Prabuddha Jivan 1970 Year 31 Ank 17 to 24 and Year 32 Ank 01 to 16

SR No.: 525955
Original Sutra Author: N/A
Author: Parmanand Kunvarji Kapadia
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1970
Total Pages: 282
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 36 MB

Page 130

92
P
૩૧
પ્રભુ જીવન
એના બદલા બીજા એવા જ વિદ્યાર્થીઓને આપે. મદદ આપી તે આપી જ. પછી એનું કોઈની પાસે નામ લેવું કે ગાણું ગાવું એ એમના હાડમાં જ નહોતું. આ રીતે હરગાવિંદદાસ આપબળે અને આપસૂઝથી એક પ્રસિદ્ધ વ્યાપારી અને સમાજના આદરપાત્ર મેાવડીનું સ્થાન પામ્યા.
એમનું કુટુંબ માટું છે. ચાર પુત્રા અને એક પુત્રીના પરિવાર તેમ જ સુશીલ પત્ની એ બધાને યોગ્ય રીતે પોતપોતાને સ્થાને નિશ્ચિત કરી પેતાનું જીવનકાર્ય પૂરું કરી પાકી ઉંમરે લોકાંતર પામ્યા છે તેથી એમના વિશે કોઈએ કાંઈ દુ:ખ ચિંતવવા જેવું નથી એમ કહી
શકાય.
એમના પુત્રો કહ્યાગરા અને ઉદાર છે. પેાતપોતાના ધંધામાં કુશળ છે. પિતાના કેટલાક સંસ્કારો તા એમનામાં ઠીક ઠીક ઊતર્યા છે, એટલે તેઓ તેમની પ્રસિદ્ધ પેઢી હરગેવિંદદાસ રામજી એન્ડ સન્સને અને કુટુંબને વિશેષ દીપાવશે એવી શ્રાદ્ધા અસ્થાને નથી. એમનાં સુશીલ અને આતિથ્યશીલ પત્ની હરિબહેનનું જીવન પ્રસન્ન વીતે એ જ છેલ્લી આકાંક્ષા !
પંડિત સુખલાલજી સંઘવી સ્વ. ગંગાદાસ અમરશી ગાંધી
તા. ૧-૬-૧૯૭૦
યુગલને ખંડિત કર્યું છે. બન્નેની ઉમ્મર ૭૦ અને ૭૫ વર્ષ વચ્ચે હતી. એકલવાયા બનેલાં લક્ષ્મીબહેન પ્રત્યે તેમ જ ગંગાદાસભાઈના બહાળા કુટુંબપરિવાર પ્રત્યે મારી જેવા અનેક સ્નેહી સંબંધીઓનાં દિલ ઊંડી સહાનુભૂતિથી દ્રવે છે. ગંગાદાસભાઈના અભાવે લક્ષ્મીબહેનને ટકી રહેવાની પરમાત્મા તાકાત આપે એવી આપણા સર્વની પ્રાર્થના હા! પરમાનંદ.
સ્વ. સૌ. જસુમતીબહેન કાપડિયા
ઉપરની નોંધમાં સ્વ. ગંગાદાસભાઈ અંગે જણાવ્યું છે તેમ વિધાતાએ એવું જ એક બીજું ચિરપરિણીત પરસ્પર સુસંવાદી યુગલ તાજેતરમાં ખંડિત કર્યું છે, પણ આ કિસ્સામાં પતિના બદલે પત્નીએ ચિરવિદાય લીધી છે.
શ્રી મનુભાઈ ગુલાબચંદ કાપડિયા જે મુંબઈમાં વર્ષોથી મેાટર સ્પેર પાર્ટ્સના ધંધા કરે છે અને જેઓ મારા પિત્રાઈ ભાઈ છે તેમનાં પત્ની જસુમતીબહેન કાપડિયાનું દાઢ બે વર્ષની લાંબી માંદગી બાદ ૬૩ વર્ષની ઉમ્મરે તા. ૨૬ મી મેના રોજ મુંબઈ ખાતે અવસાન થયું છે.
લયના તેમ જ
આ બન્ને દંપતી પોતપોતાના જીવનવ્યવસાય સાથે પેાતાની શકિત અને ભાવના અનુસાર જુદા જુદા ક્ષેત્રે સેવા કરી રહ્યા હતા. શ્રી મનુભાઈ ઓટો સ્પેર પાર્ટ્સ એસેસીએશનના ધણા સમય સુધી પ્રમુખ હતા અને એક વખત થોડા સમય માટે તેઓ એ એસેસી એશનના ફેફેશનના પણ પ્રમુખ હતા. શ્રી મહાવીર જૈન વિદ્યાપાલીતાણાના યશેાવિજ્યજી ગુરૂકુળના પણ ઠીક સમય સુધી મંત્રી હતા. બીજી બાજા એ જસુમતી બહેન મુંબઈના જૈન મહિલા સમાજનાં વર્ષોથી એક મંત્રી હતાં અને અમારા મુંબઈ જૈન યુવક સંઘની કાર્યવાહીમાં વર્ષોથી એક સભ્ય હતાં. જૈન કોન્ફરન્સ ઉદ્યોગ ગૃહના પણ તેઓ એક વખત સક્રિય કાર્યકર હતાં. સેવા કરવાનો તેમનામાં અદમ્ય ઉત્પાહ હતા. માથે લીધેલી સામાજિક જવાબદારીઆને પાર પાડવા માટે તેમનું સતત પરિભ્રમણ ચાલ્યા કરતું અને આ બાબતના ન તો તેમને કોઈ કટાળા હતા કે ન તો કોઈ થાક હતો. આ સાથે મનુભાઈની અને ગૃહકાર્યની પણ તેઓ એટલી જ સંભાળ લેતા. મુંબઈ જૈન યુવક સંઘ અને જૈન મહિલા સમાજ ઉપરાંત બીજી પણ અનેક સામાજિક જવાબદારીઓનું અનેરા ઉત્સાહથી તેઓ વહન કરતાં. બન્નેના જીવનમાં કોઈ ભાગવિલાસ કે મોજમજાને સ્થાન નહોતું. કોઈ સંતાનના અભાવે સામાજિક કાર્યો કરવા માટે જસુમતીને ખૂબ અવકાશ રહેતો અને તેના તેઓ પૂરો ઉપયોગ કરતાં. આવી એક ઉત્કટ સેવિકાનું અવસાન થતાં મુંબઈની ઉપર જણાવેલ બન્ને સંસ્થાઓને માટી ખોટ પડી છે. અને એક સરખા સૌહાર્દ અને પ્રેમભર્યા દંપતી જીવનના આમ અંત આવતાં મનુભાઈનું જીવન એકલવાયું બન્યું છે. મનુભાઈએ જસુમતી બહેનની માંદગી દરમિયાન તેમની અથાક સેવા કરી છે. મનુભાઈન વ્યાપાર બહાળા નહિ હાય પણ તેમણે એક પ્રામાણિક વ્યાપારી તરીકે એવી પ્રતિષ્ઠા પ્રાપ્ત કરી છે કે ઈન્કમટેકસના અધિકારીઓ મનુભાઈ તેને લગતા ફોર્મમાં જે કાંઈ ભરી મેક્લે તેની વધારે જાંચતપાસ સિવાય સાધારણ રીતે સ્વીકારી લેતા હાય છે અને કાયદાના કશા પણ ભણતર સિવાય તેમના વ્યાપારને લગતી કાનૂની બાબતામાં મનુભાઈ અનેકના એક નિષ્ણાત એવા સલાહકાર બન્યા છે. મનુભાઈના જીવનના આ વ્યથાજનક પ્રસંગે તેઓ આપણા દિલની સહાનુભૂતિના અધિકારી બન્યા છે. અનેક સેવાકાર્યો વડે જીવનનૅ સફળ અને સભર બનાવીને વિદાય થયેલા જસુમતીબહેને પણ ચિરસ્મરણીયતા પ્રાપ્ત કરી છે.
આ નોંધના અન્તે એ જણાવતાં અંગત સંબંધને કારણે કૃતાર્થતા અનુભવું છું કે મનુભાઈએ આ પ્રસંગે જસુમતીના સ્મરણમાં રૂા. ૫૧૦૦૦ ની રકમ સમાજના કોઈ શુભ કલ્યાણકારી કાર્ય પાછળ ખરચવાની ઈચ્છા વ્યકત કરી છે. આ માટે મનુભાઈને આપણા સર્વનાં હાર્દિક અભિનંદન હા !
પરમાનંદ
ભાવનગરના વર્ષોજૂના સામાજિક કાર્યકર શ્રી ગંગાદાસ અમરશી ગાંધી તેમનાં પત્ની શ્રી લક્ષ્મીબહેન અને અન્ય પરિવાર સાથે થોડા દિવસ પહેલાં નર્મદા નદીના તીરે આવેલા ચાંદોદકરનાલીની યાત્રાએ ગયેલાં. તેમાંના શ્રી ગંગાદાસભાઈ તા. ૧૭મી મેના રોજ નર્મદામાં નહાવા જતાં, પ્રવાહના વમળમાં ખેંચાઈ ગયા અનેં તેમના મૃતદેહનો પત્તો ખાધો નહિ. તેમનું આ રીતે અવસાન થતાં આપણને એક અત્યન્ત પ્રમાણિક ભાવનાશાળી ગાંધીવાદી સામાજિક કાર્યકરની ખોટ પડી છે. તેમની સાથે માટે વર્ષોથી મૈત્રીસંબંધ હાવાથી આ દુર્ઘટનાના કારણે મારુ દિલ ઊંડી વ્યથા અનુભવે છે.
તેઓ વર્ષોથી કૉંગ્રેસના કાર્યકર હતા. તેમનું દિલ સત્તાલક્ષી કૉંગ્રેસ કરતાં તેની સાથે જોડાયેલા ૨નાત્મક કાર્ય પ્રત્યે વધારે ઢળેલું હતું. ખાદીપ્રચારમાં તેમને વિશેષ રસ હતા. તેમના સદ્ભાગ્યે તેમને એવાં સહધર્મચારિણી મળ્યા હતાં - શ્રી લક્ષ્મીબહેન— કે જેમના ગંગાદાસભાઈની બધી સામાજિક પ્રવૃત્તિઓમાં પૂરા સાથ હતા. થોડા વર્ષ પહેલા ભાવનગરમાં સ્વ. મેઘજી પેથરાજ શાહની ઉદારતાનાં પરિણામે રકતપિતીયાનું ધામ–Lepers' Asylum—ખોલવામાં આવ્યું છે. તેમાં આ બન્ને દંપતીઓએ રકતપિતીયાઓ વચ્ચે બે વર્ષ અથવા વધારે મુદત સુધી રહીને એ સંસ્થાને સંભાળી હતી અને વિનાવળતર સેવા આપી હતી. બન્ને 'પતી કેટલાય સમયથી નિયમિત રીતે રેંટિયો કાંતતા હતા અને સુસ્થિત કુટુંબપરિવાર અને વ્યવસાય હોવા છતાં સાદા જીવનને વરેલાં હતાં. વિનોબાજીની સર્વોદય પ્રવૃત્તિ અને ગ્રામદાન આન્દોલનમાં તેમને બન્નેને ખૂબ જ રસ હતો. વષૅ - બે વષૅ ભરાતા સર્વોદય સંમેલનમાં, અનિવાર્ય કારણ ન હોય તે, તેમણે હાજરી આપી ન હેાય એમ બને જ નહિ. શ્રી વિમલાબહેન ઠકારના આ બન્ને દ’પતી પ્રત્યે અથાત્ પૂજ્યભાવ હતા અને તેમના કુટુંબપરિવારમાં વિમલાબહેનનૅ એક સ્વજનનું સ્થાન હતું. મેાટા ચાહક હતા. પ્રબુદ્ધ જીવનના તેઓ એક હજુ ગયા માર્ચ માસની ૨૧ મી તારીખે ભાવનગરની એક દવસની ઊડતી મુલાકાત દરમિયાન અમે મારા મિત્ર હરભાઈ ત્રિવેદીને ત્યાં સાથે દોઢ બે કલાક મળ્યા હતા અને અનેક બાબતોની ચર્ચા કરી હતી. તેમના સ્વભાવમાં સ્નેહના ઉમળકો હતા. તેમનામાં અસાધારણ ધ્યેયનિષ્ઠા હતી. તેમને આપણી વચ્ચેથી ઉપાડી લઈને વિધાતાએ બહુ વિરલ જોવા મળે એવા એક દંપતી માલિક શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સધ ઃ મુદ્રક અને પ્રકાશકઃ શ્રી પરમાનંદ કુંવરજી કાપડિયા, પ્રકાશનસ્થળઃ ૩૮૫, સરદાર વી.પી. રેડ, સુ'બઇ-૪. ટે. ન. ૩૫૦૨૯૯ મુદ્રસ્થાન : ધી સ્ટેટ્સ પીપલ પ્રેસ, કાટ, મુંબઇ ૧
10)