________________
(૧૦ બુજરાતની ગરિમા
દેસાઇ ચીમનભાઈ દાદાભાઈ
તેઓ પિતાની સેવાઓ, ક્ષતિ અને સમય આપી રહ્યાં છે. લે કે
પયોગી કાર્યો કરતી એવી બીજી સંસ્થાઓ સાથે પણ તેઓ સંકશ્રી ચીમનભાઈની પેઢીને અભ્યાસકાળ આપણી રાષ્ટ્રીય આઝા- ળાએલા છે. ચરોતર એજ્યુકેશન સોસાયટી-આણંદ તથા સાબરકાંઠા દીને સંગ્રામકાળ હતો. પ્રાથમિક શિક્ષણ બાકરોલ તથા નડિ. આરોગ્યખંડળ-વાત્રકના કાર્યવાહક મંડળના સભ્ય તરીકે, બાકરોલ યાદમાં લીધા બાદ માધ્યમિક કેળવણી શાન્તાકૃગ (મુંબઈ) ની દૂધ ઉત્પાદક સહકારી મંડળના અધ્યક્ષપદે, સરદાર પટેલ યુનિવપિોદાર હાઈસ્કૂલમાં શ્રી રામપ્રસાદ બક્ષી જેવા શિક્ષકેના હાથ નીચે ર્સિટીના એગ્રીકલયરલ પ્રોડયુસ યુનિયનના કાર્યવાહક મંડળના પ્રાપ્ત કરી, થોડો વખત માધ્યમિક શિક્ષણ નડિયાદ અને કરમ- સભ્ય તરીકે પણ તેઓ પુરતી સેવાઓ આપી રહ્યા છે. ૧૯૫૯થી સદની હાઈસ્કુલોમાં પણ પ્રાપ્ત કર્યું. યુવાનવયથી જ આઝાદી જ્યારે શ્રી ભાઈકાકા રાજકારણમાં પ્રવેશ્યા અને ગુજરાત સ્વતંત્ર સંગ્રમની ઝાળ તેમને સ્પર્શી ગઈ અને આમ તે અંગેની વિવિધ પક્ષની સ્થાપના કરી ત્યારથી અત્યાર સુધી તેઓએ ગુજરાત સ્વતંત્રપ્રવૃત્તિઓમાં શરૂઆતથી જ ભાગ લેતા થયા, જેને પરિણામે સને પક્ષના ખજાનચી તરીકે તેમજ પક્ષની અન્ય બાબતોમાં પણ પોતાને ૧૯૩૨–૧૯૪ તથા ૧૯૪૨માં તેમણે જેલયાત્રા ભોગવી હતી. સમય અને શકિત પુરે પુરી રીતે કામે લગાવેલી, રાષ્ટ્રીય નેતાઓ સાથેના તેમના કુટુંબના ગાઢ સંબંધની પ્રતિતી સહકારી પ્રવૃત્તિ સાથે સંકળાએલી સંસ્થા ચરોતર પ્રામોદ્ધાર સરદ રશ્રી તથા દરબાર ગોપાળદાસભાઈએ ૧૩-૫-૧૯૭૫ના રોજ સહકારી મંડળ લિ.ના મંત્રી તરીકે તેઓ પહકારી પ્રવૃત્તિ અંગે ચીમનભાઈના લગ્ન પ્રસંગે જાતે હાજરી આપી હતી તેમાંથી વખતો વખત પોતાના મંતવ્યો સચોટ રીતે જુદા જુદા ભાસિક, થાય છે. “હિન્દ છોડે” લડત દરમ્યાન ભૂગર્ભમાં રહી; વડોદરા સામયિકો વિગેરેમાં રજૂ કરે છે. પેશ્યલ સેશન્સ કેસ, સંજાયા ડેરી ભાંગફોડ કેવા વિ. ખટલામાં ધર્મ બજાવવાની પ્રેરણાના બળે મેલી મથરાવટીના રાજકારણથી તેઓ મુખ્ય આરોપી હતા. આઝાદીની લડતને રંગ તેમને લાગી રાજકારણથી તેઓ અલિપ્ત રહ્યાં છે. વિદ્યાનગરના કાર્યક્ષેત્રે અને જતાં ત્યાર પછી તેમણે પોતાની પ્રવૃત્તિઓને જુદો વળાંક આપે. કર્મક્ષેત્રે અને બીજી અન્ય સંસ્થાઓમાં પોતાની સેવાઓ આપતા ૧૯૦૮• બાકરોલ મુકામે સ્વ. દરબારશ્રી ગોપાલદાસના પ્રમુખ પદે રહીને શ્રી ચીમનભાઈ ગુજરાતના જાહેર જીવનમાં કાર્યકરોની હરા
જાયેલા પેટલાદ તાલુકા પ્રજા મંડળના પ્રથમ અધિવેશનના ળમાં એક આગવું સ્થાન ધરાવે છે. સ્વાગત મંત્રી તરીકેની કામગીરી બજાવી હતી અને આમ સંગઠનાત્મક તેમજ સક્રિય રચનાત્મક પ્રવૃત્તિઓ સફળ રીતે હાથ ધર. કોટડથી કપિલભાઈ તલકચંદ વાની શકિતનાં અંકુરે ત્યારથી જ તેમનામાં ફુટી નીકળ્યા હતાં. સાબરકાંઠા જિલ્લામાં સહકારી પ્રવૃત્તિ અને શ્રી કપિલભાઈ પેટલાદ તાલુકા પ્રજામંડળની સફળતાના સપાને ચઢી તેઓ પોતાની કેટડિયા પર્યાય શબ્દ બની ગયા છે. કપિલાઈ મૂળ તો હિંમતનગર સંગઠન શકિત, પરિશ્રમ તથા હૈયા ઉલાત જેવા ગુણો અને તાલુકાના બેરણા ગામના, પણ કેલેજની તેજવી કારકીર્દી પછી સંપૂર્ણ કાર્યક્ષમતાના પરિપાકરૂપે વડોદરા જિલ્લા કલબે ર્ડના વકીલાત કરવા હિંમતનગરમાં સ્થાયી બન્યા. સેવાભાવી અને ૨૫ષ્ટ૧૯૪૬-૪૭માં ઉપપ્રમુખ બન્યા અને ત્યારબાદ ૧૯૪૯-૫૦ માં વકતા કપિલભાઈને વકીલાત રૂચિ નહિ, તેથી તેઓ સામાજીક અને ખેડા જિલા લેકબોર્ડમાં કેગ્ને પક્ષના દંડક તરીકેની કામગીરી સહકારની અનેકવિધ પ્રવૃત્તિઓમાં પોતાની શક્તિ અને સમય બજાવી. આમ ભરજુવાનથી જ તેઓ સામાજિક, રાજનૈતિક તેમજ આપવા લાગ્યા. એમ કરત્તાં કરતાં તેઓ સહકારી ને બીજી પ્રજાહિતનાં સેવાકાર્યોમાં ભાગ લેતા થઈ ગયા હતા.
સામાજિક પ્રવૃત્તિઓમાં એવાં ખૂંપી ગયા કે વકીલાત વેળા | સને ૧૯૪૫માં ભાઇકાકાએ વલ્લભવિદ્યાનગરના સર્જનને સંકલ્પ રહી ગઈ. કર્યો ત્યારથી જ શ્રી ચીમનભાઇ તરફથી તેમને હાર્દિક સાથ અને
આટલી નાની ઉંમરમાં તેમણે સહકારી ક્ષેત્રે ઘણા વિક્રમો સહકાર મળતો રહ્યો, એટલું જ નહીં, મુખ્યત્વે એમની કથા રવ- નોંધાયા છે. બેખે ટેટ કો-ઓપરેટિવ બેંકના હિંમતનગર ર્ગસ્થ શ્રી પુરૂષોત્તમદાસ અને અન્ય ભાઈઓની આગેવાની નીચે બ્રાન્ચના ચેરમેન, મોડાસા સ્પેશિયલ પ્રોજેકટની સહકારી કમિટિના બ કરાલ ગામની જમીનમાંથી “ જોઈએ તેટલી જમીન ” ભાઇકાકાને ચેરમેન, બોમ્બે સ્ટેટ કો-ઓપરેટિવ બેંકના ડીરેકટર, ગુજરાત આપવાની ઉદાર અને બીનશરતી ભેટ વલ્લભવિદ્યાનગરની સંસ્થાને ડીવીઝનલ કો-ઓપરેટિવ બોર્ડના, અમદાવાદ, ડિરેકટર, સાબરકાંઠા તેને પ્રારંભકાળે મળી રહી અને વલ્લભવિદ્યાનગરના સર્જન અંગેની જિલ્લા ખરીદ અને વેચાણ સંઘના માનદ્ સેક્રેટરી અને બોમ્બે એક જટિલ સમસ્યાનો સરળ અને સુખદ ઉકેલ આવી શકે. તેથીજ રટેટ કે-ઓપરેટિવ બેંકની લે કમિટિ અને એકઝીકયુટિવ કમિટિના આજે સૌકોઈ એમને વિદ્યાનગરના પાયામાંની એક વ્યક્તિ તરીકે સભ્યનાં ગૌરવવંતા સ્થાને એ તેઓએ સેવા આપી છે. હાલ તેઓ એાળખાવી શકે છે.
ઘણી સહકારી સંસ્થાઓના ચેરમેન, સભ્ય કે ડિરેકટર છે સાબરપિશ ળ વાંચન, ગ્રાઘશકિત અને એક સારા વકતા તરીકેના કાઠા ડિસ્ટીક કે-એપરેટીવ બેર્ડના, સર્વોદય હાઉસિંગ કો-ઓપતેમના ગુણોએ એમને શૈક્ષણિક પ્રવૃત્તિઓ તરફ આકર્ષ. ૧૯૫૯માં રેટિવના સોસાયટીના વામને હિંમતનગર એગ્રીકલચરલ પ્રયુસ શ્રી એચ. એમ. પટેલ સાહેબ ચારૂતર વિદ્યામંડળના અધ્યક્ષપદે માર્કેટ કમિટિના ચેરમેન, હિંમતનગર સાબરકાંઠા ડિટિકટ સેન્ટ્રલ આવતાં, તેમનાં કામમાં મદદરૂપ થવા શ્રી ચીમનભ્રાઈએ ચારૂતર કો-ઓપરેટિવ બેંકના અને સાબરકાંઠ ડિટીકટ - પરેટિવ વિહામંડળના સહમંત્રીનું પદ સ્વીકાર્યું. વલ્લભવિદ્યાનગરની બીજી ખાદી અને ગ્રામોદ્યોગ મંડળના ઉપ-પ્રમુખ, સાબરકાંઠા જિલ્લા સં થા ચરોતર ગ્રામહાર સહકારી મંડળ લિ.ના મંત્રી પદે પણ ખરીદ અને વેચાણ સંધના અને સ્ટેટ કો-ઓપરેટીવ એસોસીએશ
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
