________________
२१६
श्रीसिद्धहेमचन्द्रशब्दानुशासनम्
-
युद्धे यः समास उक्तस्तस्मा-'दिच् समासान्तः' स्यात् । केशाकेशि ॥७४॥
द्विदण्ड्यादिः ७।३।७५॥ एते 'इजन्ताः' साधवः स्युः । द्विदण्डि हन्ति, उभादन्ति ॥७५॥
अक्-पू:- पथ्यपोऽत् ७४३७६॥ ऋगायन्तात् समासा-'दत् समासान्तः' स्यात् । अर्धचः, त्रिपुरम्, जलपयः, द्वीपम् ॥७६॥
धुरोऽनक्षस्य ७४३७७॥. धुरन्तात् समासा-'दत् समासान्तः' स्यात्, चेद् धूर्नाऽक्षस्य । राज्यधुरा । अनक्षस्येति किम् ? अक्षधूः ॥७७॥
सङ्ख्या-पाण्डूदक्-कृष्णाद् भूमेः ७३७८॥ सङ्ख्याऽर्थात् पाण्ड्वादेश्च परो यो भूमिस्तदन्ता-'दत् समासान्तः' स्यात् । द्विभूमम्, पाण्डुभूमम्, उदग्भूमम्, कृष्णभूमम् ॥७८॥
उपसर्गादध्वनः ७३७९॥ उपसर्गाद् धातुयोग्यात् प्रादेः परादध्वनः 'अः समासान्तः' स्यात् । प्राध्वो रथः ॥७९॥
समवा-ऽन्यात तमसः ७३१८०॥ एभ्यः परो यस्तमास्तदन्ता-'दत् समासान्तः' स्यात् । सन्तमसम्, अवतमसम्, अन्धतमसम् ॥८॥
तप्ता-ऽन्ववाद् रहसः ७३१८१॥ तप्तादिपूर्वो यो रहास्तदन्ता-'दः समासान्तः' स्यात् । तप्तरहसम्, अनुरहसम्, अवरहसम् ।।८१॥
प्रत्यन्ववात् साम-लोम्नः ७३८२॥
