________________
તા. ૧-૪-૭૦
પ્રબુદ્ધ જીવન
૧૬૫
વાની જિજ્ઞાસા જાગી છે. વળી આ યુગ સર્વધર્મસમન્વયને આહાર વિહારના નિયમો બદલાવી, દાખલા તરીકે, રામકૃષણ મિશઃ છે અને આ જ હેતુથી આજની દુનિયામાં એક યા અન્ય સ્થળે નના સંન્યાસી જેવા તેમણે બનવું તેમ કોઈ કહી શકે. જનસેવાના અવારનવાર સર્વધર્મપરિષદો જાતી રહે છે, જેમાં બધા ધના કાર્યમાં સક્રિય રીતે તેમણે પ્રવૃત્ત થવું એમ માનવાવાળા કેટલાક અગ્રણીએ ભાગ લેતા હોય છે, પણ આવી પરિષદમાં જૈન આચાર્યો છે. શ્રમણ સંસ્થાનું વર્તમાન સ્વરૂપ અને તેના ચારના નિયમ તેમણે સ્વીકારેલ કડક આચાર–ધારણના કારણે ભાગ લઈ શકતા કાંઈક પરિવર્તન માગે છે એ અનુભવથી જણાય છે, આવું પરિનથી. જમાનાની માંગ છે કે ભિન્ન ભિન્ન ધર્મના આચાર્યો એક- વર્તન કેટલેક દરજજે થઈ પણ રહ્યાં છે. મેકના સંપર્કમાં આવે અને આજની દુનિયાના પ્રાણપ્રશ્નોને પણ મુનિ શ્રી ચિત્રભાનુનું વિદેશગમન એક જુદા પ્રકારનું જ રાાથે મળીને વિચાર કરે. આ માટે જરૂરી છે કે વિદ્વાન ધર્માચાર્યો
પગલું છે. વિદેશમાં જૈન ધર્મના પ્રચાર થાય એવી કોઈ જરૂર પડયે વાહનના ઉપયોગ દ્વારા કશી પણ રોકટોક સિવાય
અપેક્ષાથી આ પગલું તેઓ લે છે એમ કહેવાય છે. કેટલાય સમયથી સહજપણે દેશાંતર કરી શકે.
મુનિ શ્રી ચિત્રભાનુએ જૈન મુનિના કેટલાક આચારો ત્યજયા છે. આચારપાલનના કઠણ ઘેરી માર્ગે જૈન સાધુઓને શિથિ
વિદેશમાં જૈન ધર્મના પ્રચાર કરવા તેમની ઈચ્છા હોય તે તેમને કોઈ લતા તરફ ધસી જતાં બચાવ્યા છે એ આપણે કબૂલ કરીએ તો
રોકી શકે નહિ. વિરોધનું કારણ જૈન મુનિ તરીકે તેઓ જાય છે પણ બીજી બાજુએ તેમનું જીવન મેટા ભાગે ઉપાશ્રયની ચાર દીવાલ
તે છે. આ કાર્ય માટે તેમની કેટલી શકિત અને યોગ્યતા છે તે પણ વચ્ચે પુરાયેલું રહ્યું છે. વિશાળ દુનિયાને તેમને કોઈ સીધે સંપર્ક
એક પ્રશ્ન છે. વિશ્વ ધર્મ સમેલને ખાસ ફળદાયી થયા હોય એ નથી. તેઓ પોતાના સમાજથી જ વીંટળાયેલા રહેતા હોઈને તેમની
અનુભવ નથી. તેમાં હાજર રહેતી વ્યકિતએ તે તે ધર્મના સાચા મનેદશા મોટા ભાગે કૂપમંડુક જેવી રહી છે. તેમનામાં આજના '
પ્રતિનિધિ હોય તેવું પણ બનતું નથી. એકાદ સ્વામી વિવેકાનંદ મિશનરીની સાહસિકતા જોવામાં આવતી નથી. તે પછી પ્રશ્ન
અપવાદ છે. આપણે જેનેમાં જ જૈન ધર્મના સાચા જ્ઞાનનો અભાવ એ થાય છે કે જેમાં ભારત બહારના કેઈ વિહારને અવકાશ છે અને અંધશ્રદ્ધા, વેશપૂજા અને સાંપ્રદાયિક ઝનૂનના ઊંડા મૂળ છે. નથી એવી આજની સીમિત પરિસ્થિતિ ચાલુ રહેવા દેવી કે કઈ
આપણા દેશમાં જ જૈન ધર્મ વિશે અજ્ઞાન છે. એટલે આવા એક શકિતશાળી પ્રાણવાન સાધુ-સાધ્વીને ધર્મપ્રચાર અર્થે વ્યાપક
સમેલનમાં મુનિ ચિત્રભાનુ હાજરી આપે તેથી જૈન ધર્મને કોઈ સંપર્ક અ-ઉન્નત ઉશ્યનની વ્યાપક વિહારની ઈચ્છા થાય અથવા પ્રભાવ વધશે અથવા તેને વિશે યોગ્ય સમજણ અન્ય ધર્મીઓને તે તેમના માટે એવી કોઈ શક્યતા ઊભી થાય તે આપણે તેમને મળશે એમ માનવાને કારણ નથી. જૈન ધર્મના સિદ્ધાંતને જગતમાં અનુલક્ષીને આવી મેકળાશ કરી આપવી?
સાચી રીતે પ્રચાર કર હોય તો તેના માર્ગો બીજા છે. જેનેએ આ આવી કેટલીક વિચારણાથી પ્રેરાઈને મુનિ ચિત્રભાનુના દિશામાં કોઈ અસરકારક પગલાં લીધાં નથી. પ્રસ્તુત પરદેશગમનને હાર્દિક આવકાર આપવા હું પ્રેરાઉં છું. આજ મુનિ ચિત્રભાનુ પિતાના સાધુ જીવનમાં આવું મોટું પરિવર્તન સુધી બહારની દુનિયાએ કઈ જૈન સાધુને–તેન આચાર- કરી રહ્યા છે ત્યારે, સાચા સંયમના માર્ગથી અને સાચી સાધુતા વ્યવહારને-જોયેલ નથી. તેમના માટે મુનિ ચિત્રભાનુની ઉપસ્થિતિ અથવા મુનિપણાથી વિચલિત ન થાય એમ આપણે સૌ ઈચ્છીએ. ખૂબ જ આવકારપાત્ર નીવડશે અને તે લોકોના કાને જંન ધર્મની બાહ્ય આચારમાં ફેરફાર થાય ત્યારે પણ મહાવતેના સાચા પાલનમાં વાત પણ અથડાશે. મુનિ ચિત્રભાનુ એક શકિતશાળી અને સંસ્કાર- ખામી ન આવે, બલ્ક તે વિશેષપણે જીવનમાં ઉતરે તે ફેરફાર સાર્થક થશે. સંપન્ન સોધુ છે. અંગ્રેજી ભાષા ઉપર તેમને સારું પ્રભુત્વ છે એમ ૨૭-૩-૭૦.
ચીમનલાલ ચકુભાઈ શાહ કહી નહિ શકાય. એમ છતાં પણ સંયોગની માગ તેમની વાણીને
- વસન્ત વ્યાખ્યાનમાળા જરૂર થગ્ય આકાર આપી રહેશે. વ્યકિત માત્ર ગુટી અને વિશેષતાઓનું મિશ્રણ હોય છે.
ગયા વર્ષ માફક આ વર્ષે પણ સંઘ તરફથી સંઘના પ્રમુખ આ રીતે મુનિ ચિત્રભાનુમાં કોઈ વિશેષતા છે તે કોઈ ગુટિ પણ હશે
શ્રી ચીમનલાલ ચકુભાઈ શાહના પ્રમુખપણા નીચે, ફલેરા ફાઉન્ટન જ. આમ છતાં પણ જે શુભ ભાવનાથી તેઓ જાય છે તે શુભ
પાસે, બુસ સ્ટ્રીટમાં આવેલ એરકન્ડીશન હોલ તાતા ભાવના તેમના મિશનને જરૂર સફળ બનાવશે એવી આપણે કાળા
એડીટોરીયમ-માં દરરોજ સાંજના ૬-૧૫ વાગ્યે, માર્ચ માસની રાખીએ. તદુપરાંત તેમના જવાથી પરદેશગમનનું દ્વાર ખુલશે,
૩૧મી તારીખથી એપ્રિલ માસની ત્રીજી તારીખ સુધી–એમ ચાર જેના પરિણામે આપણે તેમનાથી પણ વધારે વિદ્વાન, વ્યાખ્યાન કુશળ,
દિવસ માટે-એક વસન્ત વ્યાખ્યાનમાળા યોજવામાં આવી છે. તેમાં તત્ત્વનિષ્ઠ મુનિને આપણા પ્રતિનિધિ તરીકે વધારે સરળતાથી મેકલી
ભારત કયા માગે?” એ વિષય ઉપર નીચેના વકતાઓ પ્રવચન
કરશે. આ વિષયમાં રસ ધરાવતા ભાઈબહેનને પધારવા જાહેર શકીશું. આ રીતે વિચારીને આપણે મુનિ ચિત્રભાનુનું તેમના સાહસ
નિમંત્રણ છે. બદલ હાર્દિક અભિનંદન કરીએ.
પરમાનંદ સમય
વ્યાખ્યાતા મુનિશ્રી ચિત્રભાનુનું વિદેશગમન
મંગળવાર મા - ૩૧ શ્રી એન. જી. ગેરે... પ્રેસીડન્ટ, પી. એસ. પી. જીનિવામાં મળતા વિશ્વ ધર્મ સંમેલનમાં હાજરી આપવા બુધવાર એપ્રિલ - ૧ શ્રી રોહિત દવે એ જાણીતા અર્થશાસ્ત્રી. મુનિ શ્રી ચિત્રભાનુ વિમાનમાં જાય છે તે સામે વિરોધ થયો છે, ગુરુવાર એપ્રિલ - ૨ શ્રીમતી સુચેતા કિરપલાણી એમ. પી. તેમને અનુમોદન પણ મળ્યું છે. એક જૈન સાધુ વિમાનમાં વિદેશ શુક્રવાર એપ્રિલ - ૩ શ્રી. આર. આર. દીવાકર ... પ્રેસીડન્ટ જાય તે જૈન સાધુના આચારથી વિપરીત છે તે નિર્વિવાદ હકીકત છે.
ગાંધી સ્મારક નિધિ. જૈનના મુનિને આદર્શ સર્વથા નિવૃત્તિને છે અને અહિંસા, છઠા- વ્યાખ્યાને દરમિયાન સંપૂર્ણ શાન્તિ જાળવવા શ્રોતાઓને ચર્ય, અપસ્પૃિહ વિગેરે મહા-વ્રતનું જે રીતે જૈન મુનિએ આચરણ વિનંતિ છે. કરવાનું છે તેમાં આવી કોઈ પ્રવૃત્તિને અવકાશ નથી. જૈન સાધુના
ચીમનલાલ જેઠાલાલ શાહ આચાર ધર્મમાં સમયાનુકુળ પરિવર્તન કરવું કે નહિ અને કેટલે
સુબોધભાઈ એમ. શાહ દરજજે, કેવી રીતે તે વિશે મતભેદને અવકાશ છે. જૈન મુનિના
મંત્રીઓ, મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ