Book Title: Uttaradhyayanani
Author(s): Suryodaysagarsuri, Narendrasagarsuri
Publisher: Devchand Lalbhai Pustakoddhar Fund
Catalog link: https://jainqq.org/explore/022588/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zreSTha devacanda lAlabhAI pustakoddhAra phaNDa-surata zrI zrutasthavira saMcdhAni zrImanti-- uttarAdhyayanAni [ saMskRta chAyA sahita ] zrI uttarAdhyayana sUtra prerakA: pU. AgamoddhAraka AcArya zrI AnandasAgarasUrIzvarANAM laghuvayaska ziSyaratna zrI sUryodayasAgarasUrIzvarAH : sampAdakau : pU. AgamoddhArakasUri ziSya AcArya zrI sUryodayasAgarasUri tathA pU. zAsanakaMTakoddhAraka A. zrI haMsasAgarasUrIza ziSya zizu zrI narendrasAgarasUrIzvarau : prakAzaka : zrI devacanda lAlabhAI pustakoddhAra phaNDa su... ra... ta mUlya : Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ***** zreSTha devacanda lAlabhAI pustakoddhAra phaNDa -surata zrI zrutasthavira saMdhAni zrImanti-- uttarAdhyayanAni [ saMskRta chAyA sahita ] zrI uttarAdhyayanasUtra prerakAH pU. AgamoddhAraka AcArya zrI AnandasAgarasUrIzvarANAM laghuvayaska ziSyaratna zrI sUryodayasAgarasUrIzvarAH : sampAdakau : pU. AgamoddhArakasUri ziSya AcArya zrI sUryodaya tathA pU. zAsanakaMTakoddhAraka A. zrI haMsasAgarasUrIza ziSya zizu zrI narendrasAgarasUrIzvarau : prakAzaka : zrI devacanda lAlabhAI pustakoddhAra phaNDa su... ra... ta mUlya : Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ :prakAzaka: zrI devacanda lAlabhAI jaina pustakoddhAra phaNDa surata [ vIra saM. 2518 ] [vi. saM. 2048 ] :prAptisthAna :zrI devacanda lAlabhAI jaina pustakoddhAra phaNDa gopIpurA, surata 000 [ AgamoddhAraka saM. 43] [ mUlya: : mudraka : zrI pravINacandra bI. zeTha vizAla prinTarI, sonagaDha-364250 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ geo] graM...........stA..va...nA 3gpg zrI uttarAdhyayana sUtra, 36 adhyayanamaya che. pU. sthaviramahaSioe prabhu mahAvIradevanI aMtima 16 praharanI satata be divasanI dezanAmAM chelle je 36 apRSTa vyAkaraNane bhuvyA { tenuM A 36 adhyayanarUpe saMkalana karela kahevAya che. ane A kAraNathI ja dIvALInA aMtima be divasamAM A sUtrane bahudhA svAdhyAya karAya che. pU. sAdhubhagavaMte tathA sAdhIjIe A adhyayanuM vAMcana kare che temaja sabhAmAM gRhasthanI pAse tene sArAMza paNa kahevAya che. A rIte A uttarAdhyayana sUtra, sarva gacchamAM svAdhyAya pATharUpe ati pracalita che sAdhu, sAdhvIjI Adi vAcanAranI saMkhyA vadhI ane meTA TAIpavALuM uttarAdhyayana sUtra maLavuM durlabha thayuM. tyAre pU. AgameddhAraka AcAryadeveza zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajIma. zrInA ziSyaratna pU. A. zrI sUryodayasAgara sUrijI mahArAjane eka suvarNapaNe chAyA vicAra udbhavyo ke "uttarAdhyayanasUtra mULarUpe meTATAIpamAM ane nIce tenI ja saMskRta chAyA sAthe chapAvavAmAM Ave te svAdhyAyamAM sahune sugamatA rahe." A vicArane teozrIe- zrI devacanda lAlabhAI pustakoddhAra phaMDa nA kAryavAhaka zrIyut metIcaMda maganalAla cekazI muMbaIvALAne jaNAvI. senAmAM sugaMdha maLe tema teoe paNa turtaja te vAta vadhAvI lIdhI ! tethI A aMge saMpAdanakArya karavAne utsAha jAgatAM prata pustaka bhegAM karI saMzodhana karavApUrvaka kAryanI zarUAta karI. "sArA kAryamAM se vidhana e ukatyanusAra keTalAka kAraNone laIne vilaMba thavA pAme chatAM A graMthanuM saMpAdanakArya pUrNatAnI Toce pahoMcavA pAmela che! - pUjya A- zrI sUryodayasAgara sUrijIma zrInI sAthe AtmIyatAne gADha sabaMdha hovAthI teoe mane snehathI-praphasaMzodhana azuddhisaMmArjananuM kArya suprata karyuM te ahe bhAgya mAnuM chuM. pU. paropakArI zAsanakaTake ddhAraka AcArya gurUdevazrI haMsasAgarasUrI zvarajI ma. zrInI ananyakRpA karIne nivine kAmasamApti karavApUrvaka aneka pravRtiomAM che aTavAyela hovA chatAM te, AtmIyamitra pU. A. zrI sUryodayasAgarasUrijIma. ne yatakicita saMteSa ApI zakyA te badala kRtArthatA anubhavuM chuM. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (. 6. ABU DHA @@@@ (8) @aaaaaaaaaaa TAIpi taddana navA hovA chatAM kArIgaranI apUrNa kALajInA kAraNe kAMIka nyUnatA jarUra rahevA pAmI che, azuddhio paNa rahevA pAmI che te mATe kSamA yAcuM chuM. uccAramAM (keI phera paDatuM na hoya tevI azuddhione jatI karI mahatvanI azuddhione ja zuddhipatrakamAM che che. zuddha karavAmAM AvI che. bAkInI azuddhione vidvAcakavaree ja zuddhi karI levI ja lAMbAkALa sudhI TakI rahe e AzayathI TakAu kAgaLa vAparela che temaja sahu ja keIne vAMcavAmAM sulabha thAya te mATe opana letha bAIDIMga paNa rAkhavAmAM AvyuM che. zrI vIravANI paryuM pAsaka e zrIsaMgha A graMthane suMdara upayoga kare, pU. zramaNa-zramaNIvarga che vIrabhagavaMtanI A aMtima vANInuM saMghane pAna karAvI kRtArtha bane ane bIjAone A ( banAve. jethI amArA kArya ane te aMgenA parizramanI sArthakatA thAya evI aMtarecchA. pAlItANa-girirAja sosAyaTI jainazAnazALA. ra047 zrA zu. 11 pU. zAsanakaTadvAraka' sUrizizu Ao narendrasAgara 8888888888888883uuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuM 3333333333333333333333333333888888888888888 /Iia Doa Haaaaaa@@@@@@@@@@@@@@caaaaaaaaa Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // uttarAdhyayanasUtra zuddhipatrakam // zuddha antH ca isANaM cahattANaM 2 16 ciThe ddha. vihaNejA 0mazaka *raSThaM ciche dghaha pucho viNiNajjA masAka 0NA landhI prekSyI0 apathyAnyu razI. koNa akkSe NNejjA lanbhvA0 prekSyA0 aca pazcA0 0 sI0 patte makSantyA meti kSAntyA miti bhArya nidhi AcArika sannidhi Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [2] pRSTha paMkti azuddha kahannu. sikakhA--- zikSA -- kahaNu sikharakhA ziSakSA sampu0 yozcatthe vakkasaM mAyari0 samu0 vivaatthe bukkasaM 0mAri0 rAvi rAvi seva0 ravi ravi 0va0 gAddhi0 sakha0 cAha0 gAvi0 saMkha0 cAu0 iMdiya0 0vAra0 0ssa0 parammi jinendra Idiya0 0pAta0 raza0 parimma jinneda virA0 0pTA0 tamaM tameNaM phandati jjA mA. 0cacA. vihArA0 tamaMtame NaM phaMdati jjamA0 0cA0 88 21 Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Y 89 91 114 115 115 115 115 117 117 117 118 118 99 120 99 124 125 130 " 99 133 99 134 135 135 136 137 paMkti 20 13 3 10 13 19 20 17 18 60 20 16 99 16 6 x 23 18 21 14 7 11 19 11 22. 20 21 17 9 azuddhi kAMvA vAkSA 0vama0 binti0 0 ppaNa Nahu sI [ 3 ] 0 tmanaH na bhavasi s cariSya tamabadrI Tama0 0 kRduH guNaM zItADa0 * NItaptaH unkR * * mAiyeye bhateNa 0 viyaraM 0 0cchayA * mAiga mAsAe tathaiA yam * zravazvara0 uttamaDhDha 0 guNAnti * 0 yAzra 0 daiDa zuddhi vAkAMkSA bA pana * binta 0 0 ppaNA husI 0 tmanA naivAsi so vareH so bUte a 0 kadduH guNAH zItA a0 * bhitaptaH utkR0 * bAhye bhatteNa 0 vivaraM 0 * cchgA 0 mAGaga bhAsAe tapaNAyAm 0 zramadvAra uttama 0 guNAnvi 0 vyAzva * daNDa Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [4] paMkti 19 138 138 140 140 azuddha pihinddN| pihuMDaM 0zikSite azikSita nIti zikSito nIti yimappiyaM piyamappiyaM * * 140 140 140 hindrayaH draSTre vaData. mizrI 141 141 141 spRzerI0 142 * 141 142 144 masaM0 samudru. dharo, kAlaka0 suTuH khitAt rathiH phAsA tendriyaH 0drASTra caMData mizvI0 spRzotparI0 dharmasaM0 samudra . dharo, gautama kAlaka0 suduHkhitAt sArathi0 raNa santi paveiyaM 144 145 traNa 146 * * * 147 " __ 21 148 16 saMnti paveyaM STvodaM bhajatva siddhi haToDa 0eyassa dhAvapi sottame , 21 1508 bhajasva siddhi haDoDa 0eNyasya dAvapi suttamutti saka 0 bAna saMga " 23 bAna Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMkti zuddha 18 vyahATI [5] antH vyahA * 'yaM vA pArzvana ubho viSedha * 'yaM dhamoM pA pArthana " 22 153 17 ubhau 21 vizeSa bharme 21 marma 155 20 tho'yaM * mipti. cchino yo'yaM mIpsi0 cchinno piDayam yo'yam 165 18 20 zatrat trukalA. piti. 0stuto zatrUn truH kaSA. viti. *stutI IyoM vyAyAM paujeja *dhamAno *yAyAM pauMjina patamAno 13. 171 171 171 23 mAyazA yAva0 mahAyacA yAca 179 *sthAne sthAne kAstha mahatthite kArama samupasthite 18 11 uro pauro Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Et] poriti samA 182 aGgADi 18. bedanAcchedanA *mihaM 188 189 193 198 201 porisi samAya aGgali. vedanopazamanAye 0mihaM aGgali. yAhayA bAva mundhati 0syekakA aNata. 0praccha. 0yA0 7'pari0 nanupunaa. 206 yAsA bAzva mucyaMti styekakA aNate. pRccha. yana *'pali apunarA0 bhAvu... muktyA aaikAg| NiggaTeNaM jiiMdiyo paryApaH (ca) makAros 214 214 16 17 218 muktyAnya. aikAprayaM jiggaTeNaM jiidio paryAyaH bhakAro' 223 225 228 22 : : suyasaM. 2343 . pramAssthA0 234 19 ddhive. mohAM0 suyayasaM0 pramAdasthA .dvive . mohA Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMkti [7] azuddhi tRprasya "kticita di tRptasya : * Na phAMsa .. kAyasya patrI 252 254 258 260 44457* * * * * * 14 phAsaM . kAyasya bati. taheba lA0 gaThi0 pippalayA 0parya0 0 *lI. gaMNThi. *piSpalayA vyAya sampan 24 264 24 266 270 270 270 271 272 275 280 281 9 10 12 14 15 21 16 19 dogi jIvara sajA bhAbha. muMji 0'nA ya: dahA nIlo napuMsta. tAzca / doggaI jIvassa sejA lAma ji nAzvaH dasahA nIlo napuMsa0 tA nya puhutteNa siGga sitA yuruka 282 294 295 20 16 siMga nItA *yUka Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSTha 296 297 302 304 310 paMkti 20 12 19 17 30 azuddha paDheba satahA pallo0 phArma 0 jaMha 0 [C] 'zuddha paDeba sacchA palyo : karma 0 vaha 0 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aham pUrvAdhRta zrI jinabhASita zrutasthavirasa'dRbdhAni zrI uttarAdhyayana sUtrANi. atha vinayazrutAkhya prathamamadhyayanam saMjogAviSpamukkassa, aNagArassa bhikkhunno| viNayaM pAukarissAmi, ANupuci suNeha me // 1 // ANANidesakare, gurUNamuvavAyakArae / iMgiyAgArasaMpanne, se viNIetti vucaI // 2 // ANANidesayare, guruunnmnnuvvaaykaare| paDiNIe asaMbuddhe, aviNIetti vucaI // 3 // jahA suNI pUikaNI, nikkasijjai savvaso; evaM dussIlapaDiNIe, muharI Nikkasijjai // 4 // kaNakuMDagaM caittA Na, vida bhuMjai sUyarA; evaM sIlaM ca ittANaM ca,dussIle ramaI mie // 5 // ||AUM namaH pArzvanAthAya / saMyogAdvipramuktasyAnagArasya bhikssoH| vinaya prAduHkariSyAmyAnupUrvyA zraNuta me // 1 // AjJA nirdeshkrogurunnaamuppaatkaarkH| iGgitAkArasapatraH sa vinayavAnityucyate AjJAnirdezakaro gurugaamnuppaatkaarkH| pratyanIko'saMbuddho'vinIta ityucyte||3|| yathA zunI pUtikaNI, niSkAzyate srvtH| evaM duHzIlaH pratyanIkA mukharI niSkAzyate // 4 // kaNa-kuNDaka hitvA, viSTAM bhuGkate sUkaraH / evaM zIla hitvA duHzIle ramate mRgaH // 5 // zrutvA'bhAva zUkarasya na Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 1 Manane suNiyAbhAvaM sANassa, sUyarassa Narassa ya; viNae Thaveja appANa-micchantA hiyamappaNo // 6 // tamhA viNayamesijjA, sIla paDilabhe jo| buddhaputta niAgaTThI, Na Nikkasijjhai kaNhuI // 7 // NisaMte siyA'muharI, buddhApamantie sayA / atthajuttANi sikkhijjhA, NiratthANiu vajae // 8 // aNusAsioNa kuppijjhA, khaMti sevijjhapaMDie; khuDDehiM saha saMsaggi, hAsa kIDaM ca vajjae // 9 // mA ya caMDAliyaM kAsI, bahuyaM mAya Alave / kAleNa ya ahijjittA, tao jhAija egago // 10 // Ahacca caMDAliyaMkaTu,Na NiNhavija kayAi vi / kaDaM kaMDatti bhAsejjA, akarDa No kaDattiya // 11 // mA galiyasseva kasaM, vayagamivche puNe punno| kasaM va dachumAiNNe, pAvagaM parivajae // 12 // rasya ca / vinaye sthApayedAtmAna micchenhitmaatmnH||6|| tasmAd dhinayamepayet zIla pratilabheta yataH / buddhaputraH niyAgArthI na niSkAzyate kutazcit // 7 // niHzAntaHsyAda (mukharo) mukhariH buddhAnAmantike sadA / atha yuktAni zikSeta nirartha kAni tu varjayet / / 8 / / anuziSTo na kupyet zAnti seveta pnndditH| bAlaiH saha saMsaMga' hasana krIDAM ca vayet // 9 // mA ca cANDAlika kArSIHbahuka mA ca Alapet / kAlena cAdhItya tato dhyAyokakaH // 10 // Ahatya caNDAlika kRtvA na nihnavIta kdaacidpi| kRta kRtamiti bhASeta kRta na kRtamiti ca // 11 // mA galyazva iva kavacanamicchet punaH punH| kazamiva dRSTvA''kIrNaH pApaka parivarjayet // 12 // anAzravAH sthUlavacasaH kuzIlaha mRdumapi caNDaM prakurvanti ziSyAH / Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. anananewrennar aNAsavAthUlavayA, kusIlA miuMpi caMDaM pakarintisIsA / cittANuyA lahu dakkhAvaveyA, pasAyae te hu durAsaya pi // 13 // nA puTThA vAgare kiMci, puTThA vA NAliyaM vae / kohaM asaMcaM kuvvejjA, dhArejjA piyamappiyaM // 14 // appA ceva dameyaJco, appA hu khalu duddamo / appA danto suhI hoi, assi loe paratya ya // 15 // varaM me appA dantA, saMjameNa taveNa ya / mAhaM parehi dammantA, bandhaNehi vahehi ya // 16 // paDiNIyaM ca buddhANaM, vAyA aduva kammuNA / AvI vA jai vA rahasse, Neva kujjA kayAivi // 17 // Na pakakhao Na purao, Neva kiccANa pittttho| Na juje UruNA Uru, sayaNe No paDissuNe // 18 // Neva palhathi kujjA, pakavapiMDava sNje| pAe pasArievAvi, Na cire guruNantie // 19 // AyariehiM vAhitto, tusiNIoNa kayAi vi / pasAyapehI NiyAgaTThI, uvaciThe guruM sayA // 20 // cittAnugAH laghu dAkSyopapetAH prasAdayeyuH te durAzayamapi // 13 // nA pRSTo vyAgRNIyAt kiJcit pRSTo vA nAlIkaM vadet / krodhamasatyaM kurvIta dhArayet priyamapriyaM // 14 // AtmAnameva damayedAtmA khalu dudmH| AtmA dAntaH sukhI bhavatyasmina loke paratra ca // 15 / / vara mamAtmA dAntaH saMyamena tapasA ca / mA'haMparaH bandhanaH damito vadhaizca // 16 // pratyanIka ca buddhAnAM vAcA'thavA karmaNA / AvirvA yadi vA rahasye naiva kuryAt kadAcidapi // 17 // na pakSato na purato naiva kRtyAnAM pRsstthtH| na yujyAdurugoru' zayane na pratizaNuyAt // 18 // naiva parya stikAM kuryAt pakSapiNDa' vA sNytH| pAdau prasAritau vApi na tiTed gurUNAmantike // 19 // AcAryaiA hataH tUSNI na kadAcidapi / prasAdArthI niyAgArthI upatiSTheta guru sadA // 20 // Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 1 Peninsaananmananenanananaraninener Alavante lavante vA, Na NisIejja kayAi vi / caUNamAsaNaM dhIro, jao jattaM paDissuNe // 21 // AsaNagao Na pujjA, Neva sejjAgao kyaa| AgammukkuDuo santA, pucchijjA pNjliiuddo||22|| evaM viNayajuttassa, suyaM atthaM ca tadubhayaM / pucchamANassa sIsassa, vAgarija jahAsuyaM // 23 // musaM parihare bhikkhU, Na ya ohAriNi ve| bhAsAdAsaM parihare, mAyaM ca vajae sayA // 24 // Na lavija puTTho sAvajja, Na NiraSTha Na mammayaM ; appaNatyA paraTThA vA, ubhayassantarega vA // 25 // samaresu agAresu, sandhIsu ya mahApahe / ego egithie saddhiM, Neva ciche Na saMlave // 26 // jamme buddha ANusAsanti, sIeNa pharuseNa vaa| mama lAbhutti pehAe, payao taM paDissuNe // 27 // Alapati lapati vAna niSIdet kadAcidapi / tyaktvAsana dhIraH yato tat pratizraNuyAt // 21 // Asanagato na pRcchan naivazayyAgataH kdaacidpi| AgamyotkaTukaH zAntoH vA pRcchet prAAlipuTaH // 22 // evaM vinayayuktasya sUtramarthaM tadubhayam / pRcchataH ziSyasya vyAgRNIyAdyathAzrata // 23 // mRSAM pariharedbhikSuH nacAvadhAraNI vadet / bhASAdoSa pariharanmAyAM ca vaja yet sadA // 24 // na lapetpRSTaH sAvana niratha na mmg| AtmAtha" parAtha' vobhayasyAntareNa vA // 25 // samarevagAreSu saMdhiSu ca mahApathe eko ekastriyA sAdha * naiva tiSThet na saMlapet // 26 // yanmAM buddhA anuzAsanti zItena paruSega vaa| mama lAbha iti prekSayA vA prayataH tat pratizRNuyAt // 27 // anuzAsanamaupAya duSkRtasya ca prernn| hita Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. Apaka aNusAsaNAvAryaM dukkaDassa ya cAyaNaM / hiyaM taM maI paNNA, vesa hoi asAhuNA // 28 // hiyaM vigayabhayA buddhA, pharupi aNusAsaNaM / vesaM taM hoi mUDhANaM, khantise / hikaraM paryaM // 29 // AsaNe uvaciTThejjA, aNucce akukkue thire / apputthAI nirutthAI, NisIjjA appakukkue // 30 // kAleNa Nikkhame bhikkhu, kAleNa ya paDikkame / akAlaM ca vivajjittA, kAle kAlaM samAyare // 31 // parivADie Na ciTThejA, bhikkhU dattesaNaM care / paruiveNa esittA, miyaM kAle bhakhae // 32 // NA daramaNAsaNe, NaNgesi cakaphAsao / ego ciTujja bhattaTTha, laMghittA taM Naikkame // 33 // iucce va NIe vA NAsaNNe NAi dUrao / phAsu parakaDaM piNDaM, paDiga hejja saMjae // 34 // apapANapavIyammi, paDivchaSNami saMbuDe | samartha saMjaya bhuje, jayaM aparisADiye // 35 // tanmanyate prAjJaH dveSya' bhavatyasAdhoH ||28|| hitaM vigatabhayA buddhAH paruSamapyanuzAsanam / dveSya' tad bhavati mUDhAnAM kSAntizuddhikaraM padam ||29|| Asana upatiSThet anucce'kukkuce sthire / alpotthAyI nirutthAyI niSIdedalpakautkucam ||30|| kAle niSkrAmed bhikSuH kAlena ca pratikramet / akAla' vijayitvA kAle kAla samAcaret // 31 // paripATayAM na tiSThet mikSudataiSaNAM caret / pratirUpeNaipayitvA mitaM kAlena bhakSayet ||32|| nAtidUre' san nAnyeSAM cakSuH staH / ekastiSThed bhaktAtha" ulladhya ta' nAtikrAmet ||33|| nAtyucca vA nIce vA nAsanne nAtidUre / prAsu parakRta piNDa' pratigRhNIyAt saMyataH ||34|| alpaprANe'lpabIje vA praticchanne savRte samaka sayato bhuJjIta yatamAno'parisATitam ||35|| Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 1 nine sukkaDitti supakkitti, succhiSNe suhaDe / maDe suNiTTie sulaTThitti, sAvajjaM vajjae muNI // 36 // ramae paNDie sAsaM, hayaM bhaI va vAhae / bAla sammai sAsantA, galiyassa va vAhae // 37 // khaDDUAhiM caveDAhiM, akke sehi vahi ya / ( khaDDayA me caveDA me, akkAsA ya vahA ya me ) kallANamaNusAsanto, pAvadiThitti maNNaI // 38 // putto me bhAya NAitti, sAhu kallANa maNNai / pAvaditi Nu appANaM, sAsa dAsi tti maNNaI // 39 // farar AyariyaM, appANapi Na kevie / buddhovadhAI Na siyA, Na siyA tAtagave 5e // 40 // AyariyaM kuviyaM NaccA, pattieNa pasAyae / viSNavejja paJjali uDe!, vaejja Na puNe ti ya // 41 // dhammajjiyaM ca vavahAraM budhdehAyariyaM sayA / tamAyaranto vavahAraM, garaNaM NAbhigacchaI // 42 // sukRtamiti supakamiti succhinna suhRtaM mRtam / suniSThita sulaTa sAyaM varjayenmuniH || 36 || ramate paNDitAn zAsaddhahaya bhadramiva vAhakaH / bAla' zrAmyati zAsat galyazvamiva vAhakaH ||37|| khaDDukAmizca peTAmirAkrozaiva 'dhaivI ( khaDakAme capeTA me AkrozAca vadhAzca me ) kalyANamanuzAsantaM pApadRSTiriti manyate ||38|| putro me bhrAtA jJAtiriti sAdhuH kalyANa manyate / pApadRSTistvAtmAna zAsyamAnaM dAsa mitra manyate // 39 // na keopeyadIcA 'mAtmAnamapi na kopayet / buddhopaghAtI na syAt na syAt totragaveSakaH ||40|| AcAya " kupita' jJAtvA prAtItikena ( prItyA) prasAdayet / vijJApayet prAJjalipuTa: vadenna punariti ca // 41 // dharmArjita' ca vyavahAra buddhairAcaritaM sadA / tamAcaran vyavahAra garchau nAbhigacchati // 42 // Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana patra. .neounar mogayaM vakkagayaM, jANittAyariyassa u| ta parigija vAyAe, kammuNA uvavAyae // 43 // vitte acAie NicaM, khippaM havai sucaaie| jahAvadiTuM sukayaM, kiccAi kubbaI sayA // 44 // NaccA Namai mehAvI,lAe kittI se (ca) jaaye| havaI kiccANaM saraNaM, bhUyANa jagaI jahA // 45 // pujA jassa pasIyanti, saMbuddhA puvsNthuyaa| pasANNa laMbhaissanti, viulaM aTThiyaM suyaM // 46 // sa pujasatthe suviNIyasaMsae, mAruI ciTThai kmmsNpyaa| tavAsamAyArisamAhisaMvuDe, mahajjuI paJcavayAI pAliyA // 47 // sadevagandhabbamaNussapUie; cahattuM dehaM malapaGkapuvvayaM / sidhdhe vA havai sAsae, deve vA apparae mahaiiThae // 48 // tibemi // 1 // paDhama vigayamuyamajjhayaNa sammatta / manogata vAkyagata jJAtvAcAya sya tu / tat parigRhya vAcA kamaNopapAdayet // 4 // vitto'codito nityaM kSipraM bhavati sucodite / yathopadiSTaM sukRtaM kRtyAni karoti sadA // 44 // jJAtvA namati medhAvI loke kIrtizca jAyate / kRtyAnAM zaraNa bhavati bhUtAnAM jagatI yathA // 45 // pUjyA yasya prasIdanti sabuddhAH pUrva saMstutAH / prasannA lambhayiSyanti vipulamAthika atam // 46 // sa pUjyazAstraH suvinItasaMzayaH manorucistiSThati kama sauMpadA tapaHsamAcArIsamAdhisa vRtaH mahAdyutiH paJcavratAni pAlayitvA // 47 // sa devagandhava manuSyapUjitaH tyaktvA deha malapaGkapUrvakam / siddho vA bhavati zAzvato devo vA alparajA (alparataH) maharddhikaH // 48 // iti bravImi // // 1 // prathamavinayazrutamadhyayana samAptam // Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 snenc en // atha parISahAkhyaM dvitIyamadhyayanam // adhyayana. 2 enes suyaM me Ausa teNa bhagavayA evamakkhAyaM, iha khalu bAvIsaM parIsahA samaNeNa bhagavayA mahAvIreNa paveDyA, je bhikkhU soccA NaccA jiccA abhibhUya bhikkhAyariyAe parivvayanto puchA NA viNiNNajjA / kayare khalu te bAvIsaM parIsahA samaNeNa bhagavayA mahAvIreNa kAsaveNa paveiyA, je bhikkhU soccA NaccA jiccA abhibhUya bhikkhAyariyAe parivvayanto puTThA No viNihaNNejjA ? ime khalu te bAvIsa parIsahA samaNeNa bhagavayA mahAvIreNa paveiyA, je bhikkhU soccA NaccA jiccA abhibhUya bhikkhAyariyAe parivvayanto puTTo Neo vinihaNNejA / taMjA digichAparI sahe 1 pivAsAparI sahe 2 sI paparIsahe 3 usiNaparIsa 4 samasayaparI he 5 avelaparIsahe 6 araiparIsa 7 itthI parI he 8 cariyAparI he 9 NipIhiyAparIsahe 10 sinAparI : he 11 a ke saparI he 12 zrutaM mayA'yuSyamatA tena bhagavataivamAkhyAtam, iha khalu dvAviMzatiH parISahAH zramaNena bhagavatA mahAvIreNa kAzyapena praveditAH yAn bhikSuH zrutvA jJAtvA jitvA'bhibhUya mikSAcaryAyAM parivrajan spRSTaH naiva viniinyeta / kiM nAmAnaH te khalu dvAviMzatiH parISahAH zramaNena bhagavatA mahAvIreNa kAzyapena praveditAH, yAn bhikSuH zrutvA jhAtvA jitvAbhibhUya mizAcaryAyAM paritrajan spRSTaH naitra vinihanyeta ? ime khau te dvAviMzatiH parahAH zramaNena bhagavatA mahAvIreNa kAzyapena praveditAH, yAn bhikSuH zrutvA jivAbhibhUya mizAcaryAyAM parivrajan spRSTaH naeNva vinihanyate / tadyathA - sudhApahaH 1 pipAsApahaH 2 zItaparI vahaH 3 uSNaparIvahaH 4 dazamasakaparIvahaH 5 acela parIvahaH 6 arati parIvahaH 7 strI parIvahaH 8 caryApahaH 9 naiSedhikIparISahaH 10 zayyAparIvahaH 11 AkrozaparI pahaH 12 vadhaparISahaH Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. vahaparIsa he rogaparIsa he 13 jAyaNAparIsahe 14 alAbhaparIsa he 15 16 taNaphAsaparIsa he 17 jallaparIsa he sakkAra puraskAra parIsa he 19 paNNAparIsahe 20 aNNANaparIsa he 21 sammattaparIsahe 22 18 parIsahANaM pavibhattI, kAsaveNaM paveiyA / taM bhe udAharissAmi, ANuputri suNeha me // 1 // digichApariyAveNa tavastI bhikkhU thAmavaM / Na chinde Na chindAvae, Na paai Na payAvae // 2 // kAlIpavvaGgasaMkAse, kise dhamaNisaMtae / mAyaNe asaNapANassa, adINamaNaso care // 3 // (2) tao puTTho pivAsAe, durguchIladdha sNje| (lajjasaMjae) sIodagaM Na sevijjA, viyaDassesaNaM care // 4 // chiNNAvAsu panthesu, Auresu pivAsie / parisukka muhe dINe, taM titikkhe parIsahaM // 5 // 14 alAbhaparIvahaH 15 rogaparISahaH 16 tRNasparza parIpahaH 17 malaparISahaH 18 satkAra - puraskAraparI : 19 prajJAparI mahaH 20 ajJAnaparIvahaH 21 samyaktvaparIvahaH 22 parI hANAM pravibhaktiH kAzyapena praveditA / tAn bhavatAmudAhariSyAmyAnupUrvyA zRNu me // 1 // bubhukSAparitApena tapasvI niHkSuHsthAmavAn / na chindyAt na chedayedvA na pacet na pAcayet ||2|| kAlIkAzaH kRzI dhamanisantataH / mAtrajJo'zanapAnasyAdInamanAH caret || 3 || tataH spRSTaH jugusI yamaH / zItodaka' na seveta vikRtasyaiSaNAM caret ||4|| chinnapAteSu parivAraH suvAsitaH / parizuSkamukho'dInaH ta' titikSeta parIvaham ||5|| caranta' virata 2 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 2 aaaaaaaaaa (3) carantaM virayaM lUha, sIyaM phusai egyaa| (NAivela vihaNijA, pAvadiTThI vihaNNai) .. NAivela muNI gacche, soccANaM jiNasAsaNaM // 6 // Na me NivAraNaM asthi, chavittANaM Na vijjii| ahaM tu aggi sevAmi, ii bhikakhU Na cintae // 7 // (4) usiNapariyAveNaM, paridAheNa tajie / dhiMsu vA pariyAveNaM, sAyaM No paridevae // 8 // uNhAhitatto mehAvI, siNANaM NA vi patthae / gAyaM No parisiMcejA. Na vIejA ya appayaM // 9 // (5) puTTho ya daMsamasaehiM; samareva mahAmuNI / NAgo saMgAmasIse vA, sUro abhihaNe paraM // 10 // Na saMtase Na vArejjA, maga pi Na paosae / uveha Na haNe paNe, muMjante maMsaseoNiyaM // 11 // (6) parijuNe hiM vatthehi, hokkhAmi tti acelae / aduvA sacelae hAkAvaM, ii bhikkhU Na vintae // 12 // ru zIta spRzatyekadA / (nAtilAM vinyAt pApadRSTivihanti) nAtivelAM munigacchan zrutvA jinazAsanam // 6 // na me nivAraNapatti chavitrANa na vidyate / ahaM tvani seve iti mithuna: cintayet // 7 // ugaparitApena paridAhena tarjitaH / grISme vA paritApena sAta no parideveta // 8 // uSNAbhitapto medhAvI snAna nAbhiprAtha yet / gAtraM na paripiJceta na vIjayecAtmAnam // 9 // spRSTazca dazamazakaiH samare vA mahAmuniH / nAgaH saMgrAmazirasi vA zUro'bhibhavan param // 10 // na satrasena na nivArayet maneo'pi na prdussyet| upekSeta na hanyAt prAgAn bhunAnAn mAMsazoNitam // 11 // parijI gaiva straiH bhvissyaamycelkH| athavA sacelako bhaviSyAmIti bhikSurna cintayet // 12 // Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. - 100 Varananananer egayA'celae hoi, sacele Avi egyaa| evaM dhamma hiyaM NaccA, NANI No paridevae // 13 // (7) gAmANugAmaM rIyantaM, aNagAraM akiMcaNaM / araI aNuppavese, taM titikkhe parIsahaM // 14 // araI piTThao kicA, virae Ayarakkhie / dhammArAme NirArambhe uvasante muNI care // 15 // (8)saGgoesa maNussANaM,jAologammi ithio| jassa eyA pariNAyA, sukarDa tassa sAmaNNaM // 16 // evamANAya [eyamAdAya] mehAvI, paGkabhUAu ithio| No tAhiM viNihaNijA, careja'ttagavesae // 17 // (9) ega eva care lADhe, abhibhUya parIsahe / gAme vA nagarevAvi, Nigame vA rAyahANie // 18 // asamANo care bhikkhU va kujjI pariggahaM / asaMsatto gihatthehi, aNikeo paribae // 19 // ekAcelako bhavati savelavApyekadA / etad dharmahitaM jJAtvA jJAnI no paridevayet // 13 // grAmAnugrAma rIyamANanagagAramakizcanam / aratiranupravizet taM titikSeta parIpaham // 14 // arati pRSTaHkRtyA vita AtmarakSitaH (AyAkSitaH) dhanIrAme nirArambhe azAnto munizcaret // 15 // saGga eo manumyAgAM jAto leoke strIbhiH / yasyaitAH parijJAtAH sukRtaM tasya zrAmaNyam / / 16 / / esamAjJAya ( eSamAdAya ) mevAcI paGkabhUtA eva striyH| naiva tAmirSinihanyAt caredAlagakaH // 17 // e. era carela.Dho'bhibhUya parIhAn / grAme vA nagare vApi nigame vA rAjadhAnyAm / / 18 / / asamAnazcared bhikSuH, nava kuryAt parigraham / asaMsakto gRhasthairaniketaH parivrajet // 15 // Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana. 2 toliloloos... (10) susANe suNNagAre vA, rukkhamUle ca ego| akukkuo NisIejA, Na ya vicAsae paraM // 20 // tattha se ciTThamANassa, uvasaggA'bhidhArae / saGkAbhIo Na gacchejjA, udvittA aNNamAsaNaM // 21 // (11) uccAvayAhiM sejjAhiM, tavassI bhikkhU thAmavaM / NAtivelaM vihaNajjA, pAvadiTThI vihaNNai // 22 // pairikkaM vasaI la, kallANaM aduva pAvayaM; kimegarAyaM karissatti, , evaM. tatyahiyAsae // 23 // (12) akkoseja parerA bhikkhu, Na tesi paDisaMjale; sarisA hoi bAlANaM, tamhA bhikkhU Na saMjale // 24 // socANaM pharupA bhAsA, dAruNA gAmakaNTayA / tusiNIo uvehejA, Na tAo maNasI kare // 25 // (13) haA Na saMjale bhikkhU, maNaM piNa paosae / titikkhaM paramaM NaccA, bhikkhU dhammaM vicintae // 26 // zmazAne zunyAgAre vA vRkSamUle caikkH| akukkucaH niSIdeva na ca vitrAsayet param // 20 // tatra tasya tiSThataH upasargA abhidhaaryeyuH| zaGkAmItA na gacchedutthAyAnyamAsanam // 21 // uccAvacAmiH tapasvI mikkSuH sthAmavAn / nAtivelAM vihanyAt pApadaSTivihanti // 22 // pratiriktaM vasati labdhI kalyANamathavA pApakam / kimekarAtraM kariSyatyevaM tatrAdhyAsIta // 23 // Akrozet paro mikkSuna tasmai pratisaavalet / sadRzo bhavati bAlAnAM tasmAd mikSuna saMjvalet // 24 // zrutvA paruSA bhASAH dAruNA grAmakaNTakAH / tUSNIka upekSeta na tA manasi kuryAt // 25 // hato na sabhavaled mikSuH manApi na praduSyet / titikSAM paramAM jJAtvA bhikSuvameM vicintayet // 26 // Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. samaNa saMjaya dantaM, haNejA koi katthaI / Natthi jIvassa NAso tti, Na taM pehe asAhuvaM ( evaM pihijja saMjae ) // 27 // (14) dukkaraM khalu bho Nicca. aNagArasta bhikkhuNA / savvaM se jAiyaM hoi, Natthi kiMci ajAiyaM // 28 // goyaraggapaviTThassa, pANI NA supasArae / seo agAravAsu tti, ii bhikkhU Na cintA // 29 // 15 pare ghAsamesijjA, bhoyaNe pariNiTTie / ladve piNDe aharijA, aladve NANutappae ( laddhe piNDe aladdhe vA, NANutapeJja saMjae ) // 30 // ajjevAhaM Na labbhAmi, avi lAbho sue siyA / jo evaM paDisaMcikkhe, alAbho taM Na tajjae // 31 // 16 NaccA uppaiyaM dukkhaM, veyaNAe duhaTTie / adINa thAvara paNNaM, puTTo tattha'hiyAsae // 32 // 13 tA zrama saMyataM dAntaM hanyAt kepi kutrApi nAsti jIvasya nAza iti na taM prekSedasAdhuvat ( evaM prekSeta saMyataH ) ||27|| duSkaraM khalu bho nityamanagArasya bhikSAH / sarvaM tasya yAcitaM bhavati nAsti kiJcidayAcitam ||28|| gocarAyapraviSTasya hasto naiva prasAryet / zreyAnAgAravAsa itIti bhikSuH na cintayet ||29|| pareSu grAsameSayed bhojane pariniSThite / labdhe pa AhAryet alabdhaM nAnutapyeta ( labdhe piNDe'labdhe vA nAnutapyeta saMyataH ) ||30|| adyaivA'haM na labhe'pi lAbhaH zvaH syAt / ya evaM pratisamIne lAbhastaM na tarjayati ||31|| jJAtvAtpanikai duHkha vedanA duHkhArtitaH / adInassthApayet prajJAM spRSTastatrAdhyAsIta ||32|| Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 anza adhyayana 2 tegicchaM NAbhiNandijA, saMcikkha 'ttagavesae / evaM khu tassa sAmaNNaM, jaM Na kujjA Na kArave // 33 // (17) acelagassa luhassa, saMjayassa tavastriNA / taNesu suyamANassa hujjA gAyavirAhaNA ||34|| Ayavassa NivAeNa, tilA [aulA] havar3a veyaNA / evaM NaccA Na sevanti, tantujaM taNatajjiyA // 35 // (18) kiliNNagAe mehAvI, paNa va raNa vA / dhisu vA paritAveNa sAyaM No parideva // 36 // veejja NijarApehI, Ariya ghammaNuttaraM / jAva sarIrabheo tti, pallaM kAraNa dhArae // 37 // (19) abhivAyaNamanbhuTTANaM, sAmI kujjA NimantagaM je tAIM paDisevanti, Na tersi pIhae muNI // 38 // aNukkasAI apicche aNNAesI alolue / rasesu NANugijjhejjA, NANutappejjA paNNavaM // 39 // cikitsAM nAbhinandeva saMtiSThetAtmakaH / etat khaju tasya zrAmaNyaM yanna kuryAnna kArayet ||33|| alakasya rukSasya saMyatasya tapasvinaH / tRNeSu zayAnasya bhaved gAtravirAdhanA ||34|| Atapasya nipAtena taudikA ( atulA ) bhavati vedanA / etad jJAtvA na sevante tantu tRgatarjitAH ||35|| klina ( kliSTa) gAtraH medhAvI pakkena vA rajasA vA / grISme vA paritApena sAtaM No parita || 36 || vedayennirjarAprekSyIcArya dharmamanuttaram / yAvaccharIrabheda iti malaM kAyena dhArayet ||37|| abhivAdanamamyutthAnaM svAmI kuryAbhimantraNam / ye tAni pratisevante na tebhyaH spRhayenmuniH ||38|| anutkaSAyI (aNurupAyI) alseccha ajJAtaiSyalolupaH / rasesunAnugRdhyeta nAnutapyeta prajJAvA ||39|| Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. dcchaakkaa:: [20] se pUrNa mae pujvaM, kammA'NANaphalA kddaa| jeNAI NAbhijANAmi, puTTo keNai kaNhuI // 40 // aha pacchA udijanti, kammA'NANaphalA kaDA / evamAssAsi appANaM, NaccA kammavivAgayaM // 41 // [21] niratthagammi virao. mehaNAo susNvuddaa| jo sakkhaM NAbhijANAmi, dhammaM kallANapAvagaM // 42 // tovahANamAdAya, parimaM pddivjo| evaM pi me viharao, chaumaM Na NiyaTTai // 43 // [22] Natthi YNaM pare loe, iDDhI vAvi tvssinnaa| aduvA vaJciomitti, ii bhikkhU Na cintae // 44 // abhU jiNA atthi jiNA, aduvAvi bhavissai / musaM te evamAhaMsu, ii bhikkhU Na cintae // 45 // ee parIsahe savve, kAsaveNa paveiyA / je bhikkhU Na vihaNNejA, puTTho keNai kaNhuI // 46 // tti bemi ___ bIyaM parIsahajayaNaM sammanaM // 2 // atha nUnaM mayA pUrva karmANyajJAnaphalAni kRtAni / yenAhaM nAbhijAnAmi pRSTaH kenApi kasmiMzcid // 40 // apathyAnyudIyante (udeSyanti) karmANyajhAnaphalAni kRtAni / evamAzvAsayAtmAnaM jJAtvA karmavipAkam // 41 // nirarthaka visto maithunAt susaMvRtaH / yassAkSAnnAbhijAnAmi dharma kalyANapAvakam // 42 // tapaupadhAnamAdAya pratimA pratipadyamAnasya / vamapi me viharata chadma na nivartate // 43 / / nAsti nUna paralokaH RddhirvApi tapasvino / athavA vaJcito'tmIti iti nizu cintayet // 44 // abhUvan jitAH santi jinAH athavA bhaviSyanti / mRpAM ta evamAhuH iti bhikSunai cintayet // 45 // ete parISahAH sarve kAzyapena prveditaaH| yo bhikSuna vihanyet spRSTaH kenApi kutracin // 46 // iti bravImi / Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 wh / / atha cAuraGgIthaM tRtIyamadhyayatam // adhyayana 3 Gene cattAri paramaGgANi, dullahANIha jantuNeo / mANusataM suI saddhA, saMjamammi ya vIriyaM // 1 // samAvaNNA NaM saMsAre, NANAgAttAsu jAisu / kammA NANAvihA kaTTu, puTTho vissaMbhiyA payA // 2 // egayA devaloesu Naraesa vi egayA / egayA AsuraM kAryaM, ahAkammehiM gacchaI // 3 // egayA khattio hoi, tao caNDAlavokso / tao kIDapayaGgo ya, tao kunthupivIliyA // 4 // evamAvaTTajeoNIsu, pANiNA kammakivvisA / Na Nivijjanti saMsAre sabbadve va khattiyA // 5 // kammasaGgerhi sammUTThA, dukkhiyA bahuveyaNA / amANusAsu jeNIsu, vihimmati pANiNA // 6 // 1 catvAri paramAGgAni durlabhAnIha jantoH / mAnuSatvaM zrutiH zraddhA saMyame ca vIryyam ||1|| samApannAH saMsAre nAnAtrAsu jAtipu / karmANi nAnAvidhAni kRtvA pRthagvitrammitAH ||2|| ekadA devalokeSu narakeSvapyekadA | ekadA'suraM kAryaM yathAkarmabhirgacchati ||3|| ekadA kSatriyo bhavati tatazcaNDAlo bokasaH / tataH kITaH pataGgazca tataH kunthuH pipIlikA ||4|| evamAvartayoniSu prANinaH karmakilviSA / na nirvidyante saMsAre sarvArtheSviva kSatriyAH ||5|| karmasaMgaissaMmUDhA duHkhitA bahuvedanAH / amAnuSyAsu yoniSu vinihanyate prANinaH ||6|| Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. man kammANaM tu pahANIe, ANupuvvI jIvA se himaguppattA, Ayayanti mANussaM vigga laddhaM sui dhammassa dullahA / jaM socA paDivajanti, tavaM khantimahiMsayaM // 8 // 3 Ahacca savagaM laddhuM saddhA soccA NeAuyaM maggaM, bahave kayAi u / maNussaryaM // 7 // paramadullahA / paribhassaI // 9 // suI ca labdhuM saddhaM ca vIriyaM bahave rAyamANA viNA ya NaM mANusattaMmi AyAo, jo dhammaM socca saddahe / tavassI vIriyaM ladhuM saMbuDo nidhdhuNe rayaM // 11 // sohI ujjubhUyassa, dhammo suddhassa ciI | NivvANaM paramaM jAi, dhayasitteva pAvae // 12 // vici kammuNo heuM, jasaM saMciNu khanti / pADhavaM sarIraM hiccA, uDTaM pakkamaI disaM // 13 // puNa dullahaM / paDivajjaI // 10 // 17 karmaNAM tu prahAnyA'nupUrvyA kadAcideva / jIvAzzuddhimanuprAptAH Adadate manuSyatAm // 7 // mAnuSyakaM vigrahaM labdhvApi, zrutirdharmasya durla / yacchrutvA pratipadyante tapaH kSAntimarhisratAm ||8|| Ahatya zravaNaM labdhvApi zraddhA paramadurlabhA / zrutvA naiyAyikaM mArga bahavaH paribhrazyanti, // 9 // zrutiM ca labdhvA'pi zraddhAM ca vIryaM punadurlabham / bahavo rocamAnA apinai va (no etaM ) pratipadyante ||10|| mAnuSyatve AyAtaH yo dharmaM zrutvA zraddhate / tapasvI vIryaM labdhvA saMvRto nirbunoti rajaH ||11|| zudvI RjubhUtasya dharmazuddhasya tiSThati / nirvANaM paramaM yAti ghRta rikta iva pAvakaH ||12|| vevigdhi karmaNo hetuM yazassacinu kSAntyA / pArthivaM zarIraM hitvA U prakrAmati dizam ||13|| Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana. 3 phaa phaakkkkkkkkkkkkkk visAlisehiM sIlehi, jakkhA uttruttraa| mahAsukkA va dipantA, maNNantA apuNaccayaM // 14 // appiyA devakAmA Na, kaamruuvviuvinno| uDDhe kappesu ciTThanti, pubbA vAsasayA bahU // 15 // tattha ThiccA jahAThANaM, jakkhA Aukkhae cuyaa| uventi mANusaM joNi, se dasaGge'bhijAyae // 16 // khitta vatthu hiraNNaM ca, pasavo dAsa-porusaM / cattAri kAmakha-dhANi, tattha se uvavajaI // 17 // mittavaM nAivaM hoi, uccAgoe ya vaNNavaM; appAyaGke mahApaNNe, abhijAe jaso bale // 18 // bhocA mANussae bhoe, appaDirUve ahAuyaM / puci visuddhasaddhamme, kevalaM bohi bujhiyA // 19 // cauraGgaM dullaha maccA, saMjamaM paDivajiyA; ' tavasA dhutakammase, siddha havai sAsae // 20 // tti bemi // taiyaM cAuraGgijje ajjhayaNaM sammattaM // 3 // visadRzairazI yakSA uttotaaH| mahAzuklA iva dIpyamAnAH manyamAnA apunazcayavam // 14 // arpitA devakAmAH kAmarUpavikaraNAH Udha kalpeSu tiSThanti pUrvANi varSazatAni bahUni // 15 // tatra sthitvA yathA sthAnaM yakSA AyuHkSaye cyutAH / upayanti mAnuSIM yoni sa dazAGgo'bhijAyate // 16 // kSetra vAstu hiraNyaM ca pazavo dAsAH pauruSeyam / catvAraH kAmaskandhAH tatra sa upapadyate // 17 // mitravAna jJAtimAn bhavati uccairgotrazca varNavAn / alpAtako mahAprajJaH abhijAto yazasvI valI // 18 // muktvA mAnuSyakAn bhogAn apratirUpAn yathAyuH / pUrva vizuddhasaddharmA kevalAM bodhiM yudhA // 19 // caturaGgI durlabhAM macA saMyamaM pratipaya / tapasA dhRtakauzaH siddho bhavati zAzvataH // 20 // iti brAmi // Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. // athAsaMskRtAkhyaM caturthamadhyayanam // asaMkhayaM jIviya mA pamAe, jarovaNIyassa hu Natthi tANaM; evaM viyANAhi jaNe pamatte, kiNNU vihiMsA ajayA gahinti // 1 // je pAvakammehi dhaNaM maNUsA, samAyayantI amaI gahAya; pahAya te pAsa payaTTie Nare, verANuvaddhA NarayaM uventi // 2 // teNe jahA saMdhimuhe gahIe, sammuNA kiccai pAvakArI; evaM payA pecca ihaM ca loe, kaDANa kammANa ? Na mokkhu asthi // 3 // saMsAramAvaNNa parassa aTThA, sAhAraNaM jaM ca karei kamma; kammassa te tassa u veyakAle, Na vandhavA bandhavayaM uventi // 4 // vitteNa tANaM Na labhe pamatto, imammi loe aduvA paratthaH / dIvappaNaDhe va aNantamohe, NeyAuyaM dadrumadachameva // 5 // muttesu yAvI paDibuddhajIvI, Na vIsasase paNDiya AsupaNNe; ghorA muhattA avalaM sarIraM, bhAraNDapakkhI va cara'ppamatto // 6 // asaMskRtaM jIvitaM mA pramAdIH jaropanItasya khalu nAsti trANam / evaM vijAnIhi janAH pramattAH kiM nu vihiMsA ayatA grahIpyanti // 1 // ye pApakarmabhirdhanaM manuSyAH samAdadate amati gRhItvA / prahitvA te pazya pravartitAn narAn vairAnubaddho narakamupayanti // 2 // steno yathA sandhimukhe gRhItaH svakarmaNA kRtyate paapkaarii| evaM prajA pratyeha ca loke kRtAnAM karmaNAM na mokSo'sti // 3 // saMsAramApannaH parasyArtha sAdhAraNaM yacca karoti karma / karmaNaste tasya tu vedakAle na vAndhavA bAndhavatApupayanti // 4 // binena vANaM na labhate pramatto'smilloke'thavA paratra / pranaTadIpa ivAnantamohaH naiyAyikaM dRSTvA'dRSTveva / / 5 // supteSvapi pratibuddhajIvI na vizvasyAt paNDita AzuprajJaH / ghorA muhUrtA abaraM zarIraM bhAraNDapakSIva carApramattaH // 6 // Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 adhyayana 4 ne care payAI parisaGkamANo, jaM kiJci pAsaM iha maNNamANoH lAbhantare jIvi vRhattA, pacchA pariNAya malAvadhaMsI // 7 // chandaM NiroheNa uvei mokkhaM, Ase jahA sikikhayavammadhArI: puvvAi vAsAi carasppamatto, tamhA muNI khippamuveha mokkhaM // 8 // sa puvvamevaM Na labheja pacchA, esovamA sAsayavAiyANaM: visIdaI siDhi AuyaMmi, kAlovaNIe sarIrasta bhede // 9 // khipaM Na sakke vivegameuM, tamhA samuTThAya pahAya kAme; samicca logaM samayA mahesI, appANarakkhI caramappamatto // 10 // muhuM muhaM mohaguNe jayantaM, aNegarUvA samaNaM carantaM; phAsA phusantI asamaJjasaM ca, Na tesu bhikkhU maNasA pausse // 11 // mandA ya phAsA bahulohaNijjA, tahappagAresu maNaM Na kujjA; kvija kAhaM viNaeja mANaM, mAyaM Na sevejja payahija lohaM // 12 // caret padAni parizaGkamANaH yatkiJcit pAzamiha manyamAnaH / lAbhAntare jIvitaM bRMhayitvA pazcAt parijJAya malApadhvaMsI ||7|| chandonirodhenopaiti mokSaM azvo yathA zikSito varmadhArI / pUrvANi carA'pramattaH tasmAnmuniH kSipramupaiti mokSam ||8|| sa pUrvamevaM na labhet pazcAt epamA zAzvatavAdinAm / viSIdati zithilayati AyuSi kAlopanIte zarIrasya bhede ||9|| kSipraM na zaknoti vivekametuM tasmAtsamutthAya prahitvA kAmAn / sametya lokaM samatayA maharSI AtmarakSI carA'pramataH ||10|| muhurmuhuH mohaguNAn jayantamanekarUpAH zramaNaM carantam / sparzAH spRzantyasamaMjasaM ca na teSu bhikSuH manasA praduSyet // 11 // mandAca sparzA bahu lobhanIyAH tathAprakAreSu mano na kuryAt / rakSayet krodhaM vinayenmAnaM mAyAM na seveta parityajellobham / / 12 / / Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utarAdhyayana sUtra. anan je saMkhyA tuccha parappavAI, te pijjadosANugayA parajjhA; ete ahamme ti duguJchamANo, kate guNe jAva sarIrabheo // 13 // tti bemi // 4 // utthaM asaMkhayajjhayaNaM samma 21. nnnn // asaMskRtAkhyaM ca urthamadhyayanaM samAptam // ye saMskRtAstucchaparapravAdinaH te premadveSAnugatAH paravazAH / ete adharma iti jugupsamAnaH kAkSed guNAn yAvaccharIrabhedaH // iti bravImi // Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 inniphakaTa // athAkAmamaraNAkhyaM paJcamamadhyayanam // adhyayana 5 n {{ +++++++ aNNavaMsi mahAhaMsi, ege tarati duruttaraM ; tattha ege mahApaNNe, imaM paNhamudAhare // 1 // saMti ya duve ThANA, akkhAyA mAraNantiyA, akAmamaraNaM ceva, sakAmamaraNaM tahA // 2 // bAlANaM tu akAmaM tu maraNaM asaI bhave, paMDiyANaM sakAmaM tu, uvakAseNa sa bhave // 3 // tatthimaM paDhamaM ThANaM, mahAvIreNa dekhiyaM; kAmagiddhe jahA bAle, bhisaM kUrAIM kuvvaI // 4 // je giddhe kAmabhogesu, ege kUDAya gacchai; Na me diTThe pare lAe, cakkhadiTThA imA raI ||5|| hatyAgayA ime kAmA, kAliyA je aNAgayA; ko jANai pare loe, atthi vA Natthi vA puNe // 6 // jaNeNa saddhi hokkhAmi, ii vAle paga bhaI; kAma - bhogANurANeNaM, saM saMpavijaI // 7 // arNave mahaugha ekastarati duruttaram / tatraiko mahAprajJaH imaM praznamudAharet || 1 || staH ime dve sthAne AkhyAte mAraNAntike / akAmamaraNaM sakAmamaraNaM tathA ||2|| bAlAnAmakAmaM tu maraNamasakRd bhavet paNDitAnAM sakAmaM tu utkarpeNa sakRdbhavet ||3|| tavedaM prathamaM sthAnaM mahAvIreNa dezitam | kAmagRdvo yathA bAlaH bhRrI krUrANi karoti ||4|| yo gRddhaH kAmabhogeSu ekaH kUTAya gacchati / na mayA dRSTaH paralokaH catuSTayaM ratiH ||5|| hastAgatA ime kAmAH kAlikA yenAgatAH / ko jAnAti paralokaH asti vA nAsti vA punaH ||6|| janena sAMdhe bhavana iti bAlaH pragalbhate / kAmabhogAnurAgena klezaM sampratipadyate ||7|| Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ucarAdhyayana satra. kkkkkkkkkkmaacchaacchaaaaaa tao daNDaM samArabhaI, tasesu thAvaresu ya; aTTAe aNaTThAe, bhUyagAmaM vihiMsai // 8 // hiMse bAle musAvAI, mAille pisuNe saDhe; bhUJjamANe suraM maMsaM, 'seyameyaM' ti maNNaI // 9 // kAyasA vayasA matte, vitte giddhe ya itthisu; duhao malaM saMciNai, sisuNAgo vva maTTiyaM // 10 // tao puTTho AyaGkoNa gilANA paritappaI; pabhIo paralogassa, kammANuppehI appaNI // 11 // suyA me Narae ThANA, asIlANaM ca jA gaI; ghAlANaM kUrakammANaM, pagADhA jattha veyaNA // 12 // tatthAvavAiyaM ThANaM jahA me tamaNussuyaM; AhAkammehiM gacchantA, so pacchA paritappaI // 13 // jahA sAgaDiA jANaM; samaM hiccA mahApaha; visamaM maggame iNNA, akkhabhaggammi soyai // 14 // tataH sa daNDa samArabhate traseSu sthAvareSu ca / arzaya cAnAya bhUtagrAmaM vihinasti // 8 // hiMsro bAlo mRpAvAdI mAyAvAn pizunazzachaH / bhuAnaH surAM mAMsaM zreyametaditi manyate // 9 // kAyena vacasA mattaH vitte gRddhazca strISu / dvidhA malaM saMcinoti zizunAga iva mRttikA // 10 // tataH spRSTa AtaGkana glAnaH paritapyate / prabhItaH paralokAt karmAnupazyAtmanaH // 11 // zrutAni mayA narake sthAnAni azIlAnAM ca yA gtiH| bAlAnAM krUrakarmaNAM pragADhA yatra vedanAH // 12 // tatraupAtikaM sthAnaM yathA mayA tadanuzrutam / AdhAkarmabhiH gacchan sa pazcAt paritapyate // 13 // yathA zAkaTiko jAnan samaM hitvA mahApatham / viSamaM mArgamavatIrNaH akkSe bhane zocate // 14 // Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 adhyayana 5 cchaakkaakkaakaaanaaphaakkaa evaM dhammaM viukkamma, ahammaM paDivajiyA; vAle maccumuhaM patte, akkhe bhagge va soyai // 15 // tao se maraNantami, bAle santasasaI bhayA; akAmamaraNaM maraI, dhutte va kaliNA jie // 16 // eyaM akAmamaraNaM, bAlANaM tu paveiyaM; ette sakAmamaraNaM, paNDiyANaM suNeha me // 17 // maraNaM pi sapuNNANaM, jahA me tamaNussuyaM; vippasaNNamaNAdhAyaM, saMjayANaM vusImao // 18 // Na imaM savvesu bhikkhUsu, Na imaM sabvesu gArisu; NANAsIlA ya agAratthA, visamasIlA ya bhikkhuNA // 19 // santi egehi bhikkhUhi, gAratthA saMjamuttarA; gAratthehi ya samvehi, sAhavo saMjamuttarA // 20 // cIrAjiNaM NigiNiNaM, jaDI saMdhADi muMDiNaM; eyAiMpi Na tAyanti, dussIlaM pariyAgayaM // 21 // evaM dharma vyutkramya adharma pratipadya / bAlo mRtyumukhaM prApto akSe bhagna iva zocati // 15 // tatassa maraNAnte bAlassaMtrasyati bhayAt / akAmamaraNena mriyate dhUrta iva kalinA jitaH // 16 // etadakAmamaraNaM bAlAnAM tu praveditam / itassakAmamaraNam , paNDitAnAM zruNuta me // 17 // maraNamapi sa puNyAnAM yathA me tadanuzratam / viprasannamanAghAtaM saMyatAnAM vazyavatAm // 18 // nedaM sarveSu bhikSuSu nedaM sarveSvagAriSu / nAnAzIlAzcAgArasthAH viSamazIlAzca bhikSavaH // 19 // santyekebhyo bhikSubhyaH agAramthAssayamottarAH / agArasthebhyazca sarvebhyaH sAdhavassaMyamottarAH // 20 // cirAjinaM nAgnyaM jaTitvaM saMGghATI muNDitvam / etAnyapi na trAyante duHzIlaM paryAyAgatam // 21 // Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. Mm piNDolae vva dussIlo, NaragAo Na mubaI, bhikkhAe vA gihatthe vA, suvvae kamaI divaM // 22 // agaHrisAmAiyaGgANi, saDDhI kAeNa phAsae; posa haiM duhao pAkhaM, egarAyaM Na hAvae // 23 // evaM sikkhAsamAvaNNo, gihivAse vi suvvae / muccaI chavi - pavvAo, gacche jakkhasalogayaM // 24 // aha je saMbuDe bhikkhU, donhamaNNatare siyA / savvadukkhapahINe vA, deve vAvi mahiTie || 25 // uttarAI vimohAI, jumantA 'Nupuvvaso; samAiNNAIM jakkherhi, AvAsAIM jasaMsiNo // 26 // dIhAuyA iDDhimaMtA, samiddhA kAmarUviNo; ahuNovavaNNasaMkAsA, bhujo accimA lippabhA // 27 // tAI ThANAI gacchanti, sikkhittA saMjamaM tavaM : bhikkhAe vA gihitthe vA, je santi parinivvuDA // 28 // 25 piNDAvalago'pi duHzIlaH narakAnna mucyate / bhikSuko vA gRhastho vA suvrataH krAmati divam ||22|| agArisAmAyikAGgAni zraddhAvAn kAyena pRzati / pauSadhaM dvayoH pakSayoH ekarAtramapi na hApayati || 23 || evaM zikSA samApanno gRhavAse'pi sutrataH / mucyate chavi parvataH gaccheyakSasa lokatAm ||24|| atha yasto bhikSuHdvayorekataraH syAt / sarvaduHkhaprahIgovA devo vApi maharddhikaH || 25 || uttarA vimohA dyutimanta anupUrvataH / samAkIrNA yakSairAvAsAH yazasvinaH ||26|| dIrghAyuSo dIpti (Rddhi) mantaH samRddhAH kAmarUpiNaH / adhunatpannasaGkAzAH bhUyo'rcimAliprabhAH ||27|| tAni sthAnAni gacchanti zikSitvA saMyamaM tapaH / mikSAko vA gRhastho vA ye santi parinivRtAH ||28|| 4 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . adhyayana 5 nehararunanananananenranananirunani tesiM soccA sapujANaM, saMjayANaM vusImao; Na saMtasanti maraNante, sIlamanto bahussuyA // 29 // tuliyA visesamAdAya, dayAdhammassa khantie; vippasIeja mehAvI, tahA bhUeNa appaNA // 30 // tao kAle abhippee, saiDhI tAlisamantie; viNaeja lomaharisaM, bheyaM dehassa kaMkhae // 31 // aha kAlammi saMpatte, AghAyAya samussayaM; sakAmamaraNaM marai, tiNhamaNNayaraM muNi // 32 // tti bemi // paMcamaM akAmamaraNijja ajjhayaNaM samattaM // 5 // teSAM zrutvA sasUjyAnAM saMyatAnAM vazyavatAm / na saMtrasyanti maraNAnte zIlavanto bahu zrutAH // 29 // tolayitvA vizeSamAdAya dayAdharmasya bhkssntyaa| viprasIdenmeghAvI tathA bhUtenAtmanA // 30 // tataHkAle'bhiprete zraddhAvAn taadRsho'ntike| vinayellomaharpam bhedaM dehasya kAkSayet // 31 // atha kAle samprApte AdhAtayan samucchrayam / sakAmamaraNaM mriyate trayANAmanyatareNa muniH // 32 // iti bravImi // Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. 655ene 66 // atha kSullakanirgranthIyAkhyaM SaSThamadhyayanam // NNN 94 nnnnn 27 jAvanta'vijjA purisA, savve te dukkhasaMbhavA; luppanti bahuso mUDhA, saMsArammi aNanta // 1 // samikkha paNDie tamhA, pAsajAIpahe bahu; apaNA saccamesejjA, meti bhUsu kappae // 2 // mAyA piyA husA bhAyA, bhajjA puttA ya orasA; nAlaM te mama tANAya, luppantassa sakammUNA // 3 // eyama sapehAe, pAse samiyadaMsaNe; chinda girddhi siNehaM ca Na kase puvvasaMthavaM // 4 // gavAsaM maNi- kuMDalaM, pasavo dAsa - porusaM; savvameyaM carattANaM, kAmaruvI ( thAvaraM jaMgamaM ceva, dhaNaM dhaNaM uvakkharaM; paccamANassa kammehi, NAlaM dukkhAo moyaNe ) bhavissasi // 5 // yAvanto'vidyA puruSAH sarve te duHkhasambhavAH / lupyante bahuzo mUhAH saMsAre'nantake ||1|| samIkakSya paNDitastasmAt pAzajAtipathAn bahUn / AtmanA satyameSayet maitrIM bhUteSu kalpayet ||2|| mAtA pitA snuSA bhrAtA bhAryA putrAcaurasAH / nAlaM te mama trANAya lupyamAnasya karmaNA ||3|| etadarthaM saMprekSayA pazyet samitadarzanaH / chindyAt gRddhi snehaM ca naiva kAkSet pUrvasaMstavam ||4|| gavAvaM maNikuNDalaM pazavo dAsapauruSam / sarvametatyaktvA kAmarUpI bhaviSyasi // 5 // (sthAvaraM jaGgamaM caiva dhanaM vAnyamupaskRtam / pacyamAnasya karmabhiH nAlaM duHkhAnmocane ) Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana.6 reoneones cchaakkaar ajjatthaM savvao savvaM, dissa pANe piyAyae / Na haNe pANiNo pANe, bhaya-verAo uvarae // 6 // AdANa NarayaM dissa, NAyaeja taNAmavi / doguMchI appaNo pAe, diNNa bhuMjena bhoyaNa // 7 // ihamege u maNNanti, appaccakkhAya pAvagaM / AyariyaM vidittA NaM, savvadukkhA vimuccaI // 8 // bhaNantA akarentA ya, bandhamokkhapaiNNiNo; vAyAviriyametteNaM, samAsAsenti appayaM // 9 // Na cittA tAyae bhAsA, kuo vijANumAsagaM;? visaNNA pAvakammehaM, bAlA paMDiyamANiNo // 10 // je kei sarIre sattA, vaNNe rUve ya savvaso; maNasA kAya vakkeNNaM, savve te dukkhasaMbhavA // 11 // AvaNNA dIhamadANaM saMsArammi aNantae; tamhA savvadisaM passa appamatto paribae // 12 // adhyAtmasthaM sarvatassarvaM dRSTvA prANAn priyadayAn / na hanyAt prANinAM prANAn bhayavairAduparataH // 6 // AdAnaM narakaM (dRSTvA) nAdadIta tRNamapi / jugupsAtmanaH pAtre dattaM bhunIta bhojanam // 7 // ihaike tu manyante apratyAkhyAya pApakam / Arya viditvA sarvaduHkhebhyo vimucyate // 8 // bhagantokurvantazca bandhamokSapratijJAvantaH / vAgbIrthamAtreNa samAzvAsayantvAtmAnam // 9 // na citrA trAyate bhASA kuto vidyAnuzAsanam / viSaNNAH pApakarmasu bAlAH paNDitamAninaH // 10 // ye keciccharIre saktAH varNe rUpe ca sarvathA / manasA kAyavAkyena sarve te duHkhasambhavAH // 11 // ApannA dIrghamadhvAnaM saMsAre'nantake / tasmAt sarva dizaH pazyannapramattaH parivrajeH // 12 // Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana satra. Pananer bahiyA uTThamAdAya, NAvakaMkhe kayAi vi; puvvakammakhayaTThAe, imaM dehaM samuddhare // 13 // vivicca kammuNo heDaM, kAlakaMkhI parivvae; mAya piNDassa pANassa, kaDaM lakSNa bhakkhae // 14 // saNNihiM ca Na kuvejA, levamAyAe saMjae; pakkhI pattaM samAdAya, Niravekkho parivae // 15 // esaNAsamio lajjU, gAme aNiyao care; appamatto pamattehiM, piNDavAyaM gavesae // 16 // evaM se udAhu aNuttaranANI aNuttaradaMsI aNuttaraNANadaMsaNadhare araha NAyaputte bhagavaM vesAlie viyaahie||tti bemi|| // 8 khuDDAganiyaNThijamajjhayaNaM samattaM // 6 // bahirUpramAdAya nAvakAkSet kadAcidapi / pUrvakarmakSayArthAyema dehaM samuddharet // 13 // vivivya karmaNo hetu kAlakAGkSI parivrajeH / mAtrAM 'paNDasya pAnasya kRtaM labdhvA bhakSayet // 14 // nidhi ca na kurvIta lepamAtrayA saMyataH / pakkSI (va) patraM samAdAya nirapekSaH parivrajet // 15 // epaNAsamito lajjAvAn grAmeniyatazcaret / apramataH pramattebhyo piNDapAtaM gaveSayet // 16 // evaM sa udAhutavAn anuttarajJAnyanuttarajJAnadarzanagharaH arhan jJAtaputro bhagavAn vaizAliko vyAkhyAtA // iti bravImi // 6 // zullakanirgranthIyAkhyamadhyayanaM samAptam // Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 7 // athorabhriyAkhyaM saptamamadhyayanam // jahA''esaM samudissa, koi poseja elayaM; odaNaM javasaM dejA, posejA vi sayaGgaNe // 1 // tao sa puDhe parivUDhe, jAyamede mahodare; pINie viule dehe, AesaM parikaGkhae // 2 // jAva Na ei Aeso, tAva jIvai seduhI; aha pattaMmi Aese, sIsaM chetUNa bhujjhaI // 3 // jahA khalu se orabbhe, AesAya samIhie; evaM bAle ahammiTTe, Ihai NirayAuyaM // 4 // hiMse bAle musAvAI, addhANammi vilovae; aNNa'dattahare teNe, mAI kaNhuhare saDhe // 5 // itthI visayagiddhe ya mahArambhapariggahe; bhuJjamANe suraM maMsaM, parivUDhe paraMdame // 6 // ayakakkarabhoI ya, tundile ciya lohie; AuyaM Narae kaGke, jahA''esaM va elae // 7 // yathA''deza samuddizya kazcit poSayedelakam / odanaM yavasaM dadyAt poSayedapi svakAGgaNe // 1 // tatassa puSTaH parivRDhaH jAtamedA mhodrH| prINite vipule dehe Adeza pratikAGkSati // 2 // yAvannAyAtyAdezo tAvajjIvati so duHkhI / atha prApta Adeze zirazchitvA bhujyate // 3 // yathA khalu sa urabhraH AdezArtha smiihitH| vaM bAlo'dharmiSTha Ihate narakAyuSkam // 4 // hiMsro bAlo mRSAvAdI adhani vilopakaH / anyA'dattaharastenaH mAyI kahaNuharazzaThaH // 5 // strI viSayagRddhazca mahArambhaparigrahaH / bhujhAnaH surAM mAMsaM parivRDhaH parandamaH // 6 // ajakarkarabhojIca tundilshcitlohitH| AyuSkaM narake kAGkSati yathA''dezamivaiDakaH // 7 // Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utarAdhyayana sUtra. praya 31 Asa AsaNaM sayaNaM jANaM, vittaM kAme ya bhuMjiyA 'dussAhaDaM dhaNaM hiccA, bahuM saMciNiyA rayaM // 8 // tao kammagurU jantU, paccuppaNNaparAyaNe: aya va AgayAssese, maraNantammi soya // 9 // tao AuparikkhANe, cuyA dehA vihiMsagAH AsuriyaM disaM bAlA, gaccheti avasA tamaM // 10 // jahA kAgiNie heuM, sahassaM hArae Naro; apatthaM ambagaM bhoccA, rAyA rajjaM tu hArae // 11 // evaM mANusagA kAmA, devakAmANa antie, sahassaguNiyA bhujjo, AuM kAmA ya divviyA // 12 // agavAsANauyA jA sA paNNavao Tii; jANi jIyanti dummehA UNe vAsasatAue // 13 // jahA ya tiSNi vaNiyA, mUlaM ghettaNa NiggayA: ego ttha lahae lAbha, ego mUleNa Agao // 14 // AsataM zayane yAnaM vitte kAmAn bhukvA / duHsahataM dhanaM hitvA bahu saJcitya rajaH ||8|| tataH karmagururjantuH pratyutpannaparAyaNaH / aja ivAgata Adeze maraNAnte zocati // 9 // tata AyuSi parikkSINe cyutadeho vihiMsakaH / asUryo dizaM vAlo gacchatyavazastamaH ||10|| yathA kAkiNyA hetoH sahasraM hArayennaraH / apathyamAtrakaM bhuktvA rAjA rAjyaM tu hArayet ||11|| evaM mAnuyakAH kAmAH devakAmAnAmantike / sahasraguNitA bhUyaH AyuHkAmAzca divyAH ||12|| aneka varSa yutAni yA sA prajJAvatasthitiH / yAni jIvante durmedhasaH Une varSazatAyuSi ||13|| yathA ca trayo vaNijaH mUlaM gRhItvA nirgatAH / eko'tra labhate lAbha eko mUlenAgataH || 14 || Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 7 Puranamanenarananananeran ego mUlaM pi hArittA, Agao tattha vANio / vavahAre uvamA esA, evaM dhamme viyANaha // 15 // mANusattaM bhave mUlaM, lAbho devagaI bhave / mUlaccheeNa jIvANaM, garaga-tirikkhattaNaM dhuvaM // 16 // duhao gaI bAlassa, AvaI vahamUliyA / devattaM mANusattaM ca, jaM jie lolayAsaDhe // 17 // tao jie saI hoi, duvihaM doggaI gae / dullahA tassa ummaggA, addhAe sucirAdavi // 18 // evaM jiyaM saMpehAe, tuliyA bAlaM ca paMDiyaM / mUliyaM te pavisanti, mANusaM joNiminti je // 19 // vemAyAhiM sikkhAhiM, je NarA gihi-suvvayA / uti mANusaM joNi, kammasaccA hu pANiNo // 20 // jesi tu viulA sirakkhA, mUlayaMte aicchiyA / sIlavantA savIsesA, adINA janti devayaM // 21 // eko mUlamapi hArayitvA Agatastatra vaNika / vyavahAra upamaiSA evaM dharma vijAnIta // 15 // mAnuSattvaM bhavenmUlaM lAmo devagatibhavet / mUlacchedena jIvAnAM naraka tiryavatvaM dhruvam // 16 // dvidhA gatirbAlasyApatati vadhamUlikA / devatvaM mAnuSatvaM ca yajjito lolatAzaThaH // 17 // tato jitassadA bhavati vividhAM durgatiM gataH / durlabhA tasyonmajA kAle sucirAdapi // 18 // evaM jitaM saMprekSya tolayitvA bAlaM ca paDitam / maulika te pravezayanti mAnuSIM yonimAyAnti ye // 19 // vimAtrAmizzikSAmiH ye narA gRhisuvrtaaH| upayanti mAnurSI yoni karmasatyAH khalu prANinaH // 20 // keSAM tu vipulA ziSakSA maulika te'tikrAntAH / zIlavantassavizeSAH adInA yAnti daivatam // 21 // Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. phphcaaaaaaaaaaaaaa 33 kakada. evamadINavaM bhika agAriM ca viyANiyA / kahaM Nu jiccamelikkhaM, jiccamANo Na saMvide // 22 // jahA kusagge udagaM, samuddeNa samaM miNe / evaM mANussagA kAmA, devakAmANa aMtie // 23 // kusaggamittA ime kAmA, saNNiruddhammi Aue / kassa heuM purekAuM, jogakkhemaM Na saMvide // 24 // iha kAmA'NiyaTTassa, attaTe avarajjhai / succA NeyAuyaM maggaM, jaM bhujo paribhassaI // 25 // iha kAmaNiyaTTassa, atta? NAvarajjhaI / pUtidehaNiroheNaM, bhave devetti me suyaM // 26 // iiDhI juI jaso vaNNo, AuM suhamaNuttaraM / bhujo jattha maNussesu, tattha se uvavajaI // 27 // vAlasta passa bAlataM, ahammaM paDivajiyA / ciccA dhammaM ahammiTe, Narae sUvavajaI // 28 // evamadInavantaM bhikSumagAriNaM ca vijJAya / kathaM nu jIyetedRkSaM jIyamAno na saMvitta // 22 // yathA kuzAgra udakaM samumudreNa samaM minuyAt / evaM mAnuSyakAH devakAmAnAmantike // 23 // kuzAgramAtrA ime kAmAH saMnirUddhe AyuSi / kasya hetuM puraskRtya yogakSemaM na saMvitte // 24 // iha kAma'nivRttasyAtmArtho'parAdhyati / zrutvA naiyAyika mArga yat bhUyaH paribhrazyati // 25 // iha kAmebhyaH nivRttasyAtmArtho nAparAdhyati / pUtidehanirodhena bhave deva iti mayA zrutam // 26 // RdvidyutiyazovarNaH Ayussukhamanuttaram / bhUyo yeSu manuSyeSu tatrAthotpadyate // 27 // bAlasya pazya bAlatvaM adharma pratipadyA tyaktvA dharmamadharmiSThaH narakeSupapadyate // 28 // Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 adhyayana 7 savvadhammANuvattiNo / dhIrassa passa dhIrattaM ciccA adhammaM ghammiTTe, devesu uvavajjaI // 29 // tuliyA NaM bAlabhAvaM, abAlaM caiva paNDie / cahaUNa bAlabhAvaM, avAlaM sevae muNi // 30 // tti bemi // // 7 // sattarma elaijjhamajjhayaNaM samayaM // dhIrasya pazya dhIratvaM sarvadharmAnuvartinaH / tyaktvA'dharmaM dharmiSThaH deveSUpapadyate ||29|| tolayitvA bAlabhAvaM, abAlaM caiSa paNDitaH / tyaktvA bAlabhAvaM, abAlatvaM sevate muniH ||30|| iti pravImi // Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. narnamannanerunananaras // atha kApilIyAkhyamaSTamamadhyayanam // adhuve asAsa yammI, saMsArammi dukkhapaurAe / kiM NAma hoja taM kammayaM, jeNAhaM doggaI Na gcchejaa?||1|| vijahittu puvvasaMjogaM, Na siNehaM kahiMci kuvvejA / asiNeha siNehakarehiM, dosa-paosehi muccae bhikkhU // 2 // to nANa-dasaNa-samaggo, hiyanissesAe ya savvajIvANaM / tesi vimokkhaNaTAe, bhAsaI muNivaro vigayamoho // 3 // savvaM gaMthaM kalahaM ca, vippajahe tahAvihaM bhikkhU / savvesu kAmajAesu, pAsamANo Na lippaI tAI // 4 // bhogAmisadosavisaNNe, hiyaNismeyasabuddhivoccatthe, bAle ya mandie mUDhe, bajUi macchiyA va khelammi // 5 // dupariccayA ime kAmA, No sujahA adhIrapurisehiM; aha santi subbayA sAhU , je taranti ataraM vaNiyA va // 6 // adhruve azAzvate saMsAre duHkhprcure| kiM nAma bhavettatkarmakaM yenAhaM durgatiM na gaccheyam // 1 // vihAya pUrvasaMyoga na snehaM kvacitkurvIta / asnehassnehakareSu doSapadairmucyate bhikSuH // 2 // tato jJAnadarzanasamagro hitaniHzreyase ca sarvajIvAnAm / teSAM vimokSaNArthAya bhASate munivaro vigatamohaH // 3 // sarva granthaM kalahaM ca viprajahyAttathAvidhaM bhikSuH / sarveSu kAmajAteSu prekSamANo na lipyate trAyI // 4 // bhAgAmipadopavipaNNo hitniHshreysbuddhiviprystH| mRDho badhyate makSiketra zleSmaNi // 5 // duSparityajA ime kAmA naiva sutyajA adhIrapuruSaiH / atha santi suvratAssAdhavo ye tarantyataraM vaNija iva // 6 // Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 8 maayaa kaar - 1 OG samaNA mu ege vadamANA, pANavahaM miyA ajANatA / maMdA NirayaM gacchanti pAviyAhiM diTThIhiM // 7 // Na hu pANavahaM agujANe, mucceja kayAi savvadukkhANaM / evamAyariehi makkhAyaM, jehiM imo sAhudhammo paNNatto // 8 // pANe ya NAivAejA, se samiyatti buccaI tAI / tao se pAvayaM kamma, NijjAi udagaM va thalAo // 9 // jagaNissiehiM bhUehiM, tasaNAmehiM thAvarehi ca / No tesimArabhe daNDaM, maNasA vayasA kAyasA ceva // 10 // suddhesaNA u NaccA NaM, tattha Thavejja bhikkhU appANaM / jAyAe ghAsamesejjA, rasagiddhe Na siyA bhikkhAe // 11 // paMtANi ceva sevejjA, sIyapiMDaM purANakummAsaM / adu vakkasaM pulAgaM vA, japaNaTThAe Nisevae maMthu // 12 // je lakkhaNaM ca suviNaM ca, aGgavijaM ca je paubjeMti / Na hu te samagA vucaMti, evaM AyariehiM akhAyaM // 13 // zramagA kyame varamAnAH prANatraya mRgA ajAnantaH / mandA narakaM gacchanti bAlAH pApikAbhidRSTibhiH // 7 // naiva prANavadhamanujAnanmucyeta kdaacitsrvduHkhaiH| evamAyarAkhyAtaM yairayaM sAdhudharmaH prajJaptaH // 8 // prANAMzca nAtipAtayet sa samita ityucyate traayii| tato'tha pApakaM karma niryAtyudakamiva sthalAt // 9 // jaganizriteSu bhUteSu trasanAmasu sthAvareSu ca / naiva teSvArabheddaNDaM manasA vacasA kAyena caitra // 10 // zuddhepaNAstu jJAtvA nu tatra sthApayet bhikSurAtmAnam / yAtrAyai grAsameSayed rasagRddho na syAt bhikSAdaH // 11 / / prAntAni caica seveta zItapiNDaM purANakulmASa / athavA bukkasaM pulAkaM vA yApanArtha niSeveta manthu // 12 // ye lakSaNaM ca svapnaM cAGgavidyAM ca ye prayuJjate / na hu te zramaNA ucyanne evamAryairAkhyAtam // 13 // Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. iha jIviyaM aNiyamettA, panbhaTThA samAhijoehiM / te kAmabhogarasa giddhA, uvavajrjjati Asure kAe // 14 // tatto'vi ya ubvaTTittA, saMsAraM bahuM aNupariti / bahukammalevalittANaM, bohI hoi sudullAhA tesiM // 15 // kasiNaMpi jo imaM loyaM, paDipuNNaM dalejja ikkassa / teNAvi se Na saMtusse, ii duppUrae ime AyA // 16 // jahA lAho tahA loho, lAhA loho domAsa kayaM kajjaM, koDIe vi Na No rakhakhasI gijjejA, gaMDavacchAsu jAo purisaM palobhittA, kheraMti jahA va dAsehiM // 18 // NArIsu No pagijjejjA, itthI viSpajahe aNagAre | dhammaM ca pesa NaccA, tattha Thavina bhikkhu appAnaM // 19 // NegacittAsu / pavaDDhai / NiTTiyaM // 17 // 37 iha jIvitamaniyamya prAssamAdhiyogebhyaH / te kAma mogarasagRddhA upapadyante Asure kAye || 14 || tato'pi cotya saMsAraM bahumanupariyanti / bahukarmalepaliptAnAM bodhirbhavati sudurlabhA teSAm ||15|| kRtamapi ya imaM lokaM pratipUrNa dadyAdekasmai / tenApi svaM na santuSyediti duSTaro'yamAtmA ||16|| yathA lAbhastathA lobho lAbhAllobhaH pravardhate / dvimASakRtaM kArya koTyApi na niSThitam ||17|| na rAkSasISu gRdhyet gaNDavakSassvanekacittAsu / yAH puruSaM pralobhya krIDanti yathaiva dAsaH || 18 || nArISu na pragRddhayet strI viprajaho'nagAraH / dharmaM ca pezalaM jJAtvA tatra sthApayet bhikSurAtmAnam ||19|| Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana. 8 Manner ii esa dhamme akkhAi, kavileNaM ca visuddhapaNNeNaM / tarihiMti je u kAhiti, tehiM ArAhiyA duve logu||20|| ti bemi|| // ahama kAvilIyamajjhayaNa samattaM // 8 // New - - ityeSa dharma AkhyAtaH kapilena ca vizuddhaprajJena / tariSyanti tairArAdhitau dhau lokau // 20 // iti bravImi // Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. menTakaTa inne || atha namipravrajyAkhyaM navamamadhyayanam // caUNa devalogAo, uvavaNNo mANusammi logaMmi / vasaMtamohaNijo, saraI paurANiyaM jAI // 1 // dhamme / rAyA // 2 // jAIM saritu bhayavaM ruhasaMbuddho aNuttare puttaM Thavitta rajje, abhiNikkhamaI NamI so devalogasarise, aMteuravaragao vare bhoe / bhuJjittu NamI rAyA, buddho bhoge pariccayaI // 3 // mihilaM sapurajaNavayaM, balamorohaM ca pariyaNaM savvaM / ciccA abhiNikkhaMto, egaMtamahiTTio bhayavaM // 4 // kolAhalagabhUtaM, AsI mihilAe pavvayaMtammi / asyA rAyarisimmi, NamiMmi abhiNikkhamaMtammi // 5 // anbhuTTiya rAyarisiM, pavvajjAThANamuttamaM / sakko mAhaNarUveNaM. imaM vaNavva // 6 // 39 cyutvA devalokAdutpanno mAnuSe loke / upazAntamohanIyassmarati paurANikIM jAtim // 1 // jAti smRtvA bhagavAn svayaM saMbuddho'nuttare dharme / putraM sthApayitvA rAjye'bhiniSkrAmati namI rAjA ||2|| sa devalokasadRzAntaHpuravarAgataH varAn bhogAn / bhuktvA namI rAjA buddho bhogAn parityajati ||3|| mithilA supurajanapadAM balamavarodhaM ca parijanaM sarvam | tyaktvA'bhiniSkrAnta ekAntamadhiSThito bhagavAn ||4|| kolAhalakabhUtamAsImithilAyAM pravrajati / tadA rAjarSaiau namAvabhiniSkAmati || 5 || abhyutthitaM rAjarSi pravrajyAsthAna uttame / zakro mAhanarupeNedaM vacanamabravIt ||6|| 1 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 adhyayana 9 kiM Nu bho aba mihilAe, kolAhalagasaMkulA / succanti dAruNA saddA, pAsAsu gihesu ya ? // 7 // ma NisAmittA, ukAraNacor3ao / tao NamI rAyarisI, devindaM iNamabbavI // 8 // mihilAe cehae vacche, sIyacchAe maNorame / patta - puNpha - phalovee, bahUNaM bahUNaM bahUguNe sayA // 9 // vAeNa hIramANami, ceyaMmi maNorame / duhiyA asaraNA attA, ee kaMdaMti bho ? khagA // 10 // emaI NisAmittA, ukAraNacohao / tao garmi rAyarisiM, devindo iNamabbavI // 11 // DajUi mandiraM / NaM NAvapikkhaha // 12 esa aggI ya vAU ya, evaM bhayavaM anteuraMteNaM, kIsa emaI NitAmittA. tao NamI rAyarisI. devindaM karaNacoA / iNamavcavI // 13 // mophata kiM nu bho adya mithilAyAM kolAhalasaGkulAH / zrUyante dAruNA zabdAH prAsAdeSu gRheSu ca ||7|| enamarthaM nizamya hetukAraNacoditaH / tato namI rAjarSidevendramidamabravIt ||8|| mithilAyAM caityavRkSe zItacchAye manorame / patrapuSpaphaleopete bahUnAM bahuguNe sadA || 9 || bAtena hriyamANe caitye manorame / duHkhitA azaraNA ArttA ete krandanti khagAH ||10|| enamartha nizamya hetukAraNacAditaH / tateo narmi rAjarSi devendra idamatravIt ||11|| eSa agnizva caita mandiram / bhagavan antaHpurAntaM kasmAnnA prekSase // 12 // enamarthaM nizamya hetukaarnnceoditH| tete| namI rajarSiH devendramidamabravId ||13|| Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAbhpayana maMtra. nanan suhaM vasAmo jIvAmo, jesi mo Natyi kiMcaNaM / mihilAe DajjamANIe, Na me Dajjai kiMcaNaM // 14 // cattaputtakalattasma, NivvAvArassa bhikkhuNo / piyaM Na vijaI kiMci, appiyaM pi Na vijaI // 15 // bahu khu muNiNo bhaI, aNagArassa bhikkhuNo / savvao vippamukkassa, egantamaNupassao // 16 // eyama, NisAmittA, heukaarnncoio| tao Nami rAyarisiM. devindo iNamabbavI // 17 // pAgAraM kAraittA NaM, gopuraTTAlagANi ya / ussUlae sayagdhIya, tao gacchasi khattiyA // 18 // eyamaDheM NisAmittA, heukaarnncoio| tao NamI rAyarisI, devindaM iNamabbavI // 19 // saddha Nari kiccA, tavasaMvaramaggalaM / khanti NiuNapAgAraM, tiguttaM duppaghaMsayaM // 20 // sukhaM vasAmo jIvAmo yeSAmasmAkaM nAsti kiJcana / mithilAyAM dahyamAnAyAM na me dahyate kiJcana // 14 // tyaktaputrakalatrasya nirvyApArasya bhikssoH| priyaM na vidyate kizcidapriyamapi na vidyate // 15 // bahu khalu munerbhadramanagArasya bhikSoH / sarvato vipramuktasyaikAntamanupazyataH // 16 // enamarthaM nizamya hetukAraNacoditaH / tato nami rAjarSi devendra idamabravIt // 19 // prAkAraM kArayitvA nu gopurATTAlakAni c| khAtikAzzataghnyazca tato gaccha kSatriya // 18 // enamarthaM nizamya hetukAraNacoditaH tato namIrAjarSidevendramidamabravIta // 19 // zraddhAM ca nagarIM kRtvA tapassaMvaramargalAm / zAnti nipuNaprAkAraM triguptaM duSpradharSakam // 20 // Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 L adhyayana 9 ransranamananenenanananananener. ghaNuM parakkama kicA, jIvaM ca IriyaM syaa| dhiiM ca keyaNaM kiccA, sacceNaM palimanthae // 21 // tavanArAyajutteNaM, bhattaNaM kammakaMcuyaM / muNI vigayasaMgAmo, bhavAo parimuccaI // 22 // eyamaDheM NisAmittA, heukaarnncoio| tao Nami rAyarisI, devindA iNamabbavI // 23 // pAsAe kAraittA NaM, vaddhamANagihANi ya / vAlaggapoiyAo ya, tao gacchasi khattiyA // 24 // eyamaTuMNisAmittA, heukaarnncoiio| tao NamI rAyarisI, devindaM iNamabbavI // 25 // saMsayaM khalu so kuNaI, jo magge kuNaI gharaM / jattheva gaMtumicchenjA, tattha kuvija sAsayaM // 26 // eyamaTuM NisAmittA, heukaarnncoio| tao Nami rAyarisiM, devindo iNamabbavI // 27 // dhanuH parAkramaM kRtvA jIvA ceryAM sadA / dhRti ca ketanaM kRtvA satyena parimanthayet // 21 // taponArAcayuktaMna bhittvA karmakaJcakam / munirvigatasaGgrAmo bhavAtparimucyate // 22 // enamartha nizamya hetukaarnncoditH| tato narmi rAjarSi devendra idamabravIt // 23 // prAsAdAna kArayitvA nu vardhamAnagRhANi ca / valabhIzca (kArayitvA) tato gaccha kSatriya // 24 // enamarthaM nizamya hetukAraNacoditaH / tato namI rAjarSirdevendramidamabravIt // 25 // saMzayaH khalu sa kurute yo mArge kurute gRham / yatraiva gantumicchettatra kurvIta zAzvatam // 26 // enamarthaM nizamya hetukaarnncoditH| tato nami rAjarSi devendra idamanacIt // 27 // Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra - caayk Amose lomahAre ya, gaMThibhee ya takkare / Nagarassa khemaM kAUNa, tao gacchasi khattiyA // 20 // eyama, NisAmittA, heukaarnncoio| tao Nami rAyarisiM, devindo iNamabbavI // 29 // asaiM tu maNussehi, micchAdaNDo puNjii| akAriNo'ttha bajjhanti, muccaI kArao jaNo // 30 // eyamaDheM NisAmittA, heukaarnncoio| tao Nami rAyarisiM, devindo iNamabbavI // 31 // je kei patthivA tumbhaM, NA''Namanti nnraahivaa| vase te ThAvaittANaM, tao gacchasi khattiyA // 32 // eyama8 NisAmittA, heukaarnncoio| tao NamI rAyarisI, devindaM iNamavvavI // 33 // jo sahassaM sahassANaM, saMgAme dujae jiNe / egaM jiNeja appANaM, esa se paramo jao // 34 // AmoSeSu lomahAreSu ca granthibhedeSu / nagarasya kSemaM kRtvA tato gaccha kSatriya // 28 // enamartha nizamya hetukaarnncoditH| tato namI rAjarpidevendramidamabravIt // 29 // asakRtta manuSyaimithyAdaNDaH prayujyate / akAriNo'tra badhyante mucyate kArako janaH // 30 // enamartha nizamya hetukaarnncoditH| tato namI rAjarSidevendramidamabravIt // 31 // ye kecit pArthivAH tubhyaM na Anamanti narAdhipa ! vaze tAn sthApayitvA tato gaccha kSatriya ! // 32 // enamartha nizamya hetukAraNacoditaH / tato namI rAjarSirdavendramidamabravIt // 33 // yassahasraM sahasrANAm saMgrAme durjaye jayet / eka jayedAtmAnamepastasya paramo jayaH // 34 / / Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ya appANameva jujjhAhi, kiM te jujjheNa bajjhao / appANameva appANaM, jaittA sumeha // 35 // paMcindiyANi kohaM, mANaM mAyaM dujjayaM ceva appANaM, savvamappe eyama NisAmittA, tao garmi rAyarisiM, devindo adhyayana 8 taheva lohaM ca / jie jiyaM // 36 // heukAraNacoio / iNamabbavI // 37 // samaNa - mAhaNe / gacchasi khattiyA // 38 // jaittA viuNe jaNNe, bhoittA dA bhoccA ya jaTTA ya, tao eyama NisAmittA, tao NamI kAraNacoio / iNamabbavI // 39 // rAyarisI, devindaM jo sahassaM sahassANaM, mAse mAse tasAvi saMjamo seo, adintassa vi gavaM dae / kiMcaNaM // 40 // kAraNacoio / ema NisAmittA, tao Nami rAyarisiM, devindo iNamanvavI // 42 // AtmanA yudhyasva kiM te yudhdhena bAhyataH / AtmanaivAtmAnaM jitvA sukhamevate ||35|| paJcendriyANi krodhA mAno mAyA tathaiva lobhazca durjayazcaivAtmA sarvamAtmani jite jitam // 36 // namartha nizamya hetukAraNacoditaH / tato namiM rAjarSi devendra idamabravIt ||37|| yAjathitvA vipulAn yajJAn bhojayitvA zramaNabrAhmaNAn / datvA muktvA ceSTvA ca tato gaccha kSatriya ||38|| enamarthaM nizamya hetukAraNacoditaH / tato namI rAjarSirdevendramidamabravIt // 39 // sahasraM sahasrANAmmAse mAse gavAM dadyAt / tasyApi saMyamaH zreyAn adadato'pi kiJcana ||40|| namarthaM nizamya hetukAraNacoditaH / tato narmi rAjarSi devendra idamabravIt // 41 // Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uparAbhyayana patra. tomoololloo. ghorAsamaM caittA NaM, aNNaM patthesi AsamaM / iheva posaharao, bhavAhi maNuyAhivA ? // 42 // eyama, NisAmittA, heukaarnncoio| tao NamI rAyarisI, devindaM iNamabbavI // 43 // mAse mAse tu jo bAlo, kusaggeNa tu bhuMjae / Na so sukkhAyadhammassa, kalaM agdhai solasi // 44 // eyamadraM NisAmittA, heukaarnncoio| tao Nami rAyarisI, devindo iNamabbavI // 45 // hiraNNa suvaNaM maNi-muttaM, kaMsaM dUsaM ca vAhaNaM / kosaM vahAvaittANaM, tao gacchasi khattiyA // 46 // eyamaDheM NisAmitA, heukaarnncoio| tao NamI rAyarisI, devindaM iNamabbhavI // 47 // suvaNNaruppassa u pavvayA bhave, siyA hu kelAsasamA asNkhyaa| Narassa luddhassa Na tehi kiMci, icchA hu AgAsasamA aNantiyA // 48 // ghorAzramaM tyaktvAnyat prAzayase Azramam / ihaiva pauSadharato bhava manujAdhipa! // 42 // enamartha nizamya hetukAraNacoditaH / tato namI rAjarSiH devendramidamabravIt // 43 // mAse mAse tu yo bAlo kuzAgreNa tu bhuGkte / na saH svAkhyAtadharmaNaH kalAmati SoDazI // 44 // enamartha nizamya hetukAraNacoditaH / tato narmi rAjarSi devendra idamabravIt // 45 // hiraNyaM suvarNa maNimuktaM kAMsyaM ca vAhanam / koSaM ca vardhayitvA tato gaccha kSatriya // 46 // enamartha nikhamya hetukAraNacoditaH / tato namI rAjarSiH devendramidamabravIt // 47 // suvarNarUpyasya tu parvatA bhaveyussyAddhi kailAsasamA asaMkhyakAH, narasya lubdhasya na taiH kizcidicchA hu AkAsasamA anantikA // 48 // Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 puDhavI sAlI javA ceva, hiraNaM paDipuNNaM NAlamegassa, ii vijjA tavaM care // 49 // pasubhissaha / adhyayana. da ema NisAmittA, tao NamiM rAyarisiM, devindo accherayamabbhudae, bhoe cayasi asante kAme patthesi, saMkappeNa heukAraNacoio / . iNamabbavI // 50 // patthivA / viSNasi // 51 // pRthvI zAlI ||49 || eyamaTU NisAmittA, ukAraNacoio / o mI rAyarasI, devindaM iNamabbavI // 52 // AsIvisovamA / Nanti duggaI // 53 // sallaM kAmA visaM kAmA, kAmA kAme ya patthamANA, akAmA ahe vayai koheNaM, mANeNaM ahamA gaI / mAyA gaipaDigdhAo, lobhAo duhao bhayaM // 54 // avaujUiUNa mAhaNarUvaM, viurUviUNa IdattaM / vanda abhitthuNanto, imAhi maharAhi vammUrhi // 55 // vAcaiva hiraNyaM pazubhissaha / pratipUrNa nAlamekasyeti viditvA tapacaret nizamya tukAraNacoditaH / tato narmi rAjarSi devendra idamabravIt // 50 // AzcaryamadbhutakAn bhogAMstyajasi pArthiva ! / asataH kAmAnprArthayase saGkalpena vihanyase // 51 // enamarthaM nizamya hetu kAraNacoditaH tato namI rAjarvidevendramidamabravIt ||52|| zalyaM kAmAH viSaM kAmAH kAmA AzIviSopamAH / kAmAn prArthayamAnA akAmA yAnti durgatim // 53 // rat arc krodhena mAnenAdhamA gatiH / mAyayA gatipratighAto lobhAt dvidhA bhayam ||54 || apo brAhmaNarUpaM vikRtyendratvaM / vandata abhiSTuvanna | mighurAbhirvAgbhiH ||55|| Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAbhyayana satra. 47 aho! te Nijio koho, aho! mANo praajio| aho! te NirakkiyA mAyA, aho! lobho vasIkao // 56 // aho! te ajjavaM sAhu, aho ! te sAhu maddavaM / aho! te uttamA khantI, aho ! te mutti uttamA // 57 // ihaM si uttamo bhante, peccA hohisi uttamo / loguttamuttamaM ThANaM, siddhiM gacchasi NIrao // 50 // evaM abhitthuNantA, rAyarisI uttamAe saddhAe / pAyAhiNaM karentA, puNo puNo vandaI sakko // 59 // to vandiUNa pAe, cakkasalakkhaNe muNivarassa / AgAseNuppaio, laliya-cavala-kuNDalatirIDI // 6 // NamI Namei appANaM, sakkhaM sakkeNa caaio| caiUNa gehaM vaidehI, sAmaNNe pajjuvaTThio // 61 // aho tvayA nirjitaH krodho'ho mAnaH parAjitaH / aho tvayA nirAkRtA mAyA'ho lobhI vazIkRtaH // 56 // aho ta ArjavaM sAdhu aho te sAdhu mArdavam / aho ta uttamA shaantirhe| te muktiruttamA // 57 // ihAsyuttamA bhagavan pretya bhaviSyasyuttamaH / lokottamamuttamaM sthAnaM siddhiM gacchasi nIrajAH // 58 // evamabhiSTuvarAjarSimuttamayA zraddhayA / pradakSiNAM kurvanpunaHpuno vandate zakraH // 59 // tato vanditvA pAdau cakrAGkuzalakSaNau munivarasya AkAzenotpatito lalitacapalakuNDalakirITI // 60 // naminamayatvAtmAnaM sAkSAcchakreNa coditaH / tvaktvA gRhaM vaidehI zrAmaNye paryupasthitaH // 6 // Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 * adhyayana 7 evaM karenti saMbuddhA, paMDiyA paviyakkhaNA / viNiyanti bhoge, jahA se NamI rAyarisi // 62 // tti bemi // // navamaM namipavaAajjhayaNaM samataM // 9 // evaM kurvanti sambuddhAH paNDitAH pravicakSaNAH / vinivartante bhogemyA yathA sa namI rAjarSiH // 62 // iti bravImi // 9 // namipravrajyAdhyayanaM samAptam // Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49 uttarAbhyayana satra. nananan nanananananana // atha drumapatrakAkhyaM dazamamadhyayanam // dumapattae paNDuyae jahA, NivaDai rAyagaNANa accae; evaM maNuyANa jIviyaM, samayaM goyama ! mA pamAyae // 1 // kusagge jaha osabindue, thovaM ciTThai lambamANae; evaM maNuyANa jIviyaM, samayaM goyama ! mA pamAyae // 2 // ii ittariyammi Aue, jIviyae bahupaccavAyae; vihuNAhi rayaM pure kaDaM, samaya goyama ! mA pamAyae // 3 // dullahe khalu mANuse bhave, cirakAleNa vi sambapANiNa; gADhA ya vivAga kammuNo, samayaM goyama ! mA pAyae // 4 // puDhavikAyamaigao, ukkosaM jIvo u saMvase / kAlaM saMkhAIyaM, samayaM goyama ! mA pamAyae // 4 // AukkAyamaigao, ukkosaM jIvo u saMvase / kAlaM saMkhAIyaM, samayaM goyama ! mA pamAyae // 6 // dramapatrakaM pANDurakaM yathA nipatati rAtrigaNAnAmatikrame / evammanujAnAM jIvitaM samaya gautama ! mA pramAdIH // 1 // kuzAgre yazA'vazyAyavindukasstAkaM tiSThati lambamAnakaH / evammanujAH jIvitaM samayaM gautama ! mA pramAdIH // 2 // itItvaraAyuSi jIvitake bahupratyavAye ! vidhunI hi rajaHpurAkRtaM samayaM gautama ! mA pramAdIH // 3 // durlabhaH khalu mAnuSo bhavazcirakAlenApi sarvaprANinAm / gADhAzca vipAkAH karmaNAM samayaM gautama ! mA prmaadiiH||4|| pRthvIkAyamatigata utkarSato jIvastu saMvaset / kAlaM saMkhyAtItaM samayaM gautama ! mA pramAdIH // 5 // apkAyamatigata utkarSato jIvastu saMvaset / kAlaM saMkhyAtItaM samayaM gautama ! mA pramAdIH // 6 // Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 adhyayana 10 nanenananananenanananana naneneran teukAyamaigao, ukkosaM jIvo... u saMbase / kAlaM saMkhAIyaM, samayaM goyama ! mA pamAyae // 7 // vAukkAyamaigao, ukkosaM jIvo u saMvase / kAlaM saMkhAIyaM, samaya goyama ! mA pamAyae // 8 // vaNassaikAyamaigao, ukkosaM jIvo u saMvase / kAlamaNanta-durantaM, samaya goyama ! mA pamAyae // 9 // beindiyakAyamaigao, ukkosa jIvo u saMvase / kAlaM saMkhijasaNNiyaM samayaM goyama ! mA pamAyae // 10 // teindiyakAyamaigao, ukkosaM jIvo u saMvase / kAlaM saMkhijasaNNiya, samaya goyama ! mA pamAyae // 11 // caurindiyakAyamaigao, ukkosaM jIvo u saMdase / kAlaM saMkhijasaNiyaM, samayaM goyama mA pamAyae // 12 // paMcidiyaka yamaigao, ukkosaM jIvo u sNvse| satta'bhavaggahaNe, samayaM goyama ! mA pamAyae // 13 // taijaskAyamatigata utkarSato jIvastu saMvaset / kAlaM saMkhyAtItaM samayaM gautama ! mA pramAdIH // 6 // taijaskAyamatigata utkarSato jIvastu saMvaset / kAlaM saMkhyAtItaM samayaM gautama ! mA pramAdIH // 7 // vAyukAyamatigata utkarSato jIvastu saMvaset / kAlaM saMkhyAtItaM samayaM gautama ! mA pramAdIH // 8 // vanaspatikAyamatigata utkRSTato jIvastu saMvaset / kAlamanantaM durantaM samayaM gautama ! mA pramAdIH // 9 // dvIndriyakAyamatigata utkarSato jIvastu saMvaset / kAlaM saGkhyeyasajJitaM samayaM gautama ! mA pramAdIH // 10 // trIndriyakAyamatigata utkarSato jIvastu saMvaset / kAlaM saGkhyeyasaJcitaM gautama ! mA pramAdIH // 11 // caturindriyakAyamatigata utkarSato jIvastu saMvaset kAlaM saGkhyeyasaJjita samayaM gautama ! mA pramAdIH // 12 // paJcendriyakAyamatigata utkRSTato jIvastu saMvaset / saptASTabhavagrahaNaM samayaM gautama ! mA pramAdIH // 13 // Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 51 uttarAdhyayana patra. nehenoranareneneranneerna deve Neraie ya gao, ukkosaM jIvo u saMvase / ikkekkabhavaggahaNe samAM goyama ! mA pamAyae // 14 // evaM bhavasaMsAre, saMsarai suhAsuhehiM kammehiM; jIvo pamAyabahulo, samayaM goyama ! mA pamAyae // 15 // ladhdhUNa vi mANusattaNaM, AriattaM puNarAvi dullahaM / vahave dasuyA milekkhuyA, samayaM goyama ! mA pamAyae // 16 // ladhdhUNa vi AriyattaNaM, ahINapaMciMdiyatA hu dullahA / vigalindiyatA hu dIsaI, samayaM goyama ! mA pamAyae // 17 // ahINapaMciMdiyattapi, se lahe uttamadhammasuI hu dullahA / kutithiNisevae jaNe, samaya goyama ! mA pamAyae // 18 // ladhdhUNa vi uttamaM suI, saddahaNA puNarAvi dullahA / micchattaNisevae jaNe, samayaM goyama ! mA pamAyae // 19 // dhamma pi hu saddahaMtayA, dullahayA kAraNa phaasyaa| iha kAmaguNehiM mucchiyA. samayaM goyama ! mA pamAyae // 20 // devAn nairayikAMzca gata utkRSTato jIvastu saMvaset / ekaikabhavagrahaNa samayaM gautama ! mA pramAdIH // 14 // evaM bhavasaMsAre saMsaranti zubhAzubhaiH karmabhiH / jIvaH pramAda bahula: samayaM gautama ! mA pramAdIH // 15 // labdhvApi mAnuSyatvamAryatvaM punarapi durlabham / bahavo dasyavo mlecchAH samayaM gautama ! mA pramAdIH // 16 // labdhvApyAryatvamahInapaJcendriyatA hu durlabhA / vikalendriyatA hu dRzyante samayaM gautama ! mA pramAdIH // 17 // ahInapaJcendriyatvamapi sa labheduttamadharmazrutiH hu durlabhA / kutIrthinisevako janaH samayaM gautama ! mA pramAdIH // 18 // labdhvApyuttamAM zruti zraddhAnaM punarapi durlabhA ! mithyAtvanisevako janaH samayaM gautama ! mA pramAdIH // 19 // dharma zradadhatopi hu durlabhA kAyasparzanA / iha kAmaguNaiH mUchitAH gautama ! mA pramAdIH // 20 // Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 adhyayana 10 parijUrai te sarIrayaM, kesA paNDurayA havanti te / se soyabale ya hAyaI, samayaM goyama ! mA pamAyae // 21 // parijUraI te sarIrayaM, kesA paNDurayA havanti te / se cakkhuba ya hAyaI, samayaM goyama ! mA pamAyae // 22 // parijUra te sarIrayaM, kesA paNDurayA havanti te / se dhANavale ya hAyaI, samayaM goyama ! mA pamAyae ||23|| parijUraha te sarIrayaM, kesA paNDurayA havanti te / se jinbhavale ya hAyaI, samayaM goyama ! mA pamAyae // 24 // parijUra te sarIrayaM, kesA paNDurayA havanti te / se phAsabale ya hAyaI, samayaM goyama ! mA pamAya // 25 // parijUra te sarIra, kesA paNDurayA havanti te / se savvabale ya hAyaI, samayaM goyama ! mA pamAyae // 26 // araI gaNDaM visUiyA, AyakA vividha phusanti te / fares viddhaMsa te sarIrayaM samayaM goyama ! mA pamAya // 27 // parijIryati te zarIrakaM kezAH pANDurAva bhavanti te / tat zrotrabalaM ca hIyate samayaM gautama ! mA pramAdIH ||21|| parijIyete te zarIrakaM kezAH pANDurAzca bhavanti te / taccakSurbalaM ca hIyate samayaM gautama ! mA pramAdIH ||22|| parijIryate te zarIrakaM kezAH pANDurAzca bhavanti te / tat prANabalaM ca hIyate samayaM gautama ! mA pramAdIH ||24|| parijIyate te zarIrakaM kezAH pANDurAzca bhavanti te / tadrasanavalaM ca hIyate samayaM gautama ! mA pramAdIH ||25|| parijIyate te zarIrakaM kezAHpANDurAzca bhavanti te / tat sarvabalaM ca hIyate samayaM gotama ! mA pramAdIH ||26|| aratiH gaDuvisUcikA AtaGkAH vividhAH sparzanti te vipatati vidhvasyate te zarIrakaM samayaM gautama ! mA pramAdIH ||27|| Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. vocchinda siNehamaNo, kumuyaM sAraiyaM va pANiyaM / se savvasiNehavajjie, samayaM goyama ! mA pamAyae // 28 // ciccA Na dhaNaM ca bhAriyaM, pavvaio hi si aNagArithaM / mAvantaM puNo vi Avie, samayaM goyama ! mA pamAyae // 29 // avaujjiya mittabandhavaM viulaM ceva dhaNohasaMcayaM / mA taM viiyaM gavesae, samartha goyama mA pamAyae ||30|| Na hu jiNe aja dissaI, bahumaai dissara maggadekhiai | saMpai NeyAue pahe, samayaM goyama ! mA pamAyae // 31 // avasohiyakaNTagApahaM, oiNNo si paha mahAlayaM / gacchasi maggaM visohiyA, samayaM goyama ! mA pamAyae // 32 // avale jaha bhAravAhae, mA magge visame'vagAhiyA / pacchA pacchANutAvae, samaya goyam ! mA pamAyae // 33 // tiSNo h si aNNavaM mahaM kiM puNa ciTThasi tIramAgao / abhitara pAraM gamittae, samayaM goyama ! mA pamAya // 34 // 2 53 vyucchindvi snehamAtmanaH kumudaM zAradamiva pAnIyam / atha sarva snehavarjitaH samayaM gautama ! mA pramAdIH ||28|| tyaktvA dhanaM ca bhAryA pratrajito yasi anagAritAm / mA vAntaM punarapyApica samayaM gautama ! mA pramAdIH ||30|| naiva jino'ya dRzyate bahumataH dRzyate mArgadezakaH / samprati naiyAyike pathi samayaM gautama ! mA pramAdIH ||31|| azodhya kaNTakapathamavatIrNo'si panthAnaM mahAlayam / gacchasi mArga vizodhya samayaM gautama ! mA pramAdIH ||32|| abalo yathA bhAravAhakaH mA mArga viSamavagAhya / pazcAdanutApaH samayaM gautama / mA pramAdIH ||33|| tIrNa evAsi atraM mahAntaM kiM punaH tiSThasi tIramAgataH / abhitvara pAraM gantuM samayaM gautama ! mA prabhAvIH ||34|| Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55 adhyayana 10 Annanoramanenananenanananananarenen akalevaraseNimUssiyA, siddhiM goyama loya (ca) gacchasi; khemaM ca sivaM aNuttaraM, samayaM goyama ! mA pamAyae // 35 // buddha pariNidhvuDe care, gAma gae Nagare va sNje| santimaggaM ca bUhae, samayaM goyama ! mA pamAyae // 36 // buddhassa Nisamma bhAsiyaM, sukahiyamapaovAhiyaM / rAgaM dosaM ca chindiyA, siddhigaI gae goyame // 37 // ti bemi|| // dasamaM dumapattayajjhayo sammattaM // 10 // akalevarazreNimutsRtAM siddhi gotama ! lokaM ca gacchasi / kSemaM ca zivamanuttaraM samayaM gautama ! mA pramAdIH // 35 // buddhaH parinivRtazcareH grAme gato nagare vA saMyataH / zAntimArga ca bRhayeH samayaM gautama ! mA pramAdIH // 36 // buddhasya nizamya bhASitaM sukathitamarthapadopazomitaM / rAga dveSaM ca chitvA siddhigatiM gato gautamaH // 37 // iti bravImi // Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra // atha bahuzrutapUjAkhyamekAdazamadhyayanam // saMjogA vippamuktakassa, aNagArassa bhikkhunno| AyAraM pAukarissAmi, ANupubdhi suNeha me // 1 // je yAvi hoi Nivijje, thadhe ludhdhe aNiggahe / abhikkhaNaM ullavaI, aviNIe abahussue // 2 // aha paMcahiM ThANehiM, jehiM sikkhA Na labhaI / thambhA 1 kohA 2 pamAeNaM 3, rogeNA''lassaeNa ya 4-5 // 3 // ai ahiM ThANehiM, sikkhAsIle tti vucaI / . ahassire 1 sayA dante 2, Na ya mammamudAhare 3 // 4 // "NAsIle. 4 :Na visIle 5, Na siyA ailolue 6 / - akohaNe. 7 saccarae 5, sikkhAsIle tti vuccaI // 5 // aha cauddasahi ThANehiM, baTTamANe u sNje| aviNIe buccaI so u, NivANaM ca Na gacchai // 6 // saMyogAddhipramuktasyAnagArasya bhikssoH| AcAraM prAduSkariSyAmyAnupUrvyA zruNuta me // 1 // yazcApi bhavati nirvidyaH stabdho lubdho'nigrahaH / abhikSaNamullapatyavinIto'bahuzrataH / / 2 / / atha paJcabhihasthAnaH zikSA na labhyate / stambhAtyodhAtpramAdena rogeNAlasyena ca // 3 // athASTamistyAne zikSAzIla ityucyate / ahasitA sadA dAnto na ca modAharet // 4 // nAzIlA na vizIlo na syAdatilolupaH / akrodhanassatyaratarizakSAzIla ityucyate // 5 // atha ca dazamu sthAneSu vartamAnastu saMyataH / avinIta ucyate sa tu nirvANaM ca na gacchati // 6 / / Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 adhyayana. 11 saphala abhikkhaNaM kohI 1 bhavai, pabandhaM ca pakuvvai 2 / mittijAmaNo vamai 3, suyaM laghUNa majjai 4 // 7 // avi pAvaparikkhevI 5, avi mittesu kuppaI 6 / suppiyassAvi mittassa, rahe bhAsaha pAvayaM 7 // 8 // paiNNavAI 8 duhile 9, thadhye 10 ludhye 11 aNiggahe 12 / asaMvibhAgI 13 aciyatte 14, aviNIe tti vuccaI // 9 // aha paNNarasahi ThANehi, suviNIe ti buccaI / NIyAvittI 1 acavale 2, amAI 3 akuUhale 4 // 10 // apaM cAhikkhiva 5, pabaMdhaM ca Na kuvvai 6 / mittijjamANo bhayaI 7, suyaM labhdhuM Na majar3a 8 // 11 // Naya pAvaparikkhevI 9, Na ya mite appiyassAvi mittassa, rahe kallANa sukuppar3a 10 / 11, bhAsaI // 12 // kalaha-Damaravajjae 12, budhdhe abhijAige / hirimaM paDisaMlINe, suviNIe ti buccaI // 13 // abhikSNaM krodhI bhavati prabandhaM ca prakurute / mitrIyyamANo'pi vamati zrutaM labdhvA mAdyati ||7|| api pApaparikSepyapi mitrebhyaH kupyati / supriyasyApi mitrasya rahasi bhASate pApakam ||8|| prakIrNavAdI drogdhA stabdho'nigrahaH / asaMvibhAgyaprItikaro'vinIta ityujyate ||9|| atha paJcadazamissthAnaistuvinIta ityucyate / nIcavartya capalo mAgyakutUhalaH || 10|| alpaM cAdhikSipati prabadhaM ca na kurvati / mitrIyyamANo bhajate zrutaM labdhvA na mAdyati // 11 // na ca pAparikSepI na ca mitrebhyaH kupyati / apriyasyApi mitrasya rahasi kalyANaM bhASate || 12 || kalahaDamaravarjako buddho'bhijAtagaH / hImAnpratisaMlInammuvinIta ityucyate // 13 // Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. cchaakphaaaaaaaaaaaakkkkk vase gurukule NiccaM, jogavaM uvahANavaM / piyaMkare piyavAI, se sikkhaM laDumarihai // 14 // jahAsakhammi payaM NihiyaM, duhao vi virAyaI / evaM bahussue bhikkhU , dhammo kittI tahA suyaM // 15 // jahA se kamboyANaM, AiNNe kaMthae siyA / Ase javeNa pavare, evaM havai bahussue // 16 // jahA''iNNa samArUDhe, sUre daDhaparakkame / ubhao NaMdighoseNaM, evaM havai bahussue // 17 // jahA kareNuparikiNNe, kuJjare saTThihAyaNe / balavante appaDihae, evaM havai bahussue // 18 // jahA se tikkhasige, jAyakkhandhe virAyaI / vasahe jUhAhivaI, evaM havai vahussue // 19 // jahA se tikkhada'Dhe. udagge duppahaMsae / sIhe miyANa pavare, evaM havai bahussue // 20 // vase gurukule nityaM yogavAnupadhAnavAn / priyaGkaraH priyaMvAdI sa zikSA labbumarhati // 14 // yathA zaGkha payo nihitaM dvAbhyAmapi virAjate / evaM bahuzrate bhikSI yA. // 15 // yathA sa kAmbojAnAmAkIrNaH kanthakasmyAt / azvo javena pravaraH evaM bhavati bahuzrataH // 16 // yathA''kIrNasamArutaHzUge dRDhaparAkramaH / ubhayato nandighoSenaivaM bhavati bahuzrataH // 17 // yathA kareNuparikIrNaH kuJjarappaSTihAyanaH / balavAnapratihata evaM bhavati bahuzrutaH // 18 // yathA sa tIkSNazRGgo jAtaskandho virAjate / vRpabho yUthAdhipatirevaM bhavati bahuzrAH // 19 // yathA sa tIkSNadaMSTa udagraH duSpradharSakaH / siMho mRgAnAM pravara evaM bhavati bahuzrutaH // 20 // Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 " 126 adhyayana 11 saGgha cakka gadAdhare / jahA se vAsudeve, appasihayabale johe, evaM havar3a bahussue // 21 // jahA se cAirante, cakkavaTTI codasarayaNAhivaI, evaM havai mahiDdie / jahA se saharasakkhe, vajrapANI sakkhe devAhivaI, evaM havai bahussu // 22 // purandare / bahussue // 23 // divAyare / bahussue // 24 // jahA se timiraviddhaMse, uttiTTaMte jalante iva teeNaM, evaM havai jahA se uDuvaI cande NakkhattaparivArie | paDipuNe puNNamAsIe, evaM havai bahussu // 25 // jahA se sAmAiyAgaM, koTTAgAre NANAdhaNNapaDipuNNe, evaM havar3a surakkhie / bahussue // 26 // jahA sA dumANa patrarA, jambU nAma aNADhiyassa devassa evaM havar3a sudaMsaNA | bahussue ||27|| yathA sa vAsudevazaGkhacakragadAdharaH / apratihatabaloyodha evaM bhavati bahuzrutaH // 21 // yathA sa caturantazcakravartI maharddhikaH / caturdazaratnAdhipatirevaM bhavati bahuzrutaH ||22|| yathA sa sahasrAkSo bajrapANiH purandaraH / zakro devAdhipatirevaM bhavati bahuzrutaH ||23|| yathA sa timira vidhvaMsa uttiSThan divAkaraH / jvalanniva tejamaivaM bhavati bahuzrutaH ||24|| yathA sa uDupatizcandro nakSatraparivAritaH / pratipUrNaH paurNamAsyAmevaM bhavami bahuzrutaH ||25|| yathA sa sAmAjikAnAM koSTAgArassurakSitaH / nAnAdhAnyapratipUrNa evaM bhavati bahuzrutaH ||26|| yathA sA drumANAM pravarAH jambu nAmasudarzanA / anADatasya devasyaivaM bhavati bazrutaH ||27|| Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. HK jahA sA NaINa pavarA, salilA sAgaraMgamA / sIyA NIlavantapavahA, evaM havai bahussue ||28|| jahA se NagANa pavare, sumahaM maMdare girI / NANosahipaja lie, evaM havai bahussue // 29 // jahA se sayaMbhUramaNe, udahI akkhaodae / NANArayaNapaDipuNNe, evaM havai bahussue // 30 // 59 samuddagambhIrasamA durAsanA. acakkiyA keNai duppahaMsayA / susma puNNA viulassa tAiNo; khavitta kammaM gaimuttamaM gayA // 31 // suyamahiTTijjA, uttama gavesa / jeNapANaM paraM ceva, siddhi saMpAuNIjjAsi // 32 // tti bemi // tamhA || egArasamaM bahussuapUajjJayaNaM samattaM // 11 // ms/ jathA sA nadInAM rAsalIlA sAgaraGgamA / zItA nIlavatprava haivaM bhavati bahuzrutaH ||28|| yathA sa nagAnAM pravarassumahAnmandaro giriH / nAnauSadhiprajvalita evaM bhavati bahuzrutaH // 29 // yathA sa svayambhuramaNa udadhirakSayodakaH / nAnAratnapratipUrNa evaM bhavati bahuzrutaH ||30|| samudragambhIrasamA durAzrayA acakitAH kena cid duSpradharSakAH zrutena pUNaH vipulena tAdinaH kSapayitvA karma gatimuttamAM gatAH ||31|| tasmAzrutamadhitiSTheduttamArthagaveSakaH / yenA''tmAnaM paraM caiva siddhi saMprApayet ||32|| iti bravImi || Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - adhyayana 12 kaaa Ln // atha harikezIyAkhyaM dvAdazamamadhyayanam // sovAgakulasaMbhUo, guNuttaragharo muNI / hariesabalo NAma, Asi bhikkhU jiindio // 1 // iriesaNa-bhAsAe, uccArasamitIsu ya / jao AyANaNikkheve, saMjao susamAhio // 2 // maNagutto vayagutto, kAyagutto jiindio / bhikkhaTThA bambhaijjammi, jaNNabADamuvaTTio // 3 // taM pAsiUNamijjantaM, taveNa parisosiyaM / paMtovahiuvagaraNaM, uvahasati aNAriyA // 4 // jAImaya paDibaddhA, hiMsagA ajiindiyA / abambhacAriNo bAlA, imaM vayaNamabbavI // 5 // kayare Agacchai dittarUve, kAle vikarAle phoknnaase| omacelae paMsupisAyabhUe, saMkaradUsaM parihariya kaNThe // 6 // zvapAkakulasaMbhUto guNottaradharo muniH| harikezabalo nAmA''sId bhikSurjitendriyaH // 1 // IryeSaNabhASAyAmuccArasamatiSu ss| yata AdAnanikSepa saMyatassusamAhitaH // 2 // manogupto vAgguptaH kAyagupto jitendriyaH / mikSArtha brahmajye yajJavATa upasthitaH // 3 // taM dRSTvA''yAnta tapasA parizoSitam / prAMtopadhyupakaraNamupahasantyanAryAH // 4 // jAtimadena pratibandhA hiMsakA ajitendriyaaH| abacAriNo bAlA idaM vacanamabrayan // 5 // katara Agacchati dIptarUpaH kAlo vikarAlaH phoknaasH| avamacelakaH pAMzupizAcabhUtassaGkaraduSyaM paridhRtya kaNThe // 6 // Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 61 uttarAdhyayana sUtra. kare tumaM iya adaMsaNijje ?, kAe va AsA ihama gao si / omacelagA paMsupisAyabhUyA, gaccha kkhalAhi kimihaM Tio si ! // 7 // jakkho tarhi tindugarukkhavAsI, aNukampao tassa mahAmuNissa / pacchAyaittA niyagaM sarIraM, imAI vayaNAI udAharitthA // 8 // samaNo ahaM saMjao bambhayArI, virao ghaNa- payaNa-pariggahao / parappavittassa u bhikkhakAle, aNNassa aTThA ihama gao mi // 9 // viyarijjaI khajas bhujaI ya, aNNaM pabhUyaM bhavayANamethaM / jANAhi me jAyaNajIviNo tti sesAvasesaM lahaU tavassI // 10 // uvakkhaDaM bhoyaNa mAhaNANaM, attaTTiyaM siddhamihegapakkhaM / U vayaM erisamaNNapANaM, dAhAmu tujjaM kimihaM Tiosi ? // 11 // thale bIyAI vayanti kAsagA, taheva NiSNesu AsasAe / eyAi saddhAe dalAha majjhaM, ArAhae puNNamiNaM khu khittaM // 12 // katarastvamityadarzanIyaH kayA vA'zayehAgato'si / ayamacelakaH pAMzupizAcabhUto gacchApasara kimiha sthito'si ||7|| yakSasmin tindukavRkSavAsyanukampakastasya mahAmuneH / pracchAtra nija ke zarIramimAni vacanAnyudAhArSIt ||8|| zramaNo'haM saMyato bracArI vikhodhanAca parigrahAt / parapravRttasya tu bhikSAkAlena syAthayahAgato'smi ||9|| vitIryate khAdyate bhujyate cAnnaM prabhUtaM bhavatAmetat / jAnIta mAM yAcanajIvanamiti zeSavazeSa labhatAM tapasvI // 10 // upaskRtaM bhojanaM mAhanAnAmAtmArthikaM siddhamikapakSam / natu vayamidRzamannapAnaM dAsyAmastubhyaM kimiha sthito'si || 11 || sthaleSu vIjAni vapanti karmakAH tathaiva nimneSu cAzaMsayA / etayA zraddhA dada mahyamArAdhayetpUrNamidaM khu kSetram ||12|| 1 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana. 12 kphN" naawaa khettANi amhaM viiyANi loe, jahi pakiNNA viruhanti punnnnaa| je mAhaNA jAi vijjovaveyA, tAI tu khettAI supesalAI // 13 // kohA ya mANo ya vaho ya jesi, mosaM adattaM ca pariggahoya / te mAhaNA jAivijAvihUNA, tAiM tu khettAI supAvayAiM // 14 // tubbhe'ttha bho bhAradharA girANaM, aX Na jANeha ahija vee / uccAvayAiM muNiNo caranti, tAI tu khettAI supesalAI // 15 // ajjhAvayANaM paDikUlabhAsI, pabhAsase kiNNu he sagAse amhaM / avi evaM viNassau aNNapANaM, Na ya NaM dAhAmu tuma NiyaMThA ! // 16 // samiIhiM majjha susamAhiyassa, guttIhi guttassa jiIdiyassa / jai me Na dAhitya ahesaNijjaM, kimajjajaNNANa lahitya lAhaM ? // 17 // ke ittha khattA uvajoiyA vA, ajjAvayA vA saha khaNDiehiM / evaM tu daMDeNa phaleNa hantA, kaMThammi ghetUNa khalijja jo NaM // 18 // kSetrANyasmAkaM viditAni loke yeSu prarkINAni virohanti pUrNAni / ye brAhmaNA jAti vidyopetA tAni tu kSetrANi supezalAni // 13 // krodhazra mAnazca vadhazca yeSAM mRSA'datta ca parigrahazca / te mAhanA jAtividyAvihInAstAni tu kSetrANi supApakAni // 14 // yUyamatra bho bhAradharA girAmarthaM na jAnIthAdhItya vedAn / uccAvacAni munayazvaranti tAni tu kSetrANi supezalAni // 15 // upAdhyAyAnAM pratikUlabhASI prabhASase kiM nu sakAze'smAkam / api catadvinazyatvannapAnaM na ca NaM dAsyAmastava nigrantha ! // 16 // samitibhimahya susamAhitAya guptimirguptAya jitendriyAya / yadi mayaM na dAsyayAgI kimAryA ! yajJAnAM lapsyadhaM lAbham // 17 // ketrAtrA ! upajyotiSkA vA'dhyApakA vA saha khpddikaiH| enaM tu daNDena phalena hatvA kaNThe gRhItvA svalayeyurya nu // 18 // Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra' . . 61 ... 25 ajjhAvayANaM vayaNaM suNittA, uddhAiyA tattha vahU kumaaraa| daNDehiM vittehiM kasehiM ceva, samAgayA taM isi tAlayanti // 19 // raNNo tahiM kosaliyasma dhUyA, bhaha ti NAmeNa aNindiyaGgI; taM pAsiyA saMjayaM hammamANaM, kuddhe kumAre pariNivvavei // 20 // devAbhiogeNa NioieNa, diNNA mu raSNA maNasA Na jhaayaa| garinda-devinda'bhivaMdieNaM, jeNAmi vantA isiNA sa eso // 21 // eso hu so uggatavo mahappA, jiindio saMjao vmbhyaarii| jo me tayA Necchai dijjamANi, piuNA sayaM kosalieNa raNNA // 22 // mahAjaso esa mahANubhAvo, ghoravvao ghoraparakkamo ya / mA eyaM hIlaha ahIlaNijjaM, mA sabve teeNa bhe NidahejA // 23 // eyAI tIse vayaNAI socA, pattII bhadAi suhAsiyAI / isisma veyAvaDiyaTTayAe, jakkhA kumAre viNivArayanti // 24 // upAdhyANAM vacanaM zrutvoddhAvitAstatra bahavaH kumArAH / daNDaH kazaizcaiva samAgatAstamRSi tADayanti // 19 / / rAjJastatra kauzalikasya TuhitA bhdretinaamnaa'ninditaanggii| taM dRSTvA saMyataM hanyamAnaM / addhAn kumArAn parinirbApayanti // 20 // devAbhiyogena niyojitena dattAsmi rAjJA manasA na dhyaataa| narendradevendrAbhivanditena yenAsmi vAntarSiNA sa eSaH // 21 // eSa hu sa ugratapA mahAtmA jitendrayassayaMto brahmacArI / yo mAM tadA necchati dIyamAnAM pitrA svayaM kauzalikena rAjJA / / 22 / / mahAyazA eSa mahAnubhAga ghoravrato ghoraparAkramazca / mainaM hIlayatA'hIlanIyaM mA sAstejasA bhI nirdhAkSIt // 23 / / etAni tasyA vacanAni zrutvA palyA bhadrAyAssubhASitAni / RServeyAvatyathaM yakSAH kumArAna vinipAtayanti // 24 // Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 adhyayana 12 te ghorarUvA Thiya antalikkhe, asurA tarhi taM jaNaM tAlayanti / te bhiSNadehe ruhiraM vamante, pAsiUNa bhaddA iNamAhu bhujjo // 25 // khAyaha / avamaNNaha // 26 // giriM hehiM khaNaha, ayaM daMtehiM jAyateyaM pAehi haNaha, je bhikkhu AsIviso uggatavo mahesI, ghoravvao ghoraparakkamo ya / agaNi va pakkhanda payaGgaseNA, je bhikkhuyaM bhattakAle vaha ||27|| sIseNa eyaM saraNaM uveha, samAgayA savvajaNeNa tubhe / jaI Icchaha jIviyaM vA ghaNaM vA, logaM pi eso kuvio rahejA // 28 // avaheDiyapiTThisa uttamaGge, pasAriyAbAhu ammaTThe / Nivbheriyacche ruhiraM vamante, uDDhammuhe NiggayajIha - Nete // 29 // te pAsiyA khaNDiya kabhUe, vimaNo visaNNo aha mAhaNo so / iMsi pasAe sabhAriyAo, hIlaM ca NidaM ca khamAha bhante ! // 30 // te ghorarUpAssthitA antarikSe asurAstasmintaM janaM tADayanti / tAnbhinnadehAn rudhiraM vamato dRSTavA bhadredaM brUte bhUyaH ||25|| giriM nakhaiH khanathAyo daMtaiH khAdatha / jAtate. saM pAda: hatha ye mikSumavamanyadhve ||26|| AsIviSa ugratapA maharSidharato ghoraparAkrama ani vA praskaMdatha pataMgasenA ye bhikSukaM bhaktakAle vidhyatha // 27 // zIrSeNenaM zaraNamupeta samAgatAH sarvajanena yUyam / yadIcchata jIvitaM vA dhanaM vA lokamapyeSa kuvito dahet ||28|| atipRSThasaduttamAGgAn prasAritavAhna karmaceSTAn / prasAritalocanAn rudhiraM vamata Umukha nirgatajihvAnetrAn ||29|| tAn dRSTvA khaNDikAn kASTabhUtAn vimanA viSaSNo'tha mAnaH saH / RSi prasAdayati sabhAryAko hIlAM nindAM ca kSamasva bhadanta ! ||30|| Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anemanananananer. uttarAdhyayana sUtra, ner--- bAlehiM mUDhehiM ayANaehiM, jaM hIliyA tassa khamAha bhante / mahappasAyA isiNo havanti, Na hu muNI kovaparA havanti // 31 // puTviM ca ihi aNAgayaM ca, maNappaoso Na me asthi koi / jakkhA hu veyAvaDiyaM karenti, tamhA hu ee NihayA kumArA // 32 // atthaM ca dhammaM ca viyANamANA, tumbhe Na vi kuppaha bhUipapNA / tubhaM tu pAe saraNaM uvemo, samAgayA savvajaNeNa amhe // 33 // accemo te mahAbhAga !, Na te kiMci Na acimo| bhujAhi sAlimaM karaM, NANAvaMjaNasaMjuyaM // 34 // imaM ca me atthi pabhUyamaNNaM, taM bhuJjasu amha aNuggahaTThA / vADhaM ti paDicchai bhattapANaM, mAsassa u pAraNae mahappA // 35 // tahiyaM gandhodayapuSphavAsaM, divvA tahiM vasuhArA ya vuTTA / pahayAo dunduhIo surehiM, AgAse aho dANaM ca ghuTuM // 36 // bAlamaDherajAnadbhiH yadi hIlitAH tat kSamadhvaM bhadanta ! / mahAprasAdA RSayo bhavaMti na hu munayaH kopaparA bhavanti // 31 // pUrne cedAnI cAnAgate ca manaHpradveSa na me si. kA pi / yakSA hu maiyA vRtyaM kuz2anti tasmAdhdhvete nihatAH kumArAH // 32 // atha ca dhama ca vijAnanto yUyaM nApi kupyatha bhUtiprajJAH / tubhyaM tu pAdau zaraNamupemassamAgatAssarnajanena vayaM // 33 // arcayAmaste mahAbhAga ! na te kiJcinnArcayAmaH / bhukSva zAlimayaM kUraM nAnAvyajanasaMyutam // 34 // idaM ca me'sti prabhUtamannaM tadbhakSvAsmAkamanugrahArtham / bADhamiti pratIcchati bhaktapAnaM mAsasya tu pAraNake mahAtmA // 35 // tasmin gandhodakapuSpavarSa divyAM tasmin vasudhArA ca vRSTA / prahatA dundubhayassurairAkAze'ho dAnaM ca dhuSTam // 36 // Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana. 12 ranamanarnanananenanenokranrn sakkhaM khu dIsaI tavoviseso, Na dIsaI jAiviseso koI / sovAgaputtaM hariesasAhuM, jasserisA iDhi mahANubhAgA // 37 // kiM mAhaNA joisamArabhaMtA, udaeNa sohiM bahiyA vimaggahA! / jaM maggahA bAhiriyaM visohiM, Na taM sudiTuM kusalA vayanti // 30 // kusaM ca jUvaM taNakaTThamaggi, sAyaM ca pAyaM udagaM phusantA / pANAI bhUyAI viheDayantA, bhujjo vi mandA pagareha pAvaM // 39 // kaha care bhikkhu vayaM jayAmo, pAvAiM kamAI paNullayAmo! / akkhAhi Ne saMjaya javakhapUiyA, kahaM sujaTuM kusalA vayanti // 40 // chajjIvakAe asamArabhaMtA, mosaM adataM ca asevamANA / pariggahaM ithio mANa mAyaM, evaM pariNAya caraMti dantA // 41 // susaMvuDo paMcahiM saMvarehiM, iha jIviyaM aNavakaGkhamANo / vosaTTakAyo sui-cattadehA, mahAjayaM jayai . jaNNasiDheM // 42 // sAkSAtkhu dRzyate tapo vizeSo na dRzyate jAtivizeSaHko'pi / zvapAkaputraM harikezasAdhu yasyedRzyaddhirmahAnubhAgA // 37 // kiM mAhanAH jyotiHsamArabhamANA udakena zuddhiM vAhyAM vimArgayatha / yanmArgayatha bAhyAM vizuddhi na tatsudRSTaM kuzalA vadanti // 38 // kuzaM ca yUpaM tRNakASTamagniM saMdhyAyAM ca prAta udakaM spRzantaH / prANAn bhUtAn viheThayanto bhUyo'pi mandA prakurutha pApam // 39 // kathaM caremahi bhikSo! vayaM yajAmo pApAni karmANi praNudAmaH / AkhyAhi nassaMyata ! yakSapUjita ! kathaM suyaSTaM kuzalA vadanti // 40 // paijIkkAyAnasamArabhamANA mRSAmadattaM caasevmaanaaH| parigrahaM striyo mAnaM mAyAmetatparijhAya caranti dAntAH // 41 // susaMvRtaH paJcabhissaMvarairiha jIvitamanavakAGkSan / vyutsRSTakAyazzucityaktadehaH mahAjayaM yajati yajJazreSTam // 42 // Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana satra. nererea ke te joI ! ke va te joiThANA, kA te suyA ! kiM ca te kArisaGgaM! / ehA ya te kayarA saMti bhikkhU !, kayareNa homeNa huNAsi joiM! // 43 // tavo joI jIvo joiTTANaM, jogA suyA sarIraM kArisaGgaM / kamma ehA saMjamajoga saMtI, homaM huNAmi isiNaM pasatthaM // 44 // ke te harae! ke ya te saMtititthe !, kahiM si NAho va rayaM jahAsi / Aikkha Ne saMjaya jakkhapUiyA, icchAmo gAuM bhavao sagAse // 45 // dhamme harae vambhe saMtititthe, aNAvile attapasaNNalese / jahiM si hAo vimalo visuddho, susIibhUo pajahAmi dosaM // 46 // evaM siNANaM kupsalehi diTuM, mahAsiNANaM isiNaM pasatthaM / jahisi NhAyA vimalA visuddhA, mahArisI uttamaM ThA patta // 47 // ti bemi // // bArasamaM hariesIjjhamajjhayaNaM samattaM // 12 // ki te jyotiH kiM vA tajjyotiHsthAnaM kA te zruvaH kiM te karIpAGgamedhAzca / te katarAssanti bhikSo! katareNa homena juhoSi jyotiH // 43 // tapo jyotirjIvo jyotiHsthAnaM yogAH zruvaH zarIraM karIpAGgam / kamaidhAssaMyamayogazzAntiH homena juhomyuSINAM prazastena // 44 // kaste hradaH kiM ca te zAntitIrtha kasmin snAto vA rajo jahAsi / AcakSva naH saMyata ! yakSapUjita ! icchAmo jJAtumbhavatazzakAze // 45 / / dharmo hrado brahma zAntitIrthamanAvila Atmaprasannaleze yatra snAto vimalA vizuddhaH suzItIbhUtaH prajahAti doSam // 46 // etat snAnaM kuzalena dRSTaM mahAsnAnamRSINAM prazastam / tatra ranAtA vimalA vizuddhA maharSaya uttamaM sthAnaM prAptAH // 47 // iti bravImi // Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 13 horoenhenna1214 // atha citrasambhUtIyAkhyaM trayodazamamadhyayanam // jAIparAio khalu, kAsi NiyANaM tu hathiNapurammi / culaNIi bambhadatto, uvavaNNo paumagummAo // 1 // kaMpille sambhUo citto, puNa jAo purimatAlammi / seTTikulammi visAle, dhammaM soUNa pavvaio // 2 // kaMpillammi ya nayare, samAgayA do vi citta-sambhUyA / suha-dukkha-phalavivAgaM, kahanti te ikkamikkassa // 3 // cakkavaTTI mahiDDhIo, bambhadatto mahAyaso / bhAyaraM. bahumANeNaM, imaM vayaNamabbavI // 4 // Asimo bhAyarA do vi, aNNamaNNavasANugA / aNNamaNNamaNUrattA, aNNamaNNahiesiNo // 5 // dAsA dasaNNe AsI, miyA kAliJjare nage / haMsA mayaGgatIrAe, sovAgA kAsibhUmie // 6 // jAtiparAjitaH khalvakArSInidAnaM hastinAgapure / culanyAM brahmadatta utpannaH padmagulmAt // 1 // kAMpilye samsUtaH citraH punarjAtaH purimatAle / zreSTikule vizAle dharma zrutvA prabajitaH // 2 // kAmpilye ca nagare samAgatau dvAvapi citrasambhUtau / sukhaduHkhaphalavipAkaM kathitavantau tA ekaikasya // 3 // cakravartI maharddhika brahmadatto mhaayshaaH| bhrAtaraM bahumAnenemaM vacanamabravIt // 4 // abhUvA''vAM bhrAtarau dvA apyanyonyamanuraktA anyohitaiSiNau // 5 // dAso dazArNa abhUva mRgau kAlIghare nge| haMsau mRtagaGgAtIre zvapAko kAzIbhUmyAM // 6 // Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra ananananananananeerananananenaner devA ya devalogammi, Asi amhe mahiDDhiyA / imA No chaTThiyA jAI, aNNamaNNeNa jA viNA // 7 // kammA NiyANapagaDA, tume rAya! vicintiyA / tesi phalavivAgeNa, vippaogamuvAgayA // 8 // sacca-soyappagaDA, kammA mae purA kaDA / te ajja parimujAmo, kiM Nu citto vi se tahA! // 9 // savvaM suciNNaM saphalaM narANaM, kaDANa kammANa Na mokkhu asthi / atthehiM kAmehiM ya uttamehiM, AyA mamaM puNNaphalovaveo // 10 // jANAhi saMbhUya! mahAnubhAgaM, mahiDDhiyaM puNNaphalovaveyaM / cittaM pi jANAhi taheva rAyaM!, iiDhI juI tassa vi ya ppabhUyA // 11 // mahattharUvA vayaNappabhUyA, gAhANugIyA narasaMghamajjhe / jaM bhikkhuNo sIlaguNovaveyA, iha'jjayante samaNo mi jAo // 12 // devau ca devaloka abhUgAvAmmaharddhiko / imA''vayoSpaSThikA janiranyo'nyena yA vinA // 7 // karmANi nidAnaprakaTAni tvayA rAjanvicintitAni / teSAM phalavipAkena viprayogamupAgato / / 8 // satyazaucaprakaTAni karmANi mayA purAkRtAni / tAnyadya paribhujhe kiM nu citro'pi tAni tathA // 9 // sarva sucIrNa saphalaM narANAM kRtAnAMH karmaNAM na mokSo'sti / athaiH kAmaizcottamairAtmA mama puNyaphalopetaH // 10 // jAnAsi sambhUta ! mahAnubhAgammaharddhikaM puNyaphalopetam / citramapi jAnIhi tathaiva rAjanRddhidyutistasyApi ca prabhUtA // 11 // mahArtharUpA vacanAtprabhUtA gAthAnugItA narasaMvamadhye / yAM bhikSavazzIlaguNopetA ihA'rjayanti zramaNo'smi jAtaH // 12 // Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 adhyayana 13 ner-hanenanvarous uccodae 1 mahu 2 kakke 3ya 4 bambhe 5, paveiyA AvasahA ya rammA / imaM gihaM vittadhaNappabhUyaM, pasAhi paMcAlaguNovaveyaM // 13 // NamuhiM gIehi ya vAiehiM, NArIjaNAI pricaarynto| bhuMjAhi bhogAI imAI bhikkhU , mama royaI pavvajjA hu dukkhaM // 14 // taM puvvaNeheNa kayANurAgaM, NarAhivaM kAmaguNesu giddhaM / dhammassio tassa hiyANupehI, citto imaM vayaNamudAharityA // 15 // savvaM vilaviyaM gIyaM, savvaM parse viDambaNA / savve AbharaNA bhArA, savve kAmA duhAvahA // 16 // bAlAbhirAmesu durAvahesu, Na taM suhaM kAmaguNesu rAyaM ! / virattakAmANa tavodhaNANaM, jaM bhikkhuNaM sIlaguNe rayANaM // 17 // pariMda jAI adhamA NarANaM, sovAgajAI duhao gayANaM / jahiM vayaM savvajaNassa vesA, vasIya sovAgaNivesaNesu // 18 // uccodayo 1 madhuH 2 karkaH 3 ca 4 brahmA 5 praveditA AvasathAzca ramyAH / citradhanaprAtaM prazAdhi pAzcAlaguNopetam // 13 // nRtyairgItaizca vAditraizcanArIjanAn paricArayan / bhukSva bhogAnimAn mikSo! mahyaM rocate pravrajyA hu duHkham // 14 // taM pUrvasnehena kRtAnurAgaM narAdhipaM kAmaguNeSu gRddham / dharmAzritastasya hitAnuprekSI citra idaM vacanamudAhRtavAn // 15 // sarva vilapitaM gItaM sarva nRtyaM viDambitam / sarvANyAbharaNAni bhArAH sarve kAmA duHkhAvahAH // 16 // bAlAmirAmeSu duHkhAvaheSu na tatsukhaM kAmaguNeSu rAjan ! / viraktakAmAnAM tapodhanAnAM yadbhikSUNAM zIlaguNe ratAnAm // 17 // narendra ! janiradhamA narANAM shvpaakjnidvyorgtyoH| yasyAmAvAM sarvajanasya dveSyo avasAvaH zvapAkanivezaneSu // 18 // Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra' nananararamanar.ananareneurana tIse ya jAIi u pAviyAe, vutthA mu sova gaNivesaNesu / savvassa logassa dugaMchaNijjA, ihaM tu kammAiM pure kaDAiM // 19 // so dANi siM rAya ! mahANubhAgo, mahiDriDhao punnnnphlovveo| caittu bhogAiM asAsayAI, AyANaheuM abhiNivakhamAhi // 20 // iha jIvie rAya ! asAsayammi, dhaNiyaM tu puNNAi akuvvmaanno| se soyaI maccumuhovaNIe, dhammaM akAUNa parima loe // 21 // jaheha sIho va miyaM gahAya, maccU NaraM Nei hu antakAle / Na tassa mAyA va piyA va bhAyA, kAlammi tammaMsaharA bhavaMti // 22 // Na tassa dukkhaM vibhayanti NAio, Na mittavaggA Na suyA Na baMdhavA / ikko sayaM paJcaNuhoi dukkhaM, kattAramevaM aNujAi kammaM // 23 // cicA dupayaM ca cauppayaM ca, khitaM gihaM dhaNa-dhaNNaM ca savvaM / kammappavIo avaso payAi, paraM bhavaM suMdara pAvagaM vA // 24 // tasyAM ca jAtyAM tu pApikAyAmuSitau AvAM zvapAkanivezaneSu / sarvasya lokasya jugupsanIyA iha tu karmANi purAkRtAni // 19 // sa idAnIM rAjA mahAnubhAgo maharddhikaH puNyaphalopetaH / tyaktvA bhogAnazAzvatAnAdAnahetorabhiniSkrAmaH // 20 // iha jIvite rAjannazAzvate atizayena tu puNyAnyakuvANaH / sa zocate mRtyumukhopanIto dharmamakRtvA parasmin loke // 21 // yatheha siMha iva mRgaM gRhItvA mRtyunaraM nayati hantakAle / na tasya mAtA vA pitA vA bhrAtA kAle tasminnaMzadharA bhavanti // 22 // na tasya duHkha vibhajanti jJAtayo na mitravargA na sutA na bAndhavAH / ekassvayaM pratyanubhavati duHkha kartAramevAnuyAti karma // 23 // tyaktvA dvipadaM ca catuSpadaM ca kSetraM gRhaM dhanadhAnyaM ca sarvam / karmAtmadvitIyo'vazaH prayAti paraM bhavaM muMdaraM pApakaM vA // 24 // Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 13 72 kadaph** Poorneonaunarane tamegayaM tucchasarIragaM se, ciIgayaM dahiya u pAvageNaM / bhajjA ya puttovi ya NAyao ya, dAyAramaNNaM aNusaMkamanti // 25 // uvaNijjai jIviyamappamAyaM, vaNaM jarA harai Narassa rAyaM! / paMcAlarAyA! vayaNaM suNAhi, mA kAsi kammANi mahAlayAI // 26 // ahaM pi jANAmi jaheha sAhU !, jaM me tumaM sAhasi vakkameyaM / bhogA ime saGgakarA havanti, je dujjayA ajjo! amhArisehiM // 27 // hatthiNapurammi cittA!, daThUgaM NaravaI mahiiiDhayaM / kAmabhogesu giddheNaM, NiyANamasuhaM kaDaM // 28 // tassa me appaDikantassa, imaM eyArisaM phalaM / jANamANo vi jaM dhammaM, kAmabhogesu... mucchio // 29 // NAgo jahA paGkajalAvasaNNo, daTuM thalaM NAbhisamei tIraM / evaM vayaM kAmaguNesu giddhA, Na bhikkhuNo maggamaNuvvayAmo // 30 // tadekaM tucchazarIrakaM tasya citigataM dagdhA tu pAvakena / bhAryA ca putro'pi ca jJAtayazva dAtAramanyamanusaGkAmanti // 25 // upanIyate jIvitamapramAdaM varNa jarA harati narasya rAjan ! / paJcAlarAja! vacanaM zruNu mA kApIH kaDANi mahAlayAni // 26 / / ahamapi jAnAmi yatheha sAdho ! yanme tvaM sAdhayasi vAkyametat / bhogA ime saMgakarA bhavanti ye durjayA Arya ! asmAdRzaiH // 27 // hastinAgapure citra ! dRSTvA narapatimmaharddhikam / kAmabhogeSu gRddhena nidAnamazubhaM! kRtam // 28 // tasya me'pratikrAntasyedametAdRzaM phalam / jAnanapi yaddhama kAmabhogeSu mUrchitaH // 29 // nAgA yathA paGkajalAvasanno dRSTvA sthalaM nAmisameti tIram / evaM vayaM kAmaguNeSu gRddhA na mikSArmArgamanuvrajAmaH // 30 // Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana mUtra. olililistillia... i a accei kAlo tUranti rAio, Na yAvi bhogA purasANa NicA / uvicca bhogA purisaM cayanti, dumaM jahA khINaphalaM va pakkhI // 31 // jai'si bhoge caviu asatto, ajAI kammAI karehi rAyaM / dhamme Thio savvapayANukampI, to hohisi devo io viuvvI // 32 // Na tujU bhoge caiUNa buddhI, giddho si Arambhapariggahesu / mohaM kao ittiu vippalAvo, gacchAmi rAyaM Amantio si // 33 // paJcAlarAyA vi ya bambhadatto, sAhussa tassa vayaNaM akAuM / aNuttare bhuJjiya kAmabhoge, aNuttare so narae paviThTho // 34 // citto vi kAmehi virattakAmo, udattacArittatavo mahesI / aNuttaraM saMjama pAlaittA, aNuttaraM siddhigaI gao // 35 // tti bemi // merasamai cittasambhUijjhayaNaM sammattaM // atyeti kAlastvaranti rAtrayo nacApi bhogAH puruSANAM nityaaH| upetya bhogAH puruSa tyajanti dramaM yathA kSINaphalaM va pakSI // 31 // yadyasi bhogAntyaktumazakta AryANi karmANi kuru rAjan ! / dharme sthitassarvaprajAnukampI tato bhaviSyasi deva ito vikurvI // 32 // na tava bhogAntyaktuM buddhiguddho'syArambhaparigraheSu / moghaM kRta etAvAnvipralApo gacchAmi rAjan ! AmaMtrito'si // 33 // pazcAlarAjA'pi ca brahmadattassAdhostasya vacanamakRtvA / anuttarAn bhuGktvA kAmabhogAnanuttare sa narake praviSTaH // 34 // citro'Si kAmebhyo viraktakAma udAttacAritratapo maharSiH / anuttaraM saMyama pAlayitvA'nuttarAM siddhigatiM gtH||35|| iti bravImi // 10 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 adhyayana 194 phaphapha // atha iSukArIyAkhyaM caturdazamadhyayanam // W devA bhavittANa pure bhavammi, keI cuyA egavimANavAsI / pure purANe usuyAranAme, khAe samiddhe sura logaram // 1 // sakammaseseNa purAkaraNaM, kulesu ugge (sudatte) su ya te pasUyA / NiviNa saMsArabhayA jahAya, jiNidamaggaM saraNaM pavaNNA // 2 // pumattamAgamma kumAra dosvI, purohio tassa jasA ya pattI / visAlakittIya tahesuyAro, rAyatya devI kamalAvaI ya // 3 // jAIjarAmaccubhayAbhibhUyA, varhi vihArAbhiNiviTThacittA / saMsAracakkassa vimokkhaNaTThA, daTThUNa te kAmaguNe viratA // 4 // piyaputtagA doNi vi mAhaNassa, sakammasIlassa purohiyassa / saritu porANi tattha jAI, tahA suciNaM tavasaMjamaM ca // 5 // te kAmabhoge asajjamANA, mANussaesuM je yAvi divvA / mokkhA bhikaMkhI abhijAyasaDDhA, tAyaM uvAgamma imaM udAhu // 6 // devA bhUtvA pUrvabhave keciccyutA eka vimAnavAsinaH / pure purANe iSukAranAmni khyAte samRddhe lokam // 1 // svakarmazeSeNa purAkRtena kuleSvudAtteSu ca te prasUtAH / nirviSNAH saMsArabhayAddhitvA jinnedramArga zaraNaM prapannAH ||2|| puMstvamAgamya kumArau dvAvapi purohitastasya yazAca patnI / vizAlakIrtizca tatheSukAro rAjA'tra devI kamalAvatI ca ||3|| jAtijarAmRtyubhayAbhimRtau bahirvirAbhiniviSTA cittau / saMsAracakrasya vimokSaNArthaM dRSTvA tau kAmaguNebhyo viraktau ||4|| priyaputrakau dvAvapi mAhanasya svakarmazIlasya purohitasya / smRtvA paurANikIM tatra jAti tathA sucIrNe tapassaMyamaM ca // 5 // tau kAmabhogeSvasaMsajatau mAnuSyakeSu ye cApi divyAH / mokSAbhikAGkSiNA abhijAtazraddhau tAtamupAgamyedamudAhuH ||6|| Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana satra. asAsayaM daTTu imaM vihAraM, bahuantarAyaM na ya dIhama uM / tamhA girhasi Na raI labhAmo, AmantayAmo carisAmu moNaM // 7 // aha tAyao tattha muNINa tersi, tavassa vAghAyakaraM vayAsI / imaM vayaM veyavio vayanti, jaNA Na hoI asuyANa logo // 8 // ahi ver parivissa vippe, putte paridvappa hiMsi jAyA / bhoccANa bhae saha itthiyAhi, AraNNagA hoha muNI pasatthA // 9 // soyaggiNA AyaguNindhaNeNaM, mohANilA pajjalaNAhieNaM / saMtattabhAvaM paritapyamANaM, loluppamANaM bahuhA bahuM ca // 10 // purohiyaM taM kamaso'NuNantaM nimaMtayantaM ca sue dhaNeNaM / jahakkai kAmaguNehi ceva, kumAragA te pasamikkha vakkaM // 11 // yA ahIyA Na bhavanti tANaM, bhuttA diyA Ninti tamaM tameNaM / jAyA ya puttA Na havanti tANaM, ko NAma te aNumaNija eyaM // 12 // 75 azAzvataM dRSTvemaM vihAraM bahvantarAyaM na ca dIrghamAyuH / tasmAd gRhe na ratiM labhAvaha AmantrayA cariSyAvo maunam // 7 // atha tAtakastatra munyostayostapaso vyAghAtakaramavAdIt / imAM vAcaM vedavido vadanti yathA na bhavatyasutAnAM lokaH ||8|| adhItya vedAn pariveSya viprAn putrAnpratiSThApya gRhe jAtAn / bhuktvA bhogAnsaha strIbhirArapyakau bhavata mmunI prazastau ||9|| zokAgninA''tmaguNedhanena mohAnilAtprajvalanAdhikena / saMtaptabhAvaM paritapyamAnaM loluyamAnaM bahudhA bahuM ca // 10 // purohitaM taM krameNAnunayantaM nimaMtrayataM ca sutau dhanena / yathAkramaM kAmaguNazcaiva kumArakau to prasamIkSya vAkyam ||11|| vedA adhItA na bhavanti trANaM bhojitA dvijA nayanti tamastamasA / jAtAzca putrA na bhavanti trANaM ko nAma te anumanyataitat |||12|| Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 adhyayana. 14 anananananupamananenananan nine khaNamettasokkhA bahukAladukkhA, pagAmadukkhA aNigAmasokkhA / saMsAramokkhassa vipakkhabhUyA, khANI aNatthANa u kAmabhogA // 13 // parivvayante aNiyatta kAme, aho ya rAo paritappamANe / aNNappamatte dhaNamesamANe, pappotti maccuM purise jaraM ca // 14 // imaM ca me atthi imaM ca Natthi, imaM ca me kicca imaM akiccaM / taM evamevaM lAlappamANaM, harA haraMti ti kahaM pamAo // 15 // dhaNaM pabhUyaM saha itthiyAhiM, sayaNA tahA kAmaguNA pagAmA / tavaM kae tappai jassa logo, taM sabdasAhINamiheva tubhaM // 16 // dhaNeNa kiM dhammadhurAhigAre, sayaNeNa vA kAmaguNehi ceva / samaNA bhavissAmu guNohadhArI, barhivihArA abhigamma bhikkhaM // 17 // jahA ya aggI araNIu'santo, khIre ghayaM tellamahA tilesu / emeva jAyA sarIraMmi sattA, saMmucchaI NAsai NAvaciTTe // 10 // kSaNamAtrasaukhyA bahukAladuHkhAH prakAmaduHkhA anikaamsaukhyaaH| saMsAramokSasya vipakSabhUtAH khAniranarthAnAM tu kAmabhogAH // 13 // parivrajannanivRttakAmo'ti ca rAtrau ca paritapyamAnaH / annapramatto (anyapramatto) dhanameSamANaH prAmoti mRtyu puruSo jarAM ca // 14 // idaM ca me'stIdaM ca nAstIdaM ca me kRtyamidamakRtyaM / tamevameva lAlapyamAnaM harA harantIti kathaM pramAdaH // 15 // dhanaM prabhUtaM saha strIbhissvajanAstathA kAmaguNAH prkaamaaH| tapaH kRte tapyate yasya lokastatsarvaM svAdhInamiheva yuvayoH // 16 // dhanena kiM dharmadhurAdhikAre svajanena vA kAmaguNaizcaiva / zramaNau bhaviSyAvo guNaudhadhAriNau bahirvihArAvabhigamya mikSAm // 17 // yathA cAniraraNito'san kSIre ghRtaM tailamatha tileSu / evameva jAtau zarIre satvAsaMmurcchanti nazyanti nAvatiSThante // 18 // Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. haaaphaakphaaphcchaakphaakhkaaa No indiyaggejjha amuttabhAvA, amuttabhAvA vi ya hoi nicco| ajjhatthaheuM Niyayassa bandho, saMsAraheuM ca vayanti bandhaM // 19 // jahA vayaM dhammamajANamANA, pAvaM purA kammamakAsi mohaa| orujjhamANA parirakkhiyantA, taM Neva bhujjIvi samAyarAmo // 20 // abbhAhayaMmi logaMmi, savvao privaario| amohAhiM paDantIhiM, gihaMsi Na raiM labhe // 21 // keNa abhAhao logo, keNa vA privaario| kA vA amohA vuttA, jAyA ciMtAvaro humi // 22 // maccuNA'bbhAhao logo, jarAe privaario| amohA rayaNI vuttA, evaM tAya vijANaha // 23 // jA jA vaccai rayaNI, Na sA paDiNiyattaI / ahammaM kuNamANassa, aphalA janti rAio // 24 // no idriyagrAhyo'bhUtabhAvAdamUrtabhAvAdapi bhavati nityaH / Atmasthaheturniyato'sya bandhassaMsArahetuM ca vadanti bandham // 19 // yayA vayaM dharmamajAnAnA pApaM purA karmAkArma mohAt / avarudhyamAnAH parirakSamANAstannaiva bhUyopi samAcarAmaH // 20 // abhyAhate loke sarvatra parivArite / ameghAmiH patantImigRhe na rati labhAvahe // 21 // kenAbhyAhato leokaH kena vA parivAritA kA vA mA ghoktA jAtau cintAparo bhavAmi // 22 // mRtyudhnAbhyAhato loko jarayA privaaritH| amAyA rajanya uktA evaM tAta! vijAnIta // 23 // yA yA vrajati rajanI na sA pratinivartate / adharma kuto'phalA yAnti gatrayaH // 24 // Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 ene adhyayana 14 nean sA sammattasaMjuyA / kule kule // 26 // jA jA vaccai rayaNI, Na dhammaM ca kuNamANassa saphalA janti egao saMvasittA NaM, duhao pacchA jAyA gamissAmo, bhikkhamANA jassa'tthi maccuNA sakkhaM, jassa vatthi palAyaNaM / jo jANai Na marissAmi, so hu kaMkhe sue siyA // 27 // ajjeva dhammaM paDivajjAyAmo, jahi pavaNNA Na puNabhavAmo / aNAgayaM Neva ya atthi kiMcI, saddhAkhamaM No viNaittu rAgaM // 28 // pahINaputtassa hu Natthi vAso, vAsidvibhikkhAyariyAI kAlo / sAhAhi rukkho lahaI samAhi, chiSNAhi sAhAhi tameva khAguM // 29 // paMkhAvihUNo vva java pakkhI, bhiccavvihUNo vva raNe Narindo / vivaNNasAro vaNio va poe, pahINaputto mi tahA ahaM pi // 30 // paDiNiyatta / rAhao // 25 // I yA yA vrajati rajanI na sA pratinivartate / dharme ca kuvartassaphalA yAnti rAtrayaH ||25|| ekatassamuSyaNaM dvaye samyaktvasaMyutAH / pazcAjjAtau gamiSyAmo bhikSamANA kule kule ||26|| yasyAsti mRtyunA sakhyaM yasya vA'sti palAyanam / yo jAnIte na mariSyAmi sa hu kA - kSati zvassyAt ||27|| adyaiva dharmaM pratipadyAmahe yaM prapannA na punarbhaviSyAmaH / anAgataM naiva cAsti kiMcid zraddhAkSamaM nA vyapanIya rAgam ||28|| prahINaputrasya hu nAsti vAso vAziSTi ! bhikSA caryAyAH kAlaH / zAkhAbhirvRkSo labhate samAdhiM chinnAbhizzAkhAbhistameva sthANum ||29|| pakSavihInA vA yatheha pakSI bhRtyavihIneo vA raNe narendraH / vipannasAro vaNikvA pote grahaNaputro'smi tathA'hamapi ||30|| Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. 79 susaMbhiyA kAmaguNA ime te, saMpiNDiyA aggarasappabhUyA / bhuJjAmu tA kAmaguNe pagAmaM, pacchA gamissAmu pahANamagaM // 31 // bhuttA rasA bhoi jahAr3a Ne vao, Na jIviyA pajahAmi bhoe / lAbhaM alAbhaM ca suhaM ca dukkhaM, saMcikkhamANo carissAmi moNaM // 32 // mAhU tumaM soyariyANa sambhare, juNNo vva haMso paDisoyagAmI / bhuJjAhi bhogAi mae samANaM, dukkhaM khu bhikkhAyariyA vihAro // 33 // jahA ya bhoI taNuyaM bhuyaMgo, NimmoyaNi hica palei mutto / emeva jAyA pajahanti bhoe, te haM kahaM NANugamissameko // 34 // chindittu jAlaM avalaM va rohiyA, macchA jahA kAmaguNe pahAya / ghoreyasIlA tavasA udArA, dhIrA hu bhikkhAyariyaM caranti // 35 // heva kuJjA samaikamantA, tayANi jAlANi dalita haMsA | palenti puttA ya paI ya majjhaM, te haM kahaM NANugamissamekkA ||36|| susaMbhRtA kAmaguNA ime te saMpiNDitA agrarasAH prabhUtAH / bhuJjImahi tatkAmaguNAnprakAmaM pazcAd gamiSyAmaH pradhAnamArgam ||31|| bhuktA rasA bhavati ! jahAti no vayo na jIvitArtha prajahAmi bhogAn / lAbhamalAbhaM ca sukhaM ca duHkhaM samIkSyamAnazcariSyAmi maunam ||32|| mA hRH tvaM saudaryAnAmadhmArSIH jIrNo vA haMsaH pratisrotagAmI / bhuGkSva bhogAnmayA samAnaM duHkhaM khu mikSAcaryA vihAraH ||33|| yathA ca bhogini ! tanujAM bhujaGgamo nirmocanIM hItvA paryeti muktaH / imau te jAtau prajahIto bhogAn tA ahaM kathaM nAnugamiSyAmyekaH ||34|| chatvA jAlamabalamitra rohitA matsyA yathA kAmaguNAn prahAya / dhaureyazIlAstapaseodArA dhIrA hu bhikSA caranti ||35|| nabhasIva krauJcAssamatikramantastatAni jAlAni dalayitvA haMsA | pariyanti putrA mama tAnahaM kathaM nAnugamiSyAmyekA ||36|| Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 4x 4 purohiyaM taM sasuyaM sadAraM, soccA'bhiNikkhamma pahAya bhoe / abhikkhaM samuvAya devI // 37 // kuDumbasAraM viluttamaM taM rAyaM vantAsI puriso rAyaM, Na so mAhaNa pariccattaM, dhaNaM adhyayana 14 so hoi pasaMsio / AdAumicchasi // 38 // savvaM savvaM jaMgaM jai tuhaM, savvaM pi te apajjattaM, Neva vAvi dhaNaM bhave / tANAya taM tava // 39 // marihisi rAyaM jayA tayA vA, maNorame kAmaguNe pahAya / ekko hu dhammo naradeva tANaM, Na vijjaI aNNamiheha kiMci // 40 // NAhaM rame pakkhiNi paJjare vA, saMtANa cchiNNA carissAmi mANaM / akicaNA ujjukaDA NirAmisA, pariggahArambhaNiyattadAsA // 41 // davaggiNA jahA raNe, aNNa sattA poyanti, DajUmANesu rAgaddosavasaM jantusu / gayA // 42 // purodhasaM taM sasutaM sadAraM zrutvA'bhiniSkramya prahAya bhogAn / kuTumbasAraM vipulottamaM tad rAjAnamabhikSNaM samuvAca devI ||37|| vAntAzI puruSo rAjanna sa bhavati prazaMsitA / mAhanena parityaktaM dhanamAdAtumicchasi ||38|| sarvaM jagadyadi tava sarvaM vApi dhanaM bhavet / sarvamapi dsparyAptaM naiva trANAya tattva || 39 || mariSyasi rAjanyadA tadA vA manoramAnkAmaguNAnprahAya / eko hu dharmo naradeva ! trANaM na vidyate'nyadiheha kiMcit ||40|| nAhaM rame pakSiNI paare iva santAnacchinnA cariSyAmi maunam / akiJcanarjukRtA nirAmiSA parigrahArambhanirvRtA'dopA // 41 // davAgninA yathA'raNye dahyamAneSu jantuSu / anye sattvA pramodante rAgadveSavazaGgatAH ||42 || Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. renarrarererereresina evameva vayaM mUDhA, kAmabhAgesu mucchiyA / ujjhamANaM Na bujjhAmo, rAgadosaggiNA jagaM // 43 // bhoge bhoccA vamittA ya, lahubhUyavihAriNo / AmoyamANA gacchanti, diyA kAmakamA iva // 44 // ime ya baddhA phandaNti, mama hatthajA mAgayA / vayaM ca sattA kAmesu, bhavissAmo jahA ime // 45 // sAmisaM kulalaM dissA, vajjhamANaM nirAmisaM / AmisaM savvamujjhittA, viharissAmo NirAmisA // 46 // giddhovame u nacA NaM, kAme saMsAravaDDhaNe / urago suvaNNapAsi vva, saGkamANo taNuM care // 47 // NAgu bva bandhaNaM chittA, appaNo vasahiM vae / eyaM patthaM mahArAyaM, usuyAri tti me suyaM // 48 // evameva vayaM mUDhAH kAmabhogeSu mUcchitAH / dahyamAnaM na budhyAmahe rAgadveSAgninA jagat // 43 // bhogAnmuktvA vAntvA ca lghubhuutvihaarinnH| AmodamAnA gacchanti dvijAH kAmakramA ive // 44 // ime ca baddhArasyandante mama hastaM Arya ! aagtaaH| vayaM ca zaktAH kAmeSu bhaviSyAmo yatheme // 45 / / sAmipaM kulalaM dRSTvA vAdhyamAnaM nirAmiSaM / AmipaM sarvamujjhitvA vihariSyAmo nirAmiSAH // 46 // gRddhopamAnAMstu jJAtvA nu kAmAn saMsAravardhanAn / uragassuparNapAca iva zaGkamAnastanu careH // 47 // nAga iva bandhanaM chitvA''tmano vasati vrajet / etatpathyaM mahArAja iSukAraM iti mayA zrutam // 48 // Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 cau cahattA viulaM rajjaM, kAmabhoge yaduccae / NivvisayA NirAmisA, NiNNehA NippariggahA // 49 // adhyayana 14 sammaM dhammaM viyANittA, ciccA kAmaguNe vare / tavaM parijjha jahakkhAyaM, ghoraM ghoraparakkammA // 50 // evaM te kamaso buddhA, savve dhammaparAyaNA / jammamaccubhaubviggA, dukkhassantagavesiNo // 51 // sAsaNe vigayamohANaM, purvi bhAvaNabhAviyA / acireNeva kANa, dukkhassantamuvAgayA // 52 // rAyA ya saha devIe mAhaNo ya purohio / mAhaNI dAragA caiva savve te pariNivbuDA // 53 // tti bemi // " ||14|| caudasamaM usuyArijjaM ajjhayaNaM sammataM // NWWWWW 164 tyaktvA vipulaM rAjyaM kAmabhogAMzca dustyajAn / rniviSayau nirAmiSau niHsnehau niSparigrahau ||49 || samyagdharma vijJAya tyaktvA kAmaguNAn varAn / tapaH pragRhya yathAkhyAtaM ghoraM ghoraparAkramau // 50 // evaM tAni kramazo buddhAni sarvANi paramparAdharmANi / janmamRtyubhayeodvignAni duHkhassAntagaveSakAni // 51 || zAsane vigatamohAnAM pUrvaM bhAvanA bhAvitAni / acireNaiva kAlena duHkhasyAntamupAgatAni || 52 || rAjA ca saha devyA mAhanazca purohitaH / mAhanI dArakau caiva sarvANi tAni parinirvRtAni ||53 || iti bravImi // Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ucarAdhyayana sUtra. kkkkkk phecaakphtectaakph // atha samikSunAmakaM paJcadazamadhyayanam // mogaM carissAmi samiJca dhammaM, sahie ujjukaDe NiyANachiNNe / saMthavaM jahija akAmakAme, aNNAyaesI parivvae sa bhikkhU // 1 // rAovarayaM careja lADhe, virae veyaviyAyarakkhie / paNNe abhibhUya savvadaMsI, je kamhi vi Na mucchie sa bhikkhU // 2 // akkosavahaM viittu dhIre, muNI care lADhe NiccamAyagutte / avvaggamaNe asaMpahi?, je kasiNaM ahiyAsae sa bhikkhU // 3 // pantaM sapaNAsaNaM bhaittA, sIuNhaM vivihaM ca daMsamasagaM / . avvaggamaNe asaMpahiDhe, je kasiNaM ahiyAsae sa bhikkhU // 4 // No sakkiyamicchaI Na pUrya, No vi ya vandaNagaM kuo pasaMsaM / se saMjae subbae tavassI, sahie Ayagavesae sa bhikkhU // 5 // jeNa puNa jahAi jIviyaM, mohaM vA kasiNaM niyacchaI / NaraNAri pajaha sayA tavassI, Na ya koUhalaM uvei sa bhikkhU // 6 // maunaM cariSyAmi sametya dharma svahito rujukRto nidaanchinnH| saMstavaM jahyAdakAmakAmo'jJAtaipI parivrajetsa bhikSuH // 1 // rAgoparataM carellADho (sadanuSThAnapradhAno) virato vedvidaatmrkssitH| prAjJobhibhUya sarvadarzI (sarvadaMzI) yaH kasmiMzcidapi na mUrchitassa bhikSuH // 2 // AkrozavadhaM viditvA dhIro munizcarellAko nityamAtmaguptaH / avyagramanA asamprahRSTo yaH kRtsnamadhyAste sa bhikSuH // 3 // prAMta zayanAsanaM bhuktvA zItoSNaM vividhaM ca daMzamazakam / avyagramanA asaMprahRSTo yo kRtsnamadhyAste sa bhikSuH // 4 // no satkRtamicchati na pUjAM no'pI ca vandanakaM kutaH prazaMsAM / sa saMyatasmuvratastapasvI sahita AtmagaveSakaH sa bhikSuH // 5 // yena punarjahAti jIvitammohaM vA kRSNaM ( kRtsnaM ) niyacchati / naranArI prajahyAtsadA tapasvI na kutUhalamupaiti sa bhikSuH // 6 // Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 15 arerananenerananaranchar chiNNaM saraM bhomamantalikkhaM, sumiNaM lakkhaNaM daNDavatthuvijjaM / aGgaviyAraM sarassa vijayaM, je vinAhiM Na jIvati sa bhikkhU // 7 // mantaM mUlaM vivihaM vijacintaM, vamaNavireyaNadhUmanittasiNANaM / Aure saraNaM tigicchiyaM ca, taM pariNNAya parivvae sa bhikkhU // 8 // khattiyagaNauggarAyaputtA, mAhaNabhoI ya vivihA ya sippiNo / No tesiM vayai silogapUyaM, taM pariNNAya parivvae sa bhikkhU // 9 // gihiNo je pavaieNa diTThA, appavvaieNa va saMthuyA havijA / tesiM ihaloiyaphalaTThayAe, jo saMtha Na karei sa bhikkhU // 10 // sayaNAsaNapANabhoyaNaM, vivihaM khAimasAimaM paresi / adae paDisehie NiyaNThe, je tattha Na passaI sa bhikkhU // 11 // jaM kiMci Aha.rapANaM, vivihaM khAimasAimaM laddhaM, paresi / jo taM tiviheNa NANukampe, maNavayakAyasusaMvuDe je sa bhikkhU // 12 // chinnaM svaraM bhaumamantarikSa svapnaM lakSaNaM daNDo vAstuvidyAm / aGgavikAraH svarasya vijayaM po vidyAbhina jIvati sa bhikSuH : 7 // maMtra mUlaM vividha vaidyacintAM vamana-virecana-dhUmanetratrAnam / Aturasya smaraNaM cikitsitaM ca tat parijJAya parivrajetsa bhikSuH // 8 // kSatriyagaNa ugrarAjaputrA mAinabhogikAzca vividhAzca zilpinaH / na teSAM vadati zlokapUje taM parijJAya parivrajetsa bhikSuH // 9 // gRhiNo ye prabajitena dRSTA apravrajitena vA saMstutA bhaveyuH / tairiha lokaphalArtha yassaMstavaM na karoti sa bhikSuH // 10 // zayanAsanapAnabhojanaM vividhaM khAdimasvAdimaM prebhyH| adadadbhyaH pratiSiddho nirgranthaH yastatra na praduSyati sa bhikSuH // 11 // yatki cidAhArapAnaM vividhaM khAdimasvAdimaM parebhyo labdhvA / yastaM trividhena nAnukampate manovAkAyasusaMvRto yaH sa mikSuH // 12 // Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 85 uttarAdhyayana sUtra. ananenarendramernamanchar AyAmagaM ceva javodaNaM ca, sIyaM sovIraM javodagaM ca / Na hIlae piNDaM nIrasaM tu, pantakulAI parivvae sa bhikhU // 13 // sadA vivihA bhavanti loe, divvA mANussayA tahA tiricchA / bhImA bhayabhera vA udArA, jo socA Na vihijaI sa bhikkhU // 14 // vAdaM vivihaM samiJca loe, sahie kheyANugae ya koviyappA / paNNe abhibhUya savvadaMsI, uvasante avaheDae sa bhikkhU // 15 // asippajIvI agihe amitte, jiindie sabbao viSpamukta / aNukkasAI lahU appabhakkhI, ciccA giha egacare sa bhikkhu // 16 // tti bemi // // 15 // pannarasamaM sabhikkhuajjhayaNaM sammattaM // AyAmakaM caiva yavodanaM ca zItaM sauvIraM yavodakaM ca / no hIlayetpiNDa nIrasaM tu prAntakulAni parivrajetsa bhikSuH // 13 // zabdA vividhA bhavanti loke divyA mAnuSTa kAstathA tairavAH / bhImA bhayabhairavA urAlA yaH zrutvA na viti sa bhikSuH // 14 / / vAi vividha sametya loke sahitaH khedAnugatazca kovidaatmaa| prAjJo bhibhUya sarvadayupazAnto'viheThakarasa bhikSuH // 15 // azilpajIvyagRho'mitro jitendriyassarvato vinamuktaH / aNukaSAyI laghvalpabhakSI tyaktvA gRhamekacaramsa bhikSuH // 16 // iti bravImi / / Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 adhyayana. 16 aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa // atha brahmacaryasamAdhinAmakaM SoDazamamadhyayanam // suyaM me AusaM teNaM bhagavayA evamakkhAyaM / iha khalu therehi bhagavantehiM dasa bambhacerasamAhiThANA paNNattA / je bhikkhU soccA Nisamma saMjamabahule saMvarabahule samAhibahule / gutte guttindie guttabambhayArI sayA appamatte viharejjA // 1 // kayare khalu te therehi bhagavantehiM dasa bambhacerasamAhIThANA paNNattA / je bhikkhU soccA Nisamma saMjamabahule saMvarabahule samAhibahule / gutte guttindie guttabambhayArI sadA appamatte viharejjA ? // 2 // ime khalu te therehi bhagavantehiM dasa bambhacerasamAhiThANA paNNattA, je bhikkhU socA Nisamma saMjamabahule saMvaravahule samAhibahule gutte guttindie guttavambhayArI sayA appamatte viharejA // 3 // taM jahA vivittAI sayaNAsaNAI sevijA se Nigganthe / No itthI-pasu-paNDagasaMsattAI sayaNAsaNAI zrutaM mayA''yuSmaMstena bhagavataivamAkhyAtaM iha khalu sthavirabhagavadbhirdazabrahmacaryasamAdhisthAnAni prajJaptAni, yAni bhikSuH zrutvA nizamya bahulasaMyamo bahulasaMvaro bahulasamAdhigupto guptendriyo guptabrahmacArI sadA'pramatto viharet // 1 // katarANi khalu tAni sthavirairbhagavadbhirdazabrahmacarya samAdhisthAnAni prajJaptAni yAni bhikSuH zrutvA nizamya bahulasaMyamo bahulasaMvaro bahulasamAdhirgupto guptendriyo guptabrahmacArI sadA'pramatto viharet ? // 2 // imAni khalu tAni sthavirairbhagavadbhirdazabrahmacaryasamAdhisthAnAni prajJaptAni yAni bhikSuH zrutvA nizamya bahulasaMyamo bahulasaMvaro bahulasamAdhigupto guptendriyo guptabrahmacArI sadA'pramatto viharet // 3 // tadyathA-viviktAni zayanAsanAni seveta sa nirgranthaH, no strI-pazupaNDakasaMsaktAni zayanAsanAni Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 87 uttarAbhyayana satra. amaneneranananananananenareneneneran sevittA bhavati se nniggnthe| taM kahamiti cedAyariyAha / Nigganthassa khalu itthi-pasu-paNDagasaMsattAI sayaNAsaNAI sevamANassa bambhayArissa bambhacere saGkA vA kalA vA viigicchA vA samupajijjA bhedaM vA labhejA ummAyaM vA pAuNijA dIhakAliyaM vA rogAyaGka havejA, kevalipaNNattAo vA dhammAo bhNsejaa| tamhA No itthi-pasu-paNDagasaMsattAI sayaNAsaNAiM sevittA havai se Nigganthe // 1 // No itthINaM kahaM kahittA bhavati se Nigganthe / taM kahamiti cedAyariyAha / Nigganthassa khalu itthINaM kahaM kahemANassa vambhayArissa bambhacere saGkA vA kalA vA viigicchA vA samupajijjA bhedaM vA lbhejaa| kevalipaNNattAo vA dhammAo bhNsejaa| tamhA khalu NiggaMthe No itthINaM kahaM kahejA // 2 // No itthIhiM saddhi saNNisejjAgae viharittA bhavai se Nigganthe / taM kahamiti cedAyariyAha-Nigganthassa khalu sevitA bhavati sa nigranthaH, tatkathamiticedAcArya Aha-nirgranthasya khalu strIpazupaNDakasaisatAni zayanAsanAni sevamAnasya brahmacAriNo brahmacarya zaGkA vA kAGkSA vA vicikitsA vA samutpadyeta, bhedaM vA labheta, unmAdaM vA prApnuyAt , dIrghakAlikaM vA rogAtaMkaM bhavet , kevalIprajJaptAdvA dharmAd bhrazyet , tasmAnno strIpazupaNDakasaMsaktAni zayanAsanAni sevitA bhavati sa nirgranthaH // 1 // no strINAM kathAM kathayitA bhavati sa nirgranthaH, tam kathamiti cedAcArya Aha-nigranthasya khalu strINAM kathAM kathayato brahmacAriNI brahmacarya zaGkA vA kAGkSA vA vicikitsA vA samutpadyeta bhedaM vA labhetonmAdaM vA prApnuyAt dIrghakAlikaM vA rogAtakaM bhavet kevaliprajJaptAdvA dharmAd bhrazyettasmAt khalu nigrantho no strINAM kathAM kathayet / / 2 / / nA strIbhissArddha saMnipadyAgato vihartA bhavati sa nirgranthaH tatkathamiticedAcArya Aha-nirgranthasya khalu Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 16 yaawphaakaekkkkkk phaay itthIhiM saddhiM saNNisejjAgayassa bambhayArissa bambhacere saGkA vA kaDA vA viigicchA vA samupajjijjA bhedaM vA labhejjA ummAyaM vA pAuNijA dIhakAliyaM vA rogAyata havejjA, kevalipaNNattAo vA dhammAo bhNsejjaa| tamhA khalu No NiggaMthe itthIhiM saddhiM saNNisejjAgae viharejjA // 3 // No itthINaM indiyAI maNoharAI maNoramAiM AloittA NijjAittA bhavati se nniggNnthe|tN kahamiti cedAyariyAha-NiggaMnthassa khalu itthINaM indiyAI magoharAI magoramAI AloemANassa NijjhAyamANassa bambhayArista vambhacere saGkA vA kaGkhA vA viigicchA vA samupajjijjA bhedaM vA labhejjA ummAyaM vA pAuNijjA dIhakAliyaM vA rogAyakaM havejjA kevalipaNNattAo vA dhammAo bhaMsejjA / tamhA khalu No NiggaMthe itthINaM indiyAI maNoharAI maNoramAI AloejjA NijjhAejjA // 4 // No Nigganthe itthINaM kuDDantaraMsi strIbhissAI saMniSadyAgatasya brahmacAriNI brahmacarya zaGkA vA kAGkSA vA vicikitsA vA samutpadyeta bhedaM vA labhetonmAdaM vA prApnuyAdIrghakAlikaM vA rogAtakaM bhavet kevaliprajJaptAd vA dharmAd bhrazyettasmAtkhalu no nirgranthaH strIbhissAI, saMniSadyAgato viharati // 3 // no strINAmindriyANi manoharANi manAramAnyAlokitA nirdhyAtA bhavati sa nirgranthaH, tatkathamiti cedAcArya Aha-nirgranthasya khalu strINAmindriyANi manoharANi manoramAnyAlokayato nirdhyAyato brahmacacAriNA brahmacarya zaGkA vA kAMkSA vA vicikitsA vA samutpadyeta bhedaM vA labhetonmAdaM vA prApnuyAdIrghakAlikaM vA rogAtaGka bhavetkevaliprajJaptAd vA dharmAd bhrazyet , tasmAtkhalu no nirgranthaH strINAmindriyANi manoharANi manoramAnyAlokayenniAyet // 4 // nA nirgranthastrINAM kuDayaMtare Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. nana vA dUsantaraMsi vA bhittintaraMsi vA kuiyasaI vA ruiyasadaM vA gIyasadaM vA hasiyasaI vA thaNiyasaI vA kandiyasadaM vA vilaviyasadaM vA suNettA bhavati se Nigganthe / taM kahamiti cedAyariyAhaNigganthassa khalu itthINaM kuDDantaraMsi vA dUsantaraMsi vA bhitintaraMsi vA kuiyasadaM vA rujhyasadaM vA gIyasadaM vA hasiyasaI vA thaNiyasadaM vA kandiyasadaM vA vilaviyasadaM vA suNemANassa vambhayArissa vambhacere saGkA vA kaDA vA viigicchA vA samupajijjA bhedaM vA labhejA ummAyaM vA pAuNijjhA dIhakAliyaM vA rogAyakaM havejjA kevalipaNNattAo vA dhammAo bhaMsejjA / tamhA khalu NiggaMthe No itthINaM kuDDantaraMsi vA dUsantaraMsi vA bhittiantaraMsi vA kujhyasaI vA ruiyasadaM vA gIyasadaM vA hasiyasadaM vA thaNiyasadaM vA kandiyasadaM vA vilaviyasaI vA suNemANe viharejA // 5 // No NiggaMthe itthINaM vA dRSyAMtare vA bhityantare vA kujitazabdaM vA ruditazabdaM vA gItazabdaM vA hasitazabdaM vA stanitazabdaM vA kranditazabdaM vA vilapitazabdaM vA zrotA bhavati sa nigraMthaH, tatkathamiti cedAcArya Aha-nirgranthasya khalu strINAM kuDayAMtare vA duSyAMtare vA bhityaMtare vA kujitazabda vA ruditazabda vA gItazabdaM vA hasitazabdaM vA stanitazabdaM vA kaMditazabdaM vA vilapitazabdaM vA aNvato brahmacAriNA brahmacarya zaGkA kAMvA vAkSAvicikitsA vA samutpadyeta bhedaM vA labhetonmAda vA prApnuyAdIrghakAlikaM vA rogAtaGkaM bhavet kevaliprajJaptAd vA dharmAd bhrazyettasmAtkhalu nigraMthA no strINAM kuDayAntare vA duSyAntare vA bhityantare vA kujitazabda vA ruditazabda vA gItazabda vA hasitazabda vA stanitazabda vA kaMditazabda vA vilapitazabda vA zapvanviharet // 5 // nA nirgranthaH strINAM 0 . Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 16 ananananananananeneneranananer puvvarayaM pubvakIliyaM aNusarittA havai se Nigganthe / taM kahamiti cedAyariyAha-Nigganthassa khalu itthINaM puvvarayaM puvvakIliyaM aNusaremANassa bambhayArissa bambhacere saGkA vA kalA vA viigicchA vA samupajijA bhedaM vA labhejA ummAyaM vA pAuNijjA dIhakAliyaM vA rogAyaGka havejA, kevalipannattAo vA dhammAo bhNsejaa| tamhA khalu No NiggaMthe itthINaM puvvarayaM pubvakIliyaM aNusarejA // 6 // No paNIyaM AhAraM AharittA havai se Nigganthe / taM kahamiti cedAyariyAha-Nigganthassa khalu paNIyaM pANabhoyaNaM AhAremANassa bambhayArissa bambhacere saGkA vA kalA vA viigicchA vA samupajijA bhedaM vA labhejjA ummAyaM vA pAuNijjA dIhakAliyaM vA rogAyaGka havejjA, kevalipannattAo vA dhammAo bhaMsejjA / tamhA khalu No NiggaMthe paNIyaM AhAraM AhArejjA // 7 // No atimAyAe pUrvarataM pUrvakrIDitamanusmartA bhavati sa nirgranthaH, tatkathamiti cedAcArya Aha-nirgranthasya khalu strINAM pUrvarataM pUrvakrIDitamanusmarato brahmacAriNo brahmacarya zaGkA vA kAMkSA vA bicikitsA vA samutpadyeta bheda vA labhetonmAda vA prApnuyAdIrghakAlikaM vA rogAtakaM bhavet kevaliprajJaptAdvA dharmAdbhazyettasmAt khalu no nigranthaH strINAM pUrvarataM pUrvakrIDitamanusmaret // 6 // no praNItamAhAramAhArayitA bhavati sa nirgranthastatkathamiti cedAcArya Aha-nirganthasya khalu praNItapAnabhojanamAhAramAhArayiturbrahmacAriNo brahmacarya zaGkA vA kAGkSA vA vicikitsA vA samutpadyeta bhedaM vA labhetonmAda vA prApnuyAdIrghakAlikaM vA rogAtaGka bhavetkevaliprajJaptAdvA dharmAdbhazyettasmAtkhalu no nirganthaH praNItamAhAramAharet // 7 // nokhalvatimAtrayA Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAbhyayana sUtra. amananenananananananananananarena.net pANabhoyaNaM AhArettA bhavati se Nigganthe / taM kahamiti cedAyariyAha-Nigganthassa khalu atimAyAe pANabhoyaNaM AhAremANassa bambhayArissa bambhacere saGkA vA kaMkhA vA viigicchA vA samupajijjA bhedaM vA labhejjA ummAyaM vA pAuNijjA dIhakAliyaM vA rogAyata havejjA, kevalipannattAo vA dhammAo bhaMsejjA; tamhA khalu No NiggaMthe atimAyAe pANabhoyaNaM AhArejjA ||8||nno vibhUsANuvAdI havati se Nigganthe / taM kahamiti cedAyariyAha-vibhUsAvattie khalu vibhUsiyasarIre ithijaNassa abhilassagijje hvti| tao NaM tassa itthijaNeNaM abhilasijjamANassa vambhayArissa bambhacere saMkA vA kaMkhA vA viigicchA vA samupajjijjA bhedaM vA labhejjA ummAyaM vA pAuNijjA dIhakAliyaM vA rogAyaGka havejjA, kevalivannattAo vA dhammAo bhaMsejjA / tamhA khalu No NiggaMthe vibhUsANuvAdI pAnabhojanamAhArayitA bhavati sa nirgranthaH tatkathamiti cedAcArya Aha-atimAtrayA pAnabhojanamAharayitubrahmacAriNI brahmacarya zaGkA vA kAGkSA vA vicikitsA vA samutpadyeta bheda vA labhetonmAda vA prApnuyAdIrghakAlika rogAtaGka vA bhavetkevaliprajJaptAdvA dharmAdbhazyettasmAtkhalu no nirgrantho'timAtrayA pAnabhojanaM bhujIta // 8 // no vibhUSAnupAtI bhavati sa nirgranthaH / tatkathamiti cedAcArya Aha-vibhUSAvartiko khalu vibhUSitazarIro strIjanasyAbhilapaNIyo bhavati tato'nu tasya strIjanenAbhilaSyamANasya brahmacAriNA brahmacarya zaGkA vA kAMkSA vA vicikitsA vA samutpadyeta bheda vA labhetonmAda vA prApnuyAdIrghakAlikaM vA rogAtaGka bhavetkevaliprajJaptAdvA dharmAd bhrazyettasmAt khalu no nirgranthA vibhUSAnupAtI Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 16 havijjA // 9 // No sarUvarasagandhaphAsANuvAdI havai se nigganthe, taM kahamiti cedAyariyAha - Nigganthassa khalu saddarUvarasagandhaphAsANuvAdiyassa bambhayArista bambhacere saMkA vA kaMkhA vA vihamicchA vA samupajjijjA bhedaM vA labhejjA, ummAdaM vA pAuNijjA dIhakAliyaM vA rogAyaka havejjA, kevalipaNNattAo vA dhammAo bhaMsejjA / tamhA khalu No NiggaMthe saddarUvarasagandhaphAsANuvAdI bhavejjA se Nigganthe / dasame bambhacerasamAhiANe bhavati // 10 // bhavanti ya ittha silogA 92 jaM vivittamaNAiNaM, rahiyaM itthijaNeNa ya / bambhacerasva rakkhaTTA, AlayaM tu nisevae // 1 // maNapalhAyajaNaNI, kAmarAgavivaDhaNI 1 bambhacerarao bhikkhU, thIkahaM tu vivajjae // 2 // samaM ca saMthavaM thIhi, saMkahaM ca abhivakhaNaM / bambhacerarao bhikkhu, nicaso parivajjae // 3 // rayAt ||9|| nA zabdarUparasagandhasparzAnupAtI bhavati sa nirgranthastatkathamiti cedAcArya Ahanirgranthasya klu zabdarUparasagandhasparzAnupAtinA brahmacAriNo brahmacarye zaGkA vA kAMkSA vA vicikitsA vA samutpadyeta bheda vA labhetonmAda vA prApnuyAddIrdhakAlikaM vA rogAtakaM bhavetkevaliprajJaptAdvA dharmAdbhazyettasmAtsvalu no nirgranthazzarUparasagandhasparzAnupAtI bhavati sa nirgranthaH dazamaM brahmacaryasamAdhisthAnaM bhavati || 10 || bhavanti cAtra zlokAH yadviviktamanAkIrNa, rahitaM strIjanena ca / brahmacaryasya rakSArthamAlayaM tu niSevate ||1|| manaHprahlAdajananI kAmarA - gavivardhanI / brahmacaryarato bhikSustrIkathAM tu vivarjayet ||2|| samaM ca saMstavaM stribhissaMkathAM cAbhikSNaM / brahmacaryarato bhikSurnityaM parivarjayet // 3 // 1 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. aGgapaccaGgasaMThANaM, cArullaviyapehiyaM I bambhacerarao thI, cakkhugijjhaM vivajae // 4 // kuitaM ruitaM gItaM, hasitaM thaNiyakandiyaM / bambhacerarao thINaM, soyagijjha vivajjae // 5 // hA ki raIM dappaM, sahasAvattAsiyANi ya / bambhacerarao thINaM, NANucinte kayAi vi // 6 // paNIyaM bhattapANaM ca khiSpaM mayavivaDDhaNaM / bambhacerarao bhikkhU, Nicaso parivajjae // 7 // dhammaladdhaM mitaM kAle, jattatthaM paNihANavaM / NAimattaM tu bhuJjijjA, bambhacerarao sayA // 8 // vibhUsaM parivajjijjA, sarIraparimaMDaNaM / bambhacerarao bhikkhU, siGgAratthaM Na dhArae // 9 // 93 aGgapratyaGgasaMsthAnaM, cArUllapitaprekSitam / brahmacaryarato strINAM, cakSurgrAhyaM vivarjayet ||4|| kujitaM ruditaM gItaM, hasitaM stanitakanditaM / brahmacaryarato strINAM zrotragAdyaM vivarjayet ||5|| hAsya krIDAM ratiM darpaM, sahasA'patrAsitAni ca / brahmacaryaratastrINAM nAnucintayetkadAcidapi ||6|| praNItaM bhaktapAnaM ca, kSipraM madavivardhanam / brahmacaryarato bhikSurnityaM parivarjayet // 7 // dharmalabdhaM mitaM kAle, yAtrArthaM praNidhAnavAn / nAtimAtraM tu bhuJjIta, brahmacarya rassA ||8|| vibhUSAM pari-rjayeccharIraparimaNDanam / brahmacarya to bhikSuH zRGgArArthaM na dhArayet ||9|| " Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 - adhyayana 16 phasa parivajjae // 10 // sadda rUve ya gandhe ya, rase phAse taheva ya / paJcavihe kAmaguNe, Niccaso Alao thIjaNAiNNo thIkahA ya maNoramA / saMthavA ceva NArINaM, tAsi indiyadarisaNaM // 11 // kuiyaM ruiyaM gIyaM, hasiyaM sahasA bhuttAsiyANi ya / paNIyaM bhattapANaM ca aimAyaM pANabhoaNaM // 12 // gattabhUsaNamiTThe ca kAmabhogAya dujjayA / rassattagavesissa, visaM tAlauDa jahA // 13 // dujjae kAmabhoge ya, niccaso parivajjae / saGkAThANANi savvANi, vajjejjA paNihANavaM // 14 // dhammArAme care bhikkhU, dhimaM dhammasArahI / dhammArAmarate dante, bambhacerasamAhie // 15 // zabdAn rUpAMzca gandhAMzca, rasAnsparzAstathaiva ca / paJcavidhAnkAmaguNAnnityaM parivarjayet // 10 // AlayaH strIjanAkIrNastrIkathAM ca manoramAM / saMstavazcaiva nArINAM tAsAmindriyadarzanam // 11 // kujitaM ruditaM gItaM sahasA bhuktAnasitAni ca praNItaM bhaktapAnaM cAtimAtraM pAnabhojanam // 12 // gAtrabhUSaNamiSTaM ca, kAmabhogAzca durjayAH / narasyAtmagaveSiNo viSaM tAlapuTaM yathA ||13|| durjayAn kAmabhogAMva, nityaM parivarjayet / zaGkAsthAnAni sarvANi, varjayetpraNidhAna - vAn ||14|| dharmArAme caredbhikSurdhRtimAndharmasArathiH / dharmArAmarato dAnto brahmacaryasamAhitaH // 15 // Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caaaaaaaa uttarAdhyayana sUtra. lozhilogom. devadANavagandhavvA, jakkharakkhasakiNNasa / bambhayAriM namaMsanti, dukkaraM je karanti taM // 16 // esa dhamme dhuve Nicce, sAsae jiNadesie / siddhA sijhanti cANeNa, sijjhissanti tahAvare // 17 // // ti bemi // // 16 // solasaM vambhacerasamAhiThANajjhayaNaM sammataM // devadAnavagandharvA, yakSarAkSasakinnarAH / brahmacAriNaM namasyanti, duSkaraM yaH karoti tam // 16 // eSa dharmoM dhruvo nityaH, zAzvato jinadezitaH / siddhAssidhyanti cAnena, setsyanti tathApare // 17 // iti bravImi // poDazaM brahmacaryasamAdhyadhyayanaM samAptam // 16 // Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana. 17 anananananaranepanchar phaacaalaaphctaa // atha pApazramaNIyArUkhyaM saptadazamadhyayanam // je kei u pabbaie NiyaNThe, dhamma suNittA viNaovavaNNe / sudullahaM lahiuMbohilAbha, viharejja pacchA ya jahA suhaM tu // 1 // sejA daDhA pAuraNaMmi atthi, uppajaI bhottuM taheva pAuM / jANAmi jaM vaTTai Auso tti, ki nAma kAhAmi sueNa bhante // 2 // je keIu pavvae, nidAsIle pagAmaso / bhoccA peccA suhaM suai, pAvasamaNi tti vuccaI // 3 // AyariyauvajjhAehi, suyaM viNayaM ca gAhie / te ceva khisaI bAle, pAvasamaNitti vuccaI // 4 // AyariyauvajjhAyANaM, sammaM No - paritappaI / appaDipUyae thaddhe, pAvasamaNitti vuccaI // 5 // samadammANe pANANi, bIyANi hariyANi ya / asaMjate saMjayamaNNamANe, pAvasamaNi tti vuccaI // 6 // yaH kazcittu prabajito nimrantho, dharma zrutvA vinayopapannaH / sudurlabha labdhvA bodhilAbha, viharetpazcAcca yathA sukhaM tu // 1 // zayyA dRDhA prAvaraNaM me'styutpadyate bhoktuM tathaiva pAtum / jAnAmi yad vartate AyuSyaman kiM nAma kariSyAmi zrutena bhadanta // 2 // yaH kazcitta prabajitaH, nidrAzIla: prakAmazaH / bhuktvA pItvA sukhaM svapiti, pApazramaNa ityucyate // 3 // AcAryopAdhyAgaH, zrutaM vinayaM ca graahitH| tAMzcaiva nindati bAlaH pApazramaNa ityucyate // 4 // AcAryopAdhyAyAnAM, samyanna paritapyate / apratipUjakaH stabdhaH, pApazramaNa ityucyate // 5 // saMmardayan prANAn , bIjAni haritAni ca / asaMyataH saMyataM manyamAnaH, pApazramaNa ityucyate // 6 // Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utsarAdhyayana sUtra. rananananananewrananeounenerana saMthAraM phalagaM pIDhaM, nisejjaM pAyakaMbalaM / appamajjiyaAruhati, pAvasamaNe ti vuccaI // 7 // davadavassa caratI, pamatte ya abhikkhaNaM / ullaGghaNe ya caNDe ya, pAvasamaNi tti vuccaI // 8 // paDileheti pamatte, avaujjhai pAyakaMbalaM / paDilehAaNAutte, pAvasamaNi tti vuccaI // 9 // paDilehei pamatte, jaM [se] kiMci hu nisAmiya / guruparibhAvae NiccaM, pAvasamaNi tti vuccaI // 10 // bahumAI pamuharI, thaddhe luddhe aNiggahe / asaMvibhAgI aciyatte, pAvasamaNi tti vuccaI // 11 // vivAdaM ca udIrei, adhamme attapannahA / buggahe kalahe ratte, pAvasamaNetti vuccaI // 12 // saMstAraM phalakaM pIThaM, niSadyAM pAdakambalam / apramRjyArohati, pApazramaNa ityucyate // 7 // drutaM drutaM carati, pramattazcAmikSNam / ullaGghanazca caNDazca, pApazramaNa ityucyate // 8 // pratilekhayati pramatto'pojjJati pAdakambalam / pratilekhanA'nAyuktaH, pApazramaNa ityucyate // 9 // pratilekhayati pramatto, yat kiJciddha nizamya / guruparibhAvako nityaM, pApazramaNa ityucyate // 10 // bahumAyI pramukharaH, stabdho lubdho'nigraha / asaMvibhAgyaprItimAn , pApazramaNa ityucyate // 11 // vivAdaM codIrayatyadharma AtmapaznahAH (?) / vyudgrahe kalahe raktaH, pApazramaNa ityucyate // 12 // 13 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 adhyayana 17 kkk athirAsaNe kukkuie, jattha tattha NisIyaI / AsaNammi aNAutte, pAvasamaNetti vuccaI // 13 // sasarakkhapAe suvai, sejja Na paDilehai / saMthArae aNAutte, pAvasamaNe tti vuccaI // 14 // duddha dahIvigaIo, AhArei abhikkhaNaM / arae ya tavokamme, pAvasamaNe ti vuccaI // 15 // atyantammi ya sUrammi, AhArei abhikkhaNaM / coio paDicoei, pAvasamaNitti vuccaI // 16 // AyariapariccAI, parapAsaNDasevae / gANaMgaNie dubbhUe, pAvasamaNitti vuccaI // 17 // sayaM gehaM pariccajja, paragehaMsi vAvare / NimitteNa ya vavaharai, pAvasamaNi tti vuccaI // 18 // asthirAsanaH kukkucA, yatra tatra niSIdati / Asana anupayuktaH, pApazramaNa ityucyate // 13 // sarajaskapAdaH svapiti, zayyAM na pratilekhayati / saMstArake'nupayuktaH, pApazramaNa ityucyate // 14 // dadhi dugdhe vikRtI, AhArayatyamIkSNaM / aratazca tapaH karmaNi, pApazramaNa ityucyate // 15 // astamayati sUrye, AhArayatyamIkSNaM / coditaH praticodayati, pApazramaNa ityucyate // 16 // AcArya parityAgI, parapASaNDasevakaH / gANaM gaNiko durbhUtaH, pApazramaNa ityucyate // 17 // svakaM gRhaM parityajya, paragehe vyApriyate / nimittena ca vyavaharati, pApazramaNa ityucyate // 18 // Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana satra. he honer saNNAi piNDaM jemei, NecchaI sAmudANiyaM / gihiNisejjaM ca vAhei, pAvasamaNi tti vuccaI // 19 // eyArise paJca phusIlasaMvuDe, rUvandhare muNipavarANa hechime| ayaMsiloe visameva garahie, Na se ihaM Neva parattha loe // 20 // je vajae ee ya sau dose, se suvvae hoi muNINa majjhe / ayaMsiloe amava pUie, ArAhae duhaologamiNaM // 21 // tti bemi // comamara... // 17 // sattarasaM pAvasamaNija ajjJayaNaM sammattaM // svajJAti piNDaM jemati, necchati sAmudAnikam / gRhiniSadyAM ca vAhayati, pApazramaNa ityucyate // 19 // etAdRzaH paJcakuzIlasaMvRto rUpadharo munipravarANAmadhovartI / asmilloke viSamiva garhita, na sa iha naiva paratra loke // 20 // yo varjayatyetAn sadA tu doSAn / sa suvrato bhavati munInAM madhye / asmilloke'mRtamiva pUjita, ArAdhayati dvividhaM lokamidaM // 21 // iti bravImi // Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 nehen // atha saMyatIyAkhyamaSTAdazamadhyayanam // kaMpille nagare rAyA, nAmeNaM saJjae nAma, migavvaM adhyayana 18 mmen udiSNabala - vAha / vaNiggae // 1 // hayANIe gayANIe, rahANIe taheva ya / pAyattANIe mahajA, savvato paNivArie ( chivettA ) // 2 // mie cchubhittA hayagae, kampillujjA kesare / bhIe sante, mie tattha vahe rasamucchie // 3 // aha kesarammi ujjANe, aNagAre sajjhAya-jjANa saMjutte, dhammajjhANaM aphoyamaNDavammi, tavodhaNe / jhiyAyati // 4 // jhAya kkhaviyAsave / tassA gae mie pAsa vahe se narAhive // 5 // aha Asagato rAyA, khiSpamAgamma so tahiM / e mie upAsittA, aNagAraM tattha pAsaI // 6 // kAmpilye nagare rAjodIrNabalavAhanaH / nAmnA saJjayo nAma, mRgavyAmupanirgataH ||1|| hayAnIkena gajAnIkena, sthAnIkena tathaiva ca / pAdAtAnIkena mahatA, sarvataH parivAritaH ||2|| mRgAn kSiptvA hayagataH, kAmpIlyodyAna kezare / bhItAn satA mitAMstatra hanti rasamUcchitaH ||3|| atha kezare udyAne nagArastapodhanaH / svAdhyAyadhyAnasaMyukto, dharmmadhyAnaM dhyAyati // 4 // apphovamaNDape, dhyAyati kSapitAzravaH / tasyAgatAnmRgAn pArzva, hanti sa narAdhipaH // 5 // athAvagato rAjA, kSipramAgamya sa tasmin / hatAnmRgAMstu dRSTvA'nagAraM tatra pazyati || 6 || Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. ma aha rAyA tattha saMbhanto, aNagAro maNA''hao / mae u mandupuNNeNaM, rasagidveNa ghaMtuNA // 7 // AsaM visajjahattANaM, aNagArassa so Nivo / viNaNa vandae pAe, bhagavaM ettha me khame // 8 // aha moNeNa so bhaga, aNagAro jhANamassito / rAyANaM Na paDimante, tao rAyA bhayaduo // 9 // sajJjao ahamassIti, bhagavaM vAharAha me / kuddhe teeNa aNagAre, daheja NarakoDio // 10 // abhao patthivA! tujhaM, abhayadAyA bhavAhi ya / aNicce jIvalogammi, ki hisAe pasajasI ? // 11 // jayA savvaM pariccajja, gantavvamavasassa te / aNicce jIvalogammi, kiM rajjammi pasajjasI ? // 12 // 101 atha rAjA tatra saMbhrAnto'NagAro manAgAhataH / mayA tu mandapuNyena, rasagRddhena ghAtukena ||7|| ava visRjyAnagArasya sa nRpaH / vinayena vandate pAdau bhagavanatra meM kSamasva ||8|| atha maunena sa bhagavAnanagAro dhyAnamAzritaH / rAjAnaM na pratimantrayate, tato rAjA bhayadrataH ||9|| saMjayo'hamasmIti bhagavanvyAhara mAm / kruddhastejasAnagAro, dahennarakoTIH ||10|| abhayaM - pArthiva ! tubhyamabhayadAtA bhava ca / anitye jIvaloke, kiM hiMsAyAM prasajasi 1 || 11 || yadA sarvaM parityajya, gantavyamavazasya te / anitye jIvaloke, ki rAjye prasajasi ? ||12|| Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 adhyayana 18 kada jIviyaM caiva rUvaM ca vijjusaMpAyacaJcalaM / jattha taM mujjhasI rAyaM, peccatthaM nAvabucjhasI // 13 // dArANi ya suyA ceva, mittA ya taha bandhavA / jIvantamaNujIvanti, mayaM nANuvayaMti mayaM nANuvayaMti ya // 14 // NIharanti mayaM puttA, pitaraM paramadukkhiyA / pitaro vi tahA putte, bandhU rAyaM tavaM care // 15 // tao teNa'jjie davve, dAre ya parirakkhie / kIlanta'NNe narA rAyaM, haTTatuTTamalakiyA // 16 // teNAvi jaM kayaM kammaM, suhaM vA jai vA duhaM / kammuNA teNa saMjutto, gacchaI u paraM bhavaM // 17 // sAuNa tassa so dhammaM, aNagArassa antie / mahayA saMvega - NivveyaM, samAvaNNo NarAhivo // 18 // jIvitaM caiva rUpaM ca vidyutsampAtacazcalaM ! yatratvaM muhyasi rAjan pretyArthaM nAvabudhyase ||13|| dArAzca sutAcaiva, mitrANi ca tathA bAndhavAH / jIvantamanujIvanti, mRtaM nAnuvrajanti ca || 14 || nissArayanti mRtaM putrAH, pitaraM paramaduHkhitAH / pitaropi ca tathA putrAn bandhavazca (bandhUn ) rAjaMstapazcareH || 15 || tatastenArjite dravye, dAreSu ca parirakSiteSu / krIDantya - nye narA rAjan, hRSTAstuSTA alaMkRtAH || 16 || tenApi yat kRtaM karma, zubhaM vA yadi vA'zubham / karmaNA tena saMyukto, gacchati tu paraM bhavam ||17|| zrutvA tasya sa dharmamAnagArasyAvike / mahatsaMveganirveda, samApanno narAdhipaH // 18 // 4 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. ananena 103 saJjao caiuM rajja, Nikkhanto jiNasAsaNe / gaddabhAlissa bhagavao, aNagArassa antie // 19 // ciccA raTuM pavvaie, khattie paribhAsai / jahA te dIsaI rUvaM, pasaNaM te tahA maNo // 20 // kiM nAme ? kiM gotte ?, kassaTTAe va mAhaNe ? / kahaM paDiyarasI buddhe ?, kahaM viNIe tti vuccasI ? // 21 // saJjao nAma nAmeNaM, tahA gotteNa goyamo / gaddabhAlI mamAyariyA, vijjA-caraNapAragA // 22 // kiriyaM akiriyaM viNayaM, aNNANaM ca mahAmuNI! / eehiM cauhi TANehiM, meyaNNe ki pabhAsaI ? // 23 // iti pAuyare buddhe, nAyae pariNibbue / vijjA-caraNasaMpaNNe, sacce saccaparakkame // 24 // saJjayastyaktvA rAjya, niSkrAnto jinazAsane / gardabhAlebhaMgavato'nagArasyAntike // 19 // tyaktvA rASTra pravrajitaH, kSatriyaH paribhASate / yathA te dRzyate rUpaM, prasannaM te tathA manaH // 20 // kiM nAmA ? kiM gotraH ?, kasmai vArthAya mAhanaH ? / kathaM praticarasi buddhAna ?, kathaM vinIta ityucyate ? // 21 // saJjayo nAma nAmnA, tathA gotreNa gautamaH / gardabhAlimamAcAryA, vidyAcaraNapAragAH // 22 // kriyA'kriyA vinayojJAnaM ca mahAmune ! / etaizcartubhiH sthAnaH, meyajJAH kiM prabhASante // 23 // iti prAdurakAId buddho, jJAtakaH parinivRtaH / vidyAcaraNasaMpannaH, satyaH satyaparAkramaH // 24 // Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 adhyayana. 18 nancer herohnner. paDaMti Narae ghore, je narA pAvakAriNo / divvaM ca gaI gacchanti, carittA dhammamAriyaM // 25 // mAyAvuiyameyaM tu musAbhAsA NiratthiyA / saMjamamANo vi ahaM, vasAmi iriyAmi ya // 26 // savve te vidiyA majjhaM, micchAdiTThI aNAriyA / vijjamANe pare loe, samma jANAmi appagaM // 27 // ahamAsi mahApANe, jutimaM varisasaovame / jA sA pAlI mahApAlI, divvA varisasaovamA // 28 // se cue bambhalogAo, mANusaM bhavamAgae / appaNo ya paresi ca, AuM jANe jahA tahA // 29 // NANAruI ca chandaM ca, parivajjeja saMjae / aNaTThA je ya samvatthA, ii vijAmaNusaMcare // 30 // patanti narake ghore, ye narAH pApakAriNaH / divyAM gatiM ca gacchanti, caritvA dharmamAryam // 25 // mAyoktametattu, mRSAbhASA nirarthikA / saMyacchannevAhaM vasAmIre (1) ca // 26 // sarve te viditA mama mithyAdRSTiranAryAH / vidyamAne pare loke, samyagjAnAmyAtmAnaM // 27 // ahamabhuvaM mahAprANe, dyutimAnvarSazatopame / yA sA pAlimahApAlI, divyA varSazatopamA // 28 // atha cyUto brahmalokAnmAnuSyaM bhavamAgataH / Atmanazca pareSAM cAyUrjAne yathA tathA // 29 // nAnArUci ca chandazca parivarjayetsaMyataH / anarthA ye ca sarvArthA, iti vidyAmanusaMcareH // 30 // Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. pakkimAmi pariNANaM, paramantehi vA puNo / aho uTTie ahorAyaM iti vinA tavaM care // 31 // jaM ca me pucchasI kAle, sammaM tAI pAukare buddhe, taM NANaM aviphaLana sudveNa ceyasA / jiNasAsaNe // 32 // 105 kiriyaM ca rAya dhIre, akiriyaM parivajjae / diTTIe diTTisaMpanne, dhammaM carasu duccaraM // 33 // evaM puNNapayaM soccA, attha - dhammo sohiyaM / bharaho vi bhArahaM vAsaM, ceccA kAmAI pavva // 34 // sagarA vi sAgarantaM, marahavAsaM narAhivo / issariyaM kevalaM hiccA, dayAi pariNivva // 35 // caittA bhArahaM vAsaM cakkavaTTI mahaDio / pavvajjamabhuvagato, madhavaM nAma mahAjaso // 36 // " pratikramAmi praznebhyaH paramantrebhyo vA punaH / aho utthito'horAtramiti vidavAMstapazcareH // 31 // yacca mAM pRcchasi kAlaM, samyaksubuddhena cetasA / tatprAduSkRtavAn buddhastajjJAnaM jinazAsane ||32|| kriyAM ca rocayeddhIro'kriyAM parivarjayet / dRSTayA dRSTisaMpanno, dharmaM cara suduzcaram ||33|| etatpuNyapadaM zrutvA'rthadharmopazobhitam / bharato'pi bhArataM varSaM tyaktvA kAmAnprAtrAjIt ||34|| sagaro'pi sAgarAntaM bharatavarSaM narAdhipaH / aizvaryaM kevalaM hitvA, sudayayA parinirvRtaH ||35|| tyaktvA bhArataM varSe, cakravartI maharddhikaH / pravrajyAmabhyupagato, maghavAnnAmA mahAyazaH || 36 || 14 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 saNakumAro maNussindo, cakkavaTTI mahaDhio / puttaM rajje ThaveUNaM, so vi rAyA tavaM care // 37 // 2 caittA bhArahaM vAsaM cakkavaTTI mahaDhio / santI santikaro loe, patto adhyayana. 18 ikkhAgarAyavasabho, kunthU nAma vikkhAyakittI bhagavaM, patto gar3amaNuttaraM // 38 // narIsaro / gaimaNuttaraM // 39 // sAgarantaM carattANaM, caittANaM, bharahaM aro ya arayaM patto patto cahattA bhArahaM vAsaM cakkavaTTI cahattA uttame bhoe, mahApaume egacchataM pasAhittA, mahi mANaNisUraNo / hariseNo maNussindo, patto gahamaNuttaraM // 42 // naravarIsaro | gaimaNuttaraM // 40 // mahadio / damaM care // 41 // sanatkumAro manuSyendrazcakravartI maharddhikaH / putraM rAjye sthApayitvA so'pi rAjA tapazcaret ||37|| tyaktvA bhArataM varSe, cakravartI maharddhikaH / zAntirazAntikaro loke, prApto gatimanutarAm ||38|| ikSvAkurAjavRSabhaH, kunthunAmA narezvaraH / vikhyAkIrtirbhagavAn, prApto gatimanutarAm ||39|| sAgarAntaM hitvAnu, bharataM nakharezvaraH / aro'pyarajasaM prAptaH, prApto gatimanuttarAm ||40|| ( tyaktvA vipulaM rAjyaM tyaktvA balavAhanaM) tyaktvA bhArataM varSa, cakravartI maharddhikaH / tyaktvottamAnbhogAnmahApadmo ( tapaH ) damamAcaret ||41|| ekachatrAM prasAdhya, mahIM mAnanimUraNa: ( dalanaH ) / hariSeNo manuSyendro prApto gatimanuttarAm ||42|| " Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 107 uttarAbhyayana sUtra. amananenananananan anio rAyasahassehi, suparicAI damaM care / jayanAmo jiNakkhAyaM, patto gaimaNuttaraM // 43 // dasaNNarajjaM muitaM, caittA NaM muNI care / dasaNNabhado Nikkhanto, sakkhaM sakkeNa coio // 44 // namI namei appANaM, sakkhaM sakkeNa coio / caiUNa gehaM vaidehI, sAmaNNe pajjuvaTThio // 45 // karakaNDU kaliGgesu, paJcAlesu ya dummuho / namI rAyA videhesu, gandhAresu ya naggaI // 46 // ete narindavasabhA, NikkhantA jiNasAsaNe / putte rajje ThaveUNaM, sAmaNNe pajjuvaTThiyA // 47 // sovIrarAyavasabho, cecA rajjaM muNI care / udAyaNo pavaio, patto gaimaNuttaraM // 48 // andhito rAjasahasressuparityAgI damamacArIt / jayanAmA jinakhyAtaM, prApto gatimanuttarAm // 43 // dazArNarAjyaM muditaM, tyaktvA nu muniracArIt / dazArNabhadro niSkrAntassAkSAcchaNa coditaH // 44 // naminamayannAtmAnaM, sAkSAcchaRNa coditH| hitvA rAjyaM ca vaidehI, zrAmaNye paryupasthitaH // 45 // karakaMDuH kaliMgAnAM, paJcAlAnAM ca dvimukhaH / namI rAjA videhAnAM, gaMdhArANAM ca nirgatiH // 46 // ete narendravRSabhA, niSkrAntA linazAsane / putraM rAjye sthApayitvA, zrAmaNye paryupasthitAH // 47 // sauvIrAvRSabhastyazyA nu muniracArIt / udAyanaH pratiH , prApto gatimanuttarAm // 48 / / Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ona-e 108 adhyayana 18 anamanna taheva kAsIrAyAvi, seo saccaparakkame / kAmabhoge pariccaja, pahaNe kammamahAvaNaM // 49 // taheva vijao rAyA, aNaTTA kitti pavvai / rajjaM tu guNasamiddhaM, payahittu mahAyaso // 50 // tahevuggaM tavaM kiccA, avvakkhitteNa ceyasA / mahabvalo rAyarisI, AdAya sirasA siriM // 51 // kahaM dhIro aheUhiM, ummatto va mahiM care / ete visesamAdAya, sUrA daDhaparakkamA // 52 // accantaniyANakhamA, saccA me bhAriyA vaI / atarisu ta ntege, tarissanti aNAgayA // 53 // tathaiva kAzI rAjApi, zreyasi satyaparAkramaH / kAmabhogAn parityajya, prAhakarmamahAvanam // 49 // tathaiva vijayo rAjA,'nAtakIrtiH prAvAjIt / rAjyaM tu guNasamRddhaM, parihRtya mahAyazAH // 50 // tathaivograM tapaH kRtvA'vyAkSiptena cetasA / mahAbalo rAjarSirAdAya zirasA zriyaM // 51 // kathaM dhIro'hetubhirunmatta iva mahIM caret / ete vizeSamAdAya, zUrA dRDhaparAkramAH // 52 // atyantanidAnakSamA, eSA mayA bhASitA vAg / atIrghastarantyeke, tariSyantyanAgatAH // 53 // Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra.. One nanche kahaM dhIre aheUhiM, attANaM pariyAvase / savvasaGgavinimmukke, siddhe bhavati nIrae // 54 // tti bemi // // 18 // aTThArasamaM saMjaijja ajjJayaNaM sammattaM // kathaM dhIro'hetubhirAtmAnaM paryAvaset / sarvasaGgavinirmuktassiddho bhavati nirajAH // 54 // iti bravImi // Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 inn adhyayana 19 // atha mRgAputrIyam ekonaviMzamadhyayanam // suggIve nayare ramme, kANaNujjANasohie / rAyA balabhaddo tti, miyA tassa'ggamAhisI // 1 // tersi putte balasirI, miyAputteti vissu / ammA piUNa daie, juvarAyA damIsare // 2 // nandaNe so upAsAe, kIlae saha itthihi / devo dogundAgo ceva, niccaM muiyamANaso // 3 // maNirayaNakoTTimatale, pAsAyAlayao / AloeDa nagarassa, cakka - tiya- cacare // 4 // samaNasaMjayaM / guNaAgaraM // 5 // aha tattha aicchaMtaM, pAsaI tava - niyama -saMjamadharaM sIlaDDhaM taM peI (dehatI) miyAputte, diTThIe aNimisAe u / kahiM mannerisaM rUvaM, diTTaputraM mae purA // 6 // nea sugrIvanagare ramye, kAnanodyAnazobhite / rAjA balabhadra iti mRgA tasyAgramahiSI ||1|| tayoH putro balazrIrmRgAputra iti vizrutaH / ambApitrordayito, yuvarAjo damIzvaraH ||2|| nandane sa prAsAde, krIDati saha strIbhiH / devo dogundagacaiva nityammuditamAnasaH // 3 // maNiratnakuTTimatale, prAsAdAlokane sthitaH / Alokate nagarasya catuSkatrikacatvarANi // 4 // atha tatrAtikrAmantaM, pazyati zramaNasaMyatam / taponiyamasaMyamadharaM, zIlAdUyaM guNAkaram ||5|| taM pazyati mRgAputro, dRSTyA'nimeSayA / kva manye IdRzaM rUpaM dRSTapUrvaM mayA purA // 6 // Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana satra. 111 kkkkkkkkkkkkkkkkk sAhussa darisaNe tassa, ajjhavasANammi sohaNe / mohaM gayassa santassa, jAIsaraNaM samuppaNNaM // 7 // jAIsaraNe samuppaNNe, miyAputte mahiDriDhaNae / saraI porANiiM jAiM, sAmaNNaM ca purA kayaM // 8 // visaesu arajjanto, rajjanto saMjamammi ya / ammA-piyaramuvAgamma, imaM vayaNamabbavI // 9 // suyANi me paMccamahavvayANi, Naraesu dukkhaM ca tirikkhajoNisu / NiviNNakAmo mi mahaNavAo, agujANaha pavvaissAmi ammo ! // 10 // amma ! tAya ! mae bhogA, bhuttA visaphalovamA / pacchA kaDuyavivAgA, aNubandhaduhAvahA // 11 // sAdhordarzane tasyAdhyavasAne zobhane / mohaMgatasya sato, jAtismaraNa samutpannam // 7 // jAtismaraNe samutpanne, mRgAputro maharddhikaH / smarati paurANikI jAti, zrAmaNyaM ca purAkRtam // 8 // viSayeSvarajan rajansaMyame c| ambApitarAvupAgamyedaM vacanamabravIt // 9 // zrutAni mayA paJcamahAvratAni, narakeSu duHkhaM ca tiryagyoniSu / nirviSNakAmo'smi mahArNavAdanujAnIta pravrajiSyAmyambe ! // 10 // ambatAtau ! mayA bhogA, bhuktA vissphlopmaaH| pazcAtkaTukavipAkA anubandhaduHsvAvahAH // 11 // devalogA cUo saMto mANusaM bhvmaago| saNNiNANe samuppanne jAiM sarai purANiyaM // * * gAtheyaM bahuSu prAcInAdarzaSu dRSTA'to'bha svAdhyAyArtha mudritA (saM.) Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 19 112 kaphaakkkkkkkkkkk imaM zarIraM aNiccaM, asuI asuisaMbhavaM / asAsayAvAsamiNaM, dukkhakesANa bhAyaNaM // 12 // asAsae sarIrammi, raiM NovalabhAmahaM / pacchA purA va caiyavve, pheNabubbuya-saNNibhe // 13 // mANusatte asArammi, vAhI-rogANa Alae / jarA-maraNa-ghatthammi, khaNaM pi Na ramAmahaM // 14 // jamma dukkhaM jarA dukkhaM, rogA ya maraNANi ya / / aho ! dukkho hu saMsAro, jattha kIsanti jantavo // 15 // khettaM vatyuM hiraNNaM ca, putta-dAraM ca bandhavA / caittA Na imaM dehaM, gantabvamavasassa me // 16 // jaha kimpAgaphalANaM, pariNAmo Na sundaro / evaM bhuttANa bhogApa., pariNAmo Na sundaro // 17 // idaM zarIramanityamazucyazucisaMbhavam / azAzvatAvAsamidaM, duHkhaklezAnI bhAjanam // 12 // azAzvate zarIre, ratiM nopAlabhe'haM / pazcAtpurA vA tyaktavye, phenabudabudasaMnibhe // 13 // mAnuSatve'sAre, vyAdhirogAnAmAlaye / jarAmaraNagraste, kSaNamapi na rame'haM // 14 // janma duHkha jarA duHkhaM rogAzca maraNAni ca / aho ! duHkho hu saMsAro, yatra klizyanti jantavaH // 15 // kSetraM vAstu hiraNyaM ca, putradArAzca bAndhavAn / tyaktvA nvidaM dehaM, gantavyamavazasya me // 16 // yathA kimpAkaphalAnAM, pariNAmo na sundrH| evaM bhuktAnAM bhogAnAM pariNAmo na sundaraH // 17 // Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. phaphaTa advANaM jo mahantaM tu, apAhijjo pavajjaI | gacchanto so duhI hoi, chuhA - tahAe pIDio // 18 // evaM dhammaM akAUNaM, jo gacchai paraM bhavaM / gacchaMto so duhI hoi, vAhi - rogehiM pIDio // 19 // advANaM jo mahantaM tu sapAhijo pavajjaI / gacchanto so suhI hoi, chuhA - tahAvivajio // 20 // evaM dhammaM pikAU, jo gacchai paraM bhavaM / gacchaMto so suhI hoi, appakamme aveyaNe // 21 // jahA gehe palittaMmmi, tassa gehassa jo pahU | sAra bhaNDANi NINer3a, asAraM avaujjha // 22 // evaM loe palitammi, jarAe maraNeNa ya / appANaM tAraissAmi, tubhehi aNumaNio // 23 // 113 Apha uu adhvAnaM yo mahAntaM tvapAtheyo prapadyate / gacchansa duHkhI bhavati, kSudhA tRSNA ca pIDitaH ||18|| evaM dharmamakRtvA, yo gacchati paraM bhavam / gacchansa duHkhI bhavati vyAdhirogaiH pIDitaH ||19|| adhvAnaM yo mahAntaM tu, sapAtheyo prapadyate / gacchansa sukhIbhavati kSudhAtRSNAvivarjitaH ||20|| evaM dharmamapi kRtvA, yo gacchati paraM bhavaM / gacchansa sukhI bhavatyalpakarmAvedaH ||21|| yathA gRhe pradIpte tasya gRhasya yaH prabhuH / sArabhANDAni niSkAzatyasAramapohati || 22 || evaM loke pradIpte, jarayA maraNena ca / AtmAnaM tAra yiSyAmi, yuSmA - bhiranumataH ||23|| 15 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 ocurroron adhyayana 19 hend taM binti'mmApiyaro, sAmaNNaM putta ! ducaraM / guNANaM tu sahassAI dhAreyavvAIM bhikkhuNA // 24 // samayA savvabhUesu, sattu-mittesu vA jage / pANAivAyaviraI, jAvajjIvAe dukkaraM // 25 // NiccakAlappamatteNaM musAvAyavivajjaNaM / bhAsiyavvaM hiyaM saccaM, NiccAutteNa dukkaraM // 26 // daMtasohaNamAissa, adattassa vivajjaNaM / aNavajjesaNijjassa, geNhaNA avi dukkaraM // 27 // viraI avambhacerassa, kAmabhogarasaNNuNA / uggaM mahavvayaM bambha, dhAreyavvaM sudukkaraM // 28 // dhaNa-dhaNNa-pesavaggesu, pariggahavivajjaNA / savvArambhapariccAo, NimmamattaM sudukkaraM // 29 // daM prata ambApitarau, zrAmaNyaM putra ! duzcaraM / guNAnAM tu sahasrANi, dhArayitavyAni mikSuNA // 24 // samatA sarvabhUteSu, zatrumitreSu vA jagati / prANAtipAtaviratiH, yAvajjIvaM duSkarA // 25 // nityakAlamapramattena, mRpAvAdavivarjanam / bhApitavyaM hitaM satya, nityAyuktena duSkaram // 26 // dantazodhanamAderadattasya vivarjanam / anavadyaiSaNIyasya, grahaNamapi duSkaram // 27 // viratirabrahmacaryasya, kAmabhogarasajJena / ugraM mahAvrataM brahma, dhartavyaM suduSkaram // 28 // dhanadhAnyapreSyavargeSu, parigrahavivarjanam / sariMbhaparityAgo, nirmamatvaM suduSkaram // 29 // Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. 115 aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa caubihevi AhAre, rAIbhoyaNavajjaNA / saNNihI saMcao ceva, vajjeyavvo sudukkaraM // 30 // chuhA taNhA ya sI uNhaM, daMsamasagaveyaNA / akkosA dukkhasejjA ya, taNaphAsA. jallameva ya // 31 // tAlaNA tajaNA ceva, vahavandhaparIsahA / dukkhaM bhikkhAyariyA, jAyaNA ya alAbhayA // 32 // kAvoyA jA imA vittI, kesaloo a dAruNo / dukkhaM bambhavvayaM ghoraM, dhAreuM amahappaNo // 33 // suhoio tumaM puttA ! sukumAlo ya sumajjio / Na hu sI pabhU tumaM puttA !, sAmaNNamaNupAliyA // 34 // jAvajjIvamavissAmo, guNANaM tu mahanbharo / guruo lohamAro vva, jo puttA ! hoi duvbaho // 35 // caturvidhApyAhAre, rAtribhojanavarjanA / sannidhisaMcayazcaiva, varjitavyassuduSkaraH // 30 // kSudhA tRSNA ca zItoSNaM, daMzamazakavedanAH / AkrozA duHkhazayyA ca tRNasparzo mala eva ca // 31 // tADanA tarjanA caiva, vadhabandhaparipahI duHkha bhikSAcaryA yAcanA cAlAbhatA // 32 // kApotI yeyaM vRttiH, kezalocazca daarugH| duHkhaM brahmavataM ghoraM, dhartamamahAtmanaH // 33 // sukhocitastvaM putra !, sukumAlassamudyataH / na bhavasi prabhustvaM putra !, zrAmaNyamanupAlayitum // 34 // yAvajjIvamavizrAmo, guNAnAM tu mhaabhrH| guruko lohabhAra iva yaH putra ! bhavati durvahaH // 35 // Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 19 kkkkkkkkkkkkkkk AgAse gaGgasAo bva, paDisAo bva duttaro / bAhAhiM sAgaro ceva, tariyavvA guNAdahI // 36 // vAluyAkavale ceva pirassAda u saMjame / asidhArAgamaNaM ceva, dukkaraM cariu tavo // 37 // ahI vegantadiTThIe, caritte putta ! dukkare / javA lohakayA ceva, cAveyavvA sudukkaraM // 30 // jahA aggisihA dittA, pAuM hoi sudukkarA / / taha dukkaraM kareuM je, ta.ruNNe samaNattaNaM // 39 // jahA dukkhaM bhareuM je, hoi vAyassa kotthalo / tahA dukkhaM kareuM je, kIveNaM samaNattaNaM // 40 // jahA tulAe toleuM, dukkarA mandarI girI / tahA NihuyaNIsakaM, dukkaraM samaNattaNaM // 41 // AkAze gaMgAzrota iva, pratizrota iva dustaraH / bAhubhyAM ca sAgara iva, taritavyo guNodadhiH // 36 // vAlukAkavala iva ca, nirAsvAdastu sNymH| asidhArAgamanamiva ca, duSkaraM carituM tapaH // 37 // ahIvaikAntadRSTyA, cAritraM putra ! duSkaraM / yavA lohamayA iva ca, carvayitavyAssuduSkaram // 38 // yathAgnizIkhA dIptA, pAtuM bhavati suduSkarA / tathA duSkaraM kartu, tAruNye zramaNatvaM // 39 // yathA duHkhaM bhartu-bhavati vAyunA kotthlH| tathA duHkhaM kartu, klIbena zramaNatvaM // 40 // yathA tulayA tolayituM, dumkaro mandaro giriH| tathA nibhRtaM niHzaMkaM, duSkaraM zramaNatvam // 41 // Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. nen samayaka rayaNAyaro | damasAgaro // 42 // jahA bhuyAhi tari, dukkaraM tahA aNuvasaMteNaM, dukkaraM bhuMja mANussae bhoge, paMcalakkhaNae tumaM / bhuttabhogI tao jAyA !, pacchA dhammaM carissasi // 43 // taM bita'mmApiyaro, evamevaM jahA phuDaM / iha loe NipivAsassa, Natthi kiMcivi dukkaraM // 44 // sArIra mANasA ceva, veyaNAo aNantaso | mae soDhAo bhImAo aI duvakhabhayANi ya // 45 // jarA - maraNakaMtAre, cAuraMte bhayAgare / ma soDhANi bhImANi, jammANi maraNANi ya // 46 // 117 jahA iha agaNI unho, etto'NantaguNaM tahiM / Naraesu veyaNA unhA, asAyA vediyA mae // 47 // yathA bhujAbhyAM tarituM, duSkaro ratnAkaraH / tathAnupazAntena, duSkaro damasAgaraH // 42 // bhuGkSva mAnuSyakAn bhogAnpaJcalakSaNakAMstvam / bhuktabhogI tato jAta !, pazcAddharmaM cariSya // 43 // tamatravISTAmambApitarA evametadyathAsphuTam / ihaloke niSpipAsitasya nAsti kiMcidapi duSkaram // 44 // zArIramAnasyacaiva vedanA anaMtazaH / mayA soDhA bhImA, asakRduHkhabhayAni ca / / 45 / / jarAmaraNakAntAre, cAturante bhayAkare / mayA soDhAni bhImAni, janmAni maraNAni ca // 46 // yathehAgniruSNo, ito'naMtaguNasteSu / narakeSu vedanoSNA'sAtA veditA mayA // 47 // Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 adhyayana 19 jahA ihaM imaM sIyaM, itto'NantaguNaM tahi / rasu veyaNA sIyA assAyA kandantA kaMdukumbhI, ur3aDhapAo huyAsaNe jalatammi, pakkapuvvo mahAdavaggisaMkAse, marummi kalaMbavAluyAe u, daDhapuvvo rasanto kaMdukumbhIsu, ur3ada baddho abandhavo | karavatta - karakayAdIhi, cchiSNapuvvo aNantaso // 51 // aitikkhakaNTaga iNNe, tuGge siMbalipAyave / kheviyaM pAsabaddheNaM, kaDDhokaDhAhiM dukkaraM // 52 // mahAjantesu ucchU vva, Arasanto subhera / pIDitA mi sammehi, pAvakammo aNantaso // 53 // vediyA mae // 48 // aho siro / antaso // 49 // vairavAlae / aNantaso // 50 // neaa yathedaM zItabhito'naMtaguNaM teSu / narakeSu vedanA zItA'sAtA veditA mayA // 48 // krandan kandukuMbhI pUrdhvapAdo'dhozirAH / hutAzane jvalati, pakvapUrvo'nantazaH // 49 // mahAdavAgnisaGkAze, marau vajravAluke / kadambavAlukAyAM tu. dagdhapUrvo'naMtazaH // 50 // rasankandukumbhI baddho'bAndhavaH / karapatrakrakacAdibhizchinnapUrvo'naMtazaH // 51 // atitIkSNakaMTakAkIrNe, tuGge zAlmalipAdape / kSiptaM pAzabaddhena karSApakarSaNairduSkaram // 52 // mahAyaMtreSvikSurivArasansubhairavam / pIDito'smi svakarmabhiH pApakarmA'naMtazaH // 53 // Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAbhyayana sUtra. 119 coes aaaaaaaa kUvanto kolasuNaehiM sAmehiM sabalehi ya / pADio phAlio chiNNo, viSphuranto aNegaso // 54 // asIhiM adasivaNNehiM, bhallIhiM paTTisehi ya / chiNNo bhiNNo vibhiNNo ya, oiNNo pAvakammuNA // 55 // avaso loharahe jutto, jalaMte samilAjue / coio tuttajuttehiM, rAjjhA vA jaha pADio // 56 // huyAsaNe jalantammi, ciyAsu mahiso viva / daDraDhA pAkA ya avasAhaM, pAvakammehi pAvio // 57 // valA saMDAsatuNDehiM, lAhatuNDehiM parikhahiM / vilutto vilavantAhaM, DhaGkagiddhohiNaMtaso // 50 // tahAkilanto dhAvanto, patto veyaraNiM NaiM / jalaM pAhaM ti ciMtaMto, khuradhArAhiM vivAiA // 59 // kUjankolazunakairazyAmairazabalaizca / pAtitaH pATitazchinnaH, visphurannanekazaH // 54 // asibhIratasIvarNAbhirbhallibhiH paTTizaizca / chinnI minno vibhinnazvAvatIrNaH pApakarmaNA // 55 // abazo loharathe yojito, jvalati samilAyute (jvalatsabhilAdhuge) coditastotrayoktre rojjha iva yathA pAtitaH // 56 // hutAzane jvalati, citApu mahiSa iva / dagdhaH pakvazvAvazaH pApakarmabhiH prAvRtaH (prApitaH) // 57 // blaatsNdNshtunnddailohtunnddaiH pakSibhiH / viluto vilapannahaM, DhaMkagRrinaMtazaH // 58 // tRSNayA klAmyana dhAvanprApto vaitaraNI nadIm / jalaM pAsyAmIti cintayankSuradhArAbhirvyApAdita. // 59 // Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 pha adhyayana. 19 when mahAvarNaM / uhAbhitatto saMpatto, asipattaM asipatterhi paDanterhi, chiSNapuvvA aNegaso // 60 // muggarehiM musuMDhIhiM, sUlehiM mUsalehi ya / gayAsaM bhaggagattehiM, pattaM dukkhaM aNantaso // 61 // khurehiM tikkhadhArehiM, churiyAhi kappaNIhi ya / kappio phAlio chiNNA, ukkatto ya aNegaso // 62 // pAsehi kaDajAlehi, mio vA avaso ahaM / vAhio baddharuddho vA, bahuso ceva vivAio // 63 // galehi magara - jAlehi, maccheo vA avaso ahaM / ullao pADio gahio, mArio ya anaMtaso // 64 // vIdaMsahi jAlehi, leppAhi sauNo viva / gahio laggo ya baddho ya, mArio ya anaMtaso // 65 // " uSNANItaptaH saMprApto'sipatraM mahAvanam / asipatraiH patadbhizchinnapUrvo'naMtazaH // 60 // mudgarairmusaMDhimizzUlairmuzalaizca / (gatAzaM) gadAsaM bhagnagAtrai prAptaM duHkhamanaMtazaH // 61 // kSuraistIkSNadhAraiH kSurikAbhiH kalpanIbhizca / kalpitaH pATitazchinna utkRttazcAnekazaH // 62 // pAzaiH kUTajAlairmRga ivAvazo'haM / vAhitoM baddho rudrava, bahuzacaiva vyApAditaH // 63 // galairmakarajAlairmatsya ivAvazo'ham / ullikhitaH pATito gRhIto, mAritazvAnantazaH // 64 // vidaMzakai jalairlepyAbhiH zakuniriva / gRhIto lagitazca baddhava, mAritazcAnantazaH // 65 // Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. CL / kuhADa - pharamAIhi, vaDhahi dumo viva / kuTTa phAlio chiNNo, tacchio ya aNantaso // 66 // caveDa - muTTimAIrhi, kumArehiM ayaM piva / tADio kuTTio bhiNNo, cuNNio ya anaMtaso // 67 // tattAIM tambalohAI, tayA sIsagANi ya / pAio kalakalantAI, ArasaMto subheravaM // 68 // tuhaM piyAI maMsAI, khaNDAI solagANi ya / khAvio mi samaMsAI, agviNNAI gaso // 69 // tu piyA surA sIhU, merao ya mahUNi ya / pajio mi jalantIo, vasAo ruhirANi ya // 70 // NiccaM bhIeNa tattheNaM, duhiNa vahiNa ya / paramA duhasaMbaddhA, veyaNA veitA mae // 71 // 121 kuThAraparzvAdikairvArddhakibhirdruma iva / kuTTitaH pATitacchinnastakSitazcAnantazaH ||66|| capeTAmuSTyAdibhiH kumArairaja iva / tADitaH kuTTito bhinna varNitazcAnantazaH // 67 // taptAni tAmralohAni, trapUNi zIzakAni ca / pAyitaH kalakalantAnyArasansubhairavam // 68 // tava priyANi mAMsAni khaMDAni sollakAni ca / khAdito'smi svamAMsAni agnivarNAnyanekazaH / / 69 / / tava priyA surA sIdhu, maireyaM ca madhUni ca / pAyito'smi jvalantIH vasA rudhirANi ca / / 70 // nityaM bhItena trastena duHkhitena vyathitena ca / paramA duHkhasambaddhA, vedanA veditA mayA // 71 // 16 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 mann adhyayana 19 napha tivva-caNDapagADhAo, ghorAo aidussahA / mahanbhayAo bhImAo, Naraesu veiyA mae // 72 // jArisA mANuse loe, tAyA ! dIsanti veyaNA / eto anaMtaguNiyA, parasu dukkhaveyaNA // 73 // savvabhavesu asAyA, veyaNA veiyA mae / NimesaMtaramettaM pi, jaM sAtA Natthi veyaNA // 74 // taM bita'mmApiyaro, chaMdeNaM putta ! pavvaya / NavaraM puNa sAmaNNe, dukkhaM NippaDikammayA // 75 // so bita'mmA-piyaro, evameyaM jahAphuDaM / paDikammaM ko kuNai, araNNe miyapakkhiNaM ? // 76 // eganbhUe araNNe vA jahA u caraI mige / evaM dhammaM carissAmi, saMjameNa taveNa ya // 77 // tIvracaNDapragADhA, ghorA atidussahAH / mahAbhayA bhImA, narakeSu veditA mayA // 72 // yAdRzyA mAnuSe loke tAta ! dRzyante vedanAH / ito'nantaguNitA, narakeSu duHkhavedanAH // 73 // sarvabhaveSvasAtA, vedanA veditA mayA / nimeSAntaramAtramapi, yatsAtA nAsti vedanA // 74 // taM brUto'mbApitarau chandena putra ! pravraja / navaraM punaH zrAmaNye, duHkhaM niSpratikarmatA / / 75 / / sa brUte'mbApitarau evametadyathAsphuTam / pratikarma kaH karotyaraNye mRgapakSiNAm ? // 76 // ekabhUto'raNye vA yathA tu carati mRgaH / evaM dharmaM cariSyAmi, saMyamena tapasA ca // 77 // Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. Inne jayA migassa AyaMko mahAraNammi jAyas / acchaMtaM rukkhamUlammi, ko NaM tAhe tigiMcchan ? // 78 // ko vA se osahaM deha ?, ko vA se pucchaI suhaM ? | ko se bhattaM va pANaM vA ?, Aharita paNAma ? // 79 // jayA ya se suhI hoi, tayA gaccha goyaraM / bhattapANassa aTTAe, vallarANi sarANi ya // 80 // khAittA pANiyaM pAU~, vallarehiM sarehi ya / migacAriyaM carittANaM, gacchaI migacAriyaM // 81 // evaM samuTThie bhikkhU, evameva agae / migacAri carittANaM, uDDhaM pakkamaI disaM // 82 // jahA mige ega aNegacArI, aNegavAse dhuvagoyare ya / evaM muNI goyariyaM paviTTe, No hIlae Novi ya khisaejjA // 83 // 123 Ca yadA mRgasyAko, mahAraNye jAyate / tiSThantaM vRkSamUle, ka enaM tadA cikitsati ? // 78 // ko vAsmai oSadhaM dadAti 1, ko, vA'sya sukhaM pRcchati ? ko vA'sya bhaktaM bA pAnaM vA''hRtyArpayet / / 79 / / yadA ca sa sukhI bhavati tadA gacchati gocaram / bhaktapAnasyArthAya vallarANi sarAMsi ca // 80 // khAditvA pAnIyaM pItvA, vallarebhyassarobhyazca / mRgacaryo (mitacaryI) caricA, gacchati mRgacaryAm // 81 // evaM samutthito bhikSurevamevAnekagaH / mRgacaryaM carityordhvaM prakrAmati dizam // 82 // yathA mRga ekaH rasardaaran gagocaratha / evammunicaryA praviSTo, na hIlayenApi ca khisayet // 83 // Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 adhyayana 19 migacAriyaM carissAmi, evaM puttA ! jahAsuhaM / ammA piUhiM'NuNNAo, jahAi uvahiM tao // 84 // miyacAriyaM carissAmi savvadukkhavimekkhaNi / tunbhehi anbhaNunnAo (aMbaDa), gaccha putta ! jahAsuhaM // 85 // evaM so ammA- piyaraM, aNumANittANa bahuvihaM / mamattaM chiMdaI tAhe, mahANAgo vva kaMcuyaM // 86 // iDDhivittaM ca mitte ya, putta - dAraM ca NAyao / reNuyaM va paDe laggaM, NiDuNittANa Niggao // 87 // paMcamahavvayajutto, paMcasamiotiguttigutto ya / sabbhiMtara bAhirae, tavokammammi ujjuo // 88 // cattagAravA / nimmamA NirahaMkAro, NIsaMgo samA ya savvabhUesu, tasesu thAvaresu ya // 89 // mRgacaryaM cariSyAmyevaM putra ! yathAsukham / ambApitRbhiranujJAto, jahAtyupadhiM tataH // 84 // mRgacaryaM cariSyAmi, sarvaduHkha vimokSaNIm / yuvAbhyAmabhyanujJAto, gaccha putra ! yathAsukham / / 85 / / evaM sa ambApitarAvanumAnya bahuvidhaM / mamatvaM chinatti tadA, mahAnAga iva kazvakam // 86 // RddhiM vittaM ca mitrANi ca putradArAMzca jJAtIn / reNumiva paTe lagnaM, nirdhUya nirgataH // 87 // paJcamahAtratayuktaH, paJcamiH samitaH triguptiguptazca / sAmyantaravAdyeye, tapokarmaNyudyataH // 88 // nirmamo nirahaMkAro, nissaMgastyaktagauravaH / samaMdha sarva bhUteSu, traseSu sthAvareSu ca // 89 // Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana mUtra. 125 lAbhAlAbhe suhe dukkhe, jIvie maraNe tahA / samo jiMdA-pasaMsAsu, tahA mANAvamANao // 10 // gAravesu kasAesu, daNDasalla-bhaesu ya / Niyatto hAsasogAo, aNiyANo avaMdhaNo // 91 // aNissio ihaM loe, paraloe aNissio / vAsIcaMdaNakappo ya, asaNe aNasaNe tahA // 92 // appasatyehiM dArehiM, savvao pihiyAsave / ajjhappajjhANajogehi, pasatthA damasAsaNo // 13 // evaM NANeNa caraNeNa, daMsaNeNa taveNa ya / bhAvaNAhiM ya suddhAhiM, sammaM bhAvettu appayaM // 14 // bahuyANi u vAsANi, sAmaNNamaNupAliyA / mAsieNaM u bhaNa, siddhi patto aNuttaraM // 15 // lAbhAlAmayossukhe duHkhe, jIvite maraNe tathA / samo nindAprazaMsayostathA mAnApamAnayoH // 90 // gauravebhyaH kaSAyebhyo, daNDazalyabhayebhyazca / nivRtto hAsyazokAbhyAmanidAno'bandhanaH // 91 // anizrita iha loke, prloke'nishritH| vAsIcandanakalpazcAzane'nazane tathA // 92 // aprazastebhyo dvArebhyassarvataH pIhitAzravaH / adhyAtmadhyAnayogaiH prazasto damazAsanaH // 93 // evaM jJAnena caraNena, darzanena tapasA ca / bhAvanAbhizca zuddhAbhiH. samyag bhAvayitvA''tmAnam // 94 // bahukAni tu varSANi, zrAmaNyamanupAlya / mAsikena tu bhaktena, siddhi prApto'nuttarAm // 95 / / Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 00000 5 ANA adhyayana 19 evaM kareMti saMbuddhA, paNDiyA paviyakkhaNA | viNiyati bhogesu, miyAputte jahA misI // 96 // mahappabhAvassa mahAjasassa, miyAi puttassa Nisamma bhAsiyaM / tava pahANaM cariyaM ca uttamaM gaippahANaM ca tilogavissuyaM // 97 // viyANiyA dukkhavivaiDhaNaM dhaNaM, mamattabandhaM ca mahAbhayAvahaM / suhAvahaM dhammadhuraM aNuttaraM, dhArejja NivvANaguNAvahaM mahaM // 98 // tti bemi ||19|| egUNa vIsaimaM miyAputtijjaM ajjhayaNaM samattaM / / nehea evaM kurvanti sambuddhAH paNDitA pravicakSaNAH / vinivartante bhogebhyo, mRgAputro yatharSiH // 96 // mahAprabhAvasya mahAyazaso, mRgA (devyaH) putrasya nizamya bhASitam / tapaHpradhAnaM caritraM cottamaM pradhAnagatiM ca trilokavizrutam // 97|| vijJAya duHkhavivardhanaM dhanaM, mamatvabandhaM ca mahAbhayAvaham / sukhAvahAM dharmadhurAmanuttarAM, dhArayata nirvANaguNAvahAM mahatIm // 98 // iti bravImi. // ekonaviMzatitamaM mRgAputrIyamadhyayanaM samAptam // Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 127 uttarAdhyayana sUtra. narenener HanumnavIya viMzati // atha mahAnirgranthIyaM viMzatitamamadhyayanam // siddhANa Namo kiccA, saMjayANaM ca bhaavo| atthadha-magaI taccaM, aNusaddhiM suNeha me // 1 // pabhUyarayaNo rAyA, seNio magahAhiyo / vihArajattaM NijAo, maMDikucchisi ceie // 2 // NANAdumalayAiNaM, NANApakkhiNiseviyaM / NANAkusumasaMchaNNaM, ujjANaM NaMdaNovamaM // 3 // tattha so pAsaI sAhU, saMjayaM susamAhiyaM / NisaNNaM rukkhamUlammi, sukumAlaM suhoiyaM // 4 // tassa rUvaM tu pAsittA, rAiNo tammi saMjae / aJcantaparamo AsI, aulo rUvavimhao // 5 // siddhebhyo namaskRtya, saMyatebhyazca bhAvataH / arthadharmagati tathyAmanuziSTiM zRNuta mama // 1 // prabhUtaratno rAjA, zreNiko mgdhaadhipH| vihArayAtrayA niryAto, maNDikukSau caitye // 2 // nAnAdrumalatAkIrNa, nAnApakSiniSevitam / nAnAkusumasaMchannamudyAnaM nandanopamam // 3 // tatra sa pazyati sAdhu saMyataM susamAhitam / niSaNNaM vRkSamUle, sukumAlaM sukhocitam (zubhocitaM) // 4 // tasya rUpaM tu dRSTvA, rAjJastasminsaMyate / atyantaparama AsIdatularUpavismayaH // 5 // Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 adhyayana. 20 when aho! vaNNo aho ! rUvaM, aho ! ajassa somayA / aho ! khantI aho ! muttI, aho ! bhoge asaMgatA // 6 // tassa pAe u vaMdittA, kAU ya payAhiNaM / NAidUramaNAsaNe, paMjalI paDipucchaI // 7 // taruNosi ajjo ! pavvaio, bhogakAlammi saMjayA ! | uvaTTitosi sAmaNNe, etamahaM suNemu tA // 8 // aNAho mi mahArAyaM, NAho majjha Na vijjaI / anukampagaM suhiM vA vi, kaMcI NAbhisamema'haM // 9 // o so pahasio rAyA, seNio magahAhivo / evaM te iDiTamaMtassa kahaM NAho Na vijjaI ? // 10 // homi NAho bhayaMtANaM, bhoge bhuMjAhi saMjaya ! | mitta - gAIparivuDA, mANussaM khu sudullAhaM // 11 // aho ! varNosho ! rUpamaho ! Aryasya saumyatA / aho ! kSAntiraho ! muktiraho ! bhoge'saMgatA || 6 || tasya pAdau tu vanditvA kRtvA ca pradakSiNAm / nAtidUramanAsannaH, prAMjaliH pratipRcchati // 7 // tarugo'syArya, pravrajito, bhogakAle saMyata ! | upasthito'si zrAmaNya namarthaM tAvacchRNomi // 8 // anAtho'smi mahArAja !, nAtho mama na vidyate / anukampakaM suhRdaM vApi, kiMcit nAmisamemyahaM // 9 // tataH sa prahasito rAjA, zreNiko magadhAdhipaH / evaM varddhimataH kathaM nAtho na vidyate ! // 10 // bhavAmi nAtho bhadaMtAnAM, bhogAn zukSva saMyata ! mitrajJAtiparivRto, mAnuSyaM khalu sudurlabham // 11 // Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAbhyayana sUtra. aunarunnnnnaro appaNAvi aNAhomi, seNiyA! magahAhivA! / appaNA aNAho santo, kahaM NAho bhavissasi ? // 12 // evaM vutto parindo so, susaMbhaMto suvimhio / vayaNaM asuyapuvvaM, sAhuNA vimhayaNNio // 13 // assA hatthI maNussA me, puraM aMteuraM ca me / bhuMjAmi mANuse bhoge, ANA issariyaM ca me // 14 // erise sampayaggammi, savvakAmasamappie / kahaM aNAho bhavaI ?, mA hu bhante ! musaM vae // 15 // Na tumaM jANe aNAhassa, atthaM potthaM va patthivA! / jahA aNAho bhavai, saNAho vA NarAhivA ! // 16 // suNeha me mahArAya !, avvakkhitteNa ceyasA / jahA aNAho bhavaI, jahA me ya pavattiyaM // 17 // AtmanA'pyanAtho'si, zraNika ! magadhAdhipAAtmanA'nAthassan , kathaM nAtho bhaviSyasi ? // 12 // evamukto narendrassa, susNbhraantssuvismitH| vacanamazrutapUrva, sAdhunA vismayaM nItiH // 13 // azvA hastino manuSyA me, puramantaHpuraM ca me / bhunajmi mAnupAnbhogAnAjJaizvaryaM ca me // 14 // etAdRze saMpadagre sarvakAmasamarpitaH / kathamanAtho bhavati : mA hu bhadanta ! mRSA vaadiiH||15|| na tvaM jAnAsyanAthasyArtha protyAM ca pArthiva! / yathA'nAtho bhavati sanAtho vA narAdhipa ! // 16 // zRNu me mahArAja! avyAkSiptena cetasA / yathA'nAtho bhavati, yathA me ca pravartitam // 17 // 17 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana. 20 phaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa kosaMbI nAma nayarI, purANapurabheyaNI / tattha AsI piyA majjhaM, pabhUyadhaNasaMcao // 18 // paDhame vae mahArAya !, atulA me acchiveyaNA / ahotthA viulo dAho, savvaMgesu ya patthivA ! // 19 // satthaM jahA paramatirakhaM, sarIraviyaraMtare / paviseja arI kuddho, evaM me acchivepaNA // 20 // tiyaM me antaricchaM ca, uttamaMgaM ca pIDaI / iMdAsaNisamA ghorA, veyaNA paramadAruNA // 21 // uvadvitA me AyariyA, vijAmaMtacigicchayA / abIyA satthekusalA, maMta-mUlavisArayA // 22 // te me tigicchaM kuvvaMti, cAuppA jahAhiyaM / Na ya dukkhA vimoyaMti, esA majjha aNAhayA // 23 // kauzAmbI nAmnI nagarI, puraannpurbhedinii| tatrAsItpitA mama, prabhUtadhanasaJcayaH // 18 // prathame vayasi mahArAja ! atulA me'kSivedanA / abhUdvipulo dAhassarvagAtreSu pArthiva ! // 19 // zastraM yathA paramatIkSNa, zarIravivarAntare / pravezayedariH kruddha, evaM me akSivedanA // 20 // trikaM me antaricchAM cottamAigaM ca pIDayati / indrA'zanisamA ghorA, vedanA paramadAruNA // 21 // upasthitA me AcAryA, vidyaamntrcikitskaaH| advitIyAH zAstrakuzalA mantramUlavizAradAH // 22 // te me cikitsAM kurvanti, catuSpadAM yathAhitam / na ca duHkhAdvimocayantyeSA me'nAthatA // 23 // Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. 131 nan piyA me savvasAraMpi, denAhi mama kAraNA / Naya dukkhA vimoyaMti, esA majjha aNAyA // 24 // mAyA vi me mahArAya !, puttasogaduha'TTiyA / Naya dukkhA vimoyaMtI, esA majjha aNAyA // 25 // bhAyaro me mahArAya !, sagA jeTTa - kaNiTTagA | Naya dukakhA vimoyaMti, esA majjha aNAyA // 26 // bhaiNIo me mahArAya !, sagA jeTa - kaNiTTagA / Naya dukkhA vimoyaMti, esA majjha aNAyA // 27 // bhAriyA me mahArAya !, aNuratA aNuvvayA / aMsupuNNerhi NayaNerhi, uraM me parisiMcAI // 28 // aNNaM pANaM ca hANaM ca gaMdha-mallavilevaNaM / mae NAyamaNAyaM vA sA bAlA govabhuMjaI // 29 // dina me sarvasAramapi dadyAnmama kAraNAt / na ca duHkhAdvimocayatyeSA me'nAthatA // 24 // mAtApi me mahArAja ! putrazokaduHkhArditA / na ca duHkhAdvimocatyeSA me'nAthatA // 25 // bhrAtaro me mahArAja ! svakA jyeSThakaniSThakAH / na ca duHkhAdvimocayantyeSA Asare ||26|| bhaginyo meM mahArAja !, strakA jyeSThakaniSThikAH / na ca duHkhAdvimocantye // me'nAthatA // 27 // bhAryA me mahArAja !, anuraktA'nuvratA / azrupUrNAbhyAM nayanAbhyAmuro me parisizcati / / 28 / / annaM pAnaM ca snAnaM ca gandhamAlyavilepanam / mayA jJAtamajJAtaM vA, sA bAlA nopabhuGkte // 29 // Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 adhyayana 20 nooooo khaNaM pi me mahArAya !, pAsAo vi Na phiTTaI / Na ya dukkhA vimoyaMti, esA majjha aNAhayA // 30 // tatohaM evamAhaMsu, dukkhamA hu puNo puNo / veyaNA aNubhaviuM je, saMsArammi aNaMtae // 31 // saI ca jai muccijA, veyaNA viulA io| khaMto daMto NirAraMbho, pavvae aNagAriyaM // 32 // evaM ca ciMtaittA NaM, pAsutto mi NarAhivA! / pariyattatIe rAIe, veyaNA me khayaM gayA // 33 // tao kalle prabhAyammi, ApucchittANa baMdhave / khaMto daMto girAraMbho, pavvaIo aNagAriyaM // 34 // taohaM NAho jAo, appaNo ya parassa ya / savvesi ceva bhUyANaM, tasANaM thAvarANa ya // 35 // kSaNamapi me mahArAja !, pArthAdapi na apagacchati / na ca duHkhAdvimocayatyeSA me'nAthatA // 30 // tato'hamevamuktavAn , duHkSamA eva punpunH| vedanA anubhavituM yAH, saMsAre'nantake // 31 // sakRcca yadi mucye, vedanAyA vipulAyAH tadA / kSAnto dAnto nirArambho'nagAratAM pravrajeyam // 32 // evaM ca cinayitvA prasupto'smi narAdhipa ! / parivartamAnAyAM rAtrau, vedanA me kSayaM gtaa||33|| tataH kalye prabhAte, ApRcchaya vAndhavAn / kSAnto dAnto nirAraMbhaH, prabajito'nagAratAM // 34 // tato'haM nAtho jAta, Atmanazca parasya ca / samAM caiva bhUtAnAM, sANAM sthAvarANAM ca // 35 // Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAbhyayana sUtra. 133 .nahane appA NadI veyaraNI, appA me kUDasAmalI / appA kAmaduhA gheNU, appA me gaMdaNaM vaNaM // 36 // appA kattA vikattA ya, durakkhANa ya suhANa ya / appA mittamamittaM ca, duppaTTiyasupaTTio // 37 // imA hu aNNA vi aNAhayANivA!, tAmegacitto NihuosuNehi me| NiyaMThadhammaM labhiyANa vi jahA, sIyaMti ege bahukAyarA NarA // 30 // je pavvaittA vi mahavvayAI, sammaM ca No phAsayatI pamAyA / aNiggahappA ya rasesu giddhe, Na mUlao chiMdai vaMdhaNaM se // 39 // AuttayA jassa ya Natthi kAI, iriyAe mAsAe tahesaNAe / AyANa-NikkhevaduguMchaNAe, Na vIrajAyaM aNujAi maggaM // 40 // ciraM pi se muMDaruI bhavittA, athiravvae tava-NiyamehiM bhaTTe / ciraM pi appANa kilesaittA, Na pArae hoI hu saMparAe // 41 // AtmA nadI vaitaraNI, AtmA me kUTazAlmalI / AtmA kAmadudhA dhenuH, AtmA me nandanaM vanam // 36 // AtmA kartA vikartA ca, sukhAnAM ca duHkhAnAM ca / AtmA mitramamitraM ca, duSprasthitassuprasthitaH // 37 // iyaM hyanyApyanAthatA nRpa!, tAmekacitto nibhRtazzaNu me| nirgranthadharma labdhvA'pi yathA sIdantyeke bahukAtarA narAH // 38 // yaH pravajya mahAvratAni, samyag na spRzati pramAdAt / anigrahAtmA ca raseSu gRddho, na mUlataH chinatti bandhanaM saH // 39 // AyuktatA yasya ca nAsti kApIryAyAM bhASAyAM tathA sAyam / AdAnanikSepayorjugupsAyAM, na vIrayAtamanuyAti mArgam // 40 // ciramapi sa muNDarucirbhUtvA'sthiravrataH taponiyamebhyo bhraSTaH / ciramapyAtmAnaM klezayitvA, na pArago bhavati khalu saMparAyasya // 41 // Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 ne polleva muTTI jaha se asAre, ayaMtite kUDakahAvaNe ya / rADhAmaNI veruliyappagAse, amahagghae hoi hu jANa // 42 // kusIlaligaM iha dhAraittA, isijjhayaM jIviya vihattA / asaMjara saMjaya lappamANe, viNighAyamAgaccha se ciraM pi // 43 // visaM tu pIryaM jaha kAlakUDa, haNAi satthaM jaha kuggahIryaM / emeva dhammo visavaNNo, haNAi veyAla ivAvivaNNo // 44 // jo lakkhaNaM suviNaM pajamANo, Nimitta - koUhalasaMpagADhe / kuheDa vijjAsavadArajIvI, Na gacchaI saraNaM tammi kAle // 45 // tamaM tameNeva u se asIle, savA duhI vippariyAsuveI / saMghAvaI raga-tirikkhajoNi, mogaM virAhettu asAhurUve // 46 // uddesiyaM kIyagaDaM NiyAgaM, Na muMbaI kiMci aNesaNijjaM / aggIvivA savvabhakkhI bhavittA, ito cue gacchai kaTTu pAveM // 47 // adhyayana 20 pollai muSTiryayA saH asAro'yaMtritaH kUTakArSApaNaca / kAcamaNiH vaidUryavo prakAzana mahArghako bhavati jAnAneSu ||42|| kuzIlaliMgamiha dhArayitvArvidhvajaM jIvikAyai bRMhayitvA / asaMyatassaMyatAM lapan, virnighAtamAgacchati sa ciramapi // 43 // viSaM tu pItaM yathA kAlakUTaM, hanti zastre yathA kugRhItam / evameva dharmo viSayopapanno, hanti vaitAla ivAvipannaH // 44 // yo lakSaNaM svapnaM prayuAno, nimitta kutUhalasaMpragADhaH / kuheTaka vidyAzravazrarajIvI, na gacchati zaraNaM tasmin kAle / / 45 / / tamastamasaiva tu saH azIlaH, sadA duHkhI viparyAsamupaiti / saMdhAvati narakaM tiryagyoni maunaM virAdhyAsAdhurUpaH || 6 || audezikaM krItakRte nityarka, na muJcatikiJcidaneSaNIyam / agniriva vA sarvabhakSI bhUtvA itazyuto gacchati kRtvA pApam // 47 // Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 135 uttarAdhyayana sUtra. NataM arI kaNThachettA karei, jaM se kare appaNiyA durappA | se NAhi maccumuhaM tu patte, pacchANutAveNa dayAvihUNo // 48 // NiraTTiyA Naggarui u tassa, je uttamaTTha vivajjAsamei / ime vi se Natthi pare vi loe, duhao vi se jhijjai tattha loe // 49 // emeva'hAchaMda - kusIlarUve, maggaM virAhetu jiNuttamANaM / kurarI vivA bhogarasANugiddhA, NiraTThasoyA paritAvame // 50 // socANa mehAvi ! subhAsiyaM imaM aNusAsaNaM NANaguNovaveyaM / maggaM kusIlANa jahAya savvaM, mahANiyaMThANa va pahe // 51 // caritamAyAraguNaNie tao, aNuttaraM saMjama pAliyANaM / NirAsave saMkhaviyANa kammaM, uveha ThANaM viuluttamaM dhuvaM // 52 // gardate vi mahAtabodhaNe, mahAmunI mahApaiNNe mahAyase / mahANiyaMThijjamiNaM mahAsurya, se kaheI mahayA vitthare // 53 // na tamariH kaNThacchettA karoti, yattasya kuryAdAtmIyA durAtmatA / sa jJAsyati mRtyumukhaM tu prAptaH, paJcAdanutApena dayAvihInaH ||48 || nirarthakA tu nAgnyarucistasya, ya uttamArthe viparyAsameti / tasya nAsti paro'pi lokaH, dvidhA'pi kSIyate tasya lokaH // 49 // evameva yathAchandakuzIlarUpo, mArga virAdhya jinottamAnAm / kurarIva bhogarasAnugRddhA, nirarthazokA paritApameti // 50 // zrutvA medhAvin / subhASitamidamanuzAsanaM jJAnaguNopapetam / mArga kuzIlAnAM tyaktvA sarva, mahAnirgranthAnAM vrajeH pathA // 51 // | cAritrAcAraguNAntitastato'nuttaraM saMyamaM pAlayitvA / nirAzravaH saGkSapayya karmopaMti sthAnaM vipulottamaM dhruvam // 52 // evamugra dAnto'pi mahAtapodhano, mahAmunirmahApratijJaH mahAyazAH / mahAnirgranthIyamidaM mahAzrutaM, so'kathapahA vistareNa // 53 // Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 adhyayana 20 anenananananananananennananananana tuTTho ya seNio rAyA, iNamudAha kayaMjalI aNAhattaM jahAbhUyaM, suTu me uvadaMsiyaM // 54 // tujjJaM suladdhaM su maNussajamma, lAbhA suladdhA ya tume mahesI! / tumbhe saNAhA ya sabandhavA ya, jaM bhe ThiyA magge jiNuttamANaM // 55 // taMsi NAho aNAhANaM, savvabhUyANa saMjayA ! / khAmemi te mahAbhAga !, icchAmi aNusAsiuM // 56 // pucchiUNa mae tubhaM, jhANavigyo u jo ko| NimaMtiyA ya bhogehi, taM savvaM marisehi me // 57 // evaM thuNittANa sa rAyasIho, aNagArasIhaM paramAe bhattIe / saoroho sapariyaNo ya, dhagmANuratto vimaleNa ceyasA // 50 // UsasiyaromakUvo, kAuNa ya payAhiNaM / abhivaMdiUNa sirasA, atiyAo NarAhivo // 59 // tuSTazca zreNiko rAjedamudAha kRtaaaliH| anAthatvaM yathAbhUtaM, suSThu me upadarzitam // 54 // tava sulabdhaM khalu mAnuSyajanma, lAbhAH sulabdhAzca tvayA mhrsse!| yUyaM sanAthAzra savAndhavAzca, yadbhadantAH sthitA mArge jinottamAnAm // 55 // tvamasi nAtho'nAthAnAM, sarvabhUtAnAM saMyata ! / kSAmyAmi tvAM mahAbhAga !, icchAmyanuzAsitum // 56 // pRSTvA mayA tava, dhyAnavighnazca yaH kRtaH / nimaMtritazca bhogaistatsarvaM marSaya me // 57 // evaM stutvA sa rAjasiho'nagArasihaM paramayA bhaktyA / sAvarodhaH saparijanazca dharmAnurakto vimalena cetasA // 58 // ucchvasitaromakUpaH, kRtvA ca pradakSiNAH / abhivandya zirasA'tiyAto narAdhipaH // 59 // Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aparAbhyayana . 137 cournearnerencheneuronunanana iyaro vi guNasamiddho, tiguttigutto tidaMDaviraoya / vihaga iva vippamukko, viharai vasuhaM vigayamoho // 60 // tti bemi // // vIsaimaM mahANiyaMThijjaM ajjJayaNaM samanaM // itaro'pi guNasmRddhaviguptiguptastridaiDa viratazca / vihaga iva vipramukto viharati vasudhAM vigatamAhaH // 60 // iti bravImi 18 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 adhyayana 2 purananananananearan cchaakkaa // samuddapAlIyaM ekaviMzaM adhyayanam // campAe pAlie nAmaM, sAvae Asi vANie / mahAvIrassa bhagavao, sIsA so u mahappaNI // 1 // NiggaMnthe pAvayaNe, sAvae se vi kovie / poeNa vavaharaMnte, pihuMDaM / NagaramAgae // 2 // pihuMDe vavaharaMtassa, vANio dei dhUyaraM / taM sasattaM paigijjha, sadesamaha patthie // 3 // aMha pAliyassa gharaNI, samudghami pasavaI / aha dArae tahiM jAe, samuddapAletti NAmae // 4 // khemeNa Agae caMpaM, sAvae vANie gharaM / saMvarddhae tassa ghare, dArae se suhAie // 5 // bAvatarI kalAo ya, sikkhae NIikovie / jovvaNeNa ya saMpaNe, surUve piyadaMsaNe // 6 // campAyAM pAlito nAma, zrAvaka AsIdvaNig / mahAvIrasya bhagavataH ziSyaH sa tu mahAtmanaH // 1 // negranthe pravacane, zrAvakaH seo'pi kovidaH / potena vyavaharan , pihuinDaM nagaramAgataH // 2 // pihuDe vyavaharate, vaNigdadAti duhitaram / tAM sasavAM pratigRhya svadezamatha prasthitaH // 3 // atha pAlitasya gRhiNI, samudre prasate / atha dArakastatra jAtaH samudgapAla iti naamtH||4|| kSemeNa AgatazcampAM zrAvako vaNig gRham / saMvarddhate gRhe tasya, dArakaH sa sukhocitaH // 5 // dvAsaptati kalAzca, zikSito azikSata nItikovidaH / yauvanena ca saMpannaH surUpaH priyadarzanaH // 6 // Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. tassa rUaas bhajjaM piyA ANes rUviNi / pAsAe kIlae ramme, devo dogundao jahA // 7 // aha aNNayA kayAI, pAsAyAlAyaNe vajjhamaMDaNa sobhAgaM, vajjhaM pAsai taM pAsiuNa saMviggo, samuhapAlo iNamabbavI / aho asuhANa kammANaM, NijjANaM pAvagaM imaM // 9 // saMbuddho so tarhi bhagavaM, paramasaMvegabhAgao / Apuccha' mmApiyaro, pavvae aNagAriyaM // 10 // jahittu saMggaMtha mahAkilesa, mahaMtameohaM kasiNaM bhayAvahaM / pariyAyadhammaM cabhirAyapajjA, vayANi sIlANi parIsa he ya // 11 // ahiMsa sacca ca ateNayaM ca tatto avaMbhaM apariggahaM ca / paDivajjiyA paMca mahavvayANi, carijja dhammaM jiNadesiyaM vidu // 12 // o / vajjhagaM // 8 // 139 tasya rUpavatIM bhAryA, pitA''nayati rUpiNIm / prAsAde krIDati ramye, devA dandako yathA // 7 // athAnyadA kadAcit prAsAdAlokane sthitaH / vadhyamaMDanazobhAkaM vadhyaM pazyati vadhyagam // 8 // taM dRSTvA saMvipraH samudrapAla idmtrviit| aho azubhAnAM karmaNAM niryANaM pApakamidam || 9 || sambuddhaH sa tatra bhagavAn paramaM saMvegamAgatA / ApRcchaya mAtApitarau prAtrAjIdanagAritAm // 10 // tyaktvA sadgranthaM mahAklezaM mahAmohaM kRtsnaM bhayAvaham / paryAvadharma cAbhyarocat vratAni zIlAni pariSahAMzca // 11 // ahiMsA satyaM cAstainyaM ca tata brahma aparigrahaM ca / pratipadya paJca mahAvratAni acaraddharma nidezitaM vid // 12 // Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 adhyayana. 21 k.ph.naanaaphaa k savvehiM bhUehiM dayANukampI, khantikkhame saMjayabambhayArI / sAvajajogaM parivajayantA, carija bhikkhU susamAhiindie // 13 // kAleNa kAlaM viharaja raTe, balAbalaM jANiya appaNA ya / sIho va saddeNa Na saMtasenjA, vayajoga succA Na asabbhamAhu // 14 // uvehamANA u parivvaejA, piyamappiyaM savva titikkhaejA / Na savva savvattha'bhirAyaejjA, Na yAvi pUyaM garahaM ca saMjae // 15 // aNegaLaMdA miha mANevehiM, je bhAvao saMpakarei bhikkhU / bhayabheravA tattha udenti bhImA, dibbA maNussA aduvA tiricchA // 16 // parIsahA dubbisahA aNege, sIyanti jatthA bahukAyarA narA / se tattha patte Na vahija bhikkhU , saMgAmasIse iva NAgarAyA // 17 // sIosiNA daMsamasAgA ya phAsta, AyaMkA vivihA, phusantidehaM / akukkuo tattha'hiyAsaejjA, rayAI khevejja pure kayAiM // 18 // sarvapa bhUteSu dayAnukampI, kSAntikSamaH saMyatabahmacArI / sAvadhayoga parivarjayan caredbhikSuH susamAhindrayaH // 13 / / kAlena kAla viharedraSTe, balAbalaM jJAtvA''tmanazca / siMha iva zabdena na saMtrasyeddhAgayogaM zrutvA nAsabhya brUyAt // 14 // upekSamANastu parivrajet priyamapriyaM sarvaM titikSeta / na sarva sarvatrAbhirocayennApi pUjA gardA ca saMyataH // 15 // anekachandassu iha mAnaveSu, bhAvato yat prakaroti bhikSuH / bhayabhairavAstatrodyanti bhImA, divyA mAnuSyA yaduta tairazvAH // 17 / pIpahA durviSahA aneke sIdanti atra bahukAtarA narAH / sa tatra prApto na vyatheta bhikSuH, saMgrAmazIrSa iva nAgarAja // 17 // zItoSNadaMzamazakAca sparzAH, AtaGkA vividhA spRzanti deham / akukUjaH tatrAdhyAsayedrajAMsi kSipetpurAkRtAni // 18 // Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana patra. . - n mnehenner-har. pahAya rAgaM ca taheva dAsaM, mohaM ca bhikkhU satataM viyakkhaNA / meru vva vAraNa akampamANe, parIsahe Ayagutte sahejA // 19 // aNuNNae NAvaNae mahesI, Na yAvi pUyaM garahaM ca saMjae / se ujjubhAvaM paDivaja saMjae, NivvANamaggaM virae uvei // 20 // arairaisahe pahINasaMthave, virae Ayahie pahANavaM / paramaTThapaehiM ciTThaI, chiNNasoe amame akiMcaNe // 21 // vivittalayaNAI bhaejjhatAI, NirovalevAiM asaMkhaDAI / isIhiM ciNAI mahAyasehiM, kAraNa phAseja parIsahAI // 22 // saNNANaNANAvagae mahesI, aguttaraM cariuM dhammasaMcayaM / aguttare NANadhare jasaMsI, obhAsaI sUrie va'talikkhe // 23 // duvihaM khadeUNa ya puNNapAvaM, NiraGgaNe savao viSpamukkA / tarittA samudaM va mahAbhavAvaM, samuddapAle apuNAgamaM gae // 24 // tti bemi // igavI saibha samuddapAlijhaM ajjhayaNaM samanaM / / prahAyaH rAgaM ca tathaiva dvaSaM, mAha ca bhikSuHsatataM vickssnnH| meruriva vAtenAkampamAnaH, parIpahAnAtmaguptaH sahet // 19 // anunnato nAvanato maharSiH na cApi pUjA gahIM ca sNytH| sa RjubhAvaM pratipadya saMyataH, nirvANamArga virata upaiti // 20 // aratiratisavaH prakSINasaMstavo. dirata AtmahitaH pradhAnavAn / paramArthapadeSu tiSTati, binnazrotA amamA'kizcanaH // 21 // viviktalayanAni bhajet trAyI, niruplepaanysNskRtaani| RSibhizrIrNAni mahAyazobhiH, kAyena spRzerIvahAn // 22 // sannAnAjJAnApagato maharSiranuttaraM carityA rmasaMcayaM / anuttaro jJAnadharo yazasvyavabhAsate sUrya ivAnnarikSe // 23 // dvividhaM kSapayitvAya ca puNyapApaM,niraMganaH sarvato viprmuktH| tIrkhA samudramiva mahAbhavaudhaM, samudrapAlA'punarAgamaM gataH // 24 // iti bravImi. Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 adhyayana 22 // atha dvAviMzaM sthanemIyamadhyayanam // soriyapuraMmi Nayare, Asi rAyA mahiDDie vasudevatti NAmeNaM rAyalakkhaNasaMjute // 1 // tassa bhajjA duve AsI, rohiNI devaI tahA / tAsi duhaMpi puttA, je iTTA rAmakesavA // 2 // soriyapuraMmi Nayare, AsI rAyA mahaDDie / samuddavijaye NAmaM, rAyalakkhaNasaMjue // 3 // tassa bhajjA sivA NAma, tIse putte mahAyase / bhagavaM ariDaNemi tti, logaNAhe damIsare // 4 // seo'riTThanemiNAmo u, lkkhnnssrsNjuo| aTThasahassalakkhaNagharo, goyamo kAlagacchavI // 5 // vajjarisahasaMghayaNA, samacauraMse jhaseyaro / tassa rAyamaI kaNaM, bhajjaM jAyai kesavo // 6 // zauryapure nagara AsIdrAjA mahardikaH / vasudeva iti nAmnA raajlkssgsNyutH||1| tasya bhArye dve abhUtAM, rohiNI devakI tthaa| tayAdvayApi dvau putrau, yo iSTau rAmakezavo // 2 // zauryapure nagare, AsIdrAjA maharddhikaH / samudragavijayo nAmA, rAjalakSaNasaMyuta // 3 // tasya bhAryA zivAnAmnI tasyAH putro mhaayshaaH| bhagavAnariSThanebhiriti lokanAthA damIzvaraH // 4 // sAriSTaneminAmA tu, lkssnnsvrsNyutH| aSTasahasralakSaNadharo, kaalkcchviH|| 5 // vajrarSabhasaMhananaH samacaturastro jhapAdaraH / tasya rAjImatI kanyA, bhAyA yAcate kezavaH / / 6 / / Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana satra. 143 nirahu resonanereres aha sA rAyavarakaNNA, susIlA cArupehiNI / savvalakkhaNasaMpaNNA, vijjusoyAmaNippabhA // 7 // ahA''ha jaNao tIse, vAsudevaM mahiDiyaM / ihA''gacchau kumAro, jA se kaNaM dalAmahaM // 8 // savvosahIhiM havio, kayakouya-maMgalo // divvajuyalaparihio, AbharaNehiM vibhUsio // 9 // mattaM ca gandhahatthiM, vAsudevassa jeTTagaM / ArUDho sohae ahiyaM, sire cUDAmaNI jahA // 10 // aha UsieNa chatteNa, cAmarAhi ya sAhie / dasAracakkeNa ya se, savvao parivArio // 11 // cauraMgiNIe seNAe, raiyAe jahakkama / turiyANaM saNNiNAeNaM, divveNaM gayaNaMphuse // 12 // ___ atha sA rAjavarakanyA, suzIlA caarupekssinnii| sarvalakSaNasaMpannA, vidyutsaudAminIprabhA // 7 // athAha janakastasyA, vAsudevaM mahardikam / ihAgacchatu kumAro, yena tasmai kanyAM dadAmyaham // 8 // sarvoSadhibhissnapitaH, kRtkautukmngglH| parihitadivyayugala, AbharaNairvibhUSitaH // 9 // mattaM ca gandhahastinaM, vAsudevasya jyeSThakam / ArUDhazzobhate adhikaM, zirasi cUDAmaNiyathA // 10 // athocchitena choNa, cAmarAmyAM ca shobhitH| dazAhacakreNa tatassargataH parivAritaH // 11 // caturaMgiNyA senayA, racitayA yathAkramam / tUryANAM saninAdena, divyena gaganaspRzA // 12 // Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 . adhyayana 22 orronom aaaaaaaaaa eyArisIe iDDIe, juIe uttamAe ya / NiyagAo bhavaNAo, NijjAo vahipuMgavo // 13 // aha so tattha Nijjato, dissa pANe bhayadae / vADehiM paMjarehiM ca saNNiruddhe sudukkhie // 14 // jIviyaMta tu saMpatte, maMsaTTA bhakkhiyavvae / pAsettA se mahApaNNe, sArahi iNamabbavI // 15 // kassa aTThA ime pANA, ee sabve suhesiNI / vADehiM paMjarehi ca saNNiruddhA ya acchAha ? // 16 // aha sArahI tao bhaNai, ee bhaddA u pANiNo / tujhaM vivAhakajaMmi, bhoyAveuM bahu~ jaNaM // 17 // soUNa tassa vayaNaM, bahupANiviNAsaNaM / ciMtei se mahApaNNo, sANukkAse jiehi u // 18 // etAdRzA dhutyottamayA ca, nijakAdbhavanAniryAto vRSNipuGgavaH // 13 // atha sa tatra niryan , dRSTvA prANAn bhayagutAn / vATakaiH paJjaraizca, sabiruddhAnsuduHkhitAn // 14 // jIvitAntaM tu samprAptAnmAMsAthai bhakSayitavyAn / dRSTvA sa mahAprajJassa rathimidamatra vIt // 15 // kasyArthamime prANA, ete sarva sukhaiSiNaH / vATakaiH paraizca, saniruddhAzca Asate // 16 // atha sArathistato bhaNatyete bhadrAstu prANinaH / tava vivAhakArye, bhojayituM bahun janAna // 17 // zrutvA tasya vacanaM, vahuprANivinAzanam / cintayati sa mahAprAjJassAnukrozo jIveSu tu // 18 // Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAbhyayana satra. 145 jai majjha kAraNA ee, hammati subahU jiyA / Na me eyaM tu NissesaM, paraloge bhavissaI // 19 // so kuNDalANa juyalaM, suttagaM ca mahAyase / AbharaNANi ya savvANi, sArahissa paNAmae // 20 // maNapariNAmo ya kae, devA ya jAiyaM samAiNNA / sabvaiDhIe saparisA, NikkhamaNaM tassa kAuM je // 21 // devamaNussaparivuDA, sibiyArayaNaM tao samArUDho / Nikkhamiya bAragAo, revayaMmi Thio bhayavaM // 22 // ujjANaM saMpatto, oiNNA uttamAo siiyaao| sAhassIi parivuDo, aha NikkhamaI u cittAhi // 23 // aha seo sugandhagandhie, turiyaM mauyakuMcie / sayameva lucaI kese, paMcamuTThIhiM samAhio // 24 // yadi mama kAraNAdete, hanyante subahavo jiivaaH| na me etattu niHzreyasaM, paraloke bhaviSyati // 19 // sa kuNDalayoryugalaM, sUtrakaM (kaTisUtra) ca mhaayshaaH| AbharaNAni ca sarvANi, sArathaye arpayati // 20 // manaHpariNAmazca kRtaH, devAzca yathocitaM smvtiirnnaaH| saryA sapariSadaH, niSkramaNaM tasya kartu // 21 // devamanuSyaparivRtaH, zivikAratnaM ttssmaaruuddhH| niSkramya dvArakAto, raivatake sthitaH bhagavAn // 22 // udyAnaM saMprApto'vatIrNa, uttmaayaashshivikaayaaH| sahasreNa parivRto'tha niSkrAmati tu citrAyAm // 23 // atha sa sugandhagandhikAntvaritaM mRdukakuJcitAn / svayameva luJcati kezAnpazcamuSTibhissamAhitaH // 24 // 19 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 adhyayana 22 kkkkkkkkkkkkkkkkk vAsudevA ya NaM bhaNai, luttakesaM jiindiyaM / icchiyamaNAharaM turiyaM, pAvasU taM damIsarA! // 25 // NANeNaM dasaNeNaM ca, cariNaM taveNa ya / khaMtIe muttIe, baddhamAkA bhavAhi ya // 26 // evaM te rAma-kesavA, dasArA ya bahU jaNA / ariTThaNemiM vaMdittA, aigayA bAragApuri // 27 // soUNa rAyavarakaNNA, pavvajja sA jiNassa u / NIhAsA ya NirANandA, sogeNa u samucchiyA // 28 // rAImaI viciMtei, dhiratthu mama jIviyaM / jAhaM teNa paricatA, seyaM pavvaiuM mama // 29 // aha sA bhamarasaNNibhe, kuca - phaNagapasAhie / sayameva lucaI kese, ghiimantI vassiyA // 30 // vAsudevazca bhagati, luptakezaM jitendriyam / IpsitamanorathaM tvaritaM, prApnuhi tvaM damIzvara! // 25 // jJAnena darzanena ca, cAritreNa tapasA ca / kSAntyA muktyA, vardhamAno bhava ca // 26 // evaM tau rAmakezavau, dazAzci bahavo janAH / ariSTanemi vanditvA'tigatA dvArikApurIm // 27 // zrutvA rAjavarakanyA, pravrajyAM sA jinasya tu| nirhAsA ca nirAnandA, zokena tu samavasatA // 28 // rAjImatI vicintayati, dhigastu mama jIvitam / yA'haM tena parityaktA, zreyaH prabajitu mama // 29 // atha sA bhramarasaMbhi bhAnkurNaphaNakaprasAdhitAn / svayameva luzcati kezAndhRtimatI vyavasitA // 30 // Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. An vAsudevA ya NaM bhaNar3a, luttakesi jiiMdiyaM / saMsArasAgaraM gheoraM, tara kaNNe ! lahuM lahuM // 31 // sA pavvaiyA saMtI, pavvAvesI tahiM bahu / sayaNaM pariyaNaM ceva, sIlavaMtA bahussuyA // 32 // giriM revatakaM jaMtI, vAseNollA u antarA / vAsaMte andhayAraMmi, aMto layaNassa sA ThiyA // 33 // cIvarAhaM visAraMtI, jahAjAyatti pAsiyA / rahaNemI bhaggacitto, pacchA diTTo ya tIivi // 34 // bhIyA ya sA tarhi dahUM, egante saMjayaM tayaM / vAhAhi kAu saMgorpha, vevamANI NisIyaI // 35 // aha so vi rAyaputto, samuha vijayaMgao / bhIyaM paveyaM daGkaM imaM vakkamudAhare // 36 // 147 vAsudevazca bhaNati, luptakezAM jitendriyAm / saMsArasAgara' gheoraM, tara kanye ! laghu laghu / / 31 / / sA prabrajitA satI, prAvitrattatra bahUn / svajanAnparijanAMzcaiva zIlavatI bahuzrutA / / 32 / / giriM raivatakaM yAntI, varSeNArdrA tvantarA / varSatyandhakAre antarlayanasya sA sthitA // 33 // cIvarANi vistArayantI, yathAjAteti dRSTvA / rathanemirbhagracittaH, pacAdRzva tayA'pi // 34 // bhItA ca sA tatra dRSkAnte saMyataM takaM / bAhubhyAm kRtvA saMgopaM, vepamAnA niSIdati // 35 // atha so'pi rAjaputrassamudravijayAGgajaH / bhItAM praveti dRSTodaM vAkyamudAharat // 36 // Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148. adhyayana. 22 rahanemI ahaM bhadde ! mamaM bhayAhi sutaNU !, Na te pIlA bhavissaha // 37 // surUve ! cArupehiNI ! / ehi tA bhuMjimo bhoe, mANussaM khu sudullAhaM / bhuktabhogA puNe pacchA, jiNamaggaM varissimo // 38 // daTTaNa rahaNermi taM, bhaggujjoyaparAjiyaM / rAImaI asaMbhaMtA, appANaM saMvare tarhi // 39 // aha sA rAyavara kaNNA, suTTiyA niyamavvae / jAI kulaM ca sIlaM ca, rakhkhamANI tayaM vade // 40 // jaha sirUveNa vesamaNA, lalieNa nalakUbaro / tahAvi te Na icchAmi, jaisi sakakhaM puraMdare | // 41 // dhiratthu te jase kAmI !, jo taM jIviyakAraNA / vaMtaM icchasi Ave, seyaM te maraNaM bhave // 42 // la rathanemirahaM bhadre ! surUpe ! cAruprekSike ! | mAM bhajatva sutano !, na te pIDA bhaviSyati // 37 // ehi tAvadbhuJjAmahe bhogAnmAnuSyaM khalu sudurlabham / bhuktabhogAH punaH pacAjinamArga cariSyAmaH // 38 // dRSTvA rathanemiM taM bhagnodyogaparAjita / rAjImatyasambhrAntA''tmAnaM samavArIta // 39 // atha sA rAjavarakanyA, susthitA niyamavrate / jAtiM kula ca zIla ca, rakSantI takamavAdIt // 40 // yadyasi rUpeNa naizramaNo, lAlityena nalakUvaraH / tathApi tvAM necchAmi yadyasi sAkSAtpuraMdaraH // 41 // dhigastu te ayazaH kAmin ! yastvaM jIvitakAraNAt / vAntamicchasyApAtu zreyaste maraNaM bhavet // 42 // Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAbhyayana sUtra. 149 ahaM ca bhogarAyassa, taM ca si aMdhagavaNhiNo / mA kule gandhaNA homo, saMjamaM Nihuo cara // 43 // jai taM kAhisi bhAvaM, jA jA dicchasi NArio / vAyAviddho bva haDho, aTTiappA bhavissasi // 44 // govAlo bhaMDavAlo vA, jahA taddavva'Nissaro / evaM aNissaro taM pi, sAmaNNassa bhavissasi // 45 // tIse so vayaNaM socA, saMjayAe subhAptiyaM / aMkuseNa jahA NAgo, dhamme saMpaDivAio // 46 // maNagutto vayagutto, kAyagutto jiindio| sAmaNNa NiccalaM phAse, jAvajIvaM daDhavvao // 47 // uggaM tavaM carittANaM, jAyA doSNi vi kevalI / saLa kammaM khavittANaM, siddhi pattA aNuttaraM // 48 // ahaM ca bhogarAjasya, tvaM cAsyaMdhakavRSNeH / mA kule gandhanAbhUva, saMyamaM nibhRtazcara // 43 // yadi tvaM kariSyasi bhAvaM, yA yA drakSyasi nArIH / vAtAviddha iva haTo'sthirAtmA bhaviSyasi // 44 // gopAlA bhaannddpaale| vA, yathA tdrvysyaaniishvrH| evamanIzvarastvamapi, zrAmaeyasya bhaviSyasi // 45 // tasyAH sa vacanaM zrutvA, saMyatAyAssubhASitam / aGkuzena yathA nAgo, dharma saMpratipAtitaH // 46 // manogupto vacoguptaH, kAyagupto jitendriyaH / zrAmagyaM nizcalaM spRzati, yAvajjInaM dRDhavrataH // 47 // ugraM tapazcaritvA jAtI ddhAvapi kelinau / saba karma kSapayitvA, siddhi prAptAvanuttarAm // 48 // Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 22 phaaaaaaaaaaaaaaaaaa evaM kareMti saMbuddhA, paNDiyA paviyakkhaNA / viNiyaTuMti bhogesu, jahA se purisottame // 19 // tti bemi . // bAbIsaima' rahanemijaM ajjJayaNaM samattaM // rna evaM kurvanti sambuddhAH, paNDitAH pravicakSaNAH / vinivartante bhogebhyaH, yathA te puruSottamAH // 49 // iti bravImi / Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra 55555 707770 || aha teisa kesigoyamajjhayaNam // jiNe pAsetti NAmeNaM, arahA logapUie / saMbuddhappA ya savvaSNU, dhammatitthayare jiNe // 1 // tassa loga pavassa, Asi sIse mahAyase / kesI kumArasamaNe, vijAcaraNapArage // 2 // ohiNANasue buddhe, sIsasaMgha samAule | gAmANugAmaM rIyante se visAvatthimAgae // 3 // tiduyaM NAma ujjANaM, taMmi nagaramaMDale / phAsue sejjasaMthAre, tattha vAsamuvAgae // 4 // aha teNeva kAleNaM, dhammanitthayare jiNe / bhagavaM vaddhamANe tti, savvalogaMmi vissu // 5 // tassa loga pavassa, Asi sIse mahAyase / bhagavaM gopame NAmaM. vijAcaraNapAra || 6 | 151 // atha trayoviMzaM kezigautamIyamadhyayanam // jinaH pArzva iti nAmnA lokapUjitaH / sambuddhAtmA ca sarvajJo, dharmatIrthakaro jinaH // 1 // tasya le|kapradIpasyAsIcchiSyo mahAyazAH / kezikumAraH zramaNo, vidyAcaraNapAragaH || 2 || avadhijJAnazrutAbhyAM buddhaziSyasa gasamAkulaH / grAmAnugrAma rIyamANasseo'pi zrAvastI mAgataH // 3 // tinduka nAmodyAna, tasminnagara maNDale / prAsuke zayyAsa stAre, tatra vAsamupAgataH // / 4 // atha tasminneva kAle, dharma tIrthakaro jinaH / bhagavAnvardhamAna iti, sarvale ke vizrutaH // 5 // tasya leAkapradIpasyAsIcchiSyeo mahAyazAH / bhagavAn gautamanAmA, vidyAcaraNapAragaH // 6 // Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 adhyayana 23 vArasaMgaviU buddhe, sIsasaMghasamAule / gAmANugAmaM rIyaMte, se vi sAvatthimAgae // 7 // koTTagaM NAma ujANaM, taMmi NagaramaMDale / phAsue sejasaMthAre, tattha vAsamuvAgae // 8 // kesIkumArasamaNe, goyame ya mahAyase / ubhao vi tattha viharisu, allINA susamAhiyA // 9 // ubhao sIsasaMghANaM, saMjayANa tavassiNaM / tattha citA samuppannA, guNavaMtANa tAiNaM // 10 // kerisA vA imo dhammo!, imo dhammo va kerisa ? / AyAradhammappaNihI, imA vA sA va kerisI ? // 11 // cAujAmo ya jo dhammo, jo imo pNcsikkhio| desio baddhamoNeNaM, pAseNa ya mahAmuNI. // 12 // dvAdazAGgavid buddho, ziSyasaMghasamAkulaH / grAmAnugrAma rIyamANasso'pi zrAvastImAgataH // 7 // kroSTuka nAmodyAna, tasminnagaramaNDale / prAsuke zayyAsaMstAre, tatra vAsamupAgataH // 8 // kezikumArazramaNaH, gautamazca mahAyazAH / ubhAvapi tatra vyahASTaz2amAlInI susamAhitau // 9 // ubhayataziSyasaMghAnAM tapasvinAM / tatra cintA samutpannA, guNavatAM trAyiNAm (tAyinAm ) // 10 // kIdRzo vAyaM dharmo'yaM vA kIdRzaH / AcAradharmapraNidhiriyaM vA sA pA kIdRzI ? // 11 // cAturyAmazca yo dharmaH, yo'yaM pnycshikssitH| dezito vardhamAnena, pAcana ca mahAmuninA // 12 // Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. zrIbharI acelao ya jo dhammo, jo imo saMtaruttaro / egajjapavaNNANaM, visese kiM Nu kAraNaM ? // 13 // aha te tattha sIsANaM, viSNAya pavitakkiyaM / samAgame kayamatI, ubhao goyamo paDirUvaNNU, jedra kulamavekkhaM to, teMiyaM kesi - goyamA // 14 // sIsaMsaghasamAule / vaNamAgao // 15 // kesI kumArasamaNe, goya: dissa mAgayaM / paDirUvaM paDivatti, sammaM saMpavijaI // 16 // kusataNANi ya / palAlaM phAsUyaM tattha, paMcamaM goyamassa NisijAe, khipaM saMpaNAmae // 17 // kesI kumArasamaNe, goyama ya mahAyase | ubhao NisaNNA sohaMti caMda-sRrasamappabhA // 18 // 153 61 acelakaca yo dharmo, yo'yaM sAntarottaraH / ekakAryaprapannAnAM, vizeSe kiM nu kAraNam ? || 13 || atha tau tatra ziSyANAM vijJAya pravitarkitam / samAgame kRtamatI, ubho kezigautamau // 14 // gautamaH pratirUpajJazziSyasaMgha samAkulaH / jyeSTha kulamapekSamANastindukaM vanamAgataH || 15 || kezIkumArazramaNo, gautamaM dRSTvA''gatam / pratirUpAM pratipatti, samyak saMpratipadyate || 16 || pAlaM prAsukaM tatra, paJcamAni kuzatRNAni ca / gautamasya niSadyAyai, kSipraM tu samarpayati ||17|| kezIkumArazramaNo, gautamazca mahAyazAH / ubhau niSaNNau zobhete, candrasUryasamaprabhau ||18|| 1 makArastvalAkSaNiko jJeyaH saM. 20 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 adhyayana samAgayA bahU tattha, pAsaMDA kougAsiyA / gihatthANa ya NegAo, sAhassIo samAgayA // 19 // jakkharakkhasa- kiMnarA / tattha samAgamo // 20 // deva - dANava- gaMdhavvA, adissANaM ya bhUyANaM, Asi pucchAmi te mahAbhAga !, kesI goyamamabvavI / tao kesIM buvaMtaM tu, goyamo iNamabbavI // 21 // 'puccha bhaMte! jahicchaM te', kesi goyamamabbI / tato kesI aNuNNAe, goyamaM iNamavvavI // 22 // cAunAmoya jo dhammo, jo imo paMcasikkhio / desio vaddhamANeNaM, pAseNa ya mahAmunI // 23 // egajapavaNNANaM, visese kiM Nu kAraNaM / dhamme duvihe mehAvI !, kahaM vipacao Na te // 24 // samAgatA vahavastatra, pApANDA : kautukAzritAH / gRhasthAnAmanekAssAhasyaH samAgatAH ||19|| devadAnavagandharvAH, yakSarAkSasa kinnarAH / adRzyAnAM ca bhUtAnAmAsIttatra samAgamaH ||20|| pRcchAmi tvAM mahAbhAga, kezigautamamatravIt / tataH kezi bruvantaM tu, gautama idamatravIt ||21|| pRccha bhandata yathecchaM tvaM, kesi gautamo'bravIt / tataH keziranujJAto, gautamamidamatrIt ||22|| caturyAmatha yo dharmo, yogyam paJcazikSitaH / dezito varddhamAnena, pArzvena ca mahAmuninA ||23|| ekakArya prapannAnAM viSedha kiM nu kAraNam / marme dvividhe: medhAvin ! kathaM vipratyayo na te ||24|| Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. tao kesi buvaMtaM tu, goyamo iNamabbavI / paNNA samikkhie dhamma, tattaM tattaviNicchiyaM // 25 // purimA ujjujaDA u, vaMkajaDA ya pacchimA / majjhimA ujjapaNNA u, teNa dhammo duhA kao // 26 // purimANaM duvisojo u, carimANaM durnnupaalo| kappo manjimagANaM tu, suvisojo supAlao // 27 // 'sAhu goyama! paNNA te', cchiNNo me saMsao imo / aNNo vi saMsao majjha, taM me kahasu goyamA ! // 20 // acelago ya jo dhammo, jo imo saMtaruttaro / desio vaddhamANeNa, pAseNa ya mahAmuNI // 29 // egakajjapavaNNANaM, visese ki Nu kAraNaM / liMge duvihe mehAvI !, kahaM vippaccao Na te // 30 // tataH kezi bruvantaM taM tu, gautama idamabravIt / prajJA samIkSate dharmatatvaM tatvavinizcayam // 25 // pUrvA RjujaDAstu, vakra jaDAzca pshcimaaH| madhyamA RjuprajJAstu, tena dharmoM dvidhA kRtaH // 26 // pUrveSAM durvizodhyastu, caramAnAM durnupaalkH| kalpo madhyamakAnAM tu, suvizodhyassupAlakaH // 27 // sAdhu gautama prajJA te, cchinno me saMzayo'yam / anyopi saMzayo mama, taM me kathaya gautama // 28 // acelekazca yo dharmo tho'yaM sAntarANi (1) / dezito vardhamAnena, pArzvana ca mahAmune // 29 // ekakAryaprapannAnAM, vizeSe kiM nu kAraNam / liGge dvividhe medhAvinkathaM vipratyayo na te // 30 // Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 adhyayana 23 kesimevaM buvANaM tu, goyamo iNamabbavI / viNNANeNa samAgamma, dhammasAhaNamicchiyaM // 31 // paccayatthaM ca logassa, NANAvihavigappaNaM / jattatthaM gahaNatthaM ca, loge liMgapaoyaNaM // 32 // aha bhave paiNNA u, mokkhasabbhUyasAhaNA / NANaM ca daMsaNaM ceva caritaM ceva Nicchae // 33 // sAhu goyama ! paNNA te, chiNNo me saMsao imo / aNNo vi saMsao majjhaM, taM me kahasu goyamA! // 34 // aNegANaM sahassANaM, majhe ciTThasi goyamA ! / te ya te ahigacchaMti, kahaM te NijiyA tume? // 35 // ege jie jiyA paMca, paMca jie jiyA dasa / dasahA u jiNittA NaM, savvasattU jiNAmahaM // 36 // kezimeva bruvantaM tu, gautama idamabravIt / vijJAnena samAgamya, dharmasAdhanamipsitam // 31 / / pratyayArthaM ca lokasya, nAnAvidhavikalpanam / yAtrArtha grahaNArtha ca, loke liGgaprayojanam // 32 // atha bhavetpratijJA tu, mokSasadbhatasAdhanAni / jJAnaM ca darzanaM caiva, cAritraM caiva nizcaye // 33 // sAdhu gautama prajJA te, chino me saMzayopi'yam / anyopi saMzayo mama taM me kathaya gautama ! // 34 // anekAnAM sahastrANAM, madhye tiSThasi gautama ! / te ca tvAmabhigacchanti, kathaM te nirjitAstvayA // 35 // ekasminjite jitAH paMca paJcasu jiseSu jitA daza / dazadhA tu jitvA nu, sarvazatran jayAmyaham // 36 // Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra 157 90 VPUT " 'sat ya iha ke vutte ?,' kesI goyamamabbavI / tao kesiM buvataM tu, goyamo iNamantrI // 37 // easy ajie satta, kasAyA iMdiyANi ya / te jiNitta jahANAyaM viharAmi ahaM muNI // 38 // 'sAhU goyama! paNNA te, ' cchiSNo me saMsaoimo / aNNo vi saMsao majhaM, taM me kahasu goyamA ! // 39 // dIsaMti bahave loe, pAsabaddhA sarIriNo / mukkapAso lahubbhUo, kahaM taM viharasI muNI ? // 40 // te pAse savvaso cchettA, hiMtRRNa uvAyao / mukkapAso lahubhUo, viharAmi ahaM muNI // 41 // pAsA ya ii ke kuttA ?, kesI goyamamanvayavI / kesi evaM buvataM tu goyamo iNamabbavI // 42 // zatruH ka ukta kezigautamamabravIt / tataH kezi bruvantaM taM gautama idamabravIn ||37|| eka AtmA'jitazatrukaSAyA indriyANi ca / tAnjitvA yathAnyAyaM viharAmyahaM mune ! ||38|| sAdhu gautama ! prajJA te, chino me saMzayo'yam / anyo'pi saMzayo mama, taM ne kathaya gautama ! ||39|| dRzyante bahavo lokAH pAzabaddhAzzarIriNaH / muktapAzo laghUbhUtaH kathaM tvaM viharasi mune ? ||40|| tAnpAzAnsarvatachitvA nihatthopAyataH / muktapAzo laghUbhUto viharAmyahaM muniH ||41|| pAzA iti ka uktA kezigautamamatravIt / kezimevaM bruvantaM gautama idamabravIt ||42 || Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 adhyayana. 23 phphphphphphphph. rAga-dosAdao tivvA, NehapAsA bhayaMkarA / te chiditu jahANAyaM, viharAmi jahakkammaM // 43 // sAhu goyama paNNA te, chiNNo me saMsao imo / aNNo vi saMsao majjhaM, taM me kahasu goyamA ! // 44 // aMtohiyayasaMbhUyA, layA. ciTThai goyamA ! / phalei visabhakkhINaM, sA u uddhariyA kahaM // 45 // taM layaM savvaso chittA, uddharittA samUliyaM / viharAmi jahANAyaM, mukko mi visabhakkhaNaM // 46 // 'layA ya ii kA vuttA ?', kesI goyamamabbavI / kesImevaM buvaMtaM tu, goyamo iNamabbavI // 47 // bhavataNhA layA vuttA, bhImA bhImaphalodayA / tamuddhicca jahANAyaM, viharAmi mahAmuNI ! // 4 // rAgadveSAdayastIvAH snehapAzabhayaMkarAH / tAnchitvA yathAnyAyaM, viharAmi yathAkramam // 43 / / sAdhurgAtama ! prajhA te, chinno me saMzayo'yam / anyopi saMzayo mama, taM me kathaya gautama ! // 44 // antarhRdayasambhUtA, latA tiSTati gautama ! / phalati viSabhakSyANi, sAtUddhatA ! katham // 45 // tAM latAM sarvatacchitvoddhatya samRlikAm / viharAmi yathA nyAya, muktosmi vipabhakSaNAt // 46 // latA ceti kAuktA, kezigautamamabravIt / kezimevaM bruvantaM tu, gautama idamabravIt // 47 // bhavatRSNA latoktA, bhImA bhiimphlodyaa| tAmuddhatya yathAnyAyaM, viharAmi mahAmune ! // 48 // Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. knk h 'sAhu goyama ! paNNA te, chiNNo me saMsao imo| aNNo vi saMsao majjaM, taM me kahasu goyamA! // 49 // saMpanjaliyA ghorA, aggI ciTThai goyamA ! / je Dahanti sarIratthA, ka vijAviyA tume ? // 50 // mahAmehappasUyAo, gijha vAri jaluttamaM / siMcAmi sayayaM teu (U), sittA No va DahaMti me // 51 // 'aggI ya ii ke vutte ! , kesI goyamamabvavI / tao kesi buvaMtaM tu, goyamo iNamavvavI // 52 // kasAyA aggiNo vuttA, suya sIla tavo jalaM / muyadhArAbhihayA saMtA, bhiNNA hu Na DahaMti me // 53 // sAha goyama ! paNA te, chiNNo meM saMsao imo / aNNo vi saMsao majjhaM, taM me kahasu goyamA // 54 // . sAdhutima ! prajJA se chinno me saMzayo'yam / anyopi saMzayo mama taM me kathaya gautama ! // 49 // saMprajvalitA ghorA, agnayastiSTanti gautama ! / ye dahanti zarIrasthAH, kathaM vidhyApitAstvayA? // 50 // mahAmeghaprasUtAd, gRhItvA vAri jalottamam / siJcAmi satataM tAntu (tejaH), siktA naiva dahanti me // 51 // agnayazceti ka uktAH, keziH gautamamabravIt / tataH kezi bubantaM tu, gautama idamabravIt // 52 / / kaSAyA agnayaH uktA, zrutazIlatapo jalam / zrutadhArAbhihatAH santo, bhinnA hu na dahanti mAm // 53 // sAdhu!tama ! prajJA te, chinno me saMzayo'yam / anyopi saMzayo mama, taM me kazzaya gautama ! // 54 // Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 adhyayana 23 ayaM sAhasio bhImo, duTTasso paridhAvaI / jaMsi goama ! AruDho, kahaM teNa Na hIrasi ? // 55 // pahAvaMtaM NigiNhAmi, suyarassisamAhiyaM / Na me gacchar3a ummaggaM, maggaM ca paDivajjaI // 56 // 'asse ya iha ke vRtte ! kesI goyamamabvavI / tao kersi buktaM tu goyamo iNamabbavI // 57 // maNo sAhasio bhImo, duTTasso paridhAvaI / taM sammaM tu NigihAmi, dhamma sikkhAe kanthagaM // 58 // 'sAhu goyama ! paNNA te, chiSNo me saMsao imo / aNNo vi saMsao majjaM taM me kahasu goyamA ! // 59 // kupahA bahavo loe, jehiM nAsaMti jaMtuNo / addhA kaha vato, taM Na Narusi goyamA ! // 60 // ayaM sAhasiko bhImo duSTAzvaH paridhAvati / yasmingautama ! ArUDhaH kathaM tena na hriyase ? ||55|| pradhAvantaM nigRhNAmi, zrutarazmisamAhitam / na me gacchatyunmArga, mArga ca pratipradyate // 56 // azvazvatika uktaH, keziH gautamamatravIt / tataH kezi bruvantaM tu, gautama idamatravIt // ||57|| mAsika bhImo, duSTAzvaH paridhAvati / taM samyagnigRhNAmi, dharma zikSAyai kanthakam ||58|| sAdhugaitima ! prajJA te, chinno me saMzayo'yam / anyopi saMzayo mama, taM me kathaya gautama ! // 59 // | kupathA vahavo loke, yairnazyanti jantavaH / adhvani kathaM vartamAnastvaM na nazyasi gautama ! ||60 || Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra Tm je ya maggeNa gacchaMti, je ya ummaggapaTThiyA / te savve vidiyA majjhaM, to Na NassAmahaM muNI ! // 61 // 'magge ya ii ke vutte', kesI goyamamabvavI / tao kesi buvaMtaM tu, goyamo iNamabbavI // 62 // kuSpavayaNapAsaMDI, savve ummaggapaTThiyA / sammaggaM tu jiNakkhAyaM, esa magge hi uttame // 63 // 'sAhu goyama ! paNNA te, chiNNo me saMsao imo / aNNo vi saMsao majjhaM, ne kahasu goyamA ! // 64 // mahAudagavegeNaM, vujjhamANANa pANINaM / saraNaM gaI paiTThA ya , dIvaM kaM maNNasI muNI ! // 65 // asthi ego mahAdIvo, vArimajJa mahAlao / mahAudagavegassa, gaI tattha Na vijjaI // 66 // ye ca mArgeNa gacchanti, ye conmArgaprasthitAH te sarva viditA mama, tato na nazyAmyahaM mune! ||6|| mArga zceni ka uktaH, kezigItamamabravIt / tataH kezi avantaM tu, gautama idamabravIt // 62 / / kupravacanapArakhaNDinassarva unmaargprsthitaaH| sanmArga tu jinAkhyAtaM, eSa mArgo hyattamaH // 63 // sAdhugautama ! prajJA te, chinno me saMzayo'yam / anyo'pi saMzayo mama, taM me kathaya gautama ! // 64|| mahodakavegenohyamAnAnAM prANinAm / zaraNaM gati pratiSThAM ca, dvIpaM kaM manyase mune ! // 65 // astyeko mahAdvIpo, vAri madhye mahAlayaH / mahodakavegasya, gatistatra na vidyate // 66 // Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 PU adhyayana 23 muun 'dIve ya iha ke vutte,' kesI goyamamabbavI / tao kesiM buvaMtaM tu goyamo iNamabbavIM // 67 // pANiNaM / saraNamuttamaM // 68 // 'jarAmaraNa vegeNaM, vujjhamANANa dhammo dIvo paTThA ya, gaI 'sAhu goyama ! paNNA te, chiSNo me saMsao imo / aNNo vi saMsao majjha, taM me kahasu goyamA ! // 69 // aNNavaMsi mahohaMsi, NAvA viparidhAva | jaMsi goyama ArUDho, kahaM pAraM gamissasi ? // 70 // AsA - viNI' NAvA, Na sApArassa gAmiNI / jANirassAviNI NAvA, sA u pArassa gAMmiNI // 71 // 'NAvA ya iha kA vRttA' kesI goyamamabvavI / tao kesiM buvaMtaM tu, goyamo iNamabbavI // 72 // dvIpazceti ka uktaH, kezigautamamabravIt / tataH keci buvantaM tu, gautama idamabravIt ||67|| jarAmaraNavegenodyamAnAnAM prANinAm / dharmo dvIpaH pratiSThA ca, gatizzaraNamuttamam ||68|| sAdhugatama ! prajJA te. chinno me saMzayo'yam ! anyo'pi saMzayo mama, taM me kathaya gautama ! // 69 // arNave mahaudhe, nauH viparidhAvati / yasyAM gautama ArUDho, kathaM pAraM gamiSyasi ? ||70 || yA tvAzrAvaNI na sA pArastha gAminI / yA nirAzrAviMNI nauH, sA tu pArasya gAminI // 71 // nauzceti koktA, kezigaitamamatravIt / tataH kezi bruvantaM tu, gautama idamabravIt // 72 || 1 AbhAviNI jalasa MprAhiNI / Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAbhyayana satra. 163 nmen sarIramAhu NAva tti, jIvo vuccai nnaavio| saMsAro aNNavo vutto, jaM taraMti mahesiNo // 73 // * mAhu goyama ! paNNA te, chiNNo me saMsao imo / aNNo vi saMsao majhaM, taM me kahasu goyamA ! // 7 // aMdhayAre tame ghore, ciTThati pANiNo bahU / ko karissai unjoyaM, sabbalogaMmi pANiNaM // 75 // uggao vimalo bhANU, svvlokpbhNkro| so karissai ujjoyaM, savvaloyaMmi pANiNaM // 76 // 'bhANU ya ii ke vutte,' kesI goyamabbabI / tao kesi buvaMtaM tu, goyamo iNamabbavI // 77 // uggao khINasaMsAro, savvaNNU jiNabhakkharo / so karissai ujjoyaM, sabbalogammi pANiNaM // 78 // zarIramAhunauriti, jIva ucyate nAvikaH / saMsAro'rgava uktoyaM taranti maharSayaH // 73 // sAdhugautama ! prajJA te, chimo me saMzayo'yam / anyopi saMzayo mama, taM me kathaya gautama ! / / 74 // aMdhakAre tamasi pore, tiSThanti prANino bahu / kaH kariSyatyudhotaM, sarvaloke prANinAM // 7 // udgato vimalo bhAnussabalokaprabhAkaraH / sa kariSyatyudyotaM, sarvaloke prANinAm // 76 / bhAnuzceti ka uktaH kezitimamabravIt / tataH kezi avantaM tu, gautama idamanamIt // 77 / unnataH kSINasaMsAro, sarvajJo jinabhAskaraH / sa kariSyatyudyota, sarvaloke prANinAm // 78 // Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 adhyayana, 23 mmphaLa 'sAhu goyama ? paNNA te' chiNNo me saMsao imo / aNNo vi saMsao majjha, taM me kahasu goyamA ! // 79 // sArIra - mANase dukkhe, bajjhamANANa pANiNaM / khemaM sivaM aNAvAhaM, ThANaM kiM maNNasI muNI ! // 80 // atthi egaM dhuvaM ThANaM, logaggaMmi durAruhaM / jattha Natthi jarA maccU, vAhiNo veyaNA tahA // 81 // 'ThANe ya iha ke cutte,' kesI goyamamabbavI / tao kersi burvataM tu goyamo iNamabbavI // 82 // NivvANaM ti avAhaM ti, siddhI logaggameva ya / khemaM sivaM aNAvAhaM, jaM taraMti mahesiNo // 83 // taM ThANaM sAsayaM vAsaM, loyami durAruhaM / jaM saMpattA Na soyanti, bhavohaMtakarA muNI // 84 // sAdhuH gautama ! prajJA te, chino me saMzayo'yam / anyo'pi saMzayo mama, taM me kathaya gautama ! // 79 // zArIramAnasaidukhaH, bAdhyamAnAnAM prANinAm / kSemaM zivamanAnAdha, sthAnaM kiM manyase mune ? 80 // astyekaM dhruvaM sthAnaM, lokAgre durAroham / yatra nAsti jarAmRtyu--yidhayo vedanAstathA // 81 // sthAnamiti kimuktaM, kezigaitimabravIt / tataH kezi bruvantaM tu gautama idamabravIt ||82|| nirvANamityabAdhamiti, siddhilaoNkAgrameva ca / kSemaM zivamanAbAdhaM, yaM taranti maharSayaH ||83 || taM sthAnaM zAzvataM vAsa lokAgre durAroham / yaM samprAptA na zocante, bhavaughAntakarA munayaH // 84 // Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAmavana na. nanananananenananau.auranwarananan 'sAhu goyama paNNA te,' chiNNo me saMsao imo / Namo te. saMsayAtIta! savvasuttamahodahI // 5 // evaM tu saMsae chiNNe, kesI ghoraparakkame / abhivaMdittA sirasA, goyamaM tu mahAyasaM // 86 // paMcamahavvayadhammaM, paDivajai bhAvao / purimassa pacchimammi, magge tattha suhAvahe // 87 // kesI goyamao NicaM, tammi Asi samAgame / suya-sIlasamukkariso, mahatthatthaviNicchao // 8 // tosiyA parisA savvA, sammaggaM samuvaTThiyA / saMthuyA te pasIyantu, bhayavaM kesi goyama // 89 // // tti bemi // // tevIsaimaM kesi-goyamijaM ajjhayaNaM samattaM // sAdhugautama ! prajJA te, chinno me saMzayo'yam / namaste saMzayAtIta !, sarvasUtramahodadhe ! / / 85 / / evaM tu saMzaye chinne, kezirghoraparAkramaH / abhivandha zirasA, gautamaM tu mahAyazasaM // 86 // pazcamahAvrataM dharma, pratipadyate bhAvataH / pUrvasya pazcime, mArga tatra zubhAvahe // 87 // kezi gautamato nityaM, tasminnAsItsamAgame / zrutazIlasamutkarSoM, mahArthArthapinizcayaH // 88 / / toSitA paripat sarvA, sanmArga samupasthitA / saMstuno tau prasIdatA, bhagavantau kezigautamAviti pravImi // 8 // Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 adhyayana 24 naaphaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa pravacanamAtrAkhyaM caturvizaM adhyayanam... aTTha pavayaNamAyAo, samitI guttI taheva ya / paMceva ya samitIo, tao guttIo AhiyA // 1 // iriyAbhAsesaNAdANe uccAre samiI iya / maNaguttI vayaguttI, kAyaguttI, u aTThamA // 2 // eyAo aTTa samio, samAseNa viyAhiyA / duvAlasaMga jiNakkhAyaM, mAyaM jattha u pavayaNaM // 3 // AlambaNeNa kAleNa, maggeNa jayaNAya ya / caukAraNaparisuddhaM, saMjae iriyaM rie // 4 // tattha AlaMbaNaM NANaM, daMsaNaM caraNaM tahA / kAle ya divase vutte, magge uppahavajie // 5 // davvao khittao ceva, kAlao bhAvao tahA / jayaNA caubvihA vuttA, taM me kittayao suNa // 6 // aSTa pravacanamAtarassamitayo guptayastathaiva ca / paJcaiva samitayakhayo guptaya AhitAH // 1 // iryAbhASeSaNAdAne uccAre samitiriti / manoguptirvacanaguptiH kAyaguptistvaSTamA // 2 // etA aSTa samitayassamAsena vyAkhyAtAH / dvAdazAGga jinakhyAtaM, mAtAM yatra tu pravacanam // 3 // Alambanena kAlena, mArgeNa yatanayA ca / catuSkAraNaparizuddhA, saMyata IrthI rIyate // 4 // tatrAlammanaM jJAna, darzana caraNaM tathA / kAlazca divasa ukto, mArga utpathavarjitaH // 5 // dravyataH kSetavazveSa, kAlato bhAvatastathA / yatanA caturvidhoktA, taM me kIrtayataH zruNu // 6 // Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAbhyayana na. davao capakhusA pehe, jugamattaM ca khettao / kAlao jAva rIijA, uvautto ya bhAvaoM // 7 // iMdiyatthe vivajjettA, sajjhAyaM ceva paMcahA / tammuttI tappu'rakkAre, vautte riyaM 'rie (1) // 8 // 'kohe 'mANe ya 'mAyAe, lobhe ya uvauttayA / hAse bhae moharie, 'vikahAsu taheva ya // 9 // eyAdaM aTTha ThANAI, parivajittu sNjo| asAvajja miyaM kAle, bhAsaM bhAsijja paNNavaM (2) // 90 // gavesaNAe gahaNe ya, paribhogesaNA ya jaa| AhArovahi se jAe, ee tiNNi visohae // 11 // uggamuppAyaNaM paDhame, bIe soheja esaNaM / paribhoyaMmi ca kaM, visoheja jayaM jaI (3) // 12 // dravyatazcakSuSA prekSeta, yugamAtraM ca kSetrataH / kAlato yAvadrIyata, upayuktazca bhAvataH // 7 // indriyAnvivarya, svAdhyAyaM caiva paJcadhA / tanmUrtista puraskAra, upayukta IryoM rIveta |8 // kroce mAne ca mAyAyAM, lobhe copayuktatA / hAsye bhaye maukhaye, vikathAsu tathaiva ca // 9 // etAnyaSTau sthAnAni, parivarya sNytH| asAvadyAM mitAM kAle, bhASA bhASeta prajJAvAn // 10 // gaveSaNAyAM grahaNe ca, parimogeSagA ca yaa| AhAropadhizayyAsvetAstisro vizodhayet // 11 // udgamotpAdanaM prathamAyAM. dvitIyAMyAM zodhayedeSaNAm / paribhoge catuSka, vizoSaye... yatamAno yatiH // 12 // Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 24 ohovahovaggahiyaM, bhaMDayaM duvihaM muNI / giNhaMto NikkhivaMto ya, paujeja imaM vihiM // 13 // cakkhusA paDilehitA, pamajjeja jayaM jaI / Adae NikkhivejA vA, duhaovi samie sayA (4) // 14 // uccAraM pAsavagaM, khelaM siMghANa jalliyaM / AhAraM uvahi dehaM, aNNaM vAvi tahAvihaM // 15 // aNAvAyamasaMloe, aNAvAe ceva hoi saMloe / AvAyamasaMloe, AvAe ceva saMloe // 16 // aNAvAyamasaMloe, parassa'NuvaghAie / same ajjhusire yAvi, acirakAlakayaMmi ya // 17 // vitthiNNe dUramogADhe, NAsaNNe vilavajjie / tasapANa bIyarahie, uccArAINi vosire (5) // 18 // oghopabhyaupagrahikopadhi ca, bhANDakaM dvividhaM muniH / gRhannikSipazca, prayuMjItemaM viSim // 13 // cakSuSA pratyupekSya, pramArjayedyatamAno ytiH| AdadIta nikSipedvA, dvidhApi samitassadA // 14 // uccAraM prazravaNaM, khelaM zleSmANaM malaM / AhArapadhi dehamanyaM vApi tathAvidhaM // 15 // AnApAtamasaMlokaM, anApAtaM caiva bhavati saMlokam / ApAtamasalokaM, bhApAtaM va saMlokam // 16 // anApAtAsaMloke, parasyAnupaghAtike / same'zuSire vApyacirakAlakRte ca // 17 // vistIrNa dUramavagADhe, nAsanne bilabajine / trasaprANabIjarahita, uccArAdIni vyutsRjet // 18 // Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra eyAo paMca samiIo, samAseNa viyAhiyA / eto u tao guttIo, vocchAmi aNupuvvaso // 19 // saccA taheva mosA ya, saccAmosA taheva ya / utthI asamosA ya, maNaguttIo cauvvihA // 20 // AraMbha ya taheva ya / saMraMbha-samAraMbhe, maNaM pavattamANaM tu, Niyattena jayaM jaI ( 6 ) // 21 // saccA taheva mosA ya, saccAmosA utthI asaccamosA ya, vaiguttI taheva ya / cauvvihA // 22 // taheva ya / jayaM jaI // 23 // saMraMbhasamAraMbhe AraMbhe ya vayaM pavattamANaM tu, Niyatteja TaNe NisIyaNe ceva, taheva ullaMghaNa pallaMghaNa iMdiyANa ya ya tuyadraNe / juMjaNe // 24 // 169 50 etAH paJca samitayassamAsena vyAkhyAtAH / itastu trayo guptayo, vakSyAmyanupUrvyA ||19|| satyA tathaiva mRSA ca, satyAmRSA tathaiva ca / caturthyasatyAmRSA ca, manoguptizcaturvidhA ||20|| saMrambhasamArambhe, Arambhe ca tathaiva ca / mano pravartamAnaM tu, nivartayedyatamAno yatiH ||21|| satyA tathaiva mRSA ca satyAmRSA tathaiva ca / caturthasatyAmRSA ca, bacoguptizcaturvidhA ||22|| saMrambhasamArambhe, Arambhe ca tathaiva ca / vaco pravartamAnaM tu, nivartayedyatamAno yatiH ||23|| sthAne nipadane caiva tathaiva ca tvagvartane / ullaghane pralaGghane, indriyANAM ca yojane ||24|| 22 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayanaM 24 LA aaaaaaaa saMraMbhasamAraMbhe, AraMbhe ya taheva ya / kAyaM pavattamANaM tu, Niyatteja jayaM jaI // 25 // eyAo paMca samiIo, caraNassa ya pavattaNe / guttI NiyattaNe vuttA, asubhatthesu ya savvaso // 26 // eyA pavayaNamAyA, je sammaM Ayare muNI / so khippaM savvasaMsArA, vippamuccai paMDie // 27 // tti bemi // // cauvIsaimaM pavayaNamAyaM ajmayaNaM samattaM // 24 // kadakd hen saMrambhasamArambha, Arambhe ca tathaiva ca / kArya pravartamAnaM tu, nivartayedyamAno yatiH // 25 // etAH paJca samitaya-zvaraNasya pravartane / guptayo nivartane uktA'zubhArthamyazca sarvataH // 26 // etAH pravacanamAtaro, yassamyagAcarenmuniH / sa kSipraM sarvasaMsArAdvipramucyate paNDita iti bravImi // 27 // Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. 700dt yajJIyAkhyaM paJcaviMzaM adhyayanam. mAhaNakulasaMbhUo, Asi vippo jAyAI jamajaNaMmi, jayaghosa tti iMdiyaggAmaNiggAhI, maggagAmI mahAmuNI / gAmANugAmaM rIyanto, patte vANArasiM puriM // 2 // vANArasIe bahiyA, ujjANaMmi maNorame / phAgue sejasaMthAre, tastha vAsamuvANae // 3 // aha teNeva kAleM, purIe tattha mAhaNe / vijayaghose tti nAmeNa, jaNNaM jayai veyavI // 4 // aha se tattha aNagAre, mAsakakhamaNapAraNe / vijayaghosassa jaNaMmi, bhikkhamaTThA uTThie // 5 // samuvadriyaM tahi saMtaM jAyago paDisehae / hU dAhAmi te bhikkhaM !, bhikkhU jAyAhi aNNao // 6 // 171 mahAyaso / NAmao // 1 // mAhanakulasabhRta, AsIdvipro mahayazA / yAyAjI yamadajJe, jayaghoSa iti nAmnA ||1|| indriyagrAmanigrAhI mArgagAmI mahAmuniH / grAmAnugrAmaM rIyamANaH prApto vANArasI purIm ||2|| vANasya vahirudyAne manorame / prAkazayyAmastAre, tatra vAsamupAgataH ||3|| atha tasminneva kAle puryau tatra mAhaNaH / vijayaghoSa iti nAmnA, yajJaM yajati vedavit ||4|| atha sa tatrAnagAro, mAsakSapaNapAraNe / vijayaghoSasya yajJe, bhikSArthamupasthitaH ||5|| samupasthitaM tatra santaM yAjakaH pratiSedhati / naiva dAsyAmi te bhikSAM, bhikSo ! yAvatyAnyataH // 6 // Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 adhyayana 25 je ya vaiyaviU vippA, jaNNamaTThA ya je diyA / jo saMgaviU je ya, je ya dhammANa pAragA // 7 // je samatthA samuddhRttaM paraM appANameva ya / tesimaNNamiNaM deyaM bho bhikkhu ! savvakAmiyaM // 8 // so tattha eva paDisiddho, jAyageNa mahAmunI / Na vi ruTTho gavi tuTTo, uttimaTTagavesao // 9 // NaNa pANahetuM vA, Navi NivvANAya vA / tersi vimokkhaNaTTAe, imaM vayaNamabbavI // 10 // vi jANasi veyamuhaM Navi jaNNANa jaM muhaM / NakkhattANa muhaM jaMca, jaM ca dhammANa vA muhaM // 11 // je samatthA samuddhattuM, paramappANameva Na te tumaM viyANAsi, aha jANAsi to bhaNa // 12 // ya / na I ye ca vedavido viprA yajJArthAtha ye dvijAH / jyotiSAGgavido ye ca ye ca dharmANAM pAragAH ||7|| ye samarthAH samuddha, paramAtmAnameva ca / tebhyo'namidaM deyaM bho mikSo ! sarvakAmikam ||8|| sa tatraiva pratiSiddho, yAjakena mahAmuniH / nApi ruSTo nApi tuSTa, uttamArthagaveSakaH ||9|| nAnnArthaM pAnahetuM vA, nApi nirvAhaNAya ca / teSAM vimokSArthamidaM vacanamabravIt ||10|| nApi jAnAsi vedamukhaM, nApi yajJAnAM yanmukham / nakSatrANAM mukhaM yacca, yacca dharmANAM vA mukham ||11|| ye samarthAssamuddhartu paramAtmAnameva ca / na tAMstvaM vijAnAsyatha jAnAsi tato bhaNa || 12 || Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. 66 tassa'kkhevapamokkhaM ca avayaMto tarhi dio / sapariso paMjalI houM, pucchaI taM mahAmuNi // 13 // jahA caMdaM gahAiyA, ciTTheti vaMdamANA NamaM saMtA, uttamaM jaM veyANaM ca muhaM bUhi, brUhi jaNNANa kkhattANa muhaM brUhi, brUhi, dhammANa vA je samatthA samuddhattuM paraM appANameva ya / eyaM me saMsayaM savvaM, sAhU ! kahasu pucchio // 15 // agnihottamuhA veyA, jaNNaTTI veyasAM muhaM / NakkhattANa muhaM caMdo, dhammANaM kAsavo muhaM // 16 // paMjalIuDA | maNahAriNo // 17 // muhaM / muhaM // 14 // ajANagA jagavAI, vijAmAhaNasaMpayA | gUr3hA sajjhAya - tavasA, bhAsacchaNNA iva'ggiNo // 18 // 173 phapha uu tasyAkSepaH pramokSaM ca, azaknuvana tasmin dvijaH / saparvatprAJjalirbhUtvA pRcchati taM mahAmunim ||13|| vedAnAM ca mukhaM brUhi, brUhi yajJAnAM ca yanmukham / nakSatrANAM mukhaM brUhi, brUhi dharmANAM vA mukham ||14|| ye samarthAssamuddha, paramAtmAnameva ca / etanme saMzayaM sarva sAdho ! kathaya pRSTaH || 15 || agnihotramukhA vedA, yajJArthI vedasAM mukham / nakSatrANAM mukhaM candro, dharmANAM kAzyapo mukham ||16|| yathA candraM grahAdikAstiSThanti prAJjalipuTAH / vandamAnA namasyanta, uttamaM manohAriNaH ||17|| ajAnAnA yajJavAdino, vidyAmAhanasampadAm / mUThAsvAdhyAyatapaHsu bhasmachannA ivAgnayaH // 18 // Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 jo loe vaMbhaNA vRttA, aggI va mahio jahA / sayA kusalasaMdinaM taM vayaM bUma jo Na sajjai AgantuM, pavvayaMto Na ra06 ajjavayami, taM vayaM bUma jAyarUvaM jahA mahUM, rAga - dosa - bhayAtIyaM " adhyayana. 25 mAhaNaM // 19 // soyaI / mAhaNaM // 20 // NirddhatamalapAvagaM / taM vayaM bUma mAhaNaM // 22 // mAhaNaM // 21 // ( tavassiyaM kisaM dantaM avaciyamaMsasoNiyaM / suvvayaM pattaNivvANaM taM vayaM bUma tasapANe viyANittA saMgehaNa ya thAvare | jo Na hiMsai tiviheNa, taM vayaM bUma mAhaNaM // 22 // kohA vA jai vA hAsA, lohA vA jai vA bhayA / mu Na vayaI jo u, taM varSa bUma mAhaNaM // 23 // yo loke brAhmaNa ukto'gnirvA mahito yathA / sadA kuzalasaMdiSTaM taM vayaM brUmo brAhmaNam ||19|| yo na svajatyAgantuM pravrajanna zocate / ramata Aryavacane, taM vayaM brUmo brAhmagam ||20|| jAtarUpaM yathA mRSTaM nirmAtamalapApakam / rAgadvepabhayAtItaM taM vayaM brUmo mAnam ||22|| ( tapasvinaM kRzaM dAntamapacitamAMsazoNitam / suvrataM prAptanirvANaM, taM vayaM brUmo mAhanam ||22|| krodhAdvA yadi vA hAsyAllobhAdvA yadi vA bhayAt / mRSAM na vadi yastu taM vayaM brUmo mAhanam ||23|| Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. cittamatamacittaM vA apaM vA jai vA bahuM / Na giees adattaM jA, taM vayaM bUma divvamANussatericchaM, jo Na sevai maNasA kAya vakkeNaM, taM vaya bUma jahA pomaM jale jAyaM, Novalippara evaM alittaM kAmehi, ta vayaM bUma aloluyaM muhAjIvI, aNagAraM asaMsattaM gihatthesu taM vayaM bUma vayaM jahittA puvvasaMjogaM, nAisaMge jo Na sajjai eesu, taM pasubaMdhA savvaveyA, jaTTaM Na taM tAyaMti dussIlaM, kammANi ca uu mAhaNaM // 24 // mehUNaM / mAhaNaM // 25 // vAriNA / anLI mAhaNaM // 26 // arkicaNaM / ya baMdhave / bama mAhaNaM // 28 // mAhaNaM // 27 // 175 pAvakammuNA / balavaMtiha // 29 // cittamantamacittaM vA'lpaM vA yadi vA bhum| na gRhNAtyadattaM yo, taM vayaM brUmo mAhanam ||24|| divyamAnuSatirazcInaM, yo na seveta maithunam / manasA kAyena vAkyena taM vayaM brUmo mAhanam ||25|| yathA padma' jale jAtaM, nopalipyate vAriNA / evamaliptaM kAmaista' SayaM namo mAhanam ||26|| alolupaM mudhAjIvinamanagAramakiJcanam / asaMsaktaM gRhastheSu, taM vayaM brUmo mAhanam ||27|| tyaktvA pUrvasaMyogaM, jJAtisaGgAna ca bAndhavAn / yo na sajjasyeSu, vayaM brUmo mAhanam ||28|| pazubaddhAssarvavedA, iSTaM ca pApakarmaNA / na ta' trAyante duHzIla, karmANi balavantIha // 29 // Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 UPPSC Na vi muMDiyaNa samaNo, Na oMkAreNa baMbaNo / Na muNI raNNavAseNaM, kusacIreNa Na adhyayana 25 tAvaso // 30 // samayAe samaNo hoi, vaMbhacereNa vaMbhaNo / NANeNa ya muNI hoi, taveNa hoi tAvaso // 31 // kammuNA bhaNo hoi, kammuNA hoi khattio / vaso kaMmuNA hoi, suddo hoi u kammuNA // 32 // ee pAukare budhdhe, jehiM hoi siNAyao / savvakammaviNimmukkaM taM vayaM buma mAhaNaM // 33 // evaM guNasamAuttA, je bhavaMti diuttamA / te samatthA u uddhattuM paraM appANameva ya // 34 // evaM tu saMsae cchiNNe, vijayaghose ya mAhaNe / samudAya tao taM tu jayaghosaM mahAmuNi // 35 // 77 nApi muNDitena zramaNo, oMkAreNa na brAhmaNaH / na muniraraNyavAsena, kuzacIvareNa na tApasaH ||30|| samatayA zramaNo bhavati, brahmacaryeNa brAhmaNaH / jJAnena ca muni -- bhavati, tapasA bhavati tApasaH ||31|| karmaNA brAhmaNo bhavati, karmaNA bhavati kSatriyaH / vaizyaH karmaNA bhavati, zUdro bhavati karmaNA ||32|| etAnprAdurakArSId buddho, yairbhavati snAtakaH / sarvakarmavinirmuktaM taM vayaM brUmo mAhanam ||33|| evaM guNasamAyuktA, ye bhavanti dvijottamAH / te samarthAstUddha, paramAtmAnameva ca ||34|| evaM tu saMzaye chinne, vijayaghoSazca brAhmaNaH / samAdAya tatastaM tu, jayaghoSaM mahAmunim ||35|| - Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra 177 tuDhe ya vijayaghose, iNamudAhu kayaJjalI / mAhaNataM jahAbhUyaM, suTTha me uvadaMsiyaM // 36 // tumbhe jaiyA jaNNANaM, tumbhe veyaviU viU / joisaMgaviU tumbhe, tunbhe dhammANa pAragA // 37 // tumbhe samatthA uddhattaM, paraM appANameva ya / tamaNuggahaM kareha 'mhaM, bhikkheNaM bhikkhu uttamA ! // 38 // Na kajja majjha bhikkhaNaM, khiSpaM NikkhamasU diyaa!| mA bhamihisi bhayAvaTTe, ghore saMsArasAgare // 39 // uvalevo hoi bhogesu, abhogI govalippaI / bhogI bhamai saMsAre, abhogI vippamuccaI // 40 // ullo sukko ya do chuDhA, golayA maTTiyAmayA / do vi AvaDiyA kuThe, jo ullo so'ttha laggaI // 41 // tuSTazca vijayaghopa, idamudAha kRtAMjaliH / mAhanatvaM yathAbhUtaM, suSTu me upadarzitam // 36 // yUyaM yaSTAge yajJAnAM, yUyaM vedavido vidvaaNsH| jyotipAGgavido yUyam , yUyam dharmANAM pAragAH // 37 // yUyaM samarthA uddhartu, paramAtmAnameva c| tadanugrahaM kurutAsmAkaM, bhikSayA bhikSuttama ! // 38 // na kArya mama bhikSayA, kSipraM niSkAma dvija / mAbhramI yAvarte, ghore saMsArasAgare // 39 // upalepo bhavati bhogeSvabhogI nopalipyate / bhogI bhramati saMsAre'bhogI vipramucyate // 40 // AdrazzuSkazca dvau kSiptau, golako mRttikAmayau / dvAvagyApatitau kuDye, ya Ardrassotra lagati // 41 // 23 Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 adhyayana 25 wwwmomwowwwmorror evaM laggati dummehA, je NarA kAmalAlasA / virattA u Na laggati, jahA se sukkagolae // 42 // evaM se vijayaghose, jayaghosassa antie / aNagArassa Nikkhate, dhammaM socA aNuttaraM // 43 // khavittA puvvakammAI, saMjameNa taveNa ya / jayaghosa-vijayaghosA, siddhi pattA aNuttaraM // 44 // tti bemi // // paMcavIsaimaM jantaijjaM ajjhayaNaM sammattaM // evaM laganti durmedhaso, ye narAH kAmalAlasAH / viraktAstu na laganti, yathA sa zuSkagolakaH // 42 // evaM sa vijayaghoSo, jyghosssyaantike| anagArasya niSkrAnto, dharma zrutvAnuttaram // 43 // kSapayitvA pUrvakarmANi, saMyamena tapasA ca / jayaghoSavijayaghoSau, siddhi prAptAvanuttarAm // 44 // iti bravImi // Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. 179 nanaarananananananar.nannea.ananen paDviMzatitamaM sAmAcArI adhyayanam. sAmAyAri pavakkhAmi, savvadukkhavimokkhaNiM / jaM carittA Na NiggaMthA, tiNNA saMsArasAgaraM // 1 // paDhamA AvassiyA NAma, viiyA ya NisIhiyA / ApucchaNA ya taiyA, cautthI paDipucchaNA // 2 // paMcamA chaMdaNA NAma, icchAkAro ya cha?o / sattamo micchakAro u, tahakkAro ya aTThamo // 3 // abbhuTTANaM ca NavamaM, dasamI uvasaMpadA / esA dasaMgA sAhUNa, sAmAyarI paveDyA // 4 // gamaNe AvassiyaM kujA(1),ThANe kujjA nnisiihiyN(2)| ApucchaNA sayaMkaraNe(3), parakaraNe pddipucchnnaa(4)||5|| chaMdaNA davvajAeNaM(5), icchAkAro ya saarnne(6)| micchAkAro ya jiMdAe(7), tahakkAro pddissue(8)||6|| sAmAcArI pravakSyAmi, sarvaduHkhavimokSaNIm / yAM caritvA nirgranthAstIrNAssaMsArasAgaram // 1 // prathamAvazyakI nAmnI, dvitIyA ca neSedhikI / ApRcchanA ca tRtIyA, caturthI pratipRcchanA // 2 // paJcamI chandanA nAmnIcchAkArazca psstthii| saptamI mithyAkArastu, tathAkArazcASTamI !!3 / / abhyutthAnaM ca navamI, dazamyupasaMpad / epA dazAGgA sAdhUnAM, samAcArI praveditA // 4 // gamane AvazyakI kuryAsthAne kuryAnnaipedhi kIn / ApunchanA svayaM karaNe, parakaraNe pratipRcchanA / 15 / / chandanA dravyajAtena, icchAkArazca sAraNe / mithyAkAszca nindAyAM. tathAkAraH pratizrute // 6 // Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 adhyayana 26 paveIyA // 7 // anbhuTTANaM gurupUyA ( 9 ), acchaNe uvasaMpayA ( 10 ) / evaM dupaMca saMjuttA, sAmAyArI puvvillaMmi caunbhAge, AicaMmi samuTThie / bhaMDavaM paDilehitA, vaMditA ya tao guruM // 8 // nu puccheja paMjaliuDo, kiM kAyavvaM mae ihaM ? | icchaM NiAiuM bhaMte, veyAvacce va sajjhAe // 29 // veyAvacce NiutteNaM, kAmagilAo / sajjhAe vA NiutteNa savvadukkhavimokkhaNe // 10 // divasassa cauro bhAge, kujjA bhikkhU vikkhaNo / tao uttaraguNe kujjA, diNabhAgesu causu vi // 11 // paDhamaM porisiM sajjhAyaM, vitiyaM jhANaM jhiyAyaI / tajhyAe bhikkhAyariyaM puNo utthI sajjhAyaM // 12 // abhyutthAnaM gurupUjAyAmAsane upasampat / evaM dvipazvasaMyuktA, sAmAcArI praveditA ||7|| pUrvasmiMzcaturbhAge, Aditye samusthite / bhANDakaM pratilekhya, vanditvA ca tato gurum ||8|| pRcchet prAalipuTa:, kiMkartavyaM mayeha / icchAmi niyojayituM bhadanta, vaiyAvRtye vA svAdhyAye // 9 // vaiyAvRtye niyuktena, kartavyamaglAnyaiva / svAdhyAye vA niyuktena, sarvaduHkhavimokSaNe ||10|| divasasya caturo bhAgAnkuryAdvikSurvicakSaNaH / tata uttaraguNAnkuryA - bhAge tu // 11 // prathamAM paurupI svAdhyAyaM dvitIyAM dhyAnaM dhyAyayet / tRtIyAyAM bhikSAca, punacaturthyAM svAdhyAyam ||12|| Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. manomanamanch AsADhe mAse dupayA, pose mAse cauppayA / cittAsoesu mAsesu, tipayA havai porisI // 13 // aMgulaM sattaratteNaM, pakkheNaM ca duyaMgulaM / vaiDhae hAyae vAvi, mAseNaM cauraMgulaM // 14 // AsADhabahulapakkhe, bhaddavae kattie ya pose ya / phagguNa-vaisAhesu ya, NAyavvA omarattA u // 15 // jiTThAmUle AsADhasAvaNe, chahiM aMgulehiM paDilehA / aTThahiM bIiya tiyammI, taie dasa, aTThahiM cautthe // 16 // rati pi ca uro bhAge, kujjA bhikkhU viyakkhaNo / tao uttaraNe kujA, rAibhAgesu causu vi // 17 // paDhamaM porisi sajjhAyaM, viyaM jhANaM jhiyAyaI / taipAe NiddamokkhaM tu, ca utthI bhujo vi saJjAyaM // 18 // ApADhe mAse dvipadyA. popamAse ctusspdyaa| caitrAzvinayo siyotripadyA bhavati pauruSI // 13 // agulaM saptarAtrena, pakSena ca dvayaGgalam / vardhate hIyate vA pi, mAsena caturagulam // 14 // ASADhabahulapakSe, bhAdrapade kArtike ca pauSe ca / phAlgunavaizAkhayozca, jJAtavyA avamarAtrayastu // 15 // jyeSTAmUle ApADhazrAvaNe paDmiraMguleH pratilekhA / aSTabhirdvitIyatrike, tRtIye dazabhiraSTabhizcaturthe // 16 / / rAtrimapi caturo bhaagaankuryaadbhikssurvickssnnH| tata uttaragugAnkuryAdrAtribhAgeSu caturvapi // 17 // prathamAM pauruSI svAdhyAya, dvitIyAM dhyAnaM dhyAyati / tRtIyAyAM nidrAmokSaM tu, caturthI bhUyopi svAdhyAyam // 18 // Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 adhyayana. 26 jaM Nei jayA rati, NakvattaM tammi NahacabhAge / saMpatte viramejA, sajjhAya paosakAlammi // 19 // tameva ya Nakkhatte, gayaNa ca bhAgasAvasesaMmi / verattiyaM pi kAlaM, paDilehitA muNI kujA // 20 // puvvillaMmi ca bhAge, paDile hittANa ya bhaMDayaM / guruM vaMdita sajjhAyaM, kujA dukkhavimokkhaNaM // 21 // porisIe cabhAge, vaMditANa tao guruM / apaDikkamittu kAlassa, bhAyaNaM paDilehae // 22 // muhapartti paDilehittA, paDilehijja gocchayaM / gocchaga-laiyaMgulio, vatthAI paDilehae // 23 // uDDhaM thiraM aturiyaM, pubvaM tA vatthameva paDile / to viiyaM paphoDe, taiyaM ca puNo pamajjejjA // 24 // in yannayati yadA rAtri, nakSatraM tasminnabhacaturbhAge / samprApte virametsvAdhyAyAt pradoSakAle ||19|| tasminneva ca nakSatre, gaganacaturbhAgasAvazeSe / vairAtrikamapi kAlaM, pratyupekSya muniH kuryAt ||20|| pUrvasmiturmAge, pratyupekSya bhANDakam / guruM vanditvA svAdhyAya, kuryAdduHkhavimokSaNam ||21|| pauruNyAturbhAge, vanditvA tato gurum / apratikramya kAlasya, bhAjanaM pratilekhayet ||22|| mukha gotikAM pratilekhya, pratilekhayet gocchakam / arkaililAta gocchako, vastrANi pratilekhayet ||23|| UrdhvaM sthiramatvaritaM pUrvaM tAvadvatrameva pratyupekSeta / tato dvitIyaM prasphoTayet, tRtIyaM ca punaH pramRjyAt ||24|| Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ and uttarAdhyayana sUtra. raninananenanananananananam aNaccAviyaM avaliyaM, aNANubandhiM amosaliM ceva / chappurimA Nava khoDA, pANIpANivisohaNaM // 25 // ArabhaDA(1) sammadA(2), vajjeyavvA yamosalI tiyaa(3)| paSphoDaNA cautthI(4), vikkhittA(5)veiyA chtttthaa(6)||26|| pasiDhila-palaMba-lolA, egAmosA aNegaruvadhuNA / kuNai pamANi pamAyaM, saMkiya gaNaNovagaM kujA // 27 // aNUNAirittapaDilehA, avivacAsA taheva ya / paDhamaM payaM pasatthaM, sesAI u appasatthAI // 28 // paDilehaNaM kuNaMto, mihokahaM kuNai jaNavayakahaM vA / dei va paJcakkhANaM, vAei sayaM paDicchai vA // 29 // puDhavI AukkAe, teU vAU vaNassai tasANaM / paDilehaNApamatto chaNhaM pi virAhao hoi // 30 // anartitamavalita-manAnubandhyAmarzavacca vai / paTapUrvA navakhoTakAH, pANiprANivizodhanam // 25 // ArabhaTA sammardA, varjayitavyA ca mosalI tRtiiyaa| prasphoTanA caturthI, vikSiptA vedikA paSTI // 26 // prshithiilprlmblolekaamrshaa'nekruupdhuunnaa| karoti pramANe pramAda, zaGkite gaNanopagaM kuryAt // 27 // anyanAtiriktA pratilekhAvivyatyAsA tathaiva c| prathama padaM prazastaM, zeSANi cAprazastAni // 28 // pratilekhanAM kurvanmithaH kathAM kathayati janapadakathAM vaa| dadAti vA pratyAkhyAnaM, vAcayati svayaM pratIcchati vA // 29 pRthvyapkAyastejovAyuvanaspatitrasAnAm / pratilekhanApramattaH SaNNAmapi virAdhako bhavati // 30 // Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 adhyayana 26 puDhavI- AukkAe - teU - vAU - vaNassaha-6 sANaM / paDilehaNA - Autto chahaM saMrakkhao hoI // 31 // tajhyAe porasIe, bhattaM pANaM chaha aNNayarAgammi kAraNaMmmi veyaNa(1) - veyAvacce (2) iriyaTTAe ( 3 ) ya saMjamaTTAe (4) / taha pANavattiyA (5) chaTuM puNa dhammarcitA ( 6 ) // 33 // NiggaMtho dhitimaMto NiggaMthI viNa karejja chahi ceva / ThANehi u imehi aNaikkamaNA ya se hoi // 34 // AyaMke uvasagge titikkhayA baMbhaceraguttIsu / pANidayA - tavahe uM sarIravoccheyaNaTTA // 35 // avasesaM bhaMDagaM gijjhA cakkhusA paDilehae / paramaddhajoyaNAo viharaM viharae muNI // 36 // gavesae / samuTThie // 32 // pRthvya kAyaste jovAyuvanaspatitrasAnAm / pratilekhanAyuktaH SaNNAM saMrakSako bhavati // 31 // tRtIyAyAM pauruSyAM bhaktaM pAnaM gaveSayet / SaNNAmanyatare kAraNe samupasthite ||32|| vedanopazamanAryai vaiyAvRtyAyeryArthAya saMyamArthAya ca / tathA prANapratyayAya SaSThaM punaH dharmacintA ||33|| nirgrantho vRtimAnnirgrandhyapi na kuryAt SaDUbhizcaiva sthAnairebhiranatikramaNAni tasya bhavati ||34|| AtaGka upasarge titikSAyAM brahmacaryaguptiSu prANidayA - tapahetoH zarIravyucchedArthAya ||35|| avazeSaM bhANDakaM gRhItvA cakSuSA pratilekhayet / paramardhayojanAdvihAraM viharenmuniH ||36|| Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra mommmmm rnormonom cautthIe porisIe NikkhivittANa bhAyaNaM / sajjhAyaM ca tao kunA savvabhAvavibhAvaNaM // 37 // porisIe caubhAge vaMdittANa tao guruM / paDikkamittA kAlassa sejjaM tu paDilehae // 38 // pAsavaNucArabhUmi ca paDilehija jayaM jaI / kAussaggaM tao kujA savvadukkhavimokkhaNaM // 39 // devasiyaM ca aIyAraM ciMtijA aNupuvvaso / NANaMmi dasaNe ceva carittammi taheva ya // 40 // pAriyakAussaggo vaMdittANa tao guruM / desiyaM tu aIyAraM Aloeja jahakkammaM // 41 // paDikkamittu Nissallo vaMdittANa tao guruM / kAussaggaM tao kujA savvadukkhavimokkhaNaM // 42 // caturthyAM pauruSyAM nikSipya bhAjanam / svAdhyAyaM ca tataH kuryAtsarvabhAvavibhAvanam // 37 // pauruSyAzcaturbhAge vanditvA tato gurum / pratikramya kAlaM zayyAM tu pratilekhayet // 38 // prazravaNoccArabhUmi ca pratilekhayedyataM ytiH| kAyotsarga tataH kuryAtsarvaduHkhavimokSaNam // 39 // daivasikaM cAticAraM cintyednupuurvshH| jJAne darzane caiva cAritre ca tathaiva ca // 40 // pAritakAyotsargoM, vanditvA ca tato gurum / devasikaM tvaticAramAlocayedyathAkramam // 4 // pratikramya niHzalyo vanditvA tato gurum / kAyotsarga tataH kuryAt sarvaduHkhavimokSaNam // 42 // 24 Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 adhyayana 26 ohann pAriyakAussaggo vaMdittANa tao guruM / thuimaGgalaM ca kAUNaM kAlaM saMpaDilehae // 43 // paDhamaM porisi sajjhAyaM viie jhANaM jhiyAyaI / taiyAe NiddamokkhaM tu sajjhAyaM tu cautthIe // 44 // porisIe cautthIe kAlaM tu paDilehiyA / sajjhAyaM tu tao kujA abohato asaMjae // 45 // porisIe caubhAge vaMdiUNa tao guruM / paDikkamittu kAlassa kAlaM tu paDilehae // 46 // Agate kAyavosagge savvadukkhavimokkhaNe / kAussaggaM tao kujA savvadukkhavimokkhaNaM // 47 // rAiyaM ca aiyAraM citija aNupuvvaso / NANaMmi daMsaNaMmi carittammi tavammi ya // 48 // pAritakAyotsargo vanditvA tato gurum / stutimaGgalaM ca kRtvA, kAlaM saMpratilekhayet // 43 // prathamapauruSyAM svAdhyAyaM dvitIyAyAM dhyAnaM dhyAyati / tRtIyAyAM nidrAmokSaM tu catujhaM tu svAdhyAyam // 44 // pauruSyAM caturthyAM kAlaM tu pratilekhayet / svAdhyAyaM tu tataH kuryAdabodhayannasayaMtAn // 45 / / pauruSyAzcaturbhAge banditvA tato gurum / pratikramya kAlasya kAlaM tu pratilekhayet // 46 // Agate kAyavyutsarge sarvaduHkhavimokSaNe / kAyotsarga tataH kuryAtsarvaduHkhavito jhaNam // 47 // rAtrikaM cAticAraM cintayedanupurvazaH / jJAnedarzane cAritre tapasi ca // 48 // Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 187 uttarAdhyayana sUtra. *aakkkkkkkkkkkkk pAriyakAussaggo vaMdittANa tao guruM / rAiyaM tu aIyAraM Aloeja jahakkamaM // 49 // paDikamittu Nissallo vaMdittANa tao guruM / kAussaggaM tao kujA savvadukkhavimokkhaNaM // 50 // kiM tavaM paDivajAmi ? evaM tattha vicitae / kAussaggaM tu pAritA vaMdiUNa tao guruM // 51 // pAriyakAussaggo vandittANa tao guruM / tavaM saMpaDivajittA kareja siddhANa saMthavaM // 52 // esA sAmAyArI samAseNa viyAhiyA / jaM carittA bahU jIvA tiNNA saMsArasAgaraM // 53 // tti bemi ||ii 'sAmAyArI' NAmagaM chabbIsaimaM ajayaNaM sammattaM // ( iti 'sAmAcArI' nAmakaM paiviMzatitamaM adhyayanaM samAptam ) weeM pAritakAyotsargoM vanditvA tato gurum / rAtrikaM tvaticAramAlocayedyathAkramam // 49 // pratikramya nizalyo vanditvA tato gurum / kAyotsarga tataH kuryAtsarvaduHkhavimokSaNam // 50 // ki tapa pratipadya evaM tatra vicintayet / kAyotsarga tu pArayitvA vandate ca tato gurum // 51 // pAritakAyotsargoM vanditvA tato gurum / tapassampratipadya kuryAtsidhdhAnAM saMstavam // 52 // eSA sAmAcArI samAsena vyAravyAtA / yAM caritvA bahavo jIvAstIrNAH saMsAra sAgaram // 53 // Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 adhyayana 27 `rrrrrr```````````` // atha khalukIyAbhihaM sattAvIsaimaM ajjhayaNaM // there gaNahare gagge muNI AsI visArae / AiNNe gaNibhAvammi samAhi paDisaMdhae // 1 // vahaNe vahamANassa katAraM aivattaI / joge vahama Nassa saMsAro aivattaI // 2 // khaluMke jo u joei vihammANo kilissaI / asamAhiM ca vedei, tottao se ya bhajaI // 4 // egaM Dasai pucchaMmi egaM vidhai abhikkhaNaM / ego bhaMjai samilaM ego uppahapaTTio // 4 // ego paDai pAseNaM Nivesai NivajjaI / upakuddai uphiDai saDhe bAlagavI vae // 5 // mAI muddheNa paDai kuddhe gacchai paDippahaM / mayalakkheNa ciTThaI vegeNa ya pahAvaI // 6 // // atha khaluGkIyAbhidhaM saptaviMzatitamaM adhyayanam / sthaviro gaNadharo gAgryo munirAsIdvizAradaH / AkIrNo gaNibhAve samAdhi pratisaMdhatte // 1 // vAhane vAhayamAnasya kAntAramativatate / yoge vAhyamAnasya saMsAro'tivartate // 2 // khaluGkAnyastu yojayati vidhyanklizyati / asamAdhiM ca vedayate totrakastasya ca bhajyate // 3 // ekaM dazati pucche, ekavidhyatyamIkSNam / eko bhanakti samilAM eka utpathaprasthitaH / / 4 / / ekaH patati pArzveNa nivizati nipdyte| utkUrda ti utplavate zaTho bAlagavIM vrajet // 5 / / mAyI mU| patati krudho gacchati pratipatham / mRtalakSeNa tiSThati vegena ca pradhAvati // 6 // Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 189 ucarAdhyayanasatra. ananenanananananurn chiNNAle chiMdai 'selliM duIte bhaMjae jugaM / se vi ya sussuyAittA ujjuhittA palAyae // 7 // khalaMkA jArisA jojA dussIsA vi hu tArisA / joiyA dhammajANammi bhajjatI dhiidubbalA // 8 // iiDhIgAravie ege ege'stha rasagArave / sAyAgAravie ege ege sucirakohaNe // 9 // bhikkhAlasie ege ege omANabhIrue thaddhe / egaM ca aNusAsammI heUhiM kAraNehiM ya // 10 // so vi aMtarabhAsillo dosameva pakubbaI / AyariyANaM tu vayaNaM, paDikUlei abhikkhaNaM // 11 // Na sA mamaM viyANAi Na vi sA majjha dAhiI / NiggayA hohitI maNNe sAhU aNNo'ttha vaccau // 12 // chinnAlaH chinatti silliM durdAnto bhanakti yugam / sopi ca sUtkRtyoddhAya palAyate // 7 // khaluGkA yAdRyA yojyA duHziSyA api taadRshaaH| yojitA dharmayAne bhajyante dhRtidurbalAH // 8 // Rddhigauravika ekaH eko'tra rasagauravaH / sAtagauravika ekaH ekassucirakrodhanaH // 9 // bhikSAlasikaH ekaH eko'pmaanbhiirukH| stabdhaH ekamanuzAsti hetubhiH kAraNaizca // 10 // sopyantarabhASAvAndoSameva prakaroti / AcAryANAM tu vacanaM pratikUlayatyabhikSaNam // 11 / / na sA mAM vijAnAti nApi sA mahyaM dAsyati / nirgatA bhaviSyati manye sAdhuranyastatra vrajatu // 12 // 1 silliM ti rajjum , Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 27 ph`laakphaakaakphaaph posiyA paliucanti / te pariyaMti samaMtao // rAyaviTTi va mnnnnNtaa| kareMti bhiuDi muhe // 13 // vAiyA saMgahiyA ceva / bhatapANehi posiyA // jAyapakkhA jahA haMsA / pakamaMti disodisi // 14 // aha sArahI viciMtei / khaluMkehi samAgae // ki majjha duTThasIsehiM ? / appA me avasIyaI // 15 // jArisA mama sIsA u, tArisA galigaddabhI / galigaddabhe caittA NaM, daDhaM pagiNhaI tavaM // 16 // midumaddavasaMpaNNo, gaMbhIre susamAhio / viharai mahiM mahappA, sIlabhUeNa appaNA // 17 // tti bemi // sattAvIsaimaM khalaMkiyaMajjhayaNaM samattaM // preSitAH parikuzcanti, (apalapanti) te pariyanti samantataH; rAjaveSTimiva manyamAnAH, kurvanti bhrakuTimmukhe // 13 // vAcitAH saMgRhitAzcaiva, bhaktapAnena poSitAH; jAtapakSAH yathA haMsAH, prakrAmanti dizodizaM // 14 // atha sArathirvicintayati, khalukaiH zramAgato; kiM mama duSTaziSyaiH, AtmA me'vasIdati // 15 // yAdRzA mama ziSyAstu, tAdRzA galigardabhAH, galigardabhAntyaktvA, dRDhaM pragRhAti tapaH // 16 // mRdumArdavasampanno, gambhIro susamAhitaH; viharati mahIM mahAtmA, zIlabhUtenAtmanA iti bravImi // 17 // samApta khalukIyanAmasaptaviMzamadhyayanam // Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. ww TELE // atha mokSamArgagatyAkhyamaSTAviMzamadhyayanam // mokkhamaggagaIM tacaM, suNeha jiNabhAsiyaM / caukAraNa saMjuttaM, NA - daMsaNalakkhaNaM // 1 // 191 Gene gANaM ca daMsaNaM ceva, caritaM ca tavo tahA / esa maggutti paNNatto, jiNehiM varadaM siMhiM // 2 // gANaM ca daMsaNaM ceva, caritaM ca tavo tahA / eyaM maggamaNuSpattA, jIvA gacchaMti soggaiM // 3 // tattha paMcavihaM NANaM, suyaM AbhiNivohiyaM / ohINANaM ca tayaM, maNaNANaM ca kevalaM // 4 // eyaM paMcavihaM NANaM, davvANa ya guNANa ya / pajjavANaM ca savvesiM, NANaM NANIhiM dekhiyaM // 5 // guNANamAsao davvaM, egadavvassiyA guNA / lakkhaNaM pajjavANaM tu, ubhao assiyA bhave // 6 // mokSamArgagati tathyAM zruNuta jinabhASitAm catuHkAraNasaMyuktAM, jJAnadarzanalakSaNAm // 1 // jJAnaM ca darzanaM caitra, cAritraM ca tapastathA; eSa mArga iti prajJapto, jinairvaradarzibhiH // 2 // jJAnaM ca darzanaM caiva, cAritraM ca tapastathA; enaM mArgamanuprAptA, jIvA gacchantisugatim ||3|| tatra paJcavidhaM jJAnaM zrutamAbhinivodhikam ; avadhijJAnaM ca tRtIyaM manaH (paryAya) jJAnaM ca kevalam ||4|| etatpaJcavidhaM jJAnaM, dravyANAM ca guNAnAM ca; paryAyAnAM ca sarveSAM jJAnaM jJAnibhirdarzitam // 5 // guNAnAmA yo dravyamekadravyAzritA guNAH; lakSaNaM paryavAnAMtyubhayorAzritA bhaveyuH ||6|| Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 kkkkkkk adhyayana. 28 onaro dhammo ahammo AgAsaM, kAlo puggala-jantavo / esa logotti paNNatto, jiNehiM varadaMsihi // 7 // dhammo ahammo AgAsaM, davva itikamAhiyaM / aNaMtANi ya davvANi, kAlo poggala-jantavo // 8 // gailakSaNo u dhammo, ahammo tthaannlkkhnno| bhAyaNaM savvadavvANaM, NahaM ogAhalakkhaNaM // 9 // vattaNAlakkhaNo kAlo, jIvo uvaogalakkhaNo / NANeNaM daMsaNeNaM ca, suheNa ya duheNa ya // 10 // NANaM ca daMsaNaM ceva, caritaM ca tavo tahA / vIriyaM uvaogo ya, eyaM jIvassa lakkhaNaM // 11 // sabaMdhayAra-ujjoo, pahA chAyA''tave ti vA / vaNNa-rasa-gaMdhaphAsA, poggalANaM tu lakkhaNaM // 12 // dharmo'dharma AkAza, kAlapudgalajantavaH; epa loka iti prajJapto, jinavaradarzibhiH // 7 // dhamo'dharma AkAza, dravyamekaikamAkhyAtam ; anantAni ca dravyANi, kAlaH pudgalajantavaH // 8 // gatilakSaNastu dharmo'dharmassthAnalakSaNaH; bhAjanaM sarvavyAnAM, nabho'vagAhalakSaNam // 9 // vartanAlakSaNo kAlo, jIva upayogalakSaNaH; jJAnena darzanena ca, sukhena ca duHkhena ca // 10 // jJAnaM ca darzanaM caiva, cAritraM ca tapastathA; vIryamupayogazcatajjIvasya lakSaNam // 11 // zabdo'ndhakAra udyotaH, prabhA chAyA''tapa iti vA; varNagandharasasparzAH, pudgalAnAM tu lakSaNam // 12 // Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. 193 8 egattaM ca puhattaM ca, saMkhA saMThANameva ya / saMjogA ya vibhAgA ya, pajjavANaM tu lakkhaNaM // 13 // jIvA'jIvA ya bandho ya, puNNa-pAvA''savA tahA / saMvaro NijarA mokkho, saMtee 'tahiyA nava // 14 // tahiyANaM tu bhAvANaM, sambhAve uvaesaNaM / bhAveNaM saddahaMtassa, sammattaM taM viyAhiyaM // 15 // NisagguvaesaruI(1-2), ___ ANAI(3) sutta-bIyarui(4-5) meva / abhigama-vitthAraruI(6-7), kiriyA-saMkheva-dhammaruI(8-9-10) // 16 // bhUyattheNAhigayA, jIvA'jIvA ya puNNa pAvaM ca / sahasammuiyA''sava-saMvare ya, roei u Nisaggo // 17 // ekatvaM ca pRthaktvaM ca, saMkhyAsaMsthAnameva ca; saMyogAzca vibhAgAzca, paryavAnAM tu lakSaNam // 13 // jIvA ajIvAzva bandhazca, puNyaM pApAzravau tathA; saMvaro nirjarA mokSaH, . santyete tathyA nava // 14 // tathyAnAM tu bhAvAnAM, sadbhAve upadezanam ; bhAvena zraddadhataH, samyaktvaM vyAkhyAtam // 15 // nisargopadezarucirAjJArucissUtravIjaruci eva ca; abhigamavistArarucI, kriyAsaMkSepadharmaruciH // 16 // bhUtArthenAdhigatA, jIvAjjIvAzca puNyapApaM ca; sahasaMmatyA''zravasaMvarau ca, rocate tu nisargaH // 17 / / 1 ta hapta-thyA:-avitathA iti / Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 28 Annanon 194 ananananananananan jo jiNadiDhe bhAve, caubbihe saddahAi sayameva / emeva NaNNaha tti ya, Nisaggarui ti NAyavvo // 18 // ee ceva u bhAve, uvaDhe jo pareNa saddahai / chaumattheNa jiNeNa va, uvaesarui ti NAyavvo // 19 // rAgo doso moho, aNNANaM jassa avagayaM hoi / ANAe royaMto, so khalu ANAI nAmaM // 20 // jo suttamahijjato, suraNa ogAhaI u sammattaM / aMgeNa bAhireNa va, so suttarui tti NAyavvo // 21 // egeNa aNegAI, payAiM jo pasaraI u sammattaM / udae vva tellabidU, so bIyarui ti nAyavvo // 22 // so hoi abhigamaruI, suyaNANaM jeNa atthao diTuM / ekArasa aMgAI, paiNNagaM diThivAo ya // 23 // yo jinadRSTAnbhAvAMzcaturvidhAn zraddadhAti svayameva; evameva nAnyatheti ca, nisargaruciriti jJAtavyaH // 18 // etAMzcava tu bhAvAnupadiSTAnyaH pareNa zraddadhAti; chadmasthena jinena copadezaruciriti jJAtavyaH // 19 // rAgo dveSo moho'jJAnaM yasyApagataM bhavati; AjJayA rocamAnastu, sa khalyAjJArucirnAma // 20 // yassUtramadhIyAnaH zrutenAvagAhate tu samyaktvaM aGgena bAhyena ca, sa sUvaruciriti jJAtavyaH // 21 // ekenAnekeSu, padeSu yaH prasarati tu samyaktvam ; udaka iva tailabinduH, so vIjaruciriti jJAtavyaH // 22 // sa bhavatyabhigamaruciH, zrutajJAnaM yenArthato dRSTam ; ekAdazAGgAni, prakIrNakaM dRSTivAdazca // 23 // Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. kkkkkkkkk 195 4 waa pha davvANa savvabhAvA, savvapamANehi jassa uvaladdhA / sabvAhiM nayavihIhiM ya, vitthArarui tti NAyavyo // 24 // dasaNa-NaNa-caritte, tava-viNae saccasamii-guttIsu / jo kiriyAmAvaruI, so khalu kiriyAruI NAmaM // 25 // aNabhiggahiyakudiTThI, saMkhevarui ti hoi NAyavyo / avisArao pavayaNe, aNabhigahio ya sesesu // 26 // jo asthikAyadhammaM, suyadhammaM khalu carittadhammaM ca / saddahai jiNAbhihiyaM, so dhammarui ti NAyabyo // 27 // paramatthasaMthavo vA, sudiTThaparamatthasevaNA vAvi / vAvaNNakudaMsaNavajjaNA ya, sammattasaddahaNA // 28 // Natthi carittaM sammattavihUNaM, daMsaNe u bhaiyavvaM / sammatta-carittAI, jugavaM puvvaM va sammattaM // 29 // dravyANAM sarvabhAvAH, sarvapramANairyasyopalabdhAH; sarvairnayavidhibhizca, vistAraruciriti jJAtavyaH // 24 // darzanajJAnacAritre, tapovinaye satyasamitiguptiSu; yo kriyAbhAvaruciH; sa khalu kriyArucirnAma // 25 // anabhigrahitakudRSTirasaMkSeparuciriti bhavati jJAtavyaH; avizAradaH pravacane, 'nabhigrahitazca zeSeSu // 26 // yo'stikAyadharma, zrutadharma khalu cAritradharma ca; zraddadhAti jinAbhihitaM, sa dharmaruciriti jJAtavyaH // 27 / / paramArthasaMstavo vA, sudRSTaparamArtha sevanA vApi; vyApannakudarzanavarjanA ca, samyaktvazraddhAnam / / 28 / / nAsti cAritraM samyaktvavihIna, darzane tu bhaktavyam ; samyaktvacAritre, yugapatpUrva vA samyaktvam // 29 // Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 adhyayana 28 Anmommonommu NAdaMsaNissa NANaM, gANeNa viNA Na hu~ti crnngunnaa| aguNissa patthi mokkho, Nasthi amokkhassa NivvANaM // 30 // NissaGkiya-NikaMkhiya-NinvitigiMchA amUDhadiTThI y| ukhavUha-thirIkaraNe, vacchalla-pabhAvaNeSTu // 31 // sAmAiyattha paDhamaM, cheovaTThAvaNaM bhave bIyaM / parihAravisuddhIyaM, suhumaM taha saMparAyaM ca // 32 // akasAyamahakkhAyaM, chaumatthassa jiNassa vA / eyaM cayarittakaraM, cArittaM hoi AhiyaM // 33 // tavo ya duviho vutto, bAhira bhitaro tahA / bAhiro chaviho vutto, evamabhitaro tavo // 34 // NANeNa jANai bhAve, daMsaNeNa ya sarahe / caritteNa ya giNhAi, taveNa parisujhaI // 35 // nA'darzanino jJAna, jJAnena vinA na bhavanti caraNaguNAH; aguNino nAsti mokSaH, nAstyamuktasya nirvANam // 30 // niHzaGkitaM niSkAkSitaM, nirvicikitsamamUDhadRSTizca; upabahA sthirIkaraNe, vAtsalyaprabhAvane aSTa // 31 // sAmAyikamatra prathama, chedopasthApanaM bhaved dvitIyam, parihAravizuddhikaM, sUkSmasaMparAyaM ca tathA // 32 // akaSAyaM yathAkhyAtaM, chabasthasya jinasya vA; etaccayariktakaraM, cAritraM bhavatyAkhyAtam // 33 // tapazca dvividhamuktaM, bAhyamAbhyantaraM tathA; bAhyaM paividhamuktamevamabhyantaraM tapaH // 34 // jJAnena janAti bhAvAnsamyaktvena ca zraddhatte, cAritreNa ca gRhAti, tapasA parizudhyati // 35 // Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra UPUTU khavettA puvvakammAI, saMjameNa savvadukkhapahINaTTA, pakamaMti tti bemi // iti aTThAvIsa maM mokkhamaggagatInAmaM ajjhayaNaM samattaM // WWW 197 nun taveNa ya / mahesiNo // 36 // kSapayitvA pUrvakarmANi, saMyamena tapasA ca sarvaduHkhaprahINArthAH, prakrAmanti maharSaya iti bravImi // 36 // Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 adhyayana. 29 aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa // atha samyaktvaparAkramAkhyamekonatriMzamadhyayanam // suyaM me AusaM teNaM bhagavayA evamakkhAyaM-iha khalu sammattaparakkame NAma'jjhayaNe samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM kAsaveNaM paveie; jaM sammaM sadahittA pattiAittA royaittA phAsaittA pAlaittA tIraittA kiTTaittA sohaittA ArAhaittA ANAe aNupAlaittA bahave jIvA sijhaMti bujhaMti mucati pariNibvAyaMti savvadukkhANamaMtaM kareMti // tassa NaM ayamaDhe evamAhijai, taM jahA,-saMvege 1 Nijvee 2 dhammasaddhA 3 gurusAhammiyasussUsaNayA 4 AloyaNayA 5 NidaNayA 6 garihaNayA 7 sAmAie 8 cauvvIsatthae 9 vaMdaNae 10 paDikkamaNe 11 kAussagge 12 paJcakkhANe 13 thaya-thuImaMgale 14 kAlapaDilehaNA 15 pAyacchittakaraNe 16 khamAvaNayA 17 sajjhAe 18 zrutaM mayA''yuSman ! tena bhagavanA evamAkhyAtam-iha khalu samyaktvaparAkramaM nAmA:dhyayanaM zramaNena bhagavatA mahAvIreNa kAzyapena praveditaM yaM samyaka zraddhAya pratItya rocayitvA spRSTvA pAlayitvA tIrayitvA kIrtayitvA zodhayitvA''rAdhyAjJayA'nupAlya bahavo jIvAssiddhayanti buddhayante mucyante parinirvAnti sarvaduHkhAnAmantaM kurvanti // tasya Namayamartha evamAkhyAyate, tadyathA-saMvego 1 nivedo 2 dhamazraddhA 3 sAdhAnikaguruzuzraSaNaM 4 AlocanA 5 nindA 6 gardA 7 sAmAyikaM 8 caturvizatistavo 9 vandanaM 10 pratikramaNaM 11 kAyotsargaH 12 pratyAkhyAnaM 13 stavastumiGgalaM 14 kAlapratyupekSaNAM 15 prAyazcittakaraNaM 16 kSamaNA 17 svAdhyAyo 18 Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. vAyaNayA 19 paDipucchaNayA 20 paDiyaTTaNayA 21 aNuppehA 22 dhammakahA 23 suyassa ArAhaNayA 24 egaggamaNasANNivesaNayA 25 saMjame 26 tave 27 vodANe 28 suhasAe 29 appaDibaddhayA 30 vivittasayaNAsaNa sevaNayA 31 viNivaTTaNayA 32 saMbhogapaJcakkhANe 33 uvahipaJcakakhANe 34 AhArapaJcakkhANe 35 kasAyapaccakkhANe 36 jogapaccakkhANe 37 sarIrapaccakkhANe 38 sahAyapaccakkhANe 39 bhattapaccakhANe 40 sambhAvapaccakkhANe 41 paDirUvaNayA 42 veyAvacce 43 savvaguNasaMpuNNayA 44 vIyarAgayA 45 khaMtI 46 muttI 47 maddabve 48 ajave 49 bhAvasacce 50 karaNasacce 51 jogasacce 52 vAcanA 19 pratipracchanA 20 parAvartanA 21 anuprekSA 22 dharmakathA 23 zratasyArAdhanA 24 ekAgramanaHsaMnivezanA 25 saMyama 26 stapo 27 vyavadAna 28 sukhazAyo 29 'pratibandhatA 30 viviktazayanAsanasevanA 31 vinivarttanA 32 sambhogapratyAkhyAnaM 33 upadhipratyAkhyAnaM 34 AhArapratyAkhyAnaM 35 kapAyapratyAkhyAnaM 36 yogapratyAkhyAnaM 37 zarIrapratyAkhyAnaM 38 sahAyapratyAkhyAnaM 39 bhaktapratyAkhyAnaM 40 sadbhAvapratyAkhyAnaM 41 pratirUpatA 42 vaiyAvRttyaM 43 sarvaguNasaMpUrNatA 44 vItarAgatA 45 kSAntiH 46 muktiH 47 mArdavaM 48 AjaivaM 49 bhAvasatyaM 50 karaNasatyaM 51 yogasatyaM 52 Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 -126 adhyayana 29 nanu maNaguttayA 53 vayaguttayA 54 kAyaguttayA 55 maNasamAhAraNayA 56 vayasamAhAraNayA 57 kAyasamAhAraNayA 58 NANasaMpaNNayA 59 daMsaNa saMpaNyA 60 caritasaMpaNNayA 61 soiMdiyaNiggahe 62 cakkhiMdiyaNiggahe 63 ghANidiyaNiggahe 64 jimmidiyaNiggahe 65 phArsindiyaNiggahe 66 kohavijae 67 mANavijae 68 mAyAvijae 69 lohavijae 70 peja-dosamicchAdaMsaNavijae 71 selesI 72 akammayA 73 // saMvegeNaM bhante jIve kiM jaNayaha? saMvegeNaM aNuttaraM dhammasaddhaM jaNayai, aNuttarAe dhammasaddhAe saMvegaM havvamAgaccha, aNantANubandhiko hamANamAyAlobhe khaveDa, kammaM Na baMdha, tapaccaiyaM ca micchattaviseohi kAUNa manoguptA 53 vAgguptatA 54 kAyaguptatA 55 manaH samAdhAraNA 56 vAksamAdhAraNA 57 kAyasamAdhAraNA 58 jJAnasaMpannatA 59 darzana saMpannatA 60 cAritrasaMpannatA 61 zrotrendriyanigrahaH 62 caturindriyanigraho 63 ghrANendriyanigraho 64 jihvendriyanigrahaH 65 sparzanendriyanigraha 66 krodha vijayo 67 mAnavijayo 68 mAyAvijayo 69 lobhavijayaH 70 premadveSamithyAdarzanavijayaH 71 zailezI 72 akarmatA 73 || saMvegena bhadanta ! jIvaH kiM janayati ? saMvegenAnuttarAM dharmazraddhAM janayati, anuttarayA dharmazraddhayA saMvegaM zIghramAgacchatyanantAnubandhikrodhamAyAlobhAnkSapati, karma na badhnAti, tatpratyayikAM ca mithyAtvavizuddhi kRtvA, Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra 201 dasaNArAhae bhavai, daMsaNavisohie ya NaM visuddhAe atthegaIe tegeva bhavaggahaNeNaM sijjhaI, sohIe ya NaM visuddhAe taccaM puNo bhavaggahaNaM NAikkamai // 1 // NivveeNaM bhaMte ! jIve ki jaNayai ? NivveeNaM divva-mANussatericchiesu kAmabhogesu NivveyaM havvamAgacchai, savvavisaesu virajjai, savvavisaesu virajamANe ArambhaparicAyaM karei, ArambhaparicAyaM karemANe saMsAramaggaM vocchiMdai siddhimaggapaDivaNNe ya bhavai // 2 // dhammasaddhAe NaM bhaMte ! jIve ki jaNayai ? dhammasaddhAe NaM sAyAsokkhesu rajamANe virajai, agAradhammaM ca NaM cayai aNagArie NaM jIve sArIra-mANasANaM dukkhANaM cheyaNabheSaNasaMjogAINaM voccheyaM karei, avvAbAhaM Nivvatei // 3 // darzanArAdhakobhavati, darzanavizuddhayA ca vizuddhayA'syekakaH kazcittanaiva ca bhavagrahaNena siddhathati, zuddhathA ca nu vizuddhathA tRtIyaM punarbhavagrahaNaM nAtikAmati // 1 // nidena bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?, nidena divyamAnuSatairazceSu kAmabhogeSu nirvedaM zIpramAgacchati, sarvaviSayeSu virajyate, sarvaviSayeSu virajyamAnaH ArambhaparityAgaM karotyAraMbhaparityAga kurvansaMsAramArga vyavacchinatti, siddhimArgapratipannazca bhavati // 2 // dharmazraddhayA bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?, dharmazraddhayA sAtasaukhyeSu rajyamAno virajyate, agAradharma ca nu tyaH. paNagAra jIvaH zAriramAnasAnAM chedanabhedanasaMyogAdInAM vyucchedaM karotyavyAvAdhaM ca nu sukhaM nivattayati // 3 / / 26 Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . 202 adhyayana 29 PU gurusAhammiyasussUsaNayAe pa bhante ! jIve kiM jaNayai ? gurusAhammiyasussUsaNayAe NaM viNayapaDivartti jaNayaha viNayapaDivaN ya maM jIve apaccAsAyansIle pheraiyatirikta * joNiyamaNusa devadaragaIo Nirumbhai, varaNa saMjalaprabhatti 1 ' 1 bahumANayAe maNussadeva suragaIo pibaMdhaha siddhimogaDaM 'ca visohei, pasatthAI ca NaM viSayamUlAI sakajAI. sAhei, aNNeya bahave jIve viNaittA bhavai // 4 // AloyaNAe NaM bhante ! jIve kiM jaNapar3a 2 AloSaNAe NaM mAyA 2 r NiyANamicchAdarisaNasallAnaM mokkhamaggavigdhANaM anaMtasaMsAravaddhaNANaM uddharaNaM karer3A, ujjubhAvaM ca jaNayai. ujjubhAvapaDivaNe ya NaM jIve amAI itthIveyaM napuMsagave ye tra Na baMdhai, puvvabaddhaM ca pAM. Nijvara ||5|| NidaNayAe ' sArmika guruzuzrapaNe bhadanta ! kiM janayati 2, sAdharmika guruzuzrUSaNena nu vinayapratipattiM janayati, pratipannavinayazca nu jIvo'natyAzAtanAzIlo nairayikatiryagyonikamAnuSyaM devadurgatiH niruNaddhi, varNasaMjvalana bhaktibahumAnatayA manuSyadevasug2atI nibadhnAti, siddhisugati ca vizodhayati, prazastAni vinayamUlAni sarvakAryANi sAdhayati, anyAMzca bahUnjIvAnvinetA bhavati ||4|| AlocanA nu bhadanta ! jIvaH kiH janayati ?, AlocanayA mAyAnidAnamithyAdarzanazalyAnAM mokSamArgavidhvAnAmavanta saMsAravardhanAnAmuddharaNaM karoti, RjubhAvaM ca janayati, pratipannabhAvazca jIvosmAyI strIvedaM napuMsaka vedaM ca na badhnAti, pUrvabaddhaM ca nu nirjarayati ||5|| nindanena Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 203 uttarAdhyayana sUtra. kaa NaM bhante ! jIve ki jaNayai ? jiMdaNayAe NaM pacchANuhAvaM jaNayai, pacchANutAveNaM virajamANe karaNaguNaseDhiM paDivajai. karaNaguNaseDhIpaDivaNNe ya aNagAre mohaNijja kammaM ugghAei // 6 // garahaNayAe NaM bhante ! jIve kiM jaNayai ? garahaNayAe apurekAra jaNayai, apurekAragae NaM jIve appasatyehiMto jogehito Niyattai, pasatthe ya paDivajai, pasatthajogapaDivaNe ya NaM aNagAre aNataghAipajjave khavei // 7 // sAmAieNaM bhante ! jIve kiM jaNayai ? sAmAieNaM sAvajajogaviraI jaNayai // 8 // cauvIsatthaeNaM bhante ! jIve kiM jaNayai ? cauvIsatthaeNaM dasaNavisohiM jaNayai // 9 // vaMdaNaeNaM bhante ! jIve kiM jaNayai ? vandaNaeNaM NIyAgoyaM kamma khoi, uccAgoyaM nu bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?, nindanena pazcAdanutApaM janayati, pazcAdanutApena virajyamAnaH karaNaguNazreNi pratipadyate, pratipannakaraNaguNazreNikazcAnagAraH mohanIyaM karma udghAtayati // 6 // garhaNena bhadanta ! jIvaH kiM janayati ? garhaNenApuraskAraM janayatyapuraskAragato nu jIvo'prazastebhyo yogebhyo nivarttate, prazastayogAnpratipadyate, prazastayogapratipannazvA'nagAronantaghAtinaH paryavAnkSapayati // 7 // sAmAyikena bhadanta ! jIvaH kiM janayati ? sAmAyikena sAvadyayogaviratiM janayati // 8 // caturvizatistavena bhadanta ! jIvaH kiM janayati ? caturviMzatistavena darzanavizuddhi janayati // 9 // vandanakena bhadanta ! jIvaH kiM janayati ? vandanakena nIcargotraM karma kSapayati, uccairgotraM Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 adhyayana 29 phaakkkkkkkkkkkkkkk kammaM NibaMdhai; sohaggaM ca NaM appaDihayaM ANAphalaM Nivattei, dAhiNabhAvaM ca NaM jaNayai // 10 // paDikkamaNeNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? paDikamaNeNaM vayachiddANi pihei, pihiyachidde puNa jIve NiruddhAsave asavalacarite aTThasu pavayaNamAyAsu uvautte apuhatte suppaNihie viharai // 11 // kAussaggeNaM bhante ! jIve kiM jaNayai ? kAussaggeNaM tIya-paDuppaNNa-pAyacchittaM visohei, visuddhapAyacchitte ya jIve Nivvuyahiyae ohariyabharu vva bhAravahe pasatthajjhANovagae suhaMsuhega viharai // 12 // paccakkhANeNaM bhante ! jIve ki jaNayai ? paccakkhANeNaM AsavadArAI NiruMbhai // 13 // yaya-thuimaGgaleNaM bhante! jIve kiM jaNayai ? thaya-thuimaMgaleNaM NANadaMsaNacarittabohilAbhaM karma nibadhnAti; saubhAgyaM cA'pratihatamAjJAphalaM nivarttayati, dakSiNabhAvaM ca nu janayati // 10 // pratikramaNena bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?, pra0 vratachidrANi pidadhAti, pihitavratachidraH punarjIvo niruddhAzravo'zabalacAritro'STAsu pravacanamAtRSvupayukto'pRthaktvaH supraNihito viharati // 11 // kAyotsargeNa bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?; kA0 atItapratyutpannaM prAyazcittaM vizodhayati, vizuddhaprAyazcitazca jIvo nivRtta hudayo'pahRtabhara iva bhAravahaH prazastadhyAnopagataH sukhaM sukhena viharati // 12 // pratyAkhyAnena bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?, pra0 AzravadvArANi niruNaddhi // 13 / / stavastutimaGgalena bhadanta ! jIvaH kiM janayati?, sta0 jJAnadarzanacAritrabodhilAbhaM Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. nehee jaNayaha, NANadaMsaNacarittavohilAbhasaMpaNe NaM jIve aMtakiriyaM pavimANovavattiyaM ArAhaNaM ArAheDa // 14 // kAlapaDilehaNayAe NaM bhaMte jIve kiM jaNayai ? kAlapaDilehaNayAe NANAvara NijjaM kammaM khavei // 15 // pAyacchittakaraNeNaM bhante ! jIve kiM jaNayaha ? pAyacchittakaraNeNaM pAvakammavisohi jaNayai, NiraiyAre yAvi bhavai, sammaM ca NaM pAyacchittaM paDivajnamANe maggaM ca maggaphalaM ca visohes, AyAraM AyAraphalaM ca ArAheDa // 16 // khamAvaNayAe NaM bhante ! jIve kiM jaNayai ? khamAvaNayAe palhAyaNabhAvaM jaNayaha, palhAyaNabhAvamuvagae ya savvapANa - bhUya - jIva - sattesu mettIbhAvamuppAei, mittIbhAvamuvagae yAvi jIve bhAvavisohi kAUNa Nibhae 205 170 janayati, jJAnadarzanacAritrabodhilAbha saMpannazca jIvo'ntakriyAM kalpavimAnopapattikAmArAdharAdha ||14|| kAlapratyupekSaNayA bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?, kA0 jJAnAvaraNIyaM karma kSati ||15|| prAyazcitta karaNena bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?, prA0 pApakarmavizuddhiM janayati, niraticArazcApi bhavati, samyak ca prAyazcittaM pratipadyamAno mArga ca mArgaphalaM ca vizodhayatyAcAramAcAraphalaM cArAdhayati ||16|| kSamaNayA bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?, kSamaNayA prahlAdanabhAvaM janayati, prahlAdanabhAvamupagataca jIva: sarvaprANabhUta jIvasatveSu maimutpAdayati, maitrIbhAvamupagatacApi jIvo bhAvavizuddhi kRtvA nirbhayo Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 adhyayana. 29 kaa MCOM bhavai // 17 // sajjhAeNaM bhante ! jIve ki jaNayai ? sajjhAeNaM NANAvaraNijja kammaM khavei // 18 // vAyaNAe NaM bhante ! jIve ki jaNayai ? vAyaNAe NaM NijaraM jaNayai, suyassa ya aNAsAyaNAe vaTTai, suyassa aNAsAyaNAe vaTTamANe titthadhammaM avalaMbai, titthadhamma avalaMbamANe mahANijare mahApajjavasANe bhavai // 19 // paDipucchaNayAe NaM bhante ! jIve ki jaNayai ? paDipucchaNAe suttattha-tadubhayAI visohei, kaMkhAmohaNijjaM kammaM vocchiMdai // 20 // pariyaTTaNayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? pariyaTTaNayAe NaM vaJjaNAI jaNayai, vaMjaNaladdhiM ca uppAei // 21 // aNuppehAe NaM bhante ! jIve kiM jaNayai ? aNuppehAe NaM AuyavajAo bhavati // 17 // svAdhyAyena bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?, svAdhyAyena jJAnAvaraNIyaM karma kSapayati // 18 // vAcanayA bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?, vAcanayA nirjarAM janayati, zrutasyAnAzAtanAyAM vartamAnaH tIrthadharmamalambate, tIrthadharmamavalambamAno mahAnirjaro mahAparyavasAno bhavati // 19 // pratipracchanena bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?, pratipracchanena sUtrArthatadubhayAni vizodhayati, kAGkSAmohanIyaM karma vyucchinatti // 20 // parAvartanayA bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?, parAvartanayA vyaanAni janayati, vyaanalabdhiM cotpAdayati // 21 // anuprekSayA bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?, anuprekSayA''yurvarjAH Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. 207 sattakammappagar3IoM dhaNiyavaMdhaNabaddhAo siDhilabaMdhaNabaddhAo pakarei, dIhakAlaTThiyAo hassakAlaTiiyAo pakarei, tivvANubhAvAo maMdANubhAvAo pakarei, bahupaesaggAo appapaesaggAo pakarei, AuyaM ca NaM kamma sia baMdhai, sia No baMdhai, assAyAveyaNijjaM ca NaM kamma No bhujo munno uvaciNAi, aNAiyaM ca NaM aNavadaggaM dIhamaddhaM cAuraMtaM saMsArakaMtAraM khippAmeva vIIvayaI // 22 // dhammakahAe NaM bhaMte ! jIve kiM 'jaNayai ? dhammakahAe NaM pavayaNapabhAvei, pavayaNapabhAvae NaM jIve ' AgamesassabhadattAe kammaM NibaMdhai // 23 // suyassa ArAhaNayAe NaM bhante ! jIve kiM jaNayai ? suyassa ArAhaNAe aNNANaM khavei, Na ya saMkilissaha // 24 // saptakarmaprakRtayo gADhabandhanabaddhAH zithilabandhanabaddhAH prakaroti, dIrghakAlasthitikA hasvakAlasthitikAH prakaroti. tIvrAnubhAvA maMdAnubhAvAH prakaroti, bahupradezAgrA alpapradezAgrAH prakaroti, Ayuzca karma syAbadhnAti syAno banAtyasAtavedanIyaM ca nu karma no bhUyobhUya upaci'noti, anAdikaM ca vanavadanaM dIrghAddhaM caturantaM saMsArakAntAra kSiprameva vyatrimati // 22 // dharmakathayA nu bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?, dharmakathayA pravacanaM prabhAvayati pravAmaprabhAvanayA nu jIvaH AgAmini zazvadbhadratayA karma nivanAti // 23 // zrutasyArAdhanayA nu bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?; zru0 ajJAnaM kSapayati, na ca saMkrizyate // 24 // Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 29 Annanananananena aigaggamaNasaMNivesaNayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? egaggamaNasaMNivesaNayAe NaM cittaNirohaM karei // 25 // saMjameNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? saMjameNa aNaNhayattaM jaNayai // 26 // taveNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? taveNaM 'vodANaM jaNayai // 27 // vodANeNaM bhante ! jIve kiM jaNayai ? vodANeNaM akiriyaM jaNayai, akiriyAe bhavittA tao pacchA sijjhai bujhai muccai pariNivvAyai, sabvadukkhANamaMtaM karei // 28 // suhasAeNaM bhante ! jIva kiM jaNayai ? suhasAeNaM aNussuattaM jaNayai, agussuaeaNaM jIve agukaMpae aNubbhaDe vigayasoge ekAgramanaHsagnivezanayA nu bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?; ekA0 cittanirodhaM karoti // 25 // saMyamena bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?; saMyamenAnaMhaskatvaM janayati // 26|| tapasA bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?; tapasA vyavadAnaM janayati // 27 // vyavadAnena bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?; vyavadAnenAkriyAM janayatvakriyAko bhUtvA tataH pazcAsidhyati budhyate mucyate parinirvAti sarvaduHkhAnAmantaM karoti // 28 // sukhazAtena bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?, su0 anutsukatvaM janayatyanutsukazca nu jIyo'nukampako'nudbhaTo vigatazoka 1 ghodAnaM vyavadAnaM, pUrva baddha karmAvagamato zuddhim // 2 sukhazAtatayA sukhaM viSayajanya tamya zAsa: vinAza tasya bhASa tayA phalamanunsukamvama iti bhAvaH // Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana satra. *phaa 289 nnar man" . nor carittamohaNijja kammaM khavei // 29 // apaDibaddhayAe NaM bhante ! jIve ki jaNayai ? appaDibaddhayAe NaM NissaGgattaM jaNayai NissaGgatteNaM jIve ege egaggacitte diyA ya rAo ya asajamANe appaDibaddhe Avi viharai // 30 // vivittasayaNAsaNayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai,? vivittasayaNAsaNayAe NaM carittaguttiM jaNayai, carittagutte ya NaM jIve vivittAhAre daDhacaritte egaMtarae mokkhabhAvapaDivaNNe aTThavihakammagaMThi Nijarei // 31 // viNivaTTaNayAe NaM bhaMte ! jIve kiMjaNayai ? viNivaTTaNayAe NaM pAvakammANaM akaraNayAe abbhuTTeipuvvavaddhANa ya NijaraNayAe 'taM Niyattei, tao pacchA cAurataM saMsArakantAraM thAstrimohanIyaM karma kSapayati // 29 // apratibaddhatayA bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?; a0 niHsaGgatvaM janayati; niHsaGgatvagatazca nu jIva eka ekAgracitto divA ca rAtrau cA'sajan apratibaddhazcApi viharati // 30 // viviktizayanAsanatayA bhadanta ! jIvaH ki janayati ?; vi0 cAritraguptiM janayati, cAritraguptazca nu jIvo viviktAhAro dRDhacAritra ekAntarato mokSabhAvapratipanno'STavidhakarmagranthi nirjarayati // 31 // vinivartanayA bhadanta ! jIva kiM janayati ?; vi* pApakarmaNAmakaraNenAbhyuttiSThati. pUrvabaddhAnAM ca nirjaraNayA tannivartayati, tataH pazcAccaturantaM saMsArakAntAraM taditi karma // . Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 adhyayana 29 k. nphaakkkk vIivayai // 32 // saMbhogapaJcakkhANeNaM NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? saMbhogapaccakkhANeNa NaM AlambaNAI khavei, nirAlambaNassa ya 'AyayaTThiyA yogA bhavanti, saeNaM lAbheNaM saMtussai, parassa lAbhaM No AsAdei, No takei, No pIhei, No patthei, No abhilasai, parassa lAbha aNAsAemANe atakemANe apIhemANe apatthemANe aNabhilasemANe duccaM suhaseja uvasaMpajittA NaM viharai // 33 // uvahipaccakkhANeNaM bhaMte ! jIve ki jaNayai ? uvahipaccakkhANeNaM apalimaMthaM jaNayai, Niruvahie NaM jIve NikaMkhe uvahimaMteraNa ya Na saMkilissaI // 34 // AhArapaccakkhANeNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? AhAra vyativrajati // 32 // sambhogapratyAkhyAnena bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?, sa0 AlambanAni kSapayati, nirAlambanasya cAyatArthikA yogA bhavanti, svakena lAmena tuSyati, parasya lAbha no AsvAdayati, no tarkayati, no spRhayati, no prArthayati, no amilapati, parasyalAbhamanAsvAdayannatarkayatraspRhayannaprArthayannanamilaSana dvitIyAM sukhazayyAmupasaMpadya viharati // 33 // upadhipratyAkhyAnena bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?; upadhipratyAkhyAnenA'parimanthaM janayati, nirupAdhiko nu jIvo niSkAMkSa upadhimantareNa ca na saMklizyate // 34 // AhArapratyAkhyAnena bhadanta ! jIvaH kiM janayati ? A0 2 Ayaya TuyA Ayata:-mokSaH saMyamo vA sa avArthaH...yeSAmityAyatArthikAH // Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. paccakkhANeNaM jIvidyAsaMsappaogaM vocchiMdara, jIviyA - saMsapaogaM vocchiMdittA jIve AhAramaMtareNa Na saMkilassas ||35|| kasAyapackhANe bhaMte! jIve kiM jaNayai ? kasAyapaccakkhANaM vIyarAgabhAvaM jaNayai, vItarAgabhAvapaDivaNe vi ya NaM jIve samasuha-dukkhe bhavai // 36 // jogapaccakkhANaM bhaMte! jIve kiM jaNayai ? jogapaccakkhANeNaM ajogataM jaNayaha, ajogI NaM jIve NavaM kammaM Na baMdhai, puvvabaddhaM Nijjarei // 37 // sarIrapaccakkhANeNaM maMte ! jIve kiM jaNayai ? sarIrapaccakkhANaM siddhAisayaguNattaNaM Nivvattei, siddhAisayaguNasaMpaNe ya NaM jIve logaggamuvagae paramasuhI bhavaH // 38 // sahAyapaccakkhANaM bhaMte ! jIve kiM jaNaya ? sahAyapaccavakhANeNaM egIbhAvaM 211 jIvitAzaMsAprayogaM vyavacchinatta, jIvitAzaMsAprayogaM vyavacchidya jIva AhAramantareNa na saMyate ||35|| kapAyapratyAkhyAnena bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?; ka0 vItarAgamAva janayati, rAgabhAva pratipannazca nu jIvaH samasukhaduHkho bhavati ||36|| yogapratyAkhyAnena bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?: yo0 ayogitvaM janayati, ayogI nu jIvo navaM karma na badhnAti, pUrvabaddhaM nirjarayati ||37|| zarIrapratyAkhyAnena bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?; zarIrapratyAkhyAnena siddhAtizayaguNatvaM nirvartayati, siddhAtizayaguNasaMpannazca nu atar lokAgramupagataH paramasukhI bhavati ||38|| sahAya pratyAkhyAnena bhadanta ! jIvaH ki janayati ; sahAya pratyAkhyAnenaikIbhAvaM Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 adhyayana. 29 jaNayai, egIbhAvabhUe vi ya NaM jIve 'egaggaM bhAvemANe appajhaMjhe appakalahe appakasAe appatumaMtume saMjamabahule saMvarabahule samAhie yAvi bhavai // 39 // bhavapaccakkhANeNaM bhante ! jIve ki jaNayai ? bhavapaccakkhANeNaM aNegAI bhavasayAI NiruMbhai // 40 // sabbhAvapaccakkhANeNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? sabbhAvapaccakkhANeNaM aNiyaTTi jaNayai, aNiyahi paDivaNNe ya aNagAre cattAri kevalikammaMse khavei, taMjahA-veyaNijjaM AuyaM NAma goyaM ca; tao pacchA sabvadukkhANamantaM karei // 41 // paDirUvayAe NaM bhante ! jIve kiM jaNayai ? paDirUvayAeNaM lAghaviyaM jaNayai, lahubhUe NaM jIve appamatte janayati, ekIbhAvabhUtazca jIva aikAyaM bhAvayannalpajhaMjho'lpakalaho'lpanvaMtvaH saMyamabahulaH saMvarabahulaH samAhitazcApi bhavati // 39 // bhaktapratyAkhyAnena bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?; bhaktapratyAkhyAnenA'nekAni bhavazatAni niruNaddhi // 40 // sadbhAvapratyAkhyAnena bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?; sadbhAvapratyAkhyAnenanAnivRti janayati, anivRti pratipannazcAnagArazcatvAri kevalikarmAzAn kSapayati, tadyathA-vedanIyamAyurnAma gotraM ca, tataH pazcAsidhyati, budhyate, mucyate, parinirvAti, sarvaduHkhAnAmantaM karoti // 41 // pratirUpatayA bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?; pratirUpatayA lApavikatAM janayati, ladhubhUtazca nu jIvo'pramattaH 1 egagga-aikAyaM pakAlaM banavama / Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra 213 mmmmmmmmmmonsiwaru, pAgaDaliMge pasatthaliMge visuddhasammatte satta-samii -sammatte sabvapANa-bhUya-jIva-sattesu vIsasaNijarUve appaDilehe jiiMdie viulatava-samiisamaNNAgae Avi bhavai // 42 // veyAvacceNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? veyAvacceNaM titthayaraNAmagottaM kammaM NibaMdhai // 43 // savvagusaMpaNNayAe NaM bhaMte ! jIve ki jaNai ? savvaguNasaMpaNNayAe apuNarAvattiM jaNayai, apuNarAvattiM pattae NaM jIve sArIramANasANaM dukkhANaM No bhAgI bhavai // 44 // vIyarAgayAe NaM bhaMte ! jIve ki jaNai ? vIyarAgayAe NaM NehANubaMdhaNANi taNhANuvaMdhaNANi ya vocchiMdai, maNuNNAmaNuNNesu sadda-pharisa-rUva-rasa-gaMdhesu virajai // 45 // khaMtIe NaM bhante ! jIve kiM jagayai ?, khaMtIe NaM prakaTaliGgaH prazastaliGgo vizuddhasamyaktvaH samAptasatyasamitiH sarvaprANabhUtajIvasatveSu vizvasanIyarUpo'pratyupekSA jitendriyo vipulatapasamitisamanvAgatazcApi bhavati // 42 // vaiyAvRtyena bhadanta ! jIvaH kiM janayati ? vaiyAvRtyena tIrthakaranAmagotraM karma nibadhnAti // 43 // sarvaguNasaMpannatayA madanta ! jIvaH kiM janayati ?; sa0 nanupunaavRttiM janayati, apunarAvRttiprAptako nu jIvaH zArIramAnasAnAM duHkhAnAM no bhAgI bhavati // 44 // vItarAgatayA bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?; vI. snehAnubandhanAni tRSNAnubandhanAni ca vyavacchinatti manojJA'manojJeSu zabdasparzarUparasagandheSu birajyate // 45 // kSAntyA bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?, kSA0 Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 adhyayana 29 parIsa ji // 46 // muttIe NaM bhaMte! jIve ki jaNaya ? muttIe NaM akiMcaNaM jaNayaha, akiMcaNe ya jIve athalolANaM purasA apatthaNijo bhavaH // 47 // ajjavayAe NaM bhaMte! jIve kiM jaNayai ? ajjavayAe NaM kAujjuyayaM bhApujjuyayaM 'avisaMvAyaNaM jaNayai, avisaMvAyaNaMsapaNNayAe NaM jIve dhammassa ArAhae bhavai // 48 // maddavayAe NaM bhaMte! jIve kiM jaNaya ? maddavayAe NaM aNussiyattaM jaNayai, aNussiyatteNa jIve miumaddavasaMpaNe aTTha mayaTThANAI NiTTave // 49 // bhAvasacceNaM bhaMte! jIve kiM jaNayai ? bhAvasacceNa bhAvavisohi jaNayai, bhAvavisohIe a vaTTamANe jIve arahaMtapaNNattassa dhammassa ArAhaNayAe anbhuTui, parISAn jayati ||46 || muktyA bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?; muktyAnvakiMcanatvaM janayati, akiMcanazca jIvo'rthalolAnAM puruSANAmaprArthanIyo bhavati || 47|| Arjavena bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?; Arjavena nu kAyarjukatAM bhAvarjukatAM bhASarjukatAmavisaMvAdanaM janayati, avisaMvAda saMpannatayA ca nu jIvo dharmasyArAdhako bhavati || 48 || mArdavena bhadanta ! jIvaH ki janayati ; mA0 anutsekatvaM janayati anutsekatvena jIvo mRdumArdavasaMpanno'STa madasthAnAni niSThApayati ||49 || bhAvasatyena bhadanta ! jIvaH kiM janayati ; bhA0 bhAvavizuddhi janayati, bhAvavizuddhayA ca vartamAno jIvo'rhatprajJaptasya dharmasyArAdhanAyAyAbhyuttiSThate, 1 avisaMvAdanaM parAvipratAraNam // Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. mici zrI arahantapaNNattassa dhammassa ArAhaNayAe ambhuTTitA para logadhammassa Ahae bhavai // 50 // karaNasacceNaM bhaMte! jIve kiM jaNayai, ? karaNasacceNaM karaNasatiM karaNasacce vaTTamANe jIve jahAvAI tahAkArI Avi bhavai // 51 // jo sacce bhaMte jIve kiM jaNayai ? jogasacceNa jogaM viso || 52 || maNaguttayAe NaM bhaMte! jIve kiM jaNayai ? maNaguttayAe NaM jIve egagaM jaNayai, gaggacitte NaM jIve 'maNagutte saMjamArAhae bhavai || 53 // vayaguttayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNaya ? vayaguttayAe NaM NivikAraM jaNayaha, NinvikAre NaM jIve bar3agutte ajjhapajeogasA haNajutte yAvi bhavaH || 54 // kAyaguttayAe 215 chA arhatprajJaptasya dharmasyArAdhanAyAyabhyutthAya paralokadharmasyArAdhako bhavati // 50 // karaNasatyena bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?; ka0 karaNazakti janayati, karaNasatye vartamAno jIvA yathAvAdI tathAkArI cApi bhavati // 51 // yogasatyena bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?; yogasatyena yogAnvizodhayati || 52|| manoguptatayA bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?; ma0 jIva ekAgrayaM janayati, ekAgracitto nu jIvo manoguptaH saMyamArAdhako bhavati || 53 || vAgguptatayA bhadanta ! jIvaH kiM janayati ; vA0 nirvikAratvaM janayati, nirvikAro nu jIvo vAgguptosdhyAtma yogasAdhanayuktazcApi bhavati ||54 || kAyaguptatayA 1 maNagupte = guptamanAH / Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 adhyayana 29 NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? kAyaguttayAe NaM saMvaraM jaNayai, saMvareNaM kAyagutte puNo pAvAsavaNirohaM karei // 55 // maNasamAhAraNayAe NaM bhaMte ! jIve ki jaNayai ? maNasamAhAraNayAe NaM egaggaM jaNayai, egaggaM jaNaittA NANapajave jaNayai, nA0 jaNaittA sammattaM visohei micchattaM ca gijarei // 56 // vayasamAhAraNayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? vayasamAhAraNayAra NaM vaisAhAraNadaMsaNapajjave visohei, vayasAhAraNadasaNapajjave visohittA sulahabohiyattaM Nivatei, dullahabohiyatta ca Nijarei // 57 // kAyasamAhAraNayAe NaM bhaMte ! jIve ki jaNayai ? kAyasamAhAraNayAe NaM carittapanave visohei, carittapajave visohittA ahakkhAyacaritaM visohei, ahakkhAyacaritaM bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?, saMvaraM janayati, saMvareNa kAyaguptaH punaH pApAzravanirodhaM karoti // 55 // manasamAdhAraNayA bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?; ma0 aikAgrayaM janayati, aikAgrayaM janayitvA jJAnaparyavAn janayati, jJAnaparyavAn janayitvA, samyaktvaM vizodhayati, mithyAtvaM ca nirjarayati // 56 // vAksamAdhAraNayA bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?; vA0 vAksAdhAraNadarzanaparyavAnvizodhayati, vAksAdhAraNadarzanaparyavAnvizodhayitvA, sulabhabodhitvaM nivartayati, durlabhavodhitvaM ca nirjarayati // 57 // kAyasamAdhAraNayA bhadanta ! jIvaH, kiM janayati ?; kA0 nu cAritraparyavAnvizodhayati, cAritraparyavAnvizodhayitvA, yathAkhyAtacAritraM vizodhayati, yathAkhyAtacAritraM Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAbhyayana sUtra. 217 nahanmmomona . visohittA cattAri kevalikammaMse khavei, tao pacchA sijjhai bujhai muccai pariNivvAi savvadukkhANamaMtaM karei // 58 // NANasaMpaNNayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? NANasaMpaNNayAe NaM jIve savvabhAvAhigamaM jaNayai, NANasaMpaNNe NaM jIve cAuraMte saMsArakantAre Na viNassai, "jahA sUI sasuttA, paDiA Na viNassai; tahA jIve sasutte, saMsAre Na viNassai // 1 // " NANa-viNaya-tava-carittajoge saMpAuNai sasamayaparasamayavisAraNeUsaMghAyaNijje bhavai // 59 // dasaNasaMpaNNayAe NaM bhaMte ! jIve ki jaNayai ? dasaNasaMpaNNayAe NaM jIve bhavamicchattacheyaNaM karei, paraM Na vijjhAyai, aNuttareNaM NANadaMsaNeNaM appANaM saMjoemANe samma vizodhya, catvAri kevalisatkarmAzAn kSapayati, tataH pazcAsidhyati, budhyate, mucyate, parinirvAti, sarvaduHkhAnAmantaM karoti // 58 // jJAnasaMpannatayA bhadanta ! jIvaH kiM janayati ? jJA0 sarvabhAvAbhigamaM janayati, jJAnasaMpannazca nu jIvazcaturante saMsArakAntAre na vinazyati, "yathA sUcI sasUtrA patitA na vinazyati; tathA jIvaH sasUtraH saMsAre na vinazyati // 1 // " jJAnavinayatapazcAritrayogAn samprApnoti, svasamayaparasamayasaGghAtanIyo bhavati // 59 // darzanasaMpannatayA bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?; da0 bhavamithyAtvacchedanaM karoti, paraM na vidhyAyati anuttareNa jJAnadarzanenAtmAnaM saMyojayansamyag 288 Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 adhyayana 29 PUPU bhAvemA vihara // 60 // carittasaMpaNNayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayaha? caritasaMpaNNayAe NaM selesI bhAvaM jaNaya, selersi paDivaNe ya aNagAre cattAri kevali - kammaMse khavei, tao pacchA sijjhai bujjhai muccaha pariNivvAya savvadukkhANamaMtaM karei // 61 // soindiyaNiggaNaM bhaMte! jIve ki jaNayaha ? soiMdiyaNigNaheNaM maNuSNAmaNuSNesu saddesu rAgaddosaNiggahaM jaNayaha, tapacaiyaM ca kammaM Na baMdhaha puvvabaddhaM ca Nijjareha // 62 // cakkhiMdiyaNiggaNaM bhaMte! jIve kiM jaNayai ? cakkhiMdiyaNiggaNaM maNuSNAmaNuNNesu rUvesu rAgaddosaNiggahaM jaNayai, tapaccairthaM kammaM Na baMdhaha puvvabandhaM ca Nijjareha // 63 // dhANidiyaNiggaNaM bhaMte! jIve kiM jaNayai ? bhAvayanviharati // 60 // cAritrasaMpannatayA bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?; cA0 zailezIbhAvaM janayati, zailezIpratipannazvAnagAro catvAri kevalikarmozAn kSapayati, tataH pazcAtsidhyati, budhyate, mucyate, parinirvAti, sarvaduHkhAnAmantaM karoti // 61 // zrotrendriyanigraheNa bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?, zro0 manojJAmanojJeSu zabdeSu rAgadveSanigrahaM janayati, tatpratyayikaM ca karma na badhnAti, pUrvabaddhaM ca nirjarayati ||62|| cakSurindriyanigraheNa bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?; cakSurindriyanigraheNa manojJAmanojJeSu rUpeSu rAgadveSanigrahaM janayati, tatpratyayikaM navaM karma na badhnAti, pUrvabaddhaM ca nirjarapati || 63 || ghrANendriyanigraheNa bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?; Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. namanaraooran.nana.orn. 219 dhANidiyaNiggaheNaM maNuNNAmaNuNNesu gaMdhesu rAgaddosaNiggahaM jaNayai ? tappaccaiyaM kammaM Na bandhai puvavadhaM ca Nijjarei // 64 // jibhidiyaNiggaheNaM bhaMte jIve kiM jaNayai ? jibhiMdiyaNiggaheNaM maNuNNAmaNuNNesu rasesu rAgaddosaNiggahaM jaNayai, tappaccaiyaM kammaM Na baMdhai puvvabaddhaM ca Nijarei // 65 // phAsidiyaNiggaheNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? phAsidiyaNiggaheNaM maNuNNAmaNuNNesu phAsesu rAgadosaNiggahaM jaNayai, tappaccaiyaM kammaM Na baMdhai pubbabaddhaM ca Nijarei // 66 // kohavijaeNaM bhaMte ! jIve ki jaNayai ? kohavijaeNaM khanti jaNayai, kohaveyaNijjaM kammaM Na baMdhai puvvavaddhaM ca Nijarei // 65 // mANavijaeNaM bhante ! jIve kiM ghA0 manojJAmanojJeSu gandheSu rAgadveSanigrahaM janayati, tatpratyayikaM navaM karma na badhnAti, pUrvabaddhaM ca nirjarayati // 64 // jihvandriyanignaheNa bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?; ji. manojJAmanojJeSu raseSu rAgadveSanigrahaM janayati. tatpratyayikaM navaM karma na badhnAti, pUrvabaddhaM va nirjarayati // 65 / / sparzanendriyanigraheNa bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?; spa0 manojJAmanojJeSu sparzeSu rAgadveSanigrahaM janayati, tatpratyayikaM ca navaM karma na banAti, pUrvabaddhaM ca nirjarayati // 66 // krodhavijayena bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?; kro0 zAnti janayati, bodhavedanIyaM karma na badhnAti. pUrvabaddhaM ca nirjarayati // 67 / / mAnavijayena bhadanta ! jIvaH kiM Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 220 caen adhyayana 29 An jaNaya ? mANavijaeNaM maddavaM jaNas, mANaveyaNijjaM kammaM Na baMdha puvvabaddhaM ca Nijare // 68 // mAyAvijaeNaM bhaMte ! jIve kiM jaNai ? mAyAvijaeNaM ajjavaM jaNayaha, mAyAveyaNijjaM kammaM Na baMdhai puvvavaddhaM ca Nijjareha // 69 // lobhavijapaNaM bhaMte! jIve kiM jaNaya ? lobhavijapaNaM saMtosaM jaNayaha, lobhaveyaNijjaM kammaM Na baMdha puvvabaddhaM ca Nijjare ||70 || pija - dosa - micchAdaMsaNavijaeNaM bhaMte! jIve kiM jaNayai ? pijjadose-micchAdaMsaNavijaeNaM NANadaMsaNacaritArAhaNayAe a aTTavihassa kammassa kammagaNThivimoyaNayAe / tappaDhamayAe jahANuputhvIe aTTavIsahavihaM mohaNijjaM kammaM uraghAei, paMcavihaM NANAvara NijjaM, NavavihaM janayati ; mAnavijayena mArdavaM janayati, mAnavedanIyaM karma na banAti, pUrvabaddhaM ca nirjarayati ||68|| mAyAvijayena bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?; mAyAvijayenarjubhAva' janayati, mAyAvedanIyaM ca karma na badhnAti, pUrvavaddhaM ca nirjarayati ||69 || lobhavijayena bhadanta ! jIvaH kiM janayati ?; lobhavijayena santoSaM janayati, lobhavedanIyaM karma na badhnAti, pUrva - baddhaM ca nirjarayati || 70 || premadveSamithyAdarzana vijayena bhadanta ! jIvaH kiM janayati ; premadveSamithyAdarzanavijayena jJAnadarzanacAritrArAdhanAyAmabhyuttiSThate aSTavidhasya karmaNaH karmagranthivi - mocanAyeM, tatprathamatayA yathAnupUrvyA'STaviMzatividhaM mohanIyaM karmodghAtayati, paJcavidhaM jJAnAvaraNIyaM, navavidhaM Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra 221 mommonommmmmmmumore dasaNAvaraNijja, paMcavihaM aMtarAiyaM, ee tinni vi kammase jugavaM khavei tao pacchA aNuttaraM kasiNaM paDipuNNaM NirAvaraNaM vitimiraM visuddhaM logAlogappabhAvagaM kevalavaraNANadaMsaNaM samuppADei; jAva sajogI bhavai, tAva ya iriyAvahiyaM kammaM NibaMdhai suhapharisaM dusamayaTThiIyaM, taM paThamasamae vaddhaM, biiyasamae veiyaM, taiyasamae NijiNaM / taM baddhaM puDhe udIriyaM veiyaM NijiNaM seyAle akammaM cAvi bhavai // 71 // ahAuyaM pAlaittA antomuhuttAvasesAe jogaNirohaM karemANe suhumakiriyaM appaDivAiM sukkajjhANaM jhAyamANe tappaDhamayAe maNajogaM NiruMbhai, vaijogaM NiruMbhai, ANapANaNirohaM karei, Isi paMcahassakkharuccAraNaddhAe ya NaM aNagAre darzanAvaraNIyaM, paJcavidhamantarAyametAni triNyapi satkarmANi yugapatkSapayati, tataH pazcAdanuttaramanantaM kRtsnaM pratipUrNa nirAvaraNaM vitimiraM vizuddhaM lokAlokaprabhAvakaM kevalavarajJAnadarzanaM samutpAdayati; yAvatsayogI bhavati, tAvaccairyApathikaM karma badhnAti,-sukhasparza dvisamayasthitikaM / tatprathamasamaye baddhaM, dvitIyasamaye veditaM, tRtIyasamaye nirjIrNa, tadvaddhaM spRSTamudIritaM veditaM nirjINameSyatkAle akarma cApi bhavati // 71 // yathAyuSkaM pAlayitvA'ntarmuhUrtAvazeSAyuSko yoganirodhaM kariSyamANaH sUkSmakriyamapratipAti zukladhyAnaM dhyAyan tatprathamatayA manoyogaM niruNaddhi, nirudhya vAgyogaM niruNaddhi. nirudhyAnapAnanirodhaM karoti, kRtvepatpaJcahasvAkSaroccAraNAdvAyAM ca vanagAraH Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 adhyayana. 29 aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa samucchiNNakiriyaM aNiyaTTi sukajjhANaM jhiyAyamANe veyaNijja AuyaM NAmaM gottaM ca, ee cattAri kammase jugavaM khavei // 72 // tao orAliya-kammAi savvAhi vippajahaNAhiM vippajahitA ujjuseDhipatteM aphusamANagaI uidaM egasamaeNaM aviggaheNaM tattha gaMtA sAgArovautte sijjhai jAva aMtaM karei // 73 // esa khalu sammattaparakamassa ajjhayaNassa aTTe samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM Aghavie paNNavie parU vie daMsie uvadaMsie // tti bemi // // eguNatIsaimaM samattaparakkama ajjhayaNaM samattaM // samucchinnakriyamanivRtti zukladhyAnaM dhyAyan vedanIyamAyurnAmagotraM caitAni catvAryapi kauzAn yugapatkSapayati // 72 // tataH audArikakArmaNe ca sarvAmiviprahANimiviprahAyajuzreNiprApto'mpRzadgatirUva'mekasamayenAvigraheNa tatra gatvA sAkAropayogopayuktaH sidhyati, sAvadantaM karoti // 73 // eSaH khalu samyaktvaparAkramasyAdhyayanasyArthoM zramaNena bhagavatA mahAvIraNAkhyAtaH prajJApitaH prarUpito nidarzita upadarziteti bravImi // Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. ananananapananapanaanananaanashan 223 // atha triMzaM tapomArgagatyadhyayanam // jahA u pAvagaM kammaM, rAga-dosasamajjiyaM / khavei tavasA bhikkhU, tamegaggamaNo suNa // 1 // pANivaha-musAvAyA-adatta-mehuNa-pariggahA viro| rAIbhoyaNavirao, jIvo hoi aNAsavo // 2 // paMcasamio tigutto, akasAo jiidio| agAravo ya Nissallo, jIvo hoi aNAsavo // 3 // eesi tu vivaccAse, rAga-dosasamajiyaM / khaveI taM jahA bhikkhU, taM me egamaNo suNa // 4 // jahA mahAtalAyassa, saNNirudhdhe jalAgame / ussiMcaNAe tavaNAe, kameNaM sosaNA bhave // 5 // evaM tu saMjayassAvi, pAvakammaNirAsave / bhavakoDisaMciyaM kamma, tavasA Nijarijai // 6 // yathA tu pApakaM karma, rAgadveSasamarjitam / kSapayati tapasA mikSuH, tamekAgramanAH zaNu // 1 // prANivadhamRSAvAdAdattamaithunaparigrahAdvirataH / rAtribhojanavirato, jIvo bhavatyanAzrayaH // 2 // paJcasamito trigupto'kaSAyo jitendriyaH / agAravazca niHzalyo, jIvo bhavatyanAzravaH // 3 // etaSAM tu vyatyAse, rAgadvepasamarjitam / kSapayati tadyathA bhikSuH, tamekAgramanAH zaNu // 4 // yathA mahAtaTAkasya, sanniruddha jalAgame / utsevanena tapanena, krameNa zoSaNA bhavet // 5 // evaM tu saMyatasyApi, pApakarmanirAzrave / bhavakoTIsazcitaM karma, tapasA nijIyate // 6 // Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 adhyayana 30 so tavo duviho vRtto, bAhira aMtaro tahA / bAhiro chavviho vutto, evamabbhantaro tavo // 7 // aNasaNamRNoyariyA(1-2), bhikkhAyariyA (3) rasapariccAo (4) / kAyakileso (5) saMlINayA (6) ya, bajjhA vo hoi // 8 // nu ittariya maraNakAlA ya, aNasaNA duvihA bhave / ittariya sAvarkakhA, NiravakakhA u viijjiyA // 9 // jo so ittariyatavo, so samAseNa chavviho / seditavo payaratavo, ghaNo ya taha hoi vaggo ya // 10 // tattoya vaggaggou, paMcamo chuTTao paiNNatavo / maNaicchiyacittattho, NAyavvo hoi ittario // 11 // tattapo dvividhamuktaM bAhyamabhyantaraM tathA / bAhyaM SaDvidhamuktamevamabhyantaraM tapaH ||7|| anazanamUnodarikA, mikSAcaryA ca rasaparityAgaH / kAyaklezaH saMlInatA ca, bAhyaM tapo bhavati ||8|| itvarikaM maraNakAlaM cAnazanaM dvividhaM bhavet / itvarikaM sAvakAkSaM niravakAMkSaM tu dvitIyam ||9|| yattaditvarikatapaH, tatsamAsena SaDUvidham / zreNitapaH pratastapo, ghanazva tathA bhavati vargazca // 10 // tatazca vargavargastu, paJcamaM SaSThaka prakIrNatayaH / manasIpsitacitrArthaM, jJAtavyaM bhavatItvarikam // 11 // Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 225 uttarAbhyayana satra. werererererereresianes phaaphTe: kaar jA sA aNasaNA maraNe, duvihA sA viyAhiyA / saviyArA aviyArA, kAyaceTuM paI bhave // 12 // ahavA saparikammA, aparikammA ya AhiyA / NIhArimaNIhArI, AhAraccheo ya dosu vi(1) // 13 // omoyaraNaM paMcahA, samAseNa viAhiyaM / davvao khetta-kAleNaM, bhAveNaM pajavehiM ya // 14 // jo jassa u AhAro, tatto omaM tu jo kare / jahaNNegasitthAI, evaM davveNa U bhave // 15 // gAme Nagare taha rAyahANi-Nigame ya Agare pallI / kheDe kabbaDa-doNamuha-paTTaNa-maDaMba-saMbAhe // 16 // Asamapae vihAre, saNNivese samAya-ghose ya / thali seNA-khaMdhAre, satthe saMvaTTa-koTTe ya // 17 // yattadanazanaM maraNe, dvividhaM tad vyAkhyAtam / savikAramavikAraM, kAyaceSTAM prati bhavet // 12 // athavA saparikarmAparikarma cAkhyAtam / nirhAryanitryAhAracchedo dvayorapi // 13 // avamodaraM paJcadhA, samAsena vyAkhyAtam / dravyataH kSetrakAlena, bhAvena paryAyaH // 14 // yo yasya tvAhAraH, tata UnaM tu yaH kuryAt / jaghanyenaikasikthAyevaM dravyeNa tu bhavet // 15|| grAme nagare tathA rAjadhAnInigame cAkare pallyAM / kheTe karvaTadroNamukhapattanamaNDapasambAdhe // 16 // Azramapade vihAre, sannivero samAjaghoSe ca / sthalIsenAskandhAvAre, sArtha saMvartakoTTe ca // 17 // 29 . Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 30 aurahmarehennnnnnnnnnn 226 vADesu ya ratthAsu ya, gharesu vA eva mittiyaM khettaM / kappai u evamAI, evaM khetteMNa U bhave // 10 // peDA ya addhapeDA, gomutti payaGgavIhiyA ceva / sambukAvaTTAyaya - gantuMpaJcAgayA chaTThA // 19 // divasassa porisINaM, cauNhaM piu jattiobhave kaalo| evaM caramANo khalu, 'kAlomANaM muNeyavvaM // 20 // ahavA taiyA porisIe, uNAe ghaasmesNto| caubhAgUNAe 'vA, evaM kAleNa U bhave // 21 // itthI vApurisovA, alaMkiovA'NalaMkiovA vi| aNNayaravayattho vA, aNNayareNaM va vattheNaM // 22 // aNNeNa viseseNaM, vaNNeNaM bhAvamaNumuyaMte u / evaM caramANo khalu, 'bhAvomANaM muNeyavyaM // 23 // vATeSu ca rathyAsu ca, gRheSu caivametAvatkSetram / kalpate tvevamAdyevaM kSetreNa tu bhavet // 18 // peTA cArdhapeTA, gomUtrikA pataGgavIthikA caiva / zambUkAvartAyatagattvApratyAgatA SaSThI // 19 // divasasya pauruSINAM, catasRNAmapi tu yAvAnbhavetkAlaH / evaM carataH khalu, kAlAvamatvaM muNitavyam // 20 // athavA tRtIyapauruSyAmUnAyAM grAsameSayan / caturbhAgonAyAM vaivaM kAlena tu bhavet // 21 // strI vA puruSo vA'lakRto vApi / anyataravayaHstho vA'nyatareNa vA vastraMNa // 22 // anyena vizeSeNa, varNana bhAvamanunmuJcanneva / evaM carankhalu, bhAvAvamatvaM muNitavyam // 23 // 1 kAlomANaM kAlAvamatvam 2 aNumuyaMteu anunmuMcanneSa atyajanneva 3 bhAgomANaM bhAvAvamatvam Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra 227 Monomounu-mommunmun davve khette kAle, bhAvammi ya AhiyA u je bhAvA / eehi omacarao, pajavacarao bhave bhikkhU(2) // 24 // aTTavihagoyaraggaM tu, tahA satteva esaNA / abhiggahA ya je aNNe, bhikkhAyariyamAhiyA(3) // 25 // khIra-dahi-sappimAI, paNIyaM pANa-bhoyaNaM / pakhijaNaM rasANaM tu, bhaNiyaM rasavivajaNaM(4) // 26 // ThANA vIrAsaNAIyA, jIvassa u suhAvahA / uggA jahA dharijanti, kAyakilesaM tamAhiya(5) // 27 // egantamaNAvAe, itthI - pasuvivajie / sayaNAsaNasevaNayA, vivittasayaNAsaNaM(6) // 28 // eso bAhiragatavo, samAseNa viyAhio / abhaMtaraM tavaM etto, vucchAmi aNupuvvaso // 29 // dravye kSetra kAle, bhAve cAkhyAtAstu ye bhAvAH / etairavamacarakaH, paryavacarako bhaved bhikSuH // 24 / / aSTavidhAgragocarastu, tathA saptavaiSaNA / abhigrahAzca ye'nye, bhikSAcaryA'5khyAtA / 25 / / kSIraM dadhi sapirAdi, praNItaM pAnabhojanam / parivarjana rasAnAM tu, bhaNitaM rasavivarjanam // 26 // sthAnAni vIrAsanAdikAni, jIvasya tu sukhAbahAni / ugrANi yathA dhAryante, kAyaklezaH sa AkhyAtaH // 27 // ekAnte'nApAte, striipshuvivrjite| zayanAsanasevA, viviktazayanAsanam // 28 // etabAhyakaM tapaH, samAsena vyAkhyAtam / abhyantaraM tapa ito, vakSyAmyAnupA // 29 // Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 adhyayana 30 anan pAyacchittaM (1) viNao (2), veyAvacca (3) taheva sajjhAo ( 4 ) / jhANaM (5) ca viussaggo (6), eso abbhaMtaro tavo // 30 // AloyaNArihAdIyaM, pAyacchittaM tu dasavihaM / je bhikkhU vahaI sammaM, pAyacchittaM tamAhiyaM (1) // 31 // abhuTTA aMjalIkaraNaM, tahevAsaNadAyaNaM / gurubhatti-bhAvasussA, viNao esa viyAhio (2) // 32 // 'AyariyamAIe, veyAvaccammi Gufa | AsevaNaM jahAthAmaM, veyAvaccaM tamAhiyaM ( 3 ) // 33 // vAyaNA pucchaNA ceva, taheva pariyaTTaNA / aNupehA dhammakahA, sajjhAo paMcahA bhave ( 4 ) // 34 // prAyazcittaM vinayo, vaiyAvRttyaM tathaiva svAdhyAyaH / dhyAnaM cotsarga, etadabhyantaraM tapaH ||30|| AlocanArhAdikaM prAyazcittaM tu dazavidham / yo bhikSurvahati samyak prAyazcittaM tamAkhyAtam / / 31 / / abhyutthAnamaalikaraNaM, tathaivAsanadAnam / gurubhaktirbhAvazuzrUSA, vinaya eSa AkhyAtaH // 32 // AcAryAdike, vayAvRtye ca dazavidhe / AsevanaM yathAsthAmaM, vaiyAvRtyaM tadAkhyAtam ||33|| bAcanA pRcchanA caiva tathaiva parivartanA / anuprekSA dharmakathA, svAdhyAya paMcadhA bhavet ||34|| 1 bhakAro'lAkSANAvuH tena AcAryAdituM iti // Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. nne aTTa - ruddANi vajjettA, jhAjA susamAhie / dhammasukAI jhANAI, jhANaM taM tu buhA 'vae ( 5 ) // 35 // * sayaNAsaNa ThANe vA, je u bhikkhU Na vAvare / kAyassa viggo, chaTTo so parikitoi ( 5 ) // 36 // eyaM tavaM tu duvihaM, je samma Ayare muNI / se khippaM savvasaMsArA, vippamuJcaha // tIsaimaM tavamaggagaijjaM ajjhayaNaM samattaM // ++++ 229 An paMDie // 37 // // tti bemi // Artaraudre varjayitvA dhyAyetsusamAhitaH / dharmazukle dhyAne, dhyAnaM tattu budhA vadanti // 35 // zayanAsanasthAne bA, yastu bhikSurna vyApriyate / kAyasya vyutsargo, SaSThaM tatparikIrtitam ||36|| etattapastu dvividhaM yaH samyagAcarenmuniH / sa kSipraM sarvasaMsArAdvipramucyate paMDita iti bravImi // 37 // 1 pa ti = vardAnta / 2 atra supo luk || Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 - nerererererererererererere adhyayana 31 maathaan // atha caraNavidhyAkhyamekatriMzattamamadhyayanam // caraNavihiM pavakkhAmi, jIvassa u suhAvahaM / jaM carittA jahU jIvA, tiNNA saMsArasAgaraM // 1 // 'egao viraI kujA, egao a pavattaNaM / asaMjame NiyattiM ca, saMjame a pavattaNaM // 2 // rAga-dose ya do pAve, pAvakammapavattaNe / je bhikkhU raMbhae NiccaM, se Na acchai maMDale // 3 // daNDANaM gAravANaM ca, sallANaM ca tiyaM tiyaM / je bhikkhU cayaI NicaM, se Na acchai maNDale // 4 // divve ya uvasagge, tahA tericcha-mANuse / je bhikkhU sahaI NiccaM, se Na acchai maMDale // 5 // vigahA-kasAya-saNNANaM, jhANANaM ca duyaM thaa|| je bhikkhU vajae NiccaM, se Na acchai maMDale // 6 // caraNavidhi pravakSyAmi, jIvasya tu sukhAvaham / yaM caritvA bahavo jIvAH, tIrNAH saMsArasAgaram // 1 // ekato viratiM kuryAdekatazca pravarttanam / asaMyamAnivRttiM ca. saMyame ca pravartanam // 2 // rAgadveSau ca dvau pApo, paapkrmprvrtko| yo bhikSu ruNaddhi nityaM, sa nAste maNDale // 3 // daNDAnAM gAravAnAM ca, zalyAnAM ca trikaM trikam / yo bhikSustyajati nityaM, sa nAste maNDale // 4 // divyAMzca yAnupasargAn , tathA tairazcamAnuSAn / yo bhikSussahate samyak, sa nAste maNDale // 5 // vikathAkaSAyasaMjJAnAM, dhyAnayozca dvikaM tathA / yo bhikSuH varjayati nityaM, sa nAste maNDale // 6 // 1 pagataH ekasmin // 2 maMDale-caturantasaMsAre iti bhAvaH // Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. 231 vaesu indiyatthesu, samiIsu kiriyAsu ya / je bhikkhU jayaI NiccaM, se Na acchai maMDale // 7 // lesAsu chasu. kAesu, chakke AhArakAraNe / je bhikkhU jayaI NicaM, se Na acchai maMDale // 8 // piMDoggahapaDimAsu, bhayaTThANesu sattasu / je bhikkhU jayaI NiccaM, se Na acchai maMDale // 9 // maesu bambhaguttIsu, bhikkhudhammami dasavihe / je bhikkhU jayaI NiccaM, se Na acchai maMDale // 10 // uvAsagANaM paDimAsu, bhikkhUNaM paDimAsu ya / je bhikkhU jayaI NiccaM, se Na acchai maMDale // 11 // kiriyAsu bhUyagAmesu, paramAhammiesu ya / je bhikkhu jayaI NicaM, se Na acchai maMDale // 12 // vrateSvindriyArthaSu, samitiSu kriyAsu ca / yo bhikSuryatate nityaM, sa nAste maNDale // 7 // lezyAsu SaTsu kAyeSu, SaTka AhArakAraNe / yo bhikSuryatate nityaM, sa nAste maNDale // 8 // piNDAvagrahapratimAsu, bhayasthAneSu saptasu / yo bhikSuryatate nityaM, sa nAste maNDale // 9 // madeSu brahmaguptiSu, bhikSudharma ca dazavidhe / yo bhikSuryatate nityaM, sa nAste maNDale // 10 // upAsakAnAM pratimAsu, bhikSuNAM pratimAsu ca / yo bhikSuryatate nityaM, sa nAste maNDale // 11 // kriyAsu bhUtagrAmesu, paradhArmikesu c| yo bhikSuryatate nityaM, sa nAste maNDale // 12 // Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 adhyayana 31 | gAhAsolasaehi, tahA assaMjamammi ya / je bhikkhU jayaI NiccaM, se Na acchaha maMDale // 13 // baMbhammi NAyajjhayaNesu, ThANesu asamAhie / je bhikkhU jayaI NiccaM, se Na acchara maMDale || 14 // ekavIsAe sabalesuM, bAvIsAe parIsahe / je bhikkhU jayaI Nicca, se Na acchaha maMDale || 15 // tevIsaha sUyagaDe, 'rUvAhie suresu a / je bhikkhU jayaI NiccaM, se Na acchai maMDale // 16 // paNuvIsA bhAvaNAhi, uddesesu dasAdiNaM / je bhikkhU jayaI NicaM, se Na acchara maMDale // 17 // aNagAraguNehi ca pakappammi taheva ya / je bhikkhU jayaI NiccaM, se Na acchai maMDale || 18 // 7 gAthASoDazakeSu, tathA'saMyame ca / yo bhikSuryatate nityaM sa nAste maNDale ||13|| brahmaNi jJAtAdhyayaneSu, sthAneSyasamAdheH / yo bhikSuryatate nityaM sa nAste maNDale ||14|| ekaviMzatau zabaleSu, dvAviMzatau parISaheSu / yo bhikSuryatate nityaM sa nAste maNDale ||15|| trayoviMzatisUtrakRte, rUpAdhikeSu sureSu ca / yo bhikSuryatate nityaM sa nAste maMDale ||16|| paJcaviMzatau bhAvanAddezeSu dazAdInAm / yo bhikSuryatate nityaM sa nAste maMDale ||17|| anagAraguNeSu ca prakalpe ca tathaiva ca / yo bhikSuryatate nityaM sa nAste maMDale ||18|| 1 ruSAhi suresu = caturviMzatideveSviti bhAvaH // Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. pAvasuyasaMge, mohAsu ceva ya / je bhikkhU jayaI NicaM, se Na acchara maMDale // 19 // siddhAiguNa- jogesu, tettIsAsAyaNAsu ya / je bhikkhu jayaI NinvaM, se Na acchara iya eesa ThANesu, je bhikkhu jayaI khiSpaM se savvasaMsArA vippamucca maMDale // 20 // || igatIsa maM caraNavihiajjhayaNaM samattaM // ++++++++ 233 1671 * sayA | paMDie // 21 // tti bemi pApazrutaprasaGgeSu, mohasthAneSu cava ca / yo mikSUryatate nityaM sa nAste maNDale ||19|| siddhAtiguNayogeSu zrayastriMzadAzAtanAsu ca / yA bhikSuryatate nityaM sa nArate maNDale ||20|| ityeteSu sthAneSu, yo mikSUryatate sadA / kSipraH sarvasaMsArAdvipramucyate paNDitaH // 21 // iti bravImi 30 Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 adhyayana 32 // atha pramArasthAnAkhyaM dvAtriMzamadhyayanam // accaMtakAlassa samUlagassa, savvassa dukkhassa u jo pamokkho / taM bhAsao me paDipuNNacittA, suNeha egaMtahiyaM hiyatthaM // 1 // NANassa savvassa pagAsaNAe, aNNANamohassa vivajaNAe / rAgassa dosassa ya saMkhaeNaM, egaMtasokkhaM samuvei mokkhaM // 2 // tassesa maggo guru-viddhasevA, vivajaNA bAlajaNassa dUrA / sajjhAyaegantaNisevaNA ya, suttatthasaMciMtaNayA dhitIya // 3 // AhAramicche miyamesaNijjaM, sahAyamicche NiuNatthabuddhi / Nikeyamiccheja vivegajoggaM, samAhikAme samaNe tavassI // 4 // Na'vA labhejA NiuNaM sahAyaM, guNAhiyaM vA guNao samaM vA / ego vi pAvAiM vivajayanto, vihareja kAmesu asanjamANo // 5 // atyantakAlasya samUlakasya, sarvasya duHkhasya tu yaH pramokSaH; taM bhASamANasya me pratipUrNacittAH, zrRNutekAntahitaM hitArtham // 1 // jJAnasya sarvasya prakAzanayA'jJAnamohasya vivarjanayA; rAgasya dveSasya ca sakSayeNekAntasaukhyaM samupaiti mokSam // 2 // tasyaiSa mArgaH guruvRddhasevA, vivarjanA bAlajanasya dUrAt; svAdhyAyaikAntaniSevaNA ca, sUtrArthasaMcintanA dhRtizca // 3 // AhAramicchanmitameSaNIyaM, sahAyamicchennipuNArthabuddhim ; niketamiccheddhivekayogya, samAdhikAmaH zramaNastapasvI // 4 // na vA labhennipuNaM sahAyya, guNAdhikaM vA . guNatassama vA; eko'pi pApAni vivarjayanviharetkAmeSvasajan / / 5 / / 1 vA cet // Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. 235 jahA ya aMDappabhavA balAgA, aMDaM balAgappabhavaM jahA ya / emeva mohAyataNaM khu taNhaM, mohaM ca taNhAyataNaM vayanti // 6 // rAgo ya doso vi ya kammabIyaM, kammaM ca mohappabhavaM vadaMti / kammaM ca jAi-maraNassa mUlaM, dukhkhaM ca jAI-maraNaM vayanti // 7 // dukkhaM hayaM jassa Na hoi moho, moho haojassa Na hoi thaa| taNhA hayAjassa Na hoi loho,loho haojassa Na kiMcaNAI // 8 // rAgaM ca dosaM ca taheva mohaM, uddhattukAmeNa smuuljaalN| . je je uvAyA paDivajiyavvA, te kittaissAmi ahANupuci // 9 // rasA pagAma Na NiseviyavvA, pAyaM rasA dittikarA narANaM / dittaM ca kAmA samabhivaMti, dumaM jahA sAuphalaM va pakkhI // 10 // jahA davaggI pariMdhaNe vaNe, samAruo NovasamaM uvei / evidiyaggI vipagAmabhoiNo, Na vaMbhayArissa hiyAya kassai // 11 // yathA cANDaprabhavA balAkA'NDaM balAkAprabhavaM yathA ca; evameva mohAyatanA khu tRSNA, mohaM ca tRSNAyatanaM vadanti // 6 // rAgazca dvaMpopi ca karmavIja, karma ca mohaprabhavaM vadanti; karma ca jAtimaraNasya mUlaM, duHkhaM ca jAtimaraNaM vadanti // 7 // duHkhaM hataM yasya na bhavati moho, moho hato yasya na bhavati tRSNA; tRSNA hatA yasya na bhavati lobho, lobho hato yasya na kizcanAdi // 8 // rAgaM ca dveSaM ca tathaiva mohamuddhartukAmena samUlajAlam ; ye ya upAyAH pratipattavyAH, tAnkIrtaSyAmi yathA'nupUrvi // 9 // rasA prakAmaM na niSevitavyA, prAyo rasA dRptikarA narANAm , dRptaM ca kAmAH samabhidravanti, drumaM yathA svAduphalamiva pakSI // 10 // yathA davAgniH praburendhane vane, samAruto nopazamamupaiti; evamindriyAgnirapi prakAmabhojino, na brahmacAriNo hitAya kasyacit // 11 // 1kiMcaNAIdrayANi Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 .... adhyayana 32 vivittasenjAsaNajaMtiyANaM, omAsaNANaM damiiMdiyANaM / Na rAgasattU dharisei cittaM, parAio vAhirivosahehiM // 12 // jahA birAlAvasahassa mUle, Na mUsagANaM vasahI pasatthA / emeva itthINilayassa majjhe, Na baMbhayArissa khamo NivAso // 13 // Na rUva-lAvaNNa-vilAsa-hAsaM, Na jaMpiyaM iMgiyapehiyaM vA / itthINa cittaMsi NivesaittA, da8 vavasse samaNe tavassI // 14 // adaMsaNaM ceva apatthaNaM ca, aciMtaNaM ceva akittaNaM ca / itthIjaNassAriyajhANajuggaM, hiyaM sayA bambhacere rayANaM // 15 // kAmaM tu devIhiM vibhUsiyAhiM, Na cAiyA khobhaittaM tiguttA / tahA vi egaMtahiyaM ti NaccA, vivittavAso muNINaM pasattho // 16 // mokkhAbhikaMTissa vi mANavassa, saMsArabhIrussa Thiyassa dhamme / NeyArisaM duttaramatthi loe, jahitthio bAlamaNoharAo // 17 // viviktazayanAsanayaMtritAnAmavamAzanAnAM damitendriyANAm ; na rAgazatrurdharSayati citta, parAjito vyAdhirivauSadhaH // 12 // yathA bilADAvasathasya mUle, na mUSakANAM vasatiH prazastA; evameva strInilayasya madhye, na brahmacAriNaH kSamo nivAsaH // 13 // na rUpalAvaNyavilAsahAsaM. na jalpitamiGgitaprekSitaM vA; strINAM citta nivezya, draSTuM vyavasyecchmaNastapasvI // 14 / / adarzanaM caivAprArthanaM cAcintanaM caivA'kIrtanaM ca svIjanasyAryadhyAnayogya, hitaM sadA brahmacaryaratAnAm // 15 // kAmaM tu devIbhirvibhUSitAbhina zakitAH kSobhayituM triguptAH; tathApyekAntahitamiti jJAtvA viviktabhAvo munInAM prazasto // 16 // mokSAbhikAkSiNo'pi mAnavasya, saMsArabhIroH sthitasya dharma; naitAdRzaM dustaramasti loke, yathA striyo bAla manoharAH // 17 // Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra ee ya saMge samaikamittA, suhuttarA ceva bhAMti sesA / jahA mahAsAgaramuttarittA, naI bhave avi gaGgAsamANA // 18 // kAmANugidvippabhavaM khudukkhaM, savvassa logassa sadevagassa / jaM kAithaM mANasiyaM ca kici, tassaMtagaM gaccha vIyarAgo // 19 // jahA ya kiMpAgaphalA maNoramA, rameNa vaNNeNa ya bhunamANA / te khuddae jIviya paJcamANA, eovamA kAmaguNA vivAge // 20 // je indiyANaM visayA maNuNNA, Na tesu bhAvaM Nisire kayAI / Na yAmaNuNNesu maNa'pi kujjA, samAhikAme samaNe tavassI // 21 // cakkhussa rUvaM gahaNaM vayanti taM rAgaheuM tu maNuSNamAhu | taM dosauM amaNuSNAmAhu, samo u jo tesu sa vIyarAgo // 22 // ruvassa cakkhuM gahaNaM vayaMti cakkhassa rUvaM gahaNaM vayaMti / * rAgassa heuM samaNuNNamAhu, dosassa heuM amaNuNNamAhu // 23 // 237 etAMzca saGgAnsamatikramya, sukhottarAzvava bhavanti zeSAH; yathA mahAsAgaramuttIrya, nadI bhavedapi gaGgA samAnA || 18 | | kAmAnugRddhiprabhavaM khu duHkhaM, sarvasya lokasya sadevakasya yatkAyika mAnasikaM ca kiMcittasyAMtakaM gacchati vItarAgaH // 19 // yathA ca kimpAkaphalAni manoramAni, rasena varNena ca bhujyamAnAni tAni kSodayanti jIvitaM pacyamAnAnyetadupamAH kAmaguNA vipAke ||20|| ya indriyANAM viSayA manojJA, na teSu bhAvaM nisRjetkadAcit naivA'manojJeSu manopi kuryAtsamAdhikAmaH zramaNastapasvI ||21|| cakSupo rUpaM grahaNaM vadanti, tadrAgahetuM tu manojJamAhuH; taddoSahetumamanojJamAhuH, samastu yasteSu sa vItarAgaH ||22|| rUpasya cakSurgrahaNaM vadanti, cakSuSorUpaM grahaNaM vadanti rAgasya hetuM samanojJamAhuH, doSasya hetumamanojJamAhuH || 23 // Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 adhyayana 32 rUvesu jo giddhimuvei tivvaM, akAliyaM pAvai se viNAsaM / rAgAure se jaha vA payaMge, Alogalole samuvei maccuM // 24 // je yAvi dosaM samuvei tivvaM, taMsi kkhage se u uvei dukkhaM / duiMtadoseNa saeNa jaMtU, Na kiMci rUvaM avarajjhaI se // 25 // egaMtaratte ruharaMsi rUvaM 'atAlise se kuNaI paosaM / dukkhassa saMpIlamuvei bAle, Na lippaI teNa muNI virAgo // 26 // rUvANugAsANugae ya jIve, carAcare hiMsai Negaruve / cittehiM te paritAvei bAle, pIle, attaguru kiliTe // 27 // rUvANuvAe Na pariggaheNa, uppAyaNe rakkhaNa-saNNioge / vae vioge ya kahiM suhaM se, saMbhogakAle ya atittilAbhe? // 20 // rUve atitte ya pariggahe ya, sattovasatto Na uvei tuhi / atuTThidoseNa duhI parassa, lobhAvile AyayaI adattaM // 29 // rUpeSu yo gRddhimupaiti tIvrAmakAlikaM prApnoti sa vinAzaM, rAgAturaH sa yathA vA pataGga, AlokalolaH samupaiti mRtyum // 24 // yazcApi dvaSaM samupaiti tIvra, tasminkSaNe sa tUpaiti duHkham ; durdAnta dveSeNa svakena jantuH, na kiJcidrapamaparAdhyati tasya / / 25 / / ekAntarakto rucira rUpe'tAdRze sa karoti pradveSam ; duHkhasya saMmpIDamupaiti bAlo. na lipyate tena munirvirAgaH // 26 / / rUpAnugAzAnugatazca jIvazvarAcarAhvinastyanekarUpAn ; citraistAnparitApayati bAlaH, pIDayatyAtmArthaguruH kliSTaH // 27 // rUpAnupAte parigrahenotpAdane rakSaNasanniyoge; vyaye viyoge ca kva sukhaM tasya, sambhogakAle cA'tRptilAbhe // 28 // rUpe'tRptazca parigrahe ca, saktogasakto noti tuSTim / atuSTidoSeNa duHkhI parasya, lobhAvila Adatta adattam // 29 // 1 atAlise = atAraze-anyAze iti bhAvaH // Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. taNAbhibhUyassa adattahAriNo, rUve atittassa pariggahe ya / mAyAmusaM vaDDhai lobhadosA, tatthAvi dukhkhA Na vimuccaI se // 30 // sassa pacchAya puratthao ya, paogakAle yaduhI duraMte / evaM adattANi samAyayaMto, rUve atito duhio aNisso // 31 // rUvANurattassa Narassa evaM katto suhaM hoja kayAi kiMci / tatthovabhoge vi kilesadukkhaM, NivvattaI jassa kae 'Na dukkhaM ||32|| emeva rUvamma gao paosaM, uvei dukkhoghaparaMparAo / paTTacitto ya ciNAi kammaM, jaM se puNo hoi duhaM vivAge // 33 // rUve vitta maNuo visogo eeNa dukkhoghaparaMpareNa / Na lie bhavamajjhe vi saMto, jaleNa vA pukkhariNIpalAsaM // 34 // soyassa saddaM gahaNaM vayaMti, taM rAgaheuM tu maNuNNamAhu | taM dohe amaNuNNamAhu, samo ya jo tesu sa vIyarAgo // 35 // 239 tada tRSNAbhibhUtasyA'dattahAriNo, rUpe'tRptasya parigrahe ca; mAyAmRpA varddhate lobhadeoSAttatrApi duHkhAnna vimucyate sa ||20|| moSasya pathAcca purastAcca, prayogakAle ca duHkhI durantaH; eva-madattAni samAdadAno, rUpe'tRpto duHkhito'niH ||31|| rUpAnuraktasya narasyaivaM, kutaH sukhaM bhavetkadAcikticit, tatropabhogepi klezaduHkhaM nivarttayati yasya kRte Na duHkham ||32|| evameva rUpe gataH pradveSamupaiti duHkhaughaparamparA; pradviSTacittazva cinoti karma, yattasya punarbhavedduHkhaM vipAke ||33|| rUpe virakto manujo vizoka, etena duHkhaudhaparaMpareNa na lipyate bhavamadhyepisanjaleneva puSkariNIpalAsam ||34|| zrItasya zabdagrahaNaM vadanti tadrAgahetuM tu manojJamAhuH taddoSanutumamanojJamAhuH, samaya yasteSu sa vItarAgaH ||35|| Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 nar * adhyayana 32 sadassa soyaM gahaNaM vayaMti, soyassa sadaM gahaNaM vayaMti / rAgassa heuM samaNuNNamAhu, dosassa he amaNuNNamAhu // 36 // sahesu jo gidvimuvei tibvaM, akAliyaM pAvai se viNAsaM / rAgAure 'hariNamige va muddhe, sadde atitte samuvei maccuM // 37 // je yAvi dosaM samuvei tivvaM, taMsi kkhaNe se uvei dukkhaM / duiMtadoseNa saeNa jantU, Na kiMci sadaM avarajjhaI se // 30 // egaMtaratte ruharaMsi sadde, atAlise se kuNaI paosaM / dukkhassa saMpIlamuvei bAle, Na lippaI teNa muNI virAgo // 39 // saddANugAsANugae ya jIve, cara care hiMsai'NegarUve / citehiM te paritAvei bAle, pIlei attaTThaguru kili? // 40 // sadANuvAe Na pariggaheNa, uppAyaNe rakkhaNasaNioge / vae vioge ya kahiM suhaM se, saMbhogakAle ya atittalAbhe // 41 // sadde atitte ya pariggahe ya, sattovasatto Na uvei tuDhei / atuTThidoseNa duhI parassa, lobhAvile AyayaI adatvaM // 42 // zabdasya shrotrN;|| zrotrasya zabda // 36 // shndessu0|| rAgAturo hariNamRga iva mugdhaH, zabde'tRptaH, samupaiti mRtyum // 37 // cchabdo'0 // 38 // zabde0 // 39 // zabdAnugAsa // 40 // zabdAnu0 // 41 // zabde'0 // 42 // Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. 241 taNhAbhibhUyassa adattahAriNo, sadde atittassa pariggahe ya / mAyAmusaM vaiDhai lobhadosA, tatthAvi dukkhA Na vimuccaI se // 43 // mosassa pacchA ya puratthao ya, paogakAle ya duhI duraMte / evaM adattANi samAyayaMto, sadde atitto duhio aNisso // 44 // sadANurattassa Narassa evaM, katto suhaM hoja kayAi kiMci / tatthovabhoge vi kilesadukkhaM, NivattaI jassa kaeNa dukkhaM // 45 // emeva sadammi gao paosaM, uvei dukkhoghprNpraao| . paduTThacitto ya ciNAi kammaM, jaM se puNo hoi duhaM vivAge // 46 // sadde viratto maNuo visogo, eeNa dukkhoghaparaMpareNa / Na lippae bhavamajhe vi saMto, jaleNa vA pukkhariNIpalAsaM // 47 // ghANassa gandhaM gahaNaM vayaMti, taM rAgaheuM tu maNuNNamAhu / taM dosaheDaM amaNuNNamAhu, samo ya jo tesu sa vIyarAgo // 48 // gaMdhassa ghANaM gahaNaM vayaMti, ghANassa gaMdhaM gahaNaM vayaMti / / rAgassa heuM samaNuNNamAhu, dosassa heu~ amaNuNNamAhu // 49 // zabde'0 // 43 // zabde0 // 44 // zabdAnura0 // 45 // zabde ga0 // 46 // zabde vi0 // 47 // ghANasya gandhaM // 48 // gandhasya ghrANaM, ghANasya gandhaM // 49 // Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 adhyayana 32 gaMdhesu jo giddhimubei tivvaM, akAliyaM pAvaha se viNAsaM / rAgAure osahagaMdhagiddhe, sappe kliAo viva Nivakhamante // 50 // je yAvi dosaM samuvei tivvaM, tassi kkhaNe se uvei dukhaM / duiMtadoseNa saeNa jantU, Na kiMci gaMdhaM abaramjhaI se // 51 // egaMtarate ruharaMsi gandhe, atAlise se kugaI phaosaM / dukkhassa saMpIlamuvei bAle, Na lippaI teNa muNI vizAgo // 52 // gaMdhANugAsAgugae ya jIve, carAcare hiMsaha'Negaruve / cittehiM te paritAvei bAle, pIlei anaTThagurU kiliTe // 53 // gaMdhANuvAeNa parimgaheNa, uppAyaNe rakamaNasaNimaoge / vae vioge ya karhi suhaM se, saMbhogakAle ya atitilayAme ! // 54 // gaMdhe atitte ya pariggahe ya, sattovasato Na uvei tuddhi / atuTidoseNa duhI parassa, lobhAvile AyabaI adattaM // 55 // tahAbhibhUyassa adacahAriNo, gaMdhe atitassa pariggahe ya / mAyAmasaM vaiDhai lobhadosA, tatthAvi. dukkhA Na cimubaI se // 56 // gandheSu; rAgAtura auSadhigandhagRddhaH, so vilAdiva niSkrAman // 50 // 'gandho // 51 / / gandhe // 52 // gandhAnugA // 53 // gandhAnu // 54 // gandhe // 55 // gandhe' // 56 // Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra onomonommon 243 -. . - - -. mosassa pacchA ya purasthao ya, paogakAle ya duhI duraMte / evaM adattANi samAyayaMtI, gaMdhe atittoduhio aNisso // 5 // gandhANurattassa Narassa evaM, katto suhaM hoja kayAi kiMci? / tatthovabhoge vi kilesadukkhaM, NivattaI jassa kae Na duvakhaM // 50 // emeva gaMdhammi gao paosaM, uvei dukkhopghrNpraao| paduddacitto ya ciNAi kammaM, jaM se puNo hoi duhaM viva.ge // 59 // gaMdhe viratto maNuo visogo, eeNa dukkhohaparaMpareNa / Na lippae bhavamajjhe vi saMto, jaleNa vA pukkhariNIpala.saM // 60 // jIhAe rasaM gahaNaM vayaMti, taM rAgaheuM tu maNuNNamAhu / taM dosaheuM amaNuNNamAhu, samo u jo tesu sa vIyarAgo // 61 // rasassa jIhaM gahaNaM vayaMti, jIhAe rasaM gahaNaM vayanti / rAgassa heuM samaNuNNamAhu, dosassa heuM amaNuNNamAhu // 62 // rasesu jo giddhimuvei tivvaM, akAliyaM pAvai se viNAsaM / rAgAure baDisavibhiNNakAe, macche jahAAmisabhogagiddhe // 63 // gandhe' // 57 // gandhAnura0 // 58 // gandhe ga0 // 59 // gandhe vi0 // 60 // jihvAyA rasaM // 61 // rasasya jihvA, jihvAyA rasaM // 62 // raseSu0; rAgAturo baDizavibhinnakAyo, matsyo yathA''miSabhogagRddhaH // 63 // Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 adhyayana 32 je yAvi dosaM samuve tivvaM, tassi kkhane se u uMcei dukkhaM / duItadoseNa saeNa jantU, rasaM Na kiMci avarajjhaI se // 64 // egaMtara te ruiraMsi rase, atAlise se kuNaI paosaM / dukkhassa saMpIlamuvei bAle, Na lippaI teNa muNI virAgo // 65 // rasANugAsAgara ya jIve, carAcare hiMsada NegarUve / cittehi te paritAve vAle, pIlei acaTTagurU kiliTTe // 66 // rasANuvAe Na pariggaNa, uppAyaNe rakkhaNa-saNioge / vioge ya karhi suhaM se, saMbhogakAle ya atittalAbhe ? // 67 // rase atitte ya pariggahe ya, sattovasatto Na uveha tuhi / atuTTidoseNa duhI parassa, lobhAvile AyayaI adattaM ||68|| tahAbhibhUyassa adattahAriNo, rase atittassa pariggahe ya / mAyAmukhaM vaDDha lobhadosA, tatthAvi dukkhA Na vimuccaI se // 69 // mosassa pacchAya puratthao ya, paogakAle yaduhI duraMte / evaM adattANi samAyayaMto, rase atitto duhio aNisso // 70 // " raso ||64|| rase ||65 || rasAnugA ||66 || rasAnu ||67|| rase ||68 || rase ||69|| rase // 70|| Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. ana n amanna.................. rasAgurattassa Narassa evaM, katto suhaM hoja kayAi kiMci ? / tatthovabhoge vi kilesadukha, NivvattaI jassa kae Na dukkhaM // 71 // emeva rasammi gao paosaM, uvei dukkhoghaparaMparAo / paduTThacitto ya ciNAi kammaM, jaM se puNo hoi duhaM vivAge // 72 // rase viratto maNuo visogo, eeNa dukkhoghaparaMpareNa / Na lippae bhavamajhe vi saMto; jaleNa vA pukkhariNIpalAsaM // 73 // kAyassa phAsaM gahaNaM vayaMti, taM rAgaheuM tu maNuNNamAhu / taM dosaheuM amaNuNNAmAhu, samo u jo tesu sa vIyarAgo // 74 // phAsassa kAyaM gahaNaM vayaMti, kAyassa phAMsaM gahaNaM vayaMti / rAgassa heuM samaNuNNamAhu, dosassa heuM amaNuNNamAhu // 75 // phAsesu jo giddhimuvei tivvaM, akAliyaM pAvai se viNAsaM / rAgAure sIyajalAvasaNNe, gAhaggahIe mahise va raNNe // 76 // je yAvi dosaM samuvei tivvaM, taMsi khaNe se u uvei dukkhaM / duiMtadoseNa saeNa jaMtU, Na kiMci phAsaM avarajjhai se // 77 // rasAnu // 71 // rase // 72 // rase // 73 // kAyatya sparza // 74 // sparzasya kAya, kAyasya * sparza // 75 // sparzeSu; rAgAturaH zItajalAvasano, grAhagRhIto mahiSa ivAraNye // 76 // sparNI // 77 // Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 32 egantaratte ruiraMsi phAse, atAlise se kuNaI paosaM / dukkhassa saMpIlamuve bAle, Na lippaI teNa muNI virAgo // 78 // phAsANugAsAgara ya jIve, carAcare hiMsai garUve / citehi te paritAver3a vAle, pIle attaTTaguru kiliTTe // 79 // phAsANuvAeNa pariggaheNa, uppAyaNe rakkhaNa-saNioge | vioge kahi suhaM se, saMbhogakAle ya atittalAbhe ! // 80 // phAse atitte ya pariggahe ya, sattovasattA Na uveha tuTTi / atuTTidoseNa duhI parassa, lobhAvile AyAyaI adattaM // 81 // tahAbhibhUyassa adattahAriNo, phAse atittassa pariggahe ya / mAyAmukhaM vaDDhai lobhadAsA; tatthAvi dukkhA Na vimuccAI se // 82 // mosassa pacchA ya puratthao ya, paogakAle yaduhI duraMte / evaM adattANi samAyayaMto, phAse atitto duhio aNisso // 83 // phAsANuratassa Narassa evaM katto suhaM hoja kayAi kiMci / tatthovabhoge vi kilesadukkhaM, NivvattaI jassa kae Na dukkhaM // 84 // 246 sparze ||78|| sparzAnugA || 79 || sparzAnu ||80|| sparze // 81 // | sparze // 82 // | sparze ||83 || sparzAnu ||84 | Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 247 uttarAdhyayana sUtra. kkkkkkkkk emeva phAsammi gao paosaM, uvei dukkhoghaparaMparAo / paduTThacitto ya ciNAi kamma, jaM se puNo hoi duhaM vivAge // 85 // phAse viratto maNuo visogo, eeNa dukkhoghaparaMpareNa / Na lippae bhavamajhe vi santo, jaleNa vA pukhariNIpalAsaM // 86 / / maNassa bhAvaM gahaNaM vayaMti, taM rAgaheuM tu maNuSNamAhu / taM dosaheuM amaNumaNamAhu, samo u jo tesu sa vIyarAgo // 7 // bhAvassa maNaM gahaNaM vayaMti, maNassa bhAvaM gahaNaM vati / rAgassa heuM samaNuNNamAhu, dosassa heuM amaNuNNamAhu // 8 // bhAvesu jo giddhimubei tivvaM, akAliyaM pAvai se viNAsaM / rAgAure kAmaguNesu giddhe; kareNumaggA'vahie vva nAge // 89 // je yAvi dosaM samuvei ticaM, tassi khaNe se U ubei dukkhaM / duiMtadoseNa sagaNa jantU, Na kiMci bhAvaM avarajjhaI se // 90 // egaMtaratte ruiraMsi bhAve, atAlise se kuNaI pasaM / dukkhassa saMpIlamuvei vAle, Na lippaI teNa muNI virAgo // 91 // sparza // 85 / / sparza // 86 // manaso bhAvaM // 87 // bhAvasya mano, manaso bhAvaM // 88 // bhASeSu / rAgAturaH kAmaguNeSu gRddhaH, kareNumArgApahata iva nAgaH // 89 // bhAvo // 10 // bhAve // 91 // Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 .... adhyayana 32 bhAvANugAsANugae ya jIve, carAcare hiMsai garUve / cittehiM te paritAvei bAle, pIlei attaTThagurU kiliTTe // 92 // bhAvANuvAeNa pariggaheNa, uppAyaNe rakSaNa-saNNioge / vae vioge ya kahiM suhaM se, saMbhogakAle ya atittalAbhe // 13 // bhAve atitte ya pariggahe ya, sattovasatto Na uvei tuhi / atuTThidoseNa dahI parassa, lobhAvile AyayaI adattaM // 94 // taNhAbhibhUyassa adattahAriNI, bhAve atittassa pariggahe ya / mAyAmusaM vaiDhai lobhadosA, tatthAvi dukkhA Na vimuccaI se // 15 // mosassa pacchA ya puratthao ya, paogakAle ya duhI duraMte / evaM adattANi samAyayaMto, bhAve atito duhio aNisso // 96 // bhAvANurattassa parassa eyaM, katto suhaM hoja kayAi kiMci? / tatthAvabhoge vi kilesadukhaM, NivattaI jassa kae Na dukkhaM // 97 // emeva bhAvammi gao paosaM, uvei dukhoghaparaMparAo / paduTThacitto ya ciNAi kammaM, jaM se puNo hAi duhaM vivAge // 9 // bhAvAnugA // 92 / / bhAvAnu // 93 / / bhAve // 94 // bhAve // 95 // bhAve // 16 // bhAvAnu // 97 // bhAve // 98 // Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. bhAve viratto maNuo visogo, eeNa dukkhoghaparaMpareNa; Na lie bhavamajjhe vi santo, jaleNa vA pukkhariNIpalAsaM // 99 // 249 4 ervidiyatthA ya maNassa atthA, duvakhassa heU maNuyassa rAgiNo / te caiva thovaM pi kayAi dukkhaM, Na vIyarAgassa kareMti kiMci // 100 // Na kAmabhogA samayaM uveMti, Na yAvi bhogA vigaI uveMti / je tappaosI ya pariggahI ya, so tesu mohA vigaIM uvei // 101 // kohaM ca mANaM ca taheba mAyaM, lohaM durgulaM araI raI ca / hAsaM bhayaM soga - pumitthaveyaM, NapuMsaveyaM vivihe ya bhAve // 102 // AvajjaI evamaNegarUve, evaMvihe kAmaguNesu sattoM / aNNe ya eyappabhave visese, 'kAruNNadINe hirime vahasse // 103 // paMNa icchijja sahAyalicchU, pacchANutAveNa tvappabhAvaM / evaM viyAre amiyappayAre, AvajaI iMdiyacoravase // 104 // bhAve ||99 || evamindriyArthAzca manaso'rdhA, duHkhasya hetavo manuSyasya rAgiNaH / taM caiva stokamapi kadAcidduHkhaM na vItarAgasya kurvanti kiJcit // 100 // na kAmabhogAH samatAmupayAnti na cApi bhogA vikRtimupayAnti yastatpradveSI ca paragrahI ca sa teSu mohAdvikRtimupaiti // 101 // krodhaM ca mAnaM ca tathaiva mAyAM, lobhaM jugupsAmarati ratiM ca; hAsaM bhayaM zokapuMstrIvedaM, napuMsaka vedaM vividhAMva bhAvAn ||102 || Apadyata evemanekarUpAnevaMvidhAnkAmagu Su saktaH; anyAMzca tatprabhavAnvizeSAn, kAruNyadIno hImAn dveSyaH || 103 || kalpaM necchetsa.. hAyalipsuH, pazcAdanutApena tapaH prabhAvam; evaM vikArAnamitaprakArAnApadyata indriyacauravazyaH // 104 // | 1. kAruNyadInaH - atyanta dIna ityarthaH / 32 Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'adhyayana 32 tao se jAyaMti paoyaNAI, NimajjiuM mohamahaNNavammi | susiNo dukkhaviNoyaNaTTA, tappaccaryaM ujjamae ya rAgI // 105 // virajjamANassa ya indiyatthA, saddAiyA tAvaiyappagArA / Na tassa savve vi maNuNNayaM vA, NivvattayaMtI amaNuNNayaM vA // 106 // evaM sasaMkaSpa - vikapaNAsuM, saMjAyaI samayamuvaTTiyassa / atthe a saMkappayao tao se, pahIyae kAmaguNesu tanhA // 107 // sa vIyarAgo kayasavvakico, khaveha NANAvara khaNe / taheva jaM daMsaNamAvarei, jaM cantarAyaM pakarei kammaM // 108 // savvaM tao jANai pAsae ya, amohaNe hoi NiraMtarAe / aNAsave jhANasamAhijutte, Aukkhae mokkhamuve suddhe // 109 // 250 tatastasya jAyante prayojanAni, nimaJjayituM mohamahArNave sukheSiNo duHkhavimocanArthaM, tatpratyayamudyacchati ca rAgI || 105 || virajyamAnasya cendriyArthAH zabdAdikAstAvatprakAzaH; na tasya sarvepi manojJatAM vA, nirvartayantyamanojJatAM vA / / 106 / / evaM svasaGkalpavikalpanAsu, saJjAyate samayamupasthitasya; arthIca saMkalpayatastasya prahIyate kAmaguNeSu tRSNA // 107 // sa vItarAgaH kRtasarvakAryaH, kSapayati jJAnAvaraNaM kSaNena tathaiva yaddarzanamAvRNoMti, yaccAntarAyaM. prakaroti karma // 108 // sarvaM tato jAnAti pazyati cA'mohano bhavati nirantarAyaH; anAzravo, dhyAnasamAdhiyukta, AyuH kSaye mokSamupaiti zuddhaH || 109 || 1 samayaM = samatA mAdhyasthamiti bhAvaH // Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. 251 ne so tassa savvassa mukko, jaM duhassa vAhaI sayayaM jantumeyaM / dIhAmayavimuko pattho, to hor3a atisuhI kayattho // 110 // aNAikAlappabhavassa eso, savvassa dukkhassa pamokkhamaggo / viyAhio jaM samuvica sattA, krameNa accatasuhI bhavati // 111 // timi // // batrIsamaM pamAyaTThANaM ajjhaya samataM // sa tasmAtsarvasmAduHkhAnmuktaH, yad bAdhate satataM jantumenam dIrghAmayavipramuktaH prazastastato bhavatyatyantamukhI kRtArthaH // 110 // anAdikAlaprabhavasya eSa sarvasya duHkhasya pramokSamArgaH, vyAkhyAto yaM samupetya sabhvAH krameNAtyantasukhino bhavantIti bravImi // 111 // Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 252 . adhyayana 33 noonommomommomonomomom // atha karmaprakRtiriti nAma trayastriMzatamamadhyayanam // aTTha kammAI vocchAmi, ANupubbi jahakarma / jehiM baddho ayaM jIvo, saMsAre parivattaI // 1 // NANassAvaraNijja, saNAvaraNaM tahA / veyaNijjaM tahA mohaM, AukammaM tahevaM ya // 2 // NAmakammaM ca gottaM ca, aMtarAyaM taheva ya / evameyAi kammAiM, aTTheva ya samAsao // 3 // NANAvaraNaM paMcavihaM, suyaM AbhiNibohiyaM / ohiNANaM taiyaM, maNaNANaM ca kevalaM // 4 // NiddA taheva payalA, giddANiddA ya payalapayalA ya / tatto ya thINagiddhI, paJcamA hoi NAyavvA // 5 // aSTa karmANi vakSyAmyAnupA yathAkramam / yaddho'yaM jIvaH, saMsAre parivartate // 1 // zAnasyAvaraNIyaM, darzanAvaraNaM tathA; vedanIyaM tathA mohamAyuHkarma tathaiva ca // 2 // nAmakarma ca gotraM cAntarAyaM tathaiva ca evametAni karmANyapTeva ca samAsataH // 3 // jJAnAvaraNa paJcavidha, zrutamAminibodhikaM; avadhijJAnaM tRtIya, manaH (paryApa) zAnaM ca kevalaM // 4 // nidrA taba prathalA, nidrAnidrA ca pracalApracalA ca; tatazca sthAnagRddhiH, paJcamI mavati zAtalyA // 5 // 1makAro'lIkSaNikA Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra cakkhu-macakkhU-ohissa, daMsaNe kevale ya AvaraNe / . evaM tu Nava vigappaM, NAyavvaM dasaNAvaraNaM // 6 // veyaNiyaM pi u duvihaM, sAyamasAyaM ca AhiyaM / sAyassa u bahU bheyA, emevAsAyassa vi // 7 // mohaNijjapi ya duvihaM, dasaNe caraNe tahA / dasaNe tivihaM vRttaM, caraNe duvihaM bhave // 8 // . sammattaM ceva micchattaM, sammAmicchattameva ya / eyAo tiNNi payaDIo, mohaNijassa daMsaNe // 9 // carittamohaNaM kamma, duvihaM tu viyAhiyaM / kasAyaveaNijja tu, NokasAyaM taheva ya // 10 // solasavihabheeNaM, kammaM tu kasAyajaM / sattavihaM NavavihaM vA, kammaM NokasAyajaM // 11 // ... cakSuracakSuravadherdazane kevale cAvaraNe; evaM tu navavikalpaM, jJAtavyaM darzanAvaraNam // 6 // vedanIyanapi ca dvividha, sAtamasAtaM cAkhyAtam ; sAtasya tu bahavo bhedA, evamasAtasyApi // 7 // mohanIyamapi ca dvividhaM, darzane caraNe tathA; darzane trividhamuktaM, caraNe dvividhaM bhavet // 8 // samyaktvaM caiva mithAtvaM, samyagmithyAtvameva ca etAstisraH prakRtayo, mohanIyasya darzane // 9 // cAritramohanaM karma, dvividhaM tu vyAkhyAtam ; kaSAyamohanIyaM ca, nokaSAyaM tathaiva ca // 10 // SoDazavidhaM bhedena, karma tu kaSAyajam ; saptavidhaM navavidhaM vA, karma nokaSAyajam // 11 // Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 - azyayana 33 -Mohananenahanananaananananananan-. Neraiya-tirikkhAuM, maNussAuM taheva ya / devAuyaM cautthaM tu, AUkammaM caunvihaM // 12 // NAmakammaM duvihaM, suhamasuhaM ca AhiyaM / suhassa u bahU bheyA, emeva asuhassa vi // 13 // goyaM kammaM duvihaM, uccaM NIyaM ca AhiyaM / uccaM aTThavihaM hoi, evaM NIya pi AhiyaM // 14 // dANe lAbhe ya bhoge ya, uvabhoge vIrie tahA / paMcavihamaMtarAyaM, samAseNa viyAhiyaM // 15 // eyAo mUlapayaDIo, uttarAo ya AhiyA / paesaggaM khettakAle ya, 'bhAvaM cAduttaraM suNa // 16 // savvesi ceva kammANaM, paesaggamaNaMtagaM / gaMNThigasattAIyaM, aMto siddhANa AhiyaM // 17 // narayikatiryagAyumanuSyAyustathaiva ca; devAyuzcaturthaM tvAyuHkarma caturvidham // 12 // nAmakarma tu dvividhaM, zubhamazubhaM cAkhyAtam ; zubhasya ca bahubhedA, evamevAzubhasyApi // 13 // gotrakarma dvividhamucca nIca cAkhyAtam ; uccamaSTavidhaM bhavatyevaM nIcamapyAkhyAtam // 14 / / dAne lAbhe ca bhoge copabhoge vIrya tathA; paJcavidhamantarAya, samAsena vyAkhyAtam // 15 // etA mUlaprakRtaya, utsarA cAkhyAtAH; pradezA kSetrakAlo , bhAvaM pAta: uttaraM zruNu // 16 // sarveSAM caiva karmaNAM, pradezAgramanantakam ; anSikasatvAtItamantasiddhAnAmAkhyAtam // 17 // 1 bhASaM cAduttaraM suNa-bhAvaM anubhAgalakSaNa ca, ata-udha-uttaraM zRNu' iti bhAvaH / / Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. savvajIvANa kamme tu saMgahe chaddisAgayaM / sanvesu vi pasesu savvaM savveNa baddhagaM // 18 // udahisarisaNAmANa, tIsaI koDikoDIo | kosiyA ho TiI. aMtImuhRttaM jahaNiyA ||19|| AvaraNijANa dahaM pi, veyaNijje taheva ya / aMtarAe ya kammammi ThiI esA viyAhiyA // 20 // udahisarisaNAmAgaM, sattari koDikoDIo / mohaNijjassa ukosA, aMtomuhutaM jahaNiyA // 21 // tettIsa sAgarIvamA, ukoseNaM viyAhiyA / ThiI u Aukammassa, aMtomuhuttaM jahaNiyA // 22 // udahisarasaNAmAgaM, vIsaI koDikoDIo / NAmagottANa ukosA, aTTamuhuttA jahaNiyA // 23 // 255 ma ai sarvajIvAnAM karma tu, saMgRhNanti paidizAgatam ; sarvairapi pradeza, sarve sarveNa baddhakam // 18 // udadhisadRzanAmnAM, triMzatkoTIkoTathaH ; utkRSTA bhavati sthityantarmuhUrttaM jaghanyA // 19 // AvaraNIyayordvayorapi, vedanIye tathaiva ca antarAye ca karmaNi, sthitireSA vyAkhyAtA // uda0 saptati koTI koTathaH mohanIyasyotkRSTA'ntarmuhUrta jaghanyA // 21 // trayastriMzatsAgaropamAnyutkarSeNa vyAkhyAtA; sthitistvAyuH karmaNo'ntarmuhUrta jaghanyA ||22|| u0 viMzatikoTIkoTathaH ; nAmagotrayorutkRSTA, aSTamuhUrttA jaghanyA ||23|| Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 adhyayana 33 nahanenareneurananenerannaranane siddhANaNaMtabhAgo, aNubhAgA havaMti u. . sabvesu vi paesaggaM, sabvajIvesa'icchiyaM // 2 // tamhA eesi kammANaM, aNubhAgI viyANiyA / eesi saMvare ceva, khavaNe ya jae buhe // 25 // tti bemi // tecIsaimaM kammapayaDi ajAyaNaM samma // - siddhAnAmanantabhAge'numAgA bhavanti tu; sarveSvapi pradezAtra, sarvajIvenyo'tikAntara // 24 // tasmAdeteSAM karmaNAmanumAgAndhijJAya; eteSAM saMvare caiva, kSapaNe va pateta eSaH // 25 // iti bravImi // Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. 257 6.kaarphaaphphph*aaph `. "kphaa // atha lezyAkhyaM caturviMzamadhyayanam // lesajjhayaNaM pavarakhAmi, ANupuTviM jahakkama / chaNhaM pi kammalesANaM, agubhAve suNeha me // 1 // NAmAI1 vaNNa-rasa-gaMdha-pariNAma-lakkhaNaM 2-7 / ThANaM8 ThiI9 gaI10 ca AuM11 lesANaM tu khuNeha me // 2 // (dAra gAhA) kiNhA NilA ya kAU ya, teU pamhA taheva ya / sukkalesA ya chaTThA u NAmAiM tu jahakamaM // 3 // dAraM-1 jImUyaNiddhasaMkAsA, gavalariTThagasaNNibhA / khaMjaMjaNaNayaNaNibhA, kiNhalesA u vaNNao // 4 // NIlAsogasaMkAsA, cAsapichasamappabhA / veruliyaNiddhasaMkAsA, NIlalesA u vaNmao // 5 // lezyAdhyayanaM pravakSyAmyAnupUrvyA yathAkramam ; paNNAmapi karmalezyAnAmanubhAvAn zrRNuta me // 1 // nAmAni varNarasagandhasparzapariNAmalakSaNaM sthAnam ; sthiti gati cAyulezyAnAM tu zrRNuta me // 2 // kRSNA nIlA ca kApotA ca, tejaH padmA tathaiva ca; zuklalezyA ca SaSTI tu, nAmAni tu yathAkramam // 3 // snigdhajImUtasaGkAzA, gavalariSTasannibhA; khAnAananayananibhA, kRSNalezyA tu varNataH // 4 // nIlAzokasaGkAzA, cAsapicchasamaprabhA; vaiDUryasnigdha saGkAzA, nIlalezyA tu varNataH // 5 // Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 adhyayana 34 ayasIpuSphasaMkAsA, koilacchadasaNNimA / pArevayagIvaNibhA, kAulesA u vaNNao // 6 // hiGgalayadhAusaMkAsA, taruNAiccasaNNibhA / suyatuNDa-paIvaNibhA, teolesA u vaNNao // 7 // hariyAlabheyasaMkAsA, halihAbheyasaNNibhA / saNAsaNakusumaNibhA, pamhalesA u vaNNao // 8 // saMthaMka-kuMdasaMkAsA, khIradhArasamappabhA / rayaya-hArasaMkAsA, sukkalesA u vaNNao // 9 // dAraM-2 jaha kaDuyatuMbagaraso, Nibaraso kdduarohinnirsovaa| etto vi aNantaguNo, raso u kiNhAi NAyavvo // 10 // jaha tikaDuyassa ya raso, tikkhojaha hasthipippalIe vaa| etto vi aNaMtaguNo, raso u NIlAi NAyavvo // 11 // atasIpuSpasaGkAzA, kokilacchadasannibhA; pArApatagrIvAnibhA, kApotalezyA tu varNataH // 6 // hiGgalukadhAtusaGkAzA, taruNAdityasannibhA; zukatuNDapradIpanibhA tejolezyA tu varNataH // 7 // haritAlabhedasaGkAzA, haridrAbhedasannibhA; saNAsanakusumanibhA, padmalezyA tu varNataH // 8 // zaGkhAGkakundasaGkAzA, kSIra ( tUla-pUra ) dhArAsamaprabhA, rajatahArasaGkAzA, zuklalezyA tu varNataH // 9 // yathA kaTukatumbakaraso, nimbarasaH kaTukarohiNiraso vA; itopya'nantaguNo, rasastu kRSNAyA jJAtavyaH // 10 // yathA trikaTukasya ca rasastIkSNA yathA hastipiSyalyA vA; ito, nIlAyAH // 11 // 1 pratyagtare khIrapUra // Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. 259 reon. jaha taruNaaMbayarasotuvarakavitthassa vA vi jArisao / etto vi aNaMtaguNo, raso u kAUha Noyamvo // 12 // jaha pariNayambagaraso, pakkakavitthassa vA vijaariso| eto vi aNaMtaguNo, raso u teUi NAyavo // 13 // varavAruNIi va raso, vivihANa va AsavANa jaariso| mahumeragassa va raso, pato pamhAi paraeNaM // 14 // khajjUra-muddiyaraso, khIraraso khaNDa-sakararaso vA / etto vi aNaMtaguNo, raso sukkAi NAyavo // 15 // dAraM-3 jaha 'gomaDassa gaMdho, suNagamaDassa va jahA ahimaDassa / eto vi aNaMtaguNo, lesANaM appasatthANaM // 16 // jaha surahi kusumagandho, gaMdha-vAsANa pissamANANaM / etto vi aNaMtaguNo, pasatthalesANa tiNhaM pi // 17 // - ....yathA taruNAmrakarasaH tubarakapitthasya vApi yAdazaH; ito. kApotAyAH // 12 // yathA pariNatAmrarasaH, pakvakapitthasya vApi yAdazaH; ito0. tejasyA0 // 13 / / varavAruNyA vA rakho, vidhidhAnAM vA''savAnAM yAdazaH; madhumaireyasya vA raso'taH padmAyAH parakena // 14 // kharjuramRdvIkArasaH; kSIrarasaH khaNDazarkarAraso vA; ito0 zuklAyAH0 // 15 // yathA gomRtakasya gandhaH, zvamRtakasya vA yathA'himRtakasya; itopya'nantaguNo, lezyAnAmaprazastAnAm // 16 // yathA surabhikusumagandho, gandhavAsAnAM pipyamANAnAm ; itopyanantaguNaH, prazastalezyAMnA tisRNAmapi // 17 // 1 sUtratvAt mRtakazabdasya kalopaH // Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 adhyayana 34 dAraM- 4 jaha 'kara gayassa phAso, gojinbhAe va sAgapattANaM / etto vi anaMtaguNo, lesANaM appasatthANaM // 18 // jaha bUrassa va phAso, NavaNIyassa va sirIsa kusumANaM / etto vi anaMtaguNo, pasatyalesANa tinhaM pi // 19 // dAraM-5 tiviho va Navaviho vA, sattAvIsaha vihekkasIo vA / dusao teyAlo vA lesANaM hor3a pariNAmo // 20 // dAraM-6 paMcAsavappavatto, tI hi agutto chasuM avirao ya / tivvAraMbhapariNao, khaTTo sAhasio Naro ||21|| NidhasapariNAmo, NissaMso ajiiMdio / ejogasamA utto, kihalesaM tu pariName // 22 // "IssA amarisa atavo, avija mAyA ahIriyA / gehI paose ya saDhe, pamatte rasalolue // 23 // yathA krakacasya sparzI, gojihvAyA vA zAkapatrANAm ; itopyanantaguNo, lezyAnAmaprazastAnAm ||18|| yathA bUrasya vA sparzo, navanItasya vA zIrISakusumAnAm ; itopyanantaguNaH, prazastalezyAnAM tisRNAmapi ||19|| trividho vA navavidho vA, saptaviMzatividho ekAzItivi vA; tricatvAriMzadvizatavidho vA, lezyAnAM bhavati pariNAmaH ||20|| paJjAzravapravRta stribhiraguptaH SaTSva viratazca; tIvrArambhapariNataH, kSudraH sAhasiko naraH || 21 || niddhaM sapariNAmo, nRzaMsojitendriyaH etadyogasamAyuktaH, kRSNalezyAM tu pariNamet ||22|| IrSyA'marSA'tapazcA'vidyA mAyAskatA; gRddhiH pradveSaya zaTho pramatto rasalolupaH ||23|| 2 karaNyassa= krakacasya / 2 IsA padato paose itipadayAryantaM tadvapan iti bodhyaM yathA ISyAvata ityAdi0 // Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. . 261 sAyagavesae ya ArambhAo avirao, khuddo sAhassio nnro| eyajogasamAutto, . NIlalesaM tu pariName // 24 // vaMke vaMkasamAyAre, NiyaDille agujjue / paliuMcaga ovahie, micchadiTThI aNArie // 25 // uSphAlagaduTTavAI ya, teNe yAvi ya maccharI / eyajogasamAutto, kAulesaM tu pariName // 26 // NIyAvittI' acavale, amAI akutUhale / viNIyaviNae daMte, jogavaM uvahANavaM // 27 // piyadhamme daDhadhamme, vajabhIrU 'hiesae / eyajogasamAutto, teulesaM tu pariName // 28 // payaNukoha-mANe ya, mAyA-lobhe ya payaNue / pasaMtacitte daMtappA, jogavaM uvahANavaM // 29 // sAtagaveSakacArambhAdavirataH, kSudraH sAhasiko naraH; eta0, // 24 // vakro vakrasamAcAro, nikRtimAnanRjukaH, pratikuJcaka opadhiko, mithyAdRSTiranAryaH // 25 // utprAsakaduSTavAdI ca, stenazvApi ca matsarI; eta0, kApotalezyAM0 // 26 // nIcaitiracalo'mAyyakutUhala:; vinItavinayo dAnto, yogavAnupadhAnavAn // 37 // priyadharmA dRDhadharmA'vadyabhIrU hitaiSakaH; eta0 tejolezyAM0 // 28 // pratanukrodhamAno ca, mAyAlobhau ca pratanukau; prazAntacino dAntAtmA, yogavAnupadhAnavAn // 29 // 1hiesae-muktigaveSaka iti bhAvaH // Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 nw adhyayana 34 ya tahA payaNuvAI ya uvasaMte eyajogasamAutto, pamhalesaM tu adra - ruddANi vajjettA, dhammasukANi pasaMtacitte daMtappA, samie gutte sarAge vIyarAge vA, uvasaMte eyajogasamA utto, sukalesaM tu asaMkhijANosappiNINa, ussappiNINa je samayA / saMkhAIyA logA, lesANa havaMti: ThANAI // 33 // muhuttaGkaM tu jahaNNA, tettIsA ' sAgarA muhutta hiyA / kosA hoi ThiI, NAyavvA kiNhalesAe // 34 // mahuttaGkaM tu jahaNNA, dasa udahI paliyama saMkhabhAgamanbhahiyA / ukosA hoi ThiI, NAyavvA NIlalesAe ||35|| jiiMdie / pariName ||30|| jhAyae / guttisu // 31 // jiiMdie / pariName // 32 // tathA pratanuvAdI copazAnto jitendriyaH eta0 padmalezyAM0 ||30|| Artaraudre varja - yitvA, dharmazukle dhyAyatiH prazAntacitto dAntAtmA, samitimAnguptazca guptibhiH ||31|| sarAgo vItarAgo vopazAnto jitendriyaH eta0, zuklezyAM 0 ||32|| asaMkhyeyAnAmavasarpiNInAmutsarpiNInAM ye samayAH; saMkhyAtItA lokAH, lezyAnAM bhavati sthAnAni ||33|| muhUrtAddhaM tu jaghanyA, trayastriMzatsAgaropamANyantarmuhUrttAdhikAni; utkRSTA bhavati sthitirjJAtavyA kRSNalezyAyAH ||34|| muhU0, dazodadhayaH palyopamA'saGkhyeyabhAgAbhyadhikA; u0 nIlalezyAyAH ||35|| 1 sAgara ti= sAgaropamAni || Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra 263 muhuttaddhaM tu jahaNNA, tiNgudahI pliymsNkhbhaagmbhhiyaa| ukosA hoi TiI, NAyavvA kAulesAe // 36 // muhattaddhaM tu jahaNNA, doNNudahI paliyamasaMkhabha gmbhhiyaa| ukkosA hoi ThiI, NAyavvA teulelAe // 37 // muhattaddhaM tu jahaNNA, dasa udahI hoi muhttmbhhiaa| ukkosA hoi ThiI, NAyavvA pamhalesAe // 30 // muhattaddhaM tu jahaNNA, tettIsaM sAgarA muhattahiyA / ukkosA hoi ThiI, NAyabdhA sukkalesAe // 39 // esA khalu lesANaM, oheNa ThiI u vaNiyA hoi / causu vi gaIsu etto, lesANa ThiI tu vocchAmi // 40 // dasa vAsasahassAI, kAue TiI jahaNiyA hoi / tiNNudahI paliovama-asaGkhabhAgaM ca ukkosA // 41 // muhU0, traya udadhayaH palyopamA'saGkhyeyabhAgAbhyadhikA; u0, kApotalezyAyAH // 36 // muhU0, dvAvudadhI palyopamA saGkhayeyabhAgAbhyadhike, u0, tejolezyAyAH // 37 // muhU0, dazodadhayo bhavati muhUrtamabhyadhikA; u0 padmalezyAyAH // 38 // muhU0, trayastriMzatsAgarA muhUrtAdhikA; u0 zuklalezyAyAH // 39 // eSA khalu lezyAnAmodhena sthitistu varNitA bhavati; catasRSvapi gativito, lezyAnAM sthitistu vakSyAmi // 40 // dazavarSasahasrANi, kApotAyA sthiti - ghanyakA bhavati; traya udadhayaH palyopamA'saGkhayeyabhAgavotkRSTA // 41 // Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 adhyayana 34 7770 tiSNudahI paliamasaMkhabhAgo u jahaNNa NIlaThi / dasaudI palioma - asaGghabhAgaM ca ukkosA // 42 // dasaudahI palioma, asahabhAgaM jahaNNiyA hor3a | tettIsasAgarAI, unakosA hoi kinhAe // 43 // esA NeraDyANaM, lesANa ThiI u vaSNiyA hoDa / teNa paraM vocchAmI, tiriyamaNusmANa devANaM ||44 // 'anto muhuttamaddhaM, lesANa ThiI jahi jahi jAu / tiriyANa NarANaM vA, vajjettA kevalaM lesaM // 45 // muhuttaddhaM tu jahaNNA, ukkosA hoi puvvakoDIu / Navahi varisehi UNA NAyavvA sukkalesAe // 46 // esA tiriya-rAgaM, sAga ThiI u vaSNiyA hor3a / teNa paraM vocchAmI, lehANa TiI u devANaM // 47 // traya udadhayaH palyopamA'saGkhyeyabhAgo tu jaghanyA nIlasthitiH; dazodadhayaH palyopamA'saGakhyeyabhAgazcotkRSTA ||42|| dazodadhayaH palyopamA saGkhyeyabhAgo jaghanyA bhavati; trayastriMzatsAgaropamAnyutkRSTA bhavati kRSNAyAH ||43|| eSA nairayikAnAM lezyAnAM sthitistu varNitA bhavati; tataH paraM vakSyAmi, tiryagmanuSyAnAM devAnAm ||44 || antarmuhUttAddhAM lezyAnAM sthitiryasminyasminyAstu; tirithiAM narANAM vA, varjayitvA kevalAM lezyAm ||45 || muhUrtArddha tu jaghanyotkRSTA bhavati pUrvakoTI tu navabhirvarSairunA jJAtavyA zuklalezyAyAH || 46 || eSA tiryagnarANAM, lezyAnAM sthitistu varNitA bhavati tataH paraM vakSyAmi, lezyAnAM sthitistu devAnAm ||47|| 1 anto muhuttaddhaM - antarmurtihUkAlam // = Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. 265 ne dasa vAsasahassAI, kiNhAe TiI jahaNiyA hoi / paliyamasaMkhijaimo, ukkosA hoi kivhAe // 48 // jA kiNhAi ThiI khalu, ukkosA sA u smymbhhiyaa| jahaNNeNaM NIlAe, paliyamasaMkhaM ca ukosA // 49 // jANIlAi ThiI khalu, ukkosA sAu smymbhhiyaa| jahaNeNaM kAUe, paliyamakhaM ca ukkosA // 50 // teNa paraM vocchAmI; teUlesA jahA suragaNANaM / bhavaNavai-vANamantara-joisa-NemANiyANaM ca // 51 // paliovamaM jahaNaM, ukkosA sAgarA u donnnn'hiaa| paliyamasaMkhejjeNaM, hoi bhAgeNa teUe // 52 // dasa vAsasahassAI, teUi ThiI jahaNiyA hoi / dugNudahI paliovama, asaMkhabhAgaM ca ukosA // 53 // dazavarSasahastrANi, kRSNAyAH sthiti jaghanyakA bhavati: yalyopamAsaGkhyeyatama, (bhAgaH / utkRSTo bhavati kRSNAyAH // 48 // yA kRSNAyAH sthitiH khalUTA sA tu samarA jaghanyena nIlAyA, palyopamAGkhyeya (bhAga) botkRSTA // 49 // yA nAlAyAH0; apayana kApotAyAH,0 // 50 // tataH paraM vakSyAmi, tejolezyAM yathAsuragaNAnAm ; bhavanapativAnamaMtarajyotiSkavaimAnikAnAM ca // 51 / / palyopamaM jaghanyotkRSTA sAgaropame tu dve'dhike, palyopamA'sakhyeyena, bhavati bhAgena tejasyAH // 52 // dazavarSasahastrANi, tejasyAH sthiti bhavati; dvAvudadhI palyopamAsaGkhyeyabhAgavotkRSTA // 53 / / 34 Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 266 adhyayana 34 Mmmummono-onommam jA teUi ThiI khalu, ukkosA sA u samayamanbhahiyA / jahaNNeNaM pamhAe, dasa muhutta'hiyAI uskosA // 54 // jA pamhAe ThiI khalu, ukkosA u samayabhanmahiyA / jahaNNeNaM sukkAe, tetIsa muttamabhahiyA // 55 // [dAraM 6] kiNhA NIlA kAU, tiNNi vi eyAo ahammalesAo / eyAhi tihiM vi jIvo, dora.,iM uvavajai // 56 // teU pamhA sukkA, tiNNi vi eyAo dhmmlesaao| eyAhiM tihiM vi jIvo, soggaI uvavalai // 57 // lesAhiM savvAhiM paDhame, samapammi pariNayAhiM tu; / Na hu kassai uvavAo, parabhave asthi jIvasta // 58 // lesAhiM savvAhi carame, samayammi pariNayAhiM tu / Na hu kassai uvavati, parabhave hoi jIvassa // 59 // yA tejasyAH sthiti khalUtkRSTA sA tu samayAbhyadhikA; jaghanyena pAyA, daza (sAgaropamAni) muhUrtAdhikAnyutkaSTA // 54 // yA padmAyAH sthitiHkhalUtkaSTA sA tu samayAbhyadhikA; jaghanyena zukAyAH, trayastriMzanmuhUrtAbhyadhikAni // 55 // kRSNA nIlA kApotAstistro'pyetA'dharmalezyAstu; etAbhistisRbhirapi jIvo, durgatimupapadyate // 56 // tejasI padmA zuklAstisropyetA dharmalezyAH; etAmistisRbhirapi jIvaH, sugatimupapadyate // 57 / lezyAbhiH sarvAmiH, prathame samaye pariNatAbhistu; naiva kasyacidutpattiH, pare bhave bhavati jIvasya // 58 // lezyAbhiH sarvAbhizcarame samaye pariNatAbhistu; na hu kasyacidutpattiH, pare bhavati jIvasya // 59 // Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra antamuhuttammi gae, antamuhuttammisesara ceva / lepsAhi pariNayAhi, jIvA gaccheti paralogaM // 60 // tanhA eyAsi lesANaM, aNubhAvaM vipANiyA / appasatthAoM vajitA, satthAo ahiTTie ||61 // || cautImaimaM lesa'jjhayaNaM samattaM // 237 timi // antarmuhUrte garte'ntarmuhUrte zeSake caiva lezyAbhiH pariNatAbhirjIvA gacchanti paralokam // 60 // tasmAdetAsAM lezyAnAmanubhAvaM vijJAyaH aprazastA varjayitvA prazastA adhitiSTet // 61 // tibravImi // Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 268 adhyayana 35 // atha anagAramArgagatiritinAma paJcatriMzattamamadhyayanam // suNeha megaggamaNA, maggaM buddhehi desiyaM / jamAyaraMto bhikkhU, dukkhANaMtakaro bhave // 1 // gihavAsaM paricajja, pabajjAmAsio muNI / ime saGge viyANijjA, jehiM sajjanti mANavA // 2 // taheba hiMsaM aliyaM, cojjaM abbambhasevaNaM / icchA kAmaM ca lobhaM ca saMjao parivajjae // 3 // maNoharaM cittagharaM, malla-dhUveNa vAsiyaM / sakavADaM pa urulloyaM, maNasA vi Na patthara ||4|| indiyANi u bhikkhurasa, tArisammi uvassae / dukkarAI NivAre, kAmarAgaviva // 5 // susANe suSNAgAre vA, rukkhamUle va egago / pairikke parakaDe vA, vAsaM tatthA'bhiroya // 6 // zruNuta ma ekAgramanA, mArga buddhairdezitam; yamAcaranbhikSurduHkhAnAmantakaro bhavet // 1 // gRhavAsaM parityajya, pravrajyAmAzrito muniH; imAnsaGgAnvijAnIyAdyaiH sajyante mAnavAH // 2 // tathaiva hiMsAmalIka, cauryamabrahmasevanam ; icchAkAmaM ca lobhaM ca saMyataH parivarjayet // 3 // manoharaM citragRhaM, mAlyadhUpena vAsitam ; sakapATaM pANDurollocaM, manasApi na prArthayet ||4|| indriyANi tu bhikSostA zopAzraye; duHzakAni nivArayituM, kAmarAgavivardhane // 5 // zmazAne zUnyAgAre vA, vRkSamUle baiMkakaH, pratirikte parakRte vA, vAsaM tatrAbhirocayet ||6|| Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana satra. phAsuyammi agAbAhe, itthIhi aNabhidae / tattha saMkappae vAsaM, bhikkhU paramajae // 7 // Na sayaM gihAI kuvinA, va aNNehi kArae / gihakammasamArambhe, bhUyANaM dissae vaho // 8 // tasANaM thAvarANaM ca, suhamAgaM bAyarANa ya / tamhA gihasamAraMbha, saMjao parivajae // 9 // taheva bhatta-pANesu, payaNe payAvaNesu ya / pANa-bhUyadayaTThAe, Na paye Na payAvaye // 10 // jala-dhaNNaNissiyA jIvA, puDhavI-kaTTaNissiyA / hammati bhattapANesu, tamhA bhikkhU Na payAvae // 11 // visappe savvao-dhAre, bahUpANaviNAsaNe / Netthi joisame satthe, tamhA joI Na dIvae // 12 // prAsuke'nAvAdhe, svImiranabhidruteH tatra saGkalpayedvAsaM, bhikSuH paramasaMyataH // 7 // na svayaM gRhANi kurvIta, naivAnyaiH kArayet ; gRhakarmasamArambhe, bhUtAnAM dRzyate vadhaH // 8 // trasANAM sthAvarANAM ca, sUkSmAnAM bAdarANAM ca; tasmAtgRhasamArambha, saMyataH parivarjayet // 9 // tathaiva bhaktapAneSu, pacanapAcaneSu ca; prANibhUtadayAthai, napacenna pAcayet // 10 // jaladhAnyanizritAH jIvAH, pRthvIkASTanizritAH, hanyante bhaktapAneSu, tasmAdbhikSuna pAcayet // 11 // visarpa sarvato dhAraM, bahuprANivinAzanam ; nAsti jyotiH samaM zastraM, tasmAjjyotirna dIpayet // 12 // Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 270 adhyayana 35 hiraNNaM jAyarUvaM ca, maNasA viNa patthae / samaleTTa-kaMcaNe bhikkhU, virae kayavika // 13 // kiNato kao hoi, vikiNato ya vANio / kayavikyammi va Mto, bhikkhU Na havai tArisI // 14 // bhikkhiyAM Na kevvaM, bhikkhuNA bhikkhavittiNA / kaya - vikao mahAdoso, bhikkhavittI suhAvahA // 15 // samuyANaM uMcha mesaijjA, jahAsuttamaNidiyaM / lAbhAbhAbhammi saMtuTTe, piMDavAyaM care muNI // 16 // alole Na rase giddhe, jinbhAdaMte amucchie / Na rasaTTAe muMjinA, javaNaTTA acaNaM rayaNaM ceva, vaMdaNaM pUyaNaM sat - sakAra - sammANaM, maNasAvi Na mahAmunI // 17 // tahA / pattha // 18 // // 18 // na hiraNyaM jAtarUpaM ca manasApi na prArthayet; samaleSTukAJcano bhikSurvirataH krayavikraye // 13 // krINankAyako bhavati, vikriNAnazca vaNigU; krayavikraye vartanbhikSurna bhavati tAdRzaH || 14 || bhakSitavyaM na kretavyaM, bhikSuNA bhikSAvRttinA; krayavikrayaM mahAdopaM, bhikSAvRttiH sukhAvahA ||15|| samudAnamuJcha meSayedyathAsUtramaninditam ; lAbhAbhAbhe santuSTaH, piNDapAtaM carenmuniH ||16|| alolo na rase gRddho, dAntajihvo'mUrcchitaH; na rasArthaM bhuJjIta, yApanArthaM mahAmuniH ||17|| arcanAM racanAM caiva vandanaM pUjanaM tathA; RddhisatkArasanmAnaM, manasA pi na prArthayet // 18 // Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. jI.. sukaM jhANaM jhigarajA, aNiyANe akiJca / vosaTukAe viharejA, jAva kAlassa pajao // 19 // NijjUhiUNa AhAraM, kAladhamme caUNa mANusaM boMdi, pahU dukkhA Nimmamo NirahaMkAro, vIyarAgo aNAsavo / saMpatto kevalaM NANaM, sAyaM pariNin // 21 // uvaTTie / vimucaI // 20 // || paMcatIsaha aNagAramagnagaiyaM ajjhayaNaM samattaM // 271 tti bemi // zuklaM dhyAnaM dhyAyedanidAno'kiJcanaH vyutsRSTakAyo viharedyAvatkAlasya paryAyaH ||19|| parityajyAhAraM, kAladharma upasthite; tyaktvA mAnuSIM bondi, prabhuduHkhairvimucyate ||20|| nirmamo nirahaMkAro, vItarAgo'nAvaH saMprAptaH kevalaM jJAnaM zAzvataM pari nevRtaH ||29|| iti bravImi // Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 adhyayana 36 phaaaaaaaaaa // atha jIvAjIvavibhaktiriti nAma SaTtriMzattamamadhyayanam // . jIvAjIvavibhatti suNeha me egamaNA io| jaM jANiUNa bhikkhU, sammaM jayai saMjame // 1 // jIvA ceva ajIvA ya, esa loe viyAhie / ajIvadesamAgAse, aloge se viyAhie // 2 // davvao khettao ceva, kAlao bhAvao tahA / parUvaNA tesi bhave, jIvANamajIvANa ya // 3 // rUviNo ceva'rUvI ya, ajIvA duvihA bhave / arUvI dasahA vuttA, rUviNo ya caubvihA // 4 // dhammatthikAe tase, tappaese ya Ahie / ahamme tassa dese ya, tappaese ya Ahie // 5 // AgAse tassa dese ya, tappaese ya aahie| . addhAsamae ceva, arUvI dasahA bhave // 6 // jIvAjIvavibhaktiM me, zraguta ekAgramanasa itaH; yAM jJAtvA bhikSuH, samyagyatate saMyame // 1 // jIvAzcaivAjIvAzcaipa loko vyAkhyAtaH; ajIvadeza AkAzamalokaH sa vyAkhyAtaH dravyataH kSetratazcava, kAlato bhAvatastathA; prarUpaNA teSAM bhavejjIvAnAmajIvAnAM ca // 3 // rUpiNazcaivA'rUpiNazcA-jIvA dvividhA bhaveyuH; arUpiNo dazadhA uktA, rUpiNopi caturvidhA // 4 // dharmAstikAyastadezastatpradezazcAkhyAtaH; adharmastasya dezazca, tatpradezazvAkhyAtaH // 5 // AkAzastasya dezazva, tatpradezazcAgvyAtaH; addhAsamayazcaivA'rUpI dazadhA bhavet // 6 // Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra MU dhammamme ya do ve logamittA viyAhiyA / samayakhettie // 7 // logAloge ya AgAse, samae dhamAdhammAgAsA, tiSNi vi ee apajjavasiyA ceca savvaddhaM tu samae vi saMtaI pappa, evameva AesaM pappa sAIe, sapajjavasie aNAiyA / viyAhiyA // 8 // khaMdhA ya khaMdhAdesA ya, tappaesA paramANuNo ya boddhavvA, rUviNo vi egatteNa puhutteNa, khaMdhA ya paramANuNo / logase loe ya, bhaiyavvA te u khettao / itto kAlavibhAgaM tu, tersi vucchaM cauvvihaM // 11 // " / viyAhie | viya // 9 // 1 idaM sUtraM pAdaM gAthetyucyate / 35 taheva ya / uvvihA // 10 // dharma ca dvA etau lokamAtrau vyAkhyAtau; lokAloke cAkAzaM, samayassamayakSetrikaH // 7 // dharmAdharmAkAzAni trINyapyetAnyanAdikAni aparyavasitAni caiva, sarvAddhAM tu vyAkhyAtAni ||8|| samayo'pi santatiM prApyaivameva vyAkhyAtaH; AdezaM prApya sAdikaH saparyavasitopi ||9|| FEE skandhadezAca, tatpradezAstathaiva ca paramANavaca boddhavyA, rUpiNaca caturvidhAH ||10|| ekatvena pRthaktvena, skaMdhAzca paramANavaH, lokaikadeze loke ca bhaktavyA te tu kSetrataH; itaH kAlavibhAgaM tu teSAM vakSye caturvidham // 11 // 273 Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274 adhyayana 36 aaaaaaaa saMtaI pappa te'NAI, apajavasiyA vi ya / ThiI paDucca sAIyA, sapanjavasiyA vi ya // 12 // asaMkhakAlamukkosaM, ikkaM samayaM jahaNNayaM / ajIvANa ya rUvINaM, ThiI esA viyAhiyA // 13 // aNaMtakAlamukkosaM, ikkaM samayaM jahaNNayaM / ajIvANa ya rUvINaM, aMtareyaM viyAhiya // 14 // vaNNao gaMdhao ceva, rasao phAsao tahA / saMThANao ya viSNeo, pariNAmo tesi paMcahA // 15 // vaNNao pariNayA je u, paMcahA te pakittiyA / kiNhA NIlA ya lohiyA, hAliddA sukilA tahA // 16 // gaMdhao pariNayA je u, duvihA te viyAhiyA / 'subbhigaMdhapariNAmA, dubhigaMdhA taheva ya // 17 // santati prApya te'nAdayo'paryavasitA api ca; sthiti pratItya sAdikAH saparyavasitA api ca // 12 // asaMkhyeyakAlamutkRSTamekaM samayaM jaghanyakam ; ajIvAnAM ca rUpiNAM, sthityeSA vyAkhyAtA // 13 // anantakAlamutkRSTamekaM samayaM jaghanyakam ; ajIvAnAM ca rUpiNAmantarametadvaghAkhyAtam // 14 // varNato gandhatazcaiva, rasatassparzatastathA; saMsthAnatazca vijJeyaH, pariNAmasteSAM paJcadhA // 15 // varNataH pariNatA ye tu, paJcadhA te prakIrtitAH; kRSNA nIlAzca lohitA, hAridrAzzuklAstathA // 16 // gandhataH pariNatA ye tu, dvividhA te vyAkhyAtAH surabhigandhapariNAmA, durabhigandhAstathaiva ca // 17 // 1 subbhiti-surbhiH| 2 du bhiti-durabhiH / Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. aaaaaaaa 275 nomonaronoun.. rasao pariNayA je u, paMcahA te pakittiyA; / tita-kaDupa-kasAyA, aMbilA mahurA tahA // 18 // phAsao pariNayA je u, aTTahA tu pakittiyA / kakkhaDA mauyA ceva, garuyA lahuyA tahA // 19 // sIyA uNhA ya NiddhA ya, tahA lukkhA ya AhiyA / iti phAsapariNayA ee, puggalA samudAhiyA // 20 // saMThANa pariNayA je u, paJcahA te pakittiyA / parimaNDalA ya vaTTA ya, taMsA cauraMsamAyayA // 21 // vaNNao je bhave kiNhe, bhaie se 3 gaMdhao / rasao phAsao ceva, bhaie saMThANao vi ya // 22 // vaNNao je bhave NIle, bhaie se u gaMdhao / rasao phAsao ceva, bhaie saMThANao vi ya // 23 // rasataH pariNatA ye tu, paJcadhA te prakIrtitAH; tiktAH kaTukAH kaSAyA, AmlAH madhurAstathA // 18 // sparzataH pariNatA ye tvaSTadhA te prakIrtitAH; karkazA mRdukAva, gurukA laghukAstathA // 19 // zItA upNAzca snigdhAzca, tathA lukSAzcAkhyAtAH; iti sparzapariNatA, ete pudgalA samudAhRtAH // 20 // saMsthAnapariNatA ye tu, pazcadhAste prakIrtitAH; pariH" : vRttAvyasrAzcatuHsrA''yatAH // 21 // varNato yo bhavetkRSNo, bhAjyaH sa tu gandhataH, au. sparzatazcava, bhAjyaH saMsthAnatopi ca // 22 / / nIlo // 23 // Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 36 coccount 276 anananeranaras vaNNao lohie je u, bhaie se u gaMdhao / rasao phAsao ceva, bhaie saMThANao vi ya // 24 // vaNNao pIae je u, bhaiai se u gNdho| rasao phAsao ceva, bhaie saMThANao vi ya // 25 // vaNNao sukile je u, bhaie se u gaMdhao / rasao phAsao ceva, bhaie saMThANao vi ya // 26 // gaMdhao je bhave subbhI, bhaie se u vnnnno| rasao ceva, bhaie saMThANao vi ya // 27 // gaMdhao je bhaye dubbhI, bhaie se u vaNNao / rasao phAsao ceva, bhaie saMThANao vi ya // 28 // rasao tittae je u, bhaie se u vaNNao / gandhao phAsao ceva, bhaie saMThANao vi ya // 29 // rasao kaDue je u, bhaie se u vaNNao / gaMdhao phAsao ceva, bhaie saMThANao vi ya // 30 // lohito yastu // 24 // pIto // 25 // zuklo // 26 // gandhato yo bhavetsurabhi jyaH sa tu varNataH // 27 // durabhiH // 28 // rasatastikto yastu // 29 // kaTuko // 30 // Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. we rasao kasA je u, bhaie se uvaNNao / gaMdhao phAsao ceva, bhaie saMThANao viya // 31 // rasao aMbile je u, bhaie se u vaNNao / gaMdhao phAsao ceva, bhaie saMThANao vi ya // 32 // rasao mahurae je u, bhaie se u vaNNao / gaMdhao phAsao ceva, bhaie saTANao viya // 33 // phAsao kakkhaDe je u, bhaie se uvaNao / gaMdhao rasao ceva, bhaie saMThANao viya // 34 // phAsao maue je u bhaie se u vaNNao / gaMo rasao ceva, bhaie ThANao viya // 35 // phAsao guru je u, bhaiai se uvaNNao / gaMdhao rasao ceva, bhaie saMThANao viya // 36 // phAsao lahue je u, bhaie se u vaNNao / gaMdha rasao veva, bhaie saTANao viya // 37 // 277 pAya ||31|| Amlo ||32|| madhuro ||33|| sparzataH karkazeo yastu // 34 // mRduko ||35|| guru ||36|| laghuko ||37|| Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 278 adhyayana 36 phAsao sIyae je u, bhaie se uvaSNao / gaMdhao rasao ceva, bhaei saMThANao viya // 38 // phAsao unha je u, bhaie se u vaNNao / gaMdhao rasao ceva, bhaie saMThANao vi ya // 39 // phAsao ddhie je u bhaie se u vaNNao / gaMdhao rasao ceva, bhaie saMThANao viya // 40 // phAsao lukkhae je u, bhaie se uvaNNao / gaMdhao rasao ceva, bhaie saMgaNao viya // 41 // parimaNDalasaMThANe, bhaie se uvaNNao / gaMdhao rasao ceva, bhaie phAsao vi ya // 42 // saMThANao bhave vaTTe, bhaie se u vaNNao / gaMghao rasao ceva, bhahae phAsao viya // 43 // saMThANao bhave vaTTe, bhaie se u vaNNao / gaMdhao rasao ceva, bhaie phAsao viya // 44 // zIto ||38|| uSNo ||39|| snigdho ||40|| rUkSI ||41 || parimaNDalasaMsthAno, bhAjyaH sparzato'pi ca || 42|| saMsthAnato bhavedavRtto ||43|| yaso ||44 // Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. 279 saMThANao a cauraMse, bhaie se u vnnnno| gaMdhao rasao ceva, bhaie phAsako vi ya // 45 // je AyayasaMThANe, bhaie se u vnnnno| gaMdhao rasao ceva, bhaie pAsao vi ya // 46 // esA ajIvavibhattI, samAseNa viyAhiyA / itto jIvavibhatti, vucchAmi aNupuvvaso // 47 // saMsAratthA ya siddhA ya, duvihA jIvA viyAhiyA / siddhA NegavihA vuttA, taM me kittayao suNa // 48 // itthI purisasiddhA ya, taheva ya NapuMsagA / saliMge aNNaliMge ya, gihiliMge taheva ya // 49 // ukkosogAhaNAe ya, jahaNNamajjhimAi ya / uiDhaM ahe ya tiriyaM ca. samuddammi jalammi ya // 50 // zca caturasraH // 45 // ya AyatasaMsthAno // 46 // esAjIvavibhaktiH, samAsena vyaakhyaataa| ito jIvavibhakti, vakSyAmyAnupUrvyA // 47 // saMsArasthAzca siddhAzca, dvividhA jIvA vyAkhyAtA; siddhA anekadhA uktA-stAnme kIrtayataH zruNuta // 48 // strIpurAsiddhAzca. tathaiva ca napuMsakAH; svaliGge'nyalige ca, gRhiliGge tathaiva ca // 49 // u . pA ca, jaghanyamadhyamAyAM ca; urvamadhazca tiryakca, samudre jale ca // 50 // Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 280 adhyayana 36 non Home dasa ya NapuMsaesu, vIsaM itthiyAsu ya / purisesu ya aTThasayaM, samaeNegeNa sijjhaI // 51 // cattAri ya gihiliMge, aNNaliMge daseva ya / saliMgeNa ya aTThasayaM, samaeNegeNa sijjhai // 52 // ukosogAhaNAe u, sijhate jugavaM duve / cattAri jahaNNAe, 'javamajjhaTTattaraM sayaM // 53 // . cauruiDhaloe ya duve samudde, taojale vIsamahe taheva / sayaM ca aTTattaraM tiriyaloe, samaegeNa sijjhaI dhuvaM // 54 // kahiM paDihayA siddhA, kahiM siddhA paiTThiyA / kahiM boMdi caittA NaM, kattha gaMtUNa sijjhai // 55 // aloe paDihayA siddhA, loyagge ya paiTThiyA / ihaM vordi caittA NaM, tattha gaMtUNa 'sijjhaI // 56 // daza ca napuMstakeSu, viMzatiH strIpu ca; puruSeSu cASTottarazataM. samayenekena sidhyati. // 51 // catvArazca gRhIliGge'nyaliGge dazeva ca; svaliGkagena cASTottarazataM, samayenekena siddhayanti // 52 // utkRSTAvagAhanAyAM tu. siddhayato yugapad dvau; catvAro jaghanyAyAM. yavamadhya aSTottaraM zatam // 53 // catvAra urvaloke ca dvau samudre, trayo jale vizatiradhasi tathaiva; zataM cASTottaraM tiryagloke, samayenakena tu siddhayanti dhruvaM // 54 // ka pratihatAH siddhAH, kva siddhA pratiSThitAH; ka bondi tvaktvA nu, ka gatvA siddhayanti / / 15 / / aloke pratihatAH siddhA, lokAgre ca pratiSThitAH; iha bondi tyaktvA nu, tatra gatvA sidvayanti // 56 // 1 javamajhamyavamadhya-madhyAvagAhanA // 2 simjhaI-vacana vyatyayAta siddhayanti / Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. 2.1 noran bArasahiM joyagehiM, sabaTussuvari bhave / IsipabbhAranAmA . u, puDhavI chattasaMThiyA // 57 // paNayAlasayasahassA, joyaNANaM tu AyayA / tAvaiyaM ceva vicchiNNA, tiguNo tasseva parirao // 50 // aTThajoyaNabAhallA, sA majjhammi viyAhiyA / parihAyantI carimaMte, macchipattAu taNuyarI // 59 // ajjuNasuvaNNagamaI, sA puDhavI NimmalA sahAveNa / uttANagachattagasaMThiyA ya, bhaNiyA jiNavarehiM // 60 // saMGkhaka-kuMdasaMkAsA, paNDurA NimmalA subhA / sIyAe joyaNe tatto, loyaMto u viyAhio // 61 // joyaNassa u jo tattha, koso uvarimo bhave / tassa kosassa chabhAe, siddhANogAhaNA bhave // 62 // dvAdazabhiryojanaH, sarvArthasyopari bhavet : ipatprAgbhAranAmA tu, pRthivI chatrasaMsthitA / / 5 / 7 / / pazcacatvAricchatasahasrANi, yojanAnAM tvAyatA; tAvatazcaiva vistIrNA, triguNastasmAtparirayaH // 58 / / aSTayo janavAhalyA, sA madhye vyAkhyAtA; parihIyamAnA caramAnteSu, makSikApatrAttanukatarA // 59 // arjunasuvarNakamayI, sA pRthvI nirmalA svabhAvena; uttAnakachatrasaMsthitAzca, bhaNitA jinavaraiH // 60 // zaGkhAkundasaMGkAzA, pANDurA nirmalA zubhA; zItAyA yojane tato, lokAntamtu vyAkhyAtaH // 61 // yojanasya tu yastatra, kroza uparimo bhavet / tasya krozasya SaDbhAge, siddhAnAmavagAhanA bhavet // 62 // taslevantasmAt // Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 282 adhyayana 36 phaka tattha siddhA mahAbhAgA, logaggammi paTTiyA / bhavaparvacaummukkA, siddhi varagaIM gayA // 63 // usseho jassa jo hoi, bhavammi caramammi u / tibhAgahINA tatto ya, siddhANogAhaNA bhave // 64 // egatteNa sAIyA, apajjavasiyA viya / puhupeNa aNAiyA, apajjavasiyA viya // 65 // arUviNo jIvaghaNA, jIvaghaNA, NANadaMsaNasaSNiyA / atulaM suhasaMpaNNA, uvamA jassa Natthi u // 66 // logegadese te savve, NANadaMsaNasaSNiyA / saMsArapAraNitthiNNA, siddhi varagaI gayA // 67 // saMsAratthA u je jIvA, duvihA te viyAhiyA / tasA ya thAvarA ceva, thAvarA tivihA tarhi // 68 // tatra siddhA mahAbhAgA, lokAgre pratiSThitAH; bhavaprapazcAnmuktAH siddhi varagatiM gatAH ||63|| utsedho yasya yo bhavati bhave carame tu tribhAgahInA tatazca siddhAnAmavagAhanA bhavet ||64|| ekatvena sAdikA'paryavasitApi ca pRthaktvenAdikA'paryavasitApi ca // 65 // arUpiNo jIvaghanAH, jJAnadarzana saMjJitAH; atulaM sukhaM saMprAptA, upamA yasya nAsti tu ||66 || lokAgradeze te sarve, jJAnadarzana saMjJitAH; saMsArapAranistIrNAH, siddhi varagati gatAH ||67 || saMsArasthA tu ye jIvA, dvividhAste vyAkhyAtAH trasAtha sthAvarAcaiva, sthAvarAstrividhAstatra ||68|| Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ k .phaanaayk uttarAdhyayana sUtra. Inanananananananar puDhavI AujIvA ya, taheva ya vaNassaI / iccee thAvarA tivihA, tesi bhee suNeha me // 69 // duvihA u puDhavIjIvA, suhumA bAyarA tahA / pajjattamapajattA, evamee duhA puNo // 70 // vAyarA je u pajattA, duvihA te viyAhiyA / saNhA kharA ya boddhabbA, saNhA sattavihA tahi // 71 // kiNhA NIlA ya ruhirA ya, hAliddA sukilA tahA / paMDu paNagamaTTiyA, kharA chattIsaIvihA // 72 // puDhavI ya sakarA vAluyA ya, uvale silA ya loNUse / aya-tauya-tamba-sIsaga-ruppa-suvaNNe ya vaire ya // 73 // hariyAle hiMGgalue, maNosilA sAsagaMjaNa-pavAle / abbhapaDala-'bhavAlaya, vAyarakAe maNivihANA // 74 // pRthvyajIvAztha, tathaiva ca vanaspatiH; ityete sthAvarAtrividhAsteSAM bhedAn zrRNuta meM // 69 / / dvividhAstu pRthvIjIvAH, sUkSmA bAdarAstathAH; paryAptA aparyAptA, evamete dvidhAH punaH // 70 / / bAdarA ye tu paryAptA, dvividhAste vyAkhyAtAH; zlakSNAH kharAzca boddhavyA, zlakSNAssaptavidhAstatra // 71 // kRSNA nIlAzca rudhirAzca, hAridrAH zuklAstathA; pANDavaH panakamRttikA, kharA patriMzadvidhA // 72 // pRthvI ca zarkarA vAlukA copalaH zilA lavaNamupaH; ayastAsUtrapukasIsakarupyasuvarNAni ca vajraM ca // 73 // haritAlo hiMgulako, manaHzilA sAsakoJjanaM pravAlaM; abhrapaTalamabhravAlukA, bAdarakAye maNividhAnAni // 74 / / Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 284 adhyayana 36 1. e4aaaaaaaaaaaakkkkkkkk44 gomejae ya ruyage, aGke phalage ya lohiyakkhe ya / maragaya masAragalle, bhuyamoyaga-iMdaNIle ya // 75 // candaNa geruya haMsagambha, pulae sogaMdhie ya boddhavve / caMdappaha verulie, jalakate sUrakate ya // 7 // ee kharapuDhavIe, bheyA chattIsamAhiyA / egavihamaNANattA, suhumA tattha viyAhiyA // 77 // sahumA sabalogammi, logadese ya bAyarA / itto kAlavibhAgaM tu, vucchaM tesiM cauvihaM // 7 // saMtaI pappa'NAIyA, apajavasiyA vi ya / ThiI paDucca sAIyA, sapajjavasiyA vi ya // 79 // bAvIsasahassAiM, vAsANukosiyA bhave / AuThiI puDhavINaM, aMtomuhattaM jahaNiyA // 8 // gomejakazca rucako'GkassphaTikazca lohitAkSazca; marakato masAragallo bhujamodhaka indranIlaca 7! candano gerugo haMsagaH, pulakaH saugandhikazca boddhadhyaH, candraprabho dhairyo, jalakAntaH sUrakAntazca // 76 / / ete kharapRthvyA, bhedAH SaTtriMzadAkhyAtAH; ekavidhA anAnAtyAH, sUkSmAstatra vyAkhyAtAH // 77 // sUkSmAzca sarvaloke, lokadeze ca bAdarAH; itaH kAlavibhAgaM tu, teSAM vakSye caturvidham // 78 // santati prAdhyA'nAdikA, aparyavasitA api ba; sthiti pratItya kA api ca // 79 // dvAviMzatisahasrANi, varSANAmutkRSTA bhavet ; AyasthitiH pRthvInAmantarmuhata japanyikA / / 80 // Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra 1999 asaMkhakAlamukorsa, aMtomuhuttaM kAyaThiI puDhavINaM, taM kAryaM tu PL LET jahaNNagaM / acao // 81 // 285 jahaNNagaM / anaMtakAlamukkAsaM, aMtomuhuttaM vijaDhaMmi sae kAe, puDhavijIvANa aMtaraM // 82 // eesa vaNNao caiva gaMdhao rasa- phAsao / saMThANAdesao vAvi, vihANAIM sahassasau // 83 // duvihA AUjIvA u suhumA bAyarA tahA / pajattamapajjattA, evameNa duhA puNo // 84 // vAyarA je u pajjattA, paMcahA te pakittiyA / suddhodaya usse, harataNU mahiA hime // 85 // egavihamaNANattA, suhumA tattha viyAhiyA / sumA sabalogammi loga se ya bAyarA // 86 // 3 antarmuhUrta jaghanyakA; kAyasthitiH pRthvInAM taM kAryaM tvamuJcataH ||21|| anantakAlamutkRSTamantarmuhUrta jaghanyakam tyakte svake phAye, pRthvIjIvAnAmanta ||22|| eteSAM varNatacaiva gandhato rasasparzataH; saMsthAnAdezato vApi, vidhAnAni sahasrazaH ||83|| dvividhA ajIvAstu, sUkSmA bAdarAstathA; paryAptA aparyAptA, evamete dvidhAH e ||24|| bAda meM tu paryAptA, paJcadhAste prakIrtitAH; zuddhodakaM cAvazyAyo, ha hime ||5|| ekavidhA anAnAtvAH, sUkSmAstatra vyAkhyAtAH; sUkSmAya sarvaloke, lokadeza pAdAH ||6|| Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 286 -ommommummonu adhyayana 36 saMtaI pappa'NAIyA, apajjavasiyA vi ya / ThiI paDucca sAIyA, sapajjavasiyA vi ya // 8 // satteva sahassAI, vAsANukosiyA bhave / AuThiI AUNaM, aMtomuhuttaM jahaNiyA // 8 // asaMkhakAlamukkosaM, aMtomuhuttaM jahaNNagaM / kAyaThiI AUNaM, taM kAyaM tu amuMcao // 89 // aNaMtakAlamukkosaM, aMtomuhattaM jahaNNagaM / vijaDhaMmi sae kAe, AUjIvANa aMtaraM // 9 // eesi vaNNao ceva, gaMdhao rasaphAsao / saMThANAdesao vAvi, vihANAI sahassaso // 91 // duvihA vaNassaIjIvA, suhamA vAyarA tahA / pajjattamapajjattA, evamee duhA puNo // 12 // santati prApyA'nAdikA, aparyavasitA api ca; sthiti pratItya sAdikAH, saparyavaM. sitA api ca // 87 // saptaiva sahasrANi, varSANAmutkRSThA bhavet ; asthitirAyupo'ntarmuhUrta jaghanyikA // 88 // asaGkhyakAlamutkRSTA'ntarmuhUta jaghanyakam ; kAyasthitirapAM, se kArya tvamuJcataH // 89 // anantakAlamutkRSTamantarmuhUrta jaghanyaka; tyakte svake kAye, abjIvAnAmantaram // 90 // eteSAM0 // 91 / / dvividhA banaspatijIvAH, sUkSmA bAdarAstathA; paryAptA'paryAptA, evameva dvidhAH punaH // 9 // Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. 44 bAyarA je upajattA, duvihA te sAhAraNasarIrA ya, pattegA ya viyAhiyA / taheva ya // 93 // gahA te pakittiyA / patteMgasarI rAo, rukkhA gucchA ya gummA ya, layA vallI taNA tahA // 94 // valayA pavvayA kuhaNA, jalaruhA 'osahItiNA / hariyakAyA boddhavvA, patteyA ii AhiyA // 95 // sAhAraNasarIrAo, NegahA te pakittiyA / Alue mUlae ceva, siGgavere taheva ya // 96 // hirilI sirilI sissirilI, jAvaI keyakaMdalI / palaMDa lasaNakande ya, kaMdalIya kuhuvva // 97 // lohi NIhU ya thIhU ya, tuhagA ya taheva ya / kaNhe ya vajakaMde ya. kaMde sUraNae tahA // 98 // bajrakanda 1 AmahI tiNAauSadhitRNAni zAlyAdAni // 287 nan bAdarA ye tu paryAptA, dvividhAste vyAkhyAtAH; sAdhAraNazarIrAya, pratyekAzca tathaiva ||13|| pratyekazarIrAstvanekadhA prakIrtitAH; vRkSA gucchAzca gulmAzca, latA vallayastRNa... tathA || 14 || lAvalayAni parSajA kuhaNA, jalaruhA auSadhitRNAni haritkAyAstu boddhavya, pramyekA ityAkhyAtAH ||95|| sAdhAraNazarIratvanekadhA te prakIrtitAH; AlUka mUlakAcaiva, zRGgaverakaM tathaiva ca // 96 // hirilI sirilI sissirIlI, yAvatikazca kandalI; palANDu kanda, kandalI ca kutaH ||17|| lohinItAkSIhUca, tuhakAca tathaiva ca kRSNazca kandaH sUraNastathA // 98 // Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 288 adhyayana 36 Ranaraniruninararunanaras assakaNNI ya bodhavvA, sIhakaNNI taheva ya / musuNDhI ya haliddA ya, NegahA evamAyao // 99 // egavihamaNANattA, muhumA tattha viyAhiyA / suhumA savvalogammi, logadese ya bAyarA // 10 // saMtaI pappa'NAIyA, apanavasiyA vi ya / ThiI paDucca sAdIyA, sapajavasiyA vi ya // 101 // dasa ceva sahassAI, vAsANukosiyA bhave / vaNaphaINa AuM tu, aMtomuhuttaM . jahaNNayaM // 102 // aNaMtakAlamukkosa, aMtomuhuttaM jahaNNayaM / kAyaThiI paNagANaM, taM kArya tu amuMcao // 10 // asaMkhakAlamukkosa, aMtomuhuttaM jahaNNayaM / vijaDhaMmi sae kAe, paNagajIvANa aMtaraM // 104 // - azvakarNI ca boddhavyA, siMhakarNI tathaiva ca; musuTI ca haridrA cA'nekadhA evamAdayaH // 19 // ekavidhA anAnAtvAH, sUkSmAstatra vyAkhyAtAH; sUkSmAH sarvaloke, lokadeze ca bAdamaH // 10 // santati prApyA'nAdikA, aparyavasitA api ca; sthiti pratItya sAdikAH, saparyavasitA api ca // 101 / / daza caiva sahastrANi, varSANyutkRSTA bhavet ; vanaspatinAmAyustyantarmahUrta jaghanyakam // 102 / / anantakAlamutkRSTA'ntamahUrta jaghanyakam ; kAyasthitiH panakAnAM, taM kAyaM tvamuJcataH // 103 / / asakAvyakAlamutkRSTamantarmahata jaghanyaka; tyakte svake kAye, panakajIvAnAmantaram // 104 // Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. 289 eesi vaNNao ceva, gaMdhao rs-phaaso| saMThANAdesao vAvi, vihANAI sahassasI // 105 // iccee thAvarA tivihA, samAseNa viyAhiyA / itto u tase tivihe, vucchAmi aNupuvvaso // 106 // teU vAU ya bodhavvA, orAlA ya tasA tahA / iccee tasA tivihA, tesi bhee suNeha me // 107 // duvihA teujIvA u, suhumA bAyarA tahA / pajattamapajattA, evamee duhA puNo // 10 // bAyarA je u pajattA, gahA te viyAhiyA / iMgAle mummure agaNI, acci jAlA taheva ya // 109 // uko vijjU ya bodhavvA, NegahA evamAyao / egavihamaNANattA, suhamA te viyAhiyA // 110 // ___ eteSAM0 // 105 // ityete sthAvarAsvividhAH, samAsena vyAkhyAtAH; itastu sAnvididhAnvakSyAmyAnupUrvyA // 106 // tejAMsi vAyavazva boddhavyA, udArAzca trasAstathA; ityete trasAtrividhAsteSAM bhedAnzaguta me // 107 // dvividhAstejaso jIvAstu, sUkSmA bAdagastathA; paryAptA'paryAptA, evamete dvidhA punaH // 108 / / bAdarA ye tu paryAptA, anekadhAste vyAkhyAtAH. aGgAro murmuro'gnirarciAlA tathaiva ca // 189 // uklA vidyucca boddhavyA, anekadhA evamAdayaH, ekavidhA anAnAtvAH, sUkSmAste vyAkhyAtAH // 110 // Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 290 adhyayana 36 taaraasaawsaawa.. suhamA savvalogammi, logadese ya vAyarA / itto kAlavibhAgaM tu, tersi vucchaM cauvihaM // 111 // saMtaI pappaDaNAIyA, apajavasiyA vi ya / ThiI paDucca sAIyA, sapajavasiyA vi ya // 112 // tiNNeva ahorattA, ukkoseNa viyAhiyA / AuThiI teUNaM, aMtomuhuttaM jahaNiyA // 113 // asaMkhakAlamukkosaM, aMtomuhuttaM jahaNNagaM / kAyaThiI teuNaM, taM kAyaM tu amuMcao // 114 // aNaMtakAlamukkosaM, antomuhuttaM jahaNNayaM / vijaDhammi sae kAe, teujIvANa aMtaraM // 115 // eesi vaNNI ceva, gaMdhao rs-phaaso| saMThANAdesao vAvi, vihANAI sahassaso // 116 // sUkSmAH sarvaloke, lokadeze ca cAdarAH; itaH kAlavibhAga tu. teSAM vakSye caturvidham // 111 // santati prApyA'nAdikA, aparyavasitA api ca; sthitiM pratItya sAdikAH, saparyapasitA api ca // 112 // trigyevA'horAtrANyutkRSTena vyAkhyAtAH; AyussthitistejasAmantarmuhUrta jaghanyakam // 113 / / asaGkhyakAlamutkRSTA'ntamuhUrtaM jaghanyakam ; kAyasthitistejasAM, taM kAyaM ta tvamuzcataH // 114 / / anantakAlamutkRSTamantarmuhUrta jaghanyakaM; tyakte svake kAye, tejojIvAnAmantaram // 115 // eteSAM0 // 16 // Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hucarAjyayana sUtra. naaph aanaaphphphphphphphakha pha duvihA vAujIvA u, suhumA bAyarA tahA / pajjattamapajjattA, . evamee duhA puNo. // 117 // bAyarA je u pajattA, 'paJcahA te pattiyA / ukkaliyA-maNDaliyA, ghaNa-guMjA-suddhavAyA ya // 118 // saMvaTTagavAe ya, gahA evmaayo| egavihamaNANattA, suhumA tattha viyAhiyA. // 119 // suhumA savvalogammi, logadese ya vAyarA / itto kAlavibhAgaM tu, tesi bucchaM caunvihaM // 120 // saMtaI pappa'NAiyA, apajavasiyA viya / ThiI paDuna sAIyA, sapajjavasiyA vi ya // 121 // tiNNeva sahassAI, vAsANukosiyA bhave / AuTiI vAUNaM, aMtomuhuttaM jahaNiyA // 122 // dvividhA vAyujIvAzca. muzmA bAdarAstathA; paryAptA aparyAptA, evameva dvidhA punaH // 117 / / bAdarA ye tu paryAptAH, paJcadhAste prakIrtitA; utkalikA maNDalikA, dhana-gaMDA zuddhavAtAH // 118 / / saMvartakavAnAzcAnekadhaivamAdayaH; ekavidhA anAnAtvAH, sUkSmAstatra vyAkhyAtAH // 119 / / sUkSmAH sarvaloke, lokadeze ca bAdarAH; itaH kAlavibhAgaM tu, teSAM vakSye caturvidham // 120 / / santati prApyA'nAdikA, aparyavasitA api ca; sthiti pratItya sAdikAH, saparyavasitA api ca // 121 // triNyeva sahasrANi, varSANAmutkRSTA bhavet ; AyusthitirvAyUnAmantamuhUrta jaghanyA // 122 // 1 paMvadhA ityupalakSa gama, atraivAsyAne kadhetyabhidhAnAta // Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 292 adhyayana 36 asaMkhakAlamukorsa, aMtomuhuttaM kAyaTiI vAUNaM taM kAryaM tu anaMtakAlamukorsa, aMtomuhuttaM vijadaMmpi sae kAe, vAujIvANa aMtaraM // 124 // jahaNNayaM / eesi vaNNao ceva, gandhato rasa - phAsao saMThANAdesao vAvi, vihANAraM jahaNayaM / amuMcao // 123 // sahassasI // 125 // pakittiyA / orAlA tasA je u, cauhA te beIdiya-teI diya- cauro - pazcidiyA beiMdiyA u je jIvA, duvihA te pajjattamapajjattA, tersi bhee kimiNo somaGgalA ceva, alasA mAivAhayA / vAsImuhA ya sipIyA, saGghA saGkhaNagA tahA // 128 // caiva // 126 // pakittiyA / suNeha me // 127 // kAmuSTamuhUrta jaghanyakam ; kAyasthitirvAyUnAM taM kAryaM svamuJcataH / / 123 / / anantakAlamutkRSTamantarmuha jaghanyakaM tyakte svake kAye vAyujIvAnAmantaram || 124|| te || 125 || udArAsA ye tu caturdhA te prakIrtitAH dvIndriyAtrIndriyAzvaturindriyAH paJcendriyAzcaiva // 126 // dvIndriyA tu ye jIvA, dvividhAste prakIrtitA; paryAptA aparyAptA, teSAM bhedAn zruNu me / / 127|| kramayaH somaGgalAcaivAlasA mAtRvAhakAH; vAsImukhAya zuktayaH zaGkhAH zaGkhanakAstathA / / 128|| * Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. 29. palloyANullayA ceva, taheva ya varADagA / jalagA jAlagA ceva, candaNA ya taheva ya // 129 // ii beiMdiyA ee, gahA evmaayo| logegadese te savve, Na savvastha viyAhiyA // 130 // saMtaI pappa'NAIyA, apaJjavasiyA vi ya / ThiI paDucca sAIyA, mapajjavasiyA vi ya // 131 // vAsAiM vAraseva u, ukkoseNa viyAhiyA / beiMdiyaAuThiI, aMtomuhuttaM jahaNiyA // 132 // saMkhijakAlamukkosa, aMtomuhattaM jahaNiyA / beiMdiyakAyaThiI, taM kArya tu amuMcao // 133 // agaMtakAlamukkosa, aMtomuhattaM jahaNNaya / beiMdiyajIvANaM, tareaM viyAhiyaM // 134 // pallakA aNupallAzcava, tathaiva ca varATakAH; jalUkA jAlakAzcaiva, candanAzca tathaiva ca / / 129 / / iti dvIndriyA ete, anekadhaivamAdayaH; lokaikadeze te sarve, na sarvatra vyAkhyAtAH // 130 // santati prApyA'nAdikA, aparyavasitA api ca; sthiti pratItya sAdikAH, saparyavasitA api ca // 131 // varSANi dvAdazaivatvotkRSTA vyAkhyAtAH; dvIndriyAyusthitirantarmuhUrta jaghanyakam // 132 // saMkhyeyakAlamutkRSTA'ntarmuhUrta jaghanyakam ; dvIndriyakAyasthitiH, taM kAyaM tvamuJcataH // 133 / / anantakAlamutkRSTamantarmuhUrta jaghanyaka; dvIndriyajIvAnAmantarametadvayAkhyAtam // 134|| Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 294 adhyayana 36 eesiM vaNNao ceva, gaMdhao rasaphAsao / saMThANAdesao vAvi, vihANAI sahassaso // 135 // teiMdiyA u je jIvA, duvihA te pakittiyA / pajattamapajattA, tersi bhee suNeha me // 136 // kunthu pivIliuhaMsA, ukaluddehiyA tahA / taNahAra kaTTahArA ya, mAlUgA pattahAragA // 137 // kappAsaddhimijA ya, tidugA tausamijagA / sadAvarI ya gummI ya, vodhavvA iMdagAiyA // 138 // iMdagovamAIyA, gahA evamAyao / logegadese te savve, Na savvattha viyAhiyA // 139 // saMtai pappa'NAIyA, apajavasiyA vi ya / TiiM paDucca sAIyA, sapajavasiyA vi ya // 140 // eteSAM // 135 // trIndriyAstu ye jIvA dvividhAste prakIrtitAH; paryAptA aparyAptAsteSAM bhedAndhaNuta me // 136 / / kunthuH pipIlirudaMzAH, utkalikaupadehikAstathA, tRNahArakASTahArakAca, mAlUkAH patrahArakAH // 137 / / kArpAsAsrina miJAca, tindukAstrapuSImijakAH; sadAvarI ca gulmI ca, boddhavyA indrakAyikAH // 138 // indragopakAdikA, anekadhA evamAdayaH; lokaikadeze se sarve, na sarvatra vyAkhyAtAH // 139 / / santati prApyA'nAdikA, aparyavanItA api ca; sthiti prApya mAdikAH, saparyavasitA api ca // 140 // Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utarAdhyayana sUtra egUNapaNNa'horattA, ukkoseNa teindiyaAuTiI, aMtomuhuttaM saMkhijakAlamukkorsa, aMtomuhRttaM teindiyakAyaTiI, taM kAryaM tu anaMtakAlamukkasaM, aMtomuhRttaM teindiyajIvANa aMtareaM viyAhiyA / jahaNiyaM // 141 // jahaNagaM / amucao // 142 // jahaNNayaM / viyAhi // 143 // eesaM vaNNao ceva, gaMdhao rasa - phAsa / saMThANAdesao vAvi, vihANAI sahasso // 144 // cAuridiyA u je jIvA, duvihA te pakittiyA / pajjattamapajjattA, tersi bhee suNeha me // 145 // aMdhiyA pottiyA ceva, macchiyA masagA tahA / bhamare kIDapayaGge ya. TikaNe kuMkaNe tahA // 146 // 296 ekonapaJcAzadahorAtrAnyAyutkRSTena vyAkhyAtAH; trIndriyAyusthitirantamuhUrtaM jaghanyakam ||141|| saGkhayeyakAlamutkRSTA'ntarmuhUrtaM jaghanyakam ; trIndriyakAya sthitistaM kAryaM tvamuJcataH ||142|| anantakAlamutkuSTamantarmuhUrtaM jaghanyakaM trIndriyajIvAnAmantarametadvayAkhyAtam || 143 // eteSAM ||144 || caturiMdriyAstu ye jIvA, dvividhAste prakIrtitAH paryAptA aparyAptAsteSAM bhedAnzruguta me. // 145|| andhikAH pauttikAzcaiva makSikA mazakAstathA; bhramaraH kITapataGgazca, ThikaNaH kuMkaNastathA // 146 // Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 296 adhyayana 36 kukkuDe siMgarIDI ya, gaMdAvate ya vichie / Dole bhiGgIrIDI ya, virilI acchivehae // 147 // acchile mAhae acchiroDae, vicitte cittapattae / ohiMjaliyA jalakArI u, NIyA taMvagAiyA // 140 // ii cariMdiyA ee, NegahA evamAyao / logassa egadesammi, te savve parikittiA // 149 / / saMtaI pappa'NAIyA, apajjavasiyA vi ya / Tii paDucca sAIyA, sapajjavasiyA vi ya // 150 // chacceva ya mAsA U, ukkoseNa viyAhiyA / cauridiyaAuThiI, aMtomuhuvaM jahaNiyA // 151 // saMkhijjakAlamukkosaM, aMtomuhuttaM jahaNNagaM / cauriMdiyakAyaTiiM, taM kAyaM tu amuMcao // 152 // mere kurkaTaH zaMgarITI ca, nandAvartazca vRzcikaH; kolazca bhaMgarITI ca, vIrilI akSivedhakaH // 147 // akSilo mAgadho'kSiroDakaH, vicitrazcitrapatrakaH; odhanalikA jalakArI tu. nIcakastAmrakAdikAH // 148 // iti caturindriyA ete. anekadhA evamAdayaH; lokasyaikadeze, te sarva prakIrtitAH // 149 / / santati prApyA'nAdikA, aparyavasitA api ca, sthiti pratItya sAdikAH, saparyavasitA api ca // 150|| patra ca mAsAnAyurutkRpTena vyAkhyAtAH; caturindriyAyuristhatirantarmuhata jaghanyakam // 151 // saMkhyeyakAlamutkRSTA'ntarmuhUrta jaghanyakam ; caturindriyakAyasthitistaM kAya maJcataH / / 152|| Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. anaMtakAlamukorsa, aMtomuhuttaM cariMdiyajIvANaM, antareyaM jahaNNagaM / viyAhiyaM // 153 // eesa vaNNao cetra, gaMdhao rasa - phAsao / saMThANAdesao vA vi, vihANAI sahasso // 154 // paMcidiyA u je jIvA, cauvvihA te viyAhiyA / raiya tirikkhA ya, maNuyA devA ya AhiyA // 155 // raiyA sattavihA, puThavIsu satsu bhave / rayaNAbha sakkarAbhA, vAluvAmA ya AhiyA // 156 // paGkAbhA dhUmAbhA, tamA tamatamA tahA / ss NeraiyA ee, sattA parikittiyA // 157 // logassa egadesamma te savve u viyAhiyA / etto kAlavibhAgaM tu, tersi bolaM caunvihaM // 158 // 297 7 anantakAlamutkRSTamantarmuhUrtta jaghanyakam ; caturindriyajIvAnAmantarametadvayAkhyAtam ||153 / / eteSAM0 / / 154 / / paJcendriyA tu ye jIvAzcaturvidhAste vyAkhyAtAH; nairayikAstiryaJcazva, manujA devAkhyAtAH || 155 || nairayikAH saptavidhA, pRthvISu saptasu bhaveyuH ratnAbha: zarkarAbhA, vAlukAbhAvAkhyAtAH || 156 || paGkAbhA dhUmAbhAstamAstamastamastathA; iti nairayikA ete, saptadhA prakIrtitAH // 157 // | lokasyaikadeze, te sarve tu vyAkhyAtAH; ito kAlavibhAgaM tu, teSAM vakSye caturvidham || 158|| 38 Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 298 adhyayana 36 ne saMtaI pappa'NAIyA, apaja'vasiyA vi ya / Tii paDucca sAIyA, mapajjavasiyA vi ya // 159 // sAgarovamamegaM tu, ukkoseNa viyAhiyA / paDhamAe jahaNNeNaM, dasavAsasahassiyA // 160 // tiNNeva sAgarA U, ukkoseNa viyAhiyA / doccAe jahaNNeNaM, egaM tu sAgarAvamaM // 161 // satteva sAgarA U ukkoseNa viyAhiyA / taiyAe jahaNNeNaM, tiNNeva u sAgarovamA // 162 // dasa sAgarovamA U, ukkoseNa viyAhiyA / cautthIe jahaSNeNaM, satteva u sAgarovamA // 163 // sattarasa sAgarA U, ukkoseNa viyAhiyA / paMcamAe jahaNNeNaM, dasa ceva u sAgarovamA // 164 // santati prApyA'nAdikA, aparyavasitA api ca; sthitiM pratItya sAdikAH, saparyavasitA api ca // 159 / / sAgagepamamekaM tRtkRSTena vyAkhyAtA; prathamAyAM jaghanyena, dazavarSasahasrikA // 160 // trINyeva sAgarANyAyurutkaSTena vyAkhyAtA; dvitIyAyAM jaghanyenekaM tu sAgaropamam // 161 / / saptaiva sAgarANyAyurutkRSTena vyAkhyAtA; tRtIyAyAM jaghanyena, triNyeva tu sAgaropamAni / / 16 / / daza sAgaropamANyAyurutkRpTena vyAkhyAtA; caturthyAM jaghanyena, sapteva tu sAgaropamAni // 163 / / saptadaza sAgagaNyAyurutkaSTena vyAkhyAtA; paJcamyAM jaghanyena, daza caiva tu sAgaropamAni // 16 // Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. bAvIsa sAgarA U ukkoseNa chaTTIe jahaNeNaM, sattarasa tettIsa sAgarA U ukkosegaM sattamAe jahaNNeNaM, bAvIsaM viyAhiyA / sAgarovamA // 165 // viyAhiyA / sAgarovamA // 166 // viyAhiyA / jA ceva u AuThirDa, peraiyANaM sA tersi kAyaThiI, jahaSNukkosiyA bhave // 167 // to muhuttaM jahaNNagaM / raiyANaM tu aMtaraM // 168 // anaMtakAla mukkosaM vijaDhaMmi sae kAe, eersi vaNNao ceva, gaMdhao rasa - phAsao / saMThaNAsao vA vi, vihANAI sahasso // 169 // paMcidiyatirikkhA U, duvihA te viyAhiyA / saMmucchimatirikkhA U gavbhavakkantiyA tahA // 170 // 299 dvAviMzatissAgarANyAyurutkRSTena vyAkhyAtAH SaSTayAM jaghanyena, saptadazasAgaropamA ni ||165 / / trayastriMzatsAgarANyAyurutkRSTena vyAkhyAtAH saptamyAM jaghanyena, dvAviMzatiH sAgaropamAni || 166 || yA caiva tvAyussthitinairayikAnAM vyAkhyAtAH sA teSAM kAryasthitirjaghanyotkRSTA bhavet ||167|| anantakAlamutkRSTamantarmuhUrtta jaghanyakam ; tyakte svake kAye, nairayikAnAM svantaram ||168 || eteSAM0 // 169 // paJcendriyatiryaJcaca, dvividhAste vyAkhyAtAH saMmUcchi matiryaJca, garbhavyutkrAntikAstathA // 170 // Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 36 duvihA vi te bhaghe tivihA, jalayarA thalayarA thaa| ..... khahayarA ya bodhavvA, tesi bhee suNeha me // 151 // macchA ya kacchabhA ya, gAhA ya magarA tahA / : suMsumArA ya bodhavvA, paMcahIM jalayarA'hiyA // 12 // loegadese te savve, Na savvattha viyAhiyA / / ..: . etto kAlavibhAgaM tu, tesi vucchaM baubvihaM // 173 // saMtaiM pappa'NAIyA, apajavasiyA vi yH| ThiI paDucca sAIyA, : sapajjavasiyA vi ya // 14 // egA ya puvvakoDI U, aMkoseNa viyAhiyA / AuThiI jalayarANaM, aMtomuhuttaMH jahANiyA // 175 // puvakoDipuhuttaM tu, ukkoseNa 'viyAhiyA / / kAyaTTiI 'jalayarANaM, aMtomuhuvaM jahaNiyA // 16 // dvidhA api te bhaveyutrividhA. jalacarAH sthalacarAstathA; khacarAzca coddhavyA, teSAM bhedAnzRNuta me // 171 / / matsyAzca kacchapAzca, grAhAca makarAstathA; susumArAzca voddhavyAH, paJcadhA jalacarA AkhyAtAH / 172 / / lokaikadeze te sarve, na sarvatra vyAkhyAtAH; itaH kAlavibhAgaM tu, teSAM vakSye caturvidham // 173 // santati prApyA'nAdikA, aparyavasitA api ca; sthiti pratItya sAdikAH, saparyavasitA api ca // 174 // ekA ca pUrvakoTI tUtkRSTena vyAkhyAtAH; AyuristhatijalacarAnAmarmata 'jayanyikA // 175 // pUrvakoTIpRthaktvaM tUtkRpTena vyAkhyAtA; kAyasthiti jalacaganAmantamahata jaghanyakam // 176 / / . .. Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra wwwwwwwwwwwnorrorror aNaMtakAlamukkosaM, aMtomuhattaM jahaNNagaM / vijaDhaMmi sae : kAe, jalayarANaM tu aMtaraM // 177-1 // eesi vaNNao neva, ; gaMdhao rasa-fAsao. saMThANAdesao vA, vi, vihANAi .. sahassaso // 177-2 // . ayaM zloka upayogitvAttathA'nyatra dRSTo'tra mudritaH ...... cauppayA ya parisamyA, duvihA thalayarA bhave / / cauppayA uvihA. u, te me kittayao suNa // 178 // egakhurA, dukhurA : ceva, gaNDIpaya saNaphayA / hayamAI . goNamAI, gayamAI sIhamAINo // 179 // bhuoraga parisamA u, parisappA duvihA , bhaye / " gohAI ahimAIyA, ekkekA NegahA bhave // 180 // loegadese te savve, Na savvattha viyAhiyA / .. : etto kAlavibhAgaM. tu, tesi vocchaM cauvihaM // 181 // anantakAlamutkRSTamantarmuhUrta jaghanyaka; tyakte svake kAye, jalacarANAM tvaMtaram // 177 // catuHpadAva parisarpA, dvividhAH sthalacarA bhaveyuH; catuHpadAzcaturvidhAstu, tAnme kIrtayataH zRNu // 178 / / ekakhurA dvikhurAzcaiva, gaNDIpadAH sanakhapadAH; hayAdayo gavAdayo, gajAdayaH siMhAdayaH // 179 // bhujora parisAstu, parisarSA dvividhA bhaveyuH, mokAdayo'hikAdayazcaikaM kA anekadhA bhaveyuH // 180 // lokaikadeze te sarve, na sarvatra vyAkhyAtA, inaH kAlavibhAgaM tu, teSAM vakSye caturvidham // 181 / / ... maMDIpayaMgaNDIpadAH gajAdayaH / Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 302 adhyayana 36 phaaphraaaaaaaaaaaaaaaaaaaa non saMtaI pappa'NAIyA, apajjavasiyA vi ya / ThiI paDucca sAIyA, sapajjavasiyA vi ya // 182 // paliobamAiM tiSNi u, ukkoseNaM viyAhiyA / AuThiI thalayarANaM, aMtomuhuttaM jahaNiyA // 183 // paliovamAu tiNNi, ukkoseNa viAhiA / puvakoDipuhutteNaM, aMtomuhuttaM jahaNiyA // 184 // kAyaThiI thalayarANaM, aMtaraM tesimaM bhave kAlamaNaMtamukkosaM, aMtomuhuttaM jahaNNayaM / vijaDhammi sae, kAe, thalayarANaM tu aMtaraM // 185-1 // eesiM vaNNao ceva gaMdhao rasa-phAsao / saMThANAdesao vA vi, vihANAI sahassaso // 185-2 // camme u lomapakkhIa, taiyA samuggapakkhia / viyayapakkhI ya bodhabvA, pakkhiNo u cauvvihA // 186 // santatiM prApyA'nAdikA, aparyavasitA api ca; sthiti pratItya sAdikAH, saparyavasitA api ca // 182 // palyopamAni trINi tUtkRSTena vyAkhyAtAH; AyuristhatiH sthalacarAnAmantarmuhUrta jaghanyakam // 183 // pallopamAni trINi tUtkRSTena vyAkhyAtAH; pUrvakoTIpRthaktvAMntarmuhUrta jaghanyakam // 184 // kAyasthitiH sthalacarANAmantaraM teSAmidaM bhavet ; kAlamanantamutkRSTamantarmuhUrta jaghanyakam tyakte svake kAye, sthalacarANAM tvaMntaram // 185 / / carmapakSiNo romapakSiNazca, tRtIyAH samudgapakSiNaH; vitatapakSiNazca yoddhavyAH, pakSiNastu caturvidhA // 18 // Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. logegadese te savve, Na savvattha viyAhiyA / etto kAla vibhAgaM tu tarsi vocche cauccihaM // 187 // saMtai pappa'NAIyA, apajjavasiyA viya / Thi paDucca sAIyA, sapajjavasiyA viya // 188 // paliovamassa bhAgo, asaMkhejjaimo bhave / AuTiI khahayarANaM, aMtomuhuttaM jahaNiyA // 189 // asaMkhabhAgo paliyamsa, koseNa u sAhio / puvvakoDI puhutteNaM, aMtomuhuttaM jahaNiyA // 190 // kAyaTiI khahayarANaM, aMtaraM tesimaM bhave / kAlaM anaMtamukorsa, aMtomuhUtaM jahaNNayaM // 191 // eesi vaNNao ceva, gaMdhao rasa - phAsao / saMThANAdesao vA vi, vihANAI sahassaso // 192 // 303 457 lokaikadeze te sarve, na sarvatra vyAkhyAtAH itaH kAla vibhAgaM tu, teSAM vakSye catuvidham ||187|| santati prApyAnAdikA, aparyavasitA api ca sthiti pratItya sAdikAH, saparyavasitA api ca // 188 // palyopamasya bhAgo'saGkhyeyatamo bhavet; AyuH sthitiH svarANAmantarmuhUrtaM jaghanyakam // 189 // abhAgo palyasyotkRSTena tu sAdhikaH pUrvakoTI pRthaktvenAntamuhUrta jaghanyakam || 190 || kAryasthitiH khacarANAmantaraM teSAmidaM bhavet ; kAlamanantamutkRSTamantarmuhUrtaM jaghanyakam ||19|| eteSAM // 192 // Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 304 adhyayana 36 maNuyA duvihabheyA u, te me kittayao suNa / saMmucchimA ya maNuyA, gambhavakaMtiyA tahA // 193 // gambhavatiyA je u, tivihA te viyAhiyA / kamma-akammabhUmA ya, aMtaraddIvayA - tahA // 194 // paNNarasa tIsaivihA, bheyA aTTavIsaI / saMkhA u kamaso tesi, ii esA viyAhiyA // 195 // sammucchimANa eseva, bheo hoi Ahio / logassa egadesammi, te savve vi viyAhiyA // 196 // saMtaI pappa'NAIyA, apajjavasiyA vi ya / ThiI paDucca sAiyA, sapajjavasiyA vi ya // 197 // paliovamAiM tinni u, ukkoseNa viAhiyA / AuTTiI maNuyANaM antomuhuttaM jahaNiyA // 198 // manujA dvividhabhedAstu, tAnme kIrtayataH zRNu; samUcchimAzca manujA, garbhavyutkrAntikAstathA // 193 // garbhavyutkrAntikA ye tu, trividhAste vyAkhyAtAH; akarmakArmabhUmAzcAntaradvIpajAstathA // 194 // paJcadazatriMzadvidhA, bhedAzvaSTAviMzatiH; saGkhyAstu kramazasteSAmityeSA vyAkhyAtA // 195 / / samUcchimAnAmeSeva, bhedo bhavatyAkhyAtaH; lokasyaikadeze te, sarvapi vyAkhyAtAH // 196 / / santati prApyA'nAdikA, aparyavasitA api ca; sthiti pratItya sAdikAH, saparyavasitA api ca // 197 // palyopamAni trINi tvotkRSTena vyAkhyAtAH; AyusthitimarnujAnAmanmahU jaghanyakam // 198 // Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. aaphaakkkkkkkkkkk paliovamAiM tiSNi u, ukkoseNa viAhiyA / puvvakoDipuhutteNaM, aMtomuhuttaM jahaNiyA // 199 // kAyaTiI maNuyANaM, aMtaraM tesimaM bhave / aNaMtakAlamukkosaM, aMtomuttaM jahaNNayaM // 200 // eesi vaNNao ceva, gaMdhao rasa-phAsao / saMThANAdesao vA vi, vihANAI sahassaso // 201 // devA caubvihA vuttA, te me kittayao suNa / bhomija vANamaMtara, joisa vemANiyA tahA // 202 // dasahA u bhavaNavAsI, aTTahA 'vaNacAriNo / paMcavihA joisiyA, duvihA vemANiyA tahA // 203 // asurA NAga-suvaNNA vijjU aggI a AhiyA / dIvodahi disA vAyA, thaNiyA bhavaNavAsiNo // 204 // palyopamAni trINi tUtkRSTena vyAkhyAtA; pUrvakoTIpRthaktvenAntarmuharta jaghanyakama // 199 // kAyasthitimanujAnAmantaraM teSAmidaM bhavet ; anantakAlamutkRSTamantarmuhUrta jaghanyakam // 200 // eteSAM0 // 201 // devAzcaturvidhA uktAstAnme kIrtayataH zRNu; bhaumeyA vAnavyantarA, jyotiSkA vaimAnikAstathA // 202 // dazadhA tu bhavanavAsino'STadhA vanacAriNaH; paJcavidhA jyotiSkA, dvividhA vaimAnikAstathA // 203 // asurA nAgasuvarNAH, vidyudagnizvAkhyAtAH; dvIpodadhidigvAyustanitA bhavanavAsinaH // 204 // 1 ghnncaarinnodhyNtraaH|| 39 Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 36 pisAya bhUya jakkhA ya, rakkhasA kiNNarAya kiNpurisaa| mahoragA ya gaMdhavvA, aTTavihA vANamaMtarA // 205 // caMdA sUrA ya NakkhattA, gahA tArAgaNA tahA / disAvicAriNo ceva, paMcahA joisAlayA // 206 // vemANiyA u je devA duvihA te viyAhiyA / kappovagA ya bodhavvA, kappAIyA taheva ya // 207 // kappovagA vArasahA, sohAmIsANagA tahA / saNaMkumArA mAhiMdA, vaMbhalogA ya laMtagA // 20 // mahAsukkA sahassArA, ANayA pANayA tahA / AraNA accuyA ceva, ii kappovagA surA // 209 // kappAIyA u je devA, duvihA te viyAhiyA / gevijA'NuttarA ceva, gevijA NavavihA tahiM // 210 // pizAcA bhUtA yakSAzca, rAkSasAH kinnarAzca kiMpuruSA; mahoragAzca gandharvA, aSTavidhA vyantarAH // 205 // candrAH sUryAzca nakSatrA, grahAstArAgaNAstathA; sthitA vicAriNazcaiva, paJcavidhA jyotiSkAH // 206 // vaimAnikAstu ye devA, dvividhAste prakIrtitAH; kalpopagAzca boddhavyAH, kalpAtItAstathaiva ca // 207 // kalpopagA dvAdazadhA, saudharmazAnagAstathAH; sanatkumArA mAhendrA, brahmalokAzca lAntagAH // 208 // mahAzukrAH sahasrArA, AnatAH prANatAstathA; AraNA acyutAzcaiveti kalpopagAH surAH // 209 // kalpAtItAzca devA, dvividhAste vyAkhyAtAH; graiveyakA anuttarAzcaiva greveyakA navavidhAstatra // 210 // Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. heDamA heTTimA ceva, heTTimA majjhimA tahA / hemA varimA ceva, majjhimA heTTimA tahA // 211 // majjhimA majjhimA ceva, majjhimA uvarimA tahA / uvarimA heTTimA ceva uvarimA majjhimA tahA // 212 // jvarimA varimA ceva, ii gevijjagA surA / vijayA vaijayaMtA ya, jayaMtA aparAjiyA || 213 || savvatthasiddhagA caiva paMcahA'NuttarA surA / vimANiyA ee, gahA evamAo // 214 // logassa egadesamma te savve parikittiA / itto kAlavibhAgaM tu, tersi vucchaM cauvvihaM // 215 // saMtaI pappa'NAIyA, apajjavasiyA vi ya / Thi paDuca sAIyA, sapajjavasiyA viya // 216 // 307 adhastanAdhastanAzcaivA'dhastanamadhyamAstathA; adhastanoparitanAcaiva madhyamAdhastanAstathA // 211 // madhyamAmadhyamAzcaiva, madhyamoparitanAstathA; uparimAdhastanA caivoparimamadhyamAstathA / / 212 / / uparimoparimAzcaiveti graiveyakAH surAH; vijayA vaijayantAzca, jayantAparAjitAH // 213 // sarvArthasiddhakAcaiva paJcadhA'nuttarAH surAH iti vaimAnikA ete, aneka dhaivamAdayaH // 214 || laukasyaikadeze, te sarve parikIrtitAH; itaH kAlavibhAgaM tu, teSAM vakSye caturvidham // 215 // santatiM prApyAnAdikA, aparyavasitA api ca sthiti pratItya sAdikAH saparyavasitA api ca // 216|| Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adhyayana 36 Rahoon. mAhiyaM sAgaraM ikkaM, ukkoseNa ThiI bhave / bhomejANa jahaNaNeNaM, dasavAsasahassiyA // 217 // paliovamamegaM tu, ukkoseNa viAhiA / vaMtarANaM jahaNNeNaM, dasavAsasahassiyA // 218 // paliovamamegaM tu, vAsalakheNa sAhiyaM / paliovamaTThabhAgo, joisesu jahaNiyA // 219 // do ceva sAgarAiM, ukkoseNa viyAhiyA / sohammaMmi jahaNNeNaM, egaM tu paliovamaM // 220 // sAgarA sAhiyA duSNi, ukkoseNa viyAhiyA / IsANammi jahaNNeNaM, sAhiyaM paliovamaM // 221 // sAgarANi ya satteva, akoseNa ThiI bhave / saNaMkumAre jahaNNeNaM, duNNi U sAgarovamA // 222 // sAdhikaM sAgaramekamutkRSTena sthitirbhavet ; bhaumeyakAnAM jaghanyena, dazavarSasahasrikAH // 217 // palyopamamekaM tUtkRSTena vyAkhyAtam ; vyantarANAM jaghanyena dazavarSasahasrikA // 218 // palyopamamekaM tu, varSalakSaNa sAdhikam ; palyopamASTabhAgo, jyotiSkeSu jaghanyikA // 219 / / dve caiva sAgare, utkRSTena vyAkhyAtAH; saudharma jaghanyenaikaM ca palyopamam // 220 // sAgare sAdhike dve utkRSTena vyAkhyAtA; IzAne jaghanyena, sAdhikaM palyopamam // 221 // sAgarANi ca saptaivotkRpTena sthitirbhavet ; sanatkumAre jaghanyena, dve tu sAgaropame // 222 // Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. poranarunanumanmanoranmun sAhiyA sAgarA satta, ukkoseNaM ThiI bhave / mAhidammi jahaNNeNaM, sAhiyA duNNi sAgarA // 223 // dasa ceva sAgarAiM, ukkoseNaM ThiI bhave / baMbhaloe jahaNNeNaM, satta U sAgarovamA // 224 // cauddasa u sAgarAI, ukkoseNa ThiI bhave / laMtagammi jahaNNeNaM, dasa u sAgarovamA // 225 // sattarasa sAgarAiM, ukkoseNa ThiI bhave / mahAsukke jahaNNeNaM, cauddasa sAgarovamA // 226 // aTThArasa sAgarAI, ukkoseNa ThiI bhave / sahassArammi jahaNNeNaM, sattarasa sAgarovamA // 227 // sAgarA aUNavIsaM tu, ukkoseNa ThiI bhave / ANayammi jahaNgeNaM, aTThArasa sAgarovamA // 228 // sAgarANi sAdhikAni saptotkRSTena sthitirbhavet ; mAhendre jaghanyena, sAdhike he sAgare // 223 // daza caiva sAgarANyutkRSTena vyAkhyAtA; brahmaloke jaghanyena, sapta tu sAgaropamAni // 224 / / caturdaza tu sAgarANyutkRpTena vyAkhyAtA; lAntake jaghanyena, daza tu sAgaropamAni // 225 / / saptadaza sAgarANyutkapTena vyAkhyAtA; mahAzukre jaghanyena, caturdaza sAgaropamAni // 226 / / aSTAdaza sAgarANyutkaSTena vyAkhyAtA; sahasrAre jaghanyena, saptadaza sAgaropamAni // 227 // sAgarANyekonaviMzatistUtkRSTena sthitibhavet ; Anate jaghanyenASTAdaza sAgaropamAni // 228 // Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhyayana 36 vIsaM tu sAgarAiM, ukkoseNa ThiI bhave / pANayammi jaMhaNNeNaM, sAgarA auNavIsaI // 229 // sAgarA ikkavIsaM tu, ukkoseNa ThiI bhave / AraNammi jahaNNeNaM, vIsaI sAgarovamA // 230 // bAvIsa sAgarAiM, upakoseNa ThiI bhave / accuyammi jahaNNeNaM, sAgarA ikkavIsaI // 231 // tevIsa sAgarAi, ukkoseNa ThiI bhave / paDhamammi jahaNNeNa, bAvIsaM sAgarovamA // 232 // cavIsa sAgarAiM, ukkoseNa ThiI bhave / biiyammi jahaNNeNaM, tevIsaM sAgarovamA // 233 // paNavIsa sAgarAiM, ukkoseNa TiI bhave / taiyammi jahaNNeNaM, cavIsaM sArovamA // 234 // vizatistu sAgarAvyutkRpTena sthitirbhavet ; prANate jaghanyena, sAgarANyekonaviMzatiH // 229 / / sAgarANyekaviMzatistUtkRpTena sthitirbhavet ; AraNe jaghanyena, vizati sAgaropamAni // 230 // dvAviMzati sAgarANyutkRSTena sthitirbhavet , acyute jaghanyena, sAgarANyekaviMzatiH // 23 // trayoviMzati sAgarANyutkapTena sthitirbhavet ; prathame jaghanyena, dvAriMzati sAgaropamAni // 232 // caturvizati sAgarANyutkRSTena sthitirbhavet ; dvitIye jaghanyena, prayoviMzati sAgaropamAni // 233 // paJcaviMzati sAgarANi tUtkaSTena sthitirbhavet ; tRtIye jaghanyena, caturvizatiH sAgaropamAni // 234 // Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. rrrrrrrrrrowon. 311 chavIsa sAgarAiM, ukkomeNa ThiI bhaye / cautthammi jahaNNeNaM, sAgarA paNavIsaI // 235 // sAgarA sattavIsaM tu, ukkoseNa ThiI bhave / paMcamammi jahaNNeNaM, sAgarA u chavIsaI // 236 // sAgarA aTThavIsaM tu, ukkoseNa ThiI bhave / chaTTammi jahaNNeNaM, sAgarA sattavIsaI // 237 // sAgarA auNatIsaM tu, usakoseNa ThiI bhave / sattamammi jahaNNeNaM, sAgarA aTThavIsaI // 230 // tIsaM tu sAgarAI, ukkoseNa ThiI bhave / aTThamammi jahaNaNeNaM, sAgarA auNatIsai // 239 // sAgarA ikkatIsaM tu, ukkoseNa ThiI bhave / navamammi jahaNNeNaM, tIsai sAgarovamA // 240 // SaTvaMzatisAgarANyutkRSTena sthitirbhavet ; caturtha jaghanyena, sAgarANi pazcaviMzatiH // 235 / / sAgarANi saptaviMzatistUtkRSTena sthitirbhavet ; pazcame jaghanyena, sAgarANi tu SaiviMzatiH // 236 // sAgarANyaSTAviMzatistUtkRSTena sthitirbhavet ; paSThe jaghanyena, sAgarANi saptaviMzatiH // 237 // sAgarANyekonatriMzattatkaSTena sthitirbhavet ; saptame jaghanyena, sAgarANyaSTAviMzatiH // 238|| triMzatta sAgarANyutkaSTena sthitirbhavet ; aSTame jaghanyena, sAgagaNyekonatriMzat // 239 // sAgarANyekatriMzattatkapTena sthitirbhavet ; navame jaghanyena, triMzatsAgaropamAni // 240 // Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 312 adhyayana 36 tettIsA sAgarAI, ukkoseNa ThiI bhave / causuM pi vijayAisuM, jahaNeNaM, ikkatIsaI // 241 // tettIsaM 'ajahaNNamaNukkorsa, mahAvimANe savvaTTe, TiI esA jA caiva ya AuThiI, devANaM tu viyAhiyA / mA tersi kAyaThiI, jahaNNamukkosiyA bhave // 243 // sAgarovamA / viyAhiyA // 242 // aMto muhuttaM / anaMtakAlamukorsa, jahaNNayaM / vijaDhaMmi sae kAe, devANaM hujja aMtaraM // 244 // eesa vaNNao ceva, gaMdhao rasa - phAsao / saMThANAdesao vA vi, vihANAraM sahassaso // 245 // saMsAratthAya siddhAya, iha jIvA viyAhiyA / rUviNo cevasrUvI ya, ajIvA duvihA viya // 246 // trayastriMzatsAgarANi tUtkRSTena sthitirbhavet; caturvapi vijayAdiSu, jaghanyaikatriMzat // 241 // ajaghanyamanutkRSTaM, trayastriMzatsAgaropamAni; mahAvimAne sarvArthe, sthitireSA vyAkhyAtA ||242|| yA caiva tvAyuH sthitardevAnAM tu vyAkhyAtA ; sA teSAM kAyasthitirjaghanyamutkRSTA bhavet || 243 || ananta0 devAnAmantaraM bhavet || 244 || eteSAM 0 || 245|| saMsArasthAva siddhA, iti jIvA vyAkhyAtAH; rUpiNazcaivA'rUpiNazva, ajIbA dvividhA'pi ca // 246|| 1 makAro'lAkSaNikaH / ajaghanyA-anutkRSTA sthitiriti bhAvaH // Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayana sUtra. 313 nnanoon. (aNaMtakAlamukkosaM, vAsapuhuttaM jahaNNagaM / ANayAINa kappANa, gevijANaM tu aMtaraM // saMkhinjasAgarukkosaM, vAsapuhuttaM jahaNNayaM / aNuttarANa ya devANaM, aMtaraM tu viyAhiyA // ) ii jIvamajIve ya, socA saddahiUNa ya / savvaNayANa aNumae, rameja saMjame muNI // 247 // tao bahUNi vAsANi, sAmaNNamaNupAliA / imeNa kammajogeNa, appANa 'saMlihe muNI // 248 // bAraseva u vAsAI, salehukkosiyA bhave / saMvaccharaM majjhimiyA, chammAsA ya jahaNNiyA // 249 / / paDhame vAsacaukkami, vigaI-NijjUhaNaM kare / biie vAsacaukkammi, vicittaM tu tavaM care // 250 / / iti jIvAjIvAMzca, zrutvA zraddhAya ca; sarvanayAnAmanumataH, rameta saMyame muniH // 247 // tato bahUni varSANi, zrAmaNyamanupAlya; anena kramayogenAtmAnaM saMlikhenmuniH // 248 // dvAdazaiva tu varSANi, saMlekhotkRSTA bhavet ; saMvatsaraM madhyamikA, SaNmAsAMzca aghanyikA // 249 // prathame varSacatuSke, vikRtiniyaMhaNaM kuryAt; dvitIye varSacatuSke, vicitraM tu tapazcaret // 250 // 1 maMlihe-saMlikhet-dravyato bhAvatazcakRzIkuryAt , muniH / Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 314 adhyayana 36 duve | care // 251 // care // 253 // egantaramAyAmaM, kaTTa saMvaccha re tao saMvaccharaddhaM tu NAivigiTThe tavaM tao saMvaccharaddhaM tu, vigiTTaM tu tavaM parimiyaM ceva AyAmaM, taMmi saMvacchare koDI sahiyamAyAmaM, kaTTu saMvacchare mAsadvamAsieNaM tu, AhAreNaM tavaM kandappamAbhiogaM, kivvasiyaM mohamAsurattaM ca / eyAu duggaIo, maraNammi virAhiyA hoMti // 254 // micchAdaMsaNarattA, saNiyANA u hisagA / iya je maraMti jIvA, tersi puNa dullahA bohI // 255 // sammadaMsaNarattA, aNiyANA sukkalesa mogADhA | iya je maraMti jIvA, sulahA tersi bhave bohI // 256 // care / kare // 252 // muNI / / ekAntaramAcAmlaM, kRtvA saMvatsarau dvauH tataH saMvatsarAdhe tu nAtivikRSTaM tapazcaret ||251 / / tataH saMvatsarArdha tu, vikRSTaM tu tapazcaret; parimitaM caivAcAmlaM tasminsaMvatsare kuryAt / / 252|| koTIsahitamAcAmlaM kRtvA saMvatsare muniH mAsArddhamAsikena tvAhAreNa tapazcaret ||256|| kAndaryAbhiyogI ca kilbiSikI mohyAsuryaH; etA durgatayo maraNe, virAdhikA bhavanti ||254 || mithyAdarzanaraktAH sanidAnAstu hiMsakAH iti ye mriyante jIvAsteSAM punardulabhA bodhiH || 255 || samyagdarzanaMraktA'nidAnAH zukkalezyAM samavagADhA : ; iti ye mriyante jIvA, sulabhAsteSAM bhaved bodhiH ||256|| 1 egantara = ekena caturthalakSaNena tapalA, antaraM vyavadhAnaM yAsmaMsta, ekAntarama AyAmaM AmlaM / Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 315 uttarAdhyayana satra. .awranaunar micchAdaMsaNarattA, saNiyANA kaNhalesamogADhA / iya je maranti jIvA, tesi puNa dullahA bohI // 257 // jiNavayaNe aNurattA, jiNavayaNaM je kareMti bhAveNaM / amalA asaMkiliTThA; te hoMti parittasaMsArI // 258 // bAlamaraNANi bahaso, akAmamaraNANi ceva bahUyANi / marihaMti te varAyA, jiNavayaNaM je Na yANaMti // 259 // bahuAgamaviNNANA, samAhiuppAyagA ya guNagAhI; eeNa kAraNeNaM, arihA AloyaNaM souM // 26 // kaMdappa-kukkuyAI, tahasIla-sahAva-hosaNavigahAhi / vimhAvito ya paraM, kaMdappaM bhAvaNaM kuNai // 261 // mantAjogaM kAuM, bhUIkammaM ca je pauMjaMti / sAya-rasa-iiiTa-deuM, abhiogaM bhAvaNaM kuNai // 262 // mithyAdarzanaratAH, sanidAnAH kRSNalezyAM samavagAdAH; iti ye niyante bhImArateSAM punadulabhA bodhiH // 257 / jinavacane'nuraktA, jinavacanaM ye kurvanti bhAvena; amalA asaMkliSTA, te bhavanti parItasaMsAriNaH // 258 // bAlamaraNairbahuzo'kAmamaraNazcaiva bahUni mariSyante te parAkA, jinavacanaM ye na jAnanti // 259 // bahvAgamavijJAnAH, samAdhyutpAdakAzca guNagrAhiNaH; etaiHkAraNairahI, AlocanAM zrotum // 260 // kandarpakaukucye, tathA zIlasvabhAvahasanavikathAmiH; vismApayaMzca paraM, kAndI bhAvanAM karoti // 261 // maMtrayogaM kRtvA, bhUtikarma ca yo prayukte; sAtarasardviseturAmiyogI bhAvanAM karoti // 262 / / 1 parittasaMtArA- parotasaMsAriNaH katipayabhaSvAbhyantaramuktibhAjaH // Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 316 adhyayana 36 prANassa kevalINaM, dhammAyariyassa saMgha - sAhUNaM / mAI avaNNavAI, kivvisiyaM bhAvaNaM kuNai // 263 // aNubaddharosapasaro, taha ya NimittaMmi hoi paDisevI / eehi, kAraNehi, AsuriyaM bhAvaNaM kuNai // 264 // satthaggaNaM visabhakkhaNaM ca, jalaNaM ca jalapaveso ya / aNAyAra bhaNDasevI, jammaNa - maraNANi baMdhaMti // 265 // ii pAukare buddhe, NAyae pariNivvae / chattIsaM uttara 'jjhAe, 'bhavasiddhIyasamma || 266 // timi // chattIsaM jIvAjIvavibhattI ajjhayaNaM sammattaM // sammattANi sirimaI uttarajjhayaNA // paMnyAsa zrI buddhivijayagaNisaGkalitasaMskRtachAyAsahitAni zrI mantyuttarAdhyayana sUtrANi samAptAni jJAnasya kevalinAM, dharmAcAryasya saMghasAdhUnAm; mAyyavarNavAdI, kilbiSikI bhAvanAM karoti || 263 || anubaddhazeSaprasaraH, tathA ca nimitte bhavati pratisevIH etAbhyAM kAraNAbhyAmAsurIM bhAvanAM karoti || 264 || zastragrahaNaM viSabhakSaNaM ca jvalanaM ca jale pravezazca; anAcArabhANDa sevA, janmamaraNAni badhnanti || 265 || iti prAduSkRtya buddha:, jJAtajaH parinivRtaH patriMzaduttarAdhyAyAnbhabasiddhikasammatAn / / 266 || iti bravImi // samAptAni zrImantyuttarAdhyayanAni // paM. zrI buddhivijayagaNinA saGkalitottarAdhyayanasUtrasya saMskRtacchAyA samAptA // 11 jammaNamaraNANi upacArAt tannitamikarmANi badhnanti iti bhAvaH // 2 bhava siddhiyasammaebhava seddhikA bhavyAH teSAM abhipretA tAna // Page #330 -------------------------------------------------------------------------- _