________________
સ્કૃિતિક સંદર્ભ બન્ય]
૧૯
ભડલીના કાંઠે જમીનમાં પિસવા માંડતા ત્યાં જ શિવજીની મોટી સંખ્યામાં યાત્રાળુઓ અહીં દર્શન કરવા અને રહેવા સ્થાપના કરી. આ બાજુ ગોરકડા સર કરી મુસલમાને આવે છે. મંદિર અને શિવલિંગ ઘણાં ભવ્ય છે. આ સ્થળ ભડલી પહોંચ્યા. વેજલ ભટ્ટ ભારે પરાક્રમ બતાવ્યું. સાત વિશે નીચે પ્રમાણેને દેહરો પ્રસિદ્ધ છે. સાત મુસલમાનોને સામને કરી તેને સંહારતા વેજલ ભટ્ટ
જડિયે જંગલમાં વસે, ઘોડાને દાતાર પણ ખૂબ ઘવાયા અને ભૂગર્ભમાં સ્થાપવામાં આવેલાં બાણ
ગુઠો રાવળ જામને, હાંકી દીધો હાલાર. પર જ લેહી નીતરતી હાલતમાં ઢળી પડ્યા. બાજુમાં વૃક્ષની ઓથે સંતાઈ રહેલ હરલ અને મીનળદેને પકડયા ફળેશ્વર મહાદેવ-વાંકાનેર : મુસલમાન સૈનિકે દેડયા પણ ઊંચી ટેકરી પર ચડી
વાંકાનેરમાં મચ્છુ તથા પાળિયાને જ્યાં સંગમ થાય ગયેલાં આ બંને શિવોપાસિકાઓએ સમાધી લીધી. ધર. તીમાં સમાઈ ગઈ. શિવલિંગ ધરતીમાં સમાઈ ગયું તેથી જ
છે. ત્યાં ફળેશ્વર મહાદેવની એક વિશાળ જગ્યા આવેલી
છે. વાંકાનેરમાં સૌથી મોટું ધાર્મિક સ્થળ છે. લગભગ મુસલમાનોને દેખાયું નહીં.
૫૦૦ વર્ષનું જૂનું શહેર છે. બાજુમાં નાગાબાવાની જગ્યા ભડલી ગામમાં લેટ માંગીને પિતાનું માંડ માંડ પૂરૂ છે જ્યાં દરવર્ષે શ્રાવણ માસમાં દશમને મેળો ભરાય છે. કરતાં દયારામ ભટ્ટને એકવાર વગડામાંથી પસાર થતાં આ મેળામાં ભજીયા ખાવાનું ચલણ છે. સામે શાં બાવાની જમીનમાંથી કંઈક અવાજે થતાં સાંભળ્યા અને તેણે અવાજ મોટી પૂરાણી ઈમારત ઊભી છે, જે વાંકાનેરની પ્રાતીનતમ આવતા હતા ત્યાં ધૂળ આધી પાછી કરી ને જોયું તે વસ્તુ છે. મુનિબાવા ફળેશ્વર મહાદેવની જગ્યા વસાવીને સુંદર શિવલિંગ જણાયું. તેણે આ શિવલિંગની પૂજા કરી બેઠાં છે. આમ મુનિબાવા, શાબાવા, નાગાબાવાની ત્રિપુટી ને જ જમવાનું વ્રત લીધું.
બની. ફળેશ્વરની જગ્યામાં પ્રાચીન ભેંયરું છે, જે જોવા
લાયક છે. આ જગ્યાના સંચાલક મહંત શ્રી રામકિશોર કહેવાય છે કે એક ચોમાસામાં અનરાધાર વરસાદ ને
દાસજીએ ટાઈસ પથરાવી રીપેર કર્યું છે. અંદર લાઈટ વીજળીઓના તાંડવ વચ્ચે પણ નિર્ભય રહી દયારામ ભટ્ટ
પણ ગોઠવી છે. આ ભેંયરામાં શંકર ભગવાન બિરાજે છે. પૂજા કરી રહ્યા હતા, ત્યાં કઈ સાધુ આવી તેને ઘેલે
સૌથી પ્રથમ મુનિ સુંદરદાસજી હતા, જેમણે ૯૭ વર્ષ નદીના ઘોડાપુરમાંથી માર્ગ કરાવી સામે પાર મૂકી ગયા.
સુધી આ જગ્યાને શોભાવી પાછળથી હાલના મહંત શ્રી અત્યારે પણ દયારામ ભટ્ટના વંશજે શિવજીની મહાપૂજા રામ(શારદાસજી અધ્યાદાપજી છેલ્લાં ૨૫ વર્ષથી મનકરે છે.
મૂકીને જગ્યાને અધિક શોભાયમાન બનાવવા પ્રયત્ન કરી આ તીર્થધામ રાજકોટ જીલ્લાના જસદણ તાલુકામાં રહ્યા છે. અહીં શ્રી રામલક્ષમણ સીતાજીનું મંદિર, શ્રી આવ્યું છે ને રાજકોટથી ગઢડા જતી એસ. ટી.માં ત્યાં મહાદેવનું મંદિર છે. અને ૩૦૦ વર્ષ જૂની હનુમાનજીની જઈ શકાય છે. શ્રાવણ માસમાં ને આ માસમાં આસ- મૂર્તિ ચાંદીના ટૂકડામાં મઢાયેલી ૫ ફૂટ ઊંચી આજે પણ પાસના પ્રદેશની વનશ્રીના સૌદર્યને સોળે કળાએ ખીલેલું માનવીને દર્શન આપવા ઊભી છે. લગભગ ૨૦,૦૦૦ ના જોઈ હજારો યાત્રાળુઓ શિવજીના દર્શન સેવા કરે છે. ખર્ચે રામજીમંદિર ટુંક સમયમાં બાંધવાનું છે. દાતા તરયાત્રાળુઓને ઉતરવા રહેવા સારી સગવડ છે. જગ્યાના ફથી રકમ આવતી જાય છે. ઉપરાંત અન્નક્ષેત્ર ચાલુ છે. ૧૫ મહંત હાલમાં દેવગિરિજી વીરગિરિજી મહારાજ બિરાજેલ જેટલી ગાય છે. સંસ્થામાં બાગબગીચાઓ, ભેજનાલય, છે. તેઓ યાત્રિકોમાં ઘણું જ પ્રીતિપાત્ર બન્યા છે. પ્રાર્થનામંદિર, રામજીમંદિર, કુવો, પંપ વિગેરેની સગવ.
ડતા છે. લગભગ ૨૮૦૦ ચો. વાર જગ્યા છે. આ સંસ્થાના જડેશ્વર મહાદેવ :
સંચાલકો શ્રી હીરાચંદ હિરચંદ, શ્રી ગોરધનદાસ વોરા, વાંકાનેર અને મોરબી પંથક વચ્ચે મચ્છુકાંઠે શ્રી જડે- શ્રી વીરજી માથકિયા અને શ્રી રતિલાલ દલાલ છે. આ શ્વર મહાદેવનું સુંદર મંદિર આવેલું છે. સૌરાષ્ટ્રના જગ્યાને શોભાયમાન કરવામાં સ્વ. શ્રી નાનાભાઈને ફાળે મધ્યભાગ પાંચાલ પ્રદેશથી માંડીને આજુબાજુ ડુંગરમાળા ખુબ હતો. વાંકાનેર આવવાનું થાય તે ફળેશ્વર મહાદેવના પથરાયેલી છે. વાંકાનેરના પાદરમાં જ કાલિકા, ચાંદલિયા દર્શન કરી જીવન ધન્ય બનાવશે. અને ધૂળેશ્વર મહાદેવ બિરાજેલ છે. આ ડુંગરમાળા વાંકાનેરની દક્ષિણ દિશાને આવરીને પડી છે. આ ધાર ધીમે તુલસીશ્યામ : " ધીમે વાંકાનેરની ઉત્તર તરફ નમતી નમતી છેક જડેશ્વર સૌરાષ્ટ્રમાં પ્રભાસક્ષેત્રનું સ્થળ પુરાણ પ્રસિદ્ધ છે. આ મહાદેવના ધામ પાસે જઈને ઉભી રહે છે. સ્વચ્છ હવા, પ્રભાસક્ષેત્રની પૂર્વે તુલસીશ્યામનું સ્થળ “તપ્તદક તીર્થ” પાણી અને કુદરતી સૌંદર્યના કારણે આ સ્થાન પ્રખ્યાત છે. નામે પ્રસિદ્ધ છે. હજારો વર્ષ પહેલાં દીવના ટાપુમાં જાલજડેશ્વર મહાદેવના મંદિર પાસે એક વિશાળ ધર્મશાળા ધર નામનો રાક્ષસ રહેતો હતો. તેને એક વૃદા નામની છે. ખાસ કરીને શ્રાવણ માસમાં સૌરાષ્ટ્ર-ગુજરાતમાંથી સતી સ્ત્રી હતી. આ વૃંદાને કારણે જાલંધરને કંઈ મારી
Jain Education Intemational
For Private & Personal use only
www.jainelibrary.org
