________________
સરિસૃતિક સેલ કન્ય ]
વાડીયો ધ્રુવ Dusky Horned owl Babo Coromuસારે એક નવી તિતા ચૈતલ થાલ ની સૌ પ્રથમ શોધ અને ndus Coromandus. નવુ આર. એસ. ધમાજિ∞ સામે કરી અને ભાવનગરના માછીમાર ગ્રુપ Browll Fish owl BubZeylonesis તલ ચહુલની તદ્દન નવી જ તિ તરીકે શાધ કરીને પછી યાઅનો અભ્યાસક્ષેત્રે અનન્ય માન મેળવી, આ ક્ષેત્રમાં, દેશનવેદેશના ઉચ્ચકક્ષાના પક્ષી–નિષ્ણાતામાં સ્થાન પ્રાપ્ત કર્યું છે તે બદલ તેમને ધન્યવાદ આપવા ઘટે. આ પક્ષીનું શાસ્ત્રીય નામ તેમના શોધક ઉપરથી પડ્યું છે- Calandrella Vata! Krishnakumarsinhji Vaurie and Dharmakumarsinhji. ચલ અને તેનાં જેવાં ખીજા બાકી રહેલાં પક્ષીઓ નીચે પ્રમાણે છેiીયાવાડી અબિંધો The Red winged
ush Lark The Black Belli ed Finch Lark Ashy-Crowned. Finch Lark
Rufus Tailed Ammomanes Finch Lark
Phoeniculus phoe Desert Lark Alaemon alauThe Hoopoe dipes dorial Lark or Large Desert Lark The yark and Short Toed Lark સીંધુને પુલક The Indus Sand Lark મલબારીનાનો ફૂલ The Malabar crested Lark
ડુમાં, ચકુલ-જંગમ અને જતન પક્ષીઓ દેખાય છે.
gmein.
Otus જાતિનાં ચાર વડા થાય છે જે તીચે જણાવ્યાં છે :ભારતી યુગ Indian Scope w Otus Scops Linnalus.
લીટાવાળી યુગડ Strialed Scop owl ctus brutei
Hame પરદેશી યુગા Eastern scops owl tus Scops Pulchellus pennaus. દેશી સુઘડ Co||red Sceps owl Otus Bakkamoela
Pennant.
આ ઉપરાંત—
રેવીદેવી અથવા કરેલ arn owl Tyto alba Scopoli ખેતરીયા !... Short cured owl id flammus flammeus pontopiddan. ગિરનારી ધ્રુવડ Large Motiled wood owl Strix Oceliata grandis kollr.
– એક
અને ગુજરાતીમાં બાજધુષુ તરીકે ાણીનુંThe rown Hawk owl છે જેનું વૈજ્ઞાનિક નામ Ninox scutulata. છે તે થઇ ધુવડની અગિયાર જાતે થઇ. હવે આપણે એ પોની નોંધ કરીએ છીએ કે જે પક્ષ'નાં સંગીત માટે આંગ્લ કવિઓએ અદ્ભુત કહી શકાય તેવાં કાવ્યો Poems અગ્રેજી ભાષામાં આપ્યાં . . . shelly નું “To A SKYLARK' આવું એક ખ્યાતનામ મળ કાવ્ય છે. આ પક્ષીઓ બે જુદી જુદી નતનાં ભાવે આપણે જેને ચલ પક્ષી તરીકે ઓળખીએ છીએ તે sykes Crested Lark નુ સાનિક નામ aleria dev sykes છે. આ ચંડુલ ખૂબ જ સુંદર ગાયક પક્ષી છે. ભારતનાં પછી રોખીનોમાં ા પક્ષી તેની અને અનુકરણુક્તિ માટે ખૂબ જ જાણીતું છે-માનીતું છે. આ પક્ષી પર એક લેખ લખી શકાય તેટલી હકીકતા તેના અંગેની મળી આવે છે. ભારતનાં પક્ષી શોખીમાનું બીજું માનીતું પક્ષી તે અગનપંખી છે. તેને અંગ્રેજીમાં Singing Bush Lark કહે છે. તેનું શાસ્ત્રીય નામ છે Mirara javanaica Horsfield. આ પક્ષી માટે પણ એક અલગ લેખ લખી શકાય તેટલી હકીકતા તેના અંગે તેધાએલી છે. આ ઉપરાંત ભારતનાં પક્ષી શાખીના જે કે પક્ષીઓ પાળે છે તે ઘાઘસ ચલ જેને અંગ્રેજીમાં Pranklinês Crested Lark કહે છે તેનું શાસ્ત્રીય નામ -galerida cristata chandoola Franklin બીજી તે જળઅગન જૈને એમાં The Small Skylark કરે તે જેનું શાસ્ત્રીય નામ છે Auda gulgula Frati.in. આપણે યારે ચલ અને ગનની વાત કરીએ છીએ
સ્વતંત્ર
અગન
નાં ચકલી
Jain Education International
રામ લ
પુલક
**
૬૯૭
Mivafra erytht
roptira siudiana Eremopterix grisea Scopoli.
For Private & Personal Use Only
Calandrell cime rea lougipenuis
“ગુજરાતનું પક્ષીજગત" નોંધ પૂરી કરીને પરેશાં એક, બે પક્ષીઓ વિષે જાણી, પછી આ નોંધ આપણે પૂરી કરીશું
alandrella raytal adamsi Galerida Malabarica
થઇ અત્રિયાક જાતનાં
પ્રથમ લઇએ સુધરી તરીકે જે પક્ષીઓ ગુજરાતમાં ખૂબ જાણીતાં છે તે પક્ષીઓ સુધરી- સુ એટલે સુદર ને ધરી બર્થાત્ પરવાળાસુંદર ધરવાળું પક્ષી તે સુધરી. એક વણકર જે ખૂબીથી કાપડનું વણાટકામ કરે તેવી જ ખૂબીથી પેાતાના ધાસના માળાનુ કામ તે કરે છે. તેથી તેનું અ ંગ્રેજી નામ The common weaver Bird છે. હિન્દીમાં તેને બૈયાં કહે છે, તેનું શાસ્ત્રીય નામ છે Ploceus Philippinus Linnaeus. આ પક્ષીની ત્રણ જુદી જુદી જાતા ભાપણે ત્યાં દેખાય છે, બીજી બે જાતેામાંની એક છે. કાળામળાની સુધરી- The Block Throated weaverBird–જેનું શાસ્ત્રય નામ places benghalensis Linnacus ને બી∞ બૅનની સુધરી તે લીટીવાળી સુધરી -The streaked weaver Bird જેનું શાસ્ત્રીય નામ ploceus manger Horsfield.
www.jainelibrary.org
