________________
સાંસ્કૃતિક સંદર્ભ પ્રન્ય ]
કે “આ તમામ આડા ઊભેલા બ્રહ્મભટ્ટોને કેદ કરે ! પરંતુ નિમિષ માત્રમાં જ કંઈ અજબ નિર્ણય લીધો અને તેઓ
જ્યાં સરદાર ખુદાવિંદખાન તેમને પકડવા આગળ વધે છે, તેમની પાસે પહોંચે તે પહેલાં તો જય અંબે કહી ઉપરના તે જ વખતે ચોથા પગથિયે ઊભેલા ૭૦ વર્ષના એક ૧૦૦ બ્રહ્મભટ્ટોએ પિતાની કટારે ગળામાં રેપી દીધી હતી ડોસાએ આગળ આવી, કટારીથી પેટ ચીરી, આંતરડા કાઢી અને ત્યાંથી દેટ મૂકી નીચે જ્યાં ચોક પડતો હતો ત્યાં આવી તેની માળા સરદારના ગળામાં નાખી. સરદારે ગળામાંથી દરેકે પડતું મૂકયું. ત્યાં મારગ વચ્ચે આમ લોહી નીકળતાં તુરત તે કાઢી નાંખ્યું. સરદારનું શરીર તે બુદ્દા બ્રહ્મભટ્ટના ૧૦૦ બ્રહ્મભટ્ટનાં મૂડદાં જઈ પેલા સૈનિકે પણ અચકાઈને પવિત્ર રક્તથી રંગાઈ ગયું. પરંતુ તે ન ગણકારતાં સરદાર ઊભા રહ્યા. કારણુ મૂડદાંને ઢગ થયેલ હતો. તે બધાને પાંચમા પગથીયે ઊલા એક યુવાનને પકડવા આગળ ખસેડ્યા સિવાય આગળ વધી શકાય તેમ ન હતું. અને વધ્યા. પરંતુ સરદાર તેને પકડે તે પહેલાં તે પેલા યુવાને હજુ ઉપરની બાજુએ બીજા બ્રહ્મભટ્ટ કટારીઓ લઈ તૈયાર કટારી પિતાના ગળામાં ઘાંચી દીધી અને જે અંબે બોલી ઊભા હતા. આથી તે પાછા વળ્યા અને સુલતાન સલામતને નીચે પડ્યો. તેને એમને એમ છેડી છઠ્ઠા પગથીયે જાય છે, સર્વ હકીકત નિવેદન કરી. સુલતાન પણ નીચે ઊભો ઊભો તે ત્યાં ઉભેલા યુવાને તરત સરદારને પડકાર કરી પિતાની આ બધું જોઈ રહ્યો હતો. તે પણ બ્રહ્મભટ્ટોની આટલી બધી કટારી ગળામાં વેંચી દઈ પ્રાણ ત્યાગ કર્યો. અને જ્યાં લાશ જોઈ ગભરાયો હતો. બંદ.ભોની લાશેમાંથી તેમનું સાતમા પગથિયા ઉપર ઊભેલા યુવાન તરફ નજર કરે છે. પવિત્ર રક્ત વહી રહ્યું હતું. તેને રેલે છેક સુલતાન મહમૂદ્ર ત્યાં પેલે ૧૭ વર્ષને નવલહિયો યુવાન બોલી ઊઠે છેઃ- બેગડો ઊભો હતો ત્યાં સુધી આવ્યો. સુલતાન કંઈ પણ આ સરદાર ખુદાવિંદખાન ! આ. ચાલ્યા આવો. તમે વિચાર કરે અને તેને નિર્ણય આપે, તે પહેલાં કોણ જાણે આજ સુધી અનેક યુદ્ધો લડયાં છે પરંતુ આ યુદ્ધ તદ્દન ક્યાંથી એક દશ-અગિયાર વર્ષની બ્રહ્મભટ્ટ કુમારિકા કે જેનું જુદા પ્રકારનું છે. માટે અમ આ યુદ્ધનો તમે પુરેપુરે રૂપ અને તેજ જોઈ ગમે તે માનવી પણ અંજાઈ જઈ લ્હાવો લે. તમારા સારૂ પાલીતાણાના આ બ્રહ્મભટ્ટો દેવી માની લે, તે આવી સુલતાન સમક્ષ ખડી થઈ સફેદ પિતાનાં પવિત્ર શોણિતની ન્યોછાવરી કરવા તૈયાર થયા છે. આરસપહાણમાંથી ધીમે ધીમે કોઈ કુશળ કલાકારે મૂર્તિ તેમનાં પવિત્ર શોણિત રેલાવીને તમારી ખાનદાની વધારે. કંડારી હોય અને પછી ભગવાને તેમાં જીવ મૂક્યો હોય જેથી ઇતિહાસમાં તમારું નામ સુવર્ણ અક્ષરે લખાઈ જાય.’ તેવી તે લાગતી હતી. જાણે દીનાનાથે થોડે થોડે રૂપે ઘડીને આમ કહી તેણે પિતાની કટાર ગળામાં ઘાંચી જય અંબે પછી હાથ ધોઈ ન નાખ્યા હોય તેવી તે દીસતી હતી. કહી પ્રાણ ત્યાગ કર્યા. આમ બ્રહ્મભટ્ટોની બલિદાનની પરં. આ નાનકડી બાળાના અચાનક પ્રાકટ્યથી ઘડીભર સુલતાન પર જોઈ અનેક યુદ્ધમાં વિજય પ્રાપ્ત કરનાર સરદાર ગભરાયો. પણ પછી મનને સ્વસ્થ કરી બાળાને પૂછવા ખુદાવિંદખાન પણ થરથરી ગયે. આવી ભવ્ય ન્યોછાવરી લાગે – “હે બાળા ! તું કોણ છો? અને અત્રે કેમ જોઈ તેને આત્મા કકળી ઉઠ્યો. તેણે ઉંચે જોયું તે એક- આવી છે?” પેલી બાળાએ જવાબ દીધે—એ ગુજરાતના એક પગથિયા પર એક એક બ્રહ્મભટ્ટ પુરુષ હાથમાં પિતાની પાદશાહ! તું તો આખાયે ગુજરાતનો ધણી છે. તારે તે પવિત્ર કટારી લઈ પિતાનું બલિદાન આપવા તૈયાર ઉભે તમામ પ્રજા પછી તે મુસલમાન હોય કે હિંદુ હોય તે હતો. આ જોઈ સરદાર ખુદાવિંદખાન પાછો વળે અને સરખી છે. માટે તેમને રંજાડવાથી તું કંઈ સુખ મેળવી સુલતાન મહમદ બેગડાને અહીંથી પાછા વળવા વિનંતી કરી. નહિ શકે. ભવિષ્યને ઇતિહાસકાર તારી આ ભયંકરતાની
પરંતુ સાતેક બ્રહ્મભટ્ટોનાં મડદાં પડવાથી પિતે ડરી જઈ નેંધ લેશે. અને આ નિર્દોષ માનવીઓની કતલ થાય છે શત્રુંજા પર આવેલ જેનેનાં મંદિરમાંની અનેક મૂર્તિઓ તેને ખૂદાને ત્યાં તારે જવાબ આપવો ભારે પડશે. આટછોડી દે તે પોતાનું ભૂતપસ્તિ નાબુદ કરવાનું સ્વમ આટલા માનવીઓનાં બલિદાનથી ધરાયે ન હો તે એ મટી જાય. એ સ્વમ શી રીતે ફળીભૂત કરવું ? તે વિચાર લેહી તરસ્યા સુલતાન, તું જેઈલે કે તને બલિદાનો આપવા સુલતાનને આવ્યું. તેને ઘડીભર તેના આ સિપાહાલાર માટે કેટકેટલા બ્રહ્મભટ્ટ તૈયાર થઈ આવ્યા છે? જે ૧૦૦૦ સરદાર ખુદાવિંદખાન તેમ જ આ પાલીતાણાના બ્રહ્મભટ્ટો પર બ્રહ્મભટ્ટો તો આ પગથિયાં સાચવવા એક એક પગથિયા પર ગુસે આવ્યો. ઘડીભર તો તેના મનમાં થયું કે પાલીતાણાના તૈયાર ઊભા છે. અને નીચે નજર કર. હજારોની સંખ્યામાં તમામ બ્રહ્મભટ્ટને એકસહ નાશ કરી દેવો કે જેથી બીજા બહારગામથી બીજા બ્રહ્મભટ્ટ સ્ત્રી-પુરુષે આવી તળેટીમાં કઈ ગામના બ્રહ્મભટ્ટો આમ આ પ્રકારની હિંમત ભવિષ્યમાં એકત્ર થયાં છે અને ૧ઝમોર ખડકવાની તૈયારી કરી રહ્યાં છે. કરે નહિ. આથી તેણે પિતાના અંગ રક્ષકની ટુકડીમાં બ્રહ્મભટ્ટ જેવી પવિત્ર કેમનાં આ હજારોની સંખ્યામાં ભયંકરમાં ભયંકર ગણાતા ૧૧ સૈનિકોને જુદા તારવી કાઢી બલિદાનો દેવાશે તેનાથી તું સુખી થવાનો નથી. અને તેથી આ બ્રહમભટ્ટને રસ્તામાંથી દૂર કરવા કહ્યું. સુલતાનની તારા યશમાં વૃદ્ધિ થવાની નથી. માટે સમજ એ ગુજરાતના આજ્ઞા મળતાની સાથે જ ભયંકર વંટોળની માફક તે સૈનિકો ધણી ! હજુ સમજ. શા માટે આ નિર્દોષ માનવીઓનાં ઉપરની બાજુએ દેવ્યા. પરંતુ મને ઉપરની બાજુ દોડતા બલિદાન લેવા તૈયાર થયે છે? અને હજુ પણ ન ધરાયે આવતા જઈ આ સાચા ન્યારાને વરેલા બ્રહ્મભટ્ટોએ હો તે લે આ કુમારિકાનું બલિદાન. એમ કહી તે નાનકડી
ખામાં
જેવી પરિવાર જનોએ આ
- બલિ
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
