Prabuddha Jivan 1970 Year 31 Ank 17 to 24 and Year 32 Ank 01 to 16

SR No.: 525955
Original Sutra Author: N/A
Author: Parmanand Kunvarji Kapadia
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1970
Total Pages: 282
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 36 MB

Page 62

૨૫૪.
પ્રબુદ્ધ જીવન :
, તા. ૧૬-૩-૭૦ ચરણસિંહને મુખ્ય પ્રધાન બનાવવા તૈયાર થઈ. આમાં લોકોની શ્રદ્ધા ઈન્દિરા ગાંધી સ્વસ્થતાપૂર્વક કામ કરે છે. તેનાં ઘણાં પૂરાવા તેમણે ઊઠી જાય તેમાં કોઈ આશ્ચર્ય નથી. આવા પ્રકારનું રાજકારણ અનિ- આપ્યા છે. સસ્તી નામના મેળવવા બધી બેન્કોનું રાષ્ટ્રીયકરણ કરવાની ચ્છનીય છે.
તેમણે ઉતાવળ નથી કરી. વધારે વળતર આપી અને ૧૪ બેન્કોનું જ - બિહારમાં જમણેરી કેંગ્રેસે સત્તા પર આવવા ખૂબ જ ઉધામાં રાષ્ટ્રીયકરણ રાખી, બધે વિરોધ શમાવ્ય. કર્યો. ત્યાં પણ ઉત્તર પ્રદેશ જેવા નીચી કોટિનાં દાવપેચ ખેલાયા. | મોરારજીભાઈ એક વખત બેન્કોના રાષ્ટ્રીયકરણના વિરોધી ઈન્દિરા ગાંધીના પક્ષને ત્યાં પણ વિજ્ય થશે. આ બંનેય, બિહાર હતા. સામાજીક અંકુશની નીતિ તેમણે જ અમલમાં મૂકી અને ઉત્તર પ્રદેશમાં, અપયશ મળ્યો ત્યાંના રાજ્યપાલ શ્રી કાનુનગો હતી. પરંતુ હવે તેમનામાં વિચાર પલ્ટો આવ્યો છે અને તે વિદેશી અને ગોપાલ રેડીને. આજે રાજ્યપાલની પરિસ્થિતિ ખાસ કરીને આવા બેન્કોના રાષ્ટ્રીયકરણની માંગણી પણ કરે છે. હવે ફરીથી કોઈ રાજ્યમાં ઘણી કફોડી છે. તેમને તો બંધારણીય રીતે જે પક્ષની અપીલ કરે તે મોરારજીભાઈના આ વિચારને જરૂર ટાંકી શકાશે. બહુમતી હોય અથવા દેખાય તેને સરકાર રચવાનું આમંત્રણ આપ- . પરંતુ ઈન્દિરા ગાંધીએ આ વખતે એવી એકસાઈ રાખી છે કે ફરિયાદનું વાનું હોય છે. એક જ સભ્ય બંને પક્ષમાં સહી આપે ત્યારે રાજ્ય- કોઈ કારણ જ ન રહે. વળતર તેમણે છૂટા હાથે આપ્યું છે. પાલે શું કરી શકે? એવા સંજોગોમાં રાજ્યપાલ બહુમતી પક્ષને રૂા. ૧૫ કરોડ વધારે આપી તેમણે શેર હોલ્ડરોની ચાહના મેળવી છે. સરકાર માટે આમંત્રણ આપવાનો નિર્ણય લે તેમાં રાજ્યપાલે બદ- * ઈન્દિરા ગાંધીને સૌથી મોટો વિજ્ય એ તેમનું બજેટ છે. બજેટ દાનતથી નિર્ણય લીધો છે એમ કહેવાય નહિ. *
આવતાં પહેલાં ઘણી અફવાઓ હતી કે બેનસ ટેક્ષ આવશે, કેર- બંગાળમાં શું બને છે તે હવે જોવાનું છે. સંયુકત મેર પરેટ ટેક્ષ વધશે અને ઘણું ઉદ્દામ બજેટ હશે. પરંતુ તેમણે બજેટમાં તટયા બાદ બે વિકલ્પ રહે છે. ડાબેરી સામ્યવાદીઓને દૂર રાખી કરેલ વિવિધ દરખાસ્ત જોતાં તેમનાં કટ્ટર વિરોધીઓ પણ એકી બીજા બધા પક્ષે એક બની મીની ફ્રન્ટ રચે અથવા રાષ્ટ્રપતિનું શાસન અવાજે કહે છે કે આથી વધુ સારું બજેટ વર્તમાન સંજોગોમાં આવે. મીની ફૂન્ટને પ્રયત્ન બંગલા કેંગ્રેસ, ફોરવર્ડ બ્લેક, વગેરે હોઈ શકે નહિ. વિરોધ કરવા ખાતર વિરોધ થાય તે વાત અલગ છે. બિન-સામ્યવાદી પક્ષે ભેગાં થઈને કરે અને ડાબેરી સામ્યવાદી- પરંતુ સમજદાર અને તટસ્થ માણસ તેને વિરોધ કરે એવું આ એને દૂર રાખે. પરંતુ આમ કરાશે તે ડાબેરી સામ્યવાદી વધુ બજેટ નથી જ. તેમની નીતિને અનુરૂપ Politic lly Oriented વ્યાપક પ્રમાણમાં હિંસક તોફાન કરશે. પોતાને દગો દેનાર અન્ય આ બજેટ છે. ચા, ખાંડ, કેરોસીનને બાદ કરતાં તેમણે વધુ મુકરજી જેવી વ્યકિત સત્તાસ્થાન પર રહે છે તે સાંખી બજ પૈસાવાળાઓ પર જ નાંખ્યો છે. દા. ત. રૂા. ૪૦ હજારની * શકશે નહિ. માર્કસવાદીઓ પતે બંગલા કેંગ્રેસને દૂર રાખી મંત્રી આવક સુધી કોઈ વેરો નાંખ્યો નથી. તેમ છતાં પાંચ હજારની આવમંડળ રચવા પ્રયત્ન કરે. તેમાં તેઓ સફળ થાય તેમ લાગતું નથી.
કમાં રાહત આપી છે. કોરપોરેટ સેકટર પર પણ બોજ વધાર્યો નથી. મારું માનવું છે કે કેટલાક સમય પરિસ્થિતિને શાંત પાડવા અને કાયદો અને વ્યવસ્થા સ્થિર કરવા, રાષ્ટ્રપતિનું શાસન જરૂરનું છે.
વધુ શ્રીમંત જ વાપરી શકે એવી મોજશોખની ચીજ વસ્તુઓ ધારાસભા વિસર્જન ન કરવી. પછી બિહારમાં બન્યું તેમ બંગાળમાં પર જ વેરો નાંખે છે. ટૂંકમાં સમજણપૂર્વકને વેરી નાખે છે. કયાંય પણ કદાચ બનશે. રાજકીય પરિસ્થિતિ થાળે પડયા બાદ સ્થિર * ઉતાવળ નથી કરી. સ્વસ્થતાથી કામ લીધું છે. આ ઉપરાંત તેમણે પ્રધાન મંડળ રચાય. મારું એમ પણ માનવું છે કે, બંગાળમાં સંભવત:
રૂરલ હાઉસિંગ, પ્રોવિડન્ટ પેન્શન, વૃદ્ધોને પેન્શન વગેરે જેવિધાનસભા બરખાસ્ત કરવામાં નહિ આવે. ત્યાં જો પ્રધાન મંડળ રચવા તાત્કાલિક પ્રયત્ન થશે તે મોટા પ્રમાણમાં હિંસા ફાટી નીકળશે.
ના પણ સૂચવી છે. આમ રાહત આપવાને સ્થાને રાહત આપી
છે અને બોજ વધારવા પડે ત્યાં બેજો વધાર્યો છે. એમ કરી તેમણે ' હવે ફરી આપણે કોંગ્રેસને વિચાર કરીએ. અમદાવાદમાં જમPરી કોંગ્રેસનું અધિવેશન ભરાયું. મોટા પાયા પર ભરાયું. ત્યારે એક
સમતલ બજેટ આપ્યું છે. એવી હવા સર્જાઈ હતી કે હવે ઈન્દિરા ગાંધીનું બળ ઓછું છે અને
અલબત્ત બજેટમાં ક્ષતિઓ નથી એવું નથી. પરંતુ ખરી રીતે એ જમણેરી કેંગ્રેસનું જોર ઘણું છે. પરંતુ બે ત્રણ મહિનાના બનાવો
ક્ષતિ નથી. એ યોજના કેટલી અમલી બનશે તે એક પ્રશ્ન છે. એ બતાવી જાય છે કે ઈન્દિરા ગાંધીએ પિતાનું વર્ચસ્વ જમાવ્યું છે.
વ્યવહારુ કેટલું બને છે તે જોવાનું છે. સમાજની આજની જે મનોદશા છે ચારેક બનાવીએ તો તે વધુ દઢ કર્યું છે.
તે તેને બર આવવા ન દે. દા. તે એક લાખથી દોઢ લાખ કોઈ વ્યકિત
કમાય તો તેને છ હજારની જ બચત થાય. બાકીની રકમ વેરામાં ઉત્તર પ્રદેશમાં ચન્દ્રભાણ ગુપ્ત ઈન્દિરા ગાંધી સામે સખત વિરોધ કર્યો. વડા પ્રધાનની સલામતી પાછળ રાજયને ઘણો ખર્ચ
જાય. આથી તેને કાળા નાણાં કરવાનું મન થાય. આ એક ભયસ્થાન થાય છે વગેરે ઘણી ટીકા થઈ. વાંધાઓ ઊઠાવાયા છતાંય એ
છે, ક્ષતિ નથી. આ માટે કાયદો સખ્ત કરે કે વહીવટી તંત્ર સખત વિરોધના સામે થઈને પણ વડા પ્રધાને પ્રવાસ કર્યો અને વિજ્ય મેળવ્યું.
કરે. પરંતુ તે સહેલું નથી. વહીવટમાં આજે જે ભ્રષ્ટાચાર છે તે જમણેરી કોંગ્રેસીઓને ત્યાં ફાવવા ન દીધા. બિહારમાં પણ પોતાને
જોતાં તેમ થવું સરળ નથી. પ્રજાનું માનસ બદલાય તો જ બજેટ અનુકુળ પ્રધાન મંડળ રચાવ્યું. એમ કહેવાય છે કે, આમ કરવા માટે
સફળ થાય. પચાસ હજારની નેટ આવક હોય તે વધારાની મહેનત
શા માટે કરવી જોઈએ એવી વૃત્તિને ત્યાગ પ્રજા કરે તે જ તે ઈન્દિરા ગાંધીએ સામ્યવાદીઓને પણ સાથ લીધે. પરંતુ મારું
સફળ થાય. આમાં જ મુખ્ય મુદ્દો રહે છે. સમાજ પ્રત્યે પણ દઢપણે માનવું છે કે, કયારેય માર્કસવાદી કે નકસલવાદીઓ સાથે
પોતાની ફરજ છે એમ માનવી સમજે તો જ સમાજ આગળ ઈન્દિરા ગાંધી સહયોગ નહિ કરે. એ સમાજવાદ લાવવા માંગે છે. આવી શકે. પણ માર્કસવાદી અને નકલસવાદીઓના સખ્ત વિરોધી છે. ત્રીજું આર્થિક પરિસ્થિતિ પ્રમાણમાં સારી છે. કૃષિ અને ઔદ્યોગિક રાંડીગઢનું કોકડું ઉલ્યું. એ ખરેખર બુદ્ધિશાળી ઉકેલ હતો. કરવા | ઉત્પાદન સારું છે. રાજકીય અસ્થિરતા ન સર્જાય તે આ બંને ખાતર હરિયાણાએ થોડે વિરેધ કર્યો. થોડાં ત્યાં તેફાન પણ થયા. ક્ષેત્રે હજી ઘણું સારું ઉત્પાદન થઈ શકે તેમ છે. પરંતુ જે રીતે ઉકેલ આપ્યો તેમાં પંજાબ અને હરિયાણા બંનેને આમ બધાં બનાવો જોતાં કેન્દ્રમાં રાજકીય સ્થિરતા ૧૯૭૨ સાચવી લીધાં. ચોથું બેન્ક રાષ્ટ્રીયકરણ. સર્વોચ્ચ અદાલતે તેના વિરો- સુધી રહેશે એમ લાગે છે. આર્થિક અને રાજકીય ક્ષેત્રે ઈન્દિરા ધમાં રચૂકાદો આપ્યો તેથી પ્રતિષ્ઠાને મોટો ફટકો પડશે. પરંતુ ગાંધી રેડીકલ પગલાં સમજપૂર્વક ભરે છે અને તેને અમલ થાય આ ફટક ક્ષણજીવી રહ્યો. ચૂકાદાથી એમ મનાતું હતું કે ઈન્દિરા તેવી રીતે વર્તે છે અને એ જોતાં ૧૯૭૨ સુધી તે ટકશે એમ લાગે છે. ગાંધીને બધી જ બેન્કોનું રાષ્ટ્રીયકરણ કરવાની ફરજ પડશે. પરંતુ
ચીમનલાલ ચકુભાઈ શાહ