________________
[ Pહદ ગુજરાતની અસ્મિતા
योग क्रियान्नतिदर्पमर्थ बुद्धिर सूयत । મહારાજ એ સંપ્રદાયને વધુને વધુ બલીષ્ઠ કરી રહ્યા છે. અને મધr cકૃતિ તિતિક્ષા તુ ક્ષે હૃ: પ્રાથે તમ | ભકતને ભકિતભાવે ભજવી રહ્યા છે.
- પરમ વિતરાગી ભગવાન મહાવીર સ્વામીએ પ્રસ્થાપિત કરેલ ધર્મની પત્નીઓ-(૧) શ્રદ્ધાશક્તિથી વિશ્વમાં શુભ કલ્યાણના જૈન ધર્મનો ફેલાવો પણ ગુજરાતમાં ઘણું છે ગુજરાતના શહેરમાં, આંદલનોનો ફેલાવો થાય છે અને અકલ્યાણકારી ભાવનાને નાશ ગામોમાં શિખરબંધી જિનાલય છે. તળાજા, શેત્રુજ્ય, ગિરનાર, થાય છે. (૨) મૈત્રીશક્તિથી વિશ્વમાં પ્રસાદરૂપી પ્રસન્નતા પાંગરે છે
શક્તિય વિશ્વમાં પ્રસાદરૂપ પ્રસન્નતા પાંગરે છે દેલવાડા, આબુ વગેરે તિર્થધામોમાં મોટી સંખ્યામાં યાત્રાળુઓ અને ઉદવેગનો નાશ થાય છે. (૩) દયાશક્તિથી વિશ્વમાં અભયને આવે છે. જેનદર્શનના ગ્રંથમાં અધ્યાત્મજ્ઞાન ભારોભાર ભરેલું છે. સંચાર થાય છે અને ભયને નાશ થાય છે. (૪) શાન્તિશક્તિથી સકલ બ્રહ્માંડમાં સુખનો સંચાર થાય છે અને અશાંતિ દુઃખ તાપ
| ગુજરાતની પછાત કોમમાં મોટા ભાગે રામાપીરની ઉપાસના
થતી વધુ જોવા મળે છે. રામાપીરને હેલે દરેકે દરેક ભજનક નષ્ટ થાય છે. (૫) તુષ્ટિશકિતથી તોષ સંતોષને સંચાર થાય છે અને અસંતોષને નાશ થાય છે. (૬) પુષ્ટિશક્તિથી વિશ્વમાં મુદ
ભાઈઓ ભાવથી ગાતા હોય છે અને ભજનની ઝુંક બેલાવતા હોય [આનંદ]ને ફેલાવો થાય છે અને શેક-ગ્લાનીનો નાશ થાય છે.
છે. રામાપીરની માનતાઓ થતી હોય છે અને તેના પ્રત્યક્ષ પરચાઓ (૭) ક્રિયાશક્તિથી વિશ્વમાં ઉદ્યોગનો સંચાર થાય છે અને આળસ
પણ ગુજરાતમાં ઘણા પ્રચલીત છે. -પ્રમાદનો નાશ થાય છે. (૮) ઉન્નતિશક્તિથી વિશ્વમાં ઉત્સાહને
| ગુજરાતમાં ઘણા મહાન સમર્થ સંત મહાત્માઓ થઈ ગયા છે. અવિર્ભાવ થાય છે અને હતાશા નિરાશાને નાશ થાય છે. (૯)
જેમની માનતાઓ થાય છે અને અત્યારે પણ પ્રત્યક્ષ ચમત્કારીક બુદ્ધિશક્તિથી વિશ્વમાં સુખની પ્રાપ્તિ થાય છે અને અનિષ્ટ તત્તનો
પરચાઓ પણ જોવા જાણવા મળે છે. સૌરાષ્ટ્રમાં શ્રી જલારામબાપાની નાશ થાય છે. (૧૦) મેધાશક્તિથી વિશ્વમાં સ્મરણશક્તિને સંચાર
જમા વીરપુરમાં છે. પૂ. જલારામબાપાનું સાદુ પવિત્ર ભકિતભર્યું થાય છે અને વિસ્મરણનો નાશ થાય છે. (૧) તિતિક્ષાશક્તિથી જીવન અને સેવાભાગની ભાવનાની અખંડ જાત ભકતોના હૃદયમાં વિશ્વમાં ક્ષેમનો સંચાર થાય છે અને અક્ષેમનો નાશ થાય છે. (૧૨)
શ્રદ્ધાના અજવાળાં પાથરી રહી છે. તેવી જ રીતે મધ્યગીરમાં શ્રી હીં શક્તિથી વિશ્વમાં વિવેક વિનયને સંચાર થાય છે અને અવિવેક
ગીગાબાપાની સતાધારમાં જગ્યા છે અને આજે પણ એને મહીમા અવિનયનો નાશ થાય છે. (૧૩) મૂર્તિશક્તિથી વિશ્વમાં ત્રિગુણાત્મિક
ઘણો મોટો છે. એ પંથકના દરેક માનવી ગીગાપારને વધુ માને છે અને
ચાલુ જ ત્રિગુણી પ્રકૃતિનો ઉદય થાય છે. આમ ઉપરોક્ત ૧૩ શકિતને તેની માનતા કરે છે. યાત્રાળુઓ માટે દિવસરાત રસે ધર્મની પત્ની ગણવામાં આવે છે.
હોય છે વિશ્વના કોઈપણ પ્રચલિત ધર્મમાં કે સંપ્રદાયમાં ઉપરોક્ત આવા તીર્થોને કે જગ્યાઓને સૈરાષ્ટ્ર-ગુજરાતમાં પાર નથી. શકિતઓનું એક યા બીજી રીતે મહત્વપૂર્ણ સ્થાન છે.
અને એનું વર્ણન કરવામાં આવે તો પાનાને પાના ભરાય તેટલી જુદા જુદા સંપ્રદાયોના આચાર્યોએ જુદી જુદી રીતે એજ સામગ્રી થાય, તે વુિં તે
સામગ્રી થાય, તે બધું લખવું અશક્ય છે. સનાતન સત્યને કેન્દ્રમાં રાખીને, દેશકાળને લક્ષમાં લઇને ધર્મોપદેશ હમણાં હમણે છેલ્લા ત્રણ દસકાથી શ્રી સાંઈબાબાના ભકતો કર્યો છે. ભિન્ન ભિન્ન સંપ્રદાયોના આચાર્ય અને તેના ધર્મ ઉપ
ઘણા વધ્યા છે. ઠેરઠેર સાંઈ મંદિરો અને તેના અનુયાયીઓ જેવા દેશની છણાવટ કરવી જરૂરી નથી પણ ટુંકમાં ગુજરાતમાં મુખ્યત્વે
મળે છે. શ્રી સાંઈબાબા ભગવાન દત્તાત્રેયનો અવતાર છે એમ શિવભકિત, વિષ્ણુભક્તિ, રામભકિત, કૃષ્ણભકિત, રાધા-માધવભકિત, માન
માનવામાં આવે છે અને તેના પ્રત્યક્ષ પરચાઓ પણ જોવા જાણવા દેવીભક્તિ, સુર્ય ભકિત, ગણપતિભકિત વગેરે ભકિત ઉપાસનાનો મળ્યા પ્રયાર ભિન્ન ભિન્ન સંપ્રદાયો દ્વારા પ્રચલીત થયો છે.
ગુજરાતમાં ઈસ્લામધર્મ, પારસી ધર્મ, ખ્રીસ્તીઓને ઈસાઈધર્મ શ્રી રામાનુજાચાર્ય, શ્રી નિમ્બાર્કચાર્ય શ્રી માધવાચાર્ય શ્રી વિગેરે ધર્મો એના અનુયાયીઓ દ્વારા પ્રચલીત થયા છે અને વિકસ્યા છે. વલ્લભાચાર્ય વગેરે આચાર્યોએ વેદાંતસૂત્રો પર ભાષ્ય કરીને પિત– હિંદુસ્તાન, પાકિસ્તાનના ભાગલા થવાને કારણે સિધીભાઈઓ પિતાના દાર્શનિક વિચારને પ્રતિષ્ઠિત કરેલ છે. એમના અનુયાયીઓ (નિરાશ્રીતો)ને ગુજરાતમાં મોટા પ્રમાણમાં વસવાટ થયો છે. તે વિષ્ણુભકિતનો ફેલાવો કરી રહ્યા છે.
સિંધીઓ સિંધના સંત કંવરરામને માનતા હોય છે અને તેના અનુ- શ્રી કબીર સાહેબને પણ મોટો પંથ છે જે કબીરપંથી કહેવાય થાયીઓ પણ એ સંપ્રદાયનો ફેલાવો કરી રહ્યા છે. છે. એમના અનુયાયીઓ ગુજરાતમાં ઘણાં છે. કબીર સાહેબના ગુજરાતમાં વસતા શિખ ગુરૂ નાનકને માનતા હોય છે અને અધ્યાત્મ તત્વજ્ઞાનથી ભરપુર ગુઢ ઉપદેશનો સાર, પદ, ભજન, એ રીતે એ સંપ્રદાય પણ પ્રચલીત થયો છે. ગુજરાતમાં વસેલા દવાઓ વગેરે સારગત સાહિત્યનો ફેલાવો કરી રહ્યા છે અને મહારાષ્ટ્રીયન ભાઈએ મહારાષ્ટ્રના પરમભકત તુકારામ, જ્ઞાનેશ્વર ઉપદેશ આપી રહ્યા છે.
તેમજ દત્તાવતાર સદ્ગુરુ સ્વામી શ્રી સમર્થમહારાજને માનતા હોય શ્રી સહજાનંદ સ્વામી મહારાજે સ્વામીનારાયણ ધર્મની સ્થાપના છે અને એની પૂજા ભકિત પ્રચલીત થઈ છે. ગણેશ ઉત્સવ ગુજકરી અને શિક્ષાપત્રી દ્વારા ઉપદેશનો ફેલાવો કર્યો અને ભક્તિની રાતમાં પણ મહારાષ્ટ્રની માફક ઉજવાય છે અને એમાં ગુજરાતી ગંગા-વહાવી સૌરાષ્ટ્ર-ગુજરાતમાં સ્વામીનારાયણ સંપ્રદાયને ખૂબજ ભાઈઓ પણ મોટી સંખ્યામાં ભાગ લેતા જોવા મળે છે. ફેલાવો થયો છે. અને આજે પણ પરમ પ્રગટ બ્રહ્મ શ્રી યોગીજી આમ ગુજરાતમાં દરેકે દરેક સંપ્રદાય પોતપોતાની રીતે વિકસ્યો
Jain Education Intemational
For Private & Personal use only
www.jainelibrary.org
