________________
તા. ૧-૧૨૧૯૭૭
પ્રબુદ્ધ જીવન
૧૭૨
- પ્રકીર્ણ નોંધ ૮૬ મા વર્ષમાં પ્રવેશતા કાકાસાહેબને હાર્દિક અભિનંદન ત્મક ભાગ ભજવ્યો છે. અને હવે બહુ જદિથી અમે દેશના
શ્રી મુંબઈ જેન યુવક સંઘને જેમની સાથે વર્ષો - જ ને ઉત્તર વિભાગમાં રચનાત્મક અને સ્થિરતાજનક ભાગ ભજવવાનું સંબંધ છે એવા પૂજ્ય કાકાસાહેબ શરૂ થતા ડિસેમ્બરની પહેલી
શરૂ કરીશું.” તારીખે ૮૬ મા વર્ષમાં પ્રવેશ કરે છે. આ પ્રસંગે તેમને આપણા
લીગ કઇ રીતે પોતાના સ્થાનની જમાવટ કરી રહી છે તેનું સર્વના હાર્દિક અભિનંદન. કાકાસાહેબ ગાંધીવિચારના સૌથી
શ્રી શેઠે માર્ગદર્શન કરાવતાં જણાવ્યું હતું: “છેલ્લાં કેટલાંક વર્ષો દરવયોવૃદ્ધ અને અગ્રગણ્ય પુરસ્કર્તા છે. આ ઉંમરે પણ તેમને પ્રવાસ
મિયાન લીગે દક્ષિણના લગભગ બધા રાજયોમાં - કેરલ, માઇસાર, સતત ચાલુ છે અને તેમના જીવનને ઉલ્લાસ કોઇ પણ યુવાનથી
તામીલ નાડ, આંધ્ર અને મહારાષ્ટ્રમાં - પિતાને પગદડે જમાવ્યો
છે અને આ રાજ્યના દરેક જિલ્લામાં પિતાની શાખાઓ ચડી જાય તેવું છે. આપણે પરમાત્માને પ્રાર્થના કરીએ કે આવા જ
સ્થાપી છે. તાજેતરમાં અમે ઉત્તર વિભાગમાં પણ અમારી પ્રવૃત્તિઆરોગ્યની સ્થિરતાપૂર્વક તેઓ શતાયુ બને અને તેમની વાણીની
એને સારે ' વેગ આપે છે. દિલહીમાં, બિહારમાં અને ઉત્તર ધારા અખંડપણે વહ્યા કરે. તેમના જન્મદિવસ પ્રસંગે ઓછામાં ઓછી હાથે કાંતેલા સૂતરની એક આંટી તેમને અર્પણ કરવી એ
પ્રદેશમાં ઘણી શાખાઓ ઊભી કરવામાં આવી છે અને જો કે હજુ તેમના મિત્રો અને પ્રસંશકોને પ્રસ્તાવ છે. આ અંક વાચકોની
ચાલુ વર્ષના મે માસ દરમિયાન જ ઉત્તર પ્રદેશમાં કામ શરૂ કરવામાં હીમાં આવશે ત્યારે પણ તેઓ મુંબઇમાં તેમના ચાલુ નિવાસ
આવ્યું છે એમ છતાં, ઉત્તર પ્રદેશના ૨૫ જિલ્લાઓમાં ૧૦૦ જેટલી
શાખા નિર્માણ કરવામાં આવી છે. થોડા સમયમાં અમે પશ્ચિમ સ્થાને હોવા સંભવ છે, તે મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ સાથે જોડાયેલા
બંગાળમાં પણ નવી શાખાઓ ખોલવાના છીએ.” ભાઇબહેનોને વિનંતિ કે ઉપર જણાવ્યા મુજબની સૂતરની
- શ્રી શેઠે એવો દાવો રજુ કર્યો હતો કે “જો કે સાંસ્કૃતિક આંટી કાકાસાહેબના ચરણે અર્પણ કરીને કાકાસાહેબ પ્રત્યેને પિતાને
અને સામાજિક મુસ્લીમ સંસ્થાઓ દેશમાં બીજી અનેક હશે આદરભાવ વ્યકત કરે.
એમ છતાં, “ધી ઇન્ડિયન મુસ્લીમ લીગ' એ જ માત્ર મુસ્લીકેરલ મુસ્લીમ લીગ તેનાં અન્ય ઘટકોથી જુદી છે કે
મની રાજકારણી સંસ્થા છે. આ મહિનાની આખરે ડે. ફરીદીએ તેની જ એક આવૃત્તિ છે?
દિલ્હી ખાતે અખિલ ભારતીય મુસ્લીમ કન્વેન્શનની જના કેરલની ચૂંટણીમાં પ્રાદેશિક મુસ્લીમ લીગના સહકાર દ્વારા કરી છે અને જો તેને હેતુ મુસ્લીમ માટે એક બીજી રાજકીય શાસક કેંગ્રેસનું વર્ચસ્વ સ્થપાતાં, ભારતના મુખ્ય પ્રધાન સંસ્થા ઊભી કરવાનું ન હોય તો અમારે તેની સાથે કોઈ પ્રકારનો શ્રીમતી ઇન્દિરા ગાંધીએ કેરલની મુસ્લીમ લીગ કૅમ્યુનલ – કોમ
વાં વિરોધ નહિ હોય.” વાદી– સંસ્થા નથી એવું ત્યાંની મુસ્લીમ લીગને પ્રમાણપત્ર આપ્યું
મુખ્ય પ્રધાનનું વિધાન હતું. આજે જૂની કેંગ્રેસમાં ભંગાણ પડતાં શ્રી મોરારજી દેસાઈના
' એક રસપ્રદ બાબત શ્રી. શેઠે એ જણાવી કે “ભારતના મુખ્ય નેતૃત્વ નીચે સંસ્થાકીય કેંગ્રેસ જનસંઘ અને સ્વતંત્ર પક્ષ સાથે
પ્રધાન શ્રીમતી ઈન્દિરા ગાંધીએ જે એમ જણાવ્યું છે કે કેરલની મુસ્લીમ હાથ મેળવવા તૈયાર થઇ છે અને તે ખાતર જનસંઘ કોઇ કમી
લીગની ભાત અન્યત્ર મુસ્લીમ લીંગની જે ભાત છે તેથી જુદી છે, સંસ્થા નથી એવી આબેહવા પેદા કરવાનો પ્રયાસ ચાલે છે તેવી જ
આ તેમના વિધાન સાથે તેઓ મળતા થતા નથી.” આ વિષય રીતે શાસક કેંગ્રેસે શ્રીમતી ઇન્દિરા ગાંધીના નેતૃત્વ નીચે જ્યાં
અંગે મુદ્દાસરના સવાલનો જવાબ આપતાં તેમણે જણાવ્યું કે જરૂર જણાય ત્યાં મુસ્લીમ લીગ અને સામ્યવાદી પક્ષ સાથે હાથ
“કેરલ મુસ્લીમ લીગ ઇન્ડિયન મુસ્લીમ લીગનું એક અવિભાજ્ય મીલાવવાનું શરૂ કરી દીધું છે. આમ છતાં કેરલની મુસ્લીમ લીગને
અંગ છે અને કેરલનું ઘટક બીજા ઘટકોથી જુદું હોઇ જ ન શકે.
અમે જે કાંઇ કરીએ છીએ તે અમારા પ્રમુખ શ્રી મહમદ ઇસ્માઇલના ઉપરનું પ્રમાણપત્ર આપીને શ્રીમતી ઇન્દિરા ગાંધીએ હદ કરી છે.
નેતૃત્વ નીચે કરીએ છીએ.” રાજકારણ કેવા અધ:પતનના માર્ગે જઈ રહ્યું છે તે સૂચવવા માટે
શાસક કેંગ્રેસ અંગે બેલતાં તેમણે જણાવ્યું કે “તે સંસ્થાકીય કેંગ્રેસ આ ઘટના પર્યાપ્ત છે. '
અથવા તે જનસંઘ જેવી બીજી સંસ્થાઓ કરતાં વધારે પ્રગતિશીલ અને - કેરલ મુસ્લીમ લીગ તેના અન્ય ઘરથી જરા પણ જુદી નથી
એછી કોમવાદી છે. અમે કેરલમાં શારાક કેંગ્રેસ સાથે માત્ર અમુક એ પ્રકારનું ઑલ ઇન્ડિયા મુસ્લીમ લીગના જનરલ સેક્રેટરી શ્રી.
સમજૂતી કરી હતી. અને તેમણે સ્પષ્ટ કર્યું કે “અમારૂં શાસક ગ્રેસ ઇબ્રાહીમ સુલેમાન શેઠ તરફથી ઑકટોબરની ૧૪ મી તારીખે બહાર
સાથેનું વલણ, મુસ્લીમોને લાગતાવળગતા પ્રશ્નોને તે કેવી રીતે પાડવામાં આવેલ નિવેદનની વિગતે ૧૫ મી ઓકટોબરના ‘સ્ટેટ્સ
નિકાલ કરે છે, તેના ઉપર આધાર રાખે છે. અમે તેને બધી બાબતમાં મેનમાં પ્રગટ થયેલી, પણ તેની મને જાણ નહોતી. હું નવેમ્બર
હંમેશાને માટે ટેકો આપીશું એમ માની લેવાને કોઈ કારણ નથી.” માસનું પહેલું અઠવાડિયું કલકત્તામાં હતા તે દરમિયાન મારા
હાલ આપણા મુખ્ય પ્રધાન ભારતના ગૃહમંત્રી પણ છે તે હકીમિત્ર શ્રી રામચંદ્ર દેસાઇએ મને તેને લગતું કટીંગ આપેલું. તેને
કતને આગળ કરીને તેમણે જણાવ્યું કે, “અમારી અનેક સમસ્યાઓ નીચે અનુવાદ આપવામાં આવે છે:
અને ફરિયાદો હજુ વણઉકલી પડી છે તે સંબંધમાં શ્રીમતી ગાંધી * નવી દિલ્હી, ઑકટોબર ૧૪: આજ સુધી જે હેતુઓને અનુ- શું કરે છે તેની અમે રાહ જોઈશું અને તેને અમે વિચાર કરીશું.” સરીને મુસ્લીમ લીગ ગતિમાન રહી છે તેથી વધારે વ્યાપક હેતુઓ ત્યાર પછી તેમણે મુસ્લીમેની શું ફરિયાદો છે, શી અકળામણ મુસ્લીમ લીગ સ્પષ્ટપણે ધરાવે છે, અને કેરલ રાજ્યમાં તેને પ્રાપ્ત છે તેની યાદી રજૂ કરી અને જણાવ્યું કે “જાનમાલની સહીથયેલ વિજય બાદ, તેના મુખ્ય મંત્રી શ્રી. ઇબ્રાહીમ સુલેમાન શેઠ જેએ સલામતી માટે અમને હજુ કશી ખાત્રી આપવામાં આવી નથી. અલીપાર્લામેન્ટના સભ્ય છે તેમના શબ્દોમાં જણાવું તે, આજે મુસ્લીમ લીગ ગઢ યુનિવર્સિટીને પ્રશ્ન હજુ ઊભેલે જ છે. તેનું મૂળ નામ અને ભારતના ઉત્તર વિભાગના રાજકારણમાં પોતાનું સ્થાન જમાવવાને ભાત ટકાવી રાખવાં જોઇએ, તેને વહીવટ અને કાબુ લઘુમતી ઇરાદો ધરાવે છે.
' *: , કેમના હાથમાં હોવો જોઇએ અને વિદ્યાર્થીઓ વધારે પ્રમાણમાં આજે મળેલી પત્રકાર પરિષદમાં તેમણે જાહેર કર્યું કે “ઇન્ડિયન મુસ્લીમ હોવા જોઇએ. ઉત્તર પ્રદેશ, બિહાર, દિલ્હી, મધ્ય પ્રદેશ મુસ્લીમ લીગે દક્ષિણ વિભાગમાં રાજકારણને સ્થિર બનાવીને રચના અને હરિયાણામાં ઉર્દૂ ને બીજી ભાષા તરીકે સ્વીકાર થવો જોઇએ.