Book Title: Siddha Hemchandrashabdanu Shasanam Part 2
Author(s): Hemchandracharya, Chandraguptasuri
Publisher: Anekant Prakashan Jain Religious
Catalog link: https://jainqq.org/explore/009646/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJazrIhemacandrasUripraNItaM svopajJalaghuvRttisaMvalitaM zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam dvitIyo bhAga: sampAdayitA AcAryavijayacandraguptasUriH / -: prakAzaka :zrIanekAnta prakAzana Page #2 -------------------------------------------------------------------------- Page #3 -------------------------------------------------------------------------- Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalikAlasarvajJazrIhemacandrasUripraNItaM svopajJalaghuvRttisaMvalitaM zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam / dvitIyo bhAgaH / sampAdayitA AcArya vijayacandraguptasUriH / -: prakAzaka :zrIanekAnta prakAzana -: Arthika sahakAra :zrI sALavInA AdIzvara bhagavAna jaina derAsara TrasTa chAparIyAzerI: mahIdharapurAH surata - 3 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam / dvitIyo bhaagH| AvRttiH - dvitIyA : prataya: - 750 mUlyam :- 80 rUpyakANi vi.saM. 2056 kArtika-zuklA - 10 prAptisthAnam zA. mukuMdamAI ramaNalAla vijayakara kAMtilAla jhaverI dharatITekSaTAilsa premavardhaka phleTsa, 2, vRndAvana zopiMga seMTara navAvikAsagRha mArga, pAnakoranAkA: ratanapoLa pAlaDI, amadAvAda-7. amadAvAda - 1. zA. sUryakAnta caturalAla mu.po. murabADa (ji. ThANe) jatInabhAI hemacanda zAha 'komala', chAparIyA zerI, mahIdhara purA, surata-3. OM phoTokampojhiMga OM kumAra 138-bI, caMdAvADI, 2 mAlA, sI. pI. TeMka rADa, muMbaI-400004. dUradhvani - 387 9659/388 6320 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam arham [atha paJcamo'dhyAyaH, tatra prathamapAdaH-] A tumo'tyAdiH kRt / 5 / 11 // dhAtorvidhIyamAnastyAdiva| vakSyamANaH pratyayastumabhivyApya 'kRt' syAt / ghanaghAtyaH / atyAdiriti kim ? praNiste / / 1 / / bahulam / 5 / 1 / 2 // 'kRt' nirdiSTAdaryAdanyatrApi 'bahulaM' syAt / pAdahArakaH, mohanIyaM karma, saMpradAnam // 2 // katari / 5 / 13 // 'kRt' aryavizeSoktiM vinA 'karttari' syAt / kartA // 3 // vyApye ghura-kelima-kRSTapacyam / 5 / 1 / 4 // 'ghura-kelimI pratyayau kRSTapacyazca' vyApye kartari syuH / bhaguraM kASTham, pacelimA mASAH, kRSTapacyAH zAlayaH // 4 // ___ saMgate'jaryam / 5 / 115 // saMgamanaM saMgatam, tasmin kartari napUrvAt jUSo 'yo' nipAtyate / ajayam AryasaMgatam / saMgata iti kim ? ajaraH paTaH // 5 // rucyA-'vyathya-vAstavyam / 5 / 16 // ete kartari nipAtyante / rucyaH, avyathyaH, vAstavyaH / / 6 / / bhavya-geya-janya-ramyA-5'pAtyA-5'plAvyaM navA 15117 // ete 'kartari vA' nipAtyante / bhavyaH, geyaH sAmnAma, janyaH, ramyaH, ApAtyaH, AplAvyaH; pakSe-bhavyam, geyAni sAmAni, janyam, ramyam, ApAtyam, Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam AplAvyam / / 7 // pravacanIyA''dayaH 151118 // ete anIyapratyayAntAH 'kartari vA' nipAtyante / pravacanIyo guruH zAstrasya, pravacanIyaM guruNA zAstram; upasthAnIyaH ziSyo guroH, upasthAnIyaH ziSyeNa guruH // 8 // zliSa-zIG-sthA-''sa-vasa-jana-ruha-jU-bhajeH ktaH / 5 / 1 / 9 // ebhyaH kto yo vihitaH sa 'kartari vA syAt / AzliSTaH kAntAM caitraH , AzliSTA kAntA caitreNa; atizayito guruM ziSyaH; atizayito guruH ziSyaiH; upasthito guruM ziSyaH; upasthito guruH ziSyaiH; upAsitA guruM te, upAsito gurustaiH, anUSitA guruM te, anUSito gurustaiH; anujAtAstAM te, anujAtA sA taiH; ArUDho'zvaM saH, ArUDho'zvastaiH; anujIrNAstAM te, anujIrNA sA taiH, vibhaktAH svaM te, vibhaktaM svaM taiH // 9 // Arambhe 1511110 // ArambhArthAd dhAtobhUtAdau yaH kto vihitaH sa 'kartari vA' syAt / prakRtAH kaTaM te, prakRtaH kaTastaiH / / 10 / / __ gatyarthA-'karmaka-piba-bhujeH / 5 / 1 / 11 // bhUtAdau yaH kto vihitaH sa ebhyaH 'kartari vA' syAt / gato'sau grAmama, gato'sau taiH; Asito'sau, AsitaM taiH; pItAH payaH, pItaM payaH; bhuktAste, idaM tairbhuktam / / 11 / / ___ aparyAcA''dhAre / 5 / 1 / 12 // AhArArthAt dhAtorgatyathadizca yaH ktaH sa 'AdhAre vA' syAt / idameSAM jagdhama, tairjagdhamaH idaM teSAM yAtam, tairyAtam idameSAM zayitama, taiH zayitamaH idaM gavAM pItam, gobhiH piitm| idaM teSAM muktam, tairmuktam // 12 // Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam ktvA - tumam bhAve 1511 // 13 // ete dhAtvarthamAtre syuH / kRtvA, kartum, kAraM kAraM yAti ||13|| bhImAdayo'pAdAne / 5 / 1 / 14 // ete'pAdAne' syuH / bhImaH, bhayAnakaH ||14|| saMpradAnAccAnyatroNAdayaH | 5|1|15|| saMpradAnAdapAdAnAccAnyatrArthe 'uNAdayaH' syuH / kAruH kaSiH ||15|| asarUpo'pavAde votsargaH prAkU kteH |5|1|16 // 3 itaH sUtrAdArabhya "striyAM kti:" [ 5,3,91] ityataH prAg yo'pavAdastadviSaye'pavAdenAsamAnarUpa 'autsargikaH pratyayo vA syAt / avazyalAvyam, avazyalavitavyam / asarUpa iti kim ? ghyaNi yo na syAt kAryam / prAk teriti kim ? kRtiH, cikIrSA // 16 // RRvarNa vyaJjanAd dhyaN | 5|1|17|| RvarNAntAd vyaJjanAntAcca dhAto 'rghyaN' syAt / kAryam, pAkyam ||17|| pANi - samavAbhyAM sRjaH | 5|1|18|| AbhyAM parAt sRje 'rghyaN syAt / pANisargyA, samavasargyA rajjuH // 18 // uvarNAdAvazyake | 5|1|19 // avazyambhAve dyotye dhAtoruvarNAntAd 'ghyaN syAt / lAvyam, avazyapAvyam ||19|| Asu-yu- vapi rapi-lapi-trapi - Dipi dabhi -camyAnamaH | 5|1|20|| AGpUrvAbhyAM sug-nammyAM yautyAdezca 'dhyaN' syAt / AsAvyam, yAvyam, vApyam, rApyam, lApyam, apatrApyam, Depyam, dAbhyam, AcAmyam, AnAmyam // 20 // Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam vA''dhAre'mAvasyA |5|1|21 // amApUrvAd vasaterAdhAre 'ghyaN' dhAtorvA hrasvazca' nipAtyate / amA vasyA, amAvAsyA ||21|| saMcAyya - kuNDapAyya - rAjasUyaM kratau |5|1|22 // ete kratAvarthe 'ghyaNantA nipAtyante / saMcAyyaH, kuNDapAyyaH, rAjasUyaH kretuH // 22 // praNAyyo niSkAmA - 'saMmate / 5 / 1 / 23 // prAd niyo 'ghyaNAyAdezI' ziSya vIro vA // 23 // syAtAM, niSkAme'saMmate cArthe / praNAyyaH dhAyyA - pAyya - sAnnAyya - nikAyyamRG-mAna- havi - rnivAse / 5 / 1 / 24 // ete RgAdiSu yathAsaMkhyaM 'ghyaNantA' nipAtyante / dhAyyA Rk, pAyyaM mAnam, sAnnAyyaM haviH, nikAyyo nivAsaH ||24|| paricAyyopacAyyA -''nAyya - samUhA - cityamagnau / 5 / 1 / 25 // ete'gnI nipAtyante / paricAyyaH, upacAyyaH, AnAyyaH, samUhAH, cityo vA'gniH ||25|| yAjyA dAnarci | 5|1|26 // yajeH karaNe dAnarci 'ghyaN' syAt / yAjyA ||26|| tavyA - SnIyau 1511/27 // etau dhAtoH syAtAm / karttavyaH karaNIyaH ||27|| , ya eccA''taH | 5|1|28| svarAntAd dhAto - 'rya:' syAt, Ata 'eca' / ceyam, neyam, deyam, dheyam // Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam zaki-taki-cati-yati-zasi-sahi-yaji-bhaji-pavargAt 1511129 // ebhyaH pavargAntAcca 'yaH' syAt / zakyam, takyam, catyam, yatyam, zasyam, sahyam, yajyam, bhajyam, tapyam, gamyam // 29 // yami-madi-gado'nupasargAt / 5 / 1 / 30 // ebhyo'nupasargebhyo 'yaH' syAt / yamyam, madyam, gadyam / anupasargAditi kim ? AyAmyam // 30 // carerAGastvagurau / 5 / 1131 // anupasargAccarerAGpUrvAt tu agurau 'yaH' syAt / caryaH, Acaryo dezaH / / agurAviti kim ? AcAryaH // 31 // varyopasaryA-'vaya-paNyamupeyartumatI-gI-vikreye / 5 / 1 / 32 // ete upeyAdiSu yathAsaGkhyaM 'yAntA' nipAtyante / varyA kanyA, upasaryA gauH, avadyaM garhAma, paNyA gauH // 32 // svAmi-vaizye'ryaH / 5 / 133 // arteH svAmi-vaizyayo-'ryaH' syAt / aryaH svAmI vaizyo vA, Aryo'nyaH // 33 // vI karaNe / 5 / 1134 // vaheH karaNe 'yaH' syAt / vA zakaTam // 34 // nAmno vadaH kyap ca 1511135 // anupasargAnAmnaH parAd vadeH 'kyapa-yo' syAtAm / brahmodyam, brahmavadyam / nAmna iti kim ? vAgham / anupasargAdityeva- pravAdham // 35 // __ hatyA-bhUyaM bhAve / 5 / 1 // 36 // anupasargAnAmnaH parau hatyA-bhUyau bhAve 'kyabantI' sAdhU staH / brahmahatyA, Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam devabhUyaM gataH / bhAva iti kim ? zvaghAtyA sA // 36 // agnicityA |5|1|37 // agneH parAH strIbhAve 'kyap syAt / agnicityA ||37|| kheya- mRSoye 1511138 // etau 'kyabantI' sAdhU staH / nikheyam, mRSodyam ||38|| kupyabhidyodhya-sidhyatiSya- puSya-yugyA - ''jya- sUryaM nAmni |5|1|39|| ete 'kyabantAH' saMjJAyAM nipAtyante / kupyaM dhanam bhidyam, Udhyo nadaH, sidhyaH, tiSyaH, puSyaH, yugyaM vAhanam, AjyaM ghRtam, sUryo raviH // 39 // dR-vRg - stu - juSeti-zAsa: 15|1|40|| ebhyaH 'kyap' syAt / AdRtyaH prAvRtyaH, avazyastutyaH juSyaH ityaH, ziSyaH ||40|| RdupAntyAdakRpi - vRcaH | 5 | 1 |41 // RdupAntyAd dhAtoH kRSi-vRti-RcivarjAt 'kyap syAt / vRtyam | akRpivRdRca iti kim ? kalyam, cartyam, arcyam // 41 // kR-vRSi- mRji-zaMsi - guhi-duhi japo vA |5|1|42 // ebhyaH 'kyap vA' syAt / kRtyam, kAryam vRSyam, varSyam; mRjyam, mArgyam; zasyam, zaMsyam; guhyam, gohyam; duhyam, dohyam; japyam, jApyam // 42 // ji-vipU-nyo hali-muJja-kalke |5|1|43|| jervipUrvAbhyAM ca pU-nIbhyAM yathAsaGkhyaM hali-muJja - kalkeSu karmasu 'kyap' syAt / jityo haliH, vipUyo muJjaH, vinIyaH kalkaH / hali-muJja-kalka iti kim ? jeyam, vipavyam, vineyam // 43 // Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam padA-'svairi-bAhyA-pakSye grahaH / 5 / 1144 // eSvaryeSu grahe: 'kyap' syAt / pragRhyaM padam, gRhyAH paratantrAH, grAmagRhyA bAhyetyarthaH, guNagRhyA guNapakSyAH // 44 // bhRgo'saMjJAyAm / 5 / 1145 // bhRgo'saMjJAyAM 'kyap' syAt / mRtyaH poSyaH / asaMjJAyAmiti kim ? bhAryA patnI // 45 // samo vA 1511 / 46 // saMpUrvAd bhRgaH 'kyap vA' syAt / saMbhRtyaH, saMbhAryaH // 46 // te kRtyAH / 5 / 1147 // dhyaNa-tavyA-'nIya-ya-kyappratyayAH 'kRtyAH' syuH // 47 / / Naka-tRcau 1511148 // dhAtoretI kartari syAtAm / pAcakaH, paktA // 48 // ac / 5 / 1 / 49 // dhAtorac syAt / karaH, haraH // 49 // lihAdibhyaH / 5 / 150 // ebhyo-''c' syAt / lehaH, zeSaH // 50 // bruvaH 1519151 // brUgo'ci 'bruvaH' syAt / brAhmaNabruvaH // 51 // nanyAdibhyo'naH / 51152 // ebhyo nAmagaNadRSTebhyo-''naH' syAt / nandanaH, vAsanaH, sahanaH, saMkrandanaH, sarvadamanaH, nardanaH // 52 // grahAdibhyo Nin / 5 / 1153 // Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam ebhyo 'Nin' syAt / grAhI, sthAyI // 53 // nAmyupAntya-prI-kR-ga-jJaH kaH / 5 / 1154 // nAmyupAntyebhyo dhAtubhyaH, prayAdibhyazca 'kaH' syAt / vikSipaH, priyaH, kiraH, giraH, jJaH // 54 // gehe grahaH / 5 / 1 / 55 // gehe'rthe graheH 'kaH' syAt / gRham, gRhAH // 55 // upasargAdAto Do'zyaH / 5 / 1156 // upasargAt parAt zyaiGvarjAdAkArAntAd dhAto-'I:' syAt / AhvaH / upasargAditi kim ? dAyaH / azya iti kim ? avazyAyaH // 56 / / vyAghrA-''ne prANi-nasoH / 5 / 1157 // etau yathAsaGkhyaM prANini nAsikAyAM cArthe pro De nipAtyete / vyAghraH, AghrA / 57 / / ghrA-mA-pA-dhe-dRzaH zaH / 5 / 1158 // ebhyaH 'zaH' syAt / jighraH, uddhamaH, pibaH, uddhayaH, utpazyaH // 58 // sAhi-sAti-vedyudeji-dhAri-pAri-ceteranupasargAta 51159 // ebhyo'nupasargebhyo NyantebhyaH 'zaH' syAt / sAhayaH, sAtayaH, vedayaH, udejayaH, dhArayaH, pArayaH, cetayaH / anupasargAditi kim ? prasAhayitA // 59 // limpa-vindaH / 5 / 1 / 60 // AbhyAmanupasargAbhyAM 'zaH' syAt / limpaH, vindaH // 60 // ni-gavAdenAmni 1511 / 61 // yathAsaMkhyaM nipUrvAllimpergavAdipUrvAJca vindeH saMjJAyAM 'zaH' syAt / nilimpA Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam devAH, govindaH, kuvindaH / nAmnIti kim ? nilipaH // 61 // vA jvalAdi-du-nI-bhU-grahA-''sorNaH / 5 / 1162 // jvalAderdhAtordunotyAderAmrozcAnupasargAN-'No vA' syAt / jvalaH, jvAlaH; calaH, cAlaH; davaH, dAvaH; nayaH, nAyaH; bhavaH, bhAvaH; grAho makarAdiH, grahaH sUryAdiH; AmravaH, AmrAvaH / anupasargAditi kim ? prajvalaH // 12 // avaha-sA-saMmroH / 5 / 1163 // avapUrvAbhyAM ha-sAbhyAM saMpUrvAJca sro-'NaH' syAt / avahAraH, avasAyaH, saMmrAvaH // 63 // tana-vyadhINa-zvasAtaH / 5 / 1164 // ebhya Adantebhyazca dhAtubhyo 'NaH' syAt / tAnaH, vyAdhaH, pratyAyaH, zvAsaH, avazyAyaH // 64 // nRta-khan-rajaH zilpinyakaT / 5 / 1 / 65 // ebhyaH zilpini kartaryakaT syAt / nartakI, khanakaH, rajakaH / zilpinIti kim ? nartikA // 65 // gasthakaH / 5 / 166 // gaH zilpini kartari 'yakaH' syAt / gAyakaH // 66 // TanaNa / 5 / 1167 // ___ gaH zilpini 'TanaNa' syAt / gAyanI // 67 // haH kAla-vrIyoH / 5 / 1168 // hAko hAGo vA kAla-vrIboSTanaN syAt / hAyano varSam, hAyanA vrIhayaH, hAtA'nyaH // 6 // pu-sR-lvo'kaH sAdhau / 5 / 1 / 69 // Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam ebhyaH sAdhvarthebhyo' - SkaH' syAt / pravakaH, sarakaH, lavakaH / sAdhAviti kim ? prAvakaH // 69 // AziSyakan |5|1|70 // AziSi gamyAyAM dhAtorakan syAt / jIvakaH / AziSIti kim ? jIvikA // 70 // tikkRtau nAmni |5|1|71 // AzIrviSaye saMjJAyAM gamyamAnAyAM dhAtostik kRtazca syuH / zAntiH, vIrabhUH, varddhamAnaH // 71 // karmaNo'N |5|1/72 // karmaNaH parAt dhAtoraN syAt / kumbhakAraH // 72 // zIli - kAmi bhakSyAcarIkSi-kSamo NaH | 5|1|73 // karmaNaH parebhya 'ebhyo 'Na' syAt / dharmazIlA, dharmakAmA, vAyubhakSA, kalyANA''cArA, sukhapratIkSA, bahukSamA // 73 // gAyo'nupasargAdRk | 5 | 1|74 // karmaNaH parAvanupasargAd gAyateSTak syAt / vakragI / anupasargAditi kim ? kharusaMgAyaH // 74 // surA - sIdhoH piba: 1511175 // AbhyAM karmabhyAM parAdanupasargAt pibateSTak syAt / surApI, sIdhupI // 75 // Ato DoDA-vA-maH | 5|1|76 // karmaNaH parAdanupasargAd dvA-vA-mAvarjAdAdantAd dhAto- rDa: syAt / godaH ahnA-vA-ma iti kim ? svargahvAyaH, tantuvAyaH, dhAnyamAyaH // 76 // samaH khyaH / 5 / 1 / 77 // Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam karmaNaH parAt saMpUrvAt khyo 'DaH' syAt / gosaGkhyaH // 77 // dazcA''GaH |5|1|78 // karmaNaH parAdAGpUrvAd dAgaH khyazca DaH syAt / dAyAdaH vyAkhyaH // 78 // 11 prAjJazca |5|1|79 // karmaNaH parAt prapUrvAd jJo dArUpAcca 'DaH' syAt / pathiprajJaH prapApradaH // 79 // AziSi hanaH | 5|1|80| karmaNaH parAd hanterAziSi 'Da' syAt / zatruhaH // 80 // zA''dibhyo'pAt / 5 / 1 / 81 // kkezAdikarmaNaH parAdapAd hante - 'rDaH' syAt / kuzApahaH, tamo'pahaH // 81 // kumAra- zIrSANin / 5 / 1 / 82 // AbhyAM karmabhyAM parAd hante - 'rNin' syAt / kumAraghAtI, zIrSaghAtI // 82 // acitte Tak / 5 / 1 / 83 // karmaNaH parAd hanteracittavati karttari 'Tak' syAt / vAtaghnaM tailam / acitta iti kim ? pApaghAto yatiH // 83 // jAyA - pazcihnavati |5|1|84 // AbhyAM karmabhyAM parAd hantezcihnavati karttari 'Tak' syAt / jAyAghno brAhmaNaH, patighnI kanyA // 84 // brahmA''dibhyaH | 5|1|85 // ebhyaH karmabhyaH parAd hanteSTak syAt / brahmaghnaH, goghnaH pApI // 85 // hasti - bAhu - kapATAcchaktau |5|1|86 // ebhyaH karmabhyaH parAd hanteH zaktau gamyAyAM 'Tak' syAt / hastighnaH, bAhughnaH, kapATaghnaH / zaktAviti kim ? hastighAto viSadaH // 86 // Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam nagarAdagaje 1511187 // nagarAt karmaNaH parAd hanteragaje kartari 'Tak syAt / nagarano vyAghraH agaja iti kim ? nagarapAto hastI / / 87 // rAjadhaH / 5 / 1188 // rAjJaH karmaNaH parAd hante-'Tak ghA''dezazca nipAtyate / rAjaghaH // 8 // pANidha-tADayau zilpini 1511189 // etau zilpini 'Tagantau nipAtyete / pANighaH, tADaghaH / zilpinIti kim ? / pANighAtaH, tADaghAtaH // 89 // kulyAtmodarAd bhRgaH khiH / 5 / 1 / 90 // ebhyaH karmabhyaH parAd bhRgaH 'khiH' syAt / kutimbhariH, AsampariH, udarambhariH // 10 // arho'n / 5 / 1191 // karmaNaH parAdarherac syAt / pUjA'rhA sAdhvI // 9 // dhanu-daNDa-tsaru-lAgalA-'GkuzarTi-yaSTi-zakti-tomara ghaTAd grahaH / 5 / 1192 // ebhyaH karmabhyaH parAd graho''c syAt / dhanurgrahaH, daNDagrahaH, tsarugrahaH, lAgalagrahaH, akuzagrahaH, RSTigrahaH, yaSTigrahaH, zaktigrahaH, tomaragrahaH, ghaTagrahaH // 9 // sUtrAd dhAraNe / 5 / 1 / 93 // sUtrAt karmaNaH parAd graho grahaNapUrvakadhAraNAryAdac syAt / sUtragrahaH prAjJaH, sUtradhAro vA / dhAraNa iti kim ? sUtragrAhaH // 13 // AyudhA''dibhyo dhRgo'daNDAdeH // 5 // 19 // Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 13 daNDAdivarjAdAyudhAdeH karmaNaH parAd dhRgo-''c' syAt / dhanurdharaH, bhUdharaH / adaNDAderiti kim ? daNDadhAraH, kuNDadhAraH // 94 // hago vayo'nuyame / 5 / 1 / 95 // karmaNaH parAd hago vayasyanudyame ca gamye -'c' syAt / asthiharaH zvazizuH; udyamaH- utkSepaNamAkAze dhAraNaM vA, tadabhAve- aMzaharo dAyAdaH, manoharA mAlA / vayo'nudhama iti kim ? bhArahAraH // 15 // AGaH zIle / 5 / 1196 // karmaNaH parAdAparvAd hageH zIle gamye -'c' syAt / puSpAharaH / zIla iti kim ? puSpAhAraH // 16 // dRti-nAthAt pazAviH / 5 / 1 / 97 // AbhyAM karmabhyAM parAt hagaH pazI kartari 'i:' syAt / dRtihariH zvA, nAthahariH siMhaH // 97 // rajaH-phale-malAda grahaH / 5 / 1198 // ebhyaH karmabhyaH parAd graheriH syAt / rajograhiH, phalegrahiH, malagrahiH // 98 // deva-vAtAdApaH / 5 / 199 // AbhyAM karmabhyAM parAd AperiH syAt / devApiH, vAtApiH // 99 / / zakRt-stambAd vatsa-vrIhau kRgaH / 5 / 1 / 100 // AbhyAM karmabhyAM parAt kRgo yathAsaGkhyaM vatsa-vrIhyoH karboriH syAt / zakRtkarirvatsaH, stambakarinIhiH // 10 // kim-yat-tad-bahoraH / 5 / 1 / 101 // ebhyaH karmabhyaH parAt kRgaH 'a' syAt / kiMkarA, yatkarA, tatkarA, bahukarA // 101 // Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam saGkhyA -'ha - divA - vibhA - nizA prabhA-mAzcitra-kartrAyantA'nanta - kAra - bAhraru-rdhanu- rnAndI-lipi-livi-bali-bhaktikSetra - jaGghA-kSapA- kSaNadA - rajani-doSA-dina-divasATTaH / 5 / 1 / 102 // 14 saGkhyetyarthapradhAnamapi, ebhyaH karmabhyaH parAt kRgaSTaH syAt / saGkhyAkaraH, dvikaraH, ahaskaraH, divAkaraH, vibhAkara, nizAkaraH, prabhAkaraH, bhAskaraH, citrakaraH kartRkaraH, AdikaraH, antakaraH, anantakaraH, kArakara, bAhukaraH, aruSkaraH, dhanuSkaraH, nAndIkara, lipikaraH, livikara:, barikaraH, bhaktikaraH, kSetrakaraH, jaGghAkaraH, kSapAkaraH, kSaNadAkaraH, rajanikaraH, doSAkara, dinakaraH, divasakaraH ||102 // ? hetu tacchIlA'nukUle'zabda - loka-kalaha-gAthA - vaira cATusUtra-mantra - padAt |5|1|103 // eSu kartRSu zabdAdivarjAt karmaNaH parAt kRgaSTaH syAt / yazaskarI vidyA, zrAddhakaraH, preSaNakaraH / zabdAdiniSedhaH kim ? zabdakAra ityAdi // 103 // mRtau karmaNaH | 5|1|104 // karmazabdAt karmaNaH parAt kRgo bhRtau gamyAyAM 'Ta' syAt / karmakarI dAsI // 104 // kSema- priya-madra bhadrAt khA'N |5|1|105 // ebhyaH karmabhyaH parAt kRgaH 'khA'NI' syAtAm / kSemaGkaraH, kSemakAraH; priyaGkaraH, priyakAra:; madraGkaraH, madrakAraH, bhadrakura, bhadrakAraH ||105 // meghartti bhayA - 'bhayAt khaH / 5 / 11106 // ebhyaH karmabhyaH parAt kRgaH 'khaH' syAt / meghakuraH, RtiGkaraH, bhayaGkaraH, Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam abhayaGkaraH // 10 // priya-vazAd vadaH / 5 / 1 / 107 // AbhyAM karmabhyAM parAd vadaH 'khaH' syAt / priyambadaH, vazamvadaH // 107 // dviSantapa-parantapau / 5 / 1 / 108 // dviSatparAbhyAM karmabhyAM parANNyantAt tapeH kho isvo dviSato'mazca nipAtyate // dviSantapaH, parantapaH // 108 // parimANArtha-mita-nakhAta pacaH 15111109 // prasthAdi-mita-nakhebhyaH karmabhyaH parAt paceH 'khaH' syAt / prasthampacaH, mitampacaH, nakhampacaH // 109 // kUlA'pra-karISAt kaSaH / 5 / 1 / 110 // emyaH karmabhyaH kaSeH 'khaH' syAt / kUlASA, abhraSA, karISaSA // 110 // sarvAt sahazca / 5 / 1111 // sarvAt karmaNaH parAt saheH kaSezca 'khaH' syAt / sarvasahaH, sarvakaSaH // 111 // bhR-vR-ji-tU-tapa-damezca nAmni / 5 / 1112 // karmaNaH parebhya ebhyaH sahezca saMjJAyAM 'khaH' syAt / vizvambharA bhUH, patizvarA kanyA, zatrujayo'driH, rathantaraM sAma, zatruntapo rAjA, balindamaH kRSNaH, zatrusaho rAjA / nAmnIti kim ? kuTumbamAraH // 112 // pArerdharca 15111113 // karmaNaH parAd dhAreH saMjJAyAM 'khaH' syAt, dhArezca 'dhar / vasundharA bhUH // 113 // purandara-bhagandarau / 5 / 1 / 114 // etau saMjJAyAM khAntau nipAtyete / purandaraH zakraH, bhagandaro vyAdhiH // 114 // vAcaMyamo vrate 15111115 // Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trAsadahapacandrazandAnuzAsanam vrate gamyamAne vAcaH karmaNaH parAd yameH 'kho' vAco-''mantazca' syAt vAcaMyamo vratI // 115 // manyANNin / 5 / 11116 // karmaNaH parAd manyate-'rNin syAt / paNDitamAnI banyoH // 116 / / kartuH khaza 15111117 // pratyayArthAt kartuH karmaNaH parAd manyateH 'kha' syAt / paNDitammanyaH karturiti kim ? paTumAnI caitrasya / / 117 // ejeH / 5 / 1 / 118 // karmaNaH parAdejayate. 'kha' syAt / arimejayaH // 118 // zunI-stana-muja-kUlA-''sya-puSpAdRdheH / 5 / 1119 // ebhyaH karmabhyaH gheH 'kha' syAt / zunindhayaH, stanandhayaH, mujhandhayaH kUlandhayaH AsyandhayaH, puSpandhayaH // 119 // nADI-ghaTI-kharI-muSTi-nAsikA-vAtAd bhazca 15111120 // ebhyaH karmabhyaH parAd maH, dheza 'kha' syAt / nADindhamaH, nADindhayaH ghaTindhamaH,ghaTindhayaH; kharindhamaH, kharindhayaH; muSTindhamaH, muSTindhayaH; nAsikandhamaH nAsikandhayaH; vAtandhamaH, vAtandhayaH // 120 // pANi-karAta 15111121 // AbhyAM karmabhyAM parAd bhaH 'khaz' syAt / pANindhamaH, karandhamaH // kUlAdudujodahaH / 5 / 1 / 122 // kUmat karmaNaH parAbhyAmAbhyAM 'baz' syAt / kUlamugujaH, kUlmudvahaH / vahA-prAlihaH 15111123 // AmyAM karmabhyAM parAlihaH 'kha' syAt / vahatihaH, apratihaH // 123 // Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 17 bahu-vidhvarustilAt tudaH / 5 / 1 / 124 // ebhyaH karmabhyaH parAt tudeH 'khaz' syAt / bahuntudaH, vidhuntudaH, aruntudaH, tilantudaH // 124 // lalATa-vAta-zarTAt tapA-'ja-hAkaH / 5 / 1 / 125 // ebhyaH karmabhyaH parebhyo yathAsaGkhyaM tapA-'ja-hAgbhyaH 'khaz syAt / lalATantapaH, vAtamajaH, zarTaahaH // 125 // asUryogrAd dRzaH / 5 / 11126 // AbhyAM karmabhyAM parAd dRzeH 'kha' syAt / asUryampazyaH, ugrampazyaH / / irammadaH / 5 / 1127 // irApUrvAd madeH 'kha' syAt / irammadaH // 127 / / nagna-palita-priyA-'ndha-sthUla-subhagA-''ya-tadantALya ghe'ccerbhuvaH khiSNu-khukaJau / 5 / 1 / 128 // nagnAdibhyaH kevalebhyastadantebhyazcALyantebhyazvyarthavRttibhyaH parAd bhuvaH 'khiSNukhuko syAtAm / nagnammaviSNuH, nagnambhAvukaH; palitambhaviSNuH, palitambhAvukaH; priyambhaviSNuH, priyambhAvukaH; andhammaviSNuH, andhambhAvukaH; sthUlammaviSNuH, sthUlambhAvukaH; subhagambhaviSNuH, subhagambhAvukaH; AyambhaviSNuH, AyambhAvukaH; tadantaH- sunagnammaviSNuH, sunagnambhAvuka ityAdi / acveriti kim ? AdyI-bhavitA // 128 // kRgaH khanaT karaNe / 5 / 1 / 129 // nagnAdibhyo'ccyantebhyazvyarthavRttibhyaH parAt kRgaH karaNe 'khanaT' syAt / nagnakaraNaM ghUtam, palitakaraNam, priyakaraNam, andhaGkaraNam, sthUlaGkaraNam, subhagaGkaraNam, AyakaraNam, sunagnaGkaraNam / vyartha iti kim ? nagnaM Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam karoti ghUtena // 129 // bhAve cA-''zitAd bhuvaH khaH 15111130 // AzitAt parAd bhuvo bhAva-karaNayoH 'khaH' syAt / Azitambhavaste, Azitambhava odanaH // 130 // nAmno gamaH khaD-Dau ca, vihAyasastu vihaH 15111131 // nAmnaH parAd gameH 'khaD-Da-khAH' syuH, 'vihAyaso vihazca / turaGgaH, turagaH; vihAH, vihagaH; turaGgamaH; vihAmaH, sutAmo muniH // 131 / / suga-durgamAghAre 15111132 // su-duA parAd gamerAdhAre 'Da:' syAt / sugaH, durgaH panthAH ||132 // nirgo deze 15111133 // nispUrvAd mamerAdhAre deze 'Da:' syAt / nirgo dezaH // 133 // zamo nAmnyaH 15111134 // zamo nAmnaH parAd dhAtoH saMjJAyAm 'a' syAt / zambhavo'In / nAnIti kim ? zaharI dIkSA // 134 // pArvA''dibhyaH zIDaH / 5 / 1135 // ebhyo nAmabhyaH parAt zIGaH 'a' syAt / pArzvazayaH // 135 // UrvAdibhyaH kartuH / 5 / 1 / 136 // ebhyaH kartRvAcibhyaH parAt zIGaH 'a' syAt / UrdhvazayaH, uttAnazayaH // 136 // AdhArAta 15111137 // AdhArAnAmnaH parAt zIGaH 'a.' syAt / khazayaH // 137 // careSTaH 15111138 // Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam AdhArAt parAt careSTa: syAt / kurucarI // 138 // bhikSA-senA-''dAyAt / 5 / 1 / 139 // ebhyaH parAt careSTaH syAt / bhikSAcarI, senAcaraH, AdAyacaraH / / 139 // puro-'grato'gre sarteH / 5 / 1 / 140 // ebhyaH parAt sarteSTaH syAt / puraHsarI, agrataHsaraH, agresaraH // 140 / / pUrvAt kartuH / 5 / 1 / 141 // pUrvAt kartRvRtteH parAt sarteSTa: syAt / pUrvasaraH / karturiti kim ? pUrvasAraH // 141 // sthA-pA-snA-traH kaH / 5111142 // nAmnaH parebhya ebhyaH 'kaH' syAt / samasthaH, kacchapaH, nadISNaH, dharmatram // 142 // zokApanuda-tundaparimRja-stamberama-karNejapaM priyA'lasa hasti-sUcake / 5 / 1143 // ete yathAsaMkhyaM priyAdiSvaryeSu 'kAntA' nipAtyante / zokApanudaH priyaH, tundaparimRjo'lasaH, stamberamo hastI, karNejapo'tikhalaH / eSviti kim ? zokApanodo dharmAcAryaH // 143 // mUlavibhujAdayaH / 5 / 1144 // ete 'kAntA' yathAdarzanaM nipAtyante / mUlavibhujo rayaH, kumudaM kairavam // 15111145 // nAmnaH parAd duhe'-dughaH' syAt / kAmadughA // 145 / / majo viNa / 5 / 1146 // nAmnaH parAd bhaje- "viN syAt / arghabhAk // 146 // man-vana-kvanip-vica kvacit / 5 / 1 / 147 // Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam nAmnaH parAd dhAtorete yathAlakSye syuH / man- indrazarmA / van- vijAvA kvanip- sudhIvA / vic- zubhaMyAH / / 147 / / kvip / 5 / 1 / 148 // nAmnaH parAd dhAtoryathAlakSyaM 'kvip' syAt / ukhAmrat // 148 / / spRzo'nudakAt / 5 / 1 / 149 // udakavarjAd nAmnaH parAt spRzeH 'kvip' syAt / ghRtaspRk / anudakAditi kim ? udakasparzaH / / 149 / / ado'nannAta 15111150 // anavarjAd nAmnaH parAdadeH 'kvip' syAt / AmAt / anantrAditi kim ? annAdaH // 15 // kravyAta-kravyAdAvAma-pakvAdau / 5111151 // etau yathAsaGkhyamAmAt pakvAdI 'kviNantau' sAdhU staH / kravyAtAmamAMsabhakSaH, kravyAdaH- pakvamAMsabhakSaH // 15 // tyadAyanya-samAnAdupamAnAd vyApye dRzaH Tak-sako ca 15111152 // ebhya upamAnebhyo vyApyebhyaH parAd dRzeApya eva 'Tak-sakau kvip ca' syuH / tyAdRzaH, tyAdRkSaH, tyAdRk anyAdRzaH, anyAdRkSaH, anyAdRk; sadRzaH, sadRkSaH, sadRk / vyApya iti kim ? teneva dRzyate // 152 // karturNin / 5 / 1153 // karthAdupamAnAt parAd dhAto-Nin' syAt / uSTrakozI // 153 // ajAteH zIle 15111154 // ajAtyAd nAmnaH parAcchIlAryAd dhAto- 'Nin' syAt / uSNabhojI, Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazandAnuzAsanam 21 prasthAyI / ajAteriti kim ? zAlIn bhoktA / zIla iti kim ? uSNabhojo mandaH // 154 // sAdhau / 5 / 1155 // nAmnaH parAt sAdhvaryAd dhAto- 'Nin' syAt / sAdhukArI // 155 // brahmaNo vadaH / 5 / 11156 // brahmaNaH parAd vade-'Nin' syAt / brahmavAdI // 156 // vratA-5'bhIkSNye 15111157 // anayorgamyamAnayornAmnaH parAd dhAto -Nin' syAt / sthaNDilavartI, kSIrapAyiNa uzInarAH // 157|| karaNAd yajo bhUte / 5 / 1 / 158 // karaNArthAd nAmnaH parAd bhUtArthAd yaje-'rNin syAt / agniSTomayAjI // 158 // ninye vyApyAdina vikriyaH 15111159 // vyApyAd nAmnaH parAt bhUtArthAd vikriyaH kutsye kartari 'in' syAt / / somavikrayI / nindha iti kim ? dhAnyavikrAyaH // 159 // hano Nin / 5111160 // vyApyAt parAd bhUtAryAd internindhe kartari 'Nin' syAt / pitRghAtI // 160 // brahma-bhrUNa-vRtrAt kvim / 5 / 1 / 161 // ebhyaH karmabhyaH parAd bhUtArthAd hanteH 'kvip' syAt / brahmahA, bhrUNahA, vRtrahA // 16 // kRgaH su-puNya-pApa-karma-mantra-padAt / 5 / 1 / 162 // soH puNyAdezca karmaNaH parAt bhUtAryAt kRgaH 'kvip' syAt / sukRta, puNyakRta, pApakRta, karmakRta, mantrakRta, padakRt // 162 // Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam somAta sugaH 15111163 // somAd vyApyAt parAd bhUtArthAt sugaH 'vip' syAt / somasut // 163 // agnezveH / 5 / 1 / 164 // agneppyAt parAd bhUtArthAcceH 'kvip' syAt / agnicit // 164 / / karmaNyagnyarthe / 5 / 11165 // karmaNaH parAd bhUtArthAcceH karmaNyanyarthe 'kvip' syAt / zyenacit / / 165 / / dRzaH kvanip / 5111166 // vyApyAt parAd bhUtArthAd dRzeH 'kvanip' syAt |bhudRshvaa // 166 // saha-rAjabhyAM kRga-yudheH / 5 / 1 / 167 // AbhyAM karmabhyAM parAd bhUtArthAt kRgo yudhezca 'kvanip' syAt / sahakRtvA, sahayudhvA, rAjakRtvA, rAjayudhyA // 167 // anorjanerDaH / 5 / 1 / 168 // karmaNaH parAdanupUrvAt bhUtArthAd jane-'I:' syAt / pumanujaH // 168 // saptamyA: 15111169 // saptamyantAd bhUtAryAjjane-'I.' syAt / mandurajaH // 169 // ajAteH paJcamyAH 15111170 // paJcamyantAdajAtyAd bhUtArthAd jane-'I:' syAt / buddhijaH / ajAteriti kim ? gajAta jAtaH // 170 // kvacit / 5 / 1 / 171 // uktAdanyatrApi yayAlakSyaM 'Da:' syAt / kiJaH, anujaH, ajaH, strIjaH, brahmajyaH, varAhaH, AkhaH // 171 // Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazandAnuzAsanam su-yajonip / 5 / 1 / 172 // AbhyAM bhUtArthAbhyAM 'dhvanip' syAt / sutvAnau, yajvA // 172 / / jUSo'taH 14191173 // SebhUtArthAd 'atRH' syAt / jaratI // 173 // kta ktavatU 15111174 // bhUtArthAd dhAtoretau syAtAm / kRtaH, kRtavAn / / 174 // ityAcAryatrIhemacandraviracitAyAM siddhahemacandrAbhidhAnasvopanazabdAnuzAsana laghuvRtto pacamasyApyAyasya prathamaH pAdaH samAptaH // 5 // agaNitapameSu balaH puruSottamacittavismayaM janapan / rAmollAsanamUrtiH zrIkarNaH karNa iba jayati // 17 // [dvitIyaH pAdaH] zru-sada-vasbhyaH parokSA vA [5 / 2 / 1 // ebhyo bhUtArthebhyaH 'parokSA vA' syAt / upazuzrAva, upasasAda, anUvAsa, pakSe- upAzrauSIt, upAzRNot, upAsadata, upAsIdata, anvavAtsIt, anvavasat // 1 // tatra kvasu-kAnau tadvat / 5 / 2 / 2 // parokSAmAtraviSaye dhAtoH parau 'kvasu-kAnau syAtAm, tau ca parokSeva' / zuzruvAn, sedivAn, USivAn, pecivAn, pecAnaH // 2 // veyivadanAzvadanUcAnam / 5 / 2 // 3 // ete 'bhUte'rthe kvasukAnAntAH kartari vA' nipAtyante / samIyivAna, anAzvAna, anUcAnaH, pakSe- agAta, upaita, upeyAya, nAzIta, nAznAt, nAza, anvavocat, Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 zrIsiTadevakandrasatyanuzAsanam - ancavak, annadravIt, anUvAca // 3 // adyatanI // 5 // 24 // bhUtAryAddhAto - 'radyatanI' syAt / akArSIt // vizeSA'vivakSA vyAmizre / 5 / 2 / 5 // anadyatanAdivizeSA'vikvAyAM vyAmizraNe ca sati bhUtAryA-dghAto 'radyatanI' syAt / rAmo vanamagamat, adya yo vA'murumahi ||5|| rAtrau vaso'ntyayAmA'svaptaryadya 15 // 26 // rAtrI bhUtArthakRtervasate- 'radyatanI' syAt, sa cedartho yasyAM rAtrI bhUtastasyA evAntyayAmaM vyAptyA'svaptari katIra syAta, aghatanenaivAtyayAmenAvacchinne adyatane cet prayogo'sti nAyatanAntare / amutrAvAtsam / rAjyantyayAme tu muhUrtamapi svApe'mutrAvasamiti // 6 // anayatane prastanI // 5 // 27 // A nyAyyAd utyanAdA yApyAcca saMvezanAd, aharumayataH sArddharAtraM vA'dyatanaH, tasmitrasati bhUtAryAd dhAto- 'astanI syAt / akarot // 7 // khyAte dRzye 5 // 28 // lokavijhate prayoktuH zakyadarzana bhUtAnaktane vartamAnAd dhAto-stanI' syAt / arugat siddharAjo'ktIm / jyAta iti kim ? cakAra kaTam / dRzya iti kim ? japAna kaMsaM kila vAsudevaH // 8 // ayadi smRtyarthe bhaviSyantI / 5 / 2 / 9 // smRtyarSe dhAtAvupapade bhUtAnaktanArthavRttAto '-bhaviSyatI syAt, ayadyoge / smarasi sAyo ! svarge sthAsyAmaH ? / ayadIti kim ? amijAnAsi mitra ! yat kacivasAma ? // 9 // Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam vA''kAGkSAyAm / 5 / 2 / 10 // smRtyarthe dhAtAvupapade prayoktuH kriyAntarAkAGkSAyAM satyAM bhUtAnadyatanAd dhAto-'bhaviSyantI vA' syAt / smarasi mitra ! kazmIreSu vatsyAmo'vasAma vA, tatraudanaM bhokSyAmahe, abhumahi vA ? // 10 // kRtA'smaraNA-'tinihave parokSA 15 / 2 / 11 // kRtasyApi cittavikSepAdinA'smaraNe'tyantanihave vA gamye bhUtAnadyatanArthAd dhAtoH 'parokSA' syAt / supto'haM kila vilalApa, kaliGgeSu brAhmaNo hatastvayA, nA'haM kalijhAn jagAma // 11 // parokSe / 5 / 2112 // bhUtAnaghatane parokSArthAd dhAtoH 'parokSA' syAt / dharma dideza tIrthaGkaraH // ha-zazvad-yugAntaHpracchye jhastanI vA 5 / 2 / 13 // he zazvati ca prayukte paJcavarSamadhyapracchye ca bhUtAnadyatane parokSe'rthe vartamAnAd dhAto 'stinI parose' syAtAm / iti hAkarot, iti ha cakAra, zazvadakarot, zazvaJcakAra, kimagacchastvaM mathurAm ? kiM jaganya tvaM mathurAm ? // 13 // avivakSite / 5 / 2 / 14 // bhUtAnadyatane parokSe parokSatvenAvivakSite'rthe vartamAnAd dhAto 'hastinI' syAt / ahan kaMsaM kila vAsudevaH // 14 // vA'yatanI purA''dau / 5 / 2 / 15 // bhUtAnaghatane parokSe parosatvenAvivakSite'rthe vartamAnAd dhAtoH purAdAvupapade 'adyatanI vA syAt / avAtsuriha purA chAtrAH, pale- avasan, USurvA; tadA'bhASiSTa rAghavaH, pa- amASata; vabhASe // 15 // sme ca vartamAnA / 5 / 2 / 16 // Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam bhUtAnadyatane'rthe vartamAnAd dhAtoH sme purA''dI copapade 'vartamAnA' syAt / pRcchati sma purodhasam, vasantIha purA chAtrAH, athA''ha varNI // 16 // nanau pRSToktau saddhat / 5 / 2 / 17 // nanAvupapade pRSTaprativacane mUte'rthe vartamAnAd dhAto-'vartamAneva vartamAnA' syAt / kimakArSIH kaTaM caitra ! nanu karomi bhoH, nanu kurvantaM mAM pazya // na-corvA / 5 / 2 // 18 // na-nvorupapadayoH pRthaktau bhUte'rthe vartamAnAd dhAto-' vartamAnA' syAt, sA ca 'sadvat' / kimakArSIH kaTaM caitra ? na karomi bhoH, na kurvantaM mAM pazya, nAkArSam nu karomi bhoH ! nu kurvANaM mAM pazya, nvakArSam // 18 // sati / 5 / 2 // 19 // vartamAnArthAd dhAto '-vartamAnA' syAt / asti; karaM pacati, mAMsaM na bhakSayati, ihAdhImahe, tiSThanti parvatAH // 19 // zatrAnazAveSyati tu sasyau / 5 / 2 / 20 // sadarthAt dhAtoH 'zatrAnazau' syAtAm, bhaviSyantI viSaye'rthe "syayuktau / yAn, zayAnaH, yAsyan, zayiSyamANaH // 20 // tau mAjhyAkrozeSu / 5 / 2 // 21 // mAjhyupapade Akroze gamye 'tau zatrAnazAveva' syAtAm / mA pacan vRSalo jJAsyati, mA pacamAno'sau martukAmaH // 21 // vA vetteH kvasuH / 5 / 2 / 22 // sadaryAt vetteH 'kvasurvA' syAt / tattvaM vidvAna, vidan // 22 // pUTa - yajaH zAnaH / 5 / 2 / 23 // AbhyAM sadAbhyAM paraH 'zAnaH' syAt / pavamAnaH yajamAnaH // 23 // Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsidahemacandrazabdAnuzAsanam % 3D vayaH zakti - zIle / 5 / 2 / 24 // eSu gamyeSu sadarthAd dhAtoH 'zAnaH' syAt / striyaM gacchamAnAH, samaznAnAH , parAn nindamAnAH / 5 / 2 / 24 // dhArIGo'kRcchretRz / 5 / 2 / 25 // sukhasAdhye satyarthe vartamAnAd dhAreriGazca paro-''tRz' syAt / dhArayan AcArAnam, adhAyan drumapuSpIyam // 25 // suga dviSArhaH satri-zatru-stutye / 5 / 2 / 26 // sadarthebhya emyo yathAsaGkhyaM satriNi zatrau stutye ca katari 'atRz' syAt / sarve sunvantaH, cauraM dviSan, pUjAmarhan / eSviti kim ? surAM sunoti // 26 // tRna zIla-dharma-sAdhuSu / 5 / 2 / 27 // zIlAdiSu sadaryAd dhAto 'stRn' syAt / kartA kaTam, vadhUmUDhAM muNDayitAraH zrAviSThAyanAH, gantA khelaH // 27 // prAjyalaga-nirAkRga-bhU-sahi-ruci-vRti-vRdhi-cari-prajanA 'patrapa iSNuH / 5 / 2 / 28 // ebhyaH zIlAdisadarthebhya 'iSNuH' syAt / prAjiSNuH, alaGkariSNuH, nirAkariSNuH, bhaviSNuH, sahiSNuH, rociSNuH, vartiSNuH, varddhiSNuH, cariSNuH, prajaniSNuH, apatrapiSNuH // 28 // - udaH paci-pati-padi-madeH / 5 / 2 / 29 // utpUrvebhya ebhyaH zIlAdisadaryebhya 'iSNuH' syAt / utpaviSNuH, utpatiSNuH, utpadiSNuH, unmadiSNuH // 29 // bhU-jeH SNuk / 2 / 30 // Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 zrIsiddhahemacandrazandAnuzAsanam AbhyAM zIlAdisadAbhyAM 'SNuk' syAt / bhUSNuH, jiSNuH // 30 // sthA-glA-mlA-paci-parimRji-kSeH snuH / 5 / 2 / 31 // ebhyaH zIlAdisadarthebhyaH 'stuH' syAt / sthAsnuH, glAstuH, mlAsnuH, pakSNuH, parimANuH, kSeSNuH // 31 // trasi-gRdhi-dhRSi-kSipaH knuH / 5 / 2 / 32 // ebhyaH zIlAdisadarthebhyaH 'knuH' syAt / vastuH, gRnuH, dhRSNuH, kSipnuH // san-mikSA-5'zaMseruH / 5 / 2 / 33 // zIlAdisadarthAt sannantAd bhikSA-''zaMsibhyAM ca 'uH' syAt / lipsuH, bhikSuH, AzaMsuH // 33 // vindichu / 5 / 2 // 34 // zIlAdisadAbhyAM vettIchatibhyAm - 'u:' yathAsaMkhyaM 'nupAntya - chAntAdezI ca' nipAtyete / vinduH, icchuH // 34 // za-vanderAruH / 5 / 2 / 35 // AbhyAM zIlAdisadAbhyAm 'AruH' syAt / vizarAruH, vandAruH // 35 // dA-dhe-si-zada-sado ruH / 5 / 2 / 36 // zIlAdisadarthebhyo dArUpa-Tdhe-si-zada-sadbhyo 'ru' syAt / dAruH, dhAruH, seruH, zaduH, saguH // 36 // zIT-praddhA-nidrA-tandrA-dayi-pati-gRhi-spRherAluH 15 // 2 // 37 // ebhyaH zIlAdisataryebhya 'AluH' syAt / zayAtuH, zraddhAluH, nidrAluH, tandrAluH, dayAluH, patayAluH, gRhayAluH, spRhayAluH // 37 // Dau sAsahi-vAvahi-cAcali-pApatiH / 5 / 2 // 38 // Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazandAnuzAsanam 29 zIlAdisadarthAnAM sahi-vahi-cali-patAM yaGantAnAM DI sati yathAsaGkhyamete nipAtyante / sAsahiH, vAvahiH, cAcaliH, pApatiH // 38 // sami-cakri-dadhi-jajJi-nemiH / 5 / 2 / 39 // ete zIlAdau sadarthAd dvayuktamanto DyantA nipAtyante / samriH, cakriH, dadhiH, jajJiH, nemiH // 39 // za-kama-gama-hana-vRSa-bhU-stha ukaN / 5 / 2 / 40 // zIlAdisadarthebhya ebhya 'ukaN' syAt / zArukaH, kAmukaH, AgAmukaH, dhAtukaH, vaykaH, bhAvukaH, sthAyukaH // 40 // laSa-pata-padaH / 5 / 2 / 41 // zIlAdisadaryebhya ebhya 'ukaN' syAt / abhilASukaH, prapAtukaH, upapAdukaH // 41 // bhUSA-krodhArtha-ju-sa-gRdhi-jvala-zucacA'naH / 5 / 2 / 42 // bhUSArthebhyaH krodhAryebhyo jvAderlaSAdezca zIlAdisadaryebhyo-''naH' syAt / bhUSaNaH, krodhanaH, kopanaH, javanaH, saraNaH, garddhanaH, jvalanaH, zocanaH, abhilaSaNaH, patanaH, arthasya padanaH // 42 // cala-zabdAkhaMdakarmakAt / 5 / 2 / 43 // calArthAt zabdArthAcca dhAtoH zIlAdisadadikarmakAd-'anaH' syAt / calanaH, ravaNaH / akarmakAditi kim ? paThitA vidyAm // 43 // i-Dito vyaJjanA''yantAt / 5 / 2 / 44 // vyajanamAdirantazca yasya tasmAdidito tizca dhAtoH zIlAdisadaryAd- 'anaH' syAt / spardhanaH, vartanaH / vyaanAghantAditi kim ? edhitA, shyitaa| akarmakAdityeva- vasitA vastram // 44 // Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam na NiG-ya-sUda-dIpa- dIkSaH | 5|2| 45 || NiGantAd yantAt sUdAdibhyazca zIlAdisadarthebhyo 'no na' syAt / bhAvayitA kSmAyitA, sUditA, dIpitA, dIkSitA ||45 // drama-kramo yaH |5|2|46 // 30 zIlAdisadarthAbhyAM yaGantAbhyAmAbhyAm 'anaH' syAt / dandramaNaH caGkramaNaH // yaji-japi daMzi-vadAdUkaH | 5|2|47 // ebhyo yaGantebhyaH zIlAdisadarthebhya 'UkaH' syAt / yAyajUkaH, jaapUkaH, dandazUkaH, vAvadUkaH // 47 // " jAguH | 5|2|48 // zIlAdisadarthAd jAgurUkaH syAt / jAgarUkaH // 48 // zamaSTakAd ghina |5|2|49 // zIlAdisadarthebhyaH zamAdibhyo'STabhyo 'ghinaN' syAt / zamI, damI, tamI, zramI, bhramI, kSamI, pramAdI, kumI // 49 // yuja - bhuja-bhaja-tyaja-raja-dviSa-duSa- druha duhA'bhyAhanaH |5|2|50|| zIlAdisadarthebhya ebhyo 'ghinaN' syAt / yogI, bhogI, bhAgI, tyAgI, rAgI, dveSI, doSI, drohI, dohI, abhyAghAtI / akarmakAdityeva - gAM dogdhA / AGaH krIDa - muSaH | 5/2/51 // zIlAdisadarthAbhyAmAbhyAM ApUrvAbhyAM 'ghinaN syAt / AkrIDI, AmoSI // 51 // prAcca yama-yasaH | 5|2|52 // zIlAdisadarthAbhyAmAGaH prAcca parAbhyAmAbhyAM 'ghinaN syAt / prayAmI, AyAmI, Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam prayAsI, AyAsI // 52 // maya-lapaH 2 // 53 // prAt parAbhyAmAbhyAM zIlAdisadAbhyAM 'ghinaN' syAt / pramAthI, pralApI // 53 // vezca droH / 5 / 2154 // veH prAca parAd droH zIlAdisadarthAd 'ghinaNa' syAt / vidrAvI, pradrAvI // 54 // vi-pari-prAt saH / 5 / 2 / 55 // ebhyaH parAcchIlAdisadarthAt sarte-rghinaNa' syAt / visArI, parisArI, prasArI // 55 // samaH pRcaip-careH / 5 / 2 // 56 // zIlAdisadAbhyAM samaH parAbhyAM pRNakti-jvaribhyAM 'ghinaN' syAt / saMparkI, saMjvArI // 56 // saMveH sRjaH / 5 / 2 / 57 // zIlAdisadarthAt saMvibhyAM parAt sRje '-rghinaN' syAt / saMsargI, visargI // saM-pari-vyanu-prAd vadaH / 5 / 2 / 58 // zIlAdisadadibhyaH parAd vade rdhinaN syAt / saMvAdI, parivAdI, vivAdI, anuvAdI, pravAdI // 58 // vervica-katya-samma-kaSa-kasa-lasa-hanaH / 5 / 2 / 59 // zIlAdisavaryebhyo vipUrvebhya egyo 'ghinaN syAt / vivekI, vikatyI, vesambhI, vikASI, vikAsI, vilAsI, vighAtI // 59 // vyapAUbherlaSaH / 5 / 260 // Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam ebhyaH parAt laSeH zIlAdisadarthAd 'ghinaN' syAt / vilASI, apalASI abhilASI ||60|| sam-prAd vasAt |5|2|61 // AbhyAM parAd vasateH zIlAdisadarthAd 'ghinaN' syAt / saMvAsI pravAsI ||6|| samatyapA'bhi-vyabhezcaraH | 5|2|62 || ebhyaH parAt careH zIlAdisadarthAd 'ghinaN' syAt / saJcArI, aticArI apacArI, abhicArI, vyabhicArI // 62 // samanu - vyavAd rudhaH | 5|2/63 // ebhyaH parAcchIlAdisadarthAd rudho 'ghinaN' syAt / saMrodhI, anurodhI, virodhI avarodhI ||63|| verdahaH |5|2|64 // vipUrvAt zIlAdisadarthAd dahe ' - rdhinaN' syAt / vidAhI ||64 || pardevi - muhazca |5|2|65 // paripUrvAbhyAM zIlAdisadarthAbhyAmAbhyAM dahezca 'ghinaN syAt / paridevI, parimohI paridAhI ||65|| kSipa - raTaH |5|2|66 // paripUrvAbhyAmAbhyAM zIlAdisadarthAbhyAM 'ghinaN' syAt / parikSepI, parirATI // 66 // vAdezca NakaH | 5|2/67 // paripUrvAt zIlAdisadarthAd vAdayateH kSipa-raTibhyAM ca 'NakaH' syAt / parivAdaka parikSepakaH, parirATakaH // 67 // ninda - hiMsa-kliza-khAda- vinAzi-vyAbhASA'sUyA'neka P Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazadAnuzAsanam 33 svarAt / 5 / 2 / 68 // ebhyaH zIlAdisadarthebhyo 'NakaH' syAt / nindakaH, hiMsakaH, kezakaH, khAdakaH, vinAzakaH, vyAbhASakaH, asUyakaH, cakAsakaH // 68 // upasargAd deva-devi-kruzaH / 5 / 2 / 69 // upasargAt parebhyaH zIlAdisadarthebhya ebhyo 'NakaH' syAt / AdevakaH, paridevakaH, AkrozakaH // 69 / / vRG-bhikSi-luNTi-jalpi-kuTTAhAkaH / 5 / 2170 // ebhyaH zIlAdisadarthebhya- 'TAkaH' syAt / varAkI, bhikSAkaH, luNTAkaH, jalpAkaH, kuTTAkaH // 7 // prAt sU-jorin / 5 / 271 // AbhyAM prAt parAbhyAM zIlAdisadAbhyAm-'in' syAt / prasavI, prajavI / / jINa-dR-kSi-vizri-paribhU-vamA-'bhyamavyathaH / 5 / 2 / 72 // ebhyaH zIlAdisadarthebhya 'in' syAt / jayI, atyayI, AdarI, kSayI, vizrayI, paribhavI, vamI, abhyamI, avyathI // 72 / / sR-ghasyado marak / 5 / 2 / 73 // ebhyaH zIlAdisadarthebhyo 'marak' syAt / sRmaraH, ghasmaraH, amaraH // 73 // bhaji-bhAsi-mido ghuraH / 5 / 2 / 74 // ebhyaH zIlAdisadarthebhyo 'dhuraH' syAt / bhaguram, bhAsuram, meduram / / 74|| vetti-cchida-bhidaH kit / 5 / 275 // ebhyaH zIlAdisadarthebhyaH 'kid ghuraH' syAt / viduraH, chiduraH, bhiduraH / / bhiyo ru-ruka-lukam / 5 / 276 // ebhyaH zIlAdisadarthAd bhiyaH "kita ete' syuH / bhIruH, bhIrukaH, bhIlukaH // 76 // Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 zrIsiddhahemacandrazadAnuzAsanam sU-jINa-nazaSTvarap / 5 / 277 // ebhyaH zIlAdisadarthebhyaH "kit Tvarap' syAt / sRtvarI, jitvarI, itvaraH, nazvaraH // 77 // gatvaraH / 5 / 2 / 78 // __ game- 'STvarapa, mazca t' nipAtyate / gatvarI // 78|| smyajasa-hiMsa-dIpa-kampa-kama-namo raH / 5 / 279 // ebhyaH zIlAdisadarthebhyo 'raH' syAt / smeram, ajasram, hiMsraH, dIpraH, kampraH, kamraH, namraH // 79 // tRSi-ghRSi-svapo-najiG / 5 / 2 / 80 // ebhyaH zIlAdisadarthebhyo 'najiG syAt / tRSNak, dhRSNak, svapnajau // 80 // stheza-bhAsa-pisa-kaso varaH / 5 / 2181 // ebhyaH zIlAdisadarthebhyo 'varaH' syAt / sthAvaraH, IzvaraH, bhAsvaraH, pesvaraH, vikasvaraH // 8 // yAyAvaraH / 5 / 2 / 82 // yAteryaGantAt zIlAdisadAd 'varaH' syAt / yAyAvaraH / / 82 / / diyud-dadRd-jagajjuhU-vAk-prAT-dhI-zrI-dU-sU-jvAyatastU __ kaTapU-parikhAT-prAjAdayaH kvi / 5 / 2 / 83 // ete 'kvibantAH' zIlAdau satyarthe nipAtyante / didyut, dadRta, jagat, juhUH, vAk, tattvaprAT, dhIH, zrIH, zatadrUH, khUH, jUH, AyatastUH, kaTapUH, parivrAT, vibhrAT, bhAH // 8 // zaM-saM-svayaM-vi-prAd bhuvo DuH / 5 / 2 / 84 // ebhyaH parAd bhuvaH sadad 'duH' syAt / zammuH, sambhuH, svayambhuH, vibhuH, Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 35 - prabhuH // 84 // puva itro daivate / 5 / 2 / 85 // sadarthAt puvo daivate kartari 'itraH' syAt / pavitro'rhan // 85 / / RSi-nAmnoH karaNe / 5 / 2 / 86 // RSi-saMjJayoH sadarthAt puvaH karaNe 'itraH' syAt / pavitro'yamRSiH, darbhaH pavitraH // 86 // lU-dhU-sU-khani-cara-sahA'rteH / 5 / 2 / 87 // ebhyaH sadaryebhyaH karaNe 'itraH' syAt / lavitram, pavitram, savitram, khanitram, yaritram, sahitram, aritram ||87 / / nI-dAva-zasa-ya-yuja-sta-tuda-si-sica-miha-pata-pA-nahasraTa 5 / 2188 // ebhyaH sadaryebhyaH karaNe 'T syAt / netram, dAtram, zastram, yotram, yoktram, stotram, totram, setram, sektram, medram, pattram, pAtrI, naddhI // 8 // hala-krADA''sya puvaH / 5 / 2 / 89 // sadaryAt puvo hala-kroDayormukha karaNe 'tra' syAt / potram // 89 // dazekhaH / 5 / 2 / 10 // sadaryAd daMzeH karaNe 'traH' syAt / iMTrA // 10 // dhAtrI 15 / 2 / 91 // dherdhAgo vA karmaNi 'traT syAt / dhAtrI // 9 // jJAnecchA'rcA'rtha-jIcchIlyAdibhyaH kta: / 5 / 2 / 12 // jJAnecchA''ryebhyo bIbhyaH zIlyAdibhyazca sadaryebhyaH "ktaH' syAt / rAjJAM jJAtaH, rAjJAmiTa, rAjJAM pUjitaH, mitraH, zIlitaH, rakSitaH // 12 // Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam uNAdayaH / 5 / 2 / 93 // sadad dhAtoruNAdayo bahulaM syuH / kAruH, IDuH // 93 // ityAcAryazrIhemacandraviracitAyAM siddhahemacandrAbhidhAnasvopajJazabdAnuzAsana laghuvRttau pacamasyAdhyAyasya dvitIyaH pAdaH samAptaH // 5 // 2 // akRtvA''sananirvandha-mabhittvA pAvanI gatim / siddharAjaH parapura- pravezavazitAM yayau // 18 // [tRtIyaH pAdaH] vartyati gamyAdiH / 5 / 31 // gamyAdayo bhaviSyatyarthe innAdyantAH sAdhavaH syuH / gamI grAmam, AgAmI // 1 // vA hetusiddhau ktaH 53 // 2 // vartyadarthAd dhAtordhAtvarthahatoH siddhau satyAM 'to vA' syAt / meghazced vRSTaH sampannAH sampatsyante vA zAlayaH // 2 // kaSo'niTaH / 5 / 3 // 3 // kaSeH kRcchra-gahanayoraniDdhAtorvartyadarthAt 'ktaH' syAt / kaSTam, kaSTA dizastamasA | aniTa iti kim ? kaSitAH zatravaH // 3 // bhaviSyantI / 5 / 3 / 4 // vaya'daryAd dhAto 'bhaviSyantI' syAt / bhokSyate // 4 // anayatane zvastanI / 5 / 3 / 5 // nAstyaghatano yatra tasmin vaya'tyarthe vartamAnAd dhAtoH 'zvastanI' syAt / kartA / anayatana iti kim ? agha zvo vA gamiSyati // 5 // Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 37 paridevane / 5 / 3 / 6 // anuzocane gamye vaya'dAd dhAtoH 'zvastanI' syAt / iyaM tu kadA gantA, yaivaM pAdau nidhatte ? // 6 // purA-yAvatorvartamAnA / 5 / 37 // anayorupapadayorvarNyadarthAd dhAto- 'vartamAnA' syAt / purA bhule, yAvad mujhe // 7 // kadA-kornavA / 5 / 38 // anayorupapadayorvarNyadAd dhAto - 'vartamAnA vA' syAt / kadA mujhe, kadA mokSyate, kadA bhoktA; karhi mujhe, karhi bhokSyate, karhi bhoktA ||8|| kiMvRtte lipsAyAm / 5 / 3 / 9 // vibhakti-Datara-DatamAntasya kimo vRttaM kiMvRttam, tasminnupapade praSTurlipsAyAM gamyamAnAyAM vartyadarthAd dhAto-'vartamAnA vA' syAt / ko bhavatAM bhikSA dadAti, dAsyati, dAtA vA ? evaM- kataraH katamaH / kiMvRtta iti kim ? bhikSAM dAsyati / lipsAyAmiti kim ? kaH puraM yAsyati ? // 9 // lipsyasiddhau / 5 / 3 / 10 // labdhumiSyamANAd bhaktAdeH siddhau- phalAvAptI gamyAyAM vartyadarthAddhAto'vartamAnA vA' syAt / yo bhikSAM dadAti, dAsyati, dAtA vA, sa svargalokaM yAti, yAsyati, yAtA vA // 10 // paJcamyarthahatau / 5 / 3 / 11 // paJcamyarthaH praiSAdiH, tasya heturupAdhyAyA''gamanAdiH, tasmitrarthe vaya'ti vartamAnAd dhAto-'vartamAnA vA' syAt / upAdhyAyazced Agacchati, AgamiSyati, AgantA vA, aya tvaM sUtramadhISva / / 11 // Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam saptamI cordhvamauhUttika / 5 / 3 // 12 // UrdhvamuhUrtAd bhava UrdhvamauhUrtikaH, tasmin paJcamyarthahatI vaya'tyarthe vartamAnAd dhAtoH 'saptamI vartamAnA ca'vA' syAt / Urdhva muhUrtAdupAdhyAyazcedAgaccheta, Agacchati, AgamiSyati, AgantA vA, atha tvaM tarkamadhISva // 12 // kriyAyAM kriyArthAyAM tum Nakaca bhaviSyantI / 5 / 3 / 13 // yasmAd dhAtostumAdividhistadvAcyA kriyA'rthaH- prayojanaM yasyAstasyAM kriyAyAmupapade vartyadaryAd dhAto- 'stumAdayaH' syuH / kartuma, kArakaH, kariSyAmIti vA yAti / kriyAyAmiti kim ? mikSiSye ityasya jaTAH / kriyAyAmiti kim ? dhAvataste patiSyati vAsaH // 13 // karmaNo'N / 5 / 3 // 14 // kriyAyAM kriyArthAyAmupapade karmaNaH parAd vaya'dAd dhAto -'raNa' syAt / kumbhakAro yAti // 14 // bhAvavacanAH / 5 / 3.15 // bhAvavacanA- ghaJ-tyAdayaH, te kriyAyAM kriyArthAyAmupapade vaya'daryAd dhAtoH syuH / pAkAya, paktaye, pacanAya vA yAti // 15 // pada-ruja-viza-pRzo paJ / 5 / 3 / 16 // ebhyo katari 'paJ' syAt / pAdaH, rogaH, vezaH, sparzaH // 16 // sarteH sthira-vyAdhi-bala-matsye / 5 / 3 / 17 // sattareSu kartRSu 'ghaJ' syAt / sAraH sthiraH, atIsAro vyAdhiH, sAro balam visAro matsyaH // 17 // bhAvA-'koMH / 5 / 318 // bhAve kartRvarje ca kArake dhAto-'paJ syAt / pAkaH, prAkAraH, dAyo Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam dataH // 18 // iDo'pAdAne tu Tid vA / 5 / 3 / 19 // iko bhAvA-'koM-'ja' syAt / sa cApAdAne 'vA Tita' / adhyAyaH upAdhyAyI, upAdhyAyaH // 19 // zro vAyu-varNa-nivRtte / 5 / 3 // 20 // zro bhAvA- koreSvartheSu 'paJ syAt / zAro vAyurvarNo vA, nIzAraH prAvaraNam // 20 // nirameH pU-lvaH 53 // 21 // nirabhibhyAM yathAsaGkhyamAbhyAM bhAvA-'koM-'' syAt / niSpAvaH, abhilAvaH // 21 // rorupasargAt // 5 // 3 // 22 // upasargapUrvAd rauterbhAvA-'koM-'I' syAt / saMrAvaH // 22 // bhUzrayadojala 15 / 3 // 23 // egya upasargapUrvebhyo bhAvA-5katroM-'raT syAt / prabhavaH, saMzrayaH, vighasaH / upasargAdityeva- bhAvaH, zrAyaH, ghAsaH // 23 // nyAdo navA // 5 // 3 // 24 // nipUrvAdaderali 'ghaslabhAvo'to dIrghazca vA syAt / nyAdaH, nighasaH // 24 // saM-ni-yupAd yamaH // 5 // 3 // 25 // ebhya upasargebhyaH parAd yameAvA-'koM-ral vA' syAt / saMyamaH, saMyAmaH; niyamaH, niyAmaH; viyamaH, viyAmaH; upayamaH, upayAmaH // 25 // neda-gada-paTha-svana-kvaNaH / 5 / 26 // nirupasargAt parebhya ebhyo bhAvA'katroM-rala vA syAt / ninadaH, ninAdaH; Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam nigadaH, nigAdaH; nipaThaH, nipAThaH; nisvanaH, nisvAnaH; nikvaNaH, nikvANaH // 26 // vaiNe kvaNaH 15 / 3 / 27 // vINAyAM bhavo vaiNaH, tadarthAdupasargapUrvAt kva rbhAvA-'koM-'ral vA' syAt / prakvaNaH, prakvANo vINAyAH / vaiNa iti kim ? prakvANaH zRGkhalasya // 27 // yuvarNa-vR-dR-vaza-raNa-gamRd-grahaH // 5 // 3 // 28 // ivarNovarNAntebhyo vAderRdantebhyo grahezca bhAvA-'koM-'ral' syAt / cayaH, krayaH, ravaH, lavaH, varaH, AdaraH, vazaH, raNaH, gamaH, karaH, grahaH // 28 // varSAdayaH kIbe 5 // 3 // 29 // ete'lantAH kIbe yathAdarzanaM bhAvA-'kornipAtyante / varSam, bhayam // 29 // samudo'jaH pazau / 5 / 3 / 30 // AbhyAM parAdajaH pazuviSayArthavRtterbhAvA-'koM-rat' syAt / samajaH pazUnAm, udajaH pazUnAm / pazAviti kim ? samAjo nRNAm // 30 // sU-glahaH prajanA-'kSe / 5 / 3 // 31 // AbhyAM yathAsaMkhyaM prajanA-'kSaviSayArthavRttibhyAM bhAvAkoM-'ral' syAt / gavAmupasaraH, akSANAM glahaH / prajanAkSa iti kim ? upasAro bhRtyai rAjJAm // 31 // paNemAne / 5 / 332 // paNermAnArthAd bhAvAkoM-'ral' syAt / mUlakapaNaH / mAna iti kim ? pANaH // 32 // saMmada-pramadau harSe / 53 / 33 // etau bhAvAkoharSe'rthe'lantau syAtAm / saMmadaH, pramado vA strINAm / harSa Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 41 - iti kim ? saMmAdaH, pramAdaH // 33 // hano'ntarghanA'ntarpaNau deze / 5 / 3 // 34 // antaH pUrvAd hante-'ral-ghan, ghaNAdezI ca' nipAtyete, deze'rthe bhAvA-'koMH / antarghanaH, antarghaNo vA dezaH / antarghAto'nyaH // 34 // praghaNa-praghANau grahAMze / 5 / 3 // 35 // prapUrvAd hantergRhAMze'rya-''l ghaNa-ghANAdezau ca' nipAtyete / praghaNaH, praghANo vA dvArAlindakaH / praghAto'nyaH // 35 // nighodgha-sayodhanA-'paghanopaghnaM nimita-prazasta-gaNA-'tyA dhAnA-'GgA -''satram / 5 / 3 // 36 // hanternidhAdayo yathAsaMkhyaM nimitAdharyeSu 'kRtaghatvAdayo'lantA' nipAtyante / samantato mitam nimitam, - nighA vRkSAH; udghaH prazastaH, saGkaH prANisamUhaH, atyAdhIyante chedanArtha kuTTanArtha vA kAThAdIni yatra tadatyAdhAnam, udghanaH, apaghanaH zarIrAvayavaH, upapna AsanaH // 36 / / mUrti-nicitA'bhre ghanaH // 5 // 3 // 37 // hantermUAdAvartha-''l ghanAdezazca' nipAtyate / mUrtiH kAThinyam- abhrasya ghanaH, nicitam nirantaram,- ghanAH kezAH; abhram meghaH ghanaH // 37 // vyayo-droH karaNe 5 / 3 / 38 // ebhyaH parAd hanteH karaNe 'ila, ghanAdezazca' nipAtyate / vighanaH, ayodhanaH, drudhanaH // 38 // stambAd nazca / 5 / 3 // 39 // stambAt parAd hante-rada, na-ghanAdezau ca' nipAtyete, karaNe / stambaghno daNDaH, stambadhano yaSTiH // 39 // Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 zrIsidahemacandrazabdAnuzAsanam pareghaH // 5 // 3 // 40 // paripUrvAd hante-'ral, ghAdezazca' karaNe nipAtyate / parigho'rgalA // 40 // haH samAhnayA-''hayau yUta-nAmnoH / 5 / 3 // 41 // ghUte nAmni cArthe yathAsaGkhyaM samAGpUrvAd AG pUrvAJca ho-''la, hayAdezazca' nipAtyate / samAyaH prANidhUtam, AyaH saMjJA // 4 // nyabhyupa-vervA zcota 5 // 3 // 42 // ebhyaH parAd ho bhAvA-'koM-'ral' syAt, tadyoge 'vA uzca' / nihavaH abhihavaH, upahavaH, vihavaH // 42 // ADo yuddhe 5 // 3 // 43 // ADo ko yuddhe'rthe bhAvAkoM-'ral' syAt, 'vA uzca' / Ahavo yuddham yuddha iti kim ? AhAyaH // 43 // AhAvo nipAnam // 5 // 3 // 44 // nipAnaM pazvAdipAnArtho jalAdhAraH, tasmitrathai AiparvA ho bhAvA-ukoM-'rala, AhAvAdezazca' nipAtyate / AhAvo vInAm // 4 // bhAve'nupasargAt / 5 / 3 / 45 // anupasargAd bhAve ho-''l' syAt, 'vA ucca / havaH / bhAva iti kim ? vyApye hAyaH / anupasargAditi kim ? AhvAyaH // 45 // hano vA vadhU ca 5 / 3 / 46 // anupasargAd hanterbhAva-''ra vA' syAt, tadhoge ca hano 'va' / vadhaH ghAtaH // 46 // vyadha-japa-madbhyaH // 5 // 3 // 47 // ebhyo'nupasargebhyo bhAvA-'katroM-'ra' syAt / vyadhaH, japaH, madaH // 47 // Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 43 navA kvaNa-yama-hasa-svanaH / 5 / 3 // 48 // anupasargebhya ebhyo bhAvA-'koM-rala vA' syAt / kvaNaH, kvANaH; yamaH yAmaH; hasaH, hAsaH; svanaH, svAnaH // 48 // ADo ru-ploH 153 / 49 // AGaH parAbhyAM ru-plubhyAM bhAvA-'koM-'ral vA' syAt / AravaH, ArAvaH, ApravaH, AlAvaH // 49 // varSavighne'vAd grahaH // 5 // 3 // 50 // avapUrvAd grahevarSavipne'rthe bhAvA-'katroM-ral vA syAt / avagrahaH, avagrAhaH / varSavine iti kim ? avagraho'rthasya // 50 // prAd razmi-tulAsUtre / 5 / 3 / 51 // prapUrvAd grahe razmI tulAsUtre cArthe bhAvA-'koM-'ral vA' syAt / pragrahaH, pragrAhaH // 51 // vRgo vane / 5 / 3 / 52 // prapUrvAd vRgo vanavizeSe'rthe bhAvA-'koM-'ral vA syAt / pravaraH, prAvAraH; vastra iti kim ? pravaro yatiH // 52 // udaH zreH 53353 // utpUrvAt zrerbhAvA-'koM-'ral vA' syAt / ucchrayaH, ucchrAyaH // 53 // yu-pU-drorgha / 5 / 3 / 54 // utpUrvebhya ebhyo bhAvA-'koM-'' syAt / udhAvaH, utpAvaH, udmAvaH // grahaH / 5 / 3 // 55 // utpUrvAd graherbhAvA-'koM-'' syAt / udgrAhaH // 55 // nyavAcchApe / 5 / 3156 // Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam AbhyAM parAd graherAkroze gamye bhAvA 'kartrI- 'rghaJ syAt / nigrAhaH, avagrAho vA te jAlma ! bhUyAt / zApa iti kim ? nigrahazcaurasya ||56 || prAlipsAyAm | 5|3|57 // 4 prapUrvAd graherlipsAyAM gamyAyAM bhAvA- 'kartrI 'rghaJ' syAt / pAtrapragrAheNa carati piNDapAtArthI bhikSuH / lipsAyAmiti kim ? suvaH pragrahaH ziSyasya || 57 // samo muSTau |5|3|58 // saMpUrvAd grahermuSTiviSaye dhAtvarye bhAvA 'kartrI- 'rghaJ syAt / saMgrAho mallasya / muSTAviti kim ? saMgrahaH ziSyasya // 58 // yu-du-droH | 5/3/59 // saMpUrvebhya ebhyo bhAvA- 'kartrI - 'rghaJ' syAt / saMyAvaH, saMdAvaH, saMdrAvaH / / niyazcA'nupasargAd vA | 5|3|60|| anupasargAt niyo yu-du-drozca bhAvAkartrI- 'rghaJ vA syAt / nayaH, nAyaH; yavaH, yAvaH; davaH, dAvaH; dravaH, drAvaH / anupasargAditi kim ? praNayaH ||60 // vodaH | 5|3|61 // utpUrvAt niyo bhAvA - SkartrI- 'rghaJ syAd vA' / unnAyaH, unnayaH ||61 || avAt |5|3|62|| avapUrvAt niyo bhAvAkartrI- 'rghaJ' syAt / avanAyaH // 62 // paredyUte |5|3|63 // paripUrvAd niyo dyUtaviSayArthAd bhAvAkartrI- 'rghaJ' syAt / pariNAyena zArIn hanti / dyUta iti kim ? pariNayo'syAH || 63 // bhuvo'vajJAne vA | 5|3|64 // paripUrvAd bhuvo'vajJAnArthAd bhAvA- 'kartrI - 'rghaJ syAd vA / paribhAvaH, Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 45 paribhavaH / avajJAna iti kim ? samantAd bhUtiH paribhavaH // 64 // yajJe grahaH / 5 / 3 // 65 // paripUrvAd graheryajJaviSaye bhAvA-'koM-'paJ' syAt / pUrvaparigrAhaH / yajJa iti kim ? parigraho'rthasya // 65 // ___ saMstoH / 5 / 3 / 66 // saMpUrvAt stote vAkoM- 'paJ' syAt, yajJaviSaye / saMstAvaH chandogAnAm // 66 // prAt su-du-stoH / 5 / 3 / 67 // prAt parebhya ebhyo bhAvAkoM-'gha' syAt / pranAvaH, pradrAvaH, prastAvaH / / 67 / / ayajJe straH / 5 / 3 / 68 // prapUrvAt stro bhAvAkoM- 'I' syAt , na ced yajJaviSayaH / prastAraH / ayajJa iti kim ? barhiSNastaraH // 68|| verazabde prathane / 5 / 3 / 69 // veH parAt sro'zabdaviSaye vistIrNatve'rthe 'ghaJ' syAt / vistAraH paTasya / prathana iti kim ? tRNasya vistaraH / azabda iti kim ? vAkyavistaraH // 69 // chando nAmni 5 / 370 // vipUrvAt stro gAyatryAdisaMjJAviSaye bhAvAkoM-'paJ' syAt / viTArapaGktiH // 7 // kSu-zroH / 5 / 371 // vipUrvAbhyAmAbhyAM bhAvAkoM-'rghaJ' syAt / vikSAvaH, vizrAvaH // 71 / / nyudo graH // 5 // 3 // 72 // Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrAsadahamacandrazabdAnuzAsanam AbhyAM parAd gro bhAvAkoM-'' syAt / nigAraH, udgAraH // 72 // kiro dhAnye / 5 / 3173 // nyutpUrvAt kiraterdhAnyaviSayArthAd mAvAkoM-'paJ' syAt / nikAraH, utkAro dhAnyasya / dhAnya iti kim ? phalanikaraH // 73 // 15/374 // nipUrvAd (vRNotertRNAtevA) dhAnyavizeSe'rthe bhAvAkoM -'paJ' syAt / nIvArA vrIhayaH // 7 // iNo'bhreSe / 5 / 3 / 75 // sthiteracalanamapreSaH, tadviSayArthAd nipUrvAdiNo bhAvAkoM'' syAt / nyAyaH / apreSa iti kim ? nyayaM gatazcauraH // 75|| pareH krame / 5 / 376 // kramaH paripATiH, tadviSayArthAd paripUrvAdiNo bhAvAkoM-'j' syAt / tava paryAyo bhoktum / krama iti kim ? paryayo guroH // 76 // vyupAt zIGaH / 5 / 377 // AbhyAM parAt kramaviSayArthAt zIDo bhAvAkoM-'dhaS syAt / tava rAjavizAyaH, mama rAjopazAyaH / krama iti kim ? vizayaH // 77 // hastaprApye cerasteye / 5 / 378 // hastena prAptuM zakyam-hastaprApyam, tadviSayAt vigo bhAvAkoM-'paJ' syAta, na cet ceraryazcauryeNa / puSpapracAyaH / hastaprApya iti kim ? puSpapracayaM karoti vRkSAgre / asteya iti kim ? steyena puSpapracayaM karoti / / 7 / / citi-dehA-''vAsopasamAdhAne kazcA''deH / 5 / 379 // eSvaryeSu cerbhAvAkoM- 'praj' syAt, tadyoge ca gherAdeH 'kaH' / cIyata iti Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 47 citiryajJe'gnivizeSastadAdhAro vA- AkAyamagni cinvItaH; kAyo dehaHRSinikAyaH; upasamAdhAnamuparyupari rAzIkaraNam- gomayanikAyaH // 79 // so'nUH / 5 / 3 / 80 // nAsti kutazcid Urdhvamupari kizcid yasmin so'nUlaH, tasmin prANisamudAye'rthe bhAvAkoM-'paJ' syAt, tadyoge cA''deH 'kaH' / tArkikanikAyaH / saya iti kim ? sArasamuccayaH / anUddha iti kim ? zUkaranicayaH // 8 // mAne / 5 / 3181 // mAne gamye dhAtorbhAvAkoM-'paJ syAt / eko niSpAvaH, samitsaMgrAhaH / mAna iti kim ? nizcayaH // 8 // sthA''dibhyaH kaH / 53 / 82 // ebhyo bhAvAkoMH 'kaH' syAt / AkhUtyo vartate, prasthaH, prapA // 2 // vito'thuH / 5 / 3 / 83 // Tvito dhAto vAkoM-'rayuH' syAt / vepathuH // 83 // vitakhimak tatkRtam / 5 / 3384 // Dvito dhAtorbhAvAkoM-'khimak' syAt, tena dhAtvarthena kRtamityarthe / pavitramam / / 84 // yaji-svapi-rakSi-yati-praccho nH|5|3385|| ebhyo bhAvAkoM-'naH' syAt / yajJaH, svapnaH, rakSNaH, yalaH, praznaH // 85 // viccho naG 5 / 3 / 86 // vicchevAkoM-'naG syAt / viznaH // 86 // upasargAd daH kiH / 5 / 387 // upasargapUrvAd dAsaMjJAd bhAvAkoH "kiH' syAt / AdiH, nidhiH // 87 // Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandramandAnuzAsanam vyApyAdAdhAre / 5 / 3 / 88 // vyApyAt parAd dAsaMbAdAdhAre 'kiH' syAt / jaladhiH // 88|| antarddhiH / 5 / 3 / 89 // antaHpUrvAd dhAgo bhAvAkoMH 'kiH' syAt / antarddhiH // 89 // abhivyAptau bhAve'na-jin / 5 / 3 / 90 // abhivyAptI gamyAyAM dhAtormAve-''na-jinau' syAtAm / saMravaNam, sAMrAviNam / amivyAptAviti kim ? saMrAvaH // 9 // triyAM ktiH / 5 / 3 / 91 // dhAto vAkoMH striyAM 'ktiH' syAt / kRtiH / striyAmiti kim ? / kAraH / / 91 // vAdibhyaH / 5 / 3 / 92 // ebhyo dhAtubhyo bhAvAkoH striyAM "ktiH' syAt / zrutiH, pratizruta,-saMpattiH, saMpat // 92 // samiNAsugaH / 5 / 3 / 93 // saMpUrvAdiNa AyUrvAt sugazca bhAvAkoMH triyAM 'ktiH' syAt / samitiH , AsutiH // 13 // ___ sAti-heti-yUti-jUti-jJapti-kIrtiH / 5 / 3 / 94 // ete bhAvAkoMH 'kyantA' nipAtyante / sAtiH, hetiH, yUtiH, jUtiH, JaptiH, kIrtiH // 14 // gA-pA-paco bhAve / 5 / 3 / 95 // ebhyo bhAve striyAM 'ktiH' syAt / saGgItiH, prapItiH, paktiH // 15 // stho vA / 5 / 3 / 96 // Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazandAnuzAsanam 49 stho bhAve striyAM 'ktirvA' syAt / prasthitiH, AsthA // 96 // AsyaTi-vraj-yajaH kyap / 5 / 3 / 97 // ebhyo bhAve striyAM 'kyap' syAt / AsyA, aTyA, vrajyA, ijyA / / 97 // bhRgo nAmni 15 / 3 / 98 // bhRgo bhAve striyAM saMjJAyAM 'kyap' syAt / bhRtyA / nAmnIti kim ? bhRtiH // 18 // samaja-nipan-niSad-zI-suga-vidi-cari-manINaH 5 / 3199 // ebhyo bhAvAkoMH striyAM nAmni 'kyap' syAt / samajyA, nipatyA, niSadyA, zayyA, sutyA, vidyA, caryA, manyA, ityA / nAmnItyeva- saMvItiH // 19 // kRgaH zaca vA / 5 / 3.100 // kRgo bhAvAkoMH striyAM 'zo vA' syAta, 'kyap ca' / kriyA, kRtyA, kRtiH // 10 // mRgayecchA-yAJcA-tRSNA-kRpA-bhA-zraddhA-'ntI 5 / 3 / 101 // - ete striyAM nipAtyante // 101 // pareH sa-careryaH / 5 / 3 / 102 // paripUrvAbhyAmAbhyAM bhAvAkoMH striyAM 'yaH' syAt / parisaryA, paricaryA // vA'TATyAt 5 / 3.103 // aTeryaGantAt striyAM bhAvAkoM-'yo vA' syAt / aTATyA, aTATA // jAgurazca / 5 / 3 / 104 // Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsidahemacandrazabdAnuzAsanam jAguH striyAM bhAvAkoMH 'aH, yazca' syAt / jAgarA, jAgaryA // 104 // zasi-pratyayAta 15/3105 // zaMseH pratyayAntAcca bhAvAkoMH striyA-'maH' syAt / prazaMsA, gopAyA // teTo gurorvyaJjanAt / 5 / 3 / 106 // ktasyeT yasmAt tato gurumato vyajanAntAd dhAtorbhAvAkoMH striyA-'maH syAt / IhA / kteTa iti kim ? mastiH / guroriti kim ? sphUrtiH vyaJjanAditi kim ? saMzItiH / / 106 // Sito'G / 5 / 3 / 107 // Sito dhAtorbhAvAkoMH striyAm 'a' syAt / pacA, jarA // 107 // bhidAdayaH / 5 / 3 / 108 // ete bhAvAkoMH striyA-'maGantA' yathAlakSyaM nipAtyante / bhidA, chidA // bhISi-bhUSi-cinti-pUji-kathi-kumbi-carci-ssRhi toli-dolibhyaH / 5 / 3 / 109 // - ebhyo NyantebhyaH striyAM bhAvAkoM-'raG' syAt / bhISA, bhUSA, cintA, pUjA kayA, kumbA, carcA, spRhA, tolA, dolA ||109 // upasargAdAtaH 15 / 3 / 110 // upasargapUrvAd AdantAt striyAM bhAvAkoM-'ra' syAt / upadA / upasargAditi kim ? dattiH // 110 // Ni-vettyAsa-zrantha-ghaTTa-vandeznaH / 5 / 3 / 111 // NyantAd vetyAdibhyazca triyAM bhAvAkoM -'ranaH' syAt / kAraNA, vedanA AsanA, zranyanA, ghaTanA, vandanA // 111 // iSo'nicchAyAm / 5 / 3 / 112 // Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam anicchArthAd iSeH striyAM bhAvAkoM-'ranaH' syAt / anveSaNA / anicchAyAmiti kim ? iSTiH // 112 // paryadhervA / 5 / 3 / 113 // AbhyAM parAdanichArthAd iSe vAkoMH striyA-'mano vA' syAt / paryeSaNA, parISTiH; adhyeSaNA, adhITiH // 113 // krugha-saMpadAdibhyaH kvip / 5 / 3 / 114 // krudhAdibhyo'nupasargebhyaH, padAdibhyazca samAdipUrvebhyaH striyAM bhAvAkoMH 'kvip' syAt / krut, yutaH saMpat, vipat // 114 // bhyAdibhyo vA / 5 / 3 / 115 // ebhyaH striyAM bhAvAkoMH 'vip vA' syAt / bhIH, bhItiH; hIH, hItiH // vyatihAre'nIhAdibhyo naH / 5 / 3 / 116 // vyatIhAraviSayebhya IhAdivarjebhyo dhAtubhyaH striyAM 'naH' syAt, bAhulakAd bhAve / vyAvakrozI / anIhAdibhya iti kim ? vyatIhA, vyatIkSA // 116 // naJo'niH zApe / 5 / 3 / 117 // namaH parAddhAtoH zApe gamye bhAvAkoMH striyAm-'aniH' syAt / ajananiste bhUyAt / zApa iti kim ? akRtiH paTasya // 117 // glA-hA-jyaH / 5 / 3 / 118 // ebhyaH striyAM bhAvAkoM-'raniH' syAt / glAniH, hAniH, jyAniH // 118 // praznA-''khyAne veja / 5 / 3 / 119 // prazne AkhyAne ca gamye striyAM bhAvAkoMrdhAto-'riJ vA syAt / kAM kAriM, kArikA, kriyAM, kRtyAM, kRti vA akArSIH ? sA kAriM, kArikAM, kriyAM, kRtyAM, kRrti vA akArSam // 119 // Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam paryAyA'rharNotpattau ca NakaH |5|3|120 // eSvartheSu praznA- S'khyAnayozca gamyayoH striyAM bhAvAkarghAto - 'rNakaH' syAt / bhavata AsikA, bhavataH zAyikA, arhasi tvamikSubhakSikAm, RNe ikSubhakSikAM me dhArayasi, ikSubhakSikA udapAdi, kAM kArikAmakArSIH ? sarvAM kArikAmakArSam // 120 // nAmni puMsi ca / 5 / 3 / 121 // dhAtoH paro bhAvAkartrIH striyAM saMjJAyAM 'NakaH' syAt, yathAlakSyaM puMsi ca / pracchardikA, zAlabhaJjikA, arocakaH // 121 // bhAve |5|3|122 // 52 dhAtvarthanirdeze striyAM dhAto- 'rNakaH' syAt / zAyikA // 122 // kube ktaH |5|3|123 // napuMsake bhAve dhAtoH 'ktaH ' syAt / hasitaM tava / klIbe iti kim ? hAsaH / / 123 // anaT |5|3|124 // kkIbe bhAve'rye dhAto- 'ranaT' syAt / gamanam // 124|| yatkarmasparzAt kartradgasukhaM tataH | 5|3|125 // 1 yena karmaNA saMspRSTasya karturaGgasya sukhaM syAt, tataH parAd dhAtoH kIbe bhAve - ''naT' syAt / payaHpAnaM sukham / karmeti kim ? tUlikAyA utthAnaM sukham / sparzAditi kim ? agnikuNDasyopAsanaM sukham / kartriti kim ? ziSyeNa guroH snApanaM sukham / aGgeti kim ? putrasya pariSvaJjanaM sukham / sukhamiti kim ? kaNTakAnAM mardanam / nityasamAsArthamidam // 125 // ramyAdibhyaH karttari |5|3|126 // ebhyaH kartari 'anaT' syAt / ramaNI, kamanI // 126 // Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsidahemacandrazabdAnuzAsanam kAraNam / 5 / 3 / 127 // kRgaH karta-ryanaTa, vRddhizca' syAt / kAraNam // 127 / / bhuji-patyAdibhyaH karmA-'pAdAne / 5 / 3 / 128 // bhujyAdeH karmaNi, patyAdezcA'pAdAne-''naT' syAt / bhojanam, nirdnm| prapatanaH, apAdAnam // 128 / / karaNA-''dhAre / 5 / 3 / 129 // anayorarthayordhAto-ranaT syAd / eSaNI, saktudhAnI // 129 // putrAmni ghaH / 5 / 3 / 130 // puMsaH saMjJAyAM gamyAyAM dhAtoH karaNA-''dhArayo-':' syAt / pracchadaH, dantacchadaH, AkaraH / pumiti kim ? vicayanI / nAmnIti kim ? praharaNo daNDaH // gocara-saMcara-vaha-vraja-vyaja-khalA-''paNa-nigama-baka-bhaga kaSA-''kaSa-nikaSam / 5 / 3 / 131 // ete karaNA-''dhArayoH punnAmni 'ghAntA' nipAtyante / gocaraH, saMcaraH, vahaH, vrajaH, vyajaH, khalaH, ApaNaH, nigamaH, bakaH, bAhulakAt kartari- bhagaH, bAhulakAd-bhagama, kaSaH, AkaSaH, nikaSaH // 131 // vyAnAd ghaJ / 5 / 3 / 132 // vyaJjanAntAd dhAtoH punnAmni karaNA-''dhArayo-'paJ' syAt / vedaH // ___ avAt ta-stRbhyAm / 5 / 3 / 133 // AbhyAmavapUrvAbhyAM karaNA-''dhArayoH putrAmni'ghaJ' syAt / avatAraH, avastAraH // 133 // nyAyA-'vAyA-'dhyAyoyAva-saMhArA-'vahArA-''dhAra-dAra jAram / 5 / 3 / 134 // Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam ete punAmni karaNA-''dhArayo-'rghajantA' nipAtyante / nyAyaH, avAyaH, adhyAyaH, udyAvaH, saMhAraH, avahAraH, AdhAraH, dArAH, jAraH // 134 // udako'toye / 5 / 3 / 135 // utpUrvAdadheH putrAmni karaNA-''dhArayo-'paJ' syAt, na cet toyaviSayo dhAtvarthaH / tailodaGkaH / atoya iti kim ? udakodadhanaH // 135 // AnAyo jAlam / 5 / 3 / 136 // ApUrvAt niyaH karaNA-''dhAre punnAmni jAle'rthe-'ghaJ' syAt / AnAyo matsyAnAm // 136 // khano u-Dareke-kavaka-dhaM ca / 5 / 3 / 137 // khaneH punAmni karaNA-''dhArayo-'rete, ghaJ ca' syuH / AkhaH, AkharaH, AkhanikaH, AkhanikavakaH, AkhanaH, AkhAnaH // 137 / / i-ki-ztiva svarUpA'rthe / 5 / 3 / 138 // dhAtoH svarUpe'rthe ca vAcye "ete' syuH / bhaJiH, krudhiH, vettiH; artheyajeraGgAni, bhujiH kriyate, pacatiH parivartate // 138 // duH-svISataH kRcchA-'kRcchrArthAt khal / 5 / 3 / 139 // kRcchravRtterduro'rthAdakRcchravRttibhyAM ca svISadbhyAM parAd dhAtoH 'khal' syAt / / duHzayam, duSkaraH, suzayama, sukaraH; ISacchayam, ISatkaraH / kRcchrArtha iti kim ? ISallamyaM dhanam / / 139 // cyarye kApyAd bhU-kRgaH / 5 / 3 / 140 // kRcchA-'kRcchAryebhyo duH-svISadbhyaH parAbhyAM vyarthavRttikartR-karmavAcibhyAM yathAsaGkhyaM bhU-kRgbhyAM paraH 'khar syAt / durAyaMbhavam, svAyaMbhavam, ISadAyaMbhavaM bhavatA; durAyaMkaraH, svAyaMkaraH, ISadAyaMkarazcaitrastvayA / Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam jyartha iti kim ? durAyena bhUyate // 140 // zAsU-yudhi-dRzi-dhRSi-mRSA-''to'naH / 5 / 3 / 141 // kRcchrA-'kRcchrArthaduH-svISatpUrvebhya ebhya AdantAcca dhAto-'ranaH' syAt / duHzAsanaH, suzAsanaH, ISacchAsanaH; evaM duryodhanaH, suyodhanaH, ISadyodhanaH; durdarzanaH, durgharSaNaH, durmarSaNaH, durutyAnam // 141 // ityAcAryazrIhemacandraviracitAyAM siddhahemacandrAbhidhAnasvopanazabdAnuzAsana laghuvRttau paJcamasyAdhyAyasya tRtIyaH pAdaH samAptaH // 5 // 3 // mAtrayApyadhika kiJcitra sahante jigISavaH / itIva tvaM parAnApa ! pArAnAthamapAkRpAH // 19 // [caturthaH pAdaH] satsAmIpye sadvad vA / 5 / 4 / 1 // samIpameva sAmIpyam, vartamAnasya sAmIpye bhUte bhaviSyati cArthe vartamAnAd dhAto-rvartamAnA iva pratyayA vA' syuH / kadA caitra ! Agato'si ? ayamAgacchAmi, Agacchantameva mAM viddhi; pakSe- ayamAgamam, eSo'syAgataH; kadA caitra ! gamiSyasi ? eSa gacchAmi, gacchantameva mAM viddhi; pakSe- eSa gamiSyAmi, gantA'smi, gamiSyantameva mAM viddhi // 1 // bhUtavacA''zaMsye vA / 5 / 4 / 2 // anAgatasyArthasya prAptumicchA-AzaMsA, tadviSayaH-AzaMsyaH, tadarthAd dhAto. 'bhUtavat sadvandha pratyayA vA' syuH / upAdhyAyazcedAgamat, ete tarkamadhyagISmahi, upAdhyAyazcedAgacchati, ete tarkamadhImahe; pakSe- upAdhyAyazcedAgamiSyati, AgantA vA, ete tarkamadhyeSyAmahe, adhyetAsmahe vA / AzaMsya iti kim ? upAdhyAya Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 zrIsidahemacandrazabdAnuzAsanam AgamiSyati tarkamadhyeSyate maitraH // 2 // kSiprA-''zaMsA'rthayo bhaviSyantI-saptamyau / 5 / 4 / 3 // kSiprArthA-''zaMsArthayorupapadayorAzaMsyArthAd dhAtoryathAsaGkhyaM 'bhaviSyantI -saptamyau syAtAm / upAdhyAyazcedAgacchati, Agamat, AgamiSyati, AgantA vA, kSipramAza ete siddhAntamadhyeSyAmahe; upAdhyAyazcedAgacchati, Agamata, AgamiSyati, AgantA vA, AzaMse saMbhAvaye yukto'dhIyIya // 3 // sambhAvane siddhavat / 5 / 4 / 4 // hetoH zaktizraddhAnam sambhAvanam, tasmin viSaye'siddhe'pi vastuni 'siddhavat pratyayAH' syuH / samaye cet prayalo'bhUd udabhUvan vibhUtayaH // 4 // nA'nayatanaH prabandhA-''sattyoH / 5 / 4 / 5 // dhAtvarthasya prabandhe Asattau ca gamyAyAM dhAto-'ranadyatanavihitaH pratyayo na' syAt / yAvajjIvaM bhRzamannamadAt, dAsyati vA; yeyaM paurNamAsyatikrAntA etasyAM jinamahaH prAvartiSTa, yeyaM paurNamAsyAgAminyetasyAM jinamahaH pravartiSyate // 5 // eSyatyavadhau dezasyA'rvAgbhAge / 5 / 4 / 6 // dezasya yo'vadhistadvAcinyupapade dezasyaivAgbhiAge ya eSyannarthastadvatterdhAto-'ranadyatanavihitaH pratyayo na' syAt / yo'yamadhvA gantavya A zatru yAt, tasya yadavaraM valabhyAstatra dvirodanaM bhokSyAmahe / eSyatIti kim ? yo'yamadhyA atikrAnta A zatruayAt, tasya yadavaraM valabhyAstatra yuktAd dviradhyaimahi / avadhAviti kim ? yo'yamadhyA niravadhiko gantavyaH, tasya yadavaraM valabhyAstatra dvirodanaM bhoktAsmahe / arvAgbhAga iti kim ? yo'yamadhyA gantavya A zatrujayAt, tasya yat paraM valabhyAstatra dvirodanaM bhoktAsmahe // 6 // kAlasyA'nahorAtrANAm / 5 / 47 // Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 57 kAlasya yo'vadhistadvAcinyupapade kAlasyaivArvAgbhAge ya eSyannarthastadvatte- rdhAto'ranadyatanavihitaH pratyayo na syAt, na cet so'rvAgbhAgo'horAtrANAm / yo'yamAgAmI saMvatsarastasya yadavaramAgrahAyaNyAstatra jinapUjAM kariSyAmaH / anahorAtrANAmiti kim ? yo'yaM mAsa AgAmI, tasya yo'varaH paJcadazarAtrastatra yuktAd dviradhyetAsmahe // 7 // pare vA 5418 // kAlasya yo'vadhistadvAcinyupapade, kAlasyaiva pare bhAge'nahorAtrasambandhini ya eSyanarthastavRtterdhAto-ranadyatanavihitaH 'pratyayo vA na' syAt / AgAmino vatsarasyA''grahAyaNyAH parastAd dviH sUtramadhyeSyAmahe, adhyetAsmahe vA // 8 // saptamyarthe kriyA'tipattau kriyA'tipattiH / 5 / 4 / 9 // saptamyA aryo nimittaM hetuphalakayanAdisAmagrI, kutazcid vaiguNyAt kriyAyA anabhinivRttau kriyAtipattau satyAmeSyadarthAd dhAtoH saptamyarthe 'kriyA'tipattiH' syAt / dakSiNena ced ayAsyat na zakaTaM paryAbhaviSyat // 9 // bhUte / 5 / 4 / 10 // bhUtAryAd dhAtoH kriyA'tipattau satyAM saptamyarthe 'kriyA'tipattiH' syAt / dRSTo mayA tava putro'nArthI cakramyamANaH, aparazcAtithyarthI, yadi sa tena dRthe'bhaviSyadutAmokSyata, appabhokSyata // 10 // votAt prAk / 5 / 4 / 11 // "saptamyutA'pyo Dhe" (5, 4, 21) ityatra yadutazabdasaMkIrtanaM tataH prAk saptamyarthe kriyAtipattI bhUtArthAd dhAto ' kriyA'tipattiH' syAt / kayaM nAma saMyataH satranAgADhe tatrabhavAn AdhAyakRtamaseviSyata, dhig gamihe; pakSe-kayaM seveta ? kayaM sevate ? dhiga garhAmahe / utAt prAgiti kim ? kAlo yadabhokSyata bhavAn // 11 // Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam - kSepe'pi-jAtvorvartamAnA / 5 / 4 / 12 // kSepe gamye'pi-jAtvorupapadayordhAto-'vartamAnA' syAt / api tatrabhavAn jantana hinasti ?, jAtu tatrabhavAn bhUtAni hinasti ?, dhig garhAmahe // 12 // kathami saptamI ca vA 5413 // kathaM zabde upapade kSepe gamye dhAtoH 'saptamI vartamAnA ca vA' syAt / kayaM nAma tatrabhavAn mAMsaM bhakSayet ?, bhakSayati vA?, garhAmahe anyAyyametat; pakSe- ababhakSat, abhakSayat, bhakSayAJcakAra, bhakSayitA, bhakSayiSyati / atra saptamInimittamastIti bhUte kriyA'tipatane vA kriyA'tipattiH- kayaM nAma tatrabhavAn mAMsamamakSayiSyat ?, pale- yayAprAptamaH bhaviSyati tu kriyAtipatane nityameva sA- kayaM nAma tatrabhavAn mAMsamabhakSayiSyat // 13 // kiMvRtte saptamI-bhaviSyantyau / 5 / 4 / 14 // kiMvRtte upapade kSepe gamye dhAtoH 'saptamI-bhaviSyantyo' syAtAm / kiM tatrabhavAnanRtaM brUyAd, vakSyati vA ?, ko nAma, kataro nAma, katamo nAma yasmai tatrabhavAn anRtaM brUyAd, vakSyati vA ? // 14 // azraddhA-'marSe'nyatrApi / 5 / 4 / 15 // akiMvRtte kiMvRtte copapade'zraddhA-'marSayorgamyayoH 'saptamI-bhaviSyantyau' syAtAm / na zraddadhe, na sambhAvayAmi tatrabhavAn nAmA'dattaM gRhIyAta, grahISyati vA, na zraddadhe kiM tatrabhavAn adattamAdadIta, AdAsyate vA ?; na marSayAmi, na kSame tatrabhavAn nAmAdattaM gRhIyAt, grahISyati vA // 15 // kikilA'styarthayobhaviSyantI / 5 / 4 / 16 // kihile'styarthe copapade'zraddhA-'marSayorgamyayo-'bhaviSyantI' syAt / na zraddadhe, na marSayAmi kidila nAma tatrabhavAn paradArAnupakariSyate, na zraddadhe, na marSayAmi, asti nAma, bhavati nAma tatrabhavAn paradArAnupakariSyate // 16 // Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam - jAtu-ya-yadA-yadau saptamI / 5 / 4 / 17 // eSUpapadeSvazraddhA-'marSayoH 'saptamI' syAt / na zraddadhe, na kSame jAtu tatrabhavAn surAM pibet, evaM-yat, yadA yadi surAM pibet // 17 // kSepe ca yaca yatre 15 / 4 / 18 // yacca-yatrayorupapadayoH kSepe'zraddhA-'marSayozca gamyayoH 'saptamI' syAt / ghig| gamihe yacca yatra vA tatra bhavAnasmAn Akrozeta, na zraddadhe, na same yaca yatra vA tatrabhavAn parivAdaM kayayet // 18 // citre / 5 / 4 / 19 // Azcarye gamye yaca-yatrayorupapadayoH 'saptamI' syAt / citramAzcarya yaca yatra vA tatrabhavAn akalpyaM seveta // 19 // zeSe bhaviSyantyayadau 5 // 4 // 20 // yacca-yatrAbhyAmanyasminnupapade citre gamye 'bhaviSyantI' syAt, na tu yadizabde / citramAzcaryamandho nAma girimArokSyati / zeSa iti kim ? yacca-yatrayoH pUrveNa / saptamyeva / ayadAviti kim ? citraM yadi sa bhujIta // 20 // saptamyatA-'pyobaDhi / 5 / 4 / 21 // bADhArthayorutA-'pyorupapadayoH 'saptamI' syAt / uta api vA kuryAt / bADhe iti kim ? uta daNDaH patiSyati, api dhAsyati dvAram // 21 // sambhAvane'lamarthe tadarthAnuktau / 5 / 4 / 22 // alamo'rthe zaktau yat sambhAvanaM, tasmin gamye'lamaryArthasyA'prayoge 'saptamI' syAt / api mAsamupavaset / alamartha iti kim ? nirdezasthAyI me caitraH prAyeNa yAsyati / tadAnuktAviti kim ? zaktazcaitro dharma kariSyati // 22 // ayadi zraddhAdhAtau navA 15 / 4 / 23 // Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 zrIsidahemacandrazabdAnuzAsanam saMbhAvanA'rthe dhAtAvupapade'lamarthaviSaye saMbhAvane gamye 'saptamI vA' syAt, na tu yacchande / zraddadhe, saMbhAvayAmi mujIta bhavAn; pakSe- mokSyate, abhuta, abhukta vA / ayadIti kim ? sambhAvayAmi yad bhujIta bhavAn / zraddhAdhAtAviti kim ? api zirasA parvataM bhindyAt // 23n satIcchA'rthAt / 5 / 4 / 24 // sadAdicchArthAt 'saptamI vA' syAt / icchet, icchati // 24 // vaya'ti hetu-phale / 5 / 4 / 25 // hetubhUte phalabhUte ca vaya'tyarthe vartamAnAt 'saptamI vA' syAt / yadi / gurUnupAsIta zAstrAntaM gacchet, yadi gurUnupAsiSyate zAstrAntaM saGgamiSyate / vaya'tIti kim ? dakSiNena ced yAti na zakaTaM paryAbhavati // 25 // kAmoktAvakaciti / 5 / 4 / 26 // icchApravedanagamye 'saptamI' syAt, na tu kacciAyoge / kAmo me mujIta bhavAn / akaccitIti kim ? kaccit jIvati me mAtA // 26 // icchA'rthe saptamI-paJcamyau / 5 / 4 / 27 // icchA'rthe dhAtAvupapade kAmokto gamyAyAM 'saptamI-paJcamyau' syAtAm / icchAmi mujIta, mulAM vA bhavAn // 27 / / vidhi-nimantraNA-''mantraNA-'dhISTa-samprazna-prArthane 5 / 4 / 28 // vidhyAdiviziSTeSu kartR-karma-bhAveSu pratyayArtheSu 'saptamI-paJcamyo' syAtAm / vidhiH= kriyAyAM preraNA-kaTaM kuryAta, karotu bhavAn / preraNAyAmeva yasyAM pratyAkhyAne pratyavAyastantrimantraNam -dvisandhyamAvazyakaM kuryAta, karotu / yatra preraNAyAmeva pratyAkhyAne kAmacArastadAmantraNam-ihAsIta, AstAm / preraNava Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazandAnuzAsanam satkArapUrvikA adhISTam, vrataM rakSet, rakSatu / saMprazna: saMpradhAraNA -kiM nu khalu bho ! vyAkaraNamadhIyIya, adhyayai, uta siddhAntamadhIyIya, adhyayai ? / prArthanam yAJcA- prArthanA me tarkamadhIyIya, adhyayai // 28 // praiSA-'nujJA-'vasare kRtya-paJcamyau / 5 / 4 / 29 // praiSAdiviziSTe kaLadAvarthe 'kRtyAH paJcamI ca' syuH / nyatkArapUrvikA preraNA preSaH bhavatA khalu kaTaH kAryaH, bhavAn kaTaM karotu, bhavAn hi preSito'nujJAto bhavato'vasaraH kaTakaraNe // 29 // saptamI cordhvamauhartike / 5 / 4 / 30 // preSAdiSu gamyeSu Urdhvamauhartike'rthe vartamAnAt 'saptamI, kRtya-paJcamyau ca' / syuH| UrdhvaM muhUrtAt kaTaM kuryAt bhavAn, bhavatA kaTaH kAryaH, kaTaM karotu bhavAn, bhavAn hi preSito'nujJAto bhavato'vasaraH kaTakaraNe // 30 // sme paJcamI / 5 / 4 // 31 // sme upapade praiSAdiSu gamyeSu UrdhvamauhUrtikArthAd dhAtoH 'paJcamI' syAt / Urdhva muhUrtAd bhavAn kaTaM karotu sma, bhavAn hi preSito'nujJAto bhavato'vasaraH kaTakaraNe // 31 // adhISTau / 5 / 4 / 32 // sme upapade'dhyeSaNAyAM gamyAyAM 'paJcamI' syAt / aGga ! sma vidvan ! aNuvratAni rakSa // 32 // kAla-velA-samaye tumvA'vasare / 5 / 4 // 33 // ekUpapadeSvavasare gamye dhAto -'stum vA' syAt / kAlo bhoktum, velA moktum, samayo bhoktuma, pakSe- kAlo bhoktavyasya / avasara iti kim ? kAla: pacati bhUtAni // 33 // saptamI yadi / 5 / 434 // Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam yacchabdaprayoge kAlAdiSUpapadeSu 'saptamI' syAt / kAlo yadadhIyIta bhavAn, velA yad mubhIta samayo yat zayIta // 34 // zaktAhe kRtyAzca / 5 / 4 // 35 // zakte'rhe ca kartari gamye 'kRtyAH saptamI ca' syuH / bhavatA khalu bhAro vAhyaH, uhyeta, bhavAn bhAraM vahet, bhavAn hi zaktaH; bhavatA khalu kanyA voDhavyA, uhyeta, bhavAn khalu kanyAM vahet, bhavAnetadarhati // 35 // Nin cA''vazyakA''dhamaye / 5 / 4 / 36 // anayorgamyayoH kartari vAcye "Nin kRtyAzca syuH / avazyaMkArI, avazyaMhArI, avazyaM geyo gItasya, zataM dAyI, geyo gAthAnAm // 36 // ahe tRc / 5 / 4 // 37 // arhe kartari vAcye 'tRca' syAt / bhavAn kanyAyA voDhA // 37 // AziSyAzI:- paJcamyau / 5 / 438 // AzIviziSTArthAd-'AzIH-paJcamyau' syAtAm / jIyAta, jayatAt / AziSIti kim ? ciraM jIvati maitraH // 38 // mAyadyatanI / 5 / 4 // 39 // mAGi upapade-''dhatanI' syAt / mA kArSIt // 39 // sasme hyastanI ca / 5 / 4 / 40 // smayukte mAjhyupapade 'yastanyadyatanI ca' syAt / mA sma karot ,mA sma kArSIt // 40 // dhAtoH sambandhe pratyayAH / 5 / 4 / 41 // dhAtvarthAnAM saMbandhe vizeSaNavizeSyabhAve sati 'ayathAkAlamapi pratyayAH sAdhavaH' syuH / vizvadRzvA'sya putro bhavitA, bhAvi kRtyamAsIt, gomAnAsIt // 41 // Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam bhRzA''bhIkSNye hi svau yathAvidhi ta-dhvamau ca tadyupadi |5|4|42 // bhRzA - SS bhIkSNye sarvakAle'rthe varttamAnAd dhAtoH sarvavibhaktivacanaviSaye 'hisvA' syAtAm, yathAvidhi dhAtoH saMbandhe yata eva dhAtoryasminneva kArake hisvA tasyaiva dhAtostatkArakaviziSTasyaiva sambandhe anuprayoge sati tathA paJcamyA eva 'ta-dhvamI', tayoH sambandhini bahutvaviziSTe yuSmadyarthe 'hi- svI' ca syAtAM yathAvidhi dhAtoH sambandhe / lunIhi lunIhItyevAyaM lunAtItyAdi, adhISvAdhISvetyevAyamadhIte ityAdi lunIta lunItetyevaM yUyaM lunItha, lunIhi lunIhItyevaM yUyaM lunIya, adhIdhvamadhIdhvamityevaM yUyamadhIdhve, adhISvAdhISvetyevaM yUyamadhIdhve / yathAvidhIti kim ? lunIhi lunIhItyevAyaM lunAti, chinatti, lUyate veti dhAtoH saMbandhe mA bhUt // 42 // pracaye navA sAmAnyArthasya |5|4|43|| 63 " dhAtvarthAnAM samuccaye gamye sAmAnyArthasya dhAtoH sambandhe sati dhAtoH parau 'hi- svau, ta-dhvamau ca tadyuSmadi vA' syAtAm / vrIhIn vapa, lunIhi, punIhi, ityevaM yatate yatyate vA; pakSe- vrIhIn vapati, lunAti, punAti ityevaM yatate, yatyate vA; sUtramadhISva, niyuktimadhISva bhASyamadhISvetyevamadhIte, paThyate vA; pakSe - sUtramadhIte, niryuktimadhIte, bhASyamadhIte, ityevamadhIte, paThyate vA; vrIhIn vapata, lunIta punItetyevaM yatadhve, vrIhIn vapa, lunIhi, punIhItyevaM ceSTadhye; pakSe- vrIhIn vapatha, lunItha, punIthetyevaM yatadhve; sUtramadhIdhvaM niyuktimadhIdhvaM bhASyamadhIdhvamityevamadhIdhve, sUtramadhISva niyuktimadhISva bhASyamadhISvetyevamadhIdhye; pakSe- sUtramadhIdhye niryuktimadhIdhve bhASyamadhIdhve ityevamadhIdhve / sAmAnyArthasyeti kim ? vrIhIn vapa lunIhi punIhi ityevaM vapati lunAti punAtIti mA bhUt ||43|| Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam niSedhe'laM-khalcoH ktvA / 5 / 4 / 44 // niSedhArthayoralaM-khalvorupapadayo?toH 'ktvA vA' syAt / alaM kRtvA, khalu kRtvA, pakSe- alaM ruditena // 44 // parA'vare / 5 / 4 / 45 // pare avare ca gamye 'ktvA vA' syAt / atikramya nadIM giriH, aprApya nadI giriH, nadyatikramaNe giriH, nadyaprAptyA giriH // 45 / / nimIlyA''di-meGastulyakartRke / 5 / 4 / 46 // tulyo dhAtvarthAntareNa kartA yasya tavRttibhyo nimIlyAdibhyo meDazca dhAtoH sambandhe 'ktvA vA' syAt / akSiNI nimIlya hasati, mukhaM vyAdAya svapiti, apamitya yAcate, pakSe- apamAtuM yAcate / tulyakartRka iti kim ? caitrasyAkSinimIlane maitro hasati // 46 / / prAkAle / 5 / 4 / 47 // parakAlena dhAtvarthena tulyakartRke prAkkAle'rthe vartamAnAd dhAtoH sambandhe 'ktvA vA' syAt / AsitvA mujhe, Asyate bhoktum / prAkAla iti kim ? bhujyate, pIyate vA // 47 // Nam cA''bhIkSNye / 5 / 4 / 48 // AbhIkSNye parakAlena tulyakartRke prAkAle'rthe vartamAnAd dhAtoH sambandhe 'khNam ktvA ca' syAt / bhojaM bhojaM yAti, bhuktvA bhuktvA yAti // 48 // pUrvA'gre-prathame / 5 / 4 // 49 // eSUpapadeSu parakAlena tulyakartRke prAkkAle'rthe vartamAnAd dhAtoH sambandhe 'khNam vA' syAt / pUrva bhoja yAti, pUrva muktvA yAti, evam- agre bhojama, agre muktvA prathamaM bhojam, prathama bhuktvA; pUrva mujyate tato yAti // 49 // ___ anyathaivaM-kathamitthamaH kRgo'narthakAt / 5 / 4 / 50 // Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 65 ebhyaH parAt tulyakartRkArthAt kRgo'narthakAd dhAtoH sambandhe 'khNam vA' syAt / anyathAkAram, evaGkAram, kathaGkAram, ityaGkAraM bhuGke, pakSe anyathA kRtvA / anarthakAditi kim ? anyathA kRtvA ziro bhuGkte // 50 // yathA - tathAdIryyottare | 5|4|51 // AbhyAM tulyakartRkArthAdanarthakAt kRgo dhAtoH sambandhe 'khNam vA' syAt, IrSyaceduttarayati / kathaM tvaM bhokSyase ? iti pRSTo'sUyayA taM pratyAhayathAkAramahaM bhokSye tathAkAramahaM bhokSye kiM tavAnena ? / ISryottara iti kim ? yathA kRtvA'haM bhokSye tathA drakSyasi // 51 // zApe vyApyAt / 5|4|52 // karmaNaH parAt tulyakartRkArthAt kRgo dhAtoH sambandhe 'khNam vA' syAt, Akroze gamye / coraGkAramAkrozati / zApa iti kim ? coraM kRtvA hetubhiH kathayati // 52 // - svAdvarthAd adIrghAt | 5|4|53 // svAdvarthAdadIrghAntAd vyApyAt parAt tulyakartRkArthAt kRgo dhAtoH samvandhe 'khNam vA' syAt / svAduGkAraM bhuGkte, miSTaGkAraM bhuGkte, pakSe svAduM kRtvA / adIrghAditi kim ? svAdvIM kRtvA yavAgUM bhuGkte // 53 // vid-dRgbhyaH kArtsnye Nam | 5 | 4|54 || kArtsyavato vyApyAt parebhyastulyakartRke prAkkAle'rthe varttamAnebhyo vidibhyo dRzezca dhAtoH sambandhe 'Nam vA' syAt / atithivedaM bhojayati, kanyAdarza varayati / kArtsya iti kim ? atithiM viditvA bhojayati // 54 // yAvato vinda - jIvaH | 5|4|55 // kArtsyavato vyApyAd yAvataH parAbhyAM tulyakartRkAbhyAM vindati - jIvibhyAM dhAtoH sambandhe 'Nam vA' syAt / yAvadvedaM bhuGkte, yAvajjIvamadhIte // 55 // Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazandAnuzAsanam carmodarAta pUreH / 5 / 456 // AbhyAM vyApyAbhyAM parAt tulyakartRkAryAt pUrayaterdhAtoH sambandhe 'Nam vA' syAt / carmapUramAste, udarapUraM zete // 56 // vRSTimAna Uluk cAsya vA 15 / 4 / 57 // vyApyAt parAt pUrayaterdhAtoH sambandhe 'Nam vA syAt / pUrayate-'rUto luk ca vA' samudAyena ced vRSTIyattA gamyate / goSpadapram, goSpadapUraM vRdhe meghaH // 57 // celArthAt knopeH / 5 / 4 / 58 // celArthAd vyApyAt parAt knopayatestulyakartRkAryAd vRSTimAne gamye dhAtoH sambandhe 'Nam vA' syAt / celaknopaM vRSTo meghaH // 58 // gAtra-puruSAt snaH / 5 / 4 / 59 // AbhyAM vyApyAbhyAM parAt tulyakartRkAryAt snAtevRSTimAne gamye dhAtoH / sambance 'Nam vA' syAt / gAtrasnAyaM vRSTaH, puruSasnAyaM vRSTaH // 59 // zuSka-cUrNa-rUkSAt piSastasyaiva / 5 / 4 / 60 // ebhyo vyApyebhyaH parAt piSe-rNam vA' syAt, tasyaiva dhAtoH sambadhe / zuSkapeSaM pinaSTi, evaM- cUrNapeSam, rUkSapeSam // 60 // kRga-graho'kRta-jIvAt / 5 / 4 / 61 // AbhyAM vyApyAbhyAM parAd yathAsaGkhyaM kRgo grahezca tasyaiva sambandhe 'Nam vA' syAt / akRtakAraM karoti, jIvagrAhaM gRhNAti // 6 // nimUlAt kaSaH / 5 / 4 / 62 // nimUlAd vyApyAt parAt kaSestasyaiva sambance 'Nam vA' syAt / nimUlakASaM kaSati, nimUlasya kASaM kaSati // 2 // Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsidahemacandrazabdAnuzAsanam hanazca samUlAta 15 / 4 / 63 // samalAd vyApyAt parAd hanteH kaSezca tasyaiva sambandhe 'Nam vA' syAt / samUlaghAtaM hanti, samUlakArSa kaSati // 63 // karaNebhyaH / 5 / 4164 // karaNAryAt parAd hantestasyaiva sambandhe 'Nam vA' syAt / pANighAtaM kuGyamAhanti // 64 // sva-snehanArthAt puSa-piSaH / 5 / 4 // 65 // syazabdArthAt snehanArthAcca karaNArthAt parAd yathAsaGkhyaM puSaH piSazca tasyaiva sambandhe 'Nam vA' syAt / svapoSaM puSNAti, evam- AtmapoSam: udapeSaM pinaSTi, evaM- kSIrapeSam // 65 // hastAd graha-varti-vRtaH / 5 / 4 // 66 // hastArthAt karaNavAcinaH parebhya ebhyastasyaiva sambandhe 'Nam vA' syAt / hastagrAhaM gRhNAti, evaM- karagrAhama, hastavataM varttayati, pANivataM vartate // bandhenAmni 5/467 // bandhiH prakRti mavizeSaNaM ca, bandherbandhanasya yannAma- saMjJA, tadviSayAt karaNAryAt parAd bandhestasyaiva sambandhe 'Nam vA syAt / krauJcabandhambaddhaH // 67 / / ___AdhArAt / 5 / 4 / 68 // AdhArArthAt parAd bandhestasyaiva sambandhe 'Nam vA' syAt / cArakabandhambaddhaH // 6 // karturjIva-puruSAnaza-vahaH / 5 / 4 / 69 // AbhyAM kartRbhyAM parAd yathAsaGkhyaM nazevahazca tasyaiva sambandhe 'Nam vA' syAt / jIvanAzaM nazyati, puruSavAhaM vahati / karturiti kim ? jIvena Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam nazyati // 69 // UrdhvAt pU:-zuSaH / 5 / 470 // karturUvA't parAt pUraH zuSazca tasyaiva sambandhe 'Nam vA' syAt / UrdhvapUraM pUryate, UrdhvazoSaM zuSyati ||70|| vyApyAcevAt / 5 / 471 // vyApyAt kartuzcopamAnAt parAd dhAtostasyaiva sambandhe 'Nam vA' syAt / suvarNanidhAyaM nihitaH, kAkanAzaM naSTaH // 71 // upAt kiro lavane / 5 / 472 // upapUrvAt kiratelevanArthasya dhAtoH sambandhe 'Nam vA' syAt / upaskAraM madrakA lunanti / lavana iti kim ? upakIrya yAti // 72 / / dazestRtIyayA / 5 / 473 // tRtIyAntena yoge tulyakartRkArthAdupapUrvAd daMzerdhAtoH sambandhe 'Nam vA' syAt / mUlakenopadaMzaM mUlakopadaMzam, mUlakenopadazya bhuGkte // 73 // hiMsA'thadikA''pyAt / 5 / 474 // hiMsArthAd dhAtordhAtvantareNaikA''pyAt tulyakartRkArthAt tRtIyAntena yoge 'Nam vA' syAt / daNDenopaghAtaM daNDopaghAtam, daNDenopahatya ca gAH sAdayati / ekApyAditi kim ? daNDenopahatya cauraM gopAlako gAH kheTayati // 74 / / upapIDa-rudha-karSastatsaptamyA / 5 / 475 // tayA tRtIyA yuktA saptamI tatsaptamI, tadantena yoge upapUrvebhya ebhyastulyakartRkArthebhyo dhAtoH sambandhe 'Nam vA' syAt / pANyAmupapIDaM pAryopapIDa zete, pArzvayorupapIDaM pAyopapIDaM zete; vrajenoparodhaM vrajoparodhama, vraje uparodhaM vrajoparodhaM gAH sthApayati; pANinopakarSa pANyupakarSam, pANAvupakarSa Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam pANyupakarSaM gRhNAti / / 75 // pramANa-samAsattyoH / 5 / 4 / 76 // AyAmamAnaM-pramANam, samAsattiH saMrambhapUrvakaH sannikarSaH, tayorgamyayostRtIyAntena saptamyantena ca yoge tulyakartRkArthAd dhAtoH saMbandhe 'Nam vA' syAt / vyAlenotkarSa vyagulotkarSam, vyagule utkarSa vyaGgulotkarSa gaNDikAzchinatti; kezegrahiM kezagrAham, kezeSu grAhaM kezagrAhaM yudhyante; pakSe-yugulenotkRSya gaNDikAzchinatti // 76 // paJcamyA tvarAyAm / 5 / 477 // tvarAyAM gamyAyAM paJcamyantena yoge tulyakartRkArthAd dhAtoH sambandhe 'Nam vA' syAt / zayyAyA utthAyaM zayyotyAyaM dhAvati, pakSe- zayyAyA utyAya dhAvati / tvarAyAmiti kim ? AsanAdutthAya yAti // 77 // dvitIyayA / 5 / 478 // dvitIyAntena yoge tvarAyAM gamyAyAM tulyakartRkArthAd dhAtoH sambandhe 'Nam vA' syAt / loSTAn grAhaM loSTagrAham, loTAn gRhItvA yudhyante // 78 // svAGgenA'dhruveNa / 5 / 479 // yasmina) cchinne bhitra vA prANI na mriyate tadadhruvaM, tena svAGgena dvitIyAntena yoge tulyakartRkAryAd dhAtoH sambandhe 'Nam vA' syAt / dhruvau vikSepa bhUvikSepam, dhruvau vikSipya vA jalpati / svADreneti kim ? kaphamunmUlya jalpati / adhruveNeti kim ? zira utkSipya vakti // 79 // parikezyena 15 / 4 / 80 // parikezyena svAGgena dvitIyAntena yoge tulyakartRkArthAd dhAtoH sambandhe 'Nam vA' syAt / urAMsi pratipeSaM uraHpratipeSam, urAMsi pratipeSya vA yudhyante // 8 // Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam viza-pata-pada-skando vIpsA-''bhIkSNye / 5 / 4 / 81 // dvitIyAntena yoge tulyakartRkAryAd vizAdevIpsA-''bhIkSNyayorgamyayordhAtoH sambandhe 'Nam vA' syAt / gehaM gehamanupravezaM gehAnupravezamAste, gehamanupravezamanupravezaM gehAnupravezamAste; gehaM gehamanuprapAtaM gehAnuprapAtamAste, gehamanuprapAtamanuprapAtaM gehAnuprapAtamAste, gehaM gehamanuprapAdaM gehAnuprapAdamAste, gehamanuprapAdamanuprapAdaM gehAnuprapAdamAste, gehaM gehamavaskandaM gehAvaskandamAste, gehamavaskandamavaskandaM gehAvaskandamAste; pakSe- gehaM gehamanupravizyA''ste, gehamanupravizyAnupravizyA''ste ityAdi // 1 // kAlena tRSyasvaH kriyA'ntare / 5 / 4182 // kriyAvyavadhAyakAryAbhyAM tRSyasUmyAM dvitIyAntena kAlArthena yoge dhAtoH sambandha 'Nam vA' syAt / yaha tarSa yahatarSa gAvaH pibanti / yahamatyAsaM yahAtyAsaM gAvaH pibanti / kriyAntara iti kim ? aharatyasyeSana gataH / / 82|| nAmnA grahA-''dizaH / 5 / 4 / 83 // nAmazabdena dvitIyAntena yoge tulyakartRkArthAd graherAdizezca dhAtoH sambandhe 'Nam vA' syAt / nAmAni grAhaM nAmagrAhamAlayati, nAmAnyAdezaM nAmA-''dezaM datte, pakSe-nAma gRhItvA datte // 3 // kRgo'vyayenA'niSToktau ktvA-Namau / 5 / 184 // avyayena yoge tulyakartRkArthAt kRgo'niyoktI gamyAyAM dhAtoH sambandhe 'ktvANamau' syAtAm / brAhmaNa ! putraste jAtaH, kiM tarhi vRSara ! nIcaiH kRtvA, nIcaiHkRtya, nIcaiHkAraM kathayasi ? uccai ma priyamAkhyeyam / aniSoktAviti kim ? uccaiH kRtvA''caSTe brAhmaNa ! putraste jAta iti / avyayeneti kim ? brAhmaNa ! putraste jAtaH, kiM tarhi vRSala ! mandaM kRtvA kathayasi ? // 4 // tiryacA'pavarge 54185 // Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 71 kriyAsamAptI gamyAyAM tiryacA'vyayena yoge tulyakartRkArthAt kRgo dhAtoH sambandhe 'ktvA-Namau' syAtAm / tiryak kRtvA, tiryaskRtya, tiryakAramAste / apavarga iti kim ? tiryak kRtvA kASThaM gataH // 85|| svAgattavyarthe nAnA-vinA-dhA'rthena bhuvazca / 5 / 4 / 86 // tasantena svAGgena, cya'vRttibhirnAnA-vinAbhyAM dhA'rthapratyayAntaizca yoge tulyakartRkAryAd bhuvaH kRgazca dhAtoH sambandhe 'ktvA-NamI' syAtAm / mukhato bhUtvA, mUkhatobhUya, mukhatobhAvamAste; nAnA bhUtvA, nAnAbhUya, nAnAbhAvaM gataH, vinA bhUtvA, vinAbhUya, vinAbhAvaM gataH; dvidhA bhUtvA, dvidhAbhUya, dvidhAbhAvamAste; evaM- pArvataH kRtvA, pArvataHkRtya, pArvataHkAraM zete ityAdi / cyartha iti kim ? nAnA kRtvA bhakSyANi mujhe // 86 // tUSNImA / 5 / 4 / 87 // tUSNIyoge tulyakartRkAryAd bhuvo dhAtoH sambandhe 'ktvA-Namau' syAtAm / tUSNIM bhUtvA, tUSNIbhUya, tUSNIMbhAvamAste // 87 // Anulomye'nvacA / 5 / 4 / 88 // anvacA'vyayena yoge tulyakartRkAryAd bhuva Anulomye gamye dhAtoH sambandhe 'ktvA-NamA' syAtAm / anvag bhUtvA, anvagbhUya, anvagbhAvamAste / Anulomya iti kim ? anvam bhUtvA vijayate, pazcAd bhUtvetyarthaH // 8 // ichA'rthe karmaNaH saptamI / 5 / 4 / 89 // icchA'rthe dhAtAvupapade tulyakartRkAryAt karmabhUtAd dhAtoH 'saptamI' syAt / bhuJjIyeti icchati / icchArya iti kim ? bhojako yAti / karmaNa iti kim ? icchan karoti // 89 // zaka-puSa-jJA-rama-labha-sahA-'rha-glA-ghaTA'sti-samarthA'rthe ca tum / 5 / 190 // Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 zrIsiddhahemacandrazandAnuzAsanam zakyAdyartheSu icchA'rtheSu ca dhAtuSu, samarthArtheSu nAmasUpapadeSu ca karmabhRtAda dhAto-'stum' syAt / zaknoti pArayati vA bhoktum, evaM- dhRSNoti jAnAti, Arabhate, labhate, sahate, arhati, glAyati, ghaTate, asti, samartha icchati vA bhoktum // 10 // ityAcAryazrIhemacandraviracitAyAM siddhahemacandrAbhidhAnasvopajazabdAnuzAsanalaghuvRttau pacamAdhyAyasyaH caturthaH pAdaH samAptaH // 5 // 4 // kSuNNAH kSoNibhRtAmanekakaTakA bhagnA'tha dhArA tataH, kuNThaH siddhapateH kRpANa iti re mA maMsata kSatriyAH ! // AruTabalapratApadahanaH saMprAptadhArAzcirAta, pItvA mAlavayoSidazrusalilaM hantA'yamedhiSyate // 20 // // iti paJcamo'dhyAyaH // Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazadAnuzAsanam 73 // ahm|| [atha SaSTho'dhyAyaH, tatra prathamaH pAdaH-] taddhito'NAdiH / 6 / 1 / 1 // vakSyamANo'NAdi-'staddhitaH' syAt / aupagavaH // 1 // pautrAdi vRddham / 6 / 1 / 2 // paramaprakRteryat pautrAdi apatyaM tad 'vRddha' syAt / gAryaH, putrastu gArgiH // 2 // vaMzya-jyAyoprAtrorjIvati prapautrAyatrI yuvA / 6 / 1 / 3 // vaMzyaH- pitrA''diH svasya hetuH, vaMzye jyeSThabhrAtari ca jIvati prapautrAdhapatyaM strIvarjaM 'yuvA' syAt / gAAyaNaH // 3 // sapiNDe vayaH-sthAnAdhike jIvad vA / 6 / 1 / 4 // samAnaH piNDaH saptamaH puruSo yasya tasmin vayaH-sthAnAbhyAmadhike jIvati prapautrAdhastrI jIvad 'yuvA vA' syAt / gAAyaNaH, gAryo vA // 4 // yuva-vRddhaM kutsA'rce vA / 6 / 1 / 5 // yuvA vRddhaM cA'patyaM yathAsAyaM kutsA-'rcayorviSaye 'yuvA vA' syAt / gAryaH, gAAyaNo vA jAlmaH; vRddhamarcitam, gAryAvaNaH, gAryo vA // 5 / / saMjJA durvA / 6 / 1 / 6 // haThAt saMjJA 'durvA' syAt / devadattIyAH, daivadattAH // 6 // tyadAdiH // 17 // asau 'duH' syAt / tyadIyam, tadIyam // 7 // vRddhiryasya svareSvAdiH / 6 / 18 // yasya svarANAmAdiH svaro vRddhiH, sa 'duH' syAt / AmraguptAyaniH // 8 // Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 zrIsiyopacandrazadAnuzAsanam edod deza eveyAdau / 6 / 1 / 9 // dezArthasyaiva yasya svarANAmAdiredoca, sa IyAdau vidheye 'duH' syAt / saipurikA saipurikI; skaunagarikA, skaunagarikI // 9 // prAgdeze / 6 / 1 / 10 // prAgdezAryasya svareSvAdiredoca sa IyAdau kArye 'duH' syAt / eNIpacanIyaH gonardIyaH // 10 // vA-''yAt / / 1 / 11 // veti, AdhAditi ca dvayamadhikRtaM syAta, tena taddhitapraso pakSe vAkyasamAsAvapi sUtrAdau ca nirdiSTAt pratyayaH / / 11 / / gotrottarapadAd gotrAdivA'jilAkAtya-haritakAtyAt / 6 / 1 / 12 / / gotramapatyam, jihAkAtya-haritakAtyavarjAd gotrapratyayAntottarapadAd 'gotrapratyayAntAdiva taddhitaH' syAt / yathA cArAyaNIyAstathA kambalcArAyaNIyAH / ajihetyAdIti kim ? yayeha IyaH- kAtIyAH, na tathA jaihAkAtAH, hAritakAtAH / / 12 / / prAga jitAdaNU / 6 / 1 / 13 // prAga jitokteH pAdatrayaM yAvad ye'stei-'vaNa vA' syAt / aupagavaH, mAjiSTham / / 13 // dhanAdeH pattyuH / 6 / 1 / 14 // dhanAdeH paro yaH patistadantAt prAgjitIye'rthe -'N syAt / dhAnapataH, AzvapataH // 14 // anidamyaNapavAde ca dityadityAditya-yamapatyuttara padA'yaH / 6 / 115 // Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 75 ebhyaH prAgajitIye'rthe idaMvarje'patyAdharthe yo'No'pavAdastadviSaye ca 'jyaH' syAt / daityaH, AdityaH, AdityyaH, yAmyaH, bArhaspatyaH / anidamIti kim ? AdityasyedaM AditIyaM maNDalam // 15 // bahiSaSTIkaNa ca / 6 / 1 / 16 // bahiSaH prAgjitIye'rthe 'TIkaN jyazca' syAt / bAhIkaH, bAhyaH // 16 // kalyagnereyaNa / 6 / 1 / 17 // AbhyAM prAgjitIye'rthe'nidamyaNapavAde ca 'eyaNa' syAt / kAleyam, Agneyam // 17 // pRthivyA jA-' / 6 / 1 / 18 // pRthivyAH prAgjitIye'rthe'nidamyaNapavAde ca-'A-'au' syAtAm / pArthivA, pArthivI / / 18 / / utsAdera / 6 / 1 / 19 // asmAt prAgjitIye'rthe'nidamyaNapavAde cA-''J' syAt / autsaH, audapAnam // 19 // baSkayAdasamAse / 6 / 1 / 20 // asamAsavRtterbaSkayAt prAgjitIye'rthe'nidamyaNapavAde cA'-'J' syAt / bASkayaH / asamAsa iti kim ? saubaSkayiH // 20 // devAd yaJ ca / / 1 / 21 // devAt prAjitIye'rthe'nidamyaNapavAde ca 'yatra'au' syAtAm / daivyam, daivam // 21 // aH sthAmnaH 61 // 22 // sthAmnaH prAgajitIye'rthe 'a' syAt / azvatthAmaH // 22 // Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 zrIsidahemacandrazabdAnuzAsanam logno'patyeSu / 6 / 1 / 23 // lomnaH prAjitIye'rthe bahvapatyA'rthe 'aH' syAt / uDulomAH / bahuvanaM kim ? auDulomiH // 23 // dvigoranapatye ya-svarA-''de badiH / 6 / 1 / 24 // apatyAdanyasmin prAgjitIye'rthe bhUtasya dvigoH parasya yAdeH svarAdeca pratyayasya "lup' syAt, 'na tu dviH' / dvirathaH, paJcakapAla: / anapatya iti kim ? dvaimAturaH / adviriti kim ? pAJcakapAlam // 24 // prAga vataH strI-puMsAt nasnaJ / 6 / 1 / 25 // vato'rvAgartheSvanidamyaNapavAde cAbhyAM yathAsaGkhyaM 'naJ snaJ ca' syAt / traiNaH, pauMsnaH / prAg vata iti kim ? strIvat // 25|| tve vA / 6 / 1 / 26 // strI-puMsAbhyAM tvaviSaye yathAsaGkhyaM 'naJ-sno' vA syAtAm / straiNam strItvam: pauMsnam, puMstvam / / 26 // goH svare yaH / / 1 / 27 // goH svarAditaddhitaprAptau 'yaH' syAt / gavyam / svara iti kim ? gomayam // 27 // uso'patye / 6 / 1 / 28 // SaDyantAdapatye'rthe yathAvihitamaNAdayaH syuH / aupagavaH, daityaH // 28 // AyAt / 6 / 1129 // apatye yastaddhitaH sa paramaprakRtereva syAt / upagorapatyamaupagavaH, tasyApyaupagaviH, aupagaverapyaupagavaH // 29 // vRddhAd yUni / 6 / 1 / 30 // Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 77 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam yUni apatye yaH pratyayaH sa AdyAd vRddhAd yo vRddhapratyayastadantAt syAt / gArgyasyApatyaM yuvA gAryAyaNaH // 30 // ata iJ / 6 / 1 / 31 // adantAt SaSTyantAdapatye 'iJ' syAt / dAkSiH // 31 // bAhAdibhyo gotre / 6 / 1 / 32 // svApatyasantAnasya svavyapadezaheturya AdyapuruSastadapatyaM- gotram, ebhyaH SaSTyantebhyo gotre'rthe 'iJ' syAt / bAhaviH, aupavAhaviH // 32 // varmaNo'cakrAt / 6 / 1 // 33 // cakravarjAt paro yo varmA tadantAdapatye'rthe 'i' syAt / aindravarmiH / / acakrAditi kim ? cAkravarmaNaH // 33 / / __ ajAdibhyo dhenoH / 6 / 1 / 34 // ebhyaH paro yo dhenustadantAdapatyArthe 'iJ' syAt / AjadhenaviH, bASkadhenaviH // 34 // brAhmaNAdA / 6 / 1135 // brAhmaNAd dhenustadantAdapatye'rthe 'iJ vA' syAt / brAhmaNadhenaviH, brAhmaNadhenavaH // 35 // bhUyas-sambhUyo-'mbho-'mitaujasaH sluk ca / 6 / 1 / 36 // ebhyo'patye 'iJ' syAt, 'so luk ca' / bhauyiH, sAmbhUyiH, AmbhiH, AmitaujiH // 36 // zAlakyaudi-SADi-vAili / 6 / 1137 // ete'patye 'iantA' nipAtyante / zAlaGkiH, audiH, pADiH, vADvaliH / / vyAsa-varuTa-sudhAtR-niSAda-bimba-caNDAlAdantyasya Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 78 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam cA'ka 16138 // ebhyo'patye 'ij' syAt, tadyoge caiSAmantasyA-'k' / vaiyAsakiH, vAruTaki saudhAtakiH, naiSAdakiH, baimbakiH, cANDAlakiH // 38|| punarbhU-putra-duhita-nanAnduranantare'J / 6 / 1 / 39 // ebhyaH SaSThyantebhyo'nantare'patye ''J' syAt / paunarbhavaH, pautraH, dauhitraH, nAnAndraH // 39 // parasriyAH parazudhA'sAvaNye / 6 / 140 // parastriyA anantare'patye-''J syAt, tadyoge'sya 'parazuzca na cedasau puMsA / sajAtIyA / pArazavaH / asAvarNya iti kim ? pArastraiNeyaH // 40 // bidAdevRddhe / 6 / 1141 // ebhyo vRddhe'patye-''J syAt / baidaH, aurvaH // 41 // gagadiryaJ / 6 / 1 / 42 // ebhyaH SaSThyantebhyo vRddhe'patye 'ya' syAt / gAryaH / vAtsyaH // 42 // madhu-babhrobrAhmaNa-kauzike 16143 // AbhyAM yayAsaMkhyaM brAhmaNe kauzike ca vRddhe'patye 'yaJ syAt / mAdhavyo brAhmaNaH, brAmravyaH kauzikaH // 43 // kapi-bodhAdAGgirase / 6 / 1144 // AbhyAmAGgirase vRddhe'patye 'yaJ' syAt / kApyaH, baudhya AGgirasaH ||4|| vataNDAt / 6 / 1 / 45 // asmAdAgirase vRddhe 'yajeva' syAt / vAtaNDya AGgirasaH // 45 // striyAM lup / 6 / 1 / 46 // vataNDAdAGgirase vRddhe striyAM 'yo lup' syAt / vataNDI AGgirasI // Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 79 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam kujAdeyinyaH / 6 / 1 / 47 // kumAdeH SaSThyantAd vRddhe 'AyanyaH' syAt / kauJjAyanyaH, brAdhnAyanyaH // strIbahuSvAyanaJ / 6 / 1 / 48 // kuAdeH SaSThyantAd bahutvaviziSTe vRddhe striyAM vA'bahutve'-'pyAyanaJ' syAt / kauzAyanI, kausAyanAH // 48 // azvAdeH / 1 / 49 // azvAdervRddha 'AyanaJ' syAt / AzvAyanaH zAjAyanaH // 49 // zapa-bharadvAjAdAtreye / 6 / 1 / 50 // AbhyAmAtreye vRddhe 'AyanaJ syAt / zApAyanaH, bhAradvAjAyana AtreyaH // 50 // bhargAt traigarte / 6 / 1 / 51 // margAt garne vRddhe 'AyanaJ' syAt / bhArgAyaNasvaigartaH // 51 // AtreyAd bhAradvAje / 6 / 1 / 52 // asmAd bhAradvAje yUni 'Ayana' syAt / AtreyAyaNo bhAradvAjaH // 52 // naDAdibhya AyanaN / 6 / 1153 // ebhyo vRddhe 'AyanaNa' syAt / nADAyanaH, cArAyaNaH // 53 // yamiJaH / / 1154 // vRddhe yau yajijI tadantAd yUni 'AyanaN' syAt / gAgryAyaNaH, dAkSAyaNaH // 54 // haritAderalaH / 6 / 1155 // vRddhe yo'J tadantAt haritAdeyUni AyanaN' syAt / hAritAyanaH, kaindAsAyanaH // 55 // kroSTa-zalakoThek ca / 6 / 156 // Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam AbhyAM vRddhe 'AyanaN' syAt, 'luk' cAntAdezaH / krauSTAyanaH, zAlakAyanaH // 56 // darbha-kRSNA'gnizarma-raNa-zaradvacchunakAdAgrAyaNa-brAhmaNa __vArSagaNya-vAziSTha-bhArgava-vAtsye / 6 / 1 / 57 // ebhyo yathAsaGkhyameSu vRddheSvAyanaN syAt / dArbhAyaNa AgrAyaNazcet, kASrNAyano brAhmaNaH, AgnizarmAyaNo vArSagaNyaH, rANAyano vAziSThaH, zAradvatAyano bhArgavaH, zaunakAyano vAtsyaH // 57|| jIvanta-parvatAd vA / 61158 // AbhyAM vRddhe 'AyanaN vA' syAt / jaivantAyanaH, jaivantiH; pArvatAyana:, pArvatiH // 58 // droNAd vA / 6 / 1159 // droNAdapatyamAtre 'AyanaNa vA' syAt / drauNAyanaH, drauNiH // 59 // zivAderaNa / 6 / 1 / 60 // zivAderapatye-''N' syAt / zaivaH, prauSThaH // 60 // RSi-vRSNyandhaka-kurubhyaH / 6 / 1 / 61 // RSyAdivAcibhyo'patye-''N' syAt / vAziSThaH, vAsudevaH, zvAphalkaH, nAkulaH // 61 // kanyA-triveNyAH kanIna-trivaNaM ca 61162 // AbhyAmapatye-''N' syAd, yathAsaGghayaM 'kanIna-trivaNau cA''dezI' / kAnInaH, vaivaNaH // 62 // zuGgAbhyAM bhAradvAje / 6 / 1 / 63 // zuGga-zuGgAbhyAM puM-strIzabdAbhyAM bhAradvAje'patye-''N' syAt / zauGgo Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam bhAradvAjaH // 6 // vikarNa-chagalAd vAtsyA-''treye / 6 / 1 / 64 // AbhyAM yathAsAyaM vAtsye Atreye cApatye-''Na' syAt / vaikarNo vAtsyaH, chAgala AtreyaH // 6 // Naca vizravaso vizluka ca vA / 61165 // vizravaso'patye-''Na' syAt, tadyoge ca NaH' Nayoge ca vizo luka ca vaa| vaizravaNaH, rAvaNaH // 65 // sayA-saM-bhadrAnmAturmAturca / 6 / 1 / 66 // sadhyA'rthAt sambhadrAbhyAM ca paro yo mAtA, tadantAdapatye-''N' syAt, mAtuzca 'mAtur' / dvaimAturaH, sAmAturaH, bhAdramAturaH // 66 // / adonadI-mAnuSInAmnaH / 6 / 167 // adusaMjJAnadInAmno mAnuSInAmnazcApatye-''N syAt / yAmunaH praNetA, devadattaH / adoriti kim ? cAndrabhAgeyaH // 67 / / pIlA-sAlvA-maNDUkAd vA / 6 / 1 / 68 // ebhyo'patye-''N vA' syAt / pailaH, paileyaH; sAlvaH, sAlveyaH; mANDUkaH, mANDUkiH // 6 // ditezcaiyaNa vA / 6 / 1169 // ditermaNDUkAcA'patye 'eyaNa vA' syAt / daiteyaH, daityaH; mANDUkeyaH, mANDUkiH // 69 // yAp-tyUGaH / 6 / 170 // DcantAd AbantAt tyantAd UuntAghApatye "eyaNa' syAt / sauparNeyaH, vainateyaH, yauvateyaH, kAmaNDaleyaH // 70 // Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ____ 82 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam dvisvarAdanayAH / / 171 // dvisvarAd jhyAp-tyUGantAdanadyarthAdapatye 'eyaNa' syAt / dAtteyaH / anadyA iti kim ? saipraH // 7 // ito'niJaH / 6 / 1 / 72 // iJvarjedantAd dvisvarAdapatye 'eyaNa' syAt / nAbheyaH / aniJa iti kim ? dAkSAyaNaH / dvisvarAdityeva- mArIcaH // 72 // zubhrA''dibhyaH / 6 / 173 // ebhyo'patye 'eyaNa' syAt / zaupreyaH, vaiSTapureyaH // 73 // zyAma-lakSaNAd vAziSThe / 6 / 1174 // AbhyAM vAziSThe'patye 'eyaNa' syAt / zyAmeyaH, lAkSaNeyo vAziSThaH // 74 / / vikarNa-kuSItakAt kAzyape / 6 / 175 // AbhyAM kAzyape'patye 'eyaN syAt / vaikarNeyaH, kauSItakeyaH kAzyapaH // ca / 6176 // dhruvo'patye 'eyaNa' syAt, dhruvazca 'mRt' / prauveyaH // 76 // kalyANyAderin cA'ntasya / 6 / 177 // ebhyo'patye 'eyaNa' syAt, antasya cen' / kAlyANineyaH, saubhAgineyaH // 77 // kulaTAyA vA / 6.178 // asmAdapatye "eyaN syAt, tadyoge 'cAntasyen vA' / kaulaTineyaH, kaulaTeyaH // 7 // caTakANairaH, striyAM tu lup / 6 / 179 // asmAdapatye 'gairaH' syAt, khyaryasya ca gairasya 'lup' / cATakairaH, caTakAH // 79 // Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam kSudrAbhya eraNa vA | 6|1|80|| aGgahInA aniyatapuMskA vA striyaH kSudrAH, kSudrArthebhyaH strIbhya 'eraN vA ' syAt / kANeraH, kANeyaH; dAseraH, dAseyaH ||80 // godhAyA duSTe NAraca | 6 | 1|81 // godhAyA duSTe'patye 'NAra eraN ca' syAt / gaudhAraH, gaudhero godhAyAmahijAtaH // 81 // jaNTa -paNTAt / 6 / 1 / 82 // AbhyAmapatye 'NAraH' syAt / jANTAraH, pANTAraH // 82 // catuSpAdbhya eyaJ |6|1|83 // catuSpAdvAcibhyo'patye 'eyaJ' syAt / kAmaNDaleyaH // 83 // gRSTyAdeH | 6 |1|84 // ebhyo'patye 'eyaJ' syAt / gArSTayaH, hArSTayaH || 84 // vADaveyo vRSe | 6|1|85 // vaDavAyA vRSe'rthe 'eyaJ eyaN vA' nipAtyate / vADaveyaH ||85|| revatyAderikaN | 6 | 1986 // ebhyo'patye 'ika' syAt / raivatikaH, AzvapAlikaH // 86 // vRddhastriyAH kSepe Nazca | 6 | 1|87 // 83 vRddhpratyayAntAt striyAmapatye 'NekaNI' syAtAM kSepe gamye / gArgyA apatyaM yuvA gArgaH, gArgiko vA jAlmaH // 87 // bhrAturvyaH | 6 |1|88 // bhrAturapatye 'vyaH' syAt / bhrAtRvyaH // 88 // IyaH svasuzca | 6 | 1|89 // Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 zrIsiddhahemacandrazadAnuzAsanam prAtuH svasuzcApatye 'IyaH' syAt / bhrAtrIyaH, svanIyaH / / 89 // mAtR-pitrAderDeyaNIyaNau / 6 / 1 / 90 // mAtRpitRzabdAvAdI yasya svatantasya tasmAdapatye 'DeyaNIyaNI' syAtAm mAtRSvaseyaH, mAtRSvanIyaH; paitRSvaseyaH, paitRSvanIyaH // 10 // zvazurAd yaH / 6 / 1 / 91 // asmAdapatye 'yaH' syAt / zvazuryaH // 91 // jAtau rAjJaH / 61192 // rAjJo'patye jAto gamyAyAM 'yaH' syAt / rAjanyaH, kSatrIyA jAtizcet // 921 kSatrAdiyaH / 6 / 1 / 93 // kSatrAdapatye jAtAviyaH syAt / kSatriyaH, jAtizcet // 13 // manoryA'Nau SazcAntaH / 6 / 1 / 94 // manorapatye 'yA'Nau' syAtAM, tadyoge 'pazcAntaH' jAtau gamyAyAm / manuSyAH mAnuSAH // 14 // mANavaH kutsAyAm / 6 / 1 / 95 // manorapatye'Ni kutsAyAM no 'NaH' syAt / manorapatyaM mUDhaM mANavaH // 95 // kulAdInaH / / 196 // kulAntAt kevalakulAcyA'patye 'InaH' syAt / bahukulInaH, kulInaH // 96 / / yaiyakatrAvasamAse vA / 6 / 1 / 97 // kulAntAt kulAcApatye 'ya eyakaJ vA' syAt, na cedasI samAse / kulyaH, kauleyakaH, kulInaH; bahukulyaH, bAhukuleyakaH, bahukulInaH / asamAsa iti kim ? AdyakulInaH // 97|| duSkulAdeyaNa vA / 6 / 1 / 98 // Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam bhasmAdapatye 'eyaN vA' syAt / dauSkuleyaH, duzkulInaH // 98 // mahAkulAd vA'jInaJau / 6 / 1 / 99 // asmAdapatye- ''J InaJ ca vA' syAtAm / mAhAkulaH, mAhAkulInaH, mahAkulInaH // 99 // kuvadirvyaH / 6 / 1 / 100 // ebhyo'patye 'JyaH' syAt / kauravyAH zAGkavyAH ||100|| samrAjaH kSatriye | 6 |1|101 // " 85 asmAt kSatriye'patye 'JyaH' syAt / sAmrAjyaH kSatriyaH ||101 || senAnta - kAru - lakSmaNAdiJ ca | 6|1|102 // senAntAt kArvarthAllakSmaNAccA'patye 'iJ Jyazca' syAt / hAriSeNiH, hAriSeNyaH; tAntuvAyiH, tAntuvAyyaH; lAkSmaNiH, lAkSmaNyaH // 102 // suyAmnaH sauvIreSvAyaniJ |6|1|103 // suyAmnaH sauvIreSu yo'rthastadvRtterapatye 'AyaniJ' syAt / sauyAmAyaniH // 103 // pANTAhRti - mimatANNazca | 6 |1|104 // AbhyAM sIvIreSu yo'rthastadvRttibhyAmapatye 'Na AyaniJ ca' syAt / pANTAhRtaH, pANTAhRtAyaniH, sauvIragotraH / evaM maimataH, maimatAyanirvA // 104 // bhAgavitti-tArNavindavA ''kazApeyAnnindAyAmika vA | 6|1|105 || ebhyaH sauvIreSu yo vRddhaH, tadvRttibhyo yUni 'ikaN vA syAt, nindAyAM gamyAyAm / bhAgavittikaH, bhAgavittAyano vA jAlmaH; tArNavindavikaH, tArNavindavirvA AkazApeyikaH, AkazApeyirvA // 105 // Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam sauyAmAyani-yAmundAyani-vAAyaNerIyazca vA 16111106 // ebhyaH sauvIravRddhavRttibhyo yani 'IyekaNI vA' syAtAM nindAyAm / sauyAmAyanIyaH; sauyAmAyanikaH, sauyAmAyanirvA nindyo yuvA; evaM-yAmundAyanIyaH, yAmundAyanikaH, yAmundAyanirvA; vArSyAyaNIyaH, vArSyAyaNikaH, vArSyAyaNi // 106 / / tikAderAyani / 6 / 1107 // ebhyo'patye 'AyaniJ syAt / taikAyaniH, kaitavAyaniH // 107 // dagu-kozala-kAra-chAga-vRSAd yAdiH / 6 / 1108 // ebhyo'patye 'yAdirAyaniJ syAt / dAgavyAyani., kauzalyAyaniH, kAryAiyaNiH, chAgyAyaniH, vArSyAyaNiH / / 108 // dvisvarAdaNaH / 6 / 1109 // dvisvarAdaNantAdapatye 'Ayanij syAt / kAyiNiH // 109 // __ avRddhAd dornavA 16191110 // avRddharyAd dorapatye 'AyaniJ vA syAt / AmraguptAyaniH, AmraguptiH // 110 // putrAntAt / 6 / 11111 // putrAntAd dorapatye 'AyaniJ vA syAt / gArgIputrAyaNiH, gArgIputriH / / 111 // carmi-varmi-gAreTa-kArkaTya-kAka-uhA-vAkinAca kazcA nto'ntyasvarAta 16191112 // ebhyaH putrAntAca dorapatye 'AyaniJ vA syAt, tadyoge 'kazcAnto'-'ntya Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsidahemacandrazabdAnuzAsanam 87 svarAt / cArmikAyaNiH, cArmiNaH; vArmikAyaNiH, vArmiNaH; gAreTAkAyaniH, gAreTiH; kArkaTyakAyaniH, kArkaTyAyanaH; kAkakAyaniH, kAkiH; lAGkakAyaniH, lAGkeyaH; vAkinakAyaniH, vAkiniH; gArgIputrakAyaNiH, gArgIputriH / / 112 / / adorAyaniH prAyaH / 6 / 1113 // adorapatye 'AyanirvA' syAt prAyaH / glucukAyaniH, glaucukiH / prAyaH kim ? dAkSiH / / 113 // rASTra-kSatriyAt sarUpAd rAjA'patye diraJ / 6 / 11114 // rASTra-kSatriyAbhyAM sarUpAbhyAM yathAsaGgyaM rAjA-'patyayo-'ra' syAt, sa ca 'driH' / videhA rAjAnaH, apatyAni vA / sarUpAditi kim ? saurASTrako rAjA / / 114 // gAndhAri-sAlveyAbhyAm / 6 / 1 / 115 // AbhyAM rASTra-kSatriyAryAbhyAM sarUpAbhyAM yathAsaGkhyaM rAjA-'patye ca 'diraj' syAt / gAndhArayaH, sAlveyA rAjAno'patyAni vA / / 115 / / puru-magadha-kaliGga-zUramasa-dvisvarAdaNa / 6 / 11116 // ebhyo dvisvarebhyazca rASTra-satriyArthebhyaH sarUpebhyo yathAsaGghayaM rAjA-'patye ca 'diraNa' syAt / purorapatyaM pauravaH, mAgadho rAjA'patyaM vA, evaM kAliGgaH, zauramasaH, AGgaH / / 116 // sAlvAMza-pratyagraya-kalakUTA'zmakAdin / 6 / 1 / 117 // sAlvA janapadaH, tadaMzebhyaH pratyagrathAdezca sarUparASTra-kSatriyArthebhyo yathAsaMkhyaM rAjA-'patye ca 'dririj' syAt / audumbariH rAjA'patyaM vA, evaM-prAtyagrathiH, kAlakUTiH, AzmakiH // 117 / / du-nAdi-kurvit-kozalA- jAdAjyaH / 6 / 1118 // dubhyo nAdeH kuroridantebhyaH kozalA-''jAdAbhyAM ca sarUparASTra-kSatriyebhyo . Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam yathAsaMkhyaM rAjA-'patye ca 'driyaH' syAt / AmbaTyo rAjA'patyaM vA, evaMnaiSadhyaH, kauravyaH, AvantyaH, kauzalyaH, AjAdhaH // 118 // 191919 // pANDo rASTra-satriyArthAt sarUpAd yathAsaMkhyaM rAjA'patye ca 'driDyaNa' syAt / pANDyo rAjA'patyaM vA / / 119 // zakAdibhyo nerlup / 6 / 1 / 120 // ebhyaH parasya 'drisaMjJakasya lup' syAt / zako rAjA'patyaM vA, evaMyavanaH // 120 // kuntyavanteH striyAm / 6 / 1 / 121 // AbhyAM parasya 'dreya'sya lup' syAt, striyAmarthe / kuntI apatyam, evamavantI / striyAmiti kim ? kauntyaH / / 121 // kurorvA / 6 / 1 / 122 // kuro-';ya'sya striyAM lup vA' syAt / kurU: apatyam, kauravyAyaNI // 122 / / deraJaNo'prAcya-bhagadiH / 6 / 1 / 123 // prAcyAn bhargAdIMzca muktvA'nyasmA- 'daJo'Nazca dreH striyAM lupa' syAt / zUrasenI apatyam, evaM- madrI / prAcyAdivarjanaM kim ? pAJcAlI, bhArgI // 123 // bahuSvastriyAm / 6 / 1 / 124 // vyantasya bahvarthasya yo 'dristasyA'striyAM lup' syAt / paJcAlA rAjAno'patyAni vA / astriyAmiti kim ? pAJcAlyaH / / 124|| yaskAdeotre / 6 / 1 / 125 // ebhyo yaH pratyayastadantasya bahugotrArthasya yaskAde-'ryaH pratyayastasyA'striyAM Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazandAnuzAsanam lup' syAt / yaskAH, lahyAH / gotra iti kim ? yAskAH chAtrAH // 125 // yajJo'zyAparNAnta-gopavanAdeH / 6 / 11126 // yajantasya bahugotrArthasya 'yaH pratyayastasyA'striyAM lup' syAt, na tu zyAparNAntebhyo gopavanAdibhyaH / gargAH, vidAH / azyAparNetyAditi kim ? gaupavanAH // 126 // kauNDinyA-''gastyayoH kuNDinA-'gastI ca / 6 / 1 / 127 // anayorbahugotrArthayo-'yo'NA'striyAM lup' syAt, kuNDinyagastyayoH 'kuNDinA'gastI' cA''dezau / kuNDinAH, agastayaH // 127|| bhRgvaGgiras-kutsa-vaziSTha-gotamA'treH / 6 / 1 / 128 // ebhyo yaH pratyayastadantasya bahugotrasya 'yaH pratyayastasyA'striyAM lup' syAt / bhRgavaH, aGgirasaH, kutsAH, vaziSThAH, gotamAH, atrayaH // 128 // prAgabharate bahusvarAdijaH / 6 / 1 / 129 // bahusvarAd ya ija, tadantasya bahuprAgbharatagotrArthasya 'yaH pratyayaH, tasyA'striyAM lup' syAt / kSIrakalambhAH, uddAlakAH / prAgbharata iti kim ? bAlAkayaH / bahusvarAditi kim ? caikayaH // 129 // vopakAdeH / / 1 / 130 // ebhyo yaH pratyayastadantasya bahugotrArthasya 'yaH pratyayaH, tasyA'striyAM lup syAd vA' / upakAH, aupakAyanAH; lamakAH, lAmakAyanAH // 130 // tikakitavA''dau dvandve / 6 / 1 / 131 // eSu dvandveSu bahugotrArtheSu yaH pratyayastasyA'striyAM lup' syAt / tikakitavAH, ubjakakubhAH // 131 // yAdestathA / 6 / 1 / 132 // Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam vyAdipratyayAntAnAM dvandve bahaye 'yaH sa vyAdiH, tasya lup' syAta, tathA yayA pUrvam / vRka-lohadhvaja-kuNDI vRzAH / tatheti kim ? gArgIvatsa-vAjAH / tatrA'striyAmityukte gArgItyatra na syAt // 132 // vA'nyena / 6 / 1 / 133 // drayAderanyena saha drayAdInAM dundre baharye 'yaH sa yAdistasya tathA vA lapa' syAt, yathA pUrvam / ana-vA-dAkSayaH, Aja-vAGga-dAkSayaH // 133 // bvekeSu SaSThyAstasuruSe yatrAdervA / 6 / 1 / 134 // SaSThItatpuruSe yat padaM SaDyA viSaye dvayorekasmiMzca syAt, tasya yaH sa yAdiH tasya tathA vA lup' syAt / gargakulam, gAryakulama: vidakulam, vaidakulam / dayekeSviti kim ? gargANAM kulaM gargakulam / / 134 // na prAgajitIye svare / 6 / 1135 // gotre utpannasya bahuSvityAdinA 'yA lubuktA sA prAjitIye'rthe yaH svarAdistaddhitaH, tadviSaye na' syAt / gArgIyAH AtreyIyAH / prAgajitIya iti kim ? atrIyaH / svara iti kim ? gargamayam // 135 // garga-bhArgavikA 61136 // dvandvAt prAgjitIye vivAhe yo'kal tasmi-'naNo lubabhAvaH' syAt / gargabhArgavikA // 136 // yUni lup / 6 / 1 / 137 // yUnyutpannasya pratyayasya prAgajitIye'rthe svarAdI pratyaye viSayabhUte 'lup syAt, lupi satyAM yaH prApnoti sa syAt / pANTAhatiH, tasyApatyaM yuvA pANTAhRtaH, tasya cchAtrA iti prAgajitIye'rthe svarAdau cikIrSite Nasya lupa, tato "vRddhe'" (6-3-28) ityaJ- pANTAhatAH // 137 / / vAyanaNAyanijoH / 6 / 1 / 138 // Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsidahemacandrazabdAnuzAsanam anayoyuvAyoH prAgjitIye svarAdI viSaye 'lub vA' syAt / gArgIyAH, gAAyaNIyA vA; hautrIyAH, hautrAyaNIyA vA // 138 // drIlo vA / 6 / 1139 // drIantAt parasya 'yuvArthasya lub vA' syAt / audumbariH, audumbarAyaNo vA // 139 // bidA daNioH / 6 / 1 / 140 // jid ArSazca yo'patyapratyayastadantAt parasya yUni 'aNa iJazca lup' syAt / taikAyaniH pitA, taikAyaniH putraH, vAziSThaH pitA, vAziSThaH putraH // 140 // abrAhmaNAt / 6 / 1 / 141 // abrAhmaNAd vRddhapratyayAntAd 'yuvArthasya lup syAt / AgaH pitA, AGgaH putraH / abrAhmaNAditi kim ? gAryaH pitA, gAAyaNaH putraH // 141 / / pailA''deH / 6 / 1142 // ebhyo yUni 'pratyayasya lup' syAt / paila: pitA, paila: putraH; zAlahiH pitA, zAlahiH putraH // 142 // ___prAcyetro'taulvalyAdeH / 6 / 1 / 143 // prAcyagotre iantAt taulvalyAdivarjAd yUni 'pratyayasya lup' syAt / pAnAgAriH pitA, pAnAgAriH putraH; mAnyareSaNiH pitA, mAnyareSaNiH putraH / prAcya iti kim ? dAkSiH pitA, dAkSAyaNaH putraH / taulvalyAdivarjanaM kim ? taulvaliH pitA, taulvalAyanaH putraH / / 143 // pratyAcAryatrIhemavanAviracitAyAM sikhAremacanAmipAnasvopanazabdAnuzAsana muztI paThasyApyAyalpa pramaH pAdaH samAsaH // 6 // zrIvikramAdityanarezvarasya, tvayA na kidhita prakRtaM narendra / / Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam yazAMsyahArSIH prathamaM samantAt, kSaNAdabhAsIraya rAjadhAnIm // 21 // - 0 - [dvitIyaH pAdaH] rAgAho rakte / 6 / 2 / 1 // rajyate yena kusumbhAdinA tadarthAt tRtIyAntAd raktamityarthe 'yathAvihitaM pratyayaH' syAt / kausumbhaM vAsaH // 1 // lAkSA-rocanAdikaNa 622 // AbhyAM TAntAbhyAM raktamityarthe 'ikaN' syAt / lAkSikam, raucanikam // 2 // zakala-kadamAd vA // 6 // 23 // AbhyAM TAntAbhyAM raktamityarthe 'ikaNa vA' syAt / zAkalikam, zAkalam; kAdamikam, kAdamam // 3 // nIla-pItAdakam / 6 / 2 / 4 // AbhyAM TAntAbhyAM raktamityarthe yathAsaGgyam-'a-ko' syAtAm / nIlam, pItakam // 4 // uditagurorbhAd yukte'nde / 6 / 2 / 5 // udito bRhaspatiryatra nakSatre tadaryAtRtIyAntAd yukte'bde 'yathAvihitaM pratyayaH' syAt / pauSaM varSam // 5 // candrayuktAt kAle, lup tvaprayukte / 6 / 26 // candreNa yuktaM yatrakSatraM tadaryATTAntAd yukte kAle'rthe 'yathAvihitaM pratyayaH' syAt, aprayukte tu kAlArthe 'lup' syAt / pauSamahaH, adya puSyaH // 6 // dvandvAdIyaH / 6 / 27 // candrayuktaM yannakSatraM tadarthAd dvandvATTAntAd yukte kAle'rthe 'IyaH' syAt / Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam rAdhAnurAdhIyamahaH // 7 // zravaNA-'zvatthAnAmnyaH / 6 / 2 / 8 // candrayuktArthAt zravaNA-'zvatthAca TAntAd yukte kAle'rthe saMjJAyAm-'aH' syAt / zravaNA rAtriH, azvatyA paurNamAsI / nAmnIti kim ? zrAvaNamahaH / AzvatthamahaH // 8 // SaSThyAH samUhe / 6 / 2 / 9 // SaSThyantAt samUhe'rthe 'yathAvihitaM pratyayAH' syuH / cASam, straiNam // 9 // mikSA''deH / 6 / 2 / 10 // ebhyaH SaSThyantebhyaH samUhe 'yathAvihitaM pratyayaH' syAt / bhaikSam, gAbhiNam // 10 // kSudrakamAlavAt senAnAmni / 6 / 2 / 11 // asmAt SaSThyantAt samUhe-''N' syAt, senAsaMjJAyAm / kSaudrakamAlavI senA // 11 // gotrokSa-vatsoSTra-vRddhA-'jorabhra-manuSya-rAja-rAjanya rAjaputrAdakaJ / 6 / 2 / 12 // gotrapratyayAntAdukSAdezca samUhe-''kaJ' syAt / gArgakam, aukSakam, vAtsakam, auSTakam, vArddhakam, Ajakam, auraprakam, mAnuSyakam, rAjakam, rAjanyakam, rAjaputrakam // 12 // kedArANNyazca / 6 / 2 / 13 // kedArAt samUha 'gyo'kaJ ca' syAt / kaidAryam, kedArakam // 13 // kavaci-hastyacittAcekaN / 6 / 2 / 14 // kavaci-hastibhyAmacittAt kedArAca samUhe 'ikaN' syAt / kAvacikam, Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam hAstikam, ApUpikam, kaidArikam // 14 // dhenoranamaH / 6 / 2 / 15 // dhenoranaJpUrvAt samUhe 'ikaN' syAt / dhenukam / anatra iti kim ? Adhainavam / / 15 // brAhmaNa-mANava-vADavAd yaH / 6 / 2 / 16 // ebhyaH samUhe 'yaH' syAt / brAhmaNyam, mANavyam, vADavyam // 16 // gaNikAyA NyaH / 6 / 2 / 17 // asmAt samUhe 'NyaH' syAt / gANikyam // 17 // kezAd vA / 6 / 2 / 18 // kezAt samUhe 'Nyo vA' syAt / kaizyam, kaizikam // 18 // vA'zvAdIyaH / 6 / 2 / 19 // azvAt samUhe 'Iyo vA' syAt / azvIyam, Azvam // 19 // parvA DaNa / 62 / 20 // poH samUha 'DvaNa' syAt / pArzvam // 20 // Ino'hnaH krato / 6 / 2 / 21 // ahnaH samUhe kratA-'vInaH' syAt / ahInaH kratuH, Amanyat // 21 // pRSThAdyaH / 6 / 2 / 22 // pRSThAt samUhe kratI 'yaH' syAt / pRSThyaH kratuH // 22 // caraNAd dharmavat 62 // 23 // kaThAdedharma iva 'samUhe pratyayAH syuH / yathA kaThAnAM dharmaH kAThakaM, tathA samUhe'pi // 23 // go-ratha-vAtAt tral-kaTyalUlam / 6 / 2 / 24 // Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam ebhyaH samUhe yayAsatya-'mete' syuH / gotrA, rathakaTyA, vAtUlaH // 24 // pAzA''dezva lyaH / 6 / 2 / 25 // asmAd gavAdezca samUhe 'lyaH' syAt / pAzyA, tRNyA, gavyA, rathyA, vAtyA // 25 // zvAdibhyo'ja / 6 / 2 // 26 // ebhyaH samUhe-''J' syAt / zauvam, Ahnam // 26 // khalA''dibhyo lin / 6 / 2 / 27 // ebhyaH samUhe 'lin' syAt / khalinI, UkinI // 27 // grAma-jana-bandhu-gaja-sahAyAt tat / 62 / 28 // ebhyaH samUhe 'tara' syAt / grAmatA, janatA, bandhutA, gajatA, sahAyatA // 28 // puruSAt kRta-hita-vadha-vikAre caiyaJ / 6 / 2 / 29 // eSu samUhe ca puruSA-'deya' syAt / pauruSeyo granthaH, pauruSeyaM pathyam, pauruSeyo vadho vikAro vA, pauruSeyaH samUhaH // 29 // vikAre 630 // SaSThyantAd vikAre 'yathAvihitaM pratyayAH' syuH / AzmanaH, AzmaH // 30 // prANyauSadhi-vRkSebhyo'vayave ca 6 // 2 // 31 // ebhyaH SaSThayantebhyo vikAre'vayave ca 'yathAvihitaM pratyayAH' syuH / kApotaM sakthi mAMsaM vA, dauna kANDaM bhasma vA, evaM- bailvam // 31 // tAlAd dhanuSi / / 2 / 32 // tAlAd dhanuSi vikAre-''N syAt / tAlaM dhanuH / dhanuSIti kim ? tAlamayaM kANDam // 32 // trapu-jatoH Sontazca / 6 / 33 // AbhyAM vikAre-''N syAt, SAntaH / trApuSama, jAtuSam // 33 // Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam zamyA laH / 62 / 34 // zamyA vikAre'vayave cA-''Na' syAt, tadyoge 'lAntaH' | zAmIlaM bhasma zAmIlI zAkhA // 34 // payo-droryaH / 62 // 35 // AbhyAM vikAre 'yaH' syAt / payasyam, dravyam / / 35 / / uSTrAdakaJ / 6 / 2 // 36 // uSTrAd vikAre'vayave cA-''kaJ' syAt / auSTrakaM mAMsamajhaM vA // 36 // umorNAd vA / 6 / 2 / 37 // AbhyAM vikAre'vayave cA -'kaJ vA' syAt / aumakam, aumam / aurNakam aurNaH kambala: // 37 // eNyA eyaJ / 6 / 2 / 38 // eNyA vikAre'vayave caiyaJ syAt / aiNeyaM mAMsamaGgaM vA // 38 // kauzeyam / / 2 / 39 // kozAd vikAre 'eyaJ' syAt / kauzeyaM vastraM sUtraM vA // 39 // parazavyAd yaluk ca / 6 / 2 / 40 // asmAd vikAre-''N' syAt, 'yasya luk ca' / pArazavam // 40 // kaMsIyAjyaH / 6 / 2 / 41 // asmAd vikAre 'jyaH' syAt, taghoge 'yaluk ca' / kAMsyam / / 41 // hemArthAnmAne / 6 / 2 / 42 // asmAnmAne vikAre-''N syAt / hATako niSkaH / mAna iti kim hATakamayI yaSTiH // 42 // drorvayaH / 6 / 2 / 43 // Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsidahemacandrazandAnuzAsanam drormAne vikAre 'vayaH' syAt / druvayaM mAnam // 43 / / mAnAt krItavat / 6 / 2 / 44 // mAnaM- saGkhyAdi, tadaryAd "vikAre krIte iva pratyayAH' syuH / yathA zatena krItaH zatyaH, zatiko vA, tathA tadvikAre'pi // 44 // hemA''dibhyo'J / 6 / 2 / 45 // ebhyo yathAyogaM vikAre'vayave cA-'sJ' syAt / haimI yaSTiH, rAjataH // 45 // __ abhakSyA-''cchAdane vA mayaT / 6 / 2 / 46 // SaSThyantAd makSyA''cchAdanavarje yathAyogaM vikAre'vayave ca 'mayaD vA' syAt / bhasmamayama, bhAsmanam / abhakSyA-5'cchAdana iti kim ? maudraH sUpaH, kAryAsaH paTaH // 46 // zara-darbha-kUdI-tRNa-soma-valvajAt / 6 / 2 / 47 // ebhyo'bhakSyA-''chAdane vikAre'vayave ca nityaM mayaT' syAt / zaramayam, darbhamayam, kUdImayam, tRNamayam, somamayam, valvajamayam // 47 // ekasvarAt / 6 / 2 / 48 // asmAd bhakSyA-5'cchAdanavarje vikAre'vayave ca nityaM mayaT' syAt / vAGmayam // 48 // doraprANinaH / 6 / 2 / 49 // aprANyAd dorabhakSyA-''cchAdane vikAre'vayave ca 'mayaT' syAt / Amramayam / aprANina iti kim ? cASam, cASamayam // 49 // goH purISe / 6 / 2 / 50 // goH purISe'rthe 'mayaT' syAt / gomayam, payastu gavyam // 50 // bIheH puroDAze / 6 / 2 / 51 // Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 zrIsiddhahemacandrazandAnuzAsanam vrIheH puroDAze vikAre 'nityaM mayaT syAt / vrIhimayaH puroDAzaH / puroDAza iti kim ? Dhaha odanaH, braihaM bhasma // 51 // tila-yavAdanAmni / 62 / 52 // AbhyAM vikAre'vayave cA'nAmni 'mayaT' syAt / tilamayam, yavamayam / anAmnIti kim ? tailam, yAvaH // 52 // piSTAt / 6 / 2 / 53 // piSTAd vikAre'nAmni 'mayaT' syAt / piSTamayam // 53 / / nAmni kaH / 6 / 2 / 54 // piSAd vikAre nAmni 'kaH' syAt / piSTikA // 54 // yogodohAdInaJ hiyazadhAsya / 6 / 2 / 55 // asmAd vikAre nAmni Ina' syAt, tadyoge ca prakRte-'hiyaguH' / haiyaGgavInaM navanItaM ghRtaM vA / nAmnItyeva- hyaugodohaM takram // 55 // apo yaJ vA / 6 / 2 / 56 // apo vikAre 'yaJ vA' syAt / Apyam, ammayam // 56 // lup bahulaM puSpa-mUle / 6 / 2 / 57 // vikAre'vayavAryasya puSye mUle cArye 'pratyayasya bahulaM lup' syAt / mallikA puSpam, vidArI mUlam / bahulamiti kim ? vAraNaM puSpam, airaNDaM mUlam / / 57 // phale 6258 // vikAre'vayave cArthe 'pratyayasya lup' syAt / Amalakam // 58 // pakSA''deraN / 6 / 2 / 59 // ebhyo vikAre'vayave vA phale-''N syAt / pAkSam, Azvattham // 59 / / jambA vA 62 / 60 // Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 99 jambvA vikAre'vayave vA phale- ''N vA' syAt / jAmbavam, jambu, jambU: // 60 // na dviduvaya-gomaya-phalAt | 6 |2| 61 // druvaya-gomayI phalArthaM ca muktvA'nyasmAd vikArAvayavayo- 'rddhiH pratyayo na' syAt / kApotasya vikAro'vayavo veti mayaT na syAt / adruvayetyAdIti kim ? drauvayaM khaNDam, gaumayaM bhasma, kApityo rasaH ||61 || pitR-mAturvya-DulaM bhrAtari |6|2262 // AbhyAM bhrAtaryarthe yathAsaGkhyaM 'vya- DulI' syAtAm / pitRvyaH mAtulaH ||62|| pitrorDAmahaT |6|2|63 // pitRmAtRbhyAM mAtA- pitro - 'mahad' syAt / pitAmahaH, pitAmahI; mAtAmahaH, mAtAmahI // 63 // averdugdhe soTa-dUsa - parIsam | 6 | 2|64 // averdugdhe'rthe 'ete' syuH / avisoDham, avidUsam, avimarIsam ||64|| rASTre'naGgA''dibhyaH // 6 / 2265 // aGgAdivarjAt SaSThyantAd rASTre'rthe 'N syAt / zaivam / aGgAdivarjanaM kim ? aGgAnAM vaGgAnAM vA rASTramiti vAkyameva // 65 // rAjanyA''dibhyo'J // 6 / 2266 // ebhyo rASTre-''kaJ' syAt / rAjanyakam, daivayAtavakam // 66 // basAtervA |6|2|67 // asmAd rASTre-''kaJ vA' syAt / vAsAtakam, vAsAtaM rASTram // 67 // bhaurikyaiSukAyadirvidha-bhaktam |6|2268 // bhaurikyAde rASTre 'vidyaH' aiSukAyadizca 'bhaktaH' syAt / bhaurikividham, bhaulikividham; aiSukAribhaktam, sArasyAyanabhaktam // 68 // Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 zrIsidhemacandrazabdAnuzAsanam nivAsA-'dUrabhava iti deze nAmni 62 / 69 // SaSThyantAnivAsA-5dUrabhavayo-'yathAvihitaM pratyayaH' syAt, tadantaM ced rUDham dezanAma / zaivam, vaidizaM puram // 69 // tadatrA'sti / 6 / 270 // taditi- prathamAntAda, atreti- saptamyarthe 'yathAvihitaM pratyayaH' syAt, prathamAntaM cedastIti pratyayAntaM ced dezanAma / audumbaraM puram // 70 // tena nivRtte ca / 6 / 2 / 71 // teneti- tRtIyAntAt nivRtte'rthe 'yathAvihitaM pratyayaH' syAt, dezanAmni / kauzAmbI // 7 // nayAM matuH / 6 / 2 / 72 // nivAsAdyarthacatuSke yathAyogaM 'matuH' syAt, nadyAM dezanAmni / udumbarAvatI // 72 // madhvAdeH / 6 / 2 / 73 // ebhyazcAturarthiko dezanAmni 'matuH' syAt / madhumAna, visavAn // 73 // naDa-kumuda-vetasa-mahiSAhit / 6 / 274 // ebhyo 'Dit matuzcAturathiko' dezanAmni syAt / naDvAn, kumudvAn, vetasvAn, mahiSmAn 74 // naDa-zAdAd valaH 6275 // AbhyAM cAturarthiko 'Did valo' dezanAmni syAt / naDvalam, zAdvalam // 75 / / zikhAyAH 6276 // asmAt cAturarthiko dezanAmni 'vala:' syAt / zikhAvalaM puram / / 76 // zirISAdika-kaNau / 6 / 277 // Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsidahemacandrazabdAnuzAsanam 101 asmAt cAturarthikA-'vika-kaNI' syAtAm / zirISikaH, zairISakaH / / 7 / / zakarAyA ikaNIyA-'Na ca / 6 / 278 // asmAccAturarthikA dezanAmni 'ikaNIyA-'N' cakArAt 'ika-kaN' ityete syuH / zArikaH, zarkarIyaH, zArkaraH, zarikaH, zArkarakaH // 78|| ro'zmAdeH / 6 / 279 // cAturarthiko dezanAmni 'raH' syAt / azmaraH, yUSaraH // 79 // prekSAderin / 6 / 2 / 80 // cAturarthiko dezanAmni 'in' syAt / prekSI, phalakI / / 80 // tRNAdeH sal 6 / 2 / 81 // cAturarthiko dezanAmni 'sal' syAt / tRNasA, nadasA // 8 // kAzAderilaH / 62 / 82 // asmAcAturarthiko dezanAmni 'ilaH' syAt / kAzilam, vAzilam // 82 // arIhaNAderakaNa / 6 / 2 / 83 // cAturarthiko dezanAmni akaN' syAt / ArIhaNakam, khANDavakam / / 83 // supanthyAdeyaH / 6 / 2 / 84 // cAturarthiko dezanAmni 'jyaH' syAt / saupanthyam, sauvanthyam // 84 / / sutaGgamAderin / 6 / 2 / 85 // cAturarthiko dezanAmni 'ij' syAt / sautaGgamiH, maunivittiH // 85 // balAderyaH / 6 / 2 / 86 // cAturarthiko dezanAmni 'yaH' syAt / balyam, pulyam // 86 // ahraadibhyo'ny|6|2|87|| cAturathiko dezanAmni 'aJ' syAt / Ahnam, laumam // 87 // Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam sakhyAdereyaN / 62188 // cAturarthiko dezanAmni 'eyaNa' syAt / sAkheyaH, sAkhidatteyaH / / 88 // panthyAderAyanaN / 6 / 2 / 89 // cAturarthiko dezanAmni 'AyanaN' syAt / pAnthAyanaH, pAkSAyaNaH // 89 / / kaNadirAyaniJ / 62 / 90 // cAturarthiko dezanAmni 'Ayanig' syAt / kArNAyaniH, vAsiSThAyaniH // 10 // utkArAderIyaH / 6291 // cAturarthiko dezanAmni 'IyaH' syAt / utkarIyaH, sakarIyaH // 9 // naDAdeH kIyaH / 6 / 2 / 92 // cAturarthiko dezanAmni 'kIyaH' syAt / naDakIyaH, pakSakIyaH // 12 // kRzAzvAderIyaNa / 6 / 2 / 93 // cAturarthiko dezanAmni 'IyaNa' syAt / kAzviIyaH, AriSTIyaH // 9 // RzyAdeH kaH / 6 / 2 / 94 // cAturarthiko dezanAmni 'kaH' syAt / RzyakaH, nyagrodhakaH // 94 // varAhAdeH kaN / 6 / 2 / 95 // cAturarthiko dezanAmni 'kaNa' syAt / vArAhakama, pAlAzakam // 95 // kumudAderikaH / 6 / 2 / 96 // cAturarthiko dezanAmni 'ikaH' syAt / kumudikam, ikkaTikam // 16 // azvatthAderikaNa / 6 / 2 / 97 // cAturathiko dezanAmni 'ikaN' syAt / Azvatyikam, kaumudikam / / 9 / / sA'sya paurNamAsI / 62 / 98 // Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 103 seti- prathamAntAdasyeti- SaDyarthe 'yathAvihitaM nAmni pratyayaH' syAta, prathamAntaM cet paurNamAsI / pauSo mAso'rddhamAso vA // 98|| AgrahAyaNyazvatyAdikaNa / 6 / 2 / 99 // AbhyAM prathamAntAbhyAM SaDyarthe 'ikaN' syAt, taccet paurNamAsI nAmni / AgrahAyaNiko mAso'rddhamAso vA, evamAzvatyikaH // 99 / / caitrI-kArtikI-phAlgunI-pravaNAd vA / 6 / 2 / 100 // ebhyaH sA'sya paurNamAsItiviSaye nAmni 'ikaNa vA syAt / caitrikaH, caitro mAso'rddhamAso vA; evaM- kArtikikaH, kArtikaH; phAlgunikaH, phAlgunaH; zrAvaNikaH, zrAvaNaH // 10 // devatA / / 2 / 101 // devatAryAt prathamAntAt SaSTyarthe 'yathAvihitaM pratyayaH' syAt / jainaH, AgneyaH, AdityaH // 10 // paiGgAkSIputrAderIyaH / 6 / 2 / 102 // ebhyaH sA'sya devatetiviSaye 'IyaH' syAt / painAkSIputrIyama, tArNavindavIyaM haviH // 102 // zukrAdiyaH / 6 / 2 / 103 // zukrAt sA'sya devatetiviSaye 'iyaH' syAt / zukriyaM haviH // 103 // zatarudrAt tau 162104 // asmAt sA'sya devatetiviSaye 'Iya iyazca' syAt / zatarudrIyam, zatarudriyam // 104 // aponapAdapAnapAtastRcAtaH / 62 / 105 // AbhyAM sA'sya devatetiviSaye 'tI' syAtAm, tadyoge cA-'''tastRca' / Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam aponaptrIyam, aponatriyam; apAnavIyam, apAnatriyam // 105 // mahendrAd vA / 6 / 2 / 106 // asmAt sA'sya devatetiviSaye 'tau vA' syAtAm / mahendrIyam, mahendriyam, mAhendraM vA haviH // 106 // ka-somAyaNa / 6 / 2 / 107 // AbhyAM sA'sya devatetiviSaye 'TyaNa' syAt / kAyama, saumyaM haviH / / 107 / / dyAvApRthivI-zunAsIrA-'gnISoma-marutvad-vAstoSpati gRhamedhAdIya-yau / 6 / 2 / 108 // ebhyaH sA'sya devatetiviSaye 'Iya-yo' syAtAm / dyAvApRthivIyam, dyAvApRthivyam; zunAsIrIyam, zunAsIryam; agnISomIyam, agnISomyam; marutvatIyam, marutvatyam; vAstoSpatIyam, vAstoSpatyam, gRhamedhIyam, gRhamedhyam // 108 / / vApyatu-pitruSaso yaH / 6 / 2 / 109 // ebhyaH sA'sya devatetiviSaye 'yaH' syAt / vAyavyam, Rtavyam, pitryam, uSasyam / / 109 // mahArAja-proSThapadAdikaNa / 6 / 2 / 110 // AbhyAM sA'sya devatetiviSaye 'ikaN' syAt / mAhArAjikaH, prauSThapadikaH // 110 // kAlAd bhavavat / 6 / 2 / 111 // kAlavizeSArthebhyo 'yathA bhave pratyayA vakSyante, tathA sA'sya devatetiviSaye'pi' syuH / yathA mAse bhavaM mAsikama, prAvRSi prAvRSeNyam, tathA mAsaprAvRdevatAkamapi / / 111 // AdeH chandasaH pragAthe / 6 / 2 / 112 // Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 105 prathamAntAdAdeH chandaso'syeti SaSThyarthe 'yathAvihitaM pratyayaH' syAt, pragAthe vAcye / pAGgaH pragAthaH / Aderiti kim ? anuSTub madhyamasya pragAthasya / / 112 // yoddhR-prayojanAd yuddhe / 6 / 2 / 113 // prathamAntAd yoddharthAt prayojanArthAcca SaSTyarthe yuddhe 'yathAvihitaM pratyayaH' syAt / vaidyAdharaM yuddham, saubhadraM yuddham // 113 // bhAvadhajo'syAM NaH / 6 / 2 / 114 // bhAve pajantAt prathamAntAdasyAmityarye 'NaH' syAt / prApAtA tithiH / bhAveti kim ? prAkAro'syAm // 114 // zyainampAtA-tailampAtA / 6 / 2 / 115 // zyena-tilayorbhAve ghAnte pAte pare 'mo'ntaH' syAt / zyainampAtA, tailampAtA tithiH kriyAbhUmiH krIDA vA // 115 // praharaNAta krIDAyAM NaH / 6 / 2 / 116 // praharaNArthAt prathamAntAdasyAmiti krIDAyAM 'NaH' syAt / dANDA krIDA / / krIDAyAmiti kim ? khaDgaH praharaNamasyAM senAyAm ||116 // tad vettyadhIte / 6 / 2 / 117 // taditi- dvitIyAntAd vetti adhIte vA ityarthayo-'yathAvihitaM pratyayaH' syAt / mauhUrtaH, chAndasaH // 117 // nyAyAderikaN / 6 / 2 / 118 // ebhyo vettyadhIte vetyarthe 'ikaN' syAt / naiyAyikaH, naiyAsikaH // 118 // pada-kalpa-lakSaNAnta-kratvAkhyAnA-''khyAyikAt / 6 / 2 / 119 // Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam padakalpalakSaNAntebhyaH kratvAdezca vettyadhIte vetyarthe 'ikaNa' syAt / paurvapadikaH, mAtRkalpikaH, gaulakSaNikaH, AgniSTomikaH, yAvakrItikaH, vAsavadattikaH ||119 // 106 akalpAt sUtrAt |6|2|120 // kalpavarjAt paro yaH sUtrastadantAd vettyadhIte vetyarthe 'ikaN' syAt / vArttisUtrikaH / akalpAditi kim ? sautraH kAlpasautraH || 120|| adharma-kSatra - tri-saMsargA'GgAd vidyAyAH | 6 |2| 121 || " dharmAdivarjAt paro yo vidyAzabdastadantAd vettyadhIte vetyarthe 'ikaN' syAt / vAyasavidhikaH / adhamadiriti kim ? vaidyaH, dhArmavidyaH, kSAtravidyaH, traividyaH, sAMsargavidyaH, AGgavidyaH // 121 // yAjJikaukutthika- laukAyitikam | 6 |2| 122 // ete vettyadhIte vetyarthe 'ikaNantA' nipAtyante / yAjJikaH, atyikaH, laukAyitikaH // 122 // anubrAhmaNAdin / 6 / 2 / 123 // asmAd vettyadhIte vetyarthe 'in' syAt / anubrAhmaNI // 123 // zata-SaSTeH patha ikaTU |6|2|124 // AbhyAM paro yaH panyAstadantAd vettyadhIte vetyarthe 'ikaT' syAt / zatapathikI, SaSTipathikaH ||124|| padottarapadebhya ikaH | 6 |2|125 // padazabda uttarapadaM yasya tasmAt padAt, padottarapadAcca vettyadhIte vetyarthe 'ikaH' syAt / pUrvapadikaH, padikaH, padottarapadikaH // 125 // pada-krama - zikSA-mImAMsA - sAmno'kaH | 6 |2| 126 // Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 107 ebhyo vetyadhIte vetyarthe-'ukaH' syAt / padakaH, kramakaH, zikSakaH, mImAMsakaH, sAmakaH // 126 // sa-sarvapUrvAt lup / 6 / 2 / 127 // sapUrvAt sarvapUrvAJca vetyadhIte vetyarthe 'pratyayasya lup' syAt / savArtikaH, sarvavedaH // 127 // saGkhyAkAt sUtre / 6 / 2 / 128 // saGkhyAyAH paro yaH kastadantAt sUtrArthAd vettyadhIte vetyarthe 'pratyayasya lup' syAt / aSTakAH pANinIyAH // 128 // proktAt / 6 / 2 / 129 // proktAryapratyayAntAd vettyadhIte vetyarthe 'pratyayasya lup' syAt / gotamena proktaM gautamam, tadvettyadhIte vA gautamaH / / 129 // vedenabrAhmaNamatraiva / 6 / 2 / 130 // proktapratyayAntaM vedavAci, innantaM brAhmaNavAci cA'traiva- vetyadhIte veti viSaye eva prayujyate / kaThena proktaM vedaM vidantyadhIyate vA kaThAH, tANDyena proktaM brAhmaNaM vidantyadhIyate vA tANDinaH // 130 // tena channe raye / 6 / 2 / 131 // teneti- tRtIyAntAt, channe rathe 'yathAvihitaM pratyayaH' syAt / vAstro rathaH / / 131 // pANDukambalAdin / 6 / 2 / 132 // asmAt TAntAt, channe rathe 'in' syAt / pANDukambalI rathaH // 132 // dRSTe sAmni nAmni / 6 / 2 / 133 // teneti- TAntAt, dRSTaM sAmetyarthe 'yathAvihitaM pratyayaH' syAt, saMjJAyAm / krauJcaM sAma, kAleyam / / 133 // Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam gotrAdaGkavat / 6 / 2 / 134 / / gotravAcinaSTAntAd dRSTaM sAmetyarthe - ''Gka iva pratyayaH syAt / aupagavakaM sAma // 134 // 108 vAmadevAd yaH / 6 / 2 / 135 // asmATTAntAd dRSTe sAmni 'yaH' syAt / vAmadevyaM sAma || 135 || DidvA'N // 6 / 2 / 136 // dRSTaM sAmetyarthe 'N Did vA syAt / auzanam, auzanasam // 136 // vA jAte dviH | 6 | 2|137 // jAte'rthe yo'N dvirvihitaH sa 'DidvA' syAt / zAtabhiSaH, zAtabhiSajaH / dviriti kim ? haimavataH // 137|| tatroddhRte pAtrebhyaH / 6 / 2 / 138 // tatreti - saptamyantAt pAtrArthAduddhRte'rthe 'yathAvihitaM pratyayaH syAt / zArAva odanaH // 138 // sthaNDilAcchete vratI | 6 / 2 / 139 // sthaNDilAt saptamyantAt zete vratItyarthe 'yathAvihitaM pratyayaH' syAt / sthANDilo bhikSuH || 139|| saMskRte bhakSye | 6 |2| 140 // saptamyantAt saMskRte bhakSye 'yathAvihitaM pratyayaH' syAt / bhrASTrA apUpAH || 140 || zUlokhAdyaH | 6 |2| 141 // AbhyAM saptamyantAbhyAM saMskRte bhakSye 'yaH' syAt / zUlyam, ukhyaM mAMsam // 141 // kSIrAdeyaN | 6 |2| 142 || kSIrAt saptamyantAt saMskRte bhakSye 'eyaN' syAt / kSaireyI yavAgUH || 142 || Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 109 dadhna ikaN / 6 / / 143 // danaH saptamyantAt saMskRte bhakSye 'ikaN' syAt / dAdhikam / / 143 / / vodazvitaH / 6 / 2 / 144 // asmAt saptamyantAt saMskRte bhakSye'rthe 'ikaNa vA' syAt / audazvitikam, audazvitam // 144 // kvacit / 6 / 2 / 145 // apatyAdibhyo'nyatrArthe kvacid 'yathAvihitaM pratyayaH' syAt / cAkSuSaM rUpam, Azvo rathaH // 145 // ityAcAryazrIhemacandraviracitAyAM siTamacandrAmipAnasvopanazadAnuzAsana rupavRttI pAThasyAdhyAyasya dvitIyaH pAdaH samAptaH // 12 // mRditvA doHkaNDUM samarabhuvi vairikSitibhujAM, bhujAdaNDe dadhuH kati na navakhaNDAM vasumatIm // yadevaM sAmrAjye vijayini vitRSNena manasA, yazo yogIzAnAM pibasi nRpa ! tat kasya sadRzam // 22 // tRtIyaH pAdaH ] zeSe 631 // apatyAdibhyo'nyasmin prAgjitIye'rthe 'ito'nukramyamANaM' veditavyam // 1 // nayAdereyaNa / 63 // 2 // ebhyaH prAgjitIye zeSe'rthe 'eyaNa' syAt / nAdeyaH, vAneyaH / zeSa ityevasamUhe- nAdikam // 2 // rASTrAdiyaH / 6 / 3 // 3 // Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 zrIsiTahemacandrazabdAnuzAsanam rASTrazabdAt zeSaprAgjitIye'rthe 'iyaH' syAt / rASTriyaH // 3 // dUrAdetyaH / 6 / 3 / 4 // dUrAt zeSe'rthe 'etyaH' syAt / dUretyaH // 4 // uttarAdAhaJ / 6 / 3 / 5 // uttarazabdAt zeSe'rthe 'Ahaj' syAt / auttarAhaH // 5 // pArAvArAdInaH // 6 // 36 // pArAvArazabdAt zeSe'rthe 'InaH' syAt / pArAvArINaH // 6 // vyasta-vyatyastAta / 637 // pArAvArAt zeSe 'InaH' syAt / pArINaH, avArINaH, avArapArINaH // 7 // yu-prAgapAgudak-pratIco yaH // 6 // 38 // divazabdAt prAc apAca udac pratyac ityetebhyazcAvyayA'navyayebhyaH zeSe'rthe 'yaH' syAt / divyam, prAcyam, apAcyam, udIcyam, pratIcyam // 8 // grAmAdInaJ ca / 6 / 3 // 9 // grAmAccheSe'rthe 'InA yazca' syAta / grAmINaH, grAmyaH // 9 // kanyAdezcayakaJ / 6 / 3 / 10 // kaThyAdibhyo grAmAca zeSe "eyakaJ' syAt / kAtreyakaH, pauSkareyakaH, grAmeyakaH // 10 // kuNDyAdibhyo yaluk ca / 6 / 3 / 11 // kuNDyAdibhyaH zeSe'rthe 'eyakaJ' syAt, tadyoge ca yo luk' / kauNDeyakaH, koNeyakaH // 11 // kula-kukSi-grIvAcyA'syalajhAre / 6 / 3 / 12 // ebhyaH zeSe'rthe yathAsaMkhya- meyakam' syAt / kauleyakaH zyA, kauzeya yAda Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsidahemacandrazabdAnuzAsanam 111 ko'siH, praiveyako'laGkAraH // 12 // dakSiNA-pazcAta-purasastyaN / 6 / 3 / 13 // ebhyaH zeSe'rthe 'tyaN syAt / dAkSiNAtyaH, pAzcAtyaH, paurastyaH // 13 // valyUrdi-pardi-kApizyASTAyanaN / 6 / 3 / 14 // ebhyaH zeSe'rthe 'yayanaN syAt / vAhAyanaH, auyinaH, pArdAyanaH, kApizAyanI drAkSA // 14 // hoH prANini vA / 6 / 3 // 15 // raGkuzabdAt prANini viziSTe zeSe'the 'TAyanaNa vA' syAt / rASTravAyaNaH, rAvo gauH; kambalastu rAzvaH // 15 // kvehA'mA-tra-tasastyan // 6 // 3 // 16 // 'kva iha amA' ityetebhyaH, -taspratyayAntebhyazca zeSe'rthe 'tyac' syAt / kvatyaH, ihatyaH, amAtyaH, tatratyaH, kutastyaH // 16 // ne ve // 6 // 3 // 17 // nizabdAd dhruve'rthe 'tyan' syAt / nityaM dhruvam // 17 // niso gate / 6 / 3.18 // niszabdAd gate'rthe 'tyan' syAt / niTyazcaNDAlaH // 18 // aiSamo-basa-baso vA 6 // 319 // ebhyaH zeSe'ye 'tyan vA syAt / aiSamastyam, aiSamastanam; hastyam, prastanamaH zvastyam, zvastanam // 19 // kanyAyA ikaNa 6 // 3 // 20 // kanyA- grAmavizeSaH, kanyAzabdALeve'ye 'ikaN syAt / kAnyikaH // 20 // varNAvakaJ / 6 / 3221 // Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam - varNadeze yA kanyA tataH zeSe'rthe-''kaJ' syAt / kAnthakaH // 21 // rUpyottarapadA-raNyANNaH / / 3 / 22 // rUpyottarapadAdaraNyAca zeSe'rthe 'NaH' syAt / vArkarUpyaH, AraNyAH sumanasaH // 22 // dikpUrvAdanAmnaH / 6 / 3 / 23 // dikpUrvapadAdanAmno- 'saMjJAviSayAt zeSe'rthe 'NaH' syAt / paurvazAlaH / anAmna iti kim ? pUrvakALmRttikA // 23 // madrAdaJ / 6 / 3 // 24 // madrAntAd dikpUrvapadAt zeSe'rthe-''J' syAt / paurvamadrI // 24 // udagagrAmAd yakRllognaH // 6 // 3 // 25 // udaggrAmavAcino yakRllomanzabdAccheSe'rthe-''J' syAt / yAkRllomaH / / udaggrAmAditi kim ? anyasmAdaN- yAkRllomanaH // 25 // goSThI-taikI-naiketI-gomatI-zUrasena-vAhIka-romaka-paTa carAt / 6 / 3 / 26 // ebhyaH zeSe'rthe-''J' syAt / gauSThaH, taikaH, naiketaH, gaumataH, zaurasenaH, vAhIkaH, raumakaH, pATacaraH // 26 // zakalAderyajaH / 6 / 3 / 27 // asmAd yaantAt zeSe'rtha-''J' syAt / zAkalAH, kANvAH // 27 // vRddhenaH // 6 // 3 // 28 // vRddhajantAt zeSe'rthe-'J syAt / dAkSAH / vRddhati kim ? sautaGgamIyaH // na dvisvarAt prAga-bharatAt // 29 // prAggotrArthAd bharatagotrAryAca dvisvarAd vRddheSantA-'daz na' syAt / caikIyAH, Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 113 kAzIyAH / dvisvarAditi kim ? pAnAgArAH // 29 // bhavatorikaNIyasau / 6 / 3 // 30 // bhavacchabdAccheSe'rthe 'ikaNIyasau' syAtAm / bhAvatkam, bhavadIyam // 30 // para-jana-rAjJo'kIyaH / 6 / 3 // 31 // ebhyaH zeSe'rthe-''kIyaH' syAt / parakIyaH, janakIyaH, rAjakIyaH // 31 // dorIyaH // 6 // 3 // 32 // dusaMjJakAccheSe'rthe 'IyaH' syAt / devadattIyaH, tadIyaH // 32 // uSNAdibhyaH kAlAt // 6 // 3 // 33 // uSNAdipUrvapadAt kAlAntAccheSe'rthe 'IyaH' syAt / uSNakAlIyam // 33 // vyAdibhyo NikekaNau // 63 // 34 // ebhyo yaH kAlastadantAccheSe'rthe "Nika ikaNa ca' syAt / vaikAlikA, vaikAlikI; AnukAlikA, AnukAlikI // 34 // kAzyAdeH 6 // 3 // 35 // ebhyo dubhyaH zeSe'rthe 'NikekaNI' syAtAm / kAzikA, kAzikI; caidikA, caidikI // 35 // vAhIkeSu grAmAt // 6 // 3 // 36 // eSu grAmAd doH zeSe'rthe 'NikekaNau' syAtAm / kArantapikA, kArantapikI // 36 // vozInareSa 37 // eSu grAmArthAd doH zeSe'rthe 'NikekaNI vA' syAtAm / AhvajAlikA, AhvajAlikI, ArajAlIyaH // 37 // vRji-madrAd dezAt kaH // 6 // 3 // 38 // Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 zrIsiddhahepacandrazabdAnuzAsanam vRji-madrazabdAbhyAM dezavAcibhyAM zeSe'rthe 'kaH' syAt / vRjikaH, madrakaH / / uvarNAdikaN / 6 / 3 // 39 // uvarNAntAd dezAccheSe'rthe 'ikaNa' syAt / zAbarajambukaH // 39 // doreva prAcaH 63 // 40 // prAgdezArthAduvarNAntAd 'dorevekaN' syAt / ASADhajambukaH // 40 // ito'kaJ / 6 / 3141 // IdantAt prAgdezArthAd doH zeSe-''kaJ' syAt / kAkandakaH // 41 // ropAntyAt / 6 / 3 // 42 // ropAntyAt prAco doH zeSe-'ukaJ' syAt / pATaliputrakaH // 42 // prastha-pura-vahAnta-yopAntya-dhanvArthAt // 6 // 3 // 43 // prastha-pura-vahAntebhyo yopAntyAd dhanvArthAcca dezavRtterdoH zeSe-''kaJ' syAt / mAlAprasthakaH, nAndIpurakaH, pailuvahakaH, sAjhAzyakaH, pAredhanvakaH // 43 // rASTrebhyaH / 6 / 3 / 44 // rASTrA'rthebhyo dubhyaH zeSe-''kaJ' syAt / AbhisArakaH // 44 // bahuviSayebhyaH // 45 // rASTrebhyo bahuviSayebhyaH zeSe-''kaJ' syAt / AGgakaH // 45 // dhUmAdeH / 63 / 46 // asmAd dezavRtteH zeSe-''kaJ' syAt / dhaumakaH, SADaNDakaH // 46 // sauvIreSu kUlAt // 6 // 3 // 47 // sauvIradezArthAt kUlAt zeSe-''kaJ' syAt / kaulakaH // 47|| samudrAnnR-nAvoH // 6 // 3 // 48 // Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazandAnuzAsanam 115 samudrAd dezAccheSe-''kaJ' syAt, nari nAvi cArthe / sAmudrako nA, sAmudrikA nauH / sAmudramanyat // 48 // nagarAt kutsA-dAkSye / 63 / 49 // nagarAd dezArthAccheSe-''kaJ' syAta, kutsAyAM dAkSye ca gamye / caurA hi nAgarakAH, dakSA hi nAgarakAH // 49 // kachA-'gni-vaktra-vottarapadAt / / 3 / 50 // kacchAdhuttarapadAd dezAccheSe-'ukaJ' syAt / bhArukacchakaH, kANDAgnakaH, ainduvaktrakaH, bAhuvartakaH // 50 // araNyAt pathi-nyAyA'dhyAyema-nara-vihAre / 6 / 3 / 51 // araNyAd dezArthAt payyAdI zeSe-'ukaJ syAt / AraNyakaH panthA nyAyo'dhyAya ibho naro vihAro vA // 51 // gomaye vA // 63 // 52 // araNyAd dezAcheSe gomaye'rthe-''kaJ vA' syAt / AraNyakA gomayAH, AraNyA vA // 52 // kuru-yugandharAd vA / 6 / 3 // 53 // AbhyAM dezArthAbhyAM zeSe-'ukaz vA syAt / kauravakaH, kauravaH, yaugandharakaH, yaugandharaH // 53 // sAlvAd go-yavAgvapattau / 6 / 3 // 54 // sAlvAd dezAd gavi yavAgvAM pattivarje ca manuSye zeSe'rthe-''kaJ' syAt / sAlvako gauH, sAlvikA yavAgUH, sAlvako nA // 54 // kacchAdernu-nRsthe / 6 / 3 / 55 // kacchAde dezAryAt nari nRsye ca zeSe'rtha-''ka' syAt / kAcchako nA, Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam kAcchakamasya smitam // 55 // kopAntyAcA'N / 6 / 3156 // kopAntyAt kacchAdeva dezAccheSe-''N' syAt / ArSikaH, kAccha:, saindhavaH // 56 // gtottrpdaadiiyH / 63 / 57 // asmAd dezArthAccheSe 'IyaH' syAt / zvAvidgIyaH // 57 // caH / 6 / 3158 // kaTapUrvapadAt prAgdezArthAccheSe 'IyaH' syAt / kaTagrAmIyaH // 58 // ka-khopAntya-kathA-palada-nagara-grAma-hradotta 6359 // kupAntyAt khupAntyAt kanthAdhuttarapadAca dezArthAd doH zeSe'rthe 'IyaH' syAt / ArIhaNakIyaH, kauTazikhIyaH, dAkSikanthIyaH, dAkSipaladIyaH, dAkSinagarIyaH, mAhakigrAmIyaH, dAkSihUdIyaH // 59 // parvatAt / 6 / 3 / 60 // asmAd dezArthAccheSe 'IyaH' syAt / parvatIyo rAjA // 60 // anare vA / 63 / 61 // parvatAd dezArthAnnRvarje 'Iyo vA' syAt / parvatIyAni, pArvatAni phalAni // 61 // parNa-kRkaNAd bhAradvAjAt / 6 / 3 / 62 // AbhyAM bhAradvAjadezArthAbhyAM zeSe 'IyaH' syAt / parNIyaH, kRkaNIyaH // 62 // gahAdibhyaH / / 3 / 63 // ebhyo yathAsambhavaM dezArthebhyaH zeSe 'IyaH' syAt / gahIyaH, antasthIyaH / / pRthivImadhyAnmadhyamacAsya / 6 / 3 / 64 // Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 117 asmAt dezArthAccheSe 'IyaH' syAt, prakRtezca 'madhyamAdezaH' / madhyamIyaH // 64 // nivAsAcaraNe'Na / 63 // 65 // pRthivImadhyAtrivAsadezAcaraNe nivastari zeSe'ye-''N syAta, 'madhyama' zvAsya / mAdhyamAzcaraNAH // 65 // veNakAdibhya IyaNa // 6 // 3 // 66 // ebhyo yathAyogaM dezArthebhyaH zeSe'rthe 'IyaNa' syAt / vaiNukIyaH, vaitrakIyaH / / vA yuSmadasmado'jInI yuSmAkA'smAkaM cAsyaikatve tu tavaka-mamakam / 6 / 3 / 67 // AbhyAM zeSe'rtha-''jInajI vA' syAtAm, tadyoge ca yathAsaMkhyaM 'yuSmAkA'smAkI' ekArthayostu tavaka-mamako' / yauSmAkI, yauSmAkINaH, AsmAkI, AsmAkInaH; yuSmadIyaH, asmadIyaH; tAvakaH, tAvakInaH, mAmakaH, mAmakInaH; tvadIyaH, madIyaH // 67 // dvIpAdanusamudraM NyaH / 6 / 3 / 68 // samudrasamIpe yo. dvIpaH tadaryAt zeSe'rthe 'NyaH' syAt / vaiyo nA tadvAso vA // 68 // arthAd yaH / 6 / 3 / 69 // ardhazabdAcchethe 'yaH' syAt / ayam // 69 // ___ sapUrvAdikam / 6 / 370 // sapUrvapadAdardhAccheSe'rthe 'ikaN' syAt / pauSkarardhikaH // 70 // dikpUrvAt tau / 6 / 3 / 71 // dikpUrvapadAdardhAccheSe'rthe 'yekaNau' syAtAm / pUrvArdhyam, paurvArdhikam // 71 // Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 118 zrIsidahemacandrazabdAnuzAsanam grAma-rASTrAM'zAdaNikaNau / 6 / 3 / 72 // grAma-rASTrayorbhAgArthAdardhAt dikpUrvAccheSe-''NikaNau' syAtAm / grAmasya rASTrasya vA paurvAdhaH, paurvArdhikaH // 72 // parA-'varA-'dhamottamAderyaH / 6 / 3 / 73 // parAdipUrvAdardhAccheSe'rthe 'yaH' syAt / parArdhvam, avarAya'm adhamAryam, uttamAya'm // 73 // amo-'ntA-'vo-'dhasaH / 6 / 3 / 74 // antAdeH zeSe'thai-''maH' syAt / antamaH, avamaH, adhamaH // 74|| pazcAdAyantA-'grAdimaH / / 375 // ebhyaH zeSe'rthe 'imaH' syAt / pazcimaH, AdimaH, antimaH, agrimaH // 75 // madhyAnmaH 6376 // madhyazabdAccheSe'rthe 'maH' syAt / madhye jAto madhyamaH // 76|| madhya utkarSA-upakarSayoraH 6377 // anayormadhyArthayormadhyAccheSe'rthe 'aH' syAt / nAtyutkRSo nAtyapakRSTo madhyaparimANo madhyo vidvAn // 77 // adhyAtmAdibhya ikaN / 6 / 378 // ebhyaH zeSe'rthe 'ikaN' syAt / AdhyAtmikam, Adhidaivikam // 78 // samAnapUrva-lokottarapadAt / 6 / 379 // samAnazabdapUrvapadebhyo lokazabdotarapadebhyazca zeSe'rthe 'ikaN' syAt / sAmAnagrAmikaH, aihalaukikaH // 79 // varSA-kAlebhyaH / 6 / 380 // varSAyAH kAlavizeSAryAdha zeSe'rthe 'ikaN' syAt / vArSikaH, mAsikaH // 8 // Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 119 zaradaH zrAddha karmaNi 63811 asmAt pitRkArye zeSe'rthe 'ikaN' syAt / zAradikaM zrAddham // 81 // navA rogA-''tape 6382 // zarado roge Atape ca zeSe'rthe 'ikaNa vA' syAt / zAradikaH, zArado roga Atapo vA // 2 // nizA-pradoSAt / 6 / 3 / 83 // AbhyAM zeSe'rthe 'ikaNa vA syAt / naizikaH, naizaH; prAdoSikaH, prAdoSaH // 8 // zvasastAdiH 6384 // zvasaH kAlAccheiSe'rthe 'tAdirikaNa vA syAt / zauvastikaH; zvastyaH / cira-parata-parAresnaH 6385 // ebhyaH zeSe'ye 'lo vA syAt / ciralama, parulam, parArilama: ciraMtanam, paruttanam, parAritanam // 85 // puro naH 6386 // purAzabdAt kAlAryAccheSe'rthe 'no vA syAt / purANam, purAtanam // 86 // pUrvAhaNA-'parAhNAt tanaT / 6 / 3187 // AbhyAM zeSe'rthe 'tanaD vA' syAt / pUrvANetanaH, aparAhetanaH; paurvANikaH, AparANikaH // 87 // sAyaM-ciraM-prArthoM-prage-'vyayAt / / 3 / 88 // ebhyo'vyayAca kAlAccheSe'rthe 'tanaD nityaM syAt / sAyaMtanam, cirantanam, prANaitanam, pragetanam, divAtanam // 88|| ___ bhartu-sandhyAderaNa / 6 / 3 / 89 // bhaM nakSatram, tadaryAda, RtvaryAt, sandhyA''dezca kAlAryALeSe-'uN' syAt / Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam pauSaH, graiSmaH sAndhyaH, AmAvAsyaH // 89 // saMvatsarAt phala-parvaNoH / 6 / 3 / 90 // asmAt phale parvaNi ca zeSe'rthe-''Na' syAt / sAMvatsaraM phalaM parva vA / / hemantAd vA, taluk ca / 6 / 3 / 91 // asmAccheSe'thai-''N vA' syAt, tadyoge ca 'to vA luk' / haimanam, haimantam, haimantikam / / 91 // prAvRSa eNyaH / 6 / 3 / 92 // asmAccheSe'rthe 'eNyaH' syAt / prAvRSeNyaH // 12 // sthAmA-'jinAntAllupU / 6 / 3 / 93 // sthAmAntAdajinAntAca parasya 'zaiSikasya lup' syAt / azvatthAmA, siMhAjinaH // 13 // taba kRta-labdha-krIta-sambhUte / 6 / 3 / 94 // tatreti- saptamyantAdeSvartheSu 'yathAyogamaNAdaya eyaNAdayazca' syuH / saujaH, autsaH, bAhyaH, nAdeyaH, rASTriyaH // 14 // kuzale / 6 / 3 / 95 // saptamyantAt kuzale'rthe 'yathAvihitamaNeyaNAdayaH' syuH / mAthuraH, nAdeyaH / / payo'kaH / 3196 // saptamyantAt pathaH kuzale-''kaH' syAt / pathakaH // 96 / / ko'zmAdeH / 6 // 3 // 17 // asmAt saptamyantAt kuzale 'kaH' syAt / azmakaH, azanikaH // 97 / / jAte 6398 // saptamyantAjjAte'rthe 'yathAvihitamaNeyaNAdayaH' syuH / mAthuraH, autsaH, bAhyaH, Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 121 nAdeyaH rASTriyaH // 98 // prAvRSa ikaH | 6 | 3 |99 // asmAt saptamyantAjjAte 'ika: ' syAt / prAvRSikaH // 99|| nAmni zarado'kaJ | 6 |3|100 // zaradaH saptamyantAjjAte-''kaJ' syAt, nAmni / zAradakA darbhAH / nAmnIti kim ? zAradaM sasyam // 100 // sindhvapakarAt kA-sit | 6 | 3|101 // AbhyAM saptamyantAbhyAM jAte 'ko'N ca' syAt, nAmni / sindhukaH, saindhavaH, apakarakaH, ApakaraH // 101 // pUrvAhNA'parAhNA''rdrA-mUla- pradoSA - 'vaskarAdakaH / 6 / 3 / 102 // ebhyaH saptamyantebhyo jAte- 'Sko' nAmni syAt / pUrvAhNakaH, aparAhNakaH, ArdrakaH, mUlakaH, pradoSakaH, avaskarakaH ||102 // pathaH pantha ca |6|3|103 // pathaH saptamyantAjjAte- 'Sko' nAmni syAt, tadyoge 'panyaH' | panthakaH || azca vA'mAvAsyAyAH | 6|3|104 | asmAt saptamyantAjjAte 'aH, akazca nAmni vA' syAt / amAvAsyaH, amAvAsyakaH, AmAvAsyaH ||104 || zraviSThA - 'SADhAdIyaN ca | 6 | 3|105 // AbhyAM saptamyantAbhyAM jAte 'IyaN azva' nAmni syAt / zrAviSThIyaH, zraviSThaH; ASADhIyaH, aSADhaH // 105 // phalgunyASTaH | 6|3|106 // Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam asmAt saptamyantAjjAte 'To' nAmni syAt / phalgunaH ||106|| bahulA - 'nurAdhA - puSyArtha- punarvasu-hasta-vizAkhA-svAtelup |6|3|107 // ebhyaH saptamyantebhyaH parasya 'bhA'No jAte'rthe lup' syAt, nAmni / bahulaH, anurAdhaH puSyaH, punarvasuH, hastaH, vizAkhaH, svAtiH zizuH ||107 || " citrA - revatI - rohiNyAH striyAm | 6 | 3|108 // ebhyaH saptamyantebhyo 'bhA'No jAte striyAM nAmni lup' syAt / citrA strI, revatI, rohiNI // 108 // bahulamanyebhyaH | 6 | 3|109 // zraviSThAdibhyo'nyebhyo bhA'rthebhyaH saptamyantebhyo 'bhA'No jAte'rthe lub bahulaM nAmni' syAt |abhijit, AbhijitaH; azvayuk, AzvayujaH / kvacinnityamazvinaH / kvacitra syAt - mAghaH // 109 // sthAnAnta - gozAla - kharazAlAt |6|3|110 // ebhyaH saptamyantebhyaH parasya 'jAte pratyayasya nAmni lup syAt / gosthAnaH, gozAlaH, kharazAlaH zizuH // 110 // vatsazAlAdvA |6|3|111 // asmAt saptamyantAjjAte 'pratyayasya nAmni lub vA' syAt / vatsazAlaH, vAtsazAlaH // 111 // sodarya - samAnodaryo | 6 |3|112 // etI jAte'rthe 'yAntI' nipAtyete / sodaryaH samAnodaryo bhrAtA // 112 // kAlA deye RNe | 6 |3|113 // saptamyantAt kAlArthAd deye RNe'rthe 'yathAvihitaM pratyayaH syAt / Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 123 mAsikamRNam / / 113 // ___ kalApyazvattha-yavabusomAvyAsaiSamaso'kaH / 6 / 3 / 114 // ebhyaH saptamyantebhyo deye RNe-'5kaH' syAt / kalApakam, azvatthakama, yavabusakam, umAvyAsakam, aiSamakamRNam / / 114 // grISmA-'varasamAdakaJ / / 3 / 115 // AbhyAM kAlAbhyAM saptamyantAbhyAM deye RNe-''kaJ' syAt / zreSmakam, AvarasamakamRNam // 115 // saMvatsarA -5'grahAyaNyA ikaNa ca / 6 / 3 / 116 // AbhyAM saptamyantAbhyAM deye RNe 'ikaNa akaJ ca' syAt / sAMvatsarikam, sAMvatsarakaM phalaM parva vA, AgrahAyaNikama, AgrahAyaNakam / / 116 // __sAdhu-puSyat-pacyamAne / 6 / 3 / 117 // saptamyantAt kAlavizeSArthAd eSu 'yathAvihitaM pratyayAH' syuH / haimanaM, haimantamanulepanam; vAsantyaH kundalatAH, zAradAH zAlayaH / / 117 // upate / 6 / 3118 // saptamyantAt kAlArthAdupte'rthe 'yathAvihitaM pratyayAH' syuH / zAradA yavAH, haimanAH // 11 // AzvayujyA akaJ / 6 / 3 / 119 // asmAt saptamyantAdupte'the-''kaJ' syAt / AzvayujakA mASAH / / 119 // grISma-vasantAd vA / 6 / 3 / 120 // AbhyAM saptamyantAmyAmupte'ye-''kaJ vA syAt / gRSmakam, gaiSmaM sasyam / vAsantakam, vAsantam // 120 // vyAharati mRge / 6 / 3121 // Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam saptamyantAt kAlArthAd vyAharati mRge'rthe 'yayAvihitaM pratyayaH' syAt / naiziko naizo vA zRgAlaH, prAdoSikaH, prAdoSo vA / mRga iti kim ? vasante vyAharati kokilaH ||121 // jayini ca / / 3 / 122 // saptamyantAt kAlArthAjjayinyarye 'yathAvihitaM pratyayaH' syAt / nizAbhavamadhyayanaM nizA, tatra jayI naizikaH, naizaH, prAdoSikaH, prAdoSaH, vArSikaH // 122 // bhave / 6 / 3 / 123 // saptamyantAd bhave'rthe 'yathAvihitamaNeyaNAdayaH' syuH / saunaH, autsaH, nAdeyaH, grAmyaH // 123 // digAdidehAMzAd yaH / 6 / 3 / 124 // digAderdaihAvayavAcca saptamyantAd bhave 'yaH' syAt / dizyaH, apasavyaH, mUrdhanyaH // 124 // nAmnyudakAt / 6 / 3 / 125 // udakAt saptamyantAd bhave'rthe 'yo' nAmni syAt / udakyA rajasvalA // madhyAd dinaNa-NeyA mo'ntazca / 6 / 3 / 126 // madhyAt saptamyantAd bhave 'ete' syuH, tadyoge ca 'mo'ntaH' / mAdhyandinAH, mAdhyamaH, madhyamIyaH // 126 // jihvAmUlA-'GguledheyaH / 6 / 3 / 127 // AbhyAM saptamyantAbhyAM madhyAca bhave 'IyaH' syAt / jihAmUlIyaH, azalIyaH, madhyIyaH // 127 // vargAntAt / 6 / 3 / 128 // asmAt saptamyantAd bhave 'IyaH' syAt / kavargIyo varNaH // 128 // Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 125 Ina-yau cAzabde / 6 / 3 / 129 // vargAntAt saptamyantAd bhave 'etAvIyazca' syuH, na tu zabde / bharatavargINaH, bharatavaryaH, bharatavargIyaH / zabde tu kavargIyaH // 129 // dRti-kukSi-kalazi-vastyahereyaNa / 6 / 3 / 130 // ebhyaH saptamyantebhyo bhave 'eyaNa' syAt / dArteyaM jalam, kaukSeyo vyAdhiH, kAlazeyaM takram, vAsteyaM purISam, AheyaM viSam // 130 // Asteyam / 63131 // asterdhana-vidyamAnArthAt tatra bhave 'eyaNa' syAt, asRjo vA 'astyAdezazca' / Asteyam // 131 // grIvAto'Na ca / 6 / 3 / 132 // ato bhave-''NeyaNI' syAtAm / avam, graiveyam // 132 / / caturmAsAnAmni / 6 / 3 / 133 // asmAt tatra bhave-''Na' syAt, nAmni / cAturmAsI- ASAyAdipaurNamAsI // 133 // yajJe jyaH / 6 / 3 / 134 // caturmAsAt tatra bhave yajJe 'jyaH' syAt / cAturmAsyA yajJAH // 134 // gambhIra-paJcajana-bahirdevAt / 6 / 31135 // ebhyastatra bhave 'jyaH' syAt / gAmbhIryaH, pAJcajanyaH, bAhyaH, daivyaH // 135 // parimukhAderavyayIbhAvAt / 6 / 3 / 136 // asmAt tatra bhave 'jyaH' syAt / pArimukhyaH, pArihanavyaH // 136 / / antaHpUrvAdikaN / 6 / 3 / 137 // antaHpUrvapadAdavyayIbhAvAt tatra bhave 'ikaN' syAt / AntaragArikaH // Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam - paryanogrAmAt / 6 / 3 // 13 // AbhyAM paro yo grAmastadantAdavyayIbhAvAd bhave 'ikaN' syAt / pArigrAmikaH, AnugrAmikaH // 138|| ___upAnjAnu-nIvi-karNAt prAyeNa / 6 / 3 / 139 // upAd ye jAnvAdayastadantAdavyayIbhAvA-'dikaNa' syAt, prAyeNa tatra bhave / aupajAnukaH sevakaH, aupanIvikaM grIvAdAma, aupakarNikaH sUcakaH / / 139 // rUDhAvantaHpurAdikaH / 6 / 3 / 140 // asmAt tatra bhave 'ikaH' syAt, rUDhI gamyAyAm / antaHpurikA / rUDhAviti kim ? AntaHpuraH // 140 // karNa-lalATAt kala / 6 / 3141 // AbhyAM tatra bhave 'kal' syAt, tadantasya rUDhI / karNikA- karNAbharaNam, lalATikA- lalATamaNDanam / / 141 // tasya vyAkhyAne ca granyAt / / 3 / 142 // tasyeti- SaDyantAd vyAkhyAne'rthe, saptamyantAca bhave granyArthAd 'yathAvihitaM pratyayaH' syAt / kArtam, prAtipadikIyaM vyAkhyAnaM, bhavaM vA // 142 // prAyo bahusvarAdikam / 6 / 3143 // bahusvarAd granthArthAt tasya vyAkhyAne, tatra bhave ca prAya 'ikaN' syAt / SAtvaNatvikam / prAyograhaNAt sAMhitam // 13 // svara-yAgebhyaH / / 3.144 // Rca ityetasmAd RdantAd dvisvarAd yAgArthebhyazca granyavRttibhyastasya vyAkhyAne tatra bhave cekaN syAt / Arcikam, cAtu:tRkama, AGgikam, rAjasUyikam // 14 // Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 127 RSeradhyAye / / 3.145 // RSyarthAd granthavRttestasya vyAkhyAne tatra bhave cA'dhyAye 'ikaN' syAt / vAziSThiko'dhyAyaH / adhyAya iti kim ? vAziSThI Rk / / 145|| puroDAza-pauroDAzAdikekaTau / 6 / 3 / 146 // AbhyAM granthArthAbhyAM tasya vyAkhyAne tatra bhave 'ika ikaT ca' syAt / puroDAzikA, puroDAzikI; pauroDAzikA, pauroDAzikI / / 146 / / chandaso yaH / 6 / 3147 // asmAd granthArthAt tasya vyAkhyAne tatra bhave ca 'yaH' syAt / chandasyaH / / 147 / / zikSAdevANa / 6 / 3.148 // ebhyo granthArthebhyaH chandasazca tasya vyAkhyAne tatra bhave cA-''N' syAt / zaikSaH, ArgayanaH, chAndasaH / 6 / 3 / 148|| tata Agate / 6 / 3 / 149 // tata iti paJcamyantAd Agate'rthe 'yathAvihitamaNa-aiyaNAdayaH' syuH / saujaH, gavyaH, nAdeyaH, grAmyaH // 149 / / vidyA-yonisambandhAdaka / / 3 / 150 // vidyA-yonikRtazca sambandho yeSAM tadarthAt paJcamyantAdA''gate'rthe-''kaJ' syAt / AcAryakam, paitAmahakam // 150|| pituryo vA / 6 / 3 / 151 // pituryonisambandhA'rthAt paJcamyantAdAgate 'yo vA' syAt / pitryam, paitRkam / / 151 // Rta ikaN / 6 / 3 / 152 // RdantAd vidyA-yonisambandhArthAt tata Agate 'ikaN' syAt / hautRkam, Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam mAtRkam ||152 // AyasthAnAt / 6 / 3 / 153 // svAmigrAhyo bhAgo yatrotpadyate tadarthAt tata Agate 'ikaN' syAt / Atarikam / / 153 // zuNDikAderaN / 6 / 3 / 154 // ebhyastata Agate-''N' syAt / zauNDikam, audapAnam // 154 // gotrAdayat / 6 / 3 / 155 // gotrArthAt tata Agate-'5) iva pratyayaH' syAt / baidam, aupagavakam // nR-hetubhyo rUpya-mayaTau vA / 6 / 3 / 156 // pumarthAd hetvAca tata Agate 'etau vA' syAtAm / caitrarUpyam, caitramayam, caitrIyam; samarUpyam, samamayam, samIyam // 156 / / prabhavati / 6 / 3157 // paJcamyantAt prAgupalabhye 'yathAvihitaM pratyayAH' syuH / haimavatI gaGgA // 157 // vaiDUryaH / 63158 // viDUrAt tataH prabhavati 'jyaH' syAt / vaiDUryo maNiH // 15 // tyadAdermayaT / 6 / 3 / 159 // ebhyastataH prabhavati 'mayaT' syAt / tanmayam, bhavanmayI // 159 / / tasyedam / 6 / 3 / 160 // tasyeti- SaSTyantAd idamityarthe 'yathAvihitaM pratyayAH' syuH / mAyuram, daityam, kAleyam, nAdeyam, pArINaH, mAnavIyaH // 160 // hala-sIrAdikaN / 6 / 3 / 161 // AbhyAM tasyedamarthe 'ikaN syAt / hAlikam, sairikam // 16 // Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 129 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam samidha AdhAne TenyaNa / 6 / 3 / 162 // samidhastasyedamAdhAnamityarthe 'TenyaNa' syAt / sAmidhenyo mantraH // 162 // vivAhe dvandvAdakal / 6 / 3 / 163 // dvandvAt tasyedamarye vivAhe-''kara' syAt / atribharadvAjikA // 163 // adevAsurAdibhyo vaire / 6 / 3 / 164 // devAsurAdivarjAd dvandvAt tasyedamarye vaire 'akal' syAt / bAbhravazAlaDAyanikA | adevAdIti kim ? daivA'suram, rAkSo'suram // 164 / / naTAnnRtte jyaH / 6 / 3 / 165 // naTAt tasyedamarthe nRtte 'jyaH' syAt / nATyam // 165 / / chandogauktthika-yAjJika-bacAca dharmA-''mnAya-saMghe 63 / 166 // ebhyo naTAcca tasyedamarthe dharmAdI 'jyaH' syAt / chAndogyaM dharmAdi, auvisthakyam, yAjJikyam, bAvRcyam, nATyam // 166 // AyarvaNikAdaNikalaka ca / 6 / 3 / 167 // asmAt tasyedamarthe dharmAdau 'aN syAt, 'ikaluk ca / AtharvaNaH / / caraNAdakaJ / 6 / 3 / 168 // caraNaH-kaThAdiH, tadaryAt tasyedamarthe dharmAdA-'vakam syAt / kAThako dharmAdiH, cArakakaH // 16 // gotrAdadaNDamANava- ziSye / 6 / 3 / 169 // gotrAryAt tasyedamarye daNDamANava-ziSyavarje-''kam' syAt / aupagavakam / adaNDetyAdIti kim ? kANvA daNDamANavAH ziSyA vA // 169 // revatikAderIyaH / 6 / 3 / 170 // Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 zrIsiddhahemacandrazandAnuzAsanam ebhyo gotrA'rthebhyastasyedamarthe 'IyaH' syAt / vitikIyAH ziSyAH, gauragrIvIyaM zakaTam // 170 // kaupijala-hAstipadAdaN / 6 / 3 / 171 // AbhyAM gotrAbhyAM tasyedamityarthe-''N' syAt / kaupijalAH ziSyAH, hAstipadAH // 17 // saha-ghoSA-5-lakSaNe'J-yajitraH / 6 / 3 / 172 // etadantAd gotrArthAt tasyedamarthe sajAdA-'vaN' syAt / baidaH saGghAdiH, baidaM lakSaNam, evaM- gArgaH, gArgam, dAkSaH, dAkSam // 172 // zAkalAdakaJ ca / 6 / 3 / 173 // asmAt tasyedamarthe sahAdA-'vakaJ aN ca' syAt / zAkalakaH, zAkalaH sAdiH, zAkalakam, zAkalaM lakSaNam // 173 // gRhe'gnIdho raNa ghazca / 6 / 3174 / / agnIdhastasyedamarthe gRhe 'raNa' syAt, dhazca / AgnIdhram / / 174 // rathAt sA''dezca vodane / 6 / 3 / 175 // rathAt kepalAt sapUrvAcca tasyedamarthe rathasya voTari aGge eva ca pratyayaH syAt / rathyo'zvaH, rathyaM cakrama, dviratho'zvaH, AzvarathaM cakram / / 175 / / yaH / / 3.176 // rathAt kevalAt sAdezca tasyedamarthe yaH syAt / rathyaH, dvirathyaH // 176 / / patrapUrvAda'J / 6 / 3 / 177 // vAhanapUrvAd rathAt tasyedamarthe-''J' syAt / AzvarayaM cakram // 177 // vAhanAt / 6 / 3 / 178 // vAhanAt tasyedamarye-''J' syAt / auSTro rathaH, hAstaH / / 178 // Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 131 vAhya-pathyupakaraNe / 6 / 3 / 179 // vAhanAduktaH pratyayo vAhyAdAveva syAt / Azvo rathaH panyA vA, AzvaM palyayanam, AzvI kazA / anyatra tu vAkyameva, azvAnAM ghAsaH / / 179 // vahesturizcAdiH / 6 / 3 / 180 // vaheryastuzabdastadantAt tasyedamarye-''J' syAt, 'turAdirizca' / sAMvahitram / / 180 // tena prokte 163181 // teneti- TAntAt prokte 'yathAvihitaM pratyayAH' syuH / bhAdrabAhavaM zAstram, pANinIyam, bArhaspatyam // 181 // maudAdibhyaH / 6 / 3 / 182 // ebhyastena prokte 'yathAvihitamaN' syAt / maudena proktaM vedaM vidantyadhIyate vA maudAH, paiSpalAdAH // 18 // kAdibhyo vede lup / 6 / 3 / 183 // ebhyaH prokte vede 'pratyayasya lup syAt / kaThAH, carakAH // 183 // tittiri-varatanta-khaNDikokhAdIyaNa / 63184 // ebhyastena prokte vede 'IyaNa' syAt / taitirIyAH, vAratantavIyAH, khANDikIyAH, aukhIyAH // 18 // chagalino yin / / 3 / 185 // tena prokte vede 'Neyin' syAt / chAgaleyinaH // 185 // zaunakAdibhyo Nin / 6 / 3 / 186 // tena prokte vede "Nin' syAt / zaunakinaH, zAharaviNaH // 18 // purANe kalpe / 6 / 3 / 187 // Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam TAntAt prokte purANe kalpe 'Nin' syAt / paiGgI kalpaH / / 187 // kAzyapa-kauzikAd vedavaca / 6 / 3.188 // AbhyAM tena prokte purANe kalpe 'Nin' syAta, "vedavacca kAryamasmin' / kAzyapinaH, kauzikinaH, kAzyapako dharmaH // 18 // zilAli-pArAzaryAnaTa-bhikSusUtre 63189 // AbhyAM tena prokte yathAsaMkhyaM naTasUtre bhikSusUtre ca 'Nin' syAt, 'vedavacca kAryamasmin / zailAlino naTAH, pArAzariNo bhikSavaH / / 189 // kRzAzva-karmandAdin / 6 / 3 / 190 // AbhyAM tena prokte yathAsaMkhyaM naTasUtre bhikSusUtre ca 'in' syAta, 'vedavacca kAryamasmin' / kRzAzvino naTAH, karmandino bhikSavaH // 190 // upajJAte / 6 / 3.191 // prAgupadezAd vinA jJAte TAntAd 'yathAvihitaM pratyayaH' syAt / pANinIyaM / zAstram // 19 // kRte / / 3 / 192 // TAntAt kRte'rthe 'yathAvihitaM pratyayAH' syuH / zaivo granthaH, siddhasenIyaH stavaH // 192 // nAmni makSikAdibhyaH / 6 / 3.193 // ebhyaSTAntebhyo 'yathAvihitaM kRte pratyayaH' syAt / mAkSikaM madhu, sAragham // 193 // kulAlAderakaJ / 6 / 3 / 194 // ebhyastena kRte-'ukaJ' syAt, nAmni / kaulAlakaM ghaTAdibhANDam, vAruTakaM zUrpapiTakAdi // 194 // sarvacarmaNa Inenau / 6 / 3 / 195 // Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 133 tena kRte nAmni syAtAm / sarvacakSaNaH, sArvacakSaNaH // 195 / / uraso yA-'Nau / 6 / 3 / 196 // tena kRte syAtAm, nAmni / urasyaH aurasaH // 196 / / chandasyaH / 6 / 3 / 197 // chandasastena kRte yo nAmni nipAtyaH // 197 / / amo'dhikRtya granye 63 / 198 // dvitIyAntAdadhikRtya kRte granye 'yathAvihitaM pratyayaH' syAt / bhAdraH // jyotiSam / / 3 / 199 // jyotiSo'mo'dhikRtya kRte pranye-''Na, vRddhyabhAvazca' nipAtyaH // 199 // zizukrandAdibhya IyaH 63 // 20 // ebhyo'mo'dhikRtya kRte granye 'IyaH' syAt / zizukrandIyaH, yamasabhIyo granyaH // 20 // dvandvAt prAyaH / 6 / 201 // dvandvAdamo'dhikRtya kRte granye prAya 'IyaH' syAt / vAkyapadIyam / prAya iti kim ? daivAsuram // 201 // abhiniSkAmati dvAre 632202 // amantAd dvAre nirgacchatyarye 'yayoktaM pratyayaH' syAt / mAdhuram, nAdeyam, rASTriya dvAram // 202 // gacchati pathi dUte / 6 / 3 / 203 // amantAt pathi dUte ca gacchatyarye 'yayoktaM pratyayaH' syAt / saunaH panyA dUto vA, grAmyaH // 203 // bhajati 332204 // Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam amo bhajatyarthe 'yathoktaM pratyayaH' syAt / saunaH, rASTriyaH // 204 // __ mahArAjAdikaN / 6 / 3 / 205 // ato'mo bhajatI-'kaN' syAt / mAhArAjikaH // 205 / / acittAdadezakAlAt / 6 / 3 / 206 // dezakAlavaNa yadacetanaM tadarthAdamo bhajatI-'kaNa' syAt / ApUpikaH / / acittAditi kim ? devadattaH / adezetyAdi kim ? saujaH, haimanaH / / 206 / / vAsudevA-'rjunAdakaH / 6 / 3 / 207 // AbhyAmamantAbhyAM bhajatyarthe-'skaH' syAt / vAsudevakaH, arjunakaH / / 207 // gotra-kSatriyebhyo'kA prAyaH / 6 / 3 / 208 // gotrArthAt kSatriyArthAccA'mantAd bhaja-'tyakaJ prAyaH' syAt / aupagavakaH, nAkulakaH / prAyaH kim ? pANinIyaH // 208 // sarUpAd draH sarva rASTravat / 6 / 3 / 209 // rASTrakSatriyArthAt sarUpAd yo dviruktaH tadantasyA'mo bhajatyarthe sarva prakRtiH pratyayazca 'rASTrasyeva' syAt / vAya, mAdraM, pANDyaM vA bhajati vRjikaH, madrakaH, pANDavakaH / sarUpAditi kim ? pauravIyam / / 209 // Tastulyadizi / 6 / 3 / 210 // Ta iti- tRtIyAntAt tulyadizyarthe 'yathoktaM pratyayaH' syAt / saudAmanI vidyut // 210 // tasiH / 211 // TA'ntAt tulyadike 'tasiH' syAt / sudAmato vidyut // 211 // yadhorasaH 633212 // ataH TA'ntAt, tulyadika ya-tasI' syAtAm / asyaH, urastaH // 212 / / Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazandAnuzAsanam sernivAsAdasya / / 3 / 213 // seriti- prathamAntAnivAsAdi, asyeti- SaSTyarthe 'yathoktaM pratyayaH' syAt / naujaH, nAdeyaH // 213 / / AbhijanAt / 6 / 3 / 214 // abhijanAH-pUrvabAndhavAH, tanivAsArthAt syantAt SaSTyarthe 'yayoktaM pratyayaH' syAt / saunaH, rASTriyaH // 214|| zaNDikAdervyaH / 6 / 3 / 215 // asmAt syantAdAbhijananivAsArthAd asyetyarthe 'NyaH' syAt / zANDikyaH; kaucavAryaH // 215 // sindhvAderaJ / 6 / 3 / 216 // asmAt syantAdAbhijananivAsAryAd SaSThyarthe-''J' syAt / saindhavaH, vArNavaH // 216 // salAturAdIyaNa / 6 / 3 / 217 // asmAt syantAdAbhijananivAsArthAt SaSThyarthe 'IyaNa' syAt / sAlAturIyaH pANiniH // 217 // tUdI-varmatyA eyaN / 6 / 3 / 218 // AbhyAM syantAbhyAmAbhijananivAsAryAbhyAM SaSThyarthe "eyaNa' syAt / taudeyaH, vAmateyaH // 218 // girerIyo'mrAjIve / 6 / 32219 // girirya Abhijano nivAsastadaryAt syantAt SaDyarthe'strAjIve 'IyaH' syAt / hRdgolIyaH // 219 // ityAcAryatrImAnnAviracitAyAM sikhaDemacandrAbhiSAnasvopanazabdAnuzAsana Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam ruSavRttI paThasyApyAyasya tRtIyaH pAdaH samAptaH // 13 // jayastambhAn sImanyanujalapivelaM nihitavAn, vitAnazANaM zuciguNagarihaH pihitavAn / pazastejorUpairalipata jagantyarSapusRNaH, kRte yAtrAnande viramati kiM siddhanRpatiH ? // 23 // caturthaH pAdaH) ikaNa / 6 / 41 // A pAdAntAd yadanuktaM syAt tatrA-''yamadhikRto' jJeyaH // 1 // tena jita-jayad-dIvya-tkhanattu / 6 / 4 / 2 // teneti- TAntAdeSvarya-vikaN' syAt / AkSikam, AkSikaH, AnikaH // 2 // saMskRte / 6 / 4 // 3 // TAntAt saMskRte 'ikaN syAt / dAdhikama, vaidhikam // 3 // kulatya kopAntyAdaN / 6 / 4 // 4 // kulatyAt kopAntyAcca tena saMskRte-''N' syAt / kaulatyama, taittiDIkam // 4 // __saMsRSTe / 6 / 4 / 5 // TAntAt saMsRSTe'rthe 'ikaNa' syAt / dAdhikam // 5 // lavaNAdaH 646 // asmAt tena saMsRSTe'rthe 'aH' syAt / lavaNaH sUpaH // 6 // cUrNa-mudrAbhyAminaNau 1647 // AbhyAM tena saMsRSTe yathAsaMkhya-'minI' syAtAm / cUrNino'pUpAH, maudgI yavAgUH // 7 // Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam vyaJjanebhya upasikte |6|4|8|| vyaJjanaM = sUpAdi, tadarthATTAntAdupasikte 'ikaN' syAt / tailikaM zAkam // 8 // tarati |6|4|9|| TAntAt taratyarthe 'ikaN' syAt / auDupikaH // 9 // nau - dvisvarAdikaH | 6|4|10| nAvo dvisvarAcca TAntAt taratyarthe 'ikaH' syAt / nAvikA, bAhukA // 10 // carati |6|4|11 // TAntAccaratI - 'kaN' syAt / hAstikaH, dAdhikaH // 11 // papadirikaTU |6|4|12|| asmATTAntAccarati 'ikaT' syAt / parpikI, avikI // 12 // padikaH |6|4|13|| pAdAccaratI - 'kaTU' syAt, 'paccA'sya' / padikaH ||13|| zvagaNAd vA | 6 | 4|14 // asmAccaratI - 'kaT vA' syAt / zvagaNikI, zvAgaNikaH || 14 || vetanAderjIvati / 6 / 4 / 15 // asmATTAntAjjIvatI - 'kaN' syAt / vaitanikaH, vAhikaH ||15|| vyastAcca kraya-vikrayAdikaH | 6|4|16 // 137 asmAt samastAd vyastAcca tena jIvati 'ika:' syAt / krayavikrayikaH, krayikaH, vikrayikaH // 16 // vasnAta |6|4|17 // vasnAt tena jIvatI-'kaH' syAt / vasnikaH ||17|| AyupAdIyazca | 6 |4|18 // Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam asmAt tena jIvati 'Iya ikazca' syAt / AyudhIyaH, AyudhikaH 119411 vrAtAdInaJ | 6|4|19|| vrAtAt tena jIvati 'InaJ syAt / vrAtInAbhAryaH // 19 // nirvRtte'kSadyUtA''deH | 6|4|20| asmATTAntAnnirvRtte 'ikaN' syAt / AkSadyUtikam, jAGghAprahatikaM vairam // 20 // bhAvAdimaH | 6 |4| 21 // bhAvArthAt tena nirvRtte 'imaH' syAt / pAkimam // 21 // yAcitA-pamityAt kaN |6|4|22|| AbhyAM tena nirvRtte 'kaN' syAt / yAcitakam, Apamityakam // 22 // haratyutsaGgAdeH | 6|4|23| AsmATTAntAd harati 'ikaN syAt / autsaGgikaH, autrupikaH ||23|| bhasmAderikaT |6|4|24|| asmATTAntAd harati 'ikaT syAt / bhastrikI, bharaTikI ||24|| vivadha - vIvadhAd vA | 6|4|25 // AbhyAM tena haratI - 'kaT vA syAt / vivadhikI, vIvadhikI, vaivadhikaH // 25 // kuTilikAyA aNU |6|4|26 // asmATTAntAd harati 'aN' syAt / kauTilikaH karmArAdiH // 26 // ojas - so'mbhaso vartate // 6 // 4 // 27 // Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 139 emyaSyantebhyo vartate ityarthe 'ikaN' syAt / aujasikaH, sAhasikaH, AmbhasikaH // 27 // taM pratyanorlomepa-kUlAt / 6 / 4 / 28 // tamiti- dvitIyAntAt pratyanupUrvalomepakUlAntAd vartate ityarthe 'ikaN' syAt / prAtilomikaH, AnulomikaH, prAtIpikaH, AnvIpikaH, prAtikUlikaH, AnukUlikaH // 28 // parermukha-pArvAt / 6 / 4 / 29 // paripUrvamukha-pArvAntAd dvitIyAntAd vartate ityarthe 'ikaN syAt / pArimukhikaH, pAripArzvikaH // 29 // rakSaJchatoH / 6 / 4 // 30 // dvitIyAntAdanayorikaN syAt / nAgarikaH, bAdarikaH // 30 // pakSi-matsya-mRgArthAd nati / 6 / 4 // 31 // pakSyAdharthAd dvitIyAntAd natyarthe 'ikaN' syAt / pAkSikaH, mAtsyikaH; mArgikaH // 31 // paripanyAta tiSThati ca 64 // 32 // asmAd dvitIyAntAt tiSThati jati 'ceka' syAt / pAripanthikacauraH // paripathAt 64 // 33 // asmAd dvitIyAntAt tiSThatyarthe 'ikaN syAt / pAripathikaH // 33 // __ avRddheti garne / 6 / 4 // 34 // dvitIyAntAd vRddhivarjAt nindye gRhNati 'ikaN' syAt / dvaiguNikaH // 34 // kusIdAdikaT / 6 / 4 / 35 // asmAd dvitIyAntAninye gRhNati 'ikaT' syAt / kusIdikI // 35 // Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 140 - zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam dazaikAdazAdikazca / 6 / 4 // 36 // asmAd dvitIyAntAninye gRhNati 'ika ikaT ca' syAt / dazaikAdazikA, dazaikAdazikI // 36 // artha-pada-padottara-lalAma-pratikaNThAt 6 // 4 // 37 // arthAt, padAta, padazabda uttarapadaM yasya tasmAta, lalAma-pratikaNThAbhyAM ca dvitIyAntAbhyAM gRhNati 'ikaNa' syAt / ArthikaH, pAdikaH, paurvapadikaH; lAlAmikaH, prAtikaNThikaH // 37 / / paradArAdibhyo gacchati 64 // 38 // ebhyo dvitIyAntebhyo gacchatyarthe 'ikaNa' syAt / pAradArikaH, gaurudArikaH // 38 // pratipathAdikazca / 6 / 4 // 39 // asmAd dvitIyAntAd gacchati-'ika ikaNa ca' syAt / pratipathikaH, prAtipathikaH // 39 // mAyottarapada-padavyAkrandAd dhAvati // 4 // 40 // mAya uttarapadaM yasya tasmAta, padavyAkrandAbhyAM ca dvitIyAntAbhyAM ca dhAvatyarthe 'ikaN' syAt / dANDamAthikaH, pAdavikaH, AkrandikaH // 40 // pazcAtyanupadAt / 6 / 4 // 41 // pazcAdayadanupadAd dvitIyAntAd dhAvati 'ikaNa' syAt / AnupadikaH // 41 // susnAtAdibhyaH pRchati // 2 // ebhyo dvitIyAntebhyaH pRcchatyarthe 'ikaN syAt / sausnAtikaH, saukharAtrikaH / / prabhUtAdibhyo bruvati // 43 // ebhyo dvitIyAntebhyo bruvatyarthe 'ikaN' syAt / prAbhUtikaH, pAryAptikaH // 43 // mAzada ityAdibhyaH // 4 // 4 // Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 141 ebhyo bruvati 'ikaNa' syAt / mAzabdikaH, kAryazabdikaH // 44 // zAbdika-dAdarika-lAlATika-kaukkuTikam / 6 / 4 / 45 // 'ete ikaNantA' nipAtyante / zAbdiko vaiyAkaraNaH, dAdariko vAditrakRta, lAlATikaH pramattaH sevAkRta, kaukkuTiko bhikSuH // 45 // samUhAta samavete / 6 / 4 / 46 // asmAd dvitIyAntAt samavete'rthe 'ikaN' syAt / sAmUhikaH, sAmAjikaH // parSado NyaH / 6 / 4 / 47 // asmAd dvitIyAntAt samavete 'NyaH' syAt / pArSadyaH // 47 // senAyA vA 6 / 4 // 48 // asmAd dvitIyAntAt samavete 'Nyo vA syAt / sainyaH, sainikaH // 48 // dharmA'dharmAcarati / 6 / 449 // AmyAM dvitIyAntAbhyAM caratyarthe 'ikaN' syAt / dhArmikaH, AdharmikaH // SaSTyA dharye 650 // SaDyantAd dharmAdanapete 'ikaNa' syAt / zaulkazAlikam // 50 // RcarAderaNa 6451 // RdantAnarAdezca SaDyantAd dharye-''N syAt / nAram, narasya dharmyam-nAram, mAhiSam // 51 // vibhAjayitR-vizasiturNIDlaka ca 64 // 52 // AbhyAM SaDyantAbhyAM dharye-''N syAt, tadyoge vibhAjayitu-'rNiluk' vizasituzce-'hUluk ca / vaibhAjitram, vaizastram // 52 // avakraye 6453 // SaDyantAdavakraye bhATake'rthe 'ikaN' syAt / ApaNikaH // 53 // Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 zrIsiTahepacandrazabdAnuzAsanam tadasya paNyam / 6 / 4 // 54 // taditi- prathamAntAd vikreyArthAd asyeti- SaDyarthe 'ikaN syAt, taprathamAntaM paNyaM cet / ApUpikaH // 54 // kizarAderikaTu 6455 // ebhyastadasya paNyamiti viSaye 'ikaT' syAt / kizarikI, tagarikaH / zalAluno vA / 6 / 456 // asmAt tadasya paNyamiti viSaye 'ikaT vA' syAt / zalAlukI, zAlAlukI // 56 // zilpam // 4 // 57 // prathamAntAdasyetyarthe 'ikaN' syAt, tacchilpaM cet / nArtikaH // 57 // maDDUka- jharjharAd vA'N / 6 / 4 / 58 // AbhyAM tadasya zilpamiti viSaye-''N vA' syAt / mADDukaH, mADDukikaH; jhAjharaH, jhAjharikaH // 58|| zIlam / 6 / 4 / 59 // prathamAntAt zIlAryAt SaDyarthe 'ikaN syAt / ApUpikaH // 59 // ___ asthAchatrA''dera 460 // aGantAt sthaH, vAdezca tadasya zIlamiti viSaye-''' syAt / AsthA, chatraH, tApasaH // 60 // tUSNIkaH 661 // tUSNImastadasya zIlamiti viSaye 'ko mUlukca' syAt / tUSNIkaH // 6 // praharaNam // 2 // prathamAntAt SaDyarthe 'ikaN syAta, tat praharaNaM cet / AsikaH // 2 // Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam parazvadhAdvA'Nu | 6 |4163 // asmAt tadasya praharaNamiti viSaye - ' 'N vA syAt / pArazvadhaH pAra zvadhikaH ||63 // 143 zakti-yaSTeSTIka | 6|4|64 // AbhyAM tadasya praharaNamiti viSaye 'TIka' syAt / zAktIkI, yASTIkI ||64|| veSTyAdibhyaH | 6 |4| 65 // ebhyastadasya praharaNamityarthe 'TIkaN vA' syAt / aiSTIkI, aiSTikI aiSIkaH, aiSikaH ||65|| nAstikA-''stika- daiSTikam |6|4|66 // ete tadasyetyarthe 'ikaNantA' nipAtyante / nAstikaH, AstikaH, daiSTikaH // 66 // vRtto'papATho'nuyoge | 6 |4| 67 // prathamAntAt SaSThyarthe 'ikaN' syAt taccedanuyogaviSaye vRtto'papAThaH / aikAnyikaH // 67 // bahusvarapUrvAdikaH |6|4|68 // bahusvaraM pUrvapadaM yasya tasmAt prathamAntAt SaSThyarthe 'ika:' syAt, taccet parIkSAyAM vRtto'papAThaH / ekAdazAnyikaH ||68|| bhakSyaM hitamasmai | 6 | 4 | 69 // prathamAntAd asmai iti - caturthyarthe 'ikaN' syAt, taccet bhakSyaM hitam / ApUpikaH // 69 // niyuktaM dIyate |6|4|70 // prathamAntAt caturthyarthe 'ikaN syAt, tacet niyuktamavyabhicAreNa nityaM vA dIyate / AgrabhojanikaH // 70 // Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 3E zrIsidbhahemacandrazabdAnuzAsanam zrANA-mAMsaudanAdiko vA / / 471 // AbhyAM tadasmai niyuktaM dIyate iti viSaye 'ikaH' pratyayo vA' syAt / zrANikA, zrANikI / mAMsaudanikA, mAMsaudanikI // 71 // bhaktaudanAdvA'NikaT / 6 / 472 // AbhyAM yathAsaMkhya-'maNa-ikaTau vA' syAtAm, tadasmai niyuktaM dIyate iti viSaye / bhAktaH, odanikI; bhAktikaH, audanikaH // 72 // navayajJAdayo'smin vartante / 6 / 473 // ebhyaH prathamAntebhyo vartante ityupAdhibhyo'sminniti- saptamyarthe 'ikaN' syAt / nAvayajJikaH, pAkayajJikaH / / 73 // tatra niyukte / 6 / 474 // tatreti- saptamyantAd niyukte'rthe 'iMkaN' syAt / zaulkazAlikaH // 74 / / agArAntAdikaH / / 475 // asmAt tatra niyukte 'ikaH' syAt / devAgArikaH // 75 // adeza-kAlAdadhyAyini / 6476 // adhyayanasya yau pratiSiddhau deza-kAlau tadarthAt saptamyantAdadhyAyinyarthe 'ikaN' syAt / AzucikaH, sAndhyikaH // 76 // nikaTAdiSu vasati / 6 / 477 // ebhyaH saptamyantebhyo vasatyarthe 'ikaN' syAt / naikaTikaH, AraNyiko bhikSuH, vAkSamUlikaH // 77 // satIrtha: 16478 // samAnatIrthAt tatra vasatyarthe 'yo' nipAtyate, samAnasya ca 'sabhAvaH' / satIrthyaH ||78 // Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiTahemacandrazabdAnuzAsanam 145 prastAra-saMsthAna-tadanta-kaThinAntebhyo vyavaharati / 6 / 4 / 79 // prastAra-saMsthAnAbhyAM tadantebhyaH, kaThinAntAcca vyavaharatyarthe 'ikaNa' syAt / prAstArikaH, sAMsthAnikaH, kAMsyaprastArikaH, gausaMsthAnikaH, vAMzakaThinikaH // saMkhyAdevA''haMdalucaH / 6 / 4 / 80 // ahaMdarthamabhivyAya yA prakRtirvakSyate tasyAH kevalAyAH saMkhyApUrvAyAzca vakSyamANaH pratyayaH' syAditi jJeyam, na cet sA lugantA / cAndrAyaNikaH, vaicandrAyaNikaH / aluca iti kim ? dvizUrpaNa krItena krItaM dvizaurpikam // 8 // godAnAdInAM brahmacarye / 6 / 4 / 81 // ebhyaH SaDyantebhyo brahmacarye'rthe 'ikaN syAt / gaudAnikama, Adityavratikam // candrAyaNaM ca carati / 6 / 4 / 82 // asmAd dvitIyAntAd godAnAdezca caratyarye 'ikaN' syAt / cAndrAyaNikaH, gaudAnikaH // 82 // devavratAdIn Din / 6 / 4 / 83 // ebhyo nirdezAdeva dvitIyAntebhyazcaratyarthe "Din' syAt / devavratI, mahAvratI // DakacASTAcatvAriMzataM varSANAm / 6 / 4 / 84 // varSANAmaSTAcatvAriMzato dvitIyAntAdharatyarthe 'Dako Din ca' syAt / aSTAcatvAriMzakaH, adhAcatvAriMzI // 44 // cAturmAsyaM tau yaluka ca 6485 // asmAd dvitIyAntAt caratyarthe 'Daka-Dinau' syAtAm, 'yaluk ca / cAturmAsakaH, cAturmAsI // 5 // kroza-yojanapUrvAcchatAd yojanAcA'bhigamAhe / 6 / 4 / 86 // krozapUrvAd yojanapUrvAJca, zatAd yojanAJca paJcamyantAdabhigamAhe'rthe 'ikaNa' Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 zrIsiTadepacandrazandAnuzAsanam syAt / krauzazatiko muniH, yojanazatikaH, yaujanikaH // 86 // tad yAtyebhyaH / 6 / 487 // taditi- dvitIyAntebhya ebhyaH krozazata-yojanazata-yojanebhyo yAti- gacchatyA 'ikaN syAt / krauzazatikaH, yojanazatikaH, yojaniko dUtaH // 87 // para ikaT 6488 // patho dvitIyAntAd yAtyarve 'ikaT syAt / payikI ||8|| nityaM yaH panca 6 / 189 // patho dvitIyAntAd nityaM yAtyarthe 'paH' syAta, 'panya-vAsya / pAnyaH / / zaGkttara-kAntArA-'ja-vAri-svara-jaGgalAdestenA''hate ca 90 // zakvAdipUrvapadAt pavitrantAt, teneti- tRtIyAntAdAhate yAti cArye 'ikaN syAt / zAkupathikaH, auttarapathikaH, kAntArapathikaH, AjapathikaH, vAripathikaH, sthApayikaH, jAlpaSikaH // 10 // sthalAdermadhuka-marice // 11 // stharaparvapadAt pavitratAdAite madhuke marice cA-'m syAt / sthAnapathaM madhukam, maricaM vA // 9 // turAyaNa-pArAyaNaM yajamAnA-'dhIyAne / / 4 / 12 // AbhyAM dvitIyAntAbhyAM yathAsaMkhyaM yajamAnA-dhIyAnayo-rikag syAt / taurAyaNikaH, pArAyaNikaH // 12 // saMzayaM prApte jeye // 13 // saMzayamiti- dvitIyAntAt prApte ye'rye 'ikam syAt / sAMzayiko'rthaH // tasmai yogAde zakte // 9 // Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 147 ebhyastasmai iti - caturthyantebhyaH zakte'rthe 'ikaN' syAt / yaugikaH, sAntApikaH ||14|| yoga- karmabhyAM yokaJau |6|4|15|| AbhyAM caturthyantAbhyAM zakte'rthe yathAsaMkhyaM 'yokajI' syAtAm / yogyaH, kArmukam // 95 // yajJAnAM dakSiNAyAm | 6 | 4|96 // ebhyaH SaSThyantebhyo dakSiNAyAmarthe 'ikaN' syAt / AgniSTomikI // 96 // teSu deye |6|4|17|| yajJArthebhyaH saptamyantebhyo deye'rthe 'ikaN' syAt / vAjapeyikaM bhaktam // 97 // kAle kArye ca bhavavat |6|4|18|| kAlArthAt saptamyantAd deye kArye cArthe 'bhave iva pratyayAH' syuH / yathA varSAsu bhavaM vArSikam, tathA kAryaM deyaM ca // 98 // vyuSTAdiSvaNa |6|4|19|| ebhyaH saptamyantebhyo deye kArye cA- ''N syAt / vaiyuSTam, naityam // 99|| yathAkathAcANNaH | 6|4|100|| asmAd deye kArye cArthe 'Na' syAt / yAthAkathAcam ||100 || tena hastAd yaH | 6 |4|101 // teneti - tRtIyAntAd hastAd deye kArye ca 'yaH' syAt / hastyam // 101 // zobhamAne |6|4|102 // TAntAcchomamAne 'ikaN' syAt / kArNaveSTakikaM mukham // 102 // karma-veSAd yaH | 6|4|103 // AbhyAM TAntAbhyAM zobhamAne'rthe 'yaH' syAt / karmaNyaM zauryam, veSyo naTaH // Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam ___ kAlAt parijayya-labhya-kArya-sukare / 6 / 4 / 104 // kAlavizeSAhAntAt parijayyA''dAvarye 'ikaN' syAt / mAsiko vyAdhiH, paTaH, cAndrAyaNaM, prAsAdo vA / / 104 / / nivRtte / 6 / 4 / 105 // kAlArthAdvAntAd nirvRte'rthe 'ikaN' syAt / Ahnikam / / 105 // taM bhAvi-bhUte / 6 / 4 / 106 // tamiti- dvitIyAntAt kAlAryAd bhAvini bhUte cArthe 'ikaN' syAt / mAsika utsavaH // 106 // tasmai bhRtA-'dhISTe ca / 6 / 4 / 107 // tasmai iti- caturdAntAt kAlArthAd mRte'dhITe cArthe 'ikaN' syAt / mAsikaH, karmakaraH, upAdhyAyo vA // 107 // / SaNmAsAdavayasi pyekau / 6 / 4 / 108 // asmAt kAlArthAt tena nivRtte, taM bhAvini bhUte, tasmai bhRtA'dhIre ceti viSaye 'Nya ikazca' syAd, avayasi gamyamAne / pANmAsyaH, SaNmAsikaH // samAyA InaH / / 109 // asmAt tena nivRtte ityAdipacakaviSaye 'InaH' syAt / samInaH / / 109 // rAjyahaH-saMvatsarAba dvigorvA 6 / 4110 // rAjyAdhantAt samAntAca digostena nivRta ityAdipaJcakaviSaye 'Ino vA syAt / dvirAtrINaH, rAtrikA yahInaH, vyakSikaH; dvisaMvatsarINaH, dvisAMvatsarikaH; dvisamInaH, samikaH // 10 // varSAdaca vA / / 41911 // kAlavAvivarSAntAd dvigostena niste ityAdipaJcakaviSaye 'Ino'za vA syAt / Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 149 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam divarSaH, dvivarSINaH, dvivArSikaH // 11 // prANini bhUte / 6 / 4 / 112 // kAlArthavarSAntAd dvigobhUte prANinyarthe 'a' syAt / dvivarSoM vatsaH / prANinIti kim ? dvivarSaH, dvivarSINaH dvivArSikaH, sarakaH / / 112 // mAsAd vayasi yaH / / 4 / 113 // mAsAntAd dvigobhUte'rthe 'yaH' syAt, vayasi gamye / dvimAsyaH zizuH / / vayasIti kim ? dvaimAsiko vyAdhiH // 113 // InaJ ca / 6 / 4 / 114 // mAsAd bhUte'rthe 'InaJ yazca' syAt, vayasi gamye / mAsInaH, mAsyaH zizuH // 114 // SaNmAsAd ya-yaNikaNa / 6 / 4 / 115 // asmAt kAlArthAd bhUte'rthe 'ete' syuH, vayasi gamye / SaNmAsyaH, pANmAsyaH, pANmAsikaH zizuH // 115 // so'sya brahmacarya-tadvatoH / 6 / 4 / 116 // sa iti-prathamAntAt kAlAdisyeti-SaDyarthe, brahmacarye, brahmacAriNi ce-'kaNa syAt / mAsikaM brahmacaryam, mAsikastadvAn / / 116 // prayojanam / 6 / 4 / 117 // prathamAntAt SaSThyarthe 'ikaN' syAt, prathamAntaM cet prayojanam / jainamahikaM devAgamanam // 117|| ekAgArAcaure / 64118 // asmAt tadasya prayojanamiti viSaye caure'rthe 'ikaN' syAt / aikAgArikaH // 118 // Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 zrIsiddhahemacandrazandAnuzAsanam cUDAdibhyo'N / 6 / 4 / 119 // ebhyastadasya prayojanamiti viSaye-''N syAt / cauDaM, zrAddham / / 119 // vizAkhA-''SADhAnmanya-daNDe / 6 / 4120 // AbhyAM tadasya prayojanamiti viSaye yathAsaMkhyaM manye daNDe cA'rthe-''na' syAt / vaizAkho manthaH, ASADho daNDaH // 120 // utthApanAderIyaH / 6 / 4 / 121 // ebhyastadasya prayojanamiti viSaye 'IyaH' syAt / utyApanIyaH, upasthApanIyaH / / 121 // vizi-kahi-padi-pUri-samAperanAt sapUrvapadAt / 6 / 4 / 122 // ebhyo'nAntebhyaH sapUrvapadeNyastadasya prayojanamityarthe 'IyaH' syAt / gRhapravezanIyam, ArohaNIyam, goprapadanIyam, prapApUraNIyam, aGgasamApanIyam / / 122 // svarga-svastivAcanAdibhyo ya-lupau / / 4 / 123 // svagadiH svastivAcanAdeza tadasya prayojanamityarye yayAsaMkhyaM yo epa ca' syAt / svaryam, AyuSyam, svastivAcanam, zAntivAcanam // 123 // samayAt prAptaH 64124 // samayAt prathamAntAt SaDyarthe 'ikaN syAta, cet samayaH prAptaH / sAmayika kAryam // 124 // RtvAdibhyo'Na 64125 // ebhyaH prathamAntebhyaH so'sya prApta ityarthe -'' syAt / ArtavaM phalam, aupavastram // 125 // kAlA yaH / 131126 // samayAna Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 151 kAlAt so'sya prApta ityarthe 'yaH' syAt / kAlyA meghAH / / 126 / / dIrghaH / 6 / 4 / 127 // kAlAt prathamAntAdasyetyarthe 'ikaN' syAt / prathamAntazced dIrghaH / kAlikamRNam // 127 // AkAlikamikaJcAyante / 6 / 4 / 128 // AkAlikAd 'ika ikaNa ca' bhavatyarthe syAt, Adireva yadi antaH / AkAliko'nadhyAyaH, pUrvedhuryasmin kAle pravRtto'paredhurapi A tasmAt kAlAd bhavatItyarthaH; AkAlikI, AkAlikA vA vidyut, AjanmakAlameva syAt, janmAnantaranAzinItyarthaH // 128 // triMzad-viMzaterDako'saMjJAyAmA'rhadathe / 6 / 4 / 129 // AbhyAmA arhadayad yo'rtho vakSyate tasmin 'DakaH' syAt, asaMjJAviSaye / triMzakam, viMzakam, triMzakaH, viMzakaH / asaMjJAyAmiti kim ? triMzatkam, viMzatikam // 129|| saGkhyA -DatecA'zat-ti-pTeH kaH / 6 / 4 / 130 // zadanta-tyanta-TyantavarjasaMkhyAyA DatyantAt triMzaviMzatibhyAM cA'haMdarye 'kaH syAt / dvikam, katikam, triMzatkam, viMzatikam / azattitheriti kim ? cAtvAriMzatkam, sAptatikam, SASTikam / / 130 // zatAt kevalAdatasmin yekau / 6 / 4 / 131 // zatAt kevalAdA'haMdarye 'yeko' syAtAm, sa cedarthaH prakRtyarthAd nA'mitraH / zatyam, zatikam / kevalAditi kim ? dvizatakam / atasminniti kim ? zatakaM stotram // 13 // vA'torikaH / 6 / 4 / 132 // Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam atvantasaMkhyAyA Arhadarthe 'ikovA' syAt / yAvatikam, yAvatkam // 132 // kArSApaNAdikaT pratizcAsya vA 16 |4|133 // asmAdArhadarthe 'ikaT'' syAt, asya ca 'pratirvA' / kArSApaNikI, pratikI // 133 // arthAt pala - kaMsa - karSAt |6|4|134 // ardhapUrvAt palAdyantAdArhadarthe 'ikaT' syAt / ardhapalikam, ardhakaMsikam, ardhakarSikI // 134 // kaMsA - 'rdhAt / 6 / 4 / 135 // AbhyAmA'rhadarthe-'ikaT' syAt / kaMsikI, ardhikI // 135 // sahasra- zatamAnAdaNU | 6 |4|136 // AbhyAmA'rhadarthe- ''N syAt / sAhasraH zAtamAnaH // 136 // zUrpAd vA'J |6|4|137 // A'rhadarthe vA''J' syAt / zaurpam, zaurSikam // 137 // vasanAt |6|4|138 // A'rhadarthe''J' syAt / vAsanam // 138 // viMzatikAt / 6 / 4 / 139 // A'rhadarthe-''J' syAt / vaiMzatikam // 139 // dvigorInaH | 6|4|140 // viMzatikAntAd dvigorA'rhadarthe 'InaH' syAt / dviviMzatikInam // 140 // anAmyadviH plup |6|4|141 // dvigorArhadarthe jAtasya pratyayasya 'pit lup syAt, 'na tu dviH' anAmni / dvikaMsam / anAmnIti kim ? pAJcalohitikam / adviriti kim ? dvizUrpeNa krItaM dvizIrpikam // 141 // Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 153 navA'Na: 1141142 // dvigoH parasyA''haMdarthe-''NaH pit lub vA' syAt, 'na tu dviH' / dvisahasram, dvisAhasram // 142 // suvarNa-kArSApaNAt / 6 / 4 / 143 // etadantAd dvigoH parasyA''haMdarthe 'pratyayasya lub vA' syAt, 'na tu dviH' / dvisuvarNam, dvisauvarNikam: dvikArSApaNam, dvikArSApaNikam // 143 // dvi-tri-bahorniSka-vistAt / 6 / 4 / 144 // ebhyaH parau yau niSka-vistau tadantAd dvigorA'haMdarthe 'pratyayasya lub vA' syAt, 'adviH' / dviniSkam, dvinaiSkikam: triniSkam, trinaSkikam; bahuniSkam, vahunaiSkikam: dvivistam, dvivaistikm| trivistam, trivaistikam; bahuvistam, bahuvaistikam // 14 // zatAd yaH / 6 / 4 / 145 // zatAntAd dvigorA'rhadarthe 'yo vA' syAt / dvizatyam, dvizatam // 145 // zANAta 604146 // zANAntAd dvigorA'haMdarye 'yo vA' syAt / paJcazANyam, paJcazANam // dvi-tryAderyA'N vA / 6 / 4 / 147 // dvitripUrvo yaH zANastadantAd dvigorA'haMdarthe 'yA-'NI vA' syAtAm / dvizANyam, vaizANam: dvizANam, trizANyam, traizANam, trizANam // 147 // paNa-pAda-mASAd yaH / 6 / 4 / 148 // paNAdhantAd dvigorAhadarthe 'yaH' syAt / dvipaNyam, dvipAdyam, adhyardhamASyam // 148 // khArI-kAkaNIbhyaH kac / 6 / 4 / 149 // Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam etadantAd dvigorAbhyAM cA''haMdarthe 'kac' syAt / dvikhArIkam, dvikAkaNIkam, khArIkam, kAkaNIkam // 149 // mUlyaiH krIte / 6 / 4 / 150 // mUlyArthATTAntAt krIte'rthe 'yayoktaM pratyayAH' syuH / prAsthikam, triMzakam // tasya vApe 164151 // tasyeti- SaDyantAd vApe'rthe 'yathoktaM pratyayAH' syuH / prAsthikam, khArIkam // 151 // vAta-pitta-zleSma-sanipAtAcchamana-kopane 6 / 4 / 152 // ebhyaH SaSThyantebhyaH zamane kopane cArthe 'yathoktamikaN' syAt / vAtikam, paittikam, zlaiSmikam, sAnipAtikam // 152 // hetau saMyogotpAte / / 4153 // SaSTyantAd hetAvarthe 'yathoktaM pratyayaH' syAt, ced hetuH saMyoga utpAto vA / zatyaH zatiko dAtRsaMyogaH, somagrahaNiko bhUmikampaH / / 153 // putrAd yeyau / 6 / 4 / 154 // putrAt SaSThyantAd hetAvarthe 'yeyau' syAtAm, ceddhetuH saMyoga utpAto vA / putryaH, putrIyaH // 154 // dvisvara-brahmavarcasAd yo'saGkhyA-parimANA-'zvAdeH / 6 / 4155 // saMkhyA-parimANA-'zvAdivarjAt dvisvarAd brahmavarcasAcca SaDyantAd hetau saMyoge utpAte vA 'yaH' syAt / dhanyaH, brahmavarcasyaH / saMkhyAdivarjanaM kim ? paJcakaH, prAsthikaH, AzvikaH // 155 // pRthivI-sarvabhUmerIza-jJAtayozcAJ / 6 / 4 / 156 // Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - zrIsiddhahemacandrazandAnuzAsanam 155 AbhyAM SaSTyantAbhyAmIza-jJAtayostasya hetuH saMyoga utpAta iti viSaye cA''J' syAt / pArthivaH, sArvabhauma Izo jJAtaH saMyogotpAtarUpo heturvA / / 156 // loka-sarvalokAnjAte / / 4 / 157 // AbhyAM SaDyantAbhyAM jJAte'rthe 'yayoktaM pratyayaH' syAt / laukikaH, sArvalaukikaH // 157 // tadatrA'smai vA vRddhyAya-lAbhopadA-zulkaM deyam / 6 / 4158 // taditi- prathamAntAd atreti- saptamyarthe'smai iti-caturthyarthe vA 'yathoktaM pratyayaH' syAt, taccet prathamAntaM vRddhyAdi deyaM ca syAt / vRddhiH- paJcakaM zatam, AyaH- paJcako grAmaH, lAbhaH- paJcakaH paTaH, upadA-laJcaH- paJcako vyavahAraH, zulkaM- paJcakaM zatam, evaM zatyaM, zatikam // 158 // pUraNA-'rdhAdikaH / 6 / 4 / 159 // pUraNapratyayAntAdardhAca prayamAntAd asmin asmai vA dIyate ityarthayo 'rikaH' syAt, prathamAntaM ced vRddhyAdi / dvitIyikaH, ardhikaH // 159 // bhAgAd yekau / 6 / 4160 // bhAgAt tadasmintrasmai vA vRddhyAdhanyatamaM deyamiti viSaye 'yekI' syAtAm / bhAgyaH, bhAgikaH // 16 // taM pacati droNAd vA'J / 6 / 4 / 161 // tamiti- dvitIyAntAd droNAt pacatyarthe 'vA'J' syAt / drauNI, drauNikI sthAlI / / 161 // sambhavadavaharatozca / 6 / 4 / 162 // dvitIyAntAt pacat- sammavadavaharatsu 'yathoktaM pratyayaH' syAt / Adheyasya pramANAnatirekeNa dhAraNaM sambhavaH, atirekeNAvahAraH / prAsthikI sthAlI / Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam pAtrA-''citA-''DhakAdIno vA / 6 / 4 / 163 // ebhyo dvitIyAntebhyaH pacadAdyarthe 'Ino vA' syAt / pAtrINA, pAtrikI; AcitInA, AcitikI; ADhakInA, ADhakikI // 163 / / dvigorInekaTau vA / 6 / 4164 // pAtrA-''citA-''DhakAntAd dvigoddhitIyAntAt pacadAdyarthe 'InekaTI vA' syAtAm, pakSe 'ikaNa', tasya cAnAmnItyAdinA 'plup na' anayorvidhAnabalAt / dvipAtrINA, dvipAtrikI, dvipAtrI; yAcitInA, yAcitikI, yAcitA; yADhakInA, yADhakikI, yADhakI // 164 // kulijAd vA lup ca / 64 / 165 // kulijAntAd dvigoddhitIyAntAt pacadAdyarthe 'InekaTau vA' syAtAm, pakSe 'ikaNa' tasya ca 'vA lup' / dvikulijInA, dvikulijikI, dvikulijaH, dvaikulijikI // 165 // vaMzAderbhArAddharad-vahadAvahatsu / 6 / 4 / 166 // ebhyaH paro yo bhArastadantAd dvitIyAntAdeSvartheSu 'yathoktaM pratyayaH' syAt / vAMzabhArikaH, kauTabhArikaH // 166 // dravya-vasnAt kekam / 64167 // AbhyAM dvitIyAntAbhyAM haradAdyarthe yathAsaMkhyaM 'ka ikazca' syAt / dravyakaH, vasnikaH / / 167 // so'sya bhRti-vasnAMzam / 6 / 4168 // sa iti- prathamAntAd bhRtyAdyaryAd asyeti- SaSThyarthe 'yathoktaM pratyayaH' syAt / paJcakaH karmakRt paTo grAmo vA, sAhanaH // 168 // mAnam / 6 / 4 / 169 // Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsidahemacandrazabdAnuzAsanam 157 prathamAntAt SaDyarthe 'yathoktaM pratyayaH' syAt, syantaM ced mAnam / drauNikaH, khArIko rAziH // 169 // jIvitasya san / 6 / 4 / 170 // jIvitamAnAryAt syantAt SaDyarthe 'yathoktaM pratyayaH' syAt, tasya ca 'na lup' / dviSASTiko nA ||170 // saGkhyAyAH saMgha-sUtra-pAThe / 6 / 4 / 171 // asmAt syantAd asya mAnamityarthe 'yayoktaM pratyayaH' syAt, SaDyayazcet saGghaH sUtraM, pATho vA / paJcakaH saGghaH, aSTakaM pANinIyaM sUtram, aSTakaH pAThaH // 171 // nAmni 6 / 4172 // saMkhyArthAt tadasya mAnamityarthe 'yathoktaM pratyayaH' syAt, nAmni | paJcakAH zakunayaH // 172 // viMzatyAdayaH / 6 / 4 / 173 // 'ete' tadasya mAnamityarthe sAdhavaH' syuH, nAmni / dvau dazatI mAnameSAM viMzatiH, triMzat // 17 // za-cAtvAriMzam / 6 / 4 / 174 // triMzacatvAriMzadbhyAM tadasya mAnamityarthe 'DaN' syAt, nAmni / zAni, cAtvAriMzAni brAhmaNAni // 174 // paJcad-dazad varga vA / 6 / 4175 // 'etI' tadasya mAnamitiviSaye varge'rthe- 'Dadantau vA' nipAtyau / paJcat, dazat, paJcakaH dazako vargaH // 175 // stome DaT / 6 / 4 / 176 // Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam saMkhyArthAt tadasya mAnamiti viSaye stome'rthe 'DaT' syAt / viMzaH stomaH // 176 // tamarhati |6|4|177 // tamiti - dvitIyAntAdarhadarthe 'yathoktaM pratyayaH' syAt / vaiSikaH, sAhasraH || daNDAderyaH | 6 |4|178 // ebhyo dvitIyAntebhyo'rhadarthe 'yaH' syAt / daNDyaH, ardhyaH // 178 // yajJAdiyaH | 6|4|179 // dvitIyAntAd yajJAdarhati 'iyaH' syAt / yajJiyo dezaH || 179 || pAtrAt tau |6|4|180 // dvitIyAntAt pAtrAd arhati 'yeyau' syAtAm / pAtryaH pAtriyaH // 180 // dakSiNA - kaDaGgara - sthAlIbilAdIya-yau |6|4|181 // ebhyo dvitIyAntebhyo'rhatyarthe 'Iyayau' syAtAm / dakSiNIyo, dakSiNyo guruH; kaDaGgarIyaH, kaDaGgaryo gauH; sthAlIbilIyAH, sthAlIbilyAstaNDulAH ||181 // chedAdernityam |6|4|182 // asmAd dvitIyAntAnnityamarhati 'yathoktaM pratyayaH' syAt / chedikaH, bhaidikaH // 182 // virAgAd viraca | 6|4|183 // asmAd dvitIyAntAnnityamarhati 'yathoktaM pratyayaH syAt, tadyoge cAsya 'viraGgaH' / vairaGgikaH ||183|| zIrSacchedAd yo vA | 6 |4|184 // asmAd dvitIyAntAnnityamarhati 'yo vA' syAt / zIrSacchedyaH, zairSacchedikaHzcauraH ||184 // zAlIna - kaupInA - ''rtvijInam | 6 |4|185 // Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 159 'ete tamarhatItyarthe 'InajantA' nipAtyAH / zAlIno'dhRSTaH, kopInaM pApakarmAdi, ArkhijIno yajamAna Rtvig vA // 185 // ityAcAryazrIhemacandraviracitAyAM siddhahemacandrAbhidhAnasvopajJazabdAnuzAsanalaghuvRttau SaSThasyAdhyAyasya caturthaH pAdaH samAptaH // 64 // bhUmi kAmagavi ! svagomayarasairAsidha ralAkarA !, muktAsvastikamAtanudhvamuDupa ! tvaM pUrNakumbhIbhava / dhRtvA kalpatarordalAni saralardigvAraNAstoraNA-, nyAyatta svakarairvijitya jagatIM nanveti siddhAdhipaH // 24 // // iti SaSTho'dhyAyaH // Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam // aham // [atha saptamAdhyAyasya prathamaH pAdaH, yaH 7 / 11 // yadita UrdhvamanukramiSyAmastatra IyAdarvAg 'ya' ityadhikRtaM jJeyam // 1 // vahati ratha-yuga-prAsaGgAt 7/12 // tamiti vartate, ebhyo dvitIyAntebhyo vahatyarthe 'yaH' syAt / dvirayyaH, yugyaH, prAsaGgo-vatsa-damana-skandha-kAThama, prAsaGgyaH // 2 // dhuro yaiyaNa 713 // dhuro dvitIyAntAd vahatyarthe "etI' syAtAm / dhuryaH, dhaureyaH // 3 // vAmAyAderInaH 71 / 4 // vAmAdipUrvAd dhurantAdamantAd vahatyarthe 'InaH' syAt / vAmadhurINaH, sarvadhurINaH // 4 // __ akAdeH 1715 // ekapUrvAd dhurantAdamantAd vahatyarthe 'a Inazca' syAt / ekadhuraH, ekadhurINaH // 5 // hala-sIrAdikaN 7 / 16 // AbhyAM taM vahatyarye 'ikaN syAt / hAlikaH, sairikaH // 6 // zakaTAdaN / 7 / 117 // asmAt taM vahatyarthe-'uN' syAt / zAkaTo gauH // 7 // vidhyatyananyena 7118 // dvitIyAntAd vidhyatyayeM 'yaH' syAt, na cedAtmano'nyena karaNena vidhyet / payAH-zarkarAH / ananyeneti kim ? cauraM vidhyati caitraH // 8 // Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 161 dhanagaNAlabdhari 71 / 9 // AbhyAmamantAbhyAM labdharyarthe 'yaH' syAt / dhanyaH, gaNyaH // 9 // No'trAta 711110 // atrAd amantAt labdhari 'NaH' syAt / AnaH // 10 // hRya-paya-tulya-mUlya-vazya-pathya-vayasya-dhenuSyA-gArhapatya janya-dharmyam 7111 // ete'rthavizeSeSu 'yAntA' nipAtyAH / haghamauSadham, padhaH paGkaH, tulyaM bhANDaM sadRzam, mUlyaM dhAnyaM paTAdivikrayAllabhyaM ca, vazyo gauH, pathyamodanAdi, vayasyaH sakhA, dhenuSyA pItadugdhA gauH, gArhapatyo nAmAgniH, janyA varavayasyAH, dharmya sukham // 11 // nau-viSeNa tArya-vadhye 7 / 1 / 12 // AbhyAM nirdezAdeva tRtIyAntAbhyAM yayAsaMkhyaM tArye vadhye cArthe 'yaH' syAt / nAvyA nadI, viSyo gajaH // 12 // nyAyA'rthAdanapete 7 / 113 // AbhyAM paJcamyantAbhyAmanapete'rthe 'yaH' syAt / nyAyyam, arthyam / / 13 // mata-madasya karaNe 711114 // AbhyAM SaDyantAbhyAM karaNe 'yaH' syAt / matyam, madyam // 14 // tatra sAdhau 71115 // tatreti-saptamyantAt sAdhAvarye 'yaH' syAt / sabhyaH // 15 // pathyatithi-vasati-svapatereyaNa 7 / 1 / 16 // ebhyastatra sAyA-'veyaNa' syAt / pAtheyam, Atiyeyam, vAsateyam,. svApateyam // 16 // Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam bhaktANNaH / 7 / 1 / 17 // bhaktAt tatra sAdhau 'NaH' syAt / bhAktaH zAliH // 17 // parSado Nya-Nau 7118 // tatra sAdhI syAtAm / pArSadyaH, pArSadaH // 18 // sarvajanANNyenajau 1719119 // tatra sAdhau syAtAm / sArvajanyaH, sArvajanInaH // 19 // pratijanAderInaJ 7 / 1 / 20 // tatra sAdhau syAt / prAtijanInaH, AnujanInaH // 20 // kathAderikaNa 7 / 1 / 21 // tatra sAdhI syAt / kAyikaH, vaikathikaH // 21 // devatAntAt tadarthe / 7 / 1 / 22 // devatAntAt tadarthe 'yaH' syAt / agnidevatyaM haviH // 22 // pAyA-'dhye 71 // 23 // etau tadarthe 'yAntau' nipAtyau / pAdhaM jalam, aya ralam // 23 // jyo'titheH 7 / 1 / 24 // tadarthe'rthe syAt / Atithyam // 24 // sAdevA tadaH 7 / 1 / 25 // "tad" (7, 1, 50) iti sUtraM yAvat kevalasya sAdezca vakSyamANo vidhijJeyaH // 25 // halasya karSe 71 / 26 // halAt SaDyantAt karSe'rthe 'yaH' syAt / halyA, dvihalyA // 26 // sItayA saMgate 7 / 1 / 27 // Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhaDemacandrazabdAnuzAsanam 163 asmATTA'ntAt saGgate'rthe 'yaH' syAt / sItyam, trisItyam // 27 // IyaH / 7 / 1 / 28 // A tado vakSyamANAryeSu 'Iyo'dhikRto' jJeyaH // 28 // haviranabhedA- pUpAdeyoM vA 71 / 29 // havirbhedAdatrabhedAdapUpAdezvA''tado'ryeSu 'vA yo'dhikriyate' / AmikSyam, AmikSIyam; odanyAH, odanIyAstaNDulAH; apUpyam, apUpIyam; yavApUpyam, yavApUpIyam // 29 // uvarNa-yugAderyaH / 7 / 1 // 30 // uvarNAntAd yugA''dezA''tado'ryeSu yaH' syAt / zavyaM dAru, yugyaM, haviSyam // 30 // nAbhernabhU cAdehAMzAt / 7 / 1 / 31 // adehAMzAtrAmerA tado'rtheSu 'yaH' syAta, 'nam' cA'sya / nabhyo'taH / / adehAMzAditi kim ? nAbhyaM tailam // 31 // na coSasaH 71 // 32 // A tado'rtheSu Udhaso 'yaH' syAt, na cAntasya / Udhanyam // 32 // zuno vacodUta 71 / 33 // A tado'rtheSu zuno 'yaH' syAt, 'vazva upaH' / zunyam, zUnyam // 33 // kambalAnAmni 711 // 3 // asmAdA tado'ryeSu nAmni 'yaH' syAt / kambalyam, UrNApalazatam / nAmnIti kim ? kambalIyA UrNA // 3 // tasmai hite 71 // 35 // tasmai iti- dhaturyyantAt hite'ye 'yathA'dhikRtaM pratyayaH' syAt / vatsIyaH, Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam AmikSyaH, AmikSIyaH, yugyaH // 35 // na rAjA-''cArya-brAhmaNa-vRSNaH 7 / 1136 // ebhyazcaturthyantebhyo hite-''dhikRtaH pratyayo na' syAt / rAjJe, AcAryAya, brAhmaNAya, vRSNe vA hita iti vAkyameva // 36 // prANyaGga-sva-khala-tila-yava-vRSa-brahma-mASAd yaH 711 // 37 // prANyaGgArthebhyo rathAdibhyazcaturdAntebhyo hite 'yaH' syAt / dantyam, rathyA bhUmiH, khalyam, tilyam, yavyam, vRSyaM kSIram, brahANyo dezaH, mASyaH, rAjamASyaH // 37 // avyajAt thyap 71 / 38 // AbhyAM tasmai hite 'thyap' syAt / avithyam, ajapA yUtiH // 38 // caraka-mANavAdInaJ 7 / 1139 // AmyAM tasmai hite 'InaJ' syAt / cArakINaH, mANavInaH // 39 // bhogottarapadA-''tmabhyAmInaH / 7 / 1140 // bhoga uttarapadaM yasya tasmAda, Atmanazca tasmai hite 'InaH' syAt / mAtRbhogINaH, AtmanInaH // 40 // paJca-sarva-vizvAjanAta karmadhAraye 7 / 1 / 41 // paJcAdeH parAjjanAt karmadhArayavRtteH tasmai hite 'InaH' syAt / paJcajanInaH, sarvajanInaH, vizvajanInaH / karmadhAraya iti kim ? paJcAnAM janAya hitaH paJcajanIyaH // 41 // mahata-sarvAdikaNa 711 // 42 // AbhyAM parAjjanAt karmadhArayavRttestasmai hite 'ikaN' syAt / mAhAjanikaH, sArvajanikaH // 42 // Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 165 sarvANNo vA 7 / 1 / 43 // asmAt tasmai hite 'No vA' syAt / sArvaH, sarvIyaH // 43 // pariNAmini tadarthe / 7 / 1 / 44 // caturdAntAcaturthyarthe pariNAmini hetAvarye 'yathA'dhikRtaM pratyayaH' syAt / aGgArIyANi kASThAni, zavyaM dAru // 44 // carmaNya 7/1145 // caturthyantAt tadarthe pariNAmini carmaNyarthe- ''J' syAt / vAdhaM carma // 45 // RSabhopAnahAdhyaH 17.1146 // AbhyAM caturthyantAbhyAM pariNAmini tadarthe 'jyaH' syAt / ArSabhyo vatsaH, aupAnahyo mujhaH // 46 // chadirbalereyaNa 7 / 1 / 47 // AbhyAM caturthyantAbhyAM pariNAmini tadarthe 'eyaNa' syAt / chAdiSeyaM tRNam, bAleyAstaNDulAH // 7 // parikhA'sya syAt / 7 / 1 / 48 // asmAt syantAdasyeti- SaDyarthe pariNAmi-'nyeyaNa' syAt, sA cet syAditisambhAvyA / pArikheyya iSTakAH // 48 // atra ca 71149 // parikhAyAH syAditisambhAvyAyAH syantAyA atreti- saptamyarthe "eyaN syAt / pArikheyI bhUmiH // 49 // tad 71 / 50 // taditi-syantAt, syAditi- sambhAvyAt, SaDyarthe pariNAmini saptamyarthe ca 'yayA'dhikRtaM pratyayaH' syAt / prAkArIyA iSTakAH, parazavyamayaH, prAsAdIyo Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam dezaH // 50 // tasyA'he kriyAyAM vat / 7 / 1151 // tasyeti- SaSThyantAt kriyArUpe'ha'rthe 'vat' syAt / rAjavad vRttaM rAjJaH / kriyAyAmiti kim ? rAjJo') maNiH // 51 // syAderive 7 / 1152 // syAdyantAdivAyeM sAdRzye kriyA'rthe 'vat' syAt / azvavad yAti caitraH, devavat pazyanti munim // 52 // tatra 719153 // tatreti- saptamyantAdivAthai 'vat' syAt / mughnavat sAkete parikhA // 53 // tasya / 7 / 1154 // tasyeti- SaDyantAdivArthe 'vat' syAt / caitravad maitrasya bhUH // 54 // bhAve tva-tala 7 / 1155 // SaDyantAd bhAve 'etau' syAtAm, zabdasya pravRttiheturguNo bhAvaH / gotvam, gotA; zukRtvam, zukRtA // 55 // prAk tvAdagaDulAdeH 7156 // "brahmaNastvaH" (7.1,77) ityato'rvAk 'tvatalAvadhikRtau' jJeyo, na tu gaDulAdeH, tatraivodAhariSyete / gaDulAdivarjanaM kim ? gADulyam, kAmaNDalavam // 56 // naJtatpuruSAdabupAdeH 7.157 // prAk tyAnapUrvAt tatpuruSAd budhAyantavarjAt 'tvatalAveva syAtAmityadhikRtaM' neyam / azukratvam, azukRtA; apatitvam, apatitA / abudhAderiti kim ? Abudhyam, Acaturyam // 57 // Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 167 - pRthvAderiman vA 7 / 158 // ebhyo bhAve vA 'iman' syAt / prathimA, pRthutvam, pRthutA, pAryavam; mradimA, mRdutA, mArdavam // 58 // varNa-dRDhAdibhyaSTyaNa ca vA / 7 / 1 / 59 // varNavizeSArthebhyo dRDhAdeva tasya bhAve 'TyaN iman ca syAd vA' / zauklyam, zukkimA, zukRtvam, zukRtA; zaityam, zitimA, zititvam, zititA, shaitm| dAryam, DhimA, dRDhatvam, dRDhatA; vaityam, vimatimA, vimatitvam, vimatitA, vaimatam / / 59 // pati-rAjAntaguNAGga-rAjAdibhyaH karmaNi ca 71160 // patyantarAjAntebhyo guNo' pravRttau heturyeSAM tebhyo, rAjAdezva, tasya bhAve kriyAyAM ca 'TyaNa' syAt / Adhipatyam, adhipatitvam, adhipatitA; AdhirAjyam, adhirAjatvam, adhirAjatA; mauDhyam, mUDhatvam, mUDhatA; rAjyam, rAjatvam, rAjatA; kAvyam, kavitvam, kavitA // 60 // arhatastonta ca 7 / 1 / 61 // asmAt tasya bhAve karmaNi ca 'TyaNa' syAt, tadyoge ca tasya 'ntAdezaH' / Arhantyam, arhattvam, arhattA // 6 // sahAyAd vA 71162 // asmAt tasya bhAve karmaNi ca 'TyaN syAd vA' / sAhAyyam, sAhAyakam, sahAyatvam, sahAyatA // 2 // sakhi-vaNig-dUtAd yaH 171163 // ebhyastasya bhAve karmaNi ca yaH' syAt / sakhyam, sakhitvam, sakhitA; vaNijyA, vaNiktvam, vaNiktA, vANijyam; dUtyam, dUtatvam, dUtatA, Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam - dautyam // 63 // stenAnaluka ca 7164 // stenAt tasya bhAve karmaNi ca 'yaH' syAt, tadyoge ca 'nasya luk' / steyam, stenatvam, stenatA, stanyam / / 64 / / kapi-jJAtereyaNa / 7 / 1165 // AbhyAM tasya bhAve karmaNi ca 'eyaNa' syAt / kApeyam, kapitvam, kapitA; jJAteyam, jJAtitvam, jJAtitA // 65 // prANijAti-vayo'rthAdaja 71 / 66 // prANijAtyarthAd vayo'ryAca tasya bhAve karmaNi cA-''j' syAt / Azvam, azvatvam, azvatA; kaumAram, kumAratvam, kumAratA // 66 // yuvAderaNa 7 / 1 / 67 // ebhyastasya bhAve karmaNi cA-''N syAt / yauvanam, yuvatvam, yuvatA; sthAviram, sthaviratvam, sthaviratA // 67 / / hAyanAntAta 71168 // asmAt tasya bhAve karmaNi cA-''N syAt / dvaihAyanam, vihAyanatvam, dvihAyanatA // 68 // varNAlaghvAdeH 71 / 69 // laghurAdiH samIpo yeSAmi-u-RvarNAnAM tadantebhyastasya bhAve karmaNi cA-''N' syAt / zaucam, zucitvam, zucitA; evaM- hArItakam, pATavam, vAghavam, paitram / laghvAderiti kim ? pANDutvam // 69 // puruSa-hRdayAdasamAse 7170 // AbhyAmasamAsaviSayAbhyAM tasya bhAve karmaNi cA-''N syAt / pauruSam, puruSatvam, puruSatA, evaM- hArdam / asamAsa iti kim ? paramapuruSatvam, Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - zrIsidahemacandrazabdAnuzAsanama _169 169 paramapauruSamiti mA bhUt // 70 // zrotriyAd yaluka ca 7171 // asmAt tasya bhAve karmaNi cA-''N' syAt, tadyoge 'yasya luk' ca / zrautram, zrotriyatvam, zrotriyatA, zrotriyakam // 71 / / yopAntyAd gurUpottamAdasuprakhyAdakaJ 71 / 72 // yAdInAmantyamuttamam, tatsamIpamupottamam, tad gururyasya tasmAda, yupAntyAt, suprakhyavarjAt tasya bhAve karmaNi cA-''kam syAt / rAmaNIyakam, ramaNIyatvam, ramaNIyatA; evam- AcAryakam / gurUpottamAditi kim ? kSatriyatvam, kAyatvam / asuprakhyAditi kim ? suprakhyatvam, sauprakhyam // 72 // caurAdeH 71173 // ebhyastasya bhAve karmaNi cA-''kaJ' syAt / caurikA, cauratvam, cauratA; evaM- dhaurtikA // 73 // dvandAlita 71174 // dvandvAt tasya bhAve karmaNi ca 'lid akaJ' syAt / vaitrikA, vinRtvam, vinRtA // 74|| gotra-caraNAsAghA-'tyAkAra-prAptyavagame 71175 // gotrArya-caraNAryAbhyAM tasya bhAve karmANa ca 'lidakam syAt, zlAghA''diviSaye / gArgikayA zlAghate, atyAkurute vA, gArgikAM prApto'vagato vA, evaMkAThikayetyAdi / zlAghAdiSviti kim ? gArgam, kATham // 75 // hotrAbhya IyaH 7176 // hotrA- RtvigvizeSaH, tadaryAt tasya bhAve karmaNi ca 'IyaH' syAt / maitrAvaruNIyam / tvatalAvapi // 76 // brahmaNastvaH 7177 // Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam asmAd RtvigarthAt tasya bhAve karmaNi 'tvaH' syAt / brahmatvam // 77 // zAkaTa - zAkinau kSetre | 7|1|78 || SaSThyantAt kSetre'rthe 'etI' syAtAm / ikSuzAkaTam, zAkazAkinam ||78|| dhAnyebhya InaJ | 7|1|79 // dhAnyArthebhyaH SaSThyantebhyaH kSetre'rthe 'InaJ' syAt / maudgInam, kaudravINam // vrIhi - zAlereyaNa | 7|1|80| AbhyAM tasya kSetre 'eyaN' syAt / traiheyam, zAleyam // 80 // yava - yavaka - SaSTikAd yaH | 7|1|81 // ebhyastasya kSetre 'yaH' syAt / yavyam yavakyam, SaSTikyam ||81 || vA'Nu- mASAt / 7 / 1 / 82 // AbhyAM tasya kSetre 'yo vA' syAt / aNavyam, ANavInam; mASyam, mASINam // 82 // bomA bhaGgA - tilAt 1711183 // ebhyastasya kSetre'rthe 'yo vA' syAt / umyam, aumInam bhaGgyam, bhAGgInam, tilyam, tailInam // 83 // alAbvAzca kaTo rajasi | 7|1|84 | asmAdumAdezca tasya rajasyarthe 'kaTaH' syAt / alAbUkaTam, umAkaTam, bhaGgAkaTam, tilakaTam // 84 // ahnA gamye'zvAdInaJ | 7|1/85 // SaSThyantAdazvAdekenAhnA gamye'rthe 'InaJ' syAt / AzvIno'dhvA // 85 // kulAjjalpe | 7|1|86 // SaSThyantAt kulAjjalpe'rthe 'InaJ' syAt / kaulInaH // 86 // Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam pItvAdeH kuNaH pAke | 7|1187 // ebhyastasya pAke 'kuNaH' syAt / pIlukuNaH zamIkuNaH // 87 // kaNadirmUle jAhaH | 7|1|88 // 171 ebhyastasya mUle'rthe 'jAhaH' syAt / karNajAham, akSijAham ||88|| pakSAt tiH / 7 / 1 / 89 // pakSAt tasya mUle'rthe 'tiH' syAt / pakSatiH // 89 // himAluH sahe |7|1|10|| himAt tasya sahamAne'rthe 'ela' syAt / himeluH ||90 | bala - vAtAdUlaH / 7 / 1 / 91 // AbhyAM tasya sahe'rthe 'Ula:' syAt / balUlaH, vAtUlaH // 91 // zItoSNa - tRprAdAlurasa | 7|1 / 92 // ebhyastasyAsahe'rthe 'AluH' syAt / zItAluH, uSNAluH, tRprAluH // 92 // yathAmukha- saMmukhAdInastad dRzyate'smin // 7|1|93 // AbhyAM taditi-syantAbhyAm, asminniti - Dyarthe 'InaH' syAt, syantaM ced dRzyate / yathAmukhaM pratibimbam, yathAmukhIna AdarzaH, evaM saMmukhInaH // 93 // sarvAdiH pathya-karma-patra - pAtra - zarAvaM vyApnoti | 7|1|94 // sarvazabdapUrvebhya ebhyo dvitIyAntebhyo vyApnotItyarthe 'InaH' syAt / sarvapathIno rathaH sarvAGgINastApaH sarvakarmINo nA, sarvapatrINo yantA, sarvapAtrINaM bhaktam, * P sarvazarAvINamodanam // 94 // Aprapadam | 7|1|95 // A padAgrAd Aprapadam, asmAdamantAd vyApnotItyarthe 'InaH' syAt / AprapadInaH paTaH || 95|| Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam anupadaM baddhA 71196 // asmAdamantAd baddhetyarthe 'InaH' syAt / anupadInopAnat // 16 // ayAnayaM neyaH / 7 / 1 / 97 // asmAd dvitIyAntAtreye'rthe 'InaH' syAt / ayAnayInaH zAraH // 17 // sarvA'nnamatti 7/198 // asmAdannantAdattyarthe 'InaH' syAt / sarvAnIno bhikSuH // 9 // parovarINa-paramparINa-putrapautrINam / 7 / 1 / 99 // ete'nubhavatyarthe 'InAntA' nipAtyAH / parovarINaH, paramparINaH, putrapautrINaH / ___ yathAkAmA-'nukAmA-'tyantaM gAmini 7191100 // ebhyo'mantebhyo gAminyarthe 'InaH' syAt / yathAkAmInaH, anukAmInaH, atyantInaH // 10 // pArAvAraM vyasta-vyatyastaM ca 7 / 1 / 101 // asmAd samastAd vyastAd vyatyastAdhAmantAd gAmini 'InaH' syAt / pArAvArINaH, pArINaH, avArINaH, avArapArINaH // 101 // ___ anugvalam 171 / 102 // asmAdamantAdalazAmini 'InaH' syAt / anugavIno gopaH // 102 // avAnaM yenau 17191103 // asmAdamantAdalaGgAmini 'yenI' syAtAm / adhvanyaH, adhvanInaH // 10 // abhyamitramIyazca 7 / 1104 // asmAdamantAdalaGgAmini 'Iyo yenI ca' syAtAm / abhyamitrIyaH, abhyamitryaH, abhyamitrINaH // 104 // samAMsamInA-jyazvInA-'yamAtInA-''gavIna-sAptapadI Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 173 nam 7191105 // ete 'InAntA' nipAtyAH, sAptapadIna-'stvInaantaH' / samAMsamInA gauH, adyazvInA gauH, aghaprAtIno lAbhaH, AgavInaH karmakRt, sAptapadInaM sakhyam // 105 / / __ aSaDakSA-''zitaMgvalA -'laMpuruSAdInaH / 7 / 1 / 106 // ebhyaH svArthe 'InaH' syAt / aSaDakSINo mantraH, AzitaMgavInamaraNyam, alaGkarmINaH, alaMpuruSINaH // 106 // adikastriyAM vAcaH / 7 / 1 / 107 // aJcatyantAt svArthe 'Ino vA' syAt, na cet sa dizi striyAm / prAcInam, prAk; prAcInA zAkhA, prAcI / adistriyAmiti kim ? prAcI dik / / tasya tulye kaH saMjJA-pratikRtyoH / 7 / 1 / 108 // tasyeti- SaSThyantAt tulye'rthe 'kaH' syAt, saMjJAyAM pratikRtau ca viSaye / azvakaH, azvakaM rUpam / / 108 // na nR-pUjA'rthe-dhvaja-citre 7191109 // nari pUjArthe dhvaje citrakarmaNi cArthe 'ko na' syAt / caJcA nA, arhan, dhvaje siMhaH, citre bhImaH // 109 // apaNye jIvane 7111110 // jIvyate yena tasmin paNyavarne 'ko na' syAt / zivaH / apaNya iti kim ? hastikAn vikrINIte // 110 // deva-pathAdibhyaH 171111 // ebhyastulye saMjJA-pratikRtyoH 'ko na' syAt / devapathaH, haMsapathaH // 111 // bastareyaJ 711112 // bastestasya tulye'rthe 'eyaJ' syAt / bAsteyI praNAlikA ||112 / / Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam zilAyA eyaca 17/1113 // asmAt tasya tulye'rthe 'eyac eyaJ ca' syAt / zileyam, zaileyaM dadhi // zAkhAdeyaH 7191114 // ebhyastasya tulye 'yaH' syAt / zAkhyaH, mukhyaH // 114 / / drobhavye 7 / 1 / 115 // drostasya tulye bhavye'rthe 'yaH' syAt / dravyamayaM nA, svarNAdi ca // 115 / / kuzAgrAdIyaH 7 / 1 / 116 // asmAt tasya tulye 'IyaH' syAt / kuzAgrIyA buddhiH // 116 // kAkatAlIyAdayaH / 7 / 1 / 117 // ete tasya tulye 'IyAntAH' sAdhavaH syuH / kAkatAlIyam, khalatibilvIyam / / zarkarAderaN / 7 / 1 / 118 // ebhyastasya tulye-''N' syAt / zArkara dadhi, kApAlikam / / 118 // aH sapalyAH 711119 // asmAt tasya tulye 'aH' syAt / sapalaH // 119 // ekazAlAyA ikaH / 7 / 11120 // asmAt tasya tulye 'ikaH' syAt / ekazAlikam // 120 // goNyAdezekaN / 7 / 1 / 121 // ebhya ekazAlAyAzca tasya tulye 'ikaN' syAt / gauNikam, Agulikam, aikazAlikam // 121 // karkalohitATTIkaNa ca 7 / 1 / 122 // AbhyAM tasya tulye 'TIkaNa ikaN ca' syAt / kArkIkaH, kArkikaH, lauhitIkaH, lauhitikaH // 122 // Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazandAnuzAsanam 175 - vervistRte zAla-zaGkaTau 7 / 1 / 123 // vervistRte'rthe 'zAla-zaGkaTau' syAtAm / vizAlaH, vizaGkaraH // 123 // kaTaH 7 / 1 / 124 // vervistRte'rthe 'kaTaH' syAt / vikaTaH // 124 // saM-proneH saMkIrNa-prakAzA-'dhika-samIpe 7 / 1 / 125 // ebhyo yathAsaGkhyameSvaryeSu 'kaTaH' syAt / saGkaTaH, prakaTaH, utkaTaH, nikaTaH / / avAta kuTArazcAvanate 7 / 1 / 126 // avAdavanate'rthe 'kuTAraH kaTazca' syAt / avakuTAraH, avakaTaH // 126 / / nAsAnati-taddhatoSTITa-nATa-bhraTam / 7 / 1 / 127 // avAnnAsAnatI tadvati cArthe 'ete' syuH / avaTITam, avanATam, avabhraTaM nAsAnamanam, tadvad vA nAsAdi // 127 // nerina-piTa-kAzcika-ci-cikacA'sya / 7 / 1128 // ne sAnatau tadvati cArthe 'ete' syuH, tadyoge ca neryathAsaGkhyaM 'cik-cicikaH' / cikinam, cipiTam, cikaM nAsAnamanaM nAsAdi ca // 128 / / biDa-birIsau nIranpre ca 7 / 1 / 129 // neIranne nAsAnati-tadvatozca 'etI' syAtAm / nibiDAH, nibirIsAH kezAH, nibiDam, nibirIsaM nAsAnamanaM nAsAdi ca // 129 // kinAlazcakSuSi cit-pil-cura cAsya / 7 / 1 / 130 // kinAccakSuSyarthe 'la:' syAt, taghoge cAsya 'cil-pil-culaH' / cillam, pillam, cullaM cakSuH // 130 // upatyakA-'pityake 17111131 // 'etau' nipAtyete / upatyakA giryAsanA bhUH, adhityakA parvatA'dhirUDhA bhUH / / Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam aveH saMghAta-vistAre kaTa-paTam / 7 / 1 / 132 // averarthAt SaSTyantAt saMghAte vistAre cArthe yayAsaMkhyaM 'kaTa-paTI' syAtAm / avikaTaH saMghAtaH, avipaTo vistAraH // 132 / / pazubhyaH sthAne goSThaH / 7 / 1133 // pazvaryebhyaH SaSTyantebhyaH sthAne'rthe 'goSThaH' syAt / gogoTham, azvagoSTham / dvitve goyugaH 17191134 // pazvaryebhyastasya dvitve'rthe-''yaM' syAt / gogoyugam / / 134 // SaTtve SaDgavaH 71 / 135 // pazvarthebhyastasya SaTtve-''yaM' syAt / hastiSaDgavam ||135 / / tilAdibhyaH snehe tailaH 171136 // ebhyastasya snehe'rthe 'tailaH' syAt / tilatailam, sarSapatailam // 136 / / tatra ghaTate karmaNaSThaH 711137 // tatreti- jhyantAt karmazabdAd ghaTate ityarthe 'ThaH' syAt / karmaThaH // 137 // tadasya sajjAtaM tArakAdibhya itaH 7 / 1 / 138 // taditi- syantebhya ebhyo'syeti- SaDyarthe 'itaH' syAt, syantaM sajjAtaM cet / tArakitaM namaH, puSpitastaruH // 138|| garbhAdaprANini 17 / 1 / 139 // garmAt tadasya saJjAtamityarthe 'itaH' syAt, na tu prANini / garmitI vrIhiH // pramANAnmAtraT 71 / 140 // syantAt pramANArthAt SaSThyarthe 'mAtraT' syAt / AyAmaH pramANam / jAnumAtraM jalam, tanmAtrI bhUH // 140 // hasti-puruSAd vA'N / 7 / 1 / 141 // Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 177 syantAbhyAM pramANAryAbhyAmAbhyAM SaDyarthe 'N vA' syAt / hAstinam, hastimAtram, hastidaghnam, hastidvayasaM jalam, evaM- pauruSam // 14 // vordhva danaT dvayasaTU / 7 / 1 / 142 // UrdhvaM yat pramANaM tadarthAt syantAt SaDyarthe 'vetau' syAtAm / Urudadhnam, Urudvayasam, UrumAtraM jalam / Urdhvamiti kim ? rajjumAtrI bhUH // 142 // mAnAdasaMzaye lup 7 / 1 / 143 // mAnArtha eva sAkSAd yaH pramANazabdo hasta-vitastyAdirna tu rajjvAdiH, tasmAd prastutasya mAtraDAderasaMzaye gamye 'luka' syAt / hastaH, vitastiH / mAnAditi kim ? UrumAtra jalam / asaMzaya iti kim ? zamamA syAt // 143 // dvigoH saMzaye ca 19191144 // mAnAntAd dvigoH saMzaye'saMzaye ca prastutamAtrADAde-' p' syAt / dvivitastiH, dviprasthaH syAt / / 144 // mAtraT 7 / 1 / 145 // syantAmAnAryAt SaDyarthe 'mAtraT' syAt, saMzaye / prasthamAtraM syAt // 145 // zan-zad-viMzataH 17111146 // zanantAcchadantAcca saGkhyAd viMzatezca mAnavRtteH syantAt SaDyarye 'mAtraT syAt, saMzaye / dazamAtrAH syuH, evaM- triMzanmAtrAH, viMzatimAtrAH / / 146 / / Din / 7 / 1 / 147 // zan-zad-viMzatibhyaH syantebhyo mAnArthebhyaH SaDyarthe 'Din' syAt / paJcadazI ardhamAsaH, triMzI mAsaH, vizino bhavanendrAH // 147 / / idaM-kimo'turiya-kiya cAsya / 7 / 1 / 148 // AbhyAM mAnAbhyAM SaDyarthe meye-''tuH' syAt, tadyoge cAnayoryayAsaMkhya Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 'miyakiyo' syAtAm / iyAn, kiyAn paTaH // 148 // pat-tadetado DAvAdiH / 7 / 1 / 149 // ebhyaH syantebhyo mAnArthebhyaH SaSTyarthe meye-''tu DabavAdiH' syAt / yAvAn, tAvAn, etAvAn dhAnyarAziH // 149 // yat tat-kimaH saGkhyAyA DatirvA / 7 / 1 / 150 // saMkhyArUpaM yanmAnaM tadarthebhya ebhyaH syantebhyaH SaDyarthe saMkhyeye 'DatirvA' syAt / yati, yAvantaH, evaM- tati, tAvantaH; kati, kiyantaH // 150 // avayavAt tayaT / 7 / 1 / 151 // avayavavRtteH saMkhyArthAt syantAt SaDyarthe'vayavini 'tayaT' syAt / paJcatayo yamaH // 151 // dvi-tribhyAmayaT vA 7 / 1 / 152 // AbhyAmavayavAbhyAM syantAbhyAM SaDyarthe ''yaT vA' syAt / dvayam, dvitayam; trayam, tritayam ||152 // dayAderguNAnmUlya-kreye mayaT / 7 / 1 / 153 // yAderguNavRtteH syantAt SaDyarye 'mayaT' syAt, dayAdizcenmUlyArthaH krayArtho vA / dvimayamudazvid yavAnAm, evaM- trimayam; dvimayA yavA udazvitaH, evaM- trimayAH / guNAditi kim ? dvau vrIhi-yavI mUlyamasya // 153 // . adhikaM tatsaGkhyamasmina zata-sahane zati-zad-dazA tAyA : 7111154 // syantAt zatyAdhantAt saMkhyArthAdasminniti-jhyarthe, zata-sahane ca 'Da:' syAt, syantaM cedadhikaM zatAdisaMkhyaM ca vastu syAt / vizaM yojanazataM yojanasahanaM vA, evaM- triMzam, ekAdazam / tatsaMkhyamiti kim ? viMzatirdaNDA adhikA Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam asmin yojanazate // 154 // , saGkhyApUraNe DaT | 7|1|155 // saMkhyA pUryate yena tatrAyeM saMkhyAyA 'DaT' syAt / ekAdazI / saMkhyeti kim ? ekAdazAnAmuSTrikANAM pUraNo ghaTaH || 155 // viMzatyAdervA tamaT / 7 / 1 / 156 // asyAH saMkhyAyAH saMkhyApUraNe 'tamad vA' syAt / viMzatitamaH viMzaH triMzattamaH triMzaH // 156 // zatAdi- mAsA - 'rddhamAsa - saMvatsarAt | 7|1|157 // 179 zatAdeH saMkhyAyA mAsAdezca saMkhyApUraNe 'tamaT' syAt / zatatamI, sahasratamI, mAsatamaH, ardhamAsatamaH, saMvatsaratamo dinaH // 157 // SaSTyAderasaGkhyAdeH / 7 / 1 / 158 // saMkhyAdiravayavo yasya tadvarjAt SaSTyAdeH saMkhyApUraNe 'tamad' syAt / SaSTitamaH, saptatitamaH / asaMkhyAderiti kim ? ekaSaSTaH || 158 || no maT | 7|1|159 // asaMkhyAdernAntAyAH saMkhyAyAH saMkhyApUraNe 'mad' syAt / paJcamI / asaMkhyAderityeva - dvAdazaH // 159 // pit-tithaTU bahu-gaNa-pUga-saMghAt / 711160 // ebhyaH saMkhyApUraNe 'tithaT syAt pit / bahutithI, gaNatithaH pUgatithaH, saGghatiyaH || 160|| " " atoriSaT |7|1|161 // atvantAt saMkhyApUraNe 'iyad syAt pit / iyatithaH tAvatithI // 161 // SaT kati-katipayAt ghaT / 7 / 1 / 162 // Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam emyaH saMkhyApUraNe 'thaT' syAt / SaSThI, katiyaH, katipayathI // 162 // caturaH | 7|1|163 // asmAt saMkhyApUraNe 'thaT' syAt / caturthI // 163 // yeyau ca luk ca | 7|1|164 // caturaH saMkhyApUraNe 'etau' syAtAm, casya 'luk' ca / turya:, turIyaH // 164 // dvestIyaH |7|1|165 // dveH saMkhyApUraNe 'tIyaH' syAt / dvitIyaH // 165 // trestu ca |7|1|166 // treH saMkhyApUraNe 'tIyaH' syAt tadyoge ca 'tR' / tRtIyA ||166 || pUrvamanena sAdezcen | 7|1|167 // pUrvamityamantAt kevalAt sapUrvAccAneneti TA'rthe karttari 'in' syAt / kRtapUrvI kaTam, pItapUrvI payaH ||167 || iSTAdeH |7|1|168 // emyo'rthAt syantebhyadyarye kartari 'in' syAt / ithe yajJe, pUrtI zrAddhe // zrAddhamadyamuktamikenau | 7|1|169 // zrAddhAt syantAdadyabhuktAdayeM karttari 'etau syAtAm / zrAddhikaH, zrAddhI // anupadyanveSTA |7|1|170 // eSa 'inanto nipAtyate, anvetha cet / anupadI gavAm || 170 // dANDAjinikA''yaH zUlika-pArzvakam |7|1|171 // ete yathAyoga- 'mikaN-kAntA' nipAtyA, anveSTaryayeM / dANDAjiniko dAmbhikaH, AyaH zUlika. = tIkSNopAyo'rthAnvetha, pArzvakaH - anujUpAyaH sa eva // 171 // Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 181 kSetre'nyasmina nAzya iyaH 17111172 // kSetrAnirdezAd DyantAdanyopAdhikAnAzye'rthe 'iyaH' syAt / kSetriyo vyAdhiH, jArazca / / 172 // chando'dhIte zrotrazca vA 7/11173 // asmAdamantAdadhIte'rye 'iyo vA' syAta, tadyoge cAsya 'zrotraH' / zrotriyaH, chAndasaH // 173 // indriyam 7 / 1 / 174 // indrAd 'iyo' nipAtyaH / indrasya liGgAdi-indriyam // 174 / / tena vitte caJcu-caNau / 7 / 1 / 175 // teneti-TAntAd vitte'rthe "etI' syAtAm / vidyAcaJcuH, kezacaNaH // 175 // pUraNAd granthasya grAhake ko luk cA'sya 7 / 1 / 176 // pUraNapratyayAntAhAntAd granyasya grAhake'rthe 'kaH' syAt, tadyoge ca pUraNArthasya 'luk / dvikaH ziSyaH // 176 // grahaNAd vA 711177 // gRhyate'neneti grahaNam rUpAdi, granthasya grahaNAryAt pUraNapratyayAntAt 'kaH' svArthe syAt, tadyoge ca pUraNArthasya 'luga vA' / dvikaM, dvitIyakaM vA granyagrahaNam // 177 // sasyAda guNAta parijAte 711178 // sasyAd guNAryATTAntAt parijAte'rthe 'kaH' syAt / sasyakaH zAlirdezo vA / guNAditi kim ? saspena parijAtaM kSetram // 178 // dhana-hiraNye kAme 711 / 179 // AmyAM jhyantAbhyAM kAme'rthe 'kaH' syAt / dhanakaH, hiraNyako maitrasya / / Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 zrIsiddhahemacandrazandAnuzAsanam - svAGgeSu sakte 7191180 // svAGgArthebhyo jhyantebhyaH sakte'rthe 'kaH' syAt / nakhakaH, kezanakhakaH, dantISThakaH / / 180 // udare vikaNAyUne 7 / 1 / 181 // asmAd DyantAt sakte AghUne'rthe 'ikaN' syAt / audarikaH, udarako'nyaH / / 181 // ___ aMzaM hAriNi / 7 / 1 / 182 // aMzAdamantAd hAriNyarthe 'kaH' syAt / aMzako dAyAdaH // 182 // tavAdaciroddhate 171183 // tantrAt paJcamyantAdaciroddhRte'rthe 'kaH' syAt / tantrakaH paraH // 183 // brAhmaNAnAmni 7191184 // asmAd isyantAdaciroddhRte'rthe 'kaH' syAt, nAmni / brAhmaNako nAma dezaH // 184 // uSNAt 17191185 // uSNAd isyantAdaciroddhRte'rthe 'kaH' syAt, nAmni / uSNikA yavAgUH // zItAca kAriNi 7191186 // zItoSNAbhyAmaryAdamantAbhyAM kAriNyarthe 'kaH' syAta, nAmni / zItako'lasaH, uSNako dakSaH // 18 // adherAruTe 17191187 // adherArUDhAryAt svArthe 'kaH' syAt / aghiko droNaH khAryAH, adhikA khArI droNena // 187 // anoH kamitari 71188 // Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam anoH 'kaH' syAt, tadantazcet kamitari / anukaH // 188 || abherIzca vA | 7|1|189 // 183 abheH 'kaH' syAt, 'IzcA'sya vA' tadantazcet kamitari / abhikaH, abhIkaH // so'sya mukhyaH | 7|1|190 // sa iti - syantAd asyeti SaSThyarthe 'kaH' syAt, syantaM cenmukhyArtham / devadattakaH saGghaH // 190 // zRGkhalakaH karabhe / 7 / 1 / 191 // 'kAnto' nipAtyaH / zRGkhalakaH karama uSTra zizuH || 191 // udutsorunmanasi | 7|1|192 // AbhyAmasyeti - unmanasyarthe 'kaH' syAt / utkaH, utsukaH // 192 // kAla - hetu - phalAd roge |7|1|193 // kAlavizeSArthebhyo hetvarthebhyaH phalArthebhyazca syantebhyo'syeti- roge'rthe 'kaH ' syAt / dvitIyako jvaraH, parvatako rogaH, zItako jvaraH || 193 || prAyo'nnamasmin nAmni | 7|1|194 // syantAdasminniti - Dyarthe saMjJAviSaye 'kaH' syAt, syantaM cedannaM prAyeNa / guDApUpikA paurNamAsI // 194 // kulmASAdaNU / 7 / 1 / 195 // asmAt syantAt prAyo'namasminnityarthe 'N syAt, nAmni / kaulmASI paurNamAsI / / 195|| vaTakAdin |7|1|196 // asmAt syantAt prAyo'nnamasminnityarthe 'in' syAt / vaTakinI paurNamAsI // Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam sAkSAd draSTA 7191197 // sAkSAto draSTetyasminnarthe 'in' nAmni syAt / sAkSI / / 197 / / ityAcAryazrIhemacandraviracitAyAM siddhahemacandrAbhidhAnasvopajJazabdAnuzAsana- laghuvRttI saptamasyAdhyAyasya prathamaH pAdaH samAptaH // 7 // labdhalakSA vipakSeSu vilakSAstvayi mArgaNAH / tathApi tava siddhendra ! dAtetyuktidharaM yazaH // 25 // [dvitIyaH pAdaH] tadasyA'styasminiti matuH 7 / 2 / 1 // taditi-syantAd, asyeti-Sadhyarthe'sminiti-jhyarthe 'vA matuH' syAt, cet syantamastIti / gomAn, vRkSavAn giriH / astIti kim ? gAvo'syAsan / itaH prAyo bhUmAdau matvAdayaH / / 1 / / A yAt / 7 / 2 / 2 // "rUpAt prazastAhatAt" (7,2,54) iti A yavidhervakSyamANaprakRtibhyo 'matuH' syAt, tadasyAsti tadasminnastIti viSaye / kumArImAn, vrIhimAn // 2 // nAvAderikaH 723 // ebhyo matvarthe 'ikaH' syAt / nAvikaH, naumAn / evaM- kumArikaH, kumArImAn // 3 // zikhAdibhya in / 7 / 2 / 4 // ebhyo matvarthe 'in' syAt / zikhI, zikhAvAna: mAlI, mAlAvAn // 4 // bImAdibhyasto 725 // Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 185 ebhyo matvarthe 'ikenau' syAtAm / vrIhikaH, vrIhI, vrIhimAn; mAyikaH; mAyI, mAyAvAn // 5 // ato'nekasvarAt 7 / 26 // adantAdanekasvarAd matvarthe 'ikenau' syAtAm / daNDikaH, daNDI, daNDavAna; chatrikaH, chatrI, chatravAn / anekasvarAditi kim ? khavAn // 6 // aziraso'zIrSazca 727 // asmAnmatvarye 'ikenau syAtAm, 'matuzca', tayoge cAsyA-''zIrSaH' / azIrSikaH, azIrSI, azIrSavAn // 7 // arthA-'rthAntAd bhAvAt 7 / 28 // arthAdarthAntAca bhAvAyadiva matvarye 'ikenAveva' syAtAm / arthikaH arthI; pratyarthikaH, pratyarthI; maturna syAt / bhAvAditi kim ? dhanArthAn maturevaarthavAn // 8 // bIma-tundAderilaca 7 / 2 / 1 // AbhyAM matvarye 'ila ikenau ca syuH / zAlilaH, zAlikaH, zAlI, zAlImAn tundilaH, tundikaH, tundI, tundavAna; udarilaH, udarikaH, udarI, udaravAn // 9 // svAgAd vivRddhAta te 7 / 2 / 10 // asmAnmatvarye 'ilekenAH' syuH / karNilaH, karNikaH, karNI, karNavAn // 10 // vRndAdArakaH 7 / 2 / 11 // matvarthe 'ArakaH' syAt / vRndArakaH, vRndavAn // 11 // zRGgAt / 7 / 2 / 12 // matvarthe 'Araka: syAt / zubhArakaH, zRGgavAn // 12 // phala-bA~cenaH 71213 // Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam AbhyAM zRGgAcca matvarthe 'inaH' syAt / phalinaH, phalavAna; barhiNaH, zRGgiNaH // 13 // malAdImasazca 7 / 2 / 14 // malAnmatvarthe 'Imasa inazca' syAt / malImasaH, malinaH, malavAn // 14 // maruta- parvaNastaH 7 / 2 / 15 // AbhyAM matvarye 'taH' syAt / maruttaH, marutvAn parvataH, parvavAn ||15|| vali-vaTi-tuNDebhaH 7 / 2 / 16 // ebhyo matvarthe 'maH' syAt / valimaH, vaTibhaH, tuNDimaH, valimAn // 16 // UrNA-'haM-zubhamo yus / 7 / 2 / 17 // ebhyo matvarthe 'yuH' syAt / UrNAyuH, ahaMyuH, zubhaMyuH / / 17 / / kaM-zaMbhyAM yus-ti-yas-tu-ta-va-bham / 7 / 2 / 18 // AbhyAM matvarthe 'ete' syuH / kaMyuH, zaMyuH, kaMtiH, zaMtiH, kaMyaH, zaMyaH, kaMtuH, zaMtuH, kaMtaH, zaMtaH, kaMvaH, zaMvaH, kaMmaH, zaMbhaH // 18 // bala-vAta-danta-lalATAdUlaH 7 / 2 / 19 // ebhyo matvarthe 'UlaH' syAt / balUlaH, vAtUlaH, dantUlaH, lalATUlaH, balavAn // 19 // prANyAdAto laH 7 / 2 / 20 // prANyagAdAdantAd matvarthe 'la.' syAt / cUDAlaH, cUDAvAn / prANyaGgAditi kim ? jabAvAn prAsAdaH // 20 // siSmAdi-kSudrajantu-rugbhyaH 7221 // simAdeH kSudrajantvad rugacca matvarthe 'laH' syAt / sidhmalaH, simavAn, varmalaH, yUkAlaH, mUliH // 21 // Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 187 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam prajJA-parNodaka-phenAlelau / 7 / 2 / 22 // ebhyo matvarthe 'lelau' syAtAm / prajJAlaH, prajJilaH; parNalaH, parNilaH; udakala:, udakilaH; phenalaH; phenilaH, phenavAn // 22 // ___kAlA-jaTA-ghATAt kSepe 7 / 2 / 23 // ebhyo matvarye 'lelI' syAtAm, kSepe gamye / kAlAla:, kAlila:; jaTAlaH, jaTilaH; ghATAlaH, ghATilaH / kSepe iti kim ? kAlAvAn // 23 // vAca AlA-''Tau 7 / 2 / 24 // matvarye syAtAma, kSepe gamye / vAcAlaH, vAcAraH // 24 // gmin / 7 / 2 / 25 // vAco matvarthe 'gmin' syAt / vAgmI, vAgvAn // 25 // ___ madhvAdibhyo raH 1712 // 26 // matvarthe 'ra:' syAt / madhuro rasaH, kharo gardabhaH // 26 // kRSyAdibhyo valaca 7 / 2 / 27 // matvarye 'valac' syAt / kRSIvala:=kuTumbI, AsutIvalaH kalyapAlaH, AsutimAn // 27 // loma-picchAdeH zelam / 7 / 2 / 28 // lomAdeH picchAdezva matvarthe yathAsaMkhyaM 'za ilazca' syAt / lomazaH, lomavAn, girizaH; picchilaH, picchavAn, urasilaH // 28 // no'GgAdeH 7 / 2 / 29 // ebhyo matvarthe 'naH' syAt / AnA-cAGgI strI, pAmanaH, pAmavAn // 29 // zAkI-palAlI-davA hasvazca 7 / 2 / 30 // eNyo matvarye 'naH' syAt, tadyoge caiSAM 'isvaH' / mahacchAkaM palAlaM Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam % 3D ca-zAkI, palAlI; dayAdhiH; zAkinaH, zAkImAn, palAlinaH, durguNaH // viSvaco viSudha 72 // 31 // asmAt matvarthe 'naH' syAt, 'viSu'-zvAsya / viSuNaH ravirvAyurvA, viSvagvAn // 31 // lakSmyA anaH 7 // 2 // 32 // matvarthe 'anaH' syAt / / lakSmaNaH, lakSmIvAn // 32 // prajJA-zraddhA-'rcA-vRtterNaH 712 // 33 // ebhyo matvarthe 'NaH' syAt / prAjJaH, prajJAvAn zrAddhaH, zraddhAvAna; ArcaH, arcAvAn; vArttaH, vRttimAn // 33 // jyotsnA''dibhyo'Na 72 // 34 // matvarthe ''N' syAt / jyotsnI-rAtriH, tAminI // 34 / / sikatA-zarkarAta 7 / 2 / 35 // AbhyAM matvarthe-''N' syAt / saikataH, sikatAvAn; zArkaraH // 35 // ilaca deze 7 / 2 / 36 // sikatA-zarkarAbhyAM deze matvarthe 'ilA-'NI' syAtAm / sikatilaH, saikataH, sikatAvAn; zarilaH, zArkarI dezaH, zarkarAvAn // 36 // pu-drormaH 7 // 2 // 37 // AbhyAM matvarye 'maH' syAt / ghumaH; drumaH // 37 // kANDA-''NDa-bhANDAdIraH 7 / 2 / 38 // ebhyo matvarthe 'IraH' syAt / kANDIraH, kANDavAnaANDIraH, bhANDIraH // kacchvA DuraH 7 / 2 / 39 // matvarya syAt / kacchuraH, kacchUmAn // 39 // Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiTahemacandrazabdAnuzAsanam 189 dantAdunnatAt 1712 // 40 // unnatyupAdherdantAd matvarthe 'DuraH' syAt / danturaH / unnatAditi kim ? dantavAn // 40 // meghA-rathAtraveraH / 7 / 2 / 41 // AbhyAM matvarthe 'iro vA' syAt / medhiraH, meghAvAn, medhAvI, rathiraH, rathikaH rathI // 41 // kRpA-hadayAdAluH 7242 // AbhyAM matvarthe 'vA''luH' syAt / kRpAluH, kRpAvAnH hRdayAluH, hRdayI // kezAd vaH 72 // 43 // matvarthe 'vo vA syAt / kezavaH, kezavAn, kezI // 43 // maNyAdibhyaH 7 / 2 / 44 // ebhyo matvarthe 'vaH' syAt / maNivaH, maNimAna: hiraNyavaH, hiraNyavAn / / 44 / / hInAta svAGgAdaH 7245 // hInatvopAdheH svAGgArthAd matvarthe 'aH' syAt / karNaH / hInAditi kim ? karNavAn // 45 // abhrAdibhyaH 71246 // ebhyo matvarthe 'a' syAt / azra namaH, arzaso maitraH // 46 // asa-tapo-mAyA-meghA-majo vin / 7 / 2 / 47 // asantAt, tapasAdeca matvarthe 'vin' syAt / yazasvI, yazasvAn; tapasvI, mAyAvI, mAyAvAn, medhAvI, magvI // 47 // AmayAda dIrghazca 71248 // asmAd matvarthe 'vin' syAt, 'dIrgha--zvAsya / AmayAvI, AmayavAn // 48 // Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam svAminIze 7 / 2 / 49 // svAd matvarthe Ize 'min' syAt, 'dIrgha zvAsya / svAmI, svavAn anyaH // goH 7 / 250 // gormatvarthe 'min' syAt / gomI, gomAn // 50 // UrjA vina-valAvazcAntaH / 7 / 2 / 51 // UrjA matvarthe 'vin-valau' syAtAm, tadyoge corno-''santaH' / UrjasvI, UrjasvalaH, UrvAn // 51 // tamimA'rNava-jyotsnA 7 / 2 / 52 // ete matvarthe 'nipAtyAH' / tamimA rAtriH, taminANi guhAmukhAni, tamasvAn, arNavaH samudraH, jyotsnA-candraprabhA // 52 // guNAdibhyo yaH 712 // 53 // ebhyo matvarthe 'yaH' syAt / guNyo nA, himyo giriH, himavAn // 53 // rUpAta prazastA-5'hatAt 72 / 54 // prazastopAdherAhatopAdhezca rUpAd matvarthe 'yaH' syAt / rUyo gauH, rUpyaM kArSApaNam, rUpavAn anyaH // 54 // pUrNamAso'N / 7 / 2 / 55 // matvarye ''N' syAt / paurNamAsI // 55 // gopUrvAdata ikaNa 7 / 2 / 56 // gopUrvAdadantAd matvarthe 'ikaN' syAt / gauzatikaH / ata iti kim ? goviMzatimAn // 56 // niSkAdeH zata-sahavAt / 7 / 2 / 57 // niSkAghavayavAt paraM yat zataM sahasraM ca tadantAd matvarye 'ikaN syAt / Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 191 naiSkazatikaH, naiSkasahasrikaH / Aderiti kim ? svarNaniSkazatamasyAsti // ekAdeH karmadhArayAt / 7/2/58 // asmAdadantAd matvarthe 'ikaN' syAt / aikagavikaH // 58 // savadirin |7|2|59 // sarvA''deradantAt karmadhArayAd 'in' syAt / sarvadhanI // 59 // prANisthAdasvAGgAd dvandva-rug- ninyAt |7|2|60 // prANistho'svAGgArtho'danto yo dvandvo, yazca rugvAcI, nindyArthazca tasmAd matvarthe 'in' syAt / kaTakavalayinI, kuSTI, kakudAvarttI / prANisthAditi kim ? puSpaphalavAn vRkSaH / asvAGgAditi kim ? stanakezavatI // 60 // vAtA - 'tIsAra-pizAcAt kazcAntaH | 7|2261 // ebhyo matvarthe 'in' syAt, 'kazcAntaH' / vAtakI, atisArakI, pizAcakI // 61 // pUraNAdvayasi |7|2|62 // pUraNapratyayAntAd vayasi gamye matvarthe 'inneva' syAt / paJcamI bAlaH // 62 // sukhAdeH |7|2263 // ebhyo matvarthe 'ineva' syAt / sukhI, duHkhI ||63|| mAlAyAH kSepe | 7 | 2|64 // matvarthe 'inneva' syAt / mAlI / kSepa iti kim ? mAlAvAn ||64|| dharma-zIla - varNAntAt |7|2|65 // dharmAdyantAd matvarthe 'inneva' syAt / munidharmI, yatizIlI, brAhmaNavarNI // 65 // bAhUvadirbalAt / 7 / 2166 // bAhUrupUrvAd balAd matvarthe 'inneva' syAt / bAhubalI, UrubalI // 66 // Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam man-mA-5jAdenAmni 7 / 2 / 67 // manantAd mAntebhyo'bjAdezca matvarthe 'inneva' syAt, nAmni / dAminI, sominI, abjinI, kamalinI // 67 // hasta-danta-karAjjAtau 7 / 2 / 68 // ebhyo matvarthe 'inneva' syAt, etadantasya jAtAvarthe / hastI, dantI, karI // 68 // varNAd brahmacAriNi 7 / 2 / 69 // varNAd matvarthe 'inneva' syAt, ced brahmacAryarthaH / varNI brahmacArItyarthaH, varNavAnanyaH // 69 // puSkarAderdeze / 7 / 270 // ebhyo matvarthe 'inneva' syAt, deze'rthe / puSkariNI, padminI / deza iti kim ? puSkaravAn hastI // 70 // sUkta-sAmnorIyaH 7 / 271 // sUkte sAmni cArthe matvarthe 'IyaH' syAt / acchAvAkIyaM sUktam, yajJAyajJIyaM sAma // 7 // lub vA'dhyAyA-'nuvAke 7 / 2 / 72 // anayormatvarthe Iyasya "lub vA' syAt, luvidhereveyaH / gardabhANDaH, gardabhANDIyo'dhyAyo'nuvAko vA // 72 // vimuktAderaNa 7 / 2 / 73 // ebhyo matvarthe'dhyAyA-'nuvAkayo- 'raNa' syAt / vaimuktaH, daivAsuro'dhyAyo'nuvAko vA // 73 // ghoSadAderakaH 72 / 74 // ebhyo matvarye'dhyAyA-'nuvAke ''kaH' syAt / ghoSadakaH, gossdko'dhyaayaadiH|| Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 193 - prakAre jAtIyar / 7 / 2175 // svantAt SaSTyarthe- ''yaM syAt, cet syantaM prakArArtham, sAmAnyasya vizeSo vizeSAntarAnuyAyI prakAraH / paTujAtIyaH // 75 // ko'NyAdeH 7276 // ebhyastadasya prakAra iti viSaye 'kaH' syAt / aNukaH, sthUlakaH paTaH // 76 / / jIrNa-gomUtrA-uvadAta-surA-yava-kRSNAcchAlyAcchAdana surA-'hi-vrIhi-tile 7 / 277 // ebhyo payAsaMkhyameSvaryeSu tadasya prakAra iti viSaye 'kaH' syAt / jIrNakaH zAliH, gomUtrakamAcchAdanam, avadAtikA surA, surako'hiH, yavako brIhiH, kRSNakAstilAH // 77 // bhUtapUrve gharaT / 7 / 2 / 78 // bhUtapUrvAryAt svArthe 'pcaraT' syAt / AyavarI // 7 // goSThAdIna 7 / 2 / 79 // bhUtapUrva syAt / gauSTIno dezaH // 79 // SaSTyA rUpya-gharaT / 7 / 2 / 80 // bhUtapUrve'rthe 'etI' syAtAm / maitrarUpyo gauH, maitradharaH // 8 // vyAzraye tasuH 7 / 2 / 81 // SaSThyantAd nAnApakSAzraye gamye 'tasuH' syAt / devA arjunato'bhavana, raviH karNato'bhavat // 8 // rogAta pratIkAre / 7 / 2 / 82 // SaDyantAd rogAdipanayane 'tasuH' syAt / pravAhikAtaH kuru // 2 // Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam paryabheH sarvobhaye 7 / 2 / 83 // AbhyAM yathAsaMkhyaM sarvobhayAbhyAM 'tasuH' syAt / paritaH, abhitaH sarvobhaya iti kim ? vRkSaM pari, abhi vA // 83 // __AyAdibhyaH 7 / 2 / 84 // ebhyaH sambhavatsyAyantebhya- 'stasuH' syAt / AditaH, madhyataH / / 4 / / kSepA-'tigrahA-'vyatheSvakartustRtIyAyAH / 7 / 2 / 85 // TAntAdakatrarthAt kSepAdiviSaye 'tasuH' syAt / vRttataH kSipto'tigrAhyo na vyathate vA / akarturiti kim ? maitreNa kSiptaH // 85 // pApa-hIyamAnena / 7 / 2 / 86 // AbhyAM yoge TAntAdakartu-'stasuH' syAt / vRttataH pApo hIyate vA // 86 // pratinA paJcamyAH / 7 / 2 / 87 // pratinA yoge jAtapaJcamyantAt 'tasurvA' syAt / abhimanyurarjunAd, arjunato yA prati // 47 // ahIya-ruho'pAdAne 72188 // apAdAnapaJcamyantAt 'tasurvA' syAt, na cet tad hIya-ruhoH / grAmAd grAmato vaiti / ahIya-ruha iti kim ? sAyad hIno gireravarohati ||8|| kimayAdisarvAyavaipulyabahoH pit tas / 7 / 2 / 89 // kimo dvayAdivarjasarvAdibhyo'vaipulyArthabahozca isyantAt 'tas pit' syAt / kutaH, sarvataH, yataH, bahutaH / yAdivarjanaM kim ? dvAbhyAm tvat / avaipulyeti kim ? bahoH sUpAt // 89 // ito'taH kutaH 7 / 2 / 90 // ete 'tasantA' nipAtyAH // 10 // Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam bhavatvAyuSmad-dIrghAyurdevAnAMpriyaikArthAt 17 2 91 // bhavatvAdyaistulyAdhikaraNAt kimayAdisarvAdyavaipulyabahoH sarvasyAdyantAt 'pit tas vA' syAt / sa bhavAn, tato bhavAn; te bhavantaH, tato bhavantaH, AyuSmAn, tata AyuSmAn; sa dIrghAyuH, tato dIrghAyuH taM devAnAMpriyam, tato devAnAMpriyam // 91 // ete 'bantA' nipAtyAH || 93 // trap ca | 7|2|12|| bhavatvAdyairekArthAt kimaddyAdisarvAdyavaipulyabahoH sarvasyAdyantAt 'trap ca vA' syAt / sa bhavAn, tatra bhavAn, tato bhavAn; tasmin bhavati, tatra bhavati, tato bhavati; AyuSmadAdinA'pyevam // 92 // kva - kutrA - treha | 7|2|93 // 195 saptamyAH | 7 | 2|94 // | saptamyantAt kimaddyAdisarvAthavaipulyabahoH 'trap' syAt / kutra, sarvatra, tatra bahutra // 94 // sadA dhunedAnIM tadAnImetarhi |7/2/96 // kim-yat-tat-sarvaikA -'nyAt kAle dA | 7|2|95 // ebhyo GyantebhyaH kAle'rthe 'dA' syAt / kadA, yadA tadA, sarvadA, ekadA, anyadA ||15|| ete kAle'rthe 'nipAtyAH' // 96 // sa sayo 'dya paredyavyahi |7|2|97 // ete'hni kAle 'nipAtyAH // 97 // pUrvA 'parA-'dharottarA 'nyA'nyataretarAdedyus | 7|2|98 // Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsidahemacandrazabdAnuzAsanam ebhyo jhyantebhyo'hni kAle'rthe 'eghus' syAt / pUrveSuH, aparedhuH, adhareyuH, uttareyuH, anyeyuH, anyatareghuH, itaredhuH // 98 / / ubhayAd yus ca 7 / 2 / 99 // ato'nyarthe 'ghusedhusI' syAtAm / ubhayayuH, ubhayedhuH // 19 // aiSamaH-paruta-parAri varSe / 7 / 2 / 100 // ete vatsare'rthe 'nipAtyAH' / aiSamaH, parut, parAri // 100 / / anayatane hiH / 7 / 2 / 101 // jhyantAdanaghatanakAlArthAd yathAsambhavaM kimayAdisarvAdhavaipulyabahoH 'rhiH' syAt / karhi, yahi, amurhi, bahurhi // 101 // prakAre thA / 7 / 2 / 102 // prakArArthAt sambhavatsyAyantAt kimayAdisarvAdyavaipulyabaho-'yA' syAt / sarvathA, anyathA // 102 // kathamityam 7 / 2 / 103 // etI prakAre 'nipAtyau' // 103 // saGkhyAyA thA 7 / 2 / 104 // saGkhyArthAt prakAravRtte-'' syAt / ekathA, katidhA // 104 // vicAle ca 7 / 2 / 105 // ekasyAnekIbhAvo'nekasya caikIbhAvo-vicAlaH, tasmin gamye saGkhyArthAd 'dhA vA' syAt / eko rAzirvI dvidhA yA kriyate, anekamekamekathA vA karoti / / 105 // vaikAd thamaJ 7 / 2 / 106 // eketi saGkhyArthAt prakAravRttervicAle ca gamye 'dhyamaJ vA' syAt / Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 197 aikadhyam, ekadhA bhute; anekamekaM karoti-aikadhyam, ekadhA vA karoti // 106 // dvi-trerdhamadhau vA |7|2|107 // AbhyAM prakArArthAbhyAM vicAle ca gamye 'etau vA' syAtAm / dvaidham: traidham; dvedhA, tredhA; dvidhA; tridhA, bhuGkte; ekarAzi dvau karoti - dvaidham, traidham; dvedhA, tredhA dvidhA, tridhA, karoti // 107 // tadvati ghaNU |7|2|108 // dvitribhyAM prakAravati vicAlavati cArthe 'dhaN' syAt / dvaidhAni vaidhAni // vAre kRtvas |7|2|109 // vAravRtteH saMkhyArthAd vAravati dhAtvarthe 'kRtvas' syAt / paJcakRtvo bhuGkte // dvi- tri- caturaH suc /7/21110 // ebhyo vArArthebhyastadvati 'suc syAt / dviH triH, caturbhuje // 110 // " ekAt sakRccAsya |7|2|111 // asmAd vArArthAd tadvati 'suc' syAt, 'sakRccA' 'sya / sakRd // 111 // bahosa | 7 | 2|112 // I bahoH saMkhyArthAdadUravArArthAt tadvati 'dhA' syAt / bahudhA bhuGkte // 112 // dikzabdAd dig- deza - kAleSu prathamA - paJcamI - saptamyAH / 7 / 2 / 113 // dizi dRSTAd digAdyarthAt si Gasi yantAt svArthe 'dhA' syAt / prAcI dig ramyA- prAgramyam, prAg dezaH kAlo vA ramyaH prAgramyam, prAcyA dizo dezakAlAbhyAM vA AgataH prAgAgataH prAcyAM dizi deza-kAlayorvA vAsa:prAgvAsaH / / 113 / / Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam UrdhvAd ri-riSTAtau upaJcAsya / 7 / 2 / 114 // UrdhvAd diga-deza-kAlArthAt si-usi-jhyantA-'deto' syAtAm, 'upazcordhvasya' / upari, upariSTAd ramyamAgato vAso vA // 114 // pUrvA-'varA-'gharebhyo'sastAtau puravapazcaiSAm / 7 / 2 / 115 // ebhyo dig-deza-kAlAryebhyaH si-usi-jhyantebhyo-''s, astAt ca' syAt, eSAM ca yathAsaMkhyaM 'pura, av, adh ca' / puraH, avaH, adhaH, purastAt, avastAt, adhastAd ramyamAgato vAso vA // 15 // parA-'varAt stAt / 7 / 2 / 116 // AbhyAM digAdharyAbhyAM prathamAdhantAbhyAM svArthe "stAt' syAt / parastAt, avarastAd ramyamAgato vAso vA // 116 / / dakSiNottarAcA'tasa 7 / 2 / 117 // AbhyAM parAvarAbhyAM ca digAdharyAbhyAM prathamAdhantAbhyAM svArthe-''tas' syAt / dakSiNataH, uttarataH, parataH, avarato ramyamAgato vAso vA // 117 // agharA-'parAcA''t 7 / 2 / 118 // AbhyAM dakSiNottarAbhyAM ca digAdhAbhyAM prathamAyantAbhyA-'mAt' syAt / adharAt, pazcAt, dakSiNAt, uttarAd bamyamAgato vAso vA // 18 // vA dakSiNAta prathamA-saptamyA AH 7 / 2 / 119 // asmAd dig-dezArthAt si-DyantAd, 'A vA' syAt / dakSiNA, dakSiNataH, dakSiNAd ramyaM vAso vA // 119 // A-''hI dUre 7 / 2 / 120 // dUradig-dezAt si-yantAd dakSiNAd 'A, Ahica' syAt / grAmAd dakSiNA, dakSiNAhi ramyaM vAso vA // 120 // Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam vottarAt | 7|2|121 // digAdyarthAdasmAt si-yantAd 'A, Ahizca vA' syAt / uttarA, uttarAhi, uttarataH, uttarAd ramyaM vAso vA // 121 // adUre enaH | 7|21122 // dikzabdAdadUradigAdyarthAt si DyantA-'denaH' syAt / pUrveNAsya ramyaM vasati vA / / 122 / / 199 lubaJcaH / 7 / 2 / 123 // aJcatyantAd dikzabdAd digAdivRtteH siGasiGyantAd vihito 'yo dhA, eno vA, tasya lup syAt / prAg ramyamAgato vAso vA // 123 // pazco'parasya dikpUrvasya cA''ti |7|2|124|| aparasya kevalasya digarthapUrvapadasya cA''ti pare 'pazcaH' syAt / pazcAt, dakSiNapazcAt ramyamAgato vAso vA / / 124 || vottarapade'rdhe | 7|2|125 // aparasya kevalasya dikpUrvasya cArdhe uttarapade 'pazco vA' syAt / pazcArdham, aparArdham dakSiNapazcArddhaH, dakSiNAparArddhaH ||125|| kR-dhvastibhyAM karma-kartRbhyAM prAgatattattve cciH | 7|2|126 // karmArthAt kRgA yoge, kartrarthAcca bhvastiyoge prAgabhUtatadbhAve gamye 'cviH' syAt / zukkIkaroti paTam, zukkIbhavati, zukkIsyAt paTaH / prAgiti kim ? azukaM zukaM karotyekadA // 126 // arurmanazcakSuzceto- raho- rajasAM luku ccau | 7|2|127|| | eSAM ccI 'antasya luk syAt / arUsyAt, mahA'rUsyAt, manIsyAt, vakSUsyAt, cetIsyAt, rahIsyAt, rajIsyAt // 127|| Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam isusorbahulam 7 / 2 / 128 // isusantasya ccI 'bahulaM luk' syAt / sapIkaroti navanItam, dhanUsyAd vaMzaH / na ca bhavati- sarpirbhavati, dhanurbhavati // 128|| vyAnasyAnta IH 17 / 2 / 129 // vyaJjanAntasya ccI bahula- 'mIrantaH' syAt / dRSadIbhavati zilA / na ca bhavati- dRSadbhavati zilA ||129 / / vyAptI ssAt 7 / 2 / 130 // kR-mvastibhyAM karma kartRbhyAM prAgatattattva iti viSaye 'sAdiH sAt' syAt, vyAptI- prAgatattatvasya sarvAtmanA dravyeNa sambandhe gamye / agnisAt kASThaM karoti, agnisAdbhavati, agnisAt syAt // 130 // jAteH sampadA ca 7 / 2 / 131 // kR-bhvastibhiH sampadA ca yoge kRgkarmaNo mvastisampatkartuzca prAgatattattvena sAmAnyasya vyAptI 'ssAt' syAt / asyAM senAyAM sarva zastramagnisAt karoti daivam, evam- agnisAt bhavati, agnisAt syAt, agnisAt sampadyate / / 131 // tatrA'dhIne 7 / 2 / 132 // tatreti- jhyantAd Ayatte'rthe kR-svasti-sampadyoge 'ssAt' syAt / rAjasAt karoti, rAjasAd bhavati, rAjasAt syAt, rAjasAt sampadyate // 132 / / deye trA ca 7 / 2 / 133 // DyantAd deye Ayatte'rthe kR-mvasti-sampadyoge 'trA' syAt / devatrA karoti dravyam, devatrA bhaveta, syAt, sampadyate vA / deya iti kim ? rAjasAt syAt rASTram // 133 // Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsidahemacandrazabdAnuzAsanam 201 saptamI-dvitIyAd devAdibhyaH / 7 / 2 / 134 // ebhyo jhyamantebhyaH svArthe 'trA' syAt / devatrA vaset, bhavet, syAt, karoti vA, evaM manuSyatrA ||134 // tIya-zamba-bIjAt kRgA kRSau DAn / 7 / 2 / 135 // tIyAntAcchamba-bIjAbhyAM ca kRyoge kRSiviSaye 'DAc' syAt / dvitIyA karoti, zambA karoti, bIjA karoti kSetram / kRSAviti kim ? dvitIyaM paTaM karoti // 135 // saGkhyAderguNAt 17 / 2 / 136 // saGkhyAyA AghavayavAt paro yo guNastadantAt kRgyoge kRSiviSaye 'DAc syAt / dviguNA karoti kSetram // 136 / / samayAd yApanAyAm 7 / 2 / 137 // asmAt kAlakSepe gamye kRgyoge 'DAc' syAt / samayA karoti, kAlaM kSipatItyarthaH // 137 // sapatra-niSpatrAdativyathane 7 / 2 / 138 // AbhyAM kRgyoge'tipIDane gamye 'DAc' syAt / sapatrA karoti mRgam, niSpatrA karoti / ativyayana iti kim ? sapatraM karoti taruM sekaH // 138 // niSkulAniSkoSaNe 7 / 2 / 139 // asmAt kRgyoge niSkoSaNe'rthe 'DAc' syAt / niSkulA karoti dADimam / niSkoSaNa iti kim ? niSkulaM karoti zatrum // 139 // priya-sukhAdAnukUlye 7 / 2 / 140 // AbhyAM kRgyoge AnukUlye gamye 'DAc' syAt / priyA karoti, sukhA karoti gurum / AnukUlya iti kim ? priyaM karoti sAma, sukhaM karoti Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam pauSadhavratam / / 140 // duHkhAt prAtikUlye 7 / 2 / 141 // duHkhAt prAtikUlye gaye kRgyoge 'DAc' syAt / duHkhA karoti zatrum / prAtikUlya iti kim ? duHkhaM karoti rogaH // 141 // zUlAt pAke 1721142 // zUlAt pAke gamye kRgyoge 'DAc' syAt / zUlA karoti mAMsam / / 142 // satyAdazapathe 7 / 2 / 143 // azapathAt satyAt kRgyoge 'DAc' syAt / satyA karoti vaNig bhANDam / azapatha iti kim ? satyaM karoti, zapathamityarthaH // 143 // madra-bhadrAd vapane 72144 // AbhyAM muNDane gamye kRgyoge 'DAc' syAt / madrA karoti, bhadrA karoti nApitaH / vapana iti kim ? madraM karoti, bhadraM karoti sAdhuH / / 144 // avyaktA'nukaraNAnekasvarAt kR-mvastinA'nitau dvizca 7 / 2 / 145 // yasmin dhvanI varNA vizeSarUpeNa nAbhivyajyante so'vyaktaH, tadanukaraNAdanekasvarAd anitiparAt kR-mvastiyoge 'DAc vA' syAt, 'dvicAsya prakRtiH' / paTapaTA karoti, bhavet, syAd vA / anekasvarAditi kim ? khAT karoti / anitAviti kim ? paTiti karoti // 145 // itAvato luk 7 / 2 / 146 // avyaktAnukaraNasyAnekasvarasya yo'diti tasyetizabde 'luk' syAt / paTiti / / 146 // na dvitve 7 / 2 / 147 // Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 203 avyaktAnukaraNasyAnekasvarasya dvitve sati itau pare'to 'lug na' syAt / paTatpaTaditi ||147 // to vA 7 / 2 / 148 // dvitve'vyaktAnukaraNasyAnekasvarasyAta 'sto lug vA' syAt; itau pare / paTatpaTeti karoti, paTatpaTaditi vA // 148 // ___DAcyAdau / 7 / 2 / 149 // avyaktAnukaraNasyAnekasvarasyAcchabdAntasya dvitve sati Adyatasto DAci 'luk' syAt / paTapaTA karoti / AdAviti kim ? patapatA karoti // 149 // bahalpAta kArakAdiSTA-'niSTe zas 7 / 2 / 150 // bahvalpAbhyAM kArakavAcibhyAM yathAsaMkhyamiSTe'niSTe ca viSaye 'zas pid vA' syAt, iSTaM- prAzivAdi, aniSTaM- zrAddhAdi / grAme bahavo bahuzo vA dadAti, evam- bhUrizaH, alpamalpazo vA dhanaM datte zrAddhe, evaM-stokazaH / iSTAniSTa iti kim ? bahu datte zrAddhe, alpaM prAziH // 150 // saMkhyaikArthAd vIpsAyAM zas / 7 / 21151 // saMkhyakAryAbhyAM kArakArthAbhyAM vIpsAyAM dyotyamAnAyAM 'zas vA' syAt / ekaikamekazI vA datte, mASaM mASaM mASazo vA dehi / saMkhyaikAryAditi kim ? mASau mASau datte / vIpsAyAmiti kim ? dvau datte // 151 // saMkhyA''deH pAdAdibhyo dAna-daNDe cA'kara luku ca 7 / 2 / 152 // saMkhyArthAdavayavAt pare ye pAdAdayastadantAd dAne daNDe vIpsAyAM ca viSaye''kal' syAt, tadyoge ca 'prakRterantasya luk' / dvipadikAM datte daNDito mujhe vA, evaM- dvizatikAm // 152 // Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam tIyATTIkaNa na viyA cet / 7 / 2 / 153 // tIyAntAdavidyArthAt svArthe 'TIkaNa vA' syAt / dvitIyam, dvaitIyIkam / vidyA tu dvitIyA ||153 // niSphale tilAta piJja-pejau 7 / 2 / 154 // niSphalArthAt tilA-'detI' syAtAm / tilapijaH, tilapejaH // 154 / / prAyo'toyasada-mAtraTa 7 / 2 / 155 // atvantAt svArthe 'etau' syAtAm, yayAlasyam / yAvadvayasam, yAvanmAtram // 155 / / varNA-'vyayAt svarUpe kAraH 7 / 2 / 156 // ebhyaH svarUpArthebhyaH 'kAro vA' syAt / akAraH, OMkAraH / svarUpa iti kim ? a:- viSNuH // 156 / / rAdephaH 7 / 2 / 157 // vA syAt / rephaH / prAyo'dhikArAd rakAraH // 157 / / nAma-rUpa-bhAgAd gheyaH 7 / 2 / 158 // ebhyaH svArthe 'dheyo vA' syAt / nAmadheyam, rUpadheyam, mAgadheyam // 158 // mAdibhyo yaH 7 / 2 / 159 // ebhyo 'yaH' syAt / martyaH, sUryaH // 159 // navAdIna-tana-naM ca na cAsya 7 / 2 / 160 // navAt svArthe 'ete yazca vA' syuH, tadyoge ca navasya "nUH' / navInam, nUtanam, nUlam, navyam // 160 // prAt purANe nava 721161 // purANArthAt prAt 'na Ina-tana-lAzca' syuH / praNam, prINam, pratanam, pralaM, Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 205 purANam // 161 // devAt tal 7 / 2 / 162 // svArthe vA syAt / devatA // 162 // hotrAyA IyaH / 7 / 2 / 163 // svArthe vA syAt / hotrIyam / / 163 / / bheSajAdibhyaSTrayaNa 7 / 2 / 164 // svArthe vA syAt / bhaiSajyam, Anantyam // 164 / / prajJAdibhyo'N / 7 / 2 / 165 // svArtha-''N vA syAt / prAjJaH, vANijaH // 165 / / zrotrauSadhi-kRSNAccharIra-bheSaja-mRge 7 / 2 / 166 // ebhyo yathAsaMkhyaM zarIrAdyarthebhyaH svArthe-''N vA' syAt / zrautraM vapuH, auSadhaM bhaiSajam, kASrNo mRgaH // 16 // karmaNaH sandiSTe / 7 / 2 / 167 // sandiSTArthAt karmaNaH svArthe-''N vA' syAt, anyenAnyo'nyasmai yadAha tvayedaM kAryamiti tatsandiSTam / kArmaNam / / 167 // vAca ikaNa 7 / 2 / 168 // sandiSTArthAd syAt / vAcikaM vakti // 168 / / vinayAdibhyaH 17 / 2 / 169 // svArthe 'ikaNa vA' syAt / vainayikam, sAmayikam / / 169 / / upAyAdhrasvazca 17 / 2 / 170 // svArthe 'ikaNa vA' syAt, tadyoge ca 'isvaH' / aupayikam // 17 // mRdastikaH / 7 / 2 / 171 // Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 zrIsiTahemacandrazabdAnuzAsanam svArthe vA syAt / mRttikA, mRt // 171 // sa-snau prazaste 7 / 2 / 172 // prazastArthAd mRdaH 'sa-snI vA' syAtAm / mRtsA, mRtsnA / / 172 // ityAcAryazrIhemacandraviracitAyAM siddhahemacandrAbhidhAnasvopajJazabdAnuzAsana- laghuvRttI saptamasyAdhyAyasya dvitIyaH pAdaH samAptaH ||7 / 2 / / utsAhasAhasavatA bhavatA narendra ! dhArAvrataM kimapi tad viSamaM siSeve / yasmAt phalaM na khalu mAlavamAtrameva, zrIparvato'pi tava kandukakelipAtram // 26 // tRtIyaH pAdaH] prakRte mayaT / 7 / 3 / 1 // prAcuryeNa prAdhAnyena vA kRtaM prakRtam, tadaryAt svArthe 'mayaT' syAt / anamayam, pUjAmayam // 1 // asmin / 73 // 2 // prakRtAryAdasminniti viSaye 'mayaT' syAt / apUpamayaM parva // 2 // tayoH samUhavaca bahaSu 7 // 3 // 3 // prakRte'sminniti ca viSayayorbahvAt 'samUha iva pratyayaH' syAt, 'mayaT ca' / ApUpikama, apUpamayam, apUpAstatparva vA // 3 // ninye pAzap 73 // 4 // nindyArthAt svArthe 'pAzap syAt / chAndasapAzaH // 4 // Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 207 - prakRSTe tamap 7 / 3 / 5 // prakRtharthAt 'tamap' syAt / zulatamaH, kArakatamaH // 5 // dvayorvibhajye ca tara 17 // 3 // 6 // dvayormadhye prakRSTa vibhajye ca vartamAnAt 'tarap' syAt / paTutarA strI, sAkSazyakebhyaH pATaliputrakA AyatarAH // 6 // kvacit svArthe / 73 / 7 // yathAlakSyaM svArthe 'tarap syAt / abhinnatarakama, uccastarAm // 7 // kiMntyAye'vyayAdasattve tayorantasyA-''m 738 // kimastyAdhantAdekArAntAdavyayAca parayostamap-taraporantasyA-'''m' syAt, na cet tau sattve- dravye vartate / kintarAm, kintamAm; pacatitarAm, pctitmaam| pUrvAhnatarAma, pUrvAhNatamAM mujhe, atitarAma, atitamAm / asattva iti kim ? kintaraM dAru // 8 // guNAgAd veTheyasU / 7 / 3 / 9 // guNapravRttihetukAt tamap-taraporviSaye yayAsaMkhya-'metI vA' syAtAm / paTiSThaH, paTutamaH; garIyAn, gurutaraH // 9 // tyAdeca prazaste rUpa 7 // 3 // 10 // tyAyantAd nAmnazca prazastArthAd 'rUpa' syAt / pacatirUpam, dasyurUpam // 10 // atamabAderISadasamApte kalpapa-dezyap-dezIyar / 7 / 3 / 11 // kiJcidasamAptAryAt tyAdhantAt nAmnazca tamavAdhantavarjA-'dete' syuH / pacatikalpam, pacatidezyam, pacatidezIyam; paTukalpA, paTudezyA, paTudezIyA // 11 // nAmnaH prAga bahurvA 73.12 // ISadaparisamAptAd nAmnaH prAg 'bahurvA' syAt / bahupaTuH, paTukalpaH // Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 208 zrIsidmahemacanazabdAnuzAsanam na tamabAdiH kapo'cchinnAdibhyaH 7 / 313 // chinAdivarjAd yaH kapa, tadantAt 'tamavAdina' syAt / ayameSAmanayo prakRSTaH paTukaH / acchinnAdibhya iti kim ? chinakatamaH // 13 // anatyante / 7 / 3 / 14 // anatyantAryAt kabantAt 'tamavAdina' syAt / idameSAmanayorvA prakRSTaM chinnakam bhitrakam // 14 // yAvAdibhyaH kaH 7315 // svArthe 'kaH' syAt / yAvakaH, maNikaH // 15 // kumArIkrIuneyasoH 73 // 16 // kumArINAM yat krIDanaM tadaryAna, IyasvantAca syArthe 'kaH' syAt / kandukaH, zreyaskaH // 16 // lohitAnmaNI 7 / 317 // asmAd maNyarthAt svArthe 'ko yA' syAt / lohitako maNiH, lohito maNiH // 17 // raktA-'nityavarNayoH 73 // 18 // lAmAviraktAdinityavarNAryAca lohitAt 'ko vA' syAt / lohitakaH paTaH, koktikamati kopena // 18 // kAlAt // 73 // 19 // kajalAdirakte'nityavarNe ca vartamAnAt kAlAt 'ko vA syAt / kAta evakAlakaH paTaH, kAlakaM mukhaM zokena // 19 // zItoSNAdRtau 73 // 20 // AbhyAmRtvAbhyAM 'ko vA' syAt / zItakaH, uSNaka RtuH // 20 // Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 209 lUna-viyAtAtU pazau 73 // 21 // AbhyAM pazvAbhyAM ko vA' syAt / lUnakaH, viyAtakaH pazuH / / 21 / / snAtAd vedasamAptau / 7 / 3 / 22 // asyAM gamyAyAM snAtAt 'kaH' syAt / vedaM samApya snAtaH snAtakaH // 22 // tanu-putrA-'Nu-bRhatI-zUnyAt sUtra-kRtrima-nipuNA-''cchA dana-rikta 7 // 3 // 23 // tanvAdibhyo yathAsaMkhyaM sUtrAdyarthebhyaH 'kaH' syAt / tanukaM sUtram, putrakaH kRtrimaH, aNuko nipuNaH, bRhatikA AcchAdanam, zUnyako riktaH // 23 / / bhAge'STamAJaH 17 / 3 // 24 // bhAgAdismAt 'jo vA' syAt / ASTamo bhAgaH // 24 // SaSThAt 7 // 3 // 25 // asmAd bhAgArthAt 'o vA' syAt / pATho bhAgaH // 25 // mAne kazca / 7 / 3 / 26 // mIyate yena tadrUpabhAgAryAt SaSThAt 'ko jazca vA' syAt / SaSThakaH, SASTho bhAgo mAnaM cet // 26 // ekAdAkiMcAsahAye 7 / 3 / 27 // asahAyAdikAd 'Akin kazca' syAt / ekAkI, ekakaH // 27 // prAga nityAt kam / 7 / 3 / 28 // nityazabdasar3IrtanAt prAga ye'steiSu ghotyeSu 'kap adhikRto' jJeyaH / kutsito'lpo'jJAto vA'zvaH- azvakaH // 28 // tyAdi-savadiH svareSyantyAta pUrvo'ka 7 / 3 / 29 // Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam tyAdyantasya sarvAdizva svarANAM madhye yo'ntyasvarastasmAt pUrvo- ''k' syAt, prAg nityAt / kutsitamalpamajJAtaM vA pacati - pacataki, sarvake, vizvake // 29 // yuSmadasmado'sobhAdisyAdeH | 7|3|30|| anayoH sobhAdivarjasyAdyantayoH svareSvantyAt pUrvo- ''k' syAt / tvayakA, mayakA / asobhAdisyAderiti kim ? yuSmakAsu, yuvakayoH, yuvakAbhyAm // 30 // avyayasya ko Tu ca |7|3|31|| prAg nityAdye'rthAsteSu dyotyeSvavyayasya svarAt pUrvo- ''k' syAt, tadyoge cA'sya 'ko d' / kutsitAdyuccaiH uccakaiH, evaM dhik dhakid ||31|| tUSNIkA |7|3|32|| , tUSNImo maH prAk 'kA' ityanto nipAtyaH prAk nityAt / kutsitAdi tUSNIMtUSNIkAmAste ||32|| kutsitA - 'lpA -'jJAte | 7|3|33 // kutsitAdyupAdhikArthAd yathAyogaM 'kabAdayaH' syuH / azvakaH, pacataki, uccakaiH // 33 // anukampA -tadyuktanItyoH |7|3|34|| anukampAyAM tadyuktAyAM ca nItau gamyAyAM yathAyogaM 'kabAdayaH' syuH / putrakaH, svapiSaki, putrakaH, ehaki, utsaGgake upaviza, kadamakenA'si digdhakaH ||34|| ajAternRnAmno bahusvarAdiyekelaM vA | 7|3|35|| manuSyanAmno bahusvarAdanukampAyAM 'ete vA' syuH, na cet nRnAma jAtyartham / deviyaH, devikaH, devilaH, devadattakaH / ajAteriti kim ? mahiSakaH ||35|| vopAderaDA'kau ca |7|3 / 36 // upapUrvAdajAtyarthAd bahusvarAd nRnAmno'nukampAyA-'maDAkau, iye kelAzca vA ' Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 211 syuH / upaDaH, upakaH, upiyaH, upikaH, upilaH, upendradattakaH // 36 // RvarNovarNAt svarAderAderluk prakRtyA ca 7 / 3 / 37 // RvarNAntovarNAntAbhyAM parasyAnukampotpannasya svarAdeH pratyayasyA-'''deluk syAt, luki tu sati 'prakRteH prakRtiH' / mAtRyaH, mAtRkaH, mAtRlaH; vAyuyaH, vAyukaH, vAyulaH / svarAderiti kim ? madrabAhukaH // 37 // lukyuttarapadasya kapn / 7 / 3 / 38 // nRnAmno yaduttarapadaM tasya, "te lug vA" [3, 2, 108] iti luki sati tataH 'kapan' syAt, anukampAyAM gamyAyAm / devadattA, lukidevI, anukampitA'sau-devakA / uttarapadasyeti kim ? datikA // 38 // luk cAjinAntAt / 7 / 3 // 39 // ajinAntAt nRnAmno'nukampAyAM 'kapan' syAt, tadyoge ca 'luguttarapadasya' / vyAghrakaH // 39 // SaDva kasvarapUrvapadasya svare 7 / 3 // 40 // SaDvarjamekasvaraM pUrvapadaM yasya tasyottarapadasyAnukampArthe svarAdau pratyaye 'luk' syAt / anukampito vAgAzI:- vAciyaH / SaDvarjetyAdIti kim ? upendreNa dattaH- upendradattaH, so'nukampitaH- upaDaH, SaDaGgulistu SaDiyaH / svara iti kim ? vAgAzIrdattakaH // 40 // dvitIyAt svarAdUrdhvam / 73 // 41 // anukampArthe svarAdI pratyaye prakRterdvitIyAt svarAdUrdhva 'luk' syAt / deviyaH // 41 // sandhyakSarAt tena 73 // 42 // anukampArthe svarAdau pratyaye prakRterdvitIyAt sandhyakSarasvarAdUcaM tena sandhyakSareNa saha 'luk' syAt / kubiyaH, kahikaH // 42 // Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam zevalAyAdestRtIyAt / 7 / 3 / 43 // zevalAdipUrvapadasya nRnAmno'nukampArthe svarAdI pratyaye tRtIyAt svarAdUrdhvaM 'luk' syAt / zevaliyaH, supariyaH // 43 // kvacit turyAt / 73 / 44 // anukampotpanne svarAdau pratyaye yathAlakSyaM caturthAt svarAdUrdhvaM 'luk' syAt / bRhaspatiyaH / kvaciditi kam ? upaDaH // 44 // pUrvapadasya vA 73 // 45 // anukampArthe svarAdau pratyaye pUrvapadasya 'lug vA' syAt / dattiyaH, deviyaH // isve 7 / 3 / 46 // isvArthAd yathAyogaM 'kabAdiH' syAt / paTakaH, pacataki // 46 / / kuTI-zuNDAd raH 173 / 47 // AbhyAM hrasvArthAbhyAM 'ra:' syAt / kuTIraH, zuNDAraH // 47 // zamyA ru-rau 73148 // asmAd isvArthA-'detI' syAtAm / zamIruH, zamIraH // 48 // kutvA DupaH 173 / 49 // asmAd hrasvArthAt 'DupaH' syAt / kutupaH // 49 // kAsU-goNIbhyAM tara 713 // 50 // AbhyAM hrasvAryAbhyAM 'taraT' syAt / kAsUtarI, goNItarI // 50 // vatsokSA-'zvarSabhAdhAse pit 173 / 51 // ebhyaH svapravRttihetohasi gamye 'taraT pit' syAt / vatsataraH, ukSataraH, azvatara RSabhataraH // 51 // Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddha hemacandrazabdAnuzAsanam vaikAd dvayornirdhArye utaraH | 7|3|52 || ekAd dvayorekasmin nirdhArye'rthe 'utaro vA' syAt / ekataraH, ekako vA bhavatoH kaThaH paTurgantA caitro daNDI vA // 52 // yat tat kimanyAt | 7|3|53 // 213 ebhyo dvayorekasminnirdhArye'rthe varttamAnebhyo 'itara' syAt / yataro bhavatoH kaThAdistatara Agacchet, evaM - kataraH, anyataraH // 53 // bahUnAM prazne utamazca vA | 7|3|54 || yadAdibhyo bahUnAM madhye nirdhAryArthebhyaH prazne 'Datamo utarazca vA syAt / yatamo yataro vA bhavatAM kaThastatarastatamo vA yAtu, evaM - katamaH, kataraH, anyatamaH, anyataraH, pakSe- yako yo vA, sakaH sa vA bhavatAM kaTha ityAdi / vaikA | 7|3|55 // ekAd bahUnAM madhye nirdhAryArthAt 'utamo vA' syAt / ekatamaH, ekakaH, eko vA bhavatAM kaThaH || 55 // ktAt tamabAdezcAtyante |7|3|56 // ktAntAt kevalAt tamabAdhantAccAnatyantArthAt 'kap' syAt / anatyantaM bhinaMbhitrakam, bhinnatamakam, bhitratarakam ||56 // na sAmivacane | 7|3|57 // ardhavacane upapade'natyantArthAt kAntAt kevalAt tamabAdhantAca 'kap na' syAt / sAmi anatyantaM mitram, ardhamanatyantaM mitram // 57 // nityaM a - jino'NU | 7|3 / 58 // a-trinantAt svArthe 'nityaman' syAt / vyAvakrozI sAGkoTinam // 58 // visAriNo matsye | 7|3|59 // Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam asmAd matsyArthAt svArthe-''N syAt / vaisAriNo matsyaH // 59 / / pUgAdamukhyakAghyo driH 7 / 3 / 60 // nAnAjAtIyA aniyatavRttayo'rthakAmapradhAnAH savAH pUgAH, tadarthAt svArthe 'jyo driH' syAt, na cet pUgArya mukhyAryakAntam / lauhadhvajyaH, lohadhvajAH / amukhyakAditi kim ? devadattakaH pUgaH // 60 // vAtAdastriyAm / 7 / 3 / 61 // nAnAjAtIyA aniyatavRttayaH zarIrAyAsajIvinaH savAH vAtAH, tadarthAdastriyAM svArye 'jyo driH' syAt / kApotapAkyaH, strI tu kapotapAkA // 61 // zatrajIvisahAyaDU vA 7 / 3 / 62 // etadaryAt svArthe "driyedd vA' syAt / zAbaryaH, zabarAH, paulinyaH, pulindAH; pakSe- zabaraH / sahAditi kim ? vAguraH // 62 // bAhIkeSvabrAhmaNa-rAjanyebhyaH 173 / 63 // eSu yaH zastrajIvisako brAhmaNarAjanyavarjastadarthAt svArthe 'driya'T syAt / kauNDIvizyaH, kuNDIvizAH / abrAhmaNetyAdi kim ? gaupAliH, rAjanyaH // vRkATTeNyaNa 7364 // vRkAt zatrajIvisadArthAt svArye 'TeNyaNa driH' syAt / vArkegyaH // 64 // yaupeyAdera 17 // 3 // 65 // ebhyaH zastrajIvisaMghAryebhyo-'uj driH' syAt / yaudheyaH, dhArteyaH // 65 // pazcadiraNa 73 // 66 // ebhyaH zastrajIvisaMghAryebhyaH svAthai-''N driH' syAt / pArzavaH, rAkSasaH // dAmanyAderIyaH 7367 // ebhyaH zastrajIvisaMghAryebhyaH svArthe 'Iyo niH' syAt / dAmanIyaH, Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aulapIyaH // 67 // zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 215 zrumacchamIvacchikhAvacchAlAvadUrNAvad-vidabhRdabhijito gotre'No yatra |7|3|68 // emyo gotrA'NantebhyaH svArthe 'yaJ driH' syAt / zrImatyaH, zAmIvatyaH, zaikhAvatyaH, zAlAvatyaH, aurNAvatyaH, vaidabhRtyaH, abhijityaH ||68 || samAsAntaH | 7|3|69 // ataH paraM vidhAsyamAnaM 'samAsasyAvayavaH' syAt, tatastasya tattatsamAsasaMjJA / sujambhe, sujambhAnI striyau, upadhuram, dvidhurI, prakRtvacinI ||69 || na kimaH kSepe |7|3|70 // nindArthAt kimaH paraM yad RgAdi tadantAt samAsAt samAsAnto na' syAt / kiMdhUH, kiMsakhA / kSepa iti kim ? keSAM rAjA kiMrAjaH ||70 || naJtatpuruSAt / 7 / 3 / 71 // asmAt 'samAsAnto na' syAt / anRka, arAjA / tatpuruSAditi kim ? na vidyate dhUrasyAdhuraM zakaTam // 71 // pUjAsvateH prAk TAt | 7|3|72 // pUjArthasvatibhyAM paraM yad RgAdi tadantAt 'TAt prAg yaH samAsAntaH sa na' syAt / sudhUH, atidhUriyam / pUjeti kim ? atirAjo'riH / prAk TAditi kim ? svagulaM kASTham // 72 // bahorDe | 7|3|73 // Dasya prAptiryatastataH samAsAnto 'DaH kaca na' syAt / upabahavo ghaTAH / Da iti kim ? priyabahukaH // 73 // ij yuddhe |7|3|74 || Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam - yuddhe yaH samAsa uktastasmA-'dic samAsAntaH' syAt / kezAkezi // 74 // dvidaNDyAdiH 7 / 3 / 75 // ete 'ijantAH' sAdhavaH syuH / dvidaNDi hanti, ubhAdanti // 75 // ak-pU:- pathyapo't 74376 // RgAyantAt samAsA-'dat samAsAntaH' syAt / ardhacaH, tripuram, jalapayaH, dvIpam // 76 // dhuro'nakSasya 74377 // . dhurantAt samAsA-'dat samAsAntaH' syAt, ced dhUrnA'kSasya / rAjyadhurA / anakSasyeti kim ? akSadhUH // 77 // saGkhyA-pANDUdak-kRSNAd bhUmeH 7378 // saGkhyA'rthAt pANDvAdezca paro yo bhUmistadantA-'dat samAsAntaH' syAt / dvibhUmam, pANDubhUmam, udagbhUmam, kRSNabhUmam // 78 // upasargAdadhvanaH 7379 // upasargAd dhAtuyogyAt prAdeH parAdadhvanaH 'aH samAsAntaH' syAt / prAdhvo rathaH // 79 // samavA-'nyAta tamasaH 73180 // ebhyaH paro yastamAstadantA-'dat samAsAntaH' syAt / santamasam, avatamasam, andhatamasam // 8 // taptA-'nvavAd rahasaH 73181 // taptAdipUrvo yo rahAstadantA-'daH samAsAntaH' syAt / taptarahasam, anurahasam, avarahasam / / 81 // pratyanvavAt sAma-lomnaH 7382 // Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 217 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam ebhyaH parau yau sAmalomAnI, tadantA-'daH samAsAntaH' syAt / pratisAmam, anusAmam, avasAmam, pratilomaH, anulomaH, avalomaH // 82 / / brahma-hasti-rAjapalyAd varcasaH 173183 // brahmAdipUrvAd varcasantA-'dat samAsAntaH' syAt / brahmavarcasam, hastivarcasam, rAjavarcasam, palyavarcasam / / 83 // praterurasaH saptamyAH / 7 / 3 / 84 // pratipUrvAt saptamyantorasantA-'dadantaH' syAt / pratyurasam / saptamyA iti kim ? pratyuraH // 84 // akSNo'prANyaGge 7385 // aprANyaGgAdizyantA-'dadantaH' syAt / lavaNAkSam / aprANyaGga iti kim ? ajAkSi // 85 // saMkaTAbhyAm 7386 // AbhyAM parAdakSyantA-'dadantaH' syAt / samakSam, kaTAkSaH // 86 // prati-paro-'noravyayIbhAvAt / 7 / 3 / 87 // pratyAdipUrvAdazyantAdavyayIbhAvA-'dat' syAt / pratyakSam, parokSam, anvakSam / / 87 // anaH 7388 // anantAdavyayIbhAvA-'daH' syAt / upatakSam / / 88 // napuMsakAd vA 73389 // anantaM yat klIvaM tadantAdavyayIbhAvA 'dad vA' syAt / upacarmam, upavarma |89 // giri-nadI-paurNamAsyAgrahAyaNyapaJcamavAd vA 7390 // Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 zrIsiddhahemacandrazandAnuzAsanam etadantAt paJcamavarjavargAntAcAvyayIbhAvA-'dad vA' syAt / antargiram, antargiri; upanadam, upanadi; upapaurNamAsam, upapaurNamAsi; upAgrahAyaNam, upAgrahAyaNi; upamucam, upamuk // 10 // saMkhyAyA nadI-godAvarIbhyAm / 7 / 3 / 11 // saMkhyArthAt parau yAvetau tadantAdavyayIbhAvA-'daH' syAt / paJcanadam, dvigodAvaram // 91 // zaradAdeH 7392 // zaradAyantAdavyayIbhAvA-'dat' syAt / upazaradam, pratityadam // 12 // jarAyA jaras ca 7 / 3 / 93 // jarAntAdavyayIbhAvA-'dat' syAt, tadyoge ca 'jarAyA jaras' / upajarasam // 13 // sarajasopazunA-'nugavam 7 / 3 / 94 // ete'vyayIbhAvA 'adantA' nipAtyAH / sarajasaM mujhe, upazunamAste, anugavamanaH // 14 // __ jAta-mahad-vRddhAduSNaH karmadhArayAt / 7 / 3 / 95 // ebhyaH paro ya ukSA, tadantAt karmadhArayA-'dat' syAt / jAtokSaH, mahokSaH, vRddhokSaH / karmadhArayAditi kim ? jAtasyokSA jAtokSA / / 95 // triyAH puMso dvandAca 7396 // striyAH paro yaH pumAn, tadantAt dvandvAt karmadhArayAcA-'it' syAt / strIpuMsau, strIpuMsaH zikhaNDI // 16 // RkasAmaryajaSa-dhenvanaiha-vAimanasA-'horAtra-rAtridiva-naktaMdivA-'hardivorvaSThIva-padaSThIvA-'tibhUva-dAra gavam 73 / 97 // Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 219 ete dvandvA 'adantA' nipAtyAH / RksAme, RgyajuSam, dhenvanaDuhau, vAGmanase, ahorAtraH, rAtriMdivam, naktaMdivam, ahardivam, UrvaSThIvam, padaSThIvam, akSidhruvam, dAragavam // 97|| cavarga-da-Sa-haH samAhAre / 7 / 3 / 98 // etadantAd dvandvAt samAhArArtha 'dat syAt / vAktvacam, saMpadvipadam, vAktviSam, chatropAnaham / samAhAra iti kim ? prAvRT-zaradbhyAm // 98 // dvigoratraho'T / 73 / 99 // anantAdahannantAcca samAhArArthAd dvigo-'raT' syAt / paJcatakSI, paJcatakSam, yahaH / dvigoriti kim ? samahnaH / / 99 // di-rAyuSaH 7 / 3 / 100 // AbhyAM paro ya AyuS, tadantAt samAhArArthAd dvigo -'raT' syAt / yAyuSam, vyAyuSam / / 100 // vA'JjaleralukaH / 7 / 3 / 101 // dvitribhyAM paro yo'nalistadantAd dvigo-'raT vA' syAt, na ced dvigustaddhitalugantaH / yajalam, vyaJjali aJjalamayam, tryaJjalimayam / aluka iti kim ? yAlirghaTaH // 101 / / / khAryA vA 7 / 3 / 102 // khAryantAd dvigoraluko-''T vA' syAt / dvikhAram, dvikhAri; paJcakhAradhanaH, paJcakhArIdhanaH // 102 // vA'rghAca 7 / 3 / 103 // ardhAt parA yA khArI tadantAt samAsAdaluko-''T vA' syAt / ardhakhAram, ardhakhArI // 10 // Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam - nAvaH / 73 / 104 // ardhAt paro yo naustadantAt samAsAd dvigozvA'luko-''T syAt / ardhanAvam, ardhanAvI, paJcanAvam / aluka ityeva = dvinauH / / 104 / / gostatpuruSAt 173 / 105 // gavantAt tatpuruSAdaluko-''T' syAt / rAjagavI / tatpuruSAditi kim ? citruguH / aluka ityeva = paJcaguH paTa: / / 105 / / rAjana-sakheH 17 / 3 / 106 // etadantAt tatpuruSA-'daT' syAt / paJcarAjI, rAjasakhaH / / 106 / / rASTrAkhyAd brahmaNaH 7 / 3 / 107 // rASTrArthAt paro yo brahmA, tadantAt tatpuruSA-'daT' syAt / surASTrabrahmaH / rASTrAkhyAditi kim ? devabrahmA nAradaH / / 107|| ku-mahadbhyAM vA 7 / 3 / 108 // AbhyAM paro yo brahmA tadantAt tatpuruSA-'daT vA' syAt / kubrahmaH, kubrahmA, mahAbrahmaH, mahAbrahmA // 108 // grAma-kauTAt takSNaH / 7 / 3 / 109 // AbhyAM paro yastakSA tadantAt tatpuruSA-'daT' syAt / grAmatakSaH, kauTatakSaH // 109 // goSThA-'teH zunaH 7 / 3 / 110 // AbhyAM paro yaH zvA tadantAt tatpuruSA-'daT' syAt / goSThazvaH, atizvo varAhaH // 110 // prANina upamAnAta 7 / 3 / 111 // prANyAdupamAnAt paro yaH zvA tadantAt tatpuruSA-daT' syAt / vyAghrazvaH / Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 221 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam prANina iti kim ? phalakamvA // 11 // aprANini 7 / 3 / 112 // aprANyartha upamAnavAcI yaH zvA tadantAt tatpuruSA-'daT' syAt / AkarSazvaH / aprANinIti kim ? vAnarayA // 112 // pUrvottara-mRgAca saknaH 7 / 3 / 113 // eNya upamAnAryAca paro yaH sakthistadantAt tatpuruSA-'dad syAt / pUrvasaktham, uttarasaktham, mRgasaktham, phalkasakyam // 113 // uraso'gre 73114 // agraM-mukhaM pradhAnaM vA, tadaryo ya uras, tadantAt tatpuruSA-'daT' syAt / azvorasaM senAyAH, azvorasaM kavikam // 114 / / saro-'no-'zmA-'yaso jAti-nAmnoH 7 / 3 / 115 // etadantAt tatpuruSA-'daT syAt, yathAsambhavaM jAtAvarthe saMjJAviSaye ca / jAlasarasam, upAnasama, sthUlAzmaH, kAlAyasam / jAti-nAmnoriti kim ? paramasaraH // 115 // ahaH 7 / 3.116 // AcantAt tatpuruSA-'daT' syAt / paramAhaH // 116 // saMkhyAtAdahana vA 7 / 3 / 117 // saGkhyAtAt paro yo'hA tadantAt tatpuruSA-'daT' syAt, 'ahazca vA'' / saGkhyAtAsaH, saGkhyAtAhaH // 117 // sarvA-'za-saMkhyA-'vyayAt / 73 / 118 // sarvAdazAt saMkhyAdivyayAca paro yo'hA, tadantAt 'tatpuruSA-daT' syAta, 'AmAsaH / sarvAGgaH, pUrvANaH, yaha paTaH, atyahI kayA // 18 // Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam - saMkhyAtaika-puNya-varSA-dIrghAca rAtrarat / 7 / 3 / 119 // ebhyaH, sarvAMzAdezca paro yo rAtristadantAt tatpuruSA-'dat' syAt / saGkhyAtarAtraH, ekarAtraH, puNyarAtraH, varSArAtraH, dIrgharAtraH, sarvarAtraH, pUrvarAtraH, dvirAtraH, trirAtraH, atirAtraH // 119 // puruSAyuSa-dvistAva-tristAvam 7 / 3 / 120 // ete tatpuruSA 'adantA nipAtyAH' / puruSAyuSam, dvistAvA, tristAvA vediH // 120 // zvaso vasIyasaH 7 / 3 / 121 // zvasaH paro yo vasIyAn, tadantAt tatpuruSA-'dat' syAt / zvovasIyasam // nisazca zreyasaH 7 / 3 / 122 // nisaH, zvasazca paro yaH zreyAn, tadantAt tatpuruSA-'dat' syAt / niHzreyasam, zvaHzreyasam // 122 // natravyayAt saMkhyAyA DaH 7 / 3 / 123 // AbhyAM paro yaH saGkhyArthastadantAt tatpuruSAD 'Da:' syAt / adazAH, nistriMzaH khaDgaH // 123 // saMkhyA-'vyayAdaguleH 17 / 3 / 124 // AbhyAM paro yo'GgulistadantAt tasuruSAD 'Da' syAt / yaGgulam, niragulam // 124 // bahuvrIheH kASThe TaH 7 / 3 / 125 // kAdhAdigulyantAd bahuvrIhe: 'Ta:' syAt / yagulaM kASTham / kASTha iti kim ? paJcAGgulihastaH // 125 // sakRtyakSNaH svAGge 7 / 3 / 126 // Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 223 svAGgArthI yau saktyyakSI, tadantAd bahuvrIheH 'Ta:' syAt / dIrghasakthI, svkssii| svAGga iti kim ? dIrghasakthi anaH // 126 / / dvitrenoM vA 7 / 3 / 127 // AbhyAM paro yo mUrdhA tadantAd bahuvrIhe: 'To vA' syAt / dvimUrdhaH, dvimUrdhA / trimUrdhaH, trimUrdhA // 127 // pramANI-saMkhyAhaH 7 / 3 / 128 // pramANyantAt saGkhyA'rthAcca bahuvrIhe-':' syAt / strIpramANAH kuTumbinaH, dvitrAH // 128 // suprAta-suzva-sudiva-zArikukSa caturabhaiNIpadA-'japada proSThapada-bhadrapadam / 7 / 3 / 129 // ete bahuvrIhayo 'DAntA nipAtyAH' / suprAto nA, suzvaH, sudivaH, zArikukSaH, caturamaH, eNIpadaH, ajapadaH, proSThapadaH, bhadrapadaH // 129 // pUraNIbhyastavyAdhAnye'p 73 / 130 // pUraNapratyayAntA yA trI, tadantAd bahuvrIhe-'rap' syAt, pUraNyAH prAdhAnye samAsAryatve sati / kalyANIpaJcamA rAtrayaH / tayAdhAnya iti kim ? kalyANapaJcamIkaH pakSaH // 130 // naJ-su-yupa-prevaturaH 73 / 131 // ebhyo yazcatvAH, tadantAd bahuvrIhe-rap' syAt / acaturaH, sucaturaH, vicaturaH, upacaturaH, tricaturaH // 13 // antarvahiyA lognaH 7 / 3 / 132 // AbhyAM paro yo lomA, tadantAt bahuvrIhe-'rap' syAt / antarlomaH, bahirlomaH prAvAraH // 132 // Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 zrIsiddhahemacandrazandAnuzAsanam bhAnetuH / 7 / 3 / 133 // nakSatrArthAt paro yo netA, tadantAd bahuvrIhe-'rap' syAt / mRganetrA nizA // 133 // nAbhenAmni 7 / 3 / 134 // nAbhyantAd bahuvrIhernA-'nyap' syAt / padmanAbhaH / nAmnIti kim ? vikasitavArijanAbhiH / / 134 // na-bahoco mANava-caraNe 7 / 3 / 135 // AbhyAM paro ya Rk, tadantAd bahuvrIhe-'rap' syAt, yathAsaMkhyaM mANave caraNe cArthe / anRco mANavaH, bacazcaraNaH / mANava-caraNa iti kim ? anukaM sAma, bavRkaM sUktam // 135 // naja-su-durvyaH sakti-sakthi -halervA 7 / 3 / 136 // naAdeH paro yaH saktyyAdistadantAd bahuvrIhe-'rap vA' syAt / asaktaH, asaktiH, susaktaH, susaktiH, duHsaktaH, duHsaktiH; evam- asaksthaH, asakthiH ; ahalaH, ahaliH // 13 // prajAyA as / 7 / 3 / 137 // nAdipUrvapadAt prajAntAd bahuvrIhe-'ras' syAt / aprajAH, suprajAH, duSprajAH // 137 // mandA-'lpAca medhAyAH 73138 // AbhyAM nAdibhyazca paro yo medhAzabdastadantAd bahuvrIhe-'ras' syAt / mandameghAH, alpamedhAH, amedhAH, sumedhAH, durmedhA nA // 13 // jAterIyaH sAmAnyavati / 73 / 139 // jAtyantAd bahuvrIhe-'rIyaH' syAt, sAmAnyAzraye'nyapadArthe / brAhmaNajAtIyaH / Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 225 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam sAmAnyavatIti kim ? bahujAtimiH / / 139 // bhRtipratyayAnmAsAdikaH 7 / 3 / 140 // bhRtyAd yaH pratyayastadantAt paro yo mAsastadantAd bahuvrIhe-'rikaH' syAt / paJcako mAso'sya paJcakamAsikaH / mAsAditi kim ? paJcakadivasakaH / / 140 // dvipadAd dharmAdan / 7 / 3 / 141 // dharmAntAd dvipadAd bahuvrIhe-'ran' syAt / sAdhudharmA / dvipadAditi kim ? paramasvadharmaH // 14 // su-harita-tRNa-somAjjambhAt 7 / 3 / 142 // ebhyaH paro yo jambhastadantAd bahuvrIhe-'ran' syAt / sujammA, haritajammA, tRNajammA, somajammA nA ||142 // dakSiNermA vyAdhayoge 731143 // ayaM bahuvrIhirananto nipAtyaH, vyAdhena yoge sati / Ima-bahu vraNaM vA, dakSiNermA mRgaH / vyAdhayoga iti kim ? dakSiNermaH pazuH // 143 // su-pUtyuta-surabhergandhAdid guNe 7 / 3 / 144 // ebhyaH paro guNArtho yo gandhastadantAd bahuvrIhe-'rit' syAt / sugandhi, pUtigandhi, udgandhi, surabhigandhi dravyam / guNa iti kim ? dravye, sugandha ApaNikaH // 14 // vA''gantau 7 / 3 / 145 // svAdibhyaH para AhAryaguNArtho yo gandhastadantAd bahuvrIhe-'rid vA' syAt / sugandhiH, sugandho vA kAyaH; evaM- pUtigandhiH, pUtigandhaH; udgandhiH, udgandhaH; surabhigandhiH, surabhigandhaH // 145 // vAlye 73 / 146 // Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam alpArthe yo gandhaH, tadantAd bahuvrIherid vA syAt / sUpagandhi, sUpagandhaM bhojanam ||146 // vopamAnAt 7 / 3 / 147 // upamAnAt paro yo gandhastadantAd bahuvrIhe-'rid vA' syAt / utpalagandhi, utpalagandhaM mukham // 147 // pAta pAdasyA'hastyAdeH 7 / 3 / 148 // hastyAdivarjAdupamAnAt parasya bahuvrIhI pAdasya 'pAt' syAt / vyAghrapAt / ahastyAderiti kim ? hastipAdaH, azvapAdaH / / 148 // kumbhapayAdiH 7 / 3 / 149 // ete kRtapadantA jhyantA eva bahuvrIhayo nipAtyAH / kummapadI, jAlapadI // su-saMkhyAt / 7 / 3 / 150 // soH saMkhyAyAzca parasya pAdasya bahuvrIhI 'pAt' syAt / supAd, dvipAt // vayasi dantasya dataH 7 / 3 / 151 // supUrvasya saMkhyApUrvasya ca dantasya bahuvrIhI vayasi gamye 'datRH' syAt / sudan kumAraH, dvidan bAlaH / vayasIti kim ? sudantaH // 151 / / triyAM nAmni 713.152 // bahuvrIhI triyAM nAmni dantasya 'dataH' syAt / ayodatI / striyAmiti kim ? vadantaH // 15 // zyAvA-rokAd vA 7 / 3 / 153 // AbhyAM parasya dantasya bahuvrIhI 'data syAta, nAmni / zyAvadana, zyAvadantaH / arokadana, arokadantaH // 153 // vA'grAnta-zuddha-zubha-vRSa-varAhA-'hi-mUSika-zikharAta Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam |7|3|154 // agrAntAt, zuddhAdibhyazca parasya dantasya bahuvrIhI 'datRva' syAt / kuDmalAgradan, kuDmalAgradantaH; zuddhadan, zuddhadantaH zubhradan, zubhradantaH vRSadan, vRSadantaH; varAhadan, varAhadantaH; ahidan, ahidantaH; mUSikadan, mUSikadantaH zikharadan, zikharadantaH // 154 // saM-prAjjAnorju jJau / 7 / 3 / 155 // AbhyAM parasya jAnorbahuvrIhI 'tu-jJI' syAtAm / saMjJaH, saMjJaH prajuH, prajJaH // 155 // bordhvAt |7|3|156 // UrdhvAt parasya jAnorbahuvrIhI 'hu-jJau vA' syAtAm / UrdhvatuH UrdhvajJaH, UrdhvajAnuH || 156 // 227 suhRd - durhRnmitrA - mitre // 7 / 3 / 157 // sudurthyAM parasya hRdayasya bahuvrIhI yathAsaMkhyaM mitre'mitre cAyeM 'had' nipAtyaH / suhRn mitram, durhRd amitraH / mitrA- 'mitra iti kim ? suhRdayo muniH, durhRdayo vyAdhaH ||157|| dhanuSo dhanvan | 7|3|158 // bahuvrIhau syAt / zArGgadhanvA / / 158|| vA nAmni | 7|3|159 // dhanuSo bahuvrIhI 'dhanvan vA' syAt, nAmni / puSpadhanvA, puSpadhanuH // 159 // khara - khurAnAsikAyA nas / 7 / 3 / 160 // AbhyAM parasyA nAsikAyA bahuvrIhI 'nas' syAt, nAmni / kharaNAH, khuraNAH // 160 // Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 zrIsiddhahemacandrazandAnuzAsanam asthUlAca nasaH 7 / 3 / 161 // sthUlavarjAt khara-khurAbhyAM ca parasyA nAsikAyA bahuvrIhI 'nasaH' syAt nAmni / guNasaH, kharaNasaH, khuraNasaH / asthUlAditi kim ? sthUlanAsikaH // 16 // upasargAt 173 / 162 // asmAt parasya nAsikAyA bahuvrIhI 'nasaH' syAt / praNasaM mukham // 162 / / ve khu-kha-am / 7 / 3 / 163 // verupasargAt parasyA nAsikAyA bahuvrIhA-'vete' syuH / vikhuH, vikhaH, vinaH // jAyAyA jAniH 7 / 3 / 164 // jAyAzabdasya 'jAni'- bahuvrIhI syAt / yuvajAniH // 164 // vyudaH kAkudasya luk / 7 / 3 / 165 // AbhyAM parasyAsya bahuvrIhI 'luk' syAt / vikAkut, utkAkut // 165 / / pUrNAd vA / 73 / 166 // pUrNAt parasya kAkudasya bahuvrIhau 'lug vA' syAt / pUrNakAkut, pUrNakAkudaH // 16 // kakudasyA'vasthAyAm 7 / 3 / 167 // asya bahuvrIhI vayasi gamye 'suk syAt / pUrNakakud yuvA, akakud bAlaH // 167 // trikakud girI 7 / 3 / 16 // girAvayeM : parasya kakudasya bahuvrIhI 'kakunipAtyaH' / trikakud giriH // niyAmUSaso na 173 / 169 // vyarthasyodhaso bahuvrIhI 'n' syAt / kuNDonI gauH / / 169 // Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazandAnuzAsanam 229 inaH kac 173 / 170 // innantAd bahuvrIheH svyarthAt 'kac' syAt / bahudaNDikA senA // 170 // RnityaditaH 7 / 3 / 171 // RdantAt, nityaM didAdezo yasmAt tadantAca bahuvrIhe: 'kac' syAt / bahukartRkaH; bahunadIko dezaH / nityeti kim ? pRthuzrIH // 17 // dadhyuraH- sarpirmaghUpAnacchAleH / 7 / 3 / 172 // etadantAd bahuvrIhe: 'kac' syAt / priyadadhikaH, priyoraskaH, bahusarpiSkaH, amadhukaH, bahUpAnatkaH, azAlikaH // 172 // pumanaDunau-payo-lakSmyA ekatve 7 / 3 / 173 // ekA ye'mI, tadantAd bahuvrIhe: 'kac' syAt / apuMskaH, priyAnaDutkaH, anaukaH, apayaskaH, sulakSmIkaH / ekatva iti kim ? dvipumAn // 173 // _ namo'rthAt 7 / 3 / 174 // naJaH paro yo'rthastadantAd bahuvrIhe. 'kac' syAt / anarthaka vacaH // 174 // zeSAd vA 713175 // uparyuktAtiriktAd bahuvrIhe: 'kac vA syAt / bahukhaTvakaH, bahukhaTvaH / zeSAditi kim ? priyapathaH // 175 // na nAmni 7 / 3 / 176 // nAmni viSaye 'kac na' syAt / bahudevadatto nAma grAmaH // 176 // IyasoH 7 / 3 / 177 // IyasvantAt samAsAt 'kac na' syAt / bahuzreyasI senA // 177 // sahAta tulyayoge 7 / 3 / 178 // tulyayogArthAt sahAd (sAmarthyAt tadAdeH] bahuvrIhe: 'kac na' syAt / saputro Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam yAti / tulyayoga iti kim ? sakarmakaH // 17 // dhAtuH stutau 7 / 3 / 179 // mAtrantAt samAsAt 'kac na' syAt, stutau gamyAyAm / subhrAtA // 179 / nADI-tantrIbhyAM svAGge / 7 / 3 / 180 // svAGgArthAt nADItantryantAt samAsAt 'kac na' syAt / bahunADi: kAya bahutantrI grIvA / svAga iti kim ? bahunADIkaH stambaH // 180 // niSyavANiH 7 / 3 / 181 // asmin 'kajabhAvo nipAtyaH' / niSpravANiH paraH // 18 // subhravAdibhyaH 7 / 3 / 182 // ebhyaH 'kac na' syAt / subhUH, varorUH // 182 // ityAcAryazrIhemacandraviracitAyAM siddhahemacandrAmidhAnasvopajJazabdAnuzAsanalaghukRtI saptamasthAdhyAyasya tRtIyaH pAdaH samAsaH // 73 // ayamavanipatIndo ! mAlavendrAvarodha stanakalazapavitrAM patravallI lunAtu / kathamakhilamahIbhRnmaulimANikyabhede, ghaTayati paTimAnaM bhagnadhArastavAsiH ? // 27 // [caturthaH pAdaH] vRddhiH svareSvAdeNiti tadite 7411 // aiti Niti ca takhite pare prakRteH svarANAM madhye Adhasvarasya 'vRddhiH' syAt / dAkSiH, bhArgavaH / taddhita iti kim ? cikIrSakaH // 1 // Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 231 kekaya-mitrayu-pralayasya yAderiy ca 74 // 2 // eSAM Niti taddhite svareSvAdeH svarasya 'vRddhiH, yAdezvAMzasyey syAt / kaikeyaH, maitreyikayA zlAghate, prAleyaM himam // 2 // devikA-ziMzapA-dIrghasatra-zreyasastata-prAptAvAH 743 // eSAM svareSvAdeH svarasya Niti taddhite vRddhiprAptA-'vAH' syAt / dAvikaM jalama, zAMzapaH stambhaH, dArpasatram, zrAyasaM dvAdazAGgam / taprAptAviti kim ? saudevikaH // 3 // vahInarasyait 74 // 4 // asya Niti taddhite svareSvAdeH svarasyaiH syAt / vaihInariH // 4 // vaH padAntAt prAgaidaut / 74 / 5 // Niti taddhite iva!varNayovRddhiprAptI tayoreva sthAne yo yvI padAntI, tAbhyAM prAk yathAsaGkhya- maidautI' syAtAm / naiyAyikaH, sauvazvaH / padAntAditi kim ? yata ime yAtAH // 5 // dvArAdeH 74 // 6 // eSAM yau yvI tayoH samIpasya svareSvAdeH svarasya vRddhiprAptI tAbhyAmeva prA'gaidIto' syAtAM, Niti taddhite / dauvArikaH, sauvaro granyaH // 6 // nyagroSasya kevalasya 747 // asya kevalasya yo yaH, tatsambandhinaH svareSvAdeH svarasya vRddhiprAptau tasmAdeva yaH prAgait' syAta, Niti taddhite / naiyagrodho daNDaH / kevalasyeti kim ? nyAnodhamUlAH zAlayaH // 7 // nyako 748 // nyadostaddhite Niti yaH prA-'galA' syAt / nayahavam, nyAyam // 8 // Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 zrIsiTahemacandrazabdAnuzAsanam na -svalAdeH 749 // Antasya svAdezca Niti taddhite yvaH prA-'gaidautI na' syAtAm / vyAvakrozI, svAdiH, vyAGgiH // 9 // zvAderiti 7410 // zvAdiravayavo yasya, tasyedAdau Niti taddhite vaH prA-'gauna' syAt / zvAbhatriH / itIti kim ? zauvahAnam / / 10 // iJaH 7 / 411 // iantasya zvAdephriti takhite vaH 'prA-gauna' syAt / zvAbhatram // 11 / / padasyAniti vA 7412 // padazabdAntasya zvAderidAdivarje Niti taddhite vaH prA- 'gaud vA' syAt / zvApadam, zauvApadam / anitIti kim ? zvApadikaH // 12 // proSTha-bhadrAjAte 7 / 4 / 13 // AbhyAM parasya padasyottarapadasya svareSvAdeH svarasya jAte'ya Niti taddhite 'vRddhiH' syAt / proSThapAdaH, bhadrapAdo baTuH // 13 // aMzADhatoH 74 // 14 // aMzAt parasya Rtvaryasyottarapadasya svareSvAdeH svarasya Niti takhite 'vRddhiH' syAt / pUrvavArSikaH / aMzAditi kim ? sAvarSika: // 14 // su-sarvA'Ad rASTrasya 7415 // ebhyaH parasya rASTrArthottarapadasya Niti takhite svareSvAdeH svarasya vRddhiH' syAt / supAcAlakaH, sarvapAcAlakaH, ardhapAcAlakaH // 15 // amavasya dizaH 7416 // digat parasya madravarjarASTrapasya Niti tasite svareSvAdeH svarasya vRddhiH' Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 233 syAt / pUrvapAJcAlakaH / amadrasyeti kim ? paurvamadraH // 16 // prAggrAmANAm 74 // 17 // prAgadeze grAmArthAnAM yo'zo digarthastataH parasyAMzasya, dizaH pareSAM ca prAggrAmArthAnAM jthiti taddhite svareSvAdeH svarasya vRddhiH' syAt / pUrvakArNAmRttakaH, pUrvakAnyakubjaH // 17 // saMkhyA-'dhikAbhyAM varSasyA'bhAvini 74 // 18 // saMkhyA'ryAdadhikAca parasya varSasya Niti taddhite svareSvAdeH svarasya vRddhiH' syAt, na cet taddhito bhAvinyarthe / dvivArSikaH, adhikavArSikaH / abhAvinIti kim ? devarSikaM dhAnyam // 18 // mAna-saMvatsarasyAzANa-kulijasyA'nAmni 7419 // saMkhyA'dhikAbhyAM parasya zANakulijavarjasya mAnAryasya, saMvatsarasya ca Niti taddhite svareSvAdeH svarasya 'vRddhiH' syAt, anAmni / dvikauDavikaH, adhikakauDavikaH, dvisAMvatsarikaH / azANakulijasyeti kim ? vaizANam, vaikulijikaH / anAmnIti kim ? pAJcalohitikam // 19 // arthAt parimANasyA'nato vA tvAdeH 74 // 20 // arthAt parasya parimANAryasya svareSvAderadvarjasvarasya Niti taddhite 'vRddhiH' syAt, "vA tvardhasya' / ardhakauDavikam, ArdhakauDavikam / anata iti kim ? ardhaprasthikam, Ardhaprasthikam // 20 // prAd vAhaNasyaiye 74 // 21 // 'prAt parasya vAhaNasya eye Niti taddhite svareSvAde-'vRddhiH' syAta, 'prasya tu vA' / pravAhaNeyaH, prAvAhaNeyaH // 21 // eyasya 74 // 22 // Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam . eyAntAMzAt prAt prarasya vAhaNasya Niti taddhite svareSvAde-'vRddhiH' syAt, 'prasya tu vA' / pravAhaNeyiH, prAvAhaNeyiH // 22 // naJaH kSetrajJezvara-kuzala-capala-nipuNa - zuceH 7 / 4 / 23 // naJaH pareSAmeSAM giti taddhite svareSvAde-'vRddhiH' syAt, 'najastu vA' / akSetrajJam, AkSetrajJamA anaizvaram, Anaizvaram; akauzalam, aakaushlm| acApalam, AcApalam; anaipuNam, AnaipuNam: azaucam, Azaucam // 23 // jaGgala-dhenu-valajasyottarapadasya tu vA 74 // 24 // etaduttarapadAnAmAdeH pUrvapadasya svareSvAdernityaM 'vRddhiH' syAt, 'vA tUtarapadasya' JNiti taddhite / kaurujAlA, korujAlaH / vaizvadhenavaH, vaizvardhenavaH / sauvarNavalajaH, sauvarNavAlajaH // 24 // had-bhaga-sinyoH 74 // 25 // hRdAdhantAnAM pUrvapadasyottarapadasya ca svareSvAde-'vRddhiH' syAt, Niti taddhite / sauhArdam, saubhAgyam, sAktusaindhavaH // 25 // prAcAM nagarasya 7426 // prAgdezArthasya nagarAntasya Niti taddhite pUrvottarapadayoH svareSvAde-'vRddhi:' syAt / sauhnanAgaraH / prAcAmiti kim ? mADanagaraH // 26 // anuzatikAdInAm 74 // 27 // eSAM Niti taddhite pUrvottarapadayoH svareSvAde-'vRddhiH' syAt / AnuzAtikam, AnuhauDikam // 27 // devatAnAmAtvAdau 728 // AtvaviSaye devatArthAnAM pUrvottarapadayoH svareSvAde-'vRddhiH' syAt, Niti taddhite / AgnAvaiSNavaM sUktam / AtvAdAviti kim ? brAhmaprajApatyam // 28 // Ato nendra-varuNasya 7 // 29 // Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhomacannazabdAnuzAsanam 235 AdantAt pUrvapadAt parasyendrasya varuNasya cottarapadasya svareSvAde 'vRddhina' syAt / AgnendraM sUktam, aindrAvaruNam / Ata iti kim ? AgnivAruNam // 29 // sAravaizvAka-maitreya-dhauNahatya-dhaivatya-hiraNmayam 74 // 30 // ete-''NAdyantA aylopAdau nipAtyAH' / sAravaM jalam, aikSvAkaH, maitreyaH, prauNahatyam, dhaivatyam, hiraNmayam // 30 // vA'ntamA-'ntitamA-'ntito-'ntiyA-'ntiSat / 7 / 4 / 31 // ete 'tamabAdhantAH kRtatikAdiluko vA nipAtyAH' / antamaH, antikatamaH, antitamaH, antikatamaH; antitaH, antikataH; antiyaH, antikyaH; antiSad, antikasad // 31 // vina-matomaSTheyasau lup 74 // 32 // vinmatvoreSu 'lup' syAt / majayati, sajiSTaH, sajIyAn, tvacayati, tvaciSThaH, tvacIyAn // 32 // alpa-yUnoH kan vA 74 // 33 // anayokTheyasuSu 'kan vA syAt / kanayati, kaniSThaH, kanIyAn; alpayati, alpiSTaH, alpIyAn; yavayati, yaviSThaH, yavIyAn // 33 // prazasyasya zraH 74 // 34 // asya NyAdau 'zrI' syAt / ayati, zreSThaH, zreyAn // 34 // vRddhasya ca jyaH 74 // 35 // asya prazasyasya ca NyAdau 'jyaH' syAt / jyayati, jyeSThaH // 35 // jyAyAn 74 // 36 // jyAdezAt parasyeyaso-rIta A nipAtyaH' / jyAyAn // 36 // Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam bADhA-'ntikayoH sAdha-nedau 7 / 4 / 37 // anayoAdI yathAsaMkhya-'metI' syAtAm / sAdhayati, sAdhiSThaH, sAdhIyAn; nedayati, nediSTha: nedIyAn // 37 // priya-sthira-sphiroru-guru-bahula-tRpra-dIrgha-vRddha-vRndArakasyemani ca prA-sthA-sphA-vara-gara-baha-trapa-drAgha-varSa-vRndam 7438 // priyAdInAM yathAsaMbhavamimani NyAdau ca yathAsaMkhya-'mete' syuH / premA, prApayati, preSThaH, preyAna sthemA, sthApayati, stheSThaH, stheyAna; sphApayati, varimA, garimA, baMhimA, trapimA, drAghimA, varSimA, vRndimA // 38 // pRthu-mRd-bhRza-kRza-dRDha-parivRTasya Rto raH 714 // 39 // eSAmRta imni NyAdau ca 'raH' syAt / prathimA, prathayati, prathiSThaH, prathIyAna; evaM- mradimA, prazimA, krazimA, draDhimA, parivaDhimA // 39 // bahorNIThe bhUyU 7440 // bhUyayati, bhUyiSThaH // 40 // bhUlaka cevarNasya 7441 // bahorIyasAvimni ca 'bhU' syAt, 'luk cA'nayorivarNasya' / bhUyAn / bhUmA // 41 // sthUla-dUra-yuva-isva-kSipra-kSudrasyAntasthAderguNazca nAminaH 7 / 4 / 42 // eSAmimni NyAdI cAntasyAdezasya 'luk syAt, nAminazca 'guNaH' / sthavayati, sthaviSThaH; sthavIyAn; evaM- davayati, yavayati, yaviSThaH, isimA, kSepimA, kSodimA // 42 // Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazandAnuzAsanam 237 antyasvarA''deH 7 / 4 / 43 // turantyasvarAdevAMzasyegni NyAdau ca 'luk syAt / karayati, kariSThaH, karIyAn; paTimA, paTayati, paTiSThaH, paTIyAn // 43 // naikasvarasya / 7 / 4 / 44 // ekasvarasya yo'ntyasvarAdiraMzaH, tasyenni NyAdau ca 'luk na' syAt / majayati, sajiSThaH, sajIyAn // 44 // daNDi-hastinorAyane 7445 // anayorAyanapratyaye'ntyasvarAde-'luMga na' syAt / dANDinAyanaH, hAstinAyanaH // 45 // vAzina Ayanau 7446 // antyasvarAde- 'na syAt / vAzinAyaniH // 46 // eye jihmAzinaH 74 // 47 // antyasvarAde-'luMga na' syAt / jaihyAzineyaH // 47 // InaDavA-''tmanoH 74 // 48 // antyasvarAde-'luMga na syAt / adhvanInaH, AtmanInaH // 48 // ikaNyatharvaNaH 7449 // antyasvarAde-luMga na syAt / AyarvaNikaH // 49 // yUno'ke 74150 // antyasvarAde-luMga na syAt / yauvanikA // 50 // ano'Tye ye 7 // 51 // anantasya Tyavarje yAdAvantyasvarAde-luMga na' syAt / sAmanyaH, vemanyaH, mUrdhanyaH / aTya iti kim ? rAjyam // 51 // Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam aNi 74152 // anantasyA'Ni antyasvarAde-luMgu na syAt / sautvanaH // 52 // saMyogAdinaH 17453 // saMyogAt paro ya in, tadantasyA'NyantyasvarAde-'luMga na' syAt / zAtinaH // gAthi-vidathi-kezi-paNi-gaNinaH 7 / 4 / 54 // eSAmaNyantyasvarAde-TuMg na' syAt / gAthinaH, vaidathinaH, kaizinaH, pANinaH, gANinaH putraH // 54 // anapatye 74155 // innantasyAnapatyArthe'NyantyasvarAde-'luMga na syAt / sAMrAviNam // 55 // ukSNo luk 7456 // ukSNo'napatye'NyantyasvarAde-'luk' syAt / aukSaM padam / anapatya ityeva-aukSNaH // 56 // brahmaNaH 74157 // asyAnapatye'NyantyasvarAde-'luk' syAt / brAhmamatram // 57 // jAtau 71458 // brahmaNo jAtAvarthe'napatye'NyantyasvarAde-'luk' syAt / brAhmI auSadhiH / apatye tu brAhmaNaH / jAtAviti kim ? brAhmo nAradaH // 58 // avarmaNo mano'patye 7459 // varmanvarjamannantasyApatyArthe'NyantyasvarAde-'luk' syAt / sauSAmaH / avarmaNa iti kim ? cAkravarmaNaH // 59 // hitanAmno vA 74160 // asyApatyArthe'NyantyasvarAde-'luMga vA' syAt / haitanAmaH, haitanAmanaH // 60 // Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 239 no'padasya taddhite 7 / 4 / 61 // nantasyApadasya taddhite pare'ntyasvarAde-'luk syAt / maidhAvaH / apadasyeti kim ? medhAvirUpyam // 6 // kalApi-kuthumi-taitali-jAjali-lAGgali-zikhaNDi-zilAli sabrahmacAri-pIThasarpi-sUkarasama-suparvaNaH 7462 // eSAmapadAnAM taddhite'ntyasvarAde- 'luk' syAt / kAlApAH, kauthumAH, taitalAH, jAjalAH, lAgalAH, zaikhaNDAH, zailAlAH, sAbrahmacArAH, paiThasAH, saukarasagrAH, sauparvAH // 2 // vA'zmano vikAre 74 // 6 // asyApadasya vikArArthe taddhite'ntyasvarAde-'luk' syAd vA / AzmaH, AzmanaH // 6 // carma-zunaH koza-soce 7464 // anayorapadayoryathAsaMkhyaM koze soce cArthe taddhite'ntyasvarAde-'Thek' syAt / cArmaH kozaH, zIvaH socaH // 64 // prAyo'vyayasya 74165 // apadasyAsya taddhite'ntyasvarAdeH 'prAyo luk syAt / sauvaH / prAyaH kim ? ArAtIyaH // 65 // anInA-udayako'taH 74 // 66 // InA-'darje taddhite'padasyA'ho ''to luk syAt / Arum / anInAdaTIti kim ? yahInaH, pratyahama, yahaH // 66 // viMzatesteDiti 7467 // asyApadasya teDiti taddhite 'luk syAt / viMzakaH paTaH // 67 // Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam avarNavarNasya |7|4|68 // etadantasyApadasya taddhite 'luk' syAt / dAkSiH, cauDiH, nAbheyaH, dauleyaH / apadasyeti kim ? UrNAyuH ||68 || akadrU - pANDvoruvarNasyaiye |7|4|69 // etadvajavarNAntasya eye taddhite 'luk' syAt / jAmbeyaH / kadrvAdivarjanaM kima ? kAdraveyaH pANDaveyaH ||69|| asvayambhuvo'v |7|4|70|| svayaMbhUvarjovarNAntasyApadasya taddhite 'v' syAt / aupagavaH / asvayambhuva iti kim ? svAyambhuvaH // 70 // RvarNovarNa-dosisusazazvadakasmAtta ikasyeto luk |7|4|71 // RvarNovarNAntAbhyAM dosisusantAbhyAM zazvadakasmAdvarjatAntAcca parasyekasthasyeto 'luk' syAt / mAtRkam, naiSAdakarSukaH, dauSkaH, sArpiSkaH, dhAnuSkaH, audazvitkaH / zazvadakasmAdvarjanaM kim ? zAzvatikam, Akasmikam // 71 // asakRt saMbhrame |7|4|72 // bhayAdibhiH prayoktustvaraNe dyotye 'padaM vAkyaM vA'sakRt prayojyam' / ahirahirahiH, hastyAgacchati hastyAgacchati, laghu palAyadhvaM laghu palAyadhvam // 72 // bhRzA - SS bhIkSNyA-vicchede dviH prAk tamabAdeH | 7|4|73 // kriyAyAM avayavakriyANAM kAtsyaM bhRzArthaH, paunaHpunyamAbhIkSNyam, kriyAntarAvyavadhAnamavicchedaH, eSu dyotyeSu 'padaM vAkyaM vA tamabAdeH prAg dviH' syAt / lunIhi lunIhItyevA'yaM lunAti, bhojaM bhojaM yAti, prapacati prapacati // 73 // Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 241 nAnAvadhAraNe 7474 // nAnAbhUtAnAmiyattAparicchede gamye 'zabdo dviH' syAt / asmAt kArSApaNAdiha bhavadbhyAM mASaM mApaM dehi ||74 // AdhikyA-''nupUrye 7475 // etadvRtti dviH' syAt / namo namaH, mUle mUle sthUlAH // 75 // Datara-Datamau samAnAM khIbhAvAne 7476 // kenacid guNena tulyAnAM strIliGgamAvasya prazne vartamAno DataraDatamAnto 'dvi:' syAt / ubhAvimAvAyau katarA katarA anayorAyatA?, katamA katamA eSAmAdayatA ? / bhAveti kim ? umAvimau lakSmIvantau katarA'nayolakSmIH ? // pUrva-prathamAvanyato'tizaye 7477 // etau svArthasyAnyataH prakarSe ghotye 'dviH' syAtAm / pUrva pUrva puSpanti, prathama prathamaM pacyante // 77 // propota- sam pAdapUraNe 7478 // ete 'dviH' syuzcet pAdaH pUryaH / praprazAntakaSAyAgnerupopapvavarjitam / udujjvalaM tapo yasya, saMsaMzrayata taM jinam // 1178 // sAmIpye'gho'yupari 74179 // ete sAmIpye'rthe 'viH' syuH / adho'dhaH, adhyadhi, uparyupari grAmam // 79 // vIpsAyAm 74180 // asyAM vartamAnaM dviH' syAt / vRzaM vRkSaM siJcati, grAmo grAmo ramyaH // 8 // plupa cAdAvekasya syAdeH 74181 // ekasya vIpsAyAM yuktasyAyasya syAdeH 'pillup syAt / ekaikasyAH // 81 // Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam dvandvaM vA 74182 // vIpsAyAM yuktasya derAdeH syAdeH 'pillup' syAt, 'ezcA'm', uttara-'to'tvaM' syAdezvA-''m vA' nipAtyaH / dvandvaM, dvau dvau vA tiSThataH // 82 // rahasya-maryAdokti-vyutkrAnti-yajJapAtraprayoge 7 / 4 / 83 // eSu gamyeSu 'dvervicanaM zeSaM ca pUrvavannipAtyam' / dvandva mantrayante, pazavo dvandvaM mithunAyante, dvandvaM vyutkrAntAH, dvandvaM yajJapAtrANi prayunakti / / 83 // lokajJAte'tyantasAhacarye 74184 // atra ghotye dveH pUrvavat 'dvandu-' miti nipAtyam / dvandvaM rAmalakSmaNau // 4 // AbAdhe 74185 // manaHpIDAviSaye zabdo 'dviH' syAt, Adau syAdezca pillum' / Rk Rk // 85|| navA guNaH sadRze rit / 7 / 4 / 86 // guNazabdo mukhyasadRze guNe guNini vA vartamAno 'dviryA' syAt, Adau syAdeH 'pillup' ca, sA ca 'rit' / zukazuk rUpam, kAlakakAlikA; pakSe zukujAtIyaH // 86 // priya-sukhaM cAkRcchre 74487 // etAvakezArthI 'vA dviH' syAtAm, AdI syAdeH 'pillup' ca / priyapriyeNa, priyeNa vA datte; sukhasukhena, sukhena vA'dhIte // 87 // vAkyasya parirvajane 7488 // varjanArtho vAkyAMzaH pariva diH' syAt / pari pari, pari vA trigartebhyo vRTo meghaH / vAkyasyeti kim ? paritrigata vRdhe meghaH // 8 // sammatyasayA kopa-kutsaneSvAyAmavyamAdau svareSvantyazca plutaH 74189 // Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazandAnuzAsanam 243 etadvRttervAkyasyAdibhUtamAmatryArtha padaM 'dviH' syAt, dvitve cAdau svarANAM madhye'ntyasvaraH 'pluto vA' syAt / mANavaka3 mANavaka !, mANavaka mANavaka ! AryaH khalvasi; riktaM te AbhirUpyam, idAnIM jJAsyasi jAlma ? riktA te zaktiriti vA / AdIti kim ? bhavyaH khalvasi mANavaka ! ||89 // bharsane paryAyeNa 7490 // kopena daNDAviSkriyA bharsanam, etadvRttekyisya yadAmantryaM padaM tad 'dviH' syAt, dvitve ca krameNa pUrvottarapadayoH svareSvantyaH 'pluto vA' syAt / caura3 caura !, caura caura3 !, caura caura ! ghAtayiSyAmi tvAm // 10 // tyAdeH sAkAGkSasyAGguna 7491 // bharsanA'rthasya vAkyasya svareSvantyaH svaraH, tyAyantasya padasya vAkyAntarAkAGkSasya aGgena yuktasyAMzaH 'pluto vA' syAt / aga! kUja3, aga ! kUja, idAnIM jJAsyasi jAlma ! / sAkAGkSasyeti kim ? aga ! paca // 11 // liyA-''zIH-preSe 7492 // kSiyA- AcArapreSaH, AzI:- prArthanAvizeSaH; praiSo-'satkArapUrvikA vyApAraNA, etadvattervAkyasya svareSvantyaH svaraH, tyAdhantasya vAkyAntarAkAGkSasyAMzaH "pluto vA' syAt / svayaM ha rayena yAti3, yAti vA, upAdhyAyaM padAti gamayati; siddhAntamadhyeSIyAH3, adhyeSISThA vA, taka ca tAta !; kaTaM ca kuru3, kuru vA, grAmaM ca gacha // 12 // citIvArthe 7493 // sAdRzyAthai citi prayukte vAkyasya svareSvantyaH svaraH 'luto vA' syAt / agnizcimAyAvata, bhAyAd vA / ivArtha iti kim ? karNavaTakAMzcitkAraya // 13 // pratizravaNa-nigRhmAnuyoge 7494 // etadvRttervAkyasya svareSvantyaH svaraH 'pluto vA syAt / gAM me dehi bhoH ! hanta Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam te dadAmi3, dadAmi vA / adya zrAddhamityAtya3, Attha vA // 94 / / vicAre pUrvasya / 7 / 4 / 95 // vicAra:- saMzayaH, tadviSaye saMzayyamAnasya yat pUrva tasya svareSvantyaH svaraH 'pluto vA' syAt / ahirnu3 ahirnu vA rajjurnu // 95 // omaH prArambhe 7 / 4 / 96 // omaH praNAmAdyabhyAdAnArthasya svareSvantyaH svaraH 'pluto vA' syAt / o3m, om vA, RSabhamRSabhagAminaM praNamata // 96 // heH praznAkhyAne 7 / 4 / 97 // pRSTaprativacanArtha vAkyasya he: svareSvantyaH svaraH 'pluto vA' syAt / akArSIH kaTaM maitra ? akArSa hi3, akArSa hi vA // 97 // prazne ca pratipadam 74 / 98 // praznArthasya praznAkhyAnArthasya ca vAkyasya yat padaM tasya svareSvantyaH svaraH 'pluto vA' syAt / agamaH3 pUrvAzn grAmAin maitra?, agamaH pUrvAn grAmAn maitra ?; agama3m pUrvAn grAmAin maitra3 !, agamaM pUrvAn grAmAn maitra ! ||98 // dUrAdAmantryasya guruvaiko'nantyo'pi lanRt 7499 // vAkyasya yaH svareSvantyasvaro dUrAdAmantryArthapadastho gururvA'nantyo'pi RddharjasvaralakArazcaiko'sau 'pluto vA' syAt / Agaccha bho devadatta3 !, devadatta ! vA; saktUn piba devadatta !, devadatta, devadatta vA; Agaccha bho klaptazikha, klaptazikha vA / anRditi kim ? kRSNamitra !, kRSNamitra ! // 19 // he-haiSveSAmeva / 7 / 4 / 10 // dUrAdAmantryasya yau he- haizabdI tayoH prayuktayoreva vAkye yatra tatrasthayo Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 245 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam rantyasvaraH 'pluto vA' syAt / he3 maitra ! Agaccha, Agaccha he3 maitra!, Agaccha maitra he3 !; hai3 maitrA''gaccha, Agaccha hai3 maitra !, Agaccha maitra hai3 ! // 10 // __ astrI-zUdre pratyabhivAde bho-gotra-nAmno vA 7 / 4 / 101 // yadabhivAdito guruH kuzalAnuyogAdimadvAkyaM prayur3e, tabA'trIzUdraviSaye vartamAnasya vAkyasya svareSvantyasvaro moso gotrasya nAmno vA''mantryasyAMzaH 'pluto vA' syAt / abhivAdaye maitro'haM bhoH !, AyuSmAnedhi bhoH3 ! bho ! vA; abhivAdaye gAryo'haM bhoH !, kuzalyasi gArya3 !, gAye ! vA; abhivAdaye maitro'haM bhoH, AyuSmAnedhi maitra3 !, maitra ! vA / zrI-zUdravarjanaM kim ? abhivAdaye gArmyahaM bhoH !, AyuSmatI tvaM bhava gArgi !; abhivAdaye tuSajako'haM bhoH !, kuzalyasi tuSajaka ! // 101 // praznA-'rcA-vicAre ca sandheyasandhyakSarasyA''didutparaH 7 / 4 / 102 // eSu pratyabhivAde ca vartamAnasya vAkyasya svareSvantyaH svaraH sandhiyogyasandhyakSarAntasya 'pluto bhavan idutpara -At' syAt / agamaH3 pUrvAn grAmAin agnibhUtA36 !, paTA3u !?; arcA zobhanaH khalvasi agnibhUtAii !, paTAiu!, vicAre- vastavyaM kiM nirgranyasya sAgArikA3 i, utA'nAgArike ?; pratyabhivAde-AyuSmAnedhi agnibhUtAi ! / sandheyeti kim ? kamizna kuzalam bhavatyoH3 kanye3 ? // 102 // tayorvI svare saMhitAyAm 74 / 103 // tayoH- plutA''kArAt parayoridutoH svo pare saMhitAviSaye yathAsaMkhyaM 'vI' syAtAm / agamaH3 agnibhUtAzyatrAgaccha, agamaH3 paTAivatrAgaccha / saMhitAyAmiti kim ? agnA36 indram / paTAiu udakAm // 103 // Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam paJcamyA nirdiSTe parasya | 7|4|104 || paJcamyA nirdiSTe yat kAryamuktaM tat parasyA'vyavadheH syAt / ato "bhisa ais" [1, 4, 2] vRkSaiH, iha mA bhUt - mAlAbhiratra, dRSadbhiH ||104|| saptamyA pUrvasya | 7|4|105 // saptamyA nirdiSTe yat kAryamuktaM tat pUrvasyA'vyavadheH syAt / dadhyatra, iha mA bhUt - samitra // 105 // 246 SaSThyA'ntyasya |7|4|106 // SaSTyA nirdiSTe yaduktaM tat SaSTyuktasya yo'ntyastasya syAt / aSTAbhiH // 106 // anekavarNaH sarvasya |7|4|107 // ayaM vidhiH SaSTyoktasya sarvasyaiva syAt / tisRbhiH || 107 || pratyayasya | 7|4|108 // pratyayasthAnino vidhiH sarvasya syAt / sarve // 108 // sthAnIvA'varNavidhI | 7|4|109 // Adeza AdezIva' syAt na cet sthAnivarNAzrayaM kAryam / bhavyam, kasmai, rAjA, prakRtya, prastutya, dharmo vo rakSatu / avarNavidhAviti kim ? dyauH, ka iSTaH pradIvya // 109 // svarasya pare prAgvidhau |7|4|110 // svarasyAdezaH paranimittakaH pUrvavidhau vidheye 'sthAnIva' syAt / kathayati, pAdikaH, sraMsyate / para iti kim ? dvipadikAM datte / prAgvidhAviti kim ? naidheyaH // 110 // na sandhi-DI-ya-kvi-dvi-dIrghA 'sadvidhAvaskluki / 7|4|111 // sandhividhI. DIvidhI yavidhau kvividhI dvitvavidhau dIrghavidhI "saMyogasyAdI Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 247 zrIsiddhaDemacandrazandAnuzAsanam skorluk" [2, 1, 88] iti sklugvarje cA'sadvidhau svarasyA-'''dezaH sthAnIva na syAt / sandhiH- viyanti, DI- bimbam, yaH- kaNDUtiH, kviHdayU:, dvi- daddhyatra, dIrghaH- zAmaMzAmam, asadvidhiH- yAyaSTiH / asklukIti kim ? sukUH, kAThatak // 11 // lupyavRllenat / 7 / 4 / 112 // pratyayasya lupi satyAM 'lubbhUtaparanimittakaM pUrva kArya na' syAt, yavRt laM enacca muktvA / tad, gargAH / lupItyukte luki syAdeva- gomAn / allenaditi kim ? jarIgRhIti, nijAgalIti, enat pazya / / 112 // vizeSaNamantaH 74113 // abhedenokto'vayavo vizeSaNaM vizeSasya samudAyasyA-'ntaH' syAt / "ataHsyamo'm" [1, 4, 57] kuNDam, iha na syAt- tad // 113 // saptamyA AdiH 74114 // saptamyantasya vizeSyasya yad vizeSaNaM tat tasyA-'''diH' syAt / "in DIsvare luk" [1, 4, 79] pathaH, iha mA bhUt- pathiSu // 114 // pratyayaH prakRtyAdeH 174115 // yasmAd yaH pratyayo vidhIyate sA tasya prakRtiH, 'pratyayaH prakRtyAdeH samudAyasya vizeSaNaM' syAt, nonAdhikasya / mAtRbhogINaH // 115 // gauNo jhyAdiH 74116 // DImArabhya vyaM yAvat jhyAdiH pratyayaH, 'sa gauNaH san prakRtyAdeH samudAyasya vizeSaNaM syAt / atikArIpagandhyabandhuH / gauNa iti kim ? mukhyo'dhikasyApi vizeSaNaM syAt- paramakArISagandhIbandhuH // 116 // kRt sagatikArakasyApi 74117 // Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam kRpratyayaH prakRtyAdeH samudAyasya gatikArakapUrvasya, kevalasya ca vizeSaNaM syAt / yaha samAso- bhasmanihutaM, tathA- udakevizIrNam, avataptenakulasthitam // 117 // paraH 74118 // pratyayaH prakRteH para eva syAt / ajA, vRkSaH, jugupsate // 118 // spaDhe 7 / 4 / 119 // dvayorvidhyoranyatra sAvakAzayostulyabalayorekatrAnekatra copanipAtaH sparddhaH, tatra 'yaH sUtrapAThe paraH sa vidhiH' syAt / vanAni, atra "zaso'tA sazca naH puMsi" [1,4,49] ityato "napuMsakasya ziH" [1, 4, 55] ityeva syAt // 119 // AsanaH 74120 // yayAsvaM sthAnA-'rtha-pramANAdibhirAsana eva vidhiH syAt / daNDAnam, atra kaNThyayoratoH kaNThya eva A dIrghaH / vAtaNDyayuvatiH, vataNDyAH , puMvadAvo'rthata AsatraH, vAtaNDyaH ; amuSmai, "mAvuvarNo'nu" [2, 1, 47) iti mAtrikasya mAtrikaH // 120 // | sambandhinAM sambanye 74121 // sambandhizabdAnAM yat kAryamuktaM tat sambandha eva sati syAt / zvazuryaH, saMjJAyAstu ijeva- zvAzuriH // 121 / / samarthaH padavidhiH 74122 // samarthapadAzrayatvAt samarthaH, padasambandhI vidhiH padavidhiH, sarvapadavidhiH samartho jJeyaH, sAmarthya ca vyapekSA ekArthIbhAvazca / padavidhistu samAsanAmadhAtu-kRttaddhitopapadavibhakti-yuSmadasmadAdeza-plutarUpaH / dharmazritaH, putrIyati, kumbhakAraH, aupagavaH, namo devebhyaH, dharmaste svam, dharmo me svam, Aga ! kUja3 idAnIM Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 249 jJAsyasi jAlma ! / samartha iti kim ? pazya dharma zrito maitro gurukulam, pazyati putramicchati sukham, pazya kumbhaM karoti kaTam, gRhamupagorapatyaM tava, idaM namo devAH ! zRNuta, odanaM paca tava mama vA bhaviSyati / aGga ! kUjatyayamidAnI jJAsyati jAlmaH / padoktavarNavidhirasAmarthe'pi syAt- tiSThatu dadhyazAna tvaM zAkena / evaM-samAsa-nAmadhAtu-kRt-taddhiteSu vAkye vyapekSA vRttAvekArthIbhAvaH, zeSeSu punarvyapekSaiva sAmarthyam // 122 // ityAcAryazrIhemacandraviradhitAyAM siddhahemacandrAbhidhAnasyopanazabdAnuzAsana- laghuvRttI saptamasyAdhyAyasya caturthaH pAdaH samAtaH // 7 // 4 // kSitidhava ! bhavadIyaH kSIradhArAvalakSa ripuvijayayazobhiH zveta evAsidaNDaH / kimuta kavalitaistaiH kajjalaimAlavInAM pariNatamahimA'sau nIlimAnaM bibharti // 28 // // samAptaH saptamo'dhyAyaH // Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 250 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanasUtrANAm __ akArAyanukramaNikA sUtram / sUtrAGkaH / sUtram / sUtrAGkaH agilAgilagila0 3 / 2 / 115 // aiuvarNa-de: 1 / 2 / 41 // agnicityA / 5 / 1 / 37 // aM- a:- sau 19199 // agnezvaiH / 5 / 1 / 164 // aM- a-ka-T 1919116 // agrahAnupadeze0 / 3 / 1 / 5 // aMzaM hAriNi / 7 / 1 / 182 // aghaJkya bala-vIM / 4 / 4 / 2 // aMzAdRtoH / 74 / 14 // aghoSa pra-TaH 13.50 // aH sapalyAH 7 / 1 / 119 // aghoSe ziTaH / 4 / 1 / 45 // aH sRjidRzo0 4 / 4 / 111 // apratista-mmaH / 2 / 3 / 41 // aH sthAmnaH / 6 / 1 / 22 // ar3e hihano-rvAt / 4 / 1 / 34 // akakhAdya-vA / / 3 / 80 // aGgAnirasane NiG / 3 / 4 / 38 // akadinozca raleH / 4 / 2 / 50 // asthAcchatrAderaJ / 6 / 4 / 60 // akadU-ye 7469 // ac / 5 / 1 / 49 // akamerukasya / 2 / 2 / 93 // acaH 19 / 4 / 69 // akalpAt sUtrAt / 6 / 2 / 120 // aci 3 / 4 / 15 // akAle'vyayIbhAve 13 / 2 / 146 // acittAdadezakAlAt / 6 / 3 / 206 / / akena krIDAjIve / 3 / 18 // acitte Tak 1519183 // akkIbe'dhvaryukratoH / 3 / 1 / 139 // acc prA-ca / 2 / 1 / 104 // akSNo'prANya) 7385 // ajAteH paJcamyAH 15191170 // agArAntAdikaH / 6 / 475 // ajAteH zIle / 5 / 1154 // Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 251 ajAtenuM vA / 73 / 35 // ato'ti roruH 193 / 20 // ajAdibhyo dhenoH / 6 / 134 // ato'nekasvarAt 726 // ajAdeH / 2 / 4 / 16 // ato ma Ane / 4 / 4 / 114 // ajJAne jJaH SaSThI / 2 / 2 / 80 // atoriyaT / 7 / 1 / 161 // aJcaH / 2 / 43 // ato'hasya / 2 / 373 // adho'narcAyAm / 4 / 2 / 46 // atra ca 71 / 49 // ajanAdInAM girau / 3 / 277 // adazvAT / 4 / 4 / 90 // avarga-taH / 1 / 3 / 33 // adaso'kasAyanaNoH / 3 / 2 // 33 // avargAta-n / 12 / 40 // adaso daH sestu Dau / 2 / 1 / 43 // aTyartisU-rNoH / 3 / 4 / 10 // adistriyAM0 7 / 1 / 107 // aDdhAtorA-chA / 4 / 4 / 29 // adIrghAt- ne 13 // 32 // aNajeyeka tAm / 2 / 4 / 20 // adurupasargA-neH / 2 / 377 // aNi 744152 // adUre enaH / 7 / 2 / 122 // aNikarma- Nik-tau / 3 / 3 / 88 // adRzyAdhike / 3 / 2 / 145 // aNigi prANika0 3 / 3 / 107 // adetaH- 11 / 4 / 44 // ataH / 4 / 3/82 // adevaasuraadibhyo0|6|3|164|| ataH kRkami-sya / 2 / 3.5 // adezakAlAdadhyA0 / / 476 // ataH pratyayAlluk / 4 / 2 / 85 // ado'nantrAt / 5 / 1150 // ataH zityut / 4 / 2 / 89 // ado- mumI 19 / 2 / 35 // ataH syamo'm / / 4 / 57 // adorAyaniH0 / 6 / 1 / 113 // ata A:-ye 1941 // adornadImA-mnaH / 6 / 1167 // ata iJ / 6 / 1 / 31 // adyatanI 15 / 2 / 4 // atamavAde-yar 17311 // adyatanI-mahi / 3 / 3 / 11 // atiratikrame ca 33145 // avatanyAM vA-ne / 4 / 4 / 22 / / Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 252 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam adharyAcAdhAre / 5 / 112 // anato'ntodAtmane / 4 / 2 / 114 // advyaJjanAt sa-lam / 3 / 2 / 18 // | anato lup (1 / 4 / 59 // ad vyaJjane / 2 / 135 // anato lup // 3 // 26 // adhaNa-saH 1919 // 32 // anatyante 7 / 3.14 // adharAparAdhAt / 7 / 2 / 118 // anadyatane hiH 7 / 2 / 101 // adharmakSatri-yAH / 6 / 2 / 121 // anadyatane zvastanI // 5 // 35 // adhazcaturthAt tathordhaH / 2 / 179 / / anadyatane hastanI // 5 // 27 // adhAtuvi-ma 1919 // 27 // ananoH sanaH / 3 / 370 // adhAtUdRditaH / 2 / 4 / 2 // anantaH pa- yaH 1919138|| adhikaM tatsaM-Da: 17111154 // anapatye 7455 // adhikena bhUyasaste / 2 / 2 / 111 // anare vA / 6 / 361 // adhISTI / 5 / 4 / 32 // anavarNA nAmI 19196 // adheH prasahane / 3 / 377 // anAGmAGo-cha: 1113 / 28 / / adheH zIisthAsa0 212 // 20 // anAcchAdajA-vA / 2 / 447 // adherArUDhe 7/1187 // anAto nazcAnta-sya / 4 / 1 / 69 // adhyAtmAdibhya ikaNa 16378 // anAdezAde- taH / 4 / 1 / 24 // adhvAnaM yenau 71 / 103 / / anAmnyadviH plup / 6 / 4 / 141 // anaH 7388 // anAmasvare no'ntaH / 1 / 4 / 64 // anak / 2 / 136 // anArSe vRddhe- SyaH / 2 / 478|| anajirAdi-tau / 3 / 278 // anidamyaNapavAde0 / 6 / 1 / 15 // anaJaH ktvo yap / 3 / 2 / 154 // aniyo-ve / / 2 / 16 // anajo mUlAt / 2 / 4 / 58 // anInAda-taH / 7 / 4 / 66 // anaT / 5 / 3 / 124 // anukampA-tyoH 7 / 3 / 34 // anaDuhaH sau 191472 // anugvalam 17191102 // Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam ____ 253 anunAsike ca-T / 4 / 1 / 108 // | apaH 1914188 // anupadaM baddhA 171196 // apacitaH / 4 / 477 // anupadhanveSTA / 7 / 1170 // apaJcamA-T 1919111 // anupasargAH kSIbo0 / 4 / 2 / 80|| apaNye jIvane 7 / 1 / 110 // anubrAhmaNAdin / 6 / 2 / 123 // apaskiraH / 3 / 3 / 30 // anuzatikAdInAm / 7 / 4 / 27|| apAcatuSyA-phai / 4 / 4 / 95 // anekavarNaH sarvasya / 7 / 4 / 107 / / apAcAyazciH ktau / 4 / 2 // 66 // anoH kamitari 7 / 1 / 188 // apAye'vadhirapAdA0 / 2 / 2 / 29 // anoH karmaNyasati / 3 / 3 / 81 // apIlvAdevaha / 3 / 2 / 89 // ano'Tye ye 7 / 4 / 51 // apo'd bhe / 2 / 1 / 4 // anorjaneIH / 5 / 1 / 168 // aponapAdapA-taH / 6 / 2 / 105 // anordeze up / 3 / 2 / 110 // apo yaJ vA / 6 / 2 / 56 // ano vA / 2 / 4 / 11 // apo yayonimaticare / 3 / 2 / 28 // ano'sya / 2 / 1 / 108 // apratyAdAvasAdhunA / 2 / 2 / 101 / / antaHpUrvAdikaN / 6 / 3 / 137|| aprayogIt 19 / 1 / 37 // antarddhiH / 5 / 3 / 89 // aprANini / 73 / 112 // antarbahi-mnaH 7 / 3 / 132 // aprANipazvAdeH / 3 / 1 / 136 // anto no luk / 4 / 2 / 94 // abrAhmaNAt / 6 / 1 / 141 // anyatyadAderAH / 3 / 2 / 152 // abhakSyAcchAdane vA0 / 62 / 46 // anyathaivaMkaya-kAt / 5 / 4 / 50 // abhiniSkAmati0 / 6 / 3 / 202 // anyasya / 4 / 18 // abhiniSThAnaH / 2 / 3 / 24 // anyo gho-n 1919 // 14 // abhivyAptI-jin / 5 / 3 / 90 // anvAGpareH / 3 / 334 // amerIzca vA 7 / 1 / 189 // an svare / 3 / 2 / 129 // abhyamitramIyazca / 7 / 1 / 104 // Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam abhyam bhyasaH / 2 / 1 / 18 // abhrAdibhyaH 7 / 2 / 46 // amvAde-sau 1 / 4 / 90 // amadrasya dizaH / 7 / 416 // amavyayIbhA-myAH / 3 / 2 / 2 // amA tvAmA / 2 / 1 / 24 // amAvyayAt kyan ca / 3 / 4 / 23 // amUrdhamastakA-me / 3 / 2 / 22 // amo'kamyamicamaH / 4 / 2 / 26 // amo'dhikRtya granye / 6 / 3 / 198 // amo'ntAvodhasaH / 63 / 74 // amau maH / 2 / 116 // ayajJe straH / 5 / 3 / 68 // ayadi zraddhA-navA / 5 / 4 / 23 // ayadi smR-ntI / 5 / 2 / 9 // ayamiyaM puM-sau / 2 / 1138 // ayAnayaM neyaH / 7 / 1 / 97 // ayi raH / 4 / 16 // araNyAt pathi-re / 6 / 3 / 51 // arIhaNAderakaN / 6 / 2 / 83 // arurmanazca-ccI 7 / 2 / 127 // aroH supi raH / / 3 / 57 // ajhai ca 19 / 4 / 39 // atirIlIhI-puH / 4 / 2 / 21 // arthapadapadottara-NThAt / 6 / 4 / 37 / / arthAntA-t 172 / 8 // ardhapUrvapadaH pUraNaH 1919 / 42 // ardhAt pari- deH 7 / 4 / 20 // ardhAt palakaM-t / 6 / 4 / 134 // ardhAd yaH / 6 / 3 / 69 // arhatasto nt ca 71 / 61 // arham 191919 // arhe tRca / 5 / 4 / 37 // arho'c / 5 / 1 / 91 // alAvAzca-si / 7 / 1184 // alupi vA / 2 / 3 / 19 // alpayUnoH kan vA 7 / 4 / 33 // alpe / 3 / 2 / 136 // avaH svapaH / 2 / 357 // avakraye / 6 / 453 // avayavAta tayaT 7 / 1151 // avarNabho-dhiH / 1 / 3 / 22 // avarNasyA-sAm / / 4 / 15 // avarNasye-rat / 1 / 2 / 6 / / avarNAdazno-DyoH / 2 / 1 / 115 // avarNevarNasya 74168 // avarmaNo-tye 7459 // avahasAsaMmroH / 5 / 163 // Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacanazabdAnuzAsanam 255 avAghAzrayo-re / 2 / 3 / 42 // aziraso'zIrSazca 7 / 2 / 7 // avAt / 3 / 3 / 67 // azizoH / 2 / 48 // avAt / 5 / 3 / 62 // azca vA'mAvA0 / 6 / 3 / 104 // avAt kuTAte 7 / 1 / 126 // azcaikAdeH 171115 // avAt tastRbhyAm / 5 / 3 / 133 / / azraddhAmarSe-pi / 5 / 415 // aviti vA / 4 / 175 // azvatthAderikaN / 6 / 2 / 97 // avitparokSA-reH / / 11 / 23 // azvavaDavapU-rAH / 3 / 1131 // avire'meH / 4 / 4 / 64 // azvAdeH 161149 // avivakSite / 5 / 2 / 14 // aSaDakSA-naH 7191106 // avizeSaNe-daH / 2 / 2 / 122 // aSaSThItRtI-rthe / 3 / 2 / 119 // avRddhAddornavA / 6 / 1110 // ara aurja-soH 1914 // 53 // avRddhaguNati garne / 6 / 4 // 34 // asaMbhastrAjinaika0 2 / 4 / 57 // aveH saMghA-Tam / 7 / 1 / 132 // asaMyogAdoH / 4 / 2 / 86 // averdugdhe-sam / 6 / 2 / 64 // asakRt saMbhrame 7 / 4 / 72 // avI dAdhau dA / 3 / 3 / 5 // asatkANDa-t / 2 / 456 // avyaktAnu-zva 7 / 21145|| asattvArAda0 2 / 2 / 120 // avyajAt vyap 7 / 1 / 38 // asattve useH / 3 / 2 / 10 // avyayam / 3.1 // 21 // asadivA-m / 2 / 1 / 25 // avyayaM pravR-bhiH / 3 / 1 / 48 // asamAnalope-De / 4 / 163 // avyayasya / 3 / 27 // asarUpopa-kteH / 5 / 116 // avyayasya ko'd ca 7 / 3 / 31 // | asahanavi-bhyaH / 2 / 4 // 38 // avyApyasya muce0 / 4 / 1 / 19 / / asuko vAki / 2 / 1 / 44 // azavi te vA // 34 // 4 // asUryogrAd dRzaH / 5 / 1 / 126 // azityassan-Ti / 4 / 377 // aso-- sivU-TAm / 2 / 3 / 48 // Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam as ca laulye / 4 / 3 / 115 // | AguNAvanyAdeH / 4 / 1 / 48 // astapomAyA-vin / 7 / 2 / 47 // AgrahAyaNyazva-kaN / 6 / 2 / 99 / / astibruvobhUvacAva0 / 4 / 4 / 1 // AGaH / 4 / 4 / 120 // asteH si-ti / 4 / 3 / 73 // AGaH krIDamuSaH / 5 / 2 / 51 // astrIzUdre-vA / 7 / 4 / 101 // AGaH zIle / 5 / 1 / 96 // asthUlAca nasaH 7 / 3 / 161 // Ailpe / 3 / 1 / 46 // aspaTAva-vA 1913 / 25|| AGAvadhau / 2 / 2170 // asmin / 7 / 3 / 2 // AGo jyotirudgame / 3 / 3 / 52 / / asya DyAM luk / 2 / 4 / 86 // | AGo'ndhUdhasoH / 4 / 1 / 93 // asyAderAH parokSAyAm / 4 / 1 / 68 // | ADao yamahanaH- ca 3 / 3 / 86|| asyA'yatta-nAm / 2 / 4|111 // ADo yi / 4 / 4 / 104 // asvayaMbhuvo'v 7470 // ADo yuddhe / 5 / 3 / 43 // asvasthaguNaiH / 3 / 1187 // ADo rupoH / 5 / 3 / 49 // ahanpaJcamasya-ti / 4 / 1 / 107|| A ca hau / 4 / 2 / 101 // aharAdibhyo'J / 6 / 2 / 87 // At / 2 / 4 / 18 // ahIyaruho-ne 7 / 2 / 88 // Ata ai: kRo / 4 / 3 / 53 // ahnaH / 2 / 174 // AtAmAteA-diH / 4 / 2 / 121 / / ahnaH 73116 // A tumo'tyA-t 151919 // ahA ga-naJ 17185 // Ato Do'hAvAmaH / 5 / 176|| Ato nendra-sya / 7 / 4 / 29 // A amazaso'tA 19/475 // Ato Nava auH / 4 / 2 / 120 // AH khanisanijanaH / 4 / 2 / 60 // AtmanaH pUraNe / 3 / 2 / 14 // AkAlika-te / 6 / 4 / 128|| AtreyAd bhAradvAje / 6 / 152 // AkhyAtaryupayoge / 2 / 2 / 73 // AsaMdhyakSarasya / 4 / 2 / 1 // A Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam AtharvaNikA - ca |6|3|167 // AditaH | 4|4|71 || AdezchandasaH pra0 | 6 |2|112|| AdyadvitIya - SAH 1919 |13| AdyAt |6|1|29|| AdyAdibhyaH | 7|2|84 // AdyoM'za ekasvaraH |4|1|2| A dvandve |3|2|39|| AdveraH / 2 / 1/41 || AdhArAcopa - re | 3 | 4|24|| AdhArAt |5|1|137 // AdhArAt |5|4|68 / AdhikyAnupUrvye |7|4|75|| AnAyo jAlam |5|3|136 || Anulomye'nvacA | 5|4|88|| Apatyasya kyacvyoH | 2|4|11|| Apo GitAM - yAm | 1|4|17| Aprapadam |7|1|95| AbAdhe |7|4|85|| AbhijanAt / 6 / 3 / 214 // Ama Akam | 2|1|20|| AmaH kRgaH | 3|3|75 // AmantAlvAyyelAvay | 4 | 3 |85 // Amantrye / 2 / 2|32|| AmayAddIrghazca | 7|2|48 // Amo nAm vA | 1|4|31 // AyasthAnAt |6|3|153 // A yAt ||22|| AyudhAdibhyo- deH | 5|1|94 // AyudhAdayazca | 6 | 4|18|| Arambhe |5|1|10|| ArAdarthaiH | 2|2|78|| 257 A rAyo vyaJjane | 2|1|5|| AryakSatriyAdvA | 2|4|66 // AziSi tu - taG / 4 / 2 / 119 // AziSi nAthaH | 3|3|36|| AziSi hanaH | 5|1|80 / / AziSINaH | 4|3|107 / / AziSyakan / 5 / 1 / 70|| AziSyAzI : - paJca0 |5|4|38|| AzIH kyAt-hi / 3 / 3 / 13 // AzIrAzA - ge |3 | 2|120 // AzvayujyA akaJ | 6 | 3|119 // AsanaH | 7|4|120 // AsannAdUrArthe |3|1|20|| AsInaH / 4|4|115 / Asuyu-maH / 5 / 1 / 20 // Asteyam | 6 | 3|131| Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 zrIsiddhahemacandrazandAnuzAsanam AsyaTivrajyajaH kyap / 5 / 3 / 97 / / | iNo'bhreSe / 5375 / / AhAvo nipAnam / 5 / 3 / 44 // itAvato luk / 7 / 2 / 146 / / AhitAgnyAdiSu / 3 / 1 / 153 / / ito'ktya ryAt / 2 / 4 / 32 // AhI-dUre 7 / 2 / 120 // ito'taH kutaH / 7 / 2 / 90 // ito'niJaH / 6 / 172 // ikaN / 6 / 4 / 1 // idaMkimItkIH / 3 / 2 / 153 // ikaNyatharvaNaH / 7 / 4 / 49 // idaMkimo-sya 7 / 1 / 148 // ikiztit svarUpArthe / 5 / 3 / 138 // idamaH / 2 / 1 / 34 // iko vA / 4 / 3 / 16 / / idamadaso'kyeva 19 / 4 / 3 // iGitaH kartari / 3 / 3 / 22 // iduto'stre-t 19 / 4 / 21 // iGito vyaJjanA-t / 5 / 2144 / / inaH kac 7 / 3 / 170 // iko'pAdAne-dvA / 5 / 3 / 19 / / inDIsvare luk / 1 / 4 / 79 // iyApuMso-re / 2 / 4 / 107 / / indriyam 741174 // icchArthe karmaNaH saptamI / 5 / 4 / 89 // indre 19 // 2 // 30 // icchArthe saptamIpaJca0 / 5 / 4 / 27 / / inthyasaMyogA-dvat / 4 / 3 / 21 // icyasvare dI-cha / 3 / 2 / 72 // inhan-syoH / 1 / 4 / 87 // ij yuddhe 17374 // iraMmadaH / 5 / 1 / 127 // iJa itaH / 2 / 471 // irdaridraH / 4 / 2 / 98 // iJaH 7411 // ivRddhimatyaviSNau / 3 / 2 / 43 // iTa iti / 4 / 371 // ilazca deze / 7 / 2 // 36 // iT sijAziSo-ne / 4 / 4 / 36 // ivaNadi-lam / / 2 / 21 // iDetpusi-luk / 4 / 3 / 94 // ivRdha-sanaH / 4 / 4 / 47 // iNaH / 219151 // izca sthAdaH / 4 / 3 / 41 // iNikorgAH / 4 / 4 / 23 // | iSo'nicchAyAm / 5 / 3 / 112 // Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 259 iSTAdeH / 7 / 1 / 168 // isAsaH zAsovya0 / 4 / 4 / 118 // | uH padAnte'ntu / 2 / 1 / 118 // isusorbahulam / 7 / 2 / 128 // ukSNo luk 7456 // uNAdayaH / 5 / 2 / 93 // I: SomavaruNe'gneH / 3 / 2 / 42 // uta aurviti vya0 / 4 / 3 / 59 // IgitaH / 3 / 3 / 95 // uti zavarhA-bhe / 4 / 3 / 26 // IDau vA / 2 / 1 / 109 // uto'naDucaturo vaH / / 4 / 81 // I ca gaNaH / 4 / 1 / 67 / / uto'prANina-UG 2 / 4 / 73 // Ito'kaJ / 6 / 3 / 41 // utkarAderIyaH / 6 / 2 / 91 // IdUde-nam / 1 / 2 / 34 // utkRSTe'nUpena / 2 / 2 / 39 // InaJ ca / 6 / 4 / 114 // uttarAdAhaJ / 6 / 3 / 5 // Inayau cAzabde / 6 / 3 / 129 // utyApanAderIyaH / 6 / 4 / 121 // Ine'dhvAtmanoH / 7 / 4 / 48 // utpAtena jJApye / 2 / 2 / 59 // Ino'haH kratI / 6 / 2 / 21 // utsAderaja / 61119 // IyaH 7 / 1 / 28 // utsvarAyu-tre / 3 / 3 / 26 // IyaH svasuzca / 6 / 189 // udaH paci-de: / 5 / 2 / 29 // IyakArake / 3 / 2 / 121 // udaH zreH / 5 / 3 / 53 // IyasoH 7 / 3 / 177 // udaH sthAstambhaH saH 193 / 44 // ILajane'yapi / 4 / 3 / 97 // udakasyodaH pepaMdhi0 3 / 2 / 104 // IzIDa:- moH / 4 / 4 / 87 // udaggrAmAdha-mnaH // 6 // 3 // 25 // IzvAvavarNa-sya / 4 / 3 / 111 // udako'toye / 5 / 3 / 135 // ISadguNavacanaiH / 3 / 3 / 64 // udaca udIc / R191903 // i3vA 192 / 33 // udanvAnabdhau ca / 2 / 197 // Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 zrIsilAmacanazabdAnuzAsanam udare vikaNAdhUne 7 / 1 / 181 // udazvaraH sApyAt / 3 / 3 / 31 // uditaH svarAtro'ntaH / 4 / 4 / 98 // uditagurorbhA-bde / 6 / 2 / 5 // . udutsorunmanasi / 7 / 1 / 192 // udo'nUha 3 / 3 / 62 // udhamoparamau / 4 / 3 / 57 // upajJAte / 6 / 3 / 191 // upatyakAdhityake 17 / 1 / 131 // upapIDarudha-myA / 5 / 475|| upamAna sAmAnyaiH / 3 / 1101 // upamAnasahita-roH / 2 / 475 // upameyaM vyAghrA-ktau / 3 / 1 / 102 // upasargasyAni-ti / 1 / 2 / 19 // upasargasyAyau / 2 / 3 / 100 // upasargAt / 73 / 162 // upasargAt khalba0 / 4 / 4 / 107 / / upasargAt suga-ve / 2 / 3 / 39 // upasargAdadhvanaH 17379 // upasargAdasyoho vA 33 // 25 // upasargAdAtaH / 5 / 3 / 110 // upasargAdAto-zyaH / 5 / 1 / 56 // upasargAho isvaH / 4 / 3 / 106 / / upasargAdaH kiH / 5 / 3 / 87 // upasargAd divaH / 2 / 2 / 17 / / upasargAddevR-zaH / 5 / 2 / 69 // | upAje'nvAje / 3 / 1 / 12 // upAjjAnunIvi-Na 6 / 3 / 139 // upAta 3358 // upAt kiro lavane / 5 / 472 / / upAt stutau / 4 / 4 / 105 // upAt sthaH / 3 / 3 / 83 // upAdbhUSAsamavAya-re / 4 / 4 / 92 // upAntyasyAsamA-De / 4 / 2 // 35 // upAntye / 4 / 334 // upAnvadhyAjhvasaH / 2 / 2 / 21 // upAyAda husvazva 7 / 2 / 170 // upenAdhikini / / 12 / 105 // upte 163 / 118 // ubhayAd ghus ca 7 / 2 / 99 // umorNAdvA / 6 / 2 // 37 // uraso'gre 7 / 3 / 114 // uraso yANI / 6 / 3 / 19 / / uvarNayugAderyaH 7130 // uvarNAt / 4 / 4 / 58 // uvarNAdAvazyake 15 / 1 / 19 // uvarNAdikaN / 6 / 3 / 39 // uzno. // 4 // 32 // Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 261 uSAsoSasaH / 3 / 2 / 46 // uSTramukhAdayaH / 3 / 1 / 23 // uSTrAdakaJ / 6 / 2 / 36 // uSNAt 17 / 1 / 185 // uSNAdibhyaH kAlAt // 6333 // UGaH / 3 / 2 / 67 / / U~ coJ / / 2 / 39 // UTA 11 / 2 / 13 / / UTAyAm / 2 / 451 // Udito vA / 4 / 4 / 42 // UduSo Nau / 4 / 2 / 40 // UnaH / 2 / 47 // UnArthapUrvAdhaH / 3 / 1 / 67 // UoM vinva-ntaH 7 / 2 / 51 // UhiMzubhamo yus / 7 / 2 / 17 // UrdhvAt pU:zuSaH / 5 / 4 / 70 // UrdhvAdibhyaH kartuH / 5 / 1 / 136 // UrdhvAdiriSTa-sya 742114|| UryAdhanu-tiH / 3 / 12 / / RksAmarya-vam 7 / 3 / 97 // RgRdvisvarayA0 / 6 / 3 / 144 // RcaH zasi / 3 / 2 / 97 // Rci pAdaH- de / 2 / 4 / 17 // RNAddhetoH / 2 / 2176 // RNe pra- 1927 // Rta ikaN / 6 / 3152 // RtaH / 4 / 479 // RtaH svare vA / 4 / 3 / 43 // RtAM vidhAyo-ndhe / 3 / 2 / 37 // Rte tR-se 19 // 28 // Rte dvitIyA ca / 2 / 2 / 114 // Rte yaH / 3 / 4 // 3 // Rto Dur / / 4 / 37 // Rto't / 4 / 1 / 38 // Rto ra:- ni / 212 / / Rto ra-te 1 / 2 / 26 // Rto rIH / 4 / 3 / 109 // Rto vA tau ca / / 2 / 4 // RtRSamRSakRza-seT / 4 / 3 / 24 // RtyAru-sya 11 / 2 / 9 // RtvAdibhyo'N / 6 / 4 / 125 // Rtvidiz-gaH / / 1 / 69 // RduditaH / 1 / 470 // / Rlati-vA / 1 / 2 / 2 // RH praH / 4 / 4 / 20 // RkpaHpathyapo't 7376 // Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam Rduditaratama-zca / 3 / 2 / 63 // RsmipUGaJjazI-cchaH / 4 / 4 / 48 // RdupAntyAda-caH / 5 / 1 / 41 // RhIghrAdhA-rvA / 4 / 276 // Rduzanaspu-rDAH / / 4 / 84 // RdRvarNasya / 4 / 2 / 37 // RtAM viDatIr / 4 / 4 / 116 // RddhanadIvaMzyasya / 3 / 2 // 5 // RdivistambhU-vA / 3 / 4 // 65 // Rdha I / 4 / 1 / 17 // RlvAde-praH / 4 / 2 / 68 // RnarAderaN / 6 / 4 / 51 // RstayoH / / 2 / 5 // RnityaditaH / 7 / 3 / 171 // RphiDAdInAM0 2 / 3 / 104 // lata-vA 1912 / 3 // RmatAM rIH / 4 / 155 // Rra lalaM-chu / 2 / 3 / 99 // latyAl vA 19 / 2 / 11 // RvarNadRzo'Di / 4 / 3 / 7 // RvarNavyA-dhyaN / 5 / 1 / 17 // ladidyutAdi0 3 / 4 / 64 // RvargathrayUTuMgaH kitaH / 4 / 4 / 57 // lUdantA-nAH / / 1 / 7 // RvarNAt / 4 / 3 / 36 // RvarNovarNa-luk 74471 // eaioau-ram 191918 // RvarNovarNA-ca 7 / 3 / 37 // e: 19 / 477 // RvRvyeda iT / 4 / 480 // ekadvitri-tAH 19915 // RzyAdeH kaH / 6 / 2 / 94 // ekadvibahuSu / 3 / 3 // 18 // RSabhopA-jyaH / 7 / 1 / 46 // ekaghAtau karma-ye 3486 // RSinAmnoH karaNe 15 / 2 / 86 // ekazAlAyA ikaH 7191120 // RSivRSNyandhakakuru0 16161 // ekasvarAt / 6 / 2 / 48 // RSeradhyAye / 6 / 3 / 145 // ekasvarAdanu-taH / 4 / 4 / 56 // RSI vizvasya mitre 332179 / / ekAgArAcaure / 6 / 4 / 118 // Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam ekAt sya / 7 / 2 / 111 // ekAdaza- SoDaza0 / 3 / 2 / 91 // ekAdAki ye |7|3|27| ekAdeH karmadhArayAt // 7/2/58 / / ekArthaM cAnekaM ca / 3 / 1 / 22 // ekopasargasya ca ghe | 4|2|34|| ejeH | 6 |1|118 || eNyA eyaJ |6|2|38|| etadazca - se |1| 3 | 46 // etAH zitaH | 3 | 3|10|| etyakaH | 2|3|26|| etyastervRdhiH / 4|4|30|| edApaH |1|4|42 || edaito'yAy / 1 / 2 / 23 // edotaH - luk |1|2|27|| doddeza eveyAdI | 6 |1|9|| edodbhyAM - raH | 1|4|35 // ed bahusposi |1|4|4| yasya ||7|4|22|| eye'gnAyI | 3|2|52 // ye jihyAzinaH | 7|4| 47|| eSAmIrvyaJjane'daH |4| 2|97 || eSyatyavadhI - |5|4|6 // eSyadRNenaH | 2|2|94 || 263 aikArthye | 3|28|| aidaut-raiH / 1 / 2|12|| aiSamaH paru- rSe | 7|2|100 // aiSamohyaH zvaso vA | 6 | 3|19|| o ojaH saho - te |6|4|27|| ojo'JjaH sa - TaH | 3|2|12|| ojo'psarasaH | 3|4|28|| ota au: | 1|4|74 // otaH zye |4| 2|103 // odantaH | 1|2|37|| odauto'vAv |1| 2|24|| omaH prArambha | 7|4|196 // omADi |1| 2|18|| ojantasthA - rNe |4|1|60 // oTyAdu |4|4|117|| au autA |1|4|20|| audantAH svarAH 1919 // 4 // aurIH | 1|4|56 || ka kaMzaMbhyAM bham |7|2|18|| Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 zrIsidahemacandrazabdAnuzAsanam kaMsArdhAt / 6 / 4 / 135 // kapijJAtereyaN / 71 / 65 // kaMsIyAt jyaH / 6 / 2 / 41 // kapibodhA-se / 6 / 1 / 44 // kakudasyA-m 7 / 3 / 167 // kapergotre 2 / 3 / 29 // kakhopAntya-doH / 6 / 3 / 59 // kabaramaNi-deH / 2 / 4 / 42 // kagevanUjanai-rajaH / 4 / 2 / 25 // kameNiG / 3 / 4 / 2 // kazcaJ / 4 / 1 / 46 // kambalAnAmni 71 / 34 // kacchAgnivaktra-dAt / 6 / 3 / 50 // karaNakriyayA kvacit [3 / 4 / 94 // kacchAdena'nRsthe / 6 / 3 / 55 // karaNaM ca / 2 / 2 / 19 // kacchvA DuraH / 7 / 2 // 39 // karaNAdyajo bhUte 15111158 // kaTaH 7191124 // karaNAdhAre / 5 / 3 / 129 // kaTapUrvAnAcaH / 6 / 358 // karaNebhyaH / 5 / 4 / 64 // kaThAdibhyo vede lup / 6 / 3 / 183 // | karkalohi-ca 7 / 11122 // kaDArAdayaH karma0 / 3 / 5 / 158|| karNalalATAtkal / 6 / 3 / 141 // kaNemanastRptI / 3 / 1 / 6 // kaNadirAyaniJ / 6 / 2 / 90 // kaNDvAdestRtIyaH / 4 / 1 / 9 / / kaNadirmUle jAhaH 171188 // katarakatamau-zne / 3 / 1 / 109 // katari / 2 / 2 / 86 // kattriH / 3 / 2 / 133 // kartari // 5 // 13 // katryAdezcaiyakaJ / 6 / 3 / 10 / / kartaryanadbhyaH zav / 3 / 4 / 71 / / kathamittham / 7 / 2 / 103 // kartuH kvip-Dit / 3 / 4 / 25 // kathami saptamI ca vA / 5 / 4 / 13 // | kartuH khaz / 5 / 1 / 117 // kathAderikaN / 7 / 1 / 21 // karturjIvapuruSA-ha: / 5 / 4 / 69 // kadAkonavA // 5 // 38 // kartuNin / 5 / 1 / 153 // kanyAyA ikaN / 6 / 3 / 20 // | kartuApyaM karma / 2 / 2 / 3 // kanyAtriveNyAH-ca / 6 / 1 / 62 // | kartRsthAmUrtApyAt / / 3 / 40 // Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 265 karmajA tRcA ca 3183 // karmaNaH saMdiSTe / 7 / 2 / 167 // karmaNi / / 2 / 40 // kamaNi kRtaH / 2 / 2 / 83 // karmaNo'N 15 / 1 / 72 // karmaNo'N / 5 / 3 / 14 // karmaNyagnyarthe / 5 / 1 / 165 // karmaveSAd yaH / 6 / 4 / 103 // karmAbhipreyaH saMpradA0 2 / 2 / 25 // kalApikuyu-NaH 7 / 4 / 62 // kalApyazvatya-kaH / 6 / 3 / 114 // kalyagnereyaNa / 6 / 117 // kalyANyAderin cA0 16177 // kavaciha-kaN / 6 / 2 / 14 // kavargakasvaravati / 2 / 3 / 76 // kaSaH kRcchragahane / 4 / 4 / 67 // kaSo'niTaH // 5 // 33 // kaSTakasakRcchraNe / 3 / 4 // 31 // kasamA-dhaH 19941 // kasomAt TyaN / 6 / 2 / 107 // kAkatAlIyAdayaH 7191917 // kAkavI voSNe / 3 / 2 / 137 / / kAkAdyaiH kSepe / 3 / 1 / 90 // kA'rupayoH / 3 / 2 / 134 // kANDA''NDamANDA0 7 / 2 / 38 // kANDAt pramA-tre 2 / 4 / 24 // kAdirvyaJjanam 1919110 // kAmoktAvakaJciti / 5 / 4 / 26 / / kArakaM kRtA / 31 / 68 // kAraNam / 5 / 3 / 127 // kArikA sthityAdau 313 // kArSApaNA-vA / 6 / 4 / 133 // kAla: / 3 / 1 / 60 // kAlavelAsamaye-re / 5 / 4 / 33 // | kAlasyAnahorAtrANAm // 5 // 47 // kAlahetu-ge / 7 / 1 / 193 // kAlAjaTAghA-pe 7 / 2 / 23 // kAlAt 17/3/19 // kAlAt tanataratama0 3 / 2 / 24 // kAlAt pari-re / 6 / 4 / 104 // kAlAd deye RNe / 6 / 3113 // kAlAd bhavavat / 6 / 2 / 111 // kAlAd yaH / 6 / 4 / 126 // kAlAdhvanovyAptau / 2 / 2 // 42 // kAlAdhvamA-NAm / 2 / 2 / 23 // kAle kArye-vat / 6 / 4 / 98 // kAlena tRSyane / 5 / 4 / 82 // kAle mAnavA''dhAre / 2 / 2 / 48 // Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 266 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam kAlo dvigau ca meyaiH / 3 / 1 / 57 // | kutvA DupaH 173 / 49 // kAzAderila: / 6 / 2 / 82 // kutsitAlpAjJAte 7 / 3 / 33 // kAzyapakau-cca / 6 / 3188 // kuntyavanteH striyAm / 6 / 1 / 121 // kAzyAdeH / 6 / 3 / 35 // kupyabhidho-mni / 5 / 1 / 39 // kAsUgoNIbhyAM taraT 7350 // kumahadbhyAM vA / 7 / 3 / 108 // kiMyattatsarvadA / 72 / 95 // kumAraH zramaNAdinA / 3 / 1 / 115 // kiMvRtte lipsAyAm / 5 / 3 / 9 // kumArazIrSANNin / 5 / 182 // kiMvRtte saptamI-tyau / 5 / 4 / 14 / / kumArIkrIDa-soH / 7 / 3 / 16 / / kiMyattadbahoraH / 5 / 1 / 101 // kumudAderikaH / 6 / 2 / 96 // kiMkilAstyartha-tI / 5 / 4 / 16 // kumbhapadhAdiH 7 / 3 / 149 // kiM kSepe / 3 / 1 / 110 // kurucchuraH / 2 / 1 / 66 // kiMtyAdhe-syAm 738 // kuruyugaMdharAd vA / 6 / 3 / 53 // kitaH saMzayapratIkAre / 3 / 4 / 6 / / kurorvA / 6 / 1 / 122 // kimaH ka-ca / 2 / 1140 // kuvadiryaH / / 91100 // kimayAdi-tas 7 / 2 / 89 // kulakukSi-re / 6 / 3 / 12 // kiro dhAnye / 5 / 3 / 73 // kulaTAyA vA 16578 // kiro lavane / 4 / 4 / 93 // kulatyakopAntyAdaN / 6 / 4 / 4 // kizarAderikaT / 6 / 4 / 55 // kulAkhyAnAm / 2 / 479 // kuzyAtmodarA-khiH / 5 / 1 / 90 // kulAjjalpe 71 / 86 // kumAdeyinyaH / 6 / 1 / 47 // kulAdInaH / 6196 // kuTAderDidvadaNit / 4 / 3 / 17 // kulAlAderakam / 6 / 3 / 194 // kuTilikAyA aN / 6 / 4 / 26 / / kulijAdvA lup ca / 6 / 4 / 165 // kuTIzuNDAd raH 173 / 47 // kulmASAdaN / 7 / 1 / 195 // kuNDyAdibhyo yalu0 / 6311 // kuzalA''yu-yAm / 2 / 3 / 97 / / Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 267 kuzale / 63 / 95 // kRyenA''vazyake / 3 / 2 / 95 // kuzAgrAdIyaH 17191116 // kRpaH zvastanyAm / 3 / 3 / 46 // kuSiraoppye-ca / 3 / 4 / 74 // kRpAhRdayAdAluH / 7 / 2 / 42 // kusIdAdikaT / 6 / 4 / 35 // kRmvastibhyAM-ciH 7 / 2 / 126 // kUlAdudrujodvahaH / 5 / 1 / 122 // kRvRSimRji-vA / 5 / 1 / 42 // kUlAprakarI-SaH / 5 / 1 / 110 // kRzAzvaka-din / 6 / 3 / 190 // kRgaH khanaT-Ne / 5 / 1 / 129 // kRzAzvAderIyaN / 6 / 2 / 93 // kRgaH pratiyale / 2 / 2 / 12 // kRSyAdibhyo valac / 7 / 2 / 27 // kRgaH za ca vA / 5 / 3 / 100 // kRtaH kIrtiH / 4 / 4 / 122 // kRgaH supuNya-t / 5 / 1 / 162 // kekayamitrayu-ca 7 / 4 / 2 // kRgo navA 31110 // kedArANNyazca / 6 / 2 / 13 // kRgo yi ca / 4 / 2 / 88 // kevalamAmaka-jAt / 2 / 4 / 29 // kRgo'vyayenA-mau / 5 / 4 / 84 // kevalasa-rauH / 1 / 4 / 26 // kRgagraho-vAt / 5 / 4 / 61 // kezAdvaH 7 / 2 / 43 // kRgatanAderuH / 3 / 4 / 83 // kezAdvA / 6 / 2 / 18 // kRtacUtanRta-rvA / 4 / 450 // | keze vA / 3 / 2 / 102 // kRtAdhaH / / 2 / 47 // | koH kat tatpuruSe / 3 / 2 / 130 // kRtAsmaraNA-kSA 15 / 2 / 11 / / koTaramizraka-Ne / 3 / 276 / / kRti / 3.177 // ko'NvAdeH / 7 / 2 / 76 // kRte / 6 / 3 / 192 // kopAntyAcAN / 6 / 3 / 56 // kRtyatulyA-tyA / 3 / 1114 // ko'zmAdeH / 6 / 4 / 97 // kRtye'vazyamo luk / 3 / 2 / 138 // kauNDinyAga-ca 161 / 127 // kRtyasya vA / 2 / 2 / 88 // | kaupijalahAstipa0 / 6 / 3 / 171 / / kRtsagati-pi 74117 // kauravyamANDUkA''sureH / 2 / 470 // Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 268 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam kauzeyam / 6 / 2 // 39 // kyani / 4 / 3 / 112 // Diti yi zay / 4 / 3 / 105 / / kyayAzIrye / 4 / 3 / 10 // taM nAdibhinnaiH / 3 / 1105 // kyo vA / 4 / 3 / 81 // taktavatU / 5 / 11174 // kramaH / 4 / 4 / 53 // ktayoH / 4 / 4 / 40 // kramaH ktvi vA / 4 / 1 / 106 // ktayoranupasargasya / 4 / 1 / 92 // kramo dIrghaH parasmai / 4 / 2 / 109 / / ktayorasadAdhAre / 2 / 2 / 91 // kramo'nupasargAt // 33 // 47 // tAH / 3 / 1 / 151 // krayyaH krayArthe / 4 / 3 / 91 // tAca nAmni vA / 2 / 4 / 28 // kravyAt- kravyA-dau / 5 / 1151 // ktAttamabAde-te 7356 // kriyAtipattiH- mahi / 3 / 3 / 16 // tAdalpe / 2 / 4 / 45 // kriyAmadhye'dhva-ca / 2 / 2 / 110 // tAdezo'Si / 2 / 1 / 61 // kriyAyAM kriyArthA0 / 5 / 3 / 13 // teTo gurorvyaJjanAt / 5 / 3 / 106 // kriyA'ryoM dhAtuH / 3 / 3 / 3 // ktena / 3 / 1 / 92 // kriyAvizeSaNAt / 2 / 2 / 41 // tenAsattve / 3 / 1 / 74 // kriyAvyatihA-rthe / 3 / 3 / 23 // kte'niTazcajoH- ti / 4191111 // kriyA''zrayasyA-Nam / 2 / 2 / 30 // ktvA / 4 / 3 / 29 // kriyAhetuH kArakam / 2 / 2 / 1 // ktvAtumam 1919 // 35 // krIDo'kUjane / 3 / 3 // 33 // ktvAtumam-ve 1511113 // krItAt karaNAdeH / 2 / 4 // 44 // knaH palitAsitAt / 2 / 4 // 37 // krutsaMpadAdibhyaH kvip / 5 / 3 / 114 // kyaH ziti / 3 / 470 // krudguhe-paH .12 / 2 / 27 // kyaG / 3 / 4 / 26 // kruzastunaH-si / / 4 / 91 // kyaGmAnipit-te 332 // 50 // krozayojana-mAhe / 6 / 4 / 86 // kyaso navA / 3 / 3 / 43 // kroSTazalajholuk ca / 6 / 1156 // Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam krauDyAdInAm | 2|4|80|| kyAdeH | 3|4|79 || kinnAlla-sya / 7 / 1 / 130 / kI manye vA | 3|1|128 // klIbe | 2|4|17|| klIbe ktaH |5|3|123|| kIbe vA | 2|1|93 // klezAdibhyo'pAt |5|1|81 // kvakutrAtreha |7|2|93|| kvacit / 5 / 1 / 171|| kvacit / 6 / 2 / 145|| kvacitturyAt |7|3|44|| kvacit svArthe |7|3|7| kvasuSmatI ca | 2|1|105 // kvip |5|1|148|| kvivRtterasudhiyastau | 2|1|58|| kvehAmAtratasastyac / 6 / 3|16|| kvau |4|4|119|| kSatrAdiyaH | 6|1|13|| kSayyajayyau zaktI | 4 | 3 |90 || kSiparaTaH |5|2|66 / / kSiprAzaMsArtha - yau |5|4|3 // kSiyAzIH preSe | 7|4|92 // kSIrAdeyaN |6|2|142|| 269 kSuttRDgardhe'zanA-yam ||3|113 // kSudrakamAlavA-mni | 6 / 2 / 11 // kSudrAbhya eraNavA |6|1|80|| kSudhaklizakuSa - saH |4|3|31 // kSudhavasasteSAm |4|4|43 // kSubdhaviribdha-bhau |4|4|70 || kSumnAdInAm | 2|3|16|| zuzroH | 5|3|71|| kSeH kSIH | 4|3|89 || kSeH kSI cASyArthe |4| 2|74 // kSetre'nya - yaH | 7|1|172 // kSepAtigra-yAH | 7|2|85 // kSepe ca yaccayatre | 5|4|18|| kSepe'pijAtvo - nA | 5|4|12 // kSemapriya - khANa | 5|1|105 // kSaizuSipaco - vam |4| 2|78 // kha khano DaDarekekava0 | 5|3|137 // khara - khurAnA - nas | 7|3|160|| khalAdibhyo lin |6|2|27|| khArIkAka- kac |6|4|149 // khAryA vA | 7|3|102 // khitikhItI - |1|4|36| Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam khityanavyayA-zva / 3 / 2 / 111 // kheyamRSodye / 5 / 1138 // khNam cAbhIkSNye / 5 / 4 / 48 // khyAgi 1113 / 54 // khyAte dRzye 15 / 2 / 8 / / gacchati pathidUte / 6 / 3 / 203 // gaDadabAde-ye / 2 / 177 // gaDvAdibhyaH / 3 / 1156 // gaNikAyA NyaH / 6 / 2 / 17 // gatiH 1919 // 36 // gatikAraka-kvau 31285 // gatikvanya-paH / 3 / 1 / 42 // gatibodhA-dAm / 2 / 2 / 5 / / gate gamye'dhva-vA / 2 / 2 / 107 // gate vA'nAte / 2 / 2 / 63 // gatau sedhaH / 2 / 3 / 61 // gatyarthavado'ccha: / 3.18 // gatyaryAkarmaka-jeH 1519111 // gatyarthAt kuTile / 3 / 4 / 11 // gatvaraH / 5 / 2 / 78 // gandhanAvakSe-ge / 3 / 276 // gamahanajana-luk / 4 / 2 / 44 // gamahanavidla-vA / 4 / 4 / 83 // | gamAM kvau / 4 / 2 / 58 // gamiSadyamazchaH / 4 / 2 / 106 // gameH kSAntau / 3 / 355 // gamo'nAtmane / 4 / 451 // gamo vA / 4 / 3 / 37|| gambhIra-vAt / 6 / 3 / 135 // gamyayapaH karmAdhAre / 2 / 274|| gamyasyApye / 2 / 2 / 62 // gargabhArgavikA / 6 / 1 / 136 // gagadiryaJ / 6 / 1 / 42 // garvottarapadAdIyaH / 6 / 3 / 57 // garbhAdaprANini 7 / 1 / 139 // gavAzvAdiH / 3 / 1 / 144 // gavi yukte / 3 / 2 / 74 // gaviyudheH sthirasya / 2 / 3 / 25 // gasthakaH / 5 / 166 // gahAdibhyaH / 6 / 3 / 63 // gahorjaH / 4 / 1 / 40 // gAH parokSAyAm / 4 / 4 / 26 // gAtrapuruSAt staH / 5 / 4 / 59 // gAthivida-naH 74 / 54 // gAndhArisAlveyA0 / 6 / 1 / 115 // gApApaco bhAve / 5 / 3 / 95 // gApAsthAsAdA-kaH / 4 / 3 / 96 // Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 271 gAyo'nupasargAdRk / 5 / 174 // | gotracaraNA-me 7 / 1 / 75 // girinadI-zA 7 / 3 / 90 // gotrAdAvat / 6 / 2 / 134 // girinadyAdInAm / 2 / 3 / 68 // gotrAdAvat / 6 / 3 / 155 // girerIyo'trAjIve / 6 / 3 / 219 // gotrAdadaNDa-pye 6 / 3 / 169 // guNAgAd veSTheyasU 7 / 3 / 9 // gotrokSavatso-kaJ / 6 / 2 / 12 // guNAda-navA / 2 / 277 // gotrottarapadAt-tyAt / 6 / 1 / 12 // guNAdibhyo yaH / 7 / 2 / 53 // godAnAdInAM-rye / 6 / 4181 // guNo'redot / 3 / 3 / 2 // godhAyA duSTe NArazca / 6 / 18 // gupaudhUpavi-yaH / 3 / 4191 gopUrvAdata ikaN / 7 / 2 / 56 / / guptijo-san / 3 / 4 / 5 // gomaye vA / 6 / 3 / 52 / / gurAvekazca / 2 / 21124 // go'mbA''mba-sya / 2 / 3 / 30 // gurunAmyAde-rNoH / 3 / 4 / 48 // gorayavAtAt-lam / 6 / 2 / 24 // gRSTyAdeH / 6 / 1 / 84 // gornAmnyavo'kSe 11 / 2 / 28 // gRhe'gnIdho raNadhazca / 6 / 3 / 174 // gozcAnte-hau / 2 / 4 / 96 // gRho'parokSAyAM dIrghaH / 4 / 4 / 34 // | goThAteH zunaH / 7 / 3 / 110 // gUlupasada-gaye / 3 / 4 / 12 // goThAdInaJ / 7 / 279 // gehe grahaH / 5 / 155 // gostapuruSAt / 7 / 3 / 105 // goH 7 / 2 / 50 // gohaH svare / 4 / 2 // 42 // goH purISe / 6 / 2 / 50 // gauNAt sama-yA / 2 / 2 // 33 // goH svare yaH // 6 // 27 // gauNo jhyAdiH / 7 / 4 / 116 // gocarasaMcara-Sam / 5 / 3 / 131 // gaurAdibhyomukhyAn / 2 / 4 / 19 // goNyAdecekaN 17191121 // gauSThItaikI-carAt / 6 / 3 / 26 // goNyA meye 2 / 4 / 103 // gmin 7 / 2 / 25 // gotrakSatriye-yaH / 6 / 3 / 208 / / granyAnte / 3 / 2 / 147 // Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam grahaH 15355 // ghuSeravizabde / 4 / 4 / 68 // grahaguhazca sanaH / 4 / 4 / 59 // ghoSadAderakaH / 7 / 2 / 74 // grahaNAdvA 7/1177 // ghoSavati / 13 / 21 // grahavazvabhrasjapracchaH / 411184 // ghrAdhmApATdhe-zaH / 5 / 1158 // grahAdibhyo Nin / 5 / 153 // ghrAdhmoryaGi / 4 / 3 / 98 // grAmakoTAt takSNaH 7 / 3 / 109 // ghyaNyAvazyake / 4191915 // grAmajanabandhu-tal / 6 / 2 / 28 // grAmarASTrAMzAd-Nau / 6 / 3 / 72 // sezcAd / 2 / 1 / 19 // grAmAyAtriyaH / 2 / 3 / 71 // so'patye / 6 / 1 / 28 / / grAmAdInaJ ca 639 // isyuktaM kRtA / 3 / 1 / 49 // grAmyAzizudvi-yaH / 3 / 1 / 127 // Diau~H 19 / 4 / 25 // grIvAto'Na ca / 6 / 3 / 132 // Dityaditi 11 / 4 / 23 // grISmavasantAd vA / 6 / 3 / 120 // 3: smin / 1 / 48 // grISmAvara-kaJ / 6 / 3 / 115 // DeGasA te me 2 / 1 / 23 // gro yaGi / 2 / 3 / 101 // DeGasyoryAtau / 1 / 4 / 6 // glAhAjyaH / 5 / 3 / 118 // ke pibaH pIpy / 4 / 1 / 33 // Dau sAsahivAva-ti / 5 / 2 / 38 // pani bhAvakaraNe / 4 / 2 / 52 // NoH kaTA-vA 11 / 3.17|| ghaJyupasarga-lam / 3 / 2 / 86 // jhyaH / 3 / 2 / 64 // ghaTAdeIsvo-re / 4 / 2 / 24 // jhyAdIdUtaH ke / 2 / 41104 // ghasekasvarA-soH / / 14182 // GyAdergINa-cyoH / 2 / 4 / 95 // ghasla sana-li / 4 / 4 / 17 // jhyApo bahulaM nAmni / 2 / 4 / 99 // ghasvasaH / 2 / 3 / 36 // jhyAptyUGaH / 6 / 170 // ghuTi 114/68 // Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 273 careSTa: 15111138 // cakSo vAci-khyAMga / 4 / 4 / 4 / / carmaNyaJ / 7 / 1 / 45|| cajaH kagam / 2 / 186 // carmaNvatya-t / 2 / 1 / 96 // carmazunaH-ce 7 / 4 / 64 // caTakANNairaH-p / 6 / 179 // carmivarmi-rAt / 6 / 1 / 112|| caTate sa-ye / / 3 / 7 // carmodarAtpUreH / 5 / 4 / 56 // catamrArddham / 3 / 1 / 66 // calazabdAryA-t / 5 / 2 / 43 // caturaH / 7 / 1 / 163 // calyAhArArtheD-naH / 3 / 3 / 108 // caturthI / 2 / 2 / 53 // cavargada-re 7 / 3 / 98 // caturthI prakRtyA / 3 / 170|| cahaNaH zAThye / 4 / 2 / 31 // caturmAsAnAmni / 6 / 3.133 // cAturmAsyan-ca / 6 / 4 / 85 // catuSpAd garbhiNyA / 3 / 1 / 112 // cAdayo'sattve 1911 / 31 // catuSpAdya eyaJ / 6 / 183 // cAdiH - nAG 11 / 2 / 36 // catusneha-si / 2 / 3 / 74 // cAyaH kIH / 4 / 1 / 86 / / catvAriMzadAdI vA / 3 / 2 / 93 // cArthe dvandvaH sahoktau / 3 / 1 / 117 // candrayuktAt-kte / 6 / 2 / 6 / / cAhahavaivayoge / 2 / 1 / 29 // candrAyaNaM ca carati / 6 / 4 / 82 // ciklidacaknasam / 4 / 1 / 14 // carakamA-naJ 719139 // citidehA-de: / 5 / 3 / 79 // caraNasya sthaNo-de / 3 / 1138 // citIvArthe / 7 / 4 / 93 // caraNAdakaJ / 6 / 3 / 168 // citeH kaci 3 / 2 / 83 // caraNAddharmavat / 6 / 2 / 23 // citte vA / 4 / 2 / 41 // carati / 6 / 4 / 11 // citrArevatI-yAm / 6 / 3 / 108 // caraphalAm / 4 / 1153 // citre / 5 / 4 / 19 // carAcaracalA-vA / 4 / 113 // ciraparutpa-stnaH / 6 / 3 / 85 // carerAustvagurau / 5 / 1 // 31 // Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam cisphurornavA / 4 / 2 / 12 // jaGgala-vA 7 / 4 / 24 // cIvarAtparidhAnArjane 3 / 4 / 41 // jaNTapaNTAt / 6 / 182 // curAdibhyo Nic / 3 / 4 / 17 / / janazo nyupAntye0 / 4 / 3 / 23 // cUDAdibhyo'N / 6 / 4 / 119 // japajabhadahadaza-zaH / 4 / 1152 // cUrNamudgA-Nau / 6 / 4 / 7 // japAdInAM po vaH / / 3 / 105 // ceH kirvA / 41936 // jabhaH svare / 4 / 4 / 100 // celArthAt knopeH / 5 / 458 // jambbA vA / 6 / 2 / 60 // caitrIkArtikI-dvA / 6 / 2 / 100 // jayini ca / 6 / 3 / 122 // cIrAdeH / 7 / 1 / 76 // jaratyAdibhiH / 3 / 1 / 55 // ccI kvacit / 3 / 2 / 60 // jaraso vA / 1 / 4 / 60 // vyarthe kApyA-gaH / 5 / 3 / 140 // jarAyA ja-ca 7393 / / vyarthe bhRzAdeH stoH / 3 / 4 / 29 // jarAyA ja-vA / 2 / 13 / / jasa i: 19149 // chagalino yin / 6 / 3 / 185 // jasyedot / / 4 / 22 // chadirbalereyaNa 7 / 1 / 47 // jasvize trye / 2 / 1 / 26 // chaderismantraTa - kvau / 4 / 2 / 33 // jAguH / 5 / 2 / 48 // chandaso yaH / 6 / 3147 // jAguH kiti / 4 / 3 / 6 // chandasyaH / 6 / 3197 // jAgurazca 15 / 3 / 104 // chandogau-ghe 6 / 3 / 166 // jAgurjiNavi / 4 / 3 / 52 // chando'dhIte vA 71 / 173 // jAnuSasamindhernavA / 3 / 4 / 49 // chandonAmni 15/370 // jAjJAjano'tyAdau / 4 / 2 / 104 // chAzovA / 4 / 4 / 12 // jAtamahad-yAt 7 / 3 / 95 // chedAdernityam / 6 / 4 / 182 // jAtikAlasukhA-yA / 3 / 152 / / jAtizca Nitaddhi-re / 3 / 2 / 51 // Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 275 jAtIyaikArthe'cceH / 3 / 270 // jAtuyadyadAyadau sa0 / 5 / 4 / 17 // jAte / 6 / 3 / 98 // jAteH sampadA ca 7421131 // jAterayAnta-t / 2 / 4 / 54 // jAterIyaH sAmAnya0 7 / 3 / 139 // jAtau 71458 // jAtau rAjJaH / 6 / 1 / 92 // jAtyAkhyAyAM-vat / 2 / 2 / 121 // jAyApatezci-ti / 5 / 184 // jAyAyA jAniH 17 / 3 / 164 // jAsanATa-yAm / 2 / 2 / 14 // jighrateriH / 4 / 2 / 38 // jivipUnyo-lke / 5 / 1 / 43 // jihvAmUlA-yaH / 6 / 3 / 127 // jINadRkSi-yaH / 5 / 272 // jIrNagomUtrA-le 17 / 2 / 77 // jIvantaparvatAvA / 6 / 7 / 58 // jIvikopani-mye / 3 / 117 // jIvitasya san 16 / 4 / 170 // jabhramavama-vA / / 19 // 26 // vazvaH ktvaH / 4 / 4 / 41 // jUSo'taH / 5 / 1 / 173 // jAgaH samparokSayoH / 41913 // jJaH / 3 / 3 / 82 // jJapyApo jIpIpa0 / 4 / 1 / 16 // jJAnecchAeM-na / 3 / 186 // jJAnecchArthinI-ktaH / 5 / 2 / 12 / / jJIpsAstheye / 3 / 3 / 64 // | jJo'nupasargAt / 3 / 3 / 96 // jyazca yapi / 4 / 176 // jyAyAn / 7 / 4 / 36 // jyAvyadhaH Diti / 4 / 1/81 // jyAvyevyadhivyaci0 / 4 / 171 // jyotirAyu-sya / 2 / 3 / 17 // jyotiSam / 6 / 3 / 199 // jyotsnAdibhyo'N / 7 / 2 / 34 // jvalahalahmala-vA / 4 / 2 / 32 // jiSNamorvA / 4 / 4 / 106 // jic te pada-ca 3 / 4 // 66 // jiNavi ghan / 4 / 3 / 101 // jidArSAdaNioH / 6 / / 140 // giti / 4 / 3 / 50 // Niti ghAt / 4 / 3 / 100 // Ta TaH pusi nA 1914 / 24|| Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 276 TanaN / 5 / 1 / 67 / / Tastulyadizi |6|3|210| TAGasorinasyau |1|4|5| TADyosi yaH | 2|1|7|| TAdau svare vA | 1|4192 // TausyanaH / 2|1|37|| Tausyet | 1|4|19|| dheprAzAcchAso vA | 4 | 3 |67 // dhezvervA | 3 | 4|59 || Tvito'thuH |5|3|83|| u |6|4|84|| shra - | 7|4|76 // DataraDatamI DatiSNaH-p / 1|4|54 / / Datyatu saMkhyAvat | 1|1|39 // DAcyAdI | 7 | 2|149 // DAclohitA - Sit | 3|4|30|| DityantyasvarAdeH | 2|9|114|| DidvANU |6| 2|136|| Din | 7|1|147|| DIyazvyaiditaH ktayoH |4| 4 | 61 // inaH saH- zvaH |9|3|18|| vitastrimak-tam |5|3|84 // DhastaDDhe |1|3|42|| Na kacI |5|1|48 || Nazca vizravaso vA |6|1|65|| Samasatpare syAdi0 | 2|1|60|| svarAghoSAzca | 2|4|4| NAvajJAne gamuH | 4|4|24|| Nij bahulaM - Su | 3 | 4|42 // |5|4|36|| NidvAntyo Nav |4|3|58|| Nin cAvazyaNivettyAsa - naH | 5|3|111 // NizrisukamaH - GaH | 3|4|58|| NistorevAS - Ni | 2|3|37|| NisnuzrUyAtmane - t | 3 | 4|92 // raniTi |4|3|83|| rvA | 2|3|88|| No'znAt |7|1|10|| NI krIjIGaH |4| 2|10| Nau sani | 4|1|88 // Nau dAntazAnta - tam | 4|4|74 // NI mRgaramaNe | 4|2| 51|| - Nau sanDe vA |4|4|27|| Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam pyo'titheH | 7|1|24| ta taH sau saH | 2|1|42 // takSaH svArthe vA | 3 | 4 |77 / / tataH ziTaH | 1|3|36|| tata Agate |6| 3 | 149 // tato'syAH |1| 3 | 34 // tato harthaH |9|3|3|| tatpuruSe kRti | 3|2|20| tatra |7|1|53|| tatra kRtalabdha-te |6|3 |94|| tatra kvasukAnI - tU |5|2|2 // tatra ghaTate - cha: 17|1|137 // tatra niyukte |6|4|74 | tatra sAdhau | 7|1|15| tatrA''dAyami-vaH | 3|1|26|| tatrAdhIne |7|2|132 // tatrAhorAtrAMzam | 3|1| 93 // tatroddhRte pAtrebhyaH | 6 |2|138|| tatsApyAnApyAzva | 3|3|21| tad |7|1|50|| tadaH seH-rthA |1|3|45 // tadantaM padam |1|1|20| tadatrAsti |6|2|70|| 277 tadatrAsmai vA-yam | 6|4|158 || tadarthArthena |3|1|72 // tadasya paNyam | 6 | 4|54 / / tadasya saM-taH |7|1|138 / / tadasyAstya -tuH | 7|2|1| taddhitaH svara - re | 3 |2|55 / / taddhitayasvare'nAti |2|4|92 // taddhitAkako - khyAH | 3|2|54 // taddhito'NAdiH | 6|1|1 // tadbhadrAyuSya - Si | 2|2|66 // tadyAtyebhyaH | 6|4|87 | tadvati dhaN |7|2|108 // tattyadhIte |6| 2|117 // tadyukte hetau | 2|2|100 |l tanaH kye |4|2|63 || tanuputrANu kte |7|3|23| tano vA | 4|1|105 // tantrAdaci - te |7|1|183 // tanbhyo vA zva | 4|3|68|| tanvyadhINa - taH | 5|1|64 // tapaH kartranutApe ca | 3 | 4 | 91 // tapasaH kyan | 3 | 4|36|| tapastapaH karmakAt | 3 | 4|85 // taptAnvavAdrahasaH | 7|3|81 // Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 zrIsikhomacandrazabdAnuzAsanam tamarhati / 6 / 4 / 177 // tArakA- varNakA-tye / 2 / 4 / 113 / / tamisrArNavajyotsnAH / 7 / 2 / 52 // tAlAddhanuSi / 62 / 32 // taM pacati droNAdvAJ / 6 / 4 / 16 / / tikakitavAdI dvandve / 6 / 1 / 131 // taM pratyano-lAt / 6 / 4 / 28|| tikAderAyaniJ / 6 / 1 / 107 // taM bhAvibhUte / 6 / 4 / 106 // tikkRtau nAmni / 5 / 171 // tayorvI-yAm 7 / 4 / 103 // ti copAntyA-duH / 4 / 1 / 54 // tayoH samU-bu 73 // 3 // tittirivara-yaN / 6 / 3 / 184 // tarati / 6 / 4 / 9 // tirasastiyati / 3 / 2 / 124 // tarutRNadhAnya-tve / 3 / 1 / 133 // tiraso vA / 2 / 3 / 2 / / tava mama isA / 2 / 1 / 15 // | tiro'ntardhI / 3 / 1 / 9 // tavargasya zca-au~ 1913 / 60 // ticApavarge / 5 / 4 / 85 // tavyAnIyau / 5 / 1 / 27 // tirvA chivaH / 4 / 1 / 43 // tasiH / 6 / 3 / 211 // tilayavAdanAmni / 62 / 52 // tasmai bhRtA-ca / 6 / 4 / 107 / / tivAM NavaH parasmai / 4 / 2 / 117|| tasmai yogAdeH zakte / 6 / 4 / 94 // tilAdibhyaH-la: / 7 / 1 / 136 // tasmai hite|7|1|35|| tiSThateH / 4 / 2 / 39 // tasya 719154 // tiSThagvi-yaH / 3 / 136 // tasya tulye kaH0 7191908 // tiSyapuSyayormANi / 2 / 4 / 90|| tasya vApe / 6 / 4 / 151 // tIyaM Dit-vA 19 / 414 // tasya vyAkhyA-t / 6 / 3 / 142 // tIyazamba-DAca 72 / 135 // tasyedam / 6 / 3160 // tIyATTIkaNa-cet / 7 / 2 / 153 // tasyAhe-vat 1719151 // tuH / 4 / 4 / 54 // tAdaye / / 2 / 54 // tudAdeH zaH / 3 / 4 / 81 // tAbhyAM vA-t / 2 / 4 / 15 // | tubhyaM mahyaM DyA / 2 / 1 / 14 // Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 279 tumarhAdicchAyAM-naH / 3 / 4 / 21 / / | tRhaH znAdIt / 4 / 3 / 62 // tumazca manaHkAme / 3 / 2 / 140 // trapaphalabhajAm / / 11 / 25 // tumorthe bhA-t / 2 / 2 / 61 // te kRtyAH / 5 / 1 / 47 // turAyaNapA-ne / 6 / 4 / 92 // tena cchanne rathe / 6 / 2 / 131 // tulyasthAnA-svaH 1919117 // tena jita-su / 6 / 4 / 2 // tulyArthastRtIyASa0 / 2 / 2 / 116 // tena nivRtte ca 16271 // tUdIvarmatyA eyaNa / 6 / 3 / 218 // tena prokta / 6 / 3 / 181 // tUSNIkaH / 6 / 4 / 61 // tena vitte-NI 7 / 1175 // tUSNIkAm / 7 / 3 / 32 // tena hastAdyaH / 6 / 4 / 101 // tUSNImA / 5 / 487 // tehAdibhyaH / 4 / 4 // 33 // tRNAdeH sal / 6 / 2 / 81 // te lugvA / 3 / 2 / 108 // tRNe jAtau / 3 / 2 / 132 // teSu deye / 6 / 4 / 97 // tRtIyastRtI-thai / / 3 / 49 // to vA 7 / 2 / 148 // tRtIyasya paJcame / / 3 / 1 // tau mAjhyAkrozeSu / 5 / 2 / 21 // tRtIyA tatkRtaiH / 3 / 1 / 65 // tau mumo-svI / / 3 / 14 // tRtIyAntAt-ge / 1 / 4 / 13 // tI sanastiki / 4 / 2 / 64 // tRtIyAyAm / 3 / 1 / 84 // tyajayajapravacaH / 4 / 1 / 118 // tRtIyA'lpIyasaH / / 2 / 112 // tyadAdiH / 3 / 1 / 120 // tRtIyoktaM vA / 3 / 1 / 50 // tyadAdiH / 6 / 17 // tRnnudantA-sya 2 / 2 / 90 // tyadAdermayaT / 6 / 3 / 159 // tRn zIladharmasAdhuSu / 5 / 2 / 27 // tyadAdhanyasamA-ca 15191152 // tRptArthapUraNA-zA / 3 / 1185 // tyadAmena-te / 2 / 1 / 33 // tRSighRSisvapo najiG / 5 / 2 / 80 // tyAdisadiH-5k 7 / 3 / 29 // tRsvasa- 19 / 4 // 38 // tyAdeH sA-na 7/4/91 // Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 280 tyAdezca pra- papa |7|3|10|| tyAdI kSepe | 3|2|126 // trane vA | 4|4|3|| trantyasvarAdeH | 7|4|43 // pujatoH So'ntazca |6| 2|33|| trap ca | 7|2|92 // sigRdhi - | 5|2|32| trikakud girau | 7|3|168 / / tricaturas - dI 121919|| triMzadvizate the |6|4|129 // trINi trINyanya- di | 3|3|17| stR ca | 7|1|166 || strayaH |1|4|34|| zacAtvAriMzam | 6|4|174 / / tvate guNaH | 3|2|59|| tvamahaM - kaH | 2|1|12 // tvamau pra-n / 2 / 1 / 11 / / ve |2|4|100|| tve vA |6|1|26|| tha the vA |4|1|29|| yo nyU | 1|4|78|| da daMzasaJjaH zavi | 4|2|49 // daMzestRtIyayA |5|4|73 || daMzetraH |5|2|10|| dakSiNAkaDaGgara-yau |6|4|181 // dakSiNApazcAtya |6|3|13|| dakSiNermA vyAdhayoge | 7|3|143 // dakSiNottarAccAta | 7|2|117 // dagukozala- diH |6|1|108|| daNDAderyaH |6|4|178 // daNDihasti-ne | 7|4|45 // dat |4|4|10|| dadhna ika | 6 |2| 143 // dadhyasthi-n / 1 / 4 / 63 / dadhyuraH sa - leH | 7|3|172 // dantapAdanA-yA | 2|1|101 // dantAdunnatAt |7|2|40|| dambhaH |4|1|28|| dambho dhipdhIp |4|1|18|| dayAyAskAsaH | 3 | 4|47 // daridro'dyatanyAM vA | 4|3|76 // darbhakRSNAgnizarma - sye | 6 |1|157 || dazanAvodai-tham ||4|2|54 // dazaikAdazAdikazca |6|4|36|| dazcASSGaH |5|1|78 // dasti | 3 |2|88|| Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam dAgo'svAsyaprasAra0 | 3 | 3|53|| dAsizada - ruH | 5|2|36|| dANDAjini-kam | 7|1|171 / / dAmaH saMpradA - ca |2| 2|52 // dAmanyAdeyaH | 7|3|67 // dAmnaH | 2|4|10|| dAvatsAvanmIvat |4|1|15|| dikpUrvapadAdanAmnaH | 6 |3|23|| dikpUrvAttau |6|3|71 // dikzabdAttIra - raH / 3 / 2 / 142 // dikzabdA- myAH | 7|2 / 113 // digadhikaM saMjJA de |3|1|98 || digAdidehAMzAdyaH | 6 | 3|124 // ditezcaiyaN vA | 6 | 1|69 // didyuddadRjja -paH | 5|2|83 // diva auH sau | 2|1|117 // divas divaH- vA | 3|2|45 / / divAdeH zyaH | 3 | 4 | 72 // divo dyAvA | 3 |2| 44 // dizo rUyA - le | 3|1|25|| diyo | 4|4|89 || dIDa : sani vA | 4|2|6 // dIpajanabudhi vA | 3|4|67 // dIptijJAnayatna-daH |3|3|78 // 281 dIya dIGa: - re | 4 | 3 |93 // dIrghaH | 6|4|127|| dIrghaDyA - seH | 1|4|45 // dIrghamavo'ntyam | 4|1|103 // dIrghazcviya ca | 4 | 3|108 // dIrghonAmya - SaH |1|4|47 // duHkhAprAtikUlye | 7|2| 141 // duHsvISataH khala | 5|3|139 // dugoru ca |4| 2|77|| dunAdikurvi JyaH | 6 |1|118 / / durnindAkRcchre | 3|1|43|| duSkulAdevA |6|1|18|| duhadihaliha-kaH |4|3|74 // duherbudhaH | 5|1|145 || dUrAdAmantrya-nRt | 7|4|99 // dUrAdetyaH | 6 | 3 | 4 || dRgdRzadRkSe / 3 / 2 / 151 / / dRtikukSi- yaN |6|3|130 // dRtinAthAtpazAviH / 5 / 1 / 97 // dRnpunarvarSAkArairbhuvaH | 2|1|59 // dRvRgastujuSe - saH | 5 | 1|40| dRzaH kvanip |5|1|166 / / dRzyabhivadorAtmane | 2|2|9|| dRzyarthaizvintAyAm | 2|1|30| Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam dRSTe sAmni nAmni / 6 / 2 / 133 // | dyuteriH / 4 / 1 / 41 // deye trA ca 7 / 2 / 133 // | dhubhyo'dyatanyAm / 3 / 3 / 44 // derdigiH parokSAyAm / 4 / 1 / 32 // dhudrormaH 72 / 37 // devatA / 6 / 2 / 101 / / dhuprAgapAgu-yaH / 6 / 38 // devatAnAmAtvAdau / 7 / 4 / 28|| dyuprAvRTvarSA-t / 3 / 2 / 27 // devatAntAttadarthe / 7 / 1 / 22 // dramakramo yaGaH / 5 / 2 / 46 // devapathAdibhyaH / 7 / 1 / 111 // dravyavasnAtkekam / 6 / 4 / 167 // devavAtAdApaH / 5 / 1 / 99 // drIno vA / 6 / 1 / 139 // devavratAdIn Din / 6 / 4 / 83 // dreraaNo'prAcya0 / 6 / 1 / 123 // devAt tat 7 / 2 / 162 // droNAdvA / 6 / 1 / 59 // devAd yaJ ca / 6 / 1 / 21 // drobhavye 7 / 1 / 115 // devAnAMpriyaH / 3 / 2 / 34 // drorvayaH / 6 / 243 // devArcAmaitrI-sthaH / 3 / 3 / 60 // vyAdestathA / 6 / 1 / 132 // devikAzi-vAH 17 / 4 // 3 // dvandvaM vA 714182 // deze / 2 / 3 / 70 // dvandvAt prAyaH / 6 / 3 / 201 // deze'ntaro- naH / 2 / 3 / 91 // dvandvAdIyaH / 6 / 27 // dairye'nuH / 3 / 1134 // dvandvAllit / 7 / 1 / 74 // daivayajJizauciva-rvA / 2 / 4 / 82 // dvandve vA / 1 / 4 / 11 // do maH syAdau / 2 / 1 / 39 // dvayorvibhajye ca tarap 7 / 3 / 6 // doraprANinaH 16 / 2 / 49 // dvArAdeH 746 // dorIyaH / 6 / 3 / 32 // dviH kAnaH-saH / 1 / 3 / 11 // doreva prAcaH / 6 / 3 / 40 // dvigoH saMzaye ca 71 / 144 // dosomAstha i: / 4 / 4 / 11 // dvigoH samAhArAt / 2 / 4 / 22 // ghAvApRthivI-yo / 6 / 2 / 108 // dvigoranapatye-dviH / 6 / 1 / 24 // Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 283 dvigoranaho'T / 73 / 99 // dvidaNDyAdiH / 7 / 3 / 75 // dvigorInaH / 6 / 4 / 140 // dvipadAd dharmAdan 7 / 3 / 141 // dvigorInekaTau vA / 6 / 4 / 164 // dvirdhAtuH parokSAGe-dheH / 4 / 1 / 1 // dvitIyaturya-vI / 4 / 1 / 42 // | dviSantapaparantapI 15111108 // dvitIyayA / 5 / 4 / 78 // dviSo vAtazaH / 2 / 2 / 84 // dvitIyA khaTvA kSepe / 3 / 1 / 59 // dvisvarabrahma-de: / 6 / 4 / 155|| dvitIyAt svarAdUrdhvam / 7 / 3 / 41 // dvisvarAdaNaH / 6 / 1109 // dvitIyAyAH kAmyaH / 3 / 4 / 23 // | dvisvarAdanadyAH / 6 / 171 // dvitIyASaSThayAve0 2 / 2117 // dviheto-vA / 2 / 2187 // dvitricaturaH saca / 7 / 2 / 110 // dvIpAdanusamudraM NyaH / 6 / 3 / 68 // dvitricatuSpU-yaH / 3 / 1156 // dvestIyaH 71165 / / dvitribaho-stAt / 6 / 4 / 144 // yantaranava-Ip / 3 / 2 / 109|| dvitribhyAmayaD vA 17191152 // dyAderguNAn- yaT / 7 / 1 / 153 // dvitrisvarau-bhyaH / 2 / 3267 // dyuktajakSapaJcataH / 4 / 2 / 93 // dvitrAyuSaH / 7 / 3 / 100 // dvayuktopAntyasya-re / 4 / 3 / 14 // dvirdhamajedhI vA / 7 / 2 / 107 / / dayekeSu-rvA / 6 / 1 / 134 // dvitremadhnoM vA 73.127 // dvayeSasUta-sya / 2 / 4 / 109 // dvivyaSTAnAM-hau / 3 / 2 / 92 // dvitryAderyAN vA / 6 / 4 / 147 // dvitve goyugaH / 7 / 1 / 134 // dhanagaNAllabdhari 719 // dvitve'dho'dhyuparibhiH / 2 / 2 / 34 // dhanahiraNye kAme 7/11179 // dvitve'pyante-vA / 2 / 3 / 81 // dhanAdeH patyuH / 6 / 1 / 14 // dvitve vAM nau / 2 / 1 / 22 // dhanurdaNDatsaru-ha: 1519192 // dvitve havaH / / 19187 // | dhanuSo dhanvan / 7 / 3 / 158 // Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 zrIsiddhaDemacandrazabdAnuzAsanam dharmazIla-t / 7 / 2 / 65 // dhUmsustoH parasmai / 4 / 4185 // dharmAdharmAccarati / 6 / 4 / 49 // dhUmAdeH / 6 / 3 / 46 // dharmArthAdiSu dvandve / 3 / 1 / 159 // dhRSazasaH pragalbhe / 4 / 4 / 66 / / dhavAdyogA-t / 2 / 4 / 59 // dhenoranaJaH / 6 / 2 / 15 // dhAgaH / 4 / 4 / 15 // dheno vyAyAm / 3 / 2 / 118 // dhAgastathozca / 2 / 178 // dhAtoH kaNDvAderyak / 3 / 48 // na / 2 / 2 / 18 // dhAtoH pU-ca / 3 / 11 // naM kye 1911 / 22 // dhAtoH sambandhe0 / 5 / 4 / 4 / / naH zi Jc 19 / 3 / 19 // dhAtoranekasvarAdAm0 / 3 / 4 / 46 // na kaci / 2 / 4 / 105 // dhAtorivarNo-ye / 2 / 150 // na kartari / 3 / 1182 // dhAtrI / 5 / 2 / 91 // na karmaNA jic / 3 / 4 / 88 // dhAnyebhya InaJ 7 / 1 / 79 // na kavateryaH / 4 / 1 / 47 // dhAyyApAyyasA-se 1519 // 24 // na kimaH kSepe 17370 // dhArIGo'kRcchre'tRz / 5 / 2 / 25 / / nakhamukhAdanAmni / / 4 // 40 // dhArerdhar ca / 5 / 1113 // nakhAdayaH / 3 / 2 / 128 // dhuTastRtIyaH / 2 / 176 // na khyApUga-zva / 2 / 3 / 90 // dhuTAM prAk / 1 / 4 // 66 // nagarAkutsAdAkSye / 6 / 3 / 49 // dhuTo dhuTi-vA 19 / 3 / 48 // nagarAdagaje 1511187|| dhuDDsvA -yoH / 4 / 370 // na gRNAzubharucaH / 3 / 4 / 13 // dhuro'nakSasya 7 / 377 // nago'prANini vA / 3 / 2 / 127 // dhuro yaiyaNa 7 / 1 / 3 // nagnapalita-kau / 5 / 1 / 128 // dhUgauditaH / 4 / 4 / 38 // na janabadhaH / 4 / 3 / 54 // dhUgaprIgonaH / 4 / 2 / 18 // naJ / 3 / 151 // Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsikhaDemacandrazabdAnuzAsanam // naJaH kSetrajJe-ceH 7 / 4 / 23 / / najat / 3 / 2 / 125 // najavyayA-Da: 7 / 3 / 123 // na asvAGgAdeH 749 // naJo'niH zApe 15 / 3 / 117 // no'rthAt 7 / 3 / 174 // naJtatpuruSAt 7 / 371 // naJtatpuru-deH 7 / 1 / 57 // naJbaho-Ne 7 / 3 / 135 // nasudurvyaH- 173 / 136 // nasuvyupa-raH 7 / 3 / 131 // naTAnnRtte jyaH / 6 / 3 / 165 // naDakumudavetasa-Dit / 6 / 2 / 74 / / naDazAdAd valaH / 6 / 275|| naDAdibhya AyanaN / 61153 // naDAdeH kIyaH / 6 / 2 / 92 // na DIzIG-daH / 4 / 3 / 27 // na NijhyasUda-kSaH / 5 / 2 / 45 // na tamabAdi:-bhyaH 7 / 3 / 13 // na tiki dIrghazca / 4 / 2 / 59 // na dadhipayaAdiH / 3 / 1 / 145 // na disyoH / 4 / 3 / 61 // nadIdezapurA-nAm / 3 / 5 / 142 // nadIbhinAmni / 3 / 1 / 27 // | nadyAdereyaN / 6 / 3 / 2 // nadyAM matuH / 6 / 2 / 72 // na dvitve / 7 / 2 / 147 // na dviradruvaya-t / 6 / 2 / 61 // na dvisvarA-tAt / 6 / 3 / 29 // na nAGidet / 1 / 4 / 27 // na nAmni 7 / 3 / 176 // na nAmyeka-'maH / 3 / 2 / 9 // na nRpUjArthadhvaja0 7 / 1 / 109 // nanau pRSToktI-t / 5 / 2 / 17 // | nandyAdibhyo'naH / 5 / 1152 // nanvorvA / 5 / 2 / 18 // | napuMsakasya ziH / 1 / 4 / 55 // napuMsakAd vA 73 / 89 // na puMvaniSedhe / 3 / 271 // na prAgjitIye svare / 6 / 1 / 135 // na prAdirapratyayaH / 3 / 3 / 4 // na badanaM saMyogAdiH / 4 / 15 // | namaspuraso-saH // 2 // 31 // | namovarivazcitro-rthe / 3 / 4 / 37 // | na yi taddhite / 2 / 1165 // na rAjanya-ke 2 / 4 / 94 // | na rAjAcArya-SNaH 71 / 36 // na rAt svare // 13 // 37 // Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam narikA-mAmikA / 2 / 4 / 112 // nazaH zaH / / 378 // nare / 3 / 2 / 80 // na zasadada-naH / 419130 // na vaJcergatau / 4191113 // na zAt / / 3 / 62 // navabhyaH-vA 191416 // na ziti / 4 / 2 / 2 // na vamantasaMyogAt / / 191911 // | nazernez vAGi / 4 / 3 / 102 // navayajJAdayo'-nte / 6 / 4173 / / nazo dhuTi / 4 / 4 / 109 // na vayo ya / 4 / 1 / 73 // nazo vA / 21170 // navA kvaNayamahasasvanaH / 5 / 3 / 48 // | na zvijAgRzasa-taH / 4 / 3 / 49 // navA'khitkRda-treH / 3 / 2 / 117 // na saMdhiH / / 3 / 52 // navA guNaH-rit / 7 / 4 / 86 // na saMghiGIya-luki 7 / 4 / 111 // navANaH / 6 / 4 / 142 // na saptamIndvAdi0 3 / 1 / 155 // navAdIna-sya 7 / 2 / 160 // na sarvAdiH 11 / 4 / 12 // navA''dyAni zata-padam / 3 / 3 / 19 / / nasasya 2365 // navA''paH / / 4 / 106 // na sAmivacane 7 / 3 / 57 // navA parokSAyAm / 4 / 4 / 5 // na staM-rthe 1919 // 23 // navA bhAvAramme / 4 / 4 / 72 // nasnAsikA-dre 3 / 2 / 99 // navA rogAtape / 6 / 3 / 82 // nassaH / 2 / 3 / 59 // navA zoNAdeH / 2 / 4 / 31 // na hAko lupi / 4 / 1 / 49 // navA sujathaiH kAle / 2 / 2 / 96 // nahAhordhatau / 2 / 1 / 85 // navA svare / / 3 / 102 // nADIghaTIkharI- 15111120 // na viMzatyAdi-ntaH / 3 / 1 / 69 // nADItantrIbhyAM svAthai 7 / 3 / 180 // na vRddhizcA-pe / 4 / 3 / 11 // nAyaH / 2 / 2 / 10 // na vRdbhyaH / 4 / 4 // 55 // nAnaghatana-tyoH 15 / 4 / 5 // navaikasvarANAm // 32 // 66 // nAnAvadhAraNe 7474 // Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 287 nAnyat // 21 // 27 // nAmni kaH / 6 / 2 / 54 // nApriyAdau / 3 / 2 / 53 // nAmni puMsi ca / 5 / 3 / 121 // nAbhernam-zAt 7 / 1 / 31 // nAmni makSikAdi0 / 6 / 3 / 193 // nAbhenAgni 73134 // nAmni vA 1 / 2 / 10 // nAmavye 21192 // nAmni zarado'kaJ / 6 / 3 / 100 / nAma nAmnakArya0 / 3 / 1 / 18 // nAmno gamaH-ha: / 5 / 1 / 131 // nAmarUpa-yaH 7 / 2 / 158 // nAmno dvitI- Tam / 4 / 17 // nAma sida-ne 1919 // 21 // nAmno no'nahnaH / 2 / 1 / 91 // nAminaH kAze 3 / 2 / 87 // nAmno vadaH kyap ca / 5 / 1 / 35 / / nAminastayoH SaH / 2 // 38 // nAmnyuttarapadasya ca / 3 / 2 / 107 // nAmino'kalihale: / 4 / 351 // nAmnyudakAt / 6 / 3 / 125 // nAmino guNo-ti / 4 / 3 // nAmyantasthA-pi / 2 / 3.15 // nAmino'niT / 4 / 3 / 33 // nAmyAdereva ne / 2 / 3 / 86 // nAmino lugvA / / 4 / 61 // nAmyupAntya-kaH / 5 / 1 / 54 // nAmnaH prathamai-hau / 2 / 2 / 31 // nArI-sakhI-zrU 2 / 476 // nAmnaH prAga-rvA 73.12 // nAvaH 7 / 3 / 104 // nAmnA grahAdizaH 15 / 4183 // nAvAderikaH 7 / 2 / 3 // nAmni / 2 / 1 / 95 // nAziSyagovatsahale / 3 / 2 / 148 // nAmni / 2 / 4 / 12 // nAsattvAzleSe / 3 / 4 / 57 // nAmni / 3 / 194 // nAsAnati-Tam / 7 / 1 / 127 // nAmni / 3 / 2 / 16 // nAsikodarI- NThAd / 2 / 4 / 39 // nAmni / 3 / 2 / 75 // nAstikA-kam // 6 // 4 // 66 // nAmni / 3 / 2 / 144 // nisanikSa-vA 2384 // nAmni 64172 // nikaTapAThasya / 3.11140 / / Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam nikaTAdiSu vasati / 6 / 477 // | niyuktaM dIyate / 6 / 4 / 70 // nigavAdenAmni / 5 / 161 // nirameH pUlvaH // 5 // 3 // 21 // nighodghasaMgho-tram / 5 / 3 / 36 // nirabhyanoca-ni / 2 / 350 // nijAM zityet / 4 / 1 / 57 / / nirgo deze / 5 / 1 / 133 // nityadid-svaH / 1 / 4 / 43 // nirduHsuve:-teH / 2 / 3 / 56 / / nityamanvAdeze / 2 / 1 / 31 // nirdubahi-rAm / 2 / 3 / 9 // nityavarasya 13191141 // nirdassoH-mnAm / 2 / 3 // 31 // nityaM ajino'N 7 / 3 / 58|| nirneH sphurasphuloH / 2 / 3 / 53 // nityaM NaH panyazca / 6 / 4 / 89 // nirvANamavAte / 4 / 279 // nityaM pratinAlpe / 3 / 1137 // nirviNNaH / 2 / 3 / 89 // nityaM haste-he 1319115|| nivRtte'kSayUtAdeH / 6 / 4 / 20 // ni dIrghaH / 1 / 4 / 85 // nirvRtte / 6 / 4 / 105 // ninadhAH-le / 2 / 3 // 20 // ni vA / 1 / 4 / 89 // nindahiMsa-rAt / 5 / 2 / 68 // nivAsAcaraNe'N / 6 / 3 / 65 // nindyaM kutsana-dhaiH / 3 / 1 / 100 // nivAsAdUrabhava-ni 62 / 69 // nindye pAzap 73 / 4 // nivizaH / 3 / 3 / 24 // ninye vyAyA-yaH / 5191159 // nivisvanvavAt / 4 / 4 / 8 // nipuNena cArcAyAm / 2 / 2 / 103 // | nizApradoSAt / 6 / 3 / 83 // niprAyujaH zakye / 4 / 1 / 116 // niSedhe'laMkhalvoH ktvA / 5 / 4 / 44 / niprebhyo naH 2 / 2 / 15 // niSkAde:-mAt / 7 / 2 / 57 // nimilyAdimeDa-ke / 5 / 4 / 46 // niSkulAnni-Ne 7 / 2 / 139 / / nimUlAtkaSaH / 5 / 4 // 6 // niSkuSaH / 4 / 4 / 39 // niya Am 191451 // niSpavANiH 7 / 3 / 181 // niyazcAnupasargAta 15360 // | niSphale tilA-jau 7 / 2 / 154 // Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 289 niSpA-nasya / 2 / 3 / 66 // nisastape'nAsevA0 2 / 3 / 35 // nisazca zreyasaH 7 / 3 / 122 // niso gateH / 6 / 3 / 18 // nihnave jJaH 3 / 3 / 68|| nIdAvazasU-khaT / 5 / 2 / 88 // nIlapItAdakam / 6 / 2 / 4 // nIlAvyANyauSadhyoH / 2 / 4 / 27 // nupracchaH / 3 / 3 / 54 // nujatiH / 2 / 4 / 72 // nurvA 1914148 // nRteryaGi / 2 / 3 / 15 // nRtkhanrajaH-T 15/165 // nRhetubhyo-vA / 6 / 3 / 156 // nUnaH-vA 193 / 10 // nen siddhasthe / 3 / 2 / 29 // nemArdha-vA 19 / 4 / 10 // nerinapiTa-sya 71 / 128 // nemAdApata-gyau / 2 / 379 // ne ve / 6 / 3 / 17 // ne dagadapaThaNaH / 5 / 3 / 26 // neH 15 / 3 / 74 // naikasvarasya 74|4| naikArthe'kriye / 2 / 3 / 12 // no'GgAdeH / 7 / 2 / 29 // notaH / 3 / 4 / 16 // no'padasya taddhite 7 / 4 / 61 // nopasargAt-hA / 2 / 2 / 28 // nopAntyavataH / 2 / 4 / 13 // no'prazAno-re 19138 // nobhayorhetoH / 2 / 2 / 89 // no maT / 7 / 1 / 159 // noryAdibhyaH / 2 / 1 / 99 // no vyaJjanasyA-taH / 4 / 2 / 45|| naudvisvarAdikaH / 6 / 4 / 10 // nauviSeNa- dhye 17 / 1 / 12 // na codhasaH 71 / 32 // nyagrodhasya-sya 74|7|| nya ga -yaH / 4 / 1 / 112 // nyo 748 // nyabhyupavezciot // 5 // 3 // 42 // nyavAcchApe / 5 / 3 / 56 // nyAdo navA / 5 / 3 / 24 // nyAyAderikaN / 6 / 2 / 118 // nyAyArthAdanapete 71 / 13 // nyAyAvAyA-ram / 5 / 3 / 134 // nyudo graH / 5372 // mahatoH / 1 / 4 / 86 // Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam pathaH panya ca / 6 / 3 / 103 // pakSAghopamAnA''deH / 2 / 4 / 43 // pathinmayin-sau 11 / 476 // pakSAttiH 171189 // patho'kaH / 6 / 3 / 96 // pakSimatsya-ti / 6 / 4 // 31 // pathyatithi-yaNa 7 / 1 / 16 / / paciduheH / 3 / 4 / 87 // padaH pAdasyAjyA-te / 3 / 2 / 95 // paJcako vargaH / 1 / 1 / 12 // padakalpala-kAt / 6 / 2 / 119 // paJcato'nyAde-daH / 1 / 458 // padakramazikSA-kaH / 6 / 2 / 126 / / paJcaddazadvarge-vA / 6 / 4 / 175 // padarujaviza-ghaJ / 5 / 3.16 // paJcamI-Amahaiva 3 // 38 // padasya / / 11 / 89 // paJcamI bhayAthaiH / 3 / 173 // padasyAniti vA / 7 / 4 / 12 // paJcamyapAdAne / 2 / 2 / 69 // padAdhuga-tve / 2 / 121 // paJcamyarthahitI / 5 / 3 / 11 // padAntaragamye vA / 3 / 3 / 99 // paJcamyAH kRg / 3 / 4152 // pdaantaatt-te1|3|63|| paJcamyA tvarAyAm / 5 / 477|| padAnte / 2 / 1 / 64 // paJcamyA ni-sya / 7 / 4 / 104 // padAsvairibA-ha: / 5 / 144 // paJcasarva-ye / 7 / 1 / 41 // padikaH / 6 / 4 / 13 // paNapAdamASAyaH / 6 / 4 / 148 // pade'ntare'nA-te 2 / 3 / 93 // paNermAne / 5 / 3 / 32 // padottarapadebhya ikaH / 6 / 2 / 125 // patirAjAnta-ca 1719160 // paddhataH / 2 / 4 // 33 // pativalyanta-jyoH / 2 / 453 // panthyAderAyanaN / 6 / 2 / 89 // patirathau gaNakena / 3 / 179 // payodroryaH / 6 / 2 // 35 // patyurnaH / 2 / 4 / 48 // paraH / 7 / 4 / 118 // patrapUrvAdaz / 6 / 3 / 177 // para-zatAdi / 3 / 175 // paya ikaT / 6 / 4 / 88 // parajanarAjJo'kIyaH / 6 / 3 / 31 // Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiyopacandrazabdAnuzAsanam 291 parataH strI puMvat- / 3 / 2 // 49 // | parimukhAde-vAt / 6 / 3 / 136 / / paradArAdibhyo gaccha0 / 6 / 4 / 38 // parimuhAyamA-ti / 3 / 3 / 94 // parazavyApaluk ca / 6 / 2 / 40 // parivyavAt kriyaH / 3 / 3 / 27 // parazvadhAtA-N / 6 / 4 / 63 // pareH / 2 / 352 // parastriyAH pa-ye / 6 / 1 / 40 // pareH krame / 5 / 376 // parasparAnyonyeta-si / 3 / 2 / 1 // pareH sUcareryaH / 5 / 3 / 102 // parANi kAnAna-dam / 3 / 3 / 20 // pareghaH / 5 / 3 / 40 // parA''tmabhyAM : 3 / 2 / 17|| parerghAyoge / 23 / 103 // parAnoH kRgaH / 3 / 3 / 101 // parerdevimuhazca / 5 / 2 / 65 // parAvarAtstAt 7 / 2 / 116 // pare'te / 5 / 3 / 63 // parAvarAdhamo-ryaH / 6 / 373 // parermukhapArthyAt / 6 / 4 / 29 // parAvare / 5 / 4 / 45 // parema'Sazca / 3 / 3 / 104 // parAverjeH / 3 / 3 / 28 // pare vA / 5 / 48 // parikrayaNe / 2 / 267 // parokSA-mahe / 3 / 3 / 12 // parikvezyena / 5 / 4 / 80 // parokSAyAM navA / 4 / 4 / 18 // parikhA'sya syAt / 7 / 1 / 48 // parokSe 15/2 // 12 // paricAyyopa-gnau 141925 // paropAt / 3 / 3 / 49 // pariNAmi-rye 71 / 4 // parovarINa-Nam 71 / 99 // paridevane 536 // parNakRkaNAt-jAt / 6 / 3 / 62 // pariniveH sevaH / / 3 / 46 // papadirikaT / 6 / 4 / 12 // paripathAt 64 // 33 // paryadhervA / 5 / 3 / 113 // paripanyAtiThati ca 64 // 32 // paryanogrAmAt / 6 / 3 / 138 // parimANA-lyAt / 2 / 4 // 23 // paryapA''-yA / 31 / 32 // parimANArya-paH 15191109 // paryapAt skhayaH / / 2 / 27 // Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 292 zrIsilahemacandrazandAnuzAsanam paryapAbhyAM varSe / 2 / 2 / 71 // pAtpAdasyAha-deH 7 / 3 / 148 // paryabheH sarvobhaye / 7 / 2 / 83 // pAtrAcitA-vA / 6 / 4 / 163 // paryAyAha!tpattau0 / 5 / 3 / 120 // pAtrAttau / 6 / 4 / 180 // parvatAt / 6 / 3 / 60 // pAtresami-yaH / 3 / 1191 // parkhA DvaN / 6 / 2 / 20 // pAtryazUdrasya / 3 / 1 / 143 // pazvadiraNa 7 / 3 / 66 / / pAdAdyoH / 2 / 1 / 28 // parSado NyaH / 6 / 4 / 47 // pAcArye 7 / 1 / 23 / / parSado NyaNI / 7 / 118 // pAnasya bhAvakaraNe / 2 / 3 / 69 // pazubhyaH-ThaH 17 / 1 / 133 // pApahIyamAnena 7 / 2 / 86 // pazuvyaJjanAnAm / 3 / 1 / 132 // pArAvAraM-ca 71 / 101 // pazcAtyanupadAt / 6 / 4 / 41 // pArAvArAdInaH / 6 / 3 / 6 // pazcAdAdyantA-maH / 6375 // pAremadhye-vA / 3 / 1 / 30 // pazco'parasya-ti / 7 / 2 / 124 // pArvA''dibhyaH-GaH / 5 / 1135 // pazyadvAdi-NDe 32 // 32 // pAzAcchAsA-yaH / 4 / 2 / 20 // pAkakarNaparNa-t / 2 / 455 // pAzAdezva-lyaH / 6 / 2 / 25 / / pAThe dhAtvAderNo naH / 2 / 397 // | pitA mAtrA vA / 3 / 1 / 122 // pANikarAt / 5 / 1 / 121 // pituryo vA / 6 / 3151 // pANigRhItIti / 2 / 4 / 52 // pitRmAturya-ri 62 / 62 / / pANighatADaghau- ni / 5 / 1 / 89 // pittiyaTa-ghAt 7 / 1 / 160 // pANisamavAbhyAM sRjaH / 5 / 1 / 18 // | pitromihaT / 6 / 2 / 63 // pANTAhati-Nazca / 6 / 1 / 104 // pibaitidAbhUsthaH-T / 4 / 3 / 66 // pANDukambalAdin / 6 / 2 / 132 // | pithat 6 // 2 // 53 // pANDoyaNa / 6 / 9 / 119 // pIlAsAlvA-dA 161168 // pAteH / 4 / 2 / 17 // pItvAde:-ke 71187 // Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 293 punAmni ghaH / 5 / 3 / 130 // puruSAdvA / 2 / 4 / 25 // puMvat karmadhAraye / 3 / 2 / 57 // puruSAyu-vam 7 / 3 / 120 // puMsaH / / 3 / 3 // puruSe vA / 3 / 2 / 135 // puMsoH pumans 19 / 473 // | puro'grato'gre sarteH / 5 / 1 / 140 // puMtriyoH-s 1919 // 29 // puroDAza-Tau / 6 / 3 / 146 // pucchAt / 2 / 4 / 41 // puro naH / 6 / 3 / 86 // pucchAdutparivyasane / 3 / 4 / 39 // puro'stamavyayam / 3 / 17 // puanuSo'nujAndhe / 3 / 2 / 13 // puva itro daivate / 5 / 2 / 85 // putrasyAdi-ze / 1 / 3 / 38 // puSkarAderdeze 172 / 70 // putrAdheyau / 6 / 4 / 154 // puSyArthAddhe punarvasuH / 3 / 1 / 129 // putrAntAt / 6 / 1111 // puspI / 4 / 3 / 3 / putre / 3 / 2 / 40 // pUgAdamukhya-driH 7 / 3 / 60 // putre vA / 3 / 2 / 31 // pUGkizibhyo navA / 4 / 4 / 45 // punarekeSAm / 4 / / 10 // pUjhyajaH zAnaH / 5 / 2 / 23 // punarbhUputra-J / 6 / 1139 // pUjA''cAryaka-yaH / 3 / 3 / 39 // pumanaDu-ve 7 / 3 / 173 // pUjAsvateH prAk TAt 17372 / / pumo'zi-raH 19 // 39 // pUtakratuvRSA-ca / 2 / 460 // puraMdaramagaMdarau / 5 / 11114 // pUdivyazernA-ne / 4 / 272 // purANe kalpe / 6 / 3 / 187 // pUraNAdgranya-sya 17191176 // purAyAvatorvartamAnA 15 / 37 // pUraNAdvayasi 72162 // purumagadhakalilA-daN / 6 / / 116 // | pUraNAdikaH / 6 / 4 / 159 // puruSaH striyA 13191126 / / pUraNIbhyastat-p 7 / 3 / 130 // puruSahRdayAdasamAse 719170 // pUrNamAso'N / 7 / 2 / 55 // puruSAt kRta-yaJ / 6 / 2 / 29 // pUrNAdvA 7 / 3 / 166 // Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 294 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam pUrvakAlaika-lam / 3 / 1 / 97 // | paiGgAkSIputrAderIyaH / 6 / 2 / 102 // pUrvapadasthA-gaH / 2 / 3 / 64 // | pailAdeH / 6 / 1 / 142 // pUrvapadasya vA 7 / 3 / 45 // poTAyuvati-tiH / 3 / 1 / 111 // pUrvaprathamA-ye 7477|| pautrAdi vRddham / 6 / 1 / 2 // pUrvamanena-n / 7 / 11167|| pyAyaH pIH / 4 / 1 / 91 // pUrvasyA'sve svare0 / 4 / 1137|| prakAre jAtIyar 7 / 2175 // pUrvAgreprathame / 5 / 4 / 49 // prakAre thA 7 / 2 / 102 // pUrvAtkartuH / 5 / 1141 // prakRte mayaT 7 / 3 / 1 // pUrvAparapra-ram / 3191103 / / prakRSTe tamap 7 / 35 // pUrvAparAdha-nA / 319152 // praghaNapraghANau gRhAMze / 5 / 3 / 35 // pUrvAparA-dhus 7 / 2 / 98 // pracaye navA-sya / 5 / 4 / 43 // pUrvAvarAdha-SAm 7 / 2 / 115 // prajAyA as 173 / 137 // pUrvANA-naT / 6 / 3 / 87 // prajJAdibhyo'N / 7 / 2 / 165 // pUrvANA-kaH / 6 / 3 / 102 // prajJAparNoda-lau 7 / 2 / 22 // pUrvottara-knaH 7 / 3 / 113 // prajJAzraddhA-rNaH 7 / 2 // 33 // pRthaga- nAnA-ca / 2 / 2/113 // praNAyyo ni-te / 5 / 123 // pRthivImadhyAn-sya / 63 / 64 // pratijanAderInaJ 7 / 1 / 20 // pRthivyAjA'J / 6 / 1 / 18 // pratijJAyAm / 3 / 3 // 65 // pRthivIsarva-zvAJ / 6 / 4 / 156 // pratinA paJcamyAH / 7 / 2 / 87 // pRthumRdu-raH 7439 // pratipayAdikazca / 6 / 4 // 39 // pRthvAderimanvA 71158 // pratiparo'no-vAt 73 / 87 // pRSodarAdayaH / 3 / 2 / 155 // pratizravaNa-ge 7 / 4 / 94 // pRSThAghaH / 6 / 2 / 22 // prateH / / 11 / 98 // pabhRmAhAamiH / 419158 // | prateH snAtasya sUtre / 2 / 3 / 21 // Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 295 praterurasaH saptamyAH / 7 / 3 / 84 // praznA_vicA-raH / 7 / 4 / 102 // pratezca vadhe / 4 / 4 / 94 // prazne ca pratipadam 7 / 4 / 98 // pratyanoNA-ri / 2 / 2 / 57 // praSTho'grage / 2 / 3 // 32 // pratyanvavAtsAmalognaH / 73 / 82 // prasamaH styaH stIH / 4 / 1 / 95 // pratyabhyateH kSipaH / 3 / 3 / 102 // prasitotsu-ddhaiH / 2 / 2 / 49 // pratyayaH-deH 7 / 4 / 115 // prastArasaMsthAna-ti / 6 / 4 / 79 // pratyayasya 74108 // prasthapuravahAnta-t / 6 / 3 / 43 // pratyaye / 2 / 36 // prasyaiSai-Na 1 / 2 / 14 // pratyaye ca 13 // 2 // praharaNam / 6 / 4 / 62 // pratyAGaH zru-ni / 2 / 2 / 56 // praharaNAt 3191154 // prathamAda-cha: / / 3 / 4 // praharaNAt krIDAyAM0 / 6 / 2 / 116 // prathamoktaM prAk / 3 / 1 / 148 // prAkkArasya vyaJjane / 3 / 2 / 19 // prabhavati / 6 / 3157 // prAkkAle / 5 / 4 / 47 // prabhUtAdi-ti / 6 / 4 / 43 // prAktvAdagaDulAdeH 17156 / / prabhRtyanyArtha-: 1222175|| prAganityAtkap 7 / 3 / 28 // pramANasamAsattyoH / 5 / 476 // prAginAt / 2 / 1 / 48 // pramANAnmAtraTa 7191140 // prAggrAmANAm / 7 / 4 / 17 // pramANIsaMkhyADDaH 7 / 3 / 128 // prAgjitAdaN / 6 / 1 / 13 // prayoktRvyApAre Nig / 3 / 4 / 20 // prAgdeze / 6 / 1110 // prayojanam / 6 / 4 / 117 // prAgbharate-aH / 6 / 1129 // pralamme gRdhivaJceH 3 / 3 / 89 // prAgvat / 3 / 3 / 74 // pravacanIyAdayaH 141918 // prAgvataH-snaJ / 6 / 1 / 25 // prazasyasya zraH 74 // 34 // prAcAM nagarasya 74 // 26 // praznAkhyAne veJ / 5 / 3 / 119 // prAma yamayasaH 15 / 2 / 52 // prAdhyeo'taulva0 / 6 / 1 / 143 / / Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 296 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam prAjjJazca / 5 / 1179 // prANijAti-daJ / 7 / 1 / 66 // prANitUryAGgANAm / 3 / 1 / 137 // prANina upamAnAt / 7 / 3 / 111 // prANini bhUte / 6 / 4 / 112 // prANisthAdasvA-t 7 / 2 / 60 // prANyaGgarathakhala-dyaH 71 / 37 / / prANyaGgAdAto la: 7 / 2 / 20 // prANyauSadhivR-ca / 6 / 2 / 31 // prAttazca mo vA / 4 / 1 / 96|| prAttumpatergavi / 4 / 4 / 97 // prAtpurANe nazca 7 / 2 / 161 // prAtyavapari-ntaiH / 3 / 1 / 47 // prAtsUjorin / 5 / 271 // prAt sudrustoH / 5 / 3 / 67 / / prAdurupasargA-steH / 2 / 3 / 58 // prAddAgasta A-te / 4 / 4 / 7 / / prAMdrazmitulAsUtre / 5 / 3 / 51 // prAdvahaH / 3 / 3.103 // prAdvAhaNasyaiye 7 / 4 / 21 // prAdhvaM bandhe / 3 / 116 // prAptA''patrau-ca 31163 // prAyo'toya-traT 7 / 2 / 155 // prAyo'nama-mni 17191194 // prAyo bahusvarAdi0 6 / 3 / 143 / / prAyo'vyayasya / 7 / 4 / 65 // prAlipsAyAm / 5 / 3 / 57 // prAvRSa ikaH / 6 / 3 / 99 // prAvRSa eNyaH / 6 / 3 / 92 // priyaH / 3 / 1157 // priyavazAdvadaH / 5 / 1 / 107 // priyasukhaM-cchre / 7 / 4 / 87 // priyasukhAdA-lye 7 / 2 / 140 // priyasthira-ndam / 7 / 4 / 38 // prasRlvo'kaH sAdhau / 5 / 1 / 69 // prekSAderin / 6 / 2 / 80 // praiSAnujJAvasare-myau / 5 / 4 / 29 // proktAt / 6 / 2 / 129 // propAdArambhe / 3 / 351 // propotsaM-Ne 7478 // proSThabhadrAjAte 7 / 4 / 13 // pakSAderaN / 6 / 2 / 59 // plutAdvA 1913 / 29 // pluto'nitI // 12 // 32 // plupacAdA-de: 7481 // pvAdeIsvaH / 4 / 2 / 105 // | phalabA~cchanaH / 72 / 13 // Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam phalasya jAtau |3|1|135 // phale |6|2|58 // phalgunIpro - | 2|2| 123 // phalgunyASTaH | 6 |3|106 // phenoSmabASpa-ne |3|4|33 // ba bandhe ghaJi navA | 3|2|23 // bandhernAmni |5|4|67|| bandhI bahuvrIhau | 2|4|84 // balavAtadanta-laH | 7|2|19|| balavAtAdUlaH | 7|1|91 // balAderyaH |6|2|86|| balisthale dRDhaH | 4|4|69 // baSkayAdasamAse |6|1|20|| bastereyaJ | 7|1|112|| bahiSaTIkaNU ca |6|1|16|| bahuga - de |1|1|40|| bahulaM lup |3|4|14|| bahulam |5|1|2|| bahulamanyebhyaH | 6 | 3|109|| bahulAnurAdhA - lup |6|3|107 // bahuvidhvaru-daH |5|1|124 // bahuviSayebhyaH | 6 |3|45 || bahuvrIheH - TaH | 7|3|125 // 297 bahuSvastriyAm |6|1|124 // bahuverIH | 2|1|49|| bahusvarapUrvAdikaH | 6|4|68|| bahUnAM prazne vA | 7|3|54 // borDe |7|3|73|| - bahorNI bhUy | 7|4|40|| bahosa | 7|2|112 // bahvalpArthA - prazas |7|2 / 150 // bADhAMntika -dau | 7|4|37|| bAhUvadirbalAt |7|2|66 // bAhvantaka-mni | 2|4|74 || bAhvAdibhyo gotre |6|1|32|| biDabirI - ca | 7|1|129 // bidAdervRddhe |6|1|41 // bimeterbhIS ca | 3 | 3 | 92 // 'bilvakIyAde yasya | 2|4|93 // brahmaNaH 17|4|57|| brahmaNastvaH / 7/1/77 / / brahmaNo vadaH | 5|1|156 / / brahmabhrUNavR - p |5|1|161 // brahmahasti saH | 7|3|83 // brahmAdibhyaH | 5|1|85 | brAhmaNamANa- dyaH |6|2|16|| bAhmaNAcchaMsI | 3|2|11 // Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 zrIsitomavAyanuzAsana brAhmaNAdvA 1619135 // brAhmaNAnAmni 7191184 // bruvaH 1519151 // brUgaH pacAnAM ca / 4 / 2 / 118 // brUtaH parAdiH / / 3 / 63 // bhaktANNaH 1719117 // bhaktodanAdvANikaT 6472 // bhohi~sAyAm / 2 / 2 / 6 // bhatyaM hitamasmai / 6 / 4 / 69 // bhajati 1633204 // bhajo viS 15191146 / / bhalimAsimido puraH / 5 / 274 // mojo vA RI48 // madroNAtkaraNe 3 / 2 / 116 // bhargAt garne / 6 / 1151 // martuH tulyasvaram / 3 / 1 / 162 // bhartu -saMdhyAderaNa 6 / 3 / 89 // bharsane paryAyava 7490 // bhakteH silupi / / 3.12 // bhaktorikaNIyasI / 63 // 30 // bhaktvAyu-ryAt 7 / 2 / 91 // bhaviSyantI ||3|| bhaviSyantI-re 3315 // bhave / 6 / 3 / 123 // bhavyageyajanya-navA 141917 // bhasrAderikaTa 624 // bhAgavittitA vA / 6 / 1 / 105 // bhAgAgheko 64160 // bhAgini ca-miH / 2 / 237 // mAge'TamAjJaH 73 // 24 // bhAjagoNa-ze 24 // 30 // mANDAtsamAcitau 34|400 mAdito vA / 23 / 27|| bhAnetuH 73133 // bhAvakarmaNoH 34 // 6 // bhAvapaLo-NaH / 6 / 11114 // bhAvavacanAH / 5 / 3 / 15 // bhAvAkoMH / 5 / 318 // bhAvAdimaH 6 // bhAve / 5 / 3 / 122 // bhAve cAzi-kha. 14191130 // bhAve tvata 199155 // mAve'nupasargAt // 5 // 35 // milAdeH 6210 // bhivA-senA''dAyAt 15191139 // mitaM zakatam // 28 // | midAdayaH / 5 / 31108 // Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 299 miyo navA / 4 / 2 / 99 // bhUsvaporadutau / 4 / 1 / 70 // miyo rurukalukam / 5 / 276 // bhRgo nAmni / 5 / 3 / 98 // misa ais 1914 // 2 // bhRgo'saMjJAyAm / 5 / 1 / 45 // bhImAdayo'pAdAne / 5 / 1 / 14 // bhRgvagirasku-treH / 6 / 1 / 128 // bhIruSThAnAdayaH / 2 / 3 / 33 / / bhRjjo bharju / 4 / 4 / 6 // bhISibhUSi-bhyaH / 5 / 3 / 109 // bhRtipratya-kaH / 7 / 3 / 140 // bhIhImahostivvat / 3 / 4 / 50 // bhRtau karmaNaH / 5 / 1 / 104 // bhujanyujaM-ge / 4 / 1 / 120 // bhRvRjit-mni / 5 / 1 / 112 // bhujipatyA-ne / 5 / 3 / 128 // bhRzAbhIkSNyA-deH / 74 / 73|| bhujo bhakSye / 4 / 11117 // bhRzAbhIkSNye hi-di / 5 / 4 / 42 // bhunajo'trANe / 3 / 3 / 37 // bheSajAdibhyaSTyaN / 7 / 2 / 164 // bhuvo vaH-nyoH / 4 / 2 / 43 // bhogavadgaurimato 0 3 / 2 / 65 // bhuvo'vajJAne vA / 5 / 3 / 64 // bhogottara-naH / 7 / 1 / 40 // bhUGaH prAptau NiG / 3 / 4 / 19 // bhojasUtayoH-tyoH / 2 / 4 / 81 // bhUjeH SNuk / 5 / 2 / 30 // bhaurikyeSu-ktam / 6 / 2 / 68 // bhUtapUrve pacaraT / 7 / 2 / 78 // bhyAdibhyo vA / 5 / 3 / 115 // bhUtavacAzaMsye vA 15 / 4 / 2 // bhrAjabhAsabhASa-navA / 4 / 2 // 36 // bhUte / 5 / 4 / 10 // prAjyalaMkRg-SNuH / 5 / 2 / 28 // bhUyaHsaMbhUyo-ca / 6 / 136 // prAturvyaH / 6 / 1188 // mUrkhA cevarNasya 7441 // prAtuH stutau 7 / 3 / 179 // mUyado't / 5 / 3123 // bhrAtuSputra-yaH / 2 / 3 / 14 // bhUSAkrodhArtha -naH / 5 / 2 / 42 // bhrAtRputrAH svasR-bhiH / 3 / 1 / 121 bhUSA''darakSepe-t // 34 // prASTrAgnerindhe / 3 / 2 / 114 // bhUSArthasan-kyau / 3 / 4 / 13 // prAsamlAsamA 3 / 473 // Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 300 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam dhruvo'cca-TyoH / 2 / 4 / 101 // manurnabho-ti 1919 // 24 // bhruvo bhRk ca 1676 // manorau ca vA / 2 / 461 // bhrUznoH / 2 / 1153 // manoryANI pazcAntaH / 6 / 1 / 94 // bhvAdedadirghaH / 2 / 1 / 83 // mantasya yuvA-yoH / 2 / 1110 // bhvAdenAmino-ne / 2 / 1 / 63 // manyaudanasaktu-vA / 3 / 2 / 106 // mandAlpAca meghA0 7 / 3 / 138 // maDDukajharjharAdvA'N / 6 / 458 // manmAbjAdenAmni 72 / 67|| maNyAdibhyaH / 7 / 2 / 44 // manyasyAnAvA-ne / 212164 // matamadasya karaNe / 7 / / 14 // manyANNin / 5 / 1 / 116 // matsyasya yaH 2 / 4 / 87 // manvankvani-cit / 5 / 1 / 147 // mathalapaH / 5 / 2 / 53 // mayUravyaMsaketyAdayaH / 3 / 1 / 116 // madramadrAdvapane 7 / 2 / 144 // marutparvaNastaH / 7 / 2 / 15 // madrAdaJ / 6 / 3 / 24 // mAdibhyo yaH 7 / 2 / 159 / / madhubramorbAhya-ke / 6 / 1 / 43 // malAdImasazca 7 / 2 / 14 // madhya utka-raH / 6 / 3 / 77 // mavyavizrivi-na / 4 / 1 / 109 // madhyAdinaNNeyA0 6 / 3 / 126 / / mavyasyAH 42113 // madhyAntAdgurau / 3 / 2 / 21 // masjeH saH / 4 / 4 / 110 // madhyAnmaH 16376 // mahataH- DAH / 3 / 2 / 68 // madhye pade ni-ne / 3 / 111 // mahatsarvAdikaN / 7 / 1 / 42 // madhvAdibhyo raH 7 / 2 / 26 // mahAkulAdvAjInajau / 6 / 1 / 99 // madhvAdeH / 6 / 2 / 73 // mahArAjapro-kaN / 6 / 2 / 110 // manaH / 2 / 4 / 14 // mahArAjAdikaN / 6 / 3 / 205 // manayavalapare he 191315 // mahendrAdvA / 6 / 2 / 106 // manasacA''jJAyini / 3 / 2 / 15 // mAMsasyAnaD-vA / 3 / 2 / 141 // Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 301 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam mAjhyadyatanI 15 / 4 / 39 // mAsAdvayasi yaH / 6 / 4 / 113 // gANavaH kutsAyAm / 6 / 1 / 95 // migmIgo'khalacali / 4 / 28 // mAtamAtRmAtRke vA / 2 / 4 / 85 / / mithyAkRgo'bhyAse 3393 // matarapitaraM vA / 3 / 2 / 47 // midaH zye / 4 / 3 / 5 / / maturmAtaH-nye / 1 / 4 / 40 // mimImAdAmitsvarasya / 4 / 1 / 20 // mAtulA''cAryo-dvA / 2 / 4 / 63 / / mucAditRphadRpha-ze / 4 / 4 / 99 / / mAtRpituH svasuH / 2 / 3 / 18 // murato'nunAsikasya / 4 / 1 / 51 // mAtRpitrAderDeyaNIyaNau / 6 / 1 / 90 // muhadruhaSNuhaSNiho vA / 2 / 1184 // mAtraT / 7 / 1 / 145 / / mUrtinicitAne ghanaH / 5 / 3 / 37 // mAgonarapada-ti / 6 / 4 / 40|| mUlavibhujAdayaH / 5 / 1 / 144 // nAtuparNo'nu / 2 / 1 / 47 // mUlyaiH krIte / 6 / 4 / 150 // mAnam / 6 / 4 / 169 // mRgakSIrAdiSu vA / 3262 // mAnasaMva-mni 74|19 // mRgayecchA -yAJcA0 / 5 / 3 / 101 // mAnAt krItavat / 6 / 2 / 44 // mRjo'sya vRddhiH / 4 / 3 / 42 // mAnAdasaMzaye lup 711143 // mRdastikaH / 7 / 2 / 171 // mAne / 5 / 3 / 81 // mRSaH kSAntau / 4 / 3 / 28|| mAne kazca 7 / 3 / 26 // meghartibhayA-khaH / 5 / 1 / 106 // mAraNatoSaNa-jJazca / 4 / 2 / 30 // meDo vA mit / 4 / 3 / 88 // mAlAyAH kSepe 7 / 264 // medhArayAnaveraH / 7 / 2 / 4 / / mAleSIke-te / 2 / 4 / 102 // mo'kamiyamirami0 41355 // mAvarNAnto-vaH / / 1 / 94 // mo nombozca / 2 / 167 // mAzabda ityAdibhyaH / 6 / 4 / 44 / / morvA / / 19 // mAsanizA-vA / 2 / 1100 // mo'varNasya 245 // mAsavarNaprAtranupUrvam / 3 / 1 / 161 // maudAdimyaH / 6 / 3182 // Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam mnAM dhuD-nte 193 / 39 // mriyateradyata-ca 3 / 3 / 42 // ya ecAtaH / 5 / 1 / 28 // yaH / 6 / 3.176 // yaH 71919 // yaH saptamyAH / 4 / 2 / 122 // yaturustorbahulam / 4 / 3 / 64 // yajasRja-SaH / 2 / 1 / 87 // yajAdivaceH kiti / 4 / 1 / 79 // yajAdivaz-vRt / 4 / 1 / 72 / / yajijapidaMzi-kaH / 5 / 2 / 47|| yajisvapirakSi-naH / 5 / 3 / 85 // yajeryajJAGge 14191914 // yajJAdiyaH / 6 / 4179 // yajJAnAM dakSiNAyAm / 6 / 4 / 96 // yajJe grahaH / 5 / 3 / 65 // yajJe jyaH / 6 / 3 / 134 // yo'zyA- deH / 6 / 1 / 126 / / yajiJaH / 6 / 1154 // yajo DAyan ca vA / 2 / 4 / 67 / / yataH pratini-nA / 2 / 2 / 72 // yatkarmasparzAt-taH / 5 / 3 / 125 // yattakimaH- 7191150 // yattatkimanyAt 73.53 // yattadetado DAvAdiH / 7 / 1 / 149 // yathAkathAcANNaH / 6 / 4 / 100 // yathAkAmA -ni 71 / 100 // yathAtathAdIrghottare / 5 / 4 / 51 // yathA'thA / 3 / 1 / 41 // yathAmukha-smin / 7 / 1 / 93 // yadbhAvo bhAvalakSaNam / 2 / 2 / 106 / / yadredaistadvadAkhyA / 2 / 2 / 46 // yadvIkSye rAdhIkSI / 2 / 2 / 58 // yapi / 4 / 2 / 56 // yapi cAdo jagdh / 4 / 4 / 16 // yabakchiti / 4 / 27 // yamaH sUcane / 4 / 3 / 39 // yamaH svIkAre / 3 / 359 // yamimadigado'nupasa0 / 5 / 130 // yamiraminamigami0 4 / 2 / 55 // yamiraminanyA-zva 4 // 4 // 86 // yamo'parive-ca / 4 / 2 / 29 // yaralavA antasyAH / / 1 / 15 // yavayavaka-dhaH 719181 // yavayavanAra-tve / / 465 // yazcorasaH / 6 / 3 / 212 // yaskAdergotre / 6 / 1 / 125 // Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsinomavanAzabAnuzAsanam 303 yasvare pA-Ti / 2 / 1 / 102 / / / yUnastiH / / 477 // yAcitApamityAtkaN / 6 / 4 / 22 // yUni tupa / 6 / 1 / 137 // yAjakAdibhiH / 31178 // yUno'ke 7 / 4 / 50 // yAjJikaukthika-kam / 6 / 21122 // yUrya vayaM jasA / 2 / 1 / 13 // yAjyA dAnarci 1515 / 26 // ye navA / 4 / 2 / 62 // yAyusoriyamiyusI / 4 / 2 / 123 // | yeyI ghaluka ca 7191164 // yAyAvaraH / 5 / 2 / 82 // ye'vaNe / 3 / 2 / 100 // yAvato vinyajIvaH / 5 / 4 / 55 // yeyakAvasamAse vA / 6 / 1 / 97 // yAvadiyattve // 31 // 31 // yogakarmabhyAM yokI / 6 / 4 / 95 // yAvAdibhyaH kaH 7 / 3 / 15 // yogyatAvIpsA-zye / 3 / 1 / 40 // yiH sanvarNyaH / / 19199 // yoprayojanApuDhe / 6 / 2 / 113 // yi luk / 4 / 2 / 102 // po'nekasvarasya / 2 / 1156 // yujacakuco no F21171 // yopAntyA-naJ 7 / 172 // yujabhujamaja-naH / 5 / 2 / 50 // yo'ziti / / 3 / 80 // yujAdernavA 34 / 18 // paudheyAdera 7365 // yujo'samAse / / 7 // pyataye / / 2 / 25 // yudroH / 5 / 359 // pvaH pavAntAt-vIt 74 // 5 // yupadropaJ 5 / 3 / 54 // vRt sakRt / / 191102 // yuvarNavRdRvaMza- 5 // 3 // 28 // vRvarNAzaghyAyaH 171 / 69 // yuvavRddhaM kusAce pA / 6 / 15 // pyoH payyAne0 // 4 // 12 // yuvA khalati-naH / 3 / 1113 // yuvAderaNa 71 / 67 // rakakhapa-pI 19135 // yuSmadasmayoH / / 7 / 6 // ra: pakSAnte0 1353 // yuSmadasmado- 7330 // | raktAnityavarNayoH / 7 / 318 // Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam rakSaduJchatoH / 6 / 4 // 30 // rASTrakSatriyAt-raJ / 6 / 1 / 114 // raDoH prANini vA / 6 / 315 // rASTrAkhyAd brahmaNaH / 7 / 3 / 107 // rajaHphalemalAd grahaH / 5 / 1 / 98 // rASTrAdiyaH / 6 / 3 // 3 // rathavade / 3 / 2 / 131 // rASTre'naGgAdibhyaH / 6 / 2 / 65 // rathAtsAdezca vodar3e 6 / 3.175|| rASTrebhyaH / 6 / 3 / 44 // radAdamUrchama-ca / 4 / 2 / 69 // riH zakyAzIrye / 4 / 3 / 110 // radha iTi tu-va / 4 / 4 / 101 // riti / 3 / 2 / 58 // rabhalabhazaka-miH / 4 / 1 / 21 // ririSTAt-tA / 2 / 2 / 82 / / rabho'parokSAzavi / 4 / 4 / 102 // rirau ca lupi / 4 / 1 / 56 // ramyAdibhyaH- ri / 5 / 3 / 126 // rucikRpya-Su / 2 / 2 / 55 // ravarNAtro-re / 2 / 3 / 63 // rucyAvyadhyavAstavyam / 5 / 16 // rahasyabharyA-ge 7 / 4 / 83 // rujA'rthasyA-ri / 2 / 2 / 13 // rAgATTo rakte / 6 / 21 // rutpaJcakAcchidayaH / 4 / 4 / 88 // rAjaghaH 1511188 // rudavidamuSa-ca / 4 / 3 / 32 // rAjadantAdiSu / 3 / 1 / 149 // rudhaH / 3 / 4 / 89 // rAjanyAdibhyo'kaJ / 6 / 2 / 66 // ruSAM svarAcchno -ca / 3 / 4182 // rAjanvAn surAjJi / 2 / 1 / 98 // ruhaH paH / 4 / 2 / 14 / / rAjansakheH 73 / 106 // rUDhAvantaHpurAdikaH / 6 / 3 / 140 / / rAtrI vaso-gha / 5 / 26 // rUpAprazastAhatAt 7 / 2 / 54 // rAjyahaHsaM-rvA / 6 / 4 / 110 // rUyottarapadAraNyANNaH / 6 / 3 / 22 // rAtsaH / / 19190 // revatarohiNAd me 2 / 4 / 26 // rAdephaH 7 / 2 / 157 // revatyAderikaN / 6 / 1186 // rAdhervadhe / 4 / 1 / 22 // raivatikAderIyaH / 6 / 3 / 170 // rAlluk / 4191910 // roH kAmye 2 // 37 // Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 305 rogApratIkAre 7 / 2 / 82 // ropAntyAt / 6 / 3 / 42 // romanyAd vyApyA-Ne / 3 / 4 / 32 // rorupasargAt // 53 // 22 // ro re luga-taH / 1 / 3 / 41 // roryaH / / 3 / 26 // ro lupyari / 2 / 175 // ro'zmAdeH / 6 / 2 / 79 // namyintAt-DhaH / 2 / 1 / 80 // rlo vA 191467 // hadirhasva-vA / / 3 / 31 // lAkSArocanAdikaN / 6 / 2 / 2 // | lipsyasiddhau / 5 / 3 / 10 // limpavindaH / 5 / 1 / 60 // liyo no'ntaH-ve / 4 / 2 / 15 // li lau / / 3 / 65 // lihAdibhyaH / 5 / 1 / 50 // lIlino-pi 3 / 3 / 90 // lIGlinorvA / 4 / 2 / 9 // luk / / 3 / 13 // lukvAjinAntAt / 7 / 3 / 39 // lukyuttarapadasya kapan / 7 / 3 / 38 // lugasyAdetyapade / 2 / 11113 // lugAtonApaH / 2 / 1 / 107|| lupyayavRllenat / 7 / 4 / 112 // lubaJceH / 7 / 2 / 123 // lubbahulaM puSpamUle / 6 / 2 / 57 // lubbAdhyAyAnuvAke 7 / 272 / / lubhyaJvervimohAce // 4 // 4 // 44 // lUghUsa-teH / 5 / 2 / 87 // lUnaviyAtAt pazau 7 / 3 / 21 // lokaMpRNama-tyam / 3 / 2 / 113 // lokajJAte-ye 7 / 4 / 84 // lokasarva-te / 6 / 4 / 157 // lokAt 19113 // lakSaNavIsye-nA / 2 / 2 / 36 // lakSaNenAbhi-khye / 3 / 1 // 33 // lakSmyA anaH / 7 / 2 / 32|| laghordIrgho'svarAdeH / 4 / 1 / 64 // laghorupAntyasya / 4 // 3 // 4 // laghoryapi / 4 / 3 / 86 // laghvakSarAsa-kam / 3 / 1 / 160 // laGgikampyo tyoH / 4 / 2 // 47 // labhaH / 4 / 4 / 103 // lalATavAta-kaH 15111125 // lavaNAdaH / 6 / 4 // 6 // laSapatapadaH / 5 / 2 / 41 // Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 306 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam lomapicchAdeH zelam / 7 / 2 / 28 // | varAhAdeH kaNa / 6 / 2 / 95 // lomno'patyeSu / 6 / 23 // varuNendra-ntaH / 2 / 4 / 62 // lo la: / 4 / 2 / 16 // vargAntAt / 6 / 3 / 128 // lohitAdiza-t / / 468 // varcaskAdiSva-yaH / 3 / 2 / 48 // lohitAnmaNau 7 / 3 / 17 // varNadRDhA-yA 71159 // varNAd-Ni 7 / 2 / 69 // vaMzAderbhA-su 6 / 4 / 166 // varNAvakaJ / 6 / 3 / 21 // vaMzyajyAyo-vA 11113 // varNAvyayAt-raH 7 / 2 / 156 // vaMzyena pUrvArthe / 3 / 1 / 29 // vartamAnA-mahe / 3 / 3 / 6 // vaco'zabdanAmni / 4 / 1 / 119 // vartervRttaM granthe / 4 / 4 / 65 // vaJcalaMsadhvaMsa-nIH / 4 / 1 / 50 // vartyati gamyAdiH / 5 / 31 // vaTakAdina 7/1196 // vartyati-le 5 / 4 / 25 // vataNDAt / 6 / 1 / 45 // varmaNo'cakrAt / 6 / 1 / 33 // vattasyAm 1919 // 34 // varyopasaryA-ye 1511 / 32 // vatsazAlAdvA / 6 / 3 / 111 // varSakSara-je 332226 // vatsokSAzva-pit 73.51 // varSavije'vAd grahaH / 5 / 3 / 50 // vadavrajalUH / 4 / 3 / 48 // varSAkAlebhyaH / 6 / 3 / 80 // vado'pAt / 3 / 3 / 97 // varSAdayaH kIve 15 / 3 / 29 // vanyAG paJcamasya / 4 / 2 / 65 // varSAdazca vA 16 / 4 / 111 // vami vA / 2 / 3 / 83 // valacyapitrAdeH / 3 / 2 / 82 // vamyaviti vA / 4 / 2 / 87 // valivaTi-bhaH 7 / 2 / 16 // vayaHzaktizIle / 5 / 2 / 24 // vazerayaGi / 4 / 183 // vayasi danta-taH 73151 // vasAtervA / 6 / 2 / 67 // vayasyanantye 2 / 4 / 21 // Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam vasanAt |6|4|138|| vasurAToH | 3|2|81|| vasnAt |6|4|17|| vahati rathayu-t |7|1|2|| vahAbhrAllihaH / 5 / 1 / 123 // vahInarasyait |7|4|4|| vaheH praveyaH | 2|2|7|| vasturizcAdiH | 6 | 3 | 180 // vahyaM karaNe |5|1|34 // vahlyUrdipardi-naN |6|3|14|| vAH zeSe 11 / 4 / 82|| vA'karmaNA - NI | 2|2 // 4 // vAkAGkSAyAm |5|2|10|| vAkyasya parivarjane // 7|4|88 || vAkrozanye |4| 2|75 // vA klabe | 2|2| 92 // vAkSaH | 3 | 4|76 || vAgantau |7|3|145|| vAgrAnta - rAt | 7|3|154 / / vAca AlATI | 7|2|24|| vAca ika | 7|2|168 / / vAcaMyamo vrate |5|1|115 / / vAcaspati-sam |3|2|36|| vA jAte dviH | 6| 2|137 // vA jvalAdi - - rNaH | 5|9|62 // vAJjaleralukaH | 7|3|101 // vATATyAt / 5|3|103 // vADaveyo vRSe | 6|1|85 | vANumASAt | 7|1|82 // vAtapitta-ne | 6|4|152 // vAtAtIsAra-taH | 7|2261 // vA tRtIyAyAH | 3|2|3|| vAtorikaH | 6|4|132 // vA''tmane |3|4|63 // vAtyasaMdhiH / 1 / 2|31| 307 vA dakSiNAt-AH / 7 / 2 / 119 // vAdezca NakaH | 5|2|67 // vAdyatanIkriyA - gaD |4|4|28| vAdyatanI purAdau | 5|2|15| vAdyAt |6|1|11|| vAdrau |2|1|46 || vA dviSAto'naH pus / 4 / 2 / 91 // vAdhAre'mAvAsyA |5|1|21| vA nAmni |1|2|20 // vA nAmni |7|3|159 // vA'ntike | 3|1|147 | vAntamAnti Sad |7|4|31 // vAnyataH pumAn - re | 1|4|62 // Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 308 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam vAnyena / 6 / 1 / 133 // vApaguro Nami / 4 / 2 / 5 // vA parokSAyaGi / 4 / 1 / 90 // vA pAdaH / 2 / 4 / 6 / / vApnoH / 4 / 3 / 87|| vA bahuvrIheH / 2 / 45 // vAbhinivizaH / 2 / 2 / 22 // vA'bhyavAbhyAm / 4 / 1 / 99 // vAmaH / 4 / 2 / 57 // vAmadevAdyaH / 6 / 2 / 135 // vAmAdyAderInaH 7/14 // vAm zasi / 2 / 1 / 55 // vAyanaNAyanioH / 6 / 1 / 138 // vA yuSmada-kam / 6 / 3 / 67 // vAyvatupitruSaso yaH / 6 / 2 / 109 // vAre kRtvas 7 / 2 / 109 // vArdhAca 731103 // vA lipsAyAm / 3 / 361 // vAlpe 7 / 3 / 146 // vAvApyo-pI / 3 / 2 / 156 // vA vetteH kvasuH / 5 / 2 / 22 // vA veTaceSTaH / 4 / 1 / 66 // vAzina Ayanau 7446 // vAzmano vikAre 7 / 4 / 63 // vA zranthagranyo -ca / 4 / 1 / 27 / / vAzvAdIyaH / 6 / 2 / 19 // vASTana AH syAdau / 1 / 452 // vAsudevArjunAdakaH / 6 / 3 / 207 // vA svIkRtau / 4 / 3 / 40 // vAhanAt / 6 / 3 / 178 // vAharpatyAdayaH / 1 / 3 / 58 // vAhIkeSu grAmAt 16 // 336 // vAhIkeSvabrAhma-myaH 7 / 3 / 63 // vA hetusiddhau ktaH // 5 // 32 // vAhyapathyupakaraNe / 6 / 3 / 179 // vAhyAdvAhanasya / 2 / 3 / 72 // viMzatikAt / 6 / 4 / 139 // vizate-ti 7 / 4 / 67 // viMzatyAdayaH / 6 / 4 / 173 // viMzatyAdervA tamaT 7 / 1 / 156 // vikarNakuSIta-pe 16175 // vikarNacchagalA-ye / 6 / 164 // vikAre / 6 / 2 / 30 // vikuzamipareH-sya |2|328 // vicAre pUrvasya 74 / 95 // vicAle ca 72 / 105 // viccho naG // 5 // 3 // 86 // vijeriTa / / / 3 / 18 // Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 309 vittaM dhanapratItam / 4 / 2182 // viziruhi-dAt / 6 / 4 / 122 / / vidRgbhyaH-Nam / 5 / 4 / 54 // vizeSaNaM vi-zca / 3 / 1 / 96 // vidyAyonisamba0 / 6 / 3 / 150 // vizeSaNamantaH 17 / 4 / 113 // vidhinimantraNA-ne / 5 / 4 / 28 // vizeSaNasa-hau / 3 / 7 / 150 // vidhyatyananyena 7 / 18 // | vizeSAviva-zre / 5 / 25 // vinayAdibhyaH / 7 / 2 / 169 // vizrame / 4 / 3 / 56 // vinA te tRtIyA ca / 2 / 2 / 115 // viSvaco viSuzca 7 / 2 // 31 // vinimeyadyUtapaNaM-hoH / 2 / 2 / 16 / / visAriNo matsye 7 / 3 / 59 // vindvicchU / 5 / 2 / 34 // vIpsAyAm 74180 // vinmatorNISThe-lup 7 / 4 / 32 // vIrutryagrodhau / 4 / 1 / 121 // vipariprAtsarteH / 5 / 2 / 55 // vRkATTeNyaNa 7 / 3 / 64 // vibhaktiya-bhAH 1919 // 33 // vRgo vastre / 5 / 3 / 52 // vibhaktisa-yam // 31 // 39 // vRjimadrAddezAtkaH / 6 / 3 / 38 // vibhAjayita-ca / 6 / 4 / 52 // vRttisargatAyane / 3 / 3 / 48 // vimuktAderaN / 7 / 2 / 73 // vRtto'papATho'nuyoge / 6 / 4 / 67 // viyaH prajane / 4 / 2 / 13 // vRttyanto'saSe 1911 / 25 // virAgAdvirAca / 6 / 4 / 183 // vRddhastriyA:-Nazca / 6 / 187 // virAme vA / / 3 / 51 // vRddhasya ca jyaH 7 / 4 / 35 // virodhinAma-svaiH / 3 / 1130 // vRddhAdhUni / 6 / 1 / 30 // vivadhavIvadhAtA / 6 / 4 / 25 // vRddhiH svareSvA-te 7 / 4 // vivAde vA / 3 / 3 / 80 // vRddhirAradaut / 3 / 31 // vivAde dvandvAdakara 63163 // vRddhiryasya sva-diH / 6 / 18 // vizapatapada-ye 141481 // vRSetraH // 6 // 3 // 28 // vizAkhApANDe 6 / 4 / 120 // vRddhoyUnAtanmAtrabhede / 3 / 1 / 124 // Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacannrazabdAnuzAsanam 310 vRdbhikSiluNTikaH | 5|2|70 // vRdRbhyaH syasanoH | 3|3|45 // vRndAdArakaH | 7|2|11 // vRndArakanAgakuJjaraH | 3|1|108 // vRSAyAmaithune sso0 | 4 | 3 |114 || vRSTimAna vA |5|4|57| vRto navA'nAtha | 4|4|35|| veH | 2|3|54 || veH kRgaH - ze | 3|3|85 // veH khuqhagram |7|3|163 // yeH skando'ktayoH | 2|3|51|| veH straH | 2|3|23|| veH svAyeM |3|3|50 // vege sardhA | 4|2| 107 // veTo'pataH | 4|4|62 // veNukAvibhya I |6| 3 |66 // vetanAverjIvati |6|4|15|| veticchivabhivaH kit |5|2|75 || vetteH kit |3|4|51|| veternavA | 4|2|116 // vevasahazru - nAm | 3 |2| 41 // vedUto'navya-ve | 2|4|98 // vevenbrAhmaNamatraiva |6|2|130 // veyivadanAzva-nam |5|2|3 // veyuvo'striyAH |1|4|30 // verayaH |4|1|74 || verazabde prayane |5|3|69 // vehaH | 5|2|64 || |vervay | 4|4|19| vervicakattha-naH |5|2|59 // vervistRte - TI 17111123 // vezca vroH | 5|2|54 || veSTyAdibhyaH | 6|4|65|| vesuso'pekSAyAm |2| 3|11| vaikatra dvayoH | 2|2|85 // vaikavyaJjane pUrye | 3 | 2|105 // vaikAt |7|3|55|| vaikAt - raH / 7 / 3 / 52|| vaikAd dhyamaJ | 7|2|106 // vairyaH | 6 |3|158 || deNe kvaNaH |5|3|27| vAtAt prAk | 5|4|11 | vottarapadA - naH | 2|3|75 // vottarapade'rthe |7|2|125 // vottarAt |7|2|121|| bodaH |5|3|61|| vodavitaH | 6 |2| 144 | vopakAH | 6|1|130 // Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhaDemacandrazabdAnuzAsanam 311 vopamAnAt 7 / 3 / 147 // vyaJjanAdereka-vA / 3 / 4 / 9 // vopAt / 3 / 3 / 106 // vyaJjanAdena myupA0 / 2 / 3 / 87 // vopAderaDAko ca 73 / 36 / / vyaJjanAdervo-taH / 4 / 3 / 47 // vomAbhAtilAt / 7 / 1 / 83 // vyaJjanAd ghaJ / 5 / 3 / 132 / / vortugaH seTi / 4 / 3 / 46 // vyaJjanAdeH sazca daH / 4 / 3 / 78 // vorNoH / / 13 / 19 // vyaJjanAnAmaniTi / 4 / 3 / 45 // vorNoH / 4 / 3 / 60 // vyaJjanAntasthA-dhyaH / 4 / 271 / / vovaM da-saT 7 / 1 / 142 // vyaJjanebhya upasikte / 648 // vordhvAt 743156 // vyatihAre'nIhA-aH / 5 / 3 / 116 / / vo vighUnane jaH / 4 / 2 / 19 // vyatyaye lugvA 193.56 // vozanaso-sau / 1 / 4 / 80 // vyadhajapamadbhyaH / 5 / 3 / 47 // vozInareSu / 6 / 3 / 37 // vyapAbherlaSaH / 5 / 2 / 60 // vI vartikA / 2 / 4110 // vyayodroH karaNe / 5 / 3 / 38 // vau viSkiro vA / 4 / 4 / 96 // vyavAsvano'zane 2 / 3 / 43 // vI vyaJjanAdeH -pvaH / 4 / 3 / 25 // | vyastavyatyastAt // 6 // 37 // voThItI-se 11 / 2 / 17 // vyastAcha ka-kaH / 6 / 4 / 16 // vyaH / 4 / 177 // vyasthavavi / 4 / 2 / 3 // vyaktavAcAM sahoktau // 3 // 3 // 79 // vyAghrAne prA-soH / 5 / 1 / 57 // vyaco'nasi / 4 / 1182 // vyApare ramaH / 3 / 3 / 105 // vyaJjanasyA-tuk // 4 // vyAdibhyo NikekaNau / 6 / 3 / 34 // vyaJjanasyAnta I 72 / 129 // vyAptI 316 // vyaJjanAcchanAherAnaH / 3 / 4180 // vyAptI ssAt / 7 / 2 / 130 // vyaJjanAttaritasya Prical vyAyAdhevAt / 5 / 471 // vyajjanAtpa-yA 19137 // vyAyAdAdhAre 5 / 3 / 88 // Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam vyApye tenaH / 2 / 2 / 99 // zakaSajJArama-tum / 5 / 4 / 90 // vyApye gharake-cyama 15114 // zakaTAdaN / 7 / 17 // vyApye dvidro-yAma ||250| zakalakardamAdvA / 6 / 2 / 3 // vyAzraye tasuH / 7 / 2 / 81 // zakalAderyajaH / 6 / 3 / 27 // vyAsavaruTa-cAk / 6 / 1138 // zakAdibhyo Trelup / 6 / 1 / 120 // vyAharati mRge / 6 / 3 / 121 // zakitakicati-t / 5 / 1 / 29 / / vyudaH kAku-luk 7 / 3 / 165 // zakRtstambAd-gaH / 5 / 1 / 100 // vyudastapaH / 3 / 3 / 87 // zako jijJAsAyAm / 3 / 373 // vyupAcchIGaH / 5 / 377 // zaktArthavaSaDnamaH-bhiH / 2 / 2 / 68 / / vyuSTAdiSvaN / 6 / 4 / 99 // zaktArhe kRtyAzca / 5 / 4 / 35 // vyesyamoryaDi / 4 / 1185 // zaktiyaSTeSTIkaN / 6 / 4 / 64 // vyoH / / 3 / 23 // zakteH zastre / 2 / 4 // 34 // vratAdbhujitatrivRttyoH / 3 / 4 / 43 // zakUttara-ca 16490 // vratAbhIkSNye / 5 / 1157 // zaNDikAderNyaH / 6 / 3 / 215 // vrAtAdastriyAm 7 / 3 / 61 // zatarudrAttau / 6 / 2 / 104 // vrAtAdInaJ / 6 / 4 / 19 // zataSaSTeH patha ikaT / 6 / 2 / 124 // vrIhizAlereyaNa 17/180 // zatAtkeva-kau / 6 / 4 / 131 // vrIhe: puroDAze / 6 / 2 / 51 // zatAdimAsA- rAt / 7 / 1 / 157 // brIparyatundA-zva 72 / 9 // zatAyaH / 6 / 4 / 145 // vrIhmAdibhyastau / 7 / 2 / 5 // zatrAnazAve-syau / 5 / 2 / 20 // zadiragatau zAt / 4 / 2 / 23 // zaMsaMsvayaM-duH 5 / 284 // zadeH ziti / 3 / 3 / 41 // zaMsipratyayAt / 5 / 3 / 105 // zanzadizateH 71146 // zakaH karmaNi / 4 / 473 // zapa upalammane / 3 / 3 / 35 // za Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 313 zapabharadvAjAdAtreye / 6 / 1 / 50 // zabdaniSkaghoSabhi0 3 / 2 / 98 // zabdAdeH kRtau vA 3 / 4 / 35 // zamaSTakAt-g / 5 / 2 / 49 // zamo'darzane / 4 / 2 / 28 // zamo nAmnyaH / 5 / 1134 // zamyA rurau 7 / 3 / 48 // zamyA la: / 6 / 2 / 34 // zamsaptakasya zye / 4 / 2 / 111 // zayavAsivAse-t / 3 / 2 / 25 / / zaradaH zrAddhe karmaNi / 6 / 3 / 81 // zaradarbhakUdI-jAt / 6 / 2 // 47 // zaradAdeH 7 / 3 / 92 // zakarAderaNa 17191118 // zakarAyA ika-ca 16278|| zalAlUno vA 6456 // zaSase za-vA // 13 // 6 // zasotA-si 19 / 4 / 49 // zaso naH / 2 / 117 // zastrajIvi-vA 73262 // zAkaTazA-ve 1719178 // zAkalAdakaJ ca / 6 / 3 / 173 // zAkIpa- 7 // 2 // 30 // zAkhAderyaH 7191114 // zANAt / 6 / 4 / 146 // | zAndAnmAnbadhA-taH / 3 / 4 / 7 // | zApe vyApyAt / 5 / 4 / 52 // zAbdikadArda-kam / 6 / 4 / 45 / / zAlaGkyaudiSA-li / 6 / 1 / 37 // zAlInako-nam / 6 / 4 / 185 // zAsasahana:-hi / 4 / 2 / 84 // zAsUyudhidRzi-naH / 5 / 3 / 141 // zAstyasUvakti-raG / 3 / 4 / 60 // zikSAdevANa / 6 / 3 / 148 // | zikhAdibhya in / 7 / 2 / 4 // zikhAyAH / 6 / 2 / 76 // ziTaH pratha-sya / / 3 / 35 / / ziTyaghoSAt 193 / 55 // ziTyAdhasya dvitI0 11359 // ziDDhe'nusvAraH / / 3 / 40 // zidavit / 4 / 3 / 20 // zirasaH zIrSan / 3 / 2 / 101 // zirISAdikakaNau / 6 / 277 // ziro'dhasaH-kye 234 // zighuT 1919 // 28 // zilAyA eyaca 171113 // zigalipA-tre 63189 // zilpam / 6 / 4 / 57 // Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam zivAderaN / 6 / 1 / 60 // zizukrandA-yaH / 6 / 3 / 200 // zIGa e: ziti / 4 / 3 / 104 // zIGo rat / 4 / 2 / 115 // zIzraddhAnidrA-luH / 5 / 2 / 37 // zItAcca kAriNi / 7 / 1 / 186 // zItoSNatR-he 17 / 1 / 92 // zItoSNAdRtau 7 / 3 / 20 // zIrSaH svare taddhite / 3 / 2 / 103 // zIrSacchedAdyo vA / 6 / 4 / 184 // zIlam / 6 / 4 / 69 // zIlikAmi-NaH / 5 / 173 // zukrAdiyaH / 6 / 2 / 103 // zuGgAbhyAM bhAradvAje 6163 // zuNDikAderaN / 6 / 3 / 154 // zunaH / 3 / 2 / 90 // zunIstana-TdheH / 5 / 1 / 119 // zuno vacodUt / 7 / 1 / 33 // zubhrAdibhyaH / 6 / 173 // zuSkacUrNa-va / 5 / 4 / 60 // zUrpAdvAJ / 6 / 4 / 137 // zUlApAke 7 / 2 / 142 // zUlokhAdhaH / 6 / 2 / 141 // zukhala-me 7 / 1 / 191 // zRGgAt 17 / 2 / 12 // kamagama-kaN / 5 / 2 / 40 // vanderAruH / 5 / 2 / 35 // zepapucchalA-naH / 3 / 2 // 35 // zevalAdyAde-yAt / 7 / 3 / 43 // zeSAtparasmai / 3 / 3.100 // zeSAdvA 7 / 3 / 175 // zeSe / 2 / 2 / 81 // | zeSe / 6 / 31 // zeSe bhaviSyantyayadau / 5 / 4 / 20 // zeSe luk / 2 / 18 // zokApanuda-ke / 5 / 1 / 143 // zobhamAne / 6 / 4 / 102 // zo vrate / 4 / 4 / 13 // zaunakAdibhyo Nin / 6 / 3 / 186 // zau vA / 4 / 2 / 95 // nazcAtaH / 4 / 2 / 96 // znAstyormuk / 4 / 2 / 90 // zyaH zIrdravamUrti-ze / 4 / 1 / 97 / / zyazavaH / / 191116 // zyAmalakSaNA-De / 6 / 174 // zyAvArokAtA 7 / 3 / 153 // zyetaitaharita-nazca / 2 / 4 // 36 // zyainaMpAtA-tA 62115 // Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazandAnuzAsanam 315 zraH zRtaM haviH -kSIre / 4111100 // | zvazurAdhaH / 6 / 1 / 91 // zrapeH prayokaukye / 4 / / 101 // zvasajapavama-maH / 4 / 4 / 75 // zravaNAzvatyAnAmnyaH / 6 / 2 / 8 // zvasastAdiH / 6 / 3 / 84 // zraviSThASADhAdIyaNa / 6 / 3 / 105 / / | zvaso vasIyasaH / 7 / 3 / 121 / / zrANAmAMsau-vA / 6 / 471 / / zvastanI tA-tAsmahe / 3 / 2 / 14 / / zrAddhamagha-nau 7 / 1 / 169|| zvAdibhyo'J / 6 / 2 / 26 // zritAdibhiH / 3 / 1 / 62 // zvAderiti / 7 / 4 / 10 // zrumacchamI-yaJ / 7 / 368 // zvetAzvAzvatara-luk / 3 / 4 / 45 / / zruvo'nAbhateH / 3 / 3 / 71 // zvervA / 4 / 189 // zrusadavasmyaH -vA / 5 / 2 / 1 / / zrumUdrapurvA / 4 / 1 / 61 // SaH so'STyai-kaH / 2 / 3 / 98 // zreNyAdikRtA-thai / 3 / 1 / 104 // SaTkati-thaT 17191162 // zrotriyAdaluk ca 7/171 // SaTve SaDgavaH / 7 / 1 / 135 / / zrotrauSadhi-ge |7 / 2 / 166 // SaDvajaeNka-re 7 / 3 / 40 // zro vAyuvarNanivRtte / 5 / 3 // 20 // SaToH kassi / 2 / 1 / 62 // zrautikRyudhivu-dam / 4 / 2 / 108 // SaNmAsAdavayasi-kau / 6 / 4 / 108 / / vAdibhyaH / 5 / 3 / 92 // SaNmAsAdha-kaNa / 6 / 4 / 115| zlAghahanusthA-jye 2 / 2 / 60 // SaTyAdera-de: / 7 / 1 / 158|| siSaH / 3 / 4 // 56 // SaSThAt / 7 / 3 / 25 // ziSazI-taH / 5 / 1 / 9 // SaSThI vA'nAdare / 2 / 2 / 108 // zvagaNAta 6414 // SaDyayalAcchaSe / 3 / 176 / / dhvanyuvanma-u: 12191106 // SaDyAH kSepe / 3 / 2 / 30 // zvayatyasUvaca-sam / / 13 / 103 // SaDyAH samUhe / 6 / 2 / 9 // zvazuraH zvabhyAM vA / 3 / 1 / 123 // | SaDyA dhaye / 6 / 450 // Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 316 SaSThyAntyasya | 7|4|106 / / SaSThyA rUpya - T |7|2|80| SAtpade | 2|3|12|| SAdihana - Ni 12191990 // pAvaTAdvA | 2|4|69 // Si tavargasya |1| 3 |64 // Sito'G ||5|3|177|| SThivUkumvAcamaH |4| 2|110 // SThisivo vA |4| 2|112 // yA putrapatyoH - Se | 2|4|83 // sa saMkaTAbhyAm |7|3|86 // saMkhyA'kSa - tau |3|1|38|| saMkhyAkAt sUtre | 6| 2|128|| saMkhyADate kaH 16|4|130 // saMkhyAtA - vA |7|3|117 // saMkhyAtaika - rat |7|3|119 // saMkhyAdeH pAdA- ca |7|2 / 152 / saMkhyAderguNAt | 7|2|136 // saMkhyAderhAya - si | 2|4|9|| saMkhyAdezcA-caH |6|4|80|| saMkhyAdhi - na |7|4|18|| saMkhyAnAM rNAm | 1|4|33|| saMkhyAne |3|1|146|| saMkhyApANDUmeH | 7|3|78|| saMkhyApUraNe DaT | 7|1|155 / / saMkhyAyAH saMgha - The | 6|4|171 // saMkhyAyA dhA | 7 | 2|104 // saMkhyAyA nadI -m | 7|3|91 / / saMkhyAvyayAdaGguleH | 7|3|124|| saMkhyA samAse | 3|1|163 // saMkhyA samAhAre | 3|1|28|| saMkhyA samAhAre-yam | 3|1|19|| saMkhyAsAya- vA 19|4|50 // saMkhyAsaMbha-rca |6|1|66 // saMkhyAhardivA - TaH | 5|1|102 / / saMkhyaikArthA - zas |7|2|151 / / saMgate'jaryam 141914 // saMghaghoSA - JaH | 6 | 3|172 // saMghe'nUrdhve |5|3|80|| saMcAyyakuNDa - tau 1419122 // saMjJA durvA |6|1|6|| saMdhyakSarAttena | 7|3|42 // saMniveH | 3|3|57|| saMniverardaH |4|4|63 || saMnivyupAdyamaH |5|3|25| saMparivyanuprAdvadaH |5|2|58| saMpareH kRgaH ssad | 4|4|11 // Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiyAmacanazabAnuzAsanam 317 saMparervA / 4 / 178|| saMpraterasmRtau / 3 / 3 / 69 // saMpradAnAccAnya-yaH / 5 / 1 / 15 / / saMprAjjA-sau 7 / 3 / 155 // saMprAsAt / 5 / 2 / 61 // saMproneH saM-pe 7 / 1 / 125 // saMbandhinAM saMvandhe 7 / 4 / 121 // saMbhavadavaharatozca / 6 / 4 / 162 // saMbhAvane'lamarye-ktau / 5 / 4 / 22 // saMbhAvane siddhavat / 5 / 4 / 4 // saMmatyasU-taH 74 / 89 // saMmadapramadI harSe / 5 / 3 / 33 // saMyogasyA-k / 2 / 1 / 88 // saMyogAt / 2 / 152 // saMyogAdinaH / 7 / 4 / 53 // saMyogAdRtaH / 4 / 4 // 37 // saMyogAdRdarteH / 4 / 3 / 9 / / saMyogAdervA-dhyeH / 4 / 3 / 95 // saMvatsarAna-ca / 6 / 3 / 116 // saMvatsarAt-NoH / 6 / 3 / 90 // saMviprAvAt / 3 / 3 / 63 // saMveH sRjaH / 5 / 257 // saMzayaM prApte jhaye 6 / 4 / 93 // saMsRSTe / 6 / 4 / 5 // | saMskRte / 6 / 4 // 3 // saMskRte bhakSye / 6 / 2 / 140 // saMstoH / 5 / 3 / 66 // saH sijasterdisyoH / 4 / 3 / 65 / / sakthyakSyaH svAre 7 / 3 / 126 // sakhivaNigdUtAdhaH / 7 / 1 / 63 // sakhyAdereyaN / 6 / 2 / 88 // sakhyurito'zAvait / / 4 / 83 // sajuSaH / 2 / 173 / / sajervA / 2 / 3 // 38 // sati / 5 / 2 / 19 // satIcchAryAt / 5 / 4 / 24 // satIrthyaH / 6 / 478 // satyAgadAstoH kAre / 3 / 2 / 112 // satyAdazapaye 7 / 2 / 143 / / satyAryavedasyAH / 3 / 4 / 44 // satsAmIpye sadvatA / 5 / 41 // sadAdhune-hi 7 / 2 / 96 // sado'prateH-de: / 2 / 3 / 44 // sagho'dha-hi 7297 // sanastatrA vA / 4 / 3 / 69 // sani / 4 / 261 // sanIDazca / 4 / 4 / 25 // sanmikSAzaMseruH // 5 // 2 // 33 // Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - 318 zrIsiddhomavanazabAnuzAsanam sanmahatparamo-yAm / 3 / 1 / 107 // | samaH SNoH / 3 / 3 / 29 // sanyazca / 4 / 113 // samaH khyaH / 5 / 177 // sanyasya / 4 / 1159 // samaH pRcaipajvareH / 5 / 2 / 56 // sapalyAdau / 2 / 450 // samajanipaniSada-NaH / 5 / 3 / 99 // sapatraniSpatrA-ne 7 / 2 / 138 // samatyapAmi-: 52 / 2 // sapiNDevayaH sthAnA-dvA / 6 / 14 // samanuvyavAdudhaH / 5 / 2 / 63 / / sapUrvAt-dvA / 2 / 1 // 32 // samayAt prAptaH / 6 / 4 / 124 // sapUrvAdikaNa / 6 / 370 // samayAdhA-yAm 7421137 // saptamI-Imahi / 3 / 37 // samarthaH padavidhiH 74122 // saptamI cA-Ne / 2 / 2 / 109 // samavAnyAttamasaH 7 / 3 / 80 // saptamI cordhva-ke 15 / 3 / 12 / / samastatahite vA 3 / 2 / 139 // saptamI co-ke 15 / 4 / 30 // samastRtIyayA / 3 / 3 / 32 // saptamIdvitI-bhyaH / 7 / 2 / 134 // samAMsamI-nam / 7 / 1 / 105 // saptamI yadi / 5 / 4 / 34 // samAnapUrva-t / 6 / 379 // saptamI zauNDAyaiH / 3 / 1 / 88 // samAnasya dharmAdiSu / 3 / 2 / 149 // saptamyadhikaraNe / 2 / 2 / 95 // samAnAdamotaH 191446 // saptamyarye kri-ttiH / 5 / 4 / 9 // samAnAnAM-IH / 1 / 2 // saptamyAH 15111169 // samAnAmarthanakaH zeSaH / 3 / 1 / 118 // saptamyAH 72 / 94 // samAyA- naH 64 / 109 // saptamyA AdiH 7 / 4 / 114 // samAsAntaH 73269 // saptamyA pUrvasya 7 / 4 / 105 // samAse'gneH stutaH // 23 // 16 // saptamyA vA 32 // 4 // samAse'samastasya / 2 / 3 / 13 // saptamyutAyobaDhi 15 / 4 / 21 // samiNA sugaH / 5 / 3 / 93 // sabrahmacArI / 3 / 2 / 150 // samidhaA-vyaN / 6 / 3 / 162 // Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prosimAnAbAnuzAsana samIpe / 3 / 1135 // sarvAdayo'syAdau // 36 // samudAje yameragranye / 3 / 3 / 98 // | sarvAdiviSvaga-thI / 3 / 2 / 122 // samudo'jaH pazau / 5 / 3 / 30 // savadiH pa-ti 7194 // samudrAnnRnAvoH / / 3 / 48 // savadiH sarvAH / 2 / 2 / 119 // samUhAryAtsamavete // 6 // 4 // 46 // savadiH smai smAtI 47 // sameM'ze'dha navA / 3 / 1 / 54 // savadirDas-pUrvAH 19198 samogamR-zaH 3 / 384 // savadirin 7 / 2 / 59 // samo giraH / 3 / 3 / 66 // sarvAnnamatti 71 / 98 // samojJo'-yA 2 / 2 / 51 // sarvAza-yAt / 7 / 3 / 118 // samo muTI / 5 / 3 / 58 // sarvomayA-sA // 2 // 2 // 35 // samo vA / 5 / 1 / 46 // salAturAdIyaNa / 6 / 3 / 217 // samrAjaH kSatriye / 6 / 1101 // savizeSaNa-kyam 1919 // 26 // samrAT / 1 / 3 / 16 // sasarvapUrvAllum / 6 / 2 / 127 // sayasitasya / 2 / 3 / 47|| sastaH si / 4 / 3 / 92 // sarajasopa-vam 7 / 3 / 94 // sasnau prazaste 7 / 2 / 172 // sarUpAdreH-vat / 6 / 3 / 209 // sasme bastanI ca 5 / 4 / 40 // saro'no-noH 73 / 115 // sasya zaSau 193 / 61 // sarteH sthira-tye 5 / 3 / 17 // sasyAd guNAt-te 17191178 // sarvatarvA 3 / 46 // sami- cakridadhi-miH / 5 / 2 / 39 // sarvacarmaNa Inenau / 6 / 3 / 195 / / saharAjabhyAM-dheH / 5 / 7 / 167 // sarvajanANNyenajI 7 / 1 / 19 // sahatumecha-de: / 4 / 4 / 46 // sarvapazcA-yaH / 319180 // sahasamaH sadhrisami / 3 / 2 / 123 // sarvANNo vA 7 / 1 / 43 // sahastena // 31 // 24 // sarvAt sahazca / / 9 / 111 // sahasrazata-daN / 6 / 4 / 136 // Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 320 sahasya so'nyArthe | 3|2 / 143 // sahAttulyayoge | 7|3|178 / / sahAyAdvA | 7|1|62|| sahArthe | 2|2|45|| sahivahe - sya |1| 3 | 43 // sAkSAdAdizcvyarthe |3|1|14|| sAkSAddraSTA |7|1|197 // sAtihetiyUti - rtiH | 5 | 3 |94|| sAdeH | 2|4|49 || sAdezcA tadaH | 7|1 / 25 / / sAdhakatamaM karaNam |22|24 // sAdhunA / 2 / 2 / 102|| sAdhupuSyatpacyamAne | 6 | 3|117 || sAdhau |5|1|155|| sAmIpye'dho - ri |7|4|79 // sAyaMciraMprAyAt |6|3|88|| sAyAhnAdayaH | 3|1|53 // sAravaizvA-yam | 7|4|30|| sAlvAt tau |6|3|54|| sAlvAMzapratya-diJ / 6 / 1 / 117 / / sAsya paurNamAsI | 6 |2|98|| sAhisAtave - tU | 5|1|59 / / sikatAzarkarAt |7|2|35| sici parasmai - ti | 4 | 3 |44 // sico'JjeH | 4|4|84 // sico yaGi | 2|3|60 // sijaghanyAm | 3 | 4|53 // sijAziSAvAtmane | 4 | 3 |35|| sijvido'bhuvaH | 4|2|92 // siddhiH- tU |1|1|2|| siddhau tRtIyA | 2|2|43 // sidhmAdibhyaH | 7|2 / 21 // sidhyaterajJAne | 4 | 2|11 // sindhvapakarAtkANau | 6 | 3|101 // sindhvAdera |6| 3 | 216 // siMhAdyaiH pUjAyAm | 3|1|89 // sItayA saMgate | 7|1|27| suH pUjAyAm | 3|1|44 / / sukhAdeH |7|2|63 // sukhAderanubhave | 3 | 4 | 34|| sugadurgamAdhAre |5|1|132 // sugaH syasani | 2|3|62 | sug dviSArha :- tye | 5|2|26|| sucovA | 2|3|10|| sujvArthe saM-hiH | 3|1|19| sutaMgamAderiJ / 6 / 2 / 85|| sudurbhyaH |4|4|108 || supanthyAderbhyaH / 6 / 2 / 84|| Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam 321 supUtyutsu-Ne 7 / 3 / 144 // | seT ktayoH / 4 / 3 / 84 // suprAtasuzva-dam / 7 / 3 / 129 // | seDnA'niTA / 3 / 1 / 106|| suvAdibhyaH 7 / 3 / 182 // | senAGgakSudra-nAm / 3 / 11134 // suyajovanip / 5 / 1 / 172 // senAntakA-ca / 6 / 1 / 102 // suyAmnaH sauvI-niJ / 6 / 1 / 103 / / | senAyA vA / 6 / 4 / 48 / / surA-sIdhoH pibaH / 5 / 1 / 75 / / / senAse karmakartari / 4 / 2 / 73 / / suvarNakArSApaNAt / 6 / 4 / 143 // sernivAsAdasya / 6 / 3 / 213 // susarvArdhadrASTrasya / 7 / 4 / 15 / / sodarya-samAnodaryo / 6 / 3112 // susaMkhyAt / 7 / 3 / 150 // so ghi vA / 4 / 372 / / susnAtAdi-ti / 6 / 4 / 42 // somAt sugaH / 5 / 1 / 163 // suharita- tRNa-t 7 / 3 / 142 // soruH / 2 / 172 / / suhRduIn-tre 7 / 3 / 157 // so vA luk ca / 3 / 4 / 27|| sUkta-sAmnorIyaH / 7 / 2 / 71 // so'sya brahma-toH / 6 / 4 / 116 // sUteH paJcamyAm / 4 / 3 / 13 // so'sya mRti-zam / 6 / 4 / 168 / / sUtrAddhAraNe 15 / 1 / 93 // | so'sya mukhyaH 7191190 // sUyatyAghoditaH / 4 / 270 // sau navetau / 1 / 2 // 38 // sUryAgastyayo-ca / 2 / 4 / 89 // sauyAmAyani-vA / 6 / 1 / 106 / / sUryAddevatAyAM vA / 2 / 4 / 64 // | sauvIreSu kUlAt / 6 / 3 / 47 // sRglahaH prajanAkSe / 5 / 3 / 31 // skanda-syandaH / 4 / 3 / 30 // sRghasyado marak / 5 / 2 / 73 / / skamnaH / 2 / 3 / 55|| sRjaH zrAddhe-tayA / 3 / 4 / 84 // skRcchato-yAm / 4 / 3 / 8 // sRjidRziskR-vaH / 4 / 4 / 78 // skrasRvRbhU-yAH / 4 / 4 / 81 // sRjINnazaSTvarap / 5 / 2 / 77 // stambAd nazca / 5 / 3 / 39 // seH s-dhAMca ru 4379 // | stambhU -stumbhU-ca / 3 / 478 // Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 322 zrIsiyAmacandrazabdAnuzAsanam stAdhazito-riT / 4 / 4 / 32 // sthAnIvA'varNavidhau / 7 / 4 / 109 // stusvajacA-vA / 2 / 3 / 49 // sthApAsnAtraH kaH / 5 / 1 / 142 // stenAnaluk ca / 7 / 1 / 64 // sthAmAjinA-p / 6 / 3 / 93 / / stokAlpa-Ne / 2 / 279 // sthAsenisedha-pi // 2 // 3 // 40 // stome DaT / 6 / 4 / 176 // sthUla-dUra-naH 7 / 4 / 42 // styAdirvibhaktiH 1919119 // syezamAsa-raH / 5 / 2 / 81 // triyAH / 2 / 1 / 54 // stho vA / 5 / 3 / 96 // striyAH puMso-ca 173 / 96 // snAtAdvedasamAptau / 7 / 3 / 22 // striyA DitAM-dAm / 1 / 4 / 28 // snAnasya nAmni 2 / 3 / 22 // striyAM ktiH / 5 / 3 / 91 // snoH / 4 / 452 // striyAM nAmni 7 / 3 / 152 // spaDhe 7 / 4 / 119 // striyAM nRto-maH / 2 / 411 // spRza- mRza- kRSa-vA / 3 / 4 / 54 // striyAM lup / 6 / 1 / 46 // spRzAdi- sUpo vA / 4 / 4 / 112 / / striyAm / / 4 / 93 // spRzo'nudakAt / 5 / 1 / 149 // striyAm / / 2 / 69 // spRheApyaM vA / 2 / 2 / 26 // striyAmUdhaso n 7 / 3 / 169 // sphAya sphAv / 4 / 2 / 22 // strIdUtaH / 1 / 4 / 29 // sphAyaH sphI vA / 4 / 1 / 94|| strI puMvacca / 3 / 11125 // sphura- sphulomi / 4 / 2 / 4|| strI bahuSvAyanaJ / 6 / 1 / 48 // smiUH prayoktuH0 3 / 3 / 91 // sthaNDilAt-tI / 6 / 2 / 139 // smRtyartha- dayezaH / 2 / 2 / 11 // sthalAdermadhuka-N / 6 / 4 / 91 // smRdRtvarapraya-raH / 4 / 1 / 65 // sthAglAmlApaci-stuH / 5 / 2 / 31 // smRdRzaH / 3 / 3 / 72 // sthAdibhyaH kaH // 5 // 382 // sme ca vartamAnA 15/2 / 16 // sthAnAntago-lAt / 63 / 110 // | sme paJcamI 15 / 4/31 // Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsibahemacandrazabdAnuzAsanam 323 syajasahiMsa-ra: / 5 / 2179 // svarAdestAsu / 4 / 4 // 3 // syado jave / 4 / 2 / 53 // svare'taH / 4375 // syAdAvasaMkhyeyaH / 3 / 1 / 119 // svarebhyaH 1913 / 30 // syAderive 7 / 1152 // svare vA // 13 // 24 // syAdau vaH / 2 / 1157 / / svare vA'nakSe / 1 / 2 / 29 // syaujasa-diH 1919118 // svarga- svasti-pau / 6 / 4 / 123 // saMs- dhvaMs-daH / 2 / 1 / 68 // svasRpatyorvA / 3 / 2 / 38 // svajazca / 2 / 3145 // svasnehanAryA- SaH / 5 / 4 // 65 // sva navA / 43 / 22 // svAttazcyarye-zca / 5 / 4 / 86 // svajJA'jama-kAt / 2 / 4 / 108 // svAhAt-ni / 3 / 2 / 56 // svatantraH kartA / 2 / 2 / 2 // | svAhAderakRta-he: / 2 / 4 / 4 / / svaperyaGDe ca / 4 / 180 // svAGgAdvivRddhAte 7 / 2 / 10 // svapo NAvuH / 4 / 1 / 2 / / svAnAdhruveNa / 5 / 479 // svayaM- sAmI ktena / 3 / 1158 // | svAGgeSu sakte / 7 / 1 / 180 // svara- graha- dRza-vA 3 / 4 / 69 // svAdeH znuH / 3 / 4 / 75 // svara- duho vA 3 / 4 / 90 // sdAdvaryAdadIrghAt 5 / 4 / 53 // svarasya pare-dhau / 7 / 4 / 110 // svAnmitrIze 7 / 2 / 49 / / svara-hanagamoH- Ti / 4 / 1104 // svAmIcihaNe // 3284 // svarAcchau / / 4 / 65 // svAmi- vaizye'ryaH / 5 / 1 / 33 // svarAMt / 2 / 3 / 85 // svAmIzvarA-taiH / 2 / 2 / 98 // svarAdayo'-yam 191930 // svAmye'dhiH // 37 // 13 // svarAduto-roH // 24 // 35 // svArthe / 4 / 4 / 60 // svarAdupasargAt-dhaH / 4 / 4 / 9 // sveze'dhinA / 2 / 2 / 104 // svarAderditIyaH / 4 / 14 // svaira-NyAm / 12 / 15 // Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 324 zrIsiyaDekkanasandAnuzAsanam ssaTi samaH 1913 / 12 / / | zazvadyugAntaH-vA 15 / 2 / 13 // haziTo nA-sak / 3 / 4 / 55 / / haH kAla-vrIhyoH / 5 / 1 / 68 / / hastadanta-tau 72268 // hatyA- bhUyaM bhAve / 5 / 136 // hastaprApye cerasteye / 5 / 3 / 78 // hanaH / / 3 / 82 // hastAryAd graha-taH // 54 // 66 // hanaH sic // 4 // 3 // 38 // hastipuruSAdvANa 7 / 1 / 141 // hanazca samUlAt / 5 / 4 / 63 // hastibAhukapA-ko 15118 / / hanRtaH syasya / 4 / 449 // hAkaH / 4 / 2 / 100 / hano ghi 2 / 3.94 // hAko hi: ktvi |4|4|14 // hano jIrvadhe / 4 / 3 / 99 // hAntasthAJ jIbhyAM vA / 2 / 1 / 8 / / hano Nin 15111160 // hAyanAntAt 7 / 1 / 68 // hano'ntarghanA-deze / 5 / 3 // 34 // hitanAmno vA 7460 // hano vadha A-au / 4 / 4 / 21 // hitasukhAmyAm / 2 / 2 / 65 / / hano vA vath ca 5 / 3 / 46 // hitAdibhiH / 3 / 171 / / hano ho naH / / 191912 / / himahatikASiye pad / 3 / 2 / 16 / / haratyutsamAdeH / 6 / 4 // 23 // himAdeluH sahe 1719190 // haritAderaSaH / / 1155 // hiMsAthadikApyAt / 5 / 4 / 74 // halakroDA''sye puvaH / 5 / 2 / 89 // hInAt svAgAdaH // 2 // 45 // halasIrAdikaN / 6 / 3 / 161 // hughuTo herSiH / 4 / 2183 // halasIrAdikam 716 // hakrornavA 2 / 28| halasya karSe 17 / 1 / 26 // hago gatatAchIlye / 3 / 3 / 38 // havaH ziti / 419112 // hago vayo'nudhame / 5 / 1 / 95 // haviratra-vA 171929 // hRdayasya-ye / 3 / 2 / 94 // haviSyaSTanaH kapAle / 3 / 273 // haldagasindhoH 7425 // Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam hRdya-padya - tulya-m |7|1|11|| haH kezaloma-te | 4|4|76 // hai: praznAkhyAne | 7|4|97 / / hetukartRkaraNe - Ne | 2|2|44 // hetutacchIlA- tU | 5|1|103 // hetusahArthe'nunA | 2|2|38| tau saM-te |6|4|153 // hetvarthaistR-dyAH | 2|2|118 // hemantAdvA taluk ca / 6 / 3 // 91 // hemAdibhyo'J | 6 |2|45 // mArthAnmAne | 6 | 2|42 | heSveSAmeva | 7|4|100 // hotrAbhya IyaH | 7|1|76 // hotrAyA IyaH | 7|2|163 // ho ghuTpadAnte / 2 / 1 / 82 // hau daH |4|1|31|| hrasvaH |4|1|39|| hrasvasya guNaH | 1 | 4|41 // hrasvasya taH pitkRti | 4|4|113 / / hrasvAn--no dve |1|3|27|| hrasvAnAmnasti |2| 3 | 34 // hrasvApazca |1|4|32| sve |7|3|46|| hrasvo'pade vA |1| 2|22 // 325 hyastanI - mahi | 3|3|9|| godohAdI -sya | 6 | 2|55 // hlAdo t va |4|2|67 // havaH samAhvayA-mnoH / 5 / 3 / 41 / / hvaH spardhe |3|3|56|| hvAlipUsicaH / 3 / 4 / 62 / / dviNoraSviti vyau |4|3|15|| Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhahemacandrazabdAnuzAsanam // pariziSTaM prathamam // // atha dhAtu-pratyayAnubandhaphalapratipAdikAH kArikAH // uccAraNe'styavarNAdya AH ktayoriniSedhane / ikArAdAtmanepada, mIkArAcobhayaM bhavet ||1|| uditaH svarAno'ntazcoH ktvAdAviTo vikalpanam / rUpAntye Depare'hrasva RkArAdavikalpakaH // 2 // lakArAdaG samAyAtyeH sici vRddhiniSedhakaH / aiH tayoriniSedhaH syA, doH tayostasya no bhavet // 3 // aukAra iDvikalpArthe 'nusvAro'nivizeSaNe / lakArazca visargazcA'nubandho bhavato na hi ||4|| ko'dAdirna guNI proktaH khe pUrvasya mumAgamaH / nobhayapadI prokto ghazca ca-joH kagau kRtau // 5 // Atmane guNarodhe vo divAdigaNo bhavet / o vRddhau vartamAne ktaH TaH svAdiSThadhu [rathu] kArakaH // 6 // trimagaryo DakAraH syAN NazzurAdizca vRddhikRt / tastudAdI nakArazcA'puMsIti vizeSaNe ||7|| rudhAdau nAgame po hi mo dAmaH sampradAnake / yastanAdau rakAraH syAt puMvadbhAvAryasUcakaH // 8 // strIliGgArthe lakAro hi uta aurviti vo bhavet / zaH krayAdiH kyaH ziti proktaH SaH Sito'vizeSaNe // 9 // padatvArthe sakAro hi noktA atra na santi ca / ghAtUnAM pratyayAnAJcA'nubandhaH kathito mayA ||10|| 326 , Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 327 che A namaH | dhAtu ane pratyayanA anubaMdhanA phaLane pratipAdana karanArI kArikAono vivecana sahita artha anubaMdhanI vyAkhyA- "anurAte kAra vagare vinuvana" e vyutpatyarthane anusAra, amuka kArya mATe je yojAya-joDAya te anubaMdha kahevAya che. arthAt upadeza avasthAmAM ja Apela hoya chatAM prayoga avasthAmAM je na dekhAto hoya te anubaMdha kahevAya che. bAra ke sArarUpa ala saMbaMdhI prathama kAra, te uccAraNamAM Ave che, arthAta lAanubaMdha sukhAkArI uccAraNa mATe jANavo. jemake tavA (ta) che gAlA che te ja ne vadhu pratyayanI AdimAM huM pratyAyanA niSedhamAM Ave che, arthAta bAra vastunI AdimAM thatA nA zAno niSedhaka che. jemake- hu hu TiLe e dhAtuthI -vatu pratyaya para chatAM TU no niSedha thavAthI dU: temaja sUvAnuM prayoga siddha thAya che. jAta thI Atmapada thAya che. jemake "vi (1) sIje ahIM vAra nA pratApe A dhAtu AtmapadanA pratyayo le che. jo ItyAdi ane raMza thI ubhaya -padI pratyayo) thAya che, arthAta jA anubaMdhavALo dhAtu ubhayapadI kahevAya che. jemake- manI (ba) levAthI ahIM hyA hovAthI parastrapadI temaja AtmapadI (ema ubhayapada) pratyayo thAya che. moti, baLa ItyAdi. // Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 328 (ra) Dara che te, "lita: svatrota:" e sUtrathI sati yAne DA( anubaMdhavALA dhAtunA svarathI paramAM na Agama karavA mATe che, arthAta hama ukta sUtrathI namana Agama kare che. jemake-"ta(ta) nI A lina hovAthI na Agama thaI " tAtaphabane che ane tAti ItyAdi rUponI siddhi thAya che. kAra che te, vastra pratyayanI mAdimAM TU no vikalpa kare che. jemake-vagU (va) to A dhAtu ti hovAthI "hito rA' e sUtrathI r vikalpa thAya che. vrUtvA ahIM k na karIe tyAre vavavA evuM rUpa thAya ane r karIe tyAre vidyA vighe vija thato hovAthI) varitA ane rAtA evAM be rUpo thAya che. rajAra thI ka pratyaya (kaparaka ni pratyaya) para chatAMti (ka anubaMdhavALA) dhAtuonA upAjya (svara)no hava Adeza thato nathI. jemake "go (gova) zAmarthayo. A dhAtu ti hovAthI, mA mavAnuM vihA e ThekANe 6 (paraka ni) para chatAM upAjyano havA thayo nahi; vaLI tevI ja rIte jANe dhAtunA Aha, prayogamAM paNa thayela che. thI rASTra vikaltha thAya che, arthAt dIdha3 manubaMdhavALA dhAtumothI kapha pratyaya vikalpa thAya che. jemake - "yu (yuta) gAyane mA dhAtu zakti hovAthI amrutata ne potAnuM e aghatanInA banne prayogamAM, pahelAmAM sapha thayela che ane bIjAmAM rAhu thayela nathI, tethI be rUpa thayAM che. rA. ). tA thI sahu pratyaya Ave che. jemake- " (mi) to e dhAtu Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 329 sarituM hovAthI "ri-yu"i e sUtrathI sahu pratyaya AvI sAme, evuM rUpa thAya che. pAra che te, hindu pratyaya para chatAM vRddhino niSedha kare che. jemake () varSAvAyo. ahIM hita paNuM hevAthI "vajhana rvopAjyaca'' e sUtrathI prApta vRddhino "-zvi-nAgRo" e sUtrathI niSedha thaI vat evuM rUpa banela che. che, #ne #tu pratyayanI AdimAM TU pratyayano niSedha kare che. jemake- (ra) tI ahIM ti paNuM hovAthI, "vizveti: yoH" e sUtrathI vatu nI AdimAM Tu no niSedha thavAthI , vivAna prayoga siddha thAya che. hovA jo anubaMdhamAM hoya to, -vatu nA takArano nakAra thAya che. jemake -gorve (vai) zavane ahIM gohita paNa hovAthI "sUyayAthI." e sUtrathI vadhu nA tArano nakAra Adeza thavAthI vAna, vAnavAnuM prayoga banela che. all (4). bIjA che te pratyayane vikalpa kare che, arthAtu zI anubaMdhavALA ghAtu ve kahevAya che. jemake- bIrvA (sva) no tApayoH" ahIM salituM paDyuM hovAthI "pUtiH " e sUtrathI vikalpa rU thaI tya, svatA, suvrvati, sirapati ItyAdi prayogo bane che. - bilvarUpa anusvAra dhAtunAM lari paNAne jaNAve che, arthAta anusvAra anubaMdhavALo dhAtu aniTu manAya che, eTale ke anusvAre. dhAtuthI Tu pratyaya thato nathI. jemake -"Ti() ne ahIM anusvAra anubaMdha hovAthI ane te) tuM hovAthI, "tAzino." e sUtrathI prApta r pratyayano "svarAjulAta" e sUtrathI niSedha thAya che, Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 330 ane tethI pAtA, pAyoti ItyAdi rUponI siddhi thAya che. chA ane visa A banne anubaMdha thatA nathI. jA vAra jo dhAtumAM hoya to te ghAta kAri thAya che. (zAlina no gaNAya che.) evI rIte ja jo pratyayamAM hoya to, te pratyaya para chatAM ghAta guNI thato nathI, yAne te dhAtunA svarano guNa thato nathI, jemake- i () hiMsAtyo' A dhAtune vin karavAthI kalAvi paNuM AvyuM ane tethI "jaInAthaH " e sUtramAM AdinuM varNana karela hovAthI za6 pratyaya thato nathI, ane tethI hati ItyAdi rUpo siddha thAya che. A dhAtusaMbaddha chAnuM phaLa batAvyuM. have pratyayasaMbaddha I nuM phaLa batAvIe chIe, jemake -" sattAvAnuM e dhAtuthI vayani pratyaya lAvyA, te hindu hovAthI, ane "mino guDajiti" e sUtramAM virat nuM varjana hovAthI guNa thato nathI, ane tethI mUyAnuM rUpa taiyAra thAya che. hAra pUrvane mukAma kare che. muna e nI prAcIna saMjJA che, tethI munAna eTale zuM Agama samajavo. sAra e Avyo ke hindu pratyaya para chatAM pUrva varSane mu Agama thAya che. jemake-rnis (ka) ghAne e dhAtuthI "za. laza' e sUtrathI pratyaya thaye te, "hityanavyA" e sUtrathI 5 Agama thavAthI pAbA macI e arthamAM pahucara e prayoga siddha thAya che. anubaMdhathI dhAtu ubhayapadI kahevAya che. jemake kizana (bIlevAyAnuM ahIM anubaMdha hovAthI phaLavAnuM kartA arthamAM "ta" e sUtrathI Atmapada ane anyatra "gAt parI" e sUtrathI parastrapada thavAthI ubhayapada thAya che. tethI zayata, ati ItyAdi ubhayapadI rUpo Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 331 bane che. vAra jo anubaMdha hoya to jUne jU no anukrame # ne | Adeza thAya che. jemake- du6i (ka) pAve e dhAtuthI bhAvamAM van pratyaya (vadhupa) karavAthI pavana pavi: zabda bane che. temAM ghaNuM pratyaya ti hovAthI dhAtunA 7 no 6 Adeza thayo che. tathA "nI (yana) sevapUjAtijane vana (yanuSpagu) cA ukta banne prayogomAM ahIM "DaniTano. te riti' e sUtrathI jUno ane no | thayela che. ApaNA kazA Atmane pada mATe tema ja guNano niSedha karavA mATe che. yAne kAra anubaMdhathI AtmapadI pratyayo Ave che ane guNano niSedha thAya che. jemake -"pAMpha (f) nI A dhAtu kita hovAthI "kita:0" e sUtrathI Atmapada pratyaya thavAthI te ItyAdi rUpo siddha thAya che. tathA "juti (ta) pIsI e dhAtuthI aghatanImAM (putm) ti evo pratyaya thAya che, ane "nAno mugoDatie sUtramAM kis varjita hovAthI guNa thato nathI, ane tethI kazuta evuM rUpa bane che. hA jo anubaMdha hoya to vivAliyA thAya che, yAne je ghAtune 2 anubaMdha hoya te vivAAina no ghAtu jANavo. jemake- "jIvavuM ) jUtinA A dhAtumAM 6 anubaMdha hovAthI vivAda thayo, ane tethI divAle" e sUtrathI pratyaya thaIne yuti rUpa bane che. bajAra vRddhi kare che ane gAI thI upalalita gi jo hoya to dhAtuthI vartamAna arthamAM je pratyaya thAya che. jemake- sattAvAnuM anuw++gi=Avamavi . A prayogamAM "ti" e sUtrathI vRddhi thayela che. tathA "gillA 6i) avya zatre A dhAtumAM Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 332 gAra thI upalalita gi hovAthI "jJAnecchA." e satrathI vartamAna arthamAM je pratyaya thavAthI (dvighate e arthamAM) kvi: prayoga siddha thAya che. TAra anubaMdha vADhi paNe jaNAve che. jemake-hiM (mi) ma' e dhAtu rituM hovAthI svAri thayo, ane tethI "vAre guDa" e sUtrathI kanu pratyaya thaIne sinute prayoga siddha thayo. (prasaMgopAtta jaNAvavuM joIe ke-:: svAdiyujhAra:' e pATha azuddha che. kAraNa ke- 4 anubaMdha koI paNa ThekANe Avato nathI, vaLI dura thI pu rUpa kAryanI paNa koI paNa sthaLe prApti nathI, tethI 'Ta vAriyujhAva:" evo pATha hovo joIe ane te saMgata thato hovAthI vyAjabI paNa che. teno artha e thAya che ke- jo ekalo hoya to svAti paNe jaNAve che, ane kAra sahita hoya to kayu kare che, jemake "Tupa (5) vInatAne e ghAtuthI "vitaDayu:" e sUtrathI badhu thavAthI vAyu. e prayoga siddha thAya che. llll (7) DAra (vyAra thI upalalita davA) che te, rima pratyayane mATe Ave che. jemake-uparI (1) pa ahIM ti paNuM hovAthI dima pratyaya thaI jena nivRtam e arthamAM nim prayoga bane che. vjAra jo anubaMdhamAM hoya to dhAtu pu igarano gaNAya che. temaja vRddhi karanAro paNa manAya che. jemake- "vA (va) pApo A dhAtu ti (= anubaMdhavALo) levAthI pu ithayo ane tethI "puriyo." e sUtrathI Li pratyaya thaI vati prayoga banyo. tathA huM () tI' e ghAtuthI parIkSAmAM " pratyaya lAvIe tyAre te nit hovAthI vRddhi thaIne kulAva prayoga siddha thAya che. Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 333 tAra tuti paNuM jaNAve che, arthAt t anubaMdhavALo dhAtu tuva gaNano jANavo. jemake "kSipadaMta kSipu) keLe' e dhAtu tit hovAthI ''tuvAreH zaH'' e sUtrathI jJa pratyaya thaI kSivRtti prayoga siddha thAya che. nAra che te, " ghApuMsoDaniyA' e sUtramAM vizeSaNa mATe che, arthAt te sUtranA viSayamAM upayogI che. jemake-- aai, paTTAvA animiti nim ? durvAnA ||7|| (c) pAr anubaMdhathI dhAtu rudhAti gaNAya che ane tethI 7 Agama thAya che. jemake "TyuiMpI (riv) vizvane e dhAtuthI "hAM svA" e sUtrathI 1 pratyaya thavAthI tti prayoga siddha thAya che. [paraMtu kArikAmAM 'dhAvI nAme vo phri che, tene badale "pAvI tame te di' evo pATha karavAmAM Ave to vadhu sAruM. tenI vyAkhyA A pramANe pAra che te hAni viSayaka che, arthAt dhAtusaMbaddha vAra dhAtunuM dhAvitva jaNAve che ane pratyayasaMbaddha vAr tAna no prayojaka che. jemake-- bAtRtva / A prayogamAM bAph upasargathI para rahelA 'vRt () Avare" e dhAtuthI 'vAstunuSatijJAma:" e sUtrathI vyak pratyaya thaI "nUtvakSya taH vikRti" e sUtrathI te Agama thayelo jovAya che. " mArI anubaMdha che te, vAmaH satravAneDatharve gAmane ca'" e sUtramAM vizeSaNa mATe che, yAne upayogI che. jemake-vAsyA sapravacchate muLa: / A prayogamAM sam upasargathI para rahelA 'vAk vane e makAra anubaMdhavALA 77 dhAtuthI adharmI saMpradAna arthamAM vartamAna (vAkSI e) nAmathI tRtIyA vibhakti thaI che ane tenA saMniyogamAM Atmanepada thayela jovAmAM Ave che. yAra tanAdino sUcaka che, arthAt haiM anubaMdhavALA dhAtuo tAvi Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 334 gaNanA jANavA. jemake-sI (la) hiMsA pAm e dhAtuthI "'tanAve" e sUtrathI 3 thaIne lati, vagere prayoga bane che. jAta anubaMdha jmAva rUpa arthano sUcaka che. jemake-kunAtIyA ! ahIM parva choDayAH e arthamAM huM zabdathI "prajA nAriya" e sUtrathI gAtI pratyaya thaI "jiti e sUtrathI puMvarbhAva thayela che. dA. (9) hajAra strIliMga arthamAM Ave che, arthAta anubaMdhathI strIliMga thAya che. jemake-nAnAM samUho nanatA ! ahIM taru pratyaya la-anubaMdhavALo hovAthI strItva thayela che, yAne strIliMga prayoga banyo che. thavA anubaMdha "uta nIti rAsaDo" e sUtramAM viroSaNa mATe che, yAne e sUtranA viSayamAM upayogI che. jemake riA ahIM chuM (6) gAmane e dhAtunA kArano vira va anubaMdhavALo) vyaMjanAdi evo tinuM pratyaya para chatAM A Adeza thayela che. ziva anubaMdha ghAtunuM yati paNuM jaNAve che ane "ya zikti e sUtramAM vizeSaNa mATe che yAne upayogI che. jemake-sinAti / ahIM kiMza (zi) vacane e dhAtu ti =anubaMdhavALo) hovAthI, temAM ziyAdi paNuM AvyuM ane tethI "ke" e sUtrathI phanA pratyaya thavAthI uta prayoga siddha thAya che. tathA pUrvajo e prayogamAM "caH zikti" e sUtrathI bhAvakarma arthamAM vihita ziA pratyaya para chatAM vaya pratyaya thayelo jovAmAM Ave che. pavana anubaMdha "SitoDapha' e sUtramAM vizeSArtha che, yAne upayogI che, jemake- (6) paze e ja anubaMdhavALA ghAtuthI prate ahI e arthamAM pA e prayoga siddha thAya che. lo Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 335 (10) tavA anubaMdha paratvano prayojaka che, arthAt sa anubaMdha paraparAe padasaMzAnuM kAraNa bane che. jemake-pavalIH | ahIM nava zabdathI bhavataLiyasI' e sUtrathI vadhu pratyaya thayelo che. te ja anubaMdhavALo hovAthI "nAma phiyucara' e sUtrathI padasaMzA thaI ane tethI "puraskRtIyA" e sUtrathI tu no rUAdeza thaIne bavalIH prayoga banela che. vaLI A anubaMdhakArikAmAM je je amAro anubaMdharUpe kahyA nathI, te anubaMdharUpa thatA nathI- ema samajavuM. anubaMdho to ATalA ja che, arthAt karikAmAM je je grahaNa karelA che, teTalA ja anubaMdho che. paraMtu, ahIM anubaMdhonuM je je phaLa batAvyuM che, tethI bIjA prayojano (anya phaLo) paNa upalalita thAya che, arthAta darzAvela phaLa anya phaLanuM upalakSaNa bane che. dAkhalA tarIke--kArikAmAM TarinuM prayojana (phaLa) svA ipaNuM ja kahyuM che, to paNa " (gha) ane e dhAtumAM rahelo (anubaMdharUpa) nithI vagere prayogomAM kI pratyAyano janaka bane che. evI rIte karaMga anubaMdhanuM anya svarAdilopa.vagere prayojana paNa svabuddhithI vicAravuM. A rIte ghAtuono tathA pratyayono anubaMdha mArAthI kahevAyo, ane tethI ghAta ane pratyAyanA anubaMdhanA phaLanuM pratipAdana pUrNa thayuM. 1nA - bApAlApanu codAvana - adAdayaH kAnubanyAcAnuvanyA divAdayaH; svAdayadhanubanyA-stAnubandhAstudAdayaH // 1 // rughAdayaH pAnubayA yAnuvanyAstanAdayaH; jyAdayaH zAnuvanyA NAnubanyAdhurAdayaH // 2 // Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 336 martha :- k anubaMdhavA dhAtumao adAdi vA5 cha. ca manuyANA divAdi, T anuSavAmA svAdi, t anuSyavANA tudAdi, p anusaMdhAmA rudhAdi, ya manuSavAmA tanAdi, z manuSyANA kyAdi tathA nuM anubaMdhavALA kuri gaNanA dhAtuo gaNAya che. // iti zrImattapogaNAmbarAmvaramaNizvetAmbaraziromaNi-sUricakracakravarti sArvasArvajJa zAsanasArvabhauma-tIrtharakSakadakSa-kSamApAlAvalipUjitapAdapadma-brahmasadmajagadguru-bhaTTArakAcArya-zrImadvijayanemisUrIzvarapaTTAlakAra-vyAkaraNavAcaspati-kavirala-zAstravizAradAcAryazrImadvijayalAvaNya sUrIza-ziSyANunA munidakSavijayena dhAturalAkaranirmAtR-nijagurupravaraviracitA'nuvandhakArikAvRttyanu sAreNa bhASAyAmanuvAdarUpeNa vivecitAH dhAtu-pratyayAnubandhaphalapratipAdikAH kArikAH samAptAH // Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ I r tur in 337 anubaMdha phaLajJApaka koTho. anubaMdha nAma anubaMdhanuM phaLa TAMta 1 a ubhyArA cha. taka (tak) hasane / 2 A |kta mane ktavatu nI mahimA | 'hurchA (hucha) kauTilye' iT no niSedha cha. / hUrNaH, harNavAn / Atmapada kare che. | 'kaki (kak) laulye' kakate ityAdi / ubhayapada kare che. 'bhajI (bhaja) sevAyAm' bhajati / bhajate ityAdi / "uditaH svarAno'ntaH / 'taku (tak) kRcchrajIvane' me sUtradhI svarathI 52mAM tank-ta+a+ti-tavati / nakAra bhAgama che. | ktvA pratyayanI mAhimA iT | 'vaJcU (vajya) gatau' vi 43 . vaktvA / vacitvA, vaJcitvA / | (527 Ni) 52 chatai | 'rAkha (rAkha) zoSaNAlama| upAntya saranA sva mAhezana rthayoH' ararAkhat / niSedha 37. . avise 13. cha. | 'cyut (cyuta) Asecane' acyutat, acyotIt / aG pratyaya 32 cha. | 'gamlaM (gam) gatau' agamat / 10 e sic pratyaya 52 chatAM yana 'kaTe (kaT) varSAvaraNayoH' niSedha 43cha. akaTIt / kta ne ktavatu nI bhai | 'kaTa (kaTa) gatI' kaTTaH, iT no niSedha 3. | kaTTavAn / 12 o kta ne ktavatu na no ovai (vai) zoSaNe' vAnaH, nAramAheza . | vAnavAn / Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 338 anubaMdha nA anubaMdhanuM phaLa dUrNata 13 au | iT vi 13 cha, ayAda / 'austa (sva) zabdopatA | ghAtune veTa banAve cha. | payoH' svartA, svaritA / 14 - (anasvAra) ghAtane aniTa | 'pAM (pA) pAne' pAtA / / ta bhogAve che. / pAsyati / 15 ko dhAtumA yato te ghAta hanaMka (hana) hiMsAgatyoH' adAdi (Int) Ruya cha, ana hanti / 'bhU sttaayaam'pratyayamAM hoya to, te pratyakSa bhUyAt / para chatAM dhAtunA svarano guNa yato nathI. 16 kh / pUrvane mum (=ma) bhAgama 'maniMca (mana) jJAne' 3 cha. pttuNmnyH| dhAtuna mayapI banAve che. | big (zri) sevAyAm' zrayate / zrayati / canajanI bhanakane DapaciMSa (paca) pAke' pAkaH gA / . 'yajI (yaja) 'devapUjA saMgatikaraNadAneSu'-yAgaH / nAtune mAtmanepa banAve cha, 'gAMDa (gA) gatau' gAte / bhane guna A5 32 . ghuti (putra) dIptau' adhutat divAdi rai aur rud cha, 'kuthan (kR) pUtibhAve' | kuthyati / grlls, bhane Guela bhU sattAyAm'-anvabhAvi . ji dhAtudhI vartamAna nividA (svid) avyara bhAMta pratyaya 33 cha. zabda viyate iti viNNaH 22 d dhAtune svAdi gana ud | piMTa (si) abhiSave' bhane 2 sahita TU ( 4 sinute / 'TuvapI (vapa) to ayu 2 73 cha, tathA bIjasantAne'-vapayuH / 'dhe lAjimA DI re cha. / (dhe) pAne'-zunindhayI / 44 Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 26 n 27 p 339 anubaMdha nAma anubaMdhanuM phaLa | aMta 23 cha 14 64kSita DakAra-cha| 'DupavIMS (pac) pAke' ta trimA pratyaya 8. tA | pAkena nivRtam pavitramam / | samanyAni | munau / do5 3 che. curAdi sanAtune 4ve | 'valkaNa (valk) bhASaNe' / , bhane pine cha. valkapati / 9 gatI dudAva / 25 t tudAdi mana pAtune cha. kSipIt (kSipa) preraNe' kSipati / | "icApuMso'nilyAppare" meM | khaTikA, khaTTAkA / aniditi sUtranA viSayamAM 64yonI che. kim ? durgakA / vyAdi sanAtune matA cha, ripI (rica) virecane - bhane na mAnama 3 che. pariNakti / 'dRtta (1) Adare pratyayana anubaMdhI che [ hoya. AdRtya / to huM Agama paNa kare che. | "dAmaH sampradAne0" sUtrana dAsyA samprayacchateM kAmukaH / | viSayamA upayobhI. 29 ya tanAdi mana dhAtune cha./ 'kSaNUyI (kSaNa) hiMsAyAm' kSaNoti, kSaNute ityAdi / yvabhAva arthano sUcaka che. paTvI prakAro'syAH-paTu | jAtIyA / 31 ra wal bhabhI bhAve cha. | janAnAM samUhaH-janatA / 32 v "uta auviti vyajane'a:" /'puMk (3) abhigamane' pauti saranA viSayamAM upayogI che. 33 z kayAdi maya yAtanI 15./ sinAti / bhU sattAyAma' bhane "kyaH ziti" piMgaz (si) bandhane - sUtramAM upayogI che. bhUyate / 345 __ "SitoDanA | 'dupacI (pada) pAke vivi 6pyo| cha. | pathyate asau pacA / 35 s Narano prapo cha, bhAta bhavato'yam-bhavadIyaH // padA karavAmAM nimittabhUta che 28 m Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 340 | # gaI namaH | che paNa pariziSTa dvitIya savivecanAH seT-aniTkArikAH // ghAtuonA mukhya be vibhAga che. svarAMta ne vyaMjanAnta. te bannenA seTu ni ne ver ema traNa traNa prakAra che. jemake dhAtu svarAnta vyaJjanAnta seT aniT veTa seT aniT veTa lephTa sahita arthAta nitya 6 pratyaya lenAra ghAtu. zani rahita arthAt r pratyaya nahI lenAra ghAtu. veviko lenAra ghAtu. se nir ne re dhAtunI oLakhANa dhAtupAThamAM je dhAtune mAthe biMdu,anubaMdha na hoya te dhAtu che rUpa anusvAra (anubaMdha) hoya te samajavo. dhAtu ni jANavo. dhAtupAThamAM je A rIte anubaMdha uparathI ja dhAtune mAthe zI anubaMdha lAgelo dhAtu te che? nid che? ke vet hoya te dhAtu r jANavo ane je che? te spaSTa samajAya tevuM ja che, dhAtune anusvAra ke bI paikI ekeya chatAM paNa lekhaka ke mudraka AdinA Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 341 doSane laIne dhAtupAThamAM anusvAra vidhAna karAtA pratyayanI AdimAM ke aukAranI garabaDa thaI gaI hoya T thAya che, mATe dhAtune taiy kI tevA sthaLamAM nIcenA sUtronuM zakAya. anid dhAtune oLakhAvanAra anusmaraNa ja zaraNabhUta che. jemake sUtra- seT dhAtune oLakhAvanAra sUtra- '"svarAvanusvAta:'' [4.4.96] '"jJAzitoDatronAaTi'' A sUtra dhAtune nirp tarIke [4.4.32] A sUtra dhAtune sRtyu oLakhAve che. teno artha e che tarIke oLakhAve che. teno artha e ke eka svaravALA ane anusvAret che ke--dhAtuthI paramAM rahelA (zita: (=anusvAra anubaMdhavALA) dhAtuthI tra ne kaLAvi varjita) sakArAdi ne paramAM vidhAna karAyelA zita bhinna tArAdi pratyayonI AdimAM rUT thAya sakArAdi ne takArAdi pratyayanI che. sAra e Avyo ke-je dhAtuothI AdimAM r thato nathI. eTale paramAM vidhAna karAtA sakArAdi ne ke-eka svaravALo tema ja takArAdi pratyayo, potAnI AdimAM anusvAra anubaMdhavALo dhAtu anid phrUT pratyaya letA hoya, te dhAtuo manAya che athavA r pratyayane nahIM seT kahevAya che, eTale ke--"tu lenAra dhAtu nir kahevAya che. pratyaya lenAra dhAtu kSer kahevAya ver dhAtune oLakhAvanAra sUtra- che.'' ''dhULIvita: [4.4.38] A sUtra zaMkA-- pratyayanI AdimAM dhAtune vaij tarIke oLakhAve che. thAya che mATe pratyayane kSed kahI teno artha e che ke--ghULu dhAtu ane zakAya, paraMtu dhAtune seT kema kahevAya ? gauvit yAne au anubaMdhavALA) samAdhAna- ahIM upacArathI dhAtu dhAtuthI paramAM rahelA (zis bhinna) ne seT kahevAmAM Ave che, ane te sakArAdi ne takArAdi pratyayanI vyAjabI che, kAraNa ke dhAtuthI paramAM AdimAM phr vikalpe thAya che. eTale ke Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 342 ke- vikalpa d lenAra dU ane vyaMjanAnta dhAtuonA se-aniTragati dhAtuo ve kahevAya che. paNAnuM vivecana kare che. temAM paNa sAra e Avyo ke- dhAtuthI graMthalAghavanI dRSTie svarAMta paramAM rahelA je sakArAdi ke takArAdi vibhAgamAM te dhAtuone batAvI, pratyayo potAnI AdimAM nitya bAkInAne nid tarIke oLakhAve letA hoya te seTa, na letA hoya te che; ane vyaMjanAnta vibhAgamAM nid ane vikalpa letA hoya te nid dhAtuo batAvIne bAkInAne ver dhAtuo kahevAya che. sid tarIke darzAve che- (kula sAta dhAtanA mukhya be bhAga che.kArikAo che, te paikI zarUAtanI svarAMta ne vyaMjanAMta. temAM "ji-doDha kArikAmAM svarAjo vibhAga che rAha nyAye, alya hovAne kAraNe ane AgaLanI kArikAomAM zarUAtamAM svarAMta dhAtuonAvyajanAtta vibhAga che, mATe ghera letA nitvanuM vivecana karyA pachI karikA alaga pADI vivecana karela che) zvi-ni-DI-zI-yu-ru-tu-kSNu,-gu-stubhyazca vRgo vRkSaH / kutta-nyujhAmbira, vAttA ghAtavaH pat II pATha ekasvarAH syurye'nusvAreta ime smRtAH / vivecana-dhAtupATha (nI upadeza che, tethI karIne te sivAyanA avasthA)mAM je eka svaravALA hoya eka svaravALA anusvAre, svAMta ane anusvAretu (=anusvAra je dhAtuo hoya te tamAma nir anubaMdhavALA) hoya te ani jANavA. dhAtuo jANavA. A aniTu dhAtunuM e rIte nIce (AgaLanI lakSaNa svarAMta ke vyaMjanAMta bannene kArikAmAM) batAvelA eka svaravALA mATe sarakhuM che. A prathama kArikAmAM anusvAre, evA vyaMjanAnta dhAtuo batAvelA tamAma svarAna dhAtuojhanid jANavA, ane te sivAyanA Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 343 vyaMjanAMta dhAtuo ser jANavA. AvuM=9080 yu (3) mitra / ahIM banne prakAranA paNa ghAtuo, ke je yu e sAmAnya nirdeza che, to gAnti (RgI anubaMdhavALA) na hoyapaNa ne nA sahacArathI "yu. te levA, kAraNa ke-gAdi dhAtuone mitro e ghAtu ja levo, paNa anubaMdhaphaLa pratipAdaka prakaraNamAM 9103 yuga (5) rAjyane e dhAtu kahelA che. na levo. vaLI 1804 juna (5) prathama kArikAmAM chello zabda pAyAma- A dhAtu to cAdi che, teno artha bIjA athavA anya gaNAno hovAthI anekasvaratvane thAya che. konAthI anya ? tenA laIne svataH seTu che ja. javAbamAM "zvina-DI-zI -=081 0 (2) zAhe . ahIM junuSa, vR, vRka, channa- 4 e sAmAnya nirdeza hovAthI yule:' eTalA vibhAga che. badhI jAtanA ja ghAtunuM grahaNa arthAtu ATalA dhAtuthI anya-Ano thavuM joIe to paNa tuM vagere vistRta artha nIce mujaba che- | | dhAtunA sAhacaryathI " za svarAMta seTa dhAtuo) | e ghAta ja levo, paraMtu 162 vi=257 vi (q) jati- | Rk () tevo ra e dhAtu na vRddhayo ! A dhAtu vRdhyarthaka levo. hovAthI mAMgalika che, mATe sauthI g=084 Tu (g) ke 108ra pahelo lIdho che. gujja () te ne ! g=1081 ju zi=88rU (zi) levAyAm | | tutI / 7=083 nu (7) DI=188 hIm (DI) vihAlAM navane = 264 ) jatI 1242 DI () vALA matI ! 1947 vRgaNa (da) AvaraNe // za-110zIpha (zI) ane 1 | dhAtuno yugAdi pAThamAM ja samAveza Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 344 1944 mINa (mI) matau / 1945 vRGaH 1567 vRz (ba) sambhaktau / / prIgaNa (prI) tarpaNe / 1946 dhUgNa Udanta-bhU pore tamAma hAI (dhU) kampane (bhA dhAtu UkArAnta UkArAnta dhAtumo tathA na 3/ovAcI pA seTa cha) / 1947 tamAma hI RkArAnta dhAtumo. | vRgaNa (va) AvaraNe / 1948 jaNa yujAdi-puta samaishu | (ja) vayohAnI (bhA dhAtu RkArAnta (svataMta-6) dhAtubho ! - DovANI para seTa ch)| 1943 lIN (lI) dravIkaraNe / / 'yujAdi dhAtumAne Ni zabhe tyAre bhane 125 pAthI seTa paNuM che ja, chatAM ji nA abhAvamAM paNa eka svara dazAmAM paNa yujhAtri tamAma dhAtumao seT cha, te bhATe yujAdi nuM ! 28 che. temAM keTalAka dhAtuone yunAri paNuM hovAthI ane keTalAka dhAtuone dIrgha UkArAnta pAthI, mema pane rIta seT pacha. A upara batAvelA tamAma|dhAtuo simajavA ll1. svarAMta dhAtuo te jANavA, ane have varNakramathI nAma laIne te sivAyanA eka svaravALA ane nIcenI sADI pAMca kArikAo dvArA anusvarAnubaMdhavALA svarAMta savayaMjanAnta nid dhAtuone batAve che. dvividho'pi zakizcaivaM vaci-vici-ricI paciH // 2 // siJcatirmucirato'pi pRcchati-prasji-masji-mujayo yuji-jiH / vaJji-raji-rujayo Niji-vi-paJji-mani-majayaH sRji-tyajI // 3 // skandi-vidha-vidla-vintayo nudiH svidhatiH zadi-sadI bhidi-cchidI / tughadI padi-hUdI khidi-kSudI rAdhi-sAdhi-zudhayo yudhi-vyadhI // 4 // bandhi-budhya-rudhayaH kruSi-kSudhI sidhyatistadanu hanti manyatI / ApinA tapi-zapi-kSipi-chupo lumpatiH sRpi-lipI vapi-svapIH // 5 // Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 345 -ji-japa-ma-jinapi-1mA zizi-hAzi-zihiti saza: | spRza-mRti-vijJati-zi-za-zuSa-sthiSi-kiSi- vikRSi tapa suSi-puSaya: ITddA liSyati-dviSirato ghasi-vasatI rohati-luhi-rihI anigaditau / degdhi-dogdhi-lihayo mihi-vahatI nAtirdahiriti sphuTamaniTaH // 7 // vighoDA = 280 dhAtu ja levAno che, mATe za zaniM (za) mA 1200 vidhAtu ja ji: zabdathI kArikAmAM (zakka) za . ahIM za izabdathI lIdhela che. x zaji e IkArAnta zavi zabdanuM prathamAnA ekavacananuM rUpa che. za6 dhAtuthI 3 pratyaya AvIne zavi banela che. A rU pratyaya, dhAtunuM te te AnupUrvaviziSTa je zabdasvarUpa tene jaNAvavA mATe, athavA te te dhAtuno vA je artha tene jaNAvavA mATe vaparAya che. A 6 pratyayanI jema "vi ane vuiM a be pratyayo paNa jANavA. A traNeya pratyayonuM vidhAyaka sUtra "vikliva svaparve ji.rU.738e che. prastutamAM ghAtunA zabdasvarUpane jaNAvavA mATe huM pratyaya joDAyela che. A rIte AgaLa traNa paNa kaI paNa pratyaya hoya tyAM svayaMghaTanA karI levI. ravi =1026 vayaM () bApALApaNAnI prApti to hatI ja, to 1131 (g) vyamyAM vArSie paNa dhAtupAThamAM anusvArasahita dU dhAtuno je Adeza thAya che, nirdeza hovAthI dU dhAtunuM nir te jo ke lAlasika che, to paNa paNuM pratipAdana kareluM che, mATe ahIM levo. ATalA ja kAraNasarathI AdezavALA dU dhAtunuM paNa { ghAtune paDyuM hovAthI grahaNa thAya che. Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 346 '1954 vacaN (vac) bhASaNe masji-1352 Tumasnot (masj majja) mAghAtuno yujAdimAM 5 vAyI/zuddhau / seTa samajavo. mujayaH-1351 mujot (bhuja) kauttilye| vici=1475 vipI (vic) pRthagbhAve || 1487 bhujaMpa (bhuja) pAlaricI=1474 ribUpI (ric) virecane / nAbhyavahArayoH / (bhA pUrvanA 1953 ricaN (ric) viyojane| pAtuo sAye samAsa pAyI. ca-pAtu yujAdi-AlauI bayana mApe che.) seTa che. ('vidhi-ricI' ma /yujiH-1254 yujiMca (suja) samAdhau / me pAtuna samAsA dvipayana/1466 yujaMpI (yuja) yoge| ye cha.) 1942 yujaN (yuja) samparcane' bhe paciH=892 DupIe (patra) pAke ||2||dhaatu yujAdi paThita pAyI adache. yajiH=991 yajI (yaj) devapUjAsiJcatiH=1321 vicIt (sigh) saMgati-karaNa dAneSu / taraNe (bhA dhAtu, 735mAM stiva vaJji-1471SvajhiMt (svaja) ske| pratya5 vA sidhati bhe 35/raji-896 rajI (rajJa) rAge / bane che.) 1282 rajIMca (raa) rAge muciH= 1320 muvaMtI (muca) rujayaH 1350 rujot (ruja) bha) / mokSaNe / '1731 mucaNa (muca) '1592 rujaN (ruj) hiMsAyAm / ' pramocane ' dhAtu to purAno me pAtu to puhino siail hovAthI anekasvaravALo thAya che, anekasvaravALo hoI seTa che. mATe te seTa manAya che. (bahuvacana pUrvanA ghAo sAthenA pRcchatiH=1347 prachaMt (praccha) samAsayI ye che.) jIpsAyAm / Niji=1141 NijUkI (nija) zauce prasji=1316 prasjIt (prasj) pAke / ca / Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSNu-1142 vinaMDhI (vina) pRthabhAve ahIM kArikAmAM (vi) evo dIrgha kArAMta pATha hovAthI, A pRthabhAva arthavALAnuM grahaNa thAya che, paraMtu '1468 vinaiti (vi) maya-vatanayo:' e dhAtunuM tathA 1481 eviIr (viSNu) mayapavanavoH' e dhAtunuM paNa grahaNa thatuM nathI. [aIM koI zaMkA kare - atyaMta najIka rahelA 'nim' dhAtunA sAhacaryathI abhimata (1142 mA) dhAtunuM grahaNa thaI jaze, to | anubaMdha ApavAnI zI jarUra che ? arthAt aa sahita vighna nirdeza karavo vyartha che. evo 347 Apelo che. ukta paribhASAnI anityatAnA phaLarUpe ja, A ja prakaraNamAM (cothI kArikAmAM) 'jJav dhAtunA sahacarita ane asahacarita evA banne prakAranA 'v' dhAtuone grahaNa karyA che.] zi-173 varga (lagna) same mAtra=1486 moMt (maz) Amarthane 'sahacaritA' sahacaritayoH sahatiEva grahaLamU sahacarita ane asahacaritanA prasaMgamAM sahacaritanuM (=sahacArinuM) ja grahaNa thAya che e paribhASA (=e nyAya) nI anityatA jaNAvavA mATe prastuta dhAtumAM anubaMdha = manaya:= 81 manI (mam) sevAvAn / '173rU maLyu (man) vizrALane' A dhAtu surAdi hoI anekasvaravALo thavAthI seT manAya che. [bahuvacana samAsathI thayela che.] ukta zaMkAnA samAdhAnamAM jANavuM muni=12 dRnir (mukha) viTM / - 1341 mRkhaMta (sana) visarje tvanI=672 svarga (vana) hAnI | (ahIM dvandvasamAsaprayukta dvivacana che.) 1aa (4) ri=12 nuM (nyu) gatizoSaNathAH / viSa=1218 viki(vis) Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 348 sattAvAn / ahIM 'pa e cothA divAdi gaNano vikaraNa pratyaya che, ane te sahita 'vidya' evo nirdeza karela che, tethI divAdi gaNano sannArthaka vik dhAtu ja lIdho samAsane aMge che, AgaLa paNa ema ja samajavuM.) uparyukta traNa prakAranA vik dhAtunuM vizeSataH grahaNa hovAthI '1061 vij(vid) jJAne' e dhAtuno ahIM niSedha thAya che. vidla = 1322 vidtI (vid) ane '1801 vivid (vitra) rAme ahIM haiM anubaMdha sahita cetanAjJAna-nivAsevu' e dhAtu to nirdeza hovAthI hda anubaMdhavALo curAdi gaNano hovAthI aneka dhAtu lIdho che. svaravALo hoI, tenuM seT paNuM to vintayaH=1497 vidiMpU (vid) svataH siddha che. sAra e Avyo vivALuM / ahIM vintavaH e vitti ke-pAMca prakArano vil dhAtu che, nuM bahuvacana che, ane vitti e temAMthI vivAvi, tanAvi ne dhAvi jJa vikaraNa pratyayavALo pATha che, e traNa gaNanA aniT che ane ane mna e sAtamA rudhAvi gaNano avAti tathA puddhi gaNanA seT vikaraNa pratyaya che. tethI rupAla che arthAt pAMca paikI traNa aniT gaNIya vik dhAtunuM grahaNa karavAmAM ne be seT che. AvyuM che. (bahuvacana to pUrvanA--ukta pAMce prakAranA vit dhAtunA dhAtuonI sAthe karelA dvandva-seTna-aniTnane jaNAvanAra zloka H* vetterviditaM vittervinnaM vittaM ca vidyatervinam / vittaM dhane pratIte ca vindatervinnamanyatra ||1|| Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 349 nudiH-1370 Nudat (nud) preraNe / budhya=1262 budhiMc (budha) jJAne / svidhatiH-1178 vidAMc (svid) | madha 'budhya' meM zya visRA sahita gAvaprakSaraNe / mA zya vi52 ABU Jull sd dhAtu 4 devo. sarita na hovAcI 650/ paraMtu 912 budhag (budha) bodhane Earlno dhAtu 4 pAnI cha, tathA 968 budha (budh) avagamane' paraMtu 946 jiSvidAG (svid) mo- me pAtu nA . cane ca' meM dhAtu devAnI nayI. padi=1257 padiMca (pad) gatau / zadi=967 zadla (zad) zAtane / 1933 padaNi (pad) gatI meM dhAtu sadI=966 Sadla (sad) vizaraNa- to yu -18no alal, gatyavasAdaneSu / 1371 Sadlat (sada)| bhane 212pANo se che. avasAdane / hadI=728 hadi (had) purISotsarge / (AU sAta dvivayana cha. khidi=1259 khidic (khid) bhAgaNa 5 ma4 sama.) | dainye / 1326 khidat (khid) bhidi= 1477 bhidaMpI (bhid) | parighAte / 1496 khidip (khid) vidaarnne| dainye / chidI=1478 chidpI (chid) kSudI 1479 sudaMpI (kSud) saMpeSe / vaidhiikrnne| rAdhi=1156 rAdhaMc (rAdh) vRddhau / tudhadI=1315 tudIt (tud) vyayane / 1304 rAdhaMTa (rAdh) saMsiddhau / 1059 adaMk (ad) bhakSaNe / sAdhi=1305 sAdhaMTa (sAdh) saMsiddhau / bhAve pAtumo devA. zudhayaH= 1183 zudhaMc (zudh) bandhi-1552 bandhaz (bandha) bandhane / zauce / 1663 bandhaN (bandha) saMyamane yudhi=1260 yudhiMc (yudh) samprahAre / meM dhAtu puhi vAyI bhane vyadhI-1157 vyadhaMc (vyadh) svaravALo hoI seTu che. tADane // 4 // Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 350 curAdigaNano theI anekasvaravALo rudhayaH=1473 rupI (rugh) yavAthI seTa 4 che. AvaraNe / 1261 ano rudhiMca (anu-ApinA=1307 AplaMT (Apa) rudh) kAme / krudhi=1184 krudhNcvyaaptau| 1973 AplaN (Apa) (kudh) kope| | lambhane' me pAtuno yujAdi-galamai sudhI=1182 kSudhaMc (kSudh) bubhukSA- all seTa 4 cha. mI, yAm / nA e tRtIyA vibhaktino sidhyatiH= 1185 SicUMc (sigha) | bopAdhI- 'tanI sAye yAne saMrAddhau / ma 'sidhyati' meM zya sarita' vo mo . bheTa vi42 sahita niza pAthI-'Apa sarita ln mAgaNa '320 vidhU (sidh) gatyAm' tathA tApAta '5rAnta dhAtuo' '321 Sidhau (sidh) zAstra- mevo bhI samo .) / mAGgalyayoH' meM dhAtu na tapi-333 tapaM (tap) saMtApe / paNa ukta dhAtu levo. | 1267 tapic (tapa) aizvarye vA / tadanu-tyAra bAra 1971 tapiN (tapa) dAhe' meM hanti=1100 hanaMk (han)/ dhAtu to yujAdi pati pAyI hiNsaagtyoH| manyatI=1263 manic (man) zapi=916 zapI (zapa) Akroze / jJAne / ma 'manyati' bhedo zya 1283 zapIMc (zapa) Akroze / vi42 pratyaya sahita A kSipi=1158 kSipaMca (sipa) preraNe dhevAcI pAtu 4 devo, paraMtu 1327 kSipit (kSipa) preraNe / 1507 mayi (man) bodhane' bhechupaH 1375 chupat (chupa) sparze / dhAtu na deto. tathA 1810 maniN lumpatiH= 1323 luplaMtI (lupa) (man) stambhe' meM pAtu to/ chedane / mA lumpati bhe mAgama Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 351 sati nigusdaul sd dhAtu rizi-rizat (riza) hiMsAyAm / 4 , 54 1195 lupac (lupa) dizati=1318 dizIt (diz) vimohane' meM dhAtu na deto. atisarjane / sRpi-341 saplaM (sRpa) gatau / dazayaH= 496 daMzaM (daMza) dazane / lipI=1324 lipIt (lipa) upadehe / (4& dazayaH meM dazi - papayanavapi=995 TuvapI (va) bIjasantAne / 35 7.) svapI:=1088 bhiSvapaMk (svap) spRzi-1412 spRzaMt (spRz) saMsparze / zaye // 5 // mRzati-1416 mRzat (mRza) Amarzane / vizati-1415 vizaMt (viza) pravezane / yabhi-378 yamaM (yam) maithune / dRzi-495 dRzaM (dRz) prekSaNe / rabhi=785 ramiM (ram) rAmasye / ziSTa=1492 ziSlapa (ziS) labhi=786 DulabhiS (lam) prAptI / | vizeSaNe / ma ziSla meo la yami=386 yamUM (yam) uprme| | sarita na ghevANIta ghAtu rami=989 rami (ram) krIDAyAm / / 4 devo, paraMtu 508 ziSa (ziSa) nami=388 NamaM (nam) prasatve / | hiMsAyAm' bhedhAtu na deto. paNI gamayaH-396 gamlaM (gam) gatau / 1977 ziSaNa (ziS) asarvo(gamayaH bhe gami nuM jayananaM 35 pyoge|' meM dhAtu to yu pAhata cha.) hovAthI seTa che ja. kuzi=986 kruzaM (kuza) AhvAna - zuSaMyaH 1208 zuSaMc (zuS) rodanayoH / | shossnne| (zuSayaH meM zuSi nuM lizi-1277 liziMc (liza) madhupayana cha.) alptte| tviSi=930 tviSIM (tviS) dIptI / 1417 lizaMt (liza) gatau / piSi=1493 piplaMpa (piS) saMcUrNane / ruzi-1413 ruzaMt (ruzo hiMsAyAm / viSla-1143 viSlaMkI navam) Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 352 vyAnI ahIM sahita grahaNa/nirdeza hovAthI ukta divAdi gaNano hovAthI ukta dhAtu ja levo, paNaja dhAtu levo, paraMtu "dharU zi ararU vigU vivuM) tene tathA|STi) che e na levo, 1960 viSA viSa) viSayo. e ane "704 zikSaNa (mi) baLe be dhAtuo na levA. e ghAtu to curAdi hovAthI svataH pi=06 pd (s) vijekane sid che ja. rU93 kulIta (kRSa) vitelane | kiSi = 1ra6 viva (Si) supara63 turaM (1) turI ! gItA rUpi=001 6 9) vai | ti:= AthI AgaLa]. puSa:=9975 puSa6 (pu) purI si=44 rara (paNa) ne ! tu dhAtunA sahacArathI (117pa vasatI=ya (va) nivAse | mo) ukta dhAtu ja levo. paraMtu ahIM vasatI e "vati' zabdanuM "26 juna (puSa) puthI tathA dvivacana che, ane teno zatru 1964 puN (pu) purI" e be vikarapratyaya sahita nirdeza che. ghAtuo levA nahIM, vaLI 971 tethI ukta ghAta ja levo. paraMtu puN[ (gg) dhAne e dhAtu curAdi 9997 vasi (va) chAne hovAthI anekasvaravALo hoI tathA "1226 vasUvuM (vadhu) tane svataH se ja che. sAra e Avyo e be ghAtuo na levA. 999 ke-cAra prakArano ghAtu che, vasaI (vasa) neha-erA-vahApu ! temAMthI phakta curAdino ja aniTu e dhAtu to surAdi hovAthI aneka samajavo. AzA svaravALo hoI svataH seTu che ja. sAra e che, ke- vat dhAtu cAra sthiti =1200 ziSa6 (Si)| gaNamAM Ave che, temAMthI pahelAM mArine ahIM 4 vikaramasahita gagano ja aniTu che ane bIjA Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane samAsakta vi/kavacana che 353 seTuM che, ema samajavuM. kAlAvA rohati=118 ) ni (gi: e hihi nuM samAprayukta ahIM rohati e za6 vikarAbavacana che.). pratyaya sahita nirdeza che, te zlokAbhiA17 mi(ni) te ne ! racanA pUrato ja che, anyAyatI 216 yo (va) che . prayojana nathI. (ahIM satI e vAta nuM samApta jurI mani hitIna ane rikavacana che.) A be ghAtuo aniTu kalA che. iti= 286 nahI () vyA kArikAmAM kahelA A be dhAtuo vari=dhara vaha (la) mistrI ! dhAtupAThamAM dekhAtA nathI, tethI "ti ramaniTa = e pramANe upara evI saMbhAvanA karAya ke-ukta batAvelA vyaMjanAnta dhAtuo spaSTa banne dhAtuo kAM to kahu che| rIte aniTu che. A sivAyanA (yAne chaLyukta che), ne kAM to bAkInA baMjanAMta dhAtuo seTu matAMtarIya che. samajavA. e rIte svarAMta temaja di= 128 lili ) sera | vyaMjanAnta dhAtuonA sepaNAnuM ledhi=1127 luhIbda che to || tathA aniTupaNAnuM vistRta ji:= 9998 hindu )i vivecana pUruM thayuM. tenA be ghatuo A te samAtA nitiH | Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 354 / / iti zrImattapogaNAmbarAmvaramaNi-zvetAmbaraziromaNi-sUricakracakravarti sArvasArvajJa zAsanasArvabhauma-tIrtharasaikadakSa-kSamApAlAvalipUjitapAdapadma-brahmasadmajagadguru-bhaTTArakAcAryazrImadvijayanemisUrIzvarapaTTAlajhAra-vyAkaraNavAcaspati-kavirala-zAstravizAradAcAryazrImadvijayalAvaNyasUrIza-ziSyANunA munidakSavijayena dhAturalAkaranirmAtR-nijagurupravaraviracitaseTaniTakArikAvRttyanusAreNa bhASAyAmanuvAdarUpeNa vivecitAH seTaniTkArikAH samAptAH // dvitIyaM pariziSTaM samAptam / Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 355 || >> gaDha namaH atha tRtIyaM pariziSTam tatra gaNAntargaNaphalanirUpaNam // be pariziSTa prathama kahI gayA ane have ghAtunA gaNaphaLanuM tathA tenA peTA gaNakaLanuM nirUpaNa A trIjA pariziSTamAM kahevAya che. dhAtunI vyAkhyA- sAdhyatvaviziSTa kiyAno vAcaka (arthAta sadhAtI yAne paripUrNa avasthAne nahIM pAmelI kriyAne kahenAra) je zabda te dhAtu kahevAya che. dhAtupArAyaNa' Adi graMthomAM ghAtuonA mukhya nava vibhAgo pADyA che. te eka eka vibhAga eka eka gaNa' kahevAya che, tethI ghAta samUhane nava gaNanA dhAtuo tarIke oLakhAvAya che. te nava gaNa kramazaH nIce mujaba che- 1 bhvAdigaNa / 4 svAdigaNa / 7 tanAdigaNa 2 adAdigaNa / 5 tudAdigaNa / 8 kyAdigaNa 3 divAdigaNa / 6 rudhAdigaNa / 9 dhurAdigaNa mArgopadezikA' mAM bIjA gaNanA be vibhAga karI, bIjo mAlina ane tenA peTamAM AvelA protsAliyA ne trIjA gaNa tarIke gaNela che. tethI pANiniAdi "mArmopadezikA' kAranA mata mujaba dhAtusamUhanA nIce mujaba 10 gaNa paDe che. 1 vAliyA, 2 vAlitANa, 3 DoyAlikAna, 4 divAdigaNa, 5 svAdigaNa, 6 tudAdigaNa, 7 rudhAdigaNa, 8 tanAdigaNa, 9 yAdigaNa, 10 curAdigaNa / ahIM nava gaNane AzrayIne vicAra karIe Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 356 gaNa (tarIke ghAtunA vibhAga) pADavAnuM phaLa, judI judI jAtanA vi4293 pratyayothI mAya che. 'zuo1 pA qE garnu 15 'zava' 674 rupaE DEMr' 2 " "..' 7 sAta dut" "'u' atrIn EE" "'zya' 8 bhAbhA yA" " 'nA' 4 zothA sAha " " 'nu 8 navama " " "Ni 5 pAyama due" "za vikaraNa pratyaya che. upara jaNAvelA gaNamAM paNa je antargaNa-peTAgaNo batAvyA che, tenuM paNa zuM phaLa che? tene jaNAvanArI kArikAo A che. vRtgaNaphalm ghutAderadyatanyAM cADAtmanepadamiSyate / vRdAdipaJcakemyo vA, sya-sanorAtmanepadam // 1 // jvalAdeo vikalpena, yajAdeH saMprasAraNam / ghaTAdInAM bhaveddhasvo, NI pare'jIghaTat sadA // 2 // adyatanyAM puSAditvAdaG parasmaipade bhavet / / svAditvAcca ktayostasya, nakAraH prakaTo bhavet // 3 // pvAdInAM gadito isvo, lvAdeH ktayozca no bhavet / yujAdayo vikalpena, jJeyAdhurAdike gaNe // 4 // mucAdena gamaH ze ca, kuTAditvAt sici pare / guNa-vRddhyorabhAvazca, kathito hemasariNA // 5 // adantAnAM guNo vRddhiryaG curAdezca no bhavet / saMkSepeNa phalaM caitadIpsitaM vAnareNa hi // 6 // [iti vRtgaNaphalam.] vRtgaNaphala-peTa gAnA gane pratipAdana nArI kArikAono savistara artha Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 357 prathama pAlikAnA antargaNo pAMca che. 1 yuni , ra vRtAlibAna, 3 naliyA, 4 vanAii ane havAle A pAMce gvAdinA peTA gaNonAM phaLo kramazaH nIce mujaba che- 1. pahelA puliyAnanuM phaLa aghatanI vibhati para chatAM Atmapada ane kaviko thavo te che, jemake-"puti vItI laghuta, boti | 2. bIje vRtAligana. A gaNa dhutAno paNa antargaNa che, tethI upara jaNAvela phaLa uparAMta cAle ane tenuM pratyAyanA viSayamAM vikalpa Atmapada thAya che. jemake-"vana avRta, gavarniMda, rnithati, vapati, avartiSyata, avarpata, vivRtsati, vivartiSate // 1 // 3. trIjA vizALanuM phaLa vikalpa ja karavo te che. jemake "vara vItI rAI, jarA. 4 cothA vaLAAiLanuM phaLa prasAraNa-6 phi, 3, 4) che. jemake"sanI vigUgAvA vALa, .. 5. pAMcamA lilAbanuM phaLa ni para chatAM kava karavo te che. -ghaTiS ceSayAm' ghaTayati, ajIghaTat // 2 // bIjA kalAAiLano aMtargaNa mahilA che, je protsAli nAmathI paNa oLakhAya che. tenuM phaLa ziva pratyaya para chatAM kirbhAva thavo te che. jemake "6 lAnA nathI. guni ! A bInA kArikAmAM nathI, chatAM upalalAthI samajI levI. trIjA vivAliyANanA mArgamAM be che. temAM pahelo puida ne bIjo svA ipulipaganuM phaLa parasmapadamAM aghatanI para chatAM paNa thavo e Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 358 cha. mo- 'puSaMca puSTI' apuSat / 2 svAdigaNanuM 55 kta bhane ktavatu nA ta no na(HuB) ko bheje. remo- 'dhUDIc prANiprasave' sUnaH, sUnavAn // 3 // (4) mAmA kyAdigaNanA mantacha. 1 pvAdi bhane 2 lvAdi / 1 pvAdigaNanu 35 1 . mo-'pUgaz pavane' punAti, punIte / 2 vAdinI mata lvAdi cha. tenu sna . 652id kta, ktavatu bhane kti nA tanI na (42) yAya che. mI lagaz chedane' lunAti lunIte, lUnaH, lUnavAn laniH / kti pratyaya AREIma nathI, chatAM upalakSaNathI levAno che; tathA pUrvathI ta nI anuvRtti levA mATe abhI bhAta tudAdigaNane pachI po che. nabhA curAdigaNanA antara yajAdigaNanuM vi curAdi paj, Nic po bhecha. yujaNa sampana yojayati, yojati // 4 // pAyA tudAdigaNa nA antara cha. ! mucAdigaNa bhane 2 kuTAdigaNa / mudhAdigaNa na bhAgama . mo-'mujhaMtI mokSaNe muJcati, muJcate / 2 kuTAdigaNa 'sic' 52 7di bhane vRdapino bhAva cha. mo-'kuTat kauTilye' akuTIta; 'stavane' anuvIt // 5 // navamA kutiyALa mAM kalA vibhAga je judo pADela che, tenuM phaLa Y, kRSi bhane yaGno bhA che.. mI-'sukhaN takriyAyAm sukhayati, 'racaN pratiyale racayati, bhRzaM punaH punarvA sukhayatIti vAkyameva // 6 // // iti vRtagaNaphalAkhyaM gaNAntargaNaphalanisapaNaM samAptam, tatsamAptau ca sampAdaka-panyAsa-zrIdakSavijayagaNisaMkalitaM tRtIyaM pariziSTaM samAptam // Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 359 caturthe pariziSTe sakarmakatvAkarmakatvanirUpaNamphala-vyApArayorekaniSThatAyAmakarmakaH / dhAtustayodharmibhede, sakarmaka udAhRtaH // 1 // akarmaka ghAtunuM lakSaNa traNa rIte karI zakAya che. 1. phala ane vyApAra baMne ekamAM rahe tyAM dhAtu akarmaka hoya che. 2. phaLanA adhikaraNamAM rahenAra je vyApAra, teno bodhaka je hoya te akarmaka dhAtu kahevAya che. 3. samAnAdhikaraNa phaLa jemAM vizeSaNa che, evA vyApArano bodhaka je hoya te akarmaka ghAtu kahevAya che. jema-1ratiti Ano artha-jasinivRtvanusUvAparavAnuM caitra' evo thAya che. ahIM gatinI nivRttirUpa je phaLa, tathA tene anukULa je vyApAra, te baMne caitramAM rahe che ane samAnAdhikaraNa paNa che, mATe cA ghAta akarmaka che. sakarmakAtunAM paNa traNa rIte lakSaNa thAya che1. phaLa ane vyApAra judA judA adhikaraNamAM heya, tyAM dhAtu sakarmaka hoya che. 2. phaLanA adhikaraNathI bhinnamAM rahenAra vyApArano bodhaka je hoya te sakarmaka dhAtu kahevAya che. 3. kiraNa phaLa jemAM viroSaNa che, evA vyApArano bodhaka je hoya te sakarmaka dhAtu kahevAya che. jema-litapuna patti Ano artha-Dunika vistRtyanu Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 360 vyApavAnuM phevattiH' evo thAya che. ahIM vikRti pocAzarUpa je phaLa te taMDulamAM che ane tadanukULa vyApAra devadattamAM che, ane adhikaraNa paNa che. mATe paN dhAtu sakarmaka che. 1 arthAntaramAM vartamAna ghAtu akarmaka hoya to paNa sakarmaka banI jAya che. juo- vAna mathavA varSanuM - Indra meghano garbha utpanna karyo. akarmaka ghAtuo paNa kAla, abbA, bhAva ane dezanI apekSAe vikalpa sakarmaka banI zake che. jema- "mAsamAte, jozo TdhAnamabhUti, godohaM svapiti, kurUna zete / ' sakarmaka dhAtuo paNa arthAntarAdikamAM vartatA hoya tyAre akarmaka thAya che. juo nIcenI kArikA - ___ "dhAtorAntare vRtterdhAtvarthenopasaMgrahAt / prasiddharavivakSAtaH karmaNo'karmikA kriyA tArA artha :- (1) arthAntaramAM ghAtu vartato hoya tyAre sakarmaka paNa akarmaka thAya che. jema- narI vadati'-nadI vahe che. ahIM savaNarUpa (eTale vahevArUpa) arthAntara che. (2) ghAtvarthamAM ja jyAM karma AvI jatuM hoya tyAM paNa sakarmaka ghAtu akarmaka thaI jAya che. jUo-jIva prAgadhArane nIti, ahIM prANarUpa karma ghAtvarthamAM AvI jAya che, mATe akarmaka che. (3) jyAM karmanI prasiddhi hoya tyAM paNa sakarmaka dhAtu akarmaka banI jAya che. jema-tevo varSati-megha varSe che. megha pANIne ja varSAve che, e vAta prasiddha hovAthI, jalarUpa karma prasiddha che, tethI "vRkU leje e ghAta akarmaka thayo. (4) karmanI vivaphA nahIM rAkhavAthI paNa dhAtu akarmaka bane che. jemakene te sArI Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 361 // sakarmakatvAkarmakatvanirUpakaM sampAdaka-panyAsazrIdakSavijayagaNi saMkalitaM caturthaM pariziSTaM samAptam // paJcame pariziSTe dvikarmakadhAtugaNanAnirUpaNam"nI-ha-vahi-kRSo pyantA duhi-bU-pRcchi-mikSi-ci-ruSi-zAsvarvAH / paci-yAci-daNDi-kR-graha-mathi-jipramukhA dvikarmANaH // 1 // " A karikAmAM batAvelA ghAtuo dvikarmaka jANavAkirtaka dhAtu udAharaNa artha 1 'NIMg prApaNe' grAmamajAM nayati / rIna ui 45 14 cha. 2 'haMg haraNe' nivAsaM harati ghAsam / pAsa 52 2. 3 vahIM prApaNe' grAmaM bhAraM vahati / yo mamai a n5 che. 4 'kRSaM vilekhane' halaM karSati mahIm / 4thI bhAna che. 5 Nyanta-'grAM gandhopAdAne' ghrApayati puSpANi jinadAsam / nihAsane hudA suMpA che. duha, brU, praccha, bhikSa, ci, ruc, rudh mAne zAs dhAtu mA dhAtuo paNa dvikarmaka che. 6 'duhIMka kSaraNe' gAM dogdhi payaH / yathA dUdha va cha. 7 'baeNga vyaktAyAM vAci' bhavyAn dharma brUte / M05 pAne dharma cha. 8 'pracchaMt jIpsAyAm' janaM mArga pRcchati / bhArasane rasto pUche che. 9 bhikSI yAJcAyAm bhikSate gAM rAjAnam / An pAse 2 // 5 mA che. 10 'ciMgaT cayane' vRkSaM puSpANi avacinoti / pRSI puSpo to cha. 11 'rudhUpI AvaraNe' zaThaM gRhamavaruNaddhi / buthyAne ghera 2 che. 12 'zAsUk anuzidhai manuSyaM dharma zAsti / bhAnapane dharmana (upaza bhApe che. 13 'DupacIMz pAke' taNDulAn odanaM pacati / taDaMbanA-(yA yopAnA) Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 362 bhAta banAve che. 14 'DuyAga yAJcAyAm' zaThaM dharma yAcate / buthyAne gaNedharma tAre che. 15 'daNDaN daNDanipAte' devadattaM zataM daNDayati / hepattano 100 (3piyA) che. 16 'DuiMg karaNe' mRdaM ghaTaM karoti / bhATIno po banAye che. 17 'grahIz upAdAne' dravyaM dhAnyaM pratigRhNAti / pai. bhApI manA4 . 18 'manyaz viloDane' samudramamRtamamadhnAt / samudrI mamRta yoyu. 19 "jiM jaye kArikAmAM pramula zabda Apela hovAthI bIjA ghAtu paNa levA. jemake20 'muSaz steye' govindaM zataM muSNAti / vihAna 100 32. yore che. matAntarIya kArikAne AzrayIne A vyAkhyA che. kAraNa ke- zrI bhayandrasUri bhagavAna to 'duhi, mikSi, rudhi, pracchi, cig, brUga, zAsvartha, yAci ne jayati mahi, tathA nI, ha, kRS mane vaha bhAMbatAve . ahIM Adi zabda Apela hovAthI, uparamAM adhika ghAtuo batAvyA te samajavA, athavA matAMtara jANavo. // iti sampAdaka-paMnyAsazrIdakSavijayagaNisaMkalitaM dvikarmakaghAtagaNanAnirUpaNarUpaM paJcamaM pariziSTaM samAptam // SaSThe pariziSTe gauNa-mukhyakarmanirUpaNamnyAdInAM karmaNo mukhyaM, pratyayo vakti karmajaH / nIyate gaurdvijaimi, bhAro grAmamayohyate / / 1 / / gauNaM karma duhAdInAM, pratyayo vakti karmajaH / gauH payo duhyate'nena, ziSyo'rtha guruNocyate // 2 // karma be prakAranuM che-mukhya ane gauNa, jene mATe kriyAno AraMbha AA / Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 363 karAya te mukhya kahevAya che; ane mukhya karmanI siddhi mATe kriyA dvArA je saMbaMdha karAya te gauNa kahevAya che. karmaNiprayogamAM Avato je pratyaya, te "nI, ha, kRSa ane vahu dhAtunA mukhya karmane kahe che. tethI te ukta thavAthI prathamAmAM Ave che. jemake-nI zani =AhmaNovaDe gAya gAmamAM laI javAya che "prAnayhata =bhAra gAmamAM laI javAya che. karmaNi pratyaya , niti, dha, cchi, vi, kUvuM ane zAstra ghAtunA gauNa karmane kahe che. jemake- jI. pI kuteDanena=AnA vaDe gAyathI dudha dohavAya che. ziDad guNovya =guruvaDe ziSyane artha kahevAya che. gatyarthaka ane akarmaka je bitta dhAtu, tenA pradhAna karmamAM karmaki-pratyaya thAya che. jema-jAti mAd :' =caitra mahinA sudhI besADAya che. bodhArthaka, sArArthaka ane zabdakamaka je pitta dhAtu, tenA pradhAna yA gauNakarmamAM pratyaya thAya che. jema-jodhyate ziSyo gharma, vadhyo ziSya tha rA' ziSyane dharma samajavAya che. roDarithinodana, moDatithiro vA'= atithine odana khavarAvAya che. te ziSyo prathama, te ziSya praco vAra ziSyane graMtha bhaNAvAya che. // iti SaSThe pariziSTe sampAdaka- panyAsazrIdakSavijayagaNi saMkalitaM gauNa-mukhyakarmanirUpaNaM samAptam // saptame pariziSTe dhAtUpasargajanyabhedaprakAzanirUpaNam bIjakAleSu sambaddhA, yayA lAkSArasAdayaH / varNAdipariNAmena, phalAnAmupakurvate | | Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 364 buddhisthAdapi sambandhAt, tathA dhAtUpasargayoH / __ abhyantarIkRto bhedaH, padakAle prakAzate // 2 // dhAtu prathama upasarganI sAthe joDAya che, ke sAdhananI-kArakabodhaka pratyayanI sAthe joDAya che? vA- sAdhana kriyAne niSpanna kare che ane niSpanna thaela kiyAne dhAtu vizeSita karI zake che; mATe prathama sAdhananI sAthe ane pachI upasarganI sAthe dhAtu jAya che. hitAvanA e rIte jo mAnIe to upasthita yunena'= caitra vaDe guru sevAya che. ahIM "bAli upavezane gANa dhAtu akarmaka hovAthI karmamAM pratyaya nahIM Ave, ane prathama upasarga sAthe saMbaMdha karIe tyAre zAha sakarmaka banI jAya che, ane pachI karmamAM pratyaya Ave che. hajI-sAdhananI sAthe saMbaMdha na thAya tyAM sudhI yiA aniSama che, ane aniSpane upasargavizeSita kaI rIte karI zake? vidhAtA-bIja vAvatI vakhate lAkha vagerenA rasanI bhAvanA ApIne vAvyAM hoya to, te bIjamAMthI taruvara thayA bAda, jyAre phaLa Ave tyAre, temAM lAkhanA jevA vadi thAya che, to ahIM prAthamika saMbaMdhanuM phaLa kALAMtare dekhAya che tema prathama dhAtuno ane upasargano buTistha saMbaMdha karI dhAtvarthanI vizeSatA budistha karI levI. A samaye dhAvaInipAnathI chatAMpaNa upasarganA prayogasamaye tevitA prakAzita thAya che. // iti saptame pariziSTe sampAdaka pacAsatrIdatavijayagaNisaMkalitaM pAtapasargajanyabhedaprakAzanirUpaNaM samAnam // aSTame pariziSTe popadezanirUpaNamsvaradantyaparasakArAdayaH smi-svidi-svadi-svatri-svaphyazca / sopadezAH sRpi-sRji-styA stu-stR-sU-sekarjam / / 1 / / Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ savara ane dajyavyaMjana che para jene evA sAvi dhAtuo pareza jANavA. tathA bi para "ziSyavANa morane ra briAMva trikalA 'dhvadi AsvAdane' 'dhvadaN AsvAdane' 'pvacit saMge' 'jiSvapaMk zaye' mA sAta dhAtuo paNa popadeza che. nIce ApelA dhAtuo popadeza nathI'sRplN gatI' 'sRjic visarge' 'sRjat visarge' 'stya saMghAte' 'stugaz gAkAline "huMTu gAvine vRM jatI "pha ti A ATha dhAtuo, popadezanuM lakSaNa ghaTe che chatAM popadeza nathI. dhAtupAThamAM jene 6 hoya te popaNa kahevAya che. jema-1 (sthA) sinivRttI | ghAtupAThamAM hoya teno sUtravizeSathI zuM thAya che ane A su no mUrdhanya 6 karanAra sUtra kahe che ke-karAyela no thAya che. arthAtu pIpaLezanA no 6 thAya che; mATe rozanI vicAraNA karI che. jo ke ghAtupAThathI paNa porA samajI zakAya che, paNa ene jANavAnI A sahelI kuMcI che. povezanuM phaLa paNa mane satISahatuM . ahIM mUrdhanya 6 thayo. mi vagere eka svaravALA che, mATe tenA sAhacaryathI bIjA paNa eka svaravALA ja levA, tethI dazamA gaNanA nIce jaNAvelA be svaravALA adatta (akArAnta) ghAtu popaveza kahevAtA nathI sUtra, tatra, saMgrAma, sAma, samAna, pUra, tana, teja, homa, vagere. to ahIM chu thayo nathI. // iti aSTame pariziSTe sampAdaka-panyAsatrIdakSavijayagaNisaMkalitaM SopadezanirUpaNaM samAptam // navame pariziSTe NopadezanirUpaNam"sarve ca nAdayo NopadezAH; nRti-nandi-nardi-nazi-nATi-naki naa-naathnavarSa. jenI AdimAM nakAra che evA ghAtuo noveza samajavA, Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 366 temAMthI smRti vagere nava dhAtuone bAda karavA arthAt A nava sivAya (52 bhAve dhAtu Nopadeza che. gopadeza bheTale dhAtupAThayAM nI mahimAM NakAra che, dhAtupAThabhAM N hoya chatAM teno nU thaI jAya che, ane te nopadeza kahevAya che. A Nopadeza dhAtunA n no N tha rADe che. ThebhaDe- 'Nakha (nakha) gatI' praNakhati / Nopadeza tarI varNita nava dhAtukho sArtha nIce mubhSa che . - 'nRtaic nartane' 'Tunadu samRddhI' 'narda zabde' 'nazauc adarzane' 'naTaN avasyandane' 'nakkaNU nAzane' 'nAdhRG mAzRvat' 'nAyRD upatApaizvaryAzIHSu ca' 'nu naye' 'nRz naye' / // iti navame pariziSTe patryAsa zrIdakSavijayagaNisaMkalitaM NopadezanirUpaNaM samAptam // dazame pariziSTe dhAtvarthavizeSanirUpaNam praparApasamanvavanirdurabhi, rvyadhisUdatinipratiparyapayaH / upa AGiti viMzatireSa sakhe ! upasargagaNaH kathitaH kavibhiH ||1| upasargeNa dhAtvartho, balAdanyatra nIyate / vihArAhArasaMhAra - prahArapratIhAravat // 2 // dhAtvarthaM bAghate kazcit kazcit tamanuvarttate / tameva vizinaSTyanyo'narthako'nyaH prayujyate || 3 || (9) 'pra, parA, ap, sam, anu, ava, nir, dUra, abhi, vi, adhi, su, ud, ati, ni, prati, pari, api, upa, AG kha 20 upasarga uevAya che. // 1 // (2) Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 367 A upasarganA saMbaMdhathI dhAtu, anubhavanA anurodhathI arthAntaramAM laI javAya che, arthAta arthAntaramAM varte che. jema " kALe A dhAtuno haraNa karavuM evo artha hovA chatAM upasarganA saMbaMdhathI anyAnya arthamAM varte che. jema vihADA athavA sAruM gamana, sAhitribhojana, saMhA nAza, mahA(tADana, pratihA-dvArapALanuM kAma. rA. (3) koI upasarga ghAtunA arthano bAdha kare che. jemake-Si atyAma, pratiti, ahIM gati arthano bAdha karI, niSedha arthane kahe che. koIka upasarga dhAtunA mULa arthane anusare che, jemake - "huM ane bIjo adhyayana kare che. A dhAtu gadhinI sAthe ja Ave che, paraMtu teno kAMI artha vizeSa nathI. kaIka upasarga ghAtunA mULa arthane vizeSita kare che, jemakelupathI6 pA prapati -sAruM pakAve che. ahIM i upasarga pAkanI vizeSatA jaNAve che. koI upasarga nakAmo prayoga karAya (vaparAyo che. jemakendra tI' dhati -jAya che, dhano kazo artha nathI, tema avazya yogavALo paNa nathI. e // iti dazame pariziSTe sampAdaka-panyAsazrIdakSavijayagaNi saMkalitaM upasargakRtadhAtvarSavizeSanirUpaNaM samAptam // ekAdazame pariziSTe'nusvArAdinirUpaNam nakArajAvanusvArapaJcamI dhuTi dhAtuSu / sakArajaH zakArazceTTivargastavargajaH // 1 // dhAtumAM dhuTsazaka vargano alara para chatAM, je anusvAra ke vargano pAMcamo asara dekhAto hoya, te nAnA sthAnamAM thayelo samajavo. jema Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 368 ke - "laMkAM raNane ahIM anusvAra nakAranA sthAnamAM thayela che, tethI tene nakAra mAnIne lupha karavAthI ti' rUpa thAya che. tukta rI' ahIM nakAranA sthAnamAM paMcamAghara mA thayela che, tethI tene nakAra mAnIne lupha karavAthI "tuti' rUpa thAya che. vajAra para chatAM je zawA, te savAra nA sthAnamAM thayela samajavo. jemake-cchA sAthe ahIM sakAranA sthAnamAM zikAra thayela che, tethI tene sakAra mAnIne "saMzocAlI oruM' e sUtrathI luka thavAthI "madhunna prayoga bane che. A vAta matAMtarane uddezIne che. svamatamAM to "zruta evo ja pATha che. [ane 6 thI para rahela je ghavAra, te ra nA sthAnamAM thayela samajavo. jemake zuM gacchA punAva, ahIM nakAranA sthAnamAM hakAra thayo che. tethI tene nakAra samajIne kirbhAvamAM "ra karela che, nahitara "LAva evo aniSTa prayoga thaI jAta. vaLI, I jatinivRttI tI, ahIM ThAra "ga' nA sthAnamAM thayela che. mATe ukta rUpa siddha thAya che. // iti ekAdazapariziSTe sampAdaka-panyAsatrIdakSavijayagaNi saMkalitamanusvArAdinirUpaNaM samAptam // Page #374 -------------------------------------------------------------------------- Page #375 -------------------------------------------------------------------------- _