________________
કરણ
હાંસ્કૃતિક કઇ કન્ય )
પક? તનું પ્રતિનિધિત્વ સંભાળેલું. ટેરિફ કમિશનના અધ્યક્ષપદે
શ્રી માયામજી પણ તેમની નિયુકતી થયેલી.
સોરઠના પાટનગર જુનાગઢમાં નવાબી યુગના કોમવાદી ૧૫ર ના સપ્ટેમ્બરમાં એમને અમેરિકા તથા મેકિ- તંત્રમાં હિંદુઓને આશર
તંત્રમાં હિંદુઓને આશ્રય આપવા ઉઘાડી મર્દાનગી દેખાડસકે ખાતેના ભારતના એલચી તરીકે મુકાયા એ એમની નાર અને જવાબદાર રાજતંત્રની પ્રથમ સભા પિતાને ત્યાં સેવાને ઉચિત આદર હતું. લાગ છ વર્ષો સુધી એ પદે ખૂનની ધમકીઓને ઠાકરે મારી ભરનાર, માનવસેવાના રહી ત્યાં પિતાની કુશાગ્રતા તથા સરળતાથી એમણે અમે આજીવન ભેખધારી, અનાથને-નાથ, નિષ્ઠાવાન, સંસ્કારી, રિકી રાજપુરૂનાં હૈયાં એટલા તે જીતી લીધેલાં કે એ કર્મવીર પંડિત માયારામદાસે કેશોદ પાસેના માણેકવાડા પહેલાં ભારત પ્રત્યે સદા ઉપેક્ષા તથા દુશ્મનાવટથી જોતા ગામે આહિર કુટુંબમાં જન્મીને ઊગતી ઉંમરે સંસાર અમેરીકી તંત્રનોય હદય પલટો કરાવેલ. એ દરમ્યાન તેઓ વૈભવનો ત્યાગ કર્યો. કયુબા માટેના ય ભારતના પ્રતિનિધિ રહેલા. એ પદેથી નિવૃત્ત થયા બાદ તેમની સેવા “ભારતની ઔદ્યોગિકકરણ માયારામદાસજીએ સેવાના ઝંડાધારી બનીને, ભેખધારી અને રોકાણ સંસ્થા ઈન્ડસ્ટ્રીયલ ક્રેડિટ એન્ડ ઈન્વેસ્ટમેન્ટ બનીને એકધારી સતત ૪૪ વર્ષ સુધી જાતી દેખરેખ નીચે કેપ રેશન ઓફ ઇન્ડિયાને પ્રાપ્ત થઈ છે. ભારત સરકારે વેદાંતને જાપ લઈ અન્નપૂર્ણા અને સરસ્વતીના ઉપાસક બમન આ સંસ્થાના અધ્યક્ષ તરીકે નીમ્યા છે. તેઓ બની અનાથ, બાળકે, સ્ત્રીઓ, વિદ્યાથી એ અને યાત્રાળુઅ પણા ગૌરવ સમાન છે.
એને વિવિધ રીતે સેવાઓ આપી મુકસેવક બની આશીર્વાદ
મેળવેલ. ૧૯૩લ્માં જ્યારે રાજાશાહી હતી અને જ્યારે સ્વ. જગજીવનબાપ હજુ હમણાં જ જેમને અમરેલીએ બિરદાવ્યા અને
વટાળ પ્રવૃત્તિ ચાલતી ત્યારે હિજરત કરતી હિન્દુ જનજેમની સેવાઓનું ત્રણ ચૂકવ્યું એવા અમરેલીના એક સન્નિષ્ઠ,
તાની બહેન-દીકરીઓને સામે ચાલીને આશરે આપેલ. વયેવૃદ્ધ સમાજ સેવક, અને જિલ્લાના જાહેર જીવનના
આ કેમીવાદમાં વચમાં જ્યારે કોઈ હરફ ઉચ્ચારી શકતું નહિ વટવૃક્ષ સમા શ્રી જગજીવનબાપાએ ઓચિંતી વિદાય લીધી.
ત્યારે જાહેરમાં મર્દાનગી વાપરી લોકોને મદદે આવેલ. આ ગુજરાતના એક સુપુત્ર ડો. જીવરાજભાઈ મહેતાના વડી૯
તે સમાજસેવકે દેહની પણ ખેવના કર્યા વગર જિંદગી આખી બંધુ હોવાને કારણે નહિ, પરંતુ પિતાની આગવી પ્રતિભા એવામાં ગાળ, અને સેવાને કારણે સારાયે અમરેલી જિલ્લામાં કપ્રિય અને સૌને આશ્વાસન રૂપ બનેલા શ્રી જગજીવનબાપાને
શ્રી આત્મારામભાઈ ભટ્ટ વીરનગર ખાતે દુઃખદ દેહવિલય થયે. શ્રી જગજીવનદાસ | સ્વરાજની લડત દરમ્યાન-જેમની સચ્ચાઈ, અને મહેતાની ઉમર આશરે ૮૫ વર્ષની હતી. જિંદગીની શરૂ- અજોડ સત્યાગ્રહી તરીકેની કામગીરીને કારણે ગોહિલવાડની આતમાં ચારેક વર્ષ ખાનગી વ્યાપારી જીવનમાં ગાળ્યા. પ્રજાએ “વીર આત્મારામભાઈ” નું બિરુદ આપ્યું-એ શ્રી બાઢ સુખદુઃખની ટાઢ-તડકાની છાંયડી પછી જગજીવનબાપા આત્મારામભાઈ નાનપણથી સચ્ચાઈ તરફ વળેલા હતા. રીતસરના આશ્રમમાં જોડાયા નથી પણ બાપાએ આશ્રમ સુખી કુટુમ્બના આ પુત્રે પૂ. બાપુના સત્યાગ્રહ આંદોલનથી બહાર રહીને ભરતની માફક આશ્રમ જીવનને ધ્યેય બનાવી પ્રેરાઈને મા-ભેમની મુક્તિ જંગમાં ઝૂકાવ્યું અને ભાઈપ્રજાની અનેક સેવાઓ કરી છે. આ સેવાને રંગ તેમને બહેનની જોડીએ ધગધગતા અંગારા જેવી વીરતાથી રાજ્યની મહાત્મા ગાંધીજી સાથેના સંપર્કથી જ લાગેલે. તેઓ લડતને આદેશ હોય કે ગાંધીજીને આદેશ હાય-સ્વસ્વ તથા તેમના પત્ની શ્રીમતી ત્રિવેણીબેને અનેક વર્ષે ગાંધીજી કુરબાન કરીને મોખરે જ હોય. તેમને સત્ય પ્રત્યેનો સાથે ગાળેલાં તેની ખાતરી રૂપ શ્રી જગજીવનબાપા પર આગ્રહ-ખાદી તરફની મમતા અને પૂ. ગાંધીચિંધ્યા માર્ગે મહાત્મા ગાંધીજીના પ્રેમ અને લાગણીભર્યા આત્મીયતા નખશીખ વ્યવહારમાં વર્તવાના આગ્રહે તેમના જીવનમાં દર્શાવતા અનેક પત્રો મોજૂદ છે. નાનાં મોટાં શિક્ષણનાં ઘણાએ ઝંઝાવાત પસાર થયા છે. મીઠાના સત્યાગ્રહ છાત્રાલયે ચલાવવા, રેલ સંકટ કે દુષ્કાળ સંકટ નિવા- દરમ્યાન એક મુઠ્ઠી મીડું તેમના હાથમાંથી લેવા માટે રણમાં માનવી અને પશુઓને રાહત પહોંચાડવી. ખાદી કે બ્રિટિસ પિોલીસની ટુકડીને દિવસે તારા જેવા સમાન પુરૂહરિજન સેવા દ્વારા દીન દુઃખી તરછોડાયેલાઓની વહારે પાથ કરે પડત. રિયાસતી રાજયની પિલીસ હોય કે ધાવું, યુવાનને સર્વાગી વિકાસ સાધવો અને તે કારણે બ્રિટિશ સતનતની પિલીસ હોય પણ સત્યના આગ્રહને શિબિરો અને અખાડા, વ્યાયામ પ્રવૃત્તિઓ ચલાવવાં, કારણે તેમને શારીરિક માર ખૂબ જ સહન કરે પડયો છે. અપંગ કે વૃદ્ધોની ભક્તિ ભાવે સેવા કરવી, દેશી રાજ્ય પારદર્શક નિષ્પાપ જીવનની સૌરભભર્યા તેમના જીવનમાં કે બ્રિટિશ સલ્તનતના જુલમને સામને કરવો વગેરે ડોકિયું કરવાને કઈ પુરૂષાર્થ કરે તો પ્રેરણાદાયક તોઅનેકવિધ કાર્યો શ્રી જગજીવનબાપાએ નિષ્કામ ભાવે જીવ- રત્ન મેળવવાની પૂરી શકયતાઓ પડી છે. સૌ કેઈને તેમના નના ૭૦-૭૫ વર્ષો સુધી અવિરતપણે કર્યા છે.
તરફ મમતા, માન અને આદર છે.
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
