________________
સાકૃતિક સ દલ' મન્ય ]
હતી. માંડણ ભગતે કહ્યું,
કામકાજ કરવા માંડે. “ધન્ય દવારકાના ધણી મું બંધાવી પાઘ; - વીરજીને ચાર બહેન હતી અને એક નાનો ભાઈ હતે. છેડલ આવ્યો નહિ રાખ, બાપલા, રાખ.” બે બહેનોનાં લગ્ન કર્યા એમાં પણ ખચ કુટુમ્બની કથળતી
“મારા નાથ ! બહુ થઈ. હવે રાખ. આ તારા સ્થિતિ એટલે ભીંસણ પણ વધવા લાગી, ઓછામાં પૂરું ચારણનું બિરદ તે સાચવ્યું. બસ કર બાપ બસ કર.” વસ્તાશેઠ અને લાડકી શેઠાણીએ ગામતરાં કર્યા એટલે વીરજી
ભગતે આમ કહ્યું એટલે પાઘને છેડે આવી ગયે. ઉપર જે વધવા લાગે. વીરજીની સ્થિતિ ખૂબ કપરી ભગતના માથા ઉપર પાઘ બંધાઈ ગઈ.
બની. દવારકાધીશના મંદિરમાં જયનાદ થવા લાગ્યા. પણ વીરજી દિલનો દાને હતો. અભ્યાગતો, અપંગ ઝાલર, શંખ, નગારા વાગી રહ્યા હતા. માંડણ ભગત ઉપર વગેરેને લેટ-દાળ-ખીચડી આવ્યા કરે. પિતાનું પછી અબીલ, ગુલાલ, કંકુ ઊડવા લાગ્યા. દવારકામાં માંડણ અભ્યાગતે પહેલાં એવો હતો એ એલિયે જીવ. ભગતને જય જયકાર થઈ રહ્યો.
નાની બહેનના પણ ઉંમર લાયક થતાં વીરજીએ માંડણ ભગતનો આનંદ અનેરો હતે. છંદ ઉપર છંદ લગ્ન કરી નાખ્યા. હવે ઘરમાં રહ્યા માત્ર બે ભાઈ: વીરજી દુહા ઉપર દુહા લલકારીને દવારકાધીશને બિરદાવી રહ્યા અને નાનભાઈ ઝવેર. ઝવેરને ભણાવવા માંડ્યો. હતા.
વીરજીએ નાની હાટડી માંડી હતી. તેલપળી કરીને માંડ દવાદકાવાસીઓએ માંડણ ભગતનું ખૂબ સન્માન કર્યું. માંડ ગુજરાન જેગુ મેળવતો હતો. આવી કટોકટીની સ્થિતિમાં ભગતને દવારકામાં એક મહિને રોકયાં દવારકાવાસીઓ પણ અભ્યાગત, અનાથાને દાળ-લેટ આપવાનું ચૂકતે નહીં. માંડણ ભગત ઉપર પ્રસન્ન હતા.
પિતાને એક બે ટંક ખાવાના સાંસા પડી જાય તે મુંગે દવારકામાં લાંબો વખત થઈ ગયે હતો એટલે માંડણ મુંગે ચલાવી લેત; એવો હતો એ જીવડે. ભગતે પ્રેમાળ દવારકાવાસીઓ પાસે ઘરે જવાની રજા માંગી. બહેન ક્લીના પતિને સ્વ-વાસ થયે એટલે બહેન લેકેએ કચવાતા મને રજા આપી. અશુભરી આંખે દવારકા પણ ચોટીલા વીરજી સાથે આવીને રહી. વીરજી બહેન કે ધીશના ચરણમાં વંદના કરી ભ તે વિદાય લીધી. ભાઈને જરાપણુ ઓછું આવવા દેતો નહીં'.
પાઘ બાંધી ભગત પાછા આળ્યા સંચાણ. ભગતને ચોટીલાના સમજુ લેકો વીરજીની વૃત્તિથી જાણીતા થયા ભગવાને પાઘ બંધાવી એ સમાચાર ઈશ્વરદાનજી તેમજ હતા. વીરજીને રામરોટી બાંધી આપી એટલે વીરજી રામજામરાવળજીએ જાણ્યા હતા. ઈશ્વરદાનજી ભગતને ભેટી રોટી ઉઘરાવી સાધુસંતો, અભ્યાગતને જમાડવા લાગ્યું. પડયા.
વીરજીની ત્યાગવૃત્તિથી ચોટીલાના લેકે વધારે ખુશ ભગતનું ધામધૂમથી સામૈયું કરીને જામનગરમાં લાવ. થયા હતા. વીરજીની સેવાવૃત્તિને ગામલેક તરફથી પ્રોત્સાવામાં આવ્યા. ભગતે યદુનંદનને બિરદાવતાં કવિતા લલ- હન મળવા માંડયું. ચોટીલામાં સંત સાધુઓની અવરજવર કાય'. જામરાવળ માંડણ ભગત ઉપર ખુશ થઈ ગયા અને વધવા લાગી. વીરજી ભગત રાત કે દિ’ જોયા વ ૨ સંત લખપસાવ દેવા લાગ્યા પણ ભગત તો રાયના જાચક હતા. સેવા કરવા લાગ્યા. દુકાનનું કામ કરે, બીજે બા ઉપાડે જામના નહિ. ભગતે લખપસાવ લેવા ના પાડી, અન્ય ચાર અને ઉઘાડા પગે સંતસેવા કરે. ને વહેચી આપવા જામને વિનંતિ કરી.
વીરજી ભગતનું ઘર સંતોનું ધામ બનવા લાગ્યું. માંડણ ભગતે ઈશ્વરદાનજીની ખુલ્લા દિલે ક્ષમા માગી સાધુસંત, અભ્યાગતને દાળરોટી મળવા માંડી. વીરજીનું પિતે અગાઉ જે વિચાર કર્યા હતા તે બદલ દિલગીર થયા. ઘર વીરજી ભગતની જગ્યા કહેવાવા લાગ્યું. જગ્યાની ખ્યાતિ માંડણ ભગત જીવનભર રામના જાચક બની રહ્યા. વધવા માંડી અને લોકોને સહકાર સાંપડવા માં.
વિરજી ભગતની જગ્યાની ખ્યાતિ પણ ધીરે ધીરે વધવા
લાગી. વીરજી ભગત પણ સેવામૂતિ બની સેવા કરતા રહ્યા. ત્યાગમૂતિ વીરજી
એક વખત વીરજી ભગત ગામબહાર સીમ ભણી ગયા
હતા. એક વૃદ્ધ આદમી ચીંથરેહાલ માથા ઉપર લાકડાનો --શ્રી કનૈયાલાલ વાઘાણી ભાર ઉપાડી ચાલ્યો આવતે હતે. અતિ વૃદ્ધ હોઈને ડોસાની સંવત ૧૮૭૬ની સાલ હતી. સૌરાષ્ટ્રના ભાડલા ગામે ડોક ભારાના ભારથી ડગ ડગ થઈ રહી હતી. તેની પાછળ વસ્તા શેઠને ઘેર પુત્ર અવતર્યો. પુત્રનું નામ વીરજી પાડયું. ડોસાને દીકરો પણ ભારે ઉપાડી ચાલ્યો આવતો હતો.
વસ્તા શેઠ જૈન વણિક હતા. પંચાળના ચોટીલા ગામમાં ડોસો વૃદ્ધ હતું એટલે ઉતાવળે ચાલી શકતા ન હતા. દાના ખાચરના કારભારી બન્યા. વીરજી પણ ચોટીલામાં છોકરાએ ડોસાને તાટુકીને કહ્યું. “.ડોસાલા ! ઝટ કરને. મોટે થયે.
આમ કીડી ઘોડે(જેમ) શું હિડે છે. વખત હાલ્યો જાશે તે વસ્તાશેઠની સ્થિતિ કથળતી હતી. વીરજીને બે ત્રણ ભારા ન વેચાય.” ૨.૫ લાવી નિશાળેથી ઉઠાડી મૂક્યો. વીરજી પરચૂરણ વીરજી ભગતે છોકરાના શબ્દો સાંભળ્યા, ડોસાની કાયા
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
