________________ સાંસ્કૃતિક સંદલ મન્ય ]. અંગ્રેજીમાં જેને Pochard કહે છે -Arthya કુળની-ત્રણ The black stork (કાળી ઢાંક), The black necked ચાર જાતની પિચાઈ જોવામાં આવે છે. The Pochard or stork (બનારસ). Adjutant બે જાતનાં જમાદાર ઢેક The Dun-Bird લાલ શિર બતક, The Tuftid Pochard adjutant અને The smaller Adjutant ના જમાદાર ચેટીલી કાબરી બતક, The white eyed pochard કારચીયા ઢેક. ત્રણ જાતનાં Ibis-The white Ibis સફેદ કાંકણસર, ધળી આંખ અને એક Netta કુળની પિચાઈ The Red The Indian black Ibis કાળી કાંકણસર અને The Crested Pochard લાલ ચાંચ બતક આમ ચાર જાતની Glossy Ibis પાન કાંકણાસર Spoon bill ચમચે એક પોચાર્ડ બતકે જોવામાં આવે છે. Tadorna કુળનાં બે જાતની જાતને. ઉપર મુજબ પાણીનાં પક્ષીઓની ટૂંક નોંધ કરીને હવે Sheldrake બતકે The Brahming Duck અથવા The આપણે તેમના ખાસ ખાસ પક્ષીઓની વધારે વિગત જાણે એ. Ruddy Sneldrake 248 The Sheldrake 2014 sya The Flamingo:- 341 & 24*20Hi Flamingo સફેદ સુરખાલ. આ ઉપરાંત પણ બીજી જાતની બતકા જોવામાં છે. તેનું શાસ્ત્રીય નામ Phoenicopterus ruben roseus આવે છે. દા. ત. The Marbled Duck ધોળી મુરધાબી, છે, અને ગુજરાતી નામ છે બળે અથવા હુંજ, આજ પક્ષીને સુરThe pintail શીંગપર, The spot bill or Grey Duck પાળ પણ કહે છેઉત્તરભારતમાં આ પક્ષીને રાજહંસ અથવો બગટીલાવાળી બતક The Mallard નીલશીર, The Gad wall હંસ કહે છે. જુનાગઢ, વેરાવળ, પોરબંદર બાજુ એટલે કે સોરઠના લુહાર બતક, The wigeon પીયાસણી બતક. આ બંધી Anas દરિયાકાંઠા તરફના પ્રદેશમાં આ જ પક્ષીને " ઠાકોરજીના જાનૈયા” કુળની બતકે છે. The Shoveller પુખ્તી ચાંચ –આ બતક તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. આ પક્ષી દેખાવમાં બતક જેવું દેખાય Spatula કુળની છે. Sarkidiornis કુળની The Nukta પણ તેની ક અને પગ માસ પછીની જેમ શરીરના પમાણ કરતાં અથવા The Comb Duck નુકતા બતક છે. જરા વધારે લાંબા લાગે. આ પક્ષીમાં જે કોઈ ખાસ પ્રકારની રચના Policeps કુળમાં Grebe તરીકે ઓળખાતાં ત્રશુ જાતનાં જણાતી હોય તો તે તેની ચાંચમાં છે. આ પક્ષીનું કાયમનું નિવાસપક્ષીઓ દેખાય છે. The little Grebe or Dabchick< The સ્થાન તો પેન, આફ્રિકા, અરબસ્તાન, ઈરાન આદિ હોવાનું કહેBlack necked Grebe and The Great Crested 414 V. 24 vald on taas Gun Flamingo cityGrave. આ ત્રણેનાં ગુજરાતી નામ ડુબકી, શ્યામગ્રીવ ડુબકી અને ફલેમીંગોનું શહેર- જોવું હોય તો તેણે સૌરાષ્ટ્ર પાસેના કચ્છના દરિયાચોટીલી ડુબકી છે. Pelecanus કુળનાં Pleican તરીકે અા માં કોઠે જવું જોઈએ. કારણકે ત્યાં આ પક્ષીઓ હજારોની સંખ્યામાં ઓળખાતાં ત્રણ જાતનાં પક્ષીઓ થાય છે The Rosy Pelican, ભેગાં રહી કચ્છના દરિયાના છીછરા પાણીના વિશાળ પટની રેતીમાં The spotted billed pelican અને The Dalmatian ઇંડા મુકે છે. ભારતની એક માત્ર જગ્યા-કચ્છમાં આ ફલેમીંગો lion જેને ગાતીમાં ગવાબી પેણ નદાર ચાંચવાળી બચાં આપે છે. તેની પ્રથમ શોધ કરવાનું ભાન ભૂતપૂર્વ કરછ પણ અને ચેટીલી પંણ કહે છે. ત્યાર પછી Phalacrocorax રાજયના નામદાર મહારાવ શ્રી ખેંગારજીના ફાળે જાય છે. આ પક્ષીકુળનાં, અંગ્રેજીમાં જેને Cormorant પક્ષી કહે છે તેવાં બે જાતનાં ઓની માળો બાંધવાની ઋતુ (Nesting Season જુલાઈથી પક્ષીઓ દેખાય છે. The large Indian cormorant અને નવે બર હોય છે તે એક કે બે સફેદ લાંબા જેવાં ડિ મૂકે છે આ The little cormorant. આ બંનેને ગુજરાતીમાં મોટો જળ પક્ષીઓ અંગે બીજી વિચિત્રતા એ છે કે તેના બે ચાં જન્મે કે તરત કાગડો અને નાના જળ કાગડા કહે છે. અંગ્રેજીમાં જેને Heron જ એકાદ કલાકમાં જ દેડવા માંડે છે. મુંબઈની નેચરલ ક્રિટરી કહે છે તેવી જાતનાં પાંચ નીચે જણાવેલાં પક્ષીઓ થાય છે. The સોસાયટીના મૃત પક્ષીઓનાં સંગ્રહસ્થાનમાં આ પક્ષીઓ માટેનું Purple Heron (નડી), The Grey Heron ( કબુત). જે કાચનું કેઈસ બતાવવામાં આવ્યું છે તેજેઓ આ પક્ષીને The pond Heron (son eft ), The Indian Reef કચ્છમાં જઈ તે કે તેનાં માળા કંઈ જ ન જોઈ શકે તેને માટે Heron ( કાળું અથવા દરીયાઈ બગલું). The Night Heron અભ્યાસ કરવા અંગે જરૂર જોવા જેવું છે. (અવાંક) Bihern ત્રણ જાતની થાય છે. The little Green સારસ :-આ પક્ષીને અંગ્રેજીમાં The Indian Sarus Bittern લીલી બગલી), The yellow Bittern (પીળી Crane કહે છે અને તેનું શાસ્ત્રીય નામ Crus antigone બગલી), The Bittern (પરદેશી પાન બગલી). Egret તરીકે છે. કદમાં આ પક્ષી ગીધ કરતાં મોટું અને તેની ઉંચાઈ માણસની જાણીતાં ચાર જાતનાં પક્ષીઓ દેખાય છે: The Cattle Egret ઉંચાઈ જેટલી હોય છે. જ્યારે તે સીધું ઊભું હોય ત્યારે તેને (ઢોર બગલી), The Large white Egrat (મેટો સફેદ ઓળખવામાં મુશ્કેલી પડે તેવું નથી. આ પક્ષીનાં નર અને માદાનાં બગલે), The Indian smaller Egret ( ખુલા), The 2 ગ સરખા હોય છે. તેના પગ રાતા, લાંબા અને ખુલ્લી ચામડી. little Egret (કીલીચિ). આમાં cattle Egret Budul- વાળા હોય છે. ગરદન અને માથું ૫ણું ખુલું ચામડીવાળું અને cus કુળનું ને બીજી બે Egret Egretta કુળની છે. આ ઉપ- રાતું હોય છે. સામાન્ય રીતે નર-માદાની જોડી સાથે જ ચરતાં રાંત છ જાતનાં stork પક્ષીઓ દેખાય છે. The paintee જણાય છે. આ પક્ષીઓ ઉત્તર તથા મધ્યભારતમાં, ગુજરાત stock (ઢાંક), The open-billed stork (સંગલા), The અને પશ્ચિમ આસામમાં સ્થાનિક વસનારાં છે. આ પક્ષીઓનાં નર Black stork (કાળા કુડ), The white stork (ઉજળ), અને માદા જીવનભર સાથી તરીકે રહે છે. એટલે જ્યારે તેમની જોડી Jain Education Intemational For Private & Personal use only www.jainelibrary.org
