI. bhArata athavA nIce pragaTa karuM chuM. paramAnaMda). anya dezane anurUpa vyavahAra-paddhati emanAmAM anAyAse pragaTa amadAvAda, tA. 5-8-70. thaI jAya che. bhArata bahAra emane pahelI vAra joyAM. bhAratamAMnA pUjya bhAI, emanA vizALa mitraparivAramAMthI vidhAtAe mane ja sauthI prathama vacce huM pravAsamAM hatI tethI patra meDe lakhuM chuM te mApha A avasara mATe pasaMda karI, Ane mATe kone dhanyavAda ApuM? karaze. zuM ApuM? kevI rIte ApuM? evuM lAge che ke jANe svapnamAM tamane meM agAu jaNAveluM te mujaba huM tA. pahelI bIjI vicarI rahI chuM. hakIkatamAM A badhuM banI rahyuM che e vizvAsa ja ne trIjI ogasTe veDachI tathA vAloDa jai AvI. veDachInA samAjanathI Avato. tene uttarI bhAga Adya-pibhUmi haze, vedanI zAstra mahAvidyAlaye A vakhate kavivara ravIndranAtha TAgoranI puNyaavataraNa bhUmi haze, lokamAnya tilakanA A anumAna vize bahene tithi (sAtamI ogasTa) nimitte TAgAra-saptAha UjavavuM zarU karyuM keTalIya vAra ullekha karyo, ane eTaluM paNa kahyuM ke A dezanA che. ene anulakSIne temaNe mane ogasTanI bIjI tArIkhe AmaM-, uttarabhAgamAM himAlayanuM sAdaSya anubhavamAM Ave che. saMvedanonI traNa ApeluM. temanI apekSA mujaba mAre TAgora vize kaMika sadhanatAne paNa A ja paricaya maLe che. kahevAnuM, emanAM gIta gAvAnuM tathA mArAM kAvya--gIta saMbha- bahenanI ane mArI sthiti keTalI bhinna che? sAcuM milana lAvavAnAM hatAM. kema nathI thanuM? A kabIrajInA zabdomAM eTaluM spaSTa saMbhaLAya - A AmaMtraNa svIkAratI vakhate mArA manamAM be prazna che ke e zabdone ApanI sAme rajU karavAne lebha choDavo muzkela hatA. eka te, AvA meTA kavivara vize kahevAnuM tathA emanAM jaNAya che. rAMcesTaramAM A pada bhaNAvatI vakhate bahenanI khUba baMgALI gIta gAvAnI mArI zI yogyatA?. e mahAna kalAkArane yAda AvI hatI. gAlAmAM pahele ja divase bahenane koI bhajana lako sAme mUkavA mATe mArI sAdhanA tadRna a95-najIvIja gAvAnuM kahyuM te A ja pada yAda AvyuM. e ja gAyuM.: che. chatAM mane emAM je kaMi rasa ne AnaMda Ave che tenuM saMvimeza terA manue kaise Ika hAi re bhAjana karavA pUratI mArI icchAe ja mAro adhikAra gaNuMmeM kahatA huM, khina dekhI, nU kahetA kAgada kI lekhI. ema vicArIne thoDA bha sAthe meM emane (ane mane !) hA kahI. meM kahatA surajhA vanahArI, tU rAkhe urajhAI re! bIjuM, surata jillAne sAva khUNekhAMcare paDelA A gAmanA meM kahatA - jAgata rahiya, rahatA hai sei re , AdivAsI vidyArthIone AvI gahana vAte tathA kAvyamAM meM kahatA niramehI rahiye, - jAtA he nehI re zuM rasa paDaze? temane kaMI gatAgama paDaze kharI?-paraMtu A jagana jagana samujhavata hArA, kahI na mAnata koi resA praznone javAba meM emane AdhAre choDI dIdho. sataguru-dhArA niramala bAhe, vA meM kAyA dhoI re. ane pahelI tArIkhe rAte veDachI javA UpaDI-veDachI kahata kabIra suno bhaI sAdha, tabU hI vaisA hoi rou eTale surata jillAnAM ThIka ThIka UMDANamAM AdivAsIvistAramAM kabIranA bhajanane sAra AveluM eka gAma. zaherI saMskRti te zuM-sAmAnya jIvana| mAruM ane tArUM mana eka kema karIne thAya ! tuM kAgaLa para lakhelI vAta kahe che ne huM AMkhe dekhI vAta kahuM chuM. huM uke jAgRti paNa tyAM varSo sudhI pahoMcI nahotI. hajI tyAM javA mATe lanI vAta karuM chuM tyAre tuM guMcavanArI kahe che. huM tane jAgrata rahe Trena-rasto nathI thayuM. mahAtmA gAMdhIjInA jIvana saMdezanI mazAla vAnuM kahuM chuM tyAre tuM te sUI rahyo chuM. jayAre tane huM nirmohI laine ApaNA "ja-kAkA " (zrI jugatarAma dave) tyAM chellAM thavAnuM kahuM chuM tyAre tuM te mohI rahyo che. jagajagathI A vAta ' cAlIsa varSothI ghUmI rahyA che. ane aMdhArAmAM sabaDatA emanAM jIvasamajAvAtI AvI che paNa koI mAnatuM nathI. sadagurunI je nirmaLa dhArA vahe che temAM kAyA joI che ema kahIne kabIra sAdhune saMbe namAM ajavALuM pragaTAvavA mATenI temanI ekadhArI mahenatanAM phaLa dhIne kahe che ke aMdarabahArane maLa chevAya che tyAre ja anAvila Aje jovA maLe che. pariNAme aMdhArI rAtanI dIpamALA jevA asaMkhya thavAya che. : " vinItA premalatA zarmA Azrame ne keLavaNIsaMsthAo-e pradezamAM UbhI thai che. naI apUrNa - tA. 16-9-70 tAlImabuniyAdI tAlImanI udyogapradhAna keLavaNI ApatI ciMcaNa-paryaTana saMsthAomAM veDachI gAme te kaeNleja paNa zarU karI che. e kolejamAM agAu tA. 16-9-70 nA aMkamAM tA. 10-11 eNka- atyAra lagabhaga 160 vidyArthIo samAjazAstra sAthe bI. e. tathA Tobare cicaNa javAnA paryaTananI jAherAta karavAmAM AvelI keLavaNI sAthe bI. eDa. nI tAlIma lai rahyA che. A sAthe khetI ane pAchuM te saMjogezvazAta mulatvI rAkhavAmAM Avela, te cicaNa tathA udyogo paNa zIkhavAya che.-temane bhaNavA tathA rahevAnI mATenuM paryaTana saMgha taraphathI saMghanA sabhyo ane temanA kuTuMbIjane vyavasthA paNa saMsthA taraphathI tyAM ja thai che. A rIte bhAibahene mATe javAnuM have nakkI karavAmAM AvyuM che. tA. 21 mI zanivAre sAthe (paNa judAM judAM makAmAM rahe che, chatAM temanAM vartanamAM savAranA bhAgamAM muMbaithI nIkaLavuM ane tA. 22 mI navembara pramANamAM sArI nirdoSatA ne gaMbhIratA jovA maLe che. tyAM sAMje yA rAtrinA bhAgamAM muMbaI pAchA pharavuM- A A paryaTana AdhunikatA sAthe AvatI kRtrimatA ne AchakalApaNuM pramANamAM aMge kAryakrama vicAra che. vyakita dITha rU. 20 ane 12 varSanI ghaNuM ochuM dekhAya che. saMsthAnA vAtAvaraNamAM ja svAbhAvikatA, saccAi, nIcenA bALako mATe rU. 12 paryaTanamAM joDAnAra sabhya bharavAnA svachatA ne saMskAritA tarI Ave che. meM mArI begane tALuM cAvI raheze. prastuta paryaTana parimita saMkhyA mATe hoIne paryaTanamAM joDAvA mAravA prayatna karyo ke tarata mane kahevAmAM AvyuM ke "ahIM tamAre icchanAra sabhyane upara sUcavyA mujabanI rakama saMghanA kAryAlayamAM enI garaja nahIM paDe. hajI sudhI ahIM koinuM kazuM ja cerAyuM sarvara bharI javA ane pitAnuM nAma noMdhAvI javA vinaMti che. nathI." hAza, kevI nirAMta! maMtrIo, muMbaI jena yuvaka saMgha. !! A saMsthAnI mAtra eka divasanI mulAkAtamAM meM eTaluM
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ 150 prabuddha jIvana tA. 1-1-1977 te joyuM ke jugatarAmakAkAe kharekhara gajaba karyo che! khUNekhAMcare - bIje divase pAchA vaLatAM mAre vAleDamAM paNa paDelA taddana ajJAta ne pachAta AdivAsIomAM navuM kauvata, navuM thoDo samaya Apavo paDaze. tyAM paNa zALAmAM A ja rIte eka jIvana ne navI cetanA lAvavI-e kaMI nAnuMsUnuM kAma nathI. ane (samayane abhAve nAnakaDo) kAryakrama thaze. tyAMnA saMgItamaya vAtAahIM te AvI eka nahIM, paNa aneka saMsthAo che. kevI mahAna varaNathI te huM teracauda varSa pahelAM paricita thayelI Aje e tapazcaryA ne kevuM suMdara enuM phaLa! chApa vadhu sudaDha thaI. sugama saMgItanA vikAsamAM ahIMnI koI paraMtu mAtra eka ja pAyA para AkhI ImArata nathI racAtI, paNa saMsthAthI teo pAchA paDe ema nathI--evuM huM khAtarIpUrvaka ene thAMbhalAo paNa joIe che. ema A kAryamAM paNa thAMbhalAnI kahI zakuM. garaja sAratA niSThAvAna kAryakare emanI paDakhe che. veDachI mahAvidyA Ama hRdayamAM bharelI zraddhA ne saMtoSane vAgoLatI vAgeLatI layanA AcArya zrI harSakAnta verA temAMnA eka che. varSo pahelA huM ghera pAchI pharI. rastAmAM mAnavaprakRtinI suMdaratAne pUraka evI ame beu (huM ne mArA pati) bhUdAna yajJamAM kAma karatAM hatAM tyArathI ni:sargaprakRti paNa ramyapaNe chavAI gayelI. zaherIjIvananI zuSkaamane emanI sanniSThAne paricaya thayela kharo. Aje e sanniSThA tAmAM kadI kalpI paNa na zakAya evI atyaMta ramaNIya hariyALI sthira thaIne eka jagyAe ekAgra thaI che. dekhAvamAM taddana sAdA , vizALa paTa patharAI hatI. e "lIlAnI lIlA" manabharIne joyAM sIdhA lAgatA harSakAntabhAIne ghaNAM varSe maLatAM hajI paNa e pahelA ja karuM ne teye dharAhe nahi evI adbhuta hatI. varSAgAne jharamara jevA ja lAgyA. (mAtra thaDA vALa dhoLA thayA che!) paNa emane khare jharamara varSamAM mehulA sAthe mAruM hRdaya paNa masta banIne nAcavA paricaya to e bolavA mAMDe tyAre ja thAya. sAva sAmAnya hAvabhAva sAthe mAMDatuM hatuM. enI mRdu madhuratA kaMIka ora ja hatI. manamAM sahajabelatAM emanAM vAkomAM bhArebhAra buddhicamakane ramUjavRtti taravare! bhAve TAgoranuM gIta raNakI UThatuMe harSakAntabhAI AcArya tarIke atyaMta saraLa lAge, vidyArthIo hadaya AmAra nAce re AjI ke sAthe ghaNA premALa ne udAra, kyAMya nItiniyamanI kaDakAI ke dUra mayUre 2 matta nAce re!" graha nahIM ke nahIM koI AdarzonuM cakhaliyApaNuM tema ja siddhAM bhAI, manane prasannatAthI bharI devA mATe AthI vadhuM zuM joIe?! tenuM jaDa pradarzana! vAtAvaraNamAM narI AtmIyatA ja dekhAya! emanA gItAnA praNAma. evA vidyAlayamAM jJAna ke kaLA mATe sArI taka che. alabatta, tyAMnuM vAtAvaraNa jJAna karatAM zrema ne karmapradhAna vizeSa lAge che. agniparIkSA' gerakAyade jAhera karatA madhyaparaMtu e rIte paNa maLatuM jJAna ochuM nathI. kaLAnI daSTie saMgIta- pradezanI sarakAranA anyAyI pagalAne jAheravirodha nRtyanI paNa tyAM sArI havA che. enA jANakAro-jevAM ke saMgIta gayA Akabara mAsanI 9 mI tArIkha zanivAranA roja, sAthe ema. e. thayelAM bhadrAbahena- tyAM zIkhavI rahyAM che. saMsthAnuM AcArya tulasI racita "agniparIkSA" upara madhyapradezanI sarakAre jIvana sAduM hovA chatAM saMsthA pAse anya vAdyo tema ja je kAnUnI pratibaMdha mUkayA che te sAme virodha dAkhavavAnA hetuthI TeIpa - rekorDara jevI sagavaDa paNa che. muMbaInI "dhI InDiyana kamiTI phera kalcarala phrIDama" e nAmanI jAhera A saMsthAnA vidyArthIone TAgeranAM gIta saMbhaLAvatAM saMsthAe prinsipAla zrI amRtalAla yAjJikanA pramukhapaNA nIce mane mArI yogyatA sAthe emanI pAtratAnI paNa zaMkA hatI paNa eka jAhera sabhA bharI hatI. A sabhAmAM dharmayuganA taMtrI zrI emanA vizenI zaMkA to emaNe paNa jyAre mane baMgALI gIte dharmavIra bhAratI, jANItA selIsITara zrI cImanalAla cakubhAI saMbhaLAvyAM tyAre Apa dUra thaI gaI. mArI pAsenAM baMgALI zAha tathA prasiddha sAmAjika kAryakara ane zikSaNazAstrI zrI e. bI. gIte samajavo - mANavAnI temanI taiyArI mane tarata jovA maLI. zAhe pravacana karyA hatA. pramukhasthAnethI zrI amRtalAla yAjJika varSothI zrI nArAyaNa mahAdevabhAI desAIe tathA zrI jugatarAma- vicArapreraka upasaMhAra karyo hato ane nIce mujabane TharAva sabhAe kAkAe saicilA saMskAra enuM mukhya kAraNa haze. eTale mAtra mAro pasAra karyo hato : kAryakrama ja nahIM, paNa gItAne paraspara vinimaya paNa thaI zake. "madhyapradezanI sarakAre AcArya tulasI racita agni parIalabatta, mArA kAryakramanA emanA AvakAra (Response) mAM sAne gerakAyadesara jAhera karela che - A hakIkatanI muMbaInA zahekoI vadhArepaDatI vAha vAhU ke uparachallI tALIo nahotI. je lAge rIonI Aje maLelI sabhA UMDA kheda sAthe nedha le che. tethI vadhu dekhADavAne emano svabhAva nahotuM. paraMtu temane je kaMI je sarakAra lokazAhInA siddhAMtane varelI che te sarakAra lAgatuM hatuM te jotAM mane AnaMda thato hato, saMtoSa thato hate. UMcuM sAhityika mUlya dharAvatI eka kAvyakRti upara Ave kAnUnI AthI paNa vadhu AnaMda ne Azcarya thayuM-mArAM kAvyone pratibaMdha mUke e bhAre citA upajAve tevI bAbata che. ApaNA maLelA AvakArathI-kavivara TAgora pachI mAruM kaMI paNa rajU karavuM . dezanuM sAMskRtika jIvana jyAre rAjakAraNI takavAdanA khyAlothI e ja kevuM vicitra che! mUrkhAI to nahIM ne?) vaLI gItothI kheMcAvA vadhAre ne vadhAre raMgAtuM rahyuM che tevA AjanA samaye madhyapradezanI mATe te sUranuM paNa AkarSaNa hoya che, jyAre kAvyathI AkarSAvA sarakAranuM A pagaluM eka khataranAka valaNane nirdeza karI rahela che. mATe mananI tAlIma joIe che - je mATe mane emanAmAM zraddhA "muMbaInA zaherIonI A sabhA madhyapradezanI sarakAranA nahotI. chatAM meM je kaMI saMbhaLAvyuM tene - temAM jyAM jyAM kAvya- dhyAna upara A bAbate lAvavA mAge che ke vicAronI mukata abhitava hoya tene--mANavAne bhAva tarata temanA caherA para jovA maLe, vyakita mukata samAjane pAyo che ane "agniparIkSA' sAme levAyeluM kAvya sAMbhaLatAM temanuM tAdAbhya ne zAMti joI tyAre kharekhara Azcarya tenuM pagaluM eka sudharela sarakArane hiNapata Ape tevuM che. A thayuM. ane ethI paNa vadhu Azcarya, temanAmAMthI paNa kavio maLyA sabhA madhyapradezanI sarakArane A pagaluM vinAvilaMbe pAchuM kheMcI tathA temanAM kharekhara suMdara kAvya sAMbhaLyAM tyAre thayuM. kaLAnI levA vinaMti kare che ane bhArata sarakArane vinaMti kare che ke te sUjhane ke saMgItanAM sUrane IjA zaherIo ja rAkhe te kayAM sudhI sarakAra madhyapradezanI sarakArane tenI A bhUla sudhArI levA mATe cAlI zake? ' , " , ' . - samajAvavAnI dizAe pitAnI lAgavagane jarUrI upayoga kare."
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-11-190 prabuddha jIvana sayukta rASTronI rajat yantI zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA Azraya nIce zrI paramAnaMda kApaDiyA sabhAgRhamAM zrI cImanalAla cakubhAI zAhanA pramukhapaNA nIce saMyukata rASTrasaMsthAnI rajata jayantI dinanA anusaMdhAnamAM zrI gaganavihArI lallubhAI mahetAnuM eka jAhera vyAkhyAna tA. 24-10-70nA roja yojavAmAM AvyuM hatuM. zrIyuta jI. ela. mahetAe jaNAvyuM hatuM ke "paramAnaMda bhAIe AjanA vyAkhyAna mATe mane nimaMtraNa ApeluM, paraMtu teo bahAragAma gayA hovAthI hAjara nathI rahI zakyA, paraMtu temanA nimaMtraNane huM haMmezAM saharSa svIkAratA hAuM chuM - temanI sAthenA mAro saMbaMdha 50 varSa jUnA che. teo bhAvanagaranA ane huM paNabhAvanagaranA-paraMtu mane moTuM AkarSaNa to temanI niDaratA ane pramANikatAnuM rahyuM che. AvA mANasA atyAre bahu ochA jovA maLe che. Aje temanA nAma sAthe saMkaLAyelA " paramAnaMda kApaDiyA sabhAgRha"mAM Avyo chuM. tene eka lhAvA samajuM chuM." tyAra bAda AjanA viSaya upara belatAM temaNe jaNAvyuM ke "ApaNe aitihAsika rIte ahiMsaka hAvAno dAve karIe chIe te satyathI vegaLA che. dareka mANasanA svabhAvamAM hiMsA ane ahiMsA banne rahelAM che. paNa jo mANasa phakata hiMsA tarapha ja doravAya te te arasaparasanI hiMsAthI badhAnA nAza thAya-eTale ahiMsAnA saMdezA phelAvanArA mahAnubhAvo avAranavAra samAjamAM janma letA hoya che, jemake hAlanA yugamAM gAMdhIjI, thAro, mArTIna lyuthara kIMga, vigere thaI gayA, IMglAMDa jevA dezamAM yuddho cAlatA hoya che tyAM paNa yuddhano virodha karIne jelamAM janArA paNa jovA maLe che. jema cAlu samAjamAM trIjA mANasane nyAya svIkAravAmAM AvatA hoya che, tema rAjyoe paNa A valaNa rAkhavuM joIe. " lIga ph nezansanI. 1914mAM sthApanA thaI ane te vIsa varSa cAlI - AMtarika kAraNeAne lIdhe tenuM visarjana thayuM. * tyAra bAda 1945nI 24mI oNkaTobara saMyukata rASTrasaMsthAnI sthApanA thaI. Aje AkhI duniyAmAM tenI rajata jayantI ujavAI rahI che. AnI sthApanA pAchaLa presiDenTa rUjhavelTanA mukhya phALe hato. Ane lagatuM khatapatra taiyAra karavAmAM AvyuM tyAre 50 rASTro tenA sabhya hatA. temAM mukhya rASTro hatA - amerikA, raziyA, ane cIna (phormAsA ). Aje tenA 126 rASTro sabhyo che. A rASTrasaMsthAmAM cIna jevuM moTuM rAjya nathI te eka apavAda kahevAya. atyAranA cInane sabhya banAvavA mATe dara varSe TharAvA lAvavAmAM Ave che paraMtu temAM amerikA naDatararUpa rahe che- paraMtu have tenA TekedAro vadhatA jAya che ane beeka varSamAM cInane sabhya banAvavuM paDe evI paristhiti pedA thAya. "svITjharalenDa jevuM rASTra yunenuM sabhya nathI, paNa te tenA nirikSakane mele che. " yunAnI janarala esembalImAM nAnA ke moTA dareka rAjyone eka matanA samAna hakka che, " salAmatI samitinA 11 sabhyo che, jemAM pAMca mahArASTrone kAyamI sabhyo gaNavAmAM Ave che ane temane vITo vAparavAnI sattA ApavAmAM Avela che. A pAMcamAMthI koI paNa eka A vITonA upayoga karIne game te TharAvane radabAtala karI zake che. A vITA pAvaranA upayoga amerikAe kadi karyA ja nathI. jyAre raziyAe ekase tera vakhata, phrAnse traNathI cAra vAra ane IMglenDe beeka vakhata ane phArmAsAe eka vakhata karela che. " A saMsthAnA udRA che - AntararASTrIya zAMti ane salAmatI jALavavI, hiMsAtmaka baLano tyAga karavA rASTronI AMtarika bAbatemAM DakhalagIrI karavAne lagatI tene sattA nathI. AnA kAraNe ghaNA praznono niveDo AvI nathI zakato-jemake, kAzmira-gAvAIjharAyala-Ijipta vigere. + 151 " tyAM je pratinidhie vaktavyo karatA hoya che te potAnA dezane lakSyamAM rAkhIne ja karatA hoya che, jyAM sudhI rASTravAda prathama che tyAM sudhI A cAlavAnuM che. paraMtu game tema paNa je carcAo karavAmAM Ave che tenAthI duniyAnA lokamata ghaDAI rahyo che. 25 varSamAM zAMti jALavavA mATenA ghaNA prayatno teNe karyA che--sAthe sAthe keTalAka praznamAM teNe AMkhaADA kAna paNa karyAM che--jemake ni:zastrIkaraNanA praznamAM A saMsthA saphaLa nathI thaI zakI. " meTA rAjyo potAne jarUra hoya tyAre ja tene Azaro le che, nahi to tene gaNakAratA nathI hotA. A saMsthAno mukhya hetu te vizvazAMti jALavavAne lagato che - enI saphaLatAnA AdhAra tenA sabhyo upara che. A saMsthAnI racanA sAnA niyaMtraNa mATe thaI che. " Aje A saMsthAnI hayAtI na hoya to zuM thAya ? evA prazna darekane thAya che. have pachInA yuddhamAM badhA ja rASTro saMkaLAyalA haze--ane moTI khuvArIne temAM bhaya rahelA che tethI mAnavajAtinuM astitva TakAvI rAkhavA mATe A saMsthAnI meTI upayogitA che. mATe saMsthAne majabUta banAvavI hAya te| nAnA nAnA rAjyoe paNa laDavAnuM baMdha karavuM joie--tA temanI ekatA dvArA potAnuM baLa teo vadhArI zakaze ane A saMsthA paNa e kAraNe sudRDha banaze." tyAra bAda zrIyuta cImanabhAI cakubhAI zAhe potAnA anubhavA TAMkatA jaNAvyuM hatuM ke, "temane paNa 1953mAM bhAratanA pratinidhimaMDaLanA eka sabhya tarIke yunAnI eka pariSadamAM javuM paDayuM hatuM, tyAre A saMsthAnI kAryapaddhatinA sArA evA anubhava prApta thayo hato. temaNe jaNAvyuM ke jyAre koI paNa rASTranuM pratinidhimaMDaLa tyAM jAya che tyAre tene brIpha taiyAra karIne ApavAmAM Ave che--tenI bahAra jaIne teno koI paNa sabhya kAMI vadhA2e bAlI zakatA nathI. temaNe kahyuM ke yuddhanA daityathI mAnavajAtane bacAvavA mATe A saMsthAnI sthApanA karavAmAM AvI che. jyAM sudhI manudhyamAM hiMsAahiMsA, satya-asatya, zAMti--azAMtinA dvaMdno cAlu haze tyAM sudhI AvI saMsthAnI jarUrata raheze. jo A saMsthA evA nirNaya karI zake ke, koI rASTra bIjA koI paNa rASTrane zo veMcI nahiM zake te teNe eka mahattvatI siddhi prApta karI gaNAze." saMkalana : zAntilAla TI. zeTha jIvana - eka anubhava navamI AkaTobara ! Aje ' sAheba' nI-mArAM patinI-varSa-gAMTha nimitte mitrAne ghera na bolAvatAM bIjA eka mitrane tyAM badhA mitrAe bhegA thavuM ema nakkI karyuM. AnaMdapUrvaka premanuM bheLa jamIne, phTane mukhavAsa laIne sau rAtre 10 vAge chUTA paDayA. eka mitranI gADImAM ame ' lIphTa 'lIdhI. marInaDrAIvanAM mena roDa para galImAMthI nIkaLIne amArI gADI vaLAMka levA mATe jarA vAra senTaramAM rokAI tyAM te jamaNI bAjuthI AvI rahelI eka gADIvALA pUrI breka mArI na zakyo ane dhaDama karIne amArI gADI sAthe athaDAI paDayo. jIvananA akasmAta sarjAyo. eka kSaNamAM na kalpeluM banI gayuM. gADImAM beThelA badhAne manamAM thayuM ke "basa gayA ! ! " akasmAtanuM bhAna thatAMnI sAthe ja AMkhA baMdha karIne me' jIvananI samAptino anubhava karyo. e anubhavamAM prathamavAra ja jIvananI svIkRti hatI - ane samApti paNa hatI -- jIvananI samAptimAM meM eka prakAzane anubhava karyo. je prakAzanA AdhAre jIvana pragaTe che tenA adbhuta anubhava karyo, e koI judo ja anubhava hato. eka kSaNa mATe jIvanano saMdeza hatA. samAptimAM paritRpti hatI. sAthe sAthe navI tAjagI--teja-sAthe jIvanane AgaLa dhapAvavAno AnaMda paNa hato, Izvarano AbhAra - tAjagIbharyuM jIvana jIvavAnI eka navI taka ApavA mATe; mitrAne dazamI okaTobaranI savA2e ' guDa meAniMga ' karI zakAyuM te mATe. nirubahena subAdhabhAi zAha
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana zizuvatsala zrI narmadAbahena rAvaLa (jemanuM jIvana prAraMbhathI ja aneka pratikuLa saMyogonA kAraNe rUMdhAtuM rahyuM hatuM tevAM narmadAbahena A saMyogono eka yA bIjI rIte sAmanA karIne te sAme jhurgIne kevAM upara uThe che ane dhyeyaniSTha banIne jIvanane kevI rIte dhanya banAve che, suvarNa-mizrita maToDuM dhovAi dhAvAine ane agnimAMthI tavAI tavAine kevuM zuddha kAMcana pragaTa kare che tenuM darzana karAvatI zrI narmadAbahena rAvaLanI jIvanakathA, narmadAbahena rAvaLa (bAphai) strIonI hAspiTala ane kamaLAbahena bhagavAnajI parIkha prasUtigRhanA tA. 23-8-70nA roja udghATana prasaMge pragaTa karavAmAM Avela 'sAvaeNnIra ' mAMthI, sAbhAra uSkRtta karuM chuM. A jIvanakathAmAMthI kuTuMba ane samAjanI rUDhio ane pUrvagraho nIce kacaDAi rahelI bahenone AzAnAM be kiraNA jarUra prApta thaze evI AzA che. 152 ahiM jaNAvavuM prastuta thaze ke jene mAbApanA abhAvamAM zrI narmadAbahene ucherIne moTo karyo tathA bhaNAvyA te bhAi janArdana rAvaLa Aje amadAvAdanA klekaTarapade niyukata thayela che. paramAnaMda) rUDhiparaMparAnI sAMkaLAmAM, kaLAbhimAnanA vyavahAronI jaTilatAmAM jakaDAyelAM, khAnadAnInA khoTA khyAlAmAM sapaDAyelAM suzIla kuTuMbAmAM paNa samAjanA rivAjonA bhAga banelAM putraputrIo, baheno mAtAonI asahya yAtanAo ane balidAnanI kathAo hiMdu samAjamAM ekeeka gharamAMthI maLe che; chatAM paNa rAjya, jJAti, vaDIlA, vidrAna ke AcAryo tenuM nivAraNa karavA asamartha ane lAcAra rahyAM che ane peDhIo sudhI asaMkhya nirdoSonA sAmAjika bhAga levAyA che. koi prabaLa puNyaprabhAve ja theADAka jIvo saMsAranA keTalAka trAsadAyaka pratikULa saMjogAmAMthI potAnA AtmabaLe tarIne, e ja samAjanI sevA karatA potAnA jIvanane sArthaka karI jIvI gayA che temAMnA eka zrI narmadAbahena rAvaLa che. gujarAtamAM zizuzikSaNanA navA yuga pravartAvanAra sva. gijubhAi badhekAnA pahelI haroLanA sAthIo jevAM zrI tArAbahena meATaka, sva. zrI moMghIbahena badhekA vagere sAthIomAM zrI narmadAbahenanuM nAma che. gijubhAinI bALazikSaNa praNAlIne pUrNa AtmasAta karI muMbaimAM sva. zrI maganabhAi vyAse sthApelI lAzIpa skUlamAM eka bALamaMdiranA saphaLa saMcAlaka tarIke kAma karI, meDama monTesarI paddhatinA jANakAra misa mekAnakInI prazaMsA ane cAha meLavanAra narmadAbahenanuM jIvana saMsAranI kaTokaTImAMthI agniparIkSA pasAra karI Aje svastha ane zAMta nivRtta jIvanamAM parivyApta thayuM che. temanuM daSTAMta aneka bahenane upakAraka ane protsAhita banAvaze. temanA janma bhAvanagaranA kulIna brAhmaNa kuMTuMbamAM mAtA UjamabAnI kUkhe sane 1895mAM thayA hatA. pitA sva. mahAzaMkarabhAi beMka avasthAmAMthI svAAya-baLe pAsTa oNphisanI nokarImAMthI AgaLa vadhyA hatA ane zrI narmadAbahena temanA sva. ratibhAi, zrI ravibhAi ane sva. prANazaMkarabhAi-ema traNa suzIla bhAInAM khoTanI eka ja bahena hatAM. tA. 1-11-1970 mAtApitAe emane keLavaNI ApavAne ghaNI kALajI lIdhI hatI, paNa e jamAnAnI rUDhi pramANe purI thaI zakI nahi, lagnavaya-maryAdA tera varSanI hAvAthI mAtra cAra gujarAtI cApaDI sudhInA abhyAsa teo karI zakayAM. lagna pachI daivayoge emane sAsaravAsamAM koipaNa jAtanI anukULatA maLI nahIM ane ghaNA vikaTa saMoNMgA prApta thayA. theADA ja varSAmAM sAsarAnA saMbaMdhathI temane vimukata thavuM paDayuM; zarIra para ghaNI Apatti karavI paDI, ane sadAne mATe pitAne Azraye rahI potAnA jIvanamArga zeAdhI levAno prayatna karavA paDayA. chevaTe abhyAsa pharI zarU karyA. rAjakoTa jai phAinalanI parIkSA pAsa karI. temAM temaNe prathama zreNImAM AvI temanI buddhinI pratitI karAvI. pachI AgaLa abhyAsa karavAnI icchA hovA chatAM samAjanA baMdhanane kAraNe kuTuMba viruddha jaI zakyAM nahi. A daramiyAna kuTuMbamAM nAnAbhAiprANazaMkarabhAinAM patnI eka bALaka mUkIne gujarI jatAM te bALakanI sArasaMbhALanA bhAra temaNe upADI lIdhA. temAM e prakAre temanA vAtsalya ane mamatvano udaya thayo. jANe vidhinirmANa hAya tema sva. gijubhAie thoDA ja vakhatamAM jabarajasta aMta:preraNAthI ane monTesArInAM graMtha vAMcIne bALajagatanI sevA karavA bALamaMdiranI sthApanA karI. gohilavADanA vidyAdhAma jevA bhAvanagaramAM takhtezrvara pleTa jevA svaccha, nirmaLa ane ramaNIya bhAgamAM bALakonI suSupta zakita pAMgaravAne mATe dakSiNAmUrti bhavananA AMgaNAmAM bALamaMdiranI sthApanA sva. gijubhAi dvArA thai hatI. bhAvanagaranA sadbhAgye pAyAthI mAMDIne ucca keLavaNI sudhInA satata vicAra karanArA traNa prakhara zikSaNazAstrIozrI nAnAbhAi, zrI harabhAi ane zrI gijubhAi hatA. te traNenI vidrattA ane keLavaNInA nUtana prayoge e bhAvanagarane ja nahi, paraMtu dUra dUranA dezone AkarSaNa karyuM hatuM. temAMnA zrI harabhAi Aje paNa zikSaNanA satata vikAsanI jhaMkhanA karI rahyA che. Aje sva. nAnAbhAi ane sva. gijubhAi ApaNI vacce nathI, paraMtu teo banne keLavaNInA prakhara himAyatI hatA ane dakSiNAmUrtinA prANasamA e banne zikSaNazAstrI hatA. zikSaNamAM dharakhama sudhArA karI bALakonAM zarIra, mana, hRdaya ane buddhinA sarvAMgI vikAsa teo icchatA hatA. bannee jIvananA aMtima divaso sudhI temanA jIvanadhyeyane ujajavaLa banAvyuM. sva. gijubhAie, DaoN. menTesArInA pustakone UMDo abhyAsa karyA. 'bALakonA jIvanavikAsa ADe AvatA zikSaNanA jUnavANI vAtAvaraNane UDAvI dIdhuM. bALakone 'svataMtratA ane svayaMsphUraNA ApavAthI teonAM jIvana gulAbanA phUla peThe vikase che' te vicAra Mo
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-11-1970 prabhu jIvana 153 temaNe gujarAtamAM sauthI pahela vahete mUko. 'bALakonA vyakita- tvane mAna Ape, zikSakoe te mAtra mALI ja banavAnuM che, te temaNe samajAvyuM. AthI bALazikSaNanA pAyAthI navIna vicAra Avyo. temaNe rUMdhAi jatAM bALakonAM jIvanamAM cetanA jagADI; bALamaMdiramAM AnaMda ane ullAsanuM vAtAvaraNa saryuM. - sva. gijubhAI ane sva. nAnAbhAi eka vAra narmadAbahenanA bApujI pAse AvyA ane teoe bApujIne kahyuM ke "bA phaI' amane saMpI do. (bhAionA chokarAo narmadAbahenane 'bA phaI, nAmathI belAve, tethI narmadAbahena bhAvanagaramAM 'bA phaI' tarIke jANItAM thayAM che). bApujIne dubhAyelI dIkarI mATe khUba mamatA vAtsalya ane prema hato ja; tethI potAnI najara samakSa bahena rahe tema teo icchatA hatA. temAM anukULa mArga jaDe, tethI bApujIe bahenane sva. gijubhAIne soMpyAM. gijubhAie bA phaInI jIvanadaSTi pheravI nA avatAra Apyo. gijubhAI sAthe kAma karatAM karatAM temaNe bALazikSaNane pratyakSa anubhava lIdhe. temanuM jIvana bALakomaya banyuM. teo paNa bALazikSaNanA zaikSaNika cikitsaka banyAM ane bhAvanagaranA A ujajavala kArakIrdivALA bALamaMdiranA saMcAlananuM eka preraka baLa banyAM. A saMsthAmAM rahIne emaNe menTarI siddhAMtane pUro paricaya meLavya; eTaluM ja nahi, paNa bALako sAthenA vyavahAramAM pUrNa sAkSAtkAra karyo. gijubhAinI preraNA, prema ane protsAhanathI temane bALazikSaNane abhyAsa pAko thaze. narmadA- bahenanA mAnasika vikAsamAM gijubhAIne phALe ghaNe che. uparAMta narmadAbahenanI nisargadatta buddhi, kAryazakita, haiyAukalata ane UMDI sUjha ane navuM jJAna prApta karavAnI tIvra icchAthI potAne vikAsa svabaLe ghaNA sAdhI zakayAM. | narmadAbahena vAraMvAra gijubhAIne kahetA 'bhAI, mane adhyApanamaMdiramAM saune Ape che tevuM pramANapatra Apo ne?' gijubhAI hasIne kahetA ke, "bahena, tamAruM kArya ja tamAruM pramANapatra che, tamArA mATe kAgaLa upara lakhelA pramANapatranI kazI jarUra nathI.' ane banyuM che. paNa evuM ja. atyAre muMbainI phelezIpa hAiskUla vizALa vRkSa banIne phAlI che, te "phelezIpa'ne pAyo nAkhanAra tenA prinsipAlane sva. zrI maganabhAi vyAsa (ema. TI. vyAsa) ne gijubhAi upara patra AvyuM ke sArA saMskArI ane bALazikSaNanA abhyAsI eka bahena amArA bALamaMdira mATe mekalI Ape." gijubhAIe tarata ja 'bA phaI'nuM nAma sUcavyuM. 'bA phaI' ne pUchatAM temaNe hA pADI, karaNake, narmadAbahenanI icchA paNa svataMtra rIte potAnI zakitane vadhu vikAsa bALa-upaga saMsthAmAM karavAnI hatI, AthI teo temanA bhAI ravibhAi sAthe mulAkAta mATe muMbai javA UpaDayAM. phelezIpa hAiskUlane bhapako, zikSako ane zikSikAone damAmabharyo paheraveza uparAMta dhamadhamatuM vAtAvaraNa joine sAdAM ane jADI khAdIdhArI narmadAbahena acakAyAM. tyAM monTesarI praNAlinA niSNAta eka AirIza bahena- misa menakI bALavibhAganAM mukhya hatAM. teo aMgrejI ja jANatAM hatAM. phala jevAM komaLa bALakone aMgrejImAM vArtA kahetAM ane suMdara joSAkathI sajaja evAM eka pArasI bahena tenuM gujarAtI karatAM hatAM. zrImaMta ane saMskArI kuTuMbanAM bALako. tyAMnA bALamaMdiramAM AvatAM. bA phaie tyAMnI A baMdha bAraNe apAtI zikSaNapaddhatti joi, ane bhAre vimAsaNamAM paDI gayAM. . gijubhAinuM mukata havAmAM maghamaghatuM, bALako sAthe nAcatuM ane nacAvatuM-svataMtra sAhajika ane svayaMrUrita vAtAvaraNa kayAM? ane kayAM A cAra dIvAle vaccenuM zikSaNa? "bA phaIe te zrI maganabhAi vyAsane kahI dIdhuM ke "mane ahIM nahi phAve.' zrI vyAsabhAi pitAnI zALAne savAMgI vikAsa sAdhavA mAgatA hovAthI ane pote zikSaNanA pAkA jJAtA ane mANasanI zakitanA pArakhu hevAthI, temaNe vicAryuM ke, "mu. gijubhAie mokalela bahena kAMi kama hoya ?' teoe narmadAbahenane be divasa vadhu rokAi javA Agraha karyo, ane je je truTio. lAge te lakhI ApavA kahyuM. narmadAbahena nIDara ane spaSTa vakatA hatAM eTale eka lAMbA ceDA kAgaLamAM bALazikSaNa kevI rIte apAya te muddAsara lakhIne ApyuM. maganabhAi - khuza thayA ane tenuM aMgrejI rUpAMtara karIne misa mekonakIne samajAvyuM. misa mekonakI kheladila hatAM. tethI badhI vAtamAM 'Yes' Yes,' karIne bhUla svIkArI lIdhI. A hate temane bALazikSaNanI UMDI samaja ane haiyA-ukalatavALA zikSaNano vijaya ! " zrI maganabhAi vyAsa hatAM zikSaNazAstranA niSNAta. have e kAMi narmadAbahenane choDe ? paraMtu bApujInI rajA lIdhA vagara narmadAbahena kayAMthI hA pADI zake ? teo bhAvanagara gayAM ane bApujIne badhI vAta karI. te samaye bApujI darabArI beMkamAM menejara hovAthI temanI jAhojalAlI ane Arthika sthiti bahu sArI hatI, eTale narmadAbahenane kamAvA mATe kayAMya bahAra mokale tevuM na hatuM, paraMtu saMsArathI dubhAyelI putrIne mananuM samAdhAna rahe ane jIvanasArthakatA pAme e ja hetu hato. narmadAbahenane paNa aMdarathI koI adama jusso preraNA ApaNo hato. bApujI bhAvanagara darabAra benkanA menejara hatA tethI temane vAraMvAra "darabAra benka'nuM bhANuM bharavA muMbai javuM paDatuM. zrI maganabhAi temane maLyA ane bApujIne kahyuM ke "ravibhAInI je ja mane mAnI, narmadAbahenane mAre tyAM kAma karavAnI taka Ape. zrI vyAsabhAinI vAtothI bApujI saMtoSAyA ane narmadAbahena paMcetera rUpiyAnA pagArathI phelozIpamAM kAma karavA joDAyAM. teone pagAranI paDI nahotI, mAtra jIvana koika vyavasAya mAgI 'rahyuM hatuM. te vakhate grejyueTa ke ema. e. thayelAne pAMtrIsathI sATha rUpiyA pagAra maLato hato. zrI maganabhAie, muMjhavatA paMdara tophAnI bALako narmadAbahenane soMpyA. narmadAbahena paNa bhAre jabarAM ! bALakone kArAgAra jevI cAra dIvAlamAMthI mukata karI, temane havAvALA praphullita bagIcAnA maghamaghatA vAtAvaraNamAM laI AvyAM ane prArthanA, gIte ane rasika vArtAothI temane abhimukha karyA. emanI sAthe khelyAM. temaNe bALakonI nADa hAthamAM lIdhI. bALako narmadAbahenamaya banyA. pachI bALakonI sAhajika zakitane vikAsa thAya te rIte bALakone vyavasthita karyA ane varganI suMdara sajAvaTa karI. - zrI vyAsabhAie bALavikAsamAM badhAM sAdhane pUrAM pADayAM. narmadAbahenanA jIvanadhyeyanI sarvAgI pragatimAM zrI maganabhAIne phALo paNa che. tenA kuTuMbe paNa narmadAbahenane kuTuMbanA eka aMga tarIke gaNI pUratI sagavaDa ApI hatI. temaNe bALakomAM thatAM zArIrika ane mAnasika pheraphAronI suMdara ane vigatapUrNa rojanI DAyarI lakhIne dareka bALakanI eTalI sUkSma ane jhINavaTabharelI vigato lakhI hatI, ke zrI maganabhAie temanI zALAnA grejyueTa zikSakone paNa te noMdha levA kahyuM hatuM. - De. menTesarI pAse jaI ( iTAlImAM ) abhyAsa karavAnI narmadAbahenanI tIvra irachA hatI, ane pratyakSa anubhava levAnA koDa paNa hatA. narmadAbahena mATe iTAlI javAnI ziSyavRttinI paNa sva. paTTaNI sAhebe hA pADelI. paTTaNI sAheba zikSaNanA prakhara himAyatI hatA. . paNa pachI evI paristhiti sarjAi, ke narmadAbahenane pitAnI
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 prabuddha jIvana tA. 1-11-1970. lAgaNI ane mahecchAe bAjue mUkIne, AvA vAtAvaraNamAMthI kuTuMbanA badhAnI suzraSA ane AzvAsana mATe bhAvanagara pAchA AMvI kAyamI nivAsa karavo paDayo. A daramiyAna kuTuMbamAM moTI Apatti e hatI ke moTAbhAi ratibhAInA patnInuM magaja sAva asthira banavAthI, temane bIjIvAranuM lagna karAvyuM hatuM. A gAMDA banelAM bhAbhIne gharamAM sAcavI rAkhavAnI cintA bAne trAsajanaka hatI, temAM nAnAbhAI ' prANabhAIne gaMbhIra bImArI AvI ane aneka upAya karavA chatAM temane jIvanadIpa akALe - bharayuvAnImAM - bujhAi gayA. AkhAye kuTuMbamAM viSAda ane vedanAnI gherI chAyA phelAi gai. navI nAnI vidhavA bhAbhI ane sukhI mAtApitAnuM jIvana du:khamAM pariNamyuM. mAtA-pitA vinAnA nabaLA azakata bALaka janune jotAM ja amArA saunAM haiyAM dravI UThatAM. bALavidhavAnuM du:kha bAthI sahana thai zakayuM nahi eTale AghAtane kAraNe emanA zarIrane ghasAro lAge, ane teo bahu vahelAM mRtyu pAmyAM. narmadAbahenane mAthe kauTuMbika Apattine pahADa tUTI paDaze. pU. bApujInAM haiyAdhAraNa ane AzvAsana mATe pharI bhAvanagaramAM AvIne temane vasavATa karavuM paDaze. - pU. bApujInA eklavAyA ane vedanAbharyA jIvanamAM AzvAsana uparAMta gharane mobhe TakAvI rAkhavAnI ane gharanI vyavasthA jALavavAnI moTI javAbadArI temanA upara AvI paDI. AvA aneka kAraNone lIdhe emanAM AMtara vivAda ane abhilASAone homI teo kuTuMbanI badhI pharajo saMbhALavA lAgyA. sAMsArika vyavahAramAM temanI udAsInatA ane jIvananI nirAzAomAM kAMIka hita ApavAnA udezathI, temanA pitAzrIe jyAre takhatezvara vistAramAM navuM makAna karyuM tyAre temaNe tyAM eka bAlagRha karavAnI anumati ane sagavaDa paNa ApI. gujarAtamAM 1934 thI 1936 sudhI eke vyavasthita bAlagRha hatuM ja nahi. evuM bAlagRha khelavAne vicAra narmadAbahenane pahelavahele AvyA ane temaNe pitAnI anumatithI bAlagRha kheluM. temAM mAtA pitAne muMjhavatA keyaDArUpa bALake bahAragAmathI paNa AvyA. AmAMnA taphAnI bALakane anukuLa aneka nAnAM moTAM sAdhano vasAvI temanA jIvanavikAsane mATe rAta divasa temaNe khUba parizrama veThayo, ane bALakemAM ja khovAI gayAM. eka vAra A bAlagRhanAM bALakone laIne narmadAbahena gopanAthanA dariyA kinAre gayAM. bAlasRhanAM bALako sAthenI narmadAbahenanI ekarUpatA ane tanmayatA bhAvanagaranA sadgata mahArAjA zrI kRSNakumArasiMhajIe joi. (teo paNa gopanAthanA dariyA kinAre te samaye havA khAvA AvyA hatA.) bALako vizenI narmadAbahenanI lAgaNI ane virala samaja tathA hRdayanI kumAza joi teozrInuM dhyAna temanI tarapha gayuM, ethI potAnA yuvarAja tathA anya bALakomAM saMskAranuM siMcana narmadAbahena jevAM sAdA, saMskArI. saMyamI ane pavitra bahenane soMpavA vicAryuM. AjanA bhAvanagara nareza zrI vIrabhadrasiMhajInA saMskArI jIvanano pAyo nAkhavAmAM narmadAbahenane paNa phALe che. rAjamahela nilamabAgamAM bALamaMdiranI janA ghaDAi, ane narmadAbahene bALakomAM nIDaratA, sAdAI ane saMskArItAnA uccatama guNa reDayA. 1939 mAM bIjuM vizvayuddha phATI nIkaLyuM, enA oLA sArA bhArata upara paDayA. te vakhate sva. anaMtarAya paTTaNIe narmadAbahena, sAgarikA bahena ane vasubahenanI dekharekha nIce tAtkAlika sAravAra ane traNa mAsanA nasiMga kaeNrsa mATe bahenone taiyAra karavA sUcana karyuM, temAM zikSikAbahene ane ucca amaladAranAM patnIo paNa joDAyAM. A tAlIma vargamAM saunI sAthe narmadAbahena paNa hospiTalamAM jaI varSomAM pATApiDI vagere kAma karavA lAgyAM. temanuM vyakitatva ja evuM che ke, temanI sAthe kAma karavAmAM sau ' gaurava samajatAM hatAM. narmadAbahenanI. iTAlI javAnI icchA adhUrI rahI hatI. De. menTesarI hiMdamAM AvyAM ane madrAsamAM menTesArI varga zarU karavA vicAryuM, eTale temanI janI mahecchA jAgRta thai, ane teo tAlIma meLavIne AvyA pachI temane je navuM navuM jANavA maLelu tenuM satata cinAna teo karyA karatAM hatAM. | narmadAbahenanA baMgalAmAM eka nokara kuTuMba rahetuM hatuM. temanA bALakane roja vicAra Ave ke "bA chuM ne tyAM be jheraNI che te, bA, tuM kAma karavA jAya tyAre eka letI Avaje, ne? savAra paDe ane dUdha devA dudhavALe Ave. vATakImAM dUdha levA bALako doDe dUdhavALo dhutkArI kADhe. narmadAbahenane UMgha ochI, tethI baMgalAmAM rahenAranuM nirIkSaNa karyA ja kare. teoe dUdhavALAne kahayuM ke, 'tAre roja e chokarAMone dUdha ApavuM ane enA paisA mArI pAsethI levA." A ja bALake ekavAra tenI mAtAne kahyuM ke, 'bA, mane bAlamaMdiramAM mokalane?' tenI bAe javAba dIdho ke, ApaNe phInA paisA kayAMthI kADhIe?' bALaka bolyo, "bA phaInA kabATamAM te ghaNA rUpiyA che, ne emAMthI letI Avaje ne?" zuddha dilanI mAtAe bALakane koinuM kazuM ja na levAya' tema samajAvyuM. uparanA bALakanA kissA uparathI narmadAbahenane sAmAnya janatA ane majUra varganA bALako mATe bAlavADI ane bAlamaMdirane vicAra Avyo. temaNe potAnA baMgalA pAsenI jamInamAM potAne tyAM paDelAM badhA sAdhane laIne evA bALamaMdiranI zarUAta karI. Aje sAmAnya lokonAM bALako khUba ja rasathI bIjA bALamaMdiranA jevI vinA phIe tyAM tAlIma meLave che ane bALako e AnaMdavATikAmAM AnaMda kare che. A bALamaMdira uparAMta Aje teoe takhatezvara vistAramAM mahilAmaMDaLa UbhuM karyuM che ane teo pramukha che. AjanA bhISaNa jIvanavigrahamAM bahene paNa kAMika kamAya ane gharamAM sArI rIte peTapUratuM khAI zake, e uddezathI nAnA pAyA upara nAnA hastaudyoga zarU karyA che. asatya, daMbha, ADaMbara ke dekhAdekhI teo jarAye sahana karI zakatAM nathI. chellA cAlIsa varSamAM aneka jAtanA paheraveza ane kApaDanI jAte AvI ane gai, paraMtu temane sAdA paheraveza eno e ja rahyo che. roja rAte kAMte che, khAdIdhArI che, AchakalAibharyA A yuganA vartana ane paheraveza joi ghaNIvAra akaLAya che. sahAyukartA tarapha temane UMDe saneha ane samabhAve che. tethI ja temanAM kAryamAM satata sau mitronI madada maLI che. temanuM vAcana vizALa che. ethI prAcIna ane arvAcIna sAhityane sumeLa teo sAdhI zakayAM che. A vizALa kuTuMba parivAra vacce varSo sudhI Adarane pAtra rahevuM, e sahelI vAta nathI. bALakothI mAMDIne saunI vacce killola karavo ane karAvavuM te kaLA temane sAdhya che. Aje paNa teo vizALa kuTuMba vacce gauravathI jIvana mANI rahyAM che. ane Izvara jyAM sudhI kartavya karAve tyAM sudhI kAma karavA jhaMkhI rahyA che. Aje paNa temanAmAM AtmagauravanuM ojasa taravare che. svabaLe ja Atmonnati karI teoe jvalaMta saphaLatA prApta karI che. temanuM vyaktitva nirALuM che. AvA sAdA, saraLa, sevAbhAvI, saMskArI, saMyamI, kAryadakSa ane pavitra narmadAbahenanuM ucca jIvana, jIvananA aMtima divase sudhI svastha rahI bIjAne mArgadarzana ApatuM rahe e ja jaganiyaMtAne prArthanA. zAntAbahena zAha
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-11-1970 prabuddha jIvana 155 $ $ $ 10 paryuSaNa vyAkhyAnamALA daramiyAna saMghanI vividha pravRttione maLeluM arthasiMcana zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha 101 , nautamalAlA dIpacaMda zAha 41 , hIMmatalAla lADakacaMda vora 3454 jheLImAM AvyA 101 , lalitAbahena natamalAla zAha 40 , kasturIbahena maizerI 500 zrI kezavalAla talA~danI kAM. ' 1 , sva. aMbAlAla caturabhAI ANaMdajI goviMdajI hA. zrI. kAntIbhAI zAhanA smaraNArthe , jamanAdAsa je. zAha 500 , dIpacaMda lakSmIcaMda saMghavI temanA kuTuMbIjano taraphathI 30 , gIradharalAla choTAlAla 251 , khImajI mADaNa bhujapurIA 101 , chaganalAla amulakha zAha 25 , menAbahena narottamadAsa zeTha 251 , vI. narabherAma enDa ke. , caMcaLabahena TI. jI. zAha , lavaNaprasAda pha lacaMda zAha 251' , maNilAla vIracaMda meghajI 101 , e. je. zarmA (10 vaidakIya rAhata) 251 , eka sagRha taraphathI 101 , mANekalAlAbhAI (10 vAcanAlaya-pustakAlaya) (150 vaidyakIya rAhatamAM) , vIrubahena jhaverI manubhAI rAyacaMda saMghavI 251 , gIrajAzaMkara umiyAzaMkara mahetA , ratilAla jhATakiyA , viSNuprasAda na. desAi - 250 , tArAbahena caMdulAla jhaverI 101 , yunivarsala InDasTrIyala , kAntilAla choTAlAla 250 , barAra TreDIMga ke. korporezana 25 , dhIrajalAla malukacaMda 201 , dAdara hiMdamAtA kaTapIsa , jayantilAla aMbAlAla zAha 25 , eca. dIpacaMda enDa ka. kApaDabAra sesIezana umilAbahena jayaMtilAla zAha jagajIvana popaTalAla zAha 201 ramAbahena eca. jhaverI , minezacandra jayaMtilAla zAha dInakaralAla lakSmIcaMda koThArI sva. sau. pArvatIbahena aMbA- 25 maganalAla ravajIbhAI 200 tArAcaMda dhanajIbhAI lAla zAhanA smaraNArthe temanAM dalapatalAla kezavalAla , 151 vijyAbahena durlabhajI parI kuTuMbIjane taraphathI A zAradAbahena praghAta dozI khanA smaraNArthe : 100 , maMgaLajI jhaveracaMda mahetA ema. ke. zeTha. 151 , maNilAla ke. zAha (50 vaidyakIya rAhatamAM). , vineza TreDIMga kAM. 151 , mehanalAla choTAlAla zAha , ramaNalAla amRtalAla zAha , jyAbahena zAha 75 , eka sadagRhastha , mukatAbahena lAbhubhAi saMghavI 151 , mugaTabhAI verA maNibahena savA~da kApaDiyA jI. DI. daphatarI 151 , eka bahena devacaMda ravajI gAlA , De. hasamukhalAla sI. kuvADIA 151 , vIsanajI narasI verA - esa. ema. meDha dharamacaMda nAthubhAI zAha 150 , eka sadgRhastha , hIrAlAla gAMdhI 21 mANekalAla esa. zAha sevaMtIlAla khemacaMda eka bahena taraphathI , eka sadgRhastha 110 che jayaMtilAla je. zAha ,, harSadarAya saMbakalAla 101 , bhagavAnadAsa pipaTalAla , sudhAbahena arUNakumAra, 21 ,, surendra maNilAla 101 , ke. ema. divAnajI nemacaMda nAthAlAla 20 , eka sadagRhastha mahAsukhalAla bhAIcaMda , DaoN. esa. ke. paramAnI , amubhAi bI. dozI narazI korazInI ke , ramaNIkalAla vADIlAlanI ke. 102 , samaratabahena caMdulAla zAha 51 , mULarAMda nAlAla zAha - ANaMda goviMdajI zAha 101 caMdrakAnta mahetA praviNacaMdra ramaNalAla , jItendra kAntilAla zAha 101 , tejasI mADaNa cheDA ' rAjendra amRtalAla >> sukhalAla manasukhalAla mahetA (vaidyakIya rAhatamAM) 51 , ramaNalAla lAlabhAI , manasukhalAla choTAlAla zAha - lAkaDAvALA 11 , hIrajI khImajI gAlA 101 , gaNapatalAla maganalAla jhaverI 101 candrAbahena mugaTalAla zAha , zakitadala , vinodacaMndra ena. dezI , nyAlacaMda jIvaNalAla pArekha , ke. ema. zAha 11 , jyantIlAla esa. ojhA , navalacaMda abhecaMda mahetA 50 ,, ramaNikalAla prabhudAsa 11 navanitalAla e. zAha 101 , ghelA kurapALa , gIragAma kemisTa , tarUNA vIpIna zAha premajI puMjA , Ara. ke. zAha 11 - eka sadgRhastha 101 , eka saMgRhastha , jyantIlAla pI. zAha 11 , lIlAbahena 101 , lIlAdhara pAsu zAha , praviNacandra hemacaMda - guNavaMtIblena cInubhAi zekasI , DaeN. cImanalAla zepha 51 , bhavAnajI ravajI. , veNIbahena kApaDiyA , pI. DI. zAha (pArkIna bradharsa) , jyantIlAla kALIdAsa , amaracaMda rAMdubhAi jhaverI , bihArIlAla bI. mahetA hIrAlAla anepacaMda A guNavaMtIbahena choTAlAla 101 * * , kAntIlAla ema. zAha " , ema. kAntilAlanI ke. eka sagRhastha 101 , eka sadgRhastha , dIpacaMda trIbhovanadAsa zAha vADIlAla uttamacaMda 101 canAbhAI dhArasI , tathA pre. ramaNalAla cI. zAha nAnAlAla jamanAdAsa , mAMghIbahena hIrAlAla zAha 51 , ajitabhAi desAi hasamukharAya enDa. ka. , kalpadra ma TreDIMga ke. , . bhANajI umarasI gaDI bAbubhAi kezavalAla 101 kalcarala buka , 51. vesTarna rabara inDasTrIjha , rAjendra jhaverI 101 , lakhamasI neNasI 51 , lAbhubhAi jI. mahetA 10 , sureza pI. sonAvAlA 101 , pI. bI. zAha - kalakattAvALA 51 , narendra nathavANI , narmadAbahena rAvaLa (bhAvanagara) 101 , De. maNilAla bI. zAha 51 , sunaMdAbahena verA(amadAvAda) 11051 21 15 15 101 101 101 101 101 tA. ka. vAcanAlaya-pustakAlayane maLelI bheTanI rakamonI yAdI AvatA aMkamAM pragaTa karavAmAM Avaze.-maMtrIo
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ /_ 156 prabuddha jIvana tA. 1-11-1970 AjanI jIvanasaMdhyAmAM bhAdrapadanI saMdhyAnAM raMgarezanane abhAva kema jaNAya che? mArI AjanI ummara ane zArIrika paristhitanA saMdarbhamAM amerikA gayA tene ullekha karIne teo jaNAve che ke, "AjanA samagra jIvananI bhAta kAMIka A pramANe badalAyelI huM anubhavuM chuM: jamAnAmAM ApaNA pautro amerikA ucca zikSaNa mATe amerikA javA pahelAM zarIra ane mana pramANamAM ghaNA vadhAre sazakata hatAM lAgyA che. AnaMda che. duniyA vahI rahI che. ApaNe hAlatAM cAlatAM ane vyApAra-vyavasAya sAthe eka yA bIjA prakAranI sAmAjika nIkaLI jaIe te chUTayA. eka khristI bhakatanI prArthanA che ke, pravRttiomAM mana satata saMlagna rahevuM ane samaya bharelo lAgato. "Now let thy servant depart, Oh Lord; for, he Aje zarIra tathA mana bannenI zakita ghaTI che; vyApAra-vyavasAyathI has seen thy power and thy glory," "te pachI, e taddana nivRtta thayo chuM; navarAza vadhI che; AMkhanI nabaLAInA kAraNe Izvara ! A tArA anucarane have vidAya Apa; kAraNake tArI vAMcana paNa bahu thaI zakatuM nathI. maLavA AvanAra ghaTatA jAya sattAne ane tArA mahimAne teNe barAbara nihALI lIdhAM che." che; maLavA javAnuM paNa kamI thatuM jAya che, pariNAme ghaNI zrI ravizaMkara rAvaLa amadAvAdathI lakhe che ke: "tabiyatanI vakhata ekalatA, zUnyatA manane becena banAve che. pahelAM mRtyune bAbatamAM tamArI jevA ja vicAre mane Ave che. mAruM blaDaprezara bhAgye ja vicAra AvatA; Aje mRtyu jANe ke samIpa UbhuM hoya kaI rIte sarerAza samatala rahyuM nathI. dA. ta. be divasathI 200 ema lAge che. e mRtyu AvavAnuM hoya tyAre bhale Ave, paNa koI AsapAsa rahe che. davA ane saMbhALanA Teke divase vaTAvate rahuM koI samavayaska svajanonI zArIrika avazatA jotAM rakhene mAre paNa chuM. daramiyAna be kAma karatA mitro gayA. eka jayantI dalAla ane AvI yAtanAmAMthI pasAra thavuM paDe evI bhIti cittane kadi kadi bIjA zrI DaoNlararAya mAMDaka, ane huM haja astitva sAcavI rahyo sparzI jAya che. pahelAM prasannatA-aprasannatAne bahu vicAra ja chuM e ja navAI che. manane sarva rIte samAdhAna AvI gayuM lAge nahoto Avato. vartamAnamAM jIvatuM hatuM ane vartamAna bharyuM bharyuM che. UMDe UMDe pragADha nidrA ane samAdhinI jhaMkhanA rahe che, jANe ke lAgatuM hatuM. Aje avAranavAra sarI jatI cittAnI prasannatAne e vinA bIjuM koI uttama sukha na hoya." TakAvI rAkhavA prayatnazIla banavuM paDe che, AgaLanAM varSo daramiyAna zrI narmadAbahena rAvaLa jemanI Aje 75 varSanI umara dhyAna prArthanA pratye moTA bhAge upekSA sevelI hoIne Aje che. teo bhAvanagarathI pitAnA eka patramAM jaNAve che ke: "mArI te dizAne prayatna hovA chatAM koI dhArI nakkara saphaLatA maLatI nathI. tabiyata sArI che. sArI rIte pharI harI zakuM chuM. DAbI AMkhe metiaMgrejI kahevata che ke spirit is willing, flesh is weak : anta yAnI asara thaI che. eTale vAMcana echuiM thayuM che. saMsthAnI javAbargata cetanA satata jAgRta-karmalakSI hovA chatAM, zarIra gatizIla dArIthI huM mukata chuM eTale haLave mane thAya teTaluM karIne saMtoSa mAnuM thavAnI jANe ke nA pADe che. chuM. Ama huM taddana haLavI thaI gaI chuM. mArI upara badho bhAra A pramANe mArI Antara-bAhya aMgata paristhitinuM rUpa ThAlavIne Izvara bolAve tenI rAha jotI beThI chuM. kAlanI kone khabara najIkanA mitra uparanA patramAM avAranavAra chaTuMchavAyuM abhi che? paNa mArI jevIne mATe dUra dUra eka preraNAne dIva jalate vyakata thatAM uttara rUpe maLelA temanA javAbamAMthI thoDuMka tAravIne lAge che." nIce ApuM chuM. e uparathI jemanuM jIvana Aja sudhI ekadhAruM vyavasAyaparAyaNa rahyuM che paNa Aje je lagabhaga nivRtiparA A chellA patranI bhAta jarA judI che. AvA aMgata temaja yaNa jIvana gALe che tevI vRddhAvasthA pasAra karatI vizeSa koTinI anya svajananAM saMvedane dhyAnamAM letAM prazna thAya che ke jIvananA A saMdhyAkALamAM varSAnta samipanA bhAdrapadanI saMdhyAnAM raMgarozanI vyakitaonA mAnasanI prabuddha jIvananA vAMcakone kaMIka jhAMkhI thaze. - svAmI AnaMda kesabADa hIlathI jaNAve che ke : "ApaNe na sAmAnya -- na asAmAnya evA-mAnavIne kema anubhavagecara thatA nathI? badhA ja have astAcaLe pUgI gayA chIe. tame te haju paNa ATalo badhe karmayoga karI rahyA che, paNa huM te sAva mitrone ane samAjane amArI ummare lagabhaga pahoMcelI evI koI vyakita hoya mAthe ja paDo chuM ema ghaNI vAra lAgI Ave che. Man must ke jenI vartamAna jIvana-anubhUti amArAthI taddana bhinna prakAranI not outlive his utility. Everyone must make room hoya ane tenA pratApe jIvana saMdhyAnA raMga ane rozanI je mANI for better man. (patAnI upayogItAthI mANase vadhAre jIvavuM zakatI hoya to tene pitAnA anubhavo lakhI mekalavA prArthanA che-je na joIe. dareka mAnavIe vadhAre sArA mAnavI mATe jagyA karavI jANIne ame amArA jIvananI khUTatI kaDI pUrI zakIe ! joIe.) AvA vicAra ghaNI vAra viSAda janmAve che, paNa zuM thAya? paramAnaMda prabhuIcchAne AdhIna rahIne divase pUrA karavA rahyA." sAbhAra svIkAra prinsipAla zrIpatarAva junnarakara pUnAthI lakhe che ke : prabhava prabodha kAvya : lekhaka zrI caMdanamuni; prakAzaka : vArdhakaya saMbaMdhe tame darzAvela vicAro mane paNa trasta karI rahyA che. zrI navinabhAI choTAlAla zAha, smita kiraNa', 377, svAmI mRtyu te mAthA upara tatpara ja che ane kayAre hallo lAvaze tenuM vivekAnaMda roDa, vilepArale, muMbaI-pa6. kiMmata rU. 2-00. te kAMI ja kahI na zakAya. paraMtu A ummare mane ke tamane mRtyune bhaya nathI ema kahIe to paNa cAle. bhIti lAge che vArdhakayanI, upadezAmRtama: lekhaka zrI caMdana muni prakAzaka: zrI pUnamadeha asvastha, akAryakSama ane khAsa to avaza ane paravaza banI caMda lakSmapita cAraDiyA, bIdAsara (rAjasthAna) kimata rU. 3-25. jAya tenI. Izvara ApaNane evI sthitimAM na mUke evI prArthanA!" svabhASA ke svarameM: lekhaka zrI caMdana muni; prakAzaka : zrI te ja patramAM mArA be pautra ucca zikSaNa mATe gayA ogasTamAM pukharAja premarAja AchA, auraMgAbAda, kiMmata 50 paisA. mAlikaH zrI muMbaI jana yuvaka saMdha: mudraka ane prakAzaka: zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, prakAzanasthaLaH 385, saradAra vI.pI. roDa, muMbaI-4, Te. naM. 357299 , mudrasthAna: dhI sTeTsa pIpala presa, koTa, muMbaI-
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ Regd. No. MH. Il7 vArSika lavAjama rUA. 7 - . ka. . . 'prabuddha jainanuM navasaMskaraNa. varSa 32 : aMka 14 muMbaI, navembara 19, 1970, semavAra paradeza mATe zIliMga 15 zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra chUTaka nakala 40 paisA taMtrIH paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA ghaDapaNane sAkSAtkAra : jenI asara mAThI nahi paNa mIThI - - (AjanI jIvanasaMdhyAmAM bhAdrapadanI saMdhyAnA raMga rozanIne abhAve kema jaNAya che?" e mathALA nIce mArI je noMdha prabuddha jIvananA gatAMmAM pragaTa thai che te pragaTa thayA pahelA pUjaya kAkAsAheba kAlelakarane meM vaMcAvelI, e AzAe ke temanI 85 varSanI uMmare paNa je jIvana-ullAsa teo dAkhave che te jotAM teo amArA jIvanamAM khUTatI kaDI pUrI pADaze. ane mane jaNAvatAM AnaMda thAya che ke temaNe nIcene patra lakhIne mArI ane mArA samAdhAnadharmI mitrenA jIvananI khUTatI kaDI pUrI pADI che. temane ' patra nIce mujaba che. paramAnaMda) priya paramAnaMdabhAI, mAruM AkhuM jIvanadarzana hamaNAM hamaNAM sudharI gayuM che eTale 'dhaDapaNanI asara spaSTapaNe dekhAvA lAgI ane ghaDapaNa enI bhUmikA spaSTa karyA pachI ja mArA mana para mArA ghaDapaNanI vizenA vicAro pharI pharI AvavA lAgyA eTale tame e asara je asara thavA lAgI che tenI vAta karI zakIza. ane e khAsa vicAro vize eka kAgaLa lakhI keTalAka aMgata mitrone "A AkhI duniyA kevaLa mAyA che. jIvana ni:sAra che.' e mekalyaane ghaNAkharA snehIo pAsethI je javAbo AvyA te e jAtanA vicAre AvakAravAlAyaka nathI ema ThasAvanAra eka tame tamArA kAgaLa sAthe mane vaMcAvyA, mane khUba majhA paDI. darekanA kavitA nAnapaNamAM moDhe karI hatI. vicAronI bhUmikA alaga alaga hovAnI ja, eTale anubhavanI 'aRTY nIvita vaDha mAthA, rahA hai TrgU / vividhatA joi khUba vicAra manamAM AvyA. bhinna bhinna bhUmikA " pAchaLathI jANyuM ke pUnAnA eka prophesara netAe amerikana upara ArUDha thaI molelA aneka lokonA vicAro eka sAmaTA kavi Longfellow nA, kAvya "The Psalam of Life' nuM e sAMbhaLyA eTale magajamAM emane eka vicitra khIcaDo thayo. bhASAMtara hatuM. cheka nAnapaNamAM moDhe kareluM e jIvanastetra khUba ja zAMtapaNe lakhI moklelA pIDha javAba alaga alaga vakhate gameluM. enI be cAra lITIo hajI barAbara yAda che. sAMbhaLyA hota, te te te vyakitanuM vyakitatva mana AgaLa UbhuM Tell me not in mournful numbers, Life is but an thayuM hota, ane snehIonA phoTAnAM Albama joyAthI je asara empty dream. thAya che tevI spaSTa asara thaI hota. paNa badhA javAbe tame eka For the soul is dead that slumbers and things are sAmaTA utAvaLe utAvaLe saMbhaLAvyA eTale ene te khicaDo ja not what they seem. thai jAya ne! ke Ama prAraMbha karI, kavi aMte kahe che. bIjI vAta. ApaNe paraspara paricaya eTale jo che ke e Life is real, Life is carnest, and the grave is not its goal AkhA janmArAne che ema kahuM te vizeSa atizayokita nahi 'Dust thou art, to dust returneth', was not spoken thAya, ane tame manamAM UThelA vicAro ane keTalIye lAgaNIo of the soul. mArI AgaLa anekavAra vyakata karI che. eTale e badhA sAthe tamArI cheka nAnapaNamAM maLeluM A bhAthuM, AnA upara svAmI bhAvanAnuM A chelluM citra barAbara baMdha bese che. enI ja asara vivekAnaMdanA tejasvI vicAra ane aDhe tavedAnanI adbhuta mArA mana para vizeSa thai ane tethI khAsa ene ja AdhAre mArI asara thaI. have adde tavedAnta kahe che brahmA satya che ane A AjanI bhAvanA tamArI AgaLa pUrepUrI vyakata karI zakuM chuM. jagata mAyA che. e jyAre vAMcyuM tyAre enI sAthenI Adi zaMkrAtame jANe che ke kavi ravIndranAthanI peThe meM paNa nAnapaNathI cAryanI dalIlone inakAra karAya ema hatuM ja nahi, advaita eTale yamarAja sAthe dostI keLavI che. e paricayane kAraNe yamarAja viSe vizvAtmaya. e vastu dilamAM evI te ThasI gaI ke himAlayanI manamAM bIka ke tiraskAra utpanna thayAM ja nathI. (cheka nAnapaNamAM mArI sAdhanAmAM e ja vastune akhaMDa sAkSAtkAra thavA lAgyuM. e yamarAjanAM varNane sAMbhaLelAM e pramANe svapnamAM yamadUte joine advaitanI asara taLe duniyAne choDI dai himAlayanA ekAMtamAM huM bI jatuM hatuM. e vAta ApaNe choDI daie. e te sAMbhaLelI dhyAnamagna rahenArA keTalAka uttama sAdhuo joyA. koi sAdhune vAtenI bAla-sahaja uparachallI asara hatI.) purANAmAM ApaNA juo ke bheLapaNathI page lAgo e vRtti mArAmAM hatI ja nahi, camarAja evA bihAmaNA nathI. yamarAjanuM pahelavaheluM citra je paNa amuka lokone Ama ekAMtamAM rahetA joI mananI khAtarI thatI manamAM vasyuM che te satyavAnanA patnI satI sAvitrI pratye yamarAje hatI ke emane kharekhara kAMika jaDayuM che ke jenI mastImAM teo je zilDadhI (strI dAkSiNya) batAvyuM enuM ja che. duniyAne anAdara karI zake che, ane tethI emanA sahavAsathI - mRtyu vize avAranavAra lakhelA mArA lekha ekatra karI capaDI rUpe prasiddha karelA che. "parama sakhA mRtyu". e pachI tame mane ghaNuM maLyuM. emane vize eTalo badho Adara utpanna thayo ke joi ja che, ane tamane e gamI paNa che. eTale e vicAra Ama jIvana-vimukha thaI adra nI mastImAM raheluM A paNa jIvananI ahIM pharIthI raju nahi karuM.. aMtima Adarza thai zake che ema lAgavA mAMDayuM.
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 prabhu* jIvana na zakyo. chatAM mAyAno artha mithyA ema te huM karI tethI ja himAlayathI pAche. AvI rAmakRSNa mizana ane zAnti niketana jevI saMsakArI duniyAomAM praveza karI zakayA. A badhI jUnI vAto che. gItAe mArA upara adbhuta asara karI ane tethI huM 'sukhedu:khe samakRtvAnA Adarza svIkArI zakyo. sukha ane du:kha baMne chIcharA che. baMnemAMthI ekake tatva jIvana-sAdhanA mATe preraka tatva na thai zake, e vAta gaLe UtarI, ane tethI sukhadu:khathI para thai kevaLa kartavyathI prerAine jIvavuM joie, ema badhA sAdhakonI peThe mArA paNa manamAM vasI gayuM. tyAra pachI je navA sAkSAtkAra thayo tenI vAta karavA mAMguM chuM. sukha ane du:kha e baMne indriyonI lAgaNI che eTalI vAta to e zabdoe ja samajAvI hatI. (kemake saMskRtamAM kha eTale indriya. IMndriyone je anukULa jaNAya, te su-kha ane indriyo, jethI akaLAya te du:-kha) paNa kudaratanAM bhagavAne A sukhadu:kha banAvyA jazA mATe? e jANyA vagara sukhadu:kha pratye kevaLa bedarakAra thavAthI aMteSa na maLyo. aMte UgyuM ke sukha te jIvana jIvavA mANasa rAjI thAya eTalA mATe ene ApeluM kevaLa AzvAsana che. jIvananI keLavaNI to mANasane du:kha mArate ja maLI zake che. sukha che khorAka, du:kha che keLavaNI. ema yAre joyuM tyAre huM kahevA lAgyo du:kha e ja ApaNuM parama dhana che. jIvana kRtArtha karavAnuM sAdhana che. du:khanA anubhava karatAM karatAM zarIra ane citta thAke nahi, jIvana-vimukha thAya nahi . eTalA mATe kevaLa zarIra ane manane khArAka tarIke, kevaLa pASaNa tarIke sukha ApeluM che. vedAntanI asarane kAraNe me mAruM sUtra banAvyuM- du:a satya, khulluM mAyA, du:la khanto: vardhanam / A thayuM mAruM adyatana jIvana-darzana. AmAMthI mane adbhuta zakita maLavA lAgI. jIvana jIvavAmAM mana koi paNa kSaNe virasa thAya ja nahi. saphaLatA ane niSphaLatAnA Adarzo ja badalAi gayA. duniyAnA vairAgI sAdhue jema jIvana jIve che tema jIvavAnI mArA hradaye nA pADI. emAM kabIranuM vacana madadamAM AvyuM: sAdho ! sAtamAdhi mahI AvA mANasane 'ghaDapaNa e jIvananI UtaratI ke kSINa avasthA che' ema zI rIte lAge ? gRhasthAzrAmamAM kAmavikAranA anubhava meLavyA pachI jeNe brahmacaryanI sAdhanA zarU karI ane zarIra-zakita kSINa thatA pahelAM ja brahmacaryanA AMnaMda, jene maLavA lAgyo, ene ghaDapaNa AvyA pachI kAma-vikAra mANavAnI zakita kSINa thai enuM du:kha thAya kharuM? je vastu iSTa hatI, ane je sAdhanA eTale saMkalpazakitane jore meLavI lIdhI te sthitine ghaTavAnI ghaDapaNa madadagAra thayuM te! mANasanI prasannatA vadhavAnI, to nahi ja. daDhasAdhanAthI je sthiti meLavI tene ja ghaDapaNe madada karI enA to mANasa AnaMda ja mANavAnA. je mANasane musAphara thaI deza-dezAntara jovAnI utkaTa icchA, tene musApharI karavAnI sagavaDa na rahI to du:kha thavAnuM, e spaSTa che. paNa jeNe cArakhaMDanI musApharI karI dezadarzana meLavyuM ane sAdhaka hAvAthI, musApharI dvArA vizvAtmakaya keLavI je dharAyA ane kahevA lAgyo ke have kazuM jovAnuM bAkI rahyuM nathI, tenuM mana nRpta thavAnuM ja. have 'eka ThekANe besI, badhA sAthenA saMbaMdha jALavI zakuM to jIvanamAM kazI UNapa AvavAnI nathI.' ATalA saMtoSa maLyA pachI e mANasane je ghaDapaNa Ave ane musApharI karavAnI zakita ` rahe nahi te e thoDA ja du:khI thavAnA? AkhI mAnavajAti sAthe sAmya keLavavA mATe jeNe saMbhASaNA calAvyAM, aneka lokonA anubhavA sAMbhaLyA, carcAo karI, vinoda karyo ane aMte jene aMdarathI tRpti UgI ke bhraSTa draSTavaM, zruta tA. 16-11-1977 strotam ! 'jovAnuM badhuM joyuM, sAMbhaLavAnuM badhuM sAMbhaLyuMevA mANasanI sAMbhaLavAnI zakita ghaDapaNa jo chInavI le te e zAnA akaLAya ? ni:svArtha mANasanI peThe e kahevAnA (Who steals My Purse, Steals trash. mArI paisAnI thelI jeNe cerI lIdhI teNe mArA gharanA athavA mArA khIsAmAMno kacaro cArI lIdhA, mAre e paisA joitA ja na hatA. e ja rIte sAMbhaLIne dharAyA pachI sAMbhaLavAnI zakita gai to enA kharakharo manamAM kayAMthI uThavAnA? hamaNAM hamaNAM mArI yAda karavAnI zakita ochI thatI jAya che. atyAre phakata nAme yAda nathI rahetAM. mANasanAM, sthaLAnAM ane cApaDIonAM nAme vakhatasara yAda nathI AvatAM. tethI bAlavAmAM virasa thAya che. bAkInI yAdadAsta hajI kAyama che. huM kabUla karuM chuM ke nAmA yAda nathI rahetAM tyAre mUMjhAuM chuM, koka koka vAra du:khI paNa thAuM chuM. 'paNa e upara uparanI vAta che. aMdaranuM mana kahe cheke nAma yAda na rahyAM tethI ApaNuM zuM gayuM? vyakitatva mukhya che, nAmarUpe gANa che. AvI sthitine kAraNe ghaDapaNanI asara mArA upara thAya che ane chatAM nathI thatI. 'jana gaNa mana adhinAyakane mArI pAsethI jyAM sudhI sevA levI haze tyAM sudhI te te zakitae Takaze ane evuM prayojana na rahe tyAre e zakita gai to ene abhAva mane kaThavAnA nathI.. ghaDapaNane kAraNe apaMga banuM to bIjAnI sevA levI paDaze-- Aje enA prAraMbha thayo ja che. paNa izvaranI kRpA kahA athavA mANasamAtramAM rahelI premabhAvanI khUbI kaheA, atyAra sudhI je lAkonI sevA levAno vAro Avyo che te badhA premathI sevA Ape che, eTaluM ja nahi paNa, 'eka sajjana mANasanI sevA karavAnI taka maLI' ema mAnI emane AnaMda anubhavatA jouM chuM, eTale thoDuMka parAvalaMbana Aje te kaThatuM nathI. potAnI hAjatA ochI karavAnI zakita jyAM sudhI keLavI zakAya che tyAM sudhI ghaDapaNanI cintAmAM DUbI javAnI jarUra jaNAtI nathI. ane 'sadbhAgya' jevI vastu paNa duniyAmAM hoya ja che. tethI huM mAnuM chuM ke Aje che evI majAnI paristhitimAM ja mArA jIvananA aMta thaze. paNa kevaLa AvA mIThA vicArone AdhAre huM saMtuSTa nathI. mAro siddhAMta che (ane have to e anubhava paNa thayo che) ane e siddhAMta ane anubhava evA to daDha thayo che ke jIvanamAM du:kha Ave che te sAdhanArUpe ja Ave che. zakita hoya to du:khamAMthI paNa uttamamAM uttama keLavaNI maLavAnI che. e khAtrIthI huM utsAhapUrvaka badhI sthitimAMthI pasAra thaIza. sAmAnya vyavahAramAM huM sAmAnya mANasa jevA ja dekhAuM chuM ane jIvuM chuM. paNa eno artha e nathI ke huM sAdhaka nathI. mArI sAdhanA judI che, nakkara che. lokonA dhyAnamAM e na Ave te enAthI mane nukasAna nathI, lAbha ja che. tamArA jevA jUnA sAthI pUche tyAre nakkara satya che te saMtADAya nahi, eTalA mATe ja A kAgaLane ATalA vistAra karyo. tame majAmAM hazeA. pharI maLIzuM tyAre vicAra-vinimaya ane vinoda-vinimaya thavAno ja. kAkA kAlelakaranA saprema vaMdemAtaram. paristhiti adhatana rAjakIya tA. 7mI Disembara somavAranA roja sAMjanA cha vAgye zrI muMbai jaina yuvaka saMghanA upakrame zrI cImanalAla cakubhAI zAha saMghanA kAryAlayamAM 'rASTrIya tema ja 'AMtararASTrIya adyatana paristhiti' upara jAhera vyAkhyAna Apaze. maMtrIo, muMbai jaina yuvaka saMgha Z
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-11-1970 prabuddha jIvana pa9 - 2 = +--kama , == . 11. Tha a ;'na ma ma ma - - - - khalila jibrAnanuM jIvanadarzana (gata paryuSaNa vyAkhyAnamALAmAM zrImatI mRNAlinI desAie ApelA vyAkhyAnanI noMdha) varSo pahelAMnI vAta che. tyAre, taruNAvasthAmAM, navI khUlelI eka rAjA hatA. prajAne thayuM ke A rAjA zaro nathI. prajAe AMkhethI mane duniyA jevAnA koDa hatA. navI phalUTelI pAMkho baLavo karyo, loko mahela para moraco laI gayA. temaNe kahyuM: rAjA, vaDe kotaro ane kaMdarAo jevAnAM mane aramAna hatAM. sevAgrAma tuM cAlyo jA. rAjA rAjadaMDa laIne bahAra Avyo. rAjadaMDa mUkI rahetI tyAre mane mAnavInI bhavyatA ane kSudratAnAM ekIsAthe daIne rAjAe kahyuM, "huM ya tamArAmAM eka banI rahIza. jamIna darzana karavAno moko maLyo hato. manamAM AnaMda ke uganA taraMge kheDIza." te khetaramAM gayo ane majUrI karavA lAgyA. UThe, akaLAmaNa thAya tyAre Ubharo ThAlavavA huM kAkAsAheba pAse gheDA vakhata pachI lokone thayuM ke rAjAne te kADho, paNa pahoMcI jatI. pUchatI: gaI kAle je ATalo moTo hato e Aje ApaNAM du:kha te gayAM nahi. cAle, na AjA nimIe. paNa ATale ladhu kema thaI gayo? kAkAsAheba dhIrajathI mArA tamAma lAMbo vicAra karatAM prajAne thayuM ke jUne rAjA zo khoTo hato? praznonA uttaro ApatA. asala rAjAne ja bolAvIne temaNe ene tAja tathA rAjadaMDa pAchAM eka divasa meM kAkAsAhebane "pAgala" nAmano lekha sepyAM.' vAra. emAM eka pAgala potAnI vAta kahe che : bhagavAne paNa jeTalI prasannatAthI sajAe rAjadaMDa Apele eTalI ja nahoto jabhyo tyAranI A vAta che. mArI pAse sAta mahorAM prasannatAthI pAchA lIdhe. ane pachI ja phariyAdo zarU thai : hatAM. emAMthI phAve te badalAvyA karate. eka divasa huM jAgyo tyAre bahAravaTiyA trAsa Ape che, adhikArIonI lAMcaruzavata vadhI gaI meM joyuM te mArAM sAte sAta mahArAM koIka corI gayuM hatuM. huM che. rAjae zAMtithI samasyAo hala karavA mAMDI. bebAkaLo banIne gAmamAM pharavA lAgyo. mArAM mArAM kyAM gayAM? eka divasa pharIthI lokonA ToLAM mahelane gherI vaLyAM. rAjA ema bela bolato divasabhara rakhaDayo. chevaTe thAkIne sUI gayuM. pharI tAja ane rAjadaMDa laIne bahAra AvyuM. paNa lekee A rAta pUrI thaI ane divasa Ugyo. sUryanAM kiraNee pahelI ja vAra vakhate kahyuM : ame tAja lai levA AvyA nathI. tame keTalA badhA mArA sAcA mukhane sparza karyo. mane AnaMdathI nAcI UThayuM. paNa sArA che e kahevA ja AvyA chIe. sAmenI aTArImAMthI eka mANase mAruM mo joIne bUma pADI : "A ' rAjAe kahyuM : phei vyakita nathI. rAjA e tamArI te pAgala che." mArA moDhA upara koI mahoruM na hatuM ne! huM pAgala zakitanuM pratIka che. tame jAge tyAre rAjA jAge che. tame kriyAzIla bhale thayo, paNa mane sAcI sukhazAMti sAMpaDI, sukhada ekAMta banI tyAre rAjA kriyAzIla bane che. rAjadaMDa ane tAja e hakI katamAM tamArAM ja che.' * lekha vAMcIne meM kAkAsAhebane kahyuM ke tamAro pAgala ane dareka nAgarika pote ja rAjA che evI khumArI ane AnaMda mArA jevo che. kAkAsAhebe kahyuM: tuM enA jevI che. hajI tuM nAnI sAthe ghera gayo. chuM, tethI tane tArA mApanAM mahorAM nathI maLyAM. A pAgalanI - khalila jibrAnanA badhA granthamAM tIkSaNa kaTAkSa nathI. khasa vArtAnA mULa lekhaka khalila jibrAna che. te bahu moTA philasUpha, karIne chellAM grantho zAnta ane prasanna, nadInAM nItaya jI kavi ane citrakAra che. jevA che.. e vakhate gAMdhIAzramamAM jibrAne saune ghelA karelA. emane chelle grantha che : "The Prophet." enI kizoralAla mazarUvALA, kAkAsAheba, vagere jibrAnanI sarAhanA zailI bAibala jevI che. emAM mArA, tamArA, ApaNA ja aMtaranI karatA ane tenAM pustakonA anuvAda karatA. Mad man, wan kahANI che. dever, the Son of man, the Prophet, the Garden of emAMne kaMIka koIka zabda te jANe ApaNA ja manamAM the People nA anuvAdo gujarAtI, hiMdI ane marAThImAM thayA che. hatuM ane jAge ema lAge. e kyA AvI che: * jibrAna 1883 mAM ziriyAnA eka gAmamAM janmelA. 12 ala mustaphA, raphAlIjha nAmanI nagarImAM rahe che. 12 varSanI vaye yuropa gayelA. phrAnsamAM temaNe citrakaLAnI sAdhanA varSa pachI sAmenA sAgarakinAre eNe potAnuM vahANa AvatuM joyuM. karI hatI. 10 varSa amerikAmAM rahyA hatA. pachI siriyAnI madare- savAranA recaka taDakAmAM e prasanna citta pahADa parathI Utare che: sAmAM rahyA ane prathama vizvayuddha pachI pAchA amerikAmAM jaIne mAruM vahANa AvyuM, mAre deza jAuM chuM. vasyA hatA. taLeTImAM, rastAnI beu bAjue grAmajano kApaNI karI 1918 pachI temaNe mAtra arabImAM nahi paNa aMgrejI rahyA che. kheDUto khaLAmAM anAja bhare che. mustaphAne thayuM: A suMdara mAMye lakhavAnI zarUAta karI hatI. te pachI teo vizvavikhyAta gAma choDI jatAM mane du:kha nathI thatuM ema kema kahuM? anya philathaI gayA. sUpho kahe che ke duniyA nisAra che, paNa jibrAnanA mustaphAe temanAM lakhANo jUnA philasUphathI bhinna hatA. temaNe te mahoruM utAreluM che, tethI tene A jivaMta jagata choDatAM du:kha navI duniyA joI ane navuM tattvajJAna ApyuM. anya philasUphathI thAya che. viruddha, jibrAnane lAgyuM ke tatvajJAna ane jIvana vacce sIdhA prabhunI sarajelI A duniyA para mustaphAe pUrA dilathI saMbaMdha che. prema karyo hate. cAmaDI ke kAMcaLI utAratAM thAya evI vyathA tene jibrAne phrenca ane ruzI krAnti joI hatI. samAjavAdanI thaI. vAto paNa sAMbhaLI hatI. jagandarane pahADa parathI UtaratA joine ksiAnee sAda emanAM AraMbhanAM pustakomAM tIkho-tamatamato ane cAmaDI . daI gAmalokone belAvI kahyuM: 'sAMi jaya che, temanA mATe vahANa utArI le te kaTAkSa hato. pAgalanI vAtamAM che te. sAmyavAda AvI pahoMcyuM che. vize jibrAne, emanI lAkSaNika Dhabe, eka majhAnI vAta lakhI che: - ' e sAMbhaLI cheAkarAM teDIne mAtAe AvI. baLadone ghAsa
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ 160 'gabu jIvana tA. 11-11-17 ' nIrIne kheDUte AvyA. bhaThThI baLatI mUkIne kuMbhAra deDatA AvyA. huM vAyu, khulluM mukaza, khIlatAM phala ane UchaLate sAgara che. dharmaguru, maMdiramAM bhagavAnane mUkIne, ekazvAse AvyA. enI sAme kAM dIvAla caNe che ? tame e gharamAM sukhI rahe, gAmane pratyeka mAnavI muratA sAMine maLavA TekarInI paNa tamArAM chAparAnA pepaDAM jevA tamarAM ghara nA banAve, AMkhanI taLeTIe Ubhe rahyo. vRddhoe kahyuM: "putra, tuM amane choDI jaze? : rakSA karI tamArAM svapnane sAcave evI pAMpaNa jevuM tamAruM ghara hAje. tAre lIdhe te amane jIvana jIvavA jevuM lAge che." ' ' eka dharmagurue sAMine pUcha: harSa ane zaka vize tamAre * tyAre, potAnI zraddhAnA baLathI mustaphAne meTe karanAra brahma- "zuM kahevAnuM che?' vAdinI elamitrAe kahyuM : vahANa Ave eTale javuM ja paDe. - mustaphA: e bemAM phera che kharo? kuve jeTale UMDe UtA alamitrAe mustaphAne kahAM : sAMi, 12 varSa sAdhI ame raze eTale e pANIthI vadhu bharAze. zeka jeTalo UMDe eTaluM rAte nidaramAM jotAM te svapnane te narI AMkhe joyA che. amAre jIvana hardha-sabhara. tamane je vAtathI ekavAra atyaMta du:kha thayuM hatuM te vAtathI sauthI vadhu AnaMda Aje thatuM haze. zAka ane harSa jIvanasaMgrAma teM nIrakhe che. dUra rahIne te avalokelA amArA e banne joDiyA bhAi che. eka jaNa tamArI sAthe jamavA beThA jIvana vizenuM tAruM nirIkSaNa te amane jaNAvate jA. prema vize. hoya te khAtarI rAkhajo, bIje pathArImAM tamArI rAha jote beTho che. amane kAMi kaheze? eka jaNe pUchayuM: sAMi, dharma vize kaho. | mustaphA : huM zuM kahuM? huM je kahIza temAM mAruM ane tamAruM mustaphA : tamAruM rojanuM jIvana e ja tamAre dharma. tame je evuM alaga alaga kazuM nahi hoya. tamArA ja vicArone mArI zabdo rIte jIvo e parathI nakkI thAya ke tamAro dharma karyo che: tamAruM ghara e tamAruM maMdira che. prabhunI zodha pustako ke pravacanAmAMthI vAcA Apaze. prema jyAre tamane saMketa kare tyAre vinA rakTaka nahi thAya. e zodhavA mATe tamAre potAnA killolatAM bALako tame ene mArge jajo, nisaMkeca jajo. prema e khAMDAnI dhAra pAse javuM paDaze, savAre vahelA UThI. jhAkaLa vaDe nahAtI kaLI nIrabhale rahI, paNa tenuM ijana maLe, tenI pAchaLa zaMkA vinA jajo.' khavI paDaze. AkAzanAM raMgaberaMgI vAdaLAM nihALe; tyAM tamane prema pitAnA sivAya bIjuM kazuM svIkAratA nathI. prabhu ramate dekhAze. vIjaLI ane vAdaLanI garjanA e prabhunuM rudra rUpa che te meghavarSA e prabhunI amIkRpA che. . - ' prema koIne AdhIna karato nathI ane te pote AdhIna thatA ye eka nyAyAdhIze sAMIne kahyuM ke zAsana ane aparAdha vizenA nathI. prema kare tyAre ema nahi kahetA ke prabhu mArA hRdayamAM che. tamArA vicAro zA che? ema kahejo ke huM ja prabhunA hRdayamAM chuM. jAge tyAre harSathI jAge * mustaphA: ApanA hAthamAM nyAyanuM trAjavuM che. e trAjavuM ane kahe : prabhu, tuM keTalo sAro che ke prema karavA mATe te mane upADatAM dhyAna rAkhajo ke AjanA aparAdhIne sajA ke zikSA ApIne eka vadhu divasa ApyA che. Apa aparAdha dUra karI zakaze kharA ? aniTa mATe aparAdhI te nimitta che, paNa e mATe, kharuM jotAM, samagra samAja javAbadAra e pachI eka yuvAne mustaphAne kahyuM: sAMi, dAMpatyajIvana hoya che. khUnI jeTaluM ja khUna pAmanAra ane cera jeTalo ja vize kaho. lUMTAnAra javAbadAra hoya che. aparAdhanA mULamAM juo; e jovAnI ,' makA: bhagavAnanI saSTimAM tame e sAthe ja janmelA tamArAmAM zakita hoya te ja trAjavAne aDo. tame tamArA kAyachA, kadAca, mRtyuthI eka jaNa AgaLa jAya te paNa tame enI dAo hoMziyArI ane buddhithI ghaDe che, paNa kAnUnanAM UMDAM ane chaTakabArI te kAyadAnA ghaDavaiyAonA manamAM paNa ramatAM hoya che. sRSTimAM sAthe ja che. paraMtu e khAsa yAda rAkhajo ke tame be eka sAco kAyado pote ja nyAya kare che; ane khare nyAya che pastAve. nathI, sAthe che. ekabIjAne premathI khavaDAve, paNa eka ja bhAkharI eka mAnava bIjAne sajA kare tethI nyAya nathI thatuM, aparAdha be ya na khAze. ekabIjAne bharelA pyAlA pAjo paNa eka ja paNa nathI thato. Izvarane kAyado eTale pazcAtApa. " khAlImAMthI na pIze. sAthe ja rahejo paNa thADA dUra. yAda rAkho, eTalAmAM eka majUre muratAne savAla karyo : sAMI, ame be meTAM vRkSe kadI ekabIjAnI chAyAmAM rahetAM nathI. . jidagIbhara A vaitaruM kaTIe chIe, tenuM zuM? pachI, mAtAoe upadeza mAgyo. mustaphAe kahyuM : A bALaka - mustaphA : (majUrane premathI UThADI, potAnI pAse besADIne): tAra nathI. e te svayaM caitanya che. mAtApitA be jaNanuM dhanuSya ApaNe pUrvajanmanAM pApanA phaLarUpe vaitaruM kUTIe chIe, evuM banAvI, vidhAtA ene vAMkuM vALe che, ane bhaviSyamAM dUra dUra javA nathI. kAma karavAmAM ja jIvananI saphaLatA che. koi paNa mane jAta mATe e tIra choDe che. A tIra te bALaka dhanuSyanA be bhAgoe nathI. huM samAjane pUchuM chuM ke paththaramAMthI mUrti ghaDanArane zilpI kaho sthira rahevuM joie, vAMkA vaLavuM joie. tIra sAthe doDavAnI che ane khetaramAM zrama karanArane majUra kahe che e behaduM nathI ? icchA na rAkho. tIrane jakaDI paNa. na rAkhe. . vasuMdharA pitAnAM svapna hRdayamAMthI kADhIne kheDUtane batAve che. zrama " : eka jaNe pUchayuM : ame reja khAie chIe te khAnapAna vinAnuM jIvana hIna ane halakuM che. A vize kAMI nahi kahe ? ' , , , , ' eka zrImaMta : sAMI, dAna vize kaho. ' ' . matakA : ApaNe koinIye hiMsA karyA vinA khAta to kevuM mastaka : bahu ja bharelA vAsaNamAMthI thoDuM thoDuM ApI tene sAruM thAta! paNa ema banavuM muzkela che. ApaNe phaLapAna teDIe huM dAna nahi kahuM. tamArA jIvanane thoDe aMza Ape tene huM dAna chIe; DUDAMmAMthI dANAne kheMcI kADhIe chIe, dANAne pIsIe chIe. kahIza. gheDu dAna ApIne tame takatIo laTakAve che. enI pAcha" tame phaLane khAvA mATe kApe tyAre tene kahe: tArI madhura- LathI mananI malina vAtenI bU Ave che. ghaNA loko sahajabhAve, tAne huM nAza nathI karate. huM mArAmAM e madhuratA saMgharI rAkhIza, madhura phula sugaMdha Ape evI sAhajikatAthI, sarvasva Ape che. AvA phaLa khAtAM huM e yAda karIza ke A phaLa pAke ene mATe eka divasa ApanAranI AMkhamAMthI prabhunI svapna DokiyAM kare che. lenAranI eka suMdara puSpa khIlyuM hatuM. pachI te phala kharI paDayuM hatuM. phalanI satpAtratA ane apAtratA nakkI karavAne tamane zo haka che? pAtratA A vedanA tathA surabhi beune huM phaLanI pratyeka cIrI sAthe mArA to prabhue nakkI karelI che. prabhu pAsethI eNe divasa ane rAtrIo manamAM bharI rAkhIza. bhAkharI khAIza tyAre vicArIza, ke metI meLavelI che. lenArA paNa gaLagaLA thaIne, AbhAravaza thaIne je eka sapheda dANe pIsAi gayuM che, zekAi gayuM che. enI na le. tame dAna le te sahajabhAve lejo. jo dIna thaIne leze te vedanA huM nahi bhUluM. A vedanAne badale huM jagatane pAchA ApIza. paramAtmA jevA samartha pitA ane vasuMdharA jevI udAra mAtAnuM . eka gRhastha sAMIne kahyuM: ghara vize kaMika kahe. ' apamAna thaze. * mustaphA : huM te TekarI upara rahuM chuM. tamAre, alabatta, ghara '. dUranA gAmethI hAphijha nAmane sAMIne ziSya AvyuM. teNe te banAvavAM paDe. paNa ghara dara jevAM na thavAM joie. gharane maja- kahyuM : sAMI, 12 varSa tame ahIM AvIne vasyA. te A gAma ane bUta bAraNAM ane hiMga tALAMnA prapaMce zA mATe? tame zAna rASTra vize tame zuM dhArI che? rakSaNa karavA cAhe cho? jIvananI moTAmAM moTI saMpattinA te mukata sAMI gamagIna thaI gayA. raDavA jevA thaI gayA. temaNe kahyuM: thAtApa. " aparAdha ho majUre mustAra vize kaI che !
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-11-1970 prabuddha jIvana je dezanI aMdhazraddhA bharapUra che, paNa je dharmazUnya che te bhula sudhAra ' rASTra dayA khAvA jevuM che. je rASTranA nAgariko pote vaNelA sUtaranAM vastro paheratAM nathI, je loko potAnA dANAnI bhAkharI khAtA gatAMkamAM pAnA 146 upara 11 mI lITImAM "pitAne nathI tenI dayA paNa koNa khAya? je rASTramAM kapaTI ane kArastAnI na bhAvatuM bhajana' chapAyuM che tene badale "patAne bhAvatuM bhejana' mANasanuM netA tarIke sanmAna thAya; je rASTramAM Aje gAdI para ema vAMcavuM. hoya teno jayajayukAra thAya ane kAle e sattA parathI UtarI jAya tyAre ane phiTakAra thAya evuM rASTra tuccha che. je rASTranA A pAnA 149 upara bIjA peregrAphanI pAMcamI lITImAM "bahenane RSionI vAcA vRddhatvathI jatI rahI che ane jenA netAo chapAyuM che tene badale 'bahene ema vAMcavuM. taMtrI. ghoDiyAmAM jhUle che te rASTrane prabhu paNa kadAca nA bacAvI zake. je rASTranA TukaDe TukaDA thayA che ane jene pratyeka Tako potAne meM joyelA keTalAka rahasyavAdIo rASTra mAne che te rASTrane nAza samIpa che. (sva. guradayALa malikajI racita "DIVINEDWELLERS pachI, medanI samakSa sAMI mustaphAe kahyuM : have, mArA dezamAM IN THE DESERT" nA chellA prakaraNa "Some of the jaIne huM prabhune maLIza ane eka mukata zvAsa laine pachA AvIza. pharI koI anya mAtA mane dhAraNa karaze. mystics I have met" nAM trIjA kissA parathI- "prabuddha meM jibrAnanuM jIvanadarzana vAraMvAra vAMrahyuM che. have to nAna- jIvana' nA tA. 16-4-'70nA aMkathI anusaMdhAna : aneka rokANanAM paNanuM nirdoSapaNuM che nahIM. chatAM satsaMgane pratApe, ghaNIvAra kAraNe thayelA vilaMba badala vAcakonI kSamAyAcanA sAthe.) ekAMtamAM mArA mananuM mAruM utAruM chuM tyAre raDI UThuM chuM. [ 3 ] saMsAramAM kalaha jouM chuM ane vRddho mane kahe che ke AjanAM chokarAM gAMThatAM nathI, tyAre huM kahuM chuM ke dhanuSyanI jema vAMkA vaLe ane - rAjAonA rAjAnI sevAmAM tIrane pAchAM vALavAne mithyA prayAsa na karo. "lagabhaga pa sadI jeTalA samaya-pacIsa varSa - sudhI meM . . . taMgadilI ane khArAza anubhavatAM daMpatIone kahuM chuM. mArA mAlika evA rAjA samakSa rAta ne divasa gAyuM che ane vagAbharapUra pyAlI parasparane pAva, paNa eka pyAlAmAMthI mA pIzo. DyuM che ane badalAmAM keTalIye kiMmatI sAmagrIthI mane navAjavAmAM bharapUra bhajananI thALI jouM chuM tyAre jibrAnane zramane upa- Avyo che tema ja mArI yogyatAnI kadararUpe mane keTalAye cAMdadeza yAda Ave che ane bhejana viSa banI jAya che. sikkA meLavavAno adhikArI paNa banAvavAmAM Avyo che. paraMtu reja akhabAre kheluM chuM ane rASTranA sarvanAzanA bhaNakArA are ! hajI sudhI mane AtmAnI e AnaMdadazAnecittanI e sAMbhaLuM chuM... prasannatAne-anubhava kadI thayo nahIM, ke je badhA sAcA karmanuM suphaLa hoya che! kadAca, e eka AzIrvAda che ke je karuNAnA ...ane chatAM vinobAjI yAda Ave che tyAre thAya che ke prakAranI jema tANI--Ine, parANe, pAmI zakAto nathI. prabhunI rASTranA badhA saMte ghaDiyAmAM nathI. badhA saMtanI vAcA hajI gaI kRpAthI ja e maLe che!" nathI. hajI puNya paravAryuM nathI. hajI dharma ane pharajanI bhAnavALA mANase najare paDe che, tyAre thAya che, A dezane nAza na -eka saMdhyAe, ekale beTho Ama nisAso nAkhate babaDI paNa thAya. " -mRNAlinI desAI rahyo hato eka darabArI ustAda, eka zAhI saMgItakAra. pitAnA taMtuvAghanA tAra milAvavAnI tenI kuzaLatA, tenA kasAyelA kaMThanA Agan rAtrI saMgamanI vsuunaam| .. jeTalI ja sthAnika duniyAne mATe ajAyabIrUpa hatI.. sarasvatInI ('prabuddha jIvana nA gatAMkamAM pahelA pAne pragaTa thayela sAdhanAmAM tenA vALa sapheda thaI gayA hatA. tenI zveta jhulatI uparanA mathALA nIcenA lekhamAM je rAMsakata ke chapAyA che. dADhI bahAra patharAyelI cAMdanI sAthe bhAre meLa khAtI hatI. tenI temAM keTalAka mudraNadoSa rahI gayA che te tarapha AcArya zrI rAma- camakatI AMkhomAM UMce UThavAnI-UrdhvagamananI-abhIpsA hatI, prasAda bakSIe mAruM dhyAna kheMcyuM, te mATe temane huM AbhArI jyAre tene cahero hato niSphaLatAne pratyakSa Ara. evo AkArachuM. te zloko sudhArIne tenA artha sAthe nIce pragaTa karavAmAM Ave ke je sene maDhelA lakSAdhipati yA ahe-kendrita niSNAtanI khUba che. A kSati mATe huM bahu dilagIra chuM. -AMtrI) zekhIbharelI saphaLatAnA karatAM vadhu vakhANavAyogya hoya che! 'kuhUM' devIM sukRtaM vidmanApasam / saMdhyA ghera rAtrimAM rUpAMtara pAmI cUkI hatI, tenI nirAzA asminyajJe suha.yA bohavImi / udAsInatAmAM UMDI UtarI cUkI hatI. pachI muAjima-mullAe sA no radhi vizvavAraM niyacchAd nakaLaMdAone namAjha mATe bolAvavA bAMga pukArI ane maudiranA dadAtu vIraM shtdaaymukthym| dAMTa parama zAMta ne mauna evA paramAtmAnI prArthanAmAM jorazorathI kuhU devAnAmamRtasya patnI raNajhaNI UThayA! ane chatAM, e haju tyAM ja beTho hato ke jyAM havyA no asya haviSo jusset| tene tenI patnIe rAtabhara mATe tenAM dhyAna ne sAdhanA sAru choDI Agan rAtrI saMgamanI vasUnAm dIdho hato. karja puSTaM vasu aaveshyntii| samaya thai gayo che"-udAsInatAnI e ja dazAmAM, e ja amAvAsyAyeM haviNA vidhame / Asane, tene bIjI savAre paNa beThelo joIne Azcarya pAmIne UjaM duhAnA payasA nu Agan / / tenI patnIe kahyuM, "darabAramAM javA sAra tame taiyAra thai jAo. bhAvArtha rAjano Aje janmadivasa che ane tamane khabara che ke tamAre temanI sevAmAM hAjara thavAnuM che, ne teya tamArA zreSTha rUpamAM." cAMdramAsanA chellA divasanI (amAvAsyA) devIne varSane chelle divase bhakitapUrvaka yathAvidhi namI lokanA kalyANa ADe 1. "Aja huM tyAM javAne nathI," teNe javAba Apyo. "meM AvatA amaMgaLanA nAza mATe enI pAse zakita mAgI che. * mArI salAmatIbharelI ne sukhI nokarI tajI devAno nirdhAra karyo che." - vaibhava ane zakitanA saMcayane samaya evo kArtika mAsa ?" tenI jIvanasaMginI krodhabharyA avAjamAM adhavacce ja pUchI rahI. "zuM tame mane ane tamArAM bALakone bhUkhe maravA devA AvI rahyo che tyAre ene lai AvanArI vaibhavanI saMginI evI mAge che? zuM mArI vRddhAvasthAmAM huM cIMtharehAla banI bhaTakatI ne A rAtrIne havi arpaNa karI e deva patnInuM pUjana karyuM che. bhIkha mAgatI pharIza?" vaThuM = cAMdramAsane chello divasa jharga = kArtika mAsa , "pAse pheMkAI cUkyo che. te ke je cakalAMne caNa Ape che sui = yathAvidhi ' . zarna = zakita ane jeNe piTane lIlAne merane vividharaMgI pIMchAvALA banAvyA che, kAsaman-varSano chello divasa va = vaibhava te mane ane tane paNa khavarAvaze. kRpA karIne jarA karIma banzane dha =mAranAra . vid = bhakita karavI. bolAvIza? tenI sAthe huM mAro rAjInAmAne kAgaLa rAjAne moklavA muhUM mar = lokonA . mAguM chuM."
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhu jIvana tA. 16-1-9% patnInI AMkhomAMthI mUzaLadhAra AMsu vahI rahyAM, kemake bhAvinA vicAre tene cintAmagnane ghAyala karI mUkI hatI. behozIbharI e cittAvasthAmAMthI jyAre tene bhAna AvyuM tyAre te potAnA patinI hAjarImAMthI UThI tene hukama bajAvavA cAlI.' - thoDI ja vAramAM karImabaNa pitAnA ustAda-mAlika pAse hAjara thayo. ' "karIma, A kAgaLa laI jA ane mahArAja sAhebane hAthohAtha karImabaLe. pitAnA mAlikanA hAthamAMthI kAgaLa lIdho, salAma bharI ane pitAnA 'mizana' para vegathI UpaDayA. rAjAnA mahelamAM praveza meLavavAmAM tene koi muzkelI paDI nahI, kAraNa ke jema tenA mAlika darabArIomAM prakhyAta hatA, tema te paNa rAjAnA cAkaravargamAM sArI rIte jANItuM hatuM. mahArAjAnA khaMDa para pahoMcIne teNe daravAje TakorA dIdhA ane ghUMTaNanA vaLavA tema ja mastakane jhukavAnI sAthe e patra-saMpatti mahArAjAne sepI ghera pAchA pharyo. mahArAjAe adhIrAithI, utAvaLe patra che ane jevI temanI jhINI najara tenA para pharI vaLI ke temanA rUMvADAM khaDAM thaI gayAM ane gussAnA AvezamAM temanA hoTha bhIMsAIne paisA bharavAnA baTevA jevA banI gayAM ! rAjInAmAmAM nIce mujaba lakheluM. hatuM. che "Aja divasa sudhI meM mArA gAna vahe rAjanI sevA karI che, paraMtu have mAre AtmA tenA vaDe 'rAjAonA rAjA'nI sevA karavA jhaMkhI rahyo che, talasI rahyo che. raMgaberaMgI bhapaka ane ThAThamATha bharyo darabAra have vadhu vAra mArI beThaka nahIM, banI zake, have te mAruM raheThANa banaze-saritAne kinAro ne mArA thaDA paNa suyogya' tAe haze- sAgaranAM mejAM ane jaMgalane klarava !" " - paLabharane mATe to nekanAmadAra mahArAjA jANe jamInathI addhara thai gayA. pachI temane gAMdhAi rahele gusse gALAnA vahetA dhodharUpe pitAne bahAra nIkaLavAno mArga kheLI rahyo. jyAre temaNe A rADa pADI tyAre te temanA svara tALave pahoMcI gayuM: - "nimakaharAma kUtarA! eka pitA jema ApelA mArA AzrayanA upakArano badalo tuM A rIte vALavA mAge che? huM che ke bevakUpha hato, ke meM barapha jevuM UjaLuM dUdha pAIne eka sApa Ucheryo !" : sUraja tenA madhyAhane - uSNatAnA zikhare pahoMcyuM hatuM. mahArAjAnA janmadinanA utsava paNa petAnI ujavaNInA zikhare pahoMcyA hatA. darabArI ustAdanI hatI eka du:svapnanI jema bhulAvI devAmAM AvI, kAraNa ke rAjAmahArAjAo ane temanA .hajAriyAo, rAjakumAra ane temanA AzritAnA vyavahAra AvA ja hoya che. gaikAlanI pUjAnI pratimAo jANe AjanA bhArarUpa pASANa, banI rahe che!' A varSe vahI gayAM. zAhI, saMgItakAra nadIne kAMThe eka nAnI-zI jhuMpaDImAM. vasI rahyo hate. tenI pAsethI. kALamukhA yamadUte dvArA tenuM kuTuMba chInavAi gayuM hatuM. have tenuM eka mAtra saMgAthI hatuM tenuM vAgha, tenA dvArA te pUrvamAMnI uSAne ane rAtrInA tArAone satkAra zabdo, tene lAgyuM ke, mAlika sAthenI tenI ekatAmAM bAdhArUpa banaze, tethI teNe vAdyanI sAthe, sAtha tarIke pachI gIta kadI gAyuM hatuM. ' eka divasa te jAMonI ramata nihALato beTho hato ne ekAeka gAvA lAgyo : nAvika, laI jA mane tuM pele pAra...." . . gIte tene pUrepUro pakaDamAM laI lIdhA, te gAnanI samAdhimAM DUbI gaye. gIta cAlatuM rahyuM : ' . "kyAM, kahIza re. kamAM, musApha?" , "mahela, bhaNI rAja taNA . . . . rAjA taNA-rAjAonA rAjA taNA !" ane jevuM teNe gItanuM chelluM caraNa gAyuM ke tenI AMkhe dUra dUranA eka 'darzanathI bharAI. gaI, tenI mukhamudrA tejathI jhahaLaLI rahI ane tenI kAyA saumya prakAzathI jhUmI rahI.. . duniyAe kahyuM, "te marI gayo che, paraMtu svargamAMnA devadUteo vijayonmAdapUrvaka gAyuM: "te jIve che, te jIve che, te jIve che." pachI meM eka avAja sAMbhaLyo ke je hAthanI tALI jevo jaNAyo. e hato rAjAone rAjA ke je tALI vagADIne pitAne AnaMda vyakata karI rahyo hato. tALI AvakAranI ane AzcaryanI! anuvAdaka: mULa aMgrejI:' prA. pratApa ja. ToliyA, ' ' sva. zrI. guradayALa mallika0. kiopIrAiTa: anuvAdakanI pUrvasaMmati vinA amudra ya.) nidhi - sva. mallikajInA tA. 14-4-30nA roja thayelA avasAna pachI temanI smRtimAM "DISNavajana' mAsikane julAi mAsane ka "malikajI vizeSAMka' tarIke bahAra paDe che, jemAM sva. mallikajInAM pitAnA ane paM. zrI. sukhalAlajI sahita aneka paricitenAM pravacana, lekha, saMsmaraNAdi pragaTa karavAmAM AvyA che. sadgatanA jIvana ane kavana vize A vizeSAMka ghaNuM badhuM kaheze. vaiSNavajana kAryAlaya, 2, rAmakRSNa nagara, rAjakoTa-2, e saranAmethI: rmita meklIne e meLavI zakAze - anuvAdaka.]. . . . ugratA dhAraNa karatuM jatuM rAyapura prakaraNa : AcArya tulasI-racita khaMDakAvya agniparIkSAne nimiti banAvI, rAyapura khAte UbhA karavAmAM Avela AcArya tulasI-virodhI AndolananI keTalIka vigate tA. 1-1-70nA prabuddhanA jIvanamAM. ApavAmAM AvI che. A Andolana sthAnika hindu janatAe. eTale ke emAMnA keTalAka kaTTara sanAtanI hinduoe UbhuM karyuM che. tenI gayA egasTa mAsathI zarUAta thai che, ane dina prati dina te Andolana vadhAre ne vadhAre ugratA dhAraNa karI rahela che. maLelA samAcAra mujaba A AkhA prakaraNa daramiyAna AcAryazrInuM valaNa ekasarakhuM saumya ane samAdhAnalakSI rahyuM che. ema chatAM kaTTara jhanUnI to jANe ke kazI samAdhAna ke samajUtI, upara AvavA mAgatA ja na hoya e prakAranI jhuMbeza calAvI rahela che. theDA samaya pahelAM karapAtrIjI mahArAja rAyapura AvelA temaNe paNa agni parIkSA' viruddha kaMga udgAro kADhIne baLatAmAM ghI homavA jevuM karyuM che. AndolananA dabANane vaza thai rAjya sarakAre "agni parIkSA' upara kAnUnI pratibaMdha deDha mahinA pahelAM mUka hevA chatAM sanAtanI hinduone AthI kai saMtoSa nathI. gayA mahinA daramiyAna AcArya tulasInA nivAsasthAna upara tema ja jaina sAdhvIonA nivAsasthAna upara tophAnI ToLAe paththaramAro karyo hato. ane tyAra pachInA divaso daramiyAna 26 mI eNkaTebaranA reja Azudyata maMDapa bALI nAMkhe hato. 27 mI ekabaranA roja AcArya tulasInA anuyAyIo ane vidyAthae vacce kAMika gharSaNa thayuM hoya ema lAge che. AthI uzkerAine, gayA mAsanI chaThThI ke sAtamI tArIkhe lagabhaga chellA eka mAsathI phejadArI kAyadAnI 144mI klama AkhA rAyapura upara lAgu pADavAmAM AvelI hovA chatAM tenI avagaNanA karIne, vidyArthIenA eka TeLAe meTuM baMDa karyuM hatuM ane jelanI dukAne
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ = ===== = = = = = - tA. 16-11-1970 prabuddha jIvana sAme paththara mAro calAvyuM hatuM ane terApaMthI jainenI be dukAne nIce ane phorama phera kalcarala phrIDamanA upakrame gayA okaTobara ane eka basane Aga lagADI hatI. A vidyArthIe AcArya mAsanA pahelA pakhavADiyA daramiyAna belAvAyelI jAhera sabhAmAM tulasInA nivAsasthAna upara dhasI rahyA hatA paNa temane polIse pasAra karavAmAM Avela TharAva je prabuddha jIvananA gatAMkamAM pragaTa aTakAvyA hatA. A tephAnane kAbumAM lAvavA mATe e ja divase karavAmAM AvyA che te TharAva, koinI paNa zaMkAnuM nivAraNa karavA eTale sAtamI navembaranA savAranA 9-30 vAgyAthI 24 kalAka mATe pUratuM che. A uparAMta tA. 21 mI tathA tA. 24 mI oNkaTokaraphayu AkhA zahera upara pharamAvavAmAM AvyuM hatuM. A uparAMta 17mI baranA muMbaI samAcAramAM pragaTa thayelA be vyakitavizeSanA abhiprAyo. navembara sudhI badhI zikSaNasaMsthAo baMdha karavAno hukama pharamAvavAmAM paNa pUrA mArgadarzaka bane che. AvyuM che. 13 mI navembare kArtika suda pUnamanA roja cAturmAsa pUjya ravizaMkara mahArAjane abhiprAya pUrA thatA hovAthI AcArya tulasIe rAyapurathI vihAra karyo haze. Ama thatAM thoDA samayamAM rAyapura khAte zAti sthapAze evI A prazna aMge muMbaI khAte tA. 20 mI okTobaranA AzA rahe che. roja bahAra pADelA eka nivedanamAM zrI ravizaMkara mahArAja jaNAve chellA mahinA deDha mahinA daramiyAna 'agni parIkSA che ke AcArya zrI tulasInuM "agni parIkSA" nAmanuM pustaka upara vinobA bhAve, kAkAsAheba kAlelakara athavA to purInA ame vAMcI - sAMbhaLI gayA chIe. rAmAyaNanI kathAnA uttara zaMkarAcArya temanA pustakamAMne kai paNa vibhAgane vAMdhA paData bhAgane emAM-e kAvyakRtimAM-jaina paraMparA anusAra AlekhavAmAM jAhera kare che te aMge jAhera mAphI mAgavAnI AcAryazrIe taiyArI AvyA che e vAta sAcI che, paNa A AlekhanamAM zrI rAmacaMdrajI dekhADI hatI ema chApAomAM pragaTa thayelA samAcAra uparathI mAlUma ke satI sItAjInuM apamAna thAya athavA sanAtanI hinduonI paDe che. chApAomAM ema paNa jaNAvavAmAM AvyuM che ke lAgaNI dubhAya evuM kazuM ja nathI. daza varSa pahelAM prasiddha AcArya tulasIe sanAtanadharmIonI lAgaNI dubhavavA badala thayela A kAvyaracanAne nimitta banAvIne koma koma vacce visaMvAda traNa vAra pazcAtApa jAhera karyo hato ane vAMdhA paDatI paMkitao Ubho karavAnI A pravRttine ame vakhoDI nAkhIe chIe. pAchI kheMcI levAnI taiyArI dekhADI hatI, paNa sanAtana dharmanA dezane navanirmANa mATe sau komee saMyukata ane samaAgevAnone AthI kaze saMtoSa thayo nahote tema ja temaNe AcArya- vUita zakitathI kAma karavAnI jyAre vadhumAM vadhu jarUra che te ja zrInI A darakhAstane inakArI kADhI hatI. rAyapurathI je samAcAra vakhate koi paNa jAtanA AdhAra ke vyAjabI kAraNa vagara AvI maLe che tene dhyAnamAM letAM have A jhagaDe mAtra AcArya tulasInI pravRttio ubhI thAya e ApaNuM durbhAgya che." agni parIkSA" ane tyAMnA amuka kaTTara hindIe pUrata rahyo gesvAmI zyAmajI mahArAjane abhiprAya nathI paNa eka bAjue alpa saMkhyA dharAvate nAnuM sarakhe jaina che. tevI ja rIte muMbai khAte tA. 23 mI oNkaTobaranA roja samAja ane bIjI bAjue sthAnika hinduone uzkerAyelA vizALa bahAra pADavAmAM AvelA jAhera nivedanamAM parama vaiSNava vallabha samudAya che. dezanI adyatana paristhitimAM koI paNa sthaLe ATalI saMpradAyanA svAmI zyAmajI mahArAja jaNAve che ke: "AcArya taMgadilI UbhI thAya e AkhA dezanI citAne viSaya bane che. AvI cintA ApaNe paNa prastuta rAyapura prakaraNa vize anubhavI tulasI-racita "agni parIkSA" graMtha pUrepUro vAMcI javA chatAM vartamAna vivAdanuM kAraNa samajAtuM nathI. temAM zrI rAma ke sItA rahyA chIe. AvI taMgadilImAM sAcA-kheTAne koI nirNaya zakya pratye koI paNa kharAba zabda vAparavAmAM AvyuM nathI. UlaTAne nathI. banne samudAyanA zANAM tattvo maLIne AjanI A UkaLatI AmAM sItAjI pratye saMpUrNa Adara darzAvavAmAM Avyo che. jo ke paristhitine samajAvaTathI anta ANe evI ApaNA sarvanI tatkALa temAMnI kathAvatuM paraMparAgata vArtAthI judI che, paraMtu te mATe temane apekSA hatI. ghaTe che. jaina mata sudhAravAnuM jaNAvAyuM e mUrkhatA che. AnA kAraNe vaima" . uparanI vigate vAMcIne koinA paNa dilamAM e vicAra nasya jagAvavAthI zuM lAbha thavAno che? AvavA saMbhava che ke je "agniparIkSA' nA kAraNe ATalo badho utpAta ane uzkerATa pedA thayo che te pustakamAM jarUra kAMika vAMdhA . "AcArya tulasIe paNa jaNAvyuM che ke "agni parIkSAmAM paDatuM hovuM ja joie. AnA anusaMdhAnamAM jaNAvavAnuM ke sItAnI eve eka paNa zabda nathI ke je anya dharmonA lekane du:kha agniparIkSA e pratyeka rAmAyaNanI kathAmAM sarvasAmAnya ane pahoMcADatA hoya. mAruM pustaka jaina rAmAyaNane AdhAre lakhAyuM che ati mahattvanI ghaTanA che. sItAnA cAritryanI utkRSTa koTinI ane temAM sItAnA satItvane ujALavAmAM AvyuM che." pavitratA darzAvavA mATe agni parIkSAnuM asAdhAraNa mahattva suzeSa ki bahunA! paramAnaMda che ane e agni parIkSAnI paristhiti nirmANa karavA mATe sItA pUraka noMdha: uparanI noMdha huM jamazedapura hatA te daramiyAna aMge AkSepaka vidhAnonuM nirUpaNa kai paNa rAmakathAmAM anivArya tA. 10 mI nA roja lakhela. tyArabAda 12 mInI savAranA huM muMbaI che. AvuM nirUpaNa vAlmikI rAmAyaNamAM, mahAbhAratamAM samAviSTa AvyA ane khabara pUchatAM mAluma paDe che ke rAyapuramAM vadhatI jatI karavAmAM AvelA rAmacaritramAM tema ja kavi kAlidAsanA raghuvaMzamAM- taMgadilIne kAraNe AcArya tulasIe kArtikI pUrNimA (13 mI sarvatra jovAmAM Ave che. AvAM vidhAne ane te paNa sItAnI navembara ) sudhI rAyapuramAM na rokAtAM kArtika suda 11 tA. 9 mI pratimAne ati ujajavala svarUpamAM rajU karavAnA hetuthI "agni- oNkaTobaranA roja rAyapurathI vihAra karyo che. -paramAnaMda parIkSAmAM paNa karavAmAM AvyA che, paNa A kAraNe te khaMDa- kAvya sAme virodha uThAvavAmAM Ave te pAchaLa koi, aucitya raheluM che ciMcaNanuM paryaTana mulatvI ema kahI na zakAya. keTalAka aNadhAryA saMjogo UbhA thavAthI tA. 21 22 zani. Ama chatAM mane koI eka pakSakAra gaNIne mArA abhi- ravinA reja goThavavAmAM Avela cicaNa javA AvavAnuM paryaTana prAyane koi taTastha na gaNe e svAbhAvika che. paNa A saMbaMdhamAM mulatavI rAkhavAmAM AvyuM che. mIThIbAI kaeNlejanA AcArya zrI amRtalAla yAjJikanA pramukhapaNA ' : -maMtrIo, maMbaI jaina yuvaka saMgha,
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana tA. 1-1-1970 kad. * * zrI vimalAbahena ThakAranI norve tathA IglAMDanI pravAsayAtrA ( gatAMkathI cAlu) laoNrDa mAunTabeTananA sAthI laoNrDa ivensanuM eka makAna gAlAmAM mane ema ja thayuM ke himAlayamAM tapazcaryA karavI athavA paMcAgni che. ivensa ane bIyara parivAre ja sauthI prathama (lagabhaga 150 tapa tapavuM AthI ghaNuM vadhAre saheluM saraLa che. astu! varSa pUrve) gelAgAma vasAvyuM hatuM. laMDI ivensa A divasomAM laMDa- - tA. 31 oNgasTe namatA pahore bahena phreMkanA daMpanathI ahIM AvyAM hatAM. emaNe amane eka divasa cA-pANI tInI sAthe hilvarasama (halenDa) pahoMcyA. 1 lI sapTembare mATe belAvyA ane emanA ghare naoNrvenA vayovRddha saMskRta vidvAna savAre mane sAthe laineM laMDana AvyAM havAimathake emanAM yaja mAne suzrI aisI DevisanI taraphathI traNa oNsTrelIana bhAI che. mArgana sTInane maLavAnuM thayuM. teo ghaNAM varSa pahelAM bhArata kaeNmpiga vana' laine levA AvyA hatA. sukI DevisanuM nivAsaAvI cUkyA che. teo bhASA - vijJAnanA mAdhyamathI saMskRta bhASAmAM sthAna laMDanathI lagabhaga 75 mAIla dUra mArgeTa nAmanA praveza karI, saMskRta sAhityanA vizeSajJa banyA ane bhAratIya nAnA zaheramAM hatuM. ahIM pahoMcatA lagabhaga pAMca kalAka thayA. saMskRti pratye emanI UMDI ruci che. vidAya letI vakhate "punada rastAmAM 'reDahila' nAmanA gAmamAM A oNsTreliyana bhAinA mitra-parivAramAM cA pIvA DI kSaNe rokAyAM. meTara rastA baheInAya ca" (Avajo ) kahIne amane abhibhUta karI dIdhA. nanI A oNsTreliyana bhAio sAthe vAtacIta thatI rahI. khabara 85 varSanI uMmare emanI jAgRtatA ane sajIvatA adbhUta hatI. paDI ke Agale varSe teo AdhyAtmika kheja mATe bhArata AvyA - 23 oNgasTe savAre ame kAra dvArA eMsala prati ravAnA hatA ane puna: TUMka samayamAM javAnA che. "keMpiga vaeNna' thayAM. ughADa hovAthI raste bahu ramya jaNAto hate. jharaNAM, nadI, bhArata - yAtrA mATe taiyAra karyuM che. adhyAtmanI khojamAM badhA prakAranA jokhama sahIne nIkaLI paDavuM. eTale ke aMjJAtamAM kadI nALAM, nAnImoTI pahADIomAMthI vaLAMka lete raste, gADhI vanarAi- paDavAnI emanI taiyArI joine ghaNuM sAruM lAgyuM. bahene temane badhuM maLI svapnaleka ke parIloka jevI sRSTi racanuM hatuM. sAMjanA batAvatAM rahyAM ke bhAratamAM adhyAtmanA nAma upara evI keTalAya lagabhaga 5 vAge ame eMsalo pahoMcyA. tyAM paNa zrI AyanAra prakAranI, keTalAya staranI sAdhanA pracalita che ke navI vyakita bIyaranuM makAna bahena ane emanA sAthIo mATe khulluM hatuM. mATe bhArata kei nIDa - jaMgala jevuM banI jAya che. koi paNa paddhatimAM baMdhAyA vagara badhAMne oLakhavA-samajavAnI zakita A makAna zaheranA bAhya bhAgamAM bahu zAnta vAtAvaraNamAM hatuM jo koimAM na hoya te tatkAla i saMkucitatAmAM sarI paDavAne ane zaheranI koi avarajavara amane parezAna karatI nahotI. bhaya niraMtara banI rahe che. AdhyAtmika dalAlanI paNa bhAratamAM 25 ogasTe bahenanuM eka pravacana zrI. braDInanA ghare khAsa kamI nathI. emane sAvadhAna karavAne bahene khUba prayatna karyo ane evuM lAgyuM ke teo bahenanI vAta samajI zakayA che. uDahila' vALA pasaMda karAyelA zrotAo samakSa thayuM. zrI. DIna elAnA eka pirivAramAM paNa eka navayuvake bahenanA kAryanI bAbatamAM jijJAsA abhijAta kuLanA jANItAmAnItA saMskArI kuTuMbanA pramukha che. 23 pragaTa karI. AthI bahenane ghaNuM bolavuM paDayuM. moTaranI yAtrAmAM oNgasTe kazI AyanAra bIyara AlavadAlathI bahenanA sahavAsa mATe ke cA pItI vakhate kayAreya bahenane vizrAma maLyuM nahIM. salA pahoMcya. e sAMje ja zI lUda e bhArata - AphrikAnA - bapore sADA traNa vAge ane mArgeTa pahoMcyA. eja sAMje keTalAya dezamAM samAjasevAnuM ghaNuM - paNa kAma karI rahyA che. teo suzrI DevisanA ghare bahenanuM paheluM pravacana hatuM. traNa divasa sudhI bahenane maLyA. bahena pratyene temanA pitAtulya sneha darzanIya sethI DevisanI mitramaMDaLIemonI laMgabhaMga 20 vyakitao samakSa heto. te DhagalAbaMdha khAdyapadArtha upahAra mATe lAvyA hatA. buDhApo, pravacana thaI. bIje' ane trIje divase pravacana bAda" praznottarI rogIeto, eka paganA oNparezananA kAraNe laMgaDApAruM e badhuM paNa thayAM. 4 thI sapTembare bahenanI vidAya laine huM hovA chatAM maLavA AvyA ane bhAratanA purANA mitra sAthIone mArge thI rela dvArA laMDana ane tyAMthI vAyuyAna dvArA eNmasTaraDama yAda karI abhibhUta thatA rahyA. vizeSata:kImatI AzAdevI Arya pAchI pharI, kAraNa ke e je sAMje mAruM emasTaraDamamAM nAyakama nA mRtyunA samAcArathI stabdha ja thaI gayAM. emanI eke vyAkhyAna hatuM. bahena te ja divase mAgeTathI yAke javAnA atizaya snehazIlatA eke amITa chApe mUkI gai. 27 oNgasTe hatAM. hailenDamAM be divasa rahIne 6ThThI sapTembare huM roma pahoMcI. ITalIsavAre bhAratIya rAjadUta zrI gUMjanA nivAsthAna para bahenanI sAthe mAM simenAM phalorisanI mukhya kaMlAkRtio ane romanuM seMTa piTara ame badhAM emane maLavA gayAM ane e ja divase sAMje zaheranA ketheDrala' joyuM. 11 sapTembare savAre dilhI pahoMcI ane tyAMthI madhyabhAgamAM bahenanuM pravacana thayuM. zrotAgaNamAM koI evA yuvako banArasanuM uDDayana, ghAra varSAne kAraNe be divasa baMdha rahevAthI 14 : hatA je nazIlA padArthonAM sevane drorA etIndrIya anubhUti mIe savAre banArase pahoMcI. ' meLavavAnA cakkaramAM zarIra - mananuM svAstha bilakula gumAvI beThA " 'priya vimala bahena 25 mI sapTembaranI AsapAsa IMglenDathI hatA. emanA prati bahenanI karuNA UbharAvI e saheja hatuM. bIje holenDa pAchAM pharaze ane eka mahine tyAM raheze. A paricaya divase savAre tenA sthAne jaIne temanI sAthe vAtacIta karavAnuM vacana pUro karatAM eTaluM ja kahIza, ke bahenanA mahAnalanI cinagArIo bahene ApyuM hatuM. mane Agale divase savAre ja eMsalethI emasTaraDama javAnuM hatuM, tethI ukata sthAna para je vArtAlApa thavAne hato huM vibhinna dezamAM phelAtI joI AvI chuM. vizALa vyomamAM sahaja tathA e divase sAMje tathA 23 mInI savAre yuvAnane mATe je bhAvathI pheMkAyalI A cinagArIo vyakata ane avyakata prabhAva vizeSa sabhAo thai haze. temAM hAjara na rahI zako. ' pADaze ja evI zraddhA che. bahenanI sthitinuM varNana karavAne mATe '" narvenuM prAkRtika sauMdarya, sahaja - saraLa lokamAnasanuM bhAratIya kabIrajInA ja zabdonI madada lIdhA vagara nathI rahevAtuM: jana-mAnasa sAthenuM kaMi kaMi sAmya, yuvaka - yuvatIonI jijJAsA- " ghara vArA mAgunA, triyA purA thA ti, vayevRddha antima susaMskRta vyakitaonI kramaza : vilIna aba ghara bAro tAsu kA, (jo) cale hamAre sAtha" thatI peDhInuM kaMika attame darzana, bahenanI gAgaramAM sAgara | bhAvArtha: meM mAruM ghara saLagAvI dIdhuM che. have mazAla laIne bharavAnI vilakSaNa saphaLatA - A badhuM anubhavyuM ane dhanya thai. nIkaLe che. jene mArI sAthe cAlavuM hoya te A maMzAla vaDe potAnuM ghara saLagAvIne nIkaLe. ahiM ghara eNLa ahaMnuM pratIka che. " adhyAtmanA nAma para bhAratanA koi koi loko videza jaine tathA dhana-lolupatAne vaza thai je kaMI kare che, tenAM DAM paNa sAtha calanA - sAthe cAlavuM ja banatuM nathI ne? ahaM kAranI mAyA ghaNI prabaLa che. data sAMbhaLIne huM cakita thai gai.. ahIMnI paristhitimAM vinItA premalatA zarmA bahene 8 varSa kevI rIte vItAvyAM haze tenI kalpanA ApaNane tA.ka. zrI vimalAbahena okaTobaranI AkharamAM amerikA gayA bhAratamAM beThAM beThAM na AvI zake. A badhuM pratyakSa joi - sAMbhaLIne haze ane DIsembaranI AkharamAM bhArata khAte pAchA pharaze. * *
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 19-11-1970 prabuddha jIvana 165 - eka anivArya sadguNa - (zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha taraphathI bhAratIya vidyAbhavanamAM paDatI nahotI. haripaMDita bAlatA ne pitA ekanAtha nIce besI yojavAmAM AvelI paryuSaNa vyAkhyAnamALAmAM tA. 1-9-70 maMgaLa- sAMbhaLatAM. Akhare vakhata vItatAM kudarate nyAya toLyo. haripaMDitane vAre "A Most Necessary virtue" e viSaya para revanDa phAdhara pitAnA ghamaMDanuM bhAna thayuM ane pitAnA cAritryanI zreSThatA samajAI. lesare Apela aMgrejI pravacanane gujarAtI anuvAda.) . sAdA evA A daSTAMtane sAra ghaNe mahAna che. vidyA sadA vinayathI Izvara sAthe saMbaMdha sthApita karavAmAM Humility-vinamratAnuM ja zobhe che. vidratA sAthe vinamratA hovI e te virala saMgama che. keTaluM mahattva che te mArA AjanA pravacano sAra che. izvara prabhunI kheja arthe sukhasattAne tyAga karI sAdhujIvana svIkAraeTale A jagatanuM Adi tattva, eka sarvazakitamAna zakita, nAra dakSiNabhAratanA madurAi rAjyanA vaDApradhAna mANikara vacachahAra je ApaNA astitvanuM mULa che tema ja sarva dharmone sAra che. tivAcakama mAM lakhe che: "malina evA A dehamAM Atmatattva . "kAma nahi Ave, kAma nahi Ave sivAya kaze ja sAra nathI. tene samarpita thai rahI A jIvanane - prabhubina tere kAma nahi Ave." dhanya karuM eTaluM ja huM cAhuM chuM." AjanA maMgaLa prabhAte mAre je bolavAnuM che tene AraMbha 1. zIkha dharmaguru nAnaka paNa prabhusmaraNathI mananI malInatAne huM ApaNI bhakata kavayitrI mIrAMnA A bhajanathI karuM chuM. "ApaNI" dhovAno Adeza Ape che. dareka saMpradAyanA sAdhusaMte A vAta kahe che paraMtu mane keTaluM badhuM caMcaLa che? bahurUpIne veza bhajavatA huM eTalA mATe kahuM chuM ke ahIM ekatrita thayelA meTA bhAganA manane zItAra kabIre tenI anekhI zailImAM Apyo che: "kAmanAne zrotAo mULa gujarAtanA vatanI che ane huM rAjasthAnamAMthI tyAga karavA jAuM chuM tyAM te krodhane DokiyuM karate bhALuM chuM. AvuM chuM. mIrAMnI ujajavala kArakirdIno AraMbha rAjasthAnamAM thayo krodhane pakaDuM na pakaDuM tyAM to lobha saLavaLa karatA dekhA hatuM, ane aMtima divase teNe gujarAtamAM gALyA hatA e de che. lebhanI pAchaLa paDavA gayo tyAM vaLI bIjI Aphata AvIne khaDI thai gai. haThilI, ahaMtA kai rIte mAne hisAbe ApaNe mIrAMne 'ApaNI' kahI zakIe chIe. vaLI tenAM tyAre ne! mananA A mastAna gheDAne mAMDa jarA kAbumAM lAvI rAhatano dama kheMcavA bhajane rAjasthAnI ane gujarAtI baMne bhASAmAM hoi ApaNe jAuM chuM te vaLI peluM tophAnI ToLu AvIne UbhuM rahe che. are tenA para dAva vadhu puSTa bane che. ' ' '' bhAi ! A mArga kheDavAnuM te zUrAnuM kAma che. kAcApocAnuM ahIM mIrAMne bhale ApaNe ApaNI' gaNIe paraMtu jyAM sudhI gajuM nathI." tenA upadezane samajI ApaNA jIvananuM ghaDatara ApaNe nahi karIe gautamabuddha kahe che, "je niSpApa ane nirdoSa hovA chatAM tyAMsudhI tenI pratyene ApaNo prema ke dAva avinAnI vastu apamAna ane dhRNAne zAntithI sahana karI zake che; sUpaDAmAMthI banI jAya che. sarI paDatA rAinA dANAnI jema jenA kAma, krodha ane mada-meha "kAma nahi Ave" mIrAM kahe che ke izvaranI sahAya vinA sarI gayA che te mahAna che, pavitra che." Akhare tamAre cAlavAnuM ja nathI. bIjI rIte joie te A ukita - jenA uttarAdhyayana sUtramAM lakhyuM che, "koI paNa saMjogomAM ApaNI ucca pragati mATe anivArya gaNAtAM 'vinamratA" (vinaya, dhIra gaMbhIra pura pe AkaLA thavuM na joie. je kaMi maLe tenAthI nirahaMbhAva) nA sadguNane nirdeza kare che. ' ' je saMteSa mAne che, mAnaapamAna, niMdA ane prazaMsAthI je para dareka sAcA saMtamAM ApaNe namratAne guNa joie chIe. che te sAce sAdhu che." * gadgad svare santa tukArAma prabhune vinave che: "prabhu! tAre tattvArtha sUtramAM paNa kahevAmAM AvyuM che ke sAdhupuruSe je dvAre rAMka bhikSuka banIne Avele huM kevaLa tAro prema yAra chuM. guNo keLavavAnA che temAM ahaMtAne tyAga e agatyane guNa che. tArI mahera e ja eka evI vastu che je mane hareka rItanI burAI- , ahaMtAne aLagI karI kevaLa prabhumaya banI rahevAnI dAdu mAMthI choDAvI zakaze." dayAlanI tIvra jhaMkhanA joie. "huM to bhUle karyA ja karuM chuM, chatAM mahArASTranA bIjA saMta ekanAtha paNa eTalA saraLa hatA paNa tuM mane kSamA karI apanAvI le! Akhare te huM tAro bALaka ke pAte vidrAna hovA chatAM abhaNa ke temanI vANIne barAbara che, eTale rakSaNa paNa tAre ja karavAnuM che." samajI zake e mATe teo saMskRtane badale lokabhASA marAThImAM pAdarI thaine Aje hindu saMtamahAtmAone huM mAnabhera ullekha karuM chuM e mATe kadAca koine navAi lAge e svAbhAupadeza ApatA. paraMtu ekanAthanA putra haripaMDitane potAnI vika che. eka samaya evo hato jyAre khristI dharmapracArako anya vidvatA bhAre ghamaMDa hatuM. temanA vANIcAturyathI prabhAvita banela saMpradAyanA sAdhusaMte vize udAsIna hatA. paraMtu e samaya have buddhizALI varga temanI vidvatAnI bhAre bhAra prazaMsA karata. ekanAtha rahyo nathI. atyAre te ApaNe paraspara najIka AvI sahakAranI te sAcA jJAnI puruSa hovAthI prazaMsA ke niMdA temane sparze tema daDha kaDIthI baMdhAi eka banI rahIe temAM ja mAnavajAtinuM hita raheluM che. eka yAtrikanI bhAvanAthI A puNyabhUminI mulAkAte nahotuM, paraMtu haripaMDitane garva divase divase vadhavA lAgyo ane 1964 mAM pipa pala jyAre muMbai AvelA tyAre temaNe A vadhu kIrti meLavavA pitAnA kuTuMba sAthe teo kAzI gayA jyAM, dezanI AdhyAtmikatAne samajavA amane khAsa sUcana kareluM. temaNe puSkaLa dhana paNa prApta karyuM. vinamratA ke nirahaMbhAva eTale ApaNe pote kharekhara je ekanAthe pitAnA vatanamAM rahIne ja upadeza ApavAnuM kAma chIe tenuM taTastha ane niSThApUrvakanuM darzana - svadarzana ke svaparicaya. jArI rAkhyuM; paraMtu UMDA aMtaramAM putranA AvA pagalAM mATe raMja tukArAma kahe che, "huM je kaMI chuM ke mArI pAse je kaMi che te hevAthI eka divasa te putrane maLavA teo kAzI gayA ane tene prabhunuM ApeluM che. huM pote jyAM kazuM ja nathI tyAM kaI rItano ghera pAchA pharavA samajAvyuM. haripaMDita saMmata to thayA paraMtu temaNe dAvo karI zakuM? prabhunI madada vagara huM kaMi ja karI zakuM tema nathI." zarata karI ke have pachIthI ekanAthe pracalita lekabhASAno prayoga na eka vastu ApaNe bhagavAnanI madada vagara jarUra karI zakIe kara. janabhASA mAraphata ja lekasevAnuM kArya karatA ekanAthane mATe tema chIe. e che kakarmo jene mATe bhagavAnanI hAjarInI koi ja AvI zarata bhAre vasamI hatI paraMtu koi paNa rIte putra vatana jarUra nathI. dAdu dayAle kahyuM. pAchA phare evuM te icchatA hatA eTale temaNe kazI ja dalIla "Before Thee I am guilty in every nerve na karI. and vein, bhajana, kIrtana ane upadezamAM sAdI marAThI bhASAne badale kaMIka A sinner am I, every moment, Master." have haripaMDite saMskRtano upayoga karavA mAMDayo. zIkSita lokone * "dothI bharele huM dareka paLe bhUle karyA ja karuM chuM." izvara sAthe AmAM rasa paDatuM, paraMtu pachAta abhaNa prajAne kaMi ja samajaNa jyAre ApaNe anusaMdhAna nathI rAkhI zakatA, tyAre kaMI ne kaMI "
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ 196 prabhu jIvana , tA. 16-11-1970 . kSati ApaNAthI thatI ja rahe che. ApaNe pote kazuM ja nathI. A5- tvanuM nathI paraMtu temAM eka sAdhvI strInI kalamamAMthI pragaTelI vANI Nane zuM adhikAra che?" A vicAra ApaNA jIvananuM samartha preraka che, jeNe dharma ane jIvanane suMdara samanvaya karI jANe hato. baLa che. emAM ye khAsa karIne jyAre ApaNane prazaMsA izvaranI ApaNe je vyAkhyA karIe te, je nAma ApIe ane kIti sAMpaDe che, ApaNe pote kaMika chIe e bhAnathI jyAre te, paraMtu eka vAta te nakkI che ke prabhu vinA ApaNane zAlaApaNe bIjAone UtaratA gaNIe chIe, garIbagurabA, nekaravAnuM nathI. ApaNA saumAM prabhune pAmavAnI suSupta pipAsA cAkara, abhaNa ane ajJAnI pratye zreSThatAnA ahaMkArathI prerAi paDelI ja che. kAraNa ke Akhare ApaNA jIvanane e ja ekaApaNe kaThora banIe chIe, kaMika hINuM kAma karanAra pratye mAtra sAra che; jIvananuM carama biMdu che, jyAM ApaNI badhI ja yAtaApaNe khUba sArA hovAnuM valaNa dAkhavIe chIe tyAre "prabhu nAe ane gUMco ukela AvI jAya che. sarva kaMi che, ApaNe to kevaLa tenuM hathiyAra chIe," A valaNa prabhunI kheja e zUrAne mArga che. keTalAka leke A mArganI ApaNane samatala ane vinamra rAkhavAmAM khUba khUba madada kare che. yAtrAno AraMbha karI vacce aTakI jAya che. avarodhone pAra karI - ApaNAmAM ja khAmI hoya tyAM bIjAne doSa kADhavAne ApaNane kema salAmata nikaLI javuM e temane AvaDatuM nathI eTale eka zuM adhikAra che? nabaLAiomAMthI potAne bacAvavA tukArAme prabhune mArga choDI bIjo grahaNa kare che. keTalIka muzkelIo sAme vIratAthI sAda kI, "A dAsane bacAve." huM 'dAsa'nI jagyAe "bALa" jhUme che te kharA paraMtu temaNe apanAvelI rIta apUrNa ane bhUlazabda mUkuM chuM. Akhare te ApaNe sau prabhunAM bALako chIe. bharelI hoya che, prabhue ApaNane buddhinI AgavI bakSisa ApI che; vicAra karavAnI ' zuSka tapasyA ane beTA dehadamanane badale zerIsAe prabhune zakita ApI che; A deha Apyo che. A sarvanA upaga Akhare pAmavAne sIdho sAdo rAha batAvyuM, jemAM buddhitattva karatA bhAva tattvanuM sthAna vadhAre mahattvanuM che. nAnA bALakanuM sarvasva mAtA hoya che te ApaNe prabhunA kArya mATe karavAnuM che. tema je prabhumAM vizvAsa mUkI bALaka jevA nizciMta banI jAya che A hakIkatane ApaNe svIkAra te jarUra karIe chIe paraMtu te A kaThina gaNAtAM mArganuM rahasya jahAdI pAmI zake che. gherIApaNI jAtanuM jhINavaTathI avalokana karazuM te aMtaranA eka khUNe sAmAM AvI nizcitatA ane nirdoSatA baMne hatAM. ApaNe te tadana viparIta ja vicAradhArA cAlatI haze. izvara saune svAmI che ApaNI AvaDatanA abhimAnamAM ja aTavAyelA rahIe chIe. bhagavAna mATe emAM kyAM mArga thAya? e kabUla, paraMtu atyAre te huM ja mAlika chuM! ApaNI siddhinA 'vinamratAnI upayogitAne kore svIkAra karIne besI rahevAthI ghamaMDe A jagatanA kevA te hAla karI mUkyA che? ApaNuM kaMI vaLavAnuM nathI. ApaNA jIvanavyavahAramAM A guNa : prabhue A sarva sarjana karyuM ema kahevuM e barAbara nathI. jeTalA vadhu pramANamAM sAkAra thaze teTale vizALa palaTaeN jIvana lAkaDAnuM eka Tebala lAkaDAnA AdhAre UbhuM rahI zake che. lAkaDAne pAmI zakaze. ApaNI nirbaLatAo viSe sabhAna banI tene tame aLaguM karI de te TebalanuM astitva bhUMsAi jAya che. e ja sudhAravA mathavuM e eka bAbata che ane koi ApaNA doSe bhaNI. rIte ApaNe A duniyAmAM AvI jIvIne cAlyA jaie chIe. AMgaLI cIMdha tene samatApUrvaka svIkAra karI sAmAne samajavA prayatna eka sarvazakitamAna sattA ApaNI mAraphata gatimAna rahI kArya kare karo te alaga vAta che. bIjI bAbatamAM ApaNI samatA ane che. atyAre huM hAtha UMcA karI de chuM ne tame sau tyAM besI sahanazakitanI kharI koTI thAya che. therIsAmAM A prakAranI dhIraja sAMbhaLe che e kriyA paNa: prakRtinI saMmati vagara nathI thai zakatI. hatI. eka vAra eka sIsTara bImAra hoi tene carcamAMthI jamavAnA : A rIte vicArIe te prabhunuM kArya jagatanI racanA karIne rUma sudhI pahoMcADavAnuM kAma therIsAne bhAge AvyuM. A sIsTara samApta thai gayuM nathI. vividharUpe ane vividha DhaMge prabhu satata svabhAve ugra hoi tenI sAthe kAma levuM e jevI tevI vAta nahotI. rIte pitAne vyakata karI rahyo che. agAcara zakitano akhaMDa pravAha banyuM paNa evuM ke tene Thesa vAgI ane teNe badho deza zerIsA ApaNane saune gatimAna rAkhI rahyo che. e zakita ja ApaNA para Dho. zerIsAe te khAzI jALavI mAMdI sIsTarane jamavAnA jIvanane AdhAra che. Tebala sudhI pahoMcADavAnI pitAnI pharaja adA karI, AthI AgaLa - mAne ke ApaNe eka UMDA kUvAmAM paDI gayA chIe ane tene kaMi ja karavAnuM nahotuM. chatAM paNa te sIsTaranI bImArIne doraDAnA AdhAre upara AvavuM che. bahAra doraDAne cheDo vicAra karI zerIsAe hasate mee tene khavaDAvavAmAM paNa madada. pakaDIne UbhelA mANasa para ApaNI salAmatIne AdhAra karI. hoi e rAjI rahe ema ja ApaNe vartazuM. ene gALo daIne A samabhAva batAvavuM e ati kaThina vastu che. paraMtu ke khIjavIne tane notaravAnI mUrkhAi ApaNe haragIjha nahi taddana najIvA lekhAtAM AvAM aneka kAryone saravALe vyakitane mahAna karIe. prabhu paNa A ja pramANe ApaNe sUtradhAra che. enA para zraddhA ane vizvAsa rAkhyA vagara ApaNA uddhAranI AzA ApaNe banAvI de che. kAmanuM mUlya nathI, tenI pAchaLanI UMDI daSTi kAma kaI rIte rAkhI zakIe? karI jAya che. ' ApaNe apUrNa ane ajJAnI hoI A rIte ja jIvavA sarjA- loko ugra tapasyA kare che, dAna Ape che, lagnAdi prasaMthelAM chIe evuM jarA paNa nathI. izvara sAthe jo ApaNe atUTa gemAM puSkaLa nANuM kharace che, jarUra paDaye devAmAM paNa Utare saMbaMdha joDI zakIe te ghaNuM umadA jIvana jIvI zakIe chIe. 19mI che, zA sAruM? lokonI vAha vAha meLavavA. takatImAM jaDAine amara, sadImAM thaI gayelI phrenca sAdhvI zerIsAnI vAta kahuM. sAmAnya varganI thaI javA! ApaNe kahIe chIe ke jamaNA hAtha dAna kare tenI a bALA 15 varSanI vaye maThamAM dAkhala thai ane 24 varSanI vaye DAbA hAthane paNa khabara paDavI na joie; prabhunuM kArya che ema te avasAna pAmI. paraMtu eTalA alpAyuSyamAM te evuM te tejasvI samajI kAma karavuM ane badalAne vicAra paNa na karavuM. paNa A jIvana jIvI gai ke tenuM nAma amara thai gayuM. teNe lakheluM The nAnI sUnI vAta nathI. Story of a Soul pustaka khUba prasiddhi pAmyuM ane ghaNI anuvAdaka: apUrNa mULa aMgrejI: bhASAmAM tene anuvAda thayo. sAhityaka daSTie A pustaka maha- sau. zAradAbahena zAha , ' reva. phAdhara lesara mAlika : zrI muMbaI jana yuvaka saMdha: mudraka ane prakAzaka: zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, prakAzanasthaLaH 385, saradAra vI.pI. roDa, muMbaI-4. Te. naM. 350298 mudraNasthAna: dhI sTeTsa pIpala presa, kaTa, muMbaI-1
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ Regd. No. MH. 117 vArSika lavAjama rUA. 7 * tA . bAvana prabuddha jainanuM navasaMskaraNe varSa 32 : aMka 15 s rAtanA muMbaI, DIsembara 1, 1970, maMgaLavAra paradeza mATe zIliMga 15 " zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra chUTaka nakala 40 paisA -- - taMtrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA 5 e ka a ni vA rya sad guNa (gatAMkthI cAlu) . pANI AvI gayAM. paraMtu pote jANe kazuM ja nathI ema enthanI. therIsAnuM ke koI paNa saMta mahAtmAonuM jIvana joie te pAchA pitAnA rasaInA kAmamAM magna banI gayA. samarpaNa emanA mahAna jIvanane daDha pAye hoya che. saraLatA emanA taddana najIvuM lekhAnuM kAma paNa je khaMtapUrvaka kare che te ja vyavahAromAM tANAvANAnI jema vaNAI jaI eka sahaja vasatuM banI 'sAco mANasa che. jeNe jJAna ane keLavaNIne sAcI rIte pacAvyo gai hoya che. bhagavAna isue paNa bhArapUrvaka kahyuM che." che te potAnI bhUlane tarata svIkArI tene sudhAravA prayatna kare "Unless you again become like little children you will not enter the kingdom of heaven, He is greatest in che; te jyAM jAya che tyAM saunI pAsethI sAra grahaNa karavAnI namratA the kingdom of heaven who will humble himself dAkhave che. gAMdhIjInA paricayamAM AvelA eka aMgreja mitre gaI like this little child." kAle ja mane temanA anubhavanI vAta kahI. khAdInA pracAra mATe garIba ghera janmelA isue 30 varSa sudhI sutAranuM kAma karyuM. gAMdhIjI khUba Atura hatA, paraMtu zahero jaladI khAdIne apaupadezaka tarIkenA gALA daramiyAna ghaNuM ghaNuM sahana karyuM ane chevaTe nAve e temanA mitro ane sahakAryakarane azakya lAgatuM hatuM. satyane khAtara teo vadhastaMbhe caDayA. paraMtu emanA balidAne jagatane kSamAne pATha zIkhavyo. mahApuruSo jagatane ucca mUlyonI khAdI dekhAvamAM taddana sAdI hoi tene AkarSaka banAvavA sUtarane bheTa ApI amara thai jAya che. raMgI suMdara bhAtamAM vaNavAnuM sUcana e aMgreja mitre karyuM. gAMdhIisu pachInA kadAca bIja mahAna saMta pAse paNa kahyuM che, jIe pahela te tene asvIkAra karyo, paraMtu pachI vicAra karatAM "jyAre tame kazuM ja nathI te pachI ATale garva ane meTAi zIdane temanI vAta temane ThIka lAgI ane saMmata thayA. rAkhe che?" mahApuruSo bIjAne samajavA hamezAM udAratA batAve che. e ja rIte saMta oNgasTAina kahe che : " tamAre kharekhara jo mahAna thavuM hoya te pahelA tamArI jAtane khAlI karI do. tamArA pitAne anyAya thAya che evuM lAge tyAre paNa teo utAvaLA mAMthI 'tame haTAve !" cAritryanA majabUta pAyA para ja ajoDa ane ugra thatA nathI. A prakAranA mANase pitAnA dekhAva ane ane anupama evuM vyakitatva khaDuM rahI zake che." rItabhAtamAM saumya, sughaDa ane cokkasa hoya che. temanI pAse - vinamra banyA sivAya jIvanane ucca vikAsa sAdhI zakAte paiso haze te paNa temanAmAM daMbha ke moTAI nahi jaNAya. daridra nathI. dareka dharmomAM je je mahAna purU thayA che temanAmAM eTalI haze te paNa dAridrayane laghutAbhAva temane pIData nahi hoya. to namratA hoya che ke pote mahAna che enI temane te khabara ja hotI nathI. mahApuruSo pitAnI mahAnatA vize kadi paNa sabhAna temanA kei paNa vyavahAramAM pratiSThAne lebha ke vaga vadhAravAnI hotA nathI; kAraNa ke teo vadhu izvara samIpa hAI potAnI jAtane vRttine abhAva dekhAze. pitAnI koI khAsa lAyakAta, viziSTa bhUlI jai satyanA sAmarthya, prakAza ane pavitratAne vadhu sArI guNa ke buddhimattAne lIdhe teo lekacAhanA ke kIrti prApta karaze rIte pichAnI zake che. temanI pAse jJAnane je prakAza che te vaDe te paNa A badhI prAptie temanA zAnta jIvanapravAhamAM kazI ja teo pitAne vadhu sArI rIte samajI zake che. bharatI-eTa nahi lAve. jIvana vizenI temanI samaja eTalI te namratA keLavavA je khUba mahattvane guNa che. ApaNA rAjanA sAmAnya vyavahAramAM ApaNe namratAbharyuM zAMta valaNa UMDI ane gaMbhIra hoya che ke temanA jIvanamAM je kaMI sAruM-mAThuM dAkhavIe chIe tyAre aMtaranI tAkAta zAntine haNI nAkhatI bane che temAM teo prabhune saMketa nihALe che. aneka AghAtapratyAghAtenI asaramAMthI ApaNe bacI jaie AvA mANasa pAse paristhitine sAco tAga meLavavAnI chIe. A sad guNa jyAre ApaNe sahaja svabhAva banI jAya mAnasika tAkAta hoya che. temaNe evI te AMtarika zista ane che tyAre anya lokenA abhiprAya vize ApaNe kadi cittA sevatA nathI. ApaNI jAtanA sAcA svAmI banI AgaLa vadhI zakIe samatulA prApta karI hoya che ke koI ja ghaTanA temane vihvaLa banAvI chIe. zakatI nathI. game tevA kaparA saMjogomAM paNa teo vIratApUrvaka - jene AgaLa AvIne moTA gaNAvAnI IcchA nathI, je cheka sAmano karI zake che. kadAca maravuM paDe to te tane eka sAcA chelle khUNe paNa prasannatAthI besI zake che, jene pitAnI Ava yoddhAnI adAthI bheTI zake che. Data ke bIjI koi pratibhAnuM pradarzana karavAnI jhaMkhanA nathI, te ja mithyAbhimAnI lekone prabhunI jarUra paDatI nathI ane prabhu eka divasa mokhare AvI mAnabharyuM pada prApta karI zake che. paNa vagara bolAvyuM doDayo jAya eTale ghelo ke sastuM paNa nathI. saMta phrAnsisanA maThamAM rahetA enthanI bhAre buddhizALI bhAvanAne bhUkhe bhagavAna te ApaNI pAse doDI AvavA ApaNA hatA, paraMtu temanI kharI pratibhAnI ghaNA lokone jANa nahotI. ApukAranI rAha joIne ja beThelo che. je garva choDI tenuM zaraNuM teo raseinuM kAma karatA hatA. eka vAra evuM banyuM ke niyamita svIkAre che tene prabhu pitAmAM samAvI le che. upadeza ApatA pAdarI bImAra hAi enthanIne e kAma saMpa jIsasa krAisTe eka vAta kahI che. ekavAra eka zrImaMta vAmAM AvyuM. temaNe evuM te suMdara pravacana karyuM ke lokonI AMkhamAM ane garIba dArUvecavAvALe baMne maMdiramAM gayA. zrImaMta mANase
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 prabuddha jIvana .. bhagavAnane kahyuM, " he prabhu! meM kaMi kharAba kRtya karyuM nathI. huM A dArUvALA jevA nathI. huM te dAna karuM chuM; gIraba para dayA rAkhuM chuM; upavAsa Adi vrata karuM chuM." Aghe khUNe UbhelA dArUvALAe mAthuM namAvI prArthanA karI : . 'huM doSita chuM. prabhu! mAro uddhAra kara ! " bhagavAna garIba dArUvALA para rAjI thayA, kAraNa ke tenI vANImAM satya hatuM. zrImaMta mANase potAnA satkAryAnA ullekha karyo ane doSone chUpAvyA eTale e khoTA Tharyo. kudaratanA nyAya to mahAna che. pote ghaNuM badhuM che evA daMbha karanArA loko kharekhara te kaMi ja hotA nathI e satya eka divasa tA pragaTa thAya ja che. e ja rIte A vizALa jagatamAM pote kaMi ja nathI evI namratA rAkhI jIvanArA loko kharekhara kaMika che e satya paNa pragaTa thayA sivAya rahetuM nathI. nahi prabhunI madada vagara ApaNe jIvananI sAcI unnati sArdhI zakIe e satya ApaNe satata khyAlamAM rAkhavuM ghaTe. je prabhunI A samagra vizva para sattA che e prabhu sarvajJa ane sarvazaktimAna hovA uparAMta karuNAbharapUra che. ApaNI dhAraNAo ane tamannA phaLIbhUta thAya che tenI pAchaLanuM preraka baLa ApaNe nathI, paraMtu kudaratanI gUDha yojanA hoya che, eka cekkasa rIte ane gatie kArya karatI zakitanI icchA heAya che. ApaNAmAMthI jyAre 'ApaNe'* asta thai jaizuM tyAre sAcA jJAnano udaya thaze, ane tyAra pachI ja jIvanane tenA pUrNa svarUpamAM jovAnI ApaNane dRSTi prApta thaze. je vinamratAnuM ApaNA jIvanamAM ATaluM badhuM mahattva che te guNa ApaNe kai rIte prApta karavA? ene mATe TUMkA ane sIdhA to koi ja rAjamArga nathI. ApaNI jAtanuM satata parIkSaNa karatA rahI A guNane vikasAvavA jIvanabhara ApaNe puruSArtha karavA paDe che. huM te! mAtra thoDI sUcanA ApI zakuM. ApaNe vinamra banI zakIe jaoN (1) ApaNane je kAMi maLI rahyuM che tenAM ApaNe kadarapUrvaka vicAra karatA rahIe ane ApaNA pApA - doSo mAtra ApaNA potAnA ja che te ApaNe yAda karatA rahIe. (2) ApaNI je koi stuti karavAmAM Ave te ApaNe izvarane arpaNa karatA rahIe. (3) bIjA loko jue ane vakhANe evA hetuthI ApaNe kazuM ja na karIe. (4) jyAre ApaNe doSamAM hoie tyAre ApaNe te aMge khoTo bacAva na karIe, paNa namrabhAve tene ekadama ekarAra karIe. (5) ApaNe doSamAM na hoie to paNa tene lagatA Thapako svIkArI laie ane namrabhAve te mAthe caDhAvIe. (6) bIjAe ApaNAthI caDhiyAtA che ema gRhita karIne temanA vicAra karIe ane temanI sAthe te rIte vartAva karIe ane vinamratA mATe sadA prArthanA karatA rahIe. antamAM namratA mATenI prArthanA sUcavuM, abhimAna ane abhinivezathI, A izvara, mane sadA mukata rAkhaje! - bIjAo mArI meATI kIMmata AMke evA meAhathI, e izvara, mane bacAvaje! bIjAe mane cAhe evI AkAMkSAthI, e izvara, mane mukata rAkhaje! - bIjAo mane zeAdhatA Ave evI vRttithI, e izvara, mane mukata rAkhaje! . tA. 1-12-1970 bIjAe mArUM bahumAna kare evI icchAthI, e izvara, bacAvato raheje ! mane bIjAe mArA vakhANa kare evI vRttithI, e Izvara, tuM mane mukata rAkhaje! - bIjA karatAM mane vadhAre pasaMdagI ApavAmAM Ave evI icchAthI, e izvara, mane bacAva bIjAe mArI salAha le evA vyAmAhathI, A izvara, mane bacAvaje! ~~ bIjA mArUM apamAna karaze evA bhayathI, e izvara, mane mukita Apaje! - bIjA mArA tiraskAra karaze evA bhayathI, e Izvara, mane bacAvaje! bIjAe mane bhUlI jaze evA bhayathI, e izvara, mane bacAvaje! bIjAe mArI mazkarI karaze evA bhayathI, A izvara, mane bacAvo! bIjAe mane hAni karaze evA bhayathI, A izvara, mane bacAvaje! bIjAo mane vahemathI joze evA bhayathI, A izvara, mane bacAvaje ! e izvara mArI evI icchA pAra pADavAnI kRpA karaje ke jethI loko mArA karatAM anyane vadhAre cAhe, jethI bIjA mATe duniyAnA abhiprAya anukULa bane ane mane temanAthI utaratuM sthAna maLe, jethI bIjAne kAma maLe ane bhale huM bekAra banuM, jethI bIjAnA vakhANa thAya ane mArI upekSA karavAmAM Ave, jethI badhI bAbatamAM mArI jagyAe bIjAne pasaMdagI ApavAmAM Ave ane huM jeTalA pavitra banI zakuM teTalA pavitra banuM e sarate mArA karatAM bIjAe vadhAre pavitratAne prApta kare. e izvara, mArI upara tArI evI kRpA hA ke jethI tuM mArA kAryanA sAkSI che e hakIkatane yAda karyA sivAya huM koi paNa kAryano prAraMbha na[karU' ane jethI tuM mArI sAthe rahIne e kArya ka2e ane e kArya tArUM ja hoya evA samarpaNabhAvapUrvaka e kArya karavAnI mane tuM pUrI sagavaDa Apa, ane e kArya karatI vakhate bane teTalI vAra huM A ja bhAvanAnuM punarAvartana karyA karUM ane tane rAjI rAkhavAnI icchAne tAjI karato rahuM. anuvAdaka : sau. zAradAbahena bAbubhAI zAha (samApta) mULa aMgrejI revaranDa phAdhara lesara nUtana varSa aMge kalyANa-prArthanA eka eka DagaluM ujALatI TamaTamatI dila-dIvaDI prabhunA patha kaMDAratI jatI; cogama che . AMdhI caDI. - umAzaMkara jozI prabhA pragaTa deva sUrya parabahma pratyakSa hA. manuSya ura-vizvanAM tamasane sadA saMharA, prakAzamaya cetanA samla vizvamAM bharo, jage parama divya meAda tava nitya vyApI rahe ! naTavara ma. dave pUrve haNe maMgala vAyu vAya, ---ne lAla raMgA, nabhamAM purAya, juo ! siMdhunA ramya taraMga-Are, uge uSA ne rivadeva Ave. ApanA sarva sukhAnA, evA sUrya UgA jaMge, vAmIne vATaDI ghera, relA teja pade pade,! - gajAnana va. jozI 2
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 tA. 1-12-1970 prabuddha jIvana 19 sva. javAharalAla naheranI prastutatA : eka mAnavI ane tenuM jIvanakArya (sva. naherUnI mRtyutithi tA. 27-5-70 nA roja TAimsa oNpha inDiyAmAM pragaTa thayelo-naherUnA smaraNane tAjuM karato ane naherUnA jIvanakAryanuM vAstavika mUlyAMkana rajU karate lekha-tene gujarAtI anuvAda nIce ApavAmAM Ave che. taMtrI) tA. 27-5-1964 nA dine thayelA zrI naherUnA avasAna custa mAna ApatA ke prazaMsA karatA tenI teo TIkA karatA ke ghaNI - bAda chellA cha varSanA samayamAM dezamAM eka pachI eka bahu jhaDapa vAra tiraskAratA te tenuM kAraNa eka ja hatuM ke te ema mAnatA bhera banAvo banatA AvyA che. A samaya daramiyAna deze pAki- ane sAcI rIte mAnatA - ke AvI saMsthAo svataMtra carcAvicAraNA rastAna sAthe yuddha jevuM, be bhayaMkara duSkALa joyA, Arthika bhIMsa mATe sthAna rahevA detI nathI ke je carcA vicAraNAo ja itihAsanuM anubhavI, uparAuparI be kaTokaTImAMthI deza pasAra thaye, keMgresa navasarjana karI zake tema che. pakSamAM bhaMgANa ane bIjA rAjakIya pakSanA TukaDA thayA. sAmAnya saMskRti eka prajAjananuM jIvanadhoraNa nIcuM javuM ane komavAdanuM pharIne beThA thavuM. naherUne mana bhArata e uttare himAlaya ane dakSiNe hiMdI sadbhAgye A durghaTanAmAMthI paNa zubha pariNAma jovA mahAsagara e prakAranI mAtra eka maryAdita bhaugolika AkRti maLyA che. pAkistAna sAthenA yuddha prajAmAM patAmAM ane lazkarI nahotI, na te e briTizaroe pUrA khyAla sivAya racela rAjakIya tAkAtamAM navesarathI AtmavizvAsa jAgRta karyo, ke je-1962 mAM ' ane Arthika vyavasthAnuM eka ekama hatuM. tene mana bhArata e ucca cIna sAthenI laDAImAM ApaNe be hato. duSkALe kRSi utpA- saMskAritAnI bhUmi hatI, je bhUmine temanA pUrvajoe samagrapaNe dananA kSetramAM Adhunika sAdhano vasAvavA mATe utsAha preryo, samanvaya sAdhatI saMskArItAne AkAra ApyuM hatuM. temanI Atmaje jo rAjakIya vAtAvaraNa saraLa rahe te Arthika kSetre agatyane kathAmAM ane "DiskavarI oNpha IMDiyA" mAM vAkaye vAkaye A vastu phALo Ape tema che. keMgresamAM paDelA bhaMgANanA kAraNe susta paDI spaSTa dekhAi Ave che. rahelI prajamAM rAjakAraNa viSe AvelI jAgRtie ane vadhatI dAkhalA tarIke AtmakathAmAM temaNe lakhyuM che ke "bhAratamAM jatI mahattvAkAMkSAee AjanA rAjataMtra ane sattAnA baLa eka evuM tattva paDeluM hatuM jeNe judI judI jJAtio ane judA upara dabANa lAvI tene kasoTImAM utAryA che. saMbhava che ke lAMbe judA vargone eka sAMkaLe bAMdhI rAkhyA hatA. A prajAnI daDhatA, gALe AmAMthI paNa kaMI zubha pariNAma nIpaje. khaMta ane sahiSNutA joine koine paNa Azcarya thayA vinA rahe AvI judI judI paristhitimAM tema ja keTaleka aMze vadhatA nahi. A zakita zemAMthI pedA thai hatI? lAcArInI sahanazIlatA jatA pratyAghAtI baLanI vacce naherU Aje paNa eTalA ja prastuta ke paraMparAne vaLagI rahevAnI jaDatA nahi, te te mATe bhAge Relevant banI rahe che. kAraNa ke je kaMika nakkara vAstu prApta badhAmAM hoya che. paNa eka kriyAzIla tatva sadA mejuda hatuM, karavI hoya, bhArate ane samagra duniyAe eka lakSya siddha karavuM jeNe bahAranA AkramaNone saphaLatApUrvaka sAmano karyo hato ane hoya te naherU je kAryo ane Adarzo mATe AvyA te kAryo ane AMtarika virodhI pravAhone zoSI lIdhA hatA. Adarzo Aje paNa eTalA prastuta banI rahe che. DIskavarI oNpha inDiyA" mAM eka jagyAe teo kahe che, rAjadvArI puruSa "dareka dezamAM avAranavAra caDhatI paDatI ane vera jhaghaDAnA dAyakA | naherU eka rAjadvArI puruSa hatA paNa rAjakAraNanA zAstrajJa AvyA kare che, tema bhAratamAM paNa ghaNIvAra AvI gayA che. paNa nahotA. A vastu temaNe pote aneka vakhata jAhera karI che. AthI temAMthI te saphaLatApUrvaka pAra utaryuM che, navesarathI teNe potAnuM teo je kahetA ane karatA te je samaye je taMga paristhiti UbhI ghaDatara karyuM che. kayAreka thoDo vakhata te potAnA kocalAmAM saMkocAI thai hoya tene anulakSIne te karatA. paNa te eka sAmAnya prakAranA gayuM che ane pAchuM navI havA, navI tAkAta laIne bahAra nIkaLyuM rAjadvArI puruSa nahotA. temaNe itihAsane UMDANathI pacAvyo hato, hotA. temaNe itihAsane UMDANathI pacAvyo hato, che. A dezamAM eka evuM baLapreraka tatva che ke jenA lIdhe deza ane eka vidvAna lekhake kahyuM che tema temanuM AkhuM jIvana bhAratamAM navI tAkAta laIne pharI beTho thAya che, je banI gayuM tenAthI kaMika kema AtmavizvAsa jAge, kema bhAvI ujajavaLa bane tenA cintanamAM ja juduM chatAM junA sAthe saMkaLAyela hoya tevI preraNA laIne. vItyuM hatuM. A rintanane niceDa e kADhI zakAya ke bhAratane svataM- gAMdhIjI ane emanI pahelAMnA sudhArAvAdIonI jema tratA, lekazAhI, samAjavAda, ane binasAMpradAyikatA maLyA. naherU paNa ema mAnatA ke rUDha mAnyatAo ane sAmAjika baMdhAraNanI bhAratanI binajoDANanI nIti - Non-alignment je emanA kaThoratAe prajAnI ekatAne, AtmavizvAsane, navAM mUlya UbhA nAma sAthe khAsa saMkaLAyelI che tene huM AmAM samAveza nahi karavAnI zakitane ane buddhine nirbaLa karI nAkhyA che. emaNe karUM. kemake te eka tatkALa puratuM sAdhana hatuM - ThaMDA yuddhanA vijJAna, udyoga ane buddhine vikasAvavA upara je bhAra mUkayo saMdarbhamAM bhAratanI svataMtratA jALavI rAkhavA pUratuM. temAMthI A vAta barAbara spaSTa thAya che. paNa jema jema emane anuA badhI nItio ghaDavA pAchaLa dhyeya eka ja hatuM ke bhAratanuM bhava thato gayo tema tema vijJAna ane yaMtre temanA ArAdhyadevanA punarUtthAna thAya. prajAne nirbaLa banAvanArA nAtajAtanA vADA, dharma- ' DA, dharma sthAnethI yuta thatA gayA hatA. ghelachA, aMdhazraddhA, mRtaprAya thai cUkelAM vidhividhAnamAM 2statA, vagere bhAratanA paraMparAgata vArasAnuM navasarjana karavuM, tene navA dUra thAya ane navasarjana mATenI tamannA jAge. A Adarzo jemanA janma Apa e emanI mukhya AkAMkSA hatI. te viSe vadhAre magajamAM nathI te temane kadI samajI zakavAnA nathI. kadAca teo temanI prazaMsA karatA haze, temane mATe Adara dAkhavatA haze, paNa kaMi kahevuM binajarUrI che. emane binasAMpradAyikatAvAda e temanI bhAvanAne ane jIvanabharanA temanA kAryane teo vikRta samajaNapUrvakanI taTastha vRtti hatI, je dezamAM pravartatA matamatAMAkAramAM jovAnI ane 2ja karavAnA. taro ane pakSene eka tAMtaNe bAMdhavAmAM - te vacce samanvaya sAdhanaherU pazcimAnya banI gayA nahotA, tema ja bhArata pazcimanI vAmAM madadarUpa thai che. eka thavA mATe pharajIyAtapaNAmAM te samanvayanItirItienuM anusaraNa kare ema paNa te icchatA nahotA. sTelIna nI gatine vadhAre paDate vega ApavAmAM teo mAnatA nahotA. ke mAjo tuMganI jema ja, paNa bhAratanI saMskRtinA pAyA urachedI kAraNa ke ema karavuM e emanA svabhAva virUddha hatuM, ane ema nAkhavAnI svane ya temane kalpanA nahotI. je saMsthAone rUDhi- karavAthI nirarthaka virodha ane gharSaNa pedA thAta. binasAMpradAyikatAmAM
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17e. prabhu jIvana tA. 1-12-1977 mAnatA hovA chatAM bhAratIya tatvajJAna mATe temane khUba Adara hatuM evA khyAla phelAvavA mATe upayoga karavAmAM Avyo che ke je ane enuM punarUtthAna teo jhaMkhatA hatA temAM koI zaMkA nathI. khyAla vize tenAmAM kazI paNa sahAnubhUti hovAno saMbhava nathI. badalAyA naherU amerikA-virodhI nahotA jema varase vItatA gayA tema temanI A jhaMkhanA vadhatI gai. A pramANe naherunA bIjA vicAronI bAbatamAM paNa avaLo 1959 mAM Tepa rekarDa karelI mI. Ara. ke. karaMjIyA sAthenI eka artha levAya che. keTalAka takavAdI pakSee naherunI bInajoDANanI nItine artha amerikA sAthe virodha karavAmAM emanI saMmati che mulAkAtamAM temaNe jAte A vAta svIkArI che. evo ghaTAvyA che. 1950nI sAlamAM yunAiTeDa sTeTse eziyA "huM badalAyo chuM. tatvajJAna ke adhyAtmajJAnane mahattva ApavuM upara je prabhutva jamAvavA mAMDayuM hatuM tenI sAme naherune virodha e kaMi uparachallI vicAraNA nathI. mAnava manamAM evuM kaMika raheluM hato, kemake te vakhate teo evI mAnyatA tarapha kheMcAi rahyA hatA che ke je naitika ane Atmika vikAsa mATe UMDANathI samajavA ke cInI sAmyavAdane khALavA mATe A ja eka rasto che. 1954mAM jhaMkhyA kare che, te vinAnA dunyavI vikAsanuM kaMI mUlya nathI. vaMziMgTane jayAre pAkistAnane vadhAre zastrasaraMjAma ApavAne ApaNI prAcIna kalpanA ke A samagra vizvamAM eka brahmatatva nirNaya karyo tyAre teo camakI UThayA hatA. kemake te jANatA hatA raheluM che ane tene thoDe aMza prANImAtramAM raheluM che e vicAraNA ke A jAtanI rAhAya karAMcIne vadhAre baLa Apaze ane tema thatAM nakArI kADhavA jevI nathI." bIjA deze sAthenI tAkAtanI samatulA jokhamAze. kharI rIte teo avasAnanA be divasa pahelAM ja eka ThekANe. emaNe kahyuM amerikAnA virodhI nahotA. mI. gelabrethanuM "embeseDara jarnala" che ke "mAnavInI guNavattA ane tenI pAchaLa rahelI dharmabhAvanAne jarA jhINavaTathI vAMcIe to A hakIkata barAbara puravAra thAya che. kema vikasAvavI e ApaNuM dhyeya che te kadI bhUlavuM joie nahi." A ja pramANe naherune samAjavAda Arthika samAnatA pUratA nahotA. temane te prajAnAM nIcAmAM nIcenA tharanA mAnavInA - oNsTreliyAnA bhAratanA bhUtapUrva hAikamiznara mI. Dabalyu. du:khanI ciMtA hatI. anyAya ane saMpattinA ADaMbarIya dekhAva Ara. kokara ke jeNe naherU viSe cintanazIla abhyAsa karyo che, teo pratye temane bhAre tiraskAra hato. zrImaMtenI johukamIne mULamAMthI kahe che ke 1963mAM vaDA pradhAne eka vakhata mane kahyuM hatuM ke kApI nAkhavA teo Atura hatA, jethI garIbonI pITha upara te "huM nAstika nathI." mI. krokaranA mata pramANe naherUnA A aya caDhI bese nahiM. teo jANatA hatA ke utpAdana vadhAravuM ane samAjaracanAnA kAraNe jenA upara paDa bAjhI gayA che evI prabaLa vAda pAchaLa dharmabhAvanA rahelI hatI. Hedonism - ekAnta zakitane bahAra-upara lAvavI e sauthI prathama pagaluM hovuM joie. sukhalakSI vAdavicAra-sAme temane dhRNA hatI. - moTA udyoga ke je UbhA karavA e khAnagI kSetranI maryAdA gAMdhIjI ke jemane naherU kadi paNa UMDANathI samajI zakayA bahAranI vAta hatI, tevA udyoge dezanA Arthika utthAna mATe nahotA. teo paNa naheru bhautikavAdI che ema kahevAne kadI taiyAra jAhera kSetre lai levA e agatyanuM manAtuM hatuM. te paNa temane mana nahotA. thoDA vakhata mATenuM kAmacalAu sAdhana hatAM. Aje e jAhera kSetre sit elszej yds 'Nehru; A Contemporary's Estimate, arthataMtrane bhArUrUpa thai paDayAM che, kemake bhASaNa ane meTI moTI vAto karanArA AgevAne jemane vAstavikatAnI bahu ochI. A uparAMta naheru viSenuM eka bIjuM arthaghaTana mArA jovAmAM AvyuM darakAra che teo sattAsthAne AgaLa AvI rahyA che. che. A arthadhaTanamAM naherunA pUrvajonA jIvana ane raheNIkaraNInA dareka rIte jotAM lAge che ke naherunI vicArasaraNI dezanA saMdarbhamAM naherunA tattvadarzananI carcA karavAmAM AvI che. A bhAvi mATe Aje paNa cokkasapaNe atyaMta prastuta che, ane tethI che zrI TITamAra rothara muMDano eka TUMka nibaMdha. naheru saMbaMdhI AvAM ajJAnapUrNa TIkAo ane irAdApUrvakanI vikRta rajuAte sAme bIjAM paNa aneka lakhANa ane ullekha haze. paNa emAM temanA vArasAne surakSita rAkhave e Ajane prANaprazna che. naheru viSenA cAlu bhUlabharelA khyAlane dUra kare evAM bahu AjanA bhAratamAM A banne bAbate puSkaLa pramANamAM jovAmAM Ave che. ceDA lakhANo mArA jevAmAM Ave che. A ApaNI eka anuvAdaka: mULa aMgrejI: moTI kamanasIbI che, kAraNake naherunI mahAna naitika pratibhAne zrI esa. dharmarAjana zrI maNilAla mekamacaMda zAha sArvajanika vAcanAlaya-pustakAlayane maLelI rakamo 1000 zrI kAmANI Tayuba prAIveTa lI. 152 zrI kusumacandra DAhyAbhAi 101 zrI jIna sTorsa ko. 350 ,, cImanalAla pepara ke. 151 , subodhabhAI ema. zAha , dhIrajalAla dhanajIbhAI zAha 301 , cImanalAla cakubhAI zAha 151 , maphatalAla bhIkhAcaMda zAha , basaMtalAla DI. narasIMgapurA 251 , amRtalAla enDa ke. 151 , kaMcanabahena elIvara desAI , khetasI mAlasI sAvalA 251 , vIzA prinTarI 151 , ThAkorabhAi mahetA enDa ke , praviNabhAi maMgaLadAsa zAha 251 , bAbubhAi jI. zAha 151 ,, pI. ratilAlanI kAM.. , naMdalAla chaganalAla zAha 251 , TokrasI. ke. zAha 151 meghajI pI. zAha , mahendrakumAra vImaLacaMda 251 . , ke. pI. zAha 151 , pAsu kAyAnI ke. , kezarImala kAMtilAla saMghavI 251 , e. je. zAha , nIrUbahena esa. zAha , zAntilAla e. jhaverI 250 , manubhAI amRtalAla zeTha 101 , mehanalAla nagInadAsa 5 Arava rabbara inDasTrIjha , rasikalAla ema. jhaverI jarIvALA ' 51 , mUlacandrajI zAntilAla 250 , jyantilAla ratanacaMda zAha : 101 , mahendrabhAI zAnitalAla >> Ara. bI. zAha enDa kuM. , morArajI gokuLadAsa spInIMga , ramaNilAla dalIcAMda 250 , bhArata pensIla ejansI , paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA 201 , phattehagaMda lallubhAI zAha enDa vIvIMga kuM. - harilAla gulAbacaMda zAha 201 , dhIrajalAla phUlacaMda zAha 101 , nIrU enDa ke 21 , eka saddagRhastha 201 , rabbara guDajha TreDIMga kuM. 101 , verA bradharsa enDa kuM. ramaNiklAla maNilAla zAha 201 , chaganalAla ladhubhAI 101 , ratilAla cImanalAla koThArI , dhIraja sTIla ke. 101 , ajamerA bradharsa 250 " 8023
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-121977 prabuddha jIvana 172 - prakIrNa noMdha 86 mA varSamAM pravezatA kAkAsAhebane hArdika abhinaMdana tmaka bhAga bhajavyo che. ane have bahu jadithI ame dezanA zrI muMbaI jena yuvaka saMghane jemanI sAthe varSo - ja ne uttara vibhAgamAM racanAtmaka ane sthiratAjanaka bhAga bhajavavAnuM saMbaMdha che evA pUjya kAkAsAheba zarU thatA DisembaranI pahelI zarU karIzuM." tArIkhe 86 mA varSamAM praveza kare che. A prasaMge temane ApaNA lIga kai rIte potAnA sthAnanI jamAvaTa karI rahI che tenuM sarvanA hArdika abhinaMdana. kAkAsAheba gAMdhIvicAranA sauthI zrI zeThe mArgadarzana karAvatAM jaNAvyuM hatuM: "chellAM keTalAMka varSo daravayovRddha ane agragaNya puraskartA che. A uMmare paNa temane pravAsa miyAna lIge dakSiNanA lagabhaga badhA rAjayomAM - kerala, mAisAra, satata cAlu che ane temanA jIvanane ullAsa koi paNa yuvAnathI tAmIla nADa, AMdhra ane mahArASTramAM - pitAne pagadaDe jamAvyo che ane A rAjyanA dareka jillAmAM pitAnI zAkhAo caDI jAya tevuM che. ApaNe paramAtmAne prArthanA karIe ke AvA ja sthApI che. tAjetaramAM ame uttara vibhAgamAM paNa amArI pravRttiArogyanI sthiratApUrvaka teo zatAyu bane ane temanI vANInI ene sAre ' vega Ape che. dilahImAM, bihAramAM ane uttara dhArA akhaMDapaNe vahyA kare. temanA janmadivasa prasaMge ochAmAM ochI hAthe kAMtelA sUtaranI eka AMTI temane arpaNa karavI e pradezamAM ghaNI zAkhAo UbhI karavAmAM AvI che ane jo ke haju temanA mitro ane prasaMzakone prastAva che. A aMka vAcakonI cAlu varSanA me mAsa daramiyAna ja uttara pradezamAM kAma zarU karavAmAM hImAM Avaze tyAre paNa teo muMbaimAM temanA cAlu nivAsa AvyuM che ema chatAM, uttara pradezanA 25 jillAomAM 100 jeTalI zAkhA nirmANa karavAmAM AvI che. thoDA samayamAM ame pazcima sthAne hovA saMbhava che, te muMbaI jaina yuvaka saMgha sAthe joDAyelA baMgALamAM paNa navI zAkhAo kholavAnA chIe." bhAibahenone vinaMti ke upara jaNAvyA mujabanI sUtaranI - zrI zeThe evo dAvo raju karyo hato ke "jo ke sAMskRtika AMTI kAkAsAhebanA caraNe arpaNa karIne kAkAsAheba pratyene pitAne ane sAmAjika muslIma saMsthAo dezamAM bIjI aneka haze AdarabhAva vyakata kare. ema chatAM, "dhI inDiyana muslIma lIga' e ja mAtra muslIkerala muslIma lIga tenAM anya ghaTakothI judI che ke manI rAjakAraNI saMsthA che. A mahinAnI Akhare De. pharIdIe tenI ja eka AvRtti che? dilhI khAte akhila bhAratIya muslIma kanvenzananI janA keralanI cUMTaNImAM prAdezika muslIma lIganA sahakAra dvArA karI che ane jo tene hetu muslIma mATe eka bIjI rAjakIya zAsaka keMgresanuM varcasva sthapAtAM, bhAratanA mukhya pradhAna saMsthA UbhI karavAnuM na hoya to amAre tenI sAthe koI prakArano zrImatI indirA gAMdhIe keralanI muslIma lIga kaeNmyunala - koma vAM virodha nahi hoya." vAdI- saMsthA nathI evuM tyAMnI muslIma lIgane pramANapatra ApyuM mukhya pradhAnanuM vidhAna hatuM. Aje jUnI keMgresamAM bhaMgANa paDatAM zrI morArajI desAInA ' eka rasaprada bAbata zrI. zeThe e jaNAvI ke "bhAratanA mukhya netRtva nIce saMsthAkIya keMgresa janasaMgha ane svataMtra pakSa sAthe pradhAna zrImatI IndirA gAMdhIe je ema jaNAvyuM che ke keralanI muslIma hAtha meLavavA taiyAra thai che ane te khAtara janasaMgha koi kamI lIganI bhAta anyatra muslIma lIMganI je bhAta che tethI judI che, saMsthA nathI evI AbehavA pedA karavAno prayAsa cAle che tevI ja A temanA vidhAna sAthe teo maLatA thatA nathI." A viSaya rIte zAsaka keMgrese zrImatI indirA gAMdhInA netRtva nIce jyAM aMge muddAsaranA savAlano javAba ApatAM temaNe jaNAvyuM ke jarUra jaNAya tyAM muslIma lIga ane sAmyavAdI pakSa sAthe hAtha "kerala muslIma lIga inDiyana muslIma lIganuM eka avibhAjya mIlAvavAnuM zarU karI dIdhuM che. Ama chatAM keralanI muslIma lIgane aMga che ane keralanuM ghaTaka bIjA ghaTakothI juduM hoi ja na zake. ame je kAMi karIe chIe te amArA pramukha zrI mahamada ismAilanA uparanuM pramANapatra ApIne zrImatI indirA gAMdhIe hada karI che. netRtva nIce karIe chIe." rAjakAraNa kevA adha:patananA mArge jaI rahyuM che te sUcavavA mATe zAsaka keMgresa aMge belatAM temaNe jaNAvyuM ke "te saMsthAkIya keMgresa A ghaTanA paryApta che. ' athavA te janasaMgha jevI bIjI saMsthAo karatAM vadhAre pragatizIla ane - kerala muslIma lIga tenA anya gharathI jarA paNa judI nathI echI komavAdI che. ame keralamAM zArAka keMgresa sAthe mAtra amuka e prakAranuM oNla inDiyA muslIma lIganA janarala sekreTarI zrI. samajUtI karI hatI. ane temaNe spaSTa karyuM ke "amArUM zAsaka gresa ibrAhIma sulemAna zeTha taraphathI oNkaTobaranI 14 mI tArIkhe bahAra sAthenuM valaNa, muslImone lAgatAvaLagatA praznone te kevI rIte pADavAmAM Avela nivedananI vigate 15 mI okaTobaranA 'sTeTsa nikAla kare che, tenA upara AdhAra rAkhe che. ame tene badhI bAbatamAM menamAM pragaTa thayelI, paNa tenI mane jANa nahotI. huM navembara haMmezAne mATe Teko ApIzuM ema mAnI levAne koI kAraNa nathI." mAsanuM paheluM aThavADiyuM kalakattAmAM hatA te daramiyAna mArA hAla ApaNA mukhya pradhAna bhAratanA gRhamaMtrI paNa che te hakImitra zrI rAmacaMdra desAie mane tene lagatuM kaTIMga ApeluM. tene katane AgaLa karIne temaNe jaNAvyuM ke, "amArI aneka samasyAo nIce anuvAda ApavAmAM Ave che: ane phariyAdo haju vaNaukalI paDI che te saMbaMdhamAM zrImatI gAMdhI * navI dilhI, oNkaTobara 14: Aja sudhI je hetuone anu- zuM kare che tenI ame rAha joIzuM ane tene ame vicAra karIzuM." sarIne muslIma lIga gatimAna rahI che tethI vadhAre vyApaka hetuo tyAra pachI temaNe muslImenI zuM phariyAdo che, zI akaLAmaNa muslIma lIga spaSTapaNe dharAve che, ane kerala rAjyamAM tene prApta che tenI yAdI rajU karI ane jaNAvyuM ke "jAnamAlanI sahIthayela vijaya bAda, tenA mukhya maMtrI zrI. ibrAhIma sulemAna zeTha jee salAmatI mATe amane haju kazI khAtrI ApavAmAM AvI nathI. alIpArlAmenTanA sabhya che temanA zabdomAM jaNAvuM te, Aje muslIma lIga gaDha yunivarsiTIne prazna haju Ubhele ja che. tenuM mULa nAma ane bhAratanA uttara vibhAganA rAjakAraNamAM potAnuM sthAna jamAvavAne bhAta TakAvI rAkhavAM joie, tene vahIvaTa ane kAbu laghumatI irAdo dharAve che. ' *: , kemanA hAthamAM hovo joie ane vidyArthIo vadhAre pramANamAM Aje maLelI patrakAra pariSadamAM temaNe jAhera karyuM ke "inDiyana muslIma hovA joie. uttara pradeza, bihAra, dilhI, madhya pradeza muslIma lIge dakSiNa vibhAgamAM rAjakAraNane sthira banAvIne racanA ane hariyANAmAM urdU ne bIjI bhASA tarIke svIkAra thavo joie.
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ 172 babu jIvana tA. 1-12-1970 muralImenA aMgata kAyadAmAM dakhalagIrI thavI na joie ane te kurAnane aMgabhUta bhAga hoine sarakAre temAM dakhalagIrI karavI na joie. vakaphanA vahIvaTamAM muslIma saMsthAo ane pakSamAMthI pasaMda karAyelA pratinidhione tene vahIvaTa suprata karIne jarUrI sudhAraNA karavI joie. polIsa ane rakSaNa khAtAmAM muslImenI yogya pramANamAM bharatI thatI rahevI joie." muslIma lIga alaga matAdhikAra mAgaze ke nahi te praznane javAba ApatAM zrI zeThe jaNAvyuM ke "A bAbata atyAre amArA manamAM nathI, paNa AjanI cUMTaNI paddhatimAM thoDo pheraphAra karavAnI jarUra che ema amane jarUra lAge che. ane te pheraphAra pArzanala reprIjhenTezananI paddhati dvArA athavA kayumyuleTIva prepharansa paddhati dvArA evI rIte lAvI zakAya ke jethI laghumatIone vadhAre sAruM pratinidhitva maLI zake." ' AjanuM kalakattA aDhI varSa pahelAM kalakattA game tyAre 20 divasa raheze ane aneka lokone maLavAnuM baneluM. A vakhate paNa jamazedapuramAM hato te daramiyAna keTalAka mitrone maLavAnA hetuthI tema ja tyAMnI paristhitine pratyakSa khyAla levAnA hetuthI cha divasa mATe kalakattA gayo hato. keTalAka junA ane amuka navA mitrone maLatAM svAbhAvika rIte khUba AnaMda thaze. temanA dilamAM paNa eTalo ja snehAdara joine dhanyatA anubhavI. - aDhI varSa pahelAM kSakatA gayela tyAranI mAphaka kalakattA Aje paNa enuM e ja hatuM - mANasethI UbharAtuM ane vAhanavyavahAranI bhIMsathI raMdhAtuM. pharaka eTale ja ke kalakattAmAM keTalAeka divasathI je chUTAchavAyAM khUne thaI rahyAM che- pachI A khUne mAovAdInakasalavAdIonA hAthe thatAM polIsa amaladAra ke zaheranAM nAgarikonAM hoya ke pratikAra rUpe polIsanA hAthe nakasalavAdI sAthe reDayA khaDayA rAhadArIonAM khUne hoya - A kAraNe, jo ke AvI hatyA haju zaheranA amuka bhAga pUratI meTA bhAge maryAdita che ema chatAM, AkhA zaheranA vAtAvaraNamAM eka prakAranI becenI anubhavI -je pahelAM nahotI. A AkhI hIlacAlane dabAvavA mATe polIsane khUba sattA ApavAmAM AvI che ane haju navA kAnUnadvArA vizeSa sattA ApavAmAM AvanAra che. ema chatAM paDozamAM AvelA cInI zAsana prerita A khUnapravRttine kayAre ane kema anna Avaze tenI ka95nA AvatI nathI. . AvuM ja eka bIjuM aniSTa tattva ApaNa sarvanI AdarapAtra vibhUti - pachI te izvaracaMda vidyAsAgara che ke AzutoSa mukarajI, ravIndranAtha TAgora che ke mahAtmA gAMdhI - A mahAnubhAvanI zaheranA mahatvanA jAhera vibhAgemAM pratiSThita karelI pratimAonAM mAovAdIonA hAthe cAlI rahelAM khaMDana ane utthApana. samaya badalAya te sAthe bhUtakALamAM pravezelI dezanI mahAna vibhUtio pratyenA ahobhAvamAM bharatI-oTa Ave e svAbhAvika che. ema chatAM Aje je saMskRti ane sabhyatAne ApaNe vArasa chIe te saMskRti ane sabhyatAnA teo ghaDavaiyA hoIne Aje teo ApaNA eTalA ja AdarapAtra havA ghaTe. paNa Aje je banI rahyuM che te eka prakAranI nAstikatA sUcave che; sthira banelAM jIvanamUlyone InakAra sUcave che; ane ApaNI uMgatI prajA kayA prakAranA bhAvI tarapha ghaDasaDAi rahI che tene kAMika aMgulinirdeza kare che. A badhAM kAraNe ApaNe kalakattAnA vartamAna rUparaMga viSe ane tyAM vasatA ApaNA svajana snehIo viSe cittAvyagratA anubhavIe ane temanA svAstha ane sahIsalAmatI aMge ApaNuM citta prArthanAparAyaNa bane che te svAbhAvika che. tA. 16 mI okaTobaranA 'prabuddha jIvana mAM mArA mitra zrI bhaMvaramala siMdhIe kalakattAnI paristhitinuM je citra raju karyuM che tenI puravaNI rUpe mArI A nedha che. rAyapura prakaraNa aMge muni sattabAlajI madhyapradezamAM rAyapura khAte AcArya tulasInA cAturmAsa daramiyAna banelI durghaTanAonA saMdarbhamAM munizrI sattabAlajI temanA taraphathI tAjetaramAM maLelA eka patramAM nIce mujaba jaNAve che: zubha AzayathI jo vicArasvAtaMtrya paNa na maLe tevuM sAmpradAyikatApUrNa jhanUna vAstavika dharmathI ane lokazAhIthI paNa dUra ja pheMkI de. je bhArate jagatamAM Adarza lekazAhI ane dhArSika sahiSNutA ja nahi, sarvadharma sevAne Adarza apanAvyo che, temAM keTalI badhI A ghaTanAthI kSati pahoMcI e vicArathI UMDuM du:kha thAya che. A vakhate dezanAM lokazAhIvAdI tathA dhArmika paribaLoe thazecita sakriya bhAga bhajava joItuM hatuM, teTala na bharjavAyo. bIjI bAju jainenI ekatA batAvavAne. A avasara hato ane kadAca saMzodhana karavuM hatuM, teya jainee sAthe maLIne karavAnuM hatuM. TUMkamAM jema hiMsaka tophAne thayAM, tema jaine e tyAM sAsudAyika tapa:prayoga karI hiMsaka tophAne sAme ahiMsaka pratikAra mUMgApaNe ane prArthanAdrArA Apa joIto hate. bAkI Ape te 2Ane bhAIzrI riSabhadAsa rAMkAe ane ApaNA bhAIzrI cImanabhAI cakubhAIe paNa sakriya ane vidheyAtmaka dizAne pUro rasa lIdhe, te joIne mane AnaMda thAya che. vicArabhinnatAne Ave vakhate paNa jo alaga na rAkhI zakAya, te pachI jainene anekAMtavAda zI rIte zAbhI zake ? A prasaMge ja ApaNI jainatva sAdhanAnI kasoTI thAya che." paramAnaMda prabuddha jIvananI nIti aMge eka patra kalakatAM, tA. 9-11-70 taMtrIzrI, prabuddha jIvana' prathama te "prabuddha jIvana" jevuM jaina yuvaka saMghanuM mukhapatra rAjakAraNamAM sakriya rIte jhaMpalAve e ja khUba Azcaryajanaka che. temAM ya, tA. 16-9-70 nA aMkamAM chapAyelA rAjavIonA sAliyANAnA prazna saMsthAniSTha keMgresa tema ja morArajIbhAIne utArI pADavAnI koziSa karate eka lekha tathA 1-10-70 nA aMkamAM chapAyele saMsthAniSTha keMgresane IMdirA pakSamAM bhaLI javA Agraha karatA eka bIjo lekha eTale saDasaDa ekapakSIya ane takavAdI che ke AvA lekhone mukhapatramAM sthAna ApI tame mukhapatranI kiMmata ghaTADI rahyA che. taMtrIne, uparathI paNa ema lAge che ke eka dhArmika ane sAmAjIika patranA javAbadAra taMtrI tarIke je samatulA ane taTasthatA . tamAre dAkhavavI joie tene bilakula abhAva che. ahinA dasakaMdara jaina mitro vacce ame eka divasa A prazna caryo tyAre amArA badhAnuM saMyukata maMtavya ema thayuM ke "prabuddha jIvana' saLagatA sAmAjika ane dhArmika prazna para bhale khaLabhaLATa UbhA kare, paNa rAjakIya prazna para te teNe maunavrata ja pALavuM joie. sAthe sAthe ame e paNa jaNAvavA mAMgIe chIe ke dezanA atyAranA kaparA saMjogomAM muslImo tathA harijane jevI laghumatienI mAphaka ja ApaNA keTalAka jaina agraNIe jaina samAjane paNa AvA takavAdI mArge laI javA taiyAra thayA che e moTI bhUla che. ulaTAnuM emAM to teo potAnuM samAjamAM je mAnasthAna che te gumAvI besaze. AzA rAkhI zakIe ke A patrane prabuddha jIvanamAM chApavA jeTalI taTasthatA te tame dAkhavaze? rajanIkAnta kuMbhANI tathA mitro,
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-12-1970. prabuddha jIvana 173 Aje ApaNe kyAM chIe? javAba priya bhAIzrI rajanIkAnta kuMbhANI, * tamAro tA. 9-11-70 ne patra maLyo. tamane jANIne Azcarya thaze ke huM ahiNI 19mI okaTobare jamazedapura gayelA ane tyAMthI bIjI navembarathI AThamI navembara sudhI kalakattA hate. e daramiyAna prabuddha jIvana mAM ATale badhe rasa dharAvatI - kalakatAmAM vasaMtItamArA jevI vyakitane maLavAnuM banyuM hota te mane jarUra AnaMda thAta. bIjI bAbatone khulAso karatAM pahelAM eka bAbata spaSTa karI dauM ke "prabuddha jIvana' mAtra eka dhArmika ane sAmAjika patra che ane rAjakAraNa sAthe tene kaze saMbaMdha nathI-A tamArI eka pAyAnI gerasamaja che. "prabuddha jIvana' tenA prAraMbhathI rASTrIya mahAsabhAnA ane ApaNI AjhAdInA AndolananA saMdarbhamAM rAjakAraNI praznanI vistArathI carcA karatuM rahyuM ja che. ulaTuM Aje te rAjakAraNI praznonI carcA prabuddha jIvanamAM pramANamAM ghaNI ochI Ave che. e vakhate prabuddha jIvana pAchaLa keMgresanA koi pracArane hetu nahote, ema chatAM AjhAdInA Andolana sAthe joDAyelI keMgresa tarapha tenuM valaNa rahyuM hatuM. Aje keMgresa dezanA kamanasIbe be pakSamAM vibhAjita thai che ane pratyeka bAjue amuka vyakitao kaTTara valaNa dharAvatI jovAmAM Ave che. bIjI bAjue game teTalI taTasthatAne Agraha rAkhavAmAM Ave to paNa A viSayanA lekhakanuM valaNa AjanI paristhitimAM amuka aMze eka yA bIjI bAju tarapha kAMika DhaLatuM hovA nuM che. tame tema ja tamArA mitra saMsthAniSTha keMgresa taraphI kaTTara valaNa dharAvatA ho ema tamArA AvezabharyA udgAre uparathI lAge che. ane e ja kAraNe 'prabuddha jIvanamAM pragaTa thayelA amuka lekha aMge tame ATale ukaLATa anubhavI rahyA che. je prakAranAM lakhANe mArA sAthI sahakAryakartA zrI cImanalAla cakubhAi zAhanA prabuddha jIvanamAM pragaTa thai rahyA che kAraNa ke hAla keTalAka samayathI, AMkhanI takalIphanA kAraNe chApAMe bahu ochA vaMcAtA hovAthI rAjakAraNI viSayo upara huM bahu ja ochuM laMkhuM chuM-tevA ja samadhAraNapUrvakanA lekhe, bhalene te anya taraphI hoya te paNa, tene prabuddha jIvanamAM avakAza ApavAne mane jarAya vAMdho nathI. - tamArA patranA chevaTanA bhAgamAM je muddo rajU karavAmAM AvyA che te kone uddezIne tame rajU karyo che te mArI samajaNamAM AvatuM nathI. amArUM 'prabuddha jIvana' A prakAranI carcAthI yA valaNathI sadA dUra rahyuM che ema huM mAnuM chuM. tamArI apekSA mujaba tamAro patra prabuddha jIvanamAM pragaTa karI rahyo chuM eTalA puratI taTasthatAnuM tamArA taraphathI mane pramANapatra maLaze to tethI mane saMtoSa thaze. nehAMkita paramAnaMda | (sAthe lekha mokalatAM zrI mRNAlinI bahena jaNAve che ke, AjanI paristhiti aMge huM vicAre tyAre mArI potAnI maryAdA che. temAM mane rAjyakhaTapaTa karatA paNa sAmAnya jIvananI vAta ja vadhAre sAle che-je mAruM potAnuM jIvana che. sUraja tape- tApa vadhI jAya tyAre ene DhAMkavAnuM gajuM jemanuM hoya temane zataza: praNAma ! paNa mArA jevI e hAma dhare te AMkha khei bese. sUraja DhAMkavAnI vAta karavA karatAM mAthe chatrI dharI mAthuM DhAMkavuM- pitAne doSa kayAM e joi eTalo dUra kara-evI A sAmAnya nAgarikanI daSTi che."). AjanI paristhiti aMge vicAra karuM chuM tyAre nAnapaNamAM ame bALako eka ramata ramatAM e yAda Ave che. traNa ke cAra jaNa kuMDALuM karIne besatA ane eka jaNa savAlanI zarUAta kare- "koNa kahe che Take Akha?" sAme beThelAe trIjI vyakitanuM nAma dai chUTA paDavAnuM - "mInA kahe che ke, Tako Apyo ." tarata ja savAla UbhuM thAya, "kema re mInA Tako Apyo ?" mInA phaphaDe mAre "koNa kahe che ke Teko Apyo?ane pachI A savAla javAba karanAranuM ane sAMbhaLanArAonuM mAthuM bhame tyAM sudhI basa ramata cAlyA ja kare --- anaMta kALa cAlavAnI zakita e ramatamAM kharI ! eTale je haze - haju paNa mane lAge che ke saMsAramAM paNa e ramata cAle ja che ! ramanArAnI saMkhyA ne vaya vadhI gayAM che eTaluM ja ! Tako ApyAnI kabUlAta ApavI nahIM - javAbadArI levI nahiane bIjAne mAthe badhuM DhALI dai belyA ja karavuM. A vyavahAracAturI nAnapaNathI ja zIkhavADI denAra kharekhara mAdAma meMTesarI karatA paNa vadhAre vicakSaNa buddhivALA kahevAya ! - AjanA jIvananI vizeSatA che gati. avirata pharI raheluM kALacakra have asahya vegathI pharatuM lAge che. savAranA UThayA tyArathI rAte jaMpI gayA pachI svapnamAM paNa e keDe choDatuM nathI. ghaDiyALanA sekaMDanA kAMTAnI mAphaka doDayA karavAnuM ... ane athAka mahenatane aMte pAchAM tyAMnA tyAM ja - jarA jeTaluM AgaLa javAnuM nahIM - pelI ramata jevuM ja cAlyA kare - paNa phera nA paDe. keTalAMka varSo pahelAM vicArakone lAgatuM ApaNe abhaNa rahyA tethI sukhI nathI. bA bhaNavA lAgyAM. bahene paNa bhaNI. cAre varNanA loko bhAgavA lAgyA -- paNa e bhaNataranAM saMskAra kayAM? bAlavAmAM saMskAra che? bhalabhalAnA maeNmAMthI aziSTa kahevAya evA zabda nIkaLatA nathI? sAhityane vikAsa thAya che? sAhitya chapAya che to ghaNuM--paNa kevuM? kaLAne kSetre ApaNe AgaLa vadhyA? nATayagRhanI ane citragRhonI saMkhyAmAM sAro evo vadhAro thaze... pANa yuga yuga sudhI saMgharI rAkhavA jevI kalAkRti nirmANa thaI che kharI? ApaNA kuTuMbajIvana ane samAjajIvana vize paNa lAgatuM hatuM ke purANI kuTuMbavyavasthA vikAsane rUMdhI rahI che. dhArmikatAnI bhAvanA vijJAnayugamAM pragati thavA detI nathI. rUDhIo ane cIlAcAlu rItarivAjonI ghareDamAMthI bahAra nIkaLI jaizuM tyAre ja ApaNuM bhaluM thaze ane e rIte e mArga para ApaNe AgaLa vadhI rahyA. Aje saMyukata kuTuMbanA raDayA khaDayA avaze ko'ka jagyAe dekhAya che. vyakitatvanA vikAsane poSaka evA svataMtra kuTuMbane A samAja che. have eka kamAya ane badhAM khAya evuM paNa nathI rahyuM. madhyamavarganA kuTuMbamAM te lagabhaga badhAM bhaNe che ane bahene paNa bene tema kAmadhaMdhe zedhavAnI vRtti dharAve che. chatAM emAMthI vyakitatvane vikAsa thAya che? vikasita vyakitatvanA nAgarikonI saMkhyA A dezamAM moTI hatI te eo jayAM jayAM kAma karatA adyatana rAjakIya paristhiti gayA aMkamAM jAherAta ApavAmAM AvI hatI e mujaba zrI cImanalAla cakubhAI zAha, saMghanA kAryAlayamAM, "rASTrIya tema ja AMtararASTrIya adhatana rAjakIya paristhiti" e viSaya upara cAlu mAsanI tA. 7nA roja nahi paraMtu tA. 9ne budhavAranA roja sAMjanA 6-00 vAgye jAhera vyAkhyAna Apaze. maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMgha
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 hAya tyAM kAryakSamatAnI kakSA ghaNI UMcI nA hota? pUrA ATha kalAka potAnuM kAma pramANikatAthI karavuM - mana daine AnaMdathI karavuM - javAbadAra nAgarikanI bhAvanA evI nA joie? evAM ApaNAmAM keTalAM? prabuddha jIvana samAjajIvananA pAyAmAMthI dhArmikatAnI bhAvanA dUra karyA pachI phera tA paDayo, paNa kevA? komI ekatA prasthApita thai kharI? lAgatuM nathI! zraddhA DagI. jIvanamAMthI yamaniyamanAM baMdhane dUra thayAM. saMyama, viveka 'vaeNdiyAveDA' gaNAyAM. manamAnyA jIvanano AnaMda mANavA nikaLelA samAja e AnaMda mANI zake kharo ? eka kavitAnI kaDI vAra vAra yAda Ave che; dvitIya puruSa na jANIva yuthe prathamAcA thATa sRSTicA hA pahilA pATha. dvitiyAthI te jANIva hAtA mukharita je jJAna sRSTice pahile balidAna, potAnA svArtha jaoNvA e te AdimAnavanI sahajavRtti che. enA para jyAre saMskAra thAya tyAre e sAmAnA sukhane vicAra kare, samaSTinA vicAra kare, samAjanA bhalA mATe pote kurabAna thAya. Aje ApaNe kevA thayA chIe? samAja mATe to ThIka potAnA gharaDAM mA-bApa mATe paNa saheja agavaDa sahana karavI paDe te? to vyakitatvano vikAsa ruMdhAya che! ApaNe AgaLa vadhyAM ke UMDA UtaryAM ? AvA savAlanA javAba taiyAra ja heAya che. AjanI moMghavArImAM mAbApane mAbApa thavuM paravaDatuM nathI ane chekarAMone mAbApane khavaDAvavuM paDe te pAsAtuM nathI. A meghavArI mATe javAbadAra koNa ? te bezaka kahI zakAya che - ' sarakAra '. haze. paNa ApaNuM" ghara, ApaNI kuTuMbabhAvanA, ApaNA saMskAra badhAMne jo e moMghavArI bharakhI jatI hoya to sarakAranuM nAma daine ApaNAthI besI rahevAya ? moMghavArI vadhAravAmAM ApaNA bhAga kharo? ApaNI rojanI jarUriyAta kUdake ne bhUsake vadhatI nathI jatI? ane ghaNIvAra jenI jarA paNa jarura ja nathI evI cIjo mATe paisA paDI nathI jatA? aMgrejI ke jApAnI vakilAtAnA mANasAne ghera, kacerImAM emanA dezanI banelI cIjo rAkhavA mATe cIvaTAi rakhAya che. paradezamAM gayelA hiMdI koi divasa tyAMnI bajAramAM bhAratIya banAvaTane zeAdhanA haze kharA ? ke pachI tyAMthI bharI lavAya eTaluM kema lavAya ane kasTamamAMthI e badhuM kema cheDAvAya e ja peMtarA e buddhimAnA race che? svadezInuM vrata ke svadezInI bhAvanA - A pothImAMnA riMgaNA thayA ! dezanI arthavyavasthA mATe sarakAranI nIti javAbadAra haze enAthI paNa vadhAre dezanA nAgariko - je bajAramAM grAhaka tarIke UbhA rahe che - te sAmAnya nAgariko paNa nathI? paNa potAnI javAbadArI TALIne sarakAra nAyAlaka che ema kahI vaLI briTiza rAjya ghaNuM sAruM hatuM ema kahenArAM paNa karyAM nathI? paNa evuM kahenArA bhUlI jAya che ke te vakhate gharamAM Aje che tenA dasamA bhAganuM paNa rAcaracIluM karyAM hatuM? sileTa pArTI lai cAra pAMca cApaDI sudhI che.karAMo bhaNatA ane pachI vaLI be pAMcacopaDIo levI paDatI. Aje traNa varSanuM bALaka bhaNavA jAya tyAre rUpiyA sAno kharco vadhe che. lagnamAM ekAda bhAre mahAva lIdhuM hoya tyAra pachI bahena sADIo keTalI letI? ane Aje? sTIlanA kabATo, sAphA, gAlicA, TaeNkasI e badhuM te rAjAne tyAM ja dekhAtuM, tA. 112 1970 have ApaNe ghera e 'lakSmI' AvI pachI moMghavArI vadhe te sarakAra zuM kare? amArAM yuvAno garaje che-Aje Adarza netRtva nathI--tethI badhAM bekAbU thayA che. paNa bhalA, koi divasa netRtva Adarza che evuM koie kabUla karyuM che? ApaNI kaoNMgresanA itihAsa joyo hoya tA netRtva meLavavAnI, TakAvavAnI ane bIjAne pADavAnI rAjaramatA emAM cAlatI ja AvI che. emAMthI koi chUTayA nathI! 'IMdirAjIe dATa vALyo ' kahenArA kahe che tyAre hasavuM Ave cheane 'pratyAghAtIone dUra karI emaNe krAMti karI' ema koi prazaMsako kahe che tyAre paNa pratyAghAtI dUra thayA pachI varadivasa thayA pachI moMghavArI evI ne evI jaoNi - garIbAi phAlatI ne phUlanI joi hasavuM ke raDavuM tenI khabara paDatI nathI ! 'pratyAghAtIo' 'IMdirAjI' ke 'sAmyavAdI' ke 'jAtIyatAvAdI'? koinA upara yUzano kaLaza DhALavAthI ke doSano Topalo UtAravAthI kazo phera paDato nathI! "kAgresa patharAne UbhA rAkhaze te patharAne cUMTI ApIzuM " evI zrAddhAthI nathI kaoNMgresanuM bhaluM thayuM ke nathI dezanuM thayuM - kAraNa zrAddhA hatI, paNa AMdhaLI hatI. e zraddhA pAchaLa bhakita nahIM paNa pramAda hatA. ALasu, niSkriya rahevAnI vRtti hatI. pAMca varSe mata Apyo eTale matadAranI javAbadArI pUrI thai. khoTuM thAya tyAre "sarakAre karyuM" kahevAne chUTA! e vRttithI jeTaluM nukasAna karyuM che eTaluM ochuM che? tamAma rAjakIya pakSe e vRttine lIdhe niSkriya thayA. mata mAMgavA javuM hoya te| paisAnI kothaLI kholI nAMkhA ane pelA zabdanA phuggA uDADo - kAraNa tamAro pakSa kyA? enI rAjanIti kevI che? enI asara amArA para kevI thaze? AvA prazno to koi pUchatuM nathI! matadAro rUpiyA gaNavAne badale AvA prazno pUche ? ane ApelA javAbanA zabde zabda nANI le te? koMgresamAM bhaMgANa paDavAthI dezane moTuM nukasAna thayuM haze paNa eka moTo phAyado paNa thayo che. be baLadanI e nizAnI have nahIM hAya - tyAre kadAca loko vicAra karaze! vicAra karIne mRta Apaze -- badhAM te nahIM - paNa thoDA mANase - vicAraze te paNa bhaviSya UjaLu thaze. IMdirAjI ke merArajIbhAi para TIkA karavAthI ke emanA guNagAna karavAthI paristhiti nahIM badalAya. lokazAhImAM sattAdhArI vyakita bhAgyavidhAtA nathI hatI. ... je nIti e akhatyAra kare che te nIti niyatI hoya che ane e nItinA ghaDavaiyA leko - sAmAnya loko ja hoya che. sattAdhArI vyakita e mAtra eka cihna che, eka pratIka che. paNa lAkoe lAkazAhI svIkArI ane pachI peAte nAmadhArI thai beThAM ! sArA kAryakartAo, vicArako, sAdhucarita mahApuruSo rAjya sattAthI dUra rahe e te barAbara. paNa rAjanIti para emanA prabhAva paDavA joie tene badale e badhAMe e viSayano tyAga ja karyo hoya evuM dekhAya che ! eTale saMskAra nahIM paNa bhaNatara che-mahenata vagaranA paisA hAthamAM che--sArA narasAnI bahu paDI nathIevA eka varga lokomAMthI UbhA thAya che ane enI zakita vadhatI jAya che. samagra jIvananA dera evA mANasonA hAthamAM jAya e icchavA joga nA hoya to bIjAMe jAgavAnI jarUra nathI? ame nAnAM bALako jyAre pelI 'TakA' vALI ramata ramyA karatA tyAre dAdImA bahu khIjAI jatA. kokavAra mA ke phoi kahetA, che ne ramatAM. eka jagyA para beThAM che te sArA che. nahIM to vaLI kAMI utpAta macAvaze." "bhale utpAta karatA." dAdImA kahetA, "bhAMgaphoDa karaze te emAMthI paNa kAMika zIkhaze. A tA hAthapagavALI ne mAM calAvyA karavuM ... vicAryAvagara bhAMDavuM...e te nakhkhodiyAnI nizAnI che!" dAdImAnA e bAla se DhacanA nathI lAgatA ? mRNAlinI desAI
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-12-1970. prabuddha jIvana jo AthamatI jIvanasaMdhyA aMge keTalAka mitronAM saMvedano , te amApa nathI ja ane anivArya chellI paLa dharAve che, paNa e to mAMgalya mArga ja che ema jJAnIjane kahe che. tame lakhe che e sAthe huM saMmata chuM ke ApaNe ghaNuM ghaNuM jANatA hoIe paNa evuM bane ke enI anubhUti thaI na hoya. paNa ene ya zeka zAne? yunavAna rahe,abhipsAne vadhu ne vadhu 'kharI' karate jAuM, ane abhimukhatA ekAgratA rAkhI zake teya thoDoka saMtoSa maLI jAya. kudaratane zakitane prema mAbApamitra sauthI kAyaya vizeSa hoya e vaNabolya ApaNI ragAvazyakatAthI jJAta hoya. Izvarano e prema kalpita kathA na ja hoya te mAtA dhavarAvyA vinA rahI na zake tema e parama pitA ApaNane rahyA-paSyA vinA nahi ja rahe. hA, avasthAnuM kaSTa jyAM e hAya-svanirmita ke kudarata nirmitate dharmapUrvaka zAtipUrvaka sahevAnuM ghaNAne rahe che. emAM ya kadAca AtmaracanA hoya. tA. 1-11-'70nA prabuddha jIvanamAM pragaTa thayela "AjanI jIvana sAMdhyAmAM bhAdrapadanI saMdhyAnA raMga-rozanI kema jaNAtA nathI?" e mathALA nIcenI noMdhanA anusaMdhAnamAM aMgata pratyAghAte dAkhavatA patro mitro taraphathI maLI rahyA che, jemAMnA thoDA nIce Apa- vAmAM Ave che :(1) lokabhAratI-saNosarAthI zrI IsmAIlabhAI chelle tamane joyela tyAre zarIra ghaNuM sAruM hatuM. A patramAM je citra ApyuM che te juduM che, paNa mane lAge che ke tame bhale kaho ke kAmakAja svasthatA jALavIne karyuM che, paNa amuka vaya pachI sadIne cotho bhAga te khUba sAcavavo rahyo. tame niyamita sAtvika jIvanavALA, ema chatAM kaDedhaDe paNa sAta daza kalAka uparAMta kheMcAya eTaluM kheMce rAkhyuM hoya tene thAka thoDe thoDe bhegA thayA lAge che. nahitara tamane cakkara ke becenI na ja hoya. IlAja spaSTa che ane te e ke have bane teTalo ArAma zarIrane, cAhIne devo. "niSkriya besI rahevuM paDe che" e vicAra paNa ThIka nathI. kriyA vinA ArAma e paNa pharI tAjagI meLavavAnI prakriyA ja che, ne e ArAma paNa anivArya kAma che. ene bhAra mana para na rAkhave. ramakha, kAna, dAMta, sAMdhA vagere to alabatta, nabaLAM paDe, paNa te mATe te kadaratI upacAra-davA badhuM karyuM javuM. huM mArI vAta kare te haja huM sitteranA sImADe nathI pahoMcyo tyAM avasthAnAM cihane koI koI vAra DokiyuM karavA Ave che ane cAlatAM thAya che. sAMdhA acAnaka du:khe che ane ApoApa maTI jAya che. UcharatA ropAone bAladIthI pANI pAvAnuM vadhu thaI jAya te keDa pakaDAya, paNa thoDA divasa mUkI dauM eTale pharI e karI zake che. have kodALIkAma nathI ja thatuM. traNeka vAra mRtna karI joyo paNa aMga jhalAI jAya che. eTale e kAma have mUkI dIdhuM che. dAtaraDI bAladI vAparavA de eTaluM zarIra samaju ! rAtre vAMcavAnuM daza pachI te sAva baMdha ! savAre pAMcathI vadhe nathI Avate. khadIjA te rAtre vAMcatI nathI. koI vAra prabuddha jIvana, bhUmiputra ke milApamAMthI kaIka bahu gamI gayuM hoya to te mane vAMcI saMbhaLAve, paNa moTA bhAge ene vAMcI saMbhaLAvavAnuM huM ja rAkhuM chuM ke jethI enI AkhAne zrama ocho paDe. tame lakhe che ke "pUrA upayoga vinAnA divase vyatIta thAya che enuM manamAM du:kha rahe che." paNa je avirata kAma karyuM che te yAda karaze to aprasannatAnuM kAraNa nahi rahe. kAma na karavuM e paNa karavA jevuM kAma che ke jethI ApaNe sAva UthalI na paDIe. vaLI zarIra e ApaNI sAcavaNa uparAMta vArasAne prazna che. keTalAMka zarIra to se varSe paNa haratAM pharatAM rahe ne samArakAma na mAge, ane mane haju A dhanateraze 67 muM beThuM te paNa zarIra saMbhaLAvI de che ke A kAma thaze, A nahi thAya. ane enuM sAmAnya rIte te huM mAnI lauM chuM. Apa to mArAthI ghaNA ghaNA moTA chA, sujJa che, prazAMta che, lAgaNIthI prerAI meM jarA DahApaNa DoLa che te daragujara karaze. mArA kahevAne sAra eTalo ja che ke koI paNa sundara vyakita je ane jeTaluM karI zake te ane teTaluM tame karyuM che. eTale uga ke khinnatA, bhAra ke prasannatA mATe kAraNa ja nathI. je mAMgalya zakitae tamane rasyA che e ja tamane raze evI A nAnA bhAInI prArthanA che. kaSTa, zArIrika thAka vagere to deha che tyAM hoya. koIne vadhu, koIne alpa; paNa cittano AnaMda-mananuM samAdhAna bhagavAna ApaNane Ape to basa. lAcArInI paLe paNa bAkI rahI gayela AtmaracanA mATe upayogI hoI zake. eTale huM te hajI je Ave te jouM chuM ane tene samajavA mathuM chuM. IzvarathI meTuM "sva" koNa? e "svAzraya' maLatA rahe. tamArI AzipathI eTaluM mAguM." (2) amadAvAdathI prA. harIza vyAsa tA. 10-11-70 amadAvAda, snehIzrI paramAnaMdabhAI, navA varSamAM abhinandana ane amArI saunI Apane saparivAra zubhecchAo. "vArdhaka" aMge Ape 'prabuddha jIvanamAM lakhyuM che. amane 'prabuddha jIvana' niyamita maLe che. prastuta prazna rasaMge meM mArA pitAzrI aMbAlAla vyAsa (nivRtta heDamAstara) ne vAta karI. temanA taraphathI A aMgenA anubhavo sArarUpe Apane pAThavuM chuM: mane te jIvana e ja sAdhanArUpe anubhavAya che. bAlapaNathI mAMDIne - janmathI mRta paryata ApaNe A sAdhanA nitya karavAnI che. hA, emAM kSaNe kSaNe jAgRti jeTalI vadhatI jAya che, eTalo ja prabodha thavA mAMDe che. ene mATe kSaNanA karoDamAM bhAga sudhI sajAgatA hovI joIe. gukatabhAve aMdara je thAya che tene koI paNa prakAranA hakAra ke nakAra sivAya joIe, anubhavIe ane samajIe. emAMthI ja saguNAne AviSkAra thAya che ane durguNonuM nirAkaraNa thatuM jAya che. cetanA satata pharti anubhave che. * "bIjuM, bhUtakALanA anubhavo ane bhAvinAM svapnAM mANasane vartamAna jIvanathI calita kare che. eTalA mATe vartamAne vartuti viraHT: vartamAna kSaNa e ja jIvananI kSaNa che. ene pratyaya mukatabhAve thAya e Avazyaka che. jIvana e satata sakurato strota che, pravAha che. emAM vaLI Adi zuM ane anta zuM? bALapaNa zuM ane vArdhakaya zuM? e khaMDitatAne choDIne mukata rIte samagratAthI jIvanane jIvIe te AnaMda, prasannatA ane zAMti anubhavAya che. trIja, karma dvArA jJAna maLe che ane jJAnathI ja mukita anubhavAya che. jIvananI sArthakatA yA caritArthatAne pratyaya thAya che. hA, A badhAmAM atyaMta sajAgatA, sabhAnatA ane sakriyatA eTalI ja Avazyaka che. zuM, kSaNe kSaNe jIvana ane kSaNe kSaNe mRtyu che. jIvanane AvirbhAva kSaNe kSaNe thayAM ja kare che. kAraNa jIvana satata gatizIla che. kartA ane karmathI meM atIta thaIne kSaNa sAthe, jIvana sAthe tadrapa banIe. te ora majA 2Avaze. pAMcamuM, pitAne bhAge je kAma AvyuM che te dila reDIne premathI karIe. emAMthI jJAna maLaze, AnaMda maLaze ane kuMti maLaze. chaThTha , vizva e ja prabhu che. e bhAvathI gADha nidrAmAM leTI javuM eTale basa. nidrA samAdhisthati : nidrA samadhirUpa banI jAya che. tAjagI, sakuti ane sarjanazakitathI jIvana praphullatA anubhave che." atu. li. nehAMkita, harIzabhAI vyAsanAM jaya jagata (3) becAsaNathI zrI surendrajI - Aje ja tA. 1-11-70nA prabuddha jIvananA lekhe vAMcyA. utsAhapreraka ane vicAramaya che. temAM tame tathA anya samavayaska mitronA anubhavo lakhyA che. mane khUba gamyA. dhanyavAda! Ama huM haju mAtra 73 varSane nAne mANasa gaNAuM. kadAca tethI ja jIvana rasamaya anubhavuM chuM. zArIrika zakita pramANamAM sArI gaNAya. manamAM . * uparanA patrane meM javAba lakhele tenA pratyuttararUpe zrI IsmAIlabhAI lakhe che ke "tamAro patra maLyo. rAjI thayo ke tame jAgRta rIte prasannatAprApti mATe sAdhanA karI rahyA che. jIvana
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ 176 prabuddha jIvana tA.1-12-1970 prasannatA, vicAramAM tAjagI, ane jijJAsA ane anubhUtimAM tevI tAkAtavALA AdamI-tarIke meM tamane oLakhyA che. cittana-manana anactA, nirgasthanA, zUnyatA. * e ja tamAro AdhyAtmika khorAka che. mALAnI ke pUjApAThanI tamane * maraNanI bhItI nahi, paNa jIvanamAM vivazatA na Ave te ' jarUra na hoya tevI tamArI Image haMmezA joyA karI che. ' sAruM. paNa AvavAnI ja hoya to e paNa jIvananuM aMga cheema tame hajI manathI keTalA ane kevA jAgRta che. tene pUrA samajI AvakAravAnI taiyArI che., yuvAvasthAnI peThe vRddhAvasthA DaM. munazI saMbaMdhenI tamArI nedha ApI jAya che. AvuM dharmakRtya paNa mANavI joIe. "rase vai sa:" . jIve tyAM sudhI karyA ja karavAnA che te mATe vizvAsa che. (4) bhAvanagarathI zAMtilAla ke. mahetA zarIrathI hajI azakata nathI thaye tene kudaratanI kRpA samaju chuM. paNa zarIra vRddha thatuM cAlyuM che te kema bhUlAya? tA. 3-10-00 murabbIzrI paramAnaMdabhAi, nA reja mane eka nAnakaDo moTara akasmAta naDayo hate. hamaNAM namaste, hamaNAM koi koi vakhata huM noMdhapethImAM thoDuM thoDuM TapakAvI lauM tA. 1 navembara 70 nA prabuddha jIvanamAM Ape ApanA chuM. te divase meM je noMdhyuM te phakaro tamane vAMcavA mATe me vAkayathI prApta thatI zArIrika tathA mAnasika asvasthatA vize kaMika chuM. A che mArI mana:sthiti. viSAdabharyA je ugAre pragaTa karyA tethI mArA manane mATe AMcaka mRtyu bhale Ave. e mitra banIne ja Avaze ane ApaNe lagyo che. 'maitrIbharyA umaLakAthI tenuM svAgata karIzuM. mane cha mAsa pachI 68 varSa pUrAM thaze. prabhukRpAthI zArIrika vijyAbenane tamArI ne vaMcAvatA te nathI ne? tathA mAnasika svIcya barAbara jaLavAi rahyuM che. paraMtu tamArI , uMmare pahoMcIza tyAre kai sthiti haze tenI kalpanA kai rIte karI snehI harabhAI zakuM? chatAM vRddhAvasthAmAM ochAmAM ochA viSAda ane vadhAremAM nedhapethImAMthI : 3-10-1970 vadhAre rasa-AnaMda bhAgavyA hoya tevI vyakitao paNa ApaNe joi ' "sinDIkeTanI beThakamAM hAjarI ApavA vahelI savAre De. bhaTTa che. DaeN, sumaMta mahetA savargavAsI thayA tyAM sudhI citta-svAgya vagerene sAthe laine rAjakoTa javA meTara raste upaDaze. rastAmAM DAijALavI zakyA hatA. sva. naTubhAI dhruvamAM meM TheTha sudhI jIvana- varanI nAnIzI bhUlanA kAraNe carakhA gAma najIka akasmAta thayo. rasa joyA hatA. pU. kAkAsAheba ApaNI sAme paMcAsI varSanI gAmane pAdare UbhelI eka basa sAthe gADI TakarAi. uMmare niviSAda jIvana mANI zake che ane tene cepa ApaNane - huM AgaLanI beThakamAM DrAivaranI pAse beTho hate. zuM banyuM lagADI zake che. poMDicerImAM zrI mAtAjI 3 varasanI uMmare hajI e te pAchaLathI vicAryuM, paNa ghaDIbhara te motanA mukhamAM gayA kevuM athAga kArya karI rahyAM che! mu. lyANajIkAkA tathA temanA AnaMda - kSobha badhuM ja anubhavI lIdhuM. mane lAge che ke mAruM meTAbhAI mu. kuMvarajIkAkAne hajI varase dekhAtAM nathI ane khUba mana have AvA akasmAte - pUpha banI gayuM che. ene sIdho AtmautsAhathI temanuM kartavya bALe jAya che. pU. meTA te aneka rogothI lakSI artha e thAya ke mRtyune hara mahadaMze ocho thayo che. gherAyelA chatAM gujarAtanI AMtaracetanA jAgRta karavAnuM bhagIratha jIvavAnI icchA ucca che te chupAvI zakuM nahi, paraMtu meta Ave kArya karI rahyA che. sva. bhAikA (bhAilAlabhAi paTela-vallabha te hAya hAya thAya tevuM te rahyAM ja nathI. koi vAsanA paNa nathI. vidyAnagaranA sarjaka) temane dehavilaya thayo tyAM sudhI pUrI dhaga jIvIe tyAM sudhI kAma karatA rahevuM tevI vRtti sthira thai gai che. zathI kArya karatAM karatAM viramI gayA. kAma karate aTakI jaiza tyAre mRtyu ApeApa Avaze. tene ATalA dAkhalAo ApyA pachI kAvyarUpe vicAro raja AnaMdathI vadhAvIza. e vadhAmaNAM mIThAM ja haze." karuM chuM: viSAda zAne ? maLI jiMdagI A mahilAvizeSa svargastha zAradAbena tame rI sArthaka zubhra bhAve. tyAgI ane bhagavyuM bhAga cheDI, gujarAtanuM e sadbhAgya rahyuM che ke enI prajAnA sAMskalIdhuM ane ApyuM samAja ko. rika jIvanane poSaNa pUruM pADatI sevAparaba ene AMgaNe kayAre ya baMdha paDI nathI. navayuganA prabodhakALe gujarAtanuM sAMskArika jIvana A jiMdagI AsavathI bharelA tadRna aNaghaDa na hatuM te AvI sevAparabene ja pratApe. pyAlA samI che rasathI madIlI. ! sadInA pahelA caraNamAM gujarAtamAM sAmAjika navatthAnIce paDe buMda ne te ja tene nanI havA pAmI hatI. gAMdhIjInA Agamana pahelAMne, enI besapIvA taNI ora majA rahI che; pIvA taNI ora majA vaLI che. nTanA 'homarUla' adAlanane e samaya hate. DA. sumanta mahetA ane zAradAbahena jAgRtinA e juvALanI asara heThaLa vaDodarAne AMgaNe sevA-paraba khelIne besI gayAM hatAM. gAMdhIjIe pAchaLathI A mAnavajIvana bAla, yuvA, jarAthI emane tyAM ja thoDA samaya mATe petAnuM sevAlaya rAkhyuM hatuM. saMsAramAM vicaratuM ati alpakAla; jenI kSaNekSaNa vItI "sva" tajI parArthe, gAMdhIjIe zAradAbahena vize eka vAra kaheluM ke emane peTa teo rame jagatanA manamAM sadAye. avatAra laie evAM e sannArI che. zAradAbahena cha saMtAne tathA li. bhavadIya, zAMtilAla mahetA pitarAM dohitarAM uparAMta anekanAM vahAlaseyAM mAtA hatAM. De. (5) bhAvanagarathI kulanAyaka zrI harabhAI trivedI sumanta mahetA ane zAradAbahenanuM gujarAtanA sAMskArika jIvanamAM bhAvanagara, tA. 11-11-70 ghaNuM moTuM arpaNa che. sevAparAyaNa yazasvI jIvana gujArIne . priya bhAI paramAnaMda, sumanta mahetAe be varSa pahelAM ciravidAya lIdhI ane gayA zukrachellA "prabuddha jIvana" nA aMkamAM tamAruM lakhANa vAMcyuM. AvuM vAra tA. 13 mIe 88 varSanuM paripUrNa AyuSya bhogavIne ane sevA 'maya lekopayogI jIvana vItAvI zAradAbahena paNa parokavAsI te thoDuMeka tame agAu paNa lakhyuM hatuM. samavayaska mitronA thayAM. temanA avasAna sAthe gujarAtanA samakAlIna sAMskArika vicAre jANavAnI taka paNa tame te saMpaDAvI. itihAsanI eka jIvaMta kaDI adRzya thaI che. emanI AtmakathA vayanA kAraNe zArIrika zakita ghaTatI jAya te samajI zakAya "jIvana sAMbhAraNAM" mAM gujarAtano chellI pANI sadInA sAmAjika tevuM che, paraMtu tamArA jevI vicAraka - cintanazIla vyakita itihAsa teo nirUpI gayAM che. kai kai vakhata muMjhavaNa kema anubhave che te huM samajI zakato zAradAbahena tathA temanA vaDIla bahena vidyAbahena nIlakaMTha nathI. badhI ja indriye kAma karatI baMdha thai jAya tyAre paNa svastha e be nAme gujarAtamAM ucca strI-keLavaNInAM pagaraNa sAthe haMme zane mATe joDAyelAM raheze. emaNe gujarAtamAM strIo mATe ucca mana ja jAgRta rahe ane AtmakhojanI kriyA satata cAlyA kare keLavaNInAM bIja ropyAM. banne bahene 1901 mAM gujarAta kole
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 5-12-1977 prabuddha jIvana 177 jamAM abhyAsa karI grejyueTa thayAM ane gujarAtanAM pahelAM grejyaeTa bahena tarIke jANItA banyAM. emane pagale pachI strIo mATenAM keLavaNInAM dvAra khullAM thayAM. banne bahenoe potapotAnI rIte sevAkArya karatAM rahIne mahilAonA zaikSaNika tathA sAmAjika vikAsamAM mahattvano phALo Apyo. zAradAbahene pahelAM vaDodaramAM ane pAchaLathI amadAvAdamAM rahIne sAmAjika sevAnI pravRttio calAvI hatI. sAduM "jIvana ane ucca vicAronI kaheNIne temaNe jIvanamAM pratyakSa karI batAvI hatI. e samayanuM vAtAvaraNa paNa anepyuM hatuM. strIo ucca keLavaNI le te sAruM ema leka mAnavA lAgyA hatA. baMgALamAM tema dakSiNamAM ane gujarAtamAM samAjasudhAraNAnI pravRttine vega paDayo hato. De. sumanta mahetA ane zAradAbahene sevA ane saMskAritAnI je AbehavA sarjI temAM kramaza: eka AkhI navI peDhInuM ghaDatara thayuM. vaDIlanI jema A daMpatIe anekone zILI chAMya ane hUMpha ApyAM hatAM. emanuM dAmpatya jIvana sAce ja eka saMskAra tIrtha banI gayuM hatuM. rASTranA, samAjanA ane strIonAM navotthAnamAM zAradAbahene sakriya rIte ane sahRdayatAthI bhAga lIdho hato. teo premALa, saumya 2Ane AnaMdI prakRtinAM hatAM. temanuM vyakitatva anekhuM hatuM. manathI te kadi vRddha thayAM na hatAM. zAradAbahena pitAne kALabaLanuM nimitta mAtra gaNatAM hatAM ane e rIte nimitta banavAne lIdhe potAne mAnasika svAthya ane zAMti sAMpaDayAM che ema mAnatAM hatAM. ane emanI nivRtti ya kevI ! emaNe lakhyuM che : "aneka viTaMbaNAo ane saMgharSone sAmane karatAM karatAM tathA jIvana bahelAvyAne AnaMda mANatAM mANatAM jIvananI saMdhyAne vakhate aneka prakAranI pravRttio ane kalahathI jeTale aMze para thavAya teTaluM thaIne zAMti ne saMtoSa meLavyAM che. manuSya jIvananuM dhyeya AvuM ja hoi zake ne !" vidyA, sevA ane saMskAranI suvAsathI opatuM zAradAbahenanuM jIvana anekone dIrdha samaya sudhI preraNA ApatuM raheze. janmabhUmi-pravAsImAMthI sAbhAra udhUta. espirina levAthI mRtyu paNa thAya che (e. pI) zikAge, tA. 14 saMzodhaka sarjana jaNAve che ke eriparine taMdurastIne nukasAnakirtA che. ane DokTaranA priskrIna para ja tenuM vecANa thavuM joie. zikAgo yunivarsiTI khAte sarjarInA prophesara Do. renee gaikAle jaNAvyuM hatuM ke e bAbata lAMbA samayathI jANItI che ke espirinathI AMtarika bliDiMga thAya che ane keTalIka vakhata mRtyu thAya che. ane chatAM duniyAmAM tenuM vecANa cAlu che. amerikana koleja opha sarjasanI klinikla keMgresa khAte temaNe patrakAra pariSadamAM jaNAvyuM hatuM ke espirinathI mRtyu thayelA nA AMkaDAo nathI paNa huM mAnuM chuM ke varSe hajArathI vadhu mRtyu pAme che. amerikAmAM dara varSe lagabhaga be karoDa pAunDa davA va5rAya che. - varSo sudhI espirinanI asarane abhyAsa karI rahela Do. renee jaNAvyuM hatuM ke phijhiziyane ane janatAne jANa hotI nathI ke espirinathI AMtarika bliDiMga thAya che ane temaNe e aMdAja karyo hato ke AMtarika bliDiMganI kriyAne kAraNe haoNspiTalamAM dAkhala thatA dareka sAta athavA ATha dardImAMthI eka vyakita espirina lenAra hoya che. espirina vAparanArAomAM khAsa karIne mahilAone gesTIka alsara thAya che. espirina levAne zreSTha ilAja esiparinane khorAka sAthe le te che. khAlI peTe espirina kadApi levI joIe nahi. ApattinAM pUra sAme (zrI sUryakAnta parIkhanA pUragrasta - vistAranA pravAsanA varNanadvArA jANeluM) 1970 nA sapTembara mAsamAM gujarAtamAM AvelA pracaMDa pUramAM sapaDAyelA mALIyA gAmanI A eka satya ghaTanA che: e yuvatIe hajI traNeka kalAka pahelA ja eka navajAta zizune janma Apelo. tyAM te pUranAM pANI caDhavA mAMDayAM. gharamAM e, eno pati tathA traNa mAsUma bALaka - eka pAMca varSanuM, bIjuM traNa varSanuM tathA trIjuM A tAjuM janmeluM bALaka. jotajotAmAM te pANI gharamAM ghUsavA mAMDayAM. gharanA mukhya mANasa para kevI moTI javAbadArI-eka taratanI prasUtA ne bIjA traNa kumaLAM jIvanI. paNa e himmata ne hAryo. eNe eka moTA kapaDAmAM be moTAM bALakone bAMdhIne UMcakayAM - ane e poTaluM bahAra laI jaIne eka jhADanI Toce laTakAvyuM-pAchA e gharamAM Avyo ane eka moTI tAMbAnI gAgara lIdhI. emAM mUkayuM tAjuM janmeluM bALa-ane e gAgara, UMcakIne beu pati - patnIe mAMDayuM cAlavA. keDa DUbe eTalA pANImAM beu jaNAM mAileka cAlyAM tyAre koi UMcANavALI jagyA para pahoMcyAM tyAM pelA phalathI paNa kamaLA bALaka tathA enI mAtAne mUkayAM. ane e pAchA pelA jhADa pAse gayo. pANI te dhasamasa karatAM vaye jatAM hatAM. tyAM eNe jhADa parathI peluM - be bALakovALuM - pioTaluM UtAryuM. poTaluM mAthe mUkIne pAcho e mAMDa cAlavA. athAga mahenate e pahoMe pelA salAmata sthaLe, ane enI patnIne maLyo. pAMce jaNAMe tyAM thoDIka salAmatIpUrvaka bAkIne samaya vitAvyo. pUra UtaratAM e ghera pahoMcI tyAre joyuM ke ghaNIkharI gharavakharI taNAi gai hatI - paraMtu bacI gayA hatA e pAMca amUlya jIva! kRSNajanma samaye vAsudeva - devakInI paNa kadAca AvI kasoTI nahIM thaI hoya! - gItA parIkha Ane anurUpa e eka bIjo prasaMga paNa nIce pramANe che : "jyAre chaThThI sapTembare machu nadIe mAjhA mUkI tyAre kAMThA uparanA khetaramAM keDa keDa sudhI pANI bharAyAM. mAmada pitAnA khetaramAM jhupaDuM bAMdhIne rahete. eka mANasa hato. tenI bAjumAM sulemAnanuM khetara ane jhuMpaDuM. sulemAna, tenI patnIne savAre suvAvaDa AvI eTale gAmamAM tene mATe cIjavastuo kharIdavA gayela paNa marachunA pUrane - kAraNe pAchA AvI zakayo nahi. "mAmade sulemAnanI patnIne keDa samANA pANI khUMdIne khaMbhe besADIne salAmata UMcI jagyAe pahoMcADI dIdhI. pharIthI sulemAnanA jhuMpaDe Avyo ane pANInI moTI gALI khAlI karIne taratanA janmelA bALakane kapaDAmAM vIMTALIne gALImAM suvADayuM ane pANImAM DhaLatA DhabatA tenI mA pAse pahoMcADI lIdhuM. pANI keDathI paNa upara ' vadhatA jatA hatA. pharIthI gALIne laine pAchA mAmada Avyo ane sulemAnanA bIjA be varSanA dIkarAne gALImAM besADI DhabatA DhabatA tenI mA pAse lagabhaga adhe mAila tarIne pahoMcADayo." AvA prasaMge sAMbhaLavA maLe che tyAre mananA UMDANamAMthI zabdo sarI paDe che ke mAnavatA haja marI paravArI nathI. dhanya che ' AvA hImmatabAja ane jene sAcA mAnava kahI zakAya tevA vIralAone. AvI vRtti ane hiMmata dareka mANase keLavavI joIe. - zAntilAla TI. zeTha sAbhAra - svIkAra """zrI bhakitamArganuM rahasya: lekhaka: bhegIlAla gIradharalAla zeTha, prakAzaka: sad. zrI na. gi. zeThanI milakatanA TrasTIo vatI zrI jamanAdAsa pI. zeTha, mAunTa yunika, peDara reDa, muMbai-26, kiMmata : amUlya.
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ 92 178 prabhu jIvana AMdAlananuM avalAkana (tA. 16-10-70nA bhUmiputramAMthI sAbhAra ) rAjagIra adhivezanane eka varSa pUrU thayuM. A vItelA mahattvapUrNa varSa daramiyAna grAmadAna AMdolana dhImI gatie, paNa AgaLa vadhyuM che; tema ja AMdolananI AjanI paddhatinI maryAdAo paNa upasI AvI che. ahiMsA sAme keTalAka paDakAra khaDA thayA, ene sAmanA karavAnI zakti paNa viksI. naitika hrAsa thavAne kAraNe A avidha daramiyAna dezamAM aMdhakAra vadhyA che. nATakIya Dhabe sAliyANAM nAbUda thavA chatAM dezamAM ' yathAsthiti ' nI bAlabAlA che. nakasalapaMthIonI gatividhi vadhI che. rAjakIya asthiratAne kAraNe rAjanItijJA parano janatAno vizvAsa uttarottara kSINa thatA jAya che. e rikatatA bharavAnuM sAmarthya grAmasvarAja - AMdolanamAM che? Aje paNa sarvodaya AMdolananuM kendrabindu to grAmadAna ja che. A eka varSamAM 33,000 navAM grAmadAna (kula 1 lAkha 70 hajAra) thayAM, navA 18 (kula 37) jillAnAM jillAdAna thayAM. seMkaDo navajuvAnonA sahayogathI tAmilanADa prAMtanI sImA samIpa pahoMcyuM. jo ke grAmadAnanI prApti--paddhatimAM maulika parivartana hajI karavAnuM che. kAryakartA-kendrita AMdolanane janatAkendrita karavAnuM che. prAptinI sAthesAtha puSTi karavA mATe, temaja grAmasabhAne sakriya karavA mATe grAmazAMti senA banAvavAnI che, enuM prazikSaNa karavAnuM che. prAptinI sAtheAsAtha puSTi na thAya te grAmadAnanA vicAra * mAnya hovA chatAM pAchaLathI kAma kaThina banI jAya che, evuM darzana bihAramAM thayuM. sAme AvI paDelA nakasalavAdI paDakAranA sAmanA karavA, tema ja puSTinuM kAma karavA musaharInI bhaThThImAM 'kareMge yA mareMge'nI vRttithI jayaprakAzajI kAme lAgI gayA che. eja rIte vaidyanAthabAbu, rAmamUrti, kRSNarAja, nirmaLAbahena jevA ApaNA variSThi sAthIo puSTikAmamAM lAgI gayA che. puSTinI gati dhImI che. paNa pragatizIla kAnUnano amala, anyAya nivAraNa, grAmazAMtisenAnI ane taruNa zAMtisenAnI racanA. vagere kAryakrame puSTi sAthe sAMkaLI devAne * kAraNe enuM guNAtmaka pAsuM vadhyuM che. bikAnera ane phaijAbAda jillAmAM puSTikAmanA sAro AraMbha thayo che. navAM grAmadAnanI prAptinuM kAma to cAlu rahevuM joie, paNa jUnAM grAmadAnI gAmAnI puSTinA kAryakrama turata hAthamAM levA joize. bIjAM badhAM kAmA cheDIne amuka nizcita kSetramAM ame puSTinuM kAma karIzuM evuM nakkI karIne ochAmAM ochA 50 variSTha sAthIo te| have puSTikAmamAM lAgavA ja joie. have ApaNAM badhAM kAma navI paddhatithI--nAgarika abhikrama zakitathI karavAM jaoNize. tA. 1-12-1 990 che. uttara ne dakSiNa baMgALanA bhayagrasta vistAramAMthI cAru caMdra bhaMDArInI zAMtiyAtrA cAlI rahI che. thANAnA AdivAsIonI jamInanA prazna bAbata satyAgrahanI taiyArI pUrI thai gai hatI. paNa moTAbhAganI mAgaNIAnA sarakAre svIkAra karI levAnA kAraNe pachI satyAgraha karavAnI. AvazyakatA nA rahI. uttarAkhaMDamAM zarAbabaMdhI mATe saphaLa satyA-graha thayo. bharUca jillAnA akatezvara gAmanI jamIna mATeno satyAgrahane savAla hajI hala thayo nathI. pUnAnI prabaMdha samitinA satyAgrahanA prastAva paratve ApaNe gaMbhIra vicAraNA karavAnI rahe che.. khAdI jagatanuM saMkTa mejuda che. grAmAbhimukha khAdInA prAraMbha hajI karavAnA che. grAmadAnI gAmAmAM khAdInA tema ja bIjA vikAsanI gati dhImI che. mATe namUnAnA sanAtana savAla janamAnasamAM meAjUda che. samAjanA saMdarbha badalyA vinA moTA pramANamAM vikAsanI zakyatA nathI, e zAstrazuddha uttarathI praznakartA niruttara tA jarUra thAya che, paNa ethI enuM samAdhAna thatuM nathI. sthAnika prApya sAdhanA vaDe vikAsakAryo thAya, tema ja e dvArA lokazakita pragaTaeN, enuM darzana hajI ApaNaeN karavAnuM che. aNuvrata ane sarvodaya AMdolana vacce nikaTanA sahayoganA nirNaya A varSe thayo. AcArya-kuLanuM kAma AgaLa vadhI rahyuM che. lAkayAtrI daLanI akhaMDa padayAtrA mahilAomAM jAgRti preratI niraMtara cAlI rahI che. gAMdhI zatAbdI nimitte gAMdhIsAhatyinA savA lAkha seTanuM vecANa thayuM. paNa hajI bIjA savA lAkha seTanA vecANa mATe sahu sarvodaya kAryakaronA sakriya sahayoganI AvazyakatA che. bhUmiputrane bAda karatAM bIjAM badhAM sarvodaya sAmayikonI saMkhyA maryAdita rahI che. vinAbAnAM 75 varSa nimitte eka karoDanA grAmasvarAja koSa ekaTho karavAnA nirNaya ApaNe karyo, 62 lAkha jeTalI rakama ekaThI thai, eka siddhi hAMsala thai, ethI kAryakaronA utsAha vadhyo, have pachI lAkhA sarvodaya mitrA noMdhIne AMdolananA kharcanI jogavAi karavAnI yojanA aMge vicAravuM joie. - AvatA varSamAM badhAya grAmadAnI jillAonI puSTi, navAM grAmadAnI gAmAmAM prAptinI sAthesAthe puSTi, anyAyanivAraNa sAru satyAgraha, baLavAna zAMtisenA ane taruNa zAMtisenA, zaheromAM sAmAjika-Arthika nyAyanA kAmano AraMbha, lAkanIti, kAryakartAenI prApti tema ja prazikSaNa, bhAicArA para AdhArita majabUta saMgaThana tema ja kAryakartAonA guNavikAsa, saMghane krAMtine adhika anukULa banAvavA--A badhAM kAma karavAnAM che. zuM e azakya che? azakya dekhAtAM ghaNAM kAma pAchalAM varSomAM thayAM che. lAkhA ekaranuM bhUmidAna, grAmadAna, jillAdAna, pradezadAna, 60-70 lAkhanA grAmasvArAja ko-emAMnuM kayuM kAma dasa-vIsa varSa agAu zakya lAgatuM hatuM ? grAmasvarAja koSamAM mATI rakama ekaThI nahIM thAya evI cetavaNI vaDIla anubhavI mitrae ApI hatI, paNa. bhagavAnanI kRpAthI ATalI rakama thai zakI. Arthika salAmatInI. ke khyAtinI paravA karyA vinA seMkaDo kAryakartA 15-20 varSa ghUmatA raheze, e zuM zakaya manAtuM hatuM? ATalA badhA lokasaMparka dharAvatI jamAta cUMTaNIomAM khaDI nahIM rahe. zuM saMbhavita hatuM? e asaMbhavita kAmA zakya banyAM che. have AgaLa upara paNa evAM ja zakaya kAme karI batAvavAnuM AhvAna ApaNI samakSa che. asAmAnya netAnA mArgadarzanamAM gaNasevakatvanA baLe e azakaya kAmA AvatAM be varSa daramiyAna pUrAM karavAno nizcaya karIe, sevAgrAma, 2-10-'70; (sarva sevA saMghanA maMtrInA nivedanamAMthI) ThAkuradAsa baMga zAMtisenAnA kAmamAM pragati thai rahI che. atyAre dezamAM 7,441 zAMtisainiko noMdhAyelA che, kula 134 tarNa zAMtisenA kendro che. bhivaMDI, jalagAMvamAM tAAnA pachI zAMtisenAe sAruM kAma karyuM. paNa tyAMnA tention--tANanI jANa kema ApaNane agAuthI nA thai? mahArASTranA vasamatanagaranA 500 hiMdu-musalamAnoe 2-18-69thI 22-2-70 sudhI upavAsanI satata sAMkaLa calAvI, amadAvAdanAM tophAnAnA prAyazcittanuM eka sAruM kAma karyuM. grAma zAMtisenAnuM vyavasthita Ayojana ApaNe hajI karavAnuM che. bAdazAhakhAnanA AgamanathI insAnI birAdarInuM saMgaThana thayuM. erisAnA garAMDA jillAmAM thANuM nAkhIne zI mAlatIdevI hiMmatapUrvaka nakasalapaMthIo tema ja polIsanA damananA sAmanA karI rahyAM mAlika zrI sukha jaina yuvaka saMdha H mudraka ane prakAzakaH zrI paramAnaMda mukha4, re,' na. 35029 kuMvarajI kApaDiyA, prakAzanasthaLaH 385, saradAra vI.pI. rADa, * mudrasthAnaH dhI sTeTsa pIpala presa, kreTa, sukha-1 12
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ Regd. No. MH. 117 * vArSika lavAjama rU. 7 prabuddha jIvane prabuddha jainanuM navasaMskaraNa varSa 32 : aMka 10 muMbaI, DIsembara 19, 1970, budhavAra zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra paradeza mATe zIliMga 15 chUTaka nakala 40 paisA taMtrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA zI lokagu 2 AcArya zrI vijaya vallabhasUrIzvarajI (AcArya zrI vijyavallabhasUrinI keTalAka samayathI janmazatAbdI ujavAi rahI che ane cAlu Disembara mAsanI 25, 26 tathA 27 mI tArIkhe keMsa medAnamAM eka moTo guNAnuvAda rAmAraMbha yojAvAnuM che, teno saMdarbhamAM AcAryazrInuM preraNAdAyI jIvanacaritra nIce ApavAmAM Ave che. paramAnaMda) yugadaSTA AcArya zrI vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAja tyAre kuTuMba khUba dharmaparAyaNa, eTale chaganalAlane pAraNe jhUlatAM jhUlatAM muMbaimAM birAjatA hatA. vi. saM. 2010 nA bhAibIjane divasa ja dharmasaMskAranuM pAna karavAnA yoga maLyo hato. dasa-bAra varSanI uMmara thatAM thatAM te pitA ane mAtA banI teozrIne 84 me janmadivasa hatuM. ane e nimitte muMbaInI chatrachAyA jhuMTavAi gai! maraNapathArIe paDelI mAtAe potAnA 73 rAMrathAo taraphathI eka mATe samAraMbha yojavAmAM Avyo putrane A janmamAM tema ja janmAMtaramAM paNa upayogI thAya evI hato. e maMgalamaya prasaMge, jANe pitAnI 68 varSa jeTalI dIdhuM zikhAmaNa ApatAM kahyuM ke "beTA, ahaMntanuM zaraNa svIkAraje. AtmasAdhanAnuM navanIta janatAne ApatA hoya e rIte, teoe ane anaMta sukhanA dhAmamAM pahoMcADe covA zAzvata dharmadhanane pitAnA aMtaranI lAgaNIne vAcA ApatAM AtmavizvAsapUrvaka kahyuM meLavavAmAM ane jagatanA jIvanuM lyANa karavAmAM tAruM jIvana vitAvaje." hatuM ke :"na jena chuM na bauddha, na vaiSaNava chuM na zaiva, na hiMdu chaganane ekalavAyuM na lAge ane enuM citta prasanna rahe e mATe bane moTAbhAi-zrI hIrAbhAi ane zrI khImacaMdachuM ne musalamAna; huM te vItarAga deva paramAtmAne zedhavAnA mArge bhAi-khUba takedArI rAkhatA. paNa chaganalAlane jIva kaMika judI ja vicaravAvALe eka mAnavI chuM, yAtrALu chuM. Aje sau zAMtinI mATIne hato. enuM citta gharasaMsAra tyAga karIne tyAgadharmanI cAhanA kare che, paraMtu zAMtinI zodha te sauthI pahelAM pitAnA manamAM ja dIkSA levA mATe jhaMkhI rahyuM : jyAre e avasara Ave, huM kayAre thavI joie." sAdhujIvana svIkAruM ! gaMbhIratA ane vinamratApUrvaka AcAryazrInA aMtaramAMthI, amu- ane evA puNya avasara paNa AvI gayo. vi. . 1942 tanI saravANInI jema, vahI nIkaLelA A zabdo acAryazrInI judo mAM jainasaMghanA mahAna prabhAvaka AcArya zrI vijayAnaMdasUrijI (AtmA rAmajI mahArAja) vaDodarA padhAryA. emanI dharmadizanA chagananA judAM nAmathI oLakhAtA dharmonA bAhya svarUpathI UMce UThIne aMtarane sparzI gai. e bhAgavatI dIkSA levA tatpara thai gayo. AtmadharmanI-potAnI jAtanI khejanI-utkaTa tamannAnuM sUcana have saMsAranuM baMdhana ene eka paLa mATe paNa khapatuM na hatuM. chevaTe, karavA sAthe jaina dharmanI anekAMtavAdanI satvagAmI ane guNagrAhI moTAbhAio ane kuTuMbIjanonI nArAjI vahArIne paNa, eNe vi. saM. 1943 nI sAlamAM, rAdhanapuramAM, zrI AtmArAmajI mahArAja bhAvanA tenA jIvanamAM kevI otaprota thai gai hatI, enuM pAse, muni zrI harSavijayajInA ziSya tarIke dIkSA lIdhI. nAma AphlAdakArI darzana karAve che. muni zrI vallabhavijaya rAkhavAmAM AvyuM. jainadharme jIvanasAdhanAmAM ahiMsAne prAdhAnya ApIne vizva- - bhUkhyAne bhAvatAM bhejana maLe ema, chaganane AtmA khUba bharanA jIvo sAthe maitrI keLavavAne Adeza Apyo che. yugadarzI Aha lAda anubhavI rahyo. eka paLa paNa nirarthaka vitAvavAne badale AcAryazrIe e Adezane jhIlI laIne pitAnA hRdayane vizALa, teo gurasevA ane jJAna-cAritranI ArAdhanAmAM lAgI gayA. zrI karuNAparAyaNa ane saMvedanazIla banAvyuM hatuM, ane samagra mAnava- AtmArAmajI mahArAjanA teo khUba prItipAtra banI gayA-jANe jata pratye samabhAva keLavyo hato. koinuM paNa du:kha-darda joIne kAyAnI chAyA ja samajo ! emanuM aMtara karuNAbhInuM banI jatuM ane enA nivAraNane zakaya puruSArtha karyA pachI ja emane nirAMta thatI. A rIte teo vezathI traNa cemAsA gujarAta ane rAjasthAnamAM karIne teo dAdAjainadharmanA guru hovA chatAM aMtarathI te sarvanA hitaciMtaka eka gurajInI sAthe paMjAba gayA. tyAM ekadhArAM 19 mAsAM karIne paMjAAdarza lokagura ja banyA hatA, ane AvI unnata bhAvanAnA baLe ja bane zrIsaMghanI dharmazraddhAne khUba daDha banAvI. 19 comAsAmAM upara mujabanA zabdo uccArI zakyAM hatAM. dAdAgurajInI sAthe cha karyA ane, vi. saM. 1952 mAM dAdAgurujIne svargavAsa thatAM, 13 comAsAM bIjAM munivaro sAthe karyAM. aMtavi. saM. 1927 nA bhAibIjanA divase emane janma. samaye jema mAtAe hitazikhAmaNa ApI hatI, e rIte ja dAdAeTale AgAmI bhAibIjanA divase emanI janmazatAbdInuM varSa gurujIe aMtima Adeza muni zrI vallabhavijayane ryo hato ke samAzarU thaze. A prasaMganI ujavaNI, teozrInA jIvana ane kAryane janA utkarSa mATe Thera Thera vidyAmaMdire sthapAvaje, ane paMjAbane, anurUpa hoya e rIte, dezanA judAM judAM sthAnamAM karavAnI taiyArI saMbhALajo ! cAlI rahI che. tethI emano saMkSipta paricaya ahIM Apa ava na jemanA caraNe muni vallabhaviyujIe potAnuM jIvana ane saraprApta che. sarvasva samarpita karyuM hatuM, e vAtsalyamUrti dAdAguranA svargavAsathI teonuM vatana-vidyA, kaLA ane saMskAritAnI bhUmi vaDo- te na kalpI zakAya eTalo AghAta lAgyo. paNa kudaratanA sahaja darA zahera, tenI jJAti vIsA zrImALI. pitAnuM nAma dIpacaMda- krama pramANe AvI paDela ApattithI hatAza-nirAza thaIne niSkriya bhAi, mAtAnuM nAma icchAbahena. emanuM potAnuM nAma chaganalAla, banI javuM e muni zrI vallabhavijayajInA svabhAvamAM ja na hatuM. pie
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ 180 prabuddha jIvana tA. 19-12-1970 wie dAdAgurujInA pArasamaNi jevA sahavAsane lIdhe jIvanamAM dhIraja, # amArI najare- 4 hiMmata ane samatAnuM je teja pragaTayuM hatuM, enI jANe seTI thavAnI hatI. muni zrI vallabhavijayajI paMjAbanA zrIrasaMdhanI dharma (nyu irA skUlanAM zikSikA bahena kumArI puSpAbahena mahetA zraddhAne daDha karavAnA ane sarasvatImaMdironI sthApanAnAM kAryamAM dattacitta banI gayA. paMjAba zrIrAMghamAM bALakothI laine te vRddho gayA sapTembara mAsanI zarUAtamAM te skUlanA 7 mA dharaNanA sudhI saukoinAM aMtaramAM guravallabha vasI gaya. te tenI saMghanA keTalAka vidyArthIone pAMca cha divasa mATe veDachInA svautkarSanI AvI umadA bhAvanA ane pravRttine kAraNe ja. gura vala- rAjya AzrAma laI gayelA. e vidyArthIone joi, jANI, maLIne bhanuM nAma paDe che, ane paMjAbanA zrasaMghanuM aMtara Adara ane veDachI AzramanA vidyArthIonA mana upara kevI chApa paDI tene bhaktithI gadgad banI jAya che, khyAla taratamAM ja tyAMnA eka vidyArthIe puSpAbahena upara lakhI ja gha ghAma vinA-dharma enA anuyAyIomAM ja TakI mekalelA nIce ApelA lakhANamAMthI jANavA maLe che. A lakhArahe che-e sUtrane bhAva muni zrI vallabhavijayajInA aMtaramAM barAbara vasI gayA hatA. vaLI, petAnI dIrdha daSTine kAraNe, NanA saMdarbhamAM puSpAbahene mArI upara lakhele patra paNa nIce teo palaTAtA samayanAM eMdhANa paNa pArakhI zakatA hatA ane ApavAmAM Ave che. prabuddha jIvananA vAcakone, AzA che ke, A ahiMsA, karuNA ane saMvedanazIlatA emanA romeromamAM dhabakatI lekhanasAmagrI rasaprada nIvaDaze. paramAnaMda) hatI. koi paNa dIna-du:khI janane joine emanuM aMtara karuNAbhInuM banI jatuM; ane enA nivAraNa mATe kaMIka paNa prayatna zrI puSpAbahenane patra karIne ja emanA sevAvratI AtmAne nirAMta thatI. saMghazakitane. - pU. paramAnaMdabhAi, TAvI rAkhavA mATe ane samAjane urksa sAdhavA mATe teoe mAruM vanarAvana che rUDuM ke vaikuMTha nahi re AvuM jI." traNa mue nakkI karyA hatA : (1) samAjanI UgatI peDhIne dareka kakSAnuM vyAvahArika tathA bAraDolI jillAmAM AvelA pU. jugatarAmakAkAnA chaDI dhArmika zikSaNa maLatuM rahe evI vyavasthA karavI. dhAmanI mulAkAta lIdhA pachI uparanI paMkitao vAraMvAra gUMjatI (2) saMghazakitane TakAvI rAkhavA mATe jaina saMdhanA badhA phirakA hatI. vanarAvana jevuM veDachI dhAma aneka rIte gamI gayuM. jo ke vacce saMpa ane saMgaThananI bhAvanAne protsAhana maLe evuM vAtA- veDachI dhAma javAnuM nimitta te nyu irA skUlanA dhoraNa sAtanA varaNa UbhuM karavuM. samAja zikSaNanA zibira arthe hatuM paraMtu vidyArthIone kAraNe ja . (3) samAjanA garIba ane madhyama varga Arthika bhIMsamAM tyAMnA vidyArthIo sAthe vizepa saMparka sAdhI zakAya. pisAi na jAya e mATe udyogagRha jevI saMsthAnI sthApanA karavI ane e mATe meTuM bhaMDoLa ekatra karavuM. Ama je tyAMnA keTalAka vidyArthIone maLIne temanI sAthe teonI A bhAvanAne tenA ja zabdomAM joIe: thoDo vicAravinimaya karyo. vAta karatAM jANavA maLyuM ke emanuM atyAre hajAro jaina kuTuMba pAse khAvA pUratuM anna nathI, taTastha avalokana, AtmanirIkSaNa mAMgI le tevuM che. AthI emane paheravAM pUratAM kapaDAM nathI; mAMdAnI sAravAra mATe ane pitAnAM vinaMti karI ke amArAM zaheranAM bALakone joIne tamane je je bALakone bhaNAvavA mATe pAse paisA nathI. Aje madhyama varganAM lAgaNI ane vicAra para pratyAghAta thayA te eka nibaMdha rUpe, tamArI ApaNAM bhAi-bahena du:khanI cakkImAM pisAi rahyA che. jo madhyama phurasade, lakhIne na mokalAve ? parIkSAo AvatI hatI, chatAM varga jIvatA raheze te ja jaina jagata paNa TakI raheze. dhanika varga vidyArthIo Apela bela na visaryA. vAtavAtamAM ja thayelI vinaMlahera kare ane ApaNA sahadharmI bhAio bhUkhe mare e sAmAjika nyAya nahiM paNa anyAya che. tIne pharI yAda apAvavAnI paNa AvazyakatA na rahI. (kadAca zahesaMsArano tyAga karI, A veza paherI, bhagavAna mahAvIranI ranAM ane grAmavAsIonAM hRdayamAM A ja moTo pharaka haze!) temaNe jema, amAre amArA jIvananI paLepaLane hisAba ApavAne che. je pratyuttara pAThavyo che "amArI najare" te aneka sahRdayIne AtmazAMti ane Atmazuddhi te maLatAM maLaze, paNa samAja, dharma rasadAyaka thai paDaze. puSpA joSInA vandana ane dezanA udyotamAM A jIvanamAM je kAMi phALe ApI zakAya, te ApavAnuM kema bhUlI zakAya? eka divasanI raDhiyALI saMdhyAe prArthanA karI rahyA pachI sAdharmika vAtsalyane artha kevaLa miSTAnna khavaDAvavuM e cImanabhAie jaNAvyuM ke: " ApaNe tyAM muMbaInI nyu irA ja nathI; paraMtu sAdharmika bhAione kAme lagADIne emane pagabhara skUlamAM dhoraNa 7 nAM bALako samAjazikSaNa zibira arthe ahiM banAvavI, e paNa sAcuM sAdharmika vAtsalya che. AvanAra che ane teno pAMca divasa rokAze." A zabdo kAne - "sevA, saMgaThana, svAvalaMbana, zikSaNa ane jaina sAhityanuM paDatAM ja amArAM mana saLavaLyAM ane nayane samakSa muMbai taraprakAzana tathA eno pracAra-A pAMca bAbata upara ja jaina samAjanI varavA lAgyuM. enAM UMcAM gaganacuMbI makAna, vizALa DAmara roDa, unnatine AdhAra che. jhabUka jhabUka karatI vIjaLI, vizALa alabelI nagarI ! khera.. bane ke na bane, paNa mAre AtmA ema cAhe che ke sAMpradAyikatA dUra thAya ane jaina samAja zrI mahAvIra svAmInA nejA irAnA AvanAra bALakonI jhaMkhanA karatAM karatAM nIce ekatra thaIne zrI mahAvIrasvAmInI ja bole." tA. 3-9-70 AvI gaI ane enA para kALI rAtano paDado paDavAnI - AcAryazrI khAdI paheratA hatA, e hakIkata paNa teonI taiyArI hatI tyAM AjhAmanA medAnamAM muMbainAM bALako AvI UbhAM, rASTrabhAvanAnI sAkSI banI rahe evI che. potAnI rASTrIya bhAvanAne "begnevAlA AvyA" zabda sAMbhaLatAM ja ame doDI gayAM. vyakata karatAM teoe kahyuM hatuM ke: be basamAM bALako zAMta besI amArA tarapha joi rahyAM hatAM. kadAca "ApaNA dezanI AjhAdImAM ApaNA sahunuM kalyANa che. temane lAgatuM haze ke pRthvI bahAranI A duniyA te nathI ne? AjhadIne mATe hiMdu, muslima, zIkhanI ektA jarUrI che; bALako basamAMthI UtarI temane sUcavelA nivAsasthAne AvIne thobhyAM a ekatA ApaNe game te bhAge sAdhavI paDaze ja. ApaNA dezamAM ekatA sthapAya to vizvazAMtimAM ApaNA dezanuM sthAna ane emanA AcAryo je vAta karI te zAMtithI sAMbhaLI rahyAM. aneruM banaze tenI khAtarI rAkhaze. hiMdu nathI cATIvALA janmatA, ame dhAratAM hatAM ke dhamAliyA jIvanamAM jIvatAM bALake ahIM AvI muralamAna nathI sunnatavALA janmatA, zIkha nathI dADhIvALA janmatA. dhamAla karaze paNa temanI A zista joi amArI dhAraNA khoTI paDI. janma lIdhA pachI jevA jenA saMskAra ane jevA jenA AcAra, te tene raMga caDhe che. AtmA to badhAmAM eka ja che. sarve mekSanA tA. 4-9-70 nA roja to ame sArI rIte temane sahavArA adhikArI che. sarve sarakhA che. ApaNe badhA eka ja chIe." sAdhI na zakayA, kemake temane kAryakrama AzramanI bahAranAM sthaLe apUrNa. ratilAla dIpacaMda desAI javAnuM hatuM. tA. 6 nA roja paNa teo gAmaDAM jevA gayA hoI
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ ta, 16-12-1970 prabuddha jIvana 181 sArI rIte oLakhANa pichANa karI na zakayA. mAtra mita- hAsya karI zakyA kharA, ane dUra dUrathI paNa e bALakone ullAsa ane klabalATa ame sAMbhaLatA rahyA. jANe lAgatuM hatuMmuMbaimAM pitAnA guMgaLAyelA avAjo ahIM khullAM cagAne ane khetarIyAmAM phelAvatAM na hoya ! - je divase bALaka AzramamAM AvyAM tyAre gaNavezamAM hatAM. paNa bIjA divasathI raMga badalavA lAgyA ane AzramamAM nAnakaDuM pacaraMgI muMbai sarjAi gayuM. temanAM kapaDAM, temanAM caMpala, bUTa vagere yupIya DhabanAM hatAM, temanA vALa ane oLavAnI paddhati paNa ju dI ja varatAtI hatI tyAre amAruM nAnakaDuM manaDuM kahetuM hatuM janmathI ja jeNe yuropane navAjyuM che te bhAratanuM banI ne raheze kharuM ! - tA. 6ThThI ne ukAi javAne kAryakrama rada thatAM muMbainAM bALakene sahavAsa karavAne amane moke maLe kharo. ame muMbaivALA bALakone bolAvI temane pUchatA ke bhAI, tamArA muMbainI vAta karone! ane bALako gulAbI hoTha phaphaDAvI amane kahetAM ane tAjuba banI ame muMbainI vAta sAMbhaLI rahetA. koika bALake evAM paNa hatAM ke je cheDI pUchaparacha karatAM Amatema vAta karI bhAgI jatAM. ' eka divasa muMbainAM bALako ane AzrAmanAM bALako kabaDDI ramavAnAM thayAM tyAre amane harAvuM AvyuM ke muMbainAM bALake zuM ramI jANavAnAM, e te dorI kudI jANe paNa emaNe jyAre ramata ramavA mAMDI tyAre khabara paDI ke teo paNa ramavAnAM zokhIna ane AvaDatavALAM bALako che. ame nyU irAnAM bALako sAthe mitratA bAMdhatA rahyA ane Azramano paricaya kahetA rahyA tathA muMbaInA samAcAra, tyAMnuM jIvana, konI raheNIkaraNI sAMbhaLatAM tyAMnA loko paNa kevI hADamArI bhegave che te jANyuM ane muMbaI eTale sukhasAgara-dariyo evI je kaMika bhramaNA hatI te dura thai. amArA manamAM eka evI graMthi baMdhAyelI hatI ke muMbainAM loko-bALako milanAM pAtaLAM ane mulAyama kapaDAM pahere, temane kharabacaDI ane jADI khAdI game kharI! paNa nA, te graMthi paNa bALakoe teDI, bALake pUchatAM AvatAM ke khAdIbhaMDAra kyAM che? kayAre khulaze? temaNe khAdI lIdhI, eTaluM ja nahiM, reMTiyA paNa eka be vidyArthIe lIdhA tyAre amane ghaNuM ja Azcarya thayuM ke A bALakone khAdI gamatI ja nathI evuM nathI paNa temane evA saMskAro ane saMjoge che. nyU irAnA bALakonI zista te kharI japaNa bIjI eka khAsiyata paNa noMdhavA jevI che. tA. 7 mIe jyAre e bALa- kee manaraMjana kAryakrama goThavya ane bhajavAya tyAre jovA maLyuM ke nyU irAnAM bALako sTeja para AvavA ane kAryakrama ApavA ghaNI ja tatparatA batAvatAM hatAM ane gabharAyA vinA kAryakrama ApatAM hatAM, jyAre AzramanAM bALako evI tatparatA ane hiMmata nathI batAvatAM. Ane mANasanA sahavAsa ane naitika hiMmatane uttama guNa gaNAvI zakAya. tA. 8 nA roja bALakane muMbaI javA taiyArI karavA lAgyAM tyAre ke koI bALaka AvIne pote bAMdhela dastane kahI jatAM ke kAgaLa jarUra lakhajo, AvavAnA ho te jaNAvaje, eTaluM ja nahiM paNa bheTa gAdo paNa apAi. mitratAnI kevI lIlA ! bALako badhAM basamAM goThavAI gayAM ane badhAe namaskAra karyA pachI jyAre ame AzramamAM AvIne thobhyA tyAre nirava zAMtimAM Azrama sate hoya evuM lAgatuM hatuM ane tyAre mitratA kevI virahI hatI tenuM bhAna thayuM ane manamAM kavi uzanasanuM peluM soneTa kAvya "vaLAvI bA AvI' yAda AvyuM. pachI dhIre dhIre kALane paDado paDatAM dhIre dhIre bhAibaMdhInI yAda dabAI gaI ane UkhaDI paNa gaI. nyU irAnAM bALake AzramamAM kaMIka jIvanabhAthuM levA AvyAM hatAM te laI gayAM ane pitAnI sugaMdha mUkI gayAM paNa kharAM. gayA te to bhale gayA, pagalAM pADI te gayA! bhAI araviMdane patra svarAja AzrAma, veDachI, tA. 14-9-70 bahena puSpAbahena, namaste, tamAruM saMpeluM kAma pUruM karavA meM yathAzakita prayatna karyo che, chatAM kSati te ghaNI haze. nibaMdha lakhyo che khare paNa emAM ghaNI vAte rahI paNa gai che. jema ke zikSako aMgenI vAta, chokarAchokarInI belavAnI Dhaba ane bahenanI pIrasavAnI kaLA. thoDo ulalekha karuM chuM. zikSaka vidyArthIne beTA kahI bolAvatA, chokarAnI kaDAkaTa belavAnI Dhaba ane baheno mATe Azcaryajanaka vAta che. e ke jyAre teo zIre vagere pIrasatAM te vakhate zIre A bAju te bAju paDI paNa jate, jyAre amAre tyAM chokarAo paNa sArI rIte pIrase che, bahenazrI, tamane huM sArI rIte nibaMdha lakhI meklata, paNa ravivAre hindInI parIkSA gai ane AvatA aThavADiyAthI trimAsika parIkSA zarU thAya che tenI pUrvataiyArI pAchaLa Adu khAIne maMDavuM paDe ema che. bahenazrI, A nibaMdha mathe patrottara Apaze. sAthe eka takalIpha ApuM chuM, ke saMgItakAra pAsethI "AvakAra mITho Apaze" A bhajana utArI meklAvI Apaze. sau mitrone mArI yAdabasa bhUlacUka kSama, li. veDachIne vidyArthI aravindanA praNAma. sAbhAra svIkAra saMtanI amRtavANI : zrImad rAjacaMdra: saMpAdaka : muni puNyavijayajI, prakAzaka: zrI jamanAdAsa pI. zeTha, mAunTa yunika, peDara roDa, muMbaI-26. prAptisthAna, zrI bhegIlAla giradharalAla zeTha, 34, merabI hAusa, koTa muMbai-1. " zrImad rAjacaMdra: nAra paricaya : saMpAdaka : zrI bhAgIlAla giradharalAla zeTha. saranAmuM upara mujaba, , kaNamAM maNa: muni citrabhAnu, prakAzaka : zrI kAntilAla nyAlacaMda zAha, divya jJAna saMgha, i-1, kavInsa lu, 28 30, vAlakezvara, muMbaI-6. kiMmata rU. 1-50.. cAra tIrthaMkara : lekhaka paMDita sukhalAlajI, prakAzaka : ( bIjI AvRtti) zrI ratilAla dIpacaMda desAi, maMtrI jJAnedaya TrasTa, anekAnta vihAra, zreyasa kailonI pAse, amadAvAda-9, kImata sva. zrI dharmacaMdra kamANI "ya-smRti : prakAzaka : sva. zrI dharmacaMdra kamANI. puNya smRti prakAzaka samiti, jamazedapura. maMgalavihAra : prakAzaka : narabherAma haMsarAja kamANI, mUlya rAdupayoga. nirvANa ke patha para: lekhaka zrI jayaMti munijI mahArAja, prakAzaka : pUrvabhArata, sthA. jaina saMgha, 27, pilaka sTrITa, kalakattA, 1. mUlya 1 rUpiya. eka saMsAramAM sukha kayAM che? lekhaka : sva. vADIlAla motIlAla zAha: saMpAdaMka : tribhuvana vIrajIbhAi hemANI. 2, zrInagara sevAyaTI, mahAtmA gAMdhI roDa, goregAMva, (pazcima) muMbai-62.
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ 182 prabuddha jIvana tA. 16-12-1970 muMbaImAM jaina chAtrAlayanI uddabhavakathA : jaina keLavaNI maMDaLanI vikAsakathA zrI jaina keLavaNI maMDaLe tAjetaramAM tA. 22 mI navembarathI A prasaMge upasthita thayA hatA. A samAraMbhamAM hAjara rahevAnuM- tA. 3 DIsembara sudhI ema bAra divasanA bharacaka kAryakramapUrvaka bhAga levAnuM mane sadbhAgya sAMpaDayuM hatuM. A saMsthAnA ziva khAte pitAne rajana mahAva Ujavyo jenI vigata A aMkamAM anyatra AvelA makAnanuM 1994nA julAI mAsanI 25mI tArIkhe udApavAmAM AvI che. A prasaMge muMbainA jaina samAjanI chAtrAlaya ghATana karavAmAM AvyuM hatuM je prasaMga paNa thoDAM varSa pahelAne mArI pravRttine kevI rIte vikAsa thayo tene lagatAM keTalAMka smaraNo ahi , najara samakSane che. rajU karavAnuM mana thAya che. A noMdha je saMsthAne anulakSIne lakhAi rahI che te zrI kaoNlejanA abhyAsa arthe huM muMbaimAM 1910 mAM Avyo jaina keLavaNI maMDaLanI sthApanA bahu lAMbA gALe TheTha 1943mAM te vakhate muMbainA digaMbara jaina AgevAna zeTha mANekacaMda thai. A maMDaLanuM nirmANa muMbainA sthAnakavAsI jaina samAjane pAnAcaMda taraphathI zeTha hIrAcaMda gumAnajI jaina borDiMga e nAmanuM uddezIne karavAmAM AvyuM che. A maMDaLanI sthApanA thatAM enA prathama eka chAtrAlaya astitva dharAvatuM hatuM, ane e chAtrAlaya kaeNlejamAM pramukha tarIke sva. sara cunIlAla bhAicaMda mahetAnI varaNI thai bhaNatA mAtra digaMbara jaina vidyArthIone muMbaimAM rahevA khAvAnI ane temanAM patnI leDI tApIbAi cunIlAla mahetA taraphathI karavAmAM sagavaDo ApavAnA hetuthI UbhuM karavAmAM AvelAM. ema chatAM AvelI rUpiyA traNa lAkhanI sakhAvatanA pariNAme sara cunIlAla temAM jaina samAjanA bIjA phirakAonA kaeNlejamAM bhaNatA vidyArthI bhAicaMda mahetA vidyAlayanI sthApanA karavAmAM AvI, ane te one khAsa koi bhedabhAva sivAya dAkhala karavAmAM AvatA. kaeNleja mATe keTa vistAramAM marjhabAna roDa upara AvelA eka moTA makAnanI kALa daramiyAna - eTale ke 1910 thI 1913 sudhImAM-prinsesa kharIdI karavAmAM AvI. A makAnamAM 40 vidyArthIo rahI zake sTrITa khAte AveluM pIrabhAi bIlDIMga jyAM Aje saMyukata jaina eTalI sagavaDa che. A chAtrAlaya chehalAM 27 varSathI cAle che ane vidyArthI gRhanI eka zAkhA che tyAM sthAnakavAsI vidyArthIo mATe tene sthAnakavAsI vidyArthIo sArA pramANamAM lAbha lai rahyA che. eka chAtrAlaya cAlI rahyAM hatuM. tene vahIvaTa sva. revAzaMkara vidyArthIonI mAMga vadhatI jatI hatI tene pahoMcI vaLavA mATe jagajIvana ane anya AgevAne saMbhALI rahyA hatA. A chAtrAlayamAM mArA keTalAka mitro sva. zivalAla pAnAcaMda saMgharAjakA kuTuMba taraphathI 1,11,111 nI rakamanuM uparokata jaina keLavaNI maMDaLane dAna maLatAM mATuMgA bAju vaDAlA khAte zAha, zrI vAlajI goviMdajI desAi, Do. prANajIvanadAsa mahetA vagere tA. 1-8-5 nA roja zrI kezavalAla rAghavajI saMdharAjakA enDa rahetA hatA ane temane maLavA huM avAranavAra tyAM ja hato. bradharsa vidyAlayanI sthApanA karavAmAM AvI, jene Aje 80 samayanA vahevA sAthe kolejamAM bhaNatA ve. mU. jaina vidyArthI vidyArthIo lAbha lai rahyA che. enI saMkhyA vadhatI cAlI ane temanI jarUriyAta dhyAnamAM laine A uparAMta keTalAMka varSathI jaina ve. sthA. kaeNnpharanTA taraphathI e vakhatanA e samAjanA AgevAna taraphathI zrI vijyavallabha sUrinI pUnA khAte eka chAtrAlaya cAlatuM te 1950nI sAlamAM je preraNA nIce 1915 mAM zrI mahAvIra jaina vidyAlayanI sthApanA karavAmAM AvI. A vidyAlaya e vakhate yala perA hAurAnI keLavaNI maMDaLane ropavAmAM AvyuM che. pUnAnA A chAtrAlayamAM bAjue AvelA eka bhADAnA makAnamAM vasAvavAmAM AveluM. e 70 thI 80 vidyArthIo mATe sagavaDa che. saMsthAnA e vakhatanA sthApaka ane mukhya saMcAlakomAM sva. matI A uparAMta muMbai khAte kelabhATa leinamAM sthAnakavAsI caMda gIradharalAla kApaDiyAnuM nAma agrasthAne mUkI zakAya, jemaNe rAmAja taraphathI zrI ratnaciMtAmaNI skUla cAlatI hatI. A saMsthAne jIvananA anta sudhI e saMsthAnA eka mukhya maMtrI tarIke eka vikAsAvavA mATe 1946mAM rava. zeTha kezavajI monajI khetANI rAkhI sevA bajAvelI. A saMsthAne vikAsa thato gaye ane samaya taraphathI jaina keLavaNI maMDaLane rUpiyA savA lAkhanuM dAna maLyuM jenA jatAM sva. vADIlAla sArAbhAinI eka lAkha rUpiyAnI sakhAvatanA pariNAme A skUlane vahIvaTa jaina keLavaNI maMDaLe hAthamAM lIdho. AdhAra upara govALiyA TeMkanI bAjue zrI mahAvIra jaina vidyA A zALA zrImatI ratanabAi kezavajI khetANI - ratnacintAmaNI layanA AjanA makAnane pAye naMkhAze. zrI mahAvIra jaina vidyA sthA. jaina hAiskUlanA nAme oLakhAvI zarU thai ane giragAmamAM layanI sthApanA ane tenA AjanA makAnane pAyo nakhAyo Avela kelevADImAM A zikSaNasaMsthAne pheravavAmAM AvI. A skUla te prasaMgane ane tenA Aja sudhInA avanavA vikAsane huM mATe svataMtra makAna karavA keLavaNI maMDaLe rU. sADAtraNa lAkhanuM phaMDa sAkSI rahyo chuM. - karyuM che ane anukuLa jagyA maLatA tenuM makAna karavAmAM Avaze. zrI mahAvIra jaina vidyAlayanI sthApanA thai te divasamAM A saMsthAmAM pAMcamA dhoraNathI 11 mA dhoraNa sudhInA vargo cAle sva. zrI vADIlAla metIlAla zAha 'jaina hitecchuM' nAmanuM eka mAsika che ane 800 uparAMta kanyAo A saMsthAne lAbha le che. A calAvatA hatA ane temanAM vakhANa dvArA jainenA phirakAbheda sAme saMsthAnA maMtrI zrI khImacaMdabhAI verA che ane prinsipAla ane jaina samAjanI ekatAnA samarthanamAM tejasvI vicArene pracAra zrI kamalabahena pIsapATI che ane A bannenA subhaga sahakAra vaDe thai rahyo hato. e ja vicAradhArAne anusarIne temaNe tathA temanA A zikSaNa saMsthA uttarottara vikAsa sAdhI rahI che ane muMbainI bhAgIdAra rava. maNilAla mekamacaMda zAhe mesarsa bI. maNilAlanI anya saMsthAonA mukAbale tenuM agrasthAna che. kaMpanImAMthI rUA. 31000nI rakama arpaNa karIne AjanA saMyukata jaina A uparAMta jaina keLavaNI maMDaLa taraphathI madhu bALamaMdira, vidyArthIgRhanI tA. 24mI jUna 1917 nA roja sthApanA karI hatI. khImacaMda vorA lAibrerI. ane buka beMka calAvavAmAM Ave che. A saMsthA mATe jyAM pahelAM sthAnakavAsI beTiMga cAlatI hatI A jaina keLavaNI maMDaLa taraphathI rUA. savAbe lAkhanuM videzI te ja jagyA badhA phirakAnA vidyArthIo mATe A navI saMsthAnA keLavaNI phaMDa UbhuM karavAmAM AvyuM che ane A phaMDane lagatI upayoga mATe sva. zrI vADIlAla zAhe prApta karI hatI. jenA dvArA vizeSa abhyAsa mATe videza javA icchatA sthAnakavAsI A saMyukata jaina vidyArthIgRhane udghATanavidhi jhAlarAnareza sara samAjanA vidyArthIone 3thI 5 hajAra sudhInI lona apAya che. bhavAnasihajInA haste karavAmAM AvyuM hatuM. pUjya gAMdhIjI atyAra sudhImAM lagabhaga rU. pAMca lAkhanI lone apAi che ane
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jIvana tA. 16-12-1970 emAMthI lagabhaga rUA. 75,000nI rakama lena lenAra vidyArthIoe bharI dIdhI che. AvI rIte jenI pravRttio satata vikasatI rahI che te jaina keLavaNI maMDaLe tA. 22mI navembarathI tA. 3 Disembara sudhI-ema bAra divasa mATenA rajatamahAtsava UjavavAnA ane te daramiyAna rUpiyA agiyAra lAkha ekaThA karavAno nirNaya karelA. A rajata mahAtsava nirNIta kAryakrama mujaba UjavAi gayo ane tenA lakSyAMkane vaTAvIne tera lAkhanI rakama sudhI tenuM bhaMDoLa pahoMcI gayuM. A phaMDa ekaThuM karavA aMge saMcAlakoe evI yojanA vicArelI ke rUA. 12,500 je koI dAtA Ape tene phrI lona TrasTa skolara nImavAnA hakka maLe, tathA rUA. 7000 Ape tene hApha phrI TrasTa skolara nImavAnA hakaka maLe. A rIte jaina keLavaNI maMDaLa prastuta rajata mahotsava daramiyAna rUA. 12,500nA 53 dAtA ane rUA. 7000 nA 20 dAtA meLavI zakela che. upara jaNAvelI ekaThI thayelI rUA. 13 lAkhanI rakamamAM zeTha gulAbacaMda talakacaMda cerITebala TrasTa taraphathI rAjakoTa khAte eka navuM vidyAlaya khAlavAnI sarate maLelI rU. 2,50,000nI rakamanA samAveza thAya che. AnuM pariNAma jaina keLavaNI maMDaLa taraphathI saurASTra - rAjakoTa khAte thoDA samayamAM eka navuM chAtrAlaya zarU karavAmAM Avaze, je kharekhara khUba AvakArapAtra che. A ja phaMDamAM A saMsthAnA bhUtapUrva vidyArthI maMDaLa taraphathI ekaThI karavAmAM Avela Azare traNa lAkhanI rakamano paNa samAveza thAya chaeN. zrI jaina saeNLavaNI maMDaLa - muMbaInA rajata jayaMtI mahotsava prasaMge tA. 22-11-70 thI tA. 3-12-70e bAra divasa mATe cUMjavAmAM Avela bhavya ane bharacaka kAryakramanI vigata nIce ApavAmAM Ave che. jaina keLavaNI maMDaLanA AgevAna kAryakartAo sAthe AtmIya saMbaMdha hovAnA kAraNe tA. 22mInA ramatagamatanA samaraMbha sivAya lagabhaga bIjA badhA prasaMge upara hAjara rahevAnuM maruM sadbhAgya hatuM. tenAM madhura smaraNo Aje paNa dilana pulakita kara che. A AkhA kAryakramanI vigatavAra samAcanAne avakAza nathI. ahiM to mAtra prastuta kAryakramanA saMkSipta nirdeza karavAmAM Avyo che - e AzayathI ke jaina meLavaNI maMDaLanA kAryavAhakoe saMsthAnA rajata mahotsavanA prasaMga kevI bhavya rIte ujavyo tenI prabuddha jIvananA vAcakone kAMika jhAMkhI thAya. AkhA kAryakramanI vigatavAra noMdha nIce mujaba che: (1) sporTasa-ramatagamata zrI ratanabAi kezavajI khetANI - ratnaciMtAmaNI sthA. jaina hAiskUlanI vidyArthInIo dvArA rajU karAyalA vividha ramatagamatano s A maMDaLanA sabhyomAMthI vyaktidITha rUA. 1,000nI rakama ApIne 150 bhAio jaina keLavaNI maMDaLanA AjIvana sabhyo thayA che. A rIte bhUtapUrva vidyArthI maMDaLane mAtRsaMsthAnA A zubha avasara para madadarUpa thavA mATe aneka dhanyavAda ghaTe che. jaina keLavaNI maMDaLane A rIte rajata mahotsava nimitte phreMDa paramAnaMda zrI jena keLavaNI maMDaLanA rajata jayaMtI maheAtsava pra Msage ceAjAyelA bhavya kAryakrama kAryakrama : sAikala doDa, hutU tU, laMgaDI, mATalIphoDa, samUha DrIla, deDakA doDa, mArka TIMgsa resa, 200 mITara doDa, kUdakA doDa, kAMgArU doDa, lIMbu camaceM, doraDA kUda, pAsIMga dhI bebI, panihArI spardhA, kothaLA resa, aMdhe lAThImAra, vighna doDa, khokhA, myujhika cera, Taga opha vAra vigere. 183 ekaThuM karavAmAM asAdhAraNa saphaLatA maLI che ane rajata mahAtsavano kAryakrama eTalI ja saphaLatApUrvaka pAra paDayo che. A mATe jaina keLavaNI maMDaLanA sarva saMcAlakone ane te sarvanA AtmArUpa zrI cImanalAla cakubhAi zAha ane tenA mukhya sAthIe zrI durlabhajI kezavajI khetANI, zrI gijubhAi mahetA ane zrI khImacaMda maganalAla veArAne aneka abhinaMdana ghaTe che. AvuM yazasvI pariNAma muMbainA sthAnakavAsI saMghanI ektAne AbhArI che. muMbainA itihAsamAM A samAjanI be siddhio ApaNu khAsa dhyAna kheMce tevI che. (1) jaina kilanika je Aje hAspiTalamAM pariNamyuM che ane jene lAbha koi paNa jAtanA bhedabhAva vagara khArA karIne muMbainA pachAta varganA garIba prajAjanone maLe che ane (2) jaina keLavaNI maMDaLa jenuM upara vigatathI vivaraNa karavAmAM AvyuM che. A prasaMge eka sUcanA asthAne nahi gaNAya. varSothI jaina samAjanI sevA karatA saMyukta jaina vidyArthI gRhanuM to nirmANa ja jaina samAjanA badhA phirakAnA vidyArthIo mATe karavAmAM AvyuM che, eTaluM ja nahi paNa. jainetara vidyArthIone paNa yogyatA pramANe dAkhala karavAmAM Ave che temAM, jyAre Aje sauthI jUnI saMsthA zrI. mahAvIra jaina vidyAlaye mAtra jaina zve. mU. samAjanA vidyArthIo pUratAM ja potAnAM dvAra maryAdita rAkhyAM che ane evI ja rIte jaina keLavaNI maMDaLa hastaka cAlatAM chAtrAlayono lAbha mAtra sthAnakavAsI kAmanA vidyArthIone maLe che. A banne saMsthAo saMyukata jaina vidyArthIgRha mAphaka Aje bhale potAnAM drAra jainetara vidyArthIo mATe khullAM mUkI na zake, ema chatAM paNa, potapotA hastaka cAlatA chAtrAlayomAM anya phirakAonA vidyArthIo mATe amuka rIte ane amuka pramANamAM have peAtAnAM dvAra khullAM kare ane e rIte jaina ekatAnI bhAvanAne bane teTalI paripuSTa kare e atyaMta Avazyaka che. sthaLa : vilsana kaoNleja grAunDa - marIna DrAiva - zaeNpATI. samaya: tA. 22-11-70 rivavAre baporanA 2 thI sAMjanA 6 vAgatAM sudhI. pramukha: zrI pAnAcaMda DuMgarazI turakhIyA, atithi vizeSa: zrImatI zakuMtalA pArekha 3. A, LL. B. (ra) kaLA pradarzana zrI ratanabAi kezavajI khetANI - ratnaciMtAmaNI sthA. jaina hAiskUlanI vidyArthInIoe rajU kareluM tA. 24-11-70 thI tA. 30-11-70 sudhI uMghADuM raheluM pradarzana. pradarzana : kaLA kauzalya, hastakAma, citrakAma, AMtararASTrIya zikSaNa paddhati, cAlelA caMdralokamAM, bhAratanA paDozI dezo, kaLAdhAma, kAzmIra ane karAlA bhASA darzana, ph lAnI sajAvaTa, satyameva jyate, raMgALI darzana, Adarza gAmaDuM, vividha moDelA, cArTo, hastalikhita aMkA vigere vigere. sthaLa : zrI ratnaciMtAmaNI sthA. jaina hAiskUla, Do. bhAlerAva roDa, keLevADI, gIragAma - muMbai -4. udghATana : zrImatI nalinIbahena gijubhAi mahetA. tA. 24-11-70. (3) keLavaNI parisaMvAda viSaya : vartamAna zikSaNa paddhati, tenA upara pAzcAtya paddhatinI asara ane emAM karavA joitA sudhArA.
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ 184 prabuddha jIvana tA. 16-12-1970 pramukha: De. madhurIbahena zAha, eNjyukezanala ophisara, bebe 8) pArijAta korporezana. tA. 30 11-70 semavAranA roja sAMjanA 6-30 vAgye zrI. vakatAo: punamacaMda rAmajIbhAi kamANInA pramukhapaNAM nIce saMsthAnA sabhya, zrImatI bALA verA, prinsipala esa. ena. DI. TI. koleja, dAtAo ane sthAnakavAsI samAjanA AgevAnone biralA mAtuzrI mATuMgA. sabhAgAramAM upendra trivedI racita "pArijAta' nATaka dekhADavAmAM - zrImatI harSidAbahena paMDita, prephesara esa. ena. DI. TI. kaeNleja, AvyuM hatuM. muMbai. " (9) manoraMjana kAryakrama zrImatI zakuMtalAbahena mahetA, prinsipAla pI. vI. DI. TI. tA. 2-12-70 budhavAranA roja sAMjanA 6-30 vAgye zrI ratanakaoNleja, muMbaI. bAi kezavajI khetANI - ratnaciMtAmaNI sthA. jaina hAiskulanI zrI araviMdabhAi trIvedI, prinsipala mAdhavajI amarasI- vidyArthinIo taraphathI bhAratIya vidyAbhavanamAM eka manoraMjana hAiskUla, kAMdIvalI. " kAryakrama ane 'priyadarzI azeka' e nAmanI zrI khImacAMda maganasthaLa: zrI biralA krIDA kendra, copATI. lAla veArA racita eka nATikA rajU karavAmAM AvI hatI. samaya: tA. 26-11-70 gurUvAre sAMjanA 6 thI 8. - tA. 3-12-70 guruvAranA roja sAMjanA 6-30 vAgye bhAratIya vidyAbhavanamAM A ja manaraMjana kAryakrama ratnaciMtAmaNI sthA. jaina (4) vakatRtva spardhA hAiskUlanI vidyArthInIo mATe goThavavAmAM AvyuM hatuM. viSaya : (1) mANasanuM jIvana vidyArthI avasthAmAM ja ghaDAya che. kAryakrama uparAMta prasaMgane zAbhAve e eka smaraNa--aMka (2) zuM strIo dezanuM saMcAlana na karI zake? - sanIra - jaina keLavaNI maMDaLa taraphathI pragaTa karavAmAM Avyo (3) Ajano vidyArthI kaye mArge? hatuM. A sevenIramAM saMsthAne lagatI jarUrI mAhitIne samAveza vakatA: zrI ratnaciMtAmaNI hAiskulanI vidyArthinIo ane karavAmAM Avyo hato. paramAnaMda sI. bI. vighAlaya temaja saMgharAjakA vidyAlayanA vidyArthIe. AjanI ThaMDIthI pIDAtA nirdhana bhAI-bahenane jo: De. ramaNalAla zAha M, A, Ph. D. tathA zrImatI raMbhAbahena gAMdhI mATe rAhatajanAsthaLa: bIralA kIDA kendra, capATI. have ziyALAnI ThaMDInI sijhana zarU thaI cUkI che. TADhathI samaya: tA. 27-11-70 zukravAre sAMjanA 6 thI 8. bacavA mATe sukhI mANase te UnI kapaDAM ke pauSTika khorAka khAIne pramukha : DaeN. umedabhAi maNiyAra M, A. Ph. D. rakSaNa meLavI zake che, paraMtu ApaNI AsapAsa vasatA garIba (5) chAtrAlaya viSe parisaMvAda. varganA ke madhyama varganAM kuTuMbonI hAlata kaphoDI thaI jAya che. tadu parAMta bilakula garIba mehatAja bhikSuka bhAI-bahene, jhUMpaDapaTTIviSaya: ApaNA chAtrAlayanA saMcAlanamAM kyAM ane kevA emAM vasatA ke vATe-ghATe peTa bharavA mATe bhIkha mAgatAM ApaNAM parivartanane avakAza che? lulA-laMgaDA AMdhaLA-pAMgaLA ke vidhavA-vayovRddha ke nAvArasa bALaka - bhAga lenArA chAtrAlaye : te bilakula kaphoDI hAlatamAM mUkAI jAya che. sI. bI. mahetA vidyAlaya, mahAvIra vidyAlaya, saurASTra saMjIvanI TrasTanA praNetA zrI eca. sI. mahetA daMpatI ke hosTela, kezavalAla rAghavajI saMgharAjakA vidyAlaya, saMyukata jaina jeo chellA cAra varSathI "bhUkhyAne bhejana" ApavAnI mAtAvidyArthI gRha, hIrAcaMda gumAnajI jaina besDIMga. vatAbharI pravRtti calAvI rahyA che, temaNe eka vizeSa pravRtti ThaMDIthI vakatAo : rakSaNa meLavI ApavA eka navatara prayoga chellA be varSathI AraMbhI * zrI cImanalAla cakabhAi zAha, zrI zAntAbahena saMghavI, dIdhA che. kAlabAdevI khAte rahetA zrI khuzAlabhAI jarIvALA ke zrI bacubhAi pI. dezI, zrI pratApabhAi gAMdhI tathA jeo chellAM paMdara varSathI A pravRtti calAvI rahyA che temanI gRhapati ane vidyArthIo: preraNA meLavI temanI sAthe mahetA daMpatI ane emanA sevAbhAvI sthaLa: bhAratIya vidyAbhavana, gItAhola - capATI. kAryakara bhAIo-bahene rAtanA 12 thI 3 vAgyA sudhI samaya: tA. 28-11-70 vazanivAra sAMjanA 5 thI 7 kiMtAnanA TukaDA laIne potAnI kAramAM muMbaInI zerIomAM nIkaLI pramukha zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA. paDe che. phUTapAtha, dukAnanA oTale ke koI makAnanA dAdarA ke jhADa nIce DhayAM-pAtharyA vagaranA sUtelAM bhAI-bahena pAse jaIne (6) rajata jayaMti mahotsava saMmelana kaMtAnanA TukaDA oDhADI Ave che. atyAra sudhImAM seMkaDe nahi hajAro tA. 29-11-70 ne ravivAranA roja savAranA 9-30 vAgye kaMtAnanA TukaDA A rIte temaNe vaheMcI ApyA che. phula rAIcopATI upara AvelA biralA krIDA kendramAM zeTha lAlarAMda hirAcaMda jhanA eka kaMtAnanA be rUpiyA thAya che. ApaNA garIba bhAMDarUonI dozInA pramukhapaNA nIce zrI jaina keLavaNI maMDaLanA rajata jyanti kaphoDI hAlatanI dAjha ha dharI temane ThaMDIthI rakSaNa ApavA dhanika mahotsavane laganuM mukhya saMmelana yejavAmAM AvyuM hatuM. A varganA bhAI-bahene potAne sukhI hAtha laMbAvaze to kadaratane prasaMge zrI cImanalAla cakubhAi zAhe jaina keLavaNI maMDaLanI bhAga banatAM ke ThaMDIthI yamasadana pahoMcatA aTakAvavA mATenuM puNya vikArA kayA vistArathI rajU karI hatI ane zrI kAntilAla izvara- hAMsala karI zakaze. muMbaI ja nahi paNa dUra dUra parAMomAM paNa A lAla, zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDiyA, zrI gaMbhIrabhAi umedacaMda, pravRtti ziyALAmAM jArI rahe che. ' zrI jayantilAla ratanacaMda zAha, zrI durlabhajI keLavajI khetANI, - je lokone A mAnavatAnA kAryamAM sahayoga Apa hoya zrI pratAparAya gAMdhI vagere jaina samAjanI agragaNya vyakitaoe teo sAtha ApI bhava-parabhavanuM bhAthuM hAMsala karI zake che. tana ke dhanathI pravacana karyA hatA ane pramukhazrInA vakatavya uparAMta zrI khImacaMda A pravRttimAM sAtha ApI zakAya. potAnA kuTuMbamAMnA sArA ke maganalAla verAe AbhAra-nivedana karyuM hatuM. mAThA prasaMge garIbone kaMtAna apAvI zake che, yA te pote jAte rAtanA samaye mahetA daMpatI sAthe AvI kaMtAna oDhADavAmAM saha(7) snehasaMmelana, samUha bhejana tathA vega ApI zake che. je bhAI-bahenane pitAne hAthe kaMtAna oDhADavAnI | manaraMjana kAryakrama IchA haze te mahetA daMpatI ghaNI khuzI anubhavaze; te nIcenA tA. 29-11-70 ravivAranA roja sAMjanA 5-30 vAge vaDA saranAme saMparka sAdhaze evI AzA che : lAmAM AvelA zrI saMgharAjakA vidyAlayamAM jaina keLavaNI maMDaLanA noMdha: ceka 'saMjIvanI TrasTanA nAme mekalavA. upakrame zrI manaharalAla pI. saMghavInA pramukhapaNA nIce dAtAonuM (1) eca. sI. mahetA: Te. naM. (359232) "nAlAMdA" pame mALe, jAhera sanmAna karavA mATe eka neharahaMmelana yojavAmAM AvyuM hatuM - bI. bleka, phaleTa naM. 53, 62 peDara roDa, muMbaI-26. (2) khuzAlabhAi ane upasthita dAtAonuM sukhaDano hAra vaDe sanmAna karavAmAM AvyuM jarIvAlA 381, narottamavADI kAlabAdevI (Te. naM 312406) hatuM. tyAra bAda samUha bhojana ane tyAra bAda saMdharAjakA vidyA zrI caMdulAlabhAI medI (357856), gItAMjali, 1 le mALe, layanA vidyArthIo taraphathI eka manoraMjana kAryakrama rajU karavAmAM vAlakezvara roDa, muMbaI-6, Avyo hate. ajIta zAha
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 16-12-1977 babu jIvana = nakasalavAdI humalAkherenA sAmanAnI eka satya ghaTanA -- hiMsA, trAsa ane bhayathI grasta pazcima baMgALanA bAMkaDA AvA chokarAone pakaDIne rAkhavA. eTalAmAM bomba phUTayo. zizizaherane eka prasaMga. rabhAI ekadama besI gayA, ane bacI gayA. bombanA dhaDAkAthI zaheramAM nakasalavAdIonI avaLacaMDAI vadhavA mAMDI lattAvALA doDI AvyA. eTale humalAkhoro nAsI gayA. hatI. "adhyakSa mA lAla salAma' jevA sUtrothI makAnanI divAlo - "mAruM lohI vahyuM paNa tenAthI moTo phAyado thaze." ziziracItarAi jatI. jyAM tyAM be phaTatA hatA. koIne charo hulA bhAI kahetA hatA. temanA kapALa upara ghAnuM nizAna hatuM. je darzAvI vyA te koinA upara geLIbAra thayo. zALAo upara humalA thai rahyuM hatuM ke ni:zastra zAMti sainike ekale paMDe humalAkhorone bahArahyA hatA. phinI phAIlanI hoLI thai rahI hatI ane tamAra durIpUrvaka sAmano karyo hato. tanI mahAna vibhUtionI pratimA teDAtI hatI. hiMsAvAdI zaherabharamAM arerATI vyApI gai. zizirabhAI pAse to enA humalAnuM mukhya nizAna hatuM-gAMdhI pratimA. . maLavA AvanArAonI hAra lAgI gaI. zaheranA badhA pakSanA tame gAMdhIjInI pratimAone, kema toDe che?" bakuDAnA badhA staranA loko sahAnubhUti batAvavA AvyA. darekanA hAthamAM gAMdhI zAnti pratiSThAnanA saMcAlaka zrI zizIra sanyAle keTalAka yuva phaLe hatA. zizirabhAIne oraDo phaLathI bharAI gayuM. mArksavAdI kone pUchayuM. " eTalA mATe ke gAMdhIjInuM janamAnasamAM je sthAna sAmyavAdI pakSanA netA paNa phaLa laine AvyA ane A humache tene khaseDayA vagara amArI krAnita thavAnI nathI.' yuvakanA lAne tIvra zabdamAM temaNe virodha karyo. Thera Thera svayaM atithI janamoDhethI saheje sAcI vAta nIkaLI gai. jyAM sudhI dezamAM gAMdhI rAbha'e yojAi. A prasaMga aMge virodha pragaTa karavAmAM Avyo. jIvatA raheze tyAM sudhI khUnI krAnti thai zakavAnI nathI. ane hiMsAne mukAbale karavA mATe janazakita - zAMtinI zakita-ekatra trAsa phelAvanArA hatA muThThIbhara kizore ane yuvako, paNa karavA mATe elAna karavAmAM AvyuM ane zaheramAM trAsavAdInI zaheranA hAra nAgariko bhayabhIta thaIne pitAne nirAdhAra samajI avaLacaMDAi baMdha thaI gaI. rahyA hatA. zAMti cAhatA hatA, chatAM azAMtinA zikAra banI rahyA svAmI vivekAnaMda pitAnA jIvanane eka rasika prasaMga hatA. zizirabhAie vicAryuM ke zAMtinI zakita ubhI karavI paDaze. vAraMvAra saMbhaLAvatA hatA. 'huM ATha varSanA hatA tyAre vArANasImAM temaNe Akramaka zAMti (Peace offensive )ne kAryakrama banAvyuM. eka vAra dukAnamAMthI mIThAI laIne ghera ja hatuM. traNa vAMdavarSonI sevA vaDe te zaheranA nAgarikonA hRdayamAM temaNe sthAna rAoe humalo karyo. huM nAsavA mAMDaze, to vAMdarA paNa pAchaLa meLavI lIdhuM hatuM. zaheranA keTalAye kizore tathA yuvake zAMtiprati paDayA. pachI meM vicAryuM ke mAre DaravuM na joIe. huM thobhI gayo, ThAnanAM pustakAlayamAM jaIne adhyayana karatA hatA. keTalAka prati ane eka vAMdarA tarapha dhae to te pAchuM paDayuM. bIjA tarapha dhasyo mahAna dvArA cAlatA chAtrAlayamAM rahIne susaMskAra meLavatA hatA. te te paNa pA chuM paDayuM, ane trIjA tarapha dha te traNe vAMdarA zizirabhAInI sAthe teo garIbonA lattAomAM rAtrizALA calA bhAgI gayA ane jhADa upara caDI gayA.' nirmaLA dezapAMDe.. vatA. zaheramAM saphAI karatA, te vaLI rajAomAM najIkanA grAmadAnI zAmAM jaine zramadAna karatA. zaheranI sevAnI mUDInA zrI zAdIlAlajI jainane zrI muMbaI jaina yuvakabaLe zizirabhAie nAgarikone elAna karyuM. zaheranA aDhAra lat -saMdhanAM abhinaMdana - - emAM 28 sabhAo yojAi, jemAM zikSako, vAlIo ane vidyArthIoe eka maMca upara besI potAnA praznonI carcA karI. sabhAmAM zrI zAdIlAlajI jainane muMbainAM zerIpha tarIke niyukata kravAmAM vidyArthIone kahevAmAM AvyuM ke bekArI lAvanAruM AjanuM udRzya AvyA che ane emane A hodo teo tA. 20 mI DisembarathI vagaranuM bhaNatara tame badalavA mAMge che te kAMi bIjo rasto che. saMbhALI levAnA che. A samAcAra saMghanA sabhyone ApatAM ame hiMsAnI rIte to saunuM nuksAna thaze. vAlIone kahevAmAM AvyuM AnaMda anubhavIe chIe. zrI zAdIlAlajI jainane amArA yuvaka ' saMdA sAthe Aje varSojano gADha saMbaMdha che - te amArA saMghanA ke tame tamArA bALakone samajAve. tamArA dIkarAne "mAonI rA ane saMghanI pravRttionAM zubherachaka rahyA che. prativarSa temanAM jaya' cItaravA aDadhI rAtre jatA rahe ane tame jANa paNa nahIM taraphathI Arthika sahAya paNa saMghane maLatI rahI che. te anicchanIya che. zikSakone kahevAmAM AvyuM ke jyAre moTAbhAganA - zrI zAdIlAlajI jaina, jaina samAjanAM AgaLa paDatA kAryakara zikSako zAMti cAhe che te guMDAgIrIne kema rokI zakatA nathI ? 25 che-temanuM valaNa haMmeza saMpradAyathI para rahyAM che. jaina samAjanA rahIne pote ja potAne bIkaNa kema puravAra kare che? narNaya phirakAmAM emanuM lokapriya thAnuM che. aneka dhArmika saMrakathAo zaherabharamAM Akramaka zAMtinuM vAtAvaraNa taiyAra thavA lAgyuM. sAthe teo sakriya rIte joDAyelA che. teo ApaNA zaheranAM eka 12 mI sapTembare vizALa sabhA thai, jemAM zikSako, vAlIo ane meTA udyogapati che. lAyana pensilanI emanI phekTarI che. paMjAba vidyArthIone hiMsAne sAmane karavA mATe paDakAra pheMkate TharAva pasAra ane muMbainI vyApArI AlamamAM emanuM sthAna agrasthAne che. thayo. 13mI sapTembaranI sAMje zrI zizirabhAI zAMtipratiSThAnanA dhaMdhAdArI aneka ezIezananAM teo pramukha che. varasevA ejayupustakAlayamAM besIne te ja TharAva lakhI rahyA hatA tyAre acAnaka kezana TrasTanA ceramena che. oNla InDiyA menyu. esesIyezana ane vIjaLI jatI rahI ane temaNe joyuM ke meDhe bukAnI bAMdhelA yuva- mahArASTra cembara opha kaeNmarsanI kArobArInA teo sabhya che. teo konI TaLI haiMkI, lAkaDIo vagere laIne UbhI che, ane pusta roTeriyana che ane je. pI. paNa che. kenA kabATonA kAca toDavA jaI rahI che. zizirabhAIe temane khAramAM keTalAka varSathI temaNe sArvajanika upayoga mATe samajAvyuM : "are, tamAre krAnti karavI haze te meM tene mATe vAMcavuM. 'ahiMsA hai'nuM nirmANa karyuM che ane tyAM varSa daramiyAna aneka paDaze. A te adhyayananuM sthaLa che. tene zA mATe teDo che ?" saMmelana ane vyAkhyAna yojAya che. temanI vAta sAMbhaLIne zaheranA yuvake khamacAyA, paNa bahArathI - zrI zAdIlAlajI jainane muMbainA zerIpha thavAnuM je bahumAna AvelA eka yuvake zizirabhAI upara ja ghA karyo. temanuM mAthuM phaTayuM ane lehInI dhAra vahevA mAMDI. temaNe mAthAnA jatana mATe khurasI maLyuM che e mATe jaina yuvaka saMgha gaurava anubhave che ane zrI upADI ke chokarA nAsavA lAgyA. temane pakaDavA zizirabhAie zAdIlAlajIne hArdika abhinaMdana pAThave che. temane pIcho karyo. nAgarikonI sabhAmAM evuM nakkI thayuM hatuM ke maMtrI, zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ 186 prabuddha jIvana tA. 16-12-1970 >> vartamAna rAjakIya paristhiti < (tA. 9 mI DisembaranA roja zrI muMbai jaina yuvaka saMghanA upakrame zrI cImanalAla cakubhAi zAhe uparanA viSaya upara Apela vyAkhyAnanI noMdha nIce pragaTa karavAmAM Ave che. paramAnaMda) . dezanI rAjakIya paristhiti vegapUrvaka palaTAtI rahI che. krama jUnI ane navI keMgresa bannee svIkAryo che, te kAryamathI sAmAnya cUMTaNI jema najIka AvI rahI che tema tejI Ave che jUnI keMgresanA AgevAne dUra jaI rahyAM che tema yuvAna peDhIne ane asthiratA vadhatI jAya che. AmAM vyakitagata rAga che ane lAge che. pariNAme, prajAmAM tenA viparIta pratyAghAta paDe ane tetho, mahatvAkAMkSAo ghaNe moTe bhAga bhajave che. sAmAnya prajAjananuM prajAhitane nukasAna thAya, uparAMta yuvAne, jene hajI lAMbuM rAjalakSa vyakitao upara vadhAre rahe che. paNa vadhAre mahattvanI bAbata kIya jIvana potAnI samakSa paDayuM che, temanuM bhAvi jokhamAya. te, vyakitaenA vartanathI banatA banAvo ane tene lIdhe deza ane lakhanaumAM vayevRddha AgevAne pitAnuM dhAryuM karI zakyA, prajA upara thatI asara che. temaNe pitAne bRha barAbara geThavyA hatA. paNa darda UMDuM che. TharAva keMgresamAM bhaMgANa paDayuM tyAra pachI sekasabhAmAM IndirA pasAra karAvI javAthI temanuM kAma saphaLa thatuM nathI. gAMdhIne parAjaya karI temane sattAsthAnethI haThAvavA mATe jUnI netAonI daSTi have moTe bhAge lokasabhAmAM bIjA pakSe keMgrese badhA prayatna karI joyA. lokasabhAmAM virodha pakSenA bhAva sAthe maLI, bahumati meLavavA upara kendrita che. gujarAtamAM mezajoDANanI AgevAnoe pejanA karI, paNa aMdara aMdaranA tIvra rajIbhAinuM sarvocca netA tarIke sthAna hatuM te jaoNkhamAya tenI have matabhedone kAraNe, A yojanA niSphaLa gai. gujarAta- temane citA nathI. nikaTatama sAthIo choDI jAya . athavA temane mAyaseranA virodha uparAMta, De. rAmasubhagasiMga ane yuvAna choDI javAne Adeza Apavo paDe, te paNa, je kendramAM indirAne peDhIne sakhata virodha rahyo. beMgalora adhivezana pachI, amadA- sattAsthAne AvatAM aTakAvI zakAya to temane saMtoSa thaze. paNa vAdamAM navI keMgresa karatAM paNa, pate vadhAre uddAma kAryakrama a5- hitendra desAi ke vIrendra pATilane A kyAM sudhI pasAze? guja nAvavA taiyAra che tema jAhera karyuM. paNa AgevAnonA vartana uparathI rAta ke mAyaseramAM jUnI keMgresa cUMTaNI joDANa nahi kare, te rASTrIya yuvAna varga, je ja nI keMgresamAM rahyo che, tene ema jaNAtuM gayuM stara para thai zakaze ? svataMtra pakSa ke janasaMgha, jenuM gujarAta ke A mAtra dekhAva hate. ke mAyaoNramAM jora nathI, tene A be rAjyamAM ja nI keMgresa koi A doDha varSanA gALAmAM lokasabhA ane dhArAsabhAonI umedavAro cUMTAvA na de ane virodha kare, te uttara pradeza, bihAra peTAcUMTaNI thai temAM jUnI keMgresanI nirbaLatA dekhAi AvI. ke madhya pradezamAM janasaMdha zA mATe nI keMgresanA umedavArane keraLamAM sapta hAra khAdhI. uttara pradezamAM, indirA gAMdhInA badhA kAMi madada kare? rAjakeTamAMthI masANIne ke jAmanagaramAMthI dAMDekarane prayatna chatAM, navI keMgresa sattA upara na AvI zakI tethI janI ubhA rahevuM hoya to zuM junI keMgresa temane virodha vinA cUMTAvA deze ? keMgresanA AgevAnone baLa maLyuM. uttara pradezamAM karyA tevAM joDANe eka hakIkata che. jenI kaeNncesa, janasaMgha ke svataMtra pakSa karavAthI navI keMgresane harAvI zakAya che ema lAgyuM. bihAramAM sAthe AvAM koi cUMTaNI joDANe ke samajUtI na kare, ane sAmanavI keMgresanI sthiti nabaLI che. paMjAbamAM saMta phattesiMga chevaTa sAmAM umedavAra ubhA rAkhe te navI keMgresane mArga saraLa thAya. akAlI pakSane majabuta karavAmAM saphaLa thayA. rAjAonAM sAliyANAM paNa cUMTaNI samaye AvAM joDANa karavAthI prajA upara je viparIta nAbUdI bAbatamAM suprima korTamAM kendra sarakAra hArI jAya chApa paDe ane aMte nIti ane kAryakramamAM paNa pheraphAra karavA paDe ane suprima kaeNrTane cUkAdo sarakAra virUddha jaze ema jaNAya che te yuvAna peDhIne mAnya nathI ema jaNAya che. hakIkatamAM, kAmarAja te indirA gAMdhInI prati:sane moTo dhakko pahoMce ema A AgevAne mAne che. sivAya, janI keMgresanA bIjA AgevAne, atyAranI svIkRta Arthika eka vAtanI temane rokkasa pratIti thai che ke lokasabhAmAM nItimAM mAnatA nathI ane tenA amala mATe utsAhI nathI. pharIindirA gAMdhIne harAvI zakAya tema nathI, mATe sAmAnya cUMTaNI dAbAda adhivezana samaye nijaliMgappAe je pravacana kareluM tyArathI 1972 ne badale vahelI thAya te cUMTaNImAM padabhraSTa karavAnI temane A hakIkata spaSTa che. morArajIbhAie rAjAnAM sAliyANAM taka maLe. te sAthe e vAtanI paNa temane khAtrI thai che ke jUnI nAbUdI mATenA baMdhAraNIya sudhArAne virodha karyo te paNa A keMgresa svataMtrapaNe, pitAnA jora upara, koi saMjogomAM indirA hakIkata puravAra kare che. yuvAna peDhIne lAge che ke keMgresa, janI ke gAMdhIne harAvI zake tema nathI, tethI bIjA pakSe sAthe samajatI karavI navI, akhaMDa koMgresanAM varSothI svIkRta samAjavAdI kAryakama chADI. anivArya che. de te temAM prajAnuM hita nathI. dezamAM koi rUDhicusta rAjakIya pakSa vayevRddha netAonuM eka mAtra lakSa indirA gAMdhIne harAvavAnuM (Conservative ) prajAne AkarSI zake tema nathI. jUnI che. have temane mATe A eksatrI kAryakrama ja che. prajAmAM keMgresanA AgevAnoe je mArga apanAvyuM che. tethI jarAsaMghane ja IndirA gAMdhI sAme virodha pedA karavA, lokazAhI khatarAmAM che moTe bhAge lAbha thavAnuM che. A badhAM kAraNe, je bhAio ane indirA gAMdhI dezane sAmyavAda tarapha ghasaDI jAya che ane razi- jUnI keMgresa choDI jaze athavA choDI javAnI jemane pharaja pADayAne upagraha banAve che te pracAra karavo rahyo. yuvAna peDhInI vAmAM Ave che temanA mATe paNa vikaTa samazyA che. koi paNa pakSamAM A daSTi nathI. vayevRddha netAo mATe A AkharI dAva che. have te joDAvuM ja paDe. kei na pakSa ume kare temAM dezane ke temane pachInA pAMca varSa ja temane mATe rahyA che eTale kayAM sAdhanothI lAbha nathI. zAsaka keMgresanI keTalIka nItirIti pasaMda na hoya A lakSa siddha thAya che athavA tenuM prajamAM zuM pariNAma Avaze te paNa, pakSanI pasaMdagI ja karavI paDe te bIjo koi mArga nathI. te, hakIkata temanA mATe agatyanI vastu nathI. yuvAna peDhIne, indirA gAMdhI lokazAhIne khatarAmAM nAkhatA hoya athavA dezane pitAnuM ane dezanuM bhAvi jovAnuM rahe che. indirA gAMdhI sAme aMgata sAmyavAda tarapha ghasaDI jatA hoya che, temane aTakAvavA mATe paNa virodhanI yuvAna peDhImAM eTalI tIvratA nathI. je Arthika kArya- kadAca Aja mArga che. emane sattAsthAnethI dUra karavA hoya te
Page #281
--------------------------------------------------------------------------
________________ s tA. 16-121970 prabuddha jIvana 187 paNa, samAjavAdI kAryakrama tajI dai, komavAdI ane rUDhicusta IndirAne haThAvo nahi. paNa khADAmAM paDatAM bacAvo pakSa sAthe joDANa karIne te na ja thAya. rAjanI jaTila rAjakIya paristhitine mAtra eka ja ukela vayovRddha netAonA jIvananI e karUNatA che ke jIvananA dekhAya che ke bane keMgresanA AgevAno pUrvagraho ane aMgata zapakALamAM, potAnA niphTatama sAthIone paNa gumAvavA paDe che. rAga pathI mukata bane ane banne saMsthAnuM jaldI joDANa thAya. jhINAbhAi darajI jevA saniSTha kAryakarane je paDakAra ke ahaMbhAvathI A narI AMkhe dekhAya evI vAta che, tema chatAM paNa, ApaNAM morArajIbhAI koMgresa choDI javA hukama kare che tethI du:kha thAya. kamanasIbe bemAMthI eka paNa pakSanA AgevAno A raste javA koMgresanA banne pakSo vacce ekatA thAya temAM ja dezanuM hita taiyAra nathI. zAsaka pakSanA AgevAna zrI indirA gAMdhI Aje che. paNa indirA gAMdhInuM kyAMya sthAna rahe e mArga AgevAnone rAjasattA upara supratiSThita che, tema chatAM paNa jyAre paNa koi svIkArya na hato. vivAdAspada prazna ubho thAya tyAre sAmyavAdI pakSa ane muslima lIgane Teke lIdhA sivAya temane cAle tema nathI. zrImatI IndirA paNa je thAya te sArA mATe. A samudramaMthanamAMthI rAjakIya gAMdhInI A vicitra paristhiti lokazAhIne nAza karaze evI baLenuM dhruvIkaraNa thAya ane rAjakIya pakSo ochA thai, spaSTa bhIti saMsthAkIya keMgresanA AgevAne rajU kare che ane te mATe svIkRta nIti ane kAryakrama vALA 3-4 pakSe racAya te AvakAra rasvataMtra pakSa ane janasaMghane tema ja bIjA pakSane sAthe laIne pAtra thaze. IndirAne sthAnabhraSTa karavAnI murAda seve che. Ane artha ema indirA gAMdhIne paNa, saMjogavazAta, je pakSo sAthe sIdhI paNa thAya ke jo dezanuM bhaluM ApaNe icchatA hoie te indirA ke ADakatarI samajUtI karavI paDe che, temAMthI, te kadAca bacI jAya gAMdhIne lokazAhIne pratikuLa evA pakSenuM avalaMbana letAM ApaNe athavA temane bacAvI zakAya. aTakAvavA joIe. te pachI temAMthI e paNa phalita thAya che ke paristhiti ghaNI anizcita che ane deza eka aitihAsika 'IndirAne haThAvo' evI bUmarANa macAvavAne badale "indirAne tabakke AvIne Ubhe che. sAmAnya cUMTaNI be-traNa mahinA pachI gAvAM aniSTa tattvono sAtha letAM bacAvo." te pachI A rIte AkhI, thavAnI hoya to banAva jhaDapathI banaze. rAmAnya cUMTaNI be paristhitinuM raklana karavuM e zuM vadhAre gya nathI? ane indirA gAMdhIne ramavA aniSTa mArge jatAM te ja aTakAvI zakAya ke je traNa mahInAmAM ja thaze ema virodha pakSo mAnI beThA che ane tema karavA indirA gAMdhIne pharaja paDe tevuM vAtA saMsthAkIya keMgresanA AgevAne indirA gAMdhInI virUddhanI mananI varaNa rAjI rahyA che. AvI cUMTaNI vahelI karavI paDe evuM ani gAMThe bAjue mUkIne emanI sAthe joDANa sAdhavA taiyAra thAya. AjanI vArya kAraNa ke UbhuM thayuM nathI. suprima korTane cukAdo virUddha Ave manedazAmAM A bhale zakaya na hoya, te paNa AkhA praznane UMDANathI vicAra karatAM nAma banAvuM azakaya che ema kahI na zakAya. te paNa evI jarUra nathI. uttarapradeza, bihAra, paMjAba ane jarUra che mAnasika abhigamanA parivartananI, nahi ke rAjakAraNanI madhya pradezamAM je saMjoge che te jotAM, indirA gAMdhI evI 2cUMTaNI kheMcAkheMcanI. che te nakkara hakIkata che ke keMgresanA vibhAjane dezane suratamAM kare to temAM temane mATe jokhama che.. paNa meTA sAhasa pArAvAra nuksAna karyuM che ane e paNa eTaluM ja satya che ke banne kheDavA mATe teo jANItAM che, atyAra sudhI saphaLa thayA che ane pariristhiti vadhAre vaNase te pahelAM, AvI taka jhaDapI levAnuM temane mana keMgrese jo joDAya te dezane aneka anarthomAMthI bacAvI zakAya ane kadAca rASTrIya saMvAditA paNa pedA karI zakAya. A bAbata indirA thAya te Azcarya nahi. pariNAmanI gaNatarI karavI azakaya che. vilsananI gAMdhI kadAca na vicAre, paNa gAMdhIvicAra jeNe AkhI jiMdagI badhI gaNatarI prajAe UMdhI vALI.' sudhI vAge ane pacAvyo che evA zrI morArajIbhAi desAine dezamAM uttejanA ane hiMsAnuM vAtAvaraNa che. vadhatI jatI nA vicAra kema nahi karato hoya ! ahaM nAzanuM mULa che ane ' apahe' nuM visarjana e mokSane sAro upAya che. paramAnaMda moMghavArI ane saMgharSo anizcitatA vadhAre che. Arthika asamAnatAo ghaTavAne badale, vadhatI jAya che ane prajAne bahu moTo bhAga vicAravA jevuM bhIMsAya che. lakhanau adhivezanamAM Arthika prastAvamAM jUnI keMgrese ApaNe maMdiromAM vAratahevAre paisA mUkIe chIe pachI e indirA gAMdhInI sarakAra sAme je tahomatanAmuM pokAryuM che temAMnI paisAnuM zuM thayuM enI cintA kadI karIe chIe? enI takedArI hakIkate moTe bhAge satya che. paNa A paristhiti mATe javAbadAra rAkhIe chIe? maMdiranA dravyane to eTalo geravahIvaTa thAya che ke sarakArane enI tapAsa mATe khAsa samiti nImavI paDI che. A koNa? sthApita hitone paMpALIne ke majabUta karIne Arthika sama- jANatAM chatAM zA mATe ApaNe potAnI jAta para karakasara karIne syAo hala thavAnI nathI. mUDIvAdI ke komavAdI bane sAtha maMdiramAM sonuM, cAMdI ne nANAM mUkIe chIe? bhAratamAM karoDa bALakone mahine eka vAra paNa dUdha nathI maLatuM, paNa tIrthasthAnamAM meLavIne koI rAjakIya pakSa prajAnI vaphAdArI meLavI zakyA ghaDAo bharIbharIne dudha reja nadImAM reDIe chIe! A dUdha nathI. keMgresanI ATalAM varSo sudhI Left of the centre rojanuM keTalA maNa thAya che teno koie aMdAja kADhaya che? jemanAM pitAnA bALako paNa dudha mATe TaLavaLatA hoya evA loko paNa nIti rahI che. tene pramANikapaNe ane niSThApUrvaka amala karavAthI ja nadIomAM dUdha reDe che! A badhAM tIrthasthAnomAM roja reDAtuM dUdha dezane sAmyavAda ke hiMsAmAMthI bacAvI zakAya che. vyakitaone bheguM karIne rAkhI mUke to varSane aMte gaMgA karatAM paNa moTI dUdhanI - nadI vahe ne emAMthI pASANane abhAve marI jatAM keTalAMye bhUlI jai, siddhAMtaniSThA keLavavI ane tenA amala mATe Agraha | bALakone jIvanadAna maLe. ghInuM paNa evuM ja che. rAkhave te ja eka mArga che. rAjakAraNamAM ghaNI bAMdhachoDa karavI je dezamAM madhyama varga paNa dhI nathI khAi zako eTa te moMdhuM che, te dezamAM yajJAmAM rojanuM keTalA maNa ghI homAya che, paDe che. paNa temAMya maryAdA hoya che. samajadAra ane buddhizALI ene kaie aMdAja kADhayo che? gharamAM roTalI para paNa varga mATe AvA saMjogomAM moTI javAbadArI rahe che. prajAne niDara- ghasIne ghI copaDatAM kuTuMba yajJa thAya tyAre pitAnA taraphathI keTalAye DubbA ghI yajJamAM reDAve che, ne maMdiromAM roja hajAro paNe sAcA mArge doravAnI tenI pharaja che. maNa ghIne dhUmADo thai jAya che! cImanalAla cakubhAI zAha - vatsalA mahetA che. kAkA ,kaDa karI che tI .. = " " * *
Page #282
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 prabuddha jIvana tA. 16-12-1970. - AthamatI jIvanasaMdhyA aMge maLelAM bIjAM be patro - (1) amadAvAdathI zrI zaMkaralAla beMkara emanuM mana paNa satata A cintanamAM ja lAgeluM rahe che paNa emane "kazuM lakhAvavA vRtti thatI nathI. emanI tabiyata sArI rahe che ne amadAvAda, tA. 25-11-70 tamane sarvene teo snehapUrvaka ghaTita lakhAve che. bhAIzrI paramAnaMdabhAi, tame sarve kuzaLa haze. . tamAre tA. 19mIne patra maLyo che, vAMcI AnaMda thayo che. "prabuddha jIvana" tA. 1lI navembarane ane tyAra pachIne zaMkaralAla beMkaranA sasneha jaya jaya. tA. 16 mI aMka huM joi gayo chuM. tame je vicAro darzAvyA (2) ziyALathI zrI choTAlAla vasanajI mahetA che ane ene aMge kAkAsAheba kAlelakaranuM je lakhANa pragaTa thayuM che (pUjaya munizrI satabAlajInA sAnnidhyamAM jemaNe jIvanaemAMthI ghaNuM jANavAnuM vicAravAnuM ane samajavAnuM maLyuM che nane ghaNo samaya kAma karyuM che evA bhAizrI choTAlAla vasanajI ane te mATe tamArA baMnene ghaNo AbhArI chuM. mahetA athavA paricita vargamAM oLakhAya che te rIte jaNAvuM to A bAbata mahattvanI che paNa ene aMge svataMtra rIte meM choTubhAi mArA lagabhaga samavayaska che. ane emanAM putrI bahena ze vicAra karyo nathI eTale "prabuddha jIvana" mATe upayogI kAzIbahena DokaTara sAthe rahe che jeo amadAvAda bAjue dhoLakA jillAmAM AvelA ziyALa gAmamAM "vizvavAtsalya auSadhAlaya" thai zake evuM kAMI paNa lakhANa meklI zake evI sthiti nathI. calAve che. paramAnaMda) . chatAM 1922mAM huM gAMdhIjI sAthe yaravaDA jelamAM hatA te vakhate murabbI zrI paramAnaMdabhAi, ziyALa, tA0 24-11-70 temanA taraphathI je preraNA maLI ane tene pariNAme mane je lAbha thaze te ghaDapaNa" aMgenA pU. kAkAsAhebanA tathA agAunA aMkamAM vize tamArI mAhitI mATe thoDuMka lakhuM to te asthAne nahi gaNAya. AvelA patro vAMcI gayo. khUba ja AnaMda sAthe preraNA paNa maLI. eka divasa jelamAM gAMdhIjIe mane pUchayuM ke, " tame gItA A aMge mArI sthitine khyAla : che. ane rAjyanI pArothI vAMcI che?" meM gujarAtImAM vAMcI che tema kahyuM eTale temaNe mArgadarzana icchuM chuM. jaNAvyuM ke, "gItA te saMskRtamAM ja vAMcavI joie" ane pachI umara 77muM cAle che. taMdurastI sArI che. kuTuMbanI keda javAbadArI mArApara nathI. Arthika rIte paNa. bhArata udyogahATa mane gItA vAMcI zakAya ane samajI zakAya eTaluM saMskRta pote rAvapurA, vaDodarAmAM mArI putrI zrI kazI bahenanA bane bhAio zIkhavyuM ane mArI pAse AkhI gItA vaMcAvI, tenuM rahasya sama calAve che. ThIka che. mArI tathA bahenanI jarUriyAta pramANe jyAre je jAvyuM. e pachI eka adhyAya niyamita rIte roja vAMcavA sUcavyuM joIe te khuba ja rAjIkhuzIthI Ape che. eTale badhI rIte anuane kahyuM ke, bIjAM pustako game eTalAM vAMce paNa gItA eka kULatA ane AnaMda che. evuM pustaka che ke te saMkaTamAM madadarUpa thAya ane tenuM reja 2Adhyayana ahaMma ane mamatva A be ThIka rIte satAve che. aMgata lehIMnA karavAnuM rAkhe che tethI navAM navAM satya samajAze ane te jIvana saMbaMdhe, jyAre kAMi mArI samaja mujaba barAbara na gaThavAya tyAre, Aveza ane guse mArA para savAra thai jAya che. pachI turata pastAve mATe preraNAdAyI banaze. thAya che. pachI mAphI paNa mAguM chuM. paraMtu prasaMga paDatA te DokuM - gAMdhIjInI e sUcanA mujaba gItAnuM ja adhyayana karatA bahAra kADhe che: prayatna karuM chuM paraMtu haja te nApAsa che. mArkamAM mane ghaNo lAbha thayo che. gItAnuM adhyayana karatAM ema rAmAya mIDuM Ave che. saMsthAnA kAmamAMthI ThIka phAraka (javAbadArImAMthI) che ke jeTale aMze ahaMbhAva ocho thato jAya, mana zuddha ane vizALa thayo chuM, thato jAuM chuM ane mananI je dehAdeDI rahe che tene kAbUmAM levA prayatna karuM chuM. paraMtu temAM paNa pUrepUrI niSphaLatA ja banatuM jAya, vRtti prANImAtranI sahRdayatAthI-AtmabhAvathI sevA che. pra. jIvanamAM pragaTa thayelAM dhyAna aMgenA be lekhee sArI karavA tarapha vaLatI rahe, ane anitya evA saMsAranI vastuonA sAmagrI pUrI pADI che ane tethI khUba ja zAMti anubhavuM chuM ane mehamAMthI nIkaLI sArAye vizvamAM je mahAna caitanyazakita vyApI prayoga cAlu karela che, paraMtu pavanavegI mana vadhAre deDadeDI karatuM rahI che tenI sAthe eka thavA niSThApUrvaka prayatna thato rahe eTale rahe che. aMze jIvananA sarva kALamAM -- ghaDapaNamAM - paNa aMtaranI sAcI zAMti rahe che je jidagInI chellI ghaDI sudhI harataane prasannatAne anubhava thato rahe ema lAge che. pharato rahuM ane mananA vicAro para sAro kSan 2Ave. e bhAvanA - AdhyAtmika vikAsane paMthe lai janAra sarve saMto ane temanA graMthamAMthI paNa AvI ja preraNA maLatI jaNAya che. thoDAM varase para che. khAnapAna para sAro kAbU che. niyamitatAne sAro Agraha saMzodhanakAryamAM kuzaLa evA eka amerikana DeAkaTara amadAvAda AvyA che ane emAM paNa ThIka kabU Ave che. prema tathA satya - A tarapha hatA. ahIMnA havAmAnanI, milamAM kAma karanAra kArIgara tathA bahu ja nabaLe che. gaMbhIra banatA AvaDe che, Teva che, lakhatA AvaenA kAma para thatI asaranI tapAsa karatA hatA. prasaMgopAta eka DatuM nathI. hasAvatAM paNa AvaDatuM nathI. bAkI AnaMda che. paraMtu vakhate emaNe emanI mAnI vAta karI. bacapaNamAM emanA tathA emanA bhAI-bahenanA poSaNane badho bhAra emanAM mAnA para tarika tattva joie tevuM samatAnA gharamAM nathI...Apane kaMi hatA. e vakhate Avaka atizaya maryAdita hatI tethI vakhatovakhata jaNAvavA jevuM lAge te jaNAvaze ane A aMge pUchavA jevuM muzkelInA aneka saMjoge AvI paDatA. emanAM mAM bahu dharmiSTa lAge te vagarasaMge pUchAvaze, jethI kharUM darada hAtha Ave. nidAna hatA ane e prasaMge teo kSaNabhara ghUMTaNIe paDI "Thy will sAcuM thAya te davA paNa sAcI ApI zakAya. patra lAMbe thayA che be done: he prabhu tArI icchA mujaba thAo" eTaluM bolI kAme lAgI jatAM. mAM 80 varasa sudhI jIvyAM, paNa aMta sudhI te badala kSamA yAcuM chuM. bAkI kuzaLa. hAla relahatanA kAmomAM kapALa para karacalI sarakhI paNa kadI jaNAi nahotI. izvara parA mAne UbhAM karavA mATenA prayatna cAle che.' yaNa vRttine mahimA eve che. ethI paNa hara hAlatamAM zAMti jaLa li. ApanA, choTunAM vaMdana vAi rahetI jaNAya che. zrI choTubhAI je huM jayAM eka prakArane dardI chuM tyAM A to A bAbatane aMge je vicAra Ave che te saheja, lakhI jaNAvuM chuM. temane mArgadarzana ApanAra huM koNa? tamAre putra zrI anasuyAbahenane vAMcI saMbhaLAvyo che. e viSayane lagatI carcA have baMdha karavAmAM Ave che. paramAnaMda jayA hara bAIka eka A mAlika : zrI muMbaI jana yuvaka saMdha: mudraka ane prakAzaka: zrI paramAnaMda kuvarajI kApaDiyA, prakAzanasthaLa : 385, saradAMra vI.pI. roDa, muMbaI-4. Te. naM. 350296 mudrasthAnaH dhI sTeTsa pIpala presa, keTa, muMbaI-1