________________
३५७
પ્રથમ પાલિકાના અન્તર્ગણો પાંચ છે. ૧ યુનિ , ર વૃતાલિબાન, 3 નલિયા, ૪ વનાિઇ અને હવાલે આ પાંચે ગ્વાદિના પેટા ગણોનાં ફળો ક્રમશઃ નીચે મુજબ છે–
૧. પહેલા પુલિયાનનું ફળ અઘતની વિભતિ પર છતાં આત્મપદ અને કવિકો થવો તે છે, જેમકે-“પુતિ વીતી લઘુત, બોતિ |
૨. બીજે વૃતાલિગન. આ ગણ ધુતાનો પણ અન્તર્ગણ છે, તેથી ઉપર જણાવેલ ફળ ઉપરાંત ચાલે અને તેનું પ્રત્યાયના વિષયમાં વિકલ્પ આત્મપદ થાય છે. જેમકે-“વન અવૃત, ગવર્નિંદ, ર્નિથતિ, वपति, अवर्तिष्यत, अवर्पत, विवृत्सति, विवर्तिषते ॥१॥
૩. ત્રીજા વિશાળનું ફળ વિકલ્પ જ કરવો તે છે. જેમકે “વર વીતી રાઈ, જરા.
૪ ચોથા વળાાિળનું ફળ પ્રસારણ-૬ ફિ, ૩, ૪) છે. જેમકે“સની વિગૂગાવા વાળ, .. ૫. પાંચમા લિલાબનું ફળ નિ પર છતાં કવ કરવો તે છે. -घटिष् चेषयाम्' घटयति, अजीघटत् ॥२॥
બીજા કલાાિળનો અંતર્ગણ મહિલા છે, જે પ્રોત્સાલિ નામથી પણ ઓળખાય છે. તેનું ફળ શિવ પ્રત્યય પર છતાં કિર્ભાવ થવો તે છે. જેમકે “૬ લાના નથી. ગુનિ ! આ બીના કારિકામાં નથી, છતાં ઉપલલાથી સમજી લેવી.
ત્રીજા વિવાલિયાણના માર્ગમાં બે છે. તેમાં પહેલો પુiદ ને બીજો સ્વા િપુલિપગનું ફળ પરસ્મપદમાં અઘતની પર છતાં પણ થવો એ