________________
ભાગાની રાધમાં ફરિજયાત સ્થળાંતર કરતા માનવી વનવગડા અને પાંડ ભેળગી, પાણી પર તરતાં થયાં ઉપર બેસીને નાળાં પાર કરતાં શીખ્યા હશે. આ થડીકારાતાં નાવડીએ બની અને વિસ્તાર વધતાં મવા, વાયુ અને વિયાળ જહાજ બન્યાં.
વૈદક પ્રમાણો પરથી નળી શકાય છે કે ભારતમાં વવાણુ બાંધવાની કળા સારી વિકસેલી હતી. અસુરામાં વહાણવટું વ્યાપક હતું. આચારધર્મમાં ગૂંચવાયેલ આર્યાએ પ્રથમ વહાણયાત્રાને તિરસ્કારી હતી અને સર્વપ્રથમ મહર્ષિ અગત્યે વહાણયાત્રા કરી ભારતની સંસ્કૃત્તિને દરીયાપાર કરી હતી. કહેવાય છે કે, રાષ્ટ્રના સમયમાં વાવડ રાજ્યનીર્તિનું બળ ગણાતું. મધ્ય અમેરિકા વસ્તીમય સસ્કૃતિ-રાવનું માળ તુ”. અને ત્યાંથી તે કા વાળુ દ્વારા બાવ્યો. ભારતના સાગર કિનારા ત્યાથી સંસ્કૃતિ, માનવ અને નાની બાપ-લે કરી શો છે. દ સુને જન્મવાને ૨૫૦ વર્ષની વાર હતી ત્યારની મા ા સંસ્કૃતિની વાત કહેતી એક મુદ્રામાં કુવાથંભવાળા વહાણુની અંકિત થએલી આકૃતિ ભારતની પશ્ચિમ કાળના ઉજ્જવળ વાણવાની કથા આલેખે છે. ભારતના લગભગ ૩૦૦ માઇલ ધાંબો સાગરકિનારા તેના વ્યાપારની ધોરી નસ છે. ગુજરાતને કુદરતે તેમાંથી ૧૦૦૦ માઇલથી વધુ સાગરિકનારા બક્ષે છે. આપણુ દેશમાં, ગુજરાતના દરિયાકાં, તેના પરનાં બા અને તે પર થતી ગાયાત-નિકાસ અગત્યનું સ્થાન ધરાવે છે, મા ભરી માર્ગ જારના કેન્દ્ર તરીકે, વૈષાર માટે માલની અવર-જવરના કેન્દ્ર તરીકે તથા આંતર પ્રાંતિય અને આંતર રાષ્ટ્રિય વધારના કેન્દ્ર તરીકે મહવનો ભાગ બત્તી રહ્યા છે. ભારતમાં ખાસ કરીને ગુજરાતીઓની સાહસિકતા અને પરદેશી વસવાટમાં આ સાગર-કિનારાની માટી દેણગી છે અને તે દ્વારા માજ દેશ બહુખ ડીયામણ સ્ત્રી પણ શો છે,
ભારતના દરિયાકાંઠા ઉપર આઠ મેટા અને ૧૫૦ મધ્યમ અને નાના બંદા ખાવેલાં છે, તેમાં પણ ગુજ્યાં કે મોઢુ બદર, ૧૦ મધ્યમ કક્ષાના બંદરા અને ૩૮ નાના બંદરો મળી કુલ ૪૯ બદરા છે. તેમાં છ બદરા બારમાસી છે અને એ બદરાને બારમાસી ભી તરીકે વિકાસ આપાનમાં છે. ગુજરાતના કાંટા ઉપરના બારો
ત. તામ
૧ કડલા
૨ માંડવી
3
નવલખી
ગુજરાતના બંદરો
Jain Education International
કક્ષા
મા
મધ્યમ
મધ્યમ
ફ્લો
કચ્છ
કચ્છ
averkle
ન'. નામ
૪ ખેડી
૫
હું
છ
૮
૯ ભાવનગર
૧૦ ભરૂચ
સિક્કા
એ મા
પારદર
વેરાવળ
11 મગદલ્લા
૧૨. કોટેશ્વર
૧૩ જખી
૧૪ મુદ્રા ૧૫ નડિમ્બા
૧ સલાયા
૧૭ પિં
૧૮ એટ
૧૯ દ્વારકા ૨૦ લાંબા ૨૧માંગરાત ૨૨ દીવ
૨૩ માવડ ૨૪ નવા બંદર ૨૫ સીાર
૨૬ રાજપરા ૨૭ કોડટા
૨૮ કોડીનાર
૨૯ નામાક
૩૦
૧ મહુવા
૩૨ તળાજા ૩૩ કાકા
ગ
ખંભાત
રાજુલા
૩૫
૩૬ કાવિ
૩૭ ટકારી ૩૮ દહેજ
૩૯ ભગવા
For Private & Personal Use Only
—શ્રી પુષ્કરભાઇ ગોકાણી
જીલ્લા
કક્ષા
મધ્યમ
મધ્યમ
મધ્યમ
મધ્યમ
મધ્યમ
મધ્યમ
મધ્યમ
મધ્યમ
નાન
નાન
નાનું
નાનું
નાનું
નાન
નાનું
નાનું
નાનુ
-10
નાન
નાનું
નાનું
નાનું
નાનું
૩૩ છે કે હું ૩૩૩ હૈ તું
જામનગર
જામનગર
જામનગર
જુનાગઢ
જુનાગઢ
ભાવનગર
ભચ
સુરત
કચ્છ
કચ્છ
કચ્છ
જામનગર
જામનગર
જામનગર
જામનગર
જામનગર
જામનગર
જૂનાગઢ
જૂનાગઢ જૂનાગઢ
જૂનાગઢ
જૂનાગઢ
જૂનાગઢ
અમરેલી
મી
મ
અમરેલી ભાવનગર ભાવનગર
ભાવનગર
ભાવનગર
ખેડા
ભરૂચ
ભચ
ભરૂચ
સુરત
www.jainelibrary.org