Page Text
________________
Regd. No. MR. II7.
વાર્ષિક લવાજમ રૂ. ૭
પ્રબુદ્ધ જીવન
“પ્રબુદ્ધ જૈન'નું નવસંસ્કરણ
વર્ષ ૩૧ : અંક ૨૩.
મુંબઇ, એપ્રિલ ૧, ૧૯૭૦ બુધવાર
શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘનું પાક્ષિક મુખપત્ર - પશ માટે શિલિંગ ૧૫
છૂટક નકલ ૪૦ પૈસા તંત્રીઃ પરમાનંદ કુંવરજી કાપડિયા
કલાગુરુ શ્રી રવિશંકર રાવળનું કેન્દ્રીય લલિતકળા અકાદમીએ કરેલું બહુમાન
સર્વાગી નવવિધાનમાં અન્ય સાંસ્કૃતિક ક્ષેત્રોને મુકાબલે ઘણા લાંબા શ્રી રવિશંકર રાવળ
કાળ સુધી શૂન્યવત રહેલા ક્લાના ક્ષેત્રમાં તેમણે લગભગ
કોરી પાટી ઉપર શરૂ કરીને ચાર દાયકા જેટલા ટૂંકા ગાળામાં ગુજએ ગુરુવર્ય,
રીતની કલાલક્ષી અસ્મિતામાં જે જવાળ આ તે, એક - દશ્ય કલાઓનાં ક્ષેત્રમાં આપે જે મહાન ફાળે પ્રદાન કર્યો
બંગાળને બાદ કરતાં, ભારતભરમાં અનન્ય છે. માત્ર ચિત્રકળા છે એથી દેશનું બહુમાન થયું છે. દેશવાસીઓ વિશ્વભરમાં પ્રક- જ નહિ, પણ કલાસંસ્કૃતિનાં સર્વ પાસાંઓની જાગૃતિ અને વિકાતિત થએલી આપની સિદ્ધિઓથી ગૌરવ અનુભવે છે.
સનું એમણે હેતુલક્ષી કાર્ય કર્યું, તેને જીવંત રાખે એવી શિષ્યની
પરંપરા ઊભી કરી, અને આવતી પ્રજાની ચેતનાની પ્રેરણા અને - આ રાષ્ટ્રીય કલાસંસ્થા, ભારતીય કલાની ક્ષિતિજે નવી કેડીએ
ઉત્થાનનું પ્રબંધક બની રહે એવું આ માસિક શરૂ કર્યું તથા બે પાડનાર એક પુરોગામી બનવા માટે આપને એના એક “લ”
દાયકા સુધી તે ચલાવ્યું. એ કાર્યો ગુજરાતના સાંસ્કૃતિક ઈતિતરીકે ચૂંટતાં ગૌરવ અનુભવે છે. આપ પ્રત્યેના માનના પ્રતીક હોરામાં સીમાસ્તંભ સમાં છે. શ્રી મુશ્કરાજ આનંદે આ પ્રસંગે તરીકે આ તામ્રપત્ર આપને અર્પણ કરીને અમે આપને અમારી
ભાવપૂર્વક કહ્યું કે એમના જેવા કલાકારનું મારો હાથે સન્માન થાય
છે તેથી મારી જાતને હું કૃતકૃત્ય માનું છું. વિનય શ્રદ્ધાંજલિ અર્પિત કરીએ છીએ.
શ્રી રવિશંકર રાવળે આ પ્રસંગે આભાર વ્યકત કરતાં કહ્યું માહ વદ ૮, ૨૦૨૬ લલિત કલા અકાદમીના સભ્યો કે “જે કાળે મેં કલાને અભ્યાસ શરૂ કર્યો ત્યારે ચિત્રો કરવાને
ધંધે હીણકમાઉ ગણાતે હતો અને મારા સહાધ્યાયી મિત્રો જેઓ શ્રી રવિશંકર રાવળને અર્પણ થયેલા ત્રાંબાના પ્રશસ્તિપત્રની પ્રતિલિપિ ડૉકટરો, વકીલ, એન્જિનિયર કે વેપારી થવાના હતા તેમની હરો
ળમાં હું પાછળ રહી જઈશ એ સદા ભય રહે . પણ મને એવા ‘ફેલેશિપ –પ્રદાન સમયે કલાગુરુવન્દના
બુદ્ધિમાન મિત્રો મળ્યા જેમણે મને કદી પાછળ રાખ્યું નથી અને वासन्तीं सुषमां गायत्
તેમના સંમાનમાં મારો પૂરો માનભે રક્યો છે. ગુર્જરોચાન-:
જીવનભર હું સ્વતંત્ર ધંધો કરતો રહ્યો છું. કામ કે નોકરી प्रबोधयन् कलालक्ष्मीम्
માટે મેં કદી લાંબે હાથ કર્યો નથી. જો કે આજીવિકા માટે મારે
કળાના સર્વ પ્રકારના પ્રયોગો કરવા પડયા હતા : તસવીરચિત્રક, वन्द्यते रविशंकर : ॥
ડિઝાઈનર, ગૃથચિત્રક, ચિત્રશિક્ષક, કલાવ્યાખ્યાતા, કલાવિવેચક, थी गुर्जरे ललित-सृष्टि-विधायकानां
સંપાદક, પ્રકાશક-આદિ વિવિધ જવાબદારીઓ મારે અદા કરવી दीक्षागुरू-रविरयं महिमानमेति ।
પડી હતી; પણ એ સર્વની પાછળ મારા મનથી હું કળાને એક तृप्तिं स्वकीय-तपसो मधु-गौरवं च
ભકત અને પ્રચારક હતા.
“કલાના ઉત્તમોત્તમ જ્ઞાન અને વિવેચકોના નિકટ પરિચયન तस्मै बदान्य-गुरवे निपुणं नमाम :॥
ભાગ્ય મને સાંપડયું હોવાથી પ્રજા ને દેશની કલાકૃતિઓમાં વ્યાપ્ત શંકરદેવ વિદ્યાલંકાર ચિંતન ને મૂલ્યોનું યથાશકિત જ્ઞાન હું પામી શકયો. આજનાં અપ
રૂપ ને અર્ધવિકસિત કલાસ્વરૂપાની પ્રચંડ વાવંટાળની વચ્ચે પણ એ નંદલાલ વસુ, યામિની રાય આદિ જેવા અગ્રમાન્ય કલાકારો
માં ટકી રહેવાના છે એવી મને પૂરી શ્રદ્ધા છે. એટલે આજ તથા અન્ય કલામનીષીઓને જે બહુમાનથી વિભૂિષિત કરવામાં આવ્યા છે તે કેન્દ્રીય લલિતકલા અકાદમીની ‘ફેલોશિપ’ ના દર
સુધી મેં નિષ્ઠા અને અંતરની સૂઝથી મારાં દર્શન ને દશે લક્ષમાં
રાખી મારામાં રહેલાં આનંદ અને ચિંતન પ્રજામાં પ્રકટાવવા અર્થે જીજા સાથે રૂ. ૫૦૦૦ને ચેક તથા કીમતી રેશમી શાલ, ગુજરાતના
જીવન ચરિતાર્થ કરવા જે કંઈ પ્રયત્ન કર્યો છે તેથી હું કૃતકૃત્ય થયો છું. કલાગુરુ શ્રી રવિશંકર રાવળને, આ સાથે દર્શાવેલા ત્રાંબાના પ્રશસ્તિપત્ર દ્વારા અર્પણ કરવાની વિધિ (પિતાની અતિ અસ્વસ્થ મારી પાસે તાલીમ લઈ આગળ વધેલા મારા વિદ્યાર્થીઓ તબિયતને લીધે તેઓ દિલહી જઈ શકે તેમ ન હોવાથી) અમદાવાદમાં આજે દેશના નામી ચિત્રકારો, કાર્ટૂનિસ્ટ, સુશોભનકારો ને કલાગઈ તા. ૨૭ ફેબ્ર અરીના રોજ, ગુજરાત રાજય લલિત કલા એકા
નિર્દેશક તરીકે પ્રસિદ્ધ થયા છે તેથી મારાં ગૌરવ અને યશ સમૃદ્ધ દમીના અધ્યક્ષ શ્રી ચીમનભાઈ પટેલના પ્રમુખપદે યોજાયેલા ખાસ
થયાં માનું છે. સરકાર કે મ્યુનિસિપાલિટી જેવી સંસ્થા અથવા સમારંભમાં, કેન્દ્રીય લલિત કલા અકાદમીના અધ્યક્ષ શ્રી મુદ્ધરાજ
વડીલની સહાય વિના દેશને એવા શ્રેષ્ઠ ચિત્રકારો મળી શકયા આનંદે સ્વહસ્તે કર્યો હતે; જે પ્રસંગે શ્રી આનંદે તેમ જ દેશના
અને પ્રજાએ સહેજ મમતાથી મને ‘કલાગુરુ' તરીકે બિરદાવ્યું જાણીતા કલાવિવેચક તથા ‘લલિત કલા 'ના તંત્રી શ્રી કાલે ખંડા- તેને હું સંતેષ લઉં છું. લાવાળાએ પણ ખાસ આ પ્રસંગે આવીને શ્રી રાવળે કરેલી કલા
જૈ દુનિયામાં હું રહ્યો અને જીવ્યું, જેની મમતા પ્રેરણા સેવાને પ્રશસ્તિપૂર્ણ અંજલિ આપી હતી.
અને કદર પામે, એ દુનિયાને અંતરનાં ભાવથી વંદન કરું છું.” આ માસિકના સ્થાપક ને ગુજરાતના આદ્ય અને અગ્ર
‘કુમાર ' માંથી સાભાર ઉધૃત) ગય કલાકાર શ્રી રવિશંકર રાવળને પરિચય 'કુમાર'ના વાચકોને
મારા બાળવયસ્ક શ્રી રવિશંકર મ. રાવળના આ અસાધારણ કરાવવાનું હોય નહિ. ગઈ સદીથી શરૂ થયેલા અર્વાચીન ગુજરાતના બહુમાન પ્રસંગે મારાં તેમને હાર્દિક અભિનંદન. પરમાનંદ
| SR No. | 525955 |
| Book Title | Prabuddha Jivan 1970 Year 31 Ank 17 to 24 and Year 32 Ank 01 to 16 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Parmanand Kunvarji Kapadia |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 1970 |
| Total Pages | 282 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 36 MB |