________________
૩૪૮
[ બૃહદ ગુજરાતની અસ્મિતા
દિવસોમાં નવા નીચે ખાટલો ઢાળી ન બેસાય કે સૂવાય. આવી in arts and crafts which express the temper કેટકેટલી લેકમાન્યતાઓ ગુજરાતમાં અને સૌરાષ્ટ્રમાં આજે ય and genius of a group rather than of aa પ્રચલિત છે ! એના સાચવનાર કોણ ? પેલા સહસ્ત્ર શીર્ષવાળા individual Because it is a repositary of લોક ! પેલા સહસ્ત્ર પદવાળા માનો ! જનસમુદાય ! તે તે જ popular traditions and an integral element of લોકે પૂર્વજન્મના સંસકારની કેટકેટલી વાતો કથી? બુદ્ધના જીવનમાં the popular “Climate”, folklore serves as a તેણે ડોકિયું કર્યું અને તે વાતોને લોકમાં વહેતી મૂકી. તેવી કથાઓ constant source and frame of reference for આજેય સંધરવા માટે સંશોધન કરવા મથીએ તો જરૂર સાંપડી રહે ! more formal literature and art; but it is
પલેકની કલ્પનામાં લેક પડ્યો. જીવ અને દેવના સંબંધો distinct therefrom in that it is essentially of અંગે લેકે વિચાર્યું. વૈતરિણી નદીની કલ્પના કરી. યમ અને યમ- the people, by the people and for the people ” દૂતોનાં કાર્યો માટે વાતો વહેતી મૂકી તેમાં ય લેકની મૃત્યુ પછીની આમ, લેકજીવનમાં આગિયાની જેમ લેકસંસ્કૃતિને તણખો
જીવની ગતિની જ વિચારણા વડે. તે મરશિયા દ્વારા મૃત્યુને ગાઈ ચમક મારતો જ્યાં ને ત્યાં પડ્યો જ હોય છે, જેનાથી વિકસે છે આ નાખ્યું. ખાંડને વેધ કરાવીને લૌકિક રિવાજ સ્થાપ્યો કે તે ક્ષણથી ચાર પાંખડીઓ-લેકસાહિત્ય, લોકકથાઓ, લેકશાસ્ત્ર અને કાચાર. ગતરાત્માના સઘળા સંબંધે પૃથ્વી પરના જેવો પરથી તૂટી ગયા છે! લેકસંસ્કૃતિના આ ચાર પાયા છે. આ તે લેકની ભાવનાત્મક અને વાસ્તવિક કલ્પના જ કહેવાય !
સંદર્ભ ગ્રંથ સુથિ લોક તેમાં ય રાવ્યો છે. લેકે જીવનની ધીંગી ધરતીના વ્યવહાર ૧. કાઠીયાવાડ સર્વ સંગ્રહ, સંપાદક–નર્મદાશંકર દવે તરીકે સ્વીકારેલ છે, આથી તે જીવના વિદાયની પણ વિચારણા કરે.
ના વિદાયની પણ વિચારણા કરે. ૨. આપણું લોકસંસ્કૃતિ લેખ–શ્રી જયમલ્લ પરમાર સજા પૂરવાનો કરિવાજ પણ યોજે !
3. The folklore Notes, Gujarat, Vol 1 અનેક વ્યક્તિત્વને ધારણ કરનાર લેકની ચાર પાંખડીની આ લીલા ૪. Folklore,
By-Prof. Alan Dunde તે જ લેકસંસ્કૃતિ એમ કથીએ તે જ કદાચ આ લેકને પૂરી શકીએ, ૫. A standard Dictionary of folklore, Legends કેઈ વ્યાખ્યાના માળખામાં !
and Myths,
By-Maria Leach અંતમાં એક અમેરિકી લોકસંસ્કૃતિના વિચારકને વાગોળવા ૬. ગુજરાત સર્વસંગ્રહ કાજે જોઈએ :
૭. લેખકની પ્રવાસનધ. "Folklore is that part of a peple's cuture c. Folk Culture Reflected in Names, which is preserved, conscionsly or unconscio
By-Sir R. P. Masani nsly, in beliefs and practices, customs and ૯. The Greeks in India, observances of general currency; in myths,
By-Prof. George Woodcock legeuds and tales of common acceptance; and 20. Folk Toys of India, By-Shri Ajit Mookerjee
તમારા જીવન જરૂરીયાતના ફર્નિચર માટે
પ્રથમ પસંદગીને પાત્ર
અધતન,
વ્યાજબી દર,
અમારી આગવી વેચાણ પદ્ધતિ.
ફોન : ૨૨૯
ધી વેસ્ટર્ન ઇન્ડીયા ઇન્ડસ્ટ્રીયલ એન્ટરપ્રાઈઝ, ઊંઝા.
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
