________________
સાંસ્કૃતિક સંદર્ભ ગ્રન્થ ]
૫૮૭
છે. સંગીત સાધના સાધવી તે આપના જીવનનું ઉંચ ધ્યેય છે. સંગીતમાં પ્રાવિધ્યતા પ્રાપ્ત કરી. આપે સ્વ. ઉસ્તાદ અમાન અલી આપે ભાવનગરમાં ઘણુએ શિષ્ય-શિષ્યાઓનું સંગીત વૃંદ તૈયાર ખાન પાસેથી પણ સંગીત તાલીમ ગ્રહણ કરી હતી. હાલમાં આપ કરેલ છે.
વડોદરા સંગીત મહા વિદ્યાલયમાં રીડર તરીકે કાર્યવાહી કરો છો. શ્રી દ્વારકાદાસ વૈષ્ણવ
ભાવનગર સરગમ અને લયના વિશિષ્ટ પ્રકારો મુખ વિલાસ પરનું તેમનું કૌશલ્ય ભાવનગરના પ્રસિદ્ધ સંગીત સાધક શ્રી દ્વારકાદાસજી વૈષ્ણવે અદ્ભુત છે. ભારતીય સંગીતના ઉંચકક્ષાના સંગીત મહાન કલાકારમાં સંગીતનો તથા તબલાવાદનને ઉ ચ અભ્યાસ શ્રી આદિત્ય રામજી આપની ગણના થાય છે. પાસે કરી સંગીતની ગાયકી તથા તબલાવાદનમાં સારી પ્રાવિયતા શ્રી અતુલ દેસાઈ
અમદાવાદ પ્રાપ્ત કરી છે. આપ સંગીતના ઉંચ સાધક છે.
શ્રી અતુલ દેસાઈએ સંગીતની શિક્ષા ૫, શ્રી ઓમકારનાથજી શ્રી વિનાયક વોરા
- ગુજરાત પાસેથી ગ્રહણું કરી સંગીતની દુનીયામાં પ્રણવસ્થાન પ્રાપ્ત કરેલ છે. શ્રી વિનાયક વોરાએ સંગીતની પ્રારંભિક શિક્ષા તેમના પિતાજી બનારસમાં બી. મ્યુઝીકની પરીક્ષા પ્રથમ શ્રેણીમાં પસાર કરી છે. સુંદર પાસેથી લીધી હતી. તેઓએ “તાર–શહનાઈ” નામના વાજીંત્ર પર અવાજ ધરાવનાર આ આશાસ્પદ યુવાન કલાકારે અમદાવાદમાં “સંગીત પડીત્ય પ્રાપ્ત કરેલ છે. સ્વર્ગસ્થ ગાયક શ્રી યશવંડારાય પુરોહીત ભારતી ” નામની સંસ્થાની સ્થાપના કરી છે. અને તેઓ અમદાવાદ સાથે તાર શહનાઈની સંગત કરી આપે બહુજ પ્રશંસા પ્રાપ્ત કરી. રેડીયો રટેશનનાં ઉમદા કેટીના સંગીત કલાકાર છે. તેઓ ભારતીય આપે શ્રી યશવંતરાય પુરોહીત પાસેથી પણ સંગીતની શાસ્ત્રોક્ત સંગીતના પ્રથમ કોટીના ગાયક છે. શિક્ષા સંપાદન કરેલી. મુંબઈ રેડીયે સ્ટેશન પર આપ સ ગીત શ્રી સુધીરકુમાર સકસેના
વડોદરા કલાકાર તરીકે કામ કરો છો.
શ્રી સુધીરકુમાર સકસેનાએ તબલાંવાદનની શિક્ષા ભારતના તબલાં શ્રી સુંદરલાલ ગાંગાની
વડોદરા વાદનાચાર્ય ઉતાદ હબીબુદીનખાં પાસેથી લીધી હતી. તબલાં વાદનમાં જયપુર ઘરાનાના શ્રી સુંદરલાલ ગાંગાનીએ નૃત્યની તાલીમ ગુરૂ તેઓએ અજરડા તથા દિલ્હીના બાજ પર પ્રવિણ્યતા પ્રાપ્ત કરેલ શ્રી ગૌરીશંકર પાસે લીધી હતી. હાલ તેઓ વડોદરા સંગીત મહા છે. ભારતના તબલાં વાદકોમાં તેમનું પ્રથમ સ્થાન છે. લયમાં તેઓ વિદ્યાલયમાં કથકનૃત્યના અધ્યાપક તરીકે કાર્ય કરે છે. નય બહુ જ અભૂતતા ધરાવે છે. ગાયન વાદન તથા નૃત્ય આ ત્રણેય ઉપરાંત તબલાં વાદનમાં નિષ્ણાત છે. ગુજરાતમાં તેમના ઘણાં જ કલાઓમાં તેઓ કુશળતાથી સંગત કરે છે તેઓ બરોડા એકેડેમીમાં શિષ્ય-શિષ્યાઓ છે.
તબલાં વાદનાચાર્ય તરીકે કાર્યવાહી કરે છે. શ્રી કનૈયાલાલ જાવડા રાજકોટ શ્રી સુલતાનખાં
રાજકોટ શ્રી. કનૈયાલાલ જાંવડાનું પ્રાથમિક ઝૂ ય અભિનવ દર્શન તેમના શ્રી સુલતાનનાં રાજસ્થાનના યુવાન સારંગી વાદક છે. તેમની
સંગીતની શિક્ષા તેમના પિતાશ્રી ગુલામખાં તથા અહમદ ગુરા રાજથયું હતું. શ્રી. જાંવડાએ જયપુર કથક નૃત્યશૈલીમાં પ્રવિણ્યતા વૈદ પાસે થઈ હતી. તેઓ દર ધરાનાના મહાન સારંગી વાદક છે. સંપાદિત કરી હતી તેઓ સંગીત નૃત્ય-નાટય ભારતમાં નય અથા. હાલમાં તેઓ એલ ઈંડીયા રેડીયો સ્ટેશને રાજકોટમાં સારંગીવાદનાપક તરીકે કાર્ય કરે છે. રાજકોટમાં તેમના ઘણાંજ શિષ્ય શિષ્યાઓ ચાર્ય તરીકે કાર્યવાહી કરે છે. તેઓ ઉંચકક્ષાના સારંગી વાદક છે. નયને પ્રચાર કરે છે. હાલ તેઓ રાજકેટમાં નિવાસ કરે છે. શ્રીમતી સુરેજાદેવી શ્રી બાકર હુસેનખાં
વડાદરા વિદ્વાન મથકમાર પિલાઈનાં આદિ શિષ્યોમાંના એક શ્રીમતિ વડોદરાના મશહુર સિતાર વાદક શ્રી બાકર હુસેનખાંએ સિતા- સરજાદેવી ખોકરે બાલ્યવયથી જ શ્રી રામગોપાલની નૃત્ય મંડળીમાં રની શિક્ષા શ્રી અલીઅકબર સરોદનવાજ પાસેથી લીધી હતી. સિતાર કલાકાર તરીકે જોડાઈને તેમની સાથે ઘણો પ્રવાસ ખેડ્યો છે. તેમણે વાદનમાં તેણે સારી ખ્યાતી પ્રાપ્ત કરી ગુજરાત તેમજ ભારતમાં થોડો વખત વડોદરામાં સંગીત યુનિવર્સિટીમાં “ભરત નાટયમ”ના પ્રથમ સિતાર વાદનાચાર્યનું સ્થાન સંપાદન કરેલ છે. તેઓ ભારતના અધ્યાપક તરીકે કાર્યવાહી કરી હતી. અને તેમણે કથક નૃત્ય, સ્વર્ગસ્થ મશહુર ઉસ્તાદ શ્રી યાઝ હુસેનખાં સંગીતાચાર્યના પુત્ર મણીપુરી નૃત્ય, કથકલી નૃત્ય તથા ભરત નાટયમ નૃત્યના અનેક થાય છે.
સ્વતંત્ર કાર્યક્રમો આપ્યા હતા. નૃત્ય કલા વિવેચક દિલ્હી સંગીત શ્રી મુરલી છાંત પાર
રાજકોટ નાટક એકેડેમીનાં સ્પેશિયલ ઓફીસર શ્રી મોહન ખોકરનાં તેઓ શ્રી છાતપારજીને સિતારની શિક્ષા આપના પિતાશ્રી સુંદરદાસ પત્નિ છે. પાસેથી પ્રાપ્ત કરી, બાદમાં શ્રી આત્મારામ વાસુ પાસેથી ગ્રહણ કરી. શ્રી સુબલક્ષ્મી નૃત્યવિશારદા આકાશવાણી રાજકેટ કેન્દ્રના આપ કલાકાર છે.
શ્રી સુબલક્ષ્મીએ બાલ્યાવસ્થાથી શાસ્ત્રીય સંગીતની શિક્ષા સંપાશ્રી શિવકુમાર શુક્લ
વડોદરા દન કર્યા બાદ નૃત્યકલા સદન મુંબઈમાં સાત વર્ષની “ભરત નાટયમ” પંડીત શ્રી શિવકુમાર ગંડલના વતની છે. તેમણે સંગીતની ની તાલીમ લીધી. તેમના ગુરૂશ્રી મણી આ કલાના નિષ્ણાત છે. શિલા પૂ શ્રી ઓમકારનાથ ઠાકુર પાસેથી સંપાદન કરી, ભારતિય ગુજરાતના સંગીત નૃત્ય મહોત્સવો અને ફીલ્મ ચિત્રોમાં નૃત્યે આપેલ
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
