________________
-
-
-
-
--
--
-
-
-
-
-
-
--
-
मुशिनी टीका० १०१ मात्रयसयरलक्षणनिरूपणम् मविशवमनलानि आत्मसरसि यस्तै सवरा -कर्मनिरोपहेतुभूताः प्रागातिपात चिरमणादयः। यहा-सवरण सपर'-स्थगनम् । अरमपि द्विविधः द्रव्यतो भारतश्च । तर द्रव्यतस्तथाविधचिकणमृतिकादिभिः सलिलोपरि तरत्तरण्यादेरनारतप्रविशन्नीराणा विराणा पिधानम् । भारत माणातिपातविरमणादिभिरात्मनि परिगकर्मणां निरोधः । असारपि माणातिपातविरमणादिरूपः पञ्चविधः। ते पिनिश्चीयन्ते जल के भीतर पटीई नौका में छिद्रों द्वारा जो जल का आना होता है वह द्रव्यानय है। प्राणातिपात आदि अशुभ क्रियाओं द्वारा आत्मा में जो कर्मो को आना होता है वह भाषाम्रय है। तात्पर्य केवल इसका यह है कि ससार स्प सागर के अन्तर्गन इम आत्म रूप नाव में प्राणातिपात आदि रिहों द्वारा कर्मरूप जल का आगमन होता रहता है वह आस्रव है। कर्मागमन हेतुभृत यह प्राणातिपातरूप आम्रय पाच प्रकार का है। आत्मारूप सरोवर में प्रवेश शेने से कर्म जल जिन क्रियाओं से रुकता है उनका नाम सपर है। प्राणातिपात आदि रूप फ्रियाओं से विरमण रोना यही कर्मो के रोकने का उपाय भूत सवर है। अथवा रुकना इसका नाम सवर है, यह सवर भी द्रव्य और भाव की अपेक्षा दो प्रकार का हे-चिकनी मृत्तिका आदि से जल के ऊपर तैरती हुई नौका आदि का छेदों के कि जिनसे निरन्तर उसमें जल आ रहा हो पद कर देना यह द्रव्य की अपेक्षा सवर है, तथा प्राणातिपातविरमण आदि उपायों से आत्मा में प्रविष्ट होते हुए कर्मों का रोक देना यह भाव की अपेक्षा सबर है। यह सवर भी प्राणातिपात आदिकों के विरमण બતાવ્યો છે પાણીમાં પડેવી નકામા છિદ્રો દ્વારા જે જળનું આગમન થાય છે તે દ્રવ્યાચવ છે પ્રાણાતિપાત આદિ અનુભ ક્રિયાઓ દ્વારા આત્મામાં જે કર્મોન આગમન થાય છે તે ભાવાવ છે તેનું તાત્પર્ય એટલું જ છે કે સંસારરૂપી સાગરની અંદર આ આત્મારૂપી નાવમાં પ્રાણાતિપાત આદિ છિદ્રો દ્વારા કર્મરૂપી જળનુ જે આગમન થયા કરે છે તેને આશ્રવ કહે છે કર્માગમનના કારણરૂપ તે પ્રાણાતિપાત આદિ પાચ પ્રકારના આસ્રવ છે કર્મરૂપ જળ જે ક્રિયાઓથી આત્મારૂપ અવરમાં પ્રવેશ પામતું અટકે છે તે ક્રિયાઓને એ વર કહે છે પ્રાણાતિપાત આદિ ક્રિયાઓનુ વિરમણ થવું એ જ કર્મોને રોકવાના ઉપાયભૂત સવર છે, અથવા અવર એટલે રોકવું તે સવર પણ દ્રવ્ય અને ભાવની અપે ક્ષાએ બે પ્રકારનો છે પાણીમાં તરતી નૌકાના જે છિદ્રોમાથી પાણી પ્રવેશ કરતુ હોય તે છિદ્રોને ચીકણી માટિ આદિથી બંધ કરી દેવા તે દ્રવ્યની અપેક્ષાએ સવર છે, તથા પ્રાણાતિપાત વિરમણ આદિ ઉપાયોથી આત્મામાં પ્રવેશ કરતા કમેને રોકી લેવા તે ભાવની અપેક્ષાએ સવર છે તે સવર પણ પ્રાણાતિપાત
